Datasets:

WikiQuality

/

unique_trigrams_lo

like 0

Follow

WikipediaQuality 4

3659

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%AD%E1%88%8B%E1%8A%95%E1%8B%B0%E1%88%AD%E1%8A%9B

ቭላንደርኛ

ቭላንደርኛ () የሆላንድኛ ቀበሌኛ ነው። በተለይ የሚናገርበት በምዕራብ ቤልጅግ ሲሆን ስፍራው በትንሽ ጎረቤት ክፍል ከምዕራብ ሆላንድና ከስሜን ፈረንሣይ ይሸፍናል። በቤልጅግ ውስጥ 1.05 ሚሊዮን፤ በሆላንድም 90,000፤ በፈረንሣይም 20,000 ተናጋሪዎች አሉት። ቭላንደርኛ በምዕራብ ቭላንደርኛ እና በምሥራቅ ቭላንደርኛ ቀበሌኞች ይለያል። ዋቢ ድረገጽ ጀርመናዊ ቋንቋዎች

32861

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%8D%E1%8B%B5%E1%89%A5

ግድብ

ግድብ ማለት ከመሬት ስር ያለንም ሆነ ከመሬት ላይ (ሸለቆ ውስጥ) የሚፈስን ውሃ ገድቦ ወይንም አንቆ የሚይዝና ሰው ሰራሽ ሃይቅ ለመፍጠር የሚረዳ እንቅፋት ነው። በጐንና በጐን የሚገኙት ሸለቆዎችም የግድቡ አካል ሲሆኑ የሃይቁን የጎንዮሽ ዳርቻዎችን ይወስናሉ። ግድብ የሚለው ቃል የግድብ አካል የሆኑ የግንባታ ክፍሎችን ማለትም እንቅፋት ፈጣሪውን አካል፣ ውሃ የታቆረበትን አካባቢ፣ ውሃውን ለመጠቀም የሚረዱ ግንባታዎችን እንዲሁም የውሃ መጠንን ለመቆጣጠር የሚረዱ ግንባታዎችን ያጠቃልላል። ግድብን ከውሃ መጠን መቆጣጠሪያ (ዊር) የሚለየው ሙሉ በሙሉ ሸለቆውን እንዲዘጋ ተደርጐ የሚገነባ በመሆኑ ነው። የግድብ አገልግሎቶች ግድቦች ለሚከተሉት አገልግሎቶች ሊውሉ ይችላሉ ለመጠጥ ወይም ለፋብሪካ ግብአት የሚሆን ውሃ ለማከማቸት የሃይል ማመንጫ አገልግሎት (ውሃ ለማጠራቀም እና የከፍታ ልዩነት ለመፍጠር) ለመስኖ ስራ የሚሆን ውሃ ለማከማቸት የጐርፍ አደጋን ለመከላከል የወንዝ ውሃ ከፍታን ለመጨመርና የጀልባ ወይም የመርከብ ጉዞን ለማስቻል ለእስፖርትና ለመዝናኛ አገልግሎት የሚውሉ ሰው ሠራሽ ሃይቆችን ለመፍጠር የማጠራቀም ችሎታ የግድብን የማጠራቀም ችሎታ ግድቡ ማቆር የሚችለውን መጠን በአመት ውስጥ ወደ ግድቡ ለሚፈሰው የውሃ መጠን በማካፈል መመዘን ይቻላል። ጥሩ የማጠራቀም ችሎታ ያላቸው ግድቦች የማጠራቀም ችሎታ 1 ነው። የውሃ መጥለቅለቅ ችግርን ለመቅረፍና የወንዞችን ከፍታ ለመጨመር ለሚሠሩ ግድቦች 0.3 የማጠራቀም ችሎታ በቂ ተደርጎ ሊወሰድ ይችላል። የግድብ አይነቶች ግድቦች በብዙ መንገድ ተሰርተው ይገኛሉ፣ ለምሳሌ በሰው ልጅ አቅድ፣ ወይንም ደግሞ እንዲሁ በተፈጥሮ ሂደት፣ አልፎ አልፎ ደግሞ በዱር አራዊት፣ ለምሳሌ በድብ ተሰርተው ይገኛሉ። ሰው ሠራሽ ግድቦች በመጠናቸው (በቁመታቸው)፣ በተሠሩበት አላማ እና በአወቃቀራቸው ከፋፍሎ ማየት ይቻላል። ሰው ሠራሽ የግድብ ዓይነቶች ከመዋቅር አንጻር፡ ግስበት ግድብ ግስበት ግድብ ባለው ግዙፍነት ምክንያት የመሬት ስበትን በመጠቀም የውሃን ሃይልና ሌሎች ጫናዎችን ተቋቁሞ የሚቆም የግድብ አይነት ነው። የድልዳሎ ግድቦችና ከብደት ያላቸው የግንብ ግድቦች ዋነኞቹ የግስበት ግድብ አይነቶች ናቸው። ድልዳሎ ግድብ የድልዳሎ ግድቦች ከአፈር እና ከድንጋይ ተደልድለው የሚሠሩ ግድቦች ናቸው። የድልዳሎ ግድቦች በክብደታቸውና ዝቅተኛ ተዳፋትነት ባላቸው ጐኖቻቸው አማካኝነት ሚዛናቸውን ይጠብቃሉ። የድልዳሎ ግድቦች መሀላቸው ወይም በውሃ አቅጣጫ ያለው ውጫዊ አካላቸው ውሃ እንዳያሰርግ ተደርገው ይገነባሉ። ውጫዊ የስርገት መከላከያ ውጫዊ የስርገት መከላከያ በሚጠራቀመው ውሃ አቅጣጫ ከግድቡ የጎን ውጫዊ አካል ላይ ከሸክላ አፈር ወይም ከአስፋልት የሚሰራ የግድቡ አካል ነው። ውጫዊ የስርገት መከላከያ በአየር መፈራረቅና በውሃ ማዕበል ምክንያት ለሚመጡ ጉዳቶች ተጋላጭ ስለሆነ ጥቅም ላይ በሚውልበት ጊዜ እነዚህን ተቃርኖዎች ግምት ውስጥ ማስገባት ያስፈልጋል። ውስጣዊ የስርገት መከላከያ ውስጣዊ የስርገት መከላከያ በግድቡ መሀል በአብዛኛው ከሸክላ አፈር የሚሠራ ሲሆን የግንባታ ስራው ከተጠናቀቀ በኋላ የእድሳት ወይም የማሻሻል ሥራ ለማድረግ በጣም ከባድ ነው። ከዚህም በተጨማሪ የውሃው ግፊት የሚያርፈው በቀጥታ በስርገት መከላከያው ላይ ስለሆነ የውሃ ግፊቱን ለመቋቋም የሚረዳው የግድቡ አካል ከስርገት መከላከያው ጀርባ ያለው የግድቡ ክፍል ብቻ ይሆናል። በዚህም ምክንያት ውጫዊ የስርገት መከላከያ ካላቸው ግድቦች ጋር ሲነፃፀር የውስጣዊ ስርገት መከላከያ ያላቸው ግድቦች መጠን (ግዝፈት) ትልቅ ሲሆን ለግንባታ የሚያስፈልገው ቁስ መጠንም ብዛት ያለው ነው። የግንብ ግድብ የግንብ ግድቦች ከግስበት ግድቦች የሚመደቡ ሲሆን ከኮንክሪት ?? ወይም ከሲሚንቶና አሸዋ ድብልቅ (ሞርታር) በተያያዙ ድንጋዮች የሚሰሩ ናቸው። የግንብ ግድቦች ቅርፅ በአመዛኙ ሶስት ማዕዘናማ አይነት ሲሆን በውሃ በኩል ያለው ጎን ወደ ቀጥታ ያመዘነ ሆኖ ከውሃው በተቃራኒ በኩል ያለው ጐን በአንፃሩ ያጋደለ ነው። የግንብ ግድቦች የታች ስፋት ከቁመታቸው ጋር ሲነፃፀር 2 ለ 3 የሆነ ምጥጥን ሲኖረው ወደ አናታቸው ሲሄድ ስፋታቸው እየቀነሰ ሄዶ አናቱ ላይ ለመኪና መጒጒዋዣ ያህል ሊሆን የሚችል ስፋት አላቸው። ቅስት ግድብ ቅስት ግድብ ከቅስት የሚሰራ ሲሆን የሚያቁረውን ውሃ ሃይል የሚቋቋመው ከቅስቱ ጉልበት የመቋቋም ባህርይ ተነስቶ ነው። ቅስት ግስበት ግድብ ባራጅ ግድብ ብዙ በሮች ያሉት የግድብ አይነት ሲሆን በሮቹን በመክፈትና በመዝጋት በውስጡ የሚያልፍን የውሃ መጠን ለመቆጣጠር የሚያገለግል የግድብ አይነት ነው። ለመስኖ ስራ ያገልግላል። ሰው ሠራሽ የግድብ ዓይነቶች ከጥቅም አንጻር፡ ኤሌክትሪክ ማመንጫ ግድብ የኤሌክትሪክ ማመንጫ ግድቦች 19% የአለምን የኤሌክትሪክ ፍላጎት ያሟላሉ። ታዳሽ ከሚባሉት የኤሌክትሪክ ማመንጫዎች ደግሞ 68% ይይዛሉ።

13027

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%A8%E1%8C%A8%E1%89%A5%E1%88%B3

ጨጨብሳ

ኢትዮጵያ ውስጥ የሚሰራ የምግብ አይነት ሲሆን፣ የሚሰራውም ከቂጣ ና አብዛኛውን ጊዜ ከንጥር ቅቤ በበርበሬ ነው። ሊተረጎም የሚገባ የኢትዮጵያ ዳቦ አይነቶች

46358

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%A3%E1%89%B5

ጣት

ጣት በሰዎች እንዲሁም በሌሎች እንስሶች እጅ እና እግር ጫፍ ላይ የሚገኝ አንጓ ያለው ተንቀሳቃሽ የሰውነት ክፍል ነው። አብዛኛውን ጊዜ ሰዎች በእያንዳንዱ እጆቻቸው ላይ አምስት ጣቶች አላቸው። አንዳንድ ጊዜ ግን በአፈጣጠር ችግር ቁጥሮቻቸው ሊጨምሩ እንዲሁም በአደጋ ምክንያት ቁጥሮቻቸው ሊያንሱ ይችላሉ። የመጀመሪያው ጣት አውራ ጣት ተብሎ ይጠራል። በመቀጠልም ሌሎቹ አመልካች ጣት (በተለምዶ ሌባ ጣት) ፣ የመሃል ጣት ፣ የቀለበት ጣት እናም ትንሿ ጣት (በተለምዶ ማርያም ጣት) በመባል ይታወቃሉ። ሥነ አካል ባለ አምስት ሬይ የፊት እግሮች የምድር አከርካሪ አጥንቶች ከፋይሎጀኔቲክ የዓሣ ክንፎች ሊገኙ ይችላሉ።

22758

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%98%E1%8A%95%E1%8C%8B%E1%8B%B3

ዘንጋዳ

ዘንጋዳ () ኢትዮጵያ ውስጥ የሚገኝ ተክል ነው። የተክሉ ሳይንሳዊ ጸባይ የማሽላ አይነት ነው። በብዛት የሚገኝበት መልክዓ ምድር የተክሉ ጥቅም የኢትዮጵያ እጽዋት

31031

https://am.wikipedia.org/wiki/2%20%E1%88%BB%E1%88%AD%E1%88%9B-%E1%8A%A0%E1%8B%B3%E1%8B%B5

2 ሻርማ-አዳድ

2 ሻርማ-አዳድ በአሦር ነገሥታት ዝርዝር ዘንድ ለ3 ዓመታት (ከ1576 እስከ 1573 ዓክልበ. ገደማ) የአሦር ንጉሥ ነበረ። የቀዳሚው የሹ-ኒኑዓ ልጅ ይባላል፣ ተከታዩም 3 ኤሪሹም ወንድሙ እንደ ነበር ይላል። ከዚህ ዘመን ምንም ሥነ ቅርስ ወይም ሌላ መረጃ የለንም። የአሦር ነገሥታት

44804

https://am.wikipedia.org/wiki/G

G

በላቲን አልፋቤት ሰባተኛው ፊደል ነው። ከ3ኛው ክፍለ ዘመን ዓክልበ. አስቀድሞ፣ የላቲን አልፋቤት ፯ኛው ፊደል ሆኖ ነበር። በአንዳንድ መዝግቦች ዘንድ፣ የሮሜ ኬንሶርና አምባገነን አፒዩስ ክላውዲዩስ ካይኩስ በ320 ዓክልበ. «»ን ስላልወደደ ከላቲን ፊደል እንደ ጣለው ይባላል። እስከዚህም ድረስ፣ ሦስተኛው ፊደል እንደ ድምጾቹ «ግ» ወይም «ክ» ሊወክል ቻለ። በ230 ዓክልበ. ግድም፣ አስተማሪው ስፑሪዩስ ካርቪሊዩስ ሩጋ የ«ክ» ከ«ግ» ድምጽ ለመለየት፣ «» ትንሽ በመለውጥ አዲስ ፊደሉን «» እንደ ፈጠረ ይባላል። ከዚህ ጀምሮ ለ«ክ» ብቻ፣ ለ«ግ» ብቻ ይበቃቸው ነበር። በዚህ ወቅት ፊደሎች ደግሞ እንደ ቁጥሮች ስላገለገሉ የሌሎቹን ፊደላት ቁጥሮች ለመጠብቅ አዲሱ ፊደል «» በቀድሞው «» ፋንታ በመተካት በ፯ኛው ሥፍራ ተሰካ። «»ም ወደ ላቲኑ አልፋበት በ100 ዓም አካባቢ እንደገና ሲመለስ፣ መጨረሻውን ቦታ ወሰደ። ከዚህም በኋላ ከ500 ዓ.ም. ግድም ጀምሮ፣ «» ከአናባቢዎቹ «»፣ «» ወይም «» ሲቀድም፣ በአሕዛብ ዘንድ እንደ «ጅ» ይሰማ ጀመር። ስለዚህ ከሮማይስጥ በተወለዱት ቋንቋዎች እንደ ጣልኛ ፣ እንደ «ጀ» «ጂ» ይሰማሉ፣ በእንግሊዝኛም ብዙ ጊዜ እንዲህ ነው። በፈረንሳይኛም ፣ እንደ «ዠ» «ዢ»፣ በእስፓንኛም እንደ «ኸ» «ኺ» ይሰማሉ። ሆኖም በነዚህ ልሳናት «» ከ «»፣ «» ወይም «» በፊት ሲቀድም፣ እንደ «ጋ»፣ «ጎ»፣ «ጉ» ይሰማል። የላቲን አልፋቤት

20981

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%88%E1%8C%8B%E1%88%B5%20%E1%88%9D%E1%88%B5%E1%8A%AD%E1%88%A9%20%E1%88%98%E1%88%B5%E1%8C%A0%E1%89%B1

የለጋስ ምስክሩ መስጠቱ

የለጋስ ምስክሩ መስጠቱ የአማርኛ ምሳሌ ነው። የለጋስ ምስክሩ መስጠቱ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

22112

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B5%E1%88%8D%20%E1%8B%A8%E1%89%A3%E1%88%88%20%E1%8A%A5%E1%8B%B5%E1%88%8D

ድል የባለ እድል

ድል የባለ እድል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ድል የባለ እድል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

14972

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%88%E1%8A%A0%E1%8B%8B%E1%8C%85%20%E1%8A%90%E1%8C%8B%E1%88%AA%E1%89%B5%20%E1%88%88%E1%8C%A5%E1%8C%A5%20%E1%88%8D%E1%89%83%E1%89%82%E1%89%B5

ለአዋጅ ነጋሪት ለጥጥ ልቃቂት

ለአዋጅ ነጋሪት ለጥጥ ልቃቂት የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ

17323

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%B0%E1%88%98%E1%88%9D%E1%88%A9%20%E1%8B%B0%E1%89%80%E1%88%98%E1%8B%9D%E1%88%99%E1%88%A9

ተመምሩ ደቀመዝሙሩ

ተመምሩ ደቀመዝሙሩ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ከመምሩ ይልቅ ደቀመ መዝሙሩ ተረትና ምሳሌ

22102

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B5%E1%88%80%E1%8A%93%20%E1%88%B9%E1%88%9D%20%E1%89%B0%E1%88%9F%E1%8C%8D%E1%89%B6%20%E1%8B%B5%E1%8A%95%E1%8C%8B%E1%8B%AD%E1%8A%93%20%E1%89%85%E1%88%8D%20%E1%89%B0%E1%88%9B%E1%89%B5%E1%89%B6%20%E1%8B%A8%E1%88%9B%E1%8B%AD%E1%88%86%E1%8A%95%20%E1%8A%90%E1%8B%8D%20%E1%8A%A8%E1%89%B6

ድሀና ሹም ተሟግቶ ድንጋይና ቅል ተማትቶ የማይሆን ነው ከቶ

ድሀና ሹም ተሟግቶ ድንጋይና ቅል ተማትቶ የማይሆን ነው ከቶ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ድሀና ሹም ተሟግቶ ድንጋይና ቅል ተማትቶ የማይሆን ነው ከቶ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

45621

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%98%E1%88%AD%E1%8A%90%E1%8D%88%E1%88%AC%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD

መርነፈሬ አይ

መርነፈሬ አይ ግብጽ በ2ኛው ጨለማ ዘመን (13ኛው ሥርወ መንግሥት) ምናልባት ከ1665 እስከ 1661 ዓክልበ. ግድም ድረስ የገዛ ፈርዖን ነበረ። የቶሪኖ ቀኖና በተባለው ዝርዝር ዘንድ፣ ዘመኑ ለ፳፫ ዓመታትና ፰ ወር ቆየ፤ ዳሩ ግን ለዘመኑ ቅርሶቹ ወይም ፍርስራሶቹ ጥቂት በመሆናቸው እስከዚያ ያህል ድረስ መግዛቱ አጠራጣሪ ነው። የግብጽ ታሪክ መምህሮች እንደሚያውቁ በዘመኑ መጨረሻ «አስተዳደሩ ፈጽሞ ወድቆ ነበር ይመስላል»። ዋና ከተማው እጅታዊ ከርሱ በኋላ ተተወ፣ ተከታዮቹም የጤቤስ ገዦች ብቻ እንጂ የመላውን ግብጽ ፈርዖኖች አልነበሩም። የዚህ ምክንያት የግብጽ ሃይል እጅግ ተደክሞ ሂክሶስ የተባለው አሞራዊ ወገን በዚያን ጊዜ በስሜን ወረራ ስላደረገ ነው። የመርነፈሬ አይ መቃብር እስካሁን መቸም አልተገኘም። ዋቢ ምንጭ የሁለተኛው ጨለማ ዘመን ፈርዖኖች

37602

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%A2%E1%89%B5%E1%8B%AE%E1%8C%B5%E1%8B%AB%20%E1%88%85%E1%8B%9D%E1%89%A5%20%E1%88%98%E1%8B%9D%E1%88%99%E1%88%AD

የኢትዮጵያ ህዝብ መዝሙር

በዘመነ ኢህአዴግ (ወደፊት ገስግሺ ውድ እናት ኢትዮጵያ) የዜግነት ክብር በኢትዮጵያችን ፀንቶ ታየ ህዝባዊነት ዳር እስከዳር በርቶ ለሰላም ለፍትህ ለህዝቦች ነፃነት በእኩልነት በፍቅር ቆመናል ባንድነት መሰረተ ፅኑ ሰብዕናን ያልሻርን ህዝቦች ነን ለስራ በስራ የኖርን ድንቅ የባህል መድረክ ያኩሪ ቅርስ ባለቤት የተፈጥሮ ፀጋ የጀግና ህዝብ እናት እንጠብቅሻለን አለብን አደራ ኢትዮጵያችን ኑሪ እኛም ባንቺ እንኩራ። በ1984 ዓ.ም፣ ዘመነ ኢህአዴግ ግጥም፦-ደረጀ መላኩ መንገሻ፤ ዜማ፦- ሰሎሞን ሉሉ ምትኩ በዘመነ ደርግ ኢትዮጵያ ኢትዮጵያ -ኢትዮጵያ ቅደሚ በኅብረተሰባዊነት - አብቢ ለምልሚ! ቃል ኪዳን ገብተዋል - ጀግኖች ልጆችሽ ወንዞች ተራሮችሽ - ድንግል መሬትሽ ለኢትዮጵያ አንድነት - ለነፃነትሽ መስዋዕት ሊሆኑ - ለክብር ለዝናሽ! ተራመጂ ወደፊት - በጥበብ ጎዳና ታጠቂ ለሥራ - ላገር ብልጽግና! የጀግኖች እናት ነሽ - በልጆችሽ ኩሪ ጠላቶችሽ ይጥፉ - ለዘላለም ኑሪ። በ1968 ዓ.ም፣ ዘመነ ደርግ ግጥም፦-በአሰፋ ገብረማርያም ዜማ፦-አቶ ዳንኤል ዮሐንስ በንጉሱ ዘመን (ማርሽ ተፈሪ) ኢትዮጵያ ሆይ ደስ ይበልሽ በአምላክሽ ኃይል በንጉስሽ ተባብረዋልና አርበኞችሽ አይነካም ከቶ ነፃነትሽ ብርቱ ናቸውና ተራሮችሽ አትፈሪም ከጠላቶችሽ። ድል አድራጊው ንጉሣችን ይኑርልን ለክብራችን። በ1919 ዓ.ም፤ ንጉሠ ነገሥት መንግሥት (አጼ ቀደማዊ ኃይለ ሥላሴ) ግጥም፦-በቀኝ ጌታ ዮፍታሄ ንጉሴ ዜማ፦-ኬቮርክ ናልባንዲያን ብሄራዊ መዝሙር የኢትዮጵያ ዘፈኖች፦

21185

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9B%E1%8B%AD%E1%88%86%E1%8A%95%20%E1%8A%90%E1%8C%88%E1%88%AD%20%E1%8B%A8%E1%89%B0%E1%8C%88%E1%88%8B%E1%89%A2%E1%8C%A6%E1%88%BD%20%E1%8B%AB%E1%89%BD%E1%8A%95%20%E1%88%8B%E1%8A%95%E1%89%BA%20%E1%88%9B%E1%8A%93%E1%88%88%E1%88%BD

የማይሆን ነገር የተገላቢጦሽ ያችን ላንቺ ማናለሽ

የማይሆን ነገር የተገላቢጦሽ ያችን ላንቺ ማናለሽ የአማርኛ ምሳሌ ነው። የማይሆን ነገር የተገላቢጦሽ ያችን ላንቺ ማናለሽ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

33815

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B0%E1%8A%95%E1%8A%AE%E1%8D%89%20%E1%8A%A0%E1%88%8D%E1%8B%88%E1%8C%A3%E1%88%9D

ሰንኮፉ አልወጣም

ሰንኮፉ አልወጣም በአማርኛ ፈሊጣዊ አነጋገር የሆነ ዘይቤ ነው። ቂሙ አልወጣም። ቂም ይዟል። ፈሊጣዊ አነጋገር

13497

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%90%E1%88%9D%E1%88%8C%20%E1%8D%B2

ሐምሌ ፲

ሐምሌ ፲ ቀን በኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠር የዓመቱ ፫፻፲ ኛው ቀን ነው። ከዚህ ዕለት በኋላ እስከ ዓመቱ መጨረሻ ድረስ፣ በዘመነ ሉቃስ ፶፮ ቀናት በዘመነ ዮሐንስ፤ በዘመነ ማቴዎስ፤ እና በዘመነ ማርቆስ ደግሞ ፶፭ ቀናት ይቀራሉ። ዓቢይ ታሪካዊ ማስታወሻዎች ፲፱፻፲፯ ዓ/ም -ማይን ካምፍ() በሚል ርዕስ የተሠየመው የናዚው መሪ የአዶልፍ ሂትለር መጽሐፍ ታተመ። ፲፱፻፷፩ ዓ/ም - የሟቹ የዩናይትድ ስቴትስ ፕሬዚደንት ጆን ኤፍ ኬኔዲ ታናሽ ወንድም ሴኔተር ኤድዋርድ ኬኔዲ ቻፓክዊዲክ ከሚባል ሥፍራ ሲመለሱ የሚነዱት መኪና ከመንገደኛቸው ከ ሜሪ ጆ ኮፔክኒ ጋር ድልድይ ጥሶ ወንዝ ውስጥ ሲከሰከስ ሴቷ ሕይወቷን አጥታለች። ፲፱፻፲ ዓ/ም - የቀድሞው የደቡብ አፍሪቃ ፕሬዚደንት እና የኖቤል የሰላም ሽልማት ተቀባይ ኔልሰን ማንዴላ በዚህ ዕለት ተወለዱ። ዕለተ ሞት ዋቢ ምንጮች

21107

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9A%E1%8B%9B%E1%8A%95%E1%8A%95%20%E1%8A%A0%E1%89%A3%E1%8B%AD%20%E1%88%88%E1%8A%A5%E1%88%B3%E1%89%B5%20%E1%8B%A8%E1%8B%B3%E1%8A%9B%E1%8A%95%20%E1%8A%A0%E1%89%A3%E1%8B%AD%20%E1%88%88%E1%88%B0%E1%8A%95%E1%88%B0%E1%88%88%E1%89%B5

የሚዛንን አባይ ለእሳት የዳኛን አባይ ለሰንሰለት

የሚዛንን አባይ ለእሳት የዳኛን አባይ ለሰንሰለት የአማርኛ ምሳሌ ነው። የሚዛንን አባይ ለእሳት የዳኛን አባይ ለሰንሰለት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

16787

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A3%E1%88%88%20%E1%8A%A0%E1%8A%A8%E1%88%AD%E1%8A%AB%E1%88%AA

ባለ አከርካሪ

የጀርባ አጥንት ያላቸው እንሥሳት ወይም በእንግሊዝኛው የሚባሉት በጀርባቸው የሚያልፈውን ህብለ-ሰረሰር ለመሸፈን የሚረዳ የአጥንት መዋቅር ያላቸው እንሥሳት ናቸው። ደግሞ ይዩ

37930

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B0%E1%88%98%E1%89%80%20%E1%8A%A8%E1%89%A0%E1%8B%B0

ደመቀ ከበደ

ጋዜጠኛና ደራሲ ደመቀ ከበደ ጎጃም-ሞጣ በ1976ዓ.ም ተወለደ። የመጀመሪያ ደረጃ ትምህርቱን በሞጣ አንደኛ ደረጃ ት/ቤት፤የሁለተኛ ደረጃ ትምህርቱን በሞጣ ከፍተኛና መሰናዶ ትምህርት ቤት ተከታትሏል። ለኪነ-ጥበብ ያለውን ልዩ ፍቅር ለማጎልበት በት/ቤት ክበባትና በአራት ዓይና ጎሹ የከያንያን ማህበር ከአባልነት እስከ መሪነት ተሳትፏል።ቤተሰቦቹ እንደአብዛኞቹ ቤተሰቦች ጎበዝ ተማሪነቱን አስተውለው ህክምና ወይም ምህንድስና እንዲያጠና ቢገፋፉትም የቋንቋ አስተማሪዎቹም ሆኑ የሃይስኩል ጓደኞቹ ባሳደሩበት ተፅእኖና በንባብ ፍቅር ባደረበት ስሜት ጋዜጠኝነትን አጥብቆ ወደደ። በተለይ ነጋሽ መሀመድን፣ መዐዛ ብሩን፣ በላይ በቀለንና ታደሰ ሙሉነህን እጅግ መውደዱ ለጋዜጠኝነት ልዩ ፍቅር እንዲያድርበት አድርጓል፤ ለበዓሉ ግርማ ደግሞ ፍቅሩ የትየለሌ ነው፡ እናም ከፍተኛ ውጤት በማምጣት የሚወደውን ሙያ ለማጥናት ዩኒቨርሲቲ ገባ። በባህር ዳር ዩኒቨርሲቲ በጆርናሊዝምና ኮሙኒኬሽን በማዕረግ ተመርቋል። በዩኒቨርሲቲ ቆይታውም የባህር ዳር ዩኒቨርሲቲ ተማሪዎች ህብረት (ጄኔራል አሴምብሊ) ሰብሳቢ፣የባህል ማዕከል የስነ-ዕሁፍ ዘርፍ ተጠሪ፣ የጆርናሊዝምና ኮሙኒኬሽን ክለብ መስራች ስራ አስፈፃሚ፣ የዩኒቨርሲቲው ጋዜጣና መፅሄት አዘጋጅ ሆኖ ከመስራቱም በላይ “የራስ ጥላ “ የተሰኘ መፅሀፍ ዩኒቨርሲቲ ውስጥ እያለ አሳትሟል፡፡ በዩኒቨርሲቲ ቆይታው ባሳየው ከፍተኛ አፈፃፀም የ1999 ዓ.ም ከዓመቱ ምርጥ ተማሪዎች አንዱ በመሆን ከፕሬዝዳንቱ እጅ ሽልማት ተቀብሏል፡፡ ከዩኒቨርሲቲ ከወጣ በኋላም በሪፖርተር ጋዜጣ የባህልና ኪነ- ጥበብ አዘጋጅ ሆኖ ሰርቷል፡፡ በመቀጠልም በፋና ብሮድካስቲንግ ኮርፖሬት /አዲስ አበባ/ ከሪፖርተርነት እስከ ከፍተኛ አዘጋጅነት ያገለገለ ሲሆን በ2002 ዓም ከሬድዮ ፋና የዓመቱ ምርጥ ጋዜጠኞች አንዱ በመሆን ከዋና ስራ አስፈፃሚው የገንዘብና የምስክር ወረቀት ሽልማት ተቀብሏል፡፡ ከ2003 ዓ.ም ጀምሮ በአማራ ብዙሃን መገናኛ ድርጅት የስልጠና ፕሮግራም ማሻሻያ ክፍል ተ/ኃላፊ ሆኖ ሰርቷል፣ አሁን በድርጅቱ የዜና ዋና አዘጋጅ/አስተባባሪ/ ሆኖ በማገልገል ላይ ይገኛል፡፡ ደራሲው በ2003 ዓ.ም በኢትዮጵያና በአፍሪካ ለመጀመሪያ ጊዜ በምልክት ቋንቋ፣ በብሬል፣ በኦዲዮ ሲዲና በቴክስት በማሳተም በኢትዮጵያ ብሄራዊ ትያትር ሚኒስትሮች፣ ምሁራን፣ታላላቅ ሰዎችና አርቲስቶች በተገኙበት አስመርቋል። የመፅሃፉን ማስታዎሻነት ለታሪክ ተመራማሪውና ለኢትዮጵያ ጥናት ተቋም መስራች ፕሮፌሰር ሪቻርድ ፓንክረስት፣ለፊስቱላ ሆስፒታል መስራች ዶ/ር ካትሪን ሀምሊን፣ ለኦርኬስትራ ኢትዮጵያ መሰራችና ማሲንቆ ተጫዋች ሚስተር ቻርለስ ሳተን፣ ለኢትዮፒክስ ተከታታይ ሲዲ አሳታሚ ፍራንሲስ ፋልሴቶና በስማቸው ጎዳና ለተጠራላቸው ሚስተር ካላራቦስ ባምቢስ ሰጥቷል፣ በምረቃው እለት በክብር እንግድነት ከተገኙት ምሁራን አንዱ የነበሩት ፕሮፌሰር አንድሪያስ እሼቴ ደራሲው ያዘጋጀውን የማስታዎሻ ስጦታ ለፕሮፌሰር ሪቻርድ ፓንክረስት በክብር ሰጥተውለታል። ደራሲና ጋዜጠኛ ደመቀ ከበደ ለታዋቂ ዘፋኞች ከሰጣቸው የግጥም ስራዎች በተጨማሪ በርካታ ለህትመት የተዘጋጁ ስራዎችን አዘጋጀቶ የህትመት ብርሃን እንዲያገኙ እየተጠባበቀ ነው። የከዋክብት ጉማጅ-አጫጭር ታሪኮች ሌዋታ- ረጅም ልቦለድ የመጀመሪያዎቹ መጀመሪያ- የታላላቅ ኢትዮጵያውያን ታሪክ ዘባሲል- ተረት፣ሳይንስ፣ሃይማኖትና ልቦለድ በአንድ ስንስል የተጣመሩበት ረጅም መፅሃፍ እና አሁን ደግሞ የህፃናትን ጉዳይ ቅድሚያ በመስጠት አደይ አበባ የተሰኘ ተከታታይ የልጆች አዝናኝና አስተማሪ መፅሃፍ አዘጋጅቶ በህትመትና በስርጭት አብረውት የሚሰሩ አካላትን እየጋበዘ ይገኛል። በ 2020 በኢትዮጵያ ባህርዳር ከተማ በተካሄደ የጣና ሽልማት መድረክ ላይ በኢትዮጵያ ፈጣን ወቅታዊና ሚዛናዊ መረጃ ማድረስ በሚለው ዘርፍ አሸናፊ ሆኖ ተሸልሟል።

20675

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A8%E1%8A%90%E1%8C%88%E1%88%A9%20%E1%8C%BE%E1%88%9D%20%E1%8A%A5%E1%8B%B0%E1%88%A9

ከነገሩ ጾም እደሩ

ከነገሩ ጾም እደሩ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ከነገሩ ጾም እደሩ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20021

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%90%E1%8C%88%E1%88%AD%20%E1%8B%88%E1%8B%B3%E1%8C%85%20%E1%88%B0%E1%8B%8D%20%E1%8A%A8%E1%88%98%E1%8A%95%E1%8C%88%E1%8B%B5%20%E1%8B%B3%E1%88%AD%20%E1%89%85%E1%89%A0%E1%88%A9%E1%8A%9D%20%E1%8B%AD%E1%88%8B%E1%88%8D

ነገር ወዳጅ ሰው ከመንገድ ዳር ቅበሩኝ ይላል

ነገር ወዳጅ ሰው ከመንገድ ዳር ቅበሩኝ ይላል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ነገር ወዳድ ሰው ከመንገድ ዳር ቅበሩኝ ይላል መደብ : ተረትና ምሳሌ

49524

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%98%E1%88%AB%E1%8A%95%E1%8A%BD%E1%88%AC%206%20%E1%88%98%E1%8A%95%E1%89%B1%E1%88%86%E1%89%B0%E1%8D%95

መራንኽሬ 6 መንቱሆተፕ

መራንኽሬ 6 መንቱሆተፕ በላይኛ ግብጽ በ2ኛው ጨለማ ዘመን (16ኛው ሥርወ መንግሥት) ምናልባት 1593 ዓክልበ. አካባቢ የገዛ ፈርዖን ነበረ። ስሙ የሚታወቅ ከሁለት ሐውልቶች ብቻ ነው። ብዙ «መንቱሆተፕ» የተባሉት ፈርዖኖች ስለ ነበሩ ሌላ «መንቱሆተፕ» የሚል ሳጥን እርግጥኛ አይደለም። በቶሪኖ ቀኖና ዝርዝር ላይ ከሰኸምሬ ሸድዋሰት ቀጥሎ አምስት የፈርዖን ስሞች ጠፍተዋል። በአቶ ኪም ራይሆልት አስተሳሰብ መራንኽሬ በነዚህ አምስት መካከል ነበሩ። የሁለተኛው ጨለማ ዘመን ፈርዖኖች

21741

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%89%A0%E1%8C%A0%E1%8B%8D%20%E1%8B%AD%E1%8D%88%E1%8A%95%E1%8B%B3

ያበጠው ይፈንዳ

ያበጠው ይፈንዳ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያበጠው ይፈንዳ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

49647

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B0%E1%89%80%E1%8A%90%E1%8A%95%E1%88%AC%20%E1%89%B3%E1%8B%96

ሰቀነንሬ ታዖ

ሰቀነንሬ ታዖ በላይኛ ግብጽ በ2ኛው ጨለማ ዘመን (17ኛው ሥርወ መንግሥት) ለአጭር ወራት ምናልባት 1566-1563 ዓክልበ. አካባቢ በሂክሶስ ዘመን የገዛ ፈርዖን እንደ ነበረ ይታመናል። በኋላ በአዲስ መንግሥት በተጻፈ ታሪካዊ ልማድ ዘንድ፣ የሂክሶስ ፈርዖን አፐፒ ወደ ሰቀነንሬ ደብዳቤ ጽፎ ጉማሬዎቹ ስላስቸገሩት እንዲያጥፋቸው አዘዘ። ሰቀነንሬ ግን ዘመቻ በሂክሶስ ላይ እንደ ጀመረ ይመስላል። ሬሳው ለሥነ ቅርስ የተገኘው ከጦርነት መሣርዮች ብዙ የራስ ቁስል አለበት፤ ሬሳውም በችኩላ ተዘጋጀ፣ ሂክሶስ ወገን እንደ ገደሉት ይታሥባል። ያም ሆነ ይህ ተከታዩ ካሞስ ዘመቻውን እንደ ተከተለ ይነገራል። ሰቀነንሬ እንደ ቅድመኞቹ ጥንታዊ መንግሥት ፈርዖኖች በመምሰል ሦስት እኅቶቹን እንዳገባ ይነገራል። እናታቸው ተቲሸሪ ነበረች። ከልጆቻቸው መካከል ካሞስና የካሞስ ተከታይ 1 አሕሞስ (የአዲስ መንግሥት መስራች) አሉ። የሁለተኛው ጨለማ ዘመን ፈርዖኖች

21851

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%8C%88%E1%88%AD%20%E1%88%8D%E1%8C%85%20%E1%89%A0%E1%88%9D%E1%8A%95%20%E1%8B%AD%E1%88%98%E1%89%B3%E1%88%8D%20%E1%89%A0%E1%8A%A9%E1%89%A0%E1%89%B5%20%E1%8B%AB%E1%88%9D%20%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8B%B3%E1%8B%AD%E1%88%84%E1%8B%B5%20%E1%8B%AB%E1%88%9D%20%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8B%B3%E1%8B%AD%E1%88%9E%E1%89%B5

ያገር ልጅ በምን ይመታል በኩበት ያም እንዳይሄድ ያም እንዳይሞት

ያገር ልጅ በምን ይመታል በኩበት ያም እንዳይሄድ ያም እንዳይሞት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያገር ልጅ በምን ይመታል በኩበት ያም እንዳይሄድ ያም እንዳይሞት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21561

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%88%85%E1%8B%AB%20%E1%8B%8D%E1%88%80%20%E1%8C%A0%E1%8C%AD%20%E1%88%B3%E1%8B%AD%E1%89%B3%E1%8B%88%E1%89%85%20%E1%88%98%E1%8C%A3%E1%8C%AD

ያህያ ውሀ ጠጭ ሳይታወቅ መጣጭ

ያህያ ውሀ ጠጭ ሳይታወቅ መጣጭ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያህያ ውሀ ጠጭ ሳይታወቅ መጣጭ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

37594

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%B1%E1%88%AD%E1%8A%AD%E1%88%98%E1%8A%92%E1%88%B5%E1%89%B3%E1%8A%95

ቱርክመኒስታን

ቱርክመኒስታን በእስያ ውስጥ የሚገኝ አገር ነው። ዋና ከተማው አሽጋባት ነው። የእስያ አገራት

14920

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%88%E1%89%B0%E1%88%9F%E1%8C%8B%E1%89%BD%20%E1%88%98%E1%8B%98%E1%8B%98%E1%8A%9B%20%E1%8B%A8%E1%8B%B3%E1%8A%9B%20%E1%89%B5%E1%8A%A5%E1%8C%8D%E1%88%B5%E1%89%B0%E1%8A%9B

ለተሟጋች መዘዘኛ የዳኛ ትእግስተኛ

ለተሟጋች መዘዘኛ የዳኛ ትእግስተኛ የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ

13615

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%B5%E1%8C%8D%E1%88%B5%E1%89%B5%20%E1%8D%8B%E1%8A%95%E1%89%B3%E1%88%81%E1%8A%95

ትግስት ፋንታሁን

ትግስት ፋንታሁን የኢትዮጵያ ታዋቂ ዘፋኝ ስትሆን ብዙ ዘመናዊ የሙዚቃ ስራወችን በማቅረብ ትታወቃለች። የህይወት ታሪክ የስራ ዝርዝር ምን ተገኘ(ጊዜ አጣህ) እወድሻለሁ በለኝ በተስፋ መቁረጥ ውስጥ እርጂኝ አብሮ አደጌ(ከአበባ ደሳለኝ ጋር) የቅርብ እሩቅ ምን ቀረኝ የኢትዮጵያ ዘፋኞች

7257

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A2%E1%88%8E%E1%8A%AB%E1%8A%96%E1%8A%9B

ኢሎካኖኛ

ኢሎካኖኛ () በተለይ በፊልፒንስ ሉዞን ደሴት የሚነገር ቋንቋ ነው። የኢሎካኖ ብሔር ኗሪ ቋንቋ ነው። ስፓንያውያን ከደረሱ በፊት ቋንቋው የራሱን አቡጊዳ ነበረው። ዛሬ ግን የሚጻፍበት በላቲን ጽሕፈት ነው። ከተለመዱት 26 ፊደላት ጭምር ( - ኝ) እና ( - ጝ) ከ () ቀጥለው ተሳክተው እንደ ሁለት ተጨማሪ ፊደላት ይቆጠራሉ፤ በጠቅላላ የኢሎካንኛ ፊደል 28 ፊደላት ይቆጥራል። አንዳንድ ቃላት ከእስፓንኛ፣ እንግሊዝኛ፣ አረብኛ፣ ሳንስክሪትና ቻይንኛ ተበድረዋል። ተራ ዘይቤዎች አዎ - ወን አይደለም - ሳን እንደምን ነህ? - ኩሙስታ ካ? መልካም ቀን - ናይምባግ ንጋ አልዳው መልካም ጥዋት - ናይምባግ አ ቢጋት መልካም ማታ - ናይምባግ ኢ ራቢይ ስምዎ ማነው? - አኒያት ናጋንሞ? ሽንት ቤት የት አለ? - አያና ቲ ባኒዮ? እወድሃለሁ - አይ-አያተንካ ወይም ኢፓትፓተግካ ይቅርታ - ፓካዋን የጌታ ጸሎት , አማሚ፣ ንጋ አዳካ ሳዲ ላንጊት፣ . ማዳይዳያው ኮማ ቲ ናጋንሞ። . ኡማይ ኮማ ቲ ፓጋሪያም። ማራሚድ ኮማ ቲ ፓጋታያም . ካስ ሳዲ ላንጊት ካስታ መት ዲቶይ ዳጋ። . ኢቴድሞ ካዳካም ኢታ ቲ ታራውንሚ ኢቲ ኢናልዳው። , ከት ፓካዋነናካሚ ካዳጊቲ ኡት-ኡታንግሚ፣ አ ካስ መት ፓናማካዋንሚ . ካዳጊቲ ንካውታንግ ካዳካሚ። , ከት ዲናካም ኢየግ ኢቲ ፓናካሱልሶግ፣ . ኖ ዶ ከት ኢሳላካናካሚ ኢቲ ዳከስ። አውስትሮኔዚያን ቋንቋዎች

22024

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B3%E1%89%A6%20%E1%8B%AB%E1%88%88%20%E1%89%85%E1%88%AD%E1%8D%8A%E1%89%B5%20%E1%8C%A0%E1%88%8B%20%E1%8B%AB%E1%88%88%20%E1%88%9D%E1%88%AD%E1%8C%8A%E1%89%B5

ዳቦ ያለ ቅርፊት ጠላ ያለ ምርጊት

ዳቦ ያለ ቅርፊት ጠላ ያለ ምርጊት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዳቦ ያለ ቅርፊት ጠላ ያለ ምርጊት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

19372

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%98%E1%88%B5%E1%88%98%E1%88%B5%E1%8A%9B

መስመስኛ

መስመስኛ በኢትዮጵያ የሚነገር የነበረ በአሁኑ ጊዜ የጠፋ ቋንቋ ሲሆን የሴማዊ ቋንቋዎች አባል ነው። ነገር ግን በአሁን ወቅት የመስመስ ህዝብ በሃዲያ ዞን ውስጥ ይገኛሉ :ጉራግኛ_ሷዴሽ - የመስመስኛ ቃላት በውክሽኔሪ ሴማዊ ቋንቋዎች የኢትዮጵያ ቋንቋዎች

19578

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%90%E1%8C%88%E1%88%AD%20%E1%8A%A8%E1%8C%8D%E1%89%A1%20%E1%8C%8B%E1%88%BB%20%E1%8A%A8%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8C%8D%E1%89%A1

ነገር ከግቡ ጋሻ ከእንግቡ

ነገር ከግቡ ጋሻ ከእንግቡ የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ

49006

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%9E%E1%8A%95%E1%89%B5%E1%8D%92%E1%88%8A%E1%8B%AD%E1%88%AD%E1%8D%A3%20%E1%89%AC%E1%88%AD%E1%88%9E%E1%8A%95%E1%89%B5

ሞንትፒሊይር፣ ቬርሞንት

ሞንትፒሊይር (እንግሊዝኛ፦ ) የቬርሞንት አሜሪካ ከተማ ነው። በ1779 ዓ.ም. ተመሠረተ፤ ስለ ሞንፐልዬ ፈረንሳይ ተሰየመ። የሕዝቡ ቁጥር 7,855 አካባቢ ነው። የአሜሪካ ከተሞች

17962

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%B0%E1%8B%AD%E1%8B%9E%20%E1%8A%A8%E1%88%98%E1%88%88%E1%88%9B%E1%88%98%E1%8C%A5%20%E1%8A%A0%E1%88%AD%E1%8D%8E%20%E1%88%98%E1%89%80%E1%88%98%E1%8C%A5

ተይዞ ከመለማመጥ አርፎ መቀመጥ

ተይዞ ከመለማመጥ አርፎ መቀመጥ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ተረትና ምሳሌ

1946

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%9E%E1%88%AA%E1%89%B3%E1%8A%92%E1%8B%AB

ሞሪታኒያ

ሞሪታኒያ (አረብኛ፡ ‎) በይፋ የሞሪታኒያ እስላማዊ ሪፐብሊክ፣ በሰሜን ምስራቅ አፍሪካ የምትገኝ ሀገር ናት። በምዕራብ ከአትላንቲክ ውቂያኖስ፣ በደቡብ-ምዕራብ ከሴኔጋል፣ በምሥራቅና ደቡብ-ምሥራቅ ከማሊ፣ በሰሜን-ምሥራቅ ከአልጄሪያ፣ እና በሰሜን-ምዕራብ ከምዕራባዊ ሣህራ ጋር ትዋሰናለች። የአገሩዋ ስም የመጣው ከጥንቱ የሞሪታኒያ መንግሥት ነው። ዋና እና ትልቁዋ ከተማዋ ኑዋክሾት ናት። በዛሬው ሞሪታንኒያ በመጀመሪያ የሠፈሩት የባፎር ሰዎች ነበሩ። እነዚህ ስዎች ከዘላን ሕይወት ወደ ግብርና ከተቀየሩት የመጀመሪያ የሰሃራ ሕዝቦች አንዱ ናቸው። ከ5ኛው እስከ 7ኛው ምዕተ ዓመት፣ ባፎሮች በበርበር ህዝቦች ፍልሰት ምክኒያት ተፈናቀሉ። ብዙዎቹ የሞሪታኒያ ሕዝብ በመቆያ ግብርና ቢኖሩም ይሄ ወደ ውጭ አገር ለመላክ አይደለም። በተለይ ወደ ውጭ የሚላከው ብረት፣ ፔትሮሊየም፣ እና ዓሣ ናቸው። አስተዳደራዊ ክለሎች ሞሪታኒያ በ12 ዊላያ በሚባሉ ክልሎችና በአንድ የአስተዳደር አካባቢ ተከፍላልች። እነዚህም ክልሎች በ44 ሙጋታ በሚባሉ ክፍሎች ተከፍለዋል። ምዕራብ አፍሪቃ ስሜን አፍሪቃ

20452

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8A%AB%E1%88%B5%20%E1%8B%AB%E1%88%88%20%E1%89%B3%E1%8C%8D%E1%88%B6%20%E1%8A%A5%E1%8C%B8%E1%8B%B5%E1%89%85%20%E1%8B%AB%E1%88%88%20%E1%88%98%E1%8A%95%E1%8A%A9%E1%88%B6

እካስ ያለ ታግሶ እጸድቅ ያለ መንኩሶ

እካስ ያለ ታግሶ እጸድቅ ያለ መንኩሶ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ

19608

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A4%E1%88%8D%20%E1%88%B3%E1%88%8D%E1%89%AB%E1%8B%B6%E1%88%AD

ኤል ሳልቫዶር

ኤል ሳልቫዶር በማዕከላዊ አሜሪካ ውስጥ የምትገኝ ትንሽ አገር ናት። የሃገሪትዋ ዋና ከተማ ሳን ሳልቫዶር ይባላል ። የህዝብ ቁጥራዋም በ2013 እ.ኤ.አ. 6.3 ሚሊዮን እንደነበረ ይታሰባል። ኤል ሳልቫዶር ለአለም ብዙ ቡናና ስኳር በማቅረብዋ ፍሬያማ ሚና ታጫውታለች። እንዲሁም የልብስ ፋብሪካ ኢንዱስትሪ በጣም ሰፊ ስለ ሆነ ብዙ ካናቲራ፣ ሹራብ ወሸተ. ወደ ውጭ አገር ይላካል። ማዕከላዊ አሜሪካ የስሜን አሜሪካ አገራት

16189

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%93%E1%8D%84%20%E1%8B%AD%E1%88%B5%E1%88%90%E1%89%85

ዓፄ ይስሐቅ

ቀዳማዊ አጼ ይሥሓቅ በዙፋን ስማቸው "ዳግማዊ ገብረ መስቀል" ሲባሉ እ.ኤ.አ ከ1414-1429 የኢትዮጵያ ንጉሠ ነገሥት የነበሩ ናቸው። የቀዳማዊ አጼ ዳዊት ሁለተኛ ወንድ ልጅ ሲሆኑ የቀዳማዊ ቴዎድሮስ ታናሽ ወንድም ናቸው። በግብጽ ቆብጦች ላይ በሚካሄድው ዘመቻ ምክናያት ብዙ ኮብቶች ወደኢትዮጵያ በዚሁ ዘመን ተሰደዱ። ከነዚህ ውስጥ ፋቅር አል-ዳዋ የተሰኘው የግብጹ ማምሉክ ባለሟል ይገኝበታል። ይህ ባለሟል በይስሓቅ ግዛት ውስጥ ተሰሚነት በማግኘቱ የአገሪቱን የግብር ስርዓት በመለወጥ በግብጽ ማምሉኮች በሚሰራበት መልኩ እንዲሆን አድርጓል። የንጉሱንም አለባበስ በመቀየርና መስቀል እንዲይዝ በማድረግ ንጉሱ ከቀሪው ህዝብ ለየተ እንዲል አድርጓል። በኋላም በራሳቸው በግብጽ እስላሞች መካከል በተነሳ ጠብ የቁስ ክፍለ ሃገር ገዢ የነበርው አሚር አል-ቱንቡጋ አል-ሙፍሪቅ በአጼ ይስሓቅ መንግስት ባለሟልነትን አግኝቶ በኋላ የንጉሱ ሰራዊት እንዲሻሻል አድርጓል። ይህ ግብጻዊ ለኢትዮጵያው ሰራዊት ካስተዋወቃቸው ነገሮች ውስጥ የእሳት ችቦ መወርወሪያ ዘዴንና የሻሞላ ውጊያን ይይዛሉ። እንደ ታሪክ አጥኝው ጅ.ቢ.ኸንቲንግፎርድ አባባል ከሆነ የኢትዮጵይ ነገስታት ቋሚ ዋና ከተማ ማድረግ ያቆሙት በዚሁ ንጉስ ዘመን ነበር። ከአክሱም ነገሥታት በኋላ የመጀመሪያውን ከአውሮጳውያን መሪወች ጋር ግንኙነት ያደረገው ይሄው ንጉስ ነበር። ለምሳሌ ለአራጎን መሪ ለነበርው አልፎንሶ አምስተኛ በ1428 ዓ.ም. በእስላሞች ላይ የተባበረ ሃይልን ለመመስረት ደብዳቤ ልኳል። በዚሁ ደብዳቤ የጋብቻን ነገር ያወሳ ሲሆን ህጻኑ ዶን ፔድሮ ከእጅ ጥበብ አዋቂወች ጋር ወደ ኢትዮጵያ መጥቶ የይስሓቅን ሴት ልጅ እንዲያገባ ያትታል። አልፎንሶ ለይስሓቅ የመለሰለት ደብዳቤ ባይገኝም ለይስሓቅ ተከታ ለአጼ ዘርዓ ያዕቆብ በ1450 በደረሰ ደብዳቤ ደህንነታቸው እስከተጥበቀ ድረስ እጅ ጥበበኞችን በደስታ ወደኢትዮጵያ እንደሚልክና ከአሁን በፊት የላካቸው 13 ጥበበኞቹ በመንገድ ላይ እንደጠፉ ሳይጠቅስ አላለፈም። በኒሁ ንጉስ ዘመን በፈላሾች በተነሳ አመጽ ምክንያት ንጉሱ ወደወገራ ዘምተው አመጸኞቹን ኮሶጌ ላይ በማሸነፍ አመጹን አረገቡ። በዚያውም ደብረ ይሥሓቅ የተሰኘውን ቤተክርስቲያን ለድሉ ማስታወሻ ኮሶጌ ላይ አሰሩ። . ንጉሱ ተመልሰው ከአገው ምድር ባሻገር ያለውን የሻንቅላ ምድር ላይ ዘመቻ አካሂደዋል። በደቡብ ምስራቅ ደግሞ ከአረብ አገር የተመለሱትን የሳድ አዲን ፪ኛ ልጆች ወግተዋል። በዚሁ ዘመን የተጻፈ፣ በታሪክ አጥኝው ኢኔርኮ ቼሩሊ "የኢትዮጵያ ግጥም ፈርጥ" የተባለ አጼ ይስሓቅን የሚያወድስ ግጥም እስካሁን ይገኛል። እላይ በፒ.ዲ.ፍ መልኩ ተዘጋጅቶ ቀርቧል። ታሪክ አጥኝው ታደሰ ታምራት ይስሓቅ ከመስሊሞች ጋር ሲዋጋ ወደቀ ይበል እንጂ ዋሊስ በድጅ በርግጥም በወንጀል እንደተገደለና በተድባባ ማርያም እንደተቀበረ ይናገራል። ዋቢ ጽሑፎች የኢትዮጵያ ነገሥታት

20676

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A8%E1%8A%90%E1%8C%88%E1%88%A9%20%E1%8C%BE%E1%88%9D%20%E1%8B%AD%E1%8B%B0%E1%88%A9

ከነገሩ ጾም ይደሩ

ከነገሩ ጾም ይደሩ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ከነገሩ ጾም ይደሩ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

44156

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A6%E1%88%B5%E1%89%B6%E1%8A%95

ቦስቶን

ቦስቶን (እንግሊዝኛ፦ ፤ አመሪካዊ አጠራር /'ባስትን/) የማሣቹሰትስ አሜሪካ ከተማ ነው። በ1622 ዓ.ም. ተመሠረተ። የሕዝቡ ቁጥር 636,000 አካባቢ ነው። የአሜሪካ ከተሞች

16615

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%81%E1%8A%95%E1%8C%AB%20%E1%88%9E%E1%8A%9D%20%E1%8A%93%E1%89%B5%20%E1%89%80%E1%8A%95%20%E1%89%B5%E1%89%A0%E1%88%AB%E1%88%88%E1%89%BD%20%E1%89%B0%E1%88%88%E1%89%83%E1%89%85%E1%88%9B%20%E1%89%B3%E1%88%8D%E1%89%83%E1%88%88%E1%89%BD

ቁንጫ ሞኝ ናት ቀን ትበራለች ተለቃቅማ ታልቃለች

ቁንጫ ሞኝ ናት ቀን ትበራለች ተለቃቅማ ታልቃለች የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ

47437

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A4%E1%8A%95%E1%88%AA%E1%8A%AE%20%E1%8D%8C%E1%88%AD%E1%88%9A

ኤንሪኮ ፌርሚ

ኤንሪኮ ፌርሚ (ጣልኛ፦ ) 1894-1947 ዓም. የጣልያን ፊዚሲት ነበር። በ1931 ዓም ወደ አሜሪካ ፈለሰ። ፌርሚ የመጀመሪያውን የኑክሊየር ሪአክተር በመፍጠሩ ይታዎቃል። ስለዚህ እና መሰል የኑክሊየር አቅምን ስራ ላይ ለማዋል ያሳየው ትጋቱ፣ የኑክሊየር ዘመን ደራሲ እንዲሁም የአቶሚክ ቦምብ አባት ተብሏል። የጣልያን ሰዎች የአሜሪካ ሰዎች

10146

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%86%E1%88%9C%E1%88%AD

ሆሜር

ሆሜር (ወይም ኦሚሮስ፣ ግሪክ፦ ) የጥንታዊ ግሪክ (ምናልባት 850 አክልበ.) ባለቅኔ ነበረ። ስመ ጥሩ የሆኑ ግጥሞቹ ኢሊያዳና ኦዴሲያ ናቸው። የግሪክ ሰዎች

36765

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A82010%20%E1%8A%A5.%E1%8A%A4.%E1%8A%A0.%20%E1%8D%8A%E1%8D%8B%20%E1%8B%A8%E1%8B%93%E1%88%88%E1%88%9D%20%E1%8B%8B%E1%8A%95%E1%8C%AB%20%E1%88%9D%E1%8B%B5%E1%89%A5%20%E1%8A%A4%E1%89%BD

የ2010 እ.ኤ.አ. ፊፋ የዓለም ዋንጫ ምድብ ኤች

የ2010 እ.ኤ.አ. ፊፋ የዓለም ዋንጫ ምድብ ኤች ከሰኔ ፱ እስከ ሰኔ ፲፰ ቀን ፳፻፪ ዓ.ም. ተካሄዷል። በዚህ ምድብ ውስጥ የእስፓንያ፣ ስዊዘርላንድ፣ ሆንዱራስ እና ቺሌ ቡድኖች ነበሩ። ሁሉም ሰዓታት በደቡብ አፍሪቃ ሰዓት ናቸው። ሆንዱራስ እና ቺሌ እስፓንያ እና ስዊዘርላንድ ቺሌ እና ስዊዘርላንድ እስፓንያ እና ሆንዱራስ ቺሌ እና እስፓንያ ስዊዘርላንድ እና ሆንዱራስ ፊፋ የዓለም ዋንጫ

45555

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%86%E1%88%AD-%E1%88%88%E1%89%AB%E1%88%8D%20%E1%8B%8D%E1%88%8D

የሆር-ለቫል ውል

የሆር ላቫል ውል በ 1935 ታህሣስ ወር ላይ በብሪታንያ የውጪ ጉዳይ ፀሃፊ በነበረው ሣሙኤል ሆር እና በፈረንሣይ ጠቅላይ ሚኒስተር ፒየር ላቫል ተዘጋጅቶ ቀረበ። የዚህ ውል አላማው በጊዜው የነበረውን ኢጣሊዮ-አቢሢኒያ ጦርነት ለመደምደምና በ1896 በተደረገው ጦርነት ተዋርዶ የተሸነፈውን አቢሲንያን በመክፈል ለመቀበል ነበረ። የጣሊያን አምባገነን መሪ የነበረው ቤኒቶ ሙሶሊኒ አላማ የነበረው ግን አቢሲንያን ነጻ አድርጎ በጣልያን መንደር ግዛት ስር ማድረግ ነበረ። ይህ የቤኒቶ ሞሶሎኒ ሀሳብ ግን በብሪቴን እና ፈረንሳይ ላይ ጥላች ያለው አሰተሣሠብን አስነሳ። ቢሆንም ግን ይህ ጥላቻ የተሞላበት አሰተሣሠብ ለውጥ ማምጣት አልቻለም ነበር ሆኖም ለውጥ ማምጣት ያልቻሉት ብሪቴን እና ፈረንሳይ ጣሊያንን ከእነሱ ጋር በአዶልፍ ሂትለር ምኞት እና ፍላጎት ላይ እንደገና ከእነሱ ጋር እንድትተባበር ቢፈልጉም ከዚህ በላይ ግን ሞሦሎኒ በጣርነቱ ጌዜ ጀነራሉ ማርሻል ከሚሊኦ ደካማ አፈፃፀም እና ያልተጠበቀው የአቢሲኒያዎች የመካከል ብቃት ምክኒያት የተነሣ ሞሦሎኒ የአቢሲኒያ ጦርነት መደምደም ፈለገ። ይህ ውል በለንደን የሚገኘው የጣሊያን አምባሣደር የሆነው ዲኖ ግራንዲ እና ቆሚ የውጪ ጉዳይ ቢሮ ፀሀፊ የነበረው ሮበርት ቫንስታርት የተደረገ ድርድር ወይም ስምምነት ነበር። የቫንስታርት ጭንቀት ግን የነበረው የብሪቲሽ የመከላከል ድክመት እና በ[[ሜዲትራኔያን፤ ግብፅ እና መካከለኛ ምሥራቅ ላይ የነበረው ቦታ ነበር ፍርሃቱ የነበረው ደግሞ ናዚ ጀርመን ነበረች። ከውሉ ውስጥ ጣሊያን የኦጋዴንን እና የትግራይን የቀረበውን ክፍል ለማግኘት እና ኢኮኖሚካል ተሠሚነቱን ለአቢሲንያ ደቡባዊ ክፍል እንዳለ ማስፋት እና ወደ በሀሩ ለመሄድ ዋስትና ያለው መተላለፊያ አሠብ ላይ እንዲያገኙ ነበር። ሞሦሎኒ ለመስማማት ዝግጁ ሆኖ እንደል ለህዝብ ይፋ ለማውጣት ግን ዘገይቶ ነበር። ስምምነቱ በብሪቴን ውስጥ ትልቅ ንቅናቄን በተቋሚዎች ላይ አሰከተለ ታህሳስ 10 ላይ ተቋሚ የነበረው አንዱ ሠራተኛ ድርጅት ጥያቄ አነሣ ጋዜጣው ዘገባ እውነት ከሆነ መንግስት የማህበር መምሪያ እያፈረሰ ድጋፍ እያሠጣ ነው በማለት በተካሄደው ምርጫ ላይ ለማሸነፍ ችለዋል። ዋቢ ምንጮች የኢትዮጵያ ታሪክ

49837

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%93%E1%88%AD%E1%88%BB%E1%89%B3%E1%89%B3%E1%88%AD

ፓርሻታታር

ፓርሻታታር ወይም ፓርሻታር የሚታኒ ንጉሥ ነበር። በኑዚ በተገኘ ሰነድ፣ ንጉሥ ፓርሻታ(ታ)ር ባረፈበት ዓመት እንደ ተጻፈ፣ ሻውሽታታርም እንደ ተከተለው ይላል። በብዙዎች አስተሳሰብ ይህ ፓርሻታር እና ባራታርና (ወይም ፓራታርና፣ 1480-57 ዓክልበ. ግ.) አንድ ንጉሥ ነበሩ። ሌሎች ግን የተለያዩ ነገሥታት ነበሩና ባራታርና ከፓርሻታታር ቀደመው የሚሉ ናቸው። ከዚህ ቅርስ በቀር የፓርሻታር ስም አልተገኘም። ባራታርና እራሱ ካልሆነ፣ ከግብጽ ፈርዖን 3 ቱትሞስ ጋር የታገለው የሚታኒ ንጉሥ ሊሆን ይችላል። የሚታኒ ነገሥታት

11158

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%90%E1%8C%A8%E1%88%AA%E1%8A%B8%E1%89%B5

ነጨሪኸት

ነጨሪኸት (ወይም ጆሠር) በጥንታዊ ግብጽ የነገሠ ፈርዖን ነበረ። ሹሙ እምሖተፕ መጀመርያውን ሀረም (ፒራሚድ) በሳቃራ እንዲገነባ ያዘዘው እሱ ነበር። የዘመኑ አመታት ጊዜ ልክ ባይታወቅም ምናልባት በ2982 አክልበ. የሚያሕል ነበር። የሱ መቃበር ሀረም ከሁሉ አስቀድሞ የተገነባው ሀረም ሲሆን ከተደረቡ ደረጃዎች ተሠራ እንጂ እንደ ኋለኞቹ ሀረሞች ቅርጽ አልነበረም። በዚህ ወቅት በግዮን ሸለቆ የኖሩት ሕዝቦች የነገሥታትን ሕንጻዎች በግድ ይሠሩ ጀመር። ነጨሪኸት ደግሞ ዘመቻ በሲና አካባቢ አድርጎ፣ በዚያ በአለት በተቀረጸው ጽሕፈት የሴት ወገንና የሔሩ ወገን ምልክቶች ይታያሉ። ከነጨሪኸት በፊት የነገሡት ፈርዖኖች ፐርብሰንና ኃሠኸምዊ የሴት ወገን ምልክት ወደ አርማቸው ጨምረው ቢሆንም፣ የነጨሪኸት አርማ (ሰረኽ) ግን የሔሩ ምልክት (ጭላት) ብቻ አሳየ። የቀድሞ ዘመን ፈርዖኖች

20149

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%B5%E1%88%9D%E1%88%85%E1%88%AD%E1%89%B5%E1%88%9D%20%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8B%B0%20%E1%8A%AE%E1%89%B5%20%E1%8D%8B%E1%88%BD%E1%8A%91%20%E1%8A%A0%E1%88%88%E1%8D%88%E1%89%A0%E1%89%B5

ትምህርትም እንደ ኮት ፋሽኑ አለፈበት

ትምህርትም እንደ ኮት ፋሽኑ አለፈበት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ

31229

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%A9%E1%8B%B5%E1%88%AB%E1%8B%AD%E1%8C%8D

ሩድራይግ

ሩድራይግ ማክ ዴላ (ወይም ሩግራይድ፣ ሩግሩዊድ) በአየርላንድ ልማዳዊ አፈ ታሪክ ዘንድ ከፊር ቦልግ የአየርላንድ ፪ኛ ከፍተኛ ንጉሥ ነበር። ሩድራይግ የዴላ ልጅና የስላንጋ ወንድም ነበር። ሚስቱ ሊበር ተባለች። 5000 ፊር ቦልግ አይርላንድን በ1130 መርከቦች በወረሩበት ጊዜ (1538 ዓክልበ. ግድም) ሩድራይግ ከዴላ ሌላ ልጆች ጋር ሻለቃ ነበረ። ሩድራይግና ወንድሙ ጌናን ከንዑስ-ወገናቸው ፊር ዶምናይን ጋር ደሴቱን በእንበር ዶምናይን (አሁን ደንድረም ወሽመጥ) ገቡ። የሩድራይግ ክፍል ኡልስተር የሚባል ክፍላገር ሆነ (በአሁኑ ስሜን አይርላንድ)። ደግሞ ወንድሙ ስላንጋ ከ1 ወይም 2 አመት በኋላ ዓርፎ ሩድራይግ ከፍተኛ ንጉሥ ሆኖ ተከተለው። ነገር ግን ከሁለት አመት በኋላ ሩድራይግ ዓረፈ። ዜና መዋዕሎቹ እንደሚሉ፣ «በብሩ ነ ቦነ ወደቀ» ሲሉ መውደቁ በውግያ እንደ ነበር ወይም በአደጋ እንደ ሞተ ግልጽ አይደለም። ወንድሞቹ ጋንና ጌናን ተከተሉት። ፊር ቦልግ

20403

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8B%B6%E1%8B%B5%20%E1%89%A0%E1%8C%88%E1%88%AD%E1%8A%90%E1%89%B1%20%E1%8B%8D%E1%88%80%20%E1%8B%88%E1%88%B0%E1%8B%B0%E1%8B%8D

እንዶድ በገርነቱ ውሀ ወሰደው

እንዶድ በገርነቱ ውሀ ወሰደው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ

22510

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%B6%E1%88%9B%E1%88%8C%20%E1%8B%B4%E1%88%9E%E1%8A%AD%E1%88%AB%E1%88%B2%E1%8B%AB%E1%8B%8A%20%E1%8A%83%E1%8B%AD%E1%88%8E%E1%89%BD%20%E1%89%85%E1%8A%95%E1%8C%85%E1%89%B5

የሶማሌ ዴሞክራሲያዊ ኃይሎች ቅንጅት

የሶማሌ ዴሞክራሲያዊ ኃይሎች ቅንጅት የኢትዮጵያ ፖለቲካ ፓርቲ ነው። በምርጫ 2003 የተሳተፉ የኢትዮጵያ ፓርቲዎች የኢትዮጵያ ፖለቲካ ፓርቲዎች

22156

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B5%E1%8A%95%E1%8C%8B%E1%8B%AD%20%E1%8B%88%E1%8B%B0%20%E1%88%B0%E1%88%9B%E1%8B%AD%20%E1%89%A2%E1%8B%88%E1%88%AD%E1%8B%88%E1%88%AD%20%E1%89%B0%E1%88%98%E1%88%8D%E1%88%B6%20%E1%8B%88%E1%8B%B0%20%E1%88%9D%E1%8B%B5%E1%88%AD

ድንጋይ ወደ ሰማይ ቢወርወር ተመልሶ ወደ ምድር

ድንጋይ ወደ ሰማይ ቢወርወር ተመልሶ ወደ ምድር የአማርኛ ምሳሌ ነው። ድንጋይ ወደ ሰማይ ቢወርወር ተመልሶ ወደ ምድር የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

49919

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%83%E1%88%AD%E1%8D%90%E1%88%AD%20%E1%89%AB%E1%88%8A%20%E1%8D%92.%20%E1%89%B2.%20%E1%8A%A4.

ሃርፐር ቫሊ ፒ. ቲ. ኤ.

ሃርፐር ቫሊ ፒ. ቲ. ኤ. (በእንግሊዝኛ: ፣ «የሃርፐር ሸለቆ ወላጆችና አስተማሮች ማኅበር») በ1970 ዓም (1978 እ.ኤ.አ.) የተፈጠረ አንድ የአሜሪካ ኮሜዲ ፊልም ነው። የፊልሙ ታሪክ የተመሠረተው በ1960 ዓም (1968 እ.ኤ.አ.) በተመሳሳይ ስም በወጣው ዘፈን ከጂኒ ራይሊ፣ «ሃርፐር ቫሊ ፒ. ቲ. ኤ. (ዘፈን)» ነበረ። ይሄ በአሜሪካ አገር በነዚህ ዓመታት መካከል የተከሠቱት የባህል ለውጦች በደንብ ይዘግባል። በታሪኩ ውስጥ፣ ስቴላ ጆንሰን (ተወናይት ባርባረ ኢደን) በሃርፐር ቫሊ ኦሃዮ (ልብ ወለድ መንደር) የምትገኝ ባልዋም ያረፈባት መልከ መልካም ብቸኛ እናት ነች። ለኮስሞቲክ ድርጅት የሰውን በር በማንኳኳት ኮስሞቲክ ትሸጣለች፣ ከዚህም ጭምር በሕይወት ለመደሠት አትፈራም። ሴት ልጅዋ ዲ () 14 ዓመት ስትሆን የሃርፐር ቫሊ ፪ኛ ደረጃ ተማሪ ነች። አንድ ቀን ዲ ከትምህርት ቤት ተመልሳ የሃርፐር ቫሊ ወላጆች-አስተማሮች ማኅበር ደብዳቤ ለናትዋ ለስቴላ አመጣች። በደብዳቤውም ዘንድ፣ የስቴላ አለባበስ የመንደሩን ግብረ ገብ ስለማትከብር፣ ለማኅበሩ ደስታ መንገድዋን ካልቀየረች በቅጣት ልጅዋ ከትምህርት ቤቱ ትወገዝ ነበር። የማኅበሩም አለቃ በጣም ጉረኛ ትዕቢተኛ የሆነችው ፍሎራ ሲምሰን-ራይሊ ትባላለች። በማኅበሩ ግብዝነት ተናድዳ፣ ስቴላ እራስዋ በሚከተለው ማኅበር ስብሰባ ድንገት ገባች። የማኅበር አባላት ምስጢሮችን ገልጣ ግብዞች እንደ ሆኑ በገሃድ አወጣች። ከዚህ በኋላ አንድ ሌላ ደብዳቤ ከድንጋይ ጋር በስቴላ መኖርያ ቤት በመስኮት ብርጭቆ በኩል ይደርሳል። ከመንደሩ እንድትወጣ ይላል። ከዚህም በኋላ በተረፈው ፊልም ስቴላ በብልሃቶችዋ ቂምዋን አበቀለች፣ የመንደሩንም ኗሪዎች አሳብ ቀየረችና እንኳን እራስዋ የማኅበር አለቃ፣ በመጨረሻም የመንደሩም ከንቲባ ዕጩ ሆነች። አዲስ ባል ደግሞ አግኝታለች። እንደገና በ1973 ዓም (1981 እ.ኤ.አ.) ባርባረ ኢደን ጋር ''ሃርፐር ቫሊ ፒ. ቲ. ኤ. (ቴሌቪዥን ትርዒት) ተሠራ። የውጭ መያያዣ ሙሉ 1978 እ.ኤ.አ. ፊልሙ በዩቱብ የአሜሪካ ፊልሞች

20504

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8B%A9%E1%8A%9D%20%E1%8A%A5%E1%8B%A9%E1%8A%9D%20%E1%8B%AB%E1%88%88%E1%89%BD%20%E1%8B%B0%E1%89%A5%E1%89%81%E1%8A%9D%20%E1%8B%B0%E1%89%A5%E1%89%81%E1%8A%9D%20%E1%89%B3%E1%88%98%E1%8C%A3%E1%88%88%E1%89%BD

እዩኝ እዩኝ ያለች ደብቁኝ ደብቁኝ ታመጣለች

እዩኝ እዩኝ ያለች ደብቁኝ ደብቁኝ ታመጣለች የአማርኛ ምሳሌ ነው። እዩኝ እዩኝ ያለች ደብቁኝ ደብቁኝ ታመጣለች የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21404

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%A0%E1%89%A3%E1%89%B5%E1%88%85%20%E1%89%A4%E1%89%B5%20%E1%88%B2%E1%8B%98%E1%88%A8%E1%8D%8D%20%E1%8A%A0%E1%89%A5%E1%88%A8%E1%88%85%20%E1%8B%9D%E1%88%A8%E1%8D%8D

የአባትህ ቤት ሲዘረፍ አብረህ ዝረፍ

የአባትህ ቤት ሲዘረፍ አብረህ ዝረፍ የአማርኛ ምሳሌ ነው። የአባትህ ቤት ሲዘረፍ አብረህ ዝረፍ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

18663

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%B2%E1%8D%8A%E1%8A%93%E1%89%85

ቲፊናቅ

ቲፊናቅ (ቲፊናቕ) በስሜን አፍሪቃ የሚገኙት የበርበር (ኢማዚቐን) ብሔሮች የሚጠቅሙት አጻጻፍ ነው። ያለ አናባቢዎች የሆነ ቲፊናቕ በተለይ በማሊና በኒጄር የሚኖሩት ቷሬግ ሕዝብ ቋንቋቸውን ለመጻፍ ይጠቀማል። ከዚህ በላይ ባለፈው ቅርብ አመታት አናባቢዎች ጨምረው በሞሮኮ አዲስ ቲፊናቅ መደበኛ ሁኔታ አገኝቷል። የ«ቲፊናቅ» ትርጉም «የፊንቄ ጽሕፈት» እንደ ሆነ ይታመናል። በጥንት በስሜን አፍሪቃ ከሠፈሩት ዘሮች መካከል የፊንቄ ወይም ከነዓን ሰዎች በተለይ በቀርታግና ዙሪያ እንደ ነበሩ ታውቋል። ፊንቄያውያንም የአልፋቤት አባቶች በመሆናቸው የስሜን አፍሪቃ ኗሪዎች ከነርሱ የተማሩበት ወቅት ግን አይታወቅም። የአሁን ሊቃውንት ከ500 ዓክልበ አስቀድሞ አይሆንም ሲሉ ለዚህ መልስ ማስረጃ የለም። የቲፊናቅ ጽሕፈት ከጥንታዊ የሊብያ በርበሮች ጽሕፈት ጋር ተመሳሳይነት ስላለው አደረጃጀቱ በዚህ ሊታይ ይችላል። የውጭ መያያዣ ቲፊናቅ በኦምኒግሎት]

48710

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A5%E1%88%AD%E1%8A%96

ብርኖ

ብርኖ የቸኪያ ከተማ ነው። ከ11ኛ ክፍለ ዘመን ጀምሮ ታውቋል። የአውሮፓ ከተሞች ቼክ ሪፐብሊክ

21719

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%88%A8%E1%88%B0%20%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8B%B0%20%E1%88%8D%E1%89%A1%20%E1%8C%8E%E1%88%A8%E1%88%B0

ያረሰ እንደ ልቡ ጎረሰ

ያረሰ እንደ ልቡ ጎረሰ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያረሰ እንደ ልቡ ጎረሰ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

32454

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A6%E1%88%8C%20%E1%8B%93%E1%88%88%E1%88%9D%20%E1%8A%A0%E1%89%80%E1%8D%8D%20%E1%8C%A5%E1%8B%AB%E1%88%AB%20%E1%8C%A3%E1%89%A2%E1%8B%AB

ቦሌ ዓለም አቀፍ ጥያራ ጣቢያ

ቦሌ ዓለም አቀፍ የጥያራ ጣቢያ (አውሮፕላን ማረፊያ) በአዲስ አበባ ከተማ በደቡብ-ምሥራቅ አቅጣጫ ከአራዳ በስምንት ኪሎ ሜትር ርቀት ላይ የሚገኝ የአገሪቱ ዋና አድማሳዊ የንግድና የግንኙነት በር ነው። ፕሮፌሶር (ዲባቶ) መስፍን አረጋ፣ ቦሌ በኦሮምኛ ቋንቋ ትርጉሙ የሚፈረፈር ወይም የሚሰነጣጠቅ መሬት እንደሆነ ይነግሩናል። እውነትም የአካባቢው ገጸ-ምድር ለአየር ማረፊያ አመቺ ሜዳማ ቢሆንም መሬቱ ግን ረግራጋ እና መረሬ ነው። በፋሺስት ኢጣልያ ዘመናት ጥያራዎች (አየር ዠበቦች) ወደአገሪቱ መግባት የጀመሩት በንግሥት ዘውዲቱ ዘመን ሲሆን በአዲስ አበባ ዙሪያ በጃን ሜዳ እና አቃቂ ያርፉ እንደነበር በታሪክ ተዘግቧል። የመጀመሪያው ቋሚ የጥያራ ጣቢያ ግን የተሠራው በአምሥቱ የፋሺስት ዘመናት ሲሆን የካቲት ፳፬ ቀን ፲፱፻፳፰ ዓ/ም አክሱም አካባቢ ላይ ከነጥያራው ተከስክሶ በሞተው አብራሪያቸው፣ “ኢቮ ኦሊቬቲ” “” ስም ሠይመውት የነበረው የልደታ የጥያራ ጣቢያ ነው። በዚሁ በፋሺስት ወረራ ዘመን ‘አላ ሊቶሪያ’ የተሰኘው ኩባንያ በአገር ውስጥ ከአዲስ አበባ ተነስቶ ነገሌን፤ ሞቃዲሾን፤ ድሬ ዳዋን፤ ጎራኄን፤ ጂቡቲን፤ አሰብን፤ ጂማን፣ ጋምቤላን ደምቢ ዶሎን፤ ጎንደርን አስመራን፤ ደሴን፤ ለቀምትን እና አሶሳን የሚያገለግሉ የበረራ መሥመሮች ሲኖረው ከአድማስ ባሻገር ደግሞ ከተማዋን በካርቱም፣ ዋዲ ሃይፋ፤ ካይሮ፣ ቤንጋዚ እና ሲራኩሳ አድርጎ ከሮማ ጋር የሚያገናኝ የበረራ መሥመርም ነበረው። ከድል በኋላ ከድል ወዲህ ልደታ ጥያራ ጣቢያ፤ የብሪታኒያ ጦር ኃይሎች ሲገለገሉበት ከቆየ በኋላ የኢትዮጵያ አየር መንገድ ታኅሣሥ ፳፩ ቀን ፲፱፻፴፰ ዓ/ም ሲመሠረት ዋና ጣቢያው እዚያው ነበር። ዳሩ ግን የአየር መንገዱ አገልግሎት እየተስፋፋ ሲመጣና ትላልቅ ጄት አውሮፕላኖች እንደሚያስፈልጉት ግልጽ ሲሆን፣ የልደታ አየር ጣቢያ ብቃት እንደሌለው እና ለጄት አየር ዠበቦችም ማሳረፊያ የማይስማማ መሆኑ ታምኖበት የአማራጭ ሥፍራ ፍለጋ ተጀመረ። የአዲሱንም አየር ጣቢያ ዝርዝር ጥናት እንዲያዘጋጅ ውሉ ለአሜሪካዊው ‘አማን እና ዊትኒ’ () ኩባንያ ተሰጥቶ፤ ጥናቱ በ፲፱፻፶ ዓ/ም ተገባዶ አማራጩ ሥፍራ ቦሌ እንዲሆን ተወሰነ። አዲሱ የጥያራ ጣቢያ ቦሌ ሜዳማ አካባቢ ሲሆን፣ ለመነሳትም ሆነ ለማረፍ ከሚከለክሉ ተራራዎችና ጋራዎች የራቀ ሥፍራ ነው። የከተማዋም ወሰን በወቅቱ ከመስቀል አደባባይ እና ከኡራኤል በማያልፈት ጊዜ ለአየር ጣቢያው ቋሚነት የታጨው አካባቢ ከከተማ ውጭ እና ራቅ ያለ ድንግል ልማት ነበር። የአየር ጣቢያውን የግንባታ ወጪ ከአሜሪካዊው ‘ኤክስፖርት-ኢምፖርት’ ባንክ በተገኘ ብድር ተሸፍኖ ሥራው ተጀመረ። የግንባታው ሥራ ጨርሶ ባይጠናቀቅም እንኳ፤ የማኮቦቢያው እና የበረራ ቁጥጥሩ ሕንፃ ሥራ እንደተገባደደ አየር መንገዱ የገዛቸውን ሁለት የጄት ዠበቦች (‘ቦይንግ ፯፻፯) ሲረከብ እዚሁ ቦሌ ጥያራ ጣቢያ ነበር ያረፉት። ጠቅላላ ግንባታው ተጠናቆ ሲያልቅ ኅዳር ፲፩ ቀን ፲፱፻፶፮ ዓ/ም ቀዳማዊ ኃይለ ሥላሴ ዓለም አቀፍ አውሮፕላን ማረፊያ ተብሎ፣ በንጉሠ ነገሥቱ ተመርቆ ተከፈተ። እድሳት እና መስፋፋት የአዲሶቹ ጄት ጥያራዎች ክብደት፤ የአየር መንገዱ በረራ መሥመሮች መባዛት እና የማኮብኮቢያው መሠረት ግንባታ ጥንካሬ ወትሮውንም አስተማማኝ አለመሆን፤ የተነጠፈውም መረሬ እና የመሸርሸር ጠባይ ባለው አፈር ላይ በመሆኑ ከአምሥት እና ስድስት ዓመታት አገልግሎት በኋላ የመሰነጣጠቅ ባህሪ ይታይበት ዠመር። ስለዚህ ማኮብኮቢያውን የማጠንከር እና ርዝመቱን በ ሰባት መቶ ሜትር የማራዘም ሥራ አዲስ በተገኘ ብድር ተጠናቋል። የአገሪቱ የአየር ግልጋሎት እያደገ ሲሄድ መንገደኛ ማስተናገጃ ሕንፃዎቹም የግድ መስፋፋት እንደነበረባቸው ግልጽ ሲሆን ከጃፓን መንግሥት በተገኘ ብድር ተስፋፍቶ ኅዳር ፳፩ ቀን ፲፱፻፸ ዓ/ም ተመርቆ ተከፈተ። ዋቢ ምንጮች አዲስ አበባ የኢትዮጵያ አየር ማረፊያዎች

30800

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8C%BB%E1%8B%9B%E1%8C%8B%20%E1%8A%A5%E1%8A%93%20%E1%88%93%E1%8B%9B%E1%8C%8B%20%E1%89%B5%E1%8B%8D%E1%8D%8A%E1%89%B5

የጻዛጋ እና ሓዛጋ ትውፊት

የጻዛጋ እና ሓዛጋ ትውፊት በአማርኛ፣ ትግርኛ እና ግዕዝ የተቀናበረ መጽሐፍ ሲሆን ወደ ፈረንሳይኛ ተተርጉሞ በ1904ዓ.ም. በሮማ ከተማ በስዊድኑ ዮሐንስ ኮልሞዲን የታተመ መጽሐፍ ነው። ወደ ትግርኛ ተተርጉሞ በ1907 በፍሬ ወልዱ ኪሮስ የታተመው ዛንታን ጻዛጋን ሓዛጋን ይሰኛል። መጽሐፉ ከ10ኛው ክፍለ ዘመን ጀምሮ እስከ ጣሊያን ወረራ ድረስ ስለሓዛጋ፣ ጻዛጋ እንዲሁም ስለ ሀማሴን የተነገሩ አፈ ታሪኮችን፣ የተዘፈኑ ዘፈኖችንና ትውፊቶችን ያቀናበረ ነው። እኒህ ትውፊቶች የተሰባሰቡት በፕሮፈሰር ኮልሞዲን መሪነት ባህታ ተስፋ ዮሐንስ በተባለ የጻዛጋ ወጣት ነበር። መደብ :ሀማሴን 19ኛ ክፍለ ዘመን አማርኛ ሥነ ጽሑፍ

32749

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%89%E1%88%AD%E1%8C%A5

ጉርጥ

ጉርጥ የእንቁራሪት አይነት ናት። ጉርጥ ከአውስትራሊያ እና አንታርቲካ በስተቀር በሁሉ ክፍለ አህጉር ትገኛለች። ጉርጦች፣ እንደማንኛውም እንቊራሪት፣ ቆዳቸው ሲሻክር፣ አፋቸው ውስጥ ደግሞ ጥርስ የላቸውም። እንቁራሪቶች፣ ጭንቀት ሲገጥማቸው፣ መርዝ ማመንጨት ይችላሉ። የውጭ ንባብ

15011

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%88%E1%8B%B0%E1%88%85%E1%8A%93%20%E1%88%B0%E1%8B%8D%20%E1%8B%8D%E1%88%B8%E1%89%B5%20%E1%88%88%E1%8C%85%E1%89%A5%20%E1%8A%A5%E1%88%B8%E1%89%B5

ለደህና ሰው ውሸት ለጅብ እሸት

ለደህና ሰው ውሸት ለጅብ እሸት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ተረትና ምሳሌ

19363

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%8D%E1%8A%95%E1%89%A6%E1%89%B5%20%E1%8D%AA

ግንቦት ፪

ግንቦት ፪ ቀን፣ በኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠር የዓመቱ ፪፻፵፪ኛው ዕለት ሲሆን፤ የፀደይ (በልግ)ወቅት ፴፯ኛው ቀን ነው። ከዚህ ዕለት በኋላ እስከ ዓመቱ መጨረሻ ድረስ በዘመነ ሉቃስ ፻፳፬ ዕለታት ሲቀሩ በዘመነ ዮሐንስ፣ ዘመነ ማቴዎስ እና ዘመነ ማርቆስ ደግሞ ፻፳፫ ቀናት ይቀራሉ። ታሪካዊ ማስታወሻዎች ፲፱፻፹፮ ዓ/ም - ለሃያ ሰባት ዓመታት በእሥራት የቆዩት ኔልሰን ማንዴላ ለአገራቸው ደቡብ አፍሪቃ የመጀመሪያው ጥቁር ፕሬዚደንት በመሆን ቃለ-መሐላቸውን ፈጸሙ። ፲፱፻፹ ዓ/ም በኢራን የኮራሳን ግዛት ውስጥ የተከሰተው የመሬት እንቅጥቅጥ አንድ ሺ አምሥት መት ስድሳ ሰባት ሰዎችን ሲገድል፣ ሁለት ሺ ሦስት መቶ ሰዎች ደግሞ የአካል ጉዳት ሴባዎች ሆነዋል። ወደ አሥራ አምሥት ሺ የሚጠጉ መኖሪያ ቤቶች ሲወድሙ አምሣ ሺ የሚሆኑ ዜጎች የመኖሪያ ቤት አልባ ሆነዋል። ዕለተ ሞት ዋቢ ምንጮች

18528

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A2%E1%88%B2%E1%8A%95

ኢሲን

ኢሲን ከ1900 እስከ 1709 ዓክልበ. ድረስ የሱመር መጨረሻ ከተማ-ግዛት ነበረ። በ1900 ዓክልበ. የኡር መንግሥት ሥልጣን እየደከመ የኢሲን ገዥ እሽቢ-ኤራ ከኡር ነጻነቱን አዋጀ። ከጥቂት አመት በኋላ በ1879 የኤላም ሕዝቦች ኡርን ዘረፉና የኡር መንግሥት ሲወድቅ ኢሲን ያንጊዜ ላዕላይነቱን በሱመር ያዘ። የኢሲን ንጉሶች እጅግ አረመኔ ተከታዮች ነበሩ። በ1844 የላርሳ ከተማ ገዥ ጉንጉኑም በተራው ነጻነቱን ከኢሲን አዋጀና 2 ከተሞቹ ብርቱ ተፎካካሪዎች ሆኑ። ከ1835 ጀምሮ ጉንጉኑም ኡርን ያዘ። በ1832 የኢሲን ንጉሥ ሊፒት-እሽታር ሕገ መንግሥትን አወጣ። በ1807 የባቢሎን ገዥ ሱሙ-አቡም ደግሞ በተራው ነጻነቱን አዋጀ። ኢሲን፣ ላርሳና ባቢሎን በተለይ ለላዕላይነቱ ተወዳዳሪዎች ሆኑ። ሦስቱ መንግሥታትና ጎረቤቶቻቸው - ካዛሉ፣ ኪሡራ፣ ኤሽኑና፣ አሦር፣ አሞራውያን፣ ኤላም ወዘተ. - ደግሞ ይወዳደሩ ነበር። በ1772 ኤንሊል-ባኒ የኢሲንን ዙፋን ያዘ። ከርሱ ዘመን በኋላ የኢሲን ሃይል ደከመ፤ በመጨረሻ የባቢሎን ንጉሥ ሲን-ሙባሊት በ1709 ዓክልበ. ኢሲንን ያዘው። በ1705 የላርሳ ንጉሥ ሪም-ሲን ያዘው። በ1699 የባቢሎን ንጉሥ ሃሙራቢ እንደገና ኢሲንን ያዘው። ከዚያ በኋላ ባቢሎን ለጊዜው የመስጴጦምያ ዋና ሥልጣን ሆነ። የኢሲን ነገሥታት (ኡልትራ አጭር) 1900-1872 - እሽቢ-ኤራ 1872-1862 - ሹ-ኢሊሹ 1862-1850 - ኢዲን-ዳጋን 1850-1833 - እሽመ-ዳጋን 1833-1823 - ሊፒት-እሽታር 1823-1806 - ኡር-ኒኑርታ 1806-1785 - ቡር-ሲን 1785-1780 - ሊፒት-ኤንሊል 1780-1772 - ኤራ-ኢሚቲ 1772-1749 - ኤንሊል-ባኒ 1749-1747 - ዛምቢያ 1747-1744 - ኢተርፒሻ 1744-1741 - ኡርዱኩጋ 1741-1731 - ሲን-ማጊር 1731-1709 - ዳሚቅ-ኢሊሹ የሱመር ከተሞች ታሪካዊ አገሮች

16427

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%83%E1%88%8D%E1%89%BB

ቃልቻ

ቃልቻ የመስጅድ አገልጋይ ሲሆን ከደረስና በኋዋላ የሚመጣ ማዕረግ ነው። ለቃልችና ምን መማር ያስፈልጋል ቃልቻ ለመሆን ስንት ዓመት ይፈጃል የቃልቻ ደመ-ወዝ ስንት ነው መደብ : ሃይማኖት

12974

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%8B%8B%E1%8B%9C%20%E1%8C%A5%E1%89%A5%E1%88%B5

አዋዜ ጥብስ

አዋዜ ጥብስ ኢትዮጵያ ውስጥ የሚሰራ የምግብ አይነት ሲሆን፣ የሚሰራውም ከበግ ወይም በሬ ስጋ ነው። ከሌላው አይነት ጥብስ የሚለየው ብዙ ቃሪያና በርበሬ መጠቀሙ ነው። ሊተረጎም የሚገባ የኢትዮጵያ አበሳሰል

14992

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%88%E1%8B%88%E1%8C%A1%E1%88%9D%20%E1%8A%A5%E1%8B%98%E1%8A%91%E1%88%88%E1%89%B5%20%E1%8A%A8%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8C%80%E1%88%AB%E1%8B%8D%E1%88%9D%20%E1%8C%89%E1%88%A8%E1%88%B1%E1%88%88%E1%89%B5

ለወጡም እዘኑለት ከእንጀራውም ጉረሱለት

ለወጡም እዘኑለት ከእንጀራውም ጉረሱለት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ለግልግል የሚሆን አባባል፡ ተረትና ምሳሌ

46643

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B5%E1%8D%90%E1%8A%95%E1%8C%85%E1%89%A6%E1%89%A5%20%E1%88%B5%E1%8A%B0%E1%8B%AD%E1%88%AD%E1%8D%93%E1%8A%95%E1%89%B5%E1%88%B5

ስፐንጅቦብ ስኰይርፓንትስ

ስፐንጅቦብ ስኰይርፓንትስ (በእንግሊዝኛ: ) የባሕር ውስጥ ሰፍነግ ካርቱን ባለታሪክ እንዲሁም በኒከሎዴዎን () የተፈጠረ አንድ የአሜሪካ አኒሜሽን ቴሌቪዥን ትርዒት ነው። የቴሌቪዥን ትርዒት

21703

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%88%98%E1%8C%A3%E1%88%8D%20%E1%8A%A0%E1%8A%95%E1%89%A0%E1%88%B4%20%E1%8B%AD%E1%89%A0%E1%88%8B%E1%88%8D%20%E1%8A%AE%E1%88%B3%E1%88%B4

ያመጣል አንበሴ ይበላል ኮሳሴ

ያመጣል አንበሴ ይበላል ኮሳሴ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያመጣል አንበሴ ይበላል ኮሳሴ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

14938

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%88%E1%8A%90%E1%8C%88%E1%88%A8%E1%8A%9B%20%E1%8A%90%E1%8C%88%E1%88%AD%20%E1%89%B0%E1%8B%8D%E1%88%88%E1%89%B5%20%E1%88%88%E1%88%86%E1%8B%B3%E1%88%9D%20%E1%8A%A5%E1%88%85%E1%88%8D%20%E1%8A%A0%E1%89%85%E1%88%AD%E1%89%A5%E1%88%88%E1%89%B5

ለነገረኛ ነገር ተውለት ለሆዳም እህል አቅርብለት

ለነገረኛ ነገር ተውለት ለሆዳም እህል አቅርብለት የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ

20875

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%9B%E1%88%AC%20%E1%8C%A0%E1%88%9D%E1%89%83%20%E1%8D%88%E1%8C%80%E1%89%BD%E1%8B%8D%20%E1%8C%A0%E1%88%8D%E1%89%83%20%E1%8C%A0%E1%88%8D%E1%89%83

ዛሬ ጠምቃ ፈጀችው ጠልቃ ጠልቃ

ዛሬ ጠምቃ ፈጀችው ጠልቃ ጠልቃ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዛሬ ጠምቃ ፈጀችው ጠልቃ ጠልቃ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

17989

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%88%E1%89%A5%E1%88%A8%20%E1%88%98%E1%88%B5%E1%89%80%E1%88%8D%20%E1%88%8B%E1%88%8A%E1%89%A0%E1%88%8B

ገብረ መስቀል ላሊበላ

ዓፄ ገብረመስቀል ላሊበላ ከ1181 እስከ 1221ዓ.ም. የኢትዮጵያ ንጉሠ ነገሥት የነበሩ ሲሆን በዓለም ደረጃ ታዋቂ የሆኑቱን የአለት ውቅር የሆኑትን የላሊበላ አብያተ ቤተ ክርስቲያን ሕንጻወች በማስገንባት ይታወቃሉ .። ላሊበላ በትክክለኛ አጻጻፍ ላል-ይበላል ሲሆን ቃሉ በጥንቱ አገውኛ ‹‹ ማር ይበላል ማለት ነው›› «ንቦች ሳይቀሩ ንጉስነቱን እውቅና ሰጡ» ማለትም ነው። ንጉስ ላሊበላ፣ ቡግና ውስጥ በሮሃ ወይንም አደፋ እንደተወለዱ ትውፊት አለ። ህጻኑን «ላሊበላ» ያለቸው እናቱ ስትሆን ይህም ምክንያቱ ህጻን እያለ ንቦች ከበውት በማየቷ ለወደፊቱ የኢትዮጵያ ንግሠ ነገሥት ለመሆኑ ምልክት ይሆናል ብላ በመተንበዮዋ ነበር። ከትውፊት አንጻር የወደፊቱ ንጉስ ከአጎቱ ታታዲም እና ከራሱ ወንድም ንጉስ ሐርቤ ጋር ባለ መስማማቱ ለስደት ተዳረገ። በመሃከሉ ግማሽ እህቱም ልትገለው መርዝ አጠጥታው ነበር። ከዚህ ሁሉ ፈተና በኋላ በራሱ በወንድሙ በንጉሱ ሐርቤ ዘመን ንጉስ ለመሆነ ስለበቃ፣ ወደ ስልጣን የወጣው በጦርነት እንደነበር ታሪክ አጥኝው ታደሰ ታምራት ይናገራል ኢየሩሳሌም በመስሊሞች በ1187ዓ.ም. ሲያዝ፣ ላሊበላ በአይነ ህሊናው እየሩሳሌምን እንደተመለከተና አዲስ እየሩሳሌምን በኢትዮጵያ ለመገንባት ፍላጎት እንዳደረበት በታሪክ ይጠቀሳል። ስለሆነም ለዚህ ተግባር አሁን ላሊበላ የሚባለውን ድንቅ የአለት ፍልፍል ከተማ ለማሰራት ተሰማራ። ከላሊበላ አቅድ አንጻር ይህ አዲሱ ከተማ ኢየሩሳሌምን መምሰል ስላለበት ብዙ ቦታዎቹ ከዚህ አቅድ አንጻር ተሰይመዋል። ለምሳሌ በአካባቢው የሚፈሰው ወንዝ ዮርዳኖስ ወንዝ በመባል ይታወቃል። አዲሱ ከተማ ሮሃ፣ ከ12ኛው እስከ 13ኛው ክፍለ ዘመን የኢትዮጵያ ዋና ከተማ በመሆን አገልግሏል። ላሊበላ እኒህን11አብያተ ክርስቲያናት እንዴት እንዳስገነባ ዝርዝር መረጃ የለም። በኋላ የተጻፈው ገድለ ላሊበላ እንደሚለው ቤተ ክርስቲያኖቹ በመላዕክት እርዳታ ብቻ ላሊበላ ከአለት እንደፈለፍላቸው ያሰፍራል ተጨማሪ ንባብ የኢትዮጵያ ነገሥታት

53965

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B5%E1%8D%8D%E1%8A%95

ስፍን

ስፍን በስነ-ህይወት ከጎራ በመቀጠል በሁለተኛ ደረጃ የሚገኝ ትልቅ የሥርአተ ምደባ እርከን ነው። ስፍኖች ክፍለስፍን ወደሚባሉ አነስ ወዳሉ ቡድኖች ይከፈላሉ።

21295

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%B0%E1%8B%8D%20%E1%8B%88%E1%88%AD%E1%89%85%20%E1%8A%A0%E1%8B%AB%E1%8B%B0%E1%88%9D%E1%89%85

የሰው ወርቅ አያደምቅ

የሰው ወርቅ አያደምቅ የአማርኛ ምሳሌ ነው። የሰው ወርቅ አያደምቅ የአርኛ ምሳሌ ነውু። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

13298

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%85%E1%88%AB%E1%89%B5

ጅራት

ጅራት ጡት አጥቢዎች እና ወፎች የቆሪ አጥንት እና የጀርባ አጥንት መጋጠሚያ አካባቢ የሚጀምር ቅጥያ አካል ነው። ምንም እንኳን ይህ ዓካል የተለመደው የጀርባ አጥንት ያላቸው እንስሳት ላይ ቢሆንም እንደ ጊንጥ ያሉ እንስሳትም ላይ ይገኛል። ሥነ ሕይወት ሥነ አካል

20889

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%9D%E1%88%86%E1%8A%95%20%E1%88%9B%E1%88%88%E1%89%B5%20%E1%8A%A8%E1%88%9E%E1%8A%9D%20%E1%8B%AB%E1%88%B5%E1%89%86%E1%8C%A5%E1%88%AB%E1%88%8D

ዝሆን ማለት ከሞኝ ያስቆጥራል

ዝሆን ማለት ከሞኝ ያስቆጥራል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዝሆን ማለት ከሞኝ ያስቆጥራል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

15493

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%9E%E1%8A%9D%20%E1%8B%98%E1%88%98%E1%8B%B5%20%E1%8A%A8%E1%88%8D%E1%8C%85%E1%88%85%20%E1%8A%A5%E1%8A%A9%E1%88%8D%20%E1%8A%A0%E1%8B%B5%E1%88%AD%E1%8C%88%E1%8A%9D%20%E1%8B%AD%E1%88%8B%E1%88%8D

ሞኝ ዘመድ ከልጅህ እኩል አድርገኝ ይላል

ሞኝ ዘመድ ከልጅህ እኩል አድርገኝ ይላል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ሞኝ እራሱን አያውቅም። መደብ : ተረትና ምሳሌ

20406

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8C%80%E1%88%AB%20%E1%88%88%E1%89%A3%E1%8A%A5%E1%8B%B5%20%E1%88%98%E1%8A%A8%E1%88%AB%20%E1%88%88%E1%8B%98%E1%88%98%E1%8B%B5

እንጀራ ለባእድ መከራ ለዘመድ

እንጀራ ለባእድ መከራ ለዘመድ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ

44341

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A1%E1%88%AD-%E1%8A%92%E1%8A%91%E1%88%AD%E1%89%B3

ኡር-ኒኑርታ

ኡር-ኒኑርታ በሱመር የኢሲን ሥርወ መንግሥት 6ኛው ንጉሥ ነበረ (1823-1806 ዓክልበ. የነገሠ)። በንጉሥ ሊፒት-እሽታር ውድቀት ዙፋኑን ያዘ። መጀመርያ ፭ የኢሲን ነገሥታት ሴማዊ (አሞራዊ) ስሞች ሲኖራቸው፤ «ኡር-ኒኑርታ» ግን ሱመርኛ ስም ነው። በሱመራዊ ነገሥታት ዝርዝር ላይ ፳፰ ዓመታት እንደ ነገሠ ሲለን ከዘመኑ ፲፭ የዓመት ስሞች ብቻ ይታወቃሉ። ከመጀመርያው ዓመቱ በቀር ግን የሌሎቹ ዓመታት () ቅድም-ተከተላቸው እርግጥኛ አይደለም። ከነዚህም መካከል ለምሳሌ፦ ፩ ፦ (1823 አክልበ. ግድም) «ኡር-ኒኑርታ ንጉሥ የሆነበት ዓመት» ፦ «የኒፑር ዜጎች ለዘላለም ነጻ ያወጣቸውበት፣ በአንገታቸውም የሸከመውን ግብር የፈታላቸውበት ዓመት» በአንዱ ዓመቱ () ኡር-ኒኑርታ ኒፑርን ከኢሲን ተወዳዳሪ ከላርሳ ግዛት እንዳስመለሰ ይመስላል። በ1809 ዓክልበ. የላርሳ ንጉሥ አቢሳሬ ኢሲንን እንዳሸነፈው ከራሱ ዓመት ስም ይታወቃል። ከዚህ በቀር ኡር-ኒኑርታ መስኖ እና ቦይ በማስቆፈሩ አሮንቃ ምድርን አስደረቀ። በዚህም ዘመን ሌሎች ነጻ ከተሞች የራሳቸውን ነገሥታትና ዓመት ስሞች ነበራቸው። የኢሊፕ-አኩሱም ንጉሥ ሃሊዩም ዓመት ስም () እና የኪሱራ ንጉሥ ማናባልቴኤል ዓመት ስም () ሁለቱም «ኡር-ኒኑርታ የተገደለበት ዓመት» ይባላሉ፤ ይህም 1806 ዓክልበ. ይሆናል። ልጁ ቡር-ሲን ተከተለ። ዋቢ ምንጮች የኢሲን ነገሥታት

50864

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%8E%E1%89%BD%E1%89%B5

ጎችት

መነጥብ ስያሜው የተወሰደው መነሻና ነጥብ ከሚሉ ሁለት የአማርኛ ቃላት ሲሆን የነገሮች / የህዋስና የአተም/ መነሻ ማለት ነው። በሥነ ሕይወት መነጥብ // በህዋስ ውስጥ ሐብለበራሂያዊ መስሪቃዎች የሚገኙበት የመረጃ ማዕከል ነው። በስነ አካል / ሥነ ሕይወት ኑክሌር ፊዚክስ

22691

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A3%E1%88%9D%E1%89%A3%E1%88%A9%E1%8B%B5

ኣምባሩድ

ኣምባሩድ () ኢትዮጵያ ውስጥ የሚገኝ ተክል ነው። የተክሉ ሳይንሳዊ ጸባይ በብዛት የሚገኝበት መልክዓ ምድር የተክሉ ጥቅም የኢትዮጵያ እጽዋት የኣውጥ ወገን

42783

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%89%B2%E1%8A%AB

አቲካ

አቲካ የግሪክ አገር ታሪካዊ ክፍል ነው። በአቲካ ውስጥ አቴና፣ ኤሌውሲስና ሌሎች ከተሞች ይገኛሉ። እያንዳንዱ ከተማ የራሱ መንግሥት ነበረው እንጂ አቲካ የተባበረው መንግስት አልነበረም። ጎረቤቶቹ ሜጋራ፣ ቦዮቲያ፣ እና ኤውቦያ ደሴት ናቸው። የአውሮፓ ታሪካዊ አገሮች

22105

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B5%E1%88%80%E1%8A%93%20%E1%8C%8C%E1%89%B3%20%E1%89%B0%E1%88%9F%E1%8C%8D%E1%89%B6%20%E1%8B%B5%E1%8A%95%E1%8C%8B%E1%8B%AD%E1%8A%93%20%E1%89%85%E1%88%8D%20%E1%89%B0%E1%88%9B%E1%89%B5%E1%89%B6%20%E1%8B%A8%E1%88%9B%E1%8B%AD%E1%88%86%E1%8A%95%20%E1%8A%90%E1%8B%8D%20%E1%8A%A8%E1%89%B6

ድሀና ጌታ ተሟግቶ ድንጋይና ቅል ተማትቶ የማይሆን ነው ከቶ

ድሀና ጌታ ተሟግቶ ድንጋይና ቅል ተማትቶ የማይሆን ነው ከቶ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ድሀና ጌታ ተሟግቶ ድንጋይና ቅል ተማትቶ የማይሆን ነው ከቶ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

49744

https://am.wikipedia.org/wiki/1%20%E1%88%99%E1%88%AD%E1%88%B2%E1%88%8A

1 ሙርሲሊ

1 ሙርሲሊ (ሙርሺሊሽ) ምናልባት 1536-1507 ዓክልበ. አካባቢ ከአያቱ 1 ሐቱሺሊ በኋላ በሐቱሳሽ (በሐቲ አገር ወይም የኬጥያውያን መንግሥት) የገዛ ንጉሥ ነበር። በ1 ሐቱሺሊ አዋጅ ሐቱሺሊ የሴት ልጁ ሐሽታያራ ልጅ ሙርሲሊን ወራሹን ያደርገዋል። የሙርሲሊ ንግሥት ካሊ ተባለች። በኋላ ንጉሡ ቴሌፒኑ በጻፈው የቴሌፒኑ ዐዋጅ በተባለው ሰነድ የሙርሲሊ ዘመን እንዲህ ይተረካል፦ «ሙርሲሊ በሐቱሻ (ሐትሳሽ) ንጉሥ በሆነበት ጊዜ፣ ልጆቹ፣ ወንድሞቹ፣ አማቶችሁ፣ ዘመዶቹና ጭፍሮቹ ደግሞ ተባበሩ። በኃይል ጠላት አገራት ተገዥ አደረጋቸው። አገሮቹን ወርሮ የባሕር ጠረፎች አደረጋቸው። ወደ ሐልፓ ሔዶ አጠፋው፣ የሐልፓንም ምርከኞችና ምርቶች ወደ ሐቱሻ አመጣ። በኋላ ወደ ባቢሎን ሔዶ ባቢሎንን አጠፋ፣ ሑርያውያንንም ድል አደረጋቸው፣ የባቢሎንም ምርከኞችና ምርቶች በሐቱሻ ጠበቀ።» እንዲሁም በባቢሎን ዜና መዋዕል «በሳምሱ-ዲታና ዘመን፣ ኬጥያውያን ወደ አካድ መጡ» ይላል። ከሥነ ቅርስ ሙርሲሊ ኪዙዋትናን (የበኋላ ኪልቅያ) እንዳሸነፈ ይታወቃል። የሐለብ (የያምኻድ መንግሥት መቀመጫ) እና የባቢሎን ዘመቻዎችን ያብራሩት ቅርሶች አሉ። በአንዱ ጽላት ዘንድ ሙርሲሊ በያምኻድ ላይ የአባቱን ደም ቂም ማብቀል ነበረበት። የባቢሎን ጥፋት የባቢሎኒያ መንግሥት ውድቀት ነበር። ከዚያ (1507 ዓክልበ.) ካሣውያን የተባሉት ሴማዊ ያልሆነ ብሔር ባቢሎኒያን ወረሩ። የባቢሎን ስም ወደ «ካራንዱኒያሽ» ቀየሩት፤ እዚያ የጨለማ ዘመን ሆነ። ሙርሲሊ ግን የባቢሎን ምርኮና የባቢሎን ጣዖት (ሕውልት ወይም ምስል) ዘርፎ ወደ ሐቱሳሽ ተመለሰ፣ በዚያውም ዓመት ሙርሲሊ በሤራ ተገደለ። የሤራው መሪ 1 ሐንቲሊ አዲስ ንጉሥ ሆነ፤ እሱም ንጉሣዊ «ዋንጫ ተሸካሚ» ሆኖ ነበር፣ እንዲሁም የሐንቲሊ ሚስት የሙርሲሊ እኅት ሐራፕሺሊ ነበረች። የኬጥያውያን ነገሥታት

16866

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%8D%E1%88%8C%E1%88%AE%E1%89%AA%E1%8B%A8%E1%88%9D

ፍሌሮቪየም

ፍሌሮቪየም () በየንጥረ ነገሮች ሠንጠረዥ ውስጥ ጊዜያዊ ኬሚካዊ ውክሉ እና አቶማዊ ቁጥሩ 114 ለሆነ ራዲዮ አክቲቭ ንጥረ ነገር የተሰጠ ጊዜያዊ ስያሜ ነው። የጥንተ፡ንጥር ጥናት (ኬሚስትሪ) ንጥረ ነገሮች

47307

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%80%E1%88%B5%E1%89%B5%E1%8A%95%20%E1%89%A2%E1%89%A0%E1%88%AD

ጀስትን ቢበር

ጀስትን ድሩ ቢበር (; ተወለደ ማርች ፩፣ ፲፱፺፬) ነው ካናዳዊ የፖፕ እና የአርኤንድቢ ዘፋኝ። የመጀመሪያ አልበሙ ማይ ዎርልድ 2.0 አስገኘለት የገበያ ስኬት የተቀመጠ አንደኝነት ላይ ከቢልቦርድ ፪፻ አልበሞች፤ ጀስትንን ያደርገዋል በጣሙን ወጣት የደረጃ ሰንጠረዡ ላይ ለመውጣት በ፵፯ አመታት ውስጥ። አልበሙ ያካትታልም በአለም አቀፍ ደረጃ ተቀባይነት ያገኘውን ነጠላ "ቤይቢ" ይህ ነጠላ ሆኗል ከምንጊዜም ከፍተኛ ከተመሰከሩ ነጠላዎች አንዱ በአሜሪካ። ሁለተኛ አልበሙ አንደር ዘ ሚስትልቶው ፡ የመጀመሪያው የገና አልበም ነበር በወንድ አንደኛ ለመሆን ከቢልቦርድ መቶ አልበሞች። በ፳፻፬፣ በሶስተኛ አልበሙ ብሊቭ ከዳንስ፡ፖፕጋ ተቶከረ ፡ ይህን አልበም ተከትሎም ጀስትን ቢበር ከህዝብ ጋር ያለው ግንኙነት በሻካራ ሁኔታ ተቀየረ በተለያዩ አከራካሪ እና በህጋዊ ጉዳዮቹ ምክኛት (በሁለት ሺ አምስት እና ስድስት አመት ውስጥ) ፡ እንዲያውም ሮልንግ እስቶን የተባለ ታዋቂ የመረጃ ድርጅርት ጀስትን ቢበርን "መጥፎ ልጅ" ብሎ ሰየመው በመጋቢት ሁለት ሺ ስድስት ጉዳዩ። ይሁን እንጂ ከሁለት ሺ ስምንት ጀምሮ ጀስትን ቢበር ተቀዳሚነቱን ለዳግም ህዝባዊ ግንኙነቱ ሲያውል ነበር ፡ ሲያውል ነበር ለአይምሮው ጤንነት። የካቲት ሁለት ሺ ስምንት ጂኪው የተባለ ታዋቂ የመረጃ ተቋም ስለ ጀስትን ቢበር ራስ ማደስ ተነሳሽነት አስመልክቶ ፅሑፍ ይዞ ሊወጣም ችሎ ነበር። አራተኛ አልበሙ ፐርፐዝ በ፳፻፯ ተለቀቀ አስቀደመ ነጠላ "ዌር አር ዩ ናው"ን ከዲጄ ቡድን ጃክ ዩጋ ፤ ነጠላው "ምርጥ ዳንስ ቅጂ"ን አሸነፈ በግራሚ። ፐርፐዝ አመረተ ሶስት ቁጥር አንድ ዘፈኖቹን "ዋት ዱ ዩ ሚን?"፣ "ሶሪ" እና "ሎቭ ዩርሰልፍ"። በዩናይትድ ኪንግደም ሶስት ዘፈኖችን በተከታታይ ከ፩-፫ በማስመዝገብ በታሪክ የመጀመሪያው አርቲስት ሆነ። በ፳፻፰ እና ፱ መካከል ጀስትን ቢበር የተለያዩ፣ አያሌ ስራዎች በጣምራ ሰራ ስራዎች ይካተታሉ "አይ አም ዘ ዋን" እና "ደስፓሲቶ" አንደኛው አንድ ላይ ከሆነ አንድ ሳምንት በኋላ ሁለተኛው አንደኝነት ላይ ተቀመጠ ከቢልቦርድ። በ"ደስፖሲቶ" ጀስትን አሸነፈ የመጀመሪያውን የላቲን ግራሚ ሽልማቱን። በ፳፻፲፪ ጀስትን ለቀቀ የካንትሪ ስልተ ሙዚቃ ዘፈን "ተን ታውዘንድ አወርስ" አሸነፈም ጥንድ/ቡድን በተሰኘ ፈርጅ ግራሚን። አራተኛ አልበሙን ከለቀቀ አምስት አመት በኋላ ጀስትን በ፳፻፲፪ አምስተኛ አልበሙን በተለየ የሙዚቃ አቀራረብ ለቀቀ ከአልበሙም እነዚህ የአርኤንድቢ ሙዚቃዎች አምስት ውስጥ ሊገቡለት ቻሉ ፡ "የሚ" እና "እንተንሽንስ"። ጀስትን ቢበር ነው ከአለም ምርጥ ሻጭ የሙዚቃ አርቲስቶች አንዱ ሽጦ ከአንድ መቶ ሀምሳ ሚልየን በላይ ቅጂዎች በአለም። በሶስት የአልማዝ ምስክሮች ተከብሯል በርኮርዲን ኢንደስትሪ አሶስዬን ኦቭ አሜሪካ፣ በዘፈኖቹ-"ቤይቢ"፣ "ሶሪ" እና "ደስፓሲቶ"። አያሌ ሽልማቶችን ሊያገኝ ችሏል ተካተው፦ ሀያ ሶስት የአለም ጊነስ ሪከርድ፣ ሀያ ሶስት የቲን ቾይስ ሽልማቶች፣ ሁለት የግራሚ ሽልማቶች፣ ሀያ የቢልቦርድ ሽልማቶች፣ ስምንት የአሜሪከን ሚውዚክ ሽልማቶች፣ ሁለት የብርት ሽልማቶች፣ አራት የኤምቲቪ ሚውዚክ ቪድዮ ሽልማቶች እና የላቲን ግራሚ ሽልማት። ታይም በአለም ከፍተኛ ተፅእኖ ፈጣሪያን ብሎ ከዘረዘራቸው ሰዎች ውስጥ ጀስትን ቢበር አንዱ ነበር በሁለት ሺ ሶስት። ፎርብስ በጣም ሀይል ያላቸው ብሎ ከዘረዘራቸው ዝነኞች አስር ውስጥ ሊገባም ችሎ ነበር በ፳፻፫፣ ፬፣ እና ፭።

22966

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8B%93%E1%8D%84%20%E1%88%A0%E1%88%AD%E1%8D%80%20%E1%8B%B5%E1%8A%95%E1%8C%8D%E1%88%8D%20%E1%8B%9C%E1%8A%93%20%E1%88%98%E1%8B%8B%E1%8B%95%E1%88%8D

የዓፄ ሠርፀ ድንግል ዜና መዋዕል

የዓፄ ሠርፀ ድንግል ዜና መዋዕል (ማለቱ ታሪክ፡ ንጉሠ፡ ሠርፀ፡ ድንግል) በንጉሱ ሠርፀ ድንግል ዘመን በግዕዝ እንደተጻፈና በኮንቲ ሮሲኒ ወደ ጣሊያንኛ እንደተተረጎመ ፣ በጣሊያን አገር እንደታተመ ከጎን ቀርቧል። ይህ መጽሃፍ የአጼ ሚናስ ልጅ የነበሩትን የአጼ ሠርፀ ድንግልን ዘመን ያትታል ። ሠርፀ ድንግል የኢትዮጵያ ዜና መዋዕል

48815

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%B6%E1%88%88%E1%88%9A

ቶለሚ

ክላውዲዮስ ቶለሚ (ገላውዴዎስ በጥሊሞስ) ከ92 እስከ 160 ዓም ያህል ድረስ በእስክንድርያ ግብጽ የኖረ ዝነኛ ካርታ ሠሪ፣ የሥነ ቁጥርና የሥነ ፈለክ ሊቅ ነበረ። ዜግነቱ የሮሜ መንግሥት ዜጋ ሲሆን የጻፈበት ቋንቋ ግሪክኛ ነበር። የግብፅ ታሪክ ሒሳብ ተመራማሪዎች የአፍሪካ ጸሓፊዎች የሮሜ ሰዎች‎

21891

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AD%E1%88%86%E1%8A%95%20%E1%89%A2%E1%88%86%E1%8A%95%20%E1%8B%9D%E1%88%86%E1%8A%95%20%E1%8B%AD%E1%89%A0%E1%88%8B%20%E1%89%A2%E1%88%86%E1%8A%95

ይሆን ቢሆን ዝሆን ይበላ ቢሆን

ይሆን ቢሆን ዝሆን ይበላ ቢሆን የአማርኛ ምሳሌ ነው። ይሆን ቢሆን ዝሆን ይበላ ቢሆን የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

50984

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A5%E1%88%A9%E1%8A%AD%20%E1%88%8A%E1%8C%80%E1%88%AD%E1%89%B5%E1%8B%89%E1%8B%B5

ብሩክ ሊጀርትዉድ

ብሩክ ጋብሪኤል ሊጀርትዉድ (ላቲን፡ ) (የተወለዱት እ.ኤ.አ. ታህሳስ 15 ቀን 1983 ነው) በመድረክ ስማቸው ብሩክ ፍሬዘር በተሻለ ይታወቃሉ፣ ኒውዚላንዳዊ የወንጌል ዘማሪ እና የዜማ ደራሲ ሲሆኑ 2010 በተለቀቀው ነጠላ ዘማቸው ማለትም “ሰምትንግ ኢን ዘ ዌተር” በደምብ ይታወቃሉ። ፍሬዘር ከ ዉድ + ቦን ጋር የመቅረጫ ውል ከመፈራረማቸው በፊት ዋት ቱ ዱ ዊዝ ደይላይት እና አልበርታይን የተሰኙ ሁለት የስቱዲዮ አልበሞችን በኮሎምቢያ ሪከርድስ አውጥቶ ነበር። ሦስተኛው የስቱዲዮ አልበም ፍላግስ፣ እ.ኤ.አ. በ 2010 የተለቀቀ ሲሆን እስከዛሬም በጣም ስኬታማ አልበማቸው ነው። በጣም የቅርብ ጊዜው አልበማቸው፣ ብሩታል ሮማንቲክ በህዳር 2014 በቫግራንት ሪከርድስ ተለቋል። ፍሬዘር እ.ኤ.አ. ከ 2005 እስከ 2010 የአውስትራሊያ ክርስቲያናዊ የሙዚቃ ቡድን የሆነውን የሂልሰንግ ዎርሺፕ አባል ሆኑ፤ በጋቢቻ ስማችው ማለትም በብሩክ ሊጀርትዉድ ለተመዘገበው “ዋት ኤ ቢዩትፉል ኔም” የተሰኘ እና ለግራሚ አሸናፊነት ያበቃቸውን መዝሙር ደራሲ እና መሪ ድምፃዊ ከነበሩበት እ.ኤ.አ. 2016 ጀምሮ እንደገና ቡድኑን ተቀላቅለዋል። “ዩ ሰይ ዐይ ኤም” እና “ዐዌክ ማይ ሶል” ጭምሮ በፍሬዘር የተፃፉ ብዙ ታዋቂ መዝሙሮች አሉ። በሕይወት ያሉ ሰዎች 1983 ልደት የወንጌል ዘማሪያን

31150

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%8A%E1%8B%AB%E1%8A%95%E1%8C%8D

ኊያንግ

ኊያንግ በኮሪያ የነገሠ ንጉሥ ነበር። ዋቢ መጽሐፍት የኮሪያ ነገሥታት

49322

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A6%E1%88%AD%E1%8A%AA%E1%8B%B5

ኦርኪድ

ኦርኪድ የአባቢ ተክል አይነት ሲሆን የአንድክክ መደብ ውስጥ የሆነ በጣም ሰፊ አስተኔ ነው። በዚሁ አስተኔ 763 ወገኖችና 28,000 ያህል ልዩ ልዩ ዝርዮች አሉ። ከነዚህ 168 ዝርዮች ያህል በኢትዮጵያ ይኖራሉ። ኦርኪዶች በጣም ብዙ የተለያዩና ውስብስብ አበቦች አይነቶች አሉዋቸው። በተለይ ስለ አበቦቹ ይታወቃሉ፣ ሆኖም ቫኒላ (የምግብ ጻዕም የሚሰጥ ተክል) ደግሞ በዚሁ አስተኔ ውስጥ አለ።

13268

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%88%8C%20%E1%8A%A0%E1%88%8B%E1%88%8C

አሌ አላሌ

አሌ ሆይ አላሌ ሆይ ልጆች እግራቸውን ዘርግተው በመደዳ መሬት /ወለል ላይ ይቀመጣሉ። አጫዋች ወይም ከተጫዋቾቹ አንዱ የግር ጠቋሚ ይሆንና በሚዘመረው አንድ ቃል አንድ እግር ይጠቁማል። በመጨረሻው ቃል የሚጠቆመው እግር ይሰበሰብና ከጨዋታ (ከጥቆማ) ውጪ ይሆናል። ጨዋታው እየተደጋገመ ሁለቱም እግሩ የተጠቆመበት (ቁልቢት ያረፈችበት) ልጅ ከጨዋታው ይወጣል። እንዲህ እየተባለ አንድ ልጅ እስኪቀርና አሸናፊ እስኪሆን ጨዋታው ይቀጥላል። አሌ ሆይ አላሌ ሆይ ገረዴን አያችሁ ወይ ገረዴን ማርያም ስማ በርኩማ አሸክማ በርኩማ የዳገቴ የሸማ ቅዳዶቴ ቀድጄ ቀዳድጄ ሰጠኋት ላበልጄ አበልጅ ብትወደኝ ጨረቃ ሳመችኝ ጨረቃ ድንቡል ቦቃ አጤ ቤት ገባች አውቃ አጤ ቤት ያሉ ልጆች ፈተጉ ፈታተጉ በቁልቢት አስቀመጡ ከስንዴ ቆሎ ከዳቦ ቆሎ ይችን ትተሽ ይቺን አንሺ ቶሎ አሌሆይ .......... አንድ እግር ይጠቆማል አላሌሆይ ........ ሁለተኛ እገር ይጠቆማል .. ገረዴን ..............3ኛ እግር አያችሁ ወይ ....4ኛ እግር .....እንዲህ እያለ ይቀጥላል ይችን አንሺ ቶሎ ተብሎ የተጠቆመው እግር ይሰበሰባል፤ የተሰበሰበው እግር ከጨዋታ ውጪ ነው አይጠቆምም። ጨዋታው ይደገማል ። ጨዋታው ከወጣው እግር ቀጥሎ ባለው እግር እንደገና ይጀምራል ። ሁለቱም እግሮቹ የተጠቆሙበት ከጨዋታ ይወጣል ። ሁሉ ወጥተው አንድ አሸናፊ ልጅ ብቻ እስከሚቀር ይቀጥላል ። ልጆቹ ግጥሙን አውቀው ሁሉም ባንድ ላይ ሲሉት ደማቅ ጨዋታ ይወጣዋል ። አዘማመሩ እንደ «ሀ -ግዕዝ ሁ -ካዕብ» አባባል ዜማ ነው

51007

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%90%E1%8D%8B%E1%88%B1%20%E1%8D%8D%E1%88%8D%E1%88%9A%E1%8B%AB

የነፋሱ ፍልሚያ

የነፋሱ ፍልሚያ በጃን ፊሊፕ ዌይል የተመራ ወይም ዳይሬክት የተደረገ የ 2019 የኢትዮጵያ ድራማ ፊልም ነው። በ 92 ኛው የአካዳሚ አዋርድስ ለምርጥ አለምአቀፍ ፊቼር ፊልም የኢትዮጵያ መግቢያ ሆኖ የተመረጠ ቢሆንም ለዕጩነት አልቀረበም ነበር። ሁለት ወንድማማቾች በየራሳቸው መንገድ ተጠምደዋል። አንደኛው አትሌት የመሆን ህልሙን አንግቧል ሌላኛው ደግም ፎቶ አንሺ። የሁለቱም ለየቅል ነው ሩጫው አንድ ቦታ ላይ እስከሚገናኙ። የኢትዮጵያ ፊልሞች የ2019 ፊልሞች

20425

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8C%8D%E1%8B%B3%20%E1%8D%8A%E1%89%B5%20%E1%8B%88%E1%88%AD%E1%89%85%20%E1%8A%8B%E1%88%8B%20%E1%89%A5%E1%88%AD%20%E1%8A%8B%E1%88%8B%20%E1%89%A5%E1%88%A8%E1%89%B5%20%E1%8A%8B%E1%88%8B%20%E1%8C%A8%E1%88%AD%E1%89%85

እንግዳ ፊት ወርቅ ኋላ ብር ኋላ ብረት ኋላ ጨርቅ

እንግዳ ፊት ወርቅ ኋላ ብር ኋላ ብረት ኋላ ጨርቅ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ

14597

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%98%E1%8C%80%E1%88%98%E1%88%AA%E1%8B%AB%E1%8B%8D%20%E1%8B%A8%E1%8B%93%E1%88%88%E1%88%9D%20%E1%8C%A6%E1%88%AD%E1%8A%90%E1%89%B5

የመጀመሪያው የዓለም ጦርነት

የመጀመሪያው የዓለም ጦርነት በአውሮፓ አገሮች መኻል ከ ፲፱፻፮ ዓ/ም እስከ ፲፱፻፲፩ ዓ/ም መግቢያ፣ ለአራት ዓመታት የተካሄደ ጦርነት ነው። ይኼ ግጭት የዘመኑ ኃያላን አገራት በሁለት ተቃራኒ ወገን ተሰልፈው ያካሄዱት ግብግብ ሲሆን እስከ ሰባ ሚሊዮን ታጣቂዎች የተካፈሉበትና እስከ አስራ አምስት ሚሊዮን አውሮፓውያን ሕይወታቸውን ያጡበት ትልቅ ጦርነት ነው። ለጦርነቱ ቅስቀሳ ብዙ ምክንያቶች በታሪክ ምሑራን ይጠቀሳሉ። ዓቢይ ከሚባሉት ነገሮች ግን የወቅቱ ኃያላን መንግሥታት የውጭ ጉዳይ ተልዕኮዎች ሲሆኑ የክብሪቱ መጫሪያ ምክንያት ግን የ አውስትሪያ እና ሁንጋሪያው ዘውድ አልጋወራሽ፣ አውስትሪያዊው አርች ዱክ ፍራንዝ ፈርዲናንድ በዩጎዝላቪያዊ ነፍሰ ገዳይ እጅ ሰኔ ፳፩ ቀን ፲፱፻፮ ዓ/ም መገደል ነው። የሳቸውን መገደል ምክንያት በማድረግ የ አውስትሪያ እና ሁንጋሪያ ንጉሠ ነገሥት መንግሥት ለ ሰርቢያ ንጉዛት ሊያሟሉት የማይችሉትን፣ አስር ነጥብ ያዘለ የእላፊ ገደብ () ማስጠንቀቂያ ይሰጡና ገደቡ ሲያልፍ ቅድሚያውን እንደወጠኑት በሰርቢያ ላይ የጦር አዋጅ አወጁ። ይሄም የታቀደ ትንኮሳ ከአስር ዓመታት በፊት ተመሥርተው የነበሩትን ብዙ የትብብር ውሎችን የሚያንቀሳቅስ ሁኔታ ስለነበረ በጥቂት ሳምንታት ውስጥ ሁሉንም ኃያላን መንግሥታት ጦርነቱ ላይ ተሳታፊ እንዲሆኑ አስገደዳቸው። እያንዳንዳቸው ደግሞ በዓለም ዙሪያ የሚያስተዳድሯቸው ቅኝ ግዛቶች ስለነበሯቸው እነዚህንም ቅኝ ግዛቶች በዚሁ ግብግብ ተሳታፊ አደረጋቸው። የጦርነቱ መግቢያ የጦርነቱ ትርዒት የተከፈተው የአውስትሪያ እና ሁንጋሪያ ሠራዊት ሰርቢያን ሲወሩ አጋራቸው የአለማኛ መንግሥት ደግሞ ቤልጂግን፣ ሉክሳምቡርግን እና ፈረንሳይን ወረረ። በተቃራኒው ደግሞ የሩሲያ ሠራዊት የምዕራብ አለማኛን ግዛት ይወራሉ። የኦቶማን ንጉሠ ነገሥት ሠራዊት ደግሞ ወዲያው ጦርነቱ ውስጥ ሲገባ በቀጣዩ ዓመት ኢጣልያና ቡልጋሪያ ተከትለው ገቡበት። የሩሲያ ሠራዊት ለሦስት ዓመታት ከተዋጋ በኋላ የጥቅምት አብዮት በ፲፱፻፲ ዓ/ም ሲፈነዳ ከዚህ ታላቅ ጦርነት ወጣ። የአለማኛ ሠራዊት በ፲፱፻፻፲ ዓ/ም የምዕራብ የጦርነቱን ግንባር ማጥቃት ከጀመሩ በኋላ የአሜሪካ ሠራዊት ከአጋሮቹ ጋር ሲሰለፍ፣ የምዕራብ አገሮች ቡድን አለማኞቹን በማጥቃት እያቸነፏቸው መጡ። መጨረሻ ላይ ተሸናፊው የአለማኛ ሠራዊት መሸነፉን አምኖ ኅዳር ፩ ቀን ፲፱፻፲፩ ዓ/ም የእጅ መስጫ ውል ሲፈርም፤ ሰኔ ፲፱ ቀን ፲፱፻፮ ዓ/ም የተለኮሰው ጦርነት አከተመ። አብሮትም የአውስትሪያ እና ሁንጋሪያ ግዛት፣ የኦቶማን ግዛት ሲጠፉ የጀርመን እና የሩሲያ ኃያልነት በፖለቲካም ሆነ በጉልበት ተደምስሰው የአራቱንም ቅኝ ግዛቶች አሸናፊዎቹ እንግሊዝ እና ፈረንሳይ ተከፋፈሏቸው። የአንደኛው ዓለም ጦርነት ተስቦ የቀድሞ ኃያላን መንግሥታትትን ውድመት ያስከተለ ክስተት ከመሆኑም ሌላ፤ በመካከለኛ አውሮፓ የብዙ ትናንሽ ሉዓላዊ አገሮችን መወለድ፤ የዓለም መንግሥታት ማኅበርን መቋቋሚያ መንስዔ፤ ከሁሉም በላይ ግን በአውሮፓ አኅጉር የብሔራዊነትን መንፈስ የቀሰቀሰና የጀርመን ሽንፈትን ያረጋገጠው የቬርሳይ ውል () በጀርመኖች ላይ ያስከተለው የጭቆና ስሜት አገራችን ኢትዮጵያ በ፲፱፻፳፰ ዓ/ም በፋሽስት ኢጣልያ በግፍ ስትወረር የተለኮሰውን የሁለተኛው የዓለም ጦርነት መነሻ ምክንያት መሆኑ ነው። ዋቢ ምንጮች የውጭ መያያዣ

2492

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%88%8D%E1%8D%8D

አልፍ

አ ኡ ኢ ኣ ኤ እ ኦ ኧ አልፍ (ወይም አሌፍ) በአቡጊዳ ተራ መጀመርያው ፊደል ነው። እንዲሁም በከነዓን በአራማያ በዕብራይስጥና በሶርያ ፊደሎች መጀመርያው ፊደል አሌፍ ይባላል። በዓረብኛ ፊደል ደግሞ መጀመርያው ፊደል አሊፍ ሲሆን በግሪክም አልፋ ይባላል። በመጀመርያ በግዕዝ የዚህ ምልክት ምክንያት ተፈናጣሪ ተናባቢ ድምጽ ለማመልከት ነበር። ይህ ድምጽ ፍች «ነዛሪ የጉሮሮ እግድ» ይባላል። በዛሬው አማርኛ ግን ምንም ተናባቢ ሳይኖር አናባቢ ብቻ ሊያመለከት ይችላል። (በዘመናዊ ዕብራይስጥም «አሌፍ» እንዲህ ይጠቅማል።) በዚህ ጥቅም በአማርኛ አጻጻፍ ብዙ ጊዜ ከዐይን (ዐ) ጋራ ሊለዋውጥ ይችላል። በአረብኛ ደግሞ «አሊፍ» ከጥንት ተፈናጣሪ ተናባቢ ድምጽ ነበር። በኋላ ግን 'አ' የሚለውን አናባቢ ብቻ ሊያመልከት መጣ። ስለዚህ ነዛሪ የጉሮሮ እግድ ለመጻፍ ሌላ አዲስ ፊደል «ኅምዛ» ተፈጠረ። በመጀመርያው (ግዕዝ) ቅርጽ (አ) በልሳነ ግዕዝ እንደ ሌሎቹ ፊደላት የ«ኸ» አናባቢ ድምጽ ሆነው ነበር፤ በአማርኛ ግን ድምጹ እንደ አራተኛው (ራብዕ) ቅርጽ (ኣ) አንድላይ ነው። ቢሆንም አንዳንዴ በባዕድ ቃላት ይህ አናባቢ በቃል መጀመርያ ሲጋጠም «ኧ» የሚለው ልዩ ፊደል አለ። የአልፍ መነሻ ከቅድመ-ሴማዊ ጽሕፈት እንደ ሆነ ይታስባል። በዚህ ጽሕፈት ፊደሉ የበሬ ራስ ስዕል መስለ። በዘመናዊ ዕብራይስጥም እስካሁን «አሉፍ» ማለት «ከብት» ማለት ነው። ለዚህም ተመሳሳይ የግብጽ ሀይሮግሊፍ «ኢሕ» ነበር። የከነዓን «አሌፍ» እንዲሁም ከዚህ ምልክት ተወስዶ በዚያ መንገድ የዕብራይስጥና የአራማያ «አሌፍ» የአረብኛም «አሊፍ» ወለደ። ከዚህ በላይ የግሪክ አልፋቤት «አልፋ» () አባት ሆነ, እሱም የላቲን አልፋቤት () ወላጅ ሆነ። ስለዚህ እነዚህ ሁሉ የአልፍ ሩቅ ዘመዶች ሊባሉ ይቻላል። በተጨማሪ የግዕዝ ቁጥር ፩ ከግሪኩ በመወሰዱ የ«አ» ዘመድ ነው።

52313

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%92.%E1%8B%B2.%E1%8A%A4%E1%8D%8D

ፒ.ዲ.ኤፍ

ተረት እና ምሳሌዎች ለህይወት አስተምህሮ ወሳኝ ሚና አላቸው ትናንት አበው በተለያዩ የህይወት ተሞክሮዎች በቃላት ለመግለጽ ከበድ በሚሉት ቃላት በውብ ቃላት በተረትና ምሳሌ ሰነደው ጥበብ አስተምህሮው ለነገው ትውልድ ማስታወሻ አበርክተው አልፈዋል ።የአበው በረከትን ማይረዳ የደመነፍስ ትውልድ ትርጉም አልባ ህይወት መኖሩን ተስፋ ብሎት ከአበው በስተጀርባ ሁኖ የተሰራን ያፈርሳል የነገ አሻረው የተባለሸ ታሪክ ለትውልድ ማስረከብ ሁኖበት አንዱ በብሄር ሌላው በእምነት አልያም በቋንቋ እያሰበ በመጥፎ ሱስ በተጠቀው ጭንቅላቱ ታሪክህን ወግህን ባህልን ማንነትን በቅፁ ሳይረዳ የተባላሸውን ሰነድ በምዕራባውያን ተረትና ምሳሌ እያጠቃሱ የወሽት ደራሲዎች አበርክቶ ሁኗል ።