Datasets:

Tadesse

/

news-topic

like 0

የመቀለ ከተማ አሁን ስላለችበት ሁኔታ አዲሱ ከንቲባ ይናገራሉ

በጥቅምት ወር መጨረሻ ላይ በትግራይ ክልል የጸጥታ ኃይሎችና በፌደራል መንግሥቱ መካከል የተቀሰቀሰውን ወታደራዊ ግጭት ተከትሎ ለ ቀናት ያህል የኤሌትሪክ፣ የስልክና የኢንተርኔት አገልግሎቶች ተቋርጠውባት የነረችው መቀለ አሁን ስልክ መብራትና ውሃ ማግኘት መጀመሯን ቢቢሲ ሰምቷል። የአየር ትራንስፖርት አገልግሎትም መጀመሩን ተገልጿል። የከተማዋ ከንቲባ ሆነው የተሾሙት አቶ አታኽልቲ ኃይለስላሴ አሁን ከተማዋ ስለምትገኝበት ሁናቴ ጠይቀናቸዋል። ታህሳስ የተባበሩት መንግስታት እንዳለው ሚሊየን ዶላር የሚሆነው የድጋፍ ገንዘብ የታመሙትንና ጉዳት የደረሰባቸውን ለማከም የሚረዱ መድሀኒቶችን ለመግዛት እንዲሁም ምግብና ንጹህ የመጠጥ ውሃ ለማቅር የሚውል ነው። ታህሳስ የሑመራ ጦርነት፡ የሁለት ኢትዮጵያውያን ሐኪሞች ምሥክርነት ታህሳስ የአውሮፓ ሕብረት ለኢትዮጵያ ከሚያደርገው የበጀት ድጋፍ ውስጥ ሚሊዮን ዮሮ የሚሰጠው ያስቀመጣቸው ሁኔታዎች ተግባራዊ ሲሆኑ ነው አለ። ኢትዮጵያ በበኩሏ እርምጃውን መሆን ያልነበረበት እና ተገቢ ያልሆነ ካለች በኋላ በተሳሳተ ግምገማ ላይ ተመስርቶ መወሰዱን ገልጻለች። ታህሳስ በትግራይ ለ ሚሊዮን ህፃናት እርዳታ ማድረስ አልተቻለም ዩኒሴፍ በትግራይ ክልል ባለው ግጭት ምክንያት ሚሊዮን የሚሆኑ ህፃናት ከሰብአዊ እርዳታ አቅርቦት ውጪ መሆናቸውን የተባበሩት መንግሥታት አስጠነቀቀ። ከእነዚህ ውስጥ አብዛኛዎቹ ስደተኛና የተፈናቀሉ ናቸው። በአጠቃላይ ህፃናቱን መጠበቅ ቅድሚያ ሊሰጠው የሚገባ ሥራ ነው በማለት የተባበሩት መንግሥታት የዓለም አቀፉ የህፃናት መርጃ ድርጅት የዩኒሴፍ ኃላፊ አስታውቀዋል። ታህሳስ ጥቅምት ሰኞ ዕለት በማይካድራ ከተማ የተከሰተው ምን ነበር በኢትዮጵያ ሰሜን ምዕራብ ክፍል ውስጥ በምትኘው የማይካድራ ከተማ ጭፍጨፋ ከተፈጸመ ኅዳር ዓ ም አንድ ወር ሆነው። የሰብአዊ መብት ቡድኖች እንዳሉት በጥቃቱ ከ በላይ ሰዎች ተገድለዋል። ለአንድ ወር ለሚጠጋ ጊዜ የስልክና የኢንተርኔት አገልግሎት ተቋርጦ ስለነበረ ቢቢሲ በከተማዋ የሚኖሩ ሰዎችን ለማናገር ሳይችል ቆይቷል። አሁን ግን በአካባቢው የስልክ አገልግሎት በከፊል በመጀመሩ የከተማዋን ነዋሪዎችን ስለክስተቱ ለማናገር ችለናል። ታህሳስ ትግራይ ፡ ወደ ሱዳን የተሰደደችው ጋዜጠኛ አጭር ማስታወሻ ታህሳስ ትግራይ ፡ የጦር መሳሪያ ለማስረከብ የተቀመተው የጊዜ ገደብ ተጠናቀቀ ታህሳስ በሳምንቱ ማብቂያ መቀለ ያስተናገደቻቸው አበይት ክንውኖች የትግራይ ክልል የክልሉ ጊዜያዊ አስተዳደር ካቢኔ ሥራው እንደሚጀምር ተነግሯል። የትግራይ ክልል ጊዜያዊ አስተዳደር በክልሉ ውስጥ መደበኛ እንቅስቃሴዎችን ከማስጀመር በተጨማሪ በሕጋዊም ሆነ ሕጋዊ ባልሆነ መንገድ የጦር መሳሪያ ታጥቆ የሚገኝ ማንኛውም ግለሰብ እስከ ማክሰኞ ታህሳስ ድረስ ትጥቁን በአቅራቢያው ለሚገኝ የጸጥታ አካል እንዲያስረክብ መታዘዙን ዶክተር ሙሉን ጠቅሶ ኢዜአ ዘግቧል። ታህሳስ አንድ ለደህንነቱ ሲባል ስሙ እንዳይጠቀስ የጠየቀ የመቀለ ከተማ ነዋሪ ከአንድ ወር በላይ የስልክና የመብራት አገልግሎት መቋረጡ ኑሯችንን አክብዶታል። በቀላሉ ከሰዎች ጋር ለመገናኘት ሆነ ሥራ ለመሥራት የማንችልበት ጨለማ ውስጥ ነው የነበርነው ብሏል። ታህሳስ

በሳምንቱ ውስጥ የተከናወነ ወይም የሚከናወን አንድ ዓቢይ ፖለቲካዊ ጉዳይን ያስተነትናል።

ጤና እና አካባቢ፣ ሳምንታዊው ዝግጅት በኢትዮጵያ፣ በአፍሪቃ እና በመላው ዓለም የተፈጥሮ አካባቢ ሁኔታ፣ የአየር ፀባይ ለውጥ ተፅዕኖ፣ በጤና እና በሴቶች ሁኔታ ላይ ያተኮሩ ጉዳዮች ይቃኙበታል። ከኤኮኖሚው ዓለም፣ ለዓለም፣ በተለይ፣ ለኢትዮጵያ ኤኮኖሚያዊ ሂደቶች ትኩረት የሚሰጥ ዝግጅት ነው። የባህል መድረክ፣ በተለይ የኢትዮጵያውያን የኪነ ጥበብ ስራዎችን፣ እንዲሁም፣ በጀርመን አውሮጳ እና በሌሎች ባህሎች መካከል የሚደረገውን ግንኙነት የሚያስቃኝ ሳምንታዊ ዝግጅት ነው። የወጣቶች ዓለም፣ ወጣት ኢትዮጵያውያንን የሚመለከቱ እና የሚያዝናኑ አርዕስትን እያነሳ ከሚመለከታቸው ጋር በሚደረግ ውይይት የሚጠናቀር ሳምንታዊ ዝግጅት ነው። ትኩረት በአፍሪቃ፣ በአፍሪቃ ስለተከናወኑ ወይም ስለሚከናወኑ ዓበይት ወቅታዊ ፖለቲካዊ እና ማህበራዊ ጉዳዮች ዘገባዎች እና ትንታኔዎች የሚዳሰስበት፣ እንዲሁም፣ የጋዜጦች አስተያየት የሚታይበት ሳምንታዊ ዝግጅት ነው።

አዲስ ዓመት መጣ የቋጠርካትን አውጣ

አዲስ ዓመት አዲስ በመሆኗ ትፈራለች እንጂ በደንብ አብጠርጥረን ካየናት ከእንቁነቷ ጣጣዋ የሚብስ ይመስለኛል፡፡ ክፍያ የሌላት ጳጉሜን አስከትላ መጥታ ልክ አግብታን ስታበቃ የበዓል ሽርጉድ ወጪን ታስከትልብናለች፡፡ ቤተሰብ ልጅ ካለ ደግሞ አዲስ ልብስ ፣አዲስ ጫማ እረ ምኑ ቅጡ፡፡ ግን የምንበዛው ሺህ አመት አይኖር ይህቺን አባባል ማን እንደተናገራትና የት እንደሰማዋት ባላስታውስም ሀሳቤን ትገልፀዋለችና ርእስ እንድትሆነኝ መረጥኳት፡፡ አዲሱ ዓመት መጣ፣ ባለፈው ሳምንት ዓ ም ስንለው የነበረው ዓመት ዓ ም ሆኖ ከሱም ላይ ዛሬ ኛው ቀን ሊነሳለት ነው፡፡ እናም ከ ቀኖች በኋላ አሮጌ የሚለው መጠሪያ ስለጊዜ ስናስብ ስለዘመን ለውጥ ስናወራ በዘመን እና ጊዜ ውስጥ አብረው የመጡና ያለፉ እንዲሁም ጊዜ ጥሎአቸው የሄደ ክስተቶችም አብረው ይነሳሉ፡፡ እኔ ያጠፋውን አጥፍቶ ያቀናውን አቅንቶ እብስ ሊል ከጫፍ ስለደረሰው ዓ ም ሳስብ ከውስጥም ከውጪም በተለያየ ምክንያት መሠለፋችን የበዛበት ዓመት ሆኖ እንዳለፈ ፕ ሮ መስፍን ወልደማሪያም የእናንተን ጥያቄዎች ለፕ ሮ መስፍን ወልደማሪያም እንዴት ሰነበታችሁ አድማጮቻችን እንኳን ለአዲሱ ዓመት በሰላም አደረሳችሁ ይህ የሸገር የቅዳሜ ጨዋታ አዘጋጅ መልዕክት ነው፡፡ ባለፉት ፮ ሳምንታት በቅዳሜ ጨዋታ የእንግዳ ዝግጅት አንጋፋው ምሁር ፕ ሮ መስፍን ውስንነት ዘመን አመጣሿ መሸወጃ ስብሰባ ውስጥ ነን አሉ ወይንም የአንዱ መስሪያ ቤት ሪፖርት እየቀረበ ነው፡፡ ሀላፊው ከፍ ካለው ቦታቸው ላይ ተቀምጠዋል፡፡ እናም ንግግራቸውን ጀመሩ፡፡ መስሪያ ቤታችን በዘንድሮው ዓመት ብዙ ስራዎችን ሠርቷል፡፡ይህንን ያክል በመቶ ስኬት፣ እንትን ደግሞ ይህንን ያክል እየተባለ የስኬት መዓት ይደረደራል፡፡ ከዛም ወደ አዲስ ዓመት ፳፻፯ አዲስ ዓመት ፳፻፯ከሀገር ርቃችሁ ከባህር ማዶ ያላችሁ ውድ የሸገር አድማጮቻችን እንኳን ለ፳፻፯ አዲስ ዓመት በሰላም አደረሳችሁ፡፡ዛሬም አመት በዓል መጣና የናንተው ሬድዮ ሸገር ሀገር ቤት ያሉ ወዳጅ ዘመዶቻችሁን እንኳን አደረሳችሁ ትሉ ዘንድ ፕሮግራም ይዞላችኋል ፡፡በ አድራሻችን የመአዘን ምት መቺውም እሱ ለጐል ተሻሚውም እሱ የመአዘን ምት መቺውም እሱ ለጐል ተሻሚውም እሱ የቅርብ ወዳጄ ነው የስራ ጫናን አሊያም በህብረት ሊሠራ የሚገባን ስራ በተለያየ ምክንያት ለብቻ መስራት የግድ ሲሆን ይህንን ለመግለፅ ክብደቱን ለማብራራት የሚጠቀማት ቃል ነች፡፡ የመአዘን ምት መቶ ለጐል ሄዶ መሻማት ማለት ነው ይላል፡፡እንዲህ አይነቱ ነገር የግድ የቀደመው ድረ ገጻችን ውድ አድማጮቻችን በዚህ አድራሻ ስታገኙት የነበረውን የቀደመው ድረ ገጻችን የተለያዩ ፕሮግራሞች ክምችት ወደ አሁኑ ድረ ገጻችን ለማካተት በምንጀምረው ስራ ምክንያት ከነሐሴ ፣ ጀምሮ ለተወሰኑ ቀናቶች ማግኘት ስለማትችሉ ይቅርታ እንጠይቃለን ፕሮግራሞቹን ወደዚኛው ድረ ገጻችን አደራጅተን እንቁጣጣሽን ከሸገር ጋር ፳፻፰ መስከረም አንድ የእንቁጣጣሽ ለታ፣ሁሉም ሰው ተጋብዟል በሸገር ገበታ በሸገር ጨዋታና መዝናኛ ፕሮግራሞች ላይ ቀርበው የነበሩና ስለእንቁጣጣሽና መስከረም የዘፈኑ ድምጻዊያን ለዛ ያላቸው ጨዋታዎቻቸውና የእንቁጣጣሽ ዘፈኖቻቸው በልዩ ቅንብር ተቀናብረው በናንተው ሬድዮ ሸገር ኤፍ ኤም መደነስ ክልክል ነው ክልክል ነው፡፡ ማጨስ ክልክል ነው ማፏጨት ክልክል ነው መሸናት ክልክል ነው ግድግዳው በሙሉ ተሠርቶ በክልክል የቱ ነው ትክክል ትንሽ ግድግዳ እና ትንሽ ሃይል ባደለኝ መከልከል ክልክል ነው የሚል ትዕዛዝ አለኝ፡፡ በእውቀቱ ስዩም ስብስብ ግጥሞች ይህን ወግ መፃፍ ሳስብ ትዝ ያለችኝ አጭር ግጥም በቅርቡ የጋራ መኖሪያ ቤቶችን ግንባታ በተመለከተ ስራውን የሚሠራው ኤጀንሲ የስራ ሀላፊዎች በዚው በሸገር ሬዲዮ ላይ ቀርበው ሲጠየቁ የሠጡትን ምላሽ ሠምቸዋለው፡፡ ብዙዎቻችሁም ሠምታችሁታል ብዬ አስባለው፡፡ ከተነሱት ሀሳቦች እኔን በበለጠ የሳበኝን አዎ አጥፍቻለው ይቅርታ ማለት ይህን ያክል ተወግዟል እንዴ እንድል ከጠጡ አይንዱ ለጆሮአችን አዲስ ያልሆነ የተለመደ ቀን ከማታ የምንስማው በየቦታው ተፅፎ የምናነበው ሀሳብ ከጠጡ አይንዱ እኔም ይኼን ሀሳብ እጋራለው ጠጥቶ ማሽከርከር ለአደጋ ያጋልጣል፤ ንብረት ያወድማል ህይወት ይቀጥፋል ልላችሁ አይደለም ግልፅ ነው አዎ የከፋ ነው ግን በከተማችን የሚገኙ መጠጥ ቤቶች በቦሌ፣ የሳቅ ያለህ የኔ ሳቅ ሁሉም ለየብቻው እንደተለያየ የኔም ሳቅ ለብቻው ከኔ ጋራ ቆየአየሁት ሰማሁት ሁሉን ተረዳሁትሳቄን ለማርከሻ ቢቸግር ጠጣሁትቢቸግር በላሁትእንደ ጉሹ ጠላ እንደባር ማሽላ ሳቄን ለማርከሻ ለነገው መድረሻመረጥኩት ጠራሁት ይስቃል እንዲሉኝ ጥርሴን ተነቀስኩት ጋዜጠኛና ገጣሚ አበራ ለማ መቆያ ይህችን ወግ ይህቺ ከምንጩ ለማድረቅ የምትል ቃል መነሻዋ ከወዴት እንደሆነ በደንብ ባላስታወስም፡፡ ዛሬ ከሚበዙት የመንግስት ቱባ ቱባ ባለስልጣኞች አንስቶ እስከታችኞቹ ድረስ ከአፋቸው ገብታ አልወጣም ብላለች፡፡ እናም በየተገኘው መድረክና አጋጣሚ ከምንጩ ለማድረቅ ሲባል ይዋላል፡፡ ሙስናን ከምንጩ ለማድረቅ፣ስራ አጥነትን እስኪጣራስ ቢሆን ማን ይንገላታል በአንድ ወቅት አንድ ጓደኛዬ ያጫወተኝ ነው፡፡ ነገሩ የጥንት ተረትም ይመስላል፡፡ በከተማው ያሉ ስጋ በሊታ እንስሳት በሙሉ ተይዘው ይታሠሩ ተባለ፡፡ ይህንን የሰሙ ስጋ በል እንስሳትም ሳንቀደም በሚል ወደሌላ ቦታ ስደት ጀመሩ፡፡ ከነዚህ በፍጥነት ለማምለጥ ከሚሮጡ ስጋ በል እንስሳት መሀል ጥንቸልም እግሬ አወጪኝ በጀት መዝጊያ መጣ ስልጠና ደግሱ በጀት መዝጊያ መጣ ስልጠና ደግሱ ጠያቂው የምክር ቤት ቋሚ ኮሚቴ ነው፡፡ ሪፖርት እሚያቀርበው ደግሞ አንዱ የመንግስት መ ቤት ነው፡፡ ተጠያቂው መ ቤት የሚጠያቃቸው ጥያቄዎችን የያዘ ወረቀት እጄ ላይ አለ፡፡ ጥያቄዎቹን እያየሁ ወረቀቱን ገለጥ ገለጥ ሳደርግ የመጨረሻው ጥያቄ እንዲህ ይላል ቃል በቃል ነው እንተላለፍሚኒባስ ታክሲ ውስጥ ነኝ ከፒያሳ ወደ አዲሱ ገበያ እየሄደኩኝ፡፤ ታክሲው በአዲሱ ገበያ አድርጐ መድረሻው አስኮ ነው፡፡ ረዳቱ ደምስሩ እስኪግተረተር ይጠራል፡፡በአዲሱ ገበያ በቀለበት አስኮ እያለ፡፡ ሹፌሩም አንገቱን ወጣ አድርጐ ከጐኑ መጥተው ከሚቆሙ ሌሎች ታክሲዎች ውስጥ በቀለበት አስኮ አዲሱ ገበያም ቪዛ ከተመታላችሁ ጥገኝነት የምትጠይቁበት ሀገር ወዴት እንዳለ ልጠቁማችሁ ቪዛ ከተመታላችሁ ጥገኝነት የምትጠይቁበት ሀገር ወዴት እንዳለ ልጠቁማችሁ ኢትዮጵያ በመቶ ማደጓን የምትጠራጠሩ ብር የመግዛት አቅሟ ተዳክሟል ብላችሁ በ ብራችን ላይ የኛዋ ሁሴን ቦልት ብላችሁ የቀለዳችሁበሃብታም እና ደሃ መሃል ያለው ልዩነት ተንቦረቀቀ ምናምን ያላችሁ ቪዛ ከተመታላችሁ ጥገኝነት የምትጠይቁበት ሀገር ወዴት እንዳለ ልጠቁማችሁ ቪዛ ከተመታላችሁ ጥገኝነት የምትጠይቁበት ሀገር ወዴት እንዳለ ልጠቁማችሁ ኢትዮጵያ በመቶ ማደጓን የምትጠራጠሩ ብር የመግዛት አቅሟ ተዳክሟል ብላችሁ በ ብራችን ላይ የኛዋ ሁሴን ቦልት ብላችሁ የቀለዳችሁበሃብታም እና ደሃ መሃል ያለው ልዩነት ተንቦረቀቀ ምናምን ያላችሁ

በጣሊያን ኤምባሲ በቁም እስር ላይ የሚገኙ የቀድሞ የደርግ ባለስልጣናት እንዲወጡ ተወሰነ

ፕሬዝዳንት ሳህለወርቅ ዘውዴ ምህረቱን አጽድቀዋል ላለፉት አመታት አዲስ አበባ በሚገኘው የጣሊያን ኤምባሲ ተጠልለው በቁም እስር ላይ የቆዩት ሁለቱ ከፍተኛ የደርግ ባለስልጣናት ምህረት ተደርጎላቸው ከቤተሰቦቻቸው እንዲቀላቀሉ ተወሰነ፡፡በኤምባሲው ተጠልለው የሚገኙት የ አመቱ ሌተናል ኮለኔል ተፈላጊዎቹን የህወሃት ጁንታ አመራሮች ለጠቆመ ሚሊዮን ብር የአቦይ ስብሃት ልጅ መገደሉ ተረጋገጠ ተፈላጊዎቹ የህወኃት ጁንታ አመራሮች ያሉበትን ለጠቆመ ሚሊዮን ብር የማበረታቻ ሽልማት እንደሚሰጥ የመከላከያ ሰራዊት ትላንት አስታውቋል፡፡ ሚሊዮን ብሩ መንግስት የወሰደውን ህግ የማስከበር እርምጃ በ መቀሌ ዩኒቨርስቲ ተማሪዎቹን አስመርቋል በትግራይ ክልል ዋና ከተማ መቀሌ ሰላምና መረጋጋት ሰፍኗል። ከአላማጣ እስከ መቀሌ ድረስ ባለው መስመር የስልክ፣ የመብራትና የውሃ አገልግሎት መጀመሩም ታውቋል። የኢንተርኔት አገልግሎት ግን አሁንም እንደተቋረጠ መሆኑን ነዋሪዎች ተናግረዋል። የመቀሌ ከተማ ነዋሪ የሆነው ወጣት ኃይለ ገብርኤል አብርሃ ከተማዋ ከቀናት በአራጣ ክስ ቀርቦባቸው በ ሚ ብር ዋስትና የተለቀቁት ተከሳሽ ሰኞ ፍ ቤት ሊቀርቡ ነው አራጣን ጨምሮ ከ በላይ በሆኑ ተደራራቢ ወንጀሎች ተጠርጥረው ታስረው የነበሩትና በ ሚሊዮን ብር ዋስትና የተለቀቁት አቶ አቢይ አበራ ታህሳስ ቀን ዓ ም በፌደራል ከፍተኛ ፍርድ ቤት ኛ ወንጀል ችሎት ሊቀርቡ ነው።ግለሰቡ ከአንድ ዓመት በፊት ጀምሮ እስከ ቅርብ ቀናት ድረስ ምንም አይነት ወንጀል እንዳ በመተከል የሚፈጸሙ ጥቃቶችን መንግስት በአስቸኳይ እንዲያስቆም ተጠየቀ በቤኒሻንጉል ጉሙዝ ክልል መተከል ዞን፣ በአማራና በአገው ተወላጆች ላይ እየተፈጸሙ ያሉ ጥቃቶችን መንግስት እንዲያስቆምና የህዝቡን ዘላቂ ደህንነት እንዲያረጋግጥ የፖለቲካ ድርጅቶችና የሰብአዊ መብት ተሟጋቾች ጥሪ አቀረቡ።በመተከል በየጊዜው ቀዮች በሚል እየተለዩ ጥቃት የሚፈጸምባቸው አማራና አገ

በበረሃአንበጣሰብላቸውየወደመባቸው

አርሶአደሮችምንይላሉ በዚህ ዓመት የምናገኘው ምርት ለሶስት ዓመት ይበቃናል እያልን በጉጉት ስንጠብቅ ነው የቆየነው፡፡ ያላሰብነው ጠላት መጥቶ ባዶ አስቀረን እንጂ ይላሉ በድንገተኛ የአንበጣ መንጋ ሰብላቸው የወደመባቸው አርሶ አደሮች፡፡ የአንበጣ መንጋው በሰብላቸው ላይ ባደረሰው መጠነ ሰፊ ጉዳት ክፉኛ ቢያዝኑም፤ ከእነአካቴው ተስፋ ግን አልቆረጡም፡፡ ፈጣሪ ያመጣው ችግር ነው፤ መንግስት ከጐናችን ከቆመ የችግር መውጫ መላ አይጠፋም ባይ ናቸው፤ የጉዳት ሰለባ የሆኑት አርሶ አደሮች፡፡ አርብቶ አደሮችም የእንስሳት መኖ ወድሞባቸው ተክዘዋል፡፡ ከክልል እስከ ቀበሌ ያሉ አመራሮችም ውሏቸውን በአንበጣ መንጋ ከተጐዱ አርሶ አደሮች ጋር ማድረግ ከጀመሩ ሰነባብተዋል፡፡ ችግሩ በተከሰቱባቸው ሰሜን ሸዋ፣ በደቡብ ወሎ ወረባዶ ወረዳና በኦሮሞ ብሔረሰብ ዞን ባቲ ወረዳ ከሰሞኑ ተገኝታ የደረሰውን ጉዳት የተመለከተችው የአዲስ አድማስ ጋዜጠኛ ናፍቆት ዮሴፍ፤ አርሶ አደሮችን አነጋግራ ሃሳባቸውን እንደሚከተለው አጠናቅራዋለች፡፡ አይናችንእያየአጨብጭበንባዷችንንቀርተናል ጌታነህ ውዱ እባላለሁ፡፡ አሁን ያገኛችሁን ሸዋ ሮቢት ዙሪያ ነው፡፡ አንበጣው ከታች ከአፋር በኩል ነው የመጣብን፡፡ ወደዛ ራቅ ብሎ ባለው አካባቢ ከ ቀን በላይ ሆኖታል፡፡ ጠቅላላ አውድሞ ሲያበቃ ወደኛ ተዛመተ፡፡ ለመከላከል በርካታ ነገሮችን ብናደርግም አቃተን፡፡ አንበጣው በጣም ብዛት አለው፡፡ እስኪ በፈጠረሽ እይው በላያችን ላይ ሲሄድ ደመና ይሰራል እኮ አሁን ዛሬ ጠዋት ፡ ላይ ተነሳ፣ ከዚያ ሰዓት ጀምሮ ህዝቡ እንደምታይው ትግል ላይ ነው፡፡ ጅራፍ እናጮሃለን፤ በሃይላንድ እቃ ጠጠር ከትተን እናንኳኳለን፣ ቆርቆሮ እንቀጠቅጣለን አቃተን፤ ጥይት ሁሉ ተኩሰን ተኩሰን ጨርሰናል፡፡ ወደ እኛ ገና መግባቱ ነው ማታ ብርድ ስለማይወድ እህሉም ላይ የእንስሳቱም መኖ ላይ አርፎ ሲበላ ያድርና ሙቀት ሲነካው ይነሳል፡፡ አኛ አቅማችን እያለቀ ሰው እየተዳከመ ነው፡፡ ገና ሰሞኑን ወደኛ በመግባቱ የመንግስት አካል ገና ወደ እኛ አልደረሰም፡፡ በብዙ ቦታ ስለተከሰተ ያንን ረጨን፣ ይሄንን ተከላከለልን ሲሉ በሌላ ቦታ አንበጣው ቀድሞ ያወድማል፡፡ ይህን ነገር መንግስትም አልቻለውም መሰለኝ፡፡ እኔም ይሄው አራት ጥማድ መሬት ላይ የዘራሁት ማሽላና ማሽ አይኔ እያየ እየተበላ ነው፡፡ ከዛሬ ነገ ደረሰልን ስንል ባዶ እጃችንን አጨብጭበን መቅረታችን ነው፡፡ መንግስት እንደሚያደርግ ያድርገን እንጂ መቼስ ምን እናደርጋለን አንዴ ያመጣብንን፡፡ ሌላ የምለው የለኝም፤ መንግስት ይድረስልን፡፡ መንግስትዘላቂመፍትሔይሰጠን፤በመስኖእንጠቀም አብዱ ሀሰን ሙሄ እባላለሁ፡፡ የ ዓመት የእድሜ ባለፀጋ ነኝ፡፡ ማሽላ፣ ሰሊጥና ማሽ ዘርቼ ነበር፡፡ በ ገመድ መሬት ሙሉ እህል ነው ውድም አድርጐ የበላብኝ፡፡ በኃይለስላሴ ጊዜ እኔ ልጅ ሆኜ አንድ ጊዜ አንበጣ ተከስቶ ነበር አስታውሳለሁ ግን እንደዚህ ይህን ሁሉ አገር አላወደመም ነበር፡፡ የዛን ጊዜ የነበረው አንበጣ አንዴ ያርፍና በአካባቢው ከሁለት ቀን በላይ አይቆይም፡፡ የዘንድሮው ለጉድ ነው፡፡ ምን አይነት መዓት እንዳመጣብን አናውቅም፡፡ እሱ አላህ ይድረስልን እንጂ፡፡ አንበጣው በአየር ቢረጭ በምን ቢደረግ ከአቅም በላይ ሆነ እንጂ መንግስት ሌት ተቀን ሊታደገን ሞክሯል፡፡ ያው አንዷም አውሮፕላን እዛ ማዶ ወደቀች፤ ይህንኑ አንበጣ ለማባረር መድሃኒት ስትረጭ፡፡ መድሃኒት እርጩ ተብለን በኬሚካል ብንል ብንል ምንም መፍትሔ አላገኘንም፡፡ ይሄው እዚህ ከ ቀናት በላይ ቆይቶ፣ የኛን አራባቴ ቀበሌንና ይሄን ዙሪያውን ጋራ በመለስ አውድሞ ሐሙስ እለት ሲጠግብና የሚበላው ሲያጣ ለቅቆ ሄደ እንጂ እኛን አሸንፎን ነው የቆየው፡፡ እንግዲህ መንግስትን የምንጠይቀው አንድ ዘላቂ ነገር ነው፡፡ እዚያ ማዶ የሚታይሽ ቦታ ተኪኖ ይባላል፡፡ ሶስት የውሃ ጉድጓድ ለመስኖ ብሎ አውጥቷል፡፡ በአፋጣኝ መስመሩን ከዘረጋልን ይሄንን ባዶ የቀረ እገዳ አጭደን ለከብት ሰጥተን፣ እንደገና ብናርሰው ቶሎ ቶሎ ለምግብነት የሚውሉ እህሎች ስላሉ እነሱን ዘርተን መጠቀም እንችላለን፡፡ ለመስኖ ተብሎ ከአመታት በፊት ተቆፍሮ ያለ አንዳች ጥቅም ተቀምጧል፡፡ እኛ ብንጠቀምበት ግን አመቱን ሙሉ ማምረት እንችላለን፡፡ ከራሳችን አልፎ ለሌላም እንተርፋለን፡፡ አይ ስንዴና ዱቄት አቀርባለሁ ካለ፤ ይህን ሁሉ ህዝብ አይችለውም፡፡ እንደሚመስለኝ ትልቁ ነገር ለጊዜያዊ የሚሆን ጦም ከማደር የሚያድነን ነገር ሰጥቶ፣ ከዚያ መስኖውን ማስፋፋት ነው ያለበት፡፡ አሁን እሸት ነበር ለልጆች እየቆረጥን የምናበላው፤ ባዶ እጃችንን ቀርተናል፤ ስለዚህ አስቸኳይ የእለት ቀለብ ግዴታ ያስፈልገናል፤ ዘላቂ መፍትሔ ነው ዋናው ነገር፡፡ ባዶመሬትአይንአይኑንለማየትመጥቼነውያገኘሽኝ ዘሀቡ ሰይድ እባላለሁ የዚህ የአረባቴ ቀበሌ ኗሪ አርሶአደር ነኝ፡፡ የዘራሁት ማሽላ በሙሉ በአንበጣው ወድሟል፡፡ ደረሰልን ብለን ስንጠብቅ ይሄው እንግዲህ እንዲህ ሆነ፤ አላህ ያመጣው ነው፡፡ አሁን እዚህ ያገኘሽኝ ቆረቆንዳውን አጭጄ ለከብቶች ለመውሰድ ነው፤ እንደገናም እንደዛ በደንብ ይዞ የነበረ መሬት ባዶ መቅረቱ ህልም ህልም ነው የሚመስለኝ፡፡ ከዚህ ዝም ብዬ እየመጣሁ አየዋለሁ እንባቸው በአይናቸው ግጥም አለ የእንስሶቹን ቀለብ እኮ ነው አብሮ አመድ ያደረገብን ምን ቁጣ እንደመጣብን አላውቅም፡፡ እኔ ለልጆቼ ምን እንደምሰጣቸው አላውቅም፡፡ የሰባት ልጆች እናት ነኝ፡፡ አብዛኞቹ ገና ለስራ አልደረሱም፤ ተጨንቄያለሁ፡፡ ግራው ገብቶኛል፡፡ እርግጥ ከትላንት በስቲያ የመንግስት ኃላፊዎች መጥተው አይዟችሁ ከጐናችሁ ነን ብለው አጽናንተውናል፡፡ እነሱን ተስፋ አድርገን እጃችንን አጣጥፈን ተቀምጠናል፤ እኛ ምኑንም አናውቀው፤ መንግስት እንዳደረጉ ያድርገን ነው የምለው፡፡ በሴትነቴያፈራሁትማሽላናሰሊጥድራሹጠፍቷል ፋጦ ፈንታው ዳምጠው እባላለሁ፡፡ ሶስት ገመድ መሬት ላይ ሰሊጥና ማሽላ ዘርቼ ጥሩ ይዞልኝ ነበር፡፡ ሁሉም ባዶ ሆኗል፡፡ መንግስት በአየርም በሰውም መድሃኒት እየረጨ አንበጣውን ለማጥፋት ብዙ ታግሏል፡፡ እኛም እሳት አንድዱ ቆርቆሮ ምቱ እየተባልን ያላደረግነው ነገር አልነበረም፡፡ ምን ዋጋ አለው፡፡ አንበጣው ሃይል አጠራቅሞ ባለጉልበት ሆኖ አንዴ ለጥፋት መጣ፤ በምን አቅማችን እንቻለው ለከብቶቹ የሚሆነውን ብትይ ዛፉን ብትይ ምኑን አስቀረልን፡፡ አሁን እዚህ የመጣነው ቆሮቆንዳውን ለመውሰድ ነው፡፡ ድጋሚ መጥቶ ካረፈ፣ ይህንኑ አገዳውን ያወድምብንና ከብቶቻችን ጦም ያድራሉ ብለን አሁንም ስጋት አለን፡፡ አምስት ልጆች አሉኝ፡፡ ባሌም በረሃ ገብቷል፡፡ እኔ እንደምታይኝ ያቅሜን ስታገል ከረምኩ አገኛለሁ ስል እንዲህ አይነት መዓት መጣ፡፡ ባሌ ህይወታችንን ለመቀየር ጅቡቲ ነው ያለው፡፡ ይሁን እንጂ እኔ አርሼ ከማገኘው ላይ ትንሽ መደጐሚያ ነበር ጣል የሚያደርግልኝ፡፡ አሁን ድንግርግር ብሎኛል፡፡ አንቺው እስኪ ተይኝ፡፡ ደሞኮ የራሴ መሬት የለኝም፡፡ ሶስት ገመድ መሬት ተጋዝቼ የእኩል እያረስኩ ነበር አሁን እሱም ባዶ ቀረ፡፡ መሬት ስለሌለንና እንደሰው አርሰን ልጆቻችንን ለማሳደግ ስላቃተን ነው ጅቡቲ በረሃ ገብቶ የሚሰቃየው፡፡ አሁን መንግስት ቃል በገባው መሰረት እንዲደግፈን እንፈልጋለን፤ ያለበለዚያ ማለቃችን ነው፡፡ ይህንኑ ነው የምለው፡፡ የጤፉንገለባየማጭደውለከብትነው ኑርዬ በለቴ አህመድ እባላለሁ፡፡ የዚሁ የኢረባቴ ቀበሌ ኗሪና የ አመት አዛውንት ነኝ፡፡ ማሽላ፣ ጤፍ፣ ሰሊጥና ማሾ ዘርቼ በጥሩ ሁኔታ ይዞልኝ ነበር፡፡ እሸትም መብላት ጀምረን ነበር፡፡ ይሄው ጤፉንም ፍሬ ፍሬውን እየላገ ሙልጭ አድርጐ በልቶ፣ ማሽላውንም ቆረቆንዳውን አስቀርቶ ቁጭ አድርጐናል፡፡ አሁን ይሄ ምን ሊረባ ታጭደዋለህ ትይኛለሽ አንበጣውኮ የእኛንም የእንስሳቱንም ጉሮሮ ዘግቶ በልቶ ጠግቦ ነው የሄደው፡፡ የጤፉን ገለባ ለከብቶቼ ነው የማጭደው፡፡ እስኪ ተመልከቺው፡፡ አንዲት ፍሬ ለመሀላ የለውም፡፡ ምንም ነገር፡፡ ገመድ መሬቴ ላይ ያለው ትያለሽ ከሌላ ሰው ተጋዝቼ የእኩል አርሼ የዘራሁት ትያለሽ አንዱም አልቀረም፡፡ በዚህ የአዛውንት እድሜዬ ተሰድጄ አልሰራ ይህን ላድርግ አልል በጣም አዕምሮ የሚነካ ነገር ነው የገጠመን፡፡ መንግስት በአየር በምድር ኬሚካል እየረጨ፣ በጣም ታግሏል፡፡ ጉዳዩ ስር የገባ ጠላት ሆነበትና ከቁጥጥር ውጪ ሆነ እንጂ በጣም ጥሮ ነበር፡፡ እኛም ቆርቆሮ በማንኳኳት የታጣቂን ዝናር በመተኮስ፣ እሳት በማቀጣጠል ሌት ተቀን ባዝነናል፡፡ ዞሮ ዞሮ አላለልንም ምን እናደርጋለን ከማዘን በስተቀር፡፡ የመጣብን ጠላት የሚገፋ አልሆነም፡፡ አንበጣው አሸንፎ በልቶ ሲጨርስና የሚበላው ሲያጣ ነው በራሱ ጊዜ ነቅሎ የወጣው፡፡ እኛ እንግዲህ ክረምቱን ጨለማውን ወቅት ወጣን፤ ብርሃን አየን ብለን ስንደሰት ወዳላሰብነው ጨለማ ገብተናል፡፡ ቀሪው ድጋፍ ከመንግስት ይጠበቃል፡፡

ትግራይን እንደ ዋዛ ከኢትዮጵያ መለየት አይቻልም

የዛሬ ሳምንት ምን ተጽፎ ነበር ከሕወሓት አመራር መካከል የትግራይ ሕዝብ፣ ከገዛ አገሩና ከወገኑ መለየት አለበት የሚል እምነት የያዘ ቢኖር፣ በሕገ መንግሥቱ መሠረት መጠየቅ ይችላል። ይህን ለማድረግ ጸብ አያስፈልግም፤ ጦርነት አያስፈልግም። ከሕግ ውጭ ሕዝቡን በውሸት ሰበካ ወደ ግጭት ለማስገባት መሞከር፣ በኢትዮጵያና በትግራይ ላይ የሚፈጸም ወንጀልና ክህደት ነው። ዲፋክቶ የሚባል እንደ ዋዛ፥ ቀስ በቀስ ይፈጠራል ተብሎ የሚታሰብ አገረ መንግስትነት፣ ማዕከላዊ መንግሥቱ በፈረሰበት አገር ውስጥ ተኩኖ ሊታሰብ የሚችል መሆኑ ይታወቃል። የሕወሓት አመራር ስልጣን ከእጁ ከወጣ በኋላ ኢትዮጵያ ትፈርሳለች፥ መንግሥት አልባ ትሆናለች የሚል ድምዳሜ ላይ ሳይደርስ አልቀረም። እግዚአብሔር ይመስገን፤ አልፈረሰችም፤ መንግሥት አልባም አልሆነችም። ዛሬም የኢትዮጵያ ሕገ መንግሥታዊ ሥርዓት አለ። ያለ ሕግ በዋዛ ዋዛ በተጨባጭ ላለማለት ወይም ዲፋክቶ ሳይሆን በሕግ ወይም ዲጁሬ የሚታወቅ መንግሥት ነው። የትግራይ ክልል፤ የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ሪፑብሊክ አባል መሆኑ በሕግ የታወቀ ነው። መንግሥትና ሕገ መንግሥት ባለበት አገር፤ በኢፌዴሪ ሕገ መንግሥት ሕጋዊ እውቅና ያለውን የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግሥት ወደ ዲፋክቶ መንግሥትነት ለመለወጥ አይቻልም። ስለሆነም በፌዴሬሽኑ ጥላ ሥር ሆኖ፣ ከሌሎች አገሮችና ድርጅቶች ጋር በተናጠል ለመገናኘትና ቀስ በቀስ፥ እያዋዙ ዕውቅና ለማግኘት መሞከር ወንጀል መሆኑ ታውቆ በሩ መዘጋት አለበት። ትግራይን ከኢትዮጵያ ለመለየት የሚፈልጉ የሕወሓት አመራር አባላት፣ ፍላጎታቸው ከሕዝቡ ጥቅም ጋር ምንም ግንኙነት እንደሌለው አሳምረው ያውቁታል። ዛሬ ታግለን ነጻ ባወጣን፣ አሃዳዊው ኃይል ሊወጋን ነው በማለት በፍርሃት የሸበቡት ሕዝብ፤ የግድ እንዲመርጣቸው ማድረግ ቢችሉም፥ ከኢትዮጵያ እንገንጠል ቢሉት እንደማይሰማቸው ያውቁታል። ሕዝቡ ይሰማናል የሚሉ ከሆነ፣ ሕጉን በተከተለ መልኩ፣ ሕዝቡ ምርጫውን እንዲገልጽ ዕድል መስጠት ይቻላል፤ ሳይቸኩሉ፤ ሳያዋክቡት። የሕወሓት አመራር፤ ነጻ አገር የመመስረት ነሻጣውን ለማሳካት ቢፈልግ፣ ቅድሚያ በቀጣዩ ምርጫ ተወዳድሮ የክልሉን ምክር ቤት በቂ ወንበሮች መያዙን ያረጋግጥ። ከዚያ በኋላ ጥያቄውን ለፌዴሬሽን ምክር ቤት ያቅርብ። የፌዴሬሽን ምከር ቤትም፣ በሦስት ዓመት ውስጥ ሪፈረንደም ያዘጋጅለታል። ከዚያ የሚሆነው ይሆናል። መቼም ለቸኮለ ሰው ሦስት ዓመት ረዥም ጊዜ ነው። ታዲያ አገር መገንጠልን የሚያክል ትልቅ ነገር ፈልጎም ተቸኩሎም አይሆንም። ከዚያ ውጭ ሕዝቡን በሐሰት ወደ ግጭትና ደም መፋሰስ በማስገባት፣ በከንቱ ከሚፈሰው ደም፣ ለመገንጠል የሚሆን ምክንያት ለማግኘት መሻት፣ ደንታ ቢስነትና የለየለት ፀረ ሕዝብነት ነው። የሕወሓትና የትግራይ ሕዝብ ፍላጎቶች ተቃርኖ የሕወሓት አመራር አባል የሆኑት አቶ አስመላሽ፤ ከላይ በጠቀስነው መስከረም አጋማሽ ላይ በተለቀቀው ቪዲዮ፤ የቀድሞ ኦህዴድና ብአዴን አመራር፣ በለውጡ ዋዜማ የፈጠሩትን ኦሮማራ ተብሎ ስለሚታወቀው ጥምረት ተጠይቀው የተናገሩት፣ ባንድ በኩል በፓርቲ መሪዎችና በሕዝቦች ጥቅም መካከል ያለውን ልዩነት፥ በሌላ በኩል፤ የሁሉም የኢትዮጵያ ሕዝቦች ፍላጎት፣ ጥቅምና አንድነትን በሚመለከት ምንም ብዥታ እንደሌለባቸው የሚያረጋግጥ ነው ለማለት ይቻላል። ልጥቀስ፤ ጥምረቱ፤ የኦሮሞና አማራን ሕዝብ ጥቅም የሚወክል አይደለም። ምክንያቱም የአማራና የኦሮሞ ህዝቦች ጥቅም፤ ከሌሎች ኢትዮጵያውያን የተለየ አይደለም። ጥቅማቸው አንድ ነው። ሕዝብና ሕዝብ የሚያጣላ ነገር የለም። ይሄ ጥምረት ግን ልሂቃን ተሰብስበው የፈጠሩት ጥምረት ነው። ጥምረቱ ለመሸዋወድ የተመሠረተ ነው። ብለዋል። የአቶ አስመላሽን ትንታኔ ወስደን፣ በሕወሓት አመራርና በትግራይ ሕዝብ መካከል ያለውን ግንኙነት እንመለክት። በመሠረቱ የትግራይ ሕዝብ ችግርም ሆነ ጥቅም ከሌላው ኢትዮጵያዊ ወገኑ የማይለይ መሆኑ የታወቀ ቢሆንም፣ በአቶ አስመላሽ አንደበት፤ በዚህ ጊዜ መነገሩ ግን በሕወሓትና ኦሮማራ ነበር ብልጽግና አመራር መካከል ያለው ጸብና ፍጥጫ፣ የትግራይን ሕዝብ የማይወክል መሆኑን ብቻ ሳይሆን፣ ይህን አሳምረው በሚያውቁት በአቶ አስመላሽና ጓዶቻቸው የተያዘው ጠብ አጫሪ አቋም፣ በስሙ የሚምሉለትን የትግራይን ሕዝብ ጥቅም የሚጎዳ መሆኑን ለመገንዘብ ይረዳናል። ዘርዘር ለማድረግ ያክል ከአቶ አስመላሽ ትንታኔ የሚከተሉትን እንገነዘባለን፦ በሕወሓትና የኦሮማራ ጥምረት በመሰረቱት ልሂቃን መካከል የተፈጠረው ጸብ ወይም መሸዋወድ በልሂቃን መካከል የተፈጠረ መሆኑን፤ ኦሮማራ ጥምረት አይወክላቸውም የሚሏቸው፣ የኦሮሞና አማራ ሕዝቦች ጥቅም፣ ከትግራይ ሕዝብ ጥቅም ጋር አንድ መሆኑን፤ እንደ አማራውና ኦሮሞው ሁሉ የትግራይ ሕዝብ ጥቅም፣ ከሌሎች ኢትዮጵያውያን የተለየ አለመሆኑን፤ ሕወሓት ሸወዱኝ ከሚላቸው የቀድሞ ኦሮማራ፥ ያሁኑ ብልጽግና አመራር ጋር ያለው ጸብና ቁጭት፣ የትግራይን ሕዝብ የሚወክል አለመሆኑን በግልጽ እንደሚገነዘቡ፤ የሕወሓት አመራር፣ የትግራይን ሕዝብ ራስን በራስ የማስተዳደር መብት በመጥቀስ ያካሄዱት ሕገወጥ ምርጫም ሆነ በፌዴራል መንግሥት ላይ የሚሰነዝሩት ትንኮሳና በእብሪት የገቡበት አደገኛ ፍጥጫ፣ የትግራይን ሕዝብ እንደማይወክል ከማረጋገጡም ባሻገር አቶ አስመላሽና ጓዶቻቸው የሚያራምዱት ሕገወጥ አካሄድና ጠባጫሪነት፣ ከሕዝቡ ጥቅም ጋር የሚጋጭ፤ የአውቆ አጥፊ ሥራ መሆኑን ያስረዳል። ሕወሓት፤ ከትግራይ ልጆች ጉዳት ሲያተርፍ የኖረ ድርጅት ስለመሆኑ፤ የሕወሓት አመራር፤ የክልሉ ሕዝብ በሌላው ኢትዮጵያዊ ወገኑ እንደሚጠላ፥ እንደሚገለልና እንደሚፈናቀል፥ በሌሎች ኢትዮጵያውያን ዘንድ በጥርጣሬ ዓይን እንደሚታይ በመግለጽ፥ መጣብህ፥ አለቀልህ እያሉ ራሱን ከገዛ ወገኖቹ ለይቶ እንዲመለከት ሲኮረኩሩት መኖራቸው ይታወቃል። ሆኖም የትግራይ ሰው፣ በሌላው ኢትዮጵያዊ ወገኑ፣ በጥርጣሬ ዓይን መታየት የጀመረበት ጊዜና መነሻው ለብዙዎች ግልጽ ላይሆን ይችላል። ጊዜው ዓ ም ነበር። መነሻውም የሕወሓት አመራር ከልቡ አፍልቆ የተገበረው የተንኮል ሥራ ነበር። እነሆ ማስረጃ። ከአቶ ገብሩ አስራት መጽሐፍ በረዥሙ ልጥቀስ፦ በ ዓ ም ደርግ ካካሄደው የማጋለጥና የመመንጠር ዘመቻ በኋላ ቁጥራቸው የማይናቅ የትግራይ ተወላጆች ደርግን ማገልገል ጀምረው ነበር። እነዚህም በሁሉም የአውራጃና የወረዳ ከተሞች ህዝቡን ያውኩ ስለነበር፣ ሕወሓት እነሱን ለማጥፋት አንድ ዘዴ ቀየሰ። የሐሳቡ አመንጪ እውቁ የከተማ የሕዝብ ግንኙነት ሠራተኛ ተክሉ ሐዋዝ ሲሆን ዕቅዱን ለማስፈጸም ሦስት ታጋዮች እንዲመደቡለት ጠየቀ። ሦስቱ ታጋዮች ከተማ ገብተው ህዝቡን የሚያውኩትን ግለሰቦች ደርግ ራሱ እንዲያጠፋቸው የተቀየሰውን የረቀቀ ዕቅድ እንዲያፈጽሙ ተልዕኮ ተሰጣቸው። ተክሉ አንድ ረዥም የሐሰት ደብዳቤ አዘጋጀ። ከተክሉ ሐዋዝ በወቅቱ የፖለቲካ ኃላፊ ለነበረው ዓባይ ፀሐዬ የተላከ የሚል ነው። ጥብቅ ምስጢር የሚል ተጽፎበት በሙጫና ስቴፕልስ ታሸገ። ደብዳቤው ውስጥ በኮድ የተጻፈ የብዙ ሰዎች የስም ዝርዝር ሰፍሯል። ከስም በተጨማሪ ማን ከማን ጋር በሕዋስ እንደተደራጀና የአመራር ኮሚቴ አባላቱ ማንነት በማመልከት ሐሰተኛውን የከተማ መዋቅር ቁልጭ አድርጎ ያሳይ ነበር። ስሞቹ በኮድ፣ ኮዱ የደርግ ባለሙያዎች በቀላሉ እንዲፈቱት ተደርጎ የተዘጋጀ ነበር። በደብዳቤው ሕወሓትን ሲያውኩ የነበሩት አብዛኞቹ የደርግ ጋሻ ጃግሬዎች ስም ሰፍሮ የሕወሓት እጅግ ታማኝ አባላት እንደሆኑ ተጠቁሟል። እንዲያውም ከአንዳንዶቹ ስም ጎን ሆን ተብሎ አስተያየት ጭምር ታክሎበታል፤ ይህ ሰው ቁልፍ ሚን የሚጫወትና ከበላዮቹ ጋር እየተገናኘ ጠቃሚ ምስጢር የሚያቀብለን ነው የሚለው ተሰምሮበት ነበር። በኮዱ መሠረት አ ብ ር ሃ በ ላ ቸ ው ሆኖ እንዲወከል ተደርጎ በደብዳቤው ጥሩ እየሠራ ነው የሚል ብቻ ተጽፏል። ኮድ ሰባሪ ባለሙያዎች ቁጥሩን በቀላሉ ሰብረው አብርሃ በላቸው ይሉና፣ ከሚቀጥለው ሃረግ ጋር በማዛመድ፣ አብርሃ በላቸው ጥሩ እየሰራ ነው ብለው ያነቡታል። ሌሎቹንም እንዲሁ። ሦስቱ ታጋዮች ደብዳቤውን እንደያዙ አክሱም ለሚገኘው አስተዳደር እጃቸውን ሰጡ። ከተኽሉ ሐዋዝ ለዓባይ ፀሐዬ የተጻፈ ደብዳቤ ይዘው መምጣታቸውን ገለጹ። የአክሱም ካድሬዎችና አስተዳዳሪዎች ተክሉ ሐዋዝና አባይ ፀሐዬ በድርጅቱ ውስጥ ያላቸውን ሚና ያውቃሉ። ምስጢራዊ የተባለውን ደብዳቤ ይዘት በመገመት ባስቸኳይ መቀሌ ለነበሩት የበላያቸው አስታወቁ። የበላይ ኃላፊውም እጅግ ተደስቶ፣ ወዶ ገቦቹ ባስቸኳይ ወደ መቀሌ እንዲላኩ አዘዘ። ታጋዮቹ ከነደብዳቤው በሄሊኮፕተር መቀሌ ተላኩ። ደብዳቤው ተከፍቶ የኮድ ባለሙያዎች በቀላሉ ፈቱት። ደብዳቤው ሲነበብ በርካታ በታማኝነታቸው የታወቁ የኢሠፓአኮ ካድሬዎችና አስተዳዳሪዎች፣ የሕወሓት አባላት መሆናቸው ተረጋገጠ። ለደርግ እጅግ ታማኝ የነበሩት እነ አብርሃ በላቸውና አፈወርቅ አለም ሰገድ ሳይቀሩ ስማቸው ዝርዝሩ ውስጥ ተገኘ። በሁኔታው እጅግ የተደናገጠው ደርግ፤ ወዲያውኑ ሁሉንም ለቃቅሞ አስሮ በግርፋት ፍዳቸው አሳያቸው። ከመቀሌ ማዕከላዊ ምርመራ ለደኅንነት ሚኒስትሩ ኮ ል ተስፋዬ ወልደ ሥላሴ በተጻፈ ደብዳቤ፤ ራሱን ህወሓት ብሎ የሚጠራው ጸረ አንድነት የወንበዴዎች ድርጅት በረሓ ከሚያደርገው እንቅስቃሴ ሌላ፣ በከተማ በቂና ወቅታዊ መረጃ፥ የማቴርያልና ሞራል ድጋፍ ለማግኘት በየክፍላተ ሃገራት የወንበዴ ሕዋስ ሴል በመዘርጋት፣ የትግራይ ክፍለ ሃገር ተወላጆችን በአባልነት በማሰባሰብ ፀረ አንድነት ድርጊቱን በማካሄድ ላይ ይገኛል የማዕከላዊ ምርመራ ቅርንጫፍ የሆነው የትግራይ ክፍለ ሃገር ማዕከላዊ ምርመራ ዋና ክፍልም፣ የአብዮቱ ወገኖች መስለው ስዉር ጸረ ሕዝብ ደባ በመፈጸም ላይ የሚገኙትን የውስጥ ቦርቧሪዎችን ለማጋለጥና የወንበዴውን ሴል ለመበጣጠስ በወሰደው እርምጃ፣ የሕወሓት ወንበዴ አባላት በቁጥጥር ሥር አውሎ ምርመራውን በሰፊው ቀጥሏል ይላል። ሕወሓት በዚህ ዘዴ ቀንደኛ የደርግ ካድሬዎችና ታጣቂዎች በቁጥጥር ሥር እንዲውሉ አደረገ። የኢሠፓአኮ ማ ኮ አባልና የፖለቲካ ት ት ቤት ከፍተኛ ባለስልጣን የነበረው ታደሰ ገ እግዚአብሔር ሳይቀር በቁጥጥር ሥር ውሎ መጨረሻ ላይ ከወኅኒ ቤት ተወስዶ በደርግ አፋኞች ተገደለ። የክፍለ ሃገሩ ተቀዳሚ ምክትል ሊ መ የነበረው ኅሩይ አስገዶም፣ የሕወሓት የውስጥ አርበኛ ነው ተብሎ እጁን ለመያዝ ሲሞከር በተከፈተው ተኩስ ሞተ። ሕወሓት ውስጥ በደኅንነት ሥራ ተመድቦ ሲሠራ ቆይቶ እጁን ለደርግ ፣ በጸጥታ ሥራ ተመድቦ የነበረው አለማየሁ በቀለም እንዲሁ በሰርጎ ገብነት ተጠርጥሮ እጁን እንዲሰጥ ሲጠየቅ፣ እምቢ ብሎ በጥይት ተመትቶ ሞተ። በተደረገው የምንጠራ ዘመቻ ከአንድ ሺ በላይ የማኅበራት መሪዎች፥ የመንግሥት ሹመኞች የኢሠፓአኮ ካድሬዎችና ታጣቂ ሚሊሻዎች ታስረዋል። ሉዓላዊነትና ዲሞክራሲ በኢትዮጵያ ፥ ገጽ እስከ ይህን ተግባር የሕወሓት አመራር ለትግሉ ሲል የወሰደው ብልህ እርምጃ ነው በማለት የሚያሞካሽ አይጠፋ ይሆናል። ያኔ የተነዛውና ጥርጣሬ ያጫረው መርዝ ግን ዛሬ ድረስ መዝለቁን መካድ አይቻልም። ከላይ የተጠቀሰው በወቅቱ የነበሩትን የትግራይ ተወላጅ የደርግ አባላት ለጥቃት ያጋለጠ ሲሆን ከዚያ ባሻገር ደርግ በሕዝቡ ላይ የነበረውን እምነት ያስለወጠ ነው ለማለት ይቻላል። የደርግ ጥርጣሬና እርምጃዎችም ለሕዝቡ የስጋት ምንጭ እየሆነ፣ በሁለቱም ወገን አለመተማመን በመስፈኑ፣ ሕወሓት የዘራው ጥርጣሬ ደርግ በስተመጨረሻ ሲያራምደው ለነበረው በሕዝቡ ላይ ያነጣጠረ የሚመስል አቋም ሳይዳርገው አልቀረም። ሕወኃትም ያን የጥርጣሬ መርዝ ከረጨ በኋላ ደርግ የሚሰነዝረውን ጥቃት ሸሽቶ ለሚመጣው መጠጊያና አለኝታ ሆኖ በመቅረብ አትርፏል። ሕወሓት በራሱ ላይ የተነጣጠረውን የደርግ መንግሥት ጥቃት፣ በሕዝቡ ላይ እንደመጣ የፀረ ሕዝብና ጨፍጫፊ መንግሥት ሥራ በማቅረብ፣ በሕዝቡና በድርጅቱ መካከል ልዩነት የሌለ አስመስሎ ሲያቀርብ ኖሯል። ዛሬም አያሌ የዋህ ተንታኝ፤ ሕወሓትና የትግራይ ሕዝብ አንድ ነው አይደለም የሚል አሳዛኝ ጥያቄ ማንሳቱም ከዚያ ድሮ ከተዘራው ጥርጣሬ መቀዳቱ አይቀርም። የሕወሓት አመራር መንግሥት ከሆነ በኋላም፣ የትግራይን ሕዝብ ማሸበሩን አልተወም። ችግር ባጋጠመው ጊዜ ሁሉ የትግራይን ሕዝብ ለጥቃት ሲያጋልጥ መኖሩ አልያም ና ሙትልኝ ሲል መኖሩ ይታወቃል። ለምሳሌ በምርጫ የቅንጅት ሰፊ ተቀባይነት አስደንግጦት፣ ኢንተርሃምዌ መጣብህ በማለት ሕዝቡን አሸብሮ ከጎኑ እንዲሰለፍ ማድረጉ ይታወቃል። ልክ በረሃ እያለ የውሸት ሰነድ አዘጋጅቶ ንጹሐን አገር ወዳድ የትግራይ ልጆችን እንዳስመታ ሁሉ፣ ዛሬም በመላው ኢትዮጵያ ያሉት የትግራይ ልጆች ቢመቱለት ደስታውን አይችለውም። የሕወሓት አመራር፤ የፌዴራል መንግሥትን ስልጣን ለቆ ከሄደ በኋላም የራሱን ሽሽትና ፍርሃት ወደ ሕዝቡ በማጋባት፥ በራሱ ላይ የሚሰነዘረውን ክስና ስድብ፣ በህዝቡ ላይ የተሰነዘረ በማስመሰል፥ ያልተባለውን ተባለ፥ ያልተደረገውን ተደረገ በማለት፥ ስብከቱን አልቀበል ያለውንም ባንዳ የሚል ስም ሰጥቶ ከሥራ በማፈናቀል፣ በትግራይ ተወላጁ ደምና መስዋዕትነት፣ የራሱን ሕይወት ለማቆየትና የክልል ስልጣኑን ዕድሜ ለማራዘም ይዳክራል። በመላው ኢትዮጵያ፣ ለአስርት ዓመታት ተጭኖ የነበረው የጭቆና ቀንበር ከነዝርፊያው፥ መሬት ወረራው፥ ከነጭንቀቱ ዛሬ ትግራይ ላይ ብቻ ተንሰራፍቶ ይገኛል። የሕወሓት አመራር፤ የዛሬ እና ዓመት በርካታ ታጋዮች ፈንጂ ረግጠው እንዲሞቱላቸው አድርገው ሲያበቁ፥ ያ ሁሉ መስዋዕትነት የተከፈለለትን የሟች ጓዶቻቸውን ፍትሕና እኩልነትን የማረጋገጥ አደራ በመብላታቸውም ሳያዝኑ፥ ጭራሽ አሁን ደግሞ የነዚያን ጀግኖች ልጆች፥ ብሎም የልጅ ልጆች በሐሰተኛ ሰበካ ኑ ሙቱልን በማለት ለጦርነት ይቀሰቅሳሉ። የሕወሓት አመራር ነገር ሁሌም እናንተ ሙቱልኝ፤ እኔ ልሰንብት ነው። ዛሬ ደግሞ የያዙት ዕቅድ ከሌላው ኢትዮጵያዊ ወገኑ በምንም የማይለየውን የትግራይ ሰው፣ እንዲሁ በከንቱ ከገዛ ያገሩ ልጆች ጋር ደም ማቃባት ሳይሆን አይቀርም። ሆኖም ደም በማቃባት እንለየዋለን ካሉ፣ የተለየ ጥቅም ሳይኖረው ከገዛ ወገኑ ለመለያየት ካጩት፣ ጠላቶቹ እነሱና እነሱ ብቻ ናችው። እስቲ ዛሬ እንኳን የኛ ለምትሉት ሕዝብ እዘኑለት የትግራይ ሕዝብ ወዶም፥ ተገዶም ለሕወሓት አመራር በትግል ጊዜ ስንቅ፥ ትጥቅና ወጣት አቅራቢ ሆኖላችሁ፥ ወደ ስልጣን ስትወጡ መወጣጫ መሰላል፥ ወንበራችሁ ሲነቃነቅ የግዱን ድጋፍ ሆኗችሁ ኖሯል። እነሆ ከስልጣን ስትወርዱ ደግሞ መደበቂያ ሆኗችኋል። እንደገና ጦርነት አያሳዝናችሁም ከዚያ በላይ ምን ይኁንላችሁ ዛሬስ ሙትልን የምትሉት ለምን ዓላማ ነው ለመገንጠል ለምን ምነው አሁን እንኳን ብትተዉት ምነው ለኢትዮጵያውያን ከመጣው ነጻነትና ተስፋ ቢቋደስበት ዛሬ በኢትዮጵያ የሕዝቦችን እኩልነት ለማረጋገጥ ቆርጦ የተነሳ፥ ጠመንጃን ከፖለቲካ ቋንቋነት ውጭ ለማድረግ ግማሽ መንገድ ሳይሆን ሙሉውን መንገድ ተጉዞ፣ ተቃዋሚ ፖለቲከኞች ካሉበት ድረስ ሄዶ እጃቸውን ስሞ አገር ቤት ያስገባ፤ እናንተንም የይቅርታ እጁን ዘርግቶ በትዕግስት የሚጠብቅ መንግሥት መኖሩን ታውቃላችሁ። ተጠቀሙበት። ካላመናችሁት በሽማግሌ ፊት በር ዘግታችሁ አስምሉት። ካልተጣላኸን ግን አትበሉት። የጠየቃችሁትን ሁሉ ሲሰጣችሁ የኖረውን፥ የኛ የምትሉትን ሕዝብ ታይቶ በማይታወቅ ትእግስት ከሚጠብቃችሁ የኢትዮጵያ መንግሥትና ከገዛ ወገኑ ጋር ደም አታቃቡት። ፍጥጫውን አርግቡት። ዛሬ ከናንተ የሚጠበቅ የጀግንነት ሥራም ይኸው መሆኑን እወቁት።

ብልጽግና ፓርቲ በወቅታዊ ጉዳዮች ላይ የሰጠው መግለጫ

ከሀገራዊ ለውጡ በፊት እንደ ሀገር መቀጠል የማንችልበት ደረጃ ላይ ስለመድረሳችን ብዙ ምክንያቶችን ማንሳት እንችላለን፡፡ ህዝብን በጸረ ዴሞክራሲያዊ ሁኔታ ለመምራት የሚደረግ አይን ያወጣ ተጽዕኖ፣ አድርግ ወይም አታድርግ በሚሉ ቃሎች ብቻ የተገደበ እና ህዝብን ለማሸማቀቅ በርካታ ድርጊቶች ሲፈፀሙ እንደነበር ይታወቃል፡፡ ህዝብን ከፋፍሎ የመግዛት አባዜ የተጸናወተው ጥቂት የህወኃት ቡድኖች፣ በርካቶች ተገፍተው ከሀገር እንዲወጡም ምክንያት ነበሩ፡፡ ለሀገራቸው ፖለቲካ ያገባናል ያሉ የፖለቲካ ሀይሎች ሀሳባቸውን አውጥተው መግለጽ እንዳይችሉ ሲደረግባቸው የነበረው አፈና፣እስር፣ግርፋትና አሰቃቂ ድርጊቶች ለፖለቲካ ምህዳሩ መጥበብ እንደ ምክንያት የሚጠቀሱ ናቸው፡፡ የመሰረተ ልማት እጥረት ባልተቀረፈበትና የህዝብ የልማት ጥያቁዎችን መፍታት አዳጋች በሆነባት ሀገር፣ እነዚሁ አጥፊ ቡድኖች በርካታ የህዝብና የመንግስት ተቋማትን በመዝረፍና የዘረፉትን ወደ ውጭ ሀገራት በማሸሽ በህዝብ ላይ ክህደት፣ በሀገር ላይ የኢኮኖሚ ውድቀት አስከትለዋል፡፡ እወክለዋለሁ ላለው የትግራይ ህዝብ በተጨባጭ መሰረታዊ ለውጥ ማምጣት የተሳነው ይህ አጥፊ ቡድን፣ ከሀገራዊ ለውጡ እኩል መራመድ ባለመቻሉና ሲፈፅማቸው የነበሩ ኢ ዴሞክራሲያዊ አካሄዶች ከህዝብ ፊት መቆም እንዳይችል ስላደረገው፣ ውህደቱን ከመቀላቀል ይልቅ መግፋትን አማራጩ አድርጓል፡፡ ለህገ መንግስታዊ ስርዓት ጠበቃ ነኝ ሲል የነበረው አጥፊው የህወሃት ቡድን፤ የትግራይን ህዝብ ከሌሎች ወንድም ህዝቦች ጋር ለመነጣጠልና ለህገ መንግስቱ ያለውን ንቀት ያረጋገጠበትን ህገ ወጥ ክልላዊ ምርጫ ሲያደርግና ህጋዊ ያልሆነ መንግስት ሲመሰርት በሆደ ሰፊነት የተመለከተው የፌደራል መንግስት፣ ይህ ቡድን እየተከተለው ያለው ኢ ህገ መንግስታዊ አካሄድ ከዛሬ ነገ ሊለወጥ ይችላል በሚል ጊዜ ሰጥቶት ቆይቷል፡፡ ዳሩ አምባገነናዊ ባህሪው እያደገ ቢመጣም፡፡ የትግራይ ህዝብ ከሌሎች ወንድሞቹ ጋር እጅ ለእጅ ተያይዞ ለሀገራዊ ለውጡ በጋራ ለመቆም ፍላጎት ቢኖረውም፣ ጥቂት የህወኃት ቡድን አመራሮች ግን የህዝቡን ፍላጎት ወደ ጎን በመግፋት፣ ህዝቡ ከሌሎች ብሔር ብሔረሰቦችና ህዝቦች ጋር ምንም አይነት ግንኙነት እንዳይኖረው ጭቆና ሲያደርስበት ቆይቷል፡፡ ብልጽግናና የለውጡ መሪዎች ህወኃት ውህደቱን እንዲፈጽምና ለጋራ ሀገራችን በጋራ እንቁም መርህ በተደጋጋሚ ጊዜ የድርጀቱን መሪዎች በማግኘት ሰፊ ጊዜ ተወስዶ ማወያየት ቢቻልም፣ ወትሮውንም ሀገርንና ህዝብን የማገልገል ጽኑ ፍላጎት ሳይሆን በስልጣን የሚገኝ ጥቅምን መሰረት ያደረገ ስለሆነ ለውህደቱ እምቢታቸውን አሳይተዋል፡፡ ይህ በእንዲህ እንዳለ፣ ተስፋ ያልቆረጡት የለውጡ መሪዎች በህዝብ የሚታወቁም ሆነ የማይታወቁ በርካታ ጥረቶችን በማድረግ የትግራይን ህዝብ ከለውጡ ጋር አብሮ ለማስቀጠል ያላሰለሰ ግፊት ቢደረግም፣ በጸረ ለውጥ ቡድኖች ሰንኮፍነት እንደታሰበው ውህደቱን ለማቀላቀል የተደረገው ጥረት ያለ ውጤት ተጠናቋል፡፡ መቀሌ የመሸገው የጥፋት ቡድኑ፣ ምስኪኑን የትግራይን ህዝብ ጠዋት ማታ፣ የአማራ ክልልና የፌደራል መንግስት ጦርነት በህዝባችን ላይ ሊከፍቱብን ነው በሚል የተሳሳተ መረጃ፣ ህዝቡን በማደናገር እረፍት አሳጥቶት ከርሟል፡፡ የትግራይ ህዝብ ጦርነት እንዳንገሸገሸው የኢትዮጵያ ህዝብ ከልብ ይረዳዋል፡፡ ጦርነት የመጨረሻ እንጂ የመጀመሪያ አማራጭ እንዳልሆነ ብልጽግና ይገነዘባል፡፡ የመከላከያ ሰራዊቱን ከክልሉ ፈቃድ ውጭ ማደራጀት አትችሉም የሚል አቋም እየተከተለ ያለው ሴረኛውና ጥቂቱ የህወኃት ቡድን፤ የፌደራል መንግስትን ውሳኔዎችና የሚሰጡ አቅጣጫዎችን ተግባራዊ እንዳይሆኑ ግትር አቋሙን ሲያሳይ ቆይቷል፡፡ ከህዝብ አብራክ ወጥቶ ህዝብንና ሀገርን ከጥቃት እየተከላከለ የሚገኘውን የመከላከያ ሰራዊቱን የቆየ ክብርና ዝና ለማጠልሸት ሲሞክር፣ ሆደ ሰፊው ሰራዊት ምላሽ ሳይሰጥ ቆይቷል፡፡ ይሁን እንጂ ለጥፋት ሁሌም የማይተኛው ጥቂት የህወኃት ቡድን አማካኝነት በተሰጠው ትዕዛዝ በትግራይ በሚገኘው የመከላከያ ካምፕና ከሃያ ዓመታት በላይ የትግራይን ሕዝብ ሲጠብቅ የቆየ ሠራዊት ላይ ትናንት ሌሊት ጥቃት ከማድረሳቸው ባሻገር ሰሜን ዕዝንም ለመዝረፍ ሙከራ አድርገዋል፡፡ ነገሩን በሆደ ሰፊነት ሲመለከተው የቆየው መንግስት እየተፈፀሙ ያሉ ድርጊቶች ገደብ በማለፋቸውና ግልጽ ትንኮሳ በመፈጠሩ ምክንያት ይህንኑ ድርጊት ሊመክት የሚችል አጸፋዊ እርምጃ ለመውሰድ ተገዷል፡፡ በዚህ መሀል ምንም የማያውቀው የትግራይ ህዝብ ተጎጂ እንዳይሆን አስፈላጊው ጥንቃቄ እየተወሰደ ይገኛል፡፡ በአጠቃላይ ከዚህ በፊት እንደምናደርገው ሁሉ ብልጽግና ፓርቲ የሀገርና የህዝብ ሰላምና ደህንነት ለማስጠበቅ ሌት ተቀን የሚሰራና የህዝብንና ሀገርን ሰላም አደጋ ውስጥ ሊከት የሚችል ማናቸውንም ነገሮች ለመታገስ እንደማይችል ታውቆ፣ በተሣሣተ መረጃ ጭቁኑ የትግራይ ህዝብ ላይ ያልተገባ ስጋት በመፍጠር ተጠራጣሪ ለማድረግ የሚደረገውን ተከታታይ ቅስቀሳ የትግራይ ህዝብ ሊያወግዘው የሚገባ መሆኑን በፅኑ በማመን፣ የሚከተሉትን የአብሮነትና የአጋርነት ጥሪያችንን እናስተላልፋለን፡፡ ለተከበርከው የትግራይ ህዝብ የትግራይ ህዝብ ከሌሎቹ ብሔር ብሔረሰቦችና ህዝቦች ጋር ጠንካራ ታሪካዊ አንድነትና ውህደት ያላቸው፣ ባህላዊና ጥንታዊ ሃይማኖታዊ እሴቶችን የሚጋሩ፣ በጋብቻና በደም የተሳሰሩ፣ በፀረ ጭቆና ትግል ከሌሎች ህዝቦች ጋር ሆነው፣ በአንድ ጉድጓድ ክቡር መስዋዕትነት እየከፈሉ አሁን ላለንበት የሀገረ መንግስት ምስረታ ጉልህ አሻራ ያሳረፉ ህዝቦች ናቸው፡፡ ሆኖም የሕወሓት አጥፊ ቡድን፣ የሀገርንና የህዝብን ሰላምና ደህንነት አደጋ ላይ ለመጣል የሚያደርጉት ሴራ መሆኑን አውቃችሁ ከኢትዮጵያ ህዝብ ጋር ያላችሁ ወንድማዊና ቤተሰባዊ ግንኙነታችሁ ሳይቋረጥ፣ የትግራይን ህዝብ የሚያለያዩ ሙከራዎችን በፅናት እንድትታገሉ የከበረ ጥሪያችንን እያቀረብን፣ በዚህ አሸባሪ ቡድን ላይ እርምጃ በመውሰድ፣ ህብረ ብሔራዊ አንድነታችንን ለማስቀጠል በምናደርገው ትግል ውስጥ ከጎናችን እንድትሆኑ ጥሪያችንን እናቀርባለን፡፡ ለመላው የትግራይ ምሁራን ሀገርን በሚፈለገው ደረጃ መለወጥ ካስፈለገ ምሁራን የሚያደርጉት አስተዋጾኦ ከፍ ያለውን ቦታ መያዙ ግልጽ ነው፡፡ ሆኖም ግን በክልሉ የሚገኙ ምሁራንን ለሀገራቸው ሁለንተናዊ አበርክቶ እንዳያደርጉ በጥቅም የተሳሰረው ቡድን እንቅፋት እንደሆነባችሁ መረዳት ተችሏል፡፡ ስለሆነም ምሁራን በነጻነት ተንቀሳቅሰው ያላቸውን አቅምና ዕውቀት ለሀገራችን ህዝቦች እንዲያበረክቱ ካስፈለገ፣ ጨቋኙንና ጸረ ለውጡን የህወኃት ቡድን ለአንዴና ለመጨረሻ ጊዜ ማስወገድ ያስፈልጋል፡፡ ስለሆነም የተከበራችሁ በትግራይ የምትገኙ ምሁራን፣ ሁላችሁም፣ የፌደራል መንግስት በክልሉ እያደረገ ያለው ህገ መንግስቱን የማስከበር ስራ በውጤታማነት ለመፈፀም እንዲቻል የበኩላችሁን ሚና እንድትወጡ የአክብሮት ጥሪያችንን እናስተላልፋልን፡፡ ለመላው የትግራይ ወጣቶች በክልሉ የምትገኙ ወጣቶች ምንም አይነት ኢኮኖሚያዊ ተጠቃሚ መሆን ሳትችሉ ነገር ግን በስማችሁ እየተነገደ ለበርካታ ዓመታት ቆይታችኋል፡፡ ይህንን አይን ያወጣ ዘረፋና ሌብነት በአጥፊ የህወኃት ቡድን አማካኝነት ሲካሄድ እንደነበርም የአደባባይ ሀቅ ነው፡፡ በስሙ ሲነገድበት ለቆየው የትግራይ ወጣት ሁለንተናዊ ተጠቃሚነት ይረጋገጥ ዘንድ በዚህ አጥፊ ቡድን ላይ እርምጃ መውሰድ አስፈላጊ ሆኖ ተገኝቷልና መላው የትግራይ ወጣቶች፣ በፌደራል መንግስት በኩል እየተወሰደ ያለውን ህግን የማስከበር እርምጃ በመደገፍ ለክልሉና ለሀገር ሰላም አጋር እንድትሆኑ፣ የትግራይ ወጣቶች ከመላው የሀገራችን ወጣቶች ጋር በመሆን የጀመርነውን አገራዊ ለውጥ አጠናክረን እንድንቀጥል ጥሪያችንን እናቀርባለን፡፡ በትግራይ ክልል ለምትገኙ የክልሉ የፀጥታ ሃይሎች የትግራይ ክልል የፀጥታ ሀይሎች፣ በሀገሪቱ ከሚገኙ የፀጥታ ሃይሎች ጋር በጋራ በመሆን ህዝባዊነታችሁን ጠብቃችሁ ለአንዲት ሉአላዊት አገር መከበርና ቀጣይነት ክቡር መስዋዕትነት በመክፈል ላይ መሆናችሁን ብልጽግና ፓርቲ ከልብ ይገነዘባል፡፡ ምንም እንኳ በክልሉ አምባገነን የሆነው የህወኃት ቡድን፣ በትግራይ ህዝብ ላይ እያደረሰ ያለውን እንግልትና ስቃይ የታዘባችሁ ቢሆንም ባለው ጸረ ዴሞክራሲያዊ አካሄድ ምክንያት ለውጡን ከህዝባችሁ ጋር ሆናችሁ ማጣጣም ሳትችሉ ቀርታችኋል፡፡ ሆኖም ለረዥም ዓመታት የክልሉን ህዝብ ሰላምና ደህንነት በሀላፊነት መንፈስ ወስዳችሁ ስትጠብቁ የቆያችሁ የክልሉ ፖሊስ፣ ልዩ ሀይል አባላትና ሌሎችም፤ በህዝብ ትክሻ ላይ ሆኖ እየቀለደ ባለው ዘራፊና አጥፊ የህወኃት ቡድን ላይ እርምጃ ለመውሰድ እየተደረገ ያለውን ትግል በመቀላቀል ህዝባዊነታችሁን እንድታረጋግጡ በድጋሚ ጥሪያችንን እናቀርባለን፡፡ ድል ለኢትዮጵያ ህዝብ

አገር ላይ አደጋ የተደቀነው አንቀጽ የፀደቀ ጊዜ ነው

አርቲስት ደበሽ ተመስገን ባለፈው ሳምንት መጀመሪያ ላይ የጠ ሚኒስትር ፅ ቤት በወቅታዊ የሀገራችን ጉዳይ ላይ የኪነ ጥበብና የሚዲያ ባለሙያዎች ምን አስተዋጽኦ ሊያበረክቱ ይችላሉ በሚል የኪነ ጥበብ የሚዲያ ባለሙያዎችን እና እንዲሁም አትሌቶችን ጋብዞ ውይይት አድርጎ ነበር። በውይይቱ ላይ ከተሳተፉት አንጋፋ የኪነ ጥበብ ባለሙያዎችና ጋዜጠኞች መካከል የአዲስ አድማስ ጋዜጠኛ ናፍቆት ዮሴፍ ጥቂቶቹን አነጋግራ ሃሳባቸውን እንደሚከተለው አጠናቅራለች። ለኔ ይህ ጦርነት የተጀመረው ዛሬ አይደለም። ጦርነቱ ተጀመረ ብዬ የማምነው በ ዓ ም ላይ አንቀጽ የፀደቀ ጊዜ ነው፡፡ ይህ አንቀፅ ሲጸድቅ፣ ኢትዮጵያዊነት እየፈረሰ ልዩነቶች እየሠፉ፣ ጀርባ መሰጣጠት ተጀመረ፡፡ አሁን ላይ እየሆነ ያለው የዚያ ውጤት ነው፡፡ ዋናው ሰንኮፍ የተተከለው አንቀፅ ላይ በ ዓ ም ነው፡፡ ስለዚህ መስራት ያለብን እንደነዚህ ያሉ ነገሮች ላይ ነው፡፡ ጦርነቱ ነገ ከነገ ወዲያ ሊያልቅ ይችላል፡፡ ከዚያ በኋላ እነዚህ አመለካከቶች ያበቃሉ ወይ የሚለው ነው ዋና የኔ ጥያቄ ነው። እዚህ አስከፊ ውጤት ላይ ያደረሰን መሰረቱ ያ ነው ብዬ አምናለሁ። ከዚህ ቀደምም በጣም ብዙ አዘንን። አሁንም በየዕለቱ የምንሰማቸው ነገሮች እጅግ የሚያስለቅሱና የሚያሳዝኑ ናቸው። አሁን የተጀመረው ጦርነት በመከላከያ ሰራዊታችን ድል አድራጊነት ተጠናቆ ሰላም እናገኝ ይሆናል፡፡ ነገር ግን የተተከለው ነገርስ በዚህ ብቻ ያቆማል ወደ ሌላስ አይተላለፍም ይህ አስተሳሰብስ በዚህ ያቆማል አየሽ ትውልዱ ከዚህ አስተሳሰብ የፀዳ መሆን አለበት። እናም ዋናው ሰንኮፍ ብዬ የምለው በዋናነት እዛ አንቀፅ ላይ የተተከለው ነገር ነው፡፡ ኢትዮጵያዊነትን እንዳናስብ ያደረገን የሁላችንንም ልብ የከፈለው ይሄው አንቀፅ ነው፡፡ እውነት ለመናገር አሁን፤ አገራችን ላይ እየደረሰ ባለው ነገር ለማዘን ኢትዮጵያዊነት ብቻ አይደለም የሚያስፈልገው ሰው መሆን በቂ ነው፡፡ ከዚህ አንፃር ኪነ ጥበቡ ያለው ፋይዳና ሊሰራው የሚችለው ነገር ምንድን ነው ከተባለ አሁን ባለው ሁኔታ በተናጠል የምታደርጊያቸው ነገሮች አይኖሩም። የኪነ ጥበብ ስራ የቡድን ስራ ነው። የህብረት ስራ ነው። እኔ አንድ ነገር አበክሬ መናገር የምፈልገው፣ የአንድ ወቅት እሳት የማጥፋ ሥራ እንዳይሆን ነው፡፡ ዘላቂ በሆነ መልኩ የአብሮነት፣ አንድነትና የአገር ፍቅር ላይ መስራት ያስፈልጋል ብዬ አምናለሁ። ኪነ ጥበቡ ምን ሊሰራ ይችላል በሚለው ላይ ግን በዚህ ዙሪያ የተቋቋመ ኮሚቴ አለ። የኮሚቴው አባላት አስተባብረው መስራት የምንችለውን እንደ የሙያችን እንሰራለን። ምን መደረግም እንዳለበትም ሰሞኑን እናውቃለን። በተረፈ አሁን አገር ላይ የሆነው ነገር ከባድ ነው ያሳዝናል፤ አምላክ ሰላሙን ያምጣልን። ዘላቂ ሥራ ግን ያስፈልጋል። የሚከሰት ችግር የማይሽር ጠባሳ መጣል የለበትም አርቲስት ተስፋዬ ማሞ የሰሞኑ ሁኔታ እጅግ በጣም ከፍተኛ ሀዘን ነው ያሳደረብኝ። በአንድ ሀገር ውስጥ አለመግባባቶች፣ ግጭቶችና አለመስማማቶች ይኖራሉ። ነገሮቹ እንደየአግባቡ በውይይት፣ በድርድር ይፈታሉ። ከዚያም አልፎም ግጭት ውስጥ ሊገባ ይችላል። ነገር ግን ግጭቶቹ የሚያደርሱት ጠባሳ የማይሽር መሆን የለበትም። የተፈጠረው ወቅታዊ ሁኔታ አላፊ መሆን አለበት። የሚከሰተው ነገር የከረረ ስሜትን ለማርገብ የሚውል እንጂ ቋሚ ጠባሳ ጥሎ ማለፍ የለበትም። እኔ ለምሳሌ የልጅነቴንና የወጣትነት ዘመኔን ኤርትራ አሳልፌያለሁ፣ ሲቪል ሆኜም ቢሆን ከወታደሮች ጋር ኖሬ ወታደር ምን እንደሆነ አውቃለሁ። ውጊያዎችን በቅርብም በርቀትም የማየት አድል አጋጥሞኛል። ሰሞኑን በኢትዮጵያ እያየሁት ያለሁት ግን ከእነዚህ ሁሉ በጣም የራቀ፣ ጥቂት መፅሐፍ እንዳነበበና የሌሎች አገራት ተሞክሮዎችን እንዳየ ሰውም ስመለከተው፣ በጣም የሚያሳዝን ነገር ነው የተከሰተው። የእኛ አገር ህዝብ ሃይማኖተኛ፣ ፈሪሃ እግዚአብሔር ያለው ባህሉ የተሳሰረ ነው። አሁን የተፈጠረው በተለይም ከሰሜን ኢትዮጵያ ህዝብ ስነ ልቦና አንፃር ፈፅሞ የማይገናኝ ነው የሆነው። ወታደር መግደልና መሞት ነው ስራው። ወታደር ቢገድልና ቢሞት ብርቅ ነገር አይደለም። ነገር ግን እንደ ባዕድ ባዕድም ላይ ለማድረግ ነገሩ ይቸግራል የገደሉትን አስክሬን ከብቦ መጨፈር፣ በተለይ በተለይ እርቃኑን አስቀርቶ ልብስ አስወልቆ፣ ድንበር አሻግሮ መልቀቅ ምን አይነት መልዕክት ለማን ማስተላለፍ እንደተፈለገ አይገባኝም። ይህ ድርጊት በእያንዳንዱ ኢትዮጵያዊ ላይ የንቀት፣ ክብርን የማዋረድና ዝቅ የማድረግ ብሎም የኢ ሰብአዊነት ድርጊት ነው። የኔ ሙያ ሰብአዊነትን ነው የሚሰብከው፤ ሌላ ስራ የለውም። ኪነ ጥበብ ሰዎች ውስጥ ሰብአዊነት እንዲያቆጠቁጥ ነው የሚሰራው፤ ሆኖም አሁን እንደ አገር የኪነ ጥበብ፣ የባህል፣ የሃይማኖት ውድቀት ነው የገጠመን። ሁለንተናዊ ውድቀት ውስጥ ነው ያለነው። ሰው ተዘቅዝቆ ሲሰቀል ዝም አልን፤ አላረምንም።ስለዚህ ከመሰረቱ የተበላሸ ነገር አለን ማለት ነው። በሁሉም ነገር ውድቀት ውስጥ ገብተናል ማለት ነው። ይህ ሁሉ ስር የሰደደ ነገር እንዲመጣና አሁን እያየን ያለነው ነገር እንዲከሰት ማን ነው በአግባቡ የቤት ስራውን ያልሰራው ለተባለው ባለፈው ሳምንት አርብ አዳማ አንድ ስብሰባ ላይ ተካፍዬ ነበር። የከፍተኛ ትምህርትና አግባብነት ኤጀንሲ ያዘጋጀው ስብሰባ ነው። እዛ ስብሰባ ላይ ሙሉ ቀን ውዬ አንድ ነገር ተምሬ ተመለስኩ። የኤጄንሲው ዳይሬክተር አንዷለም አድማሴ ዶ ር ንግግር ሲያደርጉ፤ ዛሬ በሀገራችን የተፈጠረው ሁኔታ ዓመት ቆጥሮ ውጤቱን ያየነው በትምህርት ስርዓታችን ላይ የተፈጠረ መጓደል ነው። ብለዋል። አንድ የስርዓተ ትምህርት ውጤት በትውልዱ ላይ ተፅዕኖው የሚታየው በአንድ ወይም በሁለት ዓመት አይደለም፣ የአንድ ትውልድ ዕድሜ ይፈልጋል፤ በትንሹ ዓመት ማለት ነው። ስለዚህ አሁን የምናየው ነገር የትምህርት ስርዓታችንና የግብረ ገብነታችን ውድመት ነው። እኔ በውስጤ ፈሪሃ እግዚአብሔር አለ፤ ቲዎሎጂ ተምሬ ግን አይደለም፤ በስነ ምግባር ውስጥ የማለፍ እድል የሚሰጥ የአብነት ትምህርት ተምሬ ነው ያለፍኩት። አሁን አንደኛና ዋነኛ የውድቀቱ ተጠያቂ የትምህርት ስርዓታችን ነው። የትምህርት ውድቀት ተያያዥ ነው። ለምሳሌ ጥበቡ በትምህርት የሚዳብር ነው። እነዚህ ሁሉ ተያያዥነት አላቸው። ዋናው ትምህርት ከወደቀ ሁሉም ይወድቃሉ። ሁለተኛው ሃይማኖት ነው። የሃይማኖት አባቶች ምንድን ነው የሚያስተምሩት የሁሉም ሃይማኖቶች አስኳል የሆነው ህግ በራስህ እንዲሆን የማትፈልገውን በሌላው ላይ አታድርግ አይደለም የሚለው ይህ ጠፍቷል። ስለዚህ በድፍረት የምናገረው ኢትዮጵያ ውስጥ ያሉት ሃይማኖቶች በሙሉ ወድቀዋል። በዚህ የሚቆጣ ካለ ምንም ማድረግ አልችልም። ለምን አሁን በአገራችን እየተፈጸመ ያለው ሃይማኖት አለኝ ከሚል ህዝብና አገር የሚጠበቅ አይደለም። ሶስተኛው ተጠያቂ መንግስት ነው። መንግስታት በተደጋጋሚ ወድቀዋል። ሲመጡም የማትንገራገጭ የፀናች ሀገር መስርተው እንደማለፍ የእነሱን ዋስትና የሚያረጋግጥና የሚፈልጉን ርዕዮተ ዓለም በመትከል፣ እነሱ በሌሉ ጊዜ የማይሰራ አድርገው ይቀርጹታል። ይኸው እንዳየነው ንፁሀን ዋጋ ይከፍሉበታል። ሰሞኑን በጠቅላይ ሚኒስትር ፅ ቤት በተደረገው ስብሰባ፤ አሁን የምናየውንና የሚጨበጥ ችግር መከሰቱ ተነስቷል። ይህን ችግር እንዴት አድርገን እንፍታው በሚለው ዙሪያም ተወያይተናል። እንግዲህ የሰው ልጆችን አዕምሮ የመስራት ጉልበት ያለው ኪነ ጥበቡ፣ ዘላቂ ስራ ሊሰራበት የሚችልበትን ሁኔታ መፍጠር አለብን፡፡ ሁለተኛው አሁን ጦርነት አለ፣ ገዳይ አለ፣ ሟች አለ። ስለዚህ በዲፕሎማሲና በውሸት ፕሮፓጋንዳ የአገሪቱ ጠላቶች የበላይነት እንዳያገኙ መመከት ስለሚያስፈልግ፣ ለአገራችን ምን አይነት አስተዋፅኦ እናድርግ በሌላ በኩል፤ የኪነ ጥበቡ መንደር የረጋ ማህበረሰብ ለመፍጠር በዘላቂነት የሚሰራበት መዋቅር ተዘርግቶ እንዲቀጥል የሚል ውሳኔ ላይ ነው የተደረሰው። ጠቅለል ሳደርግልሽ፤ አሁን ድንገት ችግር ተፈጥሯል፣ ለድንገተኛው ነገር ችግሮችና ወደፊት ምን መሰራት አለበት በሚል ነው ምክክሩ። እኔ በግሌም ሆነ ከሙያ አጋሮቼም ጋር የሚፈለግብኝን ለመስራት በዝግጅት ላይ ነኝ። ጦርነቱ ሲጠናቀቅ የኢትዮጵያ ትንሳኤ ይጀመራል ብዬ አምናለሁ ጋዜጠኛ ቴዎድሮስ ተ አረጋይ አሁን ላይ ለኢትዮጵያ የተሻለ ጊዜ ሊመጣ ነው የሚል ስሜት ነው ያለኝ። በኢትዮጵያ ውስጥ መሰረታዊ ለውጥ ይመጣል ብዬ ነው የማስበው። አሁን ያሉ ሁኔታዎችን ስንመለከት፤ ከዚህ በኋላ ህውሃት የሚባል ፓርቲ አይኖርም። በሌላ በኩል ክልሉን ነፃ የማውጣቱም ነገር ቢሆን ቀናት የሚፈጅ እንጂ ብዙ የሚረዝም አይመስለኝም። ረጅም ጊዜም ቢወሰስድ እንኳን ባለ ድል የሚሆነው የፌደራል መንግስት ነው ብዬ አምናለሁ ። ለምን ቢባል መንግስት የመላ ሃገሪቱን የትግራይንም ህዝብ ጭምር ስለያዘ አሸናፊነቱ አያጠራጥርም። በአጠቃላይ ጦርነቱ ብዙ ብዥታዎችን የሚያጠራ ነው ብዬም አምናለሁ። ለምሳሌ አንዱ ብዥታ፤ የትግራይ ህዝብ ከህወኃት ጎን ነው የሚል ነበር። በሂደት እንዳየሁት፣ የትግራይ ህዝብ ከህወኃት ጎን አይደለም። እንዴት ይህን አልክ ከተባልኩ አሁን መንግስት እየተቆጣጠረ ነፃ ባደረጋቸው ቦታዎች ላይ የትግራይ ህዝብ ከህወሃት ጎን ቢሆን ኖሮ፣ ምንም እንኳን መንግስት በሃይል ቢያሸንፍ እንኳን ከብዙ ህዝብ እልቂት በኋላ ይሆን ነበር። ግን እስካሁን የህውኃት መሪዎችም በሚጠቀሟቸው የመገናኛ መስኮቶች ይህን ያህል ህዝብ መንግስት ጨረሰብን ሲሉ አልሰማንም። መንግስት በተቻለ መጠን ንፁሀን እንዳይጎዱ ጥንቃቄ አድርጓል። መንግስት የሆኑ ሰዎችን ለመያዝ ከስር ያሉትን እያጠፋ የመሄድ ፍላጎትም የለውም፤ አግባብም አይደለም። እስካሁን በንፁሃን የትግራይ ህዝብ ላይ ደረሰ የተባለ ጉዳት አልሰማንም፡፡ ህወሃትም አልነገረንም። መንግስት በስህተትም ቢሆን ንፁሃንን ቢነካ ይጮሁ ነበር። በአጠቃላይ ይሄ የተፈጠረው ጦርነት ሲጠቃለል፣ ለኢትዮጵያ አንድነት ትልቅ መሰረት ይጥላል ብዬ አምናለሁ። የብዙ አካላት አቅም ታይቷል። በሌላ በኩል አገሪቱ ላይ በተለያየ አቅጣጫ የተነሱ የሽብር መስመሮች ሁሉ ወደ መርገብና ከዚያም ወደ መጥፋት ይሄዳሉ። ይህ የሚሆነው ግን ህወሃት ሲጠፋ ማንም ስለማይደግፋቸው አይደለም እርግጥ አሁንም ህውሃት ከጀርባቸው አለ ። የህዝቡን አቅም እነሱም አይተውታል። ቀደም ሲል ህዝቡ ለጠቅላይ ሚንስትሩም ለብልጽግና ፓርቲም አሉታዊ ስሜት ነበረው። ነገር ግን እነዚህ ስሜቶች ያሉባቸው አካባቢዎች በሙሉ በአገር ጉዳይ ሲመጡባቸው፣ህዝብ በከፍተኛ ሁኔታ ከመንግስት ጎን ቆሟል። ጉዳዩ ከብልጽግና ፓርቲ ጋር ግንኙነት ስለሌለውና የአገር ጉዳይ ስለሆነ ብቻ ማለት ነው። በተግባር ጠቅላይ ሚኒስትሩንና ብልፅግናን ሲቃወሙ የነበሩ ሰዎች እንኳን የአገርን አንድነት ለድርድር ሳያቀርቡ ለአገራቸው ከመንግስት ጎን ቆመው እያየን ነው። ሌላው ይሄ ጦርነት ከብዥታ ያጠራልንና የገለፀልን ነገር ህወሃቶችም ሆኑ ሌሎች ሃይሎች መከላከያ ሰራዊቱ የተከፋፈለ ነው ይሉ ነበር። አገሪቱ የተከፋፈለች ናት። አያድርገው እንጂ አንድ ነገር ቢመጣ እንፈርሳለን ይባል ነበር። ይሄ አስተሳሰብና ስጋት መሰረታዊ ስህተት ያለበት መሆኑን አይተናል ። በዚህ ጦርነት መከላከያ ሰራዊት እጅግ የተከበረ ሀይል መሆኑን ነው ያነው። ሰው ሰሜን ዕዝ ላይ የደረሰውንና አንዳንድ የሰራዊቱ አካላት ከህወሃት ጋር መሆናቸውን ሲያይ ስጋት ሊይዘው ይችላል። ነገር ግን የሰራዊቱን አንድነት፣ ጀግንነትና አገር ወዳደድነት እንዲሁም የትግራይ ህዝብ ከህወሃት ጎን አለመቆሙን ያየንበት ነው። አሁንም በሰራዊቱ ውስጥ ብዙ የትግራይ ተወላጆች አሉ በጡረታ ተገልለው ወደ መሪነት ከተመለሱት ጀነራሎች አንዱ የትግራይ ተወላጅ ናቸው። አሁን እየሆነ ያለው ሁላችንም እንደሰጋነው አይደለም። ይሄንን የምለው ጠቅላይ ሚኒስትሩ ወይም ብልፅግና ስለነገረኝ አይደለም። እውነታ ነው። እንግዲህ የተከሰተው ጦርነት ለኢትዮጵያ አይገባትም ነበር፤ በተለይም ሺህ ገደማ ልጆቹን ገብሮ የ ቱን ለውጥ ላመጣው የትግራይ ህዝብም አይገባውም። ከዚያ በኋላ ጥቂቶች ባለሃብት ሆኑ ልጆቻቸው በውጭ በድሎት እየኖሩ ነው። አሁን በትግራይ ጦርነት ሲነሳ የእነሱ ልጆች ወላፈኑ አይነካቸውም። አሁንም የድሃ የትግራይ ልጆችን ወደ እሳት ለመጨመር የተደረገው ነገር ያሳዝናል። በዚህ ጦርነት የትግራይን ህዝብ ጨዋነት አይተንበታል። የኢትዮጵያ ህዝብ አንድነትም በጣም የሚደንቅ ነው። ከአሁን በኋላ ህውሃት ቢጠፋ እንኳን ኦነግ በይው ኦነግ ሸኔ ወይም ሌላ ስም ስጪው አንድ ቦታ ቁጭ ብሎ የሆነ ቦታ ጥፋት እያደረሰ መኖር እንደማይችል የታየበት ነው። ለምሳሌ የአማራ ተወላጆችም ብዙ ቦታ በጣም ብዙ ጥቃት ደርሶባቸዋል። የአማራ ህዝብ ግን ምን ያህል ታጋሽ እንደሆነ አሳይቷል። ህወሃት ላይ ለመዝመት ለምን በወረፋ አይደርሰንም እያለ እየሰማን ነው። ከዚህ ከአማራ ህዝብ ሌላው ብዙ ይማርበታል ብዬ አምናሁ። ወደ አርቲስቶቹ የጠቅላይ ሚንስትር ጽ ቤት ስብሰባ ስመለስ አንደትገልጪው የምፈልገው፤ መንግስት የፓርቲ አባላት፣ የወጣት አደረጃጀት፣ የሴቶች ሊግ የሚባሉ በርካታ የህብረተሰብ ክፍሎች አሉት፤ ነገር ግን ለኪነ ጥበብ ባለሙያዎችና ለሚዲያ አካላት ቅድሚያ ሰጥቶ ጦርነቱ በተነሳ በሳምንቱ ነው ጥሪ ያደረገው። ይህ ማለት መንግስት ሚዲያውና ኪነ ጥበቡ ለውጥ ያመጣል ብሎ እንዳመነ በደንብ ያሳያል። ኪነ ጥበብ ትልቅ ሀይል ያለው መሆኑን በደንብ አሳይቷል። ነገር ግን የኪነ ጥበብ ማህበረሰብና ደራሲያን የሚባሉት ሰዎች እዛ መድረክ ላይ ሲያነሱ የነበረው ነገር እጅግ የሚያሳፍር ነበር። መንግስት እሳት ተነስቷል ኑ፣ ይህን እሳት እንዴት በጋራ እንደምናጠፋው እንምክር እያለ የኪነ ጥበብ ባለሙያው፣ስለ ህገ መንግስት መሻሻል፣ የብሔር ነገር ከእዚህ አገር ካልጠፋ የሚሉ ነገሮች ነበር የሚያወሩት፡፡ አሁን የድንገተኛ ነገር ነው የተጠራንበት። መንግስት ጦርነቱን ሲጨርስኮ ዝም ብሎ አይቀመጥም። ብዙ ስራዎች አሉት። መንግስትም ህዝብም በቀጣይ አገራችን እንዲህ አይነት ችግር ውስጥ ዳግም እንዳትገባ ምን ማድረግ አለብን ምን ይሰራ የሚል ሃሳብ ማንሳቱ አይቀርም እኮ። እርግጠኛ ነኝ ህወሃት የተከተለው ነገር ነው ለዚህ ሁሉ ያበቃን፣ እንዴት እንላቀቀው ብሎ ህዝቡ በተለያየ መንገድ መጠየቁ አይቀርም። መንግስትም የተረዳው ነገር አለ፡፡ ያኔ አሁን አርቲስቶቹ የሚሏቸውን ነገሮች ይናገራሉ። በስብሰባው እኮ የአሁን አንበጣና የዱሮ አንበጣ ልዩነት አለው። የድሮው ይበር ነበር፤ የአሁኑ ግን ጣሪያ ላይ ያርፋል እኮ ነበር የሚሉት። አንቀፅ የሚሉም ነበሩ። ስለዚህ የነበሩት የኪነ ጥበብ ሰዎች በተፈለጉበትና በተሰጣቸው ቦታ ላይ አልነበሩም። እኔ በጣም ነው የማዝነው። ያኔ የህወሃት ኛ ዓመት ሲከበር ሄደን ነበር። መቀሌ ደደቢትና ሌሎች ቦታዎችን ጎብኝተናል። እዛ ቦታ ላይ ህወሃትን በአፍሪካ ታይቶ የማይታወቅ ልዩ ሀይል ነው፤ ታሪኩ በመፅሀፍ ካልታጸፈ በፊልም ካልተሰራ ደደቢት ሚዚየም ካልሆነ ሲሉ የነበሩ ሰዎች ያንን ረስተው አሁን እንዴት ግዳጃቸውን መወጣት እንዳለባቸው ሲደነፉ በጣም ነው ያፈርኩት። በነገራችን ላይ እነማን ምን ነበሩ፣ እነማን ከህወሃት ጋር ነበሩ፣ ምን ጥቅም ነበራቸው የሚለው ወሬ ሳይሆን ሪከርድ የተደረገ በግለሰቦችም በድርጅቶችም የሚገኝ ማስረጃ ነው። ግዴለም ያኔም ከህወሃት ጎን ይሁኑ የፈለጉትን ይናገሩ፤ ህዝብ ይቅርታ ሳይጠይቁ ምንም ሳይናገሩ ያገኙትን ማሊያ እየለበሱ መንከረባበት ግን ደስ አይልም። ጠቅላይ ሚኒስትሩም እኮ ከህወሃት ጋር ሰርተዋል። የሰራዊቱም አባል ነበሩ። እሳቸው በአደባባይ በግልፅ ህዝብን በተደጋጋሚ ቅርታ ጠይቀዋል። አንቺ ጠንቋይ ቤት ስትመላለሺ ከርመሽ ወደ እግዚአብሔር የምትመለሽው እኮ ሹልክ ብለሽ አይደለም። ንስሀ ገብተሸ ይቅር በለኝ፤ የእስከዛሬው መንገዴ ስህተት ነው ብለሽ እንጂ ዝም ብለሽ አይደለም። እንደዛ ከሆነም ተቀባይነት የለሽም። እኔ ኛ አመቱ ላይ መቀሌ ሄጃለሁ። የብሄር ብሄረሰቦችም ጊዜ ጅጅጋ ሄጃለሁ፡፡ አንድም ቀን ከህወሃት ጎን አልነበርኩም፤ ወደ ህዝብ ወደ ሌላ ባህልና አካባቢ ስሄድ ደስ እያለኝ ነው የምሄደው። ነገም ብልፅግና እንዲህ አይነት ጉዞ ቢያዘጋጅ እሄዳለሁ። የምሄደው ወደ ሌላው አካባቢ የአገሬ ህዝብና መሬት ነው፡፡ ከብልፅግና ጎን ግን አልቆምም፡፡ ዞሮ ዞሮ የኪነ ጥበብ ባለሙያዎቹ አሳፍረውኛል። ከኪነ ጥበብ ይሄ አይጠበቅም። መጨረሻ ላይ በስብሰባው ሲወሰን፤ የኪነ ጥበብ ማህበራቱ ይህን ይህን ቢያደርጉ ነው የተባለው፡፡ እኔ እንድታሰፍሪልኝ የምፈልገው እርግጠኛ ነኝ እነዚህ ማህበራት አሁን ለተፈጠረው ችግር አንዳችም ለውጥ ሳያመጡ ጦርነቱ ይጠናቀቃል። ህዝቡን አነቃቅተው ከአገሩና ከወገኑ ጎን እንዲቆም የማድረግ ስራ ይሰራሉ ብዬ አላምንም። አይሰሩም።

ከኮሮና እግድ በኋላ በመጀመርያ የወዳጅነት ጨዋታቸው በሜዳቸው ተሸንፈዋል፡

ከ ወራት በፊት ለ ኛ ጊዜ ዋና አሰልጣኝ ውበቱ አባተ ተቀጥሮላቸዋል፡፡ በ ኛው የአፍሪካና በ ኛው የዓለም ዋንጫ የምድብ ማጣርያዎች ተሳታፊ ናቸው፡፡ በፊፋ ወርሃዊ የእግር ኳስ ደረጃና በትራንስፈርማርከት የዋጋ ተመን ከተፎካካሪዎቹ ያንሳሉ፡፡ ታሪክ ዓመት ሊሞላው ነው ፡፡ ከ ብሄራዊ ቡድኖች ጋር ግጥሚያዎችን አድርጓል፡፡ በ ጨዋታዎች አሸንፏል፤ በ አቻ ወጥቷል፤ ጨዋታዎች ተሸንፏል፡፡ በኮሮና ሳቢያ ያለፉትን ወራት ያለ ውድድር የቆየው የኢትዮጵያ ብሔራዊ ቡድን ከትናንት በስቲያ የመጀመርያ የወዳጅነት ጨዋታውን አድርጎ በዛምቢያ ቡድን ለ ተሸንፏል፡፡ ወደ መደበኛ ልምምድ ከገባና አዲስ ዋና አሰልጣኝ ከተመደበለት አንድ ወር የሆነው ብሄራዊ ቡድኑ በአዲስ አበባ ስታዲየም በተካሄደው ጨዋታ እስከ ኛው ደቂቃ ድረስ የዛምቢያ ቡድንን ሲመራ ቢቆይም ባለቀ ሰዓት በተቆጠሩ ጎሎች በሜዳው ሽንፈት ገጥሞታል፡፡ የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን በ ኛው የአፍሪካ ዋንጫ የምድብ ማጣርያ የ ኛና ኛ ዙር ጨዋታዎችን ከኒጀር ጋር በደርሶ መልስ ያደርጋል፡፡ በአዲስ አበባ በሚገኘው ዘመናዊው የካፍ አካዳሚ ያለፈውን ወር ሲዘጋጁ የቆዩት ዋልያዎቹ ከዛምቢያ አቻቸው ጋር ሲገናኙ አዲሱ ዋና አሰልጣኝ የመጀመርያ የብሄራዊ ቡድን ጨዋታውን በሃላፊነት ሊመራ በቅቷል፡፡ በወዳጅነት ጨዋታው የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን የመጀመርያውን ጎል በ ኛው ደቂቃ ላይ በጌታነህ ከበደ ካስቆጠረ በኋላ የዛምቢያ ቡድን በሙጋምባ ካምፖምባ ጎል በ ኛው ደቂቃ ላይ አቻ ሆኗል፡፡ በ ኛው ደቂቃ ላይ በአስቻለው ታመነ አማካኝነት ዋልያዎቹ ወደ መሪነት ቢመለሱም የዛምቢያው አልበርት ካዋንዳ በ ኛው እና በ ኛው ደቂቃ ላይ ባስቆጠራቸው ሁለት ጎሎች ለ ተሸንፈዋል፡፡ የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን በኮቪድ ወረርሽኝ ምክንያት ከሰባት ወር በላይ ያለውድድር ነው የቆየው፡፡ በኢትዮጵያ እግር ኳስ ላይ ውድድሮችና መደበኛ የልምምድ መርሃ ግብሮች በተጠና መንገድ ባለመካሄዳቸው በተጫዋቾች ብቃት ላይ ከፍተኛ ተፅእኖ አሳድሯል፡፡ ወደ የተሟላ አቋም በመመለስ በአፍሪካ ዋንጫ እና በሌሎች የማጣርያ ውድድሮች በንቃት እና በውጤታማነት ለመሳተፍ ከወዳጅነት ጨዋታዎች ባሻገር በርካታ ስራዎች ይጠበቃሉ፡፡ ዋልያዎቹ በአህጉራዊ ውድድሮች ላይ ባለፉት የውድድር ዘመናት የነበራቸው ተሳትፎ ደካማ እንደነበር የሚስተዋል ሲሆን በኮቪድ ሳቢያ የተፈጠሩ ችግሮች ብሄራዊ ቡድኑን ወደየባሰ አዘቅት እንዳይከቱት የሚያሰጋ ነው፡፡ የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን ወደ አህጉራዊ ውድድሮች ለመመለስ ከኮቪድ በኋላ ፈተናዎቹ በዝተዋል፡፡ ብሄራዊ ቡድኑ በአዲሱ ዋና አሰልጣኝ እየተመራ በሜዳው ያደረገውን የወዳጅነት ጨዋታ መሸነፉ ጥሩ ምልክት አይደለም፡፡ ዋልያዎቹ በነጥብ ጨዋታዎች ላይ ከሜዳቸው ውጭ ተደጋጋሚ ሽንፈት እየገጠማቸው የቆየ ሲሆን በሜዳቸው በሚያደርጓቸው ጨዋታዎችም ላይ አመርቂ ውጤት ማስመዝገብ አለመቻላቸው በተለያዩ የማጣርያ ውድድሮች የሚኖራቸውን ስኬት ይወስነዋል፡፡ ለኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን አቋም መውረድ ባለፉት ዓመታት ዋና አሰልጣኞችን ያለ በቂ ምክንያት መቀያየሩ፤ ለተለያዩ ውድድሮች በሚያደርጋቸው ዝግጅቶች በቂ የአቋም መፈተሻ ግጥሚያዎችን አለማግኘትና ልዩ ትኩረት አለመስጠት፤ በሜዳው የሚያደርጋቸውን ጨዋታዎች በተለያዩ ስታድዬሞች ማከናወኑና ሌሎች አስተዳደራዊ ምክንያቶች ይጠቀሳሉ ይህ የስፖርት አድማስ ዘገባ በዋልያዎቹ ዙርያ ያሉትን ወቅታዊ እና ታሪካዊ ሁኔታዎች የሚዳስስ ነው፡፡ አዲሱ ዋና አሰልጣኝ ውበቱ ከወር በፊት ለዋልያዎቹ ዋና አሰልጣኝ ሆኖ በእግር ኳስ ፌደሬሽን የተሾመው ውበቱ አባተ ሲሆን በብሄራዊ ቡድኑ የ ዓመታት ታሪክ ውስጥ በሃላፊነቱ ላይ ኛው ቅጥር መሆኑን ለማወቅ ተችሏል፡፡ ዋና አሰልጣኝ ውበቱ አባተ ከሹመቱ በኋላ በተሰጠው ጋዜጣዊ መግለጫ ላይ የብሔራዊ ቡድኑ አሰልጣኝ መሆን የልጅነቴ ህልሜ ነበር፡፡ በመሳካቱ ከፍተኛ ደስታ ይሰማኛል ብሎ ነበር፡፡ ብሔራዊ ቡድኑን ለማሰልጠን ለአራትና አምስት ጊዜ መወዳዳሩን በወቅቱ የገለፀው ዋና አሰልጣኝ ውበቱ፤ በአንድ አጋጣሚ ሃላፊነቱን እንደሚረከብ በይፋ ተገልፆ ውሳኔው እንደተቀየረበት አስታውሷል፡፡ ከዋና አሰልጣኝ ውበቱ አባተ በፊት ብሄራዊ ቡድኑን ባለፉት ሁለት የውድድር ዘመናት በሃላፊነት ይዞ የነበረው ከፍተኛ ዓለም አቀፍ ልምድ ያለው ኢንስትራክተር አብርሃም መብራቱ ሲሆን፤ ዋና አሰልጣኙ ከኮሮና ወረርሽኝ በፊት በተካሄዱ ጨዋታዎች ጥሩ መሻሻል ማሳየት ቢጀምርም ፌደሬሽኑ የነበረውም ኮንትራት ባለማደስ አዲሱን አሰልጣኝ ሾሟል፡፡ የኢትዮጵያ እግር ኳስ ፌዴሬሽን በመግለጫው እንዳመለከተው ለዋና አሰልጣኝ ውበቱ አባተ የሰጠው ሃላፊነት ለሁለት ዓመት በኮንትራት የሚቆይ ሲሆን ብሄራዊ ቡድኑን ለ ኛው የአፍሪካ ዋንጫ እንዲያሳልፍ እና ለ ኛው የዓለም ዋንጫ ጥሎ ማለፍ ማጣሪያ እንዲያደርስ እቅድ መቅረቡንና በስምምነቱ መሰረት ሺህ ብር ወርሃዊ ደመዎዝ እንደሚከፈልም ታውቋል። ዋና አሰልጣኝ ውበቱ ከብሄራዊ ቡድኑ በፊት ታላላቅ የሚባሉ የሀገራችንን ክለቦችን አሰልጥኗል፡፡ እነሱም አዳማ ከነማ፣ ፋሲል ከነማ፣ ኢትዮጵያ ንግድ ባንክ፣ ሀዋሳ ከነማ፣ ደደቢት እና ሰበታ ከነማ ናቸው፡፡ በተለይም በ ዓ ም ኢትዮጵያ ቡናን የፕሪሚዬር ሊጉ ሻምፒየን ያደረገበት ውጤት ከፍተኛ ስኬቱ ነው፡፡ ከአገር ውጭ በተጨማሪ በነበረው ልምድ ወደ ጎረቤት ሀገር ሱዳን በማቅናት አልአህሊ ሸንዲን ያሰለጠነ ሲሆን፤ በሱዳን ቆይታው ክለቡን በሊጉ ሶስተኛ ደረጃን ይዞ እንዲጨርስ በማድረግ ለአፍሪካ ኮንፌደሬሽንስ ዋንጫ ተሳታፊነት ለማብቃት ችሏል፡፡ የተሰናበቱት ኢንስትራክተር አብርሃም ከዋና አሰልጣኝ ውበቱ አባተ በፊት በሃላፊነቱ ላይ የነበረው ኢንስትራክተር አብርሃም መብራቱ የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድንን በዋና አሰልጣኝነት ለ ዓመታት ያህል መርቷል፡፡ ወርሀዊ ደሞዙ ከጥቅማ ጥቅም ውጪ ሺህ ብር የነበረ ሲሆን በሰውነት ቢሻው ሰብሳቢነት ከሚመራው ብሄራዊ ቴክኒክ ኮሚቴው ጋር ሲሰራ እንደነበርና የቀድሞ ብሄራዊ ቡድን ተጨዋቾች የነበሩት ፋሲል ተካልኝ እና ሙሉጌታ ምህረት በምክትል አሰልጣኝነት አብረው እያገለገሉ ቆይተዋል፡፡ የ ዓመቱ ኢንስትራክተር አብርሃም በአገር ውስጥ ከሚገኙ አሰልጣኞች ባለው ዓለም አቀፍ ልምድ እና የሙያ ብቃት የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድንን ከወረደበት አቋም እንደሚመልሰው ተስፋ ነበር፡፡ ኢንስትራክተሩ ከኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን በፊት በኢትዮጵያ እግር ኳስ በነበረው ተመክሮ የቡና፣ የኒያላ፣ የወንጂ ስኳር እና የእህል ንግድ ክለቦችን አሰልጥኗል፡፡ ከዚያም በየመን እግር ኳስ የሚጠቀስ ታሪክ የነበረው ሲሆን በቴክኒክ ዲያሬክተርነት እንዲሁም በዋና አሰልጣኝነት የየመን ብሄራዊ ቡድን ለሶስት አመታት እንዳገለገለም ይታወቃል፡፡ ኢንስትራክተር አብርሃም በአፍሪካ እግር ኳስ በአሰልጣኝነት፤ በአሰልጣኞች አሰልጣኝነት ከፍተኛ ደረጃ እንደደረሰና በአገር ውስጥ እና በአህጉራዊ መድረኮች በመስራት ልዩ ልምድ ማካበቱም ይታወቃል፡፡ የአፍሪካ እግር ኳስ ኮንፌደሬሽን ከወር በፊት ግብፅ ባስተናገደችው ኛው የአፍሪካ ዋንጫ በካፍ የቴክኒክ ጥናት ቡድን ሲያካትተው፤ የአሠልጣኞች አሠልጣኝ ተብለው ከሚጠቀሱ አፍሪካዊ ኢንስትራክተሮች አንዱ ስለሆነ ነበር ኢንስትራክተር አብርሃም በአፍሪካ ዋንጫው የቡድኖቹን ቴክኒካዊ ብቃት ከመገምገም ባሻገር የየጨዋታውን ኮከብ ተጨዋቾች ምርጫ በማከናወን ልዩ ሚናውንም ተወጥቷል፡፡ ባለፉት ሁለት የውድድር ዘመናት የዋልያዎቹ ዋና አሰልጣኝ ሆኖ በ ጨዋታዎች በሃላፊነት የመራ ሲሆን በአፍሪካ ዋንጫ የምድብ ማጣርያ የአይቬሪኮስት ብሄራዊ ቡድንን ያሸነፈበት ውጤት ትልቅ ታሪክ ነው፡፡ የዋና አሰልጣኞች ቅጥርና ቆይታ በኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን የ ዓመታት ታሪክ የዋና አሰልጣኝ ሹመት ከ ዓመት በላይ እንደማይዘልቅ ይስተዋላል፡፡ ኢንስትራክተር አብርሃም መብራቱ የ ዓመታት የስራ ቆይታከተቋረጠ በኋላ በታሪክ የነበሩ አሰልጣኞችን ቆይታና ዜግነት ከዚህ ጋር አያይዞ ማነፃፀር ይቻላል። በኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን የቅርብ ጊዜ ታሪክ በዋና አሰልጣኝነት ለረጅም ግዜ በመቆየት ግንባር ቀደም የሆኑት ለሁለት ጊዜያት በሃላፊነቱ የሰሩት ኢንስትራክተር ሰውነት ቢሻው ናቸው፡፡ በመጀመርያ ቅጥራቸው ለ ቀናት ከዚያም በሁለተኛ ጊዜ ቅጥራቸው ቀናት በድምሩ ቀናትን የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድንን በዋና አሰልጣኝነት በመምራታቸው ነው፡፡ በሃላፊነቱ ረጅሙን ቆይታ በማድረግ በሁለተኛ ደረጃ የሚጠቀሱት ጀርመናዊው ፒተር ሽናይተገር በ ቀናት አገልግሎታቸው ሲሆን፤ ኢንስትራክተር ዮሐንስ ሳህሌ ለ ፤ ፖርቱጋላዊው ማርያኖ ባሬቶ ለ ቀናት፤ አሸናፊ በቀለ ለ ቀናት፤ ስኮትላንዳዊው ኢፌም ኦኑራ ለ ቀናት፤ ፈረንሳዊው ዲያጎ ጋርዜቶ ለ ቀናት፤ ቤልጅማዊው ቶም ሴንት ፌንት ለ ቀናት እንዲሁም ገብረመድህን ሃይሌ ለ ቀናት በሃላፊነቱ ላይ መቆየት ችለዋል፡፡ ይህ በእንዲህ እንዳለ ከዋና አሰልጣኝ ውበቱ አባተ በፊት ከ ጀምሮ ለኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን ግዜ የዋና አሰልጣኝ ቅጥሮች ተካሂደዋል፡፡ ከኢትዮጵያዊ ዜግነት ውጭ የነበራቸው አሰልጣኞች ብዛት ሲሆኑ ሌሎቹ ቅጥሮች በኢትዮጵያውያን ተሸፍነዋል፡፡ የውጭ አገራት አሰልጣኞች ከግሪክ፤ ቼኮስላቫኪያ፤ ዩጎስላቪያ፤ ሃንጋሪ፤ጀርመን፤ ጣሊያን፤ስኮትላንድ፤ ቤልጅዬም፤ ፖርቱጋል የተገኙ ነበሩ፡፡ በ ኛው የአፍሪካ ዋንጫ የምድብ ማጣርያ እና በ ኛው የዓለም ዋንጫ የምድብ ቅድመ ማጣርያ ከኮሮና እግድ በኋላ የአፍሪካ እግር ኳስ ኮንፌደሬሽን ይፋ ባደረገው እቅድ መሰረት በ በካሜሮን ወደ የሚካሄደው ኛው የአፍሪካ ዋንጫ ለማለፍ የሚካሄዱት የምድብ ማጣርያዎች በህዳር ወር ይቀጥላሉ፡፡ በሌላ በኩል በኳታር ለሚካሄደው ኛው የዓለም ዋንጫ በአፍሪካ ዞን የሚካሄዱት የምድብ ቅድመ ማጣርያዎች ደግሞ ከስድስት ወራት በኋላ በግንቦት ወር እንደሚጀምሩ ቀጠሮ ተይዟል። የኢትዮጵያ ብሔራዊ ቡድን በኮቪድ ሳቢያ ለ ወራት ያለውድድር ከቆየ በኋላ የመጀመርያ ዓለም አቀፍ የነጥብ ጨዋታውን በአፍሪካ ዋንጫ የምድብ ማጣርያ ነው የሚቀጥለው፡፡ በህዳር ወር ላይ በምድብ ማጣርያው የ ኛ እና የ ኛ ዙር ጨዋታዎች ከኒጀር አቻው በደርሶ መልስ ጨዋታዎች የሚገናኝ ይሆናል፡፡ ዋልያዎቹ በሚገኙበት ምድብ የመጀመርያ ጨዋታቸው ከሜዳቸው ውጭ በማዳጋስካር የተሸነፉ ሲሆን በሁለተኛ ዙር ጨዋታ ደግሞ በሜዳቸው አይቬሪኮስትን በማሸነፍ ተፎካካሪነታቸውን አድሰዋል። በ ኛው የአፍሪካ ዋንጫ የምድብ ማጣርያ በምድብ አይቬሪኮስት፣ ኒጀር፤ ማዳጋስካርና ኢትዮጵያ መደልደላቸው ይታወቃል፡፡ ምድቡን በሁለት ጨዋታዎች ነጥብና የግብ ክፍያ የሰበሰበችው ማዳጋስካር እየመራች ሲሆን ኢትዮጵያና አይቬሪኮስት እኩል በ ነጥብን የለምንም ግብ ክፍያ ሁለተኛ እንዲሁም ኒጀር ያለምንም ነጥብ በአምስት የግብ እዳ የመጨረሻ ደረጃ ላይ ናቸው፡፡ በሌላ በኩል በ ኛው የዓለም ዋንጫ በአፍሪካ ዞን የምድብ ቅድመ ማጣርያ ላይ ደግሞ የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን በምድብ ስድስት የተደለደለው ከጋና፤ ደቡብ አፍሪካ እና ዚምባቡዌ ጋር ነው፡፡ የምድቡ የመጀመርያ ዙር ጨዋታዎች ከ ወራት በኋላ በሚገለጽ መርሃ ግብር ይቀጥላሉ፡፡ ዋልያዎቹ በትራንስፈርማርከት በ ሺ ዩሮ ዋጋቸው ተተምኗል ተጨዋቾች የሚገኙበት የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን ስብስብ በትራንስፈርማርከት የተተመነው በ ሺ ዩሮ ነው፡፡ በአማካይ እድሜው ዓመት ሆኖ የተመዘገበው ቡድኑ ዋጋው ለተመን የበቃው ከአገር ውጭ ይጫወታሉ ተብሎ በተጠቀሱት ሽመልስ በቀለና ጋቶች ፓኖም አማካኝነት ነው፡፡ ለግብፁ ማስር አልማክሳ የሚጫወተው ሽመልስ በቀለ በአሁኑ ወቅት የብሄራዊ ቡድኑ ውድ ተጨዋች ሲሆን ዋጋው በ ሺ ዩሮ ተተምኗል፡፡ ሌላው የብሄራዊ ቡድን ተጨዋች ጋቶች ፓኖም ለሳውዲ አረቢያው አል አንዋር በመጫወት በ ሺ ዮሮ ዋጋ አግኝቷል፡፡ በትራንስፈርማርከት ላይ በሰፈረው መረጃ መሰረት ኛው የአፍሪካ ዋንጫ የምድብ ማጣርያ ከኢትዮጵያ ጋር የተደለደሉት ቡድኖች በዋጋ ተመናቸውም ብልጫ ያሳያሉ፡፡ በአማካይ እድሜው ዓመት ሆኖ የተመዘገበውና ተጨዋቾችን ያሰባሰበው የኒጀር ብሄራዊ ቡድን በትራንስፈርማርከት ዋጋው የተተመነው በ ሚሊዮን ዩሮ ነው፡፡ ከኒጀር ቡድን ተጨዋቾች ከአገራቸው ውጭ የሚጫወቱ ሲሆን ፤ውድ ዋጋ ያለው ለእስራኤል ክለብ የሚጫወተው አህመድ አሊ በ ሚሊዮን ዩሮ ዋጋው እንደሆነ ከ ሺ ዩሮ እስከ ሺ ዩሮ የዋጋ ተመን ያላቸው ከ በላይ ናቸው። ትራንስፈርማርከት ተጨዋቾች የሚገኙበትን የማዳጋስካር ብሄራዊ ቡድን በ ሚሊዮን ዩሮ ዋጋ ያወጣለት ሲሆን ተጨዋቾች ከተለያዩ አገራት መሰባሳባቸውን አመልክቷል። በማዳጋስካር የተጨዋቾች ስብስብ ከ በላይ ተጨዋቾች በትራንስፈርማርከት ዋጋ ያላቸው ሲሆን ከ ሚሊዮን ዩሮ በላይ ዋጋ የተሰጣቸው አምስት ናቸው፡፡ አኒኬት ከፍተኛ ዋጋ ያለው የማዳጋስካር ተጨዋች ሲሆን በ ሚሊዮን ዩሮ የዋጋ ተመን ነው፡፡ በምድቡ ከአፍሪካ ብሄራዊ ቡድኖች በተጨዋቾች ስብስቡ ከፍተኛ የዋጋ ተመን ግንባር ቀደም የሆነው የአይቬሪኮስት ብሄራዊ ቡድንም ይገኛል። ትራንስፈርማርከት ተጨዋቾች የተሰባሰቡበት የአይቬሪኮስት ብሄራዊ ቡድን የዋጋ ተመን ሚሊዮን ዩሮ መሆኑን ሲያመለክት፤ በአገር ውስጥ የሚጫወተው ብቻ ሲሆን በአውሮፓ ታላላቅ ሊጎች የሚጫወቱ ምርጥ ፕሮፌሽናሎች እንደሆኑ ጠቅሷል፡፡ በአይቬሪኮስት በረኞች ከ ሚሊዮን ዩሮ በላይ፤ ተከላካዮች ሚሊዮን ዩሮ በላይ፤ አማካዮች ሚሊዮን ዩሮ በላይ እንዲሁም አጥቂዎች ከ ሚሊዮን ዩሮ በላይ የዋጋ ተመን ሲሆን ውዱ ተጨዋች በ ሚሊዮን ዩሮ የዋጋ ተመን ዊልፍሬድ ዘሃ ነው፡፡ ዋልያዎቹ በፊፋ የእግር ኳስ ደረጃ በ ነጥብ ከዓለም ኛ ፤ ከአፍሪካ ኛ በወርሐዊው የፊፋ የእግር ኳስ ደረጃ መሰረት የአፍሪካን አህጉር በአንደኝነት የምትመራው በ ነጥብ ሴኔጋል ናት፡፡ ቱኒዚያ በ ነጥብ፤ አልጄርያ በ ነጥብ፤ ናይጄርያ በ ነጥብ እንዲሁም ሞሮኮ በ ነጥብ እስከ አምስተኛ ደረጃ አከታትለው ይዘዋል፡፡ የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን በአሁኑ ወቅት በፊፋ የዓለም እግር ኳስ ደረጃ በ ነጥብ ከዓለም አገራት ኛ ፤ ከአፍሪካ አገራት ደግሞ በ ኛ ደረጃ ላይ ነው፡፡ በተለይ ባለፉት የውድድር ዘመናት ደረጃውን ለማሻሻል አልቻለም፡፡ ከአፍሪካ በደረጃው የበለጣቸው እነ ብሩንዲ፤ ቦትስዋና፤ ደቡብ ሱዳን፤ ሞሪሽየስ ስዋቴሜ ኤንድ ፕሪስፒ፤ ጅቡቲ፤ ሶማሊያ እና ኤርትራን ነው፡፡ ታንዛኒያ፤ ሩዋንዳ፤ ሱዳን፤ ኡጋንዳ፤ ኒጀር፤ ዚምባቡዌ፤ ዛምቢያ ከበላዩ ናቸው፡፡ በአፍሪካ ዋንጫ እና በዓለም ዋንጫ ማጣርያዎችም የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን በየምድቡ አብረውት ከተደለደሉት ቡድኖች በደረጃው ዝቅ ብሎ ይገኛል፡፡ በ ኛው የአፍሪካ ዋንጫ የምድብ ማጣርያ ከኢትዮጵያ ጋር በምድብ ከተደለደሉ ቡድኖች በፊፋ ደረጃቸው አይቬሪኮስት በ ነጥብ ከዓለም ኛ ከአፍሪካ ኛ፤ ማዳጋስካር በ ነጥብ ከዓለም ኛ ከአፍሪካ ኛ እንዲሁም ኒጀር በ ነጥብ ከዓለም ኛ ከአፍሪካ ኛ ደረጃ ላይ ናቸው፡፡ ለ ኛው የዓለም ዋንጫ ለሚደረግ የቅድመ ምድብ ማጣርያ ላይም በምድብ ከኢትዮጵያ ጋር የተደለደሉት ጋና በ ነጥብ ከዓለም ኛ ከአፍሪካ ኛ፤ ደቡብ አፍሪካ በ ነጥብ ከዓለም ኛ ከአፍሪካ ኛ እንዲሁም ዚምባቡዌ በ ነጥብ ከዓለም ኛ ከአፍሪካ ኛ ደረጃ ላይ ናቸው፡፡ ዋልያዎቹ በ ዓመታት ከ ብሄራዊ ቡድኖች ጋር ግጥሚያዎች ድል ፤ አቻና ሽንፈት የእግር ኳስ ስታትስቲክሶችና ታሪኮችን በድረገፁ የሚያሰባስበውና የሚያሰራጨው እንደሚያመለክተው የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን በዞናዊ፤ አህጉራዊ፤ ዓለም አቀፋዊ የውድድር መድረኮች መሳተፍ ከጀመረ ዓመታት ሊሞላው ነው፡፡ በምስራቅ አፍሪካ፤ በአፍሪካ እና በዓለም አቀፍ ደረጃ በዋና እና የማጣርያ ውድድሮች እንዲሁም በወዳጅነት ከ ብሄራዊ ቡድኖች ጋር ግጥሚያዎችን አድርጓል፡፡ በ ጨዋታዎች ድል አድርጎ በ አቻ ሲወጣ ጨዋታዎች ተሸንፏል። የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን በ ኛው የአፍሪካ ዋንጫ የምድብ ማጣርያ ከሚገናኛቸው ብሄራዊ ቡድኖች ጋር የውጤት ታሪኩም ይህን ይመስላል፡፡ ከአይቬሪኮስት ብሄራዊ ቡድን ጋር በ ጨዋታዎች ተገናኝቶ እኩል ጊዜ ተሸናንፈዋል፡፡ ከማዳጋስካር ግዜ ተገናኝቶ ጊዜ ሲያሸንፍ በ ተሸንፏል። ከኒጀር ብሄራዊ ቡድን ጋር በተመሳሳይ ጊዜ ተገናኝቶ በ ሲያሸንፍ አንዱን ተሸንፏል፡፡ በሌላ በኩል በ የዓለም ዋንጫ የምድብ ቅድመ ማጣርያ ከሚገናኛቸው ቡድኖችም ያለው ታሪክ አስቀምጦታል፡፡ የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን ከጋና ብሄራዊ ቡድን በ ጨዋታዎች ተገናኝተው ያሸነፈው አንዴ ሲሆን በ ተሸንፏል፡፡ ከደቡብ አፍሪካ ጋር ጊዜ ተገናኝተው አቻ የተለያዩ ሲሆን ከዚምባቡዌ ደግሞ ግዜ ተጋጥመው እኩል አንድ ጊዜ ሲሸናነፉ በ ጨዋታ አቻ ተለያይተዋል፡፡ በኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን የ ዓመታት ታሪክ በከፍተኛ ግብ አግቢነት ጌታነህ ከበደ በ ጎሎች በአንደኛ ደረጃ ላይ ይቀመጣል፡፡ ሉችያኖ ቫሳሎ በ ጎሎች ሁለተኛ ሲሆን፤ መንግስቱ ወርቁ በ ጎሎች ሶስተኛ ፤ ሳላዲን ሰኢድ በ ጎሎች አራተኛ እንዲሁም ሽመልስ በቀለ፤ ዳዊት ፈቃዱ፤ አስናቀ እና ባየ ሙሉ በ ጎሎች ኛ ደረጃን ተጋርተዋል፡፡ በሌላ በኩል ለብሄራዊ ቡድኑ በበርካታ ጨዋታዎች በመሰለፍ አንደኛ ደረጃ የያዘው ጨዋታዎችን ያደረገው ሽመልስ በቀለ ነው፡፡ ጌታነህ ከበደ እና አስቻለው ታመነ በ ጨዋታዎች፤ ሳላዲን ሰኢድ እና ጋቶች ፓኖም በ ጨዋታዎች፤ ኡመድ ኡክሪ እና ስዩም ተስፋዬ በ ጨዋታዎች፤ ሉችያኖ ቫሳሎ በ ጨዋታዎች፤ ሳላዲን በርጌቾ በ ጨዋታዎች፤ አበባው ቡጣቆ መንግስቱ ወርቁ በ ጨዋታዎች ለብሄራዊ ቡድኑ በመሰለፍ ተከታታይ ደረጃ ይወስዳሉ፡፡ የመረጃ ምንጮች

እንዴት ያገሳ ይሆን የተባለው በሬ እምቧ ይላል

አንዲት ሴት አንድ አረብ ውሽማ ኖሯታል። ባሏ ለገበያ ራቅ ወዳለ ቦታ በሄደ ቁጥር ልጇን ወደ ዐረቡ ውሽማዋ ትልክና ታስጠራዋለች። ዐረቡም ትንሹ ልጅ ላደረገው የመላለክ መልካም ተግባር በዚሁ ቀጥል ለማለትና ለማባበያ፣ ብስኩትም እንደ ጉርሻ ይሰጠውና ወደ ቤት ይመጣና። ከእናትየው ጋር ሲደሰት ይውላል፡፡ አንድ ቀን ባልየው የሄደበት ገበያ አልቀናው ብሎ በጊዜ ይመለሳል፡፡ ዐረቡ ከሚስቱ ጋር ቁጭ እንዳለ የውጪው በር ይንኳኳል። ቤቱ ሳሎኑና ጓዳው የሚተያይ በጣም ጠባብ በመሆኑ ዐረቡ የት እንደሚደበቅ ግራ ሲገባው፣ መቼም ከሴት መላ አይጠፋምና አንድ ኩምጣ ከረጢት እህል አውጥታ በል ወፍጮውን ያዝና የምትፈጭ ምሰል ብላ ብልሃት ትፈጥራለች። ባልየው አንዴት ዋላችሁ። ገበያው የማይሆን ሲመስለኝ ጊዜ ፈጥኜ ተመለስኩኝ አላት። ሚስቲቱም ደግ አደረግህ። እኔም ሩቅ ቦታ እየሄድክ ስታድር ናፍቆቱ እየበረታብኝ ጭንቅ፣ ጥብብ ሲለኝ ነበር የከረምኩት። ባለፈው ያመጣኸውን አንድ ቁምጣ ስንዴ ይህን አረብ ፍጭ ብየው ይሄው እያስፈጨሁት ነው። ወደ አረቡ ዞር ብላ፤ እኮ ቶሎ በል ገንዘቤን እኮ ነው የምከፍልህ ዐረቡ ማስመሰል አለበትና ላቡ እስኪንጠፈጠፍ መፍጨቱን ቀጠለ። ባልየው ሚስቱ ባደረገችው በመደሰትና የበኩሉን አስተዋጽኦ ለማድረግ በማሰብ ዐረቡ አጠገብ ወገቡን ይዞ ቆመ፤ በል ፈጠን ብለህ ጀምበር ሳታዘቀዝቅ ጨርስ እያለ በቁምጣው ከረጢት ያለውን ስንዴ በሙሉ አስፈጨና ገንዘብ ከፍሎ አሰናበተው። ዐረቡ ላቡን እየጠረገ ሄደ። ባል ገበያው አይሞቅም እያለ ሁለት ሳምንት ሙሉ እቤት ከርሞ በመጨረሻ ወደ ሩቅ ከተማ ሄደ። ሴትዮዋ በጥድፊያ ልጇን ሂድና አረቡን ጥራው ብላ ላከችው። አሃ ባለፈው የፈጨሁት ስንዴ አለቀ አውቄብሻለሁ በላት። ላንተም ከረሜላ የለም። የሷን ዱቄትም የምፈጭበት አቅም የለም። ሁለተኛ አልሞኝም። በሁለት ቢላዋ መብላት ሁልጊዜ አያዋጣም። በጉርሻ ማታለልም ሁልጊዜ አያበላም። ጨለማ ለብሶ በህገ ወጥ መንገድ የተለየ ጥቅም ማግኘትም ሁልጊዜ አይሳካም። አንድ ቀን ሁለቱም ቢላ ይደንዛል። እንኳን ቢላው፣ ሞረዱም ሟልጦ ሟልጦ አልሞርድም ይላል። ከረሜላውም ያልቃል። ህገ ወጡም መንገድ ይነቃል። ያኔ ጭንቅ ይመጣል። የኢትዮጵያ ህዝብ፣ በተለያየ ወቅት አንዴ በፖለቲካው ሳቢያ፣ ሌላ ጊዜ በኢኮኖሚ ሳቢያ፣ አንዴ በህጋዊ መንገድ፣ ሌላ ጊዜ ደግሞ በህገ ወጥ መንገድ ተጽዕኖ ሲደረግበት፣ ሲታገልና ሲበዘበዝ ብዙ እንግልት ሲደርስበት የኖረ ህዝብ ነው። ፖለቲካው ሲደንዝ በኢኮኖሚው፣ ኢኮኖሚው ሲደንዝ በፖለቲካው ሲገፋና ሲገፈፍ የከረመ ህዝብ ነው። ሁኔታው ሁሉ ገብቶት በንስር ዐይን ያያት እለት፣ ዐይንህን ተጨፈን ሲባል፣ እንደ እርግብ ልቡን ንፁህ አድርጎ ሁሉን ለእግዜር ሰጥቶ ሲተኛ ንቃ ታገል ሲባልና የተኛ ይመስል ሲቀስቀስ፣ በየገፁ ሲጉላላ ብዙ አበሳ የተፈራረቀበት ህዝብ ነው። አዳዲስ ርዕዮተ ዓለም፣ አዳዲስ መመሪያ፣ አዳዲስ ህግጋት በተነደፉ ቁጥርና አዳዲስ አለቆች በተሾሙ ቁጥር አዲስ እረኛ ከብት አያስተኛ እንዲሉ፣ፖለቲከኛውም፣ መመሪያ አውጪውም፣ ህግ አስፈጻሚውም በየፊናው በዚህ ውጣ በዚህ ውረድ ይለዋል። አንዴ መብራት ኃይል ለምሰሶ ይቆፍራል፣ እንዴ ቴሌ ለስልክ ይቆፍራል። አንዱ የቆፈረውን ሌላው ይደፍናል። ህዝብ ግራ መጋባቱን ይቀጥላል እንደተባለው ነው። ትላንት የተሞካሸው ዛሬ ይወገዛል። ትላንት ጌታ የነበረው ዛሬ ክቡር እምክቡራን ይባላል። ባልታወቀ ምክንያት የወጣው፣ ባልታወቀ ምክንያት ይወድቃል። ሾላ በድፍን ቅዱስ የተባለው፣ ሾላ በድፍንእርኩስ ተብሎ ይቀራል ብራ ይውላል ሲሉት እሰየው አይዘንብም ሲሉት እሰየው አበጀ እያለ ይቀጥላል። ደመራው በመጨረሻ ወዴት ይወድቃልን እንጂ መጀመሪያ እንዴት ተደመረ እንዴትስ ነደደ ማ ቀደሰ ማ አለቀስ አይልም። ህብረተሰቡ፣ ከዛሬ ነገ ያልፍልኛል ከሚል የህልም ንፍቀ ክበብ አይወጣም። በተለይ እንደ ኢትዮጵያ ባለችው ደሀ አገር፣ ህዝብ ዕለት ጉሮሮውን ለመዝጋት ደፋ ቀና ከማለት የተለየ የህይወት ምርጫ የለውም። የኑሮ ለውጥ የሌለው ህዝብ ደሞ ሞራሉ ይላሽቃል። ሐሞቱ ውሃ ይሆናል። ንቃቱም ይጃጃላል። ሞኝ በጥፊ ሊመቱት ሲሰነዝሩ፣ ሊያጎርሱኝ ነው ብሎ አፉን ይከፍታል እንዲል መጽሐፍ፣ ሁሉ ለእኔ ጥቅም የተደረገ ይሆን ይሆናል ከማለት ወደኋላ አይልም። ነገር የሚገባው፣ ከመሸ ነው። እባብ ያየ በልጥ በረየ ነውና አንዴ የተዘጋው በር፣ መቼም እሚከፈት ባይመስለው አይፈረድበትም። አለማወቁን፣ በምን ቸገረኝ ሊያልፈውም ይገደዳል። ለዚህም አንዱና ዋነኛው ችግሩ ተገቢውን ኢንፎርሜሽን በተገቢው ሰዓትና ቦታ አለማግኘት ነው። መንገድ ሲዘጋ በወቅቱ አያውቅም፤ መንገድ ሲቆፈር በወቅቱ አያውቅም። መንገዱም አላሳልፍ ሲለው፣ የትራፊክ መብራቱም ሲያስቆመው፣ ዋጋውንም መክፈል ሲቸግረው ነው ሁሉንም የሚገነዘበው። ተዘጋጅቶ ለመጠበቅ አልታደለም። የዘልማድ ያህል የመጣውን እየተቀበለ፣ ለወደቀው ማንም ይሁን ማን ያዝናል። ብልም የሚያደምጠኝ ሰሚ ጆሮ የለም ወደ ሚለው ያዘነብላል። መንገድ፣ ቀይ ምንጣፍም ይኑረው ኩርንችት እሾክ፣ እኔ መንገድ አይደለሁም ብሎ ለወጪ ወራጁ ይተወዋል። እንደተባለ ሁሉ። ያም ሆኖ በዚህም አይፈረድበትም። የጎመራ ሲበሰብስ፣ የፈላ ሲፈስ ሲያይ ነው የኖረው። ድርጅት ሆነ ፓርቲ፣ ቡድን ሆነ ግለሰብ፣ በዚሁ ቦይ ውስጥ ሲፈስ ነው ያስተዋለው። ሁሉን እንደተፈጥሮ ሂደትና ክስተት ማየት ከጀመረ ሰንብቷል። በአገሩ ጉዳይ ከተመልካችነት ወደ ተሳታፊነት ፣ከዚያ ወደ ባለቤትነት የማደጊያው መንገድ፣ ገና ብዙ የዲሞክራሲ ጥያቄ፣ ገና ብዙ የፍትሐዊነት ጥያቄ ተመልሶ፣ ገና ብዙ የሙስናና የፖለቲካ አውጫጭኝ ደርሷል የኢኮኖሚ ድቀት የት ወርዷል፣ ማሕበራዊው ንቅዘት ምን ያህል ከፍቷል። የተጀመረው ሁሉ የት ተቀጨ፣ የተጨረሰው ለማን በጀ የሚለውን በግልጽ የሚነግረው ይሻል። ያለ ማህበረሰቡ ተሳትፎ እድገት ማምጣት ዘበት ነው። ህዝብ አወቀ አላወቀ ምን ያገባውና በማለት መገለል የለበትም። ማህበረሰቡ በአካል በመንፈስ የአገሩ ጉዳይ ንቁ ተሳታፊ መሆን ይገባዋል። አለበለዚያ ስንት የተወራለት ዲሞክራሲ፣ ስንት የተነገረለት ልማት፣ ብዙ የተሞገሰው የእድገት ጎዳና በወሬ ይቀራል። እንዴት ያገሳ ይሆን የተባለው በሬ፣ እምቧ ይላል እንደተባለው የወላይተኛ ተረት መሆኑ ነው።

ጌታዬ፤ በእኔ ደሞዝ የሚተዳደሩ ቤተሰቦች አሉኝ፤ ይላል፡፡

የሩሲያው ፕሬዚዳንት በአሜሪካኑ ወታደር ታዛዥ አለመሆን እየሳቁ፤ ቆይ የእኔን ወታደር ታማኝነት አሳይሃለሁ ይሉና የአሜሪካውን ፕሬዚዳንት ወደ ሩሲያ ይዘውት ይሄዳሉ፡፡ ከዚያም አንዱን ወታደር ጠርተው፤ ወደዚህ አዘቅት ገደል ተወርወር ይሉታል፡፡ ወታደሩም፤ ታዛዥ ነኝ ጌታዬ ብሎ ወደ ገደሉ ይወረወራል፡፡ እንዳጋጣሚ ግን አንድ የዛፍ ቅርንጫፍ ላይ ያርፍና ከሞት ይተርፋል፡፡ የአሜሪካው ፕሬዚዳንት ወደሳቸው እንዲመጣና ጥያቄ እንዲያቀርቡለት ይጠይቃሉ፡፡ ወታደሩ ተጠርቶ መጣ የአሜሪካው ፕሬዚዳንትም፤ የእኔ ወታደር ወደ ገደል ተወርወር ብለው፣ የማስተዳድረው ቤተሰብ አለኝ አለ፡፡ አንተስ እንዴት ልትወረወር ቻልክ አሉና ጠየቁት፡፡ ወታደሩም፤ እኔም የማስተዳድረው ቤተሰብ ስላለኝ ነው አለ፡፡ እንዴት ቢሉት፤ እኔ አልወረወርም ብል፤ እኔንም ቤተሰቤንም ነው የሚፈጁን ሲል መለሰ የአንድ ሰው ጥፋት ለቤተሰብና ለዘመድ አዝማድ ከሚተርፍበት ስርዓት ይሰውረን፡፡ ባለፈው ዘመን የመናገር ነፃነት ባልነበረበት ሁኔታ ውስጥ አፍ እላፊ የሚባል ወንጀል ነበር የአፍ ወለምታ ክብረ ነክ ንግግር ነበር የሚባለው ከወታደሩ ዘመን በቀደመው የንጉሱ ዘመን አፍ እላፊ ባለስልጣንን፣ መሪን፣ ሥርዓትን፣ አስተዳደርን ከመተቸት እስከ አገርን ማንቋሸሽ ድረስ የሚሰፋ ወንጀልን ያካትት ነበር፡፡ ልዩ ትርጉም የሚሰጠው አነጋገርም ያስቀጣ ነበር፡፡ ለምሳሌ፡ ጓድ ሊቀመንበር መንግሥቱ ኃይለማርያም ሀቀኛ ኮሚኒስት ናቸው እያለ ቀኑን ሙሉ ይለፈልፍ የነበረ ንክ ሰው፣ ታስሮ ነበር ወንጀሉ፤ ማንም የሚያውቀውን ሀቅ እየደጋገምክ የምትናገረው ነገር ቢኖርህ ነው ተብሎ ነው አለፈልሽ ባሮ እያለም የባሮን ወንዝ አስመልክቶ መፈክር ያሰማ ሰው፤ ሽሙጥ ነው ተብሎ የታሰረበት አጋጣሚም ነበር ዋናው ጉዳይ ሰው ሲታፈን፤ መናገሪያ፣ መተንፈሻ ፣ ዘዴ መሻቱ አይቀሬ ነው የሚለው ዕውነታ ነው ያሰበ ጭምር ይቀጣል በሚባልበት ሥርዓት የተናገረ፤ መወንጀሉና መቀጣቱ አይገርምም ሰብዓዊ መብትና ዲሞክራሲያዊ መብት በማይከበሩበት አገር ምሬቶች ይጠራቀማሉ፡፡ መውጫ ቀዳዳ ይፈልጋሉና ሥርዓት ወዳለው አመፅ አሊያም ወደ ሥርዓተ አልበኝነት ሊያድጉ ይችላሉ፡፡ የገዢዎችን የመግዛት አቅም ይፈታተናሉ፡፡ ምላሽ የሌላቸው ጥያቄዎች ይበዛሉ ዓለም የጋዝ ታንክ ለመሙላት ሲሯሯጥ፣ ደሀ አገሮች ሆዳቸውን ለመሙላት ይፍረመረማሉ። የምግብ ፍላጎት አለመሟላት ከነፃነት ረሀብ ጋር ከተዳመረ፤ የህዝቦች ህልውና ጥያቄ ውስጥ ይገባል ይባላል፡፡ የኢኮኖሚ ህመምና የፖለቲካ ህመም ከተደራረቡ፣ ከማስታገሻ ያለፈ በሽታን ይፈጥራሉ ፍትሕ አልባ ሁኔታን ይቀፈቅፋሉ። ሌብነት እንደ ሥራ ይቆጠራል፡፡ አንድ መገንዘብ ያለብን ነገር ግን፤ ሰላም አልባ ሁኔታ ውስጥ ከገባን የሰረቅነውን የምንበላበት ጊዜም ይጠፋል ያደለብነው ኪስ ያፈሳል የገነባነው ቪላ ይፈርሳል ለሌሎች የቆፈርነው ጉድጓድ፣ የእኛው መቀበሪያ ይሆናል በድሮ ጊዜ አንድ ባለስልጣን እሥር ቤት ሲጎበኙ፣ እስር ቤቱን የማስፋፋት ሰፊ እቅድ መያዙን አስተዳዳሪው ያስረዷቸዋል። ባለስልጣኑም፤ ጥሩ ሀሳብ ነው፡፡ በደምብ ገንቡና አስፋፉት፡፡ ዞሮ ዞሮ የእኛም የወደፊት ቤታችን ነው አሉ ይባላል፡፡ ያሉት አልቀረም ገቡበት ሎሬት ፀጋዬ ገብረመድህን፤ በአንድ ተውኔቱ ውስጥ ንጉሡ እሥር ቤት መርቀው ሲከፍቱ ባደረጉት ንግግር፤ የአባታችን እርስተ ጉልት የሆነውን ይህንን የሀገር ወህኒ ቤት መርቀን ስንከፍትላችሁ፤ በተለመደው ባህላችሁ እንድትተሳሰሩበት ነው ይለናል፡፡ ዛሬ፤ ከፊውዶ ቡርዥዋው ስርዓት ወደ ሶሻሊዝም፤ ከዚያም ወደ ካፒታሊዝም አድገናል እያልን፤ የግሎባላይዜሽን ቅርቃር ውስጥ የገባን ይመስላል፡፡ በጥናት ያልተደገፈ ሥርዓት፣ መላ አጥ መንገድ ላይ በትኖናል ቢባል ማጋነን አይሆንም ከእነ ስማቸው እማማ ጦቢያ፤ የሚባሉ የዱሮ ሴት ወይዘሮ ነበሩ አሉ ደርባባና ጨዋ ከዚህ ከባሪያ የገላገልከኝ ለታ፣ ወዲያውኑ ብትገድለኝ ግዴለኝም ይሉ ነበረ ሲፀልዩ፡፡ ባሪያ ያሉት ሄደና ሌላ መንግሥት መጣ ይሄኛውንም ማማረር ቀጠሉ፡፡ ምነው እማማ፤ ከዚህ ከባሪያ ገላግለኝ ሲሉ ነበረ፡፡ ገላገለዎት፡፡ አሁን ደግሞ ምን ሆኑና ያማርራሉ ቢባሉ፤ አሃ ያኛውኮ ከፋም ለማም የጨዋ ባሪያ ነው ይሄኛውኮ የረባ ጌታ እንኳ የለውም ጌታውን ቢያውቅ የማንም መጫወቻ አያደርገንም ነበር አሉ ይባላል፡፡ አይ እማማ ጦቢያ፡፡ አሜሪካንን አላወቁ እንግሊዝን አላወቁ የረባ ጌታ ማን እንደሆነ አላወቁም ከፊውዳሊዝም ወደ ካፒታሊዝም መሸጋገር፣ የጌታ አማራጭ የማግኘት ጉዳይ ብቻ ቢሆን እንዴት በታደልን ነበር ጌቶቻችንን በቅጡ አለማወቅ፣ የነገ ዕቅዳችንን በግልፅ እንዳናይ እንዳደረገን ይኖራል ከዚህ ያውጣን ለችግሮቻችን ምላሽ ፍለጋ ወደ ሹሞቻችን ማንጋጠጥ፣ ዘላቂና ሁነኛ መፍትሔ አያመጣም ችግሮቹ የራሳችን የመሆናቸውን ያህል መፍትሔም ከእኛ መፍለቅ ይኖርበታል፡፡ በዲሞክራሲያዊና በፍትሐዊ መንገድ ያላፈራናቸው አለቆች፤ መልካም አስተዳደርን ያጎናፅፉናል ብለን ማሰብ ላም አለኝ በሰማይ ወተቷንም አላይ ነው፡፡ ለዕለት ኑሯችን አስፈላጊ የሆኑ ነገሮችን እንኳ ሸምተን ማደር እያቃተን፤ ነው፡፡ ያም ሆኖ ስለ ዕድገትና ትራንስፎርሜሽን አሀዞች ማውራት አልገደደንም፡፡ አለቆቻችን መፍትሔ ሰጪ አካላት መሆን ካቃታቸው መሰንበታቸውን እያወቅን፣ ሁነኛ ምላሽ ካልሰጣችሁን እያልን እነሱን ደጅ እንጠናለን፡፡ እንደ ሲቪልም፣ እንደ ተቃዋሚ ፓርቲም ዕሳቤያችን ያው ነው አሌ ፖለቲካዊ፣ ኢኮኖሚያዊና ማህበራዊ የቤት ጣጣ እያለብን፤ ነቅተን፣ በቅተን፣ ተደራጅተን፣ በአንድነት ፈጥረን የበሰለ መፍትሔ ከውስጣችን ማግኘትን ትተን፣ የሌላ ደጃፍ እናንኳኳለን የወላይታው ምሳሌያዊ አነጋገር ግንዛቤ የሚሰጠን እዚህ ላይ ነው፡ የራሱን ልጅ አስከሬን አዝሎ፣ የታመመውን የሹም ልጅ ለመጠየቅ ይሄዳል ይለናል፡፡ ሹሞቹ ጤና መስለውት ነው

የኛ ቤት ጠማማነት እኛን ይጨርሳል፤ አለ እንጨት የወላይታ ተረት

አንዳንድ ታሪክ ጊዜው እጅግ ሲርቅ ተረት ይሆናል፡፡ በጥንት ዘመን አንድ ሮማዊ ጀግና ወታደር ነበር ይባላል፡፡ አያሌ ጦርነቶችን በአሸናፊነት ተወጥቷል፡፡ አብዛኛውን ህይወቱን በጦር ሜዳ ስላሳለፈ በአካል የሚያውቀው ሰው የለም፡፡ ዝናው ግን በሰፊው ይወራል፡፡ አንድ ጊዜ ታዲያ አጠቃላይ ምርጫ በሀገሪቱ ሲካሄድ፣ ያ ጀግና፣ ፖለቲካ ውስጥ መግባት አለብኝ ብሎ ወሰነ፡፡ ስለዚህም በምርጫው ለከፍተኛው የፓርላማ ቦታ ይወዳደር ጀመር፡፡ በዚያን ጊዜው የሮማውያን የምርጫ ባህል፣ ጥሩ ዲስኩር ንግግር ማድረግ ግድ ነበር፡፡ ጀግናው ንግግሩን የጀመረው ለዓመታት ለሮማ ሲዋጋ፣ በጥይት ብዙ ቦታ ቆስሎ ነበርና፣ ገላው ላይ ጠባሳዎቹን በማሳየት ነበር፡፡ ህዝቡ ከንግግሩ ይልቅ ጠባሳዎቹን እያየ ዕንባ በዕንባ ተራጨ፡፡ የዚያ ጀግና በምርጫው አሸናፊነት ከሞላ ጐደል የተረጋገጠ መሰለ፡፡ ታዲያ የዋናው ምርጫ ቀን፣ ያ ጀግና፣ በመላው የፓርላማ አባላትና በመሳፍንቱና በመኳንንቱ ታጅቦ ወደ መድረኩ ብቅ አለ፡፡ ህዝቡ ግራ ተጋባ፡፡ በእንዲህ ያለ የምርጫ ቀን፣ ይሄ ሁሉ ጉራ ለምን አስፈለገ ይባባል ጀመር፡፡ ያ ጀግና ንግግር ሲያደርግ፣ አጃቢዎችንና ሀብታሞችን የሚያወድስ፣ በትዕቢትና በጉራ የተሞላ፣ የጦር ሜዳ ድሎቹን እያሳቀለ፣ ከኔ ወዲያ ጀግና ላሳር ነው ይል ጀመር፡፡ ተፎካካሪዎቹንም አንተና አንቺ እያለ ያዋርድ ገባ። ቀልድ አወራሁ ብሎ የሚናገራቸው ወጐች ራሳቸው፣ የሰው ሞራል የሚነኩና ህዝቡን የሚያበሳጩ ሆኑ፡፡ ለሮማም እስከ ዛሬ ታይቶ የማይታወቅ ልማትና ሀብት አመጣላታለሁ እያለ በከፍተኛ መወጣጠር መድረኩ ላይ ተንጐራደደ፡፡ ህዝቡም፤ ያ እንደዚያ ዝናው የተወራ የጦር ሜዳ ጀግና፣ እንዲህ ያለ ቱሪናፋ ነው እንዴ አለ፡፡ ወሬው በአገሪቱ ሙሉ ወዲያው ተሰማ፡፡ ይሄንንማ ፈፅሞ አንመርጥም፡፡ እንዳይመረጥም ላልሰማው ህዝብ መናገር አለብን ፤ አለ ህዝቡ፡፡ ጀግናው ድምፅ አጣ ሳይመረጥ ቀረ፡፡ ወደ ጦር ሜዳው ተመለሰ፡፡ ያልመረጠኝን ህዝብ አሳየዋለሁ። እበቀለዋለሁ ይል ጀመር። ከጥቂት ሳምንታት በኋላ ወደ ሮማ የእርዳታ እህል በመርከብ መጣ፡፡ ምክር ቤቱ በነፃ ይታደል አለ፡፡ ያ ጀግና፤ ይሄ እህል በነፃ መታደል የለበትም፡፡ እምቢ ካላችሁ ጦር ሜዳውን ትቼላችሁ እመለሳለሁ እያለ ያስፈራራ ጀመር፡፡ ይሄን ወሬ፣ ምክር ቤቱ ለህዝቡ ነገረ፡፡ ህዝቡ ተቆጣ፡፡ ያ ጀግና እፊታችን ቀርቦ ያስረዳ አለ፡፡ ጀግናው ደግሞ ህዝብ ብሎ ነገር አላቅም፡፡ ዲሞክራሲም አልቀበልም፡፡ አልመጣም አለ፡፡ ህዝብ አደባባይ ወጥቶ ጮኸ፡፡ ምክር ቤቱ ያን ጀግና የግዱን እንዲመጣ አደረገውና፣ ሸንጐ መድረክ ላይ ቆሞ እንዲናገር ታዘዘ፡፡ ጀግናውም አሁንም በእልህና በትእቢት ሁሉንም መሳደቡን ቀጠለ፡፡ ህዝቡ በሆታ አስቆመው፡፡ ለፍርድ ይቅረብልን አለ። ምክር ቤቱ ምንም ምርጫ አልነበረውም። ለፍርድ አቀረበው፡፡ በዚያን ዘመን ወንጀለኛ ይቀጣበት በነበረው፤ ከከፍተኛ ተራራ ወደ መሬት ይወርወር፤ የሚል ሀሳብ ቀረበ፡፡ ሆኖም አስተያየት ተደርጐ ቅጣቱ እድሜ ልክ ይሁንለት ተባለና፣ ዘብጥያ ተወረወረ ህዝቡ በሆታና በዕልልታ መንገዱን ሞላው፡፡ ሰዎችን በንግግር እንማርካለን ብለን ብዙ በለፈለፍን ቁጥር ብዙ ከቁጥጥራችን የሚወጡ ነገሮች ይከሰታሉ፡፡ ጠንካራና ልባም ሰዎች ጥቂት ምርጥ ነገሮችን ብቻ በመናገር የሰውን ልብ ይነካሉ፡፡ ስለዚህ ከአንደበታችን በመቆጠብ፣ ትሁት በመሆን፣ ህዝብን ባለመናቅ፣ ለምንናገረው ነገር የቤት ሥራችንን ጠንቅቀን በመስራትና ጉዳያችንን በማወቅ ነው ለውጥ ለማምጣት የምንችለው፡፡ ከሁሉም በላይ ተአብዮ፣ አገርንና ህዝብን ይጐዳል፡፡ ከማንም በላይ ነኝ እና አምባገነንነት የእብሪት ልጆች ናቸው፡፡ ንቀት፣ ሰው ጤፉነት፣ ሁሉን አውቃለሁ ባይነት፣ ቆይ አሳይሃለሁ ባይነት፤ ብቆጣም እመታሻለሁ፤ ብትቆጪም እመታሻለሁ ማለት፤ የማታ ማታ ከላይ የተጠቀሰውን የጦር ሜዳ ጀግና ዕጣ ፈንታ የሚያሰጠን መሆኑ አሌ አይባልም፡፡ ከበደ ሚካኤል፤ ኩራትና ትእቢት፣ የሞሉት አናት አይገላገሉም እንዲህ በቀላሉ እመሬት ላይ ወድቀው ሳይንከባለሉ የሚሉን ለዚህ ነው፡፡ ከልክ ያለፈ ውዳሴና ማሞካሸትም ከጥቅሙ ጉዳቱ ነው የሚያመዝነው፡፡ ተወዳሹ እስኪታዘበን ድረስ ብናሳቅለው ለማንም የማይበጅ ንግግር እንዳቀረብን ነው የሚቆጠረው፡፡ ፀጋዬ ገብረመድህን፤ ጅላጅል ምላስ ብቻ ናት ማሞካሸት የማይደክማት የሚለን ለዚህ ነው፡፡ እናስተውል፡፡ ብዙ እዩኝ እዩኝ ደብቁኝ ደብቁኝ ን እንደሚያስከትል አንርሳ፡፡ ብዙ በተናገርን ቁጥር አልባሌና ዝቅ የሚያደርጉንን ጥፋቶች ለመስራት በር እንከፍታለን፡፡ ባልዳበረ አእምሮና ባልበሰለ አንደበት ስንቶችን ልናስቀይም እንደምንችል እናጢን፡፡ እዛም ቤት እሳት አለ የሚለውን ተረት ከልቦናችን አንለይ፡፡ ከቶውንም እኔ አውቃለሁ ን ስንፈክር፣ ሌላውም ያውቃልን አንርሳ፡፡ ባደባንበት ሊደባብን እንደሚችል፣ ደባ ራሱን ስለት ድጉሱን መሆኑን፣ ሥራ ለሰሪው እሾክ ላጣሪው እንደሚሆን አንዘንጋ፡፡ የወላይታው ተረት የኛ ቤት ጠማማነት እኛን ይጨርሳል፤ አለ እንጨት የሚለን ይሄንኑ ነው

ጊዜም ቦታም ተነው ቢያልቁ፣ ድምፅ አለ ሩቅ እሚያግባባ

የሚናገር ልሣን አለ፣ ያገርን ፈገግታና ዕንባ ነብስ አጥንት ድረስ ዘልቆ፣ ዕውነቱ ሲያስቡት ቢያምም ተራቁታ ብናያት እንኳ፣ እርቃኗም የእኛ ነው ዛሬም አልበራ ባለው መብራትም፣ እኛ ተስፋችን ይበራል አላናግር ባለው ስልክም፣ እኛ ድምፃችን ይሰማል ባላደገ የዕድገት ቀንም፣ እኛ ቀናችን ይነጋል ለተቀጨ ምኞት ሳይቀር፣ ራዕይ ወጌሻ ሆነናል ተሰደው በተመለሱ፣ ብዙሃን ግፉዓን ዕድል ሄደው ተሰደው በቀሩም፤ ብዙሃን መንገደኞች ውል ስለአገር መጮህ አይቀርም፣ በዕልቆ መሣፍር ምሬት ቃል ስለዚህ ካለህበቱ፣ አሴ ዛሬም ፈገግ በል የልብን መሙላት ነው የሰው ድል፣ አሴ ሰላም እንባባል በሳቅህ ቁጥር ነው ሀሳብህ፣ እንደ ኤርታሌ እሚያቃጥል በሳቅህ ቁጥር ነው ህልምህ፣ እንደተራራ እሚሰቀል በሳቅህ ቁጥር ነው ዓላማህ፣ እንደ ሊማሊሞ እሚገዝፍ በሳቅህ ቁጥር ነው አድማስ፣ እሚዳረስ ከፅንፍ ፅንፍ ብቻ አንድ ጊዜ ፈገግ በል ፈገግ በል አሴ፤ ፈገግ በል ለአሰፋ ጐሣዬ

የጣሊያን ወይስ የህንድ የኮሎምቢያ ወይስ የበርማ

ፀጉሬ እንደልብሴ ነው ትላለች ኦላይንካ በየቀኑ ልብስ ስትቀይር፣ ፀጉሯንም ትለወጣለች የትናንት ፀጉሯን፣ ዛሬ አትደግመውም፡፡ የዛሬውን፣ ነገ ደግማ አታደርገውም፡፡ የተለያየ የፀጉር አይነት፣ በየእለቱ እየለዋወጠች ወሩን ሙሉ ታጌጣለች ይላል ዘኢኮኖሚስት መጽሔት፡፡ ቀኑ ብርዳማ ከሆነ፣ የተዘናፈለ ረዥም ፀጉር ይኖራታል፡፡ ለሞቃት የበጋ ቀናት ደግሞ፣ አንገትን የማይሸፍኑ፣ ከጆሮ ግንድ የማይሻገሩ፣ አጠር አጠር ያሉ የፀጉር አይነቶችን እያማረጠች ትዋባለች ኦላይንካ እያጌጠች፤ እየተዋበች እንደሆነ አትጠራጠርም፡፡ ነገር ግን፤ ለሌሎችም ሴቶች አርአያ ለመሆን ነው ጥረቷ፡፡ እሷን አይተው፣ የፀጉር ቅያሪ አብዝተው እንዲመኙ ትፈልጋለች እንደ ልብስ ቅያሪ፡፡ ተመኝተው እንዲቀሩ አይደለም፡፡ የፀጉር ቅያሪ እንዲገዙ ነው፡፡ አንድ ሁለቴ ብቻ አይደለም አዘውትረው ፀጉር የመግዛትና ፀጉር እየለዋወጡ የማጌጥ ልምድ እንዲኖራቸው ትመኛለች፡፡ ለምን በዊግ መቆንጀትን ትወዳለች ግን፣ እንጀራዋም ነው፡፡ ቅያሪ ፀጉር ወይም ዊግ መሸጥና ሴቶችን በዊግ ማቆንጀት ነው ስራዋ፡፡ ከዓመት ዓመትም፣ ገበያዋ እየደራ ነው፡፡ ዋጋው ቀላል ባይሆንም፣ አዘውትረው በዊግ የሚያጌጡ፣ ቅያሪ ፀጉር የሚገዙ ሴቶች በርክተዋል፡፡ በጣም ርካሹ፣ ዶላር አካባቢ ነው ወደ ብር ገደማ፡፡ በኮንትሮባንድ የሚገባ ፌክ ፀጉር በዝቷላ፡፡ ግን እንደጥራቱና እንደውበቱ፣ ዋጋው ይወደዳል፡፡ ኦላይንካ፣ ዶላር የሚያወጣ ፀጉርም ትሸጣለች፡፡ በተለይ፣ የኮሎምቢያ ሂዩመን ሄር የፀጉሮች ሁሉ ቁንጮ ነው ትላለች ኦላይንካ፡፡ ለአንድ የፀጉር ቅያሬ፣ ሺ ብር ገደማ መሆኑ ነው ይሄ የናይጀሪያ ቢሆንም፤ በኢትዮጵያም ሂዩማን ሄር ተብሎ ለገበያ የሚቀርበው፣ ከ ብር ጀምሮ፣ እስከ ሺ እና ከዚያ በላይ ሆኗል፡፡ እዚህ ገዝቼ አላውቅም፤ ጓደኞቼ ከውጭ ይልኩልኛል ብለው የሚናገሩም የቅያሪ ፀጉር ተጠቃሚዎችም አሉ፡፡ በእርግጥ፣ በዊግ ማጌጥን የሚያንቋሽሹ፣ ለምዕራባውያን አስተሳሰብ ምርኮኛ መሆን ነው ብለው የሚያወግዙ፣ አክቲቪስቶች ጥቂት አይደሉም፡፡ ባለ ዊጐች፣ ፈረንጅ አምላኪዎች ናቸው እያሉ ከመስበክ አልቦዘኑም፡፡ ነገር ግን፤ በቅያሪ ፀጉር ማጌጥ እየተስፋፋም እየተዘወተረም ነው፡፡ የፀጉር ገበያም ደርቷል፡፡ በዓይነትና በብዛት፣ ጨምሯል፡፡ ፋብሪካ ሰራሽ ሲንቴቲክ ፀጉር፣ እንዲሁም ውቅያኖስ ተሻጋሪ ሂዩመን ሄር ፣ ከአህጉር አህጉር እየተጓጓዘ ነው ከህንድ ቤተመቅደሶች የሚሰበሰብ ዘለላ ዘለላ ሉጫ ጥቁር ፀጉር፣ ከባንግላዲሽና ከበርማ ቤት ለቤት ከማበጠሪያ የሚለቀም ተረፈ ፀጉር ም ገበያውን ያሟሙቃል የፈረስ ጋማ እና ጭራ የተቀላቀበለበትም ጭምር፣ አልቀረም፡፡ በአጠቃላይ፣ የፀጉር ገበያ፣ አለምን አዳርሷል፡፡ በአፍሪካ ደግሞ ተጧጡፏል፡፡ ከኢትዮጵያ እስከ ቤኒን፣ ከደቡብ ሱዳን እስከ ደቡብ አፍሪካ፣ ገበያው ሰፍቷል፡፡ ናይጀሪያማ፣ የፀጉር ገበያ መዲና እየሆነች ነው ማለት ይቻላል የማጌጥና የመቆንጀት ጉዳይ ብቻ ሳይሆን፣ ከፍ ብሎ፣ በልጦ የመታየት፣ የጉራና የክብር ጉዳይ እየሆነም ይመስላል፡፡ ለማንኛውም ሸመታው ጨምሯል፡፡ ሻጮችም ገበያቸውን ለማዳመቅ አልሰነፉም፡፡ የብራዚልን ፀጉር፣ ከወዛምነቱ መበርከቱ እያሉ ያዳንቃሉ ዊግ አሻሻጮች ይበረክታል የሚሉት፤ ለረዥም ጊዜ ያገለግላል ለማለት ነው፡፡ የቬትናም ፀጉር፣ ከአረማመድ ጋር ከፍ ዝቅ፣ ልምጥ ዞርጋ ሲል ማማሩ እያሉም ያስተዋውቃሉ፡፡ የሞንጐሊያ ፀጉር፣ ስራ አይፈጅም፤ ራሱ ከርል ይፈጥራል በማለት ያዋድዳሉ የጣሊያን ምርጥ ፀጉር፣ ሽታ የማያመጣ የቅንጦት ፀጉር አስመጥተናል እያሉ ገዢዎችን መማረክም ተለምዷል፡፡ ዘኢኮኖሚስት መጽሔት እንደዘገበው ግን፣ ወደ አፍሪካ አገራት የሚጐርፈው ፀጉር፣ በአብዛኛው ከቻይና የሚመጣ ነው፡፡ ከየአገሩ የሚሰበሰበው የፀጉር አይነት፣ ገሚሱ፣ ቻይናን ሳይረግጥ አያልፍም ታጥቦና ተበጥሮ፣ በአይነትና በርዝመት ተለቅሞ፣ ቀለም ጠግቦ፣ ከርል ተሰርቶ ተፈሽኖ ፣ በእሽግ በእሽግ ይዘጋጃል፡፡ ይሄ ሁሉ ስራ የሚከናወነው እና ለገበያ የሚሰናዳው፤ እናም፣ ወደ አፍሪካ አገራት የሚሰራጨው፣ በቻይና ፋብሪካዎች እንደሆነ ዘኢኮኖሚስት ይገልፃል፡፡ ከቻይናዊት ራስ ቅል ላይ ተላጭቶ የተዘጋጀ ፀጉር፤ የፔሩ ወይም የኮሎምቢያ ፀጉር ተብሎ ሊታሸግ ይችላል፡፡ የሰው ፀጉር፣ ከፈረስ ጋማ እና ከፍየል ፂም ጋር ተቀላቅሎም ይታሸጋል በርከትከት እንዲል፡፡ ሕንድ፣ ከየአገሩ ወርቅ በመግዛትና በማጌጥ እጅግ የመታወቋ ያህል፤ ናይጀሪያም፣ በዓለም ገበያ ውስጥ፣ ከየአገሩ ፀጉር በመግዛት በፀጉር ኢምፖርት ስመገናና ሆናለች፡፡ ከ ሚሊዮን ኪሎ ግራም ይበልጣል የናይጀሪያ አመታዊ የፀጉር ኢምፖርት ከፊሉ የሰው ፀጉር ነው፡፡ ከፊሉ የእንስሳት ወይም የፋብሪካ ፀጉር ነው፡፡ ይሄ ሁሉ ፀጉር፣ የሰው ፀጉር ከሆነ ግን፣ እስከወገብ ድረስ የሚዘናፈል የ ሚሊዮን ሴቶች ፀጉር እንደማለት ነው፡፡ ገበያው ሲሟሟቅ፣ ፀጉር የሚሸምት ሲበዛ፣ ከዚሁ ጐን ለጐን፣ በፀጉር ኤክስፖርት ተፎካካሪ ለመሆንና ለማሸነፍ የሚሟሟቱ አገራት መምጣታቸው አይገርምም፡፡ በርማ በዛሬ መጠሪያዋ ማይነማር የተሰኘችው አገር ፣ ከእነዚህ አገራት መካከል አንዷ ናት፡፡ በ ዓመት ውስጥ፣ የበርማ የፀጉር ኤክስፖርት ወደ አራት እጥፍ አድጓል አሁን፣ ከዓለም ኛ ሆናለች በፀጉር ኤክስፖርት፡፡ ድሮ ያልነበሩ የስራ አይነቶችም ተፈጥረዋል፡፡ የፀጉር ቁራሌዎች ቤት ለቤት ይዞራሉ፡፡ የፀጉር መግዣ ሱቆችም ተፈጥረዋል ይሄ ለሚስተር ሊን የኑሮ መተዳደሪያ ነው፡፡ የሴቶችን ፀጉር መላጨትና ፀጉር መግዛት ነው የእለት እንጀራው፡፡ የአገር ኢኮኖሚ እያደገ ይሁን ወይም እያሽቆለቆለ ይሁን፣ ለይቶ ለማወቅ ለሚስተር ሊን ከባድ አይደለም፡፡ ኢኮኖሚ ሲያሽቆለቁል፣ ኑሮ ሲከብድ፣ ወደ ፀጉር ሱቅ የሚመጡ ሴቶች ይበራከታሉ ፀጉራቸውን ለመሸጥ፡፡ ከነጋ፣ አስር ሴቶችን እንደላጨ ይናገራል ሊን፡፡ ኑሮ ከብዷል ማለት ነው፡፡ በርካታ ሴቶች፣ ፀጉራቸውን በ ዶላር ሸጠው ይሄዳሉ፡፡ ወደ ብር ገደማ መሆኑ ነው፡፡ ታዲያ፣ የፀጉር ኤክስፖርት ይሄ ብቻ አይደለም፡፡ እንደ ቁራሌው ፣ ቤት ለቤት እየዞሩ፣ ከሴቶች ማበጠሪያ ላይ፣ ፀጉር መሰብሰብ፣ በበርማ አገር የብዙ ሰዎች መተዳደሪያ ሆኗል፡፡ ከማበጠሪያና ከየቦታው የተቃረመው ፀጉር ተሰብስቦ ይከማቻል የተወታተበውንና የተድበለበለውን የፀጉር እራፊ፣ ማፍታታትና አንድ በአንድ እየነቀሱ መልቀም፣ ከተባይ ማጽዳት፣ ሽበት ካለም ማስወገድ ያስፈልጋል፡፡ ይሄን የሚሰሩ፣ በቀን ዶላር ከ ሳንቲም ይከፈላቸዋል ብር አካባቢ፡፡ የተቃረመው ተረፈ ፀጉር፣ ከህንድ እና ከባንግላዲሽ ተሰብስቦ ወደ በርማ ይሄዳል፡፡ እዚያ ተበጥሮና ተለቅሞ ወደ ቻይና ይሻገራል እዚያም በቻይና አገር ፋብሪካዎች ውስጥ ተስተካክሎና ታሽጐ፣ ወደነ ኢትዮጵያ፣ ወደነ ናይጀሪያ ይጓጓዛል፡፡ አጃኢብ ነው፡፡

ኢትዮጵያ ያለችበት ኛው የአፍሪካ ዋንጫ ሳምንት ቀረው

በደቡብ አፍሪካ አስተናጋጅነት የሚካሄደው ኛው የአፍሪካ ዋንጫ የዛሬ ሳምንት በጆሃንስበርግ ሶከር ሲቲ ስታድዬም ደቡብ አፍሪካ ከኬፕቨርዴ በሚያደርጉት ጨዋታ የሚጀመር ሲሆን ዘንድሮ በቡድኖች መካከል ተመጣጣኝ ፉክክር እንደሚታይ ተጠብቋል፡፡ ደቡብ አፍሪካ በ ከተሞች በሚገኙ አምስት ስታድዬሞች ይህን የአፍሪካ ዋንጫ ለማዘጋጀት እስከ ሚሊዮን ዶላር አውጥታለች የስታድዬም መግቢያ ትኬቶች ሽያጭ ከ ሺ በላይ እንደሆነም ተገልጿል፡፡ ኛው የአፍሪካ ዋንጫ በ አገራት የቀጥታ ስርጭት እንደሚኖረው የሚጠበቅ ሲሆን ከ በላይ የሚዲያ ተቋማት ፈቃድ አግኝተው ከመላው ዓለም በመሰባሰብ ለውድድሩ ሽፋን ለመስጠት ደቡብ አፍሪካ ይገባሉ፡፡ይህ በእንዲህ እንዳለ ባለፈው ሰኞ ከቱኒዚያ ብሄራዊ ቡድን ጋር በኳታር ዱሃ ላይ የተለያየው የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን ትናንት ከታንዛኒያ ብሄራዊ ቡድን ጋር አዲስ አበባ ላይ ሶስተኛውን የወደጅነት ጨዋታ አደረገ፡፡

መድፍ ሲተኮስ፣ እሳት ሲለኮስ፣ መኪና ሲጥስ ሀበሻ ምድር ላይ ቅድሚያ የሚሰጠው መጠይቅ፡፡

ሰው ከተረፈስ ሌላው ይተካል ሌላ ምን አለን የተረፈን ሰው፣ የተትረፈረፈን ሰው የዛኑ ያህል የማንጠግበው ሰው፡፡ ደረታችንን የምንደቃው፣ ፊታችንን የምንነጨው፣ ከል የምንለብሰው፣ አመድ የምንነሰንሰው ለሰው፡፡ ደግሞ ደግሞ የሰው ደህናው፣ መቃብር የተኛው እንላለን ሲመጣብን፡፡ ለሰው አንተኛም፣ ጠርጣሮች ነን፡፡ የኑሯችን ብሒሉ ይሄ ነው፡፡ የሰጋ ቤቱን ዘጋ፣ የዘነጋ ተወጋ መቼም አውሬ ጦር ወርውሮ አይወጋን፣ ያው ሰው ነው ቤታችንን ዘግተንም ነፍሳችን አተርፍ፡፡ ሰው ይሉት መንፈስ ጥሎብን፡፡ የሰው መዋደዱ መዋለዱ እንላለን እንጂ ሐሰት ምክንያቱስ የሰው ጠላቱ፣ ይወጣል ከቤቱ ነውና ሰ ዎ ች በዚህ ከቀጠልን ነገር አበላሸን፣ እንዳማረብን፣ ውርደት ሳይከተለን ወደ ውጭ ለመሆኑ ሰው ምንድነው ለዚህ ጥያቄ እንደ ከተፎ ተማሪ ምላሹን በፍጥነት ያደረሰን የጥንታዊቷ ግሪክ ፈላስፋ ፕሌቶ ነው፡፡ የሰው ልጅ ላባ ያልለበሰ የሁለት እግር ተራማጅ እንስሳ ነው እንዴት ነው ነገሩ የሰው ልጅ በሁለት እግሩ በመጓዙ ብቻ ከዶሮ ሊቆጠር ክብሩሳ ማዕረጉሳ ያልን መትከንከን መብታችን ነው፡፡ ፈረንሳዊው የሒሳብ ሊቅና ፈላስፋ ብሌዝ ፓስካል በሁለት ሺህ ዓመታት የዘገየ ምላሹን ለፕሌቶ ሰጥቷል፡፡ እንዴት የሰው ልጅ በሁለት እግሮቹ ስለሄደ ብቻ ላባ ያልለበሰ ዶሮ ተደርጐ ይታያል የሰው ልጅ ኮ እግሩ ቢቆረጥም ያው ሰው ነው፡፡ ነገር ግን ዶሮ ላባውን እንደጢም ሙልጭ አድርጐ ቢላጭም ሰው መሆን አይቻለውም በፓስካል ንግግር አንጀታቸው ቅቤ የጠጣ የጥበብ ቂም በቀለኞች በፕሌቶ ላይ ላንቃቸው እስኪታይ አውካኩ፡፡ በሰፈሩት ቁና አለ አሉ ፕሌቶ ቅድሚያ ጥንታዊውን ሰው አይተን ወደ ፕሌቶ ንትክክ ብንመለስስ ጥራታዊው ሰው እራሱን የሚመለከተው ከተፈጥሮ ጋር የሥጋ ዝምድና ያለው ጥንቅር አድርጐ ነው፡፡ የነፋስ፣ የእሳት፣ የውሃና የመሬት ቅልቅል ነኝ ይላል፡፡ ስለዚህ ከተፈጥሮ ጋር የቤተዘመድ ጉባኤ ይቀመጣል፡፡ የተፈጥሮ ቁጣ በደረሰ ጊዜ ግሳፄዋን በልምምጥና በድለላ ለማስታገስ ይጥራል፡፡ በሠመረለት ጊዜ ደግሞ አስራቱን ያገባል፡፡ የሚባለው መሆኑ ነው፡፡ የኃይማኖቶች ሁሉ መሰረት ተደርጐ ይታያል፡፡ እነዚያን ንፋሳት፣ ማዕበላት፣ ሰደዳት፣ ጐርፋት፣ የመሬት መንቀጥቀጣት እየወከለና እየወካከለ ከተፈጥሮ ጋር የቤተ ዘመድ ጉባኤውን ገፋበት፡፡ እንዲያ እንዲያ እያለ አለ ዘፋኙ፡፡ ከጥንታዊነት ወዲህ ጥቂት ፈቅ ያለው የሰው ልጅ እምነቱ ብቻ ሳይሆን ስለራሱ ያለውም አመለካከት ተሻሽሎ ተስተውሏል፡፡ እንግዲህ ፈጣሪ ሰማይን ያለማማ ምድርን ያለ ካስማ ሲዘረጋ የሁለንተና ማዕከል ያደረገው መሬትን ነው የሰው ልጅ ይሄን ተገን አድርጐ ለራሱም ቦታ አፈላላጐ አግኝቷል፡፡ ሰው እንደመሬት ሁሉ የሁለንተናው ማዕከል ነኝ አለ፡፡ ፀሐይ ነሽ፣ ጨረቃ ነሽ፣ ፕላኔት ነሽ፣ ከዋክብት ነሽ በመሬት ዙሪያ እንደሚሽከረከሩት ሁሉ ሰውም የነገሮች ማንፀሪያ ማዕከል እኔ ነኝ አለ፡፡ አንዳንዴ ባጠጠ ማለት ይቻላል፡፡ ለራሱ የሰጠውን ግዛት እያሰፋ ፈጣሪውንም እስከመጋፋት ደረሰ፡፡ የተባለው ሰው እንዳለው ነው፡፡ ኧረ ይሄ መባጠጥ በእኛም አለ ሙሴ ፈጠረ ፈጣሪሁ አላልንም እንዴ ዘመንና የእኛ ትዝብት እጅ ለእጅ ተያይዘው ሲቀጥሉ ልክ ዓ ም ላይ ኮፐርኒከስ ከወደ ምዕራቡ ዓለም ብቅ አለ፡፡ ብቅ ብሎም አልቀረ በሥነ ፈለክ ጥናት በኩል ነባሩን ግንዛቤ መታው፡፡ መሬት የሁለንተና ማዕከል ሳትሆን የራሷ ተሽከርካሪ ባተሌ መሆኗን አረጋገጠ፡፡ ውሻ የታሰረበትን ምሰሶ እንዲዞር መሬትና የተቀሩት ፕላኔቶች እንዲሁ የፀሐይ ደጅ ጠኝዎች ሆነው ተገኙ፡፡ እናስ እናም የመሬት ክብር ተጋሪ የነበረው ሰው የዱላውም ቀማሽ ሆነ፡፡ እንደ ጥንቶቹ መኳንንቶች የሞትንም እኛ፣ ያለንም እኛ እያለ አዋጅ እንዳላስነገረ ከነበረበት ሁለንተናዊ አመለካከት ውስጥ በክብር እንዲወጣ ተጠየቀ፡፡ እዚህ ላይ ነው እንግዲህ ወደ ፕሌቶ ንትርክ መመለስ የሚኖርብን፡፡ ሰው ምንድነው ሰውማ ላባ ያልለበሰ የሁለት እግር ተራማጅ እንስሳ ነው ትክክል የሚሉ ፈላስፎች የተፈጠሩት የኮፐርኒክሰን የሥነ ፈለክ ግኝት ከመረመሩ በኋላ እሱኑ ዋቢ እያደረጉ ሆነ፡፡ ሰው ለእናት ተፈጥሮ ምንድነው ከዶሮ፣ ከውሻ፣ ከላም በምን ይለያል ከንቱ መታበይ ይዞት እንጂ ሰው ከእንስሳቱ እንደ አንዱ አይደለምን ሐሳቡ እስኪለመድ እግዚኦ አሰኘ፡፡ የባሰ አለ አገርክን አትልቀቅ ማለት ደግ ነበር፡፡ የቻርልስ ዳርዊን የዝግመተ ለውጥ ንድፈ ሀሳብ ደግሞ ሰውን የጊዜ ምጣድ ላይ በእርጋታ የበሰለ ዝንጀሮ አድርጐ አቀረበው፡፡ ከዚህ የባሰ ይኖር ይሆን አለ እንጂ አንዳንዶቹ ይሉታል፡፡ የተቀሩት ደግሞ ያም ሆነ ይህ የሰውን ልጅ ከነሁለንተና ቅንብሩ ረቀቅ አለ እንጂ በማሽን ህግ የሚተዳደር ማሽን ነው ብሎ የሚያስብ ፍልስፍና ነው፡፡ ቃል በቃል ተባለ፡፡ የጋሊሊዮ ጋሊሊ፣ የኒውተንና የተቀሩት ሳይንቲስቶች መነሳትና ማሽን በሰፊው ተግባር ላይ መዋል የፈጠረው አመለካከት እንደነበር ስምምነት ላይ ተደርሷል፡፡ ጁሊየን ኦፍሬይ ዲ ላ ሜትሪ የተባለ ፈረንሳዊ ፈላስፋ ብሎ በሰየመው መፅሐፉ ሰውን ከሰብአዊነት ተርታ አውጥቶ ከመኪኖች ጋር ደባለቀው፡፡ በዘመኑ ሰውና ማሽን ከአንድ ወንዝ ተቀዱ፡፡ ፍልስፍናው እንደ ትንቢት ተተገበረ፡፡ በኢንዱስትሪ አብዮቱ ዘመን የሰው ልጅ ሰውነቱ የማያሳስበው፣ ሥነ ምግባር ግድ የማይለው ለሥራው ብቻ ያደረ ብረት አከል ሰብእና ተላበሰ፡፡ ይሄንን ሁኔታ በትዝብት ያጤነው ሳይኮአናሊስቱና የማህበረሰብ ጥናት ምሁሩ ኤሪክ ፍሮም የተሰኘ መፅሐፉ ላይ እንዲህ አለ፡ አሥራ ዘጠነኛው ክፍለ ዘመን ላይ ዋነኛ ችግር የነበረው እግዚአብሔር ሞቷል ነበር፡፡ በሃያኛው ክፍለ ዘመን ደግሞ አሳሳቢው ችግር የሰው ልጅ ሞቷል የሚለው ሆነ፡፡ ኤሪክ ፍሮም የጠቀሰው ቃል በቃል ጀርመናዊው ፈላስፋ ፍሬደሪክ ኒች ያለውን ነበር፡፡ ኒች እግዚአብሔር ሞቷል ያለው የሰውን ልጅ ማሳበቢያ ልዕለ ተፈጥሮ ነጥቆ ሐላፊነቱን እራሱ ሰው እንዲወስድ ለማስቻል ነበር፡፡ በህልውናዊነት ፍልስፍና መሰረት፣ የሰው ልጅ የጥፋቱ ተጠያቂ፣ የልማቱ ተሸላሚ እራሱ ሰው መሆኑን ለማስተማር የተጠቀመበት ብሂሉ ነበር፡፡ ይሁንና ኤሪክ ፍሮም አባባሉን ወደ አንድ ደረጃ አሳድጐ ዘመንና ሰው የደረሱበትን ለማሳያ ተጠቀመበት፡፡ የሰው ልጅ ሞቷል የሰው ልጅ፣ የኢንዱስትሪው አብዮት ባጨቀየው የብረት አረንቋ ተይዞ ማንነቱን መፈለግ ተስኖታል፡፡ ማን ይታደገው መጀመሪያ እግዚአብሔሩን ገድሏል፣ ከዚያ እራሱን አጥፍቷል፡፡ እናስ ነብይ ማን ያስነሳለት ካርል ማርክስ የተሰኘ ፀሐፊ ማርክስን የኢንዱስትሪው አብዮት ነብይ ነው ይለዋል፡፡ ማርክስ አውቆም ይሁን ሳያውቅ አእምሮው በአይሁዶቹ መሲሐዊ የተስፋይቱ ቀንና መንግሥት ተፅእኖ ሥር የወደቀ ይመስላል እንደማለት ነው፡፡ እናስ እናማ ማርክስ በቁስአካላዊነት እስራኤል የተገባላትን መንፈሳዊ ቃልኪዳን ለመፈፀም ተነሳ፡፡ መንፈሳዊ ድህነትን በኢኮኖሚያዊ ድህነት ተካ፤ ምድረ ግብፅን በኢንዱስትሪው አብዮት ተካ፣ የግብፅ ፈርኦኖች ደግሞ ጨቋኞቹና በዝባዦቹ ናቸው አለ፡፡ በባርነት ሥር የነበሩትን እስራኤላውያንን በሠራተኛው መደብ ተካ፣ እራሱን በሙሴ ተካ፣ የተስፋይቱን ምድር በኮሙኒዝም ተካ ይሄንን የሚለን በተሰኘ መፅሐፉ ነው፡፡ የ ን አንደምታ ትተን ወደተነሳንበት ሰው ምንድነው እንመለስ፡፡ ማርክስ ሠራተኛው ሰው የመሆንን ማዕረግ ተነፍጓል፡፡ እራሱም ሰውነት አይሰማውም ብሏል፡፡ የተሰኘ መፅሐፍ ላይ ማርክስ እንዲህ እንዳለ ተፅፏል፡ ዘመኑን ነው እንስሳ ሰው፣ ሰው እንስሳ የሆነበት የሚለው፡፡ የማርክስ ፍልስፍና ማዕከሉ ሰው ነው፡፡ ከሰውም ደግሞ እራሱን በራሱ ድር ተብትቦ እጅ እግሩን ያሰረው ሰው፡፡ እንዲህ ብሏል የሰው ልጅ ብርቁ ሐብት እና ታላቁ ፀጋ እራሱ ሰው ነው አ ይ ሰው ደግሞ ወደ ክብር ስፍራው መጣ፡፡ የሰው ልጅ ስለ ብረት ፍቅር ብረት እስከመሆን ክብሩን አዋረደ፣ ጠባዩን መረዘ፣ ህይወቱን አጐመዘዘ፡፡ ማርክስ ሰውን ከዚህ የብረት አረንቋ መዝዞ ባያወጣውም በቀረርቶው ዓለምን ከሁለት የሚሰነጥቅ ኃይል እንዳለው እንዲያሳይ ረድቶታል፡፡ ዞረን ዞረን ከቤት ልንል ነው፡፡ አኗኗራችን፣ እምነታችን፣ ጥበባችን፣ ማህበራዊ ተራክቧችን፣ ፍልስፍናችን፣ ሀሜታችን፣ መወድሳችን፣ ታሪካችን ሁሉ ሰውን ማዕከል ያደረገ ነው፡፡ ገና ሥም ያልወጣለት የሰው ማዕከላዊነታችንን ስትፈልጉ በሉት፡፡ ግድ የለንም ብቻ አታዛንፉብን፡፡ የኛ ኮፐርኒከስ መጥቶ ኢትዮጵያዊውን ከማዕከላዊነቱ እስኪያነሳው በዚያው መቀጠል ነው፡፡ ለዚህ አኗኗራችን ፍልስፍናዊ ዋቢ ለሚሹ የጂጂን እጅጋየሁ ሽባባው አድዋ ጋብዘን እንለያለን፡፡ ሰው ሊኖር ሰው እንዴት እንደሞተ እሷ ታስረዳልናለች፡፡ በደግነት በፍቅር በክብር ተጠርቶ፣ በክብር ይሄዳል ሰው ሊኖር ሰው ሞቶ፤ የተሰጠኝ ህይወት ዛሬ በነፃነት

የቦሌመድሃኔአለም ቤተክርስትያን በቱሪስት መስሕብነቱ አስቦበታል

የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተክርስትያን በቅርብ ዓመታት ካስገነባቻቸው ካቴድራሎች ደብሮች አንዱ የሆነው የቦሌ ደብረሳሌም መድሃኒዓለም፣ መጥምቁ ዮሐንስና አቡነ አረጋዊ ካቴድራል የቱሪስት መስሕብነቱን ያሰበበት መሆኑን አስታወቀ፡፡ ካቴድራሉ በአዲስ አበባ ካሉ አብያተክርስትያናት ትልቁ ነው፡፡ ውጭ ሀገራት በሚኖሩ ትውልደ ኢትዮጵያውያን እና የውጭ ሀገር ዜጎች ዘወትር እየተጎበኘ ያለው ቤተክርስትያን የቱሪስት መስህብነቱን በማጠናከር ዘመናዊ ፏፏቴ ፋውንቴን አሰርቷል፡፡ የቀብር አገልግሎት የማይሰጠው ቤተክርስትያን ፏፏቴውን በመጪው ማክሰኞ ብፁአን ሊቃነጳጳስ እና ሌሎች እንግዶች በሚገኙበት እንደሚያስመርቅ የቤተክርስትያኑ ጽሕፈት ቤት ከላከልን መግለጫ መረዳት ተችሏል፡፡ በቦሌ መድሃኔዓለም ከሚጎበኙ ስፍራዎች መካከል ብፁዕ ወቅዱስ አቡነ ጳውሎስ በሕይወት እያሉ በመሠራቱ አወዛጋቢ የነበረው ሐውልት ይገኝበታል፡፡

ነቄ ተቃዋሚ መጠላለፍ የፋራ ነው ይላል

የፕሮግራማቸው መመሪያ ነው ተቃውሞው ዕውቀትና ሥልጣኔ ተኮር ነው ተቃውሞው ዕውቀትና ሥልጣኔ ተኮር ነው እንደተለመደው ፖለቲካዊ ወጋችንን በቀልድ እንጀምረዋ በነገራችን ላይ አንዳንድ ቀልዶች የሰማችኋቸው ቢሆኑ ግን እኔ በአዲስ መልክ ስለማቀርበው ምግብ በአዲስ መልክ ጀምረናል እንደሚባለው ደግማችሁ ብታነቡት ወይም ብትሰሙት እንኳን እንደ ማይሰለቻችሁ አምናለሁ፡፡ እንደ አንዳንድ ፓርቲዎች ግን እኔ አውቅላችኋለሁ እያልኩ እንዳልሆነ ተረዱልኝ አሁን ወደ ቀልዳችን፡፡ በምድር ላይ ሳሉ የተለያዩ የዓለም አገራትን በመሪነት ሲያስተዳድሩ የነበሩ ዲሞክራትም አምባገነንም መሪዎች ከአፍሪካም ከአውሮፓም ሲኦል ውስጥ ሆነው እላይ ቤት ማለት ነው ወደ የአገራቶቻቸው ስልክ ይመታሉ፡፡ በመጀመሪያ የደወለው አንድ የአውሮፓ አገር መሪ ነበር፡፡ የአገሩን የመንግሥት ተወካይ አግኝቶ ብዙ ነገር ጠየቀው፡፡ ዋናው ጥያቄ ያተኮረው ግን የአገሩ ሳይንቲስቶች ላይ ነበር፡፡ እንዴት እስካሁን ድረስ በሽታን የሚያስቀር መድኃኒት አልሠሩም እያለ እምቧ ከረዩ ሲል ቆይቶ ስልኩን ዘጋ፡፡ የስልክ ሂሳብ ሲጠይቅ ዩሮ ተባለና ከፈለ፡፡ ሌላ የአውሮፓ አገር መሪ ተነሳና ወደ አገሩ ስልክ መታ፡፡ ስለ ህዝቡ፣ ስለ ኢኮኖሚ ዕድገት፣ ስለ ሳይንስና ቴክኖሎጂ ርቀት ሲያወራ ቆየና እሱም በአንድ አጀንዳ ላይ ይከራከር ገባ፡፡ ይኼኛው ደግሞ እንዴት አሁን ድረስ ግብር ማስከፈል አልተዋችሁም በማለት ተከራክሮ ስልኩን ዘጋ፡፡ እሱም ዩሮ የስልክ ከፈለ፡፡ ቀጣዩ ተረኛ የአፍሪካ አገር መሪ ነበር፡፡ ገና ሲጀምር በነጐድጉድ ድምፁ ሲኦልን ቀወጣት፡፡ አንድም ጊዜ በቀስታ ሲያወራ አይሰማም፡፡ በምድር የሥልጣን መንበሩ ላይ ያለ ሳይመስለው አልቀረም፡፡ እኔን ዓመት ገዛ ብለው አስወርደው እነሱ ግን ዓመት ሞላቸው አለ በቁጣ ምድር ላለው ተወካዩ፡፡ ኧረ ባክህ አሁንም አመ አልቀረም እንዴ የታባታችሁ የእጃችሁን ነው ያገኛችሁት፡፡ እኔ ብኖር ኖሮ እንኳንስ አመ ህዝብም አይኖርም ነበር አመን ማጥፋት ከምንጩ ነው ብያችሁ ነበር እኮ ግን አትሰሙም ቀላል እኮ ነው ህዝብ ሲጠፋ አመ ይጠፋል የቀድሞው የአፍሪካ አገር አምባገነን መሪ ሲኦል ከመጣ አንስቶ አመን ለማጥፋት አጭሩና ውጤታማው መንገድ ህዝብን ማጥፋት ነው የሚለው ፍልስፍናው ላይ ከምሩ እየተከራከረ ይገኛል፡፡ የአፍሪካው መሪ የናፈቀውን አምባገነናዊ ባህርይ በስልክ መስመር እንደ ጉድ በመጮህና በመፎከር ከተወጣ በኋላ ስልኩን ዘጋና ዶላር ብቻ ከፈለ ለስልኩ፡፡ ሁለቱ የአውሮፓ መሪዎች ተያዩ፡፡ አፍሪካዊው የእነሱን አጥፍ አውርቶ ዶላር፣ እነሱ ዩሮ ገደማ መክፈላቸው አናዷቸው የሲኦሉን የኮሙኒኬሽን ክፍል አዛዥ ጠየቁት፡፡ ሲኦልም በዘመድ ይሠራል ማለት ነው አይተኸዋል ስንት ሰዓት እንዳወራ እኛ አውሮፓውያን ደግሞ ሙስና ምናምን አንወድም የልማትና የዕድገት ጠር ነው እና አፍሪካዊው ለምን ዶላር ብቻ እንደከፈለ ይነገረን አለ አውሮፓዊው መሪ፡፡ ጌታዬ ሲል ጀመረ የሲኦል የኮሙኒኬሽን አዛዥ ሲኦል ውስጥ በዝምድና አንሠራም ሙስና የሚለውንም ቃል ዛሬ ገና ከእርስዎ መስማቴ ነው ሌላኛው የአውሮፓ መሪ ይሄን ያህል የታሪፍ ልዩነት ከየት መጣ ታዲያ የሲኦል የኮሙኒኬሽን አዛዥ አፍሪካዊው መሪ የአገር ውስጥ ጥሪ እኮ ነው ያደረገው ነው እንዴ ብለው ዝም አሉ የአውሮፓ አገራቱ መሪዎች አያችሁልኝ ቀልዱ እንኳ ሳይቀር እንዴት አፍሪካ ላይ እንደሚያፌዝ፡፡ ከሲኦል ወደ አፍሪካ መደወል የአገር ውስጥ ጥሪ ነው እኮ ነው የተባለው፡፡ ወይ ነዶ በንዴት መብገን ብቻውን ግን ምንም ለውጥ አያመጣም፡፡ ባይሆን እንደኔ ፕሮፖዛል መጻፍ ይሻላል፡፡ መፍትሔ ያዘለ ፕሮፖዛል እንጂ የችግር ቋት የሚሆን ፕሮፖዛል ግን አይደለም፡፡ በዚህ ሃሳብ መነሻ ነው አዲሱ የተቃዋሚዎች ፕሮፖዛል የተረቀቀው፡፡ እንደተለመደው የፕሮፖዛሉ መፃፍ ሰበቡ ምን እንደሆነ ባስረዳችሁ ደስ ይለኛል፡፡ እንዲህ የአፍሪካን ነገረ ሥራ በቅጡ ስንመረምረው ለኋላቀርነት፣ ለበሽታ፣ ለረሃብ፣ ለመሃይምነትና ለእርስ በርስ ጦርነት የዳረገን ፖለቲካው ነው፡፡ በአፍሪካ የችግሮች መነሻ በአብዛኛው ፖለቲካና ከፖለቲካ የሚወለደው የሥልጣን ፉክክር ነው፡፡ እናም የፖለቲካውን ሁኔታ ካስተካከልን ሌሎች ነገሮች እየተስተካከሉ ይመጣሉ፡፡ ለዚህ ነው የአዳዲስ ተቃዋሚዎች ፕሮፖዛል የተዘጋጀው፡፡ አዲስ ስታይል የሚከተለው አዲሱ የተቃዋሚ ቡድን ዋና መርሁ ፕሥሰዥተዥቨጵ ተሀዥነከዥነገ ቀና አስተሳሰብ የሚል ሲሆን ጭፍን ጥላቻና መጠላለፍ ሲያልፍም አይነካው፡፡ ኢህአዴግ ስለ አዲሱ ተቃዋሚ ሲሰማ አስቀድሞ የሚያነሳው ጥያቄ ምን መሰላችሁ የትግል መሳሪያው ምንድነው እነሆ መልሱ፡፡ የትግል መሳሪያው ዕውቀትና ሥልጣኔ ነው፡፡ የአዲሱ ተቃዋሚ ፓርቲ ግንባር ቀደም ዓላማ ዕውቀትና ሥልጣኔን ማስፋፋት ነው በሃይል ወይም በጉልበት አይደለም፡፡ በፀባይ፣ በማግባባት፣ በማሳመን፡፡ እንደምታውቁት በጠብመንጃ የመጣ ሥልጣኔ ወይም ዕድገት የለም፡፡ በዚያ ላይ መሳሪያና ዕውቀት መቼ ኮከባቸው ገጥሞ ያውቃል አዲስ የሚመሰረተው ፓርቲ ያወቀና የነቃ ነው የአራዳ ልጅ እንደሚባለው፡፡ የአራዳ ልጅ ፓርቲ ሲባል አጉል ብልጣብልጥነት የሚያሳይ ሳይሆን ብልህ ወይም ስማርት ለማለት ነው ስመቷረተ ፐቷረተየ፡ ብትሉትም ይስማማኛል፡፡ ስለ አዲሱ ፓርቲ ጠለቅ ያለ ግንዛቤ ለማስጨበጥ ያህል አንዳንድ ዕቅዶቹን ብጠቅስላችሁ ጥሩ ይመስለኛል፡፡ የፖለቲካውን ትግል የሚያካሂድበትን ስልትም ስለሚያሳይ ስለ ፓርቲው የተሻለ ምስል ይፈጥራል ብዬ አስባለሁ፡፡ እንግዲህ ዕውቀትና ሥልጣኔ ተኮር መሆኑን ተነጋግረን የለ የፖለቲካ ትግሉን የሚያካሂደው በዚሁ መርህ መሰረት ነው፡፡ ለምሳሌ የህዳሴው ግድብ ሊሠራ ነው የሚል ነገር ሲሰማ ወደ ማውገዝ አይገባም፡፡ ተፈጥሮአዊ ባህርይው ይሄን አይፈቅድለትም፡፡ ይልቁንም ባህር ማዶ ተሻግሮ ከኢትዮጵያውያንም ከተለያዩ መንግስታትም ገንዘብ አሰባስቦ ወደ አገሩ ይመለስና የ ሚ ብር ቦንድ ይገዛል፡፡ መቼም ኢህአዴግ አትገዛም አይለውም አይደል ካለውም እራሱ ላይ ጐል አገባ ማለት ነው ኢህአዴግ፡፡ አዲሱ ፓርቲ አንድ ነጥብ ሲያስቆጥር ኢህአዴግ አንድ ነጥብ ይቀነስበታል ማለት ነው፡፡ ለዩኒቨርስቲዎች የገንዘብና የቁሳቁስ ድጋፍ ከዓለም ዙሪያ አፈላልጐ ይሰጣል ለመንግሥትም ለግልም፡፡ አሁንም ኢህአዴግ ከተቃዋሚ አልበቀልም ብሎ ከ ኮራ እሰየው ነው የእሱ ዋና ዓላማ ግን ዕውቀትና ሥልጣኔ ማስፋፋት ስለሆነ ከዚህ ትግሉ ለሰከንድም ቢሆን አያፈገፍግም፡፡ ይሄ ብቻ አይደለም ከፍተኛ ችሎታ ላላቸው ታዳጊ ተማሪዎች በውጭ አገራት የነጻ ትምህርት ሰቸሀሥለቷረሰሀዥፐ ዕድል ያመቻቻል በዓመት ቢያንስ እስከ ተማሪዎች እንዲማሩ ያደርጋል፡፡ አሁንም ኢህአዴግ ለፖለቲካ መሳሪያነት እየተጠቀመበት ነው በሚል ዕድሉን ከከለከለ፣ ራሱ ግብ ውስጥ ጐል እያስገባ ስለሆነ ድሉ የማታ ማታ የአዲሱ ተቃዋሚ ፓርቲ ይሆናል፡፡ አያችሁ አዲሱ ፓርቲ ችግር ተኮር ሳይሆን መፍትሔ ተኮር ነው፡፡ የጥላቻ ፓርቲ ሳይሆን የቀና አመለካከት ፓርቲ ነው፡፡ ሥልጣን መያዝ የሚፈልገው ኢህአዴግን በማስጠላት ሳይሆን በቀና አስተሳሰብ በመላቅ ነው፡፡ በዚህ ሂደት የበለጠ ቀና የሆነው ፓርቲ ሥልጣን የሚይዝበት ምቹ ዲሞክራሲያዊ ሁኔታ ይፈጠራል ማለት ነው፡፡ አዲሱ ፓርቲሰጭረፐረዥሰጵ፡ ማድረግም መለያው ነው፡፡ ድንገት ብድግ ብሎ ዓለም አቀፍና የአገር ውስጥ ጋዜጠኞችን ይጠራና ለባቡር መስመር ዝርጋታው ሚ ብር፣ ለኮንዶሚኒየም ግንባታ ሚ ብር እሰጣለሁ ይላል፡፡ ኢህአዴግ የፖለቲካ ጨዋታውን ነቄ ብሎት ያንተን ገንዘብ አንቀበልም የሚለው ከሆነ ችግር ላይ የሚወድቀው ራሱ ነው፡፡ ሌላ ጊዜ ደግሞ ኢህአዴግ ዋና መሰረቴ ነው ወደሚለው አርሶ አደር ይሄድና ከፍተኛ የገንዘብ ድጋፍ በመስጠት ገበሬውን በሃሴት ሞልቶት ይመለሳል፡፡ የኢህአዴግ መሠረት አልተሸረሸረም ግን በክፋት ወይም በተንኮል መንገድ አይደለም፤ በቀና አካሄድ ነው፡፡ ህገ መንግሥቱን አክብሮ ይንቀሳቀሳል፡፡ ህገ መንግሥቱን ገበሬውን አትደግፉ አይልም እኮ ኢህአዴግ ገበሬው የኔ ብቻ ነው ካለ በፍ ቤት ይከራከር የአዲሱ ፓርቲ ሌላው መለያ አገር ወዳድነቱ ነው፡፡ ለዚህ ነው ከሥልጣን በፊት አገሩን የሚያለማው፡፡ ለዚህ ነው ከሥልጣን በፊት በአገሩ ላይ ዕውቀትና ሥልጣኔ እንዲስፋፋ የሚተጋው፡፡ ለዚህ ነው ገዢውን ፓርቲ በጥላቻ ወይም በመሳሪያ የማይታገለው፡፡ ትግሉ ዕውቀትና ስልጣኔ በማስፋፋት ነው፡፡ ትግሉ በነቄነት ነው፡፡ ጠብመንጃ መተኮስ አይደለም መያዝ እንኳ ለነቄው ፓርቲ ፋርነት ነው የጥንታዊ ጋርዮሽ ዘመን አስተሳሰብ፡፡ ለአዲሱ ሰመቷረተ ፐቷረተየ የትጥቅ ትግል ያረጀ ያፈጀ የትግል ሥልት ነው፡፡ የአዲሱ ፓርቲ የትግል ዓላማ ሥልጣን ለመያዝ ቢሆንም ከሥልጣኑ እኩል ኢትዮጵያን ከሲኦል ማውጣት ይፈልጋል፡፡ በዕውቀትና በሥልጣኔ እንድትመጥቅ ይተጋል፡፡ ለአዲሱ ፓርቲ የኢትዮጵያን ገታ መቀየር ማለት ይሄ ነው፡፡ አንባቢያን ፓርቲው ገንዘብ ከየት ያመጣል ሊሉ ይችላሉ፡፡ አዲሱ ፓርቲ በአዕምሮ ኃይል ያምናል፡፡ እንኳን ገንዘብ ተዓም እፈጥራለሁ ባይ ነው፡፡ ስለዚህ የገንዘቡ ነገር ብዙም አያሳስብም፡፡ ሌት ተቀን ምንጩን ያነፈንፋል፡፡ ነቄው ፓርቲ በቅርቡ ከምርጫ ቦርድ ፈቃድ የሚያወጣ ሲሆን አባል ለመሆን የምትፈልጉ ግን ከዛሬ ጀምሮ መመዝገብ ትችላላችሁ፡፡ ለጊዜው ታዲያ የፓርቲው ሊቀ መንበር እኔ ነኝ፡፡ ምነው ችግር አለ የፓርቲው እንጂ የአገሪቱ እኮ አልወጣኝም እንደተለመደው ፖለቲካዊ ወጋችንን በቀልድ እንጀምረዋ በነገራችን ላይ አንዳንድ ቀልዶች የሰማችኋቸው ቢሆኑ ግን እኔ በአዲስ መልክ ስለማቀርበው ምግብ በአዲስ መልክ ጀምረናል እንደሚባለው ደግማችሁ ብታነቡት ወይም ብትሰሙት እንኳን እንደ ማይሰለቻችሁ አምናለሁ፡፡ እንደ አንዳንድ ፓርቲዎች ግን እኔ አውቅላችኋለሁ እያልኩ እንዳልሆነ ተረዱልኝ አሁን ወደ ቀልዳችን፡፡

ነቄ ተቃዋሚ መጠላለፍ የፋራ ነው ይላል

የፕሮግራማቸው መመሪያ ነው ተቃውሞው ዕውቀትና ሥልጣኔ ተኮር ነው ተቃውሞው ዕውቀትና ሥልጣኔ ተኮር ነው እንደተለመደው ፖለቲካዊ ወጋችንን በቀልድ እንጀምረዋ በነገራችን ላይ አንዳንድ ቀልዶች የሰማችኋቸው ቢሆኑ ግን እኔ በአዲስ መልክ ስለማቀርበው ምግብ በአዲስ መልክ ጀምረናል እንደሚባለው ደግማችሁ ብታነቡት ወይም ብትሰሙት እንኳን እንደ ማይሰለቻችሁ አምናለሁ፡፡ እንደ አንዳንድ ፓርቲዎች ግን እኔ አውቅላችኋለሁ እያልኩ እንዳልሆነ ተረዱልኝ አሁን ወደ ቀልዳችን፡፡ በምድር ላይ ሳሉ የተለያዩ የዓለም አገራትን በመሪነት ሲያስተዳድሩ የነበሩ ዲሞክራትም አምባገነንም መሪዎች ከአፍሪካም ከአውሮፓም ሲኦል ውስጥ ሆነው እላይ ቤት ማለት ነው ወደ የአገራቶቻቸው ስልክ ይመታሉ፡፡ በመጀመሪያ የደወለው አንድ የአውሮፓ አገር መሪ ነበር፡፡ የአገሩን የመንግሥት ተወካይ አግኝቶ ብዙ ነገር ጠየቀው፡፡ ዋናው ጥያቄ ያተኮረው ግን የአገሩ ሳይንቲስቶች ላይ ነበር፡፡ እንዴት እስካሁን ድረስ በሽታን የሚያስቀር መድኃኒት አልሠሩም እያለ እምቧ ከረዩ ሲል ቆይቶ ስልኩን ዘጋ፡፡ የስልክ ሂሳብ ሲጠይቅ ዩሮ ተባለና ከፈለ፡፡ ሌላ የአውሮፓ አገር መሪ ተነሳና ወደ አገሩ ስልክ መታ፡፡ ስለ ህዝቡ፣ ስለ ኢኮኖሚ ዕድገት፣ ስለ ሳይንስና ቴክኖሎጂ ርቀት ሲያወራ ቆየና እሱም በአንድ አጀንዳ ላይ ይከራከር ገባ፡፡ ይኼኛው ደግሞ እንዴት አሁን ድረስ ግብር ማስከፈል አልተዋችሁም በማለት ተከራክሮ ስልኩን ዘጋ፡፡ እሱም ዩሮ የስልክ ከፈለ፡፡ ቀጣዩ ተረኛ የአፍሪካ አገር መሪ ነበር፡፡ ገና ሲጀምር በነጐድጉድ ድምፁ ሲኦልን ቀወጣት፡፡ አንድም ጊዜ በቀስታ ሲያወራ አይሰማም፡፡ በምድር የሥልጣን መንበሩ ላይ ያለ ሳይመስለው አልቀረም፡፡ እኔን ዓመት ገዛ ብለው አስወርደው እነሱ ግን ዓመት ሞላቸው አለ በቁጣ ምድር ላለው ተወካዩ፡፡ ኧረ ባክህ አሁንም አመ አልቀረም እንዴ የታባታችሁ የእጃችሁን ነው ያገኛችሁት፡፡ እኔ ብኖር ኖሮ እንኳንስ አመ ህዝብም አይኖርም ነበር አመን ማጥፋት ከምንጩ ነው ብያችሁ ነበር እኮ ግን አትሰሙም ቀላል እኮ ነው ህዝብ ሲጠፋ አመ ይጠፋል የቀድሞው የአፍሪካ አገር አምባገነን መሪ ሲኦል ከመጣ አንስቶ አመን ለማጥፋት አጭሩና ውጤታማው መንገድ ህዝብን ማጥፋት ነው የሚለው ፍልስፍናው ላይ ከምሩ እየተከራከረ ይገኛል፡፡ የአፍሪካው መሪ የናፈቀውን አምባገነናዊ ባህርይ በስልክ መስመር እንደ ጉድ በመጮህና በመፎከር ከተወጣ በኋላ ስልኩን ዘጋና ዶላር ብቻ ከፈለ ለስልኩ፡፡ ሁለቱ የአውሮፓ መሪዎች ተያዩ፡፡ አፍሪካዊው የእነሱን አጥፍ አውርቶ ዶላር፣ እነሱ ዩሮ ገደማ መክፈላቸው አናዷቸው የሲኦሉን የኮሙኒኬሽን ክፍል አዛዥ ጠየቁት፡፡ ሲኦልም በዘመድ ይሠራል ማለት ነው አይተኸዋል ስንት ሰዓት እንዳወራ እኛ አውሮፓውያን ደግሞ ሙስና ምናምን አንወድም የልማትና የዕድገት ጠር ነው እና አፍሪካዊው ለምን ዶላር ብቻ እንደከፈለ ይነገረን አለ አውሮፓዊው መሪ፡፡ ጌታዬ ሲል ጀመረ የሲኦል የኮሙኒኬሽን አዛዥ ሲኦል ውስጥ በዝምድና አንሠራም ሙስና የሚለውንም ቃል ዛሬ ገና ከእርስዎ መስማቴ ነው ሌላኛው የአውሮፓ መሪ ይሄን ያህል የታሪፍ ልዩነት ከየት መጣ ታዲያ የሲኦል የኮሙኒኬሽን አዛዥ አፍሪካዊው መሪ የአገር ውስጥ ጥሪ እኮ ነው ያደረገው ነው እንዴ ብለው ዝም አሉ የአውሮፓ አገራቱ መሪዎች አያችሁልኝ ቀልዱ እንኳ ሳይቀር እንዴት አፍሪካ ላይ እንደሚያፌዝ፡፡ ከሲኦል ወደ አፍሪካ መደወል የአገር ውስጥ ጥሪ ነው እኮ ነው የተባለው፡፡ ወይ ነዶ በንዴት መብገን ብቻውን ግን ምንም ለውጥ አያመጣም፡፡ ባይሆን እንደኔ ፕሮፖዛል መጻፍ ይሻላል፡፡ መፍትሔ ያዘለ ፕሮፖዛል እንጂ የችግር ቋት የሚሆን ፕሮፖዛል ግን አይደለም፡፡ በዚህ ሃሳብ መነሻ ነው አዲሱ የተቃዋሚዎች ፕሮፖዛል የተረቀቀው፡፡ እንደተለመደው የፕሮፖዛሉ መፃፍ ሰበቡ ምን እንደሆነ ባስረዳችሁ ደስ ይለኛል፡፡ እንዲህ የአፍሪካን ነገረ ሥራ በቅጡ ስንመረምረው ለኋላቀርነት፣ ለበሽታ፣ ለረሃብ፣ ለመሃይምነትና ለእርስ በርስ ጦርነት የዳረገን ፖለቲካው ነው፡፡ በአፍሪካ የችግሮች መነሻ በአብዛኛው ፖለቲካና ከፖለቲካ የሚወለደው የሥልጣን ፉክክር ነው፡፡ እናም የፖለቲካውን ሁኔታ ካስተካከልን ሌሎች ነገሮች እየተስተካከሉ ይመጣሉ፡፡ ለዚህ ነው የአዳዲስ ተቃዋሚዎች ፕሮፖዛል የተዘጋጀው፡፡ አዲስ ስታይል የሚከተለው አዲሱ የተቃዋሚ ቡድን ዋና መርሁ ፕሥሰዥተዥቨጵ ተሀዥነከዥነገ ቀና አስተሳሰብ የሚል ሲሆን ጭፍን ጥላቻና መጠላለፍ ሲያልፍም አይነካው፡፡ ኢህአዴግ ስለ አዲሱ ተቃዋሚ ሲሰማ አስቀድሞ የሚያነሳው ጥያቄ ምን መሰላችሁ የትግል መሳሪያው ምንድነው እነሆ መልሱ፡፡ የትግል መሳሪያው ዕውቀትና ሥልጣኔ ነው፡፡ የአዲሱ ተቃዋሚ ፓርቲ ግንባር ቀደም ዓላማ ዕውቀትና ሥልጣኔን ማስፋፋት ነው በሃይል ወይም በጉልበት አይደለም፡፡ በፀባይ፣ በማግባባት፣ በማሳመን፡፡ እንደምታውቁት በጠብመንጃ የመጣ ሥልጣኔ ወይም ዕድገት የለም፡፡ በዚያ ላይ መሳሪያና ዕውቀት መቼ ኮከባቸው ገጥሞ ያውቃል አዲስ የሚመሰረተው ፓርቲ ያወቀና የነቃ ነው የአራዳ ልጅ እንደሚባለው፡፡ የአራዳ ልጅ ፓርቲ ሲባል አጉል ብልጣብልጥነት የሚያሳይ ሳይሆን ብልህ ወይም ስማርት ለማለት ነው ስመቷረተ ፐቷረተየ፡ ብትሉትም ይስማማኛል፡፡ ስለ አዲሱ ፓርቲ ጠለቅ ያለ ግንዛቤ ለማስጨበጥ ያህል አንዳንድ ዕቅዶቹን ብጠቅስላችሁ ጥሩ ይመስለኛል፡፡ የፖለቲካውን ትግል የሚያካሂድበትን ስልትም ስለሚያሳይ ስለ ፓርቲው የተሻለ ምስል ይፈጥራል ብዬ አስባለሁ፡፡ እንግዲህ ዕውቀትና ሥልጣኔ ተኮር መሆኑን ተነጋግረን የለ የፖለቲካ ትግሉን የሚያካሂደው በዚሁ መርህ መሰረት ነው፡፡ ለምሳሌ የህዳሴው ግድብ ሊሠራ ነው የሚል ነገር ሲሰማ ወደ ማውገዝ አይገባም፡፡ ተፈጥሮአዊ ባህርይው ይሄን አይፈቅድለትም፡፡ ይልቁንም ባህር ማዶ ተሻግሮ ከኢትዮጵያውያንም ከተለያዩ መንግስታትም ገንዘብ አሰባስቦ ወደ አገሩ ይመለስና የ ሚ ብር ቦንድ ይገዛል፡፡ መቼም ኢህአዴግ አትገዛም አይለውም አይደል ካለውም እራሱ ላይ ጐል አገባ ማለት ነው ኢህአዴግ፡፡ አዲሱ ፓርቲ አንድ ነጥብ ሲያስቆጥር ኢህአዴግ አንድ ነጥብ ይቀነስበታል ማለት ነው፡፡ ለዩኒቨርስቲዎች የገንዘብና የቁሳቁስ ድጋፍ ከዓለም ዙሪያ አፈላልጐ ይሰጣል ለመንግሥትም ለግልም፡፡ አሁንም ኢህአዴግ ከተቃዋሚ አልበቀልም ብሎ ከ ኮራ እሰየው ነው የእሱ ዋና ዓላማ ግን ዕውቀትና ሥልጣኔ ማስፋፋት ስለሆነ ከዚህ ትግሉ ለሰከንድም ቢሆን አያፈገፍግም፡፡ ይሄ ብቻ አይደለም ከፍተኛ ችሎታ ላላቸው ታዳጊ ተማሪዎች በውጭ አገራት የነጻ ትምህርት ሰቸሀሥለቷረሰሀዥፐ ዕድል ያመቻቻል በዓመት ቢያንስ እስከ ተማሪዎች እንዲማሩ ያደርጋል፡፡ አሁንም ኢህአዴግ ለፖለቲካ መሳሪያነት እየተጠቀመበት ነው በሚል ዕድሉን ከከለከለ፣ ራሱ ግብ ውስጥ ጐል እያስገባ ስለሆነ ድሉ የማታ ማታ የአዲሱ ተቃዋሚ ፓርቲ ይሆናል፡፡ አያችሁ አዲሱ ፓርቲ ችግር ተኮር ሳይሆን መፍትሔ ተኮር ነው፡፡ የጥላቻ ፓርቲ ሳይሆን የቀና አመለካከት ፓርቲ ነው፡፡ ሥልጣን መያዝ የሚፈልገው ኢህአዴግን በማስጠላት ሳይሆን በቀና አስተሳሰብ በመላቅ ነው፡፡ በዚህ ሂደት የበለጠ ቀና የሆነው ፓርቲ ሥልጣን የሚይዝበት ምቹ ዲሞክራሲያዊ ሁኔታ ይፈጠራል ማለት ነው፡፡ አዲሱ ፓርቲሰጭረፐረዥሰጵ፡ ማድረግም መለያው ነው፡፡ ድንገት ብድግ ብሎ ዓለም አቀፍና የአገር ውስጥ ጋዜጠኞችን ይጠራና ለባቡር መስመር ዝርጋታው ሚ ብር፣ ለኮንዶሚኒየም ግንባታ ሚ ብር እሰጣለሁ ይላል፡፡ ኢህአዴግ የፖለቲካ ጨዋታውን ነቄ ብሎት ያንተን ገንዘብ አንቀበልም የሚለው ከሆነ ችግር ላይ የሚወድቀው ራሱ ነው፡፡ ሌላ ጊዜ ደግሞ ኢህአዴግ ዋና መሰረቴ ነው ወደሚለው አርሶ አደር ይሄድና ከፍተኛ የገንዘብ ድጋፍ በመስጠት ገበሬውን በሃሴት ሞልቶት ይመለሳል፡፡ የኢህአዴግ መሠረት አልተሸረሸረም ግን በክፋት ወይም በተንኮል መንገድ አይደለም፤ በቀና አካሄድ ነው፡፡ ህገ መንግሥቱን አክብሮ ይንቀሳቀሳል፡፡ ህገ መንግሥቱን ገበሬውን አትደግፉ አይልም እኮ ኢህአዴግ ገበሬው የኔ ብቻ ነው ካለ በፍ ቤት ይከራከር የአዲሱ ፓርቲ ሌላው መለያ አገር ወዳድነቱ ነው፡፡ ለዚህ ነው ከሥልጣን በፊት አገሩን የሚያለማው፡፡ ለዚህ ነው ከሥልጣን በፊት በአገሩ ላይ ዕውቀትና ሥልጣኔ እንዲስፋፋ የሚተጋው፡፡ ለዚህ ነው ገዢውን ፓርቲ በጥላቻ ወይም በመሳሪያ የማይታገለው፡፡ ትግሉ ዕውቀትና ስልጣኔ በማስፋፋት ነው፡፡ ትግሉ በነቄነት ነው፡፡ ጠብመንጃ መተኮስ አይደለም መያዝ እንኳ ለነቄው ፓርቲ ፋርነት ነው የጥንታዊ ጋርዮሽ ዘመን አስተሳሰብ፡፡ ለአዲሱ ሰመቷረተ ፐቷረተየ የትጥቅ ትግል ያረጀ ያፈጀ የትግል ሥልት ነው፡፡ የአዲሱ ፓርቲ የትግል ዓላማ ሥልጣን ለመያዝ ቢሆንም ከሥልጣኑ እኩል ኢትዮጵያን ከሲኦል ማውጣት ይፈልጋል፡፡ በዕውቀትና በሥልጣኔ እንድትመጥቅ ይተጋል፡፡ ለአዲሱ ፓርቲ የኢትዮጵያን ገታ መቀየር ማለት ይሄ ነው፡፡ አንባቢያን ፓርቲው ገንዘብ ከየት ያመጣል ሊሉ ይችላሉ፡፡ አዲሱ ፓርቲ በአዕምሮ ኃይል ያምናል፡፡ እንኳን ገንዘብ ተዓም እፈጥራለሁ ባይ ነው፡፡ ስለዚህ የገንዘቡ ነገር ብዙም አያሳስብም፡፡ ሌት ተቀን ምንጩን ያነፈንፋል፡፡ ነቄው ፓርቲ በቅርቡ ከምርጫ ቦርድ ፈቃድ የሚያወጣ ሲሆን አባል ለመሆን የምትፈልጉ ግን ከዛሬ ጀምሮ መመዝገብ ትችላላችሁ፡፡ ለጊዜው ታዲያ የፓርቲው ሊቀ መንበር እኔ ነኝ፡፡ ምነው ችግር አለ የፓርቲው እንጂ የአገሪቱ እኮ አልወጣኝም እንደተለመደው ፖለቲካዊ ወጋችንን በቀልድ እንጀምረዋ በነገራችን ላይ አንዳንድ ቀልዶች የሰማችኋቸው ቢሆኑ ግን እኔ በአዲስ መልክ ስለማቀርበው ምግብ በአዲስ መልክ ጀምረናል እንደሚባለው ደግማችሁ ብታነቡት ወይም ብትሰሙት እንኳን እንደ ማይሰለቻችሁ አምናለሁ፡፡ እንደ አንዳንድ ፓርቲዎች ግን እኔ አውቅላችኋለሁ እያልኩ እንዳልሆነ ተረዱልኝ አሁን ወደ ቀልዳችን፡፡ በምድር ላይ ሳሉ የተለያዩ የዓለም አገራትን በመሪነት ሲያስተዳድሩ የነበሩ ዲሞክራትም አምባገነንም መሪዎች ከአፍሪካም ከአውሮፓም ሲኦል ውስጥ ሆነው እላይ ቤት ማለት ነው ወደ የአገራቶቻቸው ስልክ ይመታሉ፡፡ በመጀመሪያ የደወለው አንድ የአውሮፓ አገር መሪ ነበር፡፡ የአገሩን የመንግሥት ተወካይ አግኝቶ ብዙ ነገር ጠየቀው፡፡ ዋናው ጥያቄ ያተኮረው ግን የአገሩ ሳይንቲስቶች ላይ ነበር፡፡ እንዴት እስካሁን ድረስ በሽታን የሚያስቀር መድኃኒት አልሠሩም እያለ እምቧ ከረዩ ሲል ቆይቶ ስልኩን ዘጋ፡፡ የስልክ ሂሳብ ሲጠይቅ ዩሮ ተባለና ከፈለ፡፡ ሌላ የአውሮፓ አገር መሪ ተነሳና ወደ አገሩ ስልክ መታ፡፡ ስለ ህዝቡ፣ ስለ ኢኮኖሚ ዕድገት፣ ስለ ሳይንስና ቴክኖሎጂ ርቀት ሲያወራ ቆየና እሱም በአንድ አጀንዳ ላይ ይከራከር ገባ፡፡ ይኼኛው ደግሞ እንዴት አሁን ድረስ ግብር ማስከፈል አልተዋችሁም በማለት ተከራክሮ ስልኩን ዘጋ፡፡ እሱም ዩሮ የስልክ ከፈለ፡፡ ቀጣዩ ተረኛ የአፍሪካ አገር መሪ ነበር፡፡ ገና ሲጀምር በነጐድጉድ ድምፁ ሲኦልን ቀወጣት፡፡ አንድም ጊዜ በቀስታ ሲያወራ አይሰማም፡፡ በምድር የሥልጣን መንበሩ ላይ ያለ ሳይመስለው አልቀረም፡፡ እኔን ዓመት ገዛ ብለው አስወርደው እነሱ ግን ዓመት ሞላቸው አለ በቁጣ ምድር ላለው ተወካዩ፡፡ ኧረ ባክህ አሁንም አመ አልቀረም እንዴ የታባታችሁ የእጃችሁን ነው ያገኛችሁት፡፡ እኔ ብኖር ኖሮ እንኳንስ አመ ህዝብም አይኖርም ነበር አመን ማጥፋት ከምንጩ ነው ብያችሁ ነበር እኮ ግን አትሰሙም ቀላል እኮ ነው ህዝብ ሲጠፋ አመ ይጠፋል የቀድሞው የአፍሪካ አገር አምባገነን መሪ ሲኦል ከመጣ አንስቶ አመን ለማጥፋት አጭሩና ውጤታማው መንገድ ህዝብን ማጥፋት ነው የሚለው ፍልስፍናው ላይ ከምሩ እየተከራከረ ይገኛል፡፡ የአፍሪካው መሪ የናፈቀውን አምባገነናዊ ባህርይ በስልክ መስመር እንደ ጉድ በመጮህና በመፎከር ከተወጣ በኋላ ስልኩን ዘጋና ዶላር ብቻ ከፈለ ለስልኩ፡፡ ሁለቱ የአውሮፓ መሪዎች ተያዩ፡፡ አፍሪካዊው የእነሱን አጥፍ አውርቶ ዶላር፣ እነሱ ዩሮ ገደማ መክፈላቸው አናዷቸው የሲኦሉን የኮሙኒኬሽን ክፍል አዛዥ ጠየቁት፡፡ ሲኦልም በዘመድ ይሠራል ማለት ነው አይተኸዋል ስንት ሰዓት እንዳወራ እኛ አውሮፓውያን ደግሞ ሙስና ምናምን አንወድም የልማትና የዕድገት ጠር ነው እና አፍሪካዊው ለምን ዶላር ብቻ እንደከፈለ ይነገረን አለ አውሮፓዊው መሪ፡፡ ጌታዬ ሲል ጀመረ የሲኦል የኮሙኒኬሽን አዛዥ ሲኦል ውስጥ በዝምድና አንሠራም ሙስና የሚለውንም ቃል ዛሬ ገና ከእርስዎ መስማቴ ነው ሌላኛው የአውሮፓ መሪ ይሄን ያህል የታሪፍ ልዩነት ከየት መጣ ታዲያ የሲኦል የኮሙኒኬሽን አዛዥ አፍሪካዊው መሪ የአገር ውስጥ ጥሪ እኮ ነው ያደረገው ነው እንዴ ብለው ዝም አሉ የአውሮፓ አገራቱ መሪዎች አያችሁልኝ ቀልዱ እንኳ ሳይቀር እንዴት አፍሪካ ላይ እንደሚያፌዝ፡፡ ከሲኦል ወደ አፍሪካ መደወል የአገር ውስጥ ጥሪ ነው እኮ ነው የተባለው፡፡ ወይ ነዶ በንዴት መብገን ብቻውን ግን ምንም ለውጥ አያመጣም፡፡ ባይሆን እንደኔ ፕሮፖዛል መጻፍ ይሻላል፡፡ መፍትሔ ያዘለ ፕሮፖዛል እንጂ የችግር ቋት የሚሆን ፕሮፖዛል ግን አይደለም፡፡ በዚህ ሃሳብ መነሻ ነው አዲሱ የተቃዋሚዎች ፕሮፖዛል የተረቀቀው፡፡እንደተለመደው የፕሮፖዛሉ መፃፍ ሰበቡ ምን እንደሆነ ባስረዳችሁ ደስ ይለኛል፡፡ እንዲህ የአፍሪካን ነገረ ሥራ በቅጡ ስንመረምረው ለኋላቀርነት፣ ለበሽታ፣ ለረሃብ፣ ለመሃይምነትና ለእርስ በርስ ጦርነት የዳረገን ፖለቲካው ነው፡፡ በአፍሪካ የችግሮች መነሻ በአብዛኛው ፖለቲካና ከፖለቲካ የሚወለደው የሥልጣን ፉክክር ነው፡፡እናም የፖለቲካውን ሁኔታ ካስተካከልን ሌሎች ነገሮች እየተስተካከሉ ይመጣሉ፡፡ ለዚህ ነው የአዳዲስ ተቃዋሚዎች ፕሮፖዛል የተዘጋጀው፡፡አዲስ ስታይል የሚከተለው አዲሱ የተቃዋሚ ቡድን ዋና መርሁ ፕሥሰዥተዥቨጵ ተሀዥነከዥነገ ቀና አስተሳሰብ የሚል ሲሆን ጭፍን ጥላቻና መጠላለፍ ሲያልፍም አይነካው፡፡ ኢህአዴግ ስለ አዲሱ ተቃዋሚ ሲሰማ አስቀድሞ የሚያነሳው ጥያቄ ምን መሰላችሁ የትግል መሳሪያው ምንድነው እነሆ መልሱ፡፡የትግል መሳሪያው ዕውቀትና ሥልጣኔ ነው፡፡ የአዲሱ ተቃዋሚ ፓርቲ ግንባር ቀደም ዓላማ ዕውቀትና ሥልጣኔን ማስፋፋት ነው በሃይል ወይም በጉልበት አይደለም፡፡ በፀባይ፣ በማግባባት፣ በማሳመን፡፡ እንደምታውቁት በጠብመንጃ የመጣ ሥልጣኔ ወይም ዕድገት የለም፡፡ በዚያ ላይ መሳሪያና ዕውቀት መቼ ኮከባቸው ገጥሞ ያውቃል አዲስ የሚመሰረተው ፓርቲ ያወቀና የነቃ ነው የአራዳ ልጅ እንደሚባለው፡፡ የአራዳ ልጅ ፓርቲ ሲባል አጉል ብልጣብልጥነት የሚያሳይ ሳይሆን ብልህ ወይም ስማርት ለማለት ነው ስመቷረተ ፐቷረተየ፡ ብትሉትም ይስማማኛል፡፡ስለ አዲሱ ፓርቲ ጠለቅ ያለ ግንዛቤ ለማስጨበጥ ያህል አንዳንድ ዕቅዶቹን ብጠቅስላችሁ ጥሩ ይመስለኛል፡፡ የፖለቲካውን ትግል የሚያካሂድበትን ስልትም ስለሚያሳይ ስለ ፓርቲው የተሻለ ምስል ይፈጥራል ብዬ አስባለሁ፡፡ እንግዲህ ዕውቀትና ሥልጣኔ ተኮር መሆኑን ተነጋግረን የለ የፖለቲካ ትግሉን የሚያካሂደው በዚሁ መርህ መሰረት ነው፡፡ ለምሳሌ የህዳሴው ግድብ ሊሠራ ነው የሚል ነገር ሲሰማ ወደ ማውገዝ አይገባም፡፡ ተፈጥሮአዊ ባህርይው ይሄን አይፈቅድለትም፡፡ ይልቁንም ባህር ማዶ ተሻግሮ ከኢትዮጵያውያንም ከተለያዩ መንግስታትም ገንዘብ አሰባስቦ ወደ አገሩ ይመለስና የ ሚ ብር ቦንድ ይገዛል፡፡ መቼም ኢህአዴግ አትገዛም አይለውም አይደል ካለውም እራሱ ላይ ጐል አገባ ማለት ነው ኢህአዴግ፡፡ አዲሱ ፓርቲ አንድ ነጥብ ሲያስቆጥር ኢህአዴግ አንድ ነጥብ ይቀነስበታል ማለት ነው፡፡ለዩኒቨርስቲዎች የገንዘብና የቁሳቁስ ድጋፍ ከዓለም ዙሪያ አፈላልጐ ይሰጣል ለመንግሥትም ለግልም፡፡ አሁንም ኢህአዴግ ከተቃዋሚ አልበቀልም ብሎ ከ ኮራ እሰየው ነው የእሱ ዋና ዓላማ ግን ዕውቀትና ሥልጣኔ ማስፋፋት ስለሆነ ከዚህ ትግሉ ለሰከንድም ቢሆን አያፈገፍግም፡፡ይሄ ብቻ አይደለም ከፍተኛ ችሎታ ላላቸው ታዳጊ ተማሪዎች በውጭ አገራት የነጻ ትምህርት ሰቸሀሥለቷረሰሀዥፐ ዕድል ያመቻቻል በዓመት ቢያንስ እስከ ተማሪዎች እንዲማሩ ያደርጋል፡፡ አሁንም ኢህአዴግ ለፖለቲካ መሳሪያነት እየተጠቀመበት ነው በሚል ዕድሉን ከከለከለ፣ ራሱ ግብ ውስጥ ጐል እያስገባ ስለሆነ ድሉ የማታ ማታ የአዲሱ ተቃዋሚ ፓርቲ ይሆናል፡፡ አያችሁ አዲሱ ፓርቲ ችግር ተኮር ሳይሆን መፍትሔ ተኮር ነው፡፡ የጥላቻ ፓርቲ ሳይሆን የቀና አመለካከት ፓርቲ ነው፡፡ ሥልጣን መያዝ የሚፈልገው ኢህአዴግን በማስጠላት ሳይሆን በቀና አስተሳሰብ በመላቅ ነው፡፡ በዚህ ሂደት የበለጠ ቀና የሆነው ፓርቲ ሥልጣን የሚይዝበት ምቹ ዲሞክራሲያዊ ሁኔታ ይፈጠራል ማለት ነው፡፡ አዲሱ ፓርቲሰጭረፐረዥሰጵ፡ ማድረግም መለያው ነው፡፡ ድንገት ብድግ ብሎ ዓለም አቀፍና የአገር ውስጥ ጋዜጠኞችን ይጠራና ለባቡር መስመር ዝርጋታው ሚ ብር፣ ለኮንዶሚኒየም ግንባታ ሚ ብር እሰጣለሁ ይላል፡፡ ኢህአዴግ የፖለቲካ ጨዋታውን ነቄ ብሎት ያንተን ገንዘብ አንቀበልም የሚለው ከሆነ ችግር ላይ የሚወድቀው ራሱ ነው፡፡ ሌላ ጊዜ ደግሞ ኢህአዴግ ዋና መሰረቴ ነው ወደሚለው አርሶ አደር ይሄድና ከፍተኛ የገንዘብ ድጋፍ በመስጠት ገበሬውን በሃሴት ሞልቶት ይመለሳል፡፡ የኢህአዴግ መሠረት አልተሸረሸረም ግን በክፋት ወይም በተንኮል መንገድ አይደለም፤ በቀና አካሄድ ነው፡፡ ህገ መንግሥቱን አክብሮ ይንቀሳቀሳል፡፡ ህገ መንግሥቱን ገበሬውን አትደግፉ አይልም እኮ ኢህአዴግ ገበሬው የኔ ብቻ ነው ካለ በፍ ቤት ይከራከር የአዲሱ ፓርቲ ሌላው መለያ አገር ወዳድነቱ ነው፡፡ ለዚህ ነው ከሥልጣን በፊት አገሩን የሚያለማው፡፡ ለዚህ ነው ከሥልጣን በፊት በአገሩ ላይ ዕውቀትና ሥልጣኔ እንዲስፋፋ የሚተጋው፡፡ ለዚህ ነው ገዢውን ፓርቲ በጥላቻ ወይም በመሳሪያ የማይታገለው፡፡ ትግሉ ዕውቀትና ስልጣኔ በማስፋፋት ነው፡፡ ትግሉ በነቄነት ነው፡፡ ጠብመንጃ መተኮስ አይደለም መያዝ እንኳ ለነቄው ፓርቲ ፋርነት ነው የጥንታዊ ጋርዮሽ ዘመን አስተሳሰብ፡፡ ለአዲሱ ሰመቷረተ ፐቷረተየ የትጥቅ ትግል ያረጀ ያፈጀ የትግል ሥልት ነው፡፡ የአዲሱ ፓርቲ የትግል ዓላማ ሥልጣን ለመያዝ ቢሆንም ከሥልጣኑ እኩል ኢትዮጵያን ከሲኦል ማውጣት ይፈልጋል፡፡ በዕውቀትና በሥልጣኔ እንድትመጥቅ ይተጋል፡፡ ለአዲሱ ፓርቲ የኢትዮጵያን ገታ መቀየር ማለት ይሄ ነው፡፡አንባቢያን ፓርቲው ገንዘብ ከየት ያመጣል ሊሉ ይችላሉ፡፡ አዲሱ ፓርቲ በአዕምሮ ኃይል ያምናል፡፡ እንኳን ገንዘብ ተዓም እፈጥራለሁ ባይ ነው፡፡ ስለዚህ የገንዘቡ ነገር ብዙም አያሳስብም፡፡ ሌት ተቀን ምንጩን ያነፈንፋል፡፡ ነቄው ፓርቲ በቅርቡ ከምርጫ ቦርድ ፈቃድ የሚያወጣ ሲሆን አባል ለመሆን የምትፈልጉ ግን ከዛሬ ጀምሮ መመዝገብ ትችላላችሁ፡፡ ለጊዜው ታዲያ የፓርቲው ሊቀ መንበር እኔ ነኝ፡፡ ምነው ችግር አለ የፓርቲው እንጂ የአገሪቱ እኮ አልወጣኝም

ተንቀሳቃሽ የኢትዮጵያ ቅርሶች ነን

እስቲ ከልጅነትህ እንጀምር የተወለድኩት እዚሁ አዲስ አበባ ሽሮ ሜዳ አካባቢ ነው፡፡ በፀሐይ ጮራ አንደኛ ደረጃ ት ቤትና በምኒሊክ ሁለተኛ ደረጃ ት ቤት ነው የተማርኩት፡፡ የባህል ውዝዋዜና ዳንስ የጀመርኩት ምኒሊክ ሁለተኛ ደረጃ ት ቤት የ ኛ ክፍል ተማሪ እያለሁ ሲሆን በቀበሌ ኪነት ውስጥም ነበርኩኝ፡፡ ዛሬ እንግዲህ ዓመቴ ነው፡፡ ሽሮ ሜዳ ቀበሌ የባህል ቡድን ነበረ፡፡ እኔ ደግሞ በጣም ሙዚቃ እወድ ነበር፡፡ አንድ የሠፈር ጓደኛዬ ካልሄድን ብሎ ገፋፋኝና ሄድን፡፡ የእኔ ፍላጐት እንኳን ዳንስ ነበር፡፡ ልጆቹ ግን የወሎ፣ የጐንደር፣ የጐጃምና የሐረር ኦሮሞ የባህል ውዝዋዜ ነው የሚሰሩት፡፡ እኔ ደግሞ እነዚያን ውዝዋዜዎች አላውቃቸውም፡፡ እኔ መደነስ መጨፈር ነበር የምወደው፡፡ ሆኖም የባህል እንቅስቃሴውም አላስቸገረኝም፤ እንደውም ቶሎ ተዋሃደኝ፡፡ አርቲስት ሰለሞን መንግሥቴ የተባለ ህፃናትና ወጣቶች ቲያትር ቤት የሚሰራ ልጅ አውቅ ነበር፡፡ በሱ አማካኝነት ቲያትር ቤት የመሄድ አጋጣሚ ተፈጠረ፡፡ ህፃናትና ወጣቶች ቲያትር ቤት እንድገባ የረዳኝ በኢቲቪ ይተላለፍ ለነበረ የህፃናት ፕሮግራም መታጨቴ ነው፡፡ ትንሹ ሙዚቀኛ በሚል ርዕስ ድራማ ሰርተናል፡፡

ኛው የታላቁ ሩጫ በኢትዮጵያ ድግስ

የኢትዮጵያ ንግድ ባንክ አብይ ስፖንሰር የሆነለት ኛው ታላቁ ሩጫ በኢትዮጵያ በአዲስ አበባ ከተማ ዛሬና ነገ በሚካሄዱ ውድድሮች በድምቀት ሊካሄድ ነው፡፡ የሩጫ ድግሱ ከአዲስ አበባ ኛ ዓመት የምስረታ በዓል ጋር በመያያዙ ታሪካዊ ሲሆን ታላቁ ሩጫ በኢትዮጵያ ሰሞኑን ለ ቀናት የቆየ እና እስከ ሺ ጎብኝዎች ያገኘ ኤክስፖ በማዘጋጀት ውድድሩን ሲያሟሙቅ ሰንብቷል፡፡ ዛሬ በጃንሜዳ ፕላን ኢንተርናሽናል ሴት በመሆኔ በሚል መፈክር ስፖንሰር ያደረገውና ህፃናትን የሚያሳትፍ የ ኪ ሜ ሩጫ ይደረጋል፡፡ ነገ ደግሞ በመስቀል አደባባይ ሺ ተወዳዳሪዎችን የሚያሳትፈው ኛው የታላቁ ሩጫ በኢትዮጵያ የ ኪ ሜ የጐዳና ላይ ሩጫ እንደሚደረግ ሲጠበቅ ከዚሁ ውድድር በፊት ለ ኛ ጊዜ የሚካሄደው የአካል ጉዳተኞች የዊልቼር ሽቅድምድም እንደሚኖርም ታውቋል፡፡

ንብ ኢንሹራንስ ኩባንያ ሚ ብር ማትረፉን አስታወቀ

ባለፈው ዓመት በተጠናቀቀው በጀት ዓመት ንብ ኢንሹራንስ ኩባንያ ሕይወት ነክ ካልሆነው የኢንሹራንስ ሥራ ሚ ብር፣ ከሕይወት ኢንሹራንስ ደግሞ ሚ ብር በአጠቃላይ ሚ ብር የአረቦን ገቢ በማስመዝገብ ከታክስ በፊት ሚ ብር ትርፍ ማግኘቱን አስታወቀ፡፡ ህዳር ቀን ዓ ም ኛ ዓመት በዓሉን የሚያከብረው ኩባንያው፤ የኢንሹራንስ ኢንዱስትሪውን ከተቀላቀለበት ጀምሮ ባለፉት ዓመታት በካፒታል በኢንቨስትመንት፣ በሀብት መጠን፣ በቅርንጫፍ ስርጭት፣ በየዓመቱ በሚያስገባው የአረቦን ገቢና ትርፍ፣ በፈጣን አገልግሎት አሰጣጥ ዕድገት እያስመዘገበ የቆየ ኩባንያ መሆኑን የጠቆመው ኩባንያው፤ የኢንሹራንስ የገበያ ድርሻውን በመቶ በማሳደግ የኢንዱስትሪውን የገበያ ድርሻ ከሚመሩት ኩባንያዎች አንዱ መሆኑን ገልጿል፡፡ ኩባንያው በዚሁ በጀት ዓመት ሕይወት ነክ ባልሆነው የኢንሹራንስ ዘርፍ ሚ ብር፣ ለሕይወት ኢንሹራንስ ደግሞ ሚ ብር በአጠቃላይ ሚ ብር ካሣ መክፈሉን አስታውቋል፡፡ ለካሣ ጥያቄ ከተከፈለው ገንዘብ ውስጥ በመቶ የሸፈነው ከተሽከርካሪ አደጋ ጋር በተያያዘ ሲሆን፤ ከሕይወት ኢንሹራንስ ደግሞ ለሕክምና ወጪ የተከፈለው ካሣ በመቶ ድርሻ እንደነበራቸው ገልጿል፡፡በአሁኑ ጊዜ የኩባንያው የተጣራ ሀብት ሚ ብር፣ የተከፈለ ካፒታሉ ሚ ብር ሲሆን የባለአክሲዮኖች ብዛት መድረሱ ታውቋል፡፡

በአፍሪካ ሙስና አልቀነሰም ሶማሊያ በሙስና ተዘፍቃለች

በዓለማችን ሙሉ በሙሉ ከሙስና የፀዱ አገራት እስካሁን ባይገኙም በንፅፅር ግን እጅግ ከሙስና የራቁ መገኘታቸው አልቀረም፡፡ ለምሳሌ በምዕራቡ ዓለም ሦስት አገራት በአንደኛነት ተቀምጠዋል ዴንማርክ፣ ፊንላንድ እና ኒው ዚላንድ፡፡ የሚገርማችሁ ግን ዘንድሮ አሜሪካ ከሙስና የራቀች በመሆን ኛ ደረጃ ላይ ትገኛለች፡፡ ትራንስፓረንሲ ኮራፕሽን ኢንዴክስ ዘንድሮ በ አገራት ላይ ባደረገው ጥናት፤ እጅግ የከፋ ሙስና ከተንሰራፋባቸው አገራት መካከል ሶማሊያ፣ ሰሜን ኮሪያና አፍጋኒስታንን የሚስተካከል አልተገኘም፡፡ በናይጀሪያና ካምቦዲያ ደግሞ ከፍተኛ የባለስልጣናት ሙስና ተንሰራፍቷል ተብሏል፡፡ ከሰሃራ በታች ባሉ የአፍሪካ አገራት በጉቦና በስልጣን መባለግ ዙሪያ የተሰሩ ጥናቶች እንደሚያሳዩት ከሆነ፤ ጥቂት አገራት ብቻ ናቸው መሻሻል ያሳዩት፡፡ በአንዳንድ አገራትማ ተውት ግማሽ በግማሽ የሚሆነው ህዝብ እንደ ውሃ፣ ትምህርትና ጤና ያሉ መሰረታዊ አገልግሎቶችን ለማግኘት እንኳን ጉቦ ይከፍላል ይላል አዲሱ ጥናት፡፡

ኤልተን የምርጥ ነጠላ ዜማ ሽያጭን ይመራል

ሰር ኤልተን ጆን ባለፉት ዓመታት በብሪታኒያ የሙዚቃ ገበያ ውስጥ በነጠላ ዜማ ከፍተኛ ሽያጭ በማስመዝገብ የአንደኝነት ደረጃ አገኘ፡፡ በእንግሊዝ ከሚሊዮን ቅጂዎች በላይ ለመሸጥ የቻሉ ነጠላ ዜማዎች በማወዳደር በወጣው የደረጃ ሰንጠረዥ፣ ሰር ኤልተን ሰምቲንግ አባውት ዘ ዌይ ዩ ሉክ ቱናይት በተሰኘ ዘፈኑ የአንደኝነት ደረጃን ተቆጣጥሯል፡፡ ለዌልሷ ልእልት ዲያና መታሰቢያነት በ እ ኤ አ የተሰራው ይሄው ነጠላ ዜማ ለአምስት ሳምንት ገበያውን በመምራት ሚሊዮን ቅጂዎች ተቸብችቧል፡፡ ሁለተኛ ደረጃ ያገኘው ነጠላ ዜማ በ እ ኤ አ በባንድ ኤይድ የተሰራው ዱ ዘይ ኖው ኢትስ ክሪስማስ የተሰኘ ዜማ ሲሆን ሚሊዮን ቅጂዎች ተሸጧል፡፡ በ እ ኤ አ የተለቀቀው የኩዊንስ ቦሄምያን ራህፕሶዲ ሚሊዮን ቅጂዎች ተሸጦ ሶስተኛ ደረጃን አግኝቷል፡፡ ቢትልሶች ነጠላ ዜማዎቻቸውን በሽያጭ ደረጃ ውስጥ በማካተት ቀዳሚዎቹ ሲሆኑ ጆንትራ ቮልታ፣ ኦሊቪያ ኒውተን ጆን፣ ቦኒ ኤም፣ ሴሌንዲዮንና ስፓስይ ገርልስ ሁለት ሁለት ዜማዎችን ማስመዝገብ ከቻሉት መካከል ይጠቀሳሉ፡፡

የዋልድባ መነኰሳት ኳሬዳ በተሰኘ ትልና ምስጥ ተቸግረዋል

ለመነኰሳቱ የአስቸኳይ ጊዜ የምግብና የአልባሳት እርዳታ ጥሪ ቀርቧል በሰሜን ጎንደር ሀገረ ስብከት ዓዲ አርቃይ ወረዳ የሚገኘው የጥንታዊው ዋልድባ ደልሽሐ ኪዳነ ምሕረት ማኅበረ ደናግል ገዳም ሴት መነኰሳት ኳሬዳ በተሰኘ ትልና በአካባቢው በብዛት በሚፈላው ምስጥ መቸገራቸውን ለገዳሙ የራስ አገዝ ልማት ርዳታ ለማሰባሰብ የተቋቋመው ኮሚቴ ገለጸ፡፡ ትሉ መነኰሳ ቱ ለዘመናት የኖሩባቸውን ጎጆ ቤቶች የሣር መክደኛ ምቹ መራቢያ እንዳደረገው የተገለጸ ሲሆን ትሉን በምትገበው ኩቱ የተባለች ወፍ በሚራገፍበት ወቅት በመነኰሳቱ ቆዳ ላይ እያረፈ ሰውነታቸውን ያሳብጣል፤ ዕብጠቱ ከሚፈጥረው ሥቃይ ለመዳን መነኰሳቱ ሰውነታቸውን በምላጭ ስለሚበጡት ተጨማሪ ጉዳት እያስከተለባቸው ነው፡፡ በአካባቢው በብዛት የሚፈላው ምስጥ ሌላው የማኅበረ ደናግሉ ፈተና መኾኑ ሲሆን አረጋውያትና ሕሙማን መነኰሳት የሚረዱባቸውን የአልጋ ቆጦችና የቤት ቋሚዎች እየቦረቦረ በመጣል ለጉዳት እየዳረጋቸው መኾኑ ታውቋል፡፡

የቀድሞ ባለቤቱን ጨምሮ ሠው የገደለው ተጠርጣሪ አልተያዘም

በሠሜን ሸዋ ዞን መርሃቤቴ ወረዳ ልዩ ስሙ ጭራሮ ማርያም በተባለ ቦታ የቀድሞ ባለቤቱን ጨምሮ የባለቤቱን ወላጅ እናት፣ ወንድም እና የትዳር ጓደኛዋን በጥይት ደብድቦ የገደለው ተጠርጣሪ እስካሁን እንዳልተያዘ ተገለፀ፡፡ ተጠርጣሪው ታህሳስ ቀን ዓ ም ከምሽቱ ፡ ገደማ ነው ግድያውን የፈፀመው ተብሏል፡፡ በእለቱ በተፈፀመው ግድያ ወላጅ እናታቸውን ወ ሮ ዘነበች አደፍርስን፣ ወንድማቸውን አቶ ችሮታው መኮንንን እንዲሁም እህታቸውን ወ ሮ አበሬ መኮንን እና ባለቤቷን አቶ ተጫነን በአንዲት ጀንበር ያጡት አቶ አሻግሬ መኮንን፤ ይህን ሁሉ ሠው የገደለው ግለሠብ እስካሁን በፖሊስ ቁጥጥር ስር አለመዋሉ የፈጠረባቸውን ስጋት በመግለፅ ወደግድያ ላመራው ጠብ መነሻ የሆነው የንብረት ክፍፍል ጉዳይ መሆኑን ገልፀውልናል፡፡

የኢሬቴድ ድርጅት ም ዋና ዳይሬክተር በጠ ሚኒስቴር ጽ ቤት ሚኒስትር ዴኤታ ሆነው ተሾሙ

የኢትዮጵያ ሬዲዮና ቴሌቪዥን ድርጅት ምክትል ዋና ዳይሬክተር የነበሩት አቶ ሰለሞን ተስፋዬ ተሊላ፤ በጠቅላይ ሚኒስቴር ጽ ቤት የአስተዳደርና ፍትህ ጉዳዮች ሚኒስትር ዴኤታ ሆነው ተሾሙ፡፡ ከአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ በትያትር ጥበብ የመጀመርያ ድግሪያቸውን ያገኙት አቶ ሰለሞን፤ በጠ ሚ ጽ ቤት የተመደቡበት ሃላፊነት ከፍትህና ከአስተዳደር አካላት ለጠ ሚኒስትሩ የሚመጡ ሪፖርቶችንና ሰነዶችን መመርመርና ሙሉ አጭር መግለጫ ማዘጋጀት፣ እንዲሁም የማጣራት ስራን ያካትታል፡፡ በመምህርነት የሰሩት አቶ ሰለሞን፤ በደቡብ ክልል ማስታወቂያ ቢሮ በኃላፊነት፣ በደቡብ ክልል መገናኛ ብዙሃን በስራ አስኪያጅነት ያገለገሉ ሲሆን በ ዓ ም በኢትዮጵያ ሬዲዮ የሬዲዮ ዘርፍ ስራ አስኪያጅ የነበሩ ሲሆን ኢትዮጵያ ሬዲዮና ቴሌቪዥን ሲዋሀዱ በምክትል ዋና ዳይሬክተርነት ተሾመው ሲያገለግሉ እንደቆዩ ታውቋል፡፡

ከ ዓመት በላይ በቢስክሌት አከራይነት

በወሊሶ ከተማ ትምህርታቸውን እየተከታተሉ እስከ ኛ ክፍል በቆዩበት ዘመን ለትራንስፖርት የሚጠቀሙበት ቢስክሌት ነበራቸው፡፡ ወደ አዲስ አበባ ከመጡ በኋላ ቢስክሌት በማከራየት ሲሰሩ ከ ዓመት በላይ አስቆጥረዋል፡፡ የሥራዬ ልዩ ገጠመኝ ቢስኪሌት በተደጋጋሚ መሰረቄና ያንን ለማስመለስ ያደረግሁት ትግል ነው የሚሉት አቶ መቻል ቦሪ፤ በህይወታቸው፣ በሥራቸውና በገጠመኞቻቸው ዙሪያ ከብርሃኑ ሰሙ ጋር አውግተዋል፡፡ ትምህርትዎትን ከ ኛ ክፍል ለምን አቋረጡ ጥላሁን ግዛው ከተገደለ ጊዜ ጀምሮ በወሊሶ፣ እንድብርና አምቦ በየዓመቱ በየትምህርት ቤቱ ሙት ዓመቱን ለማስታወስ የተለያዩ እንቅስቃሴዎች እናደርግ ነበር፡፡ የወጣትነት እንቅስቃሴያችን በተለይ ከኢህአፓ በኋላ ለሕይወታችን አስጊ ስለነበር ወደ አዲስ አበባ መጣሁ፡፡ በጭነት ማመላለሻ ድርጅት ጭማድ ውስጥ የሚሰራ ወንድም ነበረኝ፡፡ እንደመጣሁ በሱ ቤት መኖር ጀመርኩ፡፡ የሥራ ታሪክዎ ምን ይመስላል

የስዩም አሻራ በየመን እግር ኳስ

በየዓመቱ በሺዎች የሚገመቱ ኢትዮጵያውያን በህጋዊ እና ህጋዊ ባልሆነ መንገድ ወደ የመን ይሰደዳሉ፡፡ እነዚህ ኢትዮጵያውያን ወደ ሳውዲ አረቢያ የገልፍ አገራት የሚሻገሩ ወይም በስንዓ፣ በኤደንና እና በሌሎች የየመን ከተሞች የሚኖሩ ናቸው፡፡ የኢትዮጵያውያኑ ኑሮ በየመን የተደላደለ ነው ለማለት ያዳግታል፡፡ ሴቶቹ በቤት ሰራተኝነት ተቀጥረው የሚሠሩ ናቸው፡፡ በወር ከ እስከ ዶላር ያገኛሉ፡፡ ብዙዎቹ ወንዶች ግን ስራ የላቸውም፡፡ በሴቶቹ ገቢ ጥገኛ የሆኑ ወንዶች ቢበዙም አንዳንዶቹ ሙዚቃ ቤት፣ ኤሌክትሮኒክስ መደብር ፣ የገፀበረከት ሱቆች በመክፈት ይነግዳሉ፡፡ ኢትዮጵያውያኑ ሴቶች ከቤት ሰራተኝነት ሌላ ከቅርብ ዓመታት ወዲህ በፉርኖ ዱቄት አይን ያለው ነጭ እንጀራ ጋግረው በመሸጥ አትራፊ ንግድ ይዘዋል፡፡ የመናውያን በስንዴ ፉርኖ ዱቄት የሚጋገረው ይህን የኢትዮጵያ ሴቶች እንጀራ ወደውታል፡፡ በፆም ወቅቶች ይህን እንጀራ የሚሸጡ ሴቶች በወር ከወጭ ቀሪ ከ እስከ ሺ ዶላር ያገኙበታል፡፡

ረሃብ የለም ብሎ መናገር ችግሩን ያድበሰብሰዋል

አቶ ተመስገን ዘውዴ፤ የአንድነት የፋይናንስ ጉዳይ ኃላፊ ዜጎች ለረሃብ የሚጋለጡት፣ በአጋጣሚና በአንድ ሌሊት በተፈጠረ ችግር ሰበብ አይደለም፡፡ ባለፈው ዓመት የተከሰተው ርሃብ ከዘንድሮው ጋር ተመሳሳይ ነው፡፡ ዘላቂ መፍትሔ ሊያገኝ የሚገባው ነገር ነው፡፡ ድርቅን ለመቋቋምና ወገኖቻችን በረሃብ አደጋ ላይ እንዳይወድቁ ለማድረግ መንግስት ዘላቂ መፍትሔ የማመቻቸት ኃላፊነት አለበት፡፡ ያለፈው ዓመት ሁለት ሚሊዮን ህዝብ ተጨማሪ የምግብ እርዳታ እንደ ተነግሮ ነበር፡፡ ዘንድሮ ቁጥሩ ጨምሯል፤ ወደ ሚሊዮን፡፡ ከዚህም በተጨማሪ ሚሊዮን ህዝብ በሴፍቲ ኔት እርዳታ እየታቀፈ እንደሆነ ተነግሮናል፡፡ ዘላቂ መፍትሄ ያስፈልጋል፡፡

ደራሲ መስፍን ኃብተማርያም የህፃናት መሃፍ ታተመ

መሰረታዊ ሳይንስ ለገበያ ቀረበ ደራሲ እና የወግ ፀሐፊ መስፍን ኃብተማርያም ብልጧ ዝንጀሮ የሚል አዲስ የሕፃናት መሐፍ ለንባብ አብቅቷል፡፡ በጀርባ በኩል የሚል ሌሎች የሕፃናት ታሪኮችን የያዘው መሐፍ ዋጋ ብር ነው፡፡ በአማርኛው በእንግሊዝኛውም የእነዚሁኑ ትርጉም የያዘው መሐፍ በአጠቃላይ ገፆች አሉት፡፡ መስፍን ሃብተማርያም ካሁን ቀደም አውድ ዓመት እና የቡና ቤት ስእሎች በሚሉት የወግ መፃሕፍቱና በሌሎቹም ሥራዎቹ ይታወቃል፡፡ በሌላ በኩል ሃና ማንያዘዋልና ኢሳያስ ገብረክርስቶስ ያዘጋጁት መሠረታዊ ሳይንስ ከ ኛ ክፍል አጋዥ መሐፍ ለንባብ በቃ፡፡ መሐፉ በ ብር እየተሸጠ ነው፡፡

ግብር ከፋዮች ከሕገወጦች ጋር እንዲገበያዩ አይፈለግም

አቶ ማሞ አብዲ በኢትዮጵያ ገቢዎችና ጉምሩክ ባለስልጣን የዋና ዳይሬክተር የታክስና የጉምሩክ ጉዳዮች አማካሪ ናቸው፡፡በዘንድሮው ዓመት የግብር ተመን ቀደም ሲል ከነበረው በ እጥፍ እና ከዚያ በላይ መደረጉ ለንግዱ ማኅበረሰብ ተመኑ ምን ያህል አግባብ በ ዓ ም መንግሥት በሠጠው ውሳኔ መሰረት የፌደራል የገቢዎችና ጉምሩክ ባለስልጣን ከአዲስ አበባ የገቢዎች ኤጀንሲ ጋር አንድ ላይ ተዋህደዋል፡፡ ይህም የታክስ አስተዳደሩን ለማጣጣምና በአገሪቱ ውስጥ የሚካሄደውን የታክስ ስርዓት አንድ ዓይነት ባህርይ እንዲኖር ለማድረግ ነው፡፡

ብሔራዊ አልኮል አረቄ ፋብሪካ በቁፋሮ የተገኙ ሳጥኖች የሉም አለ

በሐምሌ ዓ ም ዕትም ብሔራዊ አልኮልና አረቄ ፋብሪካ ግቢ ውስጥ ምንነታቸው ያልታወቁ ሳጥኖች በቁፋሮ ተገኙ በሚል የወጣውን ዘገባ ፋብሪካው አስተባበለ፡፡ ፋብሪካው በላከው የማስተባበያ ጽሑፍ፤ ለፋብሪካ ማስፋፊያ ሥራ አጥር ግቢው ውስጥ የነበረን አሮጌ ቤት የማፍረስ ሥራ ከመካሄዱ ውጪ የግንባታ ሥራ እያከናወነ አለመሆኑን ገልጾ ቤቱ ፈርሶ ፍርስራሹ ተጠራርጐ እስኪወገድ ድረስ የተገኙ ሳጥኖች የሉም ብሏል፡፡ ባለፈው አርብ ሐምሌ ዓ ም የጋዜጣው ሪፖርተርና ፎቶግራፈር በደረሳቸው ጥቆማ መሠረት ወደፋብሪካው በመሄድ ግቢ ውስጥ ከገቡ በኋላ በፐርሶኔል ኃላፊው እንዲወጡ በመደረጋቸው ከግቢው ውጪ በመሆን በቁፋሮው ተገኙ የተባሉትን ሳጥኖች በምስሉ እንደሚታየው በካሜራ ቀርውታል፡፡

ጦሰኛው ማፍያ እና በዘመናዊ አሰራር ሰውነትን መገንባት እየተሸጡ ነው

ሲድኒ ሼልደን በሚል በእንግሊዝኛ የፃፈው መጽሐፍ በሙሉ ቀን ታሪኩ ጦሰኛው ማፍያ ተብሎ የተተረጎመ ሲሆን ሰሞኑን ለሽያጭ ቀርቧል፡፡ ፋር ኢስት ትሬዲንግ ያሳተመውን ልብ ሰቃይ ልቦለድ እያከፋፈለ ያለው ዩኒቲ መፃሕፍት መደብር ነው፡፡ መጽሐፉ ካሁን ቀደም እጣ ፈለግ ተብሎ መተርጎሙ ይታወሳል፡፡ ይህ በዚህ እንዳለ በሰውነት ማጎልመሻ ጽንሰ ሀሳቦች ላይ ተንተርሶ የተዘጋጀው በዘመናዊ አሰራር ሰውነትን መገንባት መጽሐፍ ለንባብ የበቃ ሲሆን በ ብር እየተሸጠ ነው፡፡ ከመጽሐፉ ገፆች አብዛኞቹ በሥዕላዊ መግለጫዎች የተሸፈነውን መፅሐፍ ያዘጋጀው ኤፍሬም ታዬ ነው፡፡

መኖሬን የማውቀው ሌሎች እንዲኖሩ መርዳት ስችል ነው

ዕቅዴ ከአገር ለመውጣት በመሞከር ድንበር ላይ ወይም በረሃ ውስጥ ለመሞት ነበር፡፡ በሱማሌ በኩል በአርትሼክ ወደ የመን ያወጣል ስለተባልኩ፣ በዛው መንገድ ጉዞ ጀመርኩና አርትሼክ ድንበር ላይ በፖሊስ ተያዝኩ፡፡ አንድ አምስት ቀን ያህል ከታሰርኩ በኋላ በሥፍራው የነበረውን የመቶ አለቃ በያዘው ጠመንጃ እንዲገላግለኝ አለበለዚያ ደግሞ ወደምሄድበት እንድሄድ እንዲለቀኝ ጠየኩት፡፡ ምክንያቴን ሲጠይቀኝም እውነቱን ነገርኩት፡፡የኦሮሚያ ክልል ርዕሰ ከተማ በሆነችውና ከአዲስ አበባ በአንድ መቶ ኪሎ ሜትር ርቀት ላይ በምትገኘው አዳማ ከተማ ውስጥ ቫይረስ በደማቸው ኖሮ ረዳትና አስታማሚ በማጣት እጅግ የተጐዱ ወገኖችን የሚረዳና የሚንከባከብ ማዕከል መኖሩን ሰማንና ወደ ሥፍራው አመራን፡፡ በአንድ ሺህ ካሬ ሜትር ቦታ ላይ በሰፈረው በዚህ ማዕከል በኤችአይቪ ተይዘው በሌሎች ተጓዳኝ ህመሞች እጅግ የደከሙና ረዳትና አስታማሚ የሌላቸው ህሙማን ተኝተው ያገግሙበታል፡፡ በማዕከሉ የመጠለያ፣ የመኝታ፣ የምግብ፣ የህክምናና የመድሃኒት አቅርቦት ያገኛሉ፡፡

ተረካቢህ አያሳፍር፣ ድፍን ታታሪ ጨዋ፡፡

ተንቀለቀለ ቀንዲሉ፣ ያድማስህ ድምር ደመራ ጋመ ንብርብሩ ፍም፣ አንተኑ በእሳት ሊጠራ ቀን ይጠብቃል እንጂ፣ ድል የትጉህ እጅ ነው ወትሮም ካድማስ ጎህ ይቀዳል፣ ጎርፍም የዥረት ጅራፍ ነው ከእያንዳንዱ ድል ጀርባ፣ አንዳንድ ጀግና ካለ አንተ ነህ አሴ ልባሙ፣ ህልምህ በድል የተኳለ ተስፋህ ንፍ አያቅምና፣ ገና ይበራል ቀንዲሉ አድማስህ ኬላ የለውም፣ ገና ይሰፋል ፀዳሉ፡፡ ህዝብ ሲያውቅ እኔም አውቅ እንዳልክ እንካ ዋንጫውን ተረከብ፣ ሲያሸንፍም አንተ አሸነፍክ ለአሴዋ ለአዲስ አድማስ ተጫዋቾችና ድል ለሚገባቸው ሁሉ ሐምሌ ዓ ም የ የሩጫና እግር ኳስ ድሎች መታሰቢያነት ለአሰፋ ጐሳዬ ሆነ

ሙዚቃውም አድማጩም ያደገበት ዓመት ነው

ያለፈውን ዓ ም ከሙዚቃ ኢንዱስትሪው አንፃር እንዴት እንዳለፈ ስገመግመው፤ አድማጩ ጥራት ያለውን ሥራ የሚመርጥበት ጊዜ በመሆኑ የሙዚቃ ሞያውም አድማጩም ያደገበት ነው፡፡ ነገር ግን የቅጂ መብት ጥሰት በየቦታው በመንሠራፋቱ እና በሌሎች የተለያዩ ምክንያቶች አጠቃላይ ኢንዱስትሪው ማደግ በሚገባው መጠን ሊያድግ አልቻለም፡፡ ከሞያው አንፃር እያበረከትኩ ያለሁትን አስተዋጽኦ በሚመለከት ከተጠየኩ ለ ዓ ም መግቢያ አዲስ የሙዚቃ አልበም አበረክታለሁ ብዬ ነበር፡፡ ነገር ግን በተለያዩ ምክንያቶች እና ከቅጂ መብት ጥሰት ጋር በተያያዘ አዲስ ዓመትን ተሻግረዋል፡፡ ከዓመቱ በአንዱ ወር ግን እነዚህ አዳዲስ ሥራዎቼን ለሕዝብ ጆሮ አደርሳለሁ የሚል እምነት አለኝ፡፡ በሌላ በኩል ክለብ ውስጥም በሙዚቃው ዘርፍ በርካታ ጥሩ ነገሮችን ለመሥራት እየጣርኩ ነው፡፡ በ ዓ ም ቀን በቀን ጤነኛ ሆኜ ማሳለፌ አስደሳች ትውስታዬ ነው፡፡ ቴሌቭዥን በከፈትኩ ቁጥር የምሠማው የዓለም አለመረጋጋትና ችግር እንዲሁም በኢትዮጵያ የተከሰተው የኑሮ ውድነት ን በአስቸጋሪነቱ የሚያስታውሱኝ ክስተቶች ናቸው፡፡ ዓ ም እርስ በእርስ መዋደድ ያለባት፤ ሰላም የበዛባት፣ የበለፀገች ኢትዮጵያን ለማየት እመኛለሁ፡፡ ለመላው የኢትዮጵያ ሕዝብ መልካም አዲስ ዓመት፡፡ ሸዋንዳኝ ኃይሉ

ዋሽንግተን ተቀምጬ አሜሪካ ናፈቀችኝ

አብሮ ሲወጣ አይታይም ወይም አንድም ሰው ዘመድ መጥቶ ሲወስደው አይታይም፡፡ እኔ እደተረዳሁት አሜሪካ ሁለተኛ አገራችሁ ናት አለችኝ፡፡ ይኸኛው ግን የእኔም ጥያቄ ነበር፡፡ ዋሽንግተን ኢትዮጵያ ሆናብኛለች፡፡ ከኢትዮጵያ ሳልወጣ የናፈቀችኝ አሜሪካ አሁንም እንደናፈቀችኝ ነው፡፡ አገር ማለት ሕዝብ ነው፤ ዋሽንግተን ደግሞ ኢትዮጵያዊ ይበዛል በአማርኛ እያሰበ፣ በአማርኛ እያወራ፣ በአማርኛ የሚኖር ሕዝብ ነው ያለው፡፡ ታዲያ እንዴት አትናፍቀኝ እናንተ አገር ትምሕርት እና ሥራ የለም ወተወተችኝ አለ ግን እዚህ የተሻለ ትምሕርት እና የተሻለ ሥራ ስለሚያገኙ ነው፤ የፖለቲካ ጥገኝነት ጠይቀው የሚኖሩም በርካታ ናቸው አልኳት፡፡ ይሄ ሁሉ ሰው እዚህ መጥቶ እናንተ አገር ታዲያ ምን ሰው ቀራችሁ አለችኝ፡፡ እሱን እንኳን ተይው አልኩ በሆዴ፡፡ እዚህ የሚኖሩ ኢትዮጵያውያን ሠርተው ራሳቸውንም አገራቸው ያለውን ቤተሰባቸውንም ይረዳሉ፤ ይህን ለማድረግ ደግሞ የተሻለ ገንዘብ ስለሚያገኙ እዚህ መሥራትን ይመርጣሉ አልኳት፡፡ በተቻለኝ መጠን ስለሁኔታው ላስረዳት ሞከርኩ፡፡

የ ንሥር ዐይን ከ ዓመት በኋላ ታተመ

ደራሲ ፍቅረማርቆስ ደስታ የዛሬ ዓመት አሳትሞት የነበረውን የንስር ዐይን የተሰኘ ም ልብወለድ መጽሐፍ ለሁለተኛ ጊዜ አሳትሞ ለገበያ አቀረበ፡፡ በማህሌት አሳታሚነት የታተመው ይሄ መጽሐፍ በ ብር እየተሸጠ ነው፡፡ የኬምስትሪ መምህር የነበረው ደራሲ ፍቅረ ማርቆስ፤ ከቡስካ በስተጀርባ ፣ ኢቫንጋዲ ፣ የዘርሲዎች ፍቅር እና አቻሜ በተሰኙት የልብወለድ ሥራዎቹ እንዲሁም በተሰኘው የከቡስካ በስተጀርባ ትርጉም መጽሐፍ እንዲሁም፡፡ በሌላ በኩል የኦሾ መጽሐፍ በቴዎድሮስ ካሬ እና በይልቃል አያሌው የመኖር ጥበብ በሚል ርዕስ ለንባብ በቃ፡፡ የመጽሐፉ ዋጋ ብር እንደሆነ ታውቋል፡፡ የራስ ምታት ነገ ይመረቃል በአቶ አስመሮም ወልደጊዮርጊስ የተጻፈው የራስ ምታት የሳይንስ ልቦለድ መጽሐፍ ነገ ከቀኑ ሰዓት ተኩል በሩሲያ ሳይንስ እና ባህል ማዕከል እንደሚመረቅ የኢትዮጵያ ደራሲያን ማህበር አስታወቀ፡፡ማህበር ከዚህም ሌላ በተመሳሳይ ስፍራ ትናንትና የሥነ ጽሑፍ ምሽት አቅርቧል፡፡ በምሽቱ አንጋፋና ወጣት ፀሐፍት ሥራዎቻቸውን አቅርበዋል፡፡

የቤተክህነትና የገዳሙ ውዝግብ

የዛሬ አርባ ዓመት የቀዳማዊ ኃይለሥላሴ የልጅ ልጅ ልዕልት ሂሩት ደስታ ለቅዱስ ላሊበላ ደብር ሰበካ ጉባኤ ጽ ቤት አስተዳዳሪዎች የሚያስደስት መልዕክት ያዘለ ደብዳቤ ላኩ፡፡ደብዳቤው ልዕልቷ በደብሩ አውደምህረት ሥር ባሉት ቤተ አማኑኤል እና መድሐኒያለም ቤተ መካከል በ ዓ ም ያሠሩትን ሰባት ወይራ ሆቴል ላሊበላ ቤተ በስጦታነት ማበርከታቸውን የሚያበስር ነበር፡፡ገዳሙ ስጦታውን ከተቀበለ አራት ድፍን ዓመታትን እንኳን በቅጡ ሳይቆጠር በደርግ ከተወረሱት በርካታ ቤቶች መካከል አንዱ ሆነና በጊዮን ሆቴሎች አስተዳደር ድርጅት እጅ ወደቀ፡፡

በ ዓ ም በፈረንሳይ አካባቢ የተወለደው አርቲስቱ፤ የመጀመሪያ ደረጃ ትምህርቱን በብሔራዊ ኢትዮጵያ፣ ሁለተኛ ደረጃን በተፈሪ መኰንን እንዲሁም ከእንጦጦ ቴክኒክ ኮሌጅ በቲያትር ዲፕሎማውን አግኝቷል፡፡ ገመና ቁ ላይ ዶ ር ምስክርን ሆኖ የሚጫወተው አርቲስቱ፤ ከጋዜጠኛ ሰላም ገረመው ጋር አጭር ቆይታ አድርጓል፡፡

እስቲ ዳንኤል ሰውየውና ዳንኤል ተዋናዩ ምን እንደሚመስሉ ግለልኝ ህይወት ፊልም ላይ በዳይ አፍቃሪ የነበረና ይቅርታን የሚጠይቅ፣ የአውሬው እርግቦች ላይ መቶ አለቃ ሆኖ በሶማሌ ጦርነት ከቤተሰቡ የተለያየ እና እህቱን የሚያፈቅር ወታደር፣ እቴጌ ላይ ሞኝና በራሱ ያልቆመ አፍቃሪ፣ ትስስር ላይ የታሪክ መምህር፣ ማክቤል ላይ ንፁህ አፍቃሪ፣ የታፈነ ፍቅር ላይ አጭበርባሪ ተስፈኞቹ ላይ ለኢትዮጵያ የሚቆረቆር ከሙስና የዳ ሠራተኛ፣ ሰውየው ላይ ዱርዬ የሀብታም ሹፌር፣ ባቢሎን በሳሎን ቲያትር ላይ ቦዘኔ አፍቃሪ፣ ገመና ቁጥር ላይ ዶ ር ምስክር ነው ዳንኤል ማለት፡፡ የሚገርመኝ ባቢሎንን ስሠራ ጥሩ ያልሆነ ገ ባህሪ ወክዬ ስለምጫወት ተመልካቹ መጣ ደሞ እንደሚለኝ አውቃለሁ፡፡

ተቃዋሚ ፓርቲዎች ለጠ ሚሩ ደብዳቤ ሊያስገቡ ነው

በአዲስ አበባ እንዲሁም በወረዳና ቀበሌ ምርጫ ዙሪያ ለጠ ሚ ኃይለማርያም ደሳለኝ የፃፉት ደብዳቤ ማህተም የለውም ተብሎ የተመለሰባቸው ተቃዋሚ ፓርቲዎች፤ እንደገና የሁሉም ማህተም ያረፈበት ደብዳቤ ለማስገባት እየጣሩ ነው፡፡ የምርጫ ቦርድ ባዘጋጀው የምርጫ የጊዜ ሰሌዳ ላይ ውይይት ተዘጋጅቶ የነበረ ቢሆንም፤ የሚዲያ አጠቃቀም፣ የህግ የበላይነትና የውድድር ሜዳው ለሁሉም እኩል እንዲሆን መደራደር እንፈልጋለን ሲሉ የ ቱ ፓርቲዎች ተወካይ አቶ አስራት ጣሴ ተናግረዋል፡፡ የኢህአዴግ ጽ ቤት ሃላፊ አቶ ሬድዋን፤ የወረዳና የቀበሌ ምርጫ ለታይታ ስለማይመች ተቃዋሚ ፓርቲዎች አይፈልጉትም፤ ለምርጫ ሳይሆን ኢህአዴግ አስቸገረን ብለው ለመውጣት ነው የሚዘጋጁት ብለዋል፡፡

ሴንት በስራ ፈጠራው እየተደነቀ ነው

ሴንት ስትሪት ኪንግ ዘ ኢሞርታል የተባለ አዲስ አልበሙን በመስራት ላይ እንደሚገኝ ኤምቲቪ ኒውስ ገለፀ፡፡ አልበሙ በ ዓ ም የወጣውን የመጀመርያ አልበሙን ጌት ሪች ኦር ዳይ ትራይንግ ኛ ዓመት ለማክበር ያዘጋጀው ነው፡፡ በዚህ አዲስ አልበም ስራው ላይ ራፐር ኤሚነም አስተያየት በመስጠት ከፍተኛ እገዛ እንዳደረገለት፣ ለኤምቲቪ ኒውስ የተናገረው ሴንት፤ በሚሰጠኝ ሃሳብ ሁሌ የምደሰትበት ሰው እሱ ነው ብሏል፡፡ ሴንት ከራፐር ኤሚኔም ጋር በመጣመር ልዩ አልበም ለመስራት የረጅም ጊዜ ፍላጎት እንዳለው መግለፁንም ዘገባው አመልክቷል፡፡ በሌላ በኩል በሙሉ ስሙ ከርቲስ ጃክሰን ተብሎ የሚጠራው ራፐር ፊፍቲ ሴንት እድሜያቸው ከ በታች ከሆኑ ዝነኛ ስራ ፈጣሪዎች አንዱ መሆኑን ሂፕሆፕ ኒውስ አስታውቋል፡፡

ፍቅሩ ተፈራ የኢትዮጵያ እግር ኳስ ዓለም አቀፍ አምባሳደር

በሶስት አህጉራት ተዘዋውሮ እግር ኳስን በፕሮፌሽናል ደረጃ በመጫወት ትልቅ ስም ያተረፈው ኢትዮጵያዊው ፍቅሩ ተፈራ ለሜሳ ማክሰኞ ዕለት ወደ ደቡብ አፍሪካ ተጉዟል፡፡ የ ዓመቱ ፍቅሩ በደቡብ አፍሪካ የሚገኝ ክለብ ለመጫወት ወደዚያው አገር ሲሄድ የሰሞኑ ለ ኛ ጊዜው ሲሆን ዋናው ምክንያት በኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን በመካተት በ ኛው የአፍሪካ ዋንጫ በመሳተፍ ወደ አውሮፓ ክለቦች የሚዛወርበትን እድል ለማመቻቸት ነው፡፡ እግር ኳስ በክለብ ደረጃ በአዳማ ከነማ በመጫወት የጀመረው እና አሁን ኛ ዓመቱን የያዘው ፍቅሩ በቅዱስ ጊዮርጊስ ክለብ ከ ዓመታት በፊት ለሁለት የውድድር ዘመናት ጨዋታዎች አድርጎ ጎሎች ከማግባቱም በላይ ከክለቡ ጋር ሁለት የፕሪሚዬር ሊግ ዋንጫዎች እና አንድ የሱፕር ካፕ ድልን አጣጥሟል፡፡ ላለፉት ስምንት ዓመታት በኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን ጨዋታዎችን በማድረግ ሰባት ጎሎችን በስሙ ያስመዘገበው ፍቅሩ ተፈራ በእግር ኳስ ተጨዋችነት ኢትዮጵያን በተለያየ የዓለም ክፍል ለማስጠራት መብቃቱን እንደከፍተኛ ስኬት ይቆጥረዋል፡፡ ፍቅሩ ተፈራ ከስፖርት አድማስ ጋር ባደረገው ቃለምልልስ በደቡብ አፍሪካ ክለቦች ስለነበረው ቆይታ፤ በአውሮፓ በቼክ እና ፊንላንድ ክለቦች እንዲሁም በኤስያ በቬትናም ክለብ ስላሳለፈው ልምድ ይናገራል፡፡ በቅርብ ጊዜ በደቡብ አፍሪካ የነዋሪነት መታወቂያውን ያገኘው ፍቅሩ በጆሃንስበርግ ከተማ መኖርያውን ገዝቷል፡፡ ስለኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን የ ኛው አፍሪካ ዋንጫ ተሳትፎ እና ዝግጅት እና በተያያዥ ጉዳዮች የሰጣቸው ምላሾች እንደሚከተለው ቀርበዋል፡፡

የታከለ ሲንድረም ተጠቂዎች

ጋሻው መርሻ ተወልጀ ባደኩበት እስቴ፣ ፋርጣ፣ ደብረታቦር፣ ጋይንት፣ ስማዳ፣ እብናት፣ በደራ እና ፎገራ አካባቢ አንድ ታዋቂ አስለቃሽ አለ። ስሙ ታከለ ይሰኛል። ታከለ ታዋቂ ሰው የሞተ እንደሆን በቅሎውን ሸልሞ፣ አጭር ምንሽሩን በወገቡ ሻጥ አድርጎ፣ ፎጣውን ጭንቅላቱ ላይ በቄንጥና በዘርፍ ነስንሶ አስሮ፣ ጉሮሮውን ሞራርዶ፣ ጃሎ እያለ ህዝቡን ያስለቅሳል። መቸም አፉን ሲከፍተውና ስለ ሟች ሲተርክ እንኳን ዘመድ አዝማድ ለአልፎ ሒያጅ ባዳ እንኳን ያፈዛል። ታከለ ይመጣል ከተባለ ለቅሶው እንደ ጉድ በሰው ይጥለቀለቃል። ታከለን ለመስማት ብሎ የሚመጣው ህዝብ ጎርፍ ነው። ታዋቂ ሰዎች ሲሞቱ ታከለ ጠቀም ያለ ክፍያ ተከፍሎት በተጠቀሱት ወረዳዎችና በሌሎችም እየተዟዟረ ያስለቅሳል። የባህር ዳሩ ፓፒረስ ሆቴል ባለቤት አቶ ጠብቀው ባሌ የሞተ እለት ታከለና ሌሎች እሱን መሰል ሰዎች፣ ለቅሶውን ሰርግ አስመስለውት ነበር። በዛች ቀን የእስቴ ከተማ መስሪያ ቤቶች ሳይቀሩ ስራ ዘግተው ነው የዋሉት። በእርግጥ ሰውዬው ለወረዳው ያደረገው አስተዋጽኦ፣ መስሪያ ቤት ዘግቶ ቢቀብሩት ያንስበታል እንጂ አይበዛበትም። ከትምህርት ቤት እስከ ቤተ ክርስቲያን፣ ከመስጊድ እስከ ድልድይ ሲገነባ ነበር የኖረው። እኛ እንጀምረው እንጂ ጠብቀው ይጨርሰዋል ይባል ነበር። የደቡብ ጎንደር ዞን አስተዳዳሪ የአቶ ቀለመወርቅ ምህረቴ አባት፣ አቶ ምህረቴ አየለ አገሬው ለምን እንደ ፈረንጅ እንደሚጠራቸው ባላውቅም፣ አየለ ምህረቴ ይላቸው ነበር። የተከበሩ ባለሃብትና ትልቅ ሰው ነበሩ የሞቱ ቀን እንዲሁ የታከለ አስለቃሽነት ለጉድ ነበር። እኛም ለቅሶውን ለመታደም ብለን ትምህርት ቤት ዘግተን መሄዳችን ትዝ ይለኛል። በዛች ቀን ያለቀ ጥይት አንድ ደከም ያለ መንግስት ያወርድ ነበር። ታከለ ይከፈለው እንጂ የትም ቢሆን እየሄደ ህዝቤን ሲያስለቅስ ይውላል። መንግስት ያስለቀሰውን ያህል ወይም በለጥ ያለውን ታከለ አስለቅሷል ብል አላጋነንኩም። በአማራ ፖለቲካ አካባቢም ይህ የታከለ ዝንባሌ ያላቸው ሰዎች አሉ። የታከለ ሲንድረም ተጠቂዎች እላቸዋለሁ። ባገኙት አጋጣሚ ሁሉ ማስለቀስ እንጂ ከለቅሶው ምን ትርፍ ይገኛል ብለው አያሰላስሉም። ለጠላት ትልቁ ሙዚቃ የባላንጣ ለቅሶ መሆኑን የተረዱ አይደሉም፡፡ እርግጥ ነው ህዝብ እየተበደለ መበደሉ አልገባህ ሲለው፣ ከተኛበት ለመቀሥቀስ ቁስሉን መነካካትና ማከክ የሚያስፈልግበት ጊዜ አለ። ህዝቡ ቁስል እንዳለው ከተረዳና ካወቀ በኋላ፣ ቁስሉ እንዳያመረቅዝ የህክምና ክትትል ማድረግ እንጂ ዳር ዳሩን እያከኩ ማስለቀስ ግን ዘላቂ የትግል ሥልት ሊሆን አይችልም። የህዝቡን ችግር በውብ ቃላት ቀባብቶ መንገር ቀላል ነው፤ ከባዱ ለአንዱ ችግር መፍትሄ መስጠት ነው፡፡ መገንባት ነው ከባዱ፣ ጊዜ አይፈጅም ለመናዱ ያለው ዘፋኝ ማን ነበር የኦሮሞ ብሔርተኞች አብዝተው የቀሰቀሱትና በውሸት ያሰለፉት ወጣት፣ ስልጣን ይዞ እንኳን ራሱን የመቃወሙ ምሥጢር፤ አብዝተው ቁስሉን ማከካቸው ነው። ቁስሉ የማይሽርበት ደረጃ ድረስ ከታከከ በኋላ አገግም ብትለው እንኳ ገግሞ በጄ አይልህም። አንዳንድ የታከለ ሲንድረም ተጠቂዎች፣ የተማሩና እድሜያቸው የገፋ ከመሆኑ አንጻር፣ አሁን ያለው ውዝፍ ትግል የእነሱ በዘመናቸው ያለመታገል ያመጣው ብልሽት መሆኑን አውቀው እንኳን አይታገሉም ወይም አፍረው ዝም አይሉም። አንዳንዱ የምናምን ዩኒቨርሲቲ ተመራማሪ ብሎ ፕሮፋይሉን ደርድሮ፣ ገብታችሁ ሥታዩት፣ ከሁለት መሥመር ዘለፋ ያለፈ ጽፎ አያውቅም። ምኑን እንደሚመራመረው ፈጣሪ ይመርምረው። በአማራ ፖለቲካ ውስጥ የራስን የማሳነስና ሌላውን የማግዘፍ ክፉ አባዜ የተጠናወታቸው ትንንሾች እዚህም እዚያም ለጉድ ናቸው። ትልልቅ የሚሆኑት ትንንሾች አድገው ቢሆንም ቅሉ እነዚህ ግን ራስን በማሳነስ ምን ትርፍ እንደሚያገኙ አይታወቅም። በእርግጥ የአማራ ፖለቲካ በሰው ድርቅ የተመታ ነው። ጅምሩ ጥሩ ቢሆንም በደንብ ማሰብና ማሰላሰል የሚችለው ገና ፖለቲካውን በሚገባ አልተቀላቀለም። በዓለም ላይ የተበተነው ምሁር እንኳን በዓመት አንድ አርቲክል በሚችለው ቋንቋ በአማራ ጉዳይ ላይ ቢጽፍ የት በደረስን ነበር። እዚሁ ሶሻል ሚዲያ ላይ ከተማሪዎቹ ጋር ሲሰዳደብ የሚውለው ምሁር ቁጥሩ ብዙ ነው። ይህን ጉዳይ ዝም ብለን እንዳንተወው እንኳን የአንዳንዶች ጩኸት ከህወኃት ጋር የተናበበ መሆኑ ስጋት ላይ ይጥላል፡፡ እነ ዳንኤል ብርሃኔና ሰናይት መብራሕቱ፣ የአማራ አክቲቪስት ለመሆን ትንሽ ነው የቀራቸው። እንደኛዎቹ ሁሉ ታከለን ሊሆኑ ምንም አልቀራቸውም። ድሮ ድሮ ጅብ በማያውቁት አገር ሄዶ ነበር ቁርበት አንጥፉልኝ የሚለው፤ የዛሬው ጅብ ግን እዚሁ መሆኑ ነው ነገሩን ጠርጥር ከገንፎ ውሥጥ ይኖራል ስንጥር ብለን በሃገሬኛ አባባል እንድናስረው ያስገደደን ጅቡም የልብ ልብ አግኝቶ በቁርበት ፈንታ ራሳችሁ ተነጠፉልኝ ለማለት እየዳዳው ነው። የሚያነጥፈው እንጂ የሚነጠፍለት ባይኖርም ቅሉ

ወደ ዋናው ጥያቄ ከመግባቴ በፊት ስለ ልብሽ ልጠይቅሽ እፈልጋለሁ፡፡ ልብሽ እንዴት ነው

ረጅም ሣቅ ልቤ ድም ድም እያለ ነው፤ በአግባቡ ይመታል፡፡ በቅርቡ ያወጣሽው አልበም ልቤን ስለሚል ልቧን ምን አገኘው ብዬ ነው ልቤን የዘፈንኩት ዜማና ግጥም ተሰጥቶኝ ነው፡፡ የኔ ልብ ድጋሚ ሊወሰድ አይችልም፤ ምክንያቱም አንዴ የወሰደ ወስዶታል፡፡ ሌሎቹን ልባቸው የተወሰደባቸውን ይወክላል ማለት ነው፡፡ አንቺ በጣም የታወቅሽበት ዘፈን የመጀመሪያው ፏፏ ይላል ዶጁ ዘፈንሽ ይመስለኛል፡፡ እውነት ነው እሱ ነው በዛን ጊዜ ስለ ዶጁ መኪና፣ ስለ አረንቻታ መጠጥና ስለ ቸርችል ጐዳና በግጥሞችሽ ውስጥ ዘፍነሻል፡፡ ዶጁ መኪናን ደርሰሽበታል አረንቻታ መጠጥ ምን አይነት ነበር ቸርችል ጐዳና አንቺ ከምታውቂው ምን ያህል ተለውጧል ምክንያቱም ያኔ ታዋቂ ጐዳና ነበርና ዶጅ እንግዲህ የመኪና ብራንድ ነው፡፡ አሁንም አለ፤ በጣም ፋንሲ ቄንጠኛ የሆነ መኪና ነው፡፡ ያኔ በእናቶቻችን ጊዜ የነበረ ስለሆነ ያኔ የማውቀው ነገር የለም፣ ዘፈኑ ሲሰጠኝ ዘፈንኩት፣ መኪናውን አላየሁትም አላገኘሁትም፡፡ ክሊፑን ስሰራ ግን ካፕቴይን አለማየሁ ይሁኑ ካፕቴይን ከበደ ስማቸውን በትክክል አላስታውስም፤ የሳቸው መኪና ነበር ይህ መኪና ዶጅ ነው ግን የመጀመሪያው ሳይሆን ተሻሽሎ የመጣ ቆንጆ መኪና ነበር፤ እሱን አይቻለሁ፣ የድሮውን አልደረስኩበትም፡፡ አረንቻታን አላውቀውም፤ በኛ ጊዜ የነበረውና አረንቻታ ተብሎ የሚሸጠው በቢራ ጠርሙስ አይነት ሆኖ እንደ አረንቻታ ይሸጣል እንጂ ራሱ አረንቻታ አይደለም ያው እሱንም አላውቀውም፤ ግን ይሄኛውም አረንቻታም ለስላሳ መጠጥ ነው፡፡ ቸርችል ጐዳና ያኔ ከነበረው ብዙ አልተለወጠም፡፡ ድሮ የነበረው አሁንም እንዳለ ነው፡፡ ይህን ጐዳና ብዙ ለውጥ አላይበትም፡፡ እኔም በዘፈኑ ብቻ ሳይሆን ካቴድራል ስማር የማውቀው ይሄንኑ ቸርችልን ነው እና ብዙ ልዩነት የለውም፡፡ የታል ልጁ የታል የሚለው ክሊፕሽ ላይ ሰውነትሽ ደንደን ያለ ነበር፡፡ በስተመጨረሻ ባይ ባይ ን ስትሰሪ በጣም ሸንቃጣ ሆንሽ፡፡ ይሄ ደግሞ የአንድ ሰሞን መነጋገሪያ ነበር፡፡ እንደውም አንድ ሰሞን ባይ ባይ ያለችው ሰውነቷን ነው እንዴ ሲባል ነበር፡፡ ትንሽ ደጋግሜዋለሁ፡፡ ይህንንም ቢሆንም ልንገርሽ ባይ ባይ ያለችው ሰውነቷን ነወይ የሚለው ሊሆን ይችላል፤ ያስኬዳልም፡፡ ሰውነቴን ልቀንስ የፈለግሁት በህመም የተነሳ ነው፡፡ ሰውነቴ ከባድ ስለነበረ ለቁመቴ አይመጥንም፤ ፕሮፖርሽናል አልሆነም፣ እግሬ ሰውነቴን መሸከም ስለማይችል ዶክተሮች ያለሽ አማራጭ መክሳት እንጂ ሌላ የምንሰጥሽ አማራጭ የለም ስላሉኝ በዛ ምክንያት ነው የከሣሁት፡፡ ከአኗኗር ዘይቤ መቀየር ጋር በተያያዘ በአገራችንም ብዙ ሰዎች ከልክ በላይ እየወፈሩ ነው፤ በተለይ ሴቶች በአሁን ሰዓት ውፍረት እየፈሩ ነው፡፡ መቀነስ ይፈልጉና መቀነስ ምኞት ይሆንባቸዋል፡፡ እንዴት መቀነስ እንዳለባቸው ምክር ልትለግሻቸው ትችያለሽ ዋናው የህክምና ባለሞያን ማማከር ነው፡፡ ዝም ብሎ መክሳትም የራሱ ችግር አለው፡፡ ምክንያቱም ሰውነት ከካሣ በኋላ በሚፈለገው መጠን በምግብ ካልተደገፈ ጥሩ አይሆንም፡፡ ስለዚህ የስነ ምግብ ባለሙያዎችን በማማከርና በእነርሱ በመታገዝ ነው መሆን ያለበት፤ ከዚያ በኋላ ይህን ተግባራዊ ማድረግ ያንቺ ድርሻ ነው፡፡ በቀጣይ መሆን ያለበት ሌላው ዋና ነገር ለዚህ ነገር አዕምሮን ማዘጋጀት ይጠይቃል፡፡ መክሳት አለብኝ ስትይ አዕምሮሽ ዝግጁ ካልሆነና ጀምሮ ለመተው ከሆነ ይሄ አካሄድ የትም አያደርስም፡፡ እንደውም ከሁሉም የሚቀድመው ሰውነቴን እቀንሳለሁ ብለሽ ለአዕምሮሽ መንገርና መዘጋጀት፣ ከዚያም ሌሎቹን ሂደቶች መከተል ነው፤ ዋናው ከዛ በኋላ እስከ መጨረሻው ክትትሉ መሄድ አለበት፡፡ አሁን ከስቻለሁ ብለሽ ብታቆሚ ተመልሶ ይመጣል፡፡ የምንበላውንና የምንጠጣውን ነገር በአግባቡ ለሰውነት በሚስማማ ሁኔታና መጠን ማድረግ አለብሽ፡፡ ወደ አዲሱ ሥራሽ ከመምጣቴ በፊት አንድ ነገር ልጨምር፡፡ ቀደም ሲል መንፈሳዊ መዝሙር ሠርተሽ ነበር፡፡ በዚህ ወቅት በቃ ነፃነት ወደ ዘፈን አትመለስም የሚል አስተያየት ሲሰጥ ነበር፡፡ አንቺ አሁን ልቤን ብለሽ ወደዘፈን መጥተሻል፡፡ ከመዝሙር ወደ ዘፈን መምጣት ምን አይነት ስሜት አለው መዝሙርና ዘፈን ለእኔ አይለያዩም፤ አንድ ናቸው ዋናው ልዩነታቸው የምንጠቀምባቸው ቃላት ናቸው እግዚአብሔር ለእኛ ድምፃችንን መክሊት አድርጐ እስከሰጠን ድረስ እግዚአብሔርን ልናመሰግንበት ይገባል የሚል እምነት አለኝ፡፡ እግዚአብሔር ፍቅር ነው፤ አታፍቅሪ አትባይም አግብተሽ በአንድ ተወስነሽ ኑሪ ነው ትዕዛዙ፡፡ ስለዚህ የምትሰሪያቸው ነገሮች ትምህርታዊ እስከሆኑ ድረስ ከሃይማኖት ጋር የሚያጋጭ ነገር የለም፡፡ እኔም ብሆን እድገቴ በቤተ ክርስቲያን እንደመሆኑ መጠንና ቤተ ክርስቲያንን መርዳት ስላለብኝ የማገለግለው እግዚአብሔር በሰጠኝ ድምጽ በመሆኑ በተሰጠኝ ፀጋ እግዚአብሔርን እና ቤተ ክርስቲያንን አገለግላለሁ፡፡ በዚህ መሠረት ሁለቱም ለእኔ ልዩነት የላቸውም፡፡ ባለፈው ገና በኢቴቪ አንቺና ኩኩ ሰብስቤ ስለወርቃማ የጓደኝነት ጊዜያችሁ እያነሳችሁ ተመልካቹን ስታዝናኑ ነበር፡፡ ስለ ጓደኝነታችሁ እስቲ ንገሪኝ ይህን የምልሽ የአሁን ዘመን ጓደኝነት የአንድ ሰሞን ብቻ ነው ስለሚባል ነው፡፡ በእኔ እምነት ጓደኝነት እንደአያያዝሽ ነው፡፡ እኔ የምፈልጋቸው እሷም የማትፈልጋቸው ነገሮች ካሉ እነዛን አቻችለን መኖር ነው፡፡ በአጠቃላይ ተቻችለሽ መኖር ከቻልሽ ብዙ የጓደኝነት ዕድሜ ታስቆጥሪያለሽ፡፡ አሁን እኔ ከኩኩ በተጨማሪ ብዙ ጓደኞች አሉኝ፤ እሷም ብዙ ጓደኞች አሏት፡፡ እነዚህን ጓደኞችሽን ጓደኝነታቸውን ጠብቀሽ ለመቆየት መቻቻል እና አንዳንድ ነገሮች ሲኖሩ በግልጽ መነጋገር ያስፈልጋል፡፡ እነዚህ ነገሮች ሲኖሩ ጓደኝነት ይጠነክራል እድሜውም ይረዝማል፡፡ የእኔና የኩኩም ጓደኝነት በዚህ መርህ የተቃኘ እንጂ ሌላ ምስጢር የለውም፡፡ በዛው ፕሮግራም ላይ አንዳችሁ የአንዳችሁን ዘፈን ስታንጐራጉሩ ነበር፡፡ ከኩኩ ዘፈኖች የትኞቹን ታደንቂያለሽ እንዳልሽው በፕሮግራሙ ላይ የሷን ዘፍኛለሁ፤ ዘፈን ስጀምርም ድምፄን የገራሁት በእሷ ዘፈን ነው፡፡ ዘፈኖቿን ሁሉ እወዳቸዋለሁ፡፡ ልቤን በተሰኘው አልበምሽ ላይ አብይ አርካ የተባለ ወጣት አቀናባሪ ነው የመረጥሽው፡፡ በፊት በፊት ለሙዚቃ ቅንብር አንጋፋዎቹ ይመረጡ ነበር፡፡ አሁን ወጣቶቹ ትኩረት እየሳቡ ነው፡፡ አንጋፋዎቹ ጋር ወረፋ ከመጠበቅና ሥራን ከማጓተት ተብሎ ነው ወይስ ወጣቶቹን ለማበረታታት የኔ ምላሽ ሁለቱንም ያነሳሻቸውን ሃሳቦች የሚያስታምም ነው፡፡ ምን ማለቴ ነው በአብዛኛው ትልልቆቹ አቀናባሪዎች ብዙ ሥራ ስላላቸው የሚሰጡሽ ጊዜ በጣም ትንሽ ነው፡፡ እንደምታውቂው አሁን ያለነው ዘፋኞቹ ደግሞ እንደበፊቱ ውስን አይደለንም፤ በጣም በዝተናል፡፡ እነዛን ሁሉ አንጋፋዎቹ ማስተናገድ አይችሉም፡፡ ከታችም ያሉትን ማሳደግ አስፈላጊ ነው፡፡ በስራ እስከተግባባችሁ ጥሩ እስከመጣልሽ ድረስ እና ደስ የሚል ቅንብር ከሠራ ምንም ችግር የለውም፡፡ ወጣቱን የሚደግፍ ቤዝ ተጫዋች ትንሽ አንጋፋ የሆነ አብረሽ ታሠሪያለሽ፡፡ ይሄ ከሆነ ከወጣቶቹ ጋር የማንሰራበት ምንም ምክንያት የለም፡፡ ስራም ከሚጓተት ወጣቶችም መስራት ስለለባቸው በዚህ መልኩ ነው አብይን የመረጥኩት፡፡ በካሴት ሽፋንሽ ላይ ላቅ ያለ ምስጋና ካቀረብሽላቸው ውስጥ አቀናባሪሽ አብይ አንዱ ነው እደግ ተመንደግ ብለሽዋል፡፡ በስራው ያን ያህል አስደስቶሻል ማለት ነው አዎ ደስተኛ ነኝ፡፡ ይሄ ልጅ በጣም ልጅ ነው፣ በዛ ላይ እኛ አርቲስቶች ስንሰራ ብዙ አይነት ፀባይ አለን፡፡ ሙዚቃ ሲሰራ በርካታ ውጣ ውረዶች አሉት፡፡ ያንን ሁሉ በትዕግስት ችሎ ሲሰራ ቆይቷል፡፡ ሌላ ጊዜም እንዲህ አይነት ነገሮች ሊፈጠሩ እንደሚችሉ አስቦና ታግሶ ሲሰራ ደስ ይልሻል፡፡ ስለዚህ ማመስገንና እውቅና መስጠት አለብሽ፡፡ በዚህን ጊዜ ለሌላ ጥሩ ስራ ራሳቸውን ያዘጋጃሉ፡፡ ለዚህ ነው ወጣቱን ያመሰገንኩት፡፡ ለዚህኛው ጥያቄዬ ልጅ ከልጅ አይበልጥም የሚል የተለመደ መልስ አልጠብቅም፡፡ ሣ ቅ ጥያቄውን ልስማው አንዳንድ አስተያየቶችን ስሰማ ልቤን ፣ አትደውልልኝ ፣ ከረሜላዬ እና እሩቅ በጣም እየተደመጡ ነው፡፡ አንቺ ከዚህ አልበም በጣም የወደድሽው የትኛውን ዘፈን ነው ረጅም ሣቅ ይሄንን ነገር አንቺ ካልፈለግሽው ምንም ማድረግ አልችልም፡፡ አባባሉ ግን አሁንም ትክክል ነው ልደግምልሽ እችላለሁ፡፡ ምክንያቱም አንድን ስራ ስትሰሪ ጠልተሽው የምትሠሪው ሥራ የለም፡፡ ሁሉንም መርጠሽና ወደሽ ነው የምትሠሪው፡፡ ልታበላልጭ አትችይም፡፡ አድማጭ አንዱን ዘፈን አሁን ካለበት፣ ካለፈውና በቀጣይ ካሰበው ነገር ጋር አገናኝቶ ሊወደው ይችላል፡፡ እኔ ግን እንደዘፋኝ ዘፈኖቼን አላበላልጥም፡፡ አንዱ ልነግረሽ የምፈልገው ይላል ዶጁ ን ብትይኝ የታወቅኩበት ዘፈን በመሆኑ በጣም እወደዋለሁ፡፡ በተረፈ ሌሎቹን ፈልጌ የሠራኋቸው በመሆናቸው ሁሉንም እወዳቸዋለሁ፡፡ በአዲሱ አልበምሽ ውስጥ አትጠይቀኝ፣ አትደውልልኝ የሚል ዘፈን አለ፡፡ ይሄ ዘፈን መቻቻልን አያበረታታም የሚሉ አሉ፡፡ አንቺ እንዴት አየሽው አትደውልልኝ አሉታዊ መንፈስ የለውም አትጠይቀኝ አትደውልልኝ የሚለው ሃሳቡ አንተን ካየሁ ያገረሽብኛል ነው፡፡ ግን ስታየው ድምፁን ስትሰማ ወደቀድሞው ስለምትመለስ፣ ካለህበት ልውደድህ፤ እኔም ኑሮዬን ልኑር፤ አትደውልልኝ አታስታውሰኝ ትላለች፡፡ ሳልፈልግ ስለሄድክብኝ አሁን ሳልፈልግ አትምጣ ነው፡፡ ወባና ፍቅር ካገረሸ ይገድላል ይባላል፡፡ እንዳትሞት ፈርታ ይሆን ሣ ቅ ይመስለኛል፡፡ እንደዛ አይነት ፍራቻ ሳይኖራት አይቀርም፤ ጥላቻው ግን የላትም፡፡ ነገር ግን ተመልሳ ከገባችበት የባሰ እንዳትጐዳ ብላ ነው፡፡ ከረሜላዬ ን ለማን ነው የዘፈንሽው ሌላው ከረሜላዬ ትንሽ ወዝወዝ የሚያደርግና ዳንስ የሚፈልግ ነው፡፡ ለክሊፑ ዳንስ ተለማመድሽ ወይስ ቀድሞም ትችያለሽ ወጣቶችም በፊቸሪንግ አጅበውሻል፡፡ እነማን ናቸው ለነገሩ ፊቸሪንግ ቶኪቻው ዮሐንስ በቀለ ነው የሠራው፡፡ ክሊፑ ሲሰራ ከእኔ ይልቅ የቶኪቻውን ዳንስ የበለጠ የምትመለከቱ ይመስኛል፡፡ እኔ ልሞክር እፈልጋለሁ ግን እስካሁን አልቻልኩበትም፡፡ ዘፈኑን የዘፈንኩት ለባለቤቴ ለሱራፌል በዛብህ ነው፡፡ ሌላውም እንግዲህ ከረሜላዬ ለሚለው ሊጋብዘውና ሊዘፍነው ይችላል፡፡ ባለቤትሽ አቶ ሱራፌል በአልበምሽ ላይ በግጥምና ዜማ ተሳትፏል፡፡ የሙዚቃ ባለሙያ ነው እንዴ በስራሽስ ምን ያህል ያግዝሻል ባለቤቴ ከሙዚቃ ጋር ምንም ግንኙነት የለውም፤ የራሱን ቢዝነስ የሚመራ ነው፡፡ ነገር ግን ለእኔ ስራ በተለይ ለዚህ አልበም በጣም ነው የደከመው፡፡ ለዚህ ሥራ ባለቤቴ ከፍተኛ አስተዋጽኦ አለው፡፡ ከእኔ በላይ ማለት ነው፡፡ ገብቶ መዝፈን ነው የቀረው እንጂ እስከመጨረሻው ሲታገል ነበር፡፡ ዜማ ሲያስመጣ፤ ወዲህ ሲል ወዲያ ሲታገል ብዙ ረድቶኛል፡፡ በጣም ላመሰግነው እወዳለሁ፡፡ ምክንያቱም ሥራዬ እዚህ ደረጃ የደረሰው በእርሱ ብርታት ነው፡፡ ከዚህ በፊት ፍርቱና በተሰኘው ዜማሽ ላይ ናቲ አያሌው ናቲማን በፊቸሪንግ አብሮሽ ተሳትፏል፡፡ አሁን ደግሞ በ ከረሜላዬ ቶኪቻው ሰርቷል፡፡ የቀድሞ ዘፋኞች ከወጣት ድምፃዊያን ጋር ሲሰሩ ብዙ አይታዩም፡፡ የቀደመውን ዘፈን ከዘመኑ ጋር አቀላቅሎ መስራት አልተለመደም፡፡ በዚህ ጉዳይ ላይ ያንቺ አስተያየት ምንድነው እንደሚታወቀው እኔ ከድሮ ጀምሮ ስሰራ የነበርኩት ዘመናዊ ሙዚቃዎችን ላይ ነው፡፡ እናም ድሮ ሙዚቃ በደንብ በማይታወቅበት ጊዜ የሙዚቃ አቅርቦቱ ውስን ነው፡፡ አሁን ግን ሙዚቃው በጣም ሰፊ ሆኗል፡፡ በእኛ ጊዜ ስትዘፍኚ አድማጭ ድምጽን የማድነቅና የግጥሙ መልዕክት ላይ የበለጠ የማተኮር ነገር ነበረው፡፡ አሁን ያሉት ዘመናዊ ዘፈኖች እያደጉ በመምጣታቸው፣ የእኛም አገር አድማጭ በደንብ ሞቅ ያሉና ፈጠን ያለ እንቅስቃሴ ያላቸውን የውጭ ዘፋኖች መከታተልና የዘፋኞቹ የህይወት ታሪክ ሳይቀር፤ ምን እንደበሉና እንደጠጡ የሚያውቅበት ዘመን ላይ ደርሰናል፡፡ ብዙ ወጣት የሚያዳምጠው ዘመናዊ ዘፈን በመሆኑ ራሴን ከዘመኑ ጋር በማስማማት ወጣቱም፣ በመካከለኛ ዕድሜ ላይ ያሉትም ሆነ የድሮዎቹን ባማከለ መልኩ ለመስራት ሞክሬያለሁ፡፡ ይሄ የበለጠ ጠቃሚ ነው፤ ሁሉንም ታሳቢ ማድረግ፡፡ አሁን ከካናዳ ጠቅልለሽ አንደኛሽን ነው የመጣሽው ወይስ ለአልበም ሥራሽ ብቻ ነው ጠቅልዬ አልመጣሁም ግን ለመምጣት በሂደት ላይ ነኝ፡፡ ጠቅልሎ ለመምጣት ዝግጅት ያስፈልጋል፡፡ በቀላሉ መጥተሽ ለመኖር አስቸጋሪ ነው፡፡ ብዙ ሊታሰብባቸው የሚገቡ ነገሮች አሉ፡፡ አስፈላጊ ነገሮችን በማመቻቸት ላይ ነኝ፡፡ ምን ልስራ፣ ልጄን የት ላስተምር የሚሉ ነገሮች ከወዲሁ እያስተካከልኩ ነው፡፡ ከእግዚአብሔር ጋር በሚቀጥለው ዓመት የሚሣካ ይመስለኛል፡፡ አንድ ልጅ ብቻ ነው ያለሽ፡፡ ሌላ ልጅ መድገም አልፈለግሽም ነበር ልክ ነው አንድ የ ዓመት ልጅ ነው ያለኝ ኢዮስያስ ሱራፎል ይባላል፡፡ እንደምታውቂው የእኛ ሥራ ትንሽ አስቸጋሪ ነው፤ እንደፈለግሽ ልጅሽን ጥለሽ የምትንቀሳቀሽበት አይደለም፡፡ አገሩ ሠራተኛ እንደልብሽ የምታገኝበት አይደለም፡፡ የኢትዮጵያ እና የዛ አገር ኑሮ በፍፁም አንድ አይደለም፡፡ እና ልጅሽን አሳልፈሽ ለሌላ ሰው ጐረቤት ጠብቁልኝ ምናምን የሚባል ነገር የለም፡፡ የግድ ራስሽ መንከባከብና መጠበቅ አለብሽ፡፡ ስለዚህ አንዱን በደንብ ጠብቆና ተንከባክቦ ማሳደግ ይሻላል ከሚል ነው፡፡ እንግዲህ እግዚአብሔር ይባርከው፤ እሱኑ ሺህ ያድርገው እላለሁ፡፡ ከቅርብ ጊዜ ወዲህ አዲካ ኤቨንትስና ኮሙኒዩኬሽን የሙዚቃ ኢንዱስትሪውን እያነቃቃ ነው ይባላል፡፡ አንቺም አብረሽው እየሰራሽ ነው፡፡ እንዴት ነው ከአዲካ ጋር ያለሽ ስምምነት ያው ስምምነታችን የገዢና የሻጭ ነው፡፡ በዚህ አጋጣሚ አዲካ የኛ ስራ በቀዘቀዘበትና በሞተበት ሰዓት ተነሳሽነትን ወስዶ ለሙዚቃው ትንሣኤ በመሆኑ ሊወደስ ይገባዋል፡፡ ሙዚቀኞች በተስፋ መቁረጥ ውስጥም ሆነው ሙዚቃ ሠርተው ሲጠብቁ እየገዛና እያበረታታ ያለ ትልቅ ድርጅት ነው፡፡ የእኛ ስራ ደክመሽ የትም የመጣል ያህል ነው፡፡ የኮፒ መብት ጉዳይ ያልተረጋገጠበት አገር ውስጥ ነው ያለነው፡፡ ስለዚህ አዲካዎች መጥተው ይህን ነገር እንዋጋለን ብለው በድፍረት በመጋፈጣቸውና ለአርቲስቶች ብርታት በመሆናቸው ሊመሰገኑ ይገባል፡፡ ትልቅ ኃላፊነት ነው የወሰዱት፡፡ አዲካዎች አልበም ከገዙ በኋላ ከዘፋኙ ጋር ትልልቅ ኮንሰርቶችን የመስራት ልምድ አላቸው፡፡ ከአንቺ ጋር ኮንሰርት እንደሚኖራቸው እንጠብቅ አዎ ትልቅ ኮንሰርት እንደሚኖረን ተነጋግረናል፡፡ ያው የናፈቅሁትን የኢትዮጵያ ህዝብ በዛ ኮንሰርት ፊትለፊት አገኘዋለሁ የሚል ተስፋ አለኝ፡፡ ከእግዚአብሔር ጋር በቀጣይ የምናየው ይሆናል፡፡ ያው እንግዲህ ኮንሰርቱ ላይ ዳንስ አልችልም ብሎ ነገር የለም መዘጋጀት አለብሸ ሣ ቅ አዎ ግን ብዙ ጊዜ መድረክ ላይ ዳንስ ከዘፋኝ ብቻ የሚጠበቅ አይደለም፤ መድረክ ላይ የሚያጅቡኝ ዳንሰኞች ይኖራሉ፡፡ የዳንሱ ጉዳይ ብዙ የሚያሳስብ አይደለም፡፡ ለእኔም ጥሩ ነው፤ ለእነሱም የስራ ዕድል መፍጠር ይፈጥራልና መልካም ነው፡፡ እኔም እንግዲህ አቅም በፈቀደ ነቅነቅ ለማለት እዘጋጃለሁ ሣ ቅ ልቤን ሠባተኛ አልበምሽ ነው ልበል ከሌሎች ጋር በኮሌክሽን ከሠራኋቸው ጋር ልቤን ስምንተኛ አልበሜ ነው፡፡ ለነገሩ በዛን ጊዜ በኮሌክሽን ሲሰራ አንድ ታዋቂ ዘፈንሽ ነው አልበም የምትይው እንጂ እንደአሁኑ ሙሉ ካሴት ለብቻሸ አይደለም፡፡ እና በዛ ነው ስምንተኛ የምልሽ፡፡ ካናዳ ብዙ ስለቆየሽ ስለ አዲስ አበባ ጥቂት ጥያቄዎችን ልጠይቅሽ እኔ እኮ እዚሁ ነኝ ማለት እችላለሁ፡፡ ለምን ብትይ በየስድስት ወሩ፣ በየአመቱ እመጣለሁኝ፡፡ ጥሩ እንግዲያውስ ወደ ጥያቄው አሁን ያለነው አዲስ አድማስ ቢሮ ነው ከዚህ ተነስተን ሸጐሌ የሚባለው ሠፈር እንሂድ ታክሲ ከየት እንያዝ ጉድ ፈላ ሸጐሌ የት ነበር በጣም ማሰብ ጀመረች ሸጐሌ ስሙን አውቀዋለሁ እውነት ለመናገር የት ጋ ታክሲ እንደሚያዝ፣ አቅጣጫውም የት እንደሆነ አላውቅም፡፡ ሣ ቅ ከቶታል ፒያሳ ከፒያሣ አስኮ መድሃኒያለም ሄደሽ፣ ከዚያ ነው ሸጐሌ መንደር ሰባት የሚባል ታክሲ የምትይዢው፡፡ በፊት ብዙ ከተማ ውስጥ አትዞሪም ነበር ማለት ነው አዎ የመዞር ተሰጥኦ የለኝም፡፡ ብዙ ጊዜ ቤቴ መሆን ነው የሚያስደስተኝ፡፡ እንደማንኛውም ኢትዮጵያዊ የኢትዮጵያን ጉዳይ፣ ሹምሽሩን አጠቃላይ እንቅስቃሴ በሚዲያ ትከታተያለሽ ብዬ አስባለሁ በሚገባ እንደ ኢትዮጵያዊነቴ ሁሉንም እከታተላለሁ፡፡ ስለዚህ አዲሱን የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር ልትነግሪኝ ትችያለሽ ማለት ነው ኦ አቶ ሃይለማሪያም ናቸዋ እሣቸው የኢፌድሪ ጠቅላይ ሚኒስትር ናቸው፡፡ እኔ የውጭ ጉዳይ ሚኒስትሩን ነው ያልኩት ኦ ስማቸው ማን ነበር ዶክተር እንትን የነበረው አይደለ የጤና ጥበቃው የነበሩት እንደሆነ አውቃለሁ ዶክተር ስማቸው ዘነጋሁት እ ዶክተር ቴዎድሮስ ናቸው አለፋሽኝ፡፡ ካናዳ ምን ነበር የምትሠሪው የምሽት ክበቦች አሉ ወይስ እንዴት ነበር በፊት አሜሪካ እያለሁ የምሽት ክበብ እሠራ ነበር፡፡ ካናዳ ከሄድኩ በኋላ ግን በሙዚቃ ደረጃ ሠርቼ አላውቅም፡፡ ነገር ግን አንዳንድ ጊዜ አሜሪካ እየተጋበዝኩ ሾው ሠርቼ እመለሳለሁ፡፡ ካናዳ ግን ቅድም እንደነገርኩሽ የባለቤቴ ቢዝነስ አለ፤ እሱን ነው የማግዘው፡፡ ከሙዚቃው ብዙ ርቀሽ ስትመለሽ በድምጽሽ ላይ የተፈጠረ ችግር የለም ምክንያቱም አሁን የነፃነት ድምጽ ትንሽ ጐርነን ብሏል የሚሉ አድማጮች አሉ፡፡ እውነት ለመናገር በድምፄ ላይ የተፈጠረ ችግር የለም ምክንያቱም እዛ ሁሌ ቤተክርስቲያን ስለማገለግልና ተሰጥኦ ስለምቀበልና ስለምጮህ ያው ፕራክቲስ እያደረግኩ ነው ማለት ነው፡፡ ብዙ ጊዜ ድምጽ ሁሌም ካልሠራሽበት ክራክ እያደረገ ይመጣል፤ የታወቀ ነው፡፡ የምታንጐራጉሪና የምትዘፍኚ ከሆነ ድምጽሽ እንደተጠበቀ ይቆያል ማለት ነው፡፡ እንዳልኩሽ ቤተክርስቲያን ተሰጥኦ ስቀበል በጣም እጮሀለሁ፡፡ እዛ ማሪያም ቤተክርስቲያን አለች፤ በኢትዮጵያ ኮሙዩኒቲ የተሠራች እዛ አገለግላለሁ፤ ድምፄ በዚህ ምክንያት አላረፈም፡፡ የድምፄ ነገር ትንሽ ወፈር ብሏል ግን የተጋነነ አይደለም፡፡ አዲሱ አልበምሽ እንዴት ነው ተቀባይነት አግኝቷል ትያለሽ ለነገሩ አንዳንዶቹ ትንሽ ድምጽሽ ተቀይሯል ይላሉ፡፡ በአብዛኛው ግን ጥሩ ጥሩ አስተያየቶችን ተቀብያለሁ፡፡ በስራዬ ደስተኛ መሆናቸውን ይነግሩኛል፡፡ አንድ አስቤው ያልጠየቅኩሽ ነገር አለ፡፡ ስለ ባይ ባይ ዘፈንሽ ብዙዎች በጣም አንጀት የሚበላ ዘፈን ነው ይላሉ፡፡ የሃሳቡ መነሻ ምንድን ነው የዘፈኑ ግጥምና ዜማ ደራሲ አብርሃም ወልዴ ነው፡፡ መነሻችን ከሊባኖስ ወደ ኢትዮጵያ ሲበር ሜዲትራንያን ባህር ላይ ለተከሰከሰው የኢትዮጵያ አውሮፕላንና ላለቁት ወገኖቻችን መታሰቢያ ይሆን ዘንድ ነበር፡፡ ነገር ግን ክሊፕ ለመስራት ፈልገን ወደ ኢትዮጵያ አየር መንገድ ስንሄድ በፍፁም ሊተባበሩን አልቻሉም፡፡ አየር መንገድ ውስጥ አውሮፕላኖቹ አካባቢ የምንቀረፀው ነገር ነበር፡፡ ብዙ የድሮ አውሮፕላኖች አሉ፤ የሚበሩትንም አካተን መቅረጽ ፈልገን ነበር፡፡ በጣም ፈቃደኛ አልሆኑም፤ ተቸገርን፡፡ በዚህ ምክንያት ባይ ባይ ራሱ ለሞት ብቻ መሆን ስለሌለበት ሁሉንም እናካተው ብለን በቃ ቻው ለማለት ይሁን ብለን መንፈሱን ወደዚህ ቀየርነው ማለት ነው፡፡ ሰው ከአገር ሲወጣ፣ አብሮ ውሎ ሲለያይ ቻው ቻው ብሎ ነው የሚሄደው፡፡ ስለዚህ በሞትም ይሁን በጉዞ የሚለያይ ሰው ቻው ብሎ መሄዱን ይወክላል፡፡ የሆነ ሆኖ አየር መንገዱ ባይፈቅድም የሞቱት ወገኖች በዘፈኑ ተካተዋል፡፡ ያልተነሳ ነገር ካለ ወይም ማከል የምትፈልጊው እድሉን ልስጥሽ፡፡ ሁሉም ነገር ተዳስሷል፡፡ በጣም አመሰግናለሁ፡፡

ትግሉ የሥልጣን ብቻ ሳይሆን የርዕዮት ዓለምም ነው

የኢትዮጵያ ተቃዋሚዎች ሁሉ ተባበሩ ካርል ማርክስ የዓለም ሠራተኞች ተባበሩ፤ ከሰንሰለቱ በስተቀር የሚቀርባችሁ ነገር የለም ብሎ ነበር ፤ እኔም እላለሁ፤ የኢትዮጵያ ተቃዋሚዎች ሁሉ ተባበሩ፣ ከእስራት ሰንሰለቱ በስተቀር የሚቀርባችሁ ምንም ነገር የለም፡፡ ማርክስን መጥቀሴ ማርክስሲት ሆኜ አይደለም፤ አባባሉ እውነትነት ያለው ሆኖ ስለአገኘሁት እንጂ ለነገሩ ማርክስን በደንብ ሳያውቁ ማርክሲስትም ሆነ ፀረ ማርክስሲት መሆን አይቻልም። የተቃውሞ ፖለቲካ ፓርቲዎች የፖለቲካ ምኅዳሩ እንዲሰፋ፣ ምርጫው ፍትሐዊና ገለልተኛ እንዲሆን ያቀረቧቸው ጥያቄዎች በአግባቡ ሳይመለሱ ወደ ምርጫው እንደማይገቡ በሙሉ ድምፅ ወስነዋል። ይህ ትብብር ቀጣይነት የሚኖረው ከሆነ በእውነቱ በጣም ታሪካዊ ሊባል የሚችል ነው። የዛሬው ጽሑፌ በዚህ ርዕሰ ጉዳይ ላይ የሚያተኩር ሆኖ በቀጣይ ቢደረጉ መልካም ነው ብዬ በማስባቸው ነገሮች ላይ የራሴን ሐሳብ ለመሰንዘር ነው። ኻያ ስምንት ተቃዋሚ የፖለቲካ ፓርቲዎች ምንም ውጤት በሌለው ምርጫ አንሳተፍም፣ የአገር ሀብትም በማባከኑ ወንጀል ላይ ተሳታፊ አንሆንም ብለው ራሳቸውን ከምርጫው ማግለላቸው በራሱ ትልቅ ነገር ነው። በእኔ እይታ ከዚህ ረብ የለሽ የምርጫ ሂደት ራስን ማግለል ከሰላማዊ ዐመፅ አልቦ ትግል አማራጮች አንዱ ነው ከዐምባገነን መንግሥት ጋር አለመተባበር ይህ በራሱ ግን በቀጣይ እርምጃዎች እስካልተደገፈ ድረስ ውጤቱ ምንም የውሳኔ አማራጭ ሊሆን ይችላል። ማርክስ የፕሮግራም ጋጋታ ብቻውን ለውጥ አያመጣም ብሏል። ይህ ሐቅ አሁንም ይሠራል። ወደ ውጤት የማይቀየር ዘጠና ዐይነት ፕሮግራም መኖሩ ምንም አይፈይድም። ትግሉን ለማካሄድ መሠረታዊ በሆኑ ተጨባጭ አጀንዳዎች ላይ ብቻ ተመርኩዞ፣ ባለው ላይ እየተደመረ የሚሄድ የተመረጠ ፖለቲካዊ እንቅስቃሴ መኖር አለበት። ወደ ምርጫ መግባት አሁን ባለው ተጨባጭ ሁኔታ ተመራጭ የትግል ስልት አይደለም። ከዚህ አንጻር አሁን ወደ ምርጫ አለመግባቱ ቀዳሚው ተመራጭ ስልት ሆኖ ተገኝቷል ማለት ነው። ከዚህ በኋላስ ምን እናድርግ የሚል ጥያቄ መምጣቱ የሚጠበቅ ነው። በተስፋ መቁረጥ፣ አንገት ደፍቶ መቀመጥ ፖለቲካዊ ለውጥ ለማምጣት ተሰልፈናል ከሚሉ ኅይሎች የሚጠበቅ ነገር አይደለም። በዚህ ጊዜ ትክክለኛው አማራጭ የሚሆነው ሰላማዊ፣ ዐመፅ አልቦ ትግል ለማካሄድ መነሣት ነው። ይህ ሰላማዊ፣ ዐመፅ አልቦ ትግል ጄን ሻርፕ ከዐምባገነንነት ወደ ዴሞክራሲ በሚለው መጽሐፉ ላይ እንዳስቀመጠው ደረጃዎች አሉት። ሰሞኑን በጋራ በተደረሰበት ውሳኔ አንዱን ብቻ ነው በተወሰነ መልኩ የተጠቀምነው፤ ገና ደረጃዎች ይቀራሉ ማለት ነው። እንግዲህ ተግቶ ደረጃ በደረጃ አንድ በአንድ መተግበር ያስፈልጋል። ይህ ትግል ጥብቅ ዲሲፒሊን የሚጠይቅ፣ ነገሮች ባልታሰበ ኹኔታ ወደ ዐመፅና ብጥብጥ እንዳያመሩ መጠንቀቅን የግድ የሚል፣ ሐላፊነት የሚሰማቸው ሰዎች ብቻ ሊያደርጉት የሚችሉት ነገር ነው። እንደ ማኅተመ ጋንዲ ያለ የሞራል ልዕልና ያለው መሪ፣ እንደ ሕንዶች ያለ ሥርዐት ያለውና በአንድ ላይ ያለልዩነት የሚሰለፍ ሕዝብ መፈጠር ይኖርበታል። ይህ እንዲኾን ከተፈለገ በመጀመሪያ እንደ ሕዝብ ያሉብንን ልዩነቶች ለማጥበብና ለማመቻመች ጠንክሮ መሥራት ያስፈልጋል። ቀጥሎ መሠራት ያለበት ስለሰላማዊ ዐመፅ አልቦ ትግል በስፋትና በጥልቀት ማስተማር፣ ለዚህ መርሕ በተግባር መገዛት እንዲቻል ማለማመድ ያስፈልጋል። በዚህ ዙሪያ ሙስሊም ወንድሞቻችን እስካሁን እያሳዩት ያለው ሰላማዊ ተቃውሞ የሚደነቅ ነው። አገር በቀል የሰላማዊ ትግል ስልት በመሆኑ ለእኛ ጥሩ ትምህርትና ሞዴል ሊሆን የሚችል ነው። ይህ በራሱ የሚያሳየው ነገር አለ፤ ሕዝባችን በአግባቡ የሚመራውና አምኖ ሊከተለው የሚችል መሪ ድርጅት ካገኘ ሰላማዊ ትግል ለማካሄድ አያዳግተውም። እዚህ ላይ መሠመር ያለበት አንድ ዋና ነጥብ ግን አለ፤ ይህ ዐይነቱ የፖለቲካ ትግል እርስ በርስ ለስድብና ለዱላ የሚገባበዙ የፖለቲካ መሪዎች የሚመሩት ሊሆን አይችልም። በትምህርት ብዛት ወይም በፖለቲካው ብዙ ዘመን በማስቆጠርም አይደለም። እገሌ ወደ ፓርላማ የገባው ኢሕአዴግ ስለደገፈው ነው፤ እገሌ ደግሞ የኢሕአዴግ ተለጣፊና ተቀላቢ ነው እያሉ በማውራትና በማስወራትም የሚሳካ አይደለም። ተጨባጭ አጀንዳዎችና የፖለቲካ ስትራቴጂዎች ላይ የተመሠረተ፤ ሊታይ የሚችል ተጨባጭ እንቅስቃሴ ማድረግ ግድ የሚል ነው። ትርጉም የሌለው ስብሰባ በየጊዜው በማካሄድም አይደለም። ስብሰባ በራሱ ቁም ነገር አስገኝቶ አያውቅም። ፖለቲካዊ ትግል ማካሄድ ማለት በየጊዜው ስብሰባ ማካሄድ ማለት አይደለምና። የፖለቲካ አመራሮቹ፣ ፖለቲካውን በተገቢው ሁኔታ ለመምራት ወገባቸውን ጠበቅ፣ ምራቃቸውን ዋጥ አድርገው መነሣት ይኖርባቸዋል። ሕገ መንግሥቱን ለማስከበር በሚደረገው ትግል ሐላፊነት ወስደው ለመምራት፣ መታሰርም ካለ ለመታሰር ዝግጁ መሆን ያስፈልጋል። እኔ ሜዳ ሜዳውን ነው መታገል የምፈልገው እንጂ መታሰር እፈራለሁ የሚል የፖለቲካ መሪ ካለ አቋሙን መመርመር፣ ካልኾነም ራሱን ከአሁኑ ከፖለቲካው ማግለል አለበት። ከዚህ በኋላ በፖለቲካው የሚኖሩና ለፖለቲካው የሚኖሩ ሰዎች መንገዳቸው አንድ ላይ መሆን የለበትም። ሕገ መንግሥቱን የሚጥስ መንግሥት ባለበት አገር፣ ሕገ መንግሥቱን ለማስከበር መነሣት በራሱ ወንጀል ሆኖ እስር ቤት ሊያስወርድ እንደሚችል ምንም ጥርጥር የለውም። ራሳቸውን ከምርጫው ያገለሉት ፓርቲዎች ቀጣይ ርምጃ መሆን ያለበት፣ ሕዝቡን ሰብስቦ ማነጋገር ነው። በምርጫው ላይ ለመሳተፍ የምርጫው ሜዳ ይስተካከል፣ ምርጫ ቦርድም ገለልተኛ ይሁን ብለን የጠየቅነው ጥያቄ፣ የኢሕአዴግ መንግሥትና ምርጫ ቦርድ የዝሆን ጆሮ ሰጥተውታል። ይህ ጥያቄአችን ተቀባይነት አግኝቶ ተፈጻሚ እስኪኾን ድረስ ሕዝቡ ሰላማዊ ትግል እንዲያካሂድ መጥራትና መምራት ያስፈልጋል። ፓርቲዎቹ አባሎቻቸውንና ደጋፊዎቻቸውን ይዘው ሰልፍ መውጣት፣ አመራሮቹም ለተቃውሞ መንገድ ላይ ተኝቶ ማደርና መቀመጥ መጀመር ይኖርባቸዋል። ሕዝቡ የፓርቲዎቹን ቁርጠኝነት ሲገነዘብ በልበ ሙሉነት ለመደገፍ ይነሣል፤ መብቱን ለማስከበርም በጽናት መቆም ይጀምራል። የፓርቲዎቹ አመራሮች እንዲህ በሚያደርጉበት ጊዜ ሊታሰሩ ስለሚችሉ ሌላ ተጠባበቂ አመራር ማዘጋጀት፣ እንደገና ያ አመራር ሲታሰር ደግሞ እንደዚሁ ሌላ እየተተካ ጥያቄው እስኪመለስ ድረስ መቀጠል ያስፈልጋል። አንድ እውነት አለ፤ ሁላችንም ለመታሰርና ለመሞት እስከተዘጋጀን ድረስ፣ ኢሕአዴግ ሁሉንም ማሰር፣ ሁሉንም መግደል ፈጽሞ አይችልም። እነ አንዷለም እና እነ በቀለ ገርባ የታሰሩት ሌሎቻችን ዝም በማለታችን ነው። ይህ ሥርዐት የመለወጡ ቁርጠኝነት በሁላችን ዘንድ እስከሌለ ድረስ በተወሰኑ ሰዎች ትግል ብቻ ለውጥ ይመጣል ማለት የዋህነት ነው። ኢሕአዴግ ሁኔታዎች አስገድደውት ካልሆነ በስተቀር በእኩልነት ሜዳ፣ በገለልተኛ ዳኛ ሥር ሆኖ በምርጫ አይወዳደርም። በማያጠራጥር ሁኔታ ቢሸነፍም ሥልጣኑን በሰላም አያስረክብም። እነዚህ ቅድመ ሁኔታዎች ማለትም እኩል የመወዳደሪያ ሜዳና ገለልተኛ ምርጫ ቦርድ በትክክል እስኪኖር ድረስ በምርጫ የመሳተፉ ጉዳይ መታሰብ የለበትም። በዚህ ጉዳይ ላይ ፓርቲዎቹ ቁርጠኛ አቋም ከያዙ ገዥው ፓርቲ በምርጫ ቦርድ በኩል በምርጫ ስላልተሳተፋችሁ ብሎ የፓርቲዎቹን ሕጋዊ ሰርተፊኬት ወደ መቀማቱ እንደሚገባ ምንም ጥርጥር የለውም። በዚህ ጊዜም ቢሆን ትግሉ ወደ ህዝባዊ ንቅናቄ እንዲሸጋገር ተግቶ መሥራት እንጂ መደናገጥ አያስፈልግም። የግብጽ ሙስሊም ወንድማማች ፓርቲ ሕጋዊ ዕውቅናውን በሙባረክ መንግሥት በኩል ቢያጣም እውነተኛውን ህልውናውን ግን አላጣም ነበር። ሌላው ቀርቶ አባላቱ በግል እየተወዳደሩ የፓርላማውን አሥራ አምስት በመቶ መቀመጫ እስከመያዝ የደረሱበት ጊዜ ሁሉ ነበር። ከዚህ የምንረዳው አንድ የፖለቲካ ፓርቲ የምስክር ወረቀቱ ሲቀማ የሚጠፋ ከሆነ ሲጀመር የፖለቲካ ፓርቲ አልነበረም ማለት ነው። የአንድ ፖለቲካ ፓርቲ ህልውና በጠንካራ ሕዝባዊ መሠረት ላይ እንጂ በሰርተፊኬት ላይ መቆም የለበትም። ስለዚህ ህልውናውን አላግባብ በሚያጣበት ወቅትም ቢሆን ትግሉ ባለው ሕዝባዊ መሠረት መቀጠል የሚችል፣ ከሰርተፊኬት በላይ የሆነ አቅም ያለው ኅይል መሆን መቻል ይኖርበታል። አንድ ፖለቲካዊ ፓርቲ ጽኑ ሕዝባዊ መሠረት፣ ጠንካራ አደረጃጀትና አመራር ከሌለው በስለላ፣ በጦር፣ በኢኮኖሚና በመዋቅር በደንብ የተደራጀን መንግሥት ማሸነፍና ሥርዐት መለወጥ አይችልም። ከሁሉም በላይ በእኛ አገር ያለውን ተጨባጭ ፖለቲካዊ ሁኔታ በደንብ ማጤን ያስፈልጋል። የአገራችን ችግር የሥልጣን ጥያቄ ብቻ አይደለም። ትግሉ የርእዮተ ዓለም ትግል መሆኑንም መረዳት ያስፈልጋል። ሁለት አብረው ሊሄዱና ሊታረቁ የማይችሉ የአብዮታዊ ዴሞክራሲና የሊበራል ዴሞክራሲ ትግል ነው እየተካሄደ ያለው። ኢሕአዴግ መሠረቱ ማርክስሲት ድርጅት ስለሆነ ይህን ቅራኔ በሚገባ ይረዳዋል። ዋናው ነጥብ ኢህአዴግ በትክክል በሁሉም ነገር እስካልተሸነፈ ድረስ በምርጫ ስለተሸነፈ ብቻ ሥልጣኑን ያስረክባል ማለት እንዳልሆነ በደንብ መታወቅ አለበት። ኢሕአዴግ ሁልጊዜ በምርጫ የሚወዳደረው እንደሚያሸንፍ እርግጠኛ ሆኖ ነው። እንደሚሸነፍ ቢያውቅ፣ ማወቅ ሳይሆን ቢጠረጥር እንኳ ወደ ምርጫ ውድድር አይገባም። ስለዚህ ከገዢው ፓርቲ ጋር በምርጫ ለመወዳደር የሚቻለው በመጀመሪያ ነፃና ገለልተኛ ምርጫ ቦርድ እንዲሁም እኩል የውድድር ሜዳ ሲፈጠር ብቻ ነው። ኢህአዴግ ይህን አምኖ እስኪቀበል ድረስ ግን ሰላማዊ ትግሉን ብቻ አጠናክረን መቀጠል ይኖርብናል። ኢሕአዴግን ወደዚህ ደረጃ ሳያመጡ ከእርሱ ጋር በምርጫ መወዳደር እርሱን ከማጀብ፣ የእርሱን ድል ከማድመቅ ውጪ ትርጉም አይኖረውም። በማጀቡ ሂደት ከአሁን በፊት እንደታየው የተወሰኑ የተቃዋሚ ፓርቲ ተመራጮችን ወደ ፓርላማ ማስገባት ይቻል ይሆናል። የሥርዐት ለውጥ ግን በዚህ መንገድ አይመጣም ፤ እስከአሁን የተጓዝንበት ልምድ የሚያሳየውም ይሄንኑ ነው። ድል ለኢትዮጵያ ሕዝብ

መናገር ከንቱ ነው ካልተገኘ ሰሚ

ከበደ ሚካኤል ከዕለታት አንድ ቀን አንድ ልዑል ባላጠፋው ጥፋት ይረገማል አሉ፡፡ ትልቅ ጫካ ውስጥ ብቻውን እንዲኖርም ይደረጋል፡፡ እርግማኑም በአንድ ዓመት ውስጥ ያቺን የተፈቀደችለትን አንድ ቃል ሳይናገር ከቀረ በሚቀጥለው ዓመት አንድ ቃል ይጨመርለታል፡፡ በሁለተኛው ዓመት ላይ ሁለት ቃል መናገር ይችላል ማለት ነው፡፡ በሁለተኛው ዓመት ምንም ቃል ካልተናገረ በሶስተኛው ዓመት ሶስት ቃል ይናገራል፡፡ አንድ ቀን በዚያ ጫካ ውስጥ የምትንሸራሸር ውብ ልዕልት ያገኛል፡፡ ይህ ቀረው የማይባል ቁንጅና፣ ይህ ቀረው የማይባል የሰውነት ቅር፣ ወገቧ ላይ የተኛ ፀጉር፣ ይቆጡኛል ያለ ልከኛ ባተ ተረክዝ ያላት ናት፡፡ ልዑሉ በልዕልቲቱ ውበት በጣም ይማረካል፡፡ መማረኩን ለመግለግና ፍቅሩን ለመግለ ቃላት ያስፈልጉታል፡፡ የተፈቀደለት ቃል ደግሞ በዓመት አንድ ብቻ ነው፡፡ ስለዚህ እንዲህ ሲል አሰበ በቃ የዛሬ ሁለት ዓመት የእኔ ቆንጆ ለማለት እንድችል፣ ሁለት ዓመት ሳልናገር መቆየት አለብኝ አለ፡፡ ሁለት ዓመት ከቆየ በኋላ ግን እንዲህ የሚል ሀሳብ መጣላት የእኔ ቆንጆ ማለት ብቻውን ምን ይጠቅማኛል፡፡ አንድ ዓመት ምንም ሳልናገር ልቆይና የኔ ቆንጆ አፈቅርሻለሁ ብላት ይሻላል አለ፡፡ ሶስተኛ ዓመት ምንም ቃል ሳይናገር ቆየ፡፡ ሆኖም አንድ ሌላ ሀሳብ መጣላት የእኔ ቆንጆ አፈርቅሻለሁ ማለት ብቻውን አይጠቅመኝም፡፡ ላገባት እንደምፈልግ ልገልላት ይገባል፡፡ ስለዚህ የእኔ ቆንጆ አፈቅርሻለሁ፣ ልታገቢኝ ፈቃደኛ ነሽ ብላት ይሻላል አለና አሰበ፡፡ እነዚህን ቃላት ለመናገር የሚያስፈልጉት ስድስት ዓመታት ናቸው፡፡ ስለዚህ ስድስት ዓመት ምንም ቃል ሳይናገር ቆየ፡፡ በመጨረሻ ወደ ልዕልቲቱ ሄደና በወጉ እጅ ነሣ፡፡ ከዚያም እፊቷ ተንበረከከና፤ የእኔ ቆንጆ፤ አፈቅርሻለሁ፡፡ ልታገቢኝ ፈቃደኛ ነሽ አለ፡፡ ልዕልቲቱ በደምብ አልሰማቸውም ነበረና፤ ምናልከኝ አለችው፡፡ የስድስቱ ዓመት ድካሙ ቀለጠ፡፡ አለመናገር ትልቅ እርግማን ነው፡፡ ተናግሮ አለመደመጥም ሌላ ትልቅ መርገምት ነው፡፡ ከሁለቱም ይሰውረን፡፡ ከአንድ ብር ላንድ ወገን ወደ አንድ ቃል ባንድ ዓመት እንዳንሸጋገር እንፀልያለን፡፡ የምንፈልገውን ስናጣ እንጨነቃለን፡፡ እንደበራለን፡፡ የምንፈልገውን ስናገኝ ደግሞ እንሰለቻለን፡፡ በዚህ ምክንያት ህይወት የጨንቀት የመሰልቸት ዑደት ይሆንብናል ይላሉ ሻውፕነር እና ቡድሐ፡፡ ከዚህም ይሰውረን፡፡ አለቆችና የፖለቲካ መሪዎች የሚፈልጉትን መናገር የመናገር ነፃነት አይሆንም ይለናል ሮበርት ግሪን፡፡ በእርግጥም ካለመናገር ይቆጠራል ብንል ያስኬደናል፡፡ የልባችንን አልተናገርንምና፡፡ ፈረንጆች የሚሉት ነገር አለ፡፡ አጉል መስማማትና እሺ እሺ ማለት ከመዋሸት አንድ ነው፤ እንደማለት ነው፡፡ በየግምገማው፣ በየስብሰባው፣ በየኮንፈረንሱ የምናየውና የምንሰማው ነገር ይህንኑ ያፀኸይልናል፡፡ መናገር የሚችሉት የተስማሙት መሆናቸውና የማይናገሩት ያልተስማሙት መሆናቸው የሀገራችን ዕውነታ ከሆነ ቆይቷል፡፡ የፈሩ የዲሞክራታይዜሽኑ ዲሞክራሲው የማስፈኑ ሂደት አካል ናቸው በሚል መቼም መስማማት ያዳግታል፡፡ የፍርሃት መንገድ የግልነቱ ተፃራሪ ነው፡፡ ግልነቱ ሳይኖር ዲሞክራሲው አለ ማለት ደሞ ቢያንስ የዋህነት ነው፡፡ እንዲህ ያለው ነገር በታሪክ ሲታይ የሩሲያውን ክሩስቼቭን ያስታውሰናል፡፡ በሩሲያው ስታሊን ይሠራ የነበረው ክሩስሼቭ አንድ ስብሰባ እየመራ ሳለ ስታሊንን ያወግዘዋል፡፡ ከተሰብሳቢዎቹ መካከል ከስታሊን ጋር አብረህ ትሠራ የነበርከው አንተ ራስህ ነህ፡፡ ያን ሁሉ ጥፋት ሲፈም ለምን ተው አላልከውም ሲል ጠየቀው፡፡ ክሩስቼቭ የተናገረውን ሰው አላየውም ነበረና፤ ማነው አሁን የተናገረው እጁን ያውጣ አለና ጮኸ፡፡ ምንም እጅ ሳይወጣ ቀረ፡፡ ይሄኔ ክሩስቼቭ፤ ይሄውላችሁ፤ ያኔ ስታሊንን ለምን ተው እንዳላልኩት አሁን ገባችሁ አለ፡፡ በገዛ ምሣሌያቸው ስታሊንን መናገር እንዴት እንደሚያስፈራ፣ እያንዳንዱ ቃል እንዴት አንዳንድ ቅጣት እንዳረገዘ፣ በምን ተተርጉሞ ወንጀል ሊሆን እንደሚችል አስረዳቸ፡፡ ለነገሩ ባልታዛር ግራሺያን እንደሚለን ዕውነት በአጠቃላይ የሚታይ እንጂ የሚሰማ ነገር አይደለም፡፡ ያ ማለት ግን አንናገር ማለት አይደለም ፡፡ ምንም ሳይነካው ያስተካከለው እንዳስመሰለው የማይክል አንጄሎ ሐውልት አንዳንድ ዕውነት ፍንትው ብሎ ሊታይ ይችላል፡፡ አንዳንድ ዕውነት ግን ደጋግመው ካልተናገሩት አይሰማም፡፡ የመናገር ነፃነት ዋናነት አንዱ ገታው ይሄ ነው ስለሚታየው ለመናገር መቻል፡፡ የሚታየውንና የሚሰማውን የማያምኑ ብፁዓን አይደሉም፡፡ የግብር አከፋፈል ሥርዓትን፣ የንግድ ህግን፣ የመንግሥት ፖሊሲዎችንና አተገባበራቸውን፣ የነዋሪውን ህዝብ አቤቱታና ብሶት፣ የወጣቱን ዕውነተኛ ስሜትና የተረካቢነት መንፈስ ማጣት፤ የምንናገርበት አንደበት፣ የምንጽፍበት አቅም የሚወለደው ከመናገርና መጻፍ ነጻነት ነውና ያንን ይባርክልን፡፡ ዕድገትም ልማትም ያለመናገርና መጻፍ ነፃነት ዕውን እንደማይሆኑ ልብ እንበል በራሱ ሰናይ ምግባር ሆኖ የማይወሰድ ቢሆንም አንዳንዴ መታመም መቸገር አስፈላጊ ነው የሚሉ አሉ፡፡ መቸገርና መሰቃየት ወደትክክለኛ የሥርየት መንገድ የሚያመራ ሊሆን ይችላል ከሚል እሳቤ ነው፡፡ አስቸጋሪ የሚሆነው እኛ ራሳችን የችግሩ መንስኤና አካል ስንሆን ነው፡፡ ዛሬ ስለሀገራችን ድርቅ የሚነግረን ሌላ ዲምብልቢ አያስፈልገንም፡፡ ረሀብና ድርቅን ለማሳወቅ የመናገር ነጻነት ነው የሚያስፈልገን፡፡ ይህንን ለማዳመጥ ዝግጁ የሆነ ሥርዓት ማግኘትም መታደል ነው፡፡ ምን ቢባል ምንም ግን ሊኖረን የምንፈልገው ዲሞክራሲ ከውጪ በውጪ ምንዛሪ የምንገዛው መሆን የለበትም፡፡ ረሀብና ድርቅን የሚታገል፣ ጠንካራ ዕምነት ያለው ህዝብ የሚፈጥርልን የመናገር ነጻነት ነው፡፡ የተጎዳው ህዝብ ቁጥር፣ የጉዳቱ መጠን፣ ምን ያህል ጉዳቱ ሊዘልቅ እንደሚችል ተጓዥ ጋዜጠኛ የእርዳታ ድርጅት ሠራተኛ ወይም ቱሪስት እስኪነግረን ወይም እስኪጽፍብን መጠበቅ የለበትም፡፡ እኛው እንናገረው የመናገር ነጻነት የዚህ ዋስትና ነው፡፡ ደራሲ ከበደ ሚካኤልን ደግመን የምናስታውሳቸው ለዚህ ነው፡፡ እስቲ ተመልከተው ይህ አወራረድ

ልጅህ ሞኝም፣ ጠብደልም አይሁንብህ ብትመክረው አይሰማ፣ ታግለህ አትጥለው

በጥንት ዘመን በፖላንድ አገር የኑሮውድነት በጣም ከፋና አሉ፤ ከባድ የሥጋ እጥረት ተፈጠረ፡፡ ህዝቡ በጣም ተማረረ፡፡ ዝቅተኛው የሠራተኛ መደብ ብዙ ብዙ ጥያቄ እያነሳ ምሬቱንይገልጽ ጀመር፡፡ በዚህ የፖላንድ የሥጋአጥረት ላይ በመመሥረት በርካታ ቀልዶች፣ ተረቶችና ዕንቆቅልሾች እንደጉድ ፈሉ፡፡ እንደማንኛውም አገር፡፡ እንደሚከተለው ያሉ፡ ከዕለታት አንድ ቀን በቀዝቃዛው ጦርነት ወቅት፣ አለም በሁለት ጎራ ፍርጥም ብላ ተከፍላ በነበረች ጊዜ፤ ባንድ ፊት አሜሪካ፣ በሌላ ፊት ሩሲያ ነበሩ መሪ ተዋንያኑ፡፡ ታዲያ በአንድ የቴሌቪዥን የጥያቄ ፕሮግራም ላይ የመጨረሻውን ማጣሪያ አልፈው ለዋንጫ የደረሱት አገሮች በመወዳደር ላይ ናቸው፡፡ የህንድ ምሁር፣ የአሜሪካ ምሁርና የሩሲያ ምሁር ናቸው የመጨረሻ ተጋጣሚዎቹ፡፡ ጥያቄውን የሚያቀርበው የቴሌቪዥን ፕሮግራም መሪ፤ እንዲህ ሲል ጠየቀ፡ በፖላንድ የሥጋ እጥረት ለምን ኖረ፤ እንደማለት ነው፡፡

የሚደርሰኝ አስተያየት አበረታች ነው

የእኔ ሥራ ሁልጊዜ መሥራት ነው፡፡ ለእኔ የሚገባኝ በመሥራቴ ትምህርት እየተማርኩ እንዳለሁ ነው፡፡ ለሙያው ያደረኩትን አስተዋጽኦ በሚመለከት የሚያውቀው ተመልካቹ ነው፡፡ የሚደርሰኝ አስተያየት ደግሞ አበረታች ነው፡፡ ለእኔ ይሄንን ማግኘቴ በጣም ደስ የሚያሰኘኝ እና ወደ ተሻለ ነገር የሚገፋፋኝ ነው፡፡ እኔ እንደ ባለሞያ ዕድገቱን ሳይ ለምሳሌ ሔሮሺማ ደረጃውን የጠበቀ ሥራ ነው፣ ተመልካችም ጥሩ አስተያየት ይሰጠናል፡፡ ስለዚህ ሙያው ማደጉን ያሳያል፡፡ በዓለም ላይ የተከሰቱት የእርስ በርስ ጦርነት፣ ድርቅ እና የተፈጥሮ አደጋዎች አሰቃቂ ክስተቶች ናቸው፡፡ በ ዓ ም ኢትዮጵያ ሁሉም ሰው የሚደሰትባት፣ የሚጠግብባት ፍቅር እና ሠላም የሠፈነባት፤ አንድም ሰው ዳቦ አጥቶ የማይራብባት ኢትዮጵያን እመኛለሁ፡፡ መሠረት መብራቴ ተዋናይ

ተቃዋሚዎች ሰላለፈውና ሰለ አዲሱ ዓመት

በአጭር ጊዜ የሚታየኝ ተስፋ የለም በ አጣሁት የምለው ነገር የለም በግሌ፡፡ በአገሪቱ ግን የታጡ ብዙ ነገሮች አሉ፡፡ በደቡብ እና በደቡብ ምስራቅ የአገሪቱ ክፍሎች ድርቁ እና ረሀቡ እጅግ ተስፋፍቶ መሄዱ ያሳዝናል፡፡ መንግሥት ድርብ አሀዝ እድገት አምጥቻለሁ በሚልበት ሰዓት ይሄን ነገር መቋቋም አለመቻሉን ትልቅ ችግር እና እጦት አድርጌ አየዋለሁ፡፡ ሁለተኛው በተለይ የዋጋ ንረቱ የከተማውን ህዝብ ለረሀብ የዳረገው መሆኑ ነው፡፡ መንግስት ችግሩን መፍታት ተስኖት አንዴ የዋጋ ተመን ሌላ ጊዜ የተለያዩ ነገሮችን ሲሞክር በነጋዴውና በዜጋው ላይ ጥፋት ጉዳት አድርሷል፡፡ በአባላቶቻችን ላይ እስርና ወከባ መፈሙ የኢትዮጵያ የፖለቲካ ምህዳር የባሰ መጥበቡን ያሳያል፡፡

እንዴት ነህ ህዝቤ ዘውድአለም ታደሠ

አማን መዝሙር እንዴት ውለሃል አንተ ስመ ብዙ ህዝብ ሐገር አማን ነው ወይ እንደው አንተን ህዝብ ዝም ብዬ የጎሪጥ ስሾፍህኮ እያናደድክ ታሳዝነኛለህ፤ የምር ደሞ የስምህ ብዛት ከሃምሳ ምናምን አመት በፊት ጃንሆይ ያቺን የባቄላ ፍሬ የምታህል ውሻቸውን ፀጉር ዳበስ እያደረጉ ኩሩው ህዝባችን ብለው የጠሩህ ደርግ መጥቶ ኩሩው የሚለውን ስም ላሽ ብሎ ጭቁኑ እያለ የሰየመህ በመራራ ትግል ደርግን ጥሎ የመጣው መንግስት ደግሞ ምስኪኑ ሰላም ወዳዱ ልማታዊው ምናምን እያለ የወል ስም የሰጠህ አንዳንዱ ደግሞ እንደ ሰንበቴ ድፎ እየቆራረሰህ ትምክህተኛ፣ ጠባብ፣ ዘረኛ፣ እያለ እንደ ክርስትና ልጁ ስም ሲያወጣልህ አሜን ብለህ የኖርክ፣ ወሰድ ሲያደርግህ ደግሞ ባወጡልህ ስም እየተጠራራህ ስትቧቀስ የከረምክ ጥሪትህ ትንሽ ስምህ ብዙ የሆንክ፤ እንደ ኬኔዲ መንገሻ ድምፅ አንጀት የምትበላ ህዝብ ኑሮ ካሉት መቃብር ይሞቃል የሚል ተረት እየተረትክ፣ ስትፅናና የመቃብር ስፍራ ሺ ብር ገብቶብህ ግራ የገባህ ትከሻህ እንደ ሴቶች ቦርሳ ሁሉን የሚሸከም፤ የችግር ቤተ ሙከራ የሆንክ ህዝብ እንዴት ነህ ለዘመናት ረሀብና ችጋር መሃል ባልገባ እየተጫወተብህ ጎተራው ሙሉ፣ ሐገሩ ጥጋብ ምናምን በሚል ዘፈን ወገብህ እስኪሰበር እስክስታ የምትወርድ፣ ውሃ እንደ ሌባ በሌሊት መጣች አልመጣች ብለህ ተሰልፈህ እየቀዳህ እምዬ ሐገሬ ፏፏቴሽ ማማሩ በሚል ዘፈን የምትቦርቅ፣ ጎንህን የምታሳርፍበት ሃሳብ መስጫ ሳጥን የምታህል ጎጆ ተነፍጎህ ጋራው ሸንተረሩ ምናምን እያልክ ራስህ ላይ ሙድ የምትይዝ የአለም ቀበሌ የደሃ ደሃ የሚል መታወቂያ የሰጣት ሐገር ላይ እየኖርክ፣ ዘፈን ላይ ያለችውን ጥጋብ በጥጋብ የሆነች ሐገር የሙጥኝ ብለህ ግራ ተጋብተህ አለምን ግራ የምታጋባ፣ ዘጠኝ የኔታ የማይፈታህ ቅኔ የሆንክ ፍጡር ሐገር ውስጥ አቧራና ትቢያ አማሮህ በሊቢያ አቆራርጠህ፣ ባህር ማዶ ከተሻገርክ በኋላ የኩበቱ ሽታ ናፈቀኝ እያልክ የምታለቃቅስ ፕሮፌሽናል አዝግ ህዝብ የተሾመ ሁሉ ቫንዳም ቫንዳም ሲጫወትብህ፣ የእድር ዳኛ እንኳ ባቅሙ አናትህ ላይ ሱቅ ካልከፈትኩ እያለ ሲያማርርህ፣ ሐገርህ ላይ ሶስት ምስክር ጠርተህ ካገኘኸው የቀበሌ መታወቂያ ውጪ ቤሳ ቤስቲ አጥተህ እንዳልኖርክ ሁሉ፤ ሰው ሐገር ሄደህ እህል በልተህ ነፍስህ መለስ ስትል ምን አለኝ ሐገሬ እያልክ ነጠላ ዜማህን የምትለቅ አላጋጭ ፍጥረት ዋሽተህ አጣልተህ ዋሽተህ የምታስታርቅ፣ እንደገና ዋሽተህ የምታጣላ ስራ ፈት፣ እንቦጭን በሚያስንቅ የመራባት ጥበብህ መቶ ሚሊዮን የዘለልክ የምትበላው ሳይኖርህ የሚበሉ ልጆች ፈልፍለህ የምታሳድግ ታምረኛ ዜጋ ምን የመሰለ የፍቅር ዘፈን ላይ ጦርና ጎራዴ ይዘህ የምትሸልል ጀብደኛ ማህበረሰብ ብዙ ሰው ከፈወሰው አክሊሉ ለማ ይልቅ ብዙ ሰው የገደለን ሽፍታ የምታወድስ ገዳይ ገዳይ ያልሽው አባትሽ አይገድል፣ አርሶ ያብላሽ እንጂ ሆድሽ እንዳይጎድል እያልክ ከገበሬ ይልቅ ነፍሰ ገዳይነትን ሙያ አድርገህ በረሃብ የምታልቅ ምስኪን ማህበረሰብ አያትህ ድንጋይን እንደ ዝግባ ዛፍ ጠርቦ፣ የኪነ ህንፃ ህግን በመሻር ከላይ ወደ ታች ቤተ መቅደስ ቀለሰ፣ አለት እንደ ቢላዋ ሞርዶ ጡብ እንደ እርሳስ ቀርፆ ስልጣኔውን በአንድ ሃውልት ላይ አተመ፣ ከቅጠላ ቅጠል ውብ ቀለማትን ጨምቆ ፍልስፍናውን በብራና ላይ አኖረ አንተ ድንጋይ ስታይ ወደ ጭንቅላትህ የሚመጣው ግዙፍ ቤተ መቅደስ መቀለስ ሳይሆን እንደ ቃየን ወንድምህን መፈንከት ነው አዎ አባትህ ንፋስ ስልክ ቀለም ፋብሪካ ከመፈጠሩ ከሺህ አመታት በፊት ከዛፍ ቅጠል ውብ ቀለማትን ፈጥሯል አንተ ልጄ በለጬ ወይም ገለምሶ ካልሆነ ወደ ቅጠል ፊትህን አታዞርም ላንተ ቅጠል ሁሉ የሚከፈለው በሁለት ነው የሚቃምና የማይቃም አያቶችህ ከሺህ አመታቶች በፊት ገዳ የሚባል ድንቅ ስርአት ዘርግተው አለምን አስደመሙ ከአለም ቀድመው ዘመኑ፣ ከአለም ቀድመው የሞራል ልእልናቸውን አስመሰከሩ አለምን አስተማሩ አለም ን ከማወቋ በፊት አያቶችህ ጉዲፈቻ ብለው ጀምረውታል አሜሪካ መስጠት ከመጀመሯ በፊት አያቶችህ ሞጋሳ ብለው በቀለምና በባህል ለማይመስላቸው ስደተኛ መኖሪያ ስፍራና ዜግነት ይሰጡ ነበር አንተ ዘንድሮም ስለ ሰው ልጆች አልገባህም፣ ሁለት የህዝብ ሽንት ቤትና አንድ ቦኖ ውሃ ካላት ቀበሌዬ ውጡ እያልክ ወገኖችህን ታሳድዳለህ አያቶችህ ግን በገዳ ህግ ውስጥ ከሺህ አመታት በፊት ስለ እንስሳት መብትና አያያዝ አርቅቀው ነበር አያቶችህ ፊደል ቀርፀው እውቀትና ጥበባቸውን በራሳቸው ቋንቋ ውስጥ ሸሸጉ፤ ግእዝ ፣ እዝል ፣ አራራይ ብለው የራሳቸውን ዜማ ቀመሩ፣ ሰባቴ በወደቁ ጊዜ ከትሏ መነሳትን ተማሩ ጥጥ አቅጥነው የራሳቸውን አልባሳት ፈበረኩ፣ ሸንበቆ ቦርቡረው ዋሽንት ሰሩ፣ ጅማት ወጥረው መሰንቆ ፈለሰፉ፣ ቆዳ ፍቀው ከበሮ ወጠሩ፣ አያቶችህ በራሳቸው ፍቅር የወደቁ፣ ማንንም የማይኮርጁ፣ ማንንም የማይመስሉ ነበሩ ቋንቋቸው ፣ ህጋቸው፣ አልባሳቸው፣ የሙዚቃ መሳሪያቸው፣ ዜማቸው ሁሉ ማንንም አይመስልም ነበር አያቶችህ የሰውን የፈጠራ ውጤት እንደ መና ተቀምጠው የሚጠባበቁ አልነበሩም ራሳቸው ፈጣሪዎች ነበሩ ፈላስፋና ልሂቃን ነበሩ አንተስ በሃያ አንደኛው ክፍለ ዘመን ከተፀዳዳህ በኋላ እጅህን ታጠብ ተብለህ የምትመከር፣ ከኢኳቶሪያል ጊኒ ቀጥሎ በመሀይምነት አንደኛ ወጥተህ ጊኒን ግን እንዴት በለጥካት ፤ፖለቲካን ከፖለቲካ ልሂቃኑ በላይ ተዘፍዝፈህ የምትተነትን ደፋር ጀነን ብለህ አደባባይ መሃል የመንግስት ስልክ እንጨት በሽንትህ የምታጠጣ ሐገር ወዳድ ህዝብ ጫልቱ ን የመሰለ ውብ ስም ስድብ መስሎህ ልታንጓጥጥ የምትሞክር፣ የኢትዮጵያ ፓስፖርት ይዘህ ዳውን ዳውን ኢትዮጵያ ስትል የምትውል፣ ኢትዮጵያ ኢትዮጵያ ስትል እየዋልክ ሱርማውን፣ ከፊቾውን፣ ሽናሻውን፣ መዠንገሩን፣ ከእነ መፈጠራቸው የማታውቅ፣ አንድ ደሃ በቆንጨራ ገድለህ ብሔርህን ነፃ ያወጣህ የሚመስልህ፣ ባጭሩ ብሔርተኝነቱንም፣ አሃዳዊነቱንም በቅጡ ሳትችልበት ቀርተህ፣ የአለም መዝናኛ ሆነህ የቀረህ ድፍን መንጋ ኑሮ እንዴት ይዞሃል ረሃብና ድህነት እንዴት እያደረገህ ነው አሁንም ፀጉርህን በተልባ ፈርዘህ ቺክ ትጀነጅናለህ ወይ አሁንም የነጋዴ በግ ቀምተህ ሆድህን ትሞላለህ ወይ አሁንም ሽማግሌን በጠረባ እየጣልክ ቫንዳም ቫንዳም ትጫወታለህ ወይ አሁንም ዋሊያ ቢራ ጠጥተህ ቆርኪውን ትፍቃለህ ወይ አሁንም እኔ ነኝ ያለ በሚል ዘፈን ልብህ ተነፍቶ፣ በባዶ ሜዳ ትወራጫለህ ወይ አሁንም ሰው ለፍቶ የገዛውን ቦቴ መኪናና ግሮሰሪ እያቃጠልክ ሰልፊ ትነሳለህ ወይ አሁንም ኳስ ሜዳ መሀል ምስኪን ዳኛ ደብድበህ፣ በኩራት ትንጎራደዳለህ ወይ ደህና ነህ ወይ አማን ነህ ወይ

የፕሮፌሰር መረራ ጉዲና አወዛጋቢ የጥናት ጽሁፍ በጨረፍታ

በኢትዮጵያ የሀገረ መንግስት ግንባታ የታሪክ ዳራ፡ በእኩልነት ላይ የተመሠረተች ሀገር ለመፍጠር የተደረጉሙከራዎች፣ ያጋጠሙን የታሪክ ፈተናዎችና ያመለጡን ዕድሎች በብሔራዊ መግባባት መነፅር ሲታይ አብዛኛዎቹ የሀገራችን የታሪክ ምሁራን የኢትዮጵያ ታሪክ ከክርስቶስ ልደት በፊት፤ በአስረኛው ምዕተ ዓመት የንግስት ሳባና የንጉስ ሰለሞን ግንኙነት በሚባለው ጊዜ ይጀምራል ይላሉ፡፡ ይህ ለአንዳንዶቹ የሚታመን ታሪክ ተደርጎ የሚወሰደው፤ ለሌሎች ደግሞ ተረት እንደነበረ የሚነገረው ክስተት የማስመሳያ ትርክቱ የእስራኤል አምላክ የቀባቸው ገዥዎች ተብሎ በሺዎች ለሚቆጠሩ ዓመታት ንጉሦቹ ቅቡልነትን አግኝተውበታል፡፡ በትርክቱም ሀገሪቷን እስከ ሕዝባዊ አብዮት ድረስ ያለ ብዙ ጭንቀት ገዝተውበታል፡፡ የዛሬይቱ ሰፊዋ ኢትዮጵያ እንደ ሕብረ ብሔራዊ የነገስታት መንግስት የተፈጠረችው በ ኛው የ ኛው ክፍለ ዘመን ግማሽ፤ የዘመነ መሳፍንት ከሚባለው ዘመን በኋላ ስለሆነና ዛሬም በጣም ሰፊ ቀውስ ውስጥ የከተተን ታሪካዊ ዳራም ከዚሁ ጊዜ ጀምሮ ስለሆነ፤ ጽሑፌም ከዘመናዊ ኢትዮጵያ መፈጠር ጋር በተከሰቱ ችግሮች ላይ ያተኩራል፡፡ የዘመነ መሳፍንትን ክስተት በመለወጥ የተጀመረው የዛሬዋን ሰሜናዊ ኢትዮጵያን አንድ የማድረግ ሕልም፤ በግማሽ ምዕተ ዓመት ውስጥ ከሦስት እጥፍ በላይ የሰፋች ኢትዮጵያን መፍጠር ችሏል፡፡ ይህ የታሪክ ክስተት የሦስት ምኞቶች ዉጤት ነበር፡፡ እነዚህም፡ ኛ ተበታትና የነበረችውን የዛሬዋን ሰሜናዊ ኢትዮጵያ ሕዝቦችን ለማሰባሰብ የታለመ ምኞት፣ ኛ የኦሮሞና የሶማሌ ሕዝቦችን ጨምሮ ሰፊውን የደቡብ ክፍል የማስገበር ምኞት፣ ኛ አፍሪካን ለመቀራመት ከመጡት የአውሮፓ ሀገሮች ጋር የመፎካከር ምኞት ነበሩ፡፡ እነዚህን ሦስት ምኞቶች ለማሳካት የመጀመሪያ የሆነውን ሙከራ የጀመሩት አፄ ቴዎድሮስ ነበሩ፡፡ ቴዎድሮስ ሕልሞቻቸውን ለማሳካት ጠንካራና ሰፊ ሠራዊት ማደራጀት ነበረባቸው ለዚህም ሰፊ መሬት የያዙትን ቄሶች መሬት መቀማትና ዘመናዊ መሳሪያን ከክርስቲያን አውሮፓ ለማግኘት ጥረት ማድረግ ነበር፤ የአውሮፓ መሪዎችን ማሳመን ሲያቅታቸው ደግሞ፤ ሙያው የሌላቸው አውሮፓዊያንን ሳይቀር በቤተ መንግስታቸው ሰብስበው ከባድ የጦር መሳሪያ ውለዱ እስከ ማለት ደርሰዋል፡፡ ይህም ምኞታቸዉ ይሳካ ዘንድ በነበራቸዉ የጦር መሣሪያ የአካባቢ ገዥዎችንም ለማንበርከክ ተንቀሳቅሰዋል፡፡ ቄሶችን ለመግፋት ያደረጉት ሙከራ እግዚአብሔርን የካዱ ንጉሥ ተብሎ ተሰባከባቸዉ፡፡ የአውሮፓዊያንን ዘመናዊ መሳሪያ ለማግኘት ገደብ ያለፈ ጉጉታቸው ከእንግሊዞች ጋር ያለ ጊዜ አላተማቸው የየአካባቢውን ገዥዎች በጉልበት ለማንበርከክ እጅና አንገት በመቁረጥ የገፉበት ሙከራ ከእንግሊዞች ጋር ለመዋጋት የቁርጥ ቀን ሲመጣ፤ የትግራይ፣ የወሎ፤ የጎጃም፣ የሸዋ፣ የጎንደር ገዥዎች ሁሉም በሚባልበት ደረጃ ካዷቸው፡፡ በአጭሩ የየአካባቢዉ ገዥዎች በእንግሊዞች እጅ መሞታቸውን ሲሰሙ ከማዘን ይልቅ፤ ተገላገልን ያሉ ይመስላል፡፡ ለዚህም ይመስለኛል፤ዕውቁ የታሪክ ምሑር ፕሮፌሰር ባህሩ ዘውዴ፤ የቴዎድሮስን ሚና በተሻለ የታሪክ ሚዛን ላይ ለማስቀመጥ ሲሞክር፤ የተወናበዱ የለዉጥ ነቢይ ያላቸዉ፡፡ በዚህ የቴዎድሮስ የታሪክ ሚና ላይ ብዙ ሰው ልብ የማያደርገውን የታሪክ ማስታወሻ አስቀምጬ ልለፍ፡፡ ይኸውም ቴዎድሮስ በጊዜው ለነበሩ የአውሮፓ ኃያላን መንግስታት በፃፉት ደብዳቤ ውስጥ፤ አባቶቼ በሰሩት ኃጥአት ምክንያት እግዚአብሔር ጋሎችን በሀገሬ ላይ ለቆ፤ እነሱ ጌቶች ሆነው፤ እኛ የእስራኤል ልጆች የነሱ አሽከሮች ሆነን እንኖር ነበር፡፡ አሁን እግዚአብሔር ከትቢያ አንስቶኝ የኢትዮጵያ ንጉስ አድርጎኛል፡፡ እናንተ ከረዳችሁኝ በጋራ እየሩሳሌምንም ነፃ ልናወጣ እንችላለን ማለታቸዉ ነዉ፡፡ ትርጉም የኔ ነው ፡፡ እዚህ ላይ ሁለት ነገሮችን ልብ በሉ ጋሎቹ የሚባሉት በዘመነ መሳፍንት የጎንደርን ቤተ መንግስት በበላይነት ሲቆጣጠሩ የነበሩ የየጁ ኦሮሞዎች መሆናቸውና እየሩሳሌም በጊዜው በእስላሞች እጅ የነበረች መሆንዋን ነው ከዚህ አንጻር ማስታወስ የሚያስፈልገው ትልቁ ጉዳይ፤ አፄ ቴዎድሮስ የብሔረሰብ የዘር ፖለቲካን በግልፅ የተናገሩ የመጀመሪያዉ የኢትዮጵያ መሪ መሆናቸው ነው፡፡ ከቴዎድሮስ ሞት በኋላ ለሦስት ዓመታት በተክለጊዮርግስና ካሣ አማቾች የነበሩ ይመስለኛል ከተካሄደው የሥልጣን ትግል በኋላ፤ በአሸናፊነት የወጡት አፄ ዮሐንስ ካሣ ምርጫ ነበሩ፡፡ አፄ ዮሐንስ ከሀገር ውስጥ ከወሎ፣ ከጎጃም፣ ከጎንደር፣ ከሸዋ ገዥዎች ጋር እየተጋጩ፤ ከውጭ ደግሞ ከጣሊያኖች፣ ከግብፆችና ከሱዳን መሐዲስቶች ጋር ሲዋጉ በመጨረሻ በመሐድስቶች እጅ ወድቋዋል፡፡ በአጭሩ ዮሐንስ ለትግራይ ልሂቃን የኢትዮጵያ ማዕከል ነበርን፤ የአክሱም ሐቀኛ ወራሾች እኛ ነን የሚለውን የፖለቲካ ስሜት መፍጠር ቢችሉም፤ በኢትዮጵያ የሀገረ መንግስት ግንባታ ታሪክ ውስጥ የተለየ ሚና መጫወት አልቻሉም፡፡ በማያሻማ ቋንቋ የዛሬዋ ኢትዮጵያ በዋናነት የተፈጠረችውና የዛሬው የታሪክ ጣጣችንም በዋናነት የተፈጠረው በአፄ ምኒልክ ነው፡፡ ምኒልክ ንጉሰ ነገስት፣ ዮሐንስን የሱዳን መሐድስቶች እስኪገድሉላቸው ድረስ ከአውሮፓ መንግስታት በተለይም፤ ከጣሊያን በገፍ ባገኙት የጦር መሳሪያ እነ ራስ ጎበና የመሳሰሉ የኦሮሞ የጦር መሪዎችን በመጠቀም በጊዜው ጠንካራ የሚባል ግዙፍ ሠራዊት መገንባት ችለዋል፡፡ ይህን ግዙፍ ሠራዊት ከዮሐንስ ጋር በመዋጋት ከማድከም ይልቅ፡ በአንድ በኩል ዮሐንስን እየገበሩ፤ በሌላ በኩል ደግሞ ያኔ የነበረችውን ኢትዮጵያ ሦስት እጅ እጥፍ የሆነ ሰፊ ግዛት መፍጠር ችለዋል፡፡ በዚህም መጀመሪያ ሳይጠቀለሉ የቀሩትን የሸዋ ኦሮሞዎችን ጠቅልለው ያዙ፡፡ እ ኤ አ በ ጉራጌን ብዙ ሕይወት ከጠየቀ ጦርነት በኋላ አስገበሩ፡፡ ብዙ ዝርዝር ውስጥ ሳይገባ የምኒልክን የመስፋፋት ጦርነቶች እንደሚከተለው ማጠቃለል ይቻላል፡፡ይኸውም ምኒልክና ጀኔራሎቹ ብዙ የግዛት መስፋፋት ጦርነቶችን ቢዋጉም ሦስቱ ወሳኝ ጦርነቶች ነበሩ፡፡ አንደኛው በምዕራብ በኩል በእማባቦ ዛሬ ሆሮ ጉዱሩ በሚባለው በጎበና መሪነት እ ኤ አ በ የተዋጉት ጦርነት ነበር፡፡ ይህ ጦርነት ኦሮሞን ጨምሮ የምዕራብ ኢትዮጵያ ሕዝቦችን ዕድልና የጎጃም መሪዎች ከሸዋ ጋር የነበራቸውን ፉክክር ለአንዴና ለመጨረሻ ጊዜ የወሰነና የሸዋንም የበላይነት ያረጋገጠ ነበር፡፡ ሌላው የምኒልክ ጦርነት በአርሲ ላይ እ ኤ አ በ የተደመደመዉ ነው አርሲዎች ከሌሎች የኦሮሞ አካባቢዎች በተለየ መንገድ ለአምስት ዓመታት በጀግንነት ተዋግተዋል፡፡ በመጨረሻም፤ በራሳቸው በምኒልክ በተመራ ጦር የአውሮፓ መሳሪያ በፈጠረው ልዩነት ሊሸንፉ ችለዋል፡፡ ተመሳሳይ የመከላከል ጦርነት እንዳይገጥማቸው ይመስላል፤ ምኒልክ፡ ዛሬ አለ፤ የለም የሚባለውን የአኖሌ ዓይነት የጭካኔ በትር በአርሲዎች ላይ ያሳረፉት፡፡ እዚህ ላይ ዛሬ እየተነጋገርንበት ላለው የብሔራዊ መግባባት ስኬት፤ ድርጊቱ አልተፈጸመም ከሚለው አጉል ክርክር ወጥተን፣ የትናንትናውን የታሪክ ቁስላችንን በሚያክም መልኩ እንድናስተካክል መምከርን እወዳለሁ፡፡ ሦስተኛው የምኒልክ ትልቁ ጦርነት አሁንም በእሳቸው የተመራውና እ ኤ አ በ የተካሄደው የጨለንቆ ጦርነት ነበር፡፡ የዚህ ጦርነት ውጤት በጊዜው የሀብታሟ የሐረር ከተማ መንግስት ጨምሮ ምስራቅ ኢትዮጵያ ያለ ደረሰኝ ምኒልክ እጅ የገባበት ሁኔታን ፈጥሯል፡፡ ከዚህም በኋላ ከፋን፣ ወላይታን፣ ወዘተ ለመያዝ ብዙ ደም የፈሰሰባቸው ጦርነቶች ነበሩ፡፡ እንደሚባለው፤ በእንግሊዝ ተስፋፊዎችና በምኒልክ ኢትዮጵያ መካከል የመምረጥ ዕድል የገጠማቸው የቦረና ኦሮሞዎች ማንን ትመርጣላችሁ ሲባሉ፤ የፊታወራሪ ኃብተጊዮርግስ ፊትን አይተው፤ የእኛኑ ፊት የሚመስለው ይሻላል ብለው በሬፍረንደም እየሰፋ በመጣው የኢትዮጵያ መንግስታዊ ግዛት ውስጥ የተቀላቀሉበት ሁኔታም እንዳለ ይነገራል፡፡ እ ኤ አ በ አፄ ዮሐንስ በመሐድስቶች ሲገደሉ፤ ኦሮሞን ጨምሮ አብዛኛው ደቡብን የተቆጣጠሩት ምኒልክ፤ ለሰሜኑ ወንድም መሪዎች ፈረንጆች እንደሚሉት ካሮትና ዱላን ማስመረጥ ብቻ በቂ ነበር፡፡ የሰሜኑ መሪዎች ምርጫም በማያሻማ መንገድ ካሮት ነበር፡፡ ስለ ካሮቱም በግልፅ ቋንቋ ለማስቀመጥ፤ የኦሮሞ አካባቢዎችን ጨምሮ በደቡብ የተገኘው እጅግ በጣም ሰፊ ግዛት ዉስጥ በታናሽ ወንድምነት ሹመቶችን መቀራመት ነበር፡፡ ከብሔራዊ መግባባታችን ውይይት አንፃር፤ በምኒልክ ከተፈጠረው ሰፊ አፄያዊ ግዛት ጋር የተፈጠሩ ችግሮችን ወደ ማንሳቱ ልለፍ፡፡ አንደኛው ችግር፤ እላይ እንዳነሳሁት፤ በጉልበት የግዛት ፈጠራ ላይ አኖሌን የመሳሰሉ የታሪክ ጠባሳዎች መፈጠራቸው፤ ሁለተኛውና ዋናው ነገር ግን ከማቅናቱ ጋር የተፈጠረው የፖለቲካል ኤኮኖሚው ነው፡፡ ይህም በነፍጥ ላይ የተመሰረተዉ የፖለቲካ ኤኮኖሚ ዛሬም እያወዛገበን ያለው የነፍጠኛ ሥርአት በሚባለው ላይ የተመሰረተዉ ነዉ፡፡ ለማቅናት የተሰማራው የፊውዳሉ ሥርአት ሰራዊት የገባር ሕዝቦችን ነፃነት ቀምቷል፡፡ መሬታቸዉን ዘርፏል፡፡ ሕዝቦችን በገዛ መሬታቸው ላይ ጭሰኛና አሽከር አድርጓል፡፡ ቋንቋቸውን አፍኖ በስማ በለው ገዝቷቸዋል፡፡ በአጭሩ እጅግ በጣም ዘግናኝና ጨካኝ የሆነ የፖለቲካ ሥርአት ጭኖባቸዋል አንዳንዱ ነፍጠኛ በሃያ ሺዎች የሚቆጠር ጋሻ መሬትም ነበረው፡፡ በማምለጥ ላይ ያለ አዲስ የሀገረ መንግስት ግንባታ ሙከራ፡ አሁን እየገጠመን ያለውን የታሪክ ፈተናን ለማለፍ፤ ጨክነን በቁርጠኝነት ብሔራዊ መግባባት ውስጥ መግባት ወይም ኢትዮጵያን እንደ ሀገረ መንግስት የምታበቃበት፣ የሚጨምር ቀውስ ውስጥ መግባት ይመስለኛል፡፡ እዚህ ላይ የሌሎች ሀገሮችን ፖለቲካ በድህረ ቅኝ ግዛት ዘመን ብቻ እንኳን በመቃኘት ብጀምር፤ ችግሮቻቸውን ለመፍታት በቁርጠኝነት የሰሩት ተሳክቶላቸዋል፡፡ ያንን ያልቻሉት ወይ ፈርሰዋል ወይም አሁንም በቀውስ ውስጥ እየዳከሩ ነዉ ቅኝታችንን በላቲን አሜሪካ ብንጀምር፤ አነ አርጀንቲና፣ ቺሊ፣ ፔሩ፣ ኒካራጉዋ፣ ኮሎምቢያ የመሳሰሉት ቀውስ ደርሶባቸው፣ በተለያየ ደረጃ ፖለቲካቸውን ማስተካከል የቻሉ አገራት ናቸው፡፡ ከ ዓመታት በላይ ለልዕለ ኃያሏ አሜሪካ ሳትበገር፣ከአሜሪካ አፍንጫ ሥር የኖረችው አስደናቂዋ ሶሻሊስት ኩባና በአሜሪካ ጣልቃ ገብነት ምክንያት አሁን በሁለት ፕሬዚዳንቶች የምትገዛዋ ሶሻሊስት ቬኔዙዌላም በዚሁ ክፍለ ዓለም ይገኛሉ፡፡ በአውሮፓ ፖርቹጋል፣ ስፓኝ፣ ግሪክ፣ ፖለቲካቸዉን ማስተካከል ችለዋል፡፡ ዩጎዝላቪያ ውድ ዋጋ ብትከፍልም ከመፍረሰ አልደነችም፡፡ ሶቭየት ህብረትና ግማሽ አውሮፓ ነች ቼኮዚላቫኪያ በሰላማዊ መንገድ ፈርሰዋል በኤሽያ፤ ኔፓል የፖለቲካ ችግሯን በብሔራዊ መግባባት ስትፈታ፤ ፓኪስታን፤ ቬየትናም፤ አሁንም ካምቦዲያና ላኦስ ደግሞ ችግሮቻቸውን በጦርነት ፈትተዋል፤ አፍጋኒስታን፣ ኢራቅ፣ ሶሪያና የመን አሁንም በቀውስ እየተናጡ ነው፡፡ ወደ አፍሪካችን ስንመጣ፡ ደቡብ አፍሪካና ጋና ከመሳሰሉት በስተቀር አብዛኛዎቹ በይስሙላ ምርጫ ላይ የተመሠረቱ አምባገነን መንግስታት ሲሆኑ፤ የአፍሪካ ሕብረትም የዲክታተሮች ማህበር ከመሆን አላለፈም በኢህአዴግ ጊዜ የተከሰስኩበት አንዱ ወንጀሌ፣ የአፍሪካ መሪዎችን ተሳደብክ የሚል ነበር ፡፡ ሱማሊያና ሊቢያ፤ ፈረንጆች የወደቁ መንግስታት የሚሉት ሲሆኑ፤ ሩዋንዳ ጊዜውን ጠብቆ የሚፈነዳ ሌላ ቦንብ የምትጠብቅ ይመስለኛል፡፡ በዚህ የአፍሪካ ፖለቲካ ምስቅልቅል ጉዞ ውስጥ አንዱ የሚገርመኝ፣ ላለፉት ዓመታት ፖለቲካቸውን ማስተካከል አቅቷቸው በቀውስ ሲናጡ የኖሩ ሁለት ሀገሮች፤ በተፈጥሮ ፀጋ እጅግ ሀብታሟ የኮንጎ ዲሞክራቲክ ሪፐቢሊክና የሦስት ሺህ ዓመታት ዕድሜ አለኝ የምትለዋ ድሃዋ ኢትዮጵያ መሆናቸው ነው፡፡ ከንጉሱ ዘመን ጀምሮ ይህንኑ የሀገራችንን የፖለቲካ እንቆቅልሾች የተከታተለ፣ ያጠና፣ ያስተማረና ብዙ ጽሑፎችን ያቀረበ ጆን ማርካከስ የሚባል፣ የታሪክና ፖለቲካ ሳይንስ ፕሮፌሰር፤ የኢትዮጵያ የመጨረሻዎቹ ሁለት ድንበሮች የሚል መጽሐፍ አሳትሟል፡፡ ደራሲው ምሳ ጋብዞኝ መፅሐፉን ለዶ ር ዐቢይ ስጥልኝ ብሎኝ፤ እሳቸውን ማግኘት ለሚችል የኦፒዲኦ ባለሥልጣን ልኬላቸው እንደነበርም አስታውሳለሁ፡፡ ዶ ር ዐቢይ መጽሐፉን ያንብቡት አያንብቡት ባላውቅም፡፡ መፅሐፉ በአጭሩ፤ የኢትዮጵያ መሪዎች የሀገረ መንግስት ግንባታ፤ የንጉሶቹ ሞዴል የደርግ የሶሻሊስት ሞዴልና የኢህአዴጉ ፌዴራሊስት ሞዴል በሙሉ ከሽፈዋል ይላል፡፡ የከሸፉበትም ዋናዉ ምክንያት፤ የባለ ጊዜ ገዥዎችን ሥልጣን ለማሳካት የተገፋበት መንገድ፣ የኢትዮጵያ ሕዝቦችን እኩልነት ያላጎናፀፈና የልማት ጥማታቸውንም ያላረካ በመሆኑ ነው ይላል፡፡ ይህ የፈረንጅ ምሁር እንዳለው፤ ፖለቲካችንን ማሰልጠን ባለመቻላችን ሚሊዮኖች ሕይወታቸውን አጥተዋል፤ ሚሊዮኖች ከቀዬአቸው ተፈናቅለዋል፤ ሚሊዮኖችም ተሰደዋል፡፡ እኔም ከላይ ባነሳሁት ከዚሁ ምሑር ዕይታ ተነስቼ፣ ሀገራችን ስለገባችበት የፖለቲካ ቅርቃርና በብሔራዊ መግባባት አንፃር፣ ከቅርቃሩ ለማውጣት በሌኒን ቋንቋ ምን መደረግ አለበት የሚለውን መሠረታዊ ጥያቄ፣ የሀገራችን ፖለቲካ እስከገባኝ ድረስ ልመልስ፡፡ መሠረታዊ ችግራችን፣ በታሪክ አጋጣሚ ሥልጣን ላይ የወጡ መሪዎቻችን፣ ሀገርን የመምራት ሕልማቸው፤ ሥልጣንን ጨምድዶ ከመቆየት ሕልማቸው ጋር ሁሌ ስለሚጋጭባቸው ነው፡፡ ለሕዝብ አለን ከሚሉት ፍቅር፣ የሥልጣን ፍቅራቸው ስለሚበልጥባቸው ነው፡፡ ለዚህ ነው ንጉስ ኃይለ ሥላሴ የሚወደንና ሕዝቡ ምን ያህል እንደሚወዳቸዉ እንዴት እንዳወቁ ባናዉቅም የምንወደው ሕዝባችን ሲሉ ኖረው ለ ዓመታት ገደማ የገዟትን ኢትዮጵያ፣ ለ ኛዉ ክፍለ ዘመን ሳያበቁ፤ ከዓለም ሀገሮች ጭራ ትተዋት የሄዱት፡፡ የሕዝብ ፍቅራቸውንም ደረጃ፣ በረሃብ ሳቢያ በመቶ ሺዎች ያለቀው የወሎ ሕዝብ ይመሰክራል፡፡ ይህን የመሳሰሉ የመሪዎቻችን ባዶ የሕዝብና የሀገር ፍቅር፤ የንጉሱ ሕይወቴና የኢትዮጵያ እርምጃ ፣ የመንግስቱ ኃይለማርያም አብዮታዊት እናት ሀገር ወይም ሞት የመለስ ዜናዊ በቀን ሦስት ጊዜ የሚመገቡ ዜጎችን እፈጠራለሁ ወ ዘ ተ መሸፈን አይችልም፡፡ አሁን ያሉ መሪዎቻችንም ሆኑ ተስፈኛ መሪዎች፤ ይህንን የታሪክ እውነታ በውል እንዲገነዘቡት እፈልጋለሁ፡፡ የኢትዮጵያ የፖለቲካ ፓርቲ መሪዎችና የተቀሩት ልሂቃን፣ በተለያየ ደረጃ የሚጋጩ ሕልሞቻቸውን ይዘው መጓዛቸው ነው፡፡ ከመኢሶንና ኢህአፓ ዘመን አንስቶ እስከ ዛሬ ያሉ የፖለቲካ ድርጅቶቻችንና መሪዎቻቸው፣ ይህንን እውነታ በውል መገንዘብ ይኖርባቸዋል የሕልሟን ጉዳይ በፈንጆቹ አባባል ከዜሮ ድምር ፖለቲካ የመውጣቱንና የፖለቲካ ፍላጎቶቻቸዉን በገደብ የማድረጉን ነገር በጥብቅ እንዲያስቡበት እመክራለሁ፡፡ ዋና ጉዳያችን ሥልጣን ሆኖ ከፊንፊኔ እስከ መቀሌ ባንዳ፤ ባንዳ እየተባባሉ መካሰሱ ሕዝባችንን ከማደናገር በላይ ብዙ የፖለቲካ ትርፍ የለውም፡፡ ዛሬ በአሜሪካና በአውሮፓ በሚደረጉ ሰልፎች ላይ በአንድ እጅ እስክንድር ነጋ ይፈታ ፣ በሌላ እጅ ጃዋር ሽብርተኛ ነው የሚሉት መፈክር ዓይነቶቹ፣ ለሀገረ መንግስት ግንባታችንም ሆነ ለብሔራዊ መግባባት ሥራችን ብዙ የሚጠቅሙ አይመስሉኝም፡፡ በኔ በኩል፤ እንዲህ ዓይነቱ ጉዳይ ስላስቸገረኝ ነበር፤ በ በፃፍኩት መፅሐፍ ላይ ለቡዳ ፖለቲካችን መላ እንፈልግ ብቻ ሳይሆን የሚጋጩ ሕልሞች ሊታረቁ ወይስ ኢትዮጵያን ሊያፈርሱ በሚል ግልፅ ጥያቄ የደመደምኩት ለኔ መፍትሄው ለአዲስቷ ኢትዮጵያ ፈጠራ የሚሆን አዲስ ማህበራዊ ውል ከመፈራረም ውጭ የተሻለ የማጂክ ፎርሙላ ያለን አይመስለኝም፡፡ ይህንን እውነታ በምኒልክ ቤተ መንግስት ያሉ የብልፅግና ወንድሞቻችንም ሆኑ ከአዲስ አበባ ፊንፊኔ እስከ አውሮፓና አሜሪካ ጠቅላይ ሚኒስትሩን ግፋ በለው የሚሉ ሁሉ እንዲረዱልኝ አደራ እላለሁ በቅርብ ጊዜ በተፈጠረው ቀውስ በሁሉም በኩል ላለቁትም የተሻለ የሐዘን መግለጫ የሚሆነውና ዕንባቸውን የሚያብሰው፣ የችግሮቻችን ምንጭ አዉቀን፣ ዘላቂ መፍትኼ ስንፈልግ ይመስለኛል፡፡ እላይ ካነሳሁት ሁለት ነጥቦች ጋር ተያይዞ፤ ሺህ ጊዜ ነፃና ፍትሐዊ ምርጫ እየተባለ በሕዝብ ላይ የሚሰራው የፖለቲካ ትያትር መቆም አለበት የንጉሱ ዘመን የምርጫ ትያትሮች፣ የደርግ ዘመን የምርጫ ትያትሮች፣ የኢህአዴግ ዘመን የምርጫ ትያትሮች በግልፅ ቋንቋ ለማስቀመጥ፤ ሲያንሱ በዴሞክራሲ ስም የተቀለዱ ቀልዶች፤ ሲበዙ ደግሞ በኢትዮጵያ ሕዝቦች ላይ የተሰሩና ታሪክ ይቅር የማይላቸው ወንጀሎች ነበሩ፡፡ በሰለጠነው ዓለም የሕዝብን ድምፅ ከመስረቅ በላይ ወንጀል የለም እዚህ ላይ ሁለት ነገሮችን አስታውሼ ልለፈው በኢህአዴግ ዘመን አቶ በረከት፤ ኢህአዴግ ከስድስት ሚሊዮን በላይ አባላት አሉትና በዝረራ ያሸንፋል ብሎ ሲያስቸግረኝ፤ አቶ በረከት፤ ኢህአዴግ ሁለት ምርኩዞች አሉት፤ አንደኛው ምርጫ ቦርድ ነው፡፡ ሁለተኛው ጠመንጃችሁ ነው፡፡ ሁለቱን ምርኩዞቻችሁን አስቀምጣችሁ ተቃዋሚዎችን ካሸነፋችሁ፤ እኔ በግሌ እናንተ የምትሉትን እና ዓመታት ብቻ ሳይሆን፤ ለሃምሳ ዓመታት እንድትገዙን እፈርምልሀለሁ እንዳልኩት አሰታዉሳለሁ፡፡ በኢህአዴግ ጊዜ ደግሞ ዶ ር አቢይ በጠሩት ድንገተኛ ስብሰባ ላይ ገለልተኛ የሆነው ጠቋሚ ኮሚቴ ስምንት ሰዎች አጣርቶ ካቀረበ በኋላ አራት ሰዎች መመረጥ ስላለባቸው በተጠቆሙት ሰዎች ላይ አስተያየት እንድንሰጥ ተጠየቅን ሌሎች በስብሰባው ላይ የተገኙ የየድርጅት መሪዎች ያሉትን ብለዋል፤ እኔ ጨዋታው ስላላማረኝ፤ አብዛኛዎቹን ዕጩዎች ብዙዎቻችን አናውቃቸውምና ከየት እንደመጡ እንኳ ለማወቅ የ ሰዓት ጊዜ ስጡኝ ብዬ አጥብቄ ጠየኩኝ ዶ ር ዐቢይ አይቻልም አሉ ነገ የምናገረው እንዳይጠፋኝና ለታሪክም ቢሆን ተአቅቦ መዝግቡልኝ ማለቴ ትዝ ይለኛል ምስክሮችም አሉኝ የኮሮና ቫይረስ ወረርሽኝ መጥቶ የምርጫ ቦርድ ኃላፊዎች፤ የምርጫ ጊዜውን ሰሌዳ ለማስተላለፍ በጠሩት የምክክር ስብሰባ ላይ እንደተናገርኩኝ፤ መለኮታዊ ጣልቃ ገብነት ነው እንዳልኩኝ ምርጫው ባይተላለፍ ኖሮ፣ የአዲሱ ምርጫ ቦርድ አካሄድ ሌላ ከባድ ቀውስ ሊያስከትል ይችል እንደነበረ ዛሬ ላይ ሆኜ በእርግጠኝነት መናገር እችላለሁ፡፡ ይህንኑ ደግሞ ብዙ ጊዜ በታጋይነቷ ለምናውቃት ክብርት ብርቱኳንም ጭምር መናገሬን አስታውሳለሁ፡፡ ስለሆነም የሚመጣውን ምርጫ አዲሲቷን ዴሞክራትክ ኢትዮጵያ እንድትወለድበት ካላደረግን፤ የንጉስ ማኪያቬሊ ምክር፣ የመንግስቱ ኃይለማርያም፣ የጆሴፍ ስታሊን ቀይ በትር፣ የመለስ ዜናዊ፣ የሊቀ መንበር ማኦ አብዮታዊ ዴሞክራሲ ውሰት፤ ኢትዮጵያን ለመለወጥ የታሪክ ፈተናውን ለማለፍ እንዳላስቻላቸው ሁሉ፣ የዶ ር ዐቢይም የመደመር የፖለቲካ ቀመር፣ አዛውንቱ የፈረንጅ ምሁር የሚለውን የኢትዮጵያ ፖለቲካ የመጨረሻ ሁለት ድንበሮችን የሚያሻግረን አይመስለኝም እሱን ካልተሻገርን ደግሞ ሁሌም እንደምለው፤ ለሁላችንም የምትሆን ዴሞክራቲክ ኢትዮጵያ የምትፈጠር አይመሰልኝም፡፡ ከማጠቃለሌ በፊት፤ የብሔራዊ መግባባቱ የፖለቲካ ጥራታችን ይሳካ ዘንድ መፍትኼ የሚሹ ቁልፍ ጉዳዮችን ላስቀምጥ፡ ያለ ሀገራዊ ስምምነት በዋናነት በአንድ ቡድን ሕልምና ፍላጎት በተለይ የአንድ ቡድን ፍኖተ ካርታ የመመረቱ ጉዳይ ለውጡን አጣብቂኝ ውስጥ ማስገባቱን የማወቅ ጉዳይ፤ ለውጡን ለማምጣት በዋናነት የላቀ አስተዋጽኦ ያላቸው ኃይሎች ለምሳሌ እንደ ኦሮሞ ቄሮ ዓይነቶቹ ወደ ዳር የመገፋታቸው ጉዳይ፣ ለውጡን እየመራ ያለው ከራሱ ከኢህአዴግ የወጣ ቡድን ቢሆንም፤ በለውጡ ምንነት፤ ፍጥነት፣ ስፋትና ጥልቀት ላይ የተለያዩ የኢህአዴግ ክንፎች ስምምነት ማጣታቸውና በዚህም ምክንያት እያመጣ ያለው አደገኛ ሁኔታ፣ በሚጋጩ ሕልሞቻችን ምክንያት ላለፉት ዓመታት፣ መፍትኼ ያላገኘንለት የመከፋፈል ፖለቲካችን ጉዳይ፤ ዴሞክራሲያዊ ለውጡ ለአብዛኛዉ የኢትዮጵያ ሕዝቦችና የፖለቲካ ሃይሎች ተቀባይነት ያለው፤ ሠላማዊና የተሳካ እንዲሆን የጋራ ፍኖተ ካርታ የመቀየስ አስፈላጊነት ጉዳይና፤ የተቀየሰዉን በጋራ ሥራ ላይ የማዋል ጉዳይ፤ ነፃና ፍትሃዊ ምርጫ ማለት በእርግጥም በሕዝቦች ይሁንታ ላይ የተመሰረተ የፖለቲካ ጨዋታ መሆኑን የመረዳት ጉዳይ፤ ሀገራችን እዉነተኛ ዲሞክራሲያዊ የፌደራል ሥርዓት ያስፈልጋታል ስንል፤ ከሕልሞቻችን በሻገር በሕዝቦቻችን ፍላጎት ላይ የተመሰረተ የፖለቲካ ሥርዓት መሆኑን የማረጋገጥ ጉዳይ፤ ብሔራዊ መግባባቱ በተሻለ መንገድ የሚሳካው፤ በደቡብ አፍሪካና ኮሎምቢያ በመሳሰሉት ሀገሮች እንዳየነው የፖለቲካ እስረኞችንና የጫካ አማፅያንን መጨመርን የማስፈለጉ ጉዳይ፤ የተሳካ ብሔራዊ እርቅን ለመምጣት ከሥልጣን በሻገር የምር የፖለቲካ ቁርጠኝነት የማስፈለጉ ጉዳይ፤ ስለ ኢትዮጵያ አንድነት ያለን ግንዛቤ፣ ከፊታዉራሪ ሀብተጊዮርጊስ እይታ የሰፋና ለሀገሪቷ ያለን ፍቅርም ገደብ የማድረጉ ጉዳይ ናቸዉ፡፡ በመደምደሚያዬም፤ እዚህ ያደረሰንን ያገራችንን ፖለቲካ ጉዞ ታሪክ ወደ ኋላ እያየሁ፤ የወደፊቱን የሀገራችንን ዕጣ ፈንታንም እያማተርኩ፣ ለጠቅላይ ሚኒስትሩም፣ ለሁላችንም የታሪክ የግርጌ ማስታወሻ ልተው በቅርቡ ጠቅላይ ሚኒስትሩ ኢትዮጵያ አትፈርስም፤ ኢትዮጵያን የሚያፈርሷት እኛን ቀድሞ ሲያፈርሱ ነው፤ ኢትዮጵያን ለማፍረስ አይፈቀድላቸውም ሲሉ አዳምጫለሁ፡፡ ሀገርን ለማፍረስ የሚፈልጉ ሃይሎች መጀመሪያውኑ ፈቃድ ይጠይቃሉ፤ አይጠይቁም የሚለው ክርክር ውስጥ ሳልገባ፤ በጨዋ ቋንቋ ንግግራቸውን አልወደድኩላቸውም ንግግራቸውንም ተከትሎ የኢሳት ቴሌቪዥን የፖለቲካ ተንታኞች የሚታወቁ የአዛውንት ምሁርን በመጥቀስ፤ ይህንኑ ምሁር፤ መንግስቱ ሀይለማርያምም ያውቃል ብለን ስለተሰሩ የንጉሱ ባለስልጣኖች ምክር ጠይቀነው፤ ጠመንጃዉ በእናንተ እጅ ነዉ፤ የምን ምክር ትጠይቁናላችሁ ብሎኛል ማለቱን አንብቤያለሁ ዶ ር ዐቢይ ጥሩ ይዘዋል፤ ሕጉንም ሰይፉንም እየተጠቀሙ ነው ያሉት፤ የበለጠ ሥጋት ፈጥሮብኛል፡፡ እዚህ ላይ ጠቅላይ ሚኒስትሩን ጨምሮ ሁላችንም ደጋግመን ማሰብ ያለብን፣ ጨዋታው ከተበላሸ አብዛኛው ዓለምን በሰዓታት ውስጥ ወደ አመድነት የሚለውጥ ወይም ሕይወት አልባ ሊያደርግ የሚችል የኑክሊየር መሳርያ የታጠቀ፤ ነፍሷን ይማርና የሶቭየት ህብረት ሠራዊት፣ ዓይኑ እያየ አገራቸው መበተኗን ነው፡፡ የሀገራችንን ፖለቲካ በጋራ አስተካክለን ሁላችንንም በእኩልነት የምታስተናግድ ዴሞክራቲክ ኢትዮጵያን ለመፍጠር እግዚአብሔር ይርዳን እላለሁ። ለብሔራዊ መግባባት ውይይት የቀረበ ጥናት፤ ነሐሴ

ቬንገር ለትችት አልበገር ብለዋል

አርሰን ቬንገር አርሰናል ከፕሪሚዬር ሊግ የዋንጫ ፉክክር አለመውጣቱን ተናገሩ፡፡ አርሰናል ከመሪው ማን ዩናይትድ በ ነጥብ ርቆ በ ኛ ደረጃ ላይ መገኘቱ ያሳስበኛል ያሉት አሰልጣኙ ከዋንጫ ፉክክር ውጭ ሆኗል ለማለት ግን ጊዜው ገና ነው ብለዋል ሲል ዘ ሰን ጋዜጣ ዘግቧል፡፡ አርሰን ቬንገር ላለፉት ሁለት ወራት በክለባቸው ለታየው ውድቀት ተጠያቂ በመደረግ ሃላፊነታቸው አጣብቂኝ ውስጥ ቢገባም ለሚደርስባቸው ትችት አልበገር ማለታቸውን የተለያዩ ዘገባዎች አመልክተዋል፡፡ በተለይ ለ ዓመታት ከዋንጫ ድል ርቆ የቆየው አርሰናል ዘንድሮ በፕሪሚዬር ሊጉ ከ ዓመታት በኋላ ለመጀመርያ ግዜ ባጋጠመ መጥፎ አጀማመር ማሳየቱ የቬንገርን ቆይታ ጥያቄ ውስጥ ከቶታል፡፡

ሲወርድ ሲዋረድ እንዲሉ የጐሳ የቡድን ውርዴ

የሀገር ማህፀን አምካኝ እንደ ሞት ጭንጋፍ እንግዴ እንኳን አላየህ ወዳጄ ሠልፍም እንደ ግብር ውሃ፣ የትም ሲፈስ በየሜዳ መንጋ ለሁከት ሲነሳ ሥርዓተ አልበኛ ሠልጥኖ፣ ሰይጥኖ በሀገሩ ፍዳ በኋላ ቀር ጥፋት ናዳ፣ ነውጥ እንደ ለውጥ ሲሰናዳ በንብረት ቃጠሎ ውድሚያ፣ ጥሪት ሲፈስ እንደ ጭዳ ደም እንደ ውሃ ሲቀዳ እንኳን አላየህ ወንድሜ፣ ይህንን የትውልድ እዳ አንዱ ለግድብ ሲተጋ፣ ሌላው ለሀገር ሞት ሲሰለፍ አንዱ ውሃ ሲያጠራቅም፣ ሌላው ከጐርፍ ጋር ሲጐርፍ እብድ እንደበላው በሶ ሰው ተበትኖ ሜዳ፤ ህንፃ እንደ አሻንጉሊት ሲወድቅ እንደ አላዋቂ ተራዳ፤ ላብና እድሜ እንዳልወጣበት፣ በአንድ ጀንበር ድንጋይ በልቶት ስንት ንብረት ስንት ጥፋት ኧረ ጉድ አላየህ ጓዴ፣ ታሪክ በአንድ ቀን ሲጨልም የንፁሀን ሞት ሲተምም የአንተ ዘመን ከዚህ ዘመን ሊወዳደር፣ ምን እና ምን ደሞም በእንቅርት ላይ እኮ፣ ጆሮ ደግፍ ብሂል እንዲል፣ ተደራራቢ ጣርም ነው፤ የኮሮና እክል ላይ እክል ህይወት በቁም ሞት ሲፈተን፣ ማሰብ ሲያቅት ኑሮ ማፍረስ፣ ፍትህ ሲነጥፍ ህግ መጣስ፤ ዛሬ ሰው በራሱ ፈርዶ የራስ ላይ ክተት አውጆ፤ በገዛ ቤቱ ከትሟል ክተት ለሽሽት ነው ቋንቋው፤ ከሞት መራቅ አስፈልጓል፡፡ ሞት ሳይሞቱት ነው እሚለመድ ፣ ያለን ጋሽ ፀጋዬ ይሄን ነው፡፡ አለመውጣት ነው ቋንቋው፤ እስከ መፍትሔው ማየት ነው፡፡ እና ጓዴ አለምም ዛሬ ጠባለች፤ የሁሉንም ሞት አስተናግዳ፣ በደዌ ተሸማቃለች፡፡ ራሷን በልታ እንደ አብዮት፣ ክፋቷን ገድላ ቀብራለች፤ ከኛው ቤት እኩል ጠባብ፣ አንድ መንድር አክላለች፡፡ እና ሰሌ ይህን አልኩህ፤ የዓለምን ስቃይ እንዳታይ እዛው ጽና፣ እዛው ጋ ቆይ እዛው ባለህበት ጽና ለሰለሞን ጐሣዬ ኛ ሙት አመትና ለሁላችንም ነቢይ መኮንን ነሐሴ

ሰነዶቼ ተሰርቀው በዊኪሊክስ ተሰራጩብኝ የአሜሪካ መንግስት

ሰነዶቹ እውነተኛ ሰነድ መሆናቸው ያጠራጥራል የኢቲቪ የህትመት ዳሰሳ ኢቲቪ ከዊኪሊክስ ጋር ፀብ ለመግጠም ሲንደረደር ያየነው በሰሞኑ የህትመት ዳሰሳ ፕሮግራሙ ነው፡፡ ከፀቡ ጋር አብሮ ሲነሳ የነበረው ጉዳይ፤ ጠ ሚ መለስ ዜናዊ ስለ ሱዳን መንግስትና ስለ ፕሬዚዳንት አልበሽር እንዲህና እንዲያ ተናግረዋል የሚል ሰነድ በዊኪሊክስ ዌብሳይት የመለቀቁ ጉዳይ ነው፡፡ በአሜሪካ ኤምባሲ ተዘጋጅቶ ለኤምባሲው የበላይ አካል ማለትም ለአሜሪካ የውጭ ጉዳይ መስሪያ ቤት የተላከው ሰነድ ምን ይላል የሱዳን መንግስትን ወይም ፕሬዚዳንት አልበሽርን ከስልጣን አስወግዱ በማለት ጠ ሚ መለስ ለአሜሪካ ባለስልጣናት ተናግረዋል ይላል ሰነዱ፡፡ ጠ ሚሩ እንዲህ አይነት ሃሳብ አልተናገሩም፤ ሊናገሩም አይችሉም በማለት የኢትዮጵያ መንግስት የማስተባበያ መግለጫ እንዳሰራጨ ታውቃላችሁ፡፡ እንዲያውም፤ መንግስትን ለመገልበጥ ወይም ለመቀየር፤ በውጭ ሃይሎች የሚደረግ ተፅእኖና ጣልቃ ገብነትን በመቃወም ጠ ሚሩ በተደጋጋሚ እንዳስረዱ መግለጫው ይጠቅሳል፡፡ ይህንን የሚያረጋግጡና በዊኪሊክስ የተለቀቁ በርካታ ሰነዶች እንዳሉም ጠቁሟል መግለጫው፡፡ እንግዲህ ይህን ተከትሎ ነው፤ የኢቲቪ የህትመት ዳሰሳ የቀረበው፡፡ የመንግስትን መግለጫ በስሜት እየደጋገሙና የዊኪሊክስን ሰነድ እያወገዙ የተናገሩት የህትመት ዳሰሳ አዘጋጆች፤ ምናልባት ከስሜታቸው ብዛትና ከውግዘታቸው ስፋት የተነሳ ሳይሆን አይቀርም፤ ወደ ሚያስተዛዝብና ወደ ሚያሳፍር ስህተት ተንደርድረው ገቡ፡፡ መግባት ብቻ ሳይሆን፤ በስህተቱ ውስጥ ተንከባለሉበት ማለት ይቻላል እየደጋገሙ፡፡ በዊኪሊክስ የተለቀቀው ሰነድ ውስጥ ምን አይነት መረጃ እንደሰፈረ፤ መንግስትም በሰነዱ ውስጥ የሰፈረው መረጃ ውሸት ነው ብሎ እንዳስተባበለ መግለፅ የአባት ነው፡፡ የህትመት ዳሰሳ አዘጋጆች ግን፤ በጭፍን ተንደርድረው ዊኪሊክስን ማጣጣል ጀመሩ፡፡ በሰነዱ ውስጥ ተፅፎ የተገኘውን መረጃ ብቻ ሳይሆን፤ ከነጭራሹ ሰነዱም ከየት እንደመጣ ለማወቅ እንደሚያስቸግርና እውነተኛ ሰነድ መሆኑ እንደሚያጠራጥር የገለፁት የዳሰሳ አዘጋጆች፤ ዊኪሊክስ ራሱ ተአማኒነት የለውም በማለት ደመደሙበት፡፡ አስቂኝ ነው፡፡ እየደጋገሙ ዊኪሊኪ እያሉ መናገራቸው አይደለም የሚያስቀው የድርጅት ስም ማጣመም ተገቢ ባይሆንም፤ ከጋዜጠኛ የማይጠበቅ ቢሆንም፡፡ ዊኪሊክስን ለማጣጣል በአላዋቂ ድፍረት ደፋቀና ማለታቸው ትዝብት ላይ ይጥላል፡፡ ዊኪሊክስ የአሜሪካ መንግስት ሚስጥራዊ ሰነዶችን በይፋ ሲያሰራጭ፤ በጭራሽ ማሰራጨት አልነበረበትም ብሎ መተቸትና ማውገዝ ይቻል ይሆናል ለውግዘቱ አሳማኝ ምክንያት የሚቀርብ ከሆነ፡፡ ሚስጥራዊ ሰነዶችን ማሰራጨቱ በግል የሚታወቅና በገሃድ የተፈፀመ ድርጊት ነውና፡፡ ሰነዶቹና ዊኪሊክስ ተአማኒነት የላቸውም ብሎ አሁን ውግዘት ማንጋጋት ግን እንዴ ዊኪሊክስ ቢያንስ ባለፉት ወራት ውስጥ፤ ሺ ገደማ ሚስጥራዊ የአሜሪካ ሰነዶችን በኢንተርኔት ይፋ አድርጓል፡፡ የአሜሪካ መንግስት ደግሞ፤ ሰነዶቹ በአሜሪካ ኤምባሲዎችና መስሪያ ቤቶች የተዘጋጁ አይደሉም ብሎ አላስተባበለም፡፡ በመላው አለም ታዋቂ የሆኑት የሚዲያ ተቋማት በሙሉ፤ በዊኪሊክስ የተለቀቁት ሰነዶች እውነተኛ ሰነዶች መሆናቸው ምንም እንደማያጠራጥር በማወቅ አመቱን ሙሉ ሲዘግቡ ከርመዋል፡፡ ሰነዶቹ ውስጥ የሰፈሩ ሃሳቦችና መረጃዎች ትክክል ናቸው ወይ ይሄ ሌላ ጥያቄ ነው፡፡ ሰነዶቹ ግን በአሜሪካ ኤምባሲዎችና መስሪያ ቤቶች መካከል የተደረጉ የመልእክት ልውውጥ እውነተኛ ሰነዶች ናቸው፡፡ ታዲያ፤ የኢትዮጵያ መንግስትን የሚያስቀይሙ አንድ ሁለት ሰነዶች ስለተገኙ ብቻ፤ የህትመት ዳሰሳዎች እመር ብለው ዊኪሊክስ ተአማኒነት እንደሚጎድለው መናገራቸው ምን የሚሉት አላዋቂነት ነው ዊኪሊክስም ሆነ ሰነዶቹ ተአማኒነት እንደሌላቸው በአላዋቂነት የተናገሩ የህትመት ዳሰሳዎች፤ ጭራሽ ይህንኑን ለማስረዳት ላይ ታች ብለዋል፡፡ ዊኪሊክስ የመረጃ መሰብሰቢያ ቅርጫት እንዳስቀመጠ የህትመት ዳሰሳዎች ገልፀው፤ ማንም ሰው የፈለገውን አይነት መረጃና ሰነድ ቅርጫቱ ውስጥ እንደሚያስገባ፤ ዊኪሊክስም እነዚህን መረጃዎችና ሰነዶችን እየሰበሰበ በዌብሳይቱ ይፋ እንደሚያደርግ በመናገር ለማስረዳት ሞክረዋል፡፡ ዊኪሊክስ በየጊዜው ቅርጫት ውስጥ የሚያገኛቸውን ሰነዶች እያወጣ በኢንተርኔት የሚበትን ስለሆነ፤ ሰነዶቹ እውነተኛ ለመሆናቸው ምንም ማረጋገጫ የለውም የሚል ሃሳብ ተናግረዋል የህትመት ዳሰሳዎች፡፡ ሆ ጉድ ሳንሰማ መስከረም አይጠባ እስካሁን በይፋ የተለቀቁትንና ገና ይለቀቃሉ ተብለው የሚጠበቁትን ጨምሮ፤ ሺ ገደማ ሚስጥራዊ የአሜሪካ ሰነዶች በሙሉ፤ በዘፈቀደ የሆነ ተንኮለኛ ሰው የዊኪሊክስ ቅርጫት ውስጥ የጨመራቸው ኮተቶች ቢሆንስ ዊኪሊክስ ሞኙ፤ ያገኘውን ሰነድ ሁሉ አፋፍሶ አለምን ይቀውጣል የአሜሪካ ሚስጥራዊ ሰነዶችን አገኘሁ እያለ፡፡ የአለም መንግስታት፣ የአለም የሚዲያ ተቋማትና የአለም ህዝብም እየተስገበገቡና እየተንጫጩ ሰነዶቹን ማንበብ ተያይዘውታል ጅልነታቸው ነው፡፡ እድሜ ለህትመት ዳሰሳዎች እንጂ፤ ይህንን መች እናውቅ ነበር ግንኮ፤ እነዚያ ሩብ ሚሊዮን ሰነዶች የኔ አይደሉም ብላ አሜሪካ አላስተባበለችም፡፡ ሰነዶቹ፤ በአለም ዙሪያ የሚገኙ የአሜሪካ ኤምባሲዎችና መስሪያ ቤቶች በሚስጥር የተለዋወጧቸው የመልእክት ሰነዶች አይደሉም ብሎ የአሜሪካ መንግስት አላስተባበለም፡፡ እንዲያውም፤ ሚስጥራዊ ሰነዶችን ሰርቆ በይፋ ማሰራጨት ወንጀል ነው በማለት ቁጣውን የገለፀው የአሜሪካ መንግስት፤ አመቱን ሙሉ ከዊኪሊክስ ጋር ሲወዛገብ አይተናል፡፡ ሰነዶቹና መረጃዎቹ የአሜሪካ መንግስት ንብረት እንደሆኑና በስርቆት መወሰዳቸው ወንጀል እንደሆነ የተናገሩት ሂላሪ ክሊንተን፤ ዊኪሊክስ ሰነዶቹን በይፋ ከማሰራጨት በመቆጠብ መልሶ ሊያስረክበን ይገባል በማለት ብዙ ጊዜ ተናግረዋል፡፡ ሰነዶቹን ለዊኪሊክስ አሳልፎ ሰጥቷል የተባለ አንድ የአሜሪካ መንግስት ሰራተኛም፤ በወንጀል ተከሶ ታስሯል፡፡ ሰነዶቹ የተሰረቁበት ባለቤት፤ ስለሰነዶቹ እውነተኛነትና በዊኪሊክስ ስለመሰራጨታቸው ቀንና ሌሊት ቢናገርም፤ የአለም መንግስታትና ፖለቲከኞችም የአሜሪካ ዲፕሎማቶች ስለነሱ ምን ብለው ይፉ እንደነበር ለማወቅ ሰነዶቹን ሲያገላብጡ ቢከርሙም፤ እልፍ አለማቀፍ የሚዲያ ተቋማትና ምሁራን ሰነዶቹን ለመዘገብና ለመተንተን ቢረባረቡም፤ በብዙ ሚሊዮን የሚቆጠሩ ሰዎች ሚስጥር ለማወቅ በመጓጓትም ሆነ ስለዘመናችን የፖለቲካ ውጥንቅጥ ለመገንዘብ ሰነዶቹን በማንበብ ቢጠመዱም ሞኝ በሏቸው፡፡ እኛ ብልጥ ነን፡፡ ሰነዶቹና ዊኪሊኪ ተአማኒነት እንደሌላቸው ህትመት ዳሰሳዎች ነግረውናል፡፡

ዳር ቆሞ መመልከትም ሆነ እኔ የለሁበትም ማለት ከተጠያቂነት አያድንም

በአሁኑ ወቅት ኢትዮጵያ ውስጥ የነፃነት ትግል ያስፈልጋል ብዬ አላምንም እያንዳንዳችን ለንጋት ተግተን ካልሰራን የምንፈልገውን ውጤት አንቀዳጅም ከሰሞኑ በኦሮሚያ የተፈጠረው ግርግርና ሁከት ባስከተለው የከፋ የህይወት ጥፋትና የንብረት ውድመት ዙሪያ ከቀድሞው የፓርላማ አባልና ፖለቲከኛ አቶ ግርማ ሰይፉ ጋር የአዲስ አድማሱ ጋዜጠኛ አለማየሁ አንበሴ ተከታዩን ቆይታ አድርጓል፡፡ የአርቲስት ሃጫሉ ሁንዴሣን ግድያ ተከትሎ በተፈጠረው ሁከት የሰው ህይወት መጥፋቱና ንብረት መውደሙ ምን ስሜት ፈጠረብዎ ስሜታቸውን መቆጣጠር የማይችሉ ልጆችን አነሳስቶ እንዲህ ያለው ድርጊት እንዲፈፀም ማድረግ ለሰው ልጆች ሕይወት ምን ያህል ግድ የሌለን መሆኑን ያመላክታል። በሌላ በኩል፤እኛ ለምንፈልገው ትንሽ ጉዳይ ሌሎች ውድ ዋጋ ቢከፍሉ ደንታ የሌለንና ማመዛዘን የማንችል እንደሆነ ነው ያሳየኝ፡፡ በየጊዜው በሚፈጠሩ ሁከትና ግርግሮች ከፍተኛ የሕይወት መጥፋትና የንብረት ውድመቶች የሚከሰቱት በምን ምክንያት ይመስልዎታል መነሻው ፖለቲካ ቢሆንም መጨረሻ ላይ ኢኮኖሚያዊና ማህበራዊ ድቀት ነው የሚያመጣው። ነገር ግን ይሄን ለማገናዘብ አለመቻል ነው ብዙ ችግር እየፈጠረ ያለው። ለምሳሌ አንዳንድ ቦታዎች ላይ እዚያው ቤት ውስጥ የሚሰሩ ሰራተኞች፣ ደሞዝ የሚያገኙበትን፣ የገቢ ምንጫቸውን ከሌሎች ጋር አብረው አውድመዋል። ይሄ አርቆ አለማሰብ ነው። የውስጣዊ ጥላቻና ምቀኝነት ውጤት ነው። ሰው የሚባላበትን ሳህን አንስቶ ከሰበረ ነገ በምን እንደሚበላ ማገናዘብ አቅቶታል ማለት ነው፡፡ ይህን በምንም አይነት አመክንዮ ማስረዳት አይቻልም፤ ያው የግንዛቤና የአርቆ አስተዋይነት ችግር ነው። ለጥፋትና ውድመት ከወጡት ወጣቶች ውስጥ ብዙዎቹ ወደ ቤታቸው ተመልሰው ይሆናል፡፡ ነገር ግን ጥቂት የማይባሉት ወደ ቤታቸው አልተመለሱም። ስለዚህ ወጣቶች ከእነዚያ ከማይመለሱት አንዱ ልንሆን እንችላለን ብለው ቢያስቡ መልካም ነው። ወጥቶ አለመመለስ የሚፈጥረውን ስሜት ወልዶ መከራውን አይቶ ባሳደገ ወላጅ ጫማ ውስጥ ሆኖ ማየትን ይጠይቃል ንብረት ከማውደም ምንም ኢኮኖሚያዊ ጥቅም አይገኝም፤ ከዚያ ይልቅ ለልጅ ልጅ የሚደርስ ግፍ ነው የሚያተርፈው፡፡ አገሪቱ ወደ ሥርዓት አልበኝነት እያመራች ነው ብለው የሚያምኑ ወገኖች አሉ፡፡ እርስዎስ እኔ ያን ያህል ወደ ሥርዓት አልበኝነት ገብተናል ብዬ አላምንም፡፡ የማንገባበት እድል የለም ማለት ግን አይቻልም፡፡ ሁኔታው ቸል ከተባለ ወደ ለየለት ሥርዓት አልበኝነት የምንገባበት እድል መፈጠሩ አይቀርም ከሁለት ዓመት በፊት ኢሕአዴግ እንደ ሥርዓት እንዲቀጥል ስንስማማና የመጣውን የለውጥ ሀይል ስንደግፍ፣ የምንፈልገውን ጥያቄ ሁሉ ይመልስልናል ብለን አይደለም፤ አገር ውድ ዋጋ እንዳትከፍል እኛ መተው ያለብንን ነገር መተው አለብን ብለን ነው በየአመቱ የመቶና ሁለት መቶ ሰዎች ሕይወት እየገበርን የምንሄድ ከሆነ እኮ ያስቀረን የመሰለንን ውድ ዋጋ እየከፈልን ነው ማለት ነው፡፡ የሰው ልጅ ደግሞ ሕይወቱ ውድ ነው፤ መኖር የሚችለው አንዴ ነው። ንብረት ይተካል የሚለውንም እኔ አልስማማበትም፤ ትክክለኛ እሳቤ አይደለም። ማን ነው የወደመውን የሚተካው ሰው በ እና አመት ልፋት ያፈራውን ሀብት እኮ ነው እያጣ ያለው። ሎተሪ ደርሶት ነው የሚተካው ወይስ በምንድን ነው ስለዚህ ንብረት ይተካል በሚል ሁኔታውን ማቃለል ተገቢ አይደለም፡፡ በአሁኑ ወቅት ህዝባዊ አመጽ የመቀስቀስ የትግል ሥልትን ለመጠቀም የሚያስገድዱ ፖለቲካዊ ችግሮች ያሉ ይመስልዎታል ትልቁ ችግር የሚመስለኝ፤ የምንጠቀምበትን የትግል ስልት መቼና በምን አይነት ሁኔታ መጠቀም እንዳለብን አለማወቅ ነው። ለምሳሌ ውይይትና ንግግር አልፈልግም የሚልን መንግስት በማንኛውም መንገድ እታገለዋለሁ ብለህ መሳሪያ አንስተህ ወይም ሕዝባዊ አመፅ ቀስቅሰህ ልትታገለው ትችላለህ። አሁን ያለው መንግሥት ግን እንወያይ፣ እንነጋገር፣ ምርጫ እናድርግ እያለ ነው። ይሄን ሀይል አይ መጀመሪያ እኔ አንተ ያለህበት ቦታ ላይ ቁጭ ብዬ ነው መነጋገር ያለብን ከተባለ ግን አይሆንም። በአሁኑ ጊዜ የምትከተለውና አፈና ባለበት ጊዜ የምትከተለው የትግል ስልት የተለያየ ነው። በሰላማዊ ትግል ወቅት ሰላማዊ ያልሆነ፣ ሀይል የቀላቀለበት ትግል ማድረግ ተገቢ አይደለም፤ ወንጀልም ነው። አለበለዚያ ደግሞ አንደኛውን ሰላማዊ ባልሆነ መንገድ ነው የምታገለው በማለት አቋምን ይፋ አድርጎ ሚናን በግልጽ ማሳወቅ ይገባል፡፡ ነገር ግን ሰላማዊ ትግል ነው የምናደርገው እያሉ፣ በተግባር ሰላማዊ አለመሆን ሕገወጥም ወንጀልም ነው። አሁን የሚታየው በሰላማዊ ትግል ስም ሰላማዊ ያልሆኑ ትግሎችን እየቀላቀሉ የማድረግ አካሄድ ነው። ይሄ መነወር ያለበት ነው። ከዚያ ባለፈም ወንጀል ሆኖ ማስጠየቅ አለበት። አሁንም የሚደረገው ከጭቆና ነፃ የመውጣት የነፃነት ትግል ነው የሚሉ ወገኖች አሉ፡፡ አሁን ኢትዮጵያ ውስጥ የነጻነት ትግል ያስፈልጋል ብለው ያምናሉ የነፃነት ትግል ነው የሚያስፈልገው ብለው ነፃ ለመውጣት የሚታገሉ ወገኖች እንዳሉ አላውቅም። ለኔ የነፃነት ትግል የሚያስፈልገው፤ በቅኝ ግዛት የተያዘ አገር ወይም ነፃነትን የነፈገ ሀይል ሲኖር ነው። ያንን ጨቋኝ ሀይል በመለመን ሳይሆን በግድ ነው ማስወገድ የሚቻለው፡፡ በእኛ አገር ያለው ግን የበለጠ ዴሞክራሲን የማስፈን ትግል ነው። ከዚህ ውጭ በቅኝ ግዛት ውስጥ ነው ያለነው ብለው የሚያስቡና ከቅኝ ግዛት ነፃ ለመውጣት የሚደረግ ትግል እንዳለ የሚያምኑ ወገኖች ካሉ፣ይሄ ሀገርን ለማፍረስ የሚደረግ ትግል ነው፡፡ እንዲህ ከሆነ ደግሞ እኛ የኢትዮጵያ አንድነት የምንል ሀይሎችም በመሳሪያ እንታገላለን ማለት ነው። በጉልበት እታገላለሁ ብሎ ለተነሳ ወገን ምላሹ በጉልበት ይሆናል ማለት ነው። ይሄ መጽሐፍ ቅዱስ ላይ እንዳለው፤ ቀኝህን ሲመታህ ግራህን ስጠው የሚባልበት አይደለም። የነፃነት ትግል ነው ያለው ካሉን ይንገሩንና እኛም የነፃነት ትግሉን እንቀላቀላለን። እኔ ግን አሁን ኢትዮጵያ ውስጥ የነፃነት ትግል ያስፈልጋል ብዬ አላምንም። በአንድ በኩል፤ ወጣቶችን ለሁከትና ግርግር የሚያነሳሳው የሥራ አጥነት ችግር ነው የሚሉ ወገኖች አሉ፡፡ እርስዎ ይህን አስተያየት ይቀበሉታል አንደኛ ሥራ አጥነት በዚህ መልኩ አይፈታም፤ የበለጠ ሥራ አጥነት ያሰፍናል እንጂ። ሁለተኛ መንግሥት የተለየ አስማታዊ ጥበብ የለውም፤ ሁሉንም በአንድ ጊዜ ስራ የሚያስይዝበት። ሰላም ሲኖር፣ ባለሃብቶች ባለው ሰላም ተማምነው ንብረታቸው እንደማይወድም እርግጠኛ ሆነው አገር ውስጥ ኢንቨስት ሲያደርጉ ነው ሥራ የሚኖረው። አሁን ያለው ግብታዊ እንቅስቃሴ ግን በሥራ ላይ ያሉትንም ከሥራ የሚያስወጣ፣ በአጠቃላይ ወደለየለት ማህበራዊ ቀውስ የሚመራ ነው። በዚህ በኮሮና ወቅት እንደ ኢትዮጵያ ያሉ አገሮች የተሻለ እድል እያገኙ ያለበት ጊዜ ነበር። በአለም ላይ ያሉ አገሮች የኢኮኖሚ፣ ማህበራዊ ትንተና ከኮሮና በፊትና በኋላ በሚል እየተቀየረ የነበረበት ጊዜ ነው። ኢትዮጵያ ከኮሮና በኋላ ሊጎበኙ ከሚችሉ የዓለም ምርጥ ቦታዎች አንዱ ተብላ የተመረጠችበትና ይሄን እድል ለመጠቀም መዘጋጀት ያለችበት ጊዜ ላይ ነበርን፡፡ አሁን ግን ቱሪዝምን በእጅጉ በሚጎዳ ግጭትና ቀውስ ውስጥ እየዳከርን ነው። ይሄ ሥራ አጥነትን በከፍተኛ ሁኔታ ያባብሳል እንጂ አዎንታዊ ውጤት አያመጣም፡፡ ኢንቨስት ለማድረግ አስበው የነበሩ ሰዎች ሀሳባቸውን በድጋሚ እንዲያጤኑ ወይም እንዲመረምሩ የሚያደርጋቸው ሁኔታ ነው እየተፈጠረ ያለው፡፡ ይሄ ድርጊት በጥቅሉ የእይታ፣ አርቶ የማስተዋል ችግራችንን አጉልቶ የሚያሳይ ነው። ባሰብነው ልክ የሥራ ዕድል በግል ዘርፎች ካልተፈጠረ ምን እንደሚፈጠር ግልጽ ነው። አሁን ማን ነው በቂ ገንዘብ ቢኖረው ሻሸመኔ ሄዶ ኢንቨስት የሚያደርገው አርሲ ነገሌ ሄዶ ኢንቨስት የሚያደርገው በምንም መንገድ የሚታሰብ አይሆንም። ሻሸመኔና አርሲ ነገሌ ያሉ አካላት የሰሩት ሥራ ያተረፉት ነገር ለአካባቢያቸው የበለጠ ድህነትን፤ የበለጠ ጠላትነትን ነው። እዚያ አካባቢ አራት አምስት ትውልድ የኖሩ ሰዎች የሚሄዱበት ሌላ ቦታ እንኳ የላቸውም፡፡ እነዚህ ሰዎች ከዚህ በፊት እንደነበረው ማህበራዊ ግንኙነት ይኖራቸዋል ወይ የሚለው ሌላው ጥያቄ ነው። በየቀኑ የሚገናኙ፣ አብረው የሚገበያዩ፣ በደስታም በሃዘንም አብረው ያሳለፉ ሰዎች በዚህ መጠን አለመተማመን ውስጥ የሚከት ነገር መፈጠር የሚያስከትለው የማህበራዊ ግንኙነት ቀውስ ቀላል አይደለም። ከዚህ በኋላ ምን ሊሆን እንደሚችል እንኳ መገመት የሚያዳግትበት ሁኔታ ነው ያለው። በቀጣይ ሁኔታውን የሚያስተካክል ሥራ በቅጡ ካልሰራን ወደ ብዙ ምስቅልቅል ውስጥ ያስገባናል፡፡ በዋነኛነት በዚህ እየቆመሩ ያሉ ወገኖች ለጠቅላላው ሕዝብ ሰላምና ደህንነት ሲባል ሥርዓት ማስያዝ የፖለቲካ ባለሥልጣናት ዋነኛ ተግባር መሆን አለበት። አሁን እሹሩሩ ማለት ማብቃት ይኖርበታል በውጭ ያሉ ፖለቲከኞችና አክቲቪስቶች እያደረጉ ያሉትን የተቃውሞና አመጽ ቅስቀሳ እንዴት ያዩታል እኔ ዳውን ዳውን ዐቢይ የሚለው ተቃውሞ ብዙም አያሳስበኝም። እኛም ፓርቲ አቋቁመን ለምርጫ ስንቀርብ ዐቢይን በምርጫ ለማውረድ ነው። እኛ ዳውን ዳውን ወያኔ ሲባል ደስ ይለን የነበረው ወያኔ በምርጫ አልወርድም ብላ በጠመንጃ ነካሽነቷ በመጽናቷ ነው። ዐቢይ ግን ምርጫ እናድርግና በምርጫ ከተሸነፍኩ እወርዳለሁ ብሎ በተደጋጋሚ እየነገረን ነው። ስለዚህ የሚያወርደው የሕዝብ ድምፅ ከሆነና ያ የሕዝብ ድምጽ ሰላማዊ ከሆነ፣ ብዙም የሚያሳስበኝ አይደለም። አሁን ግን እየሰማን ያለነው ዳውን ዳውን ኢትዮጵያ የሚል ፉከራ ነው። ስለዚህ ኢትዮጵያን ለማፍረስ ለሚደረግ ዘመቻ መንግሥት ርህራሄ ማሳየት የለበትም። የኢትዮጵያን መውደም ለሚፈልግ የውጭ ሀይል ትዕግስት ማድረግ አይገባም፡፡ ኢትዮጵያዊ ነኝ ብሎ የኢትዮጵያን ፓስፖርት ይዞ የሚንቀሳቀስ ወገን በእንዲህ ያለ ጉዳይ ላይ ሲሳተፍ የመጨረሻው ቀይ መስመር መሆን ይኖርበታል፡፡ ከሰሞኑ በአገራችን የተከሰተውን ሁከትና ብጥብጥ ግብጽ እንዴት የተቀበለችው ይመስልዎታል ግብጽ ኢትያጵያ ውስጥ በጥርሷም በጥፍሯም እንደምትንቀሳቀስ እናውቃለን። ለምሳሌ ከሰሞኑ የተፈጠረውን ሁኔታ እንደ እርስ በእርስ ጦርነት አድርገው ሲያወሩት ነው የሰነበቱት፡፡ ለእነርሱ ክስተቱ ሰርግና ምላሽ ነበር፡፡ እነሱ በዚህ ጉዳይ ቢደሰቱ ከአገራቸው ጥቅም አንጻር ምንም ሊገርመን አይችልም። እኛ እንደ አገር፣ እንደ ዜጋ ራሳችንን እዚህ ዓይነት ሁኔታ ውስጥ መዶላችን ግን ያሳፍራል። ታሪክም ይፋረደናል። የኢትዮጵያ ፖለቲከኛ ነኝ ብሎ በዚህ መንገድ የሚንቀሳቀስም ታሪካዊ ስህተት እየፈጸመ ነው። ህወኃት ምርጫ አካሄዳለሁ የሚል ውዝግብ ውስጥ መግባቱ፣ ደቡብ በክልልነት ጥያቄ ውስጥ መሆኑ እንዲሁም ከሰሞኑ በኦሮሚያ የተፈጠሩ ግርግሮች ተደማምረው፣ አገሪቱን አደጋ ውስጥ ከተዋታል የሚሉ ወገኖች አሉ፡፡ እርስዎ ምን ይላሉ ስጋት የለም ማለት አይቻልም። ነገር ግን ስጋትን ማስወገጃ መንገድ አለ። ያ ስጋት ማስወገጃ መንገድ ግን ያለ ብዙ ኪሳራ ቢሆን ጥሩ ነው። አገር ማለት ሳር ቅጠሉ አይደለም፤ ሰው ነው። የስጋቱ ፈጣሪዎች ቢሳካላቸውና የለኮሱት እሳት በሰፊው ቢቀጣጠል እነሱንም አብሮ ነው የሚያነዳቸው። ጫካን ያቃጠለ ክብሪት የተሰራበት እንጨት አይተርፍም። ግን እምነት አለኝ፤ የኢትዮጵያ ሕዝብ ዝም ብሎ ተነስ ስለተባለ ብቻ ተነስቶ እርስ በእርሱ የሚባላ አይደለም፡፡ ብሄራዊ መግባባትና የእርቀ ሰላም ሂደት ይሄን ችግር አባብሶታል የሚሉ አሉ እርሰዎ በዚህ ላይ ምን ይላሉ በሀሳብ ደረጃ እርቅና ሰላም የሚጠላ ያለ አይመስለኝም። ነገር ግን በእርቅና በሰላም ስም አንዳንድ ወገኖች የራሳቸውን አጀንዳ የሚጭኑበት መድረክ እንዲሆን አልፈልግም። ለምሳሌ ብሔራዊ ውይይት ይደረግ እያሉ የሚንቀሳቀሱ ሰዎች አሉ። የዚህ ብሔራዊ ውይይት የመጨረሻ አላማ ምንድን ነው ተብለው ሲጠየቁ ግን የሽግግር መንግሥት ማቋቋም ይላሉ፡፡ በመጀመሪያ ሰላም መፈጠር ያለበት ከራስ ጋር ነው። ይቅርታና እርቅም መጀመሪያ ከራስ ነው መጀመር ያለበት። የእርቅና የሰላም ጉባኤ ካላደረግን አገር ትፈርሳለች እያሉ እዚህና እዚያ እሳት የሚጭሩ ካሉ ግን በፍፁም ሀሳባቸውም አላማቸውም ሰላምና እርቅ አይደለም። በአቋራጭ ስልጣን መያዝ ነው። አሁን እየጠራ የመጣውም ይሄው ሀሳብ ነው። ስለዚህ አሁን ኢትዮጵያ ውስጥ የሚያስፈልገው የተረጋጋ የምርጫ ሥርዓት ለመፍጠር መነጋገር ነው። ከዚህ በመለስ በታሪክ ጉዳይ ላይ ንትርክ ውስጥ መግባት የፖለቲካ ፓርቲዎች ተግባር አይደለም። ምናልባት በፖለቲካ ፕሮግራማቸው ውስጥ ሊያካትቱት ይችላሉ። አሁን የሚያስፈልገው፤ሕግና ሥርዓትን አክብሮ መንቀሳቀስና በምርጫ ሕዝብ የሚፈልገውን መንግሥት ማቋቋም ነው። በቀጣይ በአገሪቱ ሊፈጠሩ የሚችሉ የቢሆን ግምቶች ማስቀመጥ ይቻላል የቢሆን ሳይሆን መሆን ያለበትን ነው ማስቀመጥ የምፈልገው። ከዚህ ቀደም በዴስቲኒ ኢትዮጵያ በኩል ያስቀመጥነው ቢሆን አለ። በዚህም በዚያም መጓተቶች ሊኖሩ ይችላሉ። ነገር ግን አገር ወደ ንጋት ትሄዳለች የሚል ነው። እኔ የምናገረውም ሆነ የማደርጋቸው ነገሮች ይህቺ አገር ወደ ንጋት እንድታመራ፣ የዴሞክራሲ ተቋማት ተጠናክረው እንዲሄዱ የሚያመላክት ነው። ስለዚህ በእያንዳንዱ እንቅስቃሴያችን የትኛው ጋ ነን ብለን ራሳችንን መጠየቅ አለብን። በንግግራችን፣ በድርጊታችን አገሪቱን ወደ ሰላም የሚወስድ ነገር ውስጥ ነን ወይ ብለን ሁሌም መጠየቅ አለብን። እያንዳንዳችን ለንጋት ካልሰራን የምንፈልገውን ውጤት አናገኝም። ዳር ቆሞ መመልከት፤እኔ የለሁበትም ማለትም ከተጠያቂነት አያድንም።

ዳር ቆሞ መመልከትም ሆነ እኔ የለሁበትም ማለት ከተጠያቂነት አያድንም

በአሁኑ ወቅት ኢትዮጵያ ውስጥ የነፃነት ትግል ያስፈልጋል ብዬ አላምንም እያንዳንዳችን ለንጋት ተግተን ካልሰራን የምንፈልገውን ውጤት አንቀዳጅም ከሰሞኑ በኦሮሚያ የተፈጠረው ግርግርና ሁከት ባስከተለው የከፋ የህይወት ጥፋትና የንብረት ውድመት ዙሪያ ከቀድሞው የፓርላማ አባልና ፖለቲከኛ አቶ ግርማ ሰይፉ ጋር የአዲስ አድማሱ ጋዜጠኛ አለማየሁ አንበሴ ተከታዩን ቆይታ አድርጓል፡፡ የአርቲስት ሃጫሉ ሁንዴሣን ግድያ ተከትሎ በተፈጠረው ሁከት የሰው ህይወት መጥፋቱና ንብረት መውደሙ ምን ስሜት ፈጠረብዎ ስሜታቸውን መቆጣጠር የማይችሉ ልጆችን አነሳስቶ እንዲህ ያለው ድርጊት እንዲፈፀም ማድረግ ለሰው ልጆች ሕይወት ምን ያህል ግድ የሌለን መሆኑን ያመላክታል። በሌላ በኩል፤እኛ ለምንፈልገው ትንሽ ጉዳይ ሌሎች ውድ ዋጋ ቢከፍሉ ደንታ የሌለንና ማመዛዘን የማንችል እንደሆነ ነው ያሳየኝ፡፡ በየጊዜው በሚፈጠሩ ሁከትና ግርግሮች ከፍተኛ የሕይወት መጥፋትና የንብረት ውድመቶች የሚከሰቱት በምን ምክንያት ይመስልዎታል መነሻው ፖለቲካ ቢሆንም መጨረሻ ላይ ኢኮኖሚያዊና ማህበራዊ ድቀት ነው የሚያመጣው። ነገር ግን ይሄን ለማገናዘብ አለመቻል ነው ብዙ ችግር እየፈጠረ ያለው። ለምሳሌ አንዳንድ ቦታዎች ላይ እዚያው ቤት ውስጥ የሚሰሩ ሰራተኞች፣ ደሞዝ የሚያገኙበትን፣ የገቢ ምንጫቸውን ከሌሎች ጋር አብረው አውድመዋል። ይሄ አርቆ አለማሰብ ነው። የውስጣዊ ጥላቻና ምቀኝነት ውጤት ነው። ሰው የሚባላበትን ሳህን አንስቶ ከሰበረ ነገ በምን እንደሚበላ ማገናዘብ አቅቶታል ማለት ነው፡፡ ይህን በምንም አይነት አመክንዮ ማስረዳት አይቻልም፤ ያው የግንዛቤና የአርቆ አስተዋይነት ችግር ነው። ለጥፋትና ውድመት ከወጡት ወጣቶች ውስጥ ብዙዎቹ ወደ ቤታቸው ተመልሰው ይሆናል፡፡ ነገር ግን ጥቂት የማይባሉት ወደ ቤታቸው አልተመለሱም። ስለዚህ ወጣቶች ከእነዚያ ከማይመለሱት አንዱ ልንሆን እንችላለን ብለው ቢያስቡ መልካም ነው። ወጥቶ አለመመለስ የሚፈጥረውን ስሜት ወልዶ መከራውን አይቶ ባሳደገ ወላጅ ጫማ ውስጥ ሆኖ ማየትን ይጠይቃል ንብረት ከማውደም ምንም ኢኮኖሚያዊ ጥቅም አይገኝም፤ ከዚያ ይልቅ ለልጅ ልጅ የሚደርስ ግፍ ነው የሚያተርፈው፡፡ አገሪቱ ወደ ሥርዓት አልበኝነት እያመራች ነው ብለው የሚያምኑ ወገኖች አሉ፡፡ እርስዎስ እኔ ያን ያህል ወደ ሥርዓት አልበኝነት ገብተናል ብዬ አላምንም፡፡ የማንገባበት እድል የለም ማለት ግን አይቻልም፡፡ ሁኔታው ቸል ከተባለ ወደ ለየለት ሥርዓት አልበኝነት የምንገባበት እድል መፈጠሩ አይቀርም ከሁለት ዓመት በፊት ኢሕአዴግ እንደ ሥርዓት እንዲቀጥል ስንስማማና የመጣውን የለውጥ ሀይል ስንደግፍ፣ የምንፈልገውን ጥያቄ ሁሉ ይመልስልናል ብለን አይደለም፤ አገር ውድ ዋጋ እንዳትከፍል እኛ መተው ያለብንን ነገር መተው አለብን ብለን ነው በየአመቱ የመቶና ሁለት መቶ ሰዎች ሕይወት እየገበርን የምንሄድ ከሆነ እኮ ያስቀረን የመሰለንን ውድ ዋጋ እየከፈልን ነው ማለት ነው፡፡ የሰው ልጅ ደግሞ ሕይወቱ ውድ ነው፤ መኖር የሚችለው አንዴ ነው። ንብረት ይተካል የሚለውንም እኔ አልስማማበትም፤ ትክክለኛ እሳቤ አይደለም። ማን ነው የወደመውን የሚተካው ሰው በ እና አመት ልፋት ያፈራውን ሀብት እኮ ነው እያጣ ያለው። ሎተሪ ደርሶት ነው የሚተካው ወይስ በምንድን ነው ስለዚህ ንብረት ይተካል በሚል ሁኔታውን ማቃለል ተገቢ አይደለም፡፡ በአሁኑ ወቅት ህዝባዊ አመጽ የመቀስቀስ የትግል ሥልትን ለመጠቀም የሚያስገድዱ ፖለቲካዊ ችግሮች ያሉ ይመስልዎታል ትልቁ ችግር የሚመስለኝ፤ የምንጠቀምበትን የትግል ስልት መቼና በምን አይነት ሁኔታ መጠቀም እንዳለብን አለማወቅ ነው። ለምሳሌ ውይይትና ንግግር አልፈልግም የሚልን መንግስት በማንኛውም መንገድ እታገለዋለሁ ብለህ መሳሪያ አንስተህ ወይም ሕዝባዊ አመፅ ቀስቅሰህ ልትታገለው ትችላለህ። አሁን ያለው መንግሥት ግን እንወያይ፣ እንነጋገር፣ ምርጫ እናድርግ እያለ ነው። ይሄን ሀይል አይ መጀመሪያ እኔ አንተ ያለህበት ቦታ ላይ ቁጭ ብዬ ነው መነጋገር ያለብን ከተባለ ግን አይሆንም። በአሁኑ ጊዜ የምትከተለውና አፈና ባለበት ጊዜ የምትከተለው የትግል ስልት የተለያየ ነው። በሰላማዊ ትግል ወቅት ሰላማዊ ያልሆነ፣ ሀይል የቀላቀለበት ትግል ማድረግ ተገቢ አይደለም፤ ወንጀልም ነው። አለበለዚያ ደግሞ አንደኛውን ሰላማዊ ባልሆነ መንገድ ነው የምታገለው በማለት አቋምን ይፋ አድርጎ ሚናን በግልጽ ማሳወቅ ይገባል፡፡ ነገር ግን ሰላማዊ ትግል ነው የምናደርገው እያሉ፣ በተግባር ሰላማዊ አለመሆን ሕገወጥም ወንጀልም ነው። አሁን የሚታየው በሰላማዊ ትግል ስም ሰላማዊ ያልሆኑ ትግሎችን እየቀላቀሉ የማድረግ አካሄድ ነው። ይሄ መነወር ያለበት ነው። ከዚያ ባለፈም ወንጀል ሆኖ ማስጠየቅ አለበት። አሁንም የሚደረገው ከጭቆና ነፃ የመውጣት የነፃነት ትግል ነው የሚሉ ወገኖች አሉ፡፡ አሁን ኢትዮጵያ ውስጥ የነጻነት ትግል ያስፈልጋል ብለው ያምናሉ የነፃነት ትግል ነው የሚያስፈልገው ብለው ነፃ ለመውጣት የሚታገሉ ወገኖች እንዳሉ አላውቅም። ለኔ የነፃነት ትግል የሚያስፈልገው፤ በቅኝ ግዛት የተያዘ አገር ወይም ነፃነትን የነፈገ ሀይል ሲኖር ነው። ያንን ጨቋኝ ሀይል በመለመን ሳይሆን በግድ ነው ማስወገድ የሚቻለው፡፡ በእኛ አገር ያለው ግን የበለጠ ዴሞክራሲን የማስፈን ትግል ነው። ከዚህ ውጭ በቅኝ ግዛት ውስጥ ነው ያለነው ብለው የሚያስቡና ከቅኝ ግዛት ነፃ ለመውጣት የሚደረግ ትግል እንዳለ የሚያምኑ ወገኖች ካሉ፣ይሄ ሀገርን ለማፍረስ የሚደረግ ትግል ነው፡፡ እንዲህ ከሆነ ደግሞ እኛ የኢትዮጵያ አንድነት የምንል ሀይሎችም በመሳሪያ እንታገላለን ማለት ነው። በጉልበት እታገላለሁ ብሎ ለተነሳ ወገን ምላሹ በጉልበት ይሆናል ማለት ነው። ይሄ መጽሐፍ ቅዱስ ላይ እንዳለው፤ ቀኝህን ሲመታህ ግራህን ስጠው የሚባልበት አይደለም። የነፃነት ትግል ነው ያለው ካሉን ይንገሩንና እኛም የነፃነት ትግሉን እንቀላቀላለን። እኔ ግን አሁን ኢትዮጵያ ውስጥ የነፃነት ትግል ያስፈልጋል ብዬ አላምንም። በአንድ በኩል፤ ወጣቶችን ለሁከትና ግርግር የሚያነሳሳው የሥራ አጥነት ችግር ነው የሚሉ ወገኖች አሉ፡፡ እርስዎ ይህን አስተያየት ይቀበሉታል አንደኛ ሥራ አጥነት በዚህ መልኩ አይፈታም፤ የበለጠ ሥራ አጥነት ያሰፍናል እንጂ። ሁለተኛ መንግሥት የተለየ አስማታዊ ጥበብ የለውም፤ ሁሉንም በአንድ ጊዜ ስራ የሚያስይዝበት። ሰላም ሲኖር፣ ባለሃብቶች ባለው ሰላም ተማምነው ንብረታቸው እንደማይወድም እርግጠኛ ሆነው አገር ውስጥ ኢንቨስት ሲያደርጉ ነው ሥራ የሚኖረው። አሁን ያለው ግብታዊ እንቅስቃሴ ግን በሥራ ላይ ያሉትንም ከሥራ የሚያስወጣ፣ በአጠቃላይ ወደለየለት ማህበራዊ ቀውስ የሚመራ ነው። በዚህ በኮሮና ወቅት እንደ ኢትዮጵያ ያሉ አገሮች የተሻለ እድል እያገኙ ያለበት ጊዜ ነበር። በአለም ላይ ያሉ አገሮች የኢኮኖሚ፣ ማህበራዊ ትንተና ከኮሮና በፊትና በኋላ በሚል እየተቀየረ የነበረበት ጊዜ ነው። ኢትዮጵያ ከኮሮና በኋላ ሊጎበኙ ከሚችሉ የዓለም ምርጥ ቦታዎች አንዱ ተብላ የተመረጠችበትና ይሄን እድል ለመጠቀም መዘጋጀት ያለችበት ጊዜ ላይ ነበርን፡፡ አሁን ግን ቱሪዝምን በእጅጉ በሚጎዳ ግጭትና ቀውስ ውስጥ እየዳከርን ነው። ይሄ ሥራ አጥነትን በከፍተኛ ሁኔታ ያባብሳል እንጂ አዎንታዊ ውጤት አያመጣም፡፡ ኢንቨስት ለማድረግ አስበው የነበሩ ሰዎች ሀሳባቸውን በድጋሚ እንዲያጤኑ ወይም እንዲመረምሩ የሚያደርጋቸው ሁኔታ ነው እየተፈጠረ ያለው፡፡ ይሄ ድርጊት በጥቅሉ የእይታ፣ አርቶ የማስተዋል ችግራችንን አጉልቶ የሚያሳይ ነው። ባሰብነው ልክ የሥራ ዕድል በግል ዘርፎች ካልተፈጠረ ምን እንደሚፈጠር ግልጽ ነው። አሁን ማን ነው በቂ ገንዘብ ቢኖረው ሻሸመኔ ሄዶ ኢንቨስት የሚያደርገው አርሲ ነገሌ ሄዶ ኢንቨስት የሚያደርገው በምንም መንገድ የሚታሰብ አይሆንም። ሻሸመኔና አርሲ ነገሌ ያሉ አካላት የሰሩት ሥራ ያተረፉት ነገር ለአካባቢያቸው የበለጠ ድህነትን፤ የበለጠ ጠላትነትን ነው። እዚያ አካባቢ አራት አምስት ትውልድ የኖሩ ሰዎች የሚሄዱበት ሌላ ቦታ እንኳ የላቸውም፡፡ እነዚህ ሰዎች ከዚህ በፊት እንደነበረው ማህበራዊ ግንኙነት ይኖራቸዋል ወይ የሚለው ሌላው ጥያቄ ነው። በየቀኑ የሚገናኙ፣ አብረው የሚገበያዩ፣ በደስታም በሃዘንም አብረው ያሳለፉ ሰዎች በዚህ መጠን አለመተማመን ውስጥ የሚከት ነገር መፈጠር የሚያስከትለው የማህበራዊ ግንኙነት ቀውስ ቀላል አይደለም። ከዚህ በኋላ ምን ሊሆን እንደሚችል እንኳ መገመት የሚያዳግትበት ሁኔታ ነው ያለው። በቀጣይ ሁኔታውን የሚያስተካክል ሥራ በቅጡ ካልሰራን ወደ ብዙ ምስቅልቅል ውስጥ ያስገባናል፡፡ በዋነኛነት በዚህ እየቆመሩ ያሉ ወገኖች ለጠቅላላው ሕዝብ ሰላምና ደህንነት ሲባል ሥርዓት ማስያዝ የፖለቲካ ባለሥልጣናት ዋነኛ ተግባር መሆን አለበት። አሁን እሹሩሩ ማለት ማብቃት ይኖርበታል በውጭ ያሉ ፖለቲከኞችና አክቲቪስቶች እያደረጉ ያሉትን የተቃውሞና አመጽ ቅስቀሳ እንዴት ያዩታል እኔ ዳውን ዳውን ዐቢይ የሚለው ተቃውሞ ብዙም አያሳስበኝም። እኛም ፓርቲ አቋቁመን ለምርጫ ስንቀርብ ዐቢይን በምርጫ ለማውረድ ነው። እኛ ዳውን ዳውን ወያኔ ሲባል ደስ ይለን የነበረው ወያኔ በምርጫ አልወርድም ብላ በጠመንጃ ነካሽነቷ በመጽናቷ ነው። ዐቢይ ግን ምርጫ እናድርግና በምርጫ ከተሸነፍኩ እወርዳለሁ ብሎ በተደጋጋሚ እየነገረን ነው። ስለዚህ የሚያወርደው የሕዝብ ድምፅ ከሆነና ያ የሕዝብ ድምጽ ሰላማዊ ከሆነ፣ ብዙም የሚያሳስበኝ አይደለም። አሁን ግን እየሰማን ያለነው ዳውን ዳውን ኢትዮጵያ የሚል ፉከራ ነው። ስለዚህ ኢትዮጵያን ለማፍረስ ለሚደረግ ዘመቻ መንግሥት ርህራሄ ማሳየት የለበትም። የኢትዮጵያን መውደም ለሚፈልግ የውጭ ሀይል ትዕግስት ማድረግ አይገባም፡፡ ኢትዮጵያዊ ነኝ ብሎ የኢትዮጵያን ፓስፖርት ይዞ የሚንቀሳቀስ ወገን በእንዲህ ያለ ጉዳይ ላይ ሲሳተፍ የመጨረሻው ቀይ መስመር መሆን ይኖርበታል፡፡ ከሰሞኑ በአገራችን የተከሰተውን ሁከትና ብጥብጥ ግብጽ እንዴት የተቀበለችው ይመስልዎታል ግብጽ ኢትያጵያ ውስጥ በጥርሷም በጥፍሯም እንደምትንቀሳቀስ እናውቃለን። ለምሳሌ ከሰሞኑ የተፈጠረውን ሁኔታ እንደ እርስ በእርስ ጦርነት አድርገው ሲያወሩት ነው የሰነበቱት፡፡ ለእነርሱ ክስተቱ ሰርግና ምላሽ ነበር፡፡ እነሱ በዚህ ጉዳይ ቢደሰቱ ከአገራቸው ጥቅም አንጻር ምንም ሊገርመን አይችልም። እኛ እንደ አገር፣ እንደ ዜጋ ራሳችንን እዚህ ዓይነት ሁኔታ ውስጥ መዶላችን ግን ያሳፍራል። ታሪክም ይፋረደናል። የኢትዮጵያ ፖለቲከኛ ነኝ ብሎ በዚህ መንገድ የሚንቀሳቀስም ታሪካዊ ስህተት እየፈጸመ ነው። ህወኃት ምርጫ አካሄዳለሁ የሚል ውዝግብ ውስጥ መግባቱ፣ ደቡብ በክልልነት ጥያቄ ውስጥ መሆኑ እንዲሁም ከሰሞኑ በኦሮሚያ የተፈጠሩ ግርግሮች ተደማምረው፣ አገሪቱን አደጋ ውስጥ ከተዋታል የሚሉ ወገኖች አሉ፡፡ እርስዎ ምን ይላሉ ስጋት የለም ማለት አይቻልም። ነገር ግን ስጋትን ማስወገጃ መንገድ አለ። ያ ስጋት ማስወገጃ መንገድ ግን ያለ ብዙ ኪሳራ ቢሆን ጥሩ ነው። አገር ማለት ሳር ቅጠሉ አይደለም፤ ሰው ነው። የስጋቱ ፈጣሪዎች ቢሳካላቸውና የለኮሱት እሳት በሰፊው ቢቀጣጠል እነሱንም አብሮ ነው የሚያነዳቸው። ጫካን ያቃጠለ ክብሪት የተሰራበት እንጨት አይተርፍም። ግን እምነት አለኝ፤ የኢትዮጵያ ሕዝብ ዝም ብሎ ተነስ ስለተባለ ብቻ ተነስቶ እርስ በእርሱ የሚባላ አይደለም፡፡ ብሄራዊ መግባባትና የእርቀ ሰላም ሂደት ይሄን ችግር አባብሶታል የሚሉ አሉ እርሰዎ በዚህ ላይ ምን ይላሉ በሀሳብ ደረጃ እርቅና ሰላም የሚጠላ ያለ አይመስለኝም። ነገር ግን በእርቅና በሰላም ስም አንዳንድ ወገኖች የራሳቸውን አጀንዳ የሚጭኑበት መድረክ እንዲሆን አልፈልግም። ለምሳሌ ብሔራዊ ውይይት ይደረግ እያሉ የሚንቀሳቀሱ ሰዎች አሉ። የዚህ ብሔራዊ ውይይት የመጨረሻ አላማ ምንድን ነው ተብለው ሲጠየቁ ግን የሽግግር መንግሥት ማቋቋም ይላሉ፡፡ በመጀመሪያ ሰላም መፈጠር ያለበት ከራስ ጋር ነው። ይቅርታና እርቅም መጀመሪያ ከራስ ነው መጀመር ያለበት። የእርቅና የሰላም ጉባኤ ካላደረግን አገር ትፈርሳለች እያሉ እዚህና እዚያ እሳት የሚጭሩ ካሉ ግን በፍፁም ሀሳባቸውም አላማቸውም ሰላምና እርቅ አይደለም። በአቋራጭ ስልጣን መያዝ ነው። አሁን እየጠራ የመጣውም ይሄው ሀሳብ ነው። ስለዚህ አሁን ኢትዮጵያ ውስጥ የሚያስፈልገው የተረጋጋ የምርጫ ሥርዓት ለመፍጠር መነጋገር ነው። ከዚህ በመለስ በታሪክ ጉዳይ ላይ ንትርክ ውስጥ መግባት የፖለቲካ ፓርቲዎች ተግባር አይደለም። ምናልባት በፖለቲካ ፕሮግራማቸው ውስጥ ሊያካትቱት ይችላሉ። አሁን የሚያስፈልገው፤ሕግና ሥርዓትን አክብሮ መንቀሳቀስና በምርጫ ሕዝብ የሚፈልገውን መንግሥት ማቋቋም ነው። በቀጣይ በአገሪቱ ሊፈጠሩ የሚችሉ የቢሆን ግምቶች ማስቀመጥ ይቻላል የቢሆን ሳይሆን መሆን ያለበትን ነው ማስቀመጥ የምፈልገው። ከዚህ ቀደም በዴስቲኒ ኢትዮጵያ በኩል ያስቀመጥነው ቢሆን አለ። በዚህም በዚያም መጓተቶች ሊኖሩ ይችላሉ። ነገር ግን አገር ወደ ንጋት ትሄዳለች የሚል ነው። እኔ የምናገረውም ሆነ የማደርጋቸው ነገሮች ይህቺ አገር ወደ ንጋት እንድታመራ፣ የዴሞክራሲ ተቋማት ተጠናክረው እንዲሄዱ የሚያመላክት ነው። ስለዚህ በእያንዳንዱ እንቅስቃሴያችን የትኛው ጋ ነን ብለን ራሳችንን መጠየቅ አለብን። በንግግራችን፣ በድርጊታችን አገሪቱን ወደ ሰላም የሚወስድ ነገር ውስጥ ነን ወይ ብለን ሁሌም መጠየቅ አለብን። እያንዳንዳችን ለንጋት ካልሰራን የምንፈልገውን ውጤት አናገኝም። ዳር ቆሞ መመልከት፤እኔ የለሁበትም ማለትም ከተጠያቂነት አያድንም።

የመጀመሪያዋ ሴትዮ በኮቪድ ሲሞቱ ለሁላችንም ሰው ነበሩ፡፡ እናት ነበሩ ለሁላችንም ሃዘን ነበሩ፡፡ ለሁላችንም ድንጋጤ ነበሩ፡፡

ከሁለተኛው ሰው በኋላ ግን፣ ሰው ቁጥር ሆነ፡፡ ስንት ሰው ሞተ ብለን እንጠይቅና ፣ ወደ ዕለት ጉዳያችን እንሄዳለን፡፡ የሞተው ሰው ቁጥር ሲነገረን እንሰማና፣ ወደ ጉዳያችን እንገባለን፡፡ ያ ቁጥር ነገ እኛ ልንሆን እንደምንችል ማሰብ ከተውን ቆየን፡፡ ስድስት ሰው ሞተ አስር ሰው ሞተ አስራ ይቀጥላል፡፡ ባለአንድ፣ ባለሁለት፣ ባለሶስት፣ ባለአራት ዲጂት እስኪደርስ ድረስ ሰው ቁጥር ሆኗል፡፡ ወደፊት ቁጥሮች ከፍ ይላሉ፡፡ እያንዳንዳችን ቤት እስኪደርሱ ድረስ ሰዎች ቁጥር መሆናቸው ይቀጥላል፡፡ ቤታችን ሲገባ ግን፣ አንድ ቁጥር ሺህ ነው፤ ከሺህም በላይ ነው፤ ከሚሊዮንም በላይ ነው ያ ቁጥር አባት ነው፤ እናት ናት፤ ወንድም ነው፤ ሚስት ናት፤ ባል ነው፤ ሚስት ናት፤ ልጅ ነው፤ ዘመድ አዝማድ ነው ያ ስም ሌላው ሰው ጋ ሲሄድ ቁጥር ነው፤ እኛ ጋ ግን ከስጋችን ቦጭቆ የሚወጣ ትልቅ ቁስል የሚሆን ህመም ነው፡፡ አስበነው እናውቅ ይሆን

ክቡር ሚኒስቴር በመልስዎ ውስጥ ያልነገሩን መልሶች

ሙሼ ሰሙ የኢዴፓ ፕሬዚዳንት ላለፉት ስምንት ዓመታት ለመሰረተ ልማት ግንባታ ከፍተኛ ትኩረት የሰጠው የኢትዮጵያ ኢኮኖሚ ልማትንም ሆነ እድገት በማያወላዳ መልኩ ማረጋገጥ አልቻለም፡፡ አወዛጋቢ ቢሆኑም ኢኮኖሚያችን ላለፉት ስምንት ዓመታት ከአምስት ፐርስንት አጠቃላይ ዓመታዊ ምርት እድገት ተነስቶ አሁን ወደ አስር ፐርሰንትና ከዛም በላይ እንዳደገ በርካታ ዋቢዎችን መጥቀስ ይቻላል፡፡ ይህም ሆኖ እድገቱ ያስከተለው ኢኮኖሚያዊ ለውጥ እንደሚወራለት የመሰረተ ልማት፣ የገበያ ትስስርና የምርታማነትን ችግር ፈቶ የኢኮኖሚዊ መዋቅር ሽግግርን በአስተማማኝ ሁኔታ በማረጋገጥ እድገቱ በሂደት ወደ ልማት ተስፋፍቶ የዜጎችን የኑሮ ሁኔታ ማሻሻል የሚችል አስተማማኝ ኢኮኖሚ መሆኑን ማረጋገጥ አለመቻሉ የብዙዎቻችን ጥያቄና የሃገሪቱ ፈተና እንደሆነ መቀጠሉ ግልጽ ነው፡፡

ታሪክ ምን እንደሚፈርድ፣ ባናቅ የዕጣ ፈንታን ጉዳይ

እርግጡ ግን አንድ ነገር፣ አንዱ ሟች ነው አንዱ ገዳይ በነገራችን ላይ መቼም ዘመን ሽለ ሙቁ፣ ምን አይወሠደው ጉድ አለ ሞቻለሁ ቢልሳ ምን ግዱ፣ ሞቱ ለቤሣ ከዋለ ቀብሩን የሚለካ እንጂ፣ ኑሮ እሚመትር ሲጠፋ የቁም ሙቱ እየበዛ፣ መቃብር አፉ ሲሰፋ መማማሩ መቻቻሉ፣ ከቂም በትር ካላዳነን የትጋ ነው የነግ ተስፋችን ለሞታችን በሞት መካስ፣ ከሆነ መጪ ደስታችን ይሙቱ ካሉን ገዳዮች፣ ዕምኑ ላይ ነው ብልጫችን የዛሬ መቃብርኮ በስክ ቢተኙም አይበቃ መሬቱ ተቸርችሮ አልቋል፣ ቆሞ መሞት ነው በቃ በቁም መቀበር ነው በቃ ነግ መቃብር እንዳታጣ፣ በጊዜ ሙት ያሉት ለካ ወደው አደለም አበሾች፣ ኑሮ ተሳካ አልተሳካ በነገራችን ላይ እያደር ይሞላል ያልኩት፣ ያፈሳል እንዴ ታሪኩ ሽንቁር አለው ወይ ትውልዱ፣ የዕውነት የት ነው ውሃ ልኩ በነገራችን ላይ ካደረ አያገለግል ፣ እንዳሉት የነጋዴ ዕቃ አድረን አንታይም አልን፣ ተርፈን ኖረን ስናበቃ ይሄው ነው መርገምቱ በቃ

ራስ ትያትር እስከ መስከረም ይፈርሳል

ቀድሞ ከነበረበት የእህል መጋዘንነት ወደ ትያትር ቤትነት የተለወጠው ራስ ትያትር ከ ዓመት አገልግሎት በኋላ ሥራ ያቆመ ሲሆን በአዲስ መልክ ከመገንባቱ በፊት ማፍረሱ እስከ መስከረም ይጠናቀቃል፡፡ አሮጌው ትያትር ቤት የመጨረሻ ዝግጅቱን ባለፈው እሁድ ያቀረበ ሲሆን ከዚሁ ዝግጅት ከፊሉ ለእንቁጣጣሽ በኢትዮጵያ ሬዲየና እንደሚቀርብ ባለፈው ሳምንት መዘገባችን ይታወሳል፡፡ ሐምሌ ዓመተ ምህረት የመንግስቱ ለማን የትርጉም ትያትር በማሳየት ሥራ እንደጀመረ የተገኘው ማስረጃ ይጠቁማል፡፡ በእሁዱ ዝግጅት የመሰናበቻ መግቢያ ንግግር ያደረገው የትያትር ቤቱ ሥራ አስኪያጅ አርቲስት ኩባራቸው ደነቀ፤ አዲሱን ግንባታ አስመልክቶ ሲናገር በርካታ ችግሮች ያሉበት የአዲስ አበባ ካቢኔ ለራስ ትያትር ቅድሚያ መስጠቱ ያስመሠግነዋል በማለት ሚሊየን ብር መነሻ በጀት ለአዲሱ ሕንፃ ግንባታ የመደበውን አስተዳደር አመስግኖዋል፡፡

የኖኅ ኅልውና በጊልጋሜሽ ይፈተሽ

መቅድመ ነገር የአምስት ሺ ዘመን ታሪክ ለኢትዮጵያ የቆጠራላት ጋዜጠኛ ፍሥሐ ያዜ ያቀረበውን መጽሐፍ ለመተቸት ዓለማየሁ ገላጋይ በአዲስ አድማስ ያቀረበውን ጽሑፍ ደግሜ ደጋግሜ አነበብሁት፡፡ ይህን ያህል ማንበቤ በርካታ የሚነቀሱ ነጥቦች በውስጡ ስለተመለከትሁ እነሱን በዓይነት በዓይነታቸው አውጥቼ በያንዳንዱ ረገድ መባል የሚገባቸውን ለመሰንዘር ስል ነበር፡፡ በሚያስገርም መጠን እያንዳንዱ ራሱን የቻለ ርዕስ እስኪሆን ድረስ የሚሄድ ሆነ፡፡ እንዲህ የሆነውን ደግሞ በጋዜጣ ገጽ እንዴት ማቅረብ ይቻላል ሁሉንም እንዳሉ ከመተው ግን አንድ ሁለቱን ልምረጥ አልኩ፡፡ ስለኖኅ አና ስለንግሥተ ሳባ፣ ዓለማየሁ ያቀረባቸውን ማንሳትን ሊተውት የሚገባ አይሆንም፡፡ሌሎችን ነጥቦች ግን እንዲሁ በጥቆማና በጥያቄዎች በማንሳት ነጥቦቹ እንዲታሰቡ ሳያደርጉ ማለፍን ልቤ እሺ አላለኝምና እነዚያን አነጣጥቤ፣ በዚህ ጽሑፍ ቅድሚያ ከሰጠሁቸው አንዱንና የሚቀድመውን የኖኅ ህልውና እንደ አዲስ እንዲፈተሽ የተጠየቀበትን ነገር እይዛለሁ፡፡

የእንግሊዝ አምባሳደር ስለ ኢትዮጵያ

በኢትዮጵያ የእንግሊዝ አምባሳደር ግሪግ ዶሪ ከጠ ሚኒስትር መለስ ህልፈት በኋላ ስላለው የኢትዮጵያ ሁኔታ፣ ስለበጀት ድጋፍ፣ ስለ ኢንቨስትመንት፣ ስለ ሰብዓዊ መብት አያያዝና ሌሎች ተያያዥ ጉዳዮች ከአዲስ አድማስ ጋዜጠኛ መልካሙ ተክሌ ጋር ሰፊ ቃለ ምልልስ አድርገዋል፡፡ እነሆ የጠቅላይ ሚኒስትር መለስ ዜናዊ ሕልፈትን ተከትሎ በአገሪቱ ውስጥ ችግር ይፈጠራል ብለው የገመቱ ሰዎች ነበሩ፡፡ እርስዎ ተመሳሳይ ግምት ነበርዎት የቀድሞው ጠቅላይ ሚኒስትር ድንገተኛ ሞት አሳዛኝ ነው፡፡ ሆኖም ኢትዮጵያ ማለት አንድ ሰው ማለት አይደለችም፡፡ ይሄ የታሪክ መጨረሻ አይመስለኝም፡፡ በአገሪቱ ብቃት ያለው መንግስት አለ፡፡ አገሪቱ የእድገትና ትራንስፎርሜሽን እቅድን ጨምሮ በርካታ ፖሊሲና ስትራቴጂዎች አሏት፡፡ ይህም ወደሚቀጥሉት ጥቂት ዓመታት ያስጉዛችኋል፡፡ የወትሮ እንቅሥቃሴና ሥራ እንደተለመደው ይቀጥላል፡፡ ባለፉት ሳምንታትም ሆነ አሁን የፀጥታና ደህንነት ችግር አላየሁም፤ ደንብና ስርዓት እንደተጠበቀ ነው፡፡

ዣንቶዣራ ዓይናችንን የገለጠልን ልብወለድ

በእርግጥ የቀዳሚ እና የተከታይ ደረጃ ለመስጠት ያዳግተኛል፡፡ ይስማዕከ ግን በአማርኛ ልብወለድ ውስጥ ከተለመደው አብራሪነት፣ ገላጭነት፣ ለምሳሌ በዕውቀቱ ሥዩም እንደሚተቸው ቀኑ ደመናማ ነው ሰማዩ ብልጭ ድርግም ይላል እያልን ከምንወርድበት ዘልማዳዊ ጥንወት መንጭቆ ሊያወጣን ይታትራል፡፡ የ ዣንቶዣራ ቁጥር አንድ እምርታ ሁነትን ከማብራራት እና ከመተረክ ይልቅ በገጸ ባሕርያት አማካኝነት የሰላ ትችትን መሰንዘር፣ ጥልቅ ፍልስፍናን መወንጨፍ፣ የሕዝቡን ብሶት ማስተጋባት ወዘተ ነው፡፡ በህዳሴ እንቅስቀሴአችን ውስጥ ያላየነውን እናይ ዘንድ ግልብ ስልጣኔአችንን እየገለበ የሚሞግተው ኪራኮስ በተባለ ገጸ ባሕርይ አማካኝነት ነው፡፡ እርጅና ያልሆነ ሰንፍና ካልተጠናወተኝ በስተቀር አስታውሳለሁ ከአንድ ድፍን ዓመት በፊት መጽሐፍ እያሳተሙ ከደራሲ ወገን የሚሆኑ ሰዎች እንደመብዛታቸው ፖለቲካችንን እና የአስተዳዳሪዎቻችንን የአስተዳደር ዘይቤ የሚደፍር ትጉህ ብዕረኛ እምብዛም እንደሌለ ጽፌ ነበር፡፡ በዚህኛው ጋዜጣ አልነበረም፡፡ ያኔ በዕውቀቱ ሥዩምን ስለፖለቲካዊ ሽሙጡ፣ ይስማዕከ ወርቁን ስለ የሀገር ፍቅር ቀስቃሽ ጽሑፎቹ መጥቀሴን ግን ኮራሁበት፡፡

ጠፈርተኛው ሮቦት እንቅስቃሴ ጀመረ

የአሜሪካኑ የጠፈር ምርምር ተቋም ናሳ መረጃዎችን እየሰበሰበ በማቀበል በዘርፉ የሚደረገውን የምርምር ሥራ እንዲያግዝ ከወራቶች በፊት ወደ ዓለም አቀፉ የህዋ ጣቢያ ልኮት የነበረውን ሮቦት ለመጀመሪያ ጊዜ እንዲነሳ ማድረጉን አሶሺየትድ ፕሬስ ዘገበ፡፡ የስነ ፈለክ ተመራማሪዎችን የሚያግዝ ልዩ ሮቦት እንደሆነ የተነገረለት ሮቦናውት ምድር ላይ ከሚገኘው የመቆጣጠሪያ ማዕከል በተላለፉለት ተእዛዝ መሠረት ሲስተሙ እንዲበራ ከተደረገ በኋላ ስላለበት ሁኔታ አንዳንድ መልእክቶችን እንደላከ የተገለ ሲሆን ነገሩ በሮቦት ቴክኖሎጂው ዘርፍ የታየ ትልቅ ስኬት ነውም ተብሏል፡፡ እንደ ዓይን የሚያገለግሉት እና መረጃዎችን የሚቃርምባቸው ካሜራዎች ያሉት ይህ ጠፈርተኛ ሮቦት ወደ ምድር ከላካቸው መረጃዎች መካከል ደግሞ በህዋ ጣቢያው ላይ የሚገኘውን የአሜሪካን ቤተ ሙከራ የሚያሳይ ምስል እንደሚገኝበት ለማወቅ ተችሏል፡፡

የአስናቀች ወርቁ ሥርዓተ ቀብር ተከናወነ

ከያንያን ከሞቷ ይልቅ በመጨረሻ ሕይወቷ አዝነዋል በክራር ዜማዎቿ ይበልጥ የምትታወቀውና ሐሙስ ማለዳ በ ዓመቷ ከዚህ ዓለም በሞት የተለየችው አንጋፋ አርቲስት አስናቀች ወርቁ ሥርዓተ ቀብር ትናንት ተከናወነ፡፡ በመንበረ ፀባኦት ቅድስት ሥላሴ ደብር እኩለ ቀን ላይ በተከናወነው ሥርዓተ ቀብር የሙያ አጋሮቿ፣ አድናቂዎቿና ቤተሰቦቿ ተገኝተዋል፡፡ ከቀብር ሥነሥርአቱ በፊት በኢትዮጵያ ብሔራዊ ትያትር በተከናወነላት የመታሰቢያ ዝግጅት የተገኙ አርቲስቶች ከሞቷ ይልቅ ካለፉት አስር ዓመታት ወዲህ በነበረው የመጨረሻ ሕይወቷ አዝነዋል፡፡ በዝግጅቱ የመጨረሻ ዘመኗ የሕመምና የሰቆቃ ነበር ብለዋል፡፡ አንጋፋዋ አርቲስት ሰላማዊት ገብረሥላሴ ሞተች አይባልም እረፍት ነው ሕመም ቆይቶባታል ብላለች፡፡

የቅጂ መብት ጥሰት መንግስትን የመገልበጥ ያክል ነው

በ ዓ ም በአሜሪካ ኢሊኖይስ ግዛት የተወለደው ቢል ላስዌል የታወቀ ሙዚቃ አቀናባሪ እና ፕሮዱዩሰር ነው፡፡ ለ ዓመታት በሙዚቃ ሙያ የዘለቀው አሜሪካዊው አርቲስት፤ ከ በላይ አልበሞች ፕሮዲዩስ አድርጓል፡፡ በሙዚቃ ዙሪያ በርካታ ጥናትና ምርምር በማድረግና አዳዲስ አቀራረቦችን በመፍጠር በሙዚቃው ኢንዱስትሪ ግንባር ቀደም ባለሞያ እንደሆነ ይነገርለታል፡፡ የሬጌን ሙዚቃና የቦብ ማርሌን ሥራዎች ለዓለም በማስተዋወቅ ከሚታወቀው ክሪስ ብላክ ዌል ጋር በመስራት የራሱን አስተዋኦ ያበረከተ አርቲስት ነው፡፡ ይሄ ባለሙያ የታዋቂዋ ኢትዮጵያዊት ድምፃዊ እጅጋየሁ ሽባባው ጂጂ ባለቤት ነው፡፡ ቢል ላስዌል በጂጂ ተወዳጅ ሙዚቃዎች ውስጥ በአቀናባሪነትና በፕሮዲዩሰርነት አሻራውን አሳርፏል፡፡ ጳጉሜ ቀን ዓ ም ኢትዮጵያን ከመልቀቁ ከሁለት ሰዓት በፊት ካረፈበት የኢንተር ኮንቲኔንታል ሆቴል ውስጥ የአዲስ አድማስ ጋዜጠኛ አበባየሁ ገበያው በሙያውና በህይወቱ ዙሪያ አነጋግራዋለች፡፡

የወጋየሁ ልጅ ፍርድ ቤት ልትሄድ ነው

ከጋብቻ ውጭ ተወልጄአለሁ የምትለው የታዋቂው ተዋናይ ወጋየሁ ንጋቱ ልጅ አንጋፋው አርቲስት ከሞተ ከ ዓመታት በኋላ የወጋየሁ ንጋቱ ልጅነቴ በሕግ ይረጋገጥልኝ በማለት ፍርድ ቤት ልትሄድ ነው፡፡ ልጅነቴን የብሔራዊ ትያትር የሥራ ባልደረቦቹ ያረጋግጡልኛል፤ የዘረመል ምርመራ ለማድረግም ዝግጁ ነኝ ስትል አስተያየቷን ለዝግጅት ክፍላችን የሰጠችው ዲያና ወጋየሁ ንጋቱ የሕግ ባለሙያ እያማከረች መሆኑን ገልፃ፤ የፍርድ ቤት ቅድመ ሁኔታዎች እስኪሟሉ በመገናኛ ብዙሃን የተቻላትን ጥረት በማድረግ የአርቲስቱ ልጅነቷን እንደምታስተዋውቅ ተናግራለች፡፡ ባለትዳር የሆነችው ወ ሮ ዲያና የባህልና ቱሪዝም ሚኒስቴር ዋና መስሪያ ቤት የጠቅላላ አገልግሎት ክፍል ባልደረባ ስትሆን የኢትዮጵያ ብሔራዊ ትያትር ባልደረባ ከሆነችው እናቷ ወ ሮ ማሜ ኃይለስላሴና ከአርቲስት ወጋየሁ መወለዷን ገልፃ አሁን በሕይወት የሌሉት እናትየው አባትነቱን ለማረጋገጥ በሕግ ከመጠቀማቸው በፊት አሁን በውጭ ሀገራት የሚኖሩ ባልረቦቻቸው እንደከለከሏቸው እንደነገሯት ጠቅሳ፤ ይህ ግን መቆም አለበት ብላለች፡፡ ወጋየሁ በሞተበት ወቅት የወራሽነት ተቃውሞ እናትየው ለፍርድ ቤት እንዳታቀርብ እነዚሁ ባልደረቦች ሥምና ዝናውን እንጠብቅለት በማለት እንደተከላከሉ የነገረችን ዲያና፤ አሁን ልጅነቴ ይታወቅልኝ እንጂ ውርስ አልጠይቅም ብላለች፡፡ የኢትዮጵያ ብሔራዊ ትያትር ባልደረባ የሆነው አርቲስት ወጋየሁ ንጋቱ፤ ከዚህ ዓለም በሞት የለየው ሕዳር ዓ ም ሲሆን ወ ሮ ማሜም በ ዓ ም አርፈዋል፡፡ የአርቲስቱን ቤተሰቦች አስተያየት ለማካተት ያደረግነው ጥረት ስልኮቻቸው ጥሪ ባለመቀበላቸው አልተሳካም፡፡

ልማት እንደ ምሥማር ከላይ ወደ ታች የሚመታ ሳይሆን እንደ እንጉዳይ ከመሬት የሚፈላ ነው የድሬዳዋ ገበሬ

የሀበሻ ጀብዱ የሚለው መፅሐፍ ውስጥ የሚከተለው ታሪክ አለ፡፡ እነሆ በጨርቅ ተራ ሁለት ገበያተኞች ይጨቃጨቃሉ፡፡ ጨርቁን የሚገዛው ሰውዬ እጅግ በጣም ረጅም ሲሆን ሻጩ ደግሞ በጣም አጭር ነው፡፡ እናም ገዢ በሚችለው መልኩ ክንዱን ዘርግቶ፣ ጣቶቹን ወጥሮ አስር ክንድ ለካና ምልክት አደረገ፡፡ ሻጩ ደግሞ በሚችለው ሁሉ ጣቶቹን ሳይወጥር እሱም አስር ክንድ ለካና እሱም ምልክት አደረገ፡፡ ሁለቱ በለኩት መካከል ከአንድ ክንድ የሚበልጥ ልዩነት መጣ፡፡ ገዢው ሻጩን፤ አውቆ ክንዱን ሳይወጥር ይለካል ሲል አመረረ፡፡ ሻጩ በምኒልክ እየማለ ሃቀኛ ነጋዴ መሆኑን እግዚአብሔርን ምስክርነት ጠራ፡፡ በዚህ መሃል ብዙ ወሬኛ ገበያተኞች ከበቧቸው፡፡ በነዚህ ወሬኞች ፊት ሁለቱም ደጋግመው ቢለኩም ልዩነቱ ተመሳሳይ ነበር፡፡ እናም መግባባት ባለመቻላቸው ያላቸው ብቸኛ አማራጭ ዳኛ ፍለጋ መሄድ ብቻ ነበርና፣ ሸማቸውን አያይዘውና አቆላልፈው፣ ጐን ለጐን ግራና ቀኝ እጆቻቸውን በነጠላቸው ጫፎች ሸብ አድርገው አስረው፤ ከቋጠሩ በኋላ ወደ የገበያው ሸምጋይ ዳኛ በብዙ ወሬኞች ታጅበው ሄዱ፡፡

ደሀ ሞኝ ነው ሞቱን ይመኛል እልፍ ሲሉ እልፍ ይገኛል

ነብሷን ይማርና፤ ዶሮ እንደዛሬው አልቀመስ ሳትል በፊት፤ በብርም በብር ተሃምሣም ትሸጥ በነበረ ጊዜ፤ የሚከተለውን ተረት ከዓመታት በፊት ተርተነዋል ለአንድ በዓል ብለን፡፡ ያኔ ያልነውን ላልሰማና ሰምቶ ዝም ላለ ዛሬም መተረቱ አስፈላጊ ሆኖ ነው እንጂ፤ አሁን ቅንጦት ሊመስልብን ይችላል፡፡ እነሆ፡ የዕንቁጣጣሽ ዕለት ነው፡፡ አባትና እናት አንድ ቋሚ ልማድ አላቸው፡፡ በተለይ እንግዳ ከመጣ ልጃቸውን እቆጥ ላይ አውጥተው ያስሩታል፡፡ ልጁምለቅሶውን ይቀጥላል፡፡ ምግቡ ተበልቶ ሲያበቃ ይፈቱና ያወርዱታል፡፡ ይህ እንግዲህ በዓመት በዓል፣ በዓመት በዓል የሚሆን ነገር ነው፡፡ ከዓመት በዓላቱ በአንደኛው ዕንቁጣጣሽ ቀን አንድ እንግዳ ይመጣል፡፡ ቤቶች ይላል፡፡

ከቬኔዝዌላ እስከ ዩክሬን፣ ከፓኪስታን እስከ ጣሊያን የመንግስታት እዳ አለምን አስጨንቋል

ለ ቦንድ ጣጣ መፍትሄ የሚያመጣ ሚ ብር ሽልማት ተዘጋጅቷል የኢትዮጵያ መንግስት እዳ እና የቦንድ ሽያጭስ እንዴት ነው በስልጣኔ ምንጭነት የምትታወቀው ግሪክ፤ ዛሬ ዛሬ የኢኮኖሚ ቀውስ ቅፅል ስም ሆናለች። ቀውሱ ዛሬ ወይም ዘንድሮ የተፈጠረ ችግር አይደለም። መንግስታትና ባለስልጣናት፤ በየእለቱ ፕሮጀክት ይፈለፍላሉ። በማን ወጪ ከዜጎች የሚወስዱት ከፍተኛ ቀረጥና ግብር አልበቃ ብሏቸው፤ በ አገር ስም እየተበደሩ እዳ ሲያከማቹ አመታትን አስቆጥረዋል። በወጪ ላይ ወጪ፤ በብድር ላይ ብድር ይከምራሉ። አንዱ ፕሮጀክት ለምሳሌ የውሃ ማቆር ፕሮጀክት በገንዘብ ብክነትና በውድቀት ሲጠናቀቅ፤ በምትኩ ሌሎች ፕሮጀክቶችን ለመፈልፈል ሰበብ አይጠፋም ለህዝብ ጥቅምና ለስራ እድል ፈጠራ፣ ለአረንጓዴ ልማትና ለአካባቢ ጥበቃ፣ ለማህበራዊ አገልግሎትና ለመሰረተ ልማት ግንባታ ወዘተ። የነፃ ገበያ ስርአትን የሚያንቋሽሹና የሶሻሊዝም አባዜ ያልለቀቃቸው ብዙ ምሁራን፤ በአጠቃላይ አብዛኛው ዜጋ፤ መንግስት ኢኮኖሚ ውስጥ እጁን እያስገባ፤ እንዲህና እንዲያ ያድርግልን፤ ይሄንና ያንን ያሟላልን እያሉ ይወተውታሉ። ብዙዎቹ ፖለቲከኞችና መንግስታትም ለዚህ ዝግጁ ናቸው። በሰበብ አስባቡ በየጊዜው የሚፈለፍሏቸው ተጨማሪ ፕሮጀክቶች ግን፤ ተጨማሪ ገንዘብ ያስፈልጋቸዋል። በየጊዜው እያበጠ የሚሄደውን የመንግስት ወጪ ለመሸፈን፤ እንዲሁም የተጠራቀመውን ብድር ለመክፈል፤ በቀረጥና በግብር እያዋከቡ ዜጎችን ከማራቆት አልፈው፤ እየደጋገሙ ይበደራሉ በእጥፍ በእጥፍ። ግን እስከመቼ እዳው ተከማችቶ አበዳሪ እስኪጠፋ ድረስ በእዳ ላይ እዳ እየቆለሉ ዘላለም መቀጠል አልተቻለም። ግሪክ የገባችበት ቀውስ ጥልቅ ከመሆኑ የተነሳ፤ በብዙ መቶ ሚሊዮን ዶላሮችም መፍትሄ የሚያገኝ አልሆነም። ነገር ግን፤ ችግር የተፈጠረው በግሪክ ብቻ አይደለም። አውሮፓን ጨምሮ፤ የአለማችን በርካታ አገራት፤ ለማመን በሚያስቸግር ተመሳሳይ ቀውስ እየተነገዳገዱ ናቸው። የጣሊያን መንግስት የተከማቸ ብድር ሁለት ትሪሊዮን፣ ስድስት መቶ ቢሊዮን ዶላር እዳ ለማመን አይከብድም ከጣሊያን አመታዊ ምርት ጋር ሲነፃፀር፤ የመንግስት እዳ በሃያ በመቶ ይበልጣል መሆኑ ነው። ከኢትዮጵያ አመታዊ ጠቅላላ ምርት ጋር ሲነፃፀርማ በ እጥፍ ይበልጣል የ አመት ምርት እንደማለት። ለነገሩ፤ ከነ ጣሊያንና ከነግሪክ በፊት፤ እነኢትዮጵያ ይቀድማሉ በቀውስ ለመዘፈቅ። ደግሞም አይገርምም። ለልማት፤ ለስራ እድል ፈጠራ፤ ለህዝብ ጥቅም በሚሉ ሰበቦች፤ የመንግስትን በጀት ማሳበጥ፤ ወጪውንም ለመሸፈን በገፍ ብድር መሰብሰብ ኢትዮጵያን በመሳሰሉ የአፍሪካ አገራት ይብሳል። ለዚያም ነው፤ ከሁሉም ቀድመው በዘመናዊው የቀውስ ማእበል የተመቱት። የአፍሪካ መንግስታት የብድር ቀውስ፤ ከነ ግሪክ ቀውስ የባሰ እንደነበር ይገልፃል የአለም ባንክ መረጃ። ለምሳሌ፤ በ አ ም የኢትዮጵያ መንግስት እዳ፤ ከጠቅላላ የአገሪቱ አመታዊ ምርት ይበልጥ ነበር ወደ በመቶ ያህል። ታዲያ ኢትዮጵያን የመሳሰሉ የአፍሪካ አገራት፤ ያንን ግዙፍ የእዳ ቀውስ እንዴት ችለው ተወጡት ችለው አልተወጡትም። አበዳሪዎቹ የምእራብ አገራት፤ የብድር ስረዛ ሲያደረጉላቸው፤ እዳው ከሞላ ጎደል ተቃለለ። በእርግጥ የአፍሪካ መንግስታት፤ ከእዳ ከተገላገሉ በኋላ አርፈው አልተቀመጡም። ከአገር ውስጥና ከውጭ፤ እንደገና እየተበደሩ እዳ መከመር ጀምረዋል ለሌላ የቀውስ አዙሪት። ለዛሬ ግን፤ የቀውሱ ባለተራ የአውሮፓ አገራት ናቸው። የአውሮፓ መንግስታት፤ እንደ አፍሪካ አቻዎቻቸው በለየለት እብደት እዳ ውስጥ ለመዘፈቅ ባይሯሯጡም፤ ወጪያቸውን እያሳበጡ፤ ቀስ በቀስ ዜጎችን በቀረጥ ማራቆታቸውና ብድር ማጋበሳቸው አልቀረም። ያው ውለው አድረው ቀስ በቀስ ወደ ቀውስ አምርተዋል በተለይ ጣሊያን፣ ስፔን፣ ፖርቱጋልና አየርላንድ። የትሪሊዮንና የቢሊዮን እዳ ጣሊያንን ተመልከቱ። አመታዊው የጣሊያናዊያን ጠቅላላ ምርት፤ ትሪሊዮን ዶላር ገደማ ነው። ነገር ግን፤ አመታዊው ምርት ወደ ዜጎች ኪስ አይገባም። በየአመቱ፤ የመንግስት ፕሮጀክቶች እየተበራከቱና ወጪዎቹ እያበጡ በመጡ ቁጥር፤ በዜጎች ላይ የቀረጥና የግብር ጫና እየጨመረ ይሄዳል። ከአመታዊው የጣሊያናዊያን ምርት ውስጥ፤ በመቶ ያህሉን፣ በቀረጥና በግብር መልክ፤ መንግስት ይወስደዋል። ቀላል አይደለም። ከ ቢሊዮን ዶላር በላይ ማለት ነው ሁለት መቶ የህዳሴ ግድቦችን ማስገንባት የሚችል ገንዘብ። ነገር ግን፤ መንግስት ይሄን ሁሉ ገንዘብ ከዜጎች እየወሰደም፤ በቃኝ አይልም። የበጀት ጉድለቱን ለማሟላት፤ በየአመቱ ከአገር ውስጥና ከውጭ ይበደራል ቦንድ እየሸጠ የብድር ምስክር ወረቀት እየሰጠ ። በእዳ ላይ እዳ ያከማቻል። ዎርልድ ኢኮኖሚክ ፎረም፤ በዘንድሮው ሪፖርቱ እንደገለፀው፤ የጣሊያን መንግስት ውዝፍ እዳ፤ ከአገሪቱ አመታዊ ምርት በላይ ሆኗል በ ከ ትሪሊዮን ዶላር በላይ። ቀውሱ ፈጥጦ ከወጣበት ጊዜ ጀምሮ እየተተራመሰች ያለቸው ግሪክስ ዘንድሮ፤ የግሪካዊያን አመታዊ ምርት ቢሊዮን ዶላር ነው፤ የመንግስት ውዝፍ ብድር ደግሞ ግማሽ ትሪሊዮን ቢሊዮን ዶላር። የግሪክ መንግስት በቀረጥና በግብር ከዜጎች በአመት ቢሊዮን ዶላር ያህል እየቧጠጠ ቢወስድም፤ ወጪዎቹን አደብ ሊያስገዛ ስላልፈለገ፤ የበጀት ጉድለቱን ለመሸፈን ተጨማሪ ብድር ከማግበስበስ ወደኋላ አላለም። የመንግስት ቦንድ የመበደሪያ ምስክር ወረቀት እየሰጠ፤ ብድር ይቀበላል። እኤአ በ ፤ የግሪክ መንግስት እዳ ሁለት መቶ ቢሊዮን ነበር። በአምስት አመት ውስጥ ውዝፍ እዳው በመቶ ቢሊዮን ዶላር ጨመረ። እንደገና ከሁለት አመት በኋላ ተጨማሪ መቶ ቢሊዮን ዶላር እየተበደረ እዳ የማከማቸት እርምጃው እየፈጠነ እንደገና ከአንድ አመት በኋላ ተጨማሪ መቶ ቢሊዮን ዶላር ይሄው ግማሽ ትሪሊዮን ደርሷል። የመንግስት እዳ መጨረሻው ይሄው ነው ፍሬንና መሪ እንደሌለው መኪና። በቃ አዲስ ብድር ቢያገኝ እንኳ፤ ገንዘቡ እጁ ውስጥ ሊገባ ቀርቶ፤ የውዝፍ እዳ ወለድ ለመክፈል ሊበቃው አልቻለም። መፍትሄውስ ማምለጫ ዘዴ በቃ መክፈል አልችልም የአፍሪካ መንግስታት ከዚህም ከዚያም እየተበደሩ በቆለሉት እዳ ሳቢያ፤ አህጉሪቱ በኢኮኖሚ ቀውስ የተናጠች ጊዜ፤ ሁነኛ መፍትሄ አልተገኘም ነበር። መፍትሄ ሲጠፋ፤ መክፈል አይችሉም ተብሎ እዳው ተሰረዘ በአበዳሪዎቹ የምእራብ መንግስታት። ታዲያ፤ ዛሬ ራሳቸው የምእራብ መንግስታት በእዳ ውስጥ ተነክረው የአውሮፓን ምድር በቀውስ ሲንጧትስ መፍትሄው ከየት ይመጣል በሰበብ አስባቡ ወጪያቸውን መረን እየለቀቁ፤ በእዳ ላይ እዳ የሚከምሩ መንግስታት፤ ከቀውሱ ለማምለጥ በተለምዶ የሚጠቀሟቸው አራት ዘዴዎች አሉ። አንደኛው ዘዴ፤ የአፍሪካ መንግስታት እንዳደረጉት፤ እዳዬን መክፈል አልችልም በማለት የብድር ስረዛ መጠየቅ ነው ኪሳራውን ራሱ አበዳሪው እንዲችለው። ዘዴው ለአውሮፓ መንግስታት ይሰራል አበዳሪዎቹኮ፤ የአውሮፓ ባንኮችና ዜጎች ናቸው። የአውሮፓ መንግስታት እዳቸውን ካልከፈሉ፤ ዜጎች እንደምንም የቆጠቡት ተቀማጭ ሂሳብ ውሃ በላው ማለት ነው። አይን ካወጣ ዝርፊያ አይለይም። ዜጎች፤ የመንግስትን ቦንድ እየተቀበሉ ለመንግስት ገንዘብ ሲሰጡና ሲያበድሩ፤ ገንዘባቸውን ባንክ ውስጥ ለቁጠባ እንዳስቀመጡት ነው የሚቆጠረው። ባንኮችም ቢሆኑ፤ ለመንግስት ብድር የሚሰጡት፤ ከጓሮ ገንዘብ እየሸመጠጡ አይደለም ባንክ ውስጥ ዜጎች ለቁጠባ የሚስቀምጡትን ገንዘብ በመጠቀም እንጂ። መንግስት እዳውን የማይከፍል ከሆነ፤ ዜጎች የያዙት ቦንድ ተራ ወረቀት ይሆናል። ባንኮች ይከስራሉ፤ የዜጎች የቁጠባ ሂሳብ ቀልጦ ይቀራል። የአውሮፓ መንግስታት ያከማቹት ከ ትሪሊዮን ዶላር በላይ የእዳ ቁልል መልሰው የማይከፍሉ ከሆነ፤ በርካታ የአውሮፓ ባንኮች ከስረው፤ የብዙ ዜጎች ቁጠባ በአንድ ማግስት ብን ብሎ ይጠፋል። ሙሉ ለሙሉ ባይሆን እንኳ፤ በከፊል እዳቸውን ላለመክፈል ቢወስኑስ የዚያኑ ያህል፤ ዜጎች የቁጠባ ገንዘባቸውን ያጣሉ። በከፊል የእዳ ስረዛ ለመፍትሄ ያስቸገረው የግሪክ መንግስት እዳ፤ በዚሁ አቅጣጫ እንዲጓዝ ሃሙስ እለት ተወስኗል። ከግሪክ መንግስት፤ ቦንድ እየተቀበሉ ገንዘብ ያበደሩ ዜጎችና ባንኮች፤ ግማሽ ያህል ገንዘባቸው አይመለስላቸውም። አስር ሺ ዩሮ በቁጠባ ለማስቀመጥ ቦንድ የገዛ ሰው፤ ከአመት በኋላ ገንዘቡን ከነወለዱ ለመቀበል ሲጠብቅ፤ ሺ ዩሮ ብቻ ይመለስለታል ቀሪው ቁጠባ ቀልጦ ይቀራል። ለግሪክ መንግስት ሲያበድሩ የነበሩ ዜጎችና ባንኮች በዚህ መንገድ፣ ቢሊዮን ዶላር ኪሳራ ይደርስባቸዋል ተብሏል። ታክስና ቀረጥ አያኮራም ወደ ሁለተኛው ዘዴ እንሸጋገር የአለም ኢኮኖሚክ ፎረም በዘንድሮ ሪፖርቱ ከጠቀሳቸው ዘዴዎች መካከል አንዱን በማስቀደም። ብዙ መንግስታት የተከማቸ እዳቸውን ለመሸፈን፤ ዜጎችን በቀረጥና በግብር ያዋክባሉ። ነገር ግን፤ ዘዴው በየትም አገር፤ በኢትዮጵያም ሆነ በአሜሪካ፤ በግሪክም ሆነ በጣሊያን፤ ጥፋትን እንጂ በጎ ውጤትን አያስገኝም። በጎ ውጤት ቢያስገኝ ኖሮማ፤ የአውሮፓ መንግስታት ገና ድሮ ችግሮቻቸውን መፍታት በቻሉ ነበር። ከጊዜ ወደ ጊዜ፤ ተጨማሪ ቀረጥና ግብር በዜጎች ላይ ሲጭኑ ነው የኖሩት። በአሜሪካም እንዲሁ። ነገር ግን፤ መንግስት ተጨማሪ ቀረጥና ግብር ከዜጎች እየነጠቀ፤ ይበልጥ ገንዘብ ሲያባክን፤ የዜጎች ኢንቨስትመንት ይዳከማል፤ የስራ እድል ይመናመናል፤ የኑሮ ደረጃ ይወርዳል፤ ኢኮኖሚው ይዳከማል፤ ጭራሽ የመንግስት የቀረጥና ግብር ገቢም ይቀንሳል። የቀረጥና የግብር ጫና መከመር፤ በአውሮፓ አገራት እንደሚታየው፤ ውሎ አድሮ ችግርን ያባብሳል እንጂ፤ መፍትሄ አይሆንም። አብዛኞቹ የአውሮፓ መንግስታት፤ ከዜጎች አመታዊ ገቢ ውስጥ ቢያንስ አንድ ሶስተኛውን በቀረጥና በግብር መልክ ይወስዳሉ። ከቢዝነስ ድርጅቶች ትርፍ፤ ሃምሳ በመቶ በላይ ወደ መንግስት ኪስ ይገባል። የአንዳንዶቹማ እስከ በመቶ ይደርሳል። ታዲያ፤ በየጊዜው አዳዲስ የቀረጥ አይነት እየፈለፈሉና ነባሩንም ቀረጥ እያከበዱ የመጡ መንግስታት፤ በብድር ከመዘፈቅ ድነዋል በጭራሽ። እንዲያውም፤ በታክስ ጫና ሳቢያ ቢዝነሶች እየተዳከሙ፤ ኢኮኖሚውም እየተሸረሸረ ስለሚሄድ፤ መንግስታት የተመኙትን ያህል ቀረጥ ማግበስበስ ያቅታቸዋል። እናም ይበደራሉ። ለነገሩ፤ በዜጎችና በቢዝነሶች ላይ የታክስ ጫናው ከመጠን በላይ ከመክበዱ የተነሳ፤ ተጨማሪ ጫና ማወጅ የትም እንደማያደርስ ብዙዎቹ መንግስታት ያውቁታል አለበለዚያማ እየተስገበገቡ የቀረጥ አዋጆችን በየእለቱ ከመፈብረክ ወደኋላ አይሉም ነበር። አሁን ባለው ሁኔታ ከባድ ቀረጥ መጨመር፤ የስልጣን ዘመንን እንደሚያሳጥር ያውቁታል። በዝርፊያ ለተፈጠረ የእዳ ችግር፤ ተጨማሪ ዝርፊያ መድሃኒት አይሆንም። በአውሮፓና በአሜሪካ፤ ቀረጥ መክፈል ያኮራል እየተባለ በአገራችን የምንሰማው ወሬ፤ ተራ የፈጠራ ፕሮፖጋንዳ ነው። የቀረጥ ጫና በእጅጉ የተጠላ መሆኑን ለማየት፤ በአሜሪካ ኮንግረስ ውስጥ የሚገኙ የሪፐብሊካ ፓርቲ አባላትን በምሳሌነት መጥቀስ ይቻላል። በቀጥታም ይሁን በተዘዋዋሪ፤ የቀረጥ ጭማሪን የሚያስከትል ህግ እንዳይፀድቅ እቃወማለሁ በማለት ቃል እየገቡ ነው በምርጫ አሸናፊ ለመሆን የበቁት። የቀረጥ ጭማሪን እንደሚቃወም፤ በቃል ብቻ ሳይሆን በፊርማ ጭምር አቋሙን ያልገለፀ የሪፐብሊካ ፓርቲ ፖለቲከኛ፤ በምርጫ የማሸነፍ እድል የለውም ማለት ይቻላል። እንዲያውም የቀረጥ ጫናው ወደ በመቶ እንዲቀንስ እጥራለሁ ብለው ቃል ይገባሉ። በቀጣዩ አመት ለፕሬዚዳንታዊ ምርጫ እጩ ሆነው ለመቅረብ እየተወዳደሩ የሚገኙ ፖለቲከኞችማ፤ የቀረጥ ጫናው ወደ በመቶ ወይም ወደ በመቶ እንዲወርድ አደርጋለሁ በማለት ቅስቀሳ እያካሄዱ ነው። በአጠቃላይ፤ የቀረጥ ጭማሪ ለአውሮፓ መንግስታትም ሆነ ለአሜሪካ መፍትሄ ሊሆን አይችልም። ነፃ ገበያ፤ ሁሉም የአቅሙን ያህል ሶስተኛው ዘዴ፤ የመንግስት በጀት ወጪ እንዲቀንስ ማድረግ ነው። ያው መንግስት፤ በየአቅጣጫው እጆቹን ኢኮኖሚ ውስጥ እያስገባ፤ የፕሮጀክቶች አይነት እየፈለፈለ፤ የቢዝነስ ስራ ለማሰናከል የቢሮክራቶች መአት እያጨቀ ገንዘብ ማባከኑን ማቆም አለበት ወጪዎቹን መቀነስ ከፈለገ። አሁን የአሜሪካ ኮንግረስ፤ በተወሰነ ደረጃም የእንግሊዝ ጠ ሚ፤ የመንግስትን ወጪ ለመቀነስ እየሞከሩ አይደል እዳ እየተደራረበ እንደ ግሪክ ከመሆናቸው በፊት፤ የመንግስትን ወጪ በመቀነስ እዳ ማቃለል እንደሚያስፈልግ በርካታ የአሜሪካና የእንግሊዝ ፖለቲከኞች እየተገነዘቡ መጥተዋል። ለምሳሌ፤ በአሜሪካ ለፕሬዚዳንታዊ ምርጫ እጩ ለመሆን እየተወዳደሩ የሚገኙት ሮን ፖል፤ ስድስት አላስፈላጊ የሚኒስቴር መስርያ ቤቶችን በመዝጋትና ሺ አላስፈላጊ የመንግስት ቢሮክራቶችን በማሰናበት በአመት የ ትሪሊዮን ዶላር ወጪንና ብክነትን ማዳን ይቻላል ብለዋል። ወደ መንግስት ገብቶ ይባክን የነበረ ትሪሊዮን ዶላር፣ ወደ ዜጎች ኪስ ተመልሶ ኢንቨስት ሲደረግ ምን ያህል የኢኮኖሚ ጥቅም እንደሚያስገኝ አስቡት። ግን የሮን ፖል እቅድ ተግባራዊ ይሆናል በእርግጥ፤ የግሪክ ፖለቲከኞች፤ ባለቀ ሰአት የመንግስትን ወጪዎች ለመቀነስ መፍጨርጨር ጀምረዋል ለምሳሌ ከ ሺ በላይ አላስፈላጊ ቢሮክራቶችን በማሰናበት። እስቲ አስቡት፤ መጀመሪያውኑ ያ ሁሉ አላስፈላጊ የቢሮክራት መአት ለምን ታጨቀ ስራ ፈጠራ መንግስት እጆቹን ኢኮኖሚ ውስጥ ከማስገባትና ገንዘብ ከማባከን እንዲቆጠብ ማድረግ፤ ትክክለኛው መፍትሄ ቢሆንም፤ ብዙዎቹ መንግስታት አይፈልጉትም። መረን የለቀቀ ወጪ ሱስ ሆኖባቸዋል። የነፃ ገበያ ስርአትን የሚያንቋሽሹ በርካታ ምሁራንም ይህን ሁነኛ መፍትሄ አይወዱትም። በዚያ ላይ፤ መንግስት ኑሮሯቸውን የሚያሻሽልላቸው የሚመስላቸው ብዙ ዜጎች አሉ የመንግስት ወጪ እንዳይቀንስ የሚጮሁ። ስለዚህ በርካታ መንግስታት ወጪያቸውን ከመቀነስ ይልቅ ሌላ ማምለጫ ዘዴ ይፈልጋሉ። ወጪው ወረቀት ነው ገንዘብ ማተም አራተኛው ዘዴ ላይ ደርሰናል። በጣም የተለመደና በተለያየ ጊዜ ሁሉንም አገራት ያዳረሰ የማምለጫ ዘዴ፤ የብር ህትመት ነው የገንዘብ ኖት ህትመት። የዋጋ ግሽበት ይሉታል ይህንን ዘዴ አንዳንዶች ለምሳሌ የአለም ኢኮኖሚ ፎረም፤ በዘንድሮው ሪፖርት ከዘረዘራቸው ሶስት የምምለጫ ዘዴዎች መካከል አንዱ፤ የዋጋ ግሽበት ነው ብሎ ጠቅሶታል ። የዋጋ ንረት እና የገንዘብ ህትመት ትርጉማቸው ያው ነው። የዋጋ ንረት እንዲሁ በአጋጣሚ የሚፈጠር ችግር ሳይሆን፤ መንግስታት ሆን ብለው የሚፈጥሩት የማምለጫ ዘዴ ነው። መንግስት በህትመት ገንዘብ ሲያባዛ፤ ገንዘብ ይረክሳል፤ ይበረዛል ። የሸቀጦች ዋጋ ደግሞ ይንራል። ዘዴው መንታ ደረጃዎች አሉት። በቅድሚያ የወረቀት ገንዘብ አትሞ እዳውን መክፈል ይጀምራል ፎርጅድ ብር አትማችሁ ብድር እንደመክፈል ቁጠሩት። በመንግስት ሲታተም ህጋዊ ከመሆኑ በስተቀር፤ ከፎርጅት ጋር ብዙም ልዩነት የለውም። ። ገንዘብ በገፍ ሲታተም፤ በዜጎች እጅ ያለው ገንዘብ ይበረዛል፤ ይረክሳል፤ የዋጋ ንረት ይፈጠራል። እዚህ ላይ ነው፤ ሁለተኛውን ደረጃ የምናገኘው። የሸቀጦች ዋጋ ሲንር፤ የመንግስት እዳ ይቃለላል። እንዴት ለምሳሌ ከአምስት አመት በፊት መንግስት ቦንድ አስይዞ ሺ ብር ተበደረ። አበዳሪዎቹ ዜጎች ናቸው አስር የቢሮ እቃዎችን የሚገዙበትን ገንዘብ ቆጥበው ቦንድ የገዙ ዜጎችት። ዛሬ ከአምስት አመት በኋላ፤ መንግስት ገንዘቡን ከነወለዱ ሺ ብር ይመልስላቸዋል። አበዳሪዎቹ አትርፈዋል ወይስ ከስረዋል የሸቀጦች ዋጋ ከመቶ ስልሳ ፐርሰንት በላይ ስለናረ፤ አስር የቢሮ እቃዎችን ለመግዛት፤ ሺ ብር ያስፈልጋቸዋል። ስለዚህ አምስት ብቻ ነው መግዛት የሚችሉት። አስር የቢሮ እቃዎችን መግዛት ይችል የነበረ ገንዘብ አበድረው፤ ከአመታት በኋላ አምስት የቢሮ እቃዎችን መግዛት የሚችል ገንዘብ ተመለሰላቸው ግማሽ ሃብታቸውን መንግስት ሳይመልስላቸው ቀርቷል ማለት ነው። ያው የግሪክ መንግስት እንዳደረገው፤ ያበደራችሁኝን ግማሽ ያህል ብቻ እመልሳለሁ እንደማለት ነው። የተቆለለውን እዳ መክፈል ያቃተው መንግስት፤ በገፍ ገንዘብ ሲያትም፤ የዜጎችን ሃብት በከፊል እንደወሰደ ወይም እንደዘረፈ ይቆጠራል የሚባለው ለምን እንደሆነ አያችሁ ገንዘብ ስለረከሰና ስለተበረዘ፤ የዜጎች ገንዘብ የድሮው ያህል ዋጋ አይኖረውም። መንግስታት ከእዳ ለማምለጥ፤ የብር ህትመትንና የዋጋ ንረትን እንደማምለጫ ዘዴ ቢጠቀሙበትም፤ የዜጎችን ሃብት በመሸርሸርና ኢኮኖሚውን እያዳከመ ድህነትን ስለሚያባብስ፤ ዜጎችንም በኑሮ ውድነት ስለሚያማርር፤ ውሎ አድሮ ውጤቱ ለአገርም ለመንግስትም አይበጅም አገርን ያናጋል፤ በምርጫ ወቅት የስልጣን እድሜንም ያሳጥራል። እንዲያም ሆኖ፤ የግሪክ እና የጣሊያን መንግስታት፤ በብር ህትመት አማካኝነት ከእዳ የማምለጥ እድል የላቸውም። እንዳሰኛቸው ገንዘብ ማተም አይችሉምና። በርካታ የአውሮፓ አገራት በጋራ የሚጠቀሙበትን ዩሮ፤ በዘፈቀደ ለማተም ከሞከሩ፤ ፎርጅድ እንደሰሩ ይቆጠራል እንደ ዝርፊያ ወንጀል። ታዲያ ምን ተሻለ የሚያሸልም ጥያቄ በእዳ የተዘፈቁት መንግስታት፤ ኢኮኖሚ ውስጥ እጃቸውን እያስገቡ ከማማሰል እየተቆጠቡ፤ መረን የለቀቀ ወጪያቸውን በመቀነስ ደረጃ በደረጃ እዳቸውን ለማቃለል ቢጣጣሩ አይሻልም ከምር ቢጣጣሩ እንኳ፤ ለአመታት የተከማቸው ችግር ከባድ ፈተና ስለሆነ፤ ከነጀርመን ጊዜያዊ እገዛ ቢያገኙስ እነ ጀርመንም ቢሆኑ፤ የራሳቸው ችግር አለባቸው። ከጀርመናዊያን በሚሰበሰብ ቀረጥ፤ አባካኝ መንግስታትን መደጎም ለዘለቄታው አያዋጣም። በዚያ ላይ ገደል አፋፍ ላይ የደረሱት የግሪክና የጣሊያን፤ የስፔንና የፖርቱጋል መንግስታት፤ ከእዳ ለመውጣት ከምር ለመጣጣር የቆረጡ አይመስሉም እዚህና እዚያ የተወሰኑ ወጪዎችን ለመቀነስ ሞካከሩ እንጂ፤ ለዘለቄታው እጃቸውን ከኢኮኖሚው ውስጥ የማስወጣትና ወጪያቸውን ለዘለቄታው የመቀነስ ፅኑ ሃሳብ አይታይባቸውም። እዚህ ላይ ነው፤ ሚ ብር የሚያሸልም ጥያቄ የሚመጣው። የግሪክ መንግስት ከእዳ ቀውስ መውጣት ካልቻለ፤ ከዚያም የጣሊያንና የስፔን መንግስታት ከተጨመሩበት የኢኮኖሚ ቀውሱ በእነሱ ብቻ ታጥሮ አይቀርም። በዩሮ የሚገበያዩ የአውሮፓ አገራት በሙሉ፤ በከፍተኛ የኢኮኖሚ ቀውስ አብረው ተባብረው እንጦሮጦስ ይወርዳሉ፤ ሌሎቹ የአውሮፓ አገራትም እንዲሁ። ከአለም ጠቅላላ ምርት ሩብ ያህሉን የሚያመርቱ አገራት በቀውስ ሲታመሱ፤ ሌሎች አገራትም መንገዳገዳቸው አይቀርም። ይህ ከመሆኑ በፊት፤ ገደል አፋፍ ላይ የደረሱት መንግስታት፤ ለምሳሌ ግሪክ ከሌሎቹ የዩሮ አገራት ተነጥላ እንድትወጣ ቢደረግስ ተያይዞ ገደል ከመግባት፤ ሁሉም የየራሱን ጣጣ እንዲችል በፍቺ መነጣጠል። እንግሊዝ ውስጥ የሚገኝ፤ ፖሊሲ ኤክስቼንጅ የሚባል የጥናትና ምርምር ተቋም ነው ይህን ሃሳብ ያቀረበው። የፍቺ ጉዳይ አፍጥጦ መምጣቱ አይቀርም የሚሉት የተቋሙ ዳሬክተር፤ በዘፈቀደ የሚከናወን የተዝረከረከ ፍቺ የአውሮፓንና የአለምን ኢኮኖሚ ስለሚያቃውስ ከወዲሁ ሊታሰብበት ይገባል። ግሪክ ከዩሮ ግብይት ብትነጠል፤ የግሪክ መንግስትም እዳውን ለመክፈል የራሱን ገንዘብ በገፍ ማተም ቢጀምር፤ ከዩሮ እና ከዶላር ጋር የሚኖረው የምንዛሬ መጠን ማሽቆልቆሉ አይቀርም። መንግስት የምንዛሬ መጠኑን በመመሪያ ልቆጣጠር ሲል የሚፈጠረው ችግር ምን ያህል ነው በዩሮ የቁጠባ ሂሳብ ያስቀመጡ የግሪክ ዜጎች፤ ሃብታቸው በአንድ ማግስት የሚሟሟ ከሆነ፤ መፍትሄው ምን ይሆናል ጉዳዩ በበርካታ ፈተናዎች የተከበበ ከባድ ጥያቄ ነው። ለዚህ ጥያቄ አሳማኝ የመፍትሄ ምላሽና ትንታኔ የሚያቀርብ ሰው ሺ ፓውንድ ወይም ሚ ብር ገደማ ሽልማት ያገኛል ብሏል ተቋሙ። የሽልማት ገንዘቡን ለተቋሙ ለመለገስ ሃሳብ ያቀረቡት እንግሊዛዊው የቢዝነስ ባለሃብት ሲሞን ወልፍሰን፤ አሁን የተዘጋጀው ሽልማት በኢኮኖሚክስ መስክ ከኖቤል ሽልማት ቀጥሎ ከፍተኛው እንደሆነ ተናግረዋል። መንግስታት ባከማቹት ችግር ምክንያት የተፈጠረው ጥያቄ፤ ከባድና ፈታኝ ነው። ያንን የሚመጥን ሽልማት ያስፈልጋል ብለዋል ወልፍሰን። ውድድሩ እስከ ጥር መጨረሻ ድረስ ክፍት ነው መወዳደር ለሚፈልግ ሁሉ። ምናልባት፤ ለአገራችንም እንደአቅሚቲ ተመሳሳይ ውድድር ማዘጋጀት ሳይጠቅም አይቀርም በዋጋ ንረቱና በኑሮ ውድነቱ ዙሪያ። የቦንድ ሽያጭ ጉዳይም ከወዲሁ ቢታሰብበት መልካም ነው። ሃያ ቢሊዮን ገደማ የኤልፓ ቦንድ እዳ፤ ለህዳሴ ግድብ የተሸጠ ከ ቢሊዮን ብር በላይ እዳ፤ የግል ባንኮች ቦንድ እንዲገዙ በሚያስገድድ መመሪያ የተወሰደ ከ ቢሊዮን ብር በላይ የሚገመት እዳ በየጊዜው ከቻይና የሚመጣው ብድር ሲጨመርበት አሳሳቢነቱ አይጠራጠርም። የታሪክንና የአለም ሁኔታን በማየት ትምህርት መውሰድ፤ አስቀድሞ መመርመርና መዘጋጀት ያስፈልጋል። ደግሞስ፤ ሁነኛ መፍትሄ ይምጣ እንጂ፤ አገርን ለማዳን ሚ ብር መሸለም ምንድነች ቢሊዮን ብሮች በከንቱ እየባከኑ የለ

ኤሚነምና ሊል ዋይኔ የሮክ ፈጣሪዎች ተባሉ

ራፐሮቹ ኤሚነምና ሊል ዋይኔ ከሮሊንግስቶን ባንድ ጊታር ተጨዋች ኬዝ ሪቻርድስ ጋር ጐድ ኦፍ ሮክ በሚል ስያሜ መወደሳቸው ታወቀ፡፡ አርቲስቶችን ጐድ ኦፍ ሮክ በሚል ርእስ አወድሶ ዘገባውን የሰራው ጂኪው የተባለ መፅሄት ሲሆን ከሚቀጥለው ሳምንት ጀምሮ ለንባብ ይበቃል፡፡ ኤሚነም ወደ ራፕና ሂፕሆፕ ሙዚቃ ከመግባቱ በፊት በሮክ ሙዚቃ ስልቶች ሲያቀነቅን እንደነበር የተዘገበ ሲሆን፤ ራፐሩ ሰሞኑን ኛ ዓመት የልደት በዓሉን እንዳከበረ ታውቋል፡፡ ኤሚነም ከጂኪው መፅሄት ጋር ባደረገው ቃለምልልስ በ እኤአ ላይ ዘ ማርሻል ማዘርስ ኤልፒ ብሎ በሰራው አልበሙ ሙዚቃዎችን በሮክ ስልት ሰርቶ እንደነበር አስታውሶ በወቅቱ እነዚህ ዘፈኖች ስለተሰረቁበት በብስጭት ምትክ ዘፈኖቹን በራፕ እንዳቀነቀናቸው ተናግሯል፡፡

ሕዳሴ አቡነ አረጋዊ ዘደብረ ዳሞ ሰሞኑን ይከበራል

በኢትዮጵያ የመጀመርያው እንደሆነ የሚነገርለት ደብረዳሞ ገዳም ሕዳሴ አቡነ አረጋዊ ዘደብረ ዳሞ በሚል መሪ ቃል ሰሞኑን እንደሚያከብር ገለፀ፡፡ የገዳሙ ልማት ኮሚቴ ለአዲስ አድማስ እንደገለፀው ከአንድ ሚሊየን ብር በላይ በሆነ ወጪ በአካባቢው ለ ዓመት የተቀመጡ ቅርሶች የሚቀመጡበት ቤተመዘክር ይገነባል፡፡ የኮሚቴው ፀሀፊ አቶ ተወልደብርሃን ታደሰ እንደገለፁት የገዳሙ መንፈሳዊ እሴቶች፣ እና ታሪካዊና ሐይማኖታዊ ቅርሶች ተጠብቀው ምዕመናን እንዲሁም የሐገር ውስጥና የውጭ ሀገር ጎብኚዎች የሚተሙበት ኢትዮጵያዊ መስሕብ ይደረጋል፡፡ ከቅርሶቹ መሃል የአቡነ አረጋዊ ዓመት ያስቆጠረ ቆብ እና የብራና መፃሕፍት ይገኙበታል፡፡ እስካሁን ኢትዮጵያ ላይ በተቃጡ የውጭ ወረራዎች እና የርስ በርስ ጦርነቶች እንዲሁም ሰው ሰራሽና የተፈጥሮ አደጋዎች ሳይደርሱበት እስካሁን የዘለቀ ብቸኛ የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋህዶ ገዳም ደብረዳሞ ነው፡፡

ታዳጊዎች የደራሲ ሐዲስን ልደት በትዕይንተ ጥበባት ያከብራሉ

በአዲስ አበባ የሚገኙ ታዳጊዎች እና ሕፃናት የክቡር ዶክተር ሐዲስ አለማየሁን ልደት በትዕይንት ጥበባት ያከብራሉ፡፡ ዛሬ ጠዋት በሐገር ፍቅር ትያትር ቤት ትልቁ አዳራሽ በሚቀርበው ዝግጅት የአንጋፋው ደራሲ እና ዲፕሎማት ክቡር ዶ ር ሐዲስ አለማየሁ ኛ ዓመት ልደት መታሰቢያ ይከበራል፡፡ዛጎል ቤተመፃሕፍት ባዘጋጀው ዝግጅት ተረት ተረት የመሠረት ከሚለው የደራሲው መፅሐፍ ድራማዊ ትረካ፣ የልጆች ግጥም፣ ሥእል፣ ዳንስ፣ ሙዚቃና መሠል ዝግጅት ይኖራል፡፡ የክብር ዶክተር ሃዲስ አለማየሁ ትምህርት ቤት ተማሪዎችና የወ ሮ ክበበፀሃይ ባለቤታቸው ሕፃናት ማሳደጊያ ድርጅት ሠራተኞች የክብር እንግዳ በሚሆኑበት ዝግጅት የኢትዮጵያ ደራስያን ማህበር ፕሬዚዳንት አቶ ጌታቸው በለጠ፤ ሐዲስ አለማየሁ በደራሲነትና በዲፕሎማትነት ስላደረጉት አስተዋፅኦ ገለፃ ያደርጋሉ፡፡ በዝግጅቱ ከአዲስ አበባ ከተውጣጡ ታዳጊ ወጣቶች ሌላ ገጣሚ ሜሮን ጌትነት፣ ድምፃዊት ሙኒት መስፍን፣ እና ደራሲ ኃይለመለኮት መዋዕል ይገኛሉ ተብሎ ይጠበቃል፡፡

የቴሌ ከ ብር ካርድ ጋር ይሁንልን

ህጋዊና ህገወጥ የቡሄ ጨፋሪዎች ይለያሉ የተረት ዓመት ተብሏል ዘወትር ለአውዳመት በቴክስት ሜሴጅ የ እንኳን አደረሳችሁ መልዕክት የሚልክልን ቴሌን ለመቅደም በማሰብ ይኸው ብያለሁ፡፡ ቴሌ እቺን መቀደም ለማካካስ ከ እንኳን አደረሳችሁ መልዕክት ጋር የ ብር ካርድ ቢልክልን ሸጋ ይመስለኛል፡፡ አሪፍ ሀሳብ አይደል እኔ የምለው ለቡሄ፣ ለእንቁጣጣሽና ለአሸንዳ የሚጨፍሩ ልጆች ገቢያቸውን አሳውቀው ለመንግሥት ግብር ይክፈሉ የተባለው እውነት ነው እንዴ እውነት ከሆነ ግን ምርጥ ሃሳብ ነው እየቀለድኩ እንዳይመስላችሁ የምሬን ነው፡፡ ለምን መሰላችሁ ልጆቹ ገና ከአሁኑ ከገቢያቸው ላይ ግብር መክፈል ከለመዱ አዋቂ ሲሆኑ ግብር አይደለም ዕዳ የሚለው ቅስቀሳ አያስፈልጋቸውም፡፡ ማንም ሳይቀሰቅሳቸው ግዴታቸውን ዕዳቸውን ይከፍላሉ፡፡ እናም ይሄ ተደርጐ ከሆነ ምርጥ የ ሃሳብ ብየዋለሁ ትንሽ ቅር ያለኝ ቡሄ ጨፋሪ ልጆች ካሽ ሪጂስተር ያስገቡ መባል ነው ወይስ አልተባለም ከተባለ ግን ጉዳዩን የሚመለከተው ወገን እንደገና ቢያጤነው መልካም ነው፡፡ እንዴ የልጆቹን የቡሄ ጭፈራ ገቢ ያላገናዘበ እኮ ነው የገቢ አቅማቸው ካሽ ሬጂስተር ለመግዛት አይፈቅድላቸውማ፡፡ በዚያ ላይ የቡሄ፣ የእንቁጣጣሽ አበባየሆሽ እና የአሸንዳ በዓላት በዓመት አንዴ የሚመጡ ስለሆኑ ማሽኑ አስፈላጊ አይመስለኝም፡፡ ወይም ደግሞ በትዕዛዝ የልጆች ካሽ ሬጂስተር ማሠራት ይሻላል ከቻይና ከዚያ በአቅማቸው ማሽኑን ገዝተው አዲሱን ደንብ ተግባራዊ ያደርጋሉ፡፡ በዚህ መልኩ ህጋዊ የቡሄ ጨፋሪዎችና ህገ ወጦቹን መለየት ይቻላል፡፡ በነገራችን ላይ አንዳንድ የዘመን ተንታኞች ዓ ም በዓይነቱ ለየት ያለ ዓ ም ነበር ይላሉ፡፡ ለምን ይሆን ያሳለፍነው የ ዓ ም የተረት ዓመት በመሆን ከሌሎች ዓመታት ራሱን የተለየ አድርጐ በእጅጉ ይለያል እየተባለ ነው፡፡ ነገሩን ብቀበለውም እንዴት ማለት ግን ጥሩ ነው፡፡ ብዙ ተረት የተተረተበት ዓመት ነበር ለማለት ግን እንዳልሆነ ትረዱኛላችሁ ብዬ እገምታለሁ፡፡ እኔ ማለት የፈለኩት ምን መሰላችሁ ዓመቱ አያሌ ነገሮችን ተረት ለማድረግ የታተረ ሲሆን በሁሉም ባይሆን እንኳ በጥቂቶቹ የተሳካለት ነበር ማለት ይቻላል፡፡ በታሪክ መዛግብት ውስጥም የተረት ዓመት በሚል ሊጠቀስ የሚችል ጀብድ የፈፀመ ጉደኛ ዘመን ነው ሊጠናቀቅ አንድ ቀን የቀረው ዓ ም፡፡ በኢትዮጵያ ሚሌኒየም ዋዜማ ምሽት በሚሌኒየም አዳራሽ እውቅ አርቲስቶቻችን በእርግጠኝነት ድህነትን ተረት እናደርጋለን እያሉ ከእውነትነት ይልቅ የካድሬ ቅስቀሳ በሚመስል ፕሮፓጋንዳ ሲያደክሙን እንደነበር አንዘነጋውም፡፡ ከዚያ በኋላ ያሳለፍናቸውን ሁለት ዓመታት ወደ ኋላ በሃሳብ ባቡር ተንሻተን ስንመለከት ግን ድህነት እንኳንስ ተረት ሊሆን ይበልጡኑ ጡንቻውን አፈርጥሞ ተረት አደርጋችኋለሁ ብሎእየዛተብን ያለ ነው የሚመስለው፡፡ ከእለት እለት እየባሰበት የመጣው የኑሮ ውድነት፣ የሸቀጦች የዋጋ ንረት፣ ግሽበት ወዘተ ድህነትን የሚያፈረጥሙ እንጂ ከቶውንም ተረት የሚያደርጉ ነገሮች አይደሉም፡፡ በርግጥ አርቲስቶቹ ከደሰኮሩት ውስጥ ተረት የሆነ ነገር ግን አልጠፋም፡፡ ድህነትን ተረት እናደርገዋለን ያሉት ነገር ራሱ ተረት ሆኗል፡፡ ይኸው እኔ እንዲህ ብለው ነበር ብዬ እያስታወስኳቸው እኮ ነው ተረት ሆነ ማለት ይሄው አይደለም እንዴ አርቲስቶቹ ቃል እንደገቡልን ድህነት ተረት አልሆነም ብለን አጠንክረን እንዳንወቅሳቸው ግን በዚህ ጊዜ ብለው ቀነገደብ አልሰጡንም፡፡ ስለዚህ ከነአካቴው ተስፋ ቆርጠን አንቀመጥም፡፡ በ ም በ ም በ ም ዓመት ቢሆን ድህነትን ተረት ካደረግን እሰየው ነው፡፡ ይሄ አባባሌ ጨለምተኛ ከሚል ፍረጃ ያተርፈኛል በ ዓ ም ድህነትን ተረት የማድረግ ወኔ ቢክደንም ሌሎች በርካታ ነገሮች ተረት እየሆኑ እንደመጡ ወይም ሊሆኑ እየተሰናዱ መሆኑን ታዝበናል፡፡ የማንፈልገው ድህነት ተረት ከመሆኑ በፊት የምንፈልጋቸው ነገሮች ተረት መሆናቸው ቅር ቢያሰኘንም ጉዳዩ ከአቅማችን በላይ ስለሆነ ምንም ማድረግ አልተቻለንም፡፡ ለመሆኑ ተረት የሆኑት ወይም የመሆን አደጋ የተጋረጠባቸው እነማን ናቸው ምንድንስ ናቸው ዓ ምን በተለየ መልኩ የተረት ዓመት ያሰኘው ምን ይሆን እስቲ ይሄን የተረት ዓመት አብረን እንቃኘው፡፡ በቅርቡ በደቡብ ኮሪያ በተካሄደውና አትሌቶቻችን በተሳተፉባቸው የአትሌቲክስ ውድድሮች የተገኘውን ውጤት አይታችሁት የለም ከአትሌቶቻችን ከወርቅ አንደኝነት በቀር አንቀበልም የምንል ህዝቦች ነበርን፡፡ አሁኑኑ ተረት ሆነ እንዴ በአሁኑ ውድድር ግን ሁለተኛና ሦስተኛነት ርቆናል፡፡ አትሌቲክሱ ወርቅ ማጣታችንን ከወርቅ ዋጋ መናር ጋር የሚያያዙ አንዳንድ ወገኖች ግን በሩጫ የወርቅ ሜዳሊያ ያልተገኘው የወርቅ ዋጋ ስለተወደደ ነው ይላሉ፡፡ እንግዲህ የወርቅ ዋጋ ንረትም በዚሁ ከቀጠለ በወርቅ ማጌጥም ተረት መሆኑ አይቀርም ማለት ነው፡፡ በአንድ ወቅት እኛ ኢትዮጵያውያን በወርቅ እናጌጥ ነበር ተብሎ ብቻ የሚወራለት ማለት ነው፡፡ የወርቁስ ግዴለም ቢበዛ አምሮና ደምቆ መታየት ነው የሚቀርብን፡፡ አትሌቲክሱ ተረት ለመሆን ማኮብኮብ ግን እጅግ ይጐዳል፡፡ ሰው በእጁ የያዘውን እንዴት ለተረት አሳልፎ ይሰጣል ለዚህ ጉዳይ በቀዳሚነት ተወቃሹ መንግሥት ነው የሚሉ አንዳንድ ወገኖች፤ መንግሥት ሙሉ ጊዜውን ለልማት መስጠቱ ለአትሌቲክስ ድል ማጣት ምክንያት ሆኗል ይላሉ፡፡ በ ተረት የመሆን አደጋ ከተጋረጠባቸው በርካታ ጉዳዮቻችን አትሌቲክሱ ዋነኛው ነውና መንግሥትም፣ ተቃዋሚም፣ ህዝብም፣ አትሌቱም በዓለም መድረክ ብቸኛ መታወቂያችን የሆነውን አትሌቲክስ ከተረትነት ይታደጉ እንላለን፡፡ ሌላው ተረት ሊሆን ትንሽ የቀረውና በ ሊለይለት በተረት አፋፍ ላይ የሚገኘው የዘፈን አልበም ይመስላል፡፡ አዎ የድምፃውያኖቻችን የዘፈን አልበሞች እየተረሱ ነው፡፡ በተለይ አንጋፋዎቹ አርቲስቶች ከኮፒራይት መብት ጥሰት ጋር በተያያዘ አልበም ማውጣት እርም ብለው ከተው ጥቂት ዓመታት ቢቆጠሩም በ ነገሩ ተባብሶበት በ ዎች የሚቆጠሩ የሙዚቃ አሳታሚ ቤቶች ሥራቸውን እስከማቆም ደርሰዋል፡፡ በቀጣዩ ዓመት በዚሁ ከቀጠለ ግን አልበሞች ብቻ ሳይሆኑ አርቲስቶቹም ተረት መሆናቸው አይቀርም፡፡ አልበም ከሌለ አርቲስት የለማ ንግድ ከሌለ ነጋዴ እንደሌለው ማለት ነው፡፡ ለነገሩ በ ነጋዴዎችም ተረት ሊሆኑ ምንም አልቀራቸውም ነበር፡፡ መንግሥት የዋጋ ቁጥጥር በመጀመሩ ነፃ ገበያ ላይ አደጋ ባንዣበበት ወቅት፣ ንግድና ነጋዴው ተረት ወደ መሆን ደርሰው ነበር፡፡ ከሦስት ወር በኋላ መንግስት የአቋም ለውጥ በማድረጉ ተረፉ፡፡ አሁንም ግን አደጋው ሙሉ በሙሉ አልተወገደም፡፡ መንግሥት በአዲስ የግብር አገማመት ስልት በንግድ ተቋማት ላይ የሚጥለው አስደንጋጭ ግብር ያስመረራቸው ነጋዴዎች፤ ከንግዱ ለመውጣት መገደዳቸውን እየተናገሩ ነው፡፡ አሁንም መላ ካላበጀንለት ነጋዴና ንግድ በኢትዮጵያችን ተረት እንዳይሆኑ ያሰጋናል፡፡ እውነት ግን ዓ ም እኮ ጉደኛ የተረት ዓመት ነው፡፡ ስኳርና ዘይት ጠፍተውና ንረው ተረት ሊሆኑ ሲሉ እድሜ ለኢህአዴግ መራሹ መንግሥት በኢትፍሩትና በሸማቾች ህብረት ሥራ ማህበር በኩል መቸርቸር በመጀመሩ ለትንሽ ተርፈዋል፡፡ ጥሬ ሥጋ መቁረጥም ሌላው የተረት አደጋ የተጋረጠበት ጉዳይ ነው፡፡ ኪሎ ሥጋ ዋጋው ከ ብር በላይ ሆኗል፡፡ ሌላው ተረት የመሆን አደጋ ያንዣበበባቸው ደግሞ ተቃዋሚ ፓርቲዎች ናቸው፡፡ አንዳንዶች በስደት፣ ሌሎች በእርስ በርስ ውዝግብ፣ በፖለቲካ ምህዳር መጥበብ፣ የኢህአዴግ ጫና በዛብን በሚሉ ሰበቦች ወዘተ ተቃዋሚዎች ከፖለቲካው ንፍቀ ክበብ እየጠፉ የመጡበት ዓመት ነበር ዓ ም፡፡ አዲሱ ዓመት ለተቃዋሚ ፓርቲዎች ምን ይዞ እንደሚመጣ መተንበይ አዳጋች ቢሆንም ኢህአዴግ አንድ ነገር ካላደረገ ተረት መሆናቸው አይቀርም የሚል ስጋት አለኝ፡፡ ከ ዓ ም የፖለቲካ ቀውስ በኋላ የግል ፕሬሱ ተረት የመሆን አደጋ እንዳንዣበበበት በቂና ግል ምልክቶች አይተናል፡፡ የግል ጋዜጦች ቁጥር ማሽቆልቆል የሚያሳየንም ይሄንኑ ነው፡፡ ኧረ ተረት ከመሆን ያድነን በአገሪቱ ካሉት የግል ከፍተኛ የትምህርት ተቋማት መካከል አምስቱ የከፍተኛ ትምህርት አግባብነትና ጥራት ኤጀንሲን የግምገማ መስፈርት አያሟሉም ተብለው እንዲዘጉ መደረጋቸው በብዙዎች ዘንድ የግል ኮሌጆች ተረት እንዳይሆኑ የሚል ስጋትን ፈጥሯል፡፡ ከእለታት አንድ ቀን ጠ ሚኒስትሩ በቀን ሦስቴ መጉረስ ትጀምራላችሁ ያሉንም ነገር ከእነ አባባሉ ተረት እንደሆነ እያየን ነው፡፡ የኑሮ ውድነቱ እንኳን ሦስቴ መጉረስ መኖራችንንም እየተፈታተነን ነው፡፡ ለጊዜው እንግዲህ ድህነትን ተረት የማድረጉን ጉዳይ እንርሳው ተረት ነው፡፡ ይልቅስ እኛው ራሳችን ተረት እንዳንሆን መላ ብንዘይድ የተሻለ ሳይሆን አይቀርም፡፡ አዲሱ ዓመት ክፉ ክፉውን ከ ከወሰደ ሁለመናችንን ተረት በተረት ሊያደርገን ይችላል የሚል ከፍተኛ ስጋት አለብኝ፡፡ እናም በ ዓ ም የመንግሥት ዋነኛ ተግባሩ መሆን ያለበት እኛን ህዝቡን ተረት ከመሆን ማዳን ማትረፍ ይመስለኛል፡፡ ካልሆነ ግን ራሱ ኢህአዴግም ተረት የመሆን አደጋ መጋፈጡ አይቀርም ባይ ነኝ፡፡ ለምን ብትሉ እኛ በኑሮ ውድነት ተረት ከሆንን ኢህአዴግ ማንን ሊመራ ነው አሁን ለናንተ ብቻ በምስጢር የምነግራችሁ ጉዳይ አለኝ ኢህአዴግ እንዲሰማ የማልፈልገው ምስጢር ማለቴ ነው፡፡ ነገርዬው የአዲሱ ዓመት እቅዴን ይመለከታል፡፡ ይሄን እቅዴን ኢህአዴግ እንዲያውቅብኝ አልፈልግም፡፡ አትታዘቡኝና አንደኛው እቅዴ ምን መሰላችሁ ኢህአዴግ መሆን ነው፡፡ በ ዓ ም የሚከፈለውን መስዋእትነት ሁሉ ከፍዬ ኢህአዴግ እሆናለሁ የሚል ውሳኔ ላይ ደርሻለሁ፡፡ ደግነቱ ደግሞ ነባር ኢህአዴጐች መስዋእትነቱን ሁሉ ከፍለው ስለጨረሱ ብዙም የሚከፈል መስዋእትነት ያለ አይመስለኝም፡፡ ምናልባት ከእኔ የሚፈለገው ታማኝነት ሳይሆን አይቀርም፡፡ ታማኝ መሆን ደግሞ ፈሞ አያቅተኝም፡፡ እንደውም ከዛሬ ማታ ጀምሮ ታማኝ የመሆን ልምምድ እጀምራለሁ፡፡ በ ዓ ም ለምን ኢህአዴግ የመሆን እቅድ የነደፍኩ ይመስላችኋል ሌላ ምንም ምክንያት የለኝም፡፡ በኑሮ ውድነቱ የተነሳ ብቻ ነው፡፡ እውነቴን ነው ኑሮውን ጨርሶ አልቻልኩትም፡፡ እለት ተእለት የሚንረው የኑሮ ሁኔታ ከአቅሜ በላይ ሆኖብኛል፡፡ ስለዚህ ብቻዬን ያቃተኝን ኑሮ ከኢህአዴግ ጋር ደግሞ ልሞክረው ብዬ አስቤአለሁ፡፡ ከኑሮ ንረቱ ጋር ብቻዬን ከምፍጨረጨር ለሁለት ሳይሻል አይቀርም ብያለሁ፡፡ ምን ትሉኛላችሁ አንዳንድ ወዳጆቼ ይሄን ሃሳቤን ስነግራቸው እዚያው አብረን ተቀምጠን እንዳለ ተጣልተውኛል፡፡ ከዚህ በኋላም እንደማይታረቁኝ እርግጠኛ ነኝ፡፡ ከወዳጆቼ ጋር ተቀያየምኩ ብዬ ግን ቅር የምሰኝ አይደለሁም፡፡ የመስዋእትነቱ አካል እንደሆነ ጠንቅቄ አውቃለሁ፡፡ ከኢህአዴግ ጋር ስሆን እንደመርግ የከበደኝ ኑሮ እንደሚቀለኝ እርግጠኛ ነኝ፡፡ የኑሮ ውድነቱን እንደምረታ አንዳችም ጥርጥር የለኝም፡፡ ኑሮዬን እንደማሸንፍ ይታወቀኛል፡፡ ከኢህአዴግ ጋር ግንባር ከፈጠርኩኝ የኑሮ ማዕበል ወዲህና ወዲያ እንደማይንጠኝ ልቤ ነግሮኛል፡፡ እናም ከነገ ወዲያ የ አዲስ ዓመት መጥባቱ ሲበሰር እኔም ኢህአዴግ እሆናለሁ በአዲሱ ዓመት ሌላም እቅድ አለኝ፡፡ ለብዙ ዓመት ሥራ ፍለጋ የተንከራተትኩ ምስኪን በመሆኔና አሁንም ሥራ ስላላገኘሁ ሥራ አጥ የኢህአዴግ ደጋፊዎች ፎረም በሚል ድርጅት አቋቁሜ ለፓርቲው ድጋፍ ለመስጠት አስቤአለሁ፡፡ መቼም ኢህአዴግ ነጋዴዎች ብቻ ናቸው የሚደግፉኝ በሚል እንደማይቃወመኝ እርግጠኛ ነኝ፡፡ ድሮ ስሰማ እኮ ፓርቲው በዋናነት ለጭቁኑ ህዝብ የተቋቋመ ነው፡፡ የላብ አደሩ ፓርቲ የሚባል ነገርም የሰማሁ ይመስለኛል፡፡ ስለዚህ በ ኢህአዴግ መሆንና ፎረሙን ማቋቋም ዋነኛ እቅዶቼ መሆናቸው ይታወቅልኝ፡፡ በዚህ ድንገተኛ እቅዴ የምትቀየሙኝ ወዳጆቼ ልትኖሩ ትችላላችሁ፡፡ እኔ በኑሮ ውድነት የተነሳ ተረት ከምሆን የእናንተ ወዳጅነት ተረት ቢሆን ምን ይመስላችኋል ቅድምያ ለራስ ህልውና የአዲሱ ዓመት መፈክሬ ነው፡፡ መልካም አዲስ ዓመት በተለይ ለኢህአዴግ ሥራ አጥ ፎረም

ጁዲ ከፍተኛውን የቲቪ ክፍያ ታገኛለች

ጀጅ ጁዲ የሚባለውን የፍርድ ቤት ሾው የምታቀርበው ጁዲ ሼሊንደን በአሜሪካ የቲቪ ኢንዱስትሪ ከፍተኛውን ክፍያ በማግኘት እንደምትመራ ዘ ቢዝነስ ኢንሳይደር አመለከተ፡፡በተለያዩ የቴሌቭዥን ጣቢያዎች ላይ በአይዶል እና የታለንት ሾው ዝግጅቶች ዳኝነት፤ በፍርድቤት ሾው አዘጋጅነትና እንዲሁም በዜና እና ልዩ ፕሮግራሞች መሪነት እና አቅራቢነት የሚሰሩ ባለሙያዎች በሚያገኙት ክፍያ በአሜሪካ የመዝናኛ ኢንዱስትሪ በሆሊውድ ካሉ ምርጥ ተዋናዮች ብልጫ እንዳላቸው ዘገባው አትቷል፡፡የጀጅ ጁዲ የፍርድ ቤት ሾው አቅራቢ በ ሚሊዮን ዶላር ክፍያዋ መሪነቱን እንደያዘች የገለፀው ዘ ቢዝነስ ኢንሳይደር የቀድሞው የአሜሪካን አይዶል ዳኛ እና አሁን በራሱ ኤክስ ፋክተር የተባለ የተስጥኦ ማፈላለጊያ ሾው የሚሰራው እንግሊዛዊው ሲሞን ኮዌል ሚሊዮን ዶላር በመከፈል ሁለተኛ ደረጃ ላይ ነው ብሏል፡፡ በአሜሪካ የቴሌቭዥን ኢንዱስትሪ ከፍተኛ ዘመን በማገልገል የሚታወቀውና ዘንድሮ በሲቢኤስ የሚያስተላልፈው ሌት ናይት ሾው የማቅረቡን ውል ለሁለት ዓመት ያሳደሰው ዴቨድ ሌተርማን ሚሊዮን ዶላር በመከፈል ኛ ደረጃ ይዟል፡፡ በቴሌቭዥን ስራዎች ከፍተኛ ክፍያ በመማረክ በርካታ የመዝናኛው አንዱስትሪ ዝነኞች ከሆለውድ እየኮበለሉ ናቸው የሚለው ዘ በዝነስ አንሳይደር ማርያ ኬሪ እና ብሪትኒ ስፒርስን በምሳሌነት ጠቅሷቸዋል፡፡

ከዕለታት አንድ ቀን አንድ ሰው ወደ አንድ ልብስ ሰፊ ይሄዳል፡፡ ከዚያም፤

ይሄውልህ ይሄን ምን የመሰለ ሙሉ ሱፍ እንደተሰፋ ገዝቼ እጅጌው ረዘመብኝ፡፡ ስለዚህ ይሄንን እጅጌትንሽ እንድታሳጥርልኝ እፈልጋለሁ፡፡ ምን ይመስልሃል ሲል ይጠይቀዋል፡፡ ልብስ ሰፊውም፤ የለም ይሄ ማሳጠር ላያስፈልገው ይችላል፡፡ ዝም ብለህ ክንድህን እዚህ እክርንህ ጋ አጠፍ ማድረግ ነው፡፡ አየኸው እጅጌህ ወደ ውስጥ እንደገባ ይለዋል፡፡ ሰውዬው የተባለውን ካደረገ በኋላ በመስታወት ሲያየው ኮሊታው ደሞ ወደ ማጅራቱ ተሰቅሏል፡፡ ስለዚህ፤ ኮሊታዬ ደግሞ አላግባብ ወደ ማጅራቴ ወጣብኝ ይሄው ግማሽ ጭንቅላቴን ሸፈነውኮ ምን ይሻላል ሲል ጠየቀው፡፡ ልብስ ሰፊውም፤ የሰውዬውን ጭንቅላት ወደ ኋላ ቀና እያደረገ፣ በቃ ጭንቅላትህን ወደ ኋላ እንዲህ ቀና አድርገህ ስትለጥጠው ልክ ይገባል ይለዋል፡፡ ሰውዬው፤ አሁን ደግሞ ግራ ትከሻዬ በሶስት ኢንች ያህል ከቀኝ ትከሻዬ ወደ ታች ወረደ ልብስ ሰፊው፤ ችግር የለም፡፡ ከወገብህ በኩል ወደ ግራ ጠመም በል፡፡ ልክ ይገባል፡፡ ሰውዬው እንደተባለው ወደ ግራ ከወገቡ ተጣመመ፡፡ አሁን ትክክል ሆነሃል፡፡ ሱፉም ልክክ ብሏል፡፡ ገንዘብህን ከፍለህ መሄድ ትችላለህ አለው፡፡ ገንዘቡን ከፍሎ ሲወጣ የሰውዬው ቅር እጅግ አስገራሚ ሆነ፡፡ የግራ ክርኑ ተንጋዶ ወደ ወጪ ወጥቷል፡፡ ጭንቅላቱ ወደ ኋላ ተገትሯል፡፡ ወገቡ ወደ ግራ ጥምም ብሏል፡፡ ለመራመድ የሚችልበት ብቸኛ መንገድ ግራና ቀኝ እግሩን እያጠላለፈ እየተወለጋገደ ነው፡፡ እንዲህ እየተወለጋገደ በመሄድ ላይ ሳለ ሁለት መንገደኞች ያዩታል፡፡ አንደኛው፤ ያን ምስኪን ሽባ ሰውዬ ተመልከተው፡፡ አንጀቴን ነው የበላው፡፡ አያሳዝንም ሁለተኛው፤ ያሳዝናል፡፡ ግን በጣም የሚደነቀው ልብስ ሰፊው ነው፡፡ ይሄ ሱፍ ልብስ ለዚህ ውልግድግድና ጥምም ላለ ሰው እንዲስማማ አድርጎ ሙሉ ሱፍ እንዲለብስ ማድረግ ትልቅ ጭንቅላት ይጠይቃል፡፡ ያ ልብስ ሰፊ ሊቅ መሆን አለበት አለ፡፡ ምሁራን ሆኑም አልሆኑም፣ ፖለቲከኞች ሆኑም አልሆኑም፣ ቀራጮች ሆኑም አልሆኑም ባለሙያዎች ሆኑም አልሆኑም፤ እጅጌ ለማስተካከል ሰውዬውን አጣመው መልቀቃቸው ደግ ነገር አይደለም፡፡ ስህተት ለማረም ሌላ የተጣመመ ስህተት መሥራት የለብንም፡፡ ክርኑን ለማዳን አንገቱን መገተር፣ አንገቱን ለማዳን ወገቡን ማጣመም፤ በመጨረሻም ሰውዬው እንዳይራመድ አርጎ ማሽመድመድ ከቶም አያሳድገንም፡፡ አንድ የአገራችን ፀሃፊ እንዳለው፤ የአበሻ ንግድ የሌላውን ሥራ ማሽመድመድ፡፡ የአበሻ መኪና አነዳድ በሌላው መንገድ መገድገድ፡፡ እንዳይሆን ነገረ ሥራችን፤ ቀና እንሁን፡፡ ከድጡ ወደ ማጡ ነው የሚከተን፡፡ ሌሎች ካላለቀሱ እኔ አልስቅም ዓይነት አስተሳሰብ ቢያንስ ሳዲዝም ነው በሌሎች ሥቃይ መደሰት፡፡ ሁሉን ጥቅም በሀሰት ሰነድ፣ በአየር ባየር ገፈፋ ካላገኘሁ የሚል ስግብግብ እንዳለ ሁሉ ንፁህ ነጋዴ መኖሩን በቅጡ ማስተዋል ያስፈልጋል፡፡ ለሀገር በሚጠቅም መንገድ ሂሳቡን የሚሠራ ቢሮና ሠራተኛ እንዳለ ሁሉ፣ ያለማምታታትና ያለግል ኪስ የማይንቀሳቀስ መኖሩንም ልብ ማለት ተገቢ ነው፡፡ የመንግሥት ሠራተኛ የመንግሥት ላይሆን እንደሚችል ሁሉ፤ የግልም የግል ላይሆን ይችላል፡፡ በአገራችን የቤት ልጅ መበደልና እንግዳ ተቀባይ መሆናችንን ማረጋገጥ የተለመደ ነገር ነው፡፡ እያንዳንዱ ትውልድ የዱላ ቅብብል የሚጫወትበት እያልን የአንድ ትውልድ ብቻ መጫወት እንዳናደርገው መጠንቀቅ ይገባል፡፡ ስለገቢ ፍትሐዊነት እየተናገርን ገቢውንም ፍትሁንም እንዳናጣ እናስብ፡፡ እንደተባለው እንዳይሆን የተቀደሰችው የሮማ ግዛተ ነገሥት፤ ቅድስትም፣ ሮማዊም፣ ግዛተ ነገሥትም አልነበረችም፤ እንደማለት ነው ታዋቂው ፀሀፌ ተውኔት ፀጋዬ ገ መድህን በአንደኛው ተውኔቱ ውስጥ አንዲት የዱር አውሬ፣ ልጅ በመውለጃዋ ሰሞን ልን ትበላለች አሉ፣ ምጥ የጠናባት እንደሆን የሚለን ለዚህ ነው፡፡ መልካም እንቅልፍ ለመተኛት መልካም ሥራ መሥራት ያስፈልጋል፡፡ ከግፍ መራቅ ያሻል፡፡ ከፖለቲካም ሆነ ከኢኮኖሚ ሸር መራቅ ይገባል፡፡ በፈረንጅ አገር አንድ ሰው ለአገሩ አገር ውስጥ ገቢ እንዲህ የሚል ማስታወሻ ፎ ነበር የከፈልኩትን ታክስ አጭበርብሬ የከፈልኩ ስለሆነ እንቅልፍ መተኛት አቃተኝ፡፡ ገቢዬን ዝቅ አድርጌ አስገምቼ ነው፡፡ ስለዚህ የ ዶላር ቼክ ልኬላችኋለሁ፡፡ ይህም ሆኖ እንቅልፍ እምቢ እሚለኝ ከሆነ ግን ቀሪውን እልክላችኋለሁ፡፡ ቼኩን በእጁ ያስገባው፤ የአገር ውስጥ ገቢ ሠራተኛውም እኔም ቀሪዋን እስክትልክ እንቅልፍ የሚወስደኝ አይመስለኝም ብሎ ፃፈለት፡፡ እንቅልፍ ከሚያሳጣ ዘመን ይሰውረን አንድ የኢትዮጵያ አጎት ደግሞ የእህታቸው ልጅ ይሄንንም ግዛ ይሄንንም ግዛ እያለ አዬ፤ ልጅና ቀራጭ ችግር አያቅም አሉ ይባላል፡፡ የሰማነውን በልቦናችን ያሳድርብን፡፡

ልነግርህ ነው፡፡ አንተ ብቻ እኔ የምነግርህን ነገር ሄደህ እቤትህ ትፈጽማለህ

መልካም እንዳሉኝ አደርጋለሁ፡፡ ብቻ ካቅሜ በላይ እንዳይሆን ዶክተር በጭራሽ ካቅምህ በላይ አይሆንም፡፡ ማንም በቀላሉ ሊሠራው የሚችለው ነገር ነው፡፡ እሺ ምን ማድረግ አለብኝ ቤት ትሄድና ከባለቤትህ ጀርባ በተለያየ ርቀት ላይ እየቆምክ፤ ጥያቄ ትጠይቃታለህ ምን ዓይነት ጥያቄ ነው የምጠይቃት የፈለከውን በጣም ጥሩ፡፡ በምን ያህል ርቀት ላይ ልቁም በመጀመሪያ በአሥር ሜትር ርቀት ላይ ቆመህ ትጠይቃታለህ በጄ ቀጥለህ በአምስት ሜትር ርቀት ላይ ትቆምና ትጠይቃለህ በጄ በመጨረሻ፤ በጣም ቀርበሃት ከጀርባዋ ትቆምና ትጠይቃታለህ እሺ ዶክተር ያሉኝን አደርጋለሁ፡፡ ሰውዬው የዶክተሩን ምክር ይዞ ወደቤቱ ይሄዳል፡፡ ባለቤቱ ወደ ምድጃው ፊቷን አድርጋ ምግብ ትሠራለች፡፡ ስለዚህ ከጀርባዋ በግምት አንድ አሥር ሜትር ርቀት ላይ ይቆምና፤ ውድ ባለቤቴ፤ ዛሬ ለእራት ምን አዘጋጀሽልኝ ሲል ይጠይቃታል፡፡ ምንም መልስ የለም፡፡ ወደ አምስት ሜትር ያህል ይጠጋና ደግሞ ይጠይቃል ውድ ባለቤቴ፤ ዛሬ ለእራት ምን አዘጋጀሽልኝ አሁንም ምንም መልስ የለም፡፡ በመጨረሻ አጠገቧ ደርሶ ከጀርባዋ ይቆምና፤ ውድ ባለቤቴ፤ ዛሬ ለእራት ምን አዘጋጀሽልኝ ይልና ይጠይቃታል፡፡ ባለቤቱ ወደ እሱ ዘወር ለሦስተኛ ጊዜ መናገሬ ነው ሹሮ እየሠራሁ ነው አልኩህ ለካ መስማት እያቃተው ያለው ራሱ ባልየው ኖሯል አንዳንዴ ስለሌሎች በደንብ እናውቃን ብለን የምንገምተው፤ ስለራሳችን የምናውቀው ነገር ውሱን በመሆኑ ምክንያት ሊሆን ይችላል፡፡ በዚህ ምክንያትም ሌሎችን እንዲህ ናቸው ፣ እንዲህ እየሆኑ ነው ፣ የዚህ ዓይነት ስጋት አለን እያልን ልንናገር እንችላለን፡፡ አልፈን ተርፈንም ስጋቱን ለማስወገድ እንደዚህ ዓይነት እርምጃ መውሰድ አለብን በማለት እንፈጽማለን፡፡ የዕውቀት ውሱንነት ትልቅ አደጋ ነው፡፡ የምናውቀውን ትንሽ ነገር አጋንነን፡፡ ጋራ አሳክለን ማሰብም የዚያኑ ያህል አደገኛ ነው፡፡ ከመነሻው አጥርተን ያላወቅነው ነገር መድረሻችንንም የተዛባ ያደርገዋል፡፡ እኛ የመስማት ችሎታችን እየቀነሰ ሌሎች አይሰሙም እያልን መኮነን እንዳንደማመጥ የሚያደርግ ችግር ነው፡፡ ባልተደማመጥን ቁጥር የተሳሳተ መፍትሔ ወይም እርምጃ ወደመውሰድ እንሸጋገራለን፡፡ ያ ደግሞ ለሀገር ደግ አይደለም፡፡ በአንድ ወገን ብቻ የሚሰጥ ንግግር ከትዕዛዝ የሚቆጠር ነው፡፡ ሁሌ ንግግር ሁሌ ትዕዛዝ ሲሆን ደግሞ አንድ ቀን አልታዘዝ ባይን ይፈጥራል፡፡ ብዙ በተናገርክ ቁጥር ጅላጅል ነገር ልትናገር እንደምትችል እወቅ የሚባለው ኋላ ሰሚ እንዳታጣ ተጠንቀቅ የሚል መልዕክትም አለው፡፡ ከሌሎች የበለጠ ብልህ መሆን እንጂ የበለጠ ጉልበተኛ መሆን አብዛኛውን ጊዜ የሚያዋጣ መንገድ አይደለም፡፡ በአስተሳሰብ በልጦ መገኘትን የመሰለ ነገር የለም፡፡ ዊኒስተን ቸርቺል ለአፄ መሣሪያዎቹን ስጡንና እኛ ሥራውን እንጨርሰዋለን አለ አሉ፡፡ አፄ ኃ ሥላሴም ለቸርችል በላኩት እኛ ደሞ ሥራውን ጨርሰናል መሣሪያዎቹን ምን እናድርጋቸው ፤ ብለው መለሱ አሉ፡፡ በጥንታውያን ሮማውያን እምነት ሜርኩሪ የንግድ አምላክ ነው ይባላል፡፡ የሌቦች፣ የቁማርተኞችና በፍጥነት ለማጭበርበር የሚችሉ ሰዎች ሁሉ አለቃ ነው ይባላል፡፡ ራሱ ሜርኩሪ ሲወለድ፤ ክራር ፈጥሯል ይባላል፡፡ በክራር ፕሮፓጋንዳ ያማልላል፡፡ ዓለምን የሚያሸንፈው ማናቸውንም ቅርጽ በመያዝ ነው በየጊዜው ቅርፁን በመለዋወጥ ይሄ ነው የሚባል ቅር እንዳይኖረው ያደርጋል፡፡ በሱ ስም የሚጠራው ሜርኩሪ የተባለው ፈሳሽ ብረትም የተቀመጠበትን ዕቃ ቅር ነው የሚይዘው አይጨበጥም፤ አይያዝም የቅር የለሽነት ኃይል አለውና ሜርኩሪ የንግድ ህግ ቢያወጣ ምን ሊሆን እንደሚችል መገንዘብ ይቻላል፡፡ እገሌ በሜርኩሪ ነው የበለገው ሲባልም ከመሠረታዊ እምነታዊ አመጣጡ ጋር ይተሳሰርልናል፡፡ ከዚህ ይሰውረን፡፡ አንዳንድ መሪዎች የሜርኩሪን ባህሪ ይጋራሉ ይባላል ቅር አልባ እንደ አገዛዝ መርህ ይከተላሉና፡፡ የሚታይ ዕቅድ አይኑርህ ለጥቃት ያጋልጥሃልና፣ ይላሉ፡፡ ምንም ነገር እርግጠኛ እንዳይሆን፣ ማናቸውም ህግ የፀና እንዳይሆን ያደርጋሉ፡፡ እንደ ውሃ ፈሳሽና ቅር አልባ ናቸው፡፡ ከዚህም ይሰውረን፡፡ ህጎች እንዲዋዥቁ የሚያደርጉትም ለዚህ ነው፡፡ አንድ ወጥ ይመስላሉ እንጂ ከዓመታት በፊት የተናገሯቸውና አሁን የሚናገሯቸው ነገሮች ይጣረሳሉ፡፡ ያውም ከልባቸው ይሁን አይሁን የተናገሯቸው ሳናውቅ ነው፡፡ ማኪያቬሊ እንዳለው እንዳይሆን ለረዥም ጊዜ የማምንበትን አልተናገርኩም፡፡ የተናገርኩትንም አምኜ አላውቅም፡፡ አንዳንዴ እውነት ተናግሬ ከሆነ እንኳን በብዙ ውሸቶች መካከል ደብቄው ስለሆነ ለማግኘት አደጋች ነው ይለናል፡፡ ለመግዛት የሚያመቸንን ዓይነት ውሸት ስንናገር ነው የምንኖረው ማለቱ ነው፡፡ እነሱንም አንጥሮ ለማውጣት ይቸግራችኋል ውስጣቸው ጥበብ ስላለ ማለቱ ነው፡፡ የማናቸውን ፖለቲካዊና ኢኮኖሚያዊ ጉዞ ነገረ ሥራ ከአናቱ ሳይሆን ከውስጠ መሠረቱ ለማየት መቻል መታደል ነው፡፡ የፖለቲካ መሪዎችን፣ የአለቆችንና የኃላፊዎችን ንግግሮች የዛሬን ብቻ ሳይሆን የትላንት የትላንት ፍጥረተ ነገራቸውን ማየት ተገቢ ነው፡፡ መዋዠቅ ነው ዋና ባህሪያቸው፡፡ መዋዠቅ የገበያ ባህሪ ነው፡፡ የፖለቲካችንም ባህሪ ነው፡፡ ሲሻን የታክቲክና የስትራቴጂ ለውጥ እንለዋለን፡፡ ሲሻን ሥር ነቀል ለውጥ እንለዋለን፡፡ የሚያወጧቸው ህግጋት ጥንተ ነገራቸው የት ነው፣ ማንስ ላይ ያነጣጠረ ነው ብለን እንጠይቅ፡፡ ከሜርኩሪ የንግድ አምላክ የመነጩ እንዳልሆኑ በምን እናውቃለን በፖለቲካ ነጋዴና በኢኮኖሚ መካከል ያለው ልዩነት ምንድነው አነሳሱስ ምንጩስ ምንድን ነው እንበል፡፡ ስልቻ ተበላሸ ቢለው

በ ብር ጐመን ዘር ጀምሮ ከ ሚ ብር በላይ ያፈራው የሆለታ ወጣት

የደረጃ ተማሪ ነበር፡፡ ከክፍሉ ኛ፣ ኛ እየወጣ ነው ኛ ክፍል የደረሰው፡፡ ለትምህርት የነበረው ፍቅር ከፍተኛ ቢሆንም አልዘለቀበትም፡፡ የቤተሰቡ አስተዳዳሪ የነበሩት ገበሬ አባቱ በሞት ሲለዩዋቸው ትልቅ ወንድ ልጅ እሱ በመሆኑ የቤተሰብ ኃላፊነት ወደቀበትና ትምህርቱን አቋርጦ ወደ እርሻ ገባ፡፡ ዛሬ ከ ዓመት በኋላ ሚሊዮን ብሮች እያንቀሳቀሰ ሲሆን በኦሮሚያ ክልልና በአዲስ አበባ ዙሪያ ልዩ ዞን፣ ድካምና ጥረቱ እውቅና አግኝቶ የ ዓ ም የልማት ጀግና በመሆን የዋንጫና የሜዳሊያ ተሸላሚ ሆኗል፡፡ እንደ አብዛኞቹ አርሶ አደሮች፣ ቤተሰቡ የሚተዳደረው አባት እያረሱ በሚገኘው ገቢ ነበር፡፡ የአብዛኛው አርሶ አደር ሕይወት ደግሞ በዓመት አንድና ሁለት ጊዜ በሚጥል ዝናብ ላይ የተመሠረተ ስለሆነ ኑሮ ከእጅ ወደ አፍ ነው፡፡ ለነገ ለተነገ ወዲያ፣ ለከርሞ፣ ለሁለት፣ ለሦስትና ለአምስት ዓመት ለቤተሰብ ቀለብ ተብሎ የሚቀመጥ እህል፤ ለልጆች ትምህርት ቤት ተብሎ የሚቆጠብ ገንዘብ አይኖርም፡፡

የአንጋፋዋ አርቲስት ሐውልት ተመረቀ

የዛሬ ዓመት መስከረም ላይ ያረፈችው የአንጋፋዋ አርቲስት አስናቀች ወርቁ ሐውልት ግንባታ ሰሞኑን ተጠናቆ ባለፈው እሁድ ተመርቋል፡፡ የክራር ንግስቷን ሐውልት ለማሰራት በአሜሪካ ያሉ አድናቂዎቿ ቃል ገብተው የነበረ ቢሆንም በተቻለ መጠን ለክብሯ ተመጣጣኝ ሐውልት ለመስራት ከ ሺህ ብር በመጠየቁና ገንዘቡ ሳይሟላ በመቅረቱ ለአንድ ዓመት ሊጓተት ችሏል፡፡ ሆኖም የኢትዮጵያ የኪነጥበባት በጐ አድራጐት ማህበር ከአርቲስት ሱራፌል ወንድሙ፣ ከጋዜጠኛ ብርሃኔ ንጉሴ፣ ከሙዚቀኛ ዳዊት ይፍሩ፣ ከገጣሚና ፀሃፌ ተውኔት አያልነህ ሙላቱና አርቲስት ዝናሽ ፀጋዬ ጋር በመተባበር ባደረጉት ጥረት የሀገር መከላከያ ሚኒስቴር ነሀሱን ከሰጠ በኋላ ቀራፂ ብዙነህ ተስፋ ብዙነህ፤ ጐምቱዋን ከያኒ እንደሚወዳትና እንደሚያደንቃት በመግለፅ በነፃ እንደሰራ ለማወቅ ተችሏል፡፡አራት ኪሎ በቅድስት ስላሴ ደብር የሚገኘው የጐምቱዋ አርቲስት አስናቀች መቃብር ጠባብ መተላለፊያ መንገድ አጠገብ በመሆኑ ሐውልቱ እስኪሰራ እንዳይረጋገጥ ድንጋይ እየደረደሩ እና ቄጠማ እየጐዘጐ እንደነበር ልጇ ወይዘሮ ቢጡ ፈቂ ለአዲስ አድማስ ገልፃለች፡፡

ዋናው ችግር የነፃነት መታፈን ሳይሆን፤ የፈጠራ ችሎታ እጦት ነው

የፓርቲዎች ፉክክር፣ የተቃውሞ ሰልፍ፤ የነፃ ፕሬስ እድገት፤ የዜጎች ነፃ ውይይት ተረት ሆነዋል ባለፉት አመታት ነፃነት እየጠበበ፣ የመንግስት አላስፈላጊ የቁጥጥር አይነቶች እየተበራከቱ፤ የሚያሳርፉት ጫና እየከረረ መምጣቱ፤ በእውን ኑሯችን ምን እንደሚመስልና ምን እንደሚል ማወቅ ይከብዳል ሁሌም ከፖለቲካው ድባብ ጋር የሚፈካውንና የሚጠወልገውን ኢኮኖሚ በማየትም፤ የነፃነት መጥበብን መገንዘብ ይቻላል፡፡ ለነገሩማ፤ ነፃነት ሰፋ እያለ ሲሄድ፤ ነቃ ከሚለው ኢኮኖሚ ጋር ተዳምሮ ምን እንደሚመስልም ከነጣእሙ በትንሹም ቢሆን አንዳንዶቻችን እናውቀዋለን፡፡ ለአጭር ጊዜ ቢሆንም፤ የኋላ ኋላ መጨረሻው ባያምርም በእውን አይተነዋል ያኔ ከአምስት አመታት በፊት፡፡ የ አም ምርጫ ማለቴ አይደለም፡፡

ኮሜድያን ክበበው ገዳ ይቅርታ ጠየቀ

ከ ዓመት በፊት የተሰራ የኮሜዲ ስራው እንደ አዲስ ስራ መውጣቱን የገለፀው ኮሜድያን ክበበው ገዳ፤ ሕዝቡ በእኔ ላይ ያለውን እምነት የሚሸረሽር ስለሆነ ሕዝቡን ይቅርታ እጠይቃለሁ አለ፡፡ ረቡዕ ጧት በሐርመኒ ሆቴል በሀበአብ ሚዲያና ኢንተርቴይመንት አማካይነት ለጋዜጠኞች በሰጠው መግለጫ ከ ዓመት በፊት በ ሺህ ብር የሸጥኩት ለዚያን ጊዜ የሚሆን ኮሜዲ ያኔ መውጣት ሲገባው አሁን መውጣቱ በአዲሱ ስራዬ ላይ ተጽዕኖ አሳድሯል ያለው ኮሜዲያኑ፣ አዲሱ ስራም በዚሁ ምክንያት አልወጣም ኤሌክትራ ሙዚቃ ቤት እኔን ሳያማክር በ ዓ ም የገዛውን ስራዬን ለመሸጥ ሲነሳና አዲሱን ስራዬን ለመጠቀም ሲወስን በተመልካቹ ዘንድ ከሚፈጥረው ስሜትና ትርጉም አንጻር ሊጠነቀቅና እኔንም ሊያማክር፣ ቢያንስ ሊያሳውቀኝ ይገባ ነበር ብሏል፡፡ ኤሌክትራ ቢያማክረኝ በአሮጌው ምትክ አሁን የስራዬን እድገት የሚገልጽ አዲስ ስራ እሰጠው ነበር ሲል ተናግሯል፡፡ እስከ መቼ በኮሜዲያንነት እንደሚቀጥል የተጠየቀው ኮሜዲያን ክበበው ገዳ፤ ዕድሜ ልኩን ኮሜዲያን ሆኖ መቆየት እንደማይፈልግ ተናግሯል፡፡

ከ የት ነው እስከ የኢህአዴግ ቀይ እስክሪብቶ

የሚገባበት አይታወቅምና በደንብ ይገንቡ ጊዜው ቆየት ብሏል፡፡ ደራሲ ሲሳይ ንጉሱ በአንድ መድረክ ተጋብዞ ልምዱን ሲያካፍል በሕይወቴ ትልቁን ትምህርት የተማርኩት በማረሚያ ቤት አንድ ዓመት በቆየሁበት ጊዜ ነው፡፡ ከመታሰሬ በፊት የዩኒቨርስቲ ምሩቅ የነበርኩ ቢሆንም ከትምህርት ያላገኘሁትን ዕውቀት በእስርቤትአግኝቻለሁ ማለቱን አስታውሳለሁ፡፡ ዐፈሩ ይቅለለውና ጋዜጠኛ አብርሃም ረታ ዓለሙም እስር ቤት ገብቶ የወጣ ሰው ስለ ዓለምና ሕይወት ያለው አመለካከት ከሌሎች ይለያል፡፡ መታሰርን ማንም የማይመርጠውና የማይደገፍ ነገር ቢሆንም ከአስተማሪነቱ አንፃር ሁሉም ታስሮ ቢያየው አይጠላም ብሎ ነበር፡፡ ስለ እስር፣ አሳሪዎችና እስር ቤት ከጥንት ጀምሮ እየተነገሩና እየተፃፉ የመጡ ብዙ ታሪኮች አሉ፡፡ በአገራችንም ነገሥታት ተወላጅ ቤተሰቦቻቸው በስልጣን እንዳይጋፏቸው በተመረጠ ቦታ ሰብስበው ያስቀምጧቸው ያሰሯቸው እንደነበር፤ ይህም ሂደት ለብዙ ዘመናት ባህል ሆኖ መቆየቱን በተለያዩ የታሪክ መፃሕፍት ተመዝግቧል፡፡ ነገሥታት ቤተሰቦቻቸውን ብቻ ሳይሆን በስልጣናቸው የሚመጣባቸውን ወይም ከሕግ ውጪ ነው ያሉትን ተራ ዜጋም ቢሆን በማረሚያ ቤት እንዲቆይ ማድረግ አንዱ ተግባራቸው ነው፡፡

የ ዘ ኢትዮጵያን ባንድ መስራች አረፈ

በስካና ሮክስቴዲ የሙዚቃ ስልቶች የሚታወቀውና በሬጌ ፈር ቀዳጅነት የሚጠቀሰው የ ዘ ኢትዮጵያን ባንድ መስራች ሊዮናርድ ዲሎን በ ዓመቱ ከዚህ ዓለም በሞት ተለየ፡፡ በአንጎል ካንሰር የሞተው ጃማይካዊው የግጥም ደራሲና ድምፃዊ ዲሎን፤ የሙዚቃ ስልቶችን በአፍሮሴንትሪክ ጭብጥ በመስራት ከጃማይካ ድምፃውያን ቀዳሚው እንደሆነ ይታወቃል፡፡ ባንዱ የተመሰረተበት ዓመት የቀድሞው የኢትዮጵያ ንጉስ ሃይለስላሴ በጃማይካ ካደረጉት ጉብኝት ጋር የተገጣጠመ እንደነበር ተጠቁሟል፡፡ ሊዮናርድ ዲሎን በ ያሳተመው አልበም ኦሪጅናል ሂትሜከርስ ፍሮም ጃማይካ ቮሊውም ፤ ሊዮናርድ ኮመን ዘ ኢትዮጵያን የመጨረሻ ስራው ሲሆን ዘ ኢትዮጵያን ባንድ ባለፉት ዓመታት አልበሞችን ለገበያ አብቅቷል፡፡

ጥሬ ስጋ መብላት እንዴት ተጀመረ

አቶ ግርማና አቶ ሰይፉ በልብስ ስፌት ሙያ ላይ ተሰማርተው አንድ ሱቅ በጋራ በመክፈት ለብዙ ዓመታት አብረው ሰርተዋል፡፡ አቶ ግርማ የጉራጌ ብሔረሰብ ተወላጅ ሲሆኑ አቶ ሰይፉ ደግሞ አማራ ናቸው፡፡ በ ዓ ም አቶ ግርማ ለመስቀል በዓል ወደ ትውልድ አገራቸው ሲሄዱ ጓደኛው አቶ ሰይፉንም ጋብዘው አብረው ይሄዳሉ፡፡ አቶ ሰይፉ ስለዚህ ጉዟቸው ሁልጊዜም በመገረም የሚያነሱት ጥያቄ አለ፡፡ የጉራጌ ሴቶች ክትፎን የሚሰሩት ከጥሬ ሥጋና ከቅቤ ብቻ ሳይሆን የመብላት ፍላጎትን የሚጨምር፣ የጥጋብ ስሜት እንዳይሰማ የሚያደርግ ቅመም የሚጨምሩበት ይመስለኛል፡፡ እንደዚያ ባይሆን በሰዓታት ልዩነት የቀረበልንን ያን ሁሉ ክትፎ መብላት እንዴት ተቻለን እያሉ አሁንም ይጠይቃሉ፡፡

ሊል ዋይኔ፤ ጄይዚና ካናዬ ዌስት ላይ እይፌዘ ነው

በ ቫይብ መፅሄት የዓመቱ ምርጥ የራፕና ሂፕሆፕ አርቲስት የተባለው ሊል ዋይኔ፤ ጄይዚንና ካናዬ ዌስትን በማጣጣል፣ ሙዚቃዎቻቸውን የመስማት ፍላጎት የለኝም አለ፡፡ ሊል ዋይኔ ከእስር ቤት መልስ ዘካርተር አልበም በሚል ለገበያ ባበቃው አልበሙ ላይ ጄይ ዚና ካናዬ ዌስት በተጋባዥነት መስራታቸው ይታወሳል ዎች ዘ ትሮን የተሰኘውን የራሳቸው አልበምም ለገበያ በማቅረባቸው ከሊል ዋይኔ አልበም ጋር ተፎካካሪ ሆነዋል፡፡ ጄይዚና ካናዬ ዌስት የአልበማቸውን ገበያ ለማሟሟቅ በአሜሪካ ለ ሳምንት የሚዘልቅ ኮንሰርት ሰሞኑን የጀመሩ ሲሆን፤ አልበሙ በሁለት ወራት ሺ ቅጂ እንደተቸበቸበ ታውቋል፡፡ በቢልቦርድ የሂፕሆፕና ራፕ ዘርፍ ላለፉት ሳምንታት በ ኛ ደረጃ ላይ የሚገኘው የሊል ዋይኔ ዛ ካርተር ፤ ሚሊዮን ሺ ቅጂ ተሸጧል በዘርፉ አንደኛ በመሆን፡፡ የጄይዚና ካናዬ ዌስት አልበም ደግሞ ኛ ሚሊዮን ሺ ቅጂ ተሸጧል፡፡ ከሂፕሆፕና ራፕ ሙዚቀኞች በገቢው የመሪ ደረጃ የያዘው ጄይ ዚ፤ ዘንድሮ ሚሊዮን ዶላር ሲያገኝ፤ ካናዬ ዌስት በ ሚሊዮን ዶላር፣ ሊል ዋይኔ በ ሚሊዮን ዶላር ኛና ኛ ሆነዋል፡፡

ነፃነት እና የሚሼል ኮከቦች ይመረቃሉ ከፀሐይ በታች ተመረቀ

ግጥም በማለዳ በተሰኘ ወርሃዊ የኪነጥበብ ዝግጅቱ ነፃነት የተሰኘው የተናኘ ከበደ የግጥም መፅሐፍ እንደሚያስመርቅ የኢትዮጵያ ሴት ደራስያን ማህበር አስታወቀ፡፡ ነገ ጧት በሀገር ፍቅር ትያትር ቤት ትንሿ አዳራሽ የሚቀርበውን ዝግጅት የኪነጥበባት አፍቃሪዎች እንዲታደሙ ማህበሩ ጋብዟል፡፡ በተያያዘ ዜና ማህበሩ ጥበብ እንቃመስ በተሰኘ ሌላ ወርሃዊ የኪነጥበብ ዝግጅቱ እንግሊዝ ሀገር ኗሪ የሆነችው አባሉ ፀጋ ዮሐንስ የፃፈችው የሚሼል ኮከቦች ረዥም ልቦለድ መፅሐፍ እንደሚያስመርቅ አስታወቀ፡፡ ረቡዕ ከቀኑ ፡ በሩስያ የሳይንስና ባህል ማዕከል ፑሽኪን አዳራሽ የሚቀርበውን ይሄንን ዝግጅትም የኪነጥበባት አፍቃሪዎች እንዲከታተሉ የኢትዮጵያ ሴት ደራስያን ማህበር ጋብዟል፡፡ በሌላም በኩል የኢትዮጵያ ደራስያን ማህበር አባል የሆኑት አቶ ሰለሞን ሞገስ ከፀሀይ በታች የተሰኘ የግጥም መፅሐፋቸውን ትናንት አስመረቁ፡፡ በሩሲያ የሳይንስ እና ባህል ማዕከል ፑሽኪን አዳራሽ የተመረቀው መፅሐፍ በጥቅምት ወር ገበያ ላይ የዋለ ሲሆን ዋጋውም ብር መሆኑን ለማወቅ ተችሏል፡፡

ልጅነት ወርቁ፣ ልጅነት እንቁ

መዝናናት መዝናናት፣ አሁንም መዝናናት ጓድ ሌኒን ልጅነት ስንል፣ ከምንጩ ከእናት መነሳት ደግ ነው፡፡ ከጥንት እንጀምር፡፡ በዚያ በደጉ ዘመን ከብዙ ማስተዋልና ማሰብ ማሰላሰል በኋላ ተረትና ምሳሌዎቹን እመው ዝግ ባለ ድምጽ ይናገሩዋቸው ነበር፡፡ ከዚያ አበው ይቀበሉና፣ እንደ ገደል ማሚቶ በጐላ ድምጽ ይደጋግሙዋቸዋል ለዘመናት፡፡ የሚከተለው ጽሑፍ አብዛኛው ያዲስ አበባችን እመው ስለ ልጆች ያስተዋሉትን ተቀብዬ በአበው አርአያ የማቀብላችሁ መሆኑ ነው፡፡ አንድ ጥንት በሀገረ ግብጽ ለክርስቶስ ያደሩ ፃድቃን ባልና ምሽት ይኖሩ ነበር፡፡ ፍሬ ስላልሰጣቸው በእድሜ እጅግ ከገፉ በኋላ፣ በስለት አንድ ልጅ ወለዱ በእለተ አርብ፡፡ እናት ከአዋላጅ ተቀብላ ጡት ወደ አፉ ብታስጠጋለት ህፃኑ በስመአብ ወወልድ መመንፈስ ቅዱስ በፆሙ አለ፡፡ ከዚያ ወድያም ቢሆን ያ ልጅ ጡትም አልጠባ፣ እህልም አልቀመሰ እድሜ ልኩን፡፡ ገብረ መንፈስ ቅዱስ አሉት፡፡ ጊዜው ሲደርስ አባይን ተከትሎ ለታላቅ ተጋድሎ ወደ ቅድስታገር ዘመተ፣ ወርረዋት እንደ ንብረታቸው አድርገዋት የነበሩትን ርኩሳን መናፍስት ጌታ በሰጠው መብረቅ እያሳረረ ፈጃቸው፡፡ በኋላ ምእምናን አቦዬ ጣዲቁ ገደል እንደ አክርማ የሚሰነጥቁ ሲሉ ዘመሩላቸው፡፡

ሜሲ ከሮናልዶ ትንቅንቁ ቀጥሏል ቫን ፒርሲ ከዳር ቆሟል

በፊፋ የዓለም ኮከብ ተጨዋች ምርጫ ከቀረቡ እጩዎች የአሸናፊነቱ ግምት ለሊዮኔል ሜሲ የተሰጠ ቢመስልም የቅርብ ተፎካካሪዎቹ የሪያል ማድሪዱ ክርስትያኖ ሮናልዶና ሌላው የባርሴሎና ተጨዋች ዣቪ ኸርናንዴዝ ናቸው፡፡ በሌላ በኩል ከ ዓመት በፊት ዋይኔ ሩኒ በሜሲና ሮናልዶ የተወሰነውን የኮከብነት ትንቅንቅ ለማጥበብ መሞከሩ ሲታወስ በፊፋ ኮከብ ተጨዋች ምርጫ መታጨት ያልቻለው የአርሰናሉ ቫንፒርሲ ከዳር በመቆም እየተነፃፀራቸው ነው፡፡ ከሜሲ፤ ሮናልዶና ዣቪ ሌላ የ ኮከብ ተጨዋች በመሆን የወርቅ ኳስ ለመሸለም ይችላል የተባለው ሌላ ተፎካካሪ ዲያጎ ፎርላን ነው፡፡ የዓለም ዋንጫ ኮከብ ተጨዋች ሆኖ የወርቅ ኳስ የተሸለመውና ከኡራጋይ ጋር የደቡብ አሜሪካ ሻምፒዮን ለመሆን የበቃው የአትሌቲኮ ማድሪዱ ዲያጎ ፎርላን ከፍተኛ ግምት እየተሰጠው ነው፡፡

ጂሚ ሄንድሪክስ የምንጊዜም ምርጥ ጊታሪስት ተባለ

ጂሚ ሄንድሪክስ በሮክ ኤንድ ሮል ሙዚቃ ታሪክ የምንጊዜም ምርጥ ጊታሪስት ሆኖ መመረጡን ሮሊንግስቶን መፅሄት አስታወቀ፡፡ ጊታሩን በፈለገው ሁኔታ በመጫወት የሚታወቀው ጂሚ ሄንድሪክስ፤ ዘ ፐርፕል ሄዝ እና ዘ ስታር ስፖንጅ ባነር በተባሉ ሁለት አልበሞቹ በስቱድዮም ሆነ በመድረክ አስደናቂ የጊታር አጫዋወት ማሳየቱን ባለሙያዎች መስክረዋል፡፡ ከ ዓመት በፊት በ ዓመቱ ከዚህ ዓለም በሞት የተለየው ጂሚ ሄንድሪክስ፤ ከ በላይ አልበሞችን አውጥቷል፡፡መፅሄቱ ምርጫውን ያካሄደው ታዋቂ የሙዚቃ ኤክስፕርቶችና አሁን በስራ ላይ ያሉ ምርጥ ጊታሪስቶች ያደረጉትን ግምገማ እና የሰጡትን ድምፅ መሰረት አድርጎ ነው፡፡ በሮክ ኤንድ ሮል ሙዚቃ ታሪክ ጉልህ ሚና ላላቸው ምርጥ ጊታሪስቶች በወጣው ደረጃ መሰረት፤ ኤሪክ ክላፕተን፤ ጂሚ ፔጅስ፤ ኬዝ ሪቻርድስ፤ ጄፍ ቤክ፤ቢቢ ኪንግ፤ ቻክ ቤሪ፤ ኤዲ ቫንሀለን፤ ዱዋኔና ኦልማንና ፒቴ ታውንሼንድ ከ ኛ እስከ ኛ ያለውን ደረጃ አግኝተዋል፡፡

ተንከባክባ ያላሳደገችውን ልጅ የእገሌ ልጅ እኩያ ነው ትላለች

አንዳንድ ታሪካዊ እና አፈ ታሪካዊ ተረቶቻችን አመጣጣቸው አስገራሚ ነው፡፡ የሚከተለው አንዱ ነው፡፡ ስለ ሐይቅ እስጢፋኖስ ገዳም የተነገረ ነው፡፡ ከደሴ ወደ መቀሌ ሲኬድ ባለው መንገድ ላይ በምትገኘው ሐይቅ ከተማ የሐይቅ እስጢፋኖስ ቤተክርስቲያን አለ፡፡ የደሴቱን አፈጣጠር በተመለከተ የሚነገረው ታሪክ እንዲህ ይላል፡፡ አሁን ገዳሙን ከቦ የምናየው ሐይቅ ከዚህ ቀደም በዚህ መልክ አልነበረም፡፡ አመጣጡ እንዲህ ነው፡፡ እዚያ አገር አንዲት በጣም ሀብታም፤ ትጭነው አጋሰስ፣ ትለጉመው ፈረስ የነበራት፣ ለምድር ለሰማይ የከበደች ሀብታም ሴት ትኖር ነበር፤ ይባላል፡፡ ይህቺ ሴት ከአገልጋዮችዋ አንዷን ትጠራና ይህንን እህል በዛሬ ሌሊት ፈጭተሽ እንድታድሪ ስትል ቀጭን ትዕዛዝ ትሰጣታለች፡፡ አገልጋይቱ ቀኑን ሙሉ በዚህም በዚያም ሥራ ተጠምዳ የዋለች በመሆኑ፤ ይህን ሁሉ እህል በአንድ ሌሊት እንዴት ለመፍጨት ይቻለኛል ስትል ስትጨነቅና ስትጠበብ ትቆያለች፡፡ ፍቃደ ልቦናው ቢኖራት እንኳ የዛለ ክንዷና የላመ ጉልበቷ የሚታዘዛት አልሆነም፡፡ ስለዚህ፤ ትጨነቅና፤

ደህና ነን እናንተስ ደህና ናችሁ ወይ ዛሬ ከጫካ እኛ የምንኖርበት ድረስ እንዴት መጣችሁ ምን እግር ጣላችሁ ሲሉ ይጠይቃሉ ውሾች፤ በጥርጣሬ መንፈስ፡፡

ተኩላዎቹም፤ አመጣጣችን ግር ቢላችሁ አይገርምም፡፡ ሠፈራችንም አኗኗራችንም የተለያየ ስለሆነ ነው፡፡ ሆኖም ዛሬ እዚህ የተገኘነው ለእኛም ለእናንተም የጋራ ጥቅም ስንል ነው ውሾቹም፤ ትንሽ በመረጋጋት ስሜት፤ የጋራ ጥቅም ማለት ምንድን ነው ሲሉ ይጠይቃሉ፡፡ ከተኩላዎቹ አንደበተ ቀና የሆነው ጮሌ እንዲህ ይላል፡፡ በመጀመሪያ እኛና እናንተ ለምን እንደጠላት እንተያያለን በደንብ አስተውላችሁ ካያችሁ ከአካላዊ አቋማችን ጀምሮ ብዙ የሚያመሳስሉን ነገሮች አሉን፡፡ በእኛ መካከል ያለ አንድ ልዩነት የሥልጠና ልዩነት ነው፡፡ በህይወት ያለን ልምድም የተለያየ መሆኑ ነው፡፡ ውሾቹ የበለጠ ለማወቅና ለመመካከር ዝግጁ እየሆነ መጡ፡፡ የኑሮና የሥልጠና ልምዳችሁ ምንድን ይመስላል ሲሉ ተኩላዎችን ጠየቁ፡፡ አንደበተ ቀናው ተኩላም፤ መልካም፡፡ እናስረዳችኋለን፡፡ ዋናው ግልፅ ሆነን መረዳዳት ነው፡፡ አያችሁ እኛ በዱር ውስጥ በነፃነት የምንኖር ነን፡፡ እንደልባችን እንንሸራሸራለን፡፡ እንደልባችን እንበላለን፡፡ እንደልባችን እናመሻለን፡፡ አገር ምድሩ የእኛ ነው፡፡ እናንተስ እናንተ የሰው ባሪያ ናችሁ፡፡ የምትኖሩት የሰው እጅ እያያችሁ ነው፡፡ እንደፈለገ ይደበድባችኋል፡፡ ይቀጠቅጣችኋል፡፡ አንገታችሁ ላይ ሠንሠለት አሥሮ የፈለገው ቦታ ያስቀምጣችኋል፡፡ ሲፈልግ ደግሞ ሳጥን ውስጥ ይቆልፍባችኋል፡፡ ከብትና መንጋ እንድትጠብቁ ያስገድዳችኋል፡፡ እንቅልፋችሁን አሳጥቶ ከሌባ ጋር እንድትታገሉ ያደርጋችኋል፡፡ እሱ ለጥ ብሎ የሞቀ አልጋ ላይ ይተኛል፡፡ እናንተ ብርድ ይፈደፍዳችኋል፡፡ ድንገት ሌባው አምልጦ አንድ ነገር ቢሰረቅ የእሱ ማንቀላፋት ሳይሆን የእናንተ ንዝህላልነት ተደርጎ ይወሰዳል፡፡ ይሄን ሁሉ ውለታ እየሰራችሁ የሚሰጣችሁ ምንድን ነው ከሱ የተረፈ የተጋጠ አንጥት ከእንግዲህ ይሄ አኗኗር ማክተም አለበት፡፡ በቃችሁ፡፡ መንጋዎቹን ለእኛ አሳልፋችሁ ስጡን፡፡ ከእኛ ጋር ተቀላቀሉ፡፡ ምድሩን እንቆጣጠረዋለን፡፡ አጥንት ሳይሆን ጮማ ትበላላችሁ፡፡ ወተት ትጠጣላችሁ ዋናው ነገር እናንተ ከእኛ ጋር ሁኑ፡፡ እኛ የምንላችሁን ብቻ ፈፅሙ ዓለም በሙሉ የእኛና የእናንተ ብቻ ትሆናለች፡፡ ሰው በሰፈረው ቁና ይሰፈራል ውሾቹ በንግግሩ ተማርከው አጨበጨቡ የተለየ ዓለም ውስጥ ሲኖሩ ካሁኑ ታያቸው ወደ ተኩላዎቹ ጎሬ ሄደው የተኩላዎቹን ኑሮ ለመኖር ተስማሙ፡፡ ተያይዘው ወደ ዱር ሄዱ፡፡ ተያይዘው ወደ ጎሬው ገቡ፡፡ ውሾቹ ገና ጎሬው ውስጥ ገብተው አረፍ አረፍ ብለው መኖሪያውን አድንቀው ሳያበቁ ተኩላዎች እየዘለሉ ሰፈሩባቸው ቦጫጭቀው ተቀራመቷቸው፡፡ ወደሽ ከተደፋሽ ቢረግጡሽ አይክፋሽ ማለት ይሄ ነው፡፡ ለጋራ ጥቅማችን ብሎ ለራሱ ከሚጠቀምብን ያድነን፡፡ ከሃዲዎች የዕጣ ፈንታቸዉን ያገኛሉ ይለናል ኤዞፕ፡፡ ታዋቂው ፀሐፌ ተውኔትና ገጣሚ ፀጋዬ ገ መድህን ደግሞ፤ እኛማ መቼ ሰው ፈጠርን፣ ከብት እንጂ መንጋና ጌኛ እንደ ወዶ ገባ ኮርማ ተነስ ሲሉት የሚነሳ፣ ተኛ ሲሉት የሚተኛ ይለናል፡፡ ዞሮ ዞሮ ወዶ ገባ ያሉትን መፈፀም ግዴታው ነው፡፡ ወዶ ገባ ዝርያው ብዙ ነው፡፡ የፖለቲካ ወዶ ገባ አለ፡፡ ፖለቲካው ምንም ይሁን ምንም ለጥቅሜ እገባበታለሁ ይላል፡፡ የኢኮኖሚ ወዶ ገባ አለ፡፡ ኢኮኖሚው ምንም ይሁን ምን ሆዴን እሞላበታለሁ ይላል፡፡ የማህበራዊ ወዶ ገባ አለ፡፡ ከማናቸውም ማህበራዊ ቀውስ እኔ ጥቅሜን ካካበትኩ ያሉኝን አደርጋለሁ ባይ ነው፡፡ ብልህ ሰው የውሾቹን ዓይነት ዕጣ ፈንታ ያስተውላል፡፡ አበሻ፤ አብዶም ሠግዶም ውሉን አይስትም የሚል አባባል አለው፡፡ ይሄንንም ልብ ልንበል፤ የህግ ወዶ ገባም አለ፡፡ በፍትሕ ሽፋን ጥቅሙን የማያጋብስ፡፡ አንድ የሮማውያን ጭቅጭቅ ተብሎ የሚጠቀስ ወግ አለ፡፡ በጌታ ሥቅለት ወቅት እኛ ድንጋይ ነው ያቀበልነው ይላሉ አንደኛዎቹ ወገኖች፡፡ ሌላኞቹ ወገኖች ደግሞ እኛ ሚሥማር ነው ያቀበልነው ይላሉ፡፡ ማን የበለጠ ጥፋት ሠርቷል ዓይነት ነው፡፡ ዋናው ነጥብ ግን ጌታ ተሰቅሏል አገርን የሚያጠፋ ማንኛውም ጥፋት ጥፋት ነው፡፡ ሚሥማርም አቀበልን ድንጋይ ያው ነው፡፡ በወገናዊነት ላንድ ቡድን መጠቀሚያ አመቻቸንም፣ በሙስና ውስጥ ተዘፈቅንም፤ ዞሮ ዞሮ ጌታ ተሰቅሏል ፡፡ አገርና ህዝብ በድለናል፡፡ እገሌ አድርግ ብሎኝ ነው እንጂ እኔ በራሴ አላደርገውም ነበር ማለት የኋላ ኋላ ከተጠያቂነት አያድንም፡፡ በሥርዓቱም ማሳሰብ በግልና በቡድን ከሠራነውና አንዱን የእናት ልጅ፣ አንዱን የእንጀራ ልጅ አድርገን ካጠፋነው ጥፋት ተጠያቂነት አያድንም፡፡ አንድ ፀሐፊ እንዳለው በካፒታሊዝም ሰው ሰውን ይበዘብዛል፡፡ በኮሙኒዝም ደግም ተበዝባዡ በዝባዡን ይብዘብዛል ይለናል፡፡ ዞሮ ዞሮ ሰው ሰውን መበዝበዙ ነው ሀቁ፡፡ ፊት ለፊቱም ግልባጩም ያው ነው እንደ ማለት ነው፡፡ ስለዚህ ሥርዓት ሰበብ አይሆንም፡፡ ዕውነቱ ሰው ሰውን መበዝበዙ ነው፡፡ ሊበራል፣ ኒዮ ሊበራል፣ አብዮታዊ፣ ኮሙኒስታዊ፣ ፋሽስታዊ፣ ቦናፓርቲዝማዊ፣ ልማታዊ፣ ሉአላዊ፣ ፀረ ሽብራዊ፣ ዲሞክራሲያዊ፣ ኢጋዳዊ፣ ሁሉም የሰውና ሰው ተቃርኖና ፍጭት መልኮች ናቸው፡፡ ዋናው ከህዝብና ከሀገር ጥቅም አኳያ ምን ይመስላሉ ተብሎ መመርመር ያለባቸው ናቸው፡፡ የሰውና ሰው ግንኙነት የጨቋኝና ተጨቋኝ፣ የወገናዊና ኢወገናዊ፣ የፍትሐዊና ኢፍትሐዊ፣ ወይስ ቡድናዊና ኢቡድናዊ ምን ይመስላል፡፡ የሳንቲሙ ገፅ ምን ዓይነት ነው ዘውድ ጎፈር ወይም በሠያፍ የቆመ መፈተሽ አለበት፡፡ አንዱ ለአመራሩ ሚሥጥር ቅርብ በመሆኑ አስቀድሞ ኢንፎርሜሽን ያገኛል፡፡ ቤቱን ከውርስ ያድናል፡፡ ሌላው ለኢንፎርሜሽኑ እሩቅ ነውና ላዩ ላይ ይታወጅበታል፡፡ ለብዙሃኑ ጥቅም ሲባል ጥቂቶቹ ቢጎዱም ምንም አይደለም የሚለውም አስተሳሰብ መመርመር ይኖርበታል፡፡ የአብዮቱ ጦስ ይሁን የካፒታሊዝም ጦስ ባልለየበት አገር አዋጆችና መመሪያዎች ሲከለሱ ማየት ቢያንስ ያስገርማል፡፡ አቀንቃኙ እና ተቃራኙ በቀላሉ አይለዩም፡፡ ቴያትሩ ይቀጥላል፡፡ የማታ ማታ መጋረጃው ሲዘጋ መልበሻ ክፍል ይገናኛሉ እንደሚባሉት ተዋንያን ይሆናሉ፡፡ በአደባባይ ይሰዳደባሉ እንሰት ጓሮ ይታረቃሉ እንደሚባለው የጉራጊኛ ተረት መሆኑ ነው፡፡ አንዳንዴ ከሥልጣን ይባረራሉ፡፡ ተባራሪዎቹ ያወጡት ህግና መመሪያ ምን እንደሚሆን ዕጣ ፈንታው አይታወቅም፡፡ ከሁሉም ይሰውረን ህዝብ ብቻ ግራ እንደተጋባ ይቀጥላል፡፡ ሰው ይጫኑብህ ግንድ ቢሉት፤ ግንድ ከተጫነኝ ሰው ያነሳልኛል፣ ሰው ከተጫነኝ ማን ያነሳልኛል፤ አለ የሚባለው ግራ ገብ ዘመንን የሚያመላክተን ነው፡፡ ከዚህም ይሰውረን ከሚጫነን ይገላግለን፡፡ ከወዶ ገባነት ይቅር ይበለን ከዕለታት አንድ ቀን ተኩላዎች ወደ ውሾች ዘንድ ይመጣሉ አሉ፡፡ እንደምን ከርማችኋል ይላሉ ተኩላዎቹ፡፡ ደህና ነን እናንተስ ደህና ናችሁ ወይ ዛሬ ከጫካ እኛ የምንኖርበት ድረስ እንዴት መጣችሁ ምን እግር ጣላችሁ ሲሉ ይጠይቃሉ ውሾች፤ በጥርጣሬ መንፈስ፡፡ ተኩላዎቹም፤ አመጣጣችን ግር ቢላችሁ አይገርምም፡፡ ሠፈራችንም አኗኗራችንም የተለያየ ስለሆነ ነው፡፡ ሆኖም ዛሬ እዚህ የተገኘነው ለእኛም ለእናንተም የጋራ ጥቅም ስንል ነው ውሾቹም፤ ትንሽ በመረጋጋት ስሜት፤

ሠይጣን ከመታው ፓርቲ የመታው

ከዕለታት አንድ ቀን አንድ አንበሳ፤ በአንድ መስክ ላይ እየጋጠ ያለ አንድ የሰባ በሬ፤ ያይና ካሉት መንጋዎች ሁሉ ለይቶ ልቡ ይጓጓለታል፡፡ ስለዚህ ጦጣን ይጠራና፤ እሜት ጦጣ፤ በመስኩ ላይ ያየሁትን በሬ አያ አንበሶ ግብር ሊያበላ ያስባልና መጥተህ የደስታዬ ተካፋይ እንድትሆን ብሎሃል፤ ብለሽ ጋብዢልኝ ይላታል፡፡ ጦጣም፤ አያ አንበሶ፤ በሬው በጣም ተቀልቦ የሰባ ነው፡፡ እስካሁን የበላሁት ይብቃኛል ቢለኝስ አንበሶ፤ እስካሁን የበላኸው እንዳሰባህ አይቻለሁ፡፡ አድናቂህ ነኝ ሆኖም እኔ የበላሁትን አልበላህም፡፡ ደሞም እስከዛሬ የቀለበህ፤ ሰው ነው፡፡ ሰው ደግሞ አስብቶ አራጅ ነው፡፡ እኛ እንስሳት የሰው መጫወቻ የሆነው የሚያሰባን ለእኛ ጥቅም ስለሚመስለን ነው፡፡ ዕውነቱ ግን ይህ አይደለም አውሎ አሳድሮ ያርደናል ይበላናል ይህንን ግልፅ አድርገሽ እንድታስረጂዉ ይላታል፡፡

ቴይለር ስዊፍትና ኒኪ ማናጅ የቢልቦርድን ክብር ወሰዱ

በሙዚቃው ኢንዱስትሪ የአመቱ ምርጥ ሴት አርቲስቶችን በማክበር የሚሸልመው ቢልቦርድ ዘንድሮ ለሰባተኛ ግዜ ባዘጋጀው የሽልማት ስነስርአት ቴይለር ስዊፍትና ኒኪ ማናጅን የአመቱ ኮከብ ዘፋኝና የአመቱ አዲስ ኮከብ መሆናቸውን አስታወቀ፡፡ ስፒክ ናው በተባለው አልበሟ በአለም ዙርያ ሚሊዮን ቅጂ ሽያጭ ያገኘችው ቴይለር ስዊፍት፤ ሰሞኑን ኛ አመቷን የያዘች ሲሆን በግራሚ በአንድም ዘርፍ ሳትመለመል ብትቀርም በቢልቦርድ መፅሄት ተስተካካይ ክብር ተጎናፅፋለች፡፡ ቴይለር ስዊፍት ለሂፕ ሆፕ አርቲስቷ ኒኪ ማናጅ አድናቆት እንዳላት ለኤምቲቪ ኒውስ ስትገልፅ አብራት ለመስራት እንደምትፈልግም ተናግራለች፡፡ የትሪንዳድና ቶቤጎ ደም ያላት የ አመቷ ኒኪ ማናጅ፤ በቢልቦርድ የአመቱ አዲስ ኮከብ አርቲስት ተብላ መመረጧን በደስታ የተቀበለች ሲሆን በ ኛው ግራሚ ለአመቱ ምርጥ የራፕ ብቃትና ምርጥ የራፕ አልበም ዘርፎች ታጭታለች፡፡ የኒኪ ማናጅ አልበም ፒንክ ፍራይዴይ ዘንድሮ በአሜሪካ ብቻ ሚሊዮን ሺህ ቅጂ ተቸብችቦ ከክሪስ ብራውንና ከሪሃና አልበሞች የተሻለ ገበያ እንዳገኘ ቢልቦርድ አመልክቷል፡፡

የቶክሾው ንጉስ ላሪ ኪንግ ሞትን እፈራለሁ አለ

የ አመቱ የቶክ ሾው ንጉስ ላሪ ኪንግ ስሞት ሬሳዬ በማቀዝቀዣ ውስጥ ይደረግልኝ ሲል ተናገረ፡፡ ምክንያቱን አሟሟቴ ታውቆ ከሞት ሊመልሱኝ ከተቻለ ነው ሲል መናገሩ ታውቋል፡፡ በእርጅና ዘመኔ ሌት ተቀን የምፈራው ሞትን ነው ያለው ላሪ ኪንግ፤ ከሞትኩ በኋላ የት እንደምሄድ እርግጠኛ አይደለሁም ብሏል፡፡ ላሪ ኪንግ ስለሞት ያወራው በስሙ በተዘጋጀ የሲኤንኤን ልዩ እራት ግብዣ ላይ ነው፡፡ ኮናን ኦብራያን፤ ሻክ ኦኒል፤ ታይራ ባንክስ ከታዳሚዎቹ መካከል ይገኙበታል፡፡ ክራዮ ጄኒክስ በተሰኘ ህክምና ሬሳን በማቀዝቀዝ ሟችን ከሞት ለመመለስ በሚደረገው ጥረት የላሪ ኪንግ ተሳትፎ ትልቅ ማስታወቂያ ነው ተብሏል፡፡ በሚቺጋን የሚገኝ ኢንስቲትዩት ለተመሳሳይ ህክምና ማቀዝቀዣ ውስጥ የገቡ ሰዎችን እንዳከማቸ የገለፀው ሎስ አንጀለስ ታይምስ፤ ከላሪ ኪንግ በፊት በአሜሪካን አይዶል ዳኝነቱ የሚታወቀው ሲሞን ኮዌልና ፓሪስ ሂልተንም ከሞታቸው በኋላ ተመሳሳይ ህክምና እንዲደረግላቸው መናዘዛቸውን አውስቷል፡፡ በአሜሪካ የብሮድካስቲንግ ኢንዱስትሪ ለ አመታት ያገለገለው ላሪ ኪንግ፤ ከ ሺ በላይ ቃለ መጠይቆችን በማድረግ በጊነስ የሪኮርድ መዝገብ ውስጥ ስሙ ሰፍሯል፡፡በሲኤንኤን ለ ዓመታት በየምሽቱ ሲያቀርብ የነበረውን ቶክ ሾው ካለፈው አንድ አመት ወዲህ ፒርስ ሞርጋን ተክቶት እየሰራ ይገኛል፡፡

ግርማዊነታቸው የሲዳሞን ጠቅላይ ግዛት ጐበኙ፡፡

በድርቅ ለተጐዱ ወገኖች የእርዳታ እህል መከፋፈል ጀመረ፡፡ መፈንቅለ መንግስቱ ከሸፈ፡፡ የአብዮትን በአል በማስመልከት ካስትሮ ወደ ኢትዮጵያ መጡ፡፡ በሻዕቢያ ጦር ላይ ትልቅ ኪሳራ ደረሰ፡፡ የህዝብ ብሶት የወለደው ጀግናው የኢህአዴግ ሰራዊት፤ ደርግ ሲጠቀምበት የነበረውን የሬዲዮ ጣቢያ ተቆጣጠረ፡፡ ህገ መንግስቱ ፀደቀ፡፡ የአልጀርሱን ስምምነት እንዲያከብሩ ለኤርትራና ለኢትዮጵያ ጥሪ ቀረበ፡፡ ኢትዮጵያውያን አትሌቶች በሲድኒ ኦሎምፒክ ታሪክ ሰሩ፡፡ የጐዳና ላይ ነውጡን በማነሳሳት የተጠረጠሩ የቅንጅት አመራሮችና ሌሎች ግለሰቦች በቁጥጥር ስር ዋሉ፡፡ የሚሌኒየም በአሉ የአገሪቱን ገፅታ ለመገንባትና በውጭው አለም ዘንድ የነበራትን ለዘመናት የዘለቀ የተዛባ አመለካከት ለመለወጥ መልካም አጋጣሚ ፈጠረ፡፡ ይህ ሁሉ የሆነው ሟቹ ባለቤታቸው አስር አለቃ ጠና ፈረደ፤ ሬዲዮኑን መጠኑ ባልታወቀ ገንዘብ ንብረታቸው ካደረጉ በኋላ ነው፡፡ ይህ ሁሉ መሆኑን የነገራቸው ይህ ሬዲዮ ነው፡፡ ለረጅም ዓመታት አብሯቸው ኖሯል፡፡ ባለቤታቸው አስር አለቃ ጠና ከሞቱ በኋላም አብሯቸው ነው ሬዲዮው፡፡ እንደተከበረ ዳንቴል ለብሶ መደርደሪያው ላይ ተቀምጧል፡፡ ውርሳቸው ነው፡፡ ምንም ቢቸግራቸው ልሽጠው ይሆን ብለው የማያስቡት ሀብታቸው ነው፡፡ ክፉ ደጉን እየነገራቸው ክፉ ደጉን አብሮአቸው የገፋ ጓደኛቸው ነው፡፡ ይሄው ለስንት ዘመን ሬዲዮው ዛሬም ይናገራል፡፡ የአውራሽ እንጂ የሬዲዮው ትንፋሽ ፀጥ አላለም፡፡ የወራሽ እንጂ የሬዲዮው ምላስ አለተኮላተፈም፡፡ ሬዲዮው ይናገራል እስቲ ጠጥታ ራዲዮናውን እንስማበት አሉ እማማ እቴናት ቆጣ ብለው፡፡ ታላቁ ሩጫ በኢትዮጵያ ነገ ማለዳ መነሻና መድረሻውን በመስቀል አደባባይ በማድረግ ይካሄዳል አለ ሬዲዮው፡፡ በጠባቧ ክፍል ውስጥ የተቀመጡት ጠጪዎች በሙሉ ጆሯቸውን ወደ ሬዲዮው ቀሰሩ፡፡ ታላቁ ሩጫ ነገ ይካሄዳል፡፡ ከ ሺህ በላይ ሰው ይካፈላል፡፡ የውጭ አገር ዜጐች ይሳተፋሉ፡፡ ሩጫው በዓለም አቀፍ መገናኛ ብዙሃን ሽ ፋን ያገኛል፡፡ ኤዲያ እንዲህ ያለ ወግ አይጥመኝም አሉ እማማ እቴናት፤ በውድነህ መለኪያ ላይ አረቄ እየቀዱ፡፡ እርግጥ ነው እማማ እቴናትን እንዲህ ያለ ጨዋታ አይስባቸውም፡፡ ምናለ ብንሰማበት ጥልቅ ጥልቅ እያሉ ባይበጠብጡን አላቸው ውድነህ መለኪያውን ወደ አፉ እያስጠጋ፡፡ የእማማ እቴናት የልጅ ልጅ የሆነው ባቢ፤ ከጠጪዎች በተረፈች በርጩማ ላይ ተቀምጦ የቤት ስራውን ከሚሰራበት ቀና ብሎ ማዳመጥ ጀመረ፡፡ የወያላው ካሳሁን ንግግር በመሃል ጣልቃ ገባ፡፡ ጆሮውን ወደ ሬዲዮው ቀስሮ የተቀመጠውን ውድነህን እየተመለከተ፡፡ መስማት ምን ትርጉም አለው ልብ ያለው ሰው ጧት ተነስቶ ነው የሚሮጠው አንተ ከጐኑ የተቀመጠው የታክሲ ሾፌር ጓደኛው ሳይፈልግ ሳቀለት፡፡ ውድነህ ፊት ላይ ንዴት ተነበበ፡፡ እኔ ነኝ ነገረኛው ከማንም አረቂያም ጋር እኩል እየተቀመጥኩ ራሴን ያቀለልኩ አለ አረቄውን እየጨለጠ፡፡ ዙሪያውን የተቀመጡት ጠጪዎች በሙሉ በክፉ አይን አዩት፡፡ ሁሉም የማንም አረቂያም በሚል በጅምላ መመታታቸው አስቆጥቷቸዋል፡፡ ምንድነው እንዲህ ያል ዋዛ ሕዝባዳም በእለተ ሰንበት በተስኪያን ህዶ መጠለዩን ትቶ መንገድ ለመንገድ ዘጥ ዘጥ ቢል ለነፍሱ ምን ያተርፋል አሉ እማማ እቴናት፡፡ የሬዲዮው ወሬ አልጣማቸውም፡ሁሉም በታላቁ ሩጫ ዙሪያ የየግሉን አስተያየት መስጠት ስለጀመረ የሚመልስላቸው አላገኙም፡፡ ከ ሺ በላይ ሰው ይሳተፋል መባሉ አይገርምም አለ ከመደርደሪያው ጐን የተቀመጠው ከሳ ያለ ወጣት፡ የታክሲ ወያላው ካሳሁን ነበር ቀድሞ የመለሰለት፡፡ ምን ማለትህ ነው ትኬቱ ከማለቁ የተነሳ ኮ በህገወጥ በእጥፍ ዋጋ እየተሸጠ ነው አለ ከመገናኛ ወደ አራት ኪሎ ሲጓዙ ከአንድ ተሳፋሪ የሰማውን ጠቅሶ፡፡ ሁሉም የየግሉን አስተያየት ይሰነዝራል፡፡ እማማ እቴናት ለአንድ ቀን ሩጫ ይሄን ያህል ገንዘብ መውጣቱ አሳዝኗቸዋል፡፡ ሰው ለገንዘብ ይሮጣል እንጂ በገንዘብ ይሮጣል እያሉ ያስባሉ፡፡ የልጅ ልጃቸው ባቢ ነገ ማለዳ አያቱ ጨርቆስን ተሳልመው እስኪመጡ ላንድ አፍታ ሹልክ ብሎ ሩጫውን ማየት እንደሚችል ያሰላስላል፡፡ ከሰሞኑ የእማማ እቴናት የአረቄ ደንበኛ የሆነው የጐዳና ተዳዳሪ ልጅ እግር፤ በዝምታ ተውጦ ከራሱ ጋር ይነጋገራል፡፡ ምክንያቱ ይለያይ አንጂ ሁሉም የነገውን ታላቅ ሩጫ ለመሮጥ ያልተዘጋጁ ናቸው፡፡ ያም ሆኖ መሮጥን እንጂ ስለታላቁ ሩጫ የሚሰማቸውን ማውራትን የሚከለክላቸው የለም፡፡ ወይኔ ውድነህ ነገ ማለዳ ተረኛ ባልሆን ኖሮ ዘንድሮ መሮጤ አይቀርም ነበር አለ እሁድ ጧት የፋብሪካ ዘበኛነት ተራው የእርሱ መሆኑ ትዝ ሲለው፡፡ እማማ እቴናት ጧት መሮጥ ያሰበ ማታ አረቄ ሲጋት ያድራል ብሏል እንዴ ሬዲዮኑ አለ ወያላው ካሳሁን፤ ውድነህን የጐሪጥ እያየ፡፡ በታላቁ ሩጫ ዙሪያ ሁሉም የተሰማውን ሲናገር ቆየ፡፡ ምሽቱ እየገፋ በመሄዱ ቀስ በቀስ የጠጪው መጠን መቀነስ ያዘ፡፡ ካሳሁንና ጓደኛው ነገ በሌሊት ተነስተው ታክሲያቸውን ለማንቀሳቀስ ዛሬ በጊዜ መተኛት አለባቸው፡፡ ውድነህም ቢሆን ማልዶ ከጨርቆስ ተነስቶ ኮተቤ ለመዝለቅ፣ ሌሊቱን በእንቅልፍ ማሳለፍ ግድ ይለዋል፡፡ ብርዱን ለመርሳት ያህል ሶስት መለኪያ አረቄ የተጐነጨው ልጅ እግር የጐዳና ተዳዳሪ፤ ከዚህ በላይ ለመጠጣት ኪሱ በጀ አላለውምና የሶስት አረቄውንና የሁለት ኒያላውን ሂሳብ ከፍሎ ወደ ጐዳና ቤቱ ማዝገም አለበት፡፡ ጠጪው ሲሟጠጥ ያዩት እማማ እቴናት፤ ከዚህ በላይ የሚያስመሽ ጉዳይ የላቸውም፡፡ የልጅ ልጃቸው ባቢ አያቱን ተከትሎ ወደ አልጋው ማምራት ይኖርበታል፡፡ ጧት ላይ በጉጉት ሲጠበቅ የቆየው ታላቁ ሩጫ ተጀመረ፡፡ ተሳታፊው በሙሉ ያለውን አቅም ተጠቅሞ ከሌላው ቀድሞ ለመገኘት ትንፋሹ እስኪቆራረጥ ይሮጣል፡፡ ጐዳናውን ሞልቶ ወደ አንድ አቅጣጫ የሚተመው ቁጥር ስፍር የሌለው ሯጭ ያቅሙን ያህል ይሮጣል፡፡ የሯጩ ሕዝብ የፊተኛ ጫፍ ባምቢስ አካባቢ ሲደርስ፤ እማማ እቴናት የቅዳሴ ጠበል በብልቃጥ ይዘው ከቂርቆስ ተነስተው ቤታቸው ደረሱ፡፡ የልጅ ልጃቸው ባቢ ቤት ወስጥ አልነበረም፡፡ ደነገጡ፡፡ ነጠላቸውን ጣል አድርገው ፍለጋ ሲወጡ፣ የማታው አረቄ በፈጠረበት ድካም እንቅልፍ ጥሎት አርፍዶ የነቃው ውድነህ፤ እያለከለከ ወደ ስራው በመጓዝ ላይ ነበር፡፡ በሩጫው ሰበብ መንገድ በመዘጋቱ እንደልባቸው በርረው ከስቴዲየም አራት ኪሎ፣ ከኡራኤል መገናኛ እየተወነጨፉ በታክሲያቸው ሕዝቡን ማጓጓዝ ያልቻሉት ወያላው ካሳሁንና ጓደኛው፤ መንገድ እያሳበሩ ውስጥ ውስጡን መሽሎክሎክ ይዘዋል፡፡ ባቢ ከሚተራመሰው ሯጭ መሀል ድክ ድክ ማለቱን ቀጥሏል፡፡ የማለዳ ብርድ ከእንቅልፉ ጋር ያጣላው ልጅ እግር፣ ሯጮች ለድካማቸው ማለዘቢያ የሚጐነጩትን የታሸገ ውሃ ጨልጠው ወርወር የሚያደርጉትን የፕላስቲክ ዕቃ እየለቀመ አብሮ ይሮጣል፡፡ ውድነህ የታክሲ እጦት አዘግይቶት የእንጀራ ገመዱ ሲበጠስ እየታየው እየሮጠ ያስባል፡፡ የታክሲው ሾፌር በተሳፋሪና በመንገድ እጦት የዕለቱ ገቢ መጉደሉን እያሰላሰለ ታላቁ ሩጫ ተጠናቆ እንዳሻው እየሞላ እስኪበር ውስጥ ውስጡን እያሳበረ ያሽከረክራል፡፡ ባቢ እርካታን፣ እማማ እቴናት ባቢን ፍለጋ ሳይመዘገቡ ታላቁን ሩጫ ይሮጣሉ፡፡ ልጅ እግሩ የጐዳና ተዳዳሪ፤ የተጣሉ የውሃ ፕላስቲኮችን እየለቀመ፣ ሸጦ ሳንቲም እንደሚያገኝ እያለመ ከሯጮች ጋር ይሮጣል፡፡ ሰልፉ በቁመት አይደለም፡፡ የሩጫው ቀስት ወደ አንድ አቅጣጫ የሚወነጨፍ አይደለም፡፡ አይደለም፡፡ ወያላው መንገድን፣ እማማ እቴናት ባቢን፣ ባቢ እርካታን፣ ልጅ እግሩ ሳንቲምን፣ ውድነህ በጊዜ መድረስን ፍለጋ ሁሉም በየፊናቸው ይሮጣሉ፡፡ ታላቁን ሩጫ ለመሮጥ በህይወት እንጂ በሯጮች መዝገብ ላይ መስፈር ግድ አይልም፡ ሩጫው ውስጥ አሉበት ትኬትም ተስፋም ያልቆረጡት፡፡ ሁሉም እየሮጡ ናቸው፡፡

የሕይወት ጉዞዬ እና ትዝታዎቼ ሊመረቅ ነው ቅርጫት ያጡ ፍሬዎች ለንባብ በቃ

በተለያዩ የሕትመት ውጤቶች በተለይ በአዲስ አድማስ ጋዜጣ በሚያወጣቸው መጣጥፎቹ የሚታወቀው አበባየሁ ለገሠ ቅርጫት ያጡ ፍሬዎች በሚል ርእስ አዲስ የግጥም መጽሐፍ ለንበብ አበቃ፡፡ አጫጭር እና ረዣዥም ግጥሞችን ያካተተው ባለ ገፅ መፅሐፍ ዋጋ በሃገር ውስጥ ብር ሲሆን በውጭ ሀገራት ደግሞ ዶላር ነው፡፡ በሌላም በኩል የኢትዮጵያ ደራስያን ማህበር አባል የሆኑት ዶ ር ጌታቸው ተድላ በህይወት ታሪካቸው ዙሪያ ያሳተሙት የሕይወት ጉዞዬና ትዝታዎቼ የተሰኘ መፅሐፍ ዛሬ ከቀኑ ሰዓት በጣሊያን የባህል ተቋም ይመረቃል፡፡ በመፅሐፉ ምርቃት ላይ የኪነጥበብ ባለሙያዎችና ወዳጆች እንዲገኙ ተጋብዘዋል፡፡ አቢሲኒያ የስነ ጥበብና የሞዴሊንግ ማሰልጠኛ ተቋም ለአንድ አመት በሥዕልና በቅርፃ ቅርፅ፣ በቴአትርና በሙዚቃ ትምህርት ለ ወራት ያሠለጠናቸውን ተማሪዎች ነገ ጠዋት ከ ፡ ጀምሮ በሃገር ፍቅር ቲያትር የሚያስመርቅ ሲሆን፤ የተመራቂ ተማሪዎች ሥራዎች የሚታዩበት ኤግዚቢሽን ዛሬ ከቀኑ ሰዓት በብሔራዊ ቴአትር የሚከፈት ሲሆን ኤግዚቢሽኑ ለ ቀናት ለህዝብ ክፍት ሆኖ ይቆያል ተብሏል፡፡

አሬታ ፍራንክሊን ህይወቷን በትዳር ማጣፈጥ ትፈልጋለች

የ ዓመቷ የሙዚቃ ባለሙያ አሬታ ፍራንክሊን ከረጅም ጊዜ ወዳጇ ከዊል ዊልከሰርን ጋር ቀለበት እንዳሰረች ተገለፀ፡፡ በቅርቡ አሬታ፡ኤውመንፎሊንግ አውት ኦፍ ላቭ የተባለ አዲስ አልበም ለገበያ ያበቃችው አቀንቃኟ፤ ከአሁኑ እጮኛዋ በፊት ሁለትጊዜ አግብታ ፈታለች፡፡ ባለፈውዓመትከሰውነት ክብደቷ ፓውንድ በመቀነስ ሸንቀጥቀጥ ያለችው አሬታ ፍራንክሊን፤ ወጣትነት ይሰማኛል በማለት መናገሯን ያስታወሰው ዘ ፒፕል መፅሄት፤የመጨረሻ እድሜዋን በትዳር ጣፋጭ የማድረግ ፍላጐት እንዳላት መናገሯን ጠቅሷል፡፡ አሬታና እጮኛዋ ዊሊ ከስድስት ወራት በኋላ የጋብቻ ሥነ ሥርዓታቸውን በደመቀ ሁኔታ በሚያሚ ፍሎሪዳ ውስጥ ውድ የመዝናኛ መርከብ በመከራየት ለመፈፀም ማቀዳቸውም ተዘግቧል፡፡ አሬታ የሙሽራ ልብሷን ለማርያ ኬሪ፤ ለኡማ ቱርማንና ለሻሮን ስቶን አስደናቂ ዲዛይኖች በሰራችው ቬራ ዋንግ ለማሰራት መወሰኗንም መፅሄቱ ጠቁሟል፡፡ የሶል ሙዚቃ ንግስት የምትባለው አሬታ ፍራንክሊን ግራሚ ሽልማቶችን የወሰደች አንጋፋ ሙዚቀኛ ናት፡፡

የደሞዙ ስኬል ከ ብር ነው

የቤት ሠራተኞች ከቅጥር በፊት ሥልጠናና የጤና ምርመራ ያደርጋሉ ካፌና ሬስቶራንቶች ከ ሰዓት በላይ በማሰራት የሠራተኞችን መብት ይጥሳሉ በማኔጅመንት በዲፕሎማ የተመረቀችው ወ ት ትሁት ክንፈሚካኤል ወደ ንግድ ሥራ ከመግባቷ በፊት በተለያዩ ድርጅቶች ተቀጥራ ሰርታለች በፀሃፊነት፡፡ በአፍሪካና በአውሮፓ አገራት እንደኖረች የምትናገረው ትሁት፤ ወደ አገሯም ተመልሳ የሴቶች ፀጉር ቤት መክፈቷን ታወሳለች፡፡ ያኔ ነው በፀጉር ቤትዋ ውስጥ ተቀጥረው የሚሰሩ ሠራተኞች የማግኘት ችግር የገጠማት፡፡ ይሄንንም ችግሯን ወደ ቢዝነስ የመቀየር ሃሳብ ብልጭ አለላት፡፡ በውጭ አገራት ያየችውን ሥራ አስቀጣሪ ኤጀንሲዎች ተመክሮም በአገሯ ላይ ለመሞከር ጥናት ጀመረች ከሁለት ዓመት በፊት፡፡ በአገራችን የቤት ሠራተኞችን በአረብ አገራት የሚያስቀጥሩ የተለያዩ ኤጀንሲዎች ቢኖሩም ለአገር ውስጥ ተመሳሳይ አገልግሎት የሚሰጡ አለመኖራቸውን ያስተዋለችው ትሁት፤ ሙሉ ትኩረቷን አስተባብራ ወደ ስራው እንደገባች ትናገራለች፡፡