id
stringlengths
6
89
url
stringlengths
39
139
title
stringlengths
8
103
summary
stringlengths
0
1.02k
text
stringlengths
123
164k
prefix_text
stringlengths
134
164k
input_ids
sequence
attention_mask
sequence
labels
sequence
vietnam-45983080
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-45983080
GS Chu Hảo bị đề nghị kỷ luật vì 'tự diễn biến'
Tại Việt Nam, Ủy ban Kiểm tra Trung ương của Đảng Cộng sản vừa thông báo ông Chu Hảo, Giám đốc kiêm Tổng biên tập Nhà xuất bản Tri thức bị "đề nghị xem xét, thi hành kỷ luật" vì những 'vi phạm nghiêm trọng'.
Ảnh chụp Giáo sư Chu Hảo hồi năm 2010. Kết luận của Uỷ ban Kiểm tra Trung ương hôm 25/10 viết: "Với cương vị là Giám đốc - Tổng biên tập, đồng chí Chu Hảo chịu trách nhiệm chính về việc Nhà xuất bản Tri thức xuất bản một số cuốn sách có nội dung trái với quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước, vi phạm Luật Xuất bản, bị cơ quan chức năng xử lý, thu hồi và tiêu hủy". "Từng giữ chức vụ Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, đồng chí đã vi phạm Quy định về những điều đảng viên không được làm, có những bài viết, phát ngôn có nội dung trái với Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; đồng chí đã suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, 'tự diễn biến', 'tự chuyển hóa'. Vi phạm, khuyết điểm của đồng chí Chu Hảo là rất nghiêm trọng, làm ảnh hưởng đến uy tín của tổ chức đảng, tác động xấu tới tư tưởng xã hội, đến mức phải xem xét, thi hành kỷ luật". Tin này nhanh chóng được chia sẻ trên mạng xã hội. Có người chia buồn với ông về tin này trong lúc những người khác chúc mừng ông đã 'về với nhân dân'. Tên các cuốn sách được cho là 'nhạy cảm' được xuất bản bởi Nhà xuất bản Tri thức cũng được nhiều người nhắc đến. 'Đối trọng, không đối lập' Trong một cuộc phỏng vấn hiếm hoi với BBC tháng 9/2017, GS. Chu Hảo bộc lộ quan điểm của ông: "Bên cạnh nhà nước, doanh nghiệp, thì xã hội dân sự có thể là chìa khóa dẫn đến những áp lực để thay đổi thể chế. "Tôi nghĩ nếu tầng lớp trí thức chân chính, có tấm lòng với đất nước, trong ngoài nước, xây dựng ở Việt Nam một xã hội dân sự lành mạnh, làm đối trọng chứ không phải đối lập với chính quyền, để từng bước ép buộc chính quyền phải mở rộng dân chủ hơn. Từng bước làm cho người dân hiểu quyền làm người, quyền công dân, hiểu được đòi hỏi chính đáng của mình nhưng cũng phải biết nghĩa vụ thật sự của mình đối với đất nước. Và sẽ dùng lá phiếu chân chính của mình để lựa chọn tầng lớp lãnh đạo ngày một tử tế hơn." "Theo tôi đấy là con đường chúng ta phải đi đến chứ không phải là vận động bạo lực, vận động lật đổ - những con đường đó đều bế tắc. "Có lẽ tôi là một trong những người thế hệ sau kiên trì đi theo con đường của cụ Phan Chu Trinh." Chuyên gia Phạm Chi Lan và GS. Chu Hào bình luận về phát triển và cải cách tư duy ở VN. 'Người trí thức đích thực' Facebooker Ngô Thị Kim Cúc viết: CHIA SẺ CÙNG ANH CHU HẢO, NGƯỜI TRÍ THỨC ĐÍCH THỰC" và dẫn lại nội dung Thông báo của Ủy ban Kiểm tra trung ương chiều 25/10/2018 Nhà báo Hồ Bất Khuất viết trên dòng trạng thái: "TÔI ĐAU ĐỚN KHI ĐỌC " Xuất bản sách, phát ngôn trái chủ trương, ông Chu Hảo bị kỷ luật". Phải nói thế này: Tôi nhìn thấy anh Chu Hảo nhiều lần nhưng chưa bao giờ trò chuyện. Tôi chỉ ngưỡng mộ anh Chu Hảo qua những việc anh làm. Anh Chu Hảo là một trí thức, anh phải đóng góp cho đất nước, cho dân tộc, cho xã hội với tư cách ấy. Sách trái chủ trương (tôi không cần phải nói rõ chủ trương của ai, nó như thế nào) nhưng cung cấp kiến thức để con người sống đàng hoàng, tử tế hơn - nghĩa là những quyển sách có nội dung tốt, vì sự tiến bộ của loài người. Anh Chu Hảo bị kỷ luật có lẽ vì anh vẫn tham gia một tổ chức chính trị nào đấy làm hạn chế tự do của anh. Theo nhiều người hiểu thì anh vẫn là đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam nên mới bị kỷ luật theo điều lệ của đảng này. Đã khá lâu rồi, tôi hiểu để làm người tự do thì không nên tham gia một tổ chức chính trị nào đấy. Những người xuất sắc nhất của nước Mỹ, có đóng góp lớn cho sự phát triển (chủ yếu trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, kinh tế, xã hội...) là những người tự do, không tham gia các đảng phái chính trị. Theo tôi, anh Chu Hảo chỉ cần làm đơn xin ra khỏi Đảng, trở thành người tự do. Khi đó, anh có thể đóng góp cho sự phát triển đất nước, xã hội với tư cách là người tự do. Tôi tin vào trí thức và nhân cách của anh Chu Hảo." Ông Chu Hảo cầm cuốn sách "Dân chủ và Giáo dục' của tác giả John Dewey do Nhà xuất bản Tri thức phát hành 'Người đấu tranh cho tiến bộ xã hội' Luật sư Luân Lê trên Facebook cá nhân ca ngợi ông Chu Hảo là "người lên tiếng đấu tranh rất nhiều cho những vấn đề tiến bộ xã hội, trong đó có các bản kiến nghị bãi bỏ các điều luật, chính sách phản khoa học ảnh hưởng đến doanh nghiệp, nền kinh tế cũng như ký thư phản đối và đề nghị Quốc hội hoãn thông qua Luật Đặc khu." "Ông là một đảng viên đảng cộng sản, mặc dù vậy ông là một người tốt, có trách nhiệm với người dân và đất nước. Ông hiện đang là Giám đốc nhà xuất bản tri thức, nơi cho ra lò rất nhiều cuốn sách có giá trị về nhiều thể loại trong đó có chính trị, triết học, kinh tế mà có những lời phê phán kịch liệt và không khoan nhượng chủ nghĩa xã hội hay chủ nghĩa cộng sản. Và Ông đã vừa bị Uỷ ban Kiểm tra trung ương của đảng cộng sản kỷ luật vì đã "tự diễn biến, tự chuyển hoá, suy thoái về tư tưởng, đạo đức, lối sống. Xuất bản sách, phát ngôn đi ngược lại quan điểm, tư tưởng và đường lối của Đảng và Nhà nước. Đã vi phạm vào các điều mà đảng viên không được làm". Tuy nhiên, việc kỷ luật Ông chỉ khiến đảng càng dễ trở nên tổn thương nhiều hơn nữa, vì khi Ông không còn đứng trong hàng ngũ đảng thì Ông càng có sức mạnh hơn với nhân dân và tiếng nói của mình mà không còn bị trói buộc và kìm kẹp bởi chiếc áo đảng Ông đã từng khoác nữa." 'Sẽ được nhân dân chào đón' "Bác ạ, bác chỉ nói thẳng nói thật nhưng lại là vi phạm những điều đảng viên không được làm nên mới bị kỷ luật! Thôi, giũ áo phủi tay mà về với dân luôn đi bác! Luôn kính trọng bác", Facebooker Nguyễn Thị Oanh viết chiều 25/10. Còn Nguyễn Trường Sơn cảm ơn Giáo sư Chu Hảo về những cuốn sách và buổi hội thảo ông nhận trách nhiệm xuất bản và tổ chức. Giáo sư Chu Hảo sinh năm 1940, theo truyền thông Việt Nam. Ông từng giữ chức Thứ trưởng Bộ Khoa học công nghệ từ năm 1996 đến 2005. Năm 2005, ông xin nghỉ hưu trước thời hạn. Từ đó đến nay, ông là Giám đốc Nhà xuất bản Tri thức và Phó hiệu trưởng Đại học Phan Châu Trinh.
summarize: Ảnh chụp Giáo sư Chu Hảo hồi năm 2010. Kết luận của Uỷ ban Kiểm tra Trung ương hôm 25/10 viết: "Với cương vị là Giám đốc - Tổng biên tập, đồng chí Chu Hảo chịu trách nhiệm chính về việc Nhà xuất bản Tri thức xuất bản một số cuốn sách có nội dung trái với quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước, vi phạm Luật Xuất bản, bị cơ quan chức năng xử lý, thu hồi và tiêu hủy". "Từng giữ chức vụ Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, đồng chí đã vi phạm Quy định về những điều đảng viên không được làm, có những bài viết, phát ngôn có nội dung trái với Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; đồng chí đã suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, 'tự diễn biến', 'tự chuyển hóa'. Vi phạm, khuyết điểm của đồng chí Chu Hảo là rất nghiêm trọng, làm ảnh hưởng đến uy tín của tổ chức đảng, tác động xấu tới tư tưởng xã hội, đến mức phải xem xét, thi hành kỷ luật". Tin này nhanh chóng được chia sẻ trên mạng xã hội. Có người chia buồn với ông về tin này trong lúc những người khác chúc mừng ông đã 'về với nhân dân'. Tên các cuốn sách được cho là 'nhạy cảm' được xuất bản bởi Nhà xuất bản Tri thức cũng được nhiều người nhắc đến. 'Đối trọng, không đối lập' Trong một cuộc phỏng vấn hiếm hoi với BBC tháng 9/2017, GS. Chu Hảo bộc lộ quan điểm của ông: "Bên cạnh nhà nước, doanh nghiệp, thì xã hội dân sự có thể là chìa khóa dẫn đến những áp lực để thay đổi thể chế. "Tôi nghĩ nếu tầng lớp trí thức chân chính, có tấm lòng với đất nước, trong ngoài nước, xây dựng ở Việt Nam một xã hội dân sự lành mạnh, làm đối trọng chứ không phải đối lập với chính quyền, để từng bước ép buộc chính quyền phải mở rộng dân chủ hơn. Từng bước làm cho người dân hiểu quyền làm người, quyền công dân, hiểu được đòi hỏi chính đáng của mình nhưng cũng phải biết nghĩa vụ thật sự của mình đối với đất nước. Và sẽ dùng lá phiếu chân chính của mình để lựa chọn tầng lớp lãnh đạo ngày một tử tế hơn." "Theo tôi đấy là con đường chúng ta phải đi đến chứ không phải là vận động bạo lực, vận động lật đổ - những con đường đó đều bế tắc. "Có lẽ tôi là một trong những người thế hệ sau kiên trì đi theo con đường của cụ Phan Chu Trinh." Chuyên gia Phạm Chi Lan và GS. Chu Hào bình luận về phát triển và cải cách tư duy ở VN. 'Người trí thức đích thực' Facebooker Ngô Thị Kim Cúc viết: CHIA SẺ CÙNG ANH CHU HẢO, NGƯỜI TRÍ THỨC ĐÍCH THỰC" và dẫn lại nội dung Thông báo của Ủy ban Kiểm tra trung ương chiều 25/10/2018 Nhà báo Hồ Bất Khuất viết trên dòng trạng thái: "TÔI ĐAU ĐỚN KHI ĐỌC " Xuất bản sách, phát ngôn trái chủ trương, ông Chu Hảo bị kỷ luật". Phải nói thế này: Tôi nhìn thấy anh Chu Hảo nhiều lần nhưng chưa bao giờ trò chuyện. Tôi chỉ ngưỡng mộ anh Chu Hảo qua những việc anh làm. Anh Chu Hảo là một trí thức, anh phải đóng góp cho đất nước, cho dân tộc, cho xã hội với tư cách ấy. Sách trái chủ trương (tôi không cần phải nói rõ chủ trương của ai, nó như thế nào) nhưng cung cấp kiến thức để con người sống đàng hoàng, tử tế hơn - nghĩa là những quyển sách có nội dung tốt, vì sự tiến bộ của loài người. Anh Chu Hảo bị kỷ luật có lẽ vì anh vẫn tham gia một tổ chức chính trị nào đấy làm hạn chế tự do của anh. Theo nhiều người hiểu thì anh vẫn là đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam nên mới bị kỷ luật theo điều lệ của đảng này. Đã khá lâu rồi, tôi hiểu để làm người tự do thì không nên tham gia một tổ chức chính trị nào đấy. Những người xuất sắc nhất của nước Mỹ, có đóng góp lớn cho sự phát triển (chủ yếu trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, kinh tế, xã hội...) là những người tự do, không tham gia các đảng phái chính trị. Theo tôi, anh Chu Hảo chỉ cần làm đơn xin ra khỏi Đảng, trở thành người tự do. Khi đó, anh có thể đóng góp cho sự phát triển đất nước, xã hội với tư cách là người tự do. Tôi tin vào trí thức và nhân cách của anh Chu Hảo." Ông Chu Hảo cầm cuốn sách "Dân chủ và Giáo dục' của tác giả John Dewey do Nhà xuất bản Tri thức phát hành 'Người đấu tranh cho tiến bộ xã hội' Luật sư Luân Lê trên Facebook cá nhân ca ngợi ông Chu Hảo là "người lên tiếng đấu tranh rất nhiều cho những vấn đề tiến bộ xã hội, trong đó có các bản kiến nghị bãi bỏ các điều luật, chính sách phản khoa học ảnh hưởng đến doanh nghiệp, nền kinh tế cũng như ký thư phản đối và đề nghị Quốc hội hoãn thông qua Luật Đặc khu." "Ông là một đảng viên đảng cộng sản, mặc dù vậy ông là một người tốt, có trách nhiệm với người dân và đất nước. Ông hiện đang là Giám đốc nhà xuất bản tri thức, nơi cho ra lò rất nhiều cuốn sách có giá trị về nhiều thể loại trong đó có chính trị, triết học, kinh tế mà có những lời phê phán kịch liệt và không khoan nhượng chủ nghĩa xã hội hay chủ nghĩa cộng sản. Và Ông đã vừa bị Uỷ ban Kiểm tra trung ương của đảng cộng sản kỷ luật vì đã "tự diễn biến, tự chuyển hoá, suy thoái về tư tưởng, đạo đức, lối sống. Xuất bản sách, phát ngôn đi ngược lại quan điểm, tư tưởng và đường lối của Đảng và Nhà nước. Đã vi phạm vào các điều mà đảng viên không được làm". Tuy nhiên, việc kỷ luật Ông chỉ khiến đảng càng dễ trở nên tổn thương nhiều hơn nữa, vì khi Ông không còn đứng trong hàng ngũ đảng thì Ông càng có sức mạnh hơn với nhân dân và tiếng nói của mình mà không còn bị trói buộc và kìm kẹp bởi chiếc áo đảng Ông đã từng khoác nữa." 'Sẽ được nhân dân chào đón' "Bác ạ, bác chỉ nói thẳng nói thật nhưng lại là vi phạm những điều đảng viên không được làm nên mới bị kỷ luật! Thôi, giũ áo phủi tay mà về với dân luôn đi bác! Luôn kính trọng bác", Facebooker Nguyễn Thị Oanh viết chiều 25/10. Còn Nguyễn Trường Sơn cảm ơn Giáo sư Chu Hảo về những cuốn sách và buổi hội thảo ông nhận trách nhiệm xuất bản và tổ chức. Giáo sư Chu Hảo sinh năm 1940, theo truyền thông Việt Nam. Ông từng giữ chức Thứ trưởng Bộ Khoa học công nghệ từ năm 1996 đến 2005. Năm 2005, ông xin nghỉ hưu trước thời hạn. Từ đó đến nay, ông là Giám đốc Nhà xuất bản Tri thức và Phó hiệu trưởng Đại học Phan Châu Trinh.
[ 108, 287, 285, 161, 3904, 1417, 754, 441, 1969, 3951, 496, 147, 4959, 2073, 410, 104, 3962, 504, 2304, 486, 151, 929, 325, 11770, 2492, 4058, 176, 2057, 297, 106, 1474, 884, 233, 408, 749, 495, 103, 210, 356, 1969, 3951, 668, 605, 517, 122, 125, 156, 571, 387, 288, 5193, 329, 387, 288, 116, 166, 1290, 333, 107, 735, 908, 897, 119, 146, 3738, 185, 8619, 361, 1195, 104, 1927, 571, 1013, 554, 473, 1012, 4973, 3479, 133, 225, 146, 229, 344, 528, 2056, 498, 496, 105, 464, 1364, 340, 4491, 515, 533, 229, 197, 1283, 395, 429, 2033, 214, 105, 487, 5871, 210, 356, 115, 554, 473, 2770, 190, 125, 120, 179, 283, 182, 110, 117, 140, 103, 107, 120, 392, 4614, 212, 691, 107, 735, 908, 897, 119, 2793, 950, 122, 1261, 747, 947, 1927, 411, 302, 103, 163, 5285, 565, 190, 104, 1927, 122, 3291, 246, 330, 104, 571, 9799, 210, 356, 115, 782, 2234, 125, 276, 597, 122, 1261, 247, 5493, 1195, 2883, 377, 4142, 407, 625, 1452, 377, 4142, 589, 471, 1263, 2843, 4414, 2748, 318, 104, 210, 356, 1969, 3951, 106, 215, 849, 2060, 140, 349, 580, 155, 108, 1593, 875, 104, 420, 229, 2475, 274, 192, 1099, 228, 276, 597, 293, 1389, 155, 537, 139, 453, 5543, 697, 209, 688, 11139, 1740, 126, 838, 1332, 117, 733, 1198, 159, 427, 293, 3462, 615, 111, 733, 1491, 119, 118, 125, 193, 126, 113, 398, 120, 111, 211, 2235, 1728, 118, 115, 377, 6630, 119, 157, 137, 1263, 4079, 109, 1290, 333, 117, 114, 106, 377, 8072, 11719, 117, 387, 288, 626, 571, 387, 288, 5193, 329, 127, 117, 158, 111, 982, 155, 112, 18132, 176, 2060, 110, 195, 385, 257, 298, 116, 204, 1102, 255, 2012, 4459, 119, 378, 253, 14061, 103, 7061, 1969, 3951, 4038, 1154, 146, 318, 104, 118, 161, 9047, 810, 152, 1013, 553, 2409, 143, 293, 213, 137, 144, 107, 136, 106, 4954, 1666, 458, 155, 120, 516, 265, 130, 346, 345, 136, 4215, 800, 372, 323, 1354, 1172, 512, 329, 974, 122, 103, 107, 1689, 694, 119, 282, 1013, 113, 351, 1013, 556, 636, 108, 121, 131, 132, 116, 293, 213, 137, 144, 2006, 2505, 140, 195, 308, 739, 110, 139, 195, 385, 119, 122, 1585, 130, 434, 920, 1431, 661, 122, 168, 139, 690, 933, 137, 185, 827, 1069, 515, 920, 140, 114, 111, 137, 524, 168, 140, 111, 103, 168, 135, 1422, 524, 117, 808, 419, 122, 549, 104, 267, 170, 127, 139, 217, 404, 197, 610, 144, 104, 267, 195, 119, 282, 1018, 619, 134, 467, 1176, 775, 974, 122, 104, 267, 130, 1212, 680, 1354, 1172, 261, 247, 191, 116, 693, 216, 3673, 3002, 141, 1730, 106, 219, 361, 174, 169, 139, 184, 155, 739, 110, 139, 106, 824, 192, 854, 2541, 824, 192, 2040, 880, 233, 120, 219, 361, 150, 413, 2998, 10027, 2046, 642, 141, 106, 116, 113, 120, 111, 175, 300, 187, 1846, 996, 184, 181, 219, 361, 104, 798, 1547, 1969, 6245, 294, 3857, 165, 971, 2193, 695, 105, 7061, 1969, 10568, 342, 410, 125, 212, 435, 105, 655, 173, 276, 756, 108, 121, 1878, 7155, 512, 329, 1055, 223, 257, 6747, 1708, 1074, 948, 12697, 2492, 3992, 1901, 2522, 1783, 25510, 960, 22896, 108, 19551, 3992, 3754, 2016, 17938, 3980, 103, 15693, 24705, 5965, 24196, 2860, 9759, 10031, 23749, 207, 105, 458, 153, 1554, 908, 1251, 188, 104, 1053, 504, 2304, 486, 396, 929, 1337, 11770, 5250, 571, 188, 873, 2585, 11706, 332, 508, 159, 1226, 612, 869, 161, 4562, 4563, 1901, 2860, 2522, 3754, 2860, 21871, 2276, 1313, 15328, 28847, 189, 4973, 288, 3291, 212, 691, 897, 185, 8619, 118, 1969, 3951, 133, 688, 11139, 2201, 123, 175, 4418, 388, 485, 203, 365, 1969, 3951, 158, 400, 170, 289, 374, 339, 704, 8817, 388, 163, 2406, 2047, 365, 1969, 3951, 235, 120, 156, 365, 2929, 266, 1969, 3951, 106, 116, 512, 2590, 365, 139, 609, 904, 114, 282, 1013, 114, 137, 2483, 114, 293, 213, 119, 276, 173, 3210, 4681, 897, 185, 1525, 7925, 110, 260, 139, 123, 450, 185, 1525, 104, 3724, 335, 128, 175, 224, 371, 170, 870, 373, 357, 329, 130, 219, 111, 307, 3841, 6583, 693, 216, 183, 233, 404, 106, 120, 3302, 333, 107, 735, 908, 2311, 171, 144, 472, 317, 104, 1310, 1784, 266, 1969, 3951, 133, 688, 330, 107, 642, 171, 365, 244, 268, 165, 116, 420, 229, 122, 245, 224, 1730, 140, 576, 353, 222, 180, 104, 5264, 520, 158, 111, 524, 143, 365, 244, 106, 283, 182, 348, 490, 262, 131, 132, 237, 239, 133, 688, 330, 181, 179, 947, 104, 283, 433, 2011, 896, 727, 1737, 141, 524, 130, 140, 111, 222, 180, 143, 110, 237, 268, 165, 116, 420, 229, 122, 245, 224, 3574, 564, 111, 387, 1038, 202, 104, 142, 968, 107, 609, 904, 301, 114, 144, 212, 435, 11914, 675, 113, 950, 442, 889, 1732, 135, 5871, 236, 955, 293, 213, 5143, 106, 120, 111, 222, 2350, 110, 268, 165, 109, 283, 1194, 122, 1543, 520, 1278, 365, 1969, 3951, 163, 260, 140, 652, 676, 124, 574, 1927, 319, 164, 111, 222, 3734, 707, 397, 365, 107, 136, 609, 904, 114, 144, 212, 435, 282, 1013, 293, 213, 119, 276, 173, 106, 111, 222, 3734, 388, 193, 138, 512, 329, 105, 157, 173, 104, 365, 1969, 3951, 294, 208, 1969, 3951, 898, 1290, 333, 7072, 185, 105, 754, 13078, 104, 274, 590, 1546, 25768, 364, 180, 571, 387, 288, 5193, 329, 212, 209, 7155, 585, 250, 114, 472, 816, 293, 567, 257, 2587, 441, 3173, 729, 159, 1247, 499, 157, 840, 2095, 118, 1969, 3951, 106, 3790, 227, 354, 585, 250, 215, 158, 114, 120, 255, 220, 472, 317, 293, 1389, 113, 150, 107, 109, 288, 357, 411, 1595, 306, 109, 179, 2775, 122, 333, 391, 889, 214, 349, 580, 155, 553, 2409, 639, 236, 216, 127, 128, 667, 593, 391, 195, 105, 220, 411, 162, 213, 2100, 206, 235, 1012, 2601, 322, 294, 2455, 106, 116, 283, 182, 283, 490, 2070, 945, 428, 530, 118, 106, 116, 111, 2311, 107, 605, 517, 119, 111, 137, 105, 282, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 919, 131, 578, 1053, 504, 2304, 486, 151, 929, 104, 348, 607, 262, 659, 206, 188, 118, 1969, 10119, 1474, 884, 3507, 320, 408, 749, 1079, 571, 387, 288, 5193, 329, 133, 12451, 411, 453, 5543, 697, 209, 688, 1023, 207, 171, 120, 9237, 473, 849, 308, 1263, 1 ]
world-53658141
https://www.bbc.com/vietnamese/world-53658141
Vụ nổ Beirut: Tiếp tục tìm nạn nhân, một công dân VN bị thương
Các nhân viên cứu hộ tại Lebanon đang tìm kiếm hơn 100 người mất tích sau vụ nổ khủng khiếp tàn phá khu vực cảng của thủ đô Beirut hôm thứ Ba.
Beirut blast leaves extensive damage Vụ nổ đã giết chết ít nhất 100 người và làm bị thương hơn 4.000 người khác. Lebanon: Vụ nổ lớn làm 100 người chết, 4000 bị thương Có không Mùa xuân Ả Rập mới ở Trung Đông? Vụ nổ khiến toàn thành phố rung chuyển, và người ta nhìn thấy một đám mây hình nấm bùng lên phía trên khu cảng. Tổng thống Michel Aoun nói rằng vụ nổ gây ra bởi 2.750 tấn hóa chất ammonium nitrate được lưu giữ không an toàn tại một nhà kho. Ammonium nitrate là loại hóa chất được dùng làm phân bón trong nông nghiệp, và để làm chất nổ. Ông triệu tập cuộc họp nội các khẩn cấp vào hôm thứ Tư, và nói tình trạng khẩn cấp quốc gia trong hai tuần sẽ được ban bố. Lebanon chính thức để tang trong ba ngày, bắt đầu từ hôm thứ Tư. Vụ nổ lớn ở Beirut làm hơn 100 người chết, hàng ngàn bị thương Chuyện gì đã xảy ra? Vụ nổ xảy ra vào khoảng sau 18:00 giờ địa phương (15:00 GMT) hôm thứ Ba, sau khi có một đám hỏa hoạn tại khu cảng. Nhân chứng Hadi Nasrallah nói anh nhìn thấy đám cháy nhưng không nghĩ là sẽ xảy ra vụ nổ. "Tôi ù tai mất vài giây. Tôi biết rằng có chuyện không ổn xảy ra. Rồi bất thình lình kính vỡ rào rào xung quanh, kính từ chiếc xe hơi, những chiếc xe xung quanh chỗ chúng tôi, kính từ các cửa hàng, cửa hiệu, các tòa nhà. Kính vỡ rớt xuống khắp nơi," anh nói với BBC. Phóng viên Ban BBC tiếng Ả-rập Maryem Taoumi đang phỏng vấn qua video từ Beirut với một người của Cơ quan Năng lượng Bền vững Morocco vào thời điểm xảy ra vụ nổ. Đoạn video tiếp theo cho thấy cô Taoumi, nay đã an toàn, bị hất tung do sức công phá của vụ nổ (xem trong tin tweet dưới đây). Từ đảo Cyprus ở phía đông Địa Trung Hải, cách hiện trường 240km, người ta cũng cảm nhận được vụ nổ. Mọi người nói họ cảm giác như một trận động đất. Truyền thông địa phương chiếu cảnh mọi người bị mắc kẹt dưới các đống đổ nát, và các hình ảnh video cho thấy những chiếc xe hơi bị phá hỏng, các tòa nhà hư hại nghiêm trọng do vụ nổ. Con số thương vong cao Tin tức nói các bệnh viện đông cứng người bị thương. Đại sứ Việt Nam tại Ai Cập kiêm nhiệm Lebanon Trần Thành Công được Thông tấn xã Việt Nam dẫn lời, cho biết một công dân Việt Nam bị thương trong vụ nổ. Người này sinh năm 1971, đang làm giúp việc cho một gia đình tại thủ đô Beirut, và bị gãy tay do đồ đạc trong nhà đổ. Hiện công dân này đang được cấp cứu. "Hiện nay, số người Việt Nam tại Lebanon là khoảng 50 người, chủ yếu làm giúp việc và nhân viên nhà hàng, có hoàn cảnh kinh tế khó khăn, nhất là trong thời gian kinh tế Lebanon khủng hoảng và dịch bệnh COVID-19 diễn biến xấu," Đại sứ Trần Thành Công nói thêm. Người đứng đầu hội Hồng Thập Tự Lebanon miêu tả đây là một 'thảm họa khủng khiếp'. Tổ chức của ông nói có hơn 100 người đã thiệt mạng và công tác tìm kiếm cứu hộ đối với hơn 100 người còn đang mất tích vẫn đang diễn ra. Phóng viên BBC Rami Ruhayem nói sau vụ nổ, cảnh tượng xảy ra rất hỗn loạn khi các xe cứu thương hú còi chạy qua làn giao thông đông đúc để tới hiện trường. Phóng viên Sunniva Rose cho biết khói vẫn bốc lên trên bầu trời cho đến tận đêm muộn. "Toàn thành phố bao phủ màu đen, rất khó để đi lại. Mọi người dính đầy máu. Tôi nhìn thấy một phụ nữ 86 tuổi được bác sĩ chữa trị, và ông ấy chạy ra khỏi nhà mang theo bộ đồ cứu thương." Hầu như toàn bộ khu cảng đã bị san phẳng Điều gì gây ra vụ nổ? Giới chức nói một cuộc điều tra đang được thực hiện nhằm tìm hiểu xem điều gì đã khiến chất ammonium nitrate - lưu giữ tại một nhà kho sau khi được bốc dỡ ra từ một con tàu bị tịch thu tại cảng từ năm 2013 - phát nổ. Cựu nhân viên tình báo Anh Philip Ingram nói trong chương trình Today của BBC rằng ammonium nitrate chỉ có thể trở thành chất nổ trong một số điều kiện nhất định. Cảnh tàn phá hiện diện khắp nơi Ông Ingram nói rằng nếu được cất giữ cẩn thận thì hóa chất này tương đối an toàn, nhưng nếu để ở nơi kín và khi nhiễm một số chất khác như xăng dầu thì nó có thể phát nổ. Hội Đồng Quốc Phòng Tối cao Lebanon nói rằng những người chịu trách nhiệm về việc để xảy ra vụ nổ sẽ phải đối diện với những trừng phạt tối đa. Thời điểm nhạy cảm Vụ nổ xảy ra vào thời điểm nhạy cảm ở Lebanon. Với tình hình lây nhiễm Covid-19 gia tăng, các bệnh viện đã rất vất vả đối phó, và nay họ phải lo điều trị cho thêm hàng ngàn người bị thương. Nước này cũng đang trải qua cuộc khủng hoảng kinh tế. Lebanon phải nhập khẩu hầu hết các loại thực phẩm, và lượng lớn ngũ cốc được cất tại cảng đã bị tiêu hủy, gây lo sợ là sẽ xảy ra tình trạng thiếu lương thực rộng khắp trong những ngày tới. Tương lai của bản thân khu cảng cũng đang là vấn đề. Nơi này đã bị hủy hoại nặng nề, nhiều tòa nhà, ngôi nhà trở nên không thể sử dụng được. Nhiều người dân trở thành vô gia cư. Tổng thống Aoun tuyên bố chính phủ sẽ có gói cứu trợ khẩn cấp 100 tỷ lira (66 triệu đô la Mỹ). Tuy nhiên, tác động của vụ nổ đối với nền kinh tế được cho là sẽ kéo dài. Vụ nổ xảy ra ở gần nơi là hiện trường vụ đánh bom xe khủng khiếp hồi 2005 khiến cựu Thủ tướng Rafig Hariri thiệt mạng. Phán quyết phiên xử của tòa án đặc biệt Liên Hiệp Quốc, đang diễn ra tại Hà Lan, xử bốn nghi phạm bị cho là đã tổ chức vụ tấn công ông Hariri, được trông đợi sẽ sớm được tuyên. Người biểu tình giận dữ xuống đường. Trong hình là một cuộc biểu tình hồi 10/2019 Ngay trước khi có vụ nổ, căng thẳng đã dâng cao tại Lebanon. Người dân đã xuống đường biểu tình phản đối cách thức chính phủ xử lý cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất kể từ cuộc nội chiến 1975-1990. Cũng đã có căng thẳng ở khu vực biên giới với Israel. Tel Aviv hồi tuần trước nói rằng họ đã phá tan nỗ lực của nhóm dân quân Hezbollah của Lebanon trong việc xâm nhập vào lãnh thổ Israel. Tuy nhiên một quan chức cao cấp của Israel nói với BBC rằng nước này không liên quan gì tới vụ nổ ở Beirut.
summarize: Beirut blast leaves extensive damage Vụ nổ đã giết chết ít nhất 100 người và làm bị thương hơn 4.000 người khác. Lebanon: Vụ nổ lớn làm 100 người chết, 4000 bị thương Có không Mùa xuân Ả Rập mới ở Trung Đông? Vụ nổ khiến toàn thành phố rung chuyển, và người ta nhìn thấy một đám mây hình nấm bùng lên phía trên khu cảng. Tổng thống Michel Aoun nói rằng vụ nổ gây ra bởi 2.750 tấn hóa chất ammonium nitrate được lưu giữ không an toàn tại một nhà kho. Ammonium nitrate là loại hóa chất được dùng làm phân bón trong nông nghiệp, và để làm chất nổ. Ông triệu tập cuộc họp nội các khẩn cấp vào hôm thứ Tư, và nói tình trạng khẩn cấp quốc gia trong hai tuần sẽ được ban bố. Lebanon chính thức để tang trong ba ngày, bắt đầu từ hôm thứ Tư. Vụ nổ lớn ở Beirut làm hơn 100 người chết, hàng ngàn bị thương Chuyện gì đã xảy ra? Vụ nổ xảy ra vào khoảng sau 18:00 giờ địa phương (15:00 GMT) hôm thứ Ba, sau khi có một đám hỏa hoạn tại khu cảng. Nhân chứng Hadi Nasrallah nói anh nhìn thấy đám cháy nhưng không nghĩ là sẽ xảy ra vụ nổ. "Tôi ù tai mất vài giây. Tôi biết rằng có chuyện không ổn xảy ra. Rồi bất thình lình kính vỡ rào rào xung quanh, kính từ chiếc xe hơi, những chiếc xe xung quanh chỗ chúng tôi, kính từ các cửa hàng, cửa hiệu, các tòa nhà. Kính vỡ rớt xuống khắp nơi," anh nói với BBC. Phóng viên Ban BBC tiếng Ả-rập Maryem Taoumi đang phỏng vấn qua video từ Beirut với một người của Cơ quan Năng lượng Bền vững Morocco vào thời điểm xảy ra vụ nổ. Đoạn video tiếp theo cho thấy cô Taoumi, nay đã an toàn, bị hất tung do sức công phá của vụ nổ (xem trong tin tweet dưới đây). Từ đảo Cyprus ở phía đông Địa Trung Hải, cách hiện trường 240km, người ta cũng cảm nhận được vụ nổ. Mọi người nói họ cảm giác như một trận động đất. Truyền thông địa phương chiếu cảnh mọi người bị mắc kẹt dưới các đống đổ nát, và các hình ảnh video cho thấy những chiếc xe hơi bị phá hỏng, các tòa nhà hư hại nghiêm trọng do vụ nổ. Con số thương vong cao Tin tức nói các bệnh viện đông cứng người bị thương. Đại sứ Việt Nam tại Ai Cập kiêm nhiệm Lebanon Trần Thành Công được Thông tấn xã Việt Nam dẫn lời, cho biết một công dân Việt Nam bị thương trong vụ nổ. Người này sinh năm 1971, đang làm giúp việc cho một gia đình tại thủ đô Beirut, và bị gãy tay do đồ đạc trong nhà đổ. Hiện công dân này đang được cấp cứu. "Hiện nay, số người Việt Nam tại Lebanon là khoảng 50 người, chủ yếu làm giúp việc và nhân viên nhà hàng, có hoàn cảnh kinh tế khó khăn, nhất là trong thời gian kinh tế Lebanon khủng hoảng và dịch bệnh COVID-19 diễn biến xấu," Đại sứ Trần Thành Công nói thêm. Người đứng đầu hội Hồng Thập Tự Lebanon miêu tả đây là một 'thảm họa khủng khiếp'. Tổ chức của ông nói có hơn 100 người đã thiệt mạng và công tác tìm kiếm cứu hộ đối với hơn 100 người còn đang mất tích vẫn đang diễn ra. Phóng viên BBC Rami Ruhayem nói sau vụ nổ, cảnh tượng xảy ra rất hỗn loạn khi các xe cứu thương hú còi chạy qua làn giao thông đông đúc để tới hiện trường. Phóng viên Sunniva Rose cho biết khói vẫn bốc lên trên bầu trời cho đến tận đêm muộn. "Toàn thành phố bao phủ màu đen, rất khó để đi lại. Mọi người dính đầy máu. Tôi nhìn thấy một phụ nữ 86 tuổi được bác sĩ chữa trị, và ông ấy chạy ra khỏi nhà mang theo bộ đồ cứu thương." Hầu như toàn bộ khu cảng đã bị san phẳng Điều gì gây ra vụ nổ? Giới chức nói một cuộc điều tra đang được thực hiện nhằm tìm hiểu xem điều gì đã khiến chất ammonium nitrate - lưu giữ tại một nhà kho sau khi được bốc dỡ ra từ một con tàu bị tịch thu tại cảng từ năm 2013 - phát nổ. Cựu nhân viên tình báo Anh Philip Ingram nói trong chương trình Today của BBC rằng ammonium nitrate chỉ có thể trở thành chất nổ trong một số điều kiện nhất định. Cảnh tàn phá hiện diện khắp nơi Ông Ingram nói rằng nếu được cất giữ cẩn thận thì hóa chất này tương đối an toàn, nhưng nếu để ở nơi kín và khi nhiễm một số chất khác như xăng dầu thì nó có thể phát nổ. Hội Đồng Quốc Phòng Tối cao Lebanon nói rằng những người chịu trách nhiệm về việc để xảy ra vụ nổ sẽ phải đối diện với những trừng phạt tối đa. Thời điểm nhạy cảm Vụ nổ xảy ra vào thời điểm nhạy cảm ở Lebanon. Với tình hình lây nhiễm Covid-19 gia tăng, các bệnh viện đã rất vất vả đối phó, và nay họ phải lo điều trị cho thêm hàng ngàn người bị thương. Nước này cũng đang trải qua cuộc khủng hoảng kinh tế. Lebanon phải nhập khẩu hầu hết các loại thực phẩm, và lượng lớn ngũ cốc được cất tại cảng đã bị tiêu hủy, gây lo sợ là sẽ xảy ra tình trạng thiếu lương thực rộng khắp trong những ngày tới. Tương lai của bản thân khu cảng cũng đang là vấn đề. Nơi này đã bị hủy hoại nặng nề, nhiều tòa nhà, ngôi nhà trở nên không thể sử dụng được. Nhiều người dân trở thành vô gia cư. Tổng thống Aoun tuyên bố chính phủ sẽ có gói cứu trợ khẩn cấp 100 tỷ lira (66 triệu đô la Mỹ). Tuy nhiên, tác động của vụ nổ đối với nền kinh tế được cho là sẽ kéo dài. Vụ nổ xảy ra ở gần nơi là hiện trường vụ đánh bom xe khủng khiếp hồi 2005 khiến cựu Thủ tướng Rafig Hariri thiệt mạng. Phán quyết phiên xử của tòa án đặc biệt Liên Hiệp Quốc, đang diễn ra tại Hà Lan, xử bốn nghi phạm bị cho là đã tổ chức vụ tấn công ông Hariri, được trông đợi sẽ sớm được tuyên. Người biểu tình giận dữ xuống đường. Trong hình là một cuộc biểu tình hồi 10/2019 Ngay trước khi có vụ nổ, căng thẳng đã dâng cao tại Lebanon. Người dân đã xuống đường biểu tình phản đối cách thức chính phủ xử lý cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất kể từ cuộc nội chiến 1975-1990. Cũng đã có căng thẳng ở khu vực biên giới với Israel. Tel Aviv hồi tuần trước nói rằng họ đã phá tan nỗ lực của nhóm dân quân Hezbollah của Lebanon trong việc xâm nhập vào lãnh thổ Israel. Tuy nhiên một quan chức cao cấp của Israel nói với BBC rằng nước này không liên quan gì tới vụ nổ ở Beirut.
[ 108, 287, 285, 161, 6834, 2497, 9900, 332, 27664, 569, 108, 5692, 332, 16898, 4114, 1285, 320, 5858, 1269, 1215, 115, 1116, 654, 500, 202, 1460, 111, 105, 140, 133, 432, 183, 7104, 111, 911, 3746, 161, 1269, 1215, 301, 140, 1460, 111, 3576, 9349, 133, 432, 615, 110, 4121, 3889, 2437, 4250, 239, 108, 121, 151, 7198, 1269, 1215, 521, 258, 164, 548, 108, 4346, 589, 103, 105, 111, 169, 485, 203, 116, 1499, 4449, 240, 5171, 1725, 227, 505, 159, 322, 14941, 408, 234, 8614, 28089, 123, 160, 197, 1215, 383, 124, 626, 17937, 5740, 623, 471, 562, 108, 2905, 6197, 7892, 29691, 117, 931, 533, 110, 305, 258, 149, 116, 152, 2662, 112, 6703, 6197, 7892, 29691, 106, 534, 471, 562, 117, 467, 140, 613, 7524, 113, 939, 2409, 105, 130, 140, 562, 6708, 208, 1179, 1079, 204, 720, 735, 109, 1900, 373, 138, 325, 259, 2802, 105, 123, 205, 612, 1900, 373, 198, 165, 113, 196, 670, 134, 117, 504, 3250, 3746, 122, 329, 130, 2333, 113, 459, 2259, 290, 178, 148, 325, 259, 4144, 1269, 1215, 301, 108, 121, 6834, 140, 183, 1460, 111, 3576, 201, 926, 133, 432, 108, 2389, 218, 115, 488, 5971, 1269, 1215, 488, 124, 138, 545, 187, 23486, 339, 439, 412, 6502, 27701, 9096, 325, 259, 2849, 187, 129, 107, 116, 1499, 1818, 4650, 149, 322, 14941, 857, 463, 13984, 16438, 123, 365, 485, 203, 1499, 2035, 170, 110, 372, 106, 134, 488, 124, 197, 6708, 800, 108, 5119, 1311, 552, 696, 11266, 388, 217, 160, 107, 443, 110, 970, 488, 1314, 2763, 295, 11044, 10516, 1724, 2001, 2202, 2202, 1001, 8381, 1724, 148, 845, 529, 7298, 120, 845, 529, 1001, 1017, 1104, 174, 1278, 1724, 148, 109, 814, 201, 103, 814, 614, 103, 109, 660, 2667, 5876, 2001, 5257, 804, 1227, 328, 519, 365, 123, 119, 2189, 1711, 182, 806, 378, 354, 13228, 6180, 3755, 16361, 431, 320, 176, 167, 1102, 255, 235, 1696, 148, 6834, 119, 172, 111, 104, 1448, 146, 5307, 423, 19867, 1661, 13862, 138, 221, 318, 488, 124, 197, 6708, 5391, 1696, 270, 181, 114, 203, 602, 16361, 431, 11865, 275, 115, 305, 258, 103, 133, 108, 9809, 1894, 180, 543, 135, 740, 104, 197, 1215, 444, 6543, 113, 193, 3765, 768, 248, 831, 1069, 541, 7550, 108, 121, 505, 823, 3295, 151, 3038, 173, 493, 271, 12396, 9873, 111, 169, 127, 406, 645, 117, 197, 6708, 2391, 111, 123, 154, 406, 1143, 128, 116, 852, 192, 4222, 1848, 206, 439, 412, 1496, 313, 389, 111, 133, 1537, 2613, 768, 109, 3921, 880, 9089, 105, 109, 240, 349, 1696, 114, 203, 120, 845, 529, 1189, 133, 740, 12298, 109, 660, 152, 108, 2476, 799, 849, 308, 180, 197, 6708, 1528, 166, 432, 1440, 291, 1740, 766, 123, 109, 664, 760, 823, 1995, 111, 133, 3203, 440, 981, 131, 132, 149, 1561, 4040, 3507, 320, 517, 3746, 912, 994, 487, 117, 1251, 623, 293, 243, 132, 458, 366, 103, 114, 217, 116, 135, 137, 131, 132, 133, 432, 113, 197, 6708, 606, 126, 296, 147, 11732, 167, 140, 422, 156, 114, 116, 165, 539, 149, 331, 709, 6834, 103, 105, 133, 5078, 600, 180, 905, 6347, 113, 152, 5772, 2025, 135, 137, 126, 167, 117, 373, 6731, 4512, 801, 166, 111, 131, 132, 149, 3746, 106, 545, 1591, 111, 103, 185, 675, 140, 422, 156, 105, 157, 182, 152, 201, 103, 107, 506, 313, 236, 216, 455, 3409, 202, 106, 113, 221, 390, 236, 216, 3746, 757, 1186, 105, 414, 664, 7914, 407, 625, 1099, 519, 440, 981, 912, 994, 487, 123, 1796, 606, 715, 178, 213, 1615, 6105, 1844, 3746, 4036, 1072, 248, 106, 116, 377, 9343, 1473, 757, 3446, 1263, 1318, 229, 104, 118, 123, 107, 183, 1460, 111, 115, 1167, 427, 105, 135, 274, 370, 986, 402, 523, 195, 119, 183, 1460, 111, 177, 167, 552, 566, 244, 167, 407, 1314, 1711, 182, 378, 9275, 176, 5675, 9249, 3755, 123, 187, 197, 8289, 313, 706, 488, 124, 215, 2611, 1583, 129, 109, 529, 402, 432, 11381, 4660, 937, 235, 106, 231, 384, 206, 823, 4246, 130, 228, 493, 2461, 1711, 182, 4662, 1792, 409, 10955, 114, 217, 3451, 244, 3716, 227, 159, 513, 1467, 114, 155, 1501, 1370, 8958, 189, 8818, 164, 548, 374, 256, 1162, 5196, 215, 455, 130, 184, 1409, 2391, 111, 2348, 858, 6057, 388, 485, 203, 116, 573, 684, 8236, 722, 117, 736, 621, 1520, 1261, 105, 118, 728, 937, 124, 574, 152, 518, 181, 317, 905, 402, 432, 294, 2825, 128, 258, 816, 322, 2010, 115, 133, 3159, 5530, 747, 218, 383, 124, 197, 1215, 347, 1741, 229, 123, 116, 204, 179, 486, 167, 117, 223, 199, 745, 370, 524, 453, 179, 218, 115, 521, 562, 108, 2905, 6197, 7892, 29691, 233, 931, 533, 149, 116, 152, 2662, 187, 129, 117, 3716, 3332, 124, 148, 116, 219, 540, 133, 492, 498, 149, 2010, 148, 147, 3020, 233, 212, 6708, 2349, 157, 182, 205, 188, 266, 5881, 4472, 16369, 123, 113, 741, 277, 9354, 104, 378, 160, 108, 2905, 6197, 7892, 29691, 163, 107, 136, 319, 164, 562, 1215, 113, 116, 166, 179, 591, 202, 1941, 1468, 1385, 740, 493, 1359, 1227, 328, 208, 4472, 16369, 123, 160, 323, 117, 2128, 533, 2645, 2336, 143, 471, 562, 126, 489, 195, 305, 258, 103, 170, 323, 130, 108, 121, 328, 2361, 105, 129, 977, 116, 166, 562, 211, 128, 2451, 1118, 143, 335, 107, 136, 212, 6708, 813, 1122, 162, 1866, 2658, 291, 3746, 123, 160, 120, 111, 668, 605, 517, 125, 358, 130, 488, 124, 197, 1215, 134, 139, 195, 681, 119, 120, 1465, 1029, 935, 635, 112, 1922, 318, 2171, 406, 1269, 1215, 488, 124, 138, 221, 318, 2171, 406, 108, 121, 7746, 1224, 176, 205, 240, 1603, 977, 1581, 165, 321, 103, 109, 664, 760, 115, 215, 3777, 3415, 195, 1004, 103, 105, 275, 154, 139, 650, 179, 245, 114, 426, 201, 926, 111, 133, 3203, 1902, 126, 127, 167, 1281, 235, 460, 757, 1186, 236, 1345, 3746, 139, 1324, 910, 1098, 538, 109, 534, 223, 4548, 105, 423, 301, 2009, 5894, 117, 2128, 149, 2010, 115, 133, 464, 1364, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 303, 157, 182, 402, 1061, 149, 3746, 167, 370, 986, 183, 1460, 111, 552, 566, 187, 197, 1215, 757, 3446, 1385, 740, 322, 442, 2010, 104, 331, 709, 6834, 325, 259, 4007, 1 ]
vert-fut-54465273
https://www.bbc.com/vietnamese/vert-fut-54465273
Điều gì khiến một số người 'bắt cá hai tay'?
Ta thường nghĩ quan hệ yêu đương là sự hòa hợp thấu hiểu giữa hai người.
Nhưng giờ đây, lệ thường này ngày càng bị soi xét khi nhiều người định nghĩa lại tình cảm lãng mạn. "Sự duy nhất có ý nghĩa gì đối với anh?" Amy Hart, người tham gia loạt chương trình truyền hình thực tế Love Island (Đảo Tình yêu) ở Anh hồi năm 2019, chất vấn. Nên quay lại với người yêu cũ hay bỏ đi? Dịch vụ thuê người 'cắm sừng' ở Nhật Bản Vì sao phụ nữ càng thành đạt càng dễ ly hôn Người yêu cô, Curtis Pritchard, bị dồn vào thế bí và cô biết điều đó. Anh đã hôn nhiều cô gái khác sau lưng cô. Pritchard thu mình trong chiếc ghế khi Hart hùng hồn và bình tĩnh liệt kê ra những khúc mắc trong tình yêu của họ, bắt đầu từ việc anh có thể có cảm xúc lãng mạn với hai người cùng lúc, đến chuyện cô cần anh ra sao và anh đã khiến cô hụt hẫng thế nào. Hart đang sống với quy tắc cho rằng tình yêu lãng mạn chỉ có thể xảy ra giữa hai người với nhau mà thôi, và cô cho rằng Pritchard đang phá vỡ luật chơi. Nhưng những gì mà chúng ta biết về tình yêu của con người là, về mặt lịch sử thì tình cảm đó phức tạp hơn rất nhiều so với chế độ một vợ một chồng vốn đã trở nên đương nhiên trong nhiều xã hội ngày nay. Liệu ta có thể quay trở lại với cội rễ đa thê hoặc đa phu như trước kia không? Quan hệ tình nhiều bên Việc thuận tình chấp nhận mối quan hệ nhiều bạn tình (consensual non-monogamy, viết tắt là CNM) cho phép hai người trong cặp đôi có thể thoải mái qua lại tình cảm với những người khác. Điều này bao gồm tất cả mọi thứ, từ quan hệ đa thê, đa phu cho đến thay đổi bạn tình và những thể thức khác của quan hệ "mở". Dù là dưới hình thức gì, thì một trong những điều tạo nên định nghĩa 'thuận tình chấp nhận mối quan hệ nhiều bạn tình' là hai người trong cặp đôi đó thảo luận và đồng ý với những giới hạn, chẳng hạn như họ có thể đi xa tới mức nào, và khi nào, ở đâu. Điều này có nghĩa là hành vi dại dột của Pritchard không nằm trong định nghĩa này, vì Hart chưa đồng ý. Tuy nhiên, sự tồn tại - tuy không nhiều cho lắm - của mối quan hệ đa phu hoặc đa thê trong cộng đồng có thể lý giải vì sao Pritchard hành động như vậy. Bất chấp sự phổ biến của quan hệ một vợ một chồng, nói chung con người bị ta vẫn ám ảnh về việc muốn có quan hệ tình dục với người khác ngoài bạn đời. Nhà tâm lý học Justin Lehmiller yêu cầu 4.000 người Mỹ mô tả khát khao tình dục họ muốn trong cuốn sách của ông, Hãy Nói Tôi Nghe Bạn Muốn Gì (Tell Me What You Want). Làm tình tay ba là điều được nhiều người mơ tới nhất, với một số giới hạn. Vậy quan hệ tình dục ba người là gì nếu không phải là sự đồng thuận quan hệ nhiều bạn tình? Không hẳn lúc nào cũng cần một đám đông - quan hệ tình dục ba người là một trong những mơ tưởng phổ biến nhất "Nếu tính tất cả những người đang có người yêu, thì khoảng 5% trong số đó có thể gọi là có nhiều bạn tình," Amy Muise, phó giáo sư tâm lý tại Đại học York ở Toronto, Canada, chia sẻ. Tìm tình yêu qua Tinder và các app hẹn hò Sống nghèo khổ khiến đàn ông dễ bị trầm cảm Yêu lành mạnh với bao cao su 'chay' Nhưng nếu tính cả những người muốn thử tìm để có nhiều bạn tình cùng lúc thì con số này tăng lên. "Trong cuộc sống, 21% mọi người từng có lúc duy trì mối quan hệ với không chỉ một người." 21% là tỷ lệ thấp hơn so với số hộ gia đình ở Mỹ nói ở nhà một thứ ngôn ngữ nào đó không phải là tiếng Anh (21,9%). "Tôi sẽ không ngạc nhiên nếu điều này phổ biến hơn," Amy Moors, phó giáo sư tâm lý từ Đại học Chapman, California, nói. "Do kỳ vọng xã hội, nên mọi người thường trả lời theo cách bảo thủ hơn. Đó có thể là lý do vì sao mọi người thường ước tính cao hơn thực tế số lượng trái cây hay rau củ họ ăn mỗi ngày, hoặc ước tính thấp hơn thực tế lượng nước họ uống mỗi ngày." Vào lúc này, cơ hội gặp bạn tình mới bên ngoài gia đình có thể là khá ít do nhiều quốc gia đang áp dụng các biện pháp hạn chế giao tiếp xã hội, nhằm phòng chống Covid-19. Những người có nhiều bạn tình nay nhận ra rằng bản thân họ đang có nhiều thời gian hơn ở bên người chung sống cùng nhà, đồng thời phải học cách thích nghi với việc giảm bớt rất nhiều thời gian đến với những bạn tình khác. Chưa rõ điều này ảnh hưởng ra sao đến sức khỏe về lâu dài. Và, như ngành tâm lý học xã hội giải thích, trong những khoảng thời gian bình thường thì có nhiều lý do cho thấy người cùng lúc quan hệ tình cảm với nhiều bạn tình có thể được lợi một số thứ mà những người trong quan hệ một vợ một chồng không có. Quan hệ một vợ một chồng hình thành từ khi nào? Câu hỏi khi nào thì quan hệ một vợ một chồng xảy ra với con người vẫn còn là đề tài gây tranh cãi. Một số nhà nhân chủng học lấy thực tế rằng con người thời cổ đại cực kỳ lưỡng hình về mặt tính dục - tức là nam giới và nữ giới hoàn toàn khác nhau về kích cỡ, hình dáng - làm bằng chứng cho thấy có sự tồn tại của mối quan hệ đa phu/đa thê. Mức độ lưỡng hình về tính dục cao cho thấy áp lực chọn lọc tính dục là cực kỳ lớn với một hoặc cả hai giới tính. Ở một số loài như khỉ đột, các con đực to lớn hơn nhiều khả năng sẽ có lợi thế hơn về mặt tính dục, vì kích cỡ to lớn chính là lợi thế giúp chúng áp đảo các con đực khác. Chẳng hạn, với khỉ đột núi, một con đực ở thế thượng phong sẽ kiểm soát và thực hiện 70% tổng số các lần giao phối, tạo ra một quần thể xã hội đa thê (nơi nhiều cá thể cái giao phối với một cá thể đực). Lưỡng hình về tính dục không hẳn lúc nào cũng là ở vóc dáng, kích cỡ. Một số loài phô trương vẻ đẹp cơ thể hoặc những dấu hiệu chứng tỏ độ sung sức, như ở chim là bộ lông cánh lộng lẫy hay ở cá là màu tươi sáng, làm vũ khí cạnh tranh nhằm quyến rũ bạn tình, thay vì dùng vũ lực để tranh giành với các đối thủ. Sự khác biệt giữa các loài động vật này so con người, là chúng thường không có tính xã hội, vì vậy một con đực hay một con cái có thể sẽ không kiểm soát được tất cả những bạn tình tiềm năng trong khu vực. Lập luậ tương tự cũng có thể được dùng để giải thích theo hướng ngược lại - đó là sự khác biệt giữa đàn ông và đàn bà thời cổ đại khá tương tự như chúng ta ngày nay, và điều này được chứng minh qua các mẫu hóa thạch cổ khác nhau. Vì vậy, rất có thể chế độ một vợ một chồng đã xảy ra từ rất sớm. Sự đa dạng hoặc thiếu đa dạng nhiễm sắc thể Y ở con người cũng là điều được dùng để lý giải vì sao con người duy trì chế độ đa thê cho mãi đến thời gian gần đây. Một lần nữa, các nhà nhân chủng học lại phản bác bằng chứng. Tuy nhiên, một số người cho rằng sự thiếu đa dạng trong các dữ liệu về gene ở nam giới cho thấy chỉ có một số ít đàn ông có cơ hội giao phối trong quá trình tiến hóa của con người. Trong thời gian gần đây hơn, sự đa dạng này đã tăng lên, cho thấy số lượng nam giới được thực hiện hành vi giao phối hơn, nhờ chế độ hôn nhân một vợ một chồng. Chế độ hôn nhân chỉ bắt đầu được áp dụng rộng rãi sau khi ý niệm về sở hữu đất đai nổi lên, đặt ra những vấn đề về thừa kế Ta biết được từ các bằng chứng khảo cổ học rằng con người cổ đại sống trong những nhóm nhỏ gồm các gia đình nhiều thế hệ. Mô hình máy tính mô phỏng xã hội săn bắn - hái lượm cho thấy nhìn chung họ cần phải quan hệ với những người bên ngoài nhóm mình để có thể duy trì nòi giống. Vì vậy, có thể là đã có dòng dịch chuyển lớn các cá nhân giữa các cộng đồng săn bắn - hái lượm khác nhau, nhằm tìm đến và giao phối với nhau. Duy trì một gia đình giữa những người có chung bộ gene giống hệt nhau là điều bất khả thi. Mô hình máy tính cho thấy xã hội săn bắn - hái lượm là dạng một vợ một chồng theo từng thời kỳ, nghĩa là các cặp đôi ở bên nhau một khoảng thời gian cho đến khi đứa con nhỏ cai sữa thì họ chuyển qua tìm bạn tình mới. Điều này cực kỳ có lợi về mặt tính dục cho đàn ông hiện đại, đó là lý do có thể lý giải vì sao đàn ông thích có quan hệ mở hơn. Nghiên cứu của Lehmiller về những khát khao tình dục cho thấy đàn ông thích làm tình tập thể (khoảng 26% nam giới, so với 8% là nữ giới). Xu hướng tương tự cũng thấy ở các dạng "tình dục cộng đồng" khác, như thích tham dự tiệc tình dục hoặc các câu lạc bộ trao đổi bạn tình (17% nam giới thích điều này so với 7% nữ giới). Tuy nhiên, những phụ nữ mơ tưởng tới chuyện này nhiều khả năng sẽ thực hiện điều đó hơn so với đàn ông. Số người trong cùng nhóm tham gia trả lời nghiên cứu nói rằng họ từng tham dự hoạt động làm tình tập thể là khoảng 12% nam giới và 6% nữ giới. Có vẻ như phụ nữ dễ tìm được cơ hội thích hợp hơn trong các phiêu lưu tình dục. Điều mà ta biết là trong khoảng 85% xã hội hiện đại trên toàn cầu, các hình thức quan hệ vượt ra ngoài khuôn khổ một vợ một chồng sẽ bị trừng phạt. Dẫu rằng trong Kinh Cựu Ước có đầy các đoạn trích dẫn về chế độ đa thê/đa phu, nhưng điều được đương nhiên chấp nhận trong hầu hết các xã hội vẫn là một vợ một chồng. Dù rằng mô hình này thời nay là phổ biến, nhưng bất kể bạn nhìn vào vấn đề này theo cách nào thì trong lịch sử, con người trước đây không sống kiểu một vợ một chồng như chúng ta bây giờ. Vậy tại sao một vợ một chồng suốt đời lại được xem là điều đương nhiên? "Rất khó để trả lời câu này một cách cô đọng mà không đề cập tới truyền thông," Moors giải thích, nhấn mạnh rằng tác động của nghệ thuật và văn hóa có ảnh hưởng đến ta trong quá trình lớn lên. "Trong hầu hết thời gian khi ta lớn lên, cha mẹ ta đã kết hôn hoặc cố gắng sống kiểu một vợ một chồng. Ở hầu hết mọi nơi trên thế giới, ta đều có chế độ hôn nhân." "Từ khi con người bắt đầu chiếm hữu và sở hữu đất đai, quan hệ hôn nhân trở nên phổ biến, bởi đó là cách rành mạch để kiểm soát tài sản, để tài sản thuộc về gia đình bạn," Moors lý giải. "Từ thời điểm đó, ta bắt đầu ưu tiên quan hệ vợ chồng và quan hệ dị tính." Quen thêm người khác có tốt không? Các nghiên cứu về quan hệ tình nhiều bên cho thấy nếu hai người trong một cặp đôi để ý tới tình dục theo mức khác nhau, thì sẽ tốt hơn nếu mỗi người có nhiều bạn tình. "Trong một mối quan hệ, thường sẽ có sự khác biệt giữa sở thích của hai người," Muise nói. "Tuy nhiên, những người có nhiều bạn tình nói chung cảm thấy được thoả mãn hơn. Nếu bạn có ham muốn tình dục với người khác, thì sẽ là lành mạnh thôi nếu như bạn đi khám phá ham muốn đó." Điều mà nghiên cứu về quan hệ tình nhiều bên còn thiếu đến nay, đó là thời gian nghiên cứu kéo dài, trong đó những nhóm người muốn tính đến chuyện mở rộng quan hệ sẽ được tiếp tục theo dõi trong nhiều năm, thậm chí từ trước khi họ có đối thoại đầu tiên với bạn đời. Một số người có thể đóng vai trò khác nhau trong mối quan hệ bạn tình; có những người là do có nhu cầu chăm sóc người khác, có những người tìm đến nhiều bạn tình vì khát khao được đáp ứng ham muốn tình dục Tuy nhiên, một số nghiên cứu đã bắt đầu lấp khoảng trống đó. Trong một nghiên cứu, những người tò mò với mối quan hệ nhiều bạn tình và những người chưa bao giờ nghĩ tới chuyện đó được mời trả lời một bảng hỏi về tình yêu và mức độ thỏa mãn tình dục của họ. Ban đầu, không ai trong số họ nói chuyện với bạn đời về ý tưởng có quan hệ mở với người khác. Cuối cùng, họ được hỏi lại cùng những câu hỏi trên về việc họ cảm thấy thỏa mãn ra sao về đời sống tình cảm, và đồng thời hỏi họ có mối quan hệ mở hay chưa. "Với những người muốn có quan hệ mở và cuối cùng đã có mối quan hệ đó, thì mức độ thỏa mãn của họ cao hơn thấy rõ," Samantha Joel, phó giáo sư tâm lý xã hội từ Đại học Western ở London, Canada, cho biết. "Trong khi đó, những người nghĩ đến ý tưởng này nhưng không thực hiện, thì sự thỏa mãn của họ sụt giảm, nhưng mà giảm không đáng kể." Joel cho rằng sự thỏa mãn tăng lên ở những người chuyển qua mối quan hệ có nhiều bạn tình có thể là kết quả của hiệu ứng dây chuyền. Đời sống tình dục tốt hơn với bạn tình thứ hai khiến cho sự thỏa mãn với bạn tình thứ nhất, tức là người bạn đời chính thức, tăng lên, bởi đột nhiên áp lực trong việc chỉ có một người phải đáp ứng nhu cầu của họ đã được gỡ bỏ. "Chúng ta cũng biết rằng khi viên mãn với đời sống tình dục thì con người ta sẽ giao tiếp tốt hơn," Joel cho biết. "Những người có nhiều bạn tình nói rằng họ tâm sự cởi mở - bởi sẽ rất khó để có nhiều bạn tình nếu bạn không trao đổi với nhau về các giới hạn. Trong khi đó, giữa những cặp đôi một vợ một chồng, họ không mấy khi thảo luận về các giới hạn." Sự thỏa mãn về cảm xúc - như cảm giác yên tâm, sự chăm sóc và gần gũi - có xu hướng tăng lên theo thời gian trong các mối quan hệ thông thường. Trong khi đó, sự bất ngờ và thích thú, vốn liên quan đến sự phấn khích tình dục, sẽ giảm xuống. "Ban đầu, tình cảm rất đắm say và nồng nhiệt, nhưng dần dần nó trở nên dễ đoán," Rhonda Balzarini, nhà tâm lý học từ Đại học York cho biết. "Khó mà duy trì được sự mới mẻ cũng như sự cuồng nhiệt." Balzarini lấy ví dụ về người bạn tình chính, người mà bạn kết hôn hợp pháp, sống chung, có con và nói chung là có một số trách nhiệm liên quan đến cuộc sống hôn nhân một vợ một chồng. Với tất cả những mối lo cơm áo gạo tiền đi kèm như thế, người ta sẽ cần phải dự tính nhiều việc - khiến mối quan hệ không còn hấp dẫn về mặt tình dục nữa, bà giải thích. Người bạn tình thứ hai có thể không cần phải chia sẻ trách nhiệm gì với bạn, và vì vậy, sự cuồng nhiệt cảm xúc sẽ không bị lụi tàn. Kết quả là người thứ hai sẽ có xu hướng làm chuyện chăn gối với bạn nhiều hơn mà lại có ít cam kết, ràng buộc nhau hơn. "Nói chung, tôi nghĩ có sự điều chỉnh giữa sự mới mẻ và an toàn, và sống trong mối quan hệ nhiều bạn tình về lâu về dài là cách để có thể đồng thời thỏa mãn được cả hai nhu cầu," Joel nói. "Đó không phải là cách duy nhất, nhưng là một trong các cách và nó có tác dụng với một số người." Số cách để có mối quan hệ với nhiều bạn đời cũng đa dạng như số người đang sống theo cách này. Bạn kiểm soát sự ghen tuông ra sao? Ích lợi của mối quan hệ nhiều bạn tình có thể thấy rõ nhất khi cả hai người trong mối quan hệ chính đều ủng hộ cho hạnh phúc của người kia, Muise nói. "Nó giống như khi một người muốn bạn đời của họ được thỏa mãn đời sống tình dục, nhưng bản thân họ không nhất thiết phải là người đem đến sự thỏa mãn đó," bà giải thích. "Và một người, khi thấy bạn đời của mình muốn thành toàn cho mình thì họ sẽ cảm thấy thoải mái hơn khi tìm đến người thứ ba, thứ tư để thỏa mãn nhu cầu." Điều này giải thích một khái niệm tâm lý, mà trong tiếng Anh gọi là "compersion", tức là trạng thái một người cảm thấy hài lòng khi thấy người mình yêu được thỏa mãn tình dục hoặc thăng hoa cảm xúc với một người khác. Bạn có lẽ sẽ thấy dễ hình dung hơn về khái niệm này khi thay quan hệ yêu đương, tình dục bằng một dạng quan hệ khác. Ví dụ, hãy nghĩ tới cảm giác của bạn khi nhìn người khác vui sướng mở gói quà. Vậy làm sao những người sống trong mối quan hệ chấp nhận đối phương có nhiều bạn tình khác có thể dẹp bỏ cảm giác ghen tuông? Với đàn ông, cảm giác ghen tuông dễ nổi lên hơn khi bạn tình không chung thủy về thể xác hơn là về tâm hồn, Katherine Aumer, tác giả và là nhà nghiên cứu ở Đại học Hawaii Pacific, viết. Bà là đồng tác giả một nghiên cứu về tâm lý 'compersion' trong mối quan hệ một vợ một chồng và trong các mối quan hệ nhiều bạn tình. Theo thuyết tiến hóa, thường thì người đàn ông sẽ rất muốn biết ai là cha ruột của con mình, trong khi với người phụ nữ thì việc xác định mẹ đẻ lại không phải là vấn đề gì phức tạp. Tuy nhiên, phụ nữ dễ cảm thấy ghen tuông hơn trước sự không chung thủy về mặt cảm xúc, Aumer nói. Với áp lực tiến hóa trong việc nuôi nấng con cái, phụ nữ có động cơ mạnh mẽ trong việc giữ bạn đời ở bên cạnh để người đàn ông đó chu cấp nuôi dưỡng và bảo vệ cho hai mẹ con trong thời gian họ còn phải nuôi con bằng sữa mẹ. Nếu người đàn ông đang dồn tình cảm cho một người phụ nữ khác, người mẹ có thể sẽ không được anh ta chăm sóc ở mức tốt nhất, không được anh ta bảo vệ trước các bất trắc, khó khăn có thể có. Tại sao một số người chọn cách sống có nhiều bạn tình? Có bằng chứng cho thấy một số người khéo hơn những người khác trong việc thu xếp, duy trì nhiều mối quan hệ tình cảm một lúc. Thuyết gắn bó miêu tả cảm giác về tâm trạng an toàn và bất an hình thành nên những mối quan hệ tình cảm của ta, và nó cũng có thể lý giải vì sao một số người không chấp nhận chia sẻ bạn đời với người khác. Việc chuyện trò tâm sự với nhau là yếu tố then chốt trong mối quan hệ CNM, nhưng có thể lại không được ưu tiên trong mối quan hệ một vợ một chồng Chris Fraley từ Đại học Illinois đã thu thập dữ liệu về sự gắn bó ở những người tham gia bảng hỏi trên mạng trong hai thập niên qua. Tổng số có khoảng 200.000 người đã tham gia trả lời, và rất nhiều nhà nghiên cứu khác đã dựa vào bộ dữ liệu đồ sộ này để thiết lập chuẩn mực cho nhiều kiểu hành vi khác nhau. Dựa trên những dữ liệu này, Moors cho biết bà nhận thấy những người có quan hệ tình cảm với nhiều người thì có mức độ 'gắn bó lo âu' và 'gắn bó tránh né' thấp hơn so với những người khác. Tuy nhiên, bà cũng chỉ ra rằng đây chỉ là phát hiện mang tính tương đối, bởi rất có thể là chỉ có những người cảm thấy vững tâm, không lo âu, không tránh né mới bị thu hút với lối sống như vậy. Hồ sơ tâm lý của những người có nhiều bạn tình cho thấy họ có những nhu cầu cảm xúc mà chỉ một người thì không thể nào thỏa mãn được. "Nói chung, người có nhiều mối quan hệ tình cảm có nhu cầu cao hơn bình thường," Balzarini nói. "Chúng tôi thấy rằng những người có mối quan hệ một vợ một chồng có sự cân bằng trong nhu cầu chăm sóc và hưng phấn tình dục. Nhưng ở những người có nhiều bạn tình, họ có thể có nhu cầu này cao hơn nhiều trong lúc nhu cầu kia lại thấp hơn nhiều. Họ là người cần cả hai nhu cầu cùng lúc, và rất khó mà đạt được tất cả từ một bạn đời duy nhất. Người bạn đời gắn bó, người vẫn luôn ân cần chăm sóc cho họ không hẳn là người có hấp lực tình dục đối với họ." Rất khó có thể dựng nên chân dung một người có nhiều bạn tình, theo Moors. Bà cho rằng không có tương quan nào giữa tuổi tác, thu nhập, nơi sinh sống, trình độ giáo dục, chủng tộc, dân tộc, tôn giáo hay hội nhóm liên quan đến kiểu sống có nhiều bạn tình trong nghiên cứu của bà. Những người đồng tính nữ, đồng tính nam, người song tính có xu hướng có nhiều bạn tình cùng lúc hơn so với những người khác. Nếu có điều gì trải dài suốt cuộc đời, đó là vẫn có sự kỳ thị không che giấu đối với việc có nhiều bạn tình. Moors lấy ví dụ, người ta vẫn coi tình yêu trong sáng không cần đến quan hệ thể xác, hay tình yêu vô tận dành cho gia đình là điều bình thường, nhưng vì lý do nào đó ta lại tin rằng tình yêu lãng mạn là nhất thời. "Ta đã biết cách để có mối quan hệ yêu đương gần gũi với nhiều bạn đời," bà chia sẻ. "Nhưng ta lại tin rằng tình yêu lãng mạn chỉ tồn tại hữu hạn? Bao nhiêu bạn tình tuyệt vời nhất mà bạn có thể có trong đời? Ồ, thật đáng ghê tởm nếu bạn có quá nhiều bạn tình? Nói ra như vậy nghe quả thật ngớ ngẩn." Ta đòi hỏi rất nhiều từ bạn đời. Ta kỳ vọng họ là người nâng đỡ cuộc đời ta, là bạn thân, là tri kỷ. "Chúng ta không nên đòi hỏi một người phải đáp ứng được tất cả mọi thứ," Moors nói. Có lẽ tốt hơn hết là ta nên đem nhu cầu của mình chia sớt, đòi hỏi từ nhiều người. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.
summarize: Nhưng giờ đây, lệ thường này ngày càng bị soi xét khi nhiều người định nghĩa lại tình cảm lãng mạn. "Sự duy nhất có ý nghĩa gì đối với anh?" Amy Hart, người tham gia loạt chương trình truyền hình thực tế Love Island (Đảo Tình yêu) ở Anh hồi năm 2019, chất vấn. Nên quay lại với người yêu cũ hay bỏ đi? Dịch vụ thuê người 'cắm sừng' ở Nhật Bản Vì sao phụ nữ càng thành đạt càng dễ ly hôn Người yêu cô, Curtis Pritchard, bị dồn vào thế bí và cô biết điều đó. Anh đã hôn nhiều cô gái khác sau lưng cô. Pritchard thu mình trong chiếc ghế khi Hart hùng hồn và bình tĩnh liệt kê ra những khúc mắc trong tình yêu của họ, bắt đầu từ việc anh có thể có cảm xúc lãng mạn với hai người cùng lúc, đến chuyện cô cần anh ra sao và anh đã khiến cô hụt hẫng thế nào. Hart đang sống với quy tắc cho rằng tình yêu lãng mạn chỉ có thể xảy ra giữa hai người với nhau mà thôi, và cô cho rằng Pritchard đang phá vỡ luật chơi. Nhưng những gì mà chúng ta biết về tình yêu của con người là, về mặt lịch sử thì tình cảm đó phức tạp hơn rất nhiều so với chế độ một vợ một chồng vốn đã trở nên đương nhiên trong nhiều xã hội ngày nay. Liệu ta có thể quay trở lại với cội rễ đa thê hoặc đa phu như trước kia không? Quan hệ tình nhiều bên Việc thuận tình chấp nhận mối quan hệ nhiều bạn tình (consensual non-monogamy, viết tắt là CNM) cho phép hai người trong cặp đôi có thể thoải mái qua lại tình cảm với những người khác. Điều này bao gồm tất cả mọi thứ, từ quan hệ đa thê, đa phu cho đến thay đổi bạn tình và những thể thức khác của quan hệ "mở". Dù là dưới hình thức gì, thì một trong những điều tạo nên định nghĩa 'thuận tình chấp nhận mối quan hệ nhiều bạn tình' là hai người trong cặp đôi đó thảo luận và đồng ý với những giới hạn, chẳng hạn như họ có thể đi xa tới mức nào, và khi nào, ở đâu. Điều này có nghĩa là hành vi dại dột của Pritchard không nằm trong định nghĩa này, vì Hart chưa đồng ý. Tuy nhiên, sự tồn tại - tuy không nhiều cho lắm - của mối quan hệ đa phu hoặc đa thê trong cộng đồng có thể lý giải vì sao Pritchard hành động như vậy. Bất chấp sự phổ biến của quan hệ một vợ một chồng, nói chung con người bị ta vẫn ám ảnh về việc muốn có quan hệ tình dục với người khác ngoài bạn đời. Nhà tâm lý học Justin Lehmiller yêu cầu 4.000 người Mỹ mô tả khát khao tình dục họ muốn trong cuốn sách của ông, Hãy Nói Tôi Nghe Bạn Muốn Gì (Tell Me What You Want). Làm tình tay ba là điều được nhiều người mơ tới nhất, với một số giới hạn. Vậy quan hệ tình dục ba người là gì nếu không phải là sự đồng thuận quan hệ nhiều bạn tình? Không hẳn lúc nào cũng cần một đám đông - quan hệ tình dục ba người là một trong những mơ tưởng phổ biến nhất "Nếu tính tất cả những người đang có người yêu, thì khoảng 5% trong số đó có thể gọi là có nhiều bạn tình," Amy Muise, phó giáo sư tâm lý tại Đại học York ở Toronto, Canada, chia sẻ. Tìm tình yêu qua Tinder và các app hẹn hò Sống nghèo khổ khiến đàn ông dễ bị trầm cảm Yêu lành mạnh với bao cao su 'chay' Nhưng nếu tính cả những người muốn thử tìm để có nhiều bạn tình cùng lúc thì con số này tăng lên. "Trong cuộc sống, 21% mọi người từng có lúc duy trì mối quan hệ với không chỉ một người." 21% là tỷ lệ thấp hơn so với số hộ gia đình ở Mỹ nói ở nhà một thứ ngôn ngữ nào đó không phải là tiếng Anh (21,9%). "Tôi sẽ không ngạc nhiên nếu điều này phổ biến hơn," Amy Moors, phó giáo sư tâm lý từ Đại học Chapman, California, nói. "Do kỳ vọng xã hội, nên mọi người thường trả lời theo cách bảo thủ hơn. Đó có thể là lý do vì sao mọi người thường ước tính cao hơn thực tế số lượng trái cây hay rau củ họ ăn mỗi ngày, hoặc ước tính thấp hơn thực tế lượng nước họ uống mỗi ngày." Vào lúc này, cơ hội gặp bạn tình mới bên ngoài gia đình có thể là khá ít do nhiều quốc gia đang áp dụng các biện pháp hạn chế giao tiếp xã hội, nhằm phòng chống Covid-19. Những người có nhiều bạn tình nay nhận ra rằng bản thân họ đang có nhiều thời gian hơn ở bên người chung sống cùng nhà, đồng thời phải học cách thích nghi với việc giảm bớt rất nhiều thời gian đến với những bạn tình khác. Chưa rõ điều này ảnh hưởng ra sao đến sức khỏe về lâu dài. Và, như ngành tâm lý học xã hội giải thích, trong những khoảng thời gian bình thường thì có nhiều lý do cho thấy người cùng lúc quan hệ tình cảm với nhiều bạn tình có thể được lợi một số thứ mà những người trong quan hệ một vợ một chồng không có. Quan hệ một vợ một chồng hình thành từ khi nào? Câu hỏi khi nào thì quan hệ một vợ một chồng xảy ra với con người vẫn còn là đề tài gây tranh cãi. Một số nhà nhân chủng học lấy thực tế rằng con người thời cổ đại cực kỳ lưỡng hình về mặt tính dục - tức là nam giới và nữ giới hoàn toàn khác nhau về kích cỡ, hình dáng - làm bằng chứng cho thấy có sự tồn tại của mối quan hệ đa phu/đa thê. Mức độ lưỡng hình về tính dục cao cho thấy áp lực chọn lọc tính dục là cực kỳ lớn với một hoặc cả hai giới tính. Ở một số loài như khỉ đột, các con đực to lớn hơn nhiều khả năng sẽ có lợi thế hơn về mặt tính dục, vì kích cỡ to lớn chính là lợi thế giúp chúng áp đảo các con đực khác. Chẳng hạn, với khỉ đột núi, một con đực ở thế thượng phong sẽ kiểm soát và thực hiện 70% tổng số các lần giao phối, tạo ra một quần thể xã hội đa thê (nơi nhiều cá thể cái giao phối với một cá thể đực). Lưỡng hình về tính dục không hẳn lúc nào cũng là ở vóc dáng, kích cỡ. Một số loài phô trương vẻ đẹp cơ thể hoặc những dấu hiệu chứng tỏ độ sung sức, như ở chim là bộ lông cánh lộng lẫy hay ở cá là màu tươi sáng, làm vũ khí cạnh tranh nhằm quyến rũ bạn tình, thay vì dùng vũ lực để tranh giành với các đối thủ. Sự khác biệt giữa các loài động vật này so con người, là chúng thường không có tính xã hội, vì vậy một con đực hay một con cái có thể sẽ không kiểm soát được tất cả những bạn tình tiềm năng trong khu vực. Lập luậ tương tự cũng có thể được dùng để giải thích theo hướng ngược lại - đó là sự khác biệt giữa đàn ông và đàn bà thời cổ đại khá tương tự như chúng ta ngày nay, và điều này được chứng minh qua các mẫu hóa thạch cổ khác nhau. Vì vậy, rất có thể chế độ một vợ một chồng đã xảy ra từ rất sớm. Sự đa dạng hoặc thiếu đa dạng nhiễm sắc thể Y ở con người cũng là điều được dùng để lý giải vì sao con người duy trì chế độ đa thê cho mãi đến thời gian gần đây. Một lần nữa, các nhà nhân chủng học lại phản bác bằng chứng. Tuy nhiên, một số người cho rằng sự thiếu đa dạng trong các dữ liệu về gene ở nam giới cho thấy chỉ có một số ít đàn ông có cơ hội giao phối trong quá trình tiến hóa của con người. Trong thời gian gần đây hơn, sự đa dạng này đã tăng lên, cho thấy số lượng nam giới được thực hiện hành vi giao phối hơn, nhờ chế độ hôn nhân một vợ một chồng. Chế độ hôn nhân chỉ bắt đầu được áp dụng rộng rãi sau khi ý niệm về sở hữu đất đai nổi lên, đặt ra những vấn đề về thừa kế Ta biết được từ các bằng chứng khảo cổ học rằng con người cổ đại sống trong những nhóm nhỏ gồm các gia đình nhiều thế hệ. Mô hình máy tính mô phỏng xã hội săn bắn - hái lượm cho thấy nhìn chung họ cần phải quan hệ với những người bên ngoài nhóm mình để có thể duy trì nòi giống. Vì vậy, có thể là đã có dòng dịch chuyển lớn các cá nhân giữa các cộng đồng săn bắn - hái lượm khác nhau, nhằm tìm đến và giao phối với nhau. Duy trì một gia đình giữa những người có chung bộ gene giống hệt nhau là điều bất khả thi. Mô hình máy tính cho thấy xã hội săn bắn - hái lượm là dạng một vợ một chồng theo từng thời kỳ, nghĩa là các cặp đôi ở bên nhau một khoảng thời gian cho đến khi đứa con nhỏ cai sữa thì họ chuyển qua tìm bạn tình mới. Điều này cực kỳ có lợi về mặt tính dục cho đàn ông hiện đại, đó là lý do có thể lý giải vì sao đàn ông thích có quan hệ mở hơn. Nghiên cứu của Lehmiller về những khát khao tình dục cho thấy đàn ông thích làm tình tập thể (khoảng 26% nam giới, so với 8% là nữ giới). Xu hướng tương tự cũng thấy ở các dạng "tình dục cộng đồng" khác, như thích tham dự tiệc tình dục hoặc các câu lạc bộ trao đổi bạn tình (17% nam giới thích điều này so với 7% nữ giới). Tuy nhiên, những phụ nữ mơ tưởng tới chuyện này nhiều khả năng sẽ thực hiện điều đó hơn so với đàn ông. Số người trong cùng nhóm tham gia trả lời nghiên cứu nói rằng họ từng tham dự hoạt động làm tình tập thể là khoảng 12% nam giới và 6% nữ giới. Có vẻ như phụ nữ dễ tìm được cơ hội thích hợp hơn trong các phiêu lưu tình dục. Điều mà ta biết là trong khoảng 85% xã hội hiện đại trên toàn cầu, các hình thức quan hệ vượt ra ngoài khuôn khổ một vợ một chồng sẽ bị trừng phạt. Dẫu rằng trong Kinh Cựu Ước có đầy các đoạn trích dẫn về chế độ đa thê/đa phu, nhưng điều được đương nhiên chấp nhận trong hầu hết các xã hội vẫn là một vợ một chồng. Dù rằng mô hình này thời nay là phổ biến, nhưng bất kể bạn nhìn vào vấn đề này theo cách nào thì trong lịch sử, con người trước đây không sống kiểu một vợ một chồng như chúng ta bây giờ. Vậy tại sao một vợ một chồng suốt đời lại được xem là điều đương nhiên? "Rất khó để trả lời câu này một cách cô đọng mà không đề cập tới truyền thông," Moors giải thích, nhấn mạnh rằng tác động của nghệ thuật và văn hóa có ảnh hưởng đến ta trong quá trình lớn lên. "Trong hầu hết thời gian khi ta lớn lên, cha mẹ ta đã kết hôn hoặc cố gắng sống kiểu một vợ một chồng. Ở hầu hết mọi nơi trên thế giới, ta đều có chế độ hôn nhân." "Từ khi con người bắt đầu chiếm hữu và sở hữu đất đai, quan hệ hôn nhân trở nên phổ biến, bởi đó là cách rành mạch để kiểm soát tài sản, để tài sản thuộc về gia đình bạn," Moors lý giải. "Từ thời điểm đó, ta bắt đầu ưu tiên quan hệ vợ chồng và quan hệ dị tính." Quen thêm người khác có tốt không? Các nghiên cứu về quan hệ tình nhiều bên cho thấy nếu hai người trong một cặp đôi để ý tới tình dục theo mức khác nhau, thì sẽ tốt hơn nếu mỗi người có nhiều bạn tình. "Trong một mối quan hệ, thường sẽ có sự khác biệt giữa sở thích của hai người," Muise nói. "Tuy nhiên, những người có nhiều bạn tình nói chung cảm thấy được thoả mãn hơn. Nếu bạn có ham muốn tình dục với người khác, thì sẽ là lành mạnh thôi nếu như bạn đi khám phá ham muốn đó." Điều mà nghiên cứu về quan hệ tình nhiều bên còn thiếu đến nay, đó là thời gian nghiên cứu kéo dài, trong đó những nhóm người muốn tính đến chuyện mở rộng quan hệ sẽ được tiếp tục theo dõi trong nhiều năm, thậm chí từ trước khi họ có đối thoại đầu tiên với bạn đời. Một số người có thể đóng vai trò khác nhau trong mối quan hệ bạn tình; có những người là do có nhu cầu chăm sóc người khác, có những người tìm đến nhiều bạn tình vì khát khao được đáp ứng ham muốn tình dục Tuy nhiên, một số nghiên cứu đã bắt đầu lấp khoảng trống đó. Trong một nghiên cứu, những người tò mò với mối quan hệ nhiều bạn tình và những người chưa bao giờ nghĩ tới chuyện đó được mời trả lời một bảng hỏi về tình yêu và mức độ thỏa mãn tình dục của họ. Ban đầu, không ai trong số họ nói chuyện với bạn đời về ý tưởng có quan hệ mở với người khác. Cuối cùng, họ được hỏi lại cùng những câu hỏi trên về việc họ cảm thấy thỏa mãn ra sao về đời sống tình cảm, và đồng thời hỏi họ có mối quan hệ mở hay chưa. "Với những người muốn có quan hệ mở và cuối cùng đã có mối quan hệ đó, thì mức độ thỏa mãn của họ cao hơn thấy rõ," Samantha Joel, phó giáo sư tâm lý xã hội từ Đại học Western ở London, Canada, cho biết. "Trong khi đó, những người nghĩ đến ý tưởng này nhưng không thực hiện, thì sự thỏa mãn của họ sụt giảm, nhưng mà giảm không đáng kể." Joel cho rằng sự thỏa mãn tăng lên ở những người chuyển qua mối quan hệ có nhiều bạn tình có thể là kết quả của hiệu ứng dây chuyền. Đời sống tình dục tốt hơn với bạn tình thứ hai khiến cho sự thỏa mãn với bạn tình thứ nhất, tức là người bạn đời chính thức, tăng lên, bởi đột nhiên áp lực trong việc chỉ có một người phải đáp ứng nhu cầu của họ đã được gỡ bỏ. "Chúng ta cũng biết rằng khi viên mãn với đời sống tình dục thì con người ta sẽ giao tiếp tốt hơn," Joel cho biết. "Những người có nhiều bạn tình nói rằng họ tâm sự cởi mở - bởi sẽ rất khó để có nhiều bạn tình nếu bạn không trao đổi với nhau về các giới hạn. Trong khi đó, giữa những cặp đôi một vợ một chồng, họ không mấy khi thảo luận về các giới hạn." Sự thỏa mãn về cảm xúc - như cảm giác yên tâm, sự chăm sóc và gần gũi - có xu hướng tăng lên theo thời gian trong các mối quan hệ thông thường. Trong khi đó, sự bất ngờ và thích thú, vốn liên quan đến sự phấn khích tình dục, sẽ giảm xuống. "Ban đầu, tình cảm rất đắm say và nồng nhiệt, nhưng dần dần nó trở nên dễ đoán," Rhonda Balzarini, nhà tâm lý học từ Đại học York cho biết. "Khó mà duy trì được sự mới mẻ cũng như sự cuồng nhiệt." Balzarini lấy ví dụ về người bạn tình chính, người mà bạn kết hôn hợp pháp, sống chung, có con và nói chung là có một số trách nhiệm liên quan đến cuộc sống hôn nhân một vợ một chồng. Với tất cả những mối lo cơm áo gạo tiền đi kèm như thế, người ta sẽ cần phải dự tính nhiều việc - khiến mối quan hệ không còn hấp dẫn về mặt tình dục nữa, bà giải thích. Người bạn tình thứ hai có thể không cần phải chia sẻ trách nhiệm gì với bạn, và vì vậy, sự cuồng nhiệt cảm xúc sẽ không bị lụi tàn. Kết quả là người thứ hai sẽ có xu hướng làm chuyện chăn gối với bạn nhiều hơn mà lại có ít cam kết, ràng buộc nhau hơn. "Nói chung, tôi nghĩ có sự điều chỉnh giữa sự mới mẻ và an toàn, và sống trong mối quan hệ nhiều bạn tình về lâu về dài là cách để có thể đồng thời thỏa mãn được cả hai nhu cầu," Joel nói. "Đó không phải là cách duy nhất, nhưng là một trong các cách và nó có tác dụng với một số người." Số cách để có mối quan hệ với nhiều bạn đời cũng đa dạng như số người đang sống theo cách này. Bạn kiểm soát sự ghen tuông ra sao? Ích lợi của mối quan hệ nhiều bạn tình có thể thấy rõ nhất khi cả hai người trong mối quan hệ chính đều ủng hộ cho hạnh phúc của người kia, Muise nói. "Nó giống như khi một người muốn bạn đời của họ được thỏa mãn đời sống tình dục, nhưng bản thân họ không nhất thiết phải là người đem đến sự thỏa mãn đó," bà giải thích. "Và một người, khi thấy bạn đời của mình muốn thành toàn cho mình thì họ sẽ cảm thấy thoải mái hơn khi tìm đến người thứ ba, thứ tư để thỏa mãn nhu cầu." Điều này giải thích một khái niệm tâm lý, mà trong tiếng Anh gọi là "compersion", tức là trạng thái một người cảm thấy hài lòng khi thấy người mình yêu được thỏa mãn tình dục hoặc thăng hoa cảm xúc với một người khác. Bạn có lẽ sẽ thấy dễ hình dung hơn về khái niệm này khi thay quan hệ yêu đương, tình dục bằng một dạng quan hệ khác. Ví dụ, hãy nghĩ tới cảm giác của bạn khi nhìn người khác vui sướng mở gói quà. Vậy làm sao những người sống trong mối quan hệ chấp nhận đối phương có nhiều bạn tình khác có thể dẹp bỏ cảm giác ghen tuông? Với đàn ông, cảm giác ghen tuông dễ nổi lên hơn khi bạn tình không chung thủy về thể xác hơn là về tâm hồn, Katherine Aumer, tác giả và là nhà nghiên cứu ở Đại học Hawaii Pacific, viết. Bà là đồng tác giả một nghiên cứu về tâm lý 'compersion' trong mối quan hệ một vợ một chồng và trong các mối quan hệ nhiều bạn tình. Theo thuyết tiến hóa, thường thì người đàn ông sẽ rất muốn biết ai là cha ruột của con mình, trong khi với người phụ nữ thì việc xác định mẹ đẻ lại không phải là vấn đề gì phức tạp. Tuy nhiên, phụ nữ dễ cảm thấy ghen tuông hơn trước sự không chung thủy về mặt cảm xúc, Aumer nói. Với áp lực tiến hóa trong việc nuôi nấng con cái, phụ nữ có động cơ mạnh mẽ trong việc giữ bạn đời ở bên cạnh để người đàn ông đó chu cấp nuôi dưỡng và bảo vệ cho hai mẹ con trong thời gian họ còn phải nuôi con bằng sữa mẹ. Nếu người đàn ông đang dồn tình cảm cho một người phụ nữ khác, người mẹ có thể sẽ không được anh ta chăm sóc ở mức tốt nhất, không được anh ta bảo vệ trước các bất trắc, khó khăn có thể có. Tại sao một số người chọn cách sống có nhiều bạn tình? Có bằng chứng cho thấy một số người khéo hơn những người khác trong việc thu xếp, duy trì nhiều mối quan hệ tình cảm một lúc. Thuyết gắn bó miêu tả cảm giác về tâm trạng an toàn và bất an hình thành nên những mối quan hệ tình cảm của ta, và nó cũng có thể lý giải vì sao một số người không chấp nhận chia sẻ bạn đời với người khác. Việc chuyện trò tâm sự với nhau là yếu tố then chốt trong mối quan hệ CNM, nhưng có thể lại không được ưu tiên trong mối quan hệ một vợ một chồng Chris Fraley từ Đại học Illinois đã thu thập dữ liệu về sự gắn bó ở những người tham gia bảng hỏi trên mạng trong hai thập niên qua. Tổng số có khoảng 200.000 người đã tham gia trả lời, và rất nhiều nhà nghiên cứu khác đã dựa vào bộ dữ liệu đồ sộ này để thiết lập chuẩn mực cho nhiều kiểu hành vi khác nhau. Dựa trên những dữ liệu này, Moors cho biết bà nhận thấy những người có quan hệ tình cảm với nhiều người thì có mức độ 'gắn bó lo âu' và 'gắn bó tránh né' thấp hơn so với những người khác. Tuy nhiên, bà cũng chỉ ra rằng đây chỉ là phát hiện mang tính tương đối, bởi rất có thể là chỉ có những người cảm thấy vững tâm, không lo âu, không tránh né mới bị thu hút với lối sống như vậy. Hồ sơ tâm lý của những người có nhiều bạn tình cho thấy họ có những nhu cầu cảm xúc mà chỉ một người thì không thể nào thỏa mãn được. "Nói chung, người có nhiều mối quan hệ tình cảm có nhu cầu cao hơn bình thường," Balzarini nói. "Chúng tôi thấy rằng những người có mối quan hệ một vợ một chồng có sự cân bằng trong nhu cầu chăm sóc và hưng phấn tình dục. Nhưng ở những người có nhiều bạn tình, họ có thể có nhu cầu này cao hơn nhiều trong lúc nhu cầu kia lại thấp hơn nhiều. Họ là người cần cả hai nhu cầu cùng lúc, và rất khó mà đạt được tất cả từ một bạn đời duy nhất. Người bạn đời gắn bó, người vẫn luôn ân cần chăm sóc cho họ không hẳn là người có hấp lực tình dục đối với họ." Rất khó có thể dựng nên chân dung một người có nhiều bạn tình, theo Moors. Bà cho rằng không có tương quan nào giữa tuổi tác, thu nhập, nơi sinh sống, trình độ giáo dục, chủng tộc, dân tộc, tôn giáo hay hội nhóm liên quan đến kiểu sống có nhiều bạn tình trong nghiên cứu của bà. Những người đồng tính nữ, đồng tính nam, người song tính có xu hướng có nhiều bạn tình cùng lúc hơn so với những người khác. Nếu có điều gì trải dài suốt cuộc đời, đó là vẫn có sự kỳ thị không che giấu đối với việc có nhiều bạn tình. Moors lấy ví dụ, người ta vẫn coi tình yêu trong sáng không cần đến quan hệ thể xác, hay tình yêu vô tận dành cho gia đình là điều bình thường, nhưng vì lý do nào đó ta lại tin rằng tình yêu lãng mạn là nhất thời. "Ta đã biết cách để có mối quan hệ yêu đương gần gũi với nhiều bạn đời," bà chia sẻ. "Nhưng ta lại tin rằng tình yêu lãng mạn chỉ tồn tại hữu hạn? Bao nhiêu bạn tình tuyệt vời nhất mà bạn có thể có trong đời? Ồ, thật đáng ghê tởm nếu bạn có quá nhiều bạn tình? Nói ra như vậy nghe quả thật ngớ ngẩn." Ta đòi hỏi rất nhiều từ bạn đời. Ta kỳ vọng họ là người nâng đỡ cuộc đời ta, là bạn thân, là tri kỷ. "Chúng ta không nên đòi hỏi một người phải đáp ứng được tất cả mọi thứ," Moors nói. Có lẽ tốt hơn hết là ta nên đem nhu cầu của mình chia sớt, đòi hỏi từ nhiều người. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.
[ 108, 287, 285, 161, 311, 339, 1009, 947, 369, 126, 191, 536, 133, 4820, 587, 129, 158, 111, 190, 404, 153, 205, 406, 2338, 3475, 112, 3893, 756, 202, 107, 108, 232, 404, 218, 195, 119, 365, 2707, 9172, 11517, 103, 111, 268, 165, 1130, 741, 277, 425, 240, 223, 216, 9968, 11457, 444, 19067, 1982, 436, 371, 108, 121, 266, 496, 147, 4929, 562, 255, 112, 2701, 1015, 153, 119, 111, 436, 1363, 194, 306, 12021, 3522, 197, 1651, 111, 24328, 320, 4689, 257, 108, 121, 1085, 783, 865, 350, 573, 684, 536, 164, 764, 536, 790, 1272, 1755, 606, 436, 602, 103, 16128, 30749, 103, 133, 3406, 138, 175, 1039, 105, 602, 217, 179, 837, 266, 115, 1755, 158, 602, 1204, 211, 187, 2579, 6319, 30749, 498, 267, 113, 845, 1733, 129, 11517, 1645, 2576, 105, 342, 2955, 1793, 1685, 124, 120, 2474, 1537, 113, 205, 436, 104, 1934, 290, 178, 148, 156, 365, 107, 136, 107, 406, 990, 2338, 3475, 119, 196, 111, 264, 398, 103, 155, 443, 602, 260, 365, 124, 350, 105, 365, 115, 521, 602, 3091, 13861, 175, 1279, 11517, 167, 307, 119, 565, 1199, 114, 160, 205, 436, 2338, 3475, 163, 107, 136, 488, 124, 415, 196, 111, 119, 527, 145, 1839, 105, 602, 114, 160, 30749, 167, 740, 2001, 330, 6895, 311, 120, 218, 145, 174, 169, 217, 125, 205, 436, 104, 219, 111, 106, 103, 125, 447, 478, 324, 143, 205, 406, 150, 1662, 1371, 183, 215, 158, 648, 119, 353, 359, 116, 1350, 116, 1423, 682, 115, 319, 237, 1177, 445, 113, 158, 293, 213, 191, 1103, 2593, 169, 107, 136, 1015, 319, 153, 119, 7873, 3906, 635, 5892, 451, 635, 3041, 128, 226, 1387, 984, 1511, 300, 205, 158, 367, 1068, 899, 205, 577, 238, 882, 146, 300, 158, 230, 205, 10487, 6536, 569, 11909, 3307, 686, 6197, 674, 13683, 364, 103, 508, 2459, 106, 8178, 14749, 114, 656, 196, 111, 113, 2699, 1183, 107, 136, 2552, 2075, 235, 153, 205, 406, 119, 120, 111, 911, 747, 126, 374, 770, 525, 186, 389, 259, 103, 148, 146, 300, 635, 5892, 103, 635, 3041, 114, 155, 346, 345, 230, 205, 105, 120, 136, 329, 211, 104, 146, 300, 11708, 340, 1612, 106, 768, 240, 329, 2043, 143, 116, 113, 120, 179, 394, 237, 190, 404, 14054, 10880, 205, 577, 238, 882, 146, 300, 158, 230, 205, 257, 106, 196, 111, 113, 2699, 1183, 150, 843, 410, 105, 210, 108, 232, 119, 120, 249, 2384, 718, 269, 576, 128, 154, 107, 136, 184, 797, 228, 537, 1577, 105, 129, 1577, 108, 121, 1877, 747, 126, 107, 404, 106, 209, 554, 3853, 9742, 104, 30749, 110, 829, 113, 190, 404, 474, 171, 11517, 289, 210, 2856, 421, 572, 144, 1025, 149, 233, 1169, 110, 158, 114, 1801, 233, 104, 882, 146, 300, 635, 3041, 451, 635, 5892, 113, 490, 210, 107, 136, 241, 272, 171, 350, 30749, 209, 192, 128, 1356, 2585, 577, 144, 1456, 625, 104, 146, 300, 116, 1350, 116, 6959, 123, 630, 219, 111, 133, 169, 244, 1948, 349, 125, 156, 278, 107, 146, 300, 205, 818, 119, 111, 211, 351, 230, 3256, 571, 315, 241, 214, 7213, 2417, 772, 320, 17741, 436, 352, 7104, 111, 200, 787, 1072, 2623, 4235, 205, 818, 154, 278, 113, 1290, 333, 104, 118, 103, 1700, 364, 1524, 388, 4029, 1331, 3611, 21414, 5353, 8532, 5042, 15205, 7783, 9932, 332, 831, 2110, 205, 600, 459, 106, 179, 117, 158, 111, 1659, 228, 1498, 119, 116, 166, 249, 3328, 1509, 146, 300, 205, 818, 459, 111, 106, 218, 323, 110, 139, 106, 144, 210, 899, 146, 300, 158, 230, 205, 347, 724, 1545, 398, 224, 127, 260, 116, 1499, 823, 233, 146, 300, 205, 818, 459, 111, 106, 116, 113, 120, 1659, 597, 1456, 625, 202, 1731, 334, 525, 186, 120, 111, 167, 107, 111, 436, 103, 143, 545, 5095, 113, 166, 150, 107, 136, 343, 106, 107, 158, 230, 205, 519, 9172, 5164, 8328, 103, 1004, 309, 441, 315, 241, 149, 440, 214, 1773, 108, 121, 11938, 3768, 733, 5168, 4978, 320, 205, 436, 235, 19882, 105, 109, 8484, 2118, 3606, 5385, 1117, 1033, 521, 685, 118, 790, 133, 2069, 406, 4802, 2006, 417, 119, 374, 291, 3835, 5585, 9249, 257, 311, 323, 334, 186, 120, 111, 278, 932, 370, 130, 107, 158, 230, 205, 264, 398, 143, 219, 166, 126, 321, 2581, 189, 1683, 204, 2883, 13382, 389, 111, 434, 107, 398, 756, 996, 882, 146, 300, 119, 110, 163, 116, 111, 294, 13382, 106, 653, 947, 1192, 183, 648, 119, 166, 523, 165, 539, 108, 121, 200, 123, 108, 121, 152, 116, 259, 691, 1063, 224, 150, 110, 139, 106, 354, 266, 16516, 103, 8646, 831, 800, 134, 110, 1628, 445, 323, 179, 126, 1456, 625, 5347, 9172, 23981, 569, 103, 1004, 309, 441, 315, 241, 148, 440, 214, 17285, 103, 3349, 454, 4638, 393, 584, 293, 1389, 237, 389, 111, 369, 456, 366, 181, 173, 327, 331, 827, 902, 107, 136, 106, 241, 180, 171, 350, 389, 111, 369, 1126, 334, 291, 183, 223, 216, 166, 423, 897, 1003, 194, 3049, 4374, 154, 446, 742, 176, 2259, 451, 1126, 334, 1192, 183, 223, 216, 423, 142, 154, 1549, 742, 176, 191, 294, 1339, 398, 474, 225, 213, 683, 230, 205, 239, 367, 351, 165, 539, 107, 136, 106, 896, 500, 180, 158, 198, 165, 167, 516, 286, 109, 973, 246, 576, 353, 384, 270, 293, 1389, 745, 438, 424, 4679, 564, 111, 107, 158, 230, 205, 275, 238, 124, 160, 288, 481, 154, 167, 107, 158, 221, 390, 183, 108, 121, 367, 111, 630, 307, 264, 152, 103, 210, 221, 139, 214, 173, 581, 881, 119, 156, 558, 1911, 215, 158, 221, 390, 155, 119, 120, 230, 205, 911, 2690, 450, 179, 126, 349, 580, 124, 350, 155, 543, 1309, 125, 727, 3160, 619, 103, 128, 859, 315, 241, 214, 293, 213, 272, 4904, 113, 120, 545, 221, 390, 342, 369, 143, 107, 158, 241, 180, 114, 203, 111, 264, 398, 146, 300, 205, 406, 119, 158, 230, 205, 107, 136, 117, 418, 116, 166, 259, 145, 120, 111, 113, 146, 300, 116, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 2682, 369, 372, 146, 300, 436, 1177, 106, 144, 544, 279, 3978, 524, 415, 196, 1784, 1 ]
080213_inv_ukambassador
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2008/02/080213_inv_ukambassador
Đẩy mạnh hợp tác về nhiều mặt
Tân đại sứ Anh quốc Mark Kent vừa trình quốc thư lên chủ tịch nước VN Nguyễn Minh Triết hôm thứ Tư, chính thức bắt đầu nhiệm kỳ tại Việt Nam.
Năm nay ông Kent 42 tuổi và là vị đại sứ trẻ tuổi nhất của Anh ở VN từ trước tới nay. Ông đã dành cho đài BBC cuộc phỏng vấn đầu tiên với báo giới trong tư cách đại sứ, trong đó ông nói về các ưu tiên hàng đầu trong nhiệm kỳ của mình. Đại sứ Mark Kent (ĐS MK): Tôi mới tới VN ngay trước kỳ Giáng Sinh vừa rồi. Tôi có vợ và hai con. Trước VN, tôi làm việc tại cơ quan đại diện của Anh tại Liên hiệp châu Âu ở Brussels. Tôi cũng từng làm việc với NATO ở Bỉ và tại sứ quán Anh ở Mexico và Brazil. Ngoài ra tôi từng đảm nhiệm công tác về nhập cư tại Bộ Ngoại giao Anh tại London. BBC: Vậy Việt Nam là nước châu Á đầu tiên mà ông tới làm việc? Đại sứ Mark Kent (ĐS MK): Đúng vậy, nước châu Á đầu tiên và cũng là nhiệm kỳ đầu tiên trong tư cách đại sứ. Tất nhiên tôi phải học hỏi nhiều. Khi tới VN, ấn tượng đầu tiên của tôi là sức sống của đất nước này, tốc độ phát triển và tiến bộ trong cuộc sống của người dân và xã hội. BBC: Thưa ông, trong nhiệm kỳ của mình ông sẽ đặt ra những trọng tâm gì? Đại sứ Mark Kent (ĐS MK): Tôi đề ra cho mình một loạt các trọng tâm. Trước nhất, là lĩnh vực giáo dục. Hiện có khoảng năm ngàn sinh viên VN đang học tập tại Anh quốc. Nhân lực là lĩnh vực tối quan trọng cho sự phát triển của VN, trong khi đó Anh lại có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực này và do vậy chúng tôi mong muốn mở rộng hợp tác về giáo dục. Về quan hệ quốc tế, Việt Nam nay có vị thế mới là thành viên Hội đồng Bảo an trong hai năm tới đây. Vì vậy chúng tôi muốn có đối thoại thường xuyên và trực tiếp với VN về các vấn đề trong khuôn khổ Hội đồng Bảo an. Việt Nam cũng đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình cải tổ Liên hiệp quốc, và là hình mẫu cho xu hướng Một Liên hiệp quốc. Về thương mại, VN là đối tác quan trọng trong khối ASEAN. Anh quốc sẽ có các thảo luận với ASEAN về thỏa thuận tự do thương mại giữa EU và các nước trong khối này. VN là một trong các đối tác đàm phán chính. Tôi có thể nói chung là có rất nhiều khía cạnh trong hợp tác quốc tế mà chúng tôi muốn đẩy mạnh trong quan hệ với VN. Về quan hệ song phương thì đầu tư và thương mại là hai lĩnh vực quan trọng. Anh quốc là một trong các nước châu Âu đầu tư nhiều nhất vào VN. Đầu tư của Anh ở VN theo tôi sẽ còn tiếp tục tăng. Lòng tin mà các nhà đầu tư Anh đặt vào VN tốt cho cả phía Anh và cả phía VN, có thể đóng góp tích cực cho sự phát triển kinh tế của VN. Chúng tôi hy vọng quan hệ hai bên sẽ mở rộng thêm nữa nhất là sau chuyến thăm Anh của thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trong tương lai gần. Ngoài các lĩnh vực kể trên, tôi cũng muốn tiếp tục thúc đẩy hợp tác trên phương diện văn hóa, đấu tranh chống tội phạm, di trú, và Anh quốc cũng đang hỗ trợ VN một dự án về nâng cao năng lực quản lý nhà nước rất có hiệu quả. BBC: Di trú là một trong các lĩnh vực mới trong hợp tác Anh Việt. Ông nhìn nhận thế nào về sự hợp tác này? Đại sứ Mark Kent (ĐS MK): Trong lĩnh vực này thì cần nói rõ rằng chúng tôi muốn thúc đẩy làm sao để ngày càng nhiều người VN sang Anh du lịch, làm ăn hay học tập. Năm ngoái lượng visa nhập cảnh Anh mà chúng tôi cấp tại VN tăng 20% so với năm trước đó. Việc đi lại một cách hợp pháp giữa hai bên là điều chúng tôi muốn khuyến khích. Thế nhưng đồng thời, hai bên cần tập trung giải quyết tình trạng nhập cư trái phép vào Anh, nạn buôn người thông qua các đường dây tội phạm có tổ chức và chúng tôi muốn hợp tác chặt chẽ với giới chức VN để giải quyết vấn đề này. BBC: Anh quốc có nhiều nỗ lực để thúc đẩy nhân quyền, tự do ngôn luận và tự do báo chí trên thế giới. Tại VN, việc hợp tác trên khía cạnh này ra sao? Đại sứ Mark Kent (ĐS MK): Đúng đây là lĩnh vực mà Anh quốc muốn hợp tác thúc đẩy với các nước trên toàn thế giới. Việt Nam cũng là thành viên của nhiều hiệp ước quốc tế trong lĩnh vực này và chúng tôi trông đợi chính phủ VN nỗ lực thực hiện các cam kết của mình. Tuân thủ luật pháp là điều cần thiết cho sự phát triển của một quốc gia và tôi tin là phía VN nhận thức rõ điều này, thí dụ trong quá trình đấu tranh chống tham nhũng chẳng hạn. BBC: Thưa ông, xin ông cho biết về phương hướng hỗ trợ phát triển của Anh quốc cho VN? Đại sứ Mark Kent (ĐS MK): Trong lĩnh vực hỗ trợ phát triển, Anh quốc đã và đang hợp tác rất tích cực với chính phủ VN và tôi nghĩ là nỗ lực này được chính phủ VN đánh giá cao. Tôi hy vọng quan hệ này sẽ tiếp tục được đẩy mạnh. Chương trình Anh Việt trong lĩnh vực hỗ trợ phát triển dựa trên nguyên tắc đối tác. VN có thể trở thành hình mẫu cho các nước khác. Tuy nhiên, khi VN từ chỗ một quốc gia thu nhập thấp trở thành nước có thu nhập trung bình thì tính chất của chương trình hỗ trợ phát triển cũng sẽ phải thay đổi tương ứng với các thách thức mới đặt ra và phù hợp với bước tiến của VN.
summarize: Năm nay ông Kent 42 tuổi và là vị đại sứ trẻ tuổi nhất của Anh ở VN từ trước tới nay. Ông đã dành cho đài BBC cuộc phỏng vấn đầu tiên với báo giới trong tư cách đại sứ, trong đó ông nói về các ưu tiên hàng đầu trong nhiệm kỳ của mình. Đại sứ Mark Kent (ĐS MK): Tôi mới tới VN ngay trước kỳ Giáng Sinh vừa rồi. Tôi có vợ và hai con. Trước VN, tôi làm việc tại cơ quan đại diện của Anh tại Liên hiệp châu Âu ở Brussels. Tôi cũng từng làm việc với NATO ở Bỉ và tại sứ quán Anh ở Mexico và Brazil. Ngoài ra tôi từng đảm nhiệm công tác về nhập cư tại Bộ Ngoại giao Anh tại London. BBC: Vậy Việt Nam là nước châu Á đầu tiên mà ông tới làm việc? Đại sứ Mark Kent (ĐS MK): Đúng vậy, nước châu Á đầu tiên và cũng là nhiệm kỳ đầu tiên trong tư cách đại sứ. Tất nhiên tôi phải học hỏi nhiều. Khi tới VN, ấn tượng đầu tiên của tôi là sức sống của đất nước này, tốc độ phát triển và tiến bộ trong cuộc sống của người dân và xã hội. BBC: Thưa ông, trong nhiệm kỳ của mình ông sẽ đặt ra những trọng tâm gì? Đại sứ Mark Kent (ĐS MK): Tôi đề ra cho mình một loạt các trọng tâm. Trước nhất, là lĩnh vực giáo dục. Hiện có khoảng năm ngàn sinh viên VN đang học tập tại Anh quốc. Nhân lực là lĩnh vực tối quan trọng cho sự phát triển của VN, trong khi đó Anh lại có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực này và do vậy chúng tôi mong muốn mở rộng hợp tác về giáo dục. Về quan hệ quốc tế, Việt Nam nay có vị thế mới là thành viên Hội đồng Bảo an trong hai năm tới đây. Vì vậy chúng tôi muốn có đối thoại thường xuyên và trực tiếp với VN về các vấn đề trong khuôn khổ Hội đồng Bảo an. Việt Nam cũng đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình cải tổ Liên hiệp quốc, và là hình mẫu cho xu hướng Một Liên hiệp quốc. Về thương mại, VN là đối tác quan trọng trong khối ASEAN. Anh quốc sẽ có các thảo luận với ASEAN về thỏa thuận tự do thương mại giữa EU và các nước trong khối này. VN là một trong các đối tác đàm phán chính. Tôi có thể nói chung là có rất nhiều khía cạnh trong hợp tác quốc tế mà chúng tôi muốn đẩy mạnh trong quan hệ với VN. Về quan hệ song phương thì đầu tư và thương mại là hai lĩnh vực quan trọng. Anh quốc là một trong các nước châu Âu đầu tư nhiều nhất vào VN. Đầu tư của Anh ở VN theo tôi sẽ còn tiếp tục tăng. Lòng tin mà các nhà đầu tư Anh đặt vào VN tốt cho cả phía Anh và cả phía VN, có thể đóng góp tích cực cho sự phát triển kinh tế của VN. Chúng tôi hy vọng quan hệ hai bên sẽ mở rộng thêm nữa nhất là sau chuyến thăm Anh của thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trong tương lai gần. Ngoài các lĩnh vực kể trên, tôi cũng muốn tiếp tục thúc đẩy hợp tác trên phương diện văn hóa, đấu tranh chống tội phạm, di trú, và Anh quốc cũng đang hỗ trợ VN một dự án về nâng cao năng lực quản lý nhà nước rất có hiệu quả. BBC: Di trú là một trong các lĩnh vực mới trong hợp tác Anh Việt. Ông nhìn nhận thế nào về sự hợp tác này? Đại sứ Mark Kent (ĐS MK): Trong lĩnh vực này thì cần nói rõ rằng chúng tôi muốn thúc đẩy làm sao để ngày càng nhiều người VN sang Anh du lịch, làm ăn hay học tập. Năm ngoái lượng visa nhập cảnh Anh mà chúng tôi cấp tại VN tăng 20% so với năm trước đó. Việc đi lại một cách hợp pháp giữa hai bên là điều chúng tôi muốn khuyến khích. Thế nhưng đồng thời, hai bên cần tập trung giải quyết tình trạng nhập cư trái phép vào Anh, nạn buôn người thông qua các đường dây tội phạm có tổ chức và chúng tôi muốn hợp tác chặt chẽ với giới chức VN để giải quyết vấn đề này. BBC: Anh quốc có nhiều nỗ lực để thúc đẩy nhân quyền, tự do ngôn luận và tự do báo chí trên thế giới. Tại VN, việc hợp tác trên khía cạnh này ra sao? Đại sứ Mark Kent (ĐS MK): Đúng đây là lĩnh vực mà Anh quốc muốn hợp tác thúc đẩy với các nước trên toàn thế giới. Việt Nam cũng là thành viên của nhiều hiệp ước quốc tế trong lĩnh vực này và chúng tôi trông đợi chính phủ VN nỗ lực thực hiện các cam kết của mình. Tuân thủ luật pháp là điều cần thiết cho sự phát triển của một quốc gia và tôi tin là phía VN nhận thức rõ điều này, thí dụ trong quá trình đấu tranh chống tham nhũng chẳng hạn. BBC: Thưa ông, xin ông cho biết về phương hướng hỗ trợ phát triển của Anh quốc cho VN? Đại sứ Mark Kent (ĐS MK): Trong lĩnh vực hỗ trợ phát triển, Anh quốc đã và đang hợp tác rất tích cực với chính phủ VN và tôi nghĩ là nỗ lực này được chính phủ VN đánh giá cao. Tôi hy vọng quan hệ này sẽ tiếp tục được đẩy mạnh. Chương trình Anh Việt trong lĩnh vực hỗ trợ phát triển dựa trên nguyên tắc đối tác. VN có thể trở thành hình mẫu cho các nước khác. Tuy nhiên, khi VN từ chỗ một quốc gia thu nhập thấp trở thành nước có thu nhập trung bình thì tính chất của chương trình hỗ trợ phát triển cũng sẽ phải thay đổi tương ứng với các thách thức mới đặt ra và phù hợp với bước tiến của VN.
[ 108, 287, 285, 161, 832, 275, 118, 8878, 4550, 2805, 105, 106, 297, 273, 2654, 603, 2805, 941, 104, 266, 449, 312, 563, 965, 839, 1103, 208, 115, 1031, 114, 1051, 378, 460, 1102, 1067, 811, 462, 405, 188, 1128, 113, 276, 173, 273, 2654, 103, 113, 150, 118, 123, 466, 109, 1293, 462, 201, 811, 113, 1210, 393, 104, 900, 440, 2654, 3263, 8878, 12169, 2972, 1808, 17902, 161, 388, 1066, 839, 312, 531, 965, 393, 3515, 1977, 2049, 5923, 388, 107, 3923, 105, 196, 219, 112, 2548, 376, 2038, 141, 140, 358, 149, 225, 146, 273, 1359, 104, 266, 149, 560, 2148, 511, 785, 449, 14649, 388, 127, 563, 515, 140, 358, 405, 5376, 449, 2963, 105, 149, 2654, 1027, 266, 449, 3139, 105, 8630, 1382, 124, 141, 563, 515, 879, 1210, 135, 274, 466, 1324, 867, 149, 949, 836, 384, 266, 149, 3925, 1231, 3932, 243, 132, 106, 507, 511, 844, 811, 462, 145, 118, 839, 140, 358, 347, 440, 2654, 3263, 8878, 12169, 2972, 1808, 17902, 161, 2869, 2465, 507, 511, 844, 811, 462, 105, 127, 106, 1210, 393, 811, 462, 113, 276, 173, 273, 2654, 112, 6634, 332, 445, 141, 139, 214, 419, 7289, 707, 839, 2038, 5599, 2819, 811, 462, 104, 141, 106, 2083, 1631, 104, 1605, 507, 474, 6463, 976, 212, 1782, 105, 1765, 816, 113, 460, 1631, 104, 280, 137, 105, 293, 3462, 1231, 4911, 118, 103, 113, 1210, 393, 104, 267, 118, 134, 1295, 124, 479, 308, 315, 1376, 440, 2654, 3263, 8878, 12169, 2972, 1808, 17902, 161, 388, 846, 124, 114, 267, 172, 1130, 109, 308, 3667, 2548, 376, 5243, 106, 950, 1610, 309, 3534, 2025, 107, 545, 147, 926, 296, 182, 312, 167, 214, 1079, 149, 266, 8992, 857, 1248, 106, 950, 1610, 3319, 146, 308, 114, 698, 212, 1782, 104, 2038, 113, 129, 150, 266, 153, 107, 713, 236, 2065, 113, 950, 1610, 126, 105, 180, 1627, 174, 141, 872, 1190, 2051, 1872, 1381, 274, 466, 309, 3534, 1421, 3561, 146, 732, 951, 3533, 243, 132, 275, 107, 297, 868, 1066, 106, 164, 182, 1678, 1002, 1294, 305, 113, 196, 147, 839, 1333, 865, 1627, 174, 141, 1190, 107, 923, 909, 1589, 1209, 105, 2864, 1297, 405, 312, 466, 109, 1067, 846, 113, 1956, 3707, 1678, 1002, 1294, 5901, 243, 132, 127, 609, 809, 704, 1228, 146, 308, 113, 310, 277, 655, 1453, 560, 2148, 951, 103, 105, 106, 240, 6198, 114, 1461, 2415, 885, 560, 2148, 8992, 1421, 3561, 432, 3760, 312, 106, 923, 274, 146, 308, 113, 3929, 8181, 266, 951, 134, 107, 109, 843, 967, 405, 1976, 466, 893, 1586, 1180, 180, 432, 835, 1529, 1252, 105, 109, 507, 113, 3929, 433, 312, 106, 172, 113, 109, 923, 274, 883, 689, 122, 112, 388, 107, 671, 123, 630, 106, 107, 1228, 713, 482, 409, 810, 113, 1381, 274, 951, 998, 145, 174, 141, 1190, 2991, 417, 113, 146, 732, 405, 1878, 1421, 3561, 146, 732, 1455, 412, 143, 811, 276, 105, 432, 835, 106, 196, 950, 1610, 146, 1807, 266, 951, 106, 172, 113, 109, 507, 511, 785, 811, 276, 713, 941, 138, 1878, 8167, 276, 104, 266, 449, 312, 181, 141, 134, 177, 1297, 437, 4035, 8086, 193, 145, 109, 152, 811, 276, 266, 1295, 138, 312, 2289, 114, 186, 505, 266, 105, 186, 505, 2038, 107, 671, 609, 904, 566, 3055, 114, 698, 212, 1782, 236, 998, 104, 1878, 819, 141, 861, 584, 146, 732, 196, 367, 134, 2051, 1872, 426, 2535, 941, 106, 187, 2023, 582, 266, 104, 331, 1341, 1201, 4155, 1077, 113, 489, 1032, 1584, 112, 1382, 109, 950, 1610, 1899, 159, 103, 141, 127, 1190, 1297, 437, 822, 2991, 1381, 274, 159, 412, 1359, 355, 2092, 2436, 250, 1664, 1402, 4414, 791, 9810, 105, 266, 951, 127, 167, 4168, 1739, 312, 172, 1416, 304, 466, 1480, 291, 344, 1248, 730, 241, 152, 507, 1228, 107, 1388, 3179, 1231, 2442, 1820, 106, 172, 113, 109, 950, 1610, 1066, 113, 1381, 274, 266, 243, 112, 208, 485, 645, 868, 224, 466, 698, 1381, 274, 3172, 440, 2654, 3263, 8878, 12169, 2972, 1808, 17902, 161, 298, 950, 1610, 126, 143, 1312, 123, 450, 641, 174, 141, 1190, 822, 2991, 140, 350, 570, 191, 536, 713, 280, 312, 586, 266, 744, 6201, 140, 446, 194, 214, 1079, 112, 832, 2042, 1669, 3273, 1324, 313, 266, 145, 174, 141, 1553, 149, 312, 321, 4027, 648, 405, 147, 965, 837, 2219, 376, 184, 153, 172, 173, 1381, 246, 1529, 196, 367, 106, 999, 174, 141, 1190, 4506, 231, 9230, 1888, 170, 1002, 1111, 103, 196, 367, 1312, 1079, 396, 272, 1250, 205, 612, 1324, 867, 897, 656, 138, 1222, 627, 1548, 280, 206, 235, 109, 1625, 1875, 1402, 473, 107, 1453, 853, 105, 174, 141, 1190, 1381, 274, 2709, 2099, 405, 1128, 853, 312, 570, 272, 1250, 1067, 846, 433, 1231, 266, 951, 107, 713, 3562, 1248, 570, 822, 2991, 157, 6578, 1180, 180, 691, 967, 105, 1180, 180, 188, 356, 159, 868, 3601, 919, 2038, 358, 1381, 274, 159, 482, 409, 810, 126, 124, 1608, 440, 2654, 3263, 8878, 12169, 2972, 1808, 17902, 161, 2869, 248, 106, 950, 1610, 145, 266, 951, 1190, 1381, 274, 822, 2991, 405, 109, 507, 159, 258, 868, 3601, 243, 132, 127, 106, 164, 182, 104, 713, 2148, 3498, 951, 998, 113, 950, 1610, 126, 105, 174, 141, 1407, 3840, 122, 256, 312, 3562, 1248, 1220, 493, 109, 1171, 1393, 104, 900, 12684, 331, 1023, 246, 106, 999, 1312, 2414, 114, 698, 212, 1782, 104, 172, 951, 165, 105, 141, 193, 106, 505, 312, 645, 1522, 450, 999, 474, 1738, 1094, 113, 310, 277, 2436, 250, 1664, 268, 802, 2175, 2900, 3328, 1231, 4911, 118, 103, 676, 118, 114, 1060, 466, 412, 2415, 4168, 1739, 212, 1782, 104, 266, 951, 114, 4939, 440, 2654, 3263, 8878, 12169, 2972, 1808, 17902, 161, 298, 950, 1610, 4168, 1739, 212, 10454, 266, 951, 115, 105, 167, 1381, 274, 1228, 566, 3055, 405, 122, 256, 312, 105, 141, 372, 106, 3562, 1248, 126, 363, 122, 256, 312, 403, 314, 2207, 388, 861, 584, 146, 732, 126, 134, 1297, 437, 363, 2991, 2773, 2408, 277, 266, 243, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 1241, 273, 2654, 266, 951, 3263, 8878, 2049, 277, 951, 593, 227, 185, 492, 507, 312, 1201, 700, 6200, 325, 1157, 2802, 122, 1522, 1300, 811, 1210, 393, 149, 243, 629, 1 ]
vert-fut-38058277
https://www.bbc.com/vietnamese/vert-fut-38058277
Việc chia sẻ trên Facebook bộc lộ điều gì về bạn?
Những điều ta chia sẻ trên truyền thông xã hội có thể phô bày những ý nghĩ sâu xa trong đầu óc ta nhiều hơn ta tưởng.
Việc chia sẻ trên Facebook bộc lộ điều gì về bạn? HỘI NGHỊ THƯỢNG ĐỈNH VỀ Ý TƯỞNG THAY ĐỔI THẾ GIỚI "Bạn đang nghĩ gì?" Đó là cách mà Facebook chào đón hàng ngày đối với 1,7 tỷ người sử dụng. Đó cũng là câu hỏi mà vô số các bác sỹ tâm thần, bác sỹ tâm lý và cố vấn đã hỏi khách hàng của họ vào đầu buổi khám; một câu hỏi mà ta thường hỏi một người bạn hoặc người trong gia đình khi thấy họ lo lắng. Hoạt động truyền thông xã hội của ta có thể cung cấp (rất nhiều và thường là không chủ tâm) tình trạng tâm trí của ta. Chẳng thế mà các chuyên gia chăm sóc sức khỏe tình cảm cho ta hiện đang thăm dò cách sử dụng những tín hiệu này để 'bắt mạch tình cảm' của cá nhân, cộng đồng, đất nước và thậm chí cả loài người. Đây là một trong những chủ đề được thảo luận tại Hội nghị Thượng đỉnh về Ý tưởng Thay đổi Thế giới của BBC Future ở Sydney trong tháng 11. NHỮNG ĐIỀU ĐĂNG TRÊN TRANG TRUYỀN THÔNG XÃ HỘI BỘC LỘ GÌ VỀ MÌNH? Người yêu bản thân hay dùng Facebook để cập nhật trạng thái để khoe thành tích hoặc nói say mê bàn về chế độ ăn và tập tành của mình. Thể loại post ta đăng tải và tần suất đăng tải cho biết ta là ai và điều gì đang diễn ra trong cuộc sống ta hơn chính những lời ta nói. Một nghiên cứu của 555 người sử dụng Facebook ở Mỹ cho hay người hướng ngoại thường hay đăng về những hoạt động xã hội và cuộc sống hàng ngày, và đăng thường xuyên. Những người thiếu tự tin hơn có xu thế đăng thường xuyên hơn về bạn đời lãng mạn của họ, người thần kinh bất an dùng Facebook để được tán thưởng và được chú ý, trong khi người yêu bản thân hay dùng Facebook để cập nhật trạng thái để khoe thành tích hoặc bàn say mê về chế độ ăn và tập tành của mình. Một nghiên cứu khác cho thấy rằng những người đăng rất nhiều ảnh tự chụp thường là tự yêu mình và tâm thần bất ổn hơn, trong khi những người chỉnh sửa nhiều ảnh của họ bằng kỹ thuật số có thể thiếu tự tin. NGƯỜI TA CÓ DÙNG TRUYỀN THÔNG XÃ HỘI ĐỂ CHỮA BỆNH KHÔNG? Ai đã từng đổ trút lên Facebook lời mắng mỏ giận dữ hoặc đăng điều u ám vào 3 giờ sáng thì sẽ biết là có một số hình thức tự điều trị trong việc sử dụng truyền thông xã hội. Nhưng có phải đó chỉ là khóc vào khoảng trống và nó làm tăng thêm khó khăn hơn là giúp ích. Trung Tâm Sức Khỏe Tinh Thần và Giới của Mexico, ở Thành phố Mexico, có vẻ nghĩ thế, và dường như đã tiến hành một chiến dịch cảnh báo người dân rằng chia sẻ những chuyện buồn trên Facebook không phải là một cách thay thế rẻ tiền cho việc điều trị đúng đắn về tâm lý. Nhưng khoảng trống đó đang nghe đấy, và có thể có trợ giúp. Những nhà nghiên cứu đang tìm cách rà soát những cập nhật trạng thái hoặc những đăng tải trên Twitter để phát hiện báo động đỏ, thí dụ ai đó có thể có rủi ro tự vẫn. Viện Black Dog của Úc do Helen Christensen đứng đầu (bà sẽ có thuyết trình tại cuộc họp cao cấp tháng 11 nói trên) mới đây đã thực hiện một nghiên cứu sử dụng chương trình máy tính và theo dõi đăng tải trong 2 tháng đối với một số cụm từ và từ liên quan đến tự vẫn. Những nhà nghiên cứu về con người và một chương trình phần mềm sau đó đã phân loại những đăng tải nào có vẻ gây lo ngại. Cả người và máy đều có sự nhất trí cao, và việc đó mở ra khả năng là phần mềm có thể được thiết kế để xác định lời kêu cứu, và thậm chí có thể thông báo cho gia đình hoặc bác sỹ biết. Một số cộng đồng mạng cũng thừa nhận ý nghĩa quan trọng của những cảnh báo có liên quan đến tự vẫn trong việc đăng tải, và đang tổ chức mạng lưới hỗ trợ của riêng họ. Trang mạng Suicide Watch của Reddit đã được hình thành và tạo cách thức cho cộng đồng để đáp ứng và hỗ trợ các thành viên có rủi ro. Trong khi mà cảnh trao đổi hỗn loạn của cộng đồng trực tuyến vẫn không tránh khỏi sẽ có người nói khích động nhưng sẽ có nhiều đáp ứng thể hiện ước muốn thực sự giúp con người đang đau khổ. Sự bỏ bễ trao đổi truyền thông xã hội cũng có thể cho thấy tinh thần có vấn đề. Một nghiên cứu đang sử dụng ứng dụng của Bluetooth để định vị mẫu của liên kết xã hội của một người, do vậy nó có thể phát hiện được khi nào người đó tương tác ít đi với bạn bè và rút khỏi mạng lưới đó, mà điều này là một biểu hiện của sự suy sụp. TRUYỀN THÔNG XÃ HỘI CÓ TIẾT LỘ NHỮNG XU HƯỚNG TÌNH CẢM LỚN HƠN? Trang mạng The We Feel theo dõi tình cảm của Twitter trên trên thế giới Cộng đồng, đất nước và nhân loại nói chung thường hay biến động lên xuống cùng với nhau. Viện Black Dog và CSIRO (cơ quan khoa học Úc) đã hợp lực để bắt mạch cảm xúc của cả hành tinh trong sáng kiến "We Feel". Bằng cách theo dõi trang mạng Twitter trên diện rộng về mặt cảm xúc và đồng thời chọn mẫu ngẫu nhiên 1% số lượng đăng, họ đã phân tích trung bình khoảng 19.000 tweet một phút để tìm xem cộng đồng Twitter cảm xúc như thế nào tại một thời điểm bất kỳ. Kết quả là một bản đồ thể hiện tỷ lệ % tương ứng với trạng thái cảm xúc khác nhau (như ngạc nhiên, vui sướng, yêu thích, buồn, tức giận, sợ hãi) ở những nơi khác nhau trên thế giới. Nó biểu lộ trạng thái cảm xúc biến động lên xuống như thế nào ứng với những sự kiện khác nhau trên thế giới và quốc gia. Dự án Hedonometer cũng nghiên cứu Twitter để có được cảm xúc tương ứng của các ngôn ngữ khác nhau, kể cả tiếng Anh, Pháp, Ả Rập và Indonesia. Khi sử dụng tin nhắn trong Twitter, báo chí, Google Books, và cả đầu đề phim, thì họ tìm ra 10.000 từ hay được sử dụng nhất trong từng ngôn ngữ, rồi họ lấy một người nói tiếng mẹ đẻ để đánh giá xếp hạng từng từ vào một thang điểm tốt xấu. Việc phân tích này cho hay chúng ta thường có xu hướng thiên tốt và hài lòng, mặc dù tiếng Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha có vẻ vui vẻ lạc quan hơn so với các tiếng còn lại. Nhóm nghiên cứu hiện đang sử dụng phương pháp tiếp cận này để phân tích mức hài lòng trung bình của Twitter, và cho biết tác động của những sự kiện như việc tranh luận tổng thống ở Mỹ (độ hài lòng giảm), việc ly dị của Brad and Angelina (cũng giảm) và việc hợp pháp hóa kết hôn cùng giới (đô hài lòng tăng). Họ cũng sử dụng phương pháp tiếp cận này để tìm xem độ hài lòng tương liên thế nào với các yếu tố khác như tình trạng kinh tế xã hội, địa dư và dân số trên khắp nước Mỹ. Vì vậy, lần tới bạn lướt trên mạng truyền thông xã hội, hãy bỏ chút thời gian ngẫm nghĩ là điều mà bạn đang đọc và chia sẻ thì đang bộc lộ điều bạn nghĩ trong đầu nhiều hơn bạn tưởng. Bài tiếng Anh đăng trên BBC Future
summarize: Việc chia sẻ trên Facebook bộc lộ điều gì về bạn? HỘI NGHỊ THƯỢNG ĐỈNH VỀ Ý TƯỞNG THAY ĐỔI THẾ GIỚI "Bạn đang nghĩ gì?" Đó là cách mà Facebook chào đón hàng ngày đối với 1,7 tỷ người sử dụng. Đó cũng là câu hỏi mà vô số các bác sỹ tâm thần, bác sỹ tâm lý và cố vấn đã hỏi khách hàng của họ vào đầu buổi khám; một câu hỏi mà ta thường hỏi một người bạn hoặc người trong gia đình khi thấy họ lo lắng. Hoạt động truyền thông xã hội của ta có thể cung cấp (rất nhiều và thường là không chủ tâm) tình trạng tâm trí của ta. Chẳng thế mà các chuyên gia chăm sóc sức khỏe tình cảm cho ta hiện đang thăm dò cách sử dụng những tín hiệu này để 'bắt mạch tình cảm' của cá nhân, cộng đồng, đất nước và thậm chí cả loài người. Đây là một trong những chủ đề được thảo luận tại Hội nghị Thượng đỉnh về Ý tưởng Thay đổi Thế giới của BBC Future ở Sydney trong tháng 11. NHỮNG ĐIỀU ĐĂNG TRÊN TRANG TRUYỀN THÔNG XÃ HỘI BỘC LỘ GÌ VỀ MÌNH? Người yêu bản thân hay dùng Facebook để cập nhật trạng thái để khoe thành tích hoặc nói say mê bàn về chế độ ăn và tập tành của mình. Thể loại post ta đăng tải và tần suất đăng tải cho biết ta là ai và điều gì đang diễn ra trong cuộc sống ta hơn chính những lời ta nói. Một nghiên cứu của 555 người sử dụng Facebook ở Mỹ cho hay người hướng ngoại thường hay đăng về những hoạt động xã hội và cuộc sống hàng ngày, và đăng thường xuyên. Những người thiếu tự tin hơn có xu thế đăng thường xuyên hơn về bạn đời lãng mạn của họ, người thần kinh bất an dùng Facebook để được tán thưởng và được chú ý, trong khi người yêu bản thân hay dùng Facebook để cập nhật trạng thái để khoe thành tích hoặc bàn say mê về chế độ ăn và tập tành của mình. Một nghiên cứu khác cho thấy rằng những người đăng rất nhiều ảnh tự chụp thường là tự yêu mình và tâm thần bất ổn hơn, trong khi những người chỉnh sửa nhiều ảnh của họ bằng kỹ thuật số có thể thiếu tự tin. NGƯỜI TA CÓ DÙNG TRUYỀN THÔNG XÃ HỘI ĐỂ CHỮA BỆNH KHÔNG? Ai đã từng đổ trút lên Facebook lời mắng mỏ giận dữ hoặc đăng điều u ám vào 3 giờ sáng thì sẽ biết là có một số hình thức tự điều trị trong việc sử dụng truyền thông xã hội. Nhưng có phải đó chỉ là khóc vào khoảng trống và nó làm tăng thêm khó khăn hơn là giúp ích. Trung Tâm Sức Khỏe Tinh Thần và Giới của Mexico, ở Thành phố Mexico, có vẻ nghĩ thế, và dường như đã tiến hành một chiến dịch cảnh báo người dân rằng chia sẻ những chuyện buồn trên Facebook không phải là một cách thay thế rẻ tiền cho việc điều trị đúng đắn về tâm lý. Nhưng khoảng trống đó đang nghe đấy, và có thể có trợ giúp. Những nhà nghiên cứu đang tìm cách rà soát những cập nhật trạng thái hoặc những đăng tải trên Twitter để phát hiện báo động đỏ, thí dụ ai đó có thể có rủi ro tự vẫn. Viện Black Dog của Úc do Helen Christensen đứng đầu (bà sẽ có thuyết trình tại cuộc họp cao cấp tháng 11 nói trên) mới đây đã thực hiện một nghiên cứu sử dụng chương trình máy tính và theo dõi đăng tải trong 2 tháng đối với một số cụm từ và từ liên quan đến tự vẫn. Những nhà nghiên cứu về con người và một chương trình phần mềm sau đó đã phân loại những đăng tải nào có vẻ gây lo ngại. Cả người và máy đều có sự nhất trí cao, và việc đó mở ra khả năng là phần mềm có thể được thiết kế để xác định lời kêu cứu, và thậm chí có thể thông báo cho gia đình hoặc bác sỹ biết. Một số cộng đồng mạng cũng thừa nhận ý nghĩa quan trọng của những cảnh báo có liên quan đến tự vẫn trong việc đăng tải, và đang tổ chức mạng lưới hỗ trợ của riêng họ. Trang mạng Suicide Watch của Reddit đã được hình thành và tạo cách thức cho cộng đồng để đáp ứng và hỗ trợ các thành viên có rủi ro. Trong khi mà cảnh trao đổi hỗn loạn của cộng đồng trực tuyến vẫn không tránh khỏi sẽ có người nói khích động nhưng sẽ có nhiều đáp ứng thể hiện ước muốn thực sự giúp con người đang đau khổ. Sự bỏ bễ trao đổi truyền thông xã hội cũng có thể cho thấy tinh thần có vấn đề. Một nghiên cứu đang sử dụng ứng dụng của Bluetooth để định vị mẫu của liên kết xã hội của một người, do vậy nó có thể phát hiện được khi nào người đó tương tác ít đi với bạn bè và rút khỏi mạng lưới đó, mà điều này là một biểu hiện của sự suy sụp. TRUYỀN THÔNG XÃ HỘI CÓ TIẾT LỘ NHỮNG XU HƯỚNG TÌNH CẢM LỚN HƠN? Trang mạng The We Feel theo dõi tình cảm của Twitter trên trên thế giới Cộng đồng, đất nước và nhân loại nói chung thường hay biến động lên xuống cùng với nhau. Viện Black Dog và CSIRO (cơ quan khoa học Úc) đã hợp lực để bắt mạch cảm xúc của cả hành tinh trong sáng kiến "We Feel". Bằng cách theo dõi trang mạng Twitter trên diện rộng về mặt cảm xúc và đồng thời chọn mẫu ngẫu nhiên 1% số lượng đăng, họ đã phân tích trung bình khoảng 19.000 tweet một phút để tìm xem cộng đồng Twitter cảm xúc như thế nào tại một thời điểm bất kỳ. Kết quả là một bản đồ thể hiện tỷ lệ % tương ứng với trạng thái cảm xúc khác nhau (như ngạc nhiên, vui sướng, yêu thích, buồn, tức giận, sợ hãi) ở những nơi khác nhau trên thế giới. Nó biểu lộ trạng thái cảm xúc biến động lên xuống như thế nào ứng với những sự kiện khác nhau trên thế giới và quốc gia. Dự án Hedonometer cũng nghiên cứu Twitter để có được cảm xúc tương ứng của các ngôn ngữ khác nhau, kể cả tiếng Anh, Pháp, Ả Rập và Indonesia. Khi sử dụng tin nhắn trong Twitter, báo chí, Google Books, và cả đầu đề phim, thì họ tìm ra 10.000 từ hay được sử dụng nhất trong từng ngôn ngữ, rồi họ lấy một người nói tiếng mẹ đẻ để đánh giá xếp hạng từng từ vào một thang điểm tốt xấu. Việc phân tích này cho hay chúng ta thường có xu hướng thiên tốt và hài lòng, mặc dù tiếng Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha có vẻ vui vẻ lạc quan hơn so với các tiếng còn lại. Nhóm nghiên cứu hiện đang sử dụng phương pháp tiếp cận này để phân tích mức hài lòng trung bình của Twitter, và cho biết tác động của những sự kiện như việc tranh luận tổng thống ở Mỹ (độ hài lòng giảm), việc ly dị của Brad and Angelina (cũng giảm) và việc hợp pháp hóa kết hôn cùng giới (đô hài lòng tăng). Họ cũng sử dụng phương pháp tiếp cận này để tìm xem độ hài lòng tương liên thế nào với các yếu tố khác như tình trạng kinh tế xã hội, địa dư và dân số trên khắp nước Mỹ. Vì vậy, lần tới bạn lướt trên mạng truyền thông xã hội, hãy bỏ chút thời gian ngẫm nghĩ là điều mà bạn đang đọc và chia sẻ thì đang bộc lộ điều bạn nghĩ trong đầu nhiều hơn bạn tưởng. Bài tiếng Anh đăng trên BBC Future
[ 108, 287, 285, 161, 1068, 733, 1198, 159, 1247, 4038, 1154, 179, 218, 125, 7811, 24482, 19673, 31753, 5965, 26372, 2860, 28629, 10766, 1421, 21306, 1654, 1576, 26893, 5965, 18095, 2860, 21961, 23647, 17356, 22247, 3788, 167, 372, 10384, 902, 106, 173, 145, 1247, 1835, 1340, 201, 191, 195, 119, 11129, 653, 111, 324, 2971, 902, 127, 106, 476, 419, 145, 616, 166, 109, 736, 817, 315, 5869, 736, 817, 315, 241, 105, 601, 255, 115, 419, 547, 201, 104, 154, 138, 178, 1108, 1914, 708, 116, 476, 419, 145, 169, 369, 419, 116, 111, 230, 451, 111, 113, 165, 539, 129, 203, 154, 650, 7627, 4926, 192, 425, 206, 293, 213, 104, 169, 107, 136, 870, 373, 22308, 158, 105, 369, 106, 110, 185, 315, 371, 205, 612, 315, 512, 104, 2220, 960, 1626, 175, 145, 109, 649, 165, 1656, 1891, 543, 1309, 205, 406, 114, 169, 199, 167, 582, 1760, 173, 324, 286, 120, 875, 614, 126, 130, 6751, 3187, 205, 11719, 104, 499, 1890, 490, 210, 103, 282, 142, 105, 1042, 356, 186, 1310, 1784, 834, 106, 116, 113, 120, 185, 220, 117, 843, 410, 149, 813, 411, 1144, 1410, 125, 1654, 597, 2183, 345, 773, 249, 104, 378, 2921, 108, 121, 3692, 113, 253, 4934, 1556, 22070, 5937, 2860, 24476, 2860, 25176, 7546, 17089, 7546, 20951, 7546, 25145, 108, 27688, 2761, 16268, 24482, 23559, 2179, 2068, 18941, 26101, 1421, 21306, 26110, 347, 606, 436, 288, 481, 194, 467, 1247, 130, 1288, 1845, 612, 869, 130, 4056, 164, 566, 451, 123, 3067, 2216, 746, 125, 353, 359, 446, 105, 495, 14004, 104, 900, 3995, 534, 7473, 169, 687, 1299, 105, 6317, 1886, 687, 1299, 114, 217, 169, 106, 375, 105, 179, 218, 167, 407, 124, 113, 204, 307, 169, 183, 122, 120, 366, 169, 454, 430, 568, 402, 104, 985, 8990, 111, 324, 286, 1247, 108, 121, 200, 114, 194, 111, 665, 470, 369, 194, 687, 125, 120, 381, 192, 293, 213, 105, 204, 307, 201, 2259, 105, 687, 369, 9305, 564, 111, 815, 222, 193, 183, 107, 1461, 175, 687, 369, 1209, 183, 125, 230, 723, 2338, 3475, 104, 1934, 111, 860, 236, 295, 305, 467, 1247, 130, 117, 1505, 1880, 105, 117, 987, 2989, 113, 129, 111, 436, 288, 481, 194, 467, 1247, 130, 1288, 1845, 612, 869, 130, 4056, 164, 566, 451, 746, 3067, 2216, 125, 353, 359, 446, 105, 495, 14004, 104, 900, 430, 568, 402, 211, 114, 203, 160, 120, 111, 687, 215, 158, 349, 222, 1417, 369, 106, 222, 436, 267, 105, 315, 860, 295, 970, 975, 113, 129, 120, 111, 1604, 1298, 158, 349, 104, 154, 281, 888, 887, 166, 107, 136, 815, 222, 2625, 15693, 16194, 14737, 1828, 22896, 7546, 25145, 108, 27688, 2761, 16268, 24482, 2860, 25144, 960, 22070, 2522, 1271, 16112, 10766, 8462, 347, 1561, 115, 434, 880, 8014, 227, 1247, 366, 8224, 2456, 2288, 1249, 451, 687, 179, 108, 431, 1948, 138, 1096, 339, 611, 143, 134, 217, 106, 107, 116, 166, 240, 329, 222, 179, 245, 113, 156, 324, 286, 425, 206, 293, 1637, 311, 107, 139, 150, 163, 106, 3259, 138, 545, 2705, 105, 335, 140, 321, 426, 455, 1000, 183, 106, 422, 6990, 151, 1660, 2751, 376, 23448, 4760, 4941, 105, 1741, 104, 6975, 108, 121, 994, 548, 6975, 107, 895, 372, 1672, 105, 1487, 128, 115, 472, 209, 116, 242, 414, 313, 188, 111, 137, 160, 733, 1198, 120, 443, 1491, 159, 1247, 110, 139, 106, 116, 173, 346, 175, 2174, 379, 114, 156, 179, 245, 604, 3171, 125, 315, 2203, 311, 545, 2705, 150, 167, 701, 3797, 105, 107, 136, 107, 643, 422, 112, 564, 152, 568, 402, 167, 370, 173, 3971, 820, 120, 1288, 1845, 612, 869, 451, 120, 687, 1299, 159, 2371, 130, 212, 199, 188, 192, 5036, 1738, 1094, 375, 150, 107, 136, 107, 1905, 1924, 222, 244, 112, 1348, 5983, 1133, 269, 104, 1219, 180, 9132, 26316, 715, 178, 16056, 134, 107, 1026, 277, 149, 204, 720, 291, 373, 253, 1425, 123, 159, 371, 239, 248, 115, 223, 199, 116, 568, 402, 324, 286, 741, 277, 452, 334, 105, 181, 1156, 687, 1299, 113, 944, 253, 195, 119, 116, 166, 2976, 148, 105, 148, 316, 146, 155, 222, 244, 112, 564, 152, 568, 402, 125, 219, 111, 105, 116, 741, 277, 380, 2413, 187, 150, 115, 613, 534, 120, 687, 1299, 224, 107, 895, 383, 650, 4745, 1744, 111, 105, 452, 413, 107, 144, 202, 512, 2048, 105, 156, 150, 690, 124, 555, 344, 106, 380, 2413, 107, 136, 117, 583, 699, 130, 628, 190, 366, 758, 4175, 105, 1042, 356, 107, 136, 206, 188, 114, 165, 539, 451, 736, 817, 1401, 430, 166, 490, 210, 427, 127, 1175, 238, 108, 232, 404, 146, 308, 104, 120, 313, 188, 107, 316, 146, 155, 222, 244, 113, 156, 687, 5840, 105, 167, 420, 229, 427, 2145, 1174, 643, 104, 734, 1078, 1786, 427, 3686, 176, 376, 9499, 5129, 104, 22183, 115, 117, 240, 164, 105, 394, 173, 329, 114, 490, 210, 130, 1280, 475, 105, 1174, 643, 109, 164, 182, 107, 1905, 8987, 298, 129, 145, 313, 992, 345, 2611, 1583, 104, 490, 210, 821, 1490, 244, 110, 989, 574, 134, 107, 111, 123, 1432, 192, 170, 134, 107, 158, 1280, 475, 136, 199, 1126, 278, 223, 144, 422, 219, 111, 167, 1187, 7412, 1153, 306, 2497, 7695, 992, 345, 425, 206, 293, 213, 127, 107, 136, 114, 203, 777, 860, 107, 255, 4028, 430, 568, 402, 167, 324, 286, 475, 286, 104, 25167, 130, 190, 297, 1541, 104, 316, 299, 293, 213, 104, 116, 111, 103, 180, 530, 335, 107, 136, 212, 199, 117, 129, 224, 111, 150, 489, 274, 500, 184, 119, 230, 1674, 105, 995, 574, 427, 2145, 397, 145, 179, 126, 106, 116, 284, 199, 104, 144, 782, 1832, 112, 7546, 25145, 108, 27688, 2761, 16268, 24482, 14737, 24365, 2412, 2068, 18941, 1556, 22070, 5937, 2761, 3754, 2016, 29020, 1576, 19786, 19533, 2400, 29838, 27517, 347, 1786, 427, 1482, 7007, 9272, 2903, 181, 1156, 205, 406, 104, 2371, 159, 159, 175, 249, 607, 210, 103, 282, 142, 105, 157, 534, 123, 630, 369, 194, 625, 192, 227, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 564, 179, 169, 733, 1198, 159, 425, 206, 293, 213, 107, 136, 4667, 1035, 120, 108, 232, 372, 993, 797, 113, 178, 108, 2007, 376, 169, 158, 183, 169, 4818, 1 ]
150423_former_senator_view_vietnam_war
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2015/04/150423_former_senator_view_vietnam_war
'Việt Nam và Trung Quốc không thể là bạn'
Một vị cựu thượng nghị sỹ dưới thời Việt Nam Cộng hòa nói ông ‘bi quan về tình hình đất nước hiện nay’ dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản và nói tương lai đất nước chỉ có thể thay đổi khi giáo dục phát triển và ý thức người dân được nâng cao.
Trao đổi với BBC Việt ngữ từ nhà riêng tại miền Nam California, bác sỹ Nguyễn Hữu Tiến, hiện nay đã 86 tuổi, cũng so sánh sự khác biệt trong nền chính trị của Việt Nam Cộng hòa và của nước Việt Nam thống nhất hiện nay. ‘Biết trước miền Nam sẽ mất’ Ông Tiến nói ông đã ‘tiên đoán được Việt Nam Cộng hòa sẽ mất từ nhiều năm trước năm 1975’ và khi thấy ở Ban Mê Thuột và các nơi khác rút quân từ từ thì ông đã chuẩn bị rời khỏi Việt Nam. “Tôi chạy ngược chạy xuôi, ngày nào cũng tìm đường dây, tổ chức nào đó để họ đưa mình ra ngoài,” ông kể và cho biết cuối cùng khi vào được sân bay Tân Sơn Nhất vào ngày 25/4 thì gia đình đã được một tổ chức có tên là ‘Food for the Hungry’ cho lên máy bay di tản của họ. Tình hình Sài Gòn vào lúc đó, theo lời ông Tiến, thì ‘không có gì hỗn loạn lắm’ nhưng ‘tình hình thay đổi hàng giờ’. “Tôi vào sân bay Tân Sơn Nhất thấy người ra người vô, trật tự lắm. Tôi vô căn cứ của Mỹ ở Tân Sơn Nhất thì thấy đã đầy người làm việc cho Mỹ ở đó rồi,” ông nói. “Ngày 25/4 ra vô (sân bay Tân Sơn Nhất) thong thả mặc dù có kiểm soát một chút,” ông nói thêm, “Nhưng ngay ngày hôm sau thì không vào được nữa. Có những người bạn bè khác mà tôi muốn giúp lại không vào được.” Ông mô tả cảm giác ra đi của ông và gia đình lúc đó là ‘nhục nhã’. “Tôi nghĩ tại sao mình sống trong hoàn cảnh tủi nhục như thế này: đi như một con chó hoang không biết đi đâu cả để tìm sự sống,” ông kể, “Tôi nhớ tôi ngồi khóc. Nhưng mình còn may mắc còn đi được còn biết bao nhiêu người không đi được.” “Nhưng nếu mình không đi thì mình bị đi tù rồi, Đi tù rồi thì cái gì xảy ra không biết được.” Tuy nhiên, ông Tiến không cho rằng ngày 30/4 năm 1975 là ngày ‘mất nước’ như nhiều người dân Việt Nam Cộng hòa trước đây. “Đối với tôi, tôi không dùng từ mất nước bởi vì nước Việt Nam vẫn còn, dân tộc Việt Nam vẫn còn nhưng thời cuộc thay đổi, vận nước thay đổi,” ông giải thích. “Trong giai đoạn này Đảng Cộng sản độc tài đang cai trị,” ông nói thêm, “Nhưng tôi hy vọng trong thời gian tới thời cuộc biến chuyển, dân mình ý thức được nhân quyền, quyền tự do căn bản của con người thì họ sẽ đoàn kết và họ sẽ có sự chống đối.” ‘Không có Đảng Cộng sản, Việt Nam sẽ khác’ “Cuộc chiến là một bất hạnh mà người gieo rắc là Hồ Chí Minh,” ông Tiến phân tích, “Nói thẳng thừng như vậy. Nếu Việt Nam không có Hồ Chí Minh và không có Đảng Cộng sản thì Việt Nam vẫn giành được độc lập từ lâu rồi, từ năm 1943.” “Họ (những người cộng sản) lèo lái cuộc đấu tranh sang bình diện khác,” ông nói. Theo lời ông thì Đảng Cộng sản đã ‘lợi dụng tình trạng ngu dân do thực dân Pháp tạo ra’ để lên nắm quyền. “Đảng Cộng sản lợi dụng tình trạng đó để lên với danh nghĩa đuổi thực dân để lòng người đi theo,” ông nói. Ông dẫn chứng là vào thời kỳ năm 1945 khi ông còn là một thiếu niên đã ‘bị cộng sản lừa’. “Lúc đó tôi không có ý thức chính trị, chỉ đến trường học thế thôi. Lúc Đảng Cộng sản lên năm 1945 thấy hợp lý quá. Thấy bảo gia nhập tổ chức tổ chức nhân dân tự vệ thì tôi cũng vác vậy, đội mũ, đeo ba lô đi gác,” ông nói. “Thật sự bất kỳ người dân Việt Nam cũng có tinh thần yêu nước nhưng thời còn trẻ mình cũng không biết thế nào là cộng sản,” ông nói thêm. Ông cũng kể lại việc ông bị những người cộng sản ‘bắt và giữ một đêm’ khi đem nói câu chuyện mà ông nghe người quen kể lại ở Hà Nội lúc đó ngoài Đảng Cộng sản còn có những đảng khác như đảng của ông Nguyễn Hải Thần ở phố Quán Thánh. “Sau năm 1954, đất nước chia đôi, ngoài bắc do cộng sản kiểm soát. Tôi biết ngay kinh nghiệm của tôi mình không thể sống với Đảng Cộng sản được nên cả nhà tôi di cư vào Nam,” ông kể. ‘Miền Nam còn non nớt’ Vị cựu thượng nghị sỹ này cũng cho rằng miền Nam lúc đó ‘không có ý thức chính trị’ và ‘vẫn còn non nớt trong vấn đề dựng nước’. Sau khi tốt nghiệp y khoa ra trường vào năm 1957 và bị trưng tập vào bác sỹ quân y, ông Tiến kể ông thấy ‘đất nước thanh bình’ và ông đi từ ‘Sài Gòn đến Châu Đốc, từ Châu Đốc đến Rạch Giá’ vào ban đêm mà không sợ gì cả. “Ngô Đình Diệm là người ái quốc nhưng lối cai trị của ông ấy là của một vị quan. Ông ấy nói ra mọi người chỉ nghe có thế thôi,” ông Tiến nhận xét về vị tổng thống đầu tiên của Việt Nam Cộng hòa, “Ông ấy có hơi thiên vị những người lương với người giáo và tin tưởng những người dòng dõi con ông cháu cha.” “Ông ấy thiên vị gia đình và đưa toàn những người thân tín trong gia đình lên. Những người ấy không cho ông ấy biết sự thực,” ông giải thích, “Lúc mới đầu không sao nhưng về sau ông ấy không nắm vững tình hình đất nước cho nên mới xảy ra vụ thượng tọa (Thích Quảng Đức) tự thiêu.” Khi được hỏi về tình trạng tham nhũng dưới thời Việt Nam Cộng hòa, ông Tiến thừa nhận là có. “Tham nhũng thì ở đâu cũng có cả. Dưới thời Việt Nam Cộng hòa cũng có tham nhũng nhưng tham nhũng chỉ có tính giới hạn và mang tính cá nhân. Không có tập thể nào, lãnh đạo nào hay đảng nào tham nhũng cả,” ông Tiến nói với hàm ý ám chỉ Đảng Cộng sản hiện nay. ‘Con cờ trên bàn cờ’ Ông Tiến nhận định hai miền Việt Nam lúc đó chỉ là ‘con cờ trên bàn cờ mà người đánh cờ là các cường quốc’. “Họ chơi nước cờ nào mình đâu có biết?’ “Chính bấy giờ người đàn anh đánh cờ là Mỹ với kế hoạch domino xem miền Nam là nút chặn cộng sản nên muốn đưa quân vào. Lúc Mỹ đưa quân vào thì chiến tranh Việt Nam không do người Việt Nam chỉ huy nữa,” ông nói. “Khi đánh nhau súng đạn, xăng nhớt hoàn toàn lệ thuộc vào Mỹ thì khi bị cắt đi lấy gì mà đánh?”, ông nói, “Thành ra là mình bị bức tử.” “Phía cộng sản không có Nga, Tàu đi kèm hoặc có đi kèm thì không có lộ liễu,” ông phân tích sự khác biệt trong chiến thuật hai miền, “Còn đằng này Mỹ rất lộ liễu. Nó đến chiếm chỗ nào thì bom napalm cháy hết cỡ.” “Thành ra quân đội mình (Việt Nam Cộng hòa) đánh anh dũng nhưng cơ quan chỉ huy cuộc chiến không phải là sỹ quan Việt Nam,” ông nói, “Khi thấy dùng Việt Nam chặn Trung Quốc không cần thiết nữa thì Mỹ cử Kissinger qua (Paris để hòa đàm với Bắc Việt).” Ông Tiến thừa nhận rằng sau ngày 30/4 năm 1975 đất nước Việt Nam có sự thống nhất, quy về một mối. Tuy nhiên, ông chỉ trích những chính sách của Đảng Cộng sản sau đó là ‘không có lương tâm’. “Thay vì nâng người bại trận lên thì lại trù yểm và diệt bằng cách này hay cách khác,” ông phân tích, “Nếu có một chính quyền quốc gia (không theo đường lối cộng sản) nghĩ đến dân đến nước thì nước Việt Nam bây giờ khá rồi chứ không ở trong tình trạng như thế này.” Tương lai đất nước Về tương lai đất nước, ông Tiến nói: “Bây giờ Đảng Cộng sản cầm quyền nhưng họ không thể cầm quyền mãi được.” Theo lời ông Tiến thì những người trong Đảng Cộng sản ‘cấu kết với nhau vơ vét tài nguyên của đất nước’ về cho bản thân và gia đình mình. Theo ông phân tích thì hai cường quốc hiện nay có thể can thiệp trực tiếp vào Việt Nam là ‘Trung Quốc và Mỹ’. “Mỹ thì bị chiến tranh Việt Nam đã ê càng lắm rồi. Bây giờ họ có thể giúp được về kinh tế, cả về mặt quân sự nhưng họ đòi hỏi thể chế Việt Nam phải có sự cải thiện. Ít nhất phải có bộ mặt dân chủ.” “Đáng quan tâm là Trung Quốc – kẻ thù truyền kiếp của người Việt Nam,” ông nói, “Người Việt Nam với người Trung Quốc không thể nào là bạn được.” “Cá lớn bao giờ cũng nuốt cá bé. Nó (Trung Quốc) ở thế mạnh. Nó cần kiếm chỗ kiếm lương thực, tài nguyên về nuôi dân nó. Nếu nó còn trục lợi được, còn ăn hiếp được thì mình vẫn bị ăn hiếp chưa nói đến chuyện nó có thể đô hộ mình.” “Khi đó thì ai cứu mình? Phải có một cường quốc có một lực tương đương. Việt Nam phải trông vào Mỹ. Lãnh đạo Việt Nam họ biết cả,” ông phân tích. “Muốn chống lại sức mạnh của Trung Quốc thì phải có điều kiện mình có dân. Dân đồng lòng thì mình không sợ gì cả,” ông nói thêm và cho biết dân chủ ở Việt Nam hiện nay ‘rỗng tuếch’ và ‘thực quyền trong tay Đảng’. Tuy nhiên, theo ông Tiến thì Đảng Cộng sản ‘không bao giờ thay đổi cả’. “Cho nên Việt Nam chỉ khá lên chỉ khi nào Đảng Cộng sản bị thay thế,” ông nói, “Nếu chính quyền Đảng Cộng sản thay đổi được thì quá tốt nhưng tôi nghĩ họ không bao giờ thay đổi mà chỉ càng sa lầy thêm.” “Tương lai Việt Nam rất là đen tối,” ông nói, “Tôi bi quan nhưng không đến nỗi. Tôi nghĩ dân tộc mình đến lúc nào đó bị nhấn quá thì sẽ nổi lên.” “Trong tương lai gần thì tôi bi quan nhưng về lâu dài nếu vận nước xoay chiều thì mình sẽ không thua gì các nước láng giềng,” ông nói. “Bây giờ tình trạng văn hóa xã hội nước mình quá suy sụp nếu muốn khôi phục lại đòi hỏi vài thế hệ. Để thay đổi văn hóa chỉ có vấn đề giáo dục là ưu tiên.” “Người Việt Nam không thua kém ai về sự thông minh, nhẫn nại, cố gắng,” ông phân tích, “Nếu mình được lãnh đạo tốt có thể khá lên được.”
summarize: Trao đổi với BBC Việt ngữ từ nhà riêng tại miền Nam California, bác sỹ Nguyễn Hữu Tiến, hiện nay đã 86 tuổi, cũng so sánh sự khác biệt trong nền chính trị của Việt Nam Cộng hòa và của nước Việt Nam thống nhất hiện nay. ‘Biết trước miền Nam sẽ mất’ Ông Tiến nói ông đã ‘tiên đoán được Việt Nam Cộng hòa sẽ mất từ nhiều năm trước năm 1975’ và khi thấy ở Ban Mê Thuột và các nơi khác rút quân từ từ thì ông đã chuẩn bị rời khỏi Việt Nam. “Tôi chạy ngược chạy xuôi, ngày nào cũng tìm đường dây, tổ chức nào đó để họ đưa mình ra ngoài,” ông kể và cho biết cuối cùng khi vào được sân bay Tân Sơn Nhất vào ngày 25/4 thì gia đình đã được một tổ chức có tên là ‘Food for the Hungry’ cho lên máy bay di tản của họ. Tình hình Sài Gòn vào lúc đó, theo lời ông Tiến, thì ‘không có gì hỗn loạn lắm’ nhưng ‘tình hình thay đổi hàng giờ’. “Tôi vào sân bay Tân Sơn Nhất thấy người ra người vô, trật tự lắm. Tôi vô căn cứ của Mỹ ở Tân Sơn Nhất thì thấy đã đầy người làm việc cho Mỹ ở đó rồi,” ông nói. “Ngày 25/4 ra vô (sân bay Tân Sơn Nhất) thong thả mặc dù có kiểm soát một chút,” ông nói thêm, “Nhưng ngay ngày hôm sau thì không vào được nữa. Có những người bạn bè khác mà tôi muốn giúp lại không vào được.” Ông mô tả cảm giác ra đi của ông và gia đình lúc đó là ‘nhục nhã’. “Tôi nghĩ tại sao mình sống trong hoàn cảnh tủi nhục như thế này: đi như một con chó hoang không biết đi đâu cả để tìm sự sống,” ông kể, “Tôi nhớ tôi ngồi khóc. Nhưng mình còn may mắc còn đi được còn biết bao nhiêu người không đi được.” “Nhưng nếu mình không đi thì mình bị đi tù rồi, Đi tù rồi thì cái gì xảy ra không biết được.” Tuy nhiên, ông Tiến không cho rằng ngày 30/4 năm 1975 là ngày ‘mất nước’ như nhiều người dân Việt Nam Cộng hòa trước đây. “Đối với tôi, tôi không dùng từ mất nước bởi vì nước Việt Nam vẫn còn, dân tộc Việt Nam vẫn còn nhưng thời cuộc thay đổi, vận nước thay đổi,” ông giải thích. “Trong giai đoạn này Đảng Cộng sản độc tài đang cai trị,” ông nói thêm, “Nhưng tôi hy vọng trong thời gian tới thời cuộc biến chuyển, dân mình ý thức được nhân quyền, quyền tự do căn bản của con người thì họ sẽ đoàn kết và họ sẽ có sự chống đối.” ‘Không có Đảng Cộng sản, Việt Nam sẽ khác’ “Cuộc chiến là một bất hạnh mà người gieo rắc là Hồ Chí Minh,” ông Tiến phân tích, “Nói thẳng thừng như vậy. Nếu Việt Nam không có Hồ Chí Minh và không có Đảng Cộng sản thì Việt Nam vẫn giành được độc lập từ lâu rồi, từ năm 1943.” “Họ (những người cộng sản) lèo lái cuộc đấu tranh sang bình diện khác,” ông nói. Theo lời ông thì Đảng Cộng sản đã ‘lợi dụng tình trạng ngu dân do thực dân Pháp tạo ra’ để lên nắm quyền. “Đảng Cộng sản lợi dụng tình trạng đó để lên với danh nghĩa đuổi thực dân để lòng người đi theo,” ông nói. Ông dẫn chứng là vào thời kỳ năm 1945 khi ông còn là một thiếu niên đã ‘bị cộng sản lừa’. “Lúc đó tôi không có ý thức chính trị, chỉ đến trường học thế thôi. Lúc Đảng Cộng sản lên năm 1945 thấy hợp lý quá. Thấy bảo gia nhập tổ chức tổ chức nhân dân tự vệ thì tôi cũng vác vậy, đội mũ, đeo ba lô đi gác,” ông nói. “Thật sự bất kỳ người dân Việt Nam cũng có tinh thần yêu nước nhưng thời còn trẻ mình cũng không biết thế nào là cộng sản,” ông nói thêm. Ông cũng kể lại việc ông bị những người cộng sản ‘bắt và giữ một đêm’ khi đem nói câu chuyện mà ông nghe người quen kể lại ở Hà Nội lúc đó ngoài Đảng Cộng sản còn có những đảng khác như đảng của ông Nguyễn Hải Thần ở phố Quán Thánh. “Sau năm 1954, đất nước chia đôi, ngoài bắc do cộng sản kiểm soát. Tôi biết ngay kinh nghiệm của tôi mình không thể sống với Đảng Cộng sản được nên cả nhà tôi di cư vào Nam,” ông kể. ‘Miền Nam còn non nớt’ Vị cựu thượng nghị sỹ này cũng cho rằng miền Nam lúc đó ‘không có ý thức chính trị’ và ‘vẫn còn non nớt trong vấn đề dựng nước’. Sau khi tốt nghiệp y khoa ra trường vào năm 1957 và bị trưng tập vào bác sỹ quân y, ông Tiến kể ông thấy ‘đất nước thanh bình’ và ông đi từ ‘Sài Gòn đến Châu Đốc, từ Châu Đốc đến Rạch Giá’ vào ban đêm mà không sợ gì cả. “Ngô Đình Diệm là người ái quốc nhưng lối cai trị của ông ấy là của một vị quan. Ông ấy nói ra mọi người chỉ nghe có thế thôi,” ông Tiến nhận xét về vị tổng thống đầu tiên của Việt Nam Cộng hòa, “Ông ấy có hơi thiên vị những người lương với người giáo và tin tưởng những người dòng dõi con ông cháu cha.” “Ông ấy thiên vị gia đình và đưa toàn những người thân tín trong gia đình lên. Những người ấy không cho ông ấy biết sự thực,” ông giải thích, “Lúc mới đầu không sao nhưng về sau ông ấy không nắm vững tình hình đất nước cho nên mới xảy ra vụ thượng tọa (Thích Quảng Đức) tự thiêu.” Khi được hỏi về tình trạng tham nhũng dưới thời Việt Nam Cộng hòa, ông Tiến thừa nhận là có. “Tham nhũng thì ở đâu cũng có cả. Dưới thời Việt Nam Cộng hòa cũng có tham nhũng nhưng tham nhũng chỉ có tính giới hạn và mang tính cá nhân. Không có tập thể nào, lãnh đạo nào hay đảng nào tham nhũng cả,” ông Tiến nói với hàm ý ám chỉ Đảng Cộng sản hiện nay. ‘Con cờ trên bàn cờ’ Ông Tiến nhận định hai miền Việt Nam lúc đó chỉ là ‘con cờ trên bàn cờ mà người đánh cờ là các cường quốc’. “Họ chơi nước cờ nào mình đâu có biết?’ “Chính bấy giờ người đàn anh đánh cờ là Mỹ với kế hoạch domino xem miền Nam là nút chặn cộng sản nên muốn đưa quân vào. Lúc Mỹ đưa quân vào thì chiến tranh Việt Nam không do người Việt Nam chỉ huy nữa,” ông nói. “Khi đánh nhau súng đạn, xăng nhớt hoàn toàn lệ thuộc vào Mỹ thì khi bị cắt đi lấy gì mà đánh?”, ông nói, “Thành ra là mình bị bức tử.” “Phía cộng sản không có Nga, Tàu đi kèm hoặc có đi kèm thì không có lộ liễu,” ông phân tích sự khác biệt trong chiến thuật hai miền, “Còn đằng này Mỹ rất lộ liễu. Nó đến chiếm chỗ nào thì bom napalm cháy hết cỡ.” “Thành ra quân đội mình (Việt Nam Cộng hòa) đánh anh dũng nhưng cơ quan chỉ huy cuộc chiến không phải là sỹ quan Việt Nam,” ông nói, “Khi thấy dùng Việt Nam chặn Trung Quốc không cần thiết nữa thì Mỹ cử Kissinger qua (Paris để hòa đàm với Bắc Việt).” Ông Tiến thừa nhận rằng sau ngày 30/4 năm 1975 đất nước Việt Nam có sự thống nhất, quy về một mối. Tuy nhiên, ông chỉ trích những chính sách của Đảng Cộng sản sau đó là ‘không có lương tâm’. “Thay vì nâng người bại trận lên thì lại trù yểm và diệt bằng cách này hay cách khác,” ông phân tích, “Nếu có một chính quyền quốc gia (không theo đường lối cộng sản) nghĩ đến dân đến nước thì nước Việt Nam bây giờ khá rồi chứ không ở trong tình trạng như thế này.” Tương lai đất nước Về tương lai đất nước, ông Tiến nói: “Bây giờ Đảng Cộng sản cầm quyền nhưng họ không thể cầm quyền mãi được.” Theo lời ông Tiến thì những người trong Đảng Cộng sản ‘cấu kết với nhau vơ vét tài nguyên của đất nước’ về cho bản thân và gia đình mình. Theo ông phân tích thì hai cường quốc hiện nay có thể can thiệp trực tiếp vào Việt Nam là ‘Trung Quốc và Mỹ’. “Mỹ thì bị chiến tranh Việt Nam đã ê càng lắm rồi. Bây giờ họ có thể giúp được về kinh tế, cả về mặt quân sự nhưng họ đòi hỏi thể chế Việt Nam phải có sự cải thiện. Ít nhất phải có bộ mặt dân chủ.” “Đáng quan tâm là Trung Quốc – kẻ thù truyền kiếp của người Việt Nam,” ông nói, “Người Việt Nam với người Trung Quốc không thể nào là bạn được.” “Cá lớn bao giờ cũng nuốt cá bé. Nó (Trung Quốc) ở thế mạnh. Nó cần kiếm chỗ kiếm lương thực, tài nguyên về nuôi dân nó. Nếu nó còn trục lợi được, còn ăn hiếp được thì mình vẫn bị ăn hiếp chưa nói đến chuyện nó có thể đô hộ mình.” “Khi đó thì ai cứu mình? Phải có một cường quốc có một lực tương đương. Việt Nam phải trông vào Mỹ. Lãnh đạo Việt Nam họ biết cả,” ông phân tích. “Muốn chống lại sức mạnh của Trung Quốc thì phải có điều kiện mình có dân. Dân đồng lòng thì mình không sợ gì cả,” ông nói thêm và cho biết dân chủ ở Việt Nam hiện nay ‘rỗng tuếch’ và ‘thực quyền trong tay Đảng’. Tuy nhiên, theo ông Tiến thì Đảng Cộng sản ‘không bao giờ thay đổi cả’. “Cho nên Việt Nam chỉ khá lên chỉ khi nào Đảng Cộng sản bị thay thế,” ông nói, “Nếu chính quyền Đảng Cộng sản thay đổi được thì quá tốt nhưng tôi nghĩ họ không bao giờ thay đổi mà chỉ càng sa lầy thêm.” “Tương lai Việt Nam rất là đen tối,” ông nói, “Tôi bi quan nhưng không đến nỗi. Tôi nghĩ dân tộc mình đến lúc nào đó bị nhấn quá thì sẽ nổi lên.” “Trong tương lai gần thì tôi bi quan nhưng về lâu dài nếu vận nước xoay chiều thì mình sẽ không thua gì các nước láng giềng,” ông nói. “Bây giờ tình trạng văn hóa xã hội nước mình quá suy sụp nếu muốn khôi phục lại đòi hỏi vài thế hệ. Để thay đổi văn hóa chỉ có vấn đề giáo dục là ưu tiên.” “Người Việt Nam không thua kém ai về sự thông minh, nhẫn nại, cố gắng,” ông phân tích, “Nếu mình được lãnh đạo tốt có thể khá lên được.”
[ 108, 287, 285, 161, 3804, 345, 119, 378, 243, 1063, 148, 152, 734, 149, 752, 132, 3349, 736, 817, 362, 2139, 1075, 103, 493, 275, 115, 8236, 1343, 127, 648, 1596, 144, 211, 1502, 113, 639, 122, 245, 104, 243, 132, 1284, 544, 105, 104, 142, 243, 132, 234, 202, 493, 1103, 743, 20463, 226, 752, 132, 134, 552, 748, 208, 1075, 123, 118, 115, 8495, 17976, 1040, 117, 243, 132, 1284, 544, 134, 552, 148, 158, 147, 226, 147, 2542, 748, 105, 129, 203, 108, 121, 806, 7668, 14584, 105, 109, 328, 211, 995, 252, 148, 148, 143, 118, 115, 862, 133, 1165, 574, 243, 629, 2313, 937, 1240, 937, 6391, 103, 191, 224, 127, 370, 361, 1875, 103, 420, 229, 224, 150, 130, 154, 251, 267, 124, 351, 1234, 118, 546, 105, 114, 217, 608, 264, 129, 138, 117, 959, 502, 1241, 1420, 2298, 138, 191, 11705, 143, 165, 539, 115, 117, 172, 420, 229, 107, 465, 106, 743, 3505, 10504, 3082, 1430, 4995, 1134, 364, 748, 114, 227, 452, 502, 791, 3928, 104, 1078, 1982, 240, 1093, 1317, 138, 398, 397, 181, 366, 118, 1075, 103, 143, 4322, 107, 218, 2611, 1583, 1801, 748, 170, 743, 5308, 240, 346, 345, 201, 339, 1435, 2313, 138, 959, 502, 1241, 1420, 2298, 203, 111, 124, 111, 616, 103, 4983, 222, 2826, 388, 616, 907, 532, 104, 200, 108, 121, 1241, 1420, 2298, 143, 203, 115, 858, 111, 140, 358, 114, 200, 108, 121, 150, 598, 1234, 118, 454, 401, 6791, 11705, 124, 616, 444, 20975, 502, 1241, 1420, 2298, 371, 14932, 1617, 2157, 428, 107, 594, 820, 172, 1360, 1234, 118, 123, 5029, 6298, 531, 191, 325, 187, 143, 110, 138, 117, 1229, 615, 120, 111, 230, 1674, 211, 145, 141, 278, 422, 153, 110, 138, 117, 1070, 208, 787, 1072, 406, 1143, 124, 184, 104, 118, 105, 165, 539, 398, 150, 106, 743, 231, 18328, 4505, 1435, 2313, 372, 149, 350, 267, 307, 113, 506, 313, 8442, 2410, 128, 175, 4418, 184, 128, 172, 219, 2618, 1824, 110, 217, 184, 793, 186, 130, 370, 144, 307, 1234, 118, 546, 103, 2313, 1057, 141, 1242, 11958, 311, 267, 177, 1436, 1537, 177, 184, 117, 177, 217, 374, 1243, 111, 110, 184, 117, 1070, 6298, 323, 267, 110, 184, 143, 267, 133, 184, 717, 1737, 3258, 717, 598, 143, 292, 218, 488, 124, 110, 217, 117, 1070, 421, 572, 118, 1075, 110, 114, 160, 191, 4311, 147, 2542, 106, 191, 743, 13211, 142, 748, 128, 158, 111, 137, 243, 132, 1284, 544, 226, 1333, 14690, 176, 119, 1278, 141, 110, 467, 148, 552, 142, 626, 171, 142, 243, 132, 244, 177, 103, 137, 1805, 243, 132, 244, 177, 170, 221, 460, 346, 3359, 1582, 142, 346, 345, 1234, 118, 272, 2496, 401, 1683, 1008, 780, 126, 348, 1284, 262, 1484, 326, 167, 1840, 245, 1234, 118, 123, 5029, 6298, 141, 861, 584, 113, 221, 390, 228, 221, 460, 625, 589, 103, 137, 267, 108, 232, 329, 117, 157, 1585, 168, 222, 180, 907, 288, 104, 219, 111, 143, 154, 134, 526, 299, 105, 154, 134, 107, 144, 424, 195, 1070, 7789, 107, 348, 1284, 2070, 243, 132, 134, 211, 748, 401, 8317, 242, 106, 172, 295, 1774, 145, 111, 6624, 3170, 106, 873, 980, 700, 1234, 118, 1075, 613, 5089, 8984, 176, 952, 7196, 128, 3168, 631, 243, 132, 110, 107, 873, 980, 700, 105, 110, 107, 348, 1284, 262, 143, 243, 132, 244, 1059, 117, 1484, 925, 148, 727, 1737, 148, 147, 16689, 1070, 5808, 9326, 111, 1107, 262, 371, 8691, 1709, 460, 585, 250, 586, 342, 1359, 211, 1234, 118, 454, 520, 366, 118, 143, 348, 1284, 262, 115, 743, 10175, 286, 205, 612, 3290, 137, 180, 223, 137, 711, 394, 124, 748, 130, 227, 1148, 1698, 10275, 1284, 262, 418, 286, 205, 612, 150, 130, 227, 119, 595, 404, 1743, 223, 137, 130, 694, 111, 184, 181, 1234, 118, 454, 208, 458, 463, 106, 138, 221, 393, 147, 4676, 129, 118, 177, 106, 172, 815, 778, 115, 9915, 1107, 262, 2200, 1435, 18708, 376, 150, 141, 110, 107, 108, 232, 329, 122, 1261, 163, 155, 271, 214, 175, 1164, 2314, 376, 348, 1284, 262, 227, 147, 4676, 203, 279, 241, 4236, 7373, 327, 165, 1324, 420, 229, 420, 229, 157, 137, 222, 1486, 143, 141, 127, 5572, 2465, 1062, 3110, 103, 2164, 459, 2937, 184, 3175, 1234, 118, 454, 401, 8568, 144, 295, 393, 111, 137, 243, 132, 127, 107, 777, 860, 436, 142, 170, 221, 177, 603, 267, 127, 110, 217, 175, 224, 106, 1107, 262, 1234, 118, 123, 1796, 208, 127, 546, 153, 358, 118, 133, 120, 111, 1107, 262, 23582, 105, 533, 172, 1370, 748, 129, 979, 123, 476, 953, 145, 118, 701, 111, 1379, 546, 153, 108, 121, 337, 1113, 398, 150, 351, 348, 1284, 262, 177, 107, 120, 283, 211, 128, 283, 104, 118, 362, 864, 4941, 108, 121, 548, 5822, 2719, 112, 401, 5280, 147, 9202, 282, 142, 733, 1183, 103, 351, 1908, 180, 1107, 262, 594, 4354, 388, 217, 531, 236, 2065, 104, 141, 267, 110, 136, 307, 119, 348, 1284, 262, 117, 237, 186, 152, 141, 791, 867, 138, 132, 1234, 118, 4266, 743, 20450, 132, 177, 3307, 14571, 748, 2357, 924, 1292, 411, 817, 126, 127, 114, 160, 752, 132, 398, 150, 4322, 107, 108, 232, 329, 122, 12740, 105, 743, 6382, 177, 3307, 14571, 113, 255, 220, 636, 142, 1435, 759, 129, 514, 1377, 108, 364, 889, 124, 271, 138, 147, 8431, 105, 133, 1540, 1079, 138, 736, 817, 252, 108, 364, 103, 118, 1075, 546, 118, 203, 743, 10911, 142, 781, 342, 748, 105, 118, 184, 148, 743, 13176, 1317, 155, 1151, 7835, 103, 148, 1151, 7835, 155, 2273, 7350, 2745, 748, 138, 504, 1370, 145, 110, 964, 218, 1679, 8354, 269, 1181, 1485, 10776, 106, 111, 108, 2636, 198, 170, 1195, 1840, 245, 104, 118, 728, 106, 104, 172, 297, 146, 112, 208, 728, 123, 124, 389, 111, 163, 701, 107, 175, 1839, 561, 118, 1075, 645, 587, 125, 297, 497, 234, 178, 462, 104, 243, 132, 1284, 3711, 401, 2774, 728, 107, 1189, 1217, 297, 120, 111, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 885, 297, 924, 1292, 411, 817, 768, 221, 243, 132, 1284, 544, 123, 118, 11740, 176, 146, 125, 205, 240, 282, 142, 493, 275, 748, 768, 144, 261, 247, 104, 348, 1284, 262, 105, 123, 489, 1032, 282, 142, 163, 107, 136, 346, 345, 129, 309, 818, 212, 435, 105, 108, 232, 329, 111, 137, 117, 1480, 2207, 1 ]
forum-46058746
https://www.bbc.com/vietnamese/forum-46058746
VNCH: Hóa ra có tới hai 'Tháng Tư Đen'
Lịch sử Miền Nam Việt Nam thật kỳ lạ: hai cái mốc lịch sử ấy lại cách nhau đúng 20 năm - đánh dấu lúc khai sinh và lúc sụp đổ của Việt Nam Cộng Hòa. ' Tháng Tư Đen ' thứ nhất: năm 1955
Tổng thống Ngô Đình Diệm trong một hình tư liệu. Bên phải là cố vấn Ngô Đình Nhu, em trai ông Sau khi ông Ngô Đình Diệm nhận chức Thủ Tướng vào Hè 1954, Sàigòn dần dần chìm đắm vào cảnh nội loạn. Lý do chính yếu là Pháp nhất quyết dẹp Thủ Tướng Diệm để thành lập một chính phủ thân Pháp và bảo vệ quyền lợi của Pháp. Tình hình chính trị khó khăn tại Miền Nam từ năm 1954 kéo dài sang năm 1955. Tư lệnh quân Đội Pháp Paul Ély thuyết phục được Đại sứ Mỹ Lawton Collins rằng ông Diệm không thể lãnh đạo Miền Nam Tự Do. Ông đề nghị năm bước để thay thế Thủ tướng Diệm (chỉ mới chấp chính được mười tháng). Collins đích thân bay về Washington để áp lực cả tổng thống lẫn ngoại trưởng. Lệnh rút khỏi Huế của Tổng thống Thiệu Báo Sóng Thần chống tham nhũng trước 1975 Chợ Lớn thời VNCH và thời nay ‘Hiểu thêm’ về thế hệ người lính VNCH Sau cùng cả TT Eisenhower lẫn Ngoại Trưởng Dulles đã phải nghe theo - dù hết sức lưỡng lự. Washington gửi điện mật tới Sàigòn đồng ý cho đảo chính vào lúc Pháp đang bí mật yễm trợ lực lượng Bình Xuyên lật đổ Tổng thống Diệm. Vào mùa xuân 1955, ngoài đối phó với Pháp, ông Diệm còn có vấn đề lớn lao nữa là việc định cư gần một triệu dân di cư từ ngoài Bắc vào Nam, bất chợt làm tăng dân số Miền Nam lên 7%. Khi đưa một số dân lên khai khẩn các khu dinh điền trên cao nguyên, ông Diệm bị chỉ trích là mang người Kinh lên chiếm đất của người Thượng. Nhiều người còn dị nghị là chính quyền Ngô Đình Diệm kỳ thị Bắc Nam và thiên vị người Công Giáo. Không những tình hình chính trị mà tôn giáo tại Miền Nam thật rối ren. Vào tháng 3, các giáo phái thành lập "Mặt Trận Thống Nhất Toàn Lực Quốc Gia." Quốc trưởng Bảo Đại ủng hộ Mặt Trận và thông báo cho Mỹ là ông Diệm không còn hữu hiệu nữa. Ngày 21 tháng 3, 1950 Mặt Trận tống đạt một tối hậu thư, đòi ông Diệm trong vòng năm ngày phải thành lập chính phủ mới, gồm đại diện của các lực lượng dân chủ đối lập nếu không họ sẽ biểu tình. Thành lập xong, đại diện Mặt Trận liên lạc ngay với phía Mỹ để yêu cầu ủng hộ việc đòi ông Diệm phải thành lập chính phủ mới. Tại Sàigòn, Đại sứ Collins tuy là chống biểu tình nhưng khuyên ông Diệm phải thương thuyết để dung hòa với Mặt Trận, như vậy "có thể đổi thù thành bạn." Thoạt đầu ông Diệm đồng ý, nhưng khi các giáo phái nói là không thể điều đình về những yêu sách của họ, ông Diệm cho ông Collins biết là sẽ dùng vũ lực để giải quyết. Collins không đồng ý, trả lời rằng quân đội sẽ không ủng hộ việc dùng vũ lực và tiếp tục khuyên ông Diệm phải tìm giải pháp ôn hòa. Một quyết định táo bạo Cuối tháng 3, 1955 bầu không khí Sàigòn trở nên ngột ngạt sau khi ông Diệm ban hành sắc lệnh tách Cảnh sát Biệt khu Thủ đô ra khỏi hệ thống chỉ huy của Tổng giám đốc Cảnh sát Quốc gia Lại Văn Sang. Không thông báo cho Đại sứ Mỹ, ông Diệm bắt đầu xúc tiến kế hoạch truất chức ông Sang và tấn chiếm Trung Tâm Cảnh sát, dự định cả hai việc sẽ được thi hành vào ngày 29 tháng 3. Thế nhưng chỉ mấy giờ trước khi kế hoạch bắt đầu, Pháp biết được tin này nên gấp rút can ngăn ông Diệm, hứa sẽ tìm cách đưa quân đội Bình Xuyên ra khỏi lực luợng cảnh sát. Đại sứ Collins cũng đến gặp ông Diệm để phản đối việc dùng vũ lực. "Nếu ngài giải quyết vấn đề bằng cách này, chúng tôi sẽ bị áp lực mạnh mẽ phải ủng hộ việc thay đổi chính phủ ngài." Đêm 29 rạng 30 tháng 3, giao tranh giữa Bình Xuyên và quân đội quốc gia đã xảy ra, nhưng vào lúc 3:15 sáng, Tướng Ely áp đặt ngay lệnh ngưng chiến. Để biểu dương lực lượng, ông cho xe thiết giáp quần trên đường phố Sàigòn. Vì đã có giao tranh đem đến đổ máu và chết chóc, Pháp nhân cơ hội này sắp xếp một kế hoạch toàn bộ để dẹp ông Diệm. Một mặt thì thuyết phục Đại sứ Collins (cũng là cựu chiến hữu với Ély trong Thế Chiến II) về ông Diệm không đủ tài năng và uy tín, mặt khác thì đề với nghị Quốc trưởng Bảo Đại ở Cannes phải có hành động quyết liệt như cất chức ông Diệm, đồng thời ngấm ngầm yểm trợ lực lượng Bình Xuyên. Tháng 4/1955: năm bước để loại bỏ Thủ Tướng Diệm TT Ngô Đình Diệm trong một ảnh chụp cuối tháng 11/1955 Pháp đã thành công trong việc thuyết phục được Đại sứ Mỹ Collins. Ngày 9 tháng 4, 1955 ông Collins gửi Ngoại Trưởng Dulles một điện văn dài, đề nghị toàn bộ cách giải quyết cuộc khủng hoảng tại Sàigòn. Đề nghị này gồm hai phần: sắp xếp việc ông Diệm 'từ chức,' và thẩm định hậu quả của việc từ chức. Tóm tắt phần một như sau: Hãy xem công điện số 4448 Ngày 9 tháng 4, 1955 Việc sắp xếp cho ông Diệm từ chức gồm 5 bước đi, : 1. Giải quyết vấn đề rút Cảnh sát và Công an ra khỏi tay Bình Xuyên; 2. Thuyết phục ông Diệm từ chức; 3. Tìm người thay thế ông Diệm làm Thủ tướng; 4. Đi tới một thỏa thuận về giải pháp đối với các giáo phái; và 5. Vận động để các giáo phái chấp nhận giải pháp trên. Nửa đêm ngày 28 tháng 4 Khuyến cáo của Đại sứ rõ ràng, mạch lạc là như vậy, nhưng tại Washington phản ứng về vụ Bình Xuyên nổ súng thì lại khác. Ngay trước khi kim đồng hồ chỉ nửa đêm ngày 28 tháng 4, 1955 ở Sàigòn tức là trưa ngày 29 tháng 4 ở Washington, Ngoại trưởng Dulles nhận được tin "giao tranh đã bắt đầu giữa Quân Đội Quốc Gia và Bình Xuyên" khi ông đang ăn trưa với một số dân biểu lưỡng đảng tại Tòa Bạch Ốc: "Đây là cơ hội chúng ta đã chờ đợi để tìm hiểu xem ông Diệm có đủ can đảm và quyết tâm hành động không, và cũng để biết được Quân đội Việt Nam có trung thành với ông ta hay không," ông Dulles nói với các dân biểu, "Nếu chứng tỏ được hai điều này thì ta hết lo (we are over the hump); còn nếu như ông thất bại về một trong hai điểm thì bắt buộc ông ta phải từ chức. Dù sao chúng ta cũng sẽ có câu trả lời." TT Eisenhower chỉ thị: "Nếu như ông ta thất bại thì thật là bết bát, nhưng ta cần phải tìm hiểu ngay bây giờ hơn là để muộn về sau, xem Quân đội Quốc gia mà ta tốn phí quá nhiều để phát triển liệu có trung thành với ông ta hay không." Trong hoàn cảnh xáo trộn và trước sự chống đối ông Diệm của Đại sứ Collins, TT Eisenhower gọi ông Collins về Washington để tham khảo. Trước khi đi, ông Collins còn gửi đề nghị cho TT Eisenhower (19/04/1955) là vẫn phải thay thế ông Diệm. Rồi Collins còn đến gặp ông Diệm một lần nữa và báo cáo về Washington là ông đã nói thẳng với ông Diệm rằng chính phủ của ông ta sẽ không thể tồn tại nổi được ba tháng nữa, và nếu cứ tiếp tục như thế này thì loạn lạc là điều trông thấy. Và vì vậy, "Tôi thêm rằng bắt buộc tôi phải báo cáo cho chính phủ tôi rằng hành động của ông Diệm sẽ dẫn tới một cuộc nội chiến." Theo Collins, ông Diệm đã trả lời rằng mỗi khi ông nhân nhượng và thỏa hiệp thì vấn đề lại trở nên khó khăn hơn. Vì sợ ông Diệm lợi dụng lúc Collins không có mặt ở Sàigòn để tấn công Bình Xuyên và đặt Mỹ vào một việc đã rồi nên Collins còn căn dặn ông Diệm là "Ngài nên làm bất cứ điều gì có thể để tránh xảy ra một cuộc xung đột trong khi tôi đi vắng." Cao ủy Pháp, tướng Paul Ely (giữa) cùng ông Ngô Đình Diệm, lúc đó mang chức Thủ tướng, tại một chùa ở Chợ Lớn trong lễ Phật giáo tưởng niệm chiến sỹ trận vong Pháp - Việt tháng 1/1955 Ông Diệm nói lảng đi, phàn nàn rằng nếu như ông đã cất chức Tổng Giám Đốc Cảnh sát Lại Văn Sang ngay từ đầu thì bây giờ tình hình tại Sàigòn đã có thể kiểm soát được rồi. Chào tạm biệt, ông Collins cho ông Diệm hay là chính Quốc trưởng Bảo Đại sẽ giải nhiệm ông nếu tình hình này cứ kéo dài. Kết thúc bản báo cáo gửi Washington, Collins đề nghị: "Tôi không thấy, nhắc lại là không thấy, một giải pháp nào khác ngoài việc thay thế ông Diệm cho sớm." Bên bờ vực thẳm Đại sứ Collins về tới Washington ngày thứ Năm, 21/04. Ngày 22 tháng 4, ông dùng bữa ăn trưa với TT Eisenhower, và sau đó gặp Ngoại trưởng Dulles cùng với các đại diện Bộ Quốc Phòng và Trung ương Tình báo để 'lobby' chống ông Diệm. Ông nhắc lại quan điểm của ông một cách mãnh liệt và cứng rắn hơn trước là Mỹ phải thay thế ông Diệm và có kế họach hành động ngay tức khắc. Trước áp lực mạnh mẽ của Collins, vừa là đặc ủy của Tổng Thống, vừa là đại sứ, lại là chứng nhân có mặt tại chỗ để nhận xét, nên sau cùng ông ta đã thắng thế. Ngày 27 tháng 4, ông Dulles đã đồng ý một cách lưỡng lự. Ông chấp thuận một mật điện do Bộ Ngoại giao soạn thảo ra lệnh thay thế Thủ Tướng Diệm. Ông Young viết lại rằng: "Chẳng một ai trong chúng tôi thật sự tin tưởng vào bức điện đó, nhưng chúng tôi phải đối diện với những đề nghị mạnh mẽ của Collins và ưu thế của ông là ông ta đã đến tòa Bạch Ốc ngay hôm sau ngày ông từ Sàigon về tới Washington." Mật điện lịch sử ngày 27/04/1955: thay thế Thủ Tướng Diệm Bức điện ngày 27 tháng 4, 1955 cho phép sắp xếp thay thế Thủ Tướng Diệm trích dẫn ở phần Phụ Lục là một văn kiện lịch sử hết sức quan trọng. Nó giống như mật điện ngày 24 tháng 8, 1963 vào lúc sắp xếp việc đảo chánh. Sau đây là tóm tắt: Bộ Ngoại Giao Ngày 27/04/1955 "Tướng Collins và Ely phải thông báo cho Thủ tướng Diệm biết rằng vì lý do ông không thành lập được một chính phủ liên hiệp có cơ sở rộng rãi và ông bị người Việt chống đối, chính phủ Hoa kỳ và Pháp không còn đủ tư thế để ngăn ngừa việc ông phải từ chức. Những đức tính yêu nước của ông vẫn có giá trị tiềm năng lớn đối với Việt Nam, và chúng ta hy vọng rằng ông sẽ hợp tác với bất kỳ chinh phủ mới nào được chỉ định… " Chúng tôi tạm đề nghị một tân chính phủ như sau: 1)Nội các: quyền hành pháp đầy đủ trao cho [Trần Văn] Đỗ hoặc [Phan Huy] Quát làm thủ tướng và phó thủ tướng… 2)Hội Đồng Tư Vấn khoảng từ 25 đến 35 đại diện các phe nhóm, gồm cả các giáo phái…và 3) Quốc hội Lâm thời: một cơ chế gần như một Quốc Hội Lập Pháp, gồm những người đã trù liệu được bầu ra hay chỉ định theo lịch trình…" Dulles Bộ Ngoại giao gửi mật điện đi vào lúc 6 giờ chiều ngày 27/04 giờ Washington nhưng khi chỉ thị vừa được gửi đi là tin tức này đã lọt ra ngoài nên ông Diệm biết được và đã hành động kịp thời. Những giờ phút quyết liệt cuối tháng 4/1955 Nhà Ngô thứ nhì nằm xuống loạn lạc nổi lên Tháng 11/1963: dòng họ Ngô Đình và Kennedy 30/04: Những xui xẻo định mệnh của VNCH Cuộc chiến ít biết của quân Anh ở Việt Nam Theo tác giả Mark Moyar trong cuốn Triumph Foresaken (xuất bản năm 2006) thì: "Trong mấy giờ đồng hồ hết sức cam go sau khi gửi mật điện này, Washington nhận được rất nhiều điện văn dồn dập do Đại tá Landsdale gửi. Rồi ngay trước khi kim đồng hồ chỉ nữa đêm giờ Washington (Sàigòn là trưa) Landsdale báo cáo là "giao tranh đã bắt đầu giữa Quân đội Quốc Gia và Bình Xuyên." TT Eisenhower và Ngoại trưởng Dulles nghe vậy giật mình, quyết định hủy bỏ kế hoạch Collins nhằm dẹp ông Diệm, đồng thời ra lệnh cho Tòa Đại sứ Mỹ ở Paris và Sài gòn phải gấp rút đốt hết các mật điện nói về việc này. Về thời điểm này, tác giả nổi tiếng về lịch sử Việt Nam Joseph Buttinger trong cuốn "Vietnam, A Dragon Embattled" nhận xét: "Trong sự tranh đấu để thu hồi và bảo vệ được quyền bính, ông Diệm đã trải qua nhiều giai đoạn bất trắc và khổ cực. Tuy nhiên, cho dù cả trong những tuần lễ trước cuộc đảo chánh và ám sát ông năm 1963, ông Diệm cũng đã không bị gian lao, cay đắng bằng trong tháng 4, 1955." May mắn cho kế hoạch khai sinh VNCH Tổng thống VNCH Ngô Đình Diệm trong một chuyến thăm Hoa Kỳ Trước khi rời Sàigòn về Washington (ngày 20/04), theo tác giả Mark Moyar trong sách đã viện dẫn, Đại sứ Collins có nói với Cao ủy Pháp Ely rằng: "Hoa Kỳ đã quyết định ông Diệm phải từ chức." Theo sự thỏa thuận này, ngày 30 tháng 4, Ely tới gặp Quyền Đại sứ Mỹ Randolph Kidder để yêu cầu Hoa Kỳ cộng tác với Pháp trong việc dẹp ông Diệm. Lúc ấy, Kidder không biết chính sách của Washington diễn biến ra sao vì trước khi rời Sàigòn, Collins chỉ nói với Kidder là "thượng cấp còn đang bàn định về những kế hoạch mới của Hoa Kỳ tại Việt Nam," và lúc này Collins còn đang bàn bạc, vận động tại Washington. Thế nhưng, vì đã tận mắt thấy ông Diệm đang thành công, Kidder trả lời thẳng thừng cho Ely là "Không, Hoa Kỳ sẽ không cộng tác trong việc dẹp ông Diệm." Về sau, Kidder kể lại "Lúc ấy tôi thực không có sự lựa chọn nào khác ngoài việc phải tự quyết định lấy về chính sách của Hoa Kỳ, vì nếu trả lời là "tôi không biết" thì thật là buồn cười." Tướng Ely vô cùng giận dữ và phản đối, cho rằng Hoa Kỳ đã bội ước, vì chính ông đã nhận được sự đồng ý của Tướng Collins về việc thay thế ông Diệm. Thái độ phẫn nộ của Ely cũng giống như lúc ông đã hết sức bất mãn về sự hứa hẹn của tướng Radford là sẽ can thiệp vào Điện Biên Phủ, rồi không làm như vậy. Dù Ely phản kháng, Kidder vẫn giữ nguyên lập trường là Hoa Kỳ ủng hộ ông Diệm chứ không bắt tay với Pháp để dẹp ông đi. Rất may cho Thủ Tướng Diệm và còn may hơn nữa cho việc khai sinh nền Cộng Hòa Việt Nam: cũng theo Moyar, nếu như trong buổi họp ngày 30 tháng 4, ông Kidder đã nói thật với Tướng Ely rằng: Tòa Đại sứ thực sự chưa nhận được những hướng dẫn về chính sách của Hoa kỳ đối với ông Diệm vào lúc ấy (ngoài lệnh hủy công điện ngày 27 tháng 4) thì rất có thể ông Ely đã có những biện pháp mạnh mẽ để dẹp ông Diệm hơn là đã nhân nhượng ông ta. Ngoài ra, giả như Đại sứ Collins không về Washington và có mặt tại buổi họp với Ely hôm ấy thì rất có thể là Collins đã đồng ý với Ely rồi. (Sự việc này cho ta một bài học: hành động của đại sứ Mỹ có mặt tại chỗ là hết sức quan trọng). Năm năm sau, trong một bức thư gửi TT Diệm (1960), TT Eisenhower còn nhắc tới sự cương quyết và thành công của Thủ tướng Diệm năm 1955: "Chúng tôi đã chứng kiến sự can đảm và táo bạo mà Ngài và nhân dân Việt Nam đã biểu dương để đạt tới độc lập trong một tình huống nguy hiểm đến độ nhiều người đã coi như là vô vọng. Chúng tôi còn ngưỡng mộ khi tình trạng hỗn loạn ở Miền Nam đã nhường chỗ cho trật tự, và tiến bộ đã thay thế cho tuyệt vọng, tất cả với một tốc độ thật nhanh chóng." Nền Cộng hòa của TT Ngô Đình Diệm đã vượt qua và tồn tại đến ngày 1/11/1963. Bài lấy từ trích dẫn trong cuốn sách 'Khi Đồng Minh Nhảy Vào' của Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Tiến Hưng. Ông là Cựu Tổng trưởng Kế hoạch VNCH từ năm 1973 đến 1975, phụ tá về tái thiết của Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu. Hiện định cư tại Hoa Kỳ, ông đã xuất bản các cuốn sách Khi Đồng minh Tháo chạy (2005) và Khi Đồng minh Nhảy vào (2016). Xem bài cùng tác giả: Đà Nẵng và các bước ngoặt chiến lược của Mỹ 30/04: Những xui xẻo định mệnh của VNCH Bình Nhưỡng từng bắn hạ máy bay Mỹ thời Nixon 'The Vietnam War' và khi Hoa Kỳ vào VN Giải mã chiến lược nguyên tử của Bắc Hàn
summarize: Tổng thống Ngô Đình Diệm trong một hình tư liệu. Bên phải là cố vấn Ngô Đình Nhu, em trai ông Sau khi ông Ngô Đình Diệm nhận chức Thủ Tướng vào Hè 1954, Sàigòn dần dần chìm đắm vào cảnh nội loạn. Lý do chính yếu là Pháp nhất quyết dẹp Thủ Tướng Diệm để thành lập một chính phủ thân Pháp và bảo vệ quyền lợi của Pháp. Tình hình chính trị khó khăn tại Miền Nam từ năm 1954 kéo dài sang năm 1955. Tư lệnh quân Đội Pháp Paul Ély thuyết phục được Đại sứ Mỹ Lawton Collins rằng ông Diệm không thể lãnh đạo Miền Nam Tự Do. Ông đề nghị năm bước để thay thế Thủ tướng Diệm (chỉ mới chấp chính được mười tháng). Collins đích thân bay về Washington để áp lực cả tổng thống lẫn ngoại trưởng. Lệnh rút khỏi Huế của Tổng thống Thiệu Báo Sóng Thần chống tham nhũng trước 1975 Chợ Lớn thời VNCH và thời nay ‘Hiểu thêm’ về thế hệ người lính VNCH Sau cùng cả TT Eisenhower lẫn Ngoại Trưởng Dulles đã phải nghe theo - dù hết sức lưỡng lự. Washington gửi điện mật tới Sàigòn đồng ý cho đảo chính vào lúc Pháp đang bí mật yễm trợ lực lượng Bình Xuyên lật đổ Tổng thống Diệm. Vào mùa xuân 1955, ngoài đối phó với Pháp, ông Diệm còn có vấn đề lớn lao nữa là việc định cư gần một triệu dân di cư từ ngoài Bắc vào Nam, bất chợt làm tăng dân số Miền Nam lên 7%. Khi đưa một số dân lên khai khẩn các khu dinh điền trên cao nguyên, ông Diệm bị chỉ trích là mang người Kinh lên chiếm đất của người Thượng. Nhiều người còn dị nghị là chính quyền Ngô Đình Diệm kỳ thị Bắc Nam và thiên vị người Công Giáo. Không những tình hình chính trị mà tôn giáo tại Miền Nam thật rối ren. Vào tháng 3, các giáo phái thành lập "Mặt Trận Thống Nhất Toàn Lực Quốc Gia." Quốc trưởng Bảo Đại ủng hộ Mặt Trận và thông báo cho Mỹ là ông Diệm không còn hữu hiệu nữa. Ngày 21 tháng 3, 1950 Mặt Trận tống đạt một tối hậu thư, đòi ông Diệm trong vòng năm ngày phải thành lập chính phủ mới, gồm đại diện của các lực lượng dân chủ đối lập nếu không họ sẽ biểu tình. Thành lập xong, đại diện Mặt Trận liên lạc ngay với phía Mỹ để yêu cầu ủng hộ việc đòi ông Diệm phải thành lập chính phủ mới. Tại Sàigòn, Đại sứ Collins tuy là chống biểu tình nhưng khuyên ông Diệm phải thương thuyết để dung hòa với Mặt Trận, như vậy "có thể đổi thù thành bạn." Thoạt đầu ông Diệm đồng ý, nhưng khi các giáo phái nói là không thể điều đình về những yêu sách của họ, ông Diệm cho ông Collins biết là sẽ dùng vũ lực để giải quyết. Collins không đồng ý, trả lời rằng quân đội sẽ không ủng hộ việc dùng vũ lực và tiếp tục khuyên ông Diệm phải tìm giải pháp ôn hòa. Một quyết định táo bạo Cuối tháng 3, 1955 bầu không khí Sàigòn trở nên ngột ngạt sau khi ông Diệm ban hành sắc lệnh tách Cảnh sát Biệt khu Thủ đô ra khỏi hệ thống chỉ huy của Tổng giám đốc Cảnh sát Quốc gia Lại Văn Sang. Không thông báo cho Đại sứ Mỹ, ông Diệm bắt đầu xúc tiến kế hoạch truất chức ông Sang và tấn chiếm Trung Tâm Cảnh sát, dự định cả hai việc sẽ được thi hành vào ngày 29 tháng 3. Thế nhưng chỉ mấy giờ trước khi kế hoạch bắt đầu, Pháp biết được tin này nên gấp rút can ngăn ông Diệm, hứa sẽ tìm cách đưa quân đội Bình Xuyên ra khỏi lực luợng cảnh sát. Đại sứ Collins cũng đến gặp ông Diệm để phản đối việc dùng vũ lực. "Nếu ngài giải quyết vấn đề bằng cách này, chúng tôi sẽ bị áp lực mạnh mẽ phải ủng hộ việc thay đổi chính phủ ngài." Đêm 29 rạng 30 tháng 3, giao tranh giữa Bình Xuyên và quân đội quốc gia đã xảy ra, nhưng vào lúc 3:15 sáng, Tướng Ely áp đặt ngay lệnh ngưng chiến. Để biểu dương lực lượng, ông cho xe thiết giáp quần trên đường phố Sàigòn. Vì đã có giao tranh đem đến đổ máu và chết chóc, Pháp nhân cơ hội này sắp xếp một kế hoạch toàn bộ để dẹp ông Diệm. Một mặt thì thuyết phục Đại sứ Collins (cũng là cựu chiến hữu với Ély trong Thế Chiến II) về ông Diệm không đủ tài năng và uy tín, mặt khác thì đề với nghị Quốc trưởng Bảo Đại ở Cannes phải có hành động quyết liệt như cất chức ông Diệm, đồng thời ngấm ngầm yểm trợ lực lượng Bình Xuyên. Tháng 4/1955: năm bước để loại bỏ Thủ Tướng Diệm TT Ngô Đình Diệm trong một ảnh chụp cuối tháng 11/1955 Pháp đã thành công trong việc thuyết phục được Đại sứ Mỹ Collins. Ngày 9 tháng 4, 1955 ông Collins gửi Ngoại Trưởng Dulles một điện văn dài, đề nghị toàn bộ cách giải quyết cuộc khủng hoảng tại Sàigòn. Đề nghị này gồm hai phần: sắp xếp việc ông Diệm 'từ chức,' và thẩm định hậu quả của việc từ chức. Tóm tắt phần một như sau: Hãy xem công điện số 4448 Ngày 9 tháng 4, 1955 Việc sắp xếp cho ông Diệm từ chức gồm 5 bước đi, : 1. Giải quyết vấn đề rút Cảnh sát và Công an ra khỏi tay Bình Xuyên; 2. Thuyết phục ông Diệm từ chức; 3. Tìm người thay thế ông Diệm làm Thủ tướng; 4. Đi tới một thỏa thuận về giải pháp đối với các giáo phái; và 5. Vận động để các giáo phái chấp nhận giải pháp trên. Nửa đêm ngày 28 tháng 4 Khuyến cáo của Đại sứ rõ ràng, mạch lạc là như vậy, nhưng tại Washington phản ứng về vụ Bình Xuyên nổ súng thì lại khác. Ngay trước khi kim đồng hồ chỉ nửa đêm ngày 28 tháng 4, 1955 ở Sàigòn tức là trưa ngày 29 tháng 4 ở Washington, Ngoại trưởng Dulles nhận được tin "giao tranh đã bắt đầu giữa Quân Đội Quốc Gia và Bình Xuyên" khi ông đang ăn trưa với một số dân biểu lưỡng đảng tại Tòa Bạch Ốc: "Đây là cơ hội chúng ta đã chờ đợi để tìm hiểu xem ông Diệm có đủ can đảm và quyết tâm hành động không, và cũng để biết được Quân đội Việt Nam có trung thành với ông ta hay không," ông Dulles nói với các dân biểu, "Nếu chứng tỏ được hai điều này thì ta hết lo (we are over the hump); còn nếu như ông thất bại về một trong hai điểm thì bắt buộc ông ta phải từ chức. Dù sao chúng ta cũng sẽ có câu trả lời." TT Eisenhower chỉ thị: "Nếu như ông ta thất bại thì thật là bết bát, nhưng ta cần phải tìm hiểu ngay bây giờ hơn là để muộn về sau, xem Quân đội Quốc gia mà ta tốn phí quá nhiều để phát triển liệu có trung thành với ông ta hay không." Trong hoàn cảnh xáo trộn và trước sự chống đối ông Diệm của Đại sứ Collins, TT Eisenhower gọi ông Collins về Washington để tham khảo. Trước khi đi, ông Collins còn gửi đề nghị cho TT Eisenhower (19/04/1955) là vẫn phải thay thế ông Diệm. Rồi Collins còn đến gặp ông Diệm một lần nữa và báo cáo về Washington là ông đã nói thẳng với ông Diệm rằng chính phủ của ông ta sẽ không thể tồn tại nổi được ba tháng nữa, và nếu cứ tiếp tục như thế này thì loạn lạc là điều trông thấy. Và vì vậy, "Tôi thêm rằng bắt buộc tôi phải báo cáo cho chính phủ tôi rằng hành động của ông Diệm sẽ dẫn tới một cuộc nội chiến." Theo Collins, ông Diệm đã trả lời rằng mỗi khi ông nhân nhượng và thỏa hiệp thì vấn đề lại trở nên khó khăn hơn. Vì sợ ông Diệm lợi dụng lúc Collins không có mặt ở Sàigòn để tấn công Bình Xuyên và đặt Mỹ vào một việc đã rồi nên Collins còn căn dặn ông Diệm là "Ngài nên làm bất cứ điều gì có thể để tránh xảy ra một cuộc xung đột trong khi tôi đi vắng." Cao ủy Pháp, tướng Paul Ely (giữa) cùng ông Ngô Đình Diệm, lúc đó mang chức Thủ tướng, tại một chùa ở Chợ Lớn trong lễ Phật giáo tưởng niệm chiến sỹ trận vong Pháp - Việt tháng 1/1955 Ông Diệm nói lảng đi, phàn nàn rằng nếu như ông đã cất chức Tổng Giám Đốc Cảnh sát Lại Văn Sang ngay từ đầu thì bây giờ tình hình tại Sàigòn đã có thể kiểm soát được rồi. Chào tạm biệt, ông Collins cho ông Diệm hay là chính Quốc trưởng Bảo Đại sẽ giải nhiệm ông nếu tình hình này cứ kéo dài. Kết thúc bản báo cáo gửi Washington, Collins đề nghị: "Tôi không thấy, nhắc lại là không thấy, một giải pháp nào khác ngoài việc thay thế ông Diệm cho sớm." Bên bờ vực thẳm Đại sứ Collins về tới Washington ngày thứ Năm, 21/04. Ngày 22 tháng 4, ông dùng bữa ăn trưa với TT Eisenhower, và sau đó gặp Ngoại trưởng Dulles cùng với các đại diện Bộ Quốc Phòng và Trung ương Tình báo để 'lobby' chống ông Diệm. Ông nhắc lại quan điểm của ông một cách mãnh liệt và cứng rắn hơn trước là Mỹ phải thay thế ông Diệm và có kế họach hành động ngay tức khắc. Trước áp lực mạnh mẽ của Collins, vừa là đặc ủy của Tổng Thống, vừa là đại sứ, lại là chứng nhân có mặt tại chỗ để nhận xét, nên sau cùng ông ta đã thắng thế. Ngày 27 tháng 4, ông Dulles đã đồng ý một cách lưỡng lự. Ông chấp thuận một mật điện do Bộ Ngoại giao soạn thảo ra lệnh thay thế Thủ Tướng Diệm. Ông Young viết lại rằng: "Chẳng một ai trong chúng tôi thật sự tin tưởng vào bức điện đó, nhưng chúng tôi phải đối diện với những đề nghị mạnh mẽ của Collins và ưu thế của ông là ông ta đã đến tòa Bạch Ốc ngay hôm sau ngày ông từ Sàigon về tới Washington." Mật điện lịch sử ngày 27/04/1955: thay thế Thủ Tướng Diệm Bức điện ngày 27 tháng 4, 1955 cho phép sắp xếp thay thế Thủ Tướng Diệm trích dẫn ở phần Phụ Lục là một văn kiện lịch sử hết sức quan trọng. Nó giống như mật điện ngày 24 tháng 8, 1963 vào lúc sắp xếp việc đảo chánh. Sau đây là tóm tắt: Bộ Ngoại Giao Ngày 27/04/1955 "Tướng Collins và Ely phải thông báo cho Thủ tướng Diệm biết rằng vì lý do ông không thành lập được một chính phủ liên hiệp có cơ sở rộng rãi và ông bị người Việt chống đối, chính phủ Hoa kỳ và Pháp không còn đủ tư thế để ngăn ngừa việc ông phải từ chức. Những đức tính yêu nước của ông vẫn có giá trị tiềm năng lớn đối với Việt Nam, và chúng ta hy vọng rằng ông sẽ hợp tác với bất kỳ chinh phủ mới nào được chỉ định… " Chúng tôi tạm đề nghị một tân chính phủ như sau: 1)Nội các: quyền hành pháp đầy đủ trao cho [Trần Văn] Đỗ hoặc [Phan Huy] Quát làm thủ tướng và phó thủ tướng… 2)Hội Đồng Tư Vấn khoảng từ 25 đến 35 đại diện các phe nhóm, gồm cả các giáo phái…và 3) Quốc hội Lâm thời: một cơ chế gần như một Quốc Hội Lập Pháp, gồm những người đã trù liệu được bầu ra hay chỉ định theo lịch trình…" Dulles Bộ Ngoại giao gửi mật điện đi vào lúc 6 giờ chiều ngày 27/04 giờ Washington nhưng khi chỉ thị vừa được gửi đi là tin tức này đã lọt ra ngoài nên ông Diệm biết được và đã hành động kịp thời. Những giờ phút quyết liệt cuối tháng 4/1955 Nhà Ngô thứ nhì nằm xuống loạn lạc nổi lên Tháng 11/1963: dòng họ Ngô Đình và Kennedy 30/04: Những xui xẻo định mệnh của VNCH Cuộc chiến ít biết của quân Anh ở Việt Nam Theo tác giả Mark Moyar trong cuốn Triumph Foresaken (xuất bản năm 2006) thì: "Trong mấy giờ đồng hồ hết sức cam go sau khi gửi mật điện này, Washington nhận được rất nhiều điện văn dồn dập do Đại tá Landsdale gửi. Rồi ngay trước khi kim đồng hồ chỉ nữa đêm giờ Washington (Sàigòn là trưa) Landsdale báo cáo là "giao tranh đã bắt đầu giữa Quân đội Quốc Gia và Bình Xuyên." TT Eisenhower và Ngoại trưởng Dulles nghe vậy giật mình, quyết định hủy bỏ kế hoạch Collins nhằm dẹp ông Diệm, đồng thời ra lệnh cho Tòa Đại sứ Mỹ ở Paris và Sài gòn phải gấp rút đốt hết các mật điện nói về việc này. Về thời điểm này, tác giả nổi tiếng về lịch sử Việt Nam Joseph Buttinger trong cuốn "Vietnam, A Dragon Embattled" nhận xét: "Trong sự tranh đấu để thu hồi và bảo vệ được quyền bính, ông Diệm đã trải qua nhiều giai đoạn bất trắc và khổ cực. Tuy nhiên, cho dù cả trong những tuần lễ trước cuộc đảo chánh và ám sát ông năm 1963, ông Diệm cũng đã không bị gian lao, cay đắng bằng trong tháng 4, 1955." May mắn cho kế hoạch khai sinh VNCH Tổng thống VNCH Ngô Đình Diệm trong một chuyến thăm Hoa Kỳ Trước khi rời Sàigòn về Washington (ngày 20/04), theo tác giả Mark Moyar trong sách đã viện dẫn, Đại sứ Collins có nói với Cao ủy Pháp Ely rằng: "Hoa Kỳ đã quyết định ông Diệm phải từ chức." Theo sự thỏa thuận này, ngày 30 tháng 4, Ely tới gặp Quyền Đại sứ Mỹ Randolph Kidder để yêu cầu Hoa Kỳ cộng tác với Pháp trong việc dẹp ông Diệm. Lúc ấy, Kidder không biết chính sách của Washington diễn biến ra sao vì trước khi rời Sàigòn, Collins chỉ nói với Kidder là "thượng cấp còn đang bàn định về những kế hoạch mới của Hoa Kỳ tại Việt Nam," và lúc này Collins còn đang bàn bạc, vận động tại Washington. Thế nhưng, vì đã tận mắt thấy ông Diệm đang thành công, Kidder trả lời thẳng thừng cho Ely là "Không, Hoa Kỳ sẽ không cộng tác trong việc dẹp ông Diệm." Về sau, Kidder kể lại "Lúc ấy tôi thực không có sự lựa chọn nào khác ngoài việc phải tự quyết định lấy về chính sách của Hoa Kỳ, vì nếu trả lời là "tôi không biết" thì thật là buồn cười." Tướng Ely vô cùng giận dữ và phản đối, cho rằng Hoa Kỳ đã bội ước, vì chính ông đã nhận được sự đồng ý của Tướng Collins về việc thay thế ông Diệm. Thái độ phẫn nộ của Ely cũng giống như lúc ông đã hết sức bất mãn về sự hứa hẹn của tướng Radford là sẽ can thiệp vào Điện Biên Phủ, rồi không làm như vậy. Dù Ely phản kháng, Kidder vẫn giữ nguyên lập trường là Hoa Kỳ ủng hộ ông Diệm chứ không bắt tay với Pháp để dẹp ông đi. Rất may cho Thủ Tướng Diệm và còn may hơn nữa cho việc khai sinh nền Cộng Hòa Việt Nam: cũng theo Moyar, nếu như trong buổi họp ngày 30 tháng 4, ông Kidder đã nói thật với Tướng Ely rằng: Tòa Đại sứ thực sự chưa nhận được những hướng dẫn về chính sách của Hoa kỳ đối với ông Diệm vào lúc ấy (ngoài lệnh hủy công điện ngày 27 tháng 4) thì rất có thể ông Ely đã có những biện pháp mạnh mẽ để dẹp ông Diệm hơn là đã nhân nhượng ông ta. Ngoài ra, giả như Đại sứ Collins không về Washington và có mặt tại buổi họp với Ely hôm ấy thì rất có thể là Collins đã đồng ý với Ely rồi. (Sự việc này cho ta một bài học: hành động của đại sứ Mỹ có mặt tại chỗ là hết sức quan trọng). Năm năm sau, trong một bức thư gửi TT Diệm (1960), TT Eisenhower còn nhắc tới sự cương quyết và thành công của Thủ tướng Diệm năm 1955: "Chúng tôi đã chứng kiến sự can đảm và táo bạo mà Ngài và nhân dân Việt Nam đã biểu dương để đạt tới độc lập trong một tình huống nguy hiểm đến độ nhiều người đã coi như là vô vọng. Chúng tôi còn ngưỡng mộ khi tình trạng hỗn loạn ở Miền Nam đã nhường chỗ cho trật tự, và tiến bộ đã thay thế cho tuyệt vọng, tất cả với một tốc độ thật nhanh chóng." Nền Cộng hòa của TT Ngô Đình Diệm đã vượt qua và tồn tại đến ngày 1/11/1963. Bài lấy từ trích dẫn trong cuốn sách 'Khi Đồng Minh Nhảy Vào' của Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Tiến Hưng. Ông là Cựu Tổng trưởng Kế hoạch VNCH từ năm 1973 đến 1975, phụ tá về tái thiết của Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu. Hiện định cư tại Hoa Kỳ, ông đã xuất bản các cuốn sách Khi Đồng minh Tháo chạy (2005) và Khi Đồng minh Nhảy vào (2016). Xem bài cùng tác giả: Đà Nẵng và các bước ngoặt chiến lược của Mỹ 30/04: Những xui xẻo định mệnh của VNCH Bình Nhưỡng từng bắn hạ máy bay Mỹ thời Nixon 'The Vietnam War' và khi Hoa Kỳ vào VN Giải mã chiến lược nguyên tử của Bắc Hàn
[ 108, 287, 285, 161, 408, 234, 1708, 1485, 10776, 113, 172, 240, 276, 1373, 112, 2037, 139, 106, 601, 255, 1708, 1485, 4830, 103, 640, 1320, 118, 759, 129, 118, 1708, 1485, 3121, 238, 229, 596, 1842, 138, 11884, 9202, 7943, 1429, 1429, 2231, 5615, 138, 313, 735, 5433, 1087, 180, 122, 675, 106, 711, 202, 302, 2879, 596, 1842, 3121, 130, 164, 385, 116, 122, 256, 481, 711, 105, 327, 647, 168, 418, 104, 2973, 1982, 240, 122, 245, 455, 1000, 149, 2942, 132, 148, 147, 5371, 930, 677, 586, 147, 7574, 112, 1005, 1047, 252, 3567, 711, 2896, 17692, 3185, 1026, 618, 117, 440, 981, 200, 7867, 4277, 11059, 160, 118, 3121, 110, 136, 261, 247, 2942, 132, 1844, 1133, 112, 208, 220, 411, 147, 920, 130, 346, 175, 596, 477, 3121, 9128, 239, 577, 122, 117, 3024, 253, 831, 11059, 1055, 481, 502, 125, 1365, 130, 516, 265, 186, 497, 234, 1306, 470, 7647, 729, 8002, 995, 574, 3452, 104, 408, 234, 7295, 1110, 9840, 4941, 424, 268, 802, 226, 2542, 4935, 5589, 221, 2211, 105, 221, 275, 743, 24392, 426, 748, 125, 175, 300, 111, 1127, 2211, 759, 264, 186, 2122, 11895, 1306, 836, 2127, 18209, 115, 139, 701, 181, 233, 428, 538, 543, 2975, 10144, 112, 1365, 916, 1526, 2820, 228, 7943, 210, 108, 232, 114, 541, 122, 138, 398, 711, 167, 1039, 1523, 108, 364, 7695, 320, 643, 265, 423, 644, 4443, 2040, 880, 408, 234, 12368, 1339, 1275, 3889, 7574, 103, 351, 195, 1004, 119, 1862, 118, 10776, 177, 107, 255, 220, 301, 825, 761, 106, 156, 190, 867, 386, 116, 617, 137, 791, 867, 148, 351, 360, 138, 578, 295, 6863, 140, 321, 137, 166, 2942, 132, 227, 6266, 112, 707, 251, 172, 166, 137, 227, 550, 1900, 109, 322, 2833, 4268, 159, 291, 5591, 118, 3121, 133, 163, 788, 106, 518, 111, 725, 227, 961, 282, 104, 111, 1144, 112, 1115, 111, 177, 2500, 411, 106, 122, 168, 1708, 1485, 3121, 393, 461, 360, 132, 105, 1217, 297, 111, 487, 754, 112, 724, 120, 205, 240, 122, 245, 145, 666, 309, 149, 2942, 132, 610, 1658, 10658, 112, 1339, 253, 4969, 109, 309, 1194, 164, 385, 189, 9479, 4324, 1897, 2298, 2308, 3047, 162, 1716, 294, 162, 395, 1294, 440, 535, 523, 1993, 4324, 105, 206, 188, 114, 200, 106, 118, 3121, 110, 177, 943, 614, 1229, 1245, 2318, 253, 4969, 6505, 1993, 4324, 3631, 764, 116, 935, 878, 3478, 808, 118, 3121, 113, 906, 147, 191, 139, 164, 385, 122, 256, 1849, 770, 273, 681, 104, 109, 265, 423, 137, 185, 195, 385, 323, 110, 154, 134, 284, 3176, 994, 385, 4888, 273, 681, 1993, 4324, 316, 956, 531, 119, 505, 200, 130, 436, 352, 535, 523, 156, 808, 118, 3121, 139, 164, 385, 122, 256, 1926, 919, 7943, 103, 440, 981, 11059, 1169, 106, 424, 284, 205, 170, 2152, 118, 3121, 139, 432, 1026, 130, 908, 544, 119, 1993, 4324, 103, 128, 530, 2363, 136, 345, 1056, 164, 13190, 10638, 332, 178, 118, 3121, 210, 2989, 170, 129, 109, 309, 1194, 123, 106, 110, 136, 179, 539, 125, 120, 436, 333, 104, 1934, 118, 3121, 114, 118, 11059, 217, 106, 134, 467, 705, 265, 130, 272, 4949, 11059, 110, 210, 2989, 456, 366, 160, 252, 559, 134, 110, 535, 523, 156, 467, 705, 265, 105, 270, 437, 2152, 118, 3121, 139, 370, 272, 246, 2331, 4730, 430, 302, 190, 3585, 854, 2218, 176, 253, 4969, 7574, 513, 110, 482, 7943, 319, 237, 4330, 6531, 187, 129, 118, 3121, 504, 209, 1038, 1047, 2089, 1468, 338, 13552, 322, 596, 709, 124, 574, 300, 234, 163, 1254, 104, 408, 850, 884, 1468, 338, 162, 165, 4972, 551, 2402, 112, 724, 206, 188, 114, 440, 981, 968, 118, 3121, 290, 178, 990, 472, 699, 763, 5641, 229, 118, 2402, 105, 623, 961, 151, 1660, 1468, 2978, 382, 190, 186, 196, 156, 134, 117, 697, 209, 138, 191, 3149, 253, 3635, 773, 170, 163, 938, 339, 226, 129, 699, 763, 290, 2811, 711, 217, 117, 193, 126, 237, 1810, 995, 1036, 963, 118, 10703, 1723, 134, 370, 173, 251, 252, 559, 644, 4443, 124, 574, 265, 18008, 313, 3070, 440, 981, 11059, 127, 155, 683, 118, 3121, 130, 391, 195, 156, 467, 705, 2747, 1731, 2269, 272, 302, 255, 220, 281, 173, 474, 174, 141, 134, 133, 516, 265, 417, 1369, 139, 535, 523, 156, 346, 345, 122, 256, 2269, 294, 7553, 3149, 5877, 1100, 253, 4969, 384, 250, 415, 644, 4443, 105, 252, 559, 198, 165, 115, 488, 1235, 170, 138, 398, 1096, 19057, 4719, 1842, 3881, 364, 516, 632, 531, 1047, 1958, 4298, 1600, 284, 1903, 265, 423, 103, 118, 114, 529, 583, 3341, 1218, 159, 361, 548, 7943, 112, 865, 115, 107, 384, 250, 979, 155, 880, 1475, 105, 654, 15846, 711, 157, 225, 213, 126, 1268, 1267, 116, 699, 763, 258, 317, 130, 2879, 118, 12368, 430, 447, 143, 1026, 618, 440, 981, 11059, 444, 5166, 106, 924, 242, 943, 119, 17692, 3185, 113, 773, 1323, 3430, 371, 125, 118, 3121, 110, 620, 326, 344, 105, 108, 1593, 8528, 447, 211, 143, 220, 119, 411, 162, 395, 1294, 440, 108, 121, 12297, 139, 107, 209, 192, 302, 1793, 128, 2128, 229, 118, 10703, 210, 221, 9265, 1871, 7192, 643, 265, 423, 644, 17097, 1917, 1147, 22294, 161, 147, 920, 130, 534, 306, 596, 1842, 3121, 2122, 1708, 1485, 10776, 113, 172, 349, 1417, 608, 253, 1425, 22294, 711, 115, 164, 135, 113, 156, 1026, 618, 117, 440, 981, 200, 11059, 112, 1245, 1653, 253, 5907, 7574, 118, 11059, 916, 836, 2127, 18209, 116, 726, 355, 2873, 220, 411, 258, 317, 173, 272, 302, 204, 757, 1186, 149, 7943, 112, 3618, 411, 126, 770, 196, 380, 161, 1268, 1267, 156, 118, 3121, 10122, 2471, 257, 105, 1208, 190, 878, 416, 104, 156, 148, 3065, 4173, 320, 2459, 380, 116, 128, 3135, 1700, 364, 453, 135, 726, 166, 4759, 8881, 1245, 1653, 253, 5907, 7574, 1068, 1268, 1267, 114, 118, 3121, 148, 229, 770, 985, 920, 2251, 108, 161, 3231, 2029, 302, 255, 220, 995, 1468, 338, 105, 487, 305, 124, 574, 600, 644, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 2375, 324, 2942, 132, 131, 132, 610, 393, 1681, 161, 196, 292, 3316, 478, 324, 728, 153, 173, 527, 604, 1088, 147, 233, 403, 988, 398, 550, 296, 105, 398, 1832, 880, 104, 243, 132, 1284, 7829, 377, 1917, 1005, 6095, 377, 259, 9600, 147, 7574, 1 ]
121017_us_election_second_debate
https://www.bbc.com/vietnamese/world/2012/10/121017_us_election_second_debate
Hiệp đấu thứ nhì Obama-Romney
Hai ứng viên tổng thống Mỹ là Barack Obama và Mitt Romney đã xung đột quan điểm gay gắt trong màn tranh luận thứ hai vừa kết thúc.
Hai ứng viên ăn miếng trả miếng quyết liệt Chủ đề của lần tranh luận này là thuế khóa, kinh tế và chính sách đối ngoại. Đương kim Tổng thống Obama của Đảng Dân chủ – xuất hiện sôi nổi sau khi được cho là đã thua trong cuộc tranh luận đầu tiên – khởi đầu ở thế tấn công. Tuy nhiên cựu thống đốc Massachusetts của Đảng Cộng hòa đã phản công quyết liệt với cáo buộc một bản sớ các lời hứa không thực hiện được và thành tích yếu kém của đối thủ. Cho đến ngày bầu cử, cả hai ứng viên sẽ còn một phiên tranh luận nữa vào ngày 22/10. Tổng thống Obama đang cố gắng duy trì cách biệt mong manh ở phần lớn trong số chín tiểu bang còn do dự được dự đoán sẽ quyết định kết quả cuộc đua vào Nhà Trắng. Một cuộc thăm dò ý kiến của Viện Gallup chỉ vài giờ trước khi cuộc tranh luận bắt đầu cho thấy Mitt Romney đang dẫn Barack Obama với tỷ lệ 50% so với 46%. Hai ứng viên đi tới đi lui trên sân khấu, vòng qua đối thủ và thường xuyên ngắt lời nhau. Cuộc tranh luận kéo dài một tiếng rưỡi tại Đại học Hofstra ở New York diễn ra dưới sự điều phối của phóng viên chính trị chính Candy Crowley của kênh truyền hình CNN. Crowley đã phải kiểm chứng các thông tin được nêu ra và thỉnh thoảng cũng ngắt lời hai ứng viên. "Thống đốc Romney và các đồng minh của ông ở Quốc hội muốn cầm giữ 98% người dân như con tin bởi vì họ muốn giảm thuế cho 2% số người còn lại." Ứng viên tổng thống Đảng Dân chủ Barack Obama Obama đĩnh đạc hơn nhiều so với hiệp tranh luận đầu tiên hồi đầu tháng ở Denver, Colorado. Tranh thủ trung lưu Mở đầu, Obama đề cập đến hành động cứu trợ của ông đối với ngành công nghiệp ô-tô và cáo buộc đối thủ là muốn ‘để cho Detroit phá sản’. Trong khi đó, Romney phủ nhận điều này và đưa ra một kế hoạch tạo 12 triệu việc làm. Hai ông đã tranh cãi gay gắt về chính sách năng lượng. Romney chỉ ra rằng giá dầu trên thực tế tăng gấp đôi chỉ trong vòng bốn năm kể từ khi Obama lên nắm quyền. Obama thì nhấn mạnh rằng nguyên nhân là do nền kinh tế đã suy sụp vào đầu năm 2009 và chế giễu rằng Romney có thể làm giảm giá xăng trở lại vì các chính sách kinh tế của ông sẽ một lần nữa làm kinh tế suy sụp. Sau đó, hai ứng viên liên tục đưa ra những lý lẽ đầy cảm xúc để tranh thủ tầng lớp trung lưu. Tổng thống Obama nói ông đã cắt giảm thuế cho các hộ gia đình trung lưu và các doanh nghiệp nhỏ trong vòng bốn năm qua. Tuy nhiên ông nói rằng nếu nước Mỹ nghiêm túc về việc cắt giảm thâm hụt thì người giàu phải nên đóng góp thêm một chút. Các cuộc tranh luận có ảnh hưởng nhất định đến lựa chọn của các cử tri Mỹ “Thống đốc Romney và các đồng minh của ông ở Quốc hội muốn cầm giữ 98% người dân như con tin bởi vì họ muốn giảm thuế cho 2% số người còn lại,” Obama phát biểu. Về phần mình, Romney phủ nhận rằng ông có kế hoạch giảm thuế cho những người giàu có nhất và nhấn mạnh rằng 5% những người thu nhập hàng đầu nên tiếp tục trả đến 60% tổng thuế như hiện nay. Obama thì nói cử tri không nghe thấy gì cụ thể về bản kế hoạch thuế ‘phác thảo’ của Romney ngoại trừ cắt giảm ngân sách cho một tổ chức kế hoạch hóa gia đình mà Đảng Cộng hòa lên án là làm tăng nạn phá thai. “Dĩ nhiên ngân sách sẽ tăng lên,” Romney phản công và đưa ra kinh nghiệm cân bằng ngân sách của ông trong công việc kinh doanh, trong khi điều hành Thế vận hội mùa đông hồi năm 2002 và khi còn là thống đốc Massachusetts. Khi được hỏi sẽ làm gì để đảm bảo thu nhập công bằng giữa nam và nữ, Obama cáo buộc Romney là đã không ủng hộ một đạo luật về thu nhập bình đẳng giới mà các dân biểu Dân chủ đã thông qua. Tổng thống lên án quan điểm của Romney rằng giới chủ nên được quyền quyết định liệu các nhân viên nữ của họ có được sử dụng các biện pháp tránh thai trong phạm vi bảo hiểm y tế của họ hay không. Romney bật lại rằng ông không tin các quan chức bàn giấy ở Washington nên can thiệp vào những vấn đề như thế. ‘Lời hứa bất thành’ Trả lời câu hỏi của một cử tọa, Obama nêu ra một danh sách những thành tựu trong bốn năm ông cầm quyền. Ông nói ông đã cắt giảm thuế cho tầng lớp trung lưu, chấm dứt chiến tranh ở Iraq, tấn công vào đầu não của al-Qaeda và tiêu diệt được Osama Bin Laden, cứu nền công nghiệp ô-tô và đưa ra chính sách cải cách y tế mang dấu ấn của ông. "Tổng thống đã cố gắng nhưng các chính sách của ông không hiệu quả." Ứng viên tổng thống Đảng Cộng hòa Mitt Romney Tuy nhiên Romney nói bốn năm vừa qua không phải màu hồng như tổng thống miêu tả. Ông cũng đưa ra một bản danh sách của riêng ông và các ‘lời hứa bất thành’ của ông Obama. Romney nói rằng tổng thống đã hứa giảm thất nghiệp xuống còn 5,4%, một chương trình nhập cư và giảm một nửa thâm hụt nhưng không làm được điều nào cả. “Tổng thống đã cố gắng nhưng các chính sách của ông không hiệu quả,” ứng viên Cộng hòa cáo buộc. Về cuộc tấn công vào lãnh sự quán Mỹ ở Libya hồi tháng trước, làm bốn nhân viên ngoại giao Mỹ trong đó có đại sứ thiệt mạng, Romney chỉ trích tổng thống đã tổ chức một sự kiện gây quỹ ở Las Vegas chỉ sau đó một ngày. Ông cáo buộc Obama đã làm cho người dân Mỹ hiểu sai rằng liệu đó có phải là một cuộc tấn công khủng bố hay không. Obama trả đũa rằng bình luận của Romney mang tính ‘xúc phạm’ khi ngụ ý rằng chính phủ của ông lợi dụng cuộc tấn công tang thương đó để chơi trò chính trị. Ông cũng cáo buộc ứng viên Cộng hòa là tìm cách kiếm chác chính trị từ bi kịch quốc gia với việc ra thông cáo báo chí sau khi sứ quán ở Libya bị tấn công. Thêm về tin này Chủ đề liên quan
summarize: Hai ứng viên ăn miếng trả miếng quyết liệt Chủ đề của lần tranh luận này là thuế khóa, kinh tế và chính sách đối ngoại. Đương kim Tổng thống Obama của Đảng Dân chủ – xuất hiện sôi nổi sau khi được cho là đã thua trong cuộc tranh luận đầu tiên – khởi đầu ở thế tấn công. Tuy nhiên cựu thống đốc Massachusetts của Đảng Cộng hòa đã phản công quyết liệt với cáo buộc một bản sớ các lời hứa không thực hiện được và thành tích yếu kém của đối thủ. Cho đến ngày bầu cử, cả hai ứng viên sẽ còn một phiên tranh luận nữa vào ngày 22/10. Tổng thống Obama đang cố gắng duy trì cách biệt mong manh ở phần lớn trong số chín tiểu bang còn do dự được dự đoán sẽ quyết định kết quả cuộc đua vào Nhà Trắng. Một cuộc thăm dò ý kiến của Viện Gallup chỉ vài giờ trước khi cuộc tranh luận bắt đầu cho thấy Mitt Romney đang dẫn Barack Obama với tỷ lệ 50% so với 46%. Hai ứng viên đi tới đi lui trên sân khấu, vòng qua đối thủ và thường xuyên ngắt lời nhau. Cuộc tranh luận kéo dài một tiếng rưỡi tại Đại học Hofstra ở New York diễn ra dưới sự điều phối của phóng viên chính trị chính Candy Crowley của kênh truyền hình CNN. Crowley đã phải kiểm chứng các thông tin được nêu ra và thỉnh thoảng cũng ngắt lời hai ứng viên. "Thống đốc Romney và các đồng minh của ông ở Quốc hội muốn cầm giữ 98% người dân như con tin bởi vì họ muốn giảm thuế cho 2% số người còn lại." Ứng viên tổng thống Đảng Dân chủ Barack Obama Obama đĩnh đạc hơn nhiều so với hiệp tranh luận đầu tiên hồi đầu tháng ở Denver, Colorado. Tranh thủ trung lưu Mở đầu, Obama đề cập đến hành động cứu trợ của ông đối với ngành công nghiệp ô-tô và cáo buộc đối thủ là muốn ‘để cho Detroit phá sản’. Trong khi đó, Romney phủ nhận điều này và đưa ra một kế hoạch tạo 12 triệu việc làm. Hai ông đã tranh cãi gay gắt về chính sách năng lượng. Romney chỉ ra rằng giá dầu trên thực tế tăng gấp đôi chỉ trong vòng bốn năm kể từ khi Obama lên nắm quyền. Obama thì nhấn mạnh rằng nguyên nhân là do nền kinh tế đã suy sụp vào đầu năm 2009 và chế giễu rằng Romney có thể làm giảm giá xăng trở lại vì các chính sách kinh tế của ông sẽ một lần nữa làm kinh tế suy sụp. Sau đó, hai ứng viên liên tục đưa ra những lý lẽ đầy cảm xúc để tranh thủ tầng lớp trung lưu. Tổng thống Obama nói ông đã cắt giảm thuế cho các hộ gia đình trung lưu và các doanh nghiệp nhỏ trong vòng bốn năm qua. Tuy nhiên ông nói rằng nếu nước Mỹ nghiêm túc về việc cắt giảm thâm hụt thì người giàu phải nên đóng góp thêm một chút. Các cuộc tranh luận có ảnh hưởng nhất định đến lựa chọn của các cử tri Mỹ “Thống đốc Romney và các đồng minh của ông ở Quốc hội muốn cầm giữ 98% người dân như con tin bởi vì họ muốn giảm thuế cho 2% số người còn lại,” Obama phát biểu. Về phần mình, Romney phủ nhận rằng ông có kế hoạch giảm thuế cho những người giàu có nhất và nhấn mạnh rằng 5% những người thu nhập hàng đầu nên tiếp tục trả đến 60% tổng thuế như hiện nay. Obama thì nói cử tri không nghe thấy gì cụ thể về bản kế hoạch thuế ‘phác thảo’ của Romney ngoại trừ cắt giảm ngân sách cho một tổ chức kế hoạch hóa gia đình mà Đảng Cộng hòa lên án là làm tăng nạn phá thai. “Dĩ nhiên ngân sách sẽ tăng lên,” Romney phản công và đưa ra kinh nghiệm cân bằng ngân sách của ông trong công việc kinh doanh, trong khi điều hành Thế vận hội mùa đông hồi năm 2002 và khi còn là thống đốc Massachusetts. Khi được hỏi sẽ làm gì để đảm bảo thu nhập công bằng giữa nam và nữ, Obama cáo buộc Romney là đã không ủng hộ một đạo luật về thu nhập bình đẳng giới mà các dân biểu Dân chủ đã thông qua. Tổng thống lên án quan điểm của Romney rằng giới chủ nên được quyền quyết định liệu các nhân viên nữ của họ có được sử dụng các biện pháp tránh thai trong phạm vi bảo hiểm y tế của họ hay không. Romney bật lại rằng ông không tin các quan chức bàn giấy ở Washington nên can thiệp vào những vấn đề như thế. ‘Lời hứa bất thành’ Trả lời câu hỏi của một cử tọa, Obama nêu ra một danh sách những thành tựu trong bốn năm ông cầm quyền. Ông nói ông đã cắt giảm thuế cho tầng lớp trung lưu, chấm dứt chiến tranh ở Iraq, tấn công vào đầu não của al-Qaeda và tiêu diệt được Osama Bin Laden, cứu nền công nghiệp ô-tô và đưa ra chính sách cải cách y tế mang dấu ấn của ông. "Tổng thống đã cố gắng nhưng các chính sách của ông không hiệu quả." Ứng viên tổng thống Đảng Cộng hòa Mitt Romney Tuy nhiên Romney nói bốn năm vừa qua không phải màu hồng như tổng thống miêu tả. Ông cũng đưa ra một bản danh sách của riêng ông và các ‘lời hứa bất thành’ của ông Obama. Romney nói rằng tổng thống đã hứa giảm thất nghiệp xuống còn 5,4%, một chương trình nhập cư và giảm một nửa thâm hụt nhưng không làm được điều nào cả. “Tổng thống đã cố gắng nhưng các chính sách của ông không hiệu quả,” ứng viên Cộng hòa cáo buộc. Về cuộc tấn công vào lãnh sự quán Mỹ ở Libya hồi tháng trước, làm bốn nhân viên ngoại giao Mỹ trong đó có đại sứ thiệt mạng, Romney chỉ trích tổng thống đã tổ chức một sự kiện gây quỹ ở Las Vegas chỉ sau đó một ngày. Ông cáo buộc Obama đã làm cho người dân Mỹ hiểu sai rằng liệu đó có phải là một cuộc tấn công khủng bố hay không. Obama trả đũa rằng bình luận của Romney mang tính ‘xúc phạm’ khi ngụ ý rằng chính phủ của ông lợi dụng cuộc tấn công tang thương đó để chơi trò chính trị. Ông cũng cáo buộc ứng viên Cộng hòa là tìm cách kiếm chác chính trị từ bi kịch quốc gia với việc ra thông cáo báo chí sau khi sứ quán ở Libya bị tấn công. Thêm về tin này Chủ đề liên quan
[ 108, 287, 285, 161, 891, 1952, 182, 446, 14983, 456, 14983, 1250, 3347, 483, 846, 104, 1587, 250, 967, 126, 106, 4014, 1666, 103, 236, 998, 105, 122, 333, 923, 4778, 5819, 1923, 1622, 1048, 1141, 104, 348, 651, 185, 1021, 1512, 493, 2831, 2499, 187, 129, 363, 114, 106, 115, 1444, 113, 460, 250, 967, 811, 462, 1021, 3970, 811, 449, 868, 1855, 2446, 421, 445, 2387, 1048, 2760, 6833, 104, 348, 1284, 544, 115, 391, 135, 1250, 3347, 405, 341, 1170, 172, 288, 1046, 7606, 109, 1476, 4192, 110, 1220, 493, 363, 105, 164, 566, 2454, 1206, 104, 923, 4641, 1291, 792, 191, 1850, 9854, 186, 196, 1952, 182, 134, 177, 172, 928, 250, 967, 2535, 138, 191, 10525, 112, 1622, 1048, 1141, 167, 2233, 4190, 756, 996, 173, 1502, 872, 3311, 449, 1552, 1400, 113, 721, 2000, 4002, 842, 177, 180, 1416, 363, 1416, 1040, 134, 1250, 190, 1393, 416, 460, 1860, 138, 571, 9010, 112, 885, 460, 582, 1760, 108, 232, 1449, 104, 2881, 11599, 163, 696, 1602, 965, 129, 460, 250, 967, 1300, 811, 114, 1146, 9143, 4769, 167, 1946, 2423, 1141, 405, 653, 2138, 3831, 648, 405, 20907, 112, 891, 1952, 182, 184, 839, 184, 2997, 159, 959, 14462, 103, 906, 235, 923, 331, 105, 1589, 1209, 25684, 1476, 1315, 2226, 250, 967, 930, 677, 172, 1575, 11154, 149, 440, 214, 23677, 10579, 449, 1080, 1773, 1446, 124, 2744, 698, 999, 5023, 104, 662, 182, 122, 245, 122, 18821, 22494, 104, 1887, 1752, 240, 17327, 22494, 115, 139, 2090, 1834, 109, 206, 193, 363, 917, 124, 105, 3371, 3634, 127, 25684, 1476, 196, 1952, 2666, 11357, 13919, 2760, 4769, 105, 109, 1002, 494, 104, 118, 449, 716, 567, 1190, 2432, 1874, 14892, 280, 137, 128, 219, 193, 3088, 171, 154, 1190, 558, 4014, 114, 6313, 721, 280, 177, 8056, 15188, 515, 182, 1670, 1048, 348, 651, 185, 2423, 1141, 1141, 23551, 6347, 183, 713, 648, 405, 2148, 250, 967, 811, 462, 1717, 811, 253, 449, 11902, 103, 13388, 112, 3086, 331, 396, 931, 1808, 7724, 811, 103, 1141, 846, 2798, 792, 209, 469, 1813, 1739, 104, 118, 923, 405, 859, 135, 1377, 18216, 105, 341, 1170, 923, 331, 106, 1190, 743, 21501, 114, 13859, 740, 262, 1435, 298, 129, 397, 4769, 256, 645, 999, 126, 105, 251, 124, 172, 2222, 763, 394, 1178, 1179, 358, 2929, 891, 118, 115, 250, 1346, 2936, 11097, 466, 122, 333, 344, 14379, 4769, 163, 124, 641, 314, 2393, 159, 1220, 998, 321, 5561, 1183, 163, 113, 906, 2729, 147, 1899, 563, 129, 1141, 227, 3441, 4975, 1141, 143, 4088, 417, 641, 503, 157, 106, 180, 2565, 236, 998, 115, 782, 1832, 138, 811, 147, 3842, 105, 1712, 108, 269, 27373, 641, 4769, 107, 671, 140, 558, 314, 2451, 1504, 153, 171, 109, 122, 333, 236, 998, 104, 118, 134, 172, 1587, 2535, 140, 236, 998, 782, 1832, 112, 759, 397, 196, 1952, 182, 316, 437, 251, 124, 479, 241, 642, 3360, 406, 990, 570, 250, 331, 4489, 4788, 396, 11013, 1622, 1048, 1141, 123, 118, 115, 3735, 558, 4014, 114, 109, 1061, 165, 539, 396, 931, 105, 109, 553, 1377, 750, 113, 906, 2729, 147, 1451, 421, 445, 118, 123, 641, 1592, 507, 200, 849, 2325, 466, 358, 3735, 558, 2734, 3091, 143, 280, 1073, 139, 237, 609, 904, 426, 172, 6448, 303, 460, 250, 967, 107, 349, 2114, 941, 190, 792, 4950, 680, 104, 109, 1497, 1129, 200, 19530, 772, 13919, 2760, 4769, 105, 109, 1002, 494, 104, 118, 449, 716, 567, 1190, 2432, 1874, 14892, 280, 137, 128, 219, 193, 3088, 171, 154, 1190, 558, 4014, 114, 6313, 721, 280, 177, 153, 3418, 1141, 212, 1277, 112, 1421, 3561, 1552, 1081, 4769, 256, 645, 641, 118, 107, 2222, 763, 558, 4014, 114, 479, 280, 1073, 107, 941, 105, 4088, 417, 641, 5095, 479, 280, 498, 1324, 201, 811, 237, 1297, 437, 456, 792, 4866, 1670, 4014, 128, 493, 1103, 1141, 143, 123, 1497, 1129, 110, 701, 1146, 218, 798, 671, 466, 288, 2222, 763, 4014, 22366, 376, 843, 748, 104, 4769, 470, 4597, 3735, 558, 866, 333, 114, 172, 1453, 853, 2222, 763, 471, 165, 539, 145, 348, 1284, 544, 227, 304, 106, 140, 321, 627, 740, 8075, 1599, 11746, 445, 866, 333, 134, 321, 227, 3418, 4769, 391, 135, 105, 251, 124, 236, 2065, 1237, 1588, 866, 333, 104, 118, 113, 135, 358, 236, 4932, 113, 129, 999, 209, 1888, 1582, 567, 1275, 823, 1717, 147, 3732, 105, 129, 177, 106, 1048, 2760, 6833, 112, 707, 363, 419, 134, 140, 218, 570, 879, 327, 498, 1324, 135, 1588, 1529, 828, 105, 2870, 103, 1141, 341, 1170, 4769, 106, 115, 110, 535, 1061, 172, 247, 1023, 466, 498, 1324, 342, 7857, 1128, 145, 109, 137, 1277, 651, 185, 115, 206, 1451, 1622, 1048, 227, 304, 146, 1516, 104, 4769, 641, 1128, 185, 237, 363, 851, 1250, 190, 1373, 109, 157, 182, 2870, 104, 154, 107, 363, 1686, 286, 109, 1873, 246, 989, 2604, 113, 473, 554, 327, 4362, 108, 364, 998, 104, 154, 194, 1648, 4769, 4828, 153, 641, 118, 110, 193, 109, 146, 853, 746, 4714, 449, 1365, 237, 1036, 3124, 138, 479, 1067, 846, 128, 8469, 19993, 5984, 4192, 1539, 332, 164, 748, 2198, 1476, 476, 419, 104, 172, 1497, 3158, 103, 1141, 917, 124, 172, 595, 333, 479, 164, 11217, 113, 2729, 147, 118, 2432, 4975, 208, 123, 118, 115, 3735, 558, 4014, 114, 4489, 4788, 396, 9987, 3818, 3843, 1076, 250, 449, 3085, 1855, 135, 138, 811, 1885, 104, 5381, 105, 464, 3638, 363, 8607, 4838, 5343, 103, 1813, 2565, 135, 1377, 18216, 105, 251, 124, 122, 333, 655, 173, 108, 364, 998, 518, 2917, 5599, 104, 1895, 189, 17390, 1048, 115, 2233, 4190, 170, 109, 122, 333, 104, 118, 110, 1388, 14139, 15188, 515, 182, 1670, 1048, 348, 1284, 544, 9143, 4769, 421, 445, 4769, 123, 2729, 147, 2049, 235, 110, 139, 1162, 10873, 128, 1670, 1048, 4036, 8946, 208, 127, 251, 124, 172, 288, 595, 333, 104, 734, 118, 105, 109, 10634, 5984, 4192, 1539, 332, 164, 748, 104, 118, 5249, 4769, 123, 641, 1670, 1048, 115, 4192, 558, 3057, 1377, 2832, 177, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 891, 1952, 182, 1670, 1048, 200, 106, 2423, 1141, 105, 9143, 4769, 115, 1001, 2293, 146, 1516, 2936, 11097, 113, 2045, 250, 967, 1157, 196, 2049, 1393, 5422, 1 ]
150609_life_in_mosul_under_is
https://www.bbc.com/vietnamese/world/2015/06/150609_life_in_mosul_under_is
Mosul: Cuộc sống dưới kiểm soát của IS
Những hình ảnh video duy nhất BBC có được quay tại thành phố lớn thứ hai của Iraq, Mosul, cho thấy Nhà nước Hồi giáo (IS) kiểm soát cuộc sống hàng hàng ngày của người dân như thế nào một năm sau khi chiếm thành phố này.
Video được Ghadi Sary của BBC bí mật quay cho thấy cảnh các đền thờ Hồi giáo nổ tung, trường học bị bỏ hoang và phụ nữ bị buộc phải mặc trang phục che kín mít từ đầu tới chân. Người dân cho biết họ đang sống trong nỗi sợ hãi bị trừng phạt theo cách giải thích cực đoan của IS về luật Hồi giáo Họ cũng mô tả những chuẩn bị của IS trước một cuộc tấn công được chờ đợi từ phái chính phủ. Sự sụp đổ của Mosul đã đánh dấu khởi đầu việc tiến quân thần tốc trên toàn miền Bắc mà người ta chứng kiến quân đội di chuyển tới và hàng trăm ngàn người buộc phải rời bỏ nhà cửa của họ. 1. Kiểm soát phụ nữ Phụ nữ tại Mosul bị buộc phải mặc trang phục che kín từ đầu tới chân Các hình ảnh video này, được quay trong vài tháng hồi năm ngoái, cho thấy sự thật cuộc sống dưới sự kiểm soát của IS. Nó cho thấy phụ nữ bị buộc phải che kín người và cả mặt mũi, mà một phụ nữ đã bị chất vấn, thách thức vì không che cả bàn tay mình. Hanaa: "IS rất nghiêm khắc về trang phục của phụ nữ. Phụ nữ phải che kín bằng vải đenn từ đầu tới chân. Tôi đã không ra khỏi nhà từ khi IS chiếm thành phố này.“ Bà kể được chồng đưa đi ăn nhà hàng và dặn phải đeo khăn che mặt. Khi tới hàng ông nói bà có thể bỏ ra vì không có sự hiện diện của IS vì nhà hàng là nơi dành cho các gia đình. Nhưng ngay lập tức chủ hàng hàng đã tới và xin chồng bà hãy nói bà tôi che mặt lại vì các chiến binh IS có thể kiểm tra đột xuất và ông sẽ bị đánh bằng roi nếu họ nhìn thấy bà không che mặt. 2. Khủng bố người thiểu số Video cũng cho thấy các ngôi nhà của cộng đồng người sắc tộc và tôn giáo thiểu số ở Mosul bị IS tịch thu. Nhiều khu dân cư từng một thời được các sắc dân thiểu số ưa chuộng nay bị bỏ hoang. Mariam, một bác sĩ phụ khoa và là một người Kitô giáo: "Tôi đã phải bỏ chạy khỏi Mosul khi thành phố này bị thất thủ. Người tôi đã thoát được nhưng tâm hồn tôi vẫn ở nơi tôi bỏ đi: đó là căn nhà với những cuốn sách của tôi. "Sau khi chuyển đến Irbil (trong khu vực Kurdistan của Iraq) tôi được tin choáng váng: IS đã bị tịch thu nhà tôi và đánh dấu nó bằng chữ 'N' (viết tắt của Nasrani - một từ được IS dùng để chỉ các tín đồ Kitô giáo)." 3. Đe dọa, trừng phạt và tra tấn Video cũng cho thấy các đền thờ Hồi giáo bị phá hủy. Người dân nói về những hình phạt tàn bạo đối với bất cứ ai làm trái cách giải thích 'thánh chiến của luật Hồi giáo, được áp đặt trên khắp "Caliphate" mà họ lập ra vài tuần sau khi chiếm được Mosul. Zaid: "Kể từ khi IS chiếm được thành phố, họ đã áp dụng ‘Luật Caliphate’, theo cách gọi của họ. Hình phạt tối thiểu là đánh đòn và được áp dụng cho những thứ như hút thuốc lá. "Trộm cắp bị trừng phạt bằng chặt một bàn tay, nam giới ngoại tình thì người phạm tội bị ném từ một tòa nhà cao tầng, và phụ nữ ngoại tình thì bị ném đá đến chết. "Các vụ trừng phạt được thực hiện ở nơi công cộng để khiến người dân sợ hãi mà họ vẫn thường bị buộc phải xem." Fouad: "Tôi đã bị IS bắt. Họ tới nhà chúng tôi để tìm bắt anh trai tôi. Khi họ không tìm được anh ấy, họ quyết định đưa tôi vào nhà tù thay thế. "Sau đó, họ tra tấn tôi. Người tra tấn tôi chỉ ngừng tay khi anh ta đã mệt. Ông đánh tôi bằng một dây cáp điện và tra tấn tôi cả về tâm lý. "Khi anh trai tôi tự nộp mình vào, họ phát hiện ra rằng những cáo buộc về ông là sai nhưng họ vẫn giữ tôi trong tù cho đến khi họ đánh giá có thể thả tôi ra. "Họ đã đánh tôi tàn bạo bằng dây cáp tới mức vẫn có thể thấy những dấu vết trên lưng tôi." 4. Cuộc sống hàng ngày bị ảnh hưởng Cuộc sống của người dân thành phố đã thay đổi tới mức không còn nhận ra được nữa. Những thước phim tiết lộ tình trạng thiếu nhiên liệu, ô nhiễm lan tràn trên diện rộng, các công trình xây dựng bị tạm dừng và nhiều trường học đóng cửa. Hisham: "Cuộc sống hàng ngày đã thay đổi tới mức không thể tả được. "Những người trong quân đội và công nhân làm việc theo ngày không còn có bất kỳ thu nhập nào vì không còn công ăn việc làm nữa. Người giàu có thì dựa vào tiền tiết kiệm của họ, những người có lương thì chỉ đủ sống, còn người nghèo thì hoàn toàn phó mặc cho lòng thương của Chúa. "Tôi bị mất việc và bị buộc phải bỏ dở việc học của mình. Giống như mọi người khác, tôi bị từ chối các quyền cơ bản của mình. Các công trình xây dựng tại Mosul bị đình chỉ "Theo IS, tất cả mọi thứ là" haram '(bị cấm) và vì vậy tôi chỉ còn biết ngồi nhà suốt ngày. Ngay cả các hoạt động giải trí đơn giản như những buổi dã ngoại cũng bị cấm tại Mosul, với lý do rằng đó là một sự lãng phí thời gian và tiền bạc. 5. Tuyên truyền và giám sát Những hình ảnh video cho thấy IS sử dụng các biện pháp ngày càng tinh vi để kiểm soát người dân thành phố và để phổ biến các thông điệp của họ. Mahmoud: "Em trai 12 tuổi của tôi vẫn tới trường mặc dù thực tế nó đã do IS điều hành. Chúng tôi nghĩ rằng không có lựa chọn nào khác, ít nhất nó có thể tiếp tục một hình thức giáo dục nào đó, và rằng có còn hơn không. "Nhưng một hôm tôi về nhà và thấy em trai tôi vẽ lá cờ của IS và ngâm nga một trong những bài hát nổi tiếng nhất của IS. Tôi điên người và bắt đầu quát mắng em tôi. "Tôi kết luận rằng mục tiêu của tổ chức này là gieo trồng những hạt giống bạo lực, hận thù và chủ nghĩa bè phái vào tâm trí của trẻ em." 6. Chiến thuật và hậu cần của IS Người ta có thể nhìn thấy các chiến binh di chuyển pháo hạng nặng - một số thu được từ tay lực lượng Iraq đã bỏ chạy - và bắn trả lại các cuộc tấn công bằng súng phòng không. Zaid: "IS biết quân đội chính phủ sẽ cố chiếm lại thành phố Mosul, vì vậy họ đang có những biện pháp đề phòng. Họ đã tàn phá thành phố bằng việc đào đường hầm, xây dựng rào chắn, gài mìn và bom, và cài cắm các tay bắn tỉa điền trên khắp thành phố. Nó sẽ gây khó khăn cho quân đội. "Chính phủ nên trang bị súng ống cho người dân địa phương để họ có thể tự bảo vệ thành phố mình. Với sự giúp đỡ của Chúa, chúng tôi sẽ đánh bại IS."
summarize: Video được Ghadi Sary của BBC bí mật quay cho thấy cảnh các đền thờ Hồi giáo nổ tung, trường học bị bỏ hoang và phụ nữ bị buộc phải mặc trang phục che kín mít từ đầu tới chân. Người dân cho biết họ đang sống trong nỗi sợ hãi bị trừng phạt theo cách giải thích cực đoan của IS về luật Hồi giáo Họ cũng mô tả những chuẩn bị của IS trước một cuộc tấn công được chờ đợi từ phái chính phủ. Sự sụp đổ của Mosul đã đánh dấu khởi đầu việc tiến quân thần tốc trên toàn miền Bắc mà người ta chứng kiến quân đội di chuyển tới và hàng trăm ngàn người buộc phải rời bỏ nhà cửa của họ. 1. Kiểm soát phụ nữ Phụ nữ tại Mosul bị buộc phải mặc trang phục che kín từ đầu tới chân Các hình ảnh video này, được quay trong vài tháng hồi năm ngoái, cho thấy sự thật cuộc sống dưới sự kiểm soát của IS. Nó cho thấy phụ nữ bị buộc phải che kín người và cả mặt mũi, mà một phụ nữ đã bị chất vấn, thách thức vì không che cả bàn tay mình. Hanaa: "IS rất nghiêm khắc về trang phục của phụ nữ. Phụ nữ phải che kín bằng vải đenn từ đầu tới chân. Tôi đã không ra khỏi nhà từ khi IS chiếm thành phố này.“ Bà kể được chồng đưa đi ăn nhà hàng và dặn phải đeo khăn che mặt. Khi tới hàng ông nói bà có thể bỏ ra vì không có sự hiện diện của IS vì nhà hàng là nơi dành cho các gia đình. Nhưng ngay lập tức chủ hàng hàng đã tới và xin chồng bà hãy nói bà tôi che mặt lại vì các chiến binh IS có thể kiểm tra đột xuất và ông sẽ bị đánh bằng roi nếu họ nhìn thấy bà không che mặt. 2. Khủng bố người thiểu số Video cũng cho thấy các ngôi nhà của cộng đồng người sắc tộc và tôn giáo thiểu số ở Mosul bị IS tịch thu. Nhiều khu dân cư từng một thời được các sắc dân thiểu số ưa chuộng nay bị bỏ hoang. Mariam, một bác sĩ phụ khoa và là một người Kitô giáo: "Tôi đã phải bỏ chạy khỏi Mosul khi thành phố này bị thất thủ. Người tôi đã thoát được nhưng tâm hồn tôi vẫn ở nơi tôi bỏ đi: đó là căn nhà với những cuốn sách của tôi. "Sau khi chuyển đến Irbil (trong khu vực Kurdistan của Iraq) tôi được tin choáng váng: IS đã bị tịch thu nhà tôi và đánh dấu nó bằng chữ 'N' (viết tắt của Nasrani - một từ được IS dùng để chỉ các tín đồ Kitô giáo)." 3. Đe dọa, trừng phạt và tra tấn Video cũng cho thấy các đền thờ Hồi giáo bị phá hủy. Người dân nói về những hình phạt tàn bạo đối với bất cứ ai làm trái cách giải thích 'thánh chiến của luật Hồi giáo, được áp đặt trên khắp "Caliphate" mà họ lập ra vài tuần sau khi chiếm được Mosul. Zaid: "Kể từ khi IS chiếm được thành phố, họ đã áp dụng ‘Luật Caliphate’, theo cách gọi của họ. Hình phạt tối thiểu là đánh đòn và được áp dụng cho những thứ như hút thuốc lá. "Trộm cắp bị trừng phạt bằng chặt một bàn tay, nam giới ngoại tình thì người phạm tội bị ném từ một tòa nhà cao tầng, và phụ nữ ngoại tình thì bị ném đá đến chết. "Các vụ trừng phạt được thực hiện ở nơi công cộng để khiến người dân sợ hãi mà họ vẫn thường bị buộc phải xem." Fouad: "Tôi đã bị IS bắt. Họ tới nhà chúng tôi để tìm bắt anh trai tôi. Khi họ không tìm được anh ấy, họ quyết định đưa tôi vào nhà tù thay thế. "Sau đó, họ tra tấn tôi. Người tra tấn tôi chỉ ngừng tay khi anh ta đã mệt. Ông đánh tôi bằng một dây cáp điện và tra tấn tôi cả về tâm lý. "Khi anh trai tôi tự nộp mình vào, họ phát hiện ra rằng những cáo buộc về ông là sai nhưng họ vẫn giữ tôi trong tù cho đến khi họ đánh giá có thể thả tôi ra. "Họ đã đánh tôi tàn bạo bằng dây cáp tới mức vẫn có thể thấy những dấu vết trên lưng tôi." 4. Cuộc sống hàng ngày bị ảnh hưởng Cuộc sống của người dân thành phố đã thay đổi tới mức không còn nhận ra được nữa. Những thước phim tiết lộ tình trạng thiếu nhiên liệu, ô nhiễm lan tràn trên diện rộng, các công trình xây dựng bị tạm dừng và nhiều trường học đóng cửa. Hisham: "Cuộc sống hàng ngày đã thay đổi tới mức không thể tả được. "Những người trong quân đội và công nhân làm việc theo ngày không còn có bất kỳ thu nhập nào vì không còn công ăn việc làm nữa. Người giàu có thì dựa vào tiền tiết kiệm của họ, những người có lương thì chỉ đủ sống, còn người nghèo thì hoàn toàn phó mặc cho lòng thương của Chúa. "Tôi bị mất việc và bị buộc phải bỏ dở việc học của mình. Giống như mọi người khác, tôi bị từ chối các quyền cơ bản của mình. Các công trình xây dựng tại Mosul bị đình chỉ "Theo IS, tất cả mọi thứ là" haram '(bị cấm) và vì vậy tôi chỉ còn biết ngồi nhà suốt ngày. Ngay cả các hoạt động giải trí đơn giản như những buổi dã ngoại cũng bị cấm tại Mosul, với lý do rằng đó là một sự lãng phí thời gian và tiền bạc. 5. Tuyên truyền và giám sát Những hình ảnh video cho thấy IS sử dụng các biện pháp ngày càng tinh vi để kiểm soát người dân thành phố và để phổ biến các thông điệp của họ. Mahmoud: "Em trai 12 tuổi của tôi vẫn tới trường mặc dù thực tế nó đã do IS điều hành. Chúng tôi nghĩ rằng không có lựa chọn nào khác, ít nhất nó có thể tiếp tục một hình thức giáo dục nào đó, và rằng có còn hơn không. "Nhưng một hôm tôi về nhà và thấy em trai tôi vẽ lá cờ của IS và ngâm nga một trong những bài hát nổi tiếng nhất của IS. Tôi điên người và bắt đầu quát mắng em tôi. "Tôi kết luận rằng mục tiêu của tổ chức này là gieo trồng những hạt giống bạo lực, hận thù và chủ nghĩa bè phái vào tâm trí của trẻ em." 6. Chiến thuật và hậu cần của IS Người ta có thể nhìn thấy các chiến binh di chuyển pháo hạng nặng - một số thu được từ tay lực lượng Iraq đã bỏ chạy - và bắn trả lại các cuộc tấn công bằng súng phòng không. Zaid: "IS biết quân đội chính phủ sẽ cố chiếm lại thành phố Mosul, vì vậy họ đang có những biện pháp đề phòng. Họ đã tàn phá thành phố bằng việc đào đường hầm, xây dựng rào chắn, gài mìn và bom, và cài cắm các tay bắn tỉa điền trên khắp thành phố. Nó sẽ gây khó khăn cho quân đội. "Chính phủ nên trang bị súng ống cho người dân địa phương để họ có thể tự bảo vệ thành phố mình. Với sự giúp đỡ của Chúa, chúng tôi sẽ đánh bại IS."
[ 108, 287, 285, 161, 6360, 117, 18269, 3320, 17545, 104, 378, 1039, 1523, 1015, 114, 203, 313, 109, 2125, 1630, 983, 309, 1215, 1894, 103, 271, 214, 133, 306, 1824, 105, 573, 684, 133, 661, 139, 945, 509, 618, 1800, 2361, 8599, 148, 178, 228, 9294, 606, 137, 114, 217, 154, 167, 307, 113, 1510, 964, 2830, 133, 1465, 1029, 181, 173, 272, 581, 786, 2377, 104, 2278, 125, 330, 983, 309, 719, 127, 787, 1072, 120, 862, 133, 104, 2278, 226, 116, 204, 623, 135, 117, 1205, 1390, 148, 1194, 122, 2463, 1153, 1832, 880, 104, 7609, 115, 403, 988, 1106, 178, 156, 472, 252, 860, 1606, 159, 258, 752, 360, 145, 111, 169, 463, 357, 252, 559, 791, 589, 228, 105, 201, 1049, 926, 111, 661, 139, 1165, 306, 152, 814, 104, 1078, 3231, 2304, 820, 573, 684, 3192, 684, 149, 7609, 133, 661, 139, 945, 509, 618, 1800, 2361, 148, 178, 228, 974, 303, 240, 349, 1696, 474, 117, 1015, 113, 696, 253, 496, 147, 1944, 114, 203, 144, 610, 204, 307, 768, 144, 594, 820, 104, 6444, 1447, 114, 203, 573, 684, 133, 661, 139, 1800, 2361, 111, 105, 186, 447, 13728, 145, 116, 573, 684, 115, 133, 562, 255, 103, 1221, 329, 171, 110, 1800, 186, 746, 600, 900, 20181, 409, 161, 189, 8379, 215, 849, 1408, 125, 509, 618, 104, 573, 5022, 3192, 684, 139, 1800, 2361, 281, 4686, 1532, 231, 148, 178, 228, 9294, 388, 115, 110, 124, 574, 152, 148, 129, 2278, 961, 164, 548, 433, 4771, 753, 546, 117, 1423, 251, 184, 446, 152, 201, 105, 6820, 139, 2164, 1000, 1800, 4451, 707, 228, 201, 118, 123, 263, 107, 136, 306, 124, 171, 110, 107, 144, 199, 681, 104, 2278, 171, 152, 201, 106, 328, 1031, 114, 109, 165, 3212, 311, 531, 385, 766, 185, 201, 201, 115, 228, 105, 676, 1423, 263, 914, 123, 263, 141, 1800, 447, 153, 171, 109, 242, 1043, 2278, 107, 136, 594, 486, 1259, 387, 105, 118, 134, 133, 403, 281, 10270, 323, 154, 485, 203, 263, 110, 1800, 4451, 3277, 5410, 399, 111, 1713, 166, 6360, 127, 114, 203, 109, 1184, 152, 104, 490, 210, 111, 1038, 796, 105, 666, 309, 1713, 166, 108, 121, 7609, 133, 2278, 492, 498, 112, 1115, 322, 137, 867, 434, 116, 221, 117, 109, 1038, 137, 1713, 166, 108, 2241, 4272, 275, 133, 306, 14909, 5994, 320, 103, 116, 736, 621, 573, 889, 105, 106, 116, 111, 10263, 309, 161, 800, 115, 139, 306, 937, 574, 7609, 129, 164, 548, 126, 133, 946, 4641, 606, 141, 115, 1415, 117, 170, 315, 2576, 141, 244, 108, 121, 328, 141, 306, 184, 161, 150, 106, 907, 152, 119, 120, 1290, 333, 104, 1986, 3696, 129, 589, 155, 18951, 5001, 322, 442, 16435, 104, 1334, 371, 141, 117, 193, 5676, 10075, 161, 2278, 115, 133, 492, 498, 152, 141, 105, 403, 988, 335, 281, 1302, 6906, 257, 444, 12449, 2459, 104, 22668, 1838, 176, 233, 116, 148, 117, 2278, 467, 130, 163, 109, 875, 905, 10263, 309, 11003, 3635, 8727, 7837, 1465, 1029, 105, 486, 623, 6360, 127, 114, 203, 109, 2125, 1630, 983, 309, 133, 740, 7818, 606, 137, 123, 125, 120, 240, 1029, 1385, 854, 195, 119, 295, 532, 375, 140, 897, 173, 272, 581, 377, 2588, 7501, 242, 104, 330, 983, 2244, 117, 516, 632, 159, 1227, 189, 30778, 207, 145, 154, 385, 124, 696, 670, 187, 129, 961, 117, 7609, 112, 6876, 176, 1230, 161, 5940, 1815, 148, 129, 2278, 961, 117, 164, 2988, 154, 115, 516, 286, 743, 9092, 108, 30778, 2687, 181, 173, 343, 104, 1078, 1847, 1029, 935, 1713, 106, 403, 3993, 105, 117, 516, 286, 114, 120, 259, 128, 1305, 1357, 1176, 112, 7121, 7220, 320, 2847, 133, 1465, 1029, 281, 1483, 116, 746, 3717, 828, 249, 470, 205, 143, 111, 473, 638, 133, 2225, 148, 116, 660, 152, 291, 8135, 105, 573, 684, 470, 205, 143, 133, 2225, 915, 155, 3050, 2019, 197, 1465, 1029, 117, 223, 199, 108, 121, 328, 135, 490, 130, 521, 111, 137, 964, 2830, 145, 154, 244, 369, 133, 661, 139, 453, 294, 18953, 161, 800, 115, 133, 2278, 6203, 719, 228, 152, 174, 141, 130, 370, 290, 365, 1320, 1986, 707, 154, 110, 370, 117, 365, 2845, 154, 302, 190, 251, 141, 138, 152, 717, 346, 2177, 3696, 397, 154, 486, 623, 1986, 606, 486, 623, 141, 163, 1705, 600, 129, 365, 169, 115, 3296, 112, 208, 403, 141, 281, 116, 1875, 4705, 726, 105, 486, 623, 141, 186, 125, 315, 2203, 2286, 365, 1320, 141, 222, 2577, 267, 138, 103, 154, 212, 199, 124, 160, 120, 341, 661, 125, 118, 106, 714, 170, 154, 244, 533, 141, 113, 717, 114, 155, 129, 154, 403, 314, 107, 136, 1617, 141, 1314, 2291, 115, 403, 141, 1385, 854, 281, 1875, 4705, 228, 537, 244, 107, 136, 203, 120, 988, 2142, 159, 2579, 4387, 4396, 1503, 307, 201, 191, 133, 349, 580, 1503, 307, 104, 111, 137, 164, 548, 115, 346, 345, 228, 537, 110, 177, 238, 124, 117, 1229, 564, 3859, 807, 958, 1154, 205, 612, 815, 445, 5611, 108, 1181, 977, 1253, 1837, 159, 681, 6330, 109, 135, 277, 556, 636, 133, 1119, 1759, 105, 158, 271, 214, 609, 4634, 24212, 161, 189, 4239, 307, 201, 191, 115, 346, 345, 228, 537, 110, 136, 1072, 1378, 189, 1769, 111, 113, 252, 559, 105, 135, 157, 140, 156, 181, 191, 110, 177, 107, 295, 393, 498, 669, 224, 171, 110, 177, 135, 446, 156, 140, 1229, 606, 1073, 107, 143, 1105, 138, 379, 958, 3218, 104, 1934, 120, 111, 107, 1024, 143, 163, 620, 2883, 177, 111, 1117, 143, 506, 258, 1004, 945, 114, 694, 432, 104, 16747, 800, 133, 552, 156, 105, 133, 661, 139, 306, 4333, 156, 214, 104, 900, 4047, 515, 128, 389, 111, 913, 141, 133, 148, 1579, 109, 168, 225, 288, 104, 900, 303, 135, 277, 556, 636, 149, 7609, 133, 539, 163, 3002, 11879, 525, 186, 389, 259, 106, 207, 108, 11808, 320, 377, 3280, 17037, 918, 371, 105, 171, 530, 141, 163, 177, 217, 1242, 152, 1232, 2123, 1580, 186, 109, 381, 192, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 564, 240, 349, 1696, 756, 202, 378, 107, 117, 1015, 149, 164, 548, 301, 259, 196, 104, 3085, 15441, 114, 203, 571, 142, 983, 309, 8365, 594, 820, 204, 307, 201, 201, 191, 104, 111, 137, 128, 175, 224, 116, 147, 187, 129, 961, 164, 548, 433, 1 ]
forum-53022922
https://www.bbc.com/vietnamese/forum-53022922
Cao tốc Bắc Nam đứng trước nguy cơ thất bại?
Chính phủ đang bàn việc xây cao tốc Bắc Nam, một số đoạn tuyến sẽ chuyển từ hình thức đối tác công tư sang đầu tư công.
Cao tốc Bắc Giang-Lạng Sơn Thương chiến Mỹ-Trung: Cơ hội 'ngàn năm một thuở' cho VN Quan hệ Việt – Trung: Phương châm 16 chữ vàng ‘vẫn ảnh hưởng lớn’ Biển Đông: Nếu Trung Quốc lập ADIZ, ‘sẽ tác động lớn về địa chính trị’ Trước đó ngày 29/5 Bộ Chính trị cũng đã họp bàn đồng ý điều chỉnh một số dự án từ hình thức thức đối tác công tư sang đầu tư từ ngân sách nhà nước. Vì sao có sự chuyển đổi như vậy? Lý do được đưa ra là để đẩy nhanh tiến độ thực hiện góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh ảnh hưởng bởi dịch COVID-19. Nhưng tôi cho rằng lý do chính nằm ở chỗ khác mà nếu không thẳng thắn thừa nhận thì mục đích thúc đẩy phát triển kinh tế của dự án cao tốc Bắc Nam sẽ không thực hiện được. Nhìn lại công nghiệp hóa Ở một diễn biến khác, mới đây Nhà xuất bản tri thức cho phát hành cuốn sách 'Sự giàu và nghèo của các dân tộc' của tác giả David s. Landes. Cuốn sách khảo lược lại quá trình công nghiệp hóa của các nước châu Âu thời kỳ đầu và cung cấp một số dữ liệu đáng tham khảo về xây dựng cơ sở hạ tầng cho công nghiệp hóa. Tác giả khảo sát các nước theo hướng từ Tây sang Đông và nhận ra sự can thiệp ngày càng tăng của nhà nước trong quá trình xây dựng hạ tầng công nghiệp. Tại nước Anh ở thời kỳ công nghiệp hóa, doanh nghiệp không nhận được gì từ nhà nước, ngay cả ngân sách cho kênh rạch và đường sắt đều đến từ đầu tư tư nhân. Ở nước Pháp, chính phủ Pháp cũng tìm kiếm doanh nghiệp tư nhân để xây dựng đường sắt và từ chối mua cổ phần, nhưng chính phủ đồng ý chi trả cho đất đai và nền đường. Lý giải về khoản viện trợ chiếm khoảng 18% tổng chi phí vào đầu năm 1848, lý do đưa ra là dù sao thì đường cũng sẽ thuộc về nhà nước sau giai đoạn nhượng quyền. Ở Đức thì chính sách đan xen, tùy theo thời điểm và khu vực thực hiện dự án đường sắt, có dự án thuần túy tư nhân, nhà nước có thể hỗ trợ bằng cách cấp đất dọc theo đường sắt, có dự án nhà nước mua cổ phần, rồi xây dựng, sở hữu và vận hành. Ở Nga đường sắt được nhà nước xây dựng, sở hữu và vận hành. Tác giả cho biết về việc xây dựng tuyến đường đầu tiên từ Moscow đi St. Petersburg. Sa hoàng được đề nghị lựa chọn tuyến đường. Ông ta lấy thước và vẽ một đường thẳng giữa hai thành phố. Nhưng một đầu ngón tay bị chờm ra, nên tuyến đường được xây dựng có một khúc quanh. Càng ở các nước đi sau thì công nghiệp hóa không còn là câu chuyện riêng của các lực lượng thị trường nữa mà đó là mục tiêu thúc đẩy chủ động từ các chính phủ. Việt Nam hiện nay Hiện nay Việt Nam đang trong thời kỳ công nghiệp hóa, hạ tầng công nghiệp đang được thúc đẩy xây dựng, trong đó có dự án đường cao tốc Bắc Nam. Là nền kinh tế đi sau hàng thế kỷ so với các nước đi đầu công nghiệp hóa, cho nên Việt Nam học được nhiều bài học kinh nghiệm về phát triển cơ sở hạ tầng để công nghiệp hóa. Năm 1994 Luật khuyến khích đầu tư trong nước được ban hành với mục đích thu hút vốn đầu tư từ người dân và doanh nghiệp trong nước. Năm 1998 Quốc hội sửa đổi luật và lần đầu tiên quy định về các loại hình hợp tác công tư giữa nhà nước và doanh nghiệp, trong đó bao gồm các loại hình hợp tác là Hợp đồng xây dựng kinh doanh chuyển giao BOT, Hợp đồng xây dựng chuyển giao kinh doanh BTO, Hợp đồng xây dựng chuyển giao BT. Nội dung này được duy trì đến Luật đầu tư năm 2005. Đến năm 2014 Luật đầu tư được tách ra thành hai văn bản là Luật đầu tư và Luật đầu tư công, trong đó luật không còn quy định cụ thể về các loại hình BOT, BTO, BT nữa. Thay vào đó các loại hình hợp tác công tư, gọi tắt là PPP, được quy định tại Nghị định 63/2018/NĐ-CP về hướng dẫn đầu tư theo hình thức đối tác công tư. Thêm nhiều loại hình hợp tác khác giữa nhà nước và doanh nghiệp xuất phát từ sự phát triển phức tạp của nền kinh tế. Đó là các loại hình Hợp đồng xây dựng sở hữu kinh doanh (BOO), Hợp đồng xây dựng chuyển giao thuê dịch vụ (BTL), Hợp đồng xây dựng thuê dịch vụ chuyển giao (BLT), Hợp đồng kinh doanh quản lý (O&M). Tác giả ở đường cao tốc Pháp Vân-Ninh Bình Bất cập chính sách BOT Từ nhiều năm qua đã có nhiều dự án xây mới cao tốc hay cải tạo đường bộ được thực hiện theo hình thức xây dựng kinh doanh chuyển giao, gọi tắt là BOT. Doanh nghiệp sau khi bỏ tiền ra làm đường cao tốc sẽ đưa vào kinh doanh thu phí, sau một thời hạn thu đủ khoản chi ban đầu thì sẽ bàn giao lại cho nhà nước quản lý. Đây là một chính sách hợp lý đúng đắn nhằm huy động nguồn vốn xã hội vào phát triển hạ tầng công nghiệp tiếp thu từ lịch sử công nghiệp hóa của nhiều nước. Nhưng quá trình thực hiện lại mắc phải các sai lầm kỹ thuật khiến làm ảnh hưởng xấu đến một phương thức huy động đầu tư đúng đắn. Mới đây công trình cao tốc đường bộ Bắc Giang - Lạng Sơn được đi vào hoạt động từ đầu năm 2020. Từ khi cao tốc này thông xe tôi đã có dăm bảy lượt đi trên tuyến đường này, biểu phí do chủ đầu tư đưa ra cho xe 5 chỗ là 2.100 đồng cho mỗi km, phí cả tuyến hết 135 nghìn đồng cho 65km đường dài. Một thực tế nhận thấy là đường vắng vẻ, cả con đường thênh thang chỉ một vài xe con chạy, vắng bóng xe tải hoặc contenner. Hầu hết các xe tải và contenner đều chạy theo đường Quốc lộ 1A cũ, mà nếu đi vào cao tốc họ sẽ mất 8100 đồng cho mỗi km, tức khoảng 526.500 nghìn đồng cho 65km đường dài. Do mức phí cao nên chủ xe và chủ hàng chấp nhận chạy theo đường cũ. Nguy cơ thất bại Cao tốc Bắc Nam có độ dài tạm cho là 2000km, nếu mức phí tạm tính 1 nghìn cho mỗi km thì phí toàn tuyến sẽ là 2 triệu, nếu mức phí 2 nghìn sẽ là 4 triệu. Đó là cho xe 5 chỗ. Còn đối với xe tải hoặc contenner thì nếu mức phí 5 nghìn/km sẽ là 10 triệu, mức 8 nghìn/km sẽ là 16 triệu. Như thế phí cầu đường lớn hơn cả chi phí cho xăng dầu, mức phí quá cao khiến cao tốc làm ra ít có xe chạy. Như thế mục đích ban đầu của việc xây cao tốc là để rút ngắn thời gian vận chuyển hàng, tăng hiệu quả sản xuất kinh doanh, giảm giá thành hàng xuất khẩu, tăng tính cạnh tranh cho nền kinh tế, đã không đạt được. Cho nên đây mới là lý do chính khiến Chính phủ và Bộ chính trị quyết định chuyển từ đối tác công tư sang đầu tư công đối với một số đoạn tuyến cao tốc. Việc này là nhằm để nhằm giảm phí toàn tuyến mà nếu không thì xây cao tốc xong cũng không giúp gì cho nền kinh tế. Hà Nội ngày 11/6 Nhưng ngoài việc đó ra thì liệu có còn việc nào khác cần làm để cao tốc đem lại lợi ích cho nền kinh tế? Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dự Hội nghị ASEM Á-Âu hồi tháng 10/2018 tại trụ sở Liên minh Châu Âu ở Brussels Về giá thành xây dựng cao tốc thì thấy. Tuyến đường cao tốc Vân Đồn - Hạ Long 4 làn xe chiều dài khoảng 60km, chi phí xây dựng khoảng 12 nghìn tỷ, tính ra khoảng 200 tỷ/km. Còn cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn gồm 2 hợp phần: Hợp phần cải tạo Quốc lộ 1 với chiều dài 110 km và Hợp phần đường cao tốc làm mới với 4 làn xe và hai làn dừng khẩn cấp chiều dài 65 km. Tổng mức đầu tư toàn bộ dự án là 12.189 tỉ đồng. Tính ra mỗi km chưa đến 200 tỷ (vì có cả hợp phần cải tạo Quốc lộ 1). Mức giá thành xê dịch xung quanh mức 200 tỷ/km liệu đã hợp lý? Lưu ý là đất đã là của nhà nước lo mặt bằng, doanh nghiệp chỉ việc san nền, trải nhựa và gia cố hành lang hai bên. Tìm hiểu thì được biết mức giá trên được tính trên cơ sở Quyết định số 1161/QĐ-BXD năm 2015 của Bộ xây dựng về xuất đầu tư xây dựng công trình. Theo văn bản này thì xuất vốn đầu tư xây dựng đường ô tô cao tốc cho 4 làn xe là khoảng 131 tỷ đồng/km, còn đường 6 làn xe là khoảng 198 tỷ đồng/km. Vậy nhưng hai tuyến cao tốc Vân Đồn - Hạ Long và Bắc Giang - Lạng Sơn với 4 làn xe chạy mà xuất đầu tư lại gần với mức cho cao tốc 6 làn xe, gần 200 tỷ cho mỗi km dài. Đâu là câu trả lời cho cách tính này? Phải chăng hai làn đường dừng xe khẩn cấp được tính như hai làn đường xe chạy để thành ra cao tốc 6 làn xe? Một bất cập khác là do có sự tham gia của nhà nước nên bên cạnh yếu tố thỏa thuận tự nguyện của thị trường thì lại có những chính sách có tính chất ấn định khung về đơn giá như Quyết định số 1161/QĐ-BXD của Bộ xây dựng. Như thế nếu có doanh nghiệp nào bỏ giá thầu 100 tỷ cho mỗi km cao tốc 4 làn xe thì cũng khó mà được chấp nhận. Vì điều đó sẽ làm lộ ra rằng các bộ ngành tỉnh thành đã sai khi chấp nhận đơn giá cao cho các dự án trước đó. Bài viết thể hiện ý kiến và lối hành văn riêng của Luật sư Ngô Ngọc Trai, gửi cho BBC Tiếng Việt từ Hà Nội.
summarize: Cao tốc Bắc Giang-Lạng Sơn Thương chiến Mỹ-Trung: Cơ hội 'ngàn năm một thuở' cho VN Quan hệ Việt – Trung: Phương châm 16 chữ vàng ‘vẫn ảnh hưởng lớn’ Biển Đông: Nếu Trung Quốc lập ADIZ, ‘sẽ tác động lớn về địa chính trị’ Trước đó ngày 29/5 Bộ Chính trị cũng đã họp bàn đồng ý điều chỉnh một số dự án từ hình thức thức đối tác công tư sang đầu tư từ ngân sách nhà nước. Vì sao có sự chuyển đổi như vậy? Lý do được đưa ra là để đẩy nhanh tiến độ thực hiện góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh ảnh hưởng bởi dịch COVID-19. Nhưng tôi cho rằng lý do chính nằm ở chỗ khác mà nếu không thẳng thắn thừa nhận thì mục đích thúc đẩy phát triển kinh tế của dự án cao tốc Bắc Nam sẽ không thực hiện được. Nhìn lại công nghiệp hóa Ở một diễn biến khác, mới đây Nhà xuất bản tri thức cho phát hành cuốn sách 'Sự giàu và nghèo của các dân tộc' của tác giả David s. Landes. Cuốn sách khảo lược lại quá trình công nghiệp hóa của các nước châu Âu thời kỳ đầu và cung cấp một số dữ liệu đáng tham khảo về xây dựng cơ sở hạ tầng cho công nghiệp hóa. Tác giả khảo sát các nước theo hướng từ Tây sang Đông và nhận ra sự can thiệp ngày càng tăng của nhà nước trong quá trình xây dựng hạ tầng công nghiệp. Tại nước Anh ở thời kỳ công nghiệp hóa, doanh nghiệp không nhận được gì từ nhà nước, ngay cả ngân sách cho kênh rạch và đường sắt đều đến từ đầu tư tư nhân. Ở nước Pháp, chính phủ Pháp cũng tìm kiếm doanh nghiệp tư nhân để xây dựng đường sắt và từ chối mua cổ phần, nhưng chính phủ đồng ý chi trả cho đất đai và nền đường. Lý giải về khoản viện trợ chiếm khoảng 18% tổng chi phí vào đầu năm 1848, lý do đưa ra là dù sao thì đường cũng sẽ thuộc về nhà nước sau giai đoạn nhượng quyền. Ở Đức thì chính sách đan xen, tùy theo thời điểm và khu vực thực hiện dự án đường sắt, có dự án thuần túy tư nhân, nhà nước có thể hỗ trợ bằng cách cấp đất dọc theo đường sắt, có dự án nhà nước mua cổ phần, rồi xây dựng, sở hữu và vận hành. Ở Nga đường sắt được nhà nước xây dựng, sở hữu và vận hành. Tác giả cho biết về việc xây dựng tuyến đường đầu tiên từ Moscow đi St. Petersburg. Sa hoàng được đề nghị lựa chọn tuyến đường. Ông ta lấy thước và vẽ một đường thẳng giữa hai thành phố. Nhưng một đầu ngón tay bị chờm ra, nên tuyến đường được xây dựng có một khúc quanh. Càng ở các nước đi sau thì công nghiệp hóa không còn là câu chuyện riêng của các lực lượng thị trường nữa mà đó là mục tiêu thúc đẩy chủ động từ các chính phủ. Việt Nam hiện nay Hiện nay Việt Nam đang trong thời kỳ công nghiệp hóa, hạ tầng công nghiệp đang được thúc đẩy xây dựng, trong đó có dự án đường cao tốc Bắc Nam. Là nền kinh tế đi sau hàng thế kỷ so với các nước đi đầu công nghiệp hóa, cho nên Việt Nam học được nhiều bài học kinh nghiệm về phát triển cơ sở hạ tầng để công nghiệp hóa. Năm 1994 Luật khuyến khích đầu tư trong nước được ban hành với mục đích thu hút vốn đầu tư từ người dân và doanh nghiệp trong nước. Năm 1998 Quốc hội sửa đổi luật và lần đầu tiên quy định về các loại hình hợp tác công tư giữa nhà nước và doanh nghiệp, trong đó bao gồm các loại hình hợp tác là Hợp đồng xây dựng kinh doanh chuyển giao BOT, Hợp đồng xây dựng chuyển giao kinh doanh BTO, Hợp đồng xây dựng chuyển giao BT. Nội dung này được duy trì đến Luật đầu tư năm 2005. Đến năm 2014 Luật đầu tư được tách ra thành hai văn bản là Luật đầu tư và Luật đầu tư công, trong đó luật không còn quy định cụ thể về các loại hình BOT, BTO, BT nữa. Thay vào đó các loại hình hợp tác công tư, gọi tắt là PPP, được quy định tại Nghị định 63/2018/NĐ-CP về hướng dẫn đầu tư theo hình thức đối tác công tư. Thêm nhiều loại hình hợp tác khác giữa nhà nước và doanh nghiệp xuất phát từ sự phát triển phức tạp của nền kinh tế. Đó là các loại hình Hợp đồng xây dựng sở hữu kinh doanh (BOO), Hợp đồng xây dựng chuyển giao thuê dịch vụ (BTL), Hợp đồng xây dựng thuê dịch vụ chuyển giao (BLT), Hợp đồng kinh doanh quản lý (O&M). Tác giả ở đường cao tốc Pháp Vân-Ninh Bình Bất cập chính sách BOT Từ nhiều năm qua đã có nhiều dự án xây mới cao tốc hay cải tạo đường bộ được thực hiện theo hình thức xây dựng kinh doanh chuyển giao, gọi tắt là BOT. Doanh nghiệp sau khi bỏ tiền ra làm đường cao tốc sẽ đưa vào kinh doanh thu phí, sau một thời hạn thu đủ khoản chi ban đầu thì sẽ bàn giao lại cho nhà nước quản lý. Đây là một chính sách hợp lý đúng đắn nhằm huy động nguồn vốn xã hội vào phát triển hạ tầng công nghiệp tiếp thu từ lịch sử công nghiệp hóa của nhiều nước. Nhưng quá trình thực hiện lại mắc phải các sai lầm kỹ thuật khiến làm ảnh hưởng xấu đến một phương thức huy động đầu tư đúng đắn. Mới đây công trình cao tốc đường bộ Bắc Giang - Lạng Sơn được đi vào hoạt động từ đầu năm 2020. Từ khi cao tốc này thông xe tôi đã có dăm bảy lượt đi trên tuyến đường này, biểu phí do chủ đầu tư đưa ra cho xe 5 chỗ là 2.100 đồng cho mỗi km, phí cả tuyến hết 135 nghìn đồng cho 65km đường dài. Một thực tế nhận thấy là đường vắng vẻ, cả con đường thênh thang chỉ một vài xe con chạy, vắng bóng xe tải hoặc contenner. Hầu hết các xe tải và contenner đều chạy theo đường Quốc lộ 1A cũ, mà nếu đi vào cao tốc họ sẽ mất 8100 đồng cho mỗi km, tức khoảng 526.500 nghìn đồng cho 65km đường dài. Do mức phí cao nên chủ xe và chủ hàng chấp nhận chạy theo đường cũ. Nguy cơ thất bại Cao tốc Bắc Nam có độ dài tạm cho là 2000km, nếu mức phí tạm tính 1 nghìn cho mỗi km thì phí toàn tuyến sẽ là 2 triệu, nếu mức phí 2 nghìn sẽ là 4 triệu. Đó là cho xe 5 chỗ. Còn đối với xe tải hoặc contenner thì nếu mức phí 5 nghìn/km sẽ là 10 triệu, mức 8 nghìn/km sẽ là 16 triệu. Như thế phí cầu đường lớn hơn cả chi phí cho xăng dầu, mức phí quá cao khiến cao tốc làm ra ít có xe chạy. Như thế mục đích ban đầu của việc xây cao tốc là để rút ngắn thời gian vận chuyển hàng, tăng hiệu quả sản xuất kinh doanh, giảm giá thành hàng xuất khẩu, tăng tính cạnh tranh cho nền kinh tế, đã không đạt được. Cho nên đây mới là lý do chính khiến Chính phủ và Bộ chính trị quyết định chuyển từ đối tác công tư sang đầu tư công đối với một số đoạn tuyến cao tốc. Việc này là nhằm để nhằm giảm phí toàn tuyến mà nếu không thì xây cao tốc xong cũng không giúp gì cho nền kinh tế. Hà Nội ngày 11/6 Nhưng ngoài việc đó ra thì liệu có còn việc nào khác cần làm để cao tốc đem lại lợi ích cho nền kinh tế? Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dự Hội nghị ASEM Á-Âu hồi tháng 10/2018 tại trụ sở Liên minh Châu Âu ở Brussels Về giá thành xây dựng cao tốc thì thấy. Tuyến đường cao tốc Vân Đồn - Hạ Long 4 làn xe chiều dài khoảng 60km, chi phí xây dựng khoảng 12 nghìn tỷ, tính ra khoảng 200 tỷ/km. Còn cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn gồm 2 hợp phần: Hợp phần cải tạo Quốc lộ 1 với chiều dài 110 km và Hợp phần đường cao tốc làm mới với 4 làn xe và hai làn dừng khẩn cấp chiều dài 65 km. Tổng mức đầu tư toàn bộ dự án là 12.189 tỉ đồng. Tính ra mỗi km chưa đến 200 tỷ (vì có cả hợp phần cải tạo Quốc lộ 1). Mức giá thành xê dịch xung quanh mức 200 tỷ/km liệu đã hợp lý? Lưu ý là đất đã là của nhà nước lo mặt bằng, doanh nghiệp chỉ việc san nền, trải nhựa và gia cố hành lang hai bên. Tìm hiểu thì được biết mức giá trên được tính trên cơ sở Quyết định số 1161/QĐ-BXD năm 2015 của Bộ xây dựng về xuất đầu tư xây dựng công trình. Theo văn bản này thì xuất vốn đầu tư xây dựng đường ô tô cao tốc cho 4 làn xe là khoảng 131 tỷ đồng/km, còn đường 6 làn xe là khoảng 198 tỷ đồng/km. Vậy nhưng hai tuyến cao tốc Vân Đồn - Hạ Long và Bắc Giang - Lạng Sơn với 4 làn xe chạy mà xuất đầu tư lại gần với mức cho cao tốc 6 làn xe, gần 200 tỷ cho mỗi km dài. Đâu là câu trả lời cho cách tính này? Phải chăng hai làn đường dừng xe khẩn cấp được tính như hai làn đường xe chạy để thành ra cao tốc 6 làn xe? Một bất cập khác là do có sự tham gia của nhà nước nên bên cạnh yếu tố thỏa thuận tự nguyện của thị trường thì lại có những chính sách có tính chất ấn định khung về đơn giá như Quyết định số 1161/QĐ-BXD của Bộ xây dựng. Như thế nếu có doanh nghiệp nào bỏ giá thầu 100 tỷ cho mỗi km cao tốc 4 làn xe thì cũng khó mà được chấp nhận. Vì điều đó sẽ làm lộ ra rằng các bộ ngành tỉnh thành đã sai khi chấp nhận đơn giá cao cho các dự án trước đó. Bài viết thể hiện ý kiến và lối hành văn riêng của Luật sư Ngô Ngọc Trai, gửi cho BBC Tiếng Việt từ Hà Nội.
[ 108, 287, 285, 161, 1863, 1606, 360, 1883, 686, 16249, 515, 1420, 1857, 242, 4587, 161, 1448, 213, 24237, 147, 172, 8735, 257, 114, 312, 1511, 300, 131, 1021, 151, 161, 1507, 3224, 1910, 1302, 1287, 743, 6382, 349, 580, 301, 748, 784, 510, 161, 631, 151, 162, 385, 8799, 103, 108, 13088, 274, 192, 301, 125, 439, 122, 12740, 957, 150, 191, 12873, 429, 448, 245, 127, 115, 720, 746, 210, 108, 232, 179, 1604, 116, 166, 382, 304, 148, 240, 329, 329, 195, 274, 135, 276, 586, 178, 276, 148, 866, 333, 152, 1018, 865, 350, 107, 144, 589, 345, 128, 3001, 1087, 180, 117, 251, 124, 106, 130, 922, 838, 472, 359, 223, 199, 904, 380, 822, 922, 321, 395, 236, 216, 113, 1303, 313, 349, 580, 626, 414, 7914, 112, 311, 141, 114, 160, 241, 180, 122, 829, 108, 121, 1104, 211, 145, 323, 110, 952, 3704, 1175, 238, 143, 592, 1055, 822, 922, 212, 435, 236, 216, 104, 382, 304, 291, 1606, 360, 132, 134, 110, 223, 199, 1378, 2351, 153, 135, 522, 471, 108, 978, 116, 407, 625, 913, 239, 248, 571, 387, 288, 1129, 329, 114, 212, 209, 1290, 333, 377, 5434, 1073, 105, 1117, 104, 109, 137, 796, 257, 104, 274, 590, 2004, 2765, 112, 695, 9024, 112, 5673, 333, 1560, 1010, 153, 310, 277, 135, 522, 471, 104, 109, 142, 511, 785, 221, 393, 178, 105, 870, 373, 116, 166, 1249, 588, 549, 268, 1560, 125, 556, 636, 225, 633, 1030, 1354, 114, 135, 522, 3330, 2343, 590, 1560, 338, 109, 142, 181, 665, 148, 658, 586, 510, 105, 238, 124, 144, 1036, 1663, 191, 536, 321, 104, 152, 142, 113, 310, 277, 556, 636, 1030, 1354, 135, 3131, 919, 142, 266, 108, 121, 221, 393, 135, 522, 2092, 553, 522, 110, 238, 117, 218, 148, 152, 1013, 531, 186, 866, 333, 114, 1887, 8766, 105, 361, 2599, 413, 155, 148, 178, 276, 276, 1876, 108, 978, 142, 1862, 122, 256, 711, 127, 370, 986, 553, 522, 276, 157, 130, 556, 636, 361, 2599, 105, 148, 1579, 702, 874, 380, 103, 170, 122, 256, 210, 108, 232, 692, 456, 114, 282, 1677, 105, 639, 4347, 1087, 272, 125, 886, 760, 643, 961, 545, 13166, 497, 692, 1022, 138, 178, 147, 24642, 103, 241, 180, 251, 124, 106, 428, 350, 143, 361, 127, 134, 624, 125, 152, 142, 187, 1008, 780, 2268, 1698, 108, 978, 663, 143, 122, 333, 7814, 529, 231, 103, 1975, 181, 221, 318, 105, 322, 442, 223, 199, 382, 304, 361, 10174, 107, 382, 304, 2519, 2649, 276, 1890, 152, 142, 107, 136, 1174, 643, 281, 173, 373, 282, 2326, 181, 361, 10174, 107, 382, 304, 152, 142, 702, 874, 380, 103, 598, 556, 5379, 633, 943, 105, 824, 3520, 108, 978, 468, 361, 2599, 117, 152, 142, 556, 5379, 633, 943, 105, 824, 3520, 2343, 590, 114, 217, 125, 156, 556, 636, 1490, 361, 178, 462, 148, 1974, 184, 8459, 7322, 112, 1120, 1203, 117, 220, 411, 1212, 680, 1490, 4347, 208, 169, 771, 3859, 105, 2091, 116, 361, 952, 415, 196, 164, 2859, 311, 116, 178, 4782, 600, 133, 1205, 320, 1235, 237, 1490, 361, 117, 556, 636, 107, 116, 2474, 5684, 4490, 515, 108, 121, 109, 142, 184, 187, 143, 135, 522, 471, 110, 177, 106, 476, 443, 734, 104, 109, 265, 423, 461, 271, 761, 145, 150, 106, 592, 464, 822, 922, 185, 192, 148, 109, 122, 2463, 131, 132, 199, 275, 1620, 275, 131, 132, 167, 113, 221, 393, 135, 522, 2092, 1030, 1354, 135, 522, 167, 117, 822, 922, 556, 5379, 113, 150, 107, 382, 304, 361, 291, 1606, 360, 629, 1931, 639, 236, 216, 184, 187, 201, 175, 688, 648, 119, 109, 142, 184, 178, 135, 522, 2092, 114, 237, 131, 132, 214, 117, 158, 392, 214, 236, 830, 125, 212, 435, 225, 633, 1030, 1354, 130, 135, 522, 3330, 832, 7949, 1012, 1611, 231, 1432, 178, 276, 113, 142, 117, 504, 209, 119, 592, 1055, 498, 1305, 682, 178, 276, 148, 111, 137, 105, 553, 522, 113, 1018, 832, 4741, 162, 213, 1298, 345, 330, 105, 400, 178, 462, 565, 190, 125, 109, 534, 240, 279, 274, 135, 276, 415, 152, 142, 105, 553, 2409, 113, 150, 374, 770, 109, 534, 240, 279, 274, 106, 2119, 210, 556, 636, 236, 553, 589, 384, 4003, 103, 2119, 210, 556, 636, 589, 384, 236, 553, 1271, 11504, 103, 2119, 210, 556, 636, 589, 384, 11417, 112, 710, 908, 126, 117, 756, 996, 155, 1012, 178, 276, 147, 5497, 1967, 147, 2815, 1012, 178, 276, 117, 2089, 124, 164, 196, 355, 288, 106, 1012, 178, 276, 105, 1012, 178, 276, 135, 103, 113, 150, 330, 110, 177, 565, 190, 798, 136, 125, 109, 534, 240, 4003, 103, 1271, 11504, 103, 11417, 1229, 2183, 138, 150, 109, 534, 240, 279, 274, 135, 3265, 343, 2459, 106, 10101, 103, 117, 565, 190, 149, 1594, 190, 6534, 5250, 18184, 125, 665, 458, 178, 276, 181, 240, 329, 195, 274, 135, 4584, 2005, 158, 534, 240, 279, 274, 211, 415, 152, 142, 105, 553, 522, 387, 212, 148, 144, 212, 435, 1662, 1371, 104, 639, 236, 1345, 902, 106, 109, 534, 240, 2119, 210, 556, 636, 633, 943, 236, 553, 5174, 3980, 15086, 103, 2119, 210, 556, 636, 589, 384, 1651, 414, 197, 5174, 2412, 3216, 856, 2119, 210, 556, 636, 1651, 414, 197, 589, 384, 5174, 3216, 9532, 103, 2119, 210, 236, 553, 730, 241, 9266, 6982, 14749, 112, 2343, 590, 108, 121, 361, 291, 1606, 711, 2395, 686, 2276, 10392, 644, 2585, 1288, 122, 333, 4003, 1069, 158, 147, 235, 115, 107, 158, 382, 304, 556, 239, 291, 1606, 194, 655, 394, 361, 317, 117, 223, 199, 181, 240, 329, 556, 636, 236, 553, 589, 4169, 343, 2459, 106, 4003, 112, 2697, 522, 187, 129, 306, 379, 124, 140, 361, 291, 1606, 134, 251, 138, 236, 553, 498, 5085, 187, 116, 221, 576, 498, 620, 886, 692, 504, 178, 143, 134, 746, 384, 153, 114, 152, 142, 730, 2203, 834, 106, 116, 122, 333, 279, 241, 604, 3171, 745, 1254, 192, 774, 682, 293, 213, 138, 212, 435, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 448, 256, 167, 746, 156, 556, 291, 1606, 360, 578, 116, 166, 780, 1490, 134, 589, 148, 240, 329, 195, 274, 135, 276, 586, 178, 276, 2446, 1 ]
world-55519550
https://www.bbc.com/vietnamese/world-55519550
Covid-19: Cuộc chiến chống virus tấn công tự do ở châu Á thế nào?
Safoora Zargar đang mang thai hơn ba tháng khi người phụ nữ này bị bắt tại thủ đô Delhi của Ấn Độ vì tham gia biểu tình phản đối luật quốc tịch gây tranh cãi.
Safoora Zargar bị bắt vào tháng 4/2020 tại Ấn Độ Đó là ngày 10 tháng 4 năm 2020, và đại dịch mới bắt đầu bén rễ ở Ấn Độ. Lời khuyên của chính chính phủ cho biết phụ nữ mang thai đặc biệt dễ bị nhiễm trùng, nhưng trong hơn hai tháng, bị giam trong nhà tù Tihar trong tình trạng quá đông đúc. Ông trùm truyền thông Jimmy Lai quay trở lại nhà tù Năm 2021: Năm hứa hẹn những liên kết mới và khởi sắc ở Việt Nam? Ra sách 'biện pháp trừng phạt Magnitsky' do Phạm Đoan Trang thực hiện Nhân quyền Việt Nam năm 2020 - nhìn lại và hướng tới Vượt biên tới Đài Loan thất bại, 10 người Hong Kong bị án tù "Họ bảo các tù nhân khác đừng nói chuyện với tôi. Họ nói với những người tù rằng tôi là một kẻ khủng bố đã giết người theo đạo Hindu. Bây giờ những người này vẫn không biết về các cuộc biểu tình, họ không biết tôi đã bị bỏ tù vì tham gia một cuộc phản đối, "Zargar nói với phóng viên BBC Geeta Pandey ở Delhi sau khi được thả. Một đạo luật quốc tịch gây tranh cãi có thể chứng kiến hàng nghìn người tuần hành phản đối, nhưng nay với Covid-19 thì sao? Tội bị khép của Zargar là đã tham gia vào các cuộc biểu tình rộng khắp chống lại luật mà giới chỉ trích cho rằng nhắm vào cộng đồng theo đạo Islam. Các cuộc biểu tình đã thu hút tâm trí của đất nước và thu hút sự chú ý toàn cầu. Nhưng không có cuộc biểu tình nào trên đường phố đòi trả tự do cho Zargar. Không thể có: Ấn Độ là một trong những quốc gia bị khóa chặt nhất thế giới, với những người bị giam giữ trong nhà của họ. Vụ bỏ tù Zargar là một trong nhiều vụ bắt giữ diễn ra trong thời gian này. Và đó không chỉ là Ấn Độ. Các nhà hoạt động cho biết nhiều chính phủ trên khắp châu Á đã sử dụng lớp áo choàng của virus Corona để triển khai các đạo luật, thực hiện các vụ bắt giữ hoặc thúc đẩy các kế hoạch gây tranh cãi mà nếu không sẽ gây ra phản ứng dữ dội, cả trong và ngoài nước. Nhưng thay vì phản ứng dữ dội, nhiều chính phủ đã chứng kiến ​​sự nổi tiếng của họ tăng lên khi mọi người quay sang họ để tìm kiếm phương hướng trong cuộc khủng hoảng dịch bệnh. "Virus là kẻ thù và mọi người đang đứng trước một cuộc chiến. Điều này cho phép các chính phủ thông qua luật áp bức dưới danh nghĩa 'chiến đấu' chống đại dịch," Josef Benedict thuộc Civicus, một liên minh toàn cầu của các tổ chức xã hội dân sự và các nhà hoạt động nói với BBC. "Điều này có nghĩa là quyền con người và quyền công dân đã bị lùi lại một bước." Ông trùm truyền thông Hong Kong Jimmy Lai bị yêu cầu quay trở lại nhà tù Thật vậy, báo cáo mới nhất của Civicus, "Cuộc tấn công vào quyền lực nhân dân", nói khu vực Châu Á - Thái Bình Dương đã chứng kiến ​​"nhiều nỗ lực của nhiều chính phủ nhằm ngăn chặn bất đồng bằng cách kiểm duyệt các tin tức về lạm dụng của nhà nước, bao gồm cả thông tin liên quan việc họ xử lý đại dịch". Báo cáo trích dẫn việc tăng cường giám sát và theo dõi - hiện được sử dụng để theo dõi liên lạc - cũng như việc áp đặt các luật nghiêm ngặt nhằm ngăn chặn bất kỳ lời chỉ trích nào là một số cách mà điều này xảy ra. Do nhiều biện pháp trong số này được đưa ra như một biện pháp ứng phó với đại dịch, nên có rất ít hoặc không có khả năng chống lại chúng. Báo cáo của Civicus nói rằng ít nhất 26 quốc gia trong khu vực đã chứng kiến ​​ luật pháp khắc nghiệt, trong khi 16 nước khác đã chứng kiến ​​những người bảo vệ nhân quyền bị truy tố. 'Một thông điệp ớn lạnh' Biểu tình vẫn diễn ra ở Bangkok, Thái Lan trong năm 2020 dù có dịch Covid-19 Ở Ấn Độ, ngoài Safoora, các nhà hoạt động và bảo vệ nhân quyền khác - bao gồm một linh mục Dòng Tên 83 tuổi mắc bệnh Parkinsons - đã bị buộc tội và bắt giữ vì tội 'kích động, bôi nhọ' theo luật chống khủng bố khiến gần như không thể được tại ngoại. Tình hình đã khiến một số tổ chức phải lên tiếng báo động. Năm báo cáo viên đặc biệt của Liên Hợp Quốc bày tỏ lo ngại khi nói rằng vụ bắt giữ dường như "được thiết kế rõ ràng để gửi một thông điệp ớn lạnh tới xã hội dân sự sôi động của Ấn Độ". Maitreyi Gupta, cố vấn pháp lý Ấn Độ cho Ủy ban Luật gia Quốc tế (ICJ), nói với BBC rằng họ đã liên tục kêu gọi chính phủ thả các tù nhân chính trị. Tuy nhiên, bất chấp áp lực của quốc tế, các vụ bắt giữ vẫn tiếp tục không suy giảm và có rất ít phản đối. Chính phủ luôn khẳng định rằng những người mà họ bắt giữ đã hành động chống lại lợi ích của đất nước và bác bỏ cáo buộc rằng họ tham gia vào một cuộc 'săn phù thủy' hay cố tình 'bới lông tìm vết'. Tại Philippines, việc bắt giữ nhà hoạt động 62 tuổi Teresita Naul - người được biết là mắc bệnh tim và hen suyễn - với tội danh 'bắt cóc, giam giữ nghiêm trọng và đốt phá hủy hoại' đã dẫn đến làn sóng phản đối kịch liệt. Đài truyền hình ABS-CBN đã buộc phải đóng cửa ở Philippines Nhưng Naul, người được diễu đi trước truyền thông với tư cách là một "lãnh đạo Cộng sản" hàng đầu, chỉ là một trong số hơn 400 người bị cáo buộc về những tội ác này, phần lớn là các nhà hoạt động và nhà báo. Những người khác, như Zara Alvarez và Randall Echanis, đã bị tấn công và giết chết. Trong khi đó, việc buộc phải đóng cửa mạng truyền thông lớn nhất đất nước ABS-CBN vào tháng 5/2020 cũng đã tước đi quyền truy cập của nhiều người vào thông tin quan trọng trong đại dịch. Tuy thế, sự nổi tiếng (do dân túy) của Tổng thống Rodrigo Duterte vẫn còn ở mức cao. Bangladesh cũng đã đóng cửa một số trang mạng chỉ trích chính phủ vì phát tán "thông tin sai lệch" trên Covid. Và ở Nepal, Bidya Shreshta, một nhà hoạt động từ cộng đồng người Newar bản địa, nói với BBC rằng chính phủ đã sử dụng đại dịch như một phương tiện để khủng bố nhóm cư dân này. Bà Shreshta cho biết trong đại dịch, các quan chức đã vi phạm lệnh của Tòa án Tối cao và tiến hành phá dỡ 46 ngôi nhà trong các khu định cư truyền thống của người Newar ở thung lũng Kathmandu, nhường chỗ cho một con đường mới. Việt Nam cũng được nhắc tên trong bài báo của tác giả Ayeshea Perera Các quan chức phớt lờ phản đối, một số trong số đó đã bị cưỡng chế phân tán đi. Chính phủ nói rằng người dân địa phương cần thông báo mối quan tâm của họ thông qua "các kênh thích hợp" và đã cam kết rằng việc xây dựng đường cao tốc sẽ được tiến hành vì nó phục vụ "lợi ích công cộng". Báo cáo của Civicus cũng trích dẫn Campuchia, Thái Lan, Sri Lanka và Việt Nam là những quốc gia đáng lo ngại vì họ đều đã thấy việc nhắm mục tiêu vào các cá nhân với các hình phạt khắc nghiệt không tương xứng - nhiều trường hợp trong số đó bị xử lý tụng vì đã 'phát tán thông tin' bị cáo buộc là sai sự thật về đại dịch. Và các quốc gia như Myanmar đã bị chỉ trích vì sử dụng "chủ nghĩa khủng bố" như một cái cớ để biện minh cho những hạn chế về quyền tự do ngôn luận. Mặc dù vậy, đôi khi hành động của chính phủ không liên quan trực tiếp đến đại dịch - nhưng liệu nó có thể xảy ra nếu không có đại dịch hay không thì không ai biết được. Tại Hong Kong, việc thông qua luật an ninh quốc gia vào tháng 6/2020 - sau khi virus này gần như làm chấm dứt các cuộc biểu tình diễn ra hàng ngày trên khắp thành phố - đã gây ảnh hưởng không nhỏ đến phong trào ủng hộ dân chủ. Tại Hong Kong, các cuộc đối đầu giữa những người biểu tình đòi dân chủ và cảnh sát ngày càng trở nên bạo lực Những thứ khác chắc chắn có liên quan đến đại dịch, nhưng bề ngoài thì có vẻ vô hại hay 'lành tính'. Việc sử dụng các công nghệ giám sát ở các quốc gia như Hàn Quốc, Singapore, Đài Loan và Hong Kong, đã chứng tỏ hiệu quả to lớn trong việc kiểm soát virus, nhưng ICJ bày tỏ lo ngại rằng chúng có thể tiếp tục được sử dụng ngay cả khi đại dịch kết thúc. Ông Benedict cảm thấy rằng ở nhiều quốc gia trong số này, các tổ chức xã hội dân sự đã tăng cường để lấp đầy những khoảng trống mà chính phủ để lại. Và ông cũng lưu ý rằng các cuộc biểu tình vẫn đang tiếp tục ở nhiều quốc gia như các cuộc biểu tình chống chế độ quân chủ ở Thái Lan và luật tạo việc làm ở Indonesia. Tuy nhiên, tác động của nhiều đạo luật được thông qua và các vụ bắt giữ được thực hiện trong năm 2021 có thể sẽ kéo dài sau khi đại dịch kết thúc.
summarize: Safoora Zargar bị bắt vào tháng 4/2020 tại Ấn Độ Đó là ngày 10 tháng 4 năm 2020, và đại dịch mới bắt đầu bén rễ ở Ấn Độ. Lời khuyên của chính chính phủ cho biết phụ nữ mang thai đặc biệt dễ bị nhiễm trùng, nhưng trong hơn hai tháng, bị giam trong nhà tù Tihar trong tình trạng quá đông đúc. Ông trùm truyền thông Jimmy Lai quay trở lại nhà tù Năm 2021: Năm hứa hẹn những liên kết mới và khởi sắc ở Việt Nam? Ra sách 'biện pháp trừng phạt Magnitsky' do Phạm Đoan Trang thực hiện Nhân quyền Việt Nam năm 2020 - nhìn lại và hướng tới Vượt biên tới Đài Loan thất bại, 10 người Hong Kong bị án tù "Họ bảo các tù nhân khác đừng nói chuyện với tôi. Họ nói với những người tù rằng tôi là một kẻ khủng bố đã giết người theo đạo Hindu. Bây giờ những người này vẫn không biết về các cuộc biểu tình, họ không biết tôi đã bị bỏ tù vì tham gia một cuộc phản đối, "Zargar nói với phóng viên BBC Geeta Pandey ở Delhi sau khi được thả. Một đạo luật quốc tịch gây tranh cãi có thể chứng kiến hàng nghìn người tuần hành phản đối, nhưng nay với Covid-19 thì sao? Tội bị khép của Zargar là đã tham gia vào các cuộc biểu tình rộng khắp chống lại luật mà giới chỉ trích cho rằng nhắm vào cộng đồng theo đạo Islam. Các cuộc biểu tình đã thu hút tâm trí của đất nước và thu hút sự chú ý toàn cầu. Nhưng không có cuộc biểu tình nào trên đường phố đòi trả tự do cho Zargar. Không thể có: Ấn Độ là một trong những quốc gia bị khóa chặt nhất thế giới, với những người bị giam giữ trong nhà của họ. Vụ bỏ tù Zargar là một trong nhiều vụ bắt giữ diễn ra trong thời gian này. Và đó không chỉ là Ấn Độ. Các nhà hoạt động cho biết nhiều chính phủ trên khắp châu Á đã sử dụng lớp áo choàng của virus Corona để triển khai các đạo luật, thực hiện các vụ bắt giữ hoặc thúc đẩy các kế hoạch gây tranh cãi mà nếu không sẽ gây ra phản ứng dữ dội, cả trong và ngoài nước. Nhưng thay vì phản ứng dữ dội, nhiều chính phủ đã chứng kiến ​​sự nổi tiếng của họ tăng lên khi mọi người quay sang họ để tìm kiếm phương hướng trong cuộc khủng hoảng dịch bệnh. "Virus là kẻ thù và mọi người đang đứng trước một cuộc chiến. Điều này cho phép các chính phủ thông qua luật áp bức dưới danh nghĩa 'chiến đấu' chống đại dịch," Josef Benedict thuộc Civicus, một liên minh toàn cầu của các tổ chức xã hội dân sự và các nhà hoạt động nói với BBC. "Điều này có nghĩa là quyền con người và quyền công dân đã bị lùi lại một bước." Ông trùm truyền thông Hong Kong Jimmy Lai bị yêu cầu quay trở lại nhà tù Thật vậy, báo cáo mới nhất của Civicus, "Cuộc tấn công vào quyền lực nhân dân", nói khu vực Châu Á - Thái Bình Dương đã chứng kiến ​​"nhiều nỗ lực của nhiều chính phủ nhằm ngăn chặn bất đồng bằng cách kiểm duyệt các tin tức về lạm dụng của nhà nước, bao gồm cả thông tin liên quan việc họ xử lý đại dịch". Báo cáo trích dẫn việc tăng cường giám sát và theo dõi - hiện được sử dụng để theo dõi liên lạc - cũng như việc áp đặt các luật nghiêm ngặt nhằm ngăn chặn bất kỳ lời chỉ trích nào là một số cách mà điều này xảy ra. Do nhiều biện pháp trong số này được đưa ra như một biện pháp ứng phó với đại dịch, nên có rất ít hoặc không có khả năng chống lại chúng. Báo cáo của Civicus nói rằng ít nhất 26 quốc gia trong khu vực đã chứng kiến ​​ luật pháp khắc nghiệt, trong khi 16 nước khác đã chứng kiến ​​những người bảo vệ nhân quyền bị truy tố. 'Một thông điệp ớn lạnh' Biểu tình vẫn diễn ra ở Bangkok, Thái Lan trong năm 2020 dù có dịch Covid-19 Ở Ấn Độ, ngoài Safoora, các nhà hoạt động và bảo vệ nhân quyền khác - bao gồm một linh mục Dòng Tên 83 tuổi mắc bệnh Parkinsons - đã bị buộc tội và bắt giữ vì tội 'kích động, bôi nhọ' theo luật chống khủng bố khiến gần như không thể được tại ngoại. Tình hình đã khiến một số tổ chức phải lên tiếng báo động. Năm báo cáo viên đặc biệt của Liên Hợp Quốc bày tỏ lo ngại khi nói rằng vụ bắt giữ dường như "được thiết kế rõ ràng để gửi một thông điệp ớn lạnh tới xã hội dân sự sôi động của Ấn Độ". Maitreyi Gupta, cố vấn pháp lý Ấn Độ cho Ủy ban Luật gia Quốc tế (ICJ), nói với BBC rằng họ đã liên tục kêu gọi chính phủ thả các tù nhân chính trị. Tuy nhiên, bất chấp áp lực của quốc tế, các vụ bắt giữ vẫn tiếp tục không suy giảm và có rất ít phản đối. Chính phủ luôn khẳng định rằng những người mà họ bắt giữ đã hành động chống lại lợi ích của đất nước và bác bỏ cáo buộc rằng họ tham gia vào một cuộc 'săn phù thủy' hay cố tình 'bới lông tìm vết'. Tại Philippines, việc bắt giữ nhà hoạt động 62 tuổi Teresita Naul - người được biết là mắc bệnh tim và hen suyễn - với tội danh 'bắt cóc, giam giữ nghiêm trọng và đốt phá hủy hoại' đã dẫn đến làn sóng phản đối kịch liệt. Đài truyền hình ABS-CBN đã buộc phải đóng cửa ở Philippines Nhưng Naul, người được diễu đi trước truyền thông với tư cách là một "lãnh đạo Cộng sản" hàng đầu, chỉ là một trong số hơn 400 người bị cáo buộc về những tội ác này, phần lớn là các nhà hoạt động và nhà báo. Những người khác, như Zara Alvarez và Randall Echanis, đã bị tấn công và giết chết. Trong khi đó, việc buộc phải đóng cửa mạng truyền thông lớn nhất đất nước ABS-CBN vào tháng 5/2020 cũng đã tước đi quyền truy cập của nhiều người vào thông tin quan trọng trong đại dịch. Tuy thế, sự nổi tiếng (do dân túy) của Tổng thống Rodrigo Duterte vẫn còn ở mức cao. Bangladesh cũng đã đóng cửa một số trang mạng chỉ trích chính phủ vì phát tán "thông tin sai lệch" trên Covid. Và ở Nepal, Bidya Shreshta, một nhà hoạt động từ cộng đồng người Newar bản địa, nói với BBC rằng chính phủ đã sử dụng đại dịch như một phương tiện để khủng bố nhóm cư dân này. Bà Shreshta cho biết trong đại dịch, các quan chức đã vi phạm lệnh của Tòa án Tối cao và tiến hành phá dỡ 46 ngôi nhà trong các khu định cư truyền thống của người Newar ở thung lũng Kathmandu, nhường chỗ cho một con đường mới. Việt Nam cũng được nhắc tên trong bài báo của tác giả Ayeshea Perera Các quan chức phớt lờ phản đối, một số trong số đó đã bị cưỡng chế phân tán đi. Chính phủ nói rằng người dân địa phương cần thông báo mối quan tâm của họ thông qua "các kênh thích hợp" và đã cam kết rằng việc xây dựng đường cao tốc sẽ được tiến hành vì nó phục vụ "lợi ích công cộng". Báo cáo của Civicus cũng trích dẫn Campuchia, Thái Lan, Sri Lanka và Việt Nam là những quốc gia đáng lo ngại vì họ đều đã thấy việc nhắm mục tiêu vào các cá nhân với các hình phạt khắc nghiệt không tương xứng - nhiều trường hợp trong số đó bị xử lý tụng vì đã 'phát tán thông tin' bị cáo buộc là sai sự thật về đại dịch. Và các quốc gia như Myanmar đã bị chỉ trích vì sử dụng "chủ nghĩa khủng bố" như một cái cớ để biện minh cho những hạn chế về quyền tự do ngôn luận. Mặc dù vậy, đôi khi hành động của chính phủ không liên quan trực tiếp đến đại dịch - nhưng liệu nó có thể xảy ra nếu không có đại dịch hay không thì không ai biết được. Tại Hong Kong, việc thông qua luật an ninh quốc gia vào tháng 6/2020 - sau khi virus này gần như làm chấm dứt các cuộc biểu tình diễn ra hàng ngày trên khắp thành phố - đã gây ảnh hưởng không nhỏ đến phong trào ủng hộ dân chủ. Tại Hong Kong, các cuộc đối đầu giữa những người biểu tình đòi dân chủ và cảnh sát ngày càng trở nên bạo lực Những thứ khác chắc chắn có liên quan đến đại dịch, nhưng bề ngoài thì có vẻ vô hại hay 'lành tính'. Việc sử dụng các công nghệ giám sát ở các quốc gia như Hàn Quốc, Singapore, Đài Loan và Hong Kong, đã chứng tỏ hiệu quả to lớn trong việc kiểm soát virus, nhưng ICJ bày tỏ lo ngại rằng chúng có thể tiếp tục được sử dụng ngay cả khi đại dịch kết thúc. Ông Benedict cảm thấy rằng ở nhiều quốc gia trong số này, các tổ chức xã hội dân sự đã tăng cường để lấp đầy những khoảng trống mà chính phủ để lại. Và ông cũng lưu ý rằng các cuộc biểu tình vẫn đang tiếp tục ở nhiều quốc gia như các cuộc biểu tình chống chế độ quân chủ ở Thái Lan và luật tạo việc làm ở Indonesia. Tuy nhiên, tác động của nhiều đạo luật được thông qua và các vụ bắt giữ được thực hiện trong năm 2021 có thể sẽ kéo dài sau khi đại dịch kết thúc.
[ 108, 287, 285, 161, 1120, 9087, 674, 1761, 22988, 7435, 133, 290, 138, 253, 18632, 149, 1071, 1492, 902, 106, 191, 826, 253, 1147, 147, 4626, 105, 273, 414, 239, 290, 178, 6052, 3906, 108, 121, 1071, 5110, 3526, 2152, 104, 122, 122, 256, 114, 217, 573, 684, 518, 2604, 634, 575, 790, 133, 977, 14000, 170, 113, 183, 196, 253, 103, 133, 1090, 113, 152, 717, 6388, 7478, 113, 205, 612, 310, 823, 17417, 208, 3472, 425, 206, 5904, 2155, 1015, 319, 153, 152, 717, 832, 6594, 161, 832, 1723, 2118, 120, 316, 299, 239, 105, 1106, 1038, 108, 121, 131, 3913, 3709, 333, 377, 16735, 246, 1465, 1029, 13456, 257, 180, 971, 4317, 1786, 223, 199, 857, 168, 131, 132, 147, 2854, 233, 485, 153, 105, 665, 228, 12084, 332, 749, 228, 762, 1124, 946, 5429, 826, 111, 847, 1028, 133, 304, 717, 2291, 327, 109, 717, 157, 211, 1301, 123, 443, 119, 1986, 719, 123, 119, 120, 111, 717, 160, 141, 106, 116, 789, 757, 399, 115, 1116, 111, 181, 247, 9420, 112, 2753, 364, 339, 120, 111, 126, 244, 110, 217, 125, 109, 204, 284, 205, 103, 154, 110, 217, 141, 115, 133, 306, 717, 171, 268, 165, 116, 204, 391, 195, 103, 189, 6418, 409, 1134, 7435, 123, 119, 662, 182, 378, 22376, 2181, 22506, 108, 121, 6209, 187, 129, 117, 9667, 430, 247, 330, 198, 492, 383, 250, 1346, 107, 136, 463, 357, 201, 1428, 111, 670, 209, 391, 195, 103, 170, 275, 119, 1581, 143, 1608, 6185, 133, 3569, 104, 22988, 7435, 106, 115, 268, 165, 138, 109, 204, 284, 205, 933, 1227, 424, 153, 330, 145, 249, 163, 788, 114, 160, 1831, 138, 490, 210, 181, 247, 13138, 112, 303, 204, 284, 205, 115, 498, 1305, 315, 512, 104, 282, 142, 105, 498, 1305, 144, 987, 108, 232, 258, 2781, 311, 110, 107, 204, 284, 205, 224, 159, 361, 548, 808, 456, 222, 180, 114, 22988, 7435, 112, 724, 136, 107, 161, 1071, 1492, 106, 116, 113, 120, 198, 165, 133, 1666, 1483, 202, 175, 1555, 119, 120, 111, 133, 1090, 533, 113, 152, 104, 1078, 1269, 306, 717, 22988, 7435, 106, 116, 113, 158, 197, 290, 533, 407, 124, 113, 221, 390, 433, 619, 150, 110, 163, 106, 1071, 5110, 303, 152, 381, 192, 114, 217, 158, 122, 256, 159, 1227, 511, 844, 115, 324, 286, 1172, 1412, 8872, 104, 1084, 13743, 130, 435, 550, 109, 247, 2775, 223, 199, 109, 197, 290, 533, 451, 822, 922, 109, 699, 763, 383, 250, 1346, 145, 323, 110, 134, 383, 124, 391, 475, 1249, 14942, 186, 113, 105, 351, 1018, 311, 346, 171, 391, 475, 1249, 14942, 158, 122, 256, 115, 463, 357, 144, 738, 354, 104, 154, 321, 227, 129, 389, 111, 1015, 586, 154, 130, 370, 986, 412, 665, 113, 204, 757, 1186, 414, 4253, 9894, 10944, 106, 789, 1056, 105, 389, 111, 167, 715, 226, 116, 204, 4298, 747, 126, 114, 656, 109, 122, 256, 206, 235, 330, 516, 954, 768, 595, 404, 377, 5941, 585, 257, 424, 273, 414, 519, 23068, 6639, 624, 26774, 13131, 116, 316, 494, 258, 352, 104, 109, 420, 229, 293, 213, 137, 144, 105, 109, 152, 381, 192, 123, 119, 2189, 2643, 126, 107, 404, 106, 168, 219, 111, 105, 168, 135, 137, 115, 133, 2549, 153, 116, 920, 294, 208, 3472, 425, 206, 847, 1028, 5904, 2155, 133, 436, 352, 1015, 319, 153, 152, 717, 1961, 934, 188, 341, 239, 202, 104, 26774, 13131, 189, 4239, 623, 135, 138, 168, 265, 157, 13615, 123, 322, 442, 1151, 844, 233, 579, 644, 1044, 115, 463, 357, 8283, 1163, 265, 104, 158, 122, 256, 745, 963, 1355, 295, 210, 281, 173, 594, 2061, 109, 193, 766, 125, 1598, 286, 104, 152, 1013, 374, 770, 186, 206, 193, 316, 146, 156, 154, 528, 241, 273, 414, 340, 1110, 341, 788, 458, 156, 321, 1054, 850, 338, 105, 181, 1156, 233, 199, 117, 324, 286, 130, 181, 1156, 316, 956, 233, 127, 128, 156, 516, 632, 109, 330, 849, 4476, 745, 963, 1355, 295, 393, 366, 163, 788, 224, 106, 116, 166, 173, 145, 179, 126, 488, 1314, 1133, 158, 973, 246, 113, 166, 126, 117, 251, 124, 128, 116, 973, 246, 475, 1004, 119, 273, 4399, 237, 107, 215, 500, 451, 110, 107, 555, 344, 424, 153, 3051, 1110, 341, 104, 26774, 3342, 123, 160, 500, 202, 3013, 198, 165, 113, 322, 442, 115, 463, 357, 330, 246, 1408, 13991, 113, 129, 1910, 142, 211, 115, 463, 357, 120, 111, 327, 647, 157, 168, 133, 1330, 8559, 377, 3924, 206, 1641, 108, 4921, 231, 17980, 2844, 205, 244, 407, 124, 108, 121, 5703, 579, 695, 113, 147, 2854, 428, 107, 414, 1581, 108, 978, 1071, 3343, 351, 1120, 9087, 674, 9329, 109, 152, 381, 192, 105, 327, 647, 157, 168, 211, 233, 374, 770, 116, 1557, 592, 5938, 4079, 6849, 722, 1537, 664, 22801, 569, 233, 115, 133, 661, 638, 105, 290, 533, 171, 638, 377, 9705, 1971, 3463, 4494, 257, 181, 330, 424, 757, 399, 521, 386, 128, 110, 136, 117, 149, 4778, 1982, 240, 115, 521, 116, 166, 420, 229, 139, 227, 354, 188, 2240, 832, 188, 341, 182, 634, 575, 104, 560, 2119, 162, 1035, 776, 650, 755, 129, 123, 160, 197, 290, 533, 1487, 128, 6825, 583, 699, 450, 921, 130, 916, 116, 206, 1641, 108, 4921, 231, 2111, 228, 293, 213, 137, 144, 2831, 192, 104, 1071, 1492, 340, 1896, 11134, 364, 176, 20051, 103, 601, 255, 246, 241, 1071, 1492, 114, 1053, 504, 1012, 165, 162, 216, 13730, 5045, 856, 123, 119, 378, 160, 154, 115, 316, 437, 758, 343, 122, 256, 1617, 109, 717, 157, 122, 1543, 421, 572, 295, 577, 516, 265, 104, 198, 955, 109, 197, 290, 533, 244, 270, 437, 110, 782, 558, 105, 107, 215, 500, 391, 195, 112, 448, 256, 637, 1202, 269, 190, 160, 120, 111, 145, 154, 290, 533, 115, 209, 192, 424, 153, 418, 812, 104, 282, 142, 105, 736, 306, 341, 661, 160, 154, 268, 165, 138, 116, 204, 6951, 6454, 1265, 1613, 257, 194, 601, 205, 6980, 3646, 4063, 370, 2142, 1263, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 1120, 9087, 674, 1761, 22988, 7435, 167, 518, 2604, 183, 459, 253, 129, 111, 573, 684, 126, 133, 290, 149, 331, 709, 6209, 104, 1071, 1492, 171, 268, 165, 284, 205, 391, 195, 330, 198, 492, 383, 250, 4873, 1 ]
121213_quoc_hoi_ukraine_danh_nhau
https://www.bbc.com/vietnamese/multimedia/2012/12/121213_quoc_hoi_ukraine_danh_nhau
Nghị sỹ Ukraine ẩu đả trong quốc hội
Ngày họp thứ hai hôm 13/12/2012 của quốc hội Ukraine kết thúc trong cảnh thượng cẳng chân hạ cẳng tay.
Mâu thuẫn nổ ra trong cuộc bỏ phiếu bầu thành viên nghị viện giữa phe đảng đối lập và đảng cầm quyền. Các nhóm nghị sỹ lao lên bục phát biểu, vật nhau trong đám đông hỗn loạn. Mâu thuẫn này tạm thời làm đình hoãn kế hoạch đưa ông Mykola Azarov tiếp tục làm thủ tướng nhiệm kỳ hai.
summarize: Mâu thuẫn nổ ra trong cuộc bỏ phiếu bầu thành viên nghị viện giữa phe đảng đối lập và đảng cầm quyền. Các nhóm nghị sỹ lao lên bục phát biểu, vật nhau trong đám đông hỗn loạn. Mâu thuẫn này tạm thời làm đình hoãn kế hoạch đưa ông Mykola Azarov tiếp tục làm thủ tướng nhiệm kỳ hai.
[ 108, 287, 285, 161, 10474, 1836, 1215, 124, 113, 204, 306, 775, 513, 164, 182, 411, 760, 415, 1006, 283, 195, 385, 105, 283, 898, 1698, 303, 491, 411, 817, 825, 227, 11228, 212, 284, 103, 731, 527, 113, 1499, 823, 2611, 5433, 10474, 1836, 126, 1119, 221, 140, 539, 2100, 699, 763, 251, 118, 4314, 3579, 2673, 1644, 26182, 270, 437, 140, 331, 477, 517, 393, 196, 112, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 1245, 720, 259, 196, 325, 14801, 7602, 104, 198, 213, 1411, 299, 822, 113, 313, 1292, 14577, 974, 1030, 14577, 4061, 1 ]
050713_demonstrationcomment
https://www.bbc.com/vietnamese/regionalnews/story/2005/07/050713_demonstrationcomment
Biểu tình là quyền, nhưng bạo động không đem lại chính nghĩa
Trong chuyến công du Hoa Kỳ vừa qua của thủ tướng Phan Văn Khải và phái đoàn, một số sự cố đã xảy ra.
Trước hết là tại cuộc họp báo ở Seattle, một người trong phòng họp đã la lớn, nhắm vào thủ tướng Việt Nam: 'Ông là kẻ nói dố' khi ông Khải đang trả lời về những cáo buộc vi phạm nhân quyền tại Việt Nam. Tại thủ đô Washington, trước Nhà Trắng, ông Nguyễn Anh Tuấn, tổng biên tập báo điện tử Vietnamnet, và mấy người bạn đã bị người biểu tình nhổ nước bọt, rượt đuổi. Theo lời ông Tuấn thì ông đã bị đánh bằng cán cờ. Tại một địa điểm gần khách sạn nơi cư ngụ của phái đoàn, một quan chức Việt Nam đã bị một người biểu tình, ông Tuấn Lê, 34 tuổi, đánh trọng thương. Trong dạ tiệc chiêu đãi phái đoàn Việt Nam tại khách sạn Mayflower, một cựu chiến binh Mỹ, ông Jerry Kiley, đã hất rượu về phiá thượng nghị sĩ John McCain và thủ tướng Phan Văn Khải khi nghị sĩ McCain vừa dứt lời giới thiệu nhà lãnh đạo Việt Nam. Trong những sự cố trên, công tố viên liên bang Hoa Kỳ đã quyết định truy tố hai người, ông Tuấn Lê và ông Jerry Kiley. Những phiên tòa buộc tội đã diễn ra trong những ngày qua tại thủ đô Washington. Ông Tuấn Lê bị truy tố vì tội gây thương tích cho ông Nguyễn Quốc Huy, phó chủ nhiệm văn phòng chính phủ Việt Nam. Ông Jerry Kiley bị truy tố với tội cố ý hăm dọa, quấy nhiễu một quan chức nước ngoài, khách mời của chính phủ Hoa Kỳ và cản trở thủ tướng thi hành công vụ. Nhìn vào những sự cố trên thì hành động la lối, sỉ vả vào phái đoàn ở Seattle hay biểu tình ồn ào, lớn tiếng là cách bày tỏ sự bực tức cao độ mà không vi phạm luật pháp Hoa Kỳ. Các quan chức chính phủ Mỹ từ tổng thống trở xuống khi xuất hiện trước công chúng cũng có khi gặp sự phản đối như thế. Người gây ồn ào, làm mất trật tự được nhân viên an ninh đưa ra khỏi phòng hội và không bị phạt gì. Vấn đề Trường hợp ông Jerry Kiley thì sự phẫn uất được bày tỏ ở mức quyết liệt hơn việc dùng ngôn từ để phản đối hay sỉ nhục đối tượng. Trong phiên tòa buộc tội, ông Kiley đã từ chối nhận một tội nhẹ và đóng tiền phạt vài chục đô la. Ông cương quyết ra tòa để được trắng án vì cho việc làm của mình, tạt rượu, không nhằm chủ ý gây thương tích cho một ai mà đó chỉ là biểu tượng màu máu của đồng đội, ông dùng để nói với thượng nghị sĩ McCain và thủ tướng Khải là họ đã chết do bởi sự phản bội của những quan chức này. Trong nhiều năm qua, những hội tù nhân và người Mỹ mất tích (POW-MIA) thường phản đối và chỉ trích mạnh thượng nghị sĩ McCain và ứng viên tổng thống John Kerry. Hành động của ông Kiley là cao điểm của những chỉ trích đó. Ðây không phải là lần đầu tiên sự cố xảy đến với phái đoàn quan chức Việt Nam trong những chuyến đi công tác Hoa Kỳ. Tháng 12 năm 2001 khi phó thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và phái đoàn gồm nhiều bộ trưởng đến San Francisco gặp gỡ doanh nhân Việt Mỹ thì một phụ nữ Việt, bà Ðặng Nguyễn Ngọc Hạnh, từ Pháp sang, đã vào phòng họp la lớn những lời lẽ chống cộng sản, chống lại phái đoàn. Nhưng người phụ nữ này lại đem theo bùi nhùi và xăng, với ý định phóng hỏa, theo lời bị can khai trước toà là để tự thiêu, nhưng bà đã bị bắt trước khi châm mồi lửa. Công tố viên của chính phủ Hoa Kỳ truy tố bà với tội mưu toan gây thương tích cho khách của chính phủ Mỹ. Một vài hội đoàn người Việt đã đứng ra tổ chức gây quỹ pháp lý giúp cho bị can. Sau nhiều ngày tòa xử công khai ở San Francisco, chánh án đã tuyên phạt bà Ngọc Hạnh 5 năm tù ở. Trường hợp ông Tuấn Lê tòa sẽ phân xử hành động gây thương tích cho nạn nhân trong những ngày tới. Hành động bạo lực của ông, nếu tòa xét có tội, sẽ hại cho ông vì còn là một thường trú nhân. Tuy việc trả ông về Việt Nam khó xảy ra do bởi bản chất của vấn đề, nhưng ông có thể gặp khó khăn khi xin nhập tịch sau này. Trường hợp ông Bùi Ðình Thi bị truy tố về những hành động bạo lực trong trại cải tạo ở Việt Nam là một thí dụ điển hình. Dù ông Thi đã trở thành công dân Hoa Kỳ, sở di trú vẫn có quyền rút lại quyết định cho ông nhập tịch. Ngoài những sự cố làm lu mờ chính nghĩa của đoàn người biểu tình, nhiều người Mỹ gốc Việt đã làm một việc ý nghĩa bằng cách đóng góp 36 nghìn đô la để đăng 'Lời Kêu GọÏi Dân Chủ Cho Việt Nam' trên nhật báo Washington Post ngày 21 tháng 6. Ðây được coi như tiếng nói phản bác lại những điều thủ tướng Phan Văn Khải viết về tự do, dân chủ tại Việt Nam trong bài chính luận của ông đăng trên nhật báo Washington Times cùng ngày. Những cuộc biểu tình trong tinh thần ôn hòa đều gây tiếng vang. Nhất là sự tập họp đó thể hiện nguyện vọng một cách tự do, dân chủ chứ không bị mua chuộc như nhà nước thường tuyên truyền, bôi bác. Hồi ký mới phổ biến của nguyên phó thủ tướng Ðoàn Duy Thành, chương 9, có viết mỗi người tham gia biểu tình phản đối Vietnam Expo '94 ở San Francisco "được bọn phản động thuê mỗi ngày 75 USD". Nếu có thể mua được người biểu tình thì sứ quán Việt Nam đã bỏ tiền để đem người đến hoan hô các phái đoàn Việt Nam. Tuy nhiên đối với đoàn biểu tình, nếu để bạo động xảy ra, rồi bị tòa xét xử và cho đó là diển đàn phơi bày những vi phạm nhân quyền, chà đạp tự do của một nhà nước độc tài, đảng trị thì biện luận đó mất chính nghĩa, vì khởi xướng bạo lực là đã chà đạp lên luật pháp, một hành vi thường có trong những chế độ độc tài. Biểu tình là quyền của người dân một nước dân chủ. Nhưng bạo động sẽ không bao giờ nói lên được chính nghĩa. ------------------------------------------------------------------------ Hoài Lan, Bắc NinhTheo tôi biểu tình là một trong những quyền cơ bản và quan trọng của con người; là sự phản ứng của một bộ phận công chúng đối với một chính sách, quyết định hay việc làm cụ thể của lãnh đạo ở một quốc gia nào đó, buộc họ phải tự nhìn nhận lại cách lãnh đạo của mình. Ở Hoa Kỳ quyền tự do biểu tình của công dân được luật pháp ghi nhận và tôn trọng, cũng giống như ở hầu khắp các quốc gia trên thế giới. Những trường hợp quá khích (vượt quá giới hạn của biểu tình)mà tác giả bài viết này ( Bùi Văn Phú) gọi là "bạo động" sẽ bị luật pháp trừng phạt. Ở Việt Nam, Hiến pháp cũng ghi nhận công dân có quyền biểu tình theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, chả có văn bản luật nào quy định về biểu tình. Vì vậy, biểu tình được chia làm hai loại: Biểu tình hợp pháp (do Đảng cộng sản chỉ đạo) và biểu tình bất hợp pháp (do người dân tự đứng ra tổ chức). Những cuộc biểu tình tự phát bị coi là bất hợp pháp hay còn gọi là "Điểm nóng chính trị" và thông thường được xử lý theo quy trình như sau: Bước 1: tìm nguyên nhân của cuộc biểu tình. Bước 2:phân loại đối tượng( người chủ mưu - người thực hiện - người a dua). Bước 3:xử lý từng loại đối tượng. Người chủ mưu sẽ bị xử lý rất nặng theo luật hình sự, người thực hiện thì tuỳ theo tính chất, mức độ mà bị xử lý(biện pháp hình sự hoặc hành chính). Người a dua thông thường áp dụng biện pháp tuyên truyền, giáo dục. Tuy nhiên, quy trình xử lý "điểm nóng" trên đây là theo kinh nghiệm chứ không hề có văn bản pháp luật nào ghi nhận. Trả lời của tác giả Bùi Văn PhúBạn đọc David Phạm ở San Jose, USA hỏi ý kiến của tôi về việc Hoa Kỳ đem quân qua tiêu diệt tập đoàn cực đoan ở Iraq và A Phú Hãn là có chính nghĩa hay không? Xin vắn tắt như sau. 1/ Sau khi Hoa Kỳ bị al-Qaeda tấn công vào ngày 11 tháng 9, đánh đuổi al-Qaeda ở A Phú Hãn là quyền tự vệ và bảo vệ đất nước của Hoa Kỳ. 2/ Trường hợp Iraq, tôi đã viết mấy bài bình luận với những điểm chính sau: Hãy để Liên Hiệp Quốc giải giới vũ khí tàn sát rộng lớn của Iraq. Hoa Kỳ không nên có hành động quân sự. Sau khi Hoa Kỳ đã vào Iraq và lật đổ Hussein, ý kiến của tôi là phải mau trao quyền cai quản cho Liên Hiệp Quốc, kẻo không sẽ sa lầy. 3/ Còn điều bạn hỏi là Việt Nam hiện nay có khước từ mọi quyền tự do, dân chủ và nhân quyền của 80 triệu đồng bào trong nước hay không? Xin được trả lời là, theo sự hiểu biết của tôi thì người dân Việt ngày nay đã được hưởng một số quyền về kinh tế, giáo dục, đi lại, cư trú, sinh hoạt tôn giáo thoải mái hơn những năm trước đây. Nhưng một số quyền khác thì người dân Việt chưa có, như quyền ra báo, ấn hành sách, hay quyền lập hội, đảng phái chính trị, tự do ứng cử vì Việt Nam hiện là một nước độc tài, độc đảng. Hiến Pháp Việt Nam ghi rõ mọi quyền chính trị do đảng cộng sản Việt Nam nắm giữ. Cám ơn bạn đã theo dõi và đóng góp ý kiến. Lê, Hà NộiMột vài kẻ quá khích - đâu cũng có, tại Việt Nam cũng có - có gì đâu mà ông phải dài dòng như thế ? David Phạm, San Jose, USATôi rất khâm phục những bài viết của ông BVP trên trang web của BBC, nhưng trong bài viết của ông kỳ này tôi có một thắc mắc mong ông trả lời. Xin ông giải thích dùm tôi sự kiện Hoa Kỳ đem toàn lực về bom đạn, kỹ thuật và khí cụ chiến tranh hiện đại nhất để tiêu diệt tập đoàn khủng bố của Osama bin Laden, đập tan chế độ hoềi giáo cực đoan Taliban của xứ A Phú Hãn (Afghanistan), và chế độ gia đình trị sắt máu của Sadam Hussein ở Iraq, là một việc làm có chính nghĩa cuả Hoa kỳ đối với dân Mỹ và thế giới hay không? Và cũng xin hỏi ông BVP rằng chế độ đang cai trị hiện nay ở VN có phải là một chế độ độc tài, toàn trị, khước từ mọi quyền tự do, dân chủ và nhân quyền của 80 triệu đồng bào trong nước hay không? Tôi và nhiều bằng hữu của tôi rất thích câu nói bất hủ của ông Đặng Tiểu Bình là "mèo đen hay mèo trắng đều very good nếu chúng bắt được chuột."
summarize: Trước hết là tại cuộc họp báo ở Seattle, một người trong phòng họp đã la lớn, nhắm vào thủ tướng Việt Nam: 'Ông là kẻ nói dố' khi ông Khải đang trả lời về những cáo buộc vi phạm nhân quyền tại Việt Nam. Tại thủ đô Washington, trước Nhà Trắng, ông Nguyễn Anh Tuấn, tổng biên tập báo điện tử Vietnamnet, và mấy người bạn đã bị người biểu tình nhổ nước bọt, rượt đuổi. Theo lời ông Tuấn thì ông đã bị đánh bằng cán cờ. Tại một địa điểm gần khách sạn nơi cư ngụ của phái đoàn, một quan chức Việt Nam đã bị một người biểu tình, ông Tuấn Lê, 34 tuổi, đánh trọng thương. Trong dạ tiệc chiêu đãi phái đoàn Việt Nam tại khách sạn Mayflower, một cựu chiến binh Mỹ, ông Jerry Kiley, đã hất rượu về phiá thượng nghị sĩ John McCain và thủ tướng Phan Văn Khải khi nghị sĩ McCain vừa dứt lời giới thiệu nhà lãnh đạo Việt Nam. Trong những sự cố trên, công tố viên liên bang Hoa Kỳ đã quyết định truy tố hai người, ông Tuấn Lê và ông Jerry Kiley. Những phiên tòa buộc tội đã diễn ra trong những ngày qua tại thủ đô Washington. Ông Tuấn Lê bị truy tố vì tội gây thương tích cho ông Nguyễn Quốc Huy, phó chủ nhiệm văn phòng chính phủ Việt Nam. Ông Jerry Kiley bị truy tố với tội cố ý hăm dọa, quấy nhiễu một quan chức nước ngoài, khách mời của chính phủ Hoa Kỳ và cản trở thủ tướng thi hành công vụ. Nhìn vào những sự cố trên thì hành động la lối, sỉ vả vào phái đoàn ở Seattle hay biểu tình ồn ào, lớn tiếng là cách bày tỏ sự bực tức cao độ mà không vi phạm luật pháp Hoa Kỳ. Các quan chức chính phủ Mỹ từ tổng thống trở xuống khi xuất hiện trước công chúng cũng có khi gặp sự phản đối như thế. Người gây ồn ào, làm mất trật tự được nhân viên an ninh đưa ra khỏi phòng hội và không bị phạt gì. Vấn đề Trường hợp ông Jerry Kiley thì sự phẫn uất được bày tỏ ở mức quyết liệt hơn việc dùng ngôn từ để phản đối hay sỉ nhục đối tượng. Trong phiên tòa buộc tội, ông Kiley đã từ chối nhận một tội nhẹ và đóng tiền phạt vài chục đô la. Ông cương quyết ra tòa để được trắng án vì cho việc làm của mình, tạt rượu, không nhằm chủ ý gây thương tích cho một ai mà đó chỉ là biểu tượng màu máu của đồng đội, ông dùng để nói với thượng nghị sĩ McCain và thủ tướng Khải là họ đã chết do bởi sự phản bội của những quan chức này. Trong nhiều năm qua, những hội tù nhân và người Mỹ mất tích (POW-MIA) thường phản đối và chỉ trích mạnh thượng nghị sĩ McCain và ứng viên tổng thống John Kerry. Hành động của ông Kiley là cao điểm của những chỉ trích đó. Ðây không phải là lần đầu tiên sự cố xảy đến với phái đoàn quan chức Việt Nam trong những chuyến đi công tác Hoa Kỳ. Tháng 12 năm 2001 khi phó thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và phái đoàn gồm nhiều bộ trưởng đến San Francisco gặp gỡ doanh nhân Việt Mỹ thì một phụ nữ Việt, bà Ðặng Nguyễn Ngọc Hạnh, từ Pháp sang, đã vào phòng họp la lớn những lời lẽ chống cộng sản, chống lại phái đoàn. Nhưng người phụ nữ này lại đem theo bùi nhùi và xăng, với ý định phóng hỏa, theo lời bị can khai trước toà là để tự thiêu, nhưng bà đã bị bắt trước khi châm mồi lửa. Công tố viên của chính phủ Hoa Kỳ truy tố bà với tội mưu toan gây thương tích cho khách của chính phủ Mỹ. Một vài hội đoàn người Việt đã đứng ra tổ chức gây quỹ pháp lý giúp cho bị can. Sau nhiều ngày tòa xử công khai ở San Francisco, chánh án đã tuyên phạt bà Ngọc Hạnh 5 năm tù ở. Trường hợp ông Tuấn Lê tòa sẽ phân xử hành động gây thương tích cho nạn nhân trong những ngày tới. Hành động bạo lực của ông, nếu tòa xét có tội, sẽ hại cho ông vì còn là một thường trú nhân. Tuy việc trả ông về Việt Nam khó xảy ra do bởi bản chất của vấn đề, nhưng ông có thể gặp khó khăn khi xin nhập tịch sau này. Trường hợp ông Bùi Ðình Thi bị truy tố về những hành động bạo lực trong trại cải tạo ở Việt Nam là một thí dụ điển hình. Dù ông Thi đã trở thành công dân Hoa Kỳ, sở di trú vẫn có quyền rút lại quyết định cho ông nhập tịch. Ngoài những sự cố làm lu mờ chính nghĩa của đoàn người biểu tình, nhiều người Mỹ gốc Việt đã làm một việc ý nghĩa bằng cách đóng góp 36 nghìn đô la để đăng 'Lời Kêu GọÏi Dân Chủ Cho Việt Nam' trên nhật báo Washington Post ngày 21 tháng 6. Ðây được coi như tiếng nói phản bác lại những điều thủ tướng Phan Văn Khải viết về tự do, dân chủ tại Việt Nam trong bài chính luận của ông đăng trên nhật báo Washington Times cùng ngày. Những cuộc biểu tình trong tinh thần ôn hòa đều gây tiếng vang. Nhất là sự tập họp đó thể hiện nguyện vọng một cách tự do, dân chủ chứ không bị mua chuộc như nhà nước thường tuyên truyền, bôi bác. Hồi ký mới phổ biến của nguyên phó thủ tướng Ðoàn Duy Thành, chương 9, có viết mỗi người tham gia biểu tình phản đối Vietnam Expo '94 ở San Francisco "được bọn phản động thuê mỗi ngày 75 USD". Nếu có thể mua được người biểu tình thì sứ quán Việt Nam đã bỏ tiền để đem người đến hoan hô các phái đoàn Việt Nam. Tuy nhiên đối với đoàn biểu tình, nếu để bạo động xảy ra, rồi bị tòa xét xử và cho đó là diển đàn phơi bày những vi phạm nhân quyền, chà đạp tự do của một nhà nước độc tài, đảng trị thì biện luận đó mất chính nghĩa, vì khởi xướng bạo lực là đã chà đạp lên luật pháp, một hành vi thường có trong những chế độ độc tài. Biểu tình là quyền của người dân một nước dân chủ. Nhưng bạo động sẽ không bao giờ nói lên được chính nghĩa. ------------------------------------------------------------------------ Hoài Lan, Bắc NinhTheo tôi biểu tình là một trong những quyền cơ bản và quan trọng của con người; là sự phản ứng của một bộ phận công chúng đối với một chính sách, quyết định hay việc làm cụ thể của lãnh đạo ở một quốc gia nào đó, buộc họ phải tự nhìn nhận lại cách lãnh đạo của mình. Ở Hoa Kỳ quyền tự do biểu tình của công dân được luật pháp ghi nhận và tôn trọng, cũng giống như ở hầu khắp các quốc gia trên thế giới. Những trường hợp quá khích (vượt quá giới hạn của biểu tình)mà tác giả bài viết này ( Bùi Văn Phú) gọi là "bạo động" sẽ bị luật pháp trừng phạt. Ở Việt Nam, Hiến pháp cũng ghi nhận công dân có quyền biểu tình theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, chả có văn bản luật nào quy định về biểu tình. Vì vậy, biểu tình được chia làm hai loại: Biểu tình hợp pháp (do Đảng cộng sản chỉ đạo) và biểu tình bất hợp pháp (do người dân tự đứng ra tổ chức). Những cuộc biểu tình tự phát bị coi là bất hợp pháp hay còn gọi là "Điểm nóng chính trị" và thông thường được xử lý theo quy trình như sau: Bước 1: tìm nguyên nhân của cuộc biểu tình. Bước 2:phân loại đối tượng( người chủ mưu - người thực hiện - người a dua). Bước 3:xử lý từng loại đối tượng. Người chủ mưu sẽ bị xử lý rất nặng theo luật hình sự, người thực hiện thì tuỳ theo tính chất, mức độ mà bị xử lý(biện pháp hình sự hoặc hành chính). Người a dua thông thường áp dụng biện pháp tuyên truyền, giáo dục. Tuy nhiên, quy trình xử lý "điểm nóng" trên đây là theo kinh nghiệm chứ không hề có văn bản pháp luật nào ghi nhận. Trả lời của tác giả Bùi Văn PhúBạn đọc David Phạm ở San Jose, USA hỏi ý kiến của tôi về việc Hoa Kỳ đem quân qua tiêu diệt tập đoàn cực đoan ở Iraq và A Phú Hãn là có chính nghĩa hay không? Xin vắn tắt như sau. 1/ Sau khi Hoa Kỳ bị al-Qaeda tấn công vào ngày 11 tháng 9, đánh đuổi al-Qaeda ở A Phú Hãn là quyền tự vệ và bảo vệ đất nước của Hoa Kỳ. 2/ Trường hợp Iraq, tôi đã viết mấy bài bình luận với những điểm chính sau: Hãy để Liên Hiệp Quốc giải giới vũ khí tàn sát rộng lớn của Iraq. Hoa Kỳ không nên có hành động quân sự. Sau khi Hoa Kỳ đã vào Iraq và lật đổ Hussein, ý kiến của tôi là phải mau trao quyền cai quản cho Liên Hiệp Quốc, kẻo không sẽ sa lầy. 3/ Còn điều bạn hỏi là Việt Nam hiện nay có khước từ mọi quyền tự do, dân chủ và nhân quyền của 80 triệu đồng bào trong nước hay không? Xin được trả lời là, theo sự hiểu biết của tôi thì người dân Việt ngày nay đã được hưởng một số quyền về kinh tế, giáo dục, đi lại, cư trú, sinh hoạt tôn giáo thoải mái hơn những năm trước đây. Nhưng một số quyền khác thì người dân Việt chưa có, như quyền ra báo, ấn hành sách, hay quyền lập hội, đảng phái chính trị, tự do ứng cử vì Việt Nam hiện là một nước độc tài, độc đảng. Hiến Pháp Việt Nam ghi rõ mọi quyền chính trị do đảng cộng sản Việt Nam nắm giữ. Cám ơn bạn đã theo dõi và đóng góp ý kiến. Lê, Hà NộiMột vài kẻ quá khích - đâu cũng có, tại Việt Nam cũng có - có gì đâu mà ông phải dài dòng như thế ? David Phạm, San Jose, USATôi rất khâm phục những bài viết của ông BVP trên trang web của BBC, nhưng trong bài viết của ông kỳ này tôi có một thắc mắc mong ông trả lời. Xin ông giải thích dùm tôi sự kiện Hoa Kỳ đem toàn lực về bom đạn, kỹ thuật và khí cụ chiến tranh hiện đại nhất để tiêu diệt tập đoàn khủng bố của Osama bin Laden, đập tan chế độ hoềi giáo cực đoan Taliban của xứ A Phú Hãn (Afghanistan), và chế độ gia đình trị sắt máu của Sadam Hussein ở Iraq, là một việc làm có chính nghĩa cuả Hoa kỳ đối với dân Mỹ và thế giới hay không? Và cũng xin hỏi ông BVP rằng chế độ đang cai trị hiện nay ở VN có phải là một chế độ độc tài, toàn trị, khước từ mọi quyền tự do, dân chủ và nhân quyền của 80 triệu đồng bào trong nước hay không? Tôi và nhiều bằng hữu của tôi rất thích câu nói bất hủ của ông Đặng Tiểu Bình là "mèo đen hay mèo trắng đều very good nếu chúng bắt được chuột."
[ 108, 287, 285, 161, 957, 538, 106, 149, 204, 720, 188, 108, 121, 12245, 116, 111, 113, 438, 720, 115, 1193, 1950, 1831, 138, 331, 477, 131, 132, 161, 12364, 106, 789, 123, 2509, 3879, 257, 129, 118, 2771, 167, 456, 366, 125, 120, 341, 661, 554, 473, 157, 168, 149, 131, 629, 919, 331, 709, 4122, 226, 571, 6043, 118, 362, 266, 5224, 497, 749, 495, 188, 726, 693, 9296, 103, 105, 938, 111, 230, 115, 133, 111, 284, 205, 8163, 142, 7448, 103, 108, 11521, 11580, 520, 366, 118, 1949, 143, 118, 115, 133, 403, 281, 1101, 1236, 112, 919, 116, 439, 318, 386, 547, 2052, 328, 867, 4219, 104, 1194, 6579, 116, 146, 229, 131, 132, 115, 133, 116, 111, 284, 205, 103, 118, 1949, 729, 103, 4188, 1343, 403, 308, 3203, 298, 4987, 3622, 3532, 115, 176, 1194, 526, 131, 132, 149, 547, 2052, 2804, 2792, 10435, 6315, 116, 924, 242, 1043, 968, 118, 15294, 4773, 10025, 115, 108, 9809, 1953, 125, 19924, 1292, 411, 621, 1546, 2512, 105, 331, 477, 1547, 551, 2771, 129, 411, 621, 2512, 659, 1463, 366, 249, 2230, 152, 261, 247, 131, 629, 298, 120, 144, 601, 159, 103, 135, 712, 182, 316, 842, 254, 336, 115, 302, 190, 1330, 712, 196, 111, 103, 118, 1949, 729, 105, 118, 15294, 4773, 5477, 112, 564, 928, 660, 661, 638, 115, 407, 124, 113, 120, 191, 235, 149, 331, 709, 4897, 208, 1949, 729, 133, 1330, 712, 171, 638, 383, 432, 566, 114, 118, 362, 162, 4051, 1004, 185, 517, 355, 438, 122, 256, 131, 629, 208, 15294, 4773, 5477, 133, 1330, 712, 119, 638, 601, 108, 232, 7036, 7837, 3821, 4180, 116, 146, 229, 142, 1940, 547, 1375, 104, 122, 256, 254, 336, 105, 1439, 319, 331, 477, 697, 209, 135, 197, 112, 2351, 138, 120, 144, 601, 159, 143, 209, 192, 1193, 9257, 5442, 3415, 138, 1194, 526, 108, 121, 7774, 194, 284, 205, 108, 3365, 13675, 301, 354, 106, 173, 1035, 776, 144, 4260, 766, 291, 359, 145, 110, 554, 473, 330, 246, 254, 1607, 303, 146, 229, 122, 256, 200, 148, 497, 234, 319, 804, 129, 387, 199, 226, 135, 174, 127, 107, 129, 683, 144, 391, 195, 128, 2177, 606, 383, 108, 3365, 13675, 140, 552, 2324, 222, 117, 157, 182, 305, 672, 251, 124, 574, 438, 213, 105, 110, 133, 1029, 1776, 6205, 231, 846, 1188, 279, 118, 15294, 4773, 5477, 143, 144, 3312, 6076, 117, 1035, 776, 108, 121, 537, 302, 1793, 183, 156, 467, 691, 148, 130, 391, 195, 194, 5442, 2410, 195, 7103, 298, 928, 660, 661, 4329, 118, 4773, 5477, 115, 148, 1579, 238, 116, 638, 1785, 105, 609, 379, 1029, 696, 1166, 709, 4458, 208, 2057, 302, 124, 660, 130, 117, 1714, 304, 171, 114, 156, 140, 104, 1081, 5635, 332, 8472, 110, 745, 185, 108, 232, 383, 432, 566, 114, 116, 375, 145, 150, 163, 106, 284, 706, 1162, 1475, 104, 210, 4772, 118, 467, 130, 123, 119, 1292, 411, 621, 2512, 105, 331, 477, 2771, 106, 154, 115, 654, 180, 626, 144, 391, 3815, 104, 120, 146, 229, 433, 298, 158, 147, 1244, 120, 213, 717, 157, 105, 111, 200, 552, 566, 444, 30483, 371, 369, 391, 195, 105, 163, 788, 417, 1292, 411, 621, 2512, 105, 475, 182, 497, 234, 1546, 2633, 112, 2460, 192, 104, 118, 4773, 5477, 106, 291, 318, 104, 120, 163, 788, 837, 17949, 364, 110, 139, 106, 400, 178, 462, 144, 601, 488, 155, 119, 1194, 526, 146, 229, 131, 132, 113, 120, 803, 184, 135, 274, 254, 1607, 1917, 1178, 147, 5267, 129, 1004, 331, 477, 362, 1749, 1077, 105, 1194, 526, 770, 158, 317, 395, 155, 1742, 5342, 683, 1746, 553, 157, 131, 200, 143, 116, 573, 684, 131, 103, 263, 20999, 515, 362, 1442, 2718, 103, 148, 711, 586, 103, 115, 138, 438, 720, 1193, 301, 120, 366, 642, 424, 490, 2070, 424, 153, 1194, 8028, 311, 111, 573, 684, 126, 153, 979, 181, 2195, 176, 5631, 5119, 176, 105, 10369, 119, 108, 232, 190, 662, 1818, 103, 181, 366, 133, 1036, 550, 226, 2188, 106, 130, 222, 3744, 103, 170, 263, 115, 133, 290, 226, 129, 3224, 4019, 6365, 487, 712, 182, 104, 122, 256, 254, 336, 1330, 712, 263, 119, 638, 1563, 5463, 383, 432, 566, 114, 547, 104, 122, 256, 1091, 430, 696, 213, 526, 111, 131, 115, 715, 124, 420, 229, 383, 1928, 246, 241, 422, 114, 133, 1036, 112, 759, 158, 191, 660, 528, 135, 550, 108, 121, 1742, 8191, 2772, 304, 115, 480, 1029, 263, 1442, 2718, 985, 147, 717, 108, 121, 112, 1188, 279, 118, 1949, 729, 660, 134, 613, 528, 209, 192, 383, 432, 566, 114, 627, 157, 113, 120, 191, 1988, 2460, 192, 854, 265, 104, 118, 103, 323, 660, 587, 107, 4329, 134, 799, 114, 118, 171, 177, 106, 116, 369, 1820, 1876, 421, 156, 456, 118, 125, 131, 132, 455, 488, 124, 180, 626, 288, 562, 104, 255, 220, 103, 170, 118, 107, 136, 683, 455, 1000, 129, 676, 669, 492, 187, 433, 1188, 279, 118, 1823, 20545, 3367, 133, 1330, 712, 125, 120, 209, 192, 854, 265, 113, 1322, 655, 394, 108, 121, 131, 132, 106, 116, 1738, 1094, 2399, 3138, 1612, 118, 3367, 115, 319, 164, 135, 137, 254, 1433, 633, 791, 1820, 244, 107, 168, 995, 153, 302, 190, 114, 118, 669, 492, 112, 1382, 120, 144, 601, 140, 4965, 2876, 122, 404, 104, 526, 111, 284, 205, 103, 158, 111, 200, 972, 131, 115, 140, 116, 156, 108, 232, 404, 281, 173, 609, 904, 4042, 1428, 709, 1193, 130, 687, 377, 9122, 1313, 2312, 9967, 32076, 176, 651, 483, 1291, 131, 7030, 159, 1845, 188, 1365, 3314, 191, 2318, 253, 5633, 17949, 364, 117, 703, 128, 354, 123, 391, 736, 153, 120, 179, 331, 477, 1547, 551, 2771, 508, 125, 222, 2350, 137, 185, 149, 131, 132, 113, 392, 122, 410, 104, 118, 687, 159, 1845, 188, 1365, 2144, 264, 2123, 564, 204, 284, 205, 113, 777, 860, 2331, 544, 413, 383, 354, 2428, 112, 2298, 106, 144, 495, 720, 150, 136, 199, 1479, 584, 116, 173, 222, 2350, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 298, 803, 135, 744, 254, 336, 659, 235, 104, 331, 477, 1547, 551, 2771, 105, 1194, 6579, 116, 166, 144, 601, 115, 488, 1314, 1 ]
060116_irannuclear
https://www.bbc.com/vietnamese/worldnews/story/2006/01/060116_irannuclear
Năm nước thường trực HĐBA họp ở London
Đại diện của Anh và bốn nước thành viên thường trực của HĐBA nhóm họp tại London vào hôm thứ Hai 16/01 để bàn thảo xem có thể làm gì đối với quyết định của Iran tái tục chương trình nghiên cứu hạt nhân. Các quan chức của Anh, Hoa Kỳ, Pháp, Nga và Trung Quốc sẽ nghiên cứu liệu có đưa Iran ra HĐBA khiến họ có thể đối diện lệnh thanh trừng hay không.
Bộ Ngoại Giao Anh, nơi chủ trì các cuộc hội đàm hy vọng các cuộc trao đổi này được giữ kín và tin rằng dễ dàng đạt được một sự đồng thuận về những trao đổi sơ bộ về vấn đề hạt nhân của Iran. Thế nhưng người ta thấy một số thông tin hé mở khi ngoại trưởng Nga bắt đầu bàn đến phiên họp của năm nước thường trực của HĐBA trong một cuộc phỏng vấn. Nga tỏ ý rằng họ công khai ủng hộ Hoa Kỳ, Anh và Pháp về ý muốn đưa Iran ra HĐBA, một bước có thể dẫn tới việc Iran bị thanh trừng. Trung Quốc hiện vẫn là nước mà các thành viên khác phải thuyết phục và các nhà quan sát cho rằng Trung Quốc hết sức dè dặt. Lập trường của họ sẽ được quan sát kỹ tại cuộc họp ở London. Thế nhưng dường như nước nào cũng thấy rằng các lệnh thanh trừng kinh tế áp đặt với nước xuất khẩu dầu lớn thứ tư trên thế giới sẽ gây ảnh hưởng tới kinh tế toàn cầu vì giá dầu sẽ bị đẩy cao lên. Do đó nếu có biện pháp nào đó rốt cùng có được thống nhất thì biện pháp đó cũng sẽ không đến mức quá mạnh. Cho dù quyết định đó là gì đi chăng nữa thì Iran vẫn giữ vững lập trường và không xuống thang, và nói rằng chương trình hạt nhân của họ là vô hại và là quyết định không thể thay đổi được. Phương Tây đáng trách Ông nói với BBC rằng phương Tây đáng trách một phần trong việc dẫn tới cuộc khủng hoảng hạt nhân của Iran bởi ông nói rằng phương Tây đã giúp Israel phát triển vũ khí hạt nhân. Thế nhưng khi được hỏi rằng Ả rập Saudi sẽ phản ứng thế nào nếu Iran có vũ khí hạt nhân thì Hoàng tử Al Faisal đã loại trừ khả năng tham gia vào cuộc chạy đua vũ khí hạt nhân. Ông nói rằng vũ khí hạt nhân không cho ai lợi lộc gì và nếu Iran có sử dụng vũ khí này chống lại Israel thì điều đó có nghĩa là người Palestine rốt cùng sẽ là nạn nhân. Ngoại trưởng Ả rập Saudi cũng kêu gọi Anh và các nước khác ủng hộ một sáng kiến của Ả rập Saudi nhằm thành lập một trung tâm quốc tế chống khủng bố. Ông nói rằng đã có tiến bộ trong việc đối phó với Al Qaeda tại Ả rập Saudi nhưng chính phủ nước ông phẫn quan ngại dân quân Saudi vốn giao tranh tại Iraq tái nhóm. Ông nói giành được ủng hộ của công chúng là quan trọng trong nỗ lực thành công trong cuộc chiến chống khủng bố. Về tiến triển hòa bình giữa Israel và Palestine, Hoàng Tử Al Faisal nói là ông sẽ cảm ơn thủ tướng Tony Blair trong vai trò của Anh mà ông gọi đó là vai trò có tính xây dựng và quan trọng.
summarize: Bộ Ngoại Giao Anh, nơi chủ trì các cuộc hội đàm hy vọng các cuộc trao đổi này được giữ kín và tin rằng dễ dàng đạt được một sự đồng thuận về những trao đổi sơ bộ về vấn đề hạt nhân của Iran. Thế nhưng người ta thấy một số thông tin hé mở khi ngoại trưởng Nga bắt đầu bàn đến phiên họp của năm nước thường trực của HĐBA trong một cuộc phỏng vấn. Nga tỏ ý rằng họ công khai ủng hộ Hoa Kỳ, Anh và Pháp về ý muốn đưa Iran ra HĐBA, một bước có thể dẫn tới việc Iran bị thanh trừng. Trung Quốc hiện vẫn là nước mà các thành viên khác phải thuyết phục và các nhà quan sát cho rằng Trung Quốc hết sức dè dặt. Lập trường của họ sẽ được quan sát kỹ tại cuộc họp ở London. Thế nhưng dường như nước nào cũng thấy rằng các lệnh thanh trừng kinh tế áp đặt với nước xuất khẩu dầu lớn thứ tư trên thế giới sẽ gây ảnh hưởng tới kinh tế toàn cầu vì giá dầu sẽ bị đẩy cao lên. Do đó nếu có biện pháp nào đó rốt cùng có được thống nhất thì biện pháp đó cũng sẽ không đến mức quá mạnh. Cho dù quyết định đó là gì đi chăng nữa thì Iran vẫn giữ vững lập trường và không xuống thang, và nói rằng chương trình hạt nhân của họ là vô hại và là quyết định không thể thay đổi được. Phương Tây đáng trách Ông nói với BBC rằng phương Tây đáng trách một phần trong việc dẫn tới cuộc khủng hoảng hạt nhân của Iran bởi ông nói rằng phương Tây đã giúp Israel phát triển vũ khí hạt nhân. Thế nhưng khi được hỏi rằng Ả rập Saudi sẽ phản ứng thế nào nếu Iran có vũ khí hạt nhân thì Hoàng tử Al Faisal đã loại trừ khả năng tham gia vào cuộc chạy đua vũ khí hạt nhân. Ông nói rằng vũ khí hạt nhân không cho ai lợi lộc gì và nếu Iran có sử dụng vũ khí này chống lại Israel thì điều đó có nghĩa là người Palestine rốt cùng sẽ là nạn nhân. Ngoại trưởng Ả rập Saudi cũng kêu gọi Anh và các nước khác ủng hộ một sáng kiến của Ả rập Saudi nhằm thành lập một trung tâm quốc tế chống khủng bố. Ông nói rằng đã có tiến bộ trong việc đối phó với Al Qaeda tại Ả rập Saudi nhưng chính phủ nước ông phẫn quan ngại dân quân Saudi vốn giao tranh tại Iraq tái nhóm. Ông nói giành được ủng hộ của công chúng là quan trọng trong nỗ lực thành công trong cuộc chiến chống khủng bố. Về tiến triển hòa bình giữa Israel và Palestine, Hoàng Tử Al Faisal nói là ông sẽ cảm ơn thủ tướng Tony Blair trong vai trò của Anh mà ông gọi đó là vai trò có tính xây dựng và quan trọng.
[ 108, 287, 285, 161, 429, 836, 2169, 1222, 328, 185, 996, 109, 204, 213, 883, 861, 584, 109, 204, 992, 345, 126, 117, 533, 2361, 105, 193, 160, 790, 1655, 764, 117, 116, 144, 210, 899, 125, 120, 992, 345, 1046, 317, 125, 255, 220, 991, 157, 104, 4267, 773, 170, 111, 169, 203, 116, 166, 206, 193, 6401, 690, 129, 470, 395, 468, 290, 178, 746, 155, 928, 720, 104, 147, 142, 369, 821, 104, 8535, 113, 116, 204, 1102, 255, 112, 468, 776, 108, 232, 160, 154, 135, 550, 535, 523, 254, 1433, 266, 105, 711, 125, 108, 232, 278, 251, 1443, 124, 8535, 103, 116, 920, 107, 136, 458, 228, 156, 1443, 133, 781, 1465, 112, 151, 162, 199, 244, 106, 142, 145, 109, 164, 182, 211, 139, 1026, 618, 105, 109, 152, 146, 338, 114, 160, 151, 162, 538, 543, 4370, 8730, 112, 3016, 271, 104, 154, 134, 117, 146, 338, 888, 149, 204, 720, 108, 121, 3925, 773, 170, 1487, 128, 142, 224, 127, 203, 160, 109, 1047, 781, 1465, 236, 216, 516, 632, 119, 142, 387, 910, 1118, 301, 259, 276, 159, 175, 249, 134, 383, 349, 580, 228, 236, 216, 258, 352, 171, 314, 1118, 134, 133, 922, 291, 2581, 1133, 150, 323, 107, 973, 246, 224, 150, 4377, 264, 107, 117, 234, 202, 143, 973, 246, 150, 127, 134, 110, 155, 537, 310, 2773, 1291, 428, 302, 190, 150, 106, 218, 184, 1964, 761, 143, 1443, 244, 533, 1661, 385, 271, 105, 110, 804, 9235, 105, 123, 160, 741, 277, 991, 157, 104, 154, 106, 616, 799, 105, 106, 302, 190, 110, 136, 346, 345, 1378, 1507, 658, 549, 605, 208, 123, 119, 378, 160, 412, 658, 549, 605, 116, 380, 113, 156, 458, 228, 204, 757, 1186, 991, 157, 104, 1443, 626, 118, 123, 160, 412, 658, 115, 422, 1383, 212, 435, 705, 482, 991, 1876, 773, 170, 129, 117, 419, 160, 2437, 5254, 3105, 134, 391, 475, 175, 224, 323, 1443, 107, 705, 482, 991, 157, 143, 678, 693, 2925, 24096, 115, 534, 1419, 555, 344, 268, 165, 138, 204, 937, 1860, 705, 482, 991, 1876, 208, 123, 160, 705, 482, 991, 157, 110, 114, 375, 418, 5908, 218, 105, 323, 1443, 107, 324, 286, 705, 482, 126, 424, 153, 1383, 143, 179, 150, 107, 404, 106, 111, 2543, 4377, 264, 134, 106, 627, 1876, 836, 395, 2437, 5254, 3105, 127, 758, 343, 266, 105, 109, 142, 211, 535, 523, 116, 611, 357, 104, 2437, 5254, 3105, 745, 164, 385, 116, 396, 315, 198, 216, 424, 757, 3250, 208, 123, 160, 115, 107, 472, 317, 113, 156, 195, 1004, 119, 2925, 12475, 149, 2437, 5254, 3105, 170, 122, 256, 142, 118, 3312, 146, 755, 137, 252, 3105, 682, 384, 250, 149, 1334, 1139, 491, 112, 208, 123, 1059, 117, 535, 523, 104, 135, 174, 106, 146, 308, 113, 1163, 265, 164, 135, 113, 204, 242, 424, 757, 3250, 1264, 472, 435, 544, 342, 415, 1383, 105, 8248, 678, 3550, 2925, 24096, 123, 106, 118, 134, 406, 108, 1450, 331, 477, 3194, 2714, 113, 809, 704, 104, 266, 145, 118, 343, 150, 106, 809, 704, 107, 334, 556, 636, 105, 146, 1807, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 440, 681, 104, 266, 105, 1112, 142, 164, 182, 369, 821, 104, 8535, 491, 720, 149, 1619, 138, 325, 259, 891, 1910, 1296, 5872, 130, 746, 843, 453, 107, 136, 140, 218, 195, 119, 302, 190, 104, 1443, 1139, 437, 741, 277, 568, 402, 991, 1876, 303, 146, 229, 104, 1222, 254, 1433, 1862, 468, 105, 151, 162, 134, 568, 402, 588, 107, 251, 1443, 124, 8535, 521, 154, 107, 136, 195, 681, 1047, 781, 1465, 194, 1648, 1 ]
150407_vladimir_kolotov_iv
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2015/04/150407_vladimir_kolotov_iv
Nga nghĩ gì về quan hệ Việt-Mỹ-Trung?
Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev thăm Việt Nam từ 5 đến 7/4 trong lúc Chủ tịch Việt Nam Trương Tấn Sang dự kiến sẽ thăm Nga trong tháng Năm.
Giáo sư Vladimir Kolotov phụ trách nghiên cứu Viễn Đông ở Đại học Quốc gia St Petersburg Năm nay cũng đánh dấu 65 năm quan hệ ngoại giao giữa Nga, vốn trước đây là một phần của Liên Xô, với Việt Nam. Nguyễn Hùng của BBC Tiếng Việt đã phỏng vấn Giáo sư Vladimir Kolotov từ Đại học Quốc gia St Petersburg hôm 6/4 về quan hệ Việt - Nga trong mối tương quan với Hoa Kỳ và Trung Quốc. Trước hết ông Vladimir Kolotov đánh giá về quan hệ thương mại giữa Hà Nội và Moscow: Giáo sư Vladimir Kolotov: Quan hệ phát triển rất tốt nhưng có thể phát triển tốt hơn nữa vì kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Nga và Việt Nam vẫn còn khiêm tốn. Chính vì thế mục tiêu đặt ra là tăng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Nga đến năm 2020 lên 10 tỷ đô la [từ mức khoảng bốn tỷ đô la hiện nay]. Đấy cũng là chỉ số rất khiêm tốn giữa Nga và Việt Nam. BBC: Theo giáo sư tại sao kim ngạch xuất nhập khẩu hai nước vẫn ở con số chưa tới bốn tỷ đô la trong năm 2014? Giáo sư Vladimir Kolotov: Chủ yếu là quan hệ giữa Nga và Việt Nam về mặt kinh tế phát triển trong những ngành như: dầu khí, năng lượng và hợp tác kỹ thuật-quân sự. Đây là ba ngành chủ yếu và đây là những chỉ số thường người ta không tính vào kim ngạch xuất nhập khẩu. Đương nhiên hợp tác quân sự giữa Nga và Việt Nam có thể nói là hơn chỉ số này. Tôi nghĩ là Nga và Việt Nam có thể hợp tác trong lĩnh vực xuất nhập khẩu máy móc, hàng may mặc, thực phẩm. Đây là những mặt hàng mà Nga bây giờ đang có nhu cầu vì lệnh trừng phạt kinh tế từ các nước phương Tây và Nga đang phải đa dạng hóa quan hệ của mình. Đây là dịp tốt để đẩy mạnh quan hệ kinh tế giữa Nga và các nước phương Đông, chủ yếu là Trung Quốc, Việt Nam và các nước khác. Quen vũ khí Nga BBC: Cụ thể quan hệ với Việt Nam có thể làm giảm nhẹ tác động của lệnh trừng phạt của các nước phương Tây như thế nào? Giáo sư Vladimir Kolotov: Có thể tăng nhập khẩu hàng hóa từ Việt Nam, ví dụ thực phẩm chế biến như là cá, hoa quả, thịt, cà phê... Đấy là những mặt hàng Việt Nam có thế rất mạnh trên thị trường. Thủ tướng Nga Medvedev thăm Việt Nam hồi đầu tháng Tư Bắt đầu từ năm nay Việt Nam sẽ vào liên minh thuế quan của Nga, Bạch Nga (Belarusia) và Kazakhstan và Armenia.... Điều đó sẽ đơn giản hóa thủ tục xuất nhập khẩu giữa Nga và Việt Nam và các nước khác trong liên minh thuế quan … BBC: Cụ thể liên minh đó sẽ có đòi hỏi như thế nào? Việt Nam sẽ phải tuân thủ những gì và được lợi gì từ liên minh đó? Giáo sư Vladimir Kolotov: Việt Nam sẽ được mở rộng thị phần trên thị trường của các nước đó. Đấy là những thị trường lớn. Ví dụ: Chỉ Nga đã có dân số là 145 triệu người với khả năng thanh toán cao. BBC: Riêng trong lĩnh vực quân sự Việt Nam cũng đã mua sáu tàu ngầm kilo của Nga với khoản chi phí rất cao, có lẽ tới vài tỷ đô la, vậy trong lĩnh vực vũ khí, thiết bị quân sự, ông thấy tương lai nào cho quan hệ giữa hai bên? Giáo sư Vladimir Kolotov: Về mặt quân sự tôi nghĩ triển vọng hợp tác giữa Nga và Việt Nam rất tốt vì Nga là nhà xuất khẩu vũ khí lớn thứ hai trên thế giới, đứng sau Mỹ và trước Trung Quốc. Tất nhiên Việt Nam không chỉ mua vũ khí của Nga mà cả của các nước khác nữa. Nhưng Việt Nam quen dùng vũ khí của Nga trong Cuộc Chiến tranh Đông Dương lần thứ nhất, lần thứ hai rồi cuộc chiến tranh với Trung Quốc năm 1979 thì Việt Nam đã sử dụng chủ yếu vũ khí của Nga, hồi đó là của Liên Xô và bây giờ VN mua vũ khí hiện đại hơn. Tôi có thể bổ sung là: bây giờ để có thể sử dụng vũ khí hiện đại, thì sỹ quan, chiến sĩ phải có trình độ chuyên nghiệp cao. Chính vì thế mua vũ khí thì phải đào tạo đội ngũ biết cách sử dụng vũ khí đó. Ví dụ như tàu ngầm thì bây giờ sỹ quan và học viên đang học ở Nga để biết cách quản lý, khai thác những vũ khí phức tạp, tân thời. BBC: Bây giờ Việt Nam cũng đang đề nghị Hoa Kỳ bỏ toàn bộ cấm vận vũ khí sát thương để Việt Nam có thể nhập khẩu vũ khí từ Hoa Kỳ. Theo ông cái triển vọng cạnh tranh giữa Nga, Trung Quốc và Hoa Kỳ trong vấn đề xuất khẩu vũ khí sang Việt Nam sẽ như thế nào? Giáo sư Vladimir Kolotov: Nói chung là nếu như có cạnh tranh và có khả năng đa dạng hóa vũ khí hay đa dạng hóa mặt hàng nào khác cũng có cái tốt và cái xấu của nó. Nhưng mà trong ba nước nói trên về xuất khẩu vũ khí trên thế giới thì Mỹ là thứ nhất, tiếp theo là Nga và tiếp theo [nữa] là Trung Quốc. Trong Ba cường quốc đó, Nga là nước duy nhất không bao giờ dùng vũ khí chống lại Việt Nam. Nga là nước duy nhất không có mưu đồ địa chính trị chống lại Việt Nam. Hơn nữa nếu một nước xuất khẩu vũ khí thì nước nhập khẩu phụ thuộc về quốc phòng. Ví dụ như: chuyện hai tàu chiến Mistral mà Nga ứng tiền trước để Pháp đóng, Pháp đã đóng xong mà không trả lại cho Nga. Tất nhiên đối với Nga vấn đề này không ảnh hưởng gì tới quốc phòng, nhưng [Pháp] vẫn tìm cách làm khó dễ dưới áp lục của Mỹ. Nếu khách hàng nhỏ hơn, thì áp lực sẽ mạnh hơn. Đấy là chủ trương của các nước phương Tây là như thế, quan hệ không bình đẳng và tìm cách can thiệp vào chính sách nội bộ của khách hàng dưới chiêu bài nào đó. Mỹ cũng thế. Vũ khí Mỹ chiếm thị phần nào ở Việt Nam thì đấy là chỉ số phụ thuộc quốc phòng vào Mỹ chừng ấy, sẽ tìm cách can thiệp vào công việc nội bộ và dùng rất nhiều thủ đoạn. Ví dụ mua mặt hàng này nhưng phải nhường ở chỗ khác về nhân quyền, tự do tôn giáo, không được chơi với nước này, không được đi chỗ kia... Như là vừa rồi có Tướng Vincent Brooks yêu cầu Việt Nam không cho máy bay của Nga được tiếp nhiên liệu ở Cam Ranh. Đấy mới bắt đầu quan hệ về mặt quốc phòng, ngay lập tức [đã] bắt đầu can thiệp, thúc ép, đưa ra chỉ thị cần phải làm cái gì. Đấy là rủi ro cần phải chú ý, de dọa đối với chủ quyền của Việt Nam, Hà Nội có quyền lựa chọn, nhưng lựa chọn nào cũng có kết qủa và hậu quả của nó. BBC: Trong quá khứ, trong cuộc chiến hồi năm 1979, hồi đó Việt Nam và Nga [Liên Xô] cũng ký quan hệ hữu nghị và hợp tác ở cấp rất cao và có lẽ Việt Nam cũng mong muốn Liên Xô có những động thái mạnh bạo hơn nữa khi Trung Quốc tấn công vào Việt Nam. Liệu bây giờ trong quan hệ giữa Nga và Việt Nam, cứ giả sử xảy ra một cuộc chiến tương tự giữa Việt Nam và Trung Quốc thì liệu Nga có được bằng như Liên Xô cũ hoặc mạnh hơn không? Giáo sư Vladimir Kolotov: Tôi nghĩ bây giờ Nga rất coi trọng vấn đề Biển Đông. Trung Quốc và Việt Nam là hai quốc gia có thể nói là có vị trí ưu tiên trong chính sách đối ngoại của Nga ở châu Á Thái Bình Dương, đây là hai đối tác chiến lược toàn diện. Chính vì thế cuộc chiến giữa Trung Quốc và Việt Nam có thể nói là phương án xấu nhất có thể xảy ra và theo ý kiến của Nga là không thể nào chấp nhận được điều đó. Nga sẽ dùng toàn bộ quyền và có thể nói là trí tuệ của mình để không cho phép phương án này xảy ra. Theo ý kiến của Nga thì trong vấn đề tranh chấp lãnh thổ, hai quốc gia này hoàn toàn đủ thông thái để giải quyết vấn đề một cách hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, trên cơ sở hai bên giữ uy tín và cùng có lợi. Đây không phải ý kiến của riêng tôi, vấn đề Biển Đông không đáng để xảy ra cuộc chiến tranh và hai quốc gia có nhiều điểm chung về mặt văn hóa, chính trị v.v. và điều đó [chiến tranh] có ảnh hưởng rất độc hại với Trung Quốc và Việt Nam. Khổng Tử đã nói "Quân tử dụ ư nghĩa, tiểu nhân dụ ư lợi" (君子喻于义,小人喻于利) và tôi cho rằng trong chính sách đối ngoại nói chung và trong quan hệ với cả Hà Nội và Bắc Kinh nói riêng, Nga luôn luôn coi "nghĩa" hơn "lợi". Không để chiến tranh BBC: Thực tế xảy ra là căng thẳng trên Biển Đông ở mức rất cao, chẳng hạn hè năm ngoái Trung Quốc đưa giàn khoan vào nơi Việt Nam nói rằng trong vùng lãnh thổ của mình... Giáo sư Vladimir Kolotov: Nga cũng có vai trò [trong vụ này] nhưng chủ yếu là có các cuộc đàm phán không công khai để làm dịu tình hình, để không cho phép xảy ra những sự kiện tiêu cực như là sử dụng vũ lực. Chính vì thế cuối cùng Trung Quốc rút giàn khoan từ thềm lục địa Việt Nam. Nhưng mà [ở] Hoàng Sa và Trường Sa Trung Quốc tiếp tục xây dựng cơ sở hạ tầng quân sự, làm đảo nhân tạo. Không chỉ Trung Quốc mà Philippines, Malaysia, cả Việt Nam nước nào cũng muốn tăng cường và mở rộng sự hiện diện của mình trong vùng này, nhưng tôi nghĩ vẫn còn khả năng giải quyết vấn đề một cách hòa bình. Quan hệ Việt Trung tiềm ẩn nhiều căng thẳng Trước hết là ngành ngoại giao của các nước trực tiếp liên quan tới vấn đề này phải ra sức để giải quyết vấn đề bằng con đường ngoại giao trên cơ sở luật pháp quốc tế. Điều này hoàn toàn có thể làm được. Nga không liên quan trực tiếp đến vấn đề này, nhưng mà nếu có tình huống tiêu cực xảy ra giữa Trung Quốc và Việt Nam thì đó là điều hết sức là tác hại đến Nga vì Việt Nam và Trung Quốc là hai đối tác chiến lược toàn diện của Nga. Nga sẽ ra sức làm dịu vấn đề để không cho phép xảy ra chiến tranh. BBC: Nhưng mà cụ thể thì đối với Trung Quốc Nga có những lợi thế gì, có những điểm gì mà Nga có thể dùng để thuyết phục Trung Quốc nghe theo Nga để giữ ổn định, giữ nguyên hiện trạng hiện nay trên Biển Đông...? Giáo sư Vladimir Kolotov: Nga và Trung Quốc có mức độ tin nhau rất cao, có thể nói chưa từng thấy, chưa bao giờ trong quan hệ Nga - Trung có thời điểm như thế. Nhưng chúng tôi hợp tác an ninh chủ yếu trong không khổ của Tổ chức hợp tác Thượng Hải [SCO]. Nếu phân tích tình hình xung quanh biên giới của Trung Quốc thì chỗ nào cũng căng thẳng, chỗ nào cũng có tiềm năng xung đột về một mặt nào đó trừ biên giới với Nga. Nga và Trung Quốc là hai quốc gia có đường biên giới chung rất dài với nhau, chính vì thế có nhiều quyền lợi chung về an ninh quốc tế và chính vì thế hợp tác giữa Nga và Trung Quốc cho phép bình thường hóa cục diện an ninh ở Trung Á. Trung Quốc, tôi nghĩ, họ cũng hiểu nếu họ quá ép các nước vừa và nhỏ ở Đông Nam Á thì họ [các nước này] sẽ kêu gọi Mỹ can thiệp. Và nếu vai trò của Mỹ tăng lên trong vùng này thì điều đó coi như là sự bất lợi đối với Trung Quốc. Ở Việt Nam người ta biết có kế sách theo truyền thống cổ đại của Trung Quốc là "viễn giao cận công", nghĩa là dựa vào đối tác xa để chống lại đối tác gần. Nhưng mặt khác càng dựa vào Mỹ thì vai trò của họ càng tăng lên ở Việt Nam. Đấy không phải là phương án tối ưu cho Việt Nam vì nó sẽ ảnh hưởng tới ổn định của chế độ. BBC: Người dân trong nước, tôi theo dõi, có một bộ phận có vẻ chuộng để chính quyền thân với Mỹ hơn bởi vì với phía Mỹ mối quan hệ nó rõ ràng hơn, nó công khai và người dân người ta biết được hai nước quan hệ tới đâu trong khi với Trung Quốc và thậm chí ngay cả với Nga người ta có vẻ nói quan hệ không được rõ ràng, nó có những cái có thể nói là "đi đêm" với nhau, ký những cái mà người dân người ta không được biết. Giáo sư nghĩ sao? Giáo sư Vladimir Kolotov: Tôi hoàn toàn đồng ý với anh là người ta có ý kiến như thế và tôi cũng từng nghe nhiều lần nghe người ta phát biểu ý kiến tương tự như thế. Nhưng [khi] phân tích tình hình một cách chuyên nghiệp thì tôi nghĩ là chủ trương của Nga nó rõ ràng hơn. Nga muốn duy trì hòa bình và giải quyết vấn đề trên cơ sở pháp luật. Về mặt tâm lý thì dễ hiểu [chuyện thích] dựa vào Mỹ, nhưng về mặt khác thì được gì. Quyền lợi của Mỹ là không được cho phép Trung Quốc quá mạnh trong vùng này [châu Á Thái Bình Dương]. Nghĩa là đấy là trò chơi địa chính trị giữa hai cường quốc, chơi nhau theo [kiểu] zero sum game, ai được cái gì và ai mất cái gì. Việt Nam trong hoàn cảnh này chỉ đóng vai trò như là con tốt. Mỹ chỉ bảo vệ quyền lợi của Mỹ chứ không bảo vệ quyền lợi của Việt Nam đâu.
summarize: Giáo sư Vladimir Kolotov phụ trách nghiên cứu Viễn Đông ở Đại học Quốc gia St Petersburg Năm nay cũng đánh dấu 65 năm quan hệ ngoại giao giữa Nga, vốn trước đây là một phần của Liên Xô, với Việt Nam. Nguyễn Hùng của BBC Tiếng Việt đã phỏng vấn Giáo sư Vladimir Kolotov từ Đại học Quốc gia St Petersburg hôm 6/4 về quan hệ Việt - Nga trong mối tương quan với Hoa Kỳ và Trung Quốc. Trước hết ông Vladimir Kolotov đánh giá về quan hệ thương mại giữa Hà Nội và Moscow: Giáo sư Vladimir Kolotov: Quan hệ phát triển rất tốt nhưng có thể phát triển tốt hơn nữa vì kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Nga và Việt Nam vẫn còn khiêm tốn. Chính vì thế mục tiêu đặt ra là tăng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Nga đến năm 2020 lên 10 tỷ đô la [từ mức khoảng bốn tỷ đô la hiện nay]. Đấy cũng là chỉ số rất khiêm tốn giữa Nga và Việt Nam. BBC: Theo giáo sư tại sao kim ngạch xuất nhập khẩu hai nước vẫn ở con số chưa tới bốn tỷ đô la trong năm 2014? Giáo sư Vladimir Kolotov: Chủ yếu là quan hệ giữa Nga và Việt Nam về mặt kinh tế phát triển trong những ngành như: dầu khí, năng lượng và hợp tác kỹ thuật-quân sự. Đây là ba ngành chủ yếu và đây là những chỉ số thường người ta không tính vào kim ngạch xuất nhập khẩu. Đương nhiên hợp tác quân sự giữa Nga và Việt Nam có thể nói là hơn chỉ số này. Tôi nghĩ là Nga và Việt Nam có thể hợp tác trong lĩnh vực xuất nhập khẩu máy móc, hàng may mặc, thực phẩm. Đây là những mặt hàng mà Nga bây giờ đang có nhu cầu vì lệnh trừng phạt kinh tế từ các nước phương Tây và Nga đang phải đa dạng hóa quan hệ của mình. Đây là dịp tốt để đẩy mạnh quan hệ kinh tế giữa Nga và các nước phương Đông, chủ yếu là Trung Quốc, Việt Nam và các nước khác. Quen vũ khí Nga BBC: Cụ thể quan hệ với Việt Nam có thể làm giảm nhẹ tác động của lệnh trừng phạt của các nước phương Tây như thế nào? Giáo sư Vladimir Kolotov: Có thể tăng nhập khẩu hàng hóa từ Việt Nam, ví dụ thực phẩm chế biến như là cá, hoa quả, thịt, cà phê... Đấy là những mặt hàng Việt Nam có thế rất mạnh trên thị trường. Thủ tướng Nga Medvedev thăm Việt Nam hồi đầu tháng Tư Bắt đầu từ năm nay Việt Nam sẽ vào liên minh thuế quan của Nga, Bạch Nga (Belarusia) và Kazakhstan và Armenia.... Điều đó sẽ đơn giản hóa thủ tục xuất nhập khẩu giữa Nga và Việt Nam và các nước khác trong liên minh thuế quan … BBC: Cụ thể liên minh đó sẽ có đòi hỏi như thế nào? Việt Nam sẽ phải tuân thủ những gì và được lợi gì từ liên minh đó? Giáo sư Vladimir Kolotov: Việt Nam sẽ được mở rộng thị phần trên thị trường của các nước đó. Đấy là những thị trường lớn. Ví dụ: Chỉ Nga đã có dân số là 145 triệu người với khả năng thanh toán cao. BBC: Riêng trong lĩnh vực quân sự Việt Nam cũng đã mua sáu tàu ngầm kilo của Nga với khoản chi phí rất cao, có lẽ tới vài tỷ đô la, vậy trong lĩnh vực vũ khí, thiết bị quân sự, ông thấy tương lai nào cho quan hệ giữa hai bên? Giáo sư Vladimir Kolotov: Về mặt quân sự tôi nghĩ triển vọng hợp tác giữa Nga và Việt Nam rất tốt vì Nga là nhà xuất khẩu vũ khí lớn thứ hai trên thế giới, đứng sau Mỹ và trước Trung Quốc. Tất nhiên Việt Nam không chỉ mua vũ khí của Nga mà cả của các nước khác nữa. Nhưng Việt Nam quen dùng vũ khí của Nga trong Cuộc Chiến tranh Đông Dương lần thứ nhất, lần thứ hai rồi cuộc chiến tranh với Trung Quốc năm 1979 thì Việt Nam đã sử dụng chủ yếu vũ khí của Nga, hồi đó là của Liên Xô và bây giờ VN mua vũ khí hiện đại hơn. Tôi có thể bổ sung là: bây giờ để có thể sử dụng vũ khí hiện đại, thì sỹ quan, chiến sĩ phải có trình độ chuyên nghiệp cao. Chính vì thế mua vũ khí thì phải đào tạo đội ngũ biết cách sử dụng vũ khí đó. Ví dụ như tàu ngầm thì bây giờ sỹ quan và học viên đang học ở Nga để biết cách quản lý, khai thác những vũ khí phức tạp, tân thời. BBC: Bây giờ Việt Nam cũng đang đề nghị Hoa Kỳ bỏ toàn bộ cấm vận vũ khí sát thương để Việt Nam có thể nhập khẩu vũ khí từ Hoa Kỳ. Theo ông cái triển vọng cạnh tranh giữa Nga, Trung Quốc và Hoa Kỳ trong vấn đề xuất khẩu vũ khí sang Việt Nam sẽ như thế nào? Giáo sư Vladimir Kolotov: Nói chung là nếu như có cạnh tranh và có khả năng đa dạng hóa vũ khí hay đa dạng hóa mặt hàng nào khác cũng có cái tốt và cái xấu của nó. Nhưng mà trong ba nước nói trên về xuất khẩu vũ khí trên thế giới thì Mỹ là thứ nhất, tiếp theo là Nga và tiếp theo [nữa] là Trung Quốc. Trong Ba cường quốc đó, Nga là nước duy nhất không bao giờ dùng vũ khí chống lại Việt Nam. Nga là nước duy nhất không có mưu đồ địa chính trị chống lại Việt Nam. Hơn nữa nếu một nước xuất khẩu vũ khí thì nước nhập khẩu phụ thuộc về quốc phòng. Ví dụ như: chuyện hai tàu chiến Mistral mà Nga ứng tiền trước để Pháp đóng, Pháp đã đóng xong mà không trả lại cho Nga. Tất nhiên đối với Nga vấn đề này không ảnh hưởng gì tới quốc phòng, nhưng [Pháp] vẫn tìm cách làm khó dễ dưới áp lục của Mỹ. Nếu khách hàng nhỏ hơn, thì áp lực sẽ mạnh hơn. Đấy là chủ trương của các nước phương Tây là như thế, quan hệ không bình đẳng và tìm cách can thiệp vào chính sách nội bộ của khách hàng dưới chiêu bài nào đó. Mỹ cũng thế. Vũ khí Mỹ chiếm thị phần nào ở Việt Nam thì đấy là chỉ số phụ thuộc quốc phòng vào Mỹ chừng ấy, sẽ tìm cách can thiệp vào công việc nội bộ và dùng rất nhiều thủ đoạn. Ví dụ mua mặt hàng này nhưng phải nhường ở chỗ khác về nhân quyền, tự do tôn giáo, không được chơi với nước này, không được đi chỗ kia... Như là vừa rồi có Tướng Vincent Brooks yêu cầu Việt Nam không cho máy bay của Nga được tiếp nhiên liệu ở Cam Ranh. Đấy mới bắt đầu quan hệ về mặt quốc phòng, ngay lập tức [đã] bắt đầu can thiệp, thúc ép, đưa ra chỉ thị cần phải làm cái gì. Đấy là rủi ro cần phải chú ý, de dọa đối với chủ quyền của Việt Nam, Hà Nội có quyền lựa chọn, nhưng lựa chọn nào cũng có kết qủa và hậu quả của nó. BBC: Trong quá khứ, trong cuộc chiến hồi năm 1979, hồi đó Việt Nam và Nga [Liên Xô] cũng ký quan hệ hữu nghị và hợp tác ở cấp rất cao và có lẽ Việt Nam cũng mong muốn Liên Xô có những động thái mạnh bạo hơn nữa khi Trung Quốc tấn công vào Việt Nam. Liệu bây giờ trong quan hệ giữa Nga và Việt Nam, cứ giả sử xảy ra một cuộc chiến tương tự giữa Việt Nam và Trung Quốc thì liệu Nga có được bằng như Liên Xô cũ hoặc mạnh hơn không? Giáo sư Vladimir Kolotov: Tôi nghĩ bây giờ Nga rất coi trọng vấn đề Biển Đông. Trung Quốc và Việt Nam là hai quốc gia có thể nói là có vị trí ưu tiên trong chính sách đối ngoại của Nga ở châu Á Thái Bình Dương, đây là hai đối tác chiến lược toàn diện. Chính vì thế cuộc chiến giữa Trung Quốc và Việt Nam có thể nói là phương án xấu nhất có thể xảy ra và theo ý kiến của Nga là không thể nào chấp nhận được điều đó. Nga sẽ dùng toàn bộ quyền và có thể nói là trí tuệ của mình để không cho phép phương án này xảy ra. Theo ý kiến của Nga thì trong vấn đề tranh chấp lãnh thổ, hai quốc gia này hoàn toàn đủ thông thái để giải quyết vấn đề một cách hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, trên cơ sở hai bên giữ uy tín và cùng có lợi. Đây không phải ý kiến của riêng tôi, vấn đề Biển Đông không đáng để xảy ra cuộc chiến tranh và hai quốc gia có nhiều điểm chung về mặt văn hóa, chính trị v.v. và điều đó [chiến tranh] có ảnh hưởng rất độc hại với Trung Quốc và Việt Nam. Khổng Tử đã nói "Quân tử dụ ư nghĩa, tiểu nhân dụ ư lợi" (君子喻于义,小人喻于利) và tôi cho rằng trong chính sách đối ngoại nói chung và trong quan hệ với cả Hà Nội và Bắc Kinh nói riêng, Nga luôn luôn coi "nghĩa" hơn "lợi". Không để chiến tranh BBC: Thực tế xảy ra là căng thẳng trên Biển Đông ở mức rất cao, chẳng hạn hè năm ngoái Trung Quốc đưa giàn khoan vào nơi Việt Nam nói rằng trong vùng lãnh thổ của mình... Giáo sư Vladimir Kolotov: Nga cũng có vai trò [trong vụ này] nhưng chủ yếu là có các cuộc đàm phán không công khai để làm dịu tình hình, để không cho phép xảy ra những sự kiện tiêu cực như là sử dụng vũ lực. Chính vì thế cuối cùng Trung Quốc rút giàn khoan từ thềm lục địa Việt Nam. Nhưng mà [ở] Hoàng Sa và Trường Sa Trung Quốc tiếp tục xây dựng cơ sở hạ tầng quân sự, làm đảo nhân tạo. Không chỉ Trung Quốc mà Philippines, Malaysia, cả Việt Nam nước nào cũng muốn tăng cường và mở rộng sự hiện diện của mình trong vùng này, nhưng tôi nghĩ vẫn còn khả năng giải quyết vấn đề một cách hòa bình. Quan hệ Việt Trung tiềm ẩn nhiều căng thẳng Trước hết là ngành ngoại giao của các nước trực tiếp liên quan tới vấn đề này phải ra sức để giải quyết vấn đề bằng con đường ngoại giao trên cơ sở luật pháp quốc tế. Điều này hoàn toàn có thể làm được. Nga không liên quan trực tiếp đến vấn đề này, nhưng mà nếu có tình huống tiêu cực xảy ra giữa Trung Quốc và Việt Nam thì đó là điều hết sức là tác hại đến Nga vì Việt Nam và Trung Quốc là hai đối tác chiến lược toàn diện của Nga. Nga sẽ ra sức làm dịu vấn đề để không cho phép xảy ra chiến tranh. BBC: Nhưng mà cụ thể thì đối với Trung Quốc Nga có những lợi thế gì, có những điểm gì mà Nga có thể dùng để thuyết phục Trung Quốc nghe theo Nga để giữ ổn định, giữ nguyên hiện trạng hiện nay trên Biển Đông...? Giáo sư Vladimir Kolotov: Nga và Trung Quốc có mức độ tin nhau rất cao, có thể nói chưa từng thấy, chưa bao giờ trong quan hệ Nga - Trung có thời điểm như thế. Nhưng chúng tôi hợp tác an ninh chủ yếu trong không khổ của Tổ chức hợp tác Thượng Hải [SCO]. Nếu phân tích tình hình xung quanh biên giới của Trung Quốc thì chỗ nào cũng căng thẳng, chỗ nào cũng có tiềm năng xung đột về một mặt nào đó trừ biên giới với Nga. Nga và Trung Quốc là hai quốc gia có đường biên giới chung rất dài với nhau, chính vì thế có nhiều quyền lợi chung về an ninh quốc tế và chính vì thế hợp tác giữa Nga và Trung Quốc cho phép bình thường hóa cục diện an ninh ở Trung Á. Trung Quốc, tôi nghĩ, họ cũng hiểu nếu họ quá ép các nước vừa và nhỏ ở Đông Nam Á thì họ [các nước này] sẽ kêu gọi Mỹ can thiệp. Và nếu vai trò của Mỹ tăng lên trong vùng này thì điều đó coi như là sự bất lợi đối với Trung Quốc. Ở Việt Nam người ta biết có kế sách theo truyền thống cổ đại của Trung Quốc là "viễn giao cận công", nghĩa là dựa vào đối tác xa để chống lại đối tác gần. Nhưng mặt khác càng dựa vào Mỹ thì vai trò của họ càng tăng lên ở Việt Nam. Đấy không phải là phương án tối ưu cho Việt Nam vì nó sẽ ảnh hưởng tới ổn định của chế độ. BBC: Người dân trong nước, tôi theo dõi, có một bộ phận có vẻ chuộng để chính quyền thân với Mỹ hơn bởi vì với phía Mỹ mối quan hệ nó rõ ràng hơn, nó công khai và người dân người ta biết được hai nước quan hệ tới đâu trong khi với Trung Quốc và thậm chí ngay cả với Nga người ta có vẻ nói quan hệ không được rõ ràng, nó có những cái có thể nói là "đi đêm" với nhau, ký những cái mà người dân người ta không được biết. Giáo sư nghĩ sao? Giáo sư Vladimir Kolotov: Tôi hoàn toàn đồng ý với anh là người ta có ý kiến như thế và tôi cũng từng nghe nhiều lần nghe người ta phát biểu ý kiến tương tự như thế. Nhưng [khi] phân tích tình hình một cách chuyên nghiệp thì tôi nghĩ là chủ trương của Nga nó rõ ràng hơn. Nga muốn duy trì hòa bình và giải quyết vấn đề trên cơ sở pháp luật. Về mặt tâm lý thì dễ hiểu [chuyện thích] dựa vào Mỹ, nhưng về mặt khác thì được gì. Quyền lợi của Mỹ là không được cho phép Trung Quốc quá mạnh trong vùng này [châu Á Thái Bình Dương]. Nghĩa là đấy là trò chơi địa chính trị giữa hai cường quốc, chơi nhau theo [kiểu] zero sum game, ai được cái gì và ai mất cái gì. Việt Nam trong hoàn cảnh này chỉ đóng vai trò như là con tốt. Mỹ chỉ bảo vệ quyền lợi của Mỹ chứ không bảo vệ quyền lợi của Việt Nam đâu.
[ 108, 287, 285, 161, 754, 441, 2850, 17105, 573, 605, 568, 402, 5779, 510, 108, 121, 440, 214, 162, 165, 2990, 7322, 832, 275, 127, 403, 988, 4044, 147, 146, 300, 470, 384, 415, 1812, 682, 226, 248, 106, 116, 380, 104, 560, 4214, 119, 131, 629, 362, 2055, 104, 378, 1434, 131, 115, 1102, 255, 754, 441, 2850, 17105, 148, 440, 214, 162, 165, 2990, 7322, 325, 13216, 125, 146, 300, 131, 233, 468, 113, 882, 489, 146, 119, 254, 336, 105, 151, 942, 957, 538, 118, 2850, 17105, 403, 314, 125, 146, 300, 432, 835, 415, 337, 710, 105, 1974, 161, 754, 441, 2850, 17105, 161, 1511, 300, 212, 435, 215, 514, 170, 107, 136, 212, 435, 514, 183, 761, 171, 1923, 4442, 387, 669, 910, 415, 468, 105, 131, 132, 244, 177, 3701, 1912, 112, 448, 171, 175, 592, 464, 632, 124, 106, 321, 1923, 4442, 387, 669, 910, 415, 131, 132, 105, 468, 155, 147, 2854, 227, 826, 653, 709, 1193, 23338, 537, 545, 1112, 653, 709, 1193, 199, 275, 7110, 5219, 127, 106, 163, 166, 215, 3701, 1912, 415, 468, 105, 131, 629, 1231, 520, 309, 441, 149, 350, 1923, 4442, 387, 669, 910, 196, 142, 244, 108, 121, 219, 166, 289, 228, 1112, 653, 709, 1193, 113, 147, 2815, 347, 754, 441, 2850, 17105, 161, 483, 675, 106, 146, 300, 415, 468, 105, 131, 132, 125, 447, 236, 216, 212, 435, 113, 120, 859, 128, 161, 1118, 4312, 344, 423, 105, 279, 274, 888, 887, 686, 7244, 2502, 834, 106, 459, 859, 185, 675, 105, 248, 106, 120, 163, 166, 369, 111, 169, 110, 334, 138, 1923, 4442, 387, 669, 7476, 5819, 445, 279, 274, 252, 144, 415, 468, 105, 131, 132, 107, 136, 123, 106, 183, 163, 166, 433, 388, 372, 106, 468, 105, 131, 132, 107, 136, 279, 274, 113, 950, 442, 387, 669, 910, 452, 11243, 201, 1436, 945, 103, 223, 6626, 834, 106, 120, 447, 201, 145, 468, 969, 339, 167, 107, 1307, 352, 171, 1047, 1465, 1029, 236, 216, 148, 109, 142, 412, 658, 105, 468, 167, 139, 635, 1361, 471, 146, 300, 104, 900, 834, 106, 1500, 514, 130, 922, 417, 146, 300, 236, 216, 415, 468, 105, 109, 142, 412, 1921, 185, 675, 106, 151, 890, 131, 132, 105, 109, 142, 911, 4718, 2435, 705, 482, 468, 1231, 2848, 136, 146, 300, 119, 131, 132, 107, 136, 140, 558, 1785, 274, 192, 104, 1047, 1465, 1029, 104, 109, 142, 412, 658, 128, 175, 1684, 754, 441, 2850, 17105, 161, 615, 136, 321, 669, 910, 201, 471, 148, 131, 578, 1380, 1094, 223, 765, 353, 625, 128, 106, 499, 103, 1414, 4072, 8789, 1826, 997, 599, 5219, 106, 120, 447, 201, 131, 132, 107, 175, 215, 417, 159, 461, 2461, 596, 477, 468, 5566, 582, 131, 132, 496, 178, 253, 1005, 5192, 178, 148, 147, 275, 131, 132, 134, 138, 316, 494, 1150, 146, 104, 1812, 2696, 468, 444, 28650, 176, 7767, 105, 7786, 105, 10600, 6352, 747, 150, 134, 652, 1395, 471, 331, 437, 387, 669, 910, 415, 468, 105, 131, 132, 105, 109, 142, 211, 113, 316, 494, 1150, 146, 1804, 1231, 2848, 136, 316, 494, 150, 134, 107, 808, 419, 128, 175, 1684, 131, 132, 134, 139, 1715, 331, 120, 218, 105, 117, 418, 218, 148, 316, 494, 5870, 754, 441, 2850, 17105, 161, 131, 132, 134, 117, 690, 933, 461, 380, 159, 461, 271, 104, 109, 142, 837, 5219, 106, 120, 461, 271, 2008, 2187, 8594, 1137, 468, 115, 107, 137, 166, 106, 14532, 617, 111, 119, 555, 344, 781, 1349, 2207, 1231, 2851, 113, 950, 442, 252, 144, 131, 132, 127, 115, 702, 1386, 540, 1871, 20596, 104, 468, 119, 886, 692, 1022, 215, 2048, 107, 642, 228, 696, 653, 709, 5474, 530, 113, 950, 442, 705, 4312, 583, 133, 252, 144, 103, 118, 203, 489, 1032, 224, 114, 146, 300, 415, 196, 367, 347, 754, 441, 2850, 17105, 161, 1264, 447, 252, 144, 141, 372, 435, 584, 279, 274, 415, 468, 105, 131, 132, 215, 514, 171, 468, 106, 152, 387, 910, 705, 482, 301, 259, 196, 159, 175, 1555, 715, 187, 200, 105, 226, 151, 942, 1567, 445, 131, 132, 110, 163, 702, 705, 482, 104, 468, 145, 186, 104, 109, 142, 211, 1229, 311, 131, 132, 1379, 467, 705, 482, 104, 468, 113, 1503, 1323, 250, 510, 1044, 400, 259, 1498, 400, 259, 196, 598, 204, 242, 250, 119, 151, 162, 147, 3706, 143, 131, 132, 115, 324, 286, 185, 675, 705, 482, 104, 1812, 496, 150, 106, 104, 560, 1223, 105, 969, 339, 312, 702, 705, 482, 199, 273, 827, 388, 107, 136, 1397, 1955, 106, 161, 969, 339, 130, 107, 136, 324, 286, 705, 482, 199, 273, 103, 143, 817, 146, 103, 242, 621, 139, 107, 277, 359, 649, 522, 2207, 448, 171, 175, 702, 705, 482, 143, 139, 1328, 394, 559, 2009, 217, 173, 324, 286, 705, 482, 837, 2187, 1094, 128, 540, 1871, 143, 969, 339, 817, 146, 105, 214, 182, 167, 214, 108, 121, 468, 130, 217, 173, 730, 2056, 550, 1569, 120, 705, 482, 1662, 4991, 1702, 221, 112, 1231, 2753, 364, 339, 131, 132, 127, 167, 220, 411, 254, 336, 306, 258, 317, 918, 824, 705, 482, 338, 432, 130, 131, 132, 107, 136, 669, 910, 705, 482, 148, 254, 1607, 520, 118, 292, 435, 584, 810, 250, 415, 1812, 151, 162, 105, 254, 336, 113, 255, 220, 387, 910, 705, 482, 586, 131, 132, 134, 128, 175, 1684, 754, 441, 2850, 17105, 161, 1524, 630, 106, 323, 128, 107, 810, 250, 105, 107, 555, 344, 635, 1361, 471, 705, 482, 194, 635, 1361, 471, 447, 201, 224, 211, 127, 107, 292, 514, 105, 292, 1099, 104, 2280, 311, 145, 113, 459, 142, 123, 159, 125, 387, 910, 705, 482, 159, 175, 249, 143, 200, 106, 259, 1498, 270, 181, 106, 468, 105, 270, 181, 1775, 231, 11368, 1649, 106, 151, 942, 298, 679, 1054, 198, 397, 468, 106, 142, 756, 202, 110, 374, 339, 467, 705, 482, 424, 153, 131, 629, 468, 106, 142, 756, 202, 110, 107, 1563, 905, 439, 122, 245, 424, 153, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 596, 477, 468, 7206, 364, 5566, 582, 131, 132, 148, 985, 155, 12758, 113, 398, 483, 492, 131, 132, 1745, 1749, 2402, 382, 357, 134, 582, 468, 113, 253, 4171, 1 ]
050322_mletter
https://www.bbc.com/vietnamese/entertainment/story/2005/03/050322_mletter
Ba tôi, một anh hùng giản dị
Tiếp tục chuỗi câu chuyện kể về những kỷ niệm liên quan biến động trong lịch sử Việt Nam 30 năm qua, chúng tôi xin giới thiệu bài của độc giả lấy nickname là M.
Tác giả cho biết viết lại kỷ niệm về ba mình sau khi đọc bài của bạn Đan, với hồi ức về 'những trận đánh giả, đánh thật'. Mời quý vị chia sẻ kỷ niệm của mình qua bài viết có độ dài từ 500 - 1000 chữ. Nội dung là suy nghĩ của quý vị về một khía cạnh liên quan Việt Nam 30 năm qua - cảm nhận về một Việt Nam hôm qua, hôm nay. Tôi sinh ra sau chiến tranh. Ngày bé cũng thường đánh trận giả. Những đêm hè, mấy anh em tôi thường mắc võng nằm trước hiên nhà nghe ba tôi kể chuyện đánh trận ngày xưa. Vì là con nhà địa chủ nên ba tôi dù muốn đi bộ đội thì cũng không được. Sau cùng ba tôi lấy củ khoai gọt làm triện, bôi thêm mực vào đóng giả làm con dấu. Thế là ba tôi ra chiến trường, rất hào hứng. Năm ấy ba tôi mới có 17 tuổi. Sau ba tôi có nói lại là "đất nước lâm nguy, trai tráng đã ra trận hết, mình ở nhà há không thấy hổ thẹn ư?". Ba tôi đánh nhau 10 năm thì về, quân hàm thiếu úy, chiến tích là dăm ba viên đạn vẫn găm trong người. Giải ngũ, ba tôi vào học đại học và quen mẹ tôi rồi hai người yêu nhau. Mỗi lần quét dọn nhà cửa mẹ tôi thấy nhiều huân huy chương của ba tôi vương vãi khắp nơi, biết ba tôi lại bị thương nên khuyên ba tôi đi làm các thủ tục để được hưởng chế độ trợ cấp ưu đãi. Ba tôi nhất quyết không chịu, và cự lại mẹ tôi: bao người hy sinh ngoài chiến trường, mình còn sống tới ngày hôm nay là may lắm rồi, còn đòi hỏi gì nữa? Sau này hai người lấy nhau, mẹ tôi nói là nếu ba tôi không nghĩ về bản thân thì cũng nên nghĩ về con cái, những gì mình được hưởng một cách xứng đáng thì tội gì mà cự tuyệt như vậy. Ba tôi miễn cưỡng đến phòng lao động và thương binh xã hội huyện, nhưng người ta đòi hối lộ, thế là ba tôi liền quát cho bọn họ một trận và ném luôn huân huy chương vào mặt những người đó rồi bỏ ra về. Có đến gần mười lăm năm sau, vì huân huy chương còn nhiều nên ba tôi thành công trong chuyện làm chế độ, người ta công nhận ba tôi là thương binh hạng 4/4, tháng tháng được hưởng mấy chục ngàn đồng. Mỗi năm đến dịp kỷ niệm ngày thương binh liệt sĩ 27 tháng 7 là ba tôi như trẻ lại mấy chục tuổi, đi đứng ra chiều lính tráng lắm. Bây giờ cuộc sống tốt đẹp hơn, ba tôi rất vui. Hứng lên là ba tôi lại hát vang những bài hát truyền thống của quân đội. Ba tôi thật kỳ lạ. Nóng tính nhưng hiền hậu. Tôi không ngờ được một người nhân từ như thế mà đã hàng chục phen phải dùng lê đánh giáp lá cà với lính Mỹ. Ba tôi thỉnh thoảng còn nói cả tiếng Khơme, khoe hồi đánh Mỹ qua tận bên Campuchia được gái Khơme mê tít thò lò. Rồi chuyện về Đồng Tháp Mười, rồi giải phóng miền Nam... Tôi rất tự hào về ba tôi, một con người vô danh nhưng dũng cảm. Và tự đáy lòng mình, tôi biết ơn hàng triệu con người như ba tôi, những người đã ra mặt trận, hy sinh cả xương máu để hôm nay đất nước tôi được độc lập, thống nhất. ...................................................................................... Lê Thịnh, TP. HCMTôi là một công dân VN nên có quyền tự hào về những gì cha ông tôi giành được qua mấy cuộc chiến chống xâm lược. Chiến tranh đi qua, nhưng dấu tích của nó còn ám ảnh trên đất nước, đó là hình ảnh những nạn nhân chất da cam. Tôi có dịp đi làm công tác xã hội ở một số nơi, tôi chứng kiến những số phận bất hạnh mà bản thân họ không có lỗi, mà là do hậu quả đế quốc Mỹ để lại. Nhưng với bản lĩnh kiên cường của con người VN không lùi bước, họ vẫn ngẩng cao đầu từng bước đi lên. Tôi không phủ nhận những gì đang tồn tại như tệ quan liệu, quản lý nhà nước nhiều bất cập. Nhưng nhà nước VN đang cố gắng hết mình để hoàn thiện. Tôi luôn yêu mến mảnh đất đã sinh ra tôi, và tin vào sự cố gắng của đất nước tôi. Tôi tin chắc rằng nhiều người có đồng quan điểm như tôi. Trần Nam, TP. HCMTại sao có bạn lại cứ lấy những tiến bộ so với 30 năm, 50 năm về trước để chứng minh rằng xã hội tiến bộ, chế độ tốt đẹp, lãnh đạo sáng suốt được nhỉ? Có lần tôi gặp một người Singapore, đi dạo một vòng trung tâm Sài gòn, hỏi anh ta rằng liệu VN kém Singapore khoảng 30 năm chăng ? Anh này suy nghĩ rồi lắc đầu : có lẽ trên 50 năm. Nghĩ lại thêm buồn! Hải, Hà NộiChiến tranh đã lùi xa 30 năm, đất nước non sông thu về một mối đấy là tất cả những gì mà người dân VN mong muốn! Chúng tôi những người con Miền Bắc có may mắn hơn một só người khác là chúng tôi là con cháu của những người lính chiến thắng bên kia chiến tuyến và vì thế mà luôn tự hào về lớp cha anh mình và những gì mà thế hệ tiền bối đã làm được... Giả sử Mỹ giúp các bạn chiếm được Miền Bắc thì sao nhỉ, các bạn cũng có quyền tự hào về những gì mà cha anh các bạn đã làm chứ?! Cuộc chiến tranh nào cũng có người được, người thua, chúng ta đi theo lý tưởng của riêng mình và phải luôn luôn tự hào về điều đó! Theo tôi CNXH hay CNTB cũng có mặt hay và dở của nó, ko có một XH nào toàn vẹn cả, mâu thuận trong XH luôn tồn tại, khoảng cách giàu nghè là không thể san lấp trong một XH đang phát triển! Qua 30 năm qua, phải thẳng thắn mà nhìn nhận cái mà chúng ta nhận được (à quên người VN trong nước nhận được) là rất nhiều, đời sống dần được cải thiện chưa đến mức "làm theo năng lực hưởng theo nhu cầu" nhưng tỷ lệ đối nghèo đã giảm đi rất nhiều! Đất nước còn nghèo, thu nhập của Công chức còn thấp thì chuyện tha hoá, biến chất chạy theo đồng tiền trong thời buổi KTTT là không tránh khỏi, tham ô hối lộ là có (từ nhỏ đến lớn)... và nhiều tệ nạn khác nữa nhưng phải khẳng định và nhìn nhận khách quan rằng đời sống của NDLĐ đã được cải thiện rất nhiều, dân đang ngày càng giàu!!! Hãy gạt bỏ quá khứ, hướng đến tương lai! Đất nước còn khó khăn, là con cháu Lạc Hồng chúng ta cần đoàn kết xây dựng đất nước, chế độ nào cũng thế miễn chúng ta tự do đi lại, được đóng góp công sức xây dựng Tổ quốc này! Tôi yêu VN vì đó là Tổ quốc tôi là máu là thịt của tôi và gia đình tôi! Chúc các bạn sức khoẻ, thành công và hãy hướng về Đất nước này! Giấu tên, Hà NộiVậy thưa Sniper, theo bạn thì trước khi có đò thì Phật của bạn qua sông bằng gì? Ông ta cũng chẳng phải lội sông ư? và những người khác cũng phải lội sông để cuối cùng tìm ra được một chỗ nước chảy nhẹ nhất để làm bến đò! Phật nếu không phải là người đầu tư thì ngài trả 1 xu đó để làm gì bạn biết không? Để trả cho sự tìm tòi và vượt khó của những người khác đấy bạn ạ! Hùng, DenverBạn M hoàn toàn có quyền tự hào về người cha của mình. Ông ấy có một niềm tin và sẵn sàng hành động, sẵn sàng hi sinh cho niềm tin ấy. Cha của bạn M. là người hi sinh không vụ lợi. Những người như vậy mới đáng quí trọng. Còn những người chỉ nói nhiều, không làm gì nhưng lại muốn đứng ngoài dạy khôn người trong cuộc thì bạn cũng không cần để ý nhiều. Nói chung bạn Sniper không dám nói thẳng ý nghĩ của mình nhưng mọi người cũng hiểu cả. Có điều nói thì hay lắm. Làm mới khó đó bạn ạ. H, Hà NộiĐọc bài của Sniper tôi có thể nói chắc chắn rằng Bạn hoặc cha, chú Bạn đã từng là đối thủ của Ông Cụ kia và đã bị Ông cụ kia đánh cho tơi bời. Kẻ có "đầy đủ" như bạn và thừa tiền như "Phật tích ca" mà lại là kẻ bại trận, thua cả người "thiếu Iod" đến đây tôi nghĩ chẳng còn gì để bàn luận nữa. Sniper, Hoa KỳTrong kinh Phật có một câu chuyện như sau: Một hôm, Phật Tổ tới một bến đò để đi qua sông. Ngài thấy mọi người ở đó đang xúm nhau lại coi một người đang biểu diễn phép thuật (có lẽ thế). Anh ta chạy qua, chạy lại trên mặt nước, từ bên này qua bên kia sông như người ta đi trên đất bằng vậy. Ai cũng vỗ tay hoan hô ầm ĩ. Người đó biểu diễn xong, liền chạy lại chỗ Phật Tổ và hỏi: “Ngài thấy thế nào?”-“Quá hay!” - Đức Phật đáp. Anh ta tự hào nói: “Tôi đã khổ luyện mấy chục năm mới làm được đó!”. Phật Tổ trả lời: “ Nếu là ta, ta sẽ không làm như anh đâu. Ta chỉ cần trả một xu để đi qua sông. Thời gian mấy mươi năm làm việc khác có ích hơn!”. Nói xong, Ngài trả một xu cho người lái đò và xuống thuyền qua sông. Ở đời, làm việc gì (kể cả trong lĩnh vực chính trị) cũng phải tìm giải pháp tối ưu, vừa hiệu quả lại vừa tiết kiệm công sức và thời gian. Chứ cứ nhắm mắt làm bừa không cân nhắc thì chắc chắn sẽ vấp phải vô vàn khó khăn không đáng có, nhiều khi phải lâm ngõ cụt. Nếu may mà xong việc (chắc chắn là phải trầy trật hơn người khác) thì cứ tự “bơm” rằng ta can đảm, ta có “tinh thần xung phong, tinh thần vượt khó, và nhiều mỹ từ khác nữa, chứ không hề biết rằng mình dại, mình “thiếu iod”. Tôi chỉ nói thế thôi, bạn “Mờ” và bạn Bình Minh chừng nào hiểu cũng được! Bình Minh, Hà NộiThật khâm phục những con người như ba của bạn M. Khi ông đã nhận thấy lẽ phải thì luôn đi theo, cho dù khó khăn, cho dù thiệt thòi cho bản thân. Ba của bạn không cho bạn M nhiều tiền bạc, nhưng điều đáng quý mà ông để lại cho bạn chính là tinh thần. Là con một người ba anh hùng như vậy, chắc chắn bạn sẽ vượt được qua mọi khó khăn phía trước. Ngày nay nhiều người suy nghĩ rằng, khi đã xung phong làm một việc gì khó khăn hơn mọi người khác, thì xã hội phải tạo mọi điều kiện dễ dàng cho họ. Đấy không phải là tinh thần xung phong. Khi đã xung phong làm việc gì đó, cho dù có khó khăn, có người cản đường vẫn quyết tâm làm cho bằng được. Đấy mới là người VN quả cảm và chân chính. Thật đáng tiếc là ngày nay có quá nhiều người, hầu như chưa thấy đóng góp gì cho xã hội mà chỉ lớn tiếng đòi hỏi xã hội phải thế này, phải thế kia. Các anh chị hãy nhìn gương ba bạn M. Các anh chị muốn xã hội thế nào? hãy xắn tay áo lên, lao vào mà xây dựng nó như anh chị muốn. Không nên chỉ đứng ngoài phê phán, so sánh.
summarize: Tác giả cho biết viết lại kỷ niệm về ba mình sau khi đọc bài của bạn Đan, với hồi ức về 'những trận đánh giả, đánh thật'. Mời quý vị chia sẻ kỷ niệm của mình qua bài viết có độ dài từ 500 - 1000 chữ. Nội dung là suy nghĩ của quý vị về một khía cạnh liên quan Việt Nam 30 năm qua - cảm nhận về một Việt Nam hôm qua, hôm nay. Tôi sinh ra sau chiến tranh. Ngày bé cũng thường đánh trận giả. Những đêm hè, mấy anh em tôi thường mắc võng nằm trước hiên nhà nghe ba tôi kể chuyện đánh trận ngày xưa. Vì là con nhà địa chủ nên ba tôi dù muốn đi bộ đội thì cũng không được. Sau cùng ba tôi lấy củ khoai gọt làm triện, bôi thêm mực vào đóng giả làm con dấu. Thế là ba tôi ra chiến trường, rất hào hứng. Năm ấy ba tôi mới có 17 tuổi. Sau ba tôi có nói lại là "đất nước lâm nguy, trai tráng đã ra trận hết, mình ở nhà há không thấy hổ thẹn ư?". Ba tôi đánh nhau 10 năm thì về, quân hàm thiếu úy, chiến tích là dăm ba viên đạn vẫn găm trong người. Giải ngũ, ba tôi vào học đại học và quen mẹ tôi rồi hai người yêu nhau. Mỗi lần quét dọn nhà cửa mẹ tôi thấy nhiều huân huy chương của ba tôi vương vãi khắp nơi, biết ba tôi lại bị thương nên khuyên ba tôi đi làm các thủ tục để được hưởng chế độ trợ cấp ưu đãi. Ba tôi nhất quyết không chịu, và cự lại mẹ tôi: bao người hy sinh ngoài chiến trường, mình còn sống tới ngày hôm nay là may lắm rồi, còn đòi hỏi gì nữa? Sau này hai người lấy nhau, mẹ tôi nói là nếu ba tôi không nghĩ về bản thân thì cũng nên nghĩ về con cái, những gì mình được hưởng một cách xứng đáng thì tội gì mà cự tuyệt như vậy. Ba tôi miễn cưỡng đến phòng lao động và thương binh xã hội huyện, nhưng người ta đòi hối lộ, thế là ba tôi liền quát cho bọn họ một trận và ném luôn huân huy chương vào mặt những người đó rồi bỏ ra về. Có đến gần mười lăm năm sau, vì huân huy chương còn nhiều nên ba tôi thành công trong chuyện làm chế độ, người ta công nhận ba tôi là thương binh hạng 4/4, tháng tháng được hưởng mấy chục ngàn đồng. Mỗi năm đến dịp kỷ niệm ngày thương binh liệt sĩ 27 tháng 7 là ba tôi như trẻ lại mấy chục tuổi, đi đứng ra chiều lính tráng lắm. Bây giờ cuộc sống tốt đẹp hơn, ba tôi rất vui. Hứng lên là ba tôi lại hát vang những bài hát truyền thống của quân đội. Ba tôi thật kỳ lạ. Nóng tính nhưng hiền hậu. Tôi không ngờ được một người nhân từ như thế mà đã hàng chục phen phải dùng lê đánh giáp lá cà với lính Mỹ. Ba tôi thỉnh thoảng còn nói cả tiếng Khơme, khoe hồi đánh Mỹ qua tận bên Campuchia được gái Khơme mê tít thò lò. Rồi chuyện về Đồng Tháp Mười, rồi giải phóng miền Nam... Tôi rất tự hào về ba tôi, một con người vô danh nhưng dũng cảm. Và tự đáy lòng mình, tôi biết ơn hàng triệu con người như ba tôi, những người đã ra mặt trận, hy sinh cả xương máu để hôm nay đất nước tôi được độc lập, thống nhất. ...................................................................................... Lê Thịnh, TP. HCMTôi là một công dân VN nên có quyền tự hào về những gì cha ông tôi giành được qua mấy cuộc chiến chống xâm lược. Chiến tranh đi qua, nhưng dấu tích của nó còn ám ảnh trên đất nước, đó là hình ảnh những nạn nhân chất da cam. Tôi có dịp đi làm công tác xã hội ở một số nơi, tôi chứng kiến những số phận bất hạnh mà bản thân họ không có lỗi, mà là do hậu quả đế quốc Mỹ để lại. Nhưng với bản lĩnh kiên cường của con người VN không lùi bước, họ vẫn ngẩng cao đầu từng bước đi lên. Tôi không phủ nhận những gì đang tồn tại như tệ quan liệu, quản lý nhà nước nhiều bất cập. Nhưng nhà nước VN đang cố gắng hết mình để hoàn thiện. Tôi luôn yêu mến mảnh đất đã sinh ra tôi, và tin vào sự cố gắng của đất nước tôi. Tôi tin chắc rằng nhiều người có đồng quan điểm như tôi. Trần Nam, TP. HCMTại sao có bạn lại cứ lấy những tiến bộ so với 30 năm, 50 năm về trước để chứng minh rằng xã hội tiến bộ, chế độ tốt đẹp, lãnh đạo sáng suốt được nhỉ? Có lần tôi gặp một người Singapore, đi dạo một vòng trung tâm Sài gòn, hỏi anh ta rằng liệu VN kém Singapore khoảng 30 năm chăng ? Anh này suy nghĩ rồi lắc đầu : có lẽ trên 50 năm. Nghĩ lại thêm buồn! Hải, Hà NộiChiến tranh đã lùi xa 30 năm, đất nước non sông thu về một mối đấy là tất cả những gì mà người dân VN mong muốn! Chúng tôi những người con Miền Bắc có may mắn hơn một só người khác là chúng tôi là con cháu của những người lính chiến thắng bên kia chiến tuyến và vì thế mà luôn tự hào về lớp cha anh mình và những gì mà thế hệ tiền bối đã làm được... Giả sử Mỹ giúp các bạn chiếm được Miền Bắc thì sao nhỉ, các bạn cũng có quyền tự hào về những gì mà cha anh các bạn đã làm chứ?! Cuộc chiến tranh nào cũng có người được, người thua, chúng ta đi theo lý tưởng của riêng mình và phải luôn luôn tự hào về điều đó! Theo tôi CNXH hay CNTB cũng có mặt hay và dở của nó, ko có một XH nào toàn vẹn cả, mâu thuận trong XH luôn tồn tại, khoảng cách giàu nghè là không thể san lấp trong một XH đang phát triển! Qua 30 năm qua, phải thẳng thắn mà nhìn nhận cái mà chúng ta nhận được (à quên người VN trong nước nhận được) là rất nhiều, đời sống dần được cải thiện chưa đến mức "làm theo năng lực hưởng theo nhu cầu" nhưng tỷ lệ đối nghèo đã giảm đi rất nhiều! Đất nước còn nghèo, thu nhập của Công chức còn thấp thì chuyện tha hoá, biến chất chạy theo đồng tiền trong thời buổi KTTT là không tránh khỏi, tham ô hối lộ là có (từ nhỏ đến lớn)... và nhiều tệ nạn khác nữa nhưng phải khẳng định và nhìn nhận khách quan rằng đời sống của NDLĐ đã được cải thiện rất nhiều, dân đang ngày càng giàu!!! Hãy gạt bỏ quá khứ, hướng đến tương lai! Đất nước còn khó khăn, là con cháu Lạc Hồng chúng ta cần đoàn kết xây dựng đất nước, chế độ nào cũng thế miễn chúng ta tự do đi lại, được đóng góp công sức xây dựng Tổ quốc này! Tôi yêu VN vì đó là Tổ quốc tôi là máu là thịt của tôi và gia đình tôi! Chúc các bạn sức khoẻ, thành công và hãy hướng về Đất nước này! Giấu tên, Hà NộiVậy thưa Sniper, theo bạn thì trước khi có đò thì Phật của bạn qua sông bằng gì? Ông ta cũng chẳng phải lội sông ư? và những người khác cũng phải lội sông để cuối cùng tìm ra được một chỗ nước chảy nhẹ nhất để làm bến đò! Phật nếu không phải là người đầu tư thì ngài trả 1 xu đó để làm gì bạn biết không? Để trả cho sự tìm tòi và vượt khó của những người khác đấy bạn ạ! Hùng, DenverBạn M hoàn toàn có quyền tự hào về người cha của mình. Ông ấy có một niềm tin và sẵn sàng hành động, sẵn sàng hi sinh cho niềm tin ấy. Cha của bạn M. là người hi sinh không vụ lợi. Những người như vậy mới đáng quí trọng. Còn những người chỉ nói nhiều, không làm gì nhưng lại muốn đứng ngoài dạy khôn người trong cuộc thì bạn cũng không cần để ý nhiều. Nói chung bạn Sniper không dám nói thẳng ý nghĩ của mình nhưng mọi người cũng hiểu cả. Có điều nói thì hay lắm. Làm mới khó đó bạn ạ. H, Hà NộiĐọc bài của Sniper tôi có thể nói chắc chắn rằng Bạn hoặc cha, chú Bạn đã từng là đối thủ của Ông Cụ kia và đã bị Ông cụ kia đánh cho tơi bời. Kẻ có "đầy đủ" như bạn và thừa tiền như "Phật tích ca" mà lại là kẻ bại trận, thua cả người "thiếu Iod" đến đây tôi nghĩ chẳng còn gì để bàn luận nữa. Sniper, Hoa KỳTrong kinh Phật có một câu chuyện như sau: Một hôm, Phật Tổ tới một bến đò để đi qua sông. Ngài thấy mọi người ở đó đang xúm nhau lại coi một người đang biểu diễn phép thuật (có lẽ thế). Anh ta chạy qua, chạy lại trên mặt nước, từ bên này qua bên kia sông như người ta đi trên đất bằng vậy. Ai cũng vỗ tay hoan hô ầm ĩ. Người đó biểu diễn xong, liền chạy lại chỗ Phật Tổ và hỏi: “Ngài thấy thế nào?”-“Quá hay!” - Đức Phật đáp. Anh ta tự hào nói: “Tôi đã khổ luyện mấy chục năm mới làm được đó!”. Phật Tổ trả lời: “ Nếu là ta, ta sẽ không làm như anh đâu. Ta chỉ cần trả một xu để đi qua sông. Thời gian mấy mươi năm làm việc khác có ích hơn!”. Nói xong, Ngài trả một xu cho người lái đò và xuống thuyền qua sông. Ở đời, làm việc gì (kể cả trong lĩnh vực chính trị) cũng phải tìm giải pháp tối ưu, vừa hiệu quả lại vừa tiết kiệm công sức và thời gian. Chứ cứ nhắm mắt làm bừa không cân nhắc thì chắc chắn sẽ vấp phải vô vàn khó khăn không đáng có, nhiều khi phải lâm ngõ cụt. Nếu may mà xong việc (chắc chắn là phải trầy trật hơn người khác) thì cứ tự “bơm” rằng ta can đảm, ta có “tinh thần xung phong, tinh thần vượt khó, và nhiều mỹ từ khác nữa, chứ không hề biết rằng mình dại, mình “thiếu iod”. Tôi chỉ nói thế thôi, bạn “Mờ” và bạn Bình Minh chừng nào hiểu cũng được! Bình Minh, Hà NộiThật khâm phục những con người như ba của bạn M. Khi ông đã nhận thấy lẽ phải thì luôn đi theo, cho dù khó khăn, cho dù thiệt thòi cho bản thân. Ba của bạn không cho bạn M nhiều tiền bạc, nhưng điều đáng quý mà ông để lại cho bạn chính là tinh thần. Là con một người ba anh hùng như vậy, chắc chắn bạn sẽ vượt được qua mọi khó khăn phía trước. Ngày nay nhiều người suy nghĩ rằng, khi đã xung phong làm một việc gì khó khăn hơn mọi người khác, thì xã hội phải tạo mọi điều kiện dễ dàng cho họ. Đấy không phải là tinh thần xung phong. Khi đã xung phong làm việc gì đó, cho dù có khó khăn, có người cản đường vẫn quyết tâm làm cho bằng được. Đấy mới là người VN quả cảm và chân chính. Thật đáng tiếc là ngày nay có quá nhiều người, hầu như chưa thấy đóng góp gì cho xã hội mà chỉ lớn tiếng đòi hỏi xã hội phải thế này, phải thế kia. Các anh chị hãy nhìn gương ba bạn M. Các anh chị muốn xã hội thế nào? hãy xắn tay áo lên, lao vào mà xây dựng nó như anh chị muốn. Không nên chỉ đứng ngoài phê phán, so sánh.
[ 108, 287, 285, 161, 2343, 590, 114, 1060, 2020, 153, 688, 2182, 466, 459, 267, 187, 129, 901, 392, 104, 230, 3324, 103, 405, 1717, 108, 5432, 466, 377, 9448, 1699, 403, 2508, 403, 1721, 1263, 1808, 5984, 1089, 297, 733, 1198, 688, 2182, 104, 267, 235, 392, 2020, 107, 976, 677, 563, 2584, 233, 4008, 4645, 112, 1113, 908, 106, 782, 372, 104, 1089, 297, 466, 172, 482, 409, 810, 316, 146, 243, 132, 1100, 147, 235, 233, 406, 645, 466, 172, 243, 132, 325, 1244, 325, 1103, 388, 296, 124, 187, 242, 3078, 1245, 1353, 127, 369, 403, 852, 3090, 564, 1370, 7929, 938, 365, 640, 141, 369, 1537, 13911, 829, 226, 108, 8130, 152, 701, 459, 141, 546, 443, 403, 852, 191, 6016, 865, 106, 219, 152, 439, 185, 237, 459, 141, 428, 278, 184, 317, 559, 143, 127, 110, 1378, 759, 264, 459, 141, 771, 4374, 5065, 16304, 140, 3268, 17180, 103, 3463, 426, 2307, 138, 609, 590, 140, 219, 988, 112, 773, 106, 459, 141, 124, 242, 2337, 215, 1406, 15320, 832, 728, 459, 141, 239, 107, 1980, 2700, 759, 459, 141, 107, 123, 153, 106, 14254, 142, 2242, 841, 103, 1320, 4545, 115, 124, 852, 2757, 267, 108, 121, 152, 11308, 110, 203, 2317, 6241, 4379, 340, 679, 141, 403, 527, 826, 147, 143, 125, 103, 252, 2134, 815, 5350, 103, 242, 566, 106, 11539, 459, 182, 1710, 244, 16447, 113, 1784, 2029, 2009, 103, 459, 141, 138, 214, 273, 214, 105, 1379, 966, 141, 598, 196, 111, 436, 1315, 2532, 176, 400, 3322, 2967, 152, 814, 966, 141, 203, 158, 7827, 1254, 741, 104, 459, 141, 2527, 14354, 1227, 328, 103, 217, 459, 141, 153, 133, 432, 237, 2152, 459, 141, 184, 140, 109, 331, 437, 130, 117, 580, 353, 359, 643, 373, 1293, 16083, 679, 141, 202, 302, 110, 668, 103, 105, 4009, 153, 966, 141, 161, 374, 111, 861, 296, 351, 242, 2337, 267, 177, 307, 228, 191, 325, 275, 106, 1436, 1801, 1737, 177, 808, 419, 218, 5732, 759, 126, 196, 111, 771, 1481, 966, 141, 123, 106, 323, 459, 141, 110, 372, 125, 288, 481, 143, 127, 237, 372, 125, 219, 292, 103, 120, 218, 267, 117, 580, 116, 173, 2267, 549, 143, 638, 218, 145, 4009, 1464, 128, 1356, 679, 141, 1635, 2158, 155, 438, 825, 192, 105, 432, 1043, 293, 213, 11661, 170, 111, 169, 808, 1680, 6247, 175, 106, 459, 141, 2199, 3485, 114, 2143, 154, 116, 852, 105, 2225, 637, 7827, 1254, 741, 138, 447, 120, 111, 150, 598, 306, 124, 125, 112, 615, 155, 386, 3024, 8021, 147, 2681, 171, 7827, 1254, 741, 177, 158, 237, 459, 141, 164, 135, 113, 443, 140, 353, 4589, 111, 169, 135, 238, 459, 141, 106, 432, 1043, 1574, 13453, 103, 253, 253, 117, 580, 938, 1166, 926, 2931, 2532, 176, 147, 155, 1500, 688, 1196, 191, 432, 1043, 1793, 621, 2715, 253, 1489, 106, 459, 141, 128, 603, 153, 938, 1166, 1343, 184, 715, 124, 1337, 1127, 4545, 2826, 2753, 364, 339, 204, 307, 514, 1142, 975, 459, 141, 215, 8487, 2016, 9060, 227, 106, 459, 141, 153, 1695, 2428, 120, 392, 1695, 425, 234, 104, 252, 5632, 679, 141, 610, 393, 5160, 1447, 515, 334, 170, 4565, 5157, 388, 110, 1274, 117, 116, 111, 157, 148, 128, 175, 145, 115, 201, 1166, 1006, 231, 139, 467, 5811, 403, 3341, 1176, 1826, 119, 1127, 1091, 679, 141, 3371, 3634, 177, 123, 186, 354, 18659, 103, 4056, 496, 403, 200, 235, 1501, 367, 1384, 117, 1204, 18659, 2216, 6767, 14316, 2741, 112, 2763, 443, 125, 1122, 6049, 2733, 103, 598, 272, 662, 752, 11812, 388, 215, 222, 1406, 125, 459, 1278, 116, 219, 111, 616, 595, 170, 2598, 5276, 619, 222, 3093, 694, 1081, 141, 217, 108, 1450, 201, 617, 219, 111, 128, 459, 1278, 120, 111, 115, 124, 447, 852, 103, 861, 296, 186, 2345, 1475, 130, 325, 275, 282, 142, 141, 117, 557, 2364, 234, 1704, 1804, 599, 2562, 2562, 2562, 2562, 2562, 729, 4057, 103, 2246, 108, 5519, 106, 172, 135, 137, 312, 237, 107, 851, 1180, 1406, 466, 479, 218, 1041, 118, 141, 1059, 363, 235, 3405, 460, 1076, 1664, 1121, 3530, 112, 4125, 250, 184, 1244, 170, 2917, 566, 104, 335, 177, 1948, 349, 159, 1605, 4376, 150, 106, 240, 349, 479, 627, 157, 2344, 1285, 10345, 388, 107, 1500, 184, 140, 135, 274, 293, 567, 449, 172, 721, 328, 103, 141, 1834, 1449, 479, 721, 2743, 1539, 332, 1774, 145, 288, 481, 154, 110, 107, 3851, 103, 145, 106, 180, 1973, 416, 8626, 951, 200, 570, 1409, 311, 405, 288, 950, 1846, 3444, 104, 219, 280, 312, 110, 2549, 3188, 103, 154, 1125, 19615, 269, 291, 811, 563, 515, 3188, 184, 2581, 388, 110, 256, 645, 479, 218, 167, 4735, 149, 128, 2469, 146, 1373, 103, 730, 241, 152, 507, 713, 1539, 332, 2798, 112, 311, 152, 507, 312, 167, 2233, 4190, 2396, 267, 570, 506, 12145, 388, 637, 436, 12482, 2252, 1605, 115, 296, 124, 1278, 105, 193, 138, 698, 2233, 4190, 104, 1605, 507, 1986, 388, 193, 2638, 641, 713, 280, 107, 1002, 146, 1516, 128, 1986, 2263, 578, 2246, 1618, 3165, 350, 107, 230, 153, 532, 771, 120, 472, 317, 648, 119, 1100, 1542, 1591, 147, 125, 226, 130, 463, 494, 160, 293, 213, 472, 2647, 353, 359, 514, 3860, 261, 247, 611, 1232, 117, 4404, 615, 400, 141, 683, 116, 111, 3029, 184, 4307, 116, 906, 396, 315, 1093, 17065, 419, 365, 169, 160, 588, 312, 1206, 1396, 545, 1100, 147, 1964, 108, 347, 266, 126, 782, 372, 598, 6321, 178, 108, 161, 107, 642, 159, 1591, 1538, 8944, 153, 426, 1491, 794, 3038, 337, 1113, 6184, 250, 115, 2549, 797, 1100, 1542, 282, 142, 3307, 1551, 498, 125, 116, 882, 1730, 106, 525, 186, 120, 218, 145, 111, 137, 312, 872, 278, 794, 819, 141, 120, 111, 219, 2942, 360, 107, 1436, 2403, 183, 116, 2765, 2007, 111, 211, 106, 174, 141, 106, 219, 1536, 104, 120, 111, 1127, 242, 779, 367, 1387, 242, 1490, 105, 171, 175, 145, 637, 222, 1406, 125, 1172, 1041, 365, 267, 105, 120, 218, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 15671, 962, 437, 19994, 176, 476, 953, 1899, 466, 479, 688, 2182, 316, 146, 2315, 469, 113, 478, 1686, 243, 132, 1100, 147, 1244, 174, 141, 676, 1128, 4147, 392, 104, 1484, 590, 2807, 24896, 106, 13892, 1 ]
160120_quynhchau_land_protests
https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2016/01/160120_quynhchau_land_protests
Dân nhiều vùng lên Hà Nội “biểu tình đòi đất”
Sát ngày khai mạc Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ 12, công dân từ nhiều vùng trong cả nước tập trung trước văn phòng trụ sở tiếp dân trung ương ở số 1 Ngô Thì Nhậm, phường Quang Trung, quận Hà Đông, thành phố Hà Nội để chờ đợi được chính quyền giải quyết các khiếu nại, khiếu kiện.
Người dân khiếu kiện đất đai đến từ nhiều vùng miền trong cả nước và thuộc nhiều tầng lớp, lứa tuổi. Họ bất mãn với việc bị thu hồi đất nhưng không được bồi thường thỏa đáng, một số người dân khiếu nại nói hôm 20/1/2016. Trong đoàn biểu tình này, dù đến từ nhiều vùng trong cả nước, theo lời kể của người trong cuộc, đều đã khiếu kiện kéo dài nhiều năm, không được đảm bảo an sinh, có người phải thuê nhà trọ, đa phần phải ngủ lại vỉa hè, trong khi chờ đợi câu trả lời từ phía chính quyền. Một người dân hôm thứ Tư nói: “Khiếu kiện đã 15 năm, từ đời bố mẹ, và giờ là đến thế hệ của con tôi. Chúng tôi từ Tràng Bom, Đồng Nai ra Hà Nội nhiều lần biểu tình trước trụ sở tiếp dân. Gia đình tôi mất trắng không còn gì để sống," bà Trương Vĩnh Phước, một người dân ở lại trụ sở Ngô Thì Nhậm mấy ngày nay chia sẻ. "Chúng tôi phải ở lại Hà Nội ngủ ngoài vỉa hè, trước cửa trụ sở. Ban đêm thì bị côn đồ, hay công an cũng không biết nữa, đổ nước mắm vào nơi chúng tôi ngủ, giữa trời đông thế này. Chủ nhà quanh đó thấy vậy mới cho gia đình tôi vô”. “Năm 2007, gia đình tôi nhận được giấy có chữ ký của ông Nguyễn Xuân Phúc đồng ý trả lại đất để khuyến khích tiếp tục sản xuất. Hai công văn đó là 1903 và 767. "Trong văn bản còn nêu đích danh các cán bộ làm sai phải xử lý. Gia đình cầm giấy về để đợi địa phương xem xét. Nhưng sau đó, đất vẫn bị lấy đi và đơn thư thì không được giải quyết. Họ tự cắt ổ khóa cưỡng chế, tịch thu tài sản khi gia đình không có ai ở nhà.” “Đất của gia đình tôi giờ là đất mặt tiền, tôi nghi ngờ có tham nhũng ở đây. Người dân các vùng lên biểu tình nhiều vô kể, ước lượng phải gần 500 người”, bà Trương Vĩnh Phước nói thêm. Lang thang, điêu đứng Tranh chấp đất đai giữa người dân và quan chức, chính quyền các cấp hiện là một trong những vấn đề khá nóng ở Việt Nam. Trong số hàng trăm người tập trung biểu tình hôm 20/01, ngày mà Đại hội Đảng 12 họp phiên trù bị, một người dân đến từ Tây Ninh nói rằng: “Người dân Tây Ninh đến đây do bị chiếm đoạt đất, chính quyền địa phương nói rằng họ muốn lập ra nào là nông trường, công ty, rồi mấy ông lợi dụng chiếm hết của chúng tôi”. “Người dân từ Bắc xuống Nam lên đây biểu tình vì đất đai dù thuộc sở hữu toàn dân nhưng họ không hề được gì. "Nhiều năm ai cũng phải lang thang, điêu đứng. Đất đai của gia đình tôi bị thu hầu như không có một văn bản đi kèm nào cả”. Theo các thông tin được tìm hiểu, nhiều người vẫn sẽ tiếp tục ở lại trụ sợ tiếp dân ở Hà Nội, chờ đợi để được giải quyết thỏa đáng. Vỉa hè gần đó là nơi ngủ của nhiều người trong những ngày giáp Tết sắp tới. “Gia đình tôi nói rồi, nếu không được giải quyết sẽ không trở về. Mà giờ cũng không biết về đâu. "Đã mất trắng rồi, không còn chỗ để nương tựa nữa! Về nhà cũng không có điều kiện. Về thì phải mướn nhà trọ ở, cứ đi ra đi vô thì gia đình tôi không có tiền đâu! Giờ mà về địa phương thì chỗ đâu để ở.” Người biểu tình đến từ Đồng Nai, vốn không muốn tiết lộ danh tính, chia sẻ thêm về hoàn cảnh của mình. “Đêm tôi vẫn sẽ đi rửa bát thuê, nướng ngô xoay sở, rồi sáng lại ra phòng tiếp dân để chờ đợi”. Xem ra, những mâu thuẫn về đất đai từ đó vẫn tiếp tục trở thành căn nguyên của gánh nặng kiếm sống của nhiều hộ dân trong cả nước, và dường như chưa thực sự nhận được sự quan tâm, giải quyết gốc rễ của các lãnh đạo nước nhà. Bài viết phản ánh văn phong và quan điểm riêng của tác giả, gửi cho BBC từ London.
summarize: Người dân khiếu kiện đất đai đến từ nhiều vùng miền trong cả nước và thuộc nhiều tầng lớp, lứa tuổi. Họ bất mãn với việc bị thu hồi đất nhưng không được bồi thường thỏa đáng, một số người dân khiếu nại nói hôm 20/1/2016. Trong đoàn biểu tình này, dù đến từ nhiều vùng trong cả nước, theo lời kể của người trong cuộc, đều đã khiếu kiện kéo dài nhiều năm, không được đảm bảo an sinh, có người phải thuê nhà trọ, đa phần phải ngủ lại vỉa hè, trong khi chờ đợi câu trả lời từ phía chính quyền. Một người dân hôm thứ Tư nói: “Khiếu kiện đã 15 năm, từ đời bố mẹ, và giờ là đến thế hệ của con tôi. Chúng tôi từ Tràng Bom, Đồng Nai ra Hà Nội nhiều lần biểu tình trước trụ sở tiếp dân. Gia đình tôi mất trắng không còn gì để sống," bà Trương Vĩnh Phước, một người dân ở lại trụ sở Ngô Thì Nhậm mấy ngày nay chia sẻ. "Chúng tôi phải ở lại Hà Nội ngủ ngoài vỉa hè, trước cửa trụ sở. Ban đêm thì bị côn đồ, hay công an cũng không biết nữa, đổ nước mắm vào nơi chúng tôi ngủ, giữa trời đông thế này. Chủ nhà quanh đó thấy vậy mới cho gia đình tôi vô”. “Năm 2007, gia đình tôi nhận được giấy có chữ ký của ông Nguyễn Xuân Phúc đồng ý trả lại đất để khuyến khích tiếp tục sản xuất. Hai công văn đó là 1903 và 767. "Trong văn bản còn nêu đích danh các cán bộ làm sai phải xử lý. Gia đình cầm giấy về để đợi địa phương xem xét. Nhưng sau đó, đất vẫn bị lấy đi và đơn thư thì không được giải quyết. Họ tự cắt ổ khóa cưỡng chế, tịch thu tài sản khi gia đình không có ai ở nhà.” “Đất của gia đình tôi giờ là đất mặt tiền, tôi nghi ngờ có tham nhũng ở đây. Người dân các vùng lên biểu tình nhiều vô kể, ước lượng phải gần 500 người”, bà Trương Vĩnh Phước nói thêm. Lang thang, điêu đứng Tranh chấp đất đai giữa người dân và quan chức, chính quyền các cấp hiện là một trong những vấn đề khá nóng ở Việt Nam. Trong số hàng trăm người tập trung biểu tình hôm 20/01, ngày mà Đại hội Đảng 12 họp phiên trù bị, một người dân đến từ Tây Ninh nói rằng: “Người dân Tây Ninh đến đây do bị chiếm đoạt đất, chính quyền địa phương nói rằng họ muốn lập ra nào là nông trường, công ty, rồi mấy ông lợi dụng chiếm hết của chúng tôi”. “Người dân từ Bắc xuống Nam lên đây biểu tình vì đất đai dù thuộc sở hữu toàn dân nhưng họ không hề được gì. "Nhiều năm ai cũng phải lang thang, điêu đứng. Đất đai của gia đình tôi bị thu hầu như không có một văn bản đi kèm nào cả”. Theo các thông tin được tìm hiểu, nhiều người vẫn sẽ tiếp tục ở lại trụ sợ tiếp dân ở Hà Nội, chờ đợi để được giải quyết thỏa đáng. Vỉa hè gần đó là nơi ngủ của nhiều người trong những ngày giáp Tết sắp tới. “Gia đình tôi nói rồi, nếu không được giải quyết sẽ không trở về. Mà giờ cũng không biết về đâu. "Đã mất trắng rồi, không còn chỗ để nương tựa nữa! Về nhà cũng không có điều kiện. Về thì phải mướn nhà trọ ở, cứ đi ra đi vô thì gia đình tôi không có tiền đâu! Giờ mà về địa phương thì chỗ đâu để ở.” Người biểu tình đến từ Đồng Nai, vốn không muốn tiết lộ danh tính, chia sẻ thêm về hoàn cảnh của mình. “Đêm tôi vẫn sẽ đi rửa bát thuê, nướng ngô xoay sở, rồi sáng lại ra phòng tiếp dân để chờ đợi”. Xem ra, những mâu thuẫn về đất đai từ đó vẫn tiếp tục trở thành căn nguyên của gánh nặng kiếm sống của nhiều hộ dân trong cả nước, và dường như chưa thực sự nhận được sự quan tâm, giải quyết gốc rễ của các lãnh đạo nước nhà. Bài viết phản ánh văn phong và quan điểm riêng của tác giả, gửi cho BBC từ London.
[ 108, 287, 285, 161, 606, 137, 2063, 591, 282, 1677, 155, 148, 158, 501, 752, 113, 186, 142, 105, 624, 158, 1354, 1172, 103, 4804, 2700, 719, 295, 2151, 119, 156, 133, 498, 496, 282, 170, 110, 117, 1962, 369, 893, 549, 103, 116, 166, 111, 137, 2063, 2939, 123, 325, 12622, 10110, 298, 526, 284, 205, 474, 428, 155, 148, 158, 501, 113, 186, 1013, 181, 366, 546, 104, 111, 113, 204, 103, 413, 115, 2063, 591, 930, 677, 158, 1542, 110, 117, 879, 327, 305, 3747, 107, 111, 139, 1651, 152, 7232, 103, 635, 380, 139, 1727, 153, 5451, 409, 7929, 113, 129, 1205, 1390, 476, 456, 366, 148, 505, 122, 1698, 430, 111, 137, 325, 259, 1005, 795, 6299, 7351, 591, 115, 1454, 1542, 148, 723, 399, 4425, 105, 339, 106, 155, 175, 300, 104, 219, 1986, 819, 141, 148, 13905, 12413, 103, 1122, 4847, 124, 337, 710, 158, 400, 284, 205, 226, 1266, 633, 270, 1568, 1716, 539, 141, 552, 1714, 110, 177, 218, 130, 307, 519, 263, 1745, 2149, 4455, 103, 116, 111, 137, 108, 121, 153, 1266, 633, 1708, 4832, 10291, 938, 191, 275, 733, 5168, 1007, 141, 139, 108, 121, 153, 337, 710, 1727, 351, 5451, 409, 7929, 226, 814, 1266, 7480, 806, 1370, 143, 133, 4133, 905, 103, 194, 135, 305, 127, 110, 217, 1316, 880, 142, 6121, 138, 328, 174, 141, 7418, 415, 1467, 823, 175, 433, 483, 152, 1017, 150, 203, 530, 239, 114, 165, 539, 141, 616, 863, 401, 7899, 4621, 165, 539, 141, 238, 117, 1336, 107, 1302, 667, 104, 118, 362, 1019, 1817, 210, 108, 232, 456, 153, 282, 130, 1611, 231, 1432, 270, 437, 262, 6403, 891, 135, 355, 150, 106, 21718, 105, 6417, 8769, 189, 1683, 355, 288, 177, 917, 1055, 595, 109, 1101, 317, 140, 714, 139, 528, 2203, 1716, 539, 898, 1336, 125, 130, 1390, 439, 412, 453, 4624, 311, 187, 397, 282, 244, 133, 771, 184, 105, 652, 593, 143, 110, 117, 272, 4949, 719, 222, 1404, 108, 3106, 1666, 2158, 3495, 492, 498, 326, 262, 129, 165, 539, 110, 107, 375, 108, 121, 152, 1070, 401, 6586, 104, 165, 539, 141, 339, 106, 282, 447, 3761, 141, 881, 1274, 107, 268, 802, 108, 121, 1333, 606, 137, 109, 501, 227, 284, 205, 158, 616, 546, 103, 1126, 423, 139, 386, 2584, 111, 1616, 263, 1745, 2149, 4455, 123, 1796, 6977, 9235, 5222, 715, 3086, 577, 282, 1677, 415, 111, 137, 105, 146, 2471, 122, 168, 109, 373, 199, 106, 116, 113, 120, 255, 220, 896, 1578, 108, 121, 131, 629, 298, 166, 201, 1049, 111, 495, 396, 284, 205, 325, 19775, 103, 191, 145, 440, 213, 348, 1178, 720, 928, 3556, 133, 103, 116, 111, 137, 155, 148, 658, 2320, 123, 2602, 401, 3353, 137, 658, 2320, 155, 248, 180, 133, 961, 2190, 3660, 122, 168, 439, 412, 123, 160, 154, 278, 385, 124, 224, 106, 939, 2337, 135, 457, 103, 598, 938, 118, 418, 286, 961, 538, 104, 174, 141, 863, 401, 3353, 137, 148, 360, 804, 132, 227, 248, 284, 205, 171, 282, 1677, 428, 624, 633, 943, 258, 137, 170, 154, 110, 1329, 117, 1776, 189, 3663, 147, 375, 127, 139, 3048, 9235, 5222, 715, 112, 1970, 1677, 104, 165, 539, 141, 133, 498, 1098, 128, 110, 107, 116, 355, 288, 184, 2213, 224, 186, 863, 520, 109, 206, 193, 117, 370, 5682, 158, 111, 244, 134, 270, 437, 108, 121, 153, 1266, 964, 270, 137, 108, 121, 337, 1981, 1205, 1390, 130, 117, 272, 302, 893, 4839, 1421, 4602, 409, 2359, 386, 150, 106, 328, 1727, 104, 158, 111, 113, 120, 191, 3341, 2261, 1268, 1988, 17751, 539, 141, 123, 1737, 323, 110, 117, 272, 302, 134, 110, 319, 125, 112, 2264, 339, 127, 110, 217, 125, 1877, 189, 4688, 552, 1714, 1737, 110, 177, 1104, 130, 5873, 3271, 8929, 1264, 152, 127, 110, 107, 179, 5760, 1264, 143, 139, 7108, 152, 7232, 108, 121, 103, 532, 184, 124, 184, 616, 143, 165, 539, 141, 110, 107, 379, 7842, 3060, 145, 125, 439, 412, 143, 1104, 793, 130, 108, 121, 1070, 606, 284, 205, 155, 148, 1122, 4847, 103, 682, 110, 278, 958, 1154, 595, 4186, 733, 1198, 426, 125, 506, 313, 104, 900, 401, 12238, 141, 244, 134, 184, 3140, 4293, 13315, 4093, 7021, 2959, 633, 103, 598, 611, 153, 124, 438, 270, 137, 130, 1205, 1390, 863, 2518, 1235, 120, 2013, 431, 1836, 125, 282, 1677, 148, 150, 244, 270, 437, 319, 164, 907, 503, 104, 2570, 1257, 986, 307, 104, 158, 523, 137, 113, 186, 1013, 105, 1487, 128, 289, 223, 144, 238, 117, 144, 146, 3460, 272, 302, 972, 3906, 104, 109, 261, 247, 142, 2667, 1045, 508, 391, 1342, 355, 737, 105, 146, 318, 734, 104, 274, 2508, 916, 114, 378, 148, 3925, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 10670, 191, 550, 2232, 440, 213, 348, 607, 262, 131, 132, 400, 259, 4680, 135, 137, 148, 158, 501, 113, 186, 142, 495, 396, 226, 355, 438, 1266, 633, 270, 137, 396, 929, 108, 121, 166, 876, 1708, 4832, 10291, 103, 3383, 1052, 151, 103, 2332, 337, 1921, 164, 548, 337, 710, 130, 1205, 1390, 117, 122, 168, 272, 302, 109, 2063, 9856, 2063, 5760, 1 ]
vietnam-46794986
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-46794986
Vườn rau Lộc Hưng: Nạn nhân vụ cưỡng chế Tết sẽ về đâu?
Từ 1954, Vườn rau Lộc Hưng đã là nơi trú ngụ của bao nhiêu gia đình, bao nhiêu thế hệ từ Bắc vào Nam khai hoang sinh sống.
Đến sáng 9/1, toàn bộ khu vực vườn rau Lộc Hưng khoảng 48.000m2 đã bị phá hủy hoàn toàn. Sau 1975, khu vườn nằm tiếp giáp Quận 3, Quận 10, Quận Phú Nhuận và này là nơi cư ngụ của hàng trăm người, hầu hết là những người thu nhập thấp, sinh viên nghèo, những cựu tù nhân lương tâm và các thương phế binh Việt Nam Cộng hòa. Nhưng đến 2019, vườn rau xanh tươi chỉ còn là một đống hoang tàn. "Sáng nay [9/1] ra đó thì cảm giác rất là đau xót. Không phải xót của, xót tài sản, bất động sản mà là... vì nhờ nó mình mới trưởng thành tới ngày hôm nay. Bao nhiêu kỷ niệm ký ức đều gắn với vườn rau. Nên không có lời nào để diễn tả cả cái xúc khi thấy cảnh hoang toàn sau đợt cưỡng chế của nhà cầm quyền," một người dân nói với BBC. Ai là nạn nhân của vụ cưỡng chế đẫm nước mắt này? Những ai, sau đêm 8/1 thành người vô gia cư, chịu cảnh màn trời chiếu đất? Ý kiến một luật sư về vụ Vườn rau Lộc Hưng Vườn rau Lộc Hưng 'tan hoang sau cưỡng chế' Vườn rau Lộc Hưng bị 'bế quan tỏa cảng' Gia đình cựu tù chính trị anh Tú, chị Nghiên "Ba mẹ có lỗi với con, Tôm ơi!" "Cuối cùng nước mắt cũng trào ra khi thu gom những món đồ chơi của con gái bé bỏng. Đồ đạc trong nhà có thể có thứ ba quên, nhưng đồ chơi của bé ba nhớ từng thứ một." Anh Tú xin lỗi con gái 13 tháng chưa biết đọc trên trang Facebook cá nhân hôm 8/1 sau khi tổ ấm của họ bị biến thành bình điạ. Hai vợ chồng cựu tù chính trị Huỳnh Anh Tú và Phạm Thanh Nghiên là một trong những gia đình sinh sống ở khu Vườn rau Lộc Hưng. Anh Huỳnh Anh Tú từng 14 năm vào tù vì "âm mưu lật đổ chính quyền" năm 1999, chị Phạm Thanh Nghiên thì 4 năm tù vì "Tuyên truyền chống phá nhà nước", những tội danh mà các nhà hoạt động nhân quyền Việt Nam cho là áp đặt khiên cưỡng. Ra tù, anh chị sống nương tựa vào nhau. Anh Tú bị chính quyền từ chối cấp giấy tờ nhân thân, không có giấy tờ để đi lại, tìm kiếm việc làm. Anh Huỳnh Anh Tú và chị Phạm Thanh Nghiên và bé Tôm "Anh ấy sống lưu đày trên chính đất nước mình," một người bạn của gia đình cho BBC biết. Sau nhiều năm trời hai vợ chồng tù nhân lương tâm tích cóp dành dụm, vay mượn để xây lên một căn nhà cấp 4, dự định tân gia vào ngày 6/1, thì đến 8/1, chiếc cần cẩu đã chạm đến nóc ngôi nhà mới xây của hai người. "Bé Tôm (con của anh Tú, chị Nghiên) bị hen suyễn trong khi bị cắt hết điện nước nên mọi người phải lao vào để đưa chị Nghiên, bé Tôm ra ngoài. Anh Tú thì cố thủ trong nhà để bảo vệ tài sản," người bạn của gia đình kể. Không lâu sau đó, anh Tú cũng bị lôi ra ngoài, chứng kiến tổ ấm của mình thành đống gạch vụn. 18 thương phế binh VNCH Cũng nương náu ở vườn rau này là ông Võ Hồng Sơn, 71 tuổi, thuộc tiểu đoàn nhảy dù Việt Nam Cộng Hòa, một trong khoảng 80 thương phế binh VNCH "mồ côi" ở Sài Gòn. "Sau năm 1975, Sài Gòn thất thủ, nó bắt tụi tôi đi cải tạo ở Tống Lê Chân. Sáu tháng sau, tôi gần chết rồi thì nó mới cho về. Rồi cũng sống bụi đời, nay đây mai đó, sau này được Dòng Chúa cứu thế, Cha Vinh Sơn mới tìm mấy người như tụi tôi, nuôi nấng, thuốc men. Tụi tôi mạnh khỏe cũng là nhờ mấy cha." Có khoảng 80 thương phế binh VNCH "mồ côi" tức không gia đình, không người thân, không nơi nương tựa tại TP HCM Năm 2014, ông may mắn được các linh mục Dòng Chúa Cứu thế, thuê nhà trọ trong khu Vườn rau, tạm cưu mang ông và một số cụ thương phế binh, hầu hết tay chân không lành lặn, sức khỏe cũng suy kiệt vì hàng chục năm lang thang, bơ vơ trên đất Sài thành. Đến giữa 2018, với chút kinh phí nhỏ, nhà thờ đã xây lên một ngôi nhà tình thương cho 18 thương phế binh mang tên Nhà thương phế binh đơn thân, rộng khoảng 220m2, với 6 phòng, mỗi phòng 4 người. "Chúng tôi ước mơ để làm sao xây đủ cho 80 ông, nhưng không có điều kiện và không gian nên mới chỉ làm khoảng đất nhỏ này," Linh mục Lê Ngọc Thanh cho BBC biết. Họ sống bình yên trong một cộng đồng nhỏ, dựa vào nhau tìm những niềm vui cho những năm cuối cùng còn lại của cuộc đời. Nhưng đến rạng sáng 8/1, mọi thứ đã khác. "Tôi đang đi bán vé số thì mấy ổng gọi điện thoại kêu về dọn đồ. Tôi về thì thấy cỡ một trăm người hình sự, áo xanh áo đỏ, vô trấn áp, bảo tụi tôi ra ngoài, bắt tụi tôi khiêng đồ ra," ông Sơn kể. "Chúng tôi kêu chúng tôi cụt chân, cụt tay không bê được, nên tụi nó vào tụi nó lấy đồ rồi quăng ra một góc. Tụi nó bắt tụi tôi ngồi đó phơi nắng đến trưa rồi bắt chúng tôi lên xe du lịch, về phường, nó bảo cho mỗi người hai triệu." Vườn rau Lộc Hưng là nhà của 18 thương phế binh VNCH "mồ côi", hầu hết đều không còn khả năng lao động "Nghe nói sẽ đưa tụi tôi về trung tâm xã hội nên tụi tôi sợ quá nên trốn về. Còn mấy ông cụt tay, cụt chân, chống nạng không trốn được, vẫn còn ở lại đó." "Làm ơn, có ai giúp đưa mấy ổng ra," ông Sơn nói. Ông Trác, 70 tuổi, từng ở trong lực lượng bộ binh VNCH, cho biết sáng 8/1 ông đang đi sửa xe, nên không biết nhà thương phế binh bị đập phá. "Mình ở trong tình trạng thế này, đã quá khổ rồi, nhưng mình thấp cổ bé họng. Chưa thấy ai như nhà nước này, ai chết thì ráng chịu." "Ngày mai tôi đâu có biết ngủ chỗ nào đâu," ông Trác nói trong một live-stream trên Facebook. Giới sinh viên nghèo và dân bán vé số Một chủ đất tại khu vườn rau Lộc Hưng cho BBC biết, ngoài những cựu tù nhân lương tâm, các thương phế binh VNCH - còn lại ở đây hầu hết là những sinh viên nghèo ở trọ và những người thu nhập thấp, những người không có giấy tờ, không có nơi nương tựa. Khi có thông tin về cuộc cưỡng chế, nhiều người thuê trọ cũng tìm cách dọn ra ngoài. "Người thuê trọ họ đành phải bỏ đi, nhưng chủ nhà trọ cũng hiểu được và thông cảm cho họ. Xung quanh vườn rau nó như một cuộc chạy loạn, người bê cái này, người vác cái kia. "Nhiều gia đình không có điều kiện xây nhà, mà họ sinh sống lâu năm, họ dựng những căn chòi, sau này tích cóp xây những căn nhà nho nhỏ, cho nên giờ họ không có nơi nào để ở nữa nên họ rất là căm phẫn." Người dân sinh sống ở khu vườn rau Lộc Hưng tụ tập cầu nguyện sau đợt cưỡng chế đầu tiên hôm 4/1 Còn đối với những người mất đất, chủ đất, thì "họ cảm thấy rất là uất ức, họ nói chính quyền làm thế này là quá độc ác". "Chưa nói đến chuyện quy hoạch đúng sai ở đây nhưng ngay lập tức cưỡng chế toàn bộ như vậy trong thời điểm trước Tết thì họ trở tay không kịp." "Mảnh đất gắn liền từ thời ông nội di cư vô, rồi cha mẹ rồi mình lớn lên gắn liền với nó. Nó vừa là ký ức vừa là tương lai của mình, gia đình và cả tình cảm sự yêu thương gói gọn trong đó," một chủ đất quay trở lại Vườn rau Lộc Hưng sáng 9/1 nói cho BBC biết. Phía chính quyền cho đến nay vẫn không đối thoại hay công bố văn bản chính thức gì với người dân. Một số đại diện người dân vẫn quyết tâm cùng một số luật sư để làm đơn đi đến các cơ quan chức năng. Sáng 9/1, những gì còn sót lại của vườn rau Lộc Hưng chỉ là đống sắt vụn, và nước mắt của những con người nghèo khó gắn bó với mảnh đất này từ bao nhiêu năm qua. BBC đã tìm cách liên hệ với Chủ tịch UBND Quận Tân Bình, và Chủ tịch UBND Phường 6, nhưng đều không được.
summarize: Đến sáng 9/1, toàn bộ khu vực vườn rau Lộc Hưng khoảng 48.000m2 đã bị phá hủy hoàn toàn. Sau 1975, khu vườn nằm tiếp giáp Quận 3, Quận 10, Quận Phú Nhuận và này là nơi cư ngụ của hàng trăm người, hầu hết là những người thu nhập thấp, sinh viên nghèo, những cựu tù nhân lương tâm và các thương phế binh Việt Nam Cộng hòa. Nhưng đến 2019, vườn rau xanh tươi chỉ còn là một đống hoang tàn. "Sáng nay [9/1] ra đó thì cảm giác rất là đau xót. Không phải xót của, xót tài sản, bất động sản mà là... vì nhờ nó mình mới trưởng thành tới ngày hôm nay. Bao nhiêu kỷ niệm ký ức đều gắn với vườn rau. Nên không có lời nào để diễn tả cả cái xúc khi thấy cảnh hoang toàn sau đợt cưỡng chế của nhà cầm quyền," một người dân nói với BBC. Ai là nạn nhân của vụ cưỡng chế đẫm nước mắt này? Những ai, sau đêm 8/1 thành người vô gia cư, chịu cảnh màn trời chiếu đất? Ý kiến một luật sư về vụ Vườn rau Lộc Hưng Vườn rau Lộc Hưng 'tan hoang sau cưỡng chế' Vườn rau Lộc Hưng bị 'bế quan tỏa cảng' Gia đình cựu tù chính trị anh Tú, chị Nghiên "Ba mẹ có lỗi với con, Tôm ơi!" "Cuối cùng nước mắt cũng trào ra khi thu gom những món đồ chơi của con gái bé bỏng. Đồ đạc trong nhà có thể có thứ ba quên, nhưng đồ chơi của bé ba nhớ từng thứ một." Anh Tú xin lỗi con gái 13 tháng chưa biết đọc trên trang Facebook cá nhân hôm 8/1 sau khi tổ ấm của họ bị biến thành bình điạ. Hai vợ chồng cựu tù chính trị Huỳnh Anh Tú và Phạm Thanh Nghiên là một trong những gia đình sinh sống ở khu Vườn rau Lộc Hưng. Anh Huỳnh Anh Tú từng 14 năm vào tù vì "âm mưu lật đổ chính quyền" năm 1999, chị Phạm Thanh Nghiên thì 4 năm tù vì "Tuyên truyền chống phá nhà nước", những tội danh mà các nhà hoạt động nhân quyền Việt Nam cho là áp đặt khiên cưỡng. Ra tù, anh chị sống nương tựa vào nhau. Anh Tú bị chính quyền từ chối cấp giấy tờ nhân thân, không có giấy tờ để đi lại, tìm kiếm việc làm. Anh Huỳnh Anh Tú và chị Phạm Thanh Nghiên và bé Tôm "Anh ấy sống lưu đày trên chính đất nước mình," một người bạn của gia đình cho BBC biết. Sau nhiều năm trời hai vợ chồng tù nhân lương tâm tích cóp dành dụm, vay mượn để xây lên một căn nhà cấp 4, dự định tân gia vào ngày 6/1, thì đến 8/1, chiếc cần cẩu đã chạm đến nóc ngôi nhà mới xây của hai người. "Bé Tôm (con của anh Tú, chị Nghiên) bị hen suyễn trong khi bị cắt hết điện nước nên mọi người phải lao vào để đưa chị Nghiên, bé Tôm ra ngoài. Anh Tú thì cố thủ trong nhà để bảo vệ tài sản," người bạn của gia đình kể. Không lâu sau đó, anh Tú cũng bị lôi ra ngoài, chứng kiến tổ ấm của mình thành đống gạch vụn. 18 thương phế binh VNCH Cũng nương náu ở vườn rau này là ông Võ Hồng Sơn, 71 tuổi, thuộc tiểu đoàn nhảy dù Việt Nam Cộng Hòa, một trong khoảng 80 thương phế binh VNCH "mồ côi" ở Sài Gòn. "Sau năm 1975, Sài Gòn thất thủ, nó bắt tụi tôi đi cải tạo ở Tống Lê Chân. Sáu tháng sau, tôi gần chết rồi thì nó mới cho về. Rồi cũng sống bụi đời, nay đây mai đó, sau này được Dòng Chúa cứu thế, Cha Vinh Sơn mới tìm mấy người như tụi tôi, nuôi nấng, thuốc men. Tụi tôi mạnh khỏe cũng là nhờ mấy cha." Có khoảng 80 thương phế binh VNCH "mồ côi" tức không gia đình, không người thân, không nơi nương tựa tại TP HCM Năm 2014, ông may mắn được các linh mục Dòng Chúa Cứu thế, thuê nhà trọ trong khu Vườn rau, tạm cưu mang ông và một số cụ thương phế binh, hầu hết tay chân không lành lặn, sức khỏe cũng suy kiệt vì hàng chục năm lang thang, bơ vơ trên đất Sài thành. Đến giữa 2018, với chút kinh phí nhỏ, nhà thờ đã xây lên một ngôi nhà tình thương cho 18 thương phế binh mang tên Nhà thương phế binh đơn thân, rộng khoảng 220m2, với 6 phòng, mỗi phòng 4 người. "Chúng tôi ước mơ để làm sao xây đủ cho 80 ông, nhưng không có điều kiện và không gian nên mới chỉ làm khoảng đất nhỏ này," Linh mục Lê Ngọc Thanh cho BBC biết. Họ sống bình yên trong một cộng đồng nhỏ, dựa vào nhau tìm những niềm vui cho những năm cuối cùng còn lại của cuộc đời. Nhưng đến rạng sáng 8/1, mọi thứ đã khác. "Tôi đang đi bán vé số thì mấy ổng gọi điện thoại kêu về dọn đồ. Tôi về thì thấy cỡ một trăm người hình sự, áo xanh áo đỏ, vô trấn áp, bảo tụi tôi ra ngoài, bắt tụi tôi khiêng đồ ra," ông Sơn kể. "Chúng tôi kêu chúng tôi cụt chân, cụt tay không bê được, nên tụi nó vào tụi nó lấy đồ rồi quăng ra một góc. Tụi nó bắt tụi tôi ngồi đó phơi nắng đến trưa rồi bắt chúng tôi lên xe du lịch, về phường, nó bảo cho mỗi người hai triệu." Vườn rau Lộc Hưng là nhà của 18 thương phế binh VNCH "mồ côi", hầu hết đều không còn khả năng lao động "Nghe nói sẽ đưa tụi tôi về trung tâm xã hội nên tụi tôi sợ quá nên trốn về. Còn mấy ông cụt tay, cụt chân, chống nạng không trốn được, vẫn còn ở lại đó." "Làm ơn, có ai giúp đưa mấy ổng ra," ông Sơn nói. Ông Trác, 70 tuổi, từng ở trong lực lượng bộ binh VNCH, cho biết sáng 8/1 ông đang đi sửa xe, nên không biết nhà thương phế binh bị đập phá. "Mình ở trong tình trạng thế này, đã quá khổ rồi, nhưng mình thấp cổ bé họng. Chưa thấy ai như nhà nước này, ai chết thì ráng chịu." "Ngày mai tôi đâu có biết ngủ chỗ nào đâu," ông Trác nói trong một live-stream trên Facebook. Giới sinh viên nghèo và dân bán vé số Một chủ đất tại khu vườn rau Lộc Hưng cho BBC biết, ngoài những cựu tù nhân lương tâm, các thương phế binh VNCH - còn lại ở đây hầu hết là những sinh viên nghèo ở trọ và những người thu nhập thấp, những người không có giấy tờ, không có nơi nương tựa. Khi có thông tin về cuộc cưỡng chế, nhiều người thuê trọ cũng tìm cách dọn ra ngoài. "Người thuê trọ họ đành phải bỏ đi, nhưng chủ nhà trọ cũng hiểu được và thông cảm cho họ. Xung quanh vườn rau nó như một cuộc chạy loạn, người bê cái này, người vác cái kia. "Nhiều gia đình không có điều kiện xây nhà, mà họ sinh sống lâu năm, họ dựng những căn chòi, sau này tích cóp xây những căn nhà nho nhỏ, cho nên giờ họ không có nơi nào để ở nữa nên họ rất là căm phẫn." Người dân sinh sống ở khu vườn rau Lộc Hưng tụ tập cầu nguyện sau đợt cưỡng chế đầu tiên hôm 4/1 Còn đối với những người mất đất, chủ đất, thì "họ cảm thấy rất là uất ức, họ nói chính quyền làm thế này là quá độc ác". "Chưa nói đến chuyện quy hoạch đúng sai ở đây nhưng ngay lập tức cưỡng chế toàn bộ như vậy trong thời điểm trước Tết thì họ trở tay không kịp." "Mảnh đất gắn liền từ thời ông nội di cư vô, rồi cha mẹ rồi mình lớn lên gắn liền với nó. Nó vừa là ký ức vừa là tương lai của mình, gia đình và cả tình cảm sự yêu thương gói gọn trong đó," một chủ đất quay trở lại Vườn rau Lộc Hưng sáng 9/1 nói cho BBC biết. Phía chính quyền cho đến nay vẫn không đối thoại hay công bố văn bản chính thức gì với người dân. Một số đại diện người dân vẫn quyết tâm cùng một số luật sư để làm đơn đi đến các cơ quan chức năng. Sáng 9/1, những gì còn sót lại của vườn rau Lộc Hưng chỉ là đống sắt vụn, và nước mắt của những con người nghèo khó gắn bó với mảnh đất này từ bao nhiêu năm qua. BBC đã tìm cách liên hệ với Chủ tịch UBND Quận Tân Bình, và Chủ tịch UBND Phường 6, nhưng đều không được.
[ 108, 287, 285, 161, 1967, 611, 8159, 103, 258, 317, 322, 442, 2913, 3049, 4096, 2450, 545, 4290, 24731, 115, 133, 740, 1364, 506, 3745, 759, 3541, 322, 2913, 829, 270, 3341, 4062, 4969, 4718, 6327, 5864, 4062, 1358, 18025, 105, 126, 106, 328, 867, 4219, 104, 201, 1049, 111, 103, 1098, 538, 106, 120, 111, 498, 669, 4000, 296, 182, 3191, 120, 924, 717, 157, 1024, 315, 105, 109, 432, 4126, 1043, 131, 132, 607, 4730, 311, 155, 4929, 2913, 3049, 1822, 2993, 163, 177, 106, 116, 3921, 1824, 14890, 189, 8666, 275, 1775, 3699, 5018, 1649, 124, 150, 143, 406, 1143, 215, 106, 1187, 3989, 112, 724, 139, 3989, 104, 103, 3989, 326, 2070, 295, 192, 262, 145, 106, 599, 171, 1211, 335, 267, 239, 395, 164, 228, 191, 325, 1103, 4227, 1243, 688, 1196, 667, 108, 1789, 413, 1571, 119, 2913, 3049, 112, 2701, 110, 107, 366, 224, 130, 407, 1072, 186, 292, 990, 129, 203, 313, 1824, 258, 187, 1767, 2158, 353, 104, 152, 898, 168, 519, 116, 111, 137, 123, 119, 2189, 1561, 106, 627, 157, 104, 197, 2158, 353, 4428, 142, 1086, 3172, 564, 3724, 187, 1370, 9674, 164, 111, 616, 165, 5507, 668, 313, 2045, 1467, 1496, 282, 347, 1654, 357, 116, 330, 441, 125, 197, 5593, 3049, 4096, 2450, 5593, 3049, 4096, 2450, 377, 4980, 1824, 187, 2158, 353, 257, 5593, 3049, 4096, 2450, 133, 6980, 4947, 146, 1919, 2010, 257, 1716, 539, 924, 717, 122, 245, 365, 12588, 1304, 1811, 9585, 966, 107, 1145, 119, 219, 103, 3223, 320, 8709, 207, 10656, 176, 264, 142, 1086, 127, 1168, 124, 129, 498, 6644, 120, 1246, 905, 1014, 104, 219, 1204, 1353, 4791, 112, 5912, 6347, 113, 152, 107, 136, 107, 259, 459, 1729, 103, 170, 905, 1014, 104, 1353, 459, 1057, 434, 259, 116, 294, 266, 4666, 676, 1145, 219, 1204, 1771, 253, 289, 217, 901, 159, 509, 1247, 499, 157, 325, 9674, 187, 129, 420, 2404, 104, 154, 133, 625, 164, 342, 184, 3896, 112, 891, 1350, 1423, 924, 717, 122, 245, 2556, 266, 4666, 105, 971, 805, 1811, 106, 172, 113, 120, 165, 539, 296, 307, 108, 121, 322, 5593, 3049, 8197, 16173, 266, 2556, 266, 4666, 434, 1904, 147, 138, 717, 171, 12845, 1563, 2040, 880, 122, 7639, 147, 7503, 1304, 971, 805, 1811, 143, 1147, 147, 717, 171, 189, 6896, 425, 424, 740, 152, 142, 646, 120, 638, 595, 145, 109, 152, 381, 192, 157, 168, 131, 132, 114, 106, 516, 632, 11207, 2158, 112, 3709, 3573, 365, 1304, 307, 5873, 3271, 138, 1315, 266, 4666, 133, 122, 168, 148, 1579, 373, 1336, 940, 157, 3794, 110, 107, 1336, 940, 130, 184, 1398, 370, 986, 156, 2929, 266, 2556, 266, 4666, 105, 1304, 971, 805, 1811, 105, 1353, 3223, 320, 4725, 728, 307, 931, 5748, 159, 122, 282, 142, 7079, 116, 111, 230, 104, 165, 539, 114, 378, 1401, 759, 158, 147, 1467, 196, 1350, 1423, 717, 157, 1024, 315, 566, 107, 962, 1031, 11652, 103, 1766, 3521, 130, 556, 227, 116, 907, 152, 373, 5907, 382, 190, 1702, 165, 138, 191, 9334, 103, 143, 155, 9674, 103, 845, 260, 6320, 115, 2133, 155, 335, 376, 1184, 152, 239, 556, 104, 196, 1784, 4493, 4795, 3223, 320, 10487, 104, 365, 12588, 1304, 1811, 371, 133, 108, 8281, 18999, 113, 129, 133, 1404, 538, 726, 142, 237, 389, 111, 139, 825, 138, 130, 251, 1304, 1811, 103, 1353, 3223, 320, 124, 1781, 266, 4666, 143, 601, 331, 113, 152, 130, 327, 647, 326, 262, 519, 111, 230, 104, 165, 539, 4266, 724, 727, 187, 397, 365, 4666, 127, 133, 2657, 124, 1940, 463, 357, 420, 2404, 104, 267, 164, 3921, 3864, 197, 231, 112, 1632, 432, 4126, 1043, 2211, 1185, 269, 5873, 7967, 108, 121, 2913, 3049, 126, 106, 118, 1803, 1615, 3104, 7277, 1343, 624, 1159, 526, 2473, 428, 131, 132, 607, 4823, 116, 113, 545, 2330, 432, 4126, 1043, 2211, 26512, 602, 176, 207, 108, 121, 1093, 4522, 3696, 147, 3541, 1093, 1317, 946, 331, 103, 335, 290, 1233, 176, 141, 184, 655, 394, 108, 121, 3676, 729, 4833, 112, 1668, 253, 2681, 141, 386, 654, 598, 143, 335, 239, 114, 125, 112, 2763, 127, 307, 3143, 3436, 275, 248, 2448, 397, 187, 126, 117, 5938, 2525, 402, 1672, 2511, 2191, 1420, 239, 370, 938, 111, 128, 1233, 176, 1278, 1609, 17487, 103, 1357, 15185, 14078, 176, 141, 417, 1309, 127, 106, 1211, 938, 1041, 294, 615, 545, 2330, 432, 4126, 1043, 2211, 26512, 602, 176, 207, 766, 110, 165, 2806, 110, 111, 3794, 110, 328, 5873, 3271, 149, 1368, 1618, 832, 3425, 118, 1436, 2403, 117, 109, 1557, 592, 5938, 2525, 5103, 1672, 1651, 152, 7232, 113, 322, 5593, 14514, 1119, 13412, 518, 118, 105, 116, 166, 798, 432, 4126, 7200, 1098, 538, 600, 974, 110, 2006, 4573, 103, 543, 1309, 127, 782, 3197, 171, 201, 1166, 147, 3048, 9235, 6537, 5664, 159, 282, 1093, 164, 112, 1967, 415, 3882, 119, 1360, 236, 1022, 2561, 152, 1630, 115, 556, 227, 116, 1184, 152, 205, 432, 114, 1632, 432, 4126, 1043, 518, 465, 571, 432, 4126, 1043, 652, 3794, 933, 545, 11125, 12928, 103, 119, 1413, 3019, 742, 176, 438, 1147, 1784, 1007, 141, 1126, 1659, 130, 140, 350, 556, 620, 114, 2330, 118, 103, 170, 110, 107, 179, 591, 105, 110, 390, 237, 239, 163, 140, 545, 282, 750, 4213, 2113, 592, 729, 1442, 805, 114, 378, 1401, 719, 307, 342, 1675, 113, 116, 490, 210, 2561, 1105, 138, 527, 370, 120, 1459, 1276, 114, 120, 147, 608, 264, 177, 153, 104, 204, 3256, 311, 155, 5877, 611, 9674, 103, 389, 259, 115, 911, 800, 167, 184, 622, 2356, 166, 143, 938, 970, 269, 343, 726, 909, 758, 125, 2967, 12830, 388, 125, 143, 203, 2550, 116, 1049, 111, 240, 144, 103, 1412, 1822, 1412, 5036, 616, 1513, 516, 103, 327, 1233, 176, 141, 124, 1940, 290, 1233, 176, 141, 15182, 905, 10565, 118, 1420, 4266, 1007, 141, 758, 174, 141, 8951, 9226, 8951, 600, 110, 2443, 117, 103, 237, 1233, 176, 335, 138, 1233, 176, 335, 771, 905, 598, 13047, 124, 116, 1869, 112, 14078, 176, 335, 290, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 1069, 9202, 5593, 3049, 4096, 2450, 115, 106, 328, 1820, 4219, 104, 374, 1243, 165, 2806, 374, 1243, 175, 300, 148, 360, 138, 132, 550, 1824, 296, 2923, 1 ]
forum-44643162
https://www.bbc.com/vietnamese/forum-44643162
Ý kiến: Chống tham nhũng nên gắn với cải cách tư pháp
Đảng Cộng sản và Nhà nước Việt Nam đang thực hiện một chương trình về phòng chống tham nhũng, trong lúc có ý kiến cho rằng đây chỉ là đấu đá nội bộ.
Tổng Bí thư ĐCS Nguyễn Phú Trọng, đồng thời là Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, được dẫn lời nói tại một hội nghị tại Hà Nội hôm 25/06 rằng cuộc chiến chống tham nhũng còn khó khăn, phức tạp, và chịu sức ép rất lớn từ rất nhiều phía Nhiều người lo ngại rằng khi tập trung quyền lực vào trong tay cơ quan chống tham nhũng cao quá thì đó lại trở thành công cụ chuyên chế đe dọa đến các sinh hoạt dân chủ. Từ đó nhiều người gợi ra viễn cảnh u ám chẳng mấy lạc quan về kết cục cuối cùng của chính sách này. ‘Chống tham nhũng chịu sức ép từ nhiều phía’ Cộng đồng DN thờ ơ với cải cách tư pháp? VN: Chống tham nhũng cần nhất điều gì? Tôi cho rằng có một giải pháp để giải quyết mối lo này và gia tăng giá trị ích lợi cho nhân dân. Đó là hãy gắn liền việc chống tham nhũng với những hoạt động về cải cách tư pháp. Làm như thế nào? Chúng ta biết rằng việc chống tham nhũng kết cục sẽ đưa đến việc xử lý các vụ án hình sự, và việc giải quyết các vụ án này như thế nào đó là vấn đề thuộc về tư pháp. Mới đây, bắt đầu từ năm 2018 một loạt các văn bản pháp luật hình sự mới có hiệu lực thi hành, như Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng Hình sự, Luật Thi hành Tạm giữ Tạm giam, Luật Tổ chức Điều tra Hình sự, trong đó có những quy định tiến bộ mới. Đây là kết quả của những nỗ lực thúc đẩy cải cách tư pháp, như quyền im lặng, ghi âm ghi hình khi hỏi cung, vai trò lớn hơn của luật sư bào chữa, môi trường giam giữ được cải thiện. ‘Vẫn cần phải làm cho cái lò nóng lên’ Giới tư pháp đang trông mong những quy định tiến bộ này được thực hiện sẽ giúp cải thiện môi trường làm nghề. Nhưng cũng có lo ngại rằng những tiến bộ này sẽ bị chương trình về chống tham nhũng với những đòi hỏi tăng cường tính chuyên chế trấn áp sẽ vô hiệu hóa không được thực hiện. VN: Cuộc chiến chống tham nhũng ‘có đà’ làm tốt hơn Chống tham nhũng 'vì đạo đức cách mạng' Nhiều người cho rằng sự tăng cường tính chất dân chủ trong các quy trình thủ tục tư pháp sẽ chỉ làm khó khăn cho việc xử lý tham nhũng mà thôi. Tôi cho rằng ngược lại, chính quy trình làm án, chính đường lối giải quyết một vụ án hình sự lâu nay đang còn bất cập lạc hậu là rào cản cho việc xử lý tội phạm tham nhũng. Các cơ quan tư pháp đang tự trói buộc mình bằng những quy chuẩn đường lối làm án xưa cũ, biến quy trình xử lý một vụ án hình sự trở thành nơi tru khú cho tội phạm tham nhũng. Việc giải quyết án hình sự lâu nay thường đòi hỏi những bằng chứng thô để phù hợp với trình độ nhận thức thấp mà qua đó thường viện đến bạo lực, thay vì dẫn dựa vào những nguyên tắc khoa học và nhận thức duy lý nơi con người. Lấy ví dụ về một nghiệp vụ điều tra lạc hậu là nghiệp vụ ghi chép biên bản lời khai lâu nay. Thông thường người ta cứ phải moi ra được những lời khai nhận tội hoặc những lời khai báo thừa nhận hành vi đã thực hiện của bị can, để từ đó kết hợp với các chứng cứ khác người ta đưa ra suy luận về tội trạng. Ghi chép lời khai là nghiệp vụ điều tra rất lạc hậu mà trên thực tế đã có nhiều dấu hiệu của sự thoái hóa xuống cấp thông qua những hiện tượng về "lời khai sinh đôi", lời khai được đánh máy copy rồi paste. Kiểu làm án như vậy đã dẫn đến những hành vi bức cung nhục hình, hành hạ con người ta bằng môi trường giam giữ nghiệt ngã, nhân phẩm danh dự con người bị hủy hoại, mà từ đó khiến việc xử lý tuy đúng người đúng tội nhưng không có công lý. Nay đứng trước những đòi hỏi về đảm bảo thành tựu của cả hai chính sách về cải cách tư pháp và chống tham nhũng, các ban ngành cần thay đổi xác lập lại nhận thức. Đầu tiên là phải xác định rằng việc xử lý kết tội một người là một việc làm tương đối phức tạp, quy trình thủ tục tư pháp là cái tương đối khó hiểu với nhận thức của quần chúng bình dân thông thường. Tiếp đó là trả lại quy trình thủ tục tư pháp về lại với lãnh vực của tri thức dẫn dựa vào những luận lý mà nhờ đó sẽ giúp giảm đi yếu tố bạo lực. Việc thay đổi nhận thức và các nguyên tắc tư pháp sẽ giúp tạo ra hiệu quả cho hoạt động. Lấy ví dụ về việc thay đổi đường lối làm án sẽ giúp giải quyết các vụ án hình sự và giảm tránh đi các yếu tố bạo lực tiêu cực. Ví như trong việc xử lý các vụ án tham nhũng, các ban ngành hãy học hỏi cách xử lý của đất nước Singapore thời ông Lý Quang Diệu. Ông Lý Quang Diệu đã thực hiện chính sách xử lý tham nhũng thành công, biến Singapore trở thành một nước sạch sẽ hàng đầu thế giới, bằng việc sử dụng những bằng chứng về tài sản và mức sống của quan chức cao hơn mức lương có thể lý giải được, đó là bằng chứng của tham nhũng. Cách làm này đã giúp Singapore thành công và nó hoàn toàn phù hợp với nhận thức duy lý nơi con người mà đó thực ra cũng là nguồn cội của công lý. Nếu làm như vậy thì các quy định tiến bộ về cải cách tư pháp, tôn trọng quyền con người trong vòng tố tụng hình sự sẽ vẫn được đảm bảo mà không lo rằng đó là chướng ngại cho việc xử lý tham nhũng. Tư pháp tốt giúp chống tham nhũng Một nền tư pháp được cải cách sẽ trở nên chất lượng hiệu quả trong việc phát hiện và xử lý tội phạm. Đó sẽ là một công cụ cảnh báo răn đe cho những ý định tham nhũng. Cải cách tư pháp nếu làm tốt còn giúp giải quyết vấn nạn tham nhũng ngay trong chính hệ thống tư pháp, góp phần làm sạch sẽ thêm một mảng phần lớn của hệ thống bộ máy nhà nước là lĩnh vực tư pháp. Kết hợp việc chống tham nhũng và cải cách tư pháp sẽ đem đến một không gian pháp lý sạch sẽ đáng mong muốn và an toàn hơn cho các quyền công dân. Việc kết hợp có thể được thực hiện thông qua các vụ án được đông đảo nhân dân quan tâm, các ban ngành chỉ cần lồng vào việc xử lý các vụ án các hoạt động về phổ biến và thực thi nghiêm chỉnh những quy định tiến bộ về tư pháp. Hãy cho bị can được giữ quyền im lặng, hãy tạo điều kiện cho bị can được có luật sư, hãy đảm bảo đời sống nơi ngục tù không còn là địa ngục. Làm những cái đó lợi ích ruốt cuộc sẽ thuộc về nhân dân, sẽ tạo lập tính chính đáng cho hoạt động chống tham nhũng, dẹp đi những cáo cuộc đây chỉ là đấu đá nội bộ. Để rồi từ đó cùng với thời gian, việc chống tham nhũng sẽ đem lại hiệu quả kép tích cực, vừa làm sạch bộ máy vừa kiến tạo khung khổ tư pháp khoa học chuẩn mực nghiêm minh. Việc chống tham nhũng khi đó nếu bị dừng lại ở bất kỳ thời điểm nào thì cũng mang lại giá trị tích cực nhờ những bù đắp của tiến bộ tư pháp. Và nếu cuối cùng khi chính sách chống tham nhũng được dừng lại và thành công thì đó cũng là thành công của môi trường tư pháp hiệu quả văn minh, đó sẽ là kết quả tươi sáng cho nhân dân đất nước mà nếu thiếu cải đi cách tư pháp thì không thể nào có được. Bài thể hiện quan điểm và cách hành văn của tác giả, một luật sư hiện đang hoạt động tại Hà Nội.
summarize: Tổng Bí thư ĐCS Nguyễn Phú Trọng, đồng thời là Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, được dẫn lời nói tại một hội nghị tại Hà Nội hôm 25/06 rằng cuộc chiến chống tham nhũng còn khó khăn, phức tạp, và chịu sức ép rất lớn từ rất nhiều phía Nhiều người lo ngại rằng khi tập trung quyền lực vào trong tay cơ quan chống tham nhũng cao quá thì đó lại trở thành công cụ chuyên chế đe dọa đến các sinh hoạt dân chủ. Từ đó nhiều người gợi ra viễn cảnh u ám chẳng mấy lạc quan về kết cục cuối cùng của chính sách này. ‘Chống tham nhũng chịu sức ép từ nhiều phía’ Cộng đồng DN thờ ơ với cải cách tư pháp? VN: Chống tham nhũng cần nhất điều gì? Tôi cho rằng có một giải pháp để giải quyết mối lo này và gia tăng giá trị ích lợi cho nhân dân. Đó là hãy gắn liền việc chống tham nhũng với những hoạt động về cải cách tư pháp. Làm như thế nào? Chúng ta biết rằng việc chống tham nhũng kết cục sẽ đưa đến việc xử lý các vụ án hình sự, và việc giải quyết các vụ án này như thế nào đó là vấn đề thuộc về tư pháp. Mới đây, bắt đầu từ năm 2018 một loạt các văn bản pháp luật hình sự mới có hiệu lực thi hành, như Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng Hình sự, Luật Thi hành Tạm giữ Tạm giam, Luật Tổ chức Điều tra Hình sự, trong đó có những quy định tiến bộ mới. Đây là kết quả của những nỗ lực thúc đẩy cải cách tư pháp, như quyền im lặng, ghi âm ghi hình khi hỏi cung, vai trò lớn hơn của luật sư bào chữa, môi trường giam giữ được cải thiện. ‘Vẫn cần phải làm cho cái lò nóng lên’ Giới tư pháp đang trông mong những quy định tiến bộ này được thực hiện sẽ giúp cải thiện môi trường làm nghề. Nhưng cũng có lo ngại rằng những tiến bộ này sẽ bị chương trình về chống tham nhũng với những đòi hỏi tăng cường tính chuyên chế trấn áp sẽ vô hiệu hóa không được thực hiện. VN: Cuộc chiến chống tham nhũng ‘có đà’ làm tốt hơn Chống tham nhũng 'vì đạo đức cách mạng' Nhiều người cho rằng sự tăng cường tính chất dân chủ trong các quy trình thủ tục tư pháp sẽ chỉ làm khó khăn cho việc xử lý tham nhũng mà thôi. Tôi cho rằng ngược lại, chính quy trình làm án, chính đường lối giải quyết một vụ án hình sự lâu nay đang còn bất cập lạc hậu là rào cản cho việc xử lý tội phạm tham nhũng. Các cơ quan tư pháp đang tự trói buộc mình bằng những quy chuẩn đường lối làm án xưa cũ, biến quy trình xử lý một vụ án hình sự trở thành nơi tru khú cho tội phạm tham nhũng. Việc giải quyết án hình sự lâu nay thường đòi hỏi những bằng chứng thô để phù hợp với trình độ nhận thức thấp mà qua đó thường viện đến bạo lực, thay vì dẫn dựa vào những nguyên tắc khoa học và nhận thức duy lý nơi con người. Lấy ví dụ về một nghiệp vụ điều tra lạc hậu là nghiệp vụ ghi chép biên bản lời khai lâu nay. Thông thường người ta cứ phải moi ra được những lời khai nhận tội hoặc những lời khai báo thừa nhận hành vi đã thực hiện của bị can, để từ đó kết hợp với các chứng cứ khác người ta đưa ra suy luận về tội trạng. Ghi chép lời khai là nghiệp vụ điều tra rất lạc hậu mà trên thực tế đã có nhiều dấu hiệu của sự thoái hóa xuống cấp thông qua những hiện tượng về "lời khai sinh đôi", lời khai được đánh máy copy rồi paste. Kiểu làm án như vậy đã dẫn đến những hành vi bức cung nhục hình, hành hạ con người ta bằng môi trường giam giữ nghiệt ngã, nhân phẩm danh dự con người bị hủy hoại, mà từ đó khiến việc xử lý tuy đúng người đúng tội nhưng không có công lý. Nay đứng trước những đòi hỏi về đảm bảo thành tựu của cả hai chính sách về cải cách tư pháp và chống tham nhũng, các ban ngành cần thay đổi xác lập lại nhận thức. Đầu tiên là phải xác định rằng việc xử lý kết tội một người là một việc làm tương đối phức tạp, quy trình thủ tục tư pháp là cái tương đối khó hiểu với nhận thức của quần chúng bình dân thông thường. Tiếp đó là trả lại quy trình thủ tục tư pháp về lại với lãnh vực của tri thức dẫn dựa vào những luận lý mà nhờ đó sẽ giúp giảm đi yếu tố bạo lực. Việc thay đổi nhận thức và các nguyên tắc tư pháp sẽ giúp tạo ra hiệu quả cho hoạt động. Lấy ví dụ về việc thay đổi đường lối làm án sẽ giúp giải quyết các vụ án hình sự và giảm tránh đi các yếu tố bạo lực tiêu cực. Ví như trong việc xử lý các vụ án tham nhũng, các ban ngành hãy học hỏi cách xử lý của đất nước Singapore thời ông Lý Quang Diệu. Ông Lý Quang Diệu đã thực hiện chính sách xử lý tham nhũng thành công, biến Singapore trở thành một nước sạch sẽ hàng đầu thế giới, bằng việc sử dụng những bằng chứng về tài sản và mức sống của quan chức cao hơn mức lương có thể lý giải được, đó là bằng chứng của tham nhũng. Cách làm này đã giúp Singapore thành công và nó hoàn toàn phù hợp với nhận thức duy lý nơi con người mà đó thực ra cũng là nguồn cội của công lý. Nếu làm như vậy thì các quy định tiến bộ về cải cách tư pháp, tôn trọng quyền con người trong vòng tố tụng hình sự sẽ vẫn được đảm bảo mà không lo rằng đó là chướng ngại cho việc xử lý tham nhũng. Tư pháp tốt giúp chống tham nhũng Một nền tư pháp được cải cách sẽ trở nên chất lượng hiệu quả trong việc phát hiện và xử lý tội phạm. Đó sẽ là một công cụ cảnh báo răn đe cho những ý định tham nhũng. Cải cách tư pháp nếu làm tốt còn giúp giải quyết vấn nạn tham nhũng ngay trong chính hệ thống tư pháp, góp phần làm sạch sẽ thêm một mảng phần lớn của hệ thống bộ máy nhà nước là lĩnh vực tư pháp. Kết hợp việc chống tham nhũng và cải cách tư pháp sẽ đem đến một không gian pháp lý sạch sẽ đáng mong muốn và an toàn hơn cho các quyền công dân. Việc kết hợp có thể được thực hiện thông qua các vụ án được đông đảo nhân dân quan tâm, các ban ngành chỉ cần lồng vào việc xử lý các vụ án các hoạt động về phổ biến và thực thi nghiêm chỉnh những quy định tiến bộ về tư pháp. Hãy cho bị can được giữ quyền im lặng, hãy tạo điều kiện cho bị can được có luật sư, hãy đảm bảo đời sống nơi ngục tù không còn là địa ngục. Làm những cái đó lợi ích ruốt cuộc sẽ thuộc về nhân dân, sẽ tạo lập tính chính đáng cho hoạt động chống tham nhũng, dẹp đi những cáo cuộc đây chỉ là đấu đá nội bộ. Để rồi từ đó cùng với thời gian, việc chống tham nhũng sẽ đem lại hiệu quả kép tích cực, vừa làm sạch bộ máy vừa kiến tạo khung khổ tư pháp khoa học chuẩn mực nghiêm minh. Việc chống tham nhũng khi đó nếu bị dừng lại ở bất kỳ thời điểm nào thì cũng mang lại giá trị tích cực nhờ những bù đắp của tiến bộ tư pháp. Và nếu cuối cùng khi chính sách chống tham nhũng được dừng lại và thành công thì đó cũng là thành công của môi trường tư pháp hiệu quả văn minh, đó sẽ là kết quả tươi sáng cho nhân dân đất nước mà nếu thiếu cải đi cách tư pháp thì không thể nào có được. Bài thể hiện quan điểm và cách hành văn của tác giả, một luật sư hiện đang hoạt động tại Hà Nội.
[ 108, 287, 285, 161, 408, 1197, 593, 2424, 362, 1358, 5309, 210, 221, 106, 2127, 806, 1137, 247, 151, 929, 125, 438, 424, 268, 2161, 117, 458, 366, 123, 149, 116, 213, 411, 149, 337, 710, 325, 28505, 160, 204, 242, 424, 268, 802, 177, 455, 3409, 1662, 4991, 105, 668, 543, 1431, 215, 301, 148, 215, 158, 505, 1115, 111, 650, 755, 160, 129, 495, 396, 168, 265, 138, 113, 600, 225, 146, 424, 268, 802, 291, 310, 143, 150, 153, 319, 164, 135, 798, 649, 353, 1011, 1050, 155, 109, 296, 381, 137, 2120, 1069, 150, 158, 111, 2390, 124, 2058, 313, 108, 431, 1948, 718, 269, 938, 956, 146, 125, 299, 1794, 608, 264, 104, 122, 333, 433, 743, 12249, 268, 802, 668, 543, 1431, 148, 158, 505, 748, 607, 210, 11016, 1630, 108, 2858, 119, 655, 173, 276, 246, 347, 3641, 4332, 268, 802, 260, 202, 179, 1376, 388, 114, 160, 107, 116, 272, 246, 130, 272, 302, 882, 650, 126, 105, 165, 321, 314, 245, 812, 418, 114, 157, 1568, 902, 106, 914, 1571, 2199, 156, 424, 268, 802, 119, 120, 381, 192, 125, 655, 173, 276, 2290, 2110, 128, 175, 1684, 819, 169, 217, 160, 156, 424, 268, 802, 299, 1794, 134, 251, 155, 156, 528, 241, 109, 197, 304, 240, 144, 103, 105, 156, 272, 302, 109, 197, 304, 126, 128, 175, 224, 150, 106, 255, 220, 624, 125, 276, 2290, 2392, 1009, 290, 178, 148, 147, 2698, 116, 1130, 109, 355, 288, 246, 330, 240, 144, 239, 107, 614, 265, 697, 209, 103, 128, 429, 330, 1847, 144, 103, 429, 330, 5058, 2401, 1847, 144, 103, 1012, 3367, 209, 2816, 320, 533, 2816, 320, 5854, 1012, 1318, 229, 747, 486, 1847, 144, 103, 113, 150, 107, 120, 565, 190, 472, 317, 1926, 834, 106, 299, 416, 104, 120, 1163, 265, 822, 922, 655, 173, 276, 2184, 128, 168, 108, 176, 320, 8586, 848, 1065, 848, 240, 129, 419, 870, 103, 809, 704, 301, 183, 104, 330, 441, 1347, 9621, 936, 271, 1090, 533, 117, 655, 6113, 18293, 6699, 260, 139, 140, 114, 292, 2741, 1578, 227, 748, 1741, 276, 246, 167, 1407, 872, 120, 565, 190, 472, 317, 126, 117, 223, 199, 134, 422, 655, 1155, 936, 271, 140, 11359, 311, 127, 107, 650, 755, 160, 120, 472, 317, 126, 134, 133, 741, 277, 125, 424, 268, 802, 119, 120, 808, 419, 321, 1054, 334, 649, 353, 1513, 516, 134, 616, 614, 471, 110, 117, 223, 4247, 3641, 1503, 242, 424, 268, 802, 6172, 2785, 748, 140, 514, 183, 4332, 268, 802, 377, 4523, 247, 1707, 173, 11500, 1115, 111, 114, 160, 144, 321, 1054, 334, 562, 137, 185, 113, 109, 565, 277, 331, 437, 276, 246, 134, 163, 140, 455, 1000, 114, 156, 528, 241, 268, 802, 145, 1164, 388, 114, 160, 1240, 1398, 122, 565, 277, 140, 3071, 122, 361, 1195, 272, 302, 116, 197, 304, 240, 144, 727, 275, 167, 177, 295, 1288, 956, 878, 106, 2202, 1439, 114, 156, 528, 241, 638, 473, 268, 2674, 303, 225, 146, 276, 246, 167, 222, 4731, 661, 267, 281, 120, 565, 862, 361, 1195, 140, 304, 1719, 3629, 625, 565, 277, 528, 241, 116, 197, 304, 240, 144, 319, 164, 328, 8926, 19949, 114, 638, 473, 268, 2674, 1068, 272, 302, 304, 240, 144, 727, 275, 369, 808, 419, 120, 281, 463, 2580, 130, 1265, 279, 119, 277, 359, 238, 329, 1192, 145, 235, 150, 369, 760, 155, 854, 2541, 346, 171, 458, 1105, 138, 120, 503, 1199, 889, 214, 105, 238, 329, 756, 241, 328, 219, 1784, 6337, 364, 1380, 1094, 125, 116, 522, 197, 179, 486, 956, 878, 106, 522, 197, 848, 3134, 749, 288, 366, 550, 727, 1103, 1251, 369, 111, 169, 532, 139, 10292, 124, 117, 120, 366, 550, 238, 638, 451, 120, 366, 550, 188, 1175, 238, 209, 554, 115, 223, 199, 104, 133, 10872, 130, 148, 150, 299, 279, 119, 109, 463, 532, 211, 111, 169, 251, 124, 782, 410, 125, 638, 612, 112, 11288, 3134, 366, 550, 106, 522, 197, 179, 486, 215, 956, 878, 145, 159, 223, 216, 115, 107, 158, 988, 614, 104, 144, 2234, 471, 804, 373, 206, 235, 120, 199, 706, 125, 12504, 550, 296, 1183, 646, 366, 550, 117, 403, 452, 11333, 598, 19486, 9189, 9054, 140, 304, 128, 530, 115, 458, 155, 120, 209, 554, 954, 870, 2410, 240, 103, 209, 1030, 219, 111, 169, 281, 936, 271, 1090, 533, 4095, 2578, 103, 157, 765, 595, 382, 219, 111, 133, 1364, 13303, 145, 148, 150, 521, 156, 528, 241, 1169, 604, 111, 604, 638, 170, 110, 107, 135, 2203, 2124, 715, 226, 120, 808, 419, 125, 879, 327, 164, 3385, 104, 186, 196, 122, 333, 125, 655, 173, 276, 246, 105, 424, 268, 2161, 109, 504, 859, 260, 346, 345, 628, 385, 153, 238, 3543, 1984, 462, 106, 139, 628, 190, 160, 156, 528, 241, 299, 638, 116, 111, 106, 116, 156, 140, 489, 195, 1662, 4991, 565, 277, 331, 437, 276, 246, 106, 292, 489, 195, 455, 524, 119, 238, 329, 104, 1218, 174, 342, 137, 206, 2429, 3619, 150, 106, 456, 153, 565, 277, 331, 437, 276, 246, 125, 153, 119, 261, 442, 104, 1129, 329, 458, 1105, 138, 120, 410, 241, 145, 1211, 150, 134, 422, 558, 184, 675, 712, 854, 2747, 1068, 346, 345, 238, 329, 105, 109, 503, 1199, 276, 246, 134, 422, 394, 124, 614, 416, 114, 381, 2240, 6337, 364, 1380, 1094, 125, 156, 346, 345, 361, 1195, 140, 304, 134, 422, 272, 302, 109, 197, 304, 240, 144, 105, 558, 989, 184, 109, 675, 712, 854, 265, 464, 4487, 2187, 128, 113, 156, 528, 241, 109, 197, 304, 268, 2161, 109, 504, 859, 914, 214, 419, 173, 528, 241, 104, 282, 142, 1396, 221, 118, 1087, 1052, 4869, 112, 208, 1087, 1052, 4869, 115, 223, 199, 122, 333, 528, 241, 268, 802, 164, 135, 103, 625, 1396, 319, 164, 116, 142, 1965, 134, 201, 178, 175, 1555, 281, 156, 324, 286, 120, 281, 463, 125, 326, 262, 105, 537, 307, 104, 146, 229, 291, 183, 537, 1024, 107, 136, 241, 272, 117, 103, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 348, 607, 262, 105, 571, 142, 131, 132, 167, 223, 199, 116, 741, 277, 125, 438, 424, 268, 2161, 113, 398, 107, 108, 232, 357, 114, 160, 248, 163, 106, 585, 915, 735, 3946, 1 ]
world-38134438
https://www.bbc.com/vietnamese/world-38134438
Quan điểm: Vua Thái giúp bóp nghẹt dân chủ?
Sau khi vua Bhumibol Adulyadej qua đời, Thái Lan đang chuẩn bị cho Thái tử Maha Vajiralongkorn lên ngôi. Sức khỏe suy giảm của vua dường như trùng với sự khởi đầu của một cuộc khủng hoảng chính trị dài cả thập niên, Serhat Uenaldi viết, và cuối cùng thì nền dân chủ Thái đã chết từ rất lâu trước khi nhà vua băng hà.
Vua Thái qua đời ngày 13/10/2016 Chính vua đã giúp tiêu diệt dân chủ trong năm định mệnh 2006, khi ông ủng hộ một cuộc đảo chính quân sự chống lại Thủ tướng Thaksin Shinawatra được nhiều người ủng hộ và hoàng gia đồng ý để hình thành một nội các tạm thời. Ông Thaksin, một tỷ phú viễn thông, đã lên nắm quyền trong bối cảnh của cuộc khủng hoảng tài chính châu Á năm 1997. Ông giúp kinh tế Thái Lan phục hồi bằng cách việc đưa ra các chính sách tái phân phối mang lại lợi ích cho các khu vực trước đây bị bỏ rơi. Kết quả là, ông trở thành thủ tướng đầu tiên để hoàn thành một nhiệm kỳ đầy đủ tại nhiệm. Uy tín của ông gia tăng mạnh trong khi chế độ quân chủ lại không được như vậy. Trước đây, Vua Bhumibol từng được coi là người bảo trợ tối cao cho nông thôn Thái Lan, khởi đầu cho hàng trăm dự án phát triển. Với sự nổi trội của ông Thaksin nhiều người nhận ra rằng một nhà lãnh đạo được bầu có thể cải thiện cuộc sống của họ và dẫn đến thay đổi có tính cơ cấu. Họ không còn cảm thấy phụ thuộc vào một vị vua được cho là gười cai trị bởi quyền thừa kế. Nhưng hoàng gia Thái bắt đầu phản công, mở đường cho một phong trào chống lại ông Thaksin mà họ hình thành vào cuối năm 2005. Tuy nhiên, ôngThaksin đã chứng minh ông là người không dễ chịu khuất phục và được sự ủng hộ của đa số người Thái. Thăm dò dư luận nhiều lần cho thấy sự nổi tiếng của ông khó bị lung lay. Nếu không được vua Bhumibol chấp nhận, người ta sẽ ông không bao giờ có thể lật đổ được ông Thaksin trong cuộc đảo chính vào tháng Chín năm 2006. Lãnh đạo của cuộc đảo chính sau đó được xuất hiện trước công chúng cùng với cả nhà vua ngay sau đảo chính, một chỉ dấu rõ ràng về sự huận thuẫn của hoàng gia. Ông Thaksin sống lưu vong sau cuộc đảo chính năm 2006 Nếu dân chủ tại Thái Lan được rà soát kỹ lưỡng, chính sách kinh tế của ông Thaksin có thể hoặc không có thể được chứng minh không bền vững, và hồ sơ nhân quyền tiêu cực của ông có thể không được đa số người dân Thái chấp nhận. Điều đó đáng phải được cho cử tri quyết định. Nhưng hoàng gia Thái Lan dường như đã thực thi quyền quyết định đó thay cho dân. Nhìn theo góc độ này, có vẻ như dễ dàng để kết luận, như một số người đã làm, rằng vua Bhumibol là người có lỗi cho thực trạng hỗn loạn chính trị diễn ra sau đó. Sau cuộc đảo chính năm 2006, những lời chỉ trích ông là người chống dân chủ mạnh nhất đất nước ngày càng nhiều. Các ủng hộ viên của ông Thaksin, các nhà báo và các học giả bắt đầu để mắt tới sự can dự chính trị của ông có tính phê bình, bất chấp sự tồn tại của một luật chống phỉ báng chế độ quân chủ theo đó bỏ tù tới 15 năm cho mỗi hành vi được coi là xúc phạm nhà vua hay một thành viên của gia đình Hoàng gia Thái. Hấp lực của hoàng gia Tuy nhiên, câu hỏi liệu con người làm nên lịch sử hay lịch sử làm nên con người - trong trường hợp này là một vị vua, là câu hỏi quá lớn đối với nỗ lực đánh giá vua Bhumibol. Có thể qui trách nhiệm cho vua được không? Hay Bhumibol trên thực tế là một vị vua yếu nhưng lại là người ở trung tâm của các thế lực thậm chí còn lớn hơn cả vị thế á thánh mà ông được tôn kính? Và thường thì mọi chuyện là vậy, sự thật nằm ở giữa. Sự hỗn loạn chính trị của Thái Lan có thể được giải thích tốt nhất bởi sự tương tác giữa Vua Bhumibol, một nhân vật lãnh đạo, và xã hội Thái Lan nói chung. Điểm đáng nói là là nhà vua đáng ra không thể đầu tư cho thẩm quyền cho mình nếu thẩm quyền đó không phục vụ mục đích của đại bộ phận người dân Thái. Vua Bhumibol được cho là người có quyền lực lớn Khi Vua Bhumibol lên ngôi vào năm 1946, chế độ quân chủ Thái Lan có xuất phát điểm thấp sau cuộc cách mạng chấm dứt chế độ quân chủ tuyệt đối vào năm 1932. Vị thế ngôi sao của vua chỉ tăng khi các nhân vật độc tài quân sự lại bắt đầu tích cực vun đắp uy tín của gia đình hoàng gia để thúc đẩy chủ nghĩa bảo hoàng chống chủ nghĩa cộng sản trong những năm 1950. Các truyền thống hoàng gia đã được thiết lập mới hoặc được phục hồi, quốc vương đã về thăm các vùng nông thôn và ra cả nước ngoài, tín ngưỡng cũ của Phật giáo và Ấn giáo về sức mạnh của hoàng gia đã được nuôi dưỡng. Lấy danh vua Và đây là cách triều đại vua Bhumibol hoạt động. Quyền lực to lớn ông dường như nắm giữ theo có thể là do người Thái đã trao cho ông khi họ dựa vào hấp lực của hoàng gia như một nguồn của tính hợp pháp. Lời khuyên của vua là những gì mọi người hiểu là như vậy và điều họ hiểu là thế nào thì phụ thuộc vào lợi ích của họ. Người biểu tình ủng hộ dân chủ đòi Thaksin quay lại cầm quyền mang ảnh vua Bất cứ khi nào thành viên công đoàn tập hợp lại để chống tư nhân hóa và mang theo hình ảnh của nhà vua, bất cứ khi nào những cư dân sống ở các xóm nghèo trên đất hoàng gia nói về cội nguồn lịch sử của họ với chế độ quân chủ để chống lại việc giải tỏa mặt bằng, bất cứ khi nào một quan chức nghĩ ra một kế hoạch có sự tham khảo những lời hướng dẫn từ lời vàng y ngọc của nhà vua, bất cứ khi nào các doanh nghiệp kèm theo một biểu tượng của hoàng gia để mặt trước mặt tiền tại trụ sở chính của họ, bất cứ khi nào tướng lĩnh nói họ bảo vệ nhà vua khi thực hiện cuộc đảo chính chống lại chính phủ dân sự, thì tất cả họ đã đều củng cố vị thế của mình và lập thành quách với tâm điểm là chế độ quân chủ. Một ví dụ của thực trạng này là vua liên tục không thành công trong nỗ lực tuyên truyền cho cái gọi là tư duy "đủ". Tức là vua truyền bá một khái niệm mơ hồ của mình về một "nền kinh tế vừa đủ" - tập trung vào phát triển cân bằng và nhấn mạnh trách nhiệm môi trường và xã hội tương đương với các thước đo thông thường về tiến bộ kinh tế. Nhưng trong khi các nhà bảo môi trường và các đối thủ của nghĩa tân tự do sử dụng ý tưởng này để hậu thuẫn cho một nền kinh tế bền vững hơn và ít bị khai thác quá đà hơn, những người bảo thủ xã hội hoài cổ nói việc hoàng gia trừng phạt tầm nhìn của họ về một đất nước luôn luôn nuôi dưỡng bởi nông dân trồng lúa, là thành phần vốn hài lòng với những gì họ đang có. Đối thủ của một nhà nước phúc lợi và những người ủng hộ thị trường tự do chỉ cần nói về việc nhà vua ủng hộ mậu dịch và tiêu dùng trong bối cảnh nền kinh tế vừa đủ. Trong bài phát biểu vào ngày sinh nhật năm 1998 của ông, vua Bhumibol, nhà tư bản lớn nhất của quốc gia, đã nhanh chóng phân tích rõ rằng người dân không tiết kiệm nên quá mức và được phép tiêu thụ hàng hóa xa xỉ - một thông điệp được đón nhận trên diện rộng trong tầng lớp trung lưu và thượng lưu ở Bangkok. Và chắc chắn là không phải một mình nhà vua đã giết chết nền dân chủ Thái Lan. Đó là những người hưởng lợi từ việc ông chuẩn thuận cho đảo chính. Họ sợ rằng Thaksin là một mối đe dọa cho chế độ quân chủ, và vì thế ảnh hưởng tới tính chính danh của chính họ. Nhưng cuộc đảo chính đã không giải quyết vấn đề của họ. Trong những năm sau đó của vua, ngày càng nhiều người Thái bắt đầu đặt câu hỏi về quyền lực của nhà vua vì ông Thaksin đã thực sự bắt đầu tách xa khỏi quyền lực dựa trên hấp lực của hoàng gia đối với lãnh đạo dựa trên tính chính danh dân chủ. Kết quả là, thẩm quyền có từ việc bám vào hấp lực của hoàng gia bị suy yếu. Người ta nghi ngờ rằng quốc vương Thái Lan nối ngôi sẽ có thể khôi phục lại sự cộng sinh được điều chỉnh cẩn thận giữa chế độ quân chủ và các bộ phận khác nhau trong công chúng Thái, là đối tuợng có nhiều thập niên được hưởng lợi nhiều nhất từ những việc họ làm để hướng tới đích đó. Tin đồn về cái chết của sự cộng sinh đó có thể không bị phóng đại. Rồi thì dân chủ Thái Lan có thể cất cánh lại như một con phượng hoàng từ đống tro tàn. Serhat Uenaldi là tác giả của Working towards the Monarchy: The Politics of Space in Downtown Bangkok.
summarize: Vua Thái qua đời ngày 13/10/2016 Chính vua đã giúp tiêu diệt dân chủ trong năm định mệnh 2006, khi ông ủng hộ một cuộc đảo chính quân sự chống lại Thủ tướng Thaksin Shinawatra được nhiều người ủng hộ và hoàng gia đồng ý để hình thành một nội các tạm thời. Ông Thaksin, một tỷ phú viễn thông, đã lên nắm quyền trong bối cảnh của cuộc khủng hoảng tài chính châu Á năm 1997. Ông giúp kinh tế Thái Lan phục hồi bằng cách việc đưa ra các chính sách tái phân phối mang lại lợi ích cho các khu vực trước đây bị bỏ rơi. Kết quả là, ông trở thành thủ tướng đầu tiên để hoàn thành một nhiệm kỳ đầy đủ tại nhiệm. Uy tín của ông gia tăng mạnh trong khi chế độ quân chủ lại không được như vậy. Trước đây, Vua Bhumibol từng được coi là người bảo trợ tối cao cho nông thôn Thái Lan, khởi đầu cho hàng trăm dự án phát triển. Với sự nổi trội của ông Thaksin nhiều người nhận ra rằng một nhà lãnh đạo được bầu có thể cải thiện cuộc sống của họ và dẫn đến thay đổi có tính cơ cấu. Họ không còn cảm thấy phụ thuộc vào một vị vua được cho là gười cai trị bởi quyền thừa kế. Nhưng hoàng gia Thái bắt đầu phản công, mở đường cho một phong trào chống lại ông Thaksin mà họ hình thành vào cuối năm 2005. Tuy nhiên, ôngThaksin đã chứng minh ông là người không dễ chịu khuất phục và được sự ủng hộ của đa số người Thái. Thăm dò dư luận nhiều lần cho thấy sự nổi tiếng của ông khó bị lung lay. Nếu không được vua Bhumibol chấp nhận, người ta sẽ ông không bao giờ có thể lật đổ được ông Thaksin trong cuộc đảo chính vào tháng Chín năm 2006. Lãnh đạo của cuộc đảo chính sau đó được xuất hiện trước công chúng cùng với cả nhà vua ngay sau đảo chính, một chỉ dấu rõ ràng về sự huận thuẫn của hoàng gia. Ông Thaksin sống lưu vong sau cuộc đảo chính năm 2006 Nếu dân chủ tại Thái Lan được rà soát kỹ lưỡng, chính sách kinh tế của ông Thaksin có thể hoặc không có thể được chứng minh không bền vững, và hồ sơ nhân quyền tiêu cực của ông có thể không được đa số người dân Thái chấp nhận. Điều đó đáng phải được cho cử tri quyết định. Nhưng hoàng gia Thái Lan dường như đã thực thi quyền quyết định đó thay cho dân. Nhìn theo góc độ này, có vẻ như dễ dàng để kết luận, như một số người đã làm, rằng vua Bhumibol là người có lỗi cho thực trạng hỗn loạn chính trị diễn ra sau đó. Sau cuộc đảo chính năm 2006, những lời chỉ trích ông là người chống dân chủ mạnh nhất đất nước ngày càng nhiều. Các ủng hộ viên của ông Thaksin, các nhà báo và các học giả bắt đầu để mắt tới sự can dự chính trị của ông có tính phê bình, bất chấp sự tồn tại của một luật chống phỉ báng chế độ quân chủ theo đó bỏ tù tới 15 năm cho mỗi hành vi được coi là xúc phạm nhà vua hay một thành viên của gia đình Hoàng gia Thái. Hấp lực của hoàng gia Tuy nhiên, câu hỏi liệu con người làm nên lịch sử hay lịch sử làm nên con người - trong trường hợp này là một vị vua, là câu hỏi quá lớn đối với nỗ lực đánh giá vua Bhumibol. Có thể qui trách nhiệm cho vua được không? Hay Bhumibol trên thực tế là một vị vua yếu nhưng lại là người ở trung tâm của các thế lực thậm chí còn lớn hơn cả vị thế á thánh mà ông được tôn kính? Và thường thì mọi chuyện là vậy, sự thật nằm ở giữa. Sự hỗn loạn chính trị của Thái Lan có thể được giải thích tốt nhất bởi sự tương tác giữa Vua Bhumibol, một nhân vật lãnh đạo, và xã hội Thái Lan nói chung. Điểm đáng nói là là nhà vua đáng ra không thể đầu tư cho thẩm quyền cho mình nếu thẩm quyền đó không phục vụ mục đích của đại bộ phận người dân Thái. Vua Bhumibol được cho là người có quyền lực lớn Khi Vua Bhumibol lên ngôi vào năm 1946, chế độ quân chủ Thái Lan có xuất phát điểm thấp sau cuộc cách mạng chấm dứt chế độ quân chủ tuyệt đối vào năm 1932. Vị thế ngôi sao của vua chỉ tăng khi các nhân vật độc tài quân sự lại bắt đầu tích cực vun đắp uy tín của gia đình hoàng gia để thúc đẩy chủ nghĩa bảo hoàng chống chủ nghĩa cộng sản trong những năm 1950. Các truyền thống hoàng gia đã được thiết lập mới hoặc được phục hồi, quốc vương đã về thăm các vùng nông thôn và ra cả nước ngoài, tín ngưỡng cũ của Phật giáo và Ấn giáo về sức mạnh của hoàng gia đã được nuôi dưỡng. Lấy danh vua Và đây là cách triều đại vua Bhumibol hoạt động. Quyền lực to lớn ông dường như nắm giữ theo có thể là do người Thái đã trao cho ông khi họ dựa vào hấp lực của hoàng gia như một nguồn của tính hợp pháp. Lời khuyên của vua là những gì mọi người hiểu là như vậy và điều họ hiểu là thế nào thì phụ thuộc vào lợi ích của họ. Người biểu tình ủng hộ dân chủ đòi Thaksin quay lại cầm quyền mang ảnh vua Bất cứ khi nào thành viên công đoàn tập hợp lại để chống tư nhân hóa và mang theo hình ảnh của nhà vua, bất cứ khi nào những cư dân sống ở các xóm nghèo trên đất hoàng gia nói về cội nguồn lịch sử của họ với chế độ quân chủ để chống lại việc giải tỏa mặt bằng, bất cứ khi nào một quan chức nghĩ ra một kế hoạch có sự tham khảo những lời hướng dẫn từ lời vàng y ngọc của nhà vua, bất cứ khi nào các doanh nghiệp kèm theo một biểu tượng của hoàng gia để mặt trước mặt tiền tại trụ sở chính của họ, bất cứ khi nào tướng lĩnh nói họ bảo vệ nhà vua khi thực hiện cuộc đảo chính chống lại chính phủ dân sự, thì tất cả họ đã đều củng cố vị thế của mình và lập thành quách với tâm điểm là chế độ quân chủ. Một ví dụ của thực trạng này là vua liên tục không thành công trong nỗ lực tuyên truyền cho cái gọi là tư duy "đủ". Tức là vua truyền bá một khái niệm mơ hồ của mình về một "nền kinh tế vừa đủ" - tập trung vào phát triển cân bằng và nhấn mạnh trách nhiệm môi trường và xã hội tương đương với các thước đo thông thường về tiến bộ kinh tế. Nhưng trong khi các nhà bảo môi trường và các đối thủ của nghĩa tân tự do sử dụng ý tưởng này để hậu thuẫn cho một nền kinh tế bền vững hơn và ít bị khai thác quá đà hơn, những người bảo thủ xã hội hoài cổ nói việc hoàng gia trừng phạt tầm nhìn của họ về một đất nước luôn luôn nuôi dưỡng bởi nông dân trồng lúa, là thành phần vốn hài lòng với những gì họ đang có. Đối thủ của một nhà nước phúc lợi và những người ủng hộ thị trường tự do chỉ cần nói về việc nhà vua ủng hộ mậu dịch và tiêu dùng trong bối cảnh nền kinh tế vừa đủ. Trong bài phát biểu vào ngày sinh nhật năm 1998 của ông, vua Bhumibol, nhà tư bản lớn nhất của quốc gia, đã nhanh chóng phân tích rõ rằng người dân không tiết kiệm nên quá mức và được phép tiêu thụ hàng hóa xa xỉ - một thông điệp được đón nhận trên diện rộng trong tầng lớp trung lưu và thượng lưu ở Bangkok. Và chắc chắn là không phải một mình nhà vua đã giết chết nền dân chủ Thái Lan. Đó là những người hưởng lợi từ việc ông chuẩn thuận cho đảo chính. Họ sợ rằng Thaksin là một mối đe dọa cho chế độ quân chủ, và vì thế ảnh hưởng tới tính chính danh của chính họ. Nhưng cuộc đảo chính đã không giải quyết vấn đề của họ. Trong những năm sau đó của vua, ngày càng nhiều người Thái bắt đầu đặt câu hỏi về quyền lực của nhà vua vì ông Thaksin đã thực sự bắt đầu tách xa khỏi quyền lực dựa trên hấp lực của hoàng gia đối với lãnh đạo dựa trên tính chính danh dân chủ. Kết quả là, thẩm quyền có từ việc bám vào hấp lực của hoàng gia bị suy yếu. Người ta nghi ngờ rằng quốc vương Thái Lan nối ngôi sẽ có thể khôi phục lại sự cộng sinh được điều chỉnh cẩn thận giữa chế độ quân chủ và các bộ phận khác nhau trong công chúng Thái, là đối tuợng có nhiều thập niên được hưởng lợi nhiều nhất từ những việc họ làm để hướng tới đích đó. Tin đồn về cái chết của sự cộng sinh đó có thể không bị phóng đại. Rồi thì dân chủ Thái Lan có thể cất cánh lại như một con phượng hoàng từ đống tro tàn. Serhat Uenaldi là tác giả của Working towards the Monarchy: The Politics of Space in Downtown Bangkok.
[ 108, 287, 285, 161, 3555, 579, 235, 723, 191, 12365, 7020, 448, 1915, 115, 422, 464, 2044, 137, 185, 113, 147, 190, 2167, 4432, 129, 118, 535, 523, 116, 204, 541, 122, 252, 144, 424, 153, 596, 477, 2813, 6632, 117, 158, 111, 535, 523, 105, 1203, 165, 210, 108, 232, 130, 240, 164, 116, 735, 109, 1119, 221, 112, 208, 11054, 116, 653, 2334, 2058, 206, 103, 115, 227, 1148, 168, 113, 1303, 313, 104, 204, 757, 1186, 326, 122, 511, 844, 147, 8416, 208, 422, 236, 216, 579, 695, 618, 496, 281, 173, 156, 251, 124, 109, 122, 333, 1139, 613, 1614, 518, 153, 418, 812, 114, 109, 322, 442, 226, 248, 133, 306, 13483, 2073, 416, 106, 103, 118, 319, 164, 331, 477, 178, 462, 130, 506, 164, 116, 517, 393, 858, 620, 149, 4402, 3043, 875, 104, 118, 165, 321, 417, 113, 129, 353, 359, 252, 185, 153, 110, 117, 128, 1356, 957, 1009, 3555, 7880, 434, 117, 703, 106, 111, 327, 643, 935, 291, 114, 939, 2041, 579, 1763, 1106, 178, 114, 201, 1049, 382, 304, 212, 3073, 1224, 176, 144, 738, 4855, 104, 118, 2813, 158, 111, 238, 124, 160, 116, 152, 261, 247, 117, 513, 107, 136, 655, 1155, 204, 307, 104, 154, 105, 458, 155, 346, 345, 107, 334, 225, 1703, 112, 719, 110, 177, 406, 203, 573, 624, 138, 116, 297, 1915, 117, 114, 106, 108, 269, 13898, 1840, 245, 626, 168, 1175, 699, 112, 311, 1203, 165, 579, 290, 178, 391, 135, 103, 690, 361, 114, 116, 737, 1168, 424, 153, 118, 2813, 145, 154, 240, 164, 138, 608, 147, 5497, 421, 572, 118, 26192, 115, 463, 494, 118, 106, 111, 110, 790, 668, 3808, 618, 105, 117, 144, 535, 523, 104, 635, 166, 111, 9050, 7937, 320, 1760, 1136, 410, 158, 400, 114, 203, 144, 738, 354, 104, 118, 455, 133, 4899, 5831, 112, 631, 110, 117, 1915, 7880, 577, 238, 103, 111, 169, 134, 118, 110, 374, 339, 107, 136, 2040, 880, 117, 118, 2813, 113, 204, 541, 122, 138, 253, 3077, 147, 4861, 2002, 247, 104, 204, 541, 122, 187, 150, 117, 387, 199, 226, 135, 174, 264, 119, 186, 152, 1915, 531, 187, 541, 122, 103, 116, 163, 988, 450, 921, 125, 144, 108, 4299, 10880, 1836, 104, 1203, 1939, 208, 2813, 307, 931, 1440, 187, 204, 541, 122, 147, 3524, 631, 137, 185, 149, 579, 695, 117, 3971, 820, 888, 2975, 103, 122, 333, 236, 216, 104, 118, 2813, 107, 136, 451, 110, 107, 136, 117, 463, 494, 110, 2352, 8777, 105, 1123, 1046, 157, 168, 464, 786, 104, 118, 107, 136, 110, 117, 635, 166, 111, 137, 579, 577, 3348, 747, 150, 549, 139, 117, 114, 368, 1129, 302, 1941, 311, 1203, 165, 579, 695, 1487, 128, 115, 223, 697, 168, 302, 190, 150, 346, 114, 1568, 2351, 181, 1869, 359, 474, 107, 895, 128, 790, 1655, 130, 299, 2517, 128, 116, 166, 111, 115, 140, 103, 160, 1915, 7880, 106, 111, 107, 1145, 114, 223, 612, 2611, 1583, 122, 245, 407, 124, 187, 837, 759, 204, 541, 122, 147, 4432, 120, 366, 163, 788, 118, 106, 111, 424, 137, 185, 417, 202, 282, 142, 191, 536, 2210, 303, 535, 523, 182, 104, 118, 11054, 109, 152, 188, 105, 109, 214, 590, 290, 178, 130, 1086, 228, 144, 1036, 382, 122, 245, 104, 118, 107, 334, 997, 2516, 295, 577, 144, 1025, 149, 104, 116, 330, 424, 6281, 5248, 353, 359, 252, 185, 181, 150, 306, 717, 228, 1454, 147, 114, 742, 176, 209, 554, 117, 703, 106, 990, 473, 152, 1915, 194, 116, 164, 182, 104, 165, 539, 678, 165, 9050, 2016, 3894, 265, 104, 1203, 165, 421, 572, 476, 419, 588, 219, 111, 140, 237, 478, 324, 194, 478, 324, 140, 237, 219, 111, 233, 113, 271, 279, 126, 106, 116, 297, 10228, 106, 476, 419, 310, 301, 195, 119, 1163, 265, 403, 314, 1915, 7880, 112, 615, 136, 2490, 605, 517, 114, 1915, 117, 984, 2353, 7880, 159, 223, 216, 106, 116, 297, 1915, 675, 170, 153, 106, 111, 108, 121, 396, 315, 104, 109, 175, 265, 1042, 356, 177, 301, 183, 186, 297, 175, 108, 2868, 2215, 145, 118, 117, 666, 1724, 347, 619, 369, 143, 389, 443, 106, 934, 144, 610, 829, 108, 121, 415, 112, 1153, 2611, 1583, 122, 245, 104, 579, 695, 107, 136, 117, 272, 581, 514, 202, 626, 144, 489, 274, 415, 3555, 7880, 103, 116, 157, 731, 261, 2758, 105, 293, 213, 579, 695, 123, 3339, 3956, 549, 123, 106, 106, 152, 1915, 549, 124, 110, 136, 178, 276, 114, 1208, 168, 114, 267, 323, 1208, 168, 150, 110, 618, 197, 592, 1055, 104, 273, 317, 1392, 111, 137, 9050, 3555, 7880, 117, 114, 106, 111, 107, 168, 265, 301, 707, 3555, 7880, 227, 1184, 138, 147, 6598, 103, 353, 359, 252, 185, 579, 695, 107, 387, 212, 318, 1192, 187, 204, 173, 427, 1550, 1463, 353, 359, 252, 185, 1464, 195, 138, 147, 13446, 112, 2357, 175, 1184, 350, 104, 1915, 163, 321, 129, 109, 157, 731, 557, 326, 252, 144, 153, 290, 178, 566, 786, 10187, 3536, 108, 1593, 875, 104, 165, 539, 1203, 165, 130, 822, 922, 185, 404, 327, 1203, 424, 185, 404, 490, 262, 113, 120, 147, 10939, 303, 425, 234, 1203, 165, 115, 117, 583, 385, 239, 451, 117, 618, 496, 103, 198, 2527, 115, 125, 582, 109, 501, 939, 2041, 105, 124, 186, 142, 1940, 875, 2406, 1363, 104, 1942, 309, 105, 1071, 309, 125, 543, 417, 104, 1203, 165, 115, 117, 1609, 13134, 6337, 364, 595, 1915, 619, 248, 106, 173, 2571, 273, 1915, 7880, 381, 2240, 2659, 265, 1082, 301, 118, 1487, 128, 1148, 533, 181, 107, 136, 106, 180, 111, 579, 115, 992, 114, 118, 129, 154, 1105, 138, 1916, 265, 104, 1203, 165, 128, 116, 774, 104, 334, 279, 2290, 3526, 2152, 104, 1915, 106, 120, 218, 389, 111, 524, 106, 128, 530, 105, 179, 154, 524, 106, 175, 224, 143, 573, 624, 138, 418, 812, 104, 1078, 606, 284, 205, 535, 523, 137, 185, 808, 2813, 1015, 153, 898, 168, 518, 349, 1915, 2585, 532, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 759, 129, 1915, 7880, 13318, 235, 3436, 579, 695, 167, 862, 133, 114, 579, 693, 12797, 15546, 227, 1184, 112, 2751, 376, 1309, 782, 558, 104, 1915, 1487, 128, 2116, 119, 144, 1106, 178, 104, 116, 204, 757, 1186, 122, 245, 677, 186, 1092, 4105, 13124, 3493, 332, 3228, 2435, 13841, 176, 4614, 105, 608, 264, 143, 639, 137, 185, 579, 115, 654, 148, 215, 727, 226, 129, 152, 1915, 1325, 3284, 112, 1 ]
vietnam-40409329
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-40409329
Trung tá quân đội VN ‘nhận 8,2 tỷ để chạy việc’
Một trung tá quân đội tại Việt Nam bị khai trừ khỏi Đảng, hạ cấp bậc vì cáo buộc nhận hơn 8,2 tỷ đồng để "chạy việc, chạy dự án".
Ông Đặng Quang Trung nguyên là Bí thư chi bộ, chủ nhiệm hậu cần, kỹ thuật, Ban chỉ huy quân sự huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh. Đại diện Huyện ủy Can Lộc nói đã kỷ luật khai trừ khỏi Đảng với ông Trung. Ông Trung vẫn đang tiếp tục công tác tại Ban chỉ huy quân sự huyện Can Lộc, tuy đã bị hạ cấp bậc từ trung tá xuống thiếu tá. Báo Hà Tĩnh tường thuật ông Trung nhận tiền của 24 người, hứa giúp xin việc làm, xin dự án nhưng "không thực hiện được lời hứa". Tại Việt Nam vẫn thường xảy ra các vụ nhận tiền để "chạy dự án". Hồi tháng Năm, một nghi phạm, Nguyễn Thiên Hưởng, bị bắt giữ về tội giả danh Trung tướng Bộ Quốc phòng để giúp doanh nghiệp "chạy dự án", lừa hàng tỷ đồng.
summarize: Ông Đặng Quang Trung nguyên là Bí thư chi bộ, chủ nhiệm hậu cần, kỹ thuật, Ban chỉ huy quân sự huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh. Đại diện Huyện ủy Can Lộc nói đã kỷ luật khai trừ khỏi Đảng với ông Trung. Ông Trung vẫn đang tiếp tục công tác tại Ban chỉ huy quân sự huyện Can Lộc, tuy đã bị hạ cấp bậc từ trung tá xuống thiếu tá. Báo Hà Tĩnh tường thuật ông Trung nhận tiền của 24 người, hứa giúp xin việc làm, xin dự án nhưng "không thực hiện được lời hứa". Tại Việt Nam vẫn thường xảy ra các vụ nhận tiền để "chạy dự án". Hồi tháng Năm, một nghi phạm, Nguyễn Thiên Hưởng, bị bắt giữ về tội giả danh Trung tướng Bộ Quốc phòng để giúp doanh nghiệp "chạy dự án", lừa hàng tỷ đồng.
[ 108, 287, 285, 161, 208, 2204, 1052, 151, 503, 106, 1197, 593, 692, 2647, 185, 517, 878, 260, 103, 888, 3986, 806, 163, 1254, 252, 144, 2284, 6156, 10735, 769, 337, 13273, 440, 681, 10465, 1095, 6156, 4096, 123, 115, 688, 330, 550, 1419, 574, 348, 119, 118, 151, 112, 208, 151, 244, 167, 270, 437, 135, 274, 149, 806, 163, 1254, 252, 144, 2284, 6156, 10735, 1169, 115, 133, 1030, 373, 2274, 148, 396, 1830, 804, 815, 1830, 112, 1110, 337, 3691, 1289, 887, 118, 151, 238, 379, 104, 2180, 111, 103, 1723, 422, 676, 156, 140, 103, 676, 382, 304, 170, 1639, 223, 199, 117, 366, 1723, 340, 919, 131, 132, 244, 369, 488, 124, 109, 197, 238, 379, 130, 14082, 382, 304, 340, 983, 253, 2827, 116, 881, 4414, 362, 1636, 11602, 103, 133, 290, 533, 125, 638, 590, 595, 151, 477, 429, 162, 438, 130, 422, 553, 522, 14082, 382, 304, 646, 2200, 201, 653, 2931, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 430, 396, 1830, 252, 559, 149, 131, 132, 133, 550, 1419, 574, 1927, 1030, 373, 2274, 171, 341, 661, 238, 183, 6091, 2784, 653, 210, 130, 14082, 156, 103, 937, 382, 304, 340, 1 ]
140419_border_shooting_questions
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2014/04/140419_border_shooting_questions
'VN quá vội vàng khi trao trả nghi phạm'
Việt Nam 'quá vội vàng' khi trao trả Trung Quốc các nghi can, nghi phạm trong vụ nhóm người từ Trung Quốc cướp súng và bắn chết, làm bị thương các sỹ quan biên phòng VN ở cửa khẩu Bắc Phong Sinh, tỉnh Quảng Ninh hôm thứ Sáu, theo ý kiến nhà quan sát từ trong nước.
Nhà chức trách Việt Nam bàn giao nhóm người cho phía Trung Quốc. Việc nhà chức trách Việt Nam bàn giao 11 người đến từ Trung Quốc, trong đó có 4 phụ nữ, 2 trẻ em, cùng 5 thi thể, ngay sau vụ bạo lực ở cửa khẩu Bắc Phong Sinh, làm 7 người thiệt mạng, trong đó có 2 sỹ quan biên phòng Việt Nam, mà không thông qua điều tra, xét xử, có thể đã bỏ qua một số nguyên tắc về 'độc lập chủ quyền quốc gia', 'tôn trọng nhân quyền' và 'nhân đạo', theo luật sư Trần Quốc Thuận. Trao đổi với BBC hôm 19/4 từ Sài Gòn, nguyên Phó Chủ nhiệm thường trực Văn phòng Quốc hội nói: "Trao trả một cách gấp gáp như thế, tôi nghĩ cũng là một vấn đề phải suy nghĩ, bởi vì phải coi những người đó lý do tại sao họ sang Việt Nam, lý do là gì, bởi vì trong Hiến pháp của Việt Nam cũng nói rằng những người tị nạn chính trị vì lý do này khác, đôi khi cũng có thể xem xét, "Chứ không phải là tất cả những người nước ngoài chạy vào Việt Nam thì mình (Việt Nam) bắt và mình trao trả liền. "Nếu có một hiệp định trao trả về tội phạm thì khác, còn không biết ở đây có phải là tội phạm không, mà tôi thấy là trao trả một cách vội vàng," ông Thuận nói. 'Bộ trưởng gửi vòng hoa viếng' Hôm thứ Bảy, cơ quan thông tấn nhà nước Trung Quốc Tân Hoa Xã nói Bộ Ngoại giao Trung Quốc xác nhận tin tức trên truyền thông nói có vụ việc nổ súng xảy ra "ở khu vực biên giới Trung Quốc - Việt Nam" và cho hay "Trung Quốc đang kiểm tra tính xác thực" của các nguồn tin. Trong khi đó, báo chí chính thức ở Việt Nam đưa tin Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam, Đại tướng Phùng Quanh Thanh đã gửi vòng hoa đến Lễ truy điệu các sỹ quan biên phòng bị thiệt mạng. Trước đó, nhiều báo Việt Nam nói chính quyền Việt Nam đã bàn giao nghi phạm cho Trung Quốc ngay trong buổi chiều cùng ngày xảy ra vụ bạo lực, do nhóm được cho là người Duy Ngô Nhĩ (Uighur) theo đạo Hồi, từ Tân Cương di chuyển tới Việt Nam, gây ra. "Năm thi thể và 11 người nhập cảnh trái phép, gây ra vụ nổ súng tại cửa khẩu Bắc Phong Sinh, đã được cơ quan chức năng Việt Nam bàn giao cho Trung Quốc chiều 18/4," tờ VnExpress cho biết. "Việc bàn giao 5 thi thể và 11 người Trung Quốc nhập cảnh trái phép đã được cơ quan chức năng Việt Nam và Trung Quốc hoàn tất trong chiều 18/4" tờ này trích thuật lời ông Đặng Huy Hậu, Phó Chủ tịch tỉnh Quảng Ninh nói. "Trung Quốc đã tiếp nhận toàn bộ số người này," tờ báo điện tử thuật lời thông báo của ông Hậu. Tuy nhiên, theo luật sư Trần Quốc Thuận, việc làm này cho thấy chính quyền Việt Nam đã làm sai về trình tự tư pháp, luật pháp, ông nói: "Câu chuyện đó làm không đúng quy trình, không đúng thủ tục về hoạt động tư pháp, khi đã gây án thì phải có kết luận của cơ quan điều tra cơ bản, chứ không thể chuyển giao một cách vội vàng, Bộ trưởng Quốc phòng Phùng Quang Thanh gửi vòng hoa hôm 19/4 viếng các sỹ quan biên phòng bị thiệt mạng. "Chuyển giao vội vàng có hai khả năng, khả năng thứ nhất là chuyển giao để cho bên kia người ta sẽ trừng trị, người ta có thể dùng biện pháp rất là ác độc, còn có thể có khả năng thứ hai là họ tha bổng, họ bao che, "Thì đâu phải vào một đất nước khác, gây án, rồi họ lãnh về, rồi cuối cùng không có xử gì hết, đâu có được." "Cho nên pháp luật hình sự Việt Nam điều chỉnh tất cả hành vi phạm tội trên đất nước này, đều phải xử, xét theo Bộ luật Hình sự, thì đó là quy định của Bộ luật Hình sự rồi, cho nên ở Việt Nam, nếu mà làm như vậy, thì đó là một việc làm không phù hợp với quy định của pháp luật của Việt Nam và cũng là thông lệ quốc tế." 'Đồng lõa vi phạm nhân quyền?' Theo luật sư Thuận, việc trao trả còn đặt nhà cầm quyền Việt Nam vào một nguy cơ khác tùy thuộc vào việc sau khi bị bàn giao cho Trung Quốc, nhóm người từ Trung Quốc, trong đó có 4 phụ nữ và hai thiếu nhi nhỏ tuổi, có bị chính quyền Trung Quốc vi phạm nhân quyền hay không. Luật sư nêu quan điểm: "Nếu ở Trung Quốc họ đối xử với những người đó như thế nào mà vi phạm nhân quyền, thì Việt Nam có thể cũng là đồng lõa, cái đó là đương nhiên rồi, chứ còn không thể chối cãi chuyện đó được. Cái đó nhìn thấy rõ rồi, và phải coi xem phía Trung Quốc họ đối xử thế nào." Theo cựu quan chức Văn phòng Quốc hội, việc trao trả nhóm nghi phạm cho Trung Quốc cũng làm dư luận đặt ra câu hỏi về việc liệu chính quyền Việt Nam có tự tôn trọng 'độc lập, chủ quyền' của mình hay không, khi những nghi phạm tấn công, giết người Việt Nam trên lãnh thổ Việt Nam không bị điều tra, xét xử ở Việt Nam, mà được quyền rời thẳng khỏi quốc gia này. Luật sư Thuận nói: "Riêng việc gây án giết chết những bộ đội Việt Nam biên phòng, những sỹ quan, những chiến sỹ, một vụ án đặc biệt nghiêm trọng như thế mà không khởi tố, không điều tra, không gì hết mà chuyển (giao) liền thì cái đó là không bình thường, "Mà cái đó người ta xem lại chủ quyền quốc gia, độc lập chủ quyền quốc gia nó như thế nào, bởi vì người ta xâm phạm, không biết những người đó từ đâu, nhưng họ từ biên giới họ qua, nhưng nguồn gốc họ ở đâu đến, ai biết được, gây án phải điều tra, không điều tra, không xác định, không khởi tố, không gì hết, mà trong vài tiếng đồng hồ chuyển giao... kể cả xác, rồi thế nọ thế kia, Việc trao trả của VN làm dấy lên quan ngại về số phận của nhóm người từ Tân Cương khi trở về TQ. "Tôi cho đó là một sự thỏa thuận, mà nếu có một sự thỏa thuận, thì nó chưa được tôn trọng chủ quyền quốc gia một cách tuyệt đối." Hôm thứ Bảy, một thành viên của Mạng lưới Blogger Việt Nam bình luận với BBC về khả năng có một 'thỏa thuận ngầm' giữa Trung Quốc và Việt Nam trong việc 'ngăn chặn, bàn giao, dẫn độ, trao đổi' những người bất đồng chính kiến khi họ chạy trốn từ một quốc gia này và tìm cách cư trú chính trị ở quốc gia kia và ngược lại. Từ Hà Nội, kỹ sư Nguyễn Lân Thắng nói: "Tôi nghĩ chuyện này là cái mà ai cũng có thể hiểu, bởi vì quan hệ chính trị giữa Việt Nam và Trung Quốc nó không chỉ thể hiện ở trên các hiệp định đã ký kết mà nó còn phụ thuộc vào sự gắn chặt ở những vấn đề chính trị còn lớn hơn rất nhiều, "Cho nên sinh mạng người dân, con người cũng không quan trọng đâu và cái quan trọng là thái độ của những người cầm quyền nó như thế nào thôi." Trước câu hỏi liệu chính quyền Việt Nam trao trả các 'nghi can, nghi phạm' vụ nổ súng ở Quảng Ninh cho Trung Quốc, vì muốn những người Việt Nam 'chạy trốn' sang Trung Quốc dù để 'tị nạn chính trị' hoặc vì bất kỳ lý do nào khác cũng sẽ được hoàn trả nhanh cho Việt Nam để xử lý hay không, blogger Lân Thắng nói: "Tôi nghĩ đây là một vấn đề rất phức tạp và nhiều năm nay, tôi biết có rất nhiều trường hợp người Việt Nam tìm cách cư trú chính trị ở nước ngoài để tránh sự trừng phạt vì những vấn đề họ hoạt động liên quan đến nhân quyền, đến dân chủ, đến những hiệp hội lao động, bảo vệ quyền lợi người lao động..., "Vấn đề ở đây không phải chỉ là chuyện người tị nạn, mà vấn đề ở đây là làm sao phải tạo ra một sự chuyển biến về nhận thức trong xã hội để người dân, chính người ở trong nước, họ có những sự tham gia đấu tranh bảo vệ những giá trị như nhân quyền, quyền con người, đấy mới là điều quan trọng để thay đổi tình hình ở Việt Nam." 'Xem lại nguyên tắc chủ quyền' Hôm 19/4, trên trang Facebook cá nhân của mình, blogger Osin, tức nhà báo Huy Đức, nêu quan điểm cho rằng vụ bạo lực gây chết người hôm thứ Sáu lẽ ra có thể đã được ngăn chặn, giảm thiểu hậu quả nếu được xử lý khác đi. Vụ cướp súng khiến 7 người chết, trong đó có 2 sỹ quan biên phòng Việt Nam ở cửa khẩu Bắc Phong Sinh. Ông Huy Đức viết: "Sẽ không có 7 người chết (trong đó có 2 bộ đội biên phòng Việt Nam) và nhiều người khác bị thương nếu những người (có thể là) Duy Ngô Nhĩ "vượt biên trái phép" đó được giữ lại điều tra và trước khi trao trả, chính quyền hai bên đàm phán các điều kiện đảm bảo an toàn cho họ. "Đành rằng, vẫn biết Hà Nội và Bắc Kinh là hai nhà nước có thể "chia sẻ" với nhau cách đối xử với những người bất đồng với chính quyền. Đành rằng, tiêu diệt một nhóm người có vũ trang thì không ai trách cứ được mình. "Nhưng, nếu 16 người vượt biên (có 4 phụ nữ và 2 trẻ em) này không bị đối xử quá lạnh lùng thì người Việt đã không phải đổ máu và bàn tay người Việt đã không phải dính máu người Duy Ngô Nhĩ." Hôm thứ Bảy, trước câu hỏi ai đứng sau quyết định của Việt Nam trao trả, gần như ngay lập tức, những nghi can, nghi phạm được cho là đến từ Tân Cương trong vụ nổ súng chống biên phòng, hải quan Việt Nam cho phía Trung Quốc, luật sư Trần Quốc Thuận nói: "Tôi không biết người đó, bởi vì họ không đưa tin người đó, nhưng người đó phải là một người có quyền lắm ở Việt Nam, họ ra lệnh phải bàn giao ngay, "Bây giờ có đường dây nóng nên họ gọi qua, gọi lại rồi bảo bàn giao ngay, thì có thể nó có một thỏa thuận nào đó, "Nhưng những thỏa thuận đó trong bàn giao như thế nào, nhưng riêng việc này là tôi xin nói là xem lại đảm bảo chủ quyền, độc lập của đất nước hay không". Được biết, gần đây tại Trung Quốc tiếp tục xảy ra các vụ bạo lực, phản kháng chính quyền trung ương ở một số vùng như Tân Cương, Tây Tạng. Trong đó, chính quyền Bắc Kinh cho hay đã phải xử lý nhiều "vụ bạo lực" được cho là do các nhóm đòi độc lập và ly khai người Hồi Giáo Duy Ngô Nhĩ gây ra, trong khi tại Tây Tạng, vẫn còn xảy ra các vụ tăng ni, phật tử tự thiêu để phản đối chính quyền TQ 'đàn áp nhân quyền' và 'đồng hóa văn hóa'.
summarize: Nhà chức trách Việt Nam bàn giao nhóm người cho phía Trung Quốc. Việc nhà chức trách Việt Nam bàn giao 11 người đến từ Trung Quốc, trong đó có 4 phụ nữ, 2 trẻ em, cùng 5 thi thể, ngay sau vụ bạo lực ở cửa khẩu Bắc Phong Sinh, làm 7 người thiệt mạng, trong đó có 2 sỹ quan biên phòng Việt Nam, mà không thông qua điều tra, xét xử, có thể đã bỏ qua một số nguyên tắc về 'độc lập chủ quyền quốc gia', 'tôn trọng nhân quyền' và 'nhân đạo', theo luật sư Trần Quốc Thuận. Trao đổi với BBC hôm 19/4 từ Sài Gòn, nguyên Phó Chủ nhiệm thường trực Văn phòng Quốc hội nói: "Trao trả một cách gấp gáp như thế, tôi nghĩ cũng là một vấn đề phải suy nghĩ, bởi vì phải coi những người đó lý do tại sao họ sang Việt Nam, lý do là gì, bởi vì trong Hiến pháp của Việt Nam cũng nói rằng những người tị nạn chính trị vì lý do này khác, đôi khi cũng có thể xem xét, "Chứ không phải là tất cả những người nước ngoài chạy vào Việt Nam thì mình (Việt Nam) bắt và mình trao trả liền. "Nếu có một hiệp định trao trả về tội phạm thì khác, còn không biết ở đây có phải là tội phạm không, mà tôi thấy là trao trả một cách vội vàng," ông Thuận nói. 'Bộ trưởng gửi vòng hoa viếng' Hôm thứ Bảy, cơ quan thông tấn nhà nước Trung Quốc Tân Hoa Xã nói Bộ Ngoại giao Trung Quốc xác nhận tin tức trên truyền thông nói có vụ việc nổ súng xảy ra "ở khu vực biên giới Trung Quốc - Việt Nam" và cho hay "Trung Quốc đang kiểm tra tính xác thực" của các nguồn tin. Trong khi đó, báo chí chính thức ở Việt Nam đưa tin Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam, Đại tướng Phùng Quanh Thanh đã gửi vòng hoa đến Lễ truy điệu các sỹ quan biên phòng bị thiệt mạng. Trước đó, nhiều báo Việt Nam nói chính quyền Việt Nam đã bàn giao nghi phạm cho Trung Quốc ngay trong buổi chiều cùng ngày xảy ra vụ bạo lực, do nhóm được cho là người Duy Ngô Nhĩ (Uighur) theo đạo Hồi, từ Tân Cương di chuyển tới Việt Nam, gây ra. "Năm thi thể và 11 người nhập cảnh trái phép, gây ra vụ nổ súng tại cửa khẩu Bắc Phong Sinh, đã được cơ quan chức năng Việt Nam bàn giao cho Trung Quốc chiều 18/4," tờ VnExpress cho biết. "Việc bàn giao 5 thi thể và 11 người Trung Quốc nhập cảnh trái phép đã được cơ quan chức năng Việt Nam và Trung Quốc hoàn tất trong chiều 18/4" tờ này trích thuật lời ông Đặng Huy Hậu, Phó Chủ tịch tỉnh Quảng Ninh nói. "Trung Quốc đã tiếp nhận toàn bộ số người này," tờ báo điện tử thuật lời thông báo của ông Hậu. Tuy nhiên, theo luật sư Trần Quốc Thuận, việc làm này cho thấy chính quyền Việt Nam đã làm sai về trình tự tư pháp, luật pháp, ông nói: "Câu chuyện đó làm không đúng quy trình, không đúng thủ tục về hoạt động tư pháp, khi đã gây án thì phải có kết luận của cơ quan điều tra cơ bản, chứ không thể chuyển giao một cách vội vàng, Bộ trưởng Quốc phòng Phùng Quang Thanh gửi vòng hoa hôm 19/4 viếng các sỹ quan biên phòng bị thiệt mạng. "Chuyển giao vội vàng có hai khả năng, khả năng thứ nhất là chuyển giao để cho bên kia người ta sẽ trừng trị, người ta có thể dùng biện pháp rất là ác độc, còn có thể có khả năng thứ hai là họ tha bổng, họ bao che, "Thì đâu phải vào một đất nước khác, gây án, rồi họ lãnh về, rồi cuối cùng không có xử gì hết, đâu có được." "Cho nên pháp luật hình sự Việt Nam điều chỉnh tất cả hành vi phạm tội trên đất nước này, đều phải xử, xét theo Bộ luật Hình sự, thì đó là quy định của Bộ luật Hình sự rồi, cho nên ở Việt Nam, nếu mà làm như vậy, thì đó là một việc làm không phù hợp với quy định của pháp luật của Việt Nam và cũng là thông lệ quốc tế." 'Đồng lõa vi phạm nhân quyền?' Theo luật sư Thuận, việc trao trả còn đặt nhà cầm quyền Việt Nam vào một nguy cơ khác tùy thuộc vào việc sau khi bị bàn giao cho Trung Quốc, nhóm người từ Trung Quốc, trong đó có 4 phụ nữ và hai thiếu nhi nhỏ tuổi, có bị chính quyền Trung Quốc vi phạm nhân quyền hay không. Luật sư nêu quan điểm: "Nếu ở Trung Quốc họ đối xử với những người đó như thế nào mà vi phạm nhân quyền, thì Việt Nam có thể cũng là đồng lõa, cái đó là đương nhiên rồi, chứ còn không thể chối cãi chuyện đó được. Cái đó nhìn thấy rõ rồi, và phải coi xem phía Trung Quốc họ đối xử thế nào." Theo cựu quan chức Văn phòng Quốc hội, việc trao trả nhóm nghi phạm cho Trung Quốc cũng làm dư luận đặt ra câu hỏi về việc liệu chính quyền Việt Nam có tự tôn trọng 'độc lập, chủ quyền' của mình hay không, khi những nghi phạm tấn công, giết người Việt Nam trên lãnh thổ Việt Nam không bị điều tra, xét xử ở Việt Nam, mà được quyền rời thẳng khỏi quốc gia này. Luật sư Thuận nói: "Riêng việc gây án giết chết những bộ đội Việt Nam biên phòng, những sỹ quan, những chiến sỹ, một vụ án đặc biệt nghiêm trọng như thế mà không khởi tố, không điều tra, không gì hết mà chuyển (giao) liền thì cái đó là không bình thường, "Mà cái đó người ta xem lại chủ quyền quốc gia, độc lập chủ quyền quốc gia nó như thế nào, bởi vì người ta xâm phạm, không biết những người đó từ đâu, nhưng họ từ biên giới họ qua, nhưng nguồn gốc họ ở đâu đến, ai biết được, gây án phải điều tra, không điều tra, không xác định, không khởi tố, không gì hết, mà trong vài tiếng đồng hồ chuyển giao... kể cả xác, rồi thế nọ thế kia, Việc trao trả của VN làm dấy lên quan ngại về số phận của nhóm người từ Tân Cương khi trở về TQ. "Tôi cho đó là một sự thỏa thuận, mà nếu có một sự thỏa thuận, thì nó chưa được tôn trọng chủ quyền quốc gia một cách tuyệt đối." Hôm thứ Bảy, một thành viên của Mạng lưới Blogger Việt Nam bình luận với BBC về khả năng có một 'thỏa thuận ngầm' giữa Trung Quốc và Việt Nam trong việc 'ngăn chặn, bàn giao, dẫn độ, trao đổi' những người bất đồng chính kiến khi họ chạy trốn từ một quốc gia này và tìm cách cư trú chính trị ở quốc gia kia và ngược lại. Từ Hà Nội, kỹ sư Nguyễn Lân Thắng nói: "Tôi nghĩ chuyện này là cái mà ai cũng có thể hiểu, bởi vì quan hệ chính trị giữa Việt Nam và Trung Quốc nó không chỉ thể hiện ở trên các hiệp định đã ký kết mà nó còn phụ thuộc vào sự gắn chặt ở những vấn đề chính trị còn lớn hơn rất nhiều, "Cho nên sinh mạng người dân, con người cũng không quan trọng đâu và cái quan trọng là thái độ của những người cầm quyền nó như thế nào thôi." Trước câu hỏi liệu chính quyền Việt Nam trao trả các 'nghi can, nghi phạm' vụ nổ súng ở Quảng Ninh cho Trung Quốc, vì muốn những người Việt Nam 'chạy trốn' sang Trung Quốc dù để 'tị nạn chính trị' hoặc vì bất kỳ lý do nào khác cũng sẽ được hoàn trả nhanh cho Việt Nam để xử lý hay không, blogger Lân Thắng nói: "Tôi nghĩ đây là một vấn đề rất phức tạp và nhiều năm nay, tôi biết có rất nhiều trường hợp người Việt Nam tìm cách cư trú chính trị ở nước ngoài để tránh sự trừng phạt vì những vấn đề họ hoạt động liên quan đến nhân quyền, đến dân chủ, đến những hiệp hội lao động, bảo vệ quyền lợi người lao động..., "Vấn đề ở đây không phải chỉ là chuyện người tị nạn, mà vấn đề ở đây là làm sao phải tạo ra một sự chuyển biến về nhận thức trong xã hội để người dân, chính người ở trong nước, họ có những sự tham gia đấu tranh bảo vệ những giá trị như nhân quyền, quyền con người, đấy mới là điều quan trọng để thay đổi tình hình ở Việt Nam." 'Xem lại nguyên tắc chủ quyền' Hôm 19/4, trên trang Facebook cá nhân của mình, blogger Osin, tức nhà báo Huy Đức, nêu quan điểm cho rằng vụ bạo lực gây chết người hôm thứ Sáu lẽ ra có thể đã được ngăn chặn, giảm thiểu hậu quả nếu được xử lý khác đi. Vụ cướp súng khiến 7 người chết, trong đó có 2 sỹ quan biên phòng Việt Nam ở cửa khẩu Bắc Phong Sinh. Ông Huy Đức viết: "Sẽ không có 7 người chết (trong đó có 2 bộ đội biên phòng Việt Nam) và nhiều người khác bị thương nếu những người (có thể là) Duy Ngô Nhĩ "vượt biên trái phép" đó được giữ lại điều tra và trước khi trao trả, chính quyền hai bên đàm phán các điều kiện đảm bảo an toàn cho họ. "Đành rằng, vẫn biết Hà Nội và Bắc Kinh là hai nhà nước có thể "chia sẻ" với nhau cách đối xử với những người bất đồng với chính quyền. Đành rằng, tiêu diệt một nhóm người có vũ trang thì không ai trách cứ được mình. "Nhưng, nếu 16 người vượt biên (có 4 phụ nữ và 2 trẻ em) này không bị đối xử quá lạnh lùng thì người Việt đã không phải đổ máu và bàn tay người Việt đã không phải dính máu người Duy Ngô Nhĩ." Hôm thứ Bảy, trước câu hỏi ai đứng sau quyết định của Việt Nam trao trả, gần như ngay lập tức, những nghi can, nghi phạm được cho là đến từ Tân Cương trong vụ nổ súng chống biên phòng, hải quan Việt Nam cho phía Trung Quốc, luật sư Trần Quốc Thuận nói: "Tôi không biết người đó, bởi vì họ không đưa tin người đó, nhưng người đó phải là một người có quyền lắm ở Việt Nam, họ ra lệnh phải bàn giao ngay, "Bây giờ có đường dây nóng nên họ gọi qua, gọi lại rồi bảo bàn giao ngay, thì có thể nó có một thỏa thuận nào đó, "Nhưng những thỏa thuận đó trong bàn giao như thế nào, nhưng riêng việc này là tôi xin nói là xem lại đảm bảo chủ quyền, độc lập của đất nước hay không". Được biết, gần đây tại Trung Quốc tiếp tục xảy ra các vụ bạo lực, phản kháng chính quyền trung ương ở một số vùng như Tân Cương, Tây Tạng. Trong đó, chính quyền Bắc Kinh cho hay đã phải xử lý nhiều "vụ bạo lực" được cho là do các nhóm đòi độc lập và ly khai người Hồi Giáo Duy Ngô Nhĩ gây ra, trong khi tại Tây Tạng, vẫn còn xảy ra các vụ tăng ni, phật tử tự thiêu để phản đối chính quyền TQ 'đàn áp nhân quyền' và 'đồng hóa văn hóa'.
[ 108, 287, 285, 161, 571, 229, 605, 131, 132, 746, 384, 491, 111, 114, 505, 151, 942, 1068, 152, 229, 605, 131, 132, 746, 384, 1425, 111, 155, 148, 151, 890, 113, 150, 107, 1147, 573, 4271, 944, 603, 3998, 264, 985, 697, 136, 103, 531, 187, 197, 854, 265, 108, 121, 814, 910, 360, 1806, 10249, 140, 1489, 111, 1167, 2646, 113, 150, 107, 944, 817, 146, 749, 438, 131, 578, 145, 110, 206, 235, 179, 2786, 587, 528, 103, 107, 136, 115, 306, 235, 116, 166, 503, 1199, 125, 16648, 385, 185, 168, 198, 165, 1452, 23017, 308, 157, 8582, 105, 11991, 247, 1452, 181, 330, 441, 912, 162, 17431, 3804, 345, 119, 378, 325, 13586, 148, 1093, 3412, 503, 1097, 483, 517, 369, 821, 551, 438, 162, 213, 795, 7121, 4053, 456, 116, 173, 1810, 16787, 128, 1672, 141, 372, 127, 106, 116, 255, 220, 139, 782, 3659, 626, 171, 139, 703, 120, 111, 150, 241, 180, 149, 350, 154, 586, 131, 578, 241, 180, 106, 2043, 626, 171, 113, 1478, 246, 104, 131, 132, 127, 123, 160, 120, 111, 2079, 627, 122, 245, 171, 241, 180, 126, 913, 1183, 129, 127, 107, 136, 453, 5543, 11424, 110, 139, 106, 525, 186, 120, 111, 142, 351, 937, 138, 131, 132, 143, 267, 6615, 5122, 290, 105, 267, 992, 456, 8088, 1731, 107, 116, 1319, 190, 992, 456, 125, 638, 473, 143, 913, 177, 110, 217, 108, 121, 248, 107, 139, 106, 638, 473, 110, 103, 145, 141, 203, 106, 992, 456, 116, 173, 3114, 1287, 519, 118, 3219, 454, 377, 6663, 395, 916, 906, 1414, 2940, 257, 1131, 259, 2915, 225, 146, 206, 623, 152, 142, 151, 162, 1241, 254, 1643, 123, 429, 836, 384, 151, 162, 628, 238, 193, 766, 159, 425, 206, 123, 107, 197, 156, 1215, 1173, 488, 124, 189, 121, 322, 442, 749, 249, 151, 162, 233, 131, 6041, 105, 114, 194, 189, 2635, 162, 167, 594, 486, 334, 628, 223, 207, 104, 109, 774, 2625, 298, 129, 397, 188, 356, 122, 329, 108, 121, 131, 132, 251, 193, 429, 395, 162, 438, 131, 578, 440, 477, 3705, 9166, 805, 115, 916, 906, 1414, 155, 3625, 1330, 2555, 109, 817, 146, 749, 438, 133, 1167, 2165, 957, 397, 158, 188, 131, 132, 123, 122, 168, 131, 132, 115, 746, 384, 881, 473, 114, 151, 162, 531, 113, 1108, 1337, 264, 191, 488, 124, 197, 854, 2541, 180, 491, 117, 114, 106, 111, 1795, 1708, 1925, 29657, 371, 181, 247, 983, 103, 148, 1241, 2793, 791, 589, 228, 131, 578, 383, 1314, 6811, 697, 136, 105, 1425, 111, 669, 313, 897, 7411, 383, 124, 197, 1215, 1173, 149, 814, 910, 360, 1806, 10249, 115, 117, 225, 146, 229, 344, 131, 132, 746, 384, 114, 151, 162, 1337, 11566, 519, 940, 4909, 114, 1401, 189, 2117, 746, 384, 985, 697, 136, 105, 1425, 111, 151, 162, 669, 313, 897, 656, 115, 117, 225, 146, 229, 344, 131, 132, 105, 151, 162, 506, 525, 113, 1337, 11566, 207, 940, 126, 788, 887, 366, 118, 2204, 1734, 3551, 103, 1097, 483, 492, 769, 1335, 2320, 454, 189, 2635, 162, 115, 270, 238, 258, 317, 166, 111, 4213, 940, 188, 726, 693, 887, 366, 206, 188, 104, 118, 3551, 112, 421, 572, 181, 330, 441, 912, 162, 6978, 156, 140, 126, 114, 203, 122, 168, 131, 132, 115, 140, 714, 125, 277, 222, 276, 2184, 330, 2184, 118, 795, 189, 6516, 443, 150, 140, 110, 604, 565, 277, 103, 110, 604, 331, 437, 125, 381, 192, 276, 2184, 129, 115, 383, 304, 143, 139, 107, 299, 410, 104, 225, 146, 179, 486, 225, 3479, 739, 110, 136, 589, 384, 116, 173, 3114, 4254, 429, 395, 162, 438, 3705, 1052, 805, 916, 906, 1414, 325, 13586, 2940, 109, 817, 146, 749, 438, 133, 1167, 2165, 189, 22108, 384, 3114, 1287, 107, 196, 555, 344, 103, 555, 344, 259, 202, 106, 589, 384, 130, 114, 367, 1387, 111, 169, 134, 1465, 1261, 111, 169, 107, 136, 467, 973, 246, 215, 106, 108, 1673, 557, 103, 177, 107, 136, 107, 555, 344, 259, 196, 106, 154, 2021, 15770, 154, 374, 1800, 103, 6722, 793, 139, 138, 116, 282, 142, 913, 383, 3071, 598, 154, 261, 125, 103, 598, 608, 264, 110, 107, 528, 218, 2757, 793, 107, 117, 294, 3826, 237, 246, 330, 240, 144, 131, 132, 179, 1604, 525, 186, 209, 554, 473, 638, 159, 282, 142, 474, 413, 139, 528, 103, 587, 181, 429, 330, 1847, 144, 103, 143, 150, 106, 565, 190, 104, 429, 330, 1847, 144, 1737, 114, 237, 108, 121, 131, 578, 323, 145, 140, 128, 934, 143, 150, 106, 116, 156, 140, 110, 1265, 279, 119, 565, 190, 104, 246, 330, 104, 131, 132, 105, 127, 106, 206, 947, 198, 216, 294, 377, 5862, 8865, 554, 473, 157, 168, 5365, 520, 330, 441, 6978, 156, 992, 456, 177, 632, 152, 898, 168, 131, 132, 138, 116, 841, 225, 211, 1975, 624, 138, 156, 187, 129, 133, 746, 384, 114, 151, 890, 491, 111, 148, 151, 890, 113, 150, 107, 1147, 573, 684, 105, 196, 815, 4754, 750, 1343, 107, 133, 122, 168, 151, 162, 554, 473, 157, 168, 194, 1648, 1012, 441, 917, 146, 7260, 1731, 108, 121, 151, 162, 154, 195, 528, 119, 120, 111, 150, 128, 175, 224, 145, 554, 473, 157, 1585, 143, 131, 132, 107, 136, 127, 106, 210, 8865, 103, 292, 150, 106, 1177, 445, 1737, 739, 177, 110, 136, 1579, 1346, 443, 150, 1378, 1814, 150, 485, 203, 450, 1737, 105, 139, 703, 453, 505, 151, 162, 154, 195, 528, 175, 5896, 520, 924, 146, 229, 551, 438, 162, 1389, 156, 992, 456, 491, 881, 473, 114, 151, 162, 127, 140, 1136, 410, 632, 124, 476, 419, 125, 156, 588, 122, 168, 131, 132, 107, 222, 666, 308, 16648, 2364, 185, 8582, 104, 267, 194, 110, 103, 129, 120, 881, 473, 623, 135, 103, 1116, 111, 131, 132, 159, 261, 1403, 131, 132, 110, 133, 179, 2786, 587, 528, 108, 121, 131, 578, 145, 117, 168, 1165, 952, 574, 198, 165, 433, 1012, 441, 3219, 795, 189, 10542, 156, 383, 304, 1116, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 131, 132, 11343, 3114, 10918, 129, 992, 456, 151, 162, 109, 881, 10872, 881, 473, 113, 197, 491, 111, 148, 151, 162, 1966, 1173, 105, 1158, 3576, 140, 133, 432, 109, 817, 146, 749, 438, 312, 108, 121, 814, 910, 360, 1806, 10249, 769, 1335, 2320, 325, 259, 2668, 181, 108, 232, 357, 152, 146, 338, 148, 113, 1018, 1 ]
vietnam-55591880
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-55591880
2021: Thay đổi chính trị Mỹ sẽ có tác động tới nhân quyền ở VN?
Thay đổi chính trị nội bộ Mỹ từ đầu năm 2021 với đảng Dân chủ vừa có những chiến thắng được xác nhận ở kỳ bầu cử Tổng thống và lưỡng viện Quốc hội sẽ có tác động hay không tới cải thiện tình hình và hồ sơ nhân quyền, dân chủ và xã hội dân sự ở Việt Nam?
Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng nâng ly chúc mừng trước khi dùng bữa trưa với Phó Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden tại Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ ngày 07/7/2015 tại Washington Đây là vấn đề được hai nhà quan sát nhân quyền Việt Nam trao đổi với BBC News Tiếng Việt tuần này từ trong nước và hải ngoại. Trước hết, hôm thứ Năm, 07/01/2021, từ Houston, Texax, blogger Mẹ Nấm - Nguyễn Ngọc Như Quỳnh đưa ra một nhận định có tính bao quát: Một Việt kiều băn khoăn 'án bất công cho Phạm Chí Dũng và đồng sự' VN: Nhóm Triều đại Việt bị bộ Công an nói là tổ chức 'khủng bố' VN xử tù các ông Phạm Chí Dũng, Nguyễn Tường Thụy, Lê Hữu Minh Tuấn Nhân quyền Việt Nam năm 2020 - nhìn lại và hướng tới Hỗn loạn Capitol Hill là “món quà Trump” tặng TQ? Di sản Tổng thống Trump để lại với người Việt "Những gì đang diễn ra chúng ta đều biết là tại Hoa Kỳ có hai đảng là đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ, đường lối của mỗi đảng sẽ khác nhau, trong đó mối quan tâm về dân chủ của đảng Dân chủ đa phần là sâu sát tới tình hình ở các nước khác hơn. "Trước khi mà ông Joe Biden nhậm chức tổng thống Mỹ, thì lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình và Việt Nam cũng đã kịp tặng quà cho nước Mỹ. "Nếu chúng ta kết nối các sự kiện lại với nhau, thì trong ngày 05 tháng Một, một bản án 15 năm tù giam đã được dành cho nhà báo độc lập, Tiến sỹ Phạm Chí Dũng, 11 năm dành cho blogger Nguyễn Tường Thụy và Lê Hữu Minh Tuấn; sau đó là vụ bắt giữ hơn 52 nhà hoạt động từ phía Hong Kong, mà trong số những người bị bắt giữ này lại có cả một công dân Hoa Kỳ là một luật sư nữa. "Thì phản ứng của Hoa Kỳ ngay sau đó, chúng ta đã thấy người dự kiến ngồi vào ghế Ngoại trưởng Hoa Kỳ theo đề nghị của ông Joe Biden, ngay lập tức lên tiếng, Phó Tổng thống đắc cử Kamala Harris cũng đã lên tiếng về vụ bắt giữ tại Hong Kong." Và trên quan điểm của một nhà quan sát từ hải ngoại, blogger Nguyễn Ngọc Như Quỳnh bình luận vào trường hợp cụ thể của Việt Nam: "Có thể thấy rằng trong những năm tới giữa Hoa Kỳ và Việt Nam, vừa rồi còn có việc Hoa Kỳ đưa Việt Nam vào danh sách thao túng tiền tệ nữa mà Việt Nam đang cố gắng để gỡ, bởi vì nó sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống kinh tế, xã hội, thì có lẽ rằng đây là cơ hội để các nhà hoạt động Việt Nam ở trong nước và ở phía bên ngoài, tận dụng ít nhất là hai năm đầu tiên khi mà quyền lực và ưu thế đang nằm trong tay của ông Joe Biden. "Nhưng hai năm đó tại Hoa Kỳ cũng sẽ phải mất rất nhiều thời gian để xây dựng lại, để tạo lại vị thế của Hoa Kỳ, thì ảnh hưởng ít nhất trong hai năm tới, Việt Nam, đặc biệt là Việt Nam đã tạo ra sức ép cho Hoa Kỳ bằng một loạt bản án trong năm 2020, không chỉ ba bản án cuối năm, mà trong năm 2020, việc sử dụng điều 117 - là tội tuyên truyền chống nhà nước, hay tội lật đổ chính quyền nhân dân - một cách phổ biến hơn, đó chính là lúc mà phong trào dân sự tại Việt Nam cần phải khởi động trở lại. Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cầm cờ Việt Nam khi Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc cầm cờ Mỹ khi trước cuộc họp tại Văn phòng Chính phủ ở Hà Nội vào ngày 27/2/2019 "Bởi vì sau 4 năm mà tất cả những cuộc hoạt động, tất cả các phong trào hoạt động dân sự đã bị chìm lắng, bởi vì người ta đã nghĩ rằng ông Donald Trump sẽ đánh Trung Quốc và mọi thứ sẽ thay đổi khi Trung Quốc bị sập, thì ngay bây giờ chúng ta phải xây dựng lại dựa trên những gì còn trước đó và những bản án với những người như là Phạm Chí Dũng hay Phạm Đoan Trang và hàng trăm tù nhân lương tâm khác đang chờ đợi sự lên tiếng của các nhà hoạt động trong nước. "Và hy vọng rằng với những gì đang diễn ra tại chính trường Hoa Kỳ, thì các nhà hoạt động trong nước sẽ có thêm cơ hội để cất lên tiếng nói của mình và cũng hy vọng rằng cộng đồng người Việt, kiều bào ở hải ngoại, tất cả những người Việt Nam sống bên ngoài sẽ chấp nhận rằng nước Mỹ đã có Tổng thống thứ 46, để cùng nhau tận dụng những giá trị ở chính trường Hoa Kỳ để gây sức ép và tạo điều kiện cho Việt Nam có tự do báo chí và tự do ngôn luận." 'Cần một phương pháp mới, không đi theo lối mòn' Từ Hà Nội, hôm 08/01, ông Nguyễn Hữu Vinh, cựu Thiếu tá An ninh thuộc Bộ Công an Việt Nam, cho rằng tình hình nội bộ ở chính nước Mỹ còn nhiều phức tạp, không dễ dự đoán, song bài toán dân chủ, nhân quyền cho Việt Nam trong tình hình mới cần đến con đường mới, tránh 'lối mòn': "Theo tôi, từ nhiều năm rồi, những tác động của Mỹ (cả các nước phương Tây) tới nhân quyền Việt Nam là không đáng kể, nặng về hình thức. Bức tranh chung không khác mấy đối với Trung Quốc. Từ một phần tư thế kỷ qua, nhân quyền Việt Nam ngày càng bị siết chặt. Cứ mỗi dịp trước một hiệp định thương mại ký với phương Tây, hay gia nhập WTO v.v… là có chút nới ra, xong rồi lại đâu vào đó. "Thêm nữa, nội tình nước Mỹ trong mấy năm tới sẽ còn vô vàn rối ren, không ai có thể đoán trước sẽ còn xảy ra những chuyện gì, kể cả bức tranh nhân quyền của chính họ. Hai cuộc biểu tình khổng lồ liên quan bầu cử vừa qua cũng thể hiện thái độ bất mãn của người dân lên cao độ, trong đó có nhân quyền. "Cho nên, việc thay đổi chính phủ ở Mỹ cũng sẽ không có gì ảnh hưởng tới nhân quyền Việt Nam. Muốn góp phần thay đổi, phải có một phương pháp hoàn toàn khác, không thể theo lối mòn xưa nay. "Người dân Việt Nam cần kiên nhẫn tự mình tranh đấu bằng nhiều cách khác nhau cho các quyền tự do dân chủ của mình, chớ hy vọng nhiều vào bên ngoài, nhất là trong bối cảnh Mỹ, phương Tây sẽ càng phải đặt ưu tiên kinh tế lên hàng đầu trong/sau cuộc khủng hoảng vì Covid-19." Trước câu hỏi, tuy thế, liệu có thể có chuyển biến, tiến bộ hay cải thiện gì hay không về tình hình tự do, dân chủ, nhân quyền và xã hội từ bên trong Việt Nam, trước những chuyển biến về chính trị trên môi trường quốc tế, trong đó có Hoa Kỳ, ông Nguyễn Hữu Vinh đáp: "Tất cả sẽ phụ thuộc vào tình hình xã hội Việt Nam tới đây, theo tôi không liên quan gì tới chính quyền Mỹ mới, hay bang giao giữa hai nước. "Đặc biệt, vấn đề nhân quyền Việt Nam sẽ rất liên quan tới mối quan hệ Việt -Trung cùng tình hình Biển Đông. Nếu Trung Quốc gây hấn ngoài Biển Đông, nhà nước Việt Nam sẽ phải có những động thái xoa dịu lòng dân, trong đó có nhân quyền. "Nếu những cố gắng chống tham nhũng không phát huy tác dụng, nặng về hình thức, nửa vời thì lòng dân sẽ không yên, sẽ có nhiều phản ứng kiểu như kiểu vụ Đồng Tâm mà ngày 09/01 này sẽ đánh dấu tròn năm biến cố xảy ra, phía Nhà nước lại tìm cách siết chặt. "Tiện đây, tôi xin nói thêm là nhìn chung, không chỉ với những vụ xét xử đã đang được đưa ra ở thời điểm này như với nhóm các Nhà báo độc lập Việt Nam, nhóm "Hiến pháp" v.v..., cũng như những vụ bắt bớ, xét xử gần đây, việc trấn áp mạnh tay của nhà nước với những tiếng nói phản biện chỉ có thể giải quyết được tạm thời trước mắt, bề nổi, dẹp yên trước Đại hội, giảm nghi vấn tính hiệu quả của chống tham nhũng, chẳng hạn; trong khi ngược lại, nó ngày càng tích tụ mâu thuẫn xã hội, nguy cơ bùng nổ lớn, khó kiểm soát, một khi có biến động xã hội. "Người ta không nói ra, vì nhạy cảm, chứ chuyện trấn áp có tính chính trị đó cũng mang màu sắc "tư duy nhiệm kỳ" của nó, nghĩa là trong nhiệm kỳ của mình thì cứ "dẹp yên" đã, còn hậu quả ra sao thì … khóa sau gánh chịu. Và vụ Đồng Tâm theo tôi có vẻ đang là thế," ông Nguyễn Hữu Vinh, người còn được biết tới với bút danh blogger Ba Sàm, nói với BBC từ Hà Nội.
summarize: Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng nâng ly chúc mừng trước khi dùng bữa trưa với Phó Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden tại Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ ngày 07/7/2015 tại Washington Đây là vấn đề được hai nhà quan sát nhân quyền Việt Nam trao đổi với BBC News Tiếng Việt tuần này từ trong nước và hải ngoại. Trước hết, hôm thứ Năm, 07/01/2021, từ Houston, Texax, blogger Mẹ Nấm - Nguyễn Ngọc Như Quỳnh đưa ra một nhận định có tính bao quát: Một Việt kiều băn khoăn 'án bất công cho Phạm Chí Dũng và đồng sự' VN: Nhóm Triều đại Việt bị bộ Công an nói là tổ chức 'khủng bố' VN xử tù các ông Phạm Chí Dũng, Nguyễn Tường Thụy, Lê Hữu Minh Tuấn Nhân quyền Việt Nam năm 2020 - nhìn lại và hướng tới Hỗn loạn Capitol Hill là “món quà Trump” tặng TQ? Di sản Tổng thống Trump để lại với người Việt "Những gì đang diễn ra chúng ta đều biết là tại Hoa Kỳ có hai đảng là đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ, đường lối của mỗi đảng sẽ khác nhau, trong đó mối quan tâm về dân chủ của đảng Dân chủ đa phần là sâu sát tới tình hình ở các nước khác hơn. "Trước khi mà ông Joe Biden nhậm chức tổng thống Mỹ, thì lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình và Việt Nam cũng đã kịp tặng quà cho nước Mỹ. "Nếu chúng ta kết nối các sự kiện lại với nhau, thì trong ngày 05 tháng Một, một bản án 15 năm tù giam đã được dành cho nhà báo độc lập, Tiến sỹ Phạm Chí Dũng, 11 năm dành cho blogger Nguyễn Tường Thụy và Lê Hữu Minh Tuấn; sau đó là vụ bắt giữ hơn 52 nhà hoạt động từ phía Hong Kong, mà trong số những người bị bắt giữ này lại có cả một công dân Hoa Kỳ là một luật sư nữa. "Thì phản ứng của Hoa Kỳ ngay sau đó, chúng ta đã thấy người dự kiến ngồi vào ghế Ngoại trưởng Hoa Kỳ theo đề nghị của ông Joe Biden, ngay lập tức lên tiếng, Phó Tổng thống đắc cử Kamala Harris cũng đã lên tiếng về vụ bắt giữ tại Hong Kong." Và trên quan điểm của một nhà quan sát từ hải ngoại, blogger Nguyễn Ngọc Như Quỳnh bình luận vào trường hợp cụ thể của Việt Nam: "Có thể thấy rằng trong những năm tới giữa Hoa Kỳ và Việt Nam, vừa rồi còn có việc Hoa Kỳ đưa Việt Nam vào danh sách thao túng tiền tệ nữa mà Việt Nam đang cố gắng để gỡ, bởi vì nó sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống kinh tế, xã hội, thì có lẽ rằng đây là cơ hội để các nhà hoạt động Việt Nam ở trong nước và ở phía bên ngoài, tận dụng ít nhất là hai năm đầu tiên khi mà quyền lực và ưu thế đang nằm trong tay của ông Joe Biden. "Nhưng hai năm đó tại Hoa Kỳ cũng sẽ phải mất rất nhiều thời gian để xây dựng lại, để tạo lại vị thế của Hoa Kỳ, thì ảnh hưởng ít nhất trong hai năm tới, Việt Nam, đặc biệt là Việt Nam đã tạo ra sức ép cho Hoa Kỳ bằng một loạt bản án trong năm 2020, không chỉ ba bản án cuối năm, mà trong năm 2020, việc sử dụng điều 117 - là tội tuyên truyền chống nhà nước, hay tội lật đổ chính quyền nhân dân - một cách phổ biến hơn, đó chính là lúc mà phong trào dân sự tại Việt Nam cần phải khởi động trở lại. Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cầm cờ Việt Nam khi Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc cầm cờ Mỹ khi trước cuộc họp tại Văn phòng Chính phủ ở Hà Nội vào ngày 27/2/2019 "Bởi vì sau 4 năm mà tất cả những cuộc hoạt động, tất cả các phong trào hoạt động dân sự đã bị chìm lắng, bởi vì người ta đã nghĩ rằng ông Donald Trump sẽ đánh Trung Quốc và mọi thứ sẽ thay đổi khi Trung Quốc bị sập, thì ngay bây giờ chúng ta phải xây dựng lại dựa trên những gì còn trước đó và những bản án với những người như là Phạm Chí Dũng hay Phạm Đoan Trang và hàng trăm tù nhân lương tâm khác đang chờ đợi sự lên tiếng của các nhà hoạt động trong nước. "Và hy vọng rằng với những gì đang diễn ra tại chính trường Hoa Kỳ, thì các nhà hoạt động trong nước sẽ có thêm cơ hội để cất lên tiếng nói của mình và cũng hy vọng rằng cộng đồng người Việt, kiều bào ở hải ngoại, tất cả những người Việt Nam sống bên ngoài sẽ chấp nhận rằng nước Mỹ đã có Tổng thống thứ 46, để cùng nhau tận dụng những giá trị ở chính trường Hoa Kỳ để gây sức ép và tạo điều kiện cho Việt Nam có tự do báo chí và tự do ngôn luận." 'Cần một phương pháp mới, không đi theo lối mòn' Từ Hà Nội, hôm 08/01, ông Nguyễn Hữu Vinh, cựu Thiếu tá An ninh thuộc Bộ Công an Việt Nam, cho rằng tình hình nội bộ ở chính nước Mỹ còn nhiều phức tạp, không dễ dự đoán, song bài toán dân chủ, nhân quyền cho Việt Nam trong tình hình mới cần đến con đường mới, tránh 'lối mòn': "Theo tôi, từ nhiều năm rồi, những tác động của Mỹ (cả các nước phương Tây) tới nhân quyền Việt Nam là không đáng kể, nặng về hình thức. Bức tranh chung không khác mấy đối với Trung Quốc. Từ một phần tư thế kỷ qua, nhân quyền Việt Nam ngày càng bị siết chặt. Cứ mỗi dịp trước một hiệp định thương mại ký với phương Tây, hay gia nhập WTO v.v… là có chút nới ra, xong rồi lại đâu vào đó. "Thêm nữa, nội tình nước Mỹ trong mấy năm tới sẽ còn vô vàn rối ren, không ai có thể đoán trước sẽ còn xảy ra những chuyện gì, kể cả bức tranh nhân quyền của chính họ. Hai cuộc biểu tình khổng lồ liên quan bầu cử vừa qua cũng thể hiện thái độ bất mãn của người dân lên cao độ, trong đó có nhân quyền. "Cho nên, việc thay đổi chính phủ ở Mỹ cũng sẽ không có gì ảnh hưởng tới nhân quyền Việt Nam. Muốn góp phần thay đổi, phải có một phương pháp hoàn toàn khác, không thể theo lối mòn xưa nay. "Người dân Việt Nam cần kiên nhẫn tự mình tranh đấu bằng nhiều cách khác nhau cho các quyền tự do dân chủ của mình, chớ hy vọng nhiều vào bên ngoài, nhất là trong bối cảnh Mỹ, phương Tây sẽ càng phải đặt ưu tiên kinh tế lên hàng đầu trong/sau cuộc khủng hoảng vì Covid-19." Trước câu hỏi, tuy thế, liệu có thể có chuyển biến, tiến bộ hay cải thiện gì hay không về tình hình tự do, dân chủ, nhân quyền và xã hội từ bên trong Việt Nam, trước những chuyển biến về chính trị trên môi trường quốc tế, trong đó có Hoa Kỳ, ông Nguyễn Hữu Vinh đáp: "Tất cả sẽ phụ thuộc vào tình hình xã hội Việt Nam tới đây, theo tôi không liên quan gì tới chính quyền Mỹ mới, hay bang giao giữa hai nước. "Đặc biệt, vấn đề nhân quyền Việt Nam sẽ rất liên quan tới mối quan hệ Việt -Trung cùng tình hình Biển Đông. Nếu Trung Quốc gây hấn ngoài Biển Đông, nhà nước Việt Nam sẽ phải có những động thái xoa dịu lòng dân, trong đó có nhân quyền. "Nếu những cố gắng chống tham nhũng không phát huy tác dụng, nặng về hình thức, nửa vời thì lòng dân sẽ không yên, sẽ có nhiều phản ứng kiểu như kiểu vụ Đồng Tâm mà ngày 09/01 này sẽ đánh dấu tròn năm biến cố xảy ra, phía Nhà nước lại tìm cách siết chặt. "Tiện đây, tôi xin nói thêm là nhìn chung, không chỉ với những vụ xét xử đã đang được đưa ra ở thời điểm này như với nhóm các Nhà báo độc lập Việt Nam, nhóm "Hiến pháp" v.v..., cũng như những vụ bắt bớ, xét xử gần đây, việc trấn áp mạnh tay của nhà nước với những tiếng nói phản biện chỉ có thể giải quyết được tạm thời trước mắt, bề nổi, dẹp yên trước Đại hội, giảm nghi vấn tính hiệu quả của chống tham nhũng, chẳng hạn; trong khi ngược lại, nó ngày càng tích tụ mâu thuẫn xã hội, nguy cơ bùng nổ lớn, khó kiểm soát, một khi có biến động xã hội. "Người ta không nói ra, vì nhạy cảm, chứ chuyện trấn áp có tính chính trị đó cũng mang màu sắc "tư duy nhiệm kỳ" của nó, nghĩa là trong nhiệm kỳ của mình thì cứ "dẹp yên" đã, còn hậu quả ra sao thì … khóa sau gánh chịu. Và vụ Đồng Tâm theo tôi có vẻ đang là thế," ông Nguyễn Hữu Vinh, người còn được biết tới với bút danh blogger Ba Sàm, nói với BBC từ Hà Nội.
[ 108, 287, 285, 161, 408, 1197, 593, 348, 607, 262, 131, 132, 362, 1358, 1152, 1480, 1272, 2235, 1728, 226, 129, 467, 2281, 3030, 119, 1097, 408, 234, 254, 336, 2582, 1566, 149, 429, 836, 384, 254, 336, 191, 7964, 9819, 4892, 149, 1365, 834, 106, 255, 220, 117, 196, 152, 146, 338, 157, 168, 131, 132, 992, 345, 119, 378, 1701, 1434, 131, 670, 126, 148, 113, 142, 105, 767, 4778, 957, 2757, 325, 259, 2827, 25104, 11874, 148, 5972, 6665, 9701, 2885, 103, 2362, 2617, 4243, 233, 362, 1442, 1260, 3381, 251, 124, 116, 238, 190, 107, 334, 374, 3485, 161, 430, 131, 2270, 5113, 4979, 377, 5163, 295, 135, 114, 971, 980, 1077, 105, 210, 144, 257, 3641, 2328, 320, 1694, 273, 131, 133, 317, 487, 305, 123, 106, 420, 229, 12395, 13012, 312, 528, 717, 109, 118, 971, 980, 2889, 362, 3758, 1798, 103, 729, 2139, 700, 1949, 857, 168, 131, 132, 147, 2854, 233, 485, 153, 105, 665, 228, 8371, 231, 1583, 5399, 5194, 106, 401, 18322, 2902, 484, 561, 2755, 8507, 2442, 262, 408, 234, 484, 130, 153, 119, 111, 131, 189, 1769, 218, 167, 407, 124, 174, 169, 413, 217, 106, 149, 254, 336, 107, 196, 283, 106, 283, 607, 544, 105, 283, 651, 1629, 361, 1195, 104, 742, 176, 283, 134, 211, 1481, 113, 150, 882, 146, 315, 125, 137, 185, 104, 283, 651, 185, 635, 380, 106, 993, 338, 228, 205, 240, 108, 121, 109, 142, 211, 827, 189, 3568, 129, 145, 118, 2582, 1566, 3148, 229, 497, 234, 968, 143, 261, 247, 151, 162, 1391, 2094, 644, 105, 131, 132, 127, 115, 2018, 2755, 2902, 114, 142, 1091, 1731, 174, 169, 299, 1495, 109, 144, 591, 153, 119, 1481, 143, 113, 191, 7147, 253, 430, 103, 116, 288, 304, 1454, 147, 717, 1090, 115, 117, 1031, 114, 152, 188, 557, 2364, 1075, 817, 971, 980, 2889, 1425, 147, 1031, 114, 2362, 362, 3758, 1798, 105, 729, 2139, 700, 1949, 708, 187, 150, 106, 197, 290, 533, 183, 5251, 152, 381, 192, 148, 505, 847, 2728, 145, 113, 166, 120, 111, 133, 290, 533, 126, 153, 107, 186, 116, 135, 137, 254, 336, 106, 116, 330, 441, 1229, 6722, 391, 475, 104, 254, 336, 531, 187, 397, 174, 169, 115, 203, 111, 382, 357, 1242, 138, 1733, 836, 395, 254, 336, 181, 220, 411, 104, 118, 2582, 5577, 531, 385, 766, 227, 4943, 1097, 408, 234, 2305, 368, 7294, 4345, 127, 115, 227, 354, 125, 197, 290, 533, 149, 847, 1028, 294, 619, 159, 146, 318, 104, 116, 152, 146, 338, 148, 767, 4596, 2362, 362, 1442, 1260, 3381, 342, 410, 138, 271, 279, 798, 136, 104, 131, 132, 161, 2046, 136, 203, 160, 113, 120, 147, 228, 415, 254, 336, 105, 131, 578, 659, 598, 177, 107, 156, 254, 336, 251, 131, 132, 138, 595, 333, 1772, 3156, 379, 1273, 761, 145, 131, 132, 167, 601, 1258, 130, 13177, 626, 171, 335, 134, 349, 580, 821, 270, 228, 723, 307, 236, 955, 293, 1389, 143, 107, 642, 160, 248, 106, 225, 213, 130, 109, 152, 381, 192, 131, 132, 108, 121, 113, 142, 105, 108, 121, 505, 367, 1940, 1501, 286, 500, 202, 106, 196, 147, 178, 462, 129, 145, 168, 265, 105, 1293, 175, 167, 829, 113, 600, 104, 118, 2582, 6806, 1960, 196, 147, 150, 149, 254, 336, 127, 134, 139, 552, 215, 158, 221, 390, 130, 556, 636, 1398, 130, 394, 153, 297, 175, 104, 254, 1433, 143, 349, 580, 500, 202, 113, 196, 147, 3490, 131, 578, 634, 575, 106, 131, 132, 115, 394, 124, 543, 1431, 114, 254, 336, 281, 116, 1130, 288, 304, 113, 147, 4626, 110, 163, 459, 288, 304, 608, 1542, 145, 113, 147, 4626, 156, 324, 286, 179, 9557, 233, 106, 638, 480, 425, 424, 152, 1013, 194, 638, 2040, 880, 122, 168, 157, 137, 233, 116, 173, 1456, 625, 975, 150, 122, 106, 398, 145, 737, 1168, 137, 144, 149, 131, 132, 260, 139, 1106, 192, 319, 1409, 408, 234, 254, 336, 1477, 484, 898, 1236, 131, 132, 129, 596, 477, 131, 132, 362, 1019, 1817, 898, 1236, 200, 129, 226, 204, 720, 149, 551, 438, 448, 256, 108, 121, 337, 710, 138, 191, 12918, 6166, 5226, 171, 187, 1147, 147, 145, 525, 186, 120, 204, 381, 1971, 525, 186, 109, 737, 1168, 381, 192, 137, 144, 115, 133, 2231, 8346, 626, 171, 111, 169, 115, 372, 160, 118, 1477, 484, 134, 403, 151, 162, 105, 389, 259, 134, 346, 345, 129, 151, 162, 133, 4856, 103, 143, 531, 969, 339, 174, 169, 139, 556, 636, 153, 1105, 159, 120, 218, 177, 226, 150, 105, 120, 288, 304, 119, 120, 111, 128, 106, 971, 980, 1077, 194, 971, 4317, 1786, 105, 201, 1049, 717, 157, 1024, 315, 211, 167, 1205, 1390, 144, 227, 354, 104, 109, 152, 381, 192, 113, 1018, 2082, 861, 584, 160, 119, 120, 218, 167, 407, 124, 149, 122, 271, 254, 1433, 143, 109, 152, 381, 192, 113, 142, 134, 107, 426, 225, 213, 130, 2128, 227, 354, 123, 104, 267, 105, 127, 861, 584, 160, 490, 210, 111, 131, 103, 2270, 1347, 108, 121, 767, 4596, 525, 186, 120, 111, 131, 132, 307, 367, 351, 134, 577, 238, 160, 142, 200, 115, 107, 408, 234, 259, 5097, 103, 130, 264, 527, 1501, 286, 120, 314, 245, 108, 121, 122, 271, 254, 336, 130, 383, 543, 1431, 105, 394, 179, 591, 114, 131, 132, 107, 222, 180, 188, 356, 105, 222, 180, 691, 410, 294, 377, 5402, 116, 412, 246, 1849, 110, 184, 181, 1195, 3725, 257, 1069, 337, 1981, 325, 25966, 103, 118, 362, 2139, 2191, 103, 924, 3537, 431, 1830, 1020, 672, 624, 429, 487, 305, 131, 578, 114, 160, 205, 240, 735, 317, 108, 121, 122, 142, 200, 177, 158, 1662, 4991, 110, 790, 382, 5333, 1455, 392, 1349, 137, 1629, 157, 168, 114, 131, 132, 113, 205, 240, 239, 260, 155, 219, 361, 1849, 989, 6234, 6188, 3725, 257, 161, 3002, 1278, 148, 158, 147, 1737, 120, 274, 192, 104, 200, 10544, 109, 142, 412, 658, 371, 228, 157, 168, 131, 132, 106, 110, 549, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 2183, 345, 122, 245, 735, 317, 200, 148, 178, 147, 6594, 119, 283, 651, 185, 659, 107, 120, 242, 779, 117, 628, 238, 108, 121, 393, 513, 368, 408, 234, 105, 2975, 760, 162, 213, 134, 107, 274, 192, 194, 110, 228, 655, 1155, 205, 240, 105, 1123, 1046, 157, 1585, 137, 185, 105, 293, 213, 137, 144, 108, 121, 131, 3913, 1 ]
071107_suynghivekhihau
https://www.bbc.com/vietnamese/forum/story/2007/11/071107_suynghivekhihau
'Khoa học gây hại cho môi trường'
Tôi xin được nêu lên ý kiến của mình trong việc môi trường bị biến đổi.
Ai cũng biết các khí thải từ nhà máy năng lượng, các cơ xưởng, các phương tiện giao thông gây ô nhiễm môi trường. Người biết rõ nhất lại chính là các nhà khoa học làm công tác nghiên cứu môi trường. Thế nhưng chính những nhà khoa học này lại không bảo vệ môi trường, họ đã đi làm bằng phương tiện giao thông chạy dầu chạy xăng. Các nhà khoa học của NASA và các cơ quan vũ trụ trên thế giới chạy đua vào không gian tìm kiếm hành tinh có sự sống ngoài Trái Đất. Nhưng cho dù những hành tinh đó có dấu hiệu có sự sống đi chăng nữa con người cũng không thể sống trên đó. Họa chăng nếu có sống được thì các nhà khoa học và các chính phủ phải bỏ ra hàng đống tiền trị giá nhiều tỷ USD để cải thiện môi trường của hành tinh đó thì con người mới có thể sống trên đó. Vậy với những khoản phí lớn hàng tỷ, hàng chục tỷ, thậm chí là hàng trăm tỷ để chạy đua vào vũ trụ, tại sao họ, những nhà khoa học của NASA các cơ quan hàng không, các chính phủ không dùng tiền đó để tài trợ cho người dân mua những phương tiện giao thông chạy bằng điện và xây dựng nhà máy điện dùng sức gió hay năng lượng mặt trời? Một khi họ dùng tiền này để tài trợ cấp phương tiện giao thông sử dụng điện cho người dân đã đồng nghĩa họ đã cải thiện môi trường của Trái Đất mà không cần phải đi tìm chi hành tinh có sự sống xa xôi nào đó trong vũ trụ. Thiết nghĩ thời xa xưa đi xe ngựa xe bò vậy mà môi trường lại trong xanh. Chỉ vì muốn di chuyển nhanh hơn, tiện nghi hơn, đỡ giằng sốc hơn, những nhà sản xuất xe đã phá họai môi trường kinh khủng. Theo tôi chính những hãng xe lớn phải có trách nhiệm trong việc bảo vệ môi trường. Tiếp theo đó là những người sử dụng phương tiện. Khoa học có lợi ích gì? Khoa học mang lại lợi ích gì cho con người? Câu trả lời khoa học không mang lại lợi ích gì cho con người cả. Khoa học phát triển kéo theo nhu cầu sử dụng năng lượng tăng mạnh. Năng lượng tăng mạnh phá hủy môi trường, thế là lại có những lớp nhà khoa học khác xuất hiện nghiên cứu và chế tạo thuốc điều trị bệnh cho người dân bị ảnh hưởng bởi sự ô nhiễm do những nhà khoa học khác đã tạo ra trước đó. Và chính những nhà khoa học chế tạo dược liệu này lại một phần không nhỏ phá hoại môi trường khi họ đã thải những hóa chất ra môi trường. Tiếp theo đó lại có những nhà khoa học khác về hóa chất nghiên cứu ra quy trình sử dụng chất hóa học để cải thiện môi trường, xử lý nước thải...v.v.... Vậy chính những người mang danh nhà khoa học này đã góp công phá họai môi trường sống, môi truờng tự nhiên của Trái Đất. Nếu không có những nhà khoa học này, con người sẽ không có những phương tiện, những hóa chất gây ô nhiễm môi trường như hiện nay. Ai có thể vinh danh nhà sáng chế Benz và Honda, chứ bản thân tôi, tôi không hề vinh danh họ. Mà trong tiềm thức của tôi, họ là những người khởi xướng tàn phá môi trường. Ai ủng hộ việc tìm kiếm hành tinh có sự sống ngoài vũ trụ, riêng bản thân tôi, tôi xem đó là hành động ngu ngốc, đổ hàng trăm tỷ $USD và lấy đi môi trường sống của Trái Đất để đi tìm kiếm và cải thiện môi trường của một hành tinh xa xôi vô giá trị nào đó trong tương lai là điều không thể chấp nhận được của các nhà khoa học. Khoa học đem lại cho đời sống con người ngày càng hiện đại, được cải thiện hay khoa học là vũ khí giết người hàng lọat trong tương lai qua bài toán môi trường sinh thái? Tôi ước gì Chúa Trời tạo ra một cơn đại hồng thủy khác nhấn chìm con người trong sự ngu muội mang danh khoa học để cứu lấy Trái Đất này. Chúa Trời có thể chọn 1 người thổ dân trong rừng rậm nào đó của thế kỷ 21 làm Noe thứ 2 cứu lấy Trái Đất. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả. Quý vị có ý kiến gì xin gửi về Diễn đàn BBC ở địa chỉ vietnamese@bbc.co.uk nguoiviet saigonCách đặt vấn đề và kết thúc bằng một điều ước "đại hồng thủy" của tác giả Xuân Lâm thật thú vị. Theo tôi, quan trọng nhất là cách thức vận dụng, mục đích áp dụng những thành tựu khoa học do con người sáng tạo ra. Vài thập kỷ trước loài người đã nghiệm ra việc cải tạo thiên nhiên để phục vụ con người, sẽ tạo ra sự "giận dữ" của thiên nhiên và cho tác dụng ngược. Tuy nhiên vẫn tồn tại không ít những quốc gia vì mong muốn đảm bảo an ninh về năng lượng, lương thực, thặng dư ... vẫn cho xây dựng những con đập thủy điện khổng lồ, khai thác triệt để những khu rừng nguyên sinh ... tác hại thì quá rõ: lũ lụt tràn về, khí hậu thay đổi và người dân là kẻ đón nhận tất cả những cơn thịnh nộ của thiên nhiên. Nên chăng loài người chúng ta nên cởi bỏ tư tưởng biên giới, lãnh thổ, để cùng sống chung với thiên nhiên, hai bên cùng tồn tại và nuôi dưỡng nhau./. Dang, Hải Phòng Cái gì cũng có hai mặt của nó. Bạn Lâm đang đề cập tới mặt trái của khoa học, có nhiều ý cũng rất hay. Chúng ta tiếp thu các luồng ý kiến để cải thiện môi trường hiện nay. Trước tiên là thái độ: mức xâm phạm môi trường như hiện nay là báo động đỏ, mọi người phải làm ngay mọi điều để cải thiện môi trường cho bây giờ và mai sau. YACTuyên ngôn Bắc Kinh của Hội kiến trúc sư thế giới cũng đã đề cập "phát minh tai hại nhất cho thế giới không phải là bom nguyên tử mà lại là xe hơi " nhưng nếu công bằng mà nói chính con người cũng đang tham gia rút ngắn quá trình diệt vong nhưng phát triển KHKT là cần thiết và cũng chính khoa học mới có thể cải thiện được tình hình hiện nay. Van, Nhật BảnNếu bây giờ là thế kỷ 18-19 thì bài này còn có nhiều người quan tâm. Thời ấy ở Châu Âu, với sự phát triển của khoa học hiện đại, máy móc bắt đầu thay con người cho nên nhiều người bị thất nghiệp do không cạnh tranh lại máy móc, thế là một cuộc nổi loạn đập phá xảy ra. Nhiều công nhân xuống đường đập phá máy móc vì cho rằng nó là thủ phạm gây ra nạn thất nghiệp. Và về sau thì ai cũng hiểu những người tham gia đập phá đó có cái nhìn rất hạn hẹp. Tôi không biết tại sao giờ này mà BBC còn đăng bài như thế này. Không nêu tênĐề nghị bạn QT đọc ý kiến này của nhà bình luận George Will rất có tiếng, đăng trên báo Newsweek ngày 12/10 http://www.newsweek.com/id/43352/page/1 Bạn QT muốn hưởng các thành quả của văn minh nhân loại, nhưng không muốn trả một giá cho dù rẻ. Các nhà sáng chế ra computer mà bạn đang hưởng thụ với giá vô cùng rẻ đều phải chạy xe 100 km/giờ để đi làm việc, và các nhà máy điện mà bạn dùng, computer bạn xài, đều thải ra khói, khí, độc hại ít nhiều cho con người. Bạn QT có dám tự công nhận khi bệnh bạn không cần đi thầy thuốc vì cho dù thấy thuốc Nam, Bắc cũng phải đọc sách do đốn cây và các nhà máy giấy độc hại mà ra? George Will đưa thí dụ rất hay. Ai chê xe chạy mau gây tai nạn, thì hãy đặt luật chỉ được chạy vài km/giờ toàn thế giới, vậy là mỗi năm "cứu" trên 1 triệu người nay chết vì tai nạn giao thông. Nhưng như vậy sẽ gây thiệt hại kinh tế hàng ngàn tỉ đô la, đem lại nhiều cái chết hơn số 1,2 triệu xấu số kia. Vấn đề tại đây không phải là DẸP BỎ theo kiểu nhiều quan chức tại VN lên tiếng, nhưng là DUNG HÒA. Mật độ dân số Sài Gòn còn thua xa Hồng Kông, tại sao bên đó không bị kẹt xe, không bị ô nhiễm? Dân HK cũng không than phiền về giao thông, cho dù họ tự do lên tiếng. Đơn giản, đó là vì quan chức HK thông minh hơn quan chức VN không biết bao nhiêu lần. Mọi sự đều có tinh toán, công khai, không phải dấu nhẹm như việc xăng VN pha chì làm 100% dân thành phố lớn bị nhiễm độc chì ít nhiều. Quang Diệu, California-USAĐúng là khoa học tiến bộ sẽ góp phần nguy hại đến môi trường của trái đất. Nhưng đó là điều tất yếu mà sự tiến bộ văn minh loài người phải trả giá! Nếu khoa học không tiến bộ, các nhà khoa học không miệt mài đêm ngày tìm tòi khám phá những bí ẩn của vũ trụ và sinh vật thì làm sao chúng ta có thể ngồi nhà tại Hà Nội hay Sài Gòn để có thể theo dõi 1 trận bóng đá tuyệt vời đang thi thố trên sân cỏ của Anh quốc, Đức quốc, Hàn quốc v.v... ? làm sao chúng ta có thể vượt hàng nghìn cây số trên những chiếc máy bay khổng lồ đến các quốc gia khác trong vòng vài giờ đồng hồ? làm sao giúp cho tuổi thọ của con người ngày càng cao? Và thực tế nhất làm sao tôi và hàng nghìn đọc giả trên khắp năm châu có thể đọc được bài viết của bạn đang chia sẽ trên trang web cua BBC? Và làm sao trai đất này có đủ thực phẩm dinh dưỡng nuôi sống trên 6 tỷ người trên trái đất này? Hàng triệu câu hỏi liên quan trực tiếp của loài người sẽ được đặt ra nếu khoa hoc không tiến bộ không thành công. Việc gì cũng thế, cũng có cái giá của riêng nó và mang tính tương đối mà thôi. Việc chúng ta có thể làm được để giúp môi trường được sạch sẽ và chậm bị ô nhiểm: tiết kiệm sự tiêu xài vật chất và xử dụng chúng 1 cách hiệu quả, bao gồm thực phẩm ăn uống, nguyên liệu ... thí dụ: vì mỗi 1 ký thịt heo, gà chúng ta ăn là phải tốn 1 số lượng năng lượng để chế biến thực phẩm nuôi chúng và nấu chín! Một ý kiến, USAĐọc bài của bạn tôi thấy thật buồn cười. Bạn không thích sự phát triển của khoa học kỹ thuật mà lại thích sống lại thời kỳ đồ đá, cave-man. Tôi có câu hỏi này cho bạn, hiện tại bạn đang sử dụng xe gì để đi lại hàng ngày? Xe bò hay xe honda? Nếu tôi đoán không lầm hàng ngày bạn cũng tham gia vào việc hủy hoại môi trường (theo quan điểm của bạn) là sử dụng đủ loại tiện nghi do khoa học kỹ thuật phát minh ra (điện thoại, TV, radio, computer...). Bài viết của bạn chả giúp ích được gì cho việc kêu gọi bảo vệ và hoàn thiện môi sinh, ngoài việc kết tội sự phát triển của khoa học kỹ thuật ngày nay. Bạn đưa ra những lý luận thật là nhảm nhí và vô bổ. Huy NguyenThú vị , hết sức thú vị! Chuyện này nghe qua cũng tương tự như truyện một cô gái tóc vàng hoe sau khi nhìn vết thẹo do mổ ruột thừa đã chửi "thằng bác sĩ đã làm bà xấu thế này ". Q TranĐọc bài của bạn tôi thấy khá lý thú . Nó mang lối viết phóng đại không tưởng, đơn giản hoá để làm nổi bật điểm mà tác giả muốn nêu ra, làm tôi chợt nhớ lúc trước có đọc qua lối tranh luận tại sao Mỹ bỏ hàng tỷ USD vào chiến tranh Afghan giết chóc, không được lòng dân trong khi đó chỉ cần vài trăm triệu USD là có thể lập ra rất nhiều làng mạc, đường xá, trường học, v.v.. lợi hơn nhiều. Cách viết này nếu làm đúng thì rất có hiệu quả với người đọc . Họ sẽ có được ấn tượng mạnh hy vọng đủ để thay đổi được hành động trong thực tế vốn rất hạn chế. Chúc bạn thành công.
summarize: Ai cũng biết các khí thải từ nhà máy năng lượng, các cơ xưởng, các phương tiện giao thông gây ô nhiễm môi trường. Người biết rõ nhất lại chính là các nhà khoa học làm công tác nghiên cứu môi trường. Thế nhưng chính những nhà khoa học này lại không bảo vệ môi trường, họ đã đi làm bằng phương tiện giao thông chạy dầu chạy xăng. Các nhà khoa học của NASA và các cơ quan vũ trụ trên thế giới chạy đua vào không gian tìm kiếm hành tinh có sự sống ngoài Trái Đất. Nhưng cho dù những hành tinh đó có dấu hiệu có sự sống đi chăng nữa con người cũng không thể sống trên đó. Họa chăng nếu có sống được thì các nhà khoa học và các chính phủ phải bỏ ra hàng đống tiền trị giá nhiều tỷ USD để cải thiện môi trường của hành tinh đó thì con người mới có thể sống trên đó. Vậy với những khoản phí lớn hàng tỷ, hàng chục tỷ, thậm chí là hàng trăm tỷ để chạy đua vào vũ trụ, tại sao họ, những nhà khoa học của NASA các cơ quan hàng không, các chính phủ không dùng tiền đó để tài trợ cho người dân mua những phương tiện giao thông chạy bằng điện và xây dựng nhà máy điện dùng sức gió hay năng lượng mặt trời? Một khi họ dùng tiền này để tài trợ cấp phương tiện giao thông sử dụng điện cho người dân đã đồng nghĩa họ đã cải thiện môi trường của Trái Đất mà không cần phải đi tìm chi hành tinh có sự sống xa xôi nào đó trong vũ trụ. Thiết nghĩ thời xa xưa đi xe ngựa xe bò vậy mà môi trường lại trong xanh. Chỉ vì muốn di chuyển nhanh hơn, tiện nghi hơn, đỡ giằng sốc hơn, những nhà sản xuất xe đã phá họai môi trường kinh khủng. Theo tôi chính những hãng xe lớn phải có trách nhiệm trong việc bảo vệ môi trường. Tiếp theo đó là những người sử dụng phương tiện. Khoa học có lợi ích gì? Khoa học mang lại lợi ích gì cho con người? Câu trả lời khoa học không mang lại lợi ích gì cho con người cả. Khoa học phát triển kéo theo nhu cầu sử dụng năng lượng tăng mạnh. Năng lượng tăng mạnh phá hủy môi trường, thế là lại có những lớp nhà khoa học khác xuất hiện nghiên cứu và chế tạo thuốc điều trị bệnh cho người dân bị ảnh hưởng bởi sự ô nhiễm do những nhà khoa học khác đã tạo ra trước đó. Và chính những nhà khoa học chế tạo dược liệu này lại một phần không nhỏ phá hoại môi trường khi họ đã thải những hóa chất ra môi trường. Tiếp theo đó lại có những nhà khoa học khác về hóa chất nghiên cứu ra quy trình sử dụng chất hóa học để cải thiện môi trường, xử lý nước thải...v.v.... Vậy chính những người mang danh nhà khoa học này đã góp công phá họai môi trường sống, môi truờng tự nhiên của Trái Đất. Nếu không có những nhà khoa học này, con người sẽ không có những phương tiện, những hóa chất gây ô nhiễm môi trường như hiện nay. Ai có thể vinh danh nhà sáng chế Benz và Honda, chứ bản thân tôi, tôi không hề vinh danh họ. Mà trong tiềm thức của tôi, họ là những người khởi xướng tàn phá môi trường. Ai ủng hộ việc tìm kiếm hành tinh có sự sống ngoài vũ trụ, riêng bản thân tôi, tôi xem đó là hành động ngu ngốc, đổ hàng trăm tỷ $USD và lấy đi môi trường sống của Trái Đất để đi tìm kiếm và cải thiện môi trường của một hành tinh xa xôi vô giá trị nào đó trong tương lai là điều không thể chấp nhận được của các nhà khoa học. Khoa học đem lại cho đời sống con người ngày càng hiện đại, được cải thiện hay khoa học là vũ khí giết người hàng lọat trong tương lai qua bài toán môi trường sinh thái? Tôi ước gì Chúa Trời tạo ra một cơn đại hồng thủy khác nhấn chìm con người trong sự ngu muội mang danh khoa học để cứu lấy Trái Đất này. Chúa Trời có thể chọn 1 người thổ dân trong rừng rậm nào đó của thế kỷ 21 làm Noe thứ 2 cứu lấy Trái Đất. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả. Quý vị có ý kiến gì xin gửi về Diễn đàn BBC ở địa chỉ vietnamese@bbc.co.uk nguoiviet saigonCách đặt vấn đề và kết thúc bằng một điều ước "đại hồng thủy" của tác giả Xuân Lâm thật thú vị. Theo tôi, quan trọng nhất là cách thức vận dụng, mục đích áp dụng những thành tựu khoa học do con người sáng tạo ra. Vài thập kỷ trước loài người đã nghiệm ra việc cải tạo thiên nhiên để phục vụ con người, sẽ tạo ra sự "giận dữ" của thiên nhiên và cho tác dụng ngược. Tuy nhiên vẫn tồn tại không ít những quốc gia vì mong muốn đảm bảo an ninh về năng lượng, lương thực, thặng dư ... vẫn cho xây dựng những con đập thủy điện khổng lồ, khai thác triệt để những khu rừng nguyên sinh ... tác hại thì quá rõ: lũ lụt tràn về, khí hậu thay đổi và người dân là kẻ đón nhận tất cả những cơn thịnh nộ của thiên nhiên. Nên chăng loài người chúng ta nên cởi bỏ tư tưởng biên giới, lãnh thổ, để cùng sống chung với thiên nhiên, hai bên cùng tồn tại và nuôi dưỡng nhau./. Dang, Hải Phòng Cái gì cũng có hai mặt của nó. Bạn Lâm đang đề cập tới mặt trái của khoa học, có nhiều ý cũng rất hay. Chúng ta tiếp thu các luồng ý kiến để cải thiện môi trường hiện nay. Trước tiên là thái độ: mức xâm phạm môi trường như hiện nay là báo động đỏ, mọi người phải làm ngay mọi điều để cải thiện môi trường cho bây giờ và mai sau. YACTuyên ngôn Bắc Kinh của Hội kiến trúc sư thế giới cũng đã đề cập "phát minh tai hại nhất cho thế giới không phải là bom nguyên tử mà lại là xe hơi " nhưng nếu công bằng mà nói chính con người cũng đang tham gia rút ngắn quá trình diệt vong nhưng phát triển KHKT là cần thiết và cũng chính khoa học mới có thể cải thiện được tình hình hiện nay. Van, Nhật BảnNếu bây giờ là thế kỷ 18-19 thì bài này còn có nhiều người quan tâm. Thời ấy ở Châu Âu, với sự phát triển của khoa học hiện đại, máy móc bắt đầu thay con người cho nên nhiều người bị thất nghiệp do không cạnh tranh lại máy móc, thế là một cuộc nổi loạn đập phá xảy ra. Nhiều công nhân xuống đường đập phá máy móc vì cho rằng nó là thủ phạm gây ra nạn thất nghiệp. Và về sau thì ai cũng hiểu những người tham gia đập phá đó có cái nhìn rất hạn hẹp. Tôi không biết tại sao giờ này mà BBC còn đăng bài như thế này. Không nêu tênĐề nghị bạn QT đọc ý kiến này của nhà bình luận George Will rất có tiếng, đăng trên báo Newsweek ngày 12/10 http://www.newsweek.com/id/43352/page/1 Bạn QT muốn hưởng các thành quả của văn minh nhân loại, nhưng không muốn trả một giá cho dù rẻ. Các nhà sáng chế ra computer mà bạn đang hưởng thụ với giá vô cùng rẻ đều phải chạy xe 100 km/giờ để đi làm việc, và các nhà máy điện mà bạn dùng, computer bạn xài, đều thải ra khói, khí, độc hại ít nhiều cho con người. Bạn QT có dám tự công nhận khi bệnh bạn không cần đi thầy thuốc vì cho dù thấy thuốc Nam, Bắc cũng phải đọc sách do đốn cây và các nhà máy giấy độc hại mà ra? George Will đưa thí dụ rất hay. Ai chê xe chạy mau gây tai nạn, thì hãy đặt luật chỉ được chạy vài km/giờ toàn thế giới, vậy là mỗi năm "cứu" trên 1 triệu người nay chết vì tai nạn giao thông. Nhưng như vậy sẽ gây thiệt hại kinh tế hàng ngàn tỉ đô la, đem lại nhiều cái chết hơn số 1,2 triệu xấu số kia. Vấn đề tại đây không phải là DẸP BỎ theo kiểu nhiều quan chức tại VN lên tiếng, nhưng là DUNG HÒA. Mật độ dân số Sài Gòn còn thua xa Hồng Kông, tại sao bên đó không bị kẹt xe, không bị ô nhiễm? Dân HK cũng không than phiền về giao thông, cho dù họ tự do lên tiếng. Đơn giản, đó là vì quan chức HK thông minh hơn quan chức VN không biết bao nhiêu lần. Mọi sự đều có tinh toán, công khai, không phải dấu nhẹm như việc xăng VN pha chì làm 100% dân thành phố lớn bị nhiễm độc chì ít nhiều. Quang Diệu, California-USAĐúng là khoa học tiến bộ sẽ góp phần nguy hại đến môi trường của trái đất. Nhưng đó là điều tất yếu mà sự tiến bộ văn minh loài người phải trả giá! Nếu khoa học không tiến bộ, các nhà khoa học không miệt mài đêm ngày tìm tòi khám phá những bí ẩn của vũ trụ và sinh vật thì làm sao chúng ta có thể ngồi nhà tại Hà Nội hay Sài Gòn để có thể theo dõi 1 trận bóng đá tuyệt vời đang thi thố trên sân cỏ của Anh quốc, Đức quốc, Hàn quốc v.v... ? làm sao chúng ta có thể vượt hàng nghìn cây số trên những chiếc máy bay khổng lồ đến các quốc gia khác trong vòng vài giờ đồng hồ? làm sao giúp cho tuổi thọ của con người ngày càng cao? Và thực tế nhất làm sao tôi và hàng nghìn đọc giả trên khắp năm châu có thể đọc được bài viết của bạn đang chia sẽ trên trang web cua BBC? Và làm sao trai đất này có đủ thực phẩm dinh dưỡng nuôi sống trên 6 tỷ người trên trái đất này? Hàng triệu câu hỏi liên quan trực tiếp của loài người sẽ được đặt ra nếu khoa hoc không tiến bộ không thành công. Việc gì cũng thế, cũng có cái giá của riêng nó và mang tính tương đối mà thôi. Việc chúng ta có thể làm được để giúp môi trường được sạch sẽ và chậm bị ô nhiểm: tiết kiệm sự tiêu xài vật chất và xử dụng chúng 1 cách hiệu quả, bao gồm thực phẩm ăn uống, nguyên liệu ... thí dụ: vì mỗi 1 ký thịt heo, gà chúng ta ăn là phải tốn 1 số lượng năng lượng để chế biến thực phẩm nuôi chúng và nấu chín! Một ý kiến, USAĐọc bài của bạn tôi thấy thật buồn cười. Bạn không thích sự phát triển của khoa học kỹ thuật mà lại thích sống lại thời kỳ đồ đá, cave-man. Tôi có câu hỏi này cho bạn, hiện tại bạn đang sử dụng xe gì để đi lại hàng ngày? Xe bò hay xe honda? Nếu tôi đoán không lầm hàng ngày bạn cũng tham gia vào việc hủy hoại môi trường (theo quan điểm của bạn) là sử dụng đủ loại tiện nghi do khoa học kỹ thuật phát minh ra (điện thoại, TV, radio, computer...). Bài viết của bạn chả giúp ích được gì cho việc kêu gọi bảo vệ và hoàn thiện môi sinh, ngoài việc kết tội sự phát triển của khoa học kỹ thuật ngày nay. Bạn đưa ra những lý luận thật là nhảm nhí và vô bổ. Huy NguyenThú vị , hết sức thú vị! Chuyện này nghe qua cũng tương tự như truyện một cô gái tóc vàng hoe sau khi nhìn vết thẹo do mổ ruột thừa đã chửi "thằng bác sĩ đã làm bà xấu thế này ". Q TranĐọc bài của bạn tôi thấy khá lý thú . Nó mang lối viết phóng đại không tưởng, đơn giản hoá để làm nổi bật điểm mà tác giả muốn nêu ra, làm tôi chợt nhớ lúc trước có đọc qua lối tranh luận tại sao Mỹ bỏ hàng tỷ USD vào chiến tranh Afghan giết chóc, không được lòng dân trong khi đó chỉ cần vài trăm triệu USD là có thể lập ra rất nhiều làng mạc, đường xá, trường học, v.v.. lợi hơn nhiều. Cách viết này nếu làm đúng thì rất có hiệu quả với người đọc . Họ sẽ có được ấn tượng mạnh hy vọng đủ để thay đổi được hành động trong thực tế vốn rất hạn chế. Chúc bạn thành công.
[ 108, 287, 285, 161, 1561, 127, 217, 109, 482, 1691, 148, 152, 452, 344, 423, 103, 109, 225, 3880, 103, 109, 412, 1573, 384, 206, 383, 108, 1181, 977, 936, 2461, 606, 217, 450, 202, 153, 122, 106, 109, 152, 889, 214, 140, 135, 274, 568, 402, 936, 2461, 773, 170, 122, 120, 152, 889, 214, 126, 153, 110, 327, 647, 936, 2337, 154, 115, 184, 140, 281, 412, 1573, 384, 206, 937, 1118, 937, 17084, 303, 152, 889, 214, 104, 12779, 105, 109, 225, 146, 705, 1266, 159, 175, 249, 937, 1860, 138, 110, 390, 370, 986, 209, 777, 107, 144, 307, 351, 2186, 7330, 311, 114, 428, 120, 209, 777, 150, 107, 988, 614, 107, 144, 307, 184, 1964, 761, 219, 111, 127, 110, 136, 307, 159, 837, 12164, 1964, 323, 107, 307, 117, 143, 109, 152, 889, 214, 105, 109, 122, 256, 139, 306, 124, 201, 3921, 379, 245, 314, 158, 653, 1996, 130, 655, 1155, 936, 271, 104, 209, 777, 150, 143, 219, 111, 239, 107, 136, 307, 159, 837, 1509, 119, 120, 886, 1022, 301, 201, 653, 103, 201, 1166, 653, 103, 1042, 356, 106, 201, 1049, 653, 130, 937, 1860, 138, 705, 11322, 149, 350, 1934, 120, 152, 889, 214, 104, 12779, 109, 225, 146, 201, 110, 103, 109, 122, 256, 110, 467, 379, 150, 130, 326, 643, 114, 111, 137, 702, 120, 412, 1573, 384, 206, 937, 281, 726, 105, 556, 636, 152, 452, 726, 467, 543, 2156, 194, 344, 423, 447, 1467, 347, 430, 129, 154, 467, 379, 126, 130, 326, 643, 373, 412, 1573, 384, 206, 324, 286, 726, 114, 111, 137, 115, 210, 404, 154, 115, 655, 1155, 936, 271, 104, 2186, 1970, 145, 110, 260, 139, 184, 370, 692, 209, 777, 107, 144, 307, 797, 4390, 224, 150, 113, 705, 10015, 3974, 372, 221, 797, 1719, 184, 529, 4158, 529, 2835, 530, 145, 936, 271, 153, 113, 8772, 1137, 171, 278, 791, 589, 838, 975, 1573, 881, 975, 1535, 8253, 166, 376, 975, 120, 152, 262, 387, 529, 115, 740, 1473, 176, 936, 271, 236, 757, 112, 520, 141, 122, 120, 833, 529, 301, 139, 107, 605, 517, 113, 156, 327, 647, 936, 2461, 3619, 181, 150, 106, 120, 111, 324, 286, 412, 13154, 2033, 214, 107, 2066, 812, 1376, 2033, 214, 518, 153, 418, 812, 218, 114, 219, 111, 347, 1968, 456, 366, 889, 214, 110, 518, 153, 418, 812, 218, 114, 219, 111, 1679, 2033, 214, 212, 435, 930, 181, 1307, 352, 324, 286, 344, 423, 321, 2773, 5307, 423, 321, 417, 740, 1364, 936, 2337, 175, 106, 153, 107, 120, 1172, 152, 889, 214, 211, 387, 199, 568, 402, 105, 353, 394, 1357, 179, 245, 664, 114, 111, 137, 133, 349, 580, 626, 144, 108, 1181, 977, 180, 120, 152, 889, 214, 211, 115, 394, 124, 226, 837, 619, 122, 120, 152, 889, 214, 353, 394, 3564, 588, 126, 153, 116, 380, 110, 750, 740, 2221, 936, 271, 129, 154, 115, 1691, 120, 471, 562, 124, 936, 2461, 3619, 181, 150, 153, 107, 120, 152, 889, 214, 211, 125, 471, 562, 568, 402, 124, 565, 277, 324, 286, 562, 471, 214, 130, 655, 1155, 936, 2337, 528, 241, 142, 8447, 13375, 599, 1509, 122, 120, 111, 518, 595, 152, 889, 214, 126, 115, 904, 135, 740, 1473, 176, 936, 271, 2883, 936, 18018, 222, 445, 104, 2186, 7330, 631, 110, 107, 120, 152, 889, 214, 474, 219, 111, 134, 110, 107, 120, 412, 10029, 120, 471, 562, 383, 108, 1181, 977, 936, 271, 128, 199, 1103, 1561, 107, 136, 2243, 595, 152, 611, 353, 3321, 2928, 105, 10977, 103, 739, 288, 481, 1278, 141, 110, 1329, 2243, 595, 1078, 2264, 113, 2072, 329, 104, 1278, 154, 106, 120, 111, 1106, 4208, 1385, 740, 936, 2461, 1561, 535, 523, 156, 370, 986, 209, 777, 107, 144, 307, 351, 705, 11322, 734, 288, 481, 1278, 141, 453, 150, 106, 209, 192, 3290, 7463, 103, 880, 201, 1049, 653, 8081, 8461, 105, 771, 184, 936, 271, 307, 104, 2186, 1970, 130, 184, 370, 986, 105, 655, 1155, 936, 271, 104, 116, 209, 777, 797, 4390, 616, 314, 245, 224, 150, 113, 489, 1032, 106, 179, 110, 136, 577, 238, 117, 104, 109, 152, 889, 2370, 2033, 214, 979, 153, 114, 723, 307, 219, 111, 191, 536, 199, 273, 103, 117, 655, 1155, 194, 889, 214, 106, 705, 482, 1116, 111, 201, 18784, 113, 489, 1032, 235, 392, 1349, 936, 271, 296, 869, 347, 388, 1126, 218, 2525, 5070, 394, 124, 116, 1756, 273, 3239, 1613, 211, 1445, 2231, 219, 111, 113, 144, 3290, 8251, 518, 595, 889, 214, 130, 402, 771, 2186, 1970, 433, 2525, 5070, 107, 136, 680, 876, 111, 1403, 137, 113, 1770, 9465, 224, 150, 104, 175, 688, 2318, 140, 5141, 892, 259, 944, 402, 771, 2186, 7330, 1045, 2020, 671, 493, 146, 1516, 734, 104, 274, 3090, 2237, 297, 107, 108, 232, 1449, 218, 676, 2430, 466, 5849, 685, 378, 449, 439, 163, 4933, 5895, 19400, 11737, 108, 21576, 5784, 632, 255, 220, 105, 299, 822, 281, 116, 179, 1126, 7348, 3239, 1613, 207, 104, 274, 590, 1019, 2422, 610, 1441, 4749, 520, 1278, 146, 308, 202, 106, 173, 329, 824, 3975, 592, 1055, 516, 286, 120, 164, 3385, 889, 214, 180, 219, 111, 611, 394, 1314, 619, 176, 1092, 688, 226, 1310, 111, 115, 830, 124, 156, 655, 394, 1217, 445, 130, 618, 197, 219, 111, 103, 134, 394, 124, 144, 28460, 1249, 207, 104, 1217, 445, 105, 114, 274, 286, 13104, 421, 445, 244, 1025, 149, 110, 500, 120, 198, 165, 171, 872, 278, 879, 327, 305, 672, 125, 344, 423, 103, 1024, 223, 103, 8688, 1136, 1804, 244, 114, 556, 636, 120, 219, 2071, 1613, 726, 1033, 515, 7986, 550, 1569, 2642, 130, 120, 322, 1770, 503, 296, 1804, 274, 799, 143, 310, 450, 161, 2212, 3132, 1837, 125, 103, 482, 878, 346, 345, 105, 111, 137, 106, 789, 1340, 238, 525, 186, 120, 1756, 2335, 3752, 104, 1217, 3275, 2701, 1964, 1310, 111, 174, 169, 237, 2445, 306, 276, 597, 749, 1555, 261, 6524, 130, 264, 307, 630, 119, 1217, 572, 196, 367, 264, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 388, 676, 117, 917, 227, 108, 232, 357, 104, 267, 113, 156, 936, 271, 133, 625, 2954, 1 ]
53523624
https://www.bbc.com/vietnamese/53523624
VN: Thủ tướng yêu cầu cách ly xã hội TP Đà Nẵng từ chiều 27/7
Sau khi có thêm 4 ca nhiễm trong cộng đồng, Thủ tướng yêu cầu cách ly xã hội TP Đà Nẵng.
Thủ tướng yêu cầu cách ly xã hội TP Đà Nẵng từ chiều ngày 27/7 Tại cuộc họp sáng 27/7, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu Đà Nẵng thực hiện cách ly xã hội theo chỉ thị 16. Ông cho rằng diễn biến những ngày qua cho thấy chủng virus mới xâm nhập cơ thể rất mạnh, các bệnh nhân phải thở máy ngay khi phát hiện. "Chúng ta phải có thái độ dứt khoát, nếu không sẽ thất bại trong đợt chống dịch này", Thủ tướng nói và yêu cầu chính quyền Đà Nẵng thực hiện giãn cách xã hội toàn thành phố từ chiều 27/7, áp dụng theo chỉ thị 16. "Những dịch vụ không thiết yếu phải dừng lại. Chúng ta chưa dùng từ phong toả thành phố Đà Nẵng, nhưng phải có cấp độ cách ly xã hội", Thủ tướng nêu rõ. Báo VnExpress trích lời Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Huỳnh Đức Thơ nói, tình hình dịch bệnh của thành phố đang rất phức tạp; hiện có 12 ca nghi nhiễm và thời gian tới, qua sàng lọc có thể phát hiện thêm ca nhiễm bệnh. Tại bệnh viện có tình trạng lây nhiễm cho đội ngũ bác sĩ; chưa tìm được mối liên hệ nào giữa ba ca bệnh. Tính đến sáng ngày 27/7, Việt Nam không ghi nhận ca nhiễm mới nào sau khi phát hiện 4 ca nhiễm trong các ngày gần đây. Trong đó có thêm 3 ca ở Đà Nẵng và 1 ca ở Quảng Ngãi. Hiện có gần 12.000 người cách ly chống dịch. Vì sao các ca nhiễm mới chuyển biến nặng? Theo báo cáo của Tiểu ban điều trị, Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch COVID-19, tình trạng của bệnh nhân 416 và 418 đều chuyển biến nặng. Cụ thể, bệnh nhân 416, 57 tuổi, có tiền sử u nang trung thất (khối u trong lồng ngực) đã phẫu thuật cách đây hai năm. Người đàn ông này khởi phát bệnh từ ngày 17/7 với biểu hiện ho, sốt. Đến ngày 20/7, bệnh nhân khám tại Bệnh viện C Đà Nẵng với triệu chứng sốt nhẹ, chụp X-quang có tổn thương phổi dạng viêm. Ngày 23/7, bệnh nhân được chuyển sang Bệnh viện Đà Nẵng sau kết quả xét nghiệm dương tính SARS-CoV-2. Chỉ 2 ngày sau khi nhập viện, tình trạng sức khỏe bệnh nhân đã nghiêm trọng. Đà Nẵng áp dụng giãn cách xã hội, Quảng Ngãi có ca dương tính Covid-19: Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói không để Đà Nẵng “vỡ trận” Theo đánh giá của Tiểu ban Điều trị chiều 25/7, bệnh nhân suy hô hấp, đầu chi tím nhẹ, có biến chứng nặng của hội chứng suy hô hấp tiến triển (ARDS). Bệnh nhân được chỉ định ECMO ngay trong đêm 24/7. Các bác sĩ tiên lượng các chỉ số và chức năng trong phạm vi kiểm soát, nhưng bệnh rất nặng, nguy cơ tử vong cao, khả năng phải thở máy và lọc máu liên tục, dùng ECMO trong thời gian dài. Đây là bệnh nhân Covid-19 thứ 3 tại Việt Nam phải can thiệp ECMO, sau BN19 và 91. Xe chuyên dụng khử khuẩn hóa chất tiến hành phun khu vực trước cổng Bệnh viện Đà Nẵng. Bên cạnh đó, bệnh nhân 418, 61 tuổi, cũng có nhiều bệnh nền, hiện có biến chứng suy hô hấp, suy tim cấp tổn thương thận và đang phải thở máy. Báo cáo của Tiểu ban Điều trị cũng cho biết bệnh nhân 418 có tiền sử đái tháo đường type II, tăng huyết áp. Người đàn ông này khởi phát bệnh từ ngày 11/7. Sau 7 ngày không đỡ mệt, ho khạc đờm trắng, khó thở, bệnh nhân mới nhập viện. Báo Tuổi Trẻ cũng trích lời các bác sĩ đánh giá rằng các chức năng trong phạm vi kiểm soát nhưng tiên lượng nặng, khả năng phải thở máy và lọc máu liên tục trong thời gian dài. Vì sao ào ạt đưa người ra khỏi Đà Nẵng? Thống kê lượng khách đặt chỗ qua các hãng bay từ 27 đến 31/7, Cục Hàng không Việt Nam ước tính 80.000 người đang kẹt ở Đà Nẵng. Báo VnExpress ghi nhận trong ngày 26/7, Cục Hàng không Việt Nam đã cấp phép cho các hãng Vietjet Air, Bamboo Airways, Jetstar Pacific tăng thêm 17 chuyến bay khứ hồi đến Đà Nẵng để giải tỏa khách. Vietnam Airlines đổi máy bay lớn hơn để chở nhiều khách hơn. Để giải tỏa lượng lớn hành khách, ngày 26/7 Cục đã gửi văn bản kiến nghị Bộ Giao thông Vận tải cho phép duy trì các chuyến bay bình thường từ thành phố này đến các địa phương trong tối thiểu 4 ngày tới (27-31/7). Cục trưởng Hàng không Việt Nam Đinh Việt Thắng nhận định, khách bị kẹt lại Đà Nẵng có thể hết tiền, thiếu chỗ ở, nếu không giải tỏa nhanh sẽ phát sinh thêm khó khăn. Lãnh đạo Cục Hàng không cho biết cục đã lên phương án lập cầu hàng không, yêu cầu các hãng tăng chuyến bay tối đa đến Đà Nẵng trong khả năng có thể, kể cả bay đêm để giải tỏa khách từ Đà Nẵng. Tuy nhiên, nhiều người ái ngại việc đưa người ra khỏi Đà Nẵng gấp rút có thể gây nguy cơ lây nhiễm trên toàn quốc. Trên trang cá nhân của mình, người dùng Trần Thu Nam đặt câu hỏi: "Khoảng 80.000 người tháo chạy khỏi Đà Nẵng mà không có xét nghiệm. Có thể, trong số này có người đã bị nhiễm Covid thì nguy cơ cách ly toàn xã hội có thể lại được áp dụng." Nhiều người lo ngại việc đưa người rời khỏi Đà Nẵng mà không xét nghiệm tăng nguy cơ dịch bệnh. Cụ thể, có người cho rằng dù chính quyền Đà Nẵng và Ban chỉ đạo quốc gia chống Covid-19 đã có nhiều đối sách nhanh chống như khoanh vùng, dập dịch và kiểm tra biên giới, cửa khẩu một cách chặt chẽ, yêu cầu người dân từ Đà Nẵng về khai báo y tế nhưng "khai báo chỉ mang tính hình thức. Cần xét nghiệm nhanh mới an toàn hơn". Đáng chú ý, bệnh nhân 420, 71 tuổi ở Đà Nẵng từng vào TP HCM thăm con gái trong thời gian từ 21/6 đến 8/7 tại Chung cư Lạc Long Quân (phường 5, quận 11). Ngày 12/7, bệnh nhân xuất hiện triệu chứng sốt và đau ngực. Đến ngày 21/7, bệnh nhân đến khám tại khoa khám bệnh Bệnh viện C Đà Nẵng và nhập viện này vào 22/7. Ngày 25/7, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Đà Nẵng đã phối hợp với Bệnh viện C Đà Nẵng tiến hành giám sát và lấy mẫu xét nghiệm. Truyền thông Việt Nam cho biết từ 13h ngày 26/7, Đà Nẵng sẽ chính thức thi hành việc giãn cách xã hội, theo Chỉ thị số 19/CT-TTg ngày 24/4/2020 của Thủ tướng Chính phủ. Trong diễn biến khác, rạng sáng 27/7, Đội Tuần tra kiểm soát giao thông đường bộ cao tốc số 1, Phòng Hướng dẫn tuần tra, kiểm soát giao thông đường bộ (Cục CSGT) thực hiện tuần tra kiểm soát trên tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai. Theo đó, Công an bắt giữ 5 người Trung Quốc nhập cảnh trái phép vào Việt Nam. Họ đến từ tỉnh Quý Châu, vượt biên gần 4 giờ bằng thuyền sang Lào Cai. Lập tám đoàn kiểm tra phòng dịch trên các tuyến biên giới. Trước đó, việc liên tiếp xuất hiện hàng loạt các trường hợp nhập cảnh trái phép ở Đà Nẵng, Quảng Nam và An Giang đang dấy lên lo ngại công cuộc "chống dịch như chống giặc" ở Việt Nam sẽ bị đổ vỡ. Chiều 26/7, Công an Đà Nẵng cho biết đã cùng Công an Quảng Nam bắt 1 người Trung Quốc trong đường dây đưa người Trung Quốc nhập cảnh trái phép vào Đà Nẵng, Quảng Nam. VN: Người nhập cảnh trái phép đe dọa phòng tuyến chống dịch Covid-19 ở Đà Nẵng: Một ca dương tính, nhưng ‘tiếp tục xét nghiệm’ Báo điện tử Zing đưa tin, tại cuộc họp ngày 25/7, khi đề cập đến việc quản lý xuất nhập cảnh, trung tướng Nguyễn Văn Sơn - thứ trưởng Bộ Công an, cho rằng nếu căn cứ vào 3 vụ việc mà Công an Đà Nẵng, Công an Quảng Nam phát hiện, xử lý thì thấy tình hình quản lý nhập cảnh còn lỏng lẻo. Ông nói thêm, nguồn lây nhiễm đối với bệnh nhân dương tính Covid-19 ở Đà Nẵng tuy chưa xác định được nhưng khoảng trống về quản lý người nhập cảnh trái phép là điều cần nhìn nhận nghiêm túc và xử lý dứt điểm.
summarize: Thủ tướng yêu cầu cách ly xã hội TP Đà Nẵng từ chiều ngày 27/7 Tại cuộc họp sáng 27/7, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu Đà Nẵng thực hiện cách ly xã hội theo chỉ thị 16. Ông cho rằng diễn biến những ngày qua cho thấy chủng virus mới xâm nhập cơ thể rất mạnh, các bệnh nhân phải thở máy ngay khi phát hiện. "Chúng ta phải có thái độ dứt khoát, nếu không sẽ thất bại trong đợt chống dịch này", Thủ tướng nói và yêu cầu chính quyền Đà Nẵng thực hiện giãn cách xã hội toàn thành phố từ chiều 27/7, áp dụng theo chỉ thị 16. "Những dịch vụ không thiết yếu phải dừng lại. Chúng ta chưa dùng từ phong toả thành phố Đà Nẵng, nhưng phải có cấp độ cách ly xã hội", Thủ tướng nêu rõ. Báo VnExpress trích lời Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Huỳnh Đức Thơ nói, tình hình dịch bệnh của thành phố đang rất phức tạp; hiện có 12 ca nghi nhiễm và thời gian tới, qua sàng lọc có thể phát hiện thêm ca nhiễm bệnh. Tại bệnh viện có tình trạng lây nhiễm cho đội ngũ bác sĩ; chưa tìm được mối liên hệ nào giữa ba ca bệnh. Tính đến sáng ngày 27/7, Việt Nam không ghi nhận ca nhiễm mới nào sau khi phát hiện 4 ca nhiễm trong các ngày gần đây. Trong đó có thêm 3 ca ở Đà Nẵng và 1 ca ở Quảng Ngãi. Hiện có gần 12.000 người cách ly chống dịch. Vì sao các ca nhiễm mới chuyển biến nặng? Theo báo cáo của Tiểu ban điều trị, Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch COVID-19, tình trạng của bệnh nhân 416 và 418 đều chuyển biến nặng. Cụ thể, bệnh nhân 416, 57 tuổi, có tiền sử u nang trung thất (khối u trong lồng ngực) đã phẫu thuật cách đây hai năm. Người đàn ông này khởi phát bệnh từ ngày 17/7 với biểu hiện ho, sốt. Đến ngày 20/7, bệnh nhân khám tại Bệnh viện C Đà Nẵng với triệu chứng sốt nhẹ, chụp X-quang có tổn thương phổi dạng viêm. Ngày 23/7, bệnh nhân được chuyển sang Bệnh viện Đà Nẵng sau kết quả xét nghiệm dương tính SARS-CoV-2. Chỉ 2 ngày sau khi nhập viện, tình trạng sức khỏe bệnh nhân đã nghiêm trọng. Đà Nẵng áp dụng giãn cách xã hội, Quảng Ngãi có ca dương tính Covid-19: Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói không để Đà Nẵng “vỡ trận” Theo đánh giá của Tiểu ban Điều trị chiều 25/7, bệnh nhân suy hô hấp, đầu chi tím nhẹ, có biến chứng nặng của hội chứng suy hô hấp tiến triển (ARDS). Bệnh nhân được chỉ định ECMO ngay trong đêm 24/7. Các bác sĩ tiên lượng các chỉ số và chức năng trong phạm vi kiểm soát, nhưng bệnh rất nặng, nguy cơ tử vong cao, khả năng phải thở máy và lọc máu liên tục, dùng ECMO trong thời gian dài. Đây là bệnh nhân Covid-19 thứ 3 tại Việt Nam phải can thiệp ECMO, sau BN19 và 91. Xe chuyên dụng khử khuẩn hóa chất tiến hành phun khu vực trước cổng Bệnh viện Đà Nẵng. Bên cạnh đó, bệnh nhân 418, 61 tuổi, cũng có nhiều bệnh nền, hiện có biến chứng suy hô hấp, suy tim cấp tổn thương thận và đang phải thở máy. Báo cáo của Tiểu ban Điều trị cũng cho biết bệnh nhân 418 có tiền sử đái tháo đường type II, tăng huyết áp. Người đàn ông này khởi phát bệnh từ ngày 11/7. Sau 7 ngày không đỡ mệt, ho khạc đờm trắng, khó thở, bệnh nhân mới nhập viện. Báo Tuổi Trẻ cũng trích lời các bác sĩ đánh giá rằng các chức năng trong phạm vi kiểm soát nhưng tiên lượng nặng, khả năng phải thở máy và lọc máu liên tục trong thời gian dài. Vì sao ào ạt đưa người ra khỏi Đà Nẵng? Thống kê lượng khách đặt chỗ qua các hãng bay từ 27 đến 31/7, Cục Hàng không Việt Nam ước tính 80.000 người đang kẹt ở Đà Nẵng. Báo VnExpress ghi nhận trong ngày 26/7, Cục Hàng không Việt Nam đã cấp phép cho các hãng Vietjet Air, Bamboo Airways, Jetstar Pacific tăng thêm 17 chuyến bay khứ hồi đến Đà Nẵng để giải tỏa khách. Vietnam Airlines đổi máy bay lớn hơn để chở nhiều khách hơn. Để giải tỏa lượng lớn hành khách, ngày 26/7 Cục đã gửi văn bản kiến nghị Bộ Giao thông Vận tải cho phép duy trì các chuyến bay bình thường từ thành phố này đến các địa phương trong tối thiểu 4 ngày tới (27-31/7). Cục trưởng Hàng không Việt Nam Đinh Việt Thắng nhận định, khách bị kẹt lại Đà Nẵng có thể hết tiền, thiếu chỗ ở, nếu không giải tỏa nhanh sẽ phát sinh thêm khó khăn. Lãnh đạo Cục Hàng không cho biết cục đã lên phương án lập cầu hàng không, yêu cầu các hãng tăng chuyến bay tối đa đến Đà Nẵng trong khả năng có thể, kể cả bay đêm để giải tỏa khách từ Đà Nẵng. Tuy nhiên, nhiều người ái ngại việc đưa người ra khỏi Đà Nẵng gấp rút có thể gây nguy cơ lây nhiễm trên toàn quốc. Trên trang cá nhân của mình, người dùng Trần Thu Nam đặt câu hỏi: "Khoảng 80.000 người tháo chạy khỏi Đà Nẵng mà không có xét nghiệm. Có thể, trong số này có người đã bị nhiễm Covid thì nguy cơ cách ly toàn xã hội có thể lại được áp dụng." Nhiều người lo ngại việc đưa người rời khỏi Đà Nẵng mà không xét nghiệm tăng nguy cơ dịch bệnh. Cụ thể, có người cho rằng dù chính quyền Đà Nẵng và Ban chỉ đạo quốc gia chống Covid-19 đã có nhiều đối sách nhanh chống như khoanh vùng, dập dịch và kiểm tra biên giới, cửa khẩu một cách chặt chẽ, yêu cầu người dân từ Đà Nẵng về khai báo y tế nhưng "khai báo chỉ mang tính hình thức. Cần xét nghiệm nhanh mới an toàn hơn". Đáng chú ý, bệnh nhân 420, 71 tuổi ở Đà Nẵng từng vào TP HCM thăm con gái trong thời gian từ 21/6 đến 8/7 tại Chung cư Lạc Long Quân (phường 5, quận 11). Ngày 12/7, bệnh nhân xuất hiện triệu chứng sốt và đau ngực. Đến ngày 21/7, bệnh nhân đến khám tại khoa khám bệnh Bệnh viện C Đà Nẵng và nhập viện này vào 22/7. Ngày 25/7, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Đà Nẵng đã phối hợp với Bệnh viện C Đà Nẵng tiến hành giám sát và lấy mẫu xét nghiệm. Truyền thông Việt Nam cho biết từ 13h ngày 26/7, Đà Nẵng sẽ chính thức thi hành việc giãn cách xã hội, theo Chỉ thị số 19/CT-TTg ngày 24/4/2020 của Thủ tướng Chính phủ. Trong diễn biến khác, rạng sáng 27/7, Đội Tuần tra kiểm soát giao thông đường bộ cao tốc số 1, Phòng Hướng dẫn tuần tra, kiểm soát giao thông đường bộ (Cục CSGT) thực hiện tuần tra kiểm soát trên tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai. Theo đó, Công an bắt giữ 5 người Trung Quốc nhập cảnh trái phép vào Việt Nam. Họ đến từ tỉnh Quý Châu, vượt biên gần 4 giờ bằng thuyền sang Lào Cai. Lập tám đoàn kiểm tra phòng dịch trên các tuyến biên giới. Trước đó, việc liên tiếp xuất hiện hàng loạt các trường hợp nhập cảnh trái phép ở Đà Nẵng, Quảng Nam và An Giang đang dấy lên lo ngại công cuộc "chống dịch như chống giặc" ở Việt Nam sẽ bị đổ vỡ. Chiều 26/7, Công an Đà Nẵng cho biết đã cùng Công an Quảng Nam bắt 1 người Trung Quốc trong đường dây đưa người Trung Quốc nhập cảnh trái phép vào Đà Nẵng, Quảng Nam. VN: Người nhập cảnh trái phép đe dọa phòng tuyến chống dịch Covid-19 ở Đà Nẵng: Một ca dương tính, nhưng ‘tiếp tục xét nghiệm’ Báo điện tử Zing đưa tin, tại cuộc họp ngày 25/7, khi đề cập đến việc quản lý xuất nhập cảnh, trung tướng Nguyễn Văn Sơn - thứ trưởng Bộ Công an, cho rằng nếu căn cứ vào 3 vụ việc mà Công an Đà Nẵng, Công an Quảng Nam phát hiện, xử lý thì thấy tình hình quản lý nhập cảnh còn lỏng lẻo. Ông nói thêm, nguồn lây nhiễm đối với bệnh nhân dương tính Covid-19 ở Đà Nẵng tuy chưa xác định được nhưng khoảng trống về quản lý người nhập cảnh trái phép là điều cần nhìn nhận nghiêm túc và xử lý dứt điểm.
[ 108, 287, 285, 161, 596, 477, 436, 352, 173, 1272, 293, 213, 1368, 1640, 2257, 148, 1337, 191, 14229, 919, 204, 720, 611, 14229, 103, 596, 477, 362, 1019, 1817, 436, 352, 1640, 2257, 223, 199, 173, 1272, 293, 213, 181, 163, 461, 10067, 208, 114, 160, 407, 625, 120, 191, 235, 114, 203, 1519, 1084, 239, 1121, 669, 225, 136, 215, 2505, 109, 664, 157, 139, 2660, 452, 531, 129, 212, 4247, 1007, 169, 139, 107, 869, 359, 1463, 4422, 103, 323, 110, 134, 946, 1351, 113, 1767, 424, 414, 126, 646, 596, 477, 123, 105, 436, 352, 122, 168, 1640, 2257, 223, 199, 3129, 173, 293, 213, 258, 164, 548, 148, 1337, 14229, 103, 516, 286, 181, 163, 461, 10067, 189, 1769, 414, 197, 110, 583, 675, 139, 1759, 1409, 819, 169, 289, 467, 148, 737, 5712, 164, 548, 1640, 4875, 170, 139, 107, 373, 359, 173, 1272, 293, 213, 646, 596, 477, 917, 4087, 1110, 4909, 788, 366, 483, 492, 2495, 1368, 1640, 2257, 2556, 663, 3858, 1720, 205, 240, 414, 664, 104, 164, 548, 167, 215, 1662, 1371, 708, 199, 107, 1178, 840, 881, 977, 105, 221, 390, 3490, 235, 1161, 2383, 107, 136, 212, 199, 426, 840, 977, 4253, 919, 664, 760, 107, 205, 612, 1603, 977, 114, 559, 2009, 736, 621, 708, 289, 370, 117, 882, 316, 300, 224, 415, 459, 840, 4253, 3199, 155, 611, 191, 14229, 103, 131, 132, 110, 848, 238, 840, 977, 239, 224, 187, 129, 212, 199, 1147, 840, 977, 113, 109, 191, 386, 1333, 298, 150, 107, 426, 1096, 840, 108, 121, 1640, 2257, 105, 876, 840, 108, 121, 1335, 6527, 112, 1620, 107, 386, 9258, 111, 173, 1272, 424, 3715, 865, 350, 109, 840, 977, 239, 589, 625, 1257, 347, 520, 188, 341, 104, 2800, 504, 179, 1261, 806, 1137, 247, 198, 165, 438, 424, 414, 17211, 205, 612, 104, 664, 157, 1147, 6173, 105, 1147, 5816, 413, 589, 625, 6702, 2848, 136, 103, 664, 157, 5185, 10724, 7160, 1343, 107, 379, 324, 108, 431, 7139, 396, 946, 11513, 16225, 108, 431, 113, 5513, 4923, 371, 115, 3917, 887, 173, 248, 196, 1538, 606, 685, 118, 126, 1106, 212, 664, 148, 191, 11349, 119, 284, 199, 3633, 103, 16743, 1967, 191, 10964, 103, 664, 157, 1914, 149, 3326, 772, 760, 960, 1640, 2257, 119, 617, 463, 2933, 7710, 1417, 18763, 107, 1858, 432, 4612, 1361, 4691, 112, 1245, 12191, 103, 664, 157, 117, 589, 586, 3326, 772, 760, 1640, 2257, 187, 299, 416, 587, 830, 1903, 334, 20494, 112, 1137, 944, 191, 187, 129, 669, 3671, 205, 612, 543, 1309, 664, 157, 115, 849, 1807, 1640, 2257, 516, 286, 3129, 173, 293, 1389, 1335, 6527, 107, 840, 1903, 334, 1581, 161, 596, 477, 362, 1019, 1817, 123, 110, 130, 1640, 2257, 401, 18674, 852, 561, 520, 403, 314, 104, 2800, 504, 747, 245, 1337, 10038, 103, 664, 157, 782, 1788, 1916, 103, 178, 692, 6175, 7710, 107, 625, 463, 1257, 104, 213, 463, 782, 1788, 1916, 472, 435, 4901, 3208, 14553, 831, 3326, 772, 157, 117, 163, 190, 19520, 14415, 531, 113, 1370, 9620, 112, 303, 736, 621, 462, 423, 109, 163, 166, 105, 229, 344, 113, 473, 554, 594, 5263, 170, 664, 215, 6986, 841, 225, 693, 1440, 2048, 555, 344, 139, 2660, 452, 105, 2383, 1475, 316, 437, 103, 467, 19520, 14415, 113, 221, 390, 3160, 834, 106, 664, 157, 1581, 259, 1096, 149, 131, 132, 139, 1036, 1663, 19520, 14415, 103, 187, 15734, 5473, 105, 8557, 112, 4477, 649, 286, 7025, 3119, 471, 562, 472, 209, 3933, 322, 442, 226, 3695, 3326, 772, 760, 1640, 6941, 2037, 810, 397, 664, 157, 5185, 9344, 6756, 1343, 127, 107, 158, 664, 639, 103, 199, 107, 625, 463, 782, 1788, 1916, 103, 782, 2374, 373, 1858, 432, 2336, 105, 167, 139, 2660, 7628, 1110, 341, 104, 2800, 504, 747, 245, 127, 114, 217, 664, 157, 1147, 5816, 107, 379, 324, 915, 176, 3207, 361, 457, 4789, 6828, 321, 2855, 10107, 606, 685, 118, 126, 1106, 212, 664, 148, 191, 14490, 112, 759, 1489, 191, 110, 1535, 3296, 103, 3633, 5518, 3896, 376, 12761, 320, 5636, 455, 10456, 664, 157, 239, 669, 4139, 1110, 2159, 2103, 127, 788, 366, 109, 736, 621, 403, 314, 160, 109, 229, 344, 113, 473, 554, 594, 820, 170, 462, 423, 6986, 555, 344, 139, 2660, 452, 105, 2383, 1475, 316, 437, 113, 221, 390, 3160, 865, 350, 108, 3410, 108, 4210, 251, 111, 124, 574, 1640, 2257, 347, 1897, 1685, 423, 547, 632, 1104, 235, 109, 833, 502, 148, 2715, 155, 10065, 103, 1959, 1521, 110, 131, 132, 1126, 334, 10805, 111, 167, 2613, 108, 121, 1640, 6941, 1110, 4909, 848, 238, 113, 191, 11870, 103, 1959, 1521, 110, 131, 132, 115, 373, 656, 114, 109, 833, 12572, 4610, 103, 24430, 674, 10302, 103, 24895, 9486, 321, 426, 1980, 803, 502, 1937, 496, 155, 1640, 2257, 130, 272, 1919, 5298, 2137, 3391, 345, 452, 502, 301, 183, 130, 1932, 158, 547, 827, 1600, 272, 1919, 423, 301, 209, 6487, 191, 11870, 1959, 115, 916, 355, 288, 357, 411, 429, 2169, 206, 3967, 1299, 114, 656, 756, 996, 109, 803, 502, 342, 369, 148, 164, 548, 126, 155, 109, 439, 412, 113, 935, 1713, 1147, 191, 228, 19975, 21820, 9819, 831, 1959, 395, 1521, 110, 131, 132, 2108, 131, 3422, 238, 2376, 547, 133, 2613, 153, 1640, 2257, 107, 136, 538, 3761, 815, 1104, 108, 121, 103, 323, 110, 272, 1919, 838, 134, 212, 296, 426, 455, 3294, 2002, 247, 1959, 1521, 110, 114, 217, 1794, 115, 227, 412, 304, 385, 352, 201, 110, 103, 436, 352, 109, 833, 321, 803, 502, 935, 635, 155, 1640, 2257, 113, 555, 344, 107, 136, 103, 546, 186, 502, 1370, 130, 272, 1919, 547, 148, 1640, 6941, 421, 572, 158, 111, 108, 2636, 755, 156, 251, 111, 124, 574, 1640, 2257, 1810, 995, 107, 136, 383, 841, 225, 1603, 977, 159, 258, 3697, 1601, 231, 509, 499, 157, 104, 1081, 111, 467, 912, 1947, 132, 632, 476, 4403, 189, 10767, 10805, 111, 3207, 937, 574, 1640, 2257, 145, 110, 107, 587, 5266, 615, 136, 103, 113, 166, 126, 107, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 759, 129, 107, 426, 1147, 840, 977, 113, 490, 210, 103, 596, 477, 436, 352, 173, 1272, 293, 213, 1368, 1640, 6941, 1 ]
sport-46494219
https://www.bbc.com/vietnamese/sport-46494219
AFF Cup: Vì sao Thái Lan và Philippines phải trả giá?
Thái Lan - đội bóng mạnh nhất khu vực với chức vô địch dường như nằm trong tầm tay đã bất ngờ phải dừng chân ở bán kết trước đối thủ bị đánh giá thấp hơn nhiều là Malaysia. Ngay sau đó đến lượt Philippines - đội có lực lượng mạnh nhờ các cầu thủ nhập tịch và đá không tồi ở vòng bảng.
Pha tranh chấp bóng giữa Đoàn Văn Hậu và Martin Steuble của Philippines Thật ra việc Thái Lan bị loại là kết quả bất ngờ chứ diễn biến của trận bán kết lượt về trên sân Rajamangala thì không thấy sự bất ngờ cho lắm. Đội chủ nhà đã chơi một trận rời rạc, uể oải từ đầu đến cuối. Suốt cả trận Thái Lan gần như không có lấy một tình huống phối hợp cho ra hồn, họ không kiểm soát được thế trận, không có thủ lĩnh dẫn dắt lối chơi. Điều này không bao giờ xảy ra nếu có nhạc trưởng Chanathip ở trên sân. Anh này vừa được bầu chọn là cầu thủ hay nhất Consadole Sapporo năm 2018 sau khi giúp câu lạc bộ giành vị trí thứ 4 - vị trí tốt nhất trong lịch sử tại giải đấu cao nhất Nhật Bản. Ngoài Chanathip, Thái Lan còn không có tiền đạo số 1 Teerasil Dangda cũng đang đá ở Nhật. Siroch Chatthong - người từng ghi cả 2 bàn cho Thái Lan trong trận chung kết lượt về AFF Cup 2016 cũng không góp mặt. Những tiền đạo hàng đầu Thái Lan xưa nay không bỏ lỡ những cơ hội mười mươi để quyết định trận đấu như Adisak vừa làm với quả 11 mét trước Malaysia. Thực tế là không chỉ có 4 ngôi sao đang thi đấu ở nước ngoài vắng mặt, các ngôi sao trong nước cũng không được gọi. Đội hình Thái năm nay thực chất là đội hình 2, những ngôi sao như Charyl Chappuis hay hậu vệ gốc Việt Tristan Do… đều không góp mặt, chỉ có 3 người từng vô địch AFF Cup 2 năm trước có tên, trong đó duy nhất Tanaboon từng được đá chính. Trong trận lượt về gặp Malaysia, nhiều cầu thủ Thái vừa đá lóng ngóng, vừa không quyết liệt, một dàn hậu vệ không áp sát để cho Malaysia sút bóng thoải mái, đặc biệt ở bàn thua thứ 2. Có nghĩa là chất lượng cầu thủ đã không tốt, lại còn không quyết tâm. Dù cổ động viên rất nhiệt tình trên sân nhà, tuyển Thái Lan vẫn chỉ hòa Malaysia 2-2 hôm 05/12 và không vào được chung kết. Lý do Thái Lan chỉ tham dự với đội hình hạng 2 là vì họ đã chán ngôi vô địch Đông Nam Á, có đoạt Cup nữa thì cũng không ai khen, HLV Kiatisuk đưa đội nhà vô địch AFF Cup 2 lần liên tiếp vẫn bị thay thế vì không có thành tích tốt hơn ở tầm châu lục. Chính vì thế mà giải lần này các ngôi sao Thái Lan mới được cho nghỉ để giữ chân cho Asian Cup đầu năm sau, đồng thời sàng lọc thêm một số cầu thủ khác chưa có cơ hội thể hiện. Tức là nói Thái Lan "bị trả giá" cho sang, chứ họ có còn thiết tha với chiếc Cup này đâu. Philippines thì thiếu nhân sự bất đắc dĩ hơn, mất đến 5 trụ cột - tức là một nửa đội hình: 4 bị câu lạc bộ chủ quản gọi về sau và 1 bị chấn thương. Trong bóng đá, dù có đẳng cấp đến đâu thì một đội bóng vẫn phải có những cầu thủ trụ cột mà nếu thiếu vắng sẽ khó lòng bù đắp được. Thái Lan mới chỉ có 2 lần bị loại ở bán kết Giải vô địch Đông Nam Á, ngoài lần này ra thì còn 1 lần vào năm 1998 trước Việt Nam mà lần đó họ cũng mang sang đội hình thiếu những ngôi sao lớn nhất. Đội tuyển Pháp trước đây vô địch World Cup 1998 và Euro 2000, vào chung kết World Cup 2006 với rất nhiều ngôi sao, đặc biệt thừa thãi nhân sự ở hàng tiền vệ, nhưng chỉ cần thiếu 1 mình Zidane là không đá được. Barcelona thời đỉnh cao vài năm trước cũng mất khoảng 40% sức mạnh nếu không có Messi và không còn là Barcelona nếu thiếu thêm Xavi và Iniesta. Chính vì thế, việc Thái Lan với đội hình phụ và Philippines vắng phân nửa đội hình chính nên bị loại cũng là điều dễ hiểu thôi. Thông thường chúng ta cảm thấy mất mát rất lớn nếu bị thiếu dù chỉ một trụ cột, nhưng lại không cảm thấy như vậy khi đối thủ gặp hoàn cảnh tương tự. Trận chung kết sắp tới, Malaysia cũng có thể mất đến ba trụ cột, thêm một tin mừng cho tuyển Việt Nam sau khi ngáo ộp Thái Lan đã tự loại mình khỏi giải. Bài viết thể hiện văn phong và quan điểm của tác giả.
summarize: Pha tranh chấp bóng giữa Đoàn Văn Hậu và Martin Steuble của Philippines Thật ra việc Thái Lan bị loại là kết quả bất ngờ chứ diễn biến của trận bán kết lượt về trên sân Rajamangala thì không thấy sự bất ngờ cho lắm. Đội chủ nhà đã chơi một trận rời rạc, uể oải từ đầu đến cuối. Suốt cả trận Thái Lan gần như không có lấy một tình huống phối hợp cho ra hồn, họ không kiểm soát được thế trận, không có thủ lĩnh dẫn dắt lối chơi. Điều này không bao giờ xảy ra nếu có nhạc trưởng Chanathip ở trên sân. Anh này vừa được bầu chọn là cầu thủ hay nhất Consadole Sapporo năm 2018 sau khi giúp câu lạc bộ giành vị trí thứ 4 - vị trí tốt nhất trong lịch sử tại giải đấu cao nhất Nhật Bản. Ngoài Chanathip, Thái Lan còn không có tiền đạo số 1 Teerasil Dangda cũng đang đá ở Nhật. Siroch Chatthong - người từng ghi cả 2 bàn cho Thái Lan trong trận chung kết lượt về AFF Cup 2016 cũng không góp mặt. Những tiền đạo hàng đầu Thái Lan xưa nay không bỏ lỡ những cơ hội mười mươi để quyết định trận đấu như Adisak vừa làm với quả 11 mét trước Malaysia. Thực tế là không chỉ có 4 ngôi sao đang thi đấu ở nước ngoài vắng mặt, các ngôi sao trong nước cũng không được gọi. Đội hình Thái năm nay thực chất là đội hình 2, những ngôi sao như Charyl Chappuis hay hậu vệ gốc Việt Tristan Do… đều không góp mặt, chỉ có 3 người từng vô địch AFF Cup 2 năm trước có tên, trong đó duy nhất Tanaboon từng được đá chính. Trong trận lượt về gặp Malaysia, nhiều cầu thủ Thái vừa đá lóng ngóng, vừa không quyết liệt, một dàn hậu vệ không áp sát để cho Malaysia sút bóng thoải mái, đặc biệt ở bàn thua thứ 2. Có nghĩa là chất lượng cầu thủ đã không tốt, lại còn không quyết tâm. Dù cổ động viên rất nhiệt tình trên sân nhà, tuyển Thái Lan vẫn chỉ hòa Malaysia 2-2 hôm 05/12 và không vào được chung kết. Lý do Thái Lan chỉ tham dự với đội hình hạng 2 là vì họ đã chán ngôi vô địch Đông Nam Á, có đoạt Cup nữa thì cũng không ai khen, HLV Kiatisuk đưa đội nhà vô địch AFF Cup 2 lần liên tiếp vẫn bị thay thế vì không có thành tích tốt hơn ở tầm châu lục. Chính vì thế mà giải lần này các ngôi sao Thái Lan mới được cho nghỉ để giữ chân cho Asian Cup đầu năm sau, đồng thời sàng lọc thêm một số cầu thủ khác chưa có cơ hội thể hiện. Tức là nói Thái Lan "bị trả giá" cho sang, chứ họ có còn thiết tha với chiếc Cup này đâu. Philippines thì thiếu nhân sự bất đắc dĩ hơn, mất đến 5 trụ cột - tức là một nửa đội hình: 4 bị câu lạc bộ chủ quản gọi về sau và 1 bị chấn thương. Trong bóng đá, dù có đẳng cấp đến đâu thì một đội bóng vẫn phải có những cầu thủ trụ cột mà nếu thiếu vắng sẽ khó lòng bù đắp được. Thái Lan mới chỉ có 2 lần bị loại ở bán kết Giải vô địch Đông Nam Á, ngoài lần này ra thì còn 1 lần vào năm 1998 trước Việt Nam mà lần đó họ cũng mang sang đội hình thiếu những ngôi sao lớn nhất. Đội tuyển Pháp trước đây vô địch World Cup 1998 và Euro 2000, vào chung kết World Cup 2006 với rất nhiều ngôi sao, đặc biệt thừa thãi nhân sự ở hàng tiền vệ, nhưng chỉ cần thiếu 1 mình Zidane là không đá được. Barcelona thời đỉnh cao vài năm trước cũng mất khoảng 40% sức mạnh nếu không có Messi và không còn là Barcelona nếu thiếu thêm Xavi và Iniesta. Chính vì thế, việc Thái Lan với đội hình phụ và Philippines vắng phân nửa đội hình chính nên bị loại cũng là điều dễ hiểu thôi. Thông thường chúng ta cảm thấy mất mát rất lớn nếu bị thiếu dù chỉ một trụ cột, nhưng lại không cảm thấy như vậy khi đối thủ gặp hoàn cảnh tương tự. Trận chung kết sắp tới, Malaysia cũng có thể mất đến ba trụ cột, thêm một tin mừng cho tuyển Việt Nam sau khi ngáo ộp Thái Lan đã tự loại mình khỏi giải. Bài viết thể hiện văn phong và quan điểm của tác giả.
[ 108, 287, 285, 161, 9146, 250, 577, 871, 415, 1652, 551, 3551, 105, 3603, 11892, 431, 8007, 104, 1362, 1961, 124, 156, 579, 695, 133, 534, 106, 299, 416, 295, 1274, 739, 407, 625, 104, 852, 622, 299, 2254, 125, 159, 959, 16731, 9825, 8523, 143, 110, 203, 144, 295, 1274, 114, 2826, 3567, 185, 152, 115, 1014, 116, 852, 1165, 12785, 103, 108, 431, 1815, 15867, 148, 178, 155, 608, 112, 8146, 186, 852, 579, 695, 386, 128, 110, 107, 771, 116, 205, 2104, 1614, 279, 114, 124, 13587, 154, 110, 594, 820, 117, 175, 852, 103, 110, 107, 331, 950, 458, 2795, 1195, 6895, 747, 126, 110, 374, 339, 488, 124, 323, 107, 1149, 395, 28339, 108, 121, 159, 16224, 266, 126, 659, 117, 513, 680, 106, 352, 331, 194, 202, 1528, 3369, 2943, 2782, 27927, 147, 2698, 187, 129, 422, 476, 956, 317, 1059, 297, 512, 259, 1147, 233, 297, 512, 514, 202, 113, 478, 324, 149, 272, 585, 291, 202, 673, 3439, 1382, 28339, 103, 579, 695, 177, 110, 107, 379, 247, 166, 876, 6665, 1864, 12818, 1034, 9304, 3591, 127, 167, 915, 108, 121, 4600, 4693, 674, 1935, 2511, 332, 332, 18905, 233, 111, 434, 848, 186, 944, 746, 114, 579, 695, 113, 852, 630, 299, 2254, 125, 8217, 2228, 2434, 127, 110, 904, 4451, 564, 379, 247, 201, 178, 579, 695, 1719, 275, 110, 306, 3644, 120, 225, 213, 3024, 3004, 130, 302, 190, 852, 585, 128, 7258, 176, 10022, 659, 140, 119, 416, 1425, 2919, 226, 5810, 1852, 216, 106, 110, 163, 107, 1147, 1184, 350, 167, 697, 585, 108, 121, 142, 351, 2431, 4665, 109, 1184, 350, 113, 142, 127, 110, 117, 343, 112, 3567, 240, 579, 147, 275, 223, 562, 106, 559, 240, 4448, 120, 1184, 350, 128, 10797, 364, 1034, 4203, 12308, 431, 176, 569, 194, 878, 647, 972, 131, 25725, 1133, 599, 413, 110, 904, 4665, 163, 107, 1096, 111, 434, 616, 1809, 8217, 2228, 944, 147, 226, 107, 465, 103, 113, 150, 756, 202, 5962, 409, 3656, 2086, 434, 117, 915, 122, 112, 298, 852, 2254, 125, 683, 3566, 158, 352, 331, 579, 659, 915, 14580, 9685, 103, 659, 110, 302, 7467, 116, 2487, 878, 647, 110, 516, 338, 130, 114, 1780, 3072, 871, 2552, 8492, 634, 575, 108, 121, 746, 1444, 259, 3277, 615, 404, 106, 562, 423, 352, 331, 115, 110, 2311, 153, 177, 110, 302, 3667, 1612, 874, 469, 182, 215, 3518, 205, 159, 959, 152, 103, 1262, 579, 695, 244, 163, 544, 1780, 17056, 325, 27336, 105, 110, 138, 117, 630, 6409, 1087, 180, 579, 695, 163, 268, 382, 119, 559, 240, 1574, 944, 106, 171, 154, 115, 2877, 1184, 616, 1809, 510, 132, 2310, 107, 2190, 2228, 761, 143, 127, 110, 375, 2354, 103, 3062, 19539, 332, 176, 18131, 251, 559, 152, 616, 1809, 8217, 2228, 944, 400, 316, 270, 244, 133, 346, 175, 171, 110, 107, 164, 566, 514, 183, 108, 121, 1191, 511, 5431, 448, 171, 175, 145, 272, 400, 126, 109, 1184, 350, 579, 695, 239, 117, 114, 1207, 130, 533, 974, 114, 6141, 2228, 178, 147, 2681, 210, 221, 1161, 2383, 426, 116, 166, 352, 331, 211, 289, 107, 225, 213, 136, 4247, 4013, 106, 123, 579, 695, 5035, 456, 314, 207, 114, 586, 103, 739, 154, 107, 177, 583, 2021, 119, 845, 2228, 126, 1877, 1362, 143, 815, 157, 144, 295, 2305, 2355, 975, 552, 155, 985, 1266, 3000, 233, 766, 106, 116, 1457, 559, 240, 161, 1147, 133, 476, 956, 317, 185, 730, 343, 125, 187, 105, 876, 133, 2306, 3203, 298, 871, 5244, 428, 107, 1936, 373, 155, 793, 143, 116, 559, 871, 244, 139, 107, 120, 352, 331, 1266, 3000, 145, 323, 815, 2431, 134, 455, 694, 2195, 3536, 1378, 579, 695, 239, 163, 107, 944, 400, 133, 534, 108, 121, 622, 299, 2029, 616, 1809, 510, 132, 2310, 351, 400, 126, 124, 143, 177, 876, 400, 138, 147, 4741, 226, 131, 132, 145, 400, 150, 154, 127, 518, 586, 559, 240, 815, 120, 1184, 350, 301, 1704, 3567, 1262, 711, 226, 248, 616, 1809, 1920, 2228, 4741, 105, 4429, 2750, 103, 138, 630, 299, 1920, 2228, 3524, 119, 215, 158, 1184, 3470, 634, 575, 1175, 23820, 157, 144, 108, 121, 201, 379, 647, 103, 170, 163, 260, 815, 876, 267, 17451, 106, 110, 915, 1378, 5776, 221, 1410, 291, 696, 147, 226, 127, 552, 545, 4356, 543, 417, 323, 110, 107, 6357, 105, 110, 177, 106, 5776, 323, 815, 426, 20254, 105, 23765, 112, 448, 171, 1672, 156, 579, 695, 119, 559, 240, 573, 105, 1362, 2431, 613, 1457, 559, 240, 122, 237, 133, 534, 127, 106, 179, 790, 524, 1164, 1251, 369, 174, 169, 406, 203, 552, 2501, 215, 301, 323, 133, 815, 428, 163, 116, 1266, 3000, 103, 170, 153, 110, 406, 203, 128, 530, 129, 195, 331, 683, 506, 313, 489, 5167, 4324, 630, 299, 1268, 3490, 1780, 127, 107, 136, 552, 155, 459, 1266, 3000, 103, 426, 116, 193, 1728, 114, 1262, 131, 132, 187, 129, 22237, 108, 14318, 579, 695, 115, 222, 534, 267, 574, 272, 112, 1045, 508, 136, 199, 355, 737, 105, 146, 318, 104, 274, 3090, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 579, 695, 233, 559, 871, 417, 202, 322, 442, 119, 229, 616, 1809, 1487, 128, 829, 113, 1191, 600, 115, 295, 1274, 139, 1759, 974, 108, 121, 622, 299, 226, 195, 331, 133, 403, 314, 1192, 183, 158, 106, 5810, 1580, 187, 150, 155, 2254, 1362, 233, 559, 107, 265, 423, 417, 1211, 109, 352, 331, 669, 492, 105, 915, 110, 2098, 108, 121, 906, 6686, 1 ]
160228_vn_election_2016_and_viet_kieu
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2016/02/160228_vn_election_2016_and_viet_kieu
Bao giờ VN cho kiều bào bầu cử, ứng cử?
Thiết chế bầu cử cần mở rộng để cho các cử tri là kiều dân Việt Nam ở nước ngoài có thể tham gia các kỳ bầu cử Quốc hội, hội đồng nhân dân và Việt Nam cần tìm giải pháp để kiều dân thực hiện các quyền bầu cử, ứng cử của họ, theo các chuyên gia và nhà quan sát về luật pháp và Quốc hội Việt Nam.
Khoảng trên 4 triệu kiều dân Việt Nam ở hải ngoại đang sống ở khắp nơi trên thế giới. Trao đổi với BBC tại Bàn tròn trực tuyến cuối cùng trong tháng Hai mới đây, hôm 25/2/2016, Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết, nguyên Đại biểu Quốc hội Việt Nam đề cập việc thay đổi chính sách này. Ông nói: "Tôi nghĩ rằng trong thời gian từ nay đến ngày 22/5 thì chắc là không kịp điều chỉnh. "Nhưng tôi cũng rất chia sẻ với ý kiến của Phó Giáo sư Hoàng Ngọc Giao (khách mời tại Tọa đàm) rằng các công dân Việt Nam ở nước ngoài, tức là những người Việt sống ở nước ngoài, nhưng mà vẫn còn giữ quốc tịch Việt Nam, thì theo luật vẫn hoàn toàn có quyền bầu cử và có quyền ứng cử. "Và chúng ta cũng cần phải tìm giải pháp để tổ chức cho đồng bào của chúng ta (kiều dân Việt Nam) thực hiện quyền của mình. "Nhưng ở đây, tôi cũng phải nói thật là khi mà đi vào thực hiện là cũng có những khó khăn, không phải là dễ dàng đâu. "Tôi lấy ví dụ như có một vài địa phương ở nước ngoài chỉ cần một Việt kiều treo quốc kỳ Việt Nam, hoặc là bắc cái chảo ăng-ten để mà xem các chương trình truyền hình ở trong nước, là có thể bị một nhóm những người Việt khác gây khó khăn, đập phá, rồi có thể làm những chuyện rất phức tạp. "Thế trong tình hình như thế, thì mình (Việt Nam) mà tổ chức hòm phiếu ở nước ngoài là một chuyện cực kỳ khó, khó đảm bảo kết quả." Phải nghĩ đi thôi GS. Nguyễn Minh Thuyết cho rằng nay là lúc Việt Nam cần bắt đầu phải nghĩ về chính sách đảm bảo quyền lợi cho kiều dân, công dân Việt Nam được bầu cử và ứng cử. Giáo sư Thuyết cảnh báo việc tổ chức cho kiều dân, công dân Việt Nam bầu cử, ứng cử ở hải ngoại 'không dễ dàng' do các khác biệt về chính trị v.v... Về quyền ứng cử của kiều dân, công dân Việt Nam ở hải ngoại, GS Nguyễn Minh Thuyết bình luận thêm: "Thứ hai, về quyền ứng cử, tôi cũng phải nói thật thế này, nếu như bây giờ mình có thể tạo điều kiện để người Việt Nam, có quốc tịch Việt Nam ở nước ngoài, mà tổ chức bầu cử, thì chính ở những nơi như thế, thì những người Việt Nam ở nước ngoài có thể ra ứng cử, là đại diện cho đồng bào ở khu vực ấy. "Như thế là tốt nhất, thế còn một số vị nói rằng bây giờ về trong nước ứng cử, thì trừ phi là các vị về sống hẳn ở trong nước thôi, còn nếu mình vẫn sống ở nước ngoài mà mình ứng cử ở trong nước, thì có hai chuyện xảy ra. "Một là đồng bào ở địa phương mà người ta sẽ bỏ phiếu cho mình, người ta không biết mình để người ta tin cậy, bỏ phiếu. Cái thứ hai nữa là bản thân mình mà ở nước ngoài, thì cũng không sát được với cử tri, cho nên cũng rất là khó thực hiện nhiệm vụ của Đại biểu. "Chỉ khi nào chúng ta tổ chức được cho đồng bào ở nước ngoài bỏ phiếu được, và sẽ có những người đại diện cho cộng đồng Việt Nam ở nước ngoài trong Quốc hội, thì tôi nghĩ như thế chỉ có tốt hơn thôi, bởi vì đây là một bộ phận khăng khít của dân tộc. "Và các vị đó là đại diện cho bộ phận này ở trong Quốc hội, thì các vị cũng có thể góp ý để xây dựng chính sách đối với người Việt ở nước ngoài và những chính sách xây dựng đất nước khác và có thể huy động được đồng bào đóng góp công cuộc xây dựng trong nước, thì tôi nghĩ chỉ có tốt hơn thôi. "Nhưng mà chỉ có điều là bây giờ thì phải bất đầu phải nghĩ đi thôi, chứ còn bây giờ mà không nghĩ thì 5 năm tới nó cũng sẽ không có chuyện này trở thành hiện thực." Chưa có chính sách Trước đó, tại Bàn tròn của BBC về tự ứng cử và bầu cử Quốc hội ở Việt Nam, PGS. TS. Hoàng Ngọc Giao, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách, Pháp luật và Phát triển (thuộc Liên hiệp các Hội khoa học và Kỹ thuật Việt Nam - Vusta) khẳng định Việt Nam hiện chưa có chính sách và văn bản pháp luật nào liên quan tới việc mở rộng các quyền bầu cử, ứng cử với công dân, kiều bào Việt Nam ở hải ngoại. Ông nói: "Thực tế trong hệ thống chính trị của chúng ta (Việt Nam) hiện nay, chưa thấy Quốc hội bàn đến vấn đề này, cũng chưa thấy có một văn bản hay một quy định nào rằng là phải mở rộng cái quyền bầu cử ra cho Việt kiều ở nước ngoài. PGS. TS. Hoàng Ngọc Giao khẳng định kiều dân Việt Nam ở nước ngoài có quốc tịch Việt Nam hoàn toàn có quyền bầu cử và tự ứng cử trong các cuộc bầu cử Quốc hội VN. "Thì điều này chúng ta phải (nói) cho nó rạch ròi, về mặt thực tiễn thì hiện nay không thấy có quy định nào. "Về mặt chính trị, thì Đảng (Cộng sản Việt Nam) đã tuyên bố là (Việt kiều) là một bộ phận, thì đáng lẽ là phải hiện thực cái tuyên bố chính trị này bằng những quy định pháp luật cụ thể để tạo điều kiện cho đồng bào Việt kiều có thể tham gia cái nền chính trị và hoạt động chính trị của đất nước. "Thế nhưng rất tiếc là cho đến nay, tôi nghĩ là điều này cũng chưa ai đặt vấn đề và chắc cũng chẳng có thực hiện gì được ở trong cuộc bầu cử này." Hoàn toàn có quyền Trước câu hỏi làm thế nào đáp ứng được nhu cầu về tự ứng cử của kiều dân Việt Nam ở hải ngoại, PGS. TS. Hoàng Ngọc Giao nêu quan điểm: "Theo tôi luật quy định là công dân Việt Nam, thế nếu như là Việt kiều ở nước ngoài vẫn vừa có quốc tịch nước ngoài, nhưng có quốc tịch Việt Nam, theo tôi, những người như vậy hoàn toàn có quyền tự ứng cử để tham gia Quốc hội Việt Nam," ông khẳng định. Được biết, ngoại trừ một số trường hợp như Việt Nam, Trung Quốc v.v..., còn lại nhiều quốc gia hiện vẫn có chính sách, luật định và có tổ chức việc bầu cử, ứng cử... cho kiều dân của các nước này ở hải ngoại trong các kỳ bầu cử của nhà nước, chính quyền, hoặc tham gia các hoạt động chính trị khác như trưng cầu dân ý v.v... Mới đây, chẳng hạn, trong kỳ bầu cử phổ thông đầu phiếu ở Myanmar, kiều dân nước này ở hải ngoại đã được tổ chức để bỏ phiếu thực hiện quyền công dân và chính trị của họ. Riêng tại Singapore, truyền thông quốc tế ghi nhận có tới khoảng 20.000 người dân Myanmar đã tham gia kỳ bầu cử tại một điểm bỏ phiếu được mở từ sáng đến chiều, trong thời gian gần một tuần lễ cùng thời điểm với bầu cử diễn ra ở trong nước. Mời quý vị theo dõi thêm về cuộc Tọa đàm của BBC với các vị khách về chủ đề này tại đây: https://youtu.be/socMFYAIzI8
summarize: Khoảng trên 4 triệu kiều dân Việt Nam ở hải ngoại đang sống ở khắp nơi trên thế giới. Trao đổi với BBC tại Bàn tròn trực tuyến cuối cùng trong tháng Hai mới đây, hôm 25/2/2016, Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết, nguyên Đại biểu Quốc hội Việt Nam đề cập việc thay đổi chính sách này. Ông nói: "Tôi nghĩ rằng trong thời gian từ nay đến ngày 22/5 thì chắc là không kịp điều chỉnh. "Nhưng tôi cũng rất chia sẻ với ý kiến của Phó Giáo sư Hoàng Ngọc Giao (khách mời tại Tọa đàm) rằng các công dân Việt Nam ở nước ngoài, tức là những người Việt sống ở nước ngoài, nhưng mà vẫn còn giữ quốc tịch Việt Nam, thì theo luật vẫn hoàn toàn có quyền bầu cử và có quyền ứng cử. "Và chúng ta cũng cần phải tìm giải pháp để tổ chức cho đồng bào của chúng ta (kiều dân Việt Nam) thực hiện quyền của mình. "Nhưng ở đây, tôi cũng phải nói thật là khi mà đi vào thực hiện là cũng có những khó khăn, không phải là dễ dàng đâu. "Tôi lấy ví dụ như có một vài địa phương ở nước ngoài chỉ cần một Việt kiều treo quốc kỳ Việt Nam, hoặc là bắc cái chảo ăng-ten để mà xem các chương trình truyền hình ở trong nước, là có thể bị một nhóm những người Việt khác gây khó khăn, đập phá, rồi có thể làm những chuyện rất phức tạp. "Thế trong tình hình như thế, thì mình (Việt Nam) mà tổ chức hòm phiếu ở nước ngoài là một chuyện cực kỳ khó, khó đảm bảo kết quả." Phải nghĩ đi thôi GS. Nguyễn Minh Thuyết cho rằng nay là lúc Việt Nam cần bắt đầu phải nghĩ về chính sách đảm bảo quyền lợi cho kiều dân, công dân Việt Nam được bầu cử và ứng cử. Giáo sư Thuyết cảnh báo việc tổ chức cho kiều dân, công dân Việt Nam bầu cử, ứng cử ở hải ngoại 'không dễ dàng' do các khác biệt về chính trị v.v... Về quyền ứng cử của kiều dân, công dân Việt Nam ở hải ngoại, GS Nguyễn Minh Thuyết bình luận thêm: "Thứ hai, về quyền ứng cử, tôi cũng phải nói thật thế này, nếu như bây giờ mình có thể tạo điều kiện để người Việt Nam, có quốc tịch Việt Nam ở nước ngoài, mà tổ chức bầu cử, thì chính ở những nơi như thế, thì những người Việt Nam ở nước ngoài có thể ra ứng cử, là đại diện cho đồng bào ở khu vực ấy. "Như thế là tốt nhất, thế còn một số vị nói rằng bây giờ về trong nước ứng cử, thì trừ phi là các vị về sống hẳn ở trong nước thôi, còn nếu mình vẫn sống ở nước ngoài mà mình ứng cử ở trong nước, thì có hai chuyện xảy ra. "Một là đồng bào ở địa phương mà người ta sẽ bỏ phiếu cho mình, người ta không biết mình để người ta tin cậy, bỏ phiếu. Cái thứ hai nữa là bản thân mình mà ở nước ngoài, thì cũng không sát được với cử tri, cho nên cũng rất là khó thực hiện nhiệm vụ của Đại biểu. "Chỉ khi nào chúng ta tổ chức được cho đồng bào ở nước ngoài bỏ phiếu được, và sẽ có những người đại diện cho cộng đồng Việt Nam ở nước ngoài trong Quốc hội, thì tôi nghĩ như thế chỉ có tốt hơn thôi, bởi vì đây là một bộ phận khăng khít của dân tộc. "Và các vị đó là đại diện cho bộ phận này ở trong Quốc hội, thì các vị cũng có thể góp ý để xây dựng chính sách đối với người Việt ở nước ngoài và những chính sách xây dựng đất nước khác và có thể huy động được đồng bào đóng góp công cuộc xây dựng trong nước, thì tôi nghĩ chỉ có tốt hơn thôi. "Nhưng mà chỉ có điều là bây giờ thì phải bất đầu phải nghĩ đi thôi, chứ còn bây giờ mà không nghĩ thì 5 năm tới nó cũng sẽ không có chuyện này trở thành hiện thực." Chưa có chính sách Trước đó, tại Bàn tròn của BBC về tự ứng cử và bầu cử Quốc hội ở Việt Nam, PGS. TS. Hoàng Ngọc Giao, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách, Pháp luật và Phát triển (thuộc Liên hiệp các Hội khoa học và Kỹ thuật Việt Nam - Vusta) khẳng định Việt Nam hiện chưa có chính sách và văn bản pháp luật nào liên quan tới việc mở rộng các quyền bầu cử, ứng cử với công dân, kiều bào Việt Nam ở hải ngoại. Ông nói: "Thực tế trong hệ thống chính trị của chúng ta (Việt Nam) hiện nay, chưa thấy Quốc hội bàn đến vấn đề này, cũng chưa thấy có một văn bản hay một quy định nào rằng là phải mở rộng cái quyền bầu cử ra cho Việt kiều ở nước ngoài. PGS. TS. Hoàng Ngọc Giao khẳng định kiều dân Việt Nam ở nước ngoài có quốc tịch Việt Nam hoàn toàn có quyền bầu cử và tự ứng cử trong các cuộc bầu cử Quốc hội VN. "Thì điều này chúng ta phải (nói) cho nó rạch ròi, về mặt thực tiễn thì hiện nay không thấy có quy định nào. "Về mặt chính trị, thì Đảng (Cộng sản Việt Nam) đã tuyên bố là (Việt kiều) là một bộ phận, thì đáng lẽ là phải hiện thực cái tuyên bố chính trị này bằng những quy định pháp luật cụ thể để tạo điều kiện cho đồng bào Việt kiều có thể tham gia cái nền chính trị và hoạt động chính trị của đất nước. "Thế nhưng rất tiếc là cho đến nay, tôi nghĩ là điều này cũng chưa ai đặt vấn đề và chắc cũng chẳng có thực hiện gì được ở trong cuộc bầu cử này." Hoàn toàn có quyền Trước câu hỏi làm thế nào đáp ứng được nhu cầu về tự ứng cử của kiều dân Việt Nam ở hải ngoại, PGS. TS. Hoàng Ngọc Giao nêu quan điểm: "Theo tôi luật quy định là công dân Việt Nam, thế nếu như là Việt kiều ở nước ngoài vẫn vừa có quốc tịch nước ngoài, nhưng có quốc tịch Việt Nam, theo tôi, những người như vậy hoàn toàn có quyền tự ứng cử để tham gia Quốc hội Việt Nam," ông khẳng định. Được biết, ngoại trừ một số trường hợp như Việt Nam, Trung Quốc v.v..., còn lại nhiều quốc gia hiện vẫn có chính sách, luật định và có tổ chức việc bầu cử, ứng cử... cho kiều dân của các nước này ở hải ngoại trong các kỳ bầu cử của nhà nước, chính quyền, hoặc tham gia các hoạt động chính trị khác như trưng cầu dân ý v.v... Mới đây, chẳng hạn, trong kỳ bầu cử phổ thông đầu phiếu ở Myanmar, kiều dân nước này ở hải ngoại đã được tổ chức để bỏ phiếu thực hiện quyền công dân và chính trị của họ. Riêng tại Singapore, truyền thông quốc tế ghi nhận có tới khoảng 20.000 người dân Myanmar đã tham gia kỳ bầu cử tại một điểm bỏ phiếu được mở từ sáng đến chiều, trong thời gian gần một tuần lễ cùng thời điểm với bầu cử diễn ra ở trong nước. Mời quý vị theo dõi thêm về cuộc Tọa đàm của BBC với các vị khách về chủ đề này tại đây: https://youtu.be/socMFYAIzI8
[ 108, 287, 285, 161, 2557, 159, 1147, 617, 2270, 137, 131, 132, 108, 121, 767, 470, 167, 307, 108, 121, 1227, 328, 159, 175, 1326, 3804, 345, 119, 378, 149, 2101, 1867, 821, 1490, 608, 264, 113, 253, 891, 239, 1009, 325, 13604, 9064, 754, 441, 362, 700, 5041, 103, 503, 440, 284, 162, 213, 131, 132, 220, 1288, 156, 346, 345, 122, 333, 433, 208, 795, 800, 372, 160, 113, 221, 390, 148, 275, 155, 191, 10044, 143, 751, 106, 110, 2018, 179, 10283, 1960, 141, 127, 215, 733, 1198, 119, 108, 232, 357, 104, 1097, 754, 441, 678, 1442, 2169, 444, 15961, 1375, 149, 1576, 5640, 883, 371, 160, 109, 135, 137, 131, 132, 108, 121, 142, 1940, 766, 106, 120, 111, 131, 307, 108, 121, 142, 1940, 170, 145, 244, 177, 533, 198, 492, 131, 578, 143, 181, 330, 244, 506, 258, 107, 168, 513, 368, 105, 107, 168, 475, 2539, 2082, 174, 169, 127, 260, 139, 370, 272, 246, 130, 420, 229, 114, 210, 1347, 104, 174, 169, 11513, 13623, 137, 131, 5122, 223, 199, 168, 104, 900, 1960, 108, 121, 1009, 141, 127, 139, 123, 610, 106, 129, 145, 184, 138, 223, 199, 106, 127, 107, 120, 455, 3409, 110, 139, 106, 790, 1655, 1877, 800, 771, 1380, 1094, 128, 107, 116, 696, 439, 412, 108, 121, 142, 351, 163, 260, 116, 131, 2270, 2245, 198, 393, 131, 578, 451, 106, 1908, 292, 9675, 25194, 130, 145, 453, 109, 741, 277, 425, 240, 108, 121, 113, 1013, 106, 107, 136, 133, 116, 491, 120, 111, 131, 211, 383, 455, 3409, 2071, 7625, 598, 107, 136, 140, 120, 443, 215, 1662, 5665, 189, 3017, 113, 205, 240, 128, 1672, 143, 267, 6615, 5122, 145, 420, 229, 14185, 775, 108, 121, 142, 351, 106, 116, 443, 786, 393, 455, 103, 455, 879, 327, 299, 14139, 2201, 372, 184, 1508, 7061, 362, 700, 5041, 114, 160, 275, 106, 398, 131, 132, 260, 290, 178, 139, 372, 125, 122, 333, 879, 327, 168, 418, 114, 2270, 1422, 135, 137, 131, 132, 117, 513, 368, 105, 475, 2539, 754, 441, 5041, 313, 188, 156, 420, 229, 114, 2270, 1422, 135, 137, 131, 132, 513, 2595, 475, 368, 108, 121, 767, 470, 2762, 790, 1655, 257, 180, 109, 211, 575, 125, 122, 245, 2927, 1264, 168, 475, 368, 104, 2270, 1422, 135, 137, 131, 132, 108, 121, 767, 4596, 2675, 362, 700, 5041, 342, 410, 2223, 4733, 3008, 125, 168, 475, 2595, 141, 127, 139, 123, 610, 175, 474, 323, 128, 969, 339, 267, 107, 136, 394, 179, 591, 130, 111, 131, 578, 107, 198, 492, 131, 132, 108, 121, 142, 1940, 145, 420, 229, 513, 2595, 143, 122, 108, 121, 120, 328, 128, 1672, 143, 120, 111, 131, 132, 108, 121, 142, 351, 107, 136, 124, 475, 2595, 106, 273, 681, 114, 210, 1347, 108, 121, 322, 442, 3210, 5490, 175, 106, 514, 1498, 175, 177, 116, 166, 297, 123, 160, 969, 339, 125, 113, 142, 475, 2595, 143, 1419, 894, 106, 109, 297, 125, 307, 1545, 108, 121, 113, 142, 1839, 177, 323, 267, 244, 307, 108, 121, 142, 351, 145, 267, 475, 368, 108, 121, 113, 1013, 143, 107, 196, 443, 488, 1314, 2419, 106, 210, 1347, 108, 121, 439, 412, 145, 111, 169, 134, 306, 775, 114, 1081, 111, 169, 110, 217, 267, 130, 111, 169, 193, 10268, 306, 3872, 1814, 259, 196, 761, 106, 288, 481, 267, 145, 108, 121, 142, 1940, 143, 127, 110, 338, 117, 119, 368, 9454, 114, 237, 127, 215, 106, 455, 223, 199, 517, 197, 104, 440, 284, 112, 189, 3577, 129, 224, 174, 169, 420, 229, 117, 114, 210, 1347, 108, 121, 142, 351, 306, 775, 117, 103, 105, 134, 107, 120, 111, 273, 681, 114, 490, 210, 131, 132, 108, 121, 142, 351, 113, 162, 1389, 143, 141, 372, 128, 175, 163, 107, 514, 183, 1839, 626, 171, 248, 106, 116, 317, 1392, 4766, 482, 332, 104, 137, 2529, 2082, 109, 297, 150, 106, 273, 681, 114, 317, 1392, 126, 108, 121, 113, 162, 1389, 143, 109, 297, 127, 107, 136, 904, 108, 232, 130, 556, 636, 122, 333, 195, 119, 111, 131, 108, 121, 142, 351, 105, 120, 122, 333, 556, 636, 282, 142, 211, 105, 107, 136, 1254, 192, 117, 210, 1347, 609, 904, 135, 204, 556, 636, 113, 1013, 143, 141, 372, 163, 107, 514, 183, 1164, 1960, 145, 163, 107, 179, 106, 969, 339, 143, 139, 295, 178, 139, 372, 184, 1839, 739, 177, 969, 339, 145, 110, 372, 143, 985, 147, 228, 335, 127, 134, 110, 107, 443, 126, 319, 164, 199, 223, 294, 2690, 107, 122, 333, 957, 397, 149, 2101, 1867, 104, 378, 125, 222, 475, 368, 105, 513, 368, 162, 213, 108, 121, 131, 578, 5320, 3899, 678, 1442, 2169, 103, 1348, 395, 1348, 1811, 402, 448, 3291, 711, 330, 105, 1327, 435, 444, 10039, 560, 1319, 109, 813, 889, 214, 105, 1313, 3903, 887, 131, 132, 233, 24518, 371, 1202, 269, 190, 131, 132, 199, 289, 107, 122, 333, 105, 355, 288, 246, 330, 224, 316, 146, 228, 156, 690, 933, 109, 168, 513, 2595, 475, 368, 119, 135, 1422, 2270, 1347, 131, 132, 108, 121, 767, 4778, 208, 795, 189, 3827, 216, 113, 300, 234, 122, 245, 104, 174, 169, 6615, 5122, 199, 801, 289, 203, 162, 213, 746, 155, 255, 220, 474, 127, 289, 203, 107, 116, 355, 288, 194, 116, 565, 190, 224, 160, 106, 139, 690, 933, 292, 168, 513, 368, 124, 114, 131, 2270, 108, 121, 142, 1781, 5320, 3899, 678, 1442, 2169, 1202, 269, 190, 2270, 137, 131, 132, 108, 121, 142, 351, 107, 198, 492, 131, 132, 506, 258, 107, 168, 513, 368, 105, 222, 475, 368, 113, 109, 204, 513, 368, 162, 213, 1878, 6722, 179, 126, 174, 169, 139, 17003, 371, 114, 335, 8766, 15023, 103, 125, 447, 223, 2433, 143, 199, 275, 110, 203, 107, 565, 190, 1279, 189, 3274, 447, 122, 1261, 143, 348, 444, 10636, 262, 131, 5122, 115, 480, 399, 106, 6615, 2270, 371, 106, 116, 317, 1392, 103, 143, 549, 642, 106, 139, 199, 223, 292, 480, 399, 122, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 3974, 353, 513, 368, 260, 690, 933, 130, 114, 109, 368, 1129, 106, 2270, 137, 131, 132, 108, 121, 142, 351, 107, 136, 268, 165, 109, 393, 513, 368, 162, 1389, 213, 210, 157, 137, 105, 131, 132, 260, 370, 272, 246, 130, 2270, 137, 223, 199, 109, 168, 513, 2595, 475, 368, 104, 1934, 181, 109, 649, 165, 105, 152, 146, 338, 125, 330, 246, 105, 162, 213, 131, 629, 1 ]
160710_the-space-submarine-hunting-the-solar-system-for-aliens_vert_fut
https://www.bbc.com/vietnamese/culture_social/2016/07/160710_the-space-submarine-hunting-the-solar-system-for-aliens_vert_fut
Khám phá vũ trụ bằng tàu ngầm
Trong tất cả những phi thuyền được thiết kế để khám phá Hệ Mặt Trời, có lẽ đây là chiếc thú vị nhất. Nó không phải là phi thuyền mà là một tàu ngầm - với hình dáng một quả ngư lôi.
Tuy nhiên, không giống như những chiếc tàu ngầm khác, nó được thiết kế để khám phá những vùng biển ở các hành tinh khác. Điểm đến là Titan, mặt trăng lớn nhất của Sao Thổ và là nơi duy nhất bên ngoài Hệ Mặt Trời có nhiều chất lỏng trên bề mặt. Trong khi các đại dương của Trái Đất chứa đầy nước, đại dương ở Titan lại tràn ngập chất lỏng methane và ethane - những thứ mà ở Trái Đất ấm áp thường tồn tại dưới dạng khí. Titan rất lạnh, khoảng âm 180 độ, đến nỗi những chất ở dạng chất lỏng này tạo nên các môi trường có thể chứa sự sống. Những nơi tiềm năng để triển khai tàu ngầm này sẽ là một số trong nhiều hồ và đại dương lớn của Titan. Đại dương lớn nhất là Kraken Mare. Không ai biết nó sâu bao nhiêu, nhưng nhiều khả năng sẽ từ khoảng vài trăm mét và diện tích khoảng 400 nghìn cây số vuông, lớn hơn năm lần so với Hồ Superior ở Bắc Mỹ. Khó có khả năng chúng ta sẽ tìm thấy cá ngoài hành tinh đang bơi ở Kraken Mare. Thế nhưng có thể có những vi sinh vật. Trong lúc tìm kiếm sự sống, chiếc tàu ngầm sẽ phải đi qua những vùng nước lạ (hay nói đúng hơn là những vùng chất lỏng methane), khám phá thế giới ngoài hành tinh theo cách hoàn toàn khác. Tàu vũ trụ đầu tiên và cho đến nay là duy nhất từng đáp xuống Titan là tàu thám hiểm European Huygens của châu Âu, vốn đã thu thập được dữ liệu về khí quyển và các đám mây của nơi này trong chuyến hạ cánh hồi 2005. Phi thuyền đầu tiên và duy nhất cho tới nay từng đáp xuống Titan là tàu European Huygens (Hình: NASA/JPL-Caltech/University of Arizona/University of Idaho) Hơn một thập niên qua, phi thuyền Cassini của Nasa đã nghiên cứu hệ thống Sao Thổ và Titan, tìm hiểu các biển của nó bằng radar và thu thập các dữ liệu căn bản về bề mặt chất lỏng. Nhưng độ sâu của các vùng biển có chất lỏng này thì chưa được khám phá. "Chúng tôi không biết có gì ở đó," Steve Oleson, một kỹ sư tại Trung Tâm Nghiên cứu Glenn của Nasa, hiện đang dẫn đầu quy trình thiết kế tàu ngầm, nói. "Chúng tôi có thể gửi tới một chiếc thuyền, nhưng hãy nghĩ đến khi con người khám phá đại dương. Chúng ta không biết ở dưới đáy là gì." Chiếc tàu ngầm chỉ mới ở giai đoạn lên ý tưởng. Năm ngoái, các nhà nghiên cứu đã hoàn thành giai đoạn một của việc nghiên cứu - thiết kế hình dạng của chiếc tàu ngầm. Họ đã dựng lên một mẫu tàu dài sáu mét có thể thám hiểm 3.000 cây số của Kraken Mare trong 90 ngày, với tốc độ 1km/giờ. Tuy nhiên, khả năng khám phá nhiều địa điểm và môi trường là thế mạnh của tàu ngầm. Tàu tự hành Mars Opportunity chỉ đi được chưa tới 45km, và nó hoạt động đến nay đã được 12 năm. Tàu ngầm có thể khám phá phần trầm tích ở đáy biển và xem các thành phần chất trong biển thay đổi thế nào theo độ sâu. Nó có thể nghiên cứu thời tiết và bờ biển, tìm kiếm dấu hiệu của sự thay đổi mực nước biển và những tung tích về lịch sử thời tiết của Titan. Nó sẽ nghiên cứu các chất và địa hình trong một thế giới giống với Trái Đất hơn bất cứ nơi nào trong Hệ Mặt Trời. Titan và Trái Đất là hai thế giới duy nhất trong Hệ Mặt Trời có mưa rơi xuống bề mặt, lấp đầy các hồ và các biển được kết nối bởi các dòng sông và sông nhánh. Trong khi đó, khí quyển của Sao Hoả hoặc Sao Kim rất nhiều gas. Áp lực khí quyển của Titan chỉ lớn hơn Trái Đất một lần rưỡi tính ở mức ngang mực nước biển. "Về cơ bản, con người có thể bước đi trên bề mặt của Titan với áo parka dày và mặt nạ dưỡng khí," Ralph Lorenz, một nhà khoa học hành tinh tại Đại học Johns Hopkins, nói. Thế nhưng đó chưa phải là những thứ thú vị nhất. Sự sống mà chúng ta biết đến yêu cầu nước ở dạng lỏng, và các nhà khoa học nghĩ chúng ta cần một loại chất lỏng - như methane lỏng - để tạo tiền đề cho sự sống. Trong suốt hơn một thập niên, phi thuyền Cassini của NASA đã nghiên cứu hệ thống Sao Thổ và Titan (Hình: NASA/JPL-Caltech/Space Science Institute) "Về vấn đề điều này có hiệu quả hay không, đây không phải là câu hỏi mà chỉ suy luận và lý thuyết suông thì sẽ không thể giải quyết được," Jason Barnes, một nhà khoa học hành tinh ở Đại học Idaho, nói. "Chúng ta cần bước ra ngoài đó và đo đạc, thử nghiệm để biết được." Một trong những giải pháp là tìm kiếm những mẫu hoá chất có thể xác nhận sự sống. Ví dụ, phân tử tạo thành các khối protein, được gọi là acid amino, có các kết cấu là hình ảnh phản chiếu của nhau. Một acid amino có thể thuận tay trái hoặc phải, Loen giải thích, và những gì liên quan tới sự sống trên Trái Đất đều thuận tay phải. Lý thuyết ở đây là việc tìm ra một acid amino thuận tay trái hay phải ở biển trên Titan có thể là dấu hiệu của sự sống, Lorenz nói. Kế hoạch hiện nay là để cho chiếc tàu ngầm khám phá Titan một mình. Nhưng các nhà khoa học có thể sẽ gửi một tàu vũ trụ bay theo quỹ đạo để gửi tín hiệu và thông tin liên lạc về Trái Đất. Nhóm nghiên cứu sẽ cần phải suy nghĩ cách để đưa tàu ngầm đến đó. Hiện nay, họ cho rằng có thể để tàu ngầm bên trong một phi thuyền vũ trụ cỡ nhỏ, như chiếc Boeing X-37. Khí quyển của Titan đủ dày để phi thuyền có thể trượt xuống Kraken Mare, sau đó phi thuyền sẽ chìm xuống nước khi thả tàu ngầm ra. Hiện nhóm nghiên cứu vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức về kỹ thuật. Ví dụ, nitrogen tan trong biển, như carbon dioxide trong một ly Coke. Quan ngại ở đây là độ ấm của máy cung cấp ngăn lượng của tàu ngầm sẽ khiến nitrogen sủi lên. "Nếu nó sủi lên chỉ cần một chút, nghiên cứu của chúng tôi sẽ bị ảnh hưởng," Oleson nói. Thế nhưng vẫn còn khá nhiều thời gian để tìm ra câu trả lời. Nếu dự án tàu ngầm thành công, chúng tao sẽ phải đợi đến năm 2040 nó mới đi vào hoạt động. Nó sẽ khám phá Kraken Mare vào khoảng giữa thập niên 2040, vào mùa hè ở Titan, khi mặt trời chiếu sáng cả ngày và khi một đường dây liên lạc trực tiếp với Trái Đất đã được thiết lập. Bản tiếng Anh bài này đã đăng trên BBC Future.
summarize: Tuy nhiên, không giống như những chiếc tàu ngầm khác, nó được thiết kế để khám phá những vùng biển ở các hành tinh khác. Điểm đến là Titan, mặt trăng lớn nhất của Sao Thổ và là nơi duy nhất bên ngoài Hệ Mặt Trời có nhiều chất lỏng trên bề mặt. Trong khi các đại dương của Trái Đất chứa đầy nước, đại dương ở Titan lại tràn ngập chất lỏng methane và ethane - những thứ mà ở Trái Đất ấm áp thường tồn tại dưới dạng khí. Titan rất lạnh, khoảng âm 180 độ, đến nỗi những chất ở dạng chất lỏng này tạo nên các môi trường có thể chứa sự sống. Những nơi tiềm năng để triển khai tàu ngầm này sẽ là một số trong nhiều hồ và đại dương lớn của Titan. Đại dương lớn nhất là Kraken Mare. Không ai biết nó sâu bao nhiêu, nhưng nhiều khả năng sẽ từ khoảng vài trăm mét và diện tích khoảng 400 nghìn cây số vuông, lớn hơn năm lần so với Hồ Superior ở Bắc Mỹ. Khó có khả năng chúng ta sẽ tìm thấy cá ngoài hành tinh đang bơi ở Kraken Mare. Thế nhưng có thể có những vi sinh vật. Trong lúc tìm kiếm sự sống, chiếc tàu ngầm sẽ phải đi qua những vùng nước lạ (hay nói đúng hơn là những vùng chất lỏng methane), khám phá thế giới ngoài hành tinh theo cách hoàn toàn khác. Tàu vũ trụ đầu tiên và cho đến nay là duy nhất từng đáp xuống Titan là tàu thám hiểm European Huygens của châu Âu, vốn đã thu thập được dữ liệu về khí quyển và các đám mây của nơi này trong chuyến hạ cánh hồi 2005. Phi thuyền đầu tiên và duy nhất cho tới nay từng đáp xuống Titan là tàu European Huygens (Hình: NASA/JPL-Caltech/University of Arizona/University of Idaho) Hơn một thập niên qua, phi thuyền Cassini của Nasa đã nghiên cứu hệ thống Sao Thổ và Titan, tìm hiểu các biển của nó bằng radar và thu thập các dữ liệu căn bản về bề mặt chất lỏng. Nhưng độ sâu của các vùng biển có chất lỏng này thì chưa được khám phá. "Chúng tôi không biết có gì ở đó," Steve Oleson, một kỹ sư tại Trung Tâm Nghiên cứu Glenn của Nasa, hiện đang dẫn đầu quy trình thiết kế tàu ngầm, nói. "Chúng tôi có thể gửi tới một chiếc thuyền, nhưng hãy nghĩ đến khi con người khám phá đại dương. Chúng ta không biết ở dưới đáy là gì." Chiếc tàu ngầm chỉ mới ở giai đoạn lên ý tưởng. Năm ngoái, các nhà nghiên cứu đã hoàn thành giai đoạn một của việc nghiên cứu - thiết kế hình dạng của chiếc tàu ngầm. Họ đã dựng lên một mẫu tàu dài sáu mét có thể thám hiểm 3.000 cây số của Kraken Mare trong 90 ngày, với tốc độ 1km/giờ. Tuy nhiên, khả năng khám phá nhiều địa điểm và môi trường là thế mạnh của tàu ngầm. Tàu tự hành Mars Opportunity chỉ đi được chưa tới 45km, và nó hoạt động đến nay đã được 12 năm. Tàu ngầm có thể khám phá phần trầm tích ở đáy biển và xem các thành phần chất trong biển thay đổi thế nào theo độ sâu. Nó có thể nghiên cứu thời tiết và bờ biển, tìm kiếm dấu hiệu của sự thay đổi mực nước biển và những tung tích về lịch sử thời tiết của Titan. Nó sẽ nghiên cứu các chất và địa hình trong một thế giới giống với Trái Đất hơn bất cứ nơi nào trong Hệ Mặt Trời. Titan và Trái Đất là hai thế giới duy nhất trong Hệ Mặt Trời có mưa rơi xuống bề mặt, lấp đầy các hồ và các biển được kết nối bởi các dòng sông và sông nhánh. Trong khi đó, khí quyển của Sao Hoả hoặc Sao Kim rất nhiều gas. Áp lực khí quyển của Titan chỉ lớn hơn Trái Đất một lần rưỡi tính ở mức ngang mực nước biển. "Về cơ bản, con người có thể bước đi trên bề mặt của Titan với áo parka dày và mặt nạ dưỡng khí," Ralph Lorenz, một nhà khoa học hành tinh tại Đại học Johns Hopkins, nói. Thế nhưng đó chưa phải là những thứ thú vị nhất. Sự sống mà chúng ta biết đến yêu cầu nước ở dạng lỏng, và các nhà khoa học nghĩ chúng ta cần một loại chất lỏng - như methane lỏng - để tạo tiền đề cho sự sống. Trong suốt hơn một thập niên, phi thuyền Cassini của NASA đã nghiên cứu hệ thống Sao Thổ và Titan (Hình: NASA/JPL-Caltech/Space Science Institute) "Về vấn đề điều này có hiệu quả hay không, đây không phải là câu hỏi mà chỉ suy luận và lý thuyết suông thì sẽ không thể giải quyết được," Jason Barnes, một nhà khoa học hành tinh ở Đại học Idaho, nói. "Chúng ta cần bước ra ngoài đó và đo đạc, thử nghiệm để biết được." Một trong những giải pháp là tìm kiếm những mẫu hoá chất có thể xác nhận sự sống. Ví dụ, phân tử tạo thành các khối protein, được gọi là acid amino, có các kết cấu là hình ảnh phản chiếu của nhau. Một acid amino có thể thuận tay trái hoặc phải, Loen giải thích, và những gì liên quan tới sự sống trên Trái Đất đều thuận tay phải. Lý thuyết ở đây là việc tìm ra một acid amino thuận tay trái hay phải ở biển trên Titan có thể là dấu hiệu của sự sống, Lorenz nói. Kế hoạch hiện nay là để cho chiếc tàu ngầm khám phá Titan một mình. Nhưng các nhà khoa học có thể sẽ gửi một tàu vũ trụ bay theo quỹ đạo để gửi tín hiệu và thông tin liên lạc về Trái Đất. Nhóm nghiên cứu sẽ cần phải suy nghĩ cách để đưa tàu ngầm đến đó. Hiện nay, họ cho rằng có thể để tàu ngầm bên trong một phi thuyền vũ trụ cỡ nhỏ, như chiếc Boeing X-37. Khí quyển của Titan đủ dày để phi thuyền có thể trượt xuống Kraken Mare, sau đó phi thuyền sẽ chìm xuống nước khi thả tàu ngầm ra. Hiện nhóm nghiên cứu vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức về kỹ thuật. Ví dụ, nitrogen tan trong biển, như carbon dioxide trong một ly Coke. Quan ngại ở đây là độ ấm của máy cung cấp ngăn lượng của tàu ngầm sẽ khiến nitrogen sủi lên. "Nếu nó sủi lên chỉ cần một chút, nghiên cứu của chúng tôi sẽ bị ảnh hưởng," Oleson nói. Thế nhưng vẫn còn khá nhiều thời gian để tìm ra câu trả lời. Nếu dự án tàu ngầm thành công, chúng tao sẽ phải đợi đến năm 2040 nó mới đi vào hoạt động. Nó sẽ khám phá Kraken Mare vào khoảng giữa thập niên 2040, vào mùa hè ở Titan, khi mặt trời chiếu sáng cả ngày và khi một đường dây liên lạc trực tiếp với Trái Đất đã được thiết lập. Bản tiếng Anh bài này đã đăng trên BBC Future.
[ 108, 287, 285, 161, 421, 572, 110, 855, 128, 120, 845, 540, 1871, 913, 335, 117, 583, 699, 130, 1914, 740, 120, 501, 657, 108, 121, 109, 209, 777, 911, 3956, 155, 106, 21397, 103, 447, 5503, 301, 202, 104, 2982, 2050, 105, 106, 328, 756, 202, 367, 351, 3337, 1993, 5070, 107, 158, 562, 2551, 159, 2559, 4451, 298, 129, 109, 273, 1903, 104, 2186, 1970, 1990, 858, 1013, 273, 1903, 108, 121, 21397, 153, 1837, 2447, 562, 2551, 17113, 105, 108, 892, 11959, 892, 233, 120, 259, 145, 108, 121, 2186, 1970, 2404, 516, 369, 1025, 149, 768, 1361, 5100, 21397, 215, 7135, 545, 1065, 5887, 4589, 155, 1510, 120, 562, 108, 121, 1361, 562, 2551, 126, 394, 237, 109, 936, 271, 107, 136, 1990, 144, 2923, 564, 328, 2072, 344, 130, 435, 550, 540, 1871, 126, 134, 106, 116, 166, 113, 158, 1123, 105, 273, 1903, 301, 104, 21397, 112, 440, 1903, 301, 202, 106, 10129, 9836, 5476, 9189, 724, 375, 217, 335, 993, 374, 7849, 170, 158, 555, 344, 134, 148, 545, 696, 1049, 2919, 105, 681, 566, 545, 3394, 1428, 1003, 166, 10135, 301, 183, 147, 400, 648, 119, 873, 9077, 176, 2689, 108, 121, 360, 1091, 4495, 107, 555, 344, 174, 169, 134, 370, 203, 499, 351, 209, 777, 167, 3565, 108, 121, 10129, 9836, 5476, 9189, 773, 170, 107, 136, 107, 120, 554, 296, 9292, 298, 398, 370, 986, 144, 2883, 845, 540, 1871, 134, 139, 184, 235, 120, 501, 142, 1681, 5859, 123, 604, 183, 106, 120, 501, 562, 2551, 17113, 856, 1914, 740, 175, 249, 351, 209, 777, 181, 173, 506, 258, 911, 1859, 705, 1266, 178, 462, 105, 114, 155, 275, 106, 756, 202, 434, 1280, 804, 21397, 106, 540, 3226, 1216, 14375, 1838, 1734, 269, 8600, 104, 511, 2168, 682, 115, 498, 1092, 117, 1249, 588, 125, 482, 3302, 105, 109, 1499, 4449, 104, 328, 126, 113, 803, 1030, 1255, 496, 5497, 1427, 1750, 178, 462, 105, 756, 202, 114, 228, 275, 434, 1280, 804, 21397, 106, 540, 14375, 1838, 1734, 269, 8600, 6108, 161, 1556, 31685, 27744, 1534, 8369, 1296, 27744, 1534, 21374, 371, 1778, 116, 1092, 778, 1244, 894, 1750, 28005, 104, 6322, 115, 568, 402, 300, 234, 2982, 2050, 105, 21397, 103, 370, 524, 109, 657, 104, 335, 281, 6194, 105, 498, 1092, 109, 1249, 588, 907, 288, 125, 2559, 447, 562, 16323, 311, 359, 993, 104, 109, 501, 657, 107, 562, 2551, 126, 143, 289, 117, 1914, 7161, 1007, 141, 110, 217, 107, 218, 108, 121, 4881, 5104, 14954, 8400, 116, 888, 441, 149, 151, 1660, 1811, 402, 20401, 104, 6322, 103, 199, 167, 458, 178, 565, 277, 583, 699, 540, 8102, 454, 1007, 141, 107, 136, 916, 228, 116, 845, 11712, 170, 914, 372, 155, 129, 219, 111, 1914, 740, 273, 8977, 819, 169, 110, 217, 108, 121, 768, 3093, 106, 7996, 3058, 376, 540, 1871, 163, 239, 108, 121, 1008, 780, 227, 108, 232, 4818, 832, 1944, 109, 152, 568, 402, 115, 506, 164, 1008, 780, 116, 104, 156, 568, 402, 233, 583, 699, 240, 1361, 104, 845, 540, 10839, 719, 115, 636, 227, 116, 1541, 540, 677, 1386, 2919, 107, 136, 3226, 1216, 4876, 1003, 166, 104, 10129, 9836, 5476, 892, 113, 2839, 2259, 119, 1606, 359, 20917, 19785, 112, 421, 572, 555, 344, 1914, 740, 158, 439, 318, 105, 936, 271, 106, 175, 417, 104, 540, 10839, 1859, 222, 209, 19279, 108, 30107, 163, 184, 117, 289, 228, 3092, 9873, 105, 335, 381, 192, 155, 275, 115, 117, 1178, 1538, 1859, 1871, 107, 136, 1914, 740, 380, 2069, 566, 108, 121, 3093, 657, 105, 453, 109, 164, 380, 562, 113, 657, 346, 345, 175, 224, 181, 359, 12656, 1447, 107, 136, 568, 402, 221, 958, 105, 1777, 3102, 370, 986, 988, 614, 104, 144, 346, 345, 2307, 142, 657, 105, 120, 1894, 566, 125, 478, 324, 221, 958, 104, 21397, 112, 1447, 134, 568, 402, 109, 562, 105, 439, 240, 113, 116, 175, 249, 855, 119, 2186, 1970, 183, 295, 532, 328, 224, 113, 3337, 1993, 18151, 21397, 105, 2186, 1970, 106, 196, 175, 249, 756, 202, 113, 3337, 1993, 5070, 107, 2206, 1471, 804, 2559, 4665, 3643, 858, 109, 1123, 105, 109, 657, 117, 299, 1495, 626, 109, 1226, 1551, 105, 1551, 3466, 112, 298, 129, 397, 482, 3302, 104, 2982, 9970, 451, 2982, 948, 215, 158, 6324, 112, 6654, 265, 482, 3302, 104, 21397, 163, 301, 183, 2186, 1970, 116, 400, 4994, 334, 108, 121, 537, 1978, 2307, 142, 3346, 189, 3274, 225, 3479, 219, 111, 107, 136, 920, 184, 159, 2559, 447, 104, 21397, 119, 1412, 108, 22680, 409, 2808, 105, 447, 5221, 2170, 482, 519, 17114, 3287, 8061, 13284, 116, 152, 889, 214, 209, 777, 149, 440, 214, 10933, 9038, 103, 454, 773, 170, 150, 289, 139, 106, 120, 259, 1441, 297, 1704, 1153, 307, 145, 174, 169, 217, 155, 436, 352, 142, 108, 121, 1361, 2551, 103, 105, 109, 152, 889, 214, 372, 174, 169, 260, 116, 534, 562, 2551, 233, 128, 17113, 2551, 233, 130, 394, 379, 220, 114, 144, 2923, 298, 1232, 183, 172, 2039, 4105, 894, 1750, 28005, 104, 12779, 115, 568, 402, 732, 234, 2982, 2050, 105, 21397, 6108, 161, 1556, 31685, 28194, 12310, 9960, 371, 189, 3274, 255, 220, 179, 126, 107, 614, 416, 194, 110, 103, 248, 110, 139, 106, 476, 419, 145, 163, 782, 410, 105, 241, 1026, 8414, 143, 134, 110, 136, 272, 302, 8285, 9218, 20882, 103, 116, 152, 889, 214, 209, 777, 108, 121, 440, 214, 21374, 103, 454, 1007, 169, 260, 920, 124, 351, 150, 105, 2503, 6347, 103, 932, 830, 130, 217, 117, 294, 430, 113, 120, 272, 246, 106, 370, 986, 120, 1541, 1270, 562, 107, 136, 628, 238, 144, 2923, 2187, 2909, 613, 693, 394, 164, 109, 1437, 5338, 103, 117, 343, 106, 10845, 26428, 103, 107, 109, 299, 1703, 106, 240, 349, 391, 1496, 104, 1315, 430, 10845, 26428, 107, 136, 899, 600, 897, 451, 139, 103, 3287, 2435, 272, 4904, 105, 120, 218, 316, 146, 228, 144, 307, 159, 2186, 1970, 413, 899, 600, 139, 112, 1087, 1026, 108, 121, 248, 106, 156, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 298, 525, 186, 120, 894, 1750, 117, 583, 699, 130, 1914, 740, 3337, 1993, 5070, 103, 107, 642, 248, 106, 845, 1441, 297, 1704, 1447, 110, 139, 106, 894, 1750, 145, 106, 116, 540, 1871, 233, 119, 240, 2930, 116, 416, 1825, 2657, 112, 1 ]
vert-cul-49154425
https://www.bbc.com/vietnamese/vert-cul-49154425
Cuộc gặp bất ngờ với sứa khổng lồ ở ngoài khơi Cornwall, Anh
Không gì thể hiện rõ sự khác biệt của biển cả như con sứa.
Lướt đi như trong vũ điệu ba-lê với lực đẩy mạnh mẽ trong làn nước, con sứa với hình dáng giống như cái dù của người ngoài hành tinh có vẻ như không hề bị ảnh hưởng bởi quy luật chuyển động khi nó di chuyển. Con người, con sứa và giấc mơ trường sinh bất tử Con đường chinh phục thế giới của K-pop Cách xây dựng hình tượng để thiên hạ tôn sùng Hai người thợ lặn ở ngoài khơi Cornwall của Anh đã vô cùng kinh ngạc khi mới đây họ bất ngờ nhận ra là thay vì đang kiểm tra phần thân trơn trượt của tảo bẹ thì hoá ra họ lại đối diện với một con quỷ biển với đầy những xúc tu khổng lồ. Hai thợ lặn, Dan Abbott và Lizzie Daly, khi đó đang quay một loạt các trải nghiệm dưới nước cho một dự án gây quỹ truyền thông xã hội, Tuần lễ Đại dương Hoang dã, thì có cuộc chạm trán bất ngờ. Một bức ảnh (do Abbott chụp) cảnh Daly đang bơi cùng với con sứa ngoại cỡ đã nhanh chóng được lan truyền. Điều gây ấn tượng mạnh mẽ từ bức ảnh không chỉ là kích cỡ khổng lồ của con sứa, mà là sự 'đụng độ' giữa các thế giới mà bức ảnh ghi lại một cách sâu sắc. Đó là cuộc đụng chạm thực sự giữa Daly trong bộ quần áo lặn kín toàn thân, hoàn toàn ướt sũng, ngậm ống thở, đeo mặt nạ cao su và đeo chân nhái, với một sinh vật đẹp tới mong manh, đầy duyên dáng một cách tự nhiên của một quái vật biển khổng lồ, và điều đó làm nổi bật lên sự gần gũi tới đâu của chúng ta với những loài vật sống cùng trong thế giới này với chúng ta. Một con sứa thùng khổng lồ (barrel jellyfish) có thể nặng tới 35kg; do kích thước to lớn mà chúng còn được gọi là 'sứa nắp thùng rác' (dustbin-lid jellyfish) Thế nhưng ngay cả khi trong bộ dạng kỳ lạ nhất và đối với những thứ xa lạ với những gì ta thường trải nghiệm được, thì chúng ta vẫn có khả năng nhìn thoáng thấy mình trong đó. Những bức ảnh làm thay đổi phận người Nét gợi tình trong tranh khỏa thân thời Phục hưng Mr Jones, người tố cáo Stalin gây nạn đói 1932-33 "Một con sứa, nếu bạn ngắm nó đủ lâu," nhà văn Ali Benjamin viết mở đầu một cách đáng nhớ trong cuốn tiểu thuyết dành cho thiếu nhi của mình, 'Một thứ về con sứa' ('The Thing About Jellyfish'), "sẽ bắt đầu giống như một trái tim đang đập... nhịp đập, cách chúng nhanh chóng co lại, sau đó duỗi ra. Giống như một trái tim ma - một trái tim bạn có thể nhìn xuyên qua, nhìn ngay vào một thế giới khác, nơi mà mọi thứ bạn từng mất đi đã vào ẩn náu trong đó." Là những kẻ có khả năng biến hình tài tình (có một số loài sứa có thể biến dạng để đánh lừa kẻ thù đang săn chúng), sứa giống như những ngọn đèn dung nham sống, hoặc giống như các trắc nghiệm Rorschach; cách chúng ta nhận thức về sự gần như vô định hình của sứa nói nhiều hơn về việc chúng ta là ai thay vì bọn sứa là những gì. Sứa là nghệ thuật trừu tượng của đại dương. Các nhà phê bình nghệ thuật vẫn đang tranh cãi trong việc xác định xem những con quái vật trong bức tranh Bình minh với Quái vật biển của hoạ sỹ người Anh JMW Turner là con gì Bức ảnh của Abbott gợi nhớ tới sức mạnh của bức tranh còn đang vẽ dang dở của hoạ sỹ người Anh J M W Turner, Bình minh với Quái vật biển. Không hề được các học giả biết đến trong suốt nửa thế kỷ sau khi Turner qua đời năm 1851 và chỉ được tình cờ phát hiện trong tầng hầm của Phòng tranh Quốc gia London vào năm 1906, bức tranh sơn dầu lớn vẽ tinh tế những hạt vàng hồng và ánh đào rực rỡ óng ánh trên mình con vật khổng lồ, giống như con sứa mà Daly và Abbot đã gặp. Như đoán trước được nghệ thuật phi hình tượng của thế kỷ tiếp theo, bức tranh chưa hoàn thành của Turner thách thức người xem, xem họ có dám tin chắc là họ nhìn thấy thứ gì hay không, khi mà họ phải vật lộn để phân biệt được thứ đó có hình dáng gì giữa lúc có rất nhiều ánh sáng chói chang rọi tới. Các nhà phê bình vẫn chia rẽ về việc liệu cảnh bình minh dữ dội mà hoạ sỹ miêu tả có phải là lấy cảm hứng từ những con rồng trong thần thoại, hay từ lũ cá tầm thường, hay từ bất cứ thứ gì khác ngoài những lớp sóng vỗ, cốt để khơi gợi trí tưởng tượng của người xem. Hoặc có lẽ, giống như con sứa, bức tranh của Turner là sự phản ánh sinh động nhận thức của chúng ta trong việc chúng ta là ai và chúng ta có những cảm xúc như thế nào khi dấn thân vào thám hiểm vũ trụ: vui mừng hay sợ hãi, bị lạc hay được tìm thấy, đẩy mình vào tình thế nguy hiểm hay cảm giác tự do. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Culture.
summarize: Lướt đi như trong vũ điệu ba-lê với lực đẩy mạnh mẽ trong làn nước, con sứa với hình dáng giống như cái dù của người ngoài hành tinh có vẻ như không hề bị ảnh hưởng bởi quy luật chuyển động khi nó di chuyển. Con người, con sứa và giấc mơ trường sinh bất tử Con đường chinh phục thế giới của K-pop Cách xây dựng hình tượng để thiên hạ tôn sùng Hai người thợ lặn ở ngoài khơi Cornwall của Anh đã vô cùng kinh ngạc khi mới đây họ bất ngờ nhận ra là thay vì đang kiểm tra phần thân trơn trượt của tảo bẹ thì hoá ra họ lại đối diện với một con quỷ biển với đầy những xúc tu khổng lồ. Hai thợ lặn, Dan Abbott và Lizzie Daly, khi đó đang quay một loạt các trải nghiệm dưới nước cho một dự án gây quỹ truyền thông xã hội, Tuần lễ Đại dương Hoang dã, thì có cuộc chạm trán bất ngờ. Một bức ảnh (do Abbott chụp) cảnh Daly đang bơi cùng với con sứa ngoại cỡ đã nhanh chóng được lan truyền. Điều gây ấn tượng mạnh mẽ từ bức ảnh không chỉ là kích cỡ khổng lồ của con sứa, mà là sự 'đụng độ' giữa các thế giới mà bức ảnh ghi lại một cách sâu sắc. Đó là cuộc đụng chạm thực sự giữa Daly trong bộ quần áo lặn kín toàn thân, hoàn toàn ướt sũng, ngậm ống thở, đeo mặt nạ cao su và đeo chân nhái, với một sinh vật đẹp tới mong manh, đầy duyên dáng một cách tự nhiên của một quái vật biển khổng lồ, và điều đó làm nổi bật lên sự gần gũi tới đâu của chúng ta với những loài vật sống cùng trong thế giới này với chúng ta. Một con sứa thùng khổng lồ (barrel jellyfish) có thể nặng tới 35kg; do kích thước to lớn mà chúng còn được gọi là 'sứa nắp thùng rác' (dustbin-lid jellyfish) Thế nhưng ngay cả khi trong bộ dạng kỳ lạ nhất và đối với những thứ xa lạ với những gì ta thường trải nghiệm được, thì chúng ta vẫn có khả năng nhìn thoáng thấy mình trong đó. Những bức ảnh làm thay đổi phận người Nét gợi tình trong tranh khỏa thân thời Phục hưng Mr Jones, người tố cáo Stalin gây nạn đói 1932-33 "Một con sứa, nếu bạn ngắm nó đủ lâu," nhà văn Ali Benjamin viết mở đầu một cách đáng nhớ trong cuốn tiểu thuyết dành cho thiếu nhi của mình, 'Một thứ về con sứa' ('The Thing About Jellyfish'), "sẽ bắt đầu giống như một trái tim đang đập... nhịp đập, cách chúng nhanh chóng co lại, sau đó duỗi ra. Giống như một trái tim ma - một trái tim bạn có thể nhìn xuyên qua, nhìn ngay vào một thế giới khác, nơi mà mọi thứ bạn từng mất đi đã vào ẩn náu trong đó." Là những kẻ có khả năng biến hình tài tình (có một số loài sứa có thể biến dạng để đánh lừa kẻ thù đang săn chúng), sứa giống như những ngọn đèn dung nham sống, hoặc giống như các trắc nghiệm Rorschach; cách chúng ta nhận thức về sự gần như vô định hình của sứa nói nhiều hơn về việc chúng ta là ai thay vì bọn sứa là những gì. Sứa là nghệ thuật trừu tượng của đại dương. Các nhà phê bình nghệ thuật vẫn đang tranh cãi trong việc xác định xem những con quái vật trong bức tranh Bình minh với Quái vật biển của hoạ sỹ người Anh JMW Turner là con gì Bức ảnh của Abbott gợi nhớ tới sức mạnh của bức tranh còn đang vẽ dang dở của hoạ sỹ người Anh J M W Turner, Bình minh với Quái vật biển. Không hề được các học giả biết đến trong suốt nửa thế kỷ sau khi Turner qua đời năm 1851 và chỉ được tình cờ phát hiện trong tầng hầm của Phòng tranh Quốc gia London vào năm 1906, bức tranh sơn dầu lớn vẽ tinh tế những hạt vàng hồng và ánh đào rực rỡ óng ánh trên mình con vật khổng lồ, giống như con sứa mà Daly và Abbot đã gặp. Như đoán trước được nghệ thuật phi hình tượng của thế kỷ tiếp theo, bức tranh chưa hoàn thành của Turner thách thức người xem, xem họ có dám tin chắc là họ nhìn thấy thứ gì hay không, khi mà họ phải vật lộn để phân biệt được thứ đó có hình dáng gì giữa lúc có rất nhiều ánh sáng chói chang rọi tới. Các nhà phê bình vẫn chia rẽ về việc liệu cảnh bình minh dữ dội mà hoạ sỹ miêu tả có phải là lấy cảm hứng từ những con rồng trong thần thoại, hay từ lũ cá tầm thường, hay từ bất cứ thứ gì khác ngoài những lớp sóng vỗ, cốt để khơi gợi trí tưởng tượng của người xem. Hoặc có lẽ, giống như con sứa, bức tranh của Turner là sự phản ánh sinh động nhận thức của chúng ta trong việc chúng ta là ai và chúng ta có những cảm xúc như thế nào khi dấn thân vào thám hiểm vũ trụ: vui mừng hay sợ hãi, bị lạc hay được tìm thấy, đẩy mình vào tình thế nguy hiểm hay cảm giác tự do. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Culture.
[ 108, 287, 285, 161, 21769, 332, 184, 128, 113, 705, 2555, 459, 20355, 119, 265, 922, 417, 1369, 113, 106, 231, 1013, 219, 14779, 119, 240, 2930, 855, 128, 292, 428, 104, 111, 351, 209, 777, 107, 895, 128, 110, 1329, 133, 349, 580, 626, 565, 330, 589, 192, 129, 335, 791, 589, 112, 1528, 111, 103, 219, 14779, 105, 2573, 1659, 271, 296, 295, 693, 1528, 361, 3743, 618, 175, 249, 104, 9733, 1650, 556, 636, 240, 706, 130, 1217, 1030, 666, 4942, 891, 111, 2892, 4573, 108, 121, 351, 2472, 17809, 104, 266, 115, 616, 264, 236, 1628, 129, 239, 248, 154, 295, 1274, 238, 124, 106, 346, 171, 167, 594, 486, 380, 481, 7056, 4568, 104, 9042, 20307, 143, 1270, 124, 154, 153, 195, 681, 119, 116, 219, 5755, 657, 119, 858, 120, 990, 2028, 1033, 515, 8342, 891, 2892, 4573, 103, 4793, 7807, 105, 16040, 6146, 892, 3927, 12028, 129, 150, 167, 1015, 116, 1130, 109, 1281, 830, 768, 142, 114, 116, 382, 304, 383, 1928, 425, 206, 293, 1389, 3315, 1083, 440, 1903, 5020, 12620, 143, 107, 204, 2133, 6912, 295, 6039, 430, 954, 349, 7168, 7807, 1417, 371, 313, 16399, 364, 167, 3565, 264, 119, 219, 14779, 470, 2550, 115, 838, 1332, 117, 1253, 425, 112, 747, 383, 108, 1633, 706, 417, 1369, 148, 954, 349, 110, 163, 106, 1058, 2550, 1033, 515, 1892, 104, 219, 14779, 103, 145, 106, 144, 6793, 2780, 515, 359, 257, 415, 109, 175, 249, 145, 954, 349, 848, 153, 116, 173, 993, 7352, 902, 106, 204, 1991, 2133, 223, 144, 415, 16399, 364, 113, 317, 1218, 1412, 4573, 2361, 258, 3794, 506, 258, 7149, 2765, 4454, 103, 7171, 320, 2837, 10456, 2164, 447, 5221, 291, 3835, 105, 2164, 974, 12894, 103, 119, 116, 296, 731, 1142, 228, 872, 14548, 858, 3161, 2930, 116, 173, 222, 445, 104, 116, 4421, 731, 657, 1033, 515, 7986, 105, 179, 150, 140, 738, 2160, 227, 144, 386, 2944, 228, 793, 104, 174, 169, 119, 120, 1310, 731, 307, 264, 113, 175, 249, 126, 119, 174, 2220, 430, 219, 14779, 2894, 1033, 515, 1892, 444, 8040, 12808, 108, 8551, 11585, 20653, 371, 107, 136, 1257, 228, 1096, 18675, 708, 180, 1058, 3859, 1082, 301, 145, 174, 177, 117, 343, 106, 377, 21292, 409, 9736, 2894, 2677, 257, 14032, 3342, 332, 7912, 21192, 1230, 108, 8551, 11585, 20653, 371, 773, 170, 531, 186, 129, 113, 317, 1361, 393, 1681, 202, 105, 195, 119, 120, 259, 797, 1681, 119, 120, 218, 169, 369, 1281, 830, 117, 103, 143, 174, 169, 244, 107, 555, 344, 485, 4474, 203, 267, 113, 837, 564, 954, 349, 140, 346, 345, 1392, 111, 11104, 2390, 205, 113, 250, 6117, 481, 221, 5319, 108, 4938, 7995, 4810, 103, 111, 712, 341, 3387, 383, 627, 2003, 13446, 686, 8629, 2419, 219, 14779, 103, 323, 230, 4617, 335, 620, 727, 519, 152, 355, 4918, 8136, 508, 690, 178, 116, 173, 549, 1057, 113, 1290, 1159, 1026, 1031, 114, 815, 4754, 104, 1081, 377, 3924, 259, 125, 219, 14779, 257, 11072, 13834, 3367, 515, 21496, 332, 12526, 11585, 20653, 257, 856, 4549, 290, 178, 855, 128, 116, 897, 2374, 167, 2071, 599, 3006, 10502, 173, 174, 838, 1332, 3026, 1398, 187, 150, 20641, 1314, 4047, 515, 128, 116, 897, 2374, 1747, 233, 116, 897, 2374, 230, 107, 136, 485, 1209, 1244, 485, 531, 138, 116, 175, 249, 913, 328, 145, 389, 259, 230, 434, 552, 184, 115, 138, 1768, 7967, 113, 3276, 1931, 120, 789, 107, 555, 344, 625, 240, 326, 205, 4357, 116, 166, 1310, 14779, 107, 136, 625, 1361, 130, 403, 2200, 789, 1056, 167, 2381, 174, 856, 14779, 855, 128, 120, 2421, 2630, 908, 9018, 2883, 451, 855, 128, 109, 5115, 830, 30534, 708, 173, 174, 169, 238, 329, 125, 144, 386, 128, 616, 190, 240, 104, 14779, 123, 158, 183, 125, 156, 174, 169, 106, 375, 346, 171, 2143, 14779, 106, 120, 1776, 2751, 409, 106, 877, 887, 1419, 431, 706, 104, 273, 8977, 303, 152, 997, 342, 877, 887, 244, 167, 250, 1346, 113, 156, 628, 190, 453, 120, 219, 4421, 731, 113, 954, 250, 644, 494, 119, 3862, 176, 731, 657, 104, 3926, 817, 111, 266, 4131, 22437, 12790, 106, 219, 218, 1271, 1789, 349, 104, 7807, 2390, 1057, 228, 543, 417, 104, 954, 250, 177, 167, 2091, 7368, 4333, 104, 3926, 817, 111, 266, 4131, 1808, 3166, 12790, 103, 644, 494, 119, 3862, 176, 731, 3346, 724, 1329, 117, 109, 214, 590, 217, 155, 113, 1232, 1457, 175, 688, 187, 129, 12790, 235, 723, 147, 1632, 10246, 105, 163, 117, 205, 1236, 212, 199, 113, 1354, 2853, 104, 1866, 250, 162, 165, 1619, 138, 147, 12360, 10724, 954, 250, 3545, 1118, 301, 2091, 777, 216, 120, 991, 1287, 3239, 105, 1342, 1328, 4854, 5773, 108, 13110, 1342, 159, 267, 219, 731, 1033, 515, 7986, 855, 128, 219, 14779, 145, 16399, 364, 105, 24759, 115, 683, 112, 1260, 1040, 226, 117, 877, 887, 894, 240, 706, 104, 175, 688, 270, 181, 103, 954, 250, 289, 506, 164, 104, 12790, 1221, 329, 111, 453, 103, 453, 154, 107, 1140, 193, 751, 106, 154, 485, 203, 259, 218, 194, 110, 103, 129, 145, 154, 139, 731, 2910, 130, 613, 575, 117, 259, 150, 107, 240, 2930, 218, 415, 398, 107, 215, 158, 1342, 611, 8055, 12237, 12137, 1988, 303, 152, 997, 342, 244, 733, 1907, 125, 156, 588, 313, 342, 494, 1249, 3801, 145, 3926, 817, 4036, 1072, 107, 139, 106, 771, 406, 2166, 148, 120, 219, 3973, 113, 860, 4433, 194, 148, 2212, 499, 1191, 2612, 194, 148, 295, 532, 259, 218, 211, 351, 120, 1172, 1338, 5274, 103, 2478, 130, 2472, 2390, 512, 597, 706, 104, 111, 6423, 4320, 107, 642, 103, 855, 128, 219, 14779, 103, 954, 250, 104, 12790, 106, 144, 391, 1342, 296, 192, 238, 329, 104, 174, 169, 113, 156, 174, 169, 106, 375, 105, 174, 169, 107, 120, 406, 990, 128, 175, 224, 129, 5766, 481, 138, 3226, 1216, 705, 1266, 161, 1276, 1728, 194, 964, 8742, 133, 956, 194, 117, 370, 203, 103, 922, 267, 138, 205, 175, 841, 1216, 194, 406, 1143, 222, 3734, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 724, 218, 136, 199, 450, 144, 211, 575, 104, 657, 186, 128, 219, 14779, 112, 1 ]
vert-fut-39695318
https://www.bbc.com/vietnamese/vert-fut-39695318
Chiếc phi cơ Anh làm thay đổi ngành hàng không thế giới
Vào ngày 7/4/1954, Peter Duffey đồng điều khiển chiếc de Havilland Comet G-ALYY bóng loáng bốn động cơ đáp xuống sân bay Heathrow. Đây là chặng cuối cùng của chuyến bay phản lực dân dụng của Hãng Hàng không Anh Hải ngoại (BOAC) nối giữa London với Johannesburg.
Khoảng 36 giờ đồng hồ sau, với một phi hành đoàn mới trên khoang, chiếc phi cơ cất cánh từ Rome cho giai đoạn hai, hành trình khứ hồi về Nam Phi. Nó bắt đầu bay lên đạt độ cao của hành trình. Ngay sau khi bay qua Naples, phía trên hòn đảo Stromboli ở đỉnh cực nam của Ý, chiếc phi cơ vỡ tan. Phi hành đoàn bảy người cùng toàn bộ 14 hành khách thiệt mạng. Đây là vụ nổ giữa không trung lần thứ hai của Comet chỉ trong vòng ba tháng. 'Cỗ xe tăng bay' Xô-viết hồi sinh trên đất Mỹ Bạn có dám đi máy bay không người lái? Hết thời được mang theo hành lý xách tay? "Tôi vẫn không tha thứ cho những ai đã nối lại dịch vụ sau vụ tai nạn đầu tiên," Duffey, hiện đã nghỉ hưu và sống tại Canada, nói. "Họ đã đánh cược và đã thua; tôi là một trong những đồng tiền nhựa trong canh bạc đó." Chiếc Comet đầu tiên được đưa ra khỏi nhà chứa máy bay tại nhà máy de Havilland tại Hatfield, cách trung tâm London chừng 40km về phía bắc, vào tháng Bảy 1949, chỉ bốn năm sau khi kết thúc Đệ nhị Thế chiến. Các loại máy bay chở khách thời đó chỉ bay ở độ cao thấp và ngồi trên đó không mấy thoải mái. Với các khoang ngồi không được xử lý áp suất và cánh quạt chạy bằng những động cơ piston ồn ào, các phi cơ phải bay qua chứ không thể bay phía trên thời tiết. Nhiều máy bay được cải tiến từ các phi cơ ném bom thời chiến tranh hoặc từ các vận tải cơ, được mang những cái tên rất cổ điển như Tudor (một triều đại Anh, trị vì từ cuối thế kỷ 15 đến đầu thế kỷ 17), Lancastrian (người Lancaster), hay Argonaut. Thế nhưng Comet thì trông giống như một chiếc phi cơ đến từ tương lai, với thân máy bay bằng thép bóng loáng và có những bộ cánh vát về phía sau, che đi bốn động cơ phản lực. Dọc theo mỗi bên thân có những cửa sổ hình chữ nhật lớn, cho phép hành khách ngắm những hình ảnh kỳ thú dưới mặt đất từ độ cao tới 12km. "Trông nó hiện đại," Alistair Hodgson, người hướng dẫn tại Bảo tàng Hàng không de Havilland nói. "Nó sạch sẽ, trông rất khí động học và trông thấy rõ là nó có thể lướt đi trên không một cách hoàn hảo. Và tất nhiên, đó là những gì nó đã làm được." "Có câu ngạn ngữ cổ rằng ngành hàng không dân dụng nếu có được một chiếc phi cơ ổn thì ngành này sẽ cất cánh ổn," Hodgson nói. "Nó là chiếc Concorde thời đó - bay được cao hơn, nhanh hơn, êm hơn bất kỳ một loại máy bay nào khác khi đó, và nó khiến mọi loại máy bay khác đều trở nên lỗi thời." Chiếc Comet trông giống như một chiếc phi cơ đến từ tương lai nếu so với các máy bay cánh quạt thời đó Bên trong máy bay có hai khoang dành cho 36 hành khách. Khách đi hạng nhất được ngồi quanh những chiếc bàn - trông giống như là một toa xe tàu hỏa vậy. Trừ khoang lái dành cho phi công, phần còn lại của phi cơ là một khoang rộng, khu vực để hành lý (hồi đó chưa có khoang để hành lý riêng bên dưới) và nhà vệ sinh dành riêng cho bên nam và bên nữ. "Đó là những gì xảy ra khi ta để các kỹ sư thay vì các kiểm toán viên phác thảo ra thiết kế máy bay," Hodgson nói. "Nếu nhìn vào một chiếc phi cơ hiện đại thời nay, ta thấy là từng cm đều được tận dụng để phục vụ các hành khách mua vé, nhưng hồi thập niên 1940 thì chưa như thế." "Việc đi lại bằng đường hàng không khi đó là trong giai đoạn cuối cùng của thời chỉ phục vụ cho người giàu," ông nói. "Cách di chuyển chính giữa các địa điểm cách xa nhau là những chiếc phi cơ có khả năng vượt đại dương." Trên thực tế, nhiều hành khách của BOAC là các công chức có trọng trách điều hành Đế chế Anh. Sau gần hai năm bay thử nghiệm, Comet đã có chuyến bay dân dụng đầu tiên vào ngày 2/5/1952, bay qua Rome, Beirut, Khartoum, Entebbe và Livingstone, tới Johannesburg. Hành trình chỉ mất có 23 giờ đồng hồ quả là một thắng lợi to lớn. Hành khách cho biết họ được hưởng một hành trình êm ái, dịch vụ tuyệt hảo và những bữa ăn được trình bày rất bắt mắt. Không hề có một chiếc phi cơ phản lực dân dụng nào khác hoạt động vào thời điểm đó, Comet là điều khiến cả thế giới phải ghen tị. "Đội bay Comet tự coi họ là thành phần ưu tú trong BOAC," Hugh Dibley, viên phi công từng làm việc với hãng này hồi thập niên 1960, nói. "Nó thậm chí còn có cả tên gọi riêng, đặc biệt: 'Jet Speedbird'." Chiếc Comet lần đầu tiên được đưa ra khỏi nhà kho ở gần Hatfield, bắc London, hồi năm 1949 Chỉ trong vài tháng, BOAC đã bổ sung thêm các chuyến bay tới Ceylon (nay là Sri Lanka), Karachi, Singapore và Tokyo. Trong khi đó, de Havilland bắt đầu có thêm các đơn đặt hàng cho loại máy bay đáng chú ý của mình từ các hãng Pacific của Canada, Air France, và Không lực Hoàng gia Canada. Với vận tốc lên tới 500mph (807kmh), hành khách được trải nghiệm chuyến bay đáng nhớ trong đời. Nhưng hầu như không có mấy chuyến lại không có sự cố. "Trong toàn bộ thời gian tôi gắn bó với Comet 1 thì chiếc phi cơ này vẫn đang trong giai đoạn phát triển," Duffey nói. "Chúng tôi gặp hết chuyện này đến chuyện khác." Comet là loại phi cơ dân dụng đầu tiên dùng các thiết bị điều khiển bay thủy lực, với cách hoạt động rất giống với bàn đạp phanh ở xe hơi. Khi phi công di chuyển cần điều khiển, nó sẽ kích hoạt một cái bơm, khiến chất lỏng được đẩy qua một vòng các đường ống để kiểm soát bề mặt cánh máy bay. "Bốn chiếc phi cơ đầu tiên bị lỗi ở phần các bít kín các mối tiếp giáp," Duffey nói. "Chúng tôi từng phải mang theo dầu thủy lực để đổ thêm vào hệ thống." Các phi hành đoàn cũng báo cáo về là họ gặp cả những vấn đề khác nữa. Hệ thống điện và định vị thường bị nóng quá. Các cửa sổ trong buồng lái thường bị mờ hơi. Và phi cơ chỉ bay được bốn giờ đồng hồ là cần phải tiếp nhiên liệu. Thế nhưng còn có một vấn đề căn bản hơn đối với kiểu thiết kế của cần điều khiển. "Bất kể là bay với tốc độ nào thì cảm nhận của đội bay đối với bộ phận cần gạt điều khiển chiếc máy bay cũng vẫn như nhau," Duffey nói. "Điều khiển chiếc phi cơ như vậy là một điều nguy hiểm, và không nghi ngờ gì hết, tôi cho rằng điều đó đã dẫn tới một trong các vụ tai nạn." Ngày 26/10/1952, Duffey khi đó không phải lái mà đang ngồi nhấm nháp ly vang đỏ tại sân bay ở Rome sau khi đã lái chiếc Comet G-ALYZ từ Beirut, Lebanon tới. Nhìn ra ô cửa sổ, ông ngắm chiếc phi cơ trước khi nó cất cánh bay về London. Phi cơ Comet có vỏ mạ chrome bóng loáng, khiến nó trông hiện đại hơn nhiều so với các máy bay cùng thời "Chúng tôi thấy chiếc phi cơ chạy trượt ra khỏi đường băng," ông nhớ lại. "Thế là chúng tôi chạy ra, lên một chiếc xe jeep và lái tới chỗ đó, nơi chiếc phi cơ vẫn đang phát ra âm thanh phì phì. Bình xăng dưới bụng máy bay bị xé rách, nhiên liệu loang khắp nơi." Thật kỳ diệu là đã không hề xảy ra hỏa hoạn và không có ai trong số cả phi hành đoàn lẫn 35 hành khách trên khoang bị thương. "Điều mà cơ trưởng đã làm là nâng phần mũi máy bay quá cao khi cất cánh; chiếc phi cơ bị lực ma sát quá mạnh tác động vào phần cánh cho nên không nhấc mình lên được," Duffey nói. Viên phi công bị quy trách nhiệm là đã gây ra vụ tai nạn, nhưng vụ việc cũng cho thấy khiếm khuyết của thiết kế máy bay. "Vấn đề không phải chỉ là phần cánh mà là tình trạng thiếu độ nhạy của cần điều khiển, khiến cho phi công có thể kéo nó ra sau nhiều quá mức," Duffey nói. "Điều đó lẽ ra đã không bao giờ xảy ra nếu như các phi công lái thử nghiệm đã lái thử một cách cẩn thận trên chiếc phi cơ đó." Vài tháng sau, vào ngày 13/3/1953, một trục trặc tương tự xảy ra với chuyến bay khởi hành từ Karachi. Lần này là một chiếc Comet trong chuyến bay huấn luyện đã lao xuống cây cầu đá và cháy bùng. Toàn bộ 11 thành viên phi hành đoàn và các nhân viên kỹ thuật trên khoang tử nạn. Rồi trong tháng Sáu, một phi cơ khác bị hư hại tại Dakar, Senegal trong một vụ tai nạn tương tự. "Là phi công, chúng tôi bắt đầu rất lo ngại," Duffey nói. "Và chúng tôi bắt đầu chủ động quan tâm tìm hiểu xem điều gì đang xảy ra." Hành khách đi Comet được hưởng cảm giác vô cùng tiện nghi Vào 2/5/1953, 43 người thiệt mạng khi một chiếc Comet gặp nạn ngay sau khi rời Delhi, Ấn Độ. Cuộc điều tra sau đó cho thấy chiếc phi cơ đã bị vỡ ra sau khi bay vào vùng thời tiết cực xấu. Từ những vụ tai nạn này, những chỉ dẫn mới về việc cất cánh được đưa ra cho các phi công, thiết kế cánh được điều chỉnh, và những mẫu mới của chiếc máy bay được đưa ra với bộ phận radar thời tiết được lắp đặt thêm. Nhưng những điều tồi tệ vẫn tiếp tục xảy ra. "Đã có hai lỗi chết người ở mẫu máy bay này," Hodgson nói. "Đầu tiên là cách thiết kế. Vỏ máy bay được làm mỏng nhất ở mức có thể nhằm giúp giảm tải trọng tối đa." "Comet bay ở độ cao rất cao, và cần được tạo áp lực để hành khách bên trong có thể hít thở bình thường," Hodgson nói. "Mà khi làm vậy thì chiếc máy bay sẽ giống như một quả bóng bay đồ chơi được thổi phồng lên rồi lại cho xịt đi cùng lúc - cho nên nó sẽ bị vỡ rách." Vấn đề thứ hai liên quan tới các cửa sổ hình chữ nhật. "Nếu bạn có một ô hình vuông trống nằm giữa một miếng kim loại mỏng, giống như ở vỏ của một chiếc phi cơ, và nếu bạn co kéo tấm kim loại đó thì nơi bị rạn vỡ đầu tiên sẽ là ở góc của hình vuông đó," Hodgson giải thích. Vào ngày 10/1/1954, chiếc Comet G-ALYP cất cánh từ Rome, bay cao vào những đám mây. Trong cuộc điện đàm qua vô tuyến điện để báo cáo về thời tiết, việc truyền tín hiệu đột ngột bị cắt. Bên dưới, các ngư dân nói họ nghe thấy những tiếng nổ rồi sau đó là những mảnh vỡ cháy sém từ trên trời rơi xuống. Toàn bộ 29 hành khách và sáu thành viên phi hành đoàn thiệt mạng. Chiếc Boeing 707 có thân rộng rãi hơn đã chiếm lĩnh khoảng trống mà Comet để lại khi phải ngưng bay Toàn bộ các máy bay Comet của BOAC và Air France ngay lập tức được lệnh ngưng hoạt động trong lúc người ta thu tìm các mảnh vỡ và tiến hành các cuộc điều tra. Hơn 50 chỉnh sửa đối với mẫu máy bay này đã được yêu cầu thực hiện, nhưng các điều tra viên vẫn không xác định được bất kỳ nguyên do nào dẫn tới thảm họa này. "Chúng tôi đã có một loạt các cuộc họp tại Heathrow," phi công Duffey của BOAC nói. "Họ nói họ khá vững tin là họ đã xem xét hết tất cả những gì đang diễn ra." Cuộc họp được đề nghị phải biểu quyết. "Với tỷ lệ ủng hộ cao hơn tỷ lệ chống là một lá phiếu, chúng tôi quyết định đưa nó trở lại hoạt động," ông nói. "Tôi biểu quyết phản đối vì cảm thấy các chỉnh sửa đó chưa đủ để tìm ra ra lý do dẫn tới vụ nổ." Đáng buồn là ông đã chính xác. Khi chiếc Comet G-ALYY sau đó lại nổ tung giữa không trung hôm 8/4, toàn bộ các máy bay Comet trên thế giới đã một lần nữa được lệnh ngừng bay. "Chuyện đó giống như cơn động đất trong ngành hàng không, bởi ai cũng nhìn vào de Havilland và Anh Quốc như những nhà tiên phong trong lĩnh vực đi lại bằng đường hàng không nhanh hơn, cao hơn, tiện nghi hơn," Hodgson nói. "Đó là một điều bí ẩn cực lớn - tại sao những chiếc phi cơ vị lai và siêu việt đến vậy lại bỗng dưng nổ tung trên trời." "Tôi cảm thấy bất bình về chuyện họ cho nó trở lại hoạt động," Duffey nói, "tới mức tôi đã tham gia [nghiệp đoàn các phi công] Balpa gần như là toàn phần thời gian, quyết tâm làm cho ra nhẽ xem điều gì đã xảy ra với chiếc máy bay mà chúng tôi đang điều khiển." Comet tạo nên cuộc cách mạng đi lại bằng đường hàng không, tương tự như điều mà Concorde đã làm sau đó vài thập niên Một nhóm các chuyên gia tập hợp tại Royal Aircraft Establishment, một cơ quan chuyên nghiên cứu về hàng không, tại Farnborough để tiến hành cuộc điều tra vô tiền khoáng hậu về các vụ tai nạn. Tiến trình điều tra này đánh dấu sự ra đời của ngành công nghiệp điều tra các vụ tai nạn máy bay trên thế giới ngày nay. "Từ những mảnh vỡ thu được, ta thấy rõ là chiếc phi cơ đã bị nổ tung ra theo cách thức nào đó," Hodgson nói. "Nhưng ta không thể thử nghiệm một chiếc phi cơ bằng cách lặp lại vụ nổ đó, cho nên họ đã ngâm chiếc phi cơ vào một bể nước cực lớn và bắt đầu tiến hành các vụ thử nghiệm về độ bền và khả năng chịu áp lực." Sau các thử nghiệm tương đương với 9.000 giờ bay, áp suất dưới nước tác động lên thân máy bay được nâng lên hạ xuống để tạo ra những điều kiện giống như những gì nó có thể phải chịu trong quá trình bay. Rồi sau sáu tuần, áp suất đột ngột được hạ xuống. Tấm kim loại có các vết nứt quanh một trong các cửa sổ, và thân máy bay bị vỡ toang. Rõ ràng là thân máy bay quá mỏng, và các khung cửa sổ hình chữ nhật là nguồn cơn gây ra sự chênh lệch độ bền ở vỏ máy bay. Chiếc phi cơ phản lực đầu tiên của thế giới đã phải thiết kế lại toàn bộ. Với việc Comet thôi hoạt động, phần còn lại của ngành hàng không thế giới đột ngột có cơ hội đuổi bắt. "Lúc nào các đối thủ cũng đang nhòm qua vai bạn xem bạn đang làm gì," Hodgson nói. "Họ đều đang rút ra các bài học và đưa ra những thiết kế mới, trong đó tránh được các lỗi trong thiết kế của de Havilland." Với việc Comet ngưng hoạt động, chiếc phi cơ vốn làm thay đổi cách thức chúng ta di chuyển bắt đầu được thành hình tại Seattle. Cất cánh lần đầu tiên vào tháng Bảy 1954, chiếc Boeing 707 chính thức đi vào hoạt động trong năm 1958. Trở lại nước Anh, de Havilland phát triển các mẫu Comet 2 và 3, trước khi cho ra Comet 4 vào cuối năm 1958. Dài hơn, tiện nghi hơn, có công suất chở được 92 hành khách - chắc chắn hơn, mạnh hơn và với các ô cửa sổ hình oval an toàn hơn nhiều, có thể bay được tới 2.500 dặm, khiến nó trở thành mẫu lý tưởng cho các chuyến bay ở khoảng cách trung bình. Chiếc phi cơ Comet chưa bao giờ lấy lại được vị thế của mình trong thị trường máy bay, nhưng phiên bản đã chỉnh sửa vẫn tiếp tục được sử dụng cho tới 1997 Cho dù Boeing 707 giành được hầu hết các đơn đặt hàng lớn, nhưng BOAC với các phi cơ Comet 4 vẫn giành được thành tích là chiếc phi cơ phản lực dân dụng đầu tiên bay vượt Đại Tây Dương - hai lần. Vào ngày 4/10/1958, các phi cơ Comet 4 rời New York và Heathrow. Tuy chiều bay tới Mỹ phải dừng lại tiếp nhiên liệu ở Newfoundland, nhưng chiều đến London đã bay thẳng trong thời gian sáu tiếng 11 phút. Comet 4 được BOAC dùng cho tới 1965 và được hãng hàng không Anh Dan Air dùng cho tới năm 1980. Nó được cải tiến thành loại máy bay do thám vô cùng thành công của Pháp, Caravelle, và máy bay do thám Nimrod vốn vẫn tiếp tục được sử dụng trong thế kỷ này. Chiếc Comet 4 chỉ chấm dứt những ngày tung cánh của mình vào năm 1997. Duffey, viên phi công đã thoát nạn trong gang tấc trong hai vụ tai nạn chết người của Comet, đã trở thành một trong những phi công đầu tiên của British Airways lái Concorde. Ngành hàng không Anh đã không bao giờ phục hồi trở lại hoàn toàn sau thất bại đầy kịch tính của Comet. Ngày nay, nơi từng đặt nhà máy của Hatfield là một khu công nghiệp. Các văn phòng điều hành khi xưa nay là đồn cảnh sát, nơi cổng vào nay có một tiệm đồ ăn nhanh KFC, và khu nhà kho nơi đặt chiếc Comet đầu tiên cất cánh ngày xưa nay là phòng tập thể thao, còn mặt sàn nay là các sân chơi tennis. Chiếc Comet 1 nguyên bản duy nhất còn lại hiện đang được phục chế tại Bảo tàng de Havilland ở ngoại ô phía bắc London. Tuy cuối cùng thì Boeing đã chiến thắng trong cuộc đua sản xuất hàng loạt các máy bay phản lực dân dụng và sau đó là các thế hệ máy bay an toàn hơn, rẻ hơn, nhưng di sản mà nhà tiên phong Anh để lại vẫn rất sống động. Chiếc Comet trông vẫn như một chiếc máy bay của tương lai. Ngồi vào một trong những chiếc ghế bọc lớp vải lót êm ái tiện nghi trong khoang hạng nhất, bạn sẽ dễ tưởng tượng ra cảm giác của những ai được bay trên một trong những chiếc phi cơ đẹp đẽ này, bay phía trên tầng thời tiết, thư thả đọc tờ tạp chí hay nhấm nháp chút đồ uống ướp lạnh ngày xưa. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.
summarize: Khoảng 36 giờ đồng hồ sau, với một phi hành đoàn mới trên khoang, chiếc phi cơ cất cánh từ Rome cho giai đoạn hai, hành trình khứ hồi về Nam Phi. Nó bắt đầu bay lên đạt độ cao của hành trình. Ngay sau khi bay qua Naples, phía trên hòn đảo Stromboli ở đỉnh cực nam của Ý, chiếc phi cơ vỡ tan. Phi hành đoàn bảy người cùng toàn bộ 14 hành khách thiệt mạng. Đây là vụ nổ giữa không trung lần thứ hai của Comet chỉ trong vòng ba tháng. 'Cỗ xe tăng bay' Xô-viết hồi sinh trên đất Mỹ Bạn có dám đi máy bay không người lái? Hết thời được mang theo hành lý xách tay? "Tôi vẫn không tha thứ cho những ai đã nối lại dịch vụ sau vụ tai nạn đầu tiên," Duffey, hiện đã nghỉ hưu và sống tại Canada, nói. "Họ đã đánh cược và đã thua; tôi là một trong những đồng tiền nhựa trong canh bạc đó." Chiếc Comet đầu tiên được đưa ra khỏi nhà chứa máy bay tại nhà máy de Havilland tại Hatfield, cách trung tâm London chừng 40km về phía bắc, vào tháng Bảy 1949, chỉ bốn năm sau khi kết thúc Đệ nhị Thế chiến. Các loại máy bay chở khách thời đó chỉ bay ở độ cao thấp và ngồi trên đó không mấy thoải mái. Với các khoang ngồi không được xử lý áp suất và cánh quạt chạy bằng những động cơ piston ồn ào, các phi cơ phải bay qua chứ không thể bay phía trên thời tiết. Nhiều máy bay được cải tiến từ các phi cơ ném bom thời chiến tranh hoặc từ các vận tải cơ, được mang những cái tên rất cổ điển như Tudor (một triều đại Anh, trị vì từ cuối thế kỷ 15 đến đầu thế kỷ 17), Lancastrian (người Lancaster), hay Argonaut. Thế nhưng Comet thì trông giống như một chiếc phi cơ đến từ tương lai, với thân máy bay bằng thép bóng loáng và có những bộ cánh vát về phía sau, che đi bốn động cơ phản lực. Dọc theo mỗi bên thân có những cửa sổ hình chữ nhật lớn, cho phép hành khách ngắm những hình ảnh kỳ thú dưới mặt đất từ độ cao tới 12km. "Trông nó hiện đại," Alistair Hodgson, người hướng dẫn tại Bảo tàng Hàng không de Havilland nói. "Nó sạch sẽ, trông rất khí động học và trông thấy rõ là nó có thể lướt đi trên không một cách hoàn hảo. Và tất nhiên, đó là những gì nó đã làm được." "Có câu ngạn ngữ cổ rằng ngành hàng không dân dụng nếu có được một chiếc phi cơ ổn thì ngành này sẽ cất cánh ổn," Hodgson nói. "Nó là chiếc Concorde thời đó - bay được cao hơn, nhanh hơn, êm hơn bất kỳ một loại máy bay nào khác khi đó, và nó khiến mọi loại máy bay khác đều trở nên lỗi thời." Chiếc Comet trông giống như một chiếc phi cơ đến từ tương lai nếu so với các máy bay cánh quạt thời đó Bên trong máy bay có hai khoang dành cho 36 hành khách. Khách đi hạng nhất được ngồi quanh những chiếc bàn - trông giống như là một toa xe tàu hỏa vậy. Trừ khoang lái dành cho phi công, phần còn lại của phi cơ là một khoang rộng, khu vực để hành lý (hồi đó chưa có khoang để hành lý riêng bên dưới) và nhà vệ sinh dành riêng cho bên nam và bên nữ. "Đó là những gì xảy ra khi ta để các kỹ sư thay vì các kiểm toán viên phác thảo ra thiết kế máy bay," Hodgson nói. "Nếu nhìn vào một chiếc phi cơ hiện đại thời nay, ta thấy là từng cm đều được tận dụng để phục vụ các hành khách mua vé, nhưng hồi thập niên 1940 thì chưa như thế." "Việc đi lại bằng đường hàng không khi đó là trong giai đoạn cuối cùng của thời chỉ phục vụ cho người giàu," ông nói. "Cách di chuyển chính giữa các địa điểm cách xa nhau là những chiếc phi cơ có khả năng vượt đại dương." Trên thực tế, nhiều hành khách của BOAC là các công chức có trọng trách điều hành Đế chế Anh. Sau gần hai năm bay thử nghiệm, Comet đã có chuyến bay dân dụng đầu tiên vào ngày 2/5/1952, bay qua Rome, Beirut, Khartoum, Entebbe và Livingstone, tới Johannesburg. Hành trình chỉ mất có 23 giờ đồng hồ quả là một thắng lợi to lớn. Hành khách cho biết họ được hưởng một hành trình êm ái, dịch vụ tuyệt hảo và những bữa ăn được trình bày rất bắt mắt. Không hề có một chiếc phi cơ phản lực dân dụng nào khác hoạt động vào thời điểm đó, Comet là điều khiến cả thế giới phải ghen tị. "Đội bay Comet tự coi họ là thành phần ưu tú trong BOAC," Hugh Dibley, viên phi công từng làm việc với hãng này hồi thập niên 1960, nói. "Nó thậm chí còn có cả tên gọi riêng, đặc biệt: 'Jet Speedbird'." Chiếc Comet lần đầu tiên được đưa ra khỏi nhà kho ở gần Hatfield, bắc London, hồi năm 1949 Chỉ trong vài tháng, BOAC đã bổ sung thêm các chuyến bay tới Ceylon (nay là Sri Lanka), Karachi, Singapore và Tokyo. Trong khi đó, de Havilland bắt đầu có thêm các đơn đặt hàng cho loại máy bay đáng chú ý của mình từ các hãng Pacific của Canada, Air France, và Không lực Hoàng gia Canada. Với vận tốc lên tới 500mph (807kmh), hành khách được trải nghiệm chuyến bay đáng nhớ trong đời. Nhưng hầu như không có mấy chuyến lại không có sự cố. "Trong toàn bộ thời gian tôi gắn bó với Comet 1 thì chiếc phi cơ này vẫn đang trong giai đoạn phát triển," Duffey nói. "Chúng tôi gặp hết chuyện này đến chuyện khác." Comet là loại phi cơ dân dụng đầu tiên dùng các thiết bị điều khiển bay thủy lực, với cách hoạt động rất giống với bàn đạp phanh ở xe hơi. Khi phi công di chuyển cần điều khiển, nó sẽ kích hoạt một cái bơm, khiến chất lỏng được đẩy qua một vòng các đường ống để kiểm soát bề mặt cánh máy bay. "Bốn chiếc phi cơ đầu tiên bị lỗi ở phần các bít kín các mối tiếp giáp," Duffey nói. "Chúng tôi từng phải mang theo dầu thủy lực để đổ thêm vào hệ thống." Các phi hành đoàn cũng báo cáo về là họ gặp cả những vấn đề khác nữa. Hệ thống điện và định vị thường bị nóng quá. Các cửa sổ trong buồng lái thường bị mờ hơi. Và phi cơ chỉ bay được bốn giờ đồng hồ là cần phải tiếp nhiên liệu. Thế nhưng còn có một vấn đề căn bản hơn đối với kiểu thiết kế của cần điều khiển. "Bất kể là bay với tốc độ nào thì cảm nhận của đội bay đối với bộ phận cần gạt điều khiển chiếc máy bay cũng vẫn như nhau," Duffey nói. "Điều khiển chiếc phi cơ như vậy là một điều nguy hiểm, và không nghi ngờ gì hết, tôi cho rằng điều đó đã dẫn tới một trong các vụ tai nạn." Ngày 26/10/1952, Duffey khi đó không phải lái mà đang ngồi nhấm nháp ly vang đỏ tại sân bay ở Rome sau khi đã lái chiếc Comet G-ALYZ từ Beirut, Lebanon tới. Nhìn ra ô cửa sổ, ông ngắm chiếc phi cơ trước khi nó cất cánh bay về London. Phi cơ Comet có vỏ mạ chrome bóng loáng, khiến nó trông hiện đại hơn nhiều so với các máy bay cùng thời "Chúng tôi thấy chiếc phi cơ chạy trượt ra khỏi đường băng," ông nhớ lại. "Thế là chúng tôi chạy ra, lên một chiếc xe jeep và lái tới chỗ đó, nơi chiếc phi cơ vẫn đang phát ra âm thanh phì phì. Bình xăng dưới bụng máy bay bị xé rách, nhiên liệu loang khắp nơi." Thật kỳ diệu là đã không hề xảy ra hỏa hoạn và không có ai trong số cả phi hành đoàn lẫn 35 hành khách trên khoang bị thương. "Điều mà cơ trưởng đã làm là nâng phần mũi máy bay quá cao khi cất cánh; chiếc phi cơ bị lực ma sát quá mạnh tác động vào phần cánh cho nên không nhấc mình lên được," Duffey nói. Viên phi công bị quy trách nhiệm là đã gây ra vụ tai nạn, nhưng vụ việc cũng cho thấy khiếm khuyết của thiết kế máy bay. "Vấn đề không phải chỉ là phần cánh mà là tình trạng thiếu độ nhạy của cần điều khiển, khiến cho phi công có thể kéo nó ra sau nhiều quá mức," Duffey nói. "Điều đó lẽ ra đã không bao giờ xảy ra nếu như các phi công lái thử nghiệm đã lái thử một cách cẩn thận trên chiếc phi cơ đó." Vài tháng sau, vào ngày 13/3/1953, một trục trặc tương tự xảy ra với chuyến bay khởi hành từ Karachi. Lần này là một chiếc Comet trong chuyến bay huấn luyện đã lao xuống cây cầu đá và cháy bùng. Toàn bộ 11 thành viên phi hành đoàn và các nhân viên kỹ thuật trên khoang tử nạn. Rồi trong tháng Sáu, một phi cơ khác bị hư hại tại Dakar, Senegal trong một vụ tai nạn tương tự. "Là phi công, chúng tôi bắt đầu rất lo ngại," Duffey nói. "Và chúng tôi bắt đầu chủ động quan tâm tìm hiểu xem điều gì đang xảy ra." Hành khách đi Comet được hưởng cảm giác vô cùng tiện nghi Vào 2/5/1953, 43 người thiệt mạng khi một chiếc Comet gặp nạn ngay sau khi rời Delhi, Ấn Độ. Cuộc điều tra sau đó cho thấy chiếc phi cơ đã bị vỡ ra sau khi bay vào vùng thời tiết cực xấu. Từ những vụ tai nạn này, những chỉ dẫn mới về việc cất cánh được đưa ra cho các phi công, thiết kế cánh được điều chỉnh, và những mẫu mới của chiếc máy bay được đưa ra với bộ phận radar thời tiết được lắp đặt thêm. Nhưng những điều tồi tệ vẫn tiếp tục xảy ra. "Đã có hai lỗi chết người ở mẫu máy bay này," Hodgson nói. "Đầu tiên là cách thiết kế. Vỏ máy bay được làm mỏng nhất ở mức có thể nhằm giúp giảm tải trọng tối đa." "Comet bay ở độ cao rất cao, và cần được tạo áp lực để hành khách bên trong có thể hít thở bình thường," Hodgson nói. "Mà khi làm vậy thì chiếc máy bay sẽ giống như một quả bóng bay đồ chơi được thổi phồng lên rồi lại cho xịt đi cùng lúc - cho nên nó sẽ bị vỡ rách." Vấn đề thứ hai liên quan tới các cửa sổ hình chữ nhật. "Nếu bạn có một ô hình vuông trống nằm giữa một miếng kim loại mỏng, giống như ở vỏ của một chiếc phi cơ, và nếu bạn co kéo tấm kim loại đó thì nơi bị rạn vỡ đầu tiên sẽ là ở góc của hình vuông đó," Hodgson giải thích. Vào ngày 10/1/1954, chiếc Comet G-ALYP cất cánh từ Rome, bay cao vào những đám mây. Trong cuộc điện đàm qua vô tuyến điện để báo cáo về thời tiết, việc truyền tín hiệu đột ngột bị cắt. Bên dưới, các ngư dân nói họ nghe thấy những tiếng nổ rồi sau đó là những mảnh vỡ cháy sém từ trên trời rơi xuống. Toàn bộ 29 hành khách và sáu thành viên phi hành đoàn thiệt mạng. Chiếc Boeing 707 có thân rộng rãi hơn đã chiếm lĩnh khoảng trống mà Comet để lại khi phải ngưng bay Toàn bộ các máy bay Comet của BOAC và Air France ngay lập tức được lệnh ngưng hoạt động trong lúc người ta thu tìm các mảnh vỡ và tiến hành các cuộc điều tra. Hơn 50 chỉnh sửa đối với mẫu máy bay này đã được yêu cầu thực hiện, nhưng các điều tra viên vẫn không xác định được bất kỳ nguyên do nào dẫn tới thảm họa này. "Chúng tôi đã có một loạt các cuộc họp tại Heathrow," phi công Duffey của BOAC nói. "Họ nói họ khá vững tin là họ đã xem xét hết tất cả những gì đang diễn ra." Cuộc họp được đề nghị phải biểu quyết. "Với tỷ lệ ủng hộ cao hơn tỷ lệ chống là một lá phiếu, chúng tôi quyết định đưa nó trở lại hoạt động," ông nói. "Tôi biểu quyết phản đối vì cảm thấy các chỉnh sửa đó chưa đủ để tìm ra ra lý do dẫn tới vụ nổ." Đáng buồn là ông đã chính xác. Khi chiếc Comet G-ALYY sau đó lại nổ tung giữa không trung hôm 8/4, toàn bộ các máy bay Comet trên thế giới đã một lần nữa được lệnh ngừng bay. "Chuyện đó giống như cơn động đất trong ngành hàng không, bởi ai cũng nhìn vào de Havilland và Anh Quốc như những nhà tiên phong trong lĩnh vực đi lại bằng đường hàng không nhanh hơn, cao hơn, tiện nghi hơn," Hodgson nói. "Đó là một điều bí ẩn cực lớn - tại sao những chiếc phi cơ vị lai và siêu việt đến vậy lại bỗng dưng nổ tung trên trời." "Tôi cảm thấy bất bình về chuyện họ cho nó trở lại hoạt động," Duffey nói, "tới mức tôi đã tham gia [nghiệp đoàn các phi công] Balpa gần như là toàn phần thời gian, quyết tâm làm cho ra nhẽ xem điều gì đã xảy ra với chiếc máy bay mà chúng tôi đang điều khiển." Comet tạo nên cuộc cách mạng đi lại bằng đường hàng không, tương tự như điều mà Concorde đã làm sau đó vài thập niên Một nhóm các chuyên gia tập hợp tại Royal Aircraft Establishment, một cơ quan chuyên nghiên cứu về hàng không, tại Farnborough để tiến hành cuộc điều tra vô tiền khoáng hậu về các vụ tai nạn. Tiến trình điều tra này đánh dấu sự ra đời của ngành công nghiệp điều tra các vụ tai nạn máy bay trên thế giới ngày nay. "Từ những mảnh vỡ thu được, ta thấy rõ là chiếc phi cơ đã bị nổ tung ra theo cách thức nào đó," Hodgson nói. "Nhưng ta không thể thử nghiệm một chiếc phi cơ bằng cách lặp lại vụ nổ đó, cho nên họ đã ngâm chiếc phi cơ vào một bể nước cực lớn và bắt đầu tiến hành các vụ thử nghiệm về độ bền và khả năng chịu áp lực." Sau các thử nghiệm tương đương với 9.000 giờ bay, áp suất dưới nước tác động lên thân máy bay được nâng lên hạ xuống để tạo ra những điều kiện giống như những gì nó có thể phải chịu trong quá trình bay. Rồi sau sáu tuần, áp suất đột ngột được hạ xuống. Tấm kim loại có các vết nứt quanh một trong các cửa sổ, và thân máy bay bị vỡ toang. Rõ ràng là thân máy bay quá mỏng, và các khung cửa sổ hình chữ nhật là nguồn cơn gây ra sự chênh lệch độ bền ở vỏ máy bay. Chiếc phi cơ phản lực đầu tiên của thế giới đã phải thiết kế lại toàn bộ. Với việc Comet thôi hoạt động, phần còn lại của ngành hàng không thế giới đột ngột có cơ hội đuổi bắt. "Lúc nào các đối thủ cũng đang nhòm qua vai bạn xem bạn đang làm gì," Hodgson nói. "Họ đều đang rút ra các bài học và đưa ra những thiết kế mới, trong đó tránh được các lỗi trong thiết kế của de Havilland." Với việc Comet ngưng hoạt động, chiếc phi cơ vốn làm thay đổi cách thức chúng ta di chuyển bắt đầu được thành hình tại Seattle. Cất cánh lần đầu tiên vào tháng Bảy 1954, chiếc Boeing 707 chính thức đi vào hoạt động trong năm 1958. Trở lại nước Anh, de Havilland phát triển các mẫu Comet 2 và 3, trước khi cho ra Comet 4 vào cuối năm 1958. Dài hơn, tiện nghi hơn, có công suất chở được 92 hành khách - chắc chắn hơn, mạnh hơn và với các ô cửa sổ hình oval an toàn hơn nhiều, có thể bay được tới 2.500 dặm, khiến nó trở thành mẫu lý tưởng cho các chuyến bay ở khoảng cách trung bình. Chiếc phi cơ Comet chưa bao giờ lấy lại được vị thế của mình trong thị trường máy bay, nhưng phiên bản đã chỉnh sửa vẫn tiếp tục được sử dụng cho tới 1997 Cho dù Boeing 707 giành được hầu hết các đơn đặt hàng lớn, nhưng BOAC với các phi cơ Comet 4 vẫn giành được thành tích là chiếc phi cơ phản lực dân dụng đầu tiên bay vượt Đại Tây Dương - hai lần. Vào ngày 4/10/1958, các phi cơ Comet 4 rời New York và Heathrow. Tuy chiều bay tới Mỹ phải dừng lại tiếp nhiên liệu ở Newfoundland, nhưng chiều đến London đã bay thẳng trong thời gian sáu tiếng 11 phút. Comet 4 được BOAC dùng cho tới 1965 và được hãng hàng không Anh Dan Air dùng cho tới năm 1980. Nó được cải tiến thành loại máy bay do thám vô cùng thành công của Pháp, Caravelle, và máy bay do thám Nimrod vốn vẫn tiếp tục được sử dụng trong thế kỷ này. Chiếc Comet 4 chỉ chấm dứt những ngày tung cánh của mình vào năm 1997. Duffey, viên phi công đã thoát nạn trong gang tấc trong hai vụ tai nạn chết người của Comet, đã trở thành một trong những phi công đầu tiên của British Airways lái Concorde. Ngành hàng không Anh đã không bao giờ phục hồi trở lại hoàn toàn sau thất bại đầy kịch tính của Comet. Ngày nay, nơi từng đặt nhà máy của Hatfield là một khu công nghiệp. Các văn phòng điều hành khi xưa nay là đồn cảnh sát, nơi cổng vào nay có một tiệm đồ ăn nhanh KFC, và khu nhà kho nơi đặt chiếc Comet đầu tiên cất cánh ngày xưa nay là phòng tập thể thao, còn mặt sàn nay là các sân chơi tennis. Chiếc Comet 1 nguyên bản duy nhất còn lại hiện đang được phục chế tại Bảo tàng de Havilland ở ngoại ô phía bắc London. Tuy cuối cùng thì Boeing đã chiến thắng trong cuộc đua sản xuất hàng loạt các máy bay phản lực dân dụng và sau đó là các thế hệ máy bay an toàn hơn, rẻ hơn, nhưng di sản mà nhà tiên phong Anh để lại vẫn rất sống động. Chiếc Comet trông vẫn như một chiếc máy bay của tương lai. Ngồi vào một trong những chiếc ghế bọc lớp vải lót êm ái tiện nghi trong khoang hạng nhất, bạn sẽ dễ tưởng tượng ra cảm giác của những ai được bay trên một trong những chiếc phi cơ đẹp đẽ này, bay phía trên tầng thời tiết, thư thả đọc tờ tạp chí hay nhấm nháp chút đồ uống ướp lạnh ngày xưa. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.
[ 108, 287, 285, 161, 2557, 4042, 339, 210, 1123, 2681, 119, 116, 894, 209, 526, 239, 159, 3757, 103, 845, 894, 225, 2128, 1255, 148, 5653, 114, 1008, 780, 3008, 209, 277, 1937, 496, 125, 132, 4473, 1447, 290, 178, 502, 227, 764, 359, 291, 104, 209, 277, 112, 1580, 187, 129, 502, 235, 20766, 103, 505, 159, 2109, 541, 2990, 3122, 320, 1470, 7313, 108, 121, 1410, 786, 828, 104, 4706, 845, 894, 225, 2001, 2022, 112, 1427, 209, 526, 1856, 111, 264, 258, 317, 1904, 209, 547, 1167, 2165, 834, 106, 197, 1215, 415, 110, 396, 400, 259, 196, 104, 19625, 163, 113, 906, 459, 3429, 6591, 7407, 529, 321, 502, 257, 10303, 496, 296, 159, 282, 200, 1331, 107, 1140, 184, 452, 502, 110, 111, 1709, 347, 10803, 221, 117, 518, 181, 209, 241, 5334, 600, 347, 800, 244, 110, 2021, 259, 114, 120, 375, 115, 1495, 153, 414, 197, 187, 197, 1311, 627, 178, 462, 519, 2248, 5027, 12220, 199, 115, 1207, 2208, 105, 307, 149, 3768, 454, 2291, 115, 403, 5836, 105, 115, 1444, 708, 141, 106, 116, 113, 120, 210, 379, 3198, 113, 2453, 1841, 3276, 3058, 376, 19625, 178, 462, 117, 251, 124, 574, 152, 1990, 452, 502, 149, 152, 452, 2441, 30169, 149, 13702, 7825, 103, 173, 396, 315, 1619, 1748, 23630, 125, 505, 8358, 138, 253, 1819, 6422, 103, 163, 1112, 147, 187, 129, 299, 822, 4675, 3811, 773, 4298, 303, 534, 452, 502, 1932, 547, 221, 150, 163, 502, 108, 121, 359, 291, 1192, 105, 1242, 159, 150, 110, 938, 2552, 8756, 1224, 176, 109, 3757, 1242, 110, 117, 528, 241, 516, 1886, 105, 1255, 7426, 937, 281, 120, 192, 225, 108, 962, 176, 11076, 108, 3365, 13675, 109, 894, 225, 139, 502, 235, 739, 110, 136, 502, 505, 159, 221, 7449, 1115, 452, 502, 117, 655, 472, 148, 109, 894, 225, 2225, 1238, 221, 242, 250, 451, 148, 109, 824, 1299, 225, 103, 117, 518, 120, 292, 465, 215, 874, 2399, 128, 23470, 5326, 2571, 273, 1222, 245, 171, 148, 608, 175, 688, 1454, 155, 178, 175, 688, 1980, 856, 695, 376, 7518, 7870, 231, 6267, 20749, 856, 194, 4840, 269, 2086, 409, 431, 332, 112, 773, 170, 19625, 143, 1407, 855, 128, 116, 845, 894, 225, 155, 148, 489, 3856, 119, 481, 452, 502, 281, 2891, 871, 14357, 105, 107, 120, 317, 1255, 17359, 125, 505, 2681, 1800, 184, 1112, 192, 225, 391, 2747, 18141, 376, 181, 742, 176, 367, 481, 107, 120, 814, 2803, 240, 1302, 1845, 1950, 114, 656, 209, 547, 4617, 120, 240, 349, 393, 1441, 768, 447, 282, 148, 359, 291, 228, 1178, 9529, 7121, 4136, 335, 199, 273, 519, 4918, 22604, 14332, 103, 111, 665, 458, 149, 1294, 2224, 1521, 110, 2441, 30169, 454, 3487, 1965, 134, 103, 1407, 215, 482, 192, 214, 105, 1407, 203, 450, 106, 335, 107, 136, 4927, 184, 159, 110, 116, 173, 506, 9438, 619, 525, 572, 150, 106, 120, 218, 335, 115, 140, 117, 294, 2046, 476, 13027, 1063, 874, 160, 859, 201, 110, 137, 286, 323, 107, 117, 116, 845, 894, 225, 970, 143, 859, 126, 134, 2128, 1255, 970, 519, 14332, 454, 3487, 106, 845, 11101, 221, 150, 233, 502, 117, 291, 975, 838, 975, 108, 4024, 183, 295, 393, 116, 534, 452, 502, 224, 211, 129, 397, 105, 335, 521, 389, 534, 452, 502, 211, 413, 319, 237, 1145, 221, 294, 3058, 376, 19625, 1407, 855, 128, 172, 845, 894, 225, 155, 148, 489, 1032, 323, 648, 119, 109, 452, 502, 1255, 7426, 221, 150, 2037, 113, 452, 502, 107, 196, 3757, 1031, 114, 4042, 209, 5298, 4605, 184, 1574, 202, 117, 1242, 1017, 120, 845, 746, 233, 1407, 855, 128, 106, 116, 6478, 529, 540, 1818, 1356, 9628, 3757, 1709, 1031, 114, 894, 135, 103, 380, 177, 153, 104, 894, 225, 106, 116, 3757, 6330, 322, 442, 130, 209, 241, 444, 14803, 150, 289, 107, 3757, 130, 209, 241, 734, 367, 768, 371, 105, 152, 647, 296, 1031, 734, 114, 367, 828, 105, 367, 5022, 2620, 106, 120, 218, 488, 124, 129, 169, 130, 109, 888, 441, 346, 171, 109, 594, 1349, 182, 6351, 843, 124, 583, 699, 452, 502, 519, 14332, 454, 1731, 485, 138, 116, 845, 894, 225, 199, 273, 221, 801, 169, 203, 106, 434, 108, 376, 320, 413, 117, 1501, 286, 130, 618, 197, 109, 209, 547, 702, 2356, 103, 170, 496, 1092, 778, 7346, 143, 289, 128, 10012, 189, 2117, 184, 153, 281, 361, 201, 110, 129, 150, 106, 113, 1008, 780, 608, 264, 104, 221, 163, 618, 197, 114, 111, 1073, 519, 118, 454, 2019, 772, 791, 589, 122, 415, 109, 439, 318, 173, 797, 527, 106, 120, 845, 894, 225, 107, 555, 344, 1064, 273, 1903, 294, 1601, 231, 223, 955, 158, 209, 547, 104, 1271, 3980, 8345, 106, 109, 135, 229, 107, 308, 605, 179, 209, 4231, 353, 1909, 759, 386, 196, 147, 502, 932, 5019, 19625, 115, 107, 803, 502, 137, 286, 178, 462, 138, 191, 13733, 1296, 27374, 103, 502, 235, 14180, 6834, 103, 16768, 103, 22338, 892, 1470, 4424, 105, 18232, 13895, 103, 228, 15141, 112, 2460, 277, 163, 552, 107, 2664, 339, 210, 1123, 416, 106, 116, 779, 418, 1082, 2008, 2460, 547, 114, 217, 154, 117, 580, 116, 209, 277, 108, 4024, 10116, 414, 197, 1464, 3036, 105, 120, 2281, 446, 117, 277, 1035, 215, 290, 5496, 724, 1329, 107, 116, 845, 894, 225, 391, 265, 137, 286, 224, 211, 381, 192, 138, 221, 318, 397, 19625, 106, 179, 521, 186, 175, 249, 139, 7151, 2079, 112, 189, 16876, 502, 19625, 222, 703, 154, 106, 164, 380, 1293, 4816, 113, 1271, 3980, 8345, 519, 13533, 2442, 1470, 10025, 182, 894, 135, 434, 140, 156, 119, 833, 126, 496, 1092, 778, 6292, 454, 3487, 1042, 356, 177, 107, 186, 465, 343, 4217, 634, 575, 161, 377, 5045, 892, 332, 21092, 22552, 9109, 3058, 376, 19625, 400, 178, 462, 117, 251, 124, 574, 152, 2662, 108, 121, 386, 13702, 7825, 103, 1908, 2790, 496, 147, 6422, 1137, 113, 696, 253, 103, 1271, 3980, 8345, 115, 1397, 1955, 426, 109, 803, 502, 228, 11231, 364, 7131, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 1339, 191, 12758, 1296, 16145, 103, 3323, 2248, 5027, 5948, 210, 179, 2684, 845, 2441, 30169, 19625, 2107, 686, 10891, 4021, 4021, 871, 14357, 1112, 192, 225, 1280, 804, 959, 502, 12203, 112, 834, 106, 5311, 608, 264, 104, 803, 502, 391, 265, 137, 286, 104, 2253, 1521, 110, 266, 864, 470, 5174, 3980, 8345, 371, 1495, 415, 1619, 119, 15141, 112, 1 ]
121201_vn_failure_aff
https://www.bbc.com/vietnamese/multimedia/2012/12/121201_vn_failure_aff
'Thất bại AFF là một sự xúc phạm'
Chuyên gia bóng đá Vũ Mạnh Hải, nguyên Tổng Biên tập Tạp chí Bóng đá cho rằng thất bại của tuyển Việt Nam tại AFF mùa giải năm nay có nguyên nhân từ sự 'chuẩn bị thiếu chuyên nghiệp' của Liên Đoàn Bóng Đá.
Ông Hải nói với BBC Việt ngữ hôm 01/12/2012 rằng Huấn luyện viên Trưởng Phan Thanh Hùng đã làm hết mình, tuy nhiên đội tuyển đã có lịch luyện tập và chuẩn bị quá sát, ê-kíp huấn luyện không giúp đỡ được nhiều cho HLV trưởng. Cựu cầu thủ, nguyên quan chức của Liên đoàn bóng đá Việt Nam này cho rằng tuyển quốc gia tới đây cần thay đổi 'toàn diện' chứ không chỉ thay đổi một vài vị trí, từ lối đá, chiến thuật cho tới cả hàng công, nơi mà ông cho là "điểm yếu nhất." Chuyên gia bóng đá tuy vậy cũng dành lời khen ngợi cho sự 'dũng cảm' của HLV Trưởng Phan Thanh Hùng khi ông nhận dẫn dắt đội bóng vào thời điểm khó khăn chung của cả Đông Nam Á, cũng như biểu dương nỗ lực, phong độ của các cầu thủ như Tấn Tài, Gia Từ và Văn Quyết. "Văn Quyết chơi tốt ở Câu lạc bộ, nhưng thời gian của anh vào sân là quá ít, nên anh chỉ ghi được một bàn. Chúng ta cần có thêm nhiều Thanh Quyết hơn nữa," ông nói với BBC.
summarize: Ông Hải nói với BBC Việt ngữ hôm 01/12/2012 rằng Huấn luyện viên Trưởng Phan Thanh Hùng đã làm hết mình, tuy nhiên đội tuyển đã có lịch luyện tập và chuẩn bị quá sát, ê-kíp huấn luyện không giúp đỡ được nhiều cho HLV trưởng. Cựu cầu thủ, nguyên quan chức của Liên đoàn bóng đá Việt Nam này cho rằng tuyển quốc gia tới đây cần thay đổi 'toàn diện' chứ không chỉ thay đổi một vài vị trí, từ lối đá, chiến thuật cho tới cả hàng công, nơi mà ông cho là "điểm yếu nhất." Chuyên gia bóng đá tuy vậy cũng dành lời khen ngợi cho sự 'dũng cảm' của HLV Trưởng Phan Thanh Hùng khi ông nhận dẫn dắt đội bóng vào thời điểm khó khăn chung của cả Đông Nam Á, cũng như biểu dương nỗ lực, phong độ của các cầu thủ như Tấn Tài, Gia Từ và Văn Quyết. "Văn Quyết chơi tốt ở Câu lạc bộ, nhưng thời gian của anh vào sân là quá ít, nên anh chỉ ghi được một bàn. Chúng ta cần có thêm nhiều Thanh Quyết hơn nữa," ông nói với BBC.
[ 108, 287, 285, 161, 208, 864, 123, 119, 378, 131, 1063, 325, 5189, 1296, 5524, 7602, 160, 6740, 1758, 182, 2127, 1547, 805, 2055, 115, 140, 538, 1081, 1169, 445, 559, 1262, 115, 107, 478, 1758, 495, 105, 862, 133, 310, 2978, 22540, 4101, 962, 1930, 1758, 110, 422, 1535, 117, 158, 114, 3062, 7647, 2349, 352, 331, 103, 503, 146, 229, 104, 560, 526, 871, 915, 131, 132, 126, 114, 160, 1262, 198, 165, 228, 248, 260, 346, 345, 19901, 681, 257, 739, 110, 163, 346, 345, 116, 696, 297, 512, 103, 148, 1195, 5244, 242, 887, 114, 228, 186, 201, 135, 103, 328, 145, 118, 114, 106, 15448, 675, 10635, 3857, 165, 871, 915, 1169, 530, 127, 1031, 366, 2354, 2095, 114, 144, 377, 20914, 11719, 104, 3062, 2127, 1547, 805, 2055, 129, 118, 238, 458, 2795, 559, 871, 138, 221, 318, 455, 1000, 630, 104, 186, 510, 132, 2310, 127, 128, 284, 1903, 1163, 2541, 737, 359, 104, 109, 352, 331, 128, 1749, 1854, 103, 1716, 1069, 105, 551, 2506, 112, 189, 8439, 2506, 1014, 514, 108, 121, 1968, 956, 2647, 170, 221, 390, 104, 365, 138, 959, 106, 310, 500, 103, 237, 365, 163, 848, 117, 116, 7500, 819, 169, 260, 107, 426, 158, 805, 2506, 183, 7405, 118, 123, 119, 2189, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 3857, 165, 871, 915, 1016, 1987, 3038, 503, 408, 2102, 495, 2816, 962, 356, 4727, 915, 114, 160, 946, 1351, 104, 1262, 131, 132, 149, 8217, 1275, 272, 147, 275, 107, 503, 157, 148, 144, 377, 17405, 133, 815, 649, 522, 257, 104, 560, 1652, 4727, 3007, 112, 1 ]
55659776
https://www.bbc.com/vietnamese/55659776
Áp lực và tuyên truyền của TQ - thực tế việc đưa tin về Tân Cương
Ngoài những hạn chế hà khắc đối với các nhà báo nước ngoài cố gắng đưa tin về sự thật ở vùng Tân Cương xa xôi, TQ còn có một chiến thuật mới: gọi các bài báo điều tra độc lập là "tin giả".
Phóng viên BBC bị bám theo và bị bắt xóa các phim họ quay Vào ban đêm, trong khi di chuyển hàng giờ dọc theo các xa lộ sa mạc của Tân Cương, những chiếc xe không có biển số đã bám theo từ khoảnh khắc chúng tôi đặt chân đến sẽ tăng tốc, tiến sát một cách hết sức nguy hiểm với đèn pha chiếu sáng cực đại. Người của họ - những người không bao giờ xác định danh tính - buộc chúng tôi phải rời khỏi một thành phố bằng cách đuổi chúng tôi ra khỏi các nhà hàng và cửa hiệu, ra lệnh cho chủ hàng không được phục vụ chúng tôi. Bông ở Tân Cương đáp ứng 1/5 nhu cầu bông trên thế giới Các tường thuật mà chúng tôi công bố, bất chấp những khó khăn này, đưa ra những bằng chứng mới - phần lớn dựa trên các tài liệu chính sách của chính Trung Quốc - rằng hàng nghìn người Duy Ngô Nhĩ (Uighurs) và các dân tộc thiểu số khác đang bị buộc phải hái bông ở một vùng đất chịu trách nhiệm cho 1/5 vụ mùa bông trên thế giới. Nhưng giờ đây, truyền thông do Đảng Cộng sản Trung Quốc kiểm soát đã tung ra báo cáo riêng của họ về các bài tường thuật của chúng tôi, cáo buộc BBC phóng đại những nỗ lực cản trở chúng tôi của chính quyền Trung Quốc, và gọi đó là "tin giả". Đoạn video do China Daily - một tờ báo tiếng Anh - thực hiện, đã được đăng trên cả các trang mạng xã hội của Trung Quốc, cũng như các trang mạng quốc tế bị cấm ở Trung Quốc. Nhóm làm phim của BBC đã đến quay phim tại nhà máy dệt rộng lớn Kuqa Hannah Bailey, người chuyên nghiên cứu về việc Trung Quốc sử dụng thông tin kỹ thuật số sai lệch do nhà nước bảo trợ tại Viện Internet Oxford, cho rằng một cuộc tấn công, chỉ trích dữ dội như vậy bằng tiếng Anh, nhưng có phụ đề tiếng Trung, là điều không bình thường. Bà nói với tôi: "Nó rõ ràng đã được sản xuất cho cả người dùng quốc tế và trong nước," điều này có phần khác với những chiến lược trước đây. "Nội dung trước đây được sản xuất cho khán giả đại lục, thường chỉ trích các nước phương Tây hơn và mang tính dân tộc hơn, trong khi nội dung được sản xuất cho khán giả quốc tế lại mang một giọng điệu hòa giải hơn." Bài báo của China Daily tập trung vào một cuộc cãi lộn bên ngoài cổng trước một nhà máy dệt ở thành phố Kuqa, nơi nhóm của BBC bị bao vây bởi một nhóm các nhà quản lý và quan chức địa phương. Các cáo buộc mà bài báo này đưa ra, dựa trên đoạn ghi hình từ camera của cảnh sát có mặt tại hiện trường, dễ dàng bị bác bỏ. Một cuộc trao đổi lịch sự giữa nhóm của chúng tôi và một sĩ quan cảnh sát được bài báo sử dụng để nói rằng BBC đã phóng đại vai trò của chính quyền trong việc ngăn chúng tôi đưa tin. Nhưng tờ China Daily đã lựa chọn không đề cập việc một số cảnh quay của chúng tôi đã bị buộc phải xóa và chúng tôi bị bắt đi cùng một cảnh sát đến một địa điểm khác để bà ta có thể xem lại những bức ảnh còn lại. Và tờ này cũng không cung cấp lời giải thích về bối cảnh rộng hơn, cũng như không cho BBC bất kỳ quyền trả lời nào. Trong khoảng thời gian chưa đầy 72 giờ ở Tân Cương, chúng tôi đã bị theo dõi liên tục và trong năm lần riêng biệt, bị tiếp cận bởi những người cố gắng ngăn chúng tôi quay phim nơi công cộng, đôi khi bằng bạo lực. Trong ít nhất hai trường hợp, chúng tôi đã bị buộc tội vi phạm quyền riêng tư của những người này, lý do là họ cố gắng ngăn cản chúng tôi bằng cách đi trước máy quay của chúng tôi. Các nhân viên cảnh sát mặc sắc phục tham gia vào các "sự cố" này đã hai lần xóa cảnh quay của chúng tôi và trong một lần khác, chúng tôi bị các quan chức địa phương giữ lại một thời gian ngắn. Họ cho rằng chúng tôi vi phạm quyền của nông dân khi quay phim trên cánh đồng. Những nỗ lực tuyên truyền của Trung Quốc có thể là một dấu hiệu cho thấy họ tin rằng mức độ ảnh hưởng của việc đưa tin về Tân Cương có thể tàn phá thế nào đối với danh tiếng quốc tế của họ. Nhưng việc cố gắng tấn công - thường là kiểm duyệt - các phương tiện truyền thông phương Tây ở ngay tại Trung Quóc có một số rủi ro, trong đó có việc nó có thể tiết lộ cái nhìn thoáng qua về những câu chuyện mà nếu không sẽ nằm ngoài phạm vi biết đến của công chúng. Một bức ảnh vệ tinh, ngày tháng 5/2019, cho thấy một nhóm nhiều người được di chuyển giữa nhà máy dệt Kuqa và một trại cải tạo nằm bên cạnh, với một tháp canh và các bức tường an ninh nội bộ. Tờ China Daily, đề cập đến trại này theo thuật ngữ chính thức là "Trung tâm đào tạo nghề", nói rằng nỗ lực quay phim của chúng tôi là vô nghĩa do, họ nói, trại đóng cửa vào tháng 10/2019. Nếu đúng, điều này chỉ đơn giản chứng minh rằng trại đã hoạt động khi hình ảnh được chụp - và xác nhận này là cơ sở thuyết phục để điều tra thêm. Giờ đây, khán giả Trung Quốc và phương Tây đều có thể suy nghĩ xem những người trong bức ảnh là ai, tại sao họ lại được đưa đi giữa trại và nhà máy và liệu bất kỳ công việc nào họ làm ở đó phải hoàn toàn tự nguyện hay không. Đọc thêm về các trại tập trung bí hiểm ở Tân Cương Bông vải Tân Cương 'nhuốm màu' lao động cưỡng bức Trung Quốc đẩy mạnh chương trình chuyển đổi lao động tại Tây Tạng Video của người mẫu Uighur tiết lộ gì về trại cải tạo tập trung của TQ? Lộ tài liệu TQ 'tẩy não' cả dân tộc ở Tân Cương Trong một cuộc phỏng vấn với một trong những cảnh sát mặc đồng phục, người đã cung cấp các đoạn ghi hình từ cameran giám sát đeo trên người, đoạn video của China Daily vô tình chứng thực việc kiểm soát các nhà báo ở Tân Cương thực sự được lên kế hoạch chi tiết và nhiều tầng lớp như thế nào. Viên cảnh sát xác nhận rằng, ngay sau khi chúng tôi đến Kuqa, bà ta đã triệu tập chúng tôi đến một cuộc họp tại sảnh khách sạn của chúng tôi để đưa ra cảnh báo về "các quyền và hạn chế". Trên thực tế, nhân viên khách sạn nói rằng chúng tôi bị cấm rời khỏi khách sạn cho đến khi cuộc họp này diễn ra. Cuộc họp còn có sự tham dự của hai quan chức tuyên truyền, những người được chỉ định đi cùng trong suốt thời gian còn lại của chúng tôi ở Kuqa - thêm một chiếc xe nữa vào hàng dài các xe theo chúng tôi đến bất cứ nơi đâu. Khác xa với tin tức giả mạo, bằng chứng của chúng tôi, cùng với các thông tin tuyên truyền được thiết kế để phá hoại nó, là bằng chứng của nỗ lực phối hợp nhằm kiểm soát sự thật, được thực hiện bắt đầu từ những kẻ theo dõi mờ ám trên những chiếc xe không có biển số, cho tới cấp chính quyền quốc gia. Hơn một triệu người Hồi giáo được tin là đang bị giam giữ trong các trại tập trung ở Tân Cương Khi trở về Bắc Kinh, chúng tôi đã được triệu tập đến một cuộc họp với các quan chức khẳng định rằng chúng tôi nên xin phép chủ sở hữu của nhà máy trước khi quay phim. Chúng tôi chỉ ra rằng các quy định truyền thông riêng của Trung Quốc không cấm quay phim một tòa nhà từ đường công cộng. Trung Quốc đang ngày càng sử dụng quy trình công nhận nhà báo nước ngoài như một công cụ kiểm soát, cấp thị thực với thời hạn rút ngắn và đe dọa không gia hạn thị thực đối với những người mà các bài báo của họ không được nước này chấp thuận. Sau khi đăng tin bài, tôi được cấp một thị thực với thời hạn bị rút ngắn. Giới chức nói rõ rằng đó là kết quả việc tôi đưa tin về Tân Cương. Tờ China Daily cũng cáo buộc BBC sử dụng camera giấu kín - chúng tôi đã không làm như vậy. Và tờ này xuyên tạc đoạn ghi âm từ máy quay của cảnh sát bằng cách cho rằng bình luận của nhà sản xuất BBC Kathy Long bên ngoài nhà máy, rằng chúng tôi sẽ không sử dụng hình ảnh của một người đàn ông, thay vào đó lại liên quan đến người khác. Giả sử họ đang sở hữu bản ghi âm đầy đủ thì thật khó hiểu làm thế nào mà sai lầm này lại có thể xảy ra. Hannah Bailey từ Viện Internet Oxford cho biết, giống như các thông tin tuyên truyền trong nước của Trung Quốc, phản ứng quốc tế của họ có thể ngày càng trở nên "ngày càng nghiêm trọng và mang tính phòng thủ" hơn. "Trước đây Trung Quốc đã chứng tỏ việc sử dụng nhiều công cụ khác nhau để thao túng thông tin quốc tế và trong nước, Từ Twitter đến các cơ quan truyền thông quốc tế do nhà nước kiểm soát cho đến các nhà ngoại giao được gọi là" Chiến binh Sói "," bà nói với tôi. "Các nỗ lực nhằm làm mất uy tín của các hãng truyền thông nước ngoài cũng là một phần của bộ công cụ này." Chúng tôi đã cho China Daily cơ hội để bình luận về những sai sót trong bài báo của họ. Trong một thư trả lời, không giải đáp được các câu hỏi cụ thể của chúng tôi, họ nói rằng đã đến thăm Tân Cương và thực hiện các cuộc phỏng vấn, họ kết luận rằng "không có lao động cưỡng bức ở Tân Cương". Đoạn video tuyên truyền của họ kết thúc bằng cảnh một công nhân trong nhà máy dệt Kuqa được hỏi tại sao cô lại ở đó - một câu hỏi từ - cô ấy hẳn biết rõ - các phóng viên dưới sự kiểm soát trực tiếp của Đảng Cộng sản Trung Quốc. "Tôi đã chọn làm việc ở đây," cô nói với họ. Bên trong trại 'cải tạo tư tưởng' của Trung Quốc
summarize: Phóng viên BBC bị bám theo và bị bắt xóa các phim họ quay Vào ban đêm, trong khi di chuyển hàng giờ dọc theo các xa lộ sa mạc của Tân Cương, những chiếc xe không có biển số đã bám theo từ khoảnh khắc chúng tôi đặt chân đến sẽ tăng tốc, tiến sát một cách hết sức nguy hiểm với đèn pha chiếu sáng cực đại. Người của họ - những người không bao giờ xác định danh tính - buộc chúng tôi phải rời khỏi một thành phố bằng cách đuổi chúng tôi ra khỏi các nhà hàng và cửa hiệu, ra lệnh cho chủ hàng không được phục vụ chúng tôi. Bông ở Tân Cương đáp ứng 1/5 nhu cầu bông trên thế giới Các tường thuật mà chúng tôi công bố, bất chấp những khó khăn này, đưa ra những bằng chứng mới - phần lớn dựa trên các tài liệu chính sách của chính Trung Quốc - rằng hàng nghìn người Duy Ngô Nhĩ (Uighurs) và các dân tộc thiểu số khác đang bị buộc phải hái bông ở một vùng đất chịu trách nhiệm cho 1/5 vụ mùa bông trên thế giới. Nhưng giờ đây, truyền thông do Đảng Cộng sản Trung Quốc kiểm soát đã tung ra báo cáo riêng của họ về các bài tường thuật của chúng tôi, cáo buộc BBC phóng đại những nỗ lực cản trở chúng tôi của chính quyền Trung Quốc, và gọi đó là "tin giả". Đoạn video do China Daily - một tờ báo tiếng Anh - thực hiện, đã được đăng trên cả các trang mạng xã hội của Trung Quốc, cũng như các trang mạng quốc tế bị cấm ở Trung Quốc. Nhóm làm phim của BBC đã đến quay phim tại nhà máy dệt rộng lớn Kuqa Hannah Bailey, người chuyên nghiên cứu về việc Trung Quốc sử dụng thông tin kỹ thuật số sai lệch do nhà nước bảo trợ tại Viện Internet Oxford, cho rằng một cuộc tấn công, chỉ trích dữ dội như vậy bằng tiếng Anh, nhưng có phụ đề tiếng Trung, là điều không bình thường. Bà nói với tôi: "Nó rõ ràng đã được sản xuất cho cả người dùng quốc tế và trong nước," điều này có phần khác với những chiến lược trước đây. "Nội dung trước đây được sản xuất cho khán giả đại lục, thường chỉ trích các nước phương Tây hơn và mang tính dân tộc hơn, trong khi nội dung được sản xuất cho khán giả quốc tế lại mang một giọng điệu hòa giải hơn." Bài báo của China Daily tập trung vào một cuộc cãi lộn bên ngoài cổng trước một nhà máy dệt ở thành phố Kuqa, nơi nhóm của BBC bị bao vây bởi một nhóm các nhà quản lý và quan chức địa phương. Các cáo buộc mà bài báo này đưa ra, dựa trên đoạn ghi hình từ camera của cảnh sát có mặt tại hiện trường, dễ dàng bị bác bỏ. Một cuộc trao đổi lịch sự giữa nhóm của chúng tôi và một sĩ quan cảnh sát được bài báo sử dụng để nói rằng BBC đã phóng đại vai trò của chính quyền trong việc ngăn chúng tôi đưa tin. Nhưng tờ China Daily đã lựa chọn không đề cập việc một số cảnh quay của chúng tôi đã bị buộc phải xóa và chúng tôi bị bắt đi cùng một cảnh sát đến một địa điểm khác để bà ta có thể xem lại những bức ảnh còn lại. Và tờ này cũng không cung cấp lời giải thích về bối cảnh rộng hơn, cũng như không cho BBC bất kỳ quyền trả lời nào. Trong khoảng thời gian chưa đầy 72 giờ ở Tân Cương, chúng tôi đã bị theo dõi liên tục và trong năm lần riêng biệt, bị tiếp cận bởi những người cố gắng ngăn chúng tôi quay phim nơi công cộng, đôi khi bằng bạo lực. Trong ít nhất hai trường hợp, chúng tôi đã bị buộc tội vi phạm quyền riêng tư của những người này, lý do là họ cố gắng ngăn cản chúng tôi bằng cách đi trước máy quay của chúng tôi. Các nhân viên cảnh sát mặc sắc phục tham gia vào các "sự cố" này đã hai lần xóa cảnh quay của chúng tôi và trong một lần khác, chúng tôi bị các quan chức địa phương giữ lại một thời gian ngắn. Họ cho rằng chúng tôi vi phạm quyền của nông dân khi quay phim trên cánh đồng. Những nỗ lực tuyên truyền của Trung Quốc có thể là một dấu hiệu cho thấy họ tin rằng mức độ ảnh hưởng của việc đưa tin về Tân Cương có thể tàn phá thế nào đối với danh tiếng quốc tế của họ. Nhưng việc cố gắng tấn công - thường là kiểm duyệt - các phương tiện truyền thông phương Tây ở ngay tại Trung Quóc có một số rủi ro, trong đó có việc nó có thể tiết lộ cái nhìn thoáng qua về những câu chuyện mà nếu không sẽ nằm ngoài phạm vi biết đến của công chúng. Một bức ảnh vệ tinh, ngày tháng 5/2019, cho thấy một nhóm nhiều người được di chuyển giữa nhà máy dệt Kuqa và một trại cải tạo nằm bên cạnh, với một tháp canh và các bức tường an ninh nội bộ. Tờ China Daily, đề cập đến trại này theo thuật ngữ chính thức là "Trung tâm đào tạo nghề", nói rằng nỗ lực quay phim của chúng tôi là vô nghĩa do, họ nói, trại đóng cửa vào tháng 10/2019. Nếu đúng, điều này chỉ đơn giản chứng minh rằng trại đã hoạt động khi hình ảnh được chụp - và xác nhận này là cơ sở thuyết phục để điều tra thêm. Giờ đây, khán giả Trung Quốc và phương Tây đều có thể suy nghĩ xem những người trong bức ảnh là ai, tại sao họ lại được đưa đi giữa trại và nhà máy và liệu bất kỳ công việc nào họ làm ở đó phải hoàn toàn tự nguyện hay không. Đọc thêm về các trại tập trung bí hiểm ở Tân Cương Bông vải Tân Cương 'nhuốm màu' lao động cưỡng bức Trung Quốc đẩy mạnh chương trình chuyển đổi lao động tại Tây Tạng Video của người mẫu Uighur tiết lộ gì về trại cải tạo tập trung của TQ? Lộ tài liệu TQ 'tẩy não' cả dân tộc ở Tân Cương Trong một cuộc phỏng vấn với một trong những cảnh sát mặc đồng phục, người đã cung cấp các đoạn ghi hình từ cameran giám sát đeo trên người, đoạn video của China Daily vô tình chứng thực việc kiểm soát các nhà báo ở Tân Cương thực sự được lên kế hoạch chi tiết và nhiều tầng lớp như thế nào. Viên cảnh sát xác nhận rằng, ngay sau khi chúng tôi đến Kuqa, bà ta đã triệu tập chúng tôi đến một cuộc họp tại sảnh khách sạn của chúng tôi để đưa ra cảnh báo về "các quyền và hạn chế". Trên thực tế, nhân viên khách sạn nói rằng chúng tôi bị cấm rời khỏi khách sạn cho đến khi cuộc họp này diễn ra. Cuộc họp còn có sự tham dự của hai quan chức tuyên truyền, những người được chỉ định đi cùng trong suốt thời gian còn lại của chúng tôi ở Kuqa - thêm một chiếc xe nữa vào hàng dài các xe theo chúng tôi đến bất cứ nơi đâu. Khác xa với tin tức giả mạo, bằng chứng của chúng tôi, cùng với các thông tin tuyên truyền được thiết kế để phá hoại nó, là bằng chứng của nỗ lực phối hợp nhằm kiểm soát sự thật, được thực hiện bắt đầu từ những kẻ theo dõi mờ ám trên những chiếc xe không có biển số, cho tới cấp chính quyền quốc gia. Hơn một triệu người Hồi giáo được tin là đang bị giam giữ trong các trại tập trung ở Tân Cương Khi trở về Bắc Kinh, chúng tôi đã được triệu tập đến một cuộc họp với các quan chức khẳng định rằng chúng tôi nên xin phép chủ sở hữu của nhà máy trước khi quay phim. Chúng tôi chỉ ra rằng các quy định truyền thông riêng của Trung Quốc không cấm quay phim một tòa nhà từ đường công cộng. Trung Quốc đang ngày càng sử dụng quy trình công nhận nhà báo nước ngoài như một công cụ kiểm soát, cấp thị thực với thời hạn rút ngắn và đe dọa không gia hạn thị thực đối với những người mà các bài báo của họ không được nước này chấp thuận. Sau khi đăng tin bài, tôi được cấp một thị thực với thời hạn bị rút ngắn. Giới chức nói rõ rằng đó là kết quả việc tôi đưa tin về Tân Cương. Tờ China Daily cũng cáo buộc BBC sử dụng camera giấu kín - chúng tôi đã không làm như vậy. Và tờ này xuyên tạc đoạn ghi âm từ máy quay của cảnh sát bằng cách cho rằng bình luận của nhà sản xuất BBC Kathy Long bên ngoài nhà máy, rằng chúng tôi sẽ không sử dụng hình ảnh của một người đàn ông, thay vào đó lại liên quan đến người khác. Giả sử họ đang sở hữu bản ghi âm đầy đủ thì thật khó hiểu làm thế nào mà sai lầm này lại có thể xảy ra. Hannah Bailey từ Viện Internet Oxford cho biết, giống như các thông tin tuyên truyền trong nước của Trung Quốc, phản ứng quốc tế của họ có thể ngày càng trở nên "ngày càng nghiêm trọng và mang tính phòng thủ" hơn. "Trước đây Trung Quốc đã chứng tỏ việc sử dụng nhiều công cụ khác nhau để thao túng thông tin quốc tế và trong nước, Từ Twitter đến các cơ quan truyền thông quốc tế do nhà nước kiểm soát cho đến các nhà ngoại giao được gọi là" Chiến binh Sói "," bà nói với tôi. "Các nỗ lực nhằm làm mất uy tín của các hãng truyền thông nước ngoài cũng là một phần của bộ công cụ này." Chúng tôi đã cho China Daily cơ hội để bình luận về những sai sót trong bài báo của họ. Trong một thư trả lời, không giải đáp được các câu hỏi cụ thể của chúng tôi, họ nói rằng đã đến thăm Tân Cương và thực hiện các cuộc phỏng vấn, họ kết luận rằng "không có lao động cưỡng bức ở Tân Cương". Đoạn video tuyên truyền của họ kết thúc bằng cảnh một công nhân trong nhà máy dệt Kuqa được hỏi tại sao cô lại ở đó - một câu hỏi từ - cô ấy hẳn biết rõ - các phóng viên dưới sự kiểm soát trực tiếp của Đảng Cộng sản Trung Quốc. "Tôi đã chọn làm việc ở đây," cô nói với họ. Bên trong trại 'cải tạo tư tưởng' của Trung Quốc
[ 108, 287, 285, 161, 1711, 182, 378, 133, 3014, 181, 105, 133, 290, 1851, 109, 807, 154, 1015, 1339, 504, 4984, 113, 129, 791, 589, 201, 339, 2326, 181, 109, 797, 1154, 1692, 2232, 104, 1241, 6302, 120, 845, 529, 110, 107, 657, 166, 115, 3014, 181, 148, 886, 772, 1408, 174, 141, 632, 974, 155, 134, 321, 1606, 103, 472, 338, 116, 173, 538, 543, 841, 1216, 119, 2630, 2196, 1496, 611, 786, 3850, 606, 104, 154, 233, 120, 111, 110, 374, 339, 628, 190, 595, 334, 233, 661, 174, 141, 139, 1165, 574, 116, 164, 548, 281, 173, 1743, 174, 141, 124, 574, 109, 152, 201, 105, 814, 614, 103, 124, 1047, 114, 185, 201, 110, 117, 618, 197, 174, 1986, 14002, 108, 121, 1241, 2793, 1280, 475, 7846, 1307, 352, 3990, 159, 175, 249, 303, 1289, 887, 145, 174, 141, 135, 3437, 295, 577, 120, 455, 1000, 474, 251, 124, 120, 281, 463, 239, 233, 380, 301, 1105, 159, 109, 326, 588, 122, 333, 104, 122, 151, 162, 233, 160, 201, 1428, 111, 1795, 1708, 1925, 29657, 5270, 105, 109, 137, 796, 1713, 166, 211, 167, 133, 661, 139, 4619, 3990, 108, 121, 116, 501, 282, 668, 605, 517, 114, 7846, 197, 1275, 3990, 159, 175, 1326, 311, 339, 1009, 425, 206, 180, 348, 607, 262, 151, 162, 594, 820, 115, 1894, 124, 188, 341, 734, 104, 154, 125, 109, 392, 1289, 887, 104, 174, 1278, 341, 661, 378, 662, 273, 120, 1163, 265, 1439, 319, 174, 141, 104, 122, 168, 151, 890, 105, 343, 150, 106, 9200, 590, 340, 5391, 1696, 180, 2884, 4117, 233, 116, 940, 188, 354, 266, 233, 223, 199, 103, 115, 117, 687, 159, 186, 109, 509, 427, 293, 213, 104, 151, 890, 127, 128, 109, 509, 427, 198, 216, 133, 918, 108, 121, 151, 942, 2328, 320, 140, 807, 104, 378, 115, 155, 1015, 807, 149, 152, 452, 5161, 933, 301, 28510, 19427, 19005, 103, 111, 649, 568, 402, 125, 156, 151, 162, 324, 286, 206, 193, 888, 887, 166, 714, 2641, 180, 152, 142, 327, 643, 149, 1348, 2603, 3915, 103, 114, 160, 116, 204, 623, 135, 103, 163, 788, 1249, 3801, 128, 530, 281, 354, 1222, 170, 107, 573, 220, 354, 151, 103, 106, 179, 110, 342, 2429, 753, 123, 119, 141, 161, 3487, 450, 921, 115, 117, 262, 387, 114, 186, 111, 467, 198, 216, 105, 113, 142, 519, 179, 126, 107, 380, 211, 119, 120, 242, 1010, 226, 1333, 189, 15225, 908, 226, 248, 117, 262, 387, 114, 2247, 590, 273, 6992, 369, 163, 788, 109, 142, 412, 658, 183, 105, 518, 334, 137, 796, 975, 113, 129, 735, 908, 117, 262, 387, 114, 2247, 590, 198, 216, 153, 518, 116, 2347, 2555, 544, 272, 3673, 1045, 188, 104, 2884, 4117, 495, 396, 138, 116, 204, 1346, 2910, 367, 351, 3695, 226, 116, 152, 452, 5161, 108, 121, 164, 548, 28510, 103, 328, 491, 104, 378, 133, 374, 2619, 626, 116, 491, 109, 152, 730, 241, 105, 146, 229, 439, 2380, 303, 341, 661, 145, 392, 188, 126, 251, 1235, 1105, 159, 780, 848, 240, 148, 4392, 104, 313, 338, 107, 447, 149, 199, 2337, 790, 1655, 133, 736, 3703, 430, 204, 992, 345, 478, 144, 415, 491, 104, 174, 141, 105, 116, 621, 146, 313, 338, 117, 392, 188, 324, 286, 130, 123, 160, 378, 115, 662, 273, 809, 704, 104, 122, 168, 113, 156, 963, 174, 141, 251, 2625, 311, 940, 2884, 4117, 115, 1212, 680, 110, 220, 1288, 156, 116, 166, 313, 1015, 104, 174, 141, 115, 133, 661, 139, 1851, 105, 174, 141, 133, 290, 184, 264, 116, 313, 338, 155, 116, 439, 318, 211, 130, 263, 169, 107, 136, 453, 153, 120, 954, 349, 177, 1409, 619, 940, 126, 127, 110, 870, 373, 366, 272, 581, 125, 1303, 313, 933, 975, 127, 128, 110, 114, 378, 295, 393, 168, 456, 366, 1279, 298, 545, 221, 390, 289, 858, 4492, 339, 108, 121, 1241, 6302, 174, 141, 115, 133, 181, 1156, 316, 437, 105, 113, 147, 400, 734, 3677, 133, 270, 1352, 626, 120, 111, 601, 1258, 963, 174, 141, 1015, 807, 328, 135, 490, 103, 1183, 129, 281, 854, 2747, 298, 500, 202, 196, 271, 279, 103, 174, 141, 115, 133, 661, 638, 554, 473, 168, 734, 276, 104, 120, 111, 474, 241, 180, 106, 154, 601, 1258, 963, 1439, 174, 141, 281, 173, 184, 226, 452, 1015, 104, 174, 1986, 303, 157, 182, 313, 338, 945, 1038, 618, 268, 165, 138, 109, 3433, 601, 207, 126, 115, 196, 400, 1851, 313, 1015, 104, 174, 141, 105, 113, 116, 400, 913, 174, 141, 133, 109, 146, 229, 439, 412, 533, 153, 116, 221, 390, 8173, 719, 114, 160, 174, 141, 554, 473, 168, 104, 939, 137, 129, 1015, 807, 159, 1255, 2931, 564, 1163, 265, 480, 425, 104, 151, 162, 107, 136, 106, 116, 988, 614, 114, 203, 154, 193, 160, 537, 359, 349, 580, 104, 156, 251, 193, 125, 1241, 2793, 107, 136, 1385, 740, 175, 224, 195, 119, 595, 354, 198, 216, 104, 1078, 311, 156, 601, 1258, 623, 135, 233, 369, 106, 594, 2061, 233, 109, 412, 1573, 425, 206, 412, 658, 108, 121, 531, 149, 151, 4718, 2007, 376, 107, 116, 166, 1905, 11434, 113, 150, 107, 156, 335, 107, 136, 958, 1154, 292, 485, 4474, 235, 125, 120, 476, 443, 145, 323, 110, 134, 829, 351, 473, 554, 217, 155, 104, 135, 3051, 430, 954, 349, 647, 777, 103, 191, 253, 15072, 103, 114, 203, 116, 491, 158, 111, 117, 791, 589, 415, 152, 452, 5161, 28510, 105, 116, 1322, 655, 394, 829, 367, 810, 103, 119, 116, 3281, 2453, 105, 109, 954, 1289, 305, 672, 735, 3946, 2818, 2884, 4117, 103, 220, 1288, 155, 1322, 126, 181, 887, 1063, 122, 329, 106, 189, 2635, 315, 1328, 394, 1469, 646, 123, 160, 1163, 265, 1015, 807, 104, 174, 141, 106, 616, 404, 2350, 154, 1720, 1322, 609, 814, 138, 253, 16728, 112, 631, 3366, 179, 126, 163, 652, 1395, 463, 494, 160, 1322, 115, 381, 192, 129, 240, 349, 117, 1417, 233, 105, 628, 238, 126, 106, 225, 633, 1026, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 1382, 120, 576, 353, 3284, 1408, 195, 119, 109, 152, 188, 142, 351, 601, 1258, 251, 193, 125, 144, 610, 108, 121, 501, 1241, 2793, 797, 11213, 903, 177, 107, 116, 242, 887, 239, 161, 343, 109, 392, 188, 179, 486, 557, 385, 106, 9200, 590, 340, 1 ]
vert-fut-40869510
https://www.bbc.com/vietnamese/vert-fut-40869510
Campi Flegrei, 'gã khổng lồ' sắp thức giấc ở Ý?
Campi Flegrei, thường được dịch là "những cánh đồng cháy", là một siêu núi lửa ở Ý. Nó gồm một mạng lưới ngầm rộng lớn và phức tạp được hình thành từ hàng trăm nghìn năm trước, trải dài từ ngoại ô Naples tới phía bên dưới Địa Trung Hải.
Hiện có khoảng nửa triệu người đang sống ở miệng núi lửa Campi Flegrei kéo dài bảy dặm, được hình thành sau những trận phun trào núi lửa lớn xảy ra 200.000, 39.000, 35.000 và 12.000 năm trước. 500 năm qua là khoảng thời gian khá bình yên với Campi Flegrei do không có một trận phun trào núi lửa nào kể từ năm 1538, và ngay cả lần phun trào này cũng vẫn nhỏ hơn sự kiện dẫn đến sự hình thành "Ngọn núi mới" - Monte Nuovo. Tìm thấy dấu hiệu sự sống trong hệ Mặt trời? Chiếc phi cơ bay nửa vòng Trái đất trong 30 phút Phi cơ lớn nhất thế giới có sứ mệnh mới? Pháo đài bay B-52 và sứ mệnh tìm đường lên Mặt Trăng Tuy nhiên, các sự kiện gần đây cho thấy giai đoạn bình yên này có thể sắp kết thúc. Sự gia tăng của các quá trình gây biến động và làm nóng trong miệng núi lửa đã khiến chính phủ Ý nâng mức độ đe dọa của núi lửa vào tháng 12/2016. Người ta ngày càng lo sợ rằng magma sâu bên trong Campi Flegrei có thể đạt ngưỡng "áp lực thoát tro". Khi đó, một lượng lớn tro núi lửa sẽ đột ngột truyền nhiệt vào các chất lỏng và đá thủy nhiệt bên trong. Khi xảy ra ở quy mô lớn, nó có thể gây kích hoạt phun trào. Một nghiên cứu công bố vào tháng 5/2017 tìm ra bằng chứng cho thấy siêu núi lửa đã trong quá trình chuẩn bị phun trào suốt hàng thập kỷ. Câu hỏi quan trọng ở đây không phải là liệu trận phun trào này có thể xảy ra không mà là khi nào và ở cường độ ra sao. Vịnh Naples được hình thành từ những vụ núi lửa phun trào lớn "Campi Flegrei đang trong trạng thái báo động," Antonio Costa, từ Viện nghiên cứu địa cầu và núi lửa quốc gia ở Bologna, thành viên giám sát hoạt động của siêu núi lửa, nói. "Chúng tôi dự đoán cái gọi là sự 'phun trào dữ dội Stromboli' sẽ trở nên khá là nhỏ so với lần siêu phun trào này. Tuy nhiên, không dễ dàng để nói rằng chắc chắn núi lửa sẽ phun trào trong những năm tới. Campi Flegrei đã không phun trào trong suốt những khoảng thời gian được giám sát, nên chúng ta không biết được tất cả những gì sẽ xảy ra." Một trận phun trào dữ dội Stromboli sẽ thổi đá nóng chảy và tro vài nghìn feet vào trong không khí. Đây chắc chắn là một sự kiện lớn, cần phải sơ tán hàng trăm nghìn người. Nhưng so với trường hợp của Campi Flegrei thì mức độ như thế vẫn là không đáng kể gì. Lực lượng nào bảo vệ nhà máy điện hạt nhân của Anh? Khi bị sét đánh cảm giác thế nào? Nguồn nước ngọt thế giới đang cạn dần? Trận phun trào núi lửa khét tiếng nhất là Campanian Ignimbrite, xảy ra khoảng 39.000 năm trước. Nó đã nghiền 300 km khối đá nóng chảy và phóng 70km vào tầng bình lưu cùng với khoảng 450.000 tấn khí dioxide sulphate. Đám mây bụi bay sang tận miền trung nước Nga cách đó khoảng 2.000 km. Trận phun trào xảy ra vào thời điểm mà phần lớn châu Âu đã trải qua thời kì băng hà kéo dài. Hậu quả của nó được cho là đã tàn phá một phần lớn lục địa trong nhiều thế kỷ. Toàn bộ diện tích đất, gồm cả Ý, bờ biển Địa Trung Hải và toàn bộ phía Đông châu u khi đó đã bị bao phủ bởi một lớp tro dày 20cm. Nó được cho là đã phá hủy thảm thực vật và tạo ra một sa mạc rộng lớn. Phần lớn nước Nga đã bị phủ bởi lớp tro dày 5cm, đủ để cản trở sự phát triển của thực vật trong nhiều thập kỷ và thậm chí còn lâu hơn nữa. "Chúng ta biết từ phân tích hóa học rằng tro núi lửa có chứa fluorine, vốn có tác động mạnh tới thảm thực vật, đồng thời gây ra một bệnh gọi là fluorosis (chết răng) ở động vật," Costa nói. "Điều này gián tiếp ảnh hưởng đến con người." Đồng thời, lượng lớn khí dioxide sulphate thải ra có thể làm giảm nhiệt độ của Trái Đất. Dioxide sulphate bám vào bức xạ Mặt Trời trong tầng khí quyển cao, ngăn không cho nó đến được mặt đất. Điều này đã xảy ra với trận phun trào núi lửa Pinatubo năm 1991 - một trong những trận phun trào lớn nhất ở thế kỉ 21, khiến nhiệt độ toàn cầu nhất thời giảm 0,6 độ C. Hầu hết diện tích đông Âu được bao phủ bởi một lớp tro bụi từ các vụ núi lửa phun trào Tuy nhiên, trận phun trào núi lửa Campanian Ignimbrite có tác động lớn hơn rất nhiều. Một số nhà khoa học ước tính rằng nó đã khiến nhiệt độ của châu Âu giảm 4 độ C, làm thay đổi mạnh mẽ khí hậu trong nhiều năm. Thời điểm xảy ra trận phun trào núi lửa này còn đang bị hoài nghi do nhiều nhà khảo cổ học cho rằng 39.000 năm trước là khoảng thời gian mà người anh em họ của chúng ta, người Neanderthal, bị tuyệt chủng ở châu Âu. Trận phun trào được cho là đã gây ra nhiều điều kiện môi trường khắc nghiệt ở khắp châu Âu - một trong những nguyên nhân chính khiến người Neanderthal bị tuyệt chủng, ít nhất là ở một số khu vực. Hội chứng thức dậy không biết mình đang ở đâu Con người có con mắt thứ ba? Chất độc chết người trong thức ăn hàng ngày Tuy nhiên, trong khi trận phun trào tác động lớn tới người Neanderthals, nhiều nhà khoa học tin rằng một sự kiện đơn lẻ như vậy không đủ để khiến giống người này biến mất. Bằng chứng khảo cổ cho thấy người Neanderthal tồn tại ở một số khu vực ở châu Âu trong khoảng 10.000 năm sau trận phun trào Campanian Ignimbrite. Nguyên nhân có thể là do sự phân tán tro khác nhau giữa các vùng. "Sau trận phun trào, những khu vực có dấu tích người Neanderthal chỉ được tìm thấy ở Pháp và Tây Ban Nha," Costa nói. "Điều này có thể do hai khu vực này đã không bị ảnh hưởng bởi trận phun trào, do gió đã thổi về phía đông." Còn có một tranh luận cho rằng trận phun trào đã mang lại lợi ích cho người Neanderthals do nó đã gây trì hoãn việc loài người hiện đại đến châu Âu và tranh giành tài nguyên. "Để tới phía tây châu Âu, loài người hiện đại phải đi qua Trung Đông và sa mạc rộng lớn được tạo ra bởi trận phun trào," Costa nói. "Cần hàng trăm năm để khôi phục mảnh đất này." Những thiệt hại do trận phun trào lớn, gần nhất của Campi Flegrei hiện vẫn chưa rõ, nhưng chắc chắn rằng nó không phải là siêu núi lửa duy nhất trên Trái Đất. Lịch sử địa chất của Trái Đất gồm rất nhiều sự kiện phun trào núi lửa mang tính hủy diệt. Mời quý vị đón xem phần tiếp theo:Sắp tận thế do núi lửa? Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.
summarize: Hiện có khoảng nửa triệu người đang sống ở miệng núi lửa Campi Flegrei kéo dài bảy dặm, được hình thành sau những trận phun trào núi lửa lớn xảy ra 200.000, 39.000, 35.000 và 12.000 năm trước. 500 năm qua là khoảng thời gian khá bình yên với Campi Flegrei do không có một trận phun trào núi lửa nào kể từ năm 1538, và ngay cả lần phun trào này cũng vẫn nhỏ hơn sự kiện dẫn đến sự hình thành "Ngọn núi mới" - Monte Nuovo. Tìm thấy dấu hiệu sự sống trong hệ Mặt trời? Chiếc phi cơ bay nửa vòng Trái đất trong 30 phút Phi cơ lớn nhất thế giới có sứ mệnh mới? Pháo đài bay B-52 và sứ mệnh tìm đường lên Mặt Trăng Tuy nhiên, các sự kiện gần đây cho thấy giai đoạn bình yên này có thể sắp kết thúc. Sự gia tăng của các quá trình gây biến động và làm nóng trong miệng núi lửa đã khiến chính phủ Ý nâng mức độ đe dọa của núi lửa vào tháng 12/2016. Người ta ngày càng lo sợ rằng magma sâu bên trong Campi Flegrei có thể đạt ngưỡng "áp lực thoát tro". Khi đó, một lượng lớn tro núi lửa sẽ đột ngột truyền nhiệt vào các chất lỏng và đá thủy nhiệt bên trong. Khi xảy ra ở quy mô lớn, nó có thể gây kích hoạt phun trào. Một nghiên cứu công bố vào tháng 5/2017 tìm ra bằng chứng cho thấy siêu núi lửa đã trong quá trình chuẩn bị phun trào suốt hàng thập kỷ. Câu hỏi quan trọng ở đây không phải là liệu trận phun trào này có thể xảy ra không mà là khi nào và ở cường độ ra sao. Vịnh Naples được hình thành từ những vụ núi lửa phun trào lớn "Campi Flegrei đang trong trạng thái báo động," Antonio Costa, từ Viện nghiên cứu địa cầu và núi lửa quốc gia ở Bologna, thành viên giám sát hoạt động của siêu núi lửa, nói. "Chúng tôi dự đoán cái gọi là sự 'phun trào dữ dội Stromboli' sẽ trở nên khá là nhỏ so với lần siêu phun trào này. Tuy nhiên, không dễ dàng để nói rằng chắc chắn núi lửa sẽ phun trào trong những năm tới. Campi Flegrei đã không phun trào trong suốt những khoảng thời gian được giám sát, nên chúng ta không biết được tất cả những gì sẽ xảy ra." Một trận phun trào dữ dội Stromboli sẽ thổi đá nóng chảy và tro vài nghìn feet vào trong không khí. Đây chắc chắn là một sự kiện lớn, cần phải sơ tán hàng trăm nghìn người. Nhưng so với trường hợp của Campi Flegrei thì mức độ như thế vẫn là không đáng kể gì. Lực lượng nào bảo vệ nhà máy điện hạt nhân của Anh? Khi bị sét đánh cảm giác thế nào? Nguồn nước ngọt thế giới đang cạn dần? Trận phun trào núi lửa khét tiếng nhất là Campanian Ignimbrite, xảy ra khoảng 39.000 năm trước. Nó đã nghiền 300 km khối đá nóng chảy và phóng 70km vào tầng bình lưu cùng với khoảng 450.000 tấn khí dioxide sulphate. Đám mây bụi bay sang tận miền trung nước Nga cách đó khoảng 2.000 km. Trận phun trào xảy ra vào thời điểm mà phần lớn châu Âu đã trải qua thời kì băng hà kéo dài. Hậu quả của nó được cho là đã tàn phá một phần lớn lục địa trong nhiều thế kỷ. Toàn bộ diện tích đất, gồm cả Ý, bờ biển Địa Trung Hải và toàn bộ phía Đông châu u khi đó đã bị bao phủ bởi một lớp tro dày 20cm. Nó được cho là đã phá hủy thảm thực vật và tạo ra một sa mạc rộng lớn. Phần lớn nước Nga đã bị phủ bởi lớp tro dày 5cm, đủ để cản trở sự phát triển của thực vật trong nhiều thập kỷ và thậm chí còn lâu hơn nữa. "Chúng ta biết từ phân tích hóa học rằng tro núi lửa có chứa fluorine, vốn có tác động mạnh tới thảm thực vật, đồng thời gây ra một bệnh gọi là fluorosis (chết răng) ở động vật," Costa nói. "Điều này gián tiếp ảnh hưởng đến con người." Đồng thời, lượng lớn khí dioxide sulphate thải ra có thể làm giảm nhiệt độ của Trái Đất. Dioxide sulphate bám vào bức xạ Mặt Trời trong tầng khí quyển cao, ngăn không cho nó đến được mặt đất. Điều này đã xảy ra với trận phun trào núi lửa Pinatubo năm 1991 - một trong những trận phun trào lớn nhất ở thế kỉ 21, khiến nhiệt độ toàn cầu nhất thời giảm 0,6 độ C. Hầu hết diện tích đông Âu được bao phủ bởi một lớp tro bụi từ các vụ núi lửa phun trào Tuy nhiên, trận phun trào núi lửa Campanian Ignimbrite có tác động lớn hơn rất nhiều. Một số nhà khoa học ước tính rằng nó đã khiến nhiệt độ của châu Âu giảm 4 độ C, làm thay đổi mạnh mẽ khí hậu trong nhiều năm. Thời điểm xảy ra trận phun trào núi lửa này còn đang bị hoài nghi do nhiều nhà khảo cổ học cho rằng 39.000 năm trước là khoảng thời gian mà người anh em họ của chúng ta, người Neanderthal, bị tuyệt chủng ở châu Âu. Trận phun trào được cho là đã gây ra nhiều điều kiện môi trường khắc nghiệt ở khắp châu Âu - một trong những nguyên nhân chính khiến người Neanderthal bị tuyệt chủng, ít nhất là ở một số khu vực. Hội chứng thức dậy không biết mình đang ở đâu Con người có con mắt thứ ba? Chất độc chết người trong thức ăn hàng ngày Tuy nhiên, trong khi trận phun trào tác động lớn tới người Neanderthals, nhiều nhà khoa học tin rằng một sự kiện đơn lẻ như vậy không đủ để khiến giống người này biến mất. Bằng chứng khảo cổ cho thấy người Neanderthal tồn tại ở một số khu vực ở châu Âu trong khoảng 10.000 năm sau trận phun trào Campanian Ignimbrite. Nguyên nhân có thể là do sự phân tán tro khác nhau giữa các vùng. "Sau trận phun trào, những khu vực có dấu tích người Neanderthal chỉ được tìm thấy ở Pháp và Tây Ban Nha," Costa nói. "Điều này có thể do hai khu vực này đã không bị ảnh hưởng bởi trận phun trào, do gió đã thổi về phía đông." Còn có một tranh luận cho rằng trận phun trào đã mang lại lợi ích cho người Neanderthals do nó đã gây trì hoãn việc loài người hiện đại đến châu Âu và tranh giành tài nguyên. "Để tới phía tây châu Âu, loài người hiện đại phải đi qua Trung Đông và sa mạc rộng lớn được tạo ra bởi trận phun trào," Costa nói. "Cần hàng trăm năm để khôi phục mảnh đất này." Những thiệt hại do trận phun trào lớn, gần nhất của Campi Flegrei hiện vẫn chưa rõ, nhưng chắc chắn rằng nó không phải là siêu núi lửa duy nhất trên Trái Đất. Lịch sử địa chất của Trái Đất gồm rất nhiều sự kiện phun trào núi lửa mang tính hủy diệt. Mời quý vị đón xem phần tiếp theo:Sắp tận thế do núi lửa? Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.
[ 108, 287, 285, 161, 1620, 107, 545, 1457, 617, 111, 167, 307, 108, 121, 2227, 1687, 1114, 17597, 19161, 930, 677, 1856, 14313, 117, 240, 164, 187, 120, 852, 3933, 1168, 1687, 1114, 301, 488, 124, 6546, 103, 1096, 12586, 103, 16411, 105, 9258, 147, 1735, 2584, 147, 235, 106, 545, 221, 390, 896, 342, 1675, 119, 17597, 19161, 180, 110, 107, 116, 852, 3933, 1168, 1687, 1114, 224, 546, 148, 147, 1454, 10078, 103, 105, 531, 186, 400, 3933, 1168, 126, 127, 244, 750, 183, 144, 591, 458, 155, 144, 240, 164, 4018, 16038, 1687, 8663, 233, 22389, 6936, 674, 1792, 674, 112, 4978, 320, 203, 988, 614, 144, 307, 113, 300, 1993, 1467, 347, 3058, 376, 894, 225, 502, 1457, 906, 2186, 282, 113, 1100, 1399, 1427, 225, 301, 202, 175, 249, 107, 981, 2167, 9639, 8575, 1051, 502, 7942, 105, 981, 2167, 370, 361, 227, 1993, 3960, 421, 572, 109, 144, 591, 386, 248, 114, 203, 1008, 780, 342, 1675, 126, 107, 136, 1268, 299, 5422, 1153, 165, 321, 104, 109, 310, 277, 383, 625, 192, 105, 140, 1578, 113, 2227, 1687, 1114, 115, 521, 122, 256, 1654, 1480, 537, 359, 1011, 1050, 104, 1687, 1114, 138, 253, 14904, 112, 606, 169, 191, 536, 650, 964, 160, 1747, 269, 2941, 993, 367, 113, 17597, 19161, 107, 136, 764, 2406, 189, 8029, 265, 1415, 5139, 340, 707, 397, 116, 423, 301, 5139, 1687, 1114, 134, 1259, 4330, 425, 1638, 138, 109, 562, 2551, 105, 915, 1613, 1638, 367, 113, 112, 707, 488, 124, 108, 121, 565, 787, 1950, 335, 107, 136, 383, 1058, 381, 3933, 1168, 112, 430, 568, 402, 135, 399, 138, 253, 12098, 370, 124, 281, 463, 114, 203, 1697, 1687, 1114, 115, 113, 310, 277, 862, 133, 3933, 1168, 1232, 201, 1092, 6743, 1968, 419, 146, 308, 108, 121, 248, 110, 139, 106, 588, 852, 3933, 1168, 126, 107, 136, 488, 124, 110, 145, 106, 129, 224, 105, 108, 121, 1054, 359, 124, 2968, 2652, 20766, 117, 240, 164, 148, 120, 197, 1687, 1114, 3933, 1168, 301, 189, 18867, 962, 176, 19161, 167, 113, 612, 869, 188, 192, 519, 8425, 5500, 103, 148, 1348, 568, 402, 439, 352, 105, 1687, 1114, 198, 165, 108, 121, 21602, 103, 164, 182, 850, 338, 381, 192, 104, 1697, 1687, 6032, 454, 1007, 141, 382, 1040, 292, 343, 106, 144, 16378, 431, 231, 1168, 1249, 3801, 2990, 3122, 320, 1470, 7313, 257, 134, 319, 237, 896, 106, 750, 648, 119, 400, 1697, 3933, 1168, 433, 421, 572, 110, 790, 1655, 130, 123, 160, 751, 1037, 1687, 1114, 134, 3933, 1168, 113, 120, 147, 1988, 17597, 19161, 115, 110, 3933, 1168, 113, 1232, 120, 545, 221, 390, 117, 850, 2978, 237, 174, 169, 110, 217, 117, 525, 186, 120, 218, 134, 488, 7245, 430, 852, 3933, 1168, 1249, 3801, 2990, 3122, 320, 1470, 7313, 134, 3285, 915, 1578, 2385, 105, 5139, 696, 1428, 18411, 138, 113, 110, 5100, 834, 751, 1037, 106, 116, 144, 591, 1950, 260, 139, 1046, 1505, 201, 1049, 1428, 1784, 311, 648, 119, 271, 279, 104, 17597, 19161, 143, 537, 359, 128, 175, 244, 106, 110, 549, 546, 1776, 3047, 423, 224, 327, 647, 152, 452, 726, 991, 157, 104, 266, 347, 707, 133, 6263, 403, 406, 1143, 175, 1684, 4922, 142, 3636, 175, 249, 167, 3022, 1429, 347, 4324, 3933, 1168, 1687, 1114, 6945, 354, 202, 106, 29014, 231, 2027, 269, 231, 176, 320, 1470, 1134, 5612, 103, 488, 124, 545, 1096, 12586, 147, 1735, 1447, 115, 7760, 2796, 3679, 1437, 915, 1578, 2385, 105, 662, 24706, 138, 1354, 342, 931, 264, 119, 545, 3092, 5820, 623, 482, 9078, 28768, 112, 3007, 320, 4449, 3143, 502, 586, 1501, 752, 396, 142, 468, 173, 150, 545, 4535, 7741, 4324, 3933, 1168, 488, 124, 138, 221, 318, 145, 380, 301, 511, 785, 115, 1281, 235, 221, 2956, 1325, 3284, 930, 3160, 3551, 416, 104, 335, 117, 114, 106, 115, 1385, 740, 116, 380, 301, 1438, 439, 113, 158, 175, 6743, 2308, 317, 681, 566, 3660, 770, 186, 4706, 1777, 657, 3295, 151, 864, 105, 258, 317, 505, 510, 511, 108, 431, 129, 150, 115, 133, 374, 256, 626, 116, 1172, 5139, 2808, 1088, 15251, 1447, 117, 114, 106, 115, 740, 1364, 1506, 223, 731, 105, 394, 124, 116, 1692, 2232, 933, 2008, 2339, 301, 142, 468, 115, 133, 256, 626, 1172, 5139, 2808, 108, 20895, 103, 620, 130, 1439, 319, 144, 212, 435, 104, 223, 731, 113, 158, 1092, 688, 105, 1042, 356, 177, 727, 183, 1229, 1007, 169, 217, 148, 613, 566, 471, 214, 160, 5139, 1687, 1114, 107, 1990, 108, 21506, 2689, 14168, 682, 107, 274, 192, 417, 228, 1506, 223, 7107, 210, 221, 383, 124, 116, 664, 343, 106, 108, 21506, 2689, 674, 10590, 28163, 332, 3731, 371, 108, 121, 192, 731, 519, 5500, 454, 2643, 126, 2076, 270, 349, 580, 155, 219, 111, 294, 1122, 221, 103, 423, 301, 482, 9078, 28768, 1691, 124, 107, 136, 140, 558, 1638, 359, 104, 2186, 7330, 2442, 21299, 28768, 3014, 138, 954, 3373, 1993, 5070, 113, 1354, 482, 3302, 2048, 963, 110, 114, 335, 155, 117, 447, 4222, 747, 126, 115, 488, 124, 119, 852, 3933, 1168, 1687, 1114, 21532, 332, 431, 3656, 147, 4670, 233, 116, 113, 120, 852, 3933, 1168, 301, 202, 108, 121, 175, 6064, 9088, 521, 1638, 359, 258, 352, 202, 221, 558, 23603, 359, 7987, 2825, 538, 681, 566, 823, 785, 117, 374, 256, 626, 116, 1172, 5139, 3143, 148, 109, 197, 1687, 1114, 3933, 1168, 421, 572, 852, 3933, 1168, 1687, 1114, 29014, 231, 2027, 269, 231, 176, 320, 1470, 1134, 5612, 107, 274, 192, 301, 183, 215, 2210, 430, 166, 152, 889, 214, 1126, 334, 160, 335, 115, 521, 1638, 359, 104, 511, 785, 558, 1147, 359, 960, 103, 140, 346, 345, 417, 1369, 482, 878, 113, 158, 1538, 1922, 318, 488, 124, 852, 3933, 1168, 1687, 1114, 126, 177, 167, 133, 2875, 881, 180, 158, 152, 1560, 874, 214, 114, 160, 1096, 12586, 147, 226, 106, 545, 221, 390, 145, 111, 365, 640, 154, 104, 174, 169, 103, 111, 7610, 103, 133, 1464, 1519, 108, 121, 511, 2440, 4324, 3933, 1168, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 17597, 19161, 103, 369, 117, 414, 106, 189, 2369, 1255, 210, 2035, 646, 106, 116, 1697, 1687, 1114, 108, 121, 8124, 1447, 770, 116, 427, 2145, 1871, 933, 301, 105, 1662, 1371, 117, 240, 164, 148, 201, 1049, 1428, 147, 1466, 1281, 677, 148, 470, 108, 1181, 20766, 228, 505, 367, 768, 3295, 151, 5135, 1 ]
160717_the-psychological-tricks-behind-pokemon-gos-success_vert_fut
https://www.bbc.com/vietnamese/culture_social/2016/07/160717_the-psychological-tricks-behind-pokemon-gos-success_vert_fut
Điều gì tạo cơn sốt Pokemon Go trên toàn cầu?
"Tôi download [trò chơi Pokemon Go] bởi vì có rất nhiều bạn tôi ở Mỹ đã phát cuồng vì nó," Jon Norris nói. "Toàn là người lớn, đứng đắn chỉn chu cả, nhưng tất cả đều điên đảo vì nó."
Norris, trưởng nhóm nội dung của công ty truyền thông kỹ thuật số Rocketmill ở Brighton, đang nói về trò chơi Pokemon Go. Đó là trò chơi tích hợp thực tế ảo mới trên điện thoại di động - và nó lan nhanh khắp thế giới như một cơn bão. Chỉ trong vòng chưa đầy một tuần kể từ khi có mặt ở Mỹ, trò chơi đã được tải về hàng triệu lượt. Ứng dụng trò chơi cho phép người dùng truy tìm và "bắt" các chú Pokemon ảo xuất hiện đâu đó trong thế giới đời thực xung quanh. Mặc dù chưa chính thức xuất hiện ở Anh, nhưng những người chơi hào hứng như Norris đã có thể tải ứng dụng này về thông qua một số mẹo kỹ thuật. Trò chơi này có lẽ đã không nổi tiếng nhanh đến thế nếu như nó không gây tranh cãi. Một số người lo rằng trò chơi sẽ tiếp cận được tới lượng dữ liệu rất lớn của người dùng, từ email cho đến thói quen tìm kiếm trên mạng và cả dữ liệu lưu trữ trên Google Drive - khi người dùng cho phép trò chơi tiếp cận tài khoản Google của họ trên thiết bị iOS. Người chơi có thể vô tình tìm thấy một chú Pokemon ở bất cứ đâu Vậy sự hấp dẫn cực lớn ở đây là gì? Và liệu thành công của trò chơi này có đoán trước được không? Tiếp cận ban đầu Nhà tâm lý học Andrew Przybylski tại Viện Internet Oxford là người chuyên nghiên cứu những tính năng cần thiết dẫn tới thành công của các trò chơi điện tử. Trong số đó, có các yếu tố từ việc trò chơi có đặt mức độ khó hợp lý cho người chơi hay không, cho đến việc người chơi đóng góp bao nhiêu, hoặc nuôi nhân vật trong game thế nào, tương tác xã hội ra sao với những người khác. Ông cho rằng nhân tố quan trọng là cách tiếp cận ban đầu, sao cho người chơi có cảm giác vui thích, hứng thú khi chơi. Chẳng hạn như một tính năng quan trọng của Pokemon Go là game này dựa trên những công nghệ mà đa số mọi người đã có sẵn và quen dùng, gồm điện thoại thông minh và hệ thống định vị vệ tinh (GPS), thay vì tính năng tìm bắt theo địa điểm đòi hỏi công nghệ cao hơn và có kiến thức về GPS (và thậm chí phải có thêm một loạt thiết bị 'đồ nghề' khác nữa). Rất nhiều trò chơi đã từng được đón nhận rộng rãi theo cách thức tương tự. Chẳng hạn như Snake hay Angry Birds, và rất nhiều trò chơi bắt đầu từ máy chơi game Wii, đều là các game có thể chơi một cách dễ dàng dựa trên nền công nghệ mới nhưng thân thiện, dễ sử dụng, Przybylski nói thêm. "Người ta đã rất quen thuộc với điện thoại rồi - giống như việc họ biết cách sử dụng chuyển động cơ thể để chơi tennis trên máy Wii vậy," ông giải thích. "Mọi thứ đã có sẵn rồi." Kết hợp tương tác giữa ngoài đời thật và những chú Pokemon ảo làm người chơi thích thú hơn "Bạn có thể bắt đầu chơi một cách dễ dàng," Norris đồng ý. Hoài cổ Một trong những yếu tố khác là sự hoài cổ. Trong khi với Norris, một người chưa bao giờ chơi bất kỳ một trò chơi nào khác về Pokemon trước đó, thì người hâm mộ Pokemon Go đã có những ký ức rất thú vị từ thời 1996, khi trò chơi đầu tiên trong loạt game này được phát hành. Nhưng với Przybylski, nếu một trò chơi tìm cách dựa vào sự hoài niệm để hấp dẫn người chơi thì nó phải đem đến sự mới lạ và vui vẻ cho người chơi. Pokemon Go đã đáp ứng được một số yêu cầu như vậy. "Cách duy nhất để khiến trò chơi được yêu thích là nói khiến người chơi cảm thấy tự tin, cho họ cảm giác khám phá và giúp họ kết nối với những người khác trong xã hội - nếu có ba yếu tố quan trọng đó, trò chơi sẽ có nhiều khả năng thành công," ông nói. Norris ngay lập tức chỉ ra lợi ích không ngờ của việc đi dạo vòng quanh Brighton với ứng dụng Pokemon Go trên tay. "Tất cả các trạm dừng Pokestops [vị trí để người chơi thu thập các phụ kiện trong game] đều lên quan tới những tác phẩm nghệ thuật đường phố ở Brighton," anh bình luận. Người chơi bắt gặp những tình huống thú vị "Trò chơi thực sự đã cho tôi thấy một số tác phẩm nghệ thuật mà tôi chưa từng xem trước đó." Mạng xã hội Rõ ràng là nhiều người sẵn sàng đi dạo vòng quanh vào ban đêm để tìm ra một chú Pokemon hiếm như Squirtle hay Meowth - hay thậm chí ngồi săn Pokemon khi đang chờ vợ ở phòng hộ sinh. Điều này khiến Pokemon Go trở thành một hiện tượng kỳ lạ và nó đem đến cho trò chơi một sức mạnh khác, mà có lẽ chính là thứ quan trọng nhất giúp nó thành công: Nó thực sự cung cấp chất liệu cho mạng xã hội. Vào năm 2013, nhà văn và người dẫn chương trình truyền hình người Anh Charlie Brooker nói Twitter là một trong những trò chơi video làm thay đổi thế giới. Làm sao mà Twitter lại là trò chơi video điện tử được? Theo logic của Brooker, Twitter có một giao diện hình ảnh và hệ thống tính điểm tranh đua (chẳng hạn như số người theo dõi ít hay nhiều của mỗi tài khoản). Ý tưởng rằng mạng xã hội là một trò chơi, hoặc nó có thể bị tận dụng như một trò chơi khá là khiêu khích - nhưng với một ứng dụng như Pokemon Go, ý tưởng này lại có vẻ có lý. Một phần sự nổi tiếng của trò chơi, dù là do người viết trò chơi chủ đích tạo ra hay không, có vẻ là cơ hội để chế meme và chia sẻ trải nghiệm trên những trang như Reddit, Snapchat và Imgur. Như vậy, người ta chơi Pokemon Go không chỉ trong ứng dụng trò chơi, mà còn qua cả mạng xã hội nữa. Các nhà tâm lý học bắt đầu hiểu tại sao sử dụng mạng xã hội lại thú vị đến vậy, và một phương diện đặc thù gây thích thú chính là cơ hội được điều chỉnh và thử nghiệm cảm giác của chính mình. Chúng ta cũng làm điều này ngoài đời, nhưng với môi trường trên mạng, chúng ta có khả năng khác hơn, và những tiềm năng khác hơn được tưởng thưởng, ví dụ có thêm bạn mới hay tăng mức độ tương tác. Thú vị là, có rất nhiều câu chuyện trên mạng về người chơi Pokemon Go đụng phải nhau khi đang đi săn - trò chơi rõ ràng khuyến khích tương tác xã hội qua internet và cả ngoài đời, vốn là rất hiếm gặp. Vì thế, Pokemon Go có thể là trò chơi hoàn hảo cho kỷ nguyên của mạng xã hội, Przybylski nhận định. Theo ông, sử dụng mạng xã hội khiến chúng ta được chuẩn bị sẵn sàng với trải nghiệm mới này nơi trò chơi. Trò chơi này khiến người ta đi lang thang để tìm kiếm các chú Pokemon và gặp gỡ nhau "Cuộc sống hiện đại đã huấn luyện mọi người chơi Pokemon Go," ông nói. Thực sự thì cách người ta đang chơi và bàn tán về trò chơi này trên mạng có vẻ đã nắm bắt được tinh thần câu tuyên ngôn của Mark Zukerberg rằng mạng xã hội có thể cho phép giúp "chia sẻ thông suốt" - một hoạt động xảy ra tự nhiên và đáp ứng trực tiếp nhu cầu và khát vọng của người dùng. Dĩ nhiên, vẫn chưa rõ người chơi liệu sẽ say mê Pokemon Go được bao lâu. Trò chơi vẫn còn rất mới. Nhưng với việc đạt tới thành công một cách nhanh chóng, đây là một hiện tượng nữa của việc chạm tới được một trong những khao khát cốt lõi mà nhiều người cùng chia sẻ. Pokemon Go có vẻ như chỉ mới tiết lộ một ít những yếu tố có thể tạo cảm hứng cho người chơi. Dù bạn có thích chơi game hay không thì có lẽ nó vẫn là thứ đáng để khiến bạn suy nghĩ. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.
summarize: Norris, trưởng nhóm nội dung của công ty truyền thông kỹ thuật số Rocketmill ở Brighton, đang nói về trò chơi Pokemon Go. Đó là trò chơi tích hợp thực tế ảo mới trên điện thoại di động - và nó lan nhanh khắp thế giới như một cơn bão. Chỉ trong vòng chưa đầy một tuần kể từ khi có mặt ở Mỹ, trò chơi đã được tải về hàng triệu lượt. Ứng dụng trò chơi cho phép người dùng truy tìm và "bắt" các chú Pokemon ảo xuất hiện đâu đó trong thế giới đời thực xung quanh. Mặc dù chưa chính thức xuất hiện ở Anh, nhưng những người chơi hào hứng như Norris đã có thể tải ứng dụng này về thông qua một số mẹo kỹ thuật. Trò chơi này có lẽ đã không nổi tiếng nhanh đến thế nếu như nó không gây tranh cãi. Một số người lo rằng trò chơi sẽ tiếp cận được tới lượng dữ liệu rất lớn của người dùng, từ email cho đến thói quen tìm kiếm trên mạng và cả dữ liệu lưu trữ trên Google Drive - khi người dùng cho phép trò chơi tiếp cận tài khoản Google của họ trên thiết bị iOS. Người chơi có thể vô tình tìm thấy một chú Pokemon ở bất cứ đâu Vậy sự hấp dẫn cực lớn ở đây là gì? Và liệu thành công của trò chơi này có đoán trước được không? Tiếp cận ban đầu Nhà tâm lý học Andrew Przybylski tại Viện Internet Oxford là người chuyên nghiên cứu những tính năng cần thiết dẫn tới thành công của các trò chơi điện tử. Trong số đó, có các yếu tố từ việc trò chơi có đặt mức độ khó hợp lý cho người chơi hay không, cho đến việc người chơi đóng góp bao nhiêu, hoặc nuôi nhân vật trong game thế nào, tương tác xã hội ra sao với những người khác. Ông cho rằng nhân tố quan trọng là cách tiếp cận ban đầu, sao cho người chơi có cảm giác vui thích, hứng thú khi chơi. Chẳng hạn như một tính năng quan trọng của Pokemon Go là game này dựa trên những công nghệ mà đa số mọi người đã có sẵn và quen dùng, gồm điện thoại thông minh và hệ thống định vị vệ tinh (GPS), thay vì tính năng tìm bắt theo địa điểm đòi hỏi công nghệ cao hơn và có kiến thức về GPS (và thậm chí phải có thêm một loạt thiết bị 'đồ nghề' khác nữa). Rất nhiều trò chơi đã từng được đón nhận rộng rãi theo cách thức tương tự. Chẳng hạn như Snake hay Angry Birds, và rất nhiều trò chơi bắt đầu từ máy chơi game Wii, đều là các game có thể chơi một cách dễ dàng dựa trên nền công nghệ mới nhưng thân thiện, dễ sử dụng, Przybylski nói thêm. "Người ta đã rất quen thuộc với điện thoại rồi - giống như việc họ biết cách sử dụng chuyển động cơ thể để chơi tennis trên máy Wii vậy," ông giải thích. "Mọi thứ đã có sẵn rồi." Kết hợp tương tác giữa ngoài đời thật và những chú Pokemon ảo làm người chơi thích thú hơn "Bạn có thể bắt đầu chơi một cách dễ dàng," Norris đồng ý. Hoài cổ Một trong những yếu tố khác là sự hoài cổ. Trong khi với Norris, một người chưa bao giờ chơi bất kỳ một trò chơi nào khác về Pokemon trước đó, thì người hâm mộ Pokemon Go đã có những ký ức rất thú vị từ thời 1996, khi trò chơi đầu tiên trong loạt game này được phát hành. Nhưng với Przybylski, nếu một trò chơi tìm cách dựa vào sự hoài niệm để hấp dẫn người chơi thì nó phải đem đến sự mới lạ và vui vẻ cho người chơi. Pokemon Go đã đáp ứng được một số yêu cầu như vậy. "Cách duy nhất để khiến trò chơi được yêu thích là nói khiến người chơi cảm thấy tự tin, cho họ cảm giác khám phá và giúp họ kết nối với những người khác trong xã hội - nếu có ba yếu tố quan trọng đó, trò chơi sẽ có nhiều khả năng thành công," ông nói. Norris ngay lập tức chỉ ra lợi ích không ngờ của việc đi dạo vòng quanh Brighton với ứng dụng Pokemon Go trên tay. "Tất cả các trạm dừng Pokestops [vị trí để người chơi thu thập các phụ kiện trong game] đều lên quan tới những tác phẩm nghệ thuật đường phố ở Brighton," anh bình luận. Người chơi bắt gặp những tình huống thú vị "Trò chơi thực sự đã cho tôi thấy một số tác phẩm nghệ thuật mà tôi chưa từng xem trước đó." Mạng xã hội Rõ ràng là nhiều người sẵn sàng đi dạo vòng quanh vào ban đêm để tìm ra một chú Pokemon hiếm như Squirtle hay Meowth - hay thậm chí ngồi săn Pokemon khi đang chờ vợ ở phòng hộ sinh. Điều này khiến Pokemon Go trở thành một hiện tượng kỳ lạ và nó đem đến cho trò chơi một sức mạnh khác, mà có lẽ chính là thứ quan trọng nhất giúp nó thành công: Nó thực sự cung cấp chất liệu cho mạng xã hội. Vào năm 2013, nhà văn và người dẫn chương trình truyền hình người Anh Charlie Brooker nói Twitter là một trong những trò chơi video làm thay đổi thế giới. Làm sao mà Twitter lại là trò chơi video điện tử được? Theo logic của Brooker, Twitter có một giao diện hình ảnh và hệ thống tính điểm tranh đua (chẳng hạn như số người theo dõi ít hay nhiều của mỗi tài khoản). Ý tưởng rằng mạng xã hội là một trò chơi, hoặc nó có thể bị tận dụng như một trò chơi khá là khiêu khích - nhưng với một ứng dụng như Pokemon Go, ý tưởng này lại có vẻ có lý. Một phần sự nổi tiếng của trò chơi, dù là do người viết trò chơi chủ đích tạo ra hay không, có vẻ là cơ hội để chế meme và chia sẻ trải nghiệm trên những trang như Reddit, Snapchat và Imgur. Như vậy, người ta chơi Pokemon Go không chỉ trong ứng dụng trò chơi, mà còn qua cả mạng xã hội nữa. Các nhà tâm lý học bắt đầu hiểu tại sao sử dụng mạng xã hội lại thú vị đến vậy, và một phương diện đặc thù gây thích thú chính là cơ hội được điều chỉnh và thử nghiệm cảm giác của chính mình. Chúng ta cũng làm điều này ngoài đời, nhưng với môi trường trên mạng, chúng ta có khả năng khác hơn, và những tiềm năng khác hơn được tưởng thưởng, ví dụ có thêm bạn mới hay tăng mức độ tương tác. Thú vị là, có rất nhiều câu chuyện trên mạng về người chơi Pokemon Go đụng phải nhau khi đang đi săn - trò chơi rõ ràng khuyến khích tương tác xã hội qua internet và cả ngoài đời, vốn là rất hiếm gặp. Vì thế, Pokemon Go có thể là trò chơi hoàn hảo cho kỷ nguyên của mạng xã hội, Przybylski nhận định. Theo ông, sử dụng mạng xã hội khiến chúng ta được chuẩn bị sẵn sàng với trải nghiệm mới này nơi trò chơi. Trò chơi này khiến người ta đi lang thang để tìm kiếm các chú Pokemon và gặp gỡ nhau "Cuộc sống hiện đại đã huấn luyện mọi người chơi Pokemon Go," ông nói. Thực sự thì cách người ta đang chơi và bàn tán về trò chơi này trên mạng có vẻ đã nắm bắt được tinh thần câu tuyên ngôn của Mark Zukerberg rằng mạng xã hội có thể cho phép giúp "chia sẻ thông suốt" - một hoạt động xảy ra tự nhiên và đáp ứng trực tiếp nhu cầu và khát vọng của người dùng. Dĩ nhiên, vẫn chưa rõ người chơi liệu sẽ say mê Pokemon Go được bao lâu. Trò chơi vẫn còn rất mới. Nhưng với việc đạt tới thành công một cách nhanh chóng, đây là một hiện tượng nữa của việc chạm tới được một trong những khao khát cốt lõi mà nhiều người cùng chia sẻ. Pokemon Go có vẻ như chỉ mới tiết lộ một ít những yếu tố có thể tạo cảm hứng cho người chơi. Dù bạn có thích chơi game hay không thì có lẽ nó vẫn là thứ đáng để khiến bạn suy nghĩ. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.
[ 108, 287, 285, 161, 24201, 103, 395, 491, 735, 908, 104, 135, 457, 425, 206, 888, 887, 166, 14243, 320, 6127, 108, 121, 21403, 103, 167, 123, 125, 704, 1014, 21017, 5404, 112, 902, 106, 704, 1014, 566, 279, 223, 216, 2723, 239, 159, 726, 909, 791, 192, 233, 105, 335, 1253, 838, 1227, 175, 249, 128, 116, 1756, 9504, 1137, 113, 906, 289, 858, 116, 670, 546, 148, 129, 107, 447, 108, 121, 968, 704, 1014, 115, 117, 1299, 125, 201, 617, 2254, 112, 4174, 286, 704, 1014, 114, 656, 111, 467, 1330, 370, 105, 7762, 207, 109, 987, 21017, 2723, 387, 199, 793, 150, 113, 175, 249, 723, 223, 1001, 5684, 1623, 428, 289, 122, 329, 387, 199, 108, 121, 1222, 170, 120, 111, 1014, 1406, 2166, 128, 24201, 115, 107, 136, 1299, 475, 286, 126, 125, 206, 235, 116, 166, 11432, 888, 4358, 11229, 1014, 126, 107, 642, 115, 110, 738, 354, 838, 155, 175, 323, 128, 335, 110, 383, 250, 4873, 430, 166, 111, 650, 160, 704, 1014, 134, 270, 1352, 117, 228, 423, 1249, 588, 215, 301, 104, 111, 467, 103, 148, 2558, 114, 155, 2521, 1379, 370, 986, 159, 427, 105, 186, 1249, 588, 931, 2106, 159, 2874, 9285, 8852, 233, 129, 111, 467, 114, 656, 704, 1014, 270, 1352, 326, 886, 2874, 104, 154, 159, 583, 133, 21675, 112, 606, 1014, 107, 136, 616, 205, 370, 203, 116, 987, 21017, 108, 121, 295, 532, 793, 1509, 144, 1916, 458, 786, 301, 108, 121, 248, 106, 1376, 619, 588, 164, 135, 104, 704, 1014, 126, 107, 1040, 226, 117, 984, 3619, 1352, 504, 178, 571, 315, 241, 214, 3720, 31512, 149, 1348, 2603, 3915, 106, 111, 649, 568, 402, 120, 334, 344, 260, 583, 458, 228, 164, 135, 104, 109, 704, 1014, 726, 5786, 298, 166, 397, 107, 109, 675, 712, 148, 156, 704, 1014, 107, 632, 537, 359, 455, 279, 241, 114, 111, 1014, 194, 110, 103, 114, 155, 156, 111, 1014, 609, 904, 374, 7849, 451, 1609, 157, 731, 113, 4137, 175, 1577, 489, 274, 293, 213, 124, 350, 119, 120, 111, 911, 208, 114, 160, 157, 712, 146, 308, 106, 173, 270, 1352, 504, 2811, 350, 114, 111, 1014, 107, 406, 1143, 1276, 4904, 2166, 1441, 129, 6895, 960, 1626, 576, 128, 116, 334, 344, 146, 308, 104, 21017, 5404, 106, 4137, 126, 1105, 159, 120, 135, 877, 145, 635, 166, 389, 111, 115, 107, 1132, 105, 1379, 467, 103, 770, 726, 909, 206, 494, 105, 300, 234, 190, 297, 647, 777, 6771, 3214, 9207, 103, 346, 171, 334, 344, 370, 290, 181, 439, 318, 808, 419, 135, 877, 291, 183, 105, 107, 357, 329, 125, 12676, 4154, 1042, 356, 139, 107, 426, 116, 1130, 583, 133, 6793, 4652, 1469, 257, 211, 761, 831, 2488, 158, 704, 1014, 115, 434, 117, 1340, 238, 933, 2544, 181, 173, 329, 489, 5167, 960, 1626, 576, 128, 1783, 231, 9283, 194, 11869, 1134, 364, 11541, 569, 103, 105, 215, 158, 704, 1014, 290, 178, 148, 452, 1014, 4137, 7218, 176, 103, 413, 106, 109, 4137, 107, 136, 1014, 116, 173, 790, 1655, 1105, 159, 639, 135, 877, 239, 170, 481, 5484, 790, 324, 3975, 31512, 123, 1796, 2661, 169, 115, 215, 1379, 624, 119, 726, 909, 598, 233, 855, 128, 156, 154, 217, 173, 324, 286, 589, 192, 225, 136, 130, 1014, 13038, 159, 452, 7218, 176, 7307, 118, 272, 2496, 4191, 259, 115, 107, 1132, 8076, 2073, 279, 489, 274, 415, 351, 723, 610, 105, 120, 987, 21017, 2723, 140, 111, 1014, 581, 1441, 183, 3788, 107, 136, 290, 178, 1014, 116, 173, 790, 1655, 519, 24201, 210, 2856, 4263, 874, 430, 113, 120, 675, 712, 211, 106, 144, 2875, 10749, 298, 129, 119, 24201, 103, 116, 111, 289, 374, 339, 1014, 295, 393, 116, 704, 1014, 224, 211, 125, 21017, 226, 397, 143, 111, 2897, 2047, 21017, 5404, 115, 107, 120, 667, 108, 1789, 215, 1441, 297, 148, 221, 9709, 129, 704, 1014, 178, 462, 113, 1130, 4137, 126, 117, 212, 3520, 311, 119, 31512, 103, 323, 116, 704, 1014, 370, 173, 1105, 138, 144, 2875, 1196, 130, 1916, 458, 111, 1014, 143, 335, 139, 979, 155, 144, 239, 1681, 105, 1276, 895, 114, 111, 6895, 21017, 5404, 115, 1280, 475, 117, 116, 166, 436, 352, 128, 1356, 2019, 772, 756, 202, 130, 521, 704, 1014, 117, 436, 581, 106, 123, 521, 111, 1014, 406, 203, 222, 2720, 114, 154, 406, 1143, 1914, 740, 105, 422, 154, 299, 1495, 119, 120, 111, 211, 113, 293, 213, 233, 323, 107, 459, 675, 712, 146, 308, 397, 704, 1014, 134, 107, 158, 555, 344, 164, 135, 519, 118, 454, 24201, 531, 385, 766, 163, 124, 418, 812, 110, 1274, 104, 156, 184, 4307, 906, 1017, 21403, 119, 475, 286, 21017, 5404, 159, 4061, 189, 3099, 186, 109, 2462, 1759, 6210, 4308, 569, 9802, 569, 1775, 14655, 512, 130, 111, 1014, 498, 1092, 109, 573, 591, 113, 4137, 1649, 413, 227, 146, 228, 120, 274, 765, 877, 887, 361, 548, 108, 121, 21403, 519, 365, 342, 2738, 606, 1014, 290, 683, 120, 205, 2104, 1441, 297, 189, 19267, 1014, 223, 144, 115, 114, 141, 203, 116, 166, 274, 765, 877, 887, 145, 141, 289, 434, 453, 226, 3276, 3340, 293, 213, 108, 3128, 921, 106, 158, 111, 1132, 1161, 184, 4307, 906, 1017, 138, 504, 1370, 130, 370, 124, 116, 987, 21017, 2012, 128, 1783, 8527, 1134, 9566, 194, 5042, 6814, 2588, 233, 194, 1042, 356, 1242, 2381, 21017, 129, 167, 1205, 1350, 108, 121, 438, 523, 4300, 747, 126, 521, 21017, 5404, 319, 164, 116, 199, 706, 393, 1681, 105, 335, 979, 155, 114, 704, 1014, 116, 543, 417, 913, 145, 107, 642, 122, 106, 259, 146, 308, 202, 422, 335, 164, 135, 161, 1447, 223, 144, 870, 373, 562, 588, 114, 427, 293, 1637, 1339, 147, 3516, 152, 355, 105, 111, 458, 741, 277, 425, 240, 111, 266, 5932, 17592, 1864, 123, 2371, 106, 116, 113, 120, 704, 1014, 1696, 140, 346, 345, 175, 1326, 2110, 350, 145, 2371, 153, 106, 704, 1014, 1696, 726, 693, 7409, 520, 5946, 104, 17592, 6315, 2371, 107, 116, 384, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 800, 20035, 1775, 20433, 1014, 21017, 5404, 1649, 626, 171, 107, 215, 158, 230, 141, 108, 121, 200, 115, 212, 3712, 171, 11495, 7334, 24201, 454, 189, 8818, 106, 111, 1950, 715, 3171, 163, 231, 3396, 186, 103, 170, 525, 186, 413, 3416, 541, 171, 9387, 1 ]
150306_ted_osius_vnu_speech_comments
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2015/03/150306_ted_osius_vnu_speech_comments
'Hy vọng Việt - Mỹ vun đắp thiện chí'
Bài phát biểu của Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam ông Ted Osius đưa ra tại Đại học Quốc gia Hà Nội hôm 06/3/2015 thể hiện quan điểm 'thiện chí, xây dựng' và có thể hy vọng hai bên Việt Mỹ sẽ "xây dựng, vun đắp" thiết thực cho thiện chí này, theo ý kiến nhà quan sát từ Việt Nam.
Bài phát biểu của Đại sứ Mỹ Ted Osius tại Đại học Quốc gia Hà Nội hôm 06/3/2015 được nhà quan sát đánh giá là 'xây dựng, thiện chí'. Trao đổi với BBC hôm thứ Sáu, Tiến sỹ Lê Đăng Doanh, nguyên thành viên Ban tư vấn Thủ tướng Chính phủ Việt Nam nói: "Tôi nghĩ rằng những bày tỏ thiện chí và hợp tác đó là một điều hết sức dễ hiểu trong bối cảnh hiện nay, và tôi hy vọng thiện chí đó sẽ được hai bên xây dựng, vun đắp và sẽ dẫn đến những hành động thiết thực để có lợi cho cả hai bên để đảm bảo hòa bình, ổn định trong khu vực và bảo vệ được chủ quyền của Việt Nam." Đại sứ Mỹ trong bài phát biểu hôm thứ Sáu nói: "Tập trung vào việc hiện đại hoá năng lực phòng thủ, Việt Nam có thể sẽ tìm đến các đối tác truyền thống của mình. Điều này có thể hiểu được. "Việt Nam cần có nhiều bạn bè – nhất là ở trong một khu vực phức tạp và năng động như thế này. Tuy nhiên, Hoa Kỳ có nhiều để đề xuất nhằm tăng cường an ninh của Việt Nam trong thời gian ngắn hạn, trung hạn và dài hạn. Bình luận về điểm này, Tiến sỹ Doanh bình luận: "Hiện nay Việt Nam đã có đề nghị là Việt Nam sẵn sàng mua những vũ khí sát thương của Hoa Kỳ, Việt Nam sẵn sàng hợp tác với Hoa Kỳ về một loạt lĩnh vực về phòng thủ, về trang thiết bị quân sự. "Và tôi nghĩ rằng là trong tương lai không xa hai bên có thể trao đổi để có thể thêm những sự trợ giúp của Hoa Kỳ về việc huấn luyện, đào tạo, nâng cao trình độ của các sỹ quan trong những lĩnh vực nhất định mà hiện nay Việt Nam rất cần để phát triển. "Thí dụ như chiến tranh điện tử, thí dụ như tác chiến trên biển, hay là thí dụ rất cần những thông tin về tình báo để có thể không bị bất ngờ đối với bất kỳ một cuộc tấn công nào." Đánh giá tổng thể nội dung bài phát biểu của vị Đại sứ Mỹ, Tiến sỹ Doanh nói: "Tôi đánh giá cao nội dung phát biểu ý kiến của ông Đại sứ Ted Osius ở Đại học Quốc gia Hà Nội, và tôi nghĩ rằng đây là một bài phát biểu quan trọng, thiện chí và xây dựng trong năm 2015 mà cả hai nước sẽ kỷ niệm các mối quan hệ về ngoại giao và đấy cũng là cơ hội để hai bên sẽ nâng cao hơn nữa sự hợp tác toàn diện vì lợi ích của cả hai bên." 'Táo bạo, lạc quan?' Trong bài phát biểu hôm thứ Sáu, Đại sứ Ted Osius cũng nói: "Còn nhiều điều mà hai nước chúng ta có thể cùng nhau làm để duy trì hoà bình, thịnh vượng và độc lập cho Việt Nam và cho khu vực. "Để làm được như vậy, cả hai bên sẽ cần phải có những quyết định táo bạo và hướng tới một tương lai mới, mặc dù chúng ta vẫn nhớ và thành tâm giải quyết lịch sử của mình. "Tuy chúng ta chia sẻ một lịch sử phức tạp, tôi tin rằng chúng ta cũng chia sẻ một tương lai tươi sáng." Bình luận về điều này, Giáo sư Vũ Minh Giang, đương kim Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo của Đại học Quốc gia Hà Nội nói với BBC: "Cái ý táo bạo của ông Đại sứ theo tôi hiểu tức là có thể có những quyết định mà trong ý nghĩ thông thường người ta không nghĩ tới. "Hoặc là nó có những ngăn trở mà từ trước tới nay không vượt qua, thế thì nếu nó đụng tới những việc như thế thì có thể gọi là táo bạo. "Thí dụ như Việt Nam và Hoa Kỳ có thể thiết lập quan hệ thân thiết hơn là quan hệ như hiện nay, chẳng hạn như thế." Khi được hỏi liệu vị tân Đại sứ Mỹ có 'quá lạc quan' hay là không, Giáo sư Giang, người cũng từng là thành viên của Hội đồng Lý luận Trung ương của Đảng Cộng sản, nói: "Tính cách của Đại sứ mới thể hiện một người rất cởi mở trong cách nhìn nhận các vấn đề và thứ hai thể hiện rất rõ một cái năng động và rất quyết tâm trong việc thực hiện một cái gì đó mà ông mong muốn. "Tôi nhìn ở góc độ tích cực là với một cách phát biểu như thế thì tôi là một trong những người trông chờ. "Mong rằng tất cả những điều mà ông phát biểu như thế sẽ dần dần diễn ra trong thực tế, bởi vì hướng tới tương lai và mong cho quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ ngày càng phát triển tốt đẹp hơn. "Còn nói rằng như thế là có quá lạc quan hay không, thì cũng khó có cơ sở để nói điều gì hơn hay là bình luận về nhận định ấy." 'Chi tiết bất ngờ?' Đại sứ Ted Osius nói có thể hai nước có thể có những 'quyết định táo bạo' hướng tới tương lai mới. Hôm thứ Sáu, một nhà quan sát chính trị - xã hội Việt Nam từ Sài Gòn, Tiến sỹ Phạm Chí Dũng, cho rằng bài phát biểu của Đại sứ Mỹ là 'tự tin'. Ông nói: "Trong cuộc tiếp xúc với giới sinh viên của Việt Nam thì quả là ông Ted Osius đã tự tin tới mức mà đưa ra thông tin là ông Trần Đại Quang, Bộ trưởng Bộ Công an sẽ sớm thăm Mỹ. "Điều đó cho thấy rằng có vẻ như là ông Ted Osius không chỉ nắm được lịch trình của đoàn Việt Nam, sắp tới ông Tổng Bí thư Đảng Nguyễn Phú Trọng, ông Quang và có thể cả những chính sách nữa đi Mỹ, mà còn có thể dự đoán được kết quả của chuyến đi đó thành công như thế nào và thành công ở mức độ nào." Khi được hỏi có thể dự đoán những kết quả như vậy là gì, Tiến sỹ Dũng nói thêm: "Kết quả đó nó sẽ nương theo xu thế quan hệ Việt Mỹ thôi, tại vì đây là một xu thế khó có thể đảo ngược, đặc biệt khi Việt Nam đã cảm nhận được một cách rõ ràng trên lòng bàn tay về mối nguy cơ. "Và qua vụ Giàn khoan HD-981, mặc dù là một sự gây hấn hung hãn của Trung Quốc, nhưng cũng phải thừa nhận rằng Bắc Kinh đã quá chủ quan trong việc áp đặt thế lực của mình. "Thành thử điều đó làm cho một số chính khách Việt Nam còn mơ màng với Bắc Kinh trước đây, họ dường như là tỉnh ngộ, tỉnh giấc và bắt buộc phải nghĩ tới những thế lực quốc tế có thể hỗ trợ Việt Nam chẳng hạn như Mỹ. "Và đặc biệt một nguyên nhân nói về góc độ riêng tư là rất nhiều quan chức Việt Nam có tài sản, có nhà cửa, có người thân và con cái du học ở Mỹ chứ không phải là ở Trung Quốc."
summarize: Bài phát biểu của Đại sứ Mỹ Ted Osius tại Đại học Quốc gia Hà Nội hôm 06/3/2015 được nhà quan sát đánh giá là 'xây dựng, thiện chí'. Trao đổi với BBC hôm thứ Sáu, Tiến sỹ Lê Đăng Doanh, nguyên thành viên Ban tư vấn Thủ tướng Chính phủ Việt Nam nói: "Tôi nghĩ rằng những bày tỏ thiện chí và hợp tác đó là một điều hết sức dễ hiểu trong bối cảnh hiện nay, và tôi hy vọng thiện chí đó sẽ được hai bên xây dựng, vun đắp và sẽ dẫn đến những hành động thiết thực để có lợi cho cả hai bên để đảm bảo hòa bình, ổn định trong khu vực và bảo vệ được chủ quyền của Việt Nam." Đại sứ Mỹ trong bài phát biểu hôm thứ Sáu nói: "Tập trung vào việc hiện đại hoá năng lực phòng thủ, Việt Nam có thể sẽ tìm đến các đối tác truyền thống của mình. Điều này có thể hiểu được. "Việt Nam cần có nhiều bạn bè – nhất là ở trong một khu vực phức tạp và năng động như thế này. Tuy nhiên, Hoa Kỳ có nhiều để đề xuất nhằm tăng cường an ninh của Việt Nam trong thời gian ngắn hạn, trung hạn và dài hạn. Bình luận về điểm này, Tiến sỹ Doanh bình luận: "Hiện nay Việt Nam đã có đề nghị là Việt Nam sẵn sàng mua những vũ khí sát thương của Hoa Kỳ, Việt Nam sẵn sàng hợp tác với Hoa Kỳ về một loạt lĩnh vực về phòng thủ, về trang thiết bị quân sự. "Và tôi nghĩ rằng là trong tương lai không xa hai bên có thể trao đổi để có thể thêm những sự trợ giúp của Hoa Kỳ về việc huấn luyện, đào tạo, nâng cao trình độ của các sỹ quan trong những lĩnh vực nhất định mà hiện nay Việt Nam rất cần để phát triển. "Thí dụ như chiến tranh điện tử, thí dụ như tác chiến trên biển, hay là thí dụ rất cần những thông tin về tình báo để có thể không bị bất ngờ đối với bất kỳ một cuộc tấn công nào." Đánh giá tổng thể nội dung bài phát biểu của vị Đại sứ Mỹ, Tiến sỹ Doanh nói: "Tôi đánh giá cao nội dung phát biểu ý kiến của ông Đại sứ Ted Osius ở Đại học Quốc gia Hà Nội, và tôi nghĩ rằng đây là một bài phát biểu quan trọng, thiện chí và xây dựng trong năm 2015 mà cả hai nước sẽ kỷ niệm các mối quan hệ về ngoại giao và đấy cũng là cơ hội để hai bên sẽ nâng cao hơn nữa sự hợp tác toàn diện vì lợi ích của cả hai bên." 'Táo bạo, lạc quan?' Trong bài phát biểu hôm thứ Sáu, Đại sứ Ted Osius cũng nói: "Còn nhiều điều mà hai nước chúng ta có thể cùng nhau làm để duy trì hoà bình, thịnh vượng và độc lập cho Việt Nam và cho khu vực. "Để làm được như vậy, cả hai bên sẽ cần phải có những quyết định táo bạo và hướng tới một tương lai mới, mặc dù chúng ta vẫn nhớ và thành tâm giải quyết lịch sử của mình. "Tuy chúng ta chia sẻ một lịch sử phức tạp, tôi tin rằng chúng ta cũng chia sẻ một tương lai tươi sáng." Bình luận về điều này, Giáo sư Vũ Minh Giang, đương kim Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo của Đại học Quốc gia Hà Nội nói với BBC: "Cái ý táo bạo của ông Đại sứ theo tôi hiểu tức là có thể có những quyết định mà trong ý nghĩ thông thường người ta không nghĩ tới. "Hoặc là nó có những ngăn trở mà từ trước tới nay không vượt qua, thế thì nếu nó đụng tới những việc như thế thì có thể gọi là táo bạo. "Thí dụ như Việt Nam và Hoa Kỳ có thể thiết lập quan hệ thân thiết hơn là quan hệ như hiện nay, chẳng hạn như thế." Khi được hỏi liệu vị tân Đại sứ Mỹ có 'quá lạc quan' hay là không, Giáo sư Giang, người cũng từng là thành viên của Hội đồng Lý luận Trung ương của Đảng Cộng sản, nói: "Tính cách của Đại sứ mới thể hiện một người rất cởi mở trong cách nhìn nhận các vấn đề và thứ hai thể hiện rất rõ một cái năng động và rất quyết tâm trong việc thực hiện một cái gì đó mà ông mong muốn. "Tôi nhìn ở góc độ tích cực là với một cách phát biểu như thế thì tôi là một trong những người trông chờ. "Mong rằng tất cả những điều mà ông phát biểu như thế sẽ dần dần diễn ra trong thực tế, bởi vì hướng tới tương lai và mong cho quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ ngày càng phát triển tốt đẹp hơn. "Còn nói rằng như thế là có quá lạc quan hay không, thì cũng khó có cơ sở để nói điều gì hơn hay là bình luận về nhận định ấy." 'Chi tiết bất ngờ?' Đại sứ Ted Osius nói có thể hai nước có thể có những 'quyết định táo bạo' hướng tới tương lai mới. Hôm thứ Sáu, một nhà quan sát chính trị - xã hội Việt Nam từ Sài Gòn, Tiến sỹ Phạm Chí Dũng, cho rằng bài phát biểu của Đại sứ Mỹ là 'tự tin'. Ông nói: "Trong cuộc tiếp xúc với giới sinh viên của Việt Nam thì quả là ông Ted Osius đã tự tin tới mức mà đưa ra thông tin là ông Trần Đại Quang, Bộ trưởng Bộ Công an sẽ sớm thăm Mỹ. "Điều đó cho thấy rằng có vẻ như là ông Ted Osius không chỉ nắm được lịch trình của đoàn Việt Nam, sắp tới ông Tổng Bí thư Đảng Nguyễn Phú Trọng, ông Quang và có thể cả những chính sách nữa đi Mỹ, mà còn có thể dự đoán được kết quả của chuyến đi đó thành công như thế nào và thành công ở mức độ nào." Khi được hỏi có thể dự đoán những kết quả như vậy là gì, Tiến sỹ Dũng nói thêm: "Kết quả đó nó sẽ nương theo xu thế quan hệ Việt Mỹ thôi, tại vì đây là một xu thế khó có thể đảo ngược, đặc biệt khi Việt Nam đã cảm nhận được một cách rõ ràng trên lòng bàn tay về mối nguy cơ. "Và qua vụ Giàn khoan HD-981, mặc dù là một sự gây hấn hung hãn của Trung Quốc, nhưng cũng phải thừa nhận rằng Bắc Kinh đã quá chủ quan trong việc áp đặt thế lực của mình. "Thành thử điều đó làm cho một số chính khách Việt Nam còn mơ màng với Bắc Kinh trước đây, họ dường như là tỉnh ngộ, tỉnh giấc và bắt buộc phải nghĩ tới những thế lực quốc tế có thể hỗ trợ Việt Nam chẳng hạn như Mỹ. "Và đặc biệt một nguyên nhân nói về góc độ riêng tư là rất nhiều quan chức Việt Nam có tài sản, có nhà cửa, có người thân và con cái du học ở Mỹ chứ không phải là ở Trung Quốc."
[ 108, 287, 285, 161, 1045, 212, 284, 104, 440, 981, 200, 6143, 8332, 149, 440, 214, 162, 165, 337, 710, 325, 8307, 10018, 4892, 117, 152, 146, 338, 403, 314, 106, 17867, 5379, 1155, 356, 1263, 3804, 345, 119, 378, 325, 259, 2668, 1075, 817, 729, 2866, 2697, 103, 503, 164, 182, 806, 276, 255, 596, 477, 448, 256, 131, 132, 795, 800, 372, 160, 120, 1035, 776, 1155, 356, 105, 279, 274, 150, 106, 116, 179, 538, 543, 790, 524, 113, 1303, 313, 199, 801, 105, 141, 861, 584, 1155, 356, 150, 134, 117, 196, 367, 556, 5379, 10187, 3536, 105, 134, 458, 155, 120, 209, 192, 583, 223, 130, 107, 418, 114, 186, 196, 367, 130, 879, 327, 544, 2516, 970, 190, 113, 322, 442, 105, 327, 647, 117, 185, 168, 104, 131, 3718, 440, 981, 200, 113, 392, 212, 284, 325, 259, 1668, 795, 189, 12168, 396, 138, 156, 199, 273, 1270, 344, 265, 438, 331, 103, 131, 132, 107, 136, 134, 370, 155, 109, 195, 274, 425, 234, 104, 900, 747, 126, 107, 136, 524, 1378, 3327, 132, 260, 107, 158, 230, 1674, 1021, 202, 106, 108, 121, 113, 116, 322, 442, 1662, 1371, 105, 344, 192, 128, 175, 433, 421, 572, 254, 336, 107, 158, 130, 220, 387, 745, 321, 1054, 305, 672, 104, 131, 132, 113, 221, 390, 1621, 2384, 396, 576, 105, 677, 3328, 644, 410, 125, 318, 474, 1075, 817, 2697, 342, 4199, 4512, 275, 131, 132, 115, 107, 220, 411, 106, 131, 132, 1132, 1161, 702, 120, 705, 482, 338, 432, 104, 254, 1433, 131, 132, 1132, 1161, 279, 274, 119, 254, 336, 125, 116, 1130, 950, 442, 125, 438, 331, 103, 125, 509, 583, 133, 252, 2502, 2082, 141, 372, 160, 106, 113, 489, 1032, 110, 797, 196, 367, 107, 136, 992, 345, 130, 107, 136, 426, 120, 144, 643, 422, 104, 254, 336, 125, 156, 1930, 12835, 1328, 4030, 1480, 291, 277, 359, 104, 109, 817, 146, 113, 120, 950, 442, 202, 190, 145, 199, 275, 131, 132, 215, 260, 130, 212, 3073, 19113, 1094, 128, 242, 250, 726, 5498, 1738, 1094, 128, 274, 242, 159, 3102, 194, 106, 1738, 1094, 215, 260, 120, 206, 193, 125, 205, 188, 130, 107, 136, 110, 133, 295, 1274, 195, 119, 295, 393, 116, 204, 623, 135, 5896, 108, 4413, 314, 497, 136, 735, 908, 392, 212, 284, 104, 297, 440, 981, 968, 1075, 817, 2697, 795, 800, 403, 314, 291, 735, 908, 212, 284, 108, 232, 357, 104, 118, 440, 981, 6143, 8332, 108, 121, 440, 214, 162, 165, 337, 1981, 105, 141, 372, 160, 248, 106, 116, 392, 212, 284, 146, 2060, 1155, 356, 105, 556, 636, 113, 147, 2814, 145, 186, 196, 142, 134, 688, 1196, 109, 882, 146, 300, 125, 470, 384, 105, 1730, 127, 106, 225, 213, 130, 196, 367, 134, 1480, 291, 183, 761, 144, 279, 274, 258, 681, 171, 418, 812, 104, 186, 196, 367, 294, 6757, 6800, 854, 103, 956, 146, 5365, 298, 392, 212, 284, 325, 259, 2668, 440, 981, 6143, 8332, 127, 795, 189, 3108, 158, 179, 145, 196, 142, 174, 169, 107, 136, 264, 527, 140, 130, 756, 996, 1718, 2516, 2335, 3488, 105, 557, 385, 114, 131, 132, 105, 114, 322, 2531, 189, 4234, 140, 117, 128, 934, 186, 196, 367, 134, 260, 139, 107, 120, 302, 190, 3585, 854, 105, 665, 228, 116, 489, 1032, 1849, 945, 428, 174, 169, 244, 1057, 105, 164, 315, 272, 302, 478, 324, 104, 900, 3169, 174, 169, 733, 1198, 116, 478, 324, 1662, 4991, 141, 193, 160, 174, 169, 127, 733, 1198, 116, 489, 1032, 2993, 611, 294, 644, 410, 125, 179, 474, 754, 441, 1016, 700, 3867, 1177, 1923, 483, 492, 813, 210, 2033, 214, 105, 1983, 394, 104, 440, 214, 162, 165, 337, 710, 123, 119, 1231, 189, 4046, 108, 232, 3585, 854, 104, 118, 440, 981, 181, 141, 524, 766, 106, 107, 136, 107, 120, 302, 190, 145, 113, 108, 232, 372, 206, 369, 111, 169, 110, 372, 1988, 17450, 106, 335, 107, 120, 963, 319, 145, 148, 226, 228, 275, 110, 1064, 1244, 175, 143, 323, 335, 1991, 228, 120, 156, 128, 175, 143, 107, 136, 343, 106, 3585, 14126, 19113, 1094, 128, 131, 132, 105, 254, 336, 107, 136, 583, 385, 146, 300, 481, 583, 183, 106, 146, 300, 128, 199, 801, 718, 269, 576, 128, 10012, 707, 117, 419, 588, 297, 1702, 440, 981, 200, 107, 11343, 956, 146, 257, 194, 106, 110, 103, 754, 441, 3867, 111, 127, 434, 106, 164, 182, 104, 813, 210, 1087, 410, 151, 929, 104, 348, 607, 2070, 795, 189, 11058, 173, 104, 440, 981, 239, 136, 199, 116, 111, 215, 2445, 690, 113, 173, 485, 238, 109, 255, 220, 105, 259, 196, 136, 199, 215, 450, 116, 292, 344, 192, 105, 215, 302, 315, 113, 156, 223, 199, 116, 292, 218, 150, 145, 118, 872, 6072, 800, 485, 108, 121, 1869, 359, 566, 786, 106, 119, 116, 173, 212, 284, 128, 175, 143, 141, 106, 116, 113, 120, 111, 1407, 1205, 112, 189, 10482, 160, 525, 186, 120, 179, 145, 118, 212, 284, 128, 175, 134, 1429, 1429, 407, 124, 113, 223, 955, 626, 171, 665, 228, 489, 1032, 105, 872, 114, 146, 300, 131, 132, 233, 254, 336, 191, 536, 212, 435, 514, 1142, 827, 189, 3108, 123, 160, 128, 175, 106, 107, 310, 956, 146, 194, 110, 103, 143, 127, 455, 107, 225, 633, 130, 123, 179, 218, 183, 194, 106, 342, 410, 125, 238, 190, 10112, 14547, 176, 958, 295, 1274, 5365, 440, 981, 6143, 8332, 123, 107, 136, 196, 142, 107, 136, 107, 120, 17898, 190, 3585, 854, 257, 665, 228, 489, 1032, 1926, 1131, 259, 2668, 116, 152, 146, 338, 122, 245, 233, 293, 213, 131, 132, 148, 1093, 3412, 1075, 817, 971, 980, 2889, 114, 160, 392, 212, 284, 104, 440, 981, 200, 106, 377, 4142, 193, 1263, 208, 795, 189, 1683, 204, 270, 990, 119, 249, 296, 182, 104, 131, 132, 143, 416, 106, 118, 6143, 8332, 115, 222, 193, 228, 537, 145, 251, 124, 206, 193, 106, 118, 912, 440, 3953, 429, 395, 429, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 1045, 212, 284, 104, 440, 981, 254, 336, 149, 131, 132, 118, 6143, 8332, 251, 124, 149, 440, 214, 162, 165, 337, 710, 325, 8307, 10018, 4892, 136, 199, 146, 318, 4930, 6361, 2477, 556, 636, 257, 105, 107, 136, 861, 584, 196, 367, 131, 200, 134, 11927, 5379, 10187, 3536, 207, 583, 223, 114, 1155, 356, 474, 181, 108, 232, 357, 152, 146, 338, 148, 131, 629, 1 ]
040321_chineseadviserstwo
https://www.bbc.com/vietnamese/entertainment/story/2004/03/040321_chineseadviserstwo
Cố vấn Trung Quốc và đường đến Điện Biên
Trong bài trước, chúng tôi đã tóm tắt những ý chính của tác giả Qiang Zhai về sự hình thành và đóng góp của nhóm cố vấn Trung Quốc ở Việt Nam, 1950-1952.
Sau các tổn thất ở đồng bằng sông Hồng năm 1951, Việt Minh, theo sự cố vấn của nhóm chuyên gia Trung Quốc, mở chiến dịch Tây Bắc năm 1952. Giáp với biên giới Lào, vùng Tây Bắc là nơi lực lượng Pháp khá yếu. Việc giải phóng vùng này sẽ dỡ bỏ đe dọa từ mặt sau đối với khu Việt Bắc đồng thời mở rộng địa bàn kiểm soát cho Việt Minh. Chiến dịch Tây BắcLa Quý Ba chịu trách nhiệm hoạch định chiến dịch. (Lúc này La tạm lãnh đạo nhóm cố vấn, trong lúc Vy Quốc Thanh về Trung Quốc chữa bệnh). Ngày 16-2-1952, ông La gửi báo cáo về quân ủy trung ương Trung Quốc phác họa kế hoạch mà ông định chuẩn bị cho Việt Minh. La đề nghị trong nửa đầu năm này, Việt Minh dưỡng quân đồng thời tiếp tục chiến tranh du kích; đến nửa cuối năm, thì sẽ tấn công Nghĩa Lộ và Sơn La ở Tây Bắc. La nói tiếp khi đã chiếm được Tây Bắc, Việt Nam có thể gửi quân sang Lào vào năm sau. Chuẩn y kế hoạch của La, quân ủy trung ương Trung Quốc chỉ đạo ông trung thành với nguyên tắc “tiến chắc chắn và bảo đảm thắng lợi trong từng trận đánh” trong chiến dịch này. Lưu Thiếu Kỳ bảo La “nhất định phải giúp Lào giải phóng.” La chuyển kế hoạch cho ông Giáp và được chấp nhận. Đến tháng Tư, bộ chính trị Việt Minh thông qua chiến dịch. Ngày 14-4, La Quý Ba phác họa cho Bắc Kinh kế hoạch chiến dịch Tây Bắc: Việt Minh sẽ bắt đầu tập kích vào giữa tháng Chín với việc tấn công Nghĩa Lộ; tiếp theo sẽ đánh Sơn La; rồi chiếm phần lớn Tây Bắc vào cuối năm; và đến năm sau thì tấn công Lai Châu. Năm ngày sau, quân ủy trung ương Trung Quốc đồng ý đề xuất này với lời dặn thêm là Việt Minh chú ý vấn đề thiểu số ở Tây Bắc. Ngày 11-7, La gửi về Bắc Kinh kế hoạch chi tiết. Kế hoạch cũng bao gồm thêm yêu cầu của Việt Nam rằng Trung Quốc hãy gửi quân từ Vân Nam sang Việt Nam để điều phối chiến dịch. Ngày 22-7, quân ủy trung ương trả lời Trung Quốc giữ nguyên tắc không gửi quân sang Việt Nam, nhưng họ có thể điều động một vài đơn vị dọc biên giới để thể hiện sự ủng hộ. Ngày 31-7, La nói với quân ủy trung ương rằng Việt Minh sẽ bắt đầu mở lớp về vấn đề thiểu số cho chiến sĩ vào đầu tháng Chín trước khi tiến về Tây Bắc vào giữa tháng Chín. Ngày 8-8, quân ủy trung ương trả lời rằng còn quá sớm không nên mở đầu chiến dịch vào giữa tháng Chín, mà nên đình hoãn đến tháng Mười hoặc tháng 11 để Việt Nam đủ thời gian chuẩn bị. Đầu tháng Chín, Bộ chính trị Việt Nam mở cuộc họp và mời La tham dự. Ông Giáp tường trình sự chuẩn bị cho chiến dịch biên giới. Ông chỉ ra các khó khăn, đặc biệt liên quan cuộc tấn công Sơn La. Đến cuối tháng Chín, ông Hồ Chí Minh có chuyến thăm bí mật đến Bắc Kinh để thảo luận chiến dịch Tây Bắc cũng như chiến lược chiến thắng quân Pháp. Trung Quốc đề nghị Việt Nam nên chiếm Tây Bắc và miền bắc Lào trước tiên, và rồi đưa quân xuôi nam để đánh đồng bằng sông Hồng. Ông Hồ chấp thuận đề xuất này, và trong một bức điện gửi ông Giáp và La ngày 30-9, ông cho họ biết quyết định mà ông có với lãnh đạo Trung Quốc, rằng: chiến dịch Tây Bắc sẽ chỉ đánh Nghĩa Lộ, không bao gồm Sơn La; sau khi chiếm được Nghĩa Lộ, Việt Minh cần đặt căn cứ cách mạng tại đây. Đến đầu tháng Mười, Bộ chính trị Việt Minh thảo luận về hướng dẫn của ông Hồ và đồng ý bỏ Sơn La ra ngoài chiến dịch Tây Bắc. Lúc này, ông Giáp đã có mặt ở mặt trận Tây Bắc, và Trường Chinh thông báo cho ông Giáp về quyết định của bộ chính trị. Ngày 14-10, Việt Minh tập trung tám tiểu đoàn tấn công Nghĩa Lộ và các đồn bốt gần đó. Ngày 16-10, Vy Quốc Thanh trở lại Việt Nam để cùng La Quý Ba chỉ đạo chiến dịch Tây Bắc. Sau khi Việt Minh chiếm được Nghĩa Lộ, quân Pháp chạy khỏi Sơn La ngày 22-11. Đến ngày 10-12, Việt Minh đã giải phóng một khu vực lớn ở Tây Bắc, cho phép Việt Minh có lợi thế để tiến hành hoạt động ở Lào. Cải cách ruộng đất 1953Trong mấy năm đầu kháng chiến, Việt Minh đã duy trì chính sách trung dung – tức là giảm thuế - vì ngại rằng một cuộc cải cách ruộng đất triệt để cô lập giới địa chủ. sẽ hủy hoại tình đoàn kết kháng chiến. Tuy vậy, cuộc chiến chống Pháp khó khăn hơn dự liệu, mặc dù sức mạnh của Việt Minh tăng theo thời gian. Để nhanh kết thúc chiến cuộc và giảm gánh nặng kinh tế cho đảng, lãnh đạo Việt Minh quyết định vào cuối năm 1952 sẽ huy động nông dân cho cuộc chiến. Phần thưởng sẽ là ruộng đất cho họ. Cải cách ruộng đất phục vụ hai mục đích: loại bỏ những phần tử ‘yếu kém’ trong đảng và huy động sự ủng hộ của nông dân. Tháng Giêng 1953, đại hội lần Bốn của Đảng Lao động Việt Nam thông qua nghị quyết kêu gọi cải cách ruộng đất ở các khu giải phóng. Đảng Cộng sản Trung Quốc có nhiều kinh nghiệm về việc này, nên Việt Nam nhờ các cố vấn giúp đỡ. Mùa xuân 1953, Zhang Dequn trở thành lãnh đạo ban củng cố đảng và cải cách ruộng đất (thuộc nhóm cố vấn quân sự Trung Quốc). Để tăng lực lượng, Bắc Kinh gửi thêm 42 chuyên viên sang Việt Nam trong năm này. Nhóm cố vấn cho chiếu phim ‘Bạch Mao Nữ’, nói về cô con gái nhà nông chịu ách áp bức của địa chủ. Nhiều người lính Việt Nam đã khóc khi xem phim. Một người lính giận dữ đến nỗi khi tay địa chủ xuất hiện trên màn hình, anh nâng súng trường lên và bắn. Trong chiến dịch củng cố chính trị, nhiều người có nguồn gốc nông dân và công nhân được thăng chức. Chiến dịch đã giúp tăng tinh thần cho quân đội, chuẩn bị họ cho cuộc quyết chiến với Pháp tại Điện Biên Phủ. Cải cách ruộng đất 1953 đem lại các thay đổi lớn cả trong cơ cấu nông nghiệp và trong đảng. Trong hai năm tiếp theo, không chỉ các địa chủ thân Pháp hay trung lập, mà cả những người từng ủng hộ Việt Minh đã bị phạt, mất tài sản, đôi khi bị xử bắn. Mặc dù cải cách ruộng đất thành công trong việc thỏa mãn nhu cầu ruộng cho nông dân và huy động họ về với đảng (thể hiện qua việc 200.000 nông dân vận chuyển hàng hóa qua đèo, qua núi để giúp Việt Minh), nhưng nó cũng để lại các hậu quả. Cuộc đấu tranh giai cấp trong cải cách ruộng đất đi ngược với chính sách mặt trận thống nhất của đảng và cô lập một bộ phận quan trọng trong dân số. Mang theo tinh thần quá khích, các cố vấn Trung Quốc chịu trách nhiệm cho việc giới thiệu phương thức đấu tranh giai cấp vào Việt Nam. Tác động tiêu cực này là một lý do quan trọng cho việc Việt Nam sau này chỉ trích mô hình Trung Hoa. Đối phó kế hoạch NavarreTháng Năm 1953, tướng Henri Navarre đảm trách việc chỉ huy quân Pháp ở Đông Dương. Ông đề nghị chiến lược ba bước: bảo đảm kiểm soát vùng đồng bằng sông Hồng trong mùa thu đông 1953-54, bình định các khu do đảng Cộng sản kiểm soát ở miền trung và nam Việt Nam trong mùa xuân 1954 và mở tổng phản kích tiêu diệt cứ địa chính của Việt Minh tại miền bắc. Tháng Chín 1953, chính phủ Eisenhower của Mỹ đồng ý cho Paris 385 triệu đôla trợ giúp quân sự để thực thi kế hoạch Navarre. Ngày 13-8-1953, Việt Nam gửi điện cho Trung Quốc yêu cầu trợ giúp trong việc “xem xét tình hình và tìm hướng đi cho nỗ lực chiến tranh tương lai.” Cùng lúc đó, Việt Minh từ bỏ kế hoạch ban đầu định tập trung tại Tây Bắc và Lai Châu. Lần này, Việt Minh đề xuất tấn công đối phương tại đồng bằng sông Hồng. La Quý Ba dự cuộc họp của Bộ chính trị Việt Minh ngày 22-8. Tại đây, ông Võ Nguyên Giáp nói về các hoạt động ở khu đồng bằng, bỏ qua Lai Châu và hạ thấp tầm quan trọng của chiến dịch ở Lào. La tường trình lại cho Bắc Kinh về cuộc thảo luận. Ngày 27 và 29 tháng Tám, Bắc Kinh gửi hai bức điện cho La nhấn mạnh Việt Nam cần giữ nguyên kế hoạch ban đầu, tức là tập trung vào Tây Bắc và Lào. Bức điện ngày 29-8 nói: “Bằng cách tiêu diệt kẻ thủ ở khu vực Lai Châu, giải phóng khu miền bắc và trung Lào, và rồi mở rộng chiến trường sang miền nam Lào và Campuchia để đe dọa Sài Gòn...Việt Minh có thể ngăn chặn bớt sự hỗ trợ lính và tiền cho quân đội bù nhìn, xé lẻ quân Pháp....mở rộng chính lực lượng Việt Minh, và làm suy yếu rồi tiêu diệt kẻ thù dần dần và riêng rẽ.” Lãnh đạo Trung Quốc cho rằng nếu thực thi chiến thuật này, Việt Minh có thể chuẩn bị lực lượng cho công cuộc đánh chiếm đồng bằng sông Hồng và cuối cùng sẽ đánh bại Pháp ở Đông Dương. Hiện thời, Trung Quốc nhấn mạnh, Việt Minh cần chiếm Tây Bắc và miền bắc Lào trước khi tiến về nam. Tuân lời, nhóm cố vấn Trung Quốc đề nghị Việt Nam chọn Tây Bắc làm địa bàn chính để chiếm Lai Châu. Nhóm cố vấn nhấn mạnh đồng bằng sông Hồng chỉ là địa bàn thứ hai, nơi mà Việt Minh có thể tấn công du kích để phối hợp với địa bàn thứ nhất và lập tiền đề cho việc sau này giải phóng Hà Nội và Hải Phòng. Tháng Chín, bộ chính trị Việt Minh thảo luận kế hoạch cho mùa đông 1953-54. Ủng hộ ý tưởng của Trung Quốc, ông Hồ Chí Minh kết luận “phương hướng chiến lược không thay đổi”, nghĩa là Việt Minh sẽ tập trung vào Tây Bắc và bắc Lào. Ông phủ quyết kế hoạch của ông Giáp muốn tập trung vào đồng bằng sông Hồng. Bắc Kinh, vào ngày 10-10, thông báo cho ông Hồ rằng họ đã bổ nhiệm Vy Quốc Thanh làm tổng cố vấn quân sự và La Quý Ba làm tổng cố vấn chính trị cho Việt Minh. Sau khi quay lại Việt Nam, Vy Quốc Thanh, vào ngày 27-10, tái khẳng định đề nghị của Bắc Kinh xoay quanh chiến lược quân sự của Việt Minh. Ông cũng trao cho ông Hồ một bản chép lại kế hoạch Navarre mà Trung Quốc thu được. Sau khi xem xét, các lãnh đạo Việt Minh nói đề nghị của Trung Quốc là đúng và rằng nếu Việt Minh làm theo, họ có thể phá vỡ kế hoạch Navarre. Việc Bắc Kinh trao bản kế hoạch Navarre cho ông Hồ chứng tỏ sự hợp tác chặt chẽ trong việc chia sẻ tin tình báo giữa hai đảng Cộng sản trong cuộc chiến Đông Dương lần một. Đến giữa tháng 11, sư đoàn 316 và một phần sư đoàn 325 và 304 của Việt Minh tiến về Lai Châu. Theo đề nghị của Trung Quốc muốn tiếp cận Nam Việt Nam qua ngả Lào, chính quyền ông Hồ lúc này cũng soạn thảo kế hoạch làm đường cho năm 1954. Kế hoạch dự kiến làm nhiều con đường qua Lào. Nhưng Chu Ân Lai thấy nó quá tham vọng. Trong bức điện gửi La Quý Ba ngày 12-12, Chu nói “số nhân công đòi hỏi quá lớn” và rằng nó sẽ “làm tăng gánh nặng nhân dân và gây thiệt hại năng suất”. Chu thúc giục Việt Nam giảm bớt tầm mức kế hoạch bằng cách tập trung cho ba tuyến quan trọng nhất, gồm một đường đi qua Sầm Nưa. Sau khi nhận tin tình báo về sự di chuyển của Việt Minh về hướng Lai Châu, tướng Navarre quyết định đưa quân đến Điện Biên Phủ, một thung lũng nhỏ tại cao nguyên tây bắc, trên đường sang Luang Prabang của Lào. Khi tin này đến tai Vy Quốc Thanh, ông này đang trên đường đến Tây Bắc. Sau khi thảo luận tình hình mới với ban cố vấn, Vy Quốc Thanh đề nghị Việt Minh mở chiến dịch bao vây và tiêu diệt quân Pháp ở Điện Biên Phủ trong lúc vẫn tiếp tục duy trì kế hoạch tấn công Lai Châu. Ông cũng báo cáo kế hoạch cho Bắc Kinh. Chấp nhận đề nghị của Vy, quân ủy trung ương Trung Quốc nhấn mạnh chiến dịch Điện Biên Phủ không chỉ quan trọng về quân sự-chính trị mà có cả ảnh hưởng quốc tế. Hứa cung cấp mọi vũ khí mà Việt Nam cần, các lãnh đạo Trung Quốc chỉ thị ban cố vấn giúp Việt Nam “quyết định” và giúp đỡ việc chỉ đạo chiến dịch. Rõ ràng, Mao Trạch Đông đang nghĩ đến ngoại giao quốc tế khi xem xét diễn biến quân sự ở Việt Nam. Vào tháng Chín 1953, thế giới Cộng sản đã bắt đầu nỗ lực hòa bình. Ngày 28-9, Liên Xô kêu gọi hội nghị năm bên , gồm Trung Quốc, để xem xét các cách giảm xung đột quốc tế. Mười ngày sau, thủ tướng Chu Ân Lai ra tuyên bố ủng hộ đề nghị này. Ngày 26-11, ông Hồ Chí Minh nói với báo Thụy Điển Expressen là ông sẵn sàng thương lượng với Pháp về vấn đề Đông Dương. Mao muốn có chiến thắng ở Điện Biên Phủ để củng cố vị trí của phe Cộng sản tại bàn đàm phán. Ngày 6-12, bộ chính trị Việt Minh thông qua kế hoạch đánh Điện Biên Phủ. Chiến dịch Điện Biên Phủ được lập ra với ông Võ Nguyên Giáp làm tổng tư lệnh và Vy Quốc Thanh là trưởng cố vấn. Nhìn lại, cuộc họp tháng Chín 1953 của bộ chính trị Việt Minh là điểm bước ngoặt cho cuộc chiến. Khi xét Navarre điều động quân tại Điện Biên Phủ tháng 11 chính là để phản ứng việc Việt Minh đưa quân đến Lai Châu và bắc Lào, thì như vậy việc ông Hồ Chí Minh bác bỏ kế hoạch tập trung cho đồng bằng của ông Võ Nguyên Giáp đã đóng vai trò quan trọng. Nếu ông Hồ thực thi kế hoạch của ông Giáp, có lẽ đã không có cuộc quyết chiến Việt-Pháp ở Điện Biên Phủ. .................................................................................................................
summarize: Sau các tổn thất ở đồng bằng sông Hồng năm 1951, Việt Minh, theo sự cố vấn của nhóm chuyên gia Trung Quốc, mở chiến dịch Tây Bắc năm 1952. Giáp với biên giới Lào, vùng Tây Bắc là nơi lực lượng Pháp khá yếu. Việc giải phóng vùng này sẽ dỡ bỏ đe dọa từ mặt sau đối với khu Việt Bắc đồng thời mở rộng địa bàn kiểm soát cho Việt Minh. Chiến dịch Tây BắcLa Quý Ba chịu trách nhiệm hoạch định chiến dịch. (Lúc này La tạm lãnh đạo nhóm cố vấn, trong lúc Vy Quốc Thanh về Trung Quốc chữa bệnh). Ngày 16-2-1952, ông La gửi báo cáo về quân ủy trung ương Trung Quốc phác họa kế hoạch mà ông định chuẩn bị cho Việt Minh. La đề nghị trong nửa đầu năm này, Việt Minh dưỡng quân đồng thời tiếp tục chiến tranh du kích; đến nửa cuối năm, thì sẽ tấn công Nghĩa Lộ và Sơn La ở Tây Bắc. La nói tiếp khi đã chiếm được Tây Bắc, Việt Nam có thể gửi quân sang Lào vào năm sau. Chuẩn y kế hoạch của La, quân ủy trung ương Trung Quốc chỉ đạo ông trung thành với nguyên tắc “tiến chắc chắn và bảo đảm thắng lợi trong từng trận đánh” trong chiến dịch này. Lưu Thiếu Kỳ bảo La “nhất định phải giúp Lào giải phóng.” La chuyển kế hoạch cho ông Giáp và được chấp nhận. Đến tháng Tư, bộ chính trị Việt Minh thông qua chiến dịch. Ngày 14-4, La Quý Ba phác họa cho Bắc Kinh kế hoạch chiến dịch Tây Bắc: Việt Minh sẽ bắt đầu tập kích vào giữa tháng Chín với việc tấn công Nghĩa Lộ; tiếp theo sẽ đánh Sơn La; rồi chiếm phần lớn Tây Bắc vào cuối năm; và đến năm sau thì tấn công Lai Châu. Năm ngày sau, quân ủy trung ương Trung Quốc đồng ý đề xuất này với lời dặn thêm là Việt Minh chú ý vấn đề thiểu số ở Tây Bắc. Ngày 11-7, La gửi về Bắc Kinh kế hoạch chi tiết. Kế hoạch cũng bao gồm thêm yêu cầu của Việt Nam rằng Trung Quốc hãy gửi quân từ Vân Nam sang Việt Nam để điều phối chiến dịch. Ngày 22-7, quân ủy trung ương trả lời Trung Quốc giữ nguyên tắc không gửi quân sang Việt Nam, nhưng họ có thể điều động một vài đơn vị dọc biên giới để thể hiện sự ủng hộ. Ngày 31-7, La nói với quân ủy trung ương rằng Việt Minh sẽ bắt đầu mở lớp về vấn đề thiểu số cho chiến sĩ vào đầu tháng Chín trước khi tiến về Tây Bắc vào giữa tháng Chín. Ngày 8-8, quân ủy trung ương trả lời rằng còn quá sớm không nên mở đầu chiến dịch vào giữa tháng Chín, mà nên đình hoãn đến tháng Mười hoặc tháng 11 để Việt Nam đủ thời gian chuẩn bị. Đầu tháng Chín, Bộ chính trị Việt Nam mở cuộc họp và mời La tham dự. Ông Giáp tường trình sự chuẩn bị cho chiến dịch biên giới. Ông chỉ ra các khó khăn, đặc biệt liên quan cuộc tấn công Sơn La. Đến cuối tháng Chín, ông Hồ Chí Minh có chuyến thăm bí mật đến Bắc Kinh để thảo luận chiến dịch Tây Bắc cũng như chiến lược chiến thắng quân Pháp. Trung Quốc đề nghị Việt Nam nên chiếm Tây Bắc và miền bắc Lào trước tiên, và rồi đưa quân xuôi nam để đánh đồng bằng sông Hồng. Ông Hồ chấp thuận đề xuất này, và trong một bức điện gửi ông Giáp và La ngày 30-9, ông cho họ biết quyết định mà ông có với lãnh đạo Trung Quốc, rằng: chiến dịch Tây Bắc sẽ chỉ đánh Nghĩa Lộ, không bao gồm Sơn La; sau khi chiếm được Nghĩa Lộ, Việt Minh cần đặt căn cứ cách mạng tại đây. Đến đầu tháng Mười, Bộ chính trị Việt Minh thảo luận về hướng dẫn của ông Hồ và đồng ý bỏ Sơn La ra ngoài chiến dịch Tây Bắc. Lúc này, ông Giáp đã có mặt ở mặt trận Tây Bắc, và Trường Chinh thông báo cho ông Giáp về quyết định của bộ chính trị. Ngày 14-10, Việt Minh tập trung tám tiểu đoàn tấn công Nghĩa Lộ và các đồn bốt gần đó. Ngày 16-10, Vy Quốc Thanh trở lại Việt Nam để cùng La Quý Ba chỉ đạo chiến dịch Tây Bắc. Sau khi Việt Minh chiếm được Nghĩa Lộ, quân Pháp chạy khỏi Sơn La ngày 22-11. Đến ngày 10-12, Việt Minh đã giải phóng một khu vực lớn ở Tây Bắc, cho phép Việt Minh có lợi thế để tiến hành hoạt động ở Lào. Cải cách ruộng đất 1953Trong mấy năm đầu kháng chiến, Việt Minh đã duy trì chính sách trung dung – tức là giảm thuế - vì ngại rằng một cuộc cải cách ruộng đất triệt để cô lập giới địa chủ. sẽ hủy hoại tình đoàn kết kháng chiến. Tuy vậy, cuộc chiến chống Pháp khó khăn hơn dự liệu, mặc dù sức mạnh của Việt Minh tăng theo thời gian. Để nhanh kết thúc chiến cuộc và giảm gánh nặng kinh tế cho đảng, lãnh đạo Việt Minh quyết định vào cuối năm 1952 sẽ huy động nông dân cho cuộc chiến. Phần thưởng sẽ là ruộng đất cho họ. Cải cách ruộng đất phục vụ hai mục đích: loại bỏ những phần tử ‘yếu kém’ trong đảng và huy động sự ủng hộ của nông dân. Tháng Giêng 1953, đại hội lần Bốn của Đảng Lao động Việt Nam thông qua nghị quyết kêu gọi cải cách ruộng đất ở các khu giải phóng. Đảng Cộng sản Trung Quốc có nhiều kinh nghiệm về việc này, nên Việt Nam nhờ các cố vấn giúp đỡ. Mùa xuân 1953, Zhang Dequn trở thành lãnh đạo ban củng cố đảng và cải cách ruộng đất (thuộc nhóm cố vấn quân sự Trung Quốc). Để tăng lực lượng, Bắc Kinh gửi thêm 42 chuyên viên sang Việt Nam trong năm này. Nhóm cố vấn cho chiếu phim ‘Bạch Mao Nữ’, nói về cô con gái nhà nông chịu ách áp bức của địa chủ. Nhiều người lính Việt Nam đã khóc khi xem phim. Một người lính giận dữ đến nỗi khi tay địa chủ xuất hiện trên màn hình, anh nâng súng trường lên và bắn. Trong chiến dịch củng cố chính trị, nhiều người có nguồn gốc nông dân và công nhân được thăng chức. Chiến dịch đã giúp tăng tinh thần cho quân đội, chuẩn bị họ cho cuộc quyết chiến với Pháp tại Điện Biên Phủ. Cải cách ruộng đất 1953 đem lại các thay đổi lớn cả trong cơ cấu nông nghiệp và trong đảng. Trong hai năm tiếp theo, không chỉ các địa chủ thân Pháp hay trung lập, mà cả những người từng ủng hộ Việt Minh đã bị phạt, mất tài sản, đôi khi bị xử bắn. Mặc dù cải cách ruộng đất thành công trong việc thỏa mãn nhu cầu ruộng cho nông dân và huy động họ về với đảng (thể hiện qua việc 200.000 nông dân vận chuyển hàng hóa qua đèo, qua núi để giúp Việt Minh), nhưng nó cũng để lại các hậu quả. Cuộc đấu tranh giai cấp trong cải cách ruộng đất đi ngược với chính sách mặt trận thống nhất của đảng và cô lập một bộ phận quan trọng trong dân số. Mang theo tinh thần quá khích, các cố vấn Trung Quốc chịu trách nhiệm cho việc giới thiệu phương thức đấu tranh giai cấp vào Việt Nam. Tác động tiêu cực này là một lý do quan trọng cho việc Việt Nam sau này chỉ trích mô hình Trung Hoa. Đối phó kế hoạch NavarreTháng Năm 1953, tướng Henri Navarre đảm trách việc chỉ huy quân Pháp ở Đông Dương. Ông đề nghị chiến lược ba bước: bảo đảm kiểm soát vùng đồng bằng sông Hồng trong mùa thu đông 1953-54, bình định các khu do đảng Cộng sản kiểm soát ở miền trung và nam Việt Nam trong mùa xuân 1954 và mở tổng phản kích tiêu diệt cứ địa chính của Việt Minh tại miền bắc. Tháng Chín 1953, chính phủ Eisenhower của Mỹ đồng ý cho Paris 385 triệu đôla trợ giúp quân sự để thực thi kế hoạch Navarre. Ngày 13-8-1953, Việt Nam gửi điện cho Trung Quốc yêu cầu trợ giúp trong việc “xem xét tình hình và tìm hướng đi cho nỗ lực chiến tranh tương lai.” Cùng lúc đó, Việt Minh từ bỏ kế hoạch ban đầu định tập trung tại Tây Bắc và Lai Châu. Lần này, Việt Minh đề xuất tấn công đối phương tại đồng bằng sông Hồng. La Quý Ba dự cuộc họp của Bộ chính trị Việt Minh ngày 22-8. Tại đây, ông Võ Nguyên Giáp nói về các hoạt động ở khu đồng bằng, bỏ qua Lai Châu và hạ thấp tầm quan trọng của chiến dịch ở Lào. La tường trình lại cho Bắc Kinh về cuộc thảo luận. Ngày 27 và 29 tháng Tám, Bắc Kinh gửi hai bức điện cho La nhấn mạnh Việt Nam cần giữ nguyên kế hoạch ban đầu, tức là tập trung vào Tây Bắc và Lào. Bức điện ngày 29-8 nói: “Bằng cách tiêu diệt kẻ thủ ở khu vực Lai Châu, giải phóng khu miền bắc và trung Lào, và rồi mở rộng chiến trường sang miền nam Lào và Campuchia để đe dọa Sài Gòn...Việt Minh có thể ngăn chặn bớt sự hỗ trợ lính và tiền cho quân đội bù nhìn, xé lẻ quân Pháp....mở rộng chính lực lượng Việt Minh, và làm suy yếu rồi tiêu diệt kẻ thù dần dần và riêng rẽ.” Lãnh đạo Trung Quốc cho rằng nếu thực thi chiến thuật này, Việt Minh có thể chuẩn bị lực lượng cho công cuộc đánh chiếm đồng bằng sông Hồng và cuối cùng sẽ đánh bại Pháp ở Đông Dương. Hiện thời, Trung Quốc nhấn mạnh, Việt Minh cần chiếm Tây Bắc và miền bắc Lào trước khi tiến về nam. Tuân lời, nhóm cố vấn Trung Quốc đề nghị Việt Nam chọn Tây Bắc làm địa bàn chính để chiếm Lai Châu. Nhóm cố vấn nhấn mạnh đồng bằng sông Hồng chỉ là địa bàn thứ hai, nơi mà Việt Minh có thể tấn công du kích để phối hợp với địa bàn thứ nhất và lập tiền đề cho việc sau này giải phóng Hà Nội và Hải Phòng. Tháng Chín, bộ chính trị Việt Minh thảo luận kế hoạch cho mùa đông 1953-54. Ủng hộ ý tưởng của Trung Quốc, ông Hồ Chí Minh kết luận “phương hướng chiến lược không thay đổi”, nghĩa là Việt Minh sẽ tập trung vào Tây Bắc và bắc Lào. Ông phủ quyết kế hoạch của ông Giáp muốn tập trung vào đồng bằng sông Hồng. Bắc Kinh, vào ngày 10-10, thông báo cho ông Hồ rằng họ đã bổ nhiệm Vy Quốc Thanh làm tổng cố vấn quân sự và La Quý Ba làm tổng cố vấn chính trị cho Việt Minh. Sau khi quay lại Việt Nam, Vy Quốc Thanh, vào ngày 27-10, tái khẳng định đề nghị của Bắc Kinh xoay quanh chiến lược quân sự của Việt Minh. Ông cũng trao cho ông Hồ một bản chép lại kế hoạch Navarre mà Trung Quốc thu được. Sau khi xem xét, các lãnh đạo Việt Minh nói đề nghị của Trung Quốc là đúng và rằng nếu Việt Minh làm theo, họ có thể phá vỡ kế hoạch Navarre. Việc Bắc Kinh trao bản kế hoạch Navarre cho ông Hồ chứng tỏ sự hợp tác chặt chẽ trong việc chia sẻ tin tình báo giữa hai đảng Cộng sản trong cuộc chiến Đông Dương lần một. Đến giữa tháng 11, sư đoàn 316 và một phần sư đoàn 325 và 304 của Việt Minh tiến về Lai Châu. Theo đề nghị của Trung Quốc muốn tiếp cận Nam Việt Nam qua ngả Lào, chính quyền ông Hồ lúc này cũng soạn thảo kế hoạch làm đường cho năm 1954. Kế hoạch dự kiến làm nhiều con đường qua Lào. Nhưng Chu Ân Lai thấy nó quá tham vọng. Trong bức điện gửi La Quý Ba ngày 12-12, Chu nói “số nhân công đòi hỏi quá lớn” và rằng nó sẽ “làm tăng gánh nặng nhân dân và gây thiệt hại năng suất”. Chu thúc giục Việt Nam giảm bớt tầm mức kế hoạch bằng cách tập trung cho ba tuyến quan trọng nhất, gồm một đường đi qua Sầm Nưa. Sau khi nhận tin tình báo về sự di chuyển của Việt Minh về hướng Lai Châu, tướng Navarre quyết định đưa quân đến Điện Biên Phủ, một thung lũng nhỏ tại cao nguyên tây bắc, trên đường sang Luang Prabang của Lào. Khi tin này đến tai Vy Quốc Thanh, ông này đang trên đường đến Tây Bắc. Sau khi thảo luận tình hình mới với ban cố vấn, Vy Quốc Thanh đề nghị Việt Minh mở chiến dịch bao vây và tiêu diệt quân Pháp ở Điện Biên Phủ trong lúc vẫn tiếp tục duy trì kế hoạch tấn công Lai Châu. Ông cũng báo cáo kế hoạch cho Bắc Kinh. Chấp nhận đề nghị của Vy, quân ủy trung ương Trung Quốc nhấn mạnh chiến dịch Điện Biên Phủ không chỉ quan trọng về quân sự-chính trị mà có cả ảnh hưởng quốc tế. Hứa cung cấp mọi vũ khí mà Việt Nam cần, các lãnh đạo Trung Quốc chỉ thị ban cố vấn giúp Việt Nam “quyết định” và giúp đỡ việc chỉ đạo chiến dịch. Rõ ràng, Mao Trạch Đông đang nghĩ đến ngoại giao quốc tế khi xem xét diễn biến quân sự ở Việt Nam. Vào tháng Chín 1953, thế giới Cộng sản đã bắt đầu nỗ lực hòa bình. Ngày 28-9, Liên Xô kêu gọi hội nghị năm bên , gồm Trung Quốc, để xem xét các cách giảm xung đột quốc tế. Mười ngày sau, thủ tướng Chu Ân Lai ra tuyên bố ủng hộ đề nghị này. Ngày 26-11, ông Hồ Chí Minh nói với báo Thụy Điển Expressen là ông sẵn sàng thương lượng với Pháp về vấn đề Đông Dương. Mao muốn có chiến thắng ở Điện Biên Phủ để củng cố vị trí của phe Cộng sản tại bàn đàm phán. Ngày 6-12, bộ chính trị Việt Minh thông qua kế hoạch đánh Điện Biên Phủ. Chiến dịch Điện Biên Phủ được lập ra với ông Võ Nguyên Giáp làm tổng tư lệnh và Vy Quốc Thanh là trưởng cố vấn. Nhìn lại, cuộc họp tháng Chín 1953 của bộ chính trị Việt Minh là điểm bước ngoặt cho cuộc chiến. Khi xét Navarre điều động quân tại Điện Biên Phủ tháng 11 chính là để phản ứng việc Việt Minh đưa quân đến Lai Châu và bắc Lào, thì như vậy việc ông Hồ Chí Minh bác bỏ kế hoạch tập trung cho đồng bằng của ông Võ Nguyên Giáp đã đóng vai trò quan trọng. Nếu ông Hồ thực thi kế hoạch của ông Giáp, có lẽ đã không có cuộc quyết chiến Việt-Pháp ở Điện Biên Phủ. .................................................................................................................
[ 108, 287, 285, 161, 759, 109, 7582, 3057, 449, 1002, 1588, 1551, 3492, 147, 9790, 103, 243, 1879, 181, 698, 2233, 1067, 104, 491, 649, 165, 151, 2904, 2051, 1076, 414, 658, 1374, 147, 11844, 112, 3594, 405, 749, 1128, 2285, 103, 501, 658, 1374, 106, 328, 1248, 1669, 711, 896, 2454, 112, 2219, 376, 272, 662, 501, 126, 134, 11603, 306, 1011, 1050, 563, 1109, 187, 923, 405, 322, 243, 1374, 1002, 1111, 2051, 1872, 439, 746, 2090, 820, 114, 243, 3614, 4125, 414, 658, 1374, 16489, 2237, 679, 668, 605, 1210, 763, 190, 1076, 3715, 7859, 9995, 126, 1688, 1119, 261, 247, 491, 2233, 1067, 103, 113, 398, 5005, 716, 805, 466, 151, 716, 4919, 1515, 831, 1245, 1910, 5457, 686, 27374, 103, 118, 1688, 2430, 188, 341, 466, 252, 1095, 396, 929, 151, 716, 6351, 1473, 2222, 763, 145, 118, 190, 2759, 133, 114, 243, 3614, 1688, 846, 411, 113, 4140, 811, 147, 474, 243, 700, 10304, 252, 1002, 1111, 1297, 437, 1076, 250, 744, 1058, 708, 792, 4140, 1954, 1542, 143, 134, 1855, 135, 2538, 19495, 105, 1420, 1688, 449, 658, 1374, 112, 1688, 123, 1297, 129, 115, 3206, 363, 658, 1374, 103, 243, 132, 107, 671, 2430, 252, 586, 2285, 138, 147, 3609, 960, 22346, 108, 364, 2222, 763, 104, 1688, 103, 252, 1095, 396, 929, 151, 716, 163, 247, 118, 396, 164, 405, 503, 3672, 401, 22403, 2638, 3386, 105, 327, 879, 2560, 2066, 113, 563, 515, 1699, 403, 561, 113, 1076, 414, 433, 2299, 16381, 431, 336, 327, 1688, 13835, 4032, 190, 139, 422, 2285, 272, 662, 1070, 1688, 2097, 2222, 763, 114, 118, 3594, 105, 363, 2093, 6883, 7015, 253, 2802, 816, 122, 245, 243, 700, 206, 235, 1076, 3715, 1245, 1904, 6239, 103, 1688, 2237, 679, 6351, 1473, 114, 1374, 725, 2222, 763, 1076, 414, 658, 1374, 161, 243, 700, 134, 1300, 811, 1079, 1058, 138, 1529, 253, 3077, 405, 358, 1855, 135, 2538, 19495, 708, 1297, 181, 134, 403, 1420, 1688, 708, 2491, 3206, 1552, 1400, 658, 1374, 138, 1954, 147, 708, 105, 792, 147, 187, 143, 1855, 135, 2155, 8074, 832, 191, 2681, 252, 1095, 396, 929, 151, 716, 1002, 108, 232, 846, 1512, 126, 405, 1476, 16964, 426, 106, 243, 700, 987, 108, 232, 1067, 846, 5324, 721, 449, 658, 1374, 112, 1245, 1425, 686, 9126, 1688, 2430, 466, 1374, 725, 2222, 763, 692, 17420, 10048, 763, 127, 374, 2886, 426, 436, 1531, 104, 243, 132, 641, 151, 716, 914, 2430, 252, 563, 2395, 132, 586, 243, 132, 570, 999, 5023, 1076, 3715, 1245, 2678, 686, 9126, 252, 1095, 396, 929, 456, 1476, 151, 716, 1874, 503, 3672, 110, 2430, 252, 586, 243, 578, 170, 154, 107, 671, 999, 469, 172, 696, 652, 297, 2326, 749, 1128, 570, 671, 493, 698, 535, 8247, 1245, 3624, 686, 9126, 1688, 123, 405, 252, 1095, 396, 929, 641, 243, 700, 134, 1300, 811, 2051, 4788, 466, 1067, 846, 5324, 721, 114, 1076, 621, 138, 811, 253, 3077, 965, 129, 1765, 466, 658, 1374, 138, 1529, 253, 8471, 1245, 1570, 6933, 103, 252, 1095, 396, 929, 456, 1476, 641, 177, 310, 3816, 110, 237, 2051, 811, 1076, 414, 138, 1529, 253, 6787, 145, 237, 539, 2100, 792, 253, 6396, 1366, 253, 1425, 570, 243, 132, 620, 1111, 390, 2759, 133, 112, 8167, 253, 6787, 949, 122, 245, 243, 132, 2051, 460, 720, 105, 4294, 1688, 268, 1416, 112, 208, 3594, 4065, 277, 698, 2759, 133, 114, 1076, 414, 749, 3601, 208, 163, 124, 109, 455, 3409, 1597, 1502, 316, 146, 460, 1855, 135, 1420, 1688, 112, 7015, 1954, 253, 6787, 118, 2250, 980, 700, 107, 2023, 582, 1039, 2820, 792, 1374, 725, 570, 843, 967, 1076, 414, 658, 1374, 127, 128, 1076, 3530, 1076, 2560, 252, 2973, 151, 716, 846, 411, 243, 132, 237, 3206, 658, 1374, 105, 2176, 5256, 2285, 965, 2836, 105, 2491, 251, 252, 6391, 828, 570, 403, 1002, 1588, 1551, 3492, 112, 208, 2250, 2093, 1586, 846, 1512, 474, 105, 113, 172, 3645, 1526, 2430, 118, 3594, 105, 1688, 191, 1100, 7143, 103, 118, 114, 154, 1060, 1250, 190, 145, 118, 107, 405, 261, 247, 151, 2904, 8106, 1076, 414, 658, 1374, 134, 163, 403, 2538, 19495, 103, 110, 374, 2886, 1420, 1688, 708, 187, 129, 3206, 363, 2538, 19495, 103, 243, 700, 1312, 1295, 907, 2297, 173, 427, 149, 1333, 7015, 811, 253, 6396, 103, 949, 122, 245, 243, 700, 843, 967, 466, 2415, 1946, 104, 118, 2250, 105, 1002, 108, 232, 306, 1420, 1688, 124, 351, 1076, 414, 658, 1374, 112, 2314, 376, 474, 118, 3594, 115, 107, 1109, 449, 1109, 1699, 658, 1374, 103, 105, 4280, 4977, 206, 188, 114, 118, 3594, 466, 1250, 190, 104, 816, 122, 1543, 1245, 1904, 7006, 103, 243, 700, 1079, 396, 2085, 4002, 526, 1855, 135, 2538, 19495, 105, 109, 5092, 1493, 332, 1584, 837, 1245, 1910, 7006, 103, 5005, 716, 805, 1504, 153, 243, 132, 570, 264, 1688, 2237, 679, 163, 247, 1076, 414, 658, 1374, 112, 759, 129, 243, 700, 3206, 363, 2538, 19495, 103, 252, 711, 937, 574, 1420, 1688, 191, 2678, 9008, 112, 7015, 191, 22300, 103, 243, 700, 115, 272, 662, 172, 322, 1610, 1400, 449, 658, 1374, 103, 114, 656, 243, 700, 107, 2066, 868, 570, 1765, 209, 381, 469, 449, 8947, 4094, 173, 8092, 1605, 8996, 1683, 3405, 147, 811, 1572, 1076, 103, 243, 700, 115, 756, 996, 122, 333, 396, 908, 1021, 2197, 106, 558, 4014, 233, 171, 755, 641, 172, 460, 655, 173, 8092, 1605, 8424, 570, 602, 925, 1128, 439, 2120, 134, 1364, 2221, 205, 526, 1393, 1572, 9527, 421, 2465, 460, 1076, 1664, 711, 455, 1000, 183, 1416, 1373, 103, 2157, 428, 2083, 417, 104, 243, 700, 321, 181, 1111, 3514, 6163, 838, 1393, 822, 1076, 460, 105, 558, 2570, 2382, 236, 998, 114, 2475, 261, 247, 243, 700, 1250, 190, 138, 1954, 147, 11844, 134, 1254, 469, 939, 137, 114, 460, 9527, 4516, 4010, 5469, 134, 106, 8092, 1605, 114, 1078, 4094, 173, 8092, 1605, 618, 197, 196, 592, 1055, 161, 534, 306, 479, 1552, 2426, 743, 364, 3153, 1206, 748, 113, 283, 105, 1254, 469, 698, 535, 1061, 104, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 298, 392, 3968, 174, 141, 115, 3251, 7944, 479, 108, 232, 122, 104, 274, 590, 26087, 5207, 10294, 466, 698, 240, 164, 105, 609, 904, 104, 491, 2233, 1067, 151, 716, 449, 243, 578, 6505, 686, 27374, 112, 1 ]
world-51783020
https://www.bbc.com/vietnamese/world-51783020
Covid-19: Ca tử vong thứ hai tại Anh ở độ tuổi 80
Một người đàn ông ở độ tuổi 80 trở thành người thứ hai ở Anh tử vong sau khi xét nghiệm dương tính với virus corona.
Bệnh viện Đại học Milton Keynes nói các hoạt động y tế vẫn diễn ra bình thường Bệnh viện Milton Keynes nói người đàn ông, người sẵn có vấn đề sức khỏe từ trước, đã xét nghiệm dương tính với virus và qua đời ngay sau đó hôm thứ Năm, 05/3. Bệnh viện đã cách ly bất kỳ bệnh nhân hoặc nhân viên nào tiếp xúc với ông này. Virus corona: VN xác nhận ca nhiễm thứ 18; Hơn 100.000 người mắc toàn cầu Virus corona: Cách đối thoại với trẻ em về dịch bệnh Phương Phương ở Vũ Hán: 'Quan chức Trung Quốc rất giỏi đẩy trách nhiệm' Ca tử vong đầu tiên ở Vương quốc Anh liên quan đến virus đã được xác nhận vào thứ Năm, khi một phụ nữ ở độ tuổi 70 - cũng có vấn đề sức khỏe tiềm ẩn - đã qua đời trong bệnh viện. Trong một diễn biến khác, một người đàn ông người Anh đã chết vì virus vào tháng trước tại Nhật Bản sau khi bị nhiễm bệnh trên tàu du lịch hàng hải Diamond Princess. Thông tin ca tử vong tại Anh thứ hai xuất hiện khi số trường hợp được xác nhận ở Anh tăng lên 164 - mức tăng lớn nhất trong một ngày cho đến nay. Bệnh viện Milton Keynes nói các cuộc hẹn và dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bệnh viện vẫn "hoạt động bình thường". Cố vấn trưởng về y tế của chính phủ Anh, Giáo sư Chris Whitty nói rằng công việc đang được tiến hành để truy tìm những người mà người đàn ông thuộc ca tử vong thứ hai này đã tiếp xúc trước khi chết. Trong khi đó, 21 người - bao gồm 19 thành viên đoàn tiếp viên và hai hành khách - đã thử nghiệm dương tính với coronavirus trên một tàu du lịch bị cấm cập cảng ở San Francisco, California. Hơn 140 công dân Anh, nhiều người trong số đó là người già và đang lo lắng về việc cung cấp thuốc cho họ, nằm trong số những người mắc kẹt trên con tàu Grand Princess trong vụ dịch bệnh bùng phát. Quốc tịch của những người đã thử nghiệm dương tính vẫn chưa được tiết lộ. Phó Tổng thống Hoa Kỳ Mike Pence nói tất cả 3.500 hành khách và đoàn tiếp viên sẽ được xét nghiệm virus. Trận đấu bóng bầu dục Six Nations giữa Scotland và Pháp ở Glasgow vào thứ Bảy, 07/03 cũng đã bị hoãn sau khi một cầu thủ người Scotland nhiễm virus. Cầu thủ này đang được điều trị và có tình trạng 'tốt', nhân viên y tế của đội cho biết, trong khi bảy thành viên khác của đội và ban quản lý đang tự cách ly. Lên tới 164 trường hợp Rửa tay bằng xà phòng kỹ, lâu trong quãng thời gian dài bằng lúc bạn hát bài mừng sinh nhật 'Happy Birthday' hai lần và tốt nhất là bằng cả nước ấm là một trong các lời khuyên phòng chống virus corona Theo số liệu mới nhất của Bộ Y tế Anh, tính đến 9:00 GMT ngày thứ Sáu, 06/3, đã có 20.338 người được xét nghiệm. Virus corona: Làm thế nào để tránh lây nhiễm 'Ghen Cô Vy' và 'Vũ điệu rửa tay' - khi nhạc và múa tham gia chống dịch COVID-19 có khiến Olympics 2020 phải hủy bỏ? Số trường hợp được xác nhận mới nhất dương tính có virus bao gồm 147 trường hợp ở Anh, 11 ở Scotland, ba ở Bắc Ireland và hai ở xứ Wales. Vào tối thứ Sáu, một người thứ tư ở Bắc Ireland được chẩn đoán có virus. Trong số các trường hợp ở Anh có: 29 ở Luân Đôn 24 ở vùng Đông nam 22 ở vùng Tây nam 21 ở Tây Bắc 13 ở Đông Bắc và Yorkshire 12 ở vùng trung du (Midlands) 11 ở phía Đông nước England 15 chưa được xác nhận Ở Scotland, có ba trường hợp ở Grampian, hai ở Fife, hai ở Forth Valley và một ở Lothian, Tayside, Ayrshire & Arran và Greater Glasgow & Clyde. Khoảng 45 trường hợp được xác nhận đã tự cách ly tại nhà, trong khi 18 người đã hồi phục. Có tới 30 trường hợp không có mối liên hệ nào với du lịch nước ngoài, mà phóng viên y tế của BBC, ông Fergus Walsh nói "cho thấy virus đang tạo được chỗ đứng vững chắc". Nhưng ông nói thêm rằng "điều đáng nhấn mạnh là bốn trong số năm người bị nhiễm bệnh sẽ bị bệnh nhẹ". Chính phủ Anh cam kết chi thêm 46 triệu bảng cho công việc khẩn cấp để đương đầu với virus corona - bao gồm nhiều kinh phí hơn để phát triển vắc-xin và tiền mặt để giúp một số vùng nông thôn dễ bị tổn thương nhất chuẩn bị cho trường hợp có bùng phát. Kinh phí sẽ tài trợ cho tám loại vắc-xin có thể đang được phát triển, cũng như cho một phòng thí nghiệm ở Bedford để cố gắng tạo ra một thử nghiệm có thể cung cấp kết quả trong vòng 20 phút. Hiện tại, các xét nghiệm mất một vài ngày để cho kết quả. Vào thứ Hai, 09/3, giới chức sẽ tổ chức một cuộc họp để thảo luận về các phương án tổ chức các sự kiện thể thao 'thi đấu kín' mà không có người hâm mộ vào dự, nếu dịch bệnh bùng phát và các cuộc tụ họp đông người sẽ bị cấm. Các diễn biến khác: Thủ tướng Anh Boris Johnson nói nước Anh đang chuẩn bị tích cực nhất từ y tế đến kinh tế để đương đầu dịch bệnh Covid-19 do virus corona gây ra Facebook đang đóng cửa văn phòng ở London vào cuối tuần sau khi phát hiện ra rằng một nhân viên ở Singapore đến thăm vào tuần trước đã được chẩn đoán nhiễm virus. Các nhân viên đã được yêu cầu làm việc tại nhà cho đến thứ Hai British Airways nói hai thành viên trong đội ngũ nhân viên của họ tại sân bay Heathrow - được cho là của nhóm hành lý - đã thử nghiệm dương tính với virus, nguyên nhân gây ra dịch bệnh Covid-19. Hai nhân viên hiện đang tự cách ly ở nhà. Khách đến thăm một bệnh viện ở Northampton đã ăn cắp các chai đựng chất lỏng vệ sinh tay hàng ngày, với những chai được lấy từ giường bệnh nhân và các lọ xịt tay gắn trên tường Công ty giao hàng Hermes công bố khoản kinh phí 1 triệu Bảng Anh để hỗ trợ các nhân viên khi họ cần tự cách ly. Động thái này đã được Liên minh GMB khen ngợi Một nhà thờ ở Devon đã bị đóng cửa để thanh tẩy sâu sau khi một giáo dân có kết quả xét nghiệm dương tính và một ngôi đền Hare Krishna gần Watford cũng đã đóng cửa vì một trường hợp có virus corona được phát hiện trong cộng đoàn tín chúng. Một số khuyến cáo nhằm phòng chống và hạn chế nhiễm và lây lan virus corona Một trung tâm xét nghiệm virus corona mới nhất đã được khai trương, lần này là ở Đông bắc xứ Wales, nơi mọi người không cần phải rời khỏi xe hơi để được kiểm tra Các chi nhánh của Starbucks và nhà điều vận xa hỏa LNER đã tạm thời cấm các loại ly, cốc tái sử dụng để đối phó với dịch bệnh Chính phủ nói Vương quốc Anh vẫn đang trong giai đoạn đầu tiên trong kế hoạch gồm bốn phần để giải quyết bùng phát virus, bao gồm: kiềm chế, trì hoãn, nghiên cứu và giảm thiểu. Nhưng các quan chức đang tăng cường công việc để chuẩn bị cho giai đoạn tiếp theo, một phát ngôn viên của Thủ tướng Boris Johnson nói thêm. Chính phủ vẫn đang quyết định những biện pháp nào sẽ được thực hiện trong giai đoạn trì hoãn, nhưng trước đó đã nói điều này có thể bao gồm cấm các sự kiện lớn, đóng cửa trường học, khuyến khích mọi người làm việc tại nhà và không khuyến khích sử dụng phương tiện giao thông công cộng. Trên toàn cầu, số ca mắc virus corona hiện đã vượt qua 100.000 người, với 3.400 ca tử vong. Tại Ý, quốc gia ở châu Âu bị virus tấn công nặng nhất và đã có hơn 4.600 trường hợp nhiễm virus, chính phủ cập nhật khuyến cáo của mình với người dân. Đất nước này đã ghi nhận thêm 49 trường hợp tử vong vào thứ Sáu, 06/3, nâng tổng số lên tới 197. Du khách phát triển các triệu chứng sau khi trở về từ bất kỳ vùng nào của nước Ý - không chỉ ở miền Bắc của đất nước - nên tự cách ly, trong khi những người trở về từ khu vực cách ly nên tự cách ly ngay cả khi không có triệu chứng, các khuyến cáo chia sẻ.
summarize: Bệnh viện Đại học Milton Keynes nói các hoạt động y tế vẫn diễn ra bình thường Bệnh viện Milton Keynes nói người đàn ông, người sẵn có vấn đề sức khỏe từ trước, đã xét nghiệm dương tính với virus và qua đời ngay sau đó hôm thứ Năm, 05/3. Bệnh viện đã cách ly bất kỳ bệnh nhân hoặc nhân viên nào tiếp xúc với ông này. Virus corona: VN xác nhận ca nhiễm thứ 18; Hơn 100.000 người mắc toàn cầu Virus corona: Cách đối thoại với trẻ em về dịch bệnh Phương Phương ở Vũ Hán: 'Quan chức Trung Quốc rất giỏi đẩy trách nhiệm' Ca tử vong đầu tiên ở Vương quốc Anh liên quan đến virus đã được xác nhận vào thứ Năm, khi một phụ nữ ở độ tuổi 70 - cũng có vấn đề sức khỏe tiềm ẩn - đã qua đời trong bệnh viện. Trong một diễn biến khác, một người đàn ông người Anh đã chết vì virus vào tháng trước tại Nhật Bản sau khi bị nhiễm bệnh trên tàu du lịch hàng hải Diamond Princess. Thông tin ca tử vong tại Anh thứ hai xuất hiện khi số trường hợp được xác nhận ở Anh tăng lên 164 - mức tăng lớn nhất trong một ngày cho đến nay. Bệnh viện Milton Keynes nói các cuộc hẹn và dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bệnh viện vẫn "hoạt động bình thường". Cố vấn trưởng về y tế của chính phủ Anh, Giáo sư Chris Whitty nói rằng công việc đang được tiến hành để truy tìm những người mà người đàn ông thuộc ca tử vong thứ hai này đã tiếp xúc trước khi chết. Trong khi đó, 21 người - bao gồm 19 thành viên đoàn tiếp viên và hai hành khách - đã thử nghiệm dương tính với coronavirus trên một tàu du lịch bị cấm cập cảng ở San Francisco, California. Hơn 140 công dân Anh, nhiều người trong số đó là người già và đang lo lắng về việc cung cấp thuốc cho họ, nằm trong số những người mắc kẹt trên con tàu Grand Princess trong vụ dịch bệnh bùng phát. Quốc tịch của những người đã thử nghiệm dương tính vẫn chưa được tiết lộ. Phó Tổng thống Hoa Kỳ Mike Pence nói tất cả 3.500 hành khách và đoàn tiếp viên sẽ được xét nghiệm virus. Trận đấu bóng bầu dục Six Nations giữa Scotland và Pháp ở Glasgow vào thứ Bảy, 07/03 cũng đã bị hoãn sau khi một cầu thủ người Scotland nhiễm virus. Cầu thủ này đang được điều trị và có tình trạng 'tốt', nhân viên y tế của đội cho biết, trong khi bảy thành viên khác của đội và ban quản lý đang tự cách ly. Lên tới 164 trường hợp Rửa tay bằng xà phòng kỹ, lâu trong quãng thời gian dài bằng lúc bạn hát bài mừng sinh nhật 'Happy Birthday' hai lần và tốt nhất là bằng cả nước ấm là một trong các lời khuyên phòng chống virus corona Theo số liệu mới nhất của Bộ Y tế Anh, tính đến 9:00 GMT ngày thứ Sáu, 06/3, đã có 20.338 người được xét nghiệm. Virus corona: Làm thế nào để tránh lây nhiễm 'Ghen Cô Vy' và 'Vũ điệu rửa tay' - khi nhạc và múa tham gia chống dịch COVID-19 có khiến Olympics 2020 phải hủy bỏ? Số trường hợp được xác nhận mới nhất dương tính có virus bao gồm 147 trường hợp ở Anh, 11 ở Scotland, ba ở Bắc Ireland và hai ở xứ Wales. Vào tối thứ Sáu, một người thứ tư ở Bắc Ireland được chẩn đoán có virus. Trong số các trường hợp ở Anh có: 29 ở Luân Đôn 24 ở vùng Đông nam 22 ở vùng Tây nam 21 ở Tây Bắc 13 ở Đông Bắc và Yorkshire 12 ở vùng trung du (Midlands) 11 ở phía Đông nước England 15 chưa được xác nhận Ở Scotland, có ba trường hợp ở Grampian, hai ở Fife, hai ở Forth Valley và một ở Lothian, Tayside, Ayrshire & Arran và Greater Glasgow & Clyde. Khoảng 45 trường hợp được xác nhận đã tự cách ly tại nhà, trong khi 18 người đã hồi phục. Có tới 30 trường hợp không có mối liên hệ nào với du lịch nước ngoài, mà phóng viên y tế của BBC, ông Fergus Walsh nói "cho thấy virus đang tạo được chỗ đứng vững chắc". Nhưng ông nói thêm rằng "điều đáng nhấn mạnh là bốn trong số năm người bị nhiễm bệnh sẽ bị bệnh nhẹ". Chính phủ Anh cam kết chi thêm 46 triệu bảng cho công việc khẩn cấp để đương đầu với virus corona - bao gồm nhiều kinh phí hơn để phát triển vắc-xin và tiền mặt để giúp một số vùng nông thôn dễ bị tổn thương nhất chuẩn bị cho trường hợp có bùng phát. Kinh phí sẽ tài trợ cho tám loại vắc-xin có thể đang được phát triển, cũng như cho một phòng thí nghiệm ở Bedford để cố gắng tạo ra một thử nghiệm có thể cung cấp kết quả trong vòng 20 phút. Hiện tại, các xét nghiệm mất một vài ngày để cho kết quả. Vào thứ Hai, 09/3, giới chức sẽ tổ chức một cuộc họp để thảo luận về các phương án tổ chức các sự kiện thể thao 'thi đấu kín' mà không có người hâm mộ vào dự, nếu dịch bệnh bùng phát và các cuộc tụ họp đông người sẽ bị cấm. Các diễn biến khác: Thủ tướng Anh Boris Johnson nói nước Anh đang chuẩn bị tích cực nhất từ y tế đến kinh tế để đương đầu dịch bệnh Covid-19 do virus corona gây ra Facebook đang đóng cửa văn phòng ở London vào cuối tuần sau khi phát hiện ra rằng một nhân viên ở Singapore đến thăm vào tuần trước đã được chẩn đoán nhiễm virus. Các nhân viên đã được yêu cầu làm việc tại nhà cho đến thứ Hai British Airways nói hai thành viên trong đội ngũ nhân viên của họ tại sân bay Heathrow - được cho là của nhóm hành lý - đã thử nghiệm dương tính với virus, nguyên nhân gây ra dịch bệnh Covid-19. Hai nhân viên hiện đang tự cách ly ở nhà. Khách đến thăm một bệnh viện ở Northampton đã ăn cắp các chai đựng chất lỏng vệ sinh tay hàng ngày, với những chai được lấy từ giường bệnh nhân và các lọ xịt tay gắn trên tường Công ty giao hàng Hermes công bố khoản kinh phí 1 triệu Bảng Anh để hỗ trợ các nhân viên khi họ cần tự cách ly. Động thái này đã được Liên minh GMB khen ngợi Một nhà thờ ở Devon đã bị đóng cửa để thanh tẩy sâu sau khi một giáo dân có kết quả xét nghiệm dương tính và một ngôi đền Hare Krishna gần Watford cũng đã đóng cửa vì một trường hợp có virus corona được phát hiện trong cộng đoàn tín chúng. Một số khuyến cáo nhằm phòng chống và hạn chế nhiễm và lây lan virus corona Một trung tâm xét nghiệm virus corona mới nhất đã được khai trương, lần này là ở Đông bắc xứ Wales, nơi mọi người không cần phải rời khỏi xe hơi để được kiểm tra Các chi nhánh của Starbucks và nhà điều vận xa hỏa LNER đã tạm thời cấm các loại ly, cốc tái sử dụng để đối phó với dịch bệnh Chính phủ nói Vương quốc Anh vẫn đang trong giai đoạn đầu tiên trong kế hoạch gồm bốn phần để giải quyết bùng phát virus, bao gồm: kiềm chế, trì hoãn, nghiên cứu và giảm thiểu. Nhưng các quan chức đang tăng cường công việc để chuẩn bị cho giai đoạn tiếp theo, một phát ngôn viên của Thủ tướng Boris Johnson nói thêm. Chính phủ vẫn đang quyết định những biện pháp nào sẽ được thực hiện trong giai đoạn trì hoãn, nhưng trước đó đã nói điều này có thể bao gồm cấm các sự kiện lớn, đóng cửa trường học, khuyến khích mọi người làm việc tại nhà và không khuyến khích sử dụng phương tiện giao thông công cộng. Trên toàn cầu, số ca mắc virus corona hiện đã vượt qua 100.000 người, với 3.400 ca tử vong. Tại Ý, quốc gia ở châu Âu bị virus tấn công nặng nhất và đã có hơn 4.600 trường hợp nhiễm virus, chính phủ cập nhật khuyến cáo của mình với người dân. Đất nước này đã ghi nhận thêm 49 trường hợp tử vong vào thứ Sáu, 06/3, nâng tổng số lên tới 197. Du khách phát triển các triệu chứng sau khi trở về từ bất kỳ vùng nào của nước Ý - không chỉ ở miền Bắc của đất nước - nên tự cách ly, trong khi những người trở về từ khu vực cách ly nên tự cách ly ngay cả khi không có triệu chứng, các khuyến cáo chia sẻ.
[ 108, 287, 285, 161, 3326, 772, 760, 440, 214, 18815, 25350, 123, 109, 381, 192, 108, 364, 216, 244, 407, 124, 342, 369, 3326, 772, 760, 18815, 25350, 123, 111, 685, 118, 103, 111, 1132, 107, 255, 220, 543, 1309, 148, 1466, 115, 587, 830, 1903, 334, 119, 1084, 105, 235, 723, 531, 187, 150, 325, 259, 2827, 7147, 10018, 112, 3326, 772, 760, 115, 173, 1272, 295, 393, 664, 157, 451, 157, 182, 224, 270, 990, 119, 118, 433, 2926, 1693, 161, 312, 628, 238, 840, 977, 259, 1632, 708, 1778, 4633, 111, 1537, 258, 352, 2926, 1693, 161, 1650, 195, 909, 119, 603, 640, 125, 414, 664, 1507, 1507, 108, 121, 1016, 2520, 161, 15319, 229, 151, 162, 215, 2036, 922, 605, 517, 257, 3310, 693, 1440, 178, 462, 108, 121, 1647, 198, 266, 316, 146, 155, 1084, 115, 117, 628, 238, 138, 259, 2827, 129, 116, 573, 684, 108, 121, 359, 722, 2533, 233, 127, 107, 255, 220, 543, 1309, 2072, 1768, 233, 115, 235, 723, 113, 664, 4139, 298, 116, 407, 625, 913, 116, 111, 685, 118, 111, 266, 115, 654, 171, 1084, 138, 253, 226, 149, 673, 783, 187, 129, 133, 977, 664, 159, 540, 744, 478, 201, 767, 13430, 16159, 112, 1251, 193, 840, 693, 1440, 149, 266, 259, 196, 387, 199, 129, 166, 271, 279, 117, 628, 238, 108, 121, 266, 321, 227, 19461, 233, 537, 321, 301, 202, 113, 116, 191, 114, 155, 1103, 3326, 772, 760, 18815, 25350, 123, 109, 204, 2118, 105, 414, 197, 1656, 1891, 543, 1309, 104, 664, 760, 244, 189, 6911, 192, 342, 11641, 3721, 255, 395, 125, 108, 364, 216, 104, 122, 256, 1222, 754, 441, 4274, 11502, 5165, 123, 160, 135, 156, 167, 117, 472, 209, 130, 1330, 370, 120, 111, 145, 111, 685, 118, 624, 840, 693, 1440, 259, 196, 126, 115, 270, 990, 226, 129, 3050, 298, 129, 397, 2318, 111, 233, 374, 770, 2239, 164, 182, 526, 270, 182, 105, 196, 209, 547, 233, 115, 932, 830, 1903, 334, 119, 11415, 159, 116, 540, 744, 478, 133, 918, 1288, 2010, 108, 121, 1742, 8191, 5955, 1778, 6821, 135, 137, 1222, 158, 111, 113, 166, 150, 106, 111, 1999, 105, 167, 650, 1527, 125, 156, 870, 373, 1357, 114, 1934, 829, 113, 166, 120, 111, 1537, 2613, 159, 219, 540, 8360, 16159, 113, 197, 414, 664, 1725, 212, 112, 162, 492, 104, 120, 111, 115, 932, 830, 1903, 334, 244, 289, 117, 958, 7208, 1097, 408, 234, 254, 336, 3336, 5777, 123, 525, 186, 12712, 209, 547, 105, 526, 270, 182, 134, 117, 587, 830, 6506, 4324, 585, 871, 513, 818, 22905, 22036, 415, 3535, 105, 711, 108, 121, 11030, 138, 259, 2915, 22243, 127, 115, 133, 2100, 187, 129, 116, 352, 331, 111, 3535, 977, 6506, 3447, 331, 126, 167, 117, 179, 245, 105, 107, 205, 612, 15449, 1452, 157, 182, 108, 364, 216, 104, 559, 114, 2034, 113, 129, 1856, 164, 182, 211, 104, 559, 105, 504, 730, 241, 167, 222, 173, 9630, 7318, 228, 19461, 271, 279, 108, 20985, 600, 281, 5690, 438, 888, 103, 727, 113, 5032, 221, 390, 677, 281, 398, 230, 1695, 392, 1728, 296, 1845, 8684, 13005, 29792, 257, 196, 400, 105, 514, 202, 106, 281, 186, 142, 2404, 106, 116, 113, 109, 366, 2152, 438, 424, 1084, 1693, 520, 166, 588, 239, 202, 104, 429, 1646, 216, 1222, 334, 155, 26820, 8398, 191, 259, 2668, 8307, 10018, 103, 115, 107, 6903, 8629, 3401, 111, 117, 587, 5266, 2926, 1693, 161, 2110, 175, 224, 130, 989, 1603, 977, 23513, 1861, 5005, 257, 105, 14705, 2555, 3140, 13792, 233, 129, 1149, 105, 5012, 268, 165, 424, 414, 7914, 107, 521, 4439, 2854, 139, 1364, 306, 347, 2172, 271, 279, 117, 628, 238, 239, 202, 1903, 334, 107, 1084, 374, 770, 17881, 271, 279, 108, 121, 1222, 1425, 108, 121, 3535, 103, 459, 108, 121, 360, 3681, 105, 196, 108, 121, 1790, 5670, 112, 1339, 935, 259, 2668, 116, 111, 259, 276, 108, 121, 360, 3681, 117, 4564, 1040, 107, 6506, 298, 166, 109, 271, 279, 108, 121, 266, 107, 161, 3149, 108, 121, 3173, 3675, 2180, 108, 121, 501, 510, 828, 2678, 108, 121, 501, 658, 828, 2318, 108, 121, 658, 360, 1771, 108, 121, 510, 360, 105, 16455, 1178, 108, 121, 501, 396, 744, 5455, 176, 1230, 5098, 5270, 1425, 108, 121, 505, 510, 142, 9832, 1454, 289, 117, 628, 238, 108, 978, 3535, 103, 107, 459, 271, 279, 108, 121, 21258, 962, 5281, 103, 196, 108, 121, 3345, 6026, 4069, 196, 108, 121, 9924, 772, 9914, 105, 116, 108, 121, 3287, 8745, 6564, 5919, 8230, 103, 11088, 1134, 12303, 2372, 4840, 1761, 231, 105, 8701, 1864, 11030, 2372, 26420, 112, 2557, 3092, 271, 279, 117, 628, 238, 115, 222, 173, 1272, 149, 152, 103, 113, 129, 1632, 111, 115, 496, 4430, 615, 228, 1100, 271, 279, 110, 107, 882, 316, 300, 224, 119, 744, 478, 142, 1940, 145, 662, 182, 108, 364, 216, 104, 2366, 118, 14399, 269, 3342, 16464, 123, 7028, 203, 1084, 167, 394, 117, 1104, 715, 1661, 751, 340, 311, 118, 123, 426, 160, 189, 5691, 549, 1445, 417, 106, 1112, 113, 166, 147, 111, 133, 977, 664, 134, 133, 664, 1785, 340, 448, 256, 266, 1171, 299, 692, 426, 5097, 617, 1458, 114, 135, 156, 1900, 373, 130, 1177, 178, 119, 1084, 1693, 233, 374, 770, 158, 236, 1022, 183, 130, 212, 435, 10409, 105, 379, 447, 130, 422, 116, 166, 501, 939, 2041, 790, 133, 1858, 432, 202, 862, 133, 114, 271, 279, 107, 1725, 212, 112, 725, 1022, 134, 326, 643, 114, 2085, 534, 10409, 107, 136, 167, 117, 212, 2908, 127, 128, 114, 116, 438, 1738, 830, 108, 121, 23182, 130, 601, 1258, 394, 124, 116, 932, 830, 107, 136, 870, 373, 299, 416, 113, 906, 1088, 5517, 1620, 149, 103, 109, 587, 830, 552, 116, 696, 191, 130, 114, 299, 3179, 1339, 259, 2605, 7335, 10018, 103, 249, 229, 134, 420, 229, 116, 204, 720, 130, 843, 410, 125, 109, 412, 304, 420, 229, 109, 144, 591, 136, 1772, 377, 8745, 585, 2361, 257, 145, 110, 107, 111, 2897, 2047, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 430, 111, 685, 118, 108, 121, 359, 722, 2330, 319, 164, 111, 259, 196, 108, 121, 266, 693, 1440, 187, 129, 587, 830, 1903, 334, 119, 1084, 5064, 1 ]
050416_chinajapan-update
https://www.bbc.com/vietnamese/regionalnews/story/2005/04/050416_chinajapan-update
Nhật phản đối Trung Quốc
Ngoại Trưởng Nhật Bản, ông Nobukata Machimura, nói hôm thứ Bảy rằng chuyện các cuộc biểu tình bài Nhật vẫn tiếp tục diễn ra tại Trung Quốc là điều "đáng tiếc", và nói ông sẽ đưa chuyện này ra trao đổi với phía Trung Quốc khi ông tới thăm Bắc Kinh vào hôm nay Chủ Nhật.
Cuộc tuần hành bài Nhật tại Thượng Hải hôm Thứ Bảy là vụ mới nhất trong hàng loạt các vụ biểu tình phản đối việc Nhật thông qua bộ sách giáo khoa mới, mà theo những người biểu tình là không thừa nhận tội ác chiến tranh của Nhật. Ngoại trưởng Machimura của Nhật nói: Thật đáng tiếc là tình trạng biểu tình vẫn cứ tiếp tục sang đến tuần thứ ba liên tiếp. Theo những thông tin chưa được kiểm chứng thì một số công dân Nhật đã bị thương. Tin tức cho hay một địa điểm được cho là nhà hàng Nhật Bản đã bị đốt, tuy tin này cũng chưa được kiểm chứng. Việc biểu tình đã gây thiệt hại cho lãnh sự quán. Theo tôi, những điều này chứng tỏ là các biện pháp an ninh chưa được tiến hành một cách đầy đủ. Tôi sẽ tới Bắc Kinh hôm Chủ Nhật để có các cuộc gặp gỡ với Bộ trưởng ngoại giao Lý Triệu Tinh và các quan chức khác. Tôi dự định sẽ có các cuộc trao đổi kỹ càng với họ về tình hình này, và sẽ yêu cầu họ phải xem xét vấn đề. Ngoại trưởng Nhật Bản cũng nói Nhật đã liên tục kêu gọi Trung Quốc phải có biện pháp bảo vệ tích cực hơn nữa các mục tiêu Nhật Bản tại Trung Quốc trong thời gian có biểu tình tại nước này. Quan hệ Nhật Bản đã theo dõi các cuộc biểu tình tại Trung Quốc trong tuần qua, và rất không hài lòng. Nhật không chỉ quy trách nhiệm cho Trung Quốc trong việc không kiểm soát được chuyện biểu tình, mà còn nói Trung Quốc có ý ngầm ủng hộ những người biểu tình. Phát ngôn viên của Bộ ngoại giao Nhật bản là Hatsuhisa Takashima nói rằng đã có những dấu hiệu cho thấy là các cuộc biểu tình không phải là tự phát như chính quyền Trung Quốc vẫn nói, vì Nhật đã chứng kiến rằng ít nhất đã có một số tín hiệu chấp thuận ngầm từ phía giới chức Trung Quốc. Nay, ngoại trưởng của Nhật đang tới Bắc Kinh để trao đổi về nhiều vấn đề. Ông muốn nhận được một lời xin lỗi về các vụ tấn công nhắm vào các mục tiêu Nhật Bản, và ông muốn phải có bồi thường. Trung Quốc nói muốn trao đổi về vấn đề đã thổi bùng lên làn sóng biểu tình: đó là chuyện Nhật mới đây đã phê chuẩn các cuốn sách giáo khoa, mà theo Trung Quốc là đã xoá bỏ các tội ác thời chiến của Nhật. Phát ngôn viên bộ ngoại giao Nhật Takashima nói ngoại trưởng nước ông cũng sẵn sàng thảo luận việc này, nhưng sẽ không có chuyện Nhật sửa đổi nội dung sách giao khoa. Ông Takashima nói thật đáng tiếc là phía Trung Quốc đã hiểu lầm, hoặc cũng có thể là không hiểu đúng, còn phía Nhật Bản thì chưa nỗ lực đầy đủ để nhân dân ở các nước láng giềng hiểu được Nhật. Do vậy, ông nói, vấn đề sách giáo khoa cũng sẽ được trao đổi trong cuộc họp của hai ngoại trưởng. Không chỉ sách giáo khoa Thế nhưng các cuộc biểu tình tuần trước thì không chỉ bó hẹp trong vấn đề sách giáo khoa. Bên cạnh chuyện tranh cãi về những khác biệt trong hoạt động quân sự trước đây của Nhật, thì cũng đã có những căng thẳng tiếp diễn giữa hai nước quanh quyền khai thác mỏ khí tự nhiên trong vùng biển đang có tranh chấp tại Biển Đông Trung Hoa. Nền kinh tế của Trung Quốc phát triển, hai nước đang cạnh tranh gay gắt về năng lượng nhằm phục vụ cho việc phát triển kinh tế. Thêm nữa, nếu như Nhật đang lo ngại về sự trỗi dậy của nền kinh tế Trung Quốc, thì nhiều người Trung Quốc lại quan ngại về chuyện Nhật muốn kiếm một ghế thường trực trong Hội Đồng Bảo An Liên Hợp Quốc, điều mà họ coi là nỗ lực nhằm làm giảm ảnh hưởng của Bắc Kinh. Tất cả những điều này càng làm cho câu chuyện trục trặc mới nhất này khó giải quyết. Ở New York, ông Tổng thư ký Kofi Annan cũng kêu gọi hoà giải giữa hai bên. "Tôi hy vọng là vấn đề này sẽ được giải quyết theo chiều hướng để không bị leo thang. Tôi trông cậy vào sự hiểu biết của hai quốc gia để tìm một lối thoát", ông Annan nói.
summarize: Cuộc tuần hành bài Nhật tại Thượng Hải hôm Thứ Bảy là vụ mới nhất trong hàng loạt các vụ biểu tình phản đối việc Nhật thông qua bộ sách giáo khoa mới, mà theo những người biểu tình là không thừa nhận tội ác chiến tranh của Nhật. Ngoại trưởng Machimura của Nhật nói: Thật đáng tiếc là tình trạng biểu tình vẫn cứ tiếp tục sang đến tuần thứ ba liên tiếp. Theo những thông tin chưa được kiểm chứng thì một số công dân Nhật đã bị thương. Tin tức cho hay một địa điểm được cho là nhà hàng Nhật Bản đã bị đốt, tuy tin này cũng chưa được kiểm chứng. Việc biểu tình đã gây thiệt hại cho lãnh sự quán. Theo tôi, những điều này chứng tỏ là các biện pháp an ninh chưa được tiến hành một cách đầy đủ. Tôi sẽ tới Bắc Kinh hôm Chủ Nhật để có các cuộc gặp gỡ với Bộ trưởng ngoại giao Lý Triệu Tinh và các quan chức khác. Tôi dự định sẽ có các cuộc trao đổi kỹ càng với họ về tình hình này, và sẽ yêu cầu họ phải xem xét vấn đề. Ngoại trưởng Nhật Bản cũng nói Nhật đã liên tục kêu gọi Trung Quốc phải có biện pháp bảo vệ tích cực hơn nữa các mục tiêu Nhật Bản tại Trung Quốc trong thời gian có biểu tình tại nước này. Quan hệ Nhật Bản đã theo dõi các cuộc biểu tình tại Trung Quốc trong tuần qua, và rất không hài lòng. Nhật không chỉ quy trách nhiệm cho Trung Quốc trong việc không kiểm soát được chuyện biểu tình, mà còn nói Trung Quốc có ý ngầm ủng hộ những người biểu tình. Phát ngôn viên của Bộ ngoại giao Nhật bản là Hatsuhisa Takashima nói rằng đã có những dấu hiệu cho thấy là các cuộc biểu tình không phải là tự phát như chính quyền Trung Quốc vẫn nói, vì Nhật đã chứng kiến rằng ít nhất đã có một số tín hiệu chấp thuận ngầm từ phía giới chức Trung Quốc. Nay, ngoại trưởng của Nhật đang tới Bắc Kinh để trao đổi về nhiều vấn đề. Ông muốn nhận được một lời xin lỗi về các vụ tấn công nhắm vào các mục tiêu Nhật Bản, và ông muốn phải có bồi thường. Trung Quốc nói muốn trao đổi về vấn đề đã thổi bùng lên làn sóng biểu tình: đó là chuyện Nhật mới đây đã phê chuẩn các cuốn sách giáo khoa, mà theo Trung Quốc là đã xoá bỏ các tội ác thời chiến của Nhật. Phát ngôn viên bộ ngoại giao Nhật Takashima nói ngoại trưởng nước ông cũng sẵn sàng thảo luận việc này, nhưng sẽ không có chuyện Nhật sửa đổi nội dung sách giao khoa. Ông Takashima nói thật đáng tiếc là phía Trung Quốc đã hiểu lầm, hoặc cũng có thể là không hiểu đúng, còn phía Nhật Bản thì chưa nỗ lực đầy đủ để nhân dân ở các nước láng giềng hiểu được Nhật. Do vậy, ông nói, vấn đề sách giáo khoa cũng sẽ được trao đổi trong cuộc họp của hai ngoại trưởng. Không chỉ sách giáo khoa Thế nhưng các cuộc biểu tình tuần trước thì không chỉ bó hẹp trong vấn đề sách giáo khoa. Bên cạnh chuyện tranh cãi về những khác biệt trong hoạt động quân sự trước đây của Nhật, thì cũng đã có những căng thẳng tiếp diễn giữa hai nước quanh quyền khai thác mỏ khí tự nhiên trong vùng biển đang có tranh chấp tại Biển Đông Trung Hoa. Nền kinh tế của Trung Quốc phát triển, hai nước đang cạnh tranh gay gắt về năng lượng nhằm phục vụ cho việc phát triển kinh tế. Thêm nữa, nếu như Nhật đang lo ngại về sự trỗi dậy của nền kinh tế Trung Quốc, thì nhiều người Trung Quốc lại quan ngại về chuyện Nhật muốn kiếm một ghế thường trực trong Hội Đồng Bảo An Liên Hợp Quốc, điều mà họ coi là nỗ lực nhằm làm giảm ảnh hưởng của Bắc Kinh. Tất cả những điều này càng làm cho câu chuyện trục trặc mới nhất này khó giải quyết. Ở New York, ông Tổng thư ký Kofi Annan cũng kêu gọi hoà giải giữa hai bên. "Tôi hy vọng là vấn đề này sẽ được giải quyết theo chiều hướng để không bị leo thang. Tôi trông cậy vào sự hiểu biết của hai quốc gia để tìm một lối thoát", ông Annan nói.
[ 108, 287, 285, 161, 1503, 670, 209, 392, 673, 149, 1144, 864, 325, 1283, 1819, 106, 197, 239, 202, 113, 201, 1130, 109, 197, 284, 205, 391, 195, 156, 673, 206, 235, 317, 333, 309, 889, 1849, 145, 181, 120, 111, 284, 205, 106, 110, 1175, 238, 638, 108, 1673, 242, 250, 104, 4600, 836, 1308, 24127, 104, 1085, 795, 1961, 549, 1957, 106, 205, 612, 284, 205, 244, 532, 270, 437, 586, 155, 670, 259, 459, 316, 4368, 520, 120, 206, 193, 289, 117, 594, 463, 143, 116, 166, 135, 137, 673, 115, 133, 3203, 1740, 766, 114, 194, 116, 439, 318, 117, 114, 106, 152, 201, 673, 783, 115, 133, 2153, 103, 1169, 193, 126, 127, 289, 117, 594, 7312, 1068, 284, 205, 115, 383, 1167, 799, 114, 261, 144, 12992, 520, 1278, 120, 179, 126, 463, 776, 106, 109, 973, 246, 305, 672, 289, 117, 472, 209, 116, 173, 858, 4116, 388, 134, 228, 360, 725, 325, 483, 673, 130, 107, 109, 204, 683, 1746, 119, 429, 395, 470, 384, 1087, 5327, 4760, 105, 109, 146, 229, 911, 388, 382, 190, 134, 107, 109, 204, 992, 345, 888, 536, 119, 154, 125, 205, 240, 474, 105, 134, 436, 352, 154, 139, 453, 587, 255, 4028, 836, 395, 673, 783, 127, 123, 673, 115, 316, 437, 758, 343, 151, 162, 139, 107, 973, 246, 327, 647, 566, 786, 183, 761, 109, 592, 464, 673, 783, 149, 151, 162, 113, 221, 390, 107, 284, 205, 149, 142, 433, 1511, 732, 673, 783, 115, 181, 1156, 109, 204, 284, 205, 149, 151, 162, 113, 670, 1244, 105, 215, 110, 1518, 5745, 673, 110, 163, 565, 605, 517, 114, 151, 162, 113, 156, 110, 594, 820, 117, 443, 284, 205, 103, 145, 177, 123, 151, 162, 107, 108, 232, 1871, 535, 523, 120, 111, 284, 3176, 1327, 691, 182, 104, 429, 470, 384, 673, 288, 106, 3852, 8787, 2054, 3369, 19516, 2941, 123, 160, 115, 107, 120, 988, 614, 114, 203, 106, 109, 204, 284, 205, 110, 139, 106, 222, 212, 128, 122, 168, 151, 162, 244, 1720, 171, 673, 115, 463, 357, 160, 500, 202, 115, 107, 116, 166, 875, 614, 577, 899, 1871, 148, 505, 249, 229, 151, 942, 2124, 103, 470, 395, 104, 673, 167, 228, 360, 725, 130, 992, 345, 125, 158, 255, 4028, 208, 278, 238, 117, 116, 366, 676, 1145, 125, 109, 197, 623, 135, 1831, 138, 109, 592, 464, 673, 2493, 105, 118, 278, 139, 107, 1962, 2429, 151, 162, 123, 278, 992, 345, 125, 255, 220, 115, 3285, 1725, 227, 106, 231, 1338, 284, 205, 161, 150, 106, 443, 673, 239, 248, 115, 997, 862, 109, 1290, 333, 309, 889, 103, 145, 181, 151, 162, 106, 115, 4566, 306, 109, 638, 108, 1673, 221, 242, 104, 4600, 1327, 691, 182, 317, 470, 384, 673, 19516, 2941, 123, 470, 395, 142, 118, 127, 1132, 1161, 843, 410, 156, 474, 170, 134, 110, 107, 443, 673, 1298, 345, 735, 908, 333, 384, 889, 112, 208, 19516, 2941, 123, 610, 549, 1957, 106, 505, 151, 162, 115, 524, 5866, 451, 127, 107, 136, 106, 110, 524, 3366, 177, 505, 673, 783, 143, 289, 1163, 265, 858, 620, 130, 157, 137, 108, 121, 109, 142, 1918, 2292, 524, 117, 4600, 1133, 934, 118, 1720, 255, 220, 333, 309, 889, 127, 134, 117, 992, 345, 113, 204, 720, 104, 196, 470, 7647, 724, 163, 333, 309, 889, 773, 170, 109, 204, 284, 205, 670, 226, 143, 110, 163, 2568, 2736, 113, 255, 220, 333, 309, 889, 112, 2037, 810, 443, 250, 1346, 125, 120, 211, 575, 113, 381, 192, 252, 144, 226, 248, 104, 3150, 143, 127, 115, 107, 120, 1135, 952, 270, 407, 415, 196, 142, 1017, 168, 550, 1569, 2456, 482, 222, 445, 113, 501, 657, 167, 107, 250, 577, 149, 784, 510, 151, 254, 112, 4551, 236, 216, 104, 151, 162, 212, 2908, 196, 142, 167, 810, 250, 2936, 3438, 125, 344, 423, 745, 618, 197, 114, 156, 212, 435, 236, 1345, 2005, 1316, 323, 128, 673, 167, 650, 755, 125, 144, 3268, 3023, 1870, 104, 639, 236, 216, 151, 890, 143, 158, 111, 151, 162, 153, 146, 755, 125, 443, 673, 278, 986, 116, 1733, 369, 821, 113, 813, 1122, 1294, 1020, 560, 2119, 890, 179, 145, 154, 703, 106, 1163, 265, 745, 140, 558, 349, 580, 104, 360, 2838, 1567, 186, 120, 179, 126, 536, 140, 114, 476, 443, 1754, 7946, 239, 202, 126, 455, 272, 4949, 108, 3854, 1080, 3798, 118, 1622, 593, 667, 8584, 176, 6627, 127, 758, 343, 1718, 272, 1529, 196, 4697, 800, 861, 584, 106, 1067, 846, 126, 134, 363, 272, 1250, 181, 4074, 2415, 570, 110, 133, 2283, 10426, 388, 1407, 6695, 138, 698, 2260, 1060, 104, 196, 951, 165, 570, 370, 172, 4501, 1415, 646, 118, 6627, 454, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 836, 2127, 673, 2493, 118, 5141, 1470, 431, 22111, 24127, 103, 123, 325, 259, 1819, 160, 443, 109, 204, 284, 205, 392, 673, 244, 270, 437, 407, 124, 149, 151, 162, 106, 999, 189, 6236, 1957, 646, 105, 123, 118, 134, 251, 443, 126, 124, 992, 345, 119, 505, 151, 162, 129, 118, 228, 582, 360, 725, 138, 325, 275, 483, 4600, 1 ]
vietnam-41775728
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-41775728
VN: Vì sao chưa 'nhất thể hóa' các chức cao nhất?
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng vừa ký ban hành Nghị quyết 18 được mô tả là thí điểm mô hình tổ chức bộ máy mới và kiêm nhiệm một số chức danh để "tinh gọn đầu mối".
Việt Nam hiện có bốn vị lãnh đạo cao nhất, được gọi là 'tứ trụ' Việc kiêm nhiệm chức danh người đứng đầu hoặc hợp nhất một số cơ quan sẽ được thí điểm ở cấp tỉnh, cấp huyện theo đó trưởng ban dân vận sẽ đồng thời là chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc; bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch hội đồng nhân dân. Ở cấp huyện xã, bí thư cấp ủy sẽ kiêm chủ tịch ủy ban nhân dân những nơi đủ điều kiện. Trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại với BBC hôm 27/10, nhà quan sát chính trị Quang Hữu Minh từ TP Hồ Chí Minh nói rằng nên nhất thể hoá chức danh lên cấp Trung ương, kể các các chức danh cao nhất như Chủ tịch nước và Tổng bí thư. Bàn tròn Cuối tuần bình luận ý kiến của ông Quang Hữu Minh Tinh gọn hệ thống chính trị VN: Làm được không? Đảng 'quyết' nhất thể hóa, nhưng 'căn cứ luật nào'? Bàn tròn thứ Năm: Tập tái cử, Trump sắp thăm VN Nhập Ủy ban Kiểm tra TƯ với Thanh tra Chính phủ? Trước hết, ông nói về những nội dung chính của văn kiện mới được ký này: Quang Hữu Minh: Có hai nội dung mấu chốt và một phần phụ thêm của Nghị quyết 18 về tinh giản và sắp xếp bộ máy. Một là bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng, hai là hội nhập quốc tế. Và thứ ba là một phần nhỏ phụ thêm, nhằm tiết giảm chi phí, tiền lương chi trả cho thể chế. BBC: Theo nội dung của Nghị quyết 18, bước đầu chỉ áp dụng ở cấp phường xã, sau đó là tiến tới các cấp cao hơn, theo ông việc áp dụng từng bước vậy là nên hay không nên? Ông Nguyễn Phú Trọng ký Nghị quyết 18 về việc thí điểm mô hình tổ chức bộ máy mới và kiêm nhiệm một số chức danh Quang Hữu Minh: Theo tôi là nên nhất thể hoá lên cấp Trung ương kể các các chức danh cao nhất như Chủ tịch nước, Tổng bí thư. Đó là vì thứ nhất, theo xu thế hội nhập quốc tế thì phải có một người chịu trách nhiệm cho cả quốc gia. Thứ hai, sắp xếp lên tới cấp Trung ương sẽ tiết kiệm đáng kể chi phí ngân sách. Tôi tới các cơ quan cấp xã, huyện hiện nay thì có ấn tượng là họ phục vụ cũng đã tốt lên, chỉ có ở cấp tỉnh và Trung ương thì còn nhiều chồng chéo. Đó là góc nhìn của tôi, còn vấn đề thực tế thì như ở Quảng Ninh, trước đây Bí Thư tỉnh uỷ Quảng Ninh Phạm Minh Chính đã nhất thể hoá mô hình chính quyền địa phương ở Quảng Ninh lên tới cấp tỉnh. Và rõ ràng tỉnh Quảng Ninh đã phát triển nhanh hơn các tỉnh khác, cũng như là đạt được nhiều thanh tựu hơn. Thứ ba, việc nhất thể hoá này đưa tới việc phân cấp phân quyền được cụ thể hơn, dân biết được người nào là người chịu trách nhiệm cao nhất, do vậy nên làm luôn ở tầm quốc gia. Vì Đảng lãnh đạo nên Đảng phải chịu trách nhiệm. Mà Đảng là ai? Phải có cá nhân trong Đảng chịu trách nhiệm về các vấn đề của Đảng, vì thế nhất thể hoá cả bí thư, tổng bí thư và chủ tịch là cần thiết. Hội nghị TW 6 'sắp đặt lại hệ thống chính trị' Ông Trọng 'tả xung hữu đột', đảng viên thờ ơ? Sẽ thành công hơn nếu 'làm ngược' với Đảng? Trung ương 5 và vấn đề 'nhất thể hóa' BBC: Ở cấp dưới như huyện, xã thì có cả những cán bộ lãnh đạo không phải là Đảng viên, liệu khi nhất thể hoá có xảy ra việc các Đảng viên sẽ đảm nhận chức vụ của những người không phải đảng viên hoặc ngược lại không? Quang Hữu Minh: Tinh thần là sáp nhập chính quyền vào Đảng, chứ không phải Đảng vào chính quyền. Có nghĩa Bí thư kiêm Chủ tịch, chứ không phải Chủ tịch kiêm Bí thư. Phải hiểu rằng trong cuộc sáp nhập này, những người có Đảng tịch sẽ được ưu tiên hơn người ngoài Đảng. Tinh thần là chú trọng "hồng hơn là chuyên". BBC: Hiến pháp của Việt Nam thì ghi là Đảng lãnh đạo, vậy đây có phải là một bước cụ thể hoá hơn nữa vai trò của Đảng như ghi trong Hiến pháp không? Quang Hữu Minh: Tôi nhìn theo một góc độ khác. Trong diễn biến hội quốc tế cũng như xu hướng phát triển dân chủ của Việt Nam, trước đây Đảng lãnh đạo như theo Điều 4 Hiến pháp, nhưng dần dần chính phủ đã có sự độc lập tương đối của họ. Trong Đảng gọi là "chuyển hoá và đổi mới". Dần dần, các cơ quan Đảng giảm bớt ảnh hướng tới cơ quan Chính phủ. Sự tranh chấp về đường lối giữa khối Đảng và khối Chính phủ, chúng ta đã thấy rất rõ trong hai khoá X và XI vừa qua. Bây giờ Đảng thực hiện việc sáp nhập chính quyền (có nghĩa là Chính phủ) vào Đảng để giảm bớt xu hướng chính quyền hoá Đảng Cộng sản Việt Nam. Trung Quốc có ông Tập Cận Bình vừa là nguyên thủ quốc gia vừa nắm chức cao nhất trong Đảng Cộng sản Nhưng theo quy luật vận động khách quan, thì dần dần bộ phận được sáp nhập vào cũng sẽ tuân thủ theo luật chơi của dân chủ và quốc tế, tự họ lại bị phân hoá tư duy. Lúc đó sẽ lại hình thành một bộ phận "Chính phủ-Đảng" ở trong Đảng. Về mặt lý luận thì hơi rắc rối, những việc sáp nhập này không giải quyết được vấn đề đó. Việc sáp nhập này về mặt chính trị là tốt cho đất nước, nhưng về mặt Đảng thì chưa chắc đã tốt cho Đảng. Chính phủ trước cũng là từ trong Đảng mà ra, thì dù bây giờ Đảng sáp nhập lại chính phủ đó vào Đảng thì rồi cũng sẽ lại có sự phân hoá. Đây là thách thức về lý luận mà Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương nói có những vấn đề còn phải nghiên cứu, những vấn đề còn chưa rõ thì chưa thực hiện. Những vấn đề chưa rõ đó chính là tôi đã nêu ra ở trên. BBC:Nếu việc nhất thể hoá diễn ra ở cấp Trung ương, khi cả hai bên đều là Đảng viên thì những người giữ chức bí thư có được ưu tiên hơn những người giữ chức ở bên chính quyền, hay có sự khác biệt nào không? Quang Hữu Minh: Theo phân cấp quyền lực chính trị thì ở địa phương, bí thư luôn cao hơn chủ tịch. Sáp nhập như vậy thì ông bí thư sẽ kéo ghế chủ tịch lại phía mình. Cũng có những trường hợp chủ tịch sẽ ngồi luôn cả ghế bí thư nhưng rất hiếm. Ở cấp Trung ương thì khác, nó là vấn đề đường lối. Trong bối cảnh địa chính trị là Việt Nam đang phải 'đu dây' giữa Mỹ và Trung Quốc, thì sự ảnh hưởng của về đường lối của Mỹ hay Trung Quốc vào Việt Nam sẽ quyết định đến việc nhất thể hoá chức danh tổng bí thư kiêm chủ tịch nước của Việt Nam chứ không như vấn đề địa phương nữa. Trung Quốc cũng thận trọng vì trong sự ảnh hưởng đường lối của Đảng Cộng sản Trung Quốc tới Đảng Cộng sản Việt Nam, họ lo ngại rằng nếu Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước của Việt Nam mà ngả theo Mỹ thì đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ có chính sách thân Mỹ. Như vậy sẽ bất lợi cho chính sách của Trung Quốc. Mỹ cũng mong muốn nhất thể hoá để tập quyền. Đường lối mà Mỹ đang thúc đẩy ở Việt Nam là chuyển hoá Đảng Cộng sản Việt Nam. Như vậy tập quyền sẽ dễ để chuyển hoá hơn so với tản quyền. Do sự mâu thuẫn đường lối giữa hai đại cường nên Đảng Cộng sản Việt Nam phải dò dẫm, thận trọng. Trung Quốc muốn giảm rủi ro trong chính sách của Đảng Cộng sản Việt Nam còn Mỹ thì muốn tăng hiệu quả. Nói thẳng ra thì Trung Quốc chưa muốn Việt Nam nhất thể hoá như họ, còn Mỹ thì muốn càng nhanh càng tốt. TBT Nguyễn Phú Trọng (trái) và Chủ tịch nước Trần Đại Quang (bìa phải) là hai trong 'tứ trụ' của hệ thống chính trị Việt Nam Nhất thể hoá để có người đối thoại và chịu trách nhiệm. Cách làm việc của Mỹ là phải có người chịu trách nhiệm. Nếu Việt Nam nhất thể hoá được Tổng Bí thư và Chủ tịch nước thì Tổng thống Mỹ biết mình cần nói chuyện với ai, ai là người quyết được. Vậy ở cấp Trung ương nó là vấn đề giằng co đường lối, còn ở địa phương thì nó là hiệu lực và tinh giảm bộ máy. Phải nhìn dưới góc độ đó thì mới hiểu được toàn văn của Nghị quyết 18. BBC: Theo cơ cấu chính trị Việt Nam thì một người không có toàn quyền quyết định các vấn đề vĩ mô của đất nước mà còn phải thông qua Bộ Chính trị. Nếu việc nhất thể hoá ở Trung ương xảy ra thì vai trò của Bộ Chính trị có còn lớn như trước? Quang Hữu Minh: Nhất thể hoá như vậy thì Bộ Chính trị vẫn có thể quyết được những vấn đề còn hiệu lực ở chính sách vĩ mô, đó là việc bỏ phiếu. Tôi nghĩ cơ chế Bộ Chính trị vẫn còn hiệu quả trong việc sáp nhập mới, tuy nhiên Bộ Chính trị sẽ đóng vai trò là tham mưu và giúp việc cho Tổng Bí thư kiêm Chủ tịch nước chứ họ không còn nhiều quyền lực như bây giờ nữa. Nhưng Đảng vẫn duy trì cơ chế Bộ Chính trị vì đó là cơ chế dân chủ trong Đảng cần thiết. Chính các Đảng viên cũng cần cơ chế dân chủ trong Đảng. Thí dụ như cựu giám đốc Sở Tư Pháp Thành phố Hồ Chí Minh Võ Văn Thôn đã từng có một lá thư phê bình Nghị quyết 244 của Bộ Chính trị về vấn đề mất dân chủ trong Đảng. Hay mới đây nhất là bà Phan Thị Mỹ Thanh, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội Đồng Nai phản biện lại kết luận của Uỷ ban Kiểm tra Trung ương. Đó chính là nhu cầu duy trì dân chỉ trong Đảng. Nội bộ Đảng có khi còn cần dân chủ hơn nhân dân chúng tôi. Thế nên cơ chế Bộ Chính trị vẫn duy trì. Quyền lực tối cao của Bộ Chính trị vẫn có, nhưng quyền lực cá nhân của mỗi Uỷ viên sẽ bị giảm đi. Còn một việc nữa, đó là việc các đoàn thể phụ thuộc Đảng tới đây sẽ được giải quyết thế nào? Đưa ra dân thì chưa có luật về hội, mà giữ lại cho Đảng thì không có tiền nuôi. Nhưng nếu không làm thì nhân dân không tin là Đảng muốn thực sự tinh gọn bộ máy để giảm chi phí quốc gia. Đây là điều đang còn vướng mắc. Ông Quang Hữu Minh, còn được biết tới là blogger Nguyễn An Dân, làm việc trong lĩnh vực tư vấn chính trị ở Việt Nam, quí vị có thể tham khảo một số tọa đàm của BBC mà ông đã tham gia, hoặc bài vở mà mà ông đã gửi cho BBC Việt ngữ tại đây hay tại đây. Trên đây là quan điểm riêng của người trả lời phỏng vấn của BBC.
summarize: Việt Nam hiện có bốn vị lãnh đạo cao nhất, được gọi là 'tứ trụ' Việc kiêm nhiệm chức danh người đứng đầu hoặc hợp nhất một số cơ quan sẽ được thí điểm ở cấp tỉnh, cấp huyện theo đó trưởng ban dân vận sẽ đồng thời là chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc; bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch hội đồng nhân dân. Ở cấp huyện xã, bí thư cấp ủy sẽ kiêm chủ tịch ủy ban nhân dân những nơi đủ điều kiện. Trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại với BBC hôm 27/10, nhà quan sát chính trị Quang Hữu Minh từ TP Hồ Chí Minh nói rằng nên nhất thể hoá chức danh lên cấp Trung ương, kể các các chức danh cao nhất như Chủ tịch nước và Tổng bí thư. Bàn tròn Cuối tuần bình luận ý kiến của ông Quang Hữu Minh Tinh gọn hệ thống chính trị VN: Làm được không? Đảng 'quyết' nhất thể hóa, nhưng 'căn cứ luật nào'? Bàn tròn thứ Năm: Tập tái cử, Trump sắp thăm VN Nhập Ủy ban Kiểm tra TƯ với Thanh tra Chính phủ? Trước hết, ông nói về những nội dung chính của văn kiện mới được ký này: Quang Hữu Minh: Có hai nội dung mấu chốt và một phần phụ thêm của Nghị quyết 18 về tinh giản và sắp xếp bộ máy. Một là bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng, hai là hội nhập quốc tế. Và thứ ba là một phần nhỏ phụ thêm, nhằm tiết giảm chi phí, tiền lương chi trả cho thể chế. BBC: Theo nội dung của Nghị quyết 18, bước đầu chỉ áp dụng ở cấp phường xã, sau đó là tiến tới các cấp cao hơn, theo ông việc áp dụng từng bước vậy là nên hay không nên? Ông Nguyễn Phú Trọng ký Nghị quyết 18 về việc thí điểm mô hình tổ chức bộ máy mới và kiêm nhiệm một số chức danh Quang Hữu Minh: Theo tôi là nên nhất thể hoá lên cấp Trung ương kể các các chức danh cao nhất như Chủ tịch nước, Tổng bí thư. Đó là vì thứ nhất, theo xu thế hội nhập quốc tế thì phải có một người chịu trách nhiệm cho cả quốc gia. Thứ hai, sắp xếp lên tới cấp Trung ương sẽ tiết kiệm đáng kể chi phí ngân sách. Tôi tới các cơ quan cấp xã, huyện hiện nay thì có ấn tượng là họ phục vụ cũng đã tốt lên, chỉ có ở cấp tỉnh và Trung ương thì còn nhiều chồng chéo. Đó là góc nhìn của tôi, còn vấn đề thực tế thì như ở Quảng Ninh, trước đây Bí Thư tỉnh uỷ Quảng Ninh Phạm Minh Chính đã nhất thể hoá mô hình chính quyền địa phương ở Quảng Ninh lên tới cấp tỉnh. Và rõ ràng tỉnh Quảng Ninh đã phát triển nhanh hơn các tỉnh khác, cũng như là đạt được nhiều thanh tựu hơn. Thứ ba, việc nhất thể hoá này đưa tới việc phân cấp phân quyền được cụ thể hơn, dân biết được người nào là người chịu trách nhiệm cao nhất, do vậy nên làm luôn ở tầm quốc gia. Vì Đảng lãnh đạo nên Đảng phải chịu trách nhiệm. Mà Đảng là ai? Phải có cá nhân trong Đảng chịu trách nhiệm về các vấn đề của Đảng, vì thế nhất thể hoá cả bí thư, tổng bí thư và chủ tịch là cần thiết. Hội nghị TW 6 'sắp đặt lại hệ thống chính trị' Ông Trọng 'tả xung hữu đột', đảng viên thờ ơ? Sẽ thành công hơn nếu 'làm ngược' với Đảng? Trung ương 5 và vấn đề 'nhất thể hóa' BBC: Ở cấp dưới như huyện, xã thì có cả những cán bộ lãnh đạo không phải là Đảng viên, liệu khi nhất thể hoá có xảy ra việc các Đảng viên sẽ đảm nhận chức vụ của những người không phải đảng viên hoặc ngược lại không? Quang Hữu Minh: Tinh thần là sáp nhập chính quyền vào Đảng, chứ không phải Đảng vào chính quyền. Có nghĩa Bí thư kiêm Chủ tịch, chứ không phải Chủ tịch kiêm Bí thư. Phải hiểu rằng trong cuộc sáp nhập này, những người có Đảng tịch sẽ được ưu tiên hơn người ngoài Đảng. Tinh thần là chú trọng "hồng hơn là chuyên". BBC: Hiến pháp của Việt Nam thì ghi là Đảng lãnh đạo, vậy đây có phải là một bước cụ thể hoá hơn nữa vai trò của Đảng như ghi trong Hiến pháp không? Quang Hữu Minh: Tôi nhìn theo một góc độ khác. Trong diễn biến hội quốc tế cũng như xu hướng phát triển dân chủ của Việt Nam, trước đây Đảng lãnh đạo như theo Điều 4 Hiến pháp, nhưng dần dần chính phủ đã có sự độc lập tương đối của họ. Trong Đảng gọi là "chuyển hoá và đổi mới". Dần dần, các cơ quan Đảng giảm bớt ảnh hướng tới cơ quan Chính phủ. Sự tranh chấp về đường lối giữa khối Đảng và khối Chính phủ, chúng ta đã thấy rất rõ trong hai khoá X và XI vừa qua. Bây giờ Đảng thực hiện việc sáp nhập chính quyền (có nghĩa là Chính phủ) vào Đảng để giảm bớt xu hướng chính quyền hoá Đảng Cộng sản Việt Nam. Trung Quốc có ông Tập Cận Bình vừa là nguyên thủ quốc gia vừa nắm chức cao nhất trong Đảng Cộng sản Nhưng theo quy luật vận động khách quan, thì dần dần bộ phận được sáp nhập vào cũng sẽ tuân thủ theo luật chơi của dân chủ và quốc tế, tự họ lại bị phân hoá tư duy. Lúc đó sẽ lại hình thành một bộ phận "Chính phủ-Đảng" ở trong Đảng. Về mặt lý luận thì hơi rắc rối, những việc sáp nhập này không giải quyết được vấn đề đó. Việc sáp nhập này về mặt chính trị là tốt cho đất nước, nhưng về mặt Đảng thì chưa chắc đã tốt cho Đảng. Chính phủ trước cũng là từ trong Đảng mà ra, thì dù bây giờ Đảng sáp nhập lại chính phủ đó vào Đảng thì rồi cũng sẽ lại có sự phân hoá. Đây là thách thức về lý luận mà Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương nói có những vấn đề còn phải nghiên cứu, những vấn đề còn chưa rõ thì chưa thực hiện. Những vấn đề chưa rõ đó chính là tôi đã nêu ra ở trên. BBC:Nếu việc nhất thể hoá diễn ra ở cấp Trung ương, khi cả hai bên đều là Đảng viên thì những người giữ chức bí thư có được ưu tiên hơn những người giữ chức ở bên chính quyền, hay có sự khác biệt nào không? Quang Hữu Minh: Theo phân cấp quyền lực chính trị thì ở địa phương, bí thư luôn cao hơn chủ tịch. Sáp nhập như vậy thì ông bí thư sẽ kéo ghế chủ tịch lại phía mình. Cũng có những trường hợp chủ tịch sẽ ngồi luôn cả ghế bí thư nhưng rất hiếm. Ở cấp Trung ương thì khác, nó là vấn đề đường lối. Trong bối cảnh địa chính trị là Việt Nam đang phải 'đu dây' giữa Mỹ và Trung Quốc, thì sự ảnh hưởng của về đường lối của Mỹ hay Trung Quốc vào Việt Nam sẽ quyết định đến việc nhất thể hoá chức danh tổng bí thư kiêm chủ tịch nước của Việt Nam chứ không như vấn đề địa phương nữa. Trung Quốc cũng thận trọng vì trong sự ảnh hưởng đường lối của Đảng Cộng sản Trung Quốc tới Đảng Cộng sản Việt Nam, họ lo ngại rằng nếu Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước của Việt Nam mà ngả theo Mỹ thì đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ có chính sách thân Mỹ. Như vậy sẽ bất lợi cho chính sách của Trung Quốc. Mỹ cũng mong muốn nhất thể hoá để tập quyền. Đường lối mà Mỹ đang thúc đẩy ở Việt Nam là chuyển hoá Đảng Cộng sản Việt Nam. Như vậy tập quyền sẽ dễ để chuyển hoá hơn so với tản quyền. Do sự mâu thuẫn đường lối giữa hai đại cường nên Đảng Cộng sản Việt Nam phải dò dẫm, thận trọng. Trung Quốc muốn giảm rủi ro trong chính sách của Đảng Cộng sản Việt Nam còn Mỹ thì muốn tăng hiệu quả. Nói thẳng ra thì Trung Quốc chưa muốn Việt Nam nhất thể hoá như họ, còn Mỹ thì muốn càng nhanh càng tốt. TBT Nguyễn Phú Trọng (trái) và Chủ tịch nước Trần Đại Quang (bìa phải) là hai trong 'tứ trụ' của hệ thống chính trị Việt Nam Nhất thể hoá để có người đối thoại và chịu trách nhiệm. Cách làm việc của Mỹ là phải có người chịu trách nhiệm. Nếu Việt Nam nhất thể hoá được Tổng Bí thư và Chủ tịch nước thì Tổng thống Mỹ biết mình cần nói chuyện với ai, ai là người quyết được. Vậy ở cấp Trung ương nó là vấn đề giằng co đường lối, còn ở địa phương thì nó là hiệu lực và tinh giảm bộ máy. Phải nhìn dưới góc độ đó thì mới hiểu được toàn văn của Nghị quyết 18. BBC: Theo cơ cấu chính trị Việt Nam thì một người không có toàn quyền quyết định các vấn đề vĩ mô của đất nước mà còn phải thông qua Bộ Chính trị. Nếu việc nhất thể hoá ở Trung ương xảy ra thì vai trò của Bộ Chính trị có còn lớn như trước? Quang Hữu Minh: Nhất thể hoá như vậy thì Bộ Chính trị vẫn có thể quyết được những vấn đề còn hiệu lực ở chính sách vĩ mô, đó là việc bỏ phiếu. Tôi nghĩ cơ chế Bộ Chính trị vẫn còn hiệu quả trong việc sáp nhập mới, tuy nhiên Bộ Chính trị sẽ đóng vai trò là tham mưu và giúp việc cho Tổng Bí thư kiêm Chủ tịch nước chứ họ không còn nhiều quyền lực như bây giờ nữa. Nhưng Đảng vẫn duy trì cơ chế Bộ Chính trị vì đó là cơ chế dân chủ trong Đảng cần thiết. Chính các Đảng viên cũng cần cơ chế dân chủ trong Đảng. Thí dụ như cựu giám đốc Sở Tư Pháp Thành phố Hồ Chí Minh Võ Văn Thôn đã từng có một lá thư phê bình Nghị quyết 244 của Bộ Chính trị về vấn đề mất dân chủ trong Đảng. Hay mới đây nhất là bà Phan Thị Mỹ Thanh, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội Đồng Nai phản biện lại kết luận của Uỷ ban Kiểm tra Trung ương. Đó chính là nhu cầu duy trì dân chỉ trong Đảng. Nội bộ Đảng có khi còn cần dân chủ hơn nhân dân chúng tôi. Thế nên cơ chế Bộ Chính trị vẫn duy trì. Quyền lực tối cao của Bộ Chính trị vẫn có, nhưng quyền lực cá nhân của mỗi Uỷ viên sẽ bị giảm đi. Còn một việc nữa, đó là việc các đoàn thể phụ thuộc Đảng tới đây sẽ được giải quyết thế nào? Đưa ra dân thì chưa có luật về hội, mà giữ lại cho Đảng thì không có tiền nuôi. Nhưng nếu không làm thì nhân dân không tin là Đảng muốn thực sự tinh gọn bộ máy để giảm chi phí quốc gia. Đây là điều đang còn vướng mắc. Ông Quang Hữu Minh, còn được biết tới là blogger Nguyễn An Dân, làm việc trong lĩnh vực tư vấn chính trị ở Việt Nam, quí vị có thể tham khảo một số tọa đàm của BBC mà ông đã tham gia, hoặc bài vở mà mà ông đã gửi cho BBC Việt ngữ tại đây hay tại đây. Trên đây là quan điểm riêng của người trả lời phỏng vấn của BBC.
[ 108, 287, 285, 161, 243, 132, 493, 107, 1112, 297, 261, 247, 291, 1498, 117, 343, 106, 15336, 12553, 1068, 3507, 320, 517, 229, 595, 111, 715, 178, 451, 279, 202, 116, 166, 225, 146, 134, 117, 1738, 318, 108, 121, 373, 4920, 373, 2284, 181, 150, 395, 504, 137, 824, 134, 210, 221, 106, 185, 492, 1053, 504, 1993, 852, 1318, 198, 708, 1039, 593, 373, 1095, 210, 221, 106, 185, 492, 213, 210, 157, 1568, 108, 978, 373, 2284, 293, 103, 1039, 593, 373, 1095, 134, 3507, 320, 185, 492, 1095, 504, 157, 137, 120, 328, 620, 179, 5760, 298, 116, 204, 1102, 255, 235, 726, 909, 119, 378, 325, 12962, 103, 152, 146, 338, 122, 245, 1052, 2139, 700, 148, 1368, 873, 980, 700, 123, 160, 237, 202, 136, 1270, 229, 595, 227, 373, 151, 3648, 546, 109, 109, 229, 595, 291, 202, 128, 483, 492, 142, 105, 408, 1039, 5437, 2101, 1867, 2218, 176, 670, 342, 410, 108, 232, 357, 104, 118, 1052, 2139, 700, 4760, 3103, 300, 234, 122, 245, 3641, 2110, 117, 984, 348, 17898, 257, 202, 136, 2092, 170, 20718, 532, 330, 224, 2810, 2101, 1867, 259, 832, 161, 1391, 1139, 2595, 484, 1268, 582, 312, 9181, 1053, 504, 2304, 486, 5237, 119, 805, 486, 448, 256, 347, 957, 2757, 118, 123, 125, 120, 735, 908, 122, 104, 355, 591, 239, 117, 667, 4418, 1052, 2139, 700, 161, 615, 196, 735, 908, 6696, 2146, 105, 116, 380, 573, 426, 104, 1594, 302, 1632, 125, 777, 1395, 105, 1268, 1267, 317, 7628, 430, 106, 327, 879, 144, 261, 247, 104, 1927, 196, 106, 213, 669, 198, 1345, 619, 259, 459, 106, 116, 380, 750, 573, 5029, 745, 958, 558, 692, 5085, 379, 1024, 692, 456, 114, 136, 4215, 1231, 520, 735, 908, 104, 1594, 302, 7607, 920, 178, 163, 516, 286, 108, 121, 373, 3383, 293, 103, 187, 150, 106, 472, 228, 109, 373, 291, 975, 181, 118, 156, 516, 286, 434, 920, 530, 106, 237, 194, 110, 237, 347, 208, 362, 1358, 1152, 667, 1594, 302, 1632, 125, 156, 1738, 318, 787, 240, 420, 229, 317, 452, 239, 105, 3507, 320, 517, 116, 166, 229, 595, 1052, 2139, 700, 161, 520, 141, 106, 237, 202, 136, 1270, 227, 373, 151, 929, 546, 109, 109, 229, 595, 291, 202, 128, 483, 492, 1013, 408, 1039, 5437, 902, 106, 171, 259, 1498, 181, 1461, 175, 213, 669, 198, 216, 143, 139, 107, 116, 111, 668, 605, 517, 114, 186, 198, 1939, 1283, 3008, 1268, 1267, 227, 228, 373, 151, 929, 134, 958, 3218, 549, 546, 692, 1022, 866, 4643, 388, 228, 109, 225, 146, 373, 293, 103, 2284, 199, 275, 143, 107, 108, 1633, 706, 106, 154, 618, 197, 127, 115, 514, 2992, 163, 107, 108, 121, 373, 769, 105, 151, 929, 143, 177, 158, 1423, 6164, 112, 902, 106, 1869, 485, 104, 1278, 177, 255, 220, 223, 216, 143, 128, 108, 121, 1335, 5230, 226, 248, 1197, 2626, 769, 3489, 1335, 2320, 971, 700, 448, 115, 202, 136, 1270, 787, 240, 122, 168, 439, 412, 108, 121, 1335, 2320, 227, 228, 373, 9423, 619, 450, 921, 769, 1335, 2320, 115, 212, 435, 838, 183, 109, 769, 913, 127, 128, 106, 764, 117, 158, 781, 3385, 827, 1283, 3944, 156, 202, 136, 1270, 126, 251, 228, 156, 613, 373, 613, 168, 117, 798, 136, 975, 137, 217, 117, 111, 224, 106, 111, 668, 605, 517, 291, 1498, 180, 530, 237, 140, 637, 108, 121, 1191, 198, 1939, 865, 348, 261, 247, 237, 348, 139, 668, 605, 4402, 2264, 348, 106, 3052, 2201, 107, 499, 157, 113, 348, 668, 605, 517, 125, 109, 255, 220, 104, 1927, 171, 175, 202, 136, 1270, 186, 1039, 3478, 497, 1039, 593, 105, 185, 492, 106, 260, 3838, 1678, 411, 5787, 1413, 377, 14024, 1295, 153, 732, 234, 122, 7214, 208, 1152, 4930, 2846, 1001, 943, 1259, 1452, 283, 182, 1630, 108, 2858, 347, 108, 2776, 164, 135, 183, 323, 6027, 1240, 257, 119, 12440, 151, 929, 985, 105, 255, 220, 16484, 136, 8386, 1231, 108, 978, 373, 768, 128, 11661, 293, 143, 107, 186, 120, 1101, 317, 261, 247, 110, 139, 106, 348, 2368, 588, 129, 202, 136, 1270, 107, 488, 124, 156, 109, 348, 182, 134, 879, 238, 229, 197, 104, 120, 111, 110, 139, 283, 182, 451, 1240, 153, 984, 1052, 2139, 700, 161, 4760, 860, 106, 4112, 669, 122, 168, 138, 1927, 739, 110, 139, 348, 138, 122, 1698, 615, 404, 1197, 593, 3507, 320, 483, 492, 103, 739, 110, 139, 483, 492, 3507, 320, 1197, 5437, 2201, 524, 160, 113, 204, 4112, 669, 474, 120, 111, 107, 348, 492, 134, 117, 1293, 462, 183, 111, 351, 3054, 4760, 860, 106, 987, 308, 15943, 515, 183, 106, 649, 340, 1231, 1478, 246, 104, 131, 132, 143, 848, 106, 348, 261, 2758, 530, 248, 107, 139, 106, 116, 920, 798, 136, 1270, 183, 761, 809, 704, 104, 348, 128, 848, 113, 1478, 246, 984, 1052, 2139, 700, 161, 388, 485, 181, 116, 1869, 359, 911, 298, 407, 625, 213, 198, 216, 127, 128, 1461, 665, 212, 435, 137, 185, 104, 131, 578, 226, 248, 348, 261, 247, 128, 181, 747, 1147, 1478, 2184, 170, 1429, 1429, 122, 256, 115, 107, 144, 557, 385, 489, 195, 104, 1078, 298, 348, 343, 106, 189, 8623, 1270, 105, 345, 239, 340, 8957, 9271, 109, 225, 146, 348, 558, 1911, 349, 665, 228, 225, 146, 448, 2463, 1153, 250, 577, 125, 361, 1195, 415, 1437, 348, 105, 1437, 448, 2591, 174, 169, 115, 203, 215, 450, 113, 196, 4303, 2761, 105, 7386, 659, 1451, 2753, 364, 339, 348, 223, 199, 156, 4112, 669, 122, 168, 4357, 404, 106, 448, 256, 371, 138, 348, 130, 558, 1911, 1461, 665, 122, 168, 1270, 348, 607, 262, 131, 629, 151, 162, 107, 118, 2088, 3089, 644, 659, 106, 503, 331, 198, 165, 659, 1148, 229, 291, 202, 113, 348, 1284, 262, 311, 181, 565, 330, 824, 192, 547, 146, 103, 143, 1429, 1429, 317, 1392, 117, 4112, 669, 138, 127, 134, 1715, 331, 181, 330, 1014, 104, 137, 185, 105, 198, 955, 222, 154, 153, 133, 613, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 408, 1197, 593, 362, 1358, 1152, 659, 667, 504, 209, 1594, 302, 1632, 117, 787, 1072, 106, 1738, 318, 787, 240, 420, 229, 317, 452, 239, 105, 3507, 320, 517, 116, 166, 229, 595, 130, 14011, 3103, 178, 882, 340, 1 ]
world-45775255
https://www.bbc.com/vietnamese/world-45775255
Mỹ: Bắc Hàn sẵn sàng chào đón thanh sát viên
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho biết hôm 8/10 rằng lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong-un sẵn sàng cho phép các thanh sát viên quốc tế vào các điểm thử hạt nhân và tên lửa.
Lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong-un tiếp Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo ở Bình Nhưỡng Đây là một trong các vấn đề chính còn vướng mắc của cam kết phi hạt nhân trước đó. Bắc Hàn 'sẽ không giải trừ nếu tiếp tục bị phạt' Mỹ sẵn sàng 'tái đàm phán' với Bắc Hàn Bắc Hàn vẫn tiếp tục chương trình hạt nhân? Bắc Hàn 'ngưng thử nghiệm tên lửa và hạt nhân' Trump dọa hủy thỏa thuận hạt nhân Iran Theo Reuters, Pompeo, người đã gặp ông Kim trong một chuyến đi ngắn đến Bình Nhưỡng hôm 7/10, cho biết các thanh sát viên sẽ đến thăm một cơ sở thử nghiệm động cơ tên lửa và điểm thử hạt nhân Punggye-ri ngay sau khi hai bên thống nhất về công tác hậu cần. "Có rất nhiều việc hậu cần phải hoàn tất trước khi thực hiện điều đó", Pompeo nói trong cuộc họp báo tại Seoul trước khi đi thăm Bắc Kinh. Viên chức ngoại giao hàng đầu Hoa Kỳ cũng cho biết cả hai bên "gần" đạt thỏa thuận về chi tiết của hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Bắc Hàn thứ hai theo đề xuất của ông Kim trong bức thư hồi tháng trước. Ngoại trưởng Bắc Hàn Ri Yong-ho nói Mỹ cứ nhất định theo chính sách "phi hạt nhân trước đã" Một tuần trước, Ngoại trưởng Bắc Hàn cảnh báo "không đời nào" nước ông giải trừ hạt nhân trong khi Mỹ tiếp tục áp các lệnh trừng phạt. Ri Yong-ho nói tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc rằng các biện pháp trừng phạt đào sâu thêm sự ngờ vực của Bắc Hàn về Mỹ. Bình Nhưỡng nhiều lần kêu gọi dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Quốc và Hoa Kỳ và điều này được Nga và Trung Quốc ủng hộ. Nhưng chính quyền Trump nói rằng các biện pháp trừng phạt nên được duy trì cho đến khi Bắc Hàn tiến hành phi hạt nhân. Tổng thống Donald Trump và lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong-un gặp nhau tại hội nghị thượng đỉnh mang tính bước ngoặt vào tháng 6/2018, tại sự kiện này ông Kim cam kết nỗ lực hướng tới giải trừ vũ khí hạt nhân. Có rất ít tiến bộ về điều này từ thời điểm đó. Lãnh đạo Kim Jong-un của Bắc Hàn đã thu hút sự quan tâm của quốc tế và khu vực trong thời gian gần đây Ông Ri nói gì? Ông cho biết Mỹ cứ nhất định theo chính sách "phi hạt nhân trước đã" và "gia tăng áp lực bằng chế tài". "Sự bế tắc gần đây là vì Mỹ vẫn giữ các biện pháp mang tính cưỡng ép mà có thể tổn hại đến việc tạo dựng lòng tin," ông Ri phát biểu. "Nếu không có bất kỳ niềm tin nào vào Mỹ thì sẽ không có sự tin tưởng đối với an ninh quốc gia của chúng tôi và trong hoàn cảnh như vậy không đời nào chúng tôi đơn phương giải trừ hạt nhân trước." "Nếu ai đó cho rằng các biện pháp trừng phạt có thể khiến chúng tôi phải quỳ gối thì đó là chuyện viễn vông và họ không biết gì về chúng tôi", ông nói thêm. Điều gì đã xảy ra kể từ cuộc gặp tại Singapore? Một thỏa thuận đạt được ở đó cho biết Bắc Hàn sẽ tiến tới giải trừ vũ khí hạt nhân nhưng không đề cập bất kỳ mốc thời gian, chi tiết hoặc cơ chế để xác minh quá trình này. Tháng trước, Tổng thống Trump cáo buộc Trung Quốc đồng minh của Trung Quốc phá hoại tiến trình phi hạt nhân do căng thẳng thương mại với Hoa Kỳ. Bắc Hàn sẵn sàng đối thoại 'bất cứ lúc nào' Trump gặp Kim ở Singapore ngày 12/6 Kim Jong-un thấy thoải mái ở Singapore Các cáo buộc đưa ra là gì? Dưới đây là những gì được truyền thông Mỹ nêu ra hồi tháng 7/2018: Các tường thuật này có độ tin cậy đến đâu? Đó "chỉ là" các tường thuật, nhưng có vẻ như chính xác, theo đánh giá của những nhà quan sát đáng nể trọng chuyên theo dõi tình hình Bắc Hàn. Thông tin được đưa ra dựa trên các nguồn ẩn danh từ giới tình báo Hoa Kỳ cũng như từ nghiên cứu của trang 38 North đối với các ảnh chụp vệ tinh địa điểm Yongbyon. Nhiên liệu khô và các bệ phóng di đông sẽ là một bước tiến lớn cho Bình Nhưỡng Các cáo buộc nghiêm trọng đến đâu? "Không hoạt động nào trong số này vi phạm tới bất kỳ thỏa thuận nào được đưa ra tại kỳ họp thượng đỉnh Singapore giữa Tổng thống Donald Trump và lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong-un," Vipin Narang, giáo sư ngành khoa học chính trị tại MIT và là chuyên gia về vấn đề phổ biến vũ khí hạt nhân, nói. Trong tuyên bố ra cuối kỳ họp thượng đỉnh, Bình Nhưỡng chỉ đồng ý hợp tác hướng tới việc phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên, điều mà Bình Nhưỡng coi là một tiến trình gồm nhiều giai đoạn. Chi tiết về tiến trình này vẫn đang được hai bên bàn thảo. "Sẽ không bao giờ là chuyện đơn phương, ngay lập tức," ông Narang nói. "Cho nên Kim Jong-un tự do tiếp tục vận hành các địa điểm đã có." Tuy nhiên, các tường thuật về việc Bắc Hàn tiếp tục hoạt động hạt nhân vẫn bị coi là hành động làm xói mòn tới tinh thần cuộc họp thượng đỉnh, và gây nghi ngờ về sự thành thật của Bình Nhưỡng trong việc phi hạt nhân hóa. "Bức tranh lớn hơn ở đây là chương trình hạt nhân của Bắc Hàn vẫn tiếp diễn, được thực hiện dưới sự điều hành của Kim Jong-un, thể hiện qua bài diễn văn của ông hồi tháng Giêng, khi ông thúc giục viêc tiếp tục sản xuất đầu đạn và tên lửa đạn đạo," Ankit Panda, biên tập viên tạp chí The Diplomat nói. Ông Kim Jong-un theo dõi một vụ phóng tên lửa. Việc gây áp lực có đem lại hiệu quả không? Câu hỏi hiện nay là liệu trong thời hậu kỳ họp thượng đỉnh Singapore thì kiểu gây áp lực thế này liệu có ép Bình Nhưỡng đi vào đúng hướng được không. Từ những gì mới được công bố trong các tường thuật mới đây thì việc Bắc Hàn tiếp tục nỗ lực hạt nhân, quân sự cho thấy nước này có ý duy trì năng lực hạt nhân và tên lửa đạn đạo, thậm chí còn đang tiếp tục sản xuất các thứ vũ khí này. "Có thể là Bình Nhưỡng đang tính toán rằng bất kể thế nào thì Trung Quốc cũng đã có những hành động tối đa trong vấn đề trừng phạt Bắc Hàn. Và Hoa Kỳ thực sự không thể tiếp tục mà không có sự ủng hộ của Trung Quốc," ông Narang nói. "Kim Jong-un có thể đơn giản nói rằng 'Tôi đã làm những gì cần phải làm để phá vỡ chiến dịch gây áp lực tối đa' - và tôi cho rằng có lẽ ông ấy đã đúng."
summarize: Lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong-un tiếp Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo ở Bình Nhưỡng Đây là một trong các vấn đề chính còn vướng mắc của cam kết phi hạt nhân trước đó. Bắc Hàn 'sẽ không giải trừ nếu tiếp tục bị phạt' Mỹ sẵn sàng 'tái đàm phán' với Bắc Hàn Bắc Hàn vẫn tiếp tục chương trình hạt nhân? Bắc Hàn 'ngưng thử nghiệm tên lửa và hạt nhân' Trump dọa hủy thỏa thuận hạt nhân Iran Theo Reuters, Pompeo, người đã gặp ông Kim trong một chuyến đi ngắn đến Bình Nhưỡng hôm 7/10, cho biết các thanh sát viên sẽ đến thăm một cơ sở thử nghiệm động cơ tên lửa và điểm thử hạt nhân Punggye-ri ngay sau khi hai bên thống nhất về công tác hậu cần. "Có rất nhiều việc hậu cần phải hoàn tất trước khi thực hiện điều đó", Pompeo nói trong cuộc họp báo tại Seoul trước khi đi thăm Bắc Kinh. Viên chức ngoại giao hàng đầu Hoa Kỳ cũng cho biết cả hai bên "gần" đạt thỏa thuận về chi tiết của hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Bắc Hàn thứ hai theo đề xuất của ông Kim trong bức thư hồi tháng trước. Ngoại trưởng Bắc Hàn Ri Yong-ho nói Mỹ cứ nhất định theo chính sách "phi hạt nhân trước đã" Một tuần trước, Ngoại trưởng Bắc Hàn cảnh báo "không đời nào" nước ông giải trừ hạt nhân trong khi Mỹ tiếp tục áp các lệnh trừng phạt. Ri Yong-ho nói tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc rằng các biện pháp trừng phạt đào sâu thêm sự ngờ vực của Bắc Hàn về Mỹ. Bình Nhưỡng nhiều lần kêu gọi dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Quốc và Hoa Kỳ và điều này được Nga và Trung Quốc ủng hộ. Nhưng chính quyền Trump nói rằng các biện pháp trừng phạt nên được duy trì cho đến khi Bắc Hàn tiến hành phi hạt nhân. Tổng thống Donald Trump và lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong-un gặp nhau tại hội nghị thượng đỉnh mang tính bước ngoặt vào tháng 6/2018, tại sự kiện này ông Kim cam kết nỗ lực hướng tới giải trừ vũ khí hạt nhân. Có rất ít tiến bộ về điều này từ thời điểm đó. Lãnh đạo Kim Jong-un của Bắc Hàn đã thu hút sự quan tâm của quốc tế và khu vực trong thời gian gần đây Ông Ri nói gì? Ông cho biết Mỹ cứ nhất định theo chính sách "phi hạt nhân trước đã" và "gia tăng áp lực bằng chế tài". "Sự bế tắc gần đây là vì Mỹ vẫn giữ các biện pháp mang tính cưỡng ép mà có thể tổn hại đến việc tạo dựng lòng tin," ông Ri phát biểu. "Nếu không có bất kỳ niềm tin nào vào Mỹ thì sẽ không có sự tin tưởng đối với an ninh quốc gia của chúng tôi và trong hoàn cảnh như vậy không đời nào chúng tôi đơn phương giải trừ hạt nhân trước." "Nếu ai đó cho rằng các biện pháp trừng phạt có thể khiến chúng tôi phải quỳ gối thì đó là chuyện viễn vông và họ không biết gì về chúng tôi", ông nói thêm. Điều gì đã xảy ra kể từ cuộc gặp tại Singapore? Một thỏa thuận đạt được ở đó cho biết Bắc Hàn sẽ tiến tới giải trừ vũ khí hạt nhân nhưng không đề cập bất kỳ mốc thời gian, chi tiết hoặc cơ chế để xác minh quá trình này. Tháng trước, Tổng thống Trump cáo buộc Trung Quốc đồng minh của Trung Quốc phá hoại tiến trình phi hạt nhân do căng thẳng thương mại với Hoa Kỳ. Bắc Hàn sẵn sàng đối thoại 'bất cứ lúc nào' Trump gặp Kim ở Singapore ngày 12/6 Kim Jong-un thấy thoải mái ở Singapore Các cáo buộc đưa ra là gì? Dưới đây là những gì được truyền thông Mỹ nêu ra hồi tháng 7/2018: Các tường thuật này có độ tin cậy đến đâu? Đó "chỉ là" các tường thuật, nhưng có vẻ như chính xác, theo đánh giá của những nhà quan sát đáng nể trọng chuyên theo dõi tình hình Bắc Hàn. Thông tin được đưa ra dựa trên các nguồn ẩn danh từ giới tình báo Hoa Kỳ cũng như từ nghiên cứu của trang 38 North đối với các ảnh chụp vệ tinh địa điểm Yongbyon. Nhiên liệu khô và các bệ phóng di đông sẽ là một bước tiến lớn cho Bình Nhưỡng Các cáo buộc nghiêm trọng đến đâu? "Không hoạt động nào trong số này vi phạm tới bất kỳ thỏa thuận nào được đưa ra tại kỳ họp thượng đỉnh Singapore giữa Tổng thống Donald Trump và lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong-un," Vipin Narang, giáo sư ngành khoa học chính trị tại MIT và là chuyên gia về vấn đề phổ biến vũ khí hạt nhân, nói. Trong tuyên bố ra cuối kỳ họp thượng đỉnh, Bình Nhưỡng chỉ đồng ý hợp tác hướng tới việc phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên, điều mà Bình Nhưỡng coi là một tiến trình gồm nhiều giai đoạn. Chi tiết về tiến trình này vẫn đang được hai bên bàn thảo. "Sẽ không bao giờ là chuyện đơn phương, ngay lập tức," ông Narang nói. "Cho nên Kim Jong-un tự do tiếp tục vận hành các địa điểm đã có." Tuy nhiên, các tường thuật về việc Bắc Hàn tiếp tục hoạt động hạt nhân vẫn bị coi là hành động làm xói mòn tới tinh thần cuộc họp thượng đỉnh, và gây nghi ngờ về sự thành thật của Bình Nhưỡng trong việc phi hạt nhân hóa. "Bức tranh lớn hơn ở đây là chương trình hạt nhân của Bắc Hàn vẫn tiếp diễn, được thực hiện dưới sự điều hành của Kim Jong-un, thể hiện qua bài diễn văn của ông hồi tháng Giêng, khi ông thúc giục viêc tiếp tục sản xuất đầu đạn và tên lửa đạn đạo," Ankit Panda, biên tập viên tạp chí The Diplomat nói. Ông Kim Jong-un theo dõi một vụ phóng tên lửa. Việc gây áp lực có đem lại hiệu quả không? Câu hỏi hiện nay là liệu trong thời hậu kỳ họp thượng đỉnh Singapore thì kiểu gây áp lực thế này liệu có ép Bình Nhưỡng đi vào đúng hướng được không. Từ những gì mới được công bố trong các tường thuật mới đây thì việc Bắc Hàn tiếp tục nỗ lực hạt nhân, quân sự cho thấy nước này có ý duy trì năng lực hạt nhân và tên lửa đạn đạo, thậm chí còn đang tiếp tục sản xuất các thứ vũ khí này. "Có thể là Bình Nhưỡng đang tính toán rằng bất kể thế nào thì Trung Quốc cũng đã có những hành động tối đa trong vấn đề trừng phạt Bắc Hàn. Và Hoa Kỳ thực sự không thể tiếp tục mà không có sự ủng hộ của Trung Quốc," ông Narang nói. "Kim Jong-un có thể đơn giản nói rằng 'Tôi đã làm những gì cần phải làm để phá vỡ chiến dịch gây áp lực tối đa' - và tôi cho rằng có lẽ ông ấy đã đúng."
[ 108, 287, 285, 161, 2002, 247, 360, 542, 948, 2449, 270, 836, 395, 200, 3336, 3910, 108, 121, 644, 2420, 834, 106, 116, 113, 109, 255, 220, 122, 177, 5138, 1537, 104, 1171, 299, 894, 991, 157, 226, 837, 360, 542, 7587, 110, 272, 1419, 323, 270, 437, 133, 1029, 257, 200, 1132, 1161, 16552, 176, 883, 689, 257, 119, 360, 542, 360, 542, 244, 270, 437, 741, 277, 991, 157, 347, 360, 542, 20771, 932, 830, 465, 1114, 105, 991, 157, 257, 484, 1050, 1364, 893, 899, 991, 157, 1443, 520, 2185, 103, 3910, 103, 111, 115, 683, 118, 948, 113, 116, 803, 184, 1621, 155, 644, 2420, 325, 15391, 103, 114, 217, 109, 781, 338, 182, 134, 155, 582, 116, 225, 633, 932, 830, 192, 225, 465, 1114, 105, 318, 932, 991, 157, 18193, 531, 187, 129, 196, 367, 234, 202, 125, 135, 274, 878, 260, 112, 2046, 215, 158, 156, 878, 260, 139, 506, 525, 226, 129, 223, 199, 179, 150, 646, 3910, 123, 113, 204, 720, 188, 149, 3491, 226, 129, 184, 582, 360, 2838, 4200, 229, 470, 384, 201, 178, 254, 336, 127, 114, 217, 186, 196, 367, 12803, 207, 764, 893, 899, 125, 692, 958, 104, 213, 411, 1292, 1410, 200, 15333, 542, 259, 196, 181, 220, 387, 104, 118, 948, 113, 954, 593, 496, 253, 1735, 836, 395, 360, 542, 3976, 18991, 123, 200, 532, 202, 190, 181, 122, 333, 10323, 991, 157, 226, 115, 207, 430, 670, 1466, 836, 395, 360, 542, 313, 188, 1639, 723, 224, 207, 142, 118, 272, 1419, 991, 157, 113, 129, 200, 270, 437, 516, 109, 1047, 1465, 5277, 3976, 18991, 123, 149, 440, 213, 210, 560, 1239, 162, 160, 109, 973, 246, 1465, 1029, 1328, 993, 426, 144, 1274, 442, 104, 360, 542, 125, 1091, 644, 2420, 158, 400, 758, 343, 3332, 306, 109, 1047, 1465, 1029, 104, 560, 1239, 162, 105, 254, 336, 105, 179, 126, 117, 468, 105, 151, 162, 535, 4732, 311, 122, 168, 484, 123, 160, 109, 973, 246, 1465, 1029, 237, 117, 756, 996, 114, 155, 129, 360, 542, 472, 209, 894, 991, 1876, 408, 234, 1477, 484, 105, 261, 247, 360, 542, 948, 2449, 683, 527, 149, 213, 411, 1292, 1410, 518, 334, 920, 5480, 138, 253, 17507, 149, 144, 591, 126, 118, 948, 1171, 299, 1163, 265, 665, 228, 272, 1419, 705, 482, 991, 1876, 615, 215, 500, 472, 317, 125, 179, 126, 148, 221, 318, 837, 2002, 247, 948, 2449, 104, 360, 542, 115, 498, 1305, 144, 146, 315, 104, 198, 216, 105, 322, 442, 113, 221, 390, 386, 248, 208, 3976, 123, 1376, 208, 114, 217, 200, 532, 202, 190, 181, 122, 333, 10323, 991, 157, 226, 115, 207, 105, 9649, 321, 516, 265, 281, 353, 326, 340, 3893, 2998, 1199, 386, 248, 106, 171, 200, 244, 533, 109, 973, 246, 518, 334, 2158, 1431, 145, 107, 136, 1858, 799, 155, 156, 394, 636, 694, 193, 519, 118, 3976, 212, 284, 112, 1731, 110, 107, 295, 393, 1459, 193, 224, 138, 200, 143, 134, 110, 107, 144, 193, 597, 195, 119, 305, 672, 198, 165, 104, 174, 141, 105, 113, 506, 313, 128, 530, 110, 723, 224, 174, 141, 652, 412, 272, 1419, 991, 157, 226, 294, 1731, 375, 150, 114, 160, 109, 973, 246, 1465, 1029, 107, 136, 521, 174, 141, 139, 7399, 5708, 143, 150, 106, 443, 2058, 616, 515, 105, 154, 110, 217, 218, 125, 174, 141, 646, 118, 123, 1796, 747, 218, 115, 488, 124, 546, 148, 204, 683, 149, 1396, 347, 430, 893, 899, 764, 117, 108, 121, 150, 114, 217, 360, 542, 134, 472, 228, 272, 1419, 705, 482, 991, 157, 170, 110, 220, 1288, 295, 393, 3316, 221, 3445, 692, 958, 451, 225, 353, 130, 628, 494, 310, 277, 433, 1917, 1466, 408, 234, 484, 341, 661, 151, 162, 210, 494, 104, 151, 162, 740, 2221, 472, 277, 894, 991, 157, 180, 1135, 952, 432, 835, 119, 254, 1607, 360, 542, 1132, 1161, 195, 909, 377, 3684, 532, 398, 224, 257, 484, 683, 948, 108, 121, 1396, 191, 10745, 948, 2449, 203, 2552, 2075, 108, 121, 1396, 303, 341, 661, 251, 124, 106, 1376, 2694, 3646, 248, 106, 120, 218, 117, 425, 206, 200, 917, 124, 496, 253, 17303, 161, 303, 1289, 887, 126, 107, 359, 193, 3045, 155, 2583, 902, 5660, 106, 207, 109, 1289, 3986, 170, 107, 895, 128, 122, 6633, 181, 403, 314, 104, 120, 152, 146, 338, 549, 108, 231, 1815, 308, 649, 181, 1156, 205, 240, 360, 2537, 1251, 193, 117, 251, 124, 1105, 159, 109, 774, 1768, 595, 148, 249, 205, 188, 254, 336, 127, 128, 148, 568, 402, 104, 509, 4225, 5183, 195, 119, 109, 349, 1417, 647, 777, 439, 318, 8570, 112, 12064, 588, 3407, 105, 109, 5050, 662, 791, 823, 134, 106, 116, 920, 472, 301, 114, 644, 2420, 303, 341, 661, 849, 308, 155, 2583, 2341, 381, 192, 224, 113, 166, 126, 554, 473, 228, 295, 393, 893, 899, 224, 117, 251, 124, 149, 393, 720, 1292, 1410, 1396, 415, 408, 234, 1477, 484, 105, 261, 247, 360, 542, 948, 2449, 519, 2843, 9945, 17602, 515, 103, 309, 441, 859, 889, 214, 122, 245, 149, 11676, 105, 106, 649, 165, 125, 255, 220, 1456, 625, 705, 482, 991, 1890, 454, 298, 480, 399, 124, 608, 393, 720, 1292, 1410, 103, 644, 2420, 163, 210, 108, 232, 279, 274, 665, 228, 156, 894, 991, 157, 471, 622, 541, 1694, 4726, 179, 145, 644, 2420, 703, 106, 116, 472, 277, 770, 158, 1008, 9102, 2193, 958, 125, 472, 277, 126, 244, 167, 117, 196, 367, 746, 10899, 189, 2776, 110, 374, 339, 106, 443, 652, 2600, 531, 385, 766, 519, 118, 17602, 515, 454, 3826, 237, 948, 2449, 222, 180, 270, 437, 824, 209, 109, 439, 318, 115, 107, 294, 421, 572, 109, 1289, 887, 125, 156, 360, 542, 270, 437, 381, 192, 991, 157, 244, 133, 703, 106, 209, 192, 140, 6230, 3725, 228, 777, 860, 204, 720, 1292, 1410, 103, 105, 383, 881, 1274, 125, 144, 164, 610, 104, 644, 2420, 113, 156, 894, 991, 157, 3330, 4493, 1789, 250, 301, 183, 108, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 836, 395, 200, 3336, 3910, 114, 217, 325, 14234, 160, 261, 247, 360, 542, 948, 2449, 1132, 1161, 114, 656, 109, 781, 338, 182, 198, 216, 138, 109, 318, 932, 991, 157, 105, 465, 6365, 1 ]
forum-52279451
https://www.bbc.com/vietnamese/forum-52279451
45 năm sau ngày 30/04: 'Người Việt vẫn công kích lý lịch của nhau'
Tiếng súng đã ngưng 45 năm. Hai cựu thù Việt Nam cộng sản và Hoa Kỳ đã trở thành đối tác tin cậy. Thế nhưng, người Việt với nhau vẫn chưa kết thúc được cuộc chiến.
Sài Gòn hai hình ảnh năm 1975 và 2020 30/4: Lời của một người lớn lên ở miền Bắc Về trận Phước Long ở Tây Ninh năm 1975 Văn hóa giáo dục VNCH để lại gì? Hai bên Quốc - Cộng vẫn chưa ngưng thái độ, hành động tấn công lẫn nhau, ít ra là trong tâm trí, và trên mạng. Bên thắng cuộc chưa cao cả để thực tâm hòa giải. Khi tôi viết những dòng chữ này thì 45 năm trước hai phe Quốc Gia - Cộng Sản ở Việt Nam đã bước vào những trận cuối của cuộc chiến. Nhà nước Việt Nam Cộng Hòa đang ở trong những ngày cuối cùng của hơn 20 năm cố gắng xây dựng, ổn định. Người bác của tôi đã nằm xuống trong trận chiến cuối cùng của quân đội Việt Nam Cộng Hòa trong ngày mất tỉnh Quảng Tín (Quảng Nam bây giờ). Tuy nhiên, cuộc chiến hai bên Quốc – Cộng với nhiều người Việt vẫn chưa kết thúc. Cuộc chiến đó hôm nay không diễn ra ở Huế, Cao Nguyên Trung phần, Phước Long, Phan Rang, hay Xuân Lộc… mà đang xảy ra trên không gian mạng, trong lòng người. 45 năm đã trôi qua kể từ ngày 30/4/1975 ‘Nã đạn’ vào nhau khi có thể Một năm trước, tại buổi tiếp xúc với cộng đồng người Việt tại trung tâm thương mại Sapa, ở thành phố Prague, CH Czech, ông Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Việt Nam phát biểu. “Khi tôi đón ông Donald Trump vào thăm Chính phủ, thì ổng cầm lá cờ Việt Nam ổng đưa lên khỏi đầu ổng. Bà con có thấy hình ảnh đó không? Đó là gì? Là bọn phản động, lưu vong người Việt và chống chúng ta rã rời chân tay luôn”. Ông Phúc phát biểu như ở nhà. Vì đa phần người Việt tại Cộng Hòa Séc là con nhà có 'lý lịch đỏ’. Họ được chính quyền Việt Nam hiện nay cử đi học tập, xuất khẩu lao động tại Tiệp Khắc trong những năm 1980 thế kỷ trước. Lời chân thật, không được soạn trước của ông Phúc cho thấy rõ suy nghĩ thực của chính quyền Việt Nam dù nhiều năm qua họ luôn dùng các mỹ từ: “Lắng nghe hơi thở kiều bào”, “Khúc ruột ngàn dặm”, “Người Việt tại nước ngoài là bộ phận không thể tách rời của dân tộc”, “Đồng bào hải ngoại”… Cả Nghị quyết 36 về Công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài, cũng chỉ là công cụ của Đảng Cộng Sản kêu gọi người Việt hải ngoại về đầu tư, sơn phết cho kiểu giả vờ của chính quyền. Phát biểu của ông Phúc còn cho thấy, trong nhận thức của rất nhiều quan chức chính quyền Việt Nam vẫn xem người Việt phải rời bỏ quê hương sau ngày 30/4/1975 là “phản động”. Quan chức hàng đầu quốc gia suy nghĩ như vậy, thì chẳng lạ trên không gian mạng có đầy các cá nhân, tổ chức Bên thắng luôn sẵn sàng tấn công bên “phản động” khi có cơ hội. Bởi họ được chính quyền dạy dỗ, cấp kinh phí, hỗ trợ để phỉ báng những người bên kia chiến tuyến, hoặc có cảm tình với chính thể Việt Nam Cộng Hòa. Nạn nhân bị hứng chịu đôi khi chỉ vì cái lý lịch đang sinh sống ở các nước dân chủ phương Tây. 1975, nhiều người ra đi khỏi Sài Gòn, thì hôm nay lại nhiều Việt kiều trở về Tính từ “Phản động” chính quyền hiện nay dành cho những người từng sống dưới chế độ Việt Nam Cộng Hòa, phải tị nạn cộng sản, xem ra không khác mấy khi hai phe Quốc – Cộng còn đang đánh nhau. Hôm nay, những ‘viên đạn’ “Ngụy quân - ngụy quyền”, “Phản động”, “Lưu vong”, “Đu càng”, “Đồ ba que”, “Bám đít Mỹ”, “Thờ Mỹ”, “Nail tộc”, “Bò vàng”… thay vì đạn bằng đồng liên tục được bắn về phía bên kia. Cùng với đó những hình ảnh được Photoshop một cách cẩu thả, vụng về. Gần đây có thêm từ, “Tự nhục”. Tất cả chỉ để nhục mạ, phỉ báng, tấn công những người Việt không chung lý tưởng cộng sản. Bên thua cuộc không có được nhiều ‘vũ khí’ ngoài vài khẩu, “Đồ cộng sản”, “Độc tài”, “Hồ tộc”, “Chư hầu Trung Cộng”, “Bò đỏ”, “Đừng nghe những gì cộng sản nói, hãy nhìn những gì cộng sản làm”, “Cộng sản nằm vùng” vì chống cộng sản không theo ý họ hoặc không phê phán chính phủ Việt Nam 'đủ mức'. Hai bên không bỏ lỡ cơ hội để tấn công, khiêu khích lẫn nhau. Phủ nhận những thành quả mà bên kia đạt được. Cựu Tổng thống Barack Obama ngồi ăn bún chả với đầu bếp Anthony Bourdain tại một nhà hàng ở Hà Nội hồi tháng 5/2016. Cơ hội để đả phá nhau thì nhiều: có có thể là một trận thắng bóng đá của đội tuyển quốc gia Việt Nam, thu hút đầu tư của Samsung, Intel, Việt Nam được bầu làm ủy viên không thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc… Bên thua cười cợt vào những chính sách định không hợp lòng dân của chính quyền trong nước. Kiểu, “Cộng Sản có làm gì ra hồn”. Chê bai chính quyền tạo ra bất công, điều hành kém cỏi, hoặc các khiếm khuyết xã hội đang có ở Việt Nam… Bên thắng chi phối mọi mặt của Việt Nam khiến người thua không chịu được phải chọn cách lưu vong. Về mặt tâm lý, bên thua luyến tiếc về Việt Nam Cộng Hòa, một chính thể trong hoàn cảnh chiến tranh vẫn cố gắng tôn trọng, tuân thủ các gia trị tự do, dân chủ, bình đẳng, một xã hội có nhiều tiến bộ tại châu Á cùng thời. Sau 45 năm tiếng súng đã ngưng, nhiều người Việt ở nước ngoài mà theo tôi biết vẫn chưa thể trở lại thăm quê hương, nơi họ đã sinh ra, hoặc nơi còn dòng tộc, có mồ mả ông bà, bởi họ bị chính quyền Việt Nam hiện nay không “hoan nghênh”, cho vào 'sổ đen', dùng chế độ visa để ngăn chặn nhập cảnh. Hàng vạn người thuộc diện này chẳng phải là 'khủng bố” như một số tờ báo ở Việt Nam mô tả, mà chỉ vì họ còn suy nghĩ, lời nói, hành động bị quy kết là “không thân thiện”, hoặc bị cho là “chống chính quyền Việt Nam”. Cũng có người bên thua cuộc nguyện không trở về quê hương khi nào Việt Nam vẫn còn dưới sự cai trị độc quyền của đảng Cộng Sản. Quán tính cuộc chiến tranh Việt Nam vẫn chưa chấm dứt! Buồn thay! Tổng thống Donald Trump ở Hà Nội tháng Hai 2019, gặp Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc Chưa thật tâm hòa giải Cuộc chiến đẫm máu của Việt Nam với Trung Quốc nổ ra đầu năm 1979 đã kéo dài hơn 10 năm sau đó. Chiến sự làm nhiều chục ngàn người Việt bỏ mạng, thương tật. Nhiều làng mạc, thị xã dọc sáu tỉnh biên giới với Trung Quốc bị san phẳng. Có những mỏm núi biên cương bị mất về tay láng giềng phương Bắc. Mất mát cho Việt Nam vô cùng to lớn, nhưng chính quyền trong suốt nhiều năm qua chưa bao giờ chính thức có hành động kỷ niệm về cuộc chiến. Họ quyết tâm cấm đoán, đàn áp người dân tự đứng ra kỷ niệm, tưởng nhớ người Việt đã ngã xuống từ họng súng quân xâm lược Trung Quốc. Bởi sợ mất tình hữu nghị hai quốc gia. Trong khi đó, cũng chính quyền ấy lại rất phô trương, không tiếc tiền bạc, công sức để mừng chiến thắng 30/4/1975 bằng vũ lực với anh em ruột thịt mình. Cái ngày đã đẩy hàng chục triệu người Việt vào cảnh mất nước. Hàng triệu Việt người phải bỏ nước ra đi. Hàng trăm ngàn người Việt đã bỏ mình giữa biển cả, trong rừng sâu, là nạn nhân của hải tặc, bị cướp, bị hiếp. Sau chiến tranh, hàng trăm ngàn người Việt phải chịu “cải tạo”. Thực tế đi tù không bản án từ vài năm đến 17 năm như cố thiếu tướng Lê Minh Đảo. Chính quyền Việt Nam một mặt nói đang làm lành vết thương, một mặt vẫn có quán tính cố khoét sâu thêm khoảng cách giữa người Việt với nhau. Nói về ngày 30/4/1975, vào năm 2005, ông Võ Văn Kiệt, cố thủ tướng của Việt Nam đã có những lời nhân văn, rằng đây là ngày "Có hàng triệu người vui, mà cũng có hàng triệu người buồn. Đó là vết thương chung của dân tộc, cần được giữ lành thay vì lại tiếp tục làm cho nó thêm rỉ máu...”. Từ đó đến nay ta thấy có gì thay đổi hơn không? Nếu thực tâm hòa giải, chính quyền Việt Nam hiện nay cần chấm dứt kỷ niệm một cách rình rang chiến thắng 30/4/1975 của phe mình. Chưa kết thúc bởi cái lý lịch Quốc – Cộng vẫn còn Hơn 5 năm trước khi tôi làm hồ sơ xin việc làm, phải có tờ khai lý lịch do UBND xã ký và đóng dấu. Thông tin là con ai, ở chỗ nào, đã từng phạm tội chưa…Thôi cũng được để người ta biết về mình khi dữ liệu công dân chưa có như các nước phát triển. Nhưng tôi còn phải khai rõ ba mẹ tôi trước ngày 30/4/1975, ở đâu, làm gì, theo phe nào. Thiếu phần này khó được xác nhận. Tôi đi chứng lý lịch cho mình, nhưng phải khai những thứ vốn không phải của mình. Năm ngoái em gái tôi, khi tốt nghiệp đại học chuẩn bị hồ sơ đi xin việc cũng làm điều tương tự. Cái lý lịch không quá ‘đen’ vì ba tôi chỉ đi lính của chế độ Việt Nam Cộng Hòa, không làm quan chức gì, và lần đó cũng chỉ cần xác nhận nhân thân để xin việc nên tôi chưa bị làm khó. Tuy nhiên, tôi đã từng chứng kiến, nghe kể không biết bao lần về người quen biết rất khó khăn trong việc xác nhận lý lịch trước khi ngồi vào chức cao hơn trong chính quyền. Cửa ải vô cùng khó khăn xác nhận lý lịch để kết nạp vào Đảng Cộng Sản, tổ chức tự cho là đại diện cho toàn dân, nhưng hóa ra không phải vậy. Một người thân của tôi mất gần ba năm, tốn không ít tiền trong việc tiệc tùng, phong bì cho cán bộ ở xã mới có được cái chứng nhận lý lịch để kết nạp đảng tại một cơ quan cấp tỉnh vì cha ông trước 1975 không theo cách mạng. Tôi có người chị cùng họ không chứng minh được lý lịch để kết nạp đảng cộng sản Việt Nam. Bởi cán bộ xã quyết không ‘làm sạch’ chức trung sĩ của ba chị trong thời chiến tranh Việt Nam và ông nội từng quan chức của chính quyền Việt Nam Cộng Hòa. Chiến tranh Việt Nam vẫn chưa khép lại trong tâm trí, bởi nhiều người Việt vẫn đem những quan niệm thời chiến ra mạt sát, hạ nhục, công kích lẫn nhau. Bởi cái lý lịch Quốc - Cộng không cho mọi người Việt được bình đẳng như nhau. Viết những dòng này sau khi đã sang Hoa Kỳ, ra đi từ miền quê Quảng Nam, tôi ngậm ngùi nghĩ đến cuộc chiến huynh đệ tương tàn chưa kết thúc. Nó còn đó bởi người Việt vẫn chưa hết chia rẽ vì lý do cuộc chiến để ngồi lại với nhau như người trong cùng một nhà, để hướng về tương lai Việt Nam. Bài thể hiện quan điểm riêng của tác giả Võ Ngọc Ánh, sinh năm 1978 ở Quảng Nam, sống tại thành phố Tacoma, bang Washington, Mỹ được bốn năm nay. Mong quý vị chia sẻ cảm xúc, suy tư nhân 45 năm ngày 30/04/1975 trên Diễn đàn BBC News Tiếng Việt.
summarize: Sài Gòn hai hình ảnh năm 1975 và 2020 30/4: Lời của một người lớn lên ở miền Bắc Về trận Phước Long ở Tây Ninh năm 1975 Văn hóa giáo dục VNCH để lại gì? Hai bên Quốc - Cộng vẫn chưa ngưng thái độ, hành động tấn công lẫn nhau, ít ra là trong tâm trí, và trên mạng. Bên thắng cuộc chưa cao cả để thực tâm hòa giải. Khi tôi viết những dòng chữ này thì 45 năm trước hai phe Quốc Gia - Cộng Sản ở Việt Nam đã bước vào những trận cuối của cuộc chiến. Nhà nước Việt Nam Cộng Hòa đang ở trong những ngày cuối cùng của hơn 20 năm cố gắng xây dựng, ổn định. Người bác của tôi đã nằm xuống trong trận chiến cuối cùng của quân đội Việt Nam Cộng Hòa trong ngày mất tỉnh Quảng Tín (Quảng Nam bây giờ). Tuy nhiên, cuộc chiến hai bên Quốc – Cộng với nhiều người Việt vẫn chưa kết thúc. Cuộc chiến đó hôm nay không diễn ra ở Huế, Cao Nguyên Trung phần, Phước Long, Phan Rang, hay Xuân Lộc… mà đang xảy ra trên không gian mạng, trong lòng người. 45 năm đã trôi qua kể từ ngày 30/4/1975 ‘Nã đạn’ vào nhau khi có thể Một năm trước, tại buổi tiếp xúc với cộng đồng người Việt tại trung tâm thương mại Sapa, ở thành phố Prague, CH Czech, ông Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Việt Nam phát biểu. “Khi tôi đón ông Donald Trump vào thăm Chính phủ, thì ổng cầm lá cờ Việt Nam ổng đưa lên khỏi đầu ổng. Bà con có thấy hình ảnh đó không? Đó là gì? Là bọn phản động, lưu vong người Việt và chống chúng ta rã rời chân tay luôn”. Ông Phúc phát biểu như ở nhà. Vì đa phần người Việt tại Cộng Hòa Séc là con nhà có 'lý lịch đỏ’. Họ được chính quyền Việt Nam hiện nay cử đi học tập, xuất khẩu lao động tại Tiệp Khắc trong những năm 1980 thế kỷ trước. Lời chân thật, không được soạn trước của ông Phúc cho thấy rõ suy nghĩ thực của chính quyền Việt Nam dù nhiều năm qua họ luôn dùng các mỹ từ: “Lắng nghe hơi thở kiều bào”, “Khúc ruột ngàn dặm”, “Người Việt tại nước ngoài là bộ phận không thể tách rời của dân tộc”, “Đồng bào hải ngoại”… Cả Nghị quyết 36 về Công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài, cũng chỉ là công cụ của Đảng Cộng Sản kêu gọi người Việt hải ngoại về đầu tư, sơn phết cho kiểu giả vờ của chính quyền. Phát biểu của ông Phúc còn cho thấy, trong nhận thức của rất nhiều quan chức chính quyền Việt Nam vẫn xem người Việt phải rời bỏ quê hương sau ngày 30/4/1975 là “phản động”. Quan chức hàng đầu quốc gia suy nghĩ như vậy, thì chẳng lạ trên không gian mạng có đầy các cá nhân, tổ chức Bên thắng luôn sẵn sàng tấn công bên “phản động” khi có cơ hội. Bởi họ được chính quyền dạy dỗ, cấp kinh phí, hỗ trợ để phỉ báng những người bên kia chiến tuyến, hoặc có cảm tình với chính thể Việt Nam Cộng Hòa. Nạn nhân bị hứng chịu đôi khi chỉ vì cái lý lịch đang sinh sống ở các nước dân chủ phương Tây. 1975, nhiều người ra đi khỏi Sài Gòn, thì hôm nay lại nhiều Việt kiều trở về Tính từ “Phản động” chính quyền hiện nay dành cho những người từng sống dưới chế độ Việt Nam Cộng Hòa, phải tị nạn cộng sản, xem ra không khác mấy khi hai phe Quốc – Cộng còn đang đánh nhau. Hôm nay, những ‘viên đạn’ “Ngụy quân - ngụy quyền”, “Phản động”, “Lưu vong”, “Đu càng”, “Đồ ba que”, “Bám đít Mỹ”, “Thờ Mỹ”, “Nail tộc”, “Bò vàng”… thay vì đạn bằng đồng liên tục được bắn về phía bên kia. Cùng với đó những hình ảnh được Photoshop một cách cẩu thả, vụng về. Gần đây có thêm từ, “Tự nhục”. Tất cả chỉ để nhục mạ, phỉ báng, tấn công những người Việt không chung lý tưởng cộng sản. Bên thua cuộc không có được nhiều ‘vũ khí’ ngoài vài khẩu, “Đồ cộng sản”, “Độc tài”, “Hồ tộc”, “Chư hầu Trung Cộng”, “Bò đỏ”, “Đừng nghe những gì cộng sản nói, hãy nhìn những gì cộng sản làm”, “Cộng sản nằm vùng” vì chống cộng sản không theo ý họ hoặc không phê phán chính phủ Việt Nam 'đủ mức'. Hai bên không bỏ lỡ cơ hội để tấn công, khiêu khích lẫn nhau. Phủ nhận những thành quả mà bên kia đạt được. Cựu Tổng thống Barack Obama ngồi ăn bún chả với đầu bếp Anthony Bourdain tại một nhà hàng ở Hà Nội hồi tháng 5/2016. Cơ hội để đả phá nhau thì nhiều: có có thể là một trận thắng bóng đá của đội tuyển quốc gia Việt Nam, thu hút đầu tư của Samsung, Intel, Việt Nam được bầu làm ủy viên không thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc… Bên thua cười cợt vào những chính sách định không hợp lòng dân của chính quyền trong nước. Kiểu, “Cộng Sản có làm gì ra hồn”. Chê bai chính quyền tạo ra bất công, điều hành kém cỏi, hoặc các khiếm khuyết xã hội đang có ở Việt Nam… Bên thắng chi phối mọi mặt của Việt Nam khiến người thua không chịu được phải chọn cách lưu vong. Về mặt tâm lý, bên thua luyến tiếc về Việt Nam Cộng Hòa, một chính thể trong hoàn cảnh chiến tranh vẫn cố gắng tôn trọng, tuân thủ các gia trị tự do, dân chủ, bình đẳng, một xã hội có nhiều tiến bộ tại châu Á cùng thời. Sau 45 năm tiếng súng đã ngưng, nhiều người Việt ở nước ngoài mà theo tôi biết vẫn chưa thể trở lại thăm quê hương, nơi họ đã sinh ra, hoặc nơi còn dòng tộc, có mồ mả ông bà, bởi họ bị chính quyền Việt Nam hiện nay không “hoan nghênh”, cho vào 'sổ đen', dùng chế độ visa để ngăn chặn nhập cảnh. Hàng vạn người thuộc diện này chẳng phải là 'khủng bố” như một số tờ báo ở Việt Nam mô tả, mà chỉ vì họ còn suy nghĩ, lời nói, hành động bị quy kết là “không thân thiện”, hoặc bị cho là “chống chính quyền Việt Nam”. Cũng có người bên thua cuộc nguyện không trở về quê hương khi nào Việt Nam vẫn còn dưới sự cai trị độc quyền của đảng Cộng Sản. Quán tính cuộc chiến tranh Việt Nam vẫn chưa chấm dứt! Buồn thay! Tổng thống Donald Trump ở Hà Nội tháng Hai 2019, gặp Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc Chưa thật tâm hòa giải Cuộc chiến đẫm máu của Việt Nam với Trung Quốc nổ ra đầu năm 1979 đã kéo dài hơn 10 năm sau đó. Chiến sự làm nhiều chục ngàn người Việt bỏ mạng, thương tật. Nhiều làng mạc, thị xã dọc sáu tỉnh biên giới với Trung Quốc bị san phẳng. Có những mỏm núi biên cương bị mất về tay láng giềng phương Bắc. Mất mát cho Việt Nam vô cùng to lớn, nhưng chính quyền trong suốt nhiều năm qua chưa bao giờ chính thức có hành động kỷ niệm về cuộc chiến. Họ quyết tâm cấm đoán, đàn áp người dân tự đứng ra kỷ niệm, tưởng nhớ người Việt đã ngã xuống từ họng súng quân xâm lược Trung Quốc. Bởi sợ mất tình hữu nghị hai quốc gia. Trong khi đó, cũng chính quyền ấy lại rất phô trương, không tiếc tiền bạc, công sức để mừng chiến thắng 30/4/1975 bằng vũ lực với anh em ruột thịt mình. Cái ngày đã đẩy hàng chục triệu người Việt vào cảnh mất nước. Hàng triệu Việt người phải bỏ nước ra đi. Hàng trăm ngàn người Việt đã bỏ mình giữa biển cả, trong rừng sâu, là nạn nhân của hải tặc, bị cướp, bị hiếp. Sau chiến tranh, hàng trăm ngàn người Việt phải chịu “cải tạo”. Thực tế đi tù không bản án từ vài năm đến 17 năm như cố thiếu tướng Lê Minh Đảo. Chính quyền Việt Nam một mặt nói đang làm lành vết thương, một mặt vẫn có quán tính cố khoét sâu thêm khoảng cách giữa người Việt với nhau. Nói về ngày 30/4/1975, vào năm 2005, ông Võ Văn Kiệt, cố thủ tướng của Việt Nam đã có những lời nhân văn, rằng đây là ngày "Có hàng triệu người vui, mà cũng có hàng triệu người buồn. Đó là vết thương chung của dân tộc, cần được giữ lành thay vì lại tiếp tục làm cho nó thêm rỉ máu...”. Từ đó đến nay ta thấy có gì thay đổi hơn không? Nếu thực tâm hòa giải, chính quyền Việt Nam hiện nay cần chấm dứt kỷ niệm một cách rình rang chiến thắng 30/4/1975 của phe mình. Chưa kết thúc bởi cái lý lịch Quốc – Cộng vẫn còn Hơn 5 năm trước khi tôi làm hồ sơ xin việc làm, phải có tờ khai lý lịch do UBND xã ký và đóng dấu. Thông tin là con ai, ở chỗ nào, đã từng phạm tội chưa…Thôi cũng được để người ta biết về mình khi dữ liệu công dân chưa có như các nước phát triển. Nhưng tôi còn phải khai rõ ba mẹ tôi trước ngày 30/4/1975, ở đâu, làm gì, theo phe nào. Thiếu phần này khó được xác nhận. Tôi đi chứng lý lịch cho mình, nhưng phải khai những thứ vốn không phải của mình. Năm ngoái em gái tôi, khi tốt nghiệp đại học chuẩn bị hồ sơ đi xin việc cũng làm điều tương tự. Cái lý lịch không quá ‘đen’ vì ba tôi chỉ đi lính của chế độ Việt Nam Cộng Hòa, không làm quan chức gì, và lần đó cũng chỉ cần xác nhận nhân thân để xin việc nên tôi chưa bị làm khó. Tuy nhiên, tôi đã từng chứng kiến, nghe kể không biết bao lần về người quen biết rất khó khăn trong việc xác nhận lý lịch trước khi ngồi vào chức cao hơn trong chính quyền. Cửa ải vô cùng khó khăn xác nhận lý lịch để kết nạp vào Đảng Cộng Sản, tổ chức tự cho là đại diện cho toàn dân, nhưng hóa ra không phải vậy. Một người thân của tôi mất gần ba năm, tốn không ít tiền trong việc tiệc tùng, phong bì cho cán bộ ở xã mới có được cái chứng nhận lý lịch để kết nạp đảng tại một cơ quan cấp tỉnh vì cha ông trước 1975 không theo cách mạng. Tôi có người chị cùng họ không chứng minh được lý lịch để kết nạp đảng cộng sản Việt Nam. Bởi cán bộ xã quyết không ‘làm sạch’ chức trung sĩ của ba chị trong thời chiến tranh Việt Nam và ông nội từng quan chức của chính quyền Việt Nam Cộng Hòa. Chiến tranh Việt Nam vẫn chưa khép lại trong tâm trí, bởi nhiều người Việt vẫn đem những quan niệm thời chiến ra mạt sát, hạ nhục, công kích lẫn nhau. Bởi cái lý lịch Quốc - Cộng không cho mọi người Việt được bình đẳng như nhau. Viết những dòng này sau khi đã sang Hoa Kỳ, ra đi từ miền quê Quảng Nam, tôi ngậm ngùi nghĩ đến cuộc chiến huynh đệ tương tàn chưa kết thúc. Nó còn đó bởi người Việt vẫn chưa hết chia rẽ vì lý do cuộc chiến để ngồi lại với nhau như người trong cùng một nhà, để hướng về tương lai Việt Nam. Bài thể hiện quan điểm riêng của tác giả Võ Ngọc Ánh, sinh năm 1978 ở Quảng Nam, sống tại thành phố Tacoma, bang Washington, Mỹ được bốn năm nay. Mong quý vị chia sẻ cảm xúc, suy tư nhân 45 năm ngày 30/04/1975 trên Diễn đàn BBC News Tiếng Việt.
[ 108, 287, 285, 161, 1093, 1317, 196, 240, 349, 147, 2542, 105, 2854, 4311, 161, 3526, 104, 172, 111, 301, 227, 108, 121, 752, 360, 1264, 1699, 4455, 1590, 108, 121, 658, 2320, 147, 2542, 551, 471, 309, 818, 2211, 130, 153, 1376, 891, 367, 162, 233, 607, 244, 289, 1958, 869, 4589, 209, 192, 623, 135, 1306, 1481, 500, 124, 106, 113, 315, 512, 103, 105, 159, 2165, 2037, 779, 204, 289, 291, 186, 130, 223, 315, 544, 272, 112, 707, 141, 508, 120, 1226, 1302, 126, 143, 3092, 147, 226, 196, 1006, 162, 1716, 233, 607, 2129, 108, 121, 131, 132, 115, 920, 138, 120, 852, 608, 104, 204, 4298, 571, 142, 131, 132, 607, 1418, 167, 108, 121, 113, 120, 191, 608, 264, 104, 183, 1088, 147, 601, 1258, 556, 5379, 970, 1941, 606, 736, 104, 141, 115, 829, 804, 113, 852, 242, 608, 264, 104, 252, 559, 131, 132, 607, 1418, 113, 191, 552, 769, 1335, 3211, 444, 14268, 132, 969, 339, 831, 421, 572, 204, 242, 196, 367, 162, 1021, 607, 119, 158, 111, 131, 244, 289, 299, 5422, 1503, 242, 150, 325, 275, 110, 407, 124, 108, 121, 7122, 1863, 1533, 151, 380, 103, 4455, 3356, 1547, 12097, 103, 194, 1019, 4096, 599, 145, 167, 488, 124, 159, 110, 390, 2646, 113, 694, 1784, 3092, 147, 115, 2828, 235, 546, 148, 191, 6887, 17375, 5017, 1710, 748, 138, 527, 129, 107, 136, 430, 147, 1466, 149, 1108, 270, 990, 119, 490, 210, 111, 131, 149, 396, 315, 432, 835, 14810, 103, 108, 121, 164, 548, 15505, 3992, 10633, 118, 362, 1019, 5851, 596, 477, 131, 132, 212, 284, 112, 6299, 141, 1340, 118, 1477, 484, 138, 582, 448, 2591, 143, 970, 269, 898, 1176, 1236, 131, 132, 970, 269, 251, 227, 574, 178, 970, 269, 112, 753, 219, 107, 203, 240, 349, 150, 984, 902, 106, 1376, 1931, 2143, 391, 1971, 931, 1440, 111, 131, 105, 424, 174, 169, 4445, 1165, 974, 600, 637, 863, 208, 1817, 212, 284, 128, 108, 121, 2667, 865, 635, 380, 111, 131, 149, 607, 1418, 11272, 106, 219, 152, 107, 6234, 232, 478, 1565, 1435, 719, 117, 122, 168, 131, 132, 199, 275, 368, 184, 214, 495, 103, 387, 910, 825, 192, 149, 8452, 3222, 113, 120, 147, 4583, 175, 688, 1735, 3526, 974, 3068, 110, 117, 2249, 226, 104, 118, 1817, 114, 203, 450, 782, 372, 223, 104, 122, 168, 131, 132, 428, 158, 147, 235, 154, 637, 467, 109, 3152, 148, 161, 11489, 8916, 701, 1189, 2660, 2270, 1347, 1616, 12851, 12225, 3145, 926, 4903, 1616, 401, 3353, 131, 149, 142, 351, 106, 317, 1392, 110, 136, 2089, 1165, 104, 137, 796, 1616, 401, 5862, 1347, 767, 470, 11346, 1744, 1594, 302, 4042, 125, 487, 274, 195, 119, 111, 131, 132, 108, 121, 142, 1940, 127, 163, 106, 135, 798, 104, 348, 607, 2129, 758, 343, 111, 131, 767, 470, 125, 178, 3265, 3545, 15221, 114, 1138, 590, 6140, 104, 122, 1698, 1327, 284, 104, 118, 1817, 177, 114, 203, 103, 113, 238, 329, 104, 215, 158, 146, 229, 122, 168, 131, 132, 244, 453, 111, 131, 139, 1165, 306, 1321, 1517, 187, 191, 6887, 106, 13196, 192, 863, 1511, 229, 201, 178, 198, 165, 782, 372, 128, 934, 143, 718, 269, 1681, 159, 110, 390, 427, 107, 858, 109, 499, 1890, 420, 229, 2037, 779, 637, 1132, 1161, 623, 135, 367, 13196, 192, 561, 129, 107, 225, 1637, 2150, 154, 117, 122, 168, 1372, 4825, 103, 373, 236, 5085, 1174, 643, 130, 6281, 5248, 120, 111, 367, 1387, 242, 10333, 451, 107, 406, 205, 119, 122, 136, 131, 132, 607, 7829, 5231, 157, 133, 2166, 668, 1183, 129, 163, 171, 292, 241, 478, 167, 296, 307, 108, 121, 109, 142, 137, 185, 412, 3578, 3541, 158, 111, 124, 184, 574, 1093, 3412, 143, 325, 275, 153, 158, 131, 2270, 319, 125, 3199, 148, 401, 23372, 231, 192, 561, 122, 168, 199, 275, 1031, 114, 120, 111, 434, 307, 768, 353, 359, 131, 132, 607, 4823, 139, 2079, 627, 490, 2070, 453, 124, 110, 211, 938, 129, 196, 1006, 162, 1021, 607, 177, 167, 403, 1315, 1131, 801, 120, 743, 20633, 1710, 748, 401, 21833, 252, 233, 4256, 168, 1616, 401, 23372, 231, 192, 1616, 401, 22068, 1440, 1616, 8184, 431, 536, 1616, 8184, 4652, 459, 10429, 1616, 10194, 9992, 20337, 200, 1616, 8209, 11201, 200, 1616, 8354, 3527, 1034, 796, 1616, 10194, 6727, 1287, 11346, 346, 171, 1710, 281, 210, 316, 437, 117, 1158, 125, 505, 367, 4001, 2115, 119, 150, 120, 240, 349, 117, 2608, 26491, 116, 173, 6320, 12986, 10199, 125, 112, 2480, 248, 107, 426, 148, 103, 401, 7098, 2410, 863, 1567, 186, 163, 130, 2410, 5390, 103, 6281, 5248, 103, 623, 135, 120, 111, 131, 110, 630, 241, 597, 490, 2140, 2037, 1444, 204, 110, 107, 117, 158, 743, 19250, 482, 748, 351, 696, 7931, 8184, 4652, 490, 262, 1616, 401, 16052, 326, 1616, 401, 7820, 796, 1616, 6446, 2476, 1098, 151, 607, 1616, 10194, 6727, 1565, 1616, 401, 7323, 701, 120, 218, 490, 262, 1720, 914, 485, 120, 218, 490, 262, 140, 1616, 401, 10636, 262, 829, 501, 561, 171, 424, 490, 262, 110, 181, 108, 232, 154, 1366, 110, 997, 689, 122, 256, 243, 132, 23876, 537, 1263, 891, 367, 110, 306, 3644, 225, 213, 130, 623, 135, 103, 129, 2312, 1432, 1306, 1315, 3252, 238, 120, 164, 416, 145, 367, 1387, 764, 1378, 2349, 408, 234, 2423, 1141, 1242, 446, 11572, 2726, 119, 178, 3464, 5197, 21314, 149, 172, 152, 201, 108, 121, 337, 1113, 496, 253, 15081, 112, 1448, 567, 130, 3538, 740, 527, 143, 158, 161, 107, 107, 136, 106, 116, 852, 779, 871, 915, 104, 559, 1262, 198, 165, 243, 578, 498, 1305, 178, 276, 104, 4398, 103, 10009, 103, 131, 132, 117, 513, 140, 1095, 182, 110, 369, 821, 104, 813, 210, 1294, 305, 560, 1319, 198, 599, 2037, 1444, 1827, 13864, 138, 120, 122, 333, 190, 110, 279, 694, 137, 104, 122, 168, 113, 1018, 9054, 103, 401, 10636, 2129, 107, 140, 218, 124, 2576, 863, 108, 24335, 459, 176, 122, 168, 394, 124, 295, 135, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 1434, 1173, 115, 1958, 3092, 1538, 891, 924, 1056, 131, 132, 1107, 262, 105, 254, 336, 115, 319, 164, 195, 274, 193, 12502, 773, 170, 103, 111, 131, 119, 527, 244, 289, 299, 822, 117, 204, 4298, 1 ]
080908_australia_reporters
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2008/09/080908_australia_reporters
Australia kêu gọi thả hai phóng viên
Chính phủ Úc lên tiếng yêu cầu phía Việt Nam sớm thả hai phóng viên trong một cuộc đối thoại nhân quyền thường niên mới đây tại Canberra.
Một nguồn tin ngoại giao Australia không muốn nêu tên cho BBC Việt ngữ biết: “Chúng tôi nói với phía Việt Nam rằng việc bắt giữ hai nhà báo viết về tham nhũng đó sẽ ảnh hưởng tới vai trò giám sát của truyền thông”. Nguồn tin cấp cao này nói thêm: “Phía Việt Nam ám chỉ rằng hai phóng viên sẽ được thả trong tương lai gần khi chúng tôi nói phản đối mọi hành động ngăn cản báo chí tác nghiệp”. Hai phóng viên Nguyễn Văn Hải (báo Tuổi Trẻ) và Nguyễn Việt Chiến (báo Thanh Niên) bị bắt hồi tháng Năm vì tội “lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Vụ bắt giữ này đã dẫn tới nhiều hệ lụy cho những người liên quan và khiến nhiều quốc gia cấp viện cho Việt Nam lên tiếng, mà Úc là nước mới nhất. Cuộc đối thoại nhân quyền trên diễn ra hồi cuối tháng Tám tại thủ đô Australia. 'Đối xử công bằng' Đây là cuộc đối thoại thường thứ sáu kể từ năm 2002, với các chủ đề chính như: tình hình nhân quyền; vấn đề người dân tộc thiểu số; tự do ngôn luận và lập hội; tự do tôn giáo và tín ngưỡng cũng như cải cách tư pháp và án tử hình ở Việt Nam. Theo nguồn tin ngoại giao trên, Australia đã cung cấp cho phía Việt Nam “một danh sách các cá nhân phía Úc quan tâm, trong đó có các nhân vật bất đồng chính kiến, luật sư hay những người hoạt động tôn giáo”. “Chúng tôi hoan nghênh một số tiến bộ về tự do tôn giáo, nhưng chúng tôi cũng nêu lên một số tồn tại, và yêu cầu phía Việt Nam đối xử công bằng với những người bị bắt vì lý do chính trị”. Đối thoại lần thứ bảy tới sẽ diễn ra tại Hà Nội vào khoảng giữa năm 2009. Ngoại trưởng Australia Stephen Smith đã có chuyến công du đầu tiên tới Việt Nam hồi tháng Bảy, nhân kỷ niệm 35 năm quan hệ Úc – Việt . Trong chuyến thăm này, ông Smith khẳng định với Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Gia Khiêm rằng “nhân quyền là một thành phần không thể tách rời của quan hệ Úc – Việt”. Việt Nam hiện là nước nhận viện trợ phát triển phát triển lớn thứ năm của Australia. Tổng viện trợ giai đoạn 2008 – 2009 sẽ vào khoảng hơn 100 triệu đôla. Thương mại hai chiều tăng gấp đôi trong năm năm qua và hiện đứng ở mức bảy tỷ đôla. Thanh NiênTôi rất buồn khi lần đầu biết được tin 02 nhà báo và 02 sĩ quan bị bắt trong vụ này.Họ là nạn nhân của một chính quyền độc Đảng lãnh đạo. Và những người lãnh đạo này tùy lúc tùy thời tùy phe phái mạnh yếu chi phối. Quyền hành.pháp luật nằm trong tay kẻ mạnh. Nếu bạn muốn thả họ ra thì hãy làm kẻ mạnh đi. vancong, hanoiTôi hỏi các vị, nhân quyền và công quyền thì cái nào cao hơn? Tự do báo chí mà vi phạm các lợi ích chung của xã hội hay của nhà nước thì chính phủ hay chính thể nào trên thế giới này ngồi nhìn? Cần phải nhận thức đúng đắn. Lợi dụng chiêu bài này là trò cũ mèm mà phương Tây và đồng minh của họ thường làm. Tóm lại là trong ruột thì cũng thối như nhau cả thôi. BUI HUY KHOAT, HnoiBắt đúng hay sai còn tuỳ theo điều tra có tội hay không. Nhưng cái dở là bắt nhà báo đã từng viết bài chống tham nhũng trong thời điểm cả xã hội đang rất quan tâm đến việc phanh phui tham nhũng. Giả sử hai nhà báo có tội thật thì phải cảnh báo họ trước, sau đó điều tra nếu đúng hãy bắt và công bố công khai họ có tội. Chứ làm kiểu này thì hình ảnh VN quyết tâm chống tham nhũng bị xấu đi rất nhiều không chỉ trong mắt nước ngoài mà ngay cả trước người dân trong nước cho đến khi trắng đen rõ ràng. Nhưng dù đen rõ ràng thì hình ảnh đã mất này chắc còn lâu mới lấy lại được. Trang Nguyen, HCMNước ngoài trong thời gian chờ chứng cứ, xét xử thì cá nhân vẫn có quyền nhờ luật sư, hoặc đóng tiền để được tại ngoại. Còn ở VN ta việc bắt giữ 2 nhà báo có " cần thiết" không? hay vẫn có thể cho tại ngoại để điều tra. Nếu họ không có tội thì thời gian bị bắt giữ ai là người chịu trách nhiệm bồi thường về thể chất lẫn tinh thần? Đảng hay Nhà nước ta? Tôi mong rằng các cấp lãnh đạo phải "sáng suốt" trong này. EveryoneCái gọi là hệ thống xã hội chủ nghĩa không còn nữa. Bức màn sắt đã được hạ xuống, bây giờ mọi sự thật của một thể chế chính trị phơi ra rõ trước mắt quốc tế. Nếu không thích nghi với hiện tại mà cứ theo cách chuyên quyền thì sẽ bị đào thải. Ha Minh, Hà NộiBạn nobody vừa không hiểu chuyện vừa tư duy sai. Không ai muốn mình bị điều khiển để mang về bất lợi cho chính bản thân mình, nếu như thế thì phải đấu tranh. Thế nhưng chính phủ Úc đang lên tiếng rất đúng lúc và đúng đắn. Kiểu gì mà lại bắt nhà báo đang tác nghiệp. Tự do ngôn luận ở đâu, tự do báo chí ở đâu. Việt Nam đang muốn trở thành nhà nước như thế nào đây, cứ xâm phạm đến hình ảnh đất nước là cấm sao? Nghĩa là xấu thì che đi, đẹp thì phô ra. Nước nào cũng muốn mình đẹp trong mắt bạn bè quốc tế, nhưng nước nào cũng có vấn đề bên trong, nếu như nói nó ra là đúng sự thật, chúng ta có thể sửa được thì nên khuyến khích. Thế mới tiến bộ được. Ha, Hà NộiMấy ông Úc không nên can gián vào việc của người khác. Không nên gắn viện trợ với dạy bảo. Còn hai nhà báo thì nên thả họ để họ trở lại với công việc. Đôi khi một nhà báo còn phát hiện ra nhiều vụ việc tiêu cực hơn cả cơ quan kiểm tra của một bộ đấy. An Ninh, Xứ NghệTôi đồng tình với ý kiến báo chí chỉ là cái xác không hồn vì tất cả đều phục vụ một nhóm người... Chinh Phuong, Nha TrangThưa bạn có nick name Nobody , vừa rồi bác Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng qua thăm và làm việc tại Hoa Kỳ, đã được Tổng Thống Hoa Kỳ là ngài George Bush hứa là Hoa Kỳ sẽ luôn ủng hộ và giúp cho Việt Nam bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ cũng như lãnh hải...! Sao Tổng Thống của một bọn Trùm Đế Quốc là Hoa Kỳ như vậy lên tiếng , rõ ràng là can thiệp vào công việc nội bộ của Việt Nam mà tôi không thấy bạn , cũng như là các đồng chí Đảng Viên , hay Bộ Chính Trị...lên tiếng phản đối gì hết vậy??? Minh Ngoc, Brisbane, ÚcCP Úc đã từng phê bình và chỉ trích Bắc Kinh về tình trạng vi phạm nhân quyền ở TQ nên không có lý do gì sẽ bỏ qua VN khi có dịp. Vụ 2 nhà báo chỉ là một trong vô số vi phạm nhân quyền của "nội bộ" nhà nước ta nên sẽ còn nhiều chuyện để Úc phê dài dài. CP VN nên nhìn và học tập cách tôn trọng dân quyền và chia xẻ quyền lực với người dân của mình như CP Úc thì sẽ khỏi phải lo dân chúng "chống phá nhà nước". Còn nếu tiếp tục coi các quốc gia dân chủ là thế lực thù địch, kích động gây phá hoại thì CP VN đừng nên trông chờ vào viện trợ từ những nước này. Hãy tự lực cánh sinh phát triển đất nước để chứng minh tài lãnh đạo của mình. Chiêu bài lấy nội bộ dân tộc, quốc gia làm bình phong để độc quyền đảng trị đã quá cũ và lộ liễu. Nam, Ha NoiTôi không thể hiểu nổi việc bắt phóng viên của chính quyền. Chỉ có thể nói là khó hiểu. Đúng là một đất nước không còn một chút luật pháp nào hết. Luật pháp nằm trong tay những kẻ cường quyền. Hai phóng viên đó làm gì cho bản thân họ cơ chứ. Nếu có sai thì cùng lắm chỉ chịu hình thức kỷ luật. Họ chỉ vô tình đưa tin không chính xác, mà đó là tai nạn nghề nghiệp chứ có mục đích gì? Việc họ đưa tin không chính xác cũng không hề ảnh hưởng đến an ninh quốc gia hay trật tự xã hội nào hết. Nó chỉ làm công luận quan tâm hơn đến bọn tham nhũng. Vụ bắt này rõ ràng có ban tay của bọn tham nhũng. Moonwalker@Nobody: Cần phải có sự giám sát của quốc tế đối với VN, nếu không thì ĐCSVN muốn làm gì cũng được hay sao? NobodyKhông tin thông tin này là chính xác. Nếu chính xác hoặc gần gần chính xác thì anh Kevin Rudd không nên đi theo vết xe đổ của các thế lực thù địch chống phá cách mạng Việt Nam, can thiệp vào công việc nội bộ của Việt Nam. Hung Viet, HanoiNgười Úc họ bỏ tiền ra thì họ được đưa ra yêu cầu điều này hoàn toàn là tự nguyện. Nếu Việt Nam không thích có thể không chấp nhận yêu cầu của họ và không nhận viện trợ, không ai ép ai trong việc này được. Cũng giống như khi ta thương người bà con hay anh em vì họ nghèo khổ, ta mang tiền cho họ để họ sống và bao giờ cũng kèm theo những lời dặn dò, giáo huấn để họ sống tốt hơn và khôn ngoan hơn trong cuộc sống. Nếu họ không chịu nghe ta giáo huấn vậy sẽ làm ta không vui và không có tiền tài trợ nữa. Nếu họ cần tiền họ sẽ nghe mà suy cho cùng nghe giáo huấn cũng tốt hơn cho họ. Vừa được tiền vừa được bài học người ta còn phải bỏ tiền ra đi học cơ mà. Gia tai cua meCộng sản Việt Nam sẽ xem xét thả một số người có tên trong danh sách Úc yêu cầu, đổi lại để dễ nhận được viện trợ. Sau đó sẽ lại bắt thêm một số người khác để có sẵn hàng để thương lượng vào kỳ đối thoại sau. Vu Bao, tp.hcmTôi nghĩ trong nước chỉ đánh đòn gió, phải nhanh chóng thả những người bị bắt, đừng để bên ngoài nhúng mũi vào. Khi đó họ sẽ la lên những người được thả là do họ đấu tranh. Li Ai Guo, Đà NẵngỞ một vài đất nước độc đảng cai trị, cái quyền tự do ngôn luận từ lâu chỉ là cái xác không hồn trong một hình hài đang bị thối rữa vì bị đục khoét bởi loài dòi bọ tham nhũng. Những ngừời tìm cách tiêu diệt bọn dòi bọ đó bằng cách này hay cách khác lại bị ghép cho tội phạm pháp??? Chẳng qua tất cả các phản ứng dây chuyền đó đều là cá mè một lũ cả thôi. Điều này cũng giống như hai thằng đi ăn vụng. Thằng nhỏ ăn rủ thằng lớn cùng ăn, thằng lớn đã ăn thì phải bao che cho thằng nhỏ, thằng nhỏ mà bị đụng đến sợi lông chân là biết tay à... Tôi nghĩ việc kêu gọi thả hai phóng viên trên là tối cần thiết bởi vì "Nhất nhật tại trung thiên thu tại ngoại". Liệu có ai dám chắc rằng hai nhà báo trên không bị tra tấn về thể xác hay như tinh thần trong cảnh tù đày đó. Vì vậy tôi hoàn toàn ủng hộ tiếng nói của công lý đòi tự do cho hai nhà báo trên.
summarize: Một nguồn tin ngoại giao Australia không muốn nêu tên cho BBC Việt ngữ biết: “Chúng tôi nói với phía Việt Nam rằng việc bắt giữ hai nhà báo viết về tham nhũng đó sẽ ảnh hưởng tới vai trò giám sát của truyền thông”. Nguồn tin cấp cao này nói thêm: “Phía Việt Nam ám chỉ rằng hai phóng viên sẽ được thả trong tương lai gần khi chúng tôi nói phản đối mọi hành động ngăn cản báo chí tác nghiệp”. Hai phóng viên Nguyễn Văn Hải (báo Tuổi Trẻ) và Nguyễn Việt Chiến (báo Thanh Niên) bị bắt hồi tháng Năm vì tội “lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Vụ bắt giữ này đã dẫn tới nhiều hệ lụy cho những người liên quan và khiến nhiều quốc gia cấp viện cho Việt Nam lên tiếng, mà Úc là nước mới nhất. Cuộc đối thoại nhân quyền trên diễn ra hồi cuối tháng Tám tại thủ đô Australia. 'Đối xử công bằng' Đây là cuộc đối thoại thường thứ sáu kể từ năm 2002, với các chủ đề chính như: tình hình nhân quyền; vấn đề người dân tộc thiểu số; tự do ngôn luận và lập hội; tự do tôn giáo và tín ngưỡng cũng như cải cách tư pháp và án tử hình ở Việt Nam. Theo nguồn tin ngoại giao trên, Australia đã cung cấp cho phía Việt Nam “một danh sách các cá nhân phía Úc quan tâm, trong đó có các nhân vật bất đồng chính kiến, luật sư hay những người hoạt động tôn giáo”. “Chúng tôi hoan nghênh một số tiến bộ về tự do tôn giáo, nhưng chúng tôi cũng nêu lên một số tồn tại, và yêu cầu phía Việt Nam đối xử công bằng với những người bị bắt vì lý do chính trị”. Đối thoại lần thứ bảy tới sẽ diễn ra tại Hà Nội vào khoảng giữa năm 2009. Ngoại trưởng Australia Stephen Smith đã có chuyến công du đầu tiên tới Việt Nam hồi tháng Bảy, nhân kỷ niệm 35 năm quan hệ Úc – Việt . Trong chuyến thăm này, ông Smith khẳng định với Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Gia Khiêm rằng “nhân quyền là một thành phần không thể tách rời của quan hệ Úc – Việt”. Việt Nam hiện là nước nhận viện trợ phát triển phát triển lớn thứ năm của Australia. Tổng viện trợ giai đoạn 2008 – 2009 sẽ vào khoảng hơn 100 triệu đôla. Thương mại hai chiều tăng gấp đôi trong năm năm qua và hiện đứng ở mức bảy tỷ đôla. Thanh NiênTôi rất buồn khi lần đầu biết được tin 02 nhà báo và 02 sĩ quan bị bắt trong vụ này.Họ là nạn nhân của một chính quyền độc Đảng lãnh đạo. Và những người lãnh đạo này tùy lúc tùy thời tùy phe phái mạnh yếu chi phối. Quyền hành.pháp luật nằm trong tay kẻ mạnh. Nếu bạn muốn thả họ ra thì hãy làm kẻ mạnh đi. vancong, hanoiTôi hỏi các vị, nhân quyền và công quyền thì cái nào cao hơn? Tự do báo chí mà vi phạm các lợi ích chung của xã hội hay của nhà nước thì chính phủ hay chính thể nào trên thế giới này ngồi nhìn? Cần phải nhận thức đúng đắn. Lợi dụng chiêu bài này là trò cũ mèm mà phương Tây và đồng minh của họ thường làm. Tóm lại là trong ruột thì cũng thối như nhau cả thôi. BUI HUY KHOAT, HnoiBắt đúng hay sai còn tuỳ theo điều tra có tội hay không. Nhưng cái dở là bắt nhà báo đã từng viết bài chống tham nhũng trong thời điểm cả xã hội đang rất quan tâm đến việc phanh phui tham nhũng. Giả sử hai nhà báo có tội thật thì phải cảnh báo họ trước, sau đó điều tra nếu đúng hãy bắt và công bố công khai họ có tội. Chứ làm kiểu này thì hình ảnh VN quyết tâm chống tham nhũng bị xấu đi rất nhiều không chỉ trong mắt nước ngoài mà ngay cả trước người dân trong nước cho đến khi trắng đen rõ ràng. Nhưng dù đen rõ ràng thì hình ảnh đã mất này chắc còn lâu mới lấy lại được. Trang Nguyen, HCMNước ngoài trong thời gian chờ chứng cứ, xét xử thì cá nhân vẫn có quyền nhờ luật sư, hoặc đóng tiền để được tại ngoại. Còn ở VN ta việc bắt giữ 2 nhà báo có " cần thiết" không? hay vẫn có thể cho tại ngoại để điều tra. Nếu họ không có tội thì thời gian bị bắt giữ ai là người chịu trách nhiệm bồi thường về thể chất lẫn tinh thần? Đảng hay Nhà nước ta? Tôi mong rằng các cấp lãnh đạo phải "sáng suốt" trong này. EveryoneCái gọi là hệ thống xã hội chủ nghĩa không còn nữa. Bức màn sắt đã được hạ xuống, bây giờ mọi sự thật của một thể chế chính trị phơi ra rõ trước mắt quốc tế. Nếu không thích nghi với hiện tại mà cứ theo cách chuyên quyền thì sẽ bị đào thải. Ha Minh, Hà NộiBạn nobody vừa không hiểu chuyện vừa tư duy sai. Không ai muốn mình bị điều khiển để mang về bất lợi cho chính bản thân mình, nếu như thế thì phải đấu tranh. Thế nhưng chính phủ Úc đang lên tiếng rất đúng lúc và đúng đắn. Kiểu gì mà lại bắt nhà báo đang tác nghiệp. Tự do ngôn luận ở đâu, tự do báo chí ở đâu. Việt Nam đang muốn trở thành nhà nước như thế nào đây, cứ xâm phạm đến hình ảnh đất nước là cấm sao? Nghĩa là xấu thì che đi, đẹp thì phô ra. Nước nào cũng muốn mình đẹp trong mắt bạn bè quốc tế, nhưng nước nào cũng có vấn đề bên trong, nếu như nói nó ra là đúng sự thật, chúng ta có thể sửa được thì nên khuyến khích. Thế mới tiến bộ được. Ha, Hà NộiMấy ông Úc không nên can gián vào việc của người khác. Không nên gắn viện trợ với dạy bảo. Còn hai nhà báo thì nên thả họ để họ trở lại với công việc. Đôi khi một nhà báo còn phát hiện ra nhiều vụ việc tiêu cực hơn cả cơ quan kiểm tra của một bộ đấy. An Ninh, Xứ NghệTôi đồng tình với ý kiến báo chí chỉ là cái xác không hồn vì tất cả đều phục vụ một nhóm người... Chinh Phuong, Nha TrangThưa bạn có nick name Nobody , vừa rồi bác Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng qua thăm và làm việc tại Hoa Kỳ, đã được Tổng Thống Hoa Kỳ là ngài George Bush hứa là Hoa Kỳ sẽ luôn ủng hộ và giúp cho Việt Nam bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ cũng như lãnh hải...! Sao Tổng Thống của một bọn Trùm Đế Quốc là Hoa Kỳ như vậy lên tiếng , rõ ràng là can thiệp vào công việc nội bộ của Việt Nam mà tôi không thấy bạn , cũng như là các đồng chí Đảng Viên , hay Bộ Chính Trị...lên tiếng phản đối gì hết vậy??? Minh Ngoc, Brisbane, ÚcCP Úc đã từng phê bình và chỉ trích Bắc Kinh về tình trạng vi phạm nhân quyền ở TQ nên không có lý do gì sẽ bỏ qua VN khi có dịp. Vụ 2 nhà báo chỉ là một trong vô số vi phạm nhân quyền của "nội bộ" nhà nước ta nên sẽ còn nhiều chuyện để Úc phê dài dài. CP VN nên nhìn và học tập cách tôn trọng dân quyền và chia xẻ quyền lực với người dân của mình như CP Úc thì sẽ khỏi phải lo dân chúng "chống phá nhà nước". Còn nếu tiếp tục coi các quốc gia dân chủ là thế lực thù địch, kích động gây phá hoại thì CP VN đừng nên trông chờ vào viện trợ từ những nước này. Hãy tự lực cánh sinh phát triển đất nước để chứng minh tài lãnh đạo của mình. Chiêu bài lấy nội bộ dân tộc, quốc gia làm bình phong để độc quyền đảng trị đã quá cũ và lộ liễu. Nam, Ha NoiTôi không thể hiểu nổi việc bắt phóng viên của chính quyền. Chỉ có thể nói là khó hiểu. Đúng là một đất nước không còn một chút luật pháp nào hết. Luật pháp nằm trong tay những kẻ cường quyền. Hai phóng viên đó làm gì cho bản thân họ cơ chứ. Nếu có sai thì cùng lắm chỉ chịu hình thức kỷ luật. Họ chỉ vô tình đưa tin không chính xác, mà đó là tai nạn nghề nghiệp chứ có mục đích gì? Việc họ đưa tin không chính xác cũng không hề ảnh hưởng đến an ninh quốc gia hay trật tự xã hội nào hết. Nó chỉ làm công luận quan tâm hơn đến bọn tham nhũng. Vụ bắt này rõ ràng có ban tay của bọn tham nhũng. Moonwalker@Nobody: Cần phải có sự giám sát của quốc tế đối với VN, nếu không thì ĐCSVN muốn làm gì cũng được hay sao? NobodyKhông tin thông tin này là chính xác. Nếu chính xác hoặc gần gần chính xác thì anh Kevin Rudd không nên đi theo vết xe đổ của các thế lực thù địch chống phá cách mạng Việt Nam, can thiệp vào công việc nội bộ của Việt Nam. Hung Viet, HanoiNgười Úc họ bỏ tiền ra thì họ được đưa ra yêu cầu điều này hoàn toàn là tự nguyện. Nếu Việt Nam không thích có thể không chấp nhận yêu cầu của họ và không nhận viện trợ, không ai ép ai trong việc này được. Cũng giống như khi ta thương người bà con hay anh em vì họ nghèo khổ, ta mang tiền cho họ để họ sống và bao giờ cũng kèm theo những lời dặn dò, giáo huấn để họ sống tốt hơn và khôn ngoan hơn trong cuộc sống. Nếu họ không chịu nghe ta giáo huấn vậy sẽ làm ta không vui và không có tiền tài trợ nữa. Nếu họ cần tiền họ sẽ nghe mà suy cho cùng nghe giáo huấn cũng tốt hơn cho họ. Vừa được tiền vừa được bài học người ta còn phải bỏ tiền ra đi học cơ mà. Gia tai cua meCộng sản Việt Nam sẽ xem xét thả một số người có tên trong danh sách Úc yêu cầu, đổi lại để dễ nhận được viện trợ. Sau đó sẽ lại bắt thêm một số người khác để có sẵn hàng để thương lượng vào kỳ đối thoại sau. Vu Bao, tp.hcmTôi nghĩ trong nước chỉ đánh đòn gió, phải nhanh chóng thả những người bị bắt, đừng để bên ngoài nhúng mũi vào. Khi đó họ sẽ la lên những người được thả là do họ đấu tranh. Li Ai Guo, Đà NẵngỞ một vài đất nước độc đảng cai trị, cái quyền tự do ngôn luận từ lâu chỉ là cái xác không hồn trong một hình hài đang bị thối rữa vì bị đục khoét bởi loài dòi bọ tham nhũng. Những ngừời tìm cách tiêu diệt bọn dòi bọ đó bằng cách này hay cách khác lại bị ghép cho tội phạm pháp??? Chẳng qua tất cả các phản ứng dây chuyền đó đều là cá mè một lũ cả thôi. Điều này cũng giống như hai thằng đi ăn vụng. Thằng nhỏ ăn rủ thằng lớn cùng ăn, thằng lớn đã ăn thì phải bao che cho thằng nhỏ, thằng nhỏ mà bị đụng đến sợi lông chân là biết tay à... Tôi nghĩ việc kêu gọi thả hai phóng viên trên là tối cần thiết bởi vì "Nhất nhật tại trung thiên thu tại ngoại". Liệu có ai dám chắc rằng hai nhà báo trên không bị tra tấn về thể xác hay như tinh thần trong cảnh tù đày đó. Vì vậy tôi hoàn toàn ủng hộ tiếng nói của công lý đòi tự do cho hai nhà báo trên.
[ 108, 287, 285, 161, 430, 774, 193, 470, 384, 3426, 110, 278, 917, 465, 114, 378, 131, 1063, 3389, 401, 1898, 141, 123, 119, 505, 131, 132, 160, 156, 290, 533, 196, 152, 188, 508, 125, 268, 802, 150, 134, 349, 580, 228, 809, 704, 850, 338, 104, 425, 206, 863, 4922, 193, 373, 291, 126, 123, 2223, 401, 19695, 409, 131, 132, 1948, 163, 160, 196, 662, 182, 134, 117, 1617, 113, 489, 1032, 386, 129, 174, 141, 123, 391, 195, 389, 209, 192, 963, 1439, 188, 356, 274, 522, 863, 891, 662, 182, 362, 551, 864, 13989, 2159, 2103, 371, 105, 362, 131, 1323, 13989, 805, 3167, 371, 133, 290, 496, 253, 832, 171, 638, 14895, 286, 229, 197, 168, 576, 113, 129, 697, 209, 135, 197, 863, 1269, 290, 533, 126, 115, 458, 228, 158, 300, 4468, 114, 120, 111, 316, 146, 105, 521, 158, 198, 165, 373, 760, 114, 131, 132, 227, 4943, 145, 1219, 106, 142, 239, 1704, 1503, 195, 909, 157, 168, 159, 407, 124, 496, 608, 253, 2739, 149, 331, 709, 10132, 18132, 176, 528, 135, 281, 257, 834, 106, 204, 195, 909, 369, 259, 1386, 546, 148, 147, 3732, 103, 119, 109, 185, 220, 122, 128, 161, 205, 240, 157, 168, 708, 255, 220, 111, 137, 796, 1713, 166, 708, 222, 180, 691, 410, 105, 385, 213, 708, 222, 180, 666, 309, 105, 875, 2406, 127, 128, 655, 173, 276, 246, 105, 304, 693, 240, 108, 121, 131, 629, 520, 774, 193, 470, 384, 159, 103, 3426, 115, 870, 373, 114, 505, 131, 132, 6741, 595, 333, 109, 499, 157, 505, 1219, 146, 3460, 113, 150, 107, 109, 157, 731, 295, 210, 122, 3575, 330, 441, 194, 120, 111, 381, 192, 666, 309, 863, 401, 1898, 141, 2074, 2554, 116, 166, 472, 317, 125, 222, 180, 666, 2244, 170, 174, 141, 127, 917, 227, 116, 166, 1025, 149, 103, 105, 436, 352, 505, 131, 132, 195, 528, 135, 281, 119, 120, 111, 133, 290, 171, 241, 180, 122, 245, 863, 1558, 176, 909, 400, 259, 1856, 228, 134, 407, 124, 149, 337, 710, 138, 545, 415, 147, 5903, 836, 395, 3426, 5253, 4858, 115, 107, 803, 135, 744, 178, 462, 228, 131, 132, 496, 253, 2915, 157, 688, 1196, 2983, 147, 146, 300, 1219, 1021, 131, 108, 112, 298, 803, 582, 474, 118, 4858, 1202, 269, 190, 119, 596, 477, 362, 1749, 1077, 105, 429, 395, 836, 384, 971, 1716, 6094, 160, 13789, 168, 106, 116, 164, 380, 110, 136, 2089, 1165, 104, 146, 300, 1219, 1021, 131, 863, 131, 132, 199, 106, 142, 238, 760, 643, 212, 435, 212, 435, 301, 259, 147, 104, 10132, 408, 760, 643, 1008, 780, 3076, 1021, 3842, 134, 138, 545, 183, 1460, 617, 3117, 1857, 835, 196, 1337, 321, 1810, 1183, 113, 147, 147, 235, 105, 199, 715, 108, 121, 537, 1856, 653, 3117, 805, 3167, 1225, 215, 1491, 129, 400, 178, 217, 117, 193, 5860, 152, 188, 105, 5860, 621, 146, 133, 290, 113, 197, 126, 20927, 106, 627, 157, 104, 116, 122, 168, 557, 348, 261, 3157, 619, 120, 111, 261, 247, 126, 1975, 398, 1975, 221, 1975, 1006, 1194, 417, 675, 692, 15089, 2659, 3520, 12456, 330, 829, 113, 600, 789, 2773, 631, 230, 278, 1617, 154, 124, 143, 914, 140, 789, 417, 1933, 4988, 376, 9136, 24554, 1225, 419, 109, 297, 103, 157, 168, 105, 135, 168, 143, 292, 224, 291, 4806, 1844, 180, 188, 356, 145, 554, 473, 109, 418, 812, 630, 104, 293, 213, 194, 104, 152, 142, 143, 122, 256, 194, 122, 136, 224, 159, 175, 249, 126, 1242, 485, 347, 2481, 139, 238, 329, 604, 9350, 4022, 286, 3532, 392, 126, 106, 704, 1363, 10723, 320, 145, 412, 658, 105, 210, 494, 104, 154, 369, 2929, 4173, 320, 153, 106, 113, 3145, 143, 127, 4571, 128, 527, 186, 1164, 1271, 3754, 1901, 2016, 18456, 1313, 17429, 2522, 2412, 103, 2016, 21459, 11742, 604, 194, 714, 177, 5162, 181, 179, 486, 107, 638, 194, 1648, 311, 292, 4333, 106, 290, 152, 188, 115, 434, 508, 392, 424, 268, 802, 113, 221, 318, 186, 293, 213, 167, 215, 146, 315, 155, 156, 4953, 6355, 268, 2674, 4134, 324, 196, 152, 188, 107, 638, 610, 143, 139, 313, 188, 154, 1466, 187, 150, 179, 486, 323, 604, 914, 290, 105, 135, 399, 135, 550, 154, 107, 3616, 5158, 140, 1138, 126, 143, 240, 349, 312, 302, 315, 424, 268, 802, 133, 1099, 184, 215, 158, 110, 163, 113, 1086, 142, 351, 145, 531, 186, 226, 111, 137, 113, 142, 114, 155, 129, 1714, 1532, 450, 3871, 311, 428, 1532, 450, 921, 143, 240, 349, 115, 552, 126, 751, 177, 727, 239, 771, 153, 1378, 1786, 4195, 1618, 7246, 351, 113, 221, 390, 1205, 463, 532, 103, 587, 528, 143, 499, 157, 244, 107, 168, 1211, 330, 3665, 451, 609, 379, 130, 117, 149, 4778, 927, 108, 121, 312, 169, 156, 290, 533, 944, 152, 188, 107, 189, 260, 583, 207, 984, 194, 244, 107, 136, 114, 149, 470, 130, 179, 3558, 631, 154, 110, 107, 638, 143, 221, 390, 133, 290, 533, 375, 106, 111, 668, 605, 517, 1962, 369, 125, 136, 562, 1306, 777, 860, 347, 348, 194, 571, 142, 11443, 388, 872, 160, 109, 373, 261, 247, 139, 15897, 1232, 207, 113, 433, 16179, 364, 6974, 4046, 343, 106, 300, 234, 293, 213, 185, 404, 110, 177, 1229, 1271, 1789, 2045, 2599, 115, 117, 1030, 4678, 969, 339, 389, 144, 610, 104, 116, 136, 353, 122, 245, 4143, 124, 450, 226, 1086, 198, 1345, 631, 110, 581, 881, 119, 199, 149, 145, 532, 181, 173, 649, 168, 143, 134, 133, 1328, 8447, 3852, 1879, 337, 710, 3496, 108, 29774, 659, 110, 524, 443, 659, 276, 756, 3733, 724, 375, 278, 267, 133, 179, 2684, 130, 518, 125, 295, 418, 114, 122, 288, 481, 1081, 323, 128, 175, 143, 139, 585, 3078, 773, 170, 122, 256, 1219, 167, 227, 354, 215, 604, 398, 105, 604, 9350, 9054, 218, 145, 153, 290, 152, 188, 167, 274, 3131, 1844, 180, 691, 410, 108, 121, 2327, 222, 180, 188, 356, 108, 121, 1877, 131, 132, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 448, 256, 1219, 227, 354, 436, 352, 505, 131, 132, 1214, 1617, 196, 662, 182, 113, 116, 204, 195, 909, 157, 168, 369, 778, 239, 248, 149, 7235, 112, 1 ]
vert-fut-43105627
https://www.bbc.com/vietnamese/vert-fut-43105627
Vì sao chính phủ sụp đổ? Cứu vãn cách nào?
Hầu hết các chính phủ ngày nay đều quá lỗi thời.
Họ được tổ chức theo kiểu của cuối Thế kỷ 19, là thời mà chi phí truyền thông thì tốn kém còn dữ liệu thì khó kiếm. Do đó, các tổ chức chính phủ được phân cấp và kết cấu chặt chẽ với những chức năng cụ thể, chẳng hạn như an ninh và tư pháp. Mạng xã hội có khiến chúng ta căng thẳng? Càng dùng mạng xã hội càng tuyệt vọng? Nói dối trở thành mốt thời thượng khắp thế giới? Ngày nay, thế giới đang ngày càng kết nối chặt chẽ, di chuyển nhanh và rất phong phú về thông tin. Nhưng các chính phủ của chúng ta thì lại không. Ông Geoff Mulgan, giám đốc điều hành của Quỹ Sáng kiến Nesta, và là đồng chủ tịch Hội đồng Tương lai Toàn cầu của Diễn đàn Kinh tế Thế giới về Sáng kiến và Khởi nghiệp nói: “[Chính phủ ngày nay] rất lỗi thời về nhiều mặt. Thật xui xẻo khi các chính phủ hiện đại đã kết tinh ở một thời điểm đặc thù vốn ngày càng xa rời thực tế.” Lấy việc tham gia chính trị làm ví dụ. Ngay cả khi công nghệ và truyền thông giúp công dân có nhiều cách được lắng nghe thì việc tham gia dân chủ phần lớn vẫn còn giới hạn trong việc bỏ phiếu giữa các đảng phái vài năm một lần. Nhiều chuyên gia tin rằng một sự cải tổ tận gốc cho hệ thống này là rất cần thiết. Nghiên cứu sinh Nayef Al-Rodhan của Đại học Oxford, người đứng đầu Chương trình Địa chính trị và Tương lai Toàn cầu tại Trung tâm Chính sách An ninh Geneva, nói: “Dân chủ là một sinh vật đang tiến hóa và cần tiến bộ theo thời gian. Nếu các chính phủ không thay đổi theo thời đại, họ càng ngày càng ít có khả năng giải quyết các nhu cầu của người dân”. Điều này vốn đang xảy ra ở các nền dân chủ ổn định. Chẳng hạn ở Mỹ, 43 triệu người sống trong nghèo khó – hoặc có thể nói là vào khoảng 14% dân số, so với chỉ 11% trong năm 1973. Al-Rodhan nói: “Điều này không thể chấp nhận được cả về mặt đạo đức lẫn xã hội. Nó cũng có thể nguy hiểm. Sớm hay muộn thì những người này cũng sẽ nổi dậy và gây ra vấn đề, bởi vì họ không còn gì để mất." Tàu ngầm Nga xuống lòng Bắc Cực làm gì? Somaliland, xứ sở tiền mặt không còn tồn tại Có tiền thì không gì là không thể? Các hệ thống chính trị dựa trên bầu cử vốn hoạt động với tâm lý ngắn hạn, trong đó các quan chức có suy nghĩ đi trước thời đại chỉ một vài năm mà thôi. Hiện giờ, khi những xã hội trên khắp thế giới trở nên phức tạp, đa dạng, đòi hỏi khắt khe và kết nối nhiều hơn, thì các chính phủ thành ra còn được khuyến khích thực hiện những biện pháp khắc phục từng phần mang tính hời hợt. Nhưng hy sinh cái lâu dài cho cái ngắn hạn - ví dụ như việc để cho cơ sở hạ tầng xuống cấp như ở Đức; hay làm tăng thêm 1 tỷ đôla vào nợ quốc gia để cho phép cắt giảm thuế như ở Mỹ; hoặc chặt phá và đốt rừng già để đổi lấy nông trường như ở Indonesia – cuối cùng sẽ xảy đến với chúng ta. "Bạn có thể tiếp tục như vậy trong một thời gian dài, nhưng khi hệ thống sụp đổ, đó sẽ là một sự sụp đổ ghê gớm,” Angela Wilkinson, giám đốc cao cấp của Hội đồng Năng lượng Thế giới cho biết. Điều này không có nghĩa là chúng ta nên bãi bỏ chính phủ hoàn toàn. Mulgan chỉ ra rằng không có một xã hội với quy mô đáng kể nào vận hành tốt khi không có chính phủ. Chúng ta cũng không nên phá bỏ các hệ thống hiện có và bắt đầu hoàn toàn từ đống đổ nát. Nam Sudan gần đây đã thử làm và từ đó được gọi là quốc gia thất bại sớm nhất thế giới. “Như hầu hết bất kỳ nhiệm vụ phức tạp nào trong cuộc sống, chính phủ phụ thuộc vào năng suất, kinh nghiệm, kiến thức và năng lực - những thứ sẽ được bồi đắp qua nhiều năm,” Mulgan nói. Định hình Thay vào đó, mục tiêu cần đặt ra là tái tạo hình dạng chính phủ hiện nay thành những mô thức phù hợp hơn với cuộc sống hiện đại: định hướng theo dữ liệu và toàn cầu hóa triệt để. “Tuy nhiên, trong khi một số chính phủ bắt đầu áp dụng phương pháp đó thì số khác lại không làm tốt chút nào,” Wilkinson cho biết. Những nét tương phản có thể khá nổi bật. Ví dụ như ở Thụy Điển, học sinh tiểu học được học cách mã hóa và phát hiện những tin tức giả mạo, trong khi tại Mỹ, tổng thống hiện nay thường tích cực ủng hộ những điều dối trá. Đài Loan, Tây Ban Nha và Iceland đang nghiên cứu những cách thức dân chủ sử dụng thông tin tổng hợp, nhưng Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đang tiến tới chế độ chuyên quyền và chủ nghĩa độc tài chuyên chế. Estonia đã tự mình mở ra cánh cửa chào đón các công dân toàn cầu như là “những cư dân điện tử”, trong khi Anh đã chọn rời khỏi Liên minh Châu Âu. Nước Mỹ 'giàu có nhưng không tiến bộ'? Đã tới lúc bỏ từ “thế hệ thiên niên kỷ”? Cuộc chơi 'phá hoại thời chiến' nơi công sở thời bình Nhưng mặc dù có một số ví dụ đầy hứa hẹn về tiến bộ, Al-Rodhan cũng cho biết thêm hầu hết các chính phủ ngày nay, bao gồm ở châu Âu và Bắc Mỹ, vẫn chưa đủ tốt. "Bất chấp việc chính phủ một số nước đã đảm bảo tự do chính trị cho công dân của mình, nhiều người dân ở các nước này vẫn không được hưởng quyền lợi do sự bất bình đẳng không thể chấp nhận và khoảng cách bất bình đẳng ngày càng rộng," ông nói. Ngay cả khi một nhà lãnh đạo nói riêng hoặc toàn thể xã hội muốn thay đổi theo chiều hướng tốt hơn, họ thường không đạt được mục tiêu của mình. Tại Indonesia, việc phá rừng lấy đất trồng trọt là chuyện xảy ra khá phổ biến Làn sóng cách mạng Mùa xuân Ả Rập đã thất bại trong việc phá vỡ tình trạng tắc nghẽn và tái cơ cấu chính phủ; di sản của Barack Obama về giảm nhẹ biến đổi khí hậu, cải cách chăm sóc sức khoẻ và nhập cư chi phí thấp đã bị hủy bỏ; và Nam Phi chưa bao giờ trở thành 'quốc gia cầu vồng' mà Nelson Mandela đã mường tượng. Wilkinson cho biết cơ cấu của chính phủ có xu hướng trở thành trở ngại với việc đổi mới. Lĩnh vực tư nhân đã nổi lên một số ý tưởng về mặt làm thế nào điều này có thể thay đổi: Ví dụ như một cuộc thi do một tỷ phú Thụy Điển phát động để thiết kế một hệ thống tốt hơn dành cho việc quản trị thế giới. Nhưng như Wilkinson chỉ ra, "Chúng ta cũng cần các nhà doanh nghiệp chính trị." Tuy nhiên, các chính phủ có xu hướng không ưa thích đổi mới. Họ chờ đợi thị trường dẫn đường và sau đó tranh nhau bắt kịp. Khi quyết định được đưa ra, chúng được thực hiện trên toàn xã hội, mà không dùng thử hoặc kiểm nghiệm các ý tưởng trên những mật độ dân số nhỏ hơn trước. "Bạn không thể dùng từ 'thử nghiệm' trong chính phủ: đó là một từ nguy hiểm, bởi vì nó có nghĩa là bạn có thể thất bại," Wilkinson nói. "Nhưng chúng ta không thể chờ đợi mọi thứ trở nên hoàn hảo, và chúng ta không thể tiếp tục dùng những giải pháp của ngày hôm qua." Quốc gia thử nghiệm Một số quốc gia đang bắt đầu phá vỡ khuôn mẫu. Ở Canada, Thủ tướng Justin Trudeau đã công bố thử nghiệm sẽ là quy chuẩn cho việc ra quyết định dựa vào dữ liệu. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã cắt ra một phần ngân sách để tiến hành nghiên cứu cách điều hành chính phủ tốt hơn, và các Tiểu vương quốc Ả rập thống nhất cũng đã cam kết dành 1% tổng chi tiêu công dành cho cải tổ. Chính quyền điện tử: lý thuyết và thực tế Thế giới hiện đại gây ảnh hưởng não người ra sao? Tấm hộ chiếu của một quốc gia không tồn tại Mulgan nói: "Đây là một cách làm việc hoàn toàn khác với việc có người ở thủ đô soạn thảo luật sau đó áp dụng cho hàng triệu người. Cách này áp dụng cách thức khoa học cho toàn bộ chính phủ." Tuy nhiên, Slovenia có thể sẽ dẫn đầu thế giới về phương pháp này nhờ vào chương trình Tầm nhìn Slovenia được phát động vào năm 2015. Bộ trưởng Alenka Smerkolj, chịu trách nhiệm về các dự án phát triển, chiến lược và mối liên kết, cho biết: "Thế giới kết nối với nhau, kỳ vọng của người dân đang tăng lên và việc lãnh đạo đất nước càng ngày càng khó khăn hơn. Cách làm như lâu nay không còn hiệu quả nữa, và chúng ta nhận ra rằng chúng ta cần phải bắt đầu thay đổi mọi thứ." Smerkolj và các đồng nghiệp của bà nhanh chóng nhận ra rằng đó không phải chỉ đơn giản là một dự án hay chính sách thực hiện một lần, mà nó còn đòi hỏi một kế hoạch dài hạn gồm nhiều bước và mục tiêu nhỏ. Họ định ra thời điểm - 2050 - và sau đó cố gắng xác định đích đến mà Slovenia muốn hướng tới lúc đó. Thay vì tự xác định điều này, họ đã dành một năm khảo sát hơn 1.000 người Slovenia ở tất cả các tầng lớp xã hội và tổ chức nhiều hội thảo. Smerkolj nói: "Thật không dễ dàng, nhưng chúng tôi nhận thấy điều cốt yếu là bắt đầu nói chuyện với người dân và giành lại lòng tin của họ nếu bạn muốn thay đổi bất cứ điều gì trong chính phủ." Kết hợp ý kiến phản hồi đó với những phân tích về các xu hướng rộng mở hơn và những dự báo dựa vào bằng chứng, Smerkolkj và các đồng nghiệp đã trình bày 12 mục tiêu phát triển ban đầu cho năm 2030. Tất cả góp phần vào một mục tiêu cốt lõi: chất lượng cuộc sống cho mọi người. Những phương thức can thiệp trải rộng từ các cải tiến nhỏ về mặt lập pháp (ví dụ như khiến chủ sử dụng lao động dễ thuê lao động nước ngoài hơn) đến các giải pháp cho những vấn đề phức tạp, bao gồm cải cách cơ cấu và giảm thiểu biến đổi khí hậu. Smerkolj cho biết: “Dự án này thúc đẩy mọi người bắt đầu nói chuyện với nhau, và nó buộc các nhà hoạch định chính sách phải suy nghĩ về các chính sách linh hoạt hơn. Dĩ nhiên viễn cảnh rộng hơn là phương pháp này không chỉ phù hợp với Slovenia mà còn cho tất cả mọi người, cho tất cả các nước trên thế giới này." Trật tự thế giới Wilkinson và những người khác tại Govern-Mentality, một hiệp hội công chức, chuyên gia và doanh nhân, đang cố gắng hướng mọi người suy nghĩ về chính phủ của họ với cùng một tư duy sáng tạo. Bà nói: "Mục tiêu cuối cùng là tạo ra một phong trào thay đổi từ bên trong chính phủ.” Wilkinson cho biết việc chuyển đổi từ chính quyền nhà nước trung tâm sang chủ nghĩa đa trung tâm có thể là một cách để cải thiện việc quản trị chính phủ. Bà nói rằng điều đó đòi hỏi cần có các nguyên tắc hướng dẫn chung để đảm bảo tạo được môi trường hợp tác, ngăn ngừa tình trạng một thế lực nào đó sẽ chiếm ưu thế, và nỗ lực cùng nhau hướng tới các mục tiêu chung như cắt giảm khí nhà kính hoặc chiến đấu chống nghèo đói. Hệ thống có được sẽ là một hệ thống “sôi động, năng động, đa dạng và không hoàn hảo" - nhưng cuối cùng sẽ đoàn kết tất cả mọi người dưới một tầm nhìn chung, đa phần giống như những gì Slovenia đang cố thực hiện, Wilkinson phát biểu. Theo Al-Rodhan, khi thiết kế một chính phủ lý tưởng, một giải pháp then chốt khác là phải đấu tranh sao cho lòng tự trọng trở nên một phần thiết yếu của quá trình cải cách. Như ông mô tả trong cuốn sách của mình, Lịch sử Bền vững và Nhân phẩm Con người, điều này có nghĩa là cần đảm bảo sao cho cảm xúc con người và tính ích kỷ không bao giờ được coi trọng hơn chín tiêu chí cốt lõi: lẽ phải, an ninh, nhân quyền, tính chịu trách nhiệm, tính minh bạch, công lý, tạo cơ hội, đổi mới và không bỏ rơi nhóm người nào trong xã hội. Nếu trong tất cả những điều này có một vài cái thiếu đi thì hệ thống sẽ có thể hoạt động kém hoặc hoàn toàn thất bại. Lý thuyết đó đã được chứng minh trong các nghiên cứu tình huống đời thực. Ví dụ, Phần Lan khá nổi tiếng về hệ thống phúc lợi vượt trội so với các nước khác. Nhưng việc thiếu cơ hội và đổi mới đã dẫn đến sự kiệt quệ chất xám kéo dài trong hàng thập kỷ. Al-Rodhan nói: "Nếu ai đó có ý tưởng, thì hệ thống thể chế phải cho phép người đó hiện thực hóa ý tưởng đó, nếu không thì không có tăng trưởng và người dân sẽ không hài lòng. Đây đại loại giống như ‘Giấc mơ Mỹ’.” Nhưng cũng còn có những giải pháp khác nữa. Khởi phát vào đầu mùa đông này, Nesta đã tập hợp 30 chính phủ - trong đó có Singapore, Canada, Chile và Úc - thành một tập thể “nhà nước đổi mới” để giúp cải thiện quá trình đổi mới. Cùng với nhau, các chính trị gia, doanh nhân và các nhà lãnh đạo toàn cầu khác sẽ cân nhắc và thử nghiệm cách sử dụng dữ liệu và công nghệ mới để cải thiện đường lối lãnh đạo và tình trạng chung của thế giới. "Có một cách tạo ra những chính phủ thực sự tinh tường trong việc học hỏi, cải tiến và tư tưởng," Mulgan nói. "Trong 20 hoặc 30 năm tới, những chính phủ ưu việt nhất sẽ thực hiện những điều mà bây giờ chúng ta không thể hình dung được.” Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.
summarize: Họ được tổ chức theo kiểu của cuối Thế kỷ 19, là thời mà chi phí truyền thông thì tốn kém còn dữ liệu thì khó kiếm. Do đó, các tổ chức chính phủ được phân cấp và kết cấu chặt chẽ với những chức năng cụ thể, chẳng hạn như an ninh và tư pháp. Mạng xã hội có khiến chúng ta căng thẳng? Càng dùng mạng xã hội càng tuyệt vọng? Nói dối trở thành mốt thời thượng khắp thế giới? Ngày nay, thế giới đang ngày càng kết nối chặt chẽ, di chuyển nhanh và rất phong phú về thông tin. Nhưng các chính phủ của chúng ta thì lại không. Ông Geoff Mulgan, giám đốc điều hành của Quỹ Sáng kiến Nesta, và là đồng chủ tịch Hội đồng Tương lai Toàn cầu của Diễn đàn Kinh tế Thế giới về Sáng kiến và Khởi nghiệp nói: “[Chính phủ ngày nay] rất lỗi thời về nhiều mặt. Thật xui xẻo khi các chính phủ hiện đại đã kết tinh ở một thời điểm đặc thù vốn ngày càng xa rời thực tế.” Lấy việc tham gia chính trị làm ví dụ. Ngay cả khi công nghệ và truyền thông giúp công dân có nhiều cách được lắng nghe thì việc tham gia dân chủ phần lớn vẫn còn giới hạn trong việc bỏ phiếu giữa các đảng phái vài năm một lần. Nhiều chuyên gia tin rằng một sự cải tổ tận gốc cho hệ thống này là rất cần thiết. Nghiên cứu sinh Nayef Al-Rodhan của Đại học Oxford, người đứng đầu Chương trình Địa chính trị và Tương lai Toàn cầu tại Trung tâm Chính sách An ninh Geneva, nói: “Dân chủ là một sinh vật đang tiến hóa và cần tiến bộ theo thời gian. Nếu các chính phủ không thay đổi theo thời đại, họ càng ngày càng ít có khả năng giải quyết các nhu cầu của người dân”. Điều này vốn đang xảy ra ở các nền dân chủ ổn định. Chẳng hạn ở Mỹ, 43 triệu người sống trong nghèo khó – hoặc có thể nói là vào khoảng 14% dân số, so với chỉ 11% trong năm 1973. Al-Rodhan nói: “Điều này không thể chấp nhận được cả về mặt đạo đức lẫn xã hội. Nó cũng có thể nguy hiểm. Sớm hay muộn thì những người này cũng sẽ nổi dậy và gây ra vấn đề, bởi vì họ không còn gì để mất." Tàu ngầm Nga xuống lòng Bắc Cực làm gì? Somaliland, xứ sở tiền mặt không còn tồn tại Có tiền thì không gì là không thể? Các hệ thống chính trị dựa trên bầu cử vốn hoạt động với tâm lý ngắn hạn, trong đó các quan chức có suy nghĩ đi trước thời đại chỉ một vài năm mà thôi. Hiện giờ, khi những xã hội trên khắp thế giới trở nên phức tạp, đa dạng, đòi hỏi khắt khe và kết nối nhiều hơn, thì các chính phủ thành ra còn được khuyến khích thực hiện những biện pháp khắc phục từng phần mang tính hời hợt. Nhưng hy sinh cái lâu dài cho cái ngắn hạn - ví dụ như việc để cho cơ sở hạ tầng xuống cấp như ở Đức; hay làm tăng thêm 1 tỷ đôla vào nợ quốc gia để cho phép cắt giảm thuế như ở Mỹ; hoặc chặt phá và đốt rừng già để đổi lấy nông trường như ở Indonesia – cuối cùng sẽ xảy đến với chúng ta. "Bạn có thể tiếp tục như vậy trong một thời gian dài, nhưng khi hệ thống sụp đổ, đó sẽ là một sự sụp đổ ghê gớm,” Angela Wilkinson, giám đốc cao cấp của Hội đồng Năng lượng Thế giới cho biết. Điều này không có nghĩa là chúng ta nên bãi bỏ chính phủ hoàn toàn. Mulgan chỉ ra rằng không có một xã hội với quy mô đáng kể nào vận hành tốt khi không có chính phủ. Chúng ta cũng không nên phá bỏ các hệ thống hiện có và bắt đầu hoàn toàn từ đống đổ nát. Nam Sudan gần đây đã thử làm và từ đó được gọi là quốc gia thất bại sớm nhất thế giới. “Như hầu hết bất kỳ nhiệm vụ phức tạp nào trong cuộc sống, chính phủ phụ thuộc vào năng suất, kinh nghiệm, kiến thức và năng lực - những thứ sẽ được bồi đắp qua nhiều năm,” Mulgan nói. Định hình Thay vào đó, mục tiêu cần đặt ra là tái tạo hình dạng chính phủ hiện nay thành những mô thức phù hợp hơn với cuộc sống hiện đại: định hướng theo dữ liệu và toàn cầu hóa triệt để. “Tuy nhiên, trong khi một số chính phủ bắt đầu áp dụng phương pháp đó thì số khác lại không làm tốt chút nào,” Wilkinson cho biết. Những nét tương phản có thể khá nổi bật. Ví dụ như ở Thụy Điển, học sinh tiểu học được học cách mã hóa và phát hiện những tin tức giả mạo, trong khi tại Mỹ, tổng thống hiện nay thường tích cực ủng hộ những điều dối trá. Đài Loan, Tây Ban Nha và Iceland đang nghiên cứu những cách thức dân chủ sử dụng thông tin tổng hợp, nhưng Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đang tiến tới chế độ chuyên quyền và chủ nghĩa độc tài chuyên chế. Estonia đã tự mình mở ra cánh cửa chào đón các công dân toàn cầu như là “những cư dân điện tử”, trong khi Anh đã chọn rời khỏi Liên minh Châu Âu. Nước Mỹ 'giàu có nhưng không tiến bộ'? Đã tới lúc bỏ từ “thế hệ thiên niên kỷ”? Cuộc chơi 'phá hoại thời chiến' nơi công sở thời bình Nhưng mặc dù có một số ví dụ đầy hứa hẹn về tiến bộ, Al-Rodhan cũng cho biết thêm hầu hết các chính phủ ngày nay, bao gồm ở châu Âu và Bắc Mỹ, vẫn chưa đủ tốt. "Bất chấp việc chính phủ một số nước đã đảm bảo tự do chính trị cho công dân của mình, nhiều người dân ở các nước này vẫn không được hưởng quyền lợi do sự bất bình đẳng không thể chấp nhận và khoảng cách bất bình đẳng ngày càng rộng," ông nói. Ngay cả khi một nhà lãnh đạo nói riêng hoặc toàn thể xã hội muốn thay đổi theo chiều hướng tốt hơn, họ thường không đạt được mục tiêu của mình. Tại Indonesia, việc phá rừng lấy đất trồng trọt là chuyện xảy ra khá phổ biến Làn sóng cách mạng Mùa xuân Ả Rập đã thất bại trong việc phá vỡ tình trạng tắc nghẽn và tái cơ cấu chính phủ; di sản của Barack Obama về giảm nhẹ biến đổi khí hậu, cải cách chăm sóc sức khoẻ và nhập cư chi phí thấp đã bị hủy bỏ; và Nam Phi chưa bao giờ trở thành 'quốc gia cầu vồng' mà Nelson Mandela đã mường tượng. Wilkinson cho biết cơ cấu của chính phủ có xu hướng trở thành trở ngại với việc đổi mới. Lĩnh vực tư nhân đã nổi lên một số ý tưởng về mặt làm thế nào điều này có thể thay đổi: Ví dụ như một cuộc thi do một tỷ phú Thụy Điển phát động để thiết kế một hệ thống tốt hơn dành cho việc quản trị thế giới. Nhưng như Wilkinson chỉ ra, "Chúng ta cũng cần các nhà doanh nghiệp chính trị." Tuy nhiên, các chính phủ có xu hướng không ưa thích đổi mới. Họ chờ đợi thị trường dẫn đường và sau đó tranh nhau bắt kịp. Khi quyết định được đưa ra, chúng được thực hiện trên toàn xã hội, mà không dùng thử hoặc kiểm nghiệm các ý tưởng trên những mật độ dân số nhỏ hơn trước. "Bạn không thể dùng từ 'thử nghiệm' trong chính phủ: đó là một từ nguy hiểm, bởi vì nó có nghĩa là bạn có thể thất bại," Wilkinson nói. "Nhưng chúng ta không thể chờ đợi mọi thứ trở nên hoàn hảo, và chúng ta không thể tiếp tục dùng những giải pháp của ngày hôm qua." Quốc gia thử nghiệm Một số quốc gia đang bắt đầu phá vỡ khuôn mẫu. Ở Canada, Thủ tướng Justin Trudeau đã công bố thử nghiệm sẽ là quy chuẩn cho việc ra quyết định dựa vào dữ liệu. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã cắt ra một phần ngân sách để tiến hành nghiên cứu cách điều hành chính phủ tốt hơn, và các Tiểu vương quốc Ả rập thống nhất cũng đã cam kết dành 1% tổng chi tiêu công dành cho cải tổ. Chính quyền điện tử: lý thuyết và thực tế Thế giới hiện đại gây ảnh hưởng não người ra sao? Tấm hộ chiếu của một quốc gia không tồn tại Mulgan nói: "Đây là một cách làm việc hoàn toàn khác với việc có người ở thủ đô soạn thảo luật sau đó áp dụng cho hàng triệu người. Cách này áp dụng cách thức khoa học cho toàn bộ chính phủ." Tuy nhiên, Slovenia có thể sẽ dẫn đầu thế giới về phương pháp này nhờ vào chương trình Tầm nhìn Slovenia được phát động vào năm 2015. Bộ trưởng Alenka Smerkolj, chịu trách nhiệm về các dự án phát triển, chiến lược và mối liên kết, cho biết: "Thế giới kết nối với nhau, kỳ vọng của người dân đang tăng lên và việc lãnh đạo đất nước càng ngày càng khó khăn hơn. Cách làm như lâu nay không còn hiệu quả nữa, và chúng ta nhận ra rằng chúng ta cần phải bắt đầu thay đổi mọi thứ." Smerkolj và các đồng nghiệp của bà nhanh chóng nhận ra rằng đó không phải chỉ đơn giản là một dự án hay chính sách thực hiện một lần, mà nó còn đòi hỏi một kế hoạch dài hạn gồm nhiều bước và mục tiêu nhỏ. Họ định ra thời điểm - 2050 - và sau đó cố gắng xác định đích đến mà Slovenia muốn hướng tới lúc đó. Thay vì tự xác định điều này, họ đã dành một năm khảo sát hơn 1.000 người Slovenia ở tất cả các tầng lớp xã hội và tổ chức nhiều hội thảo. Smerkolj nói: "Thật không dễ dàng, nhưng chúng tôi nhận thấy điều cốt yếu là bắt đầu nói chuyện với người dân và giành lại lòng tin của họ nếu bạn muốn thay đổi bất cứ điều gì trong chính phủ." Kết hợp ý kiến phản hồi đó với những phân tích về các xu hướng rộng mở hơn và những dự báo dựa vào bằng chứng, Smerkolkj và các đồng nghiệp đã trình bày 12 mục tiêu phát triển ban đầu cho năm 2030. Tất cả góp phần vào một mục tiêu cốt lõi: chất lượng cuộc sống cho mọi người. Những phương thức can thiệp trải rộng từ các cải tiến nhỏ về mặt lập pháp (ví dụ như khiến chủ sử dụng lao động dễ thuê lao động nước ngoài hơn) đến các giải pháp cho những vấn đề phức tạp, bao gồm cải cách cơ cấu và giảm thiểu biến đổi khí hậu. Smerkolj cho biết: “Dự án này thúc đẩy mọi người bắt đầu nói chuyện với nhau, và nó buộc các nhà hoạch định chính sách phải suy nghĩ về các chính sách linh hoạt hơn. Dĩ nhiên viễn cảnh rộng hơn là phương pháp này không chỉ phù hợp với Slovenia mà còn cho tất cả mọi người, cho tất cả các nước trên thế giới này." Trật tự thế giới Wilkinson và những người khác tại Govern-Mentality, một hiệp hội công chức, chuyên gia và doanh nhân, đang cố gắng hướng mọi người suy nghĩ về chính phủ của họ với cùng một tư duy sáng tạo. Bà nói: "Mục tiêu cuối cùng là tạo ra một phong trào thay đổi từ bên trong chính phủ.” Wilkinson cho biết việc chuyển đổi từ chính quyền nhà nước trung tâm sang chủ nghĩa đa trung tâm có thể là một cách để cải thiện việc quản trị chính phủ. Bà nói rằng điều đó đòi hỏi cần có các nguyên tắc hướng dẫn chung để đảm bảo tạo được môi trường hợp tác, ngăn ngừa tình trạng một thế lực nào đó sẽ chiếm ưu thế, và nỗ lực cùng nhau hướng tới các mục tiêu chung như cắt giảm khí nhà kính hoặc chiến đấu chống nghèo đói. Hệ thống có được sẽ là một hệ thống “sôi động, năng động, đa dạng và không hoàn hảo" - nhưng cuối cùng sẽ đoàn kết tất cả mọi người dưới một tầm nhìn chung, đa phần giống như những gì Slovenia đang cố thực hiện, Wilkinson phát biểu. Theo Al-Rodhan, khi thiết kế một chính phủ lý tưởng, một giải pháp then chốt khác là phải đấu tranh sao cho lòng tự trọng trở nên một phần thiết yếu của quá trình cải cách. Như ông mô tả trong cuốn sách của mình, Lịch sử Bền vững và Nhân phẩm Con người, điều này có nghĩa là cần đảm bảo sao cho cảm xúc con người và tính ích kỷ không bao giờ được coi trọng hơn chín tiêu chí cốt lõi: lẽ phải, an ninh, nhân quyền, tính chịu trách nhiệm, tính minh bạch, công lý, tạo cơ hội, đổi mới và không bỏ rơi nhóm người nào trong xã hội. Nếu trong tất cả những điều này có một vài cái thiếu đi thì hệ thống sẽ có thể hoạt động kém hoặc hoàn toàn thất bại. Lý thuyết đó đã được chứng minh trong các nghiên cứu tình huống đời thực. Ví dụ, Phần Lan khá nổi tiếng về hệ thống phúc lợi vượt trội so với các nước khác. Nhưng việc thiếu cơ hội và đổi mới đã dẫn đến sự kiệt quệ chất xám kéo dài trong hàng thập kỷ. Al-Rodhan nói: "Nếu ai đó có ý tưởng, thì hệ thống thể chế phải cho phép người đó hiện thực hóa ý tưởng đó, nếu không thì không có tăng trưởng và người dân sẽ không hài lòng. Đây đại loại giống như ‘Giấc mơ Mỹ’.” Nhưng cũng còn có những giải pháp khác nữa. Khởi phát vào đầu mùa đông này, Nesta đã tập hợp 30 chính phủ - trong đó có Singapore, Canada, Chile và Úc - thành một tập thể “nhà nước đổi mới” để giúp cải thiện quá trình đổi mới. Cùng với nhau, các chính trị gia, doanh nhân và các nhà lãnh đạo toàn cầu khác sẽ cân nhắc và thử nghiệm cách sử dụng dữ liệu và công nghệ mới để cải thiện đường lối lãnh đạo và tình trạng chung của thế giới. "Có một cách tạo ra những chính phủ thực sự tinh tường trong việc học hỏi, cải tiến và tư tưởng," Mulgan nói. "Trong 20 hoặc 30 năm tới, những chính phủ ưu việt nhất sẽ thực hiện những điều mà bây giờ chúng ta không thể hình dung được.” Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.
[ 108, 287, 285, 161, 719, 117, 420, 229, 181, 1138, 104, 608, 773, 688, 6482, 106, 221, 145, 692, 1022, 425, 206, 143, 1912, 1206, 177, 1249, 588, 143, 455, 15095, 1133, 397, 109, 420, 229, 122, 256, 117, 613, 373, 105, 299, 1703, 1483, 2099, 119, 120, 229, 344, 798, 136, 103, 718, 269, 576, 128, 305, 672, 105, 276, 2290, 3340, 293, 213, 107, 521, 174, 169, 1135, 952, 347, 4490, 515, 467, 427, 293, 213, 536, 1464, 584, 347, 1524, 2279, 319, 164, 8970, 221, 1292, 1227, 175, 10093, 1245, 801, 175, 249, 167, 191, 536, 299, 1495, 1483, 7988, 791, 589, 838, 105, 215, 737, 2334, 125, 206, 2625, 311, 109, 122, 256, 104, 174, 169, 143, 153, 1648, 208, 26176, 18276, 5843, 103, 850, 884, 179, 209, 104, 3196, 3260, 357, 22998, 409, 103, 105, 106, 210, 185, 492, 813, 210, 2797, 1032, 2308, 352, 104, 2742, 685, 725, 216, 773, 249, 125, 3260, 357, 105, 6100, 522, 795, 401, 12555, 2468, 256, 191, 275, 1649, 215, 1145, 221, 125, 158, 4451, 1961, 8300, 9360, 129, 109, 122, 256, 199, 273, 115, 299, 777, 108, 121, 116, 221, 318, 634, 1056, 682, 191, 536, 797, 1165, 223, 216, 1070, 6337, 364, 156, 268, 165, 122, 245, 140, 1380, 8121, 1580, 186, 129, 135, 877, 105, 425, 206, 422, 135, 137, 107, 158, 173, 117, 1527, 701, 143, 156, 268, 165, 137, 185, 380, 301, 244, 177, 249, 576, 113, 156, 306, 775, 415, 109, 283, 1194, 696, 147, 116, 3481, 1115, 649, 165, 193, 160, 116, 144, 655, 420, 1501, 972, 114, 300, 234, 126, 106, 215, 260, 3838, 1811, 402, 296, 2124, 892, 2792, 31359, 104, 440, 214, 3915, 103, 111, 715, 178, 2408, 277, 3295, 122, 245, 105, 2797, 1032, 2308, 352, 149, 151, 315, 448, 333, 1020, 672, 10627, 795, 13890, 185, 106, 116, 296, 731, 167, 472, 471, 105, 260, 472, 317, 181, 221, 3514, 631, 109, 122, 256, 110, 346, 345, 181, 221, 273, 103, 154, 536, 191, 536, 500, 107, 555, 344, 272, 302, 109, 1307, 352, 104, 111, 13993, 747, 126, 682, 167, 488, 124, 108, 121, 109, 639, 137, 185, 970, 1941, 960, 1626, 576, 108, 121, 968, 5735, 617, 111, 307, 113, 1117, 455, 1021, 451, 107, 136, 123, 106, 138, 545, 10738, 137, 166, 103, 648, 119, 163, 10694, 113, 147, 15660, 31359, 795, 401, 4453, 126, 110, 136, 577, 238, 117, 186, 125, 447, 247, 1707, 1306, 293, 1637, 1447, 127, 107, 136, 841, 4412, 108, 19003, 194, 3494, 143, 120, 111, 126, 127, 134, 738, 1870, 105, 383, 124, 255, 220, 103, 626, 171, 154, 110, 177, 218, 130, 552, 294, 1859, 1871, 468, 804, 694, 360, 4165, 140, 1376, 20341, 103, 1790, 633, 379, 447, 110, 177, 1025, 149, 615, 379, 143, 110, 218, 106, 110, 136, 347, 303, 300, 234, 122, 245, 1105, 159, 513, 368, 682, 381, 192, 119, 315, 241, 1621, 2384, 113, 150, 109, 146, 229, 107, 782, 372, 184, 226, 221, 273, 163, 116, 696, 147, 145, 1164, 1620, 2655, 129, 120, 293, 213, 159, 1227, 175, 249, 319, 237, 1662, 4991, 635, 8593, 808, 419, 6613, 4508, 105, 299, 1495, 158, 975, 143, 109, 122, 256, 164, 124, 177, 117, 1611, 231, 1432, 223, 199, 120, 973, 246, 1408, 618, 434, 380, 518, 334, 108, 9965, 11679, 112, 311, 861, 296, 292, 727, 677, 114, 292, 1621, 576, 233, 1380, 1094, 128, 156, 130, 114, 225, 633, 1030, 1354, 804, 373, 128, 108, 121, 663, 708, 194, 140, 321, 426, 876, 653, 1426, 138, 1530, 198, 165, 130, 114, 656, 1404, 558, 1150, 128, 108, 121, 200, 708, 451, 1483, 740, 105, 2153, 1770, 1999, 130, 345, 771, 939, 271, 128, 108, 121, 1665, 1021, 608, 264, 134, 488, 155, 119, 174, 2220, 3788, 107, 136, 270, 437, 128, 530, 113, 116, 221, 390, 2873, 170, 129, 300, 234, 1832, 5704, 150, 134, 106, 116, 144, 1832, 880, 3508, 5620, 1234, 4296, 20509, 103, 850, 884, 291, 373, 104, 813, 210, 5307, 423, 773, 249, 114, 1401, 747, 126, 110, 107, 404, 106, 174, 169, 237, 1595, 306, 122, 256, 506, 3745, 18276, 5843, 163, 124, 160, 110, 107, 116, 293, 213, 119, 565, 787, 549, 546, 224, 824, 209, 514, 129, 110, 107, 122, 2463, 819, 169, 127, 110, 237, 740, 306, 109, 300, 234, 199, 107, 105, 290, 178, 506, 258, 148, 3921, 880, 8918, 132, 5055, 386, 248, 115, 932, 140, 105, 148, 150, 117, 343, 106, 198, 165, 946, 1351, 1214, 202, 175, 1326, 17491, 1098, 538, 295, 393, 517, 197, 1662, 1371, 224, 113, 204, 2883, 122, 256, 573, 624, 138, 344, 1886, 103, 236, 5019, 357, 329, 105, 344, 265, 233, 120, 259, 134, 117, 1962, 3536, 235, 158, 147, 1234, 18276, 5843, 454, 2592, 240, 2183, 138, 397, 592, 464, 260, 632, 124, 106, 1139, 394, 240, 1361, 122, 256, 199, 275, 164, 120, 787, 329, 1265, 279, 183, 119, 204, 307, 199, 273, 161, 190, 665, 181, 1249, 588, 105, 258, 352, 471, 2642, 130, 112, 9905, 572, 113, 129, 116, 166, 122, 256, 290, 178, 516, 286, 412, 246, 150, 143, 166, 211, 153, 110, 140, 514, 1360, 224, 1234, 20509, 114, 1401, 564, 2479, 489, 391, 107, 136, 896, 738, 2160, 112, 2187, 1094, 128, 108, 121, 1798, 7356, 214, 296, 1159, 214, 117, 214, 173, 2610, 471, 105, 212, 199, 120, 193, 766, 590, 2964, 103, 113, 129, 149, 968, 497, 234, 199, 275, 369, 566, 786, 535, 523, 120, 179, 2279, 17188, 762, 2703, 658, 806, 1753, 105, 8855, 167, 568, 402, 120, 173, 329, 137, 185, 324, 286, 206, 193, 497, 279, 103, 170, 468, 105, 2050, 1925, 336, 167, 472, 228, 353, 359, 649, 168, 105, 185, 404, 557, 326, 649, 4215, 7758, 115, 222, 267, 690, 124, 1255, 814, 1835, 1340, 109, 135, 137, 258, 352, 128, 106, 401, 2369, 867, 137, 726, 693, 1616, 113, 129, 266, 115, 680, 1165, 574, 560, 494, 1151, 2440, 1902, 200, 377, 18720, 107, 170, 110, 472, 317, 2810, 2011, 228, 398, 306, 148, 401, 8071, 300, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 2825, 538, 109, 122, 256, 191, 275, 413, 310, 1145, 221, 112, 1 ]
151013_syria_springup_russian_strikes
https://www.bbc.com/vietnamese/world/2015/10/151013_syria_springup_russian_strikes
Quân đội Syria tăng sức mạnh nhờ Nga
Kể từ khi Nga can thiệp bằng các cuộc không kích và phóng tên lửa, rồi Iran tăng ủng hộ trực tiếp trên mặt đất và thông qua các tay súng dân quân Shia trong khu vực, đội quân rệu rã xộc xệch của Tổng thống Syria Bashar al-Assad rõ ràng đang có sức bật mới.
Máy bay Su-34 của Nga cất cánh từ sân bay Khmeymim của Syria Các khu vực chính hiện đang trong tầm ngắm của chế độ và các đồng minh gồm có Sahl al-Ghab, một bình nguyên rộng lớn nhằm giữa Hama và Aleppo,và các vùng núi nằm ở tỉnh Latakia phía bắc. Việc các phiến quân xâm nhập vào những vùng này sau khi chiếm được thủ phủ của tỉnh Dilib hồi cuối tháng Ba cho thấy những nơi này đem lại nguy cơ chết người đối với các nơi mà chính quyền đang nắm giữ, gồm cả vùng thuộc về phái Alawite thiểu số của ông Assad ở dọc duyên hải Latakia. Các tường thuật từ thực địa gửi về phù hợp với các địa danh được nhắc tới trong các tuyên bố của quân đội Nga, theo đó nói hầu hết các cuộc không kích đã được thực hiện nhằm trợ giúp trực tiếp cho các cuộc tấn công trên hai mặt trận chiến lược này, tuy đã có một số cuộc nhắm vào các mục tiêu IS tại Raqqa và một số nơi khác. Phản ứng hợp lý trước bước đi của Nga có thể sẽ là việc Mỹ và các đồng minh trong khu vực, gồm Thổ Nhĩ Kỳ, Qatar và Ả-rập Saudi, tăng thêm sự ủng hộ cho các phiến quân không phải là IS, điều mà tin tức nói là đã diễn ra. Như vậy, hiện có vẻ như đang là cuộc đua căng thẳng trong lúc liên minh Nga-Iran-chính phủ Syria đang nỗ lực "ổn định giới cầm quyền hợp pháp". Tổng thống Nga Putin nói ông quyết định can thiệp vào Syria nhằm "tạo ra những điều kiện mới cho một sự nhân nhượng chính trị" Con đường gian nan? Liệu tình hình rồi có chín muồi cho việc tiến hành đàm phán để dàn xếp mọi chuyện không? Tổng thống Putin có vẻ bóng gió tỏ ý muốn đi theo hướng đó trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình hồi cuối tuần rồi, khi nói việc ông quyết định can thiệp cũng là nhằm "tạo ra những điều kiện cho một sự nhân nhượng chính trị". Đẩy các nhóm phiến quân được phương Tây hậu thuẫn tới thất bại sẽ khiến các nhóm này ngả vào vòng tay IS. Do vậy, thế giằng co một cách ổn định có lẽ sẽ là một kết quả đáng trông đợi hơn. Thế nhưng mức "nhân nhượng" liên quan tới bất kỳ thỏa thuận dàn xếp nào trong tương lai cũng sẽ phụ thuộc vào thế cân bằng trên các chiến trường trực tiếp, hiện đang diễn ra trên thực địa.
summarize: Máy bay Su-34 của Nga cất cánh từ sân bay Khmeymim của Syria Các khu vực chính hiện đang trong tầm ngắm của chế độ và các đồng minh gồm có Sahl al-Ghab, một bình nguyên rộng lớn nhằm giữa Hama và Aleppo,và các vùng núi nằm ở tỉnh Latakia phía bắc. Việc các phiến quân xâm nhập vào những vùng này sau khi chiếm được thủ phủ của tỉnh Dilib hồi cuối tháng Ba cho thấy những nơi này đem lại nguy cơ chết người đối với các nơi mà chính quyền đang nắm giữ, gồm cả vùng thuộc về phái Alawite thiểu số của ông Assad ở dọc duyên hải Latakia. Các tường thuật từ thực địa gửi về phù hợp với các địa danh được nhắc tới trong các tuyên bố của quân đội Nga, theo đó nói hầu hết các cuộc không kích đã được thực hiện nhằm trợ giúp trực tiếp cho các cuộc tấn công trên hai mặt trận chiến lược này, tuy đã có một số cuộc nhắm vào các mục tiêu IS tại Raqqa và một số nơi khác. Phản ứng hợp lý trước bước đi của Nga có thể sẽ là việc Mỹ và các đồng minh trong khu vực, gồm Thổ Nhĩ Kỳ, Qatar và Ả-rập Saudi, tăng thêm sự ủng hộ cho các phiến quân không phải là IS, điều mà tin tức nói là đã diễn ra. Như vậy, hiện có vẻ như đang là cuộc đua căng thẳng trong lúc liên minh Nga-Iran-chính phủ Syria đang nỗ lực "ổn định giới cầm quyền hợp pháp". Tổng thống Nga Putin nói ông quyết định can thiệp vào Syria nhằm "tạo ra những điều kiện mới cho một sự nhân nhượng chính trị" Con đường gian nan? Liệu tình hình rồi có chín muồi cho việc tiến hành đàm phán để dàn xếp mọi chuyện không? Tổng thống Putin có vẻ bóng gió tỏ ý muốn đi theo hướng đó trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình hồi cuối tuần rồi, khi nói việc ông quyết định can thiệp cũng là nhằm "tạo ra những điều kiện cho một sự nhân nhượng chính trị". Đẩy các nhóm phiến quân được phương Tây hậu thuẫn tới thất bại sẽ khiến các nhóm này ngả vào vòng tay IS. Do vậy, thế giằng co một cách ổn định có lẽ sẽ là một kết quả đáng trông đợi hơn. Thế nhưng mức "nhân nhượng" liên quan tới bất kỳ thỏa thuận dàn xếp nào trong tương lai cũng sẽ phụ thuộc vào thế cân bằng trên các chiến trường trực tiếp, hiện đang diễn ra trên thực địa.
[ 108, 287, 285, 161, 3829, 364, 502, 3686, 686, 8884, 104, 468, 2128, 1255, 148, 959, 502, 7734, 4261, 364, 320, 176, 320, 104, 1562, 303, 322, 442, 122, 493, 167, 113, 1191, 4617, 104, 353, 976, 105, 109, 210, 494, 770, 107, 1120, 772, 1034, 7310, 2918, 3493, 1470, 103, 172, 342, 503, 1872, 301, 745, 415, 6766, 409, 105, 8790, 103, 5621, 109, 501, 1687, 829, 108, 121, 769, 21611, 505, 7984, 2219, 376, 109, 2731, 252, 1121, 1324, 138, 120, 501, 126, 187, 129, 961, 117, 331, 256, 104, 769, 2442, 1034, 176, 1470, 496, 608, 253, 679, 114, 203, 120, 328, 126, 979, 153, 841, 225, 654, 111, 195, 119, 109, 328, 145, 122, 168, 167, 1148, 5445, 770, 186, 501, 1182, 125, 1194, 28873, 1713, 166, 104, 118, 4690, 108, 121, 2326, 3161, 767, 21611, 112, 303, 1289, 1802, 148, 223, 439, 916, 125, 1265, 279, 119, 109, 439, 595, 117, 982, 228, 113, 109, 480, 399, 104, 252, 1062, 1812, 181, 150, 123, 1098, 538, 109, 460, 110, 1058, 115, 117, 223, 493, 745, 643, 422, 821, 270, 114, 109, 460, 623, 135, 159, 196, 1109, 1699, 242, 1010, 474, 1169, 115, 107, 172, 166, 460, 1831, 138, 109, 592, 464, 2278, 149, 16938, 105, 172, 166, 328, 911, 3080, 231, 475, 279, 241, 226, 920, 184, 104, 468, 107, 136, 134, 106, 358, 200, 105, 109, 210, 494, 113, 322, 3190, 770, 2050, 1925, 1433, 6433, 105, 13228, 3105, 103, 321, 426, 144, 535, 1061, 114, 109, 2731, 252, 110, 139, 106, 11879, 179, 145, 193, 766, 123, 106, 115, 407, 1314, 1260, 2465, 493, 107, 895, 128, 167, 106, 460, 1860, 1135, 952, 113, 398, 316, 494, 468, 686, 19757, 16195, 256, 1562, 167, 1163, 265, 13729, 190, 249, 898, 168, 279, 10063, 408, 234, 468, 1564, 123, 118, 302, 190, 1036, 3124, 138, 1562, 745, 189, 7288, 124, 120, 179, 1367, 239, 114, 172, 144, 157, 2268, 122, 6859, 1528, 361, 390, 4201, 347, 5980, 205, 240, 598, 107, 2000, 11977, 114, 358, 472, 209, 883, 689, 130, 2487, 1267, 389, 953, 984, 408, 234, 1564, 107, 895, 871, 2156, 776, 108, 232, 278, 184, 181, 665, 150, 113, 172, 460, 1102, 255, 159, 425, 240, 496, 608, 670, 1737, 129, 123, 358, 118, 302, 190, 1036, 3124, 127, 106, 745, 189, 7288, 124, 120, 179, 1367, 114, 172, 144, 157, 2268, 122, 8627, 19571, 364, 109, 491, 2731, 252, 117, 412, 658, 1973, 1836, 228, 946, 1351, 134, 521, 109, 491, 126, 4098, 138, 906, 600, 6444, 1133, 2465, 175, 8253, 3026, 172, 173, 970, 190, 107, 642, 134, 106, 172, 299, 416, 549, 1407, 1390, 827, 773, 170, 537, 6752, 2268, 207, 316, 146, 228, 295, 393, 893, 1586, 2487, 1267, 224, 113, 489, 1032, 127, 134, 573, 1182, 138, 175, 1237, 281, 159, 109, 242, 271, 821, 270, 103, 493, 167, 407, 124, 159, 223, 5885, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 1313, 1815, 148, 129, 468, 1036, 3124, 281, 109, 460, 110, 1058, 105, 662, 465, 6032, 598, 1443, 321, 535, 1061, 821, 270, 159, 1109, 282, 105, 206, 235, 109, 600, 1173, 137, 252, 3778, 113, 322, 3190, 1062, 252, 15670, 4363, 431, 4445, 4437, 18661, 4437, 19766, 104, 408, 234, 1562, 6674, 6610, 450, 921, 167, 107, 543, 4828, 1926, 1 ]
world-53088688
https://www.bbc.com/vietnamese/world-53088688
Người Mỹ gốc Việt trước cơn lốc chống phân biệt chủng tộc
Như thể đại dịch Covid-19 chưa đủ, nước Mỹ từ hơn ba tuần nay bị cuốn vào một trận dịch khác trong cơn đại dịch - trận dịch chống bạo lực của cảnh sát và phân biệt chủng tộc sau cái chết tức tưởi của một người da đen dưới đầu gối của một viên cảnh sát da trắng ngày 25/5, 2020 ở thành phố Minneapolis thuộc tiểu bang Minnesota.
Người Mỹ gốc Việt tại một buổi lễ nhập tịch Hoa Kỳ hồi tháng 7/2018 Cơn lốc không chỉ diễn ra tại các thành phố ở Mỹ mà đã lan ra các nước khác, như Pháp, Anh, Đức, Úc, New Zealand và vài nơi khác. Cơn lốc dường như không ngưng ở hiện tại mà còn vươn vào cả quá khứ, khi nhiều pho tượng không chỉ của phe phiến loạn Confederate đòi ly khai trong cuộc Nội chiến Hoa Kỳ vào giữa thế kỷ 19 bị giật đổ, mà cả những pho tượng của những nhân vật xưa tại một số thành phố ở Âu châu cũng bị chiếu cố vì đã chủ mưu, tiếp tay hay dung dưỡng nạn buôn bán nô lệ da đen và tiêu diệt các sắc dân thuộc địa vào các thế kỷ trước. Suy nghĩ của một người Mỹ gốc Việt về Black History Month Việt Kiều bị trục xuất khó có cơ hội quay lại Mỹ Việt kiều Mỹ sống với nỗi lo bị trục xuất LS gốc Việt nói gì về quy định nhập cư mới của Trump? Tất nhiên cơn lốc đã không chừa những gia đình gốc Á. Và đã hẳn người gốc Việt cũng bị cuốn vào trong đó. Hầu như mọi người quên hẳn Covid, mặc các chuyên viên y tế báo động về sự gia tăng của các ca nhiễm, của những ca phải vào bệnh viện chữa trị, về các con số tử vong. Một người bạn gửi cho tôi bản điện thư bằng tiếng Việt kèm với hình chiếc quan tài mạ vàng chở xác người đàn ông da đen chết dưới đầu gối của viên cảnh sát da trắng, đặt trong chiếc xe tang sơn trắng do ngựa kéo, đưa người quá cố tới nơi yên nghỉ cuối cùng, với những lời lẽ miệt thị, vô ý thức, như sau: ''Đang là 1 tội phạm ma túy phút chốc trở thành thiên thần, với quan tài mạ vàng, có xe ngựa kéo, không khác gì Tổng Thống, với hàng trăm nhân vật quan trọng trong đảng dân chủ, cùng hàng ngàn người tham dự.'' ''Hàng trăm viên chức Chính Phủ quì mọp dưới linh cửu của ngài để tỏ lòng thành kính và ngưỡng mộ.'' ''Quỹ tương trợ đám tang cho ngài đã quyên góp được trên 13 triệu đô la. Thành viên Dân chủ của Quốc hội Mỹ đã quỳ cầu nguyện cho ngài và phong tặng ngài là Anh Hùng liệt sỹ. Nếu đảng Dân chủ nắm đa số trong Quốc Hội, ngài sẽ được đặt tên đường. Tiểu sử của ngài tội phạm sẽ được đem dạy cho lớp trẻ. Các em sẽ theo gương ngài, không cần phải học hành. Cứ phạm tội xong vô tình tìm cách để cho cảnh sát bóp cổ chết, sẽ trở thành anh hùng đời đời đi vào lịch sử. Nếu chưa được trở thành anh hùng cũng thành triệu phú trong vài ngày. Hy vọng ngài sẽ hiển linh để giúp đảng dân chủ nắm quyền từ trên xuống dưới như ước mơ của đảng." Chắn hẳn lời "tang điếu" này đã khiến một chị bạn của tôi, một nhà truyền thông gốc Việt và là người triệt để hỗ trợ TT Trump vì tin ông chống Trung Quốc, bất nhẫn trước một viễn tượng kết quả bầu cử tổng thống sắp tới có thể ngoài ý muốn đó, đã tuyên bố là nếu ông Trump thất cử và người của đảng Dân Chủ lên, chị sẽ… dọn về Việt Nam. Ba mươi lăm năm trước, như bao người Miền Nam dạo ấy, chị đã xoay sở để di cư sang Mỹ lánh nạn cộng sản độc tài đảng trị. Tôi nghĩ chị cũng chỉ nói vậy trong cơn giận dữ. Gia đình tôi cũng không tránh khỏi chia rẽ, dù phần lớn ngấm ngầm. Cậu con lớn thuộc phe Cộng Hòa, tất nhiên là ít nhiều chia sẻ và hỗ trợ đường lối của chính quyền ông Trump, từ một số biện pháp chống dịch tới việc nhìn một cách tiêu cực các cuộc biểu tình của người da đen, mặc dù đã có sự tham dự của nhiều sắc dân khác, kể cả người gốc Á. Trong khi đó, hai cô em - một thuộc đảng Xanh, và một kín đáo hơn nên tôi không biết cô thuộc đảng nào - có quan niệm chính trị phóng khoáng, tất nhiên là bất đồng với cái gọi là chính sách chống dịch của chính quyền ông Trump. Và hai cô có thái độ bao dung hơn, nếu không nói là có cảm tình, đối với cuộc tranh đấu của người da đen nói riêng và da mầu nói chung, chống lại sự phân biệt chủng tộc. Phần tôi không thuộc đảng nào - "nonpartisan," như vẫn được ghi trên các giấy tờ bầu bán. Tôi hỗ trợ những việc làm có tính cách nhân bản, hữu ích cho xã hội nói chung, và chống lại bất cứ sự bất công đàn áp nào. Dù vậy, đôi khi giữa cậu con và tôi có những cuộc thảo luận dẫn tới bế tắc, đành đồng ý với nhau là… bất đồng ý. Các em của cậu ta thì hoàn toàn tránh tranh biện với ông anh. Thành ra, trong cơn đại dịch ghê gớm chưa từng có, giữa một nền kinh tế khủng hoảng, xã hội bất ổn, không biết tới bao giờ mới chấm dứt, mẹ con tôi hầu như không dựa được vào nhau ngoài những thăm hỏi xã giao lấy lệ. Cậu con tôi, dù vậy, không nhìn các cuộc biểu tình đòi được đối xử bình đẳng bằng cái nhìn nhiễm định kiến về mầu da, chủng tộc, mà với những bận tâm thực tiễn, chẳng hạn như, nếu tước đi những lựu đạn cay, những thế khóa cổ (chockhold), làm sao một cảnh sát khống chế được một đám người giận dữ, một kẻ tình nghi to lớn hung dữ, v.v... Tôi không có câu trả lời, chỉ nói tôi không đồng ý việc quân đội hóa cảnh sát vốn nhiệm vụ chính là bảo vệ an ninh cộng đồng. Tại sao cảnh sát mỗi khi nổ súng là phải chết người? Tại sao không chỉ bắn bị thương một kẻ tình nghi? Đó là câu hỏi thường đến trong đầu tôi mỗi khi nghe tin một cảnh sát bắn chết người, phần lớn là da đen. Tôi biết nhiều gia đình gốc Á nói chung và Việt nói riêng cũng không thuận hòa gì hơn. Trên Facebook, cô con gái út kể lại (vì tôi không dùng diễn đàn này), các cháu của tôi đang phản đối việc một cô em tôi đã đưa những hình ảnh kỳ thị người da đen lên trang của mình. Trong đám cháu này có hai cô, một sinh ra ở Pháp nhưng lớn lên tại Mỹ và một sinh ra tại Mỹ, đã tham gia Cuộc Diễn Hành của Phụ Nữ vào đầu năm 2017 phản đối ông Trump. Dường như cái hố ngăn cách thế hệ giữa các bậc cha mẹ di dân vốn bảo thủ và con cái - trưởng thành hoặc sinh ra tại Mỹ và chịu ảnh hưởng của nền giáo dục nhân bản và khai phóng, nên phóng khoáng trong các suy nghĩ về chính trị, xã hội, và cả trong việc bảo vệ môi trường - đã thêm bị khơi rộng ra trong tình huống dịch-trong-đại-dịch hiện tại." Kỳ thị da đen trong cộng đồng gốc Á có căn nguyên từ huyền thoại 'dân thiểu số mẫu mực,' mà giới lãnh đạo người da trắng đã, để đối phó với phong trào đòi dân quyền vào thập niên 1960, tạo nên để gây chia rẽ giữa người Mỹ gốc Á với các dân da mầu khác," Marina Fang viết gần đây. "Nhiều di dân gốc Á đã nhập tâm cái tinh thần ấy, đã hành xử dưới cái cảm tưởng sai lầm là cứ sống 'ngoan ngoãn' thì sẽ sớm hội nhập vào với xã hội da trắng và được nhập phe với người da trắng." Luật sư Tín Nguyễn (phải) trao đổi với hai người Mỹ gốc Việt bị trục xuất tại TP Hồ Chí Minh ngày 19/4/2018 Tác giả Fang cho rằng đây là nguyên nhân sâu xa của thái độ phân biệt mầu da của người gốc Á. Tất nhiên việc người gốc Á phân biệt hoặc cả kỳ thị người da đen cũng còn do những va chạm đưa tới xung đột kình chống lẫn nhau, từ đó thành định kiến, cũng có, song vấn đề đó ở ngoài phạm vi của bài này. Trong trường hợp người Việt thì cái nguyên nhân, theo tôi, còn sâu xa hơn là muốn làm những người gốc Á "ngoan ngoãn" để mau hội nhập. Người Việt đến Mỹ mang theo nhiều di sản quí giá có, mà không đáng gì cũng có. Quí giá thì là cái di sản Cộng Hòa (đúng nghĩa, không phải là cái lý tưởng Cộng Hòa đã bị sa đọa từ vài năm trở lại đây tại Mỹ) mà tôi đã đề cập tới trong bài "Nhìn lại hành trình dựng nước trong thời chiến: Việt Nam Cộng Hòa, 1954-1975." Di sản không đáng mang theo là tinh thần kỳ thị đối với những chủng tộc khác, trừ người da trắng. Ai thuộc thế hệ tôi, những người hiện ở lứa tuổi 70-80 gần đất xa trời, hẳn đều nhớ hồi ở Việt Nam, người Việt có thói quen gọi tất cả những người thuộc dân tộc thiểu số, phần lớn sinh sống trên cao nguyên là Mọi, không coi họ là ngang hàng với mình. Ai cũng biết con lai đã bị đối xử thế nào, dưới thời thực dân Pháp cũng như sau này trong thời kỳ quân đội Mỹ tham chiến ở Miền Nam. Các trẻ em lai Mỹ, nhất là Mỹ đen, đã bị hư hại tới độ nhiều em khi tới Mỹ trong chương trình Homecoming không còn có thể thích nghi, khoan nói tới hội nhập vào đời sống tại quê hương của cha, mặc cho các giúp đỡ của chính phủ và cơ hội học hành để tiến thân. Bởi vì, giản dị, nhiều em hồi còn ở Việt Nam không hề được cắp sách tới trường vì phải tranh sống và đương đầu với tinh thần kỳ thị. Dù đã nhiều thập niên sống tại Mỹ, chúng ta vẫn có thói quen nhìn xuống những người có mầu da đậm hơn da mình. Tôi có chị bạn kể là khi con gái chị có bạn trai là người da đen, chị buồn và lo lắm. "May sau cháu lấy một một người da trắng, lại có cấp bậc cao trong quân đội, lại vừa lên chuẩn tướng," chị hân hoan kể. Đã hẳn là chị không chịu được khi Hoa Kỳ có vị tổng thống da đen đầu tiên. Chị thù ghét vợ của ông ta tàn tệ. Tới nỗi tôi phải hỏi chị tại sao, bà ta có làm gì chị không, thì chị đáp: "Tại bà ta xấu quá"! Chị bạn này không phải là người bạn gốc Việt duy nhất của tôi ghét TT Obama vì ông đen, dù tổ tiên không phải là dân Phi châu bị người da trắng bắt cóc mang bán làm nô lệ bốn thế kỷ trước. Có chị bạn kết tội ông cựu tổng thống da đen là tham nhũng, tôi hỏi sao biết, thì chị nói khi lên làm tổng thống, hai ông bà nghèo rớt mồng tơi, mà giờ ngồi trên bạc triệu. Chị không biết, hay không muốn biết, là cái đống bạc triệu ấy phần lớn là từ giao kèo cho hai cuốn hồi ký của ông bà. Chị bạn còn bảo tôi "chờ vụ Obamagate đang ra ánh sáng" rồi khắc biết. Đấy là người gốc Việt ở Mỹ. Nhiều người Việt ở Âu châu cũng không chịu thua tinh thần kỳ thị này. Tác giả Lâm Bình Duy Nhiên, một nhà hoạt động cộng đồng sinh sống tại Thụy Sĩ, mới đây kể trong một bài viết với cái tựa vỏn vẹn chữ Mọi, một lần ông theo mấy người bạn vào một tiệm ăn Việt ăn tối: Khi chúng tôi vào, bà chủ quán nhìn anh bạn của tôi và nói lớn: - Dữ chưa, hôm nay dẫn thằng mọi nào tới vậy? Tôi hiểu liền, nên nói: - Chào cô. Bà chủ quán đớ người, chỉ tôi hỏi: - Ủa, da đen biết nói tiếng Việt hả? Anh bạn tôi vội vàng giải thích. Cô chủ quán buột miệng xin lỗi và cố giải thích vì nhìn thấy tôi "đen giống tụi da đen quá"! Sau khi kể một số những trường hợp kỳ thị mà chính mắt ông chứng kiến, tác giả thở dài: "[K]hông biết bao nhiêu lần, khi trò chuyện với những người Việt trong cộng đồng, thậm chí với những người bạn, họ vẫn thường có những suy nghĩ rất lạ lùng. Thậm chí, họ còn huyên thuyên giảng dạy cho con cái họ là đừng chơi với 'bọn da đen' ở trường vì 'chúng nó ngu, dốt và lười lắm'. Còn 'bọn Rệp' thì thôi khỏi nói, toàn là bọn khủng bố cực đoan và cũng lại... ngu dốt nên cũng cần phải tránh xa, không giao du với chúng!" Tác giả bài "Mọi" trích một câu văn (nói là của Phan Chu Trinh, và tôi ghi lại đây vì không có phương tiện để kiểm chứng): "Dân tộc nước Nam, trên lịch sử, có hai đặc tính cực đoan phản đối nhau: một là đặc tính bài ngoại và ỷ ngoại; hai là đặc tính tự tôn và tự ti. Hai đặc tính đó sẵn ở quốc dân, trong não mọi người. Mỗi cái nhân thời thế, địa vị của nó mà phát hiện, rồi trong khi phát hiện lại đều đi tới cực đoan, lại khi đã tới cực đoan, mỗi cái đều giữ lý do, chuyên cậy vào tập quán, lợi hại đều bị che lấp không thấy." Người biểu tình ở Birmingham, Alabama tháng 5/1963 Người Việt đặt chân tới Mỹ vào giữa thập niên 1970 khi cỗ bàn dân quyền dù chưa toàn hảo đã được bầy sẵn, chỉ việc ngồi vào bàn ăn. Ít ai hỏi cỗ bàn đó do đâu mà có. Đó là do những cuộc tranh đấu gian khổ đẫm máu của người da đen trong phong trào tranh đấu đòi quyền công dân vào giữa thập niên 1960. Đấy là chưa kể cuộc tranh đấu kéo dài trên bẩy thập niên của phụ nữ Mỹ đòi quyền đầu phiếu. Và cả những cuộc phấn đấu của người Mỹ gốc Á, cũng không ngoài mục đích đòi quyền con người không phân biệt chủng tộc hay cái giống. Họ phấn đấu để hoàn tất nền dân chủ chưa hoàn hảo của Hoa Kỳ vì các vị lập quốc khi viết bản Hiến Pháp 254 năm về trước chỉ mới nghĩ được tới quyền bình đẳng riêng của người đàn ông da trắng. Chính các dân thiểu số da mầu đã và đang giúp cho nền dân chủ Hiệp Chủng Quốc trở nên hiện thực và toàn hảo hơn. Những phụ nữ trong Quốc hội thứ 84th, trong năm 1955 May mắn thay giới trẻ gốc Việt không chia sẻ cái nhìn thiển cận của cha anh mình. Họ không quên nhắc nhở các bậc cha anh về việc vào cuối thập niên 1970 khi hàng trăm, chục, vạn người Việt lánh nạn cộng sản bị kẹt ở những trại tị nạn trong vùng Đông Nam Á, một nhóm trí thức da đen đã mua nguyên một trang báo của tờ New York Times để kêu gọi chính phủ Mỹ mở cửa giúp họ được định cư tại Mỹ. Trang Web diacritics.org của nhóm trẻ Diaspora of Vietnamese Artist Network cũng đã dành số đặc biệt tháng này để xác định chỗ đứng bên cạnh người da đen chống lại bạo lực của cảnh sát. Trang Pivot cũng có bài viết về người Việt và người da đen. Giới trẻ gốc Việt đã không im lặng. Tôi cảm thấy hãnh diện về họ. Cầu xin chúng ta sẽ sớm qua các cơn dịch bệnh hiện tại. [td2020-06] Nhà báo Trùng Dương là cựu Chủ nhiệm Nhật báo Sóng Thần (1971-1975), hiện đang sống tại Sacramento, Hoa Kỳ.
summarize: Người Mỹ gốc Việt tại một buổi lễ nhập tịch Hoa Kỳ hồi tháng 7/2018 Cơn lốc không chỉ diễn ra tại các thành phố ở Mỹ mà đã lan ra các nước khác, như Pháp, Anh, Đức, Úc, New Zealand và vài nơi khác. Cơn lốc dường như không ngưng ở hiện tại mà còn vươn vào cả quá khứ, khi nhiều pho tượng không chỉ của phe phiến loạn Confederate đòi ly khai trong cuộc Nội chiến Hoa Kỳ vào giữa thế kỷ 19 bị giật đổ, mà cả những pho tượng của những nhân vật xưa tại một số thành phố ở Âu châu cũng bị chiếu cố vì đã chủ mưu, tiếp tay hay dung dưỡng nạn buôn bán nô lệ da đen và tiêu diệt các sắc dân thuộc địa vào các thế kỷ trước. Suy nghĩ của một người Mỹ gốc Việt về Black History Month Việt Kiều bị trục xuất khó có cơ hội quay lại Mỹ Việt kiều Mỹ sống với nỗi lo bị trục xuất LS gốc Việt nói gì về quy định nhập cư mới của Trump? Tất nhiên cơn lốc đã không chừa những gia đình gốc Á. Và đã hẳn người gốc Việt cũng bị cuốn vào trong đó. Hầu như mọi người quên hẳn Covid, mặc các chuyên viên y tế báo động về sự gia tăng của các ca nhiễm, của những ca phải vào bệnh viện chữa trị, về các con số tử vong. Một người bạn gửi cho tôi bản điện thư bằng tiếng Việt kèm với hình chiếc quan tài mạ vàng chở xác người đàn ông da đen chết dưới đầu gối của viên cảnh sát da trắng, đặt trong chiếc xe tang sơn trắng do ngựa kéo, đưa người quá cố tới nơi yên nghỉ cuối cùng, với những lời lẽ miệt thị, vô ý thức, như sau: ''Đang là 1 tội phạm ma túy phút chốc trở thành thiên thần, với quan tài mạ vàng, có xe ngựa kéo, không khác gì Tổng Thống, với hàng trăm nhân vật quan trọng trong đảng dân chủ, cùng hàng ngàn người tham dự.'' ''Hàng trăm viên chức Chính Phủ quì mọp dưới linh cửu của ngài để tỏ lòng thành kính và ngưỡng mộ.'' ''Quỹ tương trợ đám tang cho ngài đã quyên góp được trên 13 triệu đô la. Thành viên Dân chủ của Quốc hội Mỹ đã quỳ cầu nguyện cho ngài và phong tặng ngài là Anh Hùng liệt sỹ. Nếu đảng Dân chủ nắm đa số trong Quốc Hội, ngài sẽ được đặt tên đường. Tiểu sử của ngài tội phạm sẽ được đem dạy cho lớp trẻ. Các em sẽ theo gương ngài, không cần phải học hành. Cứ phạm tội xong vô tình tìm cách để cho cảnh sát bóp cổ chết, sẽ trở thành anh hùng đời đời đi vào lịch sử. Nếu chưa được trở thành anh hùng cũng thành triệu phú trong vài ngày. Hy vọng ngài sẽ hiển linh để giúp đảng dân chủ nắm quyền từ trên xuống dưới như ước mơ của đảng." Chắn hẳn lời "tang điếu" này đã khiến một chị bạn của tôi, một nhà truyền thông gốc Việt và là người triệt để hỗ trợ TT Trump vì tin ông chống Trung Quốc, bất nhẫn trước một viễn tượng kết quả bầu cử tổng thống sắp tới có thể ngoài ý muốn đó, đã tuyên bố là nếu ông Trump thất cử và người của đảng Dân Chủ lên, chị sẽ… dọn về Việt Nam. Ba mươi lăm năm trước, như bao người Miền Nam dạo ấy, chị đã xoay sở để di cư sang Mỹ lánh nạn cộng sản độc tài đảng trị. Tôi nghĩ chị cũng chỉ nói vậy trong cơn giận dữ. Gia đình tôi cũng không tránh khỏi chia rẽ, dù phần lớn ngấm ngầm. Cậu con lớn thuộc phe Cộng Hòa, tất nhiên là ít nhiều chia sẻ và hỗ trợ đường lối của chính quyền ông Trump, từ một số biện pháp chống dịch tới việc nhìn một cách tiêu cực các cuộc biểu tình của người da đen, mặc dù đã có sự tham dự của nhiều sắc dân khác, kể cả người gốc Á. Trong khi đó, hai cô em - một thuộc đảng Xanh, và một kín đáo hơn nên tôi không biết cô thuộc đảng nào - có quan niệm chính trị phóng khoáng, tất nhiên là bất đồng với cái gọi là chính sách chống dịch của chính quyền ông Trump. Và hai cô có thái độ bao dung hơn, nếu không nói là có cảm tình, đối với cuộc tranh đấu của người da đen nói riêng và da mầu nói chung, chống lại sự phân biệt chủng tộc. Phần tôi không thuộc đảng nào - "nonpartisan," như vẫn được ghi trên các giấy tờ bầu bán. Tôi hỗ trợ những việc làm có tính cách nhân bản, hữu ích cho xã hội nói chung, và chống lại bất cứ sự bất công đàn áp nào. Dù vậy, đôi khi giữa cậu con và tôi có những cuộc thảo luận dẫn tới bế tắc, đành đồng ý với nhau là… bất đồng ý. Các em của cậu ta thì hoàn toàn tránh tranh biện với ông anh. Thành ra, trong cơn đại dịch ghê gớm chưa từng có, giữa một nền kinh tế khủng hoảng, xã hội bất ổn, không biết tới bao giờ mới chấm dứt, mẹ con tôi hầu như không dựa được vào nhau ngoài những thăm hỏi xã giao lấy lệ. Cậu con tôi, dù vậy, không nhìn các cuộc biểu tình đòi được đối xử bình đẳng bằng cái nhìn nhiễm định kiến về mầu da, chủng tộc, mà với những bận tâm thực tiễn, chẳng hạn như, nếu tước đi những lựu đạn cay, những thế khóa cổ (chockhold), làm sao một cảnh sát khống chế được một đám người giận dữ, một kẻ tình nghi to lớn hung dữ, v.v... Tôi không có câu trả lời, chỉ nói tôi không đồng ý việc quân đội hóa cảnh sát vốn nhiệm vụ chính là bảo vệ an ninh cộng đồng. Tại sao cảnh sát mỗi khi nổ súng là phải chết người? Tại sao không chỉ bắn bị thương một kẻ tình nghi? Đó là câu hỏi thường đến trong đầu tôi mỗi khi nghe tin một cảnh sát bắn chết người, phần lớn là da đen. Tôi biết nhiều gia đình gốc Á nói chung và Việt nói riêng cũng không thuận hòa gì hơn. Trên Facebook, cô con gái út kể lại (vì tôi không dùng diễn đàn này), các cháu của tôi đang phản đối việc một cô em tôi đã đưa những hình ảnh kỳ thị người da đen lên trang của mình. Trong đám cháu này có hai cô, một sinh ra ở Pháp nhưng lớn lên tại Mỹ và một sinh ra tại Mỹ, đã tham gia Cuộc Diễn Hành của Phụ Nữ vào đầu năm 2017 phản đối ông Trump. Dường như cái hố ngăn cách thế hệ giữa các bậc cha mẹ di dân vốn bảo thủ và con cái - trưởng thành hoặc sinh ra tại Mỹ và chịu ảnh hưởng của nền giáo dục nhân bản và khai phóng, nên phóng khoáng trong các suy nghĩ về chính trị, xã hội, và cả trong việc bảo vệ môi trường - đã thêm bị khơi rộng ra trong tình huống dịch-trong-đại-dịch hiện tại." Kỳ thị da đen trong cộng đồng gốc Á có căn nguyên từ huyền thoại 'dân thiểu số mẫu mực,' mà giới lãnh đạo người da trắng đã, để đối phó với phong trào đòi dân quyền vào thập niên 1960, tạo nên để gây chia rẽ giữa người Mỹ gốc Á với các dân da mầu khác," Marina Fang viết gần đây. "Nhiều di dân gốc Á đã nhập tâm cái tinh thần ấy, đã hành xử dưới cái cảm tưởng sai lầm là cứ sống 'ngoan ngoãn' thì sẽ sớm hội nhập vào với xã hội da trắng và được nhập phe với người da trắng." Luật sư Tín Nguyễn (phải) trao đổi với hai người Mỹ gốc Việt bị trục xuất tại TP Hồ Chí Minh ngày 19/4/2018 Tác giả Fang cho rằng đây là nguyên nhân sâu xa của thái độ phân biệt mầu da của người gốc Á. Tất nhiên việc người gốc Á phân biệt hoặc cả kỳ thị người da đen cũng còn do những va chạm đưa tới xung đột kình chống lẫn nhau, từ đó thành định kiến, cũng có, song vấn đề đó ở ngoài phạm vi của bài này. Trong trường hợp người Việt thì cái nguyên nhân, theo tôi, còn sâu xa hơn là muốn làm những người gốc Á "ngoan ngoãn" để mau hội nhập. Người Việt đến Mỹ mang theo nhiều di sản quí giá có, mà không đáng gì cũng có. Quí giá thì là cái di sản Cộng Hòa (đúng nghĩa, không phải là cái lý tưởng Cộng Hòa đã bị sa đọa từ vài năm trở lại đây tại Mỹ) mà tôi đã đề cập tới trong bài "Nhìn lại hành trình dựng nước trong thời chiến: Việt Nam Cộng Hòa, 1954-1975." Di sản không đáng mang theo là tinh thần kỳ thị đối với những chủng tộc khác, trừ người da trắng. Ai thuộc thế hệ tôi, những người hiện ở lứa tuổi 70-80 gần đất xa trời, hẳn đều nhớ hồi ở Việt Nam, người Việt có thói quen gọi tất cả những người thuộc dân tộc thiểu số, phần lớn sinh sống trên cao nguyên là Mọi, không coi họ là ngang hàng với mình. Ai cũng biết con lai đã bị đối xử thế nào, dưới thời thực dân Pháp cũng như sau này trong thời kỳ quân đội Mỹ tham chiến ở Miền Nam. Các trẻ em lai Mỹ, nhất là Mỹ đen, đã bị hư hại tới độ nhiều em khi tới Mỹ trong chương trình Homecoming không còn có thể thích nghi, khoan nói tới hội nhập vào đời sống tại quê hương của cha, mặc cho các giúp đỡ của chính phủ và cơ hội học hành để tiến thân. Bởi vì, giản dị, nhiều em hồi còn ở Việt Nam không hề được cắp sách tới trường vì phải tranh sống và đương đầu với tinh thần kỳ thị. Dù đã nhiều thập niên sống tại Mỹ, chúng ta vẫn có thói quen nhìn xuống những người có mầu da đậm hơn da mình. Tôi có chị bạn kể là khi con gái chị có bạn trai là người da đen, chị buồn và lo lắm. "May sau cháu lấy một một người da trắng, lại có cấp bậc cao trong quân đội, lại vừa lên chuẩn tướng," chị hân hoan kể. Đã hẳn là chị không chịu được khi Hoa Kỳ có vị tổng thống da đen đầu tiên. Chị thù ghét vợ của ông ta tàn tệ. Tới nỗi tôi phải hỏi chị tại sao, bà ta có làm gì chị không, thì chị đáp: "Tại bà ta xấu quá"! Chị bạn này không phải là người bạn gốc Việt duy nhất của tôi ghét TT Obama vì ông đen, dù tổ tiên không phải là dân Phi châu bị người da trắng bắt cóc mang bán làm nô lệ bốn thế kỷ trước. Có chị bạn kết tội ông cựu tổng thống da đen là tham nhũng, tôi hỏi sao biết, thì chị nói khi lên làm tổng thống, hai ông bà nghèo rớt mồng tơi, mà giờ ngồi trên bạc triệu. Chị không biết, hay không muốn biết, là cái đống bạc triệu ấy phần lớn là từ giao kèo cho hai cuốn hồi ký của ông bà. Chị bạn còn bảo tôi "chờ vụ Obamagate đang ra ánh sáng" rồi khắc biết. Đấy là người gốc Việt ở Mỹ. Nhiều người Việt ở Âu châu cũng không chịu thua tinh thần kỳ thị này. Tác giả Lâm Bình Duy Nhiên, một nhà hoạt động cộng đồng sinh sống tại Thụy Sĩ, mới đây kể trong một bài viết với cái tựa vỏn vẹn chữ Mọi, một lần ông theo mấy người bạn vào một tiệm ăn Việt ăn tối: Khi chúng tôi vào, bà chủ quán nhìn anh bạn của tôi và nói lớn: - Dữ chưa, hôm nay dẫn thằng mọi nào tới vậy? Tôi hiểu liền, nên nói: - Chào cô. Bà chủ quán đớ người, chỉ tôi hỏi: - Ủa, da đen biết nói tiếng Việt hả? Anh bạn tôi vội vàng giải thích. Cô chủ quán buột miệng xin lỗi và cố giải thích vì nhìn thấy tôi "đen giống tụi da đen quá"! Sau khi kể một số những trường hợp kỳ thị mà chính mắt ông chứng kiến, tác giả thở dài: "[K]hông biết bao nhiêu lần, khi trò chuyện với những người Việt trong cộng đồng, thậm chí với những người bạn, họ vẫn thường có những suy nghĩ rất lạ lùng. Thậm chí, họ còn huyên thuyên giảng dạy cho con cái họ là đừng chơi với 'bọn da đen' ở trường vì 'chúng nó ngu, dốt và lười lắm'. Còn 'bọn Rệp' thì thôi khỏi nói, toàn là bọn khủng bố cực đoan và cũng lại... ngu dốt nên cũng cần phải tránh xa, không giao du với chúng!" Tác giả bài "Mọi" trích một câu văn (nói là của Phan Chu Trinh, và tôi ghi lại đây vì không có phương tiện để kiểm chứng): "Dân tộc nước Nam, trên lịch sử, có hai đặc tính cực đoan phản đối nhau: một là đặc tính bài ngoại và ỷ ngoại; hai là đặc tính tự tôn và tự ti. Hai đặc tính đó sẵn ở quốc dân, trong não mọi người. Mỗi cái nhân thời thế, địa vị của nó mà phát hiện, rồi trong khi phát hiện lại đều đi tới cực đoan, lại khi đã tới cực đoan, mỗi cái đều giữ lý do, chuyên cậy vào tập quán, lợi hại đều bị che lấp không thấy." Người biểu tình ở Birmingham, Alabama tháng 5/1963 Người Việt đặt chân tới Mỹ vào giữa thập niên 1970 khi cỗ bàn dân quyền dù chưa toàn hảo đã được bầy sẵn, chỉ việc ngồi vào bàn ăn. Ít ai hỏi cỗ bàn đó do đâu mà có. Đó là do những cuộc tranh đấu gian khổ đẫm máu của người da đen trong phong trào tranh đấu đòi quyền công dân vào giữa thập niên 1960. Đấy là chưa kể cuộc tranh đấu kéo dài trên bẩy thập niên của phụ nữ Mỹ đòi quyền đầu phiếu. Và cả những cuộc phấn đấu của người Mỹ gốc Á, cũng không ngoài mục đích đòi quyền con người không phân biệt chủng tộc hay cái giống. Họ phấn đấu để hoàn tất nền dân chủ chưa hoàn hảo của Hoa Kỳ vì các vị lập quốc khi viết bản Hiến Pháp 254 năm về trước chỉ mới nghĩ được tới quyền bình đẳng riêng của người đàn ông da trắng. Chính các dân thiểu số da mầu đã và đang giúp cho nền dân chủ Hiệp Chủng Quốc trở nên hiện thực và toàn hảo hơn. Những phụ nữ trong Quốc hội thứ 84th, trong năm 1955 May mắn thay giới trẻ gốc Việt không chia sẻ cái nhìn thiển cận của cha anh mình. Họ không quên nhắc nhở các bậc cha anh về việc vào cuối thập niên 1970 khi hàng trăm, chục, vạn người Việt lánh nạn cộng sản bị kẹt ở những trại tị nạn trong vùng Đông Nam Á, một nhóm trí thức da đen đã mua nguyên một trang báo của tờ New York Times để kêu gọi chính phủ Mỹ mở cửa giúp họ được định cư tại Mỹ. Trang Web diacritics.org của nhóm trẻ Diaspora of Vietnamese Artist Network cũng đã dành số đặc biệt tháng này để xác định chỗ đứng bên cạnh người da đen chống lại bạo lực của cảnh sát. Trang Pivot cũng có bài viết về người Việt và người da đen. Giới trẻ gốc Việt đã không im lặng. Tôi cảm thấy hãnh diện về họ. Cầu xin chúng ta sẽ sớm qua các cơn dịch bệnh hiện tại. [td2020-06] Nhà báo Trùng Dương là cựu Chủ nhiệm Nhật báo Sóng Thần (1971-1975), hiện đang sống tại Sacramento, Hoa Kỳ.
[ 108, 287, 285, 161, 606, 200, 972, 131, 149, 116, 1108, 1083, 669, 492, 254, 336, 496, 253, 17303, 1448, 231, 8344, 110, 163, 407, 124, 149, 109, 164, 548, 108, 121, 200, 145, 115, 1253, 124, 109, 142, 913, 128, 1862, 1222, 2096, 2717, 1080, 4017, 105, 696, 328, 911, 1448, 231, 8344, 1487, 128, 110, 1958, 108, 121, 199, 149, 145, 177, 3018, 138, 186, 310, 4207, 129, 158, 8003, 706, 110, 163, 104, 1006, 2731, 1583, 25892, 808, 1272, 550, 113, 204, 710, 242, 254, 336, 138, 415, 175, 688, 2239, 133, 3344, 5704, 145, 186, 120, 8003, 706, 104, 120, 157, 731, 1719, 149, 116, 166, 164, 548, 108, 121, 785, 511, 127, 133, 1496, 601, 171, 115, 185, 10754, 270, 600, 194, 908, 2170, 627, 1548, 622, 2852, 947, 1285, 1532, 105, 464, 2044, 109, 1038, 137, 624, 439, 138, 109, 175, 688, 1735, 5545, 372, 104, 116, 111, 200, 972, 131, 125, 5983, 11106, 12793, 772, 131, 2676, 133, 1754, 387, 455, 107, 225, 213, 1015, 153, 200, 131, 2270, 200, 307, 119, 1510, 650, 133, 1754, 387, 3884, 972, 131, 123, 218, 125, 565, 190, 669, 867, 239, 104, 10272, 1567, 445, 1756, 8344, 115, 110, 12399, 120, 165, 539, 972, 2572, 619, 115, 1545, 111, 972, 131, 127, 133, 1290, 138, 113, 837, 2825, 128, 389, 111, 1729, 1545, 11643, 945, 109, 649, 182, 108, 364, 216, 188, 192, 125, 144, 165, 321, 104, 109, 840, 8153, 104, 120, 840, 139, 138, 664, 760, 1520, 1261, 125, 109, 219, 166, 693, 4185, 430, 111, 230, 916, 114, 141, 288, 726, 593, 281, 354, 131, 2213, 119, 240, 845, 146, 326, 5390, 1287, 1932, 628, 111, 685, 118, 1285, 1532, 654, 768, 178, 5708, 104, 182, 313, 338, 1285, 5636, 632, 113, 845, 529, 2333, 3545, 1714, 180, 4158, 930, 103, 251, 111, 310, 601, 228, 328, 1675, 1207, 608, 2672, 119, 120, 366, 642, 6676, 5285, 616, 108, 232, 2590, 128, 3135, 1624, 17218, 106, 876, 638, 473, 1747, 2649, 1399, 7784, 319, 164, 1217, 5869, 119, 146, 326, 5390, 4254, 107, 529, 4158, 930, 103, 110, 211, 218, 408, 1897, 103, 119, 201, 1049, 157, 1424, 146, 308, 113, 283, 137, 1629, 264, 201, 926, 111, 268, 382, 2105, 1624, 9205, 1049, 182, 229, 448, 3252, 6508, 4889, 20636, 962, 768, 1557, 7437, 104, 2269, 130, 776, 694, 164, 1724, 105, 2406, 2047, 2105, 1624, 19569, 489, 643, 1499, 2333, 114, 2269, 115, 4194, 904, 117, 159, 1771, 1179, 709, 4458, 994, 182, 651, 185, 104, 162, 567, 200, 115, 7399, 352, 2822, 114, 2269, 105, 737, 5857, 2269, 106, 266, 2055, 3347, 13767, 631, 283, 651, 185, 1148, 635, 166, 113, 162, 813, 103, 2269, 134, 117, 1295, 465, 4347, 2800, 324, 104, 2269, 638, 473, 134, 117, 979, 1372, 114, 1172, 4674, 303, 640, 134, 181, 2080, 2269, 103, 110, 260, 139, 214, 3520, 3683, 473, 638, 1979, 616, 205, 370, 173, 130, 114, 313, 338, 3678, 874, 3576, 134, 319, 164, 365, 1645, 723, 723, 184, 138, 478, 4055, 631, 289, 117, 319, 164, 365, 1645, 127, 164, 1179, 2334, 113, 696, 2123, 1642, 584, 2269, 134, 3458, 1557, 130, 422, 283, 137, 185, 1148, 168, 148, 159, 804, 768, 128, 1126, 1659, 104, 283, 294, 4203, 10096, 1545, 366, 189, 18932, 9537, 207, 126, 115, 521, 116, 1304, 230, 104, 1278, 116, 152, 425, 206, 972, 131, 105, 106, 111, 2642, 130, 1174, 643, 2122, 484, 171, 193, 118, 424, 151, 890, 295, 3305, 226, 116, 2058, 706, 299, 416, 513, 368, 497, 234, 1268, 228, 107, 136, 351, 108, 232, 278, 397, 115, 480, 399, 106, 323, 118, 484, 946, 368, 105, 111, 104, 283, 651, 483, 2992, 1304, 134, 599, 2967, 125, 131, 629, 679, 3004, 8021, 147, 1466, 128, 374, 111, 2942, 132, 4307, 2845, 1304, 115, 2959, 633, 130, 791, 867, 586, 200, 4176, 627, 490, 262, 557, 326, 283, 1543, 388, 372, 1304, 127, 163, 123, 530, 113, 1756, 2288, 11185, 1716, 539, 141, 127, 110, 989, 574, 733, 7013, 428, 380, 301, 9265, 10839, 8713, 219, 301, 624, 1006, 607, 4823, 525, 445, 106, 500, 158, 733, 1198, 105, 1174, 643, 361, 1195, 104, 122, 168, 118, 2706, 148, 116, 166, 973, 246, 424, 414, 228, 156, 485, 116, 173, 464, 786, 109, 204, 284, 205, 104, 111, 1285, 5196, 945, 428, 115, 107, 144, 268, 382, 104, 158, 1038, 137, 913, 546, 186, 111, 972, 2572, 298, 129, 397, 196, 602, 640, 233, 116, 624, 283, 5204, 103, 105, 116, 2361, 3236, 183, 237, 141, 110, 217, 602, 624, 283, 224, 233, 107, 146, 1196, 122, 245, 662, 4049, 103, 525, 445, 106, 295, 210, 119, 292, 343, 106, 122, 333, 424, 414, 104, 122, 168, 118, 3033, 619, 196, 602, 107, 869, 359, 374, 908, 975, 323, 110, 123, 106, 107, 406, 205, 103, 195, 119, 204, 250, 585, 104, 111, 1285, 1532, 123, 734, 105, 1285, 5470, 123, 2498, 424, 153, 144, 613, 575, 1519, 2529, 2339, 141, 110, 624, 283, 224, 233, 189, 10752, 7991, 332, 176, 6349, 519, 128, 244, 117, 848, 159, 109, 1336, 940, 513, 10181, 388, 1174, 643, 120, 156, 140, 107, 334, 173, 157, 3479, 943, 812, 114, 293, 213, 123, 2498, 105, 424, 153, 295, 532, 144, 295, 135, 685, 516, 1279, 1612, 934, 1183, 129, 415, 2536, 219, 105, 141, 107, 120, 204, 843, 410, 458, 228, 2998, 6785, 4067, 210, 108, 232, 119, 527, 106, 599, 295, 210, 2856, 303, 640, 104, 2536, 169, 143, 506, 258, 989, 250, 973, 119, 118, 5264, 994, 1235, 113, 1756, 273, 414, 3508, 5620, 289, 434, 107, 103, 415, 116, 639, 236, 216, 757, 9594, 293, 213, 295, 9313, 110, 217, 228, 374, 339, 239, 1550, 14832, 966, 219, 141, 1098, 128, 110, 1105, 117, 138, 527, 351, 120, 582, 419, 293, 384, 771, 5232, 8713, 219, 1278, 428, 934, 110, 485, 109, 204, 284, 205, 808, 117, 195, 528, 342, 1936, 281, 292, 485, 977, 190, 357, 125, 5470, 11663, 1519, 2483, 145, 119, 120, 3378, 315, 223, 10914, 718, 269, 576, 128, 103, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 1260, 136, 273, 414, 1581, 289, 5639, 142, 200, 148, 183, 459, 670, 275, 133, 1290, 138, 116, 852, 414, 211, 113, 1756, 273, 414, 233, 852, 414, 424, 854, 265, 104, 313, 338, 105, 613, 575, 1519, 796, 187, 292, 654, 766, 276, 121, 176, 104, 116, 111, 1285, 1532, 768, 178, 5708, 104, 116, 182, 313, 338, 1285, 1714, 191, 10693, 103, 2854, 108, 121, 164, 548, 10712, 624, 1159, 842, 10108, 112, 1 ]
vert-cap-55281211
https://www.bbc.com/vietnamese/vert-cap-55281211
Sếp giỏi chưa chắc đã làm tốt khi chỉ đạo từ xa thời Covid
Mười lăm năm trước, Steven Charlier, Chủ tịch Đại học Georgia Southern, Hoa Kỳ, đã linh cảm rằng sự lôi cuốn và kỹ năng lãnh đạo của con người không thể nào thực hiện trên không gian ảo.
"Trước khi theo con đường học thuật, tôi làm việc cho IBM trong nhiều năm trong những nhóm làm việc qua mạng," ông cho biết. "Tôi có người sếp là một người tuyệt vời, một quản lý tài ba, nhưng tôi muốn phát điên với ông trong vấn đề giao tiếp. Ông ấy phản ứng chậm chạp hết sức và không trả lời email." Kiểu nhân viên có thể làm cho doanh nghiệp phá sản Khi bạn là người cầu toàn: Lợi bất cập hại Tại sao nhiều người bất tài lại được làm sếp người khác? Hạt giống của sự bực bội trong công việc đã đơm hoa kết trái, với dữ liệu mới cho thấy sự tự tin, thông minh và hướng ngoại vốn lâu nay là bệ phóng đưa những nhân viên tham vọng lên vị trí lãnh đạo là không đủ trong môi trường làm việc trực tuyến, bởi vì đơn giản là chúng không chuyển thành khả năng lãnh đạo ảo. Thay vào đó, những nhân viên biết cách tổ chức tốt công việc, đáng tin cậy và có hiệu suất sẽ cầm cương trong các nhóm làm việc ảo. Cuối cùng, những người làm được việc sẽ lãnh đạo - ít nhất là từ xa. Nghiên cứu cho thấy rằng, thay vì những người có tiếng nói năng động nhất trong bộ phận, về mặt không chính thức các nhóm làm việc ảo ủng hộ người lãnh đạo thực sự làm hoàn thành dự án. "Họ là những cá nhân giúp đỡ các thành viên khác trong bộ phận thực hiện nhiệm vụ và giữ cho bộ phận theo đúng tiến độ và tập trung vào mục tiêu," tác giả chính Radostina Purvanova, phó giáo sư về quản lý và lãnh đạo tại Đại học Drake ở bang Iowa, Mỹ, nói. Sự thăng tiến của những con ong chăm chỉ lên các vị trí lãnh đạo từ xa có thể đem đến sự chính danh - và thậm chí là sự nhẹ nhõm - cho đội ngũ các nhân viên chăm chỉ mà trong nhiều thế hệ đã chứng kiến những đồng nghiệp có sức hút vươn lên đứng đầu. Người làm được việc được đền đáp Nghiên cứu này, được đăng trên Tạp chí Kinh doanh và Tâm lý, đã theo dõi 220 nhóm làm việc tại Mỹ để xem ai trong nhóm nổi lên làm lãnh đạo trong các nhóm làm việc trực tiếp, làm việc qua mạng và hỗn hợp. Nên dựa vào cá nhân giỏi hay tập thể trung bình để thành công? Văn phòng sẽ thay đổi thế nào hậu Covid-19 Điện thoại và cuộc gọi video lên ngôi trong thời Covid-19 Các nhà nghiên cứu đã tiến hành một loạt các thí nghiệm trong phòng thí nghiệm với 86 nhóm, mỗi nhóm có bốn thành viên, đồng thời theo dõi liên lạc và trải nghiệm của 134 nhóm học tập đang thực hiện dự án kéo dài một học kỳ trong một lớp đại học (sinh viên thường được dùng để thay thế cho nhân viên trong các nghiên cứu về lãnh đạo). Nghiên cứu được thực hiện trước đại dịch, tập trung vào các nhà lãnh đạo nổi lên, những người được coi là lãnh đạo và được người khác sẵn sàng chấp nhận ảnh hưởng. Đúng như dự đoán, các nhóm làm việc mặt đối mặt đã chọn những nhà lãnh đạo có cùng đặc điểm tự tin, có sức hút, có vẻ thông minh và hướng ngoại mà chúng ta thường thấy ở các lãnh đạo ở các công ty. "Những người tự thể hiện mình là có tổ chức, đáng tin cậy và có thể dựa vào được chúng tôi xem là những lãnh đạo hiệu quả," Purvanova nói. Nhưng những người được chọn là lãnh đạo từ xa là những người làm được việc vốn có khả năng lên kế hoạch, kết nối các đồng đội để trợ giúp và cung cấp nguồn lực, theo dõi các nhiệm vụ sắp tới và quan trọng nhất là hoàn thành công việc. Những nhà lãnh đạo dạng này tập trung vào mục tiêu, làm việc hiệu quả, đáng tin cậy và hữu ích. Nói cách khác, trong không gian làm việc ảo, ưu tiên chuyển từ nói sang làm. Phát hiện này là kịp thời, vì hầu hết các nhóm làm việc trực tiếp của chúng ta hiện đang hoạt động một phần hoặc hoàn toàn qua mạng trong hoàn cảnh đại dịch. "Trong các tương tác mặt đối mặt, hầu hết chúng ta rất dễ bị lung lay bởi sức hút của cá nhân," Purvanova cho biết. "Trong không gian ảo, chúng ta ít bị dao động bởi tính cách của ai đó và có thể đánh giá chính xác hơn liệu họ có thực sự có tác phong lãnh đạo quan trọng hay không. Nhiều khả năng mọi người được nhìn nhận dựa trên những gì họ thực sự làm, chứ không phải dựa trên họ là người thế nào." Charlier từ Đại học Georgia Southern không ngạc nhiên khi phát hiện ra khoảng cách lớn trong hành vi giữa lãnh đạo ngoài đời và lãnh đạo qua mạng. "Trong bất kỳ vai trò lãnh đạo nào thì cũng cần phải thiết lập được sự tin tưởng đó. Đó là tin tưởng rằng người đó sẽ làm được việc và tin tưởng rằng họ nói sự thật, thẳng thắn và trung thực. Nhưng thực hiện điều đó trên mạng như thế nào hơi khác một chút - đó là những kỹ năng hoàn toàn khác." Đặt nền móng quan trọng Nghiên cứu sự nổi lên của lãnh đạo là việc phức tạp: các nhóm hiếm khi làm việc ảo hoặc trực diện hoàn toàn, thay vào đó hoạt động trên một thang bậc hỗn hợp (ví dụ các nhóm làm việc ở cơ quan nhưng nói chuyện qua ứng dụng Slack). Trong khi đó, hành vi và đặc điểm tính cách của lãnh đạo có tác động khác nhau trên thang bậc đó và cần được theo dõi và đo lường - kể cả được báo cáo và tự báo cáo, tất cả đều theo thời gian thực. Đây là nghiên cứu quy mô đầu tiên theo dõi tất cả các chủ đề đó. Những văn phòng bí mật trốn đại dịch Covid-19 Tác hại của mô hình làm việc từ xa Năm nguyên tắc 'vàng' khiến dân chúng tin theo Nataly Lorinkova, phó giáo sư về quản lý tại Trường Kinh doanh McDonough thuộc Đại học Georgetown, nói rằng nghiên cứu này mở ra cánh cửa để khám phá sâu hơn về quan hệ với đồng nghiệp và cách quản lý cảm xúc của các lãnh đạo ảo. "Đối với tôi, đây là một nửa câu chuyện," bà nói và chỉ ra rằng mặc dù dữ liệu nghiên cứu đề cập đến mối quan hệ giữa các cá nhân, nhưng nó đo lường nhiều hơn các hành động theo nhiệm vụ, vốn chỉ là một phần nhỏ của khả năng lãnh đạo. "Bước hợp lý kế tiếp là nghiên cứu cách thành viên trong nhóm xử lý các mối quan hệ và hành xử đối với nhau và ai sẽ nổi lên trở thành lãnh đạo. Chúng tôi thực sự không biết điều đó." Chẳng hạn, một nghiên cứu tiếp nối có thể tìm hiểu xem liệu kiểu lãnh đạo làm được việc có duy trì kỹ năng giao tiếp giữa người với người theo thời gian hay không. Trong khi đó, những kiểu người hòa đồng, vốn tự nhiên đảm nhận vai trò lãnh đạo trực diện cũng không nên bi quan. Chuyển đổi thành nhà lãnh đạo từ xa thành công là điều khả thi, nhưng có thể cần trải qua những rắc rối trong quá trình điều chỉnh và 'có thể gây nản lòng đối cho những người đã quen với việc trở thành lãnh đạo các nhóm dự án và đột nhiên nhận thấy rằng mọi người không chú ý đến họ nhiều như thế', Barbara Larson, giáo sư về quản lý tại Trường Kinh doanh D'Amore-McKim thuộc Đại học Northeastern, người đi đầu về nghiên cứu các nhóm làm việc qua mạng, cho biết. Bà nhận thấy tác động của nghiên cứu rất có ý nghĩa, bao gồm nhu cầu đào tạo rộng rãi tại nơi làm việc về các nguyên lý xã hội trong không gian ảo. "Thật lý thú, nếu bạn nghĩ về nó," Larson nói. "Đột nhiên nó không chỉ còn là ai nói nhiều nhất, mà là ai đang thực sự hoàn thành công việc." Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC WorkLife.
summarize: "Trước khi theo con đường học thuật, tôi làm việc cho IBM trong nhiều năm trong những nhóm làm việc qua mạng," ông cho biết. "Tôi có người sếp là một người tuyệt vời, một quản lý tài ba, nhưng tôi muốn phát điên với ông trong vấn đề giao tiếp. Ông ấy phản ứng chậm chạp hết sức và không trả lời email." Kiểu nhân viên có thể làm cho doanh nghiệp phá sản Khi bạn là người cầu toàn: Lợi bất cập hại Tại sao nhiều người bất tài lại được làm sếp người khác? Hạt giống của sự bực bội trong công việc đã đơm hoa kết trái, với dữ liệu mới cho thấy sự tự tin, thông minh và hướng ngoại vốn lâu nay là bệ phóng đưa những nhân viên tham vọng lên vị trí lãnh đạo là không đủ trong môi trường làm việc trực tuyến, bởi vì đơn giản là chúng không chuyển thành khả năng lãnh đạo ảo. Thay vào đó, những nhân viên biết cách tổ chức tốt công việc, đáng tin cậy và có hiệu suất sẽ cầm cương trong các nhóm làm việc ảo. Cuối cùng, những người làm được việc sẽ lãnh đạo - ít nhất là từ xa. Nghiên cứu cho thấy rằng, thay vì những người có tiếng nói năng động nhất trong bộ phận, về mặt không chính thức các nhóm làm việc ảo ủng hộ người lãnh đạo thực sự làm hoàn thành dự án. "Họ là những cá nhân giúp đỡ các thành viên khác trong bộ phận thực hiện nhiệm vụ và giữ cho bộ phận theo đúng tiến độ và tập trung vào mục tiêu," tác giả chính Radostina Purvanova, phó giáo sư về quản lý và lãnh đạo tại Đại học Drake ở bang Iowa, Mỹ, nói. Sự thăng tiến của những con ong chăm chỉ lên các vị trí lãnh đạo từ xa có thể đem đến sự chính danh - và thậm chí là sự nhẹ nhõm - cho đội ngũ các nhân viên chăm chỉ mà trong nhiều thế hệ đã chứng kiến những đồng nghiệp có sức hút vươn lên đứng đầu. Người làm được việc được đền đáp Nghiên cứu này, được đăng trên Tạp chí Kinh doanh và Tâm lý, đã theo dõi 220 nhóm làm việc tại Mỹ để xem ai trong nhóm nổi lên làm lãnh đạo trong các nhóm làm việc trực tiếp, làm việc qua mạng và hỗn hợp. Nên dựa vào cá nhân giỏi hay tập thể trung bình để thành công? Văn phòng sẽ thay đổi thế nào hậu Covid-19 Điện thoại và cuộc gọi video lên ngôi trong thời Covid-19 Các nhà nghiên cứu đã tiến hành một loạt các thí nghiệm trong phòng thí nghiệm với 86 nhóm, mỗi nhóm có bốn thành viên, đồng thời theo dõi liên lạc và trải nghiệm của 134 nhóm học tập đang thực hiện dự án kéo dài một học kỳ trong một lớp đại học (sinh viên thường được dùng để thay thế cho nhân viên trong các nghiên cứu về lãnh đạo). Nghiên cứu được thực hiện trước đại dịch, tập trung vào các nhà lãnh đạo nổi lên, những người được coi là lãnh đạo và được người khác sẵn sàng chấp nhận ảnh hưởng. Đúng như dự đoán, các nhóm làm việc mặt đối mặt đã chọn những nhà lãnh đạo có cùng đặc điểm tự tin, có sức hút, có vẻ thông minh và hướng ngoại mà chúng ta thường thấy ở các lãnh đạo ở các công ty. "Những người tự thể hiện mình là có tổ chức, đáng tin cậy và có thể dựa vào được chúng tôi xem là những lãnh đạo hiệu quả," Purvanova nói. Nhưng những người được chọn là lãnh đạo từ xa là những người làm được việc vốn có khả năng lên kế hoạch, kết nối các đồng đội để trợ giúp và cung cấp nguồn lực, theo dõi các nhiệm vụ sắp tới và quan trọng nhất là hoàn thành công việc. Những nhà lãnh đạo dạng này tập trung vào mục tiêu, làm việc hiệu quả, đáng tin cậy và hữu ích. Nói cách khác, trong không gian làm việc ảo, ưu tiên chuyển từ nói sang làm. Phát hiện này là kịp thời, vì hầu hết các nhóm làm việc trực tiếp của chúng ta hiện đang hoạt động một phần hoặc hoàn toàn qua mạng trong hoàn cảnh đại dịch. "Trong các tương tác mặt đối mặt, hầu hết chúng ta rất dễ bị lung lay bởi sức hút của cá nhân," Purvanova cho biết. "Trong không gian ảo, chúng ta ít bị dao động bởi tính cách của ai đó và có thể đánh giá chính xác hơn liệu họ có thực sự có tác phong lãnh đạo quan trọng hay không. Nhiều khả năng mọi người được nhìn nhận dựa trên những gì họ thực sự làm, chứ không phải dựa trên họ là người thế nào." Charlier từ Đại học Georgia Southern không ngạc nhiên khi phát hiện ra khoảng cách lớn trong hành vi giữa lãnh đạo ngoài đời và lãnh đạo qua mạng. "Trong bất kỳ vai trò lãnh đạo nào thì cũng cần phải thiết lập được sự tin tưởng đó. Đó là tin tưởng rằng người đó sẽ làm được việc và tin tưởng rằng họ nói sự thật, thẳng thắn và trung thực. Nhưng thực hiện điều đó trên mạng như thế nào hơi khác một chút - đó là những kỹ năng hoàn toàn khác." Đặt nền móng quan trọng Nghiên cứu sự nổi lên của lãnh đạo là việc phức tạp: các nhóm hiếm khi làm việc ảo hoặc trực diện hoàn toàn, thay vào đó hoạt động trên một thang bậc hỗn hợp (ví dụ các nhóm làm việc ở cơ quan nhưng nói chuyện qua ứng dụng Slack). Trong khi đó, hành vi và đặc điểm tính cách của lãnh đạo có tác động khác nhau trên thang bậc đó và cần được theo dõi và đo lường - kể cả được báo cáo và tự báo cáo, tất cả đều theo thời gian thực. Đây là nghiên cứu quy mô đầu tiên theo dõi tất cả các chủ đề đó. Những văn phòng bí mật trốn đại dịch Covid-19 Tác hại của mô hình làm việc từ xa Năm nguyên tắc 'vàng' khiến dân chúng tin theo Nataly Lorinkova, phó giáo sư về quản lý tại Trường Kinh doanh McDonough thuộc Đại học Georgetown, nói rằng nghiên cứu này mở ra cánh cửa để khám phá sâu hơn về quan hệ với đồng nghiệp và cách quản lý cảm xúc của các lãnh đạo ảo. "Đối với tôi, đây là một nửa câu chuyện," bà nói và chỉ ra rằng mặc dù dữ liệu nghiên cứu đề cập đến mối quan hệ giữa các cá nhân, nhưng nó đo lường nhiều hơn các hành động theo nhiệm vụ, vốn chỉ là một phần nhỏ của khả năng lãnh đạo. "Bước hợp lý kế tiếp là nghiên cứu cách thành viên trong nhóm xử lý các mối quan hệ và hành xử đối với nhau và ai sẽ nổi lên trở thành lãnh đạo. Chúng tôi thực sự không biết điều đó." Chẳng hạn, một nghiên cứu tiếp nối có thể tìm hiểu xem liệu kiểu lãnh đạo làm được việc có duy trì kỹ năng giao tiếp giữa người với người theo thời gian hay không. Trong khi đó, những kiểu người hòa đồng, vốn tự nhiên đảm nhận vai trò lãnh đạo trực diện cũng không nên bi quan. Chuyển đổi thành nhà lãnh đạo từ xa thành công là điều khả thi, nhưng có thể cần trải qua những rắc rối trong quá trình điều chỉnh và 'có thể gây nản lòng đối cho những người đã quen với việc trở thành lãnh đạo các nhóm dự án và đột nhiên nhận thấy rằng mọi người không chú ý đến họ nhiều như thế', Barbara Larson, giáo sư về quản lý tại Trường Kinh doanh D'Amore-McKim thuộc Đại học Northeastern, người đi đầu về nghiên cứu các nhóm làm việc qua mạng, cho biết. Bà nhận thấy tác động của nghiên cứu rất có ý nghĩa, bao gồm nhu cầu đào tạo rộng rãi tại nơi làm việc về các nguyên lý xã hội trong không gian ảo. "Thật lý thú, nếu bạn nghĩ về nó," Larson nói. "Đột nhiên nó không chỉ còn là ai nói nhiều nhất, mà là ai đang thực sự hoàn thành công việc." Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC WorkLife.
[ 108, 287, 285, 161, 189, 3568, 129, 181, 219, 361, 214, 3986, 141, 140, 156, 114, 16776, 113, 158, 147, 113, 120, 491, 140, 156, 235, 427, 519, 118, 114, 1401, 800, 107, 111, 3863, 106, 116, 111, 1464, 7725, 116, 730, 241, 326, 3944, 170, 141, 278, 212, 3416, 119, 118, 113, 255, 220, 384, 4368, 208, 728, 391, 475, 1751, 6102, 538, 543, 105, 110, 456, 366, 2558, 294, 9054, 157, 182, 107, 136, 140, 114, 553, 522, 740, 262, 707, 230, 106, 111, 352, 258, 161, 4022, 295, 2798, 799, 919, 350, 158, 111, 295, 326, 153, 117, 140, 3863, 111, 5648, 7431, 855, 104, 144, 4260, 3815, 113, 135, 156, 115, 20233, 320, 1414, 299, 7119, 119, 1249, 588, 239, 114, 203, 144, 222, 2720, 206, 494, 105, 665, 470, 682, 727, 275, 106, 5050, 662, 251, 120, 157, 182, 268, 584, 227, 297, 512, 261, 247, 106, 110, 620, 113, 936, 271, 140, 156, 821, 10333, 626, 171, 652, 1395, 106, 174, 110, 589, 164, 555, 344, 261, 247, 13220, 2183, 138, 397, 120, 157, 182, 217, 173, 420, 229, 514, 135, 358, 103, 549, 193, 3045, 105, 107, 614, 1886, 134, 898, 2057, 113, 109, 491, 140, 156, 13220, 2218, 176, 2672, 120, 111, 140, 117, 156, 134, 261, 247, 233, 500, 202, 106, 148, 4146, 1811, 402, 114, 203, 1985, 346, 171, 120, 111, 107, 354, 123, 344, 192, 202, 113, 317, 1392, 103, 125, 447, 110, 122, 329, 109, 491, 140, 156, 2723, 535, 523, 111, 261, 247, 223, 144, 140, 506, 164, 382, 2999, 2291, 106, 120, 499, 157, 422, 1535, 109, 164, 182, 211, 113, 317, 1392, 223, 199, 517, 197, 105, 533, 114, 317, 1392, 181, 604, 472, 359, 105, 495, 396, 138, 592, 464, 519, 274, 590, 122, 15360, 569, 4751, 409, 5634, 1134, 7512, 6690, 103, 1004, 309, 441, 125, 730, 241, 105, 261, 247, 149, 440, 214, 22244, 108, 121, 842, 13799, 968, 454, 1153, 1994, 472, 104, 120, 219, 108, 3289, 1656, 163, 227, 109, 297, 512, 261, 247, 148, 797, 107, 136, 979, 155, 144, 122, 595, 233, 105, 1042, 356, 106, 144, 1785, 11036, 233, 114, 559, 2009, 109, 157, 182, 1656, 163, 145, 113, 158, 175, 300, 115, 463, 357, 120, 210, 522, 107, 543, 1305, 3018, 227, 715, 2656, 606, 140, 117, 156, 117, 2125, 1280, 1811, 402, 474, 117, 687, 159, 2816, 962, 356, 725, 553, 105, 1660, 2056, 115, 181, 1156, 11125, 491, 140, 156, 149, 200, 130, 453, 375, 113, 491, 738, 227, 140, 261, 247, 113, 109, 491, 140, 156, 821, 270, 103, 140, 156, 235, 427, 105, 2611, 5356, 2701, 1105, 138, 499, 157, 2036, 194, 495, 136, 396, 342, 130, 164, 135, 347, 551, 438, 134, 346, 345, 175, 224, 878, 1581, 1972, 909, 105, 460, 343, 1696, 227, 1184, 113, 221, 1581, 303, 152, 568, 402, 115, 472, 209, 116, 1130, 109, 1738, 830, 113, 438, 1738, 830, 119, 8236, 491, 103, 742, 176, 491, 107, 1112, 164, 2368, 210, 221, 181, 1156, 316, 956, 105, 1281, 830, 104, 17426, 491, 214, 495, 167, 223, 199, 382, 304, 930, 677, 116, 214, 393, 113, 116, 1172, 273, 214, 8161, 182, 369, 117, 467, 130, 346, 175, 114, 157, 182, 113, 109, 568, 402, 125, 261, 247, 831, 1811, 402, 117, 223, 199, 226, 273, 4399, 495, 396, 138, 109, 152, 261, 247, 738, 2992, 120, 111, 117, 703, 106, 261, 247, 105, 117, 111, 211, 1132, 1161, 577, 238, 349, 5785, 2869, 128, 382, 5333, 109, 491, 140, 156, 447, 195, 447, 115, 680, 120, 152, 261, 247, 107, 264, 634, 318, 222, 2720, 107, 543, 1305, 103, 107, 895, 206, 494, 105, 665, 470, 145, 174, 169, 369, 203, 108, 121, 109, 261, 247, 108, 121, 109, 135, 6705, 189, 1769, 111, 222, 136, 199, 267, 106, 107, 420, 2471, 549, 193, 3045, 105, 107, 136, 1105, 138, 117, 174, 141, 453, 106, 120, 261, 247, 614, 416, 519, 5634, 1134, 7512, 6690, 454, 311, 120, 111, 117, 680, 106, 261, 247, 148, 797, 106, 120, 111, 140, 117, 156, 682, 107, 555, 344, 227, 699, 6354, 299, 1495, 109, 210, 559, 130, 643, 422, 105, 870, 373, 774, 2541, 181, 1156, 109, 517, 197, 1268, 228, 105, 146, 308, 202, 106, 506, 164, 135, 3069, 564, 152, 261, 247, 1361, 126, 495, 396, 138, 592, 464, 103, 140, 156, 614, 4072, 549, 193, 3045, 105, 943, 6990, 1524, 173, 913, 113, 110, 390, 140, 156, 2723, 103, 1293, 462, 589, 148, 123, 586, 2929, 1327, 199, 126, 106, 2018, 221, 103, 171, 1098, 538, 109, 491, 140, 156, 821, 270, 104, 174, 169, 199, 167, 381, 192, 116, 380, 451, 506, 258, 235, 427, 113, 506, 313, 273, 3715, 189, 1683, 109, 489, 274, 447, 195, 4665, 1098, 538, 174, 169, 215, 790, 133, 4899, 5831, 626, 543, 1305, 104, 499, 157, 519, 5634, 1134, 7512, 6690, 114, 1401, 189, 1683, 110, 390, 2723, 103, 174, 169, 500, 133, 2938, 192, 626, 334, 173, 104, 375, 150, 105, 107, 136, 403, 314, 122, 628, 183, 588, 154, 107, 223, 144, 107, 274, 737, 261, 247, 146, 308, 194, 1648, 1115, 555, 344, 389, 111, 117, 485, 238, 1105, 159, 120, 218, 154, 223, 144, 140, 103, 739, 110, 139, 1105, 159, 154, 106, 111, 175, 5896, 5932, 1134, 148, 440, 214, 5057, 14583, 110, 1628, 445, 129, 212, 199, 124, 545, 173, 301, 113, 209, 554, 415, 261, 247, 351, 723, 105, 261, 247, 235, 2165, 189, 1683, 295, 393, 809, 704, 261, 247, 224, 143, 127, 260, 139, 583, 385, 117, 144, 193, 597, 837, 902, 106, 193, 597, 160, 111, 150, 134, 140, 117, 156, 105, 193, 597, 160, 154, 123, 144, 3068, 952, 3704, 105, 396, 223, 112, 311, 223, 199, 179, 150, 159, 427, 128, 175, 224, 1189, 211, 116, 1360, 233, 150, 106, 120, 888, 344, 506, 258, 4594, 10437, 332, 639, 3417, 146, 308, 1811, 402, 144, 738, 227, 104, 261, 247, 106, 156, 1662, 1371, 161, 109, 491, 2012, 129, 140, 156, 2723, 451, 821, 681, 506, 258, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 2733, 8021, 147, 1466, 7099, 5932, 1134, 103, 483, 492, 440, 214, 5057, 14583, 103, 254, 1433, 115, 1557, 406, 160, 144, 2657, 1290, 105, 888, 344, 261, 247, 104, 219, 111, 110, 136, 224, 223, 199, 159, 110, 390, 13220, 1 ]
041009_eu_vietnam_wto
https://www.bbc.com/vietnamese/business/story/2004/10/041009_eu_vietnam_wto
Việt Nam EU ký hiệp định về WTO
Trái với dự đoán của nhiều nhà quan sát, rạng sáng ngày Thứ Bẩy, hai đoàn đàm phán thương mại Việt Nam và Liên hiệp châu Âu đã đạt được thỏa thuận Hiệp định song phương về việc Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Quốc tế WTO.
Chỉ vài tiếng trước đó, người ta còn nghi ngờ là vòng đàm phán song phương thứ mười này khó có thể dẫn đến một thỏa thuận bằng văn bản. Ông Trương Đình Tuyển, Bộ trưởng Thương mại Việt Nam và là người đại diện đàm phán của phía Việt Nam nói rằng đó là cuộc đàm phán 'rất khó khăn'. Ông Tuyển đánh giá cao đột phá mà Việt Nam đạt được với Châu Âu và coi đây là mấu chốt để Việt Nam đẩy nhanh đàm phán với các đối tác lớn khác. ‘’EU là một đối tác thương mại quan trọng hàng đầu của Việt Nam, một đối tác có ý nghĩa chiến lược.'' ''Chúng ta rất coi trọng quan hệ với EU. Và EU cũng nhìn nhận Việt Nam như một nước đang phát triển, có trình độ thấp và có sự hỗ trợ nhất định.'' ‘EU là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu mà chúng ta kết thúc đàm phán. Kết thúc đàm phán với EU tạo ra tiền đề rất quan trọng để chúng ta đẩy nhanh đàm phán với những đối tác quan trọng khác.'' Đặt một chân vào WTO? Như vậy, cho tới thời điểm này Việt Nam đã đàm phán song phương thành công với ba đối tác là Cuba, Chile và châu Âu, trong đó châu Âu là bạn hàng lớn nhất và cũng khó khăn nhất. Cao ủy thương mại châu Âu Pascal Lamy nói rằng trong cuộc đàm phán với Việt Nam châu Âu đề ra hai mục tiêu chính về chính sách. Mục tiêu thứ nhất là tiếp cận và giành chỗ đứng trên thị trường Việt Nam với hơn tám mươi triệu dân, mà châu Âu đánh giá là giàu tiềm năng. Mục tiêu thứ hai là hỗ trợ các nước đang phát triển trong lĩnh vực kinh tế và điều này sẽ giúp Việt Nam, với tư cách một nước thu nhập thấp, mở cửa nền kinh tế của mình một cách cẩn trọng và có điều kiện. Ông Lamy cũng nói Âu châu muốn các nước đối tác đang đàm phán thương mại với Việt Nam hiểu được thực tế này. Cam kết mở cửa Theo Hiệp định mới ký, Việt Nam sẽ phải thực hiện một loạt các cam kết đối với châu Âu trong việc mở cửa thị trường hàng hóa và dịch vụ khi gia nhập WTO. Tổng cộng hai bên đã thống nhất 11 cam kết, tương đương mức của Trung Quốc năm năm trước đây. Về mức thuế hàng hóa, trung bình cam kết của Việt Nam vào khoảng 16%, nằm ở giữa mức cam kết 22% của Campuchia và dưới 10% của Trung Quốc. Thế còn ở lĩnh vực dịch vụ là lĩnh vực khó khăn nhất và gây cản trở nhiều nhất trong đàm phán, Việt Nam đã cam kết mở cửa thị trường dịch vụ trong một loạt các ngành như là giao thông, tài chính, chuyển phát nhanh, xây dựng, phân phối, môi trường, viễn thông và du lịch cho các doanh nghiệp châu Âu. Riêng viễn thông và du lịch, Việt Nam duy trì một số hạn chế mà châu Âu chấp nhận do tính chất chuyển đổi của nền kinh tế Việt Nam. Bộ trưởng Trương Đình Tuyển nói: ''Có những dịch vụ mà chúng tôi bị bật đèn đỏ và chúng tôi không thể đi được. Và với tinh thần thiện chí và xây dựng thì ngài Pascal Lamy đã chấp nhận yêu cầu của tôi.'' Đột phá quan trọng Trước khi hai bên đạt được Hiệp định này, các chuyên gia đánh giá rằng thỏa thuận song phương giữa Việt Nam và châu Âu quan trọng ở chỗ nó sẽ tạo ra một hiệu ứng thúc đẩy trong các cuộc đàm phán với các thành viên WTO khác trong tương lai, nhất là đàm phán với Trung Quốc và Hoa Kỳ mà Việt Nam dự định thực hiện trong tháng 10 này. Lãnh đạo Việt Nam đặt kế hoạch gia nhập Tổ chức thương mại Thế giới vào cuối năm 2005. Theo ông Tuyển, đàm phán song phương của Việt Nam với các nước khác đều đang bước vào giai đoạn thực chất và không kém phần khó khăn. Thế nhưng, việc ký kết thành công Hiệp định song phương với Liên hiệp châu Âu đã mang lại hy vọng là hạn định này có thể thực hiện được. Cao ủy Thương mại Lamy nói rằng theo kinh nghiệm đàm phán thương mại của ông, kể từ khi một nước ký kết được hiệp định song phương với một đối tác lớn đến khi gia nhập WTO thường mất khoảng từ một năm tới 18 tháng và theo ông như vậy hoàn toàn phù hợp với dự tính của Việt Nam. Việt Nam đã thường xuyên tạo nên những điều bất ngờ, và do vậy, sẽ không ai lấy làm lạ nếu như Việt Nam đạt được hạn định đầy tham vọng của mình. Thế nhưng, điều cần nói lúc này có lẽ là tham gia WTO không phải là mục tiêu cuối cùng, mà chỉ nên được coi là phương tiện. Chỉ sau khi gia nhập WTO, con đường phát triển theo xu hướng hội nhập và cạnh tranh của Việt Nam mới thật sự bắt đầu.
summarize: Chỉ vài tiếng trước đó, người ta còn nghi ngờ là vòng đàm phán song phương thứ mười này khó có thể dẫn đến một thỏa thuận bằng văn bản. Ông Trương Đình Tuyển, Bộ trưởng Thương mại Việt Nam và là người đại diện đàm phán của phía Việt Nam nói rằng đó là cuộc đàm phán 'rất khó khăn'. Ông Tuyển đánh giá cao đột phá mà Việt Nam đạt được với Châu Âu và coi đây là mấu chốt để Việt Nam đẩy nhanh đàm phán với các đối tác lớn khác. ‘’EU là một đối tác thương mại quan trọng hàng đầu của Việt Nam, một đối tác có ý nghĩa chiến lược.'' ''Chúng ta rất coi trọng quan hệ với EU. Và EU cũng nhìn nhận Việt Nam như một nước đang phát triển, có trình độ thấp và có sự hỗ trợ nhất định.'' ‘EU là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu mà chúng ta kết thúc đàm phán. Kết thúc đàm phán với EU tạo ra tiền đề rất quan trọng để chúng ta đẩy nhanh đàm phán với những đối tác quan trọng khác.'' Đặt một chân vào WTO? Như vậy, cho tới thời điểm này Việt Nam đã đàm phán song phương thành công với ba đối tác là Cuba, Chile và châu Âu, trong đó châu Âu là bạn hàng lớn nhất và cũng khó khăn nhất. Cao ủy thương mại châu Âu Pascal Lamy nói rằng trong cuộc đàm phán với Việt Nam châu Âu đề ra hai mục tiêu chính về chính sách. Mục tiêu thứ nhất là tiếp cận và giành chỗ đứng trên thị trường Việt Nam với hơn tám mươi triệu dân, mà châu Âu đánh giá là giàu tiềm năng. Mục tiêu thứ hai là hỗ trợ các nước đang phát triển trong lĩnh vực kinh tế và điều này sẽ giúp Việt Nam, với tư cách một nước thu nhập thấp, mở cửa nền kinh tế của mình một cách cẩn trọng và có điều kiện. Ông Lamy cũng nói Âu châu muốn các nước đối tác đang đàm phán thương mại với Việt Nam hiểu được thực tế này. Cam kết mở cửa Theo Hiệp định mới ký, Việt Nam sẽ phải thực hiện một loạt các cam kết đối với châu Âu trong việc mở cửa thị trường hàng hóa và dịch vụ khi gia nhập WTO. Tổng cộng hai bên đã thống nhất 11 cam kết, tương đương mức của Trung Quốc năm năm trước đây. Về mức thuế hàng hóa, trung bình cam kết của Việt Nam vào khoảng 16%, nằm ở giữa mức cam kết 22% của Campuchia và dưới 10% của Trung Quốc. Thế còn ở lĩnh vực dịch vụ là lĩnh vực khó khăn nhất và gây cản trở nhiều nhất trong đàm phán, Việt Nam đã cam kết mở cửa thị trường dịch vụ trong một loạt các ngành như là giao thông, tài chính, chuyển phát nhanh, xây dựng, phân phối, môi trường, viễn thông và du lịch cho các doanh nghiệp châu Âu. Riêng viễn thông và du lịch, Việt Nam duy trì một số hạn chế mà châu Âu chấp nhận do tính chất chuyển đổi của nền kinh tế Việt Nam. Bộ trưởng Trương Đình Tuyển nói: ''Có những dịch vụ mà chúng tôi bị bật đèn đỏ và chúng tôi không thể đi được. Và với tinh thần thiện chí và xây dựng thì ngài Pascal Lamy đã chấp nhận yêu cầu của tôi.'' Đột phá quan trọng Trước khi hai bên đạt được Hiệp định này, các chuyên gia đánh giá rằng thỏa thuận song phương giữa Việt Nam và châu Âu quan trọng ở chỗ nó sẽ tạo ra một hiệu ứng thúc đẩy trong các cuộc đàm phán với các thành viên WTO khác trong tương lai, nhất là đàm phán với Trung Quốc và Hoa Kỳ mà Việt Nam dự định thực hiện trong tháng 10 này. Lãnh đạo Việt Nam đặt kế hoạch gia nhập Tổ chức thương mại Thế giới vào cuối năm 2005. Theo ông Tuyển, đàm phán song phương của Việt Nam với các nước khác đều đang bước vào giai đoạn thực chất và không kém phần khó khăn. Thế nhưng, việc ký kết thành công Hiệp định song phương với Liên hiệp châu Âu đã mang lại hy vọng là hạn định này có thể thực hiện được. Cao ủy Thương mại Lamy nói rằng theo kinh nghiệm đàm phán thương mại của ông, kể từ khi một nước ký kết được hiệp định song phương với một đối tác lớn đến khi gia nhập WTO thường mất khoảng từ một năm tới 18 tháng và theo ông như vậy hoàn toàn phù hợp với dự tính của Việt Nam. Việt Nam đã thường xuyên tạo nên những điều bất ngờ, và do vậy, sẽ không ai lấy làm lạ nếu như Việt Nam đạt được hạn định đầy tham vọng của mình. Thế nhưng, điều cần nói lúc này có lẽ là tham gia WTO không phải là mục tiêu cuối cùng, mà chỉ nên được coi là phương tiện. Chỉ sau khi gia nhập WTO, con đường phát triển theo xu hướng hội nhập và cạnh tranh của Việt Nam mới thật sự bắt đầu.
[ 108, 287, 285, 161, 1137, 696, 1575, 965, 397, 280, 169, 177, 881, 4152, 106, 906, 883, 689, 1455, 412, 1157, 7532, 126, 455, 107, 671, 1946, 792, 172, 893, 1586, 1588, 355, 4595, 208, 1745, 1485, 5209, 103, 429, 395, 1857, 835, 131, 132, 105, 106, 111, 273, 681, 883, 689, 104, 505, 131, 132, 123, 160, 150, 106, 204, 883, 689, 7657, 455, 1000, 1263, 208, 5209, 403, 314, 291, 1259, 740, 145, 131, 132, 764, 117, 119, 1151, 785, 105, 703, 248, 106, 6696, 2146, 130, 131, 132, 922, 838, 883, 689, 119, 109, 195, 274, 301, 911, 743, 748, 16567, 106, 116, 195, 274, 432, 835, 146, 308, 201, 178, 104, 131, 578, 116, 195, 274, 107, 108, 232, 404, 242, 1010, 2105, 1624, 1898, 169, 215, 703, 308, 146, 300, 119, 4045, 619, 1252, 127, 485, 238, 131, 132, 128, 116, 142, 167, 212, 2908, 107, 277, 359, 1192, 105, 107, 144, 1174, 643, 202, 190, 2105, 743, 16567, 106, 116, 113, 120, 195, 274, 146, 308, 201, 178, 145, 174, 169, 299, 822, 883, 5229, 2073, 822, 883, 689, 119, 1252, 394, 124, 379, 220, 215, 146, 308, 130, 174, 169, 922, 838, 883, 689, 119, 120, 195, 274, 146, 308, 211, 2105, 10437, 332, 116, 974, 138, 2482, 347, 1260, 2465, 114, 839, 1111, 1516, 126, 243, 132, 115, 883, 689, 1455, 412, 164, 135, 405, 459, 923, 274, 106, 6182, 5173, 105, 511, 2168, 113, 150, 511, 785, 106, 230, 201, 1400, 941, 105, 127, 455, 1000, 5004, 1863, 1095, 432, 835, 511, 785, 16956, 19737, 123, 641, 113, 460, 883, 689, 405, 243, 132, 511, 785, 846, 124, 196, 592, 464, 122, 466, 122, 4643, 2653, 464, 1157, 941, 106, 1297, 2710, 105, 1059, 3335, 2321, 159, 461, 1286, 243, 132, 405, 183, 2085, 3004, 1179, 1422, 145, 511, 785, 403, 314, 106, 1073, 7620, 320, 344, 112, 2653, 464, 1157, 196, 106, 4168, 1739, 109, 507, 167, 212, 1782, 113, 950, 1610, 236, 998, 105, 999, 126, 134, 422, 243, 578, 405, 276, 173, 172, 507, 498, 1324, 16425, 2051, 2621, 2565, 236, 998, 104, 267, 172, 173, 9467, 308, 105, 107, 999, 12031, 208, 19737, 127, 123, 785, 511, 1190, 109, 507, 923, 274, 167, 883, 689, 432, 835, 405, 243, 132, 2260, 363, 1220, 998, 433, 2683, 299, 690, 814, 520, 1997, 190, 1066, 7805, 243, 132, 134, 139, 1220, 493, 172, 1130, 109, 1171, 1393, 923, 405, 511, 785, 113, 358, 2051, 2621, 461, 1286, 201, 471, 105, 414, 197, 129, 165, 1324, 6450, 1622, 1107, 196, 367, 115, 1048, 941, 1425, 1171, 1393, 103, 489, 1177, 1889, 104, 151, 716, 147, 147, 965, 1333, 1421, 3561, 1889, 4014, 201, 2092, 396, 342, 1171, 1393, 104, 243, 132, 138, 545, 11730, 103, 3028, 449, 1529, 1889, 1171, 1393, 15060, 104, 1384, 105, 2744, 3442, 104, 151, 2688, 1888, 177, 449, 950, 1610, 414, 197, 106, 950, 1610, 455, 1000, 941, 105, 383, 1439, 1504, 713, 941, 113, 883, 6088, 243, 132, 115, 1171, 1393, 2051, 2621, 461, 1286, 414, 197, 113, 172, 1130, 109, 859, 128, 106, 384, 206, 103, 326, 122, 103, 2097, 212, 4609, 556, 2514, 103, 613, 5023, 103, 936, 8661, 6149, 206, 105, 744, 478, 114, 109, 553, 1377, 511, 2440, 2851, 6149, 206, 105, 744, 6201, 243, 132, 756, 996, 172, 721, 576, 1712, 145, 511, 785, 2093, 645, 180, 334, 2344, 2097, 1544, 104, 2565, 236, 998, 243, 629, 949, 1308, 1745, 1485, 17299, 795, 1624, 3764, 120, 414, 197, 145, 174, 141, 133, 2160, 2630, 1565, 105, 174, 141, 110, 136, 184, 1378, 619, 119, 777, 860, 1155, 356, 105, 556, 636, 143, 2269, 16956, 19737, 115, 577, 238, 436, 352, 104, 141, 2105, 15528, 740, 146, 308, 2548, 376, 129, 196, 367, 764, 363, 1997, 190, 474, 109, 649, 165, 403, 314, 641, 893, 1586, 1455, 412, 1529, 243, 132, 105, 511, 785, 146, 308, 449, 3335, 335, 134, 394, 124, 172, 1388, 1952, 822, 2991, 113, 109, 460, 883, 689, 405, 109, 164, 182, 2482, 211, 113, 489, 3856, 941, 106, 883, 689, 405, 151, 716, 105, 254, 336, 145, 243, 132, 1416, 190, 1220, 493, 113, 253, 826, 433, 2002, 247, 243, 132, 1295, 2222, 763, 165, 1324, 3969, 853, 432, 835, 1888, 1128, 138, 1954, 147, 5497, 520, 118, 17299, 103, 883, 689, 1455, 412, 104, 243, 132, 405, 109, 507, 211, 1821, 167, 3188, 138, 1008, 780, 1220, 2344, 105, 110, 1206, 1552, 455, 3294, 1888, 170, 103, 358, 667, 1393, 164, 135, 1997, 190, 1455, 412, 405, 560, 2148, 511, 785, 115, 518, 153, 861, 584, 106, 576, 190, 126, 107, 671, 1220, 493, 4539, 1863, 1095, 1857, 835, 19737, 123, 641, 181, 236, 2065, 883, 689, 432, 835, 104, 118, 103, 1899, 563, 129, 172, 507, 667, 1393, 363, 2148, 190, 1455, 412, 405, 172, 923, 274, 1400, 792, 129, 165, 1324, 2482, 1589, 2126, 545, 563, 172, 147, 839, 1632, 253, 105, 181, 118, 128, 1627, 506, 258, 1265, 1381, 405, 1416, 334, 104, 243, 629, 243, 132, 115, 1589, 1209, 394, 237, 479, 999, 1539, 332, 4152, 103, 105, 180, 2465, 134, 110, 375, 2807, 140, 1681, 1592, 128, 243, 132, 764, 363, 576, 190, 3360, 268, 584, 104, 900, 1888, 170, 103, 999, 1312, 123, 398, 126, 107, 642, 106, 268, 165, 2482, 110, 139, 106, 592, 464, 1954, 2672, 145, 163, 237, 363, 703, 106, 412, 3267, 112, 1137, 187, 129, 165, 1324, 6080, 219, 1625, 212, 1782, 181, 1461, 2415, 567, 1324, 105, 810, 250, 104, 243, 132, 1066, 1721, 698, 1300, 7561, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 2186, 405, 1416, 1040, 104, 713, 152, 146, 2978, 5877, 611, 191, 1283, 23255, 103, 196, 526, 883, 689, 432, 835, 243, 132, 105, 560, 2148, 511, 785, 115, 764, 363, 893, 1586, 1997, 190, 1455, 412, 466, 358, 243, 132, 165, 1324, 3969, 853, 1857, 835, 716, 998, 6450, 1 ]
140508_us_nigeria_school_girls_abduction
https://www.bbc.com/vietnamese/world/2014/05/140508_us_nigeria_school_girls_abduction
Mỹ quá chậm trong vụ bức hại Nigeria?
Ba tuần sau vụ hơn 200 nữ sinh bị bắt cóc tại Nigeria, Hoa Kỳ tuyên bố gửi người tới hỗ trợ công tác tìm kiếm. Phải chăng như thế là quá ít, quá muộn?
Năm nay, một chiến dịch vận động đã nổ rộng khắp trên toàn cầu, khi mà hàng trăm nữ sinh trong đêm tối đã bị bắt đi từ ngôi trường nội trú ở một thị trấn miền bắc Nigeria. Các cuộc biểu tình diễn ra tại New York, Los Angeles và London, trong lúc các tấm biểu ngữ và các dòng tin sôi sục lan truyền trên mạng xã hội, và sự bất an không chỉ nhắm tới những kẻ đã thực hiện hành vi bức hại, mà còn vào cả chính phủ Nigeria do đã không quan tâm đúng mức tới vấn đề. Hôm thứ Tư, Đệ nhất Phu nhân Michelle Obama đăng dòng tweet với từ khóa #BringBackOurGirls (Hãy đem con gái chúng tôi trở về) để hòa chung tiếng nói với cuộc vận động. Sự đóng góp của bà diễn ra một ngày sau khi Hoa Kỳ tuyên bố cung cấp "một đơn vị điều phối" tại Tòa đại sứ ở Abuja, với chuyên môn, kỹ năng tổng hợp từ các cơ quan chính phủ khác nhau. Nhóm này sẽ giúp Nigeria trong lĩnh vực tình báo, quản lý điều tra, đàm phán giải cứu con tin và hỗ trợ nạn nhân. Khi được hỏi trong buổi họp báo là tại sao phải tốn nhiều thời gian đến vậy mới có quyết định cử người như trên, Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry nói lời đề nghị đã được đưa ra từ trước đó. "Chúng tôi đã liên hệ ngay từ ngày đầu tiên, và Tòa đại sứ của chúng tôi đã rất chủ động liên lạc," ông nói. "Nhưng chính phủ họ có những chiến lược riêng ngay từ đầu. Chúng ta có thể đề nghị vào thảo luận, nhưng lại không thể làm gì nếu một chính phủ có cách nhìn riêng trong việc cần xử lý vấn đề thế nào." Điều đó không làm người ta thôi đặt câu hỏi vì sao phương Tây - Hoa Kỳ, Anh và Pháp đã gửi các nhóm hỗ trợ tới - lại không hành động sớm hơn. Phát ngôn nhân của Thủ tướng Anh David Cameron đã bác bỏ gợi ý này. Một số nhà bình luận đã so sánh việc huy động ngay lập nguồn lực từ nhiều quốc gia sau vụ phi cơ MH370 biến mất với việc chưa có hành động gì, tính đến nay, nhằm đối phó với vụ bức hại to lớn này. Nhưng các chuyên gia có vẻ động ý rằng Hoa Kỳ không thể làm được gì hơn. Châu Phi thường là một điểm không được phương Tây nhìn vào, nhưng vụ này thì không, theo lời Stephen Hayes, chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp Phi châu đóng trụ sở tại Washington DC. "Ngay sau khi vụ bắt cóc xảy ra, lời đề nghị đã được đưa ra, nhưng lại không được tiếp nhận. Đó là đề nghị giúp đỡ diện rộng, tương tự như những gì họ đang làm lúc này." Người Nigeria, giống như người Mỹ, có sự pha trộn giữa sự kiêu ngạo và kiêu hãnh, ông nói, nhưng họ đã đổi ý khi nhận thấy sự giận dữ mạnh mẽ từ quốc tế. Ngay cả khi thừa nhận là Mỹ đã không thể triển khai sớm hơn được, thì nay cũng đang có những ngờ vực về việc liệu nhóm giúp đỡ từ Hoa Kỳ tới có thể tạo ra được cái gì khác biệt hay không. Bộ Ngoại giao từ chối công bố có bao nhiêu người trong đơn vị này, nhưng nói sẽ gồm các nhân viên quân sự và các quan chức thực thi pháp luật. Một phát ngôn nhân nói thêm rằng Bộ chỉ huy vùng Châu Phi của Hoa Kỳ, là nơi lên lạc với các nước châu Phi trong các vấn đề quân sự, cũng đang gửi tới một nhóm, và FBI đang trong tư thế sẵn sàng gửi người nếu thấy cần thiết. Cơ quan Hỗ trợ Phát triển Quốc tế của Hoa Kỳ (USAID) có 150 nhân viên người Mỹ và người địa phương tại Nigeria, và một phát ngôn viên USAID phát biểu từ Abuja rằng tổ chức này đã được yêu cầu giúp tư vấn tâm lý cho bất kỳ nữ sinh nào được tìm thấy. Nhưng việc đầu tiên là phải làm sao để tìm kiếm, và đó là một sứ mệnh khó khăn. Chừng hai trăm tay súng được cho là đã tham gia vào vụ bố ráp, mà gần đây nhóm Hồi giáo cực đoan Boko Haram đã lên tiếng nhận trách nhiệm. Người ta cho rằng các nữ sinh nay đã bị chia thành nhiều nhóm nhỏ và bị đưa đi phân tán trong khu rừng Sambisa rậm rạp, phủ dày 60.000 km vuông. Một nhóm nhỏ Hoa Kỳ sẽ không thay đổi được cuộc chơi mà chỉ nhằm tập trung vào phạm vi nhỏ, theo đánh giá của Richard Downie, phó giám đốc Chương trình Phi châu CSIS. Nhóm sẽ nhằm bổ sung kỹ năng cho các lực lượng an ninh Nigeria, vốn trong quá khứ đã không chặn được các vụ tấn công do phối hợp và trao đổi thông tin yếu kém. Một số thượng nghị sỹ Hoa Kỳ đang thúc giục tổng thống phải đề nghị giúp đỡ nhiều hơn nữa, chẳng hạn như công nghệ trên không, vệ tinh của Hoa Kỳ, nhưng ông Downie nói rất khó để biết người dân sẽ phản ứng ra sao đối với đề nghị từ Hoa Kỳ. "Thế giới truyền thông đã nhảy vào câu chuyện này và mạng xã hội đã rất ồn ào về việc phải làm gì để đưa các cô gái trở về. Nhưng cái phức tạp trong việc này là rất lớn và chúng tôi không muốn có hành động gây phản tác dụng hay có thể gây nguy hiểm cho các cô gái. Tôi cho rằng bất kỳ giải pháp nào cũng sẽ là tiến hành đàm phán thay vì hành động cứng rắn." Hoa Kỳ rất kiềm chế về mặt chính sách, ông Downie nói. Họ muốn được coi là đang làm điều có ý nghĩa và muốn gây áp lực để chính phủ Nigeria phải làm nhiều hơn trong việc tìm kiếm các nữ sinh, nhưng đây là quốc gia quan trọng nhất ở châu Phi và do đó, việc Hoa Kỳ sát cánh bên họ là điều rất quan trọng. Nhóm Hoa Kỳ có thể cải thiện được những điểm chưa tốt trong việc tìm kiếm các nữ sinh, nhưng không thể trông chờ việc họ tạo ra toàn bộ sự khác biệt trong việc tìm được các em hay không, Michael O'Hanlon từ Brookings Institution nói. "Tuy có chất lượng quốc tế nhưng tôi không cho rằng chúng ta có thể bước vào tìm kim đáy bể được." Hoa Kỳ sẽ không nắm được địa hình giỏi hơn người Nigeria, và chớ quên chúng ta đang nỗ lực tìm kiếm phiến quân Uganda Joseph Kony trong mấy năm mà chưa thành công, ông O'Hanlon nói. Tìm Saddam Hussein và Osama bin Laden mất rất nhiều thời gian. Cho nên việc tìm các nữ sinh không phải là chiến dịch và Hoa Kỳ có thể thực hiện trong ngày một ngày hai. Đối diện với sự lên án rộng khắp, Tổng thống Nigeria Goodluck Jonathan đảm bảo rằng ông sẽ đưa các cô gái trở về và trừng phạt thủ phạm. Đất nước ông có quan hệ hợp tác với Hoa Kỳ trong các vấn đề an ninh, với việc Hoa Kỳ hỗ trợ đào tạo cho quân đội Nigeria, nhưng các đề nghị trước đây trong việc giúp đỡ quanh vụ trộm dầu ở vùng đồng bằng Niger đã bị khước từ.
summarize: Năm nay, một chiến dịch vận động đã nổ rộng khắp trên toàn cầu, khi mà hàng trăm nữ sinh trong đêm tối đã bị bắt đi từ ngôi trường nội trú ở một thị trấn miền bắc Nigeria. Các cuộc biểu tình diễn ra tại New York, Los Angeles và London, trong lúc các tấm biểu ngữ và các dòng tin sôi sục lan truyền trên mạng xã hội, và sự bất an không chỉ nhắm tới những kẻ đã thực hiện hành vi bức hại, mà còn vào cả chính phủ Nigeria do đã không quan tâm đúng mức tới vấn đề. Hôm thứ Tư, Đệ nhất Phu nhân Michelle Obama đăng dòng tweet với từ khóa #BringBackOurGirls (Hãy đem con gái chúng tôi trở về) để hòa chung tiếng nói với cuộc vận động. Sự đóng góp của bà diễn ra một ngày sau khi Hoa Kỳ tuyên bố cung cấp "một đơn vị điều phối" tại Tòa đại sứ ở Abuja, với chuyên môn, kỹ năng tổng hợp từ các cơ quan chính phủ khác nhau. Nhóm này sẽ giúp Nigeria trong lĩnh vực tình báo, quản lý điều tra, đàm phán giải cứu con tin và hỗ trợ nạn nhân. Khi được hỏi trong buổi họp báo là tại sao phải tốn nhiều thời gian đến vậy mới có quyết định cử người như trên, Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry nói lời đề nghị đã được đưa ra từ trước đó. "Chúng tôi đã liên hệ ngay từ ngày đầu tiên, và Tòa đại sứ của chúng tôi đã rất chủ động liên lạc," ông nói. "Nhưng chính phủ họ có những chiến lược riêng ngay từ đầu. Chúng ta có thể đề nghị vào thảo luận, nhưng lại không thể làm gì nếu một chính phủ có cách nhìn riêng trong việc cần xử lý vấn đề thế nào." Điều đó không làm người ta thôi đặt câu hỏi vì sao phương Tây - Hoa Kỳ, Anh và Pháp đã gửi các nhóm hỗ trợ tới - lại không hành động sớm hơn. Phát ngôn nhân của Thủ tướng Anh David Cameron đã bác bỏ gợi ý này. Một số nhà bình luận đã so sánh việc huy động ngay lập nguồn lực từ nhiều quốc gia sau vụ phi cơ MH370 biến mất với việc chưa có hành động gì, tính đến nay, nhằm đối phó với vụ bức hại to lớn này. Nhưng các chuyên gia có vẻ động ý rằng Hoa Kỳ không thể làm được gì hơn. Châu Phi thường là một điểm không được phương Tây nhìn vào, nhưng vụ này thì không, theo lời Stephen Hayes, chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp Phi châu đóng trụ sở tại Washington DC. "Ngay sau khi vụ bắt cóc xảy ra, lời đề nghị đã được đưa ra, nhưng lại không được tiếp nhận. Đó là đề nghị giúp đỡ diện rộng, tương tự như những gì họ đang làm lúc này." Người Nigeria, giống như người Mỹ, có sự pha trộn giữa sự kiêu ngạo và kiêu hãnh, ông nói, nhưng họ đã đổi ý khi nhận thấy sự giận dữ mạnh mẽ từ quốc tế. Ngay cả khi thừa nhận là Mỹ đã không thể triển khai sớm hơn được, thì nay cũng đang có những ngờ vực về việc liệu nhóm giúp đỡ từ Hoa Kỳ tới có thể tạo ra được cái gì khác biệt hay không. Bộ Ngoại giao từ chối công bố có bao nhiêu người trong đơn vị này, nhưng nói sẽ gồm các nhân viên quân sự và các quan chức thực thi pháp luật. Một phát ngôn nhân nói thêm rằng Bộ chỉ huy vùng Châu Phi của Hoa Kỳ, là nơi lên lạc với các nước châu Phi trong các vấn đề quân sự, cũng đang gửi tới một nhóm, và FBI đang trong tư thế sẵn sàng gửi người nếu thấy cần thiết. Cơ quan Hỗ trợ Phát triển Quốc tế của Hoa Kỳ (USAID) có 150 nhân viên người Mỹ và người địa phương tại Nigeria, và một phát ngôn viên USAID phát biểu từ Abuja rằng tổ chức này đã được yêu cầu giúp tư vấn tâm lý cho bất kỳ nữ sinh nào được tìm thấy. Nhưng việc đầu tiên là phải làm sao để tìm kiếm, và đó là một sứ mệnh khó khăn. Chừng hai trăm tay súng được cho là đã tham gia vào vụ bố ráp, mà gần đây nhóm Hồi giáo cực đoan Boko Haram đã lên tiếng nhận trách nhiệm. Người ta cho rằng các nữ sinh nay đã bị chia thành nhiều nhóm nhỏ và bị đưa đi phân tán trong khu rừng Sambisa rậm rạp, phủ dày 60.000 km vuông. Một nhóm nhỏ Hoa Kỳ sẽ không thay đổi được cuộc chơi mà chỉ nhằm tập trung vào phạm vi nhỏ, theo đánh giá của Richard Downie, phó giám đốc Chương trình Phi châu CSIS. Nhóm sẽ nhằm bổ sung kỹ năng cho các lực lượng an ninh Nigeria, vốn trong quá khứ đã không chặn được các vụ tấn công do phối hợp và trao đổi thông tin yếu kém. Một số thượng nghị sỹ Hoa Kỳ đang thúc giục tổng thống phải đề nghị giúp đỡ nhiều hơn nữa, chẳng hạn như công nghệ trên không, vệ tinh của Hoa Kỳ, nhưng ông Downie nói rất khó để biết người dân sẽ phản ứng ra sao đối với đề nghị từ Hoa Kỳ. "Thế giới truyền thông đã nhảy vào câu chuyện này và mạng xã hội đã rất ồn ào về việc phải làm gì để đưa các cô gái trở về. Nhưng cái phức tạp trong việc này là rất lớn và chúng tôi không muốn có hành động gây phản tác dụng hay có thể gây nguy hiểm cho các cô gái. Tôi cho rằng bất kỳ giải pháp nào cũng sẽ là tiến hành đàm phán thay vì hành động cứng rắn." Hoa Kỳ rất kiềm chế về mặt chính sách, ông Downie nói. Họ muốn được coi là đang làm điều có ý nghĩa và muốn gây áp lực để chính phủ Nigeria phải làm nhiều hơn trong việc tìm kiếm các nữ sinh, nhưng đây là quốc gia quan trọng nhất ở châu Phi và do đó, việc Hoa Kỳ sát cánh bên họ là điều rất quan trọng. Nhóm Hoa Kỳ có thể cải thiện được những điểm chưa tốt trong việc tìm kiếm các nữ sinh, nhưng không thể trông chờ việc họ tạo ra toàn bộ sự khác biệt trong việc tìm được các em hay không, Michael O'Hanlon từ Brookings Institution nói. "Tuy có chất lượng quốc tế nhưng tôi không cho rằng chúng ta có thể bước vào tìm kim đáy bể được." Hoa Kỳ sẽ không nắm được địa hình giỏi hơn người Nigeria, và chớ quên chúng ta đang nỗ lực tìm kiếm phiến quân Uganda Joseph Kony trong mấy năm mà chưa thành công, ông O'Hanlon nói. Tìm Saddam Hussein và Osama bin Laden mất rất nhiều thời gian. Cho nên việc tìm các nữ sinh không phải là chiến dịch và Hoa Kỳ có thể thực hiện trong ngày một ngày hai. Đối diện với sự lên án rộng khắp, Tổng thống Nigeria Goodluck Jonathan đảm bảo rằng ông sẽ đưa các cô gái trở về và trừng phạt thủ phạm. Đất nước ông có quan hệ hợp tác với Hoa Kỳ trong các vấn đề an ninh, với việc Hoa Kỳ hỗ trợ đào tạo cho quân đội Nigeria, nhưng các đề nghị trước đây trong việc giúp đỡ quanh vụ trộm dầu ở vùng đồng bằng Niger đã bị khước từ.
[ 108, 287, 285, 161, 832, 801, 172, 242, 414, 1582, 469, 115, 1215, 1872, 1227, 159, 258, 3654, 129, 145, 201, 1049, 684, 296, 113, 1370, 935, 115, 133, 290, 184, 148, 1184, 271, 1554, 1820, 108, 121, 172, 461, 1513, 752, 1908, 14963, 303, 460, 284, 205, 407, 124, 149, 1080, 3798, 3730, 5140, 105, 2790, 113, 398, 109, 1689, 284, 1063, 105, 109, 1226, 193, 2831, 8280, 1253, 425, 159, 427, 293, 4070, 105, 144, 295, 305, 110, 163, 1831, 228, 120, 789, 115, 223, 493, 209, 554, 954, 5663, 145, 177, 138, 186, 122, 256, 6618, 180, 115, 110, 146, 315, 604, 537, 228, 255, 4028, 1131, 259, 2802, 8313, 202, 6574, 157, 8605, 1141, 687, 1226, 3765, 119, 148, 1666, 6823, 2379, 8609, 2379, 6918, 3980, 431, 1134, 2918, 176, 1134, 1034, 569, 6522, 17419, 979, 219, 1204, 174, 141, 319, 125, 371, 130, 544, 630, 354, 123, 119, 460, 1582, 4552, 1153, 609, 904, 104, 263, 407, 124, 172, 191, 187, 129, 254, 336, 480, 399, 870, 373, 189, 3502, 652, 297, 179, 1614, 207, 149, 1200, 273, 981, 108, 121, 24976, 103, 119, 649, 9243, 888, 344, 497, 279, 148, 109, 225, 146, 122, 256, 211, 1315, 2328, 320, 126, 134, 422, 6618, 113, 950, 442, 205, 2821, 730, 241, 179, 2786, 883, 689, 272, 402, 219, 193, 105, 1174, 643, 627, 1876, 707, 117, 419, 113, 1108, 720, 188, 106, 149, 350, 139, 1912, 158, 221, 390, 155, 1627, 239, 107, 302, 190, 368, 111, 128, 159, 103, 836, 395, 254, 336, 1546, 2633, 123, 366, 220, 411, 115, 117, 251, 124, 148, 226, 837, 1007, 141, 115, 316, 732, 531, 148, 191, 178, 2836, 105, 1200, 273, 981, 104, 174, 141, 115, 215, 185, 469, 316, 956, 519, 118, 454, 1960, 122, 256, 154, 107, 120, 242, 1010, 734, 531, 148, 2656, 819, 169, 107, 136, 220, 411, 138, 843, 7519, 170, 153, 110, 136, 140, 218, 323, 172, 122, 256, 107, 173, 485, 734, 113, 358, 260, 528, 241, 255, 220, 175, 5896, 747, 150, 110, 140, 111, 169, 1508, 1295, 476, 419, 171, 350, 412, 658, 233, 254, 1433, 266, 105, 711, 115, 916, 109, 491, 1174, 643, 228, 233, 153, 110, 209, 469, 1214, 827, 1327, 691, 157, 104, 596, 477, 266, 2004, 4026, 115, 736, 306, 2390, 108, 232, 433, 885, 166, 152, 342, 967, 115, 648, 1596, 358, 1254, 469, 531, 925, 774, 265, 148, 158, 198, 165, 187, 197, 894, 225, 10052, 625, 552, 119, 358, 289, 107, 209, 469, 2043, 334, 155, 801, 745, 195, 1004, 119, 197, 954, 799, 1082, 301, 433, 311, 109, 649, 165, 107, 895, 469, 108, 232, 160, 254, 336, 110, 136, 140, 117, 218, 827, 1151, 1427, 369, 106, 172, 318, 110, 117, 412, 658, 485, 138, 103, 170, 197, 126, 143, 110, 103, 181, 366, 5253, 21198, 103, 185, 492, 1678, 210, 2697, 1377, 1427, 511, 609, 1266, 633, 149, 1365, 11086, 189, 4781, 187, 129, 197, 290, 107, 376, 488, 1235, 366, 220, 411, 115, 117, 251, 1235, 170, 153, 110, 117, 270, 6883, 902, 106, 220, 411, 422, 1535, 1359, 1872, 103, 489, 222, 128, 120, 218, 154, 167, 140, 398, 2841, 606, 10534, 855, 128, 111, 968, 107, 144, 2196, 6737, 415, 144, 6030, 6511, 105, 6030, 5172, 103, 118, 1720, 170, 154, 115, 345, 108, 232, 129, 645, 203, 144, 3583, 1249, 417, 1369, 148, 198, 1345, 1580, 186, 129, 1175, 645, 106, 200, 115, 110, 136, 435, 550, 1214, 183, 117, 103, 143, 275, 127, 167, 107, 120, 1274, 442, 125, 358, 1373, 491, 422, 1535, 148, 254, 336, 228, 107, 136, 394, 124, 117, 292, 218, 211, 1502, 194, 1648, 949, 836, 384, 148, 1579, 135, 399, 107, 374, 1243, 111, 113, 652, 297, 474, 170, 123, 134, 770, 109, 157, 182, 252, 144, 105, 109, 146, 229, 223, 697, 246, 7008, 885, 212, 691, 157, 123, 426, 160, 949, 163, 1254, 501, 1151, 1427, 104, 254, 1433, 106, 328, 227, 956, 119, 109, 142, 511, 1427, 113, 109, 255, 220, 252, 144, 103, 127, 167, 916, 228, 172, 491, 103, 105, 3513, 167, 113, 276, 175, 1132, 1161, 916, 111, 323, 203, 260, 3838, 1448, 146, 8371, 643, 1327, 435, 162, 216, 104, 254, 336, 26654, 107, 3454, 157, 182, 111, 200, 105, 111, 439, 412, 149, 10534, 105, 172, 212, 691, 182, 18416, 212, 284, 148, 24976, 160, 420, 229, 126, 115, 117, 436, 352, 422, 276, 255, 315, 241, 114, 295, 393, 684, 296, 224, 117, 370, 203, 112, 311, 358, 178, 462, 106, 139, 140, 350, 130, 370, 986, 103, 105, 150, 106, 172, 981, 5009, 455, 3294, 960, 5242, 196, 1049, 600, 1173, 117, 114, 106, 115, 268, 165, 138, 197, 399, 4153, 103, 145, 386, 248, 491, 983, 309, 786, 2377, 14026, 12575, 115, 227, 354, 645, 605, 8797, 606, 169, 114, 160, 109, 684, 296, 275, 115, 133, 733, 164, 158, 491, 750, 105, 133, 251, 184, 613, 1505, 113, 322, 1770, 4406, 15621, 409, 14864, 5048, 103, 256, 2808, 10251, 3679, 12625, 885, 491, 750, 254, 336, 134, 110, 346, 345, 117, 460, 1014, 145, 163, 745, 1079, 396, 138, 473, 554, 2561, 181, 403, 314, 104, 3935, 14552, 15191, 1004, 850, 884, 2408, 277, 1427, 511, 11469, 112, 2328, 320, 134, 745, 1397, 1955, 888, 344, 114, 109, 265, 423, 305, 672, 10534, 682, 113, 310, 1937, 115, 110, 2265, 117, 109, 197, 623, 135, 180, 1614, 279, 105, 992, 345, 206, 193, 675, 4431, 885, 166, 1292, 411, 817, 254, 336, 167, 822, 2704, 497, 234, 139, 220, 411, 422, 1535, 158, 183, 1316, 718, 269, 576, 128, 135, 2030, 159, 110, 103, 1486, 777, 104, 254, 1433, 170, 118, 7370, 8044, 123, 215, 455, 130, 217, 111, 137, 134, 391, 475, 124, 350, 195, 119, 220, 411, 148, 254, 1607, 189, 3017, 249, 425, 206, 115, 2473, 138, 476, 953, 126, 105, 427, 293, 567, 115, 215, 108, 3365, 108, 3410, 125, 358, 139, 140, 218, 130, 251, 109, 602, 1204, 319, 125, 112, 311, 292, 1662, 1371, 113, 358, 126, 106, 215, 301, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 679, 670, 187, 197, 183, 2026, 684, 296, 133, 290, 107, 376, 149, 10534, 254, 336, 480, 399, 916, 111, 228, 1174, 643, 135, 274, 370, 15095, 2201, 1964, 128, 175, 106, 310, 500, 103, 310, 6510, 347, 1 ]
121211_tonthatlap_vn_music
https://www.bbc.com/vietnamese/culture_social/2012/12/121211_tonthatlap_vn_music
"Vì sao hát cho đồng bào tôi nghe?"
Nhạc sỹ Tôn Thất Lập khẳng định với BBC rằng phong trào sáng tác ca khúc "Hát cho đồng bào tôi nghe" có vai trò chính trị trong cuộc chiến 30 năm ở Miền Nam Việt Nam.
Tôn Thất Lập viết nhiều bài "Hát cho đồng bào tôi nghe" Ông nói phong trào có sự liên hệ với Mặt trận Dân tộc Giải phóng Miền Nam Việt Nam và chịu sự chỉ đạo của Mặt trận dù phủ nhận bản thân có tiếp xúc với cán bộ văn nghệ từ miền Bắc. Trong cuộc phỏng vấn tại Việt Nam dành cho chương trình Bấm Your World của BBC World Service với tựa Bấm Vietnam's Rock 'n' Roll War gồm hai phần được phát đi trong tháng 11 năm nay, ông so sánh nhạc Việt giữa hai miền, cũng như với với nhạc phương Tây giai đoạn 1960-1970. Trước tiên, ông nói về xuất phát điểm của phong trào văn nghệ chính trị này. Tôn Thất Lập: Phong trào "Hát cho đồng bào tôi nghe" chính thức ra mắt vào năm 1969, tháng 12/1969. Nhưng trước đó, phong trào văn nghệ trong sinh viên đấu tranh, cũng như phong trào văn nghệ của toàn bộ cả miền Nam về âm nhạc dân tộc, về những trí thức yêu nước, nói chung những phong trào văn nghệ, đã phát triển rất mạnh. Từ năm 1965, Tổng hội sinh viên Sài Gòn đã chính thức ra một nghị quyết “dùng văn nghệ để đấu tranh cho khát vọng của sinh viên, quyền lợi của sinh viên, cho phong trào hòa bình của đất nước.” Và từ đó phong trào rộng mạnh. Và tôi là người chính thức đứng ra triệu tập các nhạc sỹ trong phong trào sinh viên, để cùng nhau bàn bạc và đưa những âm nhạc này vào trong phong trào, xuống đường, đấu tranh của các trường đại học, cũng như các trường trung học ở các tỉnh phía Nam, nhất là ở Huế, Đà Nẵng, Nha Trang, Đà Lạt và Cần Thơ v.v... "Bị bắt tiếng Việt gọi là bắt cóc bỏ đĩa, cuộc biểu tình nào mình tham gia, bị bắt, rồi bắt xong, chính quyền Sài Gòn cũng phải thả ra, vì dư luận người ta đấu tranh, lên án đàn áp sinh viên" Cuối cùng trong những cao trào của phong trào sinh viên rất rộng rãi lúc đó, năm 1967, 1968, 1969, có những cuộc xuống đường của tổng hội sinh viên Việt Nam, và trong đó có cả những sinh viên quốc tế tham dự. Vào đêm Noel năm 1969, chúng tôi tập hợp lại và quyết định ra mắt phong trào văn nghệ lấy tên là phong trào “Hát cho đồng bào tôi nghe.” Cái tên này tôi lấy tên khởi từ bài hát chính của tôi là “Hát cho dân tôi nghe.” Anh em đồng ý đặt tên gọi cho phong trào là Hát cho đồng bào tôi nghe. BBC: Có thể phát những bài hát này trên đài hay không hay là chính quyền không cho phép? Chính quyền đâu có cho phép phát trên đài. Nhưng khoảng những năm 1966-1967, thì sinh viên Sài Gòn, vì nó là một tổng hội của sinh viên quốc gia, nên họ họ đấu tranh, thì chính quyền Sài Gòn cũng cho khoảng mỗi tuần cũng được phát thanh trong vòng nửa tiếng. Trong nửa tiếng đó, anh em vẫn hát những bài hát này và nói những tin tức. Nhưng về sau, qua những chương trình, thấy nó tác động mạnh quá, chính quyền cấm luôn. BBC: Ông nói là chính quyền đàn áp nhiều, nhưng tại sao họ không đàn áp và chấm dứt được phong trào đó? Khác biệt nhạc chiến tranh hai miền Nhạc sỹ Tôn Thất Lập nói về khác biệt giữa âm nhạc hai miền Nam, Bắc VN trong chiến tranh và phong trào 'Hát cho đồng bào tôi nghe.' Nghemp3 Bạn cần mở JavaScript lên và cài phần mềm Flash Player mới nhất để nghe/xem. Bấm vào đây để tải Flash Player mới nhất Mở bằng chương trình nghe nhìn khác Bởi vì nó là ở trong một phong trào đấu tranh chính trị, một phong trào của nhân dân của đồng bào Sài Gòn, và cũng như các tỉnh, cho nên họ có đàn áp, nhưng đàn áp xong thì bị tất cả các thế lực của xã hội. Ví dụ như tổ chức công giáo, tổ chức phật giáo, tổ chức những người làm báo, tất cả vừa đàn áp thì bị các lực lượng tất cả đều viết bài, đăng báo, đòi công khai, đòi thả những người đó ra, bắt buộc chính quyền Sài Gòn phải thả, không thả thì các cuộc biểu tình càng lớn hơn. Dư luận xã hội quan trọng lắm, những tiếng nói. BBC: Ông bị bắt lúc nào? Tôi bị bắt trong phong trào đấu tranh. Trong cuộc xuống đường hôm 179 sinh viên Sài gòn bị bắt, tôi cũng bị bắt trong đó, đưa vào chỗ quận nhất. Sau tất cả 5 ngày, họ phải thả toàn bộ ra. Tôi đang là sinh viên Văn khoa Sài Gòn, thì tôi cũng được thả ra. Bị bắt tiếng Việt gọi là bắt cóc bỏ đĩa, cuộc biểu tình nào mình tham gia, bị bắt, rồi bắt xong, chính quyền Sài Gòn cũng phải thả ra, vì dư luận người ta đấu tranh, lên án đàn áp sinh viên. 'Bị cấm' Ông Tôn Thất Lập từng bị bắt nhưng được thả ngay khi hoạt động trong phong trào văn nghệ của ông BBC: Chính quyền có lệnh, có thông báo nào cấm đoán phong trào không? Chính quyền không chính thức ra văn bản cấm phong trào này, nhưng tất cả những hoạt động mà sinh viên những người sáng tác, ai cũng có hơn một lần bị bắt cả, bắt vào trong thì họ nói họ đang là sinh viên, thì phải thả ra. Còn họ đâu có cho mình tổ chức những chương trình. Chương trình này mình tổ chức vào cái thế dân chúng đứng ra tổ chức, ví dụ tổ chức nhưng những buổi tôi vừa nói, tổ chức ngay trong giảng đường, cái này họ cũng đàn áp. Nhưng đàn áp xong thì thôi. Phong trào lại tiếp tục, làm chỗ này, chỗ khác. Tức là bị cấm, bị bắt, nhưng cuối cùng trước khí thế đấu tranh của dân chúng, nó nằm trong phong trào của dân chúng, nên chính quyền đâu có thể làm mạnh, nếu làm mạnh hơn nữa, sẽ bị lên án. Cũng có những lần bị đàn áp, nhưng cuối cùng anh em cũng phải ra thôi. BBC: Các hành khúc của “Hát cho đồng bào tôi nghe” có khác với hành khúc ở miền Bắc “Tiếng hát át tiếng bom” hay “nhạc cách mạng” hay không? Khác chứ. Ở miền Bắc, những ca khúc đó, họ vẫn viết những hình thức điệu “marche.” Nhưng ở ngoài đó, các nhạc sỹ đều tốt nghiệp ở nước ngoài, tốt nghiệp ở Trung quốc, Liên Xô, Đức hay các trường nên họ có hình thức, kết cấu tác phẩm khác hơn, mang tính chất bác học nhiều. Còn ở trong sinh viên mình cũng cố gắng, cũng có hòa âm đàng hoàng, cấu trúc đàng hoàng, nhưng làm thế nào cho cấu trúc gọn gẽ, dễ nhớ, dễ truyền bá. BBC: Ca từ của “Hát cho dân tôi nghe” có vẻ không quá trực tiếp về chính trị và khác với một số ca khúc cách mạng được cho là “cổ võ cầm súng” ở miền Bắc? Những tác phẩm của sinh viên trong phong trào “Hát cho đồng bào tôi nghe” luôn luôn có thẩm mỹ, nó luôn hướng vào những gì mang tính khái quát, có tính chất ấn tượng, đặt những vấn đề về nhân văn, những đòi hỏi và khát khao của con người, như đòi hỏi hòa bình, cũng là khát khao của nhân loại. Không đặt vấn đề trực diện với những vấn đề có vẻ dính tới chính trị, dính tới vũ khí hay là đấu tranh. Nó đặt những vấn đề của xã hội. Cho nên thẩm mỹ, những bài hát, tuy mình nghe nó khí thế, nhưng nó không phải là có cái gì dữ dằn lắm, nó rất hào hứng, đi vào lòng người, nó hợp với tâm sinh lý của sinh viên. "Văn hóa chính thức, đàn áp trực diện, cổ súy cho chủ trương xâm lăng của Chính phủ Mỹ, Đế Quốc Mỹ, với những sự xuyên tạc, nói không đúng về sự đấu tranh của Mặt trận Giải phóng hay của đồng bào ở Miền Nam, thì cái đó, đương nhiên phải bỏ thôi" BBC: “Hát cho đồng bào tôi nghe” có tác động gì đối với xã hội và chính trị Việt Nam, theo ông? Những tác phẩm này đặt những vấn đề của đồng bào, của nhân dân, như là nhân dân đang bị sưu cao thuế nặng, đang bị áp bức, đang bị bắt đi lính, cầm súng để bắn lại người Việt của mình, cho nên đó là những vấn đề chính trị. Những tác phẩm anh em vừa hát ra, nó truyền bá ngay trước hết trong sinh viên, thanh niên, học sinh Sài Gòn và các tỉnh. Thứ hai là trong các tổ chức của đồng bào, tổ chức công giáo, Phật giáo yêu hòa bình... 'Lãnh đạo' BBC: Quan hệ giữa Mặt trận dân tộc giải phóng và “Hát cho đồng bào tôi nghe”? Có đúng là phong trào của các ông thuộc Mặt trận dân tộc giải phóng? Trong tổ chức của thanh niên và sinh viên, đương nhiên về mặt nguyên tắc, có những tổ chức của Mặt trận Dân tộc Giải phóng lãnh đạo cái đó. Còn phong trào rộng tự phát, tự ý thức, rồi nó nâng dần tư tưởng lên. Nó gặp nhau ở điểm đó. BBC: Thời đó ông có liên lạc với những đoàn văn công của Mặt trận dân tộc giải phóng không? Tôi không liên lạc, nhưng khi ra Hà Nội thì tôi gặp trực tiếp, còn ở trong đó, mình ở trong vùng Sài Gòn mà. BBC: Có thể in được các ca khúc trên tạp chí hay báo chí ở miền Nam không? In trên báo của sinh viên thì có. Còn ở đây, các tổ chức như là tờ báo Đối diện của linh mục Nguyễn Ngọc Lan thỉnh thoảng vẫn in những bài đó. Những bài thơ, những bài hát của sinh viên vẫn được in. Và khi in, có khi bị chính quyền Sài Gòn cắt đục, tức là người ta cắt nó đi, nhưng có khi nó vẫn ra được. Do cái thế đấu tranh chính trị giằng co. Khi nào mà thế của phong trào mạnh, người ta in được hết, còn không, cũng vẫn bị kiểm duyệt. BBC: Khi Việt Nam thống nhất, Đảng Cộng sản muốn thay đổi, muốn quét sạch văn hóa cũ của Sài Gòn, có một phong trào thanh lọc văn hóa của chế độ cũ? Quá trình đó như thế nào? Văn hóa chính thức, đàn áp trực diện, cổ súy cho chủ trương xâm lăng của Chính phủ Mỹ, Đế Quốc Mỹ, với những sự xuyên tạc, nói không đúng về sự đấu tranh của Mặt trận Giải phóng hay của đồng bào ở Miền Nam, thì cái đó, đương nhiên phải bỏ thôi. Còn những bài thơ, hay những ca khúc, kể cả của những người đi lính Sài Gòn, nhưng họ viết, họ để lại, bây giờ Nhà nước vẫn cho dùng tác phẩm. Chỉ trừ một vài người có những vấn đề mặt chính trị, còn những ca khúc, bây giờ dần dần cũng cho phép duyệt, hát lại những bài hát cũ. BBC: Trước 1975, chế độ Sài Gòn có muốn dùng âm nhạc để chống cộng không? Họ có các ca khúc loại đó không? Nhạc sỹ phủ nhận tiếp xúc với cán bộ văn nghệ, nghệ sỹ miền Bắc trong khi hoạt động ở miền Nam Có chứ, đương nhiên là họ viết những bài chống thẳng thừng cộng sản, chống Mặt trận Giải phóng. Chính quyền Sài Gòn viết những bài ca ngợi đi lính, như là “Một, hai, ba, chúng ta là lính Cộng hòa”, là những bài chống cộng chứ còn gì nữa. BBC: Ông còn nhớ một vài ca khúc ‘chống cộng’ nào không? Cái đó bây giờ không nhớ. Hồi trước thì mình biết. Không nhớ rõ. Những bài tình ca thì nhớ, nhưng những bài đó không nhớ. 'Thanh lọc' BBC: Có vẻ chính quyền Sài Gòn ít thuyết phục người dân đi theo đường lối của họ, trong khi ở miền Bắc lại dùng âm nhạc tuyên truyền nhiều hơn, trực tiếp hơn, ông nghĩ sao? Chính quyền Sài Gòn cũng dùng âm nhạc, dùng đủ thứ hết, nhưng vì họ không có chính nghĩa, cho nên họ nói và cuối cùng người ta thấy đây là cái tổ chức đi ngược lại đường lối của dân tộc. Người ta không nghe. BBC: Ông nghĩ gì về nhạc Rock du nhập vào Sài Gòn những năm 1960, 1970? Bản thân nhạc Rock không có tội tình gì. Nhưng khi đất nước đang lúc có chiến tranh, dân nghèo, chủ trương của Chính quyền Sài Gòn, cũng như người Mỹ bỏ tiền vào cho chính quyền Sài Gòn, muốn đưa một hình thức âm nhạc giật gân, kích động con người quên đi những cái hoàn cảnh mình đang sống. Tức là tạo nên một nền nhạc lai căng, coi như đó là nhạc số một, còn nhạc dân tộc, nhạc đấu tranh, cái đó vứt đi, quên đi. Họ vừa chống cái đó, chống âm nhạc dân tộc, chống âm nhạc của sinh viên, họ xây dựng một nền âm nhạc dùng nhạc Mỹ. Chủ yếu nhạc Mỹ là một nền âm nhạc bác học của nhân loại, trong đó nhạc Rock chỉ là một bộ phận. "Nhưng nhạc Rock để mình giải trí thì khác, còn khi cổ súy vào, để tất cả đều quay cuồng , say mê, mà quên đi tất cả những thực tế, thì đó là cái không tốt" Nhưng nhạc Rock để mình giải trí thì khác, còn khi cổ súy vào, để tất cả đều quay cuồng , say mê, mà quên đi tất cả những thực tế, thì đó là cái không tốt. Và chính như vậy cho nên Chính quyền Sài Gòn đã từng tổ chức những đêm nhạc Rock tại sân mà hồi đó gọi là sân Hoa Lư, sân bóng đá nằm bên cạnh Đài Truyền hình. Chính vợ ông Thiệu, vợ Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu tới đó để trao giải thưởng, để gặp gỡ. Tức là chủ trương của nhà nước, rõ ràng, đưa những âm nhạc đó vào để làm cho sinh viên, thanh niên quay cuồng, quên đi những thực tế như là mình mất nước, đang bị đô hộ, đang bị cướp nước, đang bị đói khổ như vậy, quên đi để chạy theo cái xa hoa, mà cái đó phù phiếm. Chứ còn bản thân nhạc Rock tốt, có gì đâu. BBC: Sau 1975, có vẻ người ta cấm nhạc Rock vì nhạc Rock có quan hệ với chế độ cũ và người Mỹ phải không? Thái độ của miền Bắc đối với nhạc Rock như thế nào, theo ông? Không, nhạc Rock thì những năm đầu hòa bình, thì ngay cả dân chúng, người ta cũng chán. Rồi các nhà văn hóa, nhà nước, người ta không chủ trương phổ biến cái đó. Nhưng đó là trong vài ba năm đầu thôi, còn sau đó, thì những cái gì tốt của nhạc Rock vẫn du nhập, vẫn tổ chức biểu diễn. Cho nên ở thành phố này là nơi đầu tiên tổ chức những đêm liên hoan nhạc Pop, Rock, khắp cả nước về dự. Người ta không có chống cái đó. Nhưng những năm đầu thì dĩ nhiên vẫn đang còn khó khăn này nọ, thì không khuyến khích thôi, chứ không có cấm. Thêm về tin này Chủ đề liên quan
summarize: Tôn Thất Lập viết nhiều bài "Hát cho đồng bào tôi nghe" Ông nói phong trào có sự liên hệ với Mặt trận Dân tộc Giải phóng Miền Nam Việt Nam và chịu sự chỉ đạo của Mặt trận dù phủ nhận bản thân có tiếp xúc với cán bộ văn nghệ từ miền Bắc. Trong cuộc phỏng vấn tại Việt Nam dành cho chương trình Bấm Your World của BBC World Service với tựa Bấm Vietnam's Rock 'n' Roll War gồm hai phần được phát đi trong tháng 11 năm nay, ông so sánh nhạc Việt giữa hai miền, cũng như với với nhạc phương Tây giai đoạn 1960-1970. Trước tiên, ông nói về xuất phát điểm của phong trào văn nghệ chính trị này. Tôn Thất Lập: Phong trào "Hát cho đồng bào tôi nghe" chính thức ra mắt vào năm 1969, tháng 12/1969. Nhưng trước đó, phong trào văn nghệ trong sinh viên đấu tranh, cũng như phong trào văn nghệ của toàn bộ cả miền Nam về âm nhạc dân tộc, về những trí thức yêu nước, nói chung những phong trào văn nghệ, đã phát triển rất mạnh. Từ năm 1965, Tổng hội sinh viên Sài Gòn đã chính thức ra một nghị quyết “dùng văn nghệ để đấu tranh cho khát vọng của sinh viên, quyền lợi của sinh viên, cho phong trào hòa bình của đất nước.” Và từ đó phong trào rộng mạnh. Và tôi là người chính thức đứng ra triệu tập các nhạc sỹ trong phong trào sinh viên, để cùng nhau bàn bạc và đưa những âm nhạc này vào trong phong trào, xuống đường, đấu tranh của các trường đại học, cũng như các trường trung học ở các tỉnh phía Nam, nhất là ở Huế, Đà Nẵng, Nha Trang, Đà Lạt và Cần Thơ v.v... "Bị bắt tiếng Việt gọi là bắt cóc bỏ đĩa, cuộc biểu tình nào mình tham gia, bị bắt, rồi bắt xong, chính quyền Sài Gòn cũng phải thả ra, vì dư luận người ta đấu tranh, lên án đàn áp sinh viên" Cuối cùng trong những cao trào của phong trào sinh viên rất rộng rãi lúc đó, năm 1967, 1968, 1969, có những cuộc xuống đường của tổng hội sinh viên Việt Nam, và trong đó có cả những sinh viên quốc tế tham dự. Vào đêm Noel năm 1969, chúng tôi tập hợp lại và quyết định ra mắt phong trào văn nghệ lấy tên là phong trào “Hát cho đồng bào tôi nghe.” Cái tên này tôi lấy tên khởi từ bài hát chính của tôi là “Hát cho dân tôi nghe.” Anh em đồng ý đặt tên gọi cho phong trào là Hát cho đồng bào tôi nghe. BBC: Có thể phát những bài hát này trên đài hay không hay là chính quyền không cho phép? Chính quyền đâu có cho phép phát trên đài. Nhưng khoảng những năm 1966-1967, thì sinh viên Sài Gòn, vì nó là một tổng hội của sinh viên quốc gia, nên họ họ đấu tranh, thì chính quyền Sài Gòn cũng cho khoảng mỗi tuần cũng được phát thanh trong vòng nửa tiếng. Trong nửa tiếng đó, anh em vẫn hát những bài hát này và nói những tin tức. Nhưng về sau, qua những chương trình, thấy nó tác động mạnh quá, chính quyền cấm luôn. BBC: Ông nói là chính quyền đàn áp nhiều, nhưng tại sao họ không đàn áp và chấm dứt được phong trào đó? Khác biệt nhạc chiến tranh hai miền Nhạc sỹ Tôn Thất Lập nói về khác biệt giữa âm nhạc hai miền Nam, Bắc VN trong chiến tranh và phong trào 'Hát cho đồng bào tôi nghe.' Nghemp3 Bạn cần mở JavaScript lên và cài phần mềm Flash Player mới nhất để nghe/xem. Bấm vào đây để tải Flash Player mới nhất Mở bằng chương trình nghe nhìn khác Bởi vì nó là ở trong một phong trào đấu tranh chính trị, một phong trào của nhân dân của đồng bào Sài Gòn, và cũng như các tỉnh, cho nên họ có đàn áp, nhưng đàn áp xong thì bị tất cả các thế lực của xã hội. Ví dụ như tổ chức công giáo, tổ chức phật giáo, tổ chức những người làm báo, tất cả vừa đàn áp thì bị các lực lượng tất cả đều viết bài, đăng báo, đòi công khai, đòi thả những người đó ra, bắt buộc chính quyền Sài Gòn phải thả, không thả thì các cuộc biểu tình càng lớn hơn. Dư luận xã hội quan trọng lắm, những tiếng nói. BBC: Ông bị bắt lúc nào? Tôi bị bắt trong phong trào đấu tranh. Trong cuộc xuống đường hôm 179 sinh viên Sài gòn bị bắt, tôi cũng bị bắt trong đó, đưa vào chỗ quận nhất. Sau tất cả 5 ngày, họ phải thả toàn bộ ra. Tôi đang là sinh viên Văn khoa Sài Gòn, thì tôi cũng được thả ra. Bị bắt tiếng Việt gọi là bắt cóc bỏ đĩa, cuộc biểu tình nào mình tham gia, bị bắt, rồi bắt xong, chính quyền Sài Gòn cũng phải thả ra, vì dư luận người ta đấu tranh, lên án đàn áp sinh viên. 'Bị cấm' Ông Tôn Thất Lập từng bị bắt nhưng được thả ngay khi hoạt động trong phong trào văn nghệ của ông BBC: Chính quyền có lệnh, có thông báo nào cấm đoán phong trào không? Chính quyền không chính thức ra văn bản cấm phong trào này, nhưng tất cả những hoạt động mà sinh viên những người sáng tác, ai cũng có hơn một lần bị bắt cả, bắt vào trong thì họ nói họ đang là sinh viên, thì phải thả ra. Còn họ đâu có cho mình tổ chức những chương trình. Chương trình này mình tổ chức vào cái thế dân chúng đứng ra tổ chức, ví dụ tổ chức nhưng những buổi tôi vừa nói, tổ chức ngay trong giảng đường, cái này họ cũng đàn áp. Nhưng đàn áp xong thì thôi. Phong trào lại tiếp tục, làm chỗ này, chỗ khác. Tức là bị cấm, bị bắt, nhưng cuối cùng trước khí thế đấu tranh của dân chúng, nó nằm trong phong trào của dân chúng, nên chính quyền đâu có thể làm mạnh, nếu làm mạnh hơn nữa, sẽ bị lên án. Cũng có những lần bị đàn áp, nhưng cuối cùng anh em cũng phải ra thôi. BBC: Các hành khúc của “Hát cho đồng bào tôi nghe” có khác với hành khúc ở miền Bắc “Tiếng hát át tiếng bom” hay “nhạc cách mạng” hay không? Khác chứ. Ở miền Bắc, những ca khúc đó, họ vẫn viết những hình thức điệu “marche.” Nhưng ở ngoài đó, các nhạc sỹ đều tốt nghiệp ở nước ngoài, tốt nghiệp ở Trung quốc, Liên Xô, Đức hay các trường nên họ có hình thức, kết cấu tác phẩm khác hơn, mang tính chất bác học nhiều. Còn ở trong sinh viên mình cũng cố gắng, cũng có hòa âm đàng hoàng, cấu trúc đàng hoàng, nhưng làm thế nào cho cấu trúc gọn gẽ, dễ nhớ, dễ truyền bá. BBC: Ca từ của “Hát cho dân tôi nghe” có vẻ không quá trực tiếp về chính trị và khác với một số ca khúc cách mạng được cho là “cổ võ cầm súng” ở miền Bắc? Những tác phẩm của sinh viên trong phong trào “Hát cho đồng bào tôi nghe” luôn luôn có thẩm mỹ, nó luôn hướng vào những gì mang tính khái quát, có tính chất ấn tượng, đặt những vấn đề về nhân văn, những đòi hỏi và khát khao của con người, như đòi hỏi hòa bình, cũng là khát khao của nhân loại. Không đặt vấn đề trực diện với những vấn đề có vẻ dính tới chính trị, dính tới vũ khí hay là đấu tranh. Nó đặt những vấn đề của xã hội. Cho nên thẩm mỹ, những bài hát, tuy mình nghe nó khí thế, nhưng nó không phải là có cái gì dữ dằn lắm, nó rất hào hứng, đi vào lòng người, nó hợp với tâm sinh lý của sinh viên. "Văn hóa chính thức, đàn áp trực diện, cổ súy cho chủ trương xâm lăng của Chính phủ Mỹ, Đế Quốc Mỹ, với những sự xuyên tạc, nói không đúng về sự đấu tranh của Mặt trận Giải phóng hay của đồng bào ở Miền Nam, thì cái đó, đương nhiên phải bỏ thôi" BBC: “Hát cho đồng bào tôi nghe” có tác động gì đối với xã hội và chính trị Việt Nam, theo ông? Những tác phẩm này đặt những vấn đề của đồng bào, của nhân dân, như là nhân dân đang bị sưu cao thuế nặng, đang bị áp bức, đang bị bắt đi lính, cầm súng để bắn lại người Việt của mình, cho nên đó là những vấn đề chính trị. Những tác phẩm anh em vừa hát ra, nó truyền bá ngay trước hết trong sinh viên, thanh niên, học sinh Sài Gòn và các tỉnh. Thứ hai là trong các tổ chức của đồng bào, tổ chức công giáo, Phật giáo yêu hòa bình... 'Lãnh đạo' BBC: Quan hệ giữa Mặt trận dân tộc giải phóng và “Hát cho đồng bào tôi nghe”? Có đúng là phong trào của các ông thuộc Mặt trận dân tộc giải phóng? Trong tổ chức của thanh niên và sinh viên, đương nhiên về mặt nguyên tắc, có những tổ chức của Mặt trận Dân tộc Giải phóng lãnh đạo cái đó. Còn phong trào rộng tự phát, tự ý thức, rồi nó nâng dần tư tưởng lên. Nó gặp nhau ở điểm đó. BBC: Thời đó ông có liên lạc với những đoàn văn công của Mặt trận dân tộc giải phóng không? Tôi không liên lạc, nhưng khi ra Hà Nội thì tôi gặp trực tiếp, còn ở trong đó, mình ở trong vùng Sài Gòn mà. BBC: Có thể in được các ca khúc trên tạp chí hay báo chí ở miền Nam không? In trên báo của sinh viên thì có. Còn ở đây, các tổ chức như là tờ báo Đối diện của linh mục Nguyễn Ngọc Lan thỉnh thoảng vẫn in những bài đó. Những bài thơ, những bài hát của sinh viên vẫn được in. Và khi in, có khi bị chính quyền Sài Gòn cắt đục, tức là người ta cắt nó đi, nhưng có khi nó vẫn ra được. Do cái thế đấu tranh chính trị giằng co. Khi nào mà thế của phong trào mạnh, người ta in được hết, còn không, cũng vẫn bị kiểm duyệt. BBC: Khi Việt Nam thống nhất, Đảng Cộng sản muốn thay đổi, muốn quét sạch văn hóa cũ của Sài Gòn, có một phong trào thanh lọc văn hóa của chế độ cũ? Quá trình đó như thế nào? Văn hóa chính thức, đàn áp trực diện, cổ súy cho chủ trương xâm lăng của Chính phủ Mỹ, Đế Quốc Mỹ, với những sự xuyên tạc, nói không đúng về sự đấu tranh của Mặt trận Giải phóng hay của đồng bào ở Miền Nam, thì cái đó, đương nhiên phải bỏ thôi. Còn những bài thơ, hay những ca khúc, kể cả của những người đi lính Sài Gòn, nhưng họ viết, họ để lại, bây giờ Nhà nước vẫn cho dùng tác phẩm. Chỉ trừ một vài người có những vấn đề mặt chính trị, còn những ca khúc, bây giờ dần dần cũng cho phép duyệt, hát lại những bài hát cũ. BBC: Trước 1975, chế độ Sài Gòn có muốn dùng âm nhạc để chống cộng không? Họ có các ca khúc loại đó không? Nhạc sỹ phủ nhận tiếp xúc với cán bộ văn nghệ, nghệ sỹ miền Bắc trong khi hoạt động ở miền Nam Có chứ, đương nhiên là họ viết những bài chống thẳng thừng cộng sản, chống Mặt trận Giải phóng. Chính quyền Sài Gòn viết những bài ca ngợi đi lính, như là “Một, hai, ba, chúng ta là lính Cộng hòa”, là những bài chống cộng chứ còn gì nữa. BBC: Ông còn nhớ một vài ca khúc ‘chống cộng’ nào không? Cái đó bây giờ không nhớ. Hồi trước thì mình biết. Không nhớ rõ. Những bài tình ca thì nhớ, nhưng những bài đó không nhớ. 'Thanh lọc' BBC: Có vẻ chính quyền Sài Gòn ít thuyết phục người dân đi theo đường lối của họ, trong khi ở miền Bắc lại dùng âm nhạc tuyên truyền nhiều hơn, trực tiếp hơn, ông nghĩ sao? Chính quyền Sài Gòn cũng dùng âm nhạc, dùng đủ thứ hết, nhưng vì họ không có chính nghĩa, cho nên họ nói và cuối cùng người ta thấy đây là cái tổ chức đi ngược lại đường lối của dân tộc. Người ta không nghe. BBC: Ông nghĩ gì về nhạc Rock du nhập vào Sài Gòn những năm 1960, 1970? Bản thân nhạc Rock không có tội tình gì. Nhưng khi đất nước đang lúc có chiến tranh, dân nghèo, chủ trương của Chính quyền Sài Gòn, cũng như người Mỹ bỏ tiền vào cho chính quyền Sài Gòn, muốn đưa một hình thức âm nhạc giật gân, kích động con người quên đi những cái hoàn cảnh mình đang sống. Tức là tạo nên một nền nhạc lai căng, coi như đó là nhạc số một, còn nhạc dân tộc, nhạc đấu tranh, cái đó vứt đi, quên đi. Họ vừa chống cái đó, chống âm nhạc dân tộc, chống âm nhạc của sinh viên, họ xây dựng một nền âm nhạc dùng nhạc Mỹ. Chủ yếu nhạc Mỹ là một nền âm nhạc bác học của nhân loại, trong đó nhạc Rock chỉ là một bộ phận. "Nhưng nhạc Rock để mình giải trí thì khác, còn khi cổ súy vào, để tất cả đều quay cuồng , say mê, mà quên đi tất cả những thực tế, thì đó là cái không tốt" Nhưng nhạc Rock để mình giải trí thì khác, còn khi cổ súy vào, để tất cả đều quay cuồng , say mê, mà quên đi tất cả những thực tế, thì đó là cái không tốt. Và chính như vậy cho nên Chính quyền Sài Gòn đã từng tổ chức những đêm nhạc Rock tại sân mà hồi đó gọi là sân Hoa Lư, sân bóng đá nằm bên cạnh Đài Truyền hình. Chính vợ ông Thiệu, vợ Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu tới đó để trao giải thưởng, để gặp gỡ. Tức là chủ trương của nhà nước, rõ ràng, đưa những âm nhạc đó vào để làm cho sinh viên, thanh niên quay cuồng, quên đi những thực tế như là mình mất nước, đang bị đô hộ, đang bị cướp nước, đang bị đói khổ như vậy, quên đi để chạy theo cái xa hoa, mà cái đó phù phiếm. Chứ còn bản thân nhạc Rock tốt, có gì đâu. BBC: Sau 1975, có vẻ người ta cấm nhạc Rock vì nhạc Rock có quan hệ với chế độ cũ và người Mỹ phải không? Thái độ của miền Bắc đối với nhạc Rock như thế nào, theo ông? Không, nhạc Rock thì những năm đầu hòa bình, thì ngay cả dân chúng, người ta cũng chán. Rồi các nhà văn hóa, nhà nước, người ta không chủ trương phổ biến cái đó. Nhưng đó là trong vài ba năm đầu thôi, còn sau đó, thì những cái gì tốt của nhạc Rock vẫn du nhập, vẫn tổ chức biểu diễn. Cho nên ở thành phố này là nơi đầu tiên tổ chức những đêm liên hoan nhạc Pop, Rock, khắp cả nước về dự. Người ta không có chống cái đó. Nhưng những năm đầu thì dĩ nhiên vẫn đang còn khó khăn này nọ, thì không khuyến khích thôi, chứ không có cấm. Thêm về tin này Chủ đề liên quan
[ 108, 287, 285, 161, 2631, 6616, 3016, 508, 158, 392, 189, 23365, 114, 210, 1347, 141, 701, 207, 208, 123, 737, 1168, 107, 144, 316, 300, 119, 1993, 852, 651, 796, 2029, 662, 2942, 132, 131, 132, 105, 668, 144, 163, 247, 104, 1993, 852, 428, 256, 238, 288, 481, 107, 270, 990, 119, 1101, 317, 355, 877, 148, 752, 5269, 298, 204, 1102, 255, 149, 131, 132, 1031, 114, 741, 277, 4366, 320, 16330, 1920, 104, 378, 1920, 7721, 119, 3271, 4366, 320, 2137, 2945, 8412, 377, 231, 257, 19978, 5074, 770, 196, 380, 117, 212, 184, 113, 253, 1425, 147, 801, 118, 648, 1596, 1149, 131, 415, 196, 752, 103, 127, 128, 119, 119, 1149, 412, 658, 1008, 780, 29418, 112, 957, 2836, 118, 123, 125, 387, 212, 318, 104, 737, 1168, 355, 877, 122, 245, 433, 2631, 6616, 3016, 161, 1806, 1168, 189, 23365, 114, 210, 1347, 141, 701, 207, 122, 329, 124, 1086, 138, 147, 7425, 103, 253, 1178, 18275, 112, 311, 226, 397, 737, 1168, 355, 877, 113, 296, 182, 585, 2722, 127, 128, 737, 1168, 355, 877, 104, 258, 317, 186, 752, 132, 125, 1065, 1149, 137, 2483, 125, 120, 512, 329, 436, 1013, 123, 630, 120, 737, 1168, 355, 5871, 115, 212, 435, 215, 2773, 1069, 147, 6405, 103, 408, 213, 296, 182, 1093, 1317, 115, 122, 329, 124, 116, 411, 302, 1599, 8941, 355, 877, 130, 585, 250, 114, 2623, 584, 104, 296, 2368, 168, 418, 104, 296, 2368, 114, 737, 1168, 544, 342, 104, 282, 142, 4211, 619, 148, 150, 737, 1168, 933, 2773, 619, 141, 106, 111, 122, 329, 715, 124, 617, 495, 109, 1149, 817, 113, 737, 1168, 296, 2368, 130, 264, 527, 746, 1841, 105, 251, 120, 1065, 1149, 126, 138, 113, 737, 1168, 103, 804, 4076, 585, 250, 104, 109, 271, 273, 1732, 127, 128, 109, 271, 396, 214, 108, 121, 109, 769, 505, 578, 202, 106, 108, 121, 7122, 1640, 4875, 1753, 6002, 1640, 4572, 105, 2481, 3858, 2927, 15321, 290, 354, 131, 343, 106, 290, 107, 376, 306, 3282, 103, 204, 284, 205, 224, 267, 268, 1906, 133, 290, 103, 598, 290, 4888, 122, 168, 1093, 1317, 127, 139, 1617, 1235, 171, 1136, 410, 111, 169, 585, 2722, 227, 304, 685, 516, 296, 182, 207, 2218, 176, 264, 113, 120, 291, 1168, 104, 737, 1168, 296, 182, 215, 933, 2544, 398, 397, 147, 10188, 8445, 7425, 103, 107, 120, 204, 804, 361, 104, 497, 213, 296, 182, 131, 578, 105, 113, 150, 107, 186, 120, 296, 182, 198, 216, 268, 382, 112, 1339, 1370, 9497, 147, 7425, 103, 174, 141, 495, 279, 153, 105, 302, 190, 124, 1086, 737, 1168, 355, 877, 771, 465, 106, 737, 1168, 1599, 23365, 114, 210, 1347, 141, 701, 4211, 1814, 465, 126, 141, 771, 465, 1106, 148, 392, 1695, 122, 104, 141, 106, 1599, 23365, 114, 137, 141, 701, 4211, 266, 640, 210, 108, 232, 632, 465, 343, 114, 737, 1168, 106, 15341, 114, 210, 1347, 141, 6540, 1231, 615, 136, 212, 120, 392, 1695, 126, 159, 1051, 194, 110, 194, 106, 122, 168, 110, 114, 656, 347, 448, 168, 793, 107, 114, 656, 212, 159, 11393, 311, 545, 120, 147, 6678, 22568, 103, 143, 296, 182, 1093, 3412, 171, 335, 106, 116, 497, 213, 104, 296, 182, 198, 1906, 237, 154, 154, 585, 2722, 143, 122, 168, 1093, 1317, 127, 114, 545, 742, 176, 670, 127, 117, 212, 781, 113, 906, 1457, 4711, 298, 1457, 354, 397, 365, 640, 244, 1695, 120, 392, 1695, 126, 105, 123, 120, 193, 6468, 311, 125, 2681, 235, 120, 741, 277, 103, 203, 335, 274, 192, 417, 310, 103, 122, 168, 918, 9320, 1231, 208, 123, 106, 122, 168, 685, 516, 158, 103, 170, 149, 350, 154, 110, 685, 516, 105, 1550, 1463, 117, 737, 1168, 5870, 4343, 575, 1149, 242, 250, 196, 752, 5475, 817, 2631, 6616, 3016, 123, 125, 211, 575, 415, 1065, 1149, 196, 752, 578, 360, 312, 113, 242, 250, 105, 737, 1168, 377, 23365, 114, 210, 1347, 141, 6540, 257, 4029, 16780, 1331, 1312, 2051, 7023, 10507, 227, 105, 4068, 1552, 6774, 6944, 6809, 1066, 941, 570, 10906, 112, 4366, 320, 138, 248, 570, 1299, 6944, 6809, 1066, 941, 5090, 281, 741, 277, 701, 485, 211, 2150, 171, 335, 106, 108, 121, 113, 116, 737, 1168, 585, 250, 122, 1261, 116, 737, 1168, 104, 157, 137, 104, 210, 1347, 1093, 3412, 105, 127, 128, 109, 4920, 114, 237, 154, 107, 685, 516, 103, 170, 685, 516, 1979, 143, 133, 525, 186, 109, 175, 265, 104, 293, 1637, 2187, 1094, 128, 420, 229, 135, 2244, 420, 229, 5921, 2244, 420, 229, 120, 111, 140, 2821, 525, 186, 659, 685, 516, 143, 133, 109, 265, 423, 525, 186, 413, 508, 392, 103, 687, 2821, 808, 135, 4265, 808, 1617, 120, 111, 150, 1235, 290, 661, 122, 168, 1093, 1317, 139, 12986, 110, 1617, 143, 109, 204, 284, 205, 536, 301, 827, 2694, 410, 293, 213, 146, 308, 3237, 120, 354, 454, 1231, 208, 133, 290, 398, 1684, 388, 133, 290, 113, 737, 1168, 585, 3078, 298, 204, 804, 361, 325, 13175, 296, 182, 1093, 6899, 133, 290, 103, 141, 127, 133, 290, 113, 397, 251, 138, 1104, 2332, 1704, 759, 525, 186, 985, 2259, 154, 139, 1617, 258, 317, 1314, 388, 167, 106, 296, 182, 551, 889, 1093, 3412, 143, 141, 127, 117, 1617, 1314, 3756, 290, 354, 131, 343, 106, 290, 107, 376, 306, 3282, 103, 204, 284, 205, 224, 267, 268, 1906, 133, 290, 103, 598, 290, 4888, 122, 168, 1093, 1317, 127, 139, 1617, 1235, 171, 1136, 410, 111, 169, 585, 2722, 227, 304, 685, 516, 296, 2666, 14105, 918, 257, 208, 2631, 6616, 3016, 434, 133, 290, 170, 117, 1617, 531, 129, 381, 192, 113, 737, 1168, 355, 877, 104, 118, 1231, 448, 168, 107, 1047, 103, 107, 206, 188, 224, 918, 1040, 737, 1168, 984, 448, 168, 110, 122, 329, 124, 355, 288, 918, 737, 1168, 474, 170, 525, 186, 120, 381, 192, 145, 296, 182, 120, 111, 611, 274, 103, 375, 127, 107, 183, 116, 400, 133, 290, 186, 103, 290, 138, 113, 143, 154, 123, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 5475, 817, 2631, 6616, 3016, 1202, 269, 190, 119, 378, 160, 737, 1168, 611, 274, 840, 2474, 189, 23365, 114, 210, 1347, 141, 701, 207, 107, 809, 704, 122, 245, 113, 204, 242, 1100, 147, 108, 121, 2942, 132, 131, 629, 1 ]
081025_trantiendung_uselex
https://www.bbc.com/vietnamese/indepth/story/2008/10/081025_trantiendung_uselex
Người Sài Gòn trong mùa bầu cử Mỹ
Ông Đinh Linh, một thi sĩ Mỹ gốc Việt khi trả lời mail cho bạn bè ở Sài Gòn rằng anh sẽ chọn ứng viên nào trong kỳ bầu cử Mỹ sắp tới.
Ông Đinh Linh không trả lời vào câu hỏi, nhưng ông có cách trả lời khác: “ Kinh tế Mỹ sắp sập tới nơi rồi!” Không thể nói đó là câu trả lời gián tiếp cho việc ông định chọn đảng Dân Chủ, với liên doanh Barack Obama và Joseph Biden. Nhưng câu trả lời đó phản ảnh chuyện suy thoái kinh tế hiện nay có tầm quyết định đối với việc bầu tổng thống Mỹ vào đầu tháng mười một tới đây. Theo như các lần bầu tổng thống Mỹ trước đây, phần lớn người Mỹ gốc Việt có khuynh hướng ngã về phía các ứng cử viên thuộc đảng Cộng Hòa. Và người Sài Gòn quan tâm đến bầu cử Mỹ cũng có quan điểm na ná như vậy. Thật khó mà giải thích nguyên nhân người Sài Gòn thích con Voi hơn thích con Lừa. Lịch sử can hệ, và các hệ lụy của các đời tổng thống Mỹ đối với cuộc chiến Việt Nam trước đây khó mà phai nhạt. Với riêng người miền Nam, cái cảm giác bị người Mỹ bỏ rơi vẫn cón nguyên đó. Và các ông Tổng thống Mỹ qua nhiều đời, bị tai họa hay được thăng hoa do cuộc chiến ở Việt Nam, ai cũng biết gồm đủ cả Dân Chủ lẫn Cộng Hòa. Lợi nhuận kinh tế hay tinh thần dân chủ Trọng tâm việc người Việt Nam quan tâm tới bầu cử Mỹ là các lợi nhuận kinh tế do làm ăn với người Mỹ hay do các giá trị dân chủ Mỹ ? Nói về chuyện “quảng cáo” của Tổng thống Bill Clinton trong chuyến viếng thăm Việt Nam đầu tiên của một vị nguyên thủ Mỹ sau chiến tranh, ông D, một giáo chức về hưu ở Sài Gòn nói: “Tôi nhớ đại khái lời ông Clinton nói với sinh viên ở Hà Nội mà tôi được thông dịch qua tivi là: Sức mạnh của Hoa Kỳ không nằm ở kinh tế hay khoa học kỹ thuật…Sức mạnh của Hoa Kỳ chính là nền của dân chủ Hoa Kỳ." Với kinh nghiệm bản thân tôi thấy khó mà tin là người Mỹ trước sau như một, mang tinh thần dân chủ Mỹ đến với các dân tộc khác.” Bà Nguyệt Cầm, một người Mỹ gốc Việt đang về Việt Nam làm luận văn tiến sĩ văn chương. Trong một lần tranh luận ở Sài Gòn bà cho biết, bà chọn ứng cử viên Dân Chủ không phải vì những ứng cử viên của đảng này có khuynh hướng “mềm” với Việt Nam. Bà nhắc các bạn văn nghệ có khuynh hướng thích đảng Công Hòa rằng: Chính một Tổng thống của đảng Cộng Hòa đã bỏ cấm vận và bắt đầu lộ trình bình thường hóa với chính quyền Việt Nam. Bà nói tiếp. Bố chồng tôi, trong ít hôm mất gần nữa gia gia tài vì đợt suy thoái kinh tế này. Điều này làm chúng tôi nhớ đến Tổng thống Clinton, thời cực thịnh của kinh tế Mỹ.” Nhưng một người Mỹ gốc Việt khác đang sống ở Sài Gòn. Anh N. thì giải thích “ Chuyện suy thoái kinh tế Mỹ là trách nhiệm của nhiều đời Tổng thống, hay nói cách khác là quy luật đi xuống tạm thời của kinh tế tư bản. Bắt liên danh John McCain và Sarah Palin của tôi phải chịu, tôi thấy cũng oan cho họ quá!” Da màu hay da trắng Lần trước, khi John Kerry, người lính Mỹ lái giang thuyền ở đồng bằng sông Cửu Long không vào được Nhà Trắng, thì người Việt Nam cũng biết tới một một Tổng thống Mỹ phi công, “tham dự” chiến cuộc nhưng chưa từng rời nước Mỹ tới Việt Nam ngày nào. Ngày theo dõi cuộc bầu cử Mỹ năm đó. Lần đầu tiên người Sài Gòn được internet tường thuật từng giờ từng phút cuộc đua nước rút về đích rất thú vị. Tâm trạng theo dõi sô diễn chính trị năm đó dù hồi hộp, nhưng với nhiều người Việt Nam chuyện ăn thua của hai ứng viên đều diễn ra đúng ý cả. Bởi người nào thắng cũng ok, vì đương nhiên bóng dáng Việt Nam qua hình ảnh anh lính quân dịch Mỹ đương nhiên sẽ có mặt trong suốt nhiệm kỳ Tổng Thống. Nhưng lần bầu cử này khác. Có thể đây là lần cuối cùng người ta chứng kiến một Tổng thống Hoa Kỳ từng là tù nhân Hỏa Lò, một người lính trong nhiều thế hệ thanh niên Mỹ có can dự đến cuộc chiến. Và có thể đây là lần đầu tiên người Việt nam được thấy toàn diện gương mặt dân chủ Mỹ khi người Mỹ chọn một Tổng thống da màu. Tuấn Khanh, một nhạc sĩ, người thường xuyên có công việc vào ra Hoa Kỳ nói.” Tôi theo dõi bầu cử Tổng thống Mỹ từ vòng sơ bộ. Tôi ủng hộ John McCain hết mình. Obama có thể hùng biện giỏi, nhưng tôi không tin là Obama có thể làm thay đổi nước Mỹ như ông ta đã hứa.” Ông Lương, một lính VNCH hiện sống ở Tân Bình- Sài Gòn nói. Tôi có dịp đi lính chung với Mỹ. Lính Mỹ đen dù là sĩ quan cấp bậc cao hơn nhưng mỗi lần thấy lính Mỹ Trắng là sợ ra mặt, tìm cách né đi chỗ khác. Tụi nó kỳ thị ghê lắm! Bây giờ mà nếu có ông Tổng thống Mỹ da đen thì thật là chuyện hy hữu.” Càng sát ngày bầu cử. Khi tin tức trên Internet liên tục đưa tin về chuyện ứng viên Obama liên tục dẫn điểm với cách biệt khá xa. Nhiều người Sài Gòn với cảm tình một Tổng thống Cộng Hòa, và phần nào đó do “di chứng lịch sử”, họ vẫn quen nghĩ rằng nước Mỹ là của Mỹ trắng. Như L, một văn nữ nói . “ Theo dõi làm chi cho thêm chán. Theo kiểu báo đưa tin, ông da đen thắng chắc rồi.” Nhưng họa sĩ Trịnh Cung thì cười tủm tỉm.” Để coi, ngựa về ngược đó.” Chuyện ngày 4 /11 tới, nước Mỹ dù có một Tổng thống của một đảng nào đi nữa thì đối với người Việt Nam, những bước tiến trong quan hệ với Hoa Kỳ vẫn không nằm ngoài sự quan tâm về quan hệ kinh tế với cường quốc số một. Chuyện người Mỹ thời khủng hoảng ít xài đồ Việt Nam xuất khẩu, Việt kiều ít gởi tiền về, là việc can dự tới túi tiền và bao tử. Với trí thức và những người quan tâm đến tương lai của mối quan hệ sau chiến tranh của hai cựu thù xưa, thì tiến trình mà Hoa Kỳ thúc đẩy dân chủ và dân quyền ở Việt Nam coi như một sô diễn để cho có diễn. Và tất nhiên là dở ẹt. Tất nhiên chuyện bầu tổng thống Mỹ là việc của người Mỹ. Dù có thể đối với một số người thích Mỹ cho rằng bầu cử Tổng thống Mỹ chính là bầu cử Tổng thống thế giới. Với người Sài Gòn quan tâm đến bầu cử Mỹ là bởi lịch sử có khoảng thời gian dài, thể chế chính trị ở miền Nam có vận mệnh gắn với chuyện ở Mỹ người ta chọn ông Tổng thống của đảng nào, diều hâu hay bồ câu! Cuối cùng chuyện bầu Tổng thống Mỹ cũng là việc của người Mỹ. Những người Việt quan tâm thường coi đó là một sô diễn chính trị vừa hấp dẫn như đua ngựa, đá banh lại vừa lạ lẫm giữa việc chọn tổng thống của đảng này hay của đảng kia, một chuyện không hề có, và hứa hẹn sẽ không baogiờ có ở Việt Nam. Bài viết thể hiện quan điểm và hành văn cá nhân của ký giả Trần Tiến Dũng. Quý vị muốn chia sẻ ý kiến, xin gởi về địa chỉ email: vietnamese@bbc.co.uk
summarize: Ông Đinh Linh không trả lời vào câu hỏi, nhưng ông có cách trả lời khác: “ Kinh tế Mỹ sắp sập tới nơi rồi!” Không thể nói đó là câu trả lời gián tiếp cho việc ông định chọn đảng Dân Chủ, với liên doanh Barack Obama và Joseph Biden. Nhưng câu trả lời đó phản ảnh chuyện suy thoái kinh tế hiện nay có tầm quyết định đối với việc bầu tổng thống Mỹ vào đầu tháng mười một tới đây. Theo như các lần bầu tổng thống Mỹ trước đây, phần lớn người Mỹ gốc Việt có khuynh hướng ngã về phía các ứng cử viên thuộc đảng Cộng Hòa. Và người Sài Gòn quan tâm đến bầu cử Mỹ cũng có quan điểm na ná như vậy. Thật khó mà giải thích nguyên nhân người Sài Gòn thích con Voi hơn thích con Lừa. Lịch sử can hệ, và các hệ lụy của các đời tổng thống Mỹ đối với cuộc chiến Việt Nam trước đây khó mà phai nhạt. Với riêng người miền Nam, cái cảm giác bị người Mỹ bỏ rơi vẫn cón nguyên đó. Và các ông Tổng thống Mỹ qua nhiều đời, bị tai họa hay được thăng hoa do cuộc chiến ở Việt Nam, ai cũng biết gồm đủ cả Dân Chủ lẫn Cộng Hòa. Lợi nhuận kinh tế hay tinh thần dân chủ Trọng tâm việc người Việt Nam quan tâm tới bầu cử Mỹ là các lợi nhuận kinh tế do làm ăn với người Mỹ hay do các giá trị dân chủ Mỹ ? Nói về chuyện “quảng cáo” của Tổng thống Bill Clinton trong chuyến viếng thăm Việt Nam đầu tiên của một vị nguyên thủ Mỹ sau chiến tranh, ông D, một giáo chức về hưu ở Sài Gòn nói: “Tôi nhớ đại khái lời ông Clinton nói với sinh viên ở Hà Nội mà tôi được thông dịch qua tivi là: Sức mạnh của Hoa Kỳ không nằm ở kinh tế hay khoa học kỹ thuật…Sức mạnh của Hoa Kỳ chính là nền của dân chủ Hoa Kỳ." Với kinh nghiệm bản thân tôi thấy khó mà tin là người Mỹ trước sau như một, mang tinh thần dân chủ Mỹ đến với các dân tộc khác.” Bà Nguyệt Cầm, một người Mỹ gốc Việt đang về Việt Nam làm luận văn tiến sĩ văn chương. Trong một lần tranh luận ở Sài Gòn bà cho biết, bà chọn ứng cử viên Dân Chủ không phải vì những ứng cử viên của đảng này có khuynh hướng “mềm” với Việt Nam. Bà nhắc các bạn văn nghệ có khuynh hướng thích đảng Công Hòa rằng: Chính một Tổng thống của đảng Cộng Hòa đã bỏ cấm vận và bắt đầu lộ trình bình thường hóa với chính quyền Việt Nam. Bà nói tiếp. Bố chồng tôi, trong ít hôm mất gần nữa gia gia tài vì đợt suy thoái kinh tế này. Điều này làm chúng tôi nhớ đến Tổng thống Clinton, thời cực thịnh của kinh tế Mỹ.” Nhưng một người Mỹ gốc Việt khác đang sống ở Sài Gòn. Anh N. thì giải thích “ Chuyện suy thoái kinh tế Mỹ là trách nhiệm của nhiều đời Tổng thống, hay nói cách khác là quy luật đi xuống tạm thời của kinh tế tư bản. Bắt liên danh John McCain và Sarah Palin của tôi phải chịu, tôi thấy cũng oan cho họ quá!” Da màu hay da trắng Lần trước, khi John Kerry, người lính Mỹ lái giang thuyền ở đồng bằng sông Cửu Long không vào được Nhà Trắng, thì người Việt Nam cũng biết tới một một Tổng thống Mỹ phi công, “tham dự” chiến cuộc nhưng chưa từng rời nước Mỹ tới Việt Nam ngày nào. Ngày theo dõi cuộc bầu cử Mỹ năm đó. Lần đầu tiên người Sài Gòn được internet tường thuật từng giờ từng phút cuộc đua nước rút về đích rất thú vị. Tâm trạng theo dõi sô diễn chính trị năm đó dù hồi hộp, nhưng với nhiều người Việt Nam chuyện ăn thua của hai ứng viên đều diễn ra đúng ý cả. Bởi người nào thắng cũng ok, vì đương nhiên bóng dáng Việt Nam qua hình ảnh anh lính quân dịch Mỹ đương nhiên sẽ có mặt trong suốt nhiệm kỳ Tổng Thống. Nhưng lần bầu cử này khác. Có thể đây là lần cuối cùng người ta chứng kiến một Tổng thống Hoa Kỳ từng là tù nhân Hỏa Lò, một người lính trong nhiều thế hệ thanh niên Mỹ có can dự đến cuộc chiến. Và có thể đây là lần đầu tiên người Việt nam được thấy toàn diện gương mặt dân chủ Mỹ khi người Mỹ chọn một Tổng thống da màu. Tuấn Khanh, một nhạc sĩ, người thường xuyên có công việc vào ra Hoa Kỳ nói.” Tôi theo dõi bầu cử Tổng thống Mỹ từ vòng sơ bộ. Tôi ủng hộ John McCain hết mình. Obama có thể hùng biện giỏi, nhưng tôi không tin là Obama có thể làm thay đổi nước Mỹ như ông ta đã hứa.” Ông Lương, một lính VNCH hiện sống ở Tân Bình- Sài Gòn nói. Tôi có dịp đi lính chung với Mỹ. Lính Mỹ đen dù là sĩ quan cấp bậc cao hơn nhưng mỗi lần thấy lính Mỹ Trắng là sợ ra mặt, tìm cách né đi chỗ khác. Tụi nó kỳ thị ghê lắm! Bây giờ mà nếu có ông Tổng thống Mỹ da đen thì thật là chuyện hy hữu.” Càng sát ngày bầu cử. Khi tin tức trên Internet liên tục đưa tin về chuyện ứng viên Obama liên tục dẫn điểm với cách biệt khá xa. Nhiều người Sài Gòn với cảm tình một Tổng thống Cộng Hòa, và phần nào đó do “di chứng lịch sử”, họ vẫn quen nghĩ rằng nước Mỹ là của Mỹ trắng. Như L, một văn nữ nói . “ Theo dõi làm chi cho thêm chán. Theo kiểu báo đưa tin, ông da đen thắng chắc rồi.” Nhưng họa sĩ Trịnh Cung thì cười tủm tỉm.” Để coi, ngựa về ngược đó.” Chuyện ngày 4 /11 tới, nước Mỹ dù có một Tổng thống của một đảng nào đi nữa thì đối với người Việt Nam, những bước tiến trong quan hệ với Hoa Kỳ vẫn không nằm ngoài sự quan tâm về quan hệ kinh tế với cường quốc số một. Chuyện người Mỹ thời khủng hoảng ít xài đồ Việt Nam xuất khẩu, Việt kiều ít gởi tiền về, là việc can dự tới túi tiền và bao tử. Với trí thức và những người quan tâm đến tương lai của mối quan hệ sau chiến tranh của hai cựu thù xưa, thì tiến trình mà Hoa Kỳ thúc đẩy dân chủ và dân quyền ở Việt Nam coi như một sô diễn để cho có diễn. Và tất nhiên là dở ẹt. Tất nhiên chuyện bầu tổng thống Mỹ là việc của người Mỹ. Dù có thể đối với một số người thích Mỹ cho rằng bầu cử Tổng thống Mỹ chính là bầu cử Tổng thống thế giới. Với người Sài Gòn quan tâm đến bầu cử Mỹ là bởi lịch sử có khoảng thời gian dài, thể chế chính trị ở miền Nam có vận mệnh gắn với chuyện ở Mỹ người ta chọn ông Tổng thống của đảng nào, diều hâu hay bồ câu! Cuối cùng chuyện bầu Tổng thống Mỹ cũng là việc của người Mỹ. Những người Việt quan tâm thường coi đó là một sô diễn chính trị vừa hấp dẫn như đua ngựa, đá banh lại vừa lạ lẫm giữa việc chọn tổng thống của đảng này hay của đảng kia, một chuyện không hề có, và hứa hẹn sẽ không baogiờ có ở Việt Nam. Bài viết thể hiện quan điểm và hành văn cá nhân của ký giả Trần Tiến Dũng. Quý vị muốn chia sẻ ý kiến, xin gởi về địa chỉ email: vietnamese@bbc.co.uk
[ 108, 287, 285, 161, 208, 2108, 2113, 110, 456, 366, 138, 476, 4285, 170, 118, 107, 173, 456, 366, 7430, 401, 725, 216, 200, 1268, 4856, 228, 328, 7117, 561, 724, 136, 123, 150, 106, 476, 456, 366, 2076, 270, 114, 156, 118, 190, 680, 283, 651, 483, 103, 119, 316, 553, 2423, 1141, 105, 5247, 6806, 311, 476, 456, 366, 150, 391, 349, 443, 782, 2234, 236, 216, 199, 275, 107, 1191, 302, 190, 195, 119, 156, 513, 497, 234, 200, 138, 178, 253, 3024, 116, 228, 1333, 520, 128, 109, 400, 513, 497, 234, 200, 226, 1009, 380, 301, 111, 200, 972, 131, 107, 2934, 665, 2578, 125, 505, 109, 475, 368, 182, 624, 283, 607, 7829, 619, 111, 1093, 1317, 146, 315, 155, 513, 368, 200, 127, 107, 146, 318, 5346, 108, 231, 2868, 128, 1356, 1961, 455, 145, 272, 581, 503, 157, 111, 1093, 1317, 581, 219, 8006, 183, 581, 219, 18092, 112, 2375, 324, 1036, 300, 103, 105, 109, 300, 4468, 104, 109, 723, 497, 234, 200, 195, 119, 204, 242, 131, 132, 226, 248, 455, 145, 8430, 15672, 1224, 176, 734, 111, 752, 578, 292, 406, 1143, 133, 111, 200, 306, 1471, 244, 107, 231, 503, 837, 619, 109, 118, 408, 234, 200, 235, 158, 3436, 133, 1311, 1473, 194, 117, 1994, 1414, 180, 204, 242, 108, 121, 131, 578, 375, 127, 217, 770, 620, 186, 651, 483, 1306, 607, 7829, 4022, 3015, 236, 216, 194, 777, 860, 137, 185, 1152, 315, 156, 111, 131, 132, 146, 315, 228, 513, 368, 200, 106, 109, 418, 3015, 236, 216, 180, 140, 446, 119, 111, 200, 194, 180, 109, 314, 245, 137, 185, 200, 108, 347, 1524, 125, 443, 22918, 269, 341, 561, 104, 408, 234, 2663, 1963, 113, 803, 2940, 582, 131, 132, 178, 462, 104, 116, 297, 503, 331, 200, 187, 242, 2722, 118, 1828, 103, 116, 309, 229, 125, 2208, 108, 121, 1093, 1317, 795, 2313, 1057, 273, 2275, 366, 118, 1963, 123, 119, 296, 182, 108, 121, 337, 710, 145, 141, 117, 206, 414, 235, 7146, 106, 161, 2751, 376, 417, 104, 254, 336, 110, 829, 108, 121, 236, 216, 194, 889, 214, 888, 887, 599, 2972, 1789, 417, 104, 254, 336, 122, 106, 639, 104, 137, 185, 254, 336, 294, 1224, 176, 236, 830, 288, 481, 141, 203, 455, 145, 193, 106, 111, 200, 226, 187, 128, 116, 103, 518, 777, 860, 137, 185, 200, 155, 119, 109, 137, 796, 211, 1070, 753, 9560, 8811, 103, 116, 111, 200, 972, 131, 167, 125, 131, 132, 140, 410, 355, 472, 621, 355, 741, 112, 298, 116, 400, 250, 410, 108, 121, 1093, 1317, 263, 114, 2034, 263, 680, 475, 368, 182, 651, 483, 110, 139, 171, 120, 475, 368, 182, 104, 283, 126, 107, 2934, 665, 29881, 561, 119, 131, 629, 753, 982, 109, 230, 355, 877, 107, 2934, 665, 581, 283, 487, 1418, 2602, 448, 116, 408, 234, 104, 283, 607, 1418, 115, 306, 918, 824, 105, 290, 178, 1154, 277, 342, 369, 471, 119, 122, 168, 131, 629, 753, 123, 4368, 6426, 1423, 1278, 113, 500, 325, 552, 386, 761, 165, 165, 326, 171, 1767, 782, 2234, 236, 216, 433, 747, 126, 140, 174, 141, 1057, 155, 408, 234, 6457, 221, 786, 2335, 104, 236, 216, 200, 1070, 311, 116, 111, 200, 972, 131, 211, 167, 307, 108, 121, 1093, 4522, 266, 10066, 143, 272, 581, 401, 108, 2389, 782, 2234, 236, 216, 200, 106, 605, 517, 104, 158, 723, 408, 3351, 194, 123, 173, 211, 106, 565, 330, 184, 804, 1119, 221, 104, 236, 216, 276, 4595, 5192, 316, 595, 1546, 2512, 105, 6216, 9012, 104, 141, 139, 668, 103, 141, 203, 127, 2397, 114, 154, 310, 9090, 3927, 1162, 194, 1285, 1714, 2871, 1466, 129, 1546, 2633, 103, 111, 1127, 200, 1709, 6801, 1750, 108, 121, 210, 281, 1551, 4620, 1590, 110, 138, 117, 571, 6043, 143, 111, 131, 132, 127, 217, 228, 116, 116, 408, 234, 200, 894, 135, 103, 401, 9823, 382, 561, 242, 204, 170, 289, 434, 1165, 142, 200, 228, 131, 132, 191, 1279, 1245, 181, 1156, 204, 513, 368, 200, 147, 837, 2871, 178, 462, 111, 1093, 1317, 117, 2154, 1289, 887, 434, 339, 434, 1399, 204, 1860, 142, 995, 125, 1055, 215, 1441, 4749, 1660, 612, 181, 1156, 11519, 407, 122, 245, 147, 150, 428, 496, 3116, 103, 170, 119, 158, 111, 131, 132, 443, 446, 1444, 104, 196, 475, 182, 413, 407, 124, 604, 108, 232, 1679, 2150, 111, 224, 779, 127, 108, 16493, 171, 1177, 445, 871, 2930, 131, 132, 235, 240, 349, 365, 1127, 252, 414, 200, 1177, 445, 134, 107, 447, 113, 1232, 517, 393, 408, 1897, 112, 311, 400, 513, 368, 126, 911, 615, 136, 248, 106, 400, 608, 264, 111, 169, 463, 357, 116, 408, 234, 254, 336, 434, 106, 717, 157, 4931, 8834, 103, 116, 111, 1127, 113, 158, 175, 300, 781, 778, 200, 107, 1036, 382, 155, 204, 4298, 619, 107, 136, 248, 106, 400, 178, 462, 111, 131, 828, 117, 203, 258, 681, 2080, 447, 137, 185, 200, 129, 111, 200, 680, 116, 408, 234, 1285, 1162, 112, 1949, 8546, 116, 1149, 3999, 111, 369, 1209, 107, 135, 156, 138, 124, 254, 336, 123, 1070, 388, 181, 1156, 513, 368, 408, 234, 200, 148, 906, 1046, 3946, 388, 535, 523, 1546, 2512, 538, 900, 1141, 107, 136, 1645, 973, 7221, 170, 141, 110, 193, 106, 1141, 107, 136, 140, 346, 345, 142, 200, 128, 118, 169, 115, 1723, 1070, 208, 13266, 116, 1127, 2211, 199, 307, 108, 121, 1241, 644, 686, 1093, 1317, 454, 388, 107, 1500, 184, 1127, 630, 119, 1091, 6153, 200, 1532, 428, 106, 621, 146, 373, 2274, 291, 183, 170, 742, 176, 400, 203, 1127, 200, 2032, 106, 964, 124, 4665, 370, 173, 4132, 184, 1104, 911, 14078, 176, 335, 393, 461, 3508, 10490, 2753, 364, 339, 145, 323, 107, 118, 408, 234, 200, 1285, 1532, 143, 610, 106, 443, 861, 943, 1070, 4490, 515, 338, 191, 513, 2539, 707, 193, 766, 159, 2603, 316, 437, 251, 193, 125, 443, 475, 182, 1141, 316, 437, 458, 318, 119, 173, 575, 896, 4146, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 208, 2108, 4746, 116, 697, 621, 200, 972, 131, 129, 456, 366, 108, 18750, 114, 230, 1674, 108, 121, 1093, 1317, 160, 365, 134, 680, 475, 182, 224, 113, 393, 513, 368, 200, 1268, 1988, 1 ]
151012_vietnam_tourism_drinking_and_eating
https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2015/10/151012_vietnam_tourism_drinking_and_eating
Du lịch Việt Nam: Không chỉ ăn và uống
Đây là cảnh mà giới hay bia rượu ở Hà Nội vẫn thường chứng kiến: Đồng hồ chuẩn bị điểm lúc nửa đêm là xe cảnh sát lao tới. Nhạc bị tắt và tiếng loa phóng thanh nổi lên: “Đã đến giờ đóng cửa.” Đa số mọi người ra về trong tâm trạng bực bội. Những người khác chán nản tỏa ra tìm nơi khác làm thêm một ly.
Phố Nhà Chung, Hà Nội vào buổi tối Trong ba năm sống ở thủ đô, tôi liên tục nghe cả người địa phương lẫn khách nước ngoài phàn nàn về giờ đóng cửa sớm của các quán rượu Hà Nội. Tôi vẫn thấy khó chịu mỗi khi gặp bạn bè bên ly rượu lại không thể tránh khỏi bị lực lượng thi hành luật thiếu trí hài hước can thiệp mà không lời giải thích. Tôi cũng không hiểu vì sao mình có thể đi chơi muộn ở mọi nơi khác ở Việt Nam, trong đó có Huế (là thành phố bảo thủ hơn), nhưng trừ Hà Nội. Tôi từng nghe giải thích đây là vấn đề an ninh công cộng. Nhưng chắc rằng để mọi người vui vẻ uống rượu trong quán bar thì vẫn hơn là tụ họp ngoài phố với cảm giác bất mãn, chán nản? Và đúng là lái xe trong lúc say rượu là vấn đề lớn, nhưng có những cách hiệu quả hơn để đối phó với nạn này (mà theo ý tôi, đây là lĩnh vực cảnh sát có thể thực sự tập trung nỗ lực giải quyết). Điều này cũng không mấy hợp lý nếu nhìn từ khía cạnh kinh tế. Quán rượu và câu lạc bộ đêm ở các thành phố lớn thường làm ăn khá thịnh về đêm. Hà Nội chắc hẳn đang bỏ lỡ bộn tiền mỗi tối. Khu phố Tạ Hiện là nơi có nhiều quán bia hơi đông người Việt Nam cũng như khách du lịch Vấn đề quán rượu gần đây bắt đầu gây chú ý trên truyền thông. Một loạt bài được đưa lên mạng xã hội trong vài tuần qua, cho rằng khách du lịch chán do thiếu vắng hoạt động ban đêm. Bài báo trên tờ Dân Sinh phỏng vấn một số người nước ngoài phàn nàn về vấn đề này. Một người từ Anh nói: “Đầu tiên tôi thấy rất tò mò [về quán bar] do mọi thứ còn mới. Đến hôm thứ Hai tôi quay lại đây và gọi một chai bia. Nhưng đến ngày thứ ba, tôi bắt đầu thấy chán vì chẳng còn gì để làm.” Một du khách người Mỹ, 30 tuổi, nói anh bị vướng vào vòng luẩn quẩn “ăn đồ ăn đường phố, uống bia, tối về nhà sớm.” Anh nói thêm, tôi yêu Việt Nam, nhưng điểm đến yêu thích của tôi là Thái Lan. Tôi có khoảng thời gian rất vui ở đó và tôi sẽ quay lại vài lần nữa.” Tuy hoàn toàn hiểu được quan điểm này, tôi nghĩ những lời nói trên cho thấy vấn đề sâu hơn, đáng lo ngại hơn hiện tượng đóng quán sớm, là suy nghĩ về việc du khách đến Việt Nam chỉ để ăn và uống. Ở đất nước còn có rất nhiều điều đáng xem – phong cảnh đẹp tuyệt vời, văn hóa đầy mê hoặc, lịch sử độc đáo – thì đây là nhận xét thật đáng buồn. Theo tôi có hai vấn đền liên quan tới nhau đằng sau câu chuyện này. Trước tiên là thiếu sự đa dạng cho khách du lịch. Dù là mỗi khách du lịch có xuất thân hay mối quan tâm khác nhau thế nào đi nữa, trải nghiệm du lịch của họ ở Việt Nam gần như giống nhau. Các tour du lịch hầu như lặp lại, khách sạn và khu nghỉ dưỡng bên biển không mấy khác nhau, và vâng, hầu hết quán rượu lẫn nhà hàng đều đóng cửa sớm vào buổi tối. Dường như ít có nghiên cứu thị trường nhắm tới các nhóm khách du lịch khác nhau muốn gì khi tới Việt Nam. Thương hiệu rõ ràng Ẩm thực đường phố và bia hơi không chỉ là hoạt động duy nhất khi đi du lịch Việt Nam Vấn đề thứ hai là thiếu một bản sắc rõ nét. Ẩm thực đường phố và bia tươi Việt Nam được biết đến trên toàn thế giới, nhưng những trải nghiệm còn lại ở Việt Nam thì rất khó để định lượng, mặc dù đất nước này đã được quảng cáo vài lần qua nhiều chương trình truyền hình. Khách du lịch biết họ sẽ nhận được gì từ một kỳ nghỉ ở Thái Lan hay Malaysia, bởi những nước này đã tiêu cả đống tiền vào các chiến dịch tiếp thị và đầu tư hợp lý vào các sản phẩm và dịch vụ du lịch. Mỉa mai thay, tôi nghĩ Việt Nam cũng có ngang thế, thậm chí là hơn những điểm đến kia, nhưng thông điệp lại không mạnh mẽ bằng. Họ không có một thương hiệu rõ ràng, cụ thể. Trong phim quảng cáo gần đây của Bộ Ngoại giao - mà có lẽ lấy cảm hứng từ đoạn phim du lịch ngắn của đạo diễn người Nga, Georgy Tarasov trên Vimeo – cho thấy đã có tiến bộ rất nhiều trong lĩnh vực này. Nhưng thông điệp quảng cáo đi kèm vẫn nói Việt Nam là đất nước “hòa bình, ổn định và phát triển”, “giàu nhân văn, sức sống mạnh mẽ, không ngừng phát triển và là điểm đến hấp dẫn đối với bạn bè quốc tế.” Đây là những tình cảm đẹp khó có thể tranh cãi, nhưng chúng rất trừu tượng. Không một lời nào trong đó khẳng định được “đây là Việt Nam”. Với khách du lịch, tôi muốn gợi ý rằng, nếu bạn đã tốn khá nhiều thời gian lẫn tiền bạc để đến Việt Nam, bạn nên tìm hiểu xem có hoạt động gì khác ngoài việc ăn và uống (dù những hoạt động này cũng vui đấy). Có rất nhiều thông tin trên mạng về những địa điểm hay và những nơi không thể bỏ lỡ. Vâng, thật khó chịu quán rượu đóng cửa lúc nửa đêm, thậm chí còn sớm hơn thế. Nhưng nếu muốn thức cả đêm nhậu nhẹt thì các bạn có thể làm ở đất nước của các bạn (và chắc là tốn tiền hơn nhiều). Thể dục buổi sáng bên hồ Hoàn Kiếm, Hà Nội Ở nhiều nước châu Á có văn hóa đi ngủ sớm và dậy sớm. Tôi cuối cùng cũng học được cách thích nghi với văn hóa này. Không dễ, nhưng nếu bạn làm được thì sẽ có thành quả. Việt Nam rất đẹp vào sáng sớm. Khung giờ yêu thích của tôi là khoảng 6 giờ sáng, khi trời còn mát và người đủ mọi lứa tuổi, thành phần ra tập thể dục, uống cà phê và ăn sáng cùng nhau. Với tôi, điều này cũng hay như một buổi tối thức khuya nhậu nhẹt với bạn bè. Điểm cuối cùng là, việc vấn đề này được đưa ra bàn tán rộng rãi là rất tốt. Dần dần, vấn đề trong ngành công nghiệp du lịch đã gây được chú ý trên truyền thông và chính quyền dường như đang lắng nghe. Hồi tháng Sáu, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nói với báo chí rằng, giao thông nguy hiểm, thực phẩm mất vệ sinh, ô nhiễm, trộm cắp, người ăn xin và bán hàng đắt đỏ khiến khách du lịch có trải nghiệm xấu ở Việt Nam. Cho dù những vấn đề này chưa được giải quyết thấu đáo tới mức có thể thấy được hiệu quả, thì ít nhất cũng đã có bàn luận công khai. Và hy vọng rằng bài viết này sẽ thêm vào cuộc thảo luận với nhiều người bàn về nó trên bàn ăn hay bên chầu bia, ít nhất, là cho tới trước khi xe cảnh sát đến. Tác giả là một nhà báo tự do, từng sống và làm việc ở Việt Nam và đã viết cho các báo như The Guardian, The Diplomat cùng một số bài cho trang web bbcvietnamese.com.
summarize: Phố Nhà Chung, Hà Nội vào buổi tối Trong ba năm sống ở thủ đô, tôi liên tục nghe cả người địa phương lẫn khách nước ngoài phàn nàn về giờ đóng cửa sớm của các quán rượu Hà Nội. Tôi vẫn thấy khó chịu mỗi khi gặp bạn bè bên ly rượu lại không thể tránh khỏi bị lực lượng thi hành luật thiếu trí hài hước can thiệp mà không lời giải thích. Tôi cũng không hiểu vì sao mình có thể đi chơi muộn ở mọi nơi khác ở Việt Nam, trong đó có Huế (là thành phố bảo thủ hơn), nhưng trừ Hà Nội. Tôi từng nghe giải thích đây là vấn đề an ninh công cộng. Nhưng chắc rằng để mọi người vui vẻ uống rượu trong quán bar thì vẫn hơn là tụ họp ngoài phố với cảm giác bất mãn, chán nản? Và đúng là lái xe trong lúc say rượu là vấn đề lớn, nhưng có những cách hiệu quả hơn để đối phó với nạn này (mà theo ý tôi, đây là lĩnh vực cảnh sát có thể thực sự tập trung nỗ lực giải quyết). Điều này cũng không mấy hợp lý nếu nhìn từ khía cạnh kinh tế. Quán rượu và câu lạc bộ đêm ở các thành phố lớn thường làm ăn khá thịnh về đêm. Hà Nội chắc hẳn đang bỏ lỡ bộn tiền mỗi tối. Khu phố Tạ Hiện là nơi có nhiều quán bia hơi đông người Việt Nam cũng như khách du lịch Vấn đề quán rượu gần đây bắt đầu gây chú ý trên truyền thông. Một loạt bài được đưa lên mạng xã hội trong vài tuần qua, cho rằng khách du lịch chán do thiếu vắng hoạt động ban đêm. Bài báo trên tờ Dân Sinh phỏng vấn một số người nước ngoài phàn nàn về vấn đề này. Một người từ Anh nói: “Đầu tiên tôi thấy rất tò mò [về quán bar] do mọi thứ còn mới. Đến hôm thứ Hai tôi quay lại đây và gọi một chai bia. Nhưng đến ngày thứ ba, tôi bắt đầu thấy chán vì chẳng còn gì để làm.” Một du khách người Mỹ, 30 tuổi, nói anh bị vướng vào vòng luẩn quẩn “ăn đồ ăn đường phố, uống bia, tối về nhà sớm.” Anh nói thêm, tôi yêu Việt Nam, nhưng điểm đến yêu thích của tôi là Thái Lan. Tôi có khoảng thời gian rất vui ở đó và tôi sẽ quay lại vài lần nữa.” Tuy hoàn toàn hiểu được quan điểm này, tôi nghĩ những lời nói trên cho thấy vấn đề sâu hơn, đáng lo ngại hơn hiện tượng đóng quán sớm, là suy nghĩ về việc du khách đến Việt Nam chỉ để ăn và uống. Ở đất nước còn có rất nhiều điều đáng xem – phong cảnh đẹp tuyệt vời, văn hóa đầy mê hoặc, lịch sử độc đáo – thì đây là nhận xét thật đáng buồn. Theo tôi có hai vấn đền liên quan tới nhau đằng sau câu chuyện này. Trước tiên là thiếu sự đa dạng cho khách du lịch. Dù là mỗi khách du lịch có xuất thân hay mối quan tâm khác nhau thế nào đi nữa, trải nghiệm du lịch của họ ở Việt Nam gần như giống nhau. Các tour du lịch hầu như lặp lại, khách sạn và khu nghỉ dưỡng bên biển không mấy khác nhau, và vâng, hầu hết quán rượu lẫn nhà hàng đều đóng cửa sớm vào buổi tối. Dường như ít có nghiên cứu thị trường nhắm tới các nhóm khách du lịch khác nhau muốn gì khi tới Việt Nam. Thương hiệu rõ ràng Ẩm thực đường phố và bia hơi không chỉ là hoạt động duy nhất khi đi du lịch Việt Nam Vấn đề thứ hai là thiếu một bản sắc rõ nét. Ẩm thực đường phố và bia tươi Việt Nam được biết đến trên toàn thế giới, nhưng những trải nghiệm còn lại ở Việt Nam thì rất khó để định lượng, mặc dù đất nước này đã được quảng cáo vài lần qua nhiều chương trình truyền hình. Khách du lịch biết họ sẽ nhận được gì từ một kỳ nghỉ ở Thái Lan hay Malaysia, bởi những nước này đã tiêu cả đống tiền vào các chiến dịch tiếp thị và đầu tư hợp lý vào các sản phẩm và dịch vụ du lịch. Mỉa mai thay, tôi nghĩ Việt Nam cũng có ngang thế, thậm chí là hơn những điểm đến kia, nhưng thông điệp lại không mạnh mẽ bằng. Họ không có một thương hiệu rõ ràng, cụ thể. Trong phim quảng cáo gần đây của Bộ Ngoại giao - mà có lẽ lấy cảm hứng từ đoạn phim du lịch ngắn của đạo diễn người Nga, Georgy Tarasov trên Vimeo – cho thấy đã có tiến bộ rất nhiều trong lĩnh vực này. Nhưng thông điệp quảng cáo đi kèm vẫn nói Việt Nam là đất nước “hòa bình, ổn định và phát triển”, “giàu nhân văn, sức sống mạnh mẽ, không ngừng phát triển và là điểm đến hấp dẫn đối với bạn bè quốc tế.” Đây là những tình cảm đẹp khó có thể tranh cãi, nhưng chúng rất trừu tượng. Không một lời nào trong đó khẳng định được “đây là Việt Nam”. Với khách du lịch, tôi muốn gợi ý rằng, nếu bạn đã tốn khá nhiều thời gian lẫn tiền bạc để đến Việt Nam, bạn nên tìm hiểu xem có hoạt động gì khác ngoài việc ăn và uống (dù những hoạt động này cũng vui đấy). Có rất nhiều thông tin trên mạng về những địa điểm hay và những nơi không thể bỏ lỡ. Vâng, thật khó chịu quán rượu đóng cửa lúc nửa đêm, thậm chí còn sớm hơn thế. Nhưng nếu muốn thức cả đêm nhậu nhẹt thì các bạn có thể làm ở đất nước của các bạn (và chắc là tốn tiền hơn nhiều). Thể dục buổi sáng bên hồ Hoàn Kiếm, Hà Nội Ở nhiều nước châu Á có văn hóa đi ngủ sớm và dậy sớm. Tôi cuối cùng cũng học được cách thích nghi với văn hóa này. Không dễ, nhưng nếu bạn làm được thì sẽ có thành quả. Việt Nam rất đẹp vào sáng sớm. Khung giờ yêu thích của tôi là khoảng 6 giờ sáng, khi trời còn mát và người đủ mọi lứa tuổi, thành phần ra tập thể dục, uống cà phê và ăn sáng cùng nhau. Với tôi, điều này cũng hay như một buổi tối thức khuya nhậu nhẹt với bạn bè. Điểm cuối cùng là, việc vấn đề này được đưa ra bàn tán rộng rãi là rất tốt. Dần dần, vấn đề trong ngành công nghiệp du lịch đã gây được chú ý trên truyền thông và chính quyền dường như đang lắng nghe. Hồi tháng Sáu, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nói với báo chí rằng, giao thông nguy hiểm, thực phẩm mất vệ sinh, ô nhiễm, trộm cắp, người ăn xin và bán hàng đắt đỏ khiến khách du lịch có trải nghiệm xấu ở Việt Nam. Cho dù những vấn đề này chưa được giải quyết thấu đáo tới mức có thể thấy được hiệu quả, thì ít nhất cũng đã có bàn luận công khai. Và hy vọng rằng bài viết này sẽ thêm vào cuộc thảo luận với nhiều người bàn về nó trên bàn ăn hay bên chầu bia, ít nhất, là cho tới trước khi xe cảnh sát đến. Tác giả là một nhà báo tự do, từng sống và làm việc ở Việt Nam và đã viết cho các báo như The Guardian, The Diplomat cùng một số bài cho trang web bbcvietnamese.com.
[ 108, 287, 285, 161, 5444, 571, 2526, 103, 337, 710, 138, 1108, 935, 298, 459, 147, 307, 108, 121, 331, 709, 103, 141, 316, 437, 701, 186, 111, 439, 412, 1306, 547, 142, 351, 4371, 3459, 125, 339, 609, 814, 1214, 104, 109, 1027, 1953, 337, 2467, 388, 244, 203, 455, 668, 742, 176, 129, 683, 230, 1674, 367, 1272, 1953, 153, 110, 136, 989, 574, 133, 265, 423, 697, 209, 330, 815, 512, 1518, 6874, 1036, 1663, 145, 110, 366, 272, 2496, 388, 127, 110, 524, 171, 350, 267, 107, 136, 184, 1014, 3494, 108, 121, 389, 328, 211, 108, 121, 131, 578, 113, 150, 107, 3452, 8363, 164, 548, 327, 331, 183, 856, 170, 1419, 337, 2467, 388, 434, 701, 272, 581, 248, 106, 255, 220, 305, 672, 135, 8995, 311, 751, 160, 130, 389, 111, 1276, 895, 1549, 1953, 113, 1027, 5435, 143, 244, 183, 106, 1233, 720, 351, 548, 119, 406, 1143, 295, 11316, 2877, 5601, 347, 619, 604, 106, 1709, 529, 113, 398, 3067, 1953, 106, 255, 220, 1950, 170, 107, 120, 173, 614, 416, 183, 130, 195, 1004, 119, 627, 126, 5571, 181, 108, 232, 1278, 248, 106, 950, 442, 313, 338, 107, 136, 223, 144, 495, 396, 1163, 265, 272, 302, 831, 747, 126, 127, 110, 938, 279, 241, 323, 485, 148, 482, 409, 810, 236, 1345, 5822, 1953, 105, 476, 956, 317, 1370, 108, 121, 109, 164, 548, 301, 369, 140, 446, 896, 2335, 125, 4884, 337, 710, 751, 1545, 167, 306, 3644, 317, 231, 379, 742, 176, 7186, 2302, 548, 2816, 1620, 106, 328, 107, 158, 1027, 2515, 1189, 823, 111, 131, 132, 127, 128, 547, 744, 478, 2131, 220, 1027, 1953, 386, 248, 290, 178, 383, 987, 108, 232, 159, 425, 206, 112, 430, 1130, 392, 117, 251, 227, 427, 293, 213, 113, 696, 670, 1244, 114, 160, 547, 744, 478, 2877, 180, 815, 2431, 381, 192, 504, 4884, 1045, 188, 159, 940, 651, 1977, 1102, 255, 116, 166, 111, 142, 351, 4371, 3459, 125, 255, 220, 433, 430, 111, 148, 266, 795, 401, 16557, 462, 141, 203, 215, 5354, 4503, 20108, 1027, 5435, 1649, 180, 389, 259, 177, 1926, 1967, 325, 259, 891, 141, 1015, 153, 248, 105, 343, 116, 3668, 16059, 311, 155, 191, 259, 3944, 141, 290, 178, 203, 2877, 171, 718, 269, 177, 218, 130, 140, 1070, 430, 744, 547, 111, 968, 1100, 1343, 123, 365, 133, 5138, 138, 906, 2725, 9763, 6411, 17013, 905, 446, 361, 2988, 1549, 12100, 935, 125, 152, 1214, 1070, 266, 123, 5029, 141, 436, 131, 578, 170, 318, 155, 436, 581, 104, 141, 106, 579, 2458, 388, 107, 545, 221, 390, 215, 1276, 108, 121, 150, 105, 141, 134, 1015, 153, 696, 400, 1229, 561, 421, 506, 258, 524, 117, 146, 318, 474, 141, 372, 120, 366, 123, 159, 114, 203, 255, 220, 993, 975, 549, 650, 755, 183, 199, 706, 609, 1027, 6768, 106, 782, 372, 125, 156, 744, 547, 155, 131, 132, 163, 130, 446, 105, 10350, 108, 978, 282, 142, 177, 107, 215, 158, 179, 549, 453, 1021, 737, 313, 1142, 1464, 7725, 355, 471, 858, 2216, 451, 103, 478, 324, 557, 3236, 1021, 143, 248, 106, 238, 587, 610, 549, 7459, 520, 141, 107, 196, 255, 2125, 316, 146, 228, 527, 2329, 187, 476, 443, 433, 957, 462, 106, 815, 144, 635, 1361, 114, 547, 744, 6552, 1612, 106, 742, 176, 547, 744, 478, 107, 387, 481, 194, 882, 146, 315, 211, 527, 175, 224, 184, 1316, 1281, 830, 744, 478, 104, 154, 108, 121, 131, 132, 386, 128, 855, 1315, 303, 5195, 744, 478, 1098, 128, 2749, 1398, 547, 2052, 105, 322, 1207, 2170, 367, 657, 110, 938, 211, 1481, 105, 10242, 103, 1098, 538, 1027, 1953, 1306, 152, 201, 413, 609, 814, 1214, 138, 1108, 7186, 1828, 4118, 128, 500, 107, 568, 402, 461, 271, 1831, 228, 109, 491, 547, 744, 478, 211, 527, 278, 218, 129, 228, 131, 629, 1857, 614, 450, 921, 17011, 320, 223, 361, 548, 105, 2515, 1189, 110, 163, 106, 381, 192, 756, 202, 129, 184, 744, 478, 131, 132, 2131, 220, 259, 196, 106, 815, 116, 288, 1038, 450, 2479, 112, 17011, 320, 223, 361, 548, 105, 2515, 2993, 131, 132, 117, 217, 155, 159, 258, 175, 1555, 170, 120, 1281, 830, 177, 153, 108, 121, 131, 132, 143, 215, 455, 130, 190, 423, 103, 945, 428, 282, 142, 126, 115, 117, 1682, 341, 696, 400, 235, 158, 741, 277, 425, 3138, 4605, 744, 478, 217, 154, 134, 238, 117, 218, 148, 116, 393, 1207, 108, 121, 579, 695, 194, 3566, 626, 120, 142, 126, 115, 464, 186, 3921, 379, 138, 109, 242, 414, 270, 461, 105, 178, 276, 279, 241, 138, 109, 262, 765, 105, 414, 197, 744, 6552, 1808, 4602, 409, 2448, 346, 103, 141, 372, 131, 132, 127, 107, 1978, 1672, 1042, 356, 106, 183, 120, 318, 155, 3600, 170, 206, 1641, 153, 110, 417, 1369, 5721, 719, 110, 107, 116, 432, 614, 450, 3572, 798, 136, 112, 298, 807, 1682, 341, 386, 248, 104, 429, 836, 384, 233, 145, 107, 642, 771, 406, 2166, 148, 780, 807, 744, 478, 1621, 104, 247, 407, 111, 1812, 16576, 364, 23328, 674, 1792, 159, 2843, 320, 3393, 1021, 114, 203, 115, 107, 472, 317, 215, 158, 113, 950, 442, 433, 311, 206, 1641, 1682, 341, 184, 2213, 244, 123, 131, 132, 106, 282, 142, 20588, 2516, 970, 190, 105, 212, 435, 1616, 401, 18720, 157, 355, 103, 543, 307, 417, 5348, 110, 1705, 212, 435, 105, 106, 318, 155, 1916, 458, 195, 119, 230, 1674, 198, 216, 1070, 834, 106, 120, 205, 406, 1142, 455, 107, 136, 250, 6658, 170, 174, 215, 1419, 431, 7103, 724, 116, 366, 224, 113, 150, 1202, 269, 190, 117, 401, 6138, 106, 131, 8473, 1224, 176, 547, 744, 6201, 141, 278, 2390, 108, 232, 1985, 323, 230, 115, 1912, 896, 158, 221, 390, 1306, 379, 1841, 130, 155, 131, 578, 230, 237, 370, 524, 453, 107, 381, 192, 218, 211, 351, 156, 446, 105, 1549, 8388, 120, 381, 192, 126, 127, 1276, 1730, 831, 615, 215, 158, 206, 193, 159, 427, 125, 120, 439, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 834, 106, 313, 145, 249, 194, 2515, 1953, 108, 121, 337, 710, 244, 369, 463, 357, 161, 1122, 1123, 862, 133, 318, 398, 1457, 1370, 106, 529, 313, 338, 825, 1988, 5475, 133, 2459, 105, 354, 4230, 662, 781, 738, 227, 161, 401, 4688, 155, 339, 609, 814, 1070, 2566, 166, 389, 111, 124, 125, 113, 315, 612, 4260, 14678, 564, 111, 211, 2877, 5601, 1919, 124, 370, 328, 211, 140, 426, 116, 9630, 1 ]
world-54172833
https://www.bbc.com/vietnamese/world-54172833
Bầu cử 2020: Liệu ''vấn đề Latino'' của Biden có khiến ông thất cử?
Rất ít người trong giới quan sát chính trường Hoa Kỳ ngạc nhiên trước việc các cuộc thăm dò dư luận gần đây cho thấy khoảng cách cuộc chạy đua tổng thống đang gần lại ở Florida.
Phát biểu cứng rắn của Tổng thống Trump về chế độ Havana rất được người Mỹ gốc Cuba ủng hộ Tiểu bang chiến địa quan trọng này được cho là sẽ giải quyết các tranh chấp bầu cử đầy kịch tính, kết quả của sự phân cực chính trị cực đoan của tiểu bang. Với phiếu bầu ở Florida thường được chia chính xác gần như làm đôi giữa đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa, kết quả bầu cử có thể tùy vào mức độ ủng hộ một trong hai ứng cử viên trong nhiều nhóm cử tri đa dạng và rộng lớn của tiểu bang này. Trong cuộc bầu cử 2020, ba trong số các nhóm cử tri này đang thu hút sự chú ý đặc biệt. Các mô hình bỏ phiếu giữa người Mỹ gốc Cuba, cử tri dân cao tuổi và cựu tù nhân có thể xác định ai sẽ thắng ở Florida, và có thể ảnh hưởng lớn đến quyết định ai sẽ ở Nhà Trắng vào năm tới. 1. Trump được thêm ủng hộ của dân gốc Cuba ở Miami Nhiều cư dân Miami, khu vực đô thị lớn nhất của Florida, gần đây sẽ thấy số quảng cáo bằng tiếng Tây Ban Nha từ chiến dịch tranh cử của Joe Biden gia tăng, và thường xuyên hiển thị trên màn hình máy tính hoặc TV của họ. Hàng loạt các quảng cáo của đảng Dân chủ là một phần của nỗ lực cuối cùng để giành phiếu bầu của người Tây Ban Nha trong khu vực này của tiểu bang. Nhưng đối với một số nhà quan sát, nỗ lực này có thể quá ít, quá muộn. "Đây là điều mà đảng Dân chủ lẽ ra phải làm cách đây hàng tháng và nhiều năm, chứ không phải vài chục ngày trước cuộc bầu cử", nhà thăm dò ý kiến Miami và chiến lược gia của đảng Dân chủ, Fernand Amandi nói với BBC. Kamala Harris tìm cách chinh phục các cử tri gốc Tây Ban Nha tại một nhà hàng ở Doral, Florida Một cuộc khảo sát được công bố vào đầu tháng 9 bởi công ty của ông, Bendixen & Amandi, cho thấy chiến dịch tranh cử của Tổng thống Donald Trump đang tiến vào cộng đồng người Mỹ gốc Cuba, chiếm khoảng 1/3 dân số của hạt Miami-Dade. Theo cuộc thăm dò, 68% người Mỹ gốc Cuba ở Miami nói họ sẽ bỏ phiếu cho tổng thống và chỉ 30% nói sẽ bỏ phiếu cho Biden. Năm 2012, gần một nửa số phiếu của họ đã dành cho Barack Obama và năm 2016, 41% trong số họ đã bỏ phiếu cho Hillary Clinton. Các cuộc thăm dò tổng thể vẫn cho thấy lợi thế của Biden ở quận Miami-Dade. Cuộc khảo sát của Bendixen-Amandi cho thấy Biden đang dẫn trước Trump từ 55% đến 38%. Nhưng Amandi chỉ ra rằng Biden không thể chỉ giành chiến thắng ở Miami mà cần phải thắng lớn. Tỷ lệ ủng hộ Biden hẹp ở đây có nghĩa là Trump sẽ chỉ cần một lợi thế nhỏ hơn ở vùng nông thôn và phía bắc áp đảo của đảng Cộng hòa để có được một chiến thắng chung cuộc ở Florida. Vì vậy, việc để lọt mất ngay cả một số phiếu bầu người Latinh ở Miami có thể trở thành một vấn đề lớn đối với Biden. Tổng thống Hoa Kỳ được bầu như thế nào? Một số người có thể ngạc nhiên trước sự ủng hộ Trump của người Latinh ở đây, đặc biệt là sau những tuyên bố gây tranh cãi của ông về người nhập cư Mexico không có giấy tờ. Trên thực tế, người Mỹ gốc Cuba đã có xu hướng bỏ phiếu cho Đảng Cộng hòa từ thập niên 1960, một điểm khác biệt so với đa phần người Mỹ gốc Tây Ban Nha chủ yếu nghiêng về đảng Dân chủ. Trump cũng đã vận động mạnh mẽ ở khu vực này, thường xuyên gặp gỡ các nhà lãnh đạo Mỹ gốc Cuba. Nhiều trong số những cử tri này có lịch sử gia đình được xác định là do họ trốn khỏi Cuba theo Cộng sản, đã bị thuyết phục bởi chiến dịch tranh cử của Trump mô tả đảng viên Dân chủ là những người cực đoan cánh tả. Amandi nói với BBC: "Nỗi sợ hãi mà nhóm vận động tranh cử của Trump đang gây ra về chủ nghĩa xã hội và cáo buộc tất cả các đảng viên Dân chủ là gần như cộng sản, rõ ràng đang có tác động". Cộng đồng gần 5,8 triệu người gốc Tây Ban Nha của Florida đang trở nên đa dạng hơn. Đảng Dân chủ hy vọng rằng trong tương lai, một cộng đồng người Puerto Rico đang phát triển ở Orlando có thể chống lại pháo đài của Đảng Cộng hòa Cuba ở Miami. Nhưng trong số hơn 1 triệu người Puerto Rico ở Florida, hầu hết là những người mới đến Hoa Kỳ, và nhiều người chẳng mấy trung thành với đảng nào, Dân chủ hay đảng Cộng hòa. 2. Đại dịch có thể khiến cử tri lớn tuổi ủng hộ Biden Theo Cục điều tra dân số Hoa Kỳ, gần 20% người Floridians trên 65 tuổi. Maine là tiểu bang duy nhất có nhiều người cao tuổi hơn theo tỷ lệ phần trăm tổng dân số. Các ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng hòa thường vận động tranh cử ở những nơi như The Villages, một cộng đồng hưu trí giàu có, rộng lớn, gần Orlando, nơi họ theo truyền thống được chào đón nồng nhiệt. Những cử tri lớn tuổi tại "The Villages" tổ chức một cuộc diễu hành ủng hộ Biden Tuy nhiên, mùa hè năm nay, truyền thông địa phương đưa tin về những người ủng hộ Biden tổ chức các cuộc diễu hành bằng xe gôn để cạnh tranh với các sự kiện chiến dịch được tổ chức bởi các đối thủ Đảng Cộng hòa của họ ở The Villages. Các cuộc thăm dò cho thấy đại dịch và cách chính quyền Trump đối phó với virus corona có thể làm xói mòn vị thế của đảng Cộng hòa trong lòng các cử tri lớn tuổi. Một cuộc thăm dò của NBC/Marist được công bố ngày 8/9 cho thấy Biden dẫn Trump với tỷ lệ 49% trên 48% trong số những người cao niên ở Florida. Phải so tỷ lệ trên với các cuộc thăm dò sau khi rời thùng phiếu năm 2016 khi Trump thắng nhóm tuổi này với tỷ lệ 57% trên 40% mới thấy sự thay đổi lớn. 3. Cựu tù nhân đi bầu lần đầu có thể giúp đảng Dân chủ Hôm 11/9, một phán quyết của tòa phúc thẩm liên bang khiến cho việc bỏ phiếu tháng 11 của nhiều người trong số 1,4 triệu cựu tù nhân ở Florida trở nên khó khăn hơn, nếu không muốn nói là không thể. Phán quyết tư pháp trên có tác động mạnh mẽ đến bầu cử ở tiểu bang này. "Rất nhiều cựu tù nhân này là người Mỹ gốc Phi - khoảng 90% người Mỹ gốc Phi đăng ký với đảng Dân chủ và bỏ phiếu cho các ứng cử viên đảng Dân chủ", Giáo sư Kathryn DePalo-Gould, một chuyên gia tại Đại học Quốc tế Florida của Miami, nói với BBC trong một phỏng vấn tháng Ba vừa qua. Cho đến năm 2018, Florida là một trong số ít các tiểu bang áp dụng lệnh cấm cựu tù nhân bỏ phiếu suốt đời. Một cuộc trưng cầu dân ý trên toàn tiểu bang vào năm đó đã đảo ngược lệnh cấm này. Nhưng ngay sau đó, cơ quan lập pháp tiểu bang do Đảng Cộng hòa kiểm soát đã thông qua một dự luật bổ sung, yêu cầu rằng để được bỏ phiếu, cựu tù nhân trước tiên phải thanh toán tất cả các tiền phạt được áp đặt như một phần bản án, những món tiền có thể lên tới hàng nghìn đô la. Bất chấp những thách thức pháp lý trước đó của các nhóm dân quyền, phán quyết của tòa phúc thẩm ngày 11/9 quyết định rằng biện pháp này sẽ vẫn được áp dụng. Đảng Dân chủ hiện có thể lấy được phiếu bầu của nhiều cựu tù nhận, những người phải xoay sở để thanh toán các khoản tiền phạt của họ trước tháng 11, nhưng số người có thể bỏ phiếu này ít hơn nhiều so với số đảng Dân chủ mong đợi. Bấm vào để đọc thêm về bầu cử Mỹ 2020
summarize: Phát biểu cứng rắn của Tổng thống Trump về chế độ Havana rất được người Mỹ gốc Cuba ủng hộ Tiểu bang chiến địa quan trọng này được cho là sẽ giải quyết các tranh chấp bầu cử đầy kịch tính, kết quả của sự phân cực chính trị cực đoan của tiểu bang. Với phiếu bầu ở Florida thường được chia chính xác gần như làm đôi giữa đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa, kết quả bầu cử có thể tùy vào mức độ ủng hộ một trong hai ứng cử viên trong nhiều nhóm cử tri đa dạng và rộng lớn của tiểu bang này. Trong cuộc bầu cử 2020, ba trong số các nhóm cử tri này đang thu hút sự chú ý đặc biệt. Các mô hình bỏ phiếu giữa người Mỹ gốc Cuba, cử tri dân cao tuổi và cựu tù nhân có thể xác định ai sẽ thắng ở Florida, và có thể ảnh hưởng lớn đến quyết định ai sẽ ở Nhà Trắng vào năm tới. 1. Trump được thêm ủng hộ của dân gốc Cuba ở Miami Nhiều cư dân Miami, khu vực đô thị lớn nhất của Florida, gần đây sẽ thấy số quảng cáo bằng tiếng Tây Ban Nha từ chiến dịch tranh cử của Joe Biden gia tăng, và thường xuyên hiển thị trên màn hình máy tính hoặc TV của họ. Hàng loạt các quảng cáo của đảng Dân chủ là một phần của nỗ lực cuối cùng để giành phiếu bầu của người Tây Ban Nha trong khu vực này của tiểu bang. Nhưng đối với một số nhà quan sát, nỗ lực này có thể quá ít, quá muộn. "Đây là điều mà đảng Dân chủ lẽ ra phải làm cách đây hàng tháng và nhiều năm, chứ không phải vài chục ngày trước cuộc bầu cử", nhà thăm dò ý kiến Miami và chiến lược gia của đảng Dân chủ, Fernand Amandi nói với BBC. Kamala Harris tìm cách chinh phục các cử tri gốc Tây Ban Nha tại một nhà hàng ở Doral, Florida Một cuộc khảo sát được công bố vào đầu tháng 9 bởi công ty của ông, Bendixen & Amandi, cho thấy chiến dịch tranh cử của Tổng thống Donald Trump đang tiến vào cộng đồng người Mỹ gốc Cuba, chiếm khoảng 1/3 dân số của hạt Miami-Dade. Theo cuộc thăm dò, 68% người Mỹ gốc Cuba ở Miami nói họ sẽ bỏ phiếu cho tổng thống và chỉ 30% nói sẽ bỏ phiếu cho Biden. Năm 2012, gần một nửa số phiếu của họ đã dành cho Barack Obama và năm 2016, 41% trong số họ đã bỏ phiếu cho Hillary Clinton. Các cuộc thăm dò tổng thể vẫn cho thấy lợi thế của Biden ở quận Miami-Dade. Cuộc khảo sát của Bendixen-Amandi cho thấy Biden đang dẫn trước Trump từ 55% đến 38%. Nhưng Amandi chỉ ra rằng Biden không thể chỉ giành chiến thắng ở Miami mà cần phải thắng lớn. Tỷ lệ ủng hộ Biden hẹp ở đây có nghĩa là Trump sẽ chỉ cần một lợi thế nhỏ hơn ở vùng nông thôn và phía bắc áp đảo của đảng Cộng hòa để có được một chiến thắng chung cuộc ở Florida. Vì vậy, việc để lọt mất ngay cả một số phiếu bầu người Latinh ở Miami có thể trở thành một vấn đề lớn đối với Biden. Tổng thống Hoa Kỳ được bầu như thế nào? Một số người có thể ngạc nhiên trước sự ủng hộ Trump của người Latinh ở đây, đặc biệt là sau những tuyên bố gây tranh cãi của ông về người nhập cư Mexico không có giấy tờ. Trên thực tế, người Mỹ gốc Cuba đã có xu hướng bỏ phiếu cho Đảng Cộng hòa từ thập niên 1960, một điểm khác biệt so với đa phần người Mỹ gốc Tây Ban Nha chủ yếu nghiêng về đảng Dân chủ. Trump cũng đã vận động mạnh mẽ ở khu vực này, thường xuyên gặp gỡ các nhà lãnh đạo Mỹ gốc Cuba. Nhiều trong số những cử tri này có lịch sử gia đình được xác định là do họ trốn khỏi Cuba theo Cộng sản, đã bị thuyết phục bởi chiến dịch tranh cử của Trump mô tả đảng viên Dân chủ là những người cực đoan cánh tả. Amandi nói với BBC: "Nỗi sợ hãi mà nhóm vận động tranh cử của Trump đang gây ra về chủ nghĩa xã hội và cáo buộc tất cả các đảng viên Dân chủ là gần như cộng sản, rõ ràng đang có tác động". Cộng đồng gần 5,8 triệu người gốc Tây Ban Nha của Florida đang trở nên đa dạng hơn. Đảng Dân chủ hy vọng rằng trong tương lai, một cộng đồng người Puerto Rico đang phát triển ở Orlando có thể chống lại pháo đài của Đảng Cộng hòa Cuba ở Miami. Nhưng trong số hơn 1 triệu người Puerto Rico ở Florida, hầu hết là những người mới đến Hoa Kỳ, và nhiều người chẳng mấy trung thành với đảng nào, Dân chủ hay đảng Cộng hòa. 2. Đại dịch có thể khiến cử tri lớn tuổi ủng hộ Biden Theo Cục điều tra dân số Hoa Kỳ, gần 20% người Floridians trên 65 tuổi. Maine là tiểu bang duy nhất có nhiều người cao tuổi hơn theo tỷ lệ phần trăm tổng dân số. Các ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng hòa thường vận động tranh cử ở những nơi như The Villages, một cộng đồng hưu trí giàu có, rộng lớn, gần Orlando, nơi họ theo truyền thống được chào đón nồng nhiệt. Những cử tri lớn tuổi tại "The Villages" tổ chức một cuộc diễu hành ủng hộ Biden Tuy nhiên, mùa hè năm nay, truyền thông địa phương đưa tin về những người ủng hộ Biden tổ chức các cuộc diễu hành bằng xe gôn để cạnh tranh với các sự kiện chiến dịch được tổ chức bởi các đối thủ Đảng Cộng hòa của họ ở The Villages. Các cuộc thăm dò cho thấy đại dịch và cách chính quyền Trump đối phó với virus corona có thể làm xói mòn vị thế của đảng Cộng hòa trong lòng các cử tri lớn tuổi. Một cuộc thăm dò của NBC/Marist được công bố ngày 8/9 cho thấy Biden dẫn Trump với tỷ lệ 49% trên 48% trong số những người cao niên ở Florida. Phải so tỷ lệ trên với các cuộc thăm dò sau khi rời thùng phiếu năm 2016 khi Trump thắng nhóm tuổi này với tỷ lệ 57% trên 40% mới thấy sự thay đổi lớn. 3. Cựu tù nhân đi bầu lần đầu có thể giúp đảng Dân chủ Hôm 11/9, một phán quyết của tòa phúc thẩm liên bang khiến cho việc bỏ phiếu tháng 11 của nhiều người trong số 1,4 triệu cựu tù nhân ở Florida trở nên khó khăn hơn, nếu không muốn nói là không thể. Phán quyết tư pháp trên có tác động mạnh mẽ đến bầu cử ở tiểu bang này. "Rất nhiều cựu tù nhân này là người Mỹ gốc Phi - khoảng 90% người Mỹ gốc Phi đăng ký với đảng Dân chủ và bỏ phiếu cho các ứng cử viên đảng Dân chủ", Giáo sư Kathryn DePalo-Gould, một chuyên gia tại Đại học Quốc tế Florida của Miami, nói với BBC trong một phỏng vấn tháng Ba vừa qua. Cho đến năm 2018, Florida là một trong số ít các tiểu bang áp dụng lệnh cấm cựu tù nhân bỏ phiếu suốt đời. Một cuộc trưng cầu dân ý trên toàn tiểu bang vào năm đó đã đảo ngược lệnh cấm này. Nhưng ngay sau đó, cơ quan lập pháp tiểu bang do Đảng Cộng hòa kiểm soát đã thông qua một dự luật bổ sung, yêu cầu rằng để được bỏ phiếu, cựu tù nhân trước tiên phải thanh toán tất cả các tiền phạt được áp đặt như một phần bản án, những món tiền có thể lên tới hàng nghìn đô la. Bất chấp những thách thức pháp lý trước đó của các nhóm dân quyền, phán quyết của tòa phúc thẩm ngày 11/9 quyết định rằng biện pháp này sẽ vẫn được áp dụng. Đảng Dân chủ hiện có thể lấy được phiếu bầu của nhiều cựu tù nhận, những người phải xoay sở để thanh toán các khoản tiền phạt của họ trước tháng 11, nhưng số người có thể bỏ phiếu này ít hơn nhiều so với số đảng Dân chủ mong đợi. Bấm vào để đọc thêm về bầu cử Mỹ 2020
[ 108, 287, 285, 161, 1327, 284, 1995, 2238, 104, 408, 234, 484, 125, 353, 359, 6036, 215, 117, 111, 200, 972, 2078, 535, 523, 2800, 842, 242, 439, 146, 308, 126, 117, 114, 106, 134, 272, 302, 109, 250, 577, 513, 368, 858, 1690, 4186, 299, 416, 104, 144, 613, 786, 122, 245, 786, 2377, 104, 1159, 5182, 1224, 176, 775, 513, 108, 121, 3372, 369, 117, 733, 122, 628, 386, 128, 140, 1183, 415, 283, 651, 185, 105, 283, 607, 3711, 299, 416, 513, 368, 107, 136, 1975, 138, 537, 359, 535, 523, 116, 113, 196, 475, 368, 182, 113, 158, 491, 368, 1129, 635, 1361, 105, 933, 301, 104, 1159, 842, 433, 298, 204, 513, 368, 4626, 459, 113, 166, 109, 491, 368, 1129, 126, 167, 498, 1305, 144, 987, 108, 232, 634, 4276, 303, 787, 240, 306, 775, 415, 111, 200, 972, 6182, 368, 1129, 137, 291, 722, 105, 924, 717, 157, 107, 136, 628, 190, 375, 134, 779, 108, 121, 3372, 103, 105, 107, 136, 349, 580, 301, 155, 302, 190, 375, 134, 108, 121, 571, 2032, 138, 147, 1988, 3231, 484, 117, 426, 535, 523, 104, 137, 972, 2078, 108, 121, 8513, 1115, 867, 137, 8513, 103, 322, 442, 709, 461, 301, 202, 104, 3372, 103, 386, 248, 134, 203, 166, 1682, 341, 281, 354, 658, 806, 1753, 148, 242, 414, 250, 368, 104, 2582, 1566, 165, 321, 103, 105, 369, 1209, 3458, 461, 159, 2045, 240, 452, 334, 451, 3957, 104, 1078, 1521, 1130, 109, 1682, 341, 104, 283, 651, 185, 106, 116, 380, 104, 1163, 265, 608, 264, 130, 1059, 775, 513, 104, 111, 658, 806, 1753, 113, 322, 442, 126, 104, 1159, 5182, 311, 195, 119, 116, 166, 152, 146, 2978, 1163, 265, 126, 107, 136, 310, 500, 103, 310, 8958, 2277, 106, 179, 145, 283, 651, 185, 642, 124, 139, 140, 173, 248, 201, 253, 105, 158, 1542, 739, 110, 139, 696, 1166, 191, 226, 204, 513, 368, 646, 152, 582, 1760, 108, 232, 357, 8513, 105, 242, 1010, 165, 104, 283, 651, 1629, 14399, 231, 6389, 6703, 6389, 176, 123, 119, 2189, 7294, 4345, 370, 173, 3743, 618, 109, 368, 1129, 972, 658, 806, 1753, 149, 116, 152, 201, 108, 121, 18126, 11080, 3372, 430, 204, 1560, 338, 117, 135, 399, 138, 178, 253, 1653, 626, 135, 457, 104, 118, 103, 3321, 3320, 12170, 231, 2372, 6703, 6389, 176, 103, 114, 203, 242, 414, 250, 368, 104, 408, 234, 1477, 484, 167, 472, 138, 490, 210, 111, 200, 972, 6182, 961, 545, 5516, 137, 166, 104, 991, 8513, 11281, 409, 3262, 112, 520, 204, 582, 12247, 19897, 111, 200, 972, 2078, 108, 121, 8513, 123, 154, 134, 306, 775, 114, 497, 234, 105, 163, 4184, 123, 134, 306, 775, 114, 6806, 832, 3664, 386, 116, 1457, 166, 775, 104, 154, 115, 1031, 114, 2423, 1141, 105, 147, 3066, 18634, 113, 166, 154, 115, 306, 775, 114, 3453, 7454, 303, 204, 582, 1760, 497, 136, 244, 114, 203, 418, 175, 104, 1566, 108, 121, 2332, 8513, 11281, 409, 3262, 112, 1503, 1560, 338, 104, 3321, 3320, 12170, 231, 9368, 2764, 3320, 114, 203, 1566, 167, 458, 226, 484, 148, 12597, 155, 18478, 112, 311, 6703, 6389, 176, 163, 124, 160, 1566, 110, 136, 163, 1059, 242, 779, 108, 121, 8513, 145, 260, 139, 779, 2008, 4037, 947, 535, 523, 1566, 2736, 108, 121, 248, 107, 404, 106, 484, 134, 163, 260, 116, 418, 175, 750, 183, 108, 121, 501, 939, 2041, 105, 505, 1908, 516, 541, 104, 283, 607, 544, 130, 107, 117, 116, 242, 779, 630, 204, 108, 121, 10878, 865, 934, 156, 130, 3075, 552, 531, 186, 116, 166, 775, 513, 111, 8454, 108, 121, 8513, 107, 136, 319, 164, 116, 255, 220, 301, 195, 119, 6806, 408, 234, 254, 336, 117, 513, 128, 175, 1684, 430, 166, 111, 107, 136, 1628, 445, 226, 144, 535, 523, 484, 104, 111, 8454, 108, 121, 1009, 634, 575, 106, 187, 120, 480, 399, 383, 250, 1346, 104, 118, 125, 111, 669, 867, 3139, 110, 107, 1336, 940, 112, 1601, 231, 223, 955, 111, 200, 972, 2078, 115, 107, 1461, 665, 306, 775, 114, 348, 607, 544, 148, 1092, 778, 6292, 116, 318, 211, 575, 648, 119, 635, 380, 111, 200, 972, 658, 806, 1753, 185, 675, 3836, 125, 283, 651, 2120, 484, 127, 115, 824, 192, 417, 1369, 108, 121, 322, 442, 474, 369, 1209, 683, 1746, 109, 152, 261, 247, 200, 972, 7349, 1115, 113, 166, 120, 368, 1129, 126, 107, 478, 324, 165, 539, 117, 628, 190, 106, 180, 154, 1893, 574, 2078, 181, 607, 2070, 115, 133, 1026, 618, 626, 242, 414, 250, 368, 104, 484, 787, 1072, 283, 182, 651, 185, 106, 120, 111, 786, 2377, 1255, 8946, 6703, 6389, 176, 123, 119, 1231, 18299, 176, 964, 2830, 145, 491, 824, 192, 250, 368, 104, 484, 167, 383, 124, 125, 185, 404, 293, 213, 105, 341, 661, 525, 186, 109, 283, 182, 651, 185, 106, 386, 128, 490, 2070, 450, 921, 167, 107, 274, 192, 340, 607, 210, 386, 108, 19718, 617, 111, 972, 658, 806, 1753, 104, 3372, 167, 319, 237, 635, 1361, 827, 348, 651, 185, 861, 584, 160, 113, 489, 3856, 116, 490, 210, 111, 15405, 20112, 167, 212, 435, 108, 121, 13969, 107, 136, 424, 153, 2271, 1051, 104, 348, 607, 544, 2078, 108, 121, 8513, 112, 311, 113, 166, 183, 876, 617, 111, 15405, 20112, 108, 121, 3372, 103, 1098, 538, 106, 120, 111, 239, 155, 254, 1433, 105, 158, 111, 718, 269, 938, 396, 164, 119, 283, 1577, 651, 185, 194, 283, 607, 4730, 3277, 440, 414, 107, 136, 521, 368, 1129, 301, 722, 535, 523, 1566, 520, 1959, 179, 486, 137, 166, 254, 1433, 386, 4027, 111, 7336, 674, 12603, 5281, 569, 159, 4044, 2700, 10615, 106, 1159, 842, 756, 202, 107, 158, 111, 291, 722, 183, 181, 653, 947, 380, 1049, 497, 137, 166, 112, 303, 475, 368, 182, 497, 234, 104, 283, 607, 544, 369, 824, 192, 250, 368, 108, 121, 120, 328, 128, 1482, 23678, 569, 103, 116, 490, 210, 2208, 512, 1073, 107, 103, 933, 1950, 386, 13969, 103, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 2488, 500, 111, 113, 249, 146, 338, 122, 271, 254, 336, 1628, 445, 226, 156, 109, 204, 582, 1760, 1136, 410, 386, 248, 114, 203, 545, 173, 204, 937, 1860, 497, 234, 167, 386, 153, 108, 121, 10878, 1 ]
world-55762777
https://www.bbc.com/vietnamese/world-55762777
Phiên tòa luận tội Trump trì hoãn cho đến tháng sau
Phiên tòa luận tội thứ hai của Donald Trump sẽ không bắt đầu cho đến tháng sau, dựa trên thỏa thuận đạt được giữa các đảng viên Dân chủ và đảng viên Cộng hòa ở Thượng viện.
Các thành viên Đảng Dân chủ tại Hạ viện sẽ gửi mục luận tội "kích động nổi loạn" lên Thượng viện vào thứ Hai. Luận tội Trump: Đảng Cộng hòa tìm cách trì hoãn đến tháng Hai Đảng Cộng hòa xung đột về phiên tòa luận tội Trump Nhưng các màn tranh luận sẽ không bắt đầu cho đến tuần của ngày 8 tháng 2, cho các luật sư của ông Trump hai tuần để lập lời bào chữa. Các đảng viên Đảng Dân chủ cáo buộc cựu tổng thống đã kích động vụ bạo loạn gây chết người vào ngày 6 tháng 1 tại Điện Capitol của Mỹ. Hạ viện tuần trước đã buộc tội ông Trump kích động bạo loạn ở Điện Capitol, mở đường cho một phiên tòa ở Thượng viện. Ông sẽ là cựu tổng thống Mỹ đầu tiên bị Thượng viện đưa ra xét xử. Hạ viện thông qua luận tội Tổng thống Trump, chờ Thượng viện 'ra đòn cuối' Đảng viên Cộng hòa quay sang chỉ trích Trump Chưa từng có tổng thống nào từng bị kết án bằng những vụ kiện tụng như vậy, và nếu ông Trump bị kết tội, ông ta có thể bị cấm nắm giữ chức vụ trong chính quyền trong tương lai. Phiên tòa thứ hai của ông Trump sẽ bắt đầu vào thời điểm gần đúng một năm sau khi Thượng viện tuyên bố ông trắng án về tội lạm dụng quyền lực và cản trở Quốc hội. Vụ việc liên quan đến cáo buộc ông đã gây sức ép với Ukraine nhằm giúp ông bôi nhọ cha con Joe Biden. Nhiệm kỳ của ông Trump đã kết thúc vào thứ Tư và ông rời Washington ngay lập tức, khinh rẻ lễ nhậm chức của Joe Biden, người kế nhiệm ông. Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mỹ thuộc đảng Dân chủ, Chuck Schumer, cho biết hôm thứ Sáu rằng Hạ viện sẽ chuyển giao mục luận tội vào thứ Hai. "Thượng viện sẽ mở một phiên tòa luận tội Donald Trump. Đây sẽ là một phiên tòa đầy đủ các thủ tục. Đây sẽ là một phiên tòa công bằng", ông Schumer nói tại Thượng viện. Hành động của ông Trump trước khi cuộc bạo loạn xảy ra là trọng tâm của vụ việc. Tổng thống khi đó đã nói với những người biểu tình gần Nhà Trắng rằng hãy để tiếng nói của họ được lắng nghe một cách "ôn hòa và ái quốc" khi họ chuẩn bị diễu hành tới Điện Capitol Mỹ, nơi đặt trụ sở của Quốc hội Mỹ. Ông Trump cũng nói với họ rằng "hãy chiến đấu tới cùng". Đảng Dân chủ sẵn sàng cho việc luận tội Trump sau bạo loạn Bạo loạn ở Capitol: Đảng Dân chủ lên kế hoạch luận tội Trump Văn phòng của lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell cho biết ông rất vui vì ông Schumer đã đồng ý yêu cầu của ông để cho thêm thời giờ vào giai đoạn trước khi xét xử và phiên tòa sẽ bắt đầu vào ngày 9 tháng 2. Tuyên bố ghi: "Đặc biệt là dựa vào các quy trình nhanh chóng và tối thiểu tại Hạ viện, các đảng viên Cộng hòa đưa ra để đảm bảo các bước tiếp theo tại Thượng viện sẽ tôn trọng các quyền và quy trình tố tụng của cựu Tổng thống Trump, thiết chế của Thượng viện và văn phòng tổng thống. "Mục tiêu đó đã đạt được. Đây là một thắng lợi cho một quy trình hợp lý và sự công minh." Cảnh tượng hỗn loạn chưa từng có ở Quốc hội Mỹ Luận tội: Những điều cơ bản Đảng Cộng hòa đang yêu cầu điều gì? Ông McConnell đã yêu cầu các thành viên Đảng Dân chủ Hạ viện hoãn lại việc gửi mục luận tội lên Thượng viện cho đến ngày 28 tháng 1. Việc này sẽ khiến phiên tòa xét xử ông Trump bị đình trệ cho đến giữa tháng Hai. Nhưng Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đã cự tuyệt yêu cầu của đảng Cộng hòa cho sự trì hoãn như vậy. Ông McConnell lập luận rằng việc trì hoãn sẽ giúp Thượng viện có thêm thì giờ để phê chuẩn các quan chức nội các của Biden và thông qua dự luật kích cầu kinh tế. Đảng Cộng hòa tiếp tục làm chủ tịch các ủy ban của Thượng viện trong khi các Thượng nghị sĩ McConnell và Schumer vạch ra một thỏa thuận chia sẻ quyền lực mới, đưa ra các quy tắc cho một Thượng viện đang có 100 ghế chia đều cho hai phe. Nhà Trắng Biden nói gì? Và Tổng thống Biden cũng có vẻ gợi ra rằng ông sẽ ưng một phiên xử diễn ra chậm hơn. Ông nói với cánh phóng viên hôm thứ Sáu: "Chúng ta càng có nhiều thời gian để bật dậy và chạy đua để đối mặt với những cuộc khủng hoảng này, vậy càng tốt." Nhà Trắng sẽ không nói liệu ông Biden có nghĩ rằng ông Trump nên bị kết tội hay không. Người đến, kẻ đi - quá trình đổi chủ của Nhà Trắng Biden sẽ tuyên thệ nhậm chức khi Trump rời Nhà Trắng Thư ký báo chí Jen Psaki cho biết khi được hỏi hôm thứ Sáu rằng: "Ông ấy không còn ở Thượng viện nữa và Thượng viện cũng như Quốc hội là nơi quy kết trách nhiệm cho cựu tổng thống. Mặc dù các đảng Dân chủ hiện nắm quyền kiểm soát Thượng viện rất sít sao, họ vẫn cần sự ủng hộ của ít nhất 17 thành viên Đảng Cộng hòa để kết tội ông Trump, vì cần phải có 2/3 phiếu thuận. Một số đảng viên Cộng hòa ở Thượng viện thể hiện rằng họ sẵn lòng kết tội, nhưng đa phần đều hoài nghi về tính hợp pháp của việc xét xử một tổng thống sau khi ông ta rời nhiệm sở, hoặc nói rằng quá trình này sẽ gây chia rẽ quá mức. Hiến pháp nói gì? Các quy tắc quy định trong Hiến pháp Hoa Kỳ nói rằng trước 13:00 (Giờ miền Đông) vào hôm sau khi đệ trình một mục luận tội, Thượng viện phải họp lại để bắt đầu phiên tòa. Quan chức chánh vụ bắt đầu thủ tục kiện tụng bằng việc cảnh báo các nhà lập pháp - người sẽ trong vai trò là bồi thẩm đoàn - "im lặng, nếu không dễ bị đi tù". Sau đó, phiên tòa phải diễn ra hàng ngày - trừ Chủ nhật - cho đến khi có phán quyết. Trump giờ nơi đâu? Donald Trump rời Nhà Trắng vào sáng thứ Tư và bay trên chuyên cơ Air Force One đến câu lạc bộ chơi gôn của ông ở Palm Beach, Florida. Ông tói nơi vài phút trước khi ông Biden tuyên thệ nhậm chức ở Washington DC. Ông Trump dự kiến ​​sẽ sống tại khu nghỉ dưỡng mà ông gọi là "Nhà Trắng mùa đông" của mình, bất kể những lo ngại từ một số hàng xóm về lưu lượng giao thông gia tăng và an ninh siết chặt mà một cựu tổng thống sẽ mang đến trước cửa nhà họ. Ông đang có kế hoạch duy trì một nhóm thân cận của các cựu phụ tá Nhà Trắng tại Florida. Theo các những gì báo chí đăng, ông muốn kêu gọi 2 tỷ đôla cho thư viện tổng thống của mình và đã đưa ra ý tưởng thành lập một đảng chính trị mới gọi là Đảng Ái quốc.
summarize: Các thành viên Đảng Dân chủ tại Hạ viện sẽ gửi mục luận tội "kích động nổi loạn" lên Thượng viện vào thứ Hai. Luận tội Trump: Đảng Cộng hòa tìm cách trì hoãn đến tháng Hai Đảng Cộng hòa xung đột về phiên tòa luận tội Trump Nhưng các màn tranh luận sẽ không bắt đầu cho đến tuần của ngày 8 tháng 2, cho các luật sư của ông Trump hai tuần để lập lời bào chữa. Các đảng viên Đảng Dân chủ cáo buộc cựu tổng thống đã kích động vụ bạo loạn gây chết người vào ngày 6 tháng 1 tại Điện Capitol của Mỹ. Hạ viện tuần trước đã buộc tội ông Trump kích động bạo loạn ở Điện Capitol, mở đường cho một phiên tòa ở Thượng viện. Ông sẽ là cựu tổng thống Mỹ đầu tiên bị Thượng viện đưa ra xét xử. Hạ viện thông qua luận tội Tổng thống Trump, chờ Thượng viện 'ra đòn cuối' Đảng viên Cộng hòa quay sang chỉ trích Trump Chưa từng có tổng thống nào từng bị kết án bằng những vụ kiện tụng như vậy, và nếu ông Trump bị kết tội, ông ta có thể bị cấm nắm giữ chức vụ trong chính quyền trong tương lai. Phiên tòa thứ hai của ông Trump sẽ bắt đầu vào thời điểm gần đúng một năm sau khi Thượng viện tuyên bố ông trắng án về tội lạm dụng quyền lực và cản trở Quốc hội. Vụ việc liên quan đến cáo buộc ông đã gây sức ép với Ukraine nhằm giúp ông bôi nhọ cha con Joe Biden. Nhiệm kỳ của ông Trump đã kết thúc vào thứ Tư và ông rời Washington ngay lập tức, khinh rẻ lễ nhậm chức của Joe Biden, người kế nhiệm ông. Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mỹ thuộc đảng Dân chủ, Chuck Schumer, cho biết hôm thứ Sáu rằng Hạ viện sẽ chuyển giao mục luận tội vào thứ Hai. "Thượng viện sẽ mở một phiên tòa luận tội Donald Trump. Đây sẽ là một phiên tòa đầy đủ các thủ tục. Đây sẽ là một phiên tòa công bằng", ông Schumer nói tại Thượng viện. Hành động của ông Trump trước khi cuộc bạo loạn xảy ra là trọng tâm của vụ việc. Tổng thống khi đó đã nói với những người biểu tình gần Nhà Trắng rằng hãy để tiếng nói của họ được lắng nghe một cách "ôn hòa và ái quốc" khi họ chuẩn bị diễu hành tới Điện Capitol Mỹ, nơi đặt trụ sở của Quốc hội Mỹ. Ông Trump cũng nói với họ rằng "hãy chiến đấu tới cùng". Đảng Dân chủ sẵn sàng cho việc luận tội Trump sau bạo loạn Bạo loạn ở Capitol: Đảng Dân chủ lên kế hoạch luận tội Trump Văn phòng của lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell cho biết ông rất vui vì ông Schumer đã đồng ý yêu cầu của ông để cho thêm thời giờ vào giai đoạn trước khi xét xử và phiên tòa sẽ bắt đầu vào ngày 9 tháng 2. Tuyên bố ghi: "Đặc biệt là dựa vào các quy trình nhanh chóng và tối thiểu tại Hạ viện, các đảng viên Cộng hòa đưa ra để đảm bảo các bước tiếp theo tại Thượng viện sẽ tôn trọng các quyền và quy trình tố tụng của cựu Tổng thống Trump, thiết chế của Thượng viện và văn phòng tổng thống. "Mục tiêu đó đã đạt được. Đây là một thắng lợi cho một quy trình hợp lý và sự công minh." Cảnh tượng hỗn loạn chưa từng có ở Quốc hội Mỹ Luận tội: Những điều cơ bản Đảng Cộng hòa đang yêu cầu điều gì? Ông McConnell đã yêu cầu các thành viên Đảng Dân chủ Hạ viện hoãn lại việc gửi mục luận tội lên Thượng viện cho đến ngày 28 tháng 1. Việc này sẽ khiến phiên tòa xét xử ông Trump bị đình trệ cho đến giữa tháng Hai. Nhưng Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đã cự tuyệt yêu cầu của đảng Cộng hòa cho sự trì hoãn như vậy. Ông McConnell lập luận rằng việc trì hoãn sẽ giúp Thượng viện có thêm thì giờ để phê chuẩn các quan chức nội các của Biden và thông qua dự luật kích cầu kinh tế. Đảng Cộng hòa tiếp tục làm chủ tịch các ủy ban của Thượng viện trong khi các Thượng nghị sĩ McConnell và Schumer vạch ra một thỏa thuận chia sẻ quyền lực mới, đưa ra các quy tắc cho một Thượng viện đang có 100 ghế chia đều cho hai phe. Nhà Trắng Biden nói gì? Và Tổng thống Biden cũng có vẻ gợi ra rằng ông sẽ ưng một phiên xử diễn ra chậm hơn. Ông nói với cánh phóng viên hôm thứ Sáu: "Chúng ta càng có nhiều thời gian để bật dậy và chạy đua để đối mặt với những cuộc khủng hoảng này, vậy càng tốt." Nhà Trắng sẽ không nói liệu ông Biden có nghĩ rằng ông Trump nên bị kết tội hay không. Người đến, kẻ đi - quá trình đổi chủ của Nhà Trắng Biden sẽ tuyên thệ nhậm chức khi Trump rời Nhà Trắng Thư ký báo chí Jen Psaki cho biết khi được hỏi hôm thứ Sáu rằng: "Ông ấy không còn ở Thượng viện nữa và Thượng viện cũng như Quốc hội là nơi quy kết trách nhiệm cho cựu tổng thống. Mặc dù các đảng Dân chủ hiện nắm quyền kiểm soát Thượng viện rất sít sao, họ vẫn cần sự ủng hộ của ít nhất 17 thành viên Đảng Cộng hòa để kết tội ông Trump, vì cần phải có 2/3 phiếu thuận. Một số đảng viên Cộng hòa ở Thượng viện thể hiện rằng họ sẵn lòng kết tội, nhưng đa phần đều hoài nghi về tính hợp pháp của việc xét xử một tổng thống sau khi ông ta rời nhiệm sở, hoặc nói rằng quá trình này sẽ gây chia rẽ quá mức. Hiến pháp nói gì? Các quy tắc quy định trong Hiến pháp Hoa Kỳ nói rằng trước 13:00 (Giờ miền Đông) vào hôm sau khi đệ trình một mục luận tội, Thượng viện phải họp lại để bắt đầu phiên tòa. Quan chức chánh vụ bắt đầu thủ tục kiện tụng bằng việc cảnh báo các nhà lập pháp - người sẽ trong vai trò là bồi thẩm đoàn - "im lặng, nếu không dễ bị đi tù". Sau đó, phiên tòa phải diễn ra hàng ngày - trừ Chủ nhật - cho đến khi có phán quyết. Trump giờ nơi đâu? Donald Trump rời Nhà Trắng vào sáng thứ Tư và bay trên chuyên cơ Air Force One đến câu lạc bộ chơi gôn của ông ở Palm Beach, Florida. Ông tói nơi vài phút trước khi ông Biden tuyên thệ nhậm chức ở Washington DC. Ông Trump dự kiến ​​sẽ sống tại khu nghỉ dưỡng mà ông gọi là "Nhà Trắng mùa đông" của mình, bất kể những lo ngại từ một số hàng xóm về lưu lượng giao thông gia tăng và an ninh siết chặt mà một cựu tổng thống sẽ mang đến trước cửa nhà họ. Ông đang có kế hoạch duy trì một nhóm thân cận của các cựu phụ tá Nhà Trắng tại Florida. Theo các những gì báo chí đăng, ông muốn kêu gọi 2 tỷ đôla cho thư viện tổng thống của mình và đã đưa ra ý tưởng thành lập một đảng chính trị mới gọi là Đảng Ái quốc.
[ 108, 287, 285, 161, 303, 164, 182, 348, 651, 185, 149, 1722, 760, 134, 916, 592, 410, 638, 189, 9705, 192, 738, 13495, 227, 1144, 760, 138, 259, 3702, 7492, 638, 484, 161, 348, 607, 544, 370, 173, 996, 2100, 155, 253, 891, 348, 607, 544, 1001, 1259, 125, 928, 660, 410, 638, 484, 311, 109, 2045, 250, 410, 134, 110, 290, 178, 114, 155, 670, 104, 191, 1570, 253, 4448, 114, 109, 330, 441, 104, 118, 484, 196, 670, 130, 385, 366, 1347, 9228, 303, 283, 182, 348, 651, 185, 341, 661, 924, 497, 234, 115, 1058, 192, 197, 854, 1583, 383, 654, 111, 138, 191, 1413, 253, 876, 149, 1972, 5399, 104, 1091, 1722, 760, 670, 226, 115, 661, 638, 118, 484, 1058, 192, 854, 1583, 108, 121, 1972, 5399, 103, 690, 361, 114, 116, 928, 660, 108, 121, 1144, 4139, 208, 134, 106, 924, 497, 234, 200, 178, 462, 133, 1144, 760, 251, 124, 587, 5312, 1722, 760, 206, 235, 410, 638, 408, 234, 2706, 1205, 1144, 760, 12547, 3993, 608, 257, 348, 182, 607, 544, 1015, 586, 163, 788, 484, 2690, 434, 107, 497, 234, 224, 434, 133, 299, 304, 281, 120, 197, 591, 2401, 128, 934, 105, 323, 118, 484, 133, 299, 4329, 118, 169, 107, 136, 133, 918, 1148, 533, 229, 197, 113, 122, 168, 113, 489, 2563, 3742, 660, 259, 196, 104, 118, 484, 134, 290, 178, 138, 221, 318, 386, 604, 116, 147, 187, 129, 1144, 760, 480, 399, 118, 1714, 304, 125, 638, 1598, 286, 168, 265, 105, 1439, 319, 162, 1637, 1269, 156, 316, 146, 155, 341, 661, 118, 115, 383, 543, 1431, 119, 1411, 745, 422, 118, 3463, 4494, 1041, 219, 2582, 6806, 8859, 393, 104, 118, 484, 115, 299, 822, 138, 259, 1005, 105, 118, 1165, 1365, 531, 385, 7817, 4352, 2174, 1083, 3148, 229, 104, 2582, 5577, 111, 699, 517, 1895, 2002, 247, 1006, 635, 166, 149, 1144, 760, 200, 624, 283, 651, 1629, 8423, 13865, 103, 114, 217, 325, 259, 1668, 160, 1722, 760, 134, 589, 384, 592, 410, 638, 138, 259, 3702, 189, 13087, 760, 134, 690, 116, 928, 660, 410, 638, 1477, 3033, 834, 134, 106, 116, 928, 660, 858, 620, 109, 331, 5049, 834, 134, 106, 116, 928, 660, 135, 281, 646, 118, 13865, 123, 149, 1144, 4139, 2460, 192, 104, 118, 484, 226, 129, 204, 854, 1583, 488, 124, 106, 308, 315, 104, 197, 3069, 408, 234, 129, 150, 115, 123, 119, 120, 111, 284, 205, 386, 571, 2032, 160, 914, 130, 354, 123, 104, 154, 117, 1527, 701, 116, 173, 189, 8053, 544, 105, 108, 2636, 198, 207, 129, 154, 862, 133, 3828, 209, 228, 1972, 5399, 968, 328, 632, 1266, 633, 104, 162, 213, 1091, 208, 484, 127, 123, 119, 154, 160, 189, 6952, 242, 585, 228, 264, 340, 348, 651, 185, 1132, 1161, 114, 156, 410, 638, 484, 187, 854, 1583, 6764, 674, 1583, 108, 121, 5399, 161, 348, 651, 185, 227, 699, 763, 410, 638, 484, 551, 438, 104, 261, 247, 283, 607, 544, 149, 1144, 760, 9612, 7089, 114, 217, 118, 215, 1276, 171, 118, 13865, 115, 210, 108, 232, 436, 352, 104, 118, 130, 114, 426, 221, 339, 138, 1008, 780, 226, 129, 587, 528, 105, 928, 660, 134, 290, 178, 138, 191, 1653, 253, 3277, 1913, 399, 848, 161, 189, 9094, 575, 106, 1105, 138, 109, 565, 277, 838, 1332, 105, 935, 1713, 149, 1722, 3671, 109, 283, 182, 607, 544, 251, 124, 130, 879, 327, 109, 920, 270, 181, 149, 1144, 760, 134, 666, 308, 109, 168, 105, 565, 277, 712, 2401, 104, 924, 408, 234, 2706, 583, 353, 104, 1144, 760, 105, 355, 438, 497, 2970, 189, 6940, 464, 150, 115, 764, 1378, 834, 106, 116, 779, 418, 114, 116, 565, 277, 279, 241, 105, 144, 135, 494, 294, 1468, 706, 2611, 1583, 289, 434, 107, 108, 121, 162, 213, 200, 7492, 638, 161, 564, 179, 225, 288, 348, 607, 544, 167, 436, 352, 179, 1376, 208, 7089, 115, 436, 352, 109, 164, 182, 348, 651, 185, 1722, 760, 2100, 153, 156, 916, 592, 410, 638, 227, 1144, 760, 114, 155, 191, 3012, 253, 3231, 1068, 126, 134, 521, 928, 660, 587, 528, 118, 484, 133, 539, 4792, 114, 155, 415, 253, 3702, 311, 483, 492, 1722, 760, 6013, 5413, 115, 4009, 1464, 436, 352, 104, 283, 607, 544, 114, 144, 996, 2100, 128, 1356, 208, 7089, 385, 410, 160, 156, 996, 2100, 134, 422, 1144, 760, 107, 426, 143, 339, 130, 997, 862, 109, 146, 229, 735, 109, 104, 1566, 105, 206, 235, 382, 330, 1058, 352, 236, 1345, 348, 607, 544, 270, 437, 140, 185, 492, 109, 1095, 504, 104, 1144, 760, 113, 129, 109, 1144, 411, 621, 7089, 105, 13865, 3559, 124, 116, 893, 899, 733, 1198, 168, 265, 1849, 251, 124, 109, 565, 1199, 114, 116, 1144, 760, 167, 107, 1460, 1733, 733, 413, 114, 196, 1006, 112, 571, 2032, 1566, 123, 1376, 619, 408, 234, 1566, 127, 107, 895, 2390, 124, 160, 118, 134, 108, 8434, 116, 928, 528, 407, 124, 1751, 827, 208, 123, 119, 1255, 662, 182, 325, 259, 1668, 161, 1007, 169, 536, 107, 158, 221, 390, 130, 2160, 1870, 105, 937, 1860, 130, 195, 447, 119, 120, 204, 757, 1186, 474, 530, 536, 8116, 571, 2032, 134, 110, 123, 588, 118, 1566, 107, 372, 160, 118, 484, 237, 133, 299, 638, 194, 1648, 606, 155, 103, 789, 184, 233, 310, 277, 345, 185, 104, 571, 2032, 1566, 134, 480, 5418, 3148, 229, 129, 484, 1165, 571, 2032, 2626, 667, 188, 356, 12977, 16132, 114, 217, 129, 117, 419, 325, 259, 1668, 2602, 2455, 728, 110, 177, 108, 121, 1144, 760, 761, 105, 1144, 760, 127, 128, 162, 213, 106, 328, 565, 299, 605, 517, 114, 924, 497, 2970, 1623, 428, 109, 283, 651, 185, 199, 1148, 168, 594, 820, 1144, 760, 215, 10949, 332, 3470, 154, 244, 260, 144, 535, 523, 104, 500, 202, 1980, 164, 182, 348, 607, 544, 130, 299, 638, 118, 2706, 171, 260, 139, 107, 6256, 775, 5961, 430, 166, 283, 182, 607, 544, 108, 121, 1144, 760, 136, 199, 160, 154, 1132, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 3742, 660, 410, 638, 259, 196, 104, 1477, 484, 134, 110, 290, 178, 114, 155, 253, 2681, 1105, 159, 893, 899, 764, 117, 415, 109, 283, 182, 651, 185, 105, 283, 182, 607, 544, 108, 121, 1144, 4139, 1 ]
vietnam-56250533
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-56250533
Từ chuyện Nguyễn Ngọc Mạnh, nghĩ về những người hùng tình cờ
Hai hôm nay, người chiếm hết “spotlight” (vị trí nổi bật) trên báo chí lẫn mạng xã hội không phải là “scandal” của một ngôi sao hạng A nào đó, cũng chẳng phải là một sự kiện gây chấn động xã hội, mà chỉ là câu chuyện của một người đàn ông trẻ tuổi, vốn vô danh trước đó bỗng chốc trở thành người hùng của cộng đồng mạng.
Đoạn video lan truyền trên mạng cho thấy Nguyễn Ngọc Mạnh đã trèo lên phần mái tôn, tìm vị trí đón đỡ cháu bé Với hành động dũng cảm giải cứu một em bé rơi từ tầng 12 và bảo toàn mạng sống cho cháu bé, Nguyễn Ngọc Mạnh đã trở thành người hùng… tình cờ trong mắt công chúng. Việt Nam: Cúng dường tam bảo và khế ước đời mới thời Covid Giới trẻ Việt Nam quan tâm bầu cử Mỹ hơn Đại hội 13? Một hình ảnh gợi nhớ đến siêu anh hùng Spider-man với sức mạnh siêu nhiên, tưởng như chỉ có trong thế giới của truyện tranh Marvel comics và những bộ phim điện ảnh siêu anh hùng mang về tiền tấn cho Hollywood. Xã hội luôn khát khao người hùng, xưa nay vẫn vậy, những người sẵn sàng xả thân hoặc bảo vệ cho một lý tưởng cao đẹp nào đó của loài người mà họ hướng tới - nhưng đang dần mất đi, để cứu rỗi cho một cuộc sống đang trở nên thực dụng và nhiều toan tính. Và nếu đó là hình ảnh của một người hùng tình cờ (accidental hero), thì những giá trị đó càng được nhân lên gấp bội. Siêu anh hùng Spider-man (Người Nhện) khi trở thành người hùng có nói, "quyền lực càng lớn, trách nhiệm càng cao". Nguyễn Ngọc Mạnh có hành động dũng cảm cứu người bị nạn "Người hùng tình cờ" Nguyễn Ngọc Mạnh thì hình như không có quyền lực gì cả. Anh chỉ là một người lái taxi bình thường, tuy nhiên hành động bột phát nhưng đầy tính trách nhiệm (công dân) của anh trong một phút nguy nan lại trở thành biểu tượng cho lòng trắc ẩn và tình yêu thương con người. Trên mạng, lâu lâu lại có những câu chuyện, những hình ảnh nói về sự vô tâm và vô tình của con người. Một vụ tai nạn thương tâm hay cướp giật diễn ra ngay trên đường phố đông đúc, nhưng những người khác vẫn thờ ơ đi qua, vì sợ liên lụy. Một đứa bé gặp tai nạn trong một con phố chợ (clip ghi lại ở một địa danh đâu đó tại Trung Quốc từng gây chấn động trên mạng Weibo vài năm trước) nhưng đám đông người lớn vẫn vô tình bước tới như không có chuyện gì xảy ra... Vì vậy mà câu chuyện của Nguyễn Ngọc Mạnh và một vài "người hùng tình cờ" khác - những người bấp chấp nguy nan cho bản thân để giải cứu người gặp nạn đã tạo ra một niềm cảm hứng lớn cho báo chí và cộng đồng mạng, vốn luôn khao khát người hùng giữa đời thường. Tuy nhiên, sự khai thác và tôn vinh quá đà, hoặc thậm chí biến một hành động đẹp, chí công vô tư của Mạnh thành một sự tri ân kiểu... tặng thưởng bằng hiện vật (như kiểu các ngôi sao nhà ta thích quy sự tri ân... bằng tiền mặt, đòi xin số tài khoản để chuyển khoản tặng thưởng chẳng hạn) vô hình chung lại trở thành phản cảm và làm mất đi giá trị đẹp đẽ mà Mạnh đã cống hiến. Không những thế, đôi khi chúng còn tạo thành con dao hai lưỡi, biến "người hùng tình cờ" của chúng ta trở thành đối tượng bị cộng đồng mạng lôi ra mổ xẻ, phân tích và thậm chí... phán xét. Rồi thì lật lại clip để minh chứng rằng, Mạnh không hoàn toàn cứu được cháu bé, mà do một sự kỳ diệu của số phận mà thôi. Bản thân Mạnh cũng thừa nhận việc đó. Xem clip được ghi lại và đưa lên báo chí hôm nay, tôi cũng công nhận là cháu bé quá may mắn và chắc phải có một bàn tay của cõi trên nâng đỡ. Nhưng cho dù vậy, hành động bột phát nhưng đầy tính trắc ẩn của Mạnh, cách anh vượt qua tường rào, leo lên mái tôn và tính toán vị trí, điểm rơi để ôm cháu bé, rồi sau đó khi cháu rơi xuống bật nẩy lên, Mạnh lao đến ôm chầm lấy bé và đưa xuống bên dưới... hoàn toàn là những hành động đẹp đẽ của một người hùng. Cho dù anh có thực sự cứu được cháu bé hay không, thì những hành động ấy cũng đã khẳng định phẩm chất cao đẹp của người đàn ông trẻ tuổi này. Trên Facebook hiện đã có những trang fanpage được lập ra để tỏ thái độ yêu mến đối với Nguyễn Ngọc Mạnh Xem phỏng vấn của Mạnh với đài truyền hình, tôi cũng thực sự cảm tình với chàng trai này. Anh trả lời giản dị, tránh mọi sự tô vẽ của truyền thông hay công chúng. Anh nói rằng, người hùng là một điều gì đó cao siêu lắm, còn anh chỉ là một người đàn ông bình thường mà bất cứ người bình thường nào cũng có thể hành động tương tự trong tình huống đó mà thôi. Và anh muốn tiếp tục sống cuộc đời bình thường của mình. Lại càng không muốn nhận tiền hay quà của người hâm mộ. Đơn giản, việc anh cứu cháu bé không phải vì mục đích được ca ngợi hoặc nhận lại những món quà vật chất, như trả lời của anh trên báo Tuổi trẻ. Câu chuyện của Nguyễn Ngọc Mạnh hai ngày hôm nay, khiến tôi nhớ đến một bộ phim rất hấp dẫn của Hollywood mà tôi xem cách đây cũng phải hai thập niên trước, Accidental Hero (Người hùng tình cờ). Dù đều đề cập đến hai "người hùng tình cờ", hình ảnh của Mạnh và nhân vật Bernie LaPlante (Dustin Hoffman đóng tuyệt hay) trong bộ phim này hoàn toàn khác nhau về xuất xứ và động cơ. Trong Accidental Hero, Dustin Hoffman đóng vai một gã... móc túi (vì gia đình nghèo hèn, vì muốn con có điều kiện học hành...), trở thành người hùng tình cờ giải cứu vài nạn nhân may mắn sống sót của một tai nạn máy bay. Nhưng cùng với hành động nghĩa hiệp đó, anh ta cũng tranh thủ... hôi của và bỏ lại một chiếc giày của mình tại hiện trường. Để rồi sau đó, một trong những người được anh ta cứu giúp, vốn là một nữ phóng viên truyền hình nổi tiếng (Geena Davis), phối hợp với đài truyền hình của cô biến câu chuyện người hùng tình cờ ẩn danh đó trở thành câu chuyện truyền cảm hứng để... hút rating. Tặng thưởng 1 triệu đô la được trao tặng cho “accidental hero”, nhưng người hùng tình cờ của chúng ta thì đang ở tù vì... móc túi mất rồi, trong khi một tay cựu binh Việt Nam sống vất vưởng (Andy Garcia đóng), nhờ chiếc giày còn sót lại của Bernie, bỗng chốc trở thành người hùng ẩn danh vừa được một triệu đô vừa được cả xã hội tôn sùng và thần tượng... Để bán được vé, tất nhiên các tay biên kịch sừng sỏ của Hollywood không đơn thuần kể một câu chuyện người tốt việc tốt mà thêm mắm dặm muối để biến thành một câu chuyện nhiều kịch tính, lắt léo và “twist” điên đảo để khán giả đi từ bất ngờ này đến bất ngờ khác. Nhưng cuối cùng, cái thông điệp cốt lõi về "người hùng tình cờ", về cái tinh thần hướng thượng, về lòng trắc ẩn, thậm chí sự vĩ đại được bộc phát trong phút nguy nan mới là những giá trị cuối cùng mà họ hướng tới. Lâu lâu mới có một câu chuyện đẹp và truyền cảm hứng như thế. Lòng tốt cần được biết ơn, rõ rồi. Nhưng các vị mạnh thường quân và các ngôi sao lắm tiền nhiều của ạ, xin hãy tôn vinh và tri ân Mạnh thật đẹp, thật cao thượng chứ đừng nhất nhất quy lòng tốt ra thóc như thế (nhưng các vị hoàn toàn có thể dùng hiện kim đó cho những mục đích cao đẹp khác mà xã hội đang cần). Dù ai cũng cần thóc (bánh mì) để ăn. Nhưng chúng ta cũng cần cả hoa hồng nữa, cho một ngày mới mặt trời đang tỏa rạng, phải không? Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả.
summarize: Đoạn video lan truyền trên mạng cho thấy Nguyễn Ngọc Mạnh đã trèo lên phần mái tôn, tìm vị trí đón đỡ cháu bé Với hành động dũng cảm giải cứu một em bé rơi từ tầng 12 và bảo toàn mạng sống cho cháu bé, Nguyễn Ngọc Mạnh đã trở thành người hùng… tình cờ trong mắt công chúng. Việt Nam: Cúng dường tam bảo và khế ước đời mới thời Covid Giới trẻ Việt Nam quan tâm bầu cử Mỹ hơn Đại hội 13? Một hình ảnh gợi nhớ đến siêu anh hùng Spider-man với sức mạnh siêu nhiên, tưởng như chỉ có trong thế giới của truyện tranh Marvel comics và những bộ phim điện ảnh siêu anh hùng mang về tiền tấn cho Hollywood. Xã hội luôn khát khao người hùng, xưa nay vẫn vậy, những người sẵn sàng xả thân hoặc bảo vệ cho một lý tưởng cao đẹp nào đó của loài người mà họ hướng tới - nhưng đang dần mất đi, để cứu rỗi cho một cuộc sống đang trở nên thực dụng và nhiều toan tính. Và nếu đó là hình ảnh của một người hùng tình cờ (accidental hero), thì những giá trị đó càng được nhân lên gấp bội. Siêu anh hùng Spider-man (Người Nhện) khi trở thành người hùng có nói, "quyền lực càng lớn, trách nhiệm càng cao". Nguyễn Ngọc Mạnh có hành động dũng cảm cứu người bị nạn "Người hùng tình cờ" Nguyễn Ngọc Mạnh thì hình như không có quyền lực gì cả. Anh chỉ là một người lái taxi bình thường, tuy nhiên hành động bột phát nhưng đầy tính trách nhiệm (công dân) của anh trong một phút nguy nan lại trở thành biểu tượng cho lòng trắc ẩn và tình yêu thương con người. Trên mạng, lâu lâu lại có những câu chuyện, những hình ảnh nói về sự vô tâm và vô tình của con người. Một vụ tai nạn thương tâm hay cướp giật diễn ra ngay trên đường phố đông đúc, nhưng những người khác vẫn thờ ơ đi qua, vì sợ liên lụy. Một đứa bé gặp tai nạn trong một con phố chợ (clip ghi lại ở một địa danh đâu đó tại Trung Quốc từng gây chấn động trên mạng Weibo vài năm trước) nhưng đám đông người lớn vẫn vô tình bước tới như không có chuyện gì xảy ra... Vì vậy mà câu chuyện của Nguyễn Ngọc Mạnh và một vài "người hùng tình cờ" khác - những người bấp chấp nguy nan cho bản thân để giải cứu người gặp nạn đã tạo ra một niềm cảm hứng lớn cho báo chí và cộng đồng mạng, vốn luôn khao khát người hùng giữa đời thường. Tuy nhiên, sự khai thác và tôn vinh quá đà, hoặc thậm chí biến một hành động đẹp, chí công vô tư của Mạnh thành một sự tri ân kiểu... tặng thưởng bằng hiện vật (như kiểu các ngôi sao nhà ta thích quy sự tri ân... bằng tiền mặt, đòi xin số tài khoản để chuyển khoản tặng thưởng chẳng hạn) vô hình chung lại trở thành phản cảm và làm mất đi giá trị đẹp đẽ mà Mạnh đã cống hiến. Không những thế, đôi khi chúng còn tạo thành con dao hai lưỡi, biến "người hùng tình cờ" của chúng ta trở thành đối tượng bị cộng đồng mạng lôi ra mổ xẻ, phân tích và thậm chí... phán xét. Rồi thì lật lại clip để minh chứng rằng, Mạnh không hoàn toàn cứu được cháu bé, mà do một sự kỳ diệu của số phận mà thôi. Bản thân Mạnh cũng thừa nhận việc đó. Xem clip được ghi lại và đưa lên báo chí hôm nay, tôi cũng công nhận là cháu bé quá may mắn và chắc phải có một bàn tay của cõi trên nâng đỡ. Nhưng cho dù vậy, hành động bột phát nhưng đầy tính trắc ẩn của Mạnh, cách anh vượt qua tường rào, leo lên mái tôn và tính toán vị trí, điểm rơi để ôm cháu bé, rồi sau đó khi cháu rơi xuống bật nẩy lên, Mạnh lao đến ôm chầm lấy bé và đưa xuống bên dưới... hoàn toàn là những hành động đẹp đẽ của một người hùng. Cho dù anh có thực sự cứu được cháu bé hay không, thì những hành động ấy cũng đã khẳng định phẩm chất cao đẹp của người đàn ông trẻ tuổi này. Trên Facebook hiện đã có những trang fanpage được lập ra để tỏ thái độ yêu mến đối với Nguyễn Ngọc Mạnh Xem phỏng vấn của Mạnh với đài truyền hình, tôi cũng thực sự cảm tình với chàng trai này. Anh trả lời giản dị, tránh mọi sự tô vẽ của truyền thông hay công chúng. Anh nói rằng, người hùng là một điều gì đó cao siêu lắm, còn anh chỉ là một người đàn ông bình thường mà bất cứ người bình thường nào cũng có thể hành động tương tự trong tình huống đó mà thôi. Và anh muốn tiếp tục sống cuộc đời bình thường của mình. Lại càng không muốn nhận tiền hay quà của người hâm mộ. Đơn giản, việc anh cứu cháu bé không phải vì mục đích được ca ngợi hoặc nhận lại những món quà vật chất, như trả lời của anh trên báo Tuổi trẻ. Câu chuyện của Nguyễn Ngọc Mạnh hai ngày hôm nay, khiến tôi nhớ đến một bộ phim rất hấp dẫn của Hollywood mà tôi xem cách đây cũng phải hai thập niên trước, Accidental Hero (Người hùng tình cờ). Dù đều đề cập đến hai "người hùng tình cờ", hình ảnh của Mạnh và nhân vật Bernie LaPlante (Dustin Hoffman đóng tuyệt hay) trong bộ phim này hoàn toàn khác nhau về xuất xứ và động cơ. Trong Accidental Hero, Dustin Hoffman đóng vai một gã... móc túi (vì gia đình nghèo hèn, vì muốn con có điều kiện học hành...), trở thành người hùng tình cờ giải cứu vài nạn nhân may mắn sống sót của một tai nạn máy bay. Nhưng cùng với hành động nghĩa hiệp đó, anh ta cũng tranh thủ... hôi của và bỏ lại một chiếc giày của mình tại hiện trường. Để rồi sau đó, một trong những người được anh ta cứu giúp, vốn là một nữ phóng viên truyền hình nổi tiếng (Geena Davis), phối hợp với đài truyền hình của cô biến câu chuyện người hùng tình cờ ẩn danh đó trở thành câu chuyện truyền cảm hứng để... hút rating. Tặng thưởng 1 triệu đô la được trao tặng cho “accidental hero”, nhưng người hùng tình cờ của chúng ta thì đang ở tù vì... móc túi mất rồi, trong khi một tay cựu binh Việt Nam sống vất vưởng (Andy Garcia đóng), nhờ chiếc giày còn sót lại của Bernie, bỗng chốc trở thành người hùng ẩn danh vừa được một triệu đô vừa được cả xã hội tôn sùng và thần tượng... Để bán được vé, tất nhiên các tay biên kịch sừng sỏ của Hollywood không đơn thuần kể một câu chuyện người tốt việc tốt mà thêm mắm dặm muối để biến thành một câu chuyện nhiều kịch tính, lắt léo và “twist” điên đảo để khán giả đi từ bất ngờ này đến bất ngờ khác. Nhưng cuối cùng, cái thông điệp cốt lõi về "người hùng tình cờ", về cái tinh thần hướng thượng, về lòng trắc ẩn, thậm chí sự vĩ đại được bộc phát trong phút nguy nan mới là những giá trị cuối cùng mà họ hướng tới. Lâu lâu mới có một câu chuyện đẹp và truyền cảm hứng như thế. Lòng tốt cần được biết ơn, rõ rồi. Nhưng các vị mạnh thường quân và các ngôi sao lắm tiền nhiều của ạ, xin hãy tôn vinh và tri ân Mạnh thật đẹp, thật cao thượng chứ đừng nhất nhất quy lòng tốt ra thóc như thế (nhưng các vị hoàn toàn có thể dùng hiện kim đó cho những mục đích cao đẹp khác mà xã hội đang cần). Dù ai cũng cần thóc (bánh mì) để ăn. Nhưng chúng ta cũng cần cả hoa hồng nữa, cho một ngày mới mặt trời đang tỏa rạng, phải không? Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả.
[ 108, 287, 285, 161, 5391, 1696, 1253, 425, 159, 427, 114, 203, 362, 1442, 1987, 115, 6719, 227, 380, 2075, 666, 103, 370, 297, 512, 1340, 1535, 1536, 1353, 1224, 176, 209, 192, 2598, 406, 272, 402, 116, 640, 1353, 1471, 148, 1354, 1178, 105, 327, 258, 427, 307, 114, 1536, 7069, 362, 1442, 1987, 115, 319, 164, 111, 1645, 599, 205, 1236, 113, 1086, 135, 3051, 131, 132, 161, 9427, 515, 1487, 4882, 327, 105, 15174, 1126, 723, 239, 221, 3232, 1741, 603, 131, 132, 146, 315, 513, 368, 200, 183, 440, 213, 1771, 347, 430, 240, 349, 2390, 1057, 155, 1697, 365, 1645, 12496, 3940, 686, 2764, 119, 543, 417, 1697, 572, 597, 128, 163, 107, 113, 175, 249, 104, 3837, 250, 27157, 3026, 23370, 105, 120, 317, 807, 726, 349, 1697, 365, 1645, 518, 125, 379, 623, 114, 14695, 1643, 213, 637, 2623, 4235, 111, 9327, 1719, 275, 244, 934, 120, 111, 1132, 1161, 2644, 481, 451, 327, 647, 114, 116, 241, 597, 291, 1142, 224, 150, 104, 1310, 111, 145, 154, 665, 228, 233, 170, 167, 1429, 552, 2251, 130, 402, 6855, 114, 116, 204, 307, 167, 319, 237, 223, 286, 105, 158, 5463, 4389, 619, 323, 150, 106, 240, 349, 104, 116, 111, 1645, 205, 1236, 444, 409, 28302, 7441, 674, 856, 143, 120, 314, 245, 150, 536, 117, 157, 227, 1810, 14678, 5681, 365, 1645, 12496, 3940, 686, 2764, 444, 3353, 28532, 371, 129, 319, 164, 111, 1645, 107, 1720, 7866, 265, 536, 1950, 605, 517, 536, 291, 340, 362, 1442, 1987, 107, 209, 192, 2598, 406, 402, 111, 133, 627, 2661, 1645, 205, 1236, 207, 362, 1442, 1987, 143, 240, 128, 110, 107, 168, 265, 218, 1679, 266, 163, 106, 116, 111, 1709, 4632, 342, 2612, 1169, 445, 209, 192, 4123, 212, 170, 858, 334, 605, 517, 12506, 137, 371, 104, 365, 113, 116, 1399, 841, 4201, 153, 319, 164, 284, 706, 114, 694, 5115, 1768, 105, 205, 436, 432, 219, 1784, 1601, 231, 2646, 727, 727, 153, 107, 120, 476, 443, 103, 120, 240, 349, 123, 125, 144, 616, 315, 105, 616, 205, 104, 219, 1784, 430, 197, 1311, 627, 432, 315, 194, 1966, 3344, 407, 124, 531, 159, 361, 548, 823, 4246, 103, 170, 120, 111, 211, 244, 1630, 108, 2858, 184, 1244, 171, 964, 316, 4468, 112, 430, 1951, 1353, 683, 1311, 627, 113, 116, 219, 548, 2272, 4576, 13726, 848, 153, 108, 121, 116, 439, 595, 793, 150, 149, 151, 162, 434, 383, 2306, 192, 159, 427, 5556, 696, 147, 226, 371, 170, 1499, 823, 111, 301, 244, 616, 205, 920, 228, 128, 110, 107, 443, 218, 488, 124, 599, 865, 530, 145, 476, 443, 104, 362, 1442, 1987, 105, 116, 696, 3790, 1645, 205, 1236, 207, 211, 233, 120, 111, 2497, 3894, 577, 841, 4201, 114, 288, 481, 130, 272, 402, 111, 683, 627, 115, 394, 124, 116, 1459, 406, 2166, 301, 114, 188, 356, 105, 490, 210, 2646, 682, 637, 4235, 2623, 111, 1645, 415, 723, 2429, 421, 572, 144, 550, 1569, 105, 666, 2243, 310, 2785, 103, 451, 1042, 356, 625, 116, 209, 192, 3860, 356, 135, 616, 276, 104, 1987, 164, 116, 144, 1129, 108, 2425, 1138, 599, 2755, 1880, 281, 199, 731, 3901, 1138, 109, 1184, 350, 152, 169, 581, 565, 144, 1129, 108, 2425, 599, 281, 379, 4665, 808, 676, 166, 326, 886, 130, 589, 886, 2755, 1880, 718, 269, 576, 371, 616, 240, 630, 153, 319, 164, 391, 406, 105, 140, 552, 184, 314, 245, 1142, 7358, 145, 1987, 115, 3661, 13409, 724, 120, 1672, 1183, 129, 174, 177, 394, 164, 219, 2938, 196, 3753, 103, 625, 3790, 1645, 205, 1236, 207, 104, 174, 169, 319, 164, 195, 706, 133, 490, 210, 427, 2657, 124, 4348, 6086, 103, 613, 566, 105, 1042, 356, 599, 689, 4624, 2763, 143, 2040, 153, 4041, 130, 494, 463, 1985, 1987, 110, 506, 258, 402, 117, 1536, 7069, 145, 180, 116, 144, 393, 5510, 104, 166, 1392, 145, 1164, 783, 481, 1987, 127, 1175, 238, 156, 837, 2518, 4041, 117, 848, 153, 105, 251, 227, 188, 356, 325, 801, 141, 127, 135, 238, 106, 1536, 1353, 310, 1436, 2403, 105, 751, 139, 107, 116, 746, 600, 104, 5834, 159, 1480, 7749, 311, 114, 428, 934, 209, 192, 4123, 212, 170, 858, 334, 5115, 1768, 104, 7597, 173, 365, 1064, 235, 1289, 2202, 103, 2283, 227, 2075, 666, 105, 334, 1349, 297, 512, 103, 318, 1471, 130, 108, 3162, 1536, 7069, 598, 187, 150, 129, 1536, 1471, 804, 2160, 108, 231, 8577, 2992, 1987, 825, 155, 108, 3162, 10081, 320, 771, 1353, 105, 251, 804, 367, 768, 599, 506, 258, 106, 120, 209, 192, 1142, 7358, 104, 116, 111, 9933, 1291, 428, 365, 107, 223, 144, 402, 117, 1536, 1353, 194, 110, 103, 143, 120, 209, 192, 728, 127, 115, 1202, 269, 190, 765, 562, 291, 1142, 104, 111, 685, 118, 603, 722, 433, 1601, 231, 1247, 493, 115, 107, 120, 509, 21063, 117, 925, 124, 130, 776, 869, 976, 436, 3719, 195, 119, 362, 1442, 1987, 2518, 1102, 255, 104, 1987, 119, 1051, 425, 240, 103, 141, 127, 223, 144, 406, 205, 119, 3806, 1320, 433, 266, 456, 366, 1395, 11882, 989, 389, 144, 2637, 2091, 104, 425, 206, 194, 135, 3051, 266, 123, 1985, 111, 1645, 106, 116, 179, 218, 150, 291, 1697, 3237, 177, 365, 163, 106, 116, 111, 685, 118, 342, 369, 145, 295, 532, 111, 342, 369, 224, 127, 107, 136, 209, 192, 489, 222, 113, 205, 2104, 150, 145, 1164, 619, 365, 278, 270, 437, 307, 204, 723, 342, 369, 104, 900, 4972, 536, 110, 278, 238, 379, 194, 2902, 104, 111, 2897, 10014, 3996, 5540, 156, 365, 402, 1536, 1353, 110, 139, 171, 592, 1055, 117, 840, 2095, 451, 238, 153, 120, 1246, 2902, 731, 5228, 128, 456, 366, 104, 365, 159, 188, 2159, 4674, 1968, 443, 104, 362, 1442, 1987, 196, 191, 325, 801, 521, 141, 1057, 155, 116, 317, 807, 215, 1916, 458, 104, 5339, 145, 141, 453, 173, 248, 127, 139, 196, 1092, 778, 1466, 1644, 28302, 7528, 674, 444, 3353, 1645, 205, 1236, 831, 1612, 413, 220, 1288, 155, 196, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 891, 325, 801, 111, 961, 538, 9796, 962, 674, 332, 15047, 561, 444, 14655, 512, 738, 2160, 371, 159, 188, 356, 1306, 427, 293, 213, 110, 139, 106, 9796, 8027, 9728, 561, 104, 116, 1184, 350, 1574, 1644, 224, 397, 127, 718, 269, 139, 106, 116, 144, 591, 383, 2306, 192, 293, 1389, 145, 163, 106, 476, 443, 104, 116, 111, 685, 118, 603, 1343, 682, 616, 595, 226, 150, 4585, 7784, 319, 164, 111, 1645, 104, 490, 210, 2165, 1 ]
050805_dongdunambo
https://www.bbc.com/vietnamese/entertainment/story/2005/08/050805_dongdunambo
Các xu hướng chính trị Nam Bộ và Đông Du
Phong trào Duy Tân dấy lên tại Việt Nam vào đầu thế kỷ thứ hai mươi không phải chỉ có ở miền Bắc và miền Trung mà là trên toàn quốc.
Các nhà giầu yêu nước ở miền nam đã đóng góp một phần lớn những chi phí tài chánh cho phong trào Đông Du trong khi gần một nửa học sinh tham gia phong trào này xuất phát từ miền Nam. Khác biệt đã có từ đó Nhưng khác với miền Bắc nơi mà những nhà cải cách trong những năm đầu của thế kỷ thứ hai mươi phải đấu tranh để người ta chấp nhận việc dùng chữ quốc ngữ, tại miền Nam sau bốn thập niên dưới sự đô hộ của Pháp, giới trí thức đã quen thuộc với chữ quốc ngữ và chấp nhận nó như là một môi trường truyền bá văn học và tư tưởng. Những nhà duy tân miền Nam như Gilbert Chiếu còn đã thành công trong việc dùng những tờ báo chữ quốc ngữ như Nông Cổ Mín Đàm hoặc Lục Tỉnh Tân Văn để ngấm ngầm truyền bá những tư tưởng cách mạng. Thay vì đấu tranh trên phương diện văn hóa, các nhà duy tân miền nam tập trung vào khía cạnh kinh tế, lập ra những cơ sở kinh doanh để cạnh tranh với những thương nhân người Hoa (và ở mức độ âm thầm hơn với những cơ sở của Pháp). Các nhà giầu có ở miền nam bắt đầu bỏ tiền đầu tư thành lập những nhà máy xay lúa, xưởng làm nước mắm, họ mở khách sạn, tiệm ăn, cửa hàng buôn bán. Một số những thu nhập của các hoạt động này được sử dụng để tài trợ cho các hoạt động cách mạng, đặc biệt là phong trào Đông Du. Những cố gắng của phong trào mà người Pháp gọi là chủ nghĩa kinh tế quốc gia (nationalisme économique) đã lên đến cao điểm trong chiến dịch tẩy chay các cơ sở người Hoa năm 1919 và việc thành lập Công ty tài chánh An Nam mà sau này trở thành Việt Nam Ngân Hàng năm 1925. Bùi Quang Chiêu và đảng Lập Hiến Bên ngoài những hoạt động kinh tế, lợi dụng quy chế thuộc địa của Nam Kỳ cũng như sự kiện là nhiều người trong số này có quốc tịch Pháp, giới trí thức miền nam còn tìm cách hoạt động chính trị một cách công khai. Cố gắng này đã dẫn đến sự thành lập một đảng chính trị đầu tiên theo chiều hướng hiện đại - đảng Lập Hiến. Trong những năm đầu của thập niên 1920, uy tín của đảng Lập Hiến lớn đến nỗi, Nguyễn Ái Quốc ngồi tại Matxcơva đã viết thơ cho đảng Cảng Sản Pháp nói rằng nếu Nguyễn Thế Truyền đã gia nhập đảng Cộng Sản Pháp thì phải ra lệnh cho Truyền gia nhập đảng Lập Hiến để lung lạc những hoạt động của đảng này từ bên trong. Người sáng lập ra đảng Lập Hiến là Bùi Quang Chiêu. Tuy rằng chỉ trẻ hơn Phan Bội Châu có năm tuổi và cùng xuất thân từ một gia đình nho học, nhưng giữa Phan Bội Châu và Bùi Quang Chiêu là cả một sự khác biệt lớn. Năm 1872, khi Bùi Quang Chiêu ra đời thì cả miền nam đã rơi vào tay Pháp. Chính vì vậy mà ông nhận được một sự giáo dục hoàn toàn Tây học. Năm 1893, Bùi Quang Chiêu sang Pháp du học và được nhận vào trường kỹ sư canh nông Institut National Agronomique, sau đó sang Algérie tập sự một thời gian. Trở về Việt Nam, ông làm việc cho chính quyền thuộc địa với cuơng vị kỹ sư canh nông, lấy quốc tịch Pháp và bắt đầu tham gia vào các hoạt động văn hóa, đóng góp vào việc thành lập và sau này trở thành hội trưởng Hội Trí Tri. Xu hướng thỏa hiệp, thân Pháp Và đối với Sarrault, vốn đã từng là một nhà báo, báo chí là một trong những phương tiện hữu hiệu nhất để thực hiện mục tiêu chính trị và văn hóa của mình tại Đông Dương. Năm 1917, với sự giúp đỡ của Louis Marty, giám đốc sở Mật Thám Đông Dương (Sureté) Sarrault chọn được hai người đứng ra thành lập hai tờ báo, một ở Hà Nội và một ở Sài Gòn. Cả hai đều được tài trợ từ quỹ đen lấy từ ngân sách của phủ Toàn Quyền và được ra đời hầu như cùng một lúc vào tháng bảy và tháng tám năm 1917, nhưng nhắm vào hai nhóm độc giả rất khác nhau. Tờ báo xuất bản ở Hà Nội có tên là Nam Phong và nhắm vào số độc giả còn theo truyền thống nho học ở miền bắc trong khi tờ báo ở Sài Gòn có tên là Tribune Indigène có mục tiêu tranh thủ những trí thức Tây học ở miền Nam. Tuy rằng chủ nhiệm tờ Tribune Indigène là Nguyễn Phú Khai, một điền chủ giầu có đã từng du học bên Pháp và là bạn của nhà văn Pierre Loti, nhưng linh hồn của tờ báo là chủ bút Bùi Quang Chiêu. Mục tiêu của tờ báo này là tìm cách lôi kéo giới lãnh đạo trong xã hội Việt Nam ngả theo Pháp. Nhưng chỉ hai tháng sau khi tờ Tribune Indigène ra đời, tờ báo đã đăng lên một loạt bài về những đòi hỏi của giới tư bản người Việt tại Nam Kỳ của Diệp Văn Cương. Với tài sản và nền học vấn Tây phương, giới tư bản Nam Kỳ tự coi mình như là nhóm tiên phong của sự tiến bộ và là người sẽ thừa kế chính quyền của người Pháp. Tháng tư năm 1919, khi Sarrault hết nhiệm kỳ toàn quyền tại Đông Dương, tờ Tribune Indigène bắt đầu in trên trang đầu tờ báo hàng chữ “Cơ Quan của đảng Lập Hiến” báo hiệu rằng dù Sarrault không còn ở Đông Dương nữa, tờ báo sẽ vẫn còn tiếp tục tranh đấu cho quyền lợi của nhóm tư bản người Việt tại Đông Dương. Bùi Quang Chiêu và những người đồng chí với ông thành lập đảng Lập Hiến muốn dùng chính trị hợp pháp để lấy lại độc lập thay vì bạo động. Chính vì vậy Bùi Quang Chiêu đã viết trong một bài xã luận năm 1923, chống lại chủ trương của Phan Bội Châu: “Một số người chủ trương dành lại độc lập qua khẩu súng, tôi chủ trương hãy làm vậy qua văn hóa.” Công nhận sự ưu việt của văn hóa Pháp, Bùi Quang Chiêu biện luận rằng việc phổ biến các tư tưởng của Pháp chỉ có thể làm cho người Việt thắt chặt lại gần thêm với nước Pháp mà thôi. Ông đã viết trong một bài xã luận đăng trên La Tribune Indigène số ngày 7 tháng 1 năm 1918: Qua việc truyền bá những tư tưởng của Pháp vào đầu óc người Đông Dương, chúng ta không sợ gì sự thức tỉnh tinh thần quốc gia của người An Nam vì tinh thần này có thể được thỏa mãn với chế độ hiện nay vốn phù hợp với khát vọng của chúng ta hơn nhiều so với chế độ cũ. Mặc dầu Bùi Quang Chiêu bị nhiều người cho rằng ông là một tên bù nhìn của Pháp, và ông đã bị Việt Minh thủ tiêu năm 1945, nhưng thực tế ông cũng là một người yêu nước theo kiểu của ông. Trên hết, ông là một người đã nói lên được quyền lợi và ước vọng của giai cấp ông, giai cấp tư sản địa chủ miền nam, tiêm nhiễm văn hóa Pháp và tự cho rằng mình sẽ là giai cấp lãnh đạo của một nước Việt Nam mới một khi mà sứ mạng “mission civilisatrice” của Pháp hoàn thành.
summarize: Các nhà giầu yêu nước ở miền nam đã đóng góp một phần lớn những chi phí tài chánh cho phong trào Đông Du trong khi gần một nửa học sinh tham gia phong trào này xuất phát từ miền Nam. Khác biệt đã có từ đó Nhưng khác với miền Bắc nơi mà những nhà cải cách trong những năm đầu của thế kỷ thứ hai mươi phải đấu tranh để người ta chấp nhận việc dùng chữ quốc ngữ, tại miền Nam sau bốn thập niên dưới sự đô hộ của Pháp, giới trí thức đã quen thuộc với chữ quốc ngữ và chấp nhận nó như là một môi trường truyền bá văn học và tư tưởng. Những nhà duy tân miền Nam như Gilbert Chiếu còn đã thành công trong việc dùng những tờ báo chữ quốc ngữ như Nông Cổ Mín Đàm hoặc Lục Tỉnh Tân Văn để ngấm ngầm truyền bá những tư tưởng cách mạng. Thay vì đấu tranh trên phương diện văn hóa, các nhà duy tân miền nam tập trung vào khía cạnh kinh tế, lập ra những cơ sở kinh doanh để cạnh tranh với những thương nhân người Hoa (và ở mức độ âm thầm hơn với những cơ sở của Pháp). Các nhà giầu có ở miền nam bắt đầu bỏ tiền đầu tư thành lập những nhà máy xay lúa, xưởng làm nước mắm, họ mở khách sạn, tiệm ăn, cửa hàng buôn bán. Một số những thu nhập của các hoạt động này được sử dụng để tài trợ cho các hoạt động cách mạng, đặc biệt là phong trào Đông Du. Những cố gắng của phong trào mà người Pháp gọi là chủ nghĩa kinh tế quốc gia (nationalisme économique) đã lên đến cao điểm trong chiến dịch tẩy chay các cơ sở người Hoa năm 1919 và việc thành lập Công ty tài chánh An Nam mà sau này trở thành Việt Nam Ngân Hàng năm 1925. Bùi Quang Chiêu và đảng Lập Hiến Bên ngoài những hoạt động kinh tế, lợi dụng quy chế thuộc địa của Nam Kỳ cũng như sự kiện là nhiều người trong số này có quốc tịch Pháp, giới trí thức miền nam còn tìm cách hoạt động chính trị một cách công khai. Cố gắng này đã dẫn đến sự thành lập một đảng chính trị đầu tiên theo chiều hướng hiện đại - đảng Lập Hiến. Trong những năm đầu của thập niên 1920, uy tín của đảng Lập Hiến lớn đến nỗi, Nguyễn Ái Quốc ngồi tại Matxcơva đã viết thơ cho đảng Cảng Sản Pháp nói rằng nếu Nguyễn Thế Truyền đã gia nhập đảng Cộng Sản Pháp thì phải ra lệnh cho Truyền gia nhập đảng Lập Hiến để lung lạc những hoạt động của đảng này từ bên trong. Người sáng lập ra đảng Lập Hiến là Bùi Quang Chiêu. Tuy rằng chỉ trẻ hơn Phan Bội Châu có năm tuổi và cùng xuất thân từ một gia đình nho học, nhưng giữa Phan Bội Châu và Bùi Quang Chiêu là cả một sự khác biệt lớn. Năm 1872, khi Bùi Quang Chiêu ra đời thì cả miền nam đã rơi vào tay Pháp. Chính vì vậy mà ông nhận được một sự giáo dục hoàn toàn Tây học. Năm 1893, Bùi Quang Chiêu sang Pháp du học và được nhận vào trường kỹ sư canh nông Institut National Agronomique, sau đó sang Algérie tập sự một thời gian. Trở về Việt Nam, ông làm việc cho chính quyền thuộc địa với cuơng vị kỹ sư canh nông, lấy quốc tịch Pháp và bắt đầu tham gia vào các hoạt động văn hóa, đóng góp vào việc thành lập và sau này trở thành hội trưởng Hội Trí Tri. Xu hướng thỏa hiệp, thân Pháp Và đối với Sarrault, vốn đã từng là một nhà báo, báo chí là một trong những phương tiện hữu hiệu nhất để thực hiện mục tiêu chính trị và văn hóa của mình tại Đông Dương. Năm 1917, với sự giúp đỡ của Louis Marty, giám đốc sở Mật Thám Đông Dương (Sureté) Sarrault chọn được hai người đứng ra thành lập hai tờ báo, một ở Hà Nội và một ở Sài Gòn. Cả hai đều được tài trợ từ quỹ đen lấy từ ngân sách của phủ Toàn Quyền và được ra đời hầu như cùng một lúc vào tháng bảy và tháng tám năm 1917, nhưng nhắm vào hai nhóm độc giả rất khác nhau. Tờ báo xuất bản ở Hà Nội có tên là Nam Phong và nhắm vào số độc giả còn theo truyền thống nho học ở miền bắc trong khi tờ báo ở Sài Gòn có tên là Tribune Indigène có mục tiêu tranh thủ những trí thức Tây học ở miền Nam. Tuy rằng chủ nhiệm tờ Tribune Indigène là Nguyễn Phú Khai, một điền chủ giầu có đã từng du học bên Pháp và là bạn của nhà văn Pierre Loti, nhưng linh hồn của tờ báo là chủ bút Bùi Quang Chiêu. Mục tiêu của tờ báo này là tìm cách lôi kéo giới lãnh đạo trong xã hội Việt Nam ngả theo Pháp. Nhưng chỉ hai tháng sau khi tờ Tribune Indigène ra đời, tờ báo đã đăng lên một loạt bài về những đòi hỏi của giới tư bản người Việt tại Nam Kỳ của Diệp Văn Cương. Với tài sản và nền học vấn Tây phương, giới tư bản Nam Kỳ tự coi mình như là nhóm tiên phong của sự tiến bộ và là người sẽ thừa kế chính quyền của người Pháp. Tháng tư năm 1919, khi Sarrault hết nhiệm kỳ toàn quyền tại Đông Dương, tờ Tribune Indigène bắt đầu in trên trang đầu tờ báo hàng chữ “Cơ Quan của đảng Lập Hiến” báo hiệu rằng dù Sarrault không còn ở Đông Dương nữa, tờ báo sẽ vẫn còn tiếp tục tranh đấu cho quyền lợi của nhóm tư bản người Việt tại Đông Dương. Bùi Quang Chiêu và những người đồng chí với ông thành lập đảng Lập Hiến muốn dùng chính trị hợp pháp để lấy lại độc lập thay vì bạo động. Chính vì vậy Bùi Quang Chiêu đã viết trong một bài xã luận năm 1923, chống lại chủ trương của Phan Bội Châu: “Một số người chủ trương dành lại độc lập qua khẩu súng, tôi chủ trương hãy làm vậy qua văn hóa.” Công nhận sự ưu việt của văn hóa Pháp, Bùi Quang Chiêu biện luận rằng việc phổ biến các tư tưởng của Pháp chỉ có thể làm cho người Việt thắt chặt lại gần thêm với nước Pháp mà thôi. Ông đã viết trong một bài xã luận đăng trên La Tribune Indigène số ngày 7 tháng 1 năm 1918: Qua việc truyền bá những tư tưởng của Pháp vào đầu óc người Đông Dương, chúng ta không sợ gì sự thức tỉnh tinh thần quốc gia của người An Nam vì tinh thần này có thể được thỏa mãn với chế độ hiện nay vốn phù hợp với khát vọng của chúng ta hơn nhiều so với chế độ cũ. Mặc dầu Bùi Quang Chiêu bị nhiều người cho rằng ông là một tên bù nhìn của Pháp, và ông đã bị Việt Minh thủ tiêu năm 1945, nhưng thực tế ông cũng là một người yêu nước theo kiểu của ông. Trên hết, ông là một người đã nói lên được quyền lợi và ước vọng của giai cấp ông, giai cấp tư sản địa chủ miền nam, tiêm nhiễm văn hóa Pháp và tự cho rằng mình sẽ là giai cấp lãnh đạo của một nước Việt Nam mới một khi mà sứ mạng “mission civilisatrice” của Pháp hoàn thành.
[ 108, 287, 285, 161, 303, 152, 6818, 436, 142, 108, 121, 752, 828, 115, 609, 904, 116, 380, 301, 120, 692, 1022, 326, 2772, 114, 737, 1168, 510, 2248, 113, 129, 386, 116, 1457, 214, 296, 268, 165, 737, 1168, 126, 387, 212, 148, 752, 629, 4343, 1502, 115, 107, 563, 150, 311, 211, 119, 752, 360, 328, 145, 120, 152, 655, 173, 113, 120, 147, 178, 104, 175, 688, 259, 196, 3004, 139, 585, 250, 130, 111, 169, 577, 238, 156, 467, 1302, 198, 4948, 149, 752, 132, 187, 1112, 1092, 778, 768, 144, 709, 523, 104, 1862, 249, 512, 329, 115, 1379, 624, 119, 1302, 198, 1063, 105, 577, 238, 335, 128, 106, 116, 936, 271, 425, 2484, 355, 214, 105, 276, 4818, 564, 152, 756, 1702, 752, 132, 128, 17817, 17578, 177, 115, 164, 135, 113, 156, 467, 120, 940, 188, 1302, 198, 1063, 128, 2464, 3079, 1808, 4101, 231, 5943, 451, 5616, 3164, 1241, 551, 130, 9265, 1871, 425, 2484, 120, 276, 597, 173, 2165, 2183, 171, 585, 250, 159, 412, 681, 355, 2092, 109, 152, 756, 1702, 752, 828, 495, 396, 138, 482, 409, 810, 236, 955, 385, 124, 120, 225, 633, 236, 553, 130, 810, 250, 119, 120, 432, 157, 111, 254, 4154, 108, 121, 537, 359, 1065, 3655, 183, 119, 120, 225, 633, 104, 711, 831, 303, 152, 6818, 107, 108, 121, 752, 828, 290, 178, 306, 379, 178, 276, 164, 385, 120, 152, 452, 10960, 3887, 103, 3880, 140, 142, 6121, 103, 154, 690, 547, 7493, 3234, 3253, 814, 201, 1548, 10181, 430, 166, 120, 498, 669, 104, 109, 381, 192, 126, 117, 324, 286, 130, 326, 643, 114, 109, 381, 192, 173, 2646, 634, 575, 106, 737, 1168, 510, 2248, 112, 564, 601, 1258, 104, 737, 1168, 145, 111, 711, 343, 106, 185, 404, 236, 216, 198, 165, 29949, 8521, 892, 108, 4795, 3552, 9027, 10796, 371, 115, 227, 155, 291, 318, 113, 242, 414, 3005, 2987, 109, 225, 633, 111, 254, 147, 15304, 105, 156, 164, 385, 487, 457, 326, 2772, 1020, 132, 145, 187, 126, 319, 164, 131, 132, 1462, 1521, 147, 17524, 112, 1823, 1052, 7761, 105, 283, 5550, 6048, 2037, 351, 120, 381, 192, 236, 955, 418, 286, 565, 353, 624, 439, 104, 132, 336, 127, 128, 144, 591, 106, 158, 111, 113, 166, 126, 107, 198, 492, 1862, 249, 512, 329, 752, 828, 177, 370, 173, 381, 192, 122, 245, 116, 173, 135, 4685, 3721, 1258, 126, 115, 458, 155, 144, 164, 385, 116, 283, 122, 245, 178, 462, 181, 1337, 665, 199, 273, 233, 283, 3016, 1478, 112, 298, 120, 147, 178, 104, 1092, 778, 7922, 103, 108, 1593, 875, 104, 283, 3016, 1478, 301, 155, 1510, 103, 362, 5130, 162, 1242, 149, 9731, 115, 508, 1657, 114, 283, 5768, 2129, 711, 123, 160, 323, 362, 773, 1848, 115, 165, 669, 283, 607, 2129, 711, 143, 139, 124, 1047, 114, 1848, 165, 669, 283, 3016, 1478, 130, 4899, 956, 120, 381, 192, 104, 283, 126, 148, 367, 113, 112, 606, 611, 385, 124, 283, 3016, 1478, 106, 1823, 1052, 7761, 112, 421, 160, 163, 603, 183, 1547, 429, 176, 1151, 107, 147, 722, 105, 264, 387, 481, 148, 116, 165, 539, 5063, 1732, 170, 415, 1547, 429, 176, 1151, 105, 1823, 1052, 7761, 106, 186, 116, 144, 211, 575, 2008, 832, 17002, 9534, 129, 1823, 1052, 7761, 124, 723, 143, 186, 752, 828, 115, 1471, 138, 600, 2973, 448, 171, 530, 145, 118, 238, 117, 116, 144, 309, 818, 506, 258, 658, 2370, 832, 17730, 9286, 1823, 1052, 7761, 586, 711, 744, 214, 105, 117, 238, 138, 271, 888, 441, 2453, 939, 25487, 6650, 10808, 3122, 9027, 10796, 103, 187, 150, 586, 2925, 269, 4795, 7207, 495, 144, 116, 221, 3514, 2294, 121, 125, 131, 578, 118, 140, 156, 114, 122, 168, 624, 439, 119, 3461, 7950, 297, 888, 441, 2453, 939, 103, 771, 198, 492, 711, 105, 290, 178, 268, 165, 138, 109, 381, 192, 355, 2092, 609, 904, 138, 156, 164, 385, 105, 187, 126, 319, 164, 213, 395, 813, 3235, 5193, 112, 5818, 2415, 893, 2148, 103, 481, 711, 619, 195, 119, 1120, 27696, 103, 682, 115, 434, 106, 116, 152, 2821, 188, 356, 106, 116, 113, 120, 412, 1573, 943, 614, 202, 130, 223, 199, 592, 464, 122, 245, 105, 355, 471, 104, 267, 149, 510, 3728, 832, 10473, 103, 119, 144, 422, 1535, 104, 5899, 16991, 103, 850, 884, 633, 11340, 19838, 510, 1044, 4071, 9860, 12236, 371, 1120, 27696, 680, 117, 196, 111, 715, 124, 164, 385, 196, 940, 2821, 116, 108, 121, 337, 710, 105, 116, 108, 121, 1093, 4522, 1744, 196, 413, 117, 326, 643, 148, 1928, 1532, 771, 148, 866, 333, 104, 256, 2308, 2659, 105, 117, 124, 723, 1098, 128, 264, 116, 398, 138, 253, 1856, 105, 253, 2085, 147, 10473, 103, 170, 1831, 138, 196, 491, 557, 590, 215, 211, 1315, 2818, 188, 387, 288, 108, 121, 337, 710, 107, 465, 106, 132, 1806, 105, 1831, 138, 166, 557, 590, 177, 181, 425, 234, 5063, 214, 108, 121, 752, 1908, 113, 129, 940, 188, 108, 121, 1093, 1317, 107, 465, 106, 12471, 29805, 107, 592, 464, 250, 331, 120, 512, 329, 658, 214, 108, 121, 752, 629, 421, 160, 185, 517, 940, 12471, 29805, 106, 362, 1358, 3907, 103, 116, 4268, 185, 6818, 107, 115, 434, 744, 214, 367, 711, 105, 106, 230, 104, 152, 355, 9518, 3287, 332, 176, 103, 170, 1557, 2576, 104, 940, 188, 106, 185, 2255, 1823, 1052, 7761, 112, 2653, 464, 104, 940, 188, 126, 106, 370, 173, 2657, 930, 249, 261, 247, 113, 293, 213, 131, 132, 4098, 181, 2973, 311, 163, 196, 253, 187, 129, 940, 12471, 29805, 124, 3436, 940, 188, 115, 687, 227, 116, 1130, 392, 125, 120, 808, 419, 104, 249, 276, 288, 111, 131, 149, 132, 336, 104, 13441, 551, 8353, 1224, 176, 326, 262, 105, 639, 214, 255, 658, 2600, 249, 276, 288, 132, 336, 222, 703, 267, 128, 106, 491, 462, 737, 104, 144, 472, 317, 105, 106, 111, 134, 1175, 699, 122, 168, 104, 111, 2973, 1917, 276, 147, 15304, 103, 129, 1120, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 1806, 1168, 1795, 1241, 4393, 227, 149, 131, 132, 138, 178, 175, 688, 259, 196, 3004, 110, 139, 163, 107, 108, 121, 752, 360, 105, 752, 151, 145, 106, 159, 258, 3697, 1 ]
vert-earth-45201505
https://www.bbc.com/vietnamese/vert-earth-45201505
Bí ẩn vụ nổ khổng lồ ở Siberia hồi 1908
Vào ngày 30/06/1908, một vụ nổ xé toang không trung phía trên một vùng rừng núi hẻo lánh ở Siberia, gần sông Podkamennaya Tunguska.
Quả cầu lửa được cho là rộng đến 50-100m. Nó tỏa trùm xuống diện tích 2.000 cây số vuông rừng taiga trong khu vực, quật đổ chừng 80 triệu thân cây. Con người trông sẽ thế nào sau 1 triệu năm nữa? Khi huyền thoại hóa ra là sự thật Trận sóng thần nhấn chìm cả một hòn đảo Mặt đất rung chuyển. Tại thị trấn gần nhất, cách đó chừng 60km, các cửa sổ nát vụn. Cư dân những nơi này thậm chí còn cảm nhận được sức nóng tỏa ra từ vụ nổ; một số người bị thổi tung lên khỏi mặt đất. May mắn là nơi xảy ra vụ nổ khủng khiếp này lại là nơi hầu như không có người ở. Không có tường thuật chính thức về con số tử vong ở người, tuy tin tức nói có một người chăn hươu ở địa phương thiệt mạng sau khi ông bị sức mạnh của vụ nổ thổi tung lên cây. Hàng trăm con tuần lộc bị chết cháy, chỉ còn trơ những bộ xương sém đen. Một nhân chứng nói "bầu trời bị chia đôi, và cao phía trên khu rừng, toàn bộ vùng trời phía bắc dường như rực lửa..." "Vào lúc đó, có một tiếng nổ lớn trên bầu trời và một vụ va chạm thần thánh... Tiếp theo sau là một tiếng động giống như như đá lăn từ trên trời xuống, hoặc như tiếng súng nổ vậy." "Sự kiện Tunguska" này vẫn là vụ mạnh nhất thuộc nhóm các vụ nổ như vậy từng được ghi nhận trong lịch sử. Nó phóng ra khối năng lượng lớn gấp 185 lần quả bom nguyên tử thả xuống Hiroshima (có một số ước tính cho rằng thậm chí còn cao hơn thế). Các cuộc rung chấn thậm chí còn được ghi nhận ở những nơi cách rất xa, như Anh quốc. Thế nhưng hơn một trăm năm sau đó, các nhà nghiên cứu vẫn đang đặt câu hỏi về việc điều gì đã xảy ra vào cái ngày định mệnh đó. Nhiều người tin rằng một thiên thạch hoặc một sao chổi đã gây ra vụ nổ. Tuy nhiên, hầu như không có mấy dấu vết về việc vật thể lớn từ vũ trụ được tìm thấy, mở đường cho các cách giải thích kỳ quặc hơn về vụ nổ. Vùng Tunguska của Siberia là một nơi hẻo lánh, có thời tiết thay đổi vô cùng kịch tính. Nơi đây có mùa đông dài khắc nghiệt và mùa hè rất ngắn ngủi, khi mặt đất biến đổi thành đầm lầy không thể sinh sống được, Những thảm họa núi lửa khủng khiếp nhất thế giới Nếu bạn biết trước khi nào mình sẽ lìa đời Trận sóng thần nhấn chìm cả một hòn đảo Khi vụ nổ xảy ra, đã không có ai tới tận nơi để điều tra. Điều này một phần là bởi giới chức Nga có nhiều quan ngại hơn là nhu cầu đáp ứng sự tò mò của giới khoa học gia, theo Natalia Artemieva từ Viện Khoa học Hành tinh ở Tucson, Arizona, Hoa Kỳ. Xung đột chính trị ở nước này đang ngày càng tăng - Đại chiến Thế giới I và cuộc Cách mạng Nga xảy ra chỉ cách đó vài năm. "Chỉ có vài ấn phẩm báo địa phương nhắc tới nó, thậm chí là báo chí ở St Petersburg hay Moscow cũng chẳng đưa tin bài gì," bà nói. Chỉ vài thập niên sau đó, vào năm 1927, một nhóm nghiên cứu của Nga do Leonid Kulik cuối cùng đã có chuyến đi tới khu vực. Ông tình cờ đọc được một đoạn mô tả về sự kiện xảy ra trước đó 6 năm, và đã thuyết phục được giới chức Nga rằng việc có một chuyến đi như vậy là điều đáng làm. Khi ông tới nơi, những tổn hại vẫn hiển hiện rõ nét, gần 20 năm sau ngày xảy ra vụ nổ. Ông tìm thấy một khu vực rộng lớn, nơi cây cối bị san phẳng, trải rộng chừng 50km với hình dạng lạ kỳ - hình con bướm. Ông đưa ra giả thuyết rằng đã xảy ra hiện tượng sao sa nổ trong bầu khí quyển. Nhưng điều làm ông thấy thách thức là không có miệng hố nào được tạo ra do vụ nổ, hay nói rõ hơn là không hề có dấu vết của sao băng còn sót lại. Để giải thích điều này, ông cho rằng nền đất như đầm lầy quá mềm để bảo tồn những gì đâm lao xuống, và những mảnh vụn từ vụ va đập đó đã bị chôn vùi. Nếu như hồi thập niên 1920 Kulik không quan tâm thì vụ nổ này có lẽ đã bị xếp xó không được điều tra trong nhiều năm sau đó Kulik vẫn hy vọng rằng ông có thể tìm được những dấu vết sót lại, và thể hiện điều này trong bài viết của mình hồi năm 1938. "Chúng tôi cho rằng có một vụ chạm trán ở độ sâu khó có thể ít hơn 25 mét, là cú nghiền nát khối sắt niken này thành các mảnh nhỏ, mà mỗi mảnh có thể từ một đến hai tấn khối." Hành trình vẽ bản đồ đáy biển sâu Thoát chết sau khi bị nuốt chửng Lịch sử nhân loại dưới tán cây bồ đề Các nhà nghiên cứu người Nga sau đó nói rằng một sao chổi chứ không phải là sao băng đã gây ra các thiệt hại. Các sao chổi chủ yếu được tạo thành từ băng đá, khác với sao băng được hình thành từ đá, cho nên việc không tìm thấy các mảnh đá từ vũ trụ xuống là điều có thể giải thích được. Băng đá sẽ bốc hơi khi lao vào bầu khí quyển của Trái Đất, và tiếp tục bốc hơi khi lao xuống mặt đất. Nhưng cuộc tranh luận chưa kết thúc ở đó. Bởi người ta không xác định được chính xác đặc tính của vụ nổ, cho nên các giả thuyết lạ lùng khác tiếp tục được đưa ra. Một số người cho rằng vụ Tunguska có thể là do hậu quả của việc vật chất và phi vật chất va đập vào nhau. Khi việc này xảy ra, các hạt nhỏ li ti xả ra những đợt năng lượng dồn nén đậm đặc. Một giả thuyết khác thì cho rằng đó là do một vụ nổ hạt nhân. Một ý tưởng khác nữa, mang tính lập dị nhiều hơn, thì có rằng một tàu không gian của người ngoài hành tinh đã đáp xuống để tìm nước ngọt ở Hồ Baikal. Sao chổi được tạo thành hầu như chỉ từ bụi và nước đá Như quý vị có thể thấy, chẳng giả thuyết nào trong số những điều trên tỏ ra hợp lý. Thế rồi trong một cuộc thám hiểm vào năm 1958, các nhà nghiên cứu phát hiện ra những dấu vết rất nhỏ còn sót lại về chất silicate và magnetite ở khu vực. Phân tích sâu hơn cho thấy chúng có tỷ lệ nickel rất cao, một đặc tính của đá sao băng. Việc giải thích về sao băng sau cùng thì có vẻ như chính xác, và K. Florensky, tác giả của một bản báo cáo hồi 1963 về sự kiện này đã rất muốn đưa ra những giả thuyết hấp dẫn hơn: "Tuy tôi nhận thức được về những lợi thế của việc thu hút chú ý từ công chúng đối với vấn đề này, nhưng cần phải nhấn mạnh rằng những ích lợi không lành mạnh sinh ra từ kết quả của những thực tế bị bóp méo và những thông tin sai lệch không bao giờ nêu được lấy làm căn cứ cho việc đào sâu kiến thức khoa học." Thế nhưng điều này không khiến người khác dừng bước trong việc đưa ra những ý tưởng thậm chí còn mang giàu trí tưởng tượng hơn. Hồi 1973, một bài viết được công bố trên tạp chí Nature nỏi ằng một hố đen đã đâm lao vào Trái Đất, gây ra vụ nổ. Điều này nhanh chóng bị những người khác bác bỏ. Artemieva nói rằng các ý tưởng như thế thì chỉ đơn giản là sản phẩm phụ của tâm lý con người. "Con người ta thích những thứ bí mật và 'các giả thuyết' thường không nghe theo các nhà khoa học," bà nói. Một vụ nổ lớn đi kèm với việc thiếu các dấu vết còn sót lại của vật thể đến từ vũ trụ, thì chín muồi cho các kiểu đồn đoán như thế. Nhưng bà cũng nói rằng các khoa học gia cần phải phần nào chịu trách nhiệm, bởi họ đã để quá lâu mới tiến hành phân tích địa điểm xảy ra vụ nổ. Họ quan ngại nhiều hơn tới các khối thiên thạch lớn hơn, có thể hủy diệt Trái Đất, giống như thiên thạch Chicxulub đã từng. Thiên thạch này đã xóa sổ hầu như toàn bộ khủng long hồi 66 triệu năm về trước. Vào năm 2013, một nhóm nghiên cứu đã chấm dứt hầu hết các đồn đoán được đưa ra trong vài thấp niên trước đó. Nhóm các nhà nghiên cứu do Victor Kvasnytsya từ Học viện Khoa học Quốc gia Ukraine dẫn đầu đã phân tích các mẫu đá vi mô thu thập được từ nơi xảy ra vụ nổ hồi 1978. Các mẩu đá có nguồn gốc từ sao băng. Đáng chú ý là các mẫu vật mà họ phân tích được lấy từ lớp than bùn có từ 1908. Hầu hết các khối thiên thạch bay ổn định trong quỹ đạo, và được tìm thấy trong vành đai hành tinh nằm giữa sao Hỏa và sao Mộc Các mẫu phẩm có dấu vết của một loại khoáng chất carbon có tên gọi là lonsdaleite, là thành tố có cấu trúc tinh thể hầu như giống với kim cương. Người ta tin rằng khoáng chất đặc biệt này được hình thành khi một cấu trúc có chứa gra[hite, chẳng hạn như sao băng, đâm lao vào Trái Đất. "Nghiên cứu của chúng tôi đối với các mẫu vật lấy được từ Tunguska cũng như nghiên cứu của nhiều tác giả khác cho thấy nguồn gốc thiên thạch của vụ Tunguska," Kvasnytsya nói. "Chúng tôi tin rằng không có gì là huyền bí xảy ra tại Tunguska." Vấn đề chính ở đây, ông nói. là các nhà nghiên cứu đã dành quá nhiều thời gian tìm kiếm những tảng đá to. "Điều cần thiết là phải đi tìm những mẩu rất nhỏ," chẳng hạn như những mẩu mà nhóm của ông đã nghiên cứu. Nhưng đó không phải là kết luận rõ ràng. Các trận mưa sao băng thì xảy ra khá thường xuyên. Do đó, có thể có nhiều trận nhỏ đã để lại những vết tích trên mặt đất mà ta không biết. Các mẫu phẩm có nguồn gốc sao băng rất có thể là từ một trong những trận mưa sao băng đó. Một số nhà nghiên cứu cũng tỏ ra nghi ngờ việc lớp bùn thu được đúng là lớp đã tồn tại từ 1908. Ngay cả Artemieva cũng nói bà cần phải sửa lại các mô hình mà bà đã taọ ra nhằm hiểu rõ hơn về sự vắng mặt hoàn toàn của thiên thạch tại Tunguska. Phù hợp với những quan sát ban đầu của Leonid Kulik, ngày nay, người ta đạt được sự đồng thuận chung rằng sự kiện Tunguska xảy ra do một thực thể lớn từ vũ trụ, chẳng hạn như một thiên thạch hoặc một sao chổi, gây ra khi lao vào bầu khí quyển của Trái Đất. Hầu hết các thiên thạch thì ở khá ổn định trong các quỹ đạo, mà nhiều khối được tìm thấy trong vòng thiên thạch nằm giữa sao Hỏa và sao Mộc. Tuy nhiên, "nhiều phản ứng lực hấp dẫn có thể khiến chúng thay đổi quỹ đạo một cách kịch tính hơn," theo Gareth Collins từ Đại học Imperial College London, Anh Quốc. Thỉnh thoảng các thực thể đá này đi vào quỹ đạo Trái Đất, khiến chúng có thể va đập vào chúng ta. Có những lúc khối thiên thạch đi vào vùng khí quyển Trái Đất và bắt đầu tan vỡ thành từng mảnh, được gọi là sao băng. Điều khiến sự kiện Tunguska gây tác động ghê gớm tới vậy là bởi đây là một vụ cực hiếm, sự kiện mà các nhà nghiên cứu gọi là sự kiện "triệu tấn", do khối năng lượng sinh ra lớn tương đương chừng 10-15 triệu tấn thuốc nổ TNT, dẫu cho có những ước đoán còn đưa ra con số cao hơn thế. Đây cũng là lý do khiến sự kiện Tunguska thậm chí còn gây khó hiểu hơn nữa. Đây là sự kiện duy nhất ở tầm mức như vậy xảy ra trong lịch sử gần đây. "Điều này khiến chúng ta chỉ có những hiểu biết khá là hạn chế về nó," Collins nói. Artemieva nay nói rằng có những giai đoanh rõ ràng đã diễn ra, điều mà bà đã mô tả trong bản đánh giá được công bố trên tạp chí khoa học thường niên chuyên về Trái Đất và Hành tinh, Annual Review of Earth and Planetary Sciences hồi nửa đầu năm 2016. Đầu tiên, thực thể vũ trụ đi vào bầu khí quyển của chúng ta với vận tốc 9-19 dặm một giây (15-30km/giây). May mắn là bầu khí quyển bảo vệ chúng ta rất tốt. "Nó sẽ làm vỡ thành các khối đá có kích thước nhỏ hơn chiều dài một sân bóng đá," nhà nghiên cứu Bill Cooke nói - ông là người đứng đầu Cơ quan Môi trường Thiên thạch của Nasa nói. "Hầu hết mọi người nghĩ rằng chúng từ không gian lao đến và để lại một miệng hố, và sẽ có một khối đá lớn bốc khói nghi ngút trên mặt đất. Sự thực là mọi thứ diễn ra theo chiều ngược lại." Bầu khí quyển thông thường sẽ làm khối đá vỡ ra ở độ cao vài km phía trên bề mặt Trái Đất, tạo thành một cơn mưa các khối đá nhỏ hơn, và khi xuống đến mặt đất thì chúng đã nguội rồi. Trong vụ Tunguska, sao băng rơi xuống hẳn phải rất mong manh, hoặc vụ nổ phải rất mạnh, khiến toàn bộ các vết tích của nó đều bị xóa sổ khi còn cách Trái Đất 8-10km. Tiến trình này giải thích cho giai đoạn thứ hai của vụ việc. Bầu khí quyển khiến thực thể bốc hơi thành những mẩu nhỏ, cùng lúc đó năng lượng động lực học rất mạnh cũng chuyển hóa chúng thành nhiệt. "Tiến trình này tương tự như một vụ nổ hóa chất. Trong các vụ nổ mang tính quy ước, năng lượng hóa chất hoặc hạt nhân được chuyển thành nhiệt," Artemieva nói. Nói cách khác thì bất kỳ thứ gì còn sót lại của bất kỳ vật thể nào đi vào vùng khí quyển của Trái Đất đều bị biến thành bụi sao chổi trong tiến trình này. Nếu những sự kiện diễn ra theo cách này thì ta có thể giải thích được lý do thiếu vắng những khối thực thể lớn rơi từ vũ trụ xuống khu vực. "Rất khó tìm được một hạt ngũ cốc chỉ dài độ 1 millimet giữa một khu vực rộng lớn. Cần phải tìm kiếm trong bùn," Kvasnytsya nói. Do vật thể lao vào bầu khí quyển và bị vỡ vụn ra, nhiệt lượng to lớn sinh ra từ đó đã tạo thành những cơn sóng mà người ta có thể cảm nhận được từ cách đó hàng trăm km. Khi đợt bùng phát không khí này tấn công mặt đất, nó đã quật ngã toàn bộ cây cối trong phạm vị nó gây ảnh hưởng. Artemieva cho rằng đã có một cột khói khổng lồ được hình thành từ dòng khí thẳng đứng, và tiếp đến là một đám mây, "có đường kính hàng ngàn km". Nhưng câu chuyện về Tunguska vẫn chưa kết thúc. Ngay cả bây giờ, một số nhà nghiên cứu khác đã đưa ra ý kiến rằng chúng ta đã bỏ lỡ mất một manh mối hiển nhiên có thể giúp giải thích mọi chuyện. Một số người tin rằng hồ nước này được hình thành từ tác động của vụ nổ bí hiểm hồi 1908 Vào năm 2007, một nhóm Italy cho rằng một hồ nước nằm cách đó 5 dặm (8km) nằm về phía tây-bắc-bắc của trung tâm vụ nổ có thể là một miệng hố được tạo ra từ tác động của nó. Hồ Cheko, họ nói, không hề được ghi nhận trong các bản đồ có trước khi xảy ra vụ việc. Luca Gasperini từ Đại học Bologna ở Italy đã tới hồ này vào cuối thập niên 1990, và nói khó có thể giải thích được nguồn gốc của hồ nước này bằng cách nào khác. "Nay chúng tôi tin chắc rằng nó được hình thành do tác động của vụ nổ, không phải là từ chính Tunguska mà là từ một mảnh văng ra từ khối thiên thạch trong vụ nổ." Gasperini tin chắc rằng một mảnh thiên thạch lớn nằm sâu 10m bên dưới đáy hồ bị vùi dưới lớp trầm tích. "Người Nga có thể tới đó và khoan ra một cách rất dễ dàng," ông nói. Tuy thuyết của ông bị nhiều người chỉ trích gay gắt nhưng ông vẫn hy vọng rằng rồi ai đó sẽ tìm kiếm được từ đáy hồ những dấu vết còn sót lại cho thấy nguồn gốc sao băng. Ý tưởng theo đó cho rằng Hồ Cheko được tạo thành do ảnh hưởng của vụ nổ không phải là ý tưởng được nhiều người tán thưởng. Đó chỉ là một dạng lý thuyết khác, theo Artemieva. "Bất kỳ vật thể 'bí hiểm' nào ở đáy hồ này cũng đều có thể lấy lên được một cách dễ dàng - hồ không hề sau," bà nói. Collins cũng không tán thành ý tưởng của Gasperini. Vào năm 2008, ông cùng các đồng nghiệp công bố lời bác bỏ ý tưởng này, trong đó nêu rằng "các cây trưởng thành không bị ảnh hưởng gì" ở gần với hồ, lẽ ra đã bị xóa sổ nếu như có một khối đá lớn rơi xuống ở khu vực gần đó. Bất kể các chi tiết thu được cho đến nay là gì, cho đến nay ảnh hưởng của sự kiện Tunguska là điều người ta vẫn cảm nhận được. Ngày nay, các nhà thiên văn học cũng theo dõi bầu trời bằng những kính viễn vọng cực mạnh để tìm kiếm dấu hiệu về những khối đá có thể gây ra sự kiện tương tự, nhằm đánh giá mức độ rủi ro mà chúng có thể gây ra cho con người. Vào năm 2013, tại Chelyabinsk, Nga, một thiên thạch tương đối nhỏ, rộng chừng 19m đã gây ra sự gián đoạn. Điều này khiến các nhà nghiên cứu như Collins ngạc nhiên. Các mô hình của ông đã dự đoán rằng nó không gây ra thiệt hại nhiều như mức trên thực tế đã diễn ra. "Điều gây thách thức ở đây là tiến trình phá vỡ khối thiên thạch trong bầu khí quyển, từ việc giảm tốc, làm nó bốc hơi cho tới việc chuyển năng lượng của nó vào không trung, là một tiến trình rất phức tạp. Chúng tôi muốn hiểu rõ hơn về nó, để có thể dự đoán tốt hơn về những hậu quả mà các sự kiện tương tự có thể gây ra trong tương lai." Trước đây, người ta từng tin rằng các khối thiên thạch to cỡ như khối Chelyabinsk sẽ xuất hiện khoảng 100 năm một lần, trong lúc những sự kiện ở quy mô như Tunguska được cho là chỉ xảy ra một lần trong cả nghìn năm. Các con số dự đoán này nay đã được điều chỉnh. Thiên thạch cỡ như Chelyabinsk có thể xảy ra thường xuyên hơn, khoảng 10 năm một lần, còn cỡ như Tunguska có thể xảy ra khoảng 100-200 năm một lần. Sau hơn 100 năm, cây cối trong khu vực vẫn còn xiêu nghiêng Thật không may là chúng ta đang và sẽ vẫn chưa có khả năng chống cự lại những sự kiện tương tự, Kvasnytsya nói. Nếu như có một vụ nổ tương tự như Tunguska xảy ra phía trên một thành phố đông dân thì nó sẽ khiến hàng ngàn, nếu không nói là hàng triệu người, thiệt mạng, tùy thuộc vào việc nó sẽ tấn công vào nơi cụ thể nào. Nhưng không phải tin tức chỉ toàn tin xấu. Khả năng xảy ra tình huống đó là vô cùng thấp, Collins nói, đặc biệt là khi xem xét tới việc Trái Đất hầu như được nước bao phủ. "Khi sự kiện tương tự như Tunguska lại xảy ra thì khả năng là nó sẽ đánh vào nơi hầu như không có người ở." Chúng ta có thể sẽ không bao giờ tìm ra lời đáp cho câu hỏi sự kiện Tunguska do sao băng hay sao chổi gây ra, nhưng có lẽ điều đó cũng không phải là vấn đề cho lắm. Dù là sao nào thì nó cũng đều gây ra sự phá hủy nghiêm trọng, điều mà chúng ta vẫn đang nói tới dẫu cho đã hơn một thế kỷ trôi qua. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Earth.
summarize: Quả cầu lửa được cho là rộng đến 50-100m. Nó tỏa trùm xuống diện tích 2.000 cây số vuông rừng taiga trong khu vực, quật đổ chừng 80 triệu thân cây. Con người trông sẽ thế nào sau 1 triệu năm nữa? Khi huyền thoại hóa ra là sự thật Trận sóng thần nhấn chìm cả một hòn đảo Mặt đất rung chuyển. Tại thị trấn gần nhất, cách đó chừng 60km, các cửa sổ nát vụn. Cư dân những nơi này thậm chí còn cảm nhận được sức nóng tỏa ra từ vụ nổ; một số người bị thổi tung lên khỏi mặt đất. May mắn là nơi xảy ra vụ nổ khủng khiếp này lại là nơi hầu như không có người ở. Không có tường thuật chính thức về con số tử vong ở người, tuy tin tức nói có một người chăn hươu ở địa phương thiệt mạng sau khi ông bị sức mạnh của vụ nổ thổi tung lên cây. Hàng trăm con tuần lộc bị chết cháy, chỉ còn trơ những bộ xương sém đen. Một nhân chứng nói "bầu trời bị chia đôi, và cao phía trên khu rừng, toàn bộ vùng trời phía bắc dường như rực lửa..." "Vào lúc đó, có một tiếng nổ lớn trên bầu trời và một vụ va chạm thần thánh... Tiếp theo sau là một tiếng động giống như như đá lăn từ trên trời xuống, hoặc như tiếng súng nổ vậy." "Sự kiện Tunguska" này vẫn là vụ mạnh nhất thuộc nhóm các vụ nổ như vậy từng được ghi nhận trong lịch sử. Nó phóng ra khối năng lượng lớn gấp 185 lần quả bom nguyên tử thả xuống Hiroshima (có một số ước tính cho rằng thậm chí còn cao hơn thế). Các cuộc rung chấn thậm chí còn được ghi nhận ở những nơi cách rất xa, như Anh quốc. Thế nhưng hơn một trăm năm sau đó, các nhà nghiên cứu vẫn đang đặt câu hỏi về việc điều gì đã xảy ra vào cái ngày định mệnh đó. Nhiều người tin rằng một thiên thạch hoặc một sao chổi đã gây ra vụ nổ. Tuy nhiên, hầu như không có mấy dấu vết về việc vật thể lớn từ vũ trụ được tìm thấy, mở đường cho các cách giải thích kỳ quặc hơn về vụ nổ. Vùng Tunguska của Siberia là một nơi hẻo lánh, có thời tiết thay đổi vô cùng kịch tính. Nơi đây có mùa đông dài khắc nghiệt và mùa hè rất ngắn ngủi, khi mặt đất biến đổi thành đầm lầy không thể sinh sống được, Những thảm họa núi lửa khủng khiếp nhất thế giới Nếu bạn biết trước khi nào mình sẽ lìa đời Trận sóng thần nhấn chìm cả một hòn đảo Khi vụ nổ xảy ra, đã không có ai tới tận nơi để điều tra. Điều này một phần là bởi giới chức Nga có nhiều quan ngại hơn là nhu cầu đáp ứng sự tò mò của giới khoa học gia, theo Natalia Artemieva từ Viện Khoa học Hành tinh ở Tucson, Arizona, Hoa Kỳ. Xung đột chính trị ở nước này đang ngày càng tăng - Đại chiến Thế giới I và cuộc Cách mạng Nga xảy ra chỉ cách đó vài năm. "Chỉ có vài ấn phẩm báo địa phương nhắc tới nó, thậm chí là báo chí ở St Petersburg hay Moscow cũng chẳng đưa tin bài gì," bà nói. Chỉ vài thập niên sau đó, vào năm 1927, một nhóm nghiên cứu của Nga do Leonid Kulik cuối cùng đã có chuyến đi tới khu vực. Ông tình cờ đọc được một đoạn mô tả về sự kiện xảy ra trước đó 6 năm, và đã thuyết phục được giới chức Nga rằng việc có một chuyến đi như vậy là điều đáng làm. Khi ông tới nơi, những tổn hại vẫn hiển hiện rõ nét, gần 20 năm sau ngày xảy ra vụ nổ. Ông tìm thấy một khu vực rộng lớn, nơi cây cối bị san phẳng, trải rộng chừng 50km với hình dạng lạ kỳ - hình con bướm. Ông đưa ra giả thuyết rằng đã xảy ra hiện tượng sao sa nổ trong bầu khí quyển. Nhưng điều làm ông thấy thách thức là không có miệng hố nào được tạo ra do vụ nổ, hay nói rõ hơn là không hề có dấu vết của sao băng còn sót lại. Để giải thích điều này, ông cho rằng nền đất như đầm lầy quá mềm để bảo tồn những gì đâm lao xuống, và những mảnh vụn từ vụ va đập đó đã bị chôn vùi. Nếu như hồi thập niên 1920 Kulik không quan tâm thì vụ nổ này có lẽ đã bị xếp xó không được điều tra trong nhiều năm sau đó Kulik vẫn hy vọng rằng ông có thể tìm được những dấu vết sót lại, và thể hiện điều này trong bài viết của mình hồi năm 1938. "Chúng tôi cho rằng có một vụ chạm trán ở độ sâu khó có thể ít hơn 25 mét, là cú nghiền nát khối sắt niken này thành các mảnh nhỏ, mà mỗi mảnh có thể từ một đến hai tấn khối." Hành trình vẽ bản đồ đáy biển sâu Thoát chết sau khi bị nuốt chửng Lịch sử nhân loại dưới tán cây bồ đề Các nhà nghiên cứu người Nga sau đó nói rằng một sao chổi chứ không phải là sao băng đã gây ra các thiệt hại. Các sao chổi chủ yếu được tạo thành từ băng đá, khác với sao băng được hình thành từ đá, cho nên việc không tìm thấy các mảnh đá từ vũ trụ xuống là điều có thể giải thích được. Băng đá sẽ bốc hơi khi lao vào bầu khí quyển của Trái Đất, và tiếp tục bốc hơi khi lao xuống mặt đất. Nhưng cuộc tranh luận chưa kết thúc ở đó. Bởi người ta không xác định được chính xác đặc tính của vụ nổ, cho nên các giả thuyết lạ lùng khác tiếp tục được đưa ra. Một số người cho rằng vụ Tunguska có thể là do hậu quả của việc vật chất và phi vật chất va đập vào nhau. Khi việc này xảy ra, các hạt nhỏ li ti xả ra những đợt năng lượng dồn nén đậm đặc. Một giả thuyết khác thì cho rằng đó là do một vụ nổ hạt nhân. Một ý tưởng khác nữa, mang tính lập dị nhiều hơn, thì có rằng một tàu không gian của người ngoài hành tinh đã đáp xuống để tìm nước ngọt ở Hồ Baikal. Sao chổi được tạo thành hầu như chỉ từ bụi và nước đá Như quý vị có thể thấy, chẳng giả thuyết nào trong số những điều trên tỏ ra hợp lý. Thế rồi trong một cuộc thám hiểm vào năm 1958, các nhà nghiên cứu phát hiện ra những dấu vết rất nhỏ còn sót lại về chất silicate và magnetite ở khu vực. Phân tích sâu hơn cho thấy chúng có tỷ lệ nickel rất cao, một đặc tính của đá sao băng. Việc giải thích về sao băng sau cùng thì có vẻ như chính xác, và K. Florensky, tác giả của một bản báo cáo hồi 1963 về sự kiện này đã rất muốn đưa ra những giả thuyết hấp dẫn hơn: "Tuy tôi nhận thức được về những lợi thế của việc thu hút chú ý từ công chúng đối với vấn đề này, nhưng cần phải nhấn mạnh rằng những ích lợi không lành mạnh sinh ra từ kết quả của những thực tế bị bóp méo và những thông tin sai lệch không bao giờ nêu được lấy làm căn cứ cho việc đào sâu kiến thức khoa học." Thế nhưng điều này không khiến người khác dừng bước trong việc đưa ra những ý tưởng thậm chí còn mang giàu trí tưởng tượng hơn. Hồi 1973, một bài viết được công bố trên tạp chí Nature nỏi ằng một hố đen đã đâm lao vào Trái Đất, gây ra vụ nổ. Điều này nhanh chóng bị những người khác bác bỏ. Artemieva nói rằng các ý tưởng như thế thì chỉ đơn giản là sản phẩm phụ của tâm lý con người. "Con người ta thích những thứ bí mật và 'các giả thuyết' thường không nghe theo các nhà khoa học," bà nói. Một vụ nổ lớn đi kèm với việc thiếu các dấu vết còn sót lại của vật thể đến từ vũ trụ, thì chín muồi cho các kiểu đồn đoán như thế. Nhưng bà cũng nói rằng các khoa học gia cần phải phần nào chịu trách nhiệm, bởi họ đã để quá lâu mới tiến hành phân tích địa điểm xảy ra vụ nổ. Họ quan ngại nhiều hơn tới các khối thiên thạch lớn hơn, có thể hủy diệt Trái Đất, giống như thiên thạch Chicxulub đã từng. Thiên thạch này đã xóa sổ hầu như toàn bộ khủng long hồi 66 triệu năm về trước. Vào năm 2013, một nhóm nghiên cứu đã chấm dứt hầu hết các đồn đoán được đưa ra trong vài thấp niên trước đó. Nhóm các nhà nghiên cứu do Victor Kvasnytsya từ Học viện Khoa học Quốc gia Ukraine dẫn đầu đã phân tích các mẫu đá vi mô thu thập được từ nơi xảy ra vụ nổ hồi 1978. Các mẩu đá có nguồn gốc từ sao băng. Đáng chú ý là các mẫu vật mà họ phân tích được lấy từ lớp than bùn có từ 1908. Hầu hết các khối thiên thạch bay ổn định trong quỹ đạo, và được tìm thấy trong vành đai hành tinh nằm giữa sao Hỏa và sao Mộc Các mẫu phẩm có dấu vết của một loại khoáng chất carbon có tên gọi là lonsdaleite, là thành tố có cấu trúc tinh thể hầu như giống với kim cương. Người ta tin rằng khoáng chất đặc biệt này được hình thành khi một cấu trúc có chứa gra[hite, chẳng hạn như sao băng, đâm lao vào Trái Đất. "Nghiên cứu của chúng tôi đối với các mẫu vật lấy được từ Tunguska cũng như nghiên cứu của nhiều tác giả khác cho thấy nguồn gốc thiên thạch của vụ Tunguska," Kvasnytsya nói. "Chúng tôi tin rằng không có gì là huyền bí xảy ra tại Tunguska." Vấn đề chính ở đây, ông nói. là các nhà nghiên cứu đã dành quá nhiều thời gian tìm kiếm những tảng đá to. "Điều cần thiết là phải đi tìm những mẩu rất nhỏ," chẳng hạn như những mẩu mà nhóm của ông đã nghiên cứu. Nhưng đó không phải là kết luận rõ ràng. Các trận mưa sao băng thì xảy ra khá thường xuyên. Do đó, có thể có nhiều trận nhỏ đã để lại những vết tích trên mặt đất mà ta không biết. Các mẫu phẩm có nguồn gốc sao băng rất có thể là từ một trong những trận mưa sao băng đó. Một số nhà nghiên cứu cũng tỏ ra nghi ngờ việc lớp bùn thu được đúng là lớp đã tồn tại từ 1908. Ngay cả Artemieva cũng nói bà cần phải sửa lại các mô hình mà bà đã taọ ra nhằm hiểu rõ hơn về sự vắng mặt hoàn toàn của thiên thạch tại Tunguska. Phù hợp với những quan sát ban đầu của Leonid Kulik, ngày nay, người ta đạt được sự đồng thuận chung rằng sự kiện Tunguska xảy ra do một thực thể lớn từ vũ trụ, chẳng hạn như một thiên thạch hoặc một sao chổi, gây ra khi lao vào bầu khí quyển của Trái Đất. Hầu hết các thiên thạch thì ở khá ổn định trong các quỹ đạo, mà nhiều khối được tìm thấy trong vòng thiên thạch nằm giữa sao Hỏa và sao Mộc. Tuy nhiên, "nhiều phản ứng lực hấp dẫn có thể khiến chúng thay đổi quỹ đạo một cách kịch tính hơn," theo Gareth Collins từ Đại học Imperial College London, Anh Quốc. Thỉnh thoảng các thực thể đá này đi vào quỹ đạo Trái Đất, khiến chúng có thể va đập vào chúng ta. Có những lúc khối thiên thạch đi vào vùng khí quyển Trái Đất và bắt đầu tan vỡ thành từng mảnh, được gọi là sao băng. Điều khiến sự kiện Tunguska gây tác động ghê gớm tới vậy là bởi đây là một vụ cực hiếm, sự kiện mà các nhà nghiên cứu gọi là sự kiện "triệu tấn", do khối năng lượng sinh ra lớn tương đương chừng 10-15 triệu tấn thuốc nổ TNT, dẫu cho có những ước đoán còn đưa ra con số cao hơn thế. Đây cũng là lý do khiến sự kiện Tunguska thậm chí còn gây khó hiểu hơn nữa. Đây là sự kiện duy nhất ở tầm mức như vậy xảy ra trong lịch sử gần đây. "Điều này khiến chúng ta chỉ có những hiểu biết khá là hạn chế về nó," Collins nói. Artemieva nay nói rằng có những giai đoanh rõ ràng đã diễn ra, điều mà bà đã mô tả trong bản đánh giá được công bố trên tạp chí khoa học thường niên chuyên về Trái Đất và Hành tinh, Annual Review of Earth and Planetary Sciences hồi nửa đầu năm 2016. Đầu tiên, thực thể vũ trụ đi vào bầu khí quyển của chúng ta với vận tốc 9-19 dặm một giây (15-30km/giây). May mắn là bầu khí quyển bảo vệ chúng ta rất tốt. "Nó sẽ làm vỡ thành các khối đá có kích thước nhỏ hơn chiều dài một sân bóng đá," nhà nghiên cứu Bill Cooke nói - ông là người đứng đầu Cơ quan Môi trường Thiên thạch của Nasa nói. "Hầu hết mọi người nghĩ rằng chúng từ không gian lao đến và để lại một miệng hố, và sẽ có một khối đá lớn bốc khói nghi ngút trên mặt đất. Sự thực là mọi thứ diễn ra theo chiều ngược lại." Bầu khí quyển thông thường sẽ làm khối đá vỡ ra ở độ cao vài km phía trên bề mặt Trái Đất, tạo thành một cơn mưa các khối đá nhỏ hơn, và khi xuống đến mặt đất thì chúng đã nguội rồi. Trong vụ Tunguska, sao băng rơi xuống hẳn phải rất mong manh, hoặc vụ nổ phải rất mạnh, khiến toàn bộ các vết tích của nó đều bị xóa sổ khi còn cách Trái Đất 8-10km. Tiến trình này giải thích cho giai đoạn thứ hai của vụ việc. Bầu khí quyển khiến thực thể bốc hơi thành những mẩu nhỏ, cùng lúc đó năng lượng động lực học rất mạnh cũng chuyển hóa chúng thành nhiệt. "Tiến trình này tương tự như một vụ nổ hóa chất. Trong các vụ nổ mang tính quy ước, năng lượng hóa chất hoặc hạt nhân được chuyển thành nhiệt," Artemieva nói. Nói cách khác thì bất kỳ thứ gì còn sót lại của bất kỳ vật thể nào đi vào vùng khí quyển của Trái Đất đều bị biến thành bụi sao chổi trong tiến trình này. Nếu những sự kiện diễn ra theo cách này thì ta có thể giải thích được lý do thiếu vắng những khối thực thể lớn rơi từ vũ trụ xuống khu vực. "Rất khó tìm được một hạt ngũ cốc chỉ dài độ 1 millimet giữa một khu vực rộng lớn. Cần phải tìm kiếm trong bùn," Kvasnytsya nói. Do vật thể lao vào bầu khí quyển và bị vỡ vụn ra, nhiệt lượng to lớn sinh ra từ đó đã tạo thành những cơn sóng mà người ta có thể cảm nhận được từ cách đó hàng trăm km. Khi đợt bùng phát không khí này tấn công mặt đất, nó đã quật ngã toàn bộ cây cối trong phạm vị nó gây ảnh hưởng. Artemieva cho rằng đã có một cột khói khổng lồ được hình thành từ dòng khí thẳng đứng, và tiếp đến là một đám mây, "có đường kính hàng ngàn km". Nhưng câu chuyện về Tunguska vẫn chưa kết thúc. Ngay cả bây giờ, một số nhà nghiên cứu khác đã đưa ra ý kiến rằng chúng ta đã bỏ lỡ mất một manh mối hiển nhiên có thể giúp giải thích mọi chuyện. Một số người tin rằng hồ nước này được hình thành từ tác động của vụ nổ bí hiểm hồi 1908 Vào năm 2007, một nhóm Italy cho rằng một hồ nước nằm cách đó 5 dặm (8km) nằm về phía tây-bắc-bắc của trung tâm vụ nổ có thể là một miệng hố được tạo ra từ tác động của nó. Hồ Cheko, họ nói, không hề được ghi nhận trong các bản đồ có trước khi xảy ra vụ việc. Luca Gasperini từ Đại học Bologna ở Italy đã tới hồ này vào cuối thập niên 1990, và nói khó có thể giải thích được nguồn gốc của hồ nước này bằng cách nào khác. "Nay chúng tôi tin chắc rằng nó được hình thành do tác động của vụ nổ, không phải là từ chính Tunguska mà là từ một mảnh văng ra từ khối thiên thạch trong vụ nổ." Gasperini tin chắc rằng một mảnh thiên thạch lớn nằm sâu 10m bên dưới đáy hồ bị vùi dưới lớp trầm tích. "Người Nga có thể tới đó và khoan ra một cách rất dễ dàng," ông nói. Tuy thuyết của ông bị nhiều người chỉ trích gay gắt nhưng ông vẫn hy vọng rằng rồi ai đó sẽ tìm kiếm được từ đáy hồ những dấu vết còn sót lại cho thấy nguồn gốc sao băng. Ý tưởng theo đó cho rằng Hồ Cheko được tạo thành do ảnh hưởng của vụ nổ không phải là ý tưởng được nhiều người tán thưởng. Đó chỉ là một dạng lý thuyết khác, theo Artemieva. "Bất kỳ vật thể 'bí hiểm' nào ở đáy hồ này cũng đều có thể lấy lên được một cách dễ dàng - hồ không hề sau," bà nói. Collins cũng không tán thành ý tưởng của Gasperini. Vào năm 2008, ông cùng các đồng nghiệp công bố lời bác bỏ ý tưởng này, trong đó nêu rằng "các cây trưởng thành không bị ảnh hưởng gì" ở gần với hồ, lẽ ra đã bị xóa sổ nếu như có một khối đá lớn rơi xuống ở khu vực gần đó. Bất kể các chi tiết thu được cho đến nay là gì, cho đến nay ảnh hưởng của sự kiện Tunguska là điều người ta vẫn cảm nhận được. Ngày nay, các nhà thiên văn học cũng theo dõi bầu trời bằng những kính viễn vọng cực mạnh để tìm kiếm dấu hiệu về những khối đá có thể gây ra sự kiện tương tự, nhằm đánh giá mức độ rủi ro mà chúng có thể gây ra cho con người. Vào năm 2013, tại Chelyabinsk, Nga, một thiên thạch tương đối nhỏ, rộng chừng 19m đã gây ra sự gián đoạn. Điều này khiến các nhà nghiên cứu như Collins ngạc nhiên. Các mô hình của ông đã dự đoán rằng nó không gây ra thiệt hại nhiều như mức trên thực tế đã diễn ra. "Điều gây thách thức ở đây là tiến trình phá vỡ khối thiên thạch trong bầu khí quyển, từ việc giảm tốc, làm nó bốc hơi cho tới việc chuyển năng lượng của nó vào không trung, là một tiến trình rất phức tạp. Chúng tôi muốn hiểu rõ hơn về nó, để có thể dự đoán tốt hơn về những hậu quả mà các sự kiện tương tự có thể gây ra trong tương lai." Trước đây, người ta từng tin rằng các khối thiên thạch to cỡ như khối Chelyabinsk sẽ xuất hiện khoảng 100 năm một lần, trong lúc những sự kiện ở quy mô như Tunguska được cho là chỉ xảy ra một lần trong cả nghìn năm. Các con số dự đoán này nay đã được điều chỉnh. Thiên thạch cỡ như Chelyabinsk có thể xảy ra thường xuyên hơn, khoảng 10 năm một lần, còn cỡ như Tunguska có thể xảy ra khoảng 100-200 năm một lần. Sau hơn 100 năm, cây cối trong khu vực vẫn còn xiêu nghiêng Thật không may là chúng ta đang và sẽ vẫn chưa có khả năng chống cự lại những sự kiện tương tự, Kvasnytsya nói. Nếu như có một vụ nổ tương tự như Tunguska xảy ra phía trên một thành phố đông dân thì nó sẽ khiến hàng ngàn, nếu không nói là hàng triệu người, thiệt mạng, tùy thuộc vào việc nó sẽ tấn công vào nơi cụ thể nào. Nhưng không phải tin tức chỉ toàn tin xấu. Khả năng xảy ra tình huống đó là vô cùng thấp, Collins nói, đặc biệt là khi xem xét tới việc Trái Đất hầu như được nước bao phủ. "Khi sự kiện tương tự như Tunguska lại xảy ra thì khả năng là nó sẽ đánh vào nơi hầu như không có người ở." Chúng ta có thể sẽ không bao giờ tìm ra lời đáp cho câu hỏi sự kiện Tunguska do sao băng hay sao chổi gây ra, nhưng có lẽ điều đó cũng không phải là vấn đề cho lắm. Dù là sao nào thì nó cũng đều gây ra sự phá hủy nghiêm trọng, điều mà chúng ta vẫn đang nói tới dẫu cho đã hơn một thế kỷ trôi qua. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Earth.
[ 108, 287, 285, 161, 4091, 352, 1114, 117, 114, 106, 933, 155, 25367, 320, 112, 1447, 1919, 3472, 804, 681, 566, 4535, 1003, 166, 4937, 1770, 1311, 269, 409, 113, 322, 3190, 6817, 880, 1748, 2330, 617, 481, 9908, 1528, 111, 1407, 134, 175, 224, 187, 876, 617, 147, 5732, 707, 3662, 909, 471, 124, 106, 144, 610, 4324, 1338, 860, 1445, 2231, 186, 116, 2109, 541, 1993, 282, 108, 4346, 589, 112, 919, 461, 1513, 386, 1498, 173, 150, 1748, 2067, 9873, 109, 814, 2803, 3111, 197, 231, 112, 7901, 137, 120, 328, 126, 1042, 356, 177, 406, 238, 117, 543, 1578, 1919, 124, 148, 197, 1215, 708, 116, 166, 111, 133, 3285, 1894, 227, 574, 447, 4222, 2804, 2403, 106, 328, 488, 124, 197, 1215, 757, 3446, 126, 153, 106, 328, 1098, 128, 110, 107, 111, 108, 121, 112, 724, 107, 1289, 887, 122, 329, 125, 219, 166, 693, 1440, 108, 121, 111, 103, 1169, 193, 766, 123, 107, 116, 111, 4086, 10204, 108, 121, 439, 412, 1167, 427, 187, 129, 118, 133, 543, 417, 104, 197, 1215, 3285, 1894, 227, 9908, 1521, 1049, 219, 670, 5908, 133, 654, 10441, 163, 177, 8008, 120, 317, 2345, 2765, 9177, 5744, 430, 157, 463, 123, 21085, 1467, 133, 733, 1183, 103, 105, 291, 505, 159, 322, 6638, 258, 317, 501, 1467, 505, 1908, 1487, 128, 4854, 1114, 2513, 2082, 674, 398, 397, 107, 116, 354, 1215, 301, 159, 513, 1467, 105, 116, 197, 2840, 2133, 860, 2215, 599, 3619, 181, 187, 106, 116, 354, 192, 855, 128, 128, 915, 5124, 148, 159, 1467, 4678, 451, 128, 354, 1173, 1215, 5487, 3893, 591, 24834, 207, 126, 244, 106, 197, 417, 202, 624, 491, 109, 197, 1215, 128, 530, 434, 117, 848, 238, 113, 478, 4055, 1447, 662, 124, 1437, 344, 423, 301, 1810, 13839, 400, 416, 1238, 503, 693, 1617, 804, 7444, 4357, 116, 166, 1126, 334, 114, 160, 1042, 356, 177, 291, 183, 175, 831, 303, 204, 108, 4346, 2306, 1042, 356, 177, 117, 848, 238, 108, 121, 120, 328, 173, 215, 4164, 128, 266, 3697, 773, 170, 183, 116, 1049, 147, 187, 397, 109, 152, 568, 402, 244, 167, 632, 476, 419, 125, 156, 179, 218, 115, 488, 124, 138, 292, 191, 190, 2167, 837, 1115, 111, 193, 160, 116, 1217, 4119, 451, 116, 350, 16849, 115, 383, 124, 197, 6708, 421, 572, 1098, 128, 110, 107, 938, 988, 2142, 125, 156, 731, 136, 301, 148, 705, 1266, 117, 370, 203, 103, 690, 361, 114, 109, 173, 272, 581, 393, 7076, 183, 125, 197, 6708, 4034, 24834, 104, 9069, 106, 116, 328, 6340, 15189, 107, 221, 958, 346, 345, 616, 264, 1690, 4389, 3540, 248, 107, 1275, 823, 677, 1408, 4095, 105, 1275, 2359, 215, 1621, 6018, 103, 129, 447, 282, 625, 345, 164, 6226, 5738, 110, 136, 296, 307, 117, 103, 564, 1506, 1473, 1687, 1114, 757, 3446, 202, 175, 249, 631, 230, 217, 226, 129, 224, 267, 134, 10106, 723, 4324, 1338, 860, 1445, 2231, 186, 116, 2109, 541, 707, 197, 1215, 488, 1235, 115, 110, 107, 375, 228, 1501, 328, 130, 179, 3558, 747, 126, 116, 380, 106, 626, 249, 229, 468, 107, 158, 146, 755, 183, 106, 1307, 352, 1280, 475, 144, 5354, 4503, 104, 249, 889, 214, 1906, 181, 18316, 409, 30546, 148, 1348, 2033, 214, 2460, 777, 108, 121, 3833, 376, 8400, 12663, 254, 1607, 6535, 1259, 122, 245, 108, 121, 142, 126, 167, 191, 536, 321, 233, 440, 242, 773, 249, 2027, 105, 204, 1650, 427, 468, 488, 124, 163, 173, 150, 696, 1538, 189, 3577, 107, 696, 108, 1633, 765, 188, 439, 412, 982, 228, 3939, 1042, 356, 106, 188, 356, 108, 121, 2990, 7322, 194, 1974, 127, 718, 269, 251, 193, 392, 218, 519, 263, 454, 1137, 696, 1092, 778, 187, 397, 138, 147, 16494, 103, 116, 491, 568, 402, 104, 468, 180, 11916, 20406, 176, 1282, 608, 264, 115, 107, 803, 184, 228, 322, 2531, 208, 205, 1236, 901, 117, 116, 780, 787, 1072, 125, 144, 591, 488, 124, 226, 150, 1413, 1542, 105, 115, 1026, 618, 117, 249, 229, 468, 160, 156, 107, 116, 803, 184, 128, 530, 106, 179, 549, 2929, 707, 118, 228, 328, 103, 120, 1858, 799, 244, 3458, 199, 450, 2479, 103, 386, 1088, 147, 187, 191, 488, 124, 197, 6708, 208, 370, 203, 116, 322, 442, 933, 1950, 328, 1003, 5560, 133, 3159, 5530, 103, 1281, 933, 1748, 1591, 4608, 119, 240, 1361, 1681, 393, 233, 240, 219, 11669, 112, 208, 251, 124, 590, 1026, 160, 115, 488, 124, 199, 706, 350, 1692, 1215, 113, 513, 482, 3302, 112, 311, 179, 140, 118, 203, 1221, 329, 106, 110, 107, 2227, 4181, 224, 117, 394, 124, 180, 197, 8289, 194, 123, 450, 183, 106, 110, 1329, 107, 988, 2142, 104, 350, 1325, 177, 2135, 1409, 1600, 272, 581, 179, 474, 118, 114, 160, 639, 282, 128, 6226, 5738, 310, 2413, 130, 327, 1025, 120, 218, 2756, 825, 4678, 105, 120, 2252, 197, 231, 148, 197, 2840, 2071, 150, 115, 133, 3031, 5795, 112, 631, 128, 496, 1092, 778, 7922, 20406, 176, 1282, 110, 146, 315, 143, 197, 1215, 126, 107, 642, 115, 133, 1267, 13722, 110, 117, 179, 486, 113, 158, 147, 187, 150, 20406, 176, 1282, 244, 861, 584, 160, 118, 107, 136, 370, 117, 120, 988, 2142, 2135, 1398, 105, 136, 199, 179, 126, 113, 392, 508, 104, 267, 496, 147, 12680, 112, 1007, 141, 114, 160, 107, 116, 197, 2133, 6912, 108, 121, 359, 993, 455, 107, 136, 500, 183, 1998, 6932, 106, 2378, 7760, 3111, 1437, 2599, 108, 231, 176, 9836, 126, 164, 109, 2252, 2561, 145, 742, 176, 2252, 107, 136, 148, 116, 155, 196, 623, 1437, 294, 2460, 277, 2091, 288, 905, 3093, 657, 993, 12112, 332, 654, 187, 129, 133, 5128, 11099, 2375, 324, 157, 534, 768, 1505, 1003, 6283, 220, 303, 152, 568, 402, 111, 468, 187, 150, 123, 160, 116, 350, 16849, 739, 110, 139, 106, 350, 1325, 115, 383, 124, 109, 1167, 4085, 303, 350, 16849, 185, 675, 117, 394, 164, 148, 1325, 5244, 211, 119, 350, 1325, 117, 240, 164, 148, 5244, 114, 237, 156, 110, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 1339, 191, 28053, 5218, 8257, 103, 116, 197, 1215, 5071, 16726, 110, 396, 505, 159, 116, 501, 1770, 1687, 6340, 4176, 108, 121, 9069, 103, 386, 1551, 6210, 1230, 1282, 409, 7417, 7655, 409, 24834, 112, 1 ]
150503_nguyengiang_royal_baby
https://www.bbc.com/vietnamese/culture_social/2015/05/150503_nguyengiang_royal_baby
Vua chúa Anh có họ tên thế nào?
Sáng nay, Chủ Nhật tôi ra phố mua báo và chẳng hề ngạc nhiên khi thấy các tờ báo Anh đồng loạt chạy ảnh cả trang nhất về 'Royal baby', bé gái vừa sinh ra trong gia đình William và Kate.
Niềm hạnh phúc của Hoàng tử William và Công nương Kate với con gái - nữ công chúa mới của nước Anh - mới chào đời. Hoàng gia Anh vừa có thêm một thành viên, bé gái và người kế vị ngôi báu thứ tư. Tôi không muốn gọi họ là Hoàng tử, Nữ công tước, hay Công tôn công tằng gì cho nó nghiêm trọng bởi thực ra ở xứ sở dân chủ như Anh này, chính William và Kate đều làm hết sức để tỏ ra 'bình dân'. Đây là một nhiệm vụ không dễ cho những người thuộc nhóm 'quý hiếm' là vua chúa thời nay. Nhưng tôi cũng không quên hồi tuyên thệ nhập tịch Anh, các công dân, thần dân mới của Nữ hoàng Elizabeth II đều long trọng cam kết sẽ trung thành với bà và rất cả những người kế vị bà. Vì bé gái vừa chào đời đã nghiễm nhiên vào hàng kế vị ngai vàng Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ailen ở vị trí thứ 4, hóa ra tôi cùng hàng triệu người dân ở Anh cũng phải trung thành với baby còn chưa có tên, tính đến hôm nay 03/05. Chính thế, dù muốn hay không, có những quy luật, quy tắc tồn tại từ thời phong kiến, vượt trên cả các nguyên tắc xã hội hiện đại, khiến cho nước Anh là một nơi khá thú vị. Câu chuyện mà tôi muốn chia sẻ hôm nay sẽ tập trung vào các điều cổ điển như nguyên tắc kế vị và chuyện vì sao thành viên Hoàng tộc Anh không có họ tên bình thường như đa số chúng ta. Ai sẽ kế vị? Đầu tiên, điều làm Hoàng gia Anh khác với rất nhiều vương triều châu Âu và châu Á là nguyên tắc kế vị ngôi báu. Căn cứ vào các luật do Hoàng tộc và Nghị viện đồng ý với nhau từ cuối thế kỷ 17, đầu thế kỷ 18 như Bill of Rights (1689) hay The Act of Settlement (1701), thì ngai vàng ở Anh không nhất thiết phải truyền cho con trai. Nguyên tắc 'dòng nam' - primogeniture phổ biến ở châu Âu và cả ở Nhật Bản, Thái Lan, Malaysia cho đến ngày hôm nay, chỉ áp dụng một phần tại Anh, và vì thế, Anh là nước có Nữ hoàng cầm quyền. Ta cần phân biệt hai khái niệm dù trong tiếng Anh đều gọi là 'Queen'. Những bà cầm quyền hay The Queen - Monarch là nguyên thủ quốc gia mà chữ Hán gọi là Nữ vương, khác với các Queen chỉ là hoàng hậu hay vợ của Vua (King). Cách truyền ngôi cũng rất thực tiễn, và không phân biệt con trai hay con gái, giúp loại trừ việc mất ngôi nếu không sinh được hoàng tử. Nữ hoàng hiện nay, Elizabeth II là con gái cả của vua George VI và nối ngôi cha năm 1953. Ngai vàng Anh tính từ Nữ hoàng hiện nay sẽ được truyền cho con trai cả của bà, Thái tử Charles, sau đó, là con trai của Charles tức William, rồi tiếp tục đến con trai cả của William là George (sắp hai tuổi), rồi đến em gái của George vừa chào đời. Các hoàng tử Andrew, Edward và công chúa Anna dù là con của Nữ hoàng Elizabeth II và là chú, cô của William, cũng bị đẩy dần ra rìa, và vị trí nối ngôi của họ ngày càng xa. Em của William là Hoàng tử Harry (hiện vẫn độc thân), cũng bị 'tụt hạng' sau con của William, và cho đến hôm nay chỉ còn ở vị trí 'xếp hàng kế vị' thứ 5, sau bé George và em bé vừa ra đời. Niềm vui của công chúng Anh khi nhận được tin vui từ Hoàng Gia trong dịp cuối tuần này. Nếu Công nương Kate có thêm một con nữa thì Harry còn bị đẩy tiếp xuống hàng thứ sáu. Các nữ hoàng cầm quyền ở Anh thường lấy chồng ngoại quốc: Queen Victoria lấy ông Hoàng Albert người Đức, còn ông Philip chồng Nữ hoàng hiện nay là Hoàng tử xứ Hy Lạp, nhưng nay không bao giờ có chuyện ngôi báu Anh truyền ra bên ngoài. Quốc hội Anh cũng có quyền can thiệp vào chuyện kế vị của Hoàng gia và có thể phế truất một vị vua hay nữ hoàng. Chẳng hạn Vua James II trốn sang châu Âu năm 1688 và bị Quốc hội cho là 'bỏ trống ngai vàng' nên đã đưa cùng lúc hai con của ông, Mary và William lên cầm quyền. Mục tiêu của họ là giữ ngôi báu trong tay các vua chúa Anh, chấm dứt thời kỳ ngai vàng một nước do một ông hoàng nước ngoài tới nhận như chuyện xảy ra ở khá nhiều quốc gia châu Âu khác cùng thời. Như đã nói, người Anh rất thực dụng và thực tiễn, kể cả trong chuyện triều chính. Ngoài chuyện để con gái nối ngôi và truyền ngai vàng theo dòng nữ, Anh Quốc còn giảm đi vai trò của nam và coi ai cao tuổi hơn thì kế vị trong một nhà. Chẳng hạn năm 2013, Quốc hội lại thông qua một luật không cho em trai giành ngôi trên chị gái như xưa nên cứ con cả là được ưu tiên trong bảng kế vị, dù là con trai hay con gái. Điều này cho thấy xu hướng nữ quyền được đề cao hơn và cũng giúp giảm thiểu nguy cơ để trẻ con lên làm vua. Vì thời xưa không ít khi một vị vua chỉ sinh con gái trước và mãi về sau mới có một hoàng tử. Sau khi vua qua đời người ta gạt các công chúa đã trưởng thành sang một bên và đưa một cậu bé, có khi mới vài tháng tuổi lên làm vua, và quyền lực thực tế lại rơi vào tay một quan nhiếp chính nào đó. Tóm lại ở Anh ngày nay, vương triều có nguyên tắc truyền ngôi vừa thực tiễn, vừa không phân biệt nam nữ, ai ngồi trên ngai vàng thì con cả của người đó kế vị và truyền đi tiếp, trong một nhà thì con nào sinh ra trước thì hưởng quyền kế vị trước, bất kể là nam hay nữ. Vẫn rất khác người Như đã thấy, vương triều Anh không ngừng thay đổi để tồn tại cùng xã hội hiện đại nhưng các thành viên Hoàng tộc vẫn có nhiều điều khác người thường chúng ta. Nữ hoàng Elizabeth II duyệt đội danh dự ở lâu đài Windsor Điều dễ thấy nhất là Anh Quốc không phải nền cộng hòa nên các danh hiệu quý tộc vẫn còn nguyên. Trong khi đó, ở rất nhiều nước châu Âu khác như Pháp, Đức, Ba Lan, Nga...nếu bạn thừa kế một cái tước quý tộc cha ông để lại thì cứ việc khoe trên danh thiếp nhưng không có ý nghĩa gì về mặt pháp lý cả. Nói ngắn gọn thì các tước quý tộc và họ tên của bạn là chuyện riêng tư và nhà nước không can thiệp nhưng cũng không cấm. Còn ở Anh thì khác. Danh hiệu, tước quý tộc và chuyện thừa kế chúng ra sao, đi kèm với các dinh thự, lâu đài...vẫn là đối tượng của hệ thống pháp lý. Đầu tiên là tước quý tộc loại phong tặng. Nay thì việc công chúa mới sinh sẽ được đặt tên ra sao đang là một chủ đề quan tâm trong công chúng Anh và cả giới cá cược. Tất cả các thành viên Thượng viện Anh đều có là nam tước (baron) hoặc nữ nam tước (baroness), đi kèm với danh hiệu là 'lãnh chúa một vùng'. Ví dụ ông Tony Hall, hiện là Tổng giám đốc tập đoàn BBC, có tước Lord Hall of Birkenhead. Hiển nhiên đó chỉ là tượng trưng vì ông Hall lấy tên nơi sinh là Birkenhead làm 'đất phong' thôi chứ không không có quyền gì ở cái thị trấn đó cả. Và tước này cũng chỉ trao cho ông trước khi về làm lãnh đạo BBC để ghi nhận cho các công trạng khi làm giám đốc nhà hát ballet Anh, và không được truyền lại cho ai cả. Nó không hơn các huân huy chương ở những nước theo thể chế cộng hòa là bao nhiêu và người được phong cũng không nhận thêm khoản tiền nào. Thuộc dòng quý tộc Nhưng các vị Lord thuộc dòng quý tộc Anh thật thì khác. Thứ nhất, họ vẫn có nhà, đất riêng và có quyền truyền lại cho con cháu các tài sản cùng danh hiệu, gọi là hereditary peerage. Các tước này tuy thế lại chỉ đi kèm với gia sản như lâu đài, điền trang thái ấp và một khi mất tước hiệu cũng mất luôn gia sản. Ngược lại, người ta có thể bán gia sản đi kèm tước hiệu và người mua cũng nhận tước quý tộc. Điểm khiến vua chúa, quý tộc Anh khác chúng ta nữa là họ không có họ (surname, family name) mà 'ăn theo' đất phong hoặc địa danh họ có gia sản. Ví dụ Hoàng tử Harry khi vào quân đội thì là trung uý Harry Wales, lấy nguyên cả xứ Wales làm họ. Vì Harry được bà nội phong cho làm Hoàng tử xứ Wales, Prince of Wales. Cũng như vậy, cô gái bình dân Kate Middleton khi cưới chồng, Hoàng tử William thì cũng được phong làm Nữ Công tước xứ Cambridge. Và từ đó, họ của cô này là Cambridge, giống như chồng cô, Hoàng tử William, Công tước xứ Cambridge. Và tất nhiên, cái họ Cambridge này cũng chỉ dành riêng cho Kate, và cha mẹ và hai em của cô vẫn là những người bình dân. Thứ nhì, họ tên của đại quý tộc cũng không nhất thiết phải là tên của dòng họ và điều này có thể thay đổi. Chẳng hạn cả William và Harry thuộc dòng Windsor, lấy theo tên lâu đài trụ sở riêng của bà nội họ, Nữ hoàng Elizabeth II, nên có lúc báo chí gọi đây là hai hoàng tử Windsor, có lúc là Cambridge và Wales. Hoàng tử William còn là Công tước Cambridge Thứ ba, tên họ của thành viên Hoàng tộc cũng không ảnh hưởng gì đến quyền kế vị. Các lệ tục trong việc đặt tên, họ trong hoàng gia và giới quý tộc Anh tiếp tục là một chủ đề truyền thống được công chúng bàn luận nhất là trong dịp này. Cô Zara Philips, con của công chúa Anna, sau khi lấy chồng đã nhận họ của chồng là Philips, một họ rất bình dân, nhưng vẫn có quyền xếp hàng thứ 16 trong bảng kế vị ngôi báu vì cô là cháu gái lớn nhất của Nữ hoàng. Trước năm 1917, thành viên Hoàng tộc Anh hoàn toàn không có họ và các vua chúa chỉ dùng tên Thánh cùng tước hiệu đời thứ bao nhiêu, tùy họ chọn, ví dụ như Vua James I, II, Vua Henry V, VIII, Nữ hoàng Elizabeth I... Nhưng từ sau đó, vương triều hiện nay lấy lâu đài Windsor làm họ, theo quyết định của Vua George nhằm xóa đi gốc gác từ Đức (dòng Saxe-Coburg-Gotha), nhưng cũng lại vẫn duy trì cách dùng đất phong làm họ như giới quý tộc Anh. Những thay đổi này khiến các câu chuyện về Hoàng gia vẫn có chút tính thời sự ở thế kỷ 21, khi truyền thống vẫn sống tiếp và hoà trộn với các yếu tố hiện đại. Người ta có thể thích hay không thích Hoàng gia Anh nhưng chuyện tưởng như 'cổ tích' về triều chính, danh tước, họ tên giới đại quý tộc và quý tộc ở đây ít ra cũng là một biểu tượng thú vị cho quốc gia. Hoàng gia thậm chí là một 'thương hiệu' khiến Anh Quốc vẫn có gì đó khác các quốc gia còn lại ở châu Âu và trên thế giới. Với em bé vừa chào đời, Nữ hoàng Anh quả là có 'con đàn cháu đống' và tương lai của Hoàng tộc Windsor chắc sẽ còn rất dài lâu, mạnh khoẻ.
summarize: Niềm hạnh phúc của Hoàng tử William và Công nương Kate với con gái - nữ công chúa mới của nước Anh - mới chào đời. Hoàng gia Anh vừa có thêm một thành viên, bé gái và người kế vị ngôi báu thứ tư. Tôi không muốn gọi họ là Hoàng tử, Nữ công tước, hay Công tôn công tằng gì cho nó nghiêm trọng bởi thực ra ở xứ sở dân chủ như Anh này, chính William và Kate đều làm hết sức để tỏ ra 'bình dân'. Đây là một nhiệm vụ không dễ cho những người thuộc nhóm 'quý hiếm' là vua chúa thời nay. Nhưng tôi cũng không quên hồi tuyên thệ nhập tịch Anh, các công dân, thần dân mới của Nữ hoàng Elizabeth II đều long trọng cam kết sẽ trung thành với bà và rất cả những người kế vị bà. Vì bé gái vừa chào đời đã nghiễm nhiên vào hàng kế vị ngai vàng Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ailen ở vị trí thứ 4, hóa ra tôi cùng hàng triệu người dân ở Anh cũng phải trung thành với baby còn chưa có tên, tính đến hôm nay 03/05. Chính thế, dù muốn hay không, có những quy luật, quy tắc tồn tại từ thời phong kiến, vượt trên cả các nguyên tắc xã hội hiện đại, khiến cho nước Anh là một nơi khá thú vị. Câu chuyện mà tôi muốn chia sẻ hôm nay sẽ tập trung vào các điều cổ điển như nguyên tắc kế vị và chuyện vì sao thành viên Hoàng tộc Anh không có họ tên bình thường như đa số chúng ta. Ai sẽ kế vị? Đầu tiên, điều làm Hoàng gia Anh khác với rất nhiều vương triều châu Âu và châu Á là nguyên tắc kế vị ngôi báu. Căn cứ vào các luật do Hoàng tộc và Nghị viện đồng ý với nhau từ cuối thế kỷ 17, đầu thế kỷ 18 như Bill of Rights (1689) hay The Act of Settlement (1701), thì ngai vàng ở Anh không nhất thiết phải truyền cho con trai. Nguyên tắc 'dòng nam' - primogeniture phổ biến ở châu Âu và cả ở Nhật Bản, Thái Lan, Malaysia cho đến ngày hôm nay, chỉ áp dụng một phần tại Anh, và vì thế, Anh là nước có Nữ hoàng cầm quyền. Ta cần phân biệt hai khái niệm dù trong tiếng Anh đều gọi là 'Queen'. Những bà cầm quyền hay The Queen - Monarch là nguyên thủ quốc gia mà chữ Hán gọi là Nữ vương, khác với các Queen chỉ là hoàng hậu hay vợ của Vua (King). Cách truyền ngôi cũng rất thực tiễn, và không phân biệt con trai hay con gái, giúp loại trừ việc mất ngôi nếu không sinh được hoàng tử. Nữ hoàng hiện nay, Elizabeth II là con gái cả của vua George VI và nối ngôi cha năm 1953. Ngai vàng Anh tính từ Nữ hoàng hiện nay sẽ được truyền cho con trai cả của bà, Thái tử Charles, sau đó, là con trai của Charles tức William, rồi tiếp tục đến con trai cả của William là George (sắp hai tuổi), rồi đến em gái của George vừa chào đời. Các hoàng tử Andrew, Edward và công chúa Anna dù là con của Nữ hoàng Elizabeth II và là chú, cô của William, cũng bị đẩy dần ra rìa, và vị trí nối ngôi của họ ngày càng xa. Em của William là Hoàng tử Harry (hiện vẫn độc thân), cũng bị 'tụt hạng' sau con của William, và cho đến hôm nay chỉ còn ở vị trí 'xếp hàng kế vị' thứ 5, sau bé George và em bé vừa ra đời. Niềm vui của công chúng Anh khi nhận được tin vui từ Hoàng Gia trong dịp cuối tuần này. Nếu Công nương Kate có thêm một con nữa thì Harry còn bị đẩy tiếp xuống hàng thứ sáu. Các nữ hoàng cầm quyền ở Anh thường lấy chồng ngoại quốc: Queen Victoria lấy ông Hoàng Albert người Đức, còn ông Philip chồng Nữ hoàng hiện nay là Hoàng tử xứ Hy Lạp, nhưng nay không bao giờ có chuyện ngôi báu Anh truyền ra bên ngoài. Quốc hội Anh cũng có quyền can thiệp vào chuyện kế vị của Hoàng gia và có thể phế truất một vị vua hay nữ hoàng. Chẳng hạn Vua James II trốn sang châu Âu năm 1688 và bị Quốc hội cho là 'bỏ trống ngai vàng' nên đã đưa cùng lúc hai con của ông, Mary và William lên cầm quyền. Mục tiêu của họ là giữ ngôi báu trong tay các vua chúa Anh, chấm dứt thời kỳ ngai vàng một nước do một ông hoàng nước ngoài tới nhận như chuyện xảy ra ở khá nhiều quốc gia châu Âu khác cùng thời. Như đã nói, người Anh rất thực dụng và thực tiễn, kể cả trong chuyện triều chính. Ngoài chuyện để con gái nối ngôi và truyền ngai vàng theo dòng nữ, Anh Quốc còn giảm đi vai trò của nam và coi ai cao tuổi hơn thì kế vị trong một nhà. Chẳng hạn năm 2013, Quốc hội lại thông qua một luật không cho em trai giành ngôi trên chị gái như xưa nên cứ con cả là được ưu tiên trong bảng kế vị, dù là con trai hay con gái. Điều này cho thấy xu hướng nữ quyền được đề cao hơn và cũng giúp giảm thiểu nguy cơ để trẻ con lên làm vua. Vì thời xưa không ít khi một vị vua chỉ sinh con gái trước và mãi về sau mới có một hoàng tử. Sau khi vua qua đời người ta gạt các công chúa đã trưởng thành sang một bên và đưa một cậu bé, có khi mới vài tháng tuổi lên làm vua, và quyền lực thực tế lại rơi vào tay một quan nhiếp chính nào đó. Tóm lại ở Anh ngày nay, vương triều có nguyên tắc truyền ngôi vừa thực tiễn, vừa không phân biệt nam nữ, ai ngồi trên ngai vàng thì con cả của người đó kế vị và truyền đi tiếp, trong một nhà thì con nào sinh ra trước thì hưởng quyền kế vị trước, bất kể là nam hay nữ. Vẫn rất khác người Như đã thấy, vương triều Anh không ngừng thay đổi để tồn tại cùng xã hội hiện đại nhưng các thành viên Hoàng tộc vẫn có nhiều điều khác người thường chúng ta. Nữ hoàng Elizabeth II duyệt đội danh dự ở lâu đài Windsor Điều dễ thấy nhất là Anh Quốc không phải nền cộng hòa nên các danh hiệu quý tộc vẫn còn nguyên. Trong khi đó, ở rất nhiều nước châu Âu khác như Pháp, Đức, Ba Lan, Nga...nếu bạn thừa kế một cái tước quý tộc cha ông để lại thì cứ việc khoe trên danh thiếp nhưng không có ý nghĩa gì về mặt pháp lý cả. Nói ngắn gọn thì các tước quý tộc và họ tên của bạn là chuyện riêng tư và nhà nước không can thiệp nhưng cũng không cấm. Còn ở Anh thì khác. Danh hiệu, tước quý tộc và chuyện thừa kế chúng ra sao, đi kèm với các dinh thự, lâu đài...vẫn là đối tượng của hệ thống pháp lý. Đầu tiên là tước quý tộc loại phong tặng. Nay thì việc công chúa mới sinh sẽ được đặt tên ra sao đang là một chủ đề quan tâm trong công chúng Anh và cả giới cá cược. Tất cả các thành viên Thượng viện Anh đều có là nam tước (baron) hoặc nữ nam tước (baroness), đi kèm với danh hiệu là 'lãnh chúa một vùng'. Ví dụ ông Tony Hall, hiện là Tổng giám đốc tập đoàn BBC, có tước Lord Hall of Birkenhead. Hiển nhiên đó chỉ là tượng trưng vì ông Hall lấy tên nơi sinh là Birkenhead làm 'đất phong' thôi chứ không không có quyền gì ở cái thị trấn đó cả. Và tước này cũng chỉ trao cho ông trước khi về làm lãnh đạo BBC để ghi nhận cho các công trạng khi làm giám đốc nhà hát ballet Anh, và không được truyền lại cho ai cả. Nó không hơn các huân huy chương ở những nước theo thể chế cộng hòa là bao nhiêu và người được phong cũng không nhận thêm khoản tiền nào. Thuộc dòng quý tộc Nhưng các vị Lord thuộc dòng quý tộc Anh thật thì khác. Thứ nhất, họ vẫn có nhà, đất riêng và có quyền truyền lại cho con cháu các tài sản cùng danh hiệu, gọi là hereditary peerage. Các tước này tuy thế lại chỉ đi kèm với gia sản như lâu đài, điền trang thái ấp và một khi mất tước hiệu cũng mất luôn gia sản. Ngược lại, người ta có thể bán gia sản đi kèm tước hiệu và người mua cũng nhận tước quý tộc. Điểm khiến vua chúa, quý tộc Anh khác chúng ta nữa là họ không có họ (surname, family name) mà 'ăn theo' đất phong hoặc địa danh họ có gia sản. Ví dụ Hoàng tử Harry khi vào quân đội thì là trung uý Harry Wales, lấy nguyên cả xứ Wales làm họ. Vì Harry được bà nội phong cho làm Hoàng tử xứ Wales, Prince of Wales. Cũng như vậy, cô gái bình dân Kate Middleton khi cưới chồng, Hoàng tử William thì cũng được phong làm Nữ Công tước xứ Cambridge. Và từ đó, họ của cô này là Cambridge, giống như chồng cô, Hoàng tử William, Công tước xứ Cambridge. Và tất nhiên, cái họ Cambridge này cũng chỉ dành riêng cho Kate, và cha mẹ và hai em của cô vẫn là những người bình dân. Thứ nhì, họ tên của đại quý tộc cũng không nhất thiết phải là tên của dòng họ và điều này có thể thay đổi. Chẳng hạn cả William và Harry thuộc dòng Windsor, lấy theo tên lâu đài trụ sở riêng của bà nội họ, Nữ hoàng Elizabeth II, nên có lúc báo chí gọi đây là hai hoàng tử Windsor, có lúc là Cambridge và Wales. Hoàng tử William còn là Công tước Cambridge Thứ ba, tên họ của thành viên Hoàng tộc cũng không ảnh hưởng gì đến quyền kế vị. Các lệ tục trong việc đặt tên, họ trong hoàng gia và giới quý tộc Anh tiếp tục là một chủ đề truyền thống được công chúng bàn luận nhất là trong dịp này. Cô Zara Philips, con của công chúa Anna, sau khi lấy chồng đã nhận họ của chồng là Philips, một họ rất bình dân, nhưng vẫn có quyền xếp hàng thứ 16 trong bảng kế vị ngôi báu vì cô là cháu gái lớn nhất của Nữ hoàng. Trước năm 1917, thành viên Hoàng tộc Anh hoàn toàn không có họ và các vua chúa chỉ dùng tên Thánh cùng tước hiệu đời thứ bao nhiêu, tùy họ chọn, ví dụ như Vua James I, II, Vua Henry V, VIII, Nữ hoàng Elizabeth I... Nhưng từ sau đó, vương triều hiện nay lấy lâu đài Windsor làm họ, theo quyết định của Vua George nhằm xóa đi gốc gác từ Đức (dòng Saxe-Coburg-Gotha), nhưng cũng lại vẫn duy trì cách dùng đất phong làm họ như giới quý tộc Anh. Những thay đổi này khiến các câu chuyện về Hoàng gia vẫn có chút tính thời sự ở thế kỷ 21, khi truyền thống vẫn sống tiếp và hoà trộn với các yếu tố hiện đại. Người ta có thể thích hay không thích Hoàng gia Anh nhưng chuyện tưởng như 'cổ tích' về triều chính, danh tước, họ tên giới đại quý tộc và quý tộc ở đây ít ra cũng là một biểu tượng thú vị cho quốc gia. Hoàng gia thậm chí là một 'thương hiệu' khiến Anh Quốc vẫn có gì đó khác các quốc gia còn lại ở châu Âu và trên thế giới. Với em bé vừa chào đời, Nữ hoàng Anh quả là có 'con đàn cháu đống' và tương lai của Hoàng tộc Windsor chắc sẽ còn rất dài lâu, mạnh khoẻ.
[ 108, 287, 285, 161, 7305, 1774, 1405, 104, 678, 693, 3440, 105, 487, 5873, 8395, 119, 219, 1204, 233, 684, 135, 2622, 239, 104, 142, 266, 233, 239, 1835, 3256, 678, 165, 266, 659, 107, 426, 172, 164, 2368, 1353, 1204, 105, 111, 699, 297, 1184, 5747, 259, 4584, 388, 110, 278, 343, 154, 106, 678, 5498, 2629, 135, 2438, 103, 194, 487, 666, 135, 22662, 269, 218, 114, 335, 849, 308, 626, 223, 124, 108, 121, 1790, 633, 137, 185, 128, 266, 474, 122, 3440, 105, 8395, 413, 140, 538, 543, 130, 776, 124, 377, 8118, 137, 1263, 834, 106, 172, 1210, 197, 110, 790, 114, 120, 111, 1182, 491, 377, 17225, 2012, 257, 106, 1915, 2622, 221, 1103, 311, 141, 127, 110, 1729, 496, 480, 9113, 1324, 492, 1222, 109, 135, 1422, 860, 137, 239, 104, 2629, 1203, 5178, 3430, 413, 4284, 308, 1171, 299, 134, 396, 164, 119, 263, 105, 215, 186, 120, 111, 699, 297, 4156, 865, 1353, 1204, 659, 1835, 723, 115, 14087, 445, 138, 201, 699, 297, 9931, 1287, 560, 2148, 1647, 198, 266, 105, 360, 16003, 108, 121, 297, 512, 259, 5907, 471, 124, 141, 264, 201, 1179, 111, 137, 108, 121, 266, 127, 139, 396, 164, 119, 459, 1470, 364, 177, 289, 107, 465, 103, 334, 155, 325, 275, 7562, 5153, 112, 448, 1672, 428, 278, 194, 110, 103, 107, 120, 565, 9721, 565, 1199, 1025, 149, 148, 221, 737, 3575, 1064, 159, 186, 109, 503, 1199, 293, 567, 493, 273, 103, 521, 114, 142, 266, 106, 172, 328, 896, 1441, 4749, 1968, 953, 145, 141, 278, 733, 1198, 325, 275, 134, 1079, 396, 138, 109, 179, 874, 2399, 128, 503, 1199, 699, 297, 105, 953, 171, 350, 164, 182, 678, 1805, 266, 110, 107, 154, 465, 342, 369, 128, 635, 166, 174, 2220, 1561, 134, 699, 297, 347, 1984, 2836, 179, 140, 678, 165, 266, 211, 119, 215, 158, 2527, 2571, 511, 785, 105, 511, 844, 106, 503, 1199, 699, 297, 1184, 5747, 112, 5159, 532, 138, 109, 1023, 180, 678, 1805, 105, 1594, 1344, 210, 108, 232, 119, 527, 148, 608, 175, 688, 8590, 178, 175, 688, 1632, 128, 2663, 1534, 5109, 9899, 8034, 371, 194, 1482, 12599, 1534, 1783, 8291, 22639, 9726, 5872, 856, 143, 9931, 1287, 108, 121, 266, 110, 202, 583, 139, 425, 114, 219, 11437, 1533, 1199, 377, 22729, 828, 257, 233, 108, 962, 1134, 176, 320, 674, 7434, 176, 11176, 1456, 625, 108, 121, 511, 785, 105, 186, 108, 121, 1085, 2493, 579, 1763, 1780, 114, 155, 191, 325, 801, 163, 516, 286, 172, 380, 149, 1222, 105, 171, 1672, 266, 106, 142, 107, 2629, 1203, 898, 1698, 2682, 260, 613, 1502, 196, 2275, 2182, 428, 113, 354, 266, 413, 343, 106, 377, 20593, 2435, 1263, 564, 263, 898, 168, 194, 1482, 9214, 233, 7576, 9939, 106, 503, 331, 198, 165, 145, 1302, 2520, 343, 106, 2629, 2527, 103, 211, 119, 109, 9214, 163, 106, 1203, 1973, 194, 1350, 104, 3555, 7134, 11779, 112, 1650, 425, 1184, 127, 215, 223, 10914, 105, 110, 613, 1502, 219, 1320, 194, 219, 9460, 422, 534, 1419, 358, 552, 1184, 323, 110, 296, 117, 1203, 5786, 2629, 1203, 493, 801, 5178, 3430, 106, 219, 1204, 186, 104, 1915, 2217, 7890, 105, 1495, 1184, 1041, 147, 8996, 112, 468, 176, 1287, 266, 334, 148, 2629, 1203, 493, 275, 134, 117, 425, 114, 219, 1320, 186, 104, 263, 103, 579, 693, 3997, 103, 187, 397, 106, 219, 1320, 104, 3997, 766, 3440, 103, 598, 270, 437, 155, 219, 1320, 186, 104, 3440, 106, 2217, 444, 14024, 196, 722, 856, 598, 155, 640, 1204, 104, 2217, 659, 1835, 3256, 303, 1203, 693, 3720, 103, 6419, 105, 135, 2622, 7095, 428, 106, 219, 104, 2629, 1203, 5178, 3430, 105, 106, 987, 103, 602, 104, 3440, 103, 127, 133, 922, 1429, 124, 6217, 103, 105, 297, 512, 1495, 1184, 104, 154, 191, 536, 4146, 3200, 104, 3440, 106, 678, 693, 4016, 444, 11863, 244, 1484, 481, 856, 127, 133, 377, 24299, 1574, 257, 187, 219, 104, 3440, 103, 105, 114, 155, 325, 275, 163, 177, 108, 121, 297, 512, 377, 17402, 201, 699, 297, 257, 259, 5758, 187, 1353, 2217, 105, 640, 1353, 659, 124, 3256, 7305, 1276, 104, 135, 174, 266, 129, 238, 117, 193, 1276, 148, 678, 1716, 113, 1500, 608, 670, 433, 631, 487, 5873, 8395, 107, 426, 172, 219, 761, 143, 4016, 177, 133, 922, 270, 804, 201, 259, 1386, 112, 303, 684, 1203, 898, 168, 108, 121, 266, 369, 771, 1423, 470, 198, 161, 9214, 4721, 771, 118, 678, 8624, 111, 2096, 177, 118, 5881, 1423, 2629, 1203, 493, 275, 106, 678, 693, 1790, 1642, 7975, 170, 275, 110, 374, 339, 107, 953, 1184, 5747, 266, 425, 124, 367, 1781, 162, 567, 266, 127, 107, 168, 1036, 3124, 138, 953, 699, 297, 104, 678, 165, 105, 107, 136, 4126, 5641, 172, 297, 1915, 194, 684, 6432, 960, 1626, 576, 3555, 2737, 3430, 1893, 586, 511, 785, 147, 1910, 7936, 105, 133, 162, 567, 114, 106, 377, 8232, 2705, 9931, 10918, 237, 115, 251, 264, 398, 196, 219, 104, 118, 103, 6180, 105, 3440, 227, 898, 1698, 2653, 464, 104, 154, 106, 533, 1184, 5747, 113, 600, 109, 1915, 2622, 1222, 1550, 1463, 221, 393, 9931, 1287, 172, 142, 180, 172, 118, 1203, 142, 351, 228, 645, 128, 953, 488, 124, 108, 121, 896, 158, 198, 165, 511, 785, 211, 264, 221, 112, 1260, 115, 1720, 111, 266, 215, 223, 286, 105, 223, 10914, 546, 186, 113, 953, 2571, 122, 112, 1382, 953, 130, 219, 1204, 1495, 1184, 105, 425, 9931, 1287, 181, 1226, 4271, 266, 162, 177, 558, 184, 809, 704, 104, 828, 105, 703, 375, 291, 722, 183, 143, 699, 297, 113, 172, 2667, 960, 1626, 576, 147, 3516, 162, 567, 153, 206, 235, 172, 1023, 110, 114, 640, 1320, 1059, 1184, 159, 1304, 1204, 128, 1719, 237, 532, 219, 186, 106, 117, 1293, 462, 113, 1458, 699, 297, 103, 428, 106, 219, 1320, 194, 219, 10818, 747, 126, 114, 203, 1461, 665, 684, 168, 117, 220, 291, 183, 105, 127, 422, 558, 1713, 841, 225, 130, 603, 219, 227, 140, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 3260, 801, 483, 1085, 141, 124, 548, 702, 188, 105, 718, 269, 1329, 1628, 445, 129, 203, 109, 940, 188, 266, 210, 1130, 937, 349, 186, 509, 202, 125, 377, 25111, 459, 1470, 364, 1452, 1353, 1204, 659, 296, 124, 113, 165, 539, 3440, 105, 8395, 112, 1 ]
world-38042302
https://www.bbc.com/vietnamese/world-38042302
Nhiều người chết vì tai nạn tàu ở Ấn Độ
Số người chết vì tai nạn tàu hỏa ở bang Uttar Pradesh, Ấn Độ, đã lên đến 115 người, theo cảnh sát.
Các nhân viên cứu hộ cố gắng đưa người ra khỏi tàu Vụ việc xảy ra lúc 03:00 giờ địa phương hôm Chủ nhật, gần thành phố Kanpur. Số người chết còn có thể tăng trong lúc nhân viên cứu hộ tiến hành tìm kiếm. Tin tức nói hơn 100 người bị thương. Đa số nạn nhân ở hai toa tàu gần đầu máy xe lửa bị lật, theo tin ban đầu. Hai toa tàu bị hư hại nặng
summarize: Các nhân viên cứu hộ cố gắng đưa người ra khỏi tàu Vụ việc xảy ra lúc 03:00 giờ địa phương hôm Chủ nhật, gần thành phố Kanpur. Số người chết còn có thể tăng trong lúc nhân viên cứu hộ tiến hành tìm kiếm. Tin tức nói hơn 100 người bị thương. Đa số nạn nhân ở hai toa tàu gần đầu máy xe lửa bị lật, theo tin ban đầu. Hai toa tàu bị hư hại nặng
[ 108, 287, 285, 161, 303, 157, 182, 402, 523, 601, 1258, 251, 111, 124, 574, 540, 1269, 156, 488, 124, 398, 108, 26552, 339, 439, 412, 325, 483, 4946, 386, 164, 548, 10859, 11563, 112, 2172, 111, 654, 177, 107, 136, 321, 113, 398, 157, 182, 402, 523, 472, 209, 370, 15095, 1740, 766, 123, 183, 1460, 111, 133, 3203, 2566, 166, 627, 157, 108, 121, 196, 6478, 540, 386, 178, 452, 529, 1114, 133, 2040, 103, 181, 193, 504, 2656, 891, 6478, 540, 133, 108, 2476, 799, 1257, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 2172, 111, 654, 171, 1311, 627, 540, 1818, 108, 121, 842, 17802, 11329, 103, 1071, 3343, 115, 227, 155, 12125, 111, 103, 181, 313, 3070, 1 ]
vert-tra-48240143
https://www.bbc.com/vietnamese/vert-tra-48240143
Lịch sử tàn bạo của hòn đảo săn cá voi ở Nam Cực
"Phải giữ khoảng cách ít nhất 200m cách trạm săn cá voi - trong đó toàn là a-mi-ăng và phần mái có thể nổ tung theo đúng nghĩa đen," Nate Small, người dẫn dắt chuyến thám hiểm, cảnh báo khi chúng tôi chệch khỏi cung đường đã định và tiến vào những con sóng sủi bọt ở Vịnh Stromness.
Tôi chọn một lối đi cẩn trọng, băng qua bãi biển có đá xám, mắt hồi hộp nhìn nhưng hải cẩu gầm gừ và những con hải tượng đang nằm ngủ với thân hình bồ tượng của chúng phát ra một loạt những tiếng ợ, rống và những âm thanh gầm gừ trầm. Tắm máu cá voi Ở góc xa của vịnh, giữa khung cảnh sườn núi, bao quanh là đầm lầy, là một cụm những tòa nhà bằng sắt gợn sóng xiêu vẹo, gỉ sét. Những bông hoa bốc cháy ở Nam Phi Cuộc du hành đến Hòn đảo Thất vọng Cuộc sống ở những quốc gia sạch nhất thế giới Mái và tường mất đi những khoảng lớn và những phần còn lại khua lên từng hồi liên tục giữa những cơn gió mạnh như giông lốc. Nó trông có vẻ như là một thảm họa thiên nhiên đã xảy ra. Tôi dừng lại ở tấm biển báo ghi 'A-mi-ăng - Tránh xa' và nhìn qua màn sương đang lấn tới. Đầu ngón tay ngón chân của tôi tê cứng trong cái giá lạnh dưới không độ. Thật khó mà hình dung nơi này từng là một cộng đồng phồn thịnh, nhưng một thế kỷ trước đây Stromness là một phần của ngành công nghiệp đem lại lợi nhuận cao - và tàn nhẫn - vốn đã giúp Nam Georgia chuyển mình thành thủ đô đánh bắt cá voi ở Nam Đại Tây Dương. Trước đó trong hành trình của tôi, Seb Coulthard, hướng dẫn viên thám hiểm và là sử gia thường trú của Polar Latitudes, kể cho tôi biết làm thế nào mà Ernest Shackleton đến được Stromness vào năm 1916 sau chuyến thoát hiểm ngoạn mục. Ông đã vượt 1.300 km từ Đảo Voi, một trong những hòn đảo thuộc quần đảo Nam Shetland nằm về phía bắc bán đảo Nam Cực sau khi tàu ông bị mắc kẹt và sau đó bị băng trôi đè nát. Đối với những người thám hiểm vùng cực, trạm bắt cá voi tượng trưng cho văn minh, nhưng ngày nay, thế giới tự nhiên đang dần dần giành lại lãnh thổ. Hải cẩu trú bên cạnh một chiếc lò dùng mỡ cá voi, chim cánh cụt hoàng đế bước qua những nhà kho đang tan rã và những con chim skua (loài chim biển màu nâu đậm, hung hăng) đang dầm mình dưới những dòng suối chảy quanh co mà một thời đã tắm máu hàng chục ngàn con cá voi. Vùng đất gồ ghề, khắc nghiệt với những tảng băng vĩnh cửu, núi và vịnh, Nam Georgia là một trong những nơi xa xôi nhất Trái Đất. Lãnh thổ hải ngoại ở Nam Cực này của Anh ở Nam Đại Tây Dương nằm cách khu vực có người sinh sống gần nhất - quần đảo Falkland - khoảng 1.400 km và chỉ có thể đến được bằng đường biển. Giống như tôi, phần lớn trong số gần 18.000 du khách đến thăm hàng năm là đi du ngoạn Nam Cực. Hòn đảo này trải rộng trên diện tích 3.755 km vuông - chưa đến một phần năm lãnh thổ xứ Wales - và gần một nửa diện tích của nó bị phủ băng vĩnh cửu (mặc dù do hậu quả của biến đổi khí hậu, các tảng băng ở đây đang thu nhỏ lại nhanh chóng). Tàn tích hoang phế Bất chấp vị trí cô lập và môi trường khắc nghiệt, Nam Georgia đã từng là một phần quan trọng trong nền kinh tế toàn cầu. Được phát hiện lần đầu vào năm 1675, hòn đảo không người ở này được thuyền trưởng James Cook tuyên bố thuộc về nước Anh vào năm 1775. Những ghi chép của ông về số lượng vô số những con hải cẩu đã làm dấy lên sự quan tâm của những người săn hải cẩu ở Anh và Mỹ. Trong khoảng thời gian hơn một thế kỷ, hải cẩu ở Nam Georgia đã bị săn bắt đến bờ tuyệt chủng. Cho đến đầu những năm 1900, săn hải cẩu không còn lợi về mặt kinh tế nữa nhưng nó nhanh chóng được thay thế bằng một ngành công nghiệp cũng đẫm máu không kém. Kỳ quan thiên nhiên 'Nhà thờ đá cẩm thạch' Fiji đã làm thay đổi lịch sử hàng không thế giới ra sao Một mình trên đảo hoang của Na Uy Một ngày sau khi đến Vịnh Stromness, tàu của tôi đã băng qua sức gió 75 nút để đến Vũng King Edward. Với các xác tàu và các tảng băng nhỏ nằm rải rác trong khi sau lưng là những dãy núi đồ sộ bị phủ mờ trong làn mưa phùn, vịnh biển trải rộng này là địa điểm đặt trạm săn cá voi đầu tiên của Nam Georgia, Grytviken. Ngày nay, đây là địa điểm có khu định cư chính trên đảo - nơi cư trú của đa số dân, mà cụ thể hơn là tại bất kỳ thời điểm nào cũng có từ 15 đến 30 người, chủ yếu là các nhà khoa học và quan chức chính quyền. Sau khi đến viếng Shackleton, người được chôn cất trong nghĩa trang nhỏ ở Grytviken, tôi được ông Finlay Raffle, người cai quản bảo tàng ở đây, đưa đi một vòng trạm săn cá voi đã hoang phế. Chúng tôi bước giữa khung cảnh thời công nghiệp với những tòa tháp lùn, những nhà kho, nhà máy điện, mê cung những đường ống kết nối với nhau và những chiếc lò to nấu bằng mỡ và xương cá voi - mọi thứ đều nhanh chóng bị gỉ sét. Dọc theo bờ biển, tàu bè bị sóng thủy triều đánh lên, nằm hỗn độn ở các góc và đang tàn phế ở các mức độ khác nhau. Xương cá voi rải đầy trên mặt đất. Vào năm 1902, nhà thám hiểm vùng vực người Na Uy Carl Anton Larsen đã dừng lại ở Nam Georgia và tình cờ phát hiện một hải cảng tự nhiên xinh đẹp. Sau khi phát hiện những chiếc nồi lớn được dùng để chiết dầu từ mỡ cá, khu vực này được đặt tên là Grytviken (trong tiếng Na Uy có nghĩa là 'Vũng Nồi'). "Họ thả neo không xa lắm nơi tàu anh đậu ngày nay," Raffle nói. "Khác biệt duy nhất là khi họ nhìn ra biển, họ nhìn thấy hàng trăm con cá voi chỉ riêng ở vịnh này." Với ngành đánh bắt cá voi ở Bắc Bán cầu xuống dốc do sự suy giảm số lượng cá voi, Larsen đã nhìn thấy cơ hội kinh doanh. Ông trở lại Grytviken vào tháng 11 năm 1904 và thành lập một trạm săn cá voi vốn nhanh chóng phồn thịnh. Cho đến năm 1912, đã có thêm sáu trạm săn cá voi nữa ở Nam Georgia, bao gồm cả Stromness. Thời kỳ phồn thịnh Xém chút nữa là đâm vào một đôi hải cẩu vốn hòa lẫn không phân biệt được vào những máy móc sét gỉ, chúng tôi tiến gần tới một chiếc tàu săn cá voi cũ. Ngôi làng ẩn mình trong vách đá ở Oman Xa lộ Pamir, cung đường hoang sơ và hào hùng nhất thế giới Với động cơ hơi nước, khoang tàu được gia cố và súng bắn lao móc mạnh, tàu săn cá voi Petrel có thể bắt được tới 14 cá voi trong một chuyến ra khơi. Quay trở lại Grytviken, những con cá voi này sẽ được kéo bằng tời lên theo bờ trượt. "Máu với dầu khiến cho bề mặt nó rất trơn, do đó các công nhân sẽ mang ủng có đinh để bám chặt hơn," Raffle kể. "Họ có một con dao sả cá - một thanh dài với một lưỡi dao cong bén mà họ dùng để lấy mỡ cá ra." Toàn bộ quá trình này mất 20 phút với mỗi con cá voi. Lúc đầu, những người săn cá voi chỉ quan tâm đến mỡ cá nhưng các quy định sau đó buộc họ phải dùng toàn bộ xác cá, Raffle giải thích và chỉ ra những lưỡi dao xoay đỏ máu và một chiếc lò nấu mỡ cá nặng 24 tấn. Mặc dù thịt và xương cá được bán để làm thức ăn gia súc và phân bón, nhưng dầu cá mới là lợi nhuận thật sự. "Những loại dầu tốt nhất được dùng trong các sản phẩm thực phẩm như bơ và kem," ông nói. "Dầu loại hai được dùng trong xà phòng và mỹ phẩm trong khi loại tệ nhất được sử dụng trong sản xuất công nghiệp." Dầu cá voi cũng cung cấp chất glycerol vốn được sử dụng trong sản xuất chất nổ và dầu nhờn cao cấp cho súng trường, đồng hồ bấm giờ và các thiết bị quân sự khác. Do đó, nhu cầu dầu cá tăng vọt trong Đệ nhất và Đệ nhị Thế chiến. Vào thời hoàng kim, có đến 450 người làm việc ở Grytviken. Họ làm việc 12 giờ mỗi ngày, bảy ngày một tuần ở nhiệt độ có thể xuống tới dưới -10 độ C. Larsen rất hăm hở đáp ứng nhu cầu tâm linh của họ. Ông cho xây một nhà thờ ấn tượng theo kiến trúc tân Gothic. Tuy nhiên, theo lời Raffle, vị mục sư là người 'có ít việc nhất ở nơi này'. Thay vào đó, rạp chiếu bóng, sân bóng đá gió thổi lồng lộng và cầu nhảy trượt tuyết - giờ đây chỉ là một vài mảnh gỗ vỡ nhô ra từ ngọn đồi - được ưa chuộng hơn. Nơi bán hàng hóa cũng là nơi giải trí. "Thuốc lá là mặt hàng được ưa chuộng nhất nhưng cánh đàn ông cũng mua rất nhiều nước cologne (một loại nước hoa nhẹ)," Raffle nói. "Larsen không cho phép sử dụng bia rượu cho nên họ uống cologne. Họ cũng có máy cất rượu, và thậm chí còn có kem đánh giày, ép nó trong bánh mì và uống những giọt nhỏ xuống vốn cũng có chất cồn. Bất cứ thứ gì để cho qua thời giờ." Khu bảo tồn hải dương Raffle bỏ tôi lại ở ngôi nhà của người quản lý cũ, một tòa nhà đơn giản, sơn trắng vốn đã được chuyển thành bảo tàng. Những vật trưng bày bên trong có những con số giật mình: 175.250 con cá voi đã được chế biến ở Nam Georgia trong giai đoạn từ năm 1904 cho đến 1965 khi ngành đánh bắt cá voi suy sụp do đánh bắt quá mức và sự phát triển của ngành công nghiệp hóa dầu. Nếu chúng ta nhìn toàn bộ vùng Nam Cực và bao gồm luôn cả những 'con tàu phân xưởng' vốn chế biến cá voi luôn trên tàu thì có gần 1,5 triệu con cá voi bị tàn sát trong những năm từ 1904 cho đến 1978, khi việc săn cá voi cuối cùng cũng chấm dứt. Số lượng cá voi vẫn chưa được phục hồi. Ủy ban Cá voi Quốc tế (IWC) cho biết số lượng cá voi xanh ở Nam Bán cầu đã giảm từ mức 200.000 xuống còn vài ngàn; cá voi vây cũng có sự sụt giảm số lượng tương tự. Ước tính có 60.000 con cá voi lưng gù ở Nam Bán cầu, nhưng con số này cũng là thấp hơn nhiều so với trước thời kỳ công nghiệp khai thác cá voi. Vào tháng 9/2018, IWC có kế hoạch thành lập một khu an toàn dành cho cá voi ở nam Thái Bình Dương nhưng đã bị các nước ủng hộ săn cá voi bác bỏ. Nhật Bản sau đó còn thông báo họ sẽ nối lại việc săn cá voi thương mại lần đầu tiên trong ba thập niên, gây ra phẫn nộ trên toàn cầu. Tàu săn cá voi Petrel có thể bắt được tới 14 cá voi trong một chuyến ra khơi Không thể phủ nhận số phận của loài cá voi là đáng buồn, nhưng ở khía cạnh khác, Nam Georgia đã trở thành một hình mẫu bảo tồn khó tin. Là một trong những khu bảo tồn hải dương lớn nhất thế giới, Khu bảo tồn Hải dương Nam Georgia và Quần đảo Nam Sandwich được thành lập ở đây vào năm 2012 để bảo vệ hơn một triệu cây số vuông vùng biển xung quanh, trong khi số lượng hải cẩu đã phục hồi: hòn đảo này giờ đây là nơi cư trú của 98% số hải cẩu Nam Cực và xấp xỉ 50% số hải tượng Nam Cực. Mặc dù có số lượng các loài sinh vật đông đảo như vậy, di sản săn bắt cá voi của hòn đảo vẫn chi phối tâm trí tôi khi tàu tôi ra khỏi Grytviken. "Khi anh đi dạo quanh những chỗ này, tất cả những gì anh thấy sẽ là những chiếc nồi đun gỉ sét, những chiếc lò nấu mỡ cá và những chiếc cưa để cưa xương," Coulthard cho biết. "Có một điều mỉa mai cay đắng là đó là một ngành khủng khiếp và tàn bạo, nhưng thế giới tự nhiên đã có sự trả thù ngọt ngào bằng cách giành lại lãnh thổ. Đó là lời nhắc nhở rằng thiên nhiên không cần con người mà loài người chúng ta cần đến thế giới tự nhiên." Bản tiếng Anh bài này đã đăng trên BBC Travel.
summarize: Tôi chọn một lối đi cẩn trọng, băng qua bãi biển có đá xám, mắt hồi hộp nhìn nhưng hải cẩu gầm gừ và những con hải tượng đang nằm ngủ với thân hình bồ tượng của chúng phát ra một loạt những tiếng ợ, rống và những âm thanh gầm gừ trầm. Tắm máu cá voi Ở góc xa của vịnh, giữa khung cảnh sườn núi, bao quanh là đầm lầy, là một cụm những tòa nhà bằng sắt gợn sóng xiêu vẹo, gỉ sét. Những bông hoa bốc cháy ở Nam Phi Cuộc du hành đến Hòn đảo Thất vọng Cuộc sống ở những quốc gia sạch nhất thế giới Mái và tường mất đi những khoảng lớn và những phần còn lại khua lên từng hồi liên tục giữa những cơn gió mạnh như giông lốc. Nó trông có vẻ như là một thảm họa thiên nhiên đã xảy ra. Tôi dừng lại ở tấm biển báo ghi 'A-mi-ăng - Tránh xa' và nhìn qua màn sương đang lấn tới. Đầu ngón tay ngón chân của tôi tê cứng trong cái giá lạnh dưới không độ. Thật khó mà hình dung nơi này từng là một cộng đồng phồn thịnh, nhưng một thế kỷ trước đây Stromness là một phần của ngành công nghiệp đem lại lợi nhuận cao - và tàn nhẫn - vốn đã giúp Nam Georgia chuyển mình thành thủ đô đánh bắt cá voi ở Nam Đại Tây Dương. Trước đó trong hành trình của tôi, Seb Coulthard, hướng dẫn viên thám hiểm và là sử gia thường trú của Polar Latitudes, kể cho tôi biết làm thế nào mà Ernest Shackleton đến được Stromness vào năm 1916 sau chuyến thoát hiểm ngoạn mục. Ông đã vượt 1.300 km từ Đảo Voi, một trong những hòn đảo thuộc quần đảo Nam Shetland nằm về phía bắc bán đảo Nam Cực sau khi tàu ông bị mắc kẹt và sau đó bị băng trôi đè nát. Đối với những người thám hiểm vùng cực, trạm bắt cá voi tượng trưng cho văn minh, nhưng ngày nay, thế giới tự nhiên đang dần dần giành lại lãnh thổ. Hải cẩu trú bên cạnh một chiếc lò dùng mỡ cá voi, chim cánh cụt hoàng đế bước qua những nhà kho đang tan rã và những con chim skua (loài chim biển màu nâu đậm, hung hăng) đang dầm mình dưới những dòng suối chảy quanh co mà một thời đã tắm máu hàng chục ngàn con cá voi. Vùng đất gồ ghề, khắc nghiệt với những tảng băng vĩnh cửu, núi và vịnh, Nam Georgia là một trong những nơi xa xôi nhất Trái Đất. Lãnh thổ hải ngoại ở Nam Cực này của Anh ở Nam Đại Tây Dương nằm cách khu vực có người sinh sống gần nhất - quần đảo Falkland - khoảng 1.400 km và chỉ có thể đến được bằng đường biển. Giống như tôi, phần lớn trong số gần 18.000 du khách đến thăm hàng năm là đi du ngoạn Nam Cực. Hòn đảo này trải rộng trên diện tích 3.755 km vuông - chưa đến một phần năm lãnh thổ xứ Wales - và gần một nửa diện tích của nó bị phủ băng vĩnh cửu (mặc dù do hậu quả của biến đổi khí hậu, các tảng băng ở đây đang thu nhỏ lại nhanh chóng). Tàn tích hoang phế Bất chấp vị trí cô lập và môi trường khắc nghiệt, Nam Georgia đã từng là một phần quan trọng trong nền kinh tế toàn cầu. Được phát hiện lần đầu vào năm 1675, hòn đảo không người ở này được thuyền trưởng James Cook tuyên bố thuộc về nước Anh vào năm 1775. Những ghi chép của ông về số lượng vô số những con hải cẩu đã làm dấy lên sự quan tâm của những người săn hải cẩu ở Anh và Mỹ. Trong khoảng thời gian hơn một thế kỷ, hải cẩu ở Nam Georgia đã bị săn bắt đến bờ tuyệt chủng. Cho đến đầu những năm 1900, săn hải cẩu không còn lợi về mặt kinh tế nữa nhưng nó nhanh chóng được thay thế bằng một ngành công nghiệp cũng đẫm máu không kém. Kỳ quan thiên nhiên 'Nhà thờ đá cẩm thạch' Fiji đã làm thay đổi lịch sử hàng không thế giới ra sao Một mình trên đảo hoang của Na Uy Một ngày sau khi đến Vịnh Stromness, tàu của tôi đã băng qua sức gió 75 nút để đến Vũng King Edward. Với các xác tàu và các tảng băng nhỏ nằm rải rác trong khi sau lưng là những dãy núi đồ sộ bị phủ mờ trong làn mưa phùn, vịnh biển trải rộng này là địa điểm đặt trạm săn cá voi đầu tiên của Nam Georgia, Grytviken. Ngày nay, đây là địa điểm có khu định cư chính trên đảo - nơi cư trú của đa số dân, mà cụ thể hơn là tại bất kỳ thời điểm nào cũng có từ 15 đến 30 người, chủ yếu là các nhà khoa học và quan chức chính quyền. Sau khi đến viếng Shackleton, người được chôn cất trong nghĩa trang nhỏ ở Grytviken, tôi được ông Finlay Raffle, người cai quản bảo tàng ở đây, đưa đi một vòng trạm săn cá voi đã hoang phế. Chúng tôi bước giữa khung cảnh thời công nghiệp với những tòa tháp lùn, những nhà kho, nhà máy điện, mê cung những đường ống kết nối với nhau và những chiếc lò to nấu bằng mỡ và xương cá voi - mọi thứ đều nhanh chóng bị gỉ sét. Dọc theo bờ biển, tàu bè bị sóng thủy triều đánh lên, nằm hỗn độn ở các góc và đang tàn phế ở các mức độ khác nhau. Xương cá voi rải đầy trên mặt đất. Vào năm 1902, nhà thám hiểm vùng vực người Na Uy Carl Anton Larsen đã dừng lại ở Nam Georgia và tình cờ phát hiện một hải cảng tự nhiên xinh đẹp. Sau khi phát hiện những chiếc nồi lớn được dùng để chiết dầu từ mỡ cá, khu vực này được đặt tên là Grytviken (trong tiếng Na Uy có nghĩa là 'Vũng Nồi'). "Họ thả neo không xa lắm nơi tàu anh đậu ngày nay," Raffle nói. "Khác biệt duy nhất là khi họ nhìn ra biển, họ nhìn thấy hàng trăm con cá voi chỉ riêng ở vịnh này." Với ngành đánh bắt cá voi ở Bắc Bán cầu xuống dốc do sự suy giảm số lượng cá voi, Larsen đã nhìn thấy cơ hội kinh doanh. Ông trở lại Grytviken vào tháng 11 năm 1904 và thành lập một trạm săn cá voi vốn nhanh chóng phồn thịnh. Cho đến năm 1912, đã có thêm sáu trạm săn cá voi nữa ở Nam Georgia, bao gồm cả Stromness. Thời kỳ phồn thịnh Xém chút nữa là đâm vào một đôi hải cẩu vốn hòa lẫn không phân biệt được vào những máy móc sét gỉ, chúng tôi tiến gần tới một chiếc tàu săn cá voi cũ. Ngôi làng ẩn mình trong vách đá ở Oman Xa lộ Pamir, cung đường hoang sơ và hào hùng nhất thế giới Với động cơ hơi nước, khoang tàu được gia cố và súng bắn lao móc mạnh, tàu săn cá voi Petrel có thể bắt được tới 14 cá voi trong một chuyến ra khơi. Quay trở lại Grytviken, những con cá voi này sẽ được kéo bằng tời lên theo bờ trượt. "Máu với dầu khiến cho bề mặt nó rất trơn, do đó các công nhân sẽ mang ủng có đinh để bám chặt hơn," Raffle kể. "Họ có một con dao sả cá - một thanh dài với một lưỡi dao cong bén mà họ dùng để lấy mỡ cá ra." Toàn bộ quá trình này mất 20 phút với mỗi con cá voi. Lúc đầu, những người săn cá voi chỉ quan tâm đến mỡ cá nhưng các quy định sau đó buộc họ phải dùng toàn bộ xác cá, Raffle giải thích và chỉ ra những lưỡi dao xoay đỏ máu và một chiếc lò nấu mỡ cá nặng 24 tấn. Mặc dù thịt và xương cá được bán để làm thức ăn gia súc và phân bón, nhưng dầu cá mới là lợi nhuận thật sự. "Những loại dầu tốt nhất được dùng trong các sản phẩm thực phẩm như bơ và kem," ông nói. "Dầu loại hai được dùng trong xà phòng và mỹ phẩm trong khi loại tệ nhất được sử dụng trong sản xuất công nghiệp." Dầu cá voi cũng cung cấp chất glycerol vốn được sử dụng trong sản xuất chất nổ và dầu nhờn cao cấp cho súng trường, đồng hồ bấm giờ và các thiết bị quân sự khác. Do đó, nhu cầu dầu cá tăng vọt trong Đệ nhất và Đệ nhị Thế chiến. Vào thời hoàng kim, có đến 450 người làm việc ở Grytviken. Họ làm việc 12 giờ mỗi ngày, bảy ngày một tuần ở nhiệt độ có thể xuống tới dưới -10 độ C. Larsen rất hăm hở đáp ứng nhu cầu tâm linh của họ. Ông cho xây một nhà thờ ấn tượng theo kiến trúc tân Gothic. Tuy nhiên, theo lời Raffle, vị mục sư là người 'có ít việc nhất ở nơi này'. Thay vào đó, rạp chiếu bóng, sân bóng đá gió thổi lồng lộng và cầu nhảy trượt tuyết - giờ đây chỉ là một vài mảnh gỗ vỡ nhô ra từ ngọn đồi - được ưa chuộng hơn. Nơi bán hàng hóa cũng là nơi giải trí. "Thuốc lá là mặt hàng được ưa chuộng nhất nhưng cánh đàn ông cũng mua rất nhiều nước cologne (một loại nước hoa nhẹ)," Raffle nói. "Larsen không cho phép sử dụng bia rượu cho nên họ uống cologne. Họ cũng có máy cất rượu, và thậm chí còn có kem đánh giày, ép nó trong bánh mì và uống những giọt nhỏ xuống vốn cũng có chất cồn. Bất cứ thứ gì để cho qua thời giờ." Khu bảo tồn hải dương Raffle bỏ tôi lại ở ngôi nhà của người quản lý cũ, một tòa nhà đơn giản, sơn trắng vốn đã được chuyển thành bảo tàng. Những vật trưng bày bên trong có những con số giật mình: 175.250 con cá voi đã được chế biến ở Nam Georgia trong giai đoạn từ năm 1904 cho đến 1965 khi ngành đánh bắt cá voi suy sụp do đánh bắt quá mức và sự phát triển của ngành công nghiệp hóa dầu. Nếu chúng ta nhìn toàn bộ vùng Nam Cực và bao gồm luôn cả những 'con tàu phân xưởng' vốn chế biến cá voi luôn trên tàu thì có gần 1,5 triệu con cá voi bị tàn sát trong những năm từ 1904 cho đến 1978, khi việc săn cá voi cuối cùng cũng chấm dứt. Số lượng cá voi vẫn chưa được phục hồi. Ủy ban Cá voi Quốc tế (IWC) cho biết số lượng cá voi xanh ở Nam Bán cầu đã giảm từ mức 200.000 xuống còn vài ngàn; cá voi vây cũng có sự sụt giảm số lượng tương tự. Ước tính có 60.000 con cá voi lưng gù ở Nam Bán cầu, nhưng con số này cũng là thấp hơn nhiều so với trước thời kỳ công nghiệp khai thác cá voi. Vào tháng 9/2018, IWC có kế hoạch thành lập một khu an toàn dành cho cá voi ở nam Thái Bình Dương nhưng đã bị các nước ủng hộ săn cá voi bác bỏ. Nhật Bản sau đó còn thông báo họ sẽ nối lại việc săn cá voi thương mại lần đầu tiên trong ba thập niên, gây ra phẫn nộ trên toàn cầu. Tàu săn cá voi Petrel có thể bắt được tới 14 cá voi trong một chuyến ra khơi Không thể phủ nhận số phận của loài cá voi là đáng buồn, nhưng ở khía cạnh khác, Nam Georgia đã trở thành một hình mẫu bảo tồn khó tin. Là một trong những khu bảo tồn hải dương lớn nhất thế giới, Khu bảo tồn Hải dương Nam Georgia và Quần đảo Nam Sandwich được thành lập ở đây vào năm 2012 để bảo vệ hơn một triệu cây số vuông vùng biển xung quanh, trong khi số lượng hải cẩu đã phục hồi: hòn đảo này giờ đây là nơi cư trú của 98% số hải cẩu Nam Cực và xấp xỉ 50% số hải tượng Nam Cực. Mặc dù có số lượng các loài sinh vật đông đảo như vậy, di sản săn bắt cá voi của hòn đảo vẫn chi phối tâm trí tôi khi tàu tôi ra khỏi Grytviken. "Khi anh đi dạo quanh những chỗ này, tất cả những gì anh thấy sẽ là những chiếc nồi đun gỉ sét, những chiếc lò nấu mỡ cá và những chiếc cưa để cưa xương," Coulthard cho biết. "Có một điều mỉa mai cay đắng là đó là một ngành khủng khiếp và tàn bạo, nhưng thế giới tự nhiên đã có sự trả thù ngọt ngào bằng cách giành lại lãnh thổ. Đó là lời nhắc nhở rằng thiên nhiên không cần con người mà loài người chúng ta cần đến thế giới tự nhiên." Bản tiếng Anh bài này đã đăng trên BBC Travel.
[ 108, 287, 285, 161, 388, 680, 116, 1195, 184, 2645, 2060, 1325, 235, 1595, 657, 107, 915, 14955, 1086, 496, 3116, 485, 170, 767, 6320, 9470, 108, 269, 7035, 105, 120, 219, 767, 706, 167, 829, 1727, 119, 481, 240, 6283, 706, 104, 174, 212, 124, 116, 1130, 120, 354, 108, 3413, 103, 11913, 269, 105, 120, 1065, 781, 9470, 108, 269, 7035, 2069, 112, 1576, 11750, 1475, 499, 3027, 108, 978, 1869, 797, 104, 5131, 103, 415, 2494, 313, 6778, 8023, 374, 1017, 106, 6226, 5738, 103, 106, 116, 2976, 120, 660, 152, 281, 2599, 18973, 1338, 18048, 16291, 103, 15237, 6263, 112, 564, 3990, 1414, 3716, 2035, 108, 121, 132, 1427, 1503, 744, 209, 155, 7680, 541, 6616, 584, 1503, 307, 108, 121, 120, 198, 165, 1965, 202, 175, 249, 3829, 176, 105, 1289, 552, 184, 120, 545, 301, 105, 120, 380, 177, 153, 322, 409, 227, 434, 496, 316, 437, 415, 120, 1756, 2156, 417, 128, 12576, 8344, 112, 1447, 1407, 107, 895, 128, 106, 116, 1506, 1473, 1217, 445, 115, 488, 1314, 388, 1759, 153, 108, 121, 1689, 657, 188, 848, 13309, 686, 320, 176, 686, 7608, 233, 108, 9989, 797, 257, 105, 485, 235, 2045, 6946, 167, 2534, 1988, 1984, 4782, 600, 4782, 974, 104, 141, 2627, 1995, 113, 292, 314, 2111, 768, 110, 4221, 1961, 455, 145, 240, 908, 328, 126, 434, 106, 116, 490, 210, 6044, 2335, 103, 170, 116, 175, 688, 226, 248, 2990, 3122, 320, 8874, 106, 116, 380, 104, 859, 135, 522, 979, 153, 418, 3015, 291, 233, 105, 1385, 3305, 233, 682, 115, 422, 132, 5057, 589, 267, 164, 331, 709, 403, 290, 499, 3027, 108, 121, 132, 440, 658, 3728, 957, 150, 113, 209, 277, 104, 1278, 5406, 1470, 4460, 431, 1034, 2588, 13900, 665, 458, 182, 3226, 1216, 105, 106, 324, 165, 369, 1820, 104, 6210, 7822, 1688, 332, 176, 332, 431, 9024, 103, 546, 114, 141, 217, 140, 175, 224, 145, 20531, 10195, 6918, 2782, 4277, 155, 117, 2990, 3122, 320, 8874, 138, 147, 23578, 187, 803, 1415, 1216, 6295, 592, 112, 208, 115, 1064, 12128, 3679, 148, 3292, 8006, 103, 116, 113, 120, 2109, 541, 624, 1218, 541, 132, 28997, 829, 125, 505, 1908, 622, 541, 132, 4165, 187, 129, 540, 118, 133, 1537, 2613, 105, 187, 150, 133, 1325, 2828, 4150, 8918, 1558, 176, 119, 120, 111, 3226, 1216, 501, 4310, 2462, 290, 499, 3027, 706, 1540, 114, 355, 3155, 170, 191, 801, 175, 249, 222, 445, 167, 1429, 1429, 1059, 153, 261, 8384, 864, 6320, 1820, 367, 810, 116, 845, 2741, 467, 5026, 499, 12749, 2794, 1255, 8951, 1203, 2194, 920, 235, 120, 152, 2662, 167, 2022, 4445, 105, 120, 219, 2794, 2765, 1282, 431, 409, 9107, 21295, 2794, 657, 1162, 7177, 3916, 103, 2523, 3517, 371, 167, 17594, 320, 267, 768, 120, 1226, 6178, 2385, 1017, 3026, 145, 116, 221, 115, 3727, 1475, 201, 1166, 926, 219, 499, 3027, 112, 4034, 282, 19309, 22444, 103, 1408, 4095, 119, 120, 1929, 1325, 2788, 7437, 103, 1687, 105, 5131, 103, 132, 5057, 106, 116, 113, 120, 328, 797, 4390, 202, 2186, 7330, 2002, 1403, 767, 470, 108, 121, 132, 4165, 126, 104, 266, 108, 121, 132, 440, 658, 1044, 829, 173, 322, 442, 107, 111, 296, 307, 386, 202, 233, 1218, 541, 29575, 233, 545, 11278, 3679, 105, 163, 107, 136, 155, 117, 281, 361, 3346, 4047, 515, 128, 1278, 380, 301, 113, 166, 386, 13139, 744, 547, 155, 582, 201, 147, 106, 184, 744, 6295, 132, 15057, 7680, 541, 126, 1281, 933, 159, 681, 566, 18723, 8990, 3679, 4937, 233, 289, 155, 172, 380, 147, 261, 1403, 1790, 5670, 233, 105, 386, 116, 1457, 681, 566, 104, 335, 133, 256, 1325, 2788, 7437, 444, 7838, 428, 180, 878, 416, 104, 625, 345, 482, 4849, 109, 1929, 1325, 108, 121, 248, 167, 498, 750, 153, 838, 1332, 831, 22599, 566, 1824, 4126, 2585, 577, 297, 512, 602, 385, 105, 936, 271, 1408, 13991, 132, 5057, 115, 434, 106, 116, 380, 146, 308, 113, 639, 236, 216, 258, 2781, 2077, 212, 199, 400, 178, 138, 147, 16076, 8794, 2109, 541, 110, 111, 108, 121, 126, 117, 1750, 395, 2737, 9140, 480, 399, 624, 125, 142, 266, 138, 147, 19665, 9408, 564, 848, 3134, 104, 118, 125, 166, 423, 616, 166, 120, 219, 767, 6320, 115, 140, 4393, 227, 144, 146, 315, 104, 120, 111, 2381, 767, 6320, 108, 121, 266, 105, 1091, 298, 545, 221, 390, 183, 116, 175, 6416, 767, 6320, 108, 121, 132, 5057, 115, 133, 2381, 290, 155, 1777, 1464, 7923, 1291, 155, 178, 120, 147, 14380, 103, 2381, 767, 6320, 110, 177, 418, 125, 447, 236, 216, 761, 170, 335, 838, 1332, 117, 346, 175, 281, 116, 859, 135, 522, 127, 4428, 1475, 110, 4431, 336, 146, 1217, 445, 12077, 1630, 915, 6760, 4119, 257, 15313, 115, 140, 346, 345, 478, 324, 201, 110, 175, 249, 124, 350, 430, 267, 159, 541, 1824, 104, 2407, 3043, 430, 191, 187, 129, 155, 2652, 2990, 3122, 320, 8874, 103, 540, 104, 141, 115, 1325, 235, 543, 2156, 3653, 4519, 130, 155, 108, 5672, 5928, 6419, 112, 1224, 176, 109, 628, 540, 105, 109, 1929, 1325, 750, 829, 3865, 2677, 113, 129, 187, 2579, 106, 120, 4530, 1687, 905, 9673, 133, 256, 2876, 113, 106, 231, 2206, 1265, 231, 103, 5131, 657, 1281, 933, 126, 106, 439, 318, 632, 2462, 2381, 499, 3027, 178, 462, 104, 132, 8706, 30668, 112, 1245, 801, 248, 106, 439, 318, 107, 322, 190, 867, 122, 159, 541, 233, 328, 867, 1820, 104, 635, 166, 1422, 145, 798, 136, 183, 106, 149, 295, 393, 221, 318, 224, 127, 107, 148, 1454, 155, 1100, 111, 103, 185, 675, 106, 109, 152, 889, 214, 105, 146, 229, 122, 1698, 759, 129, 155, 2940, 10195, 6918, 2782, 8239, 111, 117, 3031, 2128, 113, 404, 509, 750, 108, 121, 30668, 103, 141, 117, 118, 12065, 11028, 3709, 5027, 10140, 111, 1840, 730, 327, 2224, 108, 121, 1009, 251, 184, 116, 906, 2462, 2381, 499, 3027, 115, 1824, 4126, 112, 819, 141, 920, 415, 2494, 313, 221, 135, 522, 119, 120, 660, 3281, 12766, 103, 120, 152, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 7282, 533, 545, 173, 500, 202, 17684, 173, 2462, 2381, 499, 3027, 233, 113, 150, 258, 106, 108, 409, 686, 320, 176, 686, 7608, 105, 380, 2075, 107, 136, 1215, 1894, 181, 604, 404, 1532, 519, 1556, 5392, 20296, 103, 111, 458, 2795, 803, 3226, 5094, 313, 188, 129, 174, 141, 8366, 574, 870, 361, 115, 190, 105, 472, 138, 120, 219, 1338, 21644, 7448, 108, 121, 2652, 2990, 3122, 320, 8874, 112, 1 ]
080425_nguyenhuycuongtorch
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2008/04/080425_nguyenhuycuongtorch
'Chống rước đuốc Olympic là không hay'
Quan hệ Trung - Việt và cuộc rước đuốc Olympic sắp tới tại TP Hồ Chí Minh đang là vấn đề thời sự được bàn luận sôi nổi ở Việt Nam.
Trong khi có người nói tới biểu tình chống Trung Quốc công khai, thì cũng có người lại cho rằng cần tìm các hình thức bày tỏ thái độ khác. Nhà báo tự do Nguyễn Huy Cường tại Sài Gòn nói với phóng viên BBC hôm 24.04 rằng ông sẽ không tham gia biểu tình chống hay ủng hộ rước đuốc vào thứ Ba tuần tới: Nguyễn Huy Cường: Việc người ta đã làm bằng một sự duy ý chí, và bằng những lợi ích khác nữa, người ta kiên quyết làm. Cho dù có nhất trí hay không thì họ vẫn làm. Do đó, việc mình chống lại một cách đơn lẻ hoặc bày tỏ những cái khác đi thì dễ đụng phải những tổn thất vô lối. Và thái độ của nhân dân Việt Nam đối với Trung Quốc như thế nào thì nhà cầm quyền Trung Quốc họ cũng đã biết. Dù việc tổ chức cố làm cho ra thế này hay thế kia thì hệ quả nó vẫn cứ có, nó vẫn thể hiện ở nhiều mặt khác. Cho nên, thái độ đúng nhất với việc này làm im lặng. Có nghĩa là khi tập trung chống phá, hoặc làm gì đó thì sẽ mang màu sắc quá khích, dễ bị bóp nát. Nhưng nếu mình im lặng thì đó là quyền lớn nhất của mình. Im lặng không có nghĩa là tiêu cực. Một khi lễ rước đuốc này diễn ra như một trò độc diễn, chẳng có sự ủng hộ của dân chúng mà chỉ diễn ra giữa vòng vây của cảnh sát và giữa một vài người được lựa chọn thì nó vô vị lắm. Tôi nghĩ bày tỏ như thế là tích cực nhất. BBC:Trên thực tế có nhiều người không đồng ý với cách nghĩ như vậy, nhiều người đã hẹn hò nhau đi biểu tình, phản đối, bởi thế chuyện giữ im lặng hoàn toàn là không thể có được? Nguyễn Huy Cường: Tôi là người thực tế, nên tôi nhận thấy rằng là ở Việt Nam hiện nay không phải là môi trường tốt để bất kể một lực lượng nào, hay một cộng đồng nào mà bày tỏ sự không nhất trí một cách gay gắt. Ví dụ như vấn đề đất đai nông nghiệp chẳng hạn. Có một số nơi chỉ cách Hà Nội 15 cây số đường chim bay, bà con cũng biểu tình rất gay gắt, mà đấy là những vấn đề thiết thân, thế mà họ cũng không thành công. Cuối cùng họ cũng tìm cách này, cách nọ… Cho nên rằng là tinh thần của anh chị em chúng ta có cương quyết đến mấy đi nữa cũng chỉ dẫn tới việc va chạm, xô xát, rồi sẽ gặp khó khăn. Ý kiến im lặng như của tôi nói vừa rồi mới quan sát thì nó có vẻ tiêu cực, nhưng thực ra không phải thế. Tôi thấy rằng là một đằng người ta có tổ chức, có nhà nước, có đủ thứ, còn một đằng chỉ có tính tự phát thì khó mà thành công được. BBC:Những người định đi bày tỏ chính kiến của mình thì cũng không phải để đạt được một thành công nổi trội nào mà họ chỉ muốn nói lên chính kiến của họ, ông nghĩ sao về nhận xét này? Nguyễn Huy Cường: Xin trả lời thẳng với các bạn là vài tháng trước khi anh em sinh viên biểu tình chống Trung Quốc chiếm Hoàng Sa thì có hai điều thế này. Thứ nhất là, từ sâu thẳm tâm hồn mỗi người Việt Nam, ông nào, bà nào, anh nào, chị nào cũng có một chút cảnh giác, một chút kiềm khích, một chút bất phục đối với nhà cầm quyền Trung Quốc. Khi có một vấn đề thì luôn có các khuynh hướng khác nhau, nhưng riêng với Trung Quốc thì đã từ hàng ngàn năm nay rồi, kể cả những người đang được hưởng đặc quyền, đặc lợi từ phía Trung Quốc, người ta cũng chẳng ưa gì Trung Quốc cả. Nhưng không ưa là một chuyện, chống lại là chuyện khác. Điều rút ra thứ hai, hôm 9.12 tôi có tới đấy để quan sát chung thì thấy lớp trẻ Việt Nam hiện nay nói chung người ta chỉ bày tỏ trong tâm tưởng thôi, còn tham gia, dấn thân thì tôi không nói là họ lười nhác hay cầm chừng, nhưng hình như chưa phải thời điểm để họ bùng nổ. Cho nên hôm này mà có thì cũng vẫn là những nhóm tự phát, khó thành công lắm. BBC:Vậy anh bình luận thế nào về chuyện blogger Điếu Cày, một người mà chắc anh cũng có quen biết, vừa rồi bị công an bắt giữ? Nguyễn Huy Cường: Ở Việt Nam từ khoảng năm năm nay, các khuynh hướng chống đối nhà nước, chống đối đảng hình thành tương đối rõ. Trước đây thì không rõ nhưng nay có Khối 8406, có đảng này, đảng kia. Tôi có đọc một bài phỏng vấn với ông Nguyễn Cao Kỳ, có ý nói ở đời tồn tại một chân lý lạnh như thép “Anh chống tôi thì tôi tiêu diệt anh”. Bây giờ có lẽ nhà cầm quyền họ cứ thực hiện nguyên tắc rất đơn giản đó. Họ tìm cách họ loại anh ra khỏi cuộc chơi. Họ cô lập anh, họ làm cho anh hết ‘quậy’, thế thôi. Nó cũng không đến mức ghê gớm như nhiều năm trước, khi mà theo tôi biết, những người chống đối sẽ phải chịu những hình phạt ghê gớm. Nhưng bây giờ, như đồng chí Điếu Cày, anh Nguyễn Khắc Toàn, Nguyễn Vũ Bình, Phạm Hồng Sơn, anh Phương Nam v.v... nói chung là họ cô lập. Đó là mục đích của nhà nước hiện nay, và họ làm cương quyết. LTBThưa ông Thanh Bình, Úc, khi người dân Việt Nam vượt qua được nỗi sợ hãi và hít thở không khi tự do thì ông hãy chỉ cách để họ vượt qua cái "bao tử" của mình chứ? Dùng cái "không khí tự do" đó để nuôi sống cái bao tử chăng? Ông nên nhớ là giá gạo lên đến 1300USD/tấn rồi. Nếu bây giờ vào khám, công danh sự nghiệp mất hết, thì không hiểu gia đình, ngừơi thân của họ ai nuôi? Anh bạn chăng? Một xã hội sống trong câm lăng như Việt Nam thì đã sao? Kinh tế Việt Nam vẫn hơn hẳn mấy nước đuợc phương Tây "khen" là dân chủ, xã hội Việt Nam vẫn ổn định hơn mấy nuớc đuợc phương Tây "khen" là dân chủ kia ạ! Một nuớc đề cao dân chủ, nhân quyền thì chưa chắc thúc đẩy kinh tế phát triển nhưng kinh tế phát triển chắc chắn là thúc đẩy dân chủ, nhân quyền. Vậy điều các ông cần làm để thúc đẩy dân chủ, nhân quyền là làm cho Việt Nam dân giàu nuớc mạnh hơn là ngồi đó hạn chế sự phát triển của Việt Nam, ví dụ như là phản đối Việt Nam gia nhập WTO, đòi gây sức ép cấm vận Việt Nam. Vả lại ông này rõ là ngây thơ khi cho rằng chính phủ Việt Nam sẽ sử dụng công an, quân đội. Lịch sử đã chứng minh để đối phó với đám này, chính phủ Việt Nam chưa phải sự dụng đến mức đó đâu ạ. Dân phòng là đủ rồi Quang Minh SaiGonÝ kiến của Huy Cường thì nhiều người đã phản hồi. Nhưng Huy Cường dùng câu nói của ông Kỳ rằng "anh chống tôi thì tôi tiêu diệt anh" để kết luận đó là chân lý (theo Huy Cường),thì tôi nghĩ Huy Cường chưa hiểu đầy đủ "chân lý". Vì nếu thế thì ở những nước tự do, dân có quyền biểu tình chống chính phủ nhưng có ai bị giết? "Chân lý thì phải đúng mọi nơi, mọi lúc. Nó chỉ là "chân lý" của cộng sản. Linh, Hà NộiTôi đồng ý với ý kiến của nhà báo Cường. Anh phản đối hay anh ủng hộ đều là sự quan tâm đến sự kiện này. Trong hoạt động PR thì mục đích chính là để dư luận quan tâm đến sự kiện này mà thôi. Vậy tẩy chay chính là cách chúng ta nên làm đối với sự kiện này. Hơn nữa biểu tình phản đối, thậm chí manh động như ở một số nước khác có ngăn cản được họ không? Hãy thể hiện dân tộc ta là một dân tộc có văn hoá và trí tuệ. Michael Nguyen, New YorkGửi Thomasville. Tôi cảm thấy xấu hổ vì ý kiến thiển cận và chụp mũ của bạn. Người Việt là dân tộc hiền hòa, thân thiện, luôn biết cư xử với bạn bè quốc tế. Nhưng đối với những tên xâm lược đội lốt "láng riềng hữu nghị" thì ta luôn phải đề cao cảnh giác âu cũng là lẽ thường tình. Mấy nuớc mà bạn kể tên như Malaysia, Brunei và Philippines có nước nào bị Trung Quốc đời này sang đời khác xuốt mấy ngàn năm xâm lược, cướp phá, chèn ép, đàn áp hay không? Chúng ta chỉ không ưa chính phủ xâm lược Trung Quốc, xin bạn đừng đánh đồng nó với tòan thể người Hoa. Hơn nữa theo cách chụp mũ của bạn thì có lẽ người Việt ghét hết thảy các dân tộc trên thế giới, chỉ trừ vài dân tộc ở vài nước nghèo hơn mình. Ẩn danh, HuếVà có lẽ ông Nguyễn Huy Cường đã quên một câu nói của Martin Luther King: "Điều đau đớn nhất không phải là hành động và lời nói của những kẻ xấu mà chính là sự im lặng đáng sợ của những người tốt". Và ông Nguyễn Huy Cường chọn cách im lặng chỉ để được "an toàn " và " khỏi bị bóp nát". Minh Nhat, VNTheo tôi chúng ta không nên tẩy chay cuộc rước đuốc này vì dân tộc ta là dân tộc cao thượng , ưa chuộng hòa bình . Chúng ta không thể hành xử một cách hẹp hòi như vậy . Theo tôi chúng ta vẫn tổ chức lễ rước đuốc một cách hòa bình nhưng song song đó chúng ta sẽ tổ chức một cuộc tuần hành không xung đột nêu lên ý nguyện của dân tộc ta về vấn đề Trường Sa và Hoàng Sa . Thanh Binh, AustraliaKhông ủng hộ hay phản đối cũng là một cách. Mỗi người đều có quyền nêu ý kiến riêng và chọn đường đi của mình. Nhưng nếu nói như nhà văn là do biểu tình lâu nay mang tính tự phát, thiếu tổ chức nên dễ bị cô lập và vô hiệu hóa mà run sợ, nãn lòng, không nên thì tôi e là chúng ta đã tự từ bỏ cái quyền đòi hỏi chính đáng của con người. Chẳng khác nào tiếp tay và khuyến khích NN sử dụng quân đội và CA để trấn áp quyền đòi hỏi và phát biểu tự do của người dân. Một CP thực tài, thức thời phải biết tôn trọng và đề cao nhân quyền. Trấn áp bằng bạo lực để cai trị đã quá lạc hậu, lỗi thời. Một XH sống trong sợ hãi và câm lặng đã khiến cho KT đất nước và trình độ dân trí cả nước tụt thấp đến mức đau lòng. Im lặng không phải lúc nào cũng đúng. Trong hoàn cảnh nước ta, im lặng là tòng phạm là tiếp tay với những gì NN đang làm. Khi mỗi người biết vượt lên nỗi sợ hãi để cùng cất tiếng nói thì cái công cụ bạo lực trấn áp ấy sẽ bị vô hiệu hóa. Xã hội VN khi ấy mới được hít thở tự do trong lành. Lối hành xử của TQ với Tây Tạng, Dafur, với HS, TS là vô nhân đạo trái hẳn tinh thần Olympics. Hãy để người dân được tự do phát biểu chính kiến. NN rất giỏi sử dụng CA để đàn áp. Tổ chức thành công là điều rất khó. Đừng quên THẤT BẠI LÀ MẸ THÀNH CÔNG. Ẩn danhTôi không nghĩ là những người muốn chống ngọn đuốc sẽ hoàn toàn nghe theo HC, nhưng với tôi ý kiến này là hợp lý vì, thứ nhất, quan điểm đã chỉ ra một mặt tích cực"Một khi lễ rước đuốc này diễn ra như một trò độc diễn, chẳng có sự ủng hộ của dân chúng mà chỉ diễn ra giữa vòng vây của cảnh sát và giữa một vài người được lựa chọn thì nó vô vị lắm". Thứ hai, sự im lặng không phải là sự hèn yếu, mà là im lặng để chờ thời. Càng không phải như một bầy cừu mà là những con hổ cần thiết phải "nhẫn nại rình mò" con mồi để tóm được nó hiên ngang và dũng mãnh, xứng với trí tuệ và sức mạnh mình có được. Có thể ngày hôm nay anh tự hào với thế giới "mình đã chống ngọn đuốc" nhưng ngày mai khi phải thao thức ngày đêm trong song sắt, anh còn làm được gì? Điều quan trọng của thành công là tính nhẫn nại, hãy luôn nghĩ về nó, đừng vì một phút bốc đồng mà đánh đổi tương lai sự nghiệp lý tưởng đang sục sôi. Minh, MelbourneMượn ý thơ cụ Nguyễn Khuyến gửi những người tổ chức rước đuốc qua cái thành phố rực rỡ tên vàng nọ: "Khen ai khéo vẽ trò vui thế. Vui thế bao nhiêu nhục bấy nhiêu!" ThomasvilleDân Việt vốn dĩ từ lâu đã mang trong người máu hiềm khích và căm ghét người Tàu. Bất kể là vì lý do lịch sử, kinh tế hay địa lý chính trị. Mấy chục năm về trước khi còn thể chế VNCH thì dân Việt cũng chẳng ưu thích gì người Tàu vì họ làm kinh tế giỏi hơn mình, từ đó chi phối chuyện nội bộ nước mình đâm ra họ ghét. Sau này khi miền Bắc lên nắm quyền thì lại xảy ra nhiều chuyện đụng độ khác, "anh em" XHCN tẩy chay không thương tiếc. Âu cũng là vì cái cách đối nhân xử thế của người VN quá "khôn ngoan" mà để xảy ra cớ sự như vậy. Bằng chứng cho sự kì thị chủng tộc sâu đậm này là hễ cứ có cái gì liên quan đến người Tàu thì họ chống và chống rất mạnh mẽ, trong khi những nước lân bang như Malaysia, Brunei và Philippines đem cả lực lượng vũ trang đến đó thì chẳng thấy ai lên tiếng gì. Riêng Đài Loan cũng vì mang trong người cái "gốc" Tàu mà vấp phải đôi chút sự phản đối. Ngoài ra chẳng thấy ai hó hé gì tới mấy nước kia ? Chung qui những sự kiện phản đối trong thời gian vừa qua chỉ là cái cớ để người dân VN bùng phát sự hậm hực của họ từ bấy lâu nay mà thôi. HS-TS mất từ mấy chục năm về trước rồi cơ ! NPKinhChúng ta nên cho thế giới biết bộ mặt thật của Trung Quốc, cho thế giới biết rằng Trường Sa- Hoàng Sa là lãnh thổ không thể tách rồi của Việt Nam. Tony, CanadaAi cũng có lập luận như ông Cường thì ngày mất nước sẽ không xa. "Anh chống tôi thì tôi tiêu diệt anh" buồn cười nhỉ, các bạn trẻ kêu gọi chống rước đuốc chứ có phải chống đảng đâu ? Ông Cường đã đồng hoá đảng CS VN với đảng CS TQ rồi. Và các bạn trẻ cũng phân biệt rõ đây là "chống rước đuốc" chứ không phải là "chống cây đuốc" biểu tượng cho tinh thần thế vận hội. Trung Quốc đã muợn sự rước đuốc này với lịch trình có chủ ý tuyên truyền cho nên việc chống rước đuốc là điều nên làm nếu anh còn lòng yêu nước, còn việc đảng và nhà nước VN đứng về phía TQ hay nhân dân VN thì cứ xem rồi sẽ rõ. PingTheo tôi chúng ta nên đến nơi ngọn đuốc xuất hiện để vận động những người hiếu kỳ (phần đông)..."quay lưng" về phía ngọn đuốc. Một cách hành động - bất bạo động, cho Bắc Kinh thấy rằng không phải người VN nào cũng "ngoan" như chính quyền Hà Nội đâu! Linh Hoa, HNVâng, anh Cường có thể im lặng. Nhưng nếu anh/con của anh nếu có, đang học ở trường được(hay bị) yêu cầu (hay bắt buộc) phải cầm cờ ra đón ngọn đuốc, thì anh sẽ im lặng kiểu gì? Vietnamese Tôi không đồng ý! Phải tỏ thái độ để nhà cầm quyền TQ hiểu rằng không phải họ muốn làm gì thì làm! Họ đã "lờn" thông điệp lập đi lập lại của Lê Dũng rồi! Những sự phản đối tuy nhỏ nhưng cũng gây tác động cho Bắc Kinh hơn nhiều cái điệp khúc phản đối lập đị lập lại của Bộ Ngoại Giao! Ai cũng như ông Cường thì còn gì là đất nước! Đất nước của những "con cừu im lặng" giữa bầy sói đang nhe nanh? CVM, Hà nội Ông Nguyễn Huy Cường là một kẻ khôn ngoan nên đã chọn cho mình cách im lặng trước áp bức, thế cũng là phải thôi, nhưng sẽ đến lúc quyền được im lặng cũng không còn nữa bởi ông và những người như ông đang từ bỏ quyền tự do của mình. Thật buồn, ngọn đuốc Thể thao Thế giới đang soi rõ phẩm chất Người của dân Việt Nam. Cảm ơn ngọn đuốc! Le Huy Hoang MontrealVâng, khi cái nhút nhát của kẻ sĩ được xem là thông minh. PinochioTôi ủng hộ ý kiến của tác giả. Đấu tranh bất bạo động cũng là một hình thức đấu tranh, tùy vào tình hình mà chúng ta phải linh động. Tôi học được nhiều qua các bài học về lịch sử Đảng CSVN cho nên bất bạo động và bất hợp tác cũng là một cách đấu tranh tích cực. Nhưng như đã nói, người dân VN chưa thống nhất, chưa tập hợp thành một khối thật sự trong các cuộc biểu tình để tỏ thái độ của mình trước Nhà Nước. Tất cả chỉ tự phát và hoạt động đơn lẻ cho nên không có giá trị tiếng nói mạnh nào. Chỉ một thắc mắc tại sao không chọn rước đuốc ở Hà Nội mà lại tại TP.HCM? Có lẽ ở TP.HCM thì dễ kiểm soát hơn chăng?!
summarize: Trong khi có người nói tới biểu tình chống Trung Quốc công khai, thì cũng có người lại cho rằng cần tìm các hình thức bày tỏ thái độ khác. Nhà báo tự do Nguyễn Huy Cường tại Sài Gòn nói với phóng viên BBC hôm 24.04 rằng ông sẽ không tham gia biểu tình chống hay ủng hộ rước đuốc vào thứ Ba tuần tới: Nguyễn Huy Cường: Việc người ta đã làm bằng một sự duy ý chí, và bằng những lợi ích khác nữa, người ta kiên quyết làm. Cho dù có nhất trí hay không thì họ vẫn làm. Do đó, việc mình chống lại một cách đơn lẻ hoặc bày tỏ những cái khác đi thì dễ đụng phải những tổn thất vô lối. Và thái độ của nhân dân Việt Nam đối với Trung Quốc như thế nào thì nhà cầm quyền Trung Quốc họ cũng đã biết. Dù việc tổ chức cố làm cho ra thế này hay thế kia thì hệ quả nó vẫn cứ có, nó vẫn thể hiện ở nhiều mặt khác. Cho nên, thái độ đúng nhất với việc này làm im lặng. Có nghĩa là khi tập trung chống phá, hoặc làm gì đó thì sẽ mang màu sắc quá khích, dễ bị bóp nát. Nhưng nếu mình im lặng thì đó là quyền lớn nhất của mình. Im lặng không có nghĩa là tiêu cực. Một khi lễ rước đuốc này diễn ra như một trò độc diễn, chẳng có sự ủng hộ của dân chúng mà chỉ diễn ra giữa vòng vây của cảnh sát và giữa một vài người được lựa chọn thì nó vô vị lắm. Tôi nghĩ bày tỏ như thế là tích cực nhất. BBC:Trên thực tế có nhiều người không đồng ý với cách nghĩ như vậy, nhiều người đã hẹn hò nhau đi biểu tình, phản đối, bởi thế chuyện giữ im lặng hoàn toàn là không thể có được? Nguyễn Huy Cường: Tôi là người thực tế, nên tôi nhận thấy rằng là ở Việt Nam hiện nay không phải là môi trường tốt để bất kể một lực lượng nào, hay một cộng đồng nào mà bày tỏ sự không nhất trí một cách gay gắt. Ví dụ như vấn đề đất đai nông nghiệp chẳng hạn. Có một số nơi chỉ cách Hà Nội 15 cây số đường chim bay, bà con cũng biểu tình rất gay gắt, mà đấy là những vấn đề thiết thân, thế mà họ cũng không thành công. Cuối cùng họ cũng tìm cách này, cách nọ… Cho nên rằng là tinh thần của anh chị em chúng ta có cương quyết đến mấy đi nữa cũng chỉ dẫn tới việc va chạm, xô xát, rồi sẽ gặp khó khăn. Ý kiến im lặng như của tôi nói vừa rồi mới quan sát thì nó có vẻ tiêu cực, nhưng thực ra không phải thế. Tôi thấy rằng là một đằng người ta có tổ chức, có nhà nước, có đủ thứ, còn một đằng chỉ có tính tự phát thì khó mà thành công được. BBC:Những người định đi bày tỏ chính kiến của mình thì cũng không phải để đạt được một thành công nổi trội nào mà họ chỉ muốn nói lên chính kiến của họ, ông nghĩ sao về nhận xét này? Nguyễn Huy Cường: Xin trả lời thẳng với các bạn là vài tháng trước khi anh em sinh viên biểu tình chống Trung Quốc chiếm Hoàng Sa thì có hai điều thế này. Thứ nhất là, từ sâu thẳm tâm hồn mỗi người Việt Nam, ông nào, bà nào, anh nào, chị nào cũng có một chút cảnh giác, một chút kiềm khích, một chút bất phục đối với nhà cầm quyền Trung Quốc. Khi có một vấn đề thì luôn có các khuynh hướng khác nhau, nhưng riêng với Trung Quốc thì đã từ hàng ngàn năm nay rồi, kể cả những người đang được hưởng đặc quyền, đặc lợi từ phía Trung Quốc, người ta cũng chẳng ưa gì Trung Quốc cả. Nhưng không ưa là một chuyện, chống lại là chuyện khác. Điều rút ra thứ hai, hôm 9.12 tôi có tới đấy để quan sát chung thì thấy lớp trẻ Việt Nam hiện nay nói chung người ta chỉ bày tỏ trong tâm tưởng thôi, còn tham gia, dấn thân thì tôi không nói là họ lười nhác hay cầm chừng, nhưng hình như chưa phải thời điểm để họ bùng nổ. Cho nên hôm này mà có thì cũng vẫn là những nhóm tự phát, khó thành công lắm. BBC:Vậy anh bình luận thế nào về chuyện blogger Điếu Cày, một người mà chắc anh cũng có quen biết, vừa rồi bị công an bắt giữ? Nguyễn Huy Cường: Ở Việt Nam từ khoảng năm năm nay, các khuynh hướng chống đối nhà nước, chống đối đảng hình thành tương đối rõ. Trước đây thì không rõ nhưng nay có Khối 8406, có đảng này, đảng kia. Tôi có đọc một bài phỏng vấn với ông Nguyễn Cao Kỳ, có ý nói ở đời tồn tại một chân lý lạnh như thép “Anh chống tôi thì tôi tiêu diệt anh”. Bây giờ có lẽ nhà cầm quyền họ cứ thực hiện nguyên tắc rất đơn giản đó. Họ tìm cách họ loại anh ra khỏi cuộc chơi. Họ cô lập anh, họ làm cho anh hết ‘quậy’, thế thôi. Nó cũng không đến mức ghê gớm như nhiều năm trước, khi mà theo tôi biết, những người chống đối sẽ phải chịu những hình phạt ghê gớm. Nhưng bây giờ, như đồng chí Điếu Cày, anh Nguyễn Khắc Toàn, Nguyễn Vũ Bình, Phạm Hồng Sơn, anh Phương Nam v.v... nói chung là họ cô lập. Đó là mục đích của nhà nước hiện nay, và họ làm cương quyết. LTBThưa ông Thanh Bình, Úc, khi người dân Việt Nam vượt qua được nỗi sợ hãi và hít thở không khi tự do thì ông hãy chỉ cách để họ vượt qua cái "bao tử" của mình chứ? Dùng cái "không khí tự do" đó để nuôi sống cái bao tử chăng? Ông nên nhớ là giá gạo lên đến 1300USD/tấn rồi. Nếu bây giờ vào khám, công danh sự nghiệp mất hết, thì không hiểu gia đình, ngừơi thân của họ ai nuôi? Anh bạn chăng? Một xã hội sống trong câm lăng như Việt Nam thì đã sao? Kinh tế Việt Nam vẫn hơn hẳn mấy nước đuợc phương Tây "khen" là dân chủ, xã hội Việt Nam vẫn ổn định hơn mấy nuớc đuợc phương Tây "khen" là dân chủ kia ạ! Một nuớc đề cao dân chủ, nhân quyền thì chưa chắc thúc đẩy kinh tế phát triển nhưng kinh tế phát triển chắc chắn là thúc đẩy dân chủ, nhân quyền. Vậy điều các ông cần làm để thúc đẩy dân chủ, nhân quyền là làm cho Việt Nam dân giàu nuớc mạnh hơn là ngồi đó hạn chế sự phát triển của Việt Nam, ví dụ như là phản đối Việt Nam gia nhập WTO, đòi gây sức ép cấm vận Việt Nam. Vả lại ông này rõ là ngây thơ khi cho rằng chính phủ Việt Nam sẽ sử dụng công an, quân đội. Lịch sử đã chứng minh để đối phó với đám này, chính phủ Việt Nam chưa phải sự dụng đến mức đó đâu ạ. Dân phòng là đủ rồi Quang Minh SaiGonÝ kiến của Huy Cường thì nhiều người đã phản hồi. Nhưng Huy Cường dùng câu nói của ông Kỳ rằng "anh chống tôi thì tôi tiêu diệt anh" để kết luận đó là chân lý (theo Huy Cường),thì tôi nghĩ Huy Cường chưa hiểu đầy đủ "chân lý". Vì nếu thế thì ở những nước tự do, dân có quyền biểu tình chống chính phủ nhưng có ai bị giết? "Chân lý thì phải đúng mọi nơi, mọi lúc. Nó chỉ là "chân lý" của cộng sản. Linh, Hà NộiTôi đồng ý với ý kiến của nhà báo Cường. Anh phản đối hay anh ủng hộ đều là sự quan tâm đến sự kiện này. Trong hoạt động PR thì mục đích chính là để dư luận quan tâm đến sự kiện này mà thôi. Vậy tẩy chay chính là cách chúng ta nên làm đối với sự kiện này. Hơn nữa biểu tình phản đối, thậm chí manh động như ở một số nước khác có ngăn cản được họ không? Hãy thể hiện dân tộc ta là một dân tộc có văn hoá và trí tuệ. Michael Nguyen, New YorkGửi Thomasville. Tôi cảm thấy xấu hổ vì ý kiến thiển cận và chụp mũ của bạn. Người Việt là dân tộc hiền hòa, thân thiện, luôn biết cư xử với bạn bè quốc tế. Nhưng đối với những tên xâm lược đội lốt "láng riềng hữu nghị" thì ta luôn phải đề cao cảnh giác âu cũng là lẽ thường tình. Mấy nuớc mà bạn kể tên như Malaysia, Brunei và Philippines có nước nào bị Trung Quốc đời này sang đời khác xuốt mấy ngàn năm xâm lược, cướp phá, chèn ép, đàn áp hay không? Chúng ta chỉ không ưa chính phủ xâm lược Trung Quốc, xin bạn đừng đánh đồng nó với tòan thể người Hoa. Hơn nữa theo cách chụp mũ của bạn thì có lẽ người Việt ghét hết thảy các dân tộc trên thế giới, chỉ trừ vài dân tộc ở vài nước nghèo hơn mình. Ẩn danh, HuếVà có lẽ ông Nguyễn Huy Cường đã quên một câu nói của Martin Luther King: "Điều đau đớn nhất không phải là hành động và lời nói của những kẻ xấu mà chính là sự im lặng đáng sợ của những người tốt". Và ông Nguyễn Huy Cường chọn cách im lặng chỉ để được "an toàn " và " khỏi bị bóp nát". Minh Nhat, VNTheo tôi chúng ta không nên tẩy chay cuộc rước đuốc này vì dân tộc ta là dân tộc cao thượng , ưa chuộng hòa bình . Chúng ta không thể hành xử một cách hẹp hòi như vậy . Theo tôi chúng ta vẫn tổ chức lễ rước đuốc một cách hòa bình nhưng song song đó chúng ta sẽ tổ chức một cuộc tuần hành không xung đột nêu lên ý nguyện của dân tộc ta về vấn đề Trường Sa và Hoàng Sa . Thanh Binh, AustraliaKhông ủng hộ hay phản đối cũng là một cách. Mỗi người đều có quyền nêu ý kiến riêng và chọn đường đi của mình. Nhưng nếu nói như nhà văn là do biểu tình lâu nay mang tính tự phát, thiếu tổ chức nên dễ bị cô lập và vô hiệu hóa mà run sợ, nãn lòng, không nên thì tôi e là chúng ta đã tự từ bỏ cái quyền đòi hỏi chính đáng của con người. Chẳng khác nào tiếp tay và khuyến khích NN sử dụng quân đội và CA để trấn áp quyền đòi hỏi và phát biểu tự do của người dân. Một CP thực tài, thức thời phải biết tôn trọng và đề cao nhân quyền. Trấn áp bằng bạo lực để cai trị đã quá lạc hậu, lỗi thời. Một XH sống trong sợ hãi và câm lặng đã khiến cho KT đất nước và trình độ dân trí cả nước tụt thấp đến mức đau lòng. Im lặng không phải lúc nào cũng đúng. Trong hoàn cảnh nước ta, im lặng là tòng phạm là tiếp tay với những gì NN đang làm. Khi mỗi người biết vượt lên nỗi sợ hãi để cùng cất tiếng nói thì cái công cụ bạo lực trấn áp ấy sẽ bị vô hiệu hóa. Xã hội VN khi ấy mới được hít thở tự do trong lành. Lối hành xử của TQ với Tây Tạng, Dafur, với HS, TS là vô nhân đạo trái hẳn tinh thần Olympics. Hãy để người dân được tự do phát biểu chính kiến. NN rất giỏi sử dụng CA để đàn áp. Tổ chức thành công là điều rất khó. Đừng quên THẤT BẠI LÀ MẸ THÀNH CÔNG. Ẩn danhTôi không nghĩ là những người muốn chống ngọn đuốc sẽ hoàn toàn nghe theo HC, nhưng với tôi ý kiến này là hợp lý vì, thứ nhất, quan điểm đã chỉ ra một mặt tích cực"Một khi lễ rước đuốc này diễn ra như một trò độc diễn, chẳng có sự ủng hộ của dân chúng mà chỉ diễn ra giữa vòng vây của cảnh sát và giữa một vài người được lựa chọn thì nó vô vị lắm". Thứ hai, sự im lặng không phải là sự hèn yếu, mà là im lặng để chờ thời. Càng không phải như một bầy cừu mà là những con hổ cần thiết phải "nhẫn nại rình mò" con mồi để tóm được nó hiên ngang và dũng mãnh, xứng với trí tuệ và sức mạnh mình có được. Có thể ngày hôm nay anh tự hào với thế giới "mình đã chống ngọn đuốc" nhưng ngày mai khi phải thao thức ngày đêm trong song sắt, anh còn làm được gì? Điều quan trọng của thành công là tính nhẫn nại, hãy luôn nghĩ về nó, đừng vì một phút bốc đồng mà đánh đổi tương lai sự nghiệp lý tưởng đang sục sôi. Minh, MelbourneMượn ý thơ cụ Nguyễn Khuyến gửi những người tổ chức rước đuốc qua cái thành phố rực rỡ tên vàng nọ: "Khen ai khéo vẽ trò vui thế. Vui thế bao nhiêu nhục bấy nhiêu!" ThomasvilleDân Việt vốn dĩ từ lâu đã mang trong người máu hiềm khích và căm ghét người Tàu. Bất kể là vì lý do lịch sử, kinh tế hay địa lý chính trị. Mấy chục năm về trước khi còn thể chế VNCH thì dân Việt cũng chẳng ưu thích gì người Tàu vì họ làm kinh tế giỏi hơn mình, từ đó chi phối chuyện nội bộ nước mình đâm ra họ ghét. Sau này khi miền Bắc lên nắm quyền thì lại xảy ra nhiều chuyện đụng độ khác, "anh em" XHCN tẩy chay không thương tiếc. Âu cũng là vì cái cách đối nhân xử thế của người VN quá "khôn ngoan" mà để xảy ra cớ sự như vậy. Bằng chứng cho sự kì thị chủng tộc sâu đậm này là hễ cứ có cái gì liên quan đến người Tàu thì họ chống và chống rất mạnh mẽ, trong khi những nước lân bang như Malaysia, Brunei và Philippines đem cả lực lượng vũ trang đến đó thì chẳng thấy ai lên tiếng gì. Riêng Đài Loan cũng vì mang trong người cái "gốc" Tàu mà vấp phải đôi chút sự phản đối. Ngoài ra chẳng thấy ai hó hé gì tới mấy nước kia ? Chung qui những sự kiện phản đối trong thời gian vừa qua chỉ là cái cớ để người dân VN bùng phát sự hậm hực của họ từ bấy lâu nay mà thôi. HS-TS mất từ mấy chục năm về trước rồi cơ ! NPKinhChúng ta nên cho thế giới biết bộ mặt thật của Trung Quốc, cho thế giới biết rằng Trường Sa- Hoàng Sa là lãnh thổ không thể tách rồi của Việt Nam. Tony, CanadaAi cũng có lập luận như ông Cường thì ngày mất nước sẽ không xa. "Anh chống tôi thì tôi tiêu diệt anh" buồn cười nhỉ, các bạn trẻ kêu gọi chống rước đuốc chứ có phải chống đảng đâu ? Ông Cường đã đồng hoá đảng CS VN với đảng CS TQ rồi. Và các bạn trẻ cũng phân biệt rõ đây là "chống rước đuốc" chứ không phải là "chống cây đuốc" biểu tượng cho tinh thần thế vận hội. Trung Quốc đã muợn sự rước đuốc này với lịch trình có chủ ý tuyên truyền cho nên việc chống rước đuốc là điều nên làm nếu anh còn lòng yêu nước, còn việc đảng và nhà nước VN đứng về phía TQ hay nhân dân VN thì cứ xem rồi sẽ rõ. PingTheo tôi chúng ta nên đến nơi ngọn đuốc xuất hiện để vận động những người hiếu kỳ (phần đông)..."quay lưng" về phía ngọn đuốc. Một cách hành động - bất bạo động, cho Bắc Kinh thấy rằng không phải người VN nào cũng "ngoan" như chính quyền Hà Nội đâu! Linh Hoa, HNVâng, anh Cường có thể im lặng. Nhưng nếu anh/con của anh nếu có, đang học ở trường được(hay bị) yêu cầu (hay bắt buộc) phải cầm cờ ra đón ngọn đuốc, thì anh sẽ im lặng kiểu gì? Vietnamese Tôi không đồng ý! Phải tỏ thái độ để nhà cầm quyền TQ hiểu rằng không phải họ muốn làm gì thì làm! Họ đã "lờn" thông điệp lập đi lập lại của Lê Dũng rồi! Những sự phản đối tuy nhỏ nhưng cũng gây tác động cho Bắc Kinh hơn nhiều cái điệp khúc phản đối lập đị lập lại của Bộ Ngoại Giao! Ai cũng như ông Cường thì còn gì là đất nước! Đất nước của những "con cừu im lặng" giữa bầy sói đang nhe nanh? CVM, Hà nội Ông Nguyễn Huy Cường là một kẻ khôn ngoan nên đã chọn cho mình cách im lặng trước áp bức, thế cũng là phải thôi, nhưng sẽ đến lúc quyền được im lặng cũng không còn nữa bởi ông và những người như ông đang từ bỏ quyền tự do của mình. Thật buồn, ngọn đuốc Thể thao Thế giới đang soi rõ phẩm chất Người của dân Việt Nam. Cảm ơn ngọn đuốc! Le Huy Hoang MontrealVâng, khi cái nhút nhát của kẻ sĩ được xem là thông minh. PinochioTôi ủng hộ ý kiến của tác giả. Đấu tranh bất bạo động cũng là một hình thức đấu tranh, tùy vào tình hình mà chúng ta phải linh động. Tôi học được nhiều qua các bài học về lịch sử Đảng CSVN cho nên bất bạo động và bất hợp tác cũng là một cách đấu tranh tích cực. Nhưng như đã nói, người dân VN chưa thống nhất, chưa tập hợp thành một khối thật sự trong các cuộc biểu tình để tỏ thái độ của mình trước Nhà Nước. Tất cả chỉ tự phát và hoạt động đơn lẻ cho nên không có giá trị tiếng nói mạnh nào. Chỉ một thắc mắc tại sao không chọn rước đuốc ở Hà Nội mà lại tại TP.HCM? Có lẽ ở TP.HCM thì dễ kiểm soát hơn chăng?!
[ 108, 287, 285, 161, 298, 129, 107, 280, 123, 839, 1277, 205, 1664, 151, 716, 135, 4265, 143, 127, 107, 280, 153, 114, 641, 1312, 370, 109, 240, 1522, 1035, 776, 869, 976, 911, 571, 188, 1180, 180, 1201, 1734, 9085, 149, 1093, 1317, 123, 405, 662, 182, 378, 325, 13926, 8542, 641, 118, 134, 110, 268, 165, 1277, 205, 1664, 194, 535, 1061, 9264, 8635, 138, 1157, 679, 1881, 839, 161, 1201, 1734, 9085, 161, 2219, 376, 280, 169, 115, 140, 1588, 172, 698, 756, 108, 232, 2477, 105, 1588, 479, 2066, 812, 211, 5456, 280, 169, 1846, 1250, 2929, 1291, 428, 107, 941, 512, 194, 110, 143, 154, 1125, 2929, 1133, 397, 358, 267, 1664, 153, 172, 173, 652, 2606, 1366, 1035, 776, 479, 292, 211, 184, 143, 3317, 1991, 139, 479, 7582, 3057, 616, 4501, 112, 619, 869, 976, 104, 157, 137, 243, 132, 923, 405, 151, 716, 128, 868, 224, 143, 152, 2432, 851, 151, 716, 154, 127, 115, 7324, 1612, 358, 1453, 853, 2233, 140, 114, 124, 868, 126, 194, 868, 1387, 143, 732, 416, 335, 1125, 2297, 107, 103, 335, 1125, 671, 493, 449, 713, 1109, 911, 1291, 237, 103, 869, 976, 604, 941, 405, 358, 126, 140, 108, 176, 320, 5145, 112, 615, 404, 106, 129, 1079, 396, 1664, 7625, 1366, 140, 218, 150, 143, 134, 518, 1162, 3423, 310, 7935, 3317, 133, 3678, 8918, 311, 1592, 267, 108, 176, 320, 5145, 143, 150, 106, 851, 1400, 941, 104, 900, 8956, 5145, 110, 107, 404, 106, 464, 14673, 885, 129, 2865, 9264, 8635, 126, 1446, 124, 128, 172, 704, 1484, 1446, 103, 2175, 2900, 107, 698, 535, 1061, 104, 137, 174, 145, 163, 1446, 124, 1529, 906, 2619, 104, 313, 338, 105, 1529, 172, 696, 280, 363, 4950, 680, 143, 335, 616, 297, 10102, 388, 372, 1035, 776, 128, 868, 106, 566, 3055, 5004, 1231, 14837, 231, 1220, 998, 107, 713, 280, 110, 1002, 108, 232, 405, 173, 372, 128, 2465, 713, 280, 115, 2118, 3606, 527, 184, 1277, 205, 103, 391, 923, 103, 3088, 868, 953, 1874, 108, 176, 320, 5145, 506, 258, 106, 110, 671, 107, 363, 347, 1201, 1734, 9085, 161, 388, 106, 280, 1220, 3533, 237, 141, 645, 1146, 641, 106, 449, 243, 132, 493, 275, 110, 139, 106, 936, 1286, 2289, 570, 1539, 332, 1899, 172, 1248, 1669, 1577, 194, 172, 1107, 1002, 224, 145, 1035, 776, 698, 110, 941, 512, 172, 173, 2936, 11097, 112, 2187, 1094, 128, 1067, 846, 1605, 1677, 939, 1377, 2175, 2900, 3328, 615, 172, 721, 328, 163, 173, 337, 1113, 1454, 1003, 721, 1625, 2794, 4100, 263, 219, 127, 1277, 205, 1228, 2936, 11097, 103, 145, 7960, 106, 479, 1067, 846, 2414, 3794, 868, 145, 154, 127, 110, 164, 2446, 6455, 176, 264, 154, 127, 370, 173, 474, 173, 3802, 599, 1291, 237, 641, 106, 777, 3213, 104, 365, 1304, 640, 174, 169, 107, 2057, 1250, 792, 3405, 184, 2535, 127, 163, 1946, 839, 358, 2840, 2133, 103, 3246, 5652, 103, 2491, 134, 1213, 455, 3294, 1654, 1449, 108, 176, 320, 5145, 128, 104, 141, 123, 2049, 2491, 1066, 146, 338, 143, 335, 107, 895, 464, 3055, 103, 170, 1220, 124, 110, 139, 8469, 388, 1146, 641, 106, 172, 6688, 515, 280, 169, 107, 1453, 853, 103, 107, 152, 4376, 107, 620, 1157, 103, 177, 172, 6688, 515, 163, 107, 334, 1180, 212, 143, 455, 145, 164, 135, 4539, 1231, 7633, 280, 190, 184, 1035, 776, 122, 1449, 104, 267, 143, 127, 110, 139, 570, 764, 363, 172, 164, 135, 2499, 11979, 224, 145, 154, 163, 1190, 123, 227, 122, 1449, 104, 1934, 118, 372, 350, 466, 645, 587, 3172, 1201, 1734, 9085, 161, 1833, 456, 1476, 3177, 405, 109, 230, 106, 696, 253, 965, 129, 365, 640, 296, 182, 1277, 205, 1664, 151, 716, 3206, 678, 1120, 143, 107, 196, 999, 868, 433, 3501, 941, 106, 103, 563, 993, 28731, 315, 10033, 2888, 176, 280, 243, 578, 118, 1577, 263, 1577, 365, 1577, 1304, 224, 127, 107, 172, 1360, 313, 8782, 172, 1360, 9483, 320, 7935, 172, 1360, 1539, 332, 618, 923, 405, 152, 2432, 851, 151, 2688, 707, 107, 172, 1067, 846, 143, 637, 107, 109, 2934, 2415, 211, 1481, 170, 734, 405, 151, 716, 143, 115, 563, 201, 926, 147, 275, 6606, 1899, 186, 479, 280, 167, 363, 2114, 1597, 6578, 1597, 2066, 563, 505, 151, 2904, 280, 169, 127, 2175, 2900, 108, 2241, 218, 151, 716, 1679, 311, 110, 108, 2241, 106, 172, 953, 103, 1664, 153, 106, 953, 911, 3400, 431, 995, 124, 1157, 3008, 325, 7154, 5524, 141, 107, 839, 7960, 570, 146, 338, 630, 143, 1146, 4788, 603, 243, 132, 493, 275, 123, 630, 280, 169, 163, 1035, 776, 113, 315, 2388, 1839, 177, 268, 1906, 20912, 231, 481, 143, 141, 110, 123, 106, 154, 9588, 5984, 11387, 194, 2432, 4291, 103, 170, 240, 128, 289, 139, 1111, 1516, 570, 154, 1725, 14911, 1291, 237, 325, 126, 145, 107, 143, 127, 1125, 106, 479, 491, 1180, 212, 103, 455, 164, 135, 10102, 1231, 17569, 365, 342, 967, 868, 224, 466, 953, 2362, 9653, 431, 5558, 103, 172, 280, 145, 2638, 365, 127, 107, 1379, 11427, 2049, 2491, 133, 135, 305, 1300, 1874, 347, 1201, 1734, 9085, 161, 108, 3854, 243, 132, 563, 545, 147, 147, 801, 109, 2934, 2415, 1664, 923, 152, 4376, 1664, 923, 283, 240, 164, 489, 923, 4087, 2548, 376, 248, 143, 110, 450, 170, 275, 107, 12254, 176, 6358, 103, 107, 283, 474, 283, 4001, 388, 107, 901, 172, 392, 1102, 1067, 405, 118, 1201, 1863, 1433, 107, 108, 232, 123, 449, 2842, 4735, 149, 172, 974, 241, 2111, 128, 2891, 9841, 1664, 141, 143, 141, 464, 3638, 365, 863, 2753, 364, 1602, 107, 642, 152, 2432, 851, 154, 2297, 1220, 493, 503, 3672, 1228, 652, 1395, 837, 719, 370, 173, 154, 534, 365, 124, 574, 460, 6895, 719, 602, 925, 365, 103, 154, 140, 114, 365, 2396, 743, 8212, 25071, 2687, 868, 1164, 1447, 127, 110, 792, 1889, 3508, 20067, 128, 713, 147, 3968, 129, 145, 181, 141, 11427, 479, 280, 1664, 923, 134, 139, 668, 479, 240, 1029, 3508, 20067, 112, 311, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 1511, 732, 151, 233, 243, 105, 460, 9264, 8635, 3509, 4436, 839, 149, 1368, 2250, 980, 700, 167, 106, 1067, 846, 1111, 698, 363, 746, 967, 2831, 2499, 449, 243, 629, 1 ]
130413_constitutional_suggestions
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2013/04/130413_constitutional_suggestions
Việt Nam đề cập việc thay đổi quốc hiệu
Chính quyền Việt Nam sẽ xem xét có nên thay đổi quốc hiệu ‘Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam’ để trở lại quốc hiệu cũ là ‘Việt Nam Dân chủ Cộng hòa’ hay không, báo chí trong nước đưa tin.
Tên nước 'Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam' đã tồn tại hơn 30 năm qua Đây là vấn đề mà Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp vừa đề xuất với Ủy ban Thường vụ Quốc hội và tiếp đó sẽ được đưa ra bàn thảo tại Hội nghị trung ương 7 sắp tới của Đảng Cộng sản Việt Nam. Theo Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp thì việc sửa đổi này là ý kiến của nhiều người dân trong đợt góp ý cho Hiến pháp hiện đang diễn ra. Bên cạnh vấn đề quốc hiệu, trong bản báo cáo tổng hợp các góp ý cho Hiến pháp được trình lên Ủy ban Thường vụ Quốc hội hôm thứ Sáu ngày 12/4, Ủy ban này cũng nhắc đến một loạt đề xuất khác của người dân về một số chủ đề nhạy cảm khác như sự lãnh đạo của Đảng, vai trò của quân đội và thu hồi đất đai. ‘Ý kiến khác nhau’ Các vấn đề này được nhìn nhận là ‘còn nhiều ý kiến khác nhau’ nên sẽ được để ngỏ để Quốc hội và Đảng quyết định. Theo đó, đối với từng vấn đề sẽ có hai phương án: giữ nguyên như trong Dự thảo Hiến pháp sửa đổi hoặc sửa lại theo góp ý của người dân. Về Quốc hiệu được nêu trong điều 1, phương án 2 mà Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp đề xuất là: “Nước Việt Nam là một nước dân chủ cộng hòa, độc lập, có chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ, bao gồm đất liền, hải đảo, vùng biển và vùng trời. Tên nước là Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.” Đại biểu Dương Trung Quốc nói với BBC ông mong muốn Việt Nam trở lại chế độ dân chủ, cộng hòa Báo Dân Trí dẫn báo cáo của Ủy ban này phân tích rằng việc giữ nguyên quốc hiệu ‘xã hội chủ nghĩa’ có mặt lợi là khẳng định ‘mục tiêu phấn đấu đi lên chủ nghĩa xã hội’ đồng thời không cần phải thay đổi quốc huy và con dấu. Mặt khác, đối với người dân thì cách gọi ‘Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam’ đã rất quen thuộc. Còn cách gọi ‘dân chủ cộng hòa’ phù hợp với tình hình thực tế của đất nước là ‘định hướng xã hội chủ nghĩa’ và có khả năng đoàn kết dân tộc cũng như thân thiện hơn với cộng đồng quốc tế, cũng theo báo cáo của Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp được báo Dân Trí dẫn lại. Với cách phân tích như vậy, có thể thấy Ủy ban này gián tiếp thừa nhận quốc hiệu ‘xã hội chủ nghĩa’ gây chia rẽ người dân Việt Nam và bị cộng đồng quốc tế ác cảm. Trong một cuộc trao đổi gần đây với BBC, một đại biểu Quốc hội cũng lên tiếng cho biết quan điểm cá nhân của ông ủng hộ việc Việt Nam nên trở lại với chế độ "dân chủ, cộng hòa." Đại biểu Dương Trung Quốc nói với BBC Việt ngữ: "Rõ ràng bản hiến pháp năm 1946 được xây dựng trên một nền tảng có một sự đồng thuận rất cao khi lựa chọn chế độ dân chủ cộng hòa. "Còn mục tiêu xây dựng chủ nghĩa xã hội tôi nghĩ vẫn là mục tiêu có thể đặt ra, nhưng nó phải hết sức thực tiễn vì đó là mô hình chưa hề có. "Vì thế tôi đề nghị, tôi mong muốn là ta trở lại với chế độ dân chủ, cộng hòa," đại biểu đồng thời là nhà sử học nói. Tuy nhiên, về điều 4 khẳng định sự lãnh đạo tuyệt đối của Đảng Cộng sản vốn gây tranh cãi, báo cáo của Ủy ban này cho biết ‘tuyệt đại đa số ý kiến người dân tán thành’. Ý kiến của nhân dân về điều 4 này, có chăng, là viết gọn lại thành ‘Đảng là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội’ thay vì phải diễn giải rõ về bản chất và tư tưởng của Đảng. Ngoài ra, theo Ủy ban này, người dân cũng yêu cầu Hiến pháp viết rõ trong điều 4 này là ‘Đảng chịu sự giám sát của nhân dân’ và sự lãnh đạo của Đảng ‘chịu sự lãnh đạo của nhân dân’. Tuy nhiên ý kiến làm rõ cơ chế chịu trách nhiệm của Đảng và cơ chế để nhân dân có thể giám sát Đảng đã bị Ủy ban này bác bỏ với lập luận rằng quy định Đảng hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật đã là điều kiện đủ để dân giám sát Đảng, cũng theo Dân Trí. Trung thành với ai? Ở điều 70 quy định về sự trung thành của quân đội, báo cáo tổng hợp ý kiến của người dân cho thấy có hai luồng ý kiến tán thành và phản đối việc quy định ‘lực lượng vũ trang phải tuyệt đối trung thành với Đảng Cộng sản Việt Nam’. GS Đàm Thanh Sơn cho rằng quân đội, lực lượng vũ trang phải trước hết trung thành với Tổ quốc và nhân dân Tuy nhiên ở luồng ý kiến tán thành cũng yêu cầu sắp xếp lại thứ tự ưu tiên trong sự trung thành của quân đội là với Tổ quốc, nhân dân trước rồi mới đến Đảng. Về vấn đề này, trong một trao đổi với BBC gần đây, Giáo sư Đàm Thanh Sơn đang giảng dạy tại Hoa Kỳ, thành viên khởi xướng nhóm "Cùng viết hiến pháp" bên cạnh Giáo sư Ngô Bảo Châu, trong một thư góp ý của mình gửi tới Quốc hội Việt Nam cho rằng: “Các lực lượng vũ trang nhân dân phải tuyệt đối trung thành với Tổ quốc và nhân dân, có nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, an ninh quốc gia và trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ chế độ dân chủ, cùng toàn dân xây dựng đất nước”. Ông không tán thành bản dự thảo hiến pháp của chính quyền nói: “Lực lượng vũ trang nhân dân phải tuyệt đối trung thành với Đảng cộng sản Việt Nam, Tổ quốc và nhân dân”. Giáo sư nêu lý do: "Theo tôi, các lực lượng vũ trang của Việt Nam phải tuyệt đối trung thành với đất nước và nhân dân Việt Nam, do đó quy định như trong Hiến pháp hiện hành là đủ. "Đảng Cộng sản Việt Nam chỉ là một bộ phận của nhân dân Việt Nam, do đó đặt cụm từ “Đảng cộng sản Việt Nam” lên trước hai từ “Tổ quốc” và “nhân dân” như trong dự thảo là không hợp lý." Về việc thu hồi đất được quy định ở điều 58, báo cáo tiếp thu ý kiến người dân cũng đề xuất không tiếp tục thu hồi đất với cả ‘dự án phát triển kinh tế-xã hội’ và bổ sung quy định ‘thu hồi phải công khai, minh bạch, công bằng và do luật định’, báo Pháp Luật TPHCM cho biết. Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp cũng tiếp thu ý kiến đóng góp về nguyên lý ‘vô tội’. Theo đó bị cáo ‘được coi là vô tội cho đến khi được chứng minh là có tội theo trình tự luật định và có bản án kết tội của tòa án’. Có một thực tế ở Việt Nam là các nhân vật bất đồng chính kiến đang bị cáo buộc ‘chống Nhà nước’ mặc dù vẫn chưa ra tòa hoặc chưa bị tòa tuyên án thì đã bị các cơ quan ngôn luận của Đảng và Nhà nước khẳng định là ‘có tội’. Một điểm đáng lưu ý nữa mà Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp cũng tiếp thu là quy định ‘Hiến pháp phải được trưng cầu dân ý’ để bảo điểm quyền lập hiến của nhân dân. Về điểm này, trong cuộc trao đổi với BBC, Đại biểu Dương Trung Quốc cũng nói: "Phải có thời gian để chúng ta sửa đổi Hiến pháp một cách hoàn thiện hơn, và trước khi có thể sửa đổi bản Hiến pháp một cách căn bản, thì nên giải quyết một vấn đề đã được đặt ra trong các bản hiến pháp trước đây. Đó là quyền trưng cầu dân ý. "Trưng cầu dân ý đã được nêu lên từ lâu nhưng chưa được thực thi vì chưa có luật, vì vậy hãy nhanh chóng có luật về trưng cầu dân ý và đó là công cụ để đo được quyền phúc quyết của người dân khi bản dự thảo Hiến pháp được sửa đổi xong và để lấy ý kiến của người dân. "Thì chắc chắn bản Hiến pháp sắp tới sẽ đảm bảo tính bền vững, vì nó kế thừa nền tảng vững chắc của chế độ dân chủ, cộng hòa được xác lập từ năm 1945 và nó cũng không thay đổi định hướng xây dựng chủ nghĩa xã hội, nếu chúng ta còn mong muốn," ông nói với BBC.
summarize: Tên nước 'Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam' đã tồn tại hơn 30 năm qua Đây là vấn đề mà Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp vừa đề xuất với Ủy ban Thường vụ Quốc hội và tiếp đó sẽ được đưa ra bàn thảo tại Hội nghị trung ương 7 sắp tới của Đảng Cộng sản Việt Nam. Theo Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp thì việc sửa đổi này là ý kiến của nhiều người dân trong đợt góp ý cho Hiến pháp hiện đang diễn ra. Bên cạnh vấn đề quốc hiệu, trong bản báo cáo tổng hợp các góp ý cho Hiến pháp được trình lên Ủy ban Thường vụ Quốc hội hôm thứ Sáu ngày 12/4, Ủy ban này cũng nhắc đến một loạt đề xuất khác của người dân về một số chủ đề nhạy cảm khác như sự lãnh đạo của Đảng, vai trò của quân đội và thu hồi đất đai. ‘Ý kiến khác nhau’ Các vấn đề này được nhìn nhận là ‘còn nhiều ý kiến khác nhau’ nên sẽ được để ngỏ để Quốc hội và Đảng quyết định. Theo đó, đối với từng vấn đề sẽ có hai phương án: giữ nguyên như trong Dự thảo Hiến pháp sửa đổi hoặc sửa lại theo góp ý của người dân. Về Quốc hiệu được nêu trong điều 1, phương án 2 mà Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp đề xuất là: “Nước Việt Nam là một nước dân chủ cộng hòa, độc lập, có chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ, bao gồm đất liền, hải đảo, vùng biển và vùng trời. Tên nước là Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.” Đại biểu Dương Trung Quốc nói với BBC ông mong muốn Việt Nam trở lại chế độ dân chủ, cộng hòa Báo Dân Trí dẫn báo cáo của Ủy ban này phân tích rằng việc giữ nguyên quốc hiệu ‘xã hội chủ nghĩa’ có mặt lợi là khẳng định ‘mục tiêu phấn đấu đi lên chủ nghĩa xã hội’ đồng thời không cần phải thay đổi quốc huy và con dấu. Mặt khác, đối với người dân thì cách gọi ‘Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam’ đã rất quen thuộc. Còn cách gọi ‘dân chủ cộng hòa’ phù hợp với tình hình thực tế của đất nước là ‘định hướng xã hội chủ nghĩa’ và có khả năng đoàn kết dân tộc cũng như thân thiện hơn với cộng đồng quốc tế, cũng theo báo cáo của Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp được báo Dân Trí dẫn lại. Với cách phân tích như vậy, có thể thấy Ủy ban này gián tiếp thừa nhận quốc hiệu ‘xã hội chủ nghĩa’ gây chia rẽ người dân Việt Nam và bị cộng đồng quốc tế ác cảm. Trong một cuộc trao đổi gần đây với BBC, một đại biểu Quốc hội cũng lên tiếng cho biết quan điểm cá nhân của ông ủng hộ việc Việt Nam nên trở lại với chế độ "dân chủ, cộng hòa." Đại biểu Dương Trung Quốc nói với BBC Việt ngữ: "Rõ ràng bản hiến pháp năm 1946 được xây dựng trên một nền tảng có một sự đồng thuận rất cao khi lựa chọn chế độ dân chủ cộng hòa. "Còn mục tiêu xây dựng chủ nghĩa xã hội tôi nghĩ vẫn là mục tiêu có thể đặt ra, nhưng nó phải hết sức thực tiễn vì đó là mô hình chưa hề có. "Vì thế tôi đề nghị, tôi mong muốn là ta trở lại với chế độ dân chủ, cộng hòa," đại biểu đồng thời là nhà sử học nói. Tuy nhiên, về điều 4 khẳng định sự lãnh đạo tuyệt đối của Đảng Cộng sản vốn gây tranh cãi, báo cáo của Ủy ban này cho biết ‘tuyệt đại đa số ý kiến người dân tán thành’. Ý kiến của nhân dân về điều 4 này, có chăng, là viết gọn lại thành ‘Đảng là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội’ thay vì phải diễn giải rõ về bản chất và tư tưởng của Đảng. Ngoài ra, theo Ủy ban này, người dân cũng yêu cầu Hiến pháp viết rõ trong điều 4 này là ‘Đảng chịu sự giám sát của nhân dân’ và sự lãnh đạo của Đảng ‘chịu sự lãnh đạo của nhân dân’. Tuy nhiên ý kiến làm rõ cơ chế chịu trách nhiệm của Đảng và cơ chế để nhân dân có thể giám sát Đảng đã bị Ủy ban này bác bỏ với lập luận rằng quy định Đảng hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật đã là điều kiện đủ để dân giám sát Đảng, cũng theo Dân Trí. Trung thành với ai? Ở điều 70 quy định về sự trung thành của quân đội, báo cáo tổng hợp ý kiến của người dân cho thấy có hai luồng ý kiến tán thành và phản đối việc quy định ‘lực lượng vũ trang phải tuyệt đối trung thành với Đảng Cộng sản Việt Nam’. GS Đàm Thanh Sơn cho rằng quân đội, lực lượng vũ trang phải trước hết trung thành với Tổ quốc và nhân dân Tuy nhiên ở luồng ý kiến tán thành cũng yêu cầu sắp xếp lại thứ tự ưu tiên trong sự trung thành của quân đội là với Tổ quốc, nhân dân trước rồi mới đến Đảng. Về vấn đề này, trong một trao đổi với BBC gần đây, Giáo sư Đàm Thanh Sơn đang giảng dạy tại Hoa Kỳ, thành viên khởi xướng nhóm "Cùng viết hiến pháp" bên cạnh Giáo sư Ngô Bảo Châu, trong một thư góp ý của mình gửi tới Quốc hội Việt Nam cho rằng: “Các lực lượng vũ trang nhân dân phải tuyệt đối trung thành với Tổ quốc và nhân dân, có nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, an ninh quốc gia và trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ chế độ dân chủ, cùng toàn dân xây dựng đất nước”. Ông không tán thành bản dự thảo hiến pháp của chính quyền nói: “Lực lượng vũ trang nhân dân phải tuyệt đối trung thành với Đảng cộng sản Việt Nam, Tổ quốc và nhân dân”. Giáo sư nêu lý do: "Theo tôi, các lực lượng vũ trang của Việt Nam phải tuyệt đối trung thành với đất nước và nhân dân Việt Nam, do đó quy định như trong Hiến pháp hiện hành là đủ. "Đảng Cộng sản Việt Nam chỉ là một bộ phận của nhân dân Việt Nam, do đó đặt cụm từ “Đảng cộng sản Việt Nam” lên trước hai từ “Tổ quốc” và “nhân dân” như trong dự thảo là không hợp lý." Về việc thu hồi đất được quy định ở điều 58, báo cáo tiếp thu ý kiến người dân cũng đề xuất không tiếp tục thu hồi đất với cả ‘dự án phát triển kinh tế-xã hội’ và bổ sung quy định ‘thu hồi phải công khai, minh bạch, công bằng và do luật định’, báo Pháp Luật TPHCM cho biết. Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp cũng tiếp thu ý kiến đóng góp về nguyên lý ‘vô tội’. Theo đó bị cáo ‘được coi là vô tội cho đến khi được chứng minh là có tội theo trình tự luật định và có bản án kết tội của tòa án’. Có một thực tế ở Việt Nam là các nhân vật bất đồng chính kiến đang bị cáo buộc ‘chống Nhà nước’ mặc dù vẫn chưa ra tòa hoặc chưa bị tòa tuyên án thì đã bị các cơ quan ngôn luận của Đảng và Nhà nước khẳng định là ‘có tội’. Một điểm đáng lưu ý nữa mà Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp cũng tiếp thu là quy định ‘Hiến pháp phải được trưng cầu dân ý’ để bảo điểm quyền lập hiến của nhân dân. Về điểm này, trong cuộc trao đổi với BBC, Đại biểu Dương Trung Quốc cũng nói: "Phải có thời gian để chúng ta sửa đổi Hiến pháp một cách hoàn thiện hơn, và trước khi có thể sửa đổi bản Hiến pháp một cách căn bản, thì nên giải quyết một vấn đề đã được đặt ra trong các bản hiến pháp trước đây. Đó là quyền trưng cầu dân ý. "Trưng cầu dân ý đã được nêu lên từ lâu nhưng chưa được thực thi vì chưa có luật, vì vậy hãy nhanh chóng có luật về trưng cầu dân ý và đó là công cụ để đo được quyền phúc quyết của người dân khi bản dự thảo Hiến pháp được sửa đổi xong và để lấy ý kiến của người dân. "Thì chắc chắn bản Hiến pháp sắp tới sẽ đảm bảo tính bền vững, vì nó kế thừa nền tảng vững chắc của chế độ dân chủ, cộng hòa được xác lập từ năm 1945 và nó cũng không thay đổi định hướng xây dựng chủ nghĩa xã hội, nếu chúng ta còn mong muốn," ông nói với BBC.
[ 108, 287, 285, 161, 4079, 142, 377, 14958, 544, 1643, 567, 185, 404, 243, 7030, 115, 1025, 149, 183, 1100, 147, 235, 834, 106, 255, 220, 145, 1053, 504, 382, 843, 1298, 345, 1478, 246, 659, 220, 387, 119, 1053, 504, 2346, 197, 162, 567, 105, 270, 150, 134, 117, 251, 124, 746, 843, 149, 1678, 411, 396, 929, 1489, 1268, 228, 104, 348, 1284, 262, 243, 629, 520, 1053, 504, 382, 843, 1298, 345, 1478, 246, 143, 358, 1298, 345, 126, 106, 108, 232, 357, 104, 158, 111, 137, 113, 1767, 904, 108, 232, 114, 1478, 246, 493, 167, 407, 1314, 2037, 810, 255, 220, 198, 1388, 103, 113, 288, 188, 341, 497, 279, 109, 904, 108, 232, 114, 1478, 246, 117, 277, 227, 1053, 504, 2346, 197, 162, 567, 325, 259, 1668, 191, 10828, 103, 1053, 504, 126, 127, 982, 155, 172, 1130, 220, 387, 211, 104, 111, 137, 125, 172, 166, 185, 220, 2171, 406, 211, 128, 144, 261, 247, 104, 1927, 809, 704, 104, 252, 1062, 105, 498, 496, 282, 8045, 743, 5552, 357, 211, 527, 748, 303, 255, 220, 126, 117, 485, 645, 106, 743, 9101, 158, 108, 232, 357, 211, 527, 748, 237, 134, 117, 130, 3690, 130, 162, 567, 105, 348, 302, 1941, 520, 397, 195, 119, 434, 255, 220, 134, 107, 196, 412, 304, 161, 533, 503, 128, 113, 1779, 843, 1478, 246, 1298, 345, 1366, 1298, 153, 181, 904, 108, 232, 104, 111, 1568, 1264, 162, 1388, 117, 917, 113, 179, 4427, 412, 304, 944, 145, 1053, 504, 382, 843, 1298, 345, 1478, 246, 220, 387, 106, 161, 401, 7246, 131, 132, 106, 116, 142, 137, 185, 490, 3711, 557, 2364, 107, 185, 1585, 234, 202, 105, 258, 2829, 261, 6524, 374, 770, 282, 8925, 767, 4906, 501, 657, 105, 501, 5549, 4079, 142, 106, 131, 132, 651, 185, 607, 544, 1070, 440, 284, 1044, 151, 162, 123, 119, 378, 118, 872, 278, 131, 132, 319, 153, 353, 359, 137, 1629, 490, 544, 1110, 651, 3235, 458, 188, 341, 104, 1053, 504, 126, 613, 566, 160, 358, 533, 503, 198, 1388, 743, 5175, 567, 185, 404, 748, 107, 1109, 418, 106, 1202, 269, 190, 743, 11181, 464, 2834, 585, 184, 227, 185, 404, 293, 567, 748, 210, 221, 110, 260, 139, 346, 345, 198, 1254, 105, 219, 988, 112, 2708, 332, 913, 195, 119, 111, 137, 143, 173, 343, 743, 14958, 544, 1643, 567, 185, 404, 243, 132, 748, 115, 215, 1379, 1182, 112, 927, 173, 343, 743, 6168, 185, 1107, 544, 748, 1265, 279, 119, 205, 240, 223, 216, 104, 282, 142, 106, 743, 8290, 665, 293, 567, 185, 404, 748, 105, 107, 555, 344, 526, 299, 137, 1805, 127, 128, 481, 2209, 183, 119, 1107, 210, 198, 955, 127, 181, 188, 341, 104, 1053, 504, 382, 843, 1298, 345, 1478, 246, 117, 188, 651, 3235, 458, 1409, 1224, 176, 173, 613, 566, 128, 2465, 107, 136, 203, 1053, 504, 126, 2076, 270, 1175, 645, 198, 1388, 743, 5175, 567, 185, 404, 748, 383, 733, 1907, 111, 137, 243, 132, 105, 133, 1107, 210, 198, 216, 108, 1673, 5276, 298, 116, 204, 992, 345, 386, 248, 119, 2366, 116, 273, 284, 162, 213, 127, 227, 354, 114, 217, 146, 318, 499, 157, 104, 118, 535, 523, 156, 131, 132, 237, 319, 153, 119, 353, 359, 4531, 1629, 490, 544, 294, 440, 284, 1044, 151, 162, 123, 119, 378, 131, 1063, 161, 8297, 921, 288, 1488, 246, 147, 6598, 117, 556, 636, 159, 116, 639, 1929, 107, 116, 144, 210, 899, 215, 291, 129, 1212, 680, 353, 359, 137, 185, 490, 4730, 189, 3108, 592, 464, 556, 636, 185, 404, 293, 213, 141, 372, 244, 106, 592, 464, 107, 136, 632, 1235, 170, 335, 139, 538, 543, 223, 2433, 171, 150, 106, 787, 240, 289, 1329, 107, 112, 189, 2778, 175, 141, 220, 411, 103, 141, 872, 278, 106, 169, 319, 153, 119, 353, 359, 137, 1629, 490, 544, 519, 273, 284, 210, 221, 106, 152, 324, 214, 454, 421, 572, 125, 179, 1147, 1202, 269, 190, 144, 261, 247, 3525, 195, 104, 348, 1284, 262, 682, 383, 250, 6658, 188, 341, 104, 1053, 504, 126, 114, 217, 743, 23369, 273, 635, 166, 108, 232, 357, 111, 137, 1505, 164, 1435, 1654, 357, 104, 157, 137, 125, 179, 1147, 474, 107, 11741, 106, 508, 3103, 153, 164, 743, 6707, 106, 265, 423, 261, 247, 571, 142, 105, 293, 567, 748, 346, 171, 139, 407, 272, 450, 125, 288, 562, 105, 276, 597, 104, 3054, 1382, 1235, 181, 1053, 504, 474, 111, 137, 127, 436, 352, 1478, 246, 508, 450, 113, 179, 1147, 126, 106, 743, 6707, 668, 144, 850, 338, 104, 157, 137, 748, 105, 144, 261, 247, 104, 348, 743, 15772, 144, 261, 247, 104, 157, 137, 1435, 421, 445, 108, 232, 357, 140, 450, 225, 353, 668, 605, 1210, 104, 348, 105, 225, 353, 130, 157, 137, 107, 136, 850, 338, 348, 115, 133, 1053, 504, 126, 736, 306, 119, 925, 967, 160, 565, 190, 348, 381, 469, 113, 1956, 1033, 1478, 246, 105, 246, 1023, 115, 106, 179, 1367, 620, 130, 137, 850, 338, 1927, 127, 181, 651, 3235, 112, 151, 164, 119, 3052, 108, 978, 179, 2533, 565, 190, 125, 144, 396, 164, 104, 252, 10085, 188, 341, 497, 279, 108, 232, 357, 104, 111, 137, 114, 203, 107, 196, 4618, 108, 232, 357, 1505, 164, 105, 391, 195, 358, 565, 190, 743, 15222, 423, 705, 509, 139, 3525, 195, 396, 164, 119, 348, 1284, 262, 243, 132, 1435, 2675, 5943, 805, 1420, 114, 160, 252, 4772, 265, 423, 705, 509, 139, 226, 538, 396, 164, 119, 1318, 198, 105, 157, 137, 421, 445, 108, 121, 4618, 108, 232, 357, 1505, 164, 127, 436, 352, 1268, 1267, 153, 259, 222, 1293, 462, 113, 144, 396, 164, 104, 252, 1062, 106, 119, 1318, 198, 103, 157, 137, 226, 598, 239, 155, 3054, 1264, 255, 220, 474, 113, 116, 992, 345, 119, 378, 386, 1009, 754, 441, 5943, 805, 1420, 167, 2087, 1372, 149, 254, 1433, 164, 182, 1106, 4208, 491, 189, 9837, 508, 1488, 10892, 367, 810, 754, 441, 1708, 1294, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 448, 168, 243, 132, 134, 453, 587, 107, 237, 346, 345, 198, 1388, 743, 14958, 544, 1643, 567, 185, 404, 243, 132, 748, 130, 319, 153, 198, 1388, 1363, 106, 743, 5502, 132, 651, 185, 1284, 544, 748, 194, 110, 103, 188, 356, 113, 142, 251, 2625, 1 ]
vert-fut-53186504
https://www.bbc.com/vietnamese/vert-fut-53186504
Trung Quốc, quốc gia mỗi năm có thêm một 'London mới'
Với tốc độ phát triển kinh tế nhanh chóng mặt, Trung Quốc là nơi chiếm đến phân nửa các công trình xây dựng mới trên thế giới.
Mỗi năm, nước này lại xây cất ra một diện tích mặt sàn với kích thước lớn hơn tổng diện tích London. Những không gian ngoài trời tuyệt đẹp cho thời Covid-19 Những văn phòng bí mật trốn đại dịch Covid-19 Ngôi nhà đẹp nhất thế giới Vậy họ nên xây dựng thế nào để đạt hiệu quả hơn, chống gây ô nhiễm môi trường? Ở khu vực phía bắc của thủ đô Bắc Kinh, không xa sân vận động quốc gia Tổ Chim (Bird Nest) là mấy, một tòa nhà bốn tầng màu cam đứng lặng lẽ. Nó trông không quá khác biệt so với các tòa nhà khác trong khuôn viên của Học viện Nghiên cứu Xây dựng Trung Quốc hay hàng triệu tòa nhà mọc lên mỗi năm ở nước này. Tuy nhiên, nó chỉ tiêu tốn một phần năm năng lượng so với các tòa nhà tương tự ở thành phố thủ đô. Tòa nhà này là một phần của trào lưu xây dựng hướng tới bảo vệ môi trường bền vững của Trung Quốc. Tốc độ xây dựng đáng gờm Theo một số ước tính, gần một nửa công trình xây dựng của thế giới sẽ diễn ra tại Trung Quốc trong thập niên tới. Nước này hiện xây dựng mới hai tỷ mét vuông mặt sàn mỗi năm - nếu được bố trí thành dạng nhà một tầng trên một mặt phẳng thì diện tích này sẽ lớn hơn diện tích bề mặt London 1,3 lần. Đây là một con số phi thường, nhất là khi ta biết rằng trên thế giới, các tòa nhà và ngành xây dựng xả ra khoảng 39% khí thải dioxide carbon từ lượng tiêu thụ nhiên liệu mà chúng dùng đến. Trong những năm qua, mức tăng trưởng kinh tế vũ bão của Trung Quốc đã khiến việc tiêu thụ năng lượng của các tòa nhà tăng lên đáng kể và nó đã tạo ra một thách thức to lớn cho môi trường. Từ 2001 đến 2016, nhu cầu tiêu thụ năng lượng căn bản trong lĩnh vực xây dựng của Trung Quốc đã tăng hơn gấp đôi, đạt mức tương đương với gần một tỷ tấn than. Việc xây dựng các tòa nhà, gồm từ việc dùng nguyên liệu thô và nhiên liệu trong cả quá trình cung ứng, xây cất, xả ra khoảng một phần năm tổng lượng khí thải carbon của Trung Quốc. "Điều Trung Quốc cần làm là đảm bảo cải thiện chất lượng cuộc sống con người, nhưng không phải bằng cách tăng thật nhanh mức tiêu thụ năng lượng ở các tòa nhà," nhà nghiên cứu Zhu Yingxin từ Đại học Thanh Hoa, người đã phát triển các tiêu chuẩn kiến trúc xanh ở Trung Quốc, cho biết. Làm thế nào để Trung Quốc có thể làm được nhiệm vụ nặng nề này? Giải pháp cây xanh Một trong những cách trực quan nhất để kiến trúc trở nên xanh hơn ở Trung Quốc đó là cách dễ làm nhất - chỉ việc trồng nhiều cây cối trong các tòa nhà. Kiến trúc sư người Ý, Stefano Boeri, là người tiên phong của phong cách trồng rừng theo chiều thẳng đứng. Kể từ khi ra mắt Bosco Verticale, gồm hai tòa nhà chung cư cao cấp xanh tươi ở Milan, Boeri và các đồng nghiệp để ý tới Trung Quốc như nơi để xây dựng khu rừng theo chiều thẳng đứng tiếp theo tại Nam Kinh, thủ phủ của tỉnh Giang Tô ở miền Đông Trung Quốc. Trồng cây trong các thành phố cực kỳ hữu ích để đối phó với lượng khí thải CO2 ngày càng tăng cao, cũng như giảm ô nhiễm không khí đô thị. Nhưng, tại các khu vực đô thị có mật độ xây dựng dày đặc của Trung Quốc, nơi tấc đất tấc vàng, thì việc tạo ra các khu vườn vươn lên trên chứ không phải vươn rộng ra về mặt không gian đang trở thành một lựa chọn ngày càng hấp dẫn. Xây dựng không gian xanh vươn lên cao là cách tận dụng được tối đa không gian trong lúc tiết kiệm được tối đa mặt bằng ở những khu vực đô thị "tấc đất tấc vàng" Hai tòa tháp xanh ở Nam Kinh lẽ ra sẽ được hoàn thành vào cuối năm 2020, nhưng dự án đã bị chậm tiến độ bởi đại dịch Covid-19. Làm mát ngôi nhà mà không cần máy điều hòa? Người Ba Tư cổ sáng tạo ra 'máy lạnh' giữa sa mạc Lợi hại từ công trình xây dựng lấn biển Tòa tháp đôi này sẽ có 2.500 bụi cây và hơn 1.000 cây thân gỗ được trồng trên khắp các bề mặt. Hiện có khoảng 600 loài cây từ các địa phương, chẳng hạn như photinia Trung Quốc, cây anh đào và bạch quả, đang được trồng sẵn trong một vườn ươm ngoại ô, dành cho các mặt đứng của hai tòa nhà. Chúng sẽ được nuôi lớn đến độ cao từ sáu đến chín mét rồi đem đến trồng ở đây. Yibo Xu, thành viên của Công ty thiết kế Stefano Boeri Architetti, phụ trách văn phòng Thượng Hải, giải thích rằng các cây này sẽ được thử nghiệm trong hầm gió để kiểm tra sức bền của chúng trước khi được đưa lên trồng trên sân thượng và ban công của tòa tháp đôi, nhằm mục đích cải thiện khí hậu và đa dạng sinh học. Các thử nghiệm mô phỏng gió mà cây cối có thể phải đối mặt ở các độ cao khác nhau của tòa nhà là nhằm đảm bảo cây được trồng tại cao độ an toàn với kích thước của chúng, giảm nguy cơ gãy đổ trong mùa bão. Nhiều tỉnh ở Trung Quốc đã đưa ra các chính sách khuyến khích làm cho cây xanh trở thành một phần không thể thiếu của nhà cao tầng. Chẳng hạn, tại tỉnh Chiết Giang, một tòa nhà có sân vườn trên ban công có thể được miễn các không gian xanh này khỏi tổng diện tích sàn khi tính tỷ lệ lô đất. Tỷ lệ này được tính trên tổng diện tích sàn của tòa nhà (bao gồm tất cả các tầng) so với diện tích mặt bằng lô đất mà tòa nhà tọa lạc. Tỷ lệ này thấp có nghĩa là môi trường sống tốt hơn, và vì vậy tài sản có thể được bán với giá cao hơn. Điều này thực sự khuyến khích, ông Xu nói. Nhưng để có được hiệu quả cao, bạn không thể đơn giản chỉ thêm thảm thực vật vào chỗ này hay chỗ kia trong một tòa nhà, Ken Yeang, kiến trúc sư sinh thái người Malaysia lưu ý. Thay vào đó, phủ xanh một tòa nhà đòi hỏi phải lập kế hoạch cẩn thận để đảm bảo rằng cây cối được kết nối tốt với các loài khác của chúng ở gần xung quanh, môi trường sống liên hoàn có lợi cho động vật, chim và côn trùng. Mặc dù các tòa nhà xanh như thế này đòi hỏi kế hoạch tỉ mỉ, nhưng theo các kiến trúc sư, điều này là xứng đáng. "Ngày nay, chúng ta có nhiều công cụ nếu muốn giảm phát thải CO2," Boeri nói. "Song chúng ta chỉ có một cách để hấp thụ trở lại CO2 đã thải ra mà thôi." Đó là hút trở lại lượng khí carbon trong khí quyển và lưu giữ nó ở dạng khác, mà cơ chế hiệu quả nhất chính là dựa vào cây xanh. Điều này thật là tuyệt diệu; song các khu vườn theo chiều thẳng đứng ở Nam Kinh được trông đợi sẽ chỉ hấp thụ được 25 tấn CO2 mỗi năm - tương đương với lượng phát thải của 10 chuyến bay khứ hồi từ Bắc Kinh đến London. Cải thiện vật liệu xây dựng Ngay cả khi các khu vườn kiểu đó trở nên phổ biến thì vẫn cần phải làm nhiều hơn mới có thể ít nhiều tác động tới mức độ phát thải của ngành công nghiệp xây dựng Trung Quốc. Công ty xây dựng dùng công nghệ in 3D WinSun sử dụng vật liệu tái chế để làm "mực" in ra các cấu kiện của tòa nhà Trồng thảm thực vật trở thành một phần của những tòa nhà cao tầng thông thường là một cách rất dễ làm "xanh" các cao ốc, nhưng việc cải tiến vật liệu xây dựng và kỹ thuật xây dựng có thể có tác động lớn hơn nhiều về mặt phát thải carbon. Chỉ riêng xi măng thôi đã thải 8% lượng khí thải carbon toàn cầu của thế giới mỗi năm. Theo một ước tính, năm 2015 ở Trung Quốc, lượng phát thải carbon từ vật liệu xây dựng - bao gồm thép, xi măng, sắt và nhôm - cùng với lượng phát thải từ hoạt động xây dựng tương đương với việc đốt một tỷ tấn than (để dễ so sánh, thì trong 2018, Trung Quốc đã đốt 3,83 tỷ tấn than). Một cách để giảm con số phát thải carbon khổng lồ này là sử dụng vật liệu xây dựng tái chế. Nằm cách sông Dương Tử khoảng 170 dặm (270km), đoạn chảy từ Nam Kinh đến Thượng Hải, có một công ty tên là WinSun đã biến vật liệu tái chế thành cụm các tòa nhà được dựng theo công nghệ in 3D. WinSun nói họ là công ty lớn nhất trong lĩnh vực công nghệ in 3D dùng trong xây dựng. SunWin là đứa con tinh thần của Ma Yihe, một kỹ sư cơ khí chuyển sang làm doanh nhân. Với công nghệ in 3D của Ma, chỉ cần chín công nhân để làm các việc cho bảy tòa nhà trong cụm đó - một công việc theo truyền thống sẽ cần đội ngũ 200 người. Số lượng các tấm gỗ sử dụng cũng được giảm bớt, bởi máy in 3D vận hành không cần giàn giáo. Tâm điểm của cụm các tòa nhà này là "mực in" công nghệ 3D có tính bền vững mà WinSun sử dụng. Được cung cấp từ những nơi như nhà máy thép, nhà máy than và công trường xây dựng đô thị, các chất thải rắn khác nhau được phân loại, cô hạt và xử lý thành nguyên liệu đầu vào - "mực" cho máy in 3D. Chất liệu này không phải toàn bộ đều đã qua sử dụng, vì nó cũng đòi hỏi một lượng cát nhất định giống như bê tông thông thường. Chất thải của nhà máy thép là dễ xử lý nhất, ông Mã nói, và có thể được sử dụng tới 60% trong nguyên liệu cho máy in 3D ngành xây dựng. Từ tái chế đến tái sử dụng Một cách khác còn tốt hơn việc nghiền nát các chất phế thải thành nguyên liệu để tạo ra một tòa nhà mới là tái sử dụng một tòa nhà đã hiện hữu tồn tại. Tại khu đô thị mới Hùng An (Xiong'an), khoảng 60 dặm (100km) về phía tây nam Bắc Kinh, một nhà máy may bỏ hoang đã được chuyển đổi công năng thành tòa nhà văn phòng. Liu Heng, giám đốc Viện Nghiên cứu và Thiết kế Kiến trúc Xanh, là kiến trúc sư đứng sau dự án này. Ông giữ lại các cấu trúc chính của nhà máy cũ, tạo ra các bề mặt sàn mới và sử dụng những khối xi măng cũ từ tòa nhà để xây tường bao ở ngoài sân. Khí thải từ hoạt động xây dựng, bao gồm cả sử dụng nguyên liệu thô, tương đương với việc đốt cháy một tỷ tấn than trong năm 2015 Cải tiến quan trọng nhất là việc sử dụng năng lượng một cách hiệu quả; ví dụ, ông Liu lắp đặt một "bức tường rèm" để tạo thành hành lang lưu thông không khí, giúp giảm bớt mức trao đổi nhiệt giữa môi trường bên ngoài và khu văn phòng chính. Một nhân viên làm việc tại khu trung tâm từng nói với phóng viên truyền hình rằng vào mùa đông, tòa nhà có nhiệt độ khoảng 18C mà không cần máy sưởi. Trong khi tháng lạnh nhất ở Bắc Kinh nhiệt độ trung bình là -3C. Ông Liu đồng ý với ông Ma rằng công nghệ in 3D mở ra một tương lai tốt hơn cho kiến trúc, vì tốc độ xây dựng nhanh, cần ít lao động hơn và tiềm năng giảm thiểu chất thải xây dựng. "Sẽ càng tốt hơn nữa nếu như họ sử dụng một số vật liệu nhất định để tăng cường tính cách nhiệt của nhà xây bằng công nghệ in 3D," ông Liu nói thêm. Tìm cách tận dụng cấu trúc và thiết kế của một tòa nhà để làm ấm hoặc mát mà không cần đến phương tiện máy móc - được gọi là thiết kế thụ động - là điều mà kiến trúc sư Dong Mei ở Bắc Kinh nghiên cứu khám phá trong gần 20 năm qua. Một trong những dự án lớn của bà là thiết kế một tòa nhà giảng dạy cho Đại học Bắc Kinh vào 2005 - năm mà Trung Quốc ban hành hướng dẫn đầu tiên về phát triển các tòa nhà công tiết kiệm năng lượng. Tòa nhà có một hành lang trung tâm hoạt động như một giếng thu ánh sáng trên tầng 5 để giảm nhu cầu chiếu sáng nhân tạo. Nó cũng giúp giảm sử dụng điện, giữ ấm vào mùa đông và là nguồn thông gió vào mùa hè. Hành lang sử dụng hệ thống tự động bật và tắt đèn trong các phòng học của tòa nhà dựa trên cảm biến chuyển động của học sinh. Bà Dong cũng có các kế hoạch lắp đặt hệ thống mái che có thể mở ra xếp vào ở phần tường tòa nhà để kiểm soát lượng ánh sáng mặt trời làm ấm tòa nhà. Các công nghệ vốn đã giúp cho các tòa nhà ở phương Tây giảm bớt lượng khí thải carbon thấp hơn chưa chắc sẽ có tác dụng tương tự ở Trung Quốc Đó là một dự án đầy tham vọng, và những nỗ lực cuối cùng của bà Dong Mei đã không được thông qua vì trường đại học cho việc xây lắp mái che mở ra xếp vào được là quá phức tạp. Đến nay, bà Dong vẫn tiếc nuối vì đã không làm được hệ thống mái che đó. "Theo tính toán của chúng tôi thì việc đó sẽ giúp giảm bớt thời gian phải sử dụng máy lạnh xuống thấp hơn hơn một tháng mỗi năm," bà nói. Những cản trở như vậy là điều mà nhiều người gặp phải khi muốn thực hiện các giải pháp xanh, sạch của mình. "Từ chối thử nghiệm điều khác biệt" là một thử thách cam go mà ông Yeang - kiến trúc sư Malaysia - nêu ra khi được hỏi về kinh nghiệm làm việc ở Trung Quốc. Doanh nhân công nghệ in 3D Ma Yihe cho biết ông cũng gặp phải vấn đề tương tự khi đàm phán với các công ty kiến trúc truyền thống. Khác biệt Đông - Tây Sự chấp nhận cái mới một cách dè dặt tạo ra một thách thức, nhưng cũng là một lợi thế. Tiêu thụ năng lượng Trung Quốc trên mỗi đơn vị xây dựng vẫn còn thấp hơn nhiều so với các nước ở phương Tây, Zhu Yingxin từ Đại học Thanh Hoa nói. Sự khác biệt là do không đồng điệu về thói quen, văn hóa, bà nói, chẳng hạn như sở thích thông gió tự nhiên và xu hướng sử dụng mát mẻ vừa phải thay vì dùng máy điều hòa nhiệt độ tạo mức lạnh rất nhân tạo. Do vậy, nếu như những người hoạt động trong lĩnh vực xây dựng ở Trung Quốc chỉ đơn giản mà sao chép các kinh nghiệm tiết kiệm năng lượng của phương Tây - điều này thường có nghĩa là kiểm soát môi trường trong nhà chặt chẽ bằng các máy móc thiết bị - thì điều đó sẽ dẫn đến việc tăng tiêu thụ năng lượng không cần thiết, bà Zhu nói. Để triển khai kiến trúc xanh ở Trung Quốc, các công nghệ cần được thiết kế phù hợp nhất với điều kiện địa phương, bà bổ sung thêm, từ khí hậu đến văn hóa. Nhiều thiết kế thụ động thực sự, vốn không sử dụng nhiên liệu để sưởi ấm hoặc làm mát, đã tồn tại từ lâu trong các kiểu xây cất nhà truyền thống của Trung Quốc. Có những ngôi nhà được xây với những bức tường dày khoét vào núi (kiểu nhà Diêu động) ở Cao nguyên Hoàng Thổ ở miền bắc Trung Quốc, hay với kiểu sân Huệ Châu cổ ở phía nam. Nhờ những khoảng sân này mà nhiệt độ được điều hòa do phần khí nóng bốc lên cao còn phần khí mát được hút xuống dưới. Nhà Diêu động khoét vào vách núi, với những lớp tường dày xây bên ngoài Giới kiến trúc sư có thể dùng công nghệ hiện đại để cải thiện thêm nữa các thiết kế như vậy, bà Zhu nói, chẳng hạn như làm thêm tum phía trên giếng trời để giữ nhiệt vào mùa đông - theo nguyên tắc tương tự mà bà Dong đã dùng trong thiết kế hành lang có trần bằng kính của mình. Đôi khi, các thiết kế cổ đã chứa đựng mọi ưu thế của công nghệ và kiến trúc hiện đại. Bà Zhu lạc quan về tương lai của mảng kiến trúc phát triển bền vững nơi đô thị ở Trung Quốc, điều mà bà cho là một trong những lĩnh vực quan trọng đang được chính phủ và ngành công nghiệp xây dựng cổ súy. Tính đến cuối 2018, Trung Quốc đã có hơn 10.000 dự án được chứng nhận kiến trúc xanh. Hệ thống xếp hạng với mức đánh giá tối đa là ba sao sử dụng danh mục các tiêu chí để tính điểm cho các tòa nhà dựa trên việc có tiết kiệm đất, năng lượng, nước hay không, tính bảo vệ môi trường của vật liệu xây dựng, cũng như chất lượng môi trường bên trong của tòa nhà, bên cạnh các tính năng khác. Đây chưa phải là một hệ thống hoàn hảo, bà Zhu lưu ý, vì hầu hết các chứng chỉ này chỉ dựa trên thiết kế tòa nhà chứ không phải là cách tòa nhà đã xây dựng và thực sự hoạt động - nhưng có thể coi là chỉ dấu cho thấy xu hướng sắp tới. Hồi 2017, Trung Quốc đặt mục tiêu đến cuối 2020, nước này sẽ có 50% tổng số các tòa nhà mới ở đô thị được chứng nhận có thiết kế xanh. Tốc độ phát triển đô thị ở Trung Quốc quả là nhanh, mà tốc độ thay đổi cũng nhanh không kém. Nếu một nửa hoạt động xây dựng trên thế giới thực sự xảy ra tại nơi đây trong thập niên này, thì việc nâng tiêu chuẩn về tính bền vững có thể sẽ tạo tác động lớn hơn đối với lượng khí thải từ hoạt động xây dựng trên toàn cầu.. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.
summarize: Mỗi năm, nước này lại xây cất ra một diện tích mặt sàn với kích thước lớn hơn tổng diện tích London. Những không gian ngoài trời tuyệt đẹp cho thời Covid-19 Những văn phòng bí mật trốn đại dịch Covid-19 Ngôi nhà đẹp nhất thế giới Vậy họ nên xây dựng thế nào để đạt hiệu quả hơn, chống gây ô nhiễm môi trường? Ở khu vực phía bắc của thủ đô Bắc Kinh, không xa sân vận động quốc gia Tổ Chim (Bird Nest) là mấy, một tòa nhà bốn tầng màu cam đứng lặng lẽ. Nó trông không quá khác biệt so với các tòa nhà khác trong khuôn viên của Học viện Nghiên cứu Xây dựng Trung Quốc hay hàng triệu tòa nhà mọc lên mỗi năm ở nước này. Tuy nhiên, nó chỉ tiêu tốn một phần năm năng lượng so với các tòa nhà tương tự ở thành phố thủ đô. Tòa nhà này là một phần của trào lưu xây dựng hướng tới bảo vệ môi trường bền vững của Trung Quốc. Tốc độ xây dựng đáng gờm Theo một số ước tính, gần một nửa công trình xây dựng của thế giới sẽ diễn ra tại Trung Quốc trong thập niên tới. Nước này hiện xây dựng mới hai tỷ mét vuông mặt sàn mỗi năm - nếu được bố trí thành dạng nhà một tầng trên một mặt phẳng thì diện tích này sẽ lớn hơn diện tích bề mặt London 1,3 lần. Đây là một con số phi thường, nhất là khi ta biết rằng trên thế giới, các tòa nhà và ngành xây dựng xả ra khoảng 39% khí thải dioxide carbon từ lượng tiêu thụ nhiên liệu mà chúng dùng đến. Trong những năm qua, mức tăng trưởng kinh tế vũ bão của Trung Quốc đã khiến việc tiêu thụ năng lượng của các tòa nhà tăng lên đáng kể và nó đã tạo ra một thách thức to lớn cho môi trường. Từ 2001 đến 2016, nhu cầu tiêu thụ năng lượng căn bản trong lĩnh vực xây dựng của Trung Quốc đã tăng hơn gấp đôi, đạt mức tương đương với gần một tỷ tấn than. Việc xây dựng các tòa nhà, gồm từ việc dùng nguyên liệu thô và nhiên liệu trong cả quá trình cung ứng, xây cất, xả ra khoảng một phần năm tổng lượng khí thải carbon của Trung Quốc. "Điều Trung Quốc cần làm là đảm bảo cải thiện chất lượng cuộc sống con người, nhưng không phải bằng cách tăng thật nhanh mức tiêu thụ năng lượng ở các tòa nhà," nhà nghiên cứu Zhu Yingxin từ Đại học Thanh Hoa, người đã phát triển các tiêu chuẩn kiến trúc xanh ở Trung Quốc, cho biết. Làm thế nào để Trung Quốc có thể làm được nhiệm vụ nặng nề này? Giải pháp cây xanh Một trong những cách trực quan nhất để kiến trúc trở nên xanh hơn ở Trung Quốc đó là cách dễ làm nhất - chỉ việc trồng nhiều cây cối trong các tòa nhà. Kiến trúc sư người Ý, Stefano Boeri, là người tiên phong của phong cách trồng rừng theo chiều thẳng đứng. Kể từ khi ra mắt Bosco Verticale, gồm hai tòa nhà chung cư cao cấp xanh tươi ở Milan, Boeri và các đồng nghiệp để ý tới Trung Quốc như nơi để xây dựng khu rừng theo chiều thẳng đứng tiếp theo tại Nam Kinh, thủ phủ của tỉnh Giang Tô ở miền Đông Trung Quốc. Trồng cây trong các thành phố cực kỳ hữu ích để đối phó với lượng khí thải CO2 ngày càng tăng cao, cũng như giảm ô nhiễm không khí đô thị. Nhưng, tại các khu vực đô thị có mật độ xây dựng dày đặc của Trung Quốc, nơi tấc đất tấc vàng, thì việc tạo ra các khu vườn vươn lên trên chứ không phải vươn rộng ra về mặt không gian đang trở thành một lựa chọn ngày càng hấp dẫn. Xây dựng không gian xanh vươn lên cao là cách tận dụng được tối đa không gian trong lúc tiết kiệm được tối đa mặt bằng ở những khu vực đô thị "tấc đất tấc vàng" Hai tòa tháp xanh ở Nam Kinh lẽ ra sẽ được hoàn thành vào cuối năm 2020, nhưng dự án đã bị chậm tiến độ bởi đại dịch Covid-19. Làm mát ngôi nhà mà không cần máy điều hòa? Người Ba Tư cổ sáng tạo ra 'máy lạnh' giữa sa mạc Lợi hại từ công trình xây dựng lấn biển Tòa tháp đôi này sẽ có 2.500 bụi cây và hơn 1.000 cây thân gỗ được trồng trên khắp các bề mặt. Hiện có khoảng 600 loài cây từ các địa phương, chẳng hạn như photinia Trung Quốc, cây anh đào và bạch quả, đang được trồng sẵn trong một vườn ươm ngoại ô, dành cho các mặt đứng của hai tòa nhà. Chúng sẽ được nuôi lớn đến độ cao từ sáu đến chín mét rồi đem đến trồng ở đây. Yibo Xu, thành viên của Công ty thiết kế Stefano Boeri Architetti, phụ trách văn phòng Thượng Hải, giải thích rằng các cây này sẽ được thử nghiệm trong hầm gió để kiểm tra sức bền của chúng trước khi được đưa lên trồng trên sân thượng và ban công của tòa tháp đôi, nhằm mục đích cải thiện khí hậu và đa dạng sinh học. Các thử nghiệm mô phỏng gió mà cây cối có thể phải đối mặt ở các độ cao khác nhau của tòa nhà là nhằm đảm bảo cây được trồng tại cao độ an toàn với kích thước của chúng, giảm nguy cơ gãy đổ trong mùa bão. Nhiều tỉnh ở Trung Quốc đã đưa ra các chính sách khuyến khích làm cho cây xanh trở thành một phần không thể thiếu của nhà cao tầng. Chẳng hạn, tại tỉnh Chiết Giang, một tòa nhà có sân vườn trên ban công có thể được miễn các không gian xanh này khỏi tổng diện tích sàn khi tính tỷ lệ lô đất. Tỷ lệ này được tính trên tổng diện tích sàn của tòa nhà (bao gồm tất cả các tầng) so với diện tích mặt bằng lô đất mà tòa nhà tọa lạc. Tỷ lệ này thấp có nghĩa là môi trường sống tốt hơn, và vì vậy tài sản có thể được bán với giá cao hơn. Điều này thực sự khuyến khích, ông Xu nói. Nhưng để có được hiệu quả cao, bạn không thể đơn giản chỉ thêm thảm thực vật vào chỗ này hay chỗ kia trong một tòa nhà, Ken Yeang, kiến trúc sư sinh thái người Malaysia lưu ý. Thay vào đó, phủ xanh một tòa nhà đòi hỏi phải lập kế hoạch cẩn thận để đảm bảo rằng cây cối được kết nối tốt với các loài khác của chúng ở gần xung quanh, môi trường sống liên hoàn có lợi cho động vật, chim và côn trùng. Mặc dù các tòa nhà xanh như thế này đòi hỏi kế hoạch tỉ mỉ, nhưng theo các kiến trúc sư, điều này là xứng đáng. "Ngày nay, chúng ta có nhiều công cụ nếu muốn giảm phát thải CO2," Boeri nói. "Song chúng ta chỉ có một cách để hấp thụ trở lại CO2 đã thải ra mà thôi." Đó là hút trở lại lượng khí carbon trong khí quyển và lưu giữ nó ở dạng khác, mà cơ chế hiệu quả nhất chính là dựa vào cây xanh. Điều này thật là tuyệt diệu; song các khu vườn theo chiều thẳng đứng ở Nam Kinh được trông đợi sẽ chỉ hấp thụ được 25 tấn CO2 mỗi năm - tương đương với lượng phát thải của 10 chuyến bay khứ hồi từ Bắc Kinh đến London. Cải thiện vật liệu xây dựng Ngay cả khi các khu vườn kiểu đó trở nên phổ biến thì vẫn cần phải làm nhiều hơn mới có thể ít nhiều tác động tới mức độ phát thải của ngành công nghiệp xây dựng Trung Quốc. Công ty xây dựng dùng công nghệ in 3D WinSun sử dụng vật liệu tái chế để làm "mực" in ra các cấu kiện của tòa nhà Trồng thảm thực vật trở thành một phần của những tòa nhà cao tầng thông thường là một cách rất dễ làm "xanh" các cao ốc, nhưng việc cải tiến vật liệu xây dựng và kỹ thuật xây dựng có thể có tác động lớn hơn nhiều về mặt phát thải carbon. Chỉ riêng xi măng thôi đã thải 8% lượng khí thải carbon toàn cầu của thế giới mỗi năm. Theo một ước tính, năm 2015 ở Trung Quốc, lượng phát thải carbon từ vật liệu xây dựng - bao gồm thép, xi măng, sắt và nhôm - cùng với lượng phát thải từ hoạt động xây dựng tương đương với việc đốt một tỷ tấn than (để dễ so sánh, thì trong 2018, Trung Quốc đã đốt 3,83 tỷ tấn than). Một cách để giảm con số phát thải carbon khổng lồ này là sử dụng vật liệu xây dựng tái chế. Nằm cách sông Dương Tử khoảng 170 dặm (270km), đoạn chảy từ Nam Kinh đến Thượng Hải, có một công ty tên là WinSun đã biến vật liệu tái chế thành cụm các tòa nhà được dựng theo công nghệ in 3D. WinSun nói họ là công ty lớn nhất trong lĩnh vực công nghệ in 3D dùng trong xây dựng. SunWin là đứa con tinh thần của Ma Yihe, một kỹ sư cơ khí chuyển sang làm doanh nhân. Với công nghệ in 3D của Ma, chỉ cần chín công nhân để làm các việc cho bảy tòa nhà trong cụm đó - một công việc theo truyền thống sẽ cần đội ngũ 200 người. Số lượng các tấm gỗ sử dụng cũng được giảm bớt, bởi máy in 3D vận hành không cần giàn giáo. Tâm điểm của cụm các tòa nhà này là "mực in" công nghệ 3D có tính bền vững mà WinSun sử dụng. Được cung cấp từ những nơi như nhà máy thép, nhà máy than và công trường xây dựng đô thị, các chất thải rắn khác nhau được phân loại, cô hạt và xử lý thành nguyên liệu đầu vào - "mực" cho máy in 3D. Chất liệu này không phải toàn bộ đều đã qua sử dụng, vì nó cũng đòi hỏi một lượng cát nhất định giống như bê tông thông thường. Chất thải của nhà máy thép là dễ xử lý nhất, ông Mã nói, và có thể được sử dụng tới 60% trong nguyên liệu cho máy in 3D ngành xây dựng. Từ tái chế đến tái sử dụng Một cách khác còn tốt hơn việc nghiền nát các chất phế thải thành nguyên liệu để tạo ra một tòa nhà mới là tái sử dụng một tòa nhà đã hiện hữu tồn tại. Tại khu đô thị mới Hùng An (Xiong'an), khoảng 60 dặm (100km) về phía tây nam Bắc Kinh, một nhà máy may bỏ hoang đã được chuyển đổi công năng thành tòa nhà văn phòng. Liu Heng, giám đốc Viện Nghiên cứu và Thiết kế Kiến trúc Xanh, là kiến trúc sư đứng sau dự án này. Ông giữ lại các cấu trúc chính của nhà máy cũ, tạo ra các bề mặt sàn mới và sử dụng những khối xi măng cũ từ tòa nhà để xây tường bao ở ngoài sân. Khí thải từ hoạt động xây dựng, bao gồm cả sử dụng nguyên liệu thô, tương đương với việc đốt cháy một tỷ tấn than trong năm 2015 Cải tiến quan trọng nhất là việc sử dụng năng lượng một cách hiệu quả; ví dụ, ông Liu lắp đặt một "bức tường rèm" để tạo thành hành lang lưu thông không khí, giúp giảm bớt mức trao đổi nhiệt giữa môi trường bên ngoài và khu văn phòng chính. Một nhân viên làm việc tại khu trung tâm từng nói với phóng viên truyền hình rằng vào mùa đông, tòa nhà có nhiệt độ khoảng 18C mà không cần máy sưởi. Trong khi tháng lạnh nhất ở Bắc Kinh nhiệt độ trung bình là -3C. Ông Liu đồng ý với ông Ma rằng công nghệ in 3D mở ra một tương lai tốt hơn cho kiến trúc, vì tốc độ xây dựng nhanh, cần ít lao động hơn và tiềm năng giảm thiểu chất thải xây dựng. "Sẽ càng tốt hơn nữa nếu như họ sử dụng một số vật liệu nhất định để tăng cường tính cách nhiệt của nhà xây bằng công nghệ in 3D," ông Liu nói thêm. Tìm cách tận dụng cấu trúc và thiết kế của một tòa nhà để làm ấm hoặc mát mà không cần đến phương tiện máy móc - được gọi là thiết kế thụ động - là điều mà kiến trúc sư Dong Mei ở Bắc Kinh nghiên cứu khám phá trong gần 20 năm qua. Một trong những dự án lớn của bà là thiết kế một tòa nhà giảng dạy cho Đại học Bắc Kinh vào 2005 - năm mà Trung Quốc ban hành hướng dẫn đầu tiên về phát triển các tòa nhà công tiết kiệm năng lượng. Tòa nhà có một hành lang trung tâm hoạt động như một giếng thu ánh sáng trên tầng 5 để giảm nhu cầu chiếu sáng nhân tạo. Nó cũng giúp giảm sử dụng điện, giữ ấm vào mùa đông và là nguồn thông gió vào mùa hè. Hành lang sử dụng hệ thống tự động bật và tắt đèn trong các phòng học của tòa nhà dựa trên cảm biến chuyển động của học sinh. Bà Dong cũng có các kế hoạch lắp đặt hệ thống mái che có thể mở ra xếp vào ở phần tường tòa nhà để kiểm soát lượng ánh sáng mặt trời làm ấm tòa nhà. Các công nghệ vốn đã giúp cho các tòa nhà ở phương Tây giảm bớt lượng khí thải carbon thấp hơn chưa chắc sẽ có tác dụng tương tự ở Trung Quốc Đó là một dự án đầy tham vọng, và những nỗ lực cuối cùng của bà Dong Mei đã không được thông qua vì trường đại học cho việc xây lắp mái che mở ra xếp vào được là quá phức tạp. Đến nay, bà Dong vẫn tiếc nuối vì đã không làm được hệ thống mái che đó. "Theo tính toán của chúng tôi thì việc đó sẽ giúp giảm bớt thời gian phải sử dụng máy lạnh xuống thấp hơn hơn một tháng mỗi năm," bà nói. Những cản trở như vậy là điều mà nhiều người gặp phải khi muốn thực hiện các giải pháp xanh, sạch của mình. "Từ chối thử nghiệm điều khác biệt" là một thử thách cam go mà ông Yeang - kiến trúc sư Malaysia - nêu ra khi được hỏi về kinh nghiệm làm việc ở Trung Quốc. Doanh nhân công nghệ in 3D Ma Yihe cho biết ông cũng gặp phải vấn đề tương tự khi đàm phán với các công ty kiến trúc truyền thống. Khác biệt Đông - Tây Sự chấp nhận cái mới một cách dè dặt tạo ra một thách thức, nhưng cũng là một lợi thế. Tiêu thụ năng lượng Trung Quốc trên mỗi đơn vị xây dựng vẫn còn thấp hơn nhiều so với các nước ở phương Tây, Zhu Yingxin từ Đại học Thanh Hoa nói. Sự khác biệt là do không đồng điệu về thói quen, văn hóa, bà nói, chẳng hạn như sở thích thông gió tự nhiên và xu hướng sử dụng mát mẻ vừa phải thay vì dùng máy điều hòa nhiệt độ tạo mức lạnh rất nhân tạo. Do vậy, nếu như những người hoạt động trong lĩnh vực xây dựng ở Trung Quốc chỉ đơn giản mà sao chép các kinh nghiệm tiết kiệm năng lượng của phương Tây - điều này thường có nghĩa là kiểm soát môi trường trong nhà chặt chẽ bằng các máy móc thiết bị - thì điều đó sẽ dẫn đến việc tăng tiêu thụ năng lượng không cần thiết, bà Zhu nói. Để triển khai kiến trúc xanh ở Trung Quốc, các công nghệ cần được thiết kế phù hợp nhất với điều kiện địa phương, bà bổ sung thêm, từ khí hậu đến văn hóa. Nhiều thiết kế thụ động thực sự, vốn không sử dụng nhiên liệu để sưởi ấm hoặc làm mát, đã tồn tại từ lâu trong các kiểu xây cất nhà truyền thống của Trung Quốc. Có những ngôi nhà được xây với những bức tường dày khoét vào núi (kiểu nhà Diêu động) ở Cao nguyên Hoàng Thổ ở miền bắc Trung Quốc, hay với kiểu sân Huệ Châu cổ ở phía nam. Nhờ những khoảng sân này mà nhiệt độ được điều hòa do phần khí nóng bốc lên cao còn phần khí mát được hút xuống dưới. Nhà Diêu động khoét vào vách núi, với những lớp tường dày xây bên ngoài Giới kiến trúc sư có thể dùng công nghệ hiện đại để cải thiện thêm nữa các thiết kế như vậy, bà Zhu nói, chẳng hạn như làm thêm tum phía trên giếng trời để giữ nhiệt vào mùa đông - theo nguyên tắc tương tự mà bà Dong đã dùng trong thiết kế hành lang có trần bằng kính của mình. Đôi khi, các thiết kế cổ đã chứa đựng mọi ưu thế của công nghệ và kiến trúc hiện đại. Bà Zhu lạc quan về tương lai của mảng kiến trúc phát triển bền vững nơi đô thị ở Trung Quốc, điều mà bà cho là một trong những lĩnh vực quan trọng đang được chính phủ và ngành công nghiệp xây dựng cổ súy. Tính đến cuối 2018, Trung Quốc đã có hơn 10.000 dự án được chứng nhận kiến trúc xanh. Hệ thống xếp hạng với mức đánh giá tối đa là ba sao sử dụng danh mục các tiêu chí để tính điểm cho các tòa nhà dựa trên việc có tiết kiệm đất, năng lượng, nước hay không, tính bảo vệ môi trường của vật liệu xây dựng, cũng như chất lượng môi trường bên trong của tòa nhà, bên cạnh các tính năng khác. Đây chưa phải là một hệ thống hoàn hảo, bà Zhu lưu ý, vì hầu hết các chứng chỉ này chỉ dựa trên thiết kế tòa nhà chứ không phải là cách tòa nhà đã xây dựng và thực sự hoạt động - nhưng có thể coi là chỉ dấu cho thấy xu hướng sắp tới. Hồi 2017, Trung Quốc đặt mục tiêu đến cuối 2020, nước này sẽ có 50% tổng số các tòa nhà mới ở đô thị được chứng nhận có thiết kế xanh. Tốc độ phát triển đô thị ở Trung Quốc quả là nhanh, mà tốc độ thay đổi cũng nhanh không kém. Nếu một nửa hoạt động xây dựng trên thế giới thực sự xảy ra tại nơi đây trong thập niên này, thì việc nâng tiêu chuẩn về tính bền vững có thể sẽ tạo tác động lớn hơn đối với lượng khí thải từ hoạt động xây dựng trên toàn cầu.. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.
[ 108, 287, 285, 161, 2532, 176, 1542, 142, 126, 153, 556, 2128, 124, 172, 1359, 566, 1109, 3688, 119, 1058, 3859, 301, 183, 497, 1359, 566, 3925, 564, 110, 390, 351, 1467, 1464, 1142, 114, 221, 1581, 564, 355, 438, 1039, 1523, 1893, 273, 414, 1581, 4898, 152, 1142, 202, 175, 249, 3932, 154, 237, 556, 636, 175, 224, 130, 764, 1388, 416, 975, 424, 383, 108, 1181, 977, 936, 271, 347, 108, 978, 322, 442, 505, 1908, 104, 331, 709, 360, 2977, 110, 797, 959, 824, 192, 198, 165, 1318, 8155, 5174, 176, 1134, 1230, 22998, 371, 106, 938, 103, 116, 660, 152, 1112, 1354, 1162, 1171, 715, 5145, 642, 112, 1447, 1407, 110, 310, 211, 575, 648, 119, 109, 660, 152, 211, 113, 1956, 182, 104, 2064, 760, 1811, 402, 4178, 636, 151, 162, 194, 201, 617, 660, 152, 4004, 227, 742, 176, 147, 108, 121, 142, 433, 421, 572, 335, 163, 464, 1912, 172, 380, 147, 344, 423, 648, 119, 109, 660, 152, 489, 222, 108, 121, 164, 548, 331, 7874, 1200, 152, 126, 106, 116, 380, 104, 1168, 931, 556, 636, 665, 228, 327, 647, 936, 271, 2352, 1661, 104, 151, 942, 5058, 376, 976, 556, 636, 549, 15976, 520, 172, 166, 1126, 4186, 386, 116, 1457, 135, 277, 556, 636, 104, 175, 249, 134, 407, 124, 149, 151, 162, 113, 1092, 778, 1988, 1902, 126, 493, 556, 636, 239, 196, 653, 2919, 4937, 1109, 3688, 742, 176, 147, 233, 323, 117, 399, 512, 164, 1361, 152, 172, 1354, 159, 116, 447, 5530, 143, 1359, 566, 126, 134, 301, 183, 681, 566, 2559, 447, 1619, 7468, 3481, 834, 106, 116, 219, 166, 894, 2612, 202, 106, 129, 169, 217, 160, 159, 175, 1555, 109, 660, 152, 105, 859, 556, 636, 2644, 124, 545, 15594, 482, 1691, 9078, 4319, 148, 423, 464, 1816, 445, 1373, 145, 174, 467, 155, 112, 298, 120, 147, 1244, 537, 321, 395, 236, 216, 705, 1829, 104, 151, 162, 115, 521, 358, 464, 1816, 344, 423, 104, 109, 660, 152, 321, 227, 549, 546, 105, 335, 115, 394, 124, 116, 1221, 329, 1082, 301, 114, 936, 2461, 1069, 5267, 155, 3066, 1307, 352, 464, 1816, 344, 423, 907, 288, 113, 950, 442, 556, 636, 104, 151, 162, 115, 321, 183, 1810, 1183, 103, 764, 537, 489, 1177, 119, 386, 116, 653, 623, 2229, 112, 2219, 376, 556, 636, 109, 660, 152, 103, 770, 148, 358, 467, 503, 1373, 2580, 105, 445, 1373, 113, 186, 310, 277, 870, 475, 103, 556, 2128, 103, 2644, 124, 545, 172, 380, 147, 497, 423, 482, 1691, 4319, 104, 151, 942, 2643, 151, 162, 260, 140, 106, 879, 327, 655, 2209, 562, 423, 204, 307, 219, 111, 103, 170, 110, 139, 281, 173, 321, 1721, 838, 537, 464, 1816, 344, 423, 108, 121, 109, 660, 152, 519, 152, 568, 402, 16309, 22065, 6486, 148, 440, 214, 805, 254, 103, 111, 115, 212, 435, 109, 464, 862, 357, 1843, 1822, 108, 121, 151, 890, 114, 1401, 2110, 175, 224, 130, 151, 162, 107, 136, 140, 117, 517, 197, 1257, 2528, 3172, 2029, 246, 1003, 1822, 430, 113, 120, 173, 821, 146, 202, 130, 357, 1843, 319, 237, 1822, 183, 108, 121, 151, 162, 150, 106, 173, 790, 140, 202, 233, 163, 156, 2192, 158, 1003, 5560, 113, 109, 660, 2667, 3542, 1843, 441, 111, 4706, 13043, 674, 5099, 1864, 176, 103, 106, 111, 462, 737, 104, 737, 173, 2192, 1770, 181, 1337, 952, 715, 112, 1313, 1815, 148, 129, 124, 1086, 5099, 9812, 8377, 332, 11803, 4069, 770, 196, 660, 152, 630, 867, 291, 373, 1822, 2993, 108, 121, 7640, 103, 5099, 1864, 176, 105, 109, 210, 522, 130, 108, 232, 228, 151, 162, 128, 328, 130, 556, 636, 322, 1770, 181, 1337, 952, 715, 270, 181, 149, 132, 2977, 331, 256, 104, 769, 1883, 3223, 108, 121, 752, 510, 151, 942, 2294, 7801, 1003, 113, 109, 164, 548, 786, 393, 943, 812, 130, 195, 1004, 119, 423, 482, 1691, 7292, 191, 536, 321, 2048, 127, 128, 558, 108, 1181, 977, 110, 482, 709, 7523, 311, 103, 149, 109, 322, 442, 709, 461, 107, 1523, 359, 556, 636, 2808, 634, 104, 151, 890, 328, 7755, 282, 7755, 4254, 143, 156, 394, 124, 109, 322, 2913, 3018, 227, 159, 739, 110, 139, 3018, 1872, 124, 125, 1109, 110, 390, 167, 319, 164, 116, 1212, 680, 191, 536, 1916, 458, 112, 4178, 636, 110, 390, 1822, 3018, 227, 291, 106, 173, 3225, 286, 117, 935, 635, 110, 390, 113, 398, 958, 7209, 117, 935, 635, 1109, 281, 108, 121, 120, 322, 442, 709, 461, 11111, 376, 282, 7755, 10126, 891, 660, 3281, 1822, 108, 121, 132, 725, 642, 124, 134, 117, 506, 164, 138, 608, 147, 4626, 170, 382, 304, 115, 133, 1751, 472, 359, 626, 273, 414, 4679, 2110, 2501, 1184, 152, 145, 110, 260, 452, 179, 544, 347, 606, 679, 1005, 874, 611, 394, 124, 377, 9984, 17980, 415, 1692, 2232, 4022, 799, 148, 135, 277, 556, 636, 2534, 657, 1200, 3281, 1183, 126, 134, 107, 9943, 3143, 1003, 105, 183, 3352, 1003, 481, 2912, 117, 2192, 159, 1227, 109, 2559, 4451, 1620, 107, 545, 3824, 1310, 1003, 148, 109, 439, 2600, 718, 269, 576, 128, 8003, 4751, 176, 409, 151, 890, 1003, 365, 1328, 105, 1943, 4072, 167, 117, 2192, 1132, 113, 116, 2913, 17112, 470, 108, 1181, 103, 1031, 114, 109, 447, 715, 104, 196, 660, 2667, 819, 134, 117, 1609, 301, 155, 359, 291, 148, 1386, 155, 2000, 2919, 598, 979, 155, 2192, 108, 121, 1333, 10120, 3656, 5818, 103, 164, 182, 104, 487, 457, 583, 699, 13043, 674, 5099, 1864, 176, 20489, 176, 332, 15369, 103, 573, 605, 355, 438, 1144, 3038, 272, 581, 160, 109, 1003, 126, 134, 117, 932, 830, 113, 2853, 2156, 130, 594, 486, 543, 2352, 104, 174, 226, 129, 117, 251, 227, 2192, 159, 959, 1292, 105, 504, 135, 104, 660, 3281, 1183, 103, 745, 592, 1055, 655, 1155, 482, 878, 105, 635, 1361, 296, 2370, 303, 932, 830, 787, 1102, 2156, 145, 1003, 5560, 107, 136, 139, 195, 447, 108, 121, 109, 359, 291, 211, 527, 104, 660, 152, 106, 745, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 1224, 176, 1606, 976, 212, 435, 236, 216, 838, 1332, 11425, 151, 162, 106, 328, 961, 155, 613, 1457, 109, 135, 277, 556, 636, 239, 159, 175, 1326, 1 ]
140610_saopaulo_monorail_accident
https://www.bbc.com/vietnamese/world/2014/06/140610_saopaulo_monorail_accident
Brazil: sập đường tàu phục vụ World Cup
Một công nhân xây dựng đã thiệt mạng khi đang thi công đường tàu điện ray đơn (monorail) ở thành phố lớn nhất Brazil, Sao Paulo, sau khi một phần của đường tàu này bị sập.
Nhiều công trình phục vụ cho World Cup của Brazil không đạt tiến độ Nhà chức trách có mặt tại hiện trường cho biết ít nhất hai người khác đã bị thương. Đường tàu điện ray đơn dài 17.7 km được xây dựng để phục vụ cho World Cup, vốn sắp diễn ra trong ba ngày tới, và đã bị chậm tiến độ. Đường tàu này nối sân bay Congonhas - nơi chủ yếu bay nội địa - với ba đường tàu điện ngầm. Công tác chuẩn bị cho World Cup của Brazil đã bị bao phủ bởi nhiều vụ tai nạn và các công trình không kịp tiến độ. Tám công nhân của Brazil cũng đã thiêt mạng trong các vụ tai nạn trong quá trình thi công 12 sân vận động cho World Cup.
summarize: Nhiều công trình phục vụ cho World Cup của Brazil không đạt tiến độ Nhà chức trách có mặt tại hiện trường cho biết ít nhất hai người khác đã bị thương. Đường tàu điện ray đơn dài 17.7 km được xây dựng để phục vụ cho World Cup, vốn sắp diễn ra trong ba ngày tới, và đã bị chậm tiến độ. Đường tàu này nối sân bay Congonhas - nơi chủ yếu bay nội địa - với ba đường tàu điện ngầm. Công tác chuẩn bị cho World Cup của Brazil đã bị bao phủ bởi nhiều vụ tai nạn và các công trình không kịp tiến độ. Tám công nhân của Brazil cũng đã thiêt mạng trong các vụ tai nạn trong quá trình thi công 12 sân vận động cho World Cup.
[ 108, 287, 285, 161, 1115, 135, 277, 618, 197, 114, 1920, 2228, 104, 2394, 110, 764, 472, 359, 571, 229, 605, 107, 447, 149, 199, 271, 114, 217, 500, 202, 196, 111, 211, 115, 133, 3203, 2596, 540, 1526, 124, 364, 652, 677, 876, 23650, 3679, 117, 556, 636, 130, 618, 197, 114, 1920, 10232, 682, 1268, 407, 124, 113, 459, 191, 3490, 105, 115, 133, 3584, 472, 9455, 2596, 540, 126, 1495, 959, 502, 8316, 231, 20198, 233, 328, 185, 675, 502, 735, 439, 233, 119, 459, 361, 540, 726, 10839, 487, 274, 862, 133, 114, 1920, 2228, 104, 2394, 115, 133, 374, 256, 626, 158, 197, 1311, 627, 105, 109, 135, 277, 110, 2018, 472, 4221, 2739, 135, 157, 104, 2394, 127, 115, 697, 3580, 332, 427, 113, 109, 197, 1311, 627, 113, 310, 277, 697, 135, 1178, 959, 1582, 469, 114, 1920, 8788, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 430, 135, 157, 556, 636, 115, 1167, 427, 129, 167, 697, 135, 361, 540, 1526, 124, 364, 652, 444, 6197, 2689, 3527, 1034, 371, 108, 121, 164, 548, 301, 202, 2394, 103, 2982, 9752, 103, 187, 129, 172, 380, 104, 361, 540, 126, 133, 4856, 112, 1 ]
forum-52105150
https://www.bbc.com/vietnamese/forum-52105150
Virus corona: người Mỹ, sự coi trọng tự do và dịch Covid-19
Devin Wagner, một người Mỹ, mang 10kg gạo về nhà. Ông là người Mỹ, khoảng 32 tuổi, sống ở Việt Nam hơn sáu năm rồi.
Một siêu thị ở Việt Nam hồi đầu tháng 3/2020 Trên đường về ông đi qua một cửa hàng viết bằng tiếng Anh "Xin lỗi, không phục vụ khách nước ngoài thời điểm này", ông lưu ý trong đầu và hứa là sẽ không bao giờ vào đây sau khi cuộc khủng hoảng này chấm dứt. Devin không đọc hiểu tiếng Việt nhiều, tuy nhiên dịch Covid-19 ngày càng nghiêm trọng nên ông đang suy nghĩ nghiêm túc đến việc sẽ sống lâu dài tại Việt Nam. Ông đã chuẩn bị đủ đồ ăn cho một tháng ở nhà. Devin thấy may mắn là ở Việt Nam mua mì gói và gạo rất dễ và có thể để lâu được. Virus corona: Người Việt ở Đức may khẩu trang tặng bệnh viên, cảnh sát vì 'mốt đã đổi' Kêu gọi đổi khẩu trang N95 cho bác sỹ được nhiều hưởng ứng Liệu chính điểm mạnh của nước Mỹ sẽ biến thành điểm yếu của họ trong thời điểm dịch Covid-19? Tôi lo sợ rằng điểm mạnh của nước Mỹ trong thời điểm này sẽ biến thành điểm yếu của họ. Do đó, virus corona có thêm lợi thế để làm hại người dân Mỹ. Tôi còn nhớ hồi bé đi học, một người bạn nói với tôi rằng cha mẹ bạn ấy sắp li hôn. Tôi biết bạn ấy sẽ buồn, và… cũng sẽ được nuông chiều! Bởi khi bố mẹ li hôn, họ sẽ tranh giành quyền nuôi con bằng cách chiếm lấy tình cảm của đứa bé, thế là những món quà ngày một nhiều. Một vài người bạn của tôi cũng từng mơ ước cha mẹ li hôn để được nhận nhiều qua như vậy. Thường thì khi cha mẹ li hôn, đứa trẻ có nhiều tự do hơn. Họ không dám nghiêm khắc vì sợ đứa con không gần gũi với mình nữa, kiểu gia đình thế này thì đứa con chính là "không tặc" quản lý mối quan hệ. Hành trình vào tâm dịch và chuyện tình xuyên biên giới TQ lại lấn át ở Biển Đông, VN còn trông đợi Mỹ được không? Một bệnh viện dã chiến đang được lập ở Trung tâm hội nghị Jacob Javis, thành phố New York Ký ức này làm tôi suy nghĩ tới chính phủ Mỹ. Hai đảng lúc nào cũng tìm cách thuyết phục người dân về phe họ, không khác gì cha mẹ khi ly hôn. Họ cố gắng lôi kéo người dân bằng cách đưa ra những lời hứa họ sẽ làm được gì cho nước Mỹ. Chẳng hạn, nhà chính trị Newt Gingrich đã tranh cử cho nhiệm kỳ tổng thống Mỹ năm 2012. Để thuyết phục người dân, ông hứa "tạo ra một thuộc địa trên mặt trăng vào năm 2020 nếu ông được bầu làm tổng thống". Và tất nhiên là lời hứa lớn nhất trong chiến dịch bầu cử ban đầu của Donald Trump: "Tôi sẽ xây dựng một bức tường tuyệt vời, không một ai có thể xây những bức tường này tốt hơn tôi, tin tôi đi, tôi sẽ xây chúng rất rẻ, chúng sẽ thật lớn và vĩ đại ở biên giới phía nam của chúng ta. Và người Mexico sẽ phải trả tiền cho bức tường đó." Lời hứa là thứ rất phức tạp vì nếu họ không hứa đủ thì người dân sẽ không bỏ phiếu, hoặc nếu hứa quá nhiều sẽ gây nghi ngờ. Người thành công cuối cùng là người có chiến dịch marketing tốt nhất. Người dân Mỹ đang thực hiện giãn cách xã hội. Trong hình, một bà mẹ đưa con ra công viên Central Park ở thành phố New York hôm 30/3 Bởi thế, khi mình nuôi con không nghiêm khắc, thường xuyên nuông chiều sẽ làm đứa con sinh hư. Tuần trước, một cặp đôi béo phì đã vô cùng phẫn nộ khi họ không được tự do mua 255 lon nước ngọt trong siêu thị. Tất cả người dân Mỹ là vậy, họ muốn có tự do, bởi vậy chính phủ rất khó quản lý được họ. Trên Hiến Pháp Hoa Kỳ có ghi: "công dân Mỹ có quyền giữ và mang theo vũ khí." Vì thế lượng tội phạm liên quan đến súng ở Mỹ cao ngất ngưỡng và gần như nằm ngoài tầm kiểm soát của chính phủ. Virus corona: Thế giới khủng hoảng, cứu trợ tiền bạc bao nhiêu mới đủ? Virus corona: Trump gia hạn khoảng cách xã hội cho đến hết 30/4 Phương Tây hiện giờ đang lo lắng virus Covid-19 sẽ không dừng lại, bởi rất khó có thể thuyết phục được người dân nên làm gì. Vì vậy, rất nhiều người nổi tiếng từ ca sĩ, diễn viên cho đến cả Barack Obama phải lên phương tiện truyền thông, khẩn cầu công dân tự cách ly ở nhà. Việc này không khác gì một bà mẹ mệt mỏi thuyết phục cô con gái đi ngủ sớm vì kỳ nghỉ hè đã hết, trời đã khuya mà con gái thì cứ quậy phá lung tung. "Con ơi, đi ngủ giùm mẹ đi! Mai đi học rồi! Sáng mai phải dậy đi học đấy! Ngủ sớm là tốt cho con lắm!" "Không, con không thích đi học. Con muốn đi chơi!" Ở Việt Nam, người dân tôn trọng chính quyền hơn và cố gắng ở nhà chống lại virus Ở Việt Nam, người dân tôn trọng chính quyền hơn, họ cố gắng ở nhà chống lại virus, ngoan ngoãn, không tụ tập nhiều người. Nói như vậy không có nghĩa là tôi chê người Mỹ xấu. Tôi là người Mỹ và tôi thích như vậy. Vì tất cả mỗi người, mỗi nước đều có điểm mạnh và điểm yếu. Những người lính Đức sau chiến tranh thế giới thứ 2 đưa ra quan điểm của họ về những người lính Mỹ: "Người Mỹ là những tù nhân xấu. Một nhóm gồm 14 người Mỹ bị bắt và đưa đến trong một ngày. Khi được hỏi về đơn vị, họ đã từ chối trả lời. Họ cũng từ chối làm việc và tiếp chuyện với các sĩ quan. Mấy tay lính Mỹ đã phải kiềm nén niềm vui sướng khi nhìn thấy gương mặt đầy khó chịu của các sĩ quan."-Paul Heinman. "Người Mỹ lì lợm, nhưng chính sự tự do cho phép họ làm những điều tuyệt vời". Bệnh viện dã chiến được xây dựng trong công viên Central Park, New York. Người Mỹ rất ghét các triều đại trị vì, trong khi người Anh vẫn rất tự hào về gia đình hoàng gia và bề dày lịch sử của họ. Người Mỹ coi trong cảm giác tự do và bất cứ điều gì được coi là di sản chính trị đều nhắc nhở họ về những ngày họ nằm dưới sự kiểm soát của một ông vua, nơi họ có thể gièm pha. Người Mỹ lì lợm, nhưng chính sự tự do cho phép họ làm những điều tuyệt vời. Họ muốn tự do hơn bất cứ điều gì khác. Bạn có bao giờ tự hỏi, đất nước nào có một sự đổi mới vượt bậc nhất trong 100 năm qua? Dây chuyền sản xuất và internet từ đâu mà có? Nước Mỹ. Ai đã gửi nhân loại lên mặt trăng đầu tiên? Nước Mỹ. Và ai sẽ đưa chúng ta lên sao Hoả? Nước Mỹ. Elon Musk, nhà thiết kế SpaceX, CEO và kiến trúc sư sản phẩm của Tesla, Inc. Chuyển từ Nam Châu Phi vào Mỹ, vì: "Bất cứ khi nào tôi đọc về một công nghệ tuyệt vời, nó sẽ có xu hướng từ Hoa Kỳ, hoặc rộng hơn là Bắc Mỹ bao gồm cả Canada. Vì vậy, tôi muốn tiến bộ công nghệ thì dĩ nhiên là nên ở Hoa Kỳ." Rất tiếc, người Mỹ sẽ phải đối mặt với dịch Covid-19 một cách khủng hoảng và có thể nặng nhất thế giới. Nhưng, mình cũng nên nhớ rằng, họ rất sáng tạo và thích nghi nhanh, bạn sẽ phải ngạc nhiên đấy. * Bài thể hiện quan điểm của một người Mỹ sống ở Việt Nam, viết bằng tiếng Việt với bút danh David Xanh
summarize: Một siêu thị ở Việt Nam hồi đầu tháng 3/2020 Trên đường về ông đi qua một cửa hàng viết bằng tiếng Anh "Xin lỗi, không phục vụ khách nước ngoài thời điểm này", ông lưu ý trong đầu và hứa là sẽ không bao giờ vào đây sau khi cuộc khủng hoảng này chấm dứt. Devin không đọc hiểu tiếng Việt nhiều, tuy nhiên dịch Covid-19 ngày càng nghiêm trọng nên ông đang suy nghĩ nghiêm túc đến việc sẽ sống lâu dài tại Việt Nam. Ông đã chuẩn bị đủ đồ ăn cho một tháng ở nhà. Devin thấy may mắn là ở Việt Nam mua mì gói và gạo rất dễ và có thể để lâu được. Virus corona: Người Việt ở Đức may khẩu trang tặng bệnh viên, cảnh sát vì 'mốt đã đổi' Kêu gọi đổi khẩu trang N95 cho bác sỹ được nhiều hưởng ứng Liệu chính điểm mạnh của nước Mỹ sẽ biến thành điểm yếu của họ trong thời điểm dịch Covid-19? Tôi lo sợ rằng điểm mạnh của nước Mỹ trong thời điểm này sẽ biến thành điểm yếu của họ. Do đó, virus corona có thêm lợi thế để làm hại người dân Mỹ. Tôi còn nhớ hồi bé đi học, một người bạn nói với tôi rằng cha mẹ bạn ấy sắp li hôn. Tôi biết bạn ấy sẽ buồn, và… cũng sẽ được nuông chiều! Bởi khi bố mẹ li hôn, họ sẽ tranh giành quyền nuôi con bằng cách chiếm lấy tình cảm của đứa bé, thế là những món quà ngày một nhiều. Một vài người bạn của tôi cũng từng mơ ước cha mẹ li hôn để được nhận nhiều qua như vậy. Thường thì khi cha mẹ li hôn, đứa trẻ có nhiều tự do hơn. Họ không dám nghiêm khắc vì sợ đứa con không gần gũi với mình nữa, kiểu gia đình thế này thì đứa con chính là "không tặc" quản lý mối quan hệ. Hành trình vào tâm dịch và chuyện tình xuyên biên giới TQ lại lấn át ở Biển Đông, VN còn trông đợi Mỹ được không? Một bệnh viện dã chiến đang được lập ở Trung tâm hội nghị Jacob Javis, thành phố New York Ký ức này làm tôi suy nghĩ tới chính phủ Mỹ. Hai đảng lúc nào cũng tìm cách thuyết phục người dân về phe họ, không khác gì cha mẹ khi ly hôn. Họ cố gắng lôi kéo người dân bằng cách đưa ra những lời hứa họ sẽ làm được gì cho nước Mỹ. Chẳng hạn, nhà chính trị Newt Gingrich đã tranh cử cho nhiệm kỳ tổng thống Mỹ năm 2012. Để thuyết phục người dân, ông hứa "tạo ra một thuộc địa trên mặt trăng vào năm 2020 nếu ông được bầu làm tổng thống". Và tất nhiên là lời hứa lớn nhất trong chiến dịch bầu cử ban đầu của Donald Trump: "Tôi sẽ xây dựng một bức tường tuyệt vời, không một ai có thể xây những bức tường này tốt hơn tôi, tin tôi đi, tôi sẽ xây chúng rất rẻ, chúng sẽ thật lớn và vĩ đại ở biên giới phía nam của chúng ta. Và người Mexico sẽ phải trả tiền cho bức tường đó." Lời hứa là thứ rất phức tạp vì nếu họ không hứa đủ thì người dân sẽ không bỏ phiếu, hoặc nếu hứa quá nhiều sẽ gây nghi ngờ. Người thành công cuối cùng là người có chiến dịch marketing tốt nhất. Người dân Mỹ đang thực hiện giãn cách xã hội. Trong hình, một bà mẹ đưa con ra công viên Central Park ở thành phố New York hôm 30/3 Bởi thế, khi mình nuôi con không nghiêm khắc, thường xuyên nuông chiều sẽ làm đứa con sinh hư. Tuần trước, một cặp đôi béo phì đã vô cùng phẫn nộ khi họ không được tự do mua 255 lon nước ngọt trong siêu thị. Tất cả người dân Mỹ là vậy, họ muốn có tự do, bởi vậy chính phủ rất khó quản lý được họ. Trên Hiến Pháp Hoa Kỳ có ghi: "công dân Mỹ có quyền giữ và mang theo vũ khí." Vì thế lượng tội phạm liên quan đến súng ở Mỹ cao ngất ngưỡng và gần như nằm ngoài tầm kiểm soát của chính phủ. Virus corona: Thế giới khủng hoảng, cứu trợ tiền bạc bao nhiêu mới đủ? Virus corona: Trump gia hạn khoảng cách xã hội cho đến hết 30/4 Phương Tây hiện giờ đang lo lắng virus Covid-19 sẽ không dừng lại, bởi rất khó có thể thuyết phục được người dân nên làm gì. Vì vậy, rất nhiều người nổi tiếng từ ca sĩ, diễn viên cho đến cả Barack Obama phải lên phương tiện truyền thông, khẩn cầu công dân tự cách ly ở nhà. Việc này không khác gì một bà mẹ mệt mỏi thuyết phục cô con gái đi ngủ sớm vì kỳ nghỉ hè đã hết, trời đã khuya mà con gái thì cứ quậy phá lung tung. "Con ơi, đi ngủ giùm mẹ đi! Mai đi học rồi! Sáng mai phải dậy đi học đấy! Ngủ sớm là tốt cho con lắm!" "Không, con không thích đi học. Con muốn đi chơi!" Ở Việt Nam, người dân tôn trọng chính quyền hơn và cố gắng ở nhà chống lại virus Ở Việt Nam, người dân tôn trọng chính quyền hơn, họ cố gắng ở nhà chống lại virus, ngoan ngoãn, không tụ tập nhiều người. Nói như vậy không có nghĩa là tôi chê người Mỹ xấu. Tôi là người Mỹ và tôi thích như vậy. Vì tất cả mỗi người, mỗi nước đều có điểm mạnh và điểm yếu. Những người lính Đức sau chiến tranh thế giới thứ 2 đưa ra quan điểm của họ về những người lính Mỹ: "Người Mỹ là những tù nhân xấu. Một nhóm gồm 14 người Mỹ bị bắt và đưa đến trong một ngày. Khi được hỏi về đơn vị, họ đã từ chối trả lời. Họ cũng từ chối làm việc và tiếp chuyện với các sĩ quan. Mấy tay lính Mỹ đã phải kiềm nén niềm vui sướng khi nhìn thấy gương mặt đầy khó chịu của các sĩ quan."-Paul Heinman. "Người Mỹ lì lợm, nhưng chính sự tự do cho phép họ làm những điều tuyệt vời". Bệnh viện dã chiến được xây dựng trong công viên Central Park, New York. Người Mỹ rất ghét các triều đại trị vì, trong khi người Anh vẫn rất tự hào về gia đình hoàng gia và bề dày lịch sử của họ. Người Mỹ coi trong cảm giác tự do và bất cứ điều gì được coi là di sản chính trị đều nhắc nhở họ về những ngày họ nằm dưới sự kiểm soát của một ông vua, nơi họ có thể gièm pha. Người Mỹ lì lợm, nhưng chính sự tự do cho phép họ làm những điều tuyệt vời. Họ muốn tự do hơn bất cứ điều gì khác. Bạn có bao giờ tự hỏi, đất nước nào có một sự đổi mới vượt bậc nhất trong 100 năm qua? Dây chuyền sản xuất và internet từ đâu mà có? Nước Mỹ. Ai đã gửi nhân loại lên mặt trăng đầu tiên? Nước Mỹ. Và ai sẽ đưa chúng ta lên sao Hoả? Nước Mỹ. Elon Musk, nhà thiết kế SpaceX, CEO và kiến trúc sư sản phẩm của Tesla, Inc. Chuyển từ Nam Châu Phi vào Mỹ, vì: "Bất cứ khi nào tôi đọc về một công nghệ tuyệt vời, nó sẽ có xu hướng từ Hoa Kỳ, hoặc rộng hơn là Bắc Mỹ bao gồm cả Canada. Vì vậy, tôi muốn tiến bộ công nghệ thì dĩ nhiên là nên ở Hoa Kỳ." Rất tiếc, người Mỹ sẽ phải đối mặt với dịch Covid-19 một cách khủng hoảng và có thể nặng nhất thế giới. Nhưng, mình cũng nên nhớ rằng, họ rất sáng tạo và thích nghi nhanh, bạn sẽ phải ngạc nhiên đấy. * Bài thể hiện quan điểm của một người Mỹ sống ở Việt Nam, viết bằng tiếng Việt với bút danh David Xanh
[ 108, 287, 285, 161, 885, 1697, 461, 108, 121, 243, 132, 496, 178, 253, 19283, 1601, 231, 361, 125, 118, 184, 235, 116, 814, 201, 508, 281, 354, 266, 189, 3432, 6889, 110, 618, 197, 547, 142, 351, 221, 318, 126, 646, 118, 931, 108, 232, 113, 178, 105, 1723, 106, 134, 110, 374, 339, 138, 248, 187, 129, 204, 757, 1186, 126, 1550, 8652, 19129, 231, 110, 901, 524, 354, 131, 158, 103, 1169, 445, 414, 1581, 191, 536, 849, 308, 237, 118, 167, 782, 372, 849, 2325, 155, 156, 134, 307, 727, 677, 149, 131, 629, 208, 115, 862, 133, 620, 905, 446, 114, 116, 253, 108, 121, 2667, 19129, 231, 203, 1436, 2403, 106, 108, 121, 131, 132, 702, 2949, 2418, 105, 2746, 215, 790, 105, 107, 136, 130, 727, 1378, 2926, 1693, 161, 606, 243, 108, 121, 663, 1436, 910, 509, 5857, 1515, 2368, 313, 338, 171, 377, 320, 3879, 332, 115, 345, 257, 1313, 2312, 343, 345, 910, 509, 19024, 114, 736, 817, 117, 158, 580, 475, 5980, 122, 318, 417, 104, 142, 200, 134, 625, 164, 318, 675, 104, 154, 113, 221, 318, 414, 10380, 388, 650, 964, 160, 318, 417, 104, 142, 200, 113, 221, 318, 126, 134, 625, 164, 318, 675, 104, 1078, 1133, 397, 1084, 1693, 107, 426, 418, 175, 130, 140, 799, 111, 137, 1091, 388, 177, 1057, 496, 1353, 184, 1732, 116, 111, 230, 123, 119, 141, 160, 1041, 966, 230, 728, 1268, 5369, 11374, 388, 217, 230, 728, 134, 7800, 105, 599, 127, 134, 117, 22572, 269, 1337, 794, 2150, 129, 399, 966, 5369, 12231, 154, 134, 250, 1059, 168, 1609, 219, 281, 173, 961, 771, 205, 406, 104, 1951, 7069, 175, 106, 120, 1246, 2902, 191, 116, 2210, 430, 696, 111, 230, 104, 141, 127, 434, 1659, 1126, 1041, 966, 5369, 1755, 130, 117, 238, 158, 235, 128, 1356, 2346, 143, 129, 1041, 966, 5369, 12231, 1951, 603, 107, 158, 222, 180, 827, 719, 110, 1140, 849, 1408, 171, 964, 1951, 219, 110, 386, 2944, 119, 267, 1316, 1138, 165, 539, 175, 126, 143, 1951, 219, 122, 106, 1639, 4159, 207, 730, 241, 882, 146, 300, 112, 2460, 277, 138, 315, 414, 105, 443, 205, 1209, 749, 249, 903, 153, 2534, 108, 2868, 332, 108, 121, 784, 1921, 312, 177, 1407, 1390, 200, 117, 984, 885, 1515, 1344, 2358, 242, 167, 117, 925, 108, 121, 151, 315, 567, 411, 9466, 16803, 569, 103, 164, 548, 1080, 1773, 4684, 108, 1789, 126, 140, 141, 782, 372, 228, 122, 256, 1091, 891, 283, 398, 224, 127, 370, 173, 1026, 618, 111, 137, 125, 1006, 1934, 110, 211, 218, 1041, 966, 129, 1272, 11374, 719, 601, 1258, 2657, 930, 111, 137, 281, 173, 251, 124, 120, 366, 1723, 154, 134, 140, 117, 218, 114, 142, 1091, 960, 1626, 2384, 152, 122, 245, 1080, 332, 28909, 115, 250, 368, 114, 517, 393, 497, 234, 200, 147, 4537, 1600, 1026, 618, 111, 1422, 118, 1723, 189, 7288, 124, 116, 624, 439, 159, 447, 5503, 138, 147, 2854, 323, 118, 117, 513, 140, 497, 234, 340, 619, 525, 445, 106, 366, 1723, 301, 202, 113, 242, 414, 513, 368, 504, 178, 104, 1477, 484, 161, 800, 134, 556, 636, 116, 954, 1289, 1464, 7725, 110, 116, 375, 107, 136, 556, 120, 954, 1289, 126, 514, 183, 1278, 193, 141, 2251, 141, 134, 556, 174, 215, 7875, 174, 134, 610, 301, 105, 2014, 273, 108, 121, 749, 249, 505, 828, 104, 174, 2220, 619, 111, 3139, 134, 139, 456, 379, 114, 954, 1289, 3276, 3526, 1723, 106, 259, 215, 1662, 1371, 171, 323, 154, 110, 1723, 620, 143, 111, 137, 134, 110, 306, 5176, 451, 323, 1723, 310, 158, 134, 383, 881, 6039, 606, 164, 135, 608, 264, 106, 111, 107, 242, 414, 10666, 514, 1704, 606, 137, 200, 167, 223, 493, 3129, 173, 293, 3462, 298, 240, 103, 172, 263, 966, 251, 219, 124, 135, 182, 8541, 2507, 108, 121, 164, 548, 1080, 1773, 325, 12410, 2150, 1672, 129, 267, 1609, 219, 110, 849, 15535, 369, 1209, 22572, 269, 1337, 134, 140, 1951, 219, 296, 108, 2476, 112, 3315, 1466, 116, 2699, 1183, 3288, 6636, 115, 616, 264, 3312, 3752, 129, 154, 110, 117, 222, 180, 702, 1998, 2981, 650, 231, 142, 3636, 113, 1697, 7523, 1567, 186, 111, 137, 200, 106, 934, 154, 278, 107, 222, 2350, 626, 530, 122, 256, 215, 455, 730, 241, 117, 1078, 1601, 231, 1478, 711, 254, 336, 107, 848, 161, 4672, 137, 200, 107, 168, 533, 105, 518, 181, 705, 482, 294, 865, 175, 423, 638, 473, 316, 146, 155, 1173, 108, 121, 200, 291, 7443, 2406, 105, 386, 128, 829, 351, 1191, 594, 820, 104, 122, 2463, 2926, 1693, 161, 773, 249, 757, 9594, 402, 643, 379, 1841, 374, 1243, 239, 620, 347, 2926, 1693, 161, 484, 165, 576, 545, 173, 293, 213, 114, 155, 538, 4311, 1507, 658, 199, 339, 167, 650, 1527, 1084, 1581, 134, 110, 1759, 1398, 626, 215, 455, 107, 136, 1026, 618, 117, 111, 137, 237, 140, 1776, 865, 934, 215, 158, 111, 738, 354, 148, 840, 3999, 407, 182, 114, 155, 186, 2423, 1141, 139, 227, 412, 1573, 425, 206, 103, 1900, 352, 135, 137, 222, 173, 1272, 108, 121, 2667, 1068, 126, 110, 211, 218, 116, 263, 966, 3296, 3217, 1026, 618, 602, 219, 1204, 184, 1727, 1214, 171, 393, 1207, 2359, 115, 2757, 1467, 115, 7844, 145, 219, 1204, 143, 532, 16617, 740, 4899, 1894, 112, 5644, 5033, 184, 1727, 9418, 966, 13002, 1896, 184, 214, 7117, 3260, 2448, 139, 1870, 184, 214, 8303, 19202, 1214, 106, 514, 114, 219, 10490, 207, 2341, 103, 219, 110, 581, 184, 2370, 1528, 278, 184, 1014, 3101, 108, 978, 243, 578, 111, 137, 666, 308, 122, 168, 183, 105, 601, 1258, 108, 121, 152, 424, 153, 1084, 108, 978, 131, 578, 111, 137, 666, 308, 122, 168, 975, 154, 601, 1258, 108, 121, 152, 424, 153, 9409, 3178, 13758, 103, 110, 1233, 495, 158, 1784, 1524, 128, 530, 110, 107, 404, 106, 141, 2639, 111, 200, 5638, 388, 106, 111, 200, 105, 141, 581, 128, 1356, 865, 525, 186, 742, 176, 111, 103, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 19129, 231, 21635, 103, 116, 111, 968, 518, 826, 1282, 269, 2746, 125, 2667, 208, 106, 111, 968, 545, 3617, 1343, 307, 108, 121, 131, 132, 183, 1386, 147, 1667, 1 ]
120819_china_protests_violent
https://www.bbc.com/vietnamese/world/2012/08/120819_china_protests_violent
Biểu tình bài Nhật ở TQ ‘trở nên bạo lực’
Các cuộc biểu tình chống Nhật trên khắp các thành phố lớn của Trung Quốc hôm Chủ nhật ngày 19/8 đã trở nên bạo lực, hãng thông tấn Nhật Bản Kyodo cho biết.
Giới chức Trung Quốc dường như hậu thuẫn cho đợt biểu tình chống Nhật Theo hãng tin này thì người biểu tình Trung Quốc đã phá phách các nhà hàng Nhật cũng như ô tô do Nhật sản xuất trong lúc tình cảm dân tộc đang dâng cao ở nước này. Các cuộc biểu tình chống Nhật đã bước sang ngày thứ hai liên tiếp, theo Kyodo, mà nguyên nhân là tranh chấp chủ quyền với Nhật về một chuỗi đảo trên Biển Hoa Đông. ‘Giới chức làm ngơ’ Ở Thâm Quyến, tỉnh Quảng Đông, có khoảng từ 2.000 đến 3.000 người đã tuần hành trên các đường phố đốt cờ Nhật và kêu gọi tẩy chay hàng hóa Nhật Bản. Hàng chục xe hơi của các hãng Nhật bị đập phá trong khi một số người biểu tình còn tràn vào các nhà hàng Nhật để đập phá đồ đạc, Kyodo cho biết. Ngoài ra, các cuộc biểu tình chống Nhật khác cũng đã bùng phát ở Quảng Châu, Hàng Châu, Hong Kong, Thẩm Dương, Cáp Nhĩ Tân, Thành Đô và Thanh Đảo. Ở Bắc Kinh, lác đác có các cuộc biểu tình nhỏ trước Tòa Đại sứ Nhật. Các cuộc biểu tình này bùng phát hưởng ứng lời kêu gọi tuần hành chống Nhật vào cuối tuần này trên các trang mạng của Trung Quốc sau khi Nhật Bản bắt giữ 14 người Trung Quốc từ Hong Kong đã tìm cách lên chuỗi đảo tranh chấp mà phía Nhật gọi là Senkaku còn Trung Quốc gọi là Điếu Ngư. "Họ đang sử dụng lá bài quần chúng để gây sức ép với Nhật Bản." Willy Lam, chuyên gia về Trung Quốc ở Hong Kong Cũng theo Kyodo thì an ninh đã được thắt chặt ở hầu hết các điểm xảy ra biểu tình. Tuy nhiên, giới chức Trung Quốc đã ‘không có hành động gì’ để ngăn chặn các cuộc biểu tình này, hãng tin Nhật cáo buộc. Ở Hàng Châu, thủ phủ tỉnh Chiết Giang, hơn 1.000 người biểu tình đã hô các khẩu hiệu chống Nhật và giương các biểu ngữ viết ‘Tiểu Nhật Bản, hãy cút khỏi Điếu Ngư Đảo’. Một vài người biểu tình đã đập vỡ cửa kính của một nhà hàng Nhật ở Hàng Châu. Ở Thành Đô, thủ phủ tỉnh Tứ Xuyên, hơn 1.000 người đã hát quốc ca Trung Quốc và hô các khẩu hiệu bài Nhật Còn ở Hong Kong, khoảng 200 người đã tuần hành đến Lãnh sự quán Nhật để phản đối. Trước đó, hôm thứ Bảy ngày 18/8, các cuộc biểu tình chống Nhật cũng bùng nổ ở Bắc Kinh, Tây An, Vũ Hán và một số thành phố khác của Trung Quốc. Các cuộc biểu tình lần này là lần đầu tiên xảy ra trên quy mô lớn ở Trung Quốc kể từ tháng 9 năm 2010 khi giới chức Nhật bắt giữ thuyền trưởng của một tàu cá Trung Quốc đã đâm tàu vào hai tàu tuần duyên của Nhật Bản ở vùng biển gần quần đảo tranh chấp. ‘Lá bài quần chúng’ Tình cảm dân tộc chủ nghĩa đang dâng cao ở cả Nhật Bản lẫn Trung Quốc Trong khi đó, trong bản tin mới nhất, hãng tin Pháp AFP cũng cho biết các cuộc biểu tình chống Nhật đã bùng nổ tại ‘ít nhất 8 thành phố’ của Trung Quốc. Hãng tin này cho biết chính quyền Trung Quốc đã ‘cho phép hàng ngàn người thể hiện sự tức giận’ đối với tranh chấp chủ quyền giữa hai nước. Một số nhân chứng nói với AFP rằng biểu tình cũng đã diễn ra ở Thượng Hải. Còn ở Thành Đô, biểu tình chống Nhật đã làm cho một thương xá Nhật và một cửa hàng của nhãn hiệu thời trang Nhật Uniqlo phải đóng cửa Các cuộc biểu tình ở Trung Quốc thường nhanh chóng bị dập tắt, nhưng các nhà phân tích cho biết lần này giới chức Trung Quốc lại muốn xảy ra biểu tình. “Họ đang sử dụng lá bài quần chúng để gây sức ép với Nhật Bản,” ông Willy Lam, một chuyên gia về Trung Quốc ở Hong Kong, nói với AFP. “Giới lãnh đạo Đảng Cộng sản nhận thức rằng tình cảm dân tộc chủ nghĩa như là một con dao hai lưỡi,” ông phân tích, “Nếu như họ nhận thấy có khả năng biểu tình leo thang, họ sẽ ra dấu hiệu chấm dứt biểu tình.” "Giới lãnh đạo Đảng Cộng sản nhận thức rằng tình cảm dân tộc chủ nghĩa như là một con dao hai lưỡi. Nếu như họ nhận thấy có khả năng biểu tình leo thang, họ sẽ ra dấu hiệu chấm dứt biểu tình." Willy Lam, chuyên gia về Trung Quốc ở Hong Kong Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng bày tỏ ‘cực lực phản đối’ Tokyo về các hành động của nước này tại quần đảo tranh chấp. Trong một diễn biến khác, một quan chức về an ninh trong nội các Nhật đã nhấn mạnh việc cần phải huy động lực lượng phòng vệ Nhật Bản (SDF) để giám sát chủ quyền lãnh thổ trên các vùng biển của Nhật Bản, hãng Kyodo đưa tin. Phát biểu hôm Chủ nhật ngày 19/8, ông Akihisa Nagashima, cố vấn đặc biệt của Thủ tướng Yoshihiko Noda về các vấn đề đối ngoại và quốc phòng, nói rằng chính phủ Nhật cần xem xét sử dụng lực lượng SDF thông qua việc ‘sửa luật và các biện pháp khác’. Ông cũng đề xuất đưa ra các hình phạt nghiêm khắc hơn đối với những người thâm nhập vào lãnh thổ Nhật Bản bất hợp pháp với mục đích ‘xâm phạm chủ quyền’ của nước này. Thêm về tin này Chủ đề liên quan
summarize: Giới chức Trung Quốc dường như hậu thuẫn cho đợt biểu tình chống Nhật Theo hãng tin này thì người biểu tình Trung Quốc đã phá phách các nhà hàng Nhật cũng như ô tô do Nhật sản xuất trong lúc tình cảm dân tộc đang dâng cao ở nước này. Các cuộc biểu tình chống Nhật đã bước sang ngày thứ hai liên tiếp, theo Kyodo, mà nguyên nhân là tranh chấp chủ quyền với Nhật về một chuỗi đảo trên Biển Hoa Đông. ‘Giới chức làm ngơ’ Ở Thâm Quyến, tỉnh Quảng Đông, có khoảng từ 2.000 đến 3.000 người đã tuần hành trên các đường phố đốt cờ Nhật và kêu gọi tẩy chay hàng hóa Nhật Bản. Hàng chục xe hơi của các hãng Nhật bị đập phá trong khi một số người biểu tình còn tràn vào các nhà hàng Nhật để đập phá đồ đạc, Kyodo cho biết. Ngoài ra, các cuộc biểu tình chống Nhật khác cũng đã bùng phát ở Quảng Châu, Hàng Châu, Hong Kong, Thẩm Dương, Cáp Nhĩ Tân, Thành Đô và Thanh Đảo. Ở Bắc Kinh, lác đác có các cuộc biểu tình nhỏ trước Tòa Đại sứ Nhật. Các cuộc biểu tình này bùng phát hưởng ứng lời kêu gọi tuần hành chống Nhật vào cuối tuần này trên các trang mạng của Trung Quốc sau khi Nhật Bản bắt giữ 14 người Trung Quốc từ Hong Kong đã tìm cách lên chuỗi đảo tranh chấp mà phía Nhật gọi là Senkaku còn Trung Quốc gọi là Điếu Ngư. "Họ đang sử dụng lá bài quần chúng để gây sức ép với Nhật Bản." Willy Lam, chuyên gia về Trung Quốc ở Hong Kong Cũng theo Kyodo thì an ninh đã được thắt chặt ở hầu hết các điểm xảy ra biểu tình. Tuy nhiên, giới chức Trung Quốc đã ‘không có hành động gì’ để ngăn chặn các cuộc biểu tình này, hãng tin Nhật cáo buộc. Ở Hàng Châu, thủ phủ tỉnh Chiết Giang, hơn 1.000 người biểu tình đã hô các khẩu hiệu chống Nhật và giương các biểu ngữ viết ‘Tiểu Nhật Bản, hãy cút khỏi Điếu Ngư Đảo’. Một vài người biểu tình đã đập vỡ cửa kính của một nhà hàng Nhật ở Hàng Châu. Ở Thành Đô, thủ phủ tỉnh Tứ Xuyên, hơn 1.000 người đã hát quốc ca Trung Quốc và hô các khẩu hiệu bài Nhật Còn ở Hong Kong, khoảng 200 người đã tuần hành đến Lãnh sự quán Nhật để phản đối. Trước đó, hôm thứ Bảy ngày 18/8, các cuộc biểu tình chống Nhật cũng bùng nổ ở Bắc Kinh, Tây An, Vũ Hán và một số thành phố khác của Trung Quốc. Các cuộc biểu tình lần này là lần đầu tiên xảy ra trên quy mô lớn ở Trung Quốc kể từ tháng 9 năm 2010 khi giới chức Nhật bắt giữ thuyền trưởng của một tàu cá Trung Quốc đã đâm tàu vào hai tàu tuần duyên của Nhật Bản ở vùng biển gần quần đảo tranh chấp. ‘Lá bài quần chúng’ Tình cảm dân tộc chủ nghĩa đang dâng cao ở cả Nhật Bản lẫn Trung Quốc Trong khi đó, trong bản tin mới nhất, hãng tin Pháp AFP cũng cho biết các cuộc biểu tình chống Nhật đã bùng nổ tại ‘ít nhất 8 thành phố’ của Trung Quốc. Hãng tin này cho biết chính quyền Trung Quốc đã ‘cho phép hàng ngàn người thể hiện sự tức giận’ đối với tranh chấp chủ quyền giữa hai nước. Một số nhân chứng nói với AFP rằng biểu tình cũng đã diễn ra ở Thượng Hải. Còn ở Thành Đô, biểu tình chống Nhật đã làm cho một thương xá Nhật và một cửa hàng của nhãn hiệu thời trang Nhật Uniqlo phải đóng cửa Các cuộc biểu tình ở Trung Quốc thường nhanh chóng bị dập tắt, nhưng các nhà phân tích cho biết lần này giới chức Trung Quốc lại muốn xảy ra biểu tình. “Họ đang sử dụng lá bài quần chúng để gây sức ép với Nhật Bản,” ông Willy Lam, một chuyên gia về Trung Quốc ở Hong Kong, nói với AFP. “Giới lãnh đạo Đảng Cộng sản nhận thức rằng tình cảm dân tộc chủ nghĩa như là một con dao hai lưỡi,” ông phân tích, “Nếu như họ nhận thấy có khả năng biểu tình leo thang, họ sẽ ra dấu hiệu chấm dứt biểu tình.” "Giới lãnh đạo Đảng Cộng sản nhận thức rằng tình cảm dân tộc chủ nghĩa như là một con dao hai lưỡi. Nếu như họ nhận thấy có khả năng biểu tình leo thang, họ sẽ ra dấu hiệu chấm dứt biểu tình." Willy Lam, chuyên gia về Trung Quốc ở Hong Kong Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng bày tỏ ‘cực lực phản đối’ Tokyo về các hành động của nước này tại quần đảo tranh chấp. Trong một diễn biến khác, một quan chức về an ninh trong nội các Nhật đã nhấn mạnh việc cần phải huy động lực lượng phòng vệ Nhật Bản (SDF) để giám sát chủ quyền lãnh thổ trên các vùng biển của Nhật Bản, hãng Kyodo đưa tin. Phát biểu hôm Chủ nhật ngày 19/8, ông Akihisa Nagashima, cố vấn đặc biệt của Thủ tướng Yoshihiko Noda về các vấn đề đối ngoại và quốc phòng, nói rằng chính phủ Nhật cần xem xét sử dụng lực lượng SDF thông qua việc ‘sửa luật và các biện pháp khác’. Ông cũng đề xuất đưa ra các hình phạt nghiêm khắc hơn đối với những người thâm nhập vào lãnh thổ Nhật Bản bất hợp pháp với mục đích ‘xâm phạm chủ quyền’ của nước này. Thêm về tin này Chủ đề liên quan
[ 108, 287, 285, 161, 4216, 853, 151, 716, 2509, 4450, 128, 1973, 4837, 114, 4817, 1277, 205, 1664, 1085, 520, 833, 193, 126, 143, 280, 1277, 205, 151, 716, 115, 740, 9719, 109, 152, 201, 1085, 127, 128, 108, 1181, 2637, 180, 1085, 262, 1512, 113, 398, 205, 406, 137, 1805, 167, 3298, 291, 449, 507, 433, 303, 460, 1277, 205, 1664, 1085, 115, 3188, 586, 191, 1157, 196, 316, 1297, 103, 181, 8601, 103, 145, 503, 157, 106, 250, 2093, 185, 851, 405, 1085, 466, 172, 19994, 176, 541, 159, 4843, 254, 1865, 743, 2918, 176, 3477, 853, 140, 4902, 748, 108, 3854, 7127, 12207, 103, 769, 1335, 1921, 107, 545, 563, 4535, 792, 4876, 280, 115, 1881, 209, 159, 109, 1625, 2130, 7256, 4801, 1085, 105, 758, 343, 8215, 2987, 201, 471, 1085, 3439, 1521, 1166, 529, 1189, 104, 109, 833, 1085, 133, 4012, 740, 113, 129, 172, 721, 280, 1277, 205, 177, 1837, 138, 109, 152, 201, 1085, 570, 4012, 740, 3443, 6347, 103, 8601, 114, 7324, 1382, 1235, 109, 460, 1277, 205, 1664, 1085, 211, 127, 115, 1725, 212, 449, 1335, 4777, 1521, 4777, 847, 2728, 1576, 13405, 3010, 19912, 1925, 7456, 994, 3009, 105, 805, 3292, 112, 108, 3854, 1374, 2977, 12742, 915, 376, 107, 109, 460, 1277, 205, 750, 965, 1200, 440, 2654, 5751, 303, 460, 1277, 205, 126, 1725, 212, 2114, 1952, 1476, 758, 343, 1881, 209, 1664, 1085, 138, 1954, 1881, 126, 159, 109, 509, 427, 104, 151, 716, 187, 129, 1085, 783, 1300, 1874, 1904, 280, 151, 716, 563, 847, 1028, 115, 370, 173, 227, 19994, 176, 541, 250, 2093, 145, 505, 1085, 343, 106, 7485, 177, 151, 716, 343, 106, 9653, 431, 4517, 112, 2291, 167, 1686, 286, 1176, 392, 3985, 174, 570, 383, 2083, 1431, 405, 1085, 783, 294, 16357, 9405, 649, 165, 466, 151, 716, 449, 847, 1028, 1185, 269, 181, 8601, 143, 305, 672, 115, 363, 10855, 2709, 449, 4598, 2396, 109, 1516, 488, 124, 1277, 3176, 421, 572, 1128, 853, 151, 716, 115, 4322, 107, 209, 469, 218, 748, 570, 963, 2265, 109, 460, 1277, 205, 474, 833, 193, 1085, 341, 1170, 112, 108, 3854, 1521, 4777, 331, 256, 769, 12915, 332, 3867, 183, 3352, 280, 1277, 205, 115, 1788, 109, 3032, 1388, 1664, 1085, 105, 7945, 109, 1277, 3920, 2020, 10618, 15939, 1085, 2493, 914, 11481, 574, 9653, 431, 4517, 3292, 1435, 885, 696, 280, 1277, 205, 115, 4012, 6177, 2621, 1724, 104, 172, 152, 201, 1085, 449, 1521, 8074, 108, 3854, 994, 3009, 103, 331, 256, 769, 9322, 10008, 183, 3352, 280, 115, 1695, 951, 840, 151, 716, 105, 1788, 109, 3032, 1388, 392, 1085, 927, 449, 847, 2728, 545, 2026, 280, 115, 1881, 209, 792, 2002, 698, 1027, 1085, 570, 391, 923, 112, 2548, 376, 397, 325, 1157, 1819, 191, 12846, 103, 109, 460, 1277, 205, 1664, 1085, 127, 1725, 2899, 449, 1374, 2977, 658, 3885, 1016, 2520, 105, 172, 721, 164, 2130, 211, 104, 151, 2688, 303, 460, 1277, 205, 1587, 126, 106, 1587, 811, 462, 488, 124, 159, 565, 787, 1400, 449, 151, 716, 1899, 563, 253, 1653, 147, 3427, 129, 1128, 853, 1085, 1300, 1874, 5426, 1308, 104, 172, 540, 499, 151, 716, 115, 2756, 540, 138, 196, 540, 1881, 3161, 104, 1085, 783, 449, 501, 2893, 1584, 3985, 541, 250, 2093, 112, 743, 19291, 392, 3985, 174, 748, 1982, 406, 137, 1805, 185, 404, 167, 3298, 291, 449, 186, 1085, 783, 4205, 151, 716, 298, 129, 397, 113, 288, 193, 1066, 5243, 833, 193, 711, 3094, 127, 114, 1060, 109, 460, 1277, 205, 1664, 1085, 115, 1725, 2899, 149, 743, 8128, 941, 1570, 164, 2130, 748, 104, 151, 2688, 2253, 193, 126, 114, 1060, 122, 851, 151, 716, 115, 743, 5461, 656, 201, 926, 280, 671, 493, 698, 2197, 3583, 748, 923, 405, 250, 2093, 185, 851, 1529, 196, 3098, 885, 721, 157, 1834, 123, 405, 3094, 641, 1277, 205, 127, 115, 1446, 124, 449, 3123, 5135, 927, 449, 994, 3009, 103, 1277, 205, 1664, 1085, 115, 140, 114, 172, 432, 2340, 1085, 105, 172, 2621, 201, 104, 3531, 1388, 1111, 509, 1085, 30308, 139, 609, 2621, 303, 460, 1277, 205, 449, 151, 716, 1589, 838, 1332, 133, 7272, 7944, 103, 170, 109, 152, 613, 566, 114, 1060, 1587, 126, 1128, 853, 151, 716, 153, 1190, 488, 124, 1277, 3176, 1599, 11302, 167, 1686, 286, 1176, 392, 3985, 174, 570, 383, 2083, 1431, 405, 1085, 783, 3418, 118, 16357, 9405, 172, 649, 165, 466, 151, 716, 449, 847, 2728, 123, 405, 6812, 1599, 2918, 176, 3477, 261, 247, 348, 1284, 262, 645, 1522, 641, 205, 406, 137, 1805, 185, 404, 128, 106, 172, 219, 2938, 196, 15606, 3418, 118, 613, 5089, 23234, 431, 128, 154, 645, 1146, 107, 555, 344, 1277, 205, 2283, 9235, 154, 134, 124, 2917, 1388, 3818, 3843, 1277, 205, 4211, 10234, 3477, 261, 247, 348, 1284, 262, 645, 1522, 641, 205, 406, 137, 1805, 185, 404, 128, 106, 172, 219, 2938, 196, 15606, 112, 2767, 431, 128, 154, 645, 1146, 107, 555, 344, 1277, 205, 2283, 9235, 154, 134, 124, 2917, 1388, 3818, 3843, 1277, 205, 294, 16357, 9405, 649, 165, 466, 151, 716, 449, 847, 1028, 298, 129, 397, 949, 836, 384, 151, 716, 127, 1035, 776, 8880, 15383, 1248, 391, 923, 748, 2898, 466, 109, 209, 469, 104, 507, 126, 149, 3985, 541, 250, 2093, 112, 298, 172, 1446, 2315, 913, 172, 146, 853, 466, 305, 672, 113, 1554, 109, 1085, 115, 4088, 417, 358, 1312, 139, 1254, 469, 1248, 1669, 438, 1486, 1085, 783, 26685, 570, 850, 338, 185, 851, 261, 3981, 159, 109, 501, 2893, 104, 1085, 2493, 833, 8601, 251, 2625, 1327, 1277, 325, 483, 2895, 191, 14225, 103, 118, 14969, 2054, 3369, 17094, 18178, 103, 2233, 1067, 1597, 1502, 104, 596, 1341, 18284, 3579, 14667, 466, 109, 1067, 846, 923, 470, 105, 951, 3019, 123, 641, 122, 256, 1085, 1312, 453, 587, 1686, 286, 1248, 1669, 23563, 206, 235, 358, 743, 569, 15880, 1023, 105, 109, 1873, 246, 211, 1435, 208, 127, 846, 1512, 251, 124, 109, 240, 1029, 849, 5529, 183, 923, 405, 479, 280, 2734, 1324, 138, 261, 3981, 1085, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 303, 460, 1277, 205, 1664, 1085, 159, 5419, 109, 164, 2130, 1400, 104, 151, 716, 325, 483, 2895, 191, 14225, 115, 1504, 237, 854, 13472, 833, 206, 1855, 1085, 783, 8601, 114, 7324, 1 ]
vert-fut-39089050
https://www.bbc.com/vietnamese/vert-fut-39089050
Làm sao để có thể trở nên khôn ngoan hơn?
Trí khôn là điều gì đó rất khó định nghĩa nhưng bằng cách nào đó ta sẽ nhận ra khi nhìn thấy nó.
Trí khôn được định nghĩa như thế nào? Người khôn ngoan luôn bình tĩnh trong khủng hoảng. Họ có thể lùi lại và nhìn thấy toàn cảnh rộng lớn hơn. Họ suy nghĩ chín chắn và có sự phản tỉnh. Họ nhận ra giới hạn tri thức của bản thân, xem xét đến những khía cạnh thay thế, và luôn ý thức được rằng thế giới luôn biến động. Không nên nhầm lẫn giữa sự khôn ngoan với trí thông minh. Mặc dù trí thông minh giúp ích cho ta, tuy nhiên có những người rất thông minh nhưng lại không khôn ngoan. Người khôn ngoan có thể khoan dung trong những tình huống bất an và vẫn suy nghĩ tích cực rằng ngay cả vấn đề khó khăn nhất vẫn có giải pháp. Họ có thể xem xét điều gì đúng sai. Và còn cả một danh sách dài những điều như vậy. Mỗi người đều có thể khôn ngoan lúc này nhưng lại khờ khạo lúc khác Vậy thì, làm cách nào để bạn trở nên khôn ngoan hơn? Các nhà tâm lý học nghiên cứu về sự khôn ngoan trong nhiều thập niên, và họ đã có tin tốt lành cho chúng ta. Tất cả chúng ta đều có thể nỗ lực để trở nên khôn ngoan hơn và thậm chí có thể thành công. Những lý do khiến ta muốn nghe lời khuyên của các nhà khoa học thì vượt xa khỏi những lợi ích hiển nhiên của việc trở nên khôn ngoan để có những quyết định tốt. Lý do khiến ta muốn khôn ngoan thường liên hệ với rất nhiều sự tích cực: cảm thấy hài lòng hơn với cuộc sống, ít cảm xúc tiêu cực hơn, quan hệ tốt hơn và ít cảm giác căng thẳng hơn, theo Igor Grossman từ Đại học Waterloo ở Canada. Ông và các đồng sự thậm chí phát hiện ra bằng chứng cho thấy những người khôn ngoan nhất có thể sống lâu hơn. Người càng khôn ngoan, mức độ viên mãn của họ càng cao, đặc biệt khi lớn tuổi. Trí thông minh không làm thay đổi mức độ viên mãn, hạnh phúc, có lẽ vì chỉ số IQ không phản ánh khả năng của từng người trong việc chăm sóc các mối quan hệ tốt hoặc đưa ra quyết định trong cuộc sống thường nhật. Grossman tin rằng sự khôn ngoan không đơn giản là một tính cách bền vững mà bạn có hoặc không. Nếu điều này đúng, đây là tin vui. Nó có nghĩa là ít nhất đôi khi chúng ta cũng khôn ngoan. Hãy nhớ lại chuyện xảy ra hôm qua. Tình huống nào thử thách nhất với bạn trong ngày? Và bằng cách nào bạn vượt qua nó? Grossman đặt các câu hỏi này cho người tham gia nghiên cứu gần đây của ông. Mọi người viết về việc đi họp trễ do bị kẹt xe hoặc tranh cãi giữa họ với gia đình và đồng nghiệp. Các nhà nghiên cứu xem xét phương thức mọi người lập luận để tìm hiểu sự khôn ngoan của họ. Liệu họ có nhận ra kiến thức của họ có giới hạn? Họ có thấy bất cứ điều tích cực nào trong những thứ có vẻ là tình huống tiêu cực? Ông nhận ra một số người có vẻ cực kỳ khôn ngoan trong tình huống này nhưng lại không hề vậy trong tình huống khác. Vậy tại sao có sự khác biệt trong các tình huống khác nhau? Người ta khôn ngoan hơn khi đi cùng bạn bè. Nó khiến họ có vẻ sẽ xem xét bức tranh toàn cảnh rộng lớn hơn, nghĩ về các khía cạnh khác và để nhận ra giới hạn tri thức của họ. Khi đơn độc, họ có vẻ dính vào tình huống mà thậm chí họ không nghĩ ra lựa chọn thay thế nào. Điều này có nghĩa sự khôn ngoan có vẻ phổ biến hơn ta nghĩ. "Chúng ta có lẽ đều có thể khôn ngoan theo cách nào đó. Chỉ là không phải lúc nào cũng vậy," Grossman cho biết. Một số người vẫn thể hiện sự khôn ngoan nhiều hơn những người khác và một số lại khờ dại hơn, nhưng không phải tình huống nào cũng vậy. Điều này đem lại hi vọng. Nếu chúng ta có thể khôn ngoan hơn trong lúc nào đó, có thể chúng ta có thể học cách khôn ngoan thường xuyên hơn. Ta thường hay tự đánh giá sai về khả năng của bản thân, nhưng lại rất tỉnh táo khi nhìn nhận, phân tích những vấn đề, những rắc rối người khác đang gặp phải Và những phát hiện cho thấy khả năng lý luận khôn ngoan hơn tăng dần theo độ tuổi cho thấy ta có thể dần trở nên giỏi giang hơn trong việc này. Câu hỏi là làm sao làm được điều đó. Với nhà tâm lý học Robert Sternberg từ Đại học Cornell, tất cả sự khôn ngoan chỉ là sự cân bằng. Người khôn ngoan có khả năng hoàn thành một hành động tung hứng tinh thần - cân bằng giữa sự ngắn hạn và dài hạn, giữa ích lợi bản thân với ích lợi của người khác, trong khi cân nhắc tất cả tình huống, vẫn đồng thời thích nghi với tình huống hiện tại, cố gắng định hình nó hoặc tìm giải pháp mới. Theo mô hình của Sternberg, điều bạn cần làm là nhớ phân tách tất cả những lợi ích khác nhau trong một tình huống khó xử định sẵn, cả trong thời gian ngắn hạn và dài hạn và chú ý tới sự thay đổi của môi trường và nó có thể định hình ra sao. Trong một trường dạy khôn ngoan, Grossman đã thí nghiệm nhiều chiến lược khác nhau trong phòng thí nghiệm. Mọi người được học nhận ra quan điểm khác bằng cách tưởng tượng họ đang quan sát tình huống từ góc nhìn của chú chim hoặc quan sát nó như thể họ đang quan sát sự kiện khi là một chú ruồi đậu trên tường. Mục đích là nhằm đẩy bạn lùi xa khỏi trải nghiệm tức thời. Thậm chí việc tự đặt mình vào vị trí của người thứ ba cũng khá hữu dụng. Chẳng hạn như khi tôi bị rơi vào tình huống khó xử, tôi nên đặt câu hỏi kiển như nếu Claudia rơi vào tình thế đó thì cô ấy sẽ làm gì? Đôi khi ta có thể đi xa hơn một bước so với việc nói ở ngôi thứ ba và thực sự hỏi ai đó khác xem họ nghĩ chúng ta nên làm gì. Người thông minh không hẳn đã là người khôn ngoan Chúng ta thường khôn ngoan hơn khi ở ngoài cuộc so với chuyện của chính mình. Một trong những nghiên cứu tôi yêu thích nhất về nhận thức thời gian có liên quan đến ngụy biện kế hoạch, lỗi ngụy biện này là rất nhiều người nghĩ khi ta có thể hoàn tất một công việc nhanh hơn so với khả năng thật của mình. Dù đó là việc trang trí lại phòng khách trong một nggày hoặc hoàn thành dự án công việc trong một đêm, ta thường thất vọng khi thua cuộc. Ta có xu hướng nghĩ là trong tương lai ta sẽ có nhiều thời gian hơn vì ta sẽ tự tổ chức bản thân tốt hơn. Đáng buồn là có lẽ ta sẽ chẳng như vậy. Nhưng dù ta khá dở trong việc xem xét các khung thời gian của bản thân, chúng ta lại giỏi trong việc chia tách thời gian của người khác. Trong một nghiên cứu, sinh viên được yêu cầu ước lượng chừng nào họ có thể hoàn thành bài luận và khi nào những sinh viên khác có thể hoàn thành bài. Việc đoán thời gian của người khác tốt hơn rất nhiều vì họ tính cả những việc gây gián đoạn không ngờ chẳng hạn như ta có thể bị cảm hoặc về nhà và phát hiện ra máy rửa chén đã dây nước đầy căn bếp. Nhưng khi đến lượt bản thân mình, sự lạc quan tự nhiên của chúng ta có vẻ đã chặn ta không cho nhìn thấy những vấn đề tiềm ẩn. Vậy bạn có thể bắt đầu trở nên khôn ngoan hơn không? Có thể, nhưng còn rất nhiều yếu tố cần nhớ. Bạn cần phải tính đến cả việc mỗi người có mục tiêu khác nhau, ưu tiên khác nhau và những tác động đến riêng bạn, kể cả ngắn hạn và dài hạn. Nếu bạn có thể tính toán tất cả những thứ đó, có lẽ bạn đang thể hiện sự khôn ngoan. Nhưng sự phức tạp không ngăn được sự cố gắng của chúng tôi. Như Grossman nói với tôi: "Không phải thình lình mà bạn trở thành Đức Phật tiếp theo, nhưng bạn thực sự sẽ trở nên khôn ngoan hơn một chút." Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.
summarize: Trí khôn được định nghĩa như thế nào? Người khôn ngoan luôn bình tĩnh trong khủng hoảng. Họ có thể lùi lại và nhìn thấy toàn cảnh rộng lớn hơn. Họ suy nghĩ chín chắn và có sự phản tỉnh. Họ nhận ra giới hạn tri thức của bản thân, xem xét đến những khía cạnh thay thế, và luôn ý thức được rằng thế giới luôn biến động. Không nên nhầm lẫn giữa sự khôn ngoan với trí thông minh. Mặc dù trí thông minh giúp ích cho ta, tuy nhiên có những người rất thông minh nhưng lại không khôn ngoan. Người khôn ngoan có thể khoan dung trong những tình huống bất an và vẫn suy nghĩ tích cực rằng ngay cả vấn đề khó khăn nhất vẫn có giải pháp. Họ có thể xem xét điều gì đúng sai. Và còn cả một danh sách dài những điều như vậy. Mỗi người đều có thể khôn ngoan lúc này nhưng lại khờ khạo lúc khác Vậy thì, làm cách nào để bạn trở nên khôn ngoan hơn? Các nhà tâm lý học nghiên cứu về sự khôn ngoan trong nhiều thập niên, và họ đã có tin tốt lành cho chúng ta. Tất cả chúng ta đều có thể nỗ lực để trở nên khôn ngoan hơn và thậm chí có thể thành công. Những lý do khiến ta muốn nghe lời khuyên của các nhà khoa học thì vượt xa khỏi những lợi ích hiển nhiên của việc trở nên khôn ngoan để có những quyết định tốt. Lý do khiến ta muốn khôn ngoan thường liên hệ với rất nhiều sự tích cực: cảm thấy hài lòng hơn với cuộc sống, ít cảm xúc tiêu cực hơn, quan hệ tốt hơn và ít cảm giác căng thẳng hơn, theo Igor Grossman từ Đại học Waterloo ở Canada. Ông và các đồng sự thậm chí phát hiện ra bằng chứng cho thấy những người khôn ngoan nhất có thể sống lâu hơn. Người càng khôn ngoan, mức độ viên mãn của họ càng cao, đặc biệt khi lớn tuổi. Trí thông minh không làm thay đổi mức độ viên mãn, hạnh phúc, có lẽ vì chỉ số IQ không phản ánh khả năng của từng người trong việc chăm sóc các mối quan hệ tốt hoặc đưa ra quyết định trong cuộc sống thường nhật. Grossman tin rằng sự khôn ngoan không đơn giản là một tính cách bền vững mà bạn có hoặc không. Nếu điều này đúng, đây là tin vui. Nó có nghĩa là ít nhất đôi khi chúng ta cũng khôn ngoan. Hãy nhớ lại chuyện xảy ra hôm qua. Tình huống nào thử thách nhất với bạn trong ngày? Và bằng cách nào bạn vượt qua nó? Grossman đặt các câu hỏi này cho người tham gia nghiên cứu gần đây của ông. Mọi người viết về việc đi họp trễ do bị kẹt xe hoặc tranh cãi giữa họ với gia đình và đồng nghiệp. Các nhà nghiên cứu xem xét phương thức mọi người lập luận để tìm hiểu sự khôn ngoan của họ. Liệu họ có nhận ra kiến thức của họ có giới hạn? Họ có thấy bất cứ điều tích cực nào trong những thứ có vẻ là tình huống tiêu cực? Ông nhận ra một số người có vẻ cực kỳ khôn ngoan trong tình huống này nhưng lại không hề vậy trong tình huống khác. Vậy tại sao có sự khác biệt trong các tình huống khác nhau? Người ta khôn ngoan hơn khi đi cùng bạn bè. Nó khiến họ có vẻ sẽ xem xét bức tranh toàn cảnh rộng lớn hơn, nghĩ về các khía cạnh khác và để nhận ra giới hạn tri thức của họ. Khi đơn độc, họ có vẻ dính vào tình huống mà thậm chí họ không nghĩ ra lựa chọn thay thế nào. Điều này có nghĩa sự khôn ngoan có vẻ phổ biến hơn ta nghĩ. "Chúng ta có lẽ đều có thể khôn ngoan theo cách nào đó. Chỉ là không phải lúc nào cũng vậy," Grossman cho biết. Một số người vẫn thể hiện sự khôn ngoan nhiều hơn những người khác và một số lại khờ dại hơn, nhưng không phải tình huống nào cũng vậy. Điều này đem lại hi vọng. Nếu chúng ta có thể khôn ngoan hơn trong lúc nào đó, có thể chúng ta có thể học cách khôn ngoan thường xuyên hơn. Ta thường hay tự đánh giá sai về khả năng của bản thân, nhưng lại rất tỉnh táo khi nhìn nhận, phân tích những vấn đề, những rắc rối người khác đang gặp phải Và những phát hiện cho thấy khả năng lý luận khôn ngoan hơn tăng dần theo độ tuổi cho thấy ta có thể dần trở nên giỏi giang hơn trong việc này. Câu hỏi là làm sao làm được điều đó. Với nhà tâm lý học Robert Sternberg từ Đại học Cornell, tất cả sự khôn ngoan chỉ là sự cân bằng. Người khôn ngoan có khả năng hoàn thành một hành động tung hứng tinh thần - cân bằng giữa sự ngắn hạn và dài hạn, giữa ích lợi bản thân với ích lợi của người khác, trong khi cân nhắc tất cả tình huống, vẫn đồng thời thích nghi với tình huống hiện tại, cố gắng định hình nó hoặc tìm giải pháp mới. Theo mô hình của Sternberg, điều bạn cần làm là nhớ phân tách tất cả những lợi ích khác nhau trong một tình huống khó xử định sẵn, cả trong thời gian ngắn hạn và dài hạn và chú ý tới sự thay đổi của môi trường và nó có thể định hình ra sao. Trong một trường dạy khôn ngoan, Grossman đã thí nghiệm nhiều chiến lược khác nhau trong phòng thí nghiệm. Mọi người được học nhận ra quan điểm khác bằng cách tưởng tượng họ đang quan sát tình huống từ góc nhìn của chú chim hoặc quan sát nó như thể họ đang quan sát sự kiện khi là một chú ruồi đậu trên tường. Mục đích là nhằm đẩy bạn lùi xa khỏi trải nghiệm tức thời. Thậm chí việc tự đặt mình vào vị trí của người thứ ba cũng khá hữu dụng. Chẳng hạn như khi tôi bị rơi vào tình huống khó xử, tôi nên đặt câu hỏi kiển như nếu Claudia rơi vào tình thế đó thì cô ấy sẽ làm gì? Đôi khi ta có thể đi xa hơn một bước so với việc nói ở ngôi thứ ba và thực sự hỏi ai đó khác xem họ nghĩ chúng ta nên làm gì. Người thông minh không hẳn đã là người khôn ngoan Chúng ta thường khôn ngoan hơn khi ở ngoài cuộc so với chuyện của chính mình. Một trong những nghiên cứu tôi yêu thích nhất về nhận thức thời gian có liên quan đến ngụy biện kế hoạch, lỗi ngụy biện này là rất nhiều người nghĩ khi ta có thể hoàn tất một công việc nhanh hơn so với khả năng thật của mình. Dù đó là việc trang trí lại phòng khách trong một nggày hoặc hoàn thành dự án công việc trong một đêm, ta thường thất vọng khi thua cuộc. Ta có xu hướng nghĩ là trong tương lai ta sẽ có nhiều thời gian hơn vì ta sẽ tự tổ chức bản thân tốt hơn. Đáng buồn là có lẽ ta sẽ chẳng như vậy. Nhưng dù ta khá dở trong việc xem xét các khung thời gian của bản thân, chúng ta lại giỏi trong việc chia tách thời gian của người khác. Trong một nghiên cứu, sinh viên được yêu cầu ước lượng chừng nào họ có thể hoàn thành bài luận và khi nào những sinh viên khác có thể hoàn thành bài. Việc đoán thời gian của người khác tốt hơn rất nhiều vì họ tính cả những việc gây gián đoạn không ngờ chẳng hạn như ta có thể bị cảm hoặc về nhà và phát hiện ra máy rửa chén đã dây nước đầy căn bếp. Nhưng khi đến lượt bản thân mình, sự lạc quan tự nhiên của chúng ta có vẻ đã chặn ta không cho nhìn thấy những vấn đề tiềm ẩn. Vậy bạn có thể bắt đầu trở nên khôn ngoan hơn không? Có thể, nhưng còn rất nhiều yếu tố cần nhớ. Bạn cần phải tính đến cả việc mỗi người có mục tiêu khác nhau, ưu tiên khác nhau và những tác động đến riêng bạn, kể cả ngắn hạn và dài hạn. Nếu bạn có thể tính toán tất cả những thứ đó, có lẽ bạn đang thể hiện sự khôn ngoan. Nhưng sự phức tạp không ngăn được sự cố gắng của chúng tôi. Như Grossman nói với tôi: "Không phải thình lình mà bạn trở thành Đức Phật tiếp theo, nhưng bạn thực sự sẽ trở nên khôn ngoan hơn một chút." Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.
[ 108, 287, 285, 161, 3235, 2416, 117, 190, 404, 128, 175, 1684, 606, 2416, 3178, 637, 342, 2955, 113, 757, 6607, 719, 107, 136, 2549, 153, 105, 485, 203, 258, 313, 933, 301, 827, 719, 782, 372, 2000, 1037, 105, 107, 144, 391, 9423, 719, 238, 124, 249, 576, 1129, 329, 104, 288, 3794, 453, 587, 155, 120, 482, 409, 810, 346, 1672, 105, 637, 108, 232, 329, 117, 160, 175, 249, 637, 625, 2240, 724, 237, 3034, 1306, 415, 144, 2416, 3178, 119, 512, 206, 4043, 1623, 428, 512, 206, 494, 422, 812, 114, 169, 103, 1169, 445, 107, 120, 111, 215, 206, 494, 170, 153, 110, 2416, 13638, 606, 2416, 3178, 107, 136, 1791, 908, 113, 120, 205, 2104, 295, 305, 105, 244, 782, 372, 566, 786, 160, 531, 186, 255, 220, 455, 1000, 202, 244, 107, 272, 2290, 719, 107, 136, 453, 587, 179, 218, 604, 3733, 619, 177, 186, 116, 595, 333, 677, 120, 179, 128, 1356, 2532, 176, 111, 413, 107, 136, 2416, 3178, 398, 126, 170, 153, 13164, 23859, 398, 211, 1509, 143, 103, 140, 173, 224, 130, 230, 319, 237, 2416, 3178, 4806, 303, 152, 315, 241, 214, 568, 402, 125, 144, 2416, 3178, 113, 158, 1092, 4105, 105, 154, 115, 107, 193, 514, 2006, 114, 174, 2220, 1567, 186, 174, 169, 413, 107, 136, 1163, 265, 130, 319, 237, 2416, 3178, 183, 105, 1042, 356, 107, 136, 164, 2446, 564, 241, 180, 521, 169, 278, 701, 366, 2152, 104, 109, 152, 889, 214, 143, 1064, 797, 574, 120, 418, 812, 3458, 445, 104, 156, 319, 237, 2416, 3178, 130, 107, 120, 302, 190, 2589, 1087, 180, 521, 169, 278, 2416, 3178, 369, 316, 300, 119, 215, 158, 144, 566, 786, 161, 406, 203, 1518, 694, 183, 119, 204, 2883, 500, 406, 990, 464, 786, 975, 146, 300, 514, 183, 105, 500, 406, 1143, 1135, 952, 975, 181, 14214, 15155, 148, 440, 214, 21346, 108, 121, 6333, 208, 105, 109, 210, 144, 1042, 356, 212, 199, 124, 281, 463, 114, 203, 120, 111, 2416, 3178, 202, 107, 136, 307, 727, 827, 606, 536, 2416, 10677, 537, 359, 182, 2151, 104, 154, 536, 2048, 634, 575, 129, 301, 2700, 3235, 206, 494, 110, 140, 346, 345, 537, 359, 182, 11316, 1774, 8631, 107, 642, 171, 163, 166, 13246, 110, 391, 1342, 555, 344, 104, 434, 111, 113, 156, 1656, 1891, 109, 882, 146, 300, 514, 451, 251, 124, 302, 190, 113, 204, 307, 369, 7344, 15155, 193, 160, 144, 2416, 3178, 110, 652, 1395, 106, 116, 334, 173, 2352, 1661, 145, 230, 107, 451, 1648, 631, 179, 126, 3366, 248, 106, 193, 8487, 1447, 107, 404, 106, 500, 202, 1183, 129, 174, 169, 127, 2416, 13638, 1700, 364, 1057, 153, 443, 488, 124, 325, 1451, 1982, 2104, 224, 932, 1221, 202, 119, 230, 113, 191, 347, 619, 281, 173, 224, 230, 1064, 235, 335, 347, 15155, 632, 109, 476, 419, 126, 114, 111, 268, 165, 568, 402, 386, 248, 104, 1895, 2391, 111, 508, 125, 156, 184, 720, 3902, 180, 133, 2613, 529, 451, 250, 1346, 415, 154, 119, 165, 539, 105, 210, 3131, 303, 152, 568, 402, 453, 587, 412, 329, 389, 111, 385, 410, 130, 370, 524, 144, 2416, 3178, 104, 1078, 2593, 154, 107, 238, 124, 357, 329, 104, 154, 107, 249, 576, 347, 719, 107, 203, 295, 532, 179, 566, 786, 224, 113, 120, 259, 107, 895, 106, 205, 2104, 464, 786, 347, 208, 238, 124, 116, 166, 111, 107, 895, 786, 393, 2416, 3178, 113, 205, 2104, 126, 170, 153, 110, 1329, 530, 113, 205, 2104, 911, 1509, 149, 350, 107, 144, 211, 575, 113, 109, 205, 2104, 211, 8644, 606, 169, 2416, 3178, 183, 129, 184, 264, 230, 9457, 1447, 521, 154, 107, 895, 134, 453, 587, 954, 250, 258, 313, 933, 301, 975, 372, 125, 109, 482, 409, 810, 211, 105, 130, 238, 124, 249, 576, 1129, 329, 104, 1078, 707, 652, 557, 103, 154, 107, 895, 2348, 138, 205, 2104, 145, 1042, 356, 154, 110, 372, 124, 1212, 680, 346, 175, 1279, 747, 126, 107, 404, 144, 2416, 3178, 107, 895, 1456, 625, 183, 169, 6647, 1007, 169, 107, 642, 413, 107, 136, 2416, 3178, 181, 173, 224, 837, 1137, 106, 110, 139, 398, 224, 127, 7307, 15155, 114, 1401, 430, 166, 111, 244, 136, 199, 144, 2416, 3178, 158, 183, 120, 111, 211, 105, 116, 166, 153, 13164, 3853, 975, 170, 110, 139, 205, 2104, 224, 127, 1356, 747, 126, 979, 153, 108, 2054, 4224, 631, 174, 169, 107, 136, 2416, 3178, 183, 113, 398, 224, 397, 107, 136, 174, 169, 107, 136, 214, 173, 2416, 3178, 369, 1209, 827, 2682, 369, 194, 222, 403, 314, 714, 125, 555, 344, 104, 288, 3794, 170, 153, 215, 769, 3585, 129, 485, 238, 103, 613, 566, 120, 255, 220, 103, 120, 3170, 1658, 111, 211, 167, 683, 139, 619, 120, 212, 199, 114, 203, 555, 344, 241, 410, 2416, 3178, 183, 321, 1429, 181, 359, 722, 114, 203, 169, 107, 136, 1429, 319, 237, 2036, 6801, 183, 113, 156, 433, 1968, 419, 106, 140, 350, 140, 117, 179, 837, 1224, 176, 152, 315, 241, 214, 2984, 19203, 9245, 148, 440, 214, 14220, 103, 525, 186, 144, 2416, 3178, 163, 106, 144, 1237, 5721, 606, 2416, 3178, 107, 555, 344, 506, 164, 116, 209, 192, 1894, 2166, 777, 860, 233, 1237, 281, 415, 144, 1621, 576, 105, 677, 2384, 415, 812, 418, 288, 481, 119, 812, 418, 104, 111, 913, 113, 129, 1237, 982, 525, 186, 205, 2104, 103, 244, 210, 221, 581, 881, 119, 205, 2104, 199, 149, 103, 601, 1258, 190, 240, 335, 451, 370, 272, 246, 1926, 520, 787, 240, 104, 19203, 15119, 179, 230, 260, 140, 106, 1057, 613, 2089, 525, 186, 120, 418, 812, 211, 527, 113, 116, 205, 2104, 455, 528, 190, 1132, 103, 186, 113, 221, 390, 1621, 576, 105, 677, 576, 105, 987, 108, 232, 228, 144, 346, 345, 104, 936, 271, 105, 335, 107, 136, 190, 240, 124, 2968, 298, 116, 271, 1372, 2416, 10677, 15155, 115, 1738, 830, 158, 242, 1010, 211, 527, 113, 438, 1738, 5266, 2391, 111, 117, 214, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 3235, 2416, 106, 179, 218, 150, 215, 455, 190, 404, 170, 281, 173, 224, 150, 169, 134, 238, 124, 129, 485, 203, 2280, 1 ]
080124_vietnamchinaphamvandong
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2008/01/080124_vietnamchinaphamvandong
Về lá thư của Phạm Văn Đồng năm 1958
Năm 1958 Thủ tướng của miền Bắc Việt Nam, ông Phạm Văn Đồng, đã ký một lá thư mà sau này gây rất nhiều tranh cãi. Lá thư ngày 14-9-1958 nói chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tán thành với một tuyên bố của Bắc Kinh về hải phận của Trung Quốc.
Lá thư này được nhiều người xem là sự thừa nhận của Bắc Việt đối với chủ quyền của Trung Quốc đối với Trường Sa và Hoàng Sa. Gần đây, sau những tranh cãi giữa hai nước về chủ quyền ở hai hòn đảo, lá thư của ông Phạm Văn Đồng lại được đưa ra thảo luận, tuy không chính thức, ở Việt Nam và trong giới người Việt ở nước ngoài. Vậy nhận định của giới nghiên cứu nước ngoài về lá thư là như thế nào? BBC Tiếng Việt đã hỏi tiến sĩ Balazs Szalontai, một nhà nghiên cứu về châu Á đang sống ở Hungary. Đầu tiên ông giải thích hai quan điểm khác nhau của Bắc Việt trong thập niên 1950 và 1974, năm Hoàng Sa rơi vào tay Trung Quốc. Tiến sĩ Balazs Szalontai: Trong các năm 1955-1958, ban lãnh đạo Bắc Việt chưa đạt tới mục tiêu thống nhất đất nước vì phải đối phó với khó khăn nội bộ và thiếu ủng hộ của quốc tế. Đồng minh chính của họ lúc này là Trung Quốc. Trong hoàn cảnh này, Hà Nội không thể hy vọng xác lập quyền kiểm soát đối với Hoàng Sa và Trường Sa trong tương lai gần, và vì vậy họ không thể có sự bất đồng lớn với Trung Quốc về các hòn đảo. Lúc này, chính phủ Bắc Việt tìm cách có được giúp đỡ của Trung Quốc, và họ chỉ cố gắng tránh đưa ra tuyên bố công khai ủng hộ những tuyên bố chủ quyền cụ thể của Trung Quốc hay ký vào một văn kiện bắt buộc mà sẽ công khai từ bỏ chủ quyền của Việt Nam đối với các đảo này. Sang năm 1974, tình hình hoàn toàn khác. Việc thống nhất Việt Nam không còn là khả năng xa vời. Giả sử Trung Quốc có không can thiệp, Hà Nội có thể dễ dàng lấy các đảo cùng với phần còn lại của miền Nam. Từ 1968 đến 1974, quan hệ Việt - Trung đã xuống rất thấp, trong khi Liên Xô tăng cường ủng hộ cho miền Bắc. Trong tình hình đó, quan điểm của Bắc Việt dĩ nhiên trở nên cứng cỏi hơn trước Trung Quốc so với thập niên 1950. Vì những lý do tương tự, thái độ của Trung Quốc cũng trở nên cứng rắn hơn. Đến năm 1974, Bắc Kinh không còn hy vọng Hà Nội sẽ theo họ để chống Moscow. Thực sự vào cuối 1973 và đầu 1974, Liên Xô lại cảm thấy sự hòa hoãn Mỹ - Trung đã không đem lại kết quả như người ta nghĩ. Washington không từ bỏ quan hệ ngoại giao với Đài Loan cũng không bỏ đi ý định tìm kiếm hòa hoãn với Liên Xô. Ngược lại, quan hệ Xô - Mỹ lại tiến triển tốt. Vì thế trong năm 1974, lãnh đạo Trung Quốc lại một lần nữa cảm thấy bị bao vây. Vì vậy họ muốn cải thiện vị trí chiến lược ở Đông Nam Á bằng hành động chiếm Hoàng Sa, và tăng cường ủng hộ cho Khmer Đỏ và du kích cộng sản ở Miến Điện. BBC:Theo nhận định của ông, lá thư của Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã được viết trong hoàn cảnh nào? Tiến sĩ Balazs Szalontai: Trước tiên, ta nói về tuyên bố của Trung Quốc. Nó ra đời trong bối cảnh có Hội nghị Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1956 và các hiệp định được ký sau đó năm 1958. Lẽ dễ hiểu, Trung Quốc, mặc dù không phải là thành viên của Liên Hiệp Quốc, cũng muốn có tiếng nói về cách giải quyết những vấn đề đó. Vì lẽ đó ta có tuyên bố của Trung Quốc tháng Chín 1958. Như tôi nói ở trên, trong những năm này, Bắc Việt không thể làm phật ý Trung Quốc. Liên Xô không cung cấp đủ hỗ trợ cho công cuộc thống nhất, trong khi Ngô Đình Diệm ở miền Nam và chính phủ Mỹ không sẵn sàng đồng ý tổ chức bầu cử như đã ghi trong Hiệp định Geneva. Phạm Văn Đồng vì thế cảm thấy cần ngả theo Trung Quốc. Dẫu vậy, ông ấy có vẻ đủ thận trọng để đưa ra một tuyên bố ủng hộ nguyên tắc rằng Trung Quốc có chủ quyền đối với hải phận 12 hải lý dọc lãnh thổ của họ, nhưng tránh đưa ra định nghĩa về lãnh thổ này. Mặc dù tuyên bố trước đó của Trung Quốc rất cụ thể, nhắc đến toàn bộ các đảo bao gồm Trường Sa và Hoàng Sa mà Bắc Kinh nói họ có chủ quyền, thì tuyên bố của Bắc Việt không nói chữ nào về lãnh hải cụ thể được áp dụng với quy tắc này. Dù sao trong tranh chấp lãnh thổ song phương này giữa các quyền lợi của Việt Nam và Trung Quốc, quan điểm của Bắc Việt, theo nghĩa ngoại giao hơn là pháp lý, gần với quan điểm của Trung Quốc hơn là với quan điểm của miền Nam Việt Nam. BBC: Ngoài ra người ta còn nghe nói đến một tuyên bố tán thành với Trung Quốc của Ung Văn Khiêm, đưa ra năm 1956 khi ông này là Thứ trưởng Ngoại giao của Bắc Việt. Phía Trung Quốc đã công khai viện dẫn đến tuyên bố này. Nó có giúp ta hiểu thêm về lá thư của ông Phạm Văn Đồng? Tiến sĩ Balazs Szalontai: Theo trang web của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, vào giữa năm 1956, Ung Văn Khiêm đã nói với đại biện lâm thời của Trung Quốc rằng Hoàng Sa và Trường Sa về mặt lịch sử đã thuộc về lãnh thổ Trung Quốc. Ban đầu tôi nghi ngờ sự chân thực của tuyên bố này. Năm 2004, Bộ Ngoại giao Trung Quốc thậm chí xóa đi những chương tranh cãi của lịch sử Triều Tiên khỏi trang web của họ. Tức là họ sẵn sàng thay đổi quá khứ lịch sử để phục vụ cho mình. Tôi cũng chấp nhận lý lẽ rằng nếu ông Khiêm quả thực đã nói như vậy, thì có nghĩa rằng ban lãnh đạo Bắc Việt thực sự có ý định từ bỏ chủ quyền của Việt Nam đối với Hoàng Sa và Trường Sa. Nhưng nay tôi nghĩ khác, mà một lý do là vì tôi xem lại các thỏa thuận biên giới của Mông Cổ với Liên Xô. Tôi nhận ra rằng tuyên bố của Ung Văn Khiêm thực ra không có tác dụng ràng buộc. Trong hệ thống cộng sản, tuyên bố của một quan chức như ông Khiêm được coi như đại diện cho quan điểm chính thức của ban lãnh đạo. Nhưng ban lãnh đạo cũng có thể bỏ qua ông ta và những tuyên bố của ông ta bằng việc sa thải theo những lý do có vẻ chả liên quan gì. Đó là số phận của Ngoại trưởng Mông Cổ Sodnomyn Averzed năm 1958. Trong lúc đàm phán về biên giới Liên Xô – Mông Cổ, ông ta có quan điểm khá cứng rắn, và rất có thể là vì ông ta làm theo chỉ thị của ban lãnh đạo. Nhưng khi Liên Xô không chịu nhả lại phần lãnh thổ mà Mông Cổ đòi, và chỉ trích “thái độ dân tộc chủ nghĩa” của Averzed, Mông Cổ cách chức ông ta. Trong trường hợp Ung Văn Khiêm, ông ta khi ấy chỉ là thứ trưởng, và chỉ có một tuyên bố miệng trong lúc nói riêng với đại biện lâm thời của Trung Quốc. Trong hệ thống cộng sản, tuyên bố miệng không có cùng sức mạnh như một thông cáo viết sẵn đề cập đến các vấn đề lãnh thổ. Nó cũng không có sức nặng như một tuyên bố miệng của lãnh đạo cao cấp như thủ tướng, nguyên thủ quốc gia hay tổng bí thư. Rõ ràng các lãnh đạo Bắc Việt không ký hay nói ra một thỏa thuận nào như vậy, vì nếu không thì Trung Quốc đã công bố rồi. BBC:Theo ông, lá thư của Phạm Văn Đồng có ý nghĩa pháp lý nào không? Tiến sĩ Balazs Szalontai: Nó khiến cho quan điểm của Việt Nam bị yếu đi một chút, nhưng tôi cho rằng nó không có sức nặng ràng buộc. Theo tôi, việc các tuyên bố của Trung Quốc nhấn mạnh nguyên tắc “im lặng là đồng ý” không có mấy sức nặng. Chính phủ miền Nam Việt Nam đã công khai phản đối các tuyên bố của Trung Quốc và cố gắng giữ các đảo, nhưng họ không ngăn được Trung Quốc chiếm Hoàng Sa. Trung Quốc đơn giản bỏ mặc sự phản đối của Sài Gòn. Nếu Hà Nội có phản đối lúc đó, kết quả cũng sẽ vậy thôi. BBC:Ngày nay, người ta có thể làm gì với lá thư của ông Đồng? Trong một giai đoạn dài, ở Việt Nam chỉ là sự im lặng. Ông nghĩ liệu người Việt Nam bây giờ có thể công khai tranh luận về nó mà không sợ là điều này chỉ có lợi cho Trung Quốc? Theo tôi, do lá thư của Phạm Văn Đồng chỉ có giá trị pháp lý hạn chế, nên một sự thảo luận công khai về vấn đề sẽ không có hại cho cả Việt Nam và Trung Quốc. Nhưng dĩ nhiên chính phủ hai nước có thể nhìn vấn đề này theo một cách khác. Tiến sĩ Balazs Szalontai từng dạy ở Đại học Khoa học Công nghệ Mông Cổ và hiện là một nhà nghiên cứu độc lập ở Hungary. Ông là tác giả cuốn sách Kim Nhật Thành trong thời kỳ Khruschev (Đại học Stanford và Trung tâm Woodrow Wilson xuất bản, 2006) Patroit Sai GonBạn Tuấn Anh nói chuyện buồn cười! Tự thống nhất là khi nào! Cứ nhìn Triều Tiên đi sẽ thấy! Nam Hàn kinh tế-xã hội-chính trị...gấp nhiều lần Bắc Hàn cũng đâu thống nhất được đất nước khi còn Trung Quốc Cộng Sản hùng mạnh "bảo kê" đằng sau và một triệu quân Bắc Hàn bị nhồi sọ sẵn sàng sống chết vì Kim chủ tịch??? Các bác đừng suy nghĩ ấu trĩ-đơn giản! Nhiều chuyện xảy ra không dựa vào cái lý đâu, mà dựa vào cái mạnh. Cứ nhìn Hoàng Sa bị mất đó sẽ thấy. Cần gì bằng chứng lịch sử-cha ông chiếm giữ, anh có ngon thì tới đâu đấu với tôi. Thắng thì cho lấy lại đảo. Thế đấy! Nhưng tôi cũng đồng ý là cuộc chiến 1954-1975 có ba tính chất (nhiều người nói rồi chỉ nhắc lại): 1) Vừa là cuộc chiến chống sự can thiệp của Mỹ-thống nhất đất nước của miền bắc 2) Vừa có tính chất của một cuộc nội chiến giữa hai chính quyền (về tính chính thống -hợp pháp thì vở kịch bỏ phiếu giả tạo của Mỹ-Diệm có khác gì cuộc bỏ phiếu hiện nay của Đảng?) 3)cuộc chiến ý thức hệ Cộng Sản-Tư Bản. CNCS "khuyến mãi" cho dân tộc thêm một cuộc chiến nữa mà các dân tộc bị nô dịch khác không phải gánh chịu, trừ Triều tiên-cũng một nước có một miền theo CS như VN. Tuan Anh, Hà NộiĐể xảy ra cuộc chiến tranh Nam-Bắc , huynh đệ tương tàn là sai lầm của cả lãnh đạo hai miền. Đúng như lời Mr Quang nói "Đây là cuộc chiến ý thức hệ giữa chủ nghĩa cộng sản và chủ nghĩa tự do". Là cuộc chiến giữa các nước lớn với nhau và Việt nam là chiến trường. Nếu như Ngô Đình Diệm đồng ý hiệp thương tổ chức bầu cử thì đâu đến nỗi xảy ra chiến tranh, và các nhà lãnh đạo Bắc Việt không nên theo lời của Liên xô & Trung quốc xúi giục kháng chiến thì chẳng đến nỗi. Miền Bắc phát triển theo XHCN & miền nam theo TBCN, sau này miền nào nền kinh tế mạnh thì thế hệ mai sao sẽ nhìn nhận ra và tự thống nhất không tốn một giọt máu. QuangVề thực chất cuộc chiến giữa hai miền Nam Bắc VN không phải là cuộc chiến dành độc lập hay giải phóng dân tộc, mà là cuộc chiến ý thức hệ giữa chủ nghĩa cộng sản và chủ nghĩa tự do. Miền Bắc tiến hành cuộc chiến tranh là theo ý của Liên Xô và Trung Quốc muốn bành trướng chủ nghĩa CS dưới chiêu bài giải phóng dân tộc thống nhất đất nước, điều này quá rõ ràng ai cũng biết từ lâu. Chỉ có những cái đầu quá ư tăm tối mới tin tưởng đây là cuộc chiến tranh dân tộc chống đế quốc và tay sai. Nguyễn Hoàng Việt, Hà NộiPhiếm luận! Lâu nay thiên hạ vẫn nghe (theo BBC) đồn rằng bức thư của Ông Pham Văn Đồng gửi Trung Cộng theo đó công nhận Hoàng Sa và và Trường Sa là của Trung Quốc. Nay lại chính BBC công bố thì có lẽ ko phải vậy. Nước nhỏ núp bóng nước lớn là chuyện xưa nay vẫn! nên khi nguyên văn thư Ông Đồng được đăng tải thì ko như thiên hạ đồn ....có chăng do người đời "thêu dệt". Như lý của kẻ mạnh " mặt trời ko bao giờ lặn trên nước Anh " thì thiên hạ là của người Anh cả. Rủi thay vận đổi sao rời nên cái thuộc địa nhỏ nhoi như Mỹ Quốc mới có ngày hôm nay. Thư Ông Đồng xét ra có cái khôn ngoan của kẻ yếu thế. Có kẻ chụp mũ bảo Cộng sản Việt nam bán mình cho Trung Cộng nghe thật nực cười vì nếu bán thì đã không chiến tranh biên giới Việt-Trung 1979 và 1986. Cộng sản hay không cộng sản cũng là người Việt mà đã phàm là con cháu Vua Hùng không ai lại dại gì mà đêm dâng Xã tắc tổ tiên truyền lại cho ngoại bang. Cho nên cái chuyện phiếm : mấy ông nói thời gian qua đổ tại Ông Phạm Văn Đồng dâng đất cho TQ là "Ếch ngồi trong nồi" vu oan cho Người ta. Kẻ sỹ nói như thế là "ngậm máu phun người"! Le huy hoang, Montreal, CanadaTrên phương diện ngoại giao và đàm phán quốc tế những văn kiện chính thức giữa hai chính phủ như bức thư của Phạm văn Đồng quan trọng lắm. Tôi sợ rằng chính quyền VN hiện nay không đủ bằng chứng để chứng minh đó là một văn kiện bắt buộc trong bối cảnh thập niên 1950 giữa Nga, Trung Hoa và VN. Đặng Văn Hoa, Houston, Hoa KỳNăm 1977, Thủ tướng Phạm Văn Đồng công bố xác nhận quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam. Đến năm 2000, khi có tin Việt Nam ký kết hiệp ước về biên giới với Trung quốc, thì ở hải ngoại nổi lên phong trào rủa xả Phạm Văn Đồng đã ký công hàm ngày 14-9-1958, dâng đảo Hoàng Sa và Trường Sa cho Trung quốc để lấy viện trợ khí giới...Tôi cố gắng đi tìm cái Công hàm, ông Phạm Văn Đồng ký dâng Hoàng Sa và Trường Sa cho Trung quốc và không làm sao sao tìm thấy được, xin cũng chẳng ai có. Sau đó tôi tìm được bức thư của ông Phạm Văn Đồng gửi cho ông Tổng lý Chu Ân Lai “triệt để tôn trọng hải phận 12 hải lý của Trung quốc” ký ngày 14-9-1958. Trong bức thư đó không có chữ nào là dâng hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa cho Trung quốc cả. Thưa quý vị, trong 12 hải lý làm gì có Hoàng Sa và Trường Sa ở trong đó mà quý vị lớn lối rủa xả. Năm 1973, phái đoàn Việt Nam và Nhật Bản đi sưu khảo Hoàng tới quần đảo Hoàng Sa thì đã thấy cờ Trung quốc ở nhiều đảo rồi nên không vào được, chỉ còn vài đảo có quân Việt Nam thôi. Tin tức này VNCH im thin thít không công bố. Đến 19-1-1974 thì Trung quốc chiếm hết. Lãnh đạo VNCH chẳng có kế hoạch phòng thủ, bảo vệ quần đảo Hoàng Sa gì cả, vì đến phương tiện phi cơ cũng không có phối hợp với bên Không quân bảo vệ bầu trời hải đảo có không, cũng không biết.. Nói theo giọng điệu chống Cộng ở hải ngoại thì Việt Nam Cộng Hòa đã dâng đảo Hoàng Sa cho Trung quốc. Nói như vậy có sai không? Ông Thiệu biết Hải quân Việt Nam không đủ sức đương đầu với hải quân Trung Cộng và hạm đội 7 Hoa Kỳ sẽ không can thiệp nhưng ông vẫn ra lệnh tác chiến như một chứng liệu về chủ quyền lãnh thổ sau này...Đánh để cho Trung Cộng chiếm, đặt Cộng sản Hà Nội chuyện đã rồi. Thế có nghĩa là cho Trung Cộng chiếm còn hơn để Cộng sản Hà Nội cai trị, không ăn thì đạp đổ - Ai dâng đất cho Trung Cộng đây - Việt Nam Cộng Hòa chứ còn ai nữa. Mai, Florida, Hoa KỳChuyện pháp lý của lá thư thì thuộc giới am hiểu luật pháp tranh cãi. Còn chuyện tình cảm thì rõ ràng VNDCCH chấp nhận mất HS-TS để đổi lấy viện trợ tấn công miền Nam theo kiểu bỏ con tép để câu con tôm. Sự thất bại hải chiến của VNCH để bảo vệ HS với Trung cộng mà VNDCCH vẫn im hơi lặng tiếng cho biết việc chiếm được miền Nam quan trọng hơn là mất đất! Có nghĩa là quyết giành đất của anh em và chấp nhận mất đất của cha mẹ để lại cho hàng xóm. Phải chăng đây là chỉ dấu của tính "vô tổ quốc" của CNCS?
summarize: Lá thư này được nhiều người xem là sự thừa nhận của Bắc Việt đối với chủ quyền của Trung Quốc đối với Trường Sa và Hoàng Sa. Gần đây, sau những tranh cãi giữa hai nước về chủ quyền ở hai hòn đảo, lá thư của ông Phạm Văn Đồng lại được đưa ra thảo luận, tuy không chính thức, ở Việt Nam và trong giới người Việt ở nước ngoài. Vậy nhận định của giới nghiên cứu nước ngoài về lá thư là như thế nào? BBC Tiếng Việt đã hỏi tiến sĩ Balazs Szalontai, một nhà nghiên cứu về châu Á đang sống ở Hungary. Đầu tiên ông giải thích hai quan điểm khác nhau của Bắc Việt trong thập niên 1950 và 1974, năm Hoàng Sa rơi vào tay Trung Quốc. Tiến sĩ Balazs Szalontai: Trong các năm 1955-1958, ban lãnh đạo Bắc Việt chưa đạt tới mục tiêu thống nhất đất nước vì phải đối phó với khó khăn nội bộ và thiếu ủng hộ của quốc tế. Đồng minh chính của họ lúc này là Trung Quốc. Trong hoàn cảnh này, Hà Nội không thể hy vọng xác lập quyền kiểm soát đối với Hoàng Sa và Trường Sa trong tương lai gần, và vì vậy họ không thể có sự bất đồng lớn với Trung Quốc về các hòn đảo. Lúc này, chính phủ Bắc Việt tìm cách có được giúp đỡ của Trung Quốc, và họ chỉ cố gắng tránh đưa ra tuyên bố công khai ủng hộ những tuyên bố chủ quyền cụ thể của Trung Quốc hay ký vào một văn kiện bắt buộc mà sẽ công khai từ bỏ chủ quyền của Việt Nam đối với các đảo này. Sang năm 1974, tình hình hoàn toàn khác. Việc thống nhất Việt Nam không còn là khả năng xa vời. Giả sử Trung Quốc có không can thiệp, Hà Nội có thể dễ dàng lấy các đảo cùng với phần còn lại của miền Nam. Từ 1968 đến 1974, quan hệ Việt - Trung đã xuống rất thấp, trong khi Liên Xô tăng cường ủng hộ cho miền Bắc. Trong tình hình đó, quan điểm của Bắc Việt dĩ nhiên trở nên cứng cỏi hơn trước Trung Quốc so với thập niên 1950. Vì những lý do tương tự, thái độ của Trung Quốc cũng trở nên cứng rắn hơn. Đến năm 1974, Bắc Kinh không còn hy vọng Hà Nội sẽ theo họ để chống Moscow. Thực sự vào cuối 1973 và đầu 1974, Liên Xô lại cảm thấy sự hòa hoãn Mỹ - Trung đã không đem lại kết quả như người ta nghĩ. Washington không từ bỏ quan hệ ngoại giao với Đài Loan cũng không bỏ đi ý định tìm kiếm hòa hoãn với Liên Xô. Ngược lại, quan hệ Xô - Mỹ lại tiến triển tốt. Vì thế trong năm 1974, lãnh đạo Trung Quốc lại một lần nữa cảm thấy bị bao vây. Vì vậy họ muốn cải thiện vị trí chiến lược ở Đông Nam Á bằng hành động chiếm Hoàng Sa, và tăng cường ủng hộ cho Khmer Đỏ và du kích cộng sản ở Miến Điện. BBC:Theo nhận định của ông, lá thư của Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã được viết trong hoàn cảnh nào? Tiến sĩ Balazs Szalontai: Trước tiên, ta nói về tuyên bố của Trung Quốc. Nó ra đời trong bối cảnh có Hội nghị Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1956 và các hiệp định được ký sau đó năm 1958. Lẽ dễ hiểu, Trung Quốc, mặc dù không phải là thành viên của Liên Hiệp Quốc, cũng muốn có tiếng nói về cách giải quyết những vấn đề đó. Vì lẽ đó ta có tuyên bố của Trung Quốc tháng Chín 1958. Như tôi nói ở trên, trong những năm này, Bắc Việt không thể làm phật ý Trung Quốc. Liên Xô không cung cấp đủ hỗ trợ cho công cuộc thống nhất, trong khi Ngô Đình Diệm ở miền Nam và chính phủ Mỹ không sẵn sàng đồng ý tổ chức bầu cử như đã ghi trong Hiệp định Geneva. Phạm Văn Đồng vì thế cảm thấy cần ngả theo Trung Quốc. Dẫu vậy, ông ấy có vẻ đủ thận trọng để đưa ra một tuyên bố ủng hộ nguyên tắc rằng Trung Quốc có chủ quyền đối với hải phận 12 hải lý dọc lãnh thổ của họ, nhưng tránh đưa ra định nghĩa về lãnh thổ này. Mặc dù tuyên bố trước đó của Trung Quốc rất cụ thể, nhắc đến toàn bộ các đảo bao gồm Trường Sa và Hoàng Sa mà Bắc Kinh nói họ có chủ quyền, thì tuyên bố của Bắc Việt không nói chữ nào về lãnh hải cụ thể được áp dụng với quy tắc này. Dù sao trong tranh chấp lãnh thổ song phương này giữa các quyền lợi của Việt Nam và Trung Quốc, quan điểm của Bắc Việt, theo nghĩa ngoại giao hơn là pháp lý, gần với quan điểm của Trung Quốc hơn là với quan điểm của miền Nam Việt Nam. BBC: Ngoài ra người ta còn nghe nói đến một tuyên bố tán thành với Trung Quốc của Ung Văn Khiêm, đưa ra năm 1956 khi ông này là Thứ trưởng Ngoại giao của Bắc Việt. Phía Trung Quốc đã công khai viện dẫn đến tuyên bố này. Nó có giúp ta hiểu thêm về lá thư của ông Phạm Văn Đồng? Tiến sĩ Balazs Szalontai: Theo trang web của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, vào giữa năm 1956, Ung Văn Khiêm đã nói với đại biện lâm thời của Trung Quốc rằng Hoàng Sa và Trường Sa về mặt lịch sử đã thuộc về lãnh thổ Trung Quốc. Ban đầu tôi nghi ngờ sự chân thực của tuyên bố này. Năm 2004, Bộ Ngoại giao Trung Quốc thậm chí xóa đi những chương tranh cãi của lịch sử Triều Tiên khỏi trang web của họ. Tức là họ sẵn sàng thay đổi quá khứ lịch sử để phục vụ cho mình. Tôi cũng chấp nhận lý lẽ rằng nếu ông Khiêm quả thực đã nói như vậy, thì có nghĩa rằng ban lãnh đạo Bắc Việt thực sự có ý định từ bỏ chủ quyền của Việt Nam đối với Hoàng Sa và Trường Sa. Nhưng nay tôi nghĩ khác, mà một lý do là vì tôi xem lại các thỏa thuận biên giới của Mông Cổ với Liên Xô. Tôi nhận ra rằng tuyên bố của Ung Văn Khiêm thực ra không có tác dụng ràng buộc. Trong hệ thống cộng sản, tuyên bố của một quan chức như ông Khiêm được coi như đại diện cho quan điểm chính thức của ban lãnh đạo. Nhưng ban lãnh đạo cũng có thể bỏ qua ông ta và những tuyên bố của ông ta bằng việc sa thải theo những lý do có vẻ chả liên quan gì. Đó là số phận của Ngoại trưởng Mông Cổ Sodnomyn Averzed năm 1958. Trong lúc đàm phán về biên giới Liên Xô – Mông Cổ, ông ta có quan điểm khá cứng rắn, và rất có thể là vì ông ta làm theo chỉ thị của ban lãnh đạo. Nhưng khi Liên Xô không chịu nhả lại phần lãnh thổ mà Mông Cổ đòi, và chỉ trích “thái độ dân tộc chủ nghĩa” của Averzed, Mông Cổ cách chức ông ta. Trong trường hợp Ung Văn Khiêm, ông ta khi ấy chỉ là thứ trưởng, và chỉ có một tuyên bố miệng trong lúc nói riêng với đại biện lâm thời của Trung Quốc. Trong hệ thống cộng sản, tuyên bố miệng không có cùng sức mạnh như một thông cáo viết sẵn đề cập đến các vấn đề lãnh thổ. Nó cũng không có sức nặng như một tuyên bố miệng của lãnh đạo cao cấp như thủ tướng, nguyên thủ quốc gia hay tổng bí thư. Rõ ràng các lãnh đạo Bắc Việt không ký hay nói ra một thỏa thuận nào như vậy, vì nếu không thì Trung Quốc đã công bố rồi. BBC:Theo ông, lá thư của Phạm Văn Đồng có ý nghĩa pháp lý nào không? Tiến sĩ Balazs Szalontai: Nó khiến cho quan điểm của Việt Nam bị yếu đi một chút, nhưng tôi cho rằng nó không có sức nặng ràng buộc. Theo tôi, việc các tuyên bố của Trung Quốc nhấn mạnh nguyên tắc “im lặng là đồng ý” không có mấy sức nặng. Chính phủ miền Nam Việt Nam đã công khai phản đối các tuyên bố của Trung Quốc và cố gắng giữ các đảo, nhưng họ không ngăn được Trung Quốc chiếm Hoàng Sa. Trung Quốc đơn giản bỏ mặc sự phản đối của Sài Gòn. Nếu Hà Nội có phản đối lúc đó, kết quả cũng sẽ vậy thôi. BBC:Ngày nay, người ta có thể làm gì với lá thư của ông Đồng? Trong một giai đoạn dài, ở Việt Nam chỉ là sự im lặng. Ông nghĩ liệu người Việt Nam bây giờ có thể công khai tranh luận về nó mà không sợ là điều này chỉ có lợi cho Trung Quốc? Theo tôi, do lá thư của Phạm Văn Đồng chỉ có giá trị pháp lý hạn chế, nên một sự thảo luận công khai về vấn đề sẽ không có hại cho cả Việt Nam và Trung Quốc. Nhưng dĩ nhiên chính phủ hai nước có thể nhìn vấn đề này theo một cách khác. Tiến sĩ Balazs Szalontai từng dạy ở Đại học Khoa học Công nghệ Mông Cổ và hiện là một nhà nghiên cứu độc lập ở Hungary. Ông là tác giả cuốn sách Kim Nhật Thành trong thời kỳ Khruschev (Đại học Stanford và Trung tâm Woodrow Wilson xuất bản, 2006) Patroit Sai GonBạn Tuấn Anh nói chuyện buồn cười! Tự thống nhất là khi nào! Cứ nhìn Triều Tiên đi sẽ thấy! Nam Hàn kinh tế-xã hội-chính trị...gấp nhiều lần Bắc Hàn cũng đâu thống nhất được đất nước khi còn Trung Quốc Cộng Sản hùng mạnh "bảo kê" đằng sau và một triệu quân Bắc Hàn bị nhồi sọ sẵn sàng sống chết vì Kim chủ tịch??? Các bác đừng suy nghĩ ấu trĩ-đơn giản! Nhiều chuyện xảy ra không dựa vào cái lý đâu, mà dựa vào cái mạnh. Cứ nhìn Hoàng Sa bị mất đó sẽ thấy. Cần gì bằng chứng lịch sử-cha ông chiếm giữ, anh có ngon thì tới đâu đấu với tôi. Thắng thì cho lấy lại đảo. Thế đấy! Nhưng tôi cũng đồng ý là cuộc chiến 1954-1975 có ba tính chất (nhiều người nói rồi chỉ nhắc lại): 1) Vừa là cuộc chiến chống sự can thiệp của Mỹ-thống nhất đất nước của miền bắc 2) Vừa có tính chất của một cuộc nội chiến giữa hai chính quyền (về tính chính thống -hợp pháp thì vở kịch bỏ phiếu giả tạo của Mỹ-Diệm có khác gì cuộc bỏ phiếu hiện nay của Đảng?) 3)cuộc chiến ý thức hệ Cộng Sản-Tư Bản. CNCS "khuyến mãi" cho dân tộc thêm một cuộc chiến nữa mà các dân tộc bị nô dịch khác không phải gánh chịu, trừ Triều tiên-cũng một nước có một miền theo CS như VN. Tuan Anh, Hà NộiĐể xảy ra cuộc chiến tranh Nam-Bắc , huynh đệ tương tàn là sai lầm của cả lãnh đạo hai miền. Đúng như lời Mr Quang nói "Đây là cuộc chiến ý thức hệ giữa chủ nghĩa cộng sản và chủ nghĩa tự do". Là cuộc chiến giữa các nước lớn với nhau và Việt nam là chiến trường. Nếu như Ngô Đình Diệm đồng ý hiệp thương tổ chức bầu cử thì đâu đến nỗi xảy ra chiến tranh, và các nhà lãnh đạo Bắc Việt không nên theo lời của Liên xô & Trung quốc xúi giục kháng chiến thì chẳng đến nỗi. Miền Bắc phát triển theo XHCN & miền nam theo TBCN, sau này miền nào nền kinh tế mạnh thì thế hệ mai sao sẽ nhìn nhận ra và tự thống nhất không tốn một giọt máu. QuangVề thực chất cuộc chiến giữa hai miền Nam Bắc VN không phải là cuộc chiến dành độc lập hay giải phóng dân tộc, mà là cuộc chiến ý thức hệ giữa chủ nghĩa cộng sản và chủ nghĩa tự do. Miền Bắc tiến hành cuộc chiến tranh là theo ý của Liên Xô và Trung Quốc muốn bành trướng chủ nghĩa CS dưới chiêu bài giải phóng dân tộc thống nhất đất nước, điều này quá rõ ràng ai cũng biết từ lâu. Chỉ có những cái đầu quá ư tăm tối mới tin tưởng đây là cuộc chiến tranh dân tộc chống đế quốc và tay sai. Nguyễn Hoàng Việt, Hà NộiPhiếm luận! Lâu nay thiên hạ vẫn nghe (theo BBC) đồn rằng bức thư của Ông Pham Văn Đồng gửi Trung Cộng theo đó công nhận Hoàng Sa và và Trường Sa là của Trung Quốc. Nay lại chính BBC công bố thì có lẽ ko phải vậy. Nước nhỏ núp bóng nước lớn là chuyện xưa nay vẫn! nên khi nguyên văn thư Ông Đồng được đăng tải thì ko như thiên hạ đồn ....có chăng do người đời "thêu dệt". Như lý của kẻ mạnh " mặt trời ko bao giờ lặn trên nước Anh " thì thiên hạ là của người Anh cả. Rủi thay vận đổi sao rời nên cái thuộc địa nhỏ nhoi như Mỹ Quốc mới có ngày hôm nay. Thư Ông Đồng xét ra có cái khôn ngoan của kẻ yếu thế. Có kẻ chụp mũ bảo Cộng sản Việt nam bán mình cho Trung Cộng nghe thật nực cười vì nếu bán thì đã không chiến tranh biên giới Việt-Trung 1979 và 1986. Cộng sản hay không cộng sản cũng là người Việt mà đã phàm là con cháu Vua Hùng không ai lại dại gì mà đêm dâng Xã tắc tổ tiên truyền lại cho ngoại bang. Cho nên cái chuyện phiếm : mấy ông nói thời gian qua đổ tại Ông Phạm Văn Đồng dâng đất cho TQ là "Ếch ngồi trong nồi" vu oan cho Người ta. Kẻ sỹ nói như thế là "ngậm máu phun người"! Le huy hoang, Montreal, CanadaTrên phương diện ngoại giao và đàm phán quốc tế những văn kiện chính thức giữa hai chính phủ như bức thư của Phạm văn Đồng quan trọng lắm. Tôi sợ rằng chính quyền VN hiện nay không đủ bằng chứng để chứng minh đó là một văn kiện bắt buộc trong bối cảnh thập niên 1950 giữa Nga, Trung Hoa và VN. Đặng Văn Hoa, Houston, Hoa KỳNăm 1977, Thủ tướng Phạm Văn Đồng công bố xác nhận quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam. Đến năm 2000, khi có tin Việt Nam ký kết hiệp ước về biên giới với Trung quốc, thì ở hải ngoại nổi lên phong trào rủa xả Phạm Văn Đồng đã ký công hàm ngày 14-9-1958, dâng đảo Hoàng Sa và Trường Sa cho Trung quốc để lấy viện trợ khí giới...Tôi cố gắng đi tìm cái Công hàm, ông Phạm Văn Đồng ký dâng Hoàng Sa và Trường Sa cho Trung quốc và không làm sao sao tìm thấy được, xin cũng chẳng ai có. Sau đó tôi tìm được bức thư của ông Phạm Văn Đồng gửi cho ông Tổng lý Chu Ân Lai “triệt để tôn trọng hải phận 12 hải lý của Trung quốc” ký ngày 14-9-1958. Trong bức thư đó không có chữ nào là dâng hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa cho Trung quốc cả. Thưa quý vị, trong 12 hải lý làm gì có Hoàng Sa và Trường Sa ở trong đó mà quý vị lớn lối rủa xả. Năm 1973, phái đoàn Việt Nam và Nhật Bản đi sưu khảo Hoàng tới quần đảo Hoàng Sa thì đã thấy cờ Trung quốc ở nhiều đảo rồi nên không vào được, chỉ còn vài đảo có quân Việt Nam thôi. Tin tức này VNCH im thin thít không công bố. Đến 19-1-1974 thì Trung quốc chiếm hết. Lãnh đạo VNCH chẳng có kế hoạch phòng thủ, bảo vệ quần đảo Hoàng Sa gì cả, vì đến phương tiện phi cơ cũng không có phối hợp với bên Không quân bảo vệ bầu trời hải đảo có không, cũng không biết.. Nói theo giọng điệu chống Cộng ở hải ngoại thì Việt Nam Cộng Hòa đã dâng đảo Hoàng Sa cho Trung quốc. Nói như vậy có sai không? Ông Thiệu biết Hải quân Việt Nam không đủ sức đương đầu với hải quân Trung Cộng và hạm đội 7 Hoa Kỳ sẽ không can thiệp nhưng ông vẫn ra lệnh tác chiến như một chứng liệu về chủ quyền lãnh thổ sau này...Đánh để cho Trung Cộng chiếm, đặt Cộng sản Hà Nội chuyện đã rồi. Thế có nghĩa là cho Trung Cộng chiếm còn hơn để Cộng sản Hà Nội cai trị, không ăn thì đạp đổ - Ai dâng đất cho Trung Cộng đây - Việt Nam Cộng Hòa chứ còn ai nữa. Mai, Florida, Hoa KỳChuyện pháp lý của lá thư thì thuộc giới am hiểu luật pháp tranh cãi. Còn chuyện tình cảm thì rõ ràng VNDCCH chấp nhận mất HS-TS để đổi lấy viện trợ tấn công miền Nam theo kiểu bỏ con tép để câu con tôm. Sự thất bại hải chiến của VNCH để bảo vệ HS với Trung cộng mà VNDCCH vẫn im hơi lặng tiếng cho biết việc chiếm được miền Nam quan trọng hơn là mất đất! Có nghĩa là quyết giành đất của anh em và chấp nhận mất đất của cha mẹ để lại cho hàng xóm. Phải chăng đây là chỉ dấu của tính "vô tổ quốc" của CNCS?
[ 108, 287, 285, 161, 4870, 593, 126, 117, 158, 111, 453, 106, 144, 1175, 238, 104, 360, 131, 195, 119, 185, 168, 104, 151, 162, 195, 119, 1188, 1120, 105, 678, 3390, 2480, 1009, 187, 120, 250, 1346, 415, 196, 142, 125, 185, 168, 108, 121, 196, 2109, 4906, 1176, 593, 104, 118, 971, 551, 1122, 153, 117, 251, 124, 843, 2517, 1169, 110, 122, 2590, 108, 121, 131, 132, 105, 113, 1128, 280, 243, 449, 507, 1781, 1509, 238, 190, 104, 249, 568, 402, 142, 351, 125, 1176, 593, 106, 128, 175, 1684, 378, 8234, 243, 115, 419, 472, 621, 21241, 2928, 569, 27839, 103, 116, 152, 568, 402, 125, 511, 844, 167, 307, 108, 121, 13710, 1984, 462, 118, 272, 581, 196, 146, 318, 211, 527, 104, 360, 131, 113, 1092, 778, 6505, 105, 4698, 103, 147, 678, 1120, 1471, 138, 600, 151, 942, 3737, 621, 21241, 2928, 569, 27839, 161, 298, 109, 147, 7574, 22635, 103, 504, 261, 247, 360, 131, 289, 764, 228, 592, 464, 234, 202, 282, 142, 171, 139, 195, 1004, 119, 455, 1000, 735, 317, 105, 815, 535, 523, 104, 198, 1345, 1122, 494, 122, 104, 154, 398, 126, 106, 151, 942, 298, 506, 313, 474, 337, 710, 110, 136, 861, 584, 628, 385, 168, 594, 820, 195, 119, 678, 1120, 105, 1188, 1120, 113, 489, 1032, 386, 103, 105, 171, 530, 154, 110, 136, 107, 144, 295, 210, 301, 119, 151, 162, 125, 109, 2109, 4768, 2314, 376, 474, 122, 256, 360, 131, 370, 173, 107, 117, 422, 1535, 104, 151, 890, 105, 154, 163, 601, 1258, 989, 251, 124, 480, 399, 135, 550, 535, 523, 120, 480, 399, 185, 168, 798, 136, 104, 151, 162, 194, 667, 138, 116, 355, 591, 290, 661, 145, 134, 135, 550, 148, 306, 185, 168, 104, 131, 132, 195, 119, 109, 541, 433, 2402, 147, 4698, 103, 205, 240, 506, 258, 911, 1068, 234, 202, 131, 132, 110, 177, 106, 555, 344, 797, 7601, 4134, 324, 151, 162, 107, 110, 1036, 10728, 337, 1113, 107, 136, 790, 1655, 771, 109, 541, 264, 119, 380, 177, 153, 104, 752, 629, 1069, 5590, 155, 4698, 103, 146, 300, 131, 233, 151, 115, 804, 215, 4000, 113, 129, 560, 1223, 321, 1054, 535, 523, 114, 752, 5269, 298, 205, 240, 397, 146, 318, 104, 360, 131, 2355, 445, 319, 237, 1995, 6988, 183, 226, 151, 162, 648, 119, 1092, 778, 10939, 865, 120, 241, 180, 489, 222, 103, 869, 359, 104, 151, 162, 127, 319, 237, 1995, 2238, 827, 1967, 147, 4698, 103, 360, 725, 110, 177, 861, 584, 337, 710, 134, 181, 154, 130, 424, 5790, 1852, 144, 138, 608, 6415, 105, 178, 4698, 103, 560, 1223, 153, 406, 203, 144, 544, 2100, 200, 233, 151, 115, 110, 979, 153, 299, 416, 128, 111, 169, 6647, 1365, 110, 148, 306, 146, 300, 470, 384, 119, 762, 1124, 127, 110, 306, 184, 108, 232, 190, 370, 986, 544, 2100, 119, 560, 4578, 1556, 3799, 1398, 146, 300, 1223, 233, 200, 153, 472, 435, 2589, 865, 175, 113, 147, 4698, 103, 261, 247, 151, 162, 153, 116, 400, 761, 406, 203, 133, 374, 2619, 112, 865, 530, 154, 278, 655, 1155, 297, 512, 242, 1010, 108, 121, 510, 132, 844, 281, 209, 192, 961, 678, 2712, 105, 321, 1054, 535, 523, 114, 3146, 2914, 105, 744, 1058, 490, 262, 108, 121, 2147, 8229, 1231, 2740, 238, 190, 104, 118, 103, 1176, 593, 104, 596, 477, 971, 551, 1122, 115, 117, 508, 113, 506, 313, 1684, 3737, 621, 21241, 2928, 569, 27839, 161, 957, 2836, 169, 123, 125, 480, 399, 104, 151, 942, 1447, 124, 723, 113, 1303, 313, 107, 813, 411, 560, 1239, 162, 125, 1012, 784, 147, 8616, 105, 109, 1319, 190, 117, 667, 187, 150, 147, 19104, 2068, 4394, 790, 5682, 151, 890, 945, 428, 110, 139, 106, 164, 182, 104, 560, 1239, 890, 127, 278, 107, 354, 123, 125, 173, 272, 302, 120, 255, 220, 837, 865, 642, 150, 169, 107, 480, 399, 104, 151, 162, 253, 3077, 19104, 1260, 141, 123, 108, 121, 159, 103, 113, 120, 147, 474, 360, 131, 110, 136, 140, 5921, 108, 232, 151, 942, 560, 1223, 110, 870, 373, 620, 1174, 643, 114, 135, 204, 234, 1498, 113, 129, 1708, 1485, 3121, 108, 121, 752, 132, 105, 122, 256, 200, 110, 1132, 1161, 210, 108, 232, 420, 229, 513, 368, 128, 115, 848, 113, 1239, 190, 13920, 971, 551, 1122, 171, 175, 406, 203, 260, 4098, 181, 151, 942, 6620, 431, 934, 118, 728, 107, 895, 620, 2336, 308, 130, 251, 124, 116, 480, 399, 535, 523, 503, 1199, 160, 151, 162, 107, 185, 168, 195, 119, 767, 1392, 1178, 767, 241, 2326, 261, 1403, 104, 1934, 170, 989, 251, 124, 190, 404, 125, 261, 1403, 433, 1623, 428, 480, 399, 226, 150, 104, 151, 162, 215, 798, 136, 103, 982, 155, 258, 317, 109, 541, 374, 770, 1188, 1120, 105, 678, 1120, 145, 360, 725, 123, 154, 107, 185, 1585, 143, 480, 399, 104, 360, 131, 110, 123, 1302, 224, 125, 261, 767, 798, 136, 117, 516, 286, 119, 565, 1199, 433, 1612, 350, 113, 250, 577, 261, 1403, 1455, 412, 126, 415, 109, 168, 418, 104, 131, 132, 105, 151, 890, 146, 318, 104, 360, 131, 103, 181, 404, 470, 384, 183, 106, 246, 2056, 386, 119, 146, 318, 104, 151, 162, 183, 106, 119, 146, 318, 104, 752, 132, 131, 629, 1231, 1382, 124, 111, 169, 177, 701, 123, 155, 116, 480, 399, 1505, 164, 119, 151, 162, 104, 11810, 551, 6094, 103, 251, 124, 147, 8616, 129, 118, 126, 106, 1283, 395, 836, 384, 104, 360, 131, 112, 3087, 409, 151, 162, 115, 135, 550, 760, 458, 155, 480, 399, 433, 1447, 107, 422, 169, 524, 426, 125, 1176, 593, 104, 118, 971, 551, 1122, 347, 3737, 621, 21241, 2928, 569, 27839, 161, 520, 509, 1853, 104, 429, 836, 384, 151, 890, 138, 415, 147, 12039, 11810, 551, 6094, 115, 123, 119, 273, 973, 2242, 221, 104, 151, 162, 160, 678, 1120, 105, 1188, 1120, 125, 447, 478, 324, 115, 624, 125, 261, 1403, 151, 942, 806, 178, 141, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 832, 6645, 596, 477, 104, 752, 360, 131, 578, 118, 971, 551, 1122, 103, 115, 667, 116, 1176, 593, 145, 187, 126, 383, 215, 158, 250, 4873, 4870, 593, 191, 1904, 7143, 22635, 123, 122, 256, 131, 132, 651, 185, 607, 544, 1505, 164, 119, 116, 480, 399, 104, 360, 725, 125, 767, 1392, 104, 151, 942, 1 ]
agenda0504
https://www.bbc.com/vietnamese/programmes/story/2004/01/agenda0504
Khủng hoảng chấn động BBC
Tạp chí Tư duy thế kỷ tuần 5/2004 dành trọn để bàn về cuộc khủng hoảng được coi là lớn nhất từ trước đến nay trong lịch sử của đài BBC.
Nguyễn Giang và Hồng Nga điểm các vấn đề được ban Online của đài BBC tập hợp xung quanh các diễn biến trong vụ điều trần Hutton khởi đầu từ phóng sự của Andrew Gilligan và kết thúc bằng việc từ chức của phóng viên, tổng giám đốc và chủ tịch BBC. Cùng tham gia chương trình còn có Đỗ Văn, nhân viên kỳ cựu của Ban Việt Ngữ đài BBC. Thính giả có ý kiến gì về câu chuyện này, xin mời tham gia ý kiến trong trang Diễn Đàn của Ban Việt Ngữ đài BBC.
summarize: Nguyễn Giang và Hồng Nga điểm các vấn đề được ban Online của đài BBC tập hợp xung quanh các diễn biến trong vụ điều trần Hutton khởi đầu từ phóng sự của Andrew Gilligan và kết thúc bằng việc từ chức của phóng viên, tổng giám đốc và chủ tịch BBC. Cùng tham gia chương trình còn có Đỗ Văn, nhân viên kỳ cựu của Ban Việt Ngữ đài BBC. Thính giả có ý kiến gì về câu chuyện này, xin mời tham gia ý kiến trong trang Diễn Đàn của Ban Việt Ngữ đài BBC.
[ 108, 287, 285, 161, 1201, 1883, 105, 3492, 468, 1516, 109, 1067, 846, 363, 504, 7651, 104, 1051, 378, 1079, 1381, 1001, 1017, 109, 1446, 2315, 113, 197, 999, 7856, 12212, 3970, 811, 563, 662, 698, 104, 3720, 17287, 105, 1393, 822, 1588, 358, 563, 853, 104, 662, 2368, 1670, 850, 2760, 105, 185, 492, 2189, 2115, 268, 165, 741, 277, 177, 107, 5401, 551, 103, 157, 182, 393, 2387, 104, 806, 243, 9869, 1051, 2189, 3592, 1671, 590, 107, 108, 232, 1449, 218, 466, 476, 953, 474, 676, 4294, 268, 165, 108, 232, 1449, 113, 509, 5849, 6195, 104, 806, 243, 9869, 1051, 2189, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 2816, 962, 356, 1005, 756, 868, 688, 1881, 985, 9127, 1031, 3822, 570, 746, 466, 460, 757, 1186, 363, 703, 106, 1400, 941, 563, 965, 792, 275, 113, 478, 1686, 104, 1051, 2189, 1 ]
071121_putinverbalattack
https://www.bbc.com/vietnamese/worldnews/story/2007/11/071121_putinverbalattack
Putin gọi đối lập là 'chó hoang'
Còn chưa đầy hai tuần trước khi có kỳ tổng tuyển cử tại Nga, Tổng thống Putin đã ra đòn tấn công các nhân vật chính trị đối lập bằng việc ví họ như lũ chó hoang ăn của bố thí của các sứ quán nước ngoài.
Trong buổi ra mắt đám đông ủng hộ viên của mình, ông Putin nói rằng Phương Tây muốn giở trò bẩn. Ông nói "những ai đối đầu với chúng ta không muốn thực hiện kế hoạch của chúng ta bởi họ có các kế hoạch cho nước Nga hoàn toàn khác biệt". Tổng thống Nga cáo buộc những nhân vật đối lập muốn có một nước Nga yếu thế, vô tổ chức và xã hội bị chia rẽ. Ông Putin cũng cảnh báo các giới đầu sỏ vốn thao túng chính trường Nga hồi thập niên 1990 đang lên kế hoạch trở lại. Mặc dù sẽ từ bỏ ghế tổng thống vào năm sau nhưng ông Putin tỏ ý ông sẽ vẫn hoạt động chính trị, có thể là với tư cách là thủ tướng. Ông nói là ông sẽ lãnh đạo đảng Thống nhất Nga trong kỳ bầu cử quốc hội vào tháng Mười Hai mặc dù ông không phải là đảng viên. Đảng của ông được sự hậu thuẫn khá lớn và theo dự kiến sẽ thắng với đa số phiếu. Các nhóm đối lập và nhân quyền đã chỉ trích và cáo buộc ông Putin đang dùng lối cũ thời Liên Xô cũ để hình thành một nhà nước độc đảng toàn trị.
summarize: Trong buổi ra mắt đám đông ủng hộ viên của mình, ông Putin nói rằng Phương Tây muốn giở trò bẩn. Ông nói "những ai đối đầu với chúng ta không muốn thực hiện kế hoạch của chúng ta bởi họ có các kế hoạch cho nước Nga hoàn toàn khác biệt". Tổng thống Nga cáo buộc những nhân vật đối lập muốn có một nước Nga yếu thế, vô tổ chức và xã hội bị chia rẽ. Ông Putin cũng cảnh báo các giới đầu sỏ vốn thao túng chính trường Nga hồi thập niên 1990 đang lên kế hoạch trở lại. Mặc dù sẽ từ bỏ ghế tổng thống vào năm sau nhưng ông Putin tỏ ý ông sẽ vẫn hoạt động chính trị, có thể là với tư cách là thủ tướng. Ông nói là ông sẽ lãnh đạo đảng Thống nhất Nga trong kỳ bầu cử quốc hội vào tháng Mười Hai mặc dù ông không phải là đảng viên. Đảng của ông được sự hậu thuẫn khá lớn và theo dự kiến sẽ thắng với đa số phiếu. Các nhóm đối lập và nhân quyền đã chỉ trích và cáo buộc ông Putin đang dùng lối cũ thời Liên Xô cũ để hình thành một nhà nước độc đảng toàn trị.
[ 108, 287, 285, 161, 298, 1108, 124, 1086, 1499, 823, 535, 523, 182, 104, 1081, 118, 1564, 123, 160, 1507, 658, 278, 12215, 704, 4604, 112, 208, 123, 189, 2369, 375, 195, 178, 119, 174, 169, 110, 278, 223, 199, 699, 763, 104, 174, 169, 626, 154, 107, 109, 699, 763, 114, 142, 468, 506, 258, 211, 575, 340, 408, 234, 468, 341, 661, 120, 157, 731, 195, 385, 278, 107, 116, 142, 468, 675, 1672, 616, 420, 229, 105, 293, 213, 133, 733, 10257, 208, 1564, 127, 313, 188, 109, 249, 178, 13843, 682, 1772, 3156, 122, 271, 468, 496, 1092, 778, 3955, 167, 227, 699, 763, 319, 1409, 1623, 428, 134, 148, 306, 1733, 497, 234, 138, 147, 187, 170, 118, 1564, 776, 108, 232, 118, 134, 244, 381, 192, 122, 1261, 107, 136, 106, 119, 276, 173, 106, 331, 5416, 208, 123, 106, 118, 134, 261, 247, 283, 1897, 202, 468, 113, 393, 513, 368, 198, 213, 138, 253, 2733, 891, 945, 428, 118, 110, 139, 106, 283, 2666, 348, 104, 118, 117, 144, 878, 1836, 896, 301, 105, 181, 382, 357, 134, 779, 119, 635, 166, 3872, 303, 491, 195, 385, 105, 157, 168, 115, 163, 788, 105, 341, 661, 118, 1564, 167, 467, 1195, 1363, 221, 560, 1223, 1363, 130, 240, 164, 116, 152, 142, 557, 283, 258, 1543, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 927, 289, 858, 196, 670, 226, 129, 107, 393, 497, 1262, 368, 149, 1812, 408, 234, 1564, 115, 124, 3993, 623, 135, 109, 157, 731, 122, 245, 195, 385, 281, 156, 1380, 154, 128, 2212, 2618, 1824, 446, 104, 399, 1738, 104, 109, 981, 1027, 142, 1781, 1 ]
vietnam-52214037
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-52214037
Tòa quốc tế và Biển Đông: Việt Nam ‘tiến gần hơn lựa chọn pháp lý’
Chính phủ Việt Nam hiện nay, về mặt phát ngôn chính thức, hầu như không nói về việc sử dụng biện pháp pháp lý để giải quyết các tranh chấp liên quan với Trung Quốc.
Việt Nam cho rằng hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa là bộ phận không thể tách rời của lãnh thổ Việt Nam Việt Nam gửi công hàm lên LHQ: Mạnh mẽ, đúng thời điểm? Cải cách Việt Nam tùy thuộc Đảng ‘tự sửa sai’ Quanh vụ báo VN nói TQ 'cưỡng chiếm Hoàng Sa' Tuy nhiên, ở góc độ học thuật, không ít hội thảo tổ chức ở Việt Nam đã từng đề cập trước mắt Việt Nam cần nghiên cứu các thủ tục pháp lý về khởi kiện ra Tòa trọng tài quốc tế về Luật Biển, được thành lập theo Phụ lục VII của Công ước 1982. Với các diễn biến tiếp tục phức tạp ở Biển Đông năm 2020, liệu Tòa trọng tài quốc tế về luật biển có phải là lựa chọn gần hơn của Việt Nam? BBC đặt câu hỏi cho một số chuyên gia đang sống ở Việt Nam. Tiến sỹ Trần Công Trục: Theo cảm nhận của tôi, vấn đề đưa ra các cơ quan tài phán quốc tế là một câu chuyện, một khả năng có thật, chứ không phải là một điều mà chỉ nói để mà nói về mặt ngoại giao. Bởi vì rõ ràng Việt Nam đã tuyên bố là giải quyết các bất đồng, tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, trong đó có cái này, không loại trừ khả năng đưa ra cơ quan tài phán quốc tế. Và việc Việt Nam gửi công hàm cho LHQ thì chỉ là một bước mới trong quá trình đấu tranh đó và chắc chắn nếu như Trung Quốc cứ tiếp tục vi phạm, bất chấp luật pháp quốc tế và không chú ý các thỏa thuận của các nước có liên quan trong khu vực và Trung Quốc, thì chắc chắn Việt Nam phải tính đến con đường là đưa ra tài phán quốc tế. Và điều đó cũng rất bình thường trong quan hệ quốc tế hiện nay, bởi vì luật pháp quốc tế và các cơ quan tài phán quốc tế, để giải quyết một cách ổn thỏa, phải đưa ra để phân biệt rõ trắng đen. Tiến sỹ Đinh Hoàng Thắng: Điều này thì nói thật, Việt Nam đã chuẩn bị từ lâu rồi, không phải chờ cho đến động thái này. Vấn đề là Việt Nam luôn luôn phải tính tới các yếu tố thiên thời, địa lợi, nhân hoà. Lãnh đạo Trung Quốc biết khá rõ dân Việt Nam nghĩ gì về Trung Quốc và lãnh đạo Trung Quốc. Tuy nhiên kiện Trung Quốc là cả một việc rất hệ trọng. Có lẽ phải có một tư duy mới, tư duy đột phá trong lãnh đạo, đồng thời phải chuẩn bị công phu về chuyên môn, về nghiệp vụ, và phải có tiền. Bất cứ vụ kiện quốc tế nào cũng kéo theo những rắc rối và tốn kém. Kinh tế Việt Nam sau mùa Covid-19 có lẽ phải gượng dậy đã, rồi mới tính đến những chuyện lớn này được. Chính thế, dùng binh không được thì pháp lý quốc tế là lối ra không phải là duy nhất nhưng là khả dĩ nhất trong môi trường quốc tế và quốc nội hiện nay. Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ở Bắc Kinh tháng Tư 2019 Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp: Việt Nam tuyên bố năm 2019, rằng sẽ sử dụng biện pháp pháp lý, nếu việc áp dụng các biện pháp khác không có tiến bộ. Công hàm lần này cho thấy Việt Nam đang tiến dần tới biện pháp pháp lý. Dùng biện pháp pháp lý có nhiều cách: dùng một cơ quan tài phán quốc tế, một tòa án quốc tế... Phó Giáo sư Hoàng Ngọc Giao: Tôi tin rằng điều này đã được thể hiện trong một Hội thảo Quốc tế tại Hà Nội hồi cuối năm 2019, Hội thảo Quốc tế về Biển Đông, trong đó, Bộ Ngoại giao Việt Nam cũng nêu rất rõ các cơ chế giải quyết tranh chấp bằng hòa bình thì luật pháp quốc tế cho phép nhiều công cụ. Công cụ là thông qua LHQ, công cụ là thông qua các cơ quan tài phán quốc tế và Việt Nam sẽ lựa chọn những công cụ cần thiết trong thời điểm cần thiết. Tôi đánh giá đây là một giai đoạn mới trong bước tiếp theo của công cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền của Việt Nam. Những bước tiếp theo, còn tùy vào diễn biến bối cảnh chính trị quốc tế, ở trong khu vực và đặc biệt là thái độ của Trung Quốc nữa, thì đây là một nền tảng ban đầu để Việt Nam tự tin hơn trong việc khởi kiện Trung Quốc ra cơ quan tài phán quốc tế. Được, mất sẽ thế nào? BBC:Câu hỏi cuối cùng, nếu khởi kiện, chẳng hạn hiện nay hay ngay tới đây, thì Việt Nam có thể được, mất gì và Trung Quốc thì sao? Tiến sỹ Trần Công Trục: Tôi nghĩ rằng nếu khởi kiện đúng thủ tục pháp lý, đúng nội dung cần thiết, để tòa có thể ra phán quyết, thì chắc chắn là với lập trường và với quan điểm của Việt Nam từ trước đến nay đưa ra, thì chắc chắn sẽ thu được thắng lợi và có lợi cho Việt Nam về mặt pháp lý. Theo tôi đánh giá chủ quan thì đó là điều rất rõ. Tất nhiên là việc đưa ra đó có tính đến rất nhiều các yếu tố, nhất là phán quyết của tòa đã tuyên, bởi vì hiện nay cơ chế thi hành án chưa có, cho nên có thể chỉ là nằm trên giấy thôi, chứ trong thực tế không thi hành được. Việt Nam và các nước khác phải tính đến để khi đưa vấn đề kiện ra thì nó có hiệu quả nhất, có hiệu lực thi hành nhất và có ý nghĩa nhất không những về mặt pháp lý mà về cả chính trị, ngoại giao và kinh tế. Với Trung Quốc, tất nhiên khi vụ kiện đưa ra, phán quyết bất lợi cho Trung Quốc, thì phía Trung Quốc sẽ bị lên án. Bởi vì với luật pháp quốc tế, người ta thấy rõ bản chất thực sự của phía Trung Quốc, yêu sách thực sự của Trung Quốc là gì, tham vọng ra sao, và cái đó rất bất lợi cho họ về mặt pháp lý, chính trị và ngoại giao. Quốc tế sẽ thấy rõ sự vô lý của Trung Quốc, đặc biệt việc bất chấp luật pháp quốc tế, điều đó về mặt chính trị, ngoại giao và pháp lý, Trung Quốc rất bất lợi. Nhưng có một điều là có thể không thi hành được, vì bản án có đưa ra, cơ chế thi hành án lại không có mà Trung Quốc còn có thể lợi dụng vị thế họ là thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an của LHQ nữa. Hình chụp ngày 19/1/2017, khi diễn ra một cuộc tuần hành kỷ niệm sự kiện 1974 của người dân ở Hà Nội Tiến sỹ Đinh Hoàng Thắng: Việt Nam được gì nếu khởi kiện Trung Quốc? Điều trước tiên là được lòng dân. Lòng dân rất bức xúc vì họ không phải là chính khách, họ không hiểu hết thế tiến thoái lưỡng nan của nhà lãnh đạo. Thậm chí nếu cứ để dân oán thán mãi thì lãnh đạo sẽ mất tính chính danh. Động thái này có thể phần nào làm an dân. Một hiệu ứng khác của vụ kiện là nhân dân sẽ tin tưởng hơn ở chính quyền. Hiểu rằng, chính quyền sẽ dám có những hành động tương thích, một khi Trung Quốc vượt quá giới hạn. Không chỉ dân mình mà còn đc lòng bè bạn, Bè bạn đây theo nghĩa rộng, nghĩa chiến lược, chứ không phải bạn như thời “hai phe bốn mâu thuẫn”. Thế giới sẽ thấy đường lối của Vn là rõ ràng và minh bạch, khác với những chính khách “Judas phản Chúa” trong cộng đồng ASEAN. Khởi kiện Việt Nam sẽ có cơ hội làm sáng tỏ chính nghĩa. Có chính nghĩa thì mới cơ hội để vận động dư luận quốc tế tiếp tục ủng hộ. Đưa vụ việc ra trước một cơ quan tài phán quốc tế, đấu tranh để đạt được một giải pháp hoà bình, phù hợp với xu thế thời đại. Dù có gặp rắc rối trong quan hệ với Trung Quốc thì vẫn tốt hơn nhiều là phải chấp nhận một cuộc xung đột vũ trang. Kiện Trung Quốc, Việt Nam sẽ đạt được một ứng xử mới với Trung Quốc. Việc kiện diễn ra trong thời gian dài sẽ đặt lại mối quan hệ giữa hai nước, các khẩu hiệu “viển vông” sẽ không có cơ hội tồn tại, và tất cả đều diễn ra trong hòa bình. Khi chọn một vị thế rõ ràng hơn với Trung Quốc, Việt Nam sẽ có được sự hậu thuẫn lớn hơn của thế giới văn minh. Việt Nam có cơ hội thoát khỏi ảnh hưởng về kinh tế, chính trị của Trung Quốc, điều mà việc đeo bám đàm phán hay sự đứt gãy của chiến tranh không thể mang lại được. Còn Trung Quốc mất gì? Trung Quốc chắc chắn sẽ mất nhiều hơn Việt Nam. Một trong những mất trước mắt là Trung Quốc vốn không có bạn bè trên thế giới, nay với một vụ kiện về Biển Đông thì các nước ASEAN, trừ những chính khách đã “ngâm miệng ăn tiền” của Trung Quốc, sẽ thấy, sau Việt Nam, đến lượt mình Trung Quốc cũng sẽ không tha. Nhưng mất mát lớn nhất của Trung Quốc là sẽ để ảnh hưởng trực tiếp đến sáng kiến Vành đai Con đường. Nước nào sẽ tin Trung Quốc, sau khi châu Phi, Italy đã sập tiệm vì tham gia BRI? Trung Quốc phải biết rằng, khuất phục một người bằng sức mạnh đã khó, khuất phục một dân tộc bằng sức mạnh là điều không thể. Vì vậy, chính vì “đại cục” của Trung Quốc, Trung Quốc trước sau cũng phải chấp nhận đi vào giải pháp. Việt Nam đang mở rộng quan hệ hợp tác với Mỹ Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp: Chính phủ Việt Nam hoàn toàn có cơ sở để tin tưởng rằng việc sử dụng biện pháp pháp lý (ví dụ khởi kiện), Việt Nam sẽ nhận được sự ủng hộ của các nước và các tổ chức tư pháp quốc tế, và nhận được phân xử hay phán quyết cho phép Việt Nam khẳng định chủ quyền của Việt Nam ở biển Đông. Việt Nam, một thành viên của LHQ, đương nhiên tuân thủ mọi phân xử và phán quyết của các cơ quan tài phán, tòa án liên quan của LHQ. Việt Nam cũng mong muốn Trung Quốc tuân thủ các phán quyết, phân xử đã có, và sẽ có tới đây. Như thế mọi bên đều cùng được, mà không bên nào mất. Phó Giáo sư Hoàng Ngọc Giao: Có lẽ tôi tin rằng rất nhiều chuyên gia sẽ đồng tình với ý kiến của tôi rằng khởi kiện, Việt Nam sẽ được nhiều. Cái được thứ nhất là chứng minh với quốc tế về mặt pháp lý là chủ quyền và quyền chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa cũng như là đối với Biển Đông về quyền chủ quyền được khẳng định và nó làm rõ đúng, sai trước công luận quốc tế. Cái thứ hai, có thể nó có khó khăn trong câu chuyện chuẩn bị hồ sơ và tiến hành các thủ tục tố tụng để mà khởi kiện ra cơ quan tài phán quốc tế, tuy nhiên theo tôi đây là những vấn đề kỹ thuật, với căn cứ lịch sử, pháp lý với sự chính nghĩa của Việt Nam, thì những vấn đề, khó khăn này chắc sẽ vượt qua được. Và việc cái được lợi nữa đó là chứng minh cho tính chính nghĩa của Việt Nam và nó góp phần củng cố thêm lập trường và khả năng của Việt Nam. Có thể trong tương lai, tùy theo tương quan lực lượng và ở những mức độ nhất định, để bảo vệ trên thực tế, tại thực địa, những quyền chủ quyền của mình, ví dụ như Cảnh sát Biển của Việt Nam thực thi quyền hạn của mình ở các vùng biển thuộc quyền chủ quyền của mình như đặc quyền kinh tế, quyền khai thác dầu khí và tài nguyên v.v… và v.v…, thì Việt Nam sẽ tự tin hơn để thực hiện những quyền đó. Còn về phía Trung Quốc nếu như bị kiện, thì chúng ta thấy qua tiền lệ của Philippines kiện Trung Quốc, sau khi phán quyết ra, thì Trung Quốc rất lo ngại. Khi mà Việt Nam khởi kiện Trung Quốc, chắc chắn Trung Quốc đối lại với Việt Nam sẽ rất mạnh mẽ cả về mặt kinh tế, cũng như là về mặt chính trị, nhưng tôi tin rằng lãnh đạo Việt Nam có đủ bản lĩnh và với sự ủng hộ của nhân dân Việt Nam, chắc chắn sẽ vượt qua sức ép cũng như phản ứng về mặt kinh tế, quân sự cũng như là chính trị của Trung Quốc đối với lãnh đạo Việt Nam.
summarize: Việt Nam cho rằng hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa là bộ phận không thể tách rời của lãnh thổ Việt Nam Việt Nam gửi công hàm lên LHQ: Mạnh mẽ, đúng thời điểm? Cải cách Việt Nam tùy thuộc Đảng ‘tự sửa sai’ Quanh vụ báo VN nói TQ 'cưỡng chiếm Hoàng Sa' Tuy nhiên, ở góc độ học thuật, không ít hội thảo tổ chức ở Việt Nam đã từng đề cập trước mắt Việt Nam cần nghiên cứu các thủ tục pháp lý về khởi kiện ra Tòa trọng tài quốc tế về Luật Biển, được thành lập theo Phụ lục VII của Công ước 1982. Với các diễn biến tiếp tục phức tạp ở Biển Đông năm 2020, liệu Tòa trọng tài quốc tế về luật biển có phải là lựa chọn gần hơn của Việt Nam? BBC đặt câu hỏi cho một số chuyên gia đang sống ở Việt Nam. Tiến sỹ Trần Công Trục: Theo cảm nhận của tôi, vấn đề đưa ra các cơ quan tài phán quốc tế là một câu chuyện, một khả năng có thật, chứ không phải là một điều mà chỉ nói để mà nói về mặt ngoại giao. Bởi vì rõ ràng Việt Nam đã tuyên bố là giải quyết các bất đồng, tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, trong đó có cái này, không loại trừ khả năng đưa ra cơ quan tài phán quốc tế. Và việc Việt Nam gửi công hàm cho LHQ thì chỉ là một bước mới trong quá trình đấu tranh đó và chắc chắn nếu như Trung Quốc cứ tiếp tục vi phạm, bất chấp luật pháp quốc tế và không chú ý các thỏa thuận của các nước có liên quan trong khu vực và Trung Quốc, thì chắc chắn Việt Nam phải tính đến con đường là đưa ra tài phán quốc tế. Và điều đó cũng rất bình thường trong quan hệ quốc tế hiện nay, bởi vì luật pháp quốc tế và các cơ quan tài phán quốc tế, để giải quyết một cách ổn thỏa, phải đưa ra để phân biệt rõ trắng đen. Tiến sỹ Đinh Hoàng Thắng: Điều này thì nói thật, Việt Nam đã chuẩn bị từ lâu rồi, không phải chờ cho đến động thái này. Vấn đề là Việt Nam luôn luôn phải tính tới các yếu tố thiên thời, địa lợi, nhân hoà. Lãnh đạo Trung Quốc biết khá rõ dân Việt Nam nghĩ gì về Trung Quốc và lãnh đạo Trung Quốc. Tuy nhiên kiện Trung Quốc là cả một việc rất hệ trọng. Có lẽ phải có một tư duy mới, tư duy đột phá trong lãnh đạo, đồng thời phải chuẩn bị công phu về chuyên môn, về nghiệp vụ, và phải có tiền. Bất cứ vụ kiện quốc tế nào cũng kéo theo những rắc rối và tốn kém. Kinh tế Việt Nam sau mùa Covid-19 có lẽ phải gượng dậy đã, rồi mới tính đến những chuyện lớn này được. Chính thế, dùng binh không được thì pháp lý quốc tế là lối ra không phải là duy nhất nhưng là khả dĩ nhất trong môi trường quốc tế và quốc nội hiện nay. Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ở Bắc Kinh tháng Tư 2019 Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp: Việt Nam tuyên bố năm 2019, rằng sẽ sử dụng biện pháp pháp lý, nếu việc áp dụng các biện pháp khác không có tiến bộ. Công hàm lần này cho thấy Việt Nam đang tiến dần tới biện pháp pháp lý. Dùng biện pháp pháp lý có nhiều cách: dùng một cơ quan tài phán quốc tế, một tòa án quốc tế... Phó Giáo sư Hoàng Ngọc Giao: Tôi tin rằng điều này đã được thể hiện trong một Hội thảo Quốc tế tại Hà Nội hồi cuối năm 2019, Hội thảo Quốc tế về Biển Đông, trong đó, Bộ Ngoại giao Việt Nam cũng nêu rất rõ các cơ chế giải quyết tranh chấp bằng hòa bình thì luật pháp quốc tế cho phép nhiều công cụ. Công cụ là thông qua LHQ, công cụ là thông qua các cơ quan tài phán quốc tế và Việt Nam sẽ lựa chọn những công cụ cần thiết trong thời điểm cần thiết. Tôi đánh giá đây là một giai đoạn mới trong bước tiếp theo của công cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền của Việt Nam. Những bước tiếp theo, còn tùy vào diễn biến bối cảnh chính trị quốc tế, ở trong khu vực và đặc biệt là thái độ của Trung Quốc nữa, thì đây là một nền tảng ban đầu để Việt Nam tự tin hơn trong việc khởi kiện Trung Quốc ra cơ quan tài phán quốc tế. Được, mất sẽ thế nào? BBC:Câu hỏi cuối cùng, nếu khởi kiện, chẳng hạn hiện nay hay ngay tới đây, thì Việt Nam có thể được, mất gì và Trung Quốc thì sao? Tiến sỹ Trần Công Trục: Tôi nghĩ rằng nếu khởi kiện đúng thủ tục pháp lý, đúng nội dung cần thiết, để tòa có thể ra phán quyết, thì chắc chắn là với lập trường và với quan điểm của Việt Nam từ trước đến nay đưa ra, thì chắc chắn sẽ thu được thắng lợi và có lợi cho Việt Nam về mặt pháp lý. Theo tôi đánh giá chủ quan thì đó là điều rất rõ. Tất nhiên là việc đưa ra đó có tính đến rất nhiều các yếu tố, nhất là phán quyết của tòa đã tuyên, bởi vì hiện nay cơ chế thi hành án chưa có, cho nên có thể chỉ là nằm trên giấy thôi, chứ trong thực tế không thi hành được. Việt Nam và các nước khác phải tính đến để khi đưa vấn đề kiện ra thì nó có hiệu quả nhất, có hiệu lực thi hành nhất và có ý nghĩa nhất không những về mặt pháp lý mà về cả chính trị, ngoại giao và kinh tế. Với Trung Quốc, tất nhiên khi vụ kiện đưa ra, phán quyết bất lợi cho Trung Quốc, thì phía Trung Quốc sẽ bị lên án. Bởi vì với luật pháp quốc tế, người ta thấy rõ bản chất thực sự của phía Trung Quốc, yêu sách thực sự của Trung Quốc là gì, tham vọng ra sao, và cái đó rất bất lợi cho họ về mặt pháp lý, chính trị và ngoại giao. Quốc tế sẽ thấy rõ sự vô lý của Trung Quốc, đặc biệt việc bất chấp luật pháp quốc tế, điều đó về mặt chính trị, ngoại giao và pháp lý, Trung Quốc rất bất lợi. Nhưng có một điều là có thể không thi hành được, vì bản án có đưa ra, cơ chế thi hành án lại không có mà Trung Quốc còn có thể lợi dụng vị thế họ là thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an của LHQ nữa. Hình chụp ngày 19/1/2017, khi diễn ra một cuộc tuần hành kỷ niệm sự kiện 1974 của người dân ở Hà Nội Tiến sỹ Đinh Hoàng Thắng: Việt Nam được gì nếu khởi kiện Trung Quốc? Điều trước tiên là được lòng dân. Lòng dân rất bức xúc vì họ không phải là chính khách, họ không hiểu hết thế tiến thoái lưỡng nan của nhà lãnh đạo. Thậm chí nếu cứ để dân oán thán mãi thì lãnh đạo sẽ mất tính chính danh. Động thái này có thể phần nào làm an dân. Một hiệu ứng khác của vụ kiện là nhân dân sẽ tin tưởng hơn ở chính quyền. Hiểu rằng, chính quyền sẽ dám có những hành động tương thích, một khi Trung Quốc vượt quá giới hạn. Không chỉ dân mình mà còn đc lòng bè bạn, Bè bạn đây theo nghĩa rộng, nghĩa chiến lược, chứ không phải bạn như thời “hai phe bốn mâu thuẫn”. Thế giới sẽ thấy đường lối của Vn là rõ ràng và minh bạch, khác với những chính khách “Judas phản Chúa” trong cộng đồng ASEAN. Khởi kiện Việt Nam sẽ có cơ hội làm sáng tỏ chính nghĩa. Có chính nghĩa thì mới cơ hội để vận động dư luận quốc tế tiếp tục ủng hộ. Đưa vụ việc ra trước một cơ quan tài phán quốc tế, đấu tranh để đạt được một giải pháp hoà bình, phù hợp với xu thế thời đại. Dù có gặp rắc rối trong quan hệ với Trung Quốc thì vẫn tốt hơn nhiều là phải chấp nhận một cuộc xung đột vũ trang. Kiện Trung Quốc, Việt Nam sẽ đạt được một ứng xử mới với Trung Quốc. Việc kiện diễn ra trong thời gian dài sẽ đặt lại mối quan hệ giữa hai nước, các khẩu hiệu “viển vông” sẽ không có cơ hội tồn tại, và tất cả đều diễn ra trong hòa bình. Khi chọn một vị thế rõ ràng hơn với Trung Quốc, Việt Nam sẽ có được sự hậu thuẫn lớn hơn của thế giới văn minh. Việt Nam có cơ hội thoát khỏi ảnh hưởng về kinh tế, chính trị của Trung Quốc, điều mà việc đeo bám đàm phán hay sự đứt gãy của chiến tranh không thể mang lại được. Còn Trung Quốc mất gì? Trung Quốc chắc chắn sẽ mất nhiều hơn Việt Nam. Một trong những mất trước mắt là Trung Quốc vốn không có bạn bè trên thế giới, nay với một vụ kiện về Biển Đông thì các nước ASEAN, trừ những chính khách đã “ngâm miệng ăn tiền” của Trung Quốc, sẽ thấy, sau Việt Nam, đến lượt mình Trung Quốc cũng sẽ không tha. Nhưng mất mát lớn nhất của Trung Quốc là sẽ để ảnh hưởng trực tiếp đến sáng kiến Vành đai Con đường. Nước nào sẽ tin Trung Quốc, sau khi châu Phi, Italy đã sập tiệm vì tham gia BRI? Trung Quốc phải biết rằng, khuất phục một người bằng sức mạnh đã khó, khuất phục một dân tộc bằng sức mạnh là điều không thể. Vì vậy, chính vì “đại cục” của Trung Quốc, Trung Quốc trước sau cũng phải chấp nhận đi vào giải pháp. Việt Nam đang mở rộng quan hệ hợp tác với Mỹ Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp: Chính phủ Việt Nam hoàn toàn có cơ sở để tin tưởng rằng việc sử dụng biện pháp pháp lý (ví dụ khởi kiện), Việt Nam sẽ nhận được sự ủng hộ của các nước và các tổ chức tư pháp quốc tế, và nhận được phân xử hay phán quyết cho phép Việt Nam khẳng định chủ quyền của Việt Nam ở biển Đông. Việt Nam, một thành viên của LHQ, đương nhiên tuân thủ mọi phân xử và phán quyết của các cơ quan tài phán, tòa án liên quan của LHQ. Việt Nam cũng mong muốn Trung Quốc tuân thủ các phán quyết, phân xử đã có, và sẽ có tới đây. Như thế mọi bên đều cùng được, mà không bên nào mất. Phó Giáo sư Hoàng Ngọc Giao: Có lẽ tôi tin rằng rất nhiều chuyên gia sẽ đồng tình với ý kiến của tôi rằng khởi kiện, Việt Nam sẽ được nhiều. Cái được thứ nhất là chứng minh với quốc tế về mặt pháp lý là chủ quyền và quyền chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa cũng như là đối với Biển Đông về quyền chủ quyền được khẳng định và nó làm rõ đúng, sai trước công luận quốc tế. Cái thứ hai, có thể nó có khó khăn trong câu chuyện chuẩn bị hồ sơ và tiến hành các thủ tục tố tụng để mà khởi kiện ra cơ quan tài phán quốc tế, tuy nhiên theo tôi đây là những vấn đề kỹ thuật, với căn cứ lịch sử, pháp lý với sự chính nghĩa của Việt Nam, thì những vấn đề, khó khăn này chắc sẽ vượt qua được. Và việc cái được lợi nữa đó là chứng minh cho tính chính nghĩa của Việt Nam và nó góp phần củng cố thêm lập trường và khả năng của Việt Nam. Có thể trong tương lai, tùy theo tương quan lực lượng và ở những mức độ nhất định, để bảo vệ trên thực tế, tại thực địa, những quyền chủ quyền của mình, ví dụ như Cảnh sát Biển của Việt Nam thực thi quyền hạn của mình ở các vùng biển thuộc quyền chủ quyền của mình như đặc quyền kinh tế, quyền khai thác dầu khí và tài nguyên v.v… và v.v…, thì Việt Nam sẽ tự tin hơn để thực hiện những quyền đó. Còn về phía Trung Quốc nếu như bị kiện, thì chúng ta thấy qua tiền lệ của Philippines kiện Trung Quốc, sau khi phán quyết ra, thì Trung Quốc rất lo ngại. Khi mà Việt Nam khởi kiện Trung Quốc, chắc chắn Trung Quốc đối lại với Việt Nam sẽ rất mạnh mẽ cả về mặt kinh tế, cũng như là về mặt chính trị, nhưng tôi tin rằng lãnh đạo Việt Nam có đủ bản lĩnh và với sự ủng hộ của nhân dân Việt Nam, chắc chắn sẽ vượt qua sức ép cũng như phản ứng về mặt kinh tế, quân sự cũng như là chính trị của Trung Quốc đối với lãnh đạo Việt Nam.
[ 108, 287, 285, 161, 131, 132, 114, 160, 196, 1218, 541, 678, 1120, 105, 1188, 1120, 106, 317, 1392, 110, 136, 2089, 1165, 104, 261, 1403, 131, 132, 131, 132, 916, 135, 2134, 227, 1938, 161, 1987, 5348, 604, 221, 318, 347, 4094, 173, 131, 132, 1975, 624, 348, 743, 4142, 1298, 714, 748, 9166, 197, 188, 312, 123, 903, 377, 15167, 961, 678, 16667, 421, 572, 108, 121, 1869, 359, 214, 3986, 110, 500, 213, 843, 420, 229, 108, 121, 131, 132, 115, 434, 220, 1288, 226, 1086, 131, 132, 260, 568, 402, 109, 331, 437, 246, 241, 125, 1106, 591, 124, 1200, 308, 326, 198, 216, 125, 1012, 784, 103, 117, 164, 385, 181, 3192, 1438, 12463, 104, 487, 1126, 10082, 1224, 176, 109, 407, 625, 270, 437, 1662, 1371, 108, 121, 784, 510, 147, 4626, 588, 1200, 308, 326, 198, 216, 125, 330, 657, 107, 139, 106, 1212, 680, 386, 183, 104, 131, 3913, 378, 632, 476, 419, 114, 116, 166, 649, 165, 167, 307, 108, 121, 131, 629, 1075, 817, 912, 487, 7466, 161, 520, 406, 238, 104, 1278, 255, 220, 251, 124, 109, 225, 146, 326, 689, 198, 216, 106, 116, 476, 443, 103, 116, 555, 344, 107, 3068, 739, 110, 139, 106, 116, 179, 145, 163, 123, 130, 145, 123, 125, 447, 470, 4976, 2150, 171, 450, 921, 131, 132, 115, 480, 399, 106, 272, 302, 109, 295, 210, 103, 250, 577, 281, 973, 246, 544, 2516, 113, 150, 107, 292, 474, 110, 534, 1419, 555, 344, 251, 124, 225, 146, 326, 689, 198, 1345, 619, 156, 131, 132, 916, 135, 2134, 114, 1938, 143, 163, 106, 116, 920, 239, 113, 310, 277, 585, 250, 150, 105, 751, 1037, 323, 128, 151, 162, 532, 270, 437, 554, 4414, 295, 577, 330, 246, 198, 216, 105, 110, 987, 108, 232, 109, 893, 899, 104, 109, 142, 107, 316, 146, 113, 322, 442, 105, 151, 890, 143, 751, 1037, 131, 132, 139, 334, 155, 219, 361, 106, 251, 124, 326, 689, 198, 1345, 619, 179, 150, 127, 215, 342, 369, 113, 146, 300, 198, 216, 199, 801, 626, 171, 330, 246, 198, 216, 105, 109, 225, 146, 326, 689, 198, 955, 130, 272, 302, 116, 173, 970, 893, 103, 139, 251, 124, 130, 613, 575, 450, 1714, 5744, 1075, 817, 2108, 678, 3422, 161, 747, 126, 143, 123, 3068, 131, 132, 115, 862, 133, 148, 727, 1737, 110, 139, 1205, 114, 155, 192, 869, 433, 2131, 220, 106, 131, 132, 637, 637, 139, 334, 228, 109, 675, 712, 1217, 221, 103, 439, 5215, 157, 14272, 2002, 247, 151, 162, 217, 896, 450, 137, 131, 132, 372, 218, 125, 151, 162, 105, 261, 247, 151, 942, 421, 445, 591, 151, 162, 106, 186, 116, 156, 215, 300, 1807, 615, 642, 139, 107, 116, 276, 756, 1849, 276, 756, 1259, 740, 113, 261, 2758, 210, 221, 139, 862, 133, 135, 3041, 125, 649, 9243, 125, 522, 197, 103, 105, 139, 107, 3936, 2585, 532, 197, 591, 198, 216, 224, 127, 930, 181, 120, 3170, 1658, 105, 1912, 4431, 725, 216, 131, 132, 187, 1275, 1581, 107, 642, 139, 10775, 1870, 115, 103, 598, 239, 334, 155, 120, 443, 301, 126, 1378, 448, 1672, 467, 1043, 110, 117, 143, 246, 241, 198, 216, 106, 1195, 124, 110, 139, 106, 756, 202, 170, 106, 555, 2355, 202, 113, 936, 271, 198, 216, 105, 198, 735, 199, 1103, 596, 477, 131, 132, 362, 1019, 1817, 683, 483, 492, 151, 162, 1391, 2094, 644, 108, 121, 360, 725, 253, 1005, 3713, 1075, 817, 337, 678, 11722, 131, 132, 480, 399, 147, 4929, 160, 134, 324, 286, 973, 246, 246, 2056, 323, 156, 516, 286, 109, 973, 246, 211, 110, 107, 472, 3946, 487, 2134, 400, 126, 114, 203, 131, 132, 167, 472, 1429, 228, 973, 246, 246, 2203, 6551, 973, 246, 246, 241, 107, 158, 173, 161, 467, 116, 225, 146, 326, 689, 198, 955, 116, 660, 304, 198, 216, 599, 1097, 754, 441, 678, 1442, 2169, 161, 388, 193, 160, 179, 126, 115, 117, 136, 199, 113, 116, 813, 843, 162, 216, 149, 337, 710, 496, 608, 147, 4929, 813, 843, 162, 216, 125, 784, 1921, 113, 397, 429, 836, 384, 131, 132, 127, 917, 215, 450, 109, 225, 353, 272, 302, 250, 577, 281, 544, 342, 143, 330, 246, 198, 216, 114, 656, 158, 135, 798, 112, 487, 798, 106, 206, 235, 5774, 135, 798, 106, 206, 235, 109, 225, 146, 326, 689, 198, 216, 105, 131, 132, 134, 1212, 680, 120, 135, 798, 260, 583, 113, 221, 318, 260, 3838, 388, 403, 314, 248, 106, 116, 1008, 780, 239, 113, 920, 270, 181, 104, 135, 204, 585, 250, 327, 647, 185, 168, 104, 131, 629, 564, 920, 270, 181, 103, 177, 1975, 138, 407, 625, 1303, 313, 122, 245, 198, 955, 108, 121, 113, 322, 442, 105, 634, 575, 106, 869, 359, 104, 151, 162, 1316, 143, 248, 106, 116, 639, 1929, 504, 178, 130, 131, 132, 222, 193, 183, 113, 156, 1106, 591, 151, 162, 124, 225, 146, 326, 689, 198, 1345, 2077, 103, 552, 134, 175, 1684, 1231, 6516, 419, 608, 2672, 323, 1106, 5624, 718, 269, 576, 199, 275, 194, 531, 228, 1009, 143, 131, 132, 107, 136, 117, 103, 552, 218, 105, 151, 162, 143, 1608, 1075, 817, 912, 487, 7466, 161, 388, 372, 160, 323, 1106, 591, 604, 331, 437, 246, 2056, 604, 735, 908, 260, 6063, 130, 660, 107, 136, 124, 689, 302, 103, 143, 751, 1037, 106, 119, 385, 271, 105, 119, 146, 318, 104, 131, 132, 148, 226, 155, 275, 251, 1235, 143, 751, 1037, 134, 498, 117, 779, 418, 105, 107, 418, 114, 131, 132, 125, 447, 246, 2203, 520, 141, 403, 314, 185, 146, 143, 150, 106, 179, 215, 4087, 1567, 445, 106, 156, 251, 124, 150, 107, 334, 155, 215, 158, 109, 675, 5780, 202, 106, 689, 302, 104, 660, 115, 480, 103, 626, 171, 199, 275, 225, 353, 697, 209, 304, 289, 107, 103, 114, 237, 107, 136, 163, 106, 829, 159, 1336, 1839, 739, 113, 223, 216, 110, 697, 209, 1378, 131, 132, 105, 109, 142, 211, 139, 334, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 448, 256, 131, 132, 199, 801, 125, 447, 212, 691, 122, 2590, 1098, 128, 110, 123, 125, 156, 324, 286, 973, 246, 246, 241, 130, 272, 302, 109, 250, 577, 316, 146, 119, 151, 942, 1 ]
140709_dinh_ba_anh_wc2014
https://www.bbc.com/vietnamese/world/2014/07/140709_dinh_ba_anh_wc2014
Cuộc cách mạng của bóng đá Đức
Hồi ở Đức những năm 90 tôi lại không phải fan của tuyển Đức mà là fan của tuyển Ý và Hà Lan. Tuy không thích tuyển Đức hồi đó, nhưng trận cầu quốc tế nào tuyển Đức đá tôi cũng xem, bởi dù sao đội Đức luôn có cá tính, ngay cả khi họ đá tệ.
Đức thắng đậm Brazil 7-1 ở bán kết World Cup 2014 Bóng đá Đức có mấy khái niệm, chỉ nghe đã rợn tóc gáy: Manndeckung, Zweikampf, Laufen (dĩ nhiên là phải nghe bằng tiếng Đức mới cảm nhận được, bởi chúng luôn gợi tới các khái niệm trong quân sự). Manndeckung là kèm người, Zweikampf là tranh chấp tay đôi, còn Laufen là chạy, bám đuổi. Cũng giống như người Anh, người Đức xem bóng đá là môn thể thao của sức mạnh và ý chí. Taktik, tức “chiến thuật” (hoặc hiểu theo nghĩa hẹp là “kĩ thuật bóng đá”), là một khái niệm bị người Đức coi khinh suốt một thời gian dài. Sáng tạo lớn nhất của bóng đá Đức có lẽ là việc nghĩ ra chân libero, tức hậu vệ quét đồng thời có thể tự do di chuyển để kiến tạo và tấn công, và tác giả của lối đá này cũng là cầu thủ libero hay nhất: Franz Beckenbauer. 'Giản đơn, lạc hậu' Những người hâm mộ bóng đá Đức trước đây thường ca ngợi lối đá xù xì, coi trọng sức mạnh. Thành công của tuyển Đức những năm 70-80, và cao trào là năm 1990, khiến nhiều người không nhận ra rằng, tuyển Đức có một tư duy bóng đá cổ điển, khá giản đơn và lạc hậu. Nói đơn giản: Tư duy bóng đá Đức dựa trên triết lý kèm người, còn tư duy bóng đá Ý và Hà Lan dựa trên triết lý không gian. Tư duy kèm người đặt cầu thủ vào trung tâm: Nếu từng cầu thủ của đối phương bị kèm chặt, luôn có thể bị mất bóng khi tranh chấp và bị bám đuổi dai dẳng khi giữ bóng, thì sớm muộn ý chí của họ sẽ bị đè bẹp. Tư duy đó đặt cuộc chơi diễn ra ở mọi nơi có cầu thủ đối phương đứng, ngay cả khi cầu thủ đó không có bóng. Đó là một cuộc chơi rất mất sức, và chỉ kẻ nào khỏe hơn, lì lợm hơn mới có thể thắng. Tư duy không gian hoàn toàn khác. Nó đặt trái bóng vào trung tâm. Chỉ nơi nào trái bóng lăn đến, hoặc có khả năng lăn đến, mới là điểm chơi. Cầu thủ thay vì kèm người phải biết làm chủ không gian, di chuyển nhịp nhàng, giữ khoảng cách, linh động hoán chuyển vị trí. Theo tư duy này, từng cầu thủ đều phải có kĩ thuật tốt, có khả năng chơi ở nhiều vị trí và thực hiện nhiều vai trò. Hai đại diện xuất sắc cho tư duy bóng đá không gian, hay tư duy bóng đá hiện đại, là Ý và Hà Lan. Người Ý nghĩ ra lối đá Cantenaccio huyền thoại, còn người Hà Lan nghĩ ra lối đá Tổng lực trứ danh. Cả hai lối đá này đòi hỏi các cầu thủ phải có khả năng làm chủ trái bóng trong không gian hẹp. Cantenaccio dụ các cầu thủ đối phương dâng lên phần sân nhà mình rồi dùng số đông cầu thủ đan kèm trong không gian hẹp để cướp bóng rồi mở đường phản công; còn bóng đá Tổng lực cũng dùng số đông, đan cài, bao vây, ép đối phương co cụm về phần sân của họ. Trong khoảng không gian hẹp như vậy thì mỗi khi bị đối phương phá bóng, bóng thường nảy trở lại vào chân cầu thủ nhà; hoặc mỗi khi cầu thủ nhà mất bóng thì họ vẫn có thể dễ dàng đánh chặn hoặc cướp bóng của đối thủ trong khoảng không gian hẹp với sự hiện diện của số đông cầu thủ nhà. Có thể thấy tư duy bóng đá của Ý và Hà Lan rất giống binh pháp Tôn Tử: quân số của hai bên là ngang nhau, nhưng tại một thời điểm cụ thể và trong một không gian cụ thể nơi diễn ra cuộc chiến, quân ta phải luôn đông hơn quân địch. Làm mưa làm gió Huấn luyện viên Joachim Low góp phần vào thành công của tuyển Đức Nhiều người đặt ra câu hỏi, nếu tư duy bóng đá Đức lạc hậu như vậy thì tại sao họ vẫn làm mưa làm gió suốt nhiều thập niên trước 1990? Có nhiều sự giải thích. Thứ nhất, Đức là quốc gia đông dân nhất châu Âu và là một nền kinh tế mạnh, với một nền thể thao được chăm sóc và tổ chức tốt, do vậy họ luôn có tiềm lực cầu thủ dồi dào hơn các quốc gia khác. Thứ hai, trước những năm 1990, nhiều sân bóng đá còn có diện tích hẹp (sân bóng đá chuẩn hiện nay có diện tích 105 x 68 m), do vậy lối đá dàn trải sức mạnh của đội Đức còn có thể phát huy hiệu quả. Và thứ ba, lối đá hiện đại kiểu Hà Lan còn chưa phát triển chín muồi, chưa đạt được độ thuần thục. Trận cầu kinh điển giữa Đức và Hà Lan năm 1974 với phần thắng nghiêng về người Đức thường được mang ra mổ xẻ như là một bằng chứng cho thấy bóng đá đẹp có thể gục ngã trước bóng đá xấu như thế nào. Nhưng rõ ràng đó là một cách hiểu rất hời hợt. Trong bóng đá dù sao cũng còn có sự may mắn và sự tác động của các yếu tố ngoại cảnh (như trọng tài, sân nhà). Đức năm 1974 đã chiến thắng, nhưng lịch sử thì luôn công bằng. Johan Cruyff đã thua, nhưng tư duy bóng đá Tổng lực mà ông xây dựng sẽ chiếm lĩnh tương lai. Có điều, đội bóng được hưởng thành quả cao nhất không phải Hà Lan mà là Tây Ban Nha. Lối đá tiki-taka của Tây Ban Nha, vốn được phát triển lên từ lò Barcelona do Johan Cruyff thi đấu những năm 1970, chính là sự phối hợp hoàn hảo của hai trường phái Tổng lực Hà Lan và Cantenaccio Italia. Xét về tư duy bóng đá, tiki-taka thậm chí còn đi xa hơn nữa: tiki-taka không những làm chủ không gian mà còn còn làm chủ trái bóng. Vấn đề bây giờ không phải là sút bóng vào gôn, mà là giữ bóng trong chân. Tôi giữ bóng, nghĩa là đối phương không có bóng. Đối phương không có bóng thì họ không thể sút vào gôn. Họ không thể sút vào gôn thì tôi không thể thua. Tôi không thể thua, nghĩa là tôi có thể thắng. Trở lại với đội Đức. Hồi tôi ở Đức những năm 1990, mặc dù hầu như không bỏ qua trận đấu nào của đội Đức, nhưng tôi luôn ủng hộ các đội kia và mong họ thắng Đức, vì đơn giản là tôi luôn ức chế với lối đá “củ chuối” của Đức. Tôi còn nhớ trận Đức-Croatia tại France 1998, khi Croatia hạ Đức 3-0, mấy đứa chúng tôi, - Dương, Tuong Bui và tôi – đã gào to sung sướng đến độ, nếu các bạn Đức ở cùng kí túc xá biết được, chắc họ sẽ phải tức điên và không hiểu tại sao tụi sinh viên nước ngoài lại ác cảm với đội bóng của nước Đức tươi đẹp mà họ đến làm khách đến thế. Đổi mới Nhưng đấy là quá khứ. Còn hiện tại tôi là fan của đội Đức. Thực ra tôi đã là fan của đội Đức từ sau năm 2002, khi họ bắt đầu có những dấu hiệu đổi mới. Cuộc khủng hoảng những năm 1990 đã khiến giới bóng đá Đức chịu nhiều chỉ trích và buộc họ phải cải tổ. Nhưng những thành công quá khứ với những tượng đài quá lớn khiến giới bóng đá Đức bảo thủ, hễ nghe thấy những khái niệm như “chiến thuật”, “kỹ thuật” là gạt phắt đi. Ai cũng biết là một nền bóng đá phải được vun trồng từ những tài năng thiếu niên được đào tạo trong các câu lạc bộ. Muốn cải tổ nền bóng đá thì phải cải tổ từ cấp câu lạc bộ, nếu không, dù anh muốn áp dụng chiến thuật mới cho đội tuyển quốc gia thì anh cũng không có cầu thủ có khả năng thực hiện, vì họ đã quen với lối đá cũ ở câu lạc bộ. Phải nhìn thấy những rào cản lớn như thế mới hiểu được tầm nhìn của Klinsmann khi ông giữ ghế đội tuyển quốc gia. Cho dù chỉ đưa tuyển Đức tới huy chương Đồng năm 2006, nhưng những gì Klinsmann, và sau này là Joachim Low, đã làm cho bóng đá Đức là vô cùng lớn, một cuộc cách mạng cuốn phăng tư duy cũ, thiết lập tư duy mới. Những gì ta đang thấy ở lớp cầu thủ Đức hiện nay là quả ngọt của cuộc cách mạng đó. Xem bóng đá Đức lúc này mang lại cảm hứng cao độ. Họ là đội bóng mạnh nhất và đá đẹp nhất hiện nay. Họ có vô địch World Cup 2014 hay không? Tôi không biết. Trong bóng đá vẫn luôn tiềm ẩn những yếu tố may rủi. Nhưng dù họ có vô địch hay không, họ vẫn là đội bóng của giải này. Bài viết thể hiện cách hành văn và quan điểm riêng của tác giả, sinh năm 1973, từng du học Đức, dịch giả tiếng Đức. Từng làm việc tại Viện Goethe. Hiện làm việc tại Viện Friedrich Naumann, Hà Nội, Việt Nam.
summarize: Đức thắng đậm Brazil 7-1 ở bán kết World Cup 2014 Bóng đá Đức có mấy khái niệm, chỉ nghe đã rợn tóc gáy: Manndeckung, Zweikampf, Laufen (dĩ nhiên là phải nghe bằng tiếng Đức mới cảm nhận được, bởi chúng luôn gợi tới các khái niệm trong quân sự). Manndeckung là kèm người, Zweikampf là tranh chấp tay đôi, còn Laufen là chạy, bám đuổi. Cũng giống như người Anh, người Đức xem bóng đá là môn thể thao của sức mạnh và ý chí. Taktik, tức “chiến thuật” (hoặc hiểu theo nghĩa hẹp là “kĩ thuật bóng đá”), là một khái niệm bị người Đức coi khinh suốt một thời gian dài. Sáng tạo lớn nhất của bóng đá Đức có lẽ là việc nghĩ ra chân libero, tức hậu vệ quét đồng thời có thể tự do di chuyển để kiến tạo và tấn công, và tác giả của lối đá này cũng là cầu thủ libero hay nhất: Franz Beckenbauer. 'Giản đơn, lạc hậu' Những người hâm mộ bóng đá Đức trước đây thường ca ngợi lối đá xù xì, coi trọng sức mạnh. Thành công của tuyển Đức những năm 70-80, và cao trào là năm 1990, khiến nhiều người không nhận ra rằng, tuyển Đức có một tư duy bóng đá cổ điển, khá giản đơn và lạc hậu. Nói đơn giản: Tư duy bóng đá Đức dựa trên triết lý kèm người, còn tư duy bóng đá Ý và Hà Lan dựa trên triết lý không gian. Tư duy kèm người đặt cầu thủ vào trung tâm: Nếu từng cầu thủ của đối phương bị kèm chặt, luôn có thể bị mất bóng khi tranh chấp và bị bám đuổi dai dẳng khi giữ bóng, thì sớm muộn ý chí của họ sẽ bị đè bẹp. Tư duy đó đặt cuộc chơi diễn ra ở mọi nơi có cầu thủ đối phương đứng, ngay cả khi cầu thủ đó không có bóng. Đó là một cuộc chơi rất mất sức, và chỉ kẻ nào khỏe hơn, lì lợm hơn mới có thể thắng. Tư duy không gian hoàn toàn khác. Nó đặt trái bóng vào trung tâm. Chỉ nơi nào trái bóng lăn đến, hoặc có khả năng lăn đến, mới là điểm chơi. Cầu thủ thay vì kèm người phải biết làm chủ không gian, di chuyển nhịp nhàng, giữ khoảng cách, linh động hoán chuyển vị trí. Theo tư duy này, từng cầu thủ đều phải có kĩ thuật tốt, có khả năng chơi ở nhiều vị trí và thực hiện nhiều vai trò. Hai đại diện xuất sắc cho tư duy bóng đá không gian, hay tư duy bóng đá hiện đại, là Ý và Hà Lan. Người Ý nghĩ ra lối đá Cantenaccio huyền thoại, còn người Hà Lan nghĩ ra lối đá Tổng lực trứ danh. Cả hai lối đá này đòi hỏi các cầu thủ phải có khả năng làm chủ trái bóng trong không gian hẹp. Cantenaccio dụ các cầu thủ đối phương dâng lên phần sân nhà mình rồi dùng số đông cầu thủ đan kèm trong không gian hẹp để cướp bóng rồi mở đường phản công; còn bóng đá Tổng lực cũng dùng số đông, đan cài, bao vây, ép đối phương co cụm về phần sân của họ. Trong khoảng không gian hẹp như vậy thì mỗi khi bị đối phương phá bóng, bóng thường nảy trở lại vào chân cầu thủ nhà; hoặc mỗi khi cầu thủ nhà mất bóng thì họ vẫn có thể dễ dàng đánh chặn hoặc cướp bóng của đối thủ trong khoảng không gian hẹp với sự hiện diện của số đông cầu thủ nhà. Có thể thấy tư duy bóng đá của Ý và Hà Lan rất giống binh pháp Tôn Tử: quân số của hai bên là ngang nhau, nhưng tại một thời điểm cụ thể và trong một không gian cụ thể nơi diễn ra cuộc chiến, quân ta phải luôn đông hơn quân địch. Làm mưa làm gió Huấn luyện viên Joachim Low góp phần vào thành công của tuyển Đức Nhiều người đặt ra câu hỏi, nếu tư duy bóng đá Đức lạc hậu như vậy thì tại sao họ vẫn làm mưa làm gió suốt nhiều thập niên trước 1990? Có nhiều sự giải thích. Thứ nhất, Đức là quốc gia đông dân nhất châu Âu và là một nền kinh tế mạnh, với một nền thể thao được chăm sóc và tổ chức tốt, do vậy họ luôn có tiềm lực cầu thủ dồi dào hơn các quốc gia khác. Thứ hai, trước những năm 1990, nhiều sân bóng đá còn có diện tích hẹp (sân bóng đá chuẩn hiện nay có diện tích 105 x 68 m), do vậy lối đá dàn trải sức mạnh của đội Đức còn có thể phát huy hiệu quả. Và thứ ba, lối đá hiện đại kiểu Hà Lan còn chưa phát triển chín muồi, chưa đạt được độ thuần thục. Trận cầu kinh điển giữa Đức và Hà Lan năm 1974 với phần thắng nghiêng về người Đức thường được mang ra mổ xẻ như là một bằng chứng cho thấy bóng đá đẹp có thể gục ngã trước bóng đá xấu như thế nào. Nhưng rõ ràng đó là một cách hiểu rất hời hợt. Trong bóng đá dù sao cũng còn có sự may mắn và sự tác động của các yếu tố ngoại cảnh (như trọng tài, sân nhà). Đức năm 1974 đã chiến thắng, nhưng lịch sử thì luôn công bằng. Johan Cruyff đã thua, nhưng tư duy bóng đá Tổng lực mà ông xây dựng sẽ chiếm lĩnh tương lai. Có điều, đội bóng được hưởng thành quả cao nhất không phải Hà Lan mà là Tây Ban Nha. Lối đá tiki-taka của Tây Ban Nha, vốn được phát triển lên từ lò Barcelona do Johan Cruyff thi đấu những năm 1970, chính là sự phối hợp hoàn hảo của hai trường phái Tổng lực Hà Lan và Cantenaccio Italia. Xét về tư duy bóng đá, tiki-taka thậm chí còn đi xa hơn nữa: tiki-taka không những làm chủ không gian mà còn còn làm chủ trái bóng. Vấn đề bây giờ không phải là sút bóng vào gôn, mà là giữ bóng trong chân. Tôi giữ bóng, nghĩa là đối phương không có bóng. Đối phương không có bóng thì họ không thể sút vào gôn. Họ không thể sút vào gôn thì tôi không thể thua. Tôi không thể thua, nghĩa là tôi có thể thắng. Trở lại với đội Đức. Hồi tôi ở Đức những năm 1990, mặc dù hầu như không bỏ qua trận đấu nào của đội Đức, nhưng tôi luôn ủng hộ các đội kia và mong họ thắng Đức, vì đơn giản là tôi luôn ức chế với lối đá “củ chuối” của Đức. Tôi còn nhớ trận Đức-Croatia tại France 1998, khi Croatia hạ Đức 3-0, mấy đứa chúng tôi, - Dương, Tuong Bui và tôi – đã gào to sung sướng đến độ, nếu các bạn Đức ở cùng kí túc xá biết được, chắc họ sẽ phải tức điên và không hiểu tại sao tụi sinh viên nước ngoài lại ác cảm với đội bóng của nước Đức tươi đẹp mà họ đến làm khách đến thế. Đổi mới Nhưng đấy là quá khứ. Còn hiện tại tôi là fan của đội Đức. Thực ra tôi đã là fan của đội Đức từ sau năm 2002, khi họ bắt đầu có những dấu hiệu đổi mới. Cuộc khủng hoảng những năm 1990 đã khiến giới bóng đá Đức chịu nhiều chỉ trích và buộc họ phải cải tổ. Nhưng những thành công quá khứ với những tượng đài quá lớn khiến giới bóng đá Đức bảo thủ, hễ nghe thấy những khái niệm như “chiến thuật”, “kỹ thuật” là gạt phắt đi. Ai cũng biết là một nền bóng đá phải được vun trồng từ những tài năng thiếu niên được đào tạo trong các câu lạc bộ. Muốn cải tổ nền bóng đá thì phải cải tổ từ cấp câu lạc bộ, nếu không, dù anh muốn áp dụng chiến thuật mới cho đội tuyển quốc gia thì anh cũng không có cầu thủ có khả năng thực hiện, vì họ đã quen với lối đá cũ ở câu lạc bộ. Phải nhìn thấy những rào cản lớn như thế mới hiểu được tầm nhìn của Klinsmann khi ông giữ ghế đội tuyển quốc gia. Cho dù chỉ đưa tuyển Đức tới huy chương Đồng năm 2006, nhưng những gì Klinsmann, và sau này là Joachim Low, đã làm cho bóng đá Đức là vô cùng lớn, một cuộc cách mạng cuốn phăng tư duy cũ, thiết lập tư duy mới. Những gì ta đang thấy ở lớp cầu thủ Đức hiện nay là quả ngọt của cuộc cách mạng đó. Xem bóng đá Đức lúc này mang lại cảm hứng cao độ. Họ là đội bóng mạnh nhất và đá đẹp nhất hiện nay. Họ có vô địch World Cup 2014 hay không? Tôi không biết. Trong bóng đá vẫn luôn tiềm ẩn những yếu tố may rủi. Nhưng dù họ có vô địch hay không, họ vẫn là đội bóng của giải này. Bài viết thể hiện cách hành văn và quan điểm riêng của tác giả, sinh năm 1973, từng du học Đức, dịch giả tiếng Đức. Từng làm việc tại Viện Goethe. Hiện làm việc tại Viện Friedrich Naumann, Hà Nội, Việt Nam.
[ 108, 287, 285, 161, 663, 779, 3916, 2394, 1489, 5206, 108, 121, 622, 299, 1920, 2228, 2815, 4727, 915, 663, 107, 938, 2275, 13123, 163, 701, 115, 9484, 3361, 10773, 161, 10400, 3262, 376, 1282, 1989, 103, 5207, 6045, 7420, 320, 962, 2792, 103, 9541, 16830, 22228, 445, 106, 139, 701, 281, 354, 663, 239, 406, 238, 117, 103, 626, 174, 637, 2390, 228, 109, 2275, 1196, 113, 252, 144, 831, 10400, 3262, 376, 1282, 1989, 106, 2213, 111, 103, 5207, 6045, 7420, 320, 962, 2792, 106, 250, 577, 600, 1183, 103, 177, 9541, 16830, 106, 937, 103, 3014, 11580, 1185, 269, 855, 128, 111, 1222, 111, 663, 453, 871, 915, 106, 1559, 136, 1772, 104, 543, 417, 105, 108, 232, 4461, 19894, 332, 176, 1282, 103, 766, 401, 5941, 887, 561, 7297, 524, 181, 404, 2736, 106, 401, 1282, 5685, 887, 871, 915, 561, 856, 106, 116, 2275, 1196, 133, 111, 663, 703, 4352, 1232, 116, 221, 390, 3160, 3260, 394, 301, 202, 104, 871, 915, 663, 107, 642, 106, 156, 372, 124, 974, 108, 23335, 674, 103, 766, 878, 647, 3322, 210, 221, 107, 136, 222, 180, 791, 589, 130, 357, 394, 105, 623, 135, 103, 105, 274, 590, 104, 1195, 915, 126, 127, 106, 352, 331, 108, 23335, 674, 194, 9600, 21373, 28708, 112, 377, 18477, 231, 652, 103, 956, 878, 257, 564, 111, 2897, 2047, 871, 915, 663, 226, 248, 369, 840, 2095, 1195, 915, 12193, 6460, 103, 703, 308, 543, 2773, 994, 135, 104, 1262, 663, 120, 147, 17146, 103, 105, 291, 1168, 106, 147, 4384, 521, 158, 111, 110, 238, 124, 1985, 1262, 663, 107, 116, 276, 756, 871, 915, 874, 2399, 103, 896, 1395, 652, 105, 956, 5157, 1524, 652, 11180, 1005, 756, 871, 915, 663, 1105, 159, 2901, 241, 2213, 111, 103, 177, 276, 756, 871, 915, 1654, 105, 337, 695, 1105, 159, 2901, 241, 110, 3514, 1005, 756, 2213, 111, 632, 352, 331, 138, 396, 315, 161, 631, 434, 352, 331, 104, 195, 412, 133, 2213, 1483, 103, 637, 107, 136, 133, 552, 871, 129, 250, 577, 105, 133, 3014, 1743, 6235, 8481, 129, 533, 871, 103, 143, 1214, 3494, 108, 232, 356, 104, 154, 134, 133, 4150, 9739, 112, 1005, 756, 150, 632, 204, 1014, 407, 124, 108, 121, 389, 328, 107, 352, 331, 195, 412, 715, 103, 531, 186, 129, 352, 331, 150, 110, 107, 9720, 902, 106, 116, 204, 1014, 215, 552, 543, 103, 105, 163, 789, 224, 1309, 975, 10831, 20767, 183, 239, 107, 136, 4077, 1005, 756, 110, 390, 506, 258, 911, 1447, 632, 897, 871, 138, 396, 3667, 1137, 328, 224, 897, 871, 5124, 155, 103, 451, 107, 555, 344, 5124, 155, 103, 239, 106, 318, 6895, 3447, 331, 346, 171, 2213, 111, 139, 217, 140, 185, 110, 3445, 791, 589, 3006, 11969, 533, 545, 173, 103, 1557, 192, 1270, 231, 589, 297, 8883, 520, 276, 756, 474, 434, 352, 331, 413, 139, 107, 7366, 887, 2311, 107, 555, 344, 1014, 108, 121, 158, 297, 512, 105, 223, 199, 158, 809, 704, 112, 891, 273, 681, 387, 1038, 114, 276, 756, 871, 915, 110, 3445, 194, 276, 756, 871, 915, 199, 273, 103, 106, 1654, 105, 337, 2458, 606, 1654, 372, 124, 1195, 915, 6156, 7041, 28589, 3662, 4433, 177, 111, 337, 695, 372, 124, 1195, 915, 408, 265, 23281, 9878, 1744, 196, 1195, 915, 126, 808, 419, 109, 352, 331, 139, 107, 555, 344, 140, 185, 897, 871, 113, 110, 390, 11135, 6156, 7041, 28589, 1094, 109, 352, 331, 195, 412, 3298, 227, 380, 959, 152, 267, 598, 467, 166, 823, 352, 331, 7814, 2213, 113, 110, 390, 2736, 130, 1966, 871, 598, 690, 361, 391, 135, 708, 177, 871, 915, 408, 265, 127, 467, 166, 4753, 7814, 4068, 103, 374, 2619, 103, 1431, 195, 412, 3026, 2976, 125, 380, 959, 104, 1078, 298, 545, 110, 390, 2736, 128, 530, 143, 742, 176, 129, 133, 195, 412, 740, 871, 103, 871, 369, 3484, 319, 153, 138, 974, 352, 331, 152, 708, 451, 742, 176, 129, 352, 331, 152, 552, 871, 143, 154, 244, 107, 136, 790, 1655, 403, 1355, 451, 1966, 871, 104, 195, 331, 113, 545, 110, 390, 2736, 119, 144, 199, 681, 104, 166, 823, 352, 331, 2667, 615, 136, 203, 276, 756, 871, 915, 104, 1654, 105, 337, 695, 215, 855, 1043, 246, 2631, 3550, 161, 252, 166, 104, 196, 367, 106, 1978, 1481, 170, 149, 116, 221, 318, 798, 136, 105, 113, 116, 110, 390, 798, 136, 328, 407, 124, 204, 242, 103, 252, 169, 139, 637, 823, 183, 252, 7599, 2110, 2206, 140, 2156, 6740, 1758, 182, 15973, 10505, 904, 380, 138, 164, 135, 104, 1262, 663, 1115, 111, 632, 124, 476, 4285, 323, 276, 756, 871, 915, 663, 956, 878, 128, 530, 143, 149, 350, 154, 244, 140, 2206, 140, 2156, 1232, 158, 1092, 778, 226, 3955, 347, 615, 158, 144, 272, 2496, 1283, 1498, 663, 106, 198, 165, 823, 137, 202, 511, 785, 105, 106, 116, 639, 236, 216, 2505, 119, 116, 639, 136, 1772, 117, 1656, 1891, 105, 420, 229, 2311, 180, 530, 154, 637, 107, 2072, 265, 352, 331, 5805, 6370, 183, 109, 198, 165, 911, 1283, 3008, 226, 120, 147, 4384, 158, 959, 871, 915, 177, 107, 681, 566, 2736, 444, 20975, 871, 915, 862, 199, 275, 107, 681, 566, 10457, 4437, 5991, 108, 320, 856, 180, 530, 1195, 915, 2487, 1281, 543, 417, 104, 559, 663, 177, 107, 136, 212, 1254, 614, 3179, 619, 259, 3944, 1195, 915, 199, 273, 1138, 337, 695, 177, 289, 212, 435, 2000, 11977, 103, 289, 764, 117, 359, 2519, 9201, 112, 4324, 352, 236, 2399, 415, 663, 105, 337, 695, 147, 4698, 119, 380, 779, 3836, 125, 111, 663, 369, 117, 518, 124, 4348, 6086, 128, 106, 116, 281, 463, 114, 203, 871, 915, 1142, 107, 136, 6961, 2578, 226, 871, 915, 1099, 128, 175, 1279, 311, 450, 921, 150, 106, 116, 173, 524, 215, 108, 9965, 11679, 112, 298, 871, 915, 428, 350, 127, 177, 107, 144, 1436, 2403, 105, 144, 274, 192, 104, 109, 675, 712, 470, 313, 3901, 308, 4699, 959, 152, 831, 663, 147, 4698, 115, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 983, 108, 121, 663, 120, 147, 2839, 141, 153, 110, 139, 6077, 104, 1262, 663, 145, 106, 6077, 104, 1262, 1654, 105, 337, 2458, 421, 110, 581, 1262, 663, 496, 397, 170, 852, 352, 198, 216, 224, 1262, 663, 915, 141, 127, 453, 103, 626, 428, 350, 559, 663, 637, 107, 499, 4186, 531, 186, 129, 154, 915, 6970, 1 ]
world-50724612
https://www.bbc.com/vietnamese/world-50724612
FBI 'không thiên vị chính trị' khi điều tra chiến dịch tranh cử của Trump
Một cơ quan giám sát của Mỹ cho biết không tìm thấy bằng chứng về sự thiên vị chính trị khi FBI điều tra về chiến dịch tranh cử của Trump năm 2016, dù có sự "thất bại nghiêm trọng về hiệu suất".
Báo cáo của Tổng thanh tra Bộ Tư pháp Hoa Kỳ kết luận rằng cơ quan FBI có "mục đích được ủy quyền" để mở cuộc điều tra. Nhưng báo cáo cho biết Bộ tư pháp phát hiện là đơn nộp lên Tòa giám sát tình báo nước ngoài xin cài ứng dụng theo dõi một trợ lý của Trump có "sự thiếu chính xác và thiếu sót đáng kể". Tổng thanh tra Michael Horowitz bắt đầu cuộc điều tra vào năm ngoái Bản báo cáo 476 trang có tin tốt cho cả các nhà chỉ trích lẫn người ủng hộ Trump. Ý kiến bênh và chống việc luận tội Trump Hạ viện Mỹ soạn điều khoản luận tội Donald Trump Chứng cứ luận tội Trump quá choáng ngợp - báo cáo của Hạ viện Luận tội một tổng thống có dễ không? Tổng thanh tra Bộ Tư pháp Michael Horowitz đánh giá nguyên nhân việc giám sát của FBI đối với Carter Page, một cựu cố vấn chiến dịch của Trump, người đã sống và làm việc ở Nga. Báo cáo chỉ trích FBI ở điểm nào? Tổng thanh tra xác định 17 điểm "thiếu chính xác hoặc thiếu sót đáng kể" khi FBI nộp đơn lên Tòa giám sát tình báo nước ngoài (Fisa) để được giám sát, theo dõi mọi sự giao tiếp của ông Page. Ông Horowitz viết rằng các lỗi dẫn đến "các đơn xin tạo ra ấn tượng là thông tin hỗ trợ nguyên nhân của sự nghi ngờ nghiêm trọng hơn thực tế". Cơ quan giám sát cũng phát hiện ra rằng một luật sư FBI được chỉ định cho vụ án ở Nga đã giả một email gửi từ CIA cho đồng nghiệp. Email này được sử dụng trong một đơn từ văn phòng để xin theo dõi ông Page. Báo cáo cho biết luật sư này "đã sửa đổi một email mà cơ quan chính phủ Hoa Kỳ khác đã gửi" khiến "email nói không chính xác rằng Page không phải là 'nguồn' cho cơ quan khác". Cơ quan giám sát cũng nhận thấy nhân viên FBI "không thực hiện chính sách đảm bảo tất cả các tuyên bố trong đơn xin theo dõi phải 'chính xác một cách nghiêm túc' của FBI ". Báo cáo cho biết "rất nhiều lỗi cơ bản... đã đặt ra nghi vấn liên quan đến chuỗi quản lý và giám sát của FBI về quy trình Theo dõi Tình báo Nước ngoài (Fisa)". Báo cáo bảo vệ FBI ở điểm nào? Tổng thanh tra không tìm thấy cơ sở nào cho những tuyên bố bảo thủ rằng sự thù địch đối với ông Trump đã ảnh hưởng đến cuộc điều tra của cục. "Chúng tôi không tìm thấy bằng chứng tài liệu nào chứng minh cho sự thiên vị chính trị hoặc động lực không đúng đắn đã ảnh hưởng đến các quyết định mở bốn cuộc điều tra cá nhân", ông nói. Ông Horowitz cũng không thấy rằng những sai lầm của FBI là cố ý. Cuộc điều tra "tuân thủ các chính sách của bộ và FBI", báo cáo cho biết. Ông Horowitz cũng nhận thấy việc sử dụng thông tin bí mật của FBI tuân thủ các quy tắc của cơ quan. Tổng thống Trump cho biết những phát thiện trong bản báo cáo là "một sự ô nhục Thế còn 'hồ sơ Steele'? Cơ quan giám sát đã bắt lỗi cách FBI trình bày công việc của cựu điệp viên tình báo Anh Christopher Steele, người đã tạo ra cái gọi là hồ sơ Steele - một loạt các cáo buộc chủ yếu không có căn cứ về ông Trump. Ông Steele được thuê để thực hiện nghiên cứu thông qua một công ty luật thay mặt cho các đối thủ chính trị của ông Trump, bao gồm cả chiến dịch tranh cử của bà Hillary Clinton. Cơ quan giám sát của Bộ Tư pháp nói rằng có hơn một chục lỗi về thủ tục với cuộc điều tra của FBI, nhưng không có thành kiến chính trị Ông Horowitz nói rằng FBI "nói quá tầm quan trọng" về công việc trước đây của ông Steele. Cơ quan giám sát cũng cho biết FBI đã bỏ qua thông tin liên quan về một trong những nguồn tin của ông Steele, người mà chính ông Steele đã gọi là "kẻ khoe khoang" có xu hướng "tôn tạo". Báo cáo lưu ý rằng chính CIA đã xem hồ sơ Steele như chỉ hơn tin đồn trên internet" một chút. Nhưng cơ quan giám sát cho biết cựu Giám đốc FBI James Comey và cựu cấp phó của ông, Andrew McCabe, lập luận rằng hồ sơ Steele không nên bị bác bỏ. Nhân viên FBI có thiên vị không? Trong khi ông Trump thường nói về cái gọi là âm mưu của 'nhà nước ngầm' nhằm làm suy yếu vị trí tổng thống của ông, báo cáo của cơ quan giám sát hôm thứ Hai cũng cho thấy rõ một số nhân viên FBI đã ăn mừng việc ông thắng Hillary Clinton. Một đặc vụ FBI nói trong một tin nhắn rằng ông "rất phấn khởi với cuộc bầu cử" và ví chuyện tường trình truyền hình trực tiếp như "sự trở lại của Super Bowl". Một nhân viên khác đã gửi đi một tin nhắn buổi sáng sau cuộc bầu cử với nội dung: "Trump!" Đồng nghiệp của anh trả lời: "Hahaha." "LOL," nhân viên tình báo trả lời. Ông Trump thường trích dẫn các tin nhắn được gửi qua điện thoại công giữa hai nhân viên FBI, Peter Strzok và Lisa Page, mà ông Horowitz trước đó chưa phát hiện Các thông điệp bày tỏ sự "thù địch với ứng cử viên Trump lúc đó", cơ quan giám sát ghi nhận. Nhưng cơ quan giám sát không tìm thấy bằng chứng nào cho thấy việc điều tra của ông Strzok hoặc bà Page bị ảnh hưởng bởi ý kiến chính trị của bản thân họ. Tình trạng hỗn loạn tại FBI Phân tích của Tara McKelvey, BBC News, Washington Các nhân viên FBI được cho là không quan tâm tới chính trị, nhưng giờ họ đang ở trung tâm của một cuộc cãi vã. Đối với những người ở FBI, đó là một cơn ác mộng. "G-men", những người đàn ông trong chính phủ được biết đến với biệt hiệu này vào thập niên 1930, từng được thế giới Hollywood miêu tả là những người tốt. Nhìn chung, các nhân viên FBI thường là da trắng, nam giới và bảo thủ hơn so với dân chúng Mỹ và họ được biết đến trong quá khứ vì các chiến dịch chống lại cộng sản. Nhưng bây giờ Trump gọi những người này là 'nhà nước ngầm', những quan chức tìm cách làm suy yếu vị trí tổng thống của ông vì những điều được cho là dân chủ. G-men thường thích tránh xa thị phi, nhưng họ đã bị cuốn vào bộ phim nhiều kỳ nóng nhất hiện nay: Trump Show. Các bên phản ứng thế nào? Phát biểu tại Nhà Trắng hôm thứ Hai, Tổng thống Donald Trump nói về những phát hiện của báo cáo: "Những gì đã xảy ra là một sự ô nhục ". "Đây là một nỗ lực lật đổ và rất nhiều người tham gia vào đó, và họ đã bị phát hiện", ông nói thêm. Tổng chưởng lý Hoa Kỳ William Barr bác bỏ kết luận của tổng thanh tra rằng có đủ bằng chứng để FBI mở cuộc điều tra về chiến dịch tranh cử của Trump. Ông cho biết cuộc điều tra của FBI, mà ông giám sát, đã được tiến hành "với những nghi ngờ nhỏ nhất, theo quan điểm của tôi, là không đủ để biện minh cho các hành động đã được thực hiện". John Durham, một công tố viên liên bang được tổng chưởng lý chọn để tiến hành một cuộc điều tra hình sự riêng biệt về nguồn gốc của cuộc điều tra Nga, cho biết ông không đồng ý với một số kết luận của ông Horowitz. Đảng Dân chủ cho biết bản báo cáo đã gạch bỏ tuyên bố lặp đi lặp lại của ông Trump rằng ông là nạn nhân của một "cuộc săn phù thủy". "Đó chưa bao giờ là một cuộc săn phù thủy", Thượng nghị sĩ Dân chủ Mark Warner nói trên Twitter. "Đó là người của cơ quan thực thi pháp luật liên bang làm công việc của họ." Điểm lại bối cảnh Ông Horowitz đã xem xét hơn một triệu hồ sơ và thực hiện hơn 170 cuộc phỏng vấn sau khi khởi động cuộc điều tra vào tháng 3 năm ngoái. Ông xem xét kỹ lưỡng quá trình FBI mở cuộc điều tra năm 2016, được gọi là Chiến dịch ''Crossfire Hurricane'', để tìm kiếm bất kỳ sự thông đồng nào giữa chiến dịch tranh cử của Trump và chính phủ Nga trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Cuộc điều tra của FBI cuối cùng đã được cố vấn đặc biệt Robert Mueller tiếp quản. Cuộc điều tra kéo dài 22 tháng của chính ông Mueller kết thúc vào tháng 4 năm nay, không có đủ bằng chứng để kết luận chiến dịch tranh cử của Trump đã 'đi đêm' với Kremlin để can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016.
summarize: Báo cáo của Tổng thanh tra Bộ Tư pháp Hoa Kỳ kết luận rằng cơ quan FBI có "mục đích được ủy quyền" để mở cuộc điều tra. Nhưng báo cáo cho biết Bộ tư pháp phát hiện là đơn nộp lên Tòa giám sát tình báo nước ngoài xin cài ứng dụng theo dõi một trợ lý của Trump có "sự thiếu chính xác và thiếu sót đáng kể". Tổng thanh tra Michael Horowitz bắt đầu cuộc điều tra vào năm ngoái Bản báo cáo 476 trang có tin tốt cho cả các nhà chỉ trích lẫn người ủng hộ Trump. Ý kiến bênh và chống việc luận tội Trump Hạ viện Mỹ soạn điều khoản luận tội Donald Trump Chứng cứ luận tội Trump quá choáng ngợp - báo cáo của Hạ viện Luận tội một tổng thống có dễ không? Tổng thanh tra Bộ Tư pháp Michael Horowitz đánh giá nguyên nhân việc giám sát của FBI đối với Carter Page, một cựu cố vấn chiến dịch của Trump, người đã sống và làm việc ở Nga. Báo cáo chỉ trích FBI ở điểm nào? Tổng thanh tra xác định 17 điểm "thiếu chính xác hoặc thiếu sót đáng kể" khi FBI nộp đơn lên Tòa giám sát tình báo nước ngoài (Fisa) để được giám sát, theo dõi mọi sự giao tiếp của ông Page. Ông Horowitz viết rằng các lỗi dẫn đến "các đơn xin tạo ra ấn tượng là thông tin hỗ trợ nguyên nhân của sự nghi ngờ nghiêm trọng hơn thực tế". Cơ quan giám sát cũng phát hiện ra rằng một luật sư FBI được chỉ định cho vụ án ở Nga đã giả một email gửi từ CIA cho đồng nghiệp. Email này được sử dụng trong một đơn từ văn phòng để xin theo dõi ông Page. Báo cáo cho biết luật sư này "đã sửa đổi một email mà cơ quan chính phủ Hoa Kỳ khác đã gửi" khiến "email nói không chính xác rằng Page không phải là 'nguồn' cho cơ quan khác". Cơ quan giám sát cũng nhận thấy nhân viên FBI "không thực hiện chính sách đảm bảo tất cả các tuyên bố trong đơn xin theo dõi phải 'chính xác một cách nghiêm túc' của FBI ". Báo cáo cho biết "rất nhiều lỗi cơ bản... đã đặt ra nghi vấn liên quan đến chuỗi quản lý và giám sát của FBI về quy trình Theo dõi Tình báo Nước ngoài (Fisa)". Báo cáo bảo vệ FBI ở điểm nào? Tổng thanh tra không tìm thấy cơ sở nào cho những tuyên bố bảo thủ rằng sự thù địch đối với ông Trump đã ảnh hưởng đến cuộc điều tra của cục. "Chúng tôi không tìm thấy bằng chứng tài liệu nào chứng minh cho sự thiên vị chính trị hoặc động lực không đúng đắn đã ảnh hưởng đến các quyết định mở bốn cuộc điều tra cá nhân", ông nói. Ông Horowitz cũng không thấy rằng những sai lầm của FBI là cố ý. Cuộc điều tra "tuân thủ các chính sách của bộ và FBI", báo cáo cho biết. Ông Horowitz cũng nhận thấy việc sử dụng thông tin bí mật của FBI tuân thủ các quy tắc của cơ quan. Tổng thống Trump cho biết những phát thiện trong bản báo cáo là "một sự ô nhục Thế còn 'hồ sơ Steele'? Cơ quan giám sát đã bắt lỗi cách FBI trình bày công việc của cựu điệp viên tình báo Anh Christopher Steele, người đã tạo ra cái gọi là hồ sơ Steele - một loạt các cáo buộc chủ yếu không có căn cứ về ông Trump. Ông Steele được thuê để thực hiện nghiên cứu thông qua một công ty luật thay mặt cho các đối thủ chính trị của ông Trump, bao gồm cả chiến dịch tranh cử của bà Hillary Clinton. Cơ quan giám sát của Bộ Tư pháp nói rằng có hơn một chục lỗi về thủ tục với cuộc điều tra của FBI, nhưng không có thành kiến chính trị Ông Horowitz nói rằng FBI "nói quá tầm quan trọng" về công việc trước đây của ông Steele. Cơ quan giám sát cũng cho biết FBI đã bỏ qua thông tin liên quan về một trong những nguồn tin của ông Steele, người mà chính ông Steele đã gọi là "kẻ khoe khoang" có xu hướng "tôn tạo". Báo cáo lưu ý rằng chính CIA đã xem hồ sơ Steele như chỉ hơn tin đồn trên internet" một chút. Nhưng cơ quan giám sát cho biết cựu Giám đốc FBI James Comey và cựu cấp phó của ông, Andrew McCabe, lập luận rằng hồ sơ Steele không nên bị bác bỏ. Nhân viên FBI có thiên vị không? Trong khi ông Trump thường nói về cái gọi là âm mưu của 'nhà nước ngầm' nhằm làm suy yếu vị trí tổng thống của ông, báo cáo của cơ quan giám sát hôm thứ Hai cũng cho thấy rõ một số nhân viên FBI đã ăn mừng việc ông thắng Hillary Clinton. Một đặc vụ FBI nói trong một tin nhắn rằng ông "rất phấn khởi với cuộc bầu cử" và ví chuyện tường trình truyền hình trực tiếp như "sự trở lại của Super Bowl". Một nhân viên khác đã gửi đi một tin nhắn buổi sáng sau cuộc bầu cử với nội dung: "Trump!" Đồng nghiệp của anh trả lời: "Hahaha." "LOL," nhân viên tình báo trả lời. Ông Trump thường trích dẫn các tin nhắn được gửi qua điện thoại công giữa hai nhân viên FBI, Peter Strzok và Lisa Page, mà ông Horowitz trước đó chưa phát hiện Các thông điệp bày tỏ sự "thù địch với ứng cử viên Trump lúc đó", cơ quan giám sát ghi nhận. Nhưng cơ quan giám sát không tìm thấy bằng chứng nào cho thấy việc điều tra của ông Strzok hoặc bà Page bị ảnh hưởng bởi ý kiến chính trị của bản thân họ. Tình trạng hỗn loạn tại FBI Phân tích của Tara McKelvey, BBC News, Washington Các nhân viên FBI được cho là không quan tâm tới chính trị, nhưng giờ họ đang ở trung tâm của một cuộc cãi vã. Đối với những người ở FBI, đó là một cơn ác mộng. "G-men", những người đàn ông trong chính phủ được biết đến với biệt hiệu này vào thập niên 1930, từng được thế giới Hollywood miêu tả là những người tốt. Nhìn chung, các nhân viên FBI thường là da trắng, nam giới và bảo thủ hơn so với dân chúng Mỹ và họ được biết đến trong quá khứ vì các chiến dịch chống lại cộng sản. Nhưng bây giờ Trump gọi những người này là 'nhà nước ngầm', những quan chức tìm cách làm suy yếu vị trí tổng thống của ông vì những điều được cho là dân chủ. G-men thường thích tránh xa thị phi, nhưng họ đã bị cuốn vào bộ phim nhiều kỳ nóng nhất hiện nay: Trump Show. Các bên phản ứng thế nào? Phát biểu tại Nhà Trắng hôm thứ Hai, Tổng thống Donald Trump nói về những phát hiện của báo cáo: "Những gì đã xảy ra là một sự ô nhục ". "Đây là một nỗ lực lật đổ và rất nhiều người tham gia vào đó, và họ đã bị phát hiện", ông nói thêm. Tổng chưởng lý Hoa Kỳ William Barr bác bỏ kết luận của tổng thanh tra rằng có đủ bằng chứng để FBI mở cuộc điều tra về chiến dịch tranh cử của Trump. Ông cho biết cuộc điều tra của FBI, mà ông giám sát, đã được tiến hành "với những nghi ngờ nhỏ nhất, theo quan điểm của tôi, là không đủ để biện minh cho các hành động đã được thực hiện". John Durham, một công tố viên liên bang được tổng chưởng lý chọn để tiến hành một cuộc điều tra hình sự riêng biệt về nguồn gốc của cuộc điều tra Nga, cho biết ông không đồng ý với một số kết luận của ông Horowitz. Đảng Dân chủ cho biết bản báo cáo đã gạch bỏ tuyên bố lặp đi lặp lại của ông Trump rằng ông là nạn nhân của một "cuộc săn phù thủy". "Đó chưa bao giờ là một cuộc săn phù thủy", Thượng nghị sĩ Dân chủ Mark Warner nói trên Twitter. "Đó là người của cơ quan thực thi pháp luật liên bang làm công việc của họ." Điểm lại bối cảnh Ông Horowitz đã xem xét hơn một triệu hồ sơ và thực hiện hơn 170 cuộc phỏng vấn sau khi khởi động cuộc điều tra vào tháng 3 năm ngoái. Ông xem xét kỹ lưỡng quá trình FBI mở cuộc điều tra năm 2016, được gọi là Chiến dịch ''Crossfire Hurricane'', để tìm kiếm bất kỳ sự thông đồng nào giữa chiến dịch tranh cử của Trump và chính phủ Nga trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Cuộc điều tra của FBI cuối cùng đã được cố vấn đặc biệt Robert Mueller tiếp quản. Cuộc điều tra kéo dài 22 tháng của chính ông Mueller kết thúc vào tháng 4 năm nay, không có đủ bằng chứng để kết luận chiến dịch tranh cử của Trump đã 'đi đêm' với Kremlin để can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016.
[ 108, 287, 285, 161, 1110, 341, 104, 408, 781, 486, 429, 1005, 246, 254, 336, 299, 410, 160, 225, 146, 3513, 107, 189, 11181, 1055, 117, 1095, 7639, 130, 690, 204, 179, 3558, 311, 188, 341, 114, 217, 429, 276, 246, 212, 199, 106, 652, 2577, 227, 1200, 850, 338, 205, 188, 142, 351, 676, 4068, 475, 286, 181, 1156, 116, 643, 241, 104, 484, 107, 3433, 815, 122, 628, 105, 815, 2135, 549, 546, 340, 408, 781, 486, 2295, 27644, 290, 178, 204, 179, 486, 138, 147, 2042, 783, 188, 341, 1147, 8374, 509, 107, 193, 514, 114, 186, 109, 152, 163, 788, 1306, 111, 535, 523, 3033, 1654, 357, 3399, 105, 424, 156, 410, 638, 484, 1722, 760, 200, 2249, 179, 886, 410, 638, 1477, 484, 5542, 532, 410, 638, 484, 310, 5676, 10098, 233, 188, 341, 104, 1722, 760, 7492, 638, 116, 497, 234, 107, 790, 984, 408, 781, 486, 429, 1005, 246, 2295, 27644, 403, 314, 503, 157, 156, 850, 338, 104, 3513, 195, 119, 5246, 16253, 103, 116, 924, 601, 255, 242, 414, 104, 2706, 111, 115, 307, 105, 140, 156, 108, 121, 2062, 1110, 341, 163, 788, 3513, 108, 121, 318, 1684, 408, 781, 486, 628, 190, 1980, 318, 189, 6278, 122, 628, 451, 815, 2135, 549, 546, 207, 129, 3513, 2577, 652, 227, 1200, 850, 338, 205, 188, 142, 351, 6082, 176, 3369, 371, 130, 117, 850, 2978, 181, 1156, 389, 144, 384, 270, 104, 118, 16253, 112, 208, 27644, 508, 160, 109, 1145, 458, 155, 2950, 652, 676, 394, 124, 108, 1633, 706, 106, 206, 193, 1174, 643, 503, 157, 104, 144, 881, 1274, 849, 308, 183, 223, 7691, 1448, 146, 850, 338, 127, 212, 199, 124, 160, 116, 330, 441, 3513, 117, 163, 190, 114, 197, 304, 108, 121, 468, 115, 590, 116, 2558, 916, 148, 3612, 114, 210, 3131, 17827, 126, 117, 324, 286, 113, 116, 652, 148, 355, 438, 130, 676, 181, 1156, 118, 16253, 112, 1110, 341, 114, 217, 330, 441, 126, 3870, 1298, 345, 116, 2558, 145, 225, 146, 122, 256, 254, 336, 211, 115, 916, 207, 521, 189, 892, 18750, 123, 110, 122, 628, 160, 16253, 110, 139, 106, 377, 515, 431, 3365, 257, 114, 225, 146, 7769, 1448, 146, 850, 338, 127, 238, 203, 157, 182, 3513, 1639, 223, 199, 122, 333, 879, 327, 525, 186, 109, 480, 399, 113, 652, 676, 181, 1156, 139, 10868, 628, 116, 173, 849, 2325, 257, 104, 3513, 189, 112, 1110, 341, 114, 217, 4255, 158, 1145, 225, 288, 599, 115, 632, 124, 881, 255, 316, 146, 155, 3141, 730, 241, 105, 850, 338, 104, 3513, 125, 565, 277, 520, 1156, 1982, 188, 1902, 351, 6082, 176, 3369, 371, 340, 1110, 341, 327, 647, 3513, 108, 121, 318, 1684, 408, 781, 486, 110, 370, 203, 225, 633, 224, 114, 120, 480, 399, 327, 331, 160, 144, 1056, 1809, 195, 119, 118, 484, 115, 349, 580, 155, 204, 179, 486, 104, 1794, 112, 1007, 141, 110, 370, 203, 281, 463, 326, 588, 224, 463, 494, 114, 144, 1217, 297, 122, 245, 451, 192, 265, 110, 604, 3171, 115, 349, 580, 155, 109, 302, 190, 690, 1112, 204, 179, 486, 499, 157, 646, 118, 454, 208, 27644, 127, 110, 203, 160, 120, 714, 1472, 104, 3513, 106, 601, 2856, 1503, 179, 486, 189, 19100, 331, 109, 122, 333, 104, 317, 105, 3513, 646, 188, 341, 114, 1401, 208, 27644, 127, 238, 203, 156, 324, 286, 206, 193, 1039, 1523, 104, 3513, 1715, 331, 109, 565, 1199, 104, 225, 146, 112, 408, 234, 484, 114, 217, 120, 212, 1155, 113, 288, 188, 341, 106, 2504, 144, 108, 1181, 2410, 773, 177, 377, 772, 4652, 1046, 20821, 2810, 1448, 146, 850, 338, 115, 290, 1145, 173, 3513, 277, 1035, 135, 156, 104, 924, 1641, 182, 205, 188, 266, 6452, 20821, 103, 111, 115, 394, 124, 292, 343, 106, 1123, 1046, 20821, 233, 116, 1130, 109, 341, 661, 185, 675, 110, 107, 907, 532, 125, 118, 3033, 208, 20821, 117, 1651, 130, 223, 199, 568, 402, 206, 235, 116, 135, 457, 330, 346, 447, 114, 109, 195, 331, 122, 245, 104, 118, 2706, 374, 770, 186, 242, 414, 250, 368, 104, 263, 3453, 7454, 1448, 146, 850, 338, 104, 429, 1005, 246, 123, 160, 107, 183, 116, 1166, 1145, 125, 331, 437, 119, 204, 179, 486, 104, 3513, 103, 170, 110, 107, 164, 357, 122, 245, 208, 27644, 123, 160, 3513, 8079, 310, 1191, 146, 5205, 125, 135, 156, 226, 248, 104, 118, 20821, 112, 1448, 146, 850, 338, 127, 114, 217, 3513, 115, 306, 235, 206, 193, 316, 146, 125, 116, 113, 120, 774, 193, 104, 118, 20821, 103, 111, 145, 122, 118, 20821, 115, 343, 106, 6469, 4056, 3757, 207, 107, 1461, 665, 11234, 394, 340, 1110, 341, 931, 108, 232, 160, 122, 3612, 115, 453, 1123, 1046, 20821, 128, 163, 183, 193, 1884, 159, 2154, 207, 116, 6448, 311, 225, 146, 850, 338, 114, 217, 924, 1474, 884, 3513, 2737, 6775, 105, 924, 373, 1004, 104, 118, 103, 3720, 21020, 103, 385, 410, 160, 1123, 1046, 20821, 110, 237, 133, 736, 3703, 857, 182, 3513, 107, 1217, 297, 984, 298, 129, 118, 484, 369, 123, 125, 292, 343, 106, 1065, 1563, 104, 9385, 142, 1871, 257, 745, 140, 782, 675, 297, 512, 497, 234, 104, 118, 103, 188, 341, 104, 225, 146, 850, 338, 325, 259, 891, 127, 114, 203, 450, 116, 166, 157, 182, 3513, 115, 446, 1728, 156, 118, 779, 3453, 7454, 430, 634, 197, 3513, 123, 113, 116, 193, 2669, 160, 118, 4255, 2834, 1106, 119, 204, 513, 368, 207, 105, 1380, 443, 1289, 277, 425, 240, 821, 270, 128, 3433, 319, 153, 104, 9077, 21235, 340, 430, 157, 182, 211, 115, 916, 184, 116, 193, 2669, 1108, 611, 187, 204, 513, 368, 119, 735, 908, 161, 18274, 3101, 1122, 522, 104, 365, 456, 5297, 6459, 409, 3493, 3493, 294, 189, 17493, 3216, 519, 157, 182, 205, 188, 456, 3763, 208, 484, 369, 788, 458, 109, 193, 2669, 117, 916, 235, 726, 909, 135, 415, 196, 157, 182, 3513, 103, 3323, 2990, 1134, 7507, 1282, 105, 11988, 16253, 103, 145, 118, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 430, 225, 146, 850, 338, 104, 200, 114, 217, 110, 370, 203, 281, 463, 125, 144, 1217, 297, 122, 245, 129, 3513, 179, 486, 125, 242, 414, 250, 368, 104, 484, 147, 3066, 428, 107, 144, 11483, 1351, 849, 308, 125, 614, 1886, 340, 1 ]
forum-39358033
https://www.bbc.com/vietnamese/forum-39358033
Những chính sách tích cực từ chính phủ Việt Nam?
Có hai luồng quan điểm về những hành động tích cực gần đây của chính quyền Cộng Sản Việt Nam sau Đại Hội 12.
Ban lãnh đạo mới của Việt Nam sau Đại hội Đảng XII năm 2016 Thứ nhất là nhóm cho rằng những hành động đó chẳng qua là sự sắp xếp lại nhóm lợi ích và mị dân, chứ thực chất rồi sẽ như cũ: tham nhũng tràn lan, con ông cháu cha, nhóm lợi ích và nhượng bộ Trung Quốc. Nhóm này thường có xu hướng chống Cộng Sản, và đấu tranh dân chủ đa đảng quyết liệt. Thứ hai là nhóm lạc quan, họ cho rằng chính quyền mới phải làm để lấy làm niềm tin trong dân, tránh nguy cơ bất mãn cao trong quần chúng. Nhóm này thường tin rằng ông Nguyễn Phú Trọng là người liêm khiết và sau khi ông được tái cử và có quyền lực lớn hơn đã lên những bước đi thay đổi. Nhóm này muốn sự ổn định chính trị để yên bình làm ăn, họ mong sao nhà nước giảm tham nhũng, thúc đẩy kinh tế, tăng lương. Nhóm này gồm nhiều người làm việc trong nhà nước, người trẻ được hưởng lợi từ sự tăng trưởng kinh tế, và có vẻ đang tăng lên khi thấy động thái của chính quyền. Hãy thử cùng phân tích. Phản ứng nhanh với các bức xúc của dân cư mạng Chính phủ của ông Nguyễn Xuân Phúc có vẻ theo sát báo chí để giám sát hoạt động của chính quyền địa phương, các bức xúc trong xã hội để đưa ra những phản ứng kịp thời. Tất nhiên có sự hỗ trợ về mặt đảng qua Ban Tuyên Giáo, thả cho báo chí điều tra nhiều vụ ở địa phương và một số ở Trung Ương. Nếu google các cụm từ: "Thủ Tướng Yêu cầu", "Thủ tướng chỉ đạo", hay "Thủ tướng đề nghị" trên VnExpress tính thời gian trong một năm quá, sẽ thấy rằng chính phủ ông Phúc rất biết lấy lòng dân khi phản ứng khá nhanh với bức xúc của dân trên mạng và báo chí. Có thể thấy một số chỉ đạo như: Xem xét vụ quán Xin Chào; Rà soát bãi bỏ giấy phép con cho doanh nghiệp; Xem xét lại đào tạo tiến sĩ; Rà soát giảm phí BOT; Điều tra vụ Formosa và hỗ trợ ngư dân; Chỉ đạo đảm bảo cuộc sống cho người Việt tạm cư ở Campuchia trở về; Chỉ đạo truy tìm hung thủ vụ giết 4 bà cháu ở Quảng Ninh; Yêu cầu làm rõ nguyên nhân mùi hôi thối ở phía nam TpHCM; Yêu cầu bỏ điều 292 bỏ tù người kinh doanh qua mạng; Lập đội phản ứng nhanh về An Toàn Thực Phẩm; Yêu cầu làm rõ vụ nước mắm công nghiệp chứa arsen; Chỉ đạo làm rõ thông tin bổ nhiệm người nhà; Yêu cầu thanh tra một sở có 44 cán bộ quản lý; Tinh giảm biên chế nhà nước. Yêu cầu xác định trách nhiệm xả lũ sai; Chỉ đạo khoán xe công; Chỉ đạo vụ xây nhà cao tầng, chung cư ở Hà Nội; Yêu cầu xử lý lấn làm xe buýt nhanh; Chỉ đạo cắt giảm biên chế nhà nước; Vạch ra vấn đề con ông cháu cha tại các tỉnh; Cấm công chức chúc Tết lãnh đạo và dùng xe công đi lễ chùa. Những yêu cầu của ông Phúc có vẻ không chỉ mang tính PR mà cũng có thực chất giải quyết vụ việc một cách đâu vào đó. Như vụ quán Xin Chào, hay bỏ điều 292 trong việc kinh doanh trên mạng. Ông Phúc cũng học Barack Obama để PR cho chính mình bằng việc đi kiểm tra chợ đầu mối Long Biên lúc 4h sáng, ăn phở uống café bình dân ở Sài Gòn tạo hình ảnh thân thiện với người dân. Dù vậy một số phát biểu thể hiện ông kém tiếng Anh như Ma Dê in Việt Nam, và Cờ Lờ Mờ Vờ, bị dân cư mạng chế nhạo. Vụ dọn dẹp vỉa hè của ông Đoàn Ngọc Hải ở Quận 1, TpHCM sau Tết rồi lan ra khắp cả nước và bài phát biểu của Chủ tịch thành phố Hà Nội về trật tự vỉa hè Hà Nội mới đây đang được người dân ở hai thành phố này ủng hộ mạnh mẽ. Tiếp theo của việc đánh tham nhũng vào quan, là việc đánh vào dân gian. Gian lận từ phía người dân cũng rất nhiều. Từ lấn chiếm vỉa hè, trốn thuế, đến buôn lậu qua kiểu hang xách tay. Chính quyền đang từng bước thực hiện nhà nước pháp quyền, mạnh mẽ Chính phủ kiến tạo của doanh nghiệp và phong trào khởi nghiệp Cụm từ "chính phủ kiến tạo" cũng rất hot trong gần một năm qua sau khi ông Phúc lên nắm ghế thủ tướng. Cụm từ này thường được dùng để ám chỉ chính phủ sẽ thúc đẩy, hỗ trợ hoạt động của các doanh nghiệp, khích lệ khởi nghiệp. Lý Quang Diệu cũng dùng cụm từ Entrepreneurial Spirit cho chính phủ của ông khi phát biểu trước quốc hội Singapore. Các bộ trưởng chính là những người có tinh thần khởi nghiệp tốt nhất, với nhiều dự án thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động kinh doanh, thương mại của Singapore. Chính phủ của ông Phúc đã có những hoạt động và chính sách tích cực với doanh nghiệp. Đó là việc ông Thủ Tướng đối thoại trực tiếp với doanh nghiệp vào tháng 4/2016, ra soát và bãi bỏ hàng nghìn giấy phép con, nghị quyết 19, nghị quyết 35 để cải thiện môi trường kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Năm 2016 số lượng Doanh Nghiệp phá sản, dừng hoạt động giảm so với năm trước, trong khi có hơn 100 nghìn doanh nghiệp thành lập mới. Chính phủ của ông Phúc cũng phát động chương trình khởi nghiệp để kích thích kinh doanh theo hướng đổi mới sáng tạo khiến cho giới trẻ khởi nghiệp cũng cảm thấy khích lệ hơn. Ông Phúc cũng thúc đẩy mạnh việc cổ phần hoá và bán vốn nhà nước tại các công ty nhà nước đã cổ phần hoá như Sabeco, Habeco, Vietnam Airlines hay Vinamilk. Thực chất hay giả tạo? Báo chí hiện nay được phanh phui nhiều vụ ở chính quyền tỉnh và đã phanh phui khá nhiều vụ như đã nêu. Sau đại hội 12, có vẻ như việc "nhốt quyền lực" trong cơ chế đảng của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đang phát huy. Nếu báo chí, mạng xã hội lên tiếng và lan truyền, lập tức chính phủ có chỉ thị và đảng có hành động rồi công an vào cuộc. Vậy là tốt, chính quyền ở từng phường, xã, thấy trung ương làm mạnh qua nghị quyết Trung Ương 4, nên cũng không dám hà hiếp nhân dân như trước. Họ sợ bị đưa lên Facebook, rồi lan truyền gây dự luận, thì lại sợ "Thủ tướng ra chỉ thị". Còn vấn đề nhóm lợi ích kiểu tư bản đỏ, đi theo đó là hệ thống ngân hàng, bất động sản và người lao động. Vấn đề cũng phức tạp. Chính phủ chắc đang cân nhắc đánh con chuột nào để không gây hỗn độn trong kinh tế. Có thể cũng có sự sắp xếp lại nhóm lợi ích tư bản đỏ dính dáng đến các nhân vật quyền lực. Tuy nhiên chính phủ chỉ cần ra các quy định chặt hơn để giảm dần ảnh hưởng của họ là được. Nhóm lợi ích thì ở Mỹ cũng rất nhiều, nhìn việc đóng góp tiền trong tranh cử tổng thống Mỹ là rõ. Về mặt kinh tế thì không khí đang năng động hơn, đặc biệt là lĩnh vực tư nhân và giới trẻ khởi nghiệp. Việt Nam đang tăng trưởng vào nhóm nhanh nhất khu vực, và nhiều nhà đầu tư cho khởi nghiệp công nghệ, du lịch, nông nghiệp,… đang đổ vào Việt Nam. Đặc biệt là từ Nhật Bản và Hàn Quốc. Đầu tư nước ngoài không còn chỉ tập trung vào sản xuất công nghiệp, giới trẻ chiếm ba phần tư dân số Việt Nam đang có thu nhập ngày càng tăng và nhu cầu tiêu dùng, y tế, du lịch, mua sắm, giáo dục ngày càng lớn. Các chuỗi cửa hàng ăn uống, các shop thời trang, phòng gym thay nhau mọc lên ở Hà Nội, Sài Gòn, Đà Nẵng, Vinh, Nha Trang hay Cần Thơ. Các Co-Working Space (chỗ làm việc chung) ở Hà Nội, Sài Gòn luôn sôi nổi, đầy năng lượng, với sự tham gia đông của các bạn trẻ nước ngoài vào Việt Nam khởi nghiệp. Khởi nghiệp Internet tại Việt Nam tương đối rẻ, lại có thị trường lớn và chi tiêu mạnh. Tóm lại, sau đại hội 12, tôi thấy nhiều điều đang tốt dần lên nhờ những hành động của chính phủ. Và điều đó đang diễn ra hàng ngày, tác động thiết thực đến đời sống của người dân. Bài phản ánh văn phong và quan điểm riêng của người viết.
summarize: Ban lãnh đạo mới của Việt Nam sau Đại hội Đảng XII năm 2016 Thứ nhất là nhóm cho rằng những hành động đó chẳng qua là sự sắp xếp lại nhóm lợi ích và mị dân, chứ thực chất rồi sẽ như cũ: tham nhũng tràn lan, con ông cháu cha, nhóm lợi ích và nhượng bộ Trung Quốc. Nhóm này thường có xu hướng chống Cộng Sản, và đấu tranh dân chủ đa đảng quyết liệt. Thứ hai là nhóm lạc quan, họ cho rằng chính quyền mới phải làm để lấy làm niềm tin trong dân, tránh nguy cơ bất mãn cao trong quần chúng. Nhóm này thường tin rằng ông Nguyễn Phú Trọng là người liêm khiết và sau khi ông được tái cử và có quyền lực lớn hơn đã lên những bước đi thay đổi. Nhóm này muốn sự ổn định chính trị để yên bình làm ăn, họ mong sao nhà nước giảm tham nhũng, thúc đẩy kinh tế, tăng lương. Nhóm này gồm nhiều người làm việc trong nhà nước, người trẻ được hưởng lợi từ sự tăng trưởng kinh tế, và có vẻ đang tăng lên khi thấy động thái của chính quyền. Hãy thử cùng phân tích. Phản ứng nhanh với các bức xúc của dân cư mạng Chính phủ của ông Nguyễn Xuân Phúc có vẻ theo sát báo chí để giám sát hoạt động của chính quyền địa phương, các bức xúc trong xã hội để đưa ra những phản ứng kịp thời. Tất nhiên có sự hỗ trợ về mặt đảng qua Ban Tuyên Giáo, thả cho báo chí điều tra nhiều vụ ở địa phương và một số ở Trung Ương. Nếu google các cụm từ: "Thủ Tướng Yêu cầu", "Thủ tướng chỉ đạo", hay "Thủ tướng đề nghị" trên VnExpress tính thời gian trong một năm quá, sẽ thấy rằng chính phủ ông Phúc rất biết lấy lòng dân khi phản ứng khá nhanh với bức xúc của dân trên mạng và báo chí. Có thể thấy một số chỉ đạo như: Xem xét vụ quán Xin Chào; Rà soát bãi bỏ giấy phép con cho doanh nghiệp; Xem xét lại đào tạo tiến sĩ; Rà soát giảm phí BOT; Điều tra vụ Formosa và hỗ trợ ngư dân; Chỉ đạo đảm bảo cuộc sống cho người Việt tạm cư ở Campuchia trở về; Chỉ đạo truy tìm hung thủ vụ giết 4 bà cháu ở Quảng Ninh; Yêu cầu làm rõ nguyên nhân mùi hôi thối ở phía nam TpHCM; Yêu cầu bỏ điều 292 bỏ tù người kinh doanh qua mạng; Lập đội phản ứng nhanh về An Toàn Thực Phẩm; Yêu cầu làm rõ vụ nước mắm công nghiệp chứa arsen; Chỉ đạo làm rõ thông tin bổ nhiệm người nhà; Yêu cầu thanh tra một sở có 44 cán bộ quản lý; Tinh giảm biên chế nhà nước. Yêu cầu xác định trách nhiệm xả lũ sai; Chỉ đạo khoán xe công; Chỉ đạo vụ xây nhà cao tầng, chung cư ở Hà Nội; Yêu cầu xử lý lấn làm xe buýt nhanh; Chỉ đạo cắt giảm biên chế nhà nước; Vạch ra vấn đề con ông cháu cha tại các tỉnh; Cấm công chức chúc Tết lãnh đạo và dùng xe công đi lễ chùa. Những yêu cầu của ông Phúc có vẻ không chỉ mang tính PR mà cũng có thực chất giải quyết vụ việc một cách đâu vào đó. Như vụ quán Xin Chào, hay bỏ điều 292 trong việc kinh doanh trên mạng. Ông Phúc cũng học Barack Obama để PR cho chính mình bằng việc đi kiểm tra chợ đầu mối Long Biên lúc 4h sáng, ăn phở uống café bình dân ở Sài Gòn tạo hình ảnh thân thiện với người dân. Dù vậy một số phát biểu thể hiện ông kém tiếng Anh như Ma Dê in Việt Nam, và Cờ Lờ Mờ Vờ, bị dân cư mạng chế nhạo. Vụ dọn dẹp vỉa hè của ông Đoàn Ngọc Hải ở Quận 1, TpHCM sau Tết rồi lan ra khắp cả nước và bài phát biểu của Chủ tịch thành phố Hà Nội về trật tự vỉa hè Hà Nội mới đây đang được người dân ở hai thành phố này ủng hộ mạnh mẽ. Tiếp theo của việc đánh tham nhũng vào quan, là việc đánh vào dân gian. Gian lận từ phía người dân cũng rất nhiều. Từ lấn chiếm vỉa hè, trốn thuế, đến buôn lậu qua kiểu hang xách tay. Chính quyền đang từng bước thực hiện nhà nước pháp quyền, mạnh mẽ Chính phủ kiến tạo của doanh nghiệp và phong trào khởi nghiệp Cụm từ "chính phủ kiến tạo" cũng rất hot trong gần một năm qua sau khi ông Phúc lên nắm ghế thủ tướng. Cụm từ này thường được dùng để ám chỉ chính phủ sẽ thúc đẩy, hỗ trợ hoạt động của các doanh nghiệp, khích lệ khởi nghiệp. Lý Quang Diệu cũng dùng cụm từ Entrepreneurial Spirit cho chính phủ của ông khi phát biểu trước quốc hội Singapore. Các bộ trưởng chính là những người có tinh thần khởi nghiệp tốt nhất, với nhiều dự án thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động kinh doanh, thương mại của Singapore. Chính phủ của ông Phúc đã có những hoạt động và chính sách tích cực với doanh nghiệp. Đó là việc ông Thủ Tướng đối thoại trực tiếp với doanh nghiệp vào tháng 4/2016, ra soát và bãi bỏ hàng nghìn giấy phép con, nghị quyết 19, nghị quyết 35 để cải thiện môi trường kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Năm 2016 số lượng Doanh Nghiệp phá sản, dừng hoạt động giảm so với năm trước, trong khi có hơn 100 nghìn doanh nghiệp thành lập mới. Chính phủ của ông Phúc cũng phát động chương trình khởi nghiệp để kích thích kinh doanh theo hướng đổi mới sáng tạo khiến cho giới trẻ khởi nghiệp cũng cảm thấy khích lệ hơn. Ông Phúc cũng thúc đẩy mạnh việc cổ phần hoá và bán vốn nhà nước tại các công ty nhà nước đã cổ phần hoá như Sabeco, Habeco, Vietnam Airlines hay Vinamilk. Thực chất hay giả tạo? Báo chí hiện nay được phanh phui nhiều vụ ở chính quyền tỉnh và đã phanh phui khá nhiều vụ như đã nêu. Sau đại hội 12, có vẻ như việc "nhốt quyền lực" trong cơ chế đảng của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đang phát huy. Nếu báo chí, mạng xã hội lên tiếng và lan truyền, lập tức chính phủ có chỉ thị và đảng có hành động rồi công an vào cuộc. Vậy là tốt, chính quyền ở từng phường, xã, thấy trung ương làm mạnh qua nghị quyết Trung Ương 4, nên cũng không dám hà hiếp nhân dân như trước. Họ sợ bị đưa lên Facebook, rồi lan truyền gây dự luận, thì lại sợ "Thủ tướng ra chỉ thị". Còn vấn đề nhóm lợi ích kiểu tư bản đỏ, đi theo đó là hệ thống ngân hàng, bất động sản và người lao động. Vấn đề cũng phức tạp. Chính phủ chắc đang cân nhắc đánh con chuột nào để không gây hỗn độn trong kinh tế. Có thể cũng có sự sắp xếp lại nhóm lợi ích tư bản đỏ dính dáng đến các nhân vật quyền lực. Tuy nhiên chính phủ chỉ cần ra các quy định chặt hơn để giảm dần ảnh hưởng của họ là được. Nhóm lợi ích thì ở Mỹ cũng rất nhiều, nhìn việc đóng góp tiền trong tranh cử tổng thống Mỹ là rõ. Về mặt kinh tế thì không khí đang năng động hơn, đặc biệt là lĩnh vực tư nhân và giới trẻ khởi nghiệp. Việt Nam đang tăng trưởng vào nhóm nhanh nhất khu vực, và nhiều nhà đầu tư cho khởi nghiệp công nghệ, du lịch, nông nghiệp,… đang đổ vào Việt Nam. Đặc biệt là từ Nhật Bản và Hàn Quốc. Đầu tư nước ngoài không còn chỉ tập trung vào sản xuất công nghiệp, giới trẻ chiếm ba phần tư dân số Việt Nam đang có thu nhập ngày càng tăng và nhu cầu tiêu dùng, y tế, du lịch, mua sắm, giáo dục ngày càng lớn. Các chuỗi cửa hàng ăn uống, các shop thời trang, phòng gym thay nhau mọc lên ở Hà Nội, Sài Gòn, Đà Nẵng, Vinh, Nha Trang hay Cần Thơ. Các Co-Working Space (chỗ làm việc chung) ở Hà Nội, Sài Gòn luôn sôi nổi, đầy năng lượng, với sự tham gia đông của các bạn trẻ nước ngoài vào Việt Nam khởi nghiệp. Khởi nghiệp Internet tại Việt Nam tương đối rẻ, lại có thị trường lớn và chi tiêu mạnh. Tóm lại, sau đại hội 12, tôi thấy nhiều điều đang tốt dần lên nhờ những hành động của chính phủ. Và điều đó đang diễn ra hàng ngày, tác động thiết thực đến đời sống của người dân. Bài phản ánh văn phong và quan điểm riêng của người viết.
[ 108, 287, 285, 161, 806, 261, 247, 239, 104, 131, 132, 187, 440, 213, 348, 5294, 147, 2434, 1283, 202, 106, 491, 114, 160, 120, 209, 192, 150, 718, 269, 235, 106, 144, 1268, 1267, 153, 491, 418, 812, 105, 5828, 1422, 739, 223, 562, 598, 134, 128, 1363, 161, 268, 802, 1837, 8876, 219, 118, 1536, 8318, 491, 418, 812, 105, 2268, 317, 151, 942, 2328, 320, 126, 369, 107, 1461, 665, 424, 607, 12890, 105, 585, 250, 137, 185, 635, 283, 302, 7413, 1283, 196, 106, 491, 956, 146, 103, 154, 114, 160, 122, 168, 239, 139, 140, 130, 771, 140, 1459, 193, 113, 1422, 989, 841, 225, 295, 2151, 291, 113, 1218, 3051, 2328, 320, 126, 369, 193, 160, 118, 362, 1358, 1152, 106, 111, 6122, 8637, 105, 187, 129, 118, 117, 1139, 368, 105, 107, 168, 265, 301, 183, 115, 227, 120, 920, 184, 346, 2954, 2328, 320, 126, 278, 144, 970, 190, 122, 245, 130, 1675, 342, 140, 3253, 154, 872, 350, 152, 142, 558, 268, 2161, 822, 922, 236, 955, 321, 8741, 2328, 320, 126, 770, 158, 111, 140, 156, 113, 152, 1013, 111, 603, 117, 580, 418, 148, 144, 321, 395, 236, 955, 105, 107, 895, 167, 321, 227, 129, 203, 192, 869, 104, 122, 1698, 1700, 364, 932, 264, 613, 4160, 3080, 231, 475, 838, 119, 109, 954, 990, 104, 137, 867, 427, 448, 256, 104, 118, 362, 1019, 1817, 107, 895, 181, 338, 188, 356, 130, 850, 338, 381, 192, 104, 122, 168, 439, 2600, 109, 954, 990, 113, 293, 213, 130, 251, 124, 120, 391, 475, 2018, 221, 112, 1567, 445, 107, 144, 1174, 643, 125, 447, 283, 235, 806, 1913, 754, 103, 1617, 114, 188, 356, 179, 486, 158, 197, 108, 121, 439, 412, 105, 116, 166, 108, 121, 151, 8090, 112, 631, 23446, 109, 2976, 148, 161, 10070, 1842, 4802, 352, 646, 10070, 477, 163, 247, 646, 194, 10070, 477, 220, 411, 207, 159, 4909, 334, 221, 390, 113, 116, 147, 310, 103, 134, 203, 160, 122, 256, 118, 1817, 215, 217, 771, 694, 137, 129, 391, 475, 896, 838, 119, 954, 990, 104, 137, 159, 427, 105, 188, 4461, 615, 136, 203, 116, 166, 163, 247, 128, 161, 2518, 587, 197, 1027, 1833, 11717, 708, 17046, 820, 1595, 306, 1336, 656, 219, 114, 553, 522, 708, 2518, 587, 153, 1328, 394, 472, 621, 708, 17046, 820, 558, 1022, 4003, 708, 747, 486, 197, 3037, 105, 1174, 643, 1825, 137, 708, 1137, 247, 879, 327, 204, 307, 114, 111, 131, 1119, 867, 108, 121, 1384, 319, 125, 708, 1137, 247, 1330, 370, 2523, 331, 197, 1116, 1147, 263, 1536, 108, 121, 1335, 2320, 708, 4802, 352, 140, 450, 503, 157, 2979, 3941, 4571, 108, 121, 505, 828, 22670, 708, 4802, 352, 306, 179, 3149, 2784, 306, 717, 111, 236, 553, 235, 427, 708, 3016, 559, 391, 475, 838, 125, 1020, 2308, 1852, 12061, 708, 4802, 352, 140, 450, 197, 142, 6121, 135, 522, 1990, 108, 12495, 2435, 708, 1137, 247, 140, 450, 206, 193, 1397, 517, 111, 152, 708, 4802, 352, 781, 486, 116, 633, 107, 4759, 1101, 317, 730, 241, 708, 4760, 558, 749, 353, 152, 1018, 4802, 352, 628, 190, 605, 517, 2644, 2212, 714, 708, 1137, 247, 2178, 529, 135, 708, 1137, 247, 197, 556, 152, 291, 8135, 630, 867, 108, 121, 337, 710, 708, 4802, 352, 528, 241, 2534, 140, 529, 3639, 838, 708, 1137, 247, 1404, 558, 749, 353, 152, 9799, 1421, 7350, 124, 255, 220, 219, 118, 1536, 1041, 149, 109, 769, 708, 8436, 135, 229, 2235, 2261, 261, 247, 105, 467, 529, 135, 184, 1083, 2373, 112, 564, 436, 352, 104, 118, 1817, 107, 895, 110, 163, 518, 334, 10998, 145, 127, 107, 223, 562, 272, 302, 197, 156, 116, 173, 793, 138, 837, 1260, 197, 1027, 1833, 11717, 103, 194, 306, 179, 3149, 2784, 113, 156, 236, 553, 159, 2165, 208, 1817, 127, 214, 2423, 1141, 130, 10998, 114, 122, 267, 281, 156, 184, 594, 486, 2272, 178, 882, 1590, 2102, 398, 1147, 772, 4719, 446, 4814, 1549, 20523, 342, 137, 108, 121, 1093, 1317, 394, 240, 349, 481, 1155, 119, 111, 1568, 1612, 530, 116, 166, 212, 284, 136, 199, 118, 1206, 354, 266, 128, 2360, 1828, 3580, 108, 176, 231, 131, 578, 105, 6061, 2068, 5360, 4841, 1421, 5360, 103, 133, 137, 867, 427, 353, 7144, 112, 1269, 2967, 2879, 5451, 409, 2359, 104, 118, 1652, 1442, 864, 108, 121, 4062, 4427, 22670, 187, 2261, 598, 1253, 124, 1227, 186, 142, 105, 392, 212, 284, 104, 483, 492, 164, 548, 337, 710, 125, 2324, 222, 5451, 409, 2359, 337, 710, 239, 248, 167, 117, 111, 137, 108, 121, 196, 164, 548, 126, 535, 523, 417, 5715, 3619, 181, 104, 156, 403, 268, 802, 138, 146, 103, 106, 156, 403, 138, 137, 3514, 11310, 3388, 148, 505, 111, 137, 127, 215, 2210, 1069, 2534, 961, 5451, 409, 7929, 1893, 5486, 155, 1548, 3182, 235, 1138, 3506, 5334, 4061, 448, 168, 167, 434, 920, 223, 199, 152, 142, 246, 1585, 417, 1369, 448, 256, 357, 394, 104, 553, 522, 105, 737, 1168, 1106, 522, 2848, 320, 148, 5190, 256, 357, 394, 207, 127, 215, 15157, 113, 386, 116, 147, 235, 187, 129, 118, 1817, 227, 1148, 1733, 331, 5416, 2848, 320, 148, 126, 369, 117, 467, 130, 1948, 163, 122, 256, 134, 822, 922, 103, 1174, 643, 381, 192, 104, 109, 553, 2409, 1432, 947, 1106, 3131, 1087, 1052, 4869, 127, 467, 2976, 148, 22338, 3189, 8698, 231, 12533, 176, 409, 1034, 23798, 114, 122, 256, 104, 118, 129, 212, 284, 226, 198, 213, 4470, 303, 317, 395, 122, 106, 120, 111, 107, 777, 860, 1106, 522, 514, 1498, 119, 158, 382, 304, 822, 922, 417, 1369, 381, 192, 236, 4932, 432, 835, 104, 4470, 448, 256, 104, 118, 1817, 115, 107, 120, 381, 192, 105, 122, 333, 566, 786, 119, 553, 3131, 902, 106, 156, 118, 596, 1842, 195, 909, 821, 270, 119, 553, 522, 138, 253, 14624, 103, 124, 820, 105, 1595, 306, 201, 1428, 1336, 656, 219, 103, 411, 302, 6482, 411, 302, 2983, 130, 655, 1155, 936, 271, 236, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 615, 196, 4618, 146, 318, 125, 120, 209, 192, 566, 786, 386, 248, 104, 122, 168, 607, 2129, 131, 132, 187, 440, 813, 5525, 1 ]
030915_ukstudy
https://www.bbc.com/vietnamese/entertainment/story/2003/09/030915_ukstudy
Vài nét du học nước Anh
Đại học Luton là một địa danh mà chắc chắn không ít thính giả tại Việt Nam nghe nhắc tên nhiều trong tuần qua vì đó là trường mà theo kế hoạch thì hoa hậu Mai Phương sẽ sang học.
Ở Luton hiện có sẵn vài sinh viên Việt Nam đang học đại học và trên đại học, từ đủ mọi miền của Việt Nam đến như là Sài Gòn, Hà Nội và cả Hải Phòng nữa. Chuẩn bị trước khi sang Anh Tin tức quanh chuyện Mai Phương nhanh chóng lan sang Anh Quốc, được ngay cả những tờ báo bình dân đăng tải, và tất nhiên cũng đến tai không ít sinh viên ở Luton này, trong đó có Phạm Bích Ngọc: " Dạ vâng. Em cũng biết. Và hình như theo kế hoạch thì hoa hậu Mai Phương sẽ ở đây nhưng mà lúc này hình như đang có một số vấn đề. Nhưng em hi vọng Mai Phương sẽ đến trường này học tại vì thực sự đây là một điều bất ngờ đối với trường này và đối với cả em, em cũng thấy bất ngờ." Vậy bạn có lời khuyên gì cho Mai Phương hay những bạn học sinh Việt Nam khác ? "Theo em, trước tiên tiếng Anh là rất quan trọng. Thứ hai là họ cần phải chuẩn bị vì các học sinh, nhất là từ châu Á đến các nước phương Tây đều có một cái culture shock, bởi vì có sự khác biệt giữa văn hóa phương Tây và ở nước châu Á, nhất là nước Việt Nam mình." - Bích Ngọc tâm sự. Sinh viên nước ngoài sang đây học ... phải lên kế hoạch rất rõ ràng, và phải suy nghĩ rất kỹ càng trước khi quyết định Lalit Joshi, giám đốc tiếp thị của đại học Luton Và cơn sốc văn hóa –culture shock khi thay đổi môi trường sống mà Bích Ngọc vừa nhắc đến cũng là một vấn đề lớn cho rất nhiều sinh viên Việt Nam trong những ngày đầu sang Anh học. Khó thích nghi cuộc sống mới Ông Clive Wood phụ trách một văn phòng tư vấn miễn phí cho sinh viên Việt Nam tìm trường học ở Anh (email: StudyinEngland@lycos.com), nhận định: "Có vài sinh viên thích nghi rất nhanh, hưởng thụ nước Anh ngay từ những ngày đầu, từ những giờ phút đầu đặt chân xuống đất Anh, và thích hưởng thụ tới nỗi là khi khóa học kết thúc thì họ cũng không muốn về nước nữa dù trách nhiệm họ phải về. Thế nhưng các sinh viên còn lại không được dễ dàng như vậy mà rất trắc trở trong việc thay đổi lối sống, thay đổi văn hóa. Có trường hợp một cô sinh viên từ Hà Nội, sang đây hồi năm ngoái để lấy bằng MBA, và trong những ngày đầu cô ta khủng hoảng tâm lý mạnh đến nỗi có lúc tôi tưởng chừng như cô ta đã ra sân bay về thẳng Việt Nam rồi. Và thật may mắn là cô ta đã không làm như vậy và sau khoảng 6 tuần được chúng tôi giúp đỡ thì cô ấy đã có được một câu nói là – “tôi đã thích nghi được với bên này rồi”. Và bây giờ thì khác hẳn rồi, khi tôi gặp cô ấy hồi tuần trước thì cô ta đã là một hoạt náo viên trong đám hội, và hưởng thụ từng phút từng giờ sống trên đất Anh. Và tôi rất hài lòng về chuyện trong những ngày đầu mới đến Anh quốc cô ta đã không bỏ về ngay Việt Nam." - ông Clive nói Quay lại câu chuyện ở trường đại học Luton. Tìm trên sách hướng dẫn du lịch của nhà xuất bản Lonely Planet, quí vị sẽ khó khăn lắm mới tìm thấy chỗ mà người ta nhắc đến tên thị trấn Luton như là một địa danh liên quan đến sân bay nhỏ, là nơi hầu như không được các hãng hàng không quốc tế quan tâm đến cho lắm, ngoại trừ các chuyến bay của hãng hàng không rẻ tiền EasyJet. Thế nhưng ở Luton có một trường đại học với khoảng 8000 sinh viên Anh và 2000 sinh viên nước ngoài đến từ trên 100 nước. Lựa chọn Trường Luton cũng mới chỉ được người ta biết đến tên do có một vài nổi bật trong vài năm gần đây. Vậy thì tại sao sinh viên nước ngoại lại phải chọn Luton giữa hàng trăm trường đại học khác trên đất Anh này ? Ông Lalit Joshi là giám đốc tiếp thị của trường, trả lời: Cách học ở nước Anh rất khác với Việt Nam... không tự lực cánh sinh thì sẽ không viết xong luận văn và điều đó có nghĩa là học xong nhưng không có bằng cấp Ông Clive Wood, tư vấn gia du học Anh quốc "Lý do trước hết là giá cả. Chất lượng của bằng cấp cũng sẽ cao vì chúng tôi là trường công chứ không phải trường tư. Rất nhiều sinh viên nước ngoài quan tâm hàng đầu đến vấn đề giá cả. Chúng tôi nằm gần Luân Đôn – tâm điểm của nước Anh, cánh cửa vào châu Âu. Trường của chúng tôi cách Luân Đôn khoảng 25 phút đi tầu, cho nên sinh viên có nhiều cơ hội tiếp cận với việc làm ở Luân Đôn, hay sống cuộc sống của Luân Đôn, rồi quay trở lại trường học, tại vì Luân Đôn là nơi của du lịch, của doanh nghiệp, chứ không phải nơi để học như là Luton. Ngoài ra chúng tôi còn có một chương trình kiếm việc làm hữu hiệu cho sinh viên, bất kể là người Anh, người từ liên hiệp châu Âu, hay từ các nước khác." Luton là một thị trấn nhỏ nhưng ngoài cái không khí trầm tĩnh của một thành phố vệ tinh, thì không thiếu những sôi động của một thành phố lớn. Ở đây bên cạnh trường đại học là một trung tâm mua sắm với hàng trăm cửa hàng với các nhãn hiệu không khác gì với những con đường Luân Đôn. Bầu trời thỉnh thoảng lại ồn ào với những chiếc máy bay cất cánh và hạ cánh xuống Luton, nơi từng có các khóa đào tạo cho giới chuyên gia ngành hàng không Việt nam. Điều kiện Và Luton cũng có những quán rượu rất đặc trưng như bao thị trấn khác trên đất Anh này. Trong một quán bar ở ngay trước cửa trường đại học Luton, quí vị có thể ngồi điểm lại một số vấn đề mà từ Việt Nam, các sinh viên tương lai muốn vào học ở một trường đại học của nước Anh cần phải chuẩn bị, mà ông Clive từ văn phòng tư vấn đã giải thích: "Họ phải thi qua các bằng tiếng Anh quốc tế, tốt nhất là I-E-L-T-S, nhưng Toefl hay Cambridge cũng được công nhận. Bởi vì đồng tiền của nước mình so với đồng tiền của Anh nó rất chênh lệch nhau, cho nên là mới lúc đầu đến đây em không dám chi tiêu gì cả Phạm Bích Ngọc, sinh viên Việt Nam đang nghiên cứu bậc thạc sĩ ở đại học Luton Ngoài ra các trường đại học của nước Anh không phải trường nào cũng giống trường nào cả, cho nên tôi khuyên chỉ có các học sinh xuất sắc mới nên nghĩ đến các trường đại học xếp thứ hạng cao. Còn nếu thành tích học tập ở mức vừa phải thì tôi khuyên họ nên nghĩ đến các trường đại học nào mà họ có nhiều khả năng được nhận, và nhiều khả năng kết thúc khóa học." Vậy bây giờ học sinh Việt Nam nào đã có bằng tiếng Anh là có thể yên tâm chọn tên trường, đóng gói vali bay sang Anh tìm ông Clive để dẫn xuống trường nhập học ? "Không không không. Bạn phải có thị thực mới được. Mà cách duy nhất để có visa đi học là một lá thư từ trường gửi về, nhận vào học khóa toàn phần. Cho nên sinh viên họ liên hệ với tôi trước để nộp hồ sơ rồi chờ trường xét duyệt, và sau đó mới lên sứ quán Anh xin visa." Trong tháng Bẩy nóng nực của mùa hè nước Anh, ông Clive nhận được một câu hỏi khá bất ngờ: Vậy bây giờ là lúc làm hồ sơ cho năm học mới vào tháng 9 này ? "Chuyện đó không thực tế. Cho dù được xét duyệt thật nhanh thì cũng khó mà kịp nhập học vào tháng 9 này. Thế nhưng tôi muốn nói là có nhiều trường đại học của nước Anh có thêm các khóa khai giảng bắt đầu vào tháng 1, và bây giờ là thời điểm tốt để chuẩn bị cho thời điểm đó." - ông Clive giải thích. Và giấy tờ hồ sơ chưa phải là tất cả, tiền học chưa phải là tất cả. Sinh viên còn phải chuẩn bị cho mình cả chỗ ở nữa. Ngoài ký túc xá thì sinh viên có thể tự thuê nhà sống chung với nhau cho rẻ, hoặc thuê lại các phòng trống để sống trong các gia đình người Anh. Chỗ ở Một trong những cách tìm dễ nhất là thông qua các văn phòng tìm nhà cho sinh viên, giống như một văn phòng tương tự nằm ngay trước cửa trường đại học Luton. Ông David Westcott giải thích trong lúc vẫn phải bận rộn làm việc: "Muốn tìm nhà thì quí vị cứ việc đến văn phòng dịch vụ và chúng tôi sẽ tìm cho quí vị chỗ ở đúng theo ý muốn. Quí vị phải đem theo một giấy tùy thân để chúng tôi biết quí vị là ai, cộng thêm là một giấy xem quí vị là sinh viên của trường nào. Và nếu thuê nhà thì tiền cho một tháng thuê trả trước, cùng một tháng tiền đặt cọc, cùng tiền lệ phí, và thế là đủ để ký hợp đồng. Nếu ở Luton thì thuê buồng một tháng khoảng 200, 250 bảng. Thuê một phòng tập thể, tức là studio flat thì vào khoảng 3-400 một tháng. Còn nếu căn hộ một buồng ngủ thì khoảng 500 bảng một tháng." Và còn bao nhiêu thứ khác nữa cần phải quan tâm từ trước, phải biết thêm từ trước khi du học. Ông Lalit Joshi từ trường Luton tâm sự: "Tôi thật sự tin là nếu sinh viên nước ngoài sang đây học, bất kể là từ Việt Nam, hay từ ngay nước Anh này, thì phải lên kế hoạch rất rõ ràng, và phải suy nghĩ rất kỹ càng trước khi quyết định. Tại vì đây là tương lai của họ, và cả thời gian, tiền bạc đầu tư vào sự học." Và theo Bích Ngọc, bản thân đã phải lên kế hoạch tài chính, cố gắng rất nhiều ngay từ những ngày đầu đặt chân đến đất Anh, và hiện tại đang cố gắng, cũng như đang phải có sẵn kế hoạch cố gắng cho thời gian tới. "Bởi vì đồng tiền của nước mình so với đồng tiền của Anh nó rất chênh lệch nhau, cho nên là mới lúc đầu đến đây em không dám chi tiêu gì cả – em đều qui từ đồng Anh sang đồng Việt Nam. Lúc đầu cũng không quen, ăn uống bất bình thường. Nói chung bây giờ bởi vì em đang bận học cho nên chưa có điều kiện để tìm việc làm. Nhưng mà sau này, trong quá trình làm dissertation (luận văn) em có thể kiếm được việc làm. Ở đây họ cho tối đa là 20 giờ, và 4 đến 5 pounds một giờ. Và em nghĩ nếu đi làm thì có thể chu cấp được việc ăn ở, sinh hoạt của mình." Bước đầu khó khăn Và cũng theo Bích Ngọc, thì cũng chính sinh viên quyết định sẽ học như thế nào cho tương lai của mình, dù ban đầu thì ai cũng gặp nhiều bỡ ngỡ. "Thực ra từ đầu em không biết trường này, nhưng mà thông qua công ty tư vấn ở Việt Nam thì em biết đến trường này. Và vì em có đủ điều kiện để học ở trường này cho nên em quyết định chọn, bắt đầu học từ tháng Hai. Thật ra em thấy bởi vì em học master level (bậc thạc sĩ) cho nên cách học của nó rất khác. Nó tùy thuộc vào cách học của em, còn giáo viên thì chỉ đưa cho mình phương pháp học là chính." Ngoài tất cả những thứ chuẩn bị vừa được liệt kê, ông Clive cho biết là trước khi sang Anh, người sinh viên tương lai còn phải có sẵn ý tưởng về việc mình sẽ làm gì sau khi tốt nghiệp, sẽ được thể hiện cụ thể trong luận văn tốt nghiệp: "Nói đến chuyện học thì cách học ở nước Anh rất khác với Việt Nam. Ở Việt Nam thường giáo sư đứng trên bục giảng và diễn thuyết, còn ở Anh quốc thì dạng đó không còn phổ biến nhiều, mà chủ yếu là sinh viên được hướng dẫn để tự tìm tòi nghiên cứu trong thư viện. Và nếu họ không tự lực cánh sinh thì sẽ không viết xong luận văn và điều đó có nghĩa là học xong nhưng không có bằng cấp. Họ phải ý thức được điều đó trước khi rời Việt Nam." Độc giả BBCvietnamese.com muốn có thêm thông tin về du học nước Anh, hay các đề nghị cho chương trình Tạp chí nước Anh hàng tuần, xin mời gửi điện thư về cho Ban Việt ngữ đài BBC vietnamese@bbc.co.uk
summarize: Ở Luton hiện có sẵn vài sinh viên Việt Nam đang học đại học và trên đại học, từ đủ mọi miền của Việt Nam đến như là Sài Gòn, Hà Nội và cả Hải Phòng nữa. Chuẩn bị trước khi sang Anh Tin tức quanh chuyện Mai Phương nhanh chóng lan sang Anh Quốc, được ngay cả những tờ báo bình dân đăng tải, và tất nhiên cũng đến tai không ít sinh viên ở Luton này, trong đó có Phạm Bích Ngọc: " Dạ vâng. Em cũng biết. Và hình như theo kế hoạch thì hoa hậu Mai Phương sẽ ở đây nhưng mà lúc này hình như đang có một số vấn đề. Nhưng em hi vọng Mai Phương sẽ đến trường này học tại vì thực sự đây là một điều bất ngờ đối với trường này và đối với cả em, em cũng thấy bất ngờ." Vậy bạn có lời khuyên gì cho Mai Phương hay những bạn học sinh Việt Nam khác ? "Theo em, trước tiên tiếng Anh là rất quan trọng. Thứ hai là họ cần phải chuẩn bị vì các học sinh, nhất là từ châu Á đến các nước phương Tây đều có một cái culture shock, bởi vì có sự khác biệt giữa văn hóa phương Tây và ở nước châu Á, nhất là nước Việt Nam mình." - Bích Ngọc tâm sự. Sinh viên nước ngoài sang đây học ... phải lên kế hoạch rất rõ ràng, và phải suy nghĩ rất kỹ càng trước khi quyết định Lalit Joshi, giám đốc tiếp thị của đại học Luton Và cơn sốc văn hóa –culture shock khi thay đổi môi trường sống mà Bích Ngọc vừa nhắc đến cũng là một vấn đề lớn cho rất nhiều sinh viên Việt Nam trong những ngày đầu sang Anh học. Khó thích nghi cuộc sống mới Ông Clive Wood phụ trách một văn phòng tư vấn miễn phí cho sinh viên Việt Nam tìm trường học ở Anh (email: StudyinEngland@lycos.com), nhận định: "Có vài sinh viên thích nghi rất nhanh, hưởng thụ nước Anh ngay từ những ngày đầu, từ những giờ phút đầu đặt chân xuống đất Anh, và thích hưởng thụ tới nỗi là khi khóa học kết thúc thì họ cũng không muốn về nước nữa dù trách nhiệm họ phải về. Thế nhưng các sinh viên còn lại không được dễ dàng như vậy mà rất trắc trở trong việc thay đổi lối sống, thay đổi văn hóa. Có trường hợp một cô sinh viên từ Hà Nội, sang đây hồi năm ngoái để lấy bằng MBA, và trong những ngày đầu cô ta khủng hoảng tâm lý mạnh đến nỗi có lúc tôi tưởng chừng như cô ta đã ra sân bay về thẳng Việt Nam rồi. Và thật may mắn là cô ta đã không làm như vậy và sau khoảng 6 tuần được chúng tôi giúp đỡ thì cô ấy đã có được một câu nói là – “tôi đã thích nghi được với bên này rồi”. Và bây giờ thì khác hẳn rồi, khi tôi gặp cô ấy hồi tuần trước thì cô ta đã là một hoạt náo viên trong đám hội, và hưởng thụ từng phút từng giờ sống trên đất Anh. Và tôi rất hài lòng về chuyện trong những ngày đầu mới đến Anh quốc cô ta đã không bỏ về ngay Việt Nam." - ông Clive nói Quay lại câu chuyện ở trường đại học Luton. Tìm trên sách hướng dẫn du lịch của nhà xuất bản Lonely Planet, quí vị sẽ khó khăn lắm mới tìm thấy chỗ mà người ta nhắc đến tên thị trấn Luton như là một địa danh liên quan đến sân bay nhỏ, là nơi hầu như không được các hãng hàng không quốc tế quan tâm đến cho lắm, ngoại trừ các chuyến bay của hãng hàng không rẻ tiền EasyJet. Thế nhưng ở Luton có một trường đại học với khoảng 8000 sinh viên Anh và 2000 sinh viên nước ngoài đến từ trên 100 nước. Lựa chọn Trường Luton cũng mới chỉ được người ta biết đến tên do có một vài nổi bật trong vài năm gần đây. Vậy thì tại sao sinh viên nước ngoại lại phải chọn Luton giữa hàng trăm trường đại học khác trên đất Anh này ? Ông Lalit Joshi là giám đốc tiếp thị của trường, trả lời: Cách học ở nước Anh rất khác với Việt Nam... không tự lực cánh sinh thì sẽ không viết xong luận văn và điều đó có nghĩa là học xong nhưng không có bằng cấp Ông Clive Wood, tư vấn gia du học Anh quốc "Lý do trước hết là giá cả. Chất lượng của bằng cấp cũng sẽ cao vì chúng tôi là trường công chứ không phải trường tư. Rất nhiều sinh viên nước ngoài quan tâm hàng đầu đến vấn đề giá cả. Chúng tôi nằm gần Luân Đôn – tâm điểm của nước Anh, cánh cửa vào châu Âu. Trường của chúng tôi cách Luân Đôn khoảng 25 phút đi tầu, cho nên sinh viên có nhiều cơ hội tiếp cận với việc làm ở Luân Đôn, hay sống cuộc sống của Luân Đôn, rồi quay trở lại trường học, tại vì Luân Đôn là nơi của du lịch, của doanh nghiệp, chứ không phải nơi để học như là Luton. Ngoài ra chúng tôi còn có một chương trình kiếm việc làm hữu hiệu cho sinh viên, bất kể là người Anh, người từ liên hiệp châu Âu, hay từ các nước khác." Luton là một thị trấn nhỏ nhưng ngoài cái không khí trầm tĩnh của một thành phố vệ tinh, thì không thiếu những sôi động của một thành phố lớn. Ở đây bên cạnh trường đại học là một trung tâm mua sắm với hàng trăm cửa hàng với các nhãn hiệu không khác gì với những con đường Luân Đôn. Bầu trời thỉnh thoảng lại ồn ào với những chiếc máy bay cất cánh và hạ cánh xuống Luton, nơi từng có các khóa đào tạo cho giới chuyên gia ngành hàng không Việt nam. Điều kiện Và Luton cũng có những quán rượu rất đặc trưng như bao thị trấn khác trên đất Anh này. Trong một quán bar ở ngay trước cửa trường đại học Luton, quí vị có thể ngồi điểm lại một số vấn đề mà từ Việt Nam, các sinh viên tương lai muốn vào học ở một trường đại học của nước Anh cần phải chuẩn bị, mà ông Clive từ văn phòng tư vấn đã giải thích: "Họ phải thi qua các bằng tiếng Anh quốc tế, tốt nhất là I-E-L-T-S, nhưng Toefl hay Cambridge cũng được công nhận. Bởi vì đồng tiền của nước mình so với đồng tiền của Anh nó rất chênh lệch nhau, cho nên là mới lúc đầu đến đây em không dám chi tiêu gì cả Phạm Bích Ngọc, sinh viên Việt Nam đang nghiên cứu bậc thạc sĩ ở đại học Luton Ngoài ra các trường đại học của nước Anh không phải trường nào cũng giống trường nào cả, cho nên tôi khuyên chỉ có các học sinh xuất sắc mới nên nghĩ đến các trường đại học xếp thứ hạng cao. Còn nếu thành tích học tập ở mức vừa phải thì tôi khuyên họ nên nghĩ đến các trường đại học nào mà họ có nhiều khả năng được nhận, và nhiều khả năng kết thúc khóa học." Vậy bây giờ học sinh Việt Nam nào đã có bằng tiếng Anh là có thể yên tâm chọn tên trường, đóng gói vali bay sang Anh tìm ông Clive để dẫn xuống trường nhập học ? "Không không không. Bạn phải có thị thực mới được. Mà cách duy nhất để có visa đi học là một lá thư từ trường gửi về, nhận vào học khóa toàn phần. Cho nên sinh viên họ liên hệ với tôi trước để nộp hồ sơ rồi chờ trường xét duyệt, và sau đó mới lên sứ quán Anh xin visa." Trong tháng Bẩy nóng nực của mùa hè nước Anh, ông Clive nhận được một câu hỏi khá bất ngờ: Vậy bây giờ là lúc làm hồ sơ cho năm học mới vào tháng 9 này ? "Chuyện đó không thực tế. Cho dù được xét duyệt thật nhanh thì cũng khó mà kịp nhập học vào tháng 9 này. Thế nhưng tôi muốn nói là có nhiều trường đại học của nước Anh có thêm các khóa khai giảng bắt đầu vào tháng 1, và bây giờ là thời điểm tốt để chuẩn bị cho thời điểm đó." - ông Clive giải thích. Và giấy tờ hồ sơ chưa phải là tất cả, tiền học chưa phải là tất cả. Sinh viên còn phải chuẩn bị cho mình cả chỗ ở nữa. Ngoài ký túc xá thì sinh viên có thể tự thuê nhà sống chung với nhau cho rẻ, hoặc thuê lại các phòng trống để sống trong các gia đình người Anh. Chỗ ở Một trong những cách tìm dễ nhất là thông qua các văn phòng tìm nhà cho sinh viên, giống như một văn phòng tương tự nằm ngay trước cửa trường đại học Luton. Ông David Westcott giải thích trong lúc vẫn phải bận rộn làm việc: "Muốn tìm nhà thì quí vị cứ việc đến văn phòng dịch vụ và chúng tôi sẽ tìm cho quí vị chỗ ở đúng theo ý muốn. Quí vị phải đem theo một giấy tùy thân để chúng tôi biết quí vị là ai, cộng thêm là một giấy xem quí vị là sinh viên của trường nào. Và nếu thuê nhà thì tiền cho một tháng thuê trả trước, cùng một tháng tiền đặt cọc, cùng tiền lệ phí, và thế là đủ để ký hợp đồng. Nếu ở Luton thì thuê buồng một tháng khoảng 200, 250 bảng. Thuê một phòng tập thể, tức là studio flat thì vào khoảng 3-400 một tháng. Còn nếu căn hộ một buồng ngủ thì khoảng 500 bảng một tháng." Và còn bao nhiêu thứ khác nữa cần phải quan tâm từ trước, phải biết thêm từ trước khi du học. Ông Lalit Joshi từ trường Luton tâm sự: "Tôi thật sự tin là nếu sinh viên nước ngoài sang đây học, bất kể là từ Việt Nam, hay từ ngay nước Anh này, thì phải lên kế hoạch rất rõ ràng, và phải suy nghĩ rất kỹ càng trước khi quyết định. Tại vì đây là tương lai của họ, và cả thời gian, tiền bạc đầu tư vào sự học." Và theo Bích Ngọc, bản thân đã phải lên kế hoạch tài chính, cố gắng rất nhiều ngay từ những ngày đầu đặt chân đến đất Anh, và hiện tại đang cố gắng, cũng như đang phải có sẵn kế hoạch cố gắng cho thời gian tới. "Bởi vì đồng tiền của nước mình so với đồng tiền của Anh nó rất chênh lệch nhau, cho nên là mới lúc đầu đến đây em không dám chi tiêu gì cả – em đều qui từ đồng Anh sang đồng Việt Nam. Lúc đầu cũng không quen, ăn uống bất bình thường. Nói chung bây giờ bởi vì em đang bận học cho nên chưa có điều kiện để tìm việc làm. Nhưng mà sau này, trong quá trình làm dissertation (luận văn) em có thể kiếm được việc làm. Ở đây họ cho tối đa là 20 giờ, và 4 đến 5 pounds một giờ. Và em nghĩ nếu đi làm thì có thể chu cấp được việc ăn ở, sinh hoạt của mình." Bước đầu khó khăn Và cũng theo Bích Ngọc, thì cũng chính sinh viên quyết định sẽ học như thế nào cho tương lai của mình, dù ban đầu thì ai cũng gặp nhiều bỡ ngỡ. "Thực ra từ đầu em không biết trường này, nhưng mà thông qua công ty tư vấn ở Việt Nam thì em biết đến trường này. Và vì em có đủ điều kiện để học ở trường này cho nên em quyết định chọn, bắt đầu học từ tháng Hai. Thật ra em thấy bởi vì em học master level (bậc thạc sĩ) cho nên cách học của nó rất khác. Nó tùy thuộc vào cách học của em, còn giáo viên thì chỉ đưa cho mình phương pháp học là chính." Ngoài tất cả những thứ chuẩn bị vừa được liệt kê, ông Clive cho biết là trước khi sang Anh, người sinh viên tương lai còn phải có sẵn ý tưởng về việc mình sẽ làm gì sau khi tốt nghiệp, sẽ được thể hiện cụ thể trong luận văn tốt nghiệp: "Nói đến chuyện học thì cách học ở nước Anh rất khác với Việt Nam. Ở Việt Nam thường giáo sư đứng trên bục giảng và diễn thuyết, còn ở Anh quốc thì dạng đó không còn phổ biến nhiều, mà chủ yếu là sinh viên được hướng dẫn để tự tìm tòi nghiên cứu trong thư viện. Và nếu họ không tự lực cánh sinh thì sẽ không viết xong luận văn và điều đó có nghĩa là học xong nhưng không có bằng cấp. Họ phải ý thức được điều đó trước khi rời Việt Nam." Độc giả BBCvietnamese.com muốn có thêm thông tin về du học nước Anh, hay các đề nghị cho chương trình Tạp chí nước Anh hàng tuần, xin mời gửi điện thư về cho Ban Việt ngữ đài BBC vietnamese@bbc.co.uk
[ 108, 287, 285, 161, 108, 3854, 22283, 493, 107, 3682, 696, 296, 182, 243, 132, 167, 214, 273, 214, 105, 159, 273, 1732, 563, 620, 389, 2176, 104, 243, 132, 792, 128, 106, 1093, 3412, 337, 1113, 105, 186, 864, 1866, 3593, 960, 22346, 133, 965, 129, 586, 266, 1740, 2197, 1017, 953, 1896, 1507, 838, 1332, 1253, 586, 266, 2904, 363, 531, 186, 479, 2911, 188, 342, 137, 687, 5840, 105, 2309, 445, 127, 792, 1311, 110, 500, 296, 182, 449, 22283, 474, 113, 150, 107, 971, 6096, 1442, 161, 189, 12755, 10242, 112, 3200, 127, 7324, 619, 240, 128, 181, 2222, 763, 143, 1414, 1973, 1896, 1507, 134, 449, 248, 170, 145, 398, 126, 240, 128, 167, 107, 172, 721, 1067, 11355, 311, 640, 108, 2054, 584, 1896, 1507, 134, 792, 1286, 126, 214, 149, 171, 1220, 698, 248, 106, 172, 999, 1539, 332, 4152, 923, 405, 1286, 126, 105, 923, 405, 186, 3998, 640, 127, 1146, 1539, 332, 4152, 294, 3932, 230, 107, 1476, 2152, 218, 114, 1896, 1507, 194, 479, 230, 214, 296, 243, 132, 211, 108, 347, 3002, 3998, 965, 462, 1575, 266, 106, 1228, 146, 1807, 3501, 196, 106, 154, 1312, 139, 2759, 133, 171, 109, 214, 3747, 941, 106, 563, 511, 844, 792, 109, 507, 412, 658, 1821, 107, 172, 292, 3461, 1034, 11176, 108, 10230, 15183, 3088, 171, 107, 698, 211, 1502, 1529, 355, 471, 412, 658, 105, 449, 507, 511, 2310, 941, 106, 507, 243, 132, 4331, 233, 6096, 1442, 315, 7267, 1977, 182, 507, 351, 586, 248, 214, 1804, 139, 227, 2222, 763, 1228, 450, 3572, 105, 139, 782, 372, 1228, 888, 536, 965, 129, 1250, 190, 2068, 7852, 332, 11199, 176, 103, 850, 2760, 1297, 461, 104, 273, 214, 22283, 619, 1756, 721, 376, 355, 471, 1021, 376, 431, 1034, 11176, 2765, 772, 6489, 129, 346, 1544, 936, 1286, 1631, 145, 6096, 1442, 2049, 2546, 792, 127, 106, 172, 1067, 846, 1400, 114, 1228, 713, 296, 182, 243, 132, 113, 479, 191, 811, 586, 266, 2370, 4495, 581, 881, 460, 1631, 1066, 208, 960, 14827, 9798, 573, 605, 172, 355, 438, 276, 1067, 6609, 1022, 114, 296, 182, 243, 132, 370, 1286, 214, 449, 266, 444, 892, 18750, 161, 26690, 176, 231, 3519, 515, 5098, 14506, 3185, 3552, 569, 5645, 856, 645, 4157, 2046, 696, 296, 182, 581, 881, 1228, 4609, 2114, 1816, 507, 266, 531, 563, 479, 191, 811, 103, 563, 479, 1602, 1399, 811, 1295, 974, 2832, 1605, 1222, 105, 581, 2114, 1816, 839, 5531, 106, 129, 1666, 214, 1393, 822, 143, 154, 127, 110, 1190, 466, 507, 2535, 428, 605, 1210, 154, 139, 466, 112, 1888, 170, 109, 296, 182, 177, 153, 110, 363, 3317, 1655, 128, 1627, 145, 1228, 24946, 1504, 113, 358, 346, 1544, 4501, 1631, 103, 346, 1544, 355, 3330, 615, 1286, 1381, 172, 602, 296, 182, 563, 337, 3748, 586, 248, 1717, 147, 2042, 570, 2807, 1588, 18806, 103, 105, 113, 479, 191, 811, 602, 169, 757, 1186, 315, 241, 417, 792, 5531, 107, 398, 141, 2388, 4291, 128, 602, 169, 115, 124, 959, 502, 466, 3177, 243, 132, 5923, 619, 1721, 1436, 9165, 106, 602, 169, 115, 110, 140, 128, 1627, 105, 187, 545, 1413, 1881, 363, 174, 141, 422, 4569, 143, 602, 3202, 115, 107, 363, 172, 476, 123, 106, 1021, 18082, 115, 581, 881, 363, 405, 367, 126, 2491, 863, 619, 969, 1602, 143, 211, 5719, 6606, 129, 141, 1213, 602, 3202, 1717, 1881, 965, 143, 602, 169, 115, 106, 172, 381, 6597, 182, 113, 1499, 4070, 105, 2114, 1816, 563, 515, 1399, 563, 515, 1602, 1631, 159, 1605, 1909, 619, 141, 1228, 1518, 694, 466, 953, 113, 479, 191, 811, 1066, 792, 266, 951, 602, 169, 115, 110, 306, 466, 531, 243, 3718, 233, 118, 960, 14827, 123, 8208, 153, 476, 953, 449, 1286, 273, 214, 22283, 112, 4978, 320, 159, 333, 2415, 1946, 744, 478, 104, 152, 1512, 288, 21951, 15146, 103, 2702, 297, 134, 455, 1000, 7205, 1066, 370, 1146, 3335, 145, 280, 169, 2546, 792, 465, 461, 4193, 22283, 128, 106, 172, 439, 595, 316, 146, 792, 959, 502, 2561, 106, 328, 4598, 128, 110, 363, 109, 833, 201, 110, 951, 998, 146, 315, 792, 114, 14137, 470, 4597, 109, 2023, 502, 104, 833, 201, 110, 2174, 1634, 2624, 28329, 112, 1888, 170, 449, 22283, 107, 172, 1286, 273, 214, 405, 545, 15847, 296, 182, 266, 105, 2750, 296, 182, 507, 351, 792, 563, 159, 1460, 3098, 11184, 4363, 409, 680, 4280, 22283, 127, 1066, 163, 363, 280, 169, 1060, 792, 465, 180, 107, 172, 696, 2499, 4828, 113, 696, 147, 1584, 1333, 3932, 143, 149, 350, 296, 182, 507, 470, 153, 139, 680, 22283, 1529, 201, 1049, 1286, 273, 214, 211, 159, 1605, 266, 126, 108, 347, 208, 2068, 7852, 332, 11199, 176, 106, 850, 2760, 1297, 461, 104, 8661, 456, 1476, 161, 1650, 214, 449, 507, 266, 1228, 211, 405, 243, 11812, 110, 1180, 1248, 1255, 296, 143, 134, 110, 2020, 1979, 967, 355, 105, 999, 150, 107, 404, 106, 214, 1979, 170, 110, 107, 1588, 1553, 208, 960, 14827, 9798, 103, 276, 1067, 165, 744, 214, 266, 951, 10177, 180, 965, 2396, 106, 314, 1679, 20097, 1669, 104, 1588, 1553, 127, 134, 291, 171, 174, 141, 106, 1286, 135, 2872, 110, 139, 1286, 4584, 2273, 4032, 713, 296, 182, 507, 351, 146, 315, 201, 811, 792, 1067, 846, 314, 1679, 819, 141, 3028, 1584, 3173, 3675, 1021, 315, 1516, 104, 507, 1222, 1255, 2621, 138, 511, 2440, 4280, 104, 174, 141, 173, 3173, 3675, 545, 1998, 1399, 184, 26081, 103, 114, 237, 296, 182, 107, 713, 225, 567, 1297, 2710, 405, 358, 140, 449, 3173, 3675, 103, 194, 1631, 460, 1631, 104, 3173, 3675, 103, 2491, 1015, 1504, 153, 1286, 1732, 149, 171, 3173, 3675, 106, 328, 104, 744, 6201, 104, 553, 6556, 2872, 110, 139, 328, 570, 214, 128, 106, 22283, 112, 1382, 124, 174, 141, 177, 107, 172, 741, 277, 3554, 358, 140, 3338, 1388, 114, 296, 2368, 1539, 332, 1899, 106, 280, 1222, 280, 563, 316, 2148, 511, 2168, 194, 563, 109, 507, 4594, 22283, 106, 172, 461, 4193, 750, 170, 351, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 440, 214, 22283, 106, 172, 439, 595, 145, 2638, 3386, 110, 500, 3499, 590, 149, 243, 132, 701, 2546, 465, 713, 113, 1881, 235, 171, 150, 106, 1286, 145, 181, 2222, 763, 143, 1414, 1973, 1896, 1507, 134, 586, 2370, 1 ]
world-47621281
https://www.bbc.com/vietnamese/world-47621281
Future Forward: Luồng gió mới thổi vào giới trẻ Thái Lan?
Có một làn sóng học sinh, sinh viên Thái Lan ủng hộ đảng non trẻ Future Forward với hi vọng một tương lai dân chủ hơn cho thế hệ trẻ nước này.
Tỷ phú Thanathorn, lãnh đạo đảng Future Forward, chụp ảnh cùng những người ủng hộ Hội trường rộng lớn tại sân vận động Thai Japanese nơi diễn ra cuộc vận động tranh cử của đảng Future Forward (FFP) tối thứ Sáu 22/3 chật cứng người. Đây là cuộc mittinh 'hạ màn' của FFP trước ngày bỏ phiếu chính hôm 24/3 dự kiến thu hút hơn 50 triệu cử tri đi bầu cho hơn 80 đảng tham gia tranh cử, nhằm chọn ra Thủ tướng mới của Thái Lan. Có hàng trăm gương mặt trẻ - điểm khác biệt nổi bật so với mittinh của các đảng khác chủ yếu thu hút người lớn tuổi - với ba lô trên lưng, cờ trong tay, hô vang các khẩu hiệu mỗi khi một diễn giả dứt lời, tạo nên không khí cuồng nhiệt trên khắp các khán đài. BBC News Tiếng Việt có cuộc trò chuyện với một số bạn trẻ Thái Lan tại cuộc mittinh tối 22/3 để tìm hiểu vì sao họ ủng hộ FFP. Fah Teesud, 18 tuổi, từ tỉnh Lopburi nơi em đang sống cùng cha mẹ, tới Bangkok để ủng hộ đảng Future Forward Chính sách 'thuyết phục' người trẻ Fah Teesud, 18 tuổi, từ tỉnh Lopburi cách Bangkok khoảng 150km, một mình tới Bangkok hôm 22/3 để tham dự cuộc mittinh. "Lý do tôi ủng hộ FFP là bởi đảng này có chính sách giáo dục tốt. Đây là điều tôi quan tâm nhất vì nó ảnh hưởng trực tiếp tới tương lai của tôi," Fah Teesud nói với BBC News Tiếng Việt hôm 22/3. "Chính sách giáo dục hiện nay của chính phủ quân đội cho thấy nhiều bất cập. Chẳng hạn họ thắt chặt chi tiêu cho giáo dục, việc này phần nào làm giảm chất lượng giáo dục." "Ngoài ra giáo dục giữa thành phố và tỉnh lẻ có nhiều chênh lệch. Ngay trong một tỉnh, giữa các trường cũng có sự chênh lệch lớn về cơ sở hạ tầng, chất lượng giáo dục, dù chung chương trình sách giáo khoa. Ngay trong một trường cũng vậy." "Ví dụ như tại trường tôi ở Lopburi. Tôi học lớp chọn nên có phòng học riêng, trong khi các bạn ở lớp khác không có lớp để ngồi học ổn định mà phải di chuyển để học các môn khác nhau." "Dụng cụ học tập cũng thiếu thốn. Tôi đã đăng ký để được cấp máy tính từ lớp 10 nhưng đến năm lớp 12 mới có. Trong khi học sinh Bangkok có điều kiện học tập thuận lợi hơn rất nhiều." "Tôi học chính ở Lopburi nhưng vẫn phải tới Bangkok học thêm vì ở đây tôi có nhiều thầy cô giỏi, và có nhiều mảng kiến thức cho tôi lựa chọn." "Trong bối cảnh đó, FFP chủ trương giảm bất công trong giáo dục giữa thành thị và nông thôn. Ý tưởng của ông Thanathorn là sẽ làm cho hệ thống giáo dục trở nên công bằng trên toàn quốc." Raweewat (giữa) và Romnachat (ngoài cùng, phải), 26 tuổi, nói rằng ủng hộ Thanathorn vì ông có học thức, kinh nghiệm và 'dám nói sự thật' Raweewat, 26 tuổi, tốt nghiệp đại học Thammasat, đi cùng bạn là Ronnachat, 26 tuổi, tốt nghiệp đại học Chulalongkorn thì cho BBC hay các em "không thích chế độ đảo chính ở Thái Lan", "muốn dân chủ thực sự. Và Thanathorn là lý do chính" để ủng hộ FFP bởi ông "ủng hộ dân chủ". "Sự khôn ngoan, hiểu biết và chính sách của ông nhằm thay đổi hệ thống giao thông, giáo dục, kinh tế... của Thái Lan thuyết phục đối với chúng tôi". "Ông từng du học ở nước ngoài, nên ông học những cái mới của nước ngoài và mang về áp dụng vào Thái Lan." "Cụ thể, ông muốn xây dựng ngành công nghiệp phụ tùng xe hơi tại Thái Lan, tạo nên công ăn việc làm cho không chỉ Bangkok mà ở các vùng nông thôn, góp phần giảm bất bình đẳng. Trong khi hiện nay Thái Lan chỉ mua phụ tùng ô tô của nước ngoài." "Trong khi các lãnh đạo hiện thời chỉ hứa tăng mức lương tối thiểu thì ông Thanathorn muốn cải thiện toàn bộ hệ thống trợ cấp xã hội, thay đổi chính sách của các lĩnh vực mấu chốt như giáo dục, sức khỏe cho toàn dân." 'Dám nói sự thật' Theo Raweewat, nhiều lãnh đạo các đảng phái khác hứa hẹn dân chủ và Thái Lan hiện vẫn tuyên bố là nước dân chủ nhưng đó không phải 'dân chủ thực sự'. Và ít người dám nói lên điều này. "Nhiều người không dám nói lên suy nghĩ, chính kiến của mình. Họ không dám nói về những yếu kém của Thái Lan, trong khi Thanathorn là người đầu tiên dám nói lên sự thật." "Ông cũng là người đầu tiên dám tuyên bố công khai sẽ thay đổi chế độ chính phủ quân sự và lập lại trật tự." "Nếu ông đã dám nói, thì tôi nghĩ chắc ông sẽ làm được,"Raweewat và Thammasat cho hay. "Ngoài ra, thành viên của FFP là các chuyên gia trong các lĩnh vực xã hội, hoặc là doanh nhân. Nghĩa là họ không xuất thân trong gia đình làm chính trị, do đó lợi ích bè phái sẽ ít đi." Cùng quan điểm, Fah Teesud cũng nói ngay lập tức "không thể khẳng định ông Thanathorn có làm được những điều ông hứa hay không", nhưng em tin tưởng ông sẽ "làm được điều gì đó" bởi ông 'dám nói thẳng' và 'có năng lực'. "Trước khi lựa chọn FFP, tôi đã đọc kỹ về tiểu sử của ông Thanathorn và biết rằng ông từng quản lý của một tập đoàn nhỏ, sau đó đã dẫn dắt để nó trở nên thành công như ngày hôm nay. Tôi tin là ông sẽ làm được," Fah Teesud nói. 'Luồng gió mới' Maneerat, Amonrat và Sarinthip nói Future Forward là đảng mà các em 'có cảm tình nhất' dù chưa khẳng định có bỏ phiếu cho đảng này hay không "Ông Thanathorn cùng đảng FFP như một luồng gió mới thổi vào lớp trẻ, khiến chúng tôi thấy rằng cần có thay đổi, cần trẻ hóa chính phủ, cần có lửa," Maneerat, 21 tuổi, hiện là sinh viên trường đại học Panyapiwat tại Bangkok, nói với BBC. Maneerat đến chiến dịch vận động của FFP cùng với hai bạn gái cùng trường, Amonrat và Sarinthip. "FFP có thể không thực hiện được tất cả những điều họ muốn và hứa. Nhưng chúng tôi tin rằng nếu họ trúng cử, họ có thể làm được một phần nào đó." "Tôi chưa thể nói ngay là tôi sẽ bỏ phiếu cho FFP nhưng có thể nói đây là đảng mà tôi có cảm tình nhất." Khi được hỏi có phải một trong những nguyên nhân khiến các em ủng hộ FFP là do lãnh đạo Thanathorn rất đẹp trai, phong độ, Maneerat cười và nói: "Không phải là lý do chính nhưng cũng là một yếu tố." Future Forward là đảng nào? Lãnh đạo trẻ của đảng Future Forward, tỷ phú Future Forward mới thành lập tháng 3/2018, được lãnh đạo bởi tỷ phú 40 tuổi, ông Thanathorn Juangroongruangkit, phó Chủ tịch tập đoàn sản xuất phụ tùng ô tô Thai Summit. Future Forward vẫn tự quảng bá mình như một lựa chọn cho 7 triệu người trẻ Thái Lan lần đầu đi bỏ phiếu. Theo đánh giá của truyền thông Thái Lan và quốc tế, FFP hiện là một trong ba đảng mạnh nhất, bên cạnh Peu Thai của cựu Thủ tướng Thaksin và Palang Pracha Rath thân quân đội. Future Forward được đánh giá là 'đánh đúng vào tâm lý' của giới trẻ Thái Lan ở nhiều góc độ. Điểm chính thứ nhất, FFP được lãnh đạo bởi tỷ phú trẻ tuổi Thanathorn - người xuất thân thượng lưu nhưng luôn nhận mình là 'thường dân'. Một người đam mê thể thao, luôn xuất hiện bảnh bao, lịch lãm với các bài phát biểu lôi cuốn. Thanathorn cũng được biết đến như một trí thức được đào tạo ở nước ngoài, bên cạnh đó lại có kinh nghiệm thực tế trong thương trường và rất thành công. Thứ hai, các thành viên trụ cột của FFP là những nhà hoạt động trong cách lĩnh vực 'nóng' được giới trẻ quan tâm, như LGBT, người khuyết tật, #Metoo... Thứ ba, FFP đưa ra các chính sách được cho là 'được lòng' giới trẻ và tầng lớp trung lưu đô thị như chấm dứt bất bình đẳng, đảm bảo hệ thống an ninh xã hội, và cắt giảm ngân sách quân đội, giảm quyền lực quân đội, khôi phục nền dân chủ. Thái Lan năm nay có 7 triệu cử tri lần đầu tiên đủ điều kiện đi bỏ phiếu kể từ cuộc đảo chính quân sự năm 2014. Các bài liên quan: 50 triệu cử tri Thái Lan bỏ phiếu lần đầu sau đảo chính Bầu cử Thái Lan: Bỏ phiếu cho nền dân chủ pha trộn Phải tranh cử chính trị gia Thái Lan 'ai cũng trẻ ra' Thái Lan không cho Đảng Cộng Sản tranh cử
summarize: Tỷ phú Thanathorn, lãnh đạo đảng Future Forward, chụp ảnh cùng những người ủng hộ Hội trường rộng lớn tại sân vận động Thai Japanese nơi diễn ra cuộc vận động tranh cử của đảng Future Forward (FFP) tối thứ Sáu 22/3 chật cứng người. Đây là cuộc mittinh 'hạ màn' của FFP trước ngày bỏ phiếu chính hôm 24/3 dự kiến thu hút hơn 50 triệu cử tri đi bầu cho hơn 80 đảng tham gia tranh cử, nhằm chọn ra Thủ tướng mới của Thái Lan. Có hàng trăm gương mặt trẻ - điểm khác biệt nổi bật so với mittinh của các đảng khác chủ yếu thu hút người lớn tuổi - với ba lô trên lưng, cờ trong tay, hô vang các khẩu hiệu mỗi khi một diễn giả dứt lời, tạo nên không khí cuồng nhiệt trên khắp các khán đài. BBC News Tiếng Việt có cuộc trò chuyện với một số bạn trẻ Thái Lan tại cuộc mittinh tối 22/3 để tìm hiểu vì sao họ ủng hộ FFP. Fah Teesud, 18 tuổi, từ tỉnh Lopburi nơi em đang sống cùng cha mẹ, tới Bangkok để ủng hộ đảng Future Forward Chính sách 'thuyết phục' người trẻ Fah Teesud, 18 tuổi, từ tỉnh Lopburi cách Bangkok khoảng 150km, một mình tới Bangkok hôm 22/3 để tham dự cuộc mittinh. "Lý do tôi ủng hộ FFP là bởi đảng này có chính sách giáo dục tốt. Đây là điều tôi quan tâm nhất vì nó ảnh hưởng trực tiếp tới tương lai của tôi," Fah Teesud nói với BBC News Tiếng Việt hôm 22/3. "Chính sách giáo dục hiện nay của chính phủ quân đội cho thấy nhiều bất cập. Chẳng hạn họ thắt chặt chi tiêu cho giáo dục, việc này phần nào làm giảm chất lượng giáo dục." "Ngoài ra giáo dục giữa thành phố và tỉnh lẻ có nhiều chênh lệch. Ngay trong một tỉnh, giữa các trường cũng có sự chênh lệch lớn về cơ sở hạ tầng, chất lượng giáo dục, dù chung chương trình sách giáo khoa. Ngay trong một trường cũng vậy." "Ví dụ như tại trường tôi ở Lopburi. Tôi học lớp chọn nên có phòng học riêng, trong khi các bạn ở lớp khác không có lớp để ngồi học ổn định mà phải di chuyển để học các môn khác nhau." "Dụng cụ học tập cũng thiếu thốn. Tôi đã đăng ký để được cấp máy tính từ lớp 10 nhưng đến năm lớp 12 mới có. Trong khi học sinh Bangkok có điều kiện học tập thuận lợi hơn rất nhiều." "Tôi học chính ở Lopburi nhưng vẫn phải tới Bangkok học thêm vì ở đây tôi có nhiều thầy cô giỏi, và có nhiều mảng kiến thức cho tôi lựa chọn." "Trong bối cảnh đó, FFP chủ trương giảm bất công trong giáo dục giữa thành thị và nông thôn. Ý tưởng của ông Thanathorn là sẽ làm cho hệ thống giáo dục trở nên công bằng trên toàn quốc." Raweewat (giữa) và Romnachat (ngoài cùng, phải), 26 tuổi, nói rằng ủng hộ Thanathorn vì ông có học thức, kinh nghiệm và 'dám nói sự thật' Raweewat, 26 tuổi, tốt nghiệp đại học Thammasat, đi cùng bạn là Ronnachat, 26 tuổi, tốt nghiệp đại học Chulalongkorn thì cho BBC hay các em "không thích chế độ đảo chính ở Thái Lan", "muốn dân chủ thực sự. Và Thanathorn là lý do chính" để ủng hộ FFP bởi ông "ủng hộ dân chủ". "Sự khôn ngoan, hiểu biết và chính sách của ông nhằm thay đổi hệ thống giao thông, giáo dục, kinh tế... của Thái Lan thuyết phục đối với chúng tôi". "Ông từng du học ở nước ngoài, nên ông học những cái mới của nước ngoài và mang về áp dụng vào Thái Lan." "Cụ thể, ông muốn xây dựng ngành công nghiệp phụ tùng xe hơi tại Thái Lan, tạo nên công ăn việc làm cho không chỉ Bangkok mà ở các vùng nông thôn, góp phần giảm bất bình đẳng. Trong khi hiện nay Thái Lan chỉ mua phụ tùng ô tô của nước ngoài." "Trong khi các lãnh đạo hiện thời chỉ hứa tăng mức lương tối thiểu thì ông Thanathorn muốn cải thiện toàn bộ hệ thống trợ cấp xã hội, thay đổi chính sách của các lĩnh vực mấu chốt như giáo dục, sức khỏe cho toàn dân." 'Dám nói sự thật' Theo Raweewat, nhiều lãnh đạo các đảng phái khác hứa hẹn dân chủ và Thái Lan hiện vẫn tuyên bố là nước dân chủ nhưng đó không phải 'dân chủ thực sự'. Và ít người dám nói lên điều này. "Nhiều người không dám nói lên suy nghĩ, chính kiến của mình. Họ không dám nói về những yếu kém của Thái Lan, trong khi Thanathorn là người đầu tiên dám nói lên sự thật." "Ông cũng là người đầu tiên dám tuyên bố công khai sẽ thay đổi chế độ chính phủ quân sự và lập lại trật tự." "Nếu ông đã dám nói, thì tôi nghĩ chắc ông sẽ làm được,"Raweewat và Thammasat cho hay. "Ngoài ra, thành viên của FFP là các chuyên gia trong các lĩnh vực xã hội, hoặc là doanh nhân. Nghĩa là họ không xuất thân trong gia đình làm chính trị, do đó lợi ích bè phái sẽ ít đi." Cùng quan điểm, Fah Teesud cũng nói ngay lập tức "không thể khẳng định ông Thanathorn có làm được những điều ông hứa hay không", nhưng em tin tưởng ông sẽ "làm được điều gì đó" bởi ông 'dám nói thẳng' và 'có năng lực'. "Trước khi lựa chọn FFP, tôi đã đọc kỹ về tiểu sử của ông Thanathorn và biết rằng ông từng quản lý của một tập đoàn nhỏ, sau đó đã dẫn dắt để nó trở nên thành công như ngày hôm nay. Tôi tin là ông sẽ làm được," Fah Teesud nói. 'Luồng gió mới' Maneerat, Amonrat và Sarinthip nói Future Forward là đảng mà các em 'có cảm tình nhất' dù chưa khẳng định có bỏ phiếu cho đảng này hay không "Ông Thanathorn cùng đảng FFP như một luồng gió mới thổi vào lớp trẻ, khiến chúng tôi thấy rằng cần có thay đổi, cần trẻ hóa chính phủ, cần có lửa," Maneerat, 21 tuổi, hiện là sinh viên trường đại học Panyapiwat tại Bangkok, nói với BBC. Maneerat đến chiến dịch vận động của FFP cùng với hai bạn gái cùng trường, Amonrat và Sarinthip. "FFP có thể không thực hiện được tất cả những điều họ muốn và hứa. Nhưng chúng tôi tin rằng nếu họ trúng cử, họ có thể làm được một phần nào đó." "Tôi chưa thể nói ngay là tôi sẽ bỏ phiếu cho FFP nhưng có thể nói đây là đảng mà tôi có cảm tình nhất." Khi được hỏi có phải một trong những nguyên nhân khiến các em ủng hộ FFP là do lãnh đạo Thanathorn rất đẹp trai, phong độ, Maneerat cười và nói: "Không phải là lý do chính nhưng cũng là một yếu tố." Future Forward là đảng nào? Lãnh đạo trẻ của đảng Future Forward, tỷ phú Future Forward mới thành lập tháng 3/2018, được lãnh đạo bởi tỷ phú 40 tuổi, ông Thanathorn Juangroongruangkit, phó Chủ tịch tập đoàn sản xuất phụ tùng ô tô Thai Summit. Future Forward vẫn tự quảng bá mình như một lựa chọn cho 7 triệu người trẻ Thái Lan lần đầu đi bỏ phiếu. Theo đánh giá của truyền thông Thái Lan và quốc tế, FFP hiện là một trong ba đảng mạnh nhất, bên cạnh Peu Thai của cựu Thủ tướng Thaksin và Palang Pracha Rath thân quân đội. Future Forward được đánh giá là 'đánh đúng vào tâm lý' của giới trẻ Thái Lan ở nhiều góc độ. Điểm chính thứ nhất, FFP được lãnh đạo bởi tỷ phú trẻ tuổi Thanathorn - người xuất thân thượng lưu nhưng luôn nhận mình là 'thường dân'. Một người đam mê thể thao, luôn xuất hiện bảnh bao, lịch lãm với các bài phát biểu lôi cuốn. Thanathorn cũng được biết đến như một trí thức được đào tạo ở nước ngoài, bên cạnh đó lại có kinh nghiệm thực tế trong thương trường và rất thành công. Thứ hai, các thành viên trụ cột của FFP là những nhà hoạt động trong cách lĩnh vực 'nóng' được giới trẻ quan tâm, như LGBT, người khuyết tật, #Metoo... Thứ ba, FFP đưa ra các chính sách được cho là 'được lòng' giới trẻ và tầng lớp trung lưu đô thị như chấm dứt bất bình đẳng, đảm bảo hệ thống an ninh xã hội, và cắt giảm ngân sách quân đội, giảm quyền lực quân đội, khôi phục nền dân chủ. Thái Lan năm nay có 7 triệu cử tri lần đầu tiên đủ điều kiện đi bỏ phiếu kể từ cuộc đảo chính quân sự năm 2014. Các bài liên quan: 50 triệu cử tri Thái Lan bỏ phiếu lần đầu sau đảo chính Bầu cử Thái Lan: Bỏ phiếu cho nền dân chủ pha trộn Phải tranh cử chính trị gia Thái Lan 'ai cũng trẻ ra' Thái Lan không cho Đảng Cộng Sản tranh cử
[ 108, 287, 285, 161, 4037, 2334, 26257, 103, 261, 247, 283, 2921, 21941, 103, 1417, 349, 264, 120, 111, 535, 523, 813, 271, 933, 301, 149, 959, 824, 192, 4145, 24553, 328, 407, 124, 204, 824, 192, 250, 368, 104, 283, 2921, 21941, 6082, 17981, 371, 935, 259, 1668, 13631, 4636, 1995, 1784, 834, 106, 204, 108, 320, 176, 332, 12959, 16211, 2045, 257, 104, 24203, 226, 191, 306, 775, 122, 325, 13950, 382, 357, 498, 1305, 183, 1591, 617, 368, 1129, 184, 513, 114, 183, 2330, 283, 268, 165, 250, 2595, 745, 680, 124, 596, 477, 239, 104, 579, 2458, 615, 201, 1049, 2080, 447, 603, 233, 318, 211, 575, 738, 2160, 648, 119, 108, 320, 176, 332, 12959, 104, 109, 283, 211, 185, 675, 498, 1305, 111, 301, 722, 233, 119, 459, 2937, 159, 13520, 1236, 113, 3717, 1788, 2428, 109, 910, 614, 742, 176, 129, 116, 407, 590, 1463, 366, 103, 394, 237, 110, 482, 3712, 1638, 159, 1227, 109, 2247, 11393, 378, 1701, 1434, 131, 107, 204, 704, 443, 119, 116, 166, 230, 603, 579, 695, 149, 204, 108, 320, 176, 332, 12959, 935, 13631, 130, 370, 524, 171, 350, 154, 535, 523, 24203, 112, 20471, 6665, 2951, 431, 1230, 103, 1632, 1343, 148, 769, 3287, 962, 12630, 176, 328, 640, 167, 307, 264, 1041, 4425, 228, 2651, 130, 535, 523, 283, 2921, 21941, 448, 333, 377, 15926, 618, 257, 111, 603, 20471, 6665, 2951, 431, 1230, 103, 1632, 1343, 148, 769, 3287, 962, 12630, 176, 173, 2651, 545, 3454, 9873, 116, 267, 228, 2651, 325, 13631, 130, 268, 382, 204, 108, 320, 176, 332, 12959, 112, 10177, 180, 141, 535, 523, 24203, 106, 626, 283, 126, 107, 122, 333, 309, 818, 2589, 834, 106, 179, 141, 146, 315, 202, 171, 335, 349, 580, 821, 270, 228, 489, 1032, 104, 141, 519, 20471, 6665, 2951, 431, 1230, 123, 119, 378, 1701, 1434, 131, 325, 13631, 112, 189, 2468, 333, 309, 818, 199, 275, 104, 122, 256, 252, 559, 114, 203, 158, 295, 12635, 960, 1626, 576, 154, 3392, 1483, 692, 464, 114, 309, 2648, 156, 126, 380, 224, 140, 558, 562, 423, 309, 818, 294, 189, 5555, 124, 309, 818, 415, 164, 548, 105, 769, 2606, 107, 158, 3888, 2641, 112, 1580, 113, 116, 4920, 415, 109, 271, 127, 107, 144, 3888, 2641, 301, 125, 225, 633, 1030, 8135, 562, 423, 309, 2648, 428, 630, 741, 277, 333, 309, 889, 112, 1580, 113, 116, 271, 127, 5487, 189, 7227, 1094, 128, 149, 271, 141, 108, 121, 3287, 962, 12630, 176, 112, 388, 214, 1172, 680, 237, 107, 438, 214, 4217, 113, 129, 109, 230, 108, 121, 1172, 211, 110, 107, 1172, 130, 1242, 214, 970, 190, 145, 139, 791, 589, 130, 214, 109, 1559, 211, 527, 294, 7259, 2780, 515, 798, 214, 495, 127, 815, 7458, 112, 388, 115, 687, 667, 130, 117, 373, 452, 334, 148, 1172, 826, 170, 155, 147, 1172, 1178, 239, 107, 112, 298, 129, 214, 296, 2651, 107, 179, 591, 214, 495, 899, 418, 183, 215, 158, 294, 800, 214, 122, 108, 121, 3287, 962, 12630, 176, 170, 244, 139, 228, 2651, 214, 426, 171, 108, 121, 248, 141, 107, 158, 2136, 602, 7221, 105, 107, 158, 3358, 357, 329, 114, 141, 1212, 680, 294, 189, 1683, 1303, 313, 397, 24203, 185, 1525, 558, 295, 135, 113, 309, 818, 415, 164, 461, 105, 939, 8201, 1654, 597, 104, 118, 26257, 106, 134, 140, 114, 300, 234, 309, 818, 319, 237, 135, 281, 159, 258, 198, 294, 3709, 18607, 11240, 7342, 105, 15895, 231, 409, 18346, 16470, 2672, 139, 856, 3013, 1343, 123, 160, 535, 523, 26257, 171, 118, 107, 214, 2590, 236, 830, 105, 377, 15814, 123, 144, 610, 257, 3709, 18607, 11240, 103, 3013, 1343, 514, 522, 273, 214, 25927, 103, 184, 264, 230, 106, 2273, 18871, 18346, 103, 3013, 1343, 514, 522, 273, 214, 22139, 143, 114, 378, 194, 109, 640, 1639, 581, 353, 359, 541, 122, 108, 121, 579, 695, 646, 12004, 137, 185, 223, 2502, 619, 26257, 106, 241, 180, 122, 207, 130, 535, 523, 24203, 626, 118, 13796, 523, 137, 185, 340, 3893, 2416, 10677, 524, 217, 105, 122, 333, 104, 118, 745, 346, 345, 300, 234, 384, 206, 103, 309, 2648, 236, 216, 599, 104, 579, 695, 1026, 618, 195, 119, 174, 8835, 2455, 434, 744, 214, 108, 121, 142, 1940, 237, 118, 214, 120, 292, 239, 104, 142, 351, 105, 518, 125, 516, 286, 138, 579, 695, 294, 13547, 136, 103, 118, 278, 556, 636, 859, 135, 522, 573, 3781, 529, 1189, 149, 579, 1763, 394, 237, 135, 446, 156, 140, 114, 110, 163, 2651, 145, 108, 121, 109, 501, 939, 6081, 904, 380, 558, 295, 342, 9295, 298, 129, 199, 275, 579, 695, 163, 702, 573, 3781, 108, 1181, 2637, 104, 142, 351, 294, 189, 1683, 129, 109, 261, 247, 199, 221, 163, 1723, 321, 537, 1024, 935, 1713, 143, 118, 26257, 278, 655, 1155, 258, 317, 300, 234, 643, 373, 293, 1389, 346, 345, 122, 333, 104, 109, 950, 442, 6696, 2146, 128, 309, 2648, 543, 1309, 114, 258, 137, 294, 11284, 9992, 123, 144, 610, 257, 520, 3709, 18607, 11240, 103, 158, 261, 247, 109, 283, 1194, 211, 1723, 2118, 137, 185, 105, 579, 695, 199, 244, 480, 399, 106, 142, 137, 185, 170, 150, 110, 139, 377, 6168, 185, 223, 144, 1263, 619, 500, 111, 1140, 123, 227, 179, 433, 189, 3663, 111, 110, 1140, 123, 227, 782, 3659, 122, 357, 104, 900, 719, 110, 1140, 123, 125, 120, 675, 1206, 104, 579, 1763, 113, 129, 26257, 106, 111, 178, 462, 1140, 123, 227, 144, 610, 294, 2455, 127, 106, 111, 178, 462, 1140, 480, 399, 135, 550, 134, 346, 345, 353, 359, 122, 256, 252, 144, 105, 385, 153, 2324, 222, 294, 1731, 118, 115, 1140, 1720, 143, 141, 372, 751, 118, 134, 140, 8285, 16716, 18607, 11240, 105, 25927, 114, 4124, 189, 5555, 1235, 164, 182, 104, 24203, 106, 109, 649, 165, 113, 109, 950, 442, 293, 1389, 451, 106, 553, 1876, 2538, 106, 154, 110, 387, 481, 113, 165, 539, 140, 122, 1261, 180, 150, 418, 812, 1674, 1194, 134, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 615, 116, 106, 231, 1338, 214, 3747, 296, 182, 579, 695, 535, 523, 283, 3307, 603, 2921, 21941, 119, 108, 2054, 584, 116, 489, 1032, 137, 185, 183, 114, 175, 300, 603, 142, 433, 1 ]
english-38826833
https://www.bbc.com/vietnamese/english-38826833
Học tiếng Anh: Bí quyết hạnh phúc của trẻ em Hà Lan?
Tin chính trong tuần (Phát trên BBC World Service ngày 1 8 /01/2017 ):
Trẻ em Hà Lan được xếp hạng là những trẻ em hạnh phúc nhất, theo một phúc trình của UNICEF Help for UK babies Tempting bird-watchers to Uganda The secret to Dutch children's happiness Hãy bấm vào đây để nghe đoạn trích. Các bạn hãy nghe lại nếu thấy cần thiết. Bấm vào đây để in bài khóa (file PDF) Transcription/Bài khóa Ultrasound like this is how all premature babies are scanned - but it doesn't always reveal what's gone wrong. New-borns are usually too fragile to be moved, but at the Royal Hallamshire the purpose built baby MRI is just metres from the special care unit. On the left is an ultrasound scan, on the right an MRI scan. It's much more detailed and gives doctors more diagnostic information. This is where you'll find some of the world's most beautiful and rare species of birds. Mabamba swamp on the shores of Lake Victoria, is gaining a reputation as a top bird-watching spot. Uganda has over one thousand species of birds - that's more than the United States and Europe combined. The question is how to make money from this resource. One way is getting more bird-watchers and tourists here. And the numbers are slowly growing. Uganda is trying to position itself as a wholesome and safe destination. Children in the Netherlands consistently rank among the happiest in the world, according to surveys by UN children's fund, Unicef. Chocolate sprinkles clearly contradict the healthy eating advice. And yet, Dutch kids have some of the lowest obesity rates. This may be linked to the fact that so many cycle to school. Bikes and cars have separate lanes. And when they get to school, Dutch pupils don't face academic pressure - things like tests and homework - until much later. Could this be the secret for happiness? Well, a happy child could grow into a happy adult. Words and Phrases/Từ vựng premature(before its due date): (sinh/đẻ) non, trước thời hạn, thiếu tháng wholesome(benefit to someone's well-being): lành, trong lành, tinh khiết obesity(state of being so fat that it is a risk to your health): tình trạng béo phì Exercise/Bài tập Dùng một từ hoặc cụm từ ở trên để hoàn thành các câu sau. Chú ý là bạn có thể phải thay đổi dạng của từ hay cụm từ đó cho thích hợp. premature / wholesome / obesity 1. Dentists in Britain have said the habit of eating cake and biscuits at work is fuelling __________ and poor oral health. 2. Despite their __________ nature, fresh green leaves and salad foods are often involved in food poisoning. 3. More space to treat _________ babies will be created at Wales' biggest hospital in a £7.5m modernisation plan. Answers/Câu trả lời 1. Dentists in Britain have said the habit of eating cake and biscuits at work is fuelling obesity and poor oral health. 2. Despite their wholesome nature, fresh green leaves and salad foods are often involved in food poisoning. 3. More space to treat premature babies will be created at Wales' biggest hospital in a £7.5m modernisation plan.
summarize: Trẻ em Hà Lan được xếp hạng là những trẻ em hạnh phúc nhất, theo một phúc trình của UNICEF Help for UK babies Tempting bird-watchers to Uganda The secret to Dutch children's happiness Hãy bấm vào đây để nghe đoạn trích. Các bạn hãy nghe lại nếu thấy cần thiết. Bấm vào đây để in bài khóa (file PDF) Transcription/Bài khóa Ultrasound like this is how all premature babies are scanned - but it doesn't always reveal what's gone wrong. New-borns are usually too fragile to be moved, but at the Royal Hallamshire the purpose built baby MRI is just metres from the special care unit. On the left is an ultrasound scan, on the right an MRI scan. It's much more detailed and gives doctors more diagnostic information. This is where you'll find some of the world's most beautiful and rare species of birds. Mabamba swamp on the shores of Lake Victoria, is gaining a reputation as a top bird-watching spot. Uganda has over one thousand species of birds - that's more than the United States and Europe combined. The question is how to make money from this resource. One way is getting more bird-watchers and tourists here. And the numbers are slowly growing. Uganda is trying to position itself as a wholesome and safe destination. Children in the Netherlands consistently rank among the happiest in the world, according to surveys by UN children's fund, Unicef. Chocolate sprinkles clearly contradict the healthy eating advice. And yet, Dutch kids have some of the lowest obesity rates. This may be linked to the fact that so many cycle to school. Bikes and cars have separate lanes. And when they get to school, Dutch pupils don't face academic pressure - things like tests and homework - until much later. Could this be the secret for happiness? Well, a happy child could grow into a happy adult. Words and Phrases/Từ vựng premature(before its due date): (sinh/đẻ) non, trước thời hạn, thiếu tháng wholesome(benefit to someone's well-being): lành, trong lành, tinh khiết obesity(state of being so fat that it is a risk to your health): tình trạng béo phì Exercise/Bài tập Dùng một từ hoặc cụm từ ở trên để hoàn thành các câu sau. Chú ý là bạn có thể phải thay đổi dạng của từ hay cụm từ đó cho thích hợp. premature / wholesome / obesity 1. Dentists in Britain have said the habit of eating cake and biscuits at work is fuelling __________ and poor oral health. 2. Despite their __________ nature, fresh green leaves and salad foods are often involved in food poisoning. 3. More space to treat _________ babies will be created at Wales' biggest hospital in a £7.5m modernisation plan. Answers/Câu trả lời 1. Dentists in Britain have said the habit of eating cake and biscuits at work is fuelling obesity and poor oral health. 2. Despite their wholesome nature, fresh green leaves and salad foods are often involved in food poisoning. 3. More space to treat premature babies will be created at Wales' biggest hospital in a £7.5m modernisation plan.
[ 108, 287, 285, 161, 2103, 640, 337, 695, 117, 1267, 1574, 106, 120, 603, 640, 1774, 1405, 1498, 181, 116, 1405, 277, 104, 11007, 21202, 3505, 13887, 962, 3082, 7616, 459, 11361, 569, 6665, 320, 962, 332, 2386, 108, 22552, 686, 24417, 4405, 1082, 9260, 1482, 108, 29873, 1082, 108, 27270, 18004, 2945, 4868, 23620, 569, 1700, 364, 4242, 138, 248, 130, 701, 780, 8105, 303, 230, 914, 701, 153, 323, 203, 260, 3838, 10530, 320, 138, 248, 130, 108, 176, 231, 392, 1666, 15816, 8501, 25406, 371, 3866, 27775, 4860, 1296, 4945, 1666, 16413, 6240, 27289, 8549, 9522, 108, 176, 569, 12683, 8372, 108, 8698, 2941, 11176, 459, 11361, 569, 5788, 18426, 14281, 233, 8186, 108, 176, 332, 108, 27663, 19587, 30384, 11328, 2945, 108, 269, 6974, 24891, 112, 1080, 686, 16144, 569, 5788, 28582, 3185, 1082, 674, 16187, 409, 269, 8501, 1082, 4601, 10322, 1792, 2258, 103, 8186, 108, 409, 332, 1430, 7299, 6838, 2905, 12303, 1430, 30685, 29844, 459, 1470, 364, 25785, 108, 176, 569, 13253, 16081, 6338, 6369, 1430, 108, 26141, 108, 17040, 108, 431, 231, 176, 332, 112, 10191, 1430, 24218, 108, 176, 569, 305, 108, 431, 1034, 6240, 27289, 18426, 103, 108, 2086, 1430, 16865, 305, 25785, 18426, 112, 23591, 569, 15301, 9838, 2441, 8888, 13938, 1868, 17971, 569, 180, 376, 332, 10087, 9838, 791, 409, 269, 231, 674, 16485, 27143, 112, 13706, 108, 176, 569, 14907, 4952, 25321, 19192, 15114, 1534, 1430, 9535, 2945, 15993, 29631, 1868, 124, 3189, 2765, 4789, 376, 7851, 1534, 108, 22552, 569, 112, 2360, 3115, 320, 3115, 2765, 5278, 320, 962, 108, 2086, 1430, 108, 10230, 6338, 1534, 12240, 12943, 108, 176, 569, 4275, 9323, 108, 409, 5711, 11625, 6492, 108, 409, 569, 108, 409, 6070, 108, 22552, 686, 24417, 2386, 2765, 962, 674, 332, 112, 9260, 7105, 11811, 8910, 27075, 2765, 4789, 376, 7851, 1534, 108, 22552, 569, 233, 4673, 2945, 9838, 2229, 1430, 3469, 19257, 1868, 14375, 108, 6291, 7912, 2258, 112, 1482, 22189, 108, 176, 569, 12683, 1082, 13524, 19001, 6369, 9522, 5711, 20779, 112, 7173, 15366, 108, 176, 569, 108, 269, 22290, 9838, 108, 22552, 686, 24417, 4405, 1868, 5195, 17026, 18118, 112, 15399, 1430, 20529, 569, 5788, 2765, 10435, 3185, 21090, 2386, 112, 9260, 108, 176, 569, 3268, 14819, 1082, 24752, 176, 6257, 108, 176, 332, 17239, 108, 409, 569, 108, 409, 8728, 6181, 9882, 1868, 28185, 11364, 4751, 6492, 112, 14486, 108, 176, 231, 1430, 28422, 569, 219, 569, 5485, 5838, 3185, 124, 231, 1282, 108, 409, 10329, 1430, 108, 772, 12308, 176, 5557, 108, 176, 231, 1430, 9535, 103, 28773, 2386, 1082, 2765, 27266, 569, 2497, 364, 11007, 18004, 2945, 108, 2792, 8331, 103, 19166, 112, 1291, 3552, 13172, 2765, 962, 6929, 1282, 6181, 26844, 3185, 219, 6240, 3320, 376, 332, 1430, 20264, 364, 108, 892, 15451, 108, 409, 1230, 25449, 112, 15399, 26148, 103, 108, 27270, 3333, 18894, 5722, 15114, 1534, 1430, 108, 10435, 5557, 108, 674, 17717, 5733, 124, 332, 14440, 13706, 1436, 4601, 9439, 2258, 1082, 1430, 108, 20178, 4673, 648, 3544, 364, 108, 27196, 1082, 17275, 112, 1271, 14013, 569, 1868, 13308, 569, 5722, 108, 30387, 1253, 14440, 15399, 11406, 8829, 15087, 1082, 17275, 103, 108, 27270, 108, 962, 8151, 176, 1034, 569, 13886, 23874, 28417, 376, 108, 11809, 9860, 233, 19196, 8549, 16452, 569, 1868, 12415, 18677, 233, 108, 24036, 1034, 15301, 1193, 4292, 112, 960, 19091, 9522, 4601, 1430, 108, 29873, 3082, 4868, 23620, 569, 347, 20992, 103, 108, 409, 27232, 108, 22916, 16781, 21090, 13755, 108, 409, 27232, 30280, 112, 19013, 569, 1868, 2608, 28118, 1296, 7584, 9958, 108, 8698, 2941, 11176, 3280, 4424, 14962, 892, 15803, 744, 892, 2509, 5392, 5152, 8161, 1296, 4350, 5761, 371, 3307, 103, 226, 221, 2384, 815, 253, 8728, 6181, 9882, 3280, 1470, 7692, 21261, 1082, 25306, 2945, 108, 8327, 686, 4424, 11779, 161, 8697, 113, 8697, 777, 8637, 108, 674, 17717, 5733, 3280, 20426, 1534, 16682, 648, 11351, 332, 4673, 108, 176, 332, 108, 176, 569, 108, 409, 108, 6008, 1282, 1082, 8808, 20264, 5152, 205, 612, 3288, 6636, 2624, 25981, 1296, 4945, 495, 6551, 116, 148, 451, 2976, 148, 108, 121, 159, 130, 506, 164, 109, 476, 3609, 6443, 108, 232, 106, 230, 107, 136, 139, 346, 345, 1361, 104, 148, 194, 2976, 148, 150, 114, 581, 5356, 108, 8698, 2941, 11176, 108, 1296, 8728, 6181, 9882, 108, 1296, 108, 674, 17717, 5733, 3231, 11321, 332, 17026, 108, 176, 231, 15412, 5722, 15068, 1430, 108, 772, 21774, 1534, 108, 892, 15451, 840, 4308, 1868, 2342, 569, 376, 431, 13578, 108, 409, 332, 11725, 108, 176, 569, 108, 8466, 16529, 515, 20209, 1868, 27634, 108, 18546, 20264, 112, 3277, 1828, 29505, 7572, 20209, 5346, 11176, 103, 16187, 10539, 108, 21138, 27664, 569, 1868, 18239, 108, 21171, 569, 5788, 24640, 27003, 1230, 108, 176, 231, 108, 21171, 108, 962, 13790, 2086, 2386, 112, 3635, 16358, 108, 16166, 1082, 23637, 108, 31409, 459, 11361, 569, 9388, 4601, 24412, 1230, 108, 409, 332, 5670, 257, 2342, 24657, 30704, 108, 176, 231, 108, 409, 15186, 18361, 320, 28558, 18852, 18701, 112, 27526, 569, 1296, 6516, 456, 366, 3231, 11321, 332, 17026, 108, 176, 231, 15412, 5722, 15068, 1430, 108, 772, 21774, 1534, 108, 892, 15451, 840, 4308, 1868, 2342, 569, 376, 431, 13578, 108, 409, 332, 11725, 108, 176, 569, 108, 8466, 16529, 515, 108, 674, 17717, 5733, 1868, 27634, 108, 18546, 20264, 112, 3277, 1828, 29505, 7572, 8728, 6181, 9882, 5346, 11176, 103, 16187, 10539, 108, 21138, 27664, 569, 1868, 18239, 108, 21171, 569, 5788, 24640, 27003, 1230, 108, 176, 231, 108, 21171, 108, 962, 13790, 2086, 2386, 112, 3635, 16358, 108, 16166, 1082, 23637, 108, 8698, 2941, 11176, 459, 11361, 569, 9388, 4601, 24412, 1230, 108, 409, 332, 5670, 257, 2342, 24657, 30704, 108, 176, 231, 108, 409, 15186, 18361, 320, 28558, 18852, 18701, 112, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 1740, 122, 113, 670, 444, 9647, 159, 378, 1920, 7721, 191, 876, 1570, 108, 23639, 108, 5152, 1 ]
050610_uk_g8_debtrelief
https://www.bbc.com/vietnamese/worldnews/story/2005/06/050610_uk_g8_debtrelief
Khối G8 thảo luận chuyện xóa nợ
Các Bộ trưởng Tài chính của khối các nước công nghiệp phát triển G8 đang gặp gỡ tại London vào thứ Sáu và thứ Bảy, nhằm thảo luận những đề xuất về chuyện xoá nợ 100% cho một số nước nghèo nhất thế giới.
Bộ trưởng Tài chính Anh, ông Gordon Brown, mới tuyên bố rằng khả năng đạt được thoả thuận là điều có thể xảy ra. Châu Phi là chủ đề bao trùm cuộc gặp gỡ lần này cũng như hội nghị thượng đỉnh của lãnh đạo các nước G8 vào tháng tới. Bộ trưởng Tài chính Anh, Gordon Brown, đã thúc giục các thành viên phải làm sao đưa ra một thoả thuận xoá nợ 100% cho một số nước nghèo nhất, mà những nước này đa phần là ở châu Phi. Ông Gordon Brown hôm thứ Sáu đã nói: "Những khoản nợ lịch sử này thường là do các lãnh đạo độc tài gây ra, và đè nặng lên vai người dân trong nhiều thập kỷ, khiến cho họ không thể chi tiêu về y tế và giáo dục". "Đây sẽ là bước đi mang tính lịch sử nhằm xoá sạch 100% nợ cho rất nhiều nước nghèo nhất thế giới. Và tôi tin rằng cụ thể, các lĩnh vực y tế và giáo dục tại các nước nghèo nhất thế giới sẽ chào đón những đề xuất này, nếu chúng ta có thể nhất trí về chuyện này vào ngày mai". Một số nước G8 tỏ ra ủng hộ đề xuất này, ít nhất là đối với một số nước nợ nần trầm trọng. Cả Bộ trưởng tài chính Canada và Ý đều nói với đài BBC rằng họ hi vọng sẽ đạt được thoả thuận. Một số nước G8 còn nói rằng Ngân hàng Thế giới và Ngân hàng phát triển Phi châu nên có thêm ngân sách để trang trải chi phí cho chuyện xoá nợ mà các nước thực hiện. Tuy nhiên, chắc sẽ có một số bất đồng quanh vấn đề làm thế nào xử lý các khoản nợ mà các nước nghèo nợ Quỹ Tiền tệ Quốc tế. Anh Quốc muốn sử dụng nguồn dự trữ vàng của Quỹ Tiền tệ Quốc tế để cấp kinh phí, trong khi Hoa Kỳ phản đối ý tưởng này.
summarize: Bộ trưởng Tài chính Anh, ông Gordon Brown, mới tuyên bố rằng khả năng đạt được thoả thuận là điều có thể xảy ra. Châu Phi là chủ đề bao trùm cuộc gặp gỡ lần này cũng như hội nghị thượng đỉnh của lãnh đạo các nước G8 vào tháng tới. Bộ trưởng Tài chính Anh, Gordon Brown, đã thúc giục các thành viên phải làm sao đưa ra một thoả thuận xoá nợ 100% cho một số nước nghèo nhất, mà những nước này đa phần là ở châu Phi. Ông Gordon Brown hôm thứ Sáu đã nói: "Những khoản nợ lịch sử này thường là do các lãnh đạo độc tài gây ra, và đè nặng lên vai người dân trong nhiều thập kỷ, khiến cho họ không thể chi tiêu về y tế và giáo dục". "Đây sẽ là bước đi mang tính lịch sử nhằm xoá sạch 100% nợ cho rất nhiều nước nghèo nhất thế giới. Và tôi tin rằng cụ thể, các lĩnh vực y tế và giáo dục tại các nước nghèo nhất thế giới sẽ chào đón những đề xuất này, nếu chúng ta có thể nhất trí về chuyện này vào ngày mai". Một số nước G8 tỏ ra ủng hộ đề xuất này, ít nhất là đối với một số nước nợ nần trầm trọng. Cả Bộ trưởng tài chính Canada và Ý đều nói với đài BBC rằng họ hi vọng sẽ đạt được thoả thuận. Một số nước G8 còn nói rằng Ngân hàng Thế giới và Ngân hàng phát triển Phi châu nên có thêm ngân sách để trang trải chi phí cho chuyện xoá nợ mà các nước thực hiện. Tuy nhiên, chắc sẽ có một số bất đồng quanh vấn đề làm thế nào xử lý các khoản nợ mà các nước nghèo nợ Quỹ Tiền tệ Quốc tế. Anh Quốc muốn sử dụng nguồn dự trữ vàng của Quỹ Tiền tệ Quốc tế để cấp kinh phí, trong khi Hoa Kỳ phản đối ý tưởng này.
[ 108, 287, 285, 161, 949, 1308, 1854, 122, 1222, 118, 5400, 3375, 103, 1066, 480, 1493, 641, 555, 344, 764, 363, 3420, 1586, 106, 999, 107, 671, 488, 1314, 1151, 1427, 106, 185, 846, 374, 3472, 460, 1213, 5651, 1587, 126, 127, 128, 567, 411, 3350, 1410, 104, 261, 247, 109, 507, 5754, 138, 253, 4232, 949, 1308, 1854, 122, 1222, 5400, 3375, 103, 115, 822, 2704, 109, 164, 182, 139, 140, 350, 251, 124, 172, 3420, 1586, 4566, 5217, 3630, 114, 172, 721, 507, 1117, 5243, 145, 479, 507, 126, 635, 1552, 106, 449, 511, 4473, 208, 5400, 3375, 325, 1157, 1668, 115, 795, 189, 7633, 886, 5217, 478, 1686, 126, 1589, 106, 180, 109, 261, 247, 1484, 326, 383, 1235, 105, 4150, 2382, 227, 809, 280, 137, 113, 713, 2039, 6416, 2084, 114, 154, 110, 671, 692, 464, 466, 108, 364, 998, 105, 309, 818, 340, 2277, 134, 106, 3188, 184, 518, 334, 478, 1686, 2322, 320, 4566, 1965, 3630, 5217, 114, 1228, 713, 507, 1117, 941, 868, 3601, 619, 141, 193, 641, 798, 671, 103, 109, 950, 1610, 108, 364, 998, 105, 309, 818, 149, 109, 507, 1117, 941, 868, 1128, 134, 1835, 1340, 479, 846, 1512, 474, 1592, 174, 169, 107, 671, 941, 512, 466, 953, 126, 138, 191, 2448, 340, 885, 721, 507, 5754, 776, 124, 535, 1061, 846, 1512, 474, 500, 941, 106, 923, 405, 172, 721, 507, 5217, 21968, 7176, 1807, 1744, 949, 1308, 326, 122, 1797, 105, 1654, 1821, 123, 405, 1051, 378, 641, 154, 108, 2054, 584, 134, 764, 363, 3420, 11394, 885, 721, 507, 5754, 177, 123, 641, 1462, 201, 1888, 1128, 105, 1462, 201, 212, 1782, 1427, 511, 237, 107, 426, 866, 333, 570, 509, 1281, 692, 1022, 114, 953, 4566, 5217, 145, 109, 507, 1220, 7592, 421, 572, 2638, 134, 107, 172, 721, 1539, 332, 1002, 1017, 1067, 846, 140, 868, 224, 2163, 241, 109, 886, 5217, 145, 109, 507, 1117, 5217, 3196, 7782, 2469, 716, 3627, 266, 716, 1190, 1686, 286, 2594, 1416, 6495, 1287, 104, 3196, 7782, 2469, 716, 998, 570, 1553, 236, 5085, 113, 129, 254, 336, 391, 923, 108, 232, 2388, 433, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 303, 949, 1308, 1854, 122, 104, 3929, 109, 507, 135, 1377, 212, 1782, 5754, 167, 1213, 5651, 149, 1619, 138, 1157, 1668, 105, 1157, 2915, 2322, 320, 843, 967, 479, 846, 1512, 466, 953, 4566, 5217, 3630, 114, 172, 721, 507, 1117, 941, 868, 3601, 1 ]
070731_new_cabinet
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2007/07/070731_new_cabinet
Thủ tướng VN công bố tân nội các
Chiều thứ Ba 31-7, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã công bố danh sách năm phó thủ tướng và 22 bộ trưởng để Quốc hội bỏ phiếu thông qua.
Trước đó, Quốc hội Việt Nam đã bỏ phiếu tán thành những thay đổi trong cơ cấu chính phủ, trong đó có việc sáp nhập một số bộ. Vào buổi chiều, ông Nguyễn Tấn Dũng đã chính thức công bố danh sách những nhân vật được đề cử vào nội các. Theo thủ tục, ngày 2-8 các đại biểu Quốc hội sẽ bỏ phiếu phê chuẩn danh sách phó thủ tướng và các bộ trưởng. Dự kiến, nhiệm kỳ của Quốc hội Việt Nam từ nay sẽ rút ngắn từ 5 thành 4 năm, nghĩa là nhiệm kỳ của Quốc hội khóa XII kết thúc vào năm 2011 thay vì 2012. Theo lịch, Quốc hội Việt Nam sẽ thông qua nghị quyết về vấn đề này ngày 6-8. Lãnh đạo các bộ Phần lớn các tên tuổi này đã được giới thạo tin dự đoán từ trước, và tên của họ đã được loan đi ở Hà Nội và lên mạng internet vài tháng qua. Như dự đoán, hai bộ trưởng Hoàng Trung Hải và Nguyễn Thiện Nhân được đưa vào vị trí phó thủ tướng - ông Nhân vẫn sẽ giữ chức Bộ trưởng Giáo dục. Không có thay đổi ở ba vị trí phó thủ tướng hiện tại, vẫn là các ông Nguyễn Sinh Hùng, Phạm Gia Khiêm (kiêm Bộ trưởng Ngoại giao) và Trương Vĩnh Trọng. Ở một số bộ, lãnh đạo sẽ là các gương mặt mới. Ở Bộ Công Thương (hợp nhất từ Bộ Công nghiệp và Bộ Thương mại), bộ trưởng sẽ là ông Vũ Huy Hoàng (hiện là Bí thư Tỉnh ủy Lạng Sơn). Ông Lê Doãn Hợp, đang là Bộ trưởng Văn hóa - Thông tin, sẽ nắm Bộ Thông tin – Truyền thông. Đây là một bộ mới, phát xuất từ Bộ Bưu chính Viễn thông, nay được giao thêm chức năng quản lý báo chí, truyền thông. Ông Hoàng Tuấn Anh, đang là Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch, sẽ trở thành Bộ trưởng Bộ Văn hóa – Thể thao – Du lịch (sáp nhập từ Bộ Văn hóa – Thông tin, Ủy ban Thể dục Thể thao và Tổng cục Du lịch). Hai bộ quan trọng, Bộ Quốc phòng và Bộ Công an, không có sự thay đổi nhân sự - lãnh đạo của hai bộ này vẫn là Đại tướng Phùng Quang Thanh và Đại tướng Lê Hồng Anh. Một bộ được sự quan tâm của người dân là Bộ Y tế sẽ có lãnh đạo mới: ông Nguyễn Quốc Triệu, hiện là Chủ tịch UBND TP. Hà Nội. Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam sẽ là ông Nguyễn Văn Giàu, Bí thư tỉnh ủy Ninh Thuận. Ông Giàu đã từng giữ chức Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước từ 1998 đến 2003. Ông Nguyễn Xuân Phúc, gần đây vừa giữ chức Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, nay sẽ lãnh đạo cơ quan này. DANH SÁCH ĐƯỢC ĐỀ NGHỊ Phùng Quang Thanh - Bộ trưởng Quốc phòngLê Hồng Anh - Bộ trưởng Bộ Công anPhạm Gia Khiêm - Bộ trưởng Bộ Ngoại giaoLê Doãn Hợp - Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Trần Văn Tuấn - Bộ trưởng Nội vụVõ Hồng Phúc - Bộ trưởng Kế hoạch Đầu tưHà Hùng Cường - Bộ trưởng Tư phápVũ Văn Ninh - Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Thiện Nhân - Bộ trưởng Bộ Giáo dụcNguyễn Quốc Triệu - Bộ trưởng Bộ Y tếGiàng Seo Phử - Chủ nhiệm Uỷ ban Dân tộc Nguyễn Văn Giàu - Thống đốc Ngân hàng Nhà nước VNTrần Văn Truyền - Tổng Thanh tra Chính phủNguyễn Xuân Phúc - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Vũ Huy Hoàng - Bộ trưởng Công thươngCao Đức Phát - Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển Nông thônHồ Nghĩa Dũng - Bộ trưởng Giao thông Vận tảiNguyễn Hồng Quân - Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Khôi Nguyên - Bộ trưởng Tài nguyên Môi trường và BiểnNguyễn Thị Kim Ngân - Bộ trưởng Lao động, TBXHHoàng Tuấn Anh - Bộ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịchHoàng Văn Phong - Bộ trưởng Bộ Khoa học Công nghệ NDATôi thấy 2 nhiệm kỳ gần đây QUốc hội gần như là bị ép bầu các thành viên của Nhà nước. Một hy vọng cho kỳ bầu cử dân chủ đã tan tành mây khói với chỉ 1 người tự ứng cử trúng cử. Đảng đã rút kinh nghiệm cho cuộc bầu cử các thành viên chính phủ trước khi 1 số người đạt phiếu thấp ( hơn 50%) và kỳ họp này đã được dàn xếp, họp trù bị và chuẩn bị chu đáo. Tôi tự hỏi tại sao những nhân vật như Đào Đình Bình, Nguyễn Minh Hiển lên được chức Bộ trưởng( ông Hiển thậm chí còn được giới thiệu tái cử UVTW). Kỳ bầu cử sau tôi sẽ không đi bầu nữa, và tôi có 1 cái nhìn hết sức bi quan về tuong lai của đất nước khi mà công tác cán bộ nhân sự là một công tác quan trọng nhưng lại là điểm yếu nhất có thể nói là tử huyệt. Nhân dân đang dần mất lòng tin. Có nhiều người thể hiện năng lực rất kém nhưng vẫn được sắp xếp vào những vị trí cao, nhiều quyền lực. Nhân tài là nguyên khí của quốc gia, câu nói từ 1000 năm truowcs ở Văn miếu vẫn còn vang vọng, và khi nguyên khí quốc gia bị làm cho suy kiệt, ko phát triển được thì điều gì sẽ xảy ra. Josie NguyễnRõ ràng cái tân nội các này chỉ là sự thoả hiệp giữa các thế lực trong Bộ Chính Trị. Đứng về mặt khoa học quản lý mà nói thì có quá nhiều phó thủ tướng sẽ có khả năng làm tăng thêm sự rối loạn về điều phối chính sách; vì khác với khái niệm vice president trong khu vực tư nhân là người đứng đầu có thẩm quyền chỉ huy trực tiếp các ban ngành dưới mình, các phó thủ tướng trong chính phủ VN chỉ có thẩm quyền tư vấn đối với các bộ trưởng khác trong nhóm của mình. Nghĩa là lấy ví dụ ông nguyễn Thiện Nhân chỉ có thực quyền trong Bộ Giáo Dục vì ông là bộ trưởng; còn đối với các cái khác dù nằm trong phạm vị chức năng phó thủ tướng thì ông Nhân cũng chỉ có thẩm quyền tư vấn mà thôi. Nói tóm lại là vì phải thoả hiệp về quyền lực, tân nội các này nổi phình ra ở các vị trí chốp bu mà không tạo thêm được giá trị gia tăng về mặt vận hành. Minh, Melbourne - Australia"Phát triển" với lại "Cải cách" mang thương hiệu Việt Nam là xén chỗ nọ đắp chỗ kia, đầu này teo lại đầu kia phình ra, đang đứng bình thường tự dưng hứng lên trồng cây chuối, chuối quá không chịu nổi lại trở về tư thế cũ. Cười không được mà khóc cũng chẳng xong. Tóm lại là ấm ớ, rách việc! Cuốn Guiness phiên bản năm 2007 nên dành một mục cho Việt Nam với kỷ lục: Quốc gia nhiều phó thủ tướng nhất: Những năm vị! Hoang OanhĐây chỉ là một bộ khung để thử nghiệm thôi mà, tính tích cực hay tiêu cực của nó ắt sẽ lộ ra khi vận hành bộ khung này.Ít ra thì nó cũng là một bộ khung duy nhất trên thế giới? Lành ít dữ nhiều,sai thì sửa có sao đâu! Các vị hẳn đều biết nhà nước ta là nhà nước chuyên sửa sai mà!Con đường đã có sẵn của các nước phát triển không chịu theo, cứ học đòi làm khôn đi theo con đường "định hướng" của mình. Quả thật là vừa mù vừa què, hễ ngã một cái là tại...bị...? Vu Pho, TPHCMNhững người học giỏi, làm giỏi và đạo đức rất khó len vào các cơ quan nhà nước nếu tay không, và từ đó len sang các cấp lãnh đạo chính phủ. Các công ty Điện, Bưu Điện và Dầu Khí, Khoáng Sản,..không thể biết được làm ăn ra sao, tài sản quốc gia tập trung về đó, dân không hề hay biết, không thấy báo cáo, những người đó là ai? ngoi lên từ đâu? đại diện cho ai? tiền họ cầm là tiền của đảng??? Dương XinhNhận xét của bạn Ẩn Danh rất đáng suy nghĩ cho thân phận dân tộc phải chịu mãi sự độc quyền, độc tôn của một tập đoàn, họ muốn nhào nặn nội các, và hành sử thế nào cũng được. Có thể các phe phái của đảng cầm quyền đã thoả thuận chia ghế cùng nhau thủ lợi, bề trong thủ thế lẫn nhau, bề ngoài dĩ hoà vi quý, để đảng có thể ổn định lâu dài hơn. Là người dân ai cũng cần chút ưu tư việc nước, cần biết 5 vị phó này đặch trách riêng những phần vụ nào, cần bao nhiêu phụ tá, nhân viên, cần bao nhiêu công ốc, chi nhánh ở những đâu, cần bao nhiêu ngân sách để liên lạc, hoạt động, trang trải các tốn phí văn phòng, di chuyển, xe cộ, tiếp tân, điện nước .....? Nếu họ làm việc có hiệu quả cho dân thì không đáng gì, nhưng nếu chỉ ăn lương nhà nước, mánh mung việc nhà, đâm thọc lẫn nhau, tạo các phủ phó thủ tướng thành phủ của riêng gia tộc, bạn bè thì tội nghiệp cho đất nước vô cùng. Nhưng buồn thay vẫn có người rao giảng là đảng nào giành được công thống nhất sơn hà, thì con cháu, tay chân đảng ấy có quyền trị vì vĩnh viễn, phận dân hèn nếu phản đối đương nhiên là phản động, là thách thức khiến nhà nước sẽ phải dùng vũ lực. Xin hồn thiêng sông núi giúp toàn dân giác ngộ, giúp những kẻ cầm quyền biết quay về trách nhiệm với dân tộc, không lạm dụng những hình thức dân chủ để mị dân. Luctac, Sài GònĐông người thì vui thiệt, anh có chức, tui cũng có...chức, chịu trách nhiệm là của tập thể, khoẻ re, nhưng mà hao tài tốn của của nhân dân quá các vị ạ. Tanquy, TPHCMAi biết xin chỉ giùm : Ông Nguyễn Thiện Nhân này có tài năng gì mà thăng tiến quá nhanh vậy nhỉ. Làm Bộ trưởng mới được vài tháng, chưa thấy thể hiện được tài năng gì mà đã nhảy lên Phó thủ tướng, hay là có bà con với vị tiền bối nào không biết. Một ý kiếnCũ lắm, chẳng có gì mới đâu. So với Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 thì nội các này không đạt yêu cầu, còn vì người mà đẻ ra Bộ. Ẩn DanhThấy đội hình phó thủ tướng VN mới được bổ nhiệm mà phát khiếp! Qua đó người dân không khỏi thắc mắc là liệu có cần thiết và bình thường không khi chính phủ có đến một số lượng phó thủ tướng vô tiền khoán hậu như vậy? Hiếm có nội các của nước nào trên thế giới lại có đến 5 phó thủ tướng, thậm chí một số nước không có khái niệm "phó thủ tướng". Thực chất sự phân công này phải chăng chỉ là nhằm vào tính hiệu quả công việc của chính phủ hay còn có động cơ khác? Và khi không nhằm mục đích công việc thì bao nhiêu người mà chẳng được! Một hay năm hay mười, hay hai mươi... cũng thế thôi. Sự quản lý của VN giống như một chiếc xe không chịu lăn bánh. Đã là một chiếc xe không chạy thì việc chất bao nhiêu hàng hóa, bao nhiêu n! gười đâu còn là vấn đề nữa!. Chuyện này làm người ta nhớ cách đây không lâu, khi phó thủ tướng Ngô Xuân Lộc bị cách chức vì tham nhũng, người ta chẳng thấy thủ tướng Phan Văn Khải kêu ca gì vì thiếu hụt nhân sự. Lúc đó VN có ba phó thủ tướng và sau đó còn hai, công việc của Ban thủ tướng vẫn cứ thế, không hơn không kém! Hóa ra ông Lộc làm phó thủ tướng chỉ để hưởng chế độ "phó thủ tướng" và để...tham nhũng. Khó hiểu vậy đó! Qua đó người ta thấy sự tùy tiện trong quản lý đất nước của VN: Nâng, giảm, tách, nhập đầy cảm tính, chẳng theo hiến pháp, luật lệ gì cả. Hay thật! Lưu Đình Vong, Little SaigonCác quí vị khả kính ơi! Bàn bạc về nhân sự trong nội các của chánh phủ CSVN làm gì cho thêm rách việc. Có ai thèm nghe những phân tích lý luận của quí vị đâu. Quí vị cứ tưởng rằng VN là nước có "Tam Quyền Phân Lập" thực đấy à? Cái gì cũng là Đảng tuốt tuột. Đảng chọn nhau, Đảng bầu nhau, cũng là chuyện riêng của Đảng. SidwellTôi nghĩ đây là một bước tiến rất tích cực của chính phủ. Mong rằng các vị lãnh đạo nội các mói lần này sẽ thật sự là những người có tài, và nhất là phải có đức để đưa đất nước đi lên. Nguồn lực đất nuớc đang rất mạnh mẽ nhưng vấn đề chính là bộ máy lãnh đạo có biết phát huy và hướng những nguồn lực này để phát triển đất nước hay không mà thôi. Mong rằng tình trạng thiếu công bằng, bức xúc như trong thời gian vừa qua sẽ được giảm bớt. Để thế hệ trẻ chúng tôi có thể tin vào một điều gì đó. Chung, Đà NẵngTừng có ý kiến cho rằng những động tác mạnh của ông Dũng trong công cuộc chống tham nhũng và xây dựng đất nước chỉ là giả tạo và đất nước sẽ tiếp tục ngập tràn trong những tệ nạn từ lớn đến nhỏ. Nhưng cho đến nay, người dân Việt Nam có thể tin vào một tương lai tốt đẹp hơn cho đất nước, dưới sự dẫn dắt của Đảng cùng sự mạnh tay của bộ máy Chính phủ. Lan Nguyễn, PhápTôi nghĩ rằng ĐCS VN đã không cho người dân VN món ăn dân chủ là đúng, vì ngay những người là đảng viên, đang nắm các chức vụ cao trong bộ máy nhà nước, cũng bị bịt miệng như Cha Lý vậy. Họ không được tự do phát biểu, cái gì cũng phải hỏi ý cấp trên, hoặc là có người trợ lý nhắc khéo để họ không trả lời, như trường hợp ông Lê Dũng nhắc khéo ông Nhân. Vì vậy cho dù họ là tiến sĩ thật đi nữa mà bị bịt miệng như vậy, thì làm sao phát triển khả năng diễn thuyết nơi công cộng, và kiến thức tổng quát. Do đó họ đều có câu trả lời giống nhau, chung chung, và phải biết câu hỏi trước mà thôi. Quốc Bảo, AnchorageÔng Nguyễn Tấn Dũng, cũng như những người trong danh sách tân nội các, chỉ đại diện cho một đảng cộng sản Việt Nam, một nhóm người cầm quyền, chọn lựa cho nhau. Họ không đại diện cho hết 83 triệu nhân dân Việt Nam, cũng như hơn 2 triệu Việt kiều sống tại hải ngoại. Tôi không bao giờ chấp nhận và nhìn nhận những lãnh đạo mà tôi nghĩ là tự chọn, tự bầu, và tự tôn trọng một đảng duy nhất. Yêu NướcAnh Dũng ơi! tôi chỉ là 1 người dân yêu nước bình thường, sau các ấn tượng của anh như APEC hay các chuyến thăm Hoa Kỳ trước đây, tôi thấy anh là con người có những tầm nhìn chiến lược. Nhưng thật không hiểu vì sao lần này anh lại đề cử một nội các có nhiều lủng củng đến thế. Minh, Hà NộiTôi đồng ý, rằng chữ "biển" thêm trong bộ Tài nguyên.. là thừa và tối nghĩa, thể hiện sự bị động và kiến thức kém về logic học, văn chương và trách nhiệm quá khứ của nhà nước. Ở các cấp thấp tiến sĩ giấy còn có thể mua được huống chi là các thủ trưởng trên cao. Xem danh sách nội các mà chúng ta không tránh khỏi những thất vọng, hoặc những mù tịt về nhiều người "dân ủy" này. Thế nhưng cũng đừng đổ lỗi ngay cho ông Thủ tướng, bởi chưa chắc ông đã có toàn quyền, hoặc để được những người ông muốn, ông phải chấp nhận cho phe bảo thủ những ghế khác! Pierre, SGTrong thời kì khủng hoảng dân chủ hiện nay, vấn đề nhân quyền lại không được bản thân số đông người dân xem trọng vì một số yếu tố khách quan & chủ quan cho nên việc Quốc Hội có bầu bán một ban lãnh đạo mới thì cũng chỉ khiến người dân nghĩ đến vấn đề rất thực tế hiện nay là thuế. Đa số người dân không biết và cũng chẳng cần biết về ban lãnh đạo mới này gồm những ai nhưng họ chỉ mong sao nhà nước sẽ tập trung xem xét việc phát triển kinh tế đất nước chứ không phải phát triển hệ thống thuế vốn dĩ đã rất bất cập và vô lí rồi. Thiết nghĩ tình hình lạm phát vẫn tăng mà đồng lương người dân không theo kịp thuế má thì có nước dân nghèo vẫn hoàn nghèo chứ dân giàu nước mạnh cái nỗi gì. TNThực đơn thì có thực chất thì không. Ông Thủ Tướng ơi dân chúng tôi ăn món này hơn 60 năm ngán đến tận cổ rồi hãy thương chúng tôi làm phúc cho món khác đi, chẳng lẽ ông định cho dân ăn tiếp thêm 40 năm nữa cho đủ một thế kỷ sao?... Quang TràXin mạn phép góp ý với Luctac, Sài Gòn, điểm đáng tuyên dương của các cấp lãnh đạo thế hệ 4X, 5X là để theo kịp kiến thức của thế hệ 8X, 9X, các vị ấy đã tranh thủ để có những bằng tiến sĩ, nhất là tiến sĩ luật cho thích hợp với thời kỳ "đổi mới" mặc dù các trường luật thì đã bị đóng cửa trước đấy,và bây giờ tiến sĩ kinh tế cho thích hợp với thời kỳ WTO. Tuy nhiên theo tôi biết thì bằng cấp độc lập nhất, và đáp ứng được mọi xu thế thời đại là bằng "Tiến sĩ chuyên ngành xây dựng đảng" của ông chủ tịch quốc hội CSVN (xin đừng lầm với công việc tầm thường như cầu cống, nhà cửa ...) Luctac, Sài GònSao mà lắm tiến sỹ kinh tế thế? Toàn là các vị có "trình độ học vấn" cao, thật là phúc cho con dân VN. Không biết dân đen chúng tôi phải đóng thêm bao nhiêu thuế cho chức vụ của các vị đây? Toàn là mua quan bán tước chứ dân có bầu vị nào đâu? Võ Tứ, SeattleĐọc báo trong nước tôi tâm đắc với ý kiến nhỏ, đơn giản của một người đã phục viên, từng làm việc nhiều năm trong bộ Tài Nguyên Môi Trường đề nghị không cần thêm chữ "và Biển" sau tên bộ Tài Nguyên Môi Trường, vì không cần thiết, và còn làm tối nghĩa. Một điểm nhỏ này làm tôi mất niềm tin vào kiến thức cùng sự quyết đoán cần thiết của tập đoàn nhà nước CSVN. Lý HoàQuý vị đừng quá quan tâm vấn đề nhân sự, chỉ cần có người ngồi ghế thủ tướng, phó thủ tướng, bộ trưởng cho có hình thức thôi, vì mọi việc đã có các cấp cao trong bộ chính trị của đảng lo toan, quyết định rồi. Kỳ này không những là "đổi mới" nhà nước, mà còn mang tầm vóc quan trọng để duy trì ba dòng thác cách mạng, một giai đoạn thí nghiệm mới để bảo vệ thể chế cũ. Động cơ thúc đẩy cải tổ là vì dân, bởi dân, tại dân của thời đại này mà ra. Ngô Bình, Sài GònNên học tập ở Hoa Kỳ cách làm việc rất hay, đó là các nhân vật quan chức chủ chốt, trước khi nhậm chức, phải ra điều trần (hearing) trước Quốc hội rồi mới được phê chuẩn. Họ phải trình bày viễn kiến, đường lối chính sách. Nhiều nhân vật mới toanh, ít ai biết như ông Giàu thì lên lãnh đạo ngân hàng. Ông Triệu không biết sẽ làm gì để ngành y tế đỡ bối rối. Hay như ông Hải khi làm ở Bộ Công nghiệp thì để lại vấn đề là năng lượng điện thiếu hụt. Thế mà ai nấy lên chức đều đều. YBHN, Hà NộiThay đổi nội các của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng là tín hiệu đáng mừng về tính quyết đoán. Nội các mới không cần QH thông qua dân chúng em biết là ai rồi. Dân chúng em muốn nhìn thấy quyết đoán đó trong công việc của Thủ tướng. Việc đầu tiên là "cởi trói" cho ngành báo chí Việt nam, ngành mà bị Thủ tướng "trói". Khôi Nguyên, Hà NộiTôi thấy ông Hồ Nghĩa Dũng không làm được việc gì từ khi lên nắm Bộ giao thông. Kế hoạch thực hiện các công trình giao thông sáu tháng đầu năm đạt 4-6% năm. Tai nạn giao thông không giảm. Vận tải quá nhiều bất cập trong khi Vinasin đầu tư lung tung vào các dự án xem ra không có khả năng thu hồi vốn. ABC, Hà NộiChính Phủ Việt Nam trước đây đã ở vào tình trạng "không thể tồi tệ hơn được nữa", cho nên theo tôi thấy, bất kỳ sự thay đổi nào dù lớn dù nhỏ đều sẽ là một hứa hẹn cho tương lai của Việt Nam. Hoan nghênh bước đi này của ông Dũng. Lệ Hà, Hà NộiTrong danh sách đề cử nội các của Thủ tướng, có nhiều vị trí đáng được mổ xẻ. Tiy nhiên, tôi thấy tiếc cho Ngân Hàng nhà nước hơn. Thống đốc hiện đương nhiệm Lê Đức Thuý không có trong danh sách đề cử, đó có thể là một quyết định "đầy khó khăn" của Thủ tướng. Thực tế ông Thuý cũng có thể gọi là "nhà kỹ trị" đối với những nhà lãnh đạo ở Việt Nam. Song không may cho ông Thuý vì liên quan đến những vấn đề về in tiền polymer. Tiếc cho Ngân hàng nhà nước vì tôi nghĩ rằng, cái tên rất mới Nguyễn Văn Giàu liệu có làm được nhiều cái mà người đứng đầu cơ quan này cần có hay không? Tôi hoài nghi về vị trí này. Vì ông Giàu mặc dù đã từng là một phó thống đốc, nhưng ông chưa có ấn tượng nhiều. Nhất là khi ông Giàu cũng đang làm Bí thư tỉnh Ninh Thuận nhưng cũng chưa có những đột phá nào. Ở vị trí này, làm chúng tôi có những băn khoăn khi chọn người quản lý về tiền tệ, chính sách tiền tệ và và có tác động đến những vấn đề về giá cả, lạm phát hay tăng trưởng của nền kinh tế. Độc giảBác Triệu (Chủ tịch HN) đã lên Chính phủ, để lại loạt những bê bối như nhà đất, kiến trúc, đầu tư (như vụ 27 tỉ tiền mua thiết bị y tế - lĩnh vực trước do bác phụ trách - GĐ Sở Y tế). Liệu trước các thử thách mới (giá thuốc, thuốc giả, lương bác sĩ, viện phí...) bác có làm được gì không? Hay lại để lại một "di sản" khủng khiếp hơn? Lạy Chúa! Xin người hãy thương chúng con! AlarmZoneViệc chuyển phần thông tin báo chí xuất bản sang bộ Bưu chính-viễn thông quả là một tin hay. Nếu có thể làm được như vậy thì báo chí sẽ được cởi trói phần nào. Vì nhân lực trong ngành viễn thông họ thông thoáng hơn nhiều, kô ấu trĩ như bên bộ Văn Hoá. Mong rằng VN sẽ có tự do báo chí. Phương, BerlinMong rằng chính phủ mới của ông Nguyễn Tấn Dũng sẽ phát huy những ưu điểm và khắc phục những nhược điểm của những người tiền nhiệm, nâng cao vị thế của Việt Nam trong giai đoạn mới. Thực kháchTôi thấy nhà nước vẫn cải tổ gia giảm theo thói quen cũ "bớt muối nhưng lại thêm mắm", kết cục dân vẫn phải nuốt những "chiếc bánh dân chủ" mặn chát. Nhìn mấy ngành gộp lại lộn xộn với nhau thành một bộ, chẳng khác gì mấy món lẩu tạp nhạp khó phân biệt, khó nấu, và khó nuốt. Chê thì bị chửi là phản động, đất nước còn nghèo, không ăn thì "cút", mà khen thì món cũ hâm đi, nấu lại hoài, ăn vào trúng độc cũng toi đời.
summarize: Trước đó, Quốc hội Việt Nam đã bỏ phiếu tán thành những thay đổi trong cơ cấu chính phủ, trong đó có việc sáp nhập một số bộ. Vào buổi chiều, ông Nguyễn Tấn Dũng đã chính thức công bố danh sách những nhân vật được đề cử vào nội các. Theo thủ tục, ngày 2-8 các đại biểu Quốc hội sẽ bỏ phiếu phê chuẩn danh sách phó thủ tướng và các bộ trưởng. Dự kiến, nhiệm kỳ của Quốc hội Việt Nam từ nay sẽ rút ngắn từ 5 thành 4 năm, nghĩa là nhiệm kỳ của Quốc hội khóa XII kết thúc vào năm 2011 thay vì 2012. Theo lịch, Quốc hội Việt Nam sẽ thông qua nghị quyết về vấn đề này ngày 6-8. Lãnh đạo các bộ Phần lớn các tên tuổi này đã được giới thạo tin dự đoán từ trước, và tên của họ đã được loan đi ở Hà Nội và lên mạng internet vài tháng qua. Như dự đoán, hai bộ trưởng Hoàng Trung Hải và Nguyễn Thiện Nhân được đưa vào vị trí phó thủ tướng - ông Nhân vẫn sẽ giữ chức Bộ trưởng Giáo dục. Không có thay đổi ở ba vị trí phó thủ tướng hiện tại, vẫn là các ông Nguyễn Sinh Hùng, Phạm Gia Khiêm (kiêm Bộ trưởng Ngoại giao) và Trương Vĩnh Trọng. Ở một số bộ, lãnh đạo sẽ là các gương mặt mới. Ở Bộ Công Thương (hợp nhất từ Bộ Công nghiệp và Bộ Thương mại), bộ trưởng sẽ là ông Vũ Huy Hoàng (hiện là Bí thư Tỉnh ủy Lạng Sơn). Ông Lê Doãn Hợp, đang là Bộ trưởng Văn hóa - Thông tin, sẽ nắm Bộ Thông tin – Truyền thông. Đây là một bộ mới, phát xuất từ Bộ Bưu chính Viễn thông, nay được giao thêm chức năng quản lý báo chí, truyền thông. Ông Hoàng Tuấn Anh, đang là Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch, sẽ trở thành Bộ trưởng Bộ Văn hóa – Thể thao – Du lịch (sáp nhập từ Bộ Văn hóa – Thông tin, Ủy ban Thể dục Thể thao và Tổng cục Du lịch). Hai bộ quan trọng, Bộ Quốc phòng và Bộ Công an, không có sự thay đổi nhân sự - lãnh đạo của hai bộ này vẫn là Đại tướng Phùng Quang Thanh và Đại tướng Lê Hồng Anh. Một bộ được sự quan tâm của người dân là Bộ Y tế sẽ có lãnh đạo mới: ông Nguyễn Quốc Triệu, hiện là Chủ tịch UBND TP. Hà Nội. Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam sẽ là ông Nguyễn Văn Giàu, Bí thư tỉnh ủy Ninh Thuận. Ông Giàu đã từng giữ chức Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước từ 1998 đến 2003. Ông Nguyễn Xuân Phúc, gần đây vừa giữ chức Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, nay sẽ lãnh đạo cơ quan này. DANH SÁCH ĐƯỢC ĐỀ NGHỊ Phùng Quang Thanh - Bộ trưởng Quốc phòngLê Hồng Anh - Bộ trưởng Bộ Công anPhạm Gia Khiêm - Bộ trưởng Bộ Ngoại giaoLê Doãn Hợp - Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Trần Văn Tuấn - Bộ trưởng Nội vụVõ Hồng Phúc - Bộ trưởng Kế hoạch Đầu tưHà Hùng Cường - Bộ trưởng Tư phápVũ Văn Ninh - Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Thiện Nhân - Bộ trưởng Bộ Giáo dụcNguyễn Quốc Triệu - Bộ trưởng Bộ Y tếGiàng Seo Phử - Chủ nhiệm Uỷ ban Dân tộc Nguyễn Văn Giàu - Thống đốc Ngân hàng Nhà nước VNTrần Văn Truyền - Tổng Thanh tra Chính phủNguyễn Xuân Phúc - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Vũ Huy Hoàng - Bộ trưởng Công thươngCao Đức Phát - Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển Nông thônHồ Nghĩa Dũng - Bộ trưởng Giao thông Vận tảiNguyễn Hồng Quân - Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Khôi Nguyên - Bộ trưởng Tài nguyên Môi trường và BiểnNguyễn Thị Kim Ngân - Bộ trưởng Lao động, TBXHHoàng Tuấn Anh - Bộ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịchHoàng Văn Phong - Bộ trưởng Bộ Khoa học Công nghệ NDATôi thấy 2 nhiệm kỳ gần đây QUốc hội gần như là bị ép bầu các thành viên của Nhà nước. Một hy vọng cho kỳ bầu cử dân chủ đã tan tành mây khói với chỉ 1 người tự ứng cử trúng cử. Đảng đã rút kinh nghiệm cho cuộc bầu cử các thành viên chính phủ trước khi 1 số người đạt phiếu thấp ( hơn 50%) và kỳ họp này đã được dàn xếp, họp trù bị và chuẩn bị chu đáo. Tôi tự hỏi tại sao những nhân vật như Đào Đình Bình, Nguyễn Minh Hiển lên được chức Bộ trưởng( ông Hiển thậm chí còn được giới thiệu tái cử UVTW). Kỳ bầu cử sau tôi sẽ không đi bầu nữa, và tôi có 1 cái nhìn hết sức bi quan về tuong lai của đất nước khi mà công tác cán bộ nhân sự là một công tác quan trọng nhưng lại là điểm yếu nhất có thể nói là tử huyệt. Nhân dân đang dần mất lòng tin. Có nhiều người thể hiện năng lực rất kém nhưng vẫn được sắp xếp vào những vị trí cao, nhiều quyền lực. Nhân tài là nguyên khí của quốc gia, câu nói từ 1000 năm truowcs ở Văn miếu vẫn còn vang vọng, và khi nguyên khí quốc gia bị làm cho suy kiệt, ko phát triển được thì điều gì sẽ xảy ra. Josie NguyễnRõ ràng cái tân nội các này chỉ là sự thoả hiệp giữa các thế lực trong Bộ Chính Trị. Đứng về mặt khoa học quản lý mà nói thì có quá nhiều phó thủ tướng sẽ có khả năng làm tăng thêm sự rối loạn về điều phối chính sách; vì khác với khái niệm vice president trong khu vực tư nhân là người đứng đầu có thẩm quyền chỉ huy trực tiếp các ban ngành dưới mình, các phó thủ tướng trong chính phủ VN chỉ có thẩm quyền tư vấn đối với các bộ trưởng khác trong nhóm của mình. Nghĩa là lấy ví dụ ông nguyễn Thiện Nhân chỉ có thực quyền trong Bộ Giáo Dục vì ông là bộ trưởng; còn đối với các cái khác dù nằm trong phạm vị chức năng phó thủ tướng thì ông Nhân cũng chỉ có thẩm quyền tư vấn mà thôi. Nói tóm lại là vì phải thoả hiệp về quyền lực, tân nội các này nổi phình ra ở các vị trí chốp bu mà không tạo thêm được giá trị gia tăng về mặt vận hành. Minh, Melbourne - Australia"Phát triển" với lại "Cải cách" mang thương hiệu Việt Nam là xén chỗ nọ đắp chỗ kia, đầu này teo lại đầu kia phình ra, đang đứng bình thường tự dưng hứng lên trồng cây chuối, chuối quá không chịu nổi lại trở về tư thế cũ. Cười không được mà khóc cũng chẳng xong. Tóm lại là ấm ớ, rách việc! Cuốn Guiness phiên bản năm 2007 nên dành một mục cho Việt Nam với kỷ lục: Quốc gia nhiều phó thủ tướng nhất: Những năm vị! Hoang OanhĐây chỉ là một bộ khung để thử nghiệm thôi mà, tính tích cực hay tiêu cực của nó ắt sẽ lộ ra khi vận hành bộ khung này.Ít ra thì nó cũng là một bộ khung duy nhất trên thế giới? Lành ít dữ nhiều,sai thì sửa có sao đâu! Các vị hẳn đều biết nhà nước ta là nhà nước chuyên sửa sai mà!Con đường đã có sẵn của các nước phát triển không chịu theo, cứ học đòi làm khôn đi theo con đường "định hướng" của mình. Quả thật là vừa mù vừa què, hễ ngã một cái là tại...bị...? Vu Pho, TPHCMNhững người học giỏi, làm giỏi và đạo đức rất khó len vào các cơ quan nhà nước nếu tay không, và từ đó len sang các cấp lãnh đạo chính phủ. Các công ty Điện, Bưu Điện và Dầu Khí, Khoáng Sản,..không thể biết được làm ăn ra sao, tài sản quốc gia tập trung về đó, dân không hề hay biết, không thấy báo cáo, những người đó là ai? ngoi lên từ đâu? đại diện cho ai? tiền họ cầm là tiền của đảng??? Dương XinhNhận xét của bạn Ẩn Danh rất đáng suy nghĩ cho thân phận dân tộc phải chịu mãi sự độc quyền, độc tôn của một tập đoàn, họ muốn nhào nặn nội các, và hành sử thế nào cũng được. Có thể các phe phái của đảng cầm quyền đã thoả thuận chia ghế cùng nhau thủ lợi, bề trong thủ thế lẫn nhau, bề ngoài dĩ hoà vi quý, để đảng có thể ổn định lâu dài hơn. Là người dân ai cũng cần chút ưu tư việc nước, cần biết 5 vị phó này đặch trách riêng những phần vụ nào, cần bao nhiêu phụ tá, nhân viên, cần bao nhiêu công ốc, chi nhánh ở những đâu, cần bao nhiêu ngân sách để liên lạc, hoạt động, trang trải các tốn phí văn phòng, di chuyển, xe cộ, tiếp tân, điện nước .....? Nếu họ làm việc có hiệu quả cho dân thì không đáng gì, nhưng nếu chỉ ăn lương nhà nước, mánh mung việc nhà, đâm thọc lẫn nhau, tạo các phủ phó thủ tướng thành phủ của riêng gia tộc, bạn bè thì tội nghiệp cho đất nước vô cùng. Nhưng buồn thay vẫn có người rao giảng là đảng nào giành được công thống nhất sơn hà, thì con cháu, tay chân đảng ấy có quyền trị vì vĩnh viễn, phận dân hèn nếu phản đối đương nhiên là phản động, là thách thức khiến nhà nước sẽ phải dùng vũ lực. Xin hồn thiêng sông núi giúp toàn dân giác ngộ, giúp những kẻ cầm quyền biết quay về trách nhiệm với dân tộc, không lạm dụng những hình thức dân chủ để mị dân. Luctac, Sài GònĐông người thì vui thiệt, anh có chức, tui cũng có...chức, chịu trách nhiệm là của tập thể, khoẻ re, nhưng mà hao tài tốn của của nhân dân quá các vị ạ. Tanquy, TPHCMAi biết xin chỉ giùm : Ông Nguyễn Thiện Nhân này có tài năng gì mà thăng tiến quá nhanh vậy nhỉ. Làm Bộ trưởng mới được vài tháng, chưa thấy thể hiện được tài năng gì mà đã nhảy lên Phó thủ tướng, hay là có bà con với vị tiền bối nào không biết. Một ý kiếnCũ lắm, chẳng có gì mới đâu. So với Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 thì nội các này không đạt yêu cầu, còn vì người mà đẻ ra Bộ. Ẩn DanhThấy đội hình phó thủ tướng VN mới được bổ nhiệm mà phát khiếp! Qua đó người dân không khỏi thắc mắc là liệu có cần thiết và bình thường không khi chính phủ có đến một số lượng phó thủ tướng vô tiền khoán hậu như vậy? Hiếm có nội các của nước nào trên thế giới lại có đến 5 phó thủ tướng, thậm chí một số nước không có khái niệm "phó thủ tướng". Thực chất sự phân công này phải chăng chỉ là nhằm vào tính hiệu quả công việc của chính phủ hay còn có động cơ khác? Và khi không nhằm mục đích công việc thì bao nhiêu người mà chẳng được! Một hay năm hay mười, hay hai mươi... cũng thế thôi. Sự quản lý của VN giống như một chiếc xe không chịu lăn bánh. Đã là một chiếc xe không chạy thì việc chất bao nhiêu hàng hóa, bao nhiêu n! gười đâu còn là vấn đề nữa!. Chuyện này làm người ta nhớ cách đây không lâu, khi phó thủ tướng Ngô Xuân Lộc bị cách chức vì tham nhũng, người ta chẳng thấy thủ tướng Phan Văn Khải kêu ca gì vì thiếu hụt nhân sự. Lúc đó VN có ba phó thủ tướng và sau đó còn hai, công việc của Ban thủ tướng vẫn cứ thế, không hơn không kém! Hóa ra ông Lộc làm phó thủ tướng chỉ để hưởng chế độ "phó thủ tướng" và để...tham nhũng. Khó hiểu vậy đó! Qua đó người ta thấy sự tùy tiện trong quản lý đất nước của VN: Nâng, giảm, tách, nhập đầy cảm tính, chẳng theo hiến pháp, luật lệ gì cả. Hay thật! Lưu Đình Vong, Little SaigonCác quí vị khả kính ơi! Bàn bạc về nhân sự trong nội các của chánh phủ CSVN làm gì cho thêm rách việc. Có ai thèm nghe những phân tích lý luận của quí vị đâu. Quí vị cứ tưởng rằng VN là nước có "Tam Quyền Phân Lập" thực đấy à? Cái gì cũng là Đảng tuốt tuột. Đảng chọn nhau, Đảng bầu nhau, cũng là chuyện riêng của Đảng. SidwellTôi nghĩ đây là một bước tiến rất tích cực của chính phủ. Mong rằng các vị lãnh đạo nội các mói lần này sẽ thật sự là những người có tài, và nhất là phải có đức để đưa đất nước đi lên. Nguồn lực đất nuớc đang rất mạnh mẽ nhưng vấn đề chính là bộ máy lãnh đạo có biết phát huy và hướng những nguồn lực này để phát triển đất nước hay không mà thôi. Mong rằng tình trạng thiếu công bằng, bức xúc như trong thời gian vừa qua sẽ được giảm bớt. Để thế hệ trẻ chúng tôi có thể tin vào một điều gì đó. Chung, Đà NẵngTừng có ý kiến cho rằng những động tác mạnh của ông Dũng trong công cuộc chống tham nhũng và xây dựng đất nước chỉ là giả tạo và đất nước sẽ tiếp tục ngập tràn trong những tệ nạn từ lớn đến nhỏ. Nhưng cho đến nay, người dân Việt Nam có thể tin vào một tương lai tốt đẹp hơn cho đất nước, dưới sự dẫn dắt của Đảng cùng sự mạnh tay của bộ máy Chính phủ. Lan Nguyễn, PhápTôi nghĩ rằng ĐCS VN đã không cho người dân VN món ăn dân chủ là đúng, vì ngay những người là đảng viên, đang nắm các chức vụ cao trong bộ máy nhà nước, cũng bị bịt miệng như Cha Lý vậy. Họ không được tự do phát biểu, cái gì cũng phải hỏi ý cấp trên, hoặc là có người trợ lý nhắc khéo để họ không trả lời, như trường hợp ông Lê Dũng nhắc khéo ông Nhân. Vì vậy cho dù họ là tiến sĩ thật đi nữa mà bị bịt miệng như vậy, thì làm sao phát triển khả năng diễn thuyết nơi công cộng, và kiến thức tổng quát. Do đó họ đều có câu trả lời giống nhau, chung chung, và phải biết câu hỏi trước mà thôi. Quốc Bảo, AnchorageÔng Nguyễn Tấn Dũng, cũng như những người trong danh sách tân nội các, chỉ đại diện cho một đảng cộng sản Việt Nam, một nhóm người cầm quyền, chọn lựa cho nhau. Họ không đại diện cho hết 83 triệu nhân dân Việt Nam, cũng như hơn 2 triệu Việt kiều sống tại hải ngoại. Tôi không bao giờ chấp nhận và nhìn nhận những lãnh đạo mà tôi nghĩ là tự chọn, tự bầu, và tự tôn trọng một đảng duy nhất. Yêu NướcAnh Dũng ơi! tôi chỉ là 1 người dân yêu nước bình thường, sau các ấn tượng của anh như APEC hay các chuyến thăm Hoa Kỳ trước đây, tôi thấy anh là con người có những tầm nhìn chiến lược. Nhưng thật không hiểu vì sao lần này anh lại đề cử một nội các có nhiều lủng củng đến thế. Minh, Hà NộiTôi đồng ý, rằng chữ "biển" thêm trong bộ Tài nguyên.. là thừa và tối nghĩa, thể hiện sự bị động và kiến thức kém về logic học, văn chương và trách nhiệm quá khứ của nhà nước. Ở các cấp thấp tiến sĩ giấy còn có thể mua được huống chi là các thủ trưởng trên cao. Xem danh sách nội các mà chúng ta không tránh khỏi những thất vọng, hoặc những mù tịt về nhiều người "dân ủy" này. Thế nhưng cũng đừng đổ lỗi ngay cho ông Thủ tướng, bởi chưa chắc ông đã có toàn quyền, hoặc để được những người ông muốn, ông phải chấp nhận cho phe bảo thủ những ghế khác! Pierre, SGTrong thời kì khủng hoảng dân chủ hiện nay, vấn đề nhân quyền lại không được bản thân số đông người dân xem trọng vì một số yếu tố khách quan & chủ quan cho nên việc Quốc Hội có bầu bán một ban lãnh đạo mới thì cũng chỉ khiến người dân nghĩ đến vấn đề rất thực tế hiện nay là thuế. Đa số người dân không biết và cũng chẳng cần biết về ban lãnh đạo mới này gồm những ai nhưng họ chỉ mong sao nhà nước sẽ tập trung xem xét việc phát triển kinh tế đất nước chứ không phải phát triển hệ thống thuế vốn dĩ đã rất bất cập và vô lí rồi. Thiết nghĩ tình hình lạm phát vẫn tăng mà đồng lương người dân không theo kịp thuế má thì có nước dân nghèo vẫn hoàn nghèo chứ dân giàu nước mạnh cái nỗi gì. TNThực đơn thì có thực chất thì không. Ông Thủ Tướng ơi dân chúng tôi ăn món này hơn 60 năm ngán đến tận cổ rồi hãy thương chúng tôi làm phúc cho món khác đi, chẳng lẽ ông định cho dân ăn tiếp thêm 40 năm nữa cho đủ một thế kỷ sao?... Quang TràXin mạn phép góp ý với Luctac, Sài Gòn, điểm đáng tuyên dương của các cấp lãnh đạo thế hệ 4X, 5X là để theo kịp kiến thức của thế hệ 8X, 9X, các vị ấy đã tranh thủ để có những bằng tiến sĩ, nhất là tiến sĩ luật cho thích hợp với thời kỳ "đổi mới" mặc dù các trường luật thì đã bị đóng cửa trước đấy,và bây giờ tiến sĩ kinh tế cho thích hợp với thời kỳ WTO. Tuy nhiên theo tôi biết thì bằng cấp độc lập nhất, và đáp ứng được mọi xu thế thời đại là bằng "Tiến sĩ chuyên ngành xây dựng đảng" của ông chủ tịch quốc hội CSVN (xin đừng lầm với công việc tầm thường như cầu cống, nhà cửa ...) Luctac, Sài GònSao mà lắm tiến sỹ kinh tế thế? Toàn là các vị có "trình độ học vấn" cao, thật là phúc cho con dân VN. Không biết dân đen chúng tôi phải đóng thêm bao nhiêu thuế cho chức vụ của các vị đây? Toàn là mua quan bán tước chứ dân có bầu vị nào đâu? Võ Tứ, SeattleĐọc báo trong nước tôi tâm đắc với ý kiến nhỏ, đơn giản của một người đã phục viên, từng làm việc nhiều năm trong bộ Tài Nguyên Môi Trường đề nghị không cần thêm chữ "và Biển" sau tên bộ Tài Nguyên Môi Trường, vì không cần thiết, và còn làm tối nghĩa. Một điểm nhỏ này làm tôi mất niềm tin vào kiến thức cùng sự quyết đoán cần thiết của tập đoàn nhà nước CSVN. Lý HoàQuý vị đừng quá quan tâm vấn đề nhân sự, chỉ cần có người ngồi ghế thủ tướng, phó thủ tướng, bộ trưởng cho có hình thức thôi, vì mọi việc đã có các cấp cao trong bộ chính trị của đảng lo toan, quyết định rồi. Kỳ này không những là "đổi mới" nhà nước, mà còn mang tầm vóc quan trọng để duy trì ba dòng thác cách mạng, một giai đoạn thí nghiệm mới để bảo vệ thể chế cũ. Động cơ thúc đẩy cải tổ là vì dân, bởi dân, tại dân của thời đại này mà ra. Ngô Bình, Sài GònNên học tập ở Hoa Kỳ cách làm việc rất hay, đó là các nhân vật quan chức chủ chốt, trước khi nhậm chức, phải ra điều trần (hearing) trước Quốc hội rồi mới được phê chuẩn. Họ phải trình bày viễn kiến, đường lối chính sách. Nhiều nhân vật mới toanh, ít ai biết như ông Giàu thì lên lãnh đạo ngân hàng. Ông Triệu không biết sẽ làm gì để ngành y tế đỡ bối rối. Hay như ông Hải khi làm ở Bộ Công nghiệp thì để lại vấn đề là năng lượng điện thiếu hụt. Thế mà ai nấy lên chức đều đều. YBHN, Hà NộiThay đổi nội các của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng là tín hiệu đáng mừng về tính quyết đoán. Nội các mới không cần QH thông qua dân chúng em biết là ai rồi. Dân chúng em muốn nhìn thấy quyết đoán đó trong công việc của Thủ tướng. Việc đầu tiên là "cởi trói" cho ngành báo chí Việt nam, ngành mà bị Thủ tướng "trói". Khôi Nguyên, Hà NộiTôi thấy ông Hồ Nghĩa Dũng không làm được việc gì từ khi lên nắm Bộ giao thông. Kế hoạch thực hiện các công trình giao thông sáu tháng đầu năm đạt 4-6% năm. Tai nạn giao thông không giảm. Vận tải quá nhiều bất cập trong khi Vinasin đầu tư lung tung vào các dự án xem ra không có khả năng thu hồi vốn. ABC, Hà NộiChính Phủ Việt Nam trước đây đã ở vào tình trạng "không thể tồi tệ hơn được nữa", cho nên theo tôi thấy, bất kỳ sự thay đổi nào dù lớn dù nhỏ đều sẽ là một hứa hẹn cho tương lai của Việt Nam. Hoan nghênh bước đi này của ông Dũng. Lệ Hà, Hà NộiTrong danh sách đề cử nội các của Thủ tướng, có nhiều vị trí đáng được mổ xẻ. Tiy nhiên, tôi thấy tiếc cho Ngân Hàng nhà nước hơn. Thống đốc hiện đương nhiệm Lê Đức Thuý không có trong danh sách đề cử, đó có thể là một quyết định "đầy khó khăn" của Thủ tướng. Thực tế ông Thuý cũng có thể gọi là "nhà kỹ trị" đối với những nhà lãnh đạo ở Việt Nam. Song không may cho ông Thuý vì liên quan đến những vấn đề về in tiền polymer. Tiếc cho Ngân hàng nhà nước vì tôi nghĩ rằng, cái tên rất mới Nguyễn Văn Giàu liệu có làm được nhiều cái mà người đứng đầu cơ quan này cần có hay không? Tôi hoài nghi về vị trí này. Vì ông Giàu mặc dù đã từng là một phó thống đốc, nhưng ông chưa có ấn tượng nhiều. Nhất là khi ông Giàu cũng đang làm Bí thư tỉnh Ninh Thuận nhưng cũng chưa có những đột phá nào. Ở vị trí này, làm chúng tôi có những băn khoăn khi chọn người quản lý về tiền tệ, chính sách tiền tệ và và có tác động đến những vấn đề về giá cả, lạm phát hay tăng trưởng của nền kinh tế. Độc giảBác Triệu (Chủ tịch HN) đã lên Chính phủ, để lại loạt những bê bối như nhà đất, kiến trúc, đầu tư (như vụ 27 tỉ tiền mua thiết bị y tế - lĩnh vực trước do bác phụ trách - GĐ Sở Y tế). Liệu trước các thử thách mới (giá thuốc, thuốc giả, lương bác sĩ, viện phí...) bác có làm được gì không? Hay lại để lại một "di sản" khủng khiếp hơn? Lạy Chúa! Xin người hãy thương chúng con! AlarmZoneViệc chuyển phần thông tin báo chí xuất bản sang bộ Bưu chính-viễn thông quả là một tin hay. Nếu có thể làm được như vậy thì báo chí sẽ được cởi trói phần nào. Vì nhân lực trong ngành viễn thông họ thông thoáng hơn nhiều, kô ấu trĩ như bên bộ Văn Hoá. Mong rằng VN sẽ có tự do báo chí. Phương, BerlinMong rằng chính phủ mới của ông Nguyễn Tấn Dũng sẽ phát huy những ưu điểm và khắc phục những nhược điểm của những người tiền nhiệm, nâng cao vị thế của Việt Nam trong giai đoạn mới. Thực kháchTôi thấy nhà nước vẫn cải tổ gia giảm theo thói quen cũ "bớt muối nhưng lại thêm mắm", kết cục dân vẫn phải nuốt những "chiếc bánh dân chủ" mặn chát. Nhìn mấy ngành gộp lại lộn xộn với nhau thành một bộ, chẳng khác gì mấy món lẩu tạp nhạp khó phân biệt, khó nấu, và khó nuốt. Chê thì bị chửi là phản động, đất nước còn nghèo, không ăn thì "cút", mà khen thì món cũ hâm đi, nấu lại hoài, ăn vào trúng độc cũng toi đời.
[ 108, 287, 285, 161, 957, 397, 162, 213, 131, 132, 115, 306, 775, 1505, 164, 120, 346, 345, 113, 225, 1703, 122, 2591, 113, 150, 107, 156, 4112, 669, 116, 166, 3946, 1339, 1108, 5597, 118, 362, 1749, 1077, 115, 122, 329, 135, 399, 595, 333, 120, 157, 731, 117, 220, 368, 138, 735, 109, 112, 520, 331, 437, 103, 191, 944, 6933, 109, 273, 284, 162, 213, 134, 306, 775, 997, 862, 595, 333, 1004, 331, 477, 105, 109, 317, 7647, 1779, 3575, 517, 393, 104, 162, 213, 131, 132, 148, 275, 134, 995, 1621, 148, 985, 164, 1147, 1542, 404, 106, 517, 393, 104, 162, 213, 1666, 5294, 299, 822, 138, 147, 3370, 346, 171, 4537, 520, 6201, 162, 213, 131, 132, 134, 206, 235, 411, 302, 125, 255, 220, 126, 191, 23607, 112, 2002, 247, 109, 317, 2339, 301, 109, 465, 722, 126, 115, 117, 249, 5245, 193, 382, 1040, 148, 1466, 105, 465, 104, 154, 115, 117, 2452, 184, 108, 121, 337, 710, 105, 227, 427, 2154, 696, 253, 1451, 1260, 382, 5333, 196, 317, 395, 678, 151, 864, 105, 362, 4658, 857, 117, 251, 138, 297, 512, 1004, 331, 477, 233, 118, 857, 244, 134, 533, 229, 429, 395, 754, 3534, 724, 107, 346, 345, 108, 121, 459, 297, 512, 1004, 331, 477, 199, 149, 103, 244, 106, 109, 118, 362, 1977, 3919, 971, 1716, 6094, 444, 4607, 4024, 429, 395, 836, 384, 371, 105, 1745, 2149, 10032, 108, 978, 116, 166, 2647, 261, 247, 134, 106, 109, 2080, 447, 1926, 108, 978, 429, 487, 1857, 444, 9946, 202, 148, 429, 487, 522, 105, 429, 1857, 835, 856, 317, 395, 134, 106, 118, 1016, 1734, 678, 444, 6361, 106, 1197, 593, 3164, 1095, 7735, 1420, 831, 208, 729, 8276, 9972, 167, 106, 429, 395, 551, 471, 233, 1251, 2720, 134, 1148, 429, 1251, 193, 1021, 1848, 206, 112, 834, 106, 116, 317, 1849, 212, 387, 148, 429, 6170, 122, 5779, 206, 103, 275, 117, 384, 426, 229, 344, 730, 241, 188, 2477, 425, 206, 112, 208, 678, 1949, 1222, 167, 106, 408, 1794, 395, 408, 1794, 2248, 6201, 134, 319, 164, 429, 395, 429, 551, 471, 1021, 3995, 1772, 1021, 2248, 478, 6753, 8029, 669, 148, 429, 551, 471, 1021, 1251, 2720, 1053, 504, 3995, 818, 3995, 1772, 105, 408, 1794, 2248, 478, 831, 891, 317, 146, 2060, 429, 162, 438, 105, 429, 487, 305, 103, 110, 107, 144, 346, 345, 157, 144, 233, 261, 247, 104, 196, 317, 126, 244, 106, 440, 477, 3705, 1052, 805, 105, 440, 477, 729, 1615, 1909, 430, 317, 117, 144, 146, 315, 104, 111, 137, 106, 429, 1646, 216, 134, 107, 261, 247, 239, 161, 118, 362, 162, 5327, 103, 199, 106, 483, 492, 2495, 2246, 337, 2467, 1897, 884, 1462, 201, 571, 142, 131, 132, 134, 106, 118, 362, 551, 10741, 103, 1197, 593, 769, 1095, 2320, 17431, 208, 10741, 115, 434, 533, 229, 1097, 1897, 884, 1462, 201, 571, 142, 148, 4741, 155, 6570, 208, 362, 1019, 5851, 386, 248, 659, 533, 229, 1097, 483, 517, 551, 438, 448, 2591, 275, 134, 261, 247, 225, 146, 433, 1828, 19551, 1783, 21789, 29472, 4363, 2179, 2860, 9414, 6563, 19673, 31753, 3705, 1052, 805, 233, 429, 395, 162, 438, 14151, 1615, 266, 233, 429, 395, 429, 487, 305, 11421, 1716, 6094, 233, 429, 395, 429, 836, 384, 14151, 8276, 2119, 233, 429, 395, 1251, 193, 105, 1848, 206, 912, 551, 1949, 233, 429, 395, 710, 197, 22687, 1615, 1817, 233, 429, 395, 2789, 763, 1984, 276, 10936, 2055, 3304, 233, 429, 395, 1005, 246, 15739, 551, 2320, 233, 429, 395, 1854, 122, 362, 4658, 857, 233, 429, 395, 429, 754, 818, 10695, 162, 5327, 233, 429, 395, 429, 1646, 216, 29543, 269, 16528, 4516, 10506, 233, 483, 517, 3962, 504, 651, 796, 362, 551, 10741, 233, 1897, 884, 1462, 201, 571, 142, 312, 17686, 551, 1848, 233, 408, 805, 486, 448, 256, 10695, 1019, 1817, 233, 483, 517, 551, 438, 448, 256, 1016, 1734, 678, 233, 429, 395, 487, 432, 22426, 663, 1327, 233, 429, 395, 2464, 522, 105, 1327, 435, 2464, 2041, 7820, 2538, 1077, 233, 429, 395, 2169, 206, 3967, 1299, 10695, 1615, 1160, 233, 429, 395, 429, 4178, 636, 971, 7401, 1533, 233, 429, 395, 1854, 503, 3774, 271, 105, 784, 10695, 1074, 948, 1462, 233, 429, 395, 1992, 1971, 9501, 12161, 9980, 1949, 266, 233, 429, 395, 429, 551, 5101, 3995, 1772, 105, 2248, 478, 9980, 551, 1806, 233, 429, 395, 429, 2033, 214, 487, 877, 1556, 9574, 1225, 203, 944, 517, 393, 386, 248, 27054, 213, 386, 128, 106, 133, 1431, 513, 109, 164, 182, 104, 571, 1018, 430, 861, 584, 114, 393, 513, 368, 137, 185, 115, 2022, 14004, 4449, 3451, 119, 163, 876, 111, 222, 475, 368, 2727, 2539, 348, 115, 995, 236, 830, 114, 204, 513, 368, 109, 164, 182, 122, 256, 226, 129, 876, 166, 111, 764, 775, 1192, 444, 183, 3831, 371, 105, 393, 720, 126, 115, 117, 2487, 1267, 103, 720, 3556, 133, 105, 862, 133, 3396, 11586, 388, 222, 419, 149, 350, 120, 157, 731, 128, 1983, 1485, 2920, 362, 700, 3979, 227, 117, 229, 429, 395, 3280, 118, 3979, 1042, 356, 177, 117, 249, 2230, 1139, 368, 16307, 15192, 831, 336, 513, 368, 187, 141, 134, 110, 184, 513, 1316, 105, 141, 107, 876, 292, 485, 538, 543, 2342, 146, 125, 2028, 3289, 1032, 104, 282, 142, 129, 145, 135, 274, 1101, 317, 157, 144, 106, 116, 135, 274, 146, 308, 170, 153, 106, 318, 675, 202, 107, 136, 123, 106, 693, 15981, 112, 857, 137, 167, 1429, 552, 694, 2625, 615, 158, 111, 136, 199, 344, 265, 215, 1206, 170, 244, 117, 1268, 1267, 138, 120, 297, 512, 2048, 158, 168, 2747, 857, 326, 106, 503, 482, 104, 198, 1906, 476, 123, 148, 4008, 147, 8926, 6814, 376, 569, 108, 121, 551, 12868, 244, 177, 2428, 5265, 105, 129, 503, 482, 198, 165, 133, 140, 114, 782, 3197, 103, 2960, 212, 435, 117, 143, 179, 218, 134, 488, 1314, 13868, 362, 3128, 921, 292, 1702, 735, 109, 126, 163, 106, 144, 3420, 1319, 415, 109, 175, 265, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 6559, 259, 679, 3624, 686, 9126, 596, 477, 362, 1749, 1077, 115, 135, 399, 595, 333, 147, 1004, 331, 477, 105, 2678, 317, 395, 130, 162, 213, 306, 775, 206, 1451, 1 ]
150804_vn_eu_reach_trade_deal
https://www.bbc.com/vietnamese/business/2015/08/150804_vn_eu_reach_trade_deal
Kết thúc cơ bản đàm phán Hiệp định Việt-EU
Bộ Công thương Việt Nam và Liên minh châu Âu (EU) ngày 4/8 loan báo EU và Việt Nam đã kết thúc cơ bản đàm phán Hiệp định thương mại tự do.
Hàng thủy sản, dệt may của Việt Nam có thể được lợi Việt Nam nói trong ngày 4/8, Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng đã có cuộc điện đàm với Cao ủy Thương mại EU Cecilia Malmstrom. Hai người thống nhất kết thúc cơ bản đàm phán Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA) sau hai năm rưỡi đàm phán. EU cũng đang đàm phán với Malaysia và Thái Lan để có thỏa thuận tương tự. EVFTA được cho là sẽ xóa bỏ hầu hết các loại thuế trong thương mại hàng hóa giữa hai nền kinh tế.
summarize: Hàng thủy sản, dệt may của Việt Nam có thể được lợi Việt Nam nói trong ngày 4/8, Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng đã có cuộc điện đàm với Cao ủy Thương mại EU Cecilia Malmstrom. Hai người thống nhất kết thúc cơ bản đàm phán Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA) sau hai năm rưỡi đàm phán. EU cũng đang đàm phán với Malaysia và Thái Lan để có thỏa thuận tương tự. EVFTA được cho là sẽ xóa bỏ hầu hết các loại thuế trong thương mại hàng hóa giữa hai nền kinh tế.
[ 108, 287, 285, 161, 1521, 1613, 2070, 5161, 1436, 104, 131, 132, 107, 136, 117, 418, 131, 132, 123, 113, 191, 16102, 103, 429, 395, 429, 487, 432, 1016, 1734, 678, 115, 107, 204, 726, 883, 119, 1863, 1095, 1857, 835, 1252, 19399, 28855, 112, 891, 111, 234, 202, 299, 822, 225, 288, 883, 689, 1239, 190, 432, 835, 222, 180, 415, 131, 132, 105, 560, 494, 511, 785, 18214, 187, 196, 147, 4994, 883, 5229, 1252, 127, 167, 883, 689, 119, 1780, 105, 579, 695, 130, 107, 893, 899, 489, 5167, 5678, 117, 114, 106, 134, 1851, 306, 1098, 538, 109, 534, 1150, 113, 432, 835, 201, 471, 415, 196, 639, 236, 1345, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 429, 487, 432, 131, 132, 105, 560, 494, 511, 785, 9830, 191, 16102, 2452, 188, 1252, 105, 131, 132, 115, 299, 822, 225, 288, 883, 689, 1239, 190, 432, 835, 222, 3734, 1 ]
vietnam-49205335
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-49205335
Bãi Tư Chính: Nhận thức của người dân VN 'đã cao hơn trước'
Người dân Việt Nam đang 'rất lo lắng' khi theo dõi cuộc đối đầu và căng thẳng xảy ra ở Bãi Tư Chính, một cựu quan chức thuộc Ban Biên giới Chính phủ nói với hội luận của BBC News Tiếng Việt hôm 01/8/2019.
Ngoại trưởng Phạm Bình Minh của Việt Nam và người đồng cấp Vương Nghị của Trung Quốc có cuộc gặp bên lề Hội nghị Ngoại trưởng Asean hôm 01/8/2019 tại Bangkok, Thái Lan Người dân Việt Nam 'hiểu rất rõ' Bắc Kinh muốn làm gì và đã có nhận thức tốt hơn, do đó chắc chắn sẽ không để xảy ra các hành động được coi là 'manh động', một nhà phân tích chính trị thuộc Viện nghiên cứu Đông Nam Á (Iseas của Singapore) bình luận thêm. Nhận thức của người dân cũng có liên quan tới vai trò của truyền thông và trong câu chuyện này việc nhà nước cần tăng cường truyền thông 'một cách đúng đắn' là điều cần thiết, một luật gia từ London nêu quan điểm với Bàn tròn thứ Năm của BBC. Bàn tròn thứ Năm: Hội nghị Ngoại trưởng Asean 52 và Đối đầu Bãi Tư Chính Tuyên bố chung ASEAN nhắc đến 'sự cố nghiêm trọng' ở Biển Đông Trước hết, PGS. TS. Hoàng Ngọc Giao, nguyên Phó Vụ trưởng Ban Biên giới Chính phủ Việt Nam, nói: "Ở những năm trước, trong những câu chuyện về Formosa, về giàn khoan HD-981, người dân rất bức xúc và xuống đường rất tự nhiên và nhiệt huyết để cất lên tiếng nói bảo vệ chủ quyền về biển đảo của đất nước, thì bị hứng chịu những cái gọi là sự đánh đập, ngăn chặn, thậm chí một số bị bỏ tù và bị khép vào những tôi như là 'gây rối trật tự công cộng' vân vân. "Hiện tượng lần này thì rõ ràng theo như dư luận trong công chúng cho thấy là mất niềm tin rồi và để cho đảng và nhà nước lo. PGS. TS. Hoàng Ngọc Giao từng là Phó Vụ trưởng, thuộc Ban Biên giới Chính phủ Việt Nam "Nhưng mà điều đó, tôi muốn nói rằng, không có nghĩa là nhân dân đã buông. Nhiệt huyết và sự lo lắng cho vận mệnh của đất nước, chủ quyền biển đảo vẫn nóng hừng hực, nếu theo dõi mạng xã hội thì có thể nói là người dân đang rất lo lắng và đang bức xúc rằng chính quyền hành động chưa đủ mạnh, chưa đủ bản lĩnh thể hiện rõ trong thái độ của mình đối với Trung Quốc. "Chúng ta có thể không đòi hỏi nhà nước phải động binh, cần phải dùng những biện pháp quân sự, mà chúng ta chỉ mong muốn rằng nhà nước hãy đấu tranh mạnh mẽ hơn bằng ngoại giao, bằng pháp lý, khởi kiện, cũng như những người lãnh đạo cao cấp nhất của chính phủ phải có tiếng nói chính thức về thái độ đối với hành vi xâm phạm của Trung Quốc, như vậy thì lòng dân mới yên." 'Sẽ không manh động' Bình luận thêm về khía cạnh này, Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp, nhà nghiên cứu cao cấp khách mời thuộc Viện Iseas, nói: Biển Đông: Một mình chống lại Đường Lưỡi bò Bãi Tư Chính: TQ 'đẩy vấn đề' tinh vi hơn "Bây giờ người ta cứ bình thường thế thôi, nhưng đúng là nhận thức của người dân rất là rõ, người ta không sợ gì cả, người ta hiểu rất rõ Bắc Kinh đang làm gì và chắc chắn đến khi nào cần thiết người ta phải lên tiếng, thì người ta sẽ lên tiếng một cách rất là dứt khoát. "Và tôi hiểu rằng bây giờ người dân đã nhận thức tốt, người ta sẽ tránh tất cả những chuyện mà manh động như là năm 2014, tất nhiên những sự kiện manh động ấy chỉ là không mong muốn, hay là của một số những người mà người ta không có hiểu biết thôi. Nhưng bây giờ nhận thức của người dân rất là cao và người dân không bao giờ buông bỏ." Nhà phân tích chính trị này giải thích thêm về điều mà ông gọi là 'manh động': "Trước đây có chuyện là đánh người Trung Quốc, rồi đốt phá các chỗ của người Trung Quốc ở Bình Dương, thì đấy là không được, vì việc ấy là việc phạm pháp, không được phép làm việc ấy." Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp là nhà nghiên cứu cao cấp khách mời thuộc Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (Iseas, Singapore) Bình luận với Bàn tròn tại Studio của BBC News Tiếng Việt, Tiến sỹ, Luật sư Hoàng Đức Thắng, nhà phân tích từ London, nói: "Mọi người đã nói là người dân Việt Nam đều rất nhiệt huyết, cá nhân tôi thấy rằng trải qua lịch sử lập nước cận đại, suốt từ hồi đấu thế kỷ 20 tới gần đây, Việt Nam liên miên trải qua các cuộc chiến tranh, hết với chỗ nọ, đến chỗ kia. "Những thứ đó, theo như những sách mà chúng tôi được học, hun đúc lên tinh thần quật cường của con người Việt Nam, và nói rằng người Việt Nam có tính chiến đấu rất là cao. "Cá nhân tôi cũng hoàn toàn đồng ý với những ý kiến đó, và nhìn từ góc độ lịch sử, tôi cũng thấy rằng là đất nước trải qua quá nhiều cuộc chiến tranh đến như vậy, tới mức độ con người lúc nào cũng sẵn sàng tính chiến đấu như vậy và sẵn sàng hy sinh mạng sống của mình như vậy, kể cả là cho Chủ nghĩa Cộng sản, hay cho một thứ gì khác chăng nữa, thì tôi cũng thấy rằng đó là một thứ gì đó rất không may mắn, chứ không phải là điều gì đó quá tuyệt vời." Luật sư Hoàng Đức Thắng giải thích thêm quan điểm của mình: "Vấn đề giữa nhận thức của người phương Tây và người phương Đông chúng ta là ở chỗ sự nhận định xã hội, trong đó có cả những giá trị mà mình theo đuổi rất là cao, nó có ý nghĩa rất rõ ràng và có sự phân tích tỉ mỉ. Từ đó, người ta định hình rằng các giá trị xã hội cũng có ý nghĩa như mạng sống của mỗi cá nhân, và người ta tôn trọng những giá trị xã hội đó cũng như tôn trọng mạng sống của cá nhân mình. Tiến sỹ, Luật sư Hoàng Đức Thắng bình luận tại chương trình Bàn tròn thứ Năm của BBC News Tiếng Việt tại London hôm 01/8/2019 "Mạng sống của con người là điều quan trọng nhất, điều cao quý nhất trong xã hội. Vì vậy cho nên nếu nói rằng người Việt Nam hiện nay, như anh Hà Hoàng Hợp nói là có 'manh động' trong thời kỳ 2014, cái 'manh động' mà anh Hợp nói là rất khủng khiếp, nó dẫn đến việc đốt những nhà xưởng, thậm chí có những chỗ họ biết là không thực sự liên quan đến người Trung Quốc, cũng đốt cũng phá. "Rồi sau đó là đến đánh đập những lực lượng cảnh sát cơ động đến, nhớ là có trường hợp ở miền Trung, có cả một tiểu đoàn cảnh sát cơ động bị vây kín, sau đó chỉ huy đã ra lệnh là phải vứt tất cả khiên, cả mũ, cả súng ống v.v... xuống và chạy. Và thậm chí có một nhóm hơn một trung đội bị bắt trong những đợt như vậy và tất cả xe cộ bị đốt phá v.v... "Thế thì cái đó là 'manh động' của một cá nhân hay là tâm trạng bức xúc, hay là tính chiến đấu quật cượng như tôi vừa nói đã bị dùng sai, bị hiểu sai, và đã thể hiện không đúng chỗ? Cái đó phải chăng là một vấn đề văn hóa rất lớn mà chúng ta phải nói ở một câu chuyện sau," Tiến sỹ, Luật sư Hoàng Đức Thắng đặt câu hỏi và nhận định. TQ có ý đồ gì trong cuộc đối đầu ở Bãi Tư Chính? Quan điểm khác nhau? Cũng trong dịp này, truyền thông Việt Nam và Trung Quốc đưa tin về các phát ngôn và động thái của lãnh đạo ngành ngoại giao của hai nước, đặc biệt liên quan gặp gỡ, tiếp xúc giữa Bộ trưởng Phạm Bình Minh của Việt Nam và người đồng cấp phía Trung Quốc, ông Vương Nghị. Bãi Tư Chính: Vì sao không có biểu tình phản đối TQ? Giải pháp nào cho tranh chấp Tư Chính? Bình luận chuyện báo VN 'im' về vụ bãi Tư Chính "Đối đầu" giữa các tàu TQ và VN lại xảy ra ở Biển Đông Theo Tân Hoa Xã, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị kêu gọi không nên để các vấn đề trên biển làm ảnh hưởng tới quan hệ song phương giữa Việt Nam và Trung Quốc. Và Trung Quốc nhắn nhủ Việt Nam cần kiểm soát đúng đắn các vấn đề trên biển và xử lý tốt các bất đồng, theo nội dung một tuyên bố của Bộ Ngoại giao Trung Quốc. Trong khi đó, theo báo Thanh Niên, Ngoại trưởng Việt Nam ông Phạm Bình Minh cũng phản ánh quan điểm trên nhưng với ngôn từ 'cứng rắn hơn' và có thông điệp khác cho Trung Quốc. Ông Minh "đề nghị hai bên cần nỗ lực duy trì hoà bình, ổn định, kiểm soát tốt bất đồng, không làm phức tạp thêm tình hình Biển Đông." Ông Vương Nghị nói rằng quan hệ Trung-Việt tiếp tục phát triển và hai bên sẽ "kiểm soát đúng đắn tình hình trên biển" và một loạt các đồng thuận đã được lãnh đạo hai đảng cầm quyền đạt được, dựa trên những lợi ích chiến lược chung, theo Tân Hoa Xã. Vẫn theo hãng tin nhà nước Trung Quốc, Ngoại trưởng Phạm Bình Minh nói Việt Nam "sẵn sàng thực hiện các đồng thuận mà lãnh đạo hai nước đã đạt được trong các vấn đề trên biển và thúc đẩy việc phát triển tốt đẹp quan hệ song phương". Báo chí Việt Nam và Trung Quốc đưa tin hơi khác nhau về cuộc gặp song phương giữa Ngoại trưởng VN và TQ tại Bangkok hôm 1/8. Ông Phạm Bình Minh "đề nghị" hai bên cần nỗ lực duy trì hoà bình, ổn định, kiểm soát tốt bất đồng, không làm phức tạp thêm tình hình Biển Đông thông qua các biện pháp hoà bình giải quyết thoả đáng tranh chấp tại Biển Đông trên cơ sở tuân thủ nghiêm túc luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hợp Quốc về luật Biển 1982 (UNCLOS 1982). Trước đó, truyền thông Việt Nam hôm 31/7 đưa tin Ngoại trưởng Phạm Bình Minh đã lên án hành vi đơn phương của Trung Quốc tại Biển Đông trong cuộc họp với các ngoại trưởng ASEAN. Theo Dân Trí, trong phiên khai mạc Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 52 hôm 31/7, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nhấn mạnh tình hình Biển Đông diễn biến phức tạp, trong đó có các hành động đơn phương như quân sự hoá, gia tăng tập trận quân sự. "Đặc biệt, tàu khảo sát Hải Dương 8 của Trung Quốc được các tàu hải cảnh và dân binh hộ tống xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, tiến hành các hoạt động khảo sát trái phép. Những hành động này vi phạm nghiêm trọng quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam theo Công ước Luật biển 1982. Nghiêm trọng hơn, đây là diễn biến tiếp theo các hoạt động cải tạo bồi đắp quy mô lớn và quân sự hoá các cấu trúc tranh chấp trên biển," ông Minh chỉ đích danh Trung Quốc và tàu khảo sát Hải dương 8 trong diễn biến đối đầu, căng thẳng. Hội nghề cá yêu cầu chính quyền có hành động cứng rắn hơn với Trung Quốc "Các diễn biến này đã làm xói mòn lòng tin, gia tăng căng thẳng và ảnh hưởng trực tiếp tới hoà bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hài và hàng không ở Biển Đông, vi phạm DOC và đi ngược lại cam kết duy trì môi trường thuận lợi cho đàm phán COC," lãnh đạo ngành ngoại giao thuộc Chính phủ Việt Nam được truyền thông nhà nước trích thuật nói thêm. Hôm 02/8, tờ báo Thế giới & Việt Nam, cơ quan truyền thông thuộc Bộ Ngoại giao Việt Nam cũng đưa tin về cuộc gặp trên và cho hay thêm: "Trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 52 và các Hội nghị liên quan tại Bangkok, Thái Lan, ngày 01/8/2019, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh đã gặp Uỷ viên Quốc vụ, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị. "Tại cuộc gặp, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nhấn mạnh Việt Nam coi trọng quan hệ láng giềng với Trung Quốc; về các vấn đề trên biển hiện nay, Phó Thủ tướng khẳng định lập trường nguyên tắc của Việt Nam, nêu rõ hai bên cần nỗ lực duy trì hoà bình, ổn định, kiểm soát tốt bất đồng, không có hành động làm phức tạp thêm tình hình, thông qua các biện pháp hoà bình giải quyết thoả đáng tranh chấp tại Biển Đông trên cơ sở tuân thủ nghiêm túc luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS 1982). "Uỷ viên Quốc vụ, Bộ trưởng Vương Nghị khẳng định Đảng, Chính phủ Trung Quốc trân trọng quan hệ với Việt Nam, nỗ lực giữ gìn quan hệ hữu nghị giữa hai nước; nhất trí cùng trao đổi ý kiến, giải quyết thoả đáng những vấn đề phát sinh trong quan hệ," báo mạng Thế giới & Việt Nam tường thuật. Mời quý vị bấm vào đường dẫn này để theo dõi toàn văn nội dung cuộc hội luận Bàn tròn thứ Năm từ London hôm 01/8/2019 với sự trình bày quan điểm riêng trên tư cách cá nhân của các khách mời nói trên.
summarize: Ngoại trưởng Phạm Bình Minh của Việt Nam và người đồng cấp Vương Nghị của Trung Quốc có cuộc gặp bên lề Hội nghị Ngoại trưởng Asean hôm 01/8/2019 tại Bangkok, Thái Lan Người dân Việt Nam 'hiểu rất rõ' Bắc Kinh muốn làm gì và đã có nhận thức tốt hơn, do đó chắc chắn sẽ không để xảy ra các hành động được coi là 'manh động', một nhà phân tích chính trị thuộc Viện nghiên cứu Đông Nam Á (Iseas của Singapore) bình luận thêm. Nhận thức của người dân cũng có liên quan tới vai trò của truyền thông và trong câu chuyện này việc nhà nước cần tăng cường truyền thông 'một cách đúng đắn' là điều cần thiết, một luật gia từ London nêu quan điểm với Bàn tròn thứ Năm của BBC. Bàn tròn thứ Năm: Hội nghị Ngoại trưởng Asean 52 và Đối đầu Bãi Tư Chính Tuyên bố chung ASEAN nhắc đến 'sự cố nghiêm trọng' ở Biển Đông Trước hết, PGS. TS. Hoàng Ngọc Giao, nguyên Phó Vụ trưởng Ban Biên giới Chính phủ Việt Nam, nói: "Ở những năm trước, trong những câu chuyện về Formosa, về giàn khoan HD-981, người dân rất bức xúc và xuống đường rất tự nhiên và nhiệt huyết để cất lên tiếng nói bảo vệ chủ quyền về biển đảo của đất nước, thì bị hứng chịu những cái gọi là sự đánh đập, ngăn chặn, thậm chí một số bị bỏ tù và bị khép vào những tôi như là 'gây rối trật tự công cộng' vân vân. "Hiện tượng lần này thì rõ ràng theo như dư luận trong công chúng cho thấy là mất niềm tin rồi và để cho đảng và nhà nước lo. PGS. TS. Hoàng Ngọc Giao từng là Phó Vụ trưởng, thuộc Ban Biên giới Chính phủ Việt Nam "Nhưng mà điều đó, tôi muốn nói rằng, không có nghĩa là nhân dân đã buông. Nhiệt huyết và sự lo lắng cho vận mệnh của đất nước, chủ quyền biển đảo vẫn nóng hừng hực, nếu theo dõi mạng xã hội thì có thể nói là người dân đang rất lo lắng và đang bức xúc rằng chính quyền hành động chưa đủ mạnh, chưa đủ bản lĩnh thể hiện rõ trong thái độ của mình đối với Trung Quốc. "Chúng ta có thể không đòi hỏi nhà nước phải động binh, cần phải dùng những biện pháp quân sự, mà chúng ta chỉ mong muốn rằng nhà nước hãy đấu tranh mạnh mẽ hơn bằng ngoại giao, bằng pháp lý, khởi kiện, cũng như những người lãnh đạo cao cấp nhất của chính phủ phải có tiếng nói chính thức về thái độ đối với hành vi xâm phạm của Trung Quốc, như vậy thì lòng dân mới yên." 'Sẽ không manh động' Bình luận thêm về khía cạnh này, Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp, nhà nghiên cứu cao cấp khách mời thuộc Viện Iseas, nói: Biển Đông: Một mình chống lại Đường Lưỡi bò Bãi Tư Chính: TQ 'đẩy vấn đề' tinh vi hơn "Bây giờ người ta cứ bình thường thế thôi, nhưng đúng là nhận thức của người dân rất là rõ, người ta không sợ gì cả, người ta hiểu rất rõ Bắc Kinh đang làm gì và chắc chắn đến khi nào cần thiết người ta phải lên tiếng, thì người ta sẽ lên tiếng một cách rất là dứt khoát. "Và tôi hiểu rằng bây giờ người dân đã nhận thức tốt, người ta sẽ tránh tất cả những chuyện mà manh động như là năm 2014, tất nhiên những sự kiện manh động ấy chỉ là không mong muốn, hay là của một số những người mà người ta không có hiểu biết thôi. Nhưng bây giờ nhận thức của người dân rất là cao và người dân không bao giờ buông bỏ." Nhà phân tích chính trị này giải thích thêm về điều mà ông gọi là 'manh động': "Trước đây có chuyện là đánh người Trung Quốc, rồi đốt phá các chỗ của người Trung Quốc ở Bình Dương, thì đấy là không được, vì việc ấy là việc phạm pháp, không được phép làm việc ấy." Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp là nhà nghiên cứu cao cấp khách mời thuộc Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (Iseas, Singapore) Bình luận với Bàn tròn tại Studio của BBC News Tiếng Việt, Tiến sỹ, Luật sư Hoàng Đức Thắng, nhà phân tích từ London, nói: "Mọi người đã nói là người dân Việt Nam đều rất nhiệt huyết, cá nhân tôi thấy rằng trải qua lịch sử lập nước cận đại, suốt từ hồi đấu thế kỷ 20 tới gần đây, Việt Nam liên miên trải qua các cuộc chiến tranh, hết với chỗ nọ, đến chỗ kia. "Những thứ đó, theo như những sách mà chúng tôi được học, hun đúc lên tinh thần quật cường của con người Việt Nam, và nói rằng người Việt Nam có tính chiến đấu rất là cao. "Cá nhân tôi cũng hoàn toàn đồng ý với những ý kiến đó, và nhìn từ góc độ lịch sử, tôi cũng thấy rằng là đất nước trải qua quá nhiều cuộc chiến tranh đến như vậy, tới mức độ con người lúc nào cũng sẵn sàng tính chiến đấu như vậy và sẵn sàng hy sinh mạng sống của mình như vậy, kể cả là cho Chủ nghĩa Cộng sản, hay cho một thứ gì khác chăng nữa, thì tôi cũng thấy rằng đó là một thứ gì đó rất không may mắn, chứ không phải là điều gì đó quá tuyệt vời." Luật sư Hoàng Đức Thắng giải thích thêm quan điểm của mình: "Vấn đề giữa nhận thức của người phương Tây và người phương Đông chúng ta là ở chỗ sự nhận định xã hội, trong đó có cả những giá trị mà mình theo đuổi rất là cao, nó có ý nghĩa rất rõ ràng và có sự phân tích tỉ mỉ. Từ đó, người ta định hình rằng các giá trị xã hội cũng có ý nghĩa như mạng sống của mỗi cá nhân, và người ta tôn trọng những giá trị xã hội đó cũng như tôn trọng mạng sống của cá nhân mình. Tiến sỹ, Luật sư Hoàng Đức Thắng bình luận tại chương trình Bàn tròn thứ Năm của BBC News Tiếng Việt tại London hôm 01/8/2019 "Mạng sống của con người là điều quan trọng nhất, điều cao quý nhất trong xã hội. Vì vậy cho nên nếu nói rằng người Việt Nam hiện nay, như anh Hà Hoàng Hợp nói là có 'manh động' trong thời kỳ 2014, cái 'manh động' mà anh Hợp nói là rất khủng khiếp, nó dẫn đến việc đốt những nhà xưởng, thậm chí có những chỗ họ biết là không thực sự liên quan đến người Trung Quốc, cũng đốt cũng phá. "Rồi sau đó là đến đánh đập những lực lượng cảnh sát cơ động đến, nhớ là có trường hợp ở miền Trung, có cả một tiểu đoàn cảnh sát cơ động bị vây kín, sau đó chỉ huy đã ra lệnh là phải vứt tất cả khiên, cả mũ, cả súng ống v.v... xuống và chạy. Và thậm chí có một nhóm hơn một trung đội bị bắt trong những đợt như vậy và tất cả xe cộ bị đốt phá v.v... "Thế thì cái đó là 'manh động' của một cá nhân hay là tâm trạng bức xúc, hay là tính chiến đấu quật cượng như tôi vừa nói đã bị dùng sai, bị hiểu sai, và đã thể hiện không đúng chỗ? Cái đó phải chăng là một vấn đề văn hóa rất lớn mà chúng ta phải nói ở một câu chuyện sau," Tiến sỹ, Luật sư Hoàng Đức Thắng đặt câu hỏi và nhận định. TQ có ý đồ gì trong cuộc đối đầu ở Bãi Tư Chính? Quan điểm khác nhau? Cũng trong dịp này, truyền thông Việt Nam và Trung Quốc đưa tin về các phát ngôn và động thái của lãnh đạo ngành ngoại giao của hai nước, đặc biệt liên quan gặp gỡ, tiếp xúc giữa Bộ trưởng Phạm Bình Minh của Việt Nam và người đồng cấp phía Trung Quốc, ông Vương Nghị. Bãi Tư Chính: Vì sao không có biểu tình phản đối TQ? Giải pháp nào cho tranh chấp Tư Chính? Bình luận chuyện báo VN 'im' về vụ bãi Tư Chính "Đối đầu" giữa các tàu TQ và VN lại xảy ra ở Biển Đông Theo Tân Hoa Xã, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị kêu gọi không nên để các vấn đề trên biển làm ảnh hưởng tới quan hệ song phương giữa Việt Nam và Trung Quốc. Và Trung Quốc nhắn nhủ Việt Nam cần kiểm soát đúng đắn các vấn đề trên biển và xử lý tốt các bất đồng, theo nội dung một tuyên bố của Bộ Ngoại giao Trung Quốc. Trong khi đó, theo báo Thanh Niên, Ngoại trưởng Việt Nam ông Phạm Bình Minh cũng phản ánh quan điểm trên nhưng với ngôn từ 'cứng rắn hơn' và có thông điệp khác cho Trung Quốc. Ông Minh "đề nghị hai bên cần nỗ lực duy trì hoà bình, ổn định, kiểm soát tốt bất đồng, không làm phức tạp thêm tình hình Biển Đông." Ông Vương Nghị nói rằng quan hệ Trung-Việt tiếp tục phát triển và hai bên sẽ "kiểm soát đúng đắn tình hình trên biển" và một loạt các đồng thuận đã được lãnh đạo hai đảng cầm quyền đạt được, dựa trên những lợi ích chiến lược chung, theo Tân Hoa Xã. Vẫn theo hãng tin nhà nước Trung Quốc, Ngoại trưởng Phạm Bình Minh nói Việt Nam "sẵn sàng thực hiện các đồng thuận mà lãnh đạo hai nước đã đạt được trong các vấn đề trên biển và thúc đẩy việc phát triển tốt đẹp quan hệ song phương". Báo chí Việt Nam và Trung Quốc đưa tin hơi khác nhau về cuộc gặp song phương giữa Ngoại trưởng VN và TQ tại Bangkok hôm 1/8. Ông Phạm Bình Minh "đề nghị" hai bên cần nỗ lực duy trì hoà bình, ổn định, kiểm soát tốt bất đồng, không làm phức tạp thêm tình hình Biển Đông thông qua các biện pháp hoà bình giải quyết thoả đáng tranh chấp tại Biển Đông trên cơ sở tuân thủ nghiêm túc luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hợp Quốc về luật Biển 1982 (UNCLOS 1982). Trước đó, truyền thông Việt Nam hôm 31/7 đưa tin Ngoại trưởng Phạm Bình Minh đã lên án hành vi đơn phương của Trung Quốc tại Biển Đông trong cuộc họp với các ngoại trưởng ASEAN. Theo Dân Trí, trong phiên khai mạc Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 52 hôm 31/7, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nhấn mạnh tình hình Biển Đông diễn biến phức tạp, trong đó có các hành động đơn phương như quân sự hoá, gia tăng tập trận quân sự. "Đặc biệt, tàu khảo sát Hải Dương 8 của Trung Quốc được các tàu hải cảnh và dân binh hộ tống xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, tiến hành các hoạt động khảo sát trái phép. Những hành động này vi phạm nghiêm trọng quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam theo Công ước Luật biển 1982. Nghiêm trọng hơn, đây là diễn biến tiếp theo các hoạt động cải tạo bồi đắp quy mô lớn và quân sự hoá các cấu trúc tranh chấp trên biển," ông Minh chỉ đích danh Trung Quốc và tàu khảo sát Hải dương 8 trong diễn biến đối đầu, căng thẳng. Hội nghề cá yêu cầu chính quyền có hành động cứng rắn hơn với Trung Quốc "Các diễn biến này đã làm xói mòn lòng tin, gia tăng căng thẳng và ảnh hưởng trực tiếp tới hoà bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hài và hàng không ở Biển Đông, vi phạm DOC và đi ngược lại cam kết duy trì môi trường thuận lợi cho đàm phán COC," lãnh đạo ngành ngoại giao thuộc Chính phủ Việt Nam được truyền thông nhà nước trích thuật nói thêm. Hôm 02/8, tờ báo Thế giới & Việt Nam, cơ quan truyền thông thuộc Bộ Ngoại giao Việt Nam cũng đưa tin về cuộc gặp trên và cho hay thêm: "Trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 52 và các Hội nghị liên quan tại Bangkok, Thái Lan, ngày 01/8/2019, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh đã gặp Uỷ viên Quốc vụ, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị. "Tại cuộc gặp, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nhấn mạnh Việt Nam coi trọng quan hệ láng giềng với Trung Quốc; về các vấn đề trên biển hiện nay, Phó Thủ tướng khẳng định lập trường nguyên tắc của Việt Nam, nêu rõ hai bên cần nỗ lực duy trì hoà bình, ổn định, kiểm soát tốt bất đồng, không có hành động làm phức tạp thêm tình hình, thông qua các biện pháp hoà bình giải quyết thoả đáng tranh chấp tại Biển Đông trên cơ sở tuân thủ nghiêm túc luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS 1982). "Uỷ viên Quốc vụ, Bộ trưởng Vương Nghị khẳng định Đảng, Chính phủ Trung Quốc trân trọng quan hệ với Việt Nam, nỗ lực giữ gìn quan hệ hữu nghị giữa hai nước; nhất trí cùng trao đổi ý kiến, giải quyết thoả đáng những vấn đề phát sinh trong quan hệ," báo mạng Thế giới & Việt Nam tường thuật. Mời quý vị bấm vào đường dẫn này để theo dõi toàn văn nội dung cuộc hội luận Bàn tròn thứ Năm từ London hôm 01/8/2019 với sự trình bày quan điểm riêng trên tư cách cá nhân của các khách mời nói trên.
[ 108, 287, 285, 161, 836, 395, 971, 644, 700, 104, 131, 132, 105, 111, 210, 373, 1647, 1594, 104, 151, 162, 107, 460, 1213, 367, 2863, 1678, 411, 836, 395, 2575, 325, 5189, 23701, 149, 5703, 579, 695, 606, 137, 131, 132, 377, 17889, 215, 450, 257, 360, 725, 278, 140, 218, 105, 115, 107, 238, 329, 514, 975, 180, 150, 751, 1037, 134, 110, 130, 488, 124, 109, 209, 192, 117, 703, 106, 377, 2764, 772, 192, 1452, 116, 152, 613, 566, 122, 245, 624, 1348, 568, 402, 510, 132, 844, 15560, 104, 15652, 342, 410, 1796, 4579, 231, 329, 104, 111, 137, 127, 107, 316, 146, 228, 809, 704, 104, 425, 206, 105, 113, 476, 443, 126, 156, 152, 142, 260, 321, 1054, 425, 206, 6777, 173, 604, 3171, 257, 106, 179, 260, 6063, 116, 330, 165, 148, 1619, 917, 146, 318, 119, 2101, 1867, 259, 832, 104, 2189, 2101, 1867, 259, 832, 161, 813, 411, 836, 395, 2575, 5251, 105, 1558, 176, 178, 108, 3204, 1005, 448, 1913, 399, 630, 1976, 982, 155, 377, 4209, 601, 849, 6311, 108, 121, 784, 510, 957, 2757, 5320, 3899, 678, 1442, 2169, 103, 503, 1097, 1269, 395, 806, 2102, 249, 448, 256, 131, 578, 795, 189, 978, 120, 147, 1466, 113, 120, 476, 443, 125, 11499, 125, 2574, 1791, 10770, 103, 111, 137, 215, 954, 990, 105, 804, 361, 215, 222, 445, 105, 1638, 2855, 130, 2128, 227, 354, 123, 327, 647, 185, 168, 125, 657, 541, 104, 282, 1013, 143, 133, 2166, 668, 120, 292, 343, 106, 144, 403, 10502, 963, 9813, 1042, 356, 116, 166, 133, 306, 717, 105, 133, 3569, 138, 120, 141, 128, 106, 377, 4103, 1658, 2324, 222, 135, 490, 257, 4499, 15536, 4512, 706, 400, 126, 143, 450, 921, 181, 128, 1136, 410, 113, 135, 174, 114, 203, 106, 552, 1459, 193, 598, 105, 130, 114, 283, 105, 152, 142, 650, 112, 5320, 3899, 678, 1442, 2169, 434, 106, 1097, 1269, 4770, 624, 806, 2102, 249, 448, 256, 131, 132, 1960, 145, 179, 397, 141, 278, 123, 1985, 110, 107, 404, 106, 157, 137, 115, 5201, 112, 8793, 332, 2855, 105, 144, 650, 1527, 114, 824, 2167, 104, 282, 1013, 185, 168, 657, 541, 244, 1578, 108, 5242, 108, 13981, 103, 323, 181, 1156, 427, 293, 213, 143, 107, 136, 123, 106, 111, 137, 167, 215, 650, 1527, 105, 167, 954, 990, 160, 122, 168, 209, 192, 289, 620, 2505, 289, 620, 288, 950, 136, 199, 450, 113, 869, 359, 104, 267, 195, 119, 151, 942, 1007, 169, 107, 136, 110, 808, 419, 152, 142, 139, 192, 7200, 260, 139, 467, 120, 973, 246, 252, 144, 103, 145, 174, 169, 163, 872, 278, 160, 152, 142, 914, 585, 250, 417, 1369, 183, 281, 470, 4169, 281, 246, 2056, 1106, 5624, 127, 128, 120, 111, 261, 247, 291, 373, 202, 104, 122, 256, 139, 107, 354, 123, 122, 329, 125, 869, 359, 195, 119, 209, 554, 1121, 473, 104, 151, 890, 128, 530, 143, 694, 137, 239, 1675, 294, 377, 2776, 110, 3311, 12224, 644, 410, 426, 125, 482, 409, 810, 474, 1075, 817, 337, 678, 9972, 152, 568, 402, 291, 373, 547, 1375, 624, 1348, 23511, 103, 795, 784, 510, 161, 885, 267, 424, 153, 2596, 7440, 176, 2835, 108, 3204, 1005, 448, 161, 903, 20579, 255, 220, 257, 777, 554, 183, 6294, 364, 339, 111, 169, 532, 342, 369, 175, 1839, 170, 604, 106, 238, 329, 104, 111, 137, 215, 106, 450, 103, 111, 169, 110, 964, 218, 186, 103, 111, 169, 524, 215, 450, 360, 725, 167, 140, 218, 105, 751, 1037, 155, 129, 224, 260, 583, 111, 169, 139, 227, 4943, 143, 111, 169, 134, 227, 354, 116, 173, 215, 106, 1463, 4422, 112, 2082, 141, 524, 160, 969, 339, 111, 137, 115, 238, 329, 2311, 111, 169, 134, 989, 525, 186, 120, 443, 145, 3311, 192, 128, 106, 147, 3425, 525, 445, 120, 144, 591, 3311, 192, 728, 163, 106, 110, 872, 278, 103, 194, 106, 104, 116, 166, 120, 111, 145, 111, 169, 110, 107, 524, 217, 1164, 311, 969, 339, 238, 329, 104, 111, 137, 215, 106, 291, 105, 111, 137, 110, 374, 339, 5201, 306, 294, 571, 613, 566, 122, 245, 126, 272, 581, 426, 125, 179, 145, 118, 343, 106, 377, 2764, 772, 12224, 161, 189, 3568, 248, 107, 443, 106, 403, 111, 151, 890, 598, 2153, 740, 109, 1104, 104, 111, 151, 162, 108, 121, 644, 3010, 143, 1730, 106, 110, 117, 103, 171, 156, 728, 106, 156, 473, 2184, 110, 117, 656, 140, 156, 10112, 1075, 817, 337, 678, 2119, 106, 152, 568, 402, 291, 373, 547, 1375, 624, 1348, 1811, 402, 510, 132, 844, 15560, 103, 15652, 644, 410, 119, 2101, 1867, 149, 12383, 104, 378, 1701, 1434, 131, 103, 1075, 5852, 1012, 441, 678, 663, 7279, 152, 613, 566, 148, 2790, 795, 4191, 111, 115, 123, 106, 111, 137, 131, 132, 413, 215, 1638, 11081, 499, 157, 141, 203, 160, 1281, 235, 478, 324, 385, 142, 1352, 273, 103, 1232, 148, 496, 585, 175, 688, 1088, 228, 386, 1009, 131, 132, 316, 6851, 1281, 235, 109, 204, 242, 2722, 538, 119, 1104, 6667, 155, 1104, 4001, 189, 1769, 259, 397, 181, 128, 120, 333, 145, 174, 141, 117, 1732, 14047, 4246, 227, 777, 860, 6817, 1054, 104, 219, 111, 131, 578, 105, 123, 160, 111, 131, 132, 107, 334, 242, 585, 215, 106, 2207, 6711, 157, 141, 127, 506, 258, 210, 108, 232, 119, 120, 108, 232, 357, 397, 105, 485, 148, 1869, 359, 478, 3278, 141, 127, 203, 160, 106, 282, 142, 1281, 235, 310, 158, 204, 242, 250, 155, 128, 934, 228, 537, 359, 219, 111, 398, 224, 127, 1132, 1161, 334, 242, 585, 128, 530, 105, 1132, 1161, 861, 296, 427, 307, 104, 267, 128, 934, 546, 186, 106, 114, 483, 404, 607, 2070, 194, 114, 116, 259, 218, 211, 1964, 1316, 143, 141, 127, 203, 160, 150, 106, 116, 259, 218, 150, 215, 110, 1436, 13922, 739, 110, 139, 106, 179, 218, 150, 310, 1464, 18497, 1012, 441, 678, 663, 3422, 272, 581, 426, 146, 318, 104, 267, 161, 189, 4108, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 606, 137, 131, 132, 167, 7657, 650, 1527, 257, 129, 181, 1156, 204, 195, 178, 105, 1135, 952, 488, 124, 108, 121, 108, 3204, 1005, 448, 103, 116, 924, 146, 229, 624, 806, 2102, 249, 448, 256, 123, 119, 213, 410, 104, 378, 1701, 1434, 131, 325, 5189, 23701, 112, 1 ]
vert-fut-46918416
https://www.bbc.com/vietnamese/vert-fut-46918416
Để đối phó với cơn đau đầu do say rượu bí tỉ
Cơn vật vờ đau đầu sau khi say xỉn sẽ luôn xuất hiện, có vẻ là vậy.
Mấy năm trước, một mảnh giấy cói của người Ai cập được giải mã, trong đó tiết lộ rằng từ hồi 1.900 năm trước, người ta đã nghĩ về cách điều trị hậu quả sau khi uống quá nhiều rượu - mà lời khuyên trong giấy đó viết rằng hãy đeo một chiếc vòng cổ làm từ cây dương xỉ. Thứ 'nước thần' giải say rượu ở Thổ Nhĩ Kỳ Thị trấn Pháp nơi người ta thả chai rượu xuống biển Cách giải say rượu của New Orleans Nhiều mẹo điều trị khác trong dân gian gồm có ăn sáng với cá trích muối, chim hoàng yến chiên (theo kiểu của người La Mã), mơ muối, và món Prairie Oyster, một món uống gồm có trứng sống, nước cà chua, sốt cay và một số gia vị khác. Bất kỳ món nào có thể chữa cơn đau đầu như búa bổ, buồn nôn, cơn mệt mỏi và sự chếnh choáng mất định hướng khi bị vật vờ sau say đều đã được người ta đem ra thử. Tuy nhiên, có rất ít món tỏ ra hiệu nghiệm, ngoại trừ liều thuốc thời gian. Một trong những khó khăn để tìm ra cách chữa trị cơn vật vờ sau khi say là hiểu chính xác cơn vật vờ đó là gì, khi xem xét nó ở góc độ sinh học tế bào, thì đến nay vẫn chưa ai biết rõ. Cái hay là các triệu chứng của cơn vật vờ không xuất hiện cho đến khi cồn đã rời khỏi máu của ta. Điều này cho thấy quy trình chuyển hóa xảy ra khi cơ thể ta bẻ gãy các phân tử cồn trong người. Chất ethanol được xử lý qua enzyme ở gan để chuyển thành acetaldehyde, sau đó tiếp tục bị bẻ gãy thành chất acetate, sau đó sẽ chuyển hóa thành axit béo và nước. Một số nhà khoa học cho rằng chính acetaldehyde có thể là nguyên nhân gây ra các triệu chứng vật vờ sau say, nhất là bởi có những bằng chứng cho thấy tình trạng say xỉn xảy ra nhanh chóng ở những người có biến đổi trong cơ thể khiến các enzyme không bẻ gãy hợp chất này. Nhưng một số nghiên cứu lại cho rằng nồng độ acetaldehyde không tương quan tới mức độ nghiêm trọng của cơn say xỉn quá độ. Ngoài thời gian và uống nhiều nước, có rất ít bằng chứng cho thấy cách nào khác giúp cơ thể hồi phục sau khi xỉn quá Những người khác thì nghi rằng chuyện say xỉn không phải chỉ do bản thân chất cồn hay các thành phần mà nó chuyển hoá thành, mà còn do cả các thành phần khác đi cùng với chúng - các nhân tố khiến thức uống có màu sắc và hương vị, đôi khi được gọi là các chất đồng vị. Uống nước trái cây lợi, hại thế nào cho cơ thể 'Phép thuật' khiến champagne sủi bọt Vì sao các sản phẩm cần sa ngày càng được chuộng? Có hàng loạt các phân tử hợp thành được sinh ra trong quá trình lên men thành rượu whiskey chẳng hạn, mà chúng có thể liên quan đến cảm giác của bạn sau khi uống quá nhiều. Các loại rượu sẫm màu có nhiều các hợp chất này và có vẻ dễ gây say hơn so với các loại rượu trong. Một nghiên cứu năm 2009 cho thấy những người uống bourbon cảm thấy khó chịu hơn rất nhiều so với những người uống vodka. Nhưng ở mỗi người khác nhau thì mức độ tác động của rượu sẽ là khác nhau, từ yếu tố sinh học cơ bản cho tới lượng rượu uống vào, cho tới tốc độ uống - chưa kể đến còn cả vấn đề tuổi tác nữa. Không phải mọi nghiên cứu đều tính toán cẩn thận đến mọi yếu tố trên. Trong thực tế, các triệu chứng của cơn vật vờ sau say xỉn có lẽ không phải do một tế bào đơn thuần hay một nhóm tế bào nào, mà có thể là tổng hợp của nhiều yếu tố. Uống bia rượu có thể gây ra sự chuyển đổi trong quá trình điều tiết hormone khiến chúng ta đi tiểu nhiều hơn, do đó bị mất nước nhiều hơn trong ngày hôm sau, khiến gây thêm chứng nhức đầu. Nhiều người sau khi uống thường sẽ không có được giấc ngủ trọn vẹn qua đêm và cồn sẽ làm giảm chất lượng giấc ngủ. Cảm giác mệt mỏi và lờ đờ có thể một phần do ngủ quá ít hay ngủ không ngon gây ra. Trứng là lựa chọn phổ biết giúp giải rượu, nhưng có vẻ chúng không có nhiều hiệu quả lắm Một số nhà nghiên cứu đã đưa ra ý kiến rằng cơn đau đầu và sự suy giảm nhận thức do cơn vật vờ sau say gây ra có thể là vì hệ thống miễn dịch được kích hoạt theo cách nào đó, do nồng độ một số hợp chất gây kích thích tăng cao. "Có nhiều lý thuyết về cơn vật vờ sau say theo đó nói đó là do hệ miễn dịch phản ứng với lượng thức uống có cồn mà ta tiêu thụ," Joris C Verster, giáo sư tại Đại học Utrecht, người nghiên cứu về sinh lý học của cơn mệt mỏi sau say xỉn, nói. "Nghiên cứu đang trong quá trình xem xét những nguyên tố truyền tin miễn dịch như cytokines." Khi côn trùng trở thành nguồn thức ăn chủ đạo Có nên 'ăn sáng như hoàng đế'? 'Hảo ngọt' lợi hại cho sức khỏe ra sao Trên internet có rất nhiều gợi ý với ý tốt khuyên ta nên ăn gì để giảm cơn đau. Đôi khi chuối được truyền miệng là thứ hiệu nghiệm, dựa trên ý tưởng chuối có thể bổ sung phần dưỡng chất bị mất khi uống rượu bia như chất kali. Tuy nhiên, vấn đề ở đây là việc thiếu dưỡng chất có vẻ không phải là nguyên nhân gây ra triệu chứng vật vờ, và bạn hẳn là không bị thiếu dưỡng chất chỉ vì một đêm uống hết mình. Các loại thực phẩm nhiều dầu mỡ, chất béo - như bữa sáng kiểu Anh - đôi khi được cho là cách giã rượu hữu hiệu. Thế nhưng ý này có vẻ như lại là cách hiểu hơi lẫn lộn với lời khuyên nên ăn nhiều trước khi uống, vì như thế khả năng tiêu thụ cồn sẽ chậm lại. Không có bằng chứng nào cho thấy bữa sáng này có thể giúp gì sau cơn say. Một số người đề nghị nên ăn trứng, với lý giải là trứng có chứa một loại axit amin có thể bẻ gãy hợp chất acetaldehyde. Thế nhưng cũng không có bằng chứng vững chắc nào cho thấy ăn axit amin (trùng hợp là chất này cũng có trong nhiều loại thức ăn khác) có thể giúp bớt những triệu chứng trên. Vậy nên việc xử lý các triệu chứng sau say xỉn bằng cách nghỉ ngơi, uống nhiều nước và thuốc aspirin có vẻ sẽ vẫn là cách điều trị tốt nhất trong một thời gian dài nữa. Ăn một bữa tương đối rồi hẵng uống, và uống chậm rãi, sẽ giúp cho hàm lượng cồn và các hợp chất khác trong gan và phần còn lại của cơ thể có thể xử lý một lượng kiểm soát được trong suốt buổi đi uống. Nhưng cách tốt nhất để tránh bị vật vờ sau say xỉn là không uống tới mức quá chén. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.
summarize: Mấy năm trước, một mảnh giấy cói của người Ai cập được giải mã, trong đó tiết lộ rằng từ hồi 1.900 năm trước, người ta đã nghĩ về cách điều trị hậu quả sau khi uống quá nhiều rượu - mà lời khuyên trong giấy đó viết rằng hãy đeo một chiếc vòng cổ làm từ cây dương xỉ. Thứ 'nước thần' giải say rượu ở Thổ Nhĩ Kỳ Thị trấn Pháp nơi người ta thả chai rượu xuống biển Cách giải say rượu của New Orleans Nhiều mẹo điều trị khác trong dân gian gồm có ăn sáng với cá trích muối, chim hoàng yến chiên (theo kiểu của người La Mã), mơ muối, và món Prairie Oyster, một món uống gồm có trứng sống, nước cà chua, sốt cay và một số gia vị khác. Bất kỳ món nào có thể chữa cơn đau đầu như búa bổ, buồn nôn, cơn mệt mỏi và sự chếnh choáng mất định hướng khi bị vật vờ sau say đều đã được người ta đem ra thử. Tuy nhiên, có rất ít món tỏ ra hiệu nghiệm, ngoại trừ liều thuốc thời gian. Một trong những khó khăn để tìm ra cách chữa trị cơn vật vờ sau khi say là hiểu chính xác cơn vật vờ đó là gì, khi xem xét nó ở góc độ sinh học tế bào, thì đến nay vẫn chưa ai biết rõ. Cái hay là các triệu chứng của cơn vật vờ không xuất hiện cho đến khi cồn đã rời khỏi máu của ta. Điều này cho thấy quy trình chuyển hóa xảy ra khi cơ thể ta bẻ gãy các phân tử cồn trong người. Chất ethanol được xử lý qua enzyme ở gan để chuyển thành acetaldehyde, sau đó tiếp tục bị bẻ gãy thành chất acetate, sau đó sẽ chuyển hóa thành axit béo và nước. Một số nhà khoa học cho rằng chính acetaldehyde có thể là nguyên nhân gây ra các triệu chứng vật vờ sau say, nhất là bởi có những bằng chứng cho thấy tình trạng say xỉn xảy ra nhanh chóng ở những người có biến đổi trong cơ thể khiến các enzyme không bẻ gãy hợp chất này. Nhưng một số nghiên cứu lại cho rằng nồng độ acetaldehyde không tương quan tới mức độ nghiêm trọng của cơn say xỉn quá độ. Ngoài thời gian và uống nhiều nước, có rất ít bằng chứng cho thấy cách nào khác giúp cơ thể hồi phục sau khi xỉn quá Những người khác thì nghi rằng chuyện say xỉn không phải chỉ do bản thân chất cồn hay các thành phần mà nó chuyển hoá thành, mà còn do cả các thành phần khác đi cùng với chúng - các nhân tố khiến thức uống có màu sắc và hương vị, đôi khi được gọi là các chất đồng vị. Uống nước trái cây lợi, hại thế nào cho cơ thể 'Phép thuật' khiến champagne sủi bọt Vì sao các sản phẩm cần sa ngày càng được chuộng? Có hàng loạt các phân tử hợp thành được sinh ra trong quá trình lên men thành rượu whiskey chẳng hạn, mà chúng có thể liên quan đến cảm giác của bạn sau khi uống quá nhiều. Các loại rượu sẫm màu có nhiều các hợp chất này và có vẻ dễ gây say hơn so với các loại rượu trong. Một nghiên cứu năm 2009 cho thấy những người uống bourbon cảm thấy khó chịu hơn rất nhiều so với những người uống vodka. Nhưng ở mỗi người khác nhau thì mức độ tác động của rượu sẽ là khác nhau, từ yếu tố sinh học cơ bản cho tới lượng rượu uống vào, cho tới tốc độ uống - chưa kể đến còn cả vấn đề tuổi tác nữa. Không phải mọi nghiên cứu đều tính toán cẩn thận đến mọi yếu tố trên. Trong thực tế, các triệu chứng của cơn vật vờ sau say xỉn có lẽ không phải do một tế bào đơn thuần hay một nhóm tế bào nào, mà có thể là tổng hợp của nhiều yếu tố. Uống bia rượu có thể gây ra sự chuyển đổi trong quá trình điều tiết hormone khiến chúng ta đi tiểu nhiều hơn, do đó bị mất nước nhiều hơn trong ngày hôm sau, khiến gây thêm chứng nhức đầu. Nhiều người sau khi uống thường sẽ không có được giấc ngủ trọn vẹn qua đêm và cồn sẽ làm giảm chất lượng giấc ngủ. Cảm giác mệt mỏi và lờ đờ có thể một phần do ngủ quá ít hay ngủ không ngon gây ra. Trứng là lựa chọn phổ biết giúp giải rượu, nhưng có vẻ chúng không có nhiều hiệu quả lắm Một số nhà nghiên cứu đã đưa ra ý kiến rằng cơn đau đầu và sự suy giảm nhận thức do cơn vật vờ sau say gây ra có thể là vì hệ thống miễn dịch được kích hoạt theo cách nào đó, do nồng độ một số hợp chất gây kích thích tăng cao. "Có nhiều lý thuyết về cơn vật vờ sau say theo đó nói đó là do hệ miễn dịch phản ứng với lượng thức uống có cồn mà ta tiêu thụ," Joris C Verster, giáo sư tại Đại học Utrecht, người nghiên cứu về sinh lý học của cơn mệt mỏi sau say xỉn, nói. "Nghiên cứu đang trong quá trình xem xét những nguyên tố truyền tin miễn dịch như cytokines." Khi côn trùng trở thành nguồn thức ăn chủ đạo Có nên 'ăn sáng như hoàng đế'? 'Hảo ngọt' lợi hại cho sức khỏe ra sao Trên internet có rất nhiều gợi ý với ý tốt khuyên ta nên ăn gì để giảm cơn đau. Đôi khi chuối được truyền miệng là thứ hiệu nghiệm, dựa trên ý tưởng chuối có thể bổ sung phần dưỡng chất bị mất khi uống rượu bia như chất kali. Tuy nhiên, vấn đề ở đây là việc thiếu dưỡng chất có vẻ không phải là nguyên nhân gây ra triệu chứng vật vờ, và bạn hẳn là không bị thiếu dưỡng chất chỉ vì một đêm uống hết mình. Các loại thực phẩm nhiều dầu mỡ, chất béo - như bữa sáng kiểu Anh - đôi khi được cho là cách giã rượu hữu hiệu. Thế nhưng ý này có vẻ như lại là cách hiểu hơi lẫn lộn với lời khuyên nên ăn nhiều trước khi uống, vì như thế khả năng tiêu thụ cồn sẽ chậm lại. Không có bằng chứng nào cho thấy bữa sáng này có thể giúp gì sau cơn say. Một số người đề nghị nên ăn trứng, với lý giải là trứng có chứa một loại axit amin có thể bẻ gãy hợp chất acetaldehyde. Thế nhưng cũng không có bằng chứng vững chắc nào cho thấy ăn axit amin (trùng hợp là chất này cũng có trong nhiều loại thức ăn khác) có thể giúp bớt những triệu chứng trên. Vậy nên việc xử lý các triệu chứng sau say xỉn bằng cách nghỉ ngơi, uống nhiều nước và thuốc aspirin có vẻ sẽ vẫn là cách điều trị tốt nhất trong một thời gian dài nữa. Ăn một bữa tương đối rồi hẵng uống, và uống chậm rãi, sẽ giúp cho hàm lượng cồn và các hợp chất khác trong gan và phần còn lại của cơ thể có thể xử lý một lượng kiểm soát được trong suốt buổi đi uống. Nhưng cách tốt nhất để tránh bị vật vờ sau say xỉn là không uống tới mức quá chén. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.
[ 108, 287, 285, 161, 4593, 364, 147, 1466, 116, 2252, 1336, 107, 176, 104, 111, 1561, 1288, 117, 272, 2610, 103, 113, 150, 958, 1154, 160, 148, 496, 876, 12735, 147, 1466, 111, 169, 115, 372, 125, 173, 179, 245, 878, 416, 187, 129, 1549, 310, 158, 1953, 233, 145, 366, 2152, 113, 1336, 150, 508, 160, 914, 2164, 116, 845, 906, 874, 140, 148, 1003, 1903, 4228, 112, 1283, 377, 10385, 11280, 272, 3067, 1953, 108, 121, 2050, 1925, 336, 1074, 1513, 711, 328, 111, 169, 1617, 3668, 1953, 804, 657, 1650, 272, 3067, 1953, 104, 1080, 10050, 1115, 11432, 179, 245, 211, 113, 137, 390, 770, 107, 446, 611, 119, 499, 788, 15387, 2794, 1203, 13151, 5202, 6303, 1138, 104, 111, 1688, 2724, 856, 1659, 15387, 105, 1246, 9325, 176, 7207, 3329, 364, 5604, 103, 116, 1246, 1549, 770, 107, 3136, 2883, 142, 1826, 14821, 2933, 2801, 105, 116, 166, 165, 297, 911, 2585, 393, 1246, 224, 107, 136, 1520, 1756, 1187, 178, 128, 5040, 1397, 103, 1491, 7560, 103, 1756, 3296, 3217, 105, 144, 353, 1671, 5676, 552, 190, 665, 129, 133, 731, 6140, 187, 3067, 413, 115, 117, 111, 169, 979, 124, 932, 112, 421, 572, 107, 215, 500, 1246, 776, 124, 614, 5019, 470, 1419, 2693, 1357, 221, 3514, 430, 113, 120, 455, 1000, 130, 370, 124, 173, 1520, 245, 1756, 731, 6140, 187, 129, 3067, 106, 524, 122, 628, 1756, 731, 6140, 150, 106, 2043, 129, 453, 587, 335, 108, 121, 1869, 359, 296, 214, 216, 12075, 143, 155, 275, 244, 289, 375, 217, 4087, 1814, 194, 106, 109, 617, 463, 104, 1756, 731, 6140, 110, 387, 199, 114, 155, 129, 6366, 115, 1165, 574, 1475, 104, 2220, 747, 126, 114, 203, 565, 277, 589, 471, 488, 124, 129, 225, 136, 169, 5662, 5078, 109, 613, 693, 6366, 113, 1784, 5061, 25177, 117, 528, 241, 235, 13656, 108, 121, 4556, 130, 589, 164, 31295, 103, 187, 150, 270, 437, 133, 5662, 5078, 164, 562, 108, 9880, 2181, 12029, 187, 150, 134, 589, 471, 164, 8478, 3288, 105, 1018, 430, 166, 152, 889, 214, 114, 160, 122, 31295, 107, 136, 106, 503, 157, 383, 124, 109, 617, 463, 731, 6140, 187, 3067, 103, 202, 106, 626, 107, 120, 281, 463, 114, 203, 205, 612, 3067, 12194, 488, 124, 838, 1332, 108, 121, 120, 111, 107, 625, 345, 113, 225, 136, 521, 109, 13656, 110, 5662, 5078, 279, 562, 433, 311, 116, 166, 568, 402, 153, 114, 160, 3855, 359, 31295, 110, 489, 146, 228, 537, 359, 849, 308, 104, 1756, 3067, 12194, 310, 4221, 1382, 221, 390, 105, 1549, 158, 1013, 107, 215, 500, 281, 463, 114, 203, 173, 224, 211, 422, 225, 136, 496, 618, 187, 129, 12194, 310, 564, 111, 211, 143, 881, 160, 443, 3067, 12194, 110, 139, 163, 180, 288, 481, 562, 6366, 194, 109, 164, 380, 145, 335, 589, 1270, 164, 103, 145, 177, 180, 186, 109, 164, 380, 211, 184, 264, 119, 174, 233, 109, 157, 712, 521, 329, 1549, 107, 1162, 1038, 105, 1517, 297, 103, 1183, 129, 117, 343, 106, 109, 562, 210, 4749, 13372, 269, 142, 897, 1003, 5215, 799, 175, 224, 114, 225, 136, 17404, 11554, 887, 257, 521, 18190, 21644, 7448, 865, 350, 109, 262, 765, 260, 1692, 191, 536, 117, 4272, 347, 615, 201, 1130, 109, 613, 693, 279, 164, 117, 296, 124, 113, 310, 277, 227, 4196, 164, 1953, 28271, 718, 269, 2384, 145, 174, 107, 136, 316, 146, 155, 406, 1143, 104, 230, 187, 129, 1549, 310, 2210, 303, 534, 1953, 10908, 1162, 107, 158, 109, 279, 562, 126, 105, 107, 895, 790, 383, 3067, 183, 648, 119, 109, 534, 1953, 113, 112, 430, 568, 402, 147, 3842, 114, 203, 120, 111, 1549, 30226, 406, 203, 455, 668, 183, 215, 158, 648, 119, 120, 111, 1549, 12562, 112, 311, 108, 121, 742, 176, 111, 211, 527, 143, 537, 359, 274, 192, 104, 1953, 134, 106, 211, 1481, 148, 675, 712, 296, 214, 225, 288, 114, 228, 423, 1953, 1549, 138, 103, 114, 228, 1606, 359, 1549, 233, 289, 546, 155, 177, 186, 255, 220, 722, 274, 1229, 724, 139, 389, 568, 402, 413, 334, 1349, 2645, 2336, 155, 389, 675, 712, 3658, 298, 223, 955, 109, 617, 463, 104, 1756, 731, 6140, 187, 3067, 12194, 107, 642, 110, 139, 180, 116, 216, 1347, 652, 2519, 194, 116, 491, 216, 1347, 1577, 145, 107, 136, 106, 497, 279, 104, 158, 675, 8559, 13372, 269, 2515, 1953, 107, 136, 383, 124, 144, 589, 345, 113, 310, 277, 179, 958, 9801, 521, 174, 169, 184, 1159, 158, 975, 180, 150, 133, 552, 142, 158, 183, 113, 191, 325, 2681, 521, 383, 426, 463, 6107, 2656, 1115, 111, 187, 129, 1549, 369, 134, 110, 107, 117, 2573, 1727, 3822, 2829, 235, 1370, 105, 6366, 134, 140, 558, 562, 423, 2573, 6807, 4130, 1143, 3296, 3217, 105, 3714, 12761, 107, 136, 116, 380, 180, 1727, 310, 500, 194, 1727, 110, 3021, 383, 1314, 21964, 106, 1212, 680, 1456, 217, 422, 272, 8472, 170, 107, 895, 174, 110, 107, 158, 614, 416, 1801, 430, 166, 152, 568, 402, 115, 251, 124, 108, 232, 357, 160, 1756, 1187, 178, 105, 144, 782, 558, 238, 329, 180, 1756, 731, 6140, 187, 3067, 383, 124, 107, 136, 106, 171, 300, 234, 1635, 414, 117, 1058, 381, 181, 173, 224, 397, 180, 3855, 359, 116, 166, 279, 562, 383, 1058, 581, 321, 2207, 2046, 158, 241, 1026, 125, 1756, 731, 6140, 187, 3067, 181, 150, 123, 150, 106, 180, 300, 1635, 414, 391, 475, 119, 423, 329, 1549, 107, 6366, 145, 169, 464, 1816, 519, 5830, 6008, 960, 8377, 5604, 103, 309, 441, 149, 440, 214, 25169, 103, 111, 568, 402, 125, 296, 241, 214, 104, 1756, 3296, 3217, 187, 3067, 12194, 103, 454, 189, 13808, 402, 167, 113, 310, 277, 453, 587, 120, 503, 712, 425, 193, 1635, 414, 128, 17988, 569, 294, 707, 4133, 2116, 319, 164, 774, 329, 446, 185, 247, 615, 237, 10822, 611, 128, 1203, 2194, 2810, 8684, 12015, 3636, 257, 418, 799, 114, 543, 1309, 124, 350, 1601, 231, 2154, 107, 215, 158, 2390, 108, 232, 119, 108, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 1448, 231, 731, 6140, 1187, 178, 187, 129, 3067, 12194, 134, 637, 387, 199, 103, 107, 895, 106, 1356, 1 ]
business-41943106
https://www.bbc.com/vietnamese/business-41943106
TPP cần 'cấp cứu' sau khi Canada bỏ họp?
Đàm phán nhằm khôi phục hiệp định TPP đã gặp khó khăn sau khi cả Thủ tướng Canada Justin Trudeau và bộ trưởng ngoại thương của chính phủ ông, François-Philippe Champagne đều không đến họp vào buổi tối 10/11 tại Đà Nẵng.
Thủ tướng Justin Trudeau sẽ một mình buông tay để TPP chìm luôn? Cuộc họp do Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe chủ trì đã phải hoãn lại vì đoàn Canada không xuất hiện. Theo Reuters, ông Trudeau không hề nêu ra một lời giải thích về chuyện "bỏ ký kết". Hội luận: APEC bế mạc, TPP đổi tên và Trump tới Hà Nội Mỹ rút khỏi TPP và nhân quyền ở VN Nhân quyền tại VN sẽ tốt hơn khi Mỹ rời TPP? TPP bị hủy, trò chơi địa chính trị khu vực sẽ thế nào? Thủ tướng Lý Hiển Long vẫn muốn TPP không có Mỹ? Trước đó, các đoàn dự APEC như New Zealand và Canada đã nêu chỉ dấu họ đặt câu hỏi về TPP-11. Dù không ai nói ra là nước họ sẽ bỏ TPP, cả thủ tướng New Zealand, bà Jacinda Ardern và thủ tướng Justin Trudeau của Canada đều bình luận về TPP theo hướng còn chưa dễ hoàn tất đàm phán. Theo Reuters, các đoàn đã nêu ra "những bình luận trái ngược nhau" về TPP-11 hôm thứ Ba 9/11 tại Đà Nẵng. Nhật Bản thì nói một đồng thuận "đã đạt được trên nguyên tắc", nhưng ngay sau đó Canada bác bỏ điều này. Trước khi tới Việt Nam, ông Trudeau đã nói "Canada không vội vàng với TPP". Còn bà Jacinda Ardern, sau khi lên làm thủ tướng New Zealand ở tuổi 37, nhờ thành lập chính phủ liên minh do đảng Lao Động cánh tả của bà dẫn dắt đã nói: "Cho dù đó là TPP hay bất kỳ thỏa thuận nào khác, cần phải đảm bảo rằng chúng ta có thể cấm người nước ngoài mua các ngôi nhà đã có sẵn tại New Zealand." Không phải ai cũng thích APEC: Biểu tình đòi 'Vứt APEC' ở Manila, Philippines Dù vậy, trả lời báo chí ở Đà Nẵng hôm 10/11, Bộ trưởng thương mại New Zealand, David Parker nói "không phải nước ông cản trở TPP". Ông nói, "có một nước khác" đã làm chuyện đó nhưng không nêu tên nước nào, Từ 12 xuống 11 Lúc đầu có tin nói 11 nước còn lại - sau khi Mỹ rút - sẽ thông qua một tuyên bố căn bản tại APEC. Nhưng Canada xác nhận cuộc họp thứ Sáu không diễn ra. Một viên chức Canada được dẫn lời: "Chúng tôi cần làm đúng việc này, và sẽ mất thời gian." Canada là nền kinh tế lớn thứ hai chỉ sau Nhật trong nhóm TPP-11. Nhưng hôm thứ Tư, Canada tuyên bố sẽ không vội tham gia một thỏa thuận mới. Canada và Mexico, đều có trong nhóm TPP-11, lại đang thương lượng với chính quyền Mỹ về hiệp định tự do thương mại Bắc Mỹ (NAFTA). Tổng thống Donald Trump đã rút Mỹ ra khỏi TPP khi ông nhậm chức. Sự vắng mặt của Mỹ khiến một số nước không còn mặn mà, nhưng Nhật Bản vận động mạnh mẽ cho một hiệp định mới. APEC: Thông điệp lãnh đạo quốc tế khi tới VN Bình luận về quyết định của Trump bỏ TPP Jacinda Ardern khác hẳn các lãnh đạo APEC New Zealand muốn tái đàm phán TPP tại Đà Nẵng Mới đầu ngày thứ Sáu, Thủ tướng Malaysia Najib Razak còn nói "khá tự tin" rằng có thể đạt thỏa thuận. Bên cạnh Malaysia có Singapore và Nhật Bản là những nước mặn mà nhất với TPP. Tại hội nghị APEC hôm thứ Sáu, Tổng thống Mỹ Donald Trump gửi ra thông điệp mạnh mẽ về thương mại. Thủ tướng Jacinda Ardern của New Zealand ngỡ ngàng trước món quà: chân dung của chính bà được Thủ tướng VN trao tặng. Tuy thế New Zealand vẫn có quan điểm khác VN về TPP Ông Trump tuyên bố Mỹ sẽ không "dung thứ" cho những lạm dụng thương mại và đòi chính sách bình đẳng, công bằng. Ông Trump cũng nói Mỹ sẽ không tham gia các hiệp định đa phương. Trong khi đó phát biểu ở APEC, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình lại kêu gọi "duy trì đa phương". Theo phóng viên kinh doanh của BBC News Karishma Vaswani từ Đà Nẵng thì các đoàn của 11 nước còn có ngày mai, 11/11 để quyết định về TPP. Phóng viên của chúng tôi cũng nói Canada muốn có đảm bảo rõ hơn về quyền lợi của người lao động trong các điều khoản của TPP. Quá nhiều xu hướng và cách nhìn khác nhau Một lý do nữa mà chính phủ Trudeau nêu ra là đàm phán TPP có thể gây khiến thỏa thuận ba nước Bắc Mỹ, gồm Hoa Kỳ, Canada và Mexico trở nên "phức tạp hóa". Hôm 09/11, luật sư Vũ Đức Khanh, nhà bình luận thời sự từ Ottawa, Canada đã nêu đánh giá của ông về khả năng thành công hay không của vòng đàm phán TPP lần này. Nói về hội nghị APEC trong Bàn tròn Thứ Năm của BBC Tiếng Việt hôm thứ Năm, ông cho hay: "Sự hội nhập của Việt Nam với thế giới thông qua APEC là động cơ thúc đẩy cho phát triển của Việt Nam. Liệu APEC có đạt được gì [cho Việt Nam] không? Theo những nguồn tin chúng ta biết được thì không. Ngay như hồi đầu tuần, Nhật Bản đã cố gắng khởi động lại TPP nhưng vào giờ chót thì có lẽ là đã không thành công. Theo tôi, APEC 2017 sẽ không có điểm gì xuất sắc hết." TPP có tham vọng bỏ thuế quan cho sản phẩm nông nghiệp và công nghiệp mà tỷ trọng trao đổi thương mại năm 2016 đạt 356 tỷ USD. Còn ông Jenik Radon, Giáo sư thỉnh giảng tại Đại học Columbia thì từng nói với BBC Tiếng Việt bên lề một hội nghị kinh doanh tại Đà Nẵng trong tuần: “Ý tưởng về TPP là tốt nhưng tôi không thích chi tiết của nó bởi có nhiều điểm thiếu rõ ràng và các bên tham gia có thể lợi dụng sự thiếu rõ ràng này.” TPP 'được soạn thảo rất dở', theo GS Jenik Radon Với nước chủ nhà của hội nghị APEC năm nay là Việt Nam, nếu TPP-11 được thông qua, nền kinh tế nước này có thể có thêm vài phần trăm tăng trưởng mỗi năm, theo giới quan sát. Tuy nhiên, theo nhà báo Nguyễn Giang của BBC từ London thì hội nghị APEC ở Đà Nẵng đang nâng cao vị thế của Việt Nam nhưng lại diễn ra vào thời điểm "hội tụ nhiều yếu tố đe dọa" tự do hóa thương mại toàn cầu. Làn sóng chống tầng lớp trên, gọi là nhóm 1% hưởng lợi nhiều nhất từ toàn cầu hóa về kinh tế, đang dâng lên không chỉ ở châu Mỹ, châu Âu, anh nói. Ngoài ra, cái nhìn về kinh tế và chính trị quốc tế của những lãnh đạo trẻ như ông Trudeau và bà Ardern, thuộc một thế hệ hoàn toàn khác với các nhân vật cùng dự họp, cũng có tác động đến nghị trình chung. Bà Jacinda Ardern và ông Justin Trudeau trẻ hơn và thuộc một thế hệ khác hẳn các lãnh đạo còn lại của APEC Vì thế, việc Canada hay New Zealand nêu ra quyền của người lao động hoặc nhu cầu bảo vệ người tiêu dùng bản địa là dễ hiểu. Về cơ bản, câu hỏi cho TPP là ai sẽ được lợi và ai thua thiệt vì thương mại toàn cầu. Một trong những quyết định đầu tiên của tân chính phủ Ardern là cấm người nước ngoài mua nhà ở nước họ để bảo vệ người mua New Zealand. Ngoại kiều mà đa số là người Trung Quốc đã mua ồ ạt nhà cửa ở New Zealand những năm qua. Bình luận về quyết định của Trump bỏ TPP Đàm phán RCEP còn vướng nhiều bất đồng Shinzo Abe ‘tin tưởng’ Donald Trump
summarize: Thủ tướng Justin Trudeau sẽ một mình buông tay để TPP chìm luôn? Cuộc họp do Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe chủ trì đã phải hoãn lại vì đoàn Canada không xuất hiện. Theo Reuters, ông Trudeau không hề nêu ra một lời giải thích về chuyện "bỏ ký kết". Hội luận: APEC bế mạc, TPP đổi tên và Trump tới Hà Nội Mỹ rút khỏi TPP và nhân quyền ở VN Nhân quyền tại VN sẽ tốt hơn khi Mỹ rời TPP? TPP bị hủy, trò chơi địa chính trị khu vực sẽ thế nào? Thủ tướng Lý Hiển Long vẫn muốn TPP không có Mỹ? Trước đó, các đoàn dự APEC như New Zealand và Canada đã nêu chỉ dấu họ đặt câu hỏi về TPP-11. Dù không ai nói ra là nước họ sẽ bỏ TPP, cả thủ tướng New Zealand, bà Jacinda Ardern và thủ tướng Justin Trudeau của Canada đều bình luận về TPP theo hướng còn chưa dễ hoàn tất đàm phán. Theo Reuters, các đoàn đã nêu ra "những bình luận trái ngược nhau" về TPP-11 hôm thứ Ba 9/11 tại Đà Nẵng. Nhật Bản thì nói một đồng thuận "đã đạt được trên nguyên tắc", nhưng ngay sau đó Canada bác bỏ điều này. Trước khi tới Việt Nam, ông Trudeau đã nói "Canada không vội vàng với TPP". Còn bà Jacinda Ardern, sau khi lên làm thủ tướng New Zealand ở tuổi 37, nhờ thành lập chính phủ liên minh do đảng Lao Động cánh tả của bà dẫn dắt đã nói: "Cho dù đó là TPP hay bất kỳ thỏa thuận nào khác, cần phải đảm bảo rằng chúng ta có thể cấm người nước ngoài mua các ngôi nhà đã có sẵn tại New Zealand." Không phải ai cũng thích APEC: Biểu tình đòi 'Vứt APEC' ở Manila, Philippines Dù vậy, trả lời báo chí ở Đà Nẵng hôm 10/11, Bộ trưởng thương mại New Zealand, David Parker nói "không phải nước ông cản trở TPP". Ông nói, "có một nước khác" đã làm chuyện đó nhưng không nêu tên nước nào, Từ 12 xuống 11 Lúc đầu có tin nói 11 nước còn lại - sau khi Mỹ rút - sẽ thông qua một tuyên bố căn bản tại APEC. Nhưng Canada xác nhận cuộc họp thứ Sáu không diễn ra. Một viên chức Canada được dẫn lời: "Chúng tôi cần làm đúng việc này, và sẽ mất thời gian." Canada là nền kinh tế lớn thứ hai chỉ sau Nhật trong nhóm TPP-11. Nhưng hôm thứ Tư, Canada tuyên bố sẽ không vội tham gia một thỏa thuận mới. Canada và Mexico, đều có trong nhóm TPP-11, lại đang thương lượng với chính quyền Mỹ về hiệp định tự do thương mại Bắc Mỹ (NAFTA). Tổng thống Donald Trump đã rút Mỹ ra khỏi TPP khi ông nhậm chức. Sự vắng mặt của Mỹ khiến một số nước không còn mặn mà, nhưng Nhật Bản vận động mạnh mẽ cho một hiệp định mới. APEC: Thông điệp lãnh đạo quốc tế khi tới VN Bình luận về quyết định của Trump bỏ TPP Jacinda Ardern khác hẳn các lãnh đạo APEC New Zealand muốn tái đàm phán TPP tại Đà Nẵng Mới đầu ngày thứ Sáu, Thủ tướng Malaysia Najib Razak còn nói "khá tự tin" rằng có thể đạt thỏa thuận. Bên cạnh Malaysia có Singapore và Nhật Bản là những nước mặn mà nhất với TPP. Tại hội nghị APEC hôm thứ Sáu, Tổng thống Mỹ Donald Trump gửi ra thông điệp mạnh mẽ về thương mại. Thủ tướng Jacinda Ardern của New Zealand ngỡ ngàng trước món quà: chân dung của chính bà được Thủ tướng VN trao tặng. Tuy thế New Zealand vẫn có quan điểm khác VN về TPP Ông Trump tuyên bố Mỹ sẽ không "dung thứ" cho những lạm dụng thương mại và đòi chính sách bình đẳng, công bằng. Ông Trump cũng nói Mỹ sẽ không tham gia các hiệp định đa phương. Trong khi đó phát biểu ở APEC, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình lại kêu gọi "duy trì đa phương". Theo phóng viên kinh doanh của BBC News Karishma Vaswani từ Đà Nẵng thì các đoàn của 11 nước còn có ngày mai, 11/11 để quyết định về TPP. Phóng viên của chúng tôi cũng nói Canada muốn có đảm bảo rõ hơn về quyền lợi của người lao động trong các điều khoản của TPP. Quá nhiều xu hướng và cách nhìn khác nhau Một lý do nữa mà chính phủ Trudeau nêu ra là đàm phán TPP có thể gây khiến thỏa thuận ba nước Bắc Mỹ, gồm Hoa Kỳ, Canada và Mexico trở nên "phức tạp hóa". Hôm 09/11, luật sư Vũ Đức Khanh, nhà bình luận thời sự từ Ottawa, Canada đã nêu đánh giá của ông về khả năng thành công hay không của vòng đàm phán TPP lần này. Nói về hội nghị APEC trong Bàn tròn Thứ Năm của BBC Tiếng Việt hôm thứ Năm, ông cho hay: "Sự hội nhập của Việt Nam với thế giới thông qua APEC là động cơ thúc đẩy cho phát triển của Việt Nam. Liệu APEC có đạt được gì [cho Việt Nam] không? Theo những nguồn tin chúng ta biết được thì không. Ngay như hồi đầu tuần, Nhật Bản đã cố gắng khởi động lại TPP nhưng vào giờ chót thì có lẽ là đã không thành công. Theo tôi, APEC 2017 sẽ không có điểm gì xuất sắc hết." TPP có tham vọng bỏ thuế quan cho sản phẩm nông nghiệp và công nghiệp mà tỷ trọng trao đổi thương mại năm 2016 đạt 356 tỷ USD. Còn ông Jenik Radon, Giáo sư thỉnh giảng tại Đại học Columbia thì từng nói với BBC Tiếng Việt bên lề một hội nghị kinh doanh tại Đà Nẵng trong tuần: “Ý tưởng về TPP là tốt nhưng tôi không thích chi tiết của nó bởi có nhiều điểm thiếu rõ ràng và các bên tham gia có thể lợi dụng sự thiếu rõ ràng này.” TPP 'được soạn thảo rất dở', theo GS Jenik Radon Với nước chủ nhà của hội nghị APEC năm nay là Việt Nam, nếu TPP-11 được thông qua, nền kinh tế nước này có thể có thêm vài phần trăm tăng trưởng mỗi năm, theo giới quan sát. Tuy nhiên, theo nhà báo Nguyễn Giang của BBC từ London thì hội nghị APEC ở Đà Nẵng đang nâng cao vị thế của Việt Nam nhưng lại diễn ra vào thời điểm "hội tụ nhiều yếu tố đe dọa" tự do hóa thương mại toàn cầu. Làn sóng chống tầng lớp trên, gọi là nhóm 1% hưởng lợi nhiều nhất từ toàn cầu hóa về kinh tế, đang dâng lên không chỉ ở châu Mỹ, châu Âu, anh nói. Ngoài ra, cái nhìn về kinh tế và chính trị quốc tế của những lãnh đạo trẻ như ông Trudeau và bà Ardern, thuộc một thế hệ hoàn toàn khác với các nhân vật cùng dự họp, cũng có tác động đến nghị trình chung. Bà Jacinda Ardern và ông Justin Trudeau trẻ hơn và thuộc một thế hệ khác hẳn các lãnh đạo còn lại của APEC Vì thế, việc Canada hay New Zealand nêu ra quyền của người lao động hoặc nhu cầu bảo vệ người tiêu dùng bản địa là dễ hiểu. Về cơ bản, câu hỏi cho TPP là ai sẽ được lợi và ai thua thiệt vì thương mại toàn cầu. Một trong những quyết định đầu tiên của tân chính phủ Ardern là cấm người nước ngoài mua nhà ở nước họ để bảo vệ người mua New Zealand. Ngoại kiều mà đa số là người Trung Quốc đã mua ồ ạt nhà cửa ở New Zealand những năm qua. Bình luận về quyết định của Trump bỏ TPP Đàm phán RCEP còn vướng nhiều bất đồng Shinzo Abe ‘tin tưởng’ Donald Trump
[ 108, 287, 285, 161, 596, 477, 7213, 9155, 134, 172, 267, 5201, 600, 130, 2878, 2231, 637, 347, 2226, 720, 180, 596, 477, 1085, 783, 4743, 2947, 185, 996, 115, 139, 2100, 153, 171, 526, 1797, 110, 387, 7592, 520, 2185, 103, 118, 9155, 110, 1329, 917, 124, 172, 366, 272, 581, 125, 953, 12155, 667, 299, 340, 813, 4199, 3796, 2998, 8464, 2878, 345, 465, 105, 484, 228, 337, 710, 200, 995, 574, 2878, 105, 157, 168, 108, 121, 312, 857, 168, 149, 312, 134, 514, 183, 129, 200, 1165, 2878, 347, 2878, 133, 1364, 103, 704, 1014, 439, 122, 245, 322, 442, 134, 175, 1684, 596, 477, 1087, 3979, 1590, 244, 278, 2878, 110, 107, 6237, 957, 397, 109, 526, 382, 3796, 128, 1080, 4017, 105, 1797, 115, 917, 163, 988, 154, 1295, 476, 419, 125, 2878, 9008, 112, 1612, 110, 375, 123, 124, 106, 142, 154, 134, 306, 8399, 186, 331, 477, 1080, 7228, 263, 18387, 409, 14212, 105, 331, 477, 7213, 9155, 104, 1797, 413, 342, 967, 125, 2878, 181, 665, 177, 289, 790, 506, 525, 883, 5229, 520, 2185, 103, 109, 526, 115, 917, 124, 189, 2369, 342, 967, 897, 1240, 527, 207, 125, 2878, 9008, 325, 259, 679, 10295, 149, 1640, 6941, 1085, 783, 143, 123, 172, 210, 1586, 3870, 764, 117, 159, 503, 1199, 646, 170, 531, 187, 150, 1797, 736, 306, 179, 433, 957, 129, 228, 243, 578, 118, 9155, 115, 123, 189, 18133, 110, 8020, 1287, 119, 2878, 340, 927, 263, 18387, 409, 14212, 103, 187, 129, 227, 140, 331, 477, 1080, 4017, 108, 121, 722, 4525, 103, 1211, 164, 385, 122, 256, 316, 494, 180, 283, 1992, 2783, 1255, 1072, 104, 263, 458, 2795, 115, 795, 3826, 428, 150, 106, 2878, 194, 295, 393, 893, 899, 224, 913, 260, 139, 879, 327, 160, 174, 169, 107, 136, 918, 111, 142, 351, 702, 109, 1184, 152, 115, 107, 1132, 149, 1080, 4017, 294, 724, 139, 375, 127, 581, 3796, 161, 2844, 205, 808, 9373, 6684, 332, 3796, 257, 108, 121, 10895, 1362, 1612, 2465, 456, 366, 188, 356, 108, 121, 1640, 2257, 325, 15240, 103, 949, 395, 432, 835, 1080, 7228, 2004, 14260, 123, 1639, 139, 142, 118, 1439, 319, 2878, 340, 208, 1720, 2363, 172, 142, 211, 207, 115, 140, 953, 150, 170, 110, 917, 465, 142, 1577, 1069, 1178, 804, 1425, 2314, 376, 178, 107, 193, 123, 1425, 142, 177, 153, 233, 187, 129, 200, 995, 233, 134, 206, 235, 116, 480, 399, 907, 288, 149, 13853, 311, 1797, 628, 238, 204, 720, 259, 1668, 110, 407, 1314, 430, 182, 229, 1797, 117, 458, 5297, 1007, 141, 260, 140, 604, 156, 474, 105, 134, 552, 221, 390, 294, 1797, 106, 639, 236, 216, 301, 259, 196, 163, 187, 673, 113, 491, 2878, 9008, 112, 311, 325, 259, 2802, 1797, 480, 399, 134, 110, 3114, 268, 165, 116, 893, 899, 1926, 1797, 105, 6975, 413, 107, 113, 491, 2878, 9008, 103, 153, 167, 432, 423, 119, 122, 168, 200, 125, 1319, 190, 222, 180, 432, 835, 360, 200, 27890, 112, 408, 234, 1477, 484, 115, 995, 200, 124, 574, 2878, 129, 118, 3148, 3065, 1153, 2431, 447, 104, 200, 521, 116, 166, 142, 110, 177, 4344, 145, 103, 170, 673, 783, 824, 192, 417, 1369, 114, 116, 1319, 190, 1926, 3796, 161, 1251, 1641, 261, 247, 198, 216, 129, 228, 312, 644, 410, 125, 302, 190, 104, 484, 306, 2878, 18387, 409, 14212, 211, 1545, 109, 261, 247, 3796, 1080, 4017, 278, 1139, 883, 689, 2878, 149, 1640, 2257, 2392, 178, 191, 259, 2668, 596, 477, 1780, 7462, 11158, 177, 123, 12221, 222, 193, 207, 160, 107, 136, 764, 893, 5961, 2037, 810, 1780, 107, 1396, 105, 1085, 783, 106, 120, 142, 13044, 145, 202, 119, 10148, 919, 213, 411, 3796, 325, 259, 2668, 408, 234, 200, 1477, 484, 916, 124, 206, 1641, 417, 1369, 125, 432, 5016, 596, 477, 18387, 409, 14212, 104, 1080, 4017, 7635, 10439, 226, 1246, 2902, 161, 974, 908, 104, 122, 263, 117, 596, 477, 312, 992, 5857, 112, 421, 175, 1080, 4017, 244, 107, 146, 318, 211, 312, 125, 2878, 208, 484, 480, 399, 200, 134, 110, 189, 15924, 259, 207, 114, 120, 1598, 286, 432, 835, 105, 808, 122, 333, 342, 6560, 135, 5721, 208, 484, 127, 123, 200, 134, 110, 268, 165, 109, 1319, 190, 635, 2380, 298, 129, 150, 212, 284, 108, 121, 13385, 483, 492, 151, 162, 1391, 2094, 644, 153, 758, 343, 16983, 996, 635, 412, 340, 520, 662, 182, 236, 553, 104, 378, 1701, 21386, 2941, 20741, 148, 1640, 2257, 143, 109, 526, 104, 1425, 142, 177, 107, 191, 9080, 13116, 130, 302, 190, 125, 10148, 1711, 182, 104, 174, 141, 127, 123, 1797, 278, 107, 879, 327, 450, 183, 125, 168, 418, 104, 111, 825, 469, 113, 109, 179, 886, 104, 10148, 3862, 158, 1461, 665, 105, 173, 485, 211, 527, 885, 241, 180, 761, 145, 122, 256, 9155, 917, 124, 106, 883, 689, 2878, 107, 136, 383, 521, 893, 1586, 459, 142, 360, 968, 770, 254, 1433, 1797, 105, 3139, 319, 237, 189, 20667, 1371, 471, 340, 1131, 16976, 7452, 1023, 441, 1016, 663, 8546, 152, 342, 967, 221, 144, 148, 10355, 103, 1797, 115, 917, 403, 314, 104, 118, 125, 555, 344, 164, 135, 194, 110, 104, 906, 883, 689, 2878, 400, 433, 1524, 125, 567, 411, 3796, 113, 2101, 1867, 1283, 832, 104, 378, 1434, 243, 325, 259, 2827, 118, 114, 6568, 3893, 567, 1324, 104, 243, 132, 119, 175, 249, 206, 235, 3796, 106, 469, 225, 822, 922, 114, 212, 435, 104, 243, 629, 5980, 3796, 107, 764, 117, 218, 19028, 243, 11723, 984, 520, 120, 774, 193, 174, 169, 217, 117, 143, 1648, 1580, 128, 496, 178, 3693, 1085, 783, 115, 601, 1258, 1106, 469, 153, 2878, 170, 138, 339, 3819, 143, 107, 642, 106, 115, 110, 164, 2446, 520, 1278, 3796, 2882, 134, 110, 107, 318, 218, 387, 1038, 12162, 2878, 107, 268, 584, 306, 1150, 146, 114, 262, 765, 939, 1377, 105, 135, 1377, 145, 653, 308, 992, 345, 432, 835, 147, 2434, 764, 1096, 8655, 653, 4220, 927, 118, 4131, 27333, 15360, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 5943, 689, 745, 2996, 618, 1319, 190, 2878, 115, 683, 455, 1000, 187, 129, 186, 596, 477, 1797, 7213, 9155, 105, 317, 395, 470, 432, 104, 122, 256, 118, 103, 18841, 686, 26190, 892, 25612, 413, 110, 155, 720, 138, 1108, 935, 15240, 149, 1640, 6941, 1 ]
business-46376151
https://www.bbc.com/vietnamese/business-46376151
Kẻ thất thu - người kiếm bộn với tấm bằng Đại học Anh
Phụ nữ học Toán trường Đại học Oxford và đàn ông tốt nghiệp khoa Kinh tế trường Đại học Bristol có mức thu nhập tăng cao nhất, theo phân tích về tiền lương ở tuổi 29.
Kẻ thất thu - người kiếm bộn với tầm bằng Đại học tại Anh quốc Anh quốc 'bỏ lỡ' sinh viên nước ngoài Cambridge muốn xé nhỏ tour du lịch TQ Theo nghiên cứu từ Bộ Giáo dục Anh và Viện Nghiên cứu Tiền tệ, phụ nữ sẽ có thu nhập tốt hơn nếu họ có trong tay tấm bằng Đại học. Nữ giới có bằng cấp sẽ có thu nhập trung bình cao hơn 28% so với những người phụ nữ không có bằng cấp. Còn cử nhân nam có thu nhập trung bình cao hơn 8% sao với nam giới không có bằng. Tuy nhiên, một phần ba đàn ông học ở những ngôi trường mang lại cho họ ưu đãi "không đáng kể", mặc dù họ đã phải trả phí rất cao. Mức lương thấp nhất thuộc về những nam giới tốt nghiệp khoa Triết tại Sussex và nữ giới theo đuổi ngành Máy tính tại Westminster. Sinh viên ra trường sau bao lâu thì trả hết nợ học phí? Bản báo cáo thu nhập này dựa vào những số liệu thuế của những người học tại Anh và sau đó vào các trường Đại học của tại Anh, xứ Wales và Scotland; đại học tác động như thế nào đến thu nhập. Để dự trữ nguồn lợi xã hội, một sinh viên vừa tốt nghiệp nợ 50,000 GBP. Phụ nữ tốt nghiệp trưởng LSE được đảm bảo mức thu nhập tốt nhất Trung bình một phụ nữ có bằng cấp sẽ kiếm được nhiều hơn một phụ nữ không bằng cấp là 6.700 GBP một năm. Trong khi đối với nam giới, sự chênh lệch này không đáng kể; cử nhân nam thu về 2.700 GBP hơn một người không học Đại học. Một phần ba số đàn ông học Đại học nhận định tấm bằng có tác động "không đáng kể hoặc tiêu cực" lên thu nhập của họ so với những người không có bằng cấp. Vậy rốt cuộc, họ có nhận được đúng giá trị số tiền mà họ bỏ ra không? Vì sao phụ nữ thuận lợi hơn? Bản nghiên cứu chỉ ra rằng tấm bằng chính là "khoản đầu tư tuyệt vời" cho nữ giới, bởi họ có thể kiếm tiền nhiều hơn những phụ nữ người không bằng cấp. Nữ giới không bằng cấp có thu nhập thấp hơn hẳn, vì vậy khoảng cách thu nhập giữa họ và những người có bằng cấp rất xa nhau. Tấm bằng Đại học là "khoản đầu tư tuyệt vời" cho nữ giới Lý do có thể là bởi phụ nữ không bằng cấp chỉ làm được những việc trả lương thấp. Xét đến một nguyên nhân khác, đó là người không bằng cấp trong độ tuổi 20 đi làm bán thời gian nhiều gấp hai lần phụ nữ có bằng cấp. Đó có thể là do nữ giới không đi học có xu hướng sinh con sớm hơn người phụ nữ trên giảng đường. Vậy những thành tựu mà người phụ nữ đạt được mô tả trong bản báo cáo bao gồm những so sánh giữa nhân viên toàn thời gian đã có bằng cấp và nhân viên bán thời gian chưa có bằng cấp gì. Bản báo cáo cũng đưa ra sự khác biệt lớn về thu nhập giữa các lĩnh vực. Xếp phía trên là các ngành: y khoa, kinh tế, toán, kinh doanh và luật. Ngành y khoa mang lại thu nhập cao cho phụ nữ Phụ nữ làm trong ngành y khoa có thể kiếm được 75% thu nhập hơn phụ nữ không bằng cấp. Xếp phía dưới là các ngành như sáng tạo nghệ thuật, triết học và Tiếng Anh. Nam giới làm trong những ngành này dường như có thu nhập "không khả quan", bởi trung bình họ kiếm được ít hơn so với những người cùng nghề không bằng cấp. Đối với người làm ngành sáng tạo nghệ thuật, họ có thu nhập ít hơn 14% so với người không có bằng Đại học. Liệu loại trường Đại học có làm nên khác biệt? Có rất nhiều khoản thu cao cấp cho những ngành đầu bảng - đối với những phụ nữ học trong bốn trường đại học: LSE, Imperial, King's College và School of Oriental and African Studies và Oxford. Những nam sinh của hai trường Bristol và Cambridge được xếp vào danh sách kiếm tiền giỏi. Nam giới tốt nghiệp ngành nghệ thuật sẽ kiếm được ít hơn 14% so với người không có bằng cấp. Nằm vị trí cuối bảng, đối với nam giới tốt nghiệp các trường Đại học hiện đại, như Bath Spa, hoặc những trường có những cấp học cao hơn như Leeds City. Hầu hết những người phụ nữ có bằng Đại học đều có khả năng được cất nhắc về lương, ngoại trừ trường Bolton với thứ hạng thấp nhất. Việc những trường Đại học mới nổi chưa đáp ứng nhu cầu về thu nhập cũng không gây bất ngờ. Từ đó, có thể dự đoán được những người tốt nghiệp từ các trường Nghệ thuật như Ravensbourne, Goldsmiths và University of the Arts sẽ có mức lương thấp. Mức thu nhập sau khi tốt nghiệp các trường Essex, Hull, Leicester, Sussex, Keele và Bradford đều dưới mức 10% đối với các nam sinh. Thất thu và bội thu phu thuộc vào việc chọn ngành học và trường học Nếu sự lựa chọn về ngành cũng như trường Đại học được trộn lẫn, chúng ta sẽ thấy rõ sự khác biệt rõ rệt giữa những khóa học giúp có thu nhập cao và thấp. Đối với phụ nữ, khoa Toán ở trường Oxford được xếp cao nhất, theo sau là khoa Kinh tế trường LSE. Tốt nghiệp khoa Kinh tế trường UCL sẽ có mức lương cao, tương tự như ngành Y khoa trường Imperial. Nam giới tốt nghiệp trường Leeds City kiếm tiền ít hơn 22% so với nam giới không có bằng cấp Trên thực tế, những người kiếm tiền giỏi nhất nằm trong nhóm kết hợp những ngành Toán, Luật, Y khoa, Vật lý và Kinh tế ở những trường xếp hạng cao. Nam sinh có thu nhập cao thường đến từ ngành Kinh tế trường Bristol và Vật lý trường Oxford. Với phụ nữ, ngành trả lương thấp nhất là Máy tính thuộc Đại học Westminster. Ngành Sinh học ở trường Bolton chạm đáy biểu đồ thu nhập. Ngành Sáng tạo nghệ thuật ở trường Cambridge nằm trong nhóm có thu nhập cao. Đối với nam giới, ngành Triết học tại Sussex được xếp vào hàng thu nhập thấp - và học Ngôn ngữ tại Đại học Oxford cũng được liệt vào nhóm cuối bảng. Điều đó tạo nên sự khác biệt như thế nào? Ông Sam Gyimah, Bộ trưởng Bộ Đại học cho biết, sự minh bạch rất quan trọng cho những người trẻ lựa chọn trường mình sẽ học. Điều đó giúp họ nhận thức thức tốt hơn về giá trị kiếm tiền từ tấm bằng của họ. Ông cũng muốn "thắp lên hy vọng" cho những ngành nghề vốn bị coi là thu nhập thấp. Nhưng về phần nền, bối cảnh chính trị lớn cũng là cơ sở để cân nhắc học phí của các trường Đại học ở Anh quốc. Bản nghiên cứu mới nhất này có thể gây nhiều tranh cãi. Liệu có hợp l‎ý không khi yêu cầu sinh viên trả 9,500 GBP cho một khóa học, trong khi thu nhập sau khi ra trường không hề tương đương. Và liệu có vững bền không khi với khoản nợ và học phí cao như vậy, tới khi nào, đặc biệt là đàn ông, khoản thu nhập có thể bị gạt ra bên lề hoặc thậm chí không tồn tại.
summarize: Kẻ thất thu - người kiếm bộn với tầm bằng Đại học tại Anh quốc Anh quốc 'bỏ lỡ' sinh viên nước ngoài Cambridge muốn xé nhỏ tour du lịch TQ Theo nghiên cứu từ Bộ Giáo dục Anh và Viện Nghiên cứu Tiền tệ, phụ nữ sẽ có thu nhập tốt hơn nếu họ có trong tay tấm bằng Đại học. Nữ giới có bằng cấp sẽ có thu nhập trung bình cao hơn 28% so với những người phụ nữ không có bằng cấp. Còn cử nhân nam có thu nhập trung bình cao hơn 8% sao với nam giới không có bằng. Tuy nhiên, một phần ba đàn ông học ở những ngôi trường mang lại cho họ ưu đãi "không đáng kể", mặc dù họ đã phải trả phí rất cao. Mức lương thấp nhất thuộc về những nam giới tốt nghiệp khoa Triết tại Sussex và nữ giới theo đuổi ngành Máy tính tại Westminster. Sinh viên ra trường sau bao lâu thì trả hết nợ học phí? Bản báo cáo thu nhập này dựa vào những số liệu thuế của những người học tại Anh và sau đó vào các trường Đại học của tại Anh, xứ Wales và Scotland; đại học tác động như thế nào đến thu nhập. Để dự trữ nguồn lợi xã hội, một sinh viên vừa tốt nghiệp nợ 50,000 GBP. Phụ nữ tốt nghiệp trưởng LSE được đảm bảo mức thu nhập tốt nhất Trung bình một phụ nữ có bằng cấp sẽ kiếm được nhiều hơn một phụ nữ không bằng cấp là 6.700 GBP một năm. Trong khi đối với nam giới, sự chênh lệch này không đáng kể; cử nhân nam thu về 2.700 GBP hơn một người không học Đại học. Một phần ba số đàn ông học Đại học nhận định tấm bằng có tác động "không đáng kể hoặc tiêu cực" lên thu nhập của họ so với những người không có bằng cấp. Vậy rốt cuộc, họ có nhận được đúng giá trị số tiền mà họ bỏ ra không? Vì sao phụ nữ thuận lợi hơn? Bản nghiên cứu chỉ ra rằng tấm bằng chính là "khoản đầu tư tuyệt vời" cho nữ giới, bởi họ có thể kiếm tiền nhiều hơn những phụ nữ người không bằng cấp. Nữ giới không bằng cấp có thu nhập thấp hơn hẳn, vì vậy khoảng cách thu nhập giữa họ và những người có bằng cấp rất xa nhau. Tấm bằng Đại học là "khoản đầu tư tuyệt vời" cho nữ giới Lý do có thể là bởi phụ nữ không bằng cấp chỉ làm được những việc trả lương thấp. Xét đến một nguyên nhân khác, đó là người không bằng cấp trong độ tuổi 20 đi làm bán thời gian nhiều gấp hai lần phụ nữ có bằng cấp. Đó có thể là do nữ giới không đi học có xu hướng sinh con sớm hơn người phụ nữ trên giảng đường. Vậy những thành tựu mà người phụ nữ đạt được mô tả trong bản báo cáo bao gồm những so sánh giữa nhân viên toàn thời gian đã có bằng cấp và nhân viên bán thời gian chưa có bằng cấp gì. Bản báo cáo cũng đưa ra sự khác biệt lớn về thu nhập giữa các lĩnh vực. Xếp phía trên là các ngành: y khoa, kinh tế, toán, kinh doanh và luật. Ngành y khoa mang lại thu nhập cao cho phụ nữ Phụ nữ làm trong ngành y khoa có thể kiếm được 75% thu nhập hơn phụ nữ không bằng cấp. Xếp phía dưới là các ngành như sáng tạo nghệ thuật, triết học và Tiếng Anh. Nam giới làm trong những ngành này dường như có thu nhập "không khả quan", bởi trung bình họ kiếm được ít hơn so với những người cùng nghề không bằng cấp. Đối với người làm ngành sáng tạo nghệ thuật, họ có thu nhập ít hơn 14% so với người không có bằng Đại học. Liệu loại trường Đại học có làm nên khác biệt? Có rất nhiều khoản thu cao cấp cho những ngành đầu bảng - đối với những phụ nữ học trong bốn trường đại học: LSE, Imperial, King's College và School of Oriental and African Studies và Oxford. Những nam sinh của hai trường Bristol và Cambridge được xếp vào danh sách kiếm tiền giỏi. Nam giới tốt nghiệp ngành nghệ thuật sẽ kiếm được ít hơn 14% so với người không có bằng cấp. Nằm vị trí cuối bảng, đối với nam giới tốt nghiệp các trường Đại học hiện đại, như Bath Spa, hoặc những trường có những cấp học cao hơn như Leeds City. Hầu hết những người phụ nữ có bằng Đại học đều có khả năng được cất nhắc về lương, ngoại trừ trường Bolton với thứ hạng thấp nhất. Việc những trường Đại học mới nổi chưa đáp ứng nhu cầu về thu nhập cũng không gây bất ngờ. Từ đó, có thể dự đoán được những người tốt nghiệp từ các trường Nghệ thuật như Ravensbourne, Goldsmiths và University of the Arts sẽ có mức lương thấp. Mức thu nhập sau khi tốt nghiệp các trường Essex, Hull, Leicester, Sussex, Keele và Bradford đều dưới mức 10% đối với các nam sinh. Thất thu và bội thu phu thuộc vào việc chọn ngành học và trường học Nếu sự lựa chọn về ngành cũng như trường Đại học được trộn lẫn, chúng ta sẽ thấy rõ sự khác biệt rõ rệt giữa những khóa học giúp có thu nhập cao và thấp. Đối với phụ nữ, khoa Toán ở trường Oxford được xếp cao nhất, theo sau là khoa Kinh tế trường LSE. Tốt nghiệp khoa Kinh tế trường UCL sẽ có mức lương cao, tương tự như ngành Y khoa trường Imperial. Nam giới tốt nghiệp trường Leeds City kiếm tiền ít hơn 22% so với nam giới không có bằng cấp Trên thực tế, những người kiếm tiền giỏi nhất nằm trong nhóm kết hợp những ngành Toán, Luật, Y khoa, Vật lý và Kinh tế ở những trường xếp hạng cao. Nam sinh có thu nhập cao thường đến từ ngành Kinh tế trường Bristol và Vật lý trường Oxford. Với phụ nữ, ngành trả lương thấp nhất là Máy tính thuộc Đại học Westminster. Ngành Sinh học ở trường Bolton chạm đáy biểu đồ thu nhập. Ngành Sáng tạo nghệ thuật ở trường Cambridge nằm trong nhóm có thu nhập cao. Đối với nam giới, ngành Triết học tại Sussex được xếp vào hàng thu nhập thấp - và học Ngôn ngữ tại Đại học Oxford cũng được liệt vào nhóm cuối bảng. Điều đó tạo nên sự khác biệt như thế nào? Ông Sam Gyimah, Bộ trưởng Bộ Đại học cho biết, sự minh bạch rất quan trọng cho những người trẻ lựa chọn trường mình sẽ học. Điều đó giúp họ nhận thức thức tốt hơn về giá trị kiếm tiền từ tấm bằng của họ. Ông cũng muốn "thắp lên hy vọng" cho những ngành nghề vốn bị coi là thu nhập thấp. Nhưng về phần nền, bối cảnh chính trị lớn cũng là cơ sở để cân nhắc học phí của các trường Đại học ở Anh quốc. Bản nghiên cứu mới nhất này có thể gây nhiều tranh cãi. Liệu có hợp l‎ý không khi yêu cầu sinh viên trả 9,500 GBP cho một khóa học, trong khi thu nhập sau khi ra trường không hề tương đương. Và liệu có vững bền không khi với khoản nợ và học phí cao như vậy, tới khi nào, đặc biệt là đàn ông, khoản thu nhập có thể bị gạt ra bên lề hoặc thậm chí không tồn tại.
[ 108, 287, 285, 161, 5043, 946, 498, 233, 111, 986, 317, 231, 119, 1191, 281, 440, 214, 149, 266, 198, 266, 198, 377, 8232, 3644, 257, 296, 182, 142, 351, 5198, 278, 5071, 750, 5195, 744, 478, 903, 520, 568, 402, 148, 429, 754, 818, 266, 105, 1348, 1811, 402, 2616, 6004, 573, 684, 134, 107, 498, 669, 514, 183, 323, 154, 107, 113, 600, 1689, 281, 440, 2370, 2629, 249, 107, 281, 373, 134, 107, 498, 669, 396, 342, 291, 183, 14778, 648, 119, 120, 111, 573, 684, 110, 107, 281, 3959, 927, 368, 157, 828, 107, 498, 669, 396, 342, 291, 183, 7042, 350, 119, 828, 249, 110, 107, 5721, 421, 572, 116, 380, 459, 685, 118, 214, 108, 121, 120, 1184, 271, 518, 153, 114, 154, 1293, 115, 176, 1639, 549, 546, 646, 945, 428, 154, 115, 139, 456, 1022, 215, 2207, 1808, 1789, 1024, 1192, 202, 624, 125, 120, 828, 249, 514, 522, 889, 3476, 149, 15282, 105, 684, 249, 181, 1743, 859, 3829, 364, 334, 149, 5374, 112, 1977, 182, 124, 271, 187, 374, 727, 143, 456, 538, 1530, 214, 1022, 347, 783, 188, 341, 498, 669, 126, 1105, 138, 120, 166, 588, 1150, 104, 120, 111, 214, 149, 266, 105, 187, 150, 138, 109, 271, 440, 214, 104, 149, 1222, 1790, 5670, 105, 3535, 708, 273, 214, 274, 192, 128, 175, 224, 155, 498, 9115, 1600, 382, 2106, 774, 418, 293, 1389, 116, 296, 182, 659, 514, 522, 1530, 1591, 6238, 2107, 22407, 112, 3192, 684, 514, 522, 395, 22598, 117, 879, 327, 537, 498, 669, 514, 202, 151, 342, 116, 573, 684, 107, 281, 373, 134, 986, 117, 158, 183, 116, 573, 684, 110, 281, 373, 106, 20099, 2107, 22407, 116, 1538, 298, 129, 195, 119, 828, 1555, 144, 3888, 2641, 126, 110, 549, 546, 708, 368, 157, 828, 498, 125, 21123, 2107, 22407, 183, 116, 111, 110, 214, 440, 2370, 430, 380, 459, 166, 685, 118, 214, 440, 214, 238, 190, 1689, 281, 107, 274, 192, 1639, 549, 546, 451, 464, 13712, 227, 498, 669, 104, 154, 648, 119, 120, 111, 110, 107, 281, 3959, 1509, 4377, 204, 103, 154, 107, 238, 117, 604, 314, 245, 166, 379, 145, 154, 306, 124, 984, 865, 350, 573, 684, 899, 418, 4806, 783, 568, 402, 163, 124, 160, 1689, 281, 122, 106, 189, 21836, 178, 276, 1464, 15545, 114, 684, 1555, 626, 154, 107, 136, 986, 379, 158, 183, 120, 573, 684, 111, 110, 281, 3959, 2629, 249, 110, 281, 373, 107, 498, 669, 1192, 183, 1545, 103, 171, 530, 545, 173, 498, 669, 415, 154, 105, 120, 111, 107, 281, 373, 215, 797, 1315, 8152, 320, 281, 440, 214, 106, 189, 21836, 178, 276, 1464, 15545, 114, 684, 249, 1087, 180, 107, 136, 106, 626, 573, 684, 110, 281, 373, 163, 140, 117, 120, 156, 456, 1024, 4338, 4179, 332, 155, 116, 503, 157, 913, 150, 106, 111, 110, 281, 373, 113, 359, 722, 1088, 184, 140, 622, 221, 390, 158, 1810, 196, 400, 573, 684, 107, 281, 3959, 902, 107, 136, 106, 180, 684, 249, 110, 184, 214, 107, 1461, 665, 296, 219, 1214, 183, 111, 573, 684, 159, 2087, 4347, 1509, 120, 164, 3385, 145, 111, 573, 684, 764, 117, 787, 1072, 113, 288, 188, 341, 374, 770, 120, 648, 1596, 415, 157, 182, 258, 221, 390, 115, 107, 281, 373, 105, 157, 182, 622, 221, 390, 289, 107, 281, 373, 1776, 783, 188, 341, 127, 251, 124, 144, 211, 575, 301, 125, 498, 669, 415, 109, 950, 2531, 108, 11567, 505, 159, 106, 109, 859, 161, 108, 364, 889, 103, 236, 955, 7543, 236, 553, 105, 3044, 5949, 108, 364, 889, 518, 153, 498, 669, 291, 114, 573, 684, 3192, 684, 140, 113, 859, 108, 364, 889, 107, 136, 986, 117, 8241, 498, 669, 183, 573, 684, 110, 281, 3959, 108, 11567, 505, 768, 106, 109, 859, 128, 611, 394, 877, 3986, 2901, 214, 105, 1434, 1909, 132, 249, 140, 113, 120, 859, 126, 1487, 128, 107, 498, 669, 1639, 555, 146, 646, 626, 396, 342, 154, 986, 117, 500, 183, 648, 119, 120, 111, 264, 1469, 110, 281, 3959, 1558, 176, 119, 111, 140, 859, 611, 394, 877, 3986, 154, 107, 498, 669, 500, 183, 10738, 648, 119, 111, 110, 107, 281, 440, 2370, 2593, 534, 271, 440, 214, 107, 140, 237, 211, 575, 347, 615, 215, 158, 886, 498, 291, 373, 114, 120, 859, 178, 1458, 233, 195, 119, 120, 573, 684, 214, 113, 1112, 271, 273, 214, 161, 22598, 103, 13320, 103, 17760, 569, 5481, 105, 8333, 1534, 108, 23265, 1868, 20676, 231, 15554, 105, 3915, 112, 564, 828, 296, 104, 196, 271, 11597, 105, 5198, 117, 1267, 138, 595, 333, 986, 379, 10937, 132, 249, 514, 522, 859, 877, 887, 134, 986, 117, 500, 183, 10738, 648, 119, 111, 110, 107, 281, 3959, 1556, 5868, 297, 512, 608, 9328, 195, 119, 828, 249, 514, 522, 109, 271, 440, 214, 199, 273, 103, 128, 20701, 15949, 103, 451, 120, 271, 107, 120, 373, 214, 291, 183, 128, 11401, 12756, 2825, 538, 120, 111, 573, 684, 107, 281, 440, 214, 413, 107, 555, 344, 117, 2128, 982, 125, 8964, 470, 1419, 271, 6484, 119, 259, 1574, 1192, 1704, 1068, 120, 271, 440, 214, 239, 738, 289, 1280, 475, 1307, 352, 125, 498, 669, 127, 110, 383, 295, 6039, 1069, 397, 107, 136, 382, 1040, 117, 120, 111, 514, 522, 148, 109, 271, 2671, 887, 128, 3709, 6280, 569, 1470, 4694, 13063, 21920, 569, 105, 4639, 1534, 1430, 21989, 134, 107, 537, 1024, 4338, 1808, 1789, 498, 669, 187, 129, 514, 522, 109, 271, 8514, 103, 16342, 103, 6858, 103, 15282, 103, 25828, 105, 25703, 413, 768, 537, 3442, 195, 119, 109, 828, 4300, 6616, 498, 105, 3815, 498, 3041, 624, 138, 156, 680, 859, 214, 105, 271, 214, 631, 144, 1212, 680, 125, 859, 127, 128, 271, 440, 214, 117, 3308, 1306, 103, 174, 169, 134, 203, 450, 144, 211, 575, 450, 4729, 415, 120, 1666, 214, 422, 107, 498, 669, 291, 105, 4338, 1558, 176, 119, 573, 4271, 889, 9785, 108, 121, 271, 3915, 117, 1267, 291, 1498, 181, 187, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 3192, 684, 214, 9785, 271, 440, 214, 3915, 105, 685, 118, 514, 522, 889, 725, 216, 271, 440, 214, 11597, 107, 537, 498, 669, 321, 291, 1498, 181, 613, 566, 125, 379, 1024, 108, 121, 722, 3149, 112, 1 ]
forum-51207852
https://www.bbc.com/vietnamese/forum-51207852
Canh Tý 2020: Tết Ta có phải là Tết Ta?
Thời gian gần đây có người cho rằng nên chuyển việc ăn Tết Âm lịch sang ăn Tết Dương lịch, nhưng cũng có người cho rằng cần phải giữ Tết Âm lịch vì đó là Tết Cổ truyền của người Việt chúng ta.
Bánh chưng, bánh tét ở ta, ở Mỹ? Nên gộp Tết Tây và Tết Ta làm một? Có nên gộp Tết Dương lịch với Tết ta? Vậy ta nên giữ Tết Âm lịch hay chuyển qua ăn Tết Dương lịch? Trước khi có một quyết định hay đưa ra một nhận xét về việc ăn Tết nào cho nó đúng với ý nghĩa, bản chất của ngày Tết, thì chúng ta nên tìm hiểu về ngày Tết xem như thế nào. Tết là gì? Từ "Tết" là từ Hán - Việt cổ, sau đó đến Hán - Việt trung cổ thì từ "Tết" được chuyển sang "Tiết". Hai từ này phát âm giống nhau. Trong quá trình biến đổi ngữ âm tiếng Việt từ "Tiết" lại được dùng là "Tết" và từ Tết này thường đi liền với Tết Nguyên Đán; Tết Trung thu... Từ "Nguyên" nghĩa là "Đầu" Từ "Đán" nghĩa "Ngày" Trung Quốc ngày xưa thuộc văn minh nông nghiệp lúa nước nên đã phân chia thời gian trong một năm thành 24 tiết khí khác nhau, trong đó tiết quan trọng nhất là tiết khởi đầu của một chu kỳ canh tác, gieo trồng, tức là Tiết Nguyên Đán (Tiết ngày đầu năm). Sau này gọi là Tết Nguyên Đán. Tiết khí này được tính theo Âm lịch hay còn gọi là Nông lịch (dựa trên văn minh lúa nước).. Đến nay chưa ai xác định chính xác là Tết Nguyên Đán của người Việt Nam có từ bao giờ. Nhưng chúng ta có thể xác định được rằng trong quá trình Hán hóa - thời của một ngàn năm nô lệ thì phần lớn văn hóa, tập quán của người Việt đã được thay đổi bằng văn hóa, tập quán... của người Trung Quốc, trong đó có Tết Nguyên Đán. Tập quán ăn Tết và ăn Tết theo Âm lịch là của Trung Quốc đưa vào Việt Nam nhưng người Việt chúng ta sau này tưởng nhầm là Tết của người Việt nên gọi là Tết Ta hay Tết Cổ truyền. Tết vào ngày, tháng nào trong năm? Theo lịch sử Trung Quốc thì Tết xuất hiện khoảng hơn hai ngàn năm trước Công nguyên, và tùy vào từng triều đại vua chúa và tùy vào từng quan điểm của những vị vua đó như thế nào để chọn ngày Tết. Đời Tam đại, nhà Hạ chuộng màu đen nên chọn tháng giêng, tức tháng Dần làm tháng Tết. Nhà Thương thích màu trắng nên lấy tháng Sửu, tức tháng chạp, làm tháng Tết. Nhà Chu ưa sắc đỏ nên chọn tháng Tý, tức tháng mười một, làm tháng Tết. Đến thời nhà Hán, Hán Vũ Đế lại quay lại lấy tháng Dần là tháng giêng làm tháng Tết. Từ đó về sau, không còn triều đại nào thay đổi về tháng Tết nữa. Như vậy, Tết không phải là bất di bất dịch mà thay đổi theo từng triều đại, thời đại và quan điểm của mỗi ông vua. Năm 1912, Trung Hoa Dân Quốc được thành lập nên họ chọn năm 1912 làm mốc khởi thuỷ để định tên năm Dương lịch cho Trung Hoa Dân Quốc. Ngày 27/9/1949, Hội nghị Toàn thể Khoá I Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Quốc quyết định gọi tên các năm Dương lịch theo thứ tự trong kỷ nguyên Công lịch và chính thức quy định ngày 01/01 Dương lịch (Tết Tây) là "Nguyên đán", ngày mồng 01/01 Nông lịch gọi là "Xuân tiết" nghĩa là lễ hội mùa xuân. Như vậy, Trung Quốc đã lấy ngày Tết Tây là ngày Nguyên đán, còn ngày Tết Âm lịch là ngày Xuân tiết. Ngoài việc chọn ngày Tết, còn việc tính ngày, giờ theo Âm lịch cũng nhiều khác biệt vì mỗi một quốc gia có một múi giờ khác nhau. Việc chọn Tiết khí để ăn Tết theo tinh thần nhà nông căn cứ theo Nông lịch cũng nhiều sai lệch. Âm lịch Việt Nam và Âm lịch Trung Quốc cũng có khác biệt, có lúc thì chỉ lệch có một vài giờ, có lúc thì lệch đến cả tháng. Vì vậy, mà có năm Việt Nam ăn Tết cùng ngày với Trung Quốc, có năm lại ăn Tết trước hoặc sau Trung Quốc cả tháng trời. Theo tôi được biết năm 1985, Việt Nam ăn Tết trước Trung Quốc 01 tháng. Âm lịch là loại lịch dựa trên chu kỳ của tuần trăng mà không dựa trên mùa của năm hay chu kỳ quay của trái đất. Vì vậy, năm Âm lịch thường ngắn hơn năm Dương lịch khoảng 11 hay 12 ngày, và chỉ trở lại vị trí ăn khớp với năm Dương lịch sau 33 hoặc 34 năm. Thế giới mọi người đều thống nhất lấy thời gian trái đất quay quanh mặt trời là 365,2564 ngày là 1 năm, quay hết 1 vòng là hết 1 năm, qua vòng quay mới là qua năm mới. Hoa trái, bánh chưng đón Tết Như tôi nói ở trên, năm Âm lịch ngắn hơn năm Dương lịch từ 11 đến 12 ngày. Vậy, 1 năm Âm lịch chỉ có 354 đến 355 ngày. Nghĩa là, với 354 hay 355 ngày thì trái đất chưa quay hết 1 vòng mặt trời. Còn 11 hay 12 ngày nữa trái đất mới quay hết vòng cũ để chuyển qua vòng mới thì ngày 01/01 Âm lịch chưa thể gọi là Tết Nguyên Đán (Tiết trời ngày mới). Việc ăn Tết theo Âm lịch chỉ đúng với năm theo vòng quay của trái đất (Tiết trời ngày mới) sau 33 hoặc 34 năm mới có 1 lần, còn các năm khác ta ăn Tết, chúc mứng năm mới chỉ là ảo. Như vậy, việc chúng ta gọi ngày 01/01 Âm lịch là Tết Cổ truyền, Tết Ta hay Tết Nguyên Đán đều không đúng. Theo chu kỳ quay của trái đất Quanh mặt trời, thì ngày 01/01 Dương lịch mới đúng là Tết Nguyên Đán (Tiết trời ngày mới). Người Việt nên ăn Tết Âm lịch hay Tết Dương lịch? Theo thiển ý cá nhân, hiện nay chúng ta ăn Tết theo Âm lịch là theo tư duy lối mòn từ thời người Việt còn nô lệ. Để tránh ăn mừng sai ngày, sai ý nghĩa, bản chất của ngày Tết chúng ta nên chọn cách tính khoa học cho đúng với Tết Nguyên Đán (Tiết trời ngày mới) là chọn ngày đầu năm, ngày 01/01 Dương lịch. Việt Nam muốn phát triển, chúng ta cần hội nhập cùng với thế giới văn minh để tạo một sân chơi chung, tập quán chung nhằm tránh việc người ta nghỉ Tết thì mình đi làm, người ta đi làm thì mình nghỉ Tết. Ăn Tết Âm lịch nó sẽ lạc quẻ với các quốc gia phát triển, với thế giới văn minh và mất cơ hội giao thương. Trên thực tế đã xảy ra rất nhiều thương vụ là khi người ta cần ký kết hợp đồng đặt hàng mình, mình lại đi nghỉ Tết, nghỉ Tết xong thì người ta đã ký kết với đối tác khác. Nhiều người hiểu nhầm là bỏ Tết Âm lịch chuyển qua Tết Dương lịch là bỏ tất cả các giá trị, thủ tục của ngày Tết. Không phải như vậy. Tôi cho rằng khi chuyển qua ăn Tết Dương lịch chúng ta giữ lại những thủ tục, tập quán ngày Tết mang tính khoa học, văn minh, còn những gì mang tính hủ tục thì nên loại bỏ, và đây cũng là dịp để cách tân. Năm 1872, Vua Minh Trị Thiên Hoàng của Nhật Bản đã nhận ra sự hạn chế của việc ăn Tết Âm lịch so với Tết Dương lịch của Âu, Mỹ. Vì vậy, Minh Trị Thiên Hoàng đã quyết định đổi tập quán ăn Tết Âm lịch của Nhật sang ăn Tết Dương lịch của Âu, Mỹ. Đến nay Nhật Bản được sếp hạng có nền kinh tế phát triển hàng đầu thế giới. Bài viết nêu quan điểm riêng của tác giả, một luật sư làm việc ở TP. HCM, Việt Nam. Xem thêm chủ đề lịch sử: Năm anh em Trương Xuyên 'thay đổi Nhật Bản' Hồ - Minh đại chiến: Vì sao Hồ Quý Ly thất bại? Thuý Kiều, Từ Hải và thời giặc biển Đông Á
summarize: Bánh chưng, bánh tét ở ta, ở Mỹ? Nên gộp Tết Tây và Tết Ta làm một? Có nên gộp Tết Dương lịch với Tết ta? Vậy ta nên giữ Tết Âm lịch hay chuyển qua ăn Tết Dương lịch? Trước khi có một quyết định hay đưa ra một nhận xét về việc ăn Tết nào cho nó đúng với ý nghĩa, bản chất của ngày Tết, thì chúng ta nên tìm hiểu về ngày Tết xem như thế nào. Tết là gì? Từ "Tết" là từ Hán - Việt cổ, sau đó đến Hán - Việt trung cổ thì từ "Tết" được chuyển sang "Tiết". Hai từ này phát âm giống nhau. Trong quá trình biến đổi ngữ âm tiếng Việt từ "Tiết" lại được dùng là "Tết" và từ Tết này thường đi liền với Tết Nguyên Đán; Tết Trung thu... Từ "Nguyên" nghĩa là "Đầu" Từ "Đán" nghĩa "Ngày" Trung Quốc ngày xưa thuộc văn minh nông nghiệp lúa nước nên đã phân chia thời gian trong một năm thành 24 tiết khí khác nhau, trong đó tiết quan trọng nhất là tiết khởi đầu của một chu kỳ canh tác, gieo trồng, tức là Tiết Nguyên Đán (Tiết ngày đầu năm). Sau này gọi là Tết Nguyên Đán. Tiết khí này được tính theo Âm lịch hay còn gọi là Nông lịch (dựa trên văn minh lúa nước).. Đến nay chưa ai xác định chính xác là Tết Nguyên Đán của người Việt Nam có từ bao giờ. Nhưng chúng ta có thể xác định được rằng trong quá trình Hán hóa - thời của một ngàn năm nô lệ thì phần lớn văn hóa, tập quán của người Việt đã được thay đổi bằng văn hóa, tập quán... của người Trung Quốc, trong đó có Tết Nguyên Đán. Tập quán ăn Tết và ăn Tết theo Âm lịch là của Trung Quốc đưa vào Việt Nam nhưng người Việt chúng ta sau này tưởng nhầm là Tết của người Việt nên gọi là Tết Ta hay Tết Cổ truyền. Tết vào ngày, tháng nào trong năm? Theo lịch sử Trung Quốc thì Tết xuất hiện khoảng hơn hai ngàn năm trước Công nguyên, và tùy vào từng triều đại vua chúa và tùy vào từng quan điểm của những vị vua đó như thế nào để chọn ngày Tết. Đời Tam đại, nhà Hạ chuộng màu đen nên chọn tháng giêng, tức tháng Dần làm tháng Tết. Nhà Thương thích màu trắng nên lấy tháng Sửu, tức tháng chạp, làm tháng Tết. Nhà Chu ưa sắc đỏ nên chọn tháng Tý, tức tháng mười một, làm tháng Tết. Đến thời nhà Hán, Hán Vũ Đế lại quay lại lấy tháng Dần là tháng giêng làm tháng Tết. Từ đó về sau, không còn triều đại nào thay đổi về tháng Tết nữa. Như vậy, Tết không phải là bất di bất dịch mà thay đổi theo từng triều đại, thời đại và quan điểm của mỗi ông vua. Năm 1912, Trung Hoa Dân Quốc được thành lập nên họ chọn năm 1912 làm mốc khởi thuỷ để định tên năm Dương lịch cho Trung Hoa Dân Quốc. Ngày 27/9/1949, Hội nghị Toàn thể Khoá I Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Quốc quyết định gọi tên các năm Dương lịch theo thứ tự trong kỷ nguyên Công lịch và chính thức quy định ngày 01/01 Dương lịch (Tết Tây) là "Nguyên đán", ngày mồng 01/01 Nông lịch gọi là "Xuân tiết" nghĩa là lễ hội mùa xuân. Như vậy, Trung Quốc đã lấy ngày Tết Tây là ngày Nguyên đán, còn ngày Tết Âm lịch là ngày Xuân tiết. Ngoài việc chọn ngày Tết, còn việc tính ngày, giờ theo Âm lịch cũng nhiều khác biệt vì mỗi một quốc gia có một múi giờ khác nhau. Việc chọn Tiết khí để ăn Tết theo tinh thần nhà nông căn cứ theo Nông lịch cũng nhiều sai lệch. Âm lịch Việt Nam và Âm lịch Trung Quốc cũng có khác biệt, có lúc thì chỉ lệch có một vài giờ, có lúc thì lệch đến cả tháng. Vì vậy, mà có năm Việt Nam ăn Tết cùng ngày với Trung Quốc, có năm lại ăn Tết trước hoặc sau Trung Quốc cả tháng trời. Theo tôi được biết năm 1985, Việt Nam ăn Tết trước Trung Quốc 01 tháng. Âm lịch là loại lịch dựa trên chu kỳ của tuần trăng mà không dựa trên mùa của năm hay chu kỳ quay của trái đất. Vì vậy, năm Âm lịch thường ngắn hơn năm Dương lịch khoảng 11 hay 12 ngày, và chỉ trở lại vị trí ăn khớp với năm Dương lịch sau 33 hoặc 34 năm. Thế giới mọi người đều thống nhất lấy thời gian trái đất quay quanh mặt trời là 365,2564 ngày là 1 năm, quay hết 1 vòng là hết 1 năm, qua vòng quay mới là qua năm mới. Hoa trái, bánh chưng đón Tết Như tôi nói ở trên, năm Âm lịch ngắn hơn năm Dương lịch từ 11 đến 12 ngày. Vậy, 1 năm Âm lịch chỉ có 354 đến 355 ngày. Nghĩa là, với 354 hay 355 ngày thì trái đất chưa quay hết 1 vòng mặt trời. Còn 11 hay 12 ngày nữa trái đất mới quay hết vòng cũ để chuyển qua vòng mới thì ngày 01/01 Âm lịch chưa thể gọi là Tết Nguyên Đán (Tiết trời ngày mới). Việc ăn Tết theo Âm lịch chỉ đúng với năm theo vòng quay của trái đất (Tiết trời ngày mới) sau 33 hoặc 34 năm mới có 1 lần, còn các năm khác ta ăn Tết, chúc mứng năm mới chỉ là ảo. Như vậy, việc chúng ta gọi ngày 01/01 Âm lịch là Tết Cổ truyền, Tết Ta hay Tết Nguyên Đán đều không đúng. Theo chu kỳ quay của trái đất Quanh mặt trời, thì ngày 01/01 Dương lịch mới đúng là Tết Nguyên Đán (Tiết trời ngày mới). Người Việt nên ăn Tết Âm lịch hay Tết Dương lịch? Theo thiển ý cá nhân, hiện nay chúng ta ăn Tết theo Âm lịch là theo tư duy lối mòn từ thời người Việt còn nô lệ. Để tránh ăn mừng sai ngày, sai ý nghĩa, bản chất của ngày Tết chúng ta nên chọn cách tính khoa học cho đúng với Tết Nguyên Đán (Tiết trời ngày mới) là chọn ngày đầu năm, ngày 01/01 Dương lịch. Việt Nam muốn phát triển, chúng ta cần hội nhập cùng với thế giới văn minh để tạo một sân chơi chung, tập quán chung nhằm tránh việc người ta nghỉ Tết thì mình đi làm, người ta đi làm thì mình nghỉ Tết. Ăn Tết Âm lịch nó sẽ lạc quẻ với các quốc gia phát triển, với thế giới văn minh và mất cơ hội giao thương. Trên thực tế đã xảy ra rất nhiều thương vụ là khi người ta cần ký kết hợp đồng đặt hàng mình, mình lại đi nghỉ Tết, nghỉ Tết xong thì người ta đã ký kết với đối tác khác. Nhiều người hiểu nhầm là bỏ Tết Âm lịch chuyển qua Tết Dương lịch là bỏ tất cả các giá trị, thủ tục của ngày Tết. Không phải như vậy. Tôi cho rằng khi chuyển qua ăn Tết Dương lịch chúng ta giữ lại những thủ tục, tập quán ngày Tết mang tính khoa học, văn minh, còn những gì mang tính hủ tục thì nên loại bỏ, và đây cũng là dịp để cách tân. Năm 1872, Vua Minh Trị Thiên Hoàng của Nhật Bản đã nhận ra sự hạn chế của việc ăn Tết Âm lịch so với Tết Dương lịch của Âu, Mỹ. Vì vậy, Minh Trị Thiên Hoàng đã quyết định đổi tập quán ăn Tết Âm lịch của Nhật sang ăn Tết Dương lịch của Âu, Mỹ. Đến nay Nhật Bản được sếp hạng có nền kinh tế phát triển hàng đầu thế giới. Bài viết nêu quan điểm riêng của tác giả, một luật sư làm việc ở TP. HCM, Việt Nam. Xem thêm chủ đề lịch sử: Năm anh em Trương Xuyên 'thay đổi Nhật Bản' Hồ - Minh đại chiến: Vì sao Hồ Quý Ly thất bại? Thuý Kiều, Từ Hải và thời giặc biển Đông Á
[ 108, 287, 285, 161, 9623, 7864, 103, 1799, 18076, 108, 121, 169, 103, 108, 121, 6237, 2701, 9073, 2261, 658, 105, 2261, 2682, 140, 116, 347, 615, 237, 9073, 2261, 1044, 478, 119, 2261, 11443, 1509, 169, 237, 533, 2261, 6225, 478, 194, 589, 235, 446, 2261, 1044, 478, 347, 957, 129, 107, 116, 302, 190, 194, 251, 124, 116, 238, 587, 125, 156, 446, 2261, 224, 114, 335, 604, 119, 108, 232, 5107, 288, 562, 104, 191, 9708, 143, 174, 169, 237, 370, 524, 125, 191, 2261, 453, 128, 175, 1279, 2261, 106, 1376, 1069, 189, 18645, 207, 106, 148, 2520, 233, 131, 9023, 187, 150, 155, 2520, 233, 131, 396, 874, 143, 148, 189, 18645, 207, 117, 589, 586, 4562, 14282, 340, 891, 148, 126, 212, 1065, 855, 1315, 298, 310, 277, 625, 345, 1063, 1065, 354, 131, 148, 4562, 14282, 207, 153, 117, 467, 106, 189, 18645, 207, 105, 148, 2261, 126, 369, 184, 2199, 119, 2261, 1533, 11306, 708, 2261, 151, 498, 599, 1069, 13460, 207, 404, 106, 14613, 207, 1069, 21786, 231, 207, 404, 5796, 207, 151, 162, 191, 1719, 624, 355, 494, 939, 522, 3887, 142, 237, 115, 613, 733, 221, 390, 113, 116, 147, 164, 2180, 958, 482, 211, 1481, 113, 150, 958, 146, 308, 202, 106, 958, 1106, 178, 104, 116, 3396, 393, 2453, 274, 103, 6624, 2192, 103, 766, 106, 10777, 1533, 11306, 5353, 14282, 191, 178, 147, 831, 759, 126, 343, 106, 2261, 1533, 11306, 112, 10777, 482, 126, 117, 334, 181, 6225, 478, 194, 177, 343, 106, 2464, 478, 17836, 409, 159, 355, 494, 3887, 142, 831, 112, 1967, 275, 289, 375, 628, 190, 122, 628, 106, 2261, 1533, 11306, 104, 111, 131, 132, 107, 148, 374, 3450, 311, 174, 169, 107, 136, 628, 190, 117, 160, 113, 310, 277, 2520, 471, 233, 221, 104, 116, 926, 147, 2852, 947, 143, 380, 301, 355, 2092, 495, 1027, 104, 111, 131, 115, 117, 346, 345, 281, 355, 2092, 495, 1027, 599, 104, 111, 151, 890, 113, 150, 107, 2261, 1533, 11306, 112, 1391, 1027, 446, 2261, 105, 446, 2261, 181, 6225, 478, 106, 104, 151, 162, 251, 138, 131, 132, 170, 111, 131, 174, 169, 187, 126, 597, 3034, 106, 2261, 104, 111, 131, 237, 343, 106, 2261, 2682, 194, 2261, 3079, 425, 112, 2261, 138, 2259, 253, 224, 113, 147, 347, 520, 478, 324, 151, 162, 143, 2261, 387, 199, 545, 183, 196, 926, 147, 226, 487, 5591, 105, 1975, 138, 434, 2571, 273, 1915, 2622, 105, 1975, 138, 434, 146, 318, 104, 120, 297, 1915, 150, 128, 175, 224, 130, 680, 191, 11728, 6845, 2721, 273, 103, 152, 1722, 4272, 1162, 1532, 237, 680, 253, 16948, 103, 766, 253, 8957, 140, 253, 11728, 571, 1857, 581, 1162, 1714, 237, 771, 253, 17372, 103, 766, 253, 13959, 140, 253, 11728, 571, 1969, 108, 2241, 1038, 1565, 237, 680, 253, 1576, 232, 103, 766, 253, 3024, 116, 103, 140, 253, 11728, 1967, 221, 152, 6293, 2520, 1016, 4231, 153, 1015, 153, 771, 253, 8957, 106, 253, 16948, 140, 253, 11728, 1069, 150, 125, 2681, 110, 177, 2571, 273, 224, 346, 345, 125, 253, 2261, 1229, 1260, 934, 2261, 110, 139, 106, 295, 791, 295, 414, 145, 346, 345, 181, 434, 2571, 273, 103, 221, 273, 105, 146, 318, 104, 742, 176, 118, 12855, 832, 20876, 103, 151, 254, 651, 162, 117, 164, 385, 237, 154, 680, 147, 20876, 140, 3316, 1106, 5227, 130, 190, 465, 147, 1044, 478, 114, 151, 254, 651, 942, 1245, 14924, 23270, 103, 813, 411, 2308, 136, 18484, 2027, 813, 411, 1239, 432, 448, 245, 857, 137, 151, 162, 302, 190, 343, 465, 109, 147, 1044, 478, 181, 259, 222, 113, 688, 503, 487, 478, 105, 122, 329, 565, 190, 191, 21262, 1044, 478, 444, 18645, 658, 371, 106, 13460, 8231, 646, 191, 3456, 515, 21262, 2464, 478, 343, 106, 189, 22745, 958, 207, 404, 106, 1083, 213, 1275, 3889, 112, 1260, 934, 151, 162, 115, 771, 191, 2261, 658, 106, 191, 1533, 8231, 103, 177, 191, 2261, 6225, 478, 106, 191, 1019, 7449, 1382, 156, 680, 191, 9708, 177, 156, 334, 2259, 339, 181, 6225, 478, 127, 158, 211, 575, 171, 742, 176, 116, 198, 165, 107, 116, 12869, 339, 211, 1315, 1068, 680, 10777, 482, 130, 446, 2261, 181, 777, 860, 152, 939, 907, 532, 181, 2464, 478, 127, 158, 714, 2641, 112, 6225, 478, 131, 132, 105, 6225, 478, 151, 162, 127, 107, 211, 3677, 107, 398, 143, 163, 2641, 107, 116, 696, 2655, 107, 398, 143, 2641, 155, 186, 3429, 865, 934, 145, 107, 147, 131, 132, 446, 2261, 264, 191, 119, 151, 890, 107, 147, 153, 446, 2261, 226, 451, 187, 151, 162, 186, 253, 5549, 520, 141, 117, 217, 147, 6657, 103, 131, 132, 446, 2261, 226, 151, 162, 5189, 3429, 6225, 478, 106, 534, 478, 1105, 159, 3396, 393, 104, 670, 5503, 145, 110, 1105, 159, 1275, 104, 147, 194, 3396, 393, 1015, 104, 897, 4222, 865, 934, 147, 6225, 478, 369, 1621, 183, 147, 1044, 478, 545, 1425, 194, 1178, 2259, 105, 163, 319, 153, 297, 512, 446, 6585, 119, 147, 1044, 478, 187, 4381, 451, 4188, 1538, 773, 249, 389, 111, 413, 234, 202, 771, 221, 390, 897, 282, 1015, 1017, 447, 1467, 106, 23089, 103, 6840, 7951, 191, 106, 876, 1542, 1015, 538, 876, 906, 106, 538, 876, 1542, 235, 906, 1015, 239, 106, 235, 147, 1926, 254, 7119, 1799, 7864, 1340, 2261, 1260, 141, 123, 108, 121, 159, 103, 147, 6225, 478, 1621, 183, 147, 1044, 478, 148, 1425, 155, 1178, 2123, 1509, 103, 876, 147, 6225, 478, 163, 107, 1096, 8773, 155, 2983, 2981, 2123, 2538, 106, 103, 119, 1096, 8773, 194, 2983, 2981, 191, 143, 897, 282, 289, 1015, 538, 876, 906, 447, 5549, 927, 1425, 194, 1178, 191, 761, 897, 282, 239, 1015, 538, 906, 1363, 130, 589, 235, 906, 239, 143, 191, 21262, 6225, 478, 289, 136, 343, 106, 2261, 1533, 11306, 5353, 14282, 1467, 191, 239, 831, 1068, 446, 2261, 181, 6225, 478, 163, 604, 119, 147, 181, 906, 1015, 104, 897, 282, 5353, 14282, 1467, 191, 239, 371, 187, 4381, 451, 4188, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 1922, 390, 386, 248, 107, 111, 114, 160, 237, 589, 156, 446, 2261, 6225, 478, 586, 446, 2261, 1044, 6201, 170, 127, 107, 111, 114, 160, 260, 139, 533, 2261, 6225, 478, 171, 150, 106, 2261, 3079, 425, 104, 111, 131, 174, 2220, 1 ]
131129_doanxloc_vn_constitution
https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2013/11/131129_doanxloc_vn_constitution
Quốc hội Việt Nam bỏ lỡ cơ hội
Đúng như nhiều người dự đoán – và trái với bao mong đợi – Quốc hội Việt Nam đã bỏ phiếu thông qua bản Hiến pháp sửa đổi vào sáng thứ Năm ngày 28/11 với số phiếu 486/488. Chỉ có hai người trong số những đại biểu có mặt bỏ phiếu trắng.
Quốc hội Việt Nam thông qua Hiến pháp và nhiều luật trong kỳ họp mới nhất Khi bản Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992 (hay Hiến pháp sửa đổi) được trình Quốc hội xem xét cách đây hơn ba tuần, dù rất lẽ loi, có một vài đại biểu quốc hội đã lên tiếng bày tỏ quan ngại về thực chất của việc sửa đổi Hiến pháp lần này và nhắc nhở Quốc hội về trách nhiệm đối với ‘hậu thế’. Ngoài Quốc hội, nhóm nhân sỹ, trí thức chủ xướng Kiến nghị 72 và những người ủng hộ đã gửi tới Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng một bức thư và lời kêu gọi dừng việc thông qua bản Hiến pháp sửa đổi. Nhưng trong một đất nước mà Đảng Cộng sản (ĐCS) lãnh đạo cả Nhà nước và xã hội, và ‘ý đảng’ luôn đi trước ‘lòng dân’ chuyện các đại biểu quốc hội biết nghĩ tới hậu thế, dám làm trái ‘ý đảng’ và dừng thông qua Hiến pháp sửa đổi là một chuyện không tưởng. Chính những người gửi bức thư và ra lời kêu gọi ấy cũng biết rõ điều đó. ‘Sửa’ nhưng không ‘thay’ Tuy vậy, dù biết những ý kiến của mình khó hay không được chấp nhận, trong một năm qua nhiều người – từ người dân, nhân sỹ, trí thức đến các hội đoàn, tổ chức – đã mạnh dạn, thẳng thắn, nghiêm túc và với cả tâm huyết, trực tiếp hay gián tiếp gửi những góp ý, kiến nghị của mình tới Ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp cũng như ĐCS và chính quyền Việt Nam nói chung. Và nếu họ mong ước đất nước thay đổi bao nhiêu khi góp ý, kiến nghị, thì giờ họ thất vọng bấy nhiêu khi biết tuyệt đại đa số đại biểu quốc hội bỏ phiếu thông qua bản Hiến pháp sửa đối ấy bấy nhiêu. Thật vọng không đơn thuần chỉ vì ý kiến của mình bị phớt lờ mà quan trọng hơn vì thất đất nước đã bỏ lỡ một cơ hội để đổi mới, để tránh tụt hậu. Khi ĐCS quyết định cho sửa đối Hiến pháp 1992, tình hình chính trị, kinh tế Việt Nam và khu vực nói chung có nhiều biến động. Ở Việt Nam, kinh tế gặp khó khăn, xã hội bất ổn: các doanh nghiệp nhà nước như Vinashin thua lỗ, thất bại nghiêm trọng; tham nhũng tràn lan; dân oan đi đòi đất khắp nơi. Ở khu vực, chế độ quân sự độc tài tại Mynmar quyết định tiến hành những cải cách chính trị ngoạn mục – như trả tù nhân chính trị, cho đối lập hoạt động, tổ chức bầu cử dân chủ, cởi trói báo chí – và chỉ trong một thời gian ngắn đưa đất nước này thoát khỏi sự cô lập, chỉ trích của thế giới. Việc cho sửa đổi Hiến pháp 1992 trong bối cảnh đó đã làm dấy lên hy vọng ĐCS Việt Nam sẽ tiến hành cải cách, đổi mới. Hy vọng đó càng nhiều khi Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Quốc hội và Trưởng ban biên tập dự thảo sửa đổi Hiến pháp Phan Trung Lý khẳng định ‘không có gì cấm kỵ’ gì khi người dân góp ý sửa Hiến pháp. Nhiều người thất vọng về bản hiến pháp sửa đổi vừa thông qua theo tác giả Và lời tuyên bố đó cũng đã làm cho nhiều người, nhiều tổ chức mạnh dạn lên tiếng góp ý về những chủ đề được coi là ‘nhạy cảm’ hay những điều bất cập, phi lý tại Việt Nam, như vai trò lãnh đạo của ĐCS, vai trò chủ đạo của doanh nghiệp nhà nước hoặc sở hữu toàn dân. Chẳng hạn Hồi đồng Giám mục Việt Nam đã gửi một Bản nhận định và góp ý gửi tới Ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp, trong đó các Giám mục Việt Nam không chỉ bày tỏ bất đồng với Điều 4 – hiến định quyền lãnh đạo Nhà nước và xã hội của ĐCS – cũng như nêu nhiều mâu thuẫn, bất hợp lý khác trong cơ cấu, tổ chức chính trị, kinh tế tại Việt Nam. Nhưng tất cả những góp ý ấy đều bị bác bỏ hay bị phất lờ vì ngoài một vài sửa đổi nhỏ, không quan trọng, Hiến pháp sửa đổi vừa được thông qua không có thay đổi gì đáng kể. Ví dụ, nó vẫn giữ nguyên Điều 4 dù có bổ sung thêm quy định về trách nhiệm của ĐCS trước nhân dân. Hiến pháp sửa đổi vẫn tiếp tục quy định vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước và sở hữu toàn dân. Đây là hai điểm gây nhiều tranh luận và cũng được coi là bất cập, phi lý. Bỏ cả một năm hội họp, tốn biết bao nhiêu ngân sách nhà nước, dân thì mất thời gian, công sức góp ý pháp nhưng xem ra cuối cũng chẳng có thay đổi gì quan trọng. Đây cũng là lý do khác làm không ít người thất vọng. ‘Không có tương lai’ Nhưng điểm làm những ai quan tâm đến tình hình đất nước, vận mệnh quốc gia thất vọng nhất có lẽ là Việt Nam đã bỏ qua một cơ hội để giải quyết những bất cập, phi lý trong cơ cấu chính trị, kinh tế, xã hội của mình để qua đó tránh tụt hậu. Ai cũng biết những doanh nghiệp làm ăn thua lỗ gây thất thoát ngân sách nhà nước rất lớn hay đã vào đang rơi vào tình trạng phá sản là những doanh nghiệp nhà nước. Vinashin và Vinaline là hai trường hợp điển hình. Nguyên nhân sâu xa dẫn đến tình trạng dân oan đi khiếu kiện tràn lan là luật đất đai bất cập – hay cụ thể hơn, do quy định về ‘sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý’. Và cảm thấy đất đai của mình bị thu hồi bất hợp pháp nhưng không làm được gì có người – như trường hợp gia đình ông Đoàn Văn Vươn ở Hải Phòng – đã dùng vũ khí để phản kháng. Tệ hơn và đau lòng hơn, mới đây vào ngày 11/9, khi bị dồn tới đường cùng, ông Đặng Ngọc Viết đã tới Trung tâm Phát triển Quỹ đất Thành phố Thái Bình bắn chết Phó giám đốc – và bắn bị thương bốn cán bộ – của Quỹ đất này và sau đó dùng súng tự tử. Tất cả chỉ vì do bất bình với việc chính quyền thu hồi đất của mình. Dù có những tiếng súng cảnh báo như vậy, xem ra giới lãnh đạo Việt Nam và các đại biểu quốc hội vẫn không muốn có những thay đổi hợp lý về sở hữu đất đai. Không chỉ người dân, nhân sỹ, trí thức hay giới quan sát, học giả mà một số người trong ĐCS hay Quốc hội Việt Nam thừa nhận rằng việc đổi mới thể chế và luật pháp ở Việt Nam đã chậm bước so với nhu cầu phát triển của đất nước và nếu không có những giải pháp toàn diện và đột phá thì Việt Nam không thể có những chuyển biến tích cực. Có người còn nhấn mạnh rằng trong một thế giới đã và đang thay đổi, nếu tiếp tục sống theo cách cũ và không dám đổi mới, Việt Nam sẽ không có tương lai. Việt Nam sẽ cần tới một thế hệ lãnh đạo mới để đi tới một Hiến pháp của dân hơn? Trong một lần tiếp cử tri tại Thành phố Hồ Chí Minh vào tháng trước, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã phải nhìn nhận rằng: ‘Ta hô khẩu hiệu nhiều quá. Còn câu“Một bộ phận không nhỏ”là một câu hết sức đau đầu. Nghe dư luận thì rất nhiều nhưng tìm thì không thấy. Có nhiều anh nói “bộ phận không nhỏ” đó ở bên dưới. Nhưng sau một năm quay lại hỏi bên dưới là chỗ nào thì mấy ông chỉ cười khì, không chỉ ra được’. Nghe thật bi hài nhưng ông Sang nói quá đúng. Hô khẩu hiệu không thể chống tham nhũng. Đã đến lúc cần có những thay đổi triệt để đất nước không bị tụt hậu vì, như chính ông quả quyết, ‘duy trì cơ chế cũ là chết!’ Và điểm bắt đầu – và cũng là điểm quan trọng nhất, ý nghĩa nhất – để tiến hành những thay đổi đó là soạn thảo và thông qua một bản Hiến pháp thực sự dân chủ, khoa học, nhân bản, tóm gọn được tất cả những khí phách, tinh hoa, nguyện vọng của toàn dân, chứ không đơn thuần chỉ là ‘ý đảng’. Nhưng giới lãnh đạo Việt Nam và các đại biểu quốc hội – những người trên danh nghĩa là đại diện nhân dân – đã không làm được điều đó. Trả lời phỏng vấn BBC sau khi Quốc hội bỏ phiếu thông qua Hiến pháp sửa đổi,Giáo sư Tương lai– cựu thành viên nhóm tư vấn thủ tướng và cũng là một trong 72 nhân sỹ trí thức đã tham gia ký tên vào bản kiến nghị sửa đối hiến pháp – cho rằng với việc thông qua Hiến pháp dự thảo ấy ‘Quốc hội có tội với tổ quốc và nhân dân’. Công hay tội của họ lịch sử sẽ phát xét. Có điều chắc chắn có không ít người đồng ý rằng với quyết định ngày hôm nay, các đại biểu quốc hội Việt Nam đã bỏ qua một cơ hội quý báu giúp đất nước phát triển, giàu mạnh, dân chủ. Bài viết phản ánh quan điểm riêng và lối hành văn của tác giả, một nghiên cứu viên tại tổ chức Global Resarch Institute tại Anh Quốc.
summarize: Quốc hội Việt Nam thông qua Hiến pháp và nhiều luật trong kỳ họp mới nhất Khi bản Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992 (hay Hiến pháp sửa đổi) được trình Quốc hội xem xét cách đây hơn ba tuần, dù rất lẽ loi, có một vài đại biểu quốc hội đã lên tiếng bày tỏ quan ngại về thực chất của việc sửa đổi Hiến pháp lần này và nhắc nhở Quốc hội về trách nhiệm đối với ‘hậu thế’. Ngoài Quốc hội, nhóm nhân sỹ, trí thức chủ xướng Kiến nghị 72 và những người ủng hộ đã gửi tới Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng một bức thư và lời kêu gọi dừng việc thông qua bản Hiến pháp sửa đổi. Nhưng trong một đất nước mà Đảng Cộng sản (ĐCS) lãnh đạo cả Nhà nước và xã hội, và ‘ý đảng’ luôn đi trước ‘lòng dân’ chuyện các đại biểu quốc hội biết nghĩ tới hậu thế, dám làm trái ‘ý đảng’ và dừng thông qua Hiến pháp sửa đổi là một chuyện không tưởng. Chính những người gửi bức thư và ra lời kêu gọi ấy cũng biết rõ điều đó. ‘Sửa’ nhưng không ‘thay’ Tuy vậy, dù biết những ý kiến của mình khó hay không được chấp nhận, trong một năm qua nhiều người – từ người dân, nhân sỹ, trí thức đến các hội đoàn, tổ chức – đã mạnh dạn, thẳng thắn, nghiêm túc và với cả tâm huyết, trực tiếp hay gián tiếp gửi những góp ý, kiến nghị của mình tới Ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp cũng như ĐCS và chính quyền Việt Nam nói chung. Và nếu họ mong ước đất nước thay đổi bao nhiêu khi góp ý, kiến nghị, thì giờ họ thất vọng bấy nhiêu khi biết tuyệt đại đa số đại biểu quốc hội bỏ phiếu thông qua bản Hiến pháp sửa đối ấy bấy nhiêu. Thật vọng không đơn thuần chỉ vì ý kiến của mình bị phớt lờ mà quan trọng hơn vì thất đất nước đã bỏ lỡ một cơ hội để đổi mới, để tránh tụt hậu. Khi ĐCS quyết định cho sửa đối Hiến pháp 1992, tình hình chính trị, kinh tế Việt Nam và khu vực nói chung có nhiều biến động. Ở Việt Nam, kinh tế gặp khó khăn, xã hội bất ổn: các doanh nghiệp nhà nước như Vinashin thua lỗ, thất bại nghiêm trọng; tham nhũng tràn lan; dân oan đi đòi đất khắp nơi. Ở khu vực, chế độ quân sự độc tài tại Mynmar quyết định tiến hành những cải cách chính trị ngoạn mục – như trả tù nhân chính trị, cho đối lập hoạt động, tổ chức bầu cử dân chủ, cởi trói báo chí – và chỉ trong một thời gian ngắn đưa đất nước này thoát khỏi sự cô lập, chỉ trích của thế giới. Việc cho sửa đổi Hiến pháp 1992 trong bối cảnh đó đã làm dấy lên hy vọng ĐCS Việt Nam sẽ tiến hành cải cách, đổi mới. Hy vọng đó càng nhiều khi Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Quốc hội và Trưởng ban biên tập dự thảo sửa đổi Hiến pháp Phan Trung Lý khẳng định ‘không có gì cấm kỵ’ gì khi người dân góp ý sửa Hiến pháp. Nhiều người thất vọng về bản hiến pháp sửa đổi vừa thông qua theo tác giả Và lời tuyên bố đó cũng đã làm cho nhiều người, nhiều tổ chức mạnh dạn lên tiếng góp ý về những chủ đề được coi là ‘nhạy cảm’ hay những điều bất cập, phi lý tại Việt Nam, như vai trò lãnh đạo của ĐCS, vai trò chủ đạo của doanh nghiệp nhà nước hoặc sở hữu toàn dân. Chẳng hạn Hồi đồng Giám mục Việt Nam đã gửi một Bản nhận định và góp ý gửi tới Ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp, trong đó các Giám mục Việt Nam không chỉ bày tỏ bất đồng với Điều 4 – hiến định quyền lãnh đạo Nhà nước và xã hội của ĐCS – cũng như nêu nhiều mâu thuẫn, bất hợp lý khác trong cơ cấu, tổ chức chính trị, kinh tế tại Việt Nam. Nhưng tất cả những góp ý ấy đều bị bác bỏ hay bị phất lờ vì ngoài một vài sửa đổi nhỏ, không quan trọng, Hiến pháp sửa đổi vừa được thông qua không có thay đổi gì đáng kể. Ví dụ, nó vẫn giữ nguyên Điều 4 dù có bổ sung thêm quy định về trách nhiệm của ĐCS trước nhân dân. Hiến pháp sửa đổi vẫn tiếp tục quy định vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước và sở hữu toàn dân. Đây là hai điểm gây nhiều tranh luận và cũng được coi là bất cập, phi lý. Bỏ cả một năm hội họp, tốn biết bao nhiêu ngân sách nhà nước, dân thì mất thời gian, công sức góp ý pháp nhưng xem ra cuối cũng chẳng có thay đổi gì quan trọng. Đây cũng là lý do khác làm không ít người thất vọng. ‘Không có tương lai’ Nhưng điểm làm những ai quan tâm đến tình hình đất nước, vận mệnh quốc gia thất vọng nhất có lẽ là Việt Nam đã bỏ qua một cơ hội để giải quyết những bất cập, phi lý trong cơ cấu chính trị, kinh tế, xã hội của mình để qua đó tránh tụt hậu. Ai cũng biết những doanh nghiệp làm ăn thua lỗ gây thất thoát ngân sách nhà nước rất lớn hay đã vào đang rơi vào tình trạng phá sản là những doanh nghiệp nhà nước. Vinashin và Vinaline là hai trường hợp điển hình. Nguyên nhân sâu xa dẫn đến tình trạng dân oan đi khiếu kiện tràn lan là luật đất đai bất cập – hay cụ thể hơn, do quy định về ‘sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý’. Và cảm thấy đất đai của mình bị thu hồi bất hợp pháp nhưng không làm được gì có người – như trường hợp gia đình ông Đoàn Văn Vươn ở Hải Phòng – đã dùng vũ khí để phản kháng. Tệ hơn và đau lòng hơn, mới đây vào ngày 11/9, khi bị dồn tới đường cùng, ông Đặng Ngọc Viết đã tới Trung tâm Phát triển Quỹ đất Thành phố Thái Bình bắn chết Phó giám đốc – và bắn bị thương bốn cán bộ – của Quỹ đất này và sau đó dùng súng tự tử. Tất cả chỉ vì do bất bình với việc chính quyền thu hồi đất của mình. Dù có những tiếng súng cảnh báo như vậy, xem ra giới lãnh đạo Việt Nam và các đại biểu quốc hội vẫn không muốn có những thay đổi hợp lý về sở hữu đất đai. Không chỉ người dân, nhân sỹ, trí thức hay giới quan sát, học giả mà một số người trong ĐCS hay Quốc hội Việt Nam thừa nhận rằng việc đổi mới thể chế và luật pháp ở Việt Nam đã chậm bước so với nhu cầu phát triển của đất nước và nếu không có những giải pháp toàn diện và đột phá thì Việt Nam không thể có những chuyển biến tích cực. Có người còn nhấn mạnh rằng trong một thế giới đã và đang thay đổi, nếu tiếp tục sống theo cách cũ và không dám đổi mới, Việt Nam sẽ không có tương lai. Việt Nam sẽ cần tới một thế hệ lãnh đạo mới để đi tới một Hiến pháp của dân hơn? Trong một lần tiếp cử tri tại Thành phố Hồ Chí Minh vào tháng trước, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã phải nhìn nhận rằng: ‘Ta hô khẩu hiệu nhiều quá. Còn câu“Một bộ phận không nhỏ”là một câu hết sức đau đầu. Nghe dư luận thì rất nhiều nhưng tìm thì không thấy. Có nhiều anh nói “bộ phận không nhỏ” đó ở bên dưới. Nhưng sau một năm quay lại hỏi bên dưới là chỗ nào thì mấy ông chỉ cười khì, không chỉ ra được’. Nghe thật bi hài nhưng ông Sang nói quá đúng. Hô khẩu hiệu không thể chống tham nhũng. Đã đến lúc cần có những thay đổi triệt để đất nước không bị tụt hậu vì, như chính ông quả quyết, ‘duy trì cơ chế cũ là chết!’ Và điểm bắt đầu – và cũng là điểm quan trọng nhất, ý nghĩa nhất – để tiến hành những thay đổi đó là soạn thảo và thông qua một bản Hiến pháp thực sự dân chủ, khoa học, nhân bản, tóm gọn được tất cả những khí phách, tinh hoa, nguyện vọng của toàn dân, chứ không đơn thuần chỉ là ‘ý đảng’. Nhưng giới lãnh đạo Việt Nam và các đại biểu quốc hội – những người trên danh nghĩa là đại diện nhân dân – đã không làm được điều đó. Trả lời phỏng vấn BBC sau khi Quốc hội bỏ phiếu thông qua Hiến pháp sửa đổi,Giáo sư Tương lai– cựu thành viên nhóm tư vấn thủ tướng và cũng là một trong 72 nhân sỹ trí thức đã tham gia ký tên vào bản kiến nghị sửa đối hiến pháp – cho rằng với việc thông qua Hiến pháp dự thảo ấy ‘Quốc hội có tội với tổ quốc và nhân dân’. Công hay tội của họ lịch sử sẽ phát xét. Có điều chắc chắn có không ít người đồng ý rằng với quyết định ngày hôm nay, các đại biểu quốc hội Việt Nam đã bỏ qua một cơ hội quý báu giúp đất nước phát triển, giàu mạnh, dân chủ. Bài viết phản ánh quan điểm riêng và lối hành văn của tác giả, một nghiên cứu viên tại tổ chức Global Resarch Institute tại Anh Quốc.
[ 108, 287, 285, 161, 162, 213, 131, 132, 206, 235, 1478, 246, 105, 158, 330, 113, 393, 720, 239, 202, 707, 288, 1779, 843, 1298, 345, 1478, 246, 4498, 5859, 1478, 246, 1298, 345, 371, 117, 277, 162, 213, 453, 587, 173, 248, 183, 459, 3693, 428, 215, 642, 650, 176, 103, 107, 116, 696, 273, 284, 198, 213, 115, 227, 354, 1035, 776, 146, 755, 125, 223, 562, 104, 156, 1298, 345, 1478, 246, 400, 126, 105, 982, 3238, 162, 213, 125, 605, 517, 195, 119, 743, 20669, 175, 1435, 1382, 162, 1389, 491, 157, 5852, 512, 329, 185, 4208, 3542, 411, 4492, 105, 120, 111, 535, 523, 115, 916, 228, 483, 492, 162, 213, 362, 1977, 2055, 116, 954, 593, 105, 366, 758, 343, 1759, 156, 206, 235, 288, 1478, 246, 1298, 2954, 311, 113, 116, 282, 142, 145, 348, 607, 262, 27655, 261, 247, 186, 571, 142, 105, 293, 1389, 105, 743, 232, 283, 748, 637, 184, 226, 743, 9450, 137, 748, 443, 109, 273, 284, 198, 213, 217, 372, 228, 878, 1672, 1140, 140, 897, 743, 232, 283, 748, 105, 1759, 206, 235, 1478, 246, 1298, 345, 106, 116, 443, 110, 4818, 448, 120, 111, 916, 954, 593, 105, 124, 366, 758, 343, 728, 127, 217, 450, 179, 837, 743, 25426, 748, 170, 110, 743, 16684, 748, 421, 934, 428, 217, 120, 108, 232, 357, 104, 267, 455, 194, 110, 117, 577, 238, 103, 113, 116, 147, 235, 158, 111, 1021, 148, 111, 1422, 157, 5852, 512, 329, 155, 109, 213, 6579, 420, 229, 1021, 115, 417, 4395, 103, 952, 12327, 849, 2325, 105, 119, 186, 315, 11081, 821, 270, 194, 2076, 270, 916, 120, 904, 2989, 357, 411, 104, 267, 228, 806, 382, 843, 1298, 345, 1478, 246, 127, 128, 2424, 105, 122, 168, 131, 132, 123, 3339, 619, 323, 154, 872, 1126, 282, 142, 346, 345, 374, 1243, 129, 904, 2989, 357, 411, 103, 143, 339, 154, 946, 584, 3309, 1243, 129, 217, 1464, 273, 635, 166, 273, 284, 198, 213, 306, 775, 206, 235, 288, 1478, 246, 1298, 195, 728, 3309, 6480, 1961, 584, 110, 652, 2519, 163, 171, 108, 232, 357, 104, 267, 133, 5602, 3714, 145, 146, 308, 183, 171, 946, 282, 142, 115, 306, 3644, 116, 225, 213, 130, 345, 1849, 130, 989, 3243, 5157, 707, 2424, 302, 190, 114, 1298, 195, 1478, 246, 7910, 205, 240, 122, 1261, 236, 216, 131, 132, 105, 322, 442, 123, 630, 107, 158, 625, 2240, 108, 978, 131, 578, 236, 216, 683, 455, 3409, 293, 213, 295, 970, 161, 109, 553, 522, 152, 142, 128, 5438, 1444, 12581, 946, 1351, 849, 308, 708, 268, 802, 1837, 1253, 708, 137, 2397, 184, 808, 282, 1227, 6329, 108, 978, 322, 3190, 353, 359, 252, 144, 557, 326, 149, 4314, 231, 6191, 302, 190, 472, 209, 120, 655, 173, 122, 245, 6295, 592, 1021, 128, 456, 717, 157, 122, 1261, 114, 195, 385, 381, 1971, 420, 229, 513, 368, 137, 1629, 2445, 4731, 188, 356, 1021, 105, 163, 113, 116, 221, 390, 1621, 251, 282, 142, 126, 1415, 574, 144, 602, 2364, 163, 788, 104, 175, 1326, 1068, 114, 1298, 345, 1478, 246, 4498, 113, 1303, 313, 150, 115, 140, 4393, 227, 861, 584, 2424, 131, 132, 134, 472, 209, 655, 173, 103, 345, 1926, 1642, 584, 150, 536, 158, 129, 483, 517, 1053, 504, 711, 330, 162, 213, 105, 2127, 504, 749, 495, 382, 843, 1298, 345, 1478, 246, 1547, 151, 1087, 1202, 269, 190, 4322, 107, 218, 918, 4925, 748, 218, 129, 111, 137, 904, 108, 232, 1298, 1478, 2290, 1115, 111, 946, 584, 125, 288, 1488, 246, 1298, 345, 659, 206, 235, 181, 274, 590, 619, 366, 480, 399, 150, 127, 115, 140, 114, 158, 111, 103, 158, 420, 229, 417, 4395, 227, 354, 904, 108, 232, 125, 120, 185, 220, 117, 703, 106, 743, 8072, 406, 748, 194, 120, 179, 295, 11022, 894, 241, 149, 131, 578, 128, 809, 704, 261, 247, 104, 2424, 103, 809, 704, 185, 247, 104, 553, 522, 152, 142, 451, 633, 943, 258, 1568, 960, 1626, 576, 983, 210, 1474, 592, 131, 132, 115, 916, 116, 783, 238, 190, 105, 904, 108, 232, 916, 228, 806, 382, 843, 1298, 345, 1478, 2184, 113, 150, 109, 1474, 592, 131, 132, 110, 163, 1035, 776, 295, 210, 119, 747, 1147, 1021, 1488, 190, 168, 261, 247, 571, 142, 105, 293, 213, 104, 2424, 1021, 127, 128, 917, 158, 2013, 431, 10077, 295, 279, 241, 211, 113, 225, 1703, 103, 420, 229, 122, 1261, 236, 216, 149, 131, 629, 311, 525, 186, 120, 904, 108, 232, 728, 413, 133, 736, 306, 194, 133, 9999, 3714, 171, 351, 116, 696, 1298, 345, 2561, 110, 146, 2060, 1478, 246, 1298, 345, 659, 117, 206, 235, 110, 107, 346, 345, 218, 549, 4266, 2187, 2909, 335, 244, 533, 503, 747, 1147, 428, 107, 1397, 1955, 426, 565, 190, 125, 605, 1210, 104, 2424, 226, 157, 1568, 1478, 246, 1298, 345, 244, 270, 437, 565, 190, 809, 704, 185, 247, 104, 236, 216, 152, 142, 105, 633, 943, 258, 1568, 834, 106, 196, 318, 383, 158, 250, 410, 105, 127, 117, 703, 106, 295, 11022, 894, 2203, 6509, 186, 116, 147, 213, 5116, 1912, 217, 374, 1243, 866, 333, 152, 1013, 137, 143, 552, 221, 3445, 135, 543, 904, 108, 232, 246, 170, 453, 124, 608, 127, 718, 269, 107, 346, 345, 218, 146, 1807, 834, 127, 106, 241, 180, 211, 140, 110, 500, 111, 946, 4224, 7789, 107, 489, 1032, 748, 311, 318, 140, 120, 375, 146, 315, 155, 205, 240, 282, 1013, 824, 2167, 198, 165, 946, 584, 202, 107, 642, 106, 131, 132, 115, 306, 235, 116, 225, 213, 130, 272, 302, 120, 295, 11022, 894, 241, 113, 225, 1703, 122, 1261, 236, 955, 293, 213, 104, 267, 130, 235, 150, 989, 3243, 5157, 1561, 127, 217, 120, 553, 522, 140, 446, 1444, 2553, 383, 946, 1415, 866, 333, 152, 142, 215, 301, 194, 115, 138, 167, 1471, 138, 205, 612, 740, 262, 106, 120, 553, 522, 152, 1018, 5438, 105, 12721, 7093, 106, 196, 271, 279, 2399, 3138, 1533, 157, 993, 797, 458, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 2869, 128, 158, 111, 382, 1040, 1021, 105, 897, 119, 374, 872, 1390, 1021, 162, 567, 243, 132, 115, 306, 775, 206, 235, 288, 1478, 246, 1298, 345, 138, 611, 259, 832, 191, 14885, 119, 166, 775, 4290, 15912, 8881, 10226, 1137, 107, 196, 111, 113, 166, 120, 273, 284, 107, 447, 306, 775, 6685, 1 ]
150807_manuelpellegrini_extend
https://www.bbc.com/vietnamese/sport/2015/08/150807_manuelpellegrini_extend
Manuel Pellegrini gia hạn hợp đồng tại City
Huấn luyện viên Manuel Pellegrini đã ký hợp đồng gia hạn tại Manchester City đến năm 2017.
Ông mới đây đã dẫn đội City sang Việt Nam đá giao hữu. Hợp đồng của huấn luyện viên người Chile sẽ hết hạn năm sau, nhưng ông đã chấp nhận gia hạn. Ông dẫn dắt City từ tháng Sáu 2013, thay ông Roberto Mancini.
summarize: Ông mới đây đã dẫn đội City sang Việt Nam đá giao hữu. Hợp đồng của huấn luyện viên người Chile sẽ hết hạn năm sau, nhưng ông đã chấp nhận gia hạn. Ông dẫn dắt City từ tháng Sáu 2013, thay ông Roberto Mancini.
[ 108, 287, 285, 161, 208, 239, 248, 115, 458, 559, 3061, 586, 131, 132, 915, 384, 7169, 2119, 210, 104, 1930, 1758, 182, 111, 5173, 134, 538, 576, 147, 2681, 170, 118, 115, 577, 238, 165, 3328, 208, 458, 2795, 3061, 148, 253, 1668, 3516, 346, 118, 16659, 29955, 112, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 6740, 1758, 182, 8687, 21308, 115, 667, 279, 210, 165, 576, 149, 3266, 3061, 155, 147, 4968, 1 ]
forum-52647824
https://www.bbc.com/vietnamese/forum-52647824
VN: Hoãn luật biểu tình vì 'chưa có hòa bình từ 1975'
Theo tin từ các báo Việt Nam hôm 12/5/2020, Bộ Công an Việt Nam mới đây cho hay dự luật biểu tình chưa thể được trình lên Quốc hội vì "cần phải được nghiên cứu kỹ, không để các thế lực thù địch, phản động lợi dụng".
Sài Gòn năm 1970 Đại hội 13 Đảng CSVN và đường lên đỉnh cao quyền lực Sao lại đổ lỗi 'tư duy tiểu nông' làm hỏng giáo dục Người Việt đầu tiên tại Úc và những vị ân nhân Người Việt tới Úc: Nhớ lại thách thức bước đầu ở Melbourne Tôi thấy rằng 45 năm qua dường như Đảng Cộng sản Việt Nam chưa có được một ngày hòa bình, trong tâm trí họ thì xung quanh lúc nào cũng có những "thế lực thù địch" đe dọa sự tồn vong của thể chế. Đây là dịp nhìn lại câu chuyện "hòa hợp hòa giải dân tộc" đã được nói đến từ khi Chiến tranh kết thúc năm 1975. Căn nguyên của nhiều vấn đề hiện nay tại Việt Nam là nhà chức trách vẫn đề cao một phần lịch sử, lịch sử của 'bên thắng cuộc' và tiếp tục coi mọi tiếng nói khác là thù địch. Mục tiêu của cuộc chiến là gì? Ngày 30/4/2020, trên VTC News, Thượng tướng Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, ông Nguyễn Chí Vịnh từ góc nhìn của "bên thắng cuộc" cho rằng "Hoà hợp, hoà giải dân tộc đã thành công", ông nhấn mạnh: "…chiến thắng này đem lại lợi ích cho cả người thắng lẫn kẻ thua và thời gian đã chứng minh điều ấy." Sau 30/4/1975, miền Nam từ một xã hội đa nguyên gồm nhiều sinh hoạt dân sự, có cả những sinh hoạt thân cộng sản, đã được miền Bắc "hợp" nhất thành một mối, từ người công an khu vực, phường đội, quận đội, mọi cơ quan hành chính miền Nam đều do người miền Bắc nắm giữ hoặc chỉ đạo. Những người miền Nam thân cộng hay theo cộng sản là những người đầu tiên bất "hòa" với việc "thống nhất" theo mô hình lạc hậu hơn của miền Bắc. Miền Nam 1975 Những người này tin rằng theo quy định của Hiệp định Paris miền Nam sẽ có vài năm chuyển tiếp, người miền Nam được hòa giải với nhau và hòa hợp cùng dân tộc và sau đó sẽ được quyền tự quyết dân tộc. Mới đây, nhân dịp 30/4/2020, câu chuyện của Bác sĩ Bùi Quỳnh Hoa con gái đại tá Quân đội NDVN Bùi Văn Tùng kể trên BBC Tiếng Việt có những điểm đáng được quan tâm. Ông Bùi Văn Tùng là Trung Tá Chính ủy Lữ đoàn xe tăng 203, cấp chỉ huy cao nhất vào Dinh Độc Lập ngày 30/4/1975 và ông đã soạn Tuyên bố Đầu hàng cho Đại tướng Dương Văn Minh và chính ông đã đọc lời Chấp Nhận Đầu Hàng trên Đài Phát thanh Sài Gòn. Trong vai trò Chính ủy trước đây ông Tùng phải tuyên truyền để bộ đội Bắc Việt "đánh cho Mỹ cút, đánh cho Ngụy nhào", nhưng theo lời kể của Bác sĩ Quỳnh Hoa cho đến chết ông vẫn hỏi bà: "Tại sao Mỹ lại đánh nhau với mình thế hả con?" Rõ ràng cho đến cuối đời ông Bùi Văn Tùng vẫn chưa có được một lời giải thích thỏa đáng nguyên nhân của cuộc chiến tại Việt Nam, lịch sử với cộng sản chỉ để tuyên truyền nên không thể thuyết phục ngay cả những chứng nhân "bên thắng cuộc". Khi được mở lòng trên BBC Tiếng Việt, Bác sĩ Bùi Quỳnh Hoa đã hòa giải tâm lý bị đè nén bấy lâu nay, bà cũng đã hòa giải giúp cho cha bà. Thân phận của Điệp viên Phạm Xuân Ẩn, và của nhiều nhân vật miền Nam khác cũng cần được cặn kẽ xem xét để xem họ nghĩ gì về chiến thắng của Quân đội miền Bắc. Khác với nhiều ỵ́ kiến cho rằng vấn đề hòa giải đã xong, hoặc chỉ là chuyện của chính quyền với dân, tôi thấy ở Việt Nam dường như chưa có những cuộc nghiên cứu để tìm hiểu tâm lý của những bộ đội cộng sản trong chiến tranh Việt Nam để xem mức độ "hòa giải tâm lý" của binh sĩ bên thắng cuộc. Bởi thế theo ý tôi, cho đến nay không ai có thể kết luận: "hòa hợp và hòa giải đã thành công" đối với bên thắng cuộc. Sài Gòn năm 1959 Bên thua cuộc thì sao? Còn người miền Nam thuộc "bên thua cuộc" thì khăn gói 10 ngày "học tập cải tạo", có người 17 năm mới rời khỏi nhà tù, nhiều người chết trong tù. Một số nhân viên miền Nam cấp thấp không bị tù, được giữ lại làm việc ít lâu, nhưng khi người miền Bắc đã nắm được chuyên môn, thì họ bị sa thải vì là người của chế độ cũ. Nền tảng chính trị, kinh tế, kỹ thuật, văn hóa, giáo dục, xã hội, báo chí, văn nghệ, nghệ thuật, của miền Nam bị xóa bỏ để xây dựng xã hội mới và con người mới xã hội chủ nghĩa. Những trận đánh tư sản, đánh văn hóa, cưỡng bức dân đi kinh tế mới, cưỡng bức dân vào hợp tác xã, ngăn sông cách chợ, phân biệt đối xử giữa người cũ với người mới đã buộc người miền Nam phải bỏ nước ra đi, nhiều người chết trên đường tìm tự do. Đến nay tại Việt Nam từ giáo dục, báo chí, văn nghệ, nghệ thuật đến cuộc sống hằng ngày, mọi thứ vẫn còn ảnh hưởng sâu đậm của "cách mạng", của "chiến thắng 30/4/1975", của người thắng kẻ thua. Những người miền Nam thuộc "bên thua cuộc" còn ở lại Việt Nam, 45 năm qua chưa một ngày được đối xử công bằng, thậm chí đến đời con, đời cháu của họ vẫn bị đối xử kỳ thị vì cha ông đã làm việc trong chính thể VNCH. Những người sống ở nước ngoài và con cháu họ vẫn bị kỳ thị về chế độ thị thực, bị cấm nhập cảnh về quê hương nếu công an VN cho họ vào "sổ đen". Chiến tranh chấm dứt đã lâu nhưng bộ máy ở VN thay vì xóa bỏ xung đột để tiến đến hòa hợp và hòa giải dân tộc thực sự vẫn có nhiều việc làm khiến hố cách biệt giữa những người Việt với nhau càng sâu hơn, khiến lịch sử những năm qua có "hợp" nhưng không có "hòa". Nhiều người hy vọng Việt Nam ngày càng phát triển Vẫn còn chưa xong Không có "hòa" thì không thể nào giải quyết được những xung đột về văn hóa, về niềm tin, về chính trị, về lịch sử, giữa đảng Cộng sản và những người thuộc "bên thua cuộc". Người miền Nam thuộc "bên thua cuộc" vẫn luyến tiếc và giữ niềm tin vững mạnh là họ sẽ phục hồi lại văn hóa, lại giáo dục, lại kinh tế, lại công bằng, tự do và dân chủ cho Việt Nam. Ý tưởng này vẫn tồn tại và phát triển trong sinh hoạt của nhiều người và hội đoàn người miền Nam trong và ngoài nước. Cùng lúc, những người Việt ra hải ngoại du lịch và du học, những người Việt về nước du lịch hay làm việc, và không gian mạng toàn cầu, đã tạo cơ hội người Việt trong và ngoài nước, người Việt thuộc nhiều thế hệ khác nhau, người Việt thuộc nhiều nguồn gốc khác nhau, người Việt thuộc nhiều khuynh hướng khác nhau, cùng hòa hợp với nhau, từng bước hòa giải, xóa bỏ những mâu thuẫn, những xung đột cùng hướng về tương lai. Sau 45 năm người Việt hải ngoại không còn suy nghĩ thắng thua hay không có nhu cầu phải hòa hợp hay hòa giải với nhà cầm quyền ở Việt Nam. Thế hệ trẻ Việt Nam Các xung khắc mới sau 45 năm Miền Bắc trước 30/4/1975 lúc đầu đời sống kinh tế có phần tốt hơn, nhưng về lâu dài cả hai miền Bắc Nam đều cùng chung số phận và sau 45 năm "thống nhất", xung đột đã từng bước chuyển sang những hình thức mới. Xung đột giữa người cầm quyền với người bị trị, với những nông dân mất đất, xung đột giữa người dân làm không đủ ăn với những nhóm tư bản thân hữu phân chia lợi ích quốc gia, xung đột giữa những trí thức ưu tư về vận mệnh quốc gia và những người kiên định con đường cộng sản, và nhiều xung đột khác do thể chế chính trị gây ra. Những xung đột này thay vì được giải quyết một cách dân chủ trong vòng luật pháp, nhà cầm quyền cộng sản lại khép cho những người bị thua thiệt là "thế lực thù địch", rồi thẳng tay đàn áp, bắt bớ, bỏ tù. 45 năm qua dường như đảng Cộng sản chưa có được một ngày hòa bình, chung quanh họ lúc nào cũng có những "thế lực thù địch" đe dọa sự tồn vong của thể chế Cộng sản. Trở lại với cách suy nghĩ ông Nguyễn Chí Vịnh cho thấy những người cộng sản 45 năm nay vẫn không hề thay đổi, vẫn còn nghĩ thắng thua, chưa nghĩ đến chuyện "hòa" thì đừng mong nghĩ đến chuyện "giải" để có được kết luận "Hoà hợp, hoà giải dân tộc đã thành công". Bài học từ 30/4/1975 Ở thời điểm 30/4/1975 mấy ai nghĩ rằng cho đến năm 2020, nghĩa là 45 năm trôi qua, việc hoà hợp và hoà giải dân tộc vẫn chưa được nhà cầm quyền thực hiện. Hai năm trước mấy ai nghĩ đến chiến tranh thương mãi Trung Mỹ, chỉ vài tháng trước mấy ai nghĩ đại dịch viêm phổi xảy ra khắp toàn cầu, và mấy ai nghĩ đến việc Trung Quốc đang phải đối đầu với suy thoái kinh tế, với nạn thất nghiệp, với việc thay đổi cấu trúc kinh tế toàn cầu và rất có thể Trung Quốc sẽ phải thay đổi chính trị: "thay đổi không thì chết". Môi Bắc Kinh hở, thì răng Hà Nội lạnh, nhiều thay đổi ắt sẽ xảy ra tại Việt Nam trong những ngày sắp tới. Bài học của 30/4/1975 cho thấy hòa hợp và hòa giải dân tộc không thể xảy ra trong thể chế độc tài, đảng trị, mà chỉ có thể có nhờ môi trường dân chủ, đa nguyên, đa đảng với bầu cử thực sự tự do. Việc hoãn lại luật biểu tình mới đây cho thấy chính quyền vẫn còn tâm lý lo sợ "kẻ thù", chứng tỏ sự thất bại trong suốt 45 năm qua, không hòa giải được như mong muốn của người dân hai miền Nam Bắc. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của ông Nguyễn Quang Duy từ Melbourne, Australia.
summarize: Sài Gòn năm 1970 Đại hội 13 Đảng CSVN và đường lên đỉnh cao quyền lực Sao lại đổ lỗi 'tư duy tiểu nông' làm hỏng giáo dục Người Việt đầu tiên tại Úc và những vị ân nhân Người Việt tới Úc: Nhớ lại thách thức bước đầu ở Melbourne Tôi thấy rằng 45 năm qua dường như Đảng Cộng sản Việt Nam chưa có được một ngày hòa bình, trong tâm trí họ thì xung quanh lúc nào cũng có những "thế lực thù địch" đe dọa sự tồn vong của thể chế. Đây là dịp nhìn lại câu chuyện "hòa hợp hòa giải dân tộc" đã được nói đến từ khi Chiến tranh kết thúc năm 1975. Căn nguyên của nhiều vấn đề hiện nay tại Việt Nam là nhà chức trách vẫn đề cao một phần lịch sử, lịch sử của 'bên thắng cuộc' và tiếp tục coi mọi tiếng nói khác là thù địch. Mục tiêu của cuộc chiến là gì? Ngày 30/4/2020, trên VTC News, Thượng tướng Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, ông Nguyễn Chí Vịnh từ góc nhìn của "bên thắng cuộc" cho rằng "Hoà hợp, hoà giải dân tộc đã thành công", ông nhấn mạnh: "…chiến thắng này đem lại lợi ích cho cả người thắng lẫn kẻ thua và thời gian đã chứng minh điều ấy." Sau 30/4/1975, miền Nam từ một xã hội đa nguyên gồm nhiều sinh hoạt dân sự, có cả những sinh hoạt thân cộng sản, đã được miền Bắc "hợp" nhất thành một mối, từ người công an khu vực, phường đội, quận đội, mọi cơ quan hành chính miền Nam đều do người miền Bắc nắm giữ hoặc chỉ đạo. Những người miền Nam thân cộng hay theo cộng sản là những người đầu tiên bất "hòa" với việc "thống nhất" theo mô hình lạc hậu hơn của miền Bắc. Miền Nam 1975 Những người này tin rằng theo quy định của Hiệp định Paris miền Nam sẽ có vài năm chuyển tiếp, người miền Nam được hòa giải với nhau và hòa hợp cùng dân tộc và sau đó sẽ được quyền tự quyết dân tộc. Mới đây, nhân dịp 30/4/2020, câu chuyện của Bác sĩ Bùi Quỳnh Hoa con gái đại tá Quân đội NDVN Bùi Văn Tùng kể trên BBC Tiếng Việt có những điểm đáng được quan tâm. Ông Bùi Văn Tùng là Trung Tá Chính ủy Lữ đoàn xe tăng 203, cấp chỉ huy cao nhất vào Dinh Độc Lập ngày 30/4/1975 và ông đã soạn Tuyên bố Đầu hàng cho Đại tướng Dương Văn Minh và chính ông đã đọc lời Chấp Nhận Đầu Hàng trên Đài Phát thanh Sài Gòn. Trong vai trò Chính ủy trước đây ông Tùng phải tuyên truyền để bộ đội Bắc Việt "đánh cho Mỹ cút, đánh cho Ngụy nhào", nhưng theo lời kể của Bác sĩ Quỳnh Hoa cho đến chết ông vẫn hỏi bà: "Tại sao Mỹ lại đánh nhau với mình thế hả con?" Rõ ràng cho đến cuối đời ông Bùi Văn Tùng vẫn chưa có được một lời giải thích thỏa đáng nguyên nhân của cuộc chiến tại Việt Nam, lịch sử với cộng sản chỉ để tuyên truyền nên không thể thuyết phục ngay cả những chứng nhân "bên thắng cuộc". Khi được mở lòng trên BBC Tiếng Việt, Bác sĩ Bùi Quỳnh Hoa đã hòa giải tâm lý bị đè nén bấy lâu nay, bà cũng đã hòa giải giúp cho cha bà. Thân phận của Điệp viên Phạm Xuân Ẩn, và của nhiều nhân vật miền Nam khác cũng cần được cặn kẽ xem xét để xem họ nghĩ gì về chiến thắng của Quân đội miền Bắc. Khác với nhiều ỵ́ kiến cho rằng vấn đề hòa giải đã xong, hoặc chỉ là chuyện của chính quyền với dân, tôi thấy ở Việt Nam dường như chưa có những cuộc nghiên cứu để tìm hiểu tâm lý của những bộ đội cộng sản trong chiến tranh Việt Nam để xem mức độ "hòa giải tâm lý" của binh sĩ bên thắng cuộc. Bởi thế theo ý tôi, cho đến nay không ai có thể kết luận: "hòa hợp và hòa giải đã thành công" đối với bên thắng cuộc. Sài Gòn năm 1959 Bên thua cuộc thì sao? Còn người miền Nam thuộc "bên thua cuộc" thì khăn gói 10 ngày "học tập cải tạo", có người 17 năm mới rời khỏi nhà tù, nhiều người chết trong tù. Một số nhân viên miền Nam cấp thấp không bị tù, được giữ lại làm việc ít lâu, nhưng khi người miền Bắc đã nắm được chuyên môn, thì họ bị sa thải vì là người của chế độ cũ. Nền tảng chính trị, kinh tế, kỹ thuật, văn hóa, giáo dục, xã hội, báo chí, văn nghệ, nghệ thuật, của miền Nam bị xóa bỏ để xây dựng xã hội mới và con người mới xã hội chủ nghĩa. Những trận đánh tư sản, đánh văn hóa, cưỡng bức dân đi kinh tế mới, cưỡng bức dân vào hợp tác xã, ngăn sông cách chợ, phân biệt đối xử giữa người cũ với người mới đã buộc người miền Nam phải bỏ nước ra đi, nhiều người chết trên đường tìm tự do. Đến nay tại Việt Nam từ giáo dục, báo chí, văn nghệ, nghệ thuật đến cuộc sống hằng ngày, mọi thứ vẫn còn ảnh hưởng sâu đậm của "cách mạng", của "chiến thắng 30/4/1975", của người thắng kẻ thua. Những người miền Nam thuộc "bên thua cuộc" còn ở lại Việt Nam, 45 năm qua chưa một ngày được đối xử công bằng, thậm chí đến đời con, đời cháu của họ vẫn bị đối xử kỳ thị vì cha ông đã làm việc trong chính thể VNCH. Những người sống ở nước ngoài và con cháu họ vẫn bị kỳ thị về chế độ thị thực, bị cấm nhập cảnh về quê hương nếu công an VN cho họ vào "sổ đen". Chiến tranh chấm dứt đã lâu nhưng bộ máy ở VN thay vì xóa bỏ xung đột để tiến đến hòa hợp và hòa giải dân tộc thực sự vẫn có nhiều việc làm khiến hố cách biệt giữa những người Việt với nhau càng sâu hơn, khiến lịch sử những năm qua có "hợp" nhưng không có "hòa". Nhiều người hy vọng Việt Nam ngày càng phát triển Vẫn còn chưa xong Không có "hòa" thì không thể nào giải quyết được những xung đột về văn hóa, về niềm tin, về chính trị, về lịch sử, giữa đảng Cộng sản và những người thuộc "bên thua cuộc". Người miền Nam thuộc "bên thua cuộc" vẫn luyến tiếc và giữ niềm tin vững mạnh là họ sẽ phục hồi lại văn hóa, lại giáo dục, lại kinh tế, lại công bằng, tự do và dân chủ cho Việt Nam. Ý tưởng này vẫn tồn tại và phát triển trong sinh hoạt của nhiều người và hội đoàn người miền Nam trong và ngoài nước. Cùng lúc, những người Việt ra hải ngoại du lịch và du học, những người Việt về nước du lịch hay làm việc, và không gian mạng toàn cầu, đã tạo cơ hội người Việt trong và ngoài nước, người Việt thuộc nhiều thế hệ khác nhau, người Việt thuộc nhiều nguồn gốc khác nhau, người Việt thuộc nhiều khuynh hướng khác nhau, cùng hòa hợp với nhau, từng bước hòa giải, xóa bỏ những mâu thuẫn, những xung đột cùng hướng về tương lai. Sau 45 năm người Việt hải ngoại không còn suy nghĩ thắng thua hay không có nhu cầu phải hòa hợp hay hòa giải với nhà cầm quyền ở Việt Nam. Thế hệ trẻ Việt Nam Các xung khắc mới sau 45 năm Miền Bắc trước 30/4/1975 lúc đầu đời sống kinh tế có phần tốt hơn, nhưng về lâu dài cả hai miền Bắc Nam đều cùng chung số phận và sau 45 năm "thống nhất", xung đột đã từng bước chuyển sang những hình thức mới. Xung đột giữa người cầm quyền với người bị trị, với những nông dân mất đất, xung đột giữa người dân làm không đủ ăn với những nhóm tư bản thân hữu phân chia lợi ích quốc gia, xung đột giữa những trí thức ưu tư về vận mệnh quốc gia và những người kiên định con đường cộng sản, và nhiều xung đột khác do thể chế chính trị gây ra. Những xung đột này thay vì được giải quyết một cách dân chủ trong vòng luật pháp, nhà cầm quyền cộng sản lại khép cho những người bị thua thiệt là "thế lực thù địch", rồi thẳng tay đàn áp, bắt bớ, bỏ tù. 45 năm qua dường như đảng Cộng sản chưa có được một ngày hòa bình, chung quanh họ lúc nào cũng có những "thế lực thù địch" đe dọa sự tồn vong của thể chế Cộng sản. Trở lại với cách suy nghĩ ông Nguyễn Chí Vịnh cho thấy những người cộng sản 45 năm nay vẫn không hề thay đổi, vẫn còn nghĩ thắng thua, chưa nghĩ đến chuyện "hòa" thì đừng mong nghĩ đến chuyện "giải" để có được kết luận "Hoà hợp, hoà giải dân tộc đã thành công". Bài học từ 30/4/1975 Ở thời điểm 30/4/1975 mấy ai nghĩ rằng cho đến năm 2020, nghĩa là 45 năm trôi qua, việc hoà hợp và hoà giải dân tộc vẫn chưa được nhà cầm quyền thực hiện. Hai năm trước mấy ai nghĩ đến chiến tranh thương mãi Trung Mỹ, chỉ vài tháng trước mấy ai nghĩ đại dịch viêm phổi xảy ra khắp toàn cầu, và mấy ai nghĩ đến việc Trung Quốc đang phải đối đầu với suy thoái kinh tế, với nạn thất nghiệp, với việc thay đổi cấu trúc kinh tế toàn cầu và rất có thể Trung Quốc sẽ phải thay đổi chính trị: "thay đổi không thì chết". Môi Bắc Kinh hở, thì răng Hà Nội lạnh, nhiều thay đổi ắt sẽ xảy ra tại Việt Nam trong những ngày sắp tới. Bài học của 30/4/1975 cho thấy hòa hợp và hòa giải dân tộc không thể xảy ra trong thể chế độc tài, đảng trị, mà chỉ có thể có nhờ môi trường dân chủ, đa nguyên, đa đảng với bầu cử thực sự tự do. Việc hoãn lại luật biểu tình mới đây cho thấy chính quyền vẫn còn tâm lý lo sợ "kẻ thù", chứng tỏ sự thất bại trong suốt 45 năm qua, không hòa giải được như mong muốn của người dân hai miền Nam Bắc. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của ông Nguyễn Quang Duy từ Melbourne, Australia.
[ 108, 287, 285, 161, 1093, 1317, 147, 5301, 440, 213, 1771, 348, 1787, 105, 361, 227, 1410, 291, 168, 265, 2982, 153, 880, 1145, 14069, 756, 1159, 939, 257, 140, 3313, 309, 818, 606, 131, 178, 462, 149, 1219, 105, 120, 297, 108, 2425, 157, 606, 243, 228, 1219, 161, 7771, 153, 1221, 329, 920, 178, 108, 121, 4248, 388, 203, 160, 3092, 147, 235, 1487, 128, 348, 607, 262, 243, 132, 289, 107, 117, 116, 191, 544, 2516, 113, 315, 512, 154, 143, 1001, 1017, 398, 224, 127, 107, 120, 8547, 265, 1056, 11996, 1011, 1050, 144, 1025, 1440, 104, 136, 4215, 834, 106, 1500, 485, 153, 476, 953, 12307, 279, 544, 272, 137, 1805, 207, 115, 117, 123, 155, 148, 129, 1323, 250, 299, 822, 147, 5225, 5159, 503, 104, 158, 255, 220, 493, 275, 149, 243, 132, 106, 152, 229, 605, 244, 220, 291, 172, 380, 478, 3278, 478, 324, 104, 21810, 779, 460, 257, 105, 270, 437, 703, 389, 354, 123, 211, 106, 1056, 7599, 2653, 464, 104, 460, 242, 106, 1376, 1245, 4311, 6428, 159, 9303, 1701, 103, 1144, 477, 1283, 395, 429, 162, 3019, 118, 362, 980, 2652, 148, 1869, 485, 104, 14410, 779, 204, 207, 114, 160, 189, 23933, 279, 103, 1718, 272, 137, 796, 115, 164, 135, 646, 118, 1445, 8562, 6214, 5941, 779, 126, 979, 153, 418, 812, 114, 186, 111, 779, 1306, 789, 1444, 105, 221, 390, 115, 463, 494, 179, 10112, 759, 13560, 752, 132, 148, 116, 293, 213, 635, 503, 770, 158, 296, 381, 137, 144, 103, 107, 186, 120, 296, 381, 481, 490, 2070, 115, 117, 752, 360, 10480, 207, 202, 164, 116, 882, 103, 148, 111, 135, 305, 322, 3190, 3383, 4772, 2332, 4772, 389, 225, 146, 209, 122, 752, 132, 413, 180, 111, 752, 360, 1148, 533, 1366, 163, 3157, 564, 111, 752, 132, 481, 490, 194, 181, 490, 262, 106, 120, 111, 178, 462, 295, 12307, 207, 119, 156, 189, 10481, 7133, 181, 787, 240, 956, 1973, 183, 104, 752, 5269, 2942, 132, 2542, 564, 111, 126, 193, 160, 181, 565, 190, 104, 1239, 190, 2031, 752, 132, 134, 107, 696, 147, 589, 270, 103, 111, 752, 132, 117, 544, 272, 119, 527, 105, 544, 279, 264, 137, 796, 105, 187, 150, 134, 117, 168, 222, 302, 137, 2529, 2392, 1009, 157, 1500, 4311, 6428, 476, 443, 104, 2121, 621, 1823, 3381, 254, 219, 1204, 273, 1830, 1160, 559, 14538, 3767, 1823, 551, 4469, 546, 159, 378, 1434, 131, 107, 120, 318, 549, 117, 146, 3667, 208, 1823, 551, 4469, 106, 151, 10393, 448, 1095, 8689, 526, 529, 321, 19239, 103, 373, 163, 1254, 291, 202, 138, 4534, 3095, 3016, 191, 6887, 105, 118, 115, 2249, 1913, 399, 1984, 201, 114, 440, 477, 1044, 551, 700, 105, 122, 118, 115, 901, 366, 3084, 4579, 231, 1984, 1521, 159, 762, 1327, 781, 1093, 4522, 298, 809, 704, 448, 1095, 226, 248, 118, 4469, 139, 480, 425, 130, 317, 559, 360, 131, 6897, 114, 200, 11481, 103, 403, 114, 7793, 152, 674, 646, 170, 181, 366, 546, 104, 2121, 621, 3381, 254, 114, 155, 654, 118, 244, 419, 263, 161, 189, 3165, 350, 200, 153, 403, 527, 119, 267, 175, 5359, 219, 2707, 108, 3128, 921, 114, 155, 608, 723, 118, 1823, 551, 4469, 244, 289, 107, 117, 116, 366, 272, 581, 893, 549, 503, 157, 104, 204, 242, 149, 131, 578, 478, 324, 119, 490, 262, 163, 130, 480, 425, 237, 110, 136, 1026, 618, 531, 186, 120, 463, 157, 14410, 779, 204, 340, 707, 117, 690, 694, 159, 378, 1434, 131, 103, 2121, 621, 1823, 3381, 254, 115, 544, 272, 315, 241, 133, 4150, 5408, 3309, 727, 801, 263, 127, 115, 544, 272, 422, 114, 1041, 4156, 3249, 1392, 104, 11559, 182, 971, 1019, 3623, 103, 105, 104, 158, 157, 731, 752, 132, 211, 127, 260, 117, 9916, 6160, 453, 587, 130, 453, 154, 372, 218, 125, 242, 779, 104, 1160, 559, 752, 5269, 4343, 119, 158, 108, 232, 4363, 357, 114, 160, 255, 220, 544, 272, 115, 4888, 1366, 163, 106, 953, 104, 122, 168, 119, 1422, 141, 203, 108, 121, 131, 132, 1487, 128, 289, 107, 120, 204, 568, 402, 130, 370, 524, 315, 241, 104, 120, 317, 559, 490, 262, 113, 242, 250, 131, 132, 130, 453, 537, 359, 12307, 272, 315, 8798, 104, 1043, 621, 367, 779, 204, 112, 2150, 175, 181, 108, 232, 1278, 114, 155, 275, 110, 375, 107, 136, 299, 4199, 12307, 279, 105, 544, 272, 115, 164, 135, 207, 195, 119, 367, 779, 204, 112, 1093, 1317, 147, 7394, 2037, 1444, 204, 143, 1608, 927, 111, 752, 132, 624, 14410, 1444, 204, 207, 143, 1000, 2418, 826, 191, 10794, 495, 655, 394, 646, 107, 111, 1980, 147, 239, 1165, 574, 152, 3573, 158, 111, 654, 113, 3109, 430, 166, 157, 182, 752, 132, 373, 1192, 110, 133, 3573, 117, 533, 153, 140, 156, 500, 4090, 170, 129, 111, 752, 360, 115, 1148, 117, 649, 9243, 143, 154, 133, 1692, 1691, 171, 106, 111, 104, 353, 359, 4020, 4551, 1929, 122, 1261, 236, 955, 888, 3986, 355, 2092, 309, 2648, 293, 1389, 188, 2477, 355, 5871, 877, 3986, 104, 752, 132, 133, 1851, 306, 130, 556, 636, 293, 213, 239, 105, 219, 111, 239, 293, 213, 185, 4631, 564, 852, 403, 276, 2070, 403, 355, 2092, 2158, 954, 137, 184, 236, 216, 1849, 2158, 954, 137, 138, 279, 274, 293, 103, 963, 1551, 173, 10946, 613, 575, 195, 528, 415, 111, 1363, 119, 111, 239, 115, 661, 111, 752, 132, 139, 306, 142, 124, 2251, 158, 111, 654, 159, 361, 370, 222, 3734, 1967, 275, 149, 131, 132, 148, 309, 2648, 188, 2477, 355, 5871, 877, 887, 155, 204, 307, 4408, 2259, 389, 259, 244, 177, 349, 580, 993, 3916, 104, 7871, 427, 646, 104, 6271, 779, 6887, 646, 104, 111, 779, 789, 9338, 564, 111, 752, 132, 624, 14410, 1444, 204, 207, 177, 108, 121, 153, 131, 578, 3092, 147, 235, 289, 116, 191, 117, 195, 528, 135, 281, 103, 1042, 356, 155, 723, 219, 103, 723, 1536, 104, 154, 244, 133, 195, 528, 393, 461, 171, 1041, 118, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 520, 193, 148, 109, 188, 243, 132, 325, 12244, 6428, 429, 487, 305, 131, 132, 239, 248, 114, 194, 382, 330, 284, 205, 289, 136, 117, 277, 227, 162, 213, 171, 8771, 139, 117, 568, 402, 888, 103, 110, 130, 109, 175, 265, 1056, 8719, 391, 192, 418, 286, 340, 1 ]
050622_vietreaction
https://www.bbc.com/vietnamese/regionalnews/story/2005/06/050622_vietreaction
Ghi nhận phản ứng của người Việt ở California
Tổng thống Bush đã khen ngợi Việt Nam vì mở cửa nền kinh tế và ông cảm ơn Việt Nam đã giúp đỡ việc tìm kiếm người Mỹ mất tích trong chiến tranh.
Ông Bush cũng loan báo ông dự định thăm Việt Nam vào năm sau. Tại quận Cam, bang California, nơi có đông người Việt nhất trên nước Mỹ, phóng viên Rob Schmitz của chương trình The World của đài BBC đã đến đây và ghi nhận rằng một số người trong cộng đồng Việt Nam không hài lòng về chuyến thăm: Thủ tướng Phan Văn Khải nói chuyến đi lịch sử của ông tượng trưng cho việc Hoa Kỳ và Việt Nam đã để lại đằng sau những phật ý vì cuộc chiến. Nhưng người ta tìm thấy nhiều sự phật ý tại đây, khu Little Saigon ở quận Cam. "Nhân quyền cho Việt Nam” là một trong những khẩu hiệu mà người biểu tình hô. Một người nói họ hoan nghênh việc thủ tướng Phan Văn Khải bỏ lại đằng sau di sản cuộc chiến, nhưng nói họ có những lo ngại gần đây hơn: "Có một sự hiểu lầm là chúng tôi biểu tình bởi vì chúng tôi đau khổ vì thua trận, vì ghét cộng sản. Nhưng lý do thật sự vì sao chúng tôi biểu tình là vì vẫn có nhiều bất công diễn ra tại Việt Nam hôm nay. Thiếu tự do tôn giáo, tự do báo chí, tự do hội họp." Trong buổi tiếp xúc báo chí, tổng thống Bush nhắc lại một thỏa thuận về tự do tôn giáo mà hai nước mới ký hồi tháng Năm. Nhưng có một sự tự do khác mà Việt Nam muốn nhiều hơn: tự do kiếm tiền. Và điều này chiếm phần lớn trong nghị trình của chuyến thăm Mỹ. Nếu Việt Nam muốn gia nhập WTO vào cuối năm nay, họ cần sự ủng hộ của Mỹ. Hai nước cũng thảo luận việc mở rộng quan hệ quân sự, một phần để cân bằng lại sự có mặt quân sự ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực. Nhưng với một số người Mỹ gốc Việt, không nên có sự thảo luận về WTO hay quan hệ quân sự nếu không có việc nhắc trực tiếp đến nhân quyền. Một người nói Hoa Kỳ đã sai khi từ bỏ Việt Nam hồi thập niên 1970 và rằng việc gặp gỡ chính quyền Việt Nam hiện nay cũng sai. Ông này nói Hoa Kỳ chỉ quan tâm đến cơ hội kiếm tiền tại Việt Nam mà không quan tâm chính phủ Việt Nam làm gì cho người dân. Những nhà chỉ trích nói chính phủ Mỹ đang hạ thấp sự phản kháng chính trị và đàn áp thiểu số tôn giáo. Stanley Karnow, là tác giả quyển sách ‘Việt Nam: Một thiên lịch sử”. Ông nói hồ sơ nhân quyền của Việt Nam cần bị chỉ trích nhưng quan hệ Việt Mỹ không nên tập trung quanh những vấn đề này. Ông nói quan hệ chặt chẽ hơn về kinh tế, chính trị sẽ đồng nghĩa với việc mở cửa xã hội Việt Nam nhiều hơn trong tương lai. Để giải thích, ông kể lại một chi tiết khi ông có bài nói chuyện gần đây tại trường đại học ở Hà Nội: "Chủ đề của tôi là kể về cuộc chiến từ góc nhìn của người Mỹ. Và tôi muốn nói với anh rằng tôi đã có một lượng khán giả chán chường vì bài nói của tôi, chán khủng khiếp đến mức không tưởng tượng nổi. Họ không quan tâm đến chiến tranh. Điều mà họ muốn biết là thanh niên Mỹ đang có xu hướng thời trang gì." Trở lại với cuộc biểu tình ở Little Saigon, một người nói ông hy vọng Hoa Kỳ sẽ xem xét cẩn thận việc Việt Nam gia nhập WTO. Ông nói điều này đã không xảy ra hồi năm 2001 khi Hoa Kỳ ủng hộ Trung Quốc vào WTO mặc dù có lo ngại về hồ sơ nhân quyền của Trung Quốc. Ông nói các viên chức Mỹ cần kiên định hơn. "Có thể họ nói về nhân quyền, về công lý, tự do rồi thì dân chủ. Nhưng hãy nhìn hành động của chính phủ Mỹ. Đôi khi ở đây có sự mâu thuẫn." Người này nói việc chào mừng thủ tướng Việt Nam vào Tòa Bạch Ốc cho một cuộc gặp thân mật là ví dụ về sự mâu thuẫn. Giờ đây ông này hy vọng Hoa Kỳ sẽ rút khỏi những lời dễ chịu nói ra ở Washington và xem xét Việt Nam kỹ hơn trước khi Hoa Kỳ chính thức nói đồng ý với đơn gia nhập WTO của Việt Nam. ........................................................................................... The World là chương trình thời sự dài một tiếng mỗi ngày. Đây là sản phẩm hợp tác giữa BBC World Service, PRI và WGBH Boston. ........................................................................................... Hoàng Hà, BerlinTôi thấy hiện nay ở VN đã có được những chuyển biến tích cực so với 10 năm trước đây, đó là nỗ lực to lớn của chế độ CS ở VN. Điều đó các bạn cũng không thể phủ nhận. Với xu hướng tòan cầu hóa như hiện nay bắt buộc đảng CS phải có những thay đổi cho phù hợp với tiến trình chung của thế giới, chính vì thế mà chuyến đi Mỹ của TT Khải vừa qua là một tín hiệu mở đầu. Việc đấu tranh biểu tình của đồng bào ta vừa qua thực ra cũng theo đánh giá của tôi thì ngòai một vài người có động cơ tốt là mong muốn có dân chủ cho VN vẫn còn không ít những người mang nặng sự hằn thù qúa khứ. Họ từng có những người thân bị tử nạn trong chiến tranh hay khi vượt biển di tản hoặc có một số bà con ta bị tịch thu tài sản sau 75 do sai lầm của chế độ lúc bấy giờ v.v .Họ yêu cầu lật đổ và triệt tiêu CS thì hỏi rằng đó có phải là dân chủ hay đa đảng? và vô hình dung họ cũng như CS mà thôi. Cũng là dân VN ở Hải ngọai tôi chỉ có một mong muốn là chúng ta dù ở đâu hãy nhìn nhận biến cố lịch sử một cách công minh và có những suy nghĩ, ý kiến đóng góp mang tính tích cực khách quan hơn cho một VN hòan tòan mới một nước VN độc lập (không lệ thuộc ngọai bang), và thực sự có tự do dân chủ. Tôi nghĩ rằng một ngày không xa VN sẽ tìm ra hướng đi đúng cho mình. Hoa Dao, USA Gửi bạn Hoa Mai Denver, Nội Thất Canada. Các bạn nói rằng Việt Nam bây giờ dân chủ tự do lắm rồi. Tại sao tôi và các bạn không thể tranh lụân trên Forum của VNexpress, Tuổi Trẻ, Thanh Niên...mà phải dùng đến diễn đàn của BBC Anh Quốc này. Tại sao các bạn ở VN phải tìm mọi cách vượt firewall (tường lửa) mới vào đựơc web site BBC cũng như các web site khác ở hải ngọai, trong khi VK bên này tha hồ vào website trong nước đâu có ai cấm đóan đâu!!! Tại sao bạn ở Denver, Nội Thất ở Canada cũng như Trần Trường ở Cali được quyền công khai ủng hộ CS, ủng hộ HCM, treo cờ đỏ sao vàng (Trần Trường vẫn sống nhởn nhơ ở Cali có ai làm gì anh ta đâu), trong khi bạn bè tôi ở VN muốn treo cờ vàng ba sọc đỏ có được không? Những nhà tranh đấu cho dân chủ ở VN có được quyền nêu những ý kiến đối lập của họ trên phương tiện thông tin đại chúng ở VN, cũng như hưởng những quyền căn bản như tôi và bạn đang hưởng ở xứ Mỹ này không? Có bạn ở VN nói rằng chờ 50 năm nữa thì VN cũng thành tư bản thôi. Đấu tranh mà làm gì. CS VN có phải là chế độ phong kiến không mà phải cho thời gian để Tư Bản đỏ tích lũy của cải đặc quyền đặc lợi từ đời cha đến đời con đến đời cháu rồi thì mới buông ra cho dân nghèo chấm mút chút ít cơm thừa canh cặn. Thế có fair (công bắng) không? Tôi đã từng là đòan viên TNCS HCM, từng thi học sinh giỏi văn cấp 1, 2 tòan quốc (câu kết lụân như con vẹt áp dụng cho tất cả mọi đề tài: "là một học sinh còn ngồi trên mái/dưới ghế trường XHCN, chúng em vô cùng biết ơn bác và đàng đã giải phóng đất nước cho em có được cái này cái kia ..."). Sang đến cấp 3 tôi từ từ nhận thấy mình bị nhồi sọ và đổi qua thi tiếng Anh chứ không thi môn Văn sặc mùi chính trị nữa. Tôi đã bị lừa dối và đã can đảm thay đổi nhận thức của mình khi được mở mắt ra trong một môi trường mới. Mong nhận được ý kiến phản hồi của bạn. Cám ơn BBC. Vnboutique, HCMC, Việt NamXin trả lời bạn Hân Ly, Đài Loan: Bạn hỏi tại sao có biết bao nhiêu người VN lại tìm đường thoát ra nước ngoài cho dù phải "làm trâu làm ngựa" ? phải chăng là VN đã Giàu có và Tự do rồi đấy! Đúng là VN chúng ta còn nghèo, còn lạc hậu, nhiều người đã không chịu được cái nghèo, cái cực ấy mà tìm đường ra hải ngoại với hy vọng có một cuộc sống khá hơn. Nhưng thử hỏi 80 triệu người dân sống trong nước VN này ai cũng nghĩ như bạn thì lấy ai làm cho nước VN giàu mạnh như bạn mong đợi đây ?! Chẳng cái gì tự nó đến đâu bạn ạ! VN có giàu hay không là do sự nỗi lực của mỗi người dân đất Việt trong đó có bạn đấy. Vince Pham, Hà NộiAi cũng biết rằng trong quá khứ có một bộ phận người Việt nam từng đứng dưới một lá cờ khác với lá cờ đỏ sao vàng. Ai cũng thời kỳ mà lá cờ đó tồn tại như một quốc kỳ chỉ là quá khứ của 30 năm trước. Tony, CanadaBất cứ dân tộc nào trên thế giới muốn tiến bộ cũng luôn truy tìm và học hỏi những nền văn minh khác mình mà họ đã có sự trưởng thành vững chắc. Gần đây,khi chủ nghĩa cộng sản mà cái nôi là LX cũ bị đổ, dù chủ nghiã tư bản không phải đã có sự toàn hảo nhưng nó vẫn cho thấy nó có cái hay và tốt hơn chủ nghĩa cộng sản. Vì vậy, đa số dân tộc trên thế giới chọn nó là điều tất yếu. Chỉ trừ một vài nước như Cu Ba, Bắc Hàn, Việt Nam là vẫn đeo đuổi CNCS, còn ngay cả Trung Quốc tuy còn xưng danh nhưng ruột đã đổi rồi. Họ đã ra nghị quyết cho kết nạp đảng những nhà tư bản nội địa và chấp nhận Đảng không chỉ còn là đại diện của giai cấp bị bóc lột là công nông nữa. Có thể nói tư bản chủ nghĩa đang thành xu hướng tất yếu của xã hội loài người hôm nay. Có người lý luận là bác Hồ từng qua Mỹ và suy nghĩ mãi mới chọn con đường CNCS, sai ! Bác Hồ từng muốn làm bạn với Mỹ và nếu lời thỉnh cầu của Bác với chính quyền Mỹ thời đó được đáp ứng thì có thể VN không có chiến tranh vô nghĩa huynh đệ tương tàn. Tại sao người Việt hải ngoại phải đi biểu tình đòi tự do dân chủ cho nhân dân trong nước, đơn giản chỉ vì họ thấy được và hít thở bầu khí tự do dân chủ thực sự. Trong khi họ đã từng thấy và vẫn thấy thân nhân của họ ở VN đang sống trong sự mất tự do, bị bịt miệng bịt mắt bởi 1 thiểu số lãnh đạo. Dĩ nhiên ở hải ngoại hay trong nước cũng vậy, cũng có thành phần có tư tưởng sống chết mặc bay miễn tao sống khoẻ, cho nên họ cười chuyện biểu tình, cho sự đòi hỏi dân chủ là ngu xuẩn. Có điều lịch sử dân tộc sẽ cảm ơn cho những người không sợ lao tù cực khổ vẫn lên tiếng cho tự do dân chủ,”con người sinh ra để sống chứ không phải để chuẩn bị sống”. Cả ĐẫnTôi thấy trên diễn đàn BBC của chúng ta nhiều bạn cứ lập lại những lời bắt bẻ mà theo tôi đã có nhiều câu trả lời rất khắc phục, cũng có bạn tỏ ra "hiếu khách" cứ nhất định mời nhau về tận nơi, đến tận chỗ để mà ....cãi nhau tay đôi chăng? Theo tôi ngày xưa Bác Hồ phải tới tận bên Mỹ (1911-1913 hay 1913-1915 ? ) để nhìn cho thấu đáo, nghe cho rõ ràng cái xã hội tư bản thế nào trước khi cương quyết đi theo Cộng Sản. Chứ ngày nay thời đại tin học, dù ở tận Lạng Sơn, Yên Bái xa xôi, nếu không có máy thì bỏ ra 3.000 đồng/giờ truy cập trên mạng ở mấy chục tiệm Internet nội thành, bạn tha hồ đọc tin tức thủ đô Hà Nội, tin tức thành phố Hồ chí Minh, tin tức thủ tướng Khải tham quan bên Mỹ,bên Úc, bên Canada . Bạn có thể truy mạng trên toàn cầu, hình ảnh nào cũng rõ ràng, mạng này bạn không tin thì phối kiểm ở mạng khác, mà còn có thể in ra cho bà con hàng xóm đọc. Nói xin lỗi, nếu cứ ngồi đuổi gà cho vợ thì, có ở ngay quảng trường Ba Đình cũng chẳng biết những tụ điểm ăn chơi Hà Nội nó chỗ mô tê. Cho nên bây giờ dân hải ngoại hay dân quốc nội chưa chắc gì đã ai biết hơn ai đâu nếu không được tư do, và chịu khó truy cập mạng, các cụ ta thường nói "lời nói phải thì củ cải nghe cũng được", cứ gì phải thấy với không thấy mới chịu suy gẫm những lời bàn bạc của nhau. Áo vải, Hà NộiThử hỏi nếu không có cái Đảng CSVN này thì ai sẽ đem lại độc lập cho VN, chẳng lẽ là những thế lực thân Pháp, thân Mỹ ? Ngày xưa cha mẹ chúng tôi nói, chỉ cần hoà bình rồi thì ăn rau , ăn cháo cũng được. Bây giờ có hoà bình, các bạn có yêu nước thì đừng xúi giục nữa, chỉ có lợi cho nước ngoài thôi. Mà nếu ai đọc tác phẩm "Books that changes the World" thì sẽ biết rằng, trong mỗi giai đoạn lịch sử , nhà cầm quyền cần linh hoạt áp dụng những chính sách, kể cả phải dùng vũ lực, độc tài , thủ đoạn tàn ác... miễn là vì lợi ích chung cho đất nước. Tôi ủng hộ việc phải hy sinh những quyền lợi nhỏ nhoi về nhân quyền, dân chủ gì gì đó để đất nước ổn định ,tập trung phát triển đã chứ. Lớp trẻ Vn chúng tôi bây giờ khoái nhất là kiếm tiền chân chính và hưởng lạc trên những gì mình có, đơn giản thế thôi ...không quan tâm và không bị mị dân vì những luận điệu nhố nhăng trên mạng. (Tuy nhiên, tôi dự đoán chế độ cộng sản ở VN khoảng 50 năm nữa sẽ dần biến thái thành tư bản thôi, khi kinh tế đã mạnh, mọi người cứ yên tâm chờ nhé , còn chúng tôi trong nước thấy vẫn rất thoải mái) Hân Ly, Đài LoanXin gửi đến bạn Nguyên, Long, H-Mai, Hoa, Vnboutique. Chúng ta đang sống trong thời đại nào đây? Thời đại của thông tin và khoa học. Tại sao biết bao nhiêu con người VN lại tìm đươc thoát ra nước ngoài, cho dù phải "làm trâu làm ngựa" nơi tha hương đất khách, phải chăng là VN đã Giàu có và Tự do rồi đấy! Hỏi trên thế giới có còn bao nhiêu nước XHCN tồn tại cơ chư? Các nước đó so với các nước Tư bản thì như thế nào? Chúng ta muốn học hỏi điều gì trừ khi chúng ta gạt bỏ bớt những thành kiến của mình. Tony, CanadaLập luận của Lâm Dung, Amsterdam có những điểm cần phải xem lại: 1-Tôi đi biểu tình nhiều lắm rồi mà chưa có lần nào có thù lao,có chăng là bánh mì nước giải khát của một số thương gia mạnh thường quân địa phương cung cấp.Nếu bạn biết chỗ nào có thù lao xin nói cụ thể,nếu không biết xin đừng xảo ngôn. 2-Đừng dùng sự ổn định chính trị biện minh cho sự độc tài.Chế độ độc tài nào từ thời Hitle hay hiện nay như Bắc Hàn đều rất ổn định chính trị,còn đời sống người dân thì sao? 3-Đừng lấy nguyên nhân chiến tranh biện minh cho sự nghèo đói hiện nay, 30 năm rồi bạn à,tại sao các tay tỉ phú đỏ là những cán bộ cao cấp của đảng không than nghèo như bạn mà họ lại rất lạc quan cho rằng VN hôm nay tự do và người dân giàu có hơn xưa nhiều. Cứ xem con cái họ xem, chạy Mẹc, BMW cả trăm ngàn đô Mỹ đấy bạn à.Họ giàu lên đấy chứ. Lâm Dung, AmsterdamCác bạn cho biết có phải là Việt kiều ở Mỹ hay các nước khác khi đi biểu tình phần nhiều là do được nhận thù lao? Về những người tổ chức, sao người ta cứ phải trương cái lá cờ vàng ba sọc? Vậy thì nhân quyền hay tự do tôn giáo chỉ là cái cớ. Những Việt kiều đang sống ở những nước giàu có, phúc lợi xã hội cao thì đổ cho là tình trạng nghèo khó, cực khổ của người dân trong nước liên quan đến CS hay nhân quyền. Nhưng thử hỏi nếu là một chế độ khác cầm quyền thay thế bây giờ thì có thể làm cho người dân VN được như các nước phát triển khác hay không? Nói cho cũng thì để làm được như vậy cần phải có rất nhiều khía cạnh liên quan đến nhau mà trong đó ổn định về mặt chính trị phải là hàng đầu. Và CS ở VN đã làm được điều này. Chứ chỉ có nhân quyền hay tự do thì không đủ. Đất nước VN nghèo như ngày nay cũng có nguyên nhân từ chiến tranh, cấm vận kinh tế trong quá khứ, bây giờ lại đến bất công bằng trong thương mại. Tôi ủng hộ cuộc viếng thăm của VN đến Hoa Kỳ. Tôi vui mừng vì VN đang thay đổi về mọi mặt và cuộc sống của người dân VN ngày càng tốt đẹp hơn. FrancisTheo tôi, lá cờ VNCH hiện nay vẫn được trọng vọng vì nhiều người đã đổ máu vì nó. Xin qúy vị đừng hiểu lầm nó còn đại din cho VNCH nhưng là biểu tượng cho người Việt Quốc Gia tại hải ngoại phân biệt rõ ràng với những người CS. Ai cũng bảo ở VN bây giờ có tất cả, những gì xấu xa đều tạo ra bởi sự tuyên truyền. Lương tâm của chúng ta là người tỵ nạn đã hy sinh cả tính mạng để tìm tự do. Trần Thắng, TP. HCMVấn đề mà những người biểu tình muốn theo tôi nghĩ là quyền lởi mà họ đã mất ở VN, nay họ muốn đòi lại. Quyền lợi của họ chẳng liên quan đến chúng tôi, những người đang sống và xây dựng VN hiện nay! Giấu tênCác bạn cho rằng các bạn đang sống tại Việt Nam và các bạn nói rằng nơi này có tự do, có nhân quyền. Vậy thử các bạn có được quyền bầu cử người lãnh đạo quốc gia VN bằng chính lá phiếu công dân của bạn không hay tất cả nhân sự là do Đảng đạo diễn mà trong đó người dân chỉ là hình nộm, báo chí có phải là tiếng nói của người dân hay chỉ là phương tiện tuyên truyền của cộng sản, các bạn có quyền tự do cư trú theo Hiến pháp quy định không ? Theo ghi nhận của Quốc tế thì quyền tự do ngôn luận, tình trạng tham nhũng tại Việt Nam thì quá tệ, bộ máy cai trị thì quá cồng kềnh và kinh tế thì gần 15 năm nữa mới bắt kịp Thái lan thì nói chi đến phát triển. Chúng ta tranh luận, hay ý kiến không phải đả phá ai cả, trên tinh thần khách quan cầu thị để phát triển, tiên trách kỷ hậu trách nhân. Không có tinh thần của Lý Quang Diệu thì không có một Singapore ngày hôm nay. Xét vấn đề thì phải căn cứ vào gốc, vào bản chất. Một bầu không khí thoáng đãng thì lo gì bệnh tật. Một nền chính trị rộng mở, đặt lợi ích dân tộc lên trên lợi ích Đảng phái, các chính sách phải hướng đến sự công bằng, phát huy năng lực từng người dân, thu hút người tài, luật pháp nghiêm minh, tất cả đều như nhau trước pháp luật thì đương nhiên là quốc gia đó phát triển. Thái NguyênĐảng là đại diện cho một giai cấp, thể hiện quyền lực để bảo vệ lợi ích chung của giai cấp của dân tộc chứ không phải vì sự tự do của một số cá nhân bạn cứ hô hào phản đối ĐCSVN và nói là bạn yêu nước. Nhưng thử hỏi bạn đã đóng góp được gì cho đất nước nếu bạn nói ở VN mất tự do, mất nhân quyền, bạn hãy viết bài mang tính khoa học và thực tiễn để chứng minh điều bạn nói. Bạn nói ở VN lạc hậu chúng tôi chấp nhận nhưng bạn đang ở nước ngoài đang tiếp xúc với nền văn minh tiên tiến nhưng tôi lại không thấy được cái văn minh tiên tiến mà bạn thể hiện. Nếu muốn tự hào mình là người VN hãy thể hiện lòng yêu nước của mình vì nhân dân vì dân tộc đi. Nguyễn, Hoa KỳĐa số những người hải ngoại đều muốn Việt Nam tốt đẹp hơn, chỉ là cái nhìn của người trong nước và ngoài nước khác nhau thôi. Trong nước hiện nay, đa số người dân thì không cần biết nhân quyền là gì, chỉ muốn có đời sống khá hơn, nhưng nếu họ không góp tiếng nói, không làm gì hết mà chỉ chờ chính phủ cho gì hưởng nấy thì làm sao đất nước phát triển. Hoa MaiGửi bạn Nguyễn Anh, San Jose và một bạn giấu tên. Tôi lại thấy ở bạn cái giọng văn chứa đựng sự cay cú rồi. Thứ nhất tôi muốn cho bạn biết là đa số người Việt ở Hải Ngoại rất ủng hộ chuyến thăm Hoa Kỳ của Thủ tướng Phan Văn Khải và họ nói rõ rằng "nước có giàu, dân có mạnh thì mới có dân chủ, tự do, nhân quyền được". Chỉ có một số người cay cú mới tỏ ra phản đối thế thôi. Thứ hai là xin mời bạn về thăm quê hương rồi so sánh VN từ nhưng năm bạn ra đi và VN bây giờ như thế nào về tất cả mọi mặt: kinh tế, chính trị, đời sống nhân dân? rồi từ đó đánh giá xem có phải là Đảng CS luôn đi ngược lại lòng dân không. XIn nhấn mạnh ở đây là tôi cũng chẳng ưa gì chế độ cộng sản cả nhưng không thể phủ nhận được sự cố gắng hết sức của Đảng Cộng sản VN trong nhưng năm qua trong việc cải tổ kinh tế, chính trị ở VN. Lịch sử VN chắc bạn đã tìm hiểu kỹ rồi. Nếu đi ngược lại lòng dân thì 80 năm trời trong đói rách, trong dốt nát vẫn vùng lên để đánh. Quân Mông, quân Nguyên ngày xưa mạnh như vũ bão, đem quân vào nước ta, chà đạp lên đời sống của nhân dân ngay lậ! p tức toàn thể dân chúng vùng lên để đánh đuổi hết tất cả lũ nào đi ngược lại lòng dân ra khỏi bờ cõi, dành tự do, độc lập. Thế thử hỏi bạn xem nếu Đảng Cộng sản VN đi ngược lại đa số lòng dân thử hỏi có ngồi trên ngai vàng đến tận bây giờ không? Khó lắm bạn ơi. Chỉ có thể nói thế này: Đường lối của Chế độ Cộng sản không hoàn thiện nên có hiện tượng "trên muốn, dưới không nghe". Chính phủ muốn làm thế này, nhưng ở dưới lợi dụng cái không hòan thiện để phá, để tham nhũng. Vì vậy các bạn nên thành tâm ủng hộ VN gia nhập WTO thì mới hòng hoàn thiện tổ quốc của mình được. Tin, Rockville, Hoa KỳCô Hoa Mai đang ở Mỹ chắc đã rõ dù cô nói tiếng Anh chuẩn mực đi làm lương cao hơn người bản xứ nhưng họ vẫn nhìn và đóng nhãn cho cô là người Á châu, dù cô có hiểu văn hóa Mỹ đến chừng nào đi nữa cô vẫn là người Á châu, vậy tại sao không là người VN ở ngay đất nước mình để nói tiếng Việt thở bầu không khí Việt. Chẳng ai muốn tha hương cả cô ạ, ai cũng day dứt về đất nước mình cả. Không biết cô có đau lòng khi thấy phụ nữ và thanh niên VN phải đi làm lao động và ngược đãi ở Mã Lai và Đài Loan không ? tại sao họ như thế, thưa vì đất nước nghèo tại sao đất nước nghèo thưa vì chế độ nghèo. Người Việt hải ngoại đau lòng cho cái nghèo đó mà biểu tình thưa cô. VN ngày này có thật sự đi lên từ hai bàn tay của mình chăng ? hãy xem lại tổng sản lượng quốc dân năm rồi đất nước làm ra bao nhiêu và lượng tiền của người Việt khắp nơi trên thế giới gởi về bao nhiêu thì rõ. Thủ tướng VN chẳng qua cũng chỉ đi xin viện trợ như chính phủ trước 75 không hơn không kém vậy tự hào về cái gì thưa cô Cô Hoa Mai có thấy báo chí trong nước đa(ng hình ảnh biểu tình của người Việt hải ngoại không? cô biết tin này từ đâu tự do báo chí ở đâu khi chỉ thông tin một chiều. TT Bush khi qua Châu Âu bị ném trứng thối tin tức báo chí Mỹ cũng đưa tin cho người dân biết còn VN tự do báo chí là đưa tin hay tin xấu thì bưng bít. Các bạn được tự do đấy nhưng tự do trong khuôn khổ, bao nhiêu năm phải xin tắc xin phép nay không phải xin nữa thì cho là tự do nhưng các bạn đã hiểu thật sự của hai chữ tự do. Các bạn có quyền dùng là phiếu của mình để ảnh hưởng vị đại diện dân cử chưa. Người Việt hải ngoại nay đã biết dùng là phiếu của mình để ảnh hưởng những vị dân cử địa phương vì thế lá cờ của họ mới được tung bay khá nhiều nơi trên đất nước Hoa Kỳ. Người Việt hải ngoại có được quyền tự do mang là cờ đó vào nước VN không thưa rằng không. Thanh ThanhGửi những người bạn Việt tại Mỹ ! Nhân chuyến thăm của Thủ tướng Phan Văn Khải tới Mỹ, một số bạn đã biểu tình phản đối. Vấn đề các bạn nêu ra chủ yếu là nhân quyền, tự do, tôn giáo. Thưa các bạn, thực ra đây cũng là một vấn đề nhưng không phải là vấn đề hàng đầu tại Việt Nam lúc này. Đại bộ phận cư dân Việt Nam không cho vấn đề này là lớn, có chăng chỉ là bộ phận rất nhỏ trong hơn 80 triệu dân Việt Nam. Có lẽ một trong những vấn đề được quan tâm nhiều hơn của người dân giờ đây đối với các mặt chưa được ở Việt Nam là vấn đề tham nhũng, tiêu cực trong một bộ phận công chức ở các cơ quan công quyền, ở các doanh nghiệp Nhà nước. Thực ra bản chất của con người là tư hữu, cá nhân khó cưỡng lại những ma lực của tiền bạc. Nhưng để đối phó lại cái đó cần có một hệ thống luật pháp điều chỉnh, một cơ chế, một cách tổ chức xã hội để không cho tham nhũng, tiêu cực có đất sống, để mọi người đều sợ mà sống! theo pháp luật. Đáng tiếc điều này chưa thực hiện được ở Việt Nam. Đó là hậu quả của một mô hình tổ chức xã hội duy ý chí, mô hình tập trung, quan liêu bao cấp bao nhiêu năm qua. Chính quyền và nhân dân đã nhận ra điều đó và đang cố gắng để sửa đổi cải cách. Tuy nhiên, vấn đề này quá khó khăn phức tạp và đã và sẽ mất quá nhiều thời gian. Một hậu quả vô cùng đắt giá nhưng không biết làm sao. Cho nên nếu các bạn có biểu tình, các bạn có phản đối thì các bạn nên đưa những vấn đề mà hàng triệu người dân Việt Nam đang quan tâm hơn là vấn đề chỉ một bộ phận rất nhỏ người Việt quan tâm. Mục đích là để Chính phủ Việt Nam mạnh tay hơn nữa trong công tác chống tham nhũng, tiêu cực, đổi mới cơ chế, đổi mới các tổ chức xã hội để đạt được những thành quả trong công cuộc xây dựng đất nước. Mặt khác cũng là để Chính phủ Hoa Kỳ, nhân dân Mỹ, các bạn những người Việt tại Mỹ quan tâm và trong chừng mực có thể giúp đỡ Việt Nam trên con đường xây dựng một Việt Nam giàu mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh. Được như vậy thì người Việt ở quê nhà cũng rất đồng cảm và biết ơn các bạn. Xin chào các bạn và chúc các bạn may mắn. Nguyên, TP. HCMNhững người muốn biết Việt Nam thay đổi như thế nào thì tốt nhất phải đến Việt Nam để tìm hiểu. Đừng nói nhiều vì sự không hiểu biết và phiến diện. Tôi tự hào là công dân Việt Nam. Bobo, ĐứcÝ kiến tôi tương đối giống bạn Mai, TPHCM. Biểu tình vì tự do dân chủ như thế này tôi hòan tòan đồng ý, nhưng tại sao cứ lôi lá cờ của VNCH ra. Ít nhất việc này cũng làm người dân trong nước không ủng hộ rồi. VNCH cũng tốt đẹp gì mà đại diện cho tự do dân chủ, chẳng phải đã đàn áp phật giáo đến nỗi có hòa thượng phải tự thiêu đó thôi. Tóm lại, như đã nói, biểu tình gì thì biểu tình, đừng lôi cờ quạt ra. Mai, TP. HCMBiểu tình đòi dân chủ và nhân quyền là đáng hoan hô. Nhưng tại sao lại làm điều đó với lá cờ ba sọc? Lá cờ này đã ra đời trong "một cơn gió bụi" rồi về sau trở thành biểu tượng của những thế lực chính trị hợp tác với các nước ngoài xâm lược, can thiệp vào Việt Nam. Nguyễn Anh, San JoseThưa bạn Vũ, và các bạn ủng hộ ý kiến của bạn Vũ. Tôi nghĩ phần đông những người VN sống ở hải ngoại đã hiểu về điều kiện và bổn phận của một quốc gia muốn gia nhập vào World Trade Organization, họ mới không ủng hộ ông Khải, vì ông Khải là do ĐCS đưa ra, đâu có phải do dân bầu ra đâu. Bởi vì vậy bạn chụp lên đầu họ cái mũ cay cú vì thua trận, tham vọng chính trị có vẻ lạc đề và kể ra hơi quá đáng. Quốc gia phải thực thi các quyền tự do, dân chủ, nhân quyền trong chính sách của nhà cầm quyền nước đó là điều kiện tiên quyết, họ dựa trên một số tiêu chuẩn quốc tế để so sánh, chứ không thể nói kiểu tự do, dân chủ của tôi là vậy đó, người ngoài đừng có xía vào chủ quyền nước tôi. Luật chơi trong thể thao cũng vậy, bạn không cùng quan điểm với cách chơi thì bạn chơi một mình, đừng chơi với ai là xong. Đây là luật lệ của công đồng quốc tế, chứ có phải trong rừng đâu các bạn! Hoa Mai, DenverKhông cần phải phân tích gì sâu xa cả, chỉ cần thấy hành động quá khích của đám người biểu tình ở Wasington D.C là đủ biết cái bản chất của cuộc biểu tình này là gì. Căm ghét CỘng sản vì đã làm cho VNCH sụp đổ chứ không hề có một tí nào gọi là vì nhân quyền cho Việt Nam cả. Tôi cũng rất muốn Việt Nam thay đổi theo hướng tích cực hơn, từ đó sẽ thúc đẩy kinh tế phát triển nhanh hơn. Nhưng như hiện nay chúng tôi cũng chẳng có gì gọi là bị đàn áp như người biểu tình xuyên tạc cả. Chúng tôi được tự do đi lại, tự do học hành, tự do làm những cái gì mình thích và chúng tôi biết Chính phủ của chúng tôi, đặc biệt là Thủ tướng của chúng tôi đang ngày đêm trăn trở tìm cách để cải tổ, phát triển đất nước ngày càng hoàn thiện hơn. 60 năm trước Bác Hồ đã đưa tự do đến cho nhân dân VIệt Nam, tuy nhiêu trên những bước đường chập chững ban đầu còn có nhiều sai lầm nhưng Dân tộc VN đã thoát khỏi gông cùm nô lệ, có cơm ăn no hơn, áo mặc ấm hơn. Ngày nay Thủ tướng của chúng tôi lại đang tìm đường để xây dựng xã hội tích cực hơn, giàu mạnh hơn. Nếu các bạn thực sự yêu quê hương, yêu tổ quốc thì các bạn không nên hành động quá khích như vậy. HoaLà một người trẻ tuổi, sinh sau năm 1975, tôi thấy thật tự hào. Chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ của Thủ Tướng nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam, một Thủ Tướng đầu tiên của một nước Việt Nam độc lập, thống nhất, dân chủ và giàu mạnh đến Mỹ đã chứng minh cho cả thế giới thấy sự thành công của Việt Nam trên con đường xây dựng nước Việt Nam phồn vinh theo cách riêng của mình, không hề phải sao chép bất kỳ một hình mẫu nào. Cuộc tiếp kiến tay đôi thẳng thắn, chân tình, thân mật giữa Thủ Tướng Phan Văn Khải và Tổng Thống Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ George W. Bush tại Phòng Bầu Dục, Nhà Trắng, cũng như hàng loạt cuộc nói chuyện giữa Thủ Tướng với các quan chức cao cấp các loại của Hoa Kỳ xin đến gặp và bàn bạc về mọi vấn đề giữa Việt Nam và Hoa Kỳ từ kinh tế, quân sự, khoa học kỹ thuật, chính trị, tôn giáo ... chứng tỏ mối liên hệ chặt chẽ và đi vào chiều sâu, ở một tầm cao mới, mở ra một chương mới trong quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ. Điều này cho thấy Hoa Kỳ ngày nay đã có những động thái khôn ngoan hơn, biết điều hơn trước khi coi Việt Nam là một đối tác quan trọng trên thế giới, đặc biệt trong việc ủng hộ mạnh mẽ việc Việt Nam gia nhập WTO, hợp tác toàn diện với Việt Nam mà vẫn phải tôn trọng nguyên tắc độc lập, tôn trọng chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam, cũng như chấp nhận việc tồn tại những khác biệt về quan điểm, hành động giữa hai nước trong nhiều vấn đề. Đây là một thắng lợi toàn diện của Việt Nam dưới sự lãnh đạo tài tình và sáng suốt của Đảng Cộng Sản Việt Nam vĩ đại khi Hoa Kỳ, một kẻ thù của 30 năm trước, nay đã phải chấp nhận mọi yêu cầu của Việt Nam, thừa nhận thực tế về một Việt Nam ngày càng phát triển mạnh mẽ trên trường quốc tế. Nguyễn Long, Hà NộiTôi là người đang sống tại Việt Nam, tôi thấy thông tin về Việt Nam tại Mỹ không đầy đủ và bị nhiều người bôi xấu, tôi thấy vấn đề nhân quyền và tôn giáo ở Việt Nam đã được Chính phủ rất quan tâm, không có chuyện đàn áp như một số thông tin đã nêu tại Mỹ. Tôi muốn có nhiều người Mỹ đến Việt Nam và chứng kiến thành quả của Việt Nam để tránh có sự hiểu lầm đáng tiếc. Một số ý kiến chỉ trích nặng nề hiện nay tôi cho là cố tình không hiểu, bôi nhọ và đi ngược lại nguyện vọng của nhân dân Việt Nam và nhân dân tiến bộ Mỹ. Nguyễn Nghi, Hà NộiĐồng ý với ý kiến cần cải thiệquyền con người hơn nữa. Tuy nhiên những nỗ lực biểu tình chống đối thực chất căm ghét cộng sản, lý do họ muốn Việt Nam không được gia nhập WTO. Theo tôi một số bộ phận Việt Kiều muốn duy trì sự khác biệt giữa xã hội Hoa Kỳ và Việt Nam ngày càng rõ rệt để họ tự an ủi khi viễn xứ chăng. Giấu tênTôi nhận thấy bạn Vũ có ý kiến không sâu sắc. Nên nhớ rằng để đảm bảo quyền lực cai trị rối thượng của mình thì Đảng đàn áp chính kiến người dân để áp đặt chính sách độc tài của họ, nhưng khi cần đạt lợi ích gì thì Đảng CS VN lấy quốc gia, người dân VN làm bình phong. Trên thực tế thì Đảng vẫn đi ngược lại nguyện vọng người dân về xu hướng dân chủ này, nếu đã là vậy thì sao bạn nói sự biểu tình là không ủng hộ người dân Việt Nam phát triển? Biểu tình là để cảnh tỉnh, cảnh tỉnh như chiếc phanh của chiếc xe để hạn chế đừng đi quá đà. Vào WTO là điều kiện cần thôi, còn phát triển được hay không là do bản thân phải cố gắng. Nếu Đảng CSVN có chính sách công bằng, đảm bảo dân chủ thì lo gì nguồn lực không được phát huy để phát triển quốc gia. Chính vì bạn thấy tại VN người dân không có biểu tình nên bạn ngạc nhiên, biểu tình là quyền của người dân để phản đối sự công bằng hoặc đường hướng sai của Chính phủ, vì Chính phủ được thành lập từ nguyện vọng của sân chúng và phải tuyệt đối không phản bội lại lợi ích người dân. VnboutiqueNhững người biểu tình đa phần là những người thuộc chế độ trước 1975. Họ biểu tình có phải vì muốn tốt cho 82 triệu dân Việt Nam?! Không đâu. Nhân quyền là cái gì? Thử hỏi một quốc gia nghèo đói có thể có nhân quyền, tự do được không ? "Có thực mới vực được đạo". Đất nước giàu mạnh thì nhân quyền, tự do tự nó sẽ đến. Chuyến đi của Thủ tướng kỳ này không ngòai mục đích đó. Phạm Thái, Hải DươngTôi hoài nghi động cơ của biểu tình của một thiểu số người Việt tại khu Little Sài gòn. Tôi chắc rằng họ không vì mục đích đòi nhân quyền hoặc đấu tranh cho tự do của người dân Việt. Xin lưu ý rằng tôi không phải là Đảng viên ĐCS, nhưng tôi thấy cuộc sống của chúng tôi ở VN hoàn toàn không như các bạn nghĩ. Tôi không biết những người đang hô hào biểu tình kia có ai trong số họ đã về thăm VN chưa, có thể họ có về và nhìn nhận VN qua những sự việc, hình ảnh chưa tốt,nhưng xin thưa với các bạn rằng đất nước VN đang trong quá trình phát triển, hội nhập. Nước Mỹ cũng vậy,họ cũng phải trải qua các giai đoạn đó mới được như ngày hôm nay. Vậy các bạn co cam đoan với tôi rằng nước Mỹ không có người nghèo đói, không có người vô gia cư,không có phân biệt chủng tộc và không có các tệ nạn xã hội. Nói như vậy để chúng ta hiểu rằng bất kì xã hội nào đều có những vấn đề về con người, về tôn giáo và một loạt các vấn đề xã hội khác cần phải giải quyết. Tôi nghĩ là vấn đề quan trọng nhất bây giờ là hoà giải và hoà hợp dân tộc cùng nhau xây dựng đất nước hùng cường chứ không phải bàn cãi hay tranh luận dông dài. Giấu tênTôi cũng đồng tình với bạn Vũ, thật sự nghi ngờ về mục tiêu cũng như ý đồ của những người biểu tình. Lúc trước thì nói là Việt Nam đóng cửa, không cho người dân tiếp xúc với bên ngòai. Còn bây giờ thì lại nói là ko có tự do báo chí, tốn giáo, lo ngại cho tình hình Việt nam. Tại sao không thấy được những nỗ lực phát triển của Việt Nam trong những lĩnh vực mà lại cho là xấu, hay chỉ là những đau khổ và cay cú vì thua trận, hay là vì thiếu thông họặc bị bưng bít thông tin về Việt nam. VũNhững người phản đối chuyến thăm của TT Phan Văn Khải, cũng như phản đối việc Việt Nam gia nhập WTO có rất nhiều mâu thuẩn trong bản thân họ. Nếu mục đích của việc kêu gọi tự do là để cho nhân dân Việt Nam sống tốt đẹp hơn thì tại sao lại phản đối Việc Nam gia nhập WTO? Nếu Việt Nam gia nhập WTO, nhân dân Việt Nam sẽ có điều kiện và cơ hội để làm ăn và sẽ có đời sống tốt đẹp hơn. Tôi nghi ngờ mục đích đấu tranh của những người phản đối. Vì thất trận hay vì mục tiêu chính trị cho bản thân. Nếu được mở cửa chính trị thì họ sẽ về lại Việt Nam và tranh giành quyền lực lãnh đạo đất nước với những thế lực khác. Lúc đó họ chỉ lo cho việc đấu tranh trên chính trường, chưa chắc họ có thời gian và động lực để chăm lo cho dân chúng. Giấu tênÔng Stanley Karnow nói đúng. Thanh niên trong nước bây giờ mà có hội thảo hay tư vấn gì về du học Hoa Kỳ thì họ tham dự đông như kiến; nhưng mà giáo sư Mỹ nói về chiến tranh 55-75 thì chẳng ai thèm đi nghe đâu. Bây giờ thanh niên mong muốn học tập, vươn lên, tốt cho bản thân, tốt cho đất nước chứ ai hơi đâu mà suốt ngày chiến tranh với giết chóc.
summarize: Ông Bush cũng loan báo ông dự định thăm Việt Nam vào năm sau. Tại quận Cam, bang California, nơi có đông người Việt nhất trên nước Mỹ, phóng viên Rob Schmitz của chương trình The World của đài BBC đã đến đây và ghi nhận rằng một số người trong cộng đồng Việt Nam không hài lòng về chuyến thăm: Thủ tướng Phan Văn Khải nói chuyến đi lịch sử của ông tượng trưng cho việc Hoa Kỳ và Việt Nam đã để lại đằng sau những phật ý vì cuộc chiến. Nhưng người ta tìm thấy nhiều sự phật ý tại đây, khu Little Saigon ở quận Cam. "Nhân quyền cho Việt Nam” là một trong những khẩu hiệu mà người biểu tình hô. Một người nói họ hoan nghênh việc thủ tướng Phan Văn Khải bỏ lại đằng sau di sản cuộc chiến, nhưng nói họ có những lo ngại gần đây hơn: "Có một sự hiểu lầm là chúng tôi biểu tình bởi vì chúng tôi đau khổ vì thua trận, vì ghét cộng sản. Nhưng lý do thật sự vì sao chúng tôi biểu tình là vì vẫn có nhiều bất công diễn ra tại Việt Nam hôm nay. Thiếu tự do tôn giáo, tự do báo chí, tự do hội họp." Trong buổi tiếp xúc báo chí, tổng thống Bush nhắc lại một thỏa thuận về tự do tôn giáo mà hai nước mới ký hồi tháng Năm. Nhưng có một sự tự do khác mà Việt Nam muốn nhiều hơn: tự do kiếm tiền. Và điều này chiếm phần lớn trong nghị trình của chuyến thăm Mỹ. Nếu Việt Nam muốn gia nhập WTO vào cuối năm nay, họ cần sự ủng hộ của Mỹ. Hai nước cũng thảo luận việc mở rộng quan hệ quân sự, một phần để cân bằng lại sự có mặt quân sự ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực. Nhưng với một số người Mỹ gốc Việt, không nên có sự thảo luận về WTO hay quan hệ quân sự nếu không có việc nhắc trực tiếp đến nhân quyền. Một người nói Hoa Kỳ đã sai khi từ bỏ Việt Nam hồi thập niên 1970 và rằng việc gặp gỡ chính quyền Việt Nam hiện nay cũng sai. Ông này nói Hoa Kỳ chỉ quan tâm đến cơ hội kiếm tiền tại Việt Nam mà không quan tâm chính phủ Việt Nam làm gì cho người dân. Những nhà chỉ trích nói chính phủ Mỹ đang hạ thấp sự phản kháng chính trị và đàn áp thiểu số tôn giáo. Stanley Karnow, là tác giả quyển sách ‘Việt Nam: Một thiên lịch sử”. Ông nói hồ sơ nhân quyền của Việt Nam cần bị chỉ trích nhưng quan hệ Việt Mỹ không nên tập trung quanh những vấn đề này. Ông nói quan hệ chặt chẽ hơn về kinh tế, chính trị sẽ đồng nghĩa với việc mở cửa xã hội Việt Nam nhiều hơn trong tương lai. Để giải thích, ông kể lại một chi tiết khi ông có bài nói chuyện gần đây tại trường đại học ở Hà Nội: "Chủ đề của tôi là kể về cuộc chiến từ góc nhìn của người Mỹ. Và tôi muốn nói với anh rằng tôi đã có một lượng khán giả chán chường vì bài nói của tôi, chán khủng khiếp đến mức không tưởng tượng nổi. Họ không quan tâm đến chiến tranh. Điều mà họ muốn biết là thanh niên Mỹ đang có xu hướng thời trang gì." Trở lại với cuộc biểu tình ở Little Saigon, một người nói ông hy vọng Hoa Kỳ sẽ xem xét cẩn thận việc Việt Nam gia nhập WTO. Ông nói điều này đã không xảy ra hồi năm 2001 khi Hoa Kỳ ủng hộ Trung Quốc vào WTO mặc dù có lo ngại về hồ sơ nhân quyền của Trung Quốc. Ông nói các viên chức Mỹ cần kiên định hơn. "Có thể họ nói về nhân quyền, về công lý, tự do rồi thì dân chủ. Nhưng hãy nhìn hành động của chính phủ Mỹ. Đôi khi ở đây có sự mâu thuẫn." Người này nói việc chào mừng thủ tướng Việt Nam vào Tòa Bạch Ốc cho một cuộc gặp thân mật là ví dụ về sự mâu thuẫn. Giờ đây ông này hy vọng Hoa Kỳ sẽ rút khỏi những lời dễ chịu nói ra ở Washington và xem xét Việt Nam kỹ hơn trước khi Hoa Kỳ chính thức nói đồng ý với đơn gia nhập WTO của Việt Nam. ........................................................................................... The World là chương trình thời sự dài một tiếng mỗi ngày. Đây là sản phẩm hợp tác giữa BBC World Service, PRI và WGBH Boston. ........................................................................................... Hoàng Hà, BerlinTôi thấy hiện nay ở VN đã có được những chuyển biến tích cực so với 10 năm trước đây, đó là nỗ lực to lớn của chế độ CS ở VN. Điều đó các bạn cũng không thể phủ nhận. Với xu hướng tòan cầu hóa như hiện nay bắt buộc đảng CS phải có những thay đổi cho phù hợp với tiến trình chung của thế giới, chính vì thế mà chuyến đi Mỹ của TT Khải vừa qua là một tín hiệu mở đầu. Việc đấu tranh biểu tình của đồng bào ta vừa qua thực ra cũng theo đánh giá của tôi thì ngòai một vài người có động cơ tốt là mong muốn có dân chủ cho VN vẫn còn không ít những người mang nặng sự hằn thù qúa khứ. Họ từng có những người thân bị tử nạn trong chiến tranh hay khi vượt biển di tản hoặc có một số bà con ta bị tịch thu tài sản sau 75 do sai lầm của chế độ lúc bấy giờ v.v .Họ yêu cầu lật đổ và triệt tiêu CS thì hỏi rằng đó có phải là dân chủ hay đa đảng? và vô hình dung họ cũng như CS mà thôi. Cũng là dân VN ở Hải ngọai tôi chỉ có một mong muốn là chúng ta dù ở đâu hãy nhìn nhận biến cố lịch sử một cách công minh và có những suy nghĩ, ý kiến đóng góp mang tính tích cực khách quan hơn cho một VN hòan tòan mới một nước VN độc lập (không lệ thuộc ngọai bang), và thực sự có tự do dân chủ. Tôi nghĩ rằng một ngày không xa VN sẽ tìm ra hướng đi đúng cho mình. Hoa Dao, USA Gửi bạn Hoa Mai Denver, Nội Thất Canada. Các bạn nói rằng Việt Nam bây giờ dân chủ tự do lắm rồi. Tại sao tôi và các bạn không thể tranh lụân trên Forum của VNexpress, Tuổi Trẻ, Thanh Niên...mà phải dùng đến diễn đàn của BBC Anh Quốc này. Tại sao các bạn ở VN phải tìm mọi cách vượt firewall (tường lửa) mới vào đựơc web site BBC cũng như các web site khác ở hải ngọai, trong khi VK bên này tha hồ vào website trong nước đâu có ai cấm đóan đâu!!! Tại sao bạn ở Denver, Nội Thất ở Canada cũng như Trần Trường ở Cali được quyền công khai ủng hộ CS, ủng hộ HCM, treo cờ đỏ sao vàng (Trần Trường vẫn sống nhởn nhơ ở Cali có ai làm gì anh ta đâu), trong khi bạn bè tôi ở VN muốn treo cờ vàng ba sọc đỏ có được không? Những nhà tranh đấu cho dân chủ ở VN có được quyền nêu những ý kiến đối lập của họ trên phương tiện thông tin đại chúng ở VN, cũng như hưởng những quyền căn bản như tôi và bạn đang hưởng ở xứ Mỹ này không? Có bạn ở VN nói rằng chờ 50 năm nữa thì VN cũng thành tư bản thôi. Đấu tranh mà làm gì. CS VN có phải là chế độ phong kiến không mà phải cho thời gian để Tư Bản đỏ tích lũy của cải đặc quyền đặc lợi từ đời cha đến đời con đến đời cháu rồi thì mới buông ra cho dân nghèo chấm mút chút ít cơm thừa canh cặn. Thế có fair (công bắng) không? Tôi đã từng là đòan viên TNCS HCM, từng thi học sinh giỏi văn cấp 1, 2 tòan quốc (câu kết lụân như con vẹt áp dụng cho tất cả mọi đề tài: "là một học sinh còn ngồi trên mái/dưới ghế trường XHCN, chúng em vô cùng biết ơn bác và đàng đã giải phóng đất nước cho em có được cái này cái kia ..."). Sang đến cấp 3 tôi từ từ nhận thấy mình bị nhồi sọ và đổi qua thi tiếng Anh chứ không thi môn Văn sặc mùi chính trị nữa. Tôi đã bị lừa dối và đã can đảm thay đổi nhận thức của mình khi được mở mắt ra trong một môi trường mới. Mong nhận được ý kiến phản hồi của bạn. Cám ơn BBC. Vnboutique, HCMC, Việt NamXin trả lời bạn Hân Ly, Đài Loan: Bạn hỏi tại sao có biết bao nhiêu người VN lại tìm đường thoát ra nước ngoài cho dù phải "làm trâu làm ngựa" ? phải chăng là VN đã Giàu có và Tự do rồi đấy! Đúng là VN chúng ta còn nghèo, còn lạc hậu, nhiều người đã không chịu được cái nghèo, cái cực ấy mà tìm đường ra hải ngoại với hy vọng có một cuộc sống khá hơn. Nhưng thử hỏi 80 triệu người dân sống trong nước VN này ai cũng nghĩ như bạn thì lấy ai làm cho nước VN giàu mạnh như bạn mong đợi đây ?! Chẳng cái gì tự nó đến đâu bạn ạ! VN có giàu hay không là do sự nỗi lực của mỗi người dân đất Việt trong đó có bạn đấy. Vince Pham, Hà NộiAi cũng biết rằng trong quá khứ có một bộ phận người Việt nam từng đứng dưới một lá cờ khác với lá cờ đỏ sao vàng. Ai cũng thời kỳ mà lá cờ đó tồn tại như một quốc kỳ chỉ là quá khứ của 30 năm trước. Tony, CanadaBất cứ dân tộc nào trên thế giới muốn tiến bộ cũng luôn truy tìm và học hỏi những nền văn minh khác mình mà họ đã có sự trưởng thành vững chắc. Gần đây,khi chủ nghĩa cộng sản mà cái nôi là LX cũ bị đổ, dù chủ nghiã tư bản không phải đã có sự toàn hảo nhưng nó vẫn cho thấy nó có cái hay và tốt hơn chủ nghĩa cộng sản. Vì vậy, đa số dân tộc trên thế giới chọn nó là điều tất yếu. Chỉ trừ một vài nước như Cu Ba, Bắc Hàn, Việt Nam là vẫn đeo đuổi CNCS, còn ngay cả Trung Quốc tuy còn xưng danh nhưng ruột đã đổi rồi. Họ đã ra nghị quyết cho kết nạp đảng những nhà tư bản nội địa và chấp nhận Đảng không chỉ còn là đại diện của giai cấp bị bóc lột là công nông nữa. Có thể nói tư bản chủ nghĩa đang thành xu hướng tất yếu của xã hội loài người hôm nay. Có người lý luận là bác Hồ từng qua Mỹ và suy nghĩ mãi mới chọn con đường CNCS, sai ! Bác Hồ từng muốn làm bạn với Mỹ và nếu lời thỉnh cầu của Bác với chính quyền Mỹ thời đó được đáp ứng thì có thể VN không có chiến tranh vô nghĩa huynh đệ tương tàn. Tại sao người Việt hải ngoại phải đi biểu tình đòi tự do dân chủ cho nhân dân trong nước, đơn giản chỉ vì họ thấy được và hít thở bầu khí tự do dân chủ thực sự. Trong khi họ đã từng thấy và vẫn thấy thân nhân của họ ở VN đang sống trong sự mất tự do, bị bịt miệng bịt mắt bởi 1 thiểu số lãnh đạo. Dĩ nhiên ở hải ngoại hay trong nước cũng vậy, cũng có thành phần có tư tưởng sống chết mặc bay miễn tao sống khoẻ, cho nên họ cười chuyện biểu tình, cho sự đòi hỏi dân chủ là ngu xuẩn. Có điều lịch sử dân tộc sẽ cảm ơn cho những người không sợ lao tù cực khổ vẫn lên tiếng cho tự do dân chủ,”con người sinh ra để sống chứ không phải để chuẩn bị sống”. Cả ĐẫnTôi thấy trên diễn đàn BBC của chúng ta nhiều bạn cứ lập lại những lời bắt bẻ mà theo tôi đã có nhiều câu trả lời rất khắc phục, cũng có bạn tỏ ra "hiếu khách" cứ nhất định mời nhau về tận nơi, đến tận chỗ để mà ....cãi nhau tay đôi chăng? Theo tôi ngày xưa Bác Hồ phải tới tận bên Mỹ (1911-1913 hay 1913-1915 ? ) để nhìn cho thấu đáo, nghe cho rõ ràng cái xã hội tư bản thế nào trước khi cương quyết đi theo Cộng Sản. Chứ ngày nay thời đại tin học, dù ở tận Lạng Sơn, Yên Bái xa xôi, nếu không có máy thì bỏ ra 3.000 đồng/giờ truy cập trên mạng ở mấy chục tiệm Internet nội thành, bạn tha hồ đọc tin tức thủ đô Hà Nội, tin tức thành phố Hồ chí Minh, tin tức thủ tướng Khải tham quan bên Mỹ,bên Úc, bên Canada . Bạn có thể truy mạng trên toàn cầu, hình ảnh nào cũng rõ ràng, mạng này bạn không tin thì phối kiểm ở mạng khác, mà còn có thể in ra cho bà con hàng xóm đọc. Nói xin lỗi, nếu cứ ngồi đuổi gà cho vợ thì, có ở ngay quảng trường Ba Đình cũng chẳng biết những tụ điểm ăn chơi Hà Nội nó chỗ mô tê. Cho nên bây giờ dân hải ngoại hay dân quốc nội chưa chắc gì đã ai biết hơn ai đâu nếu không được tư do, và chịu khó truy cập mạng, các cụ ta thường nói "lời nói phải thì củ cải nghe cũng được", cứ gì phải thấy với không thấy mới chịu suy gẫm những lời bàn bạc của nhau. Áo vải, Hà NộiThử hỏi nếu không có cái Đảng CSVN này thì ai sẽ đem lại độc lập cho VN, chẳng lẽ là những thế lực thân Pháp, thân Mỹ ? Ngày xưa cha mẹ chúng tôi nói, chỉ cần hoà bình rồi thì ăn rau , ăn cháo cũng được. Bây giờ có hoà bình, các bạn có yêu nước thì đừng xúi giục nữa, chỉ có lợi cho nước ngoài thôi. Mà nếu ai đọc tác phẩm "Books that changes the World" thì sẽ biết rằng, trong mỗi giai đoạn lịch sử , nhà cầm quyền cần linh hoạt áp dụng những chính sách, kể cả phải dùng vũ lực, độc tài , thủ đoạn tàn ác... miễn là vì lợi ích chung cho đất nước. Tôi ủng hộ việc phải hy sinh những quyền lợi nhỏ nhoi về nhân quyền, dân chủ gì gì đó để đất nước ổn định ,tập trung phát triển đã chứ. Lớp trẻ Vn chúng tôi bây giờ khoái nhất là kiếm tiền chân chính và hưởng lạc trên những gì mình có, đơn giản thế thôi ...không quan tâm và không bị mị dân vì những luận điệu nhố nhăng trên mạng. (Tuy nhiên, tôi dự đoán chế độ cộng sản ở VN khoảng 50 năm nữa sẽ dần biến thái thành tư bản thôi, khi kinh tế đã mạnh, mọi người cứ yên tâm chờ nhé , còn chúng tôi trong nước thấy vẫn rất thoải mái) Hân Ly, Đài LoanXin gửi đến bạn Nguyên, Long, H-Mai, Hoa, Vnboutique. Chúng ta đang sống trong thời đại nào đây? Thời đại của thông tin và khoa học. Tại sao biết bao nhiêu con người VN lại tìm đươc thoát ra nước ngoài, cho dù phải "làm trâu làm ngựa" nơi tha hương đất khách, phải chăng là VN đã Giàu có và Tự do rồi đấy! Hỏi trên thế giới có còn bao nhiêu nước XHCN tồn tại cơ chư? Các nước đó so với các nước Tư bản thì như thế nào? Chúng ta muốn học hỏi điều gì trừ khi chúng ta gạt bỏ bớt những thành kiến của mình. Tony, CanadaLập luận của Lâm Dung, Amsterdam có những điểm cần phải xem lại: 1-Tôi đi biểu tình nhiều lắm rồi mà chưa có lần nào có thù lao,có chăng là bánh mì nước giải khát của một số thương gia mạnh thường quân địa phương cung cấp.Nếu bạn biết chỗ nào có thù lao xin nói cụ thể,nếu không biết xin đừng xảo ngôn. 2-Đừng dùng sự ổn định chính trị biện minh cho sự độc tài.Chế độ độc tài nào từ thời Hitle hay hiện nay như Bắc Hàn đều rất ổn định chính trị,còn đời sống người dân thì sao? 3-Đừng lấy nguyên nhân chiến tranh biện minh cho sự nghèo đói hiện nay, 30 năm rồi bạn à,tại sao các tay tỉ phú đỏ là những cán bộ cao cấp của đảng không than nghèo như bạn mà họ lại rất lạc quan cho rằng VN hôm nay tự do và người dân giàu có hơn xưa nhiều. Cứ xem con cái họ xem, chạy Mẹc, BMW cả trăm ngàn đô Mỹ đấy bạn à.Họ giàu lên đấy chứ. Lâm Dung, AmsterdamCác bạn cho biết có phải là Việt kiều ở Mỹ hay các nước khác khi đi biểu tình phần nhiều là do được nhận thù lao? Về những người tổ chức, sao người ta cứ phải trương cái lá cờ vàng ba sọc? Vậy thì nhân quyền hay tự do tôn giáo chỉ là cái cớ. Những Việt kiều đang sống ở những nước giàu có, phúc lợi xã hội cao thì đổ cho là tình trạng nghèo khó, cực khổ của người dân trong nước liên quan đến CS hay nhân quyền. Nhưng thử hỏi nếu là một chế độ khác cầm quyền thay thế bây giờ thì có thể làm cho người dân VN được như các nước phát triển khác hay không? Nói cho cũng thì để làm được như vậy cần phải có rất nhiều khía cạnh liên quan đến nhau mà trong đó ổn định về mặt chính trị phải là hàng đầu. Và CS ở VN đã làm được điều này. Chứ chỉ có nhân quyền hay tự do thì không đủ. Đất nước VN nghèo như ngày nay cũng có nguyên nhân từ chiến tranh, cấm vận kinh tế trong quá khứ, bây giờ lại đến bất công bằng trong thương mại. Tôi ủng hộ cuộc viếng thăm của VN đến Hoa Kỳ. Tôi vui mừng vì VN đang thay đổi về mọi mặt và cuộc sống của người dân VN ngày càng tốt đẹp hơn. FrancisTheo tôi, lá cờ VNCH hiện nay vẫn được trọng vọng vì nhiều người đã đổ máu vì nó. Xin qúy vị đừng hiểu lầm nó còn đại din cho VNCH nhưng là biểu tượng cho người Việt Quốc Gia tại hải ngoại phân biệt rõ ràng với những người CS. Ai cũng bảo ở VN bây giờ có tất cả, những gì xấu xa đều tạo ra bởi sự tuyên truyền. Lương tâm của chúng ta là người tỵ nạn đã hy sinh cả tính mạng để tìm tự do. Trần Thắng, TP. HCMVấn đề mà những người biểu tình muốn theo tôi nghĩ là quyền lởi mà họ đã mất ở VN, nay họ muốn đòi lại. Quyền lợi của họ chẳng liên quan đến chúng tôi, những người đang sống và xây dựng VN hiện nay! Giấu tênCác bạn cho rằng các bạn đang sống tại Việt Nam và các bạn nói rằng nơi này có tự do, có nhân quyền. Vậy thử các bạn có được quyền bầu cử người lãnh đạo quốc gia VN bằng chính lá phiếu công dân của bạn không hay tất cả nhân sự là do Đảng đạo diễn mà trong đó người dân chỉ là hình nộm, báo chí có phải là tiếng nói của người dân hay chỉ là phương tiện tuyên truyền của cộng sản, các bạn có quyền tự do cư trú theo Hiến pháp quy định không ? Theo ghi nhận của Quốc tế thì quyền tự do ngôn luận, tình trạng tham nhũng tại Việt Nam thì quá tệ, bộ máy cai trị thì quá cồng kềnh và kinh tế thì gần 15 năm nữa mới bắt kịp Thái lan thì nói chi đến phát triển. Chúng ta tranh luận, hay ý kiến không phải đả phá ai cả, trên tinh thần khách quan cầu thị để phát triển, tiên trách kỷ hậu trách nhân. Không có tinh thần của Lý Quang Diệu thì không có một Singapore ngày hôm nay. Xét vấn đề thì phải căn cứ vào gốc, vào bản chất. Một bầu không khí thoáng đãng thì lo gì bệnh tật. Một nền chính trị rộng mở, đặt lợi ích dân tộc lên trên lợi ích Đảng phái, các chính sách phải hướng đến sự công bằng, phát huy năng lực từng người dân, thu hút người tài, luật pháp nghiêm minh, tất cả đều như nhau trước pháp luật thì đương nhiên là quốc gia đó phát triển. Thái NguyênĐảng là đại diện cho một giai cấp, thể hiện quyền lực để bảo vệ lợi ích chung của giai cấp của dân tộc chứ không phải vì sự tự do của một số cá nhân bạn cứ hô hào phản đối ĐCSVN và nói là bạn yêu nước. Nhưng thử hỏi bạn đã đóng góp được gì cho đất nước nếu bạn nói ở VN mất tự do, mất nhân quyền, bạn hãy viết bài mang tính khoa học và thực tiễn để chứng minh điều bạn nói. Bạn nói ở VN lạc hậu chúng tôi chấp nhận nhưng bạn đang ở nước ngoài đang tiếp xúc với nền văn minh tiên tiến nhưng tôi lại không thấy được cái văn minh tiên tiến mà bạn thể hiện. Nếu muốn tự hào mình là người VN hãy thể hiện lòng yêu nước của mình vì nhân dân vì dân tộc đi. Nguyễn, Hoa KỳĐa số những người hải ngoại đều muốn Việt Nam tốt đẹp hơn, chỉ là cái nhìn của người trong nước và ngoài nước khác nhau thôi. Trong nước hiện nay, đa số người dân thì không cần biết nhân quyền là gì, chỉ muốn có đời sống khá hơn, nhưng nếu họ không góp tiếng nói, không làm gì hết mà chỉ chờ chính phủ cho gì hưởng nấy thì làm sao đất nước phát triển. Hoa MaiGửi bạn Nguyễn Anh, San Jose và một bạn giấu tên. Tôi lại thấy ở bạn cái giọng văn chứa đựng sự cay cú rồi. Thứ nhất tôi muốn cho bạn biết là đa số người Việt ở Hải Ngoại rất ủng hộ chuyến thăm Hoa Kỳ của Thủ tướng Phan Văn Khải và họ nói rõ rằng "nước có giàu, dân có mạnh thì mới có dân chủ, tự do, nhân quyền được". Chỉ có một số người cay cú mới tỏ ra phản đối thế thôi. Thứ hai là xin mời bạn về thăm quê hương rồi so sánh VN từ nhưng năm bạn ra đi và VN bây giờ như thế nào về tất cả mọi mặt: kinh tế, chính trị, đời sống nhân dân? rồi từ đó đánh giá xem có phải là Đảng CS luôn đi ngược lại lòng dân không. XIn nhấn mạnh ở đây là tôi cũng chẳng ưa gì chế độ cộng sản cả nhưng không thể phủ nhận được sự cố gắng hết sức của Đảng Cộng sản VN trong nhưng năm qua trong việc cải tổ kinh tế, chính trị ở VN. Lịch sử VN chắc bạn đã tìm hiểu kỹ rồi. Nếu đi ngược lại lòng dân thì 80 năm trời trong đói rách, trong dốt nát vẫn vùng lên để đánh. Quân Mông, quân Nguyên ngày xưa mạnh như vũ bão, đem quân vào nước ta, chà đạp lên đời sống của nhân dân ngay lậ! p tức toàn thể dân chúng vùng lên để đánh đuổi hết tất cả lũ nào đi ngược lại lòng dân ra khỏi bờ cõi, dành tự do, độc lập. Thế thử hỏi bạn xem nếu Đảng Cộng sản VN đi ngược lại đa số lòng dân thử hỏi có ngồi trên ngai vàng đến tận bây giờ không? Khó lắm bạn ơi. Chỉ có thể nói thế này: Đường lối của Chế độ Cộng sản không hoàn thiện nên có hiện tượng "trên muốn, dưới không nghe". Chính phủ muốn làm thế này, nhưng ở dưới lợi dụng cái không hòan thiện để phá, để tham nhũng. Vì vậy các bạn nên thành tâm ủng hộ VN gia nhập WTO thì mới hòng hoàn thiện tổ quốc của mình được. Tin, Rockville, Hoa KỳCô Hoa Mai đang ở Mỹ chắc đã rõ dù cô nói tiếng Anh chuẩn mực đi làm lương cao hơn người bản xứ nhưng họ vẫn nhìn và đóng nhãn cho cô là người Á châu, dù cô có hiểu văn hóa Mỹ đến chừng nào đi nữa cô vẫn là người Á châu, vậy tại sao không là người VN ở ngay đất nước mình để nói tiếng Việt thở bầu không khí Việt. Chẳng ai muốn tha hương cả cô ạ, ai cũng day dứt về đất nước mình cả. Không biết cô có đau lòng khi thấy phụ nữ và thanh niên VN phải đi làm lao động và ngược đãi ở Mã Lai và Đài Loan không ? tại sao họ như thế, thưa vì đất nước nghèo tại sao đất nước nghèo thưa vì chế độ nghèo. Người Việt hải ngoại đau lòng cho cái nghèo đó mà biểu tình thưa cô. VN ngày này có thật sự đi lên từ hai bàn tay của mình chăng ? hãy xem lại tổng sản lượng quốc dân năm rồi đất nước làm ra bao nhiêu và lượng tiền của người Việt khắp nơi trên thế giới gởi về bao nhiêu thì rõ. Thủ tướng VN chẳng qua cũng chỉ đi xin viện trợ như chính phủ trước 75 không hơn không kém vậy tự hào về cái gì thưa cô Cô Hoa Mai có thấy báo chí trong nước đa(ng hình ảnh biểu tình của người Việt hải ngoại không? cô biết tin này từ đâu tự do báo chí ở đâu khi chỉ thông tin một chiều. TT Bush khi qua Châu Âu bị ném trứng thối tin tức báo chí Mỹ cũng đưa tin cho người dân biết còn VN tự do báo chí là đưa tin hay tin xấu thì bưng bít. Các bạn được tự do đấy nhưng tự do trong khuôn khổ, bao nhiêu năm phải xin tắc xin phép nay không phải xin nữa thì cho là tự do nhưng các bạn đã hiểu thật sự của hai chữ tự do. Các bạn có quyền dùng là phiếu của mình để ảnh hưởng vị đại diện dân cử chưa. Người Việt hải ngoại nay đã biết dùng là phiếu của mình để ảnh hưởng những vị dân cử địa phương vì thế lá cờ của họ mới được tung bay khá nhiều nơi trên đất nước Hoa Kỳ. Người Việt hải ngoại có được quyền tự do mang là cờ đó vào nước VN không thưa rằng không. Thanh ThanhGửi những người bạn Việt tại Mỹ ! Nhân chuyến thăm của Thủ tướng Phan Văn Khải tới Mỹ, một số bạn đã biểu tình phản đối. Vấn đề các bạn nêu ra chủ yếu là nhân quyền, tự do, tôn giáo. Thưa các bạn, thực ra đây cũng là một vấn đề nhưng không phải là vấn đề hàng đầu tại Việt Nam lúc này. Đại bộ phận cư dân Việt Nam không cho vấn đề này là lớn, có chăng chỉ là bộ phận rất nhỏ trong hơn 80 triệu dân Việt Nam. Có lẽ một trong những vấn đề được quan tâm nhiều hơn của người dân giờ đây đối với các mặt chưa được ở Việt Nam là vấn đề tham nhũng, tiêu cực trong một bộ phận công chức ở các cơ quan công quyền, ở các doanh nghiệp Nhà nước. Thực ra bản chất của con người là tư hữu, cá nhân khó cưỡng lại những ma lực của tiền bạc. Nhưng để đối phó lại cái đó cần có một hệ thống luật pháp điều chỉnh, một cơ chế, một cách tổ chức xã hội để không cho tham nhũng, tiêu cực có đất sống, để mọi người đều sợ mà sống! theo pháp luật. Đáng tiếc điều này chưa thực hiện được ở Việt Nam. Đó là hậu quả của một mô hình tổ chức xã hội duy ý chí, mô hình tập trung, quan liêu bao cấp bao nhiêu năm qua. Chính quyền và nhân dân đã nhận ra điều đó và đang cố gắng để sửa đổi cải cách. Tuy nhiên, vấn đề này quá khó khăn phức tạp và đã và sẽ mất quá nhiều thời gian. Một hậu quả vô cùng đắt giá nhưng không biết làm sao. Cho nên nếu các bạn có biểu tình, các bạn có phản đối thì các bạn nên đưa những vấn đề mà hàng triệu người dân Việt Nam đang quan tâm hơn là vấn đề chỉ một bộ phận rất nhỏ người Việt quan tâm. Mục đích là để Chính phủ Việt Nam mạnh tay hơn nữa trong công tác chống tham nhũng, tiêu cực, đổi mới cơ chế, đổi mới các tổ chức xã hội để đạt được những thành quả trong công cuộc xây dựng đất nước. Mặt khác cũng là để Chính phủ Hoa Kỳ, nhân dân Mỹ, các bạn những người Việt tại Mỹ quan tâm và trong chừng mực có thể giúp đỡ Việt Nam trên con đường xây dựng một Việt Nam giàu mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh. Được như vậy thì người Việt ở quê nhà cũng rất đồng cảm và biết ơn các bạn. Xin chào các bạn và chúc các bạn may mắn. Nguyên, TP. HCMNhững người muốn biết Việt Nam thay đổi như thế nào thì tốt nhất phải đến Việt Nam để tìm hiểu. Đừng nói nhiều vì sự không hiểu biết và phiến diện. Tôi tự hào là công dân Việt Nam. Bobo, ĐứcÝ kiến tôi tương đối giống bạn Mai, TPHCM. Biểu tình vì tự do dân chủ như thế này tôi hòan tòan đồng ý, nhưng tại sao cứ lôi lá cờ của VNCH ra. Ít nhất việc này cũng làm người dân trong nước không ủng hộ rồi. VNCH cũng tốt đẹp gì mà đại diện cho tự do dân chủ, chẳng phải đã đàn áp phật giáo đến nỗi có hòa thượng phải tự thiêu đó thôi. Tóm lại, như đã nói, biểu tình gì thì biểu tình, đừng lôi cờ quạt ra. Mai, TP. HCMBiểu tình đòi dân chủ và nhân quyền là đáng hoan hô. Nhưng tại sao lại làm điều đó với lá cờ ba sọc? Lá cờ này đã ra đời trong "một cơn gió bụi" rồi về sau trở thành biểu tượng của những thế lực chính trị hợp tác với các nước ngoài xâm lược, can thiệp vào Việt Nam. Nguyễn Anh, San JoseThưa bạn Vũ, và các bạn ủng hộ ý kiến của bạn Vũ. Tôi nghĩ phần đông những người VN sống ở hải ngoại đã hiểu về điều kiện và bổn phận của một quốc gia muốn gia nhập vào World Trade Organization, họ mới không ủng hộ ông Khải, vì ông Khải là do ĐCS đưa ra, đâu có phải do dân bầu ra đâu. Bởi vì vậy bạn chụp lên đầu họ cái mũ cay cú vì thua trận, tham vọng chính trị có vẻ lạc đề và kể ra hơi quá đáng. Quốc gia phải thực thi các quyền tự do, dân chủ, nhân quyền trong chính sách của nhà cầm quyền nước đó là điều kiện tiên quyết, họ dựa trên một số tiêu chuẩn quốc tế để so sánh, chứ không thể nói kiểu tự do, dân chủ của tôi là vậy đó, người ngoài đừng có xía vào chủ quyền nước tôi. Luật chơi trong thể thao cũng vậy, bạn không cùng quan điểm với cách chơi thì bạn chơi một mình, đừng chơi với ai là xong. Đây là luật lệ của công đồng quốc tế, chứ có phải trong rừng đâu các bạn! Hoa Mai, DenverKhông cần phải phân tích gì sâu xa cả, chỉ cần thấy hành động quá khích của đám người biểu tình ở Wasington D.C là đủ biết cái bản chất của cuộc biểu tình này là gì. Căm ghét CỘng sản vì đã làm cho VNCH sụp đổ chứ không hề có một tí nào gọi là vì nhân quyền cho Việt Nam cả. Tôi cũng rất muốn Việt Nam thay đổi theo hướng tích cực hơn, từ đó sẽ thúc đẩy kinh tế phát triển nhanh hơn. Nhưng như hiện nay chúng tôi cũng chẳng có gì gọi là bị đàn áp như người biểu tình xuyên tạc cả. Chúng tôi được tự do đi lại, tự do học hành, tự do làm những cái gì mình thích và chúng tôi biết Chính phủ của chúng tôi, đặc biệt là Thủ tướng của chúng tôi đang ngày đêm trăn trở tìm cách để cải tổ, phát triển đất nước ngày càng hoàn thiện hơn. 60 năm trước Bác Hồ đã đưa tự do đến cho nhân dân VIệt Nam, tuy nhiêu trên những bước đường chập chững ban đầu còn có nhiều sai lầm nhưng Dân tộc VN đã thoát khỏi gông cùm nô lệ, có cơm ăn no hơn, áo mặc ấm hơn. Ngày nay Thủ tướng của chúng tôi lại đang tìm đường để xây dựng xã hội tích cực hơn, giàu mạnh hơn. Nếu các bạn thực sự yêu quê hương, yêu tổ quốc thì các bạn không nên hành động quá khích như vậy. HoaLà một người trẻ tuổi, sinh sau năm 1975, tôi thấy thật tự hào. Chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ của Thủ Tướng nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam, một Thủ Tướng đầu tiên của một nước Việt Nam độc lập, thống nhất, dân chủ và giàu mạnh đến Mỹ đã chứng minh cho cả thế giới thấy sự thành công của Việt Nam trên con đường xây dựng nước Việt Nam phồn vinh theo cách riêng của mình, không hề phải sao chép bất kỳ một hình mẫu nào. Cuộc tiếp kiến tay đôi thẳng thắn, chân tình, thân mật giữa Thủ Tướng Phan Văn Khải và Tổng Thống Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ George W. Bush tại Phòng Bầu Dục, Nhà Trắng, cũng như hàng loạt cuộc nói chuyện giữa Thủ Tướng với các quan chức cao cấp các loại của Hoa Kỳ xin đến gặp và bàn bạc về mọi vấn đề giữa Việt Nam và Hoa Kỳ từ kinh tế, quân sự, khoa học kỹ thuật, chính trị, tôn giáo ... chứng tỏ mối liên hệ chặt chẽ và đi vào chiều sâu, ở một tầm cao mới, mở ra một chương mới trong quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ. Điều này cho thấy Hoa Kỳ ngày nay đã có những động thái khôn ngoan hơn, biết điều hơn trước khi coi Việt Nam là một đối tác quan trọng trên thế giới, đặc biệt trong việc ủng hộ mạnh mẽ việc Việt Nam gia nhập WTO, hợp tác toàn diện với Việt Nam mà vẫn phải tôn trọng nguyên tắc độc lập, tôn trọng chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam, cũng như chấp nhận việc tồn tại những khác biệt về quan điểm, hành động giữa hai nước trong nhiều vấn đề. Đây là một thắng lợi toàn diện của Việt Nam dưới sự lãnh đạo tài tình và sáng suốt của Đảng Cộng Sản Việt Nam vĩ đại khi Hoa Kỳ, một kẻ thù của 30 năm trước, nay đã phải chấp nhận mọi yêu cầu của Việt Nam, thừa nhận thực tế về một Việt Nam ngày càng phát triển mạnh mẽ trên trường quốc tế. Nguyễn Long, Hà NộiTôi là người đang sống tại Việt Nam, tôi thấy thông tin về Việt Nam tại Mỹ không đầy đủ và bị nhiều người bôi xấu, tôi thấy vấn đề nhân quyền và tôn giáo ở Việt Nam đã được Chính phủ rất quan tâm, không có chuyện đàn áp như một số thông tin đã nêu tại Mỹ. Tôi muốn có nhiều người Mỹ đến Việt Nam và chứng kiến thành quả của Việt Nam để tránh có sự hiểu lầm đáng tiếc. Một số ý kiến chỉ trích nặng nề hiện nay tôi cho là cố tình không hiểu, bôi nhọ và đi ngược lại nguyện vọng của nhân dân Việt Nam và nhân dân tiến bộ Mỹ. Nguyễn Nghi, Hà NộiĐồng ý với ý kiến cần cải thiệquyền con người hơn nữa. Tuy nhiên những nỗ lực biểu tình chống đối thực chất căm ghét cộng sản, lý do họ muốn Việt Nam không được gia nhập WTO. Theo tôi một số bộ phận Việt Kiều muốn duy trì sự khác biệt giữa xã hội Hoa Kỳ và Việt Nam ngày càng rõ rệt để họ tự an ủi khi viễn xứ chăng. Giấu tênTôi nhận thấy bạn Vũ có ý kiến không sâu sắc. Nên nhớ rằng để đảm bảo quyền lực cai trị rối thượng của mình thì Đảng đàn áp chính kiến người dân để áp đặt chính sách độc tài của họ, nhưng khi cần đạt lợi ích gì thì Đảng CS VN lấy quốc gia, người dân VN làm bình phong. Trên thực tế thì Đảng vẫn đi ngược lại nguyện vọng người dân về xu hướng dân chủ này, nếu đã là vậy thì sao bạn nói sự biểu tình là không ủng hộ người dân Việt Nam phát triển? Biểu tình là để cảnh tỉnh, cảnh tỉnh như chiếc phanh của chiếc xe để hạn chế đừng đi quá đà. Vào WTO là điều kiện cần thôi, còn phát triển được hay không là do bản thân phải cố gắng. Nếu Đảng CSVN có chính sách công bằng, đảm bảo dân chủ thì lo gì nguồn lực không được phát huy để phát triển quốc gia. Chính vì bạn thấy tại VN người dân không có biểu tình nên bạn ngạc nhiên, biểu tình là quyền của người dân để phản đối sự công bằng hoặc đường hướng sai của Chính phủ, vì Chính phủ được thành lập từ nguyện vọng của sân chúng và phải tuyệt đối không phản bội lại lợi ích người dân. VnboutiqueNhững người biểu tình đa phần là những người thuộc chế độ trước 1975. Họ biểu tình có phải vì muốn tốt cho 82 triệu dân Việt Nam?! Không đâu. Nhân quyền là cái gì? Thử hỏi một quốc gia nghèo đói có thể có nhân quyền, tự do được không ? "Có thực mới vực được đạo". Đất nước giàu mạnh thì nhân quyền, tự do tự nó sẽ đến. Chuyến đi của Thủ tướng kỳ này không ngòai mục đích đó. Phạm Thái, Hải DươngTôi hoài nghi động cơ của biểu tình của một thiểu số người Việt tại khu Little Sài gòn. Tôi chắc rằng họ không vì mục đích đòi nhân quyền hoặc đấu tranh cho tự do của người dân Việt. Xin lưu ý rằng tôi không phải là Đảng viên ĐCS, nhưng tôi thấy cuộc sống của chúng tôi ở VN hoàn toàn không như các bạn nghĩ. Tôi không biết những người đang hô hào biểu tình kia có ai trong số họ đã về thăm VN chưa, có thể họ có về và nhìn nhận VN qua những sự việc, hình ảnh chưa tốt,nhưng xin thưa với các bạn rằng đất nước VN đang trong quá trình phát triển, hội nhập. Nước Mỹ cũng vậy,họ cũng phải trải qua các giai đoạn đó mới được như ngày hôm nay. Vậy các bạn co cam đoan với tôi rằng nước Mỹ không có người nghèo đói, không có người vô gia cư,không có phân biệt chủng tộc và không có các tệ nạn xã hội. Nói như vậy để chúng ta hiểu rằng bất kì xã hội nào đều có những vấn đề về con người, về tôn giáo và một loạt các vấn đề xã hội khác cần phải giải quyết. Tôi nghĩ là vấn đề quan trọng nhất bây giờ là hoà giải và hoà hợp dân tộc cùng nhau xây dựng đất nước hùng cường chứ không phải bàn cãi hay tranh luận dông dài. Giấu tênTôi cũng đồng tình với bạn Vũ, thật sự nghi ngờ về mục tiêu cũng như ý đồ của những người biểu tình. Lúc trước thì nói là Việt Nam đóng cửa, không cho người dân tiếp xúc với bên ngòai. Còn bây giờ thì lại nói là ko có tự do báo chí, tốn giáo, lo ngại cho tình hình Việt nam. Tại sao không thấy được những nỗ lực phát triển của Việt Nam trong những lĩnh vực mà lại cho là xấu, hay chỉ là những đau khổ và cay cú vì thua trận, hay là vì thiếu thông họặc bị bưng bít thông tin về Việt nam. VũNhững người phản đối chuyến thăm của TT Phan Văn Khải, cũng như phản đối việc Việt Nam gia nhập WTO có rất nhiều mâu thuẩn trong bản thân họ. Nếu mục đích của việc kêu gọi tự do là để cho nhân dân Việt Nam sống tốt đẹp hơn thì tại sao lại phản đối Việc Nam gia nhập WTO? Nếu Việt Nam gia nhập WTO, nhân dân Việt Nam sẽ có điều kiện và cơ hội để làm ăn và sẽ có đời sống tốt đẹp hơn. Tôi nghi ngờ mục đích đấu tranh của những người phản đối. Vì thất trận hay vì mục tiêu chính trị cho bản thân. Nếu được mở cửa chính trị thì họ sẽ về lại Việt Nam và tranh giành quyền lực lãnh đạo đất nước với những thế lực khác. Lúc đó họ chỉ lo cho việc đấu tranh trên chính trường, chưa chắc họ có thời gian và động lực để chăm lo cho dân chúng. Giấu tênÔng Stanley Karnow nói đúng. Thanh niên trong nước bây giờ mà có hội thảo hay tư vấn gì về du học Hoa Kỳ thì họ tham dự đông như kiến; nhưng mà giáo sư Mỹ nói về chiến tranh 55-75 thì chẳng ai thèm đi nghe đâu. Bây giờ thanh niên mong muốn học tập, vươn lên, tốt cho bản thân, tốt cho đất nước chứ ai hơi đâu mà suốt ngày chiến tranh với giết chóc.
[ 108, 287, 285, 161, 208, 1394, 127, 2452, 188, 118, 1416, 190, 582, 243, 132, 138, 147, 3609, 919, 4628, 9982, 842, 3349, 328, 107, 823, 280, 243, 941, 159, 507, 968, 662, 182, 8615, 9287, 320, 11082, 104, 741, 277, 1482, 1920, 104, 1051, 378, 115, 792, 248, 105, 848, 645, 641, 172, 721, 280, 113, 1107, 1002, 243, 132, 110, 1518, 694, 466, 2023, 582, 161, 596, 1341, 1547, 551, 2771, 123, 2023, 184, 478, 1686, 104, 118, 2819, 1540, 114, 358, 254, 336, 105, 243, 132, 115, 570, 153, 6688, 515, 187, 479, 16786, 108, 232, 171, 460, 9527, 311, 280, 169, 370, 1146, 713, 698, 16786, 108, 232, 149, 1009, 322, 5629, 3255, 449, 4628, 2683, 112, 189, 4486, 851, 114, 243, 12132, 106, 172, 113, 479, 3032, 1388, 145, 280, 1277, 205, 1788, 112, 885, 280, 123, 154, 2074, 2554, 358, 331, 1341, 1547, 551, 2771, 306, 153, 6688, 515, 187, 791, 262, 460, 1076, 103, 170, 123, 154, 107, 479, 650, 755, 1584, 248, 183, 161, 2046, 172, 698, 2260, 5271, 106, 174, 141, 1277, 205, 3088, 171, 174, 141, 1187, 3707, 171, 1444, 1699, 103, 171, 2547, 1107, 2140, 311, 241, 180, 1721, 698, 171, 350, 174, 141, 1277, 205, 106, 171, 1125, 107, 713, 1539, 332, 135, 1446, 124, 149, 243, 132, 325, 1103, 16381, 431, 1180, 180, 666, 2244, 1180, 180, 188, 2477, 1180, 180, 567, 720, 294, 298, 2980, 1297, 990, 188, 2477, 1670, 1048, 1394, 2546, 153, 172, 893, 1586, 466, 1180, 180, 666, 309, 145, 196, 507, 1066, 667, 1717, 253, 4171, 311, 107, 172, 698, 1180, 180, 211, 145, 243, 132, 1190, 713, 183, 161, 1180, 180, 3554, 10882, 619, 999, 126, 3206, 1552, 1400, 113, 411, 277, 104, 2023, 582, 1091, 2767, 431, 243, 132, 1190, 165, 1324, 2482, 138, 1954, 147, 801, 154, 1312, 698, 535, 1061, 104, 1091, 891, 507, 127, 843, 967, 358, 2051, 1872, 146, 732, 252, 698, 103, 172, 1552, 570, 1237, 1588, 153, 698, 107, 1109, 252, 698, 191, 536, 321, 104, 151, 716, 113, 322, 7372, 311, 405, 172, 721, 280, 200, 3848, 243, 103, 110, 237, 107, 698, 843, 967, 466, 2482, 194, 146, 732, 252, 698, 1592, 110, 107, 358, 2546, 2864, 1297, 792, 157, 4975, 885, 280, 123, 254, 336, 115, 714, 129, 563, 306, 243, 132, 1717, 2039, 778, 5301, 105, 641, 358, 1213, 5651, 122, 851, 243, 132, 493, 275, 127, 3733, 208, 126, 123, 254, 336, 163, 146, 315, 792, 225, 567, 3554, 1634, 149, 243, 132, 145, 110, 146, 315, 122, 256, 243, 132, 140, 218, 114, 280, 1568, 2300, 152, 163, 788, 123, 122, 256, 200, 167, 1030, 4664, 698, 391, 1572, 122, 245, 105, 685, 516, 5324, 721, 666, 2485, 12673, 23936, 3528, 103, 106, 274, 590, 8420, 333, 743, 5502, 132, 161, 885, 1217, 478, 1686, 863, 208, 123, 4182, 1046, 157, 851, 104, 243, 132, 1312, 133, 163, 788, 170, 146, 732, 243, 200, 110, 237, 1079, 396, 1017, 479, 1067, 846, 433, 208, 123, 146, 732, 2709, 2099, 183, 466, 236, 3533, 122, 245, 134, 1002, 404, 405, 358, 2051, 2621, 293, 567, 243, 132, 713, 183, 113, 489, 2563, 6163, 272, 4904, 118, 1899, 153, 172, 692, 3064, 129, 118, 107, 392, 123, 953, 1584, 248, 149, 1286, 273, 214, 449, 337, 1113, 161, 7902, 846, 104, 141, 106, 1899, 466, 460, 1076, 563, 1869, 485, 104, 280, 1091, 619, 141, 1190, 123, 405, 365, 641, 141, 115, 107, 172, 1669, 2247, 590, 2877, 2175, 4450, 171, 392, 123, 104, 1278, 2877, 757, 10854, 792, 1889, 110, 2388, 2819, 2499, 112, 719, 110, 146, 315, 792, 1076, 3078, 3400, 431, 145, 154, 1190, 1060, 106, 781, 778, 200, 167, 107, 1461, 2415, 1111, 509, 7996, 2294, 7724, 153, 405, 460, 1277, 205, 449, 5629, 3255, 103, 172, 280, 123, 118, 861, 584, 254, 336, 134, 453, 587, 9467, 4557, 358, 243, 132, 165, 1324, 6450, 208, 123, 999, 126, 115, 110, 488, 124, 1717, 147, 5267, 129, 254, 336, 535, 1061, 151, 716, 138, 2482, 2157, 428, 107, 650, 755, 466, 4182, 1046, 157, 851, 104, 151, 2688, 208, 123, 109, 182, 853, 200, 1312, 1846, 190, 827, 2046, 671, 154, 123, 466, 157, 6578, 466, 135, 2056, 1180, 180, 2491, 143, 137, 2120, 311, 914, 485, 209, 469, 104, 122, 256, 1091, 4440, 129, 449, 248, 107, 698, 2013, 431, 4837, 294, 2015, 126, 123, 358, 1835, 5295, 331, 1341, 243, 132, 138, 1200, 2696, 9867, 114, 172, 460, 1213, 481, 2820, 106, 1380, 1094, 466, 698, 2013, 431, 4837, 112, 11114, 248, 118, 126, 861, 584, 254, 336, 134, 995, 574, 479, 1476, 3317, 668, 123, 124, 449, 1365, 105, 453, 587, 243, 132, 888, 183, 965, 129, 254, 336, 122, 1522, 123, 1002, 108, 232, 405, 652, 165, 1324, 2482, 104, 243, 629, 108, 2562, 2562, 15246, 2562, 2562, 2562, 1482, 1920, 106, 741, 277, 1111, 698, 677, 172, 1575, 2888, 176, 2123, 834, 106, 262, 2824, 1381, 274, 1529, 378, 1920, 7721, 103, 10998, 1901, 105, 3166, 20000, 3602, 5993, 112, 108, 2562, 2562, 15246, 2562, 2562, 2562, 678, 337, 103, 2632, 1225, 203, 199, 275, 108, 121, 312, 115, 107, 117, 120, 589, 625, 566, 786, 648, 119, 826, 147, 226, 1009, 150, 106, 1163, 265, 1082, 301, 104, 353, 359, 1256, 108, 121, 1878, 747, 150, 109, 230, 127, 110, 136, 256, 3348, 1224, 176, 1461, 665, 5753, 352, 471, 128, 199, 275, 290, 661, 283, 1256, 139, 107, 120, 346, 345, 114, 1265, 279, 119, 472, 277, 630, 104, 175, 1555, 122, 171, 175, 145, 803, 184, 200, 104, 2122, 2771, 659, 235, 106, 116, 875, 614, 690, 2656, 1068, 585, 250, 284, 205, 104, 210, 1347, 169, 659, 235, 223, 124, 127, 181, 403, 314, 104, 141, 143, 5813, 116, 696, 111, 107, 192, 225, 514, 106, 872, 278, 107, 137, 185, 114, 312, 244, 177, 110, 500, 120, 111, 518, 1257, 144, 4893, 1056, 6162, 5015, 719, 434, 107, 120, 111, 481, 133, 693, 627, 113, 242, 250, 194, 129, 1064, 657, 791, 3928, 451, 107, 116, 166, 263, 219, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 1622, 1048, 1394, 115, 2354, 5804, 243, 132, 171, 2051, 2621, 2565, 236, 998, 105, 118, 406, 108, 1450, 243, 132, 115, 422, 4569, 358, 370, 3554, 280, 200, 2126, 566, 113, 1076, 3078, 1 ]
130319_china_vietnam_economy
https://www.bbc.com/vietnamese/business/2013/03/130319_china_vietnam_economy
Việt Nam-Trung Quốc phụ thuộc lẫn nhau?
Diễn đàn Đông Á (East Asia Forum) mới đây có giới thiệu bài viết của học giả Lê Hồng Hiệp mang tựa đề "The rise of Chinese contractors in Vietnam" (Sự trỗi dậy của các nhà thầu Trung Quốc tại Việt Nam). Chúng tôi xin giới thiệu cùng quý vị.
Các nhà thầu TQ thích sử dụng lao động Trung Quốc với lý do rào cản ngôn ngữ Đến cuối năm 2009 các công ty kỹ thuật của Trung Quốc đã tham gia vào các dự án trị giá 15,4 tỷ USD tại Việt Nam, đưa thị trường Việt Nam trở thành thị trường lớn nhất của Trung Quốc tại khu vực Đông Nam Á. Đôi khi các nhà thầu Trung Quốc thậm chí còn chiếm tới 90% các hợp đồng Kỹ thuật, Thuê mua, Xây dựng, gọi tắt là EPC (Engineering / Procurement /Construction) cho các nhà máy nhiệt điện tại Việt Nam. Hai yếu tố chính dẫn tới mức gia tăng đáng kể các nhà thầu kỹ thuật của Trung Quốc tại Việt Nam, đó là: các điều kiện đi kèm với các khoản vay ưu đãi và các khoản tín dụng xuất khẩu ưu đãi của bên mua mà Trung Quốc dành cho Việt Nam, và các chiến lược kinh doanh 'linh hoạt' của các nhà thầu Trung Quốc. Trong khi các khoản trợ cấp của Trung Quốc cho Việt Nam đã bị hạn chế từ năm 1991, thì các khoản cho vay ưu đãi lại lên tới 500 triệu đô la Mỹ tính tới cuối năm 2010. Các khoản tín dụng xuất khẩu ưu đãi từ bên mua của Trung Quốc dành cho Việt Nam cũng tăng lên, đạt 1 tỷ USD vào cuối năm 2008. Nhưng để Việt Nam được nhận các khoản vay ưu đãi từ Trung Quốc, cũng như các khoản tín dụng xuất khẩu ưu đãi của người mua, thì họ phải sử dụng các nhà thầu, công nghệ và thiết bị cũng như dịch vụ Trung Quốc cho các dự án có liên quan. Những điều kiện như vậy chắc chắn đã góp phần dẫn tới sự gia tăng các công ty kỹ thuật Trung Quốc tại Việt Nam. Kẽ hở trong luật Nhà thầu TQ tham gia nhiều dự án hạ tầng tại Việt Nam Trong khi đó, đối với các dự án tài trợ theo những cách khác và mở ra cho cả các nhà thầu quốc tế, thì lại có những kẽ hở trong Luật Đấu thầu của Việt Nam mà theo đó giá thành thấp sẽ được lợi hơn so với các khía cạnh kỹ thuật. Trong khi các nhà thầu Trung Quốc có thể đưa ra mức giá thấp hơn đáng kể so với các nhà thầu khác nên họ được hưởng một lợi thế khi cạnh tranh. Vấn đề là sau khi được nhận đồng các công ty Trung Quốc thường cố tìm cách tiết kiệm chi phí bằng cách thuyết phục các chủ dự án thay đổi các điều khoản ban đầu của hợp đồng, hoặc thậm chí không đếm xỉa gì tới chúng. Không có gì đáng ngạc nhiên khi sự thống trị của các công ty Trung Quốc đã sản sinh ra một loạt các vấn đề nghiêm trọng cho Việt Nam. Trước hết là có nhiều tin tức trên các phương tiện truyền thông của Việt Nam viết về hoạt động yếu kém của các nhà thầu Trung Quốc. Vấn đề phổ biến nhất là việc các nhà thầu đã không đảm bảo được chất lượng, không có khả năng làm theo đúng thời hạn hoặc vi phạm các điều khoản và điều kiện của hợp đồng. Những chi phí phụ trội cho các chủ dự án Việt Nam đã cản trở sự phát triển bền vững cơ sở hạ tầng của Việt Nam. Thứ hai là chính điều kiện đòi hỏi các dự án được tài trợ bởi các khoản vay ưu đãi và các khoản tín dụng xuất khẩu của người mua từ Trung Quốc thì phải nhập khẩu công nghệ, thiết bị và dịch vụ từ Trung Quốc nên điều này đã góp phần vào thâm hụt thương mại kéo dài của Việt Nam với Trung Quốc. Thâm hụt thương mại của Việt Nam với Trung Quốc, ví dụ, tăng từ 9 tỷ USD năm 2007 lên thành 16,4 tỷ USD vào năm 2012. Và cuối cùng là các nhà thầu Trung Quốc muốn sử dụng lao động Trung Quốc, và nó cũng có nghĩa là người lao động Việt Nam bị thiệt. Các nhà thầu Trung Quốc giải thích việc chọn công nhân Trung Quốc là vì rào cản ngôn ngữ, thiếu tin tưởng vào lao động Việt Nam, và công nhân Trung Quốc có kỹ năng tiên tiến hơn. Phụ thuộc lẫn nhau Dự án khai thác bauxite ở Tây Nguyên đã gây nhiều phản ứng tại Việt Nam Những vấn đề này có ảnh hưởng quan trọng đối với quan hệ kinh tế và chính trị của Việt Nam với Trung Quốc. Trước hết là việc Việt Nam phụ thuộc vào các nhà thầu Trung Quốc đã gây ra quan ngại về an ninh quốc gia của Việt Nam, đặc biệt là an ninh năng lượng. Tình trạng chậm trễ và chất lượng kém của các nhà máy điện do các nhà thầu Trung Quốc xây dựng đã tiếp tục làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu điện tại Việt Nam. Kế đến là sự hiện diện của công nhân Trung Quốc, dù hợp pháp hay bất hợp pháp, đã gây ra tâm lý bất mãn trong dân chúng ở Việt Nam. Ngoài việc thổi bùng thêm cách nhìn nhận rằng người lao động địa phương bị đặt vào thế bất lợi, thì sự hiện diện của công nhân Trung Quốc còn gây ra các quan ngại về an ninh. Đã có tin tức về việc công nhân Trung Quốc vi phạm luật, gây rối trật tự xã hội, hoặc thậm chí dính dáng vào các cuộc đối đầu bạo lực với cộng đồng dân cư địa phương. Sự hiện diện của hàng trăm công nhân Trung Quốc làm việc cho nhà thầu Chalieco tại nhà máy nhôm ở Tây Nguyên đã dẫn tới những phản đối từ các nhân vật cao cấp tại Việt Nam - trong đó có Đại tướng Võ Nguyên Giáp, người lập luận rằng một số lượng lớn lao động Trung Quốc ở Tây nguyên sẽ tạo một chỗ đứng cho Trung Quốc trong lĩnh vực có tầm quan trọng chiến lược của Việt Nam. Lập luận của Tướng Giáp là một trong những lý do cơ bản đằng sau những phản đối mạnh mẽ được xã hội dân sự tại Việt Nam lên tiếng nhằm chống lại việc khai thác bauxite ở Tây Nguyên. Và thứ ba là chất lượng kém của một loạt các dự án của Trung Quốc họ đã tạo ra nhận thức tiêu cực trong một bộ phận lớn dân chúng ở Việt Nam về các nhà thầu Trung Quốc và khiến nảy sinh phản ứng chính thức từ các tổ chức và các nhà hoạch định chính sách của Việt Nam. Giải pháp Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang sửa đổi Luật Đấu thầu để cho phép các chủ dự án loại bỏ các nhà thầu không đủ điều kiện, những người đưa ra mức giá thấp nhưng dường như không có khả năng cung cấp một dịch vụ có chất lượng. Luật được sửa đổi cũng quy định rằng các nhà thầu đã trúng thầu không được phép sử dụng lao động nước ngoài cho công việc mà công nhân Việt Nam có thể làm được. Luật cũng đặt ra các giới hạn về nhập khẩu hàng hóa và thiết bị nào đã sẵn có tại địa phương. Những quy định như vậy, một khi được thông qua, sẽ làm yếu đi khả năng cạnh tranh của các nhà thầu Trung Quốc tại Việt Nam. Kể từ khi quan hệ giữa Việt Nam và Trung Quốc được bình thường hóa, có thể thấy tình trạng phụ thuộc lẫn nhau về kinh tế giữa hai nước gia tăng [4], và đây là nền tảng quan trọng cho một mối quan hệ hòa bình và ổn định giữa hai quốc gia. Tuy nhiên, phải trả giá cho sự phụ thuộc lẫn nhau này. Việc các nhà thầu Trung Quốc áp đảo tại Việt Nam đã tạo ra tâm lý thù địch trong công chúng nước này và tiếp tục làm sâu sắc thêm mối ngờ vực của người Việt đối với Trung Quốc. Lê Hồng Hiệp là giảng viên tại Khoa Quan hệ quốc tế, Đại học Quốc gia Việt Nam, thành phố Hồ Chí Minh và làm bằng tiến sĩ tại Đại học New South Wales, Học viện Quốc phòng Úc, tại Canberra, Úc.
summarize: Các nhà thầu TQ thích sử dụng lao động Trung Quốc với lý do rào cản ngôn ngữ Đến cuối năm 2009 các công ty kỹ thuật của Trung Quốc đã tham gia vào các dự án trị giá 15,4 tỷ USD tại Việt Nam, đưa thị trường Việt Nam trở thành thị trường lớn nhất của Trung Quốc tại khu vực Đông Nam Á. Đôi khi các nhà thầu Trung Quốc thậm chí còn chiếm tới 90% các hợp đồng Kỹ thuật, Thuê mua, Xây dựng, gọi tắt là EPC (Engineering / Procurement /Construction) cho các nhà máy nhiệt điện tại Việt Nam. Hai yếu tố chính dẫn tới mức gia tăng đáng kể các nhà thầu kỹ thuật của Trung Quốc tại Việt Nam, đó là: các điều kiện đi kèm với các khoản vay ưu đãi và các khoản tín dụng xuất khẩu ưu đãi của bên mua mà Trung Quốc dành cho Việt Nam, và các chiến lược kinh doanh 'linh hoạt' của các nhà thầu Trung Quốc. Trong khi các khoản trợ cấp của Trung Quốc cho Việt Nam đã bị hạn chế từ năm 1991, thì các khoản cho vay ưu đãi lại lên tới 500 triệu đô la Mỹ tính tới cuối năm 2010. Các khoản tín dụng xuất khẩu ưu đãi từ bên mua của Trung Quốc dành cho Việt Nam cũng tăng lên, đạt 1 tỷ USD vào cuối năm 2008. Nhưng để Việt Nam được nhận các khoản vay ưu đãi từ Trung Quốc, cũng như các khoản tín dụng xuất khẩu ưu đãi của người mua, thì họ phải sử dụng các nhà thầu, công nghệ và thiết bị cũng như dịch vụ Trung Quốc cho các dự án có liên quan. Những điều kiện như vậy chắc chắn đã góp phần dẫn tới sự gia tăng các công ty kỹ thuật Trung Quốc tại Việt Nam. Kẽ hở trong luật Nhà thầu TQ tham gia nhiều dự án hạ tầng tại Việt Nam Trong khi đó, đối với các dự án tài trợ theo những cách khác và mở ra cho cả các nhà thầu quốc tế, thì lại có những kẽ hở trong Luật Đấu thầu của Việt Nam mà theo đó giá thành thấp sẽ được lợi hơn so với các khía cạnh kỹ thuật. Trong khi các nhà thầu Trung Quốc có thể đưa ra mức giá thấp hơn đáng kể so với các nhà thầu khác nên họ được hưởng một lợi thế khi cạnh tranh. Vấn đề là sau khi được nhận đồng các công ty Trung Quốc thường cố tìm cách tiết kiệm chi phí bằng cách thuyết phục các chủ dự án thay đổi các điều khoản ban đầu của hợp đồng, hoặc thậm chí không đếm xỉa gì tới chúng. Không có gì đáng ngạc nhiên khi sự thống trị của các công ty Trung Quốc đã sản sinh ra một loạt các vấn đề nghiêm trọng cho Việt Nam. Trước hết là có nhiều tin tức trên các phương tiện truyền thông của Việt Nam viết về hoạt động yếu kém của các nhà thầu Trung Quốc. Vấn đề phổ biến nhất là việc các nhà thầu đã không đảm bảo được chất lượng, không có khả năng làm theo đúng thời hạn hoặc vi phạm các điều khoản và điều kiện của hợp đồng. Những chi phí phụ trội cho các chủ dự án Việt Nam đã cản trở sự phát triển bền vững cơ sở hạ tầng của Việt Nam. Thứ hai là chính điều kiện đòi hỏi các dự án được tài trợ bởi các khoản vay ưu đãi và các khoản tín dụng xuất khẩu của người mua từ Trung Quốc thì phải nhập khẩu công nghệ, thiết bị và dịch vụ từ Trung Quốc nên điều này đã góp phần vào thâm hụt thương mại kéo dài của Việt Nam với Trung Quốc. Thâm hụt thương mại của Việt Nam với Trung Quốc, ví dụ, tăng từ 9 tỷ USD năm 2007 lên thành 16,4 tỷ USD vào năm 2012. Và cuối cùng là các nhà thầu Trung Quốc muốn sử dụng lao động Trung Quốc, và nó cũng có nghĩa là người lao động Việt Nam bị thiệt. Các nhà thầu Trung Quốc giải thích việc chọn công nhân Trung Quốc là vì rào cản ngôn ngữ, thiếu tin tưởng vào lao động Việt Nam, và công nhân Trung Quốc có kỹ năng tiên tiến hơn. Phụ thuộc lẫn nhau Dự án khai thác bauxite ở Tây Nguyên đã gây nhiều phản ứng tại Việt Nam Những vấn đề này có ảnh hưởng quan trọng đối với quan hệ kinh tế và chính trị của Việt Nam với Trung Quốc. Trước hết là việc Việt Nam phụ thuộc vào các nhà thầu Trung Quốc đã gây ra quan ngại về an ninh quốc gia của Việt Nam, đặc biệt là an ninh năng lượng. Tình trạng chậm trễ và chất lượng kém của các nhà máy điện do các nhà thầu Trung Quốc xây dựng đã tiếp tục làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu điện tại Việt Nam. Kế đến là sự hiện diện của công nhân Trung Quốc, dù hợp pháp hay bất hợp pháp, đã gây ra tâm lý bất mãn trong dân chúng ở Việt Nam. Ngoài việc thổi bùng thêm cách nhìn nhận rằng người lao động địa phương bị đặt vào thế bất lợi, thì sự hiện diện của công nhân Trung Quốc còn gây ra các quan ngại về an ninh. Đã có tin tức về việc công nhân Trung Quốc vi phạm luật, gây rối trật tự xã hội, hoặc thậm chí dính dáng vào các cuộc đối đầu bạo lực với cộng đồng dân cư địa phương. Sự hiện diện của hàng trăm công nhân Trung Quốc làm việc cho nhà thầu Chalieco tại nhà máy nhôm ở Tây Nguyên đã dẫn tới những phản đối từ các nhân vật cao cấp tại Việt Nam - trong đó có Đại tướng Võ Nguyên Giáp, người lập luận rằng một số lượng lớn lao động Trung Quốc ở Tây nguyên sẽ tạo một chỗ đứng cho Trung Quốc trong lĩnh vực có tầm quan trọng chiến lược của Việt Nam. Lập luận của Tướng Giáp là một trong những lý do cơ bản đằng sau những phản đối mạnh mẽ được xã hội dân sự tại Việt Nam lên tiếng nhằm chống lại việc khai thác bauxite ở Tây Nguyên. Và thứ ba là chất lượng kém của một loạt các dự án của Trung Quốc họ đã tạo ra nhận thức tiêu cực trong một bộ phận lớn dân chúng ở Việt Nam về các nhà thầu Trung Quốc và khiến nảy sinh phản ứng chính thức từ các tổ chức và các nhà hoạch định chính sách của Việt Nam. Giải pháp Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang sửa đổi Luật Đấu thầu để cho phép các chủ dự án loại bỏ các nhà thầu không đủ điều kiện, những người đưa ra mức giá thấp nhưng dường như không có khả năng cung cấp một dịch vụ có chất lượng. Luật được sửa đổi cũng quy định rằng các nhà thầu đã trúng thầu không được phép sử dụng lao động nước ngoài cho công việc mà công nhân Việt Nam có thể làm được. Luật cũng đặt ra các giới hạn về nhập khẩu hàng hóa và thiết bị nào đã sẵn có tại địa phương. Những quy định như vậy, một khi được thông qua, sẽ làm yếu đi khả năng cạnh tranh của các nhà thầu Trung Quốc tại Việt Nam. Kể từ khi quan hệ giữa Việt Nam và Trung Quốc được bình thường hóa, có thể thấy tình trạng phụ thuộc lẫn nhau về kinh tế giữa hai nước gia tăng [4], và đây là nền tảng quan trọng cho một mối quan hệ hòa bình và ổn định giữa hai quốc gia. Tuy nhiên, phải trả giá cho sự phụ thuộc lẫn nhau này. Việc các nhà thầu Trung Quốc áp đảo tại Việt Nam đã tạo ra tâm lý thù địch trong công chúng nước này và tiếp tục làm sâu sắc thêm mối ngờ vực của người Việt đối với Trung Quốc. Lê Hồng Hiệp là giảng viên tại Khoa Quan hệ quốc tế, Đại học Quốc gia Việt Nam, thành phố Hồ Chí Minh và làm bằng tiến sĩ tại Đại học New South Wales, Học viện Quốc phòng Úc, tại Canberra, Úc.
[ 108, 287, 285, 161, 303, 152, 3040, 903, 581, 324, 286, 825, 192, 151, 162, 119, 241, 180, 2202, 1439, 691, 1063, 1967, 608, 147, 3842, 109, 135, 457, 888, 887, 104, 151, 162, 115, 268, 165, 138, 109, 382, 304, 245, 314, 10448, 3137, 653, 1996, 149, 131, 578, 251, 461, 271, 131, 132, 319, 164, 461, 271, 301, 202, 104, 151, 162, 149, 322, 442, 510, 132, 2572, 4440, 129, 109, 152, 3040, 151, 162, 1042, 356, 177, 961, 228, 3937, 109, 279, 210, 1313, 3903, 3986, 1947, 3580, 702, 103, 4178, 5379, 343, 2459, 106, 22003, 7174, 515, 4720, 1864, 2386, 108, 1296, 7331, 376, 9860, 6880, 108, 1296, 10925, 569, 12176, 8444, 371, 114, 109, 152, 452, 1638, 726, 149, 131, 629, 891, 675, 712, 122, 458, 228, 537, 165, 321, 549, 546, 109, 152, 3040, 888, 887, 104, 151, 162, 149, 131, 578, 150, 106, 161, 109, 179, 591, 184, 2213, 119, 109, 886, 1766, 1293, 115, 176, 105, 109, 886, 875, 286, 387, 910, 1293, 115, 176, 104, 367, 702, 145, 151, 162, 1031, 114, 131, 578, 105, 109, 242, 1010, 236, 553, 377, 19037, 381, 257, 104, 109, 152, 3040, 151, 942, 298, 129, 109, 886, 643, 373, 104, 151, 162, 114, 131, 132, 115, 133, 576, 353, 148, 147, 4670, 103, 143, 109, 886, 114, 1766, 1293, 115, 176, 153, 227, 228, 2584, 617, 709, 1193, 200, 334, 228, 608, 147, 4959, 303, 886, 875, 286, 387, 910, 1293, 115, 176, 148, 367, 702, 104, 151, 162, 1031, 114, 131, 132, 127, 321, 2992, 764, 876, 653, 1996, 138, 608, 147, 4622, 311, 130, 131, 132, 117, 238, 109, 886, 1766, 1293, 115, 176, 148, 151, 890, 127, 128, 109, 886, 875, 286, 387, 910, 1293, 115, 176, 104, 111, 702, 103, 143, 154, 139, 324, 286, 109, 152, 14406, 135, 877, 105, 583, 133, 127, 128, 414, 197, 151, 162, 114, 109, 382, 304, 107, 316, 146, 112, 564, 179, 591, 128, 530, 751, 1037, 115, 904, 380, 458, 228, 144, 165, 321, 109, 135, 457, 888, 887, 151, 162, 149, 131, 629, 1313, 4394, 108, 772, 121, 113, 330, 571, 3040, 903, 268, 165, 158, 382, 304, 1030, 1354, 149, 131, 132, 298, 129, 397, 195, 119, 109, 382, 304, 326, 643, 181, 120, 173, 211, 105, 690, 124, 114, 186, 109, 152, 3040, 198, 955, 143, 153, 107, 120, 6160, 108, 772, 121, 113, 1012, 7517, 431, 3040, 104, 131, 132, 145, 181, 150, 314, 164, 1192, 134, 117, 418, 183, 648, 119, 109, 482, 409, 810, 888, 4358, 298, 129, 109, 152, 3040, 151, 162, 107, 136, 251, 124, 537, 314, 1192, 183, 549, 546, 648, 119, 109, 152, 3040, 211, 237, 154, 117, 580, 116, 418, 175, 129, 810, 3078, 2131, 220, 106, 187, 129, 117, 238, 210, 109, 135, 457, 151, 162, 369, 601, 370, 173, 958, 3218, 692, 1022, 281, 173, 1026, 618, 109, 185, 382, 304, 346, 345, 109, 179, 886, 504, 178, 104, 279, 210, 103, 451, 1042, 356, 110, 3610, 10871, 218, 228, 3051, 724, 107, 218, 549, 1628, 445, 129, 144, 234, 245, 104, 109, 135, 457, 151, 162, 115, 262, 296, 124, 116, 1130, 109, 255, 220, 849, 308, 114, 131, 629, 957, 538, 106, 107, 158, 193, 766, 159, 109, 412, 1573, 425, 206, 104, 131, 132, 508, 125, 381, 192, 675, 1206, 104, 109, 152, 3040, 151, 942, 2131, 220, 1456, 625, 202, 106, 156, 109, 152, 3040, 115, 110, 879, 327, 117, 562, 423, 103, 110, 107, 555, 344, 140, 181, 604, 221, 576, 451, 554, 473, 109, 179, 886, 105, 179, 591, 104, 279, 2931, 564, 692, 1022, 573, 4855, 114, 109, 185, 382, 304, 131, 132, 115, 1439, 319, 144, 212, 435, 2352, 1661, 225, 633, 1030, 1354, 104, 131, 629, 1283, 196, 106, 122, 179, 591, 808, 419, 109, 382, 304, 117, 326, 643, 626, 109, 886, 1766, 1293, 115, 176, 105, 109, 886, 875, 286, 387, 910, 104, 111, 702, 148, 151, 162, 143, 139, 669, 910, 135, 5871, 583, 133, 105, 414, 197, 148, 151, 162, 237, 179, 126, 115, 904, 380, 138, 2734, 3091, 432, 835, 930, 677, 104, 131, 132, 119, 151, 942, 7127, 3091, 432, 835, 104, 131, 132, 119, 151, 890, 1380, 2909, 321, 148, 1653, 653, 1996, 147, 3581, 227, 164, 10479, 3137, 653, 1996, 138, 147, 4537, 619, 608, 264, 106, 109, 152, 3040, 151, 162, 278, 324, 286, 825, 192, 151, 890, 105, 335, 127, 107, 404, 106, 111, 825, 192, 131, 132, 133, 1167, 112, 303, 152, 3040, 151, 162, 272, 581, 156, 680, 135, 157, 151, 162, 106, 171, 2202, 1439, 691, 4948, 815, 193, 597, 138, 825, 192, 131, 578, 105, 135, 157, 151, 162, 107, 888, 344, 462, 472, 827, 3192, 624, 1306, 527, 1779, 304, 550, 1569, 9075, 108, 121, 658, 1533, 115, 383, 158, 391, 475, 149, 131, 132, 564, 255, 220, 126, 107, 349, 580, 146, 308, 195, 119, 146, 300, 236, 216, 105, 122, 245, 104, 131, 132, 119, 151, 942, 957, 538, 106, 156, 131, 132, 573, 624, 138, 109, 152, 3040, 151, 162, 115, 383, 124, 146, 755, 125, 305, 672, 198, 165, 104, 131, 578, 634, 575, 106, 305, 672, 344, 7667, 1982, 612, 1751, 3902, 105, 562, 423, 1206, 104, 109, 152, 452, 726, 180, 109, 152, 3040, 151, 162, 556, 636, 115, 270, 437, 140, 2069, 308, 426, 205, 612, 815, 726, 149, 131, 629, 2789, 155, 106, 144, 199, 681, 104, 135, 157, 151, 890, 428, 279, 246, 194, 295, 279, 2184, 115, 383, 124, 315, 241, 295, 2151, 113, 137, 174, 108, 121, 131, 629, 1382, 156, 3285, 1725, 426, 173, 485, 238, 160, 111, 825, 192, 439, 412, 133, 632, 138, 175, 295, 5215, 143, 144, 199, 681, 104, 135, 157, 151, 162, 177, 383, 124, 109, 146, 755, 125, 305, 5239, 2011, 107, 193, 766, 125, 156, 135, 157, 151, 162, 554, 473, 2775, 383, 1658, 2324, 222, 293, 1389, 451, 1042, 356, 2348, 2930, 138, 109, 204, 195, 178, 854, 265, 119, 490, 210, 137, 867, 439, 2380, 1153, 199, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 2742, 685, 510, 844, 7174, 7518, 4835, 17143, 371, 239, 248, 107, 249, 2230, 392, 508, 104, 214, 590, 729, 1615, 1239, 518, 3271, 220, 8950, 108, 6008, 892, 1534, 12917, 219, 6240, 376, 332, 10087, 108, 176, 231, 2137, 207, 444, 5434, 3268, 3023, 1870, 104, 109, 152, 3040, 151, 162, 149, 131, 132, 831, 819, 141, 676, 249, 2230, 264, 1089, 4749, 1 ]
vert-cap-48288753
https://www.bbc.com/vietnamese/vert-cap-48288753
Thời hoàng kim của thợ săn ảnh sắp hết?
Trong khi một số bức ảnh độc quyền một người nổi danh có thể mang lại rất nhiều tiền, việc thu nhập ổn định trong ngành săn ảnh đầy tranh cãi này ngày càng rất khó khăn, theo Allison Schrager.
Mỗi nhiếp ảnh gia chịu rất nhiều rủi ro dựa trên mức độ may mắn của anh ta vào ngày hôm đó Santiago Baez là thợ săn ảnh từ đầu những năm 1990. Máy ảnh trong tay, ông đã chứng kiến sự tan vỡ của các cặp ngoại tình, trẻ mới sinh, chết chóc, tình yêu mới và sự ly hôn của một số cư dân nổi tiếng nhất New York. Đối với các tay săn ảnh như Baez, kiếm sống được đòi hỏi phải có kiến thức bách khoa về nơi ở của những người nổi tiếng ở New York, cũng như một mạng lưới tài xế, và nhân viên cửa hàng và nhà hàng để họ báo cho biết những người nổi tiếng đang ở chỗ nào. Thông thường, việc thông tin lại do chính những người nổi tiếng cung cấp qua mạng xã hội: nhằm thiết lập chuỗi sự việc, họ thông báo cho công chúng (chủ yếu là các nhà nhiếp ảnh) về việc đi lại của họ, hoặc các nhà báo của họ sẽ gọi cho một cơ quan để cử một nhiếp ảnh gia tới. Hầu hết các bức ảnh không đáng giá bao nhiêu, nhưng ảnh một bé mới sinh, một người nổi tiếng hôn người tình, hoặc một đám cưới có thể làm thay đổi gia tài sau một đêm. Nhưng thu nhập của Baez không ổn định. Thành công của anh là sự liên kết giữa kinh nghiệm và kiến thức về những người nổi tiếng với nhận thức đau xót rằng thu nhập của mình là rất thay đổi và không thể tiên đoán được. Để khách hàng phải mất tiền, tốn công nhưng vẫn vui Ký túc xá Đức rất đắt đỏ, sinh viên đang tự làm nhà 'Cơn sốt' săn ảnh Những vận may rủi này được quyết định bởi một số ít người như Peter Grossman, biên tập viên ảnh của tờ Us Weekly từ 2003 đến 2017. Nhưng Grossman không làm việc trực tiếp với những người săn ảnh; thay vào đó, nhiếp ảnh gia như Baez sẽ bán những bức ảnh cho một công ty có mối quan hệ với các biên tập viên ảnh như Grossman. Một người săn ảnh nhận từ 20% đến 70% tiền bản quyền của bức ảnh, tùy thuộc vào nhiếp ảnh gia và vào thỏa thuận mà người đó đã thương lượng với công ty đó. Những người săn ảnh cao cấp, giỏi và tài năng hơn sẽ được nhiều tiền hơn, mà thường bao gồm độc quyền bán ảnh chụp cho một cơ quan duy nhất. Giá của một bức ảnh phụ thuộc vào việc người nổi tiếng đang làm gì và ảnh có là độc đáo không Những bức ảnh độc đáo tạo nên sự vang dội trong thế giới tin tức lá cải có thể mang lại các khoản tiền lớn: Grossman nói với tôi rằng ông đã trả hàng trăm ngàn bảng cho một loạt ảnh chụp nữ diễn viên Kristen Stewart đang ôm say đắm Rupert Sanders, đạo diễn (đã có vợ) của phim Bạch Tuyết và Huntsman, một bộ phim cô đóng vai chính. Grossman sống qua thời hoàng kim của nhiếp ảnh săn tin: ông là người đứng sau sự dâng trào của những bức ảnh của tạp chí "Just Like Us" (Như Chúng Ta Thôi) vào đầu những năm 2000 - những bức ảnh đời thường của những người nổi tiếng làm nhiệm vụ trần tục như uống cà phê hoặc bơm xăng đã gây ấn tượng với độc giả của tạp chí này. Chẳng bao lâu, nhiều báo khác cũng đăng những ảnh kiểu như "Just Like Us" ở báo họ, khởi đầu cho cái gọi là những năm sốt săn ảnh của ngành này, trùng với thời hoàng kim của những người nổi tiếng Paris Hilton, Britney Spears và Lindsay Lohan. Mặc dù giá của một bức ảnh phụ thuộc vào việc người nổi tiếng đang làm gì và ảnh có là độc đáo không, vào thời gian sốt ảnh cao điểm, một ảnh độc đáo của "Just Like Us" thường khoảng 5.000- 15.000 đô la Mỹ. Thời đại hoàng kim sinh ra tâm lý hoàng kim, với nhiều nhiếp ảnh gia tập hợp ở ngành này, sẵn sàng vi phạm pháp luật và thậm chí làm cho các thợ săn ảnh có tiếng xấu là đi quá xa và quấy rối những người nổi tiếng và cả con cái nhỏ của họ. Grossman kêu gọi mọi người cùng phối hợp lùi lại một bước, trả ít tiền hơn cho ảnh, và không vi phạm pháp luật hoặc không tự đặt mình và các người khác vào thế nguy hiểm khi chụp ảnh, nhưng không thành công. Cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu và sự trỗi dậy của truyền thông trực tuyến cuối cùng đã giết chết cơn sốt ảnh. Truyền thông kỹ thuật số làm tăng nhu cầu về các ảnh những người nổi tiếng nhưng giảm giá mà các các công ty truyền thông sẵn sàng trả tiền cho ảnh. Các cơ quan về ảnh bắt đầu hợp nhất hoặc bỏ kinh doanh, và những cơ quan ở lại đã thay đổi mô hình kinh doanh của họ. Thay vì để các tạp chí trả tiền cho mỗi bức ảnh, họ đưa ra một dịch vụ đăng ký: các nhà xuất bản có thể sử dụng với số lượng ảnh tùy thích để đáp ứng nhu cầu lớn hơn về các ảnh rẻ hơn. Do đó, những người săn ảnh được trả một phần nhỏ phí đăng ký; phí là bao nhiêu là tùy thuộc vào số lượng hình ảnh của họ được sử dụng mỗi tháng. Có nghĩa là một bức ảnh độc đáo "Just Like Us" trước đây có thể giá 5.000 - 15.000 đô la Mỹ thì nay chỉ được trả 5 hoặc 10 đô la Mỹ. Người săn ảnh ngày càng kiếm được ít tiền. Thời kỳ mà nhiều người trông mong có thu nhập hàng trăm ngàn đô la đã qua rồi. Bây giờ, có được một ảnh độc đáo hiếm hoi là cần thiết để kiếm được số tiền lớn. Vì sao người Thụy Sĩ vẫn thích tiền mặt Cách học giỏi ngoại ngữ mà không tốn thời gian Để phân tán rủi ro, những người săn ảnh thường hình thành các liên minh - nhưng những liên minh đó có thể bị tan vỡ vì một ảnh độc đáo lớn tiền. Kinh doanh nhiều rủi ro Việc trông thấy một người nổi tiếng thường là tình cờ, đó chính xác là một phần lý do tại sao thu nhập của Baez Vĩ lại phập phù đến thế. Chẳng ngạc nhiên gì khi Baez sử dụng các chiến lược rủi ro trong nghề, tương tự như các cách người ta dùng trong thị trường tài chính. Các nhà kinh tế tài chính phân chia rủi ro thành hai loại lớn: thứ nhất là rủi ro về tư chất riêng, hoặc rủi ro duy nhất cho một tài sản cụ thể. Giả sử Facebook thay đổi lãnh đạo; tương lai của công ty này sẽ không rõ ràng, và giá cổ phiếu có thể giảm dựa trên các yếu tố duy nhất đối với Facebook mà không ảnh hưởng đến các cổ phiếu khác. Rủi ro tư chất riêng là rủi ro chỉ áp dụng cho một cổ phiếu hoặc tài sản riêng lẻ. Những người săn ảnh phải đối mặt với rất nhiều tư chất cá nhân. Người nổi tiếng nào đó làm gì hôm nay- thí dụ cô gặp các bạn thuộc danh sách A hay danh sách D - xác định số tiền người săn ảnh kiếm được trong tuần đó. Nếu một người nổi tiếng không còn thú vị hoặc được ưa chuộng nữa, thì giá trị của những ảnh này sẽ giảm. Những ảnh như vậy giống như một cổ phiếu: giá trị của nó thay đổi tùy thuộc vào nhà nhiếp ảnh cụ thể, ảnh chụp khéo, vào đúng thời điểm. Những người săn ảnh giải quyết rủi ro tư chất riêng này bằng cách trải rộng rủi ro: các nhiếp ảnh gia thường tạo thành các đội hoặc liên minh để chia sẻ các vị trí chụp, và đôi khi chia sẻ tiền bản quyền để tăng cơ hội hoặc chia sẻ tiền trả để đứng ở vị trí đó. Vì mỗi nhiếp ảnh gia chịu rất nhiều rủi ro dựa trên mức độ may mắn của anh ta vào ngày hôm đó, một liên minh sẽ hòa đồng may rủi, giảm rủi ro mang tính tư chất cá nhân. Loại rủi ro thứ hai là rủi ro hệ thống, hoặc rủi ro ảnh hưởng đến hệ thống lớn hơn thay vì một tài sản cá nhân riêng lẻ. Rủi ro hệ thống là khi mọi cổ phiếu tăng hoặc giảm cùng nhau vì toàn bộ thị trường tăng hoặc sụp đổ như đã xảy ra năm 2008. Các sự kiện rủi ro hệ thống thường xảy ra do sự suy sụp lớn về kinh tế như suy thoái kinh tế hoặc một kết quả bầu cử mà mọi người nghĩ sẽ ảnh hưởng đến kinh doanh. Rủi ro hệ thống khó xử lý hơn rủi ro tư chất cá nhân, và các mặt xấu có khả năng nguy hiểm hơn. Nếu toàn bộ bể thị trường chứng khoán suy thoái, bạn có nguy cơ mất việc làm cùng một lúc với và danh mục đầu tư chứng khoán. Bạn có thể thấy rủi ro có tính hệ thống diễn ra với các người săn ảnh, như sự bùng nổ của những năm sốt tiền ảnh chụp và sự sụp đổ khi mọi người ngừng mua tạp chí lá cải trong thời kỳ suy thoái. Mặt tiêu cực của nguy cơ hệ thống của việc săn ảnh đã trở nên nghiêm trọng hơn trong 10 năm qua. Mọi người đều khó kiếm tiền hơn. Nhiều người săn ảnh đã rời bỏ công việc này: sau gần 30 năm chụp ảnh người nổi tiếng, Baez đã quay trở lại Cộng Hòa Dominican vào hè năm 2018, cùng vợ và con trai, để tìm công việc mới. Berlin 'chóng mặt' vì giá thuê nhà tăng vọt Ngăn nắp kiểu Marie Kondo giúp thành công hơn? Những người săn ảnh - giống chúng ta không ? Công việc của một người săn ảnh là rủi ro hơn ai hết. Nhưng ở một mức độ nào đó, tất cả chúng ta đều phải đối mặt với một mức độ nhất định của rủi ro tư chất cá nhân và rủi ro hệ thống trong sự nghiệp của mình, vì vậy chúng ta có thể học hỏi được rất nhiều từ những nhiếp ảnh gia này. Giả sử bạn muốn thay đổi công việc từ một vị trí an toàn có lương sang công việc bán hàng hưởng tiền hoa hồng. Cái lợi là bạn sẽ kiếm được nhiều tiền hơn so với công việc trả theo lương vì nếu là một nhân viên bán hàng, bạn sẽ phải đối mặt với cả hai loại rủi ro: đó là một công việc với vô số rủi ro cá nhân; ví dụ, bạn kiếm được bao nhiêu sẽ phụ thuộc vào kỹ năng bán hàng của bạn và cách đối xử của khách hàng (bạn có thể giải quyết rủi ro này bằng cách làm việc trong một nhóm và có nhiều khách hàng). Bạn cũng sẽ phải đối mặt với rủi ro hệ thống vì doanh số phụ thuộc vào trạng thái của nền kinh tế. Rủi ro hệ thống đặc biệt nguy hiểm. Trong thời kỳ suy thoái kinh tế, thu nhập của bạn có thể bị giảm hoặc biến mất hoàn toàn, khó có thể tìm được một công việc khác, tài sản của bạn có thể bị ảnh hưởng và thu nhập của vợ/chồng bạn cũng có thể gặp rủi ro. Nếu công việc của bạn mà càng liên quan nhiều đến rủi ro hệ thống thì bạn càng dễ bị ảnh hưởng. Để 'hãng hàng không chuyên trễ' tránh phải xin lỗi Có sự tương đồng lạ lùng giữa người giao dịch chứng khoán Wall Street và những người săn ảnh. Cả hai đều phải cố gắng xử lý rủi ro tài chính từng ngày Tại sao chúng ta cảm thấy rất lo lắng về kinh tế Sinh kế của những người săn ảnh trung bình bị đe dọa bởi những thay đổi lớn trong ngành xuất bản. Các nhiếp ảnh gia xử lý rủi ro cá nhân bằng cách hình thành các liên minh không ổn định, nhưng rủi ro hệ thống lớn hơn mà nó có thể xóa bỏ công việc của họ thì khó xử lý hơn. Họ có thể thành lập một liên minh và yêu cầu các điều khoản tốt hơn từ các cơ quan, nhưng trong lịch sử họ có gặp khó khăn để hợp tác với nhau. Và những người săn ảnh không phải là người duy nhất phải đối mặt với rủi ro là công việc của họ sẽ không còn kiếm sống được nữa.. Một lý do khiến người ta có vẻ lo lắng nhiều hơn về tương lai kinh tế của họ so với trước đây là vì họ cảm thấy rủi ro hệ thống nhiều hơn ở thị trường việc làm. Vài thập kỷ trước, hầu hết các rủi ro việc làm mang tính cá nhân: mâu thuẫn với ông chủ, việc làm không phù hợp, một công ty quản lý kém. Nếu bạn mất việc, có lẽ bạn có thể tìm được một việc khác giống thế. Công nhân thành lập công đoàn, liên kết với nhau, và yêu cầu trả lương và lợi ích nhiều hơn, họ tin rằng xã hội cần kỹ năng của họ. Thị trường việc làm thăng trầm, nhưng rủi ro dường như tương đối dễ giải quyết. Trong nền kinh tế ngày nay, rủi ro hệ thống ngày càng gay gắt. Có khả năng là công nghệ - robot và trí tuệ nhân tạo - có thể đảm nhận công việc của bạn hoặc ít nhất là đòi hỏi những kỹ năng mới mà bạn không có. Nếu bạn mất việc trong thời kỳ suy thoái, bạn có thể không bao giờ tìm thấy một công việc tương tự. Đó là một xu hướng lớn đe dọa mọi người, nhưng đối với người săn ảnh như Baez, mối đe dọa là tức khắc. Đó là một công việc rủi ro, và ngày càng rủi ro hơn với ít thu nhập hơn. Bài tiếng Anh trên BBC Capital
summarize: Mỗi nhiếp ảnh gia chịu rất nhiều rủi ro dựa trên mức độ may mắn của anh ta vào ngày hôm đó Santiago Baez là thợ săn ảnh từ đầu những năm 1990. Máy ảnh trong tay, ông đã chứng kiến sự tan vỡ của các cặp ngoại tình, trẻ mới sinh, chết chóc, tình yêu mới và sự ly hôn của một số cư dân nổi tiếng nhất New York. Đối với các tay săn ảnh như Baez, kiếm sống được đòi hỏi phải có kiến thức bách khoa về nơi ở của những người nổi tiếng ở New York, cũng như một mạng lưới tài xế, và nhân viên cửa hàng và nhà hàng để họ báo cho biết những người nổi tiếng đang ở chỗ nào. Thông thường, việc thông tin lại do chính những người nổi tiếng cung cấp qua mạng xã hội: nhằm thiết lập chuỗi sự việc, họ thông báo cho công chúng (chủ yếu là các nhà nhiếp ảnh) về việc đi lại của họ, hoặc các nhà báo của họ sẽ gọi cho một cơ quan để cử một nhiếp ảnh gia tới. Hầu hết các bức ảnh không đáng giá bao nhiêu, nhưng ảnh một bé mới sinh, một người nổi tiếng hôn người tình, hoặc một đám cưới có thể làm thay đổi gia tài sau một đêm. Nhưng thu nhập của Baez không ổn định. Thành công của anh là sự liên kết giữa kinh nghiệm và kiến thức về những người nổi tiếng với nhận thức đau xót rằng thu nhập của mình là rất thay đổi và không thể tiên đoán được. Để khách hàng phải mất tiền, tốn công nhưng vẫn vui Ký túc xá Đức rất đắt đỏ, sinh viên đang tự làm nhà 'Cơn sốt' săn ảnh Những vận may rủi này được quyết định bởi một số ít người như Peter Grossman, biên tập viên ảnh của tờ Us Weekly từ 2003 đến 2017. Nhưng Grossman không làm việc trực tiếp với những người săn ảnh; thay vào đó, nhiếp ảnh gia như Baez sẽ bán những bức ảnh cho một công ty có mối quan hệ với các biên tập viên ảnh như Grossman. Một người săn ảnh nhận từ 20% đến 70% tiền bản quyền của bức ảnh, tùy thuộc vào nhiếp ảnh gia và vào thỏa thuận mà người đó đã thương lượng với công ty đó. Những người săn ảnh cao cấp, giỏi và tài năng hơn sẽ được nhiều tiền hơn, mà thường bao gồm độc quyền bán ảnh chụp cho một cơ quan duy nhất. Giá của một bức ảnh phụ thuộc vào việc người nổi tiếng đang làm gì và ảnh có là độc đáo không Những bức ảnh độc đáo tạo nên sự vang dội trong thế giới tin tức lá cải có thể mang lại các khoản tiền lớn: Grossman nói với tôi rằng ông đã trả hàng trăm ngàn bảng cho một loạt ảnh chụp nữ diễn viên Kristen Stewart đang ôm say đắm Rupert Sanders, đạo diễn (đã có vợ) của phim Bạch Tuyết và Huntsman, một bộ phim cô đóng vai chính. Grossman sống qua thời hoàng kim của nhiếp ảnh săn tin: ông là người đứng sau sự dâng trào của những bức ảnh của tạp chí "Just Like Us" (Như Chúng Ta Thôi) vào đầu những năm 2000 - những bức ảnh đời thường của những người nổi tiếng làm nhiệm vụ trần tục như uống cà phê hoặc bơm xăng đã gây ấn tượng với độc giả của tạp chí này. Chẳng bao lâu, nhiều báo khác cũng đăng những ảnh kiểu như "Just Like Us" ở báo họ, khởi đầu cho cái gọi là những năm sốt săn ảnh của ngành này, trùng với thời hoàng kim của những người nổi tiếng Paris Hilton, Britney Spears và Lindsay Lohan. Mặc dù giá của một bức ảnh phụ thuộc vào việc người nổi tiếng đang làm gì và ảnh có là độc đáo không, vào thời gian sốt ảnh cao điểm, một ảnh độc đáo của "Just Like Us" thường khoảng 5.000- 15.000 đô la Mỹ. Thời đại hoàng kim sinh ra tâm lý hoàng kim, với nhiều nhiếp ảnh gia tập hợp ở ngành này, sẵn sàng vi phạm pháp luật và thậm chí làm cho các thợ săn ảnh có tiếng xấu là đi quá xa và quấy rối những người nổi tiếng và cả con cái nhỏ của họ. Grossman kêu gọi mọi người cùng phối hợp lùi lại một bước, trả ít tiền hơn cho ảnh, và không vi phạm pháp luật hoặc không tự đặt mình và các người khác vào thế nguy hiểm khi chụp ảnh, nhưng không thành công. Cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu và sự trỗi dậy của truyền thông trực tuyến cuối cùng đã giết chết cơn sốt ảnh. Truyền thông kỹ thuật số làm tăng nhu cầu về các ảnh những người nổi tiếng nhưng giảm giá mà các các công ty truyền thông sẵn sàng trả tiền cho ảnh. Các cơ quan về ảnh bắt đầu hợp nhất hoặc bỏ kinh doanh, và những cơ quan ở lại đã thay đổi mô hình kinh doanh của họ. Thay vì để các tạp chí trả tiền cho mỗi bức ảnh, họ đưa ra một dịch vụ đăng ký: các nhà xuất bản có thể sử dụng với số lượng ảnh tùy thích để đáp ứng nhu cầu lớn hơn về các ảnh rẻ hơn. Do đó, những người săn ảnh được trả một phần nhỏ phí đăng ký; phí là bao nhiêu là tùy thuộc vào số lượng hình ảnh của họ được sử dụng mỗi tháng. Có nghĩa là một bức ảnh độc đáo "Just Like Us" trước đây có thể giá 5.000 - 15.000 đô la Mỹ thì nay chỉ được trả 5 hoặc 10 đô la Mỹ. Người săn ảnh ngày càng kiếm được ít tiền. Thời kỳ mà nhiều người trông mong có thu nhập hàng trăm ngàn đô la đã qua rồi. Bây giờ, có được một ảnh độc đáo hiếm hoi là cần thiết để kiếm được số tiền lớn. Vì sao người Thụy Sĩ vẫn thích tiền mặt Cách học giỏi ngoại ngữ mà không tốn thời gian Để phân tán rủi ro, những người săn ảnh thường hình thành các liên minh - nhưng những liên minh đó có thể bị tan vỡ vì một ảnh độc đáo lớn tiền. Kinh doanh nhiều rủi ro Việc trông thấy một người nổi tiếng thường là tình cờ, đó chính xác là một phần lý do tại sao thu nhập của Baez Vĩ lại phập phù đến thế. Chẳng ngạc nhiên gì khi Baez sử dụng các chiến lược rủi ro trong nghề, tương tự như các cách người ta dùng trong thị trường tài chính. Các nhà kinh tế tài chính phân chia rủi ro thành hai loại lớn: thứ nhất là rủi ro về tư chất riêng, hoặc rủi ro duy nhất cho một tài sản cụ thể. Giả sử Facebook thay đổi lãnh đạo; tương lai của công ty này sẽ không rõ ràng, và giá cổ phiếu có thể giảm dựa trên các yếu tố duy nhất đối với Facebook mà không ảnh hưởng đến các cổ phiếu khác. Rủi ro tư chất riêng là rủi ro chỉ áp dụng cho một cổ phiếu hoặc tài sản riêng lẻ. Những người săn ảnh phải đối mặt với rất nhiều tư chất cá nhân. Người nổi tiếng nào đó làm gì hôm nay- thí dụ cô gặp các bạn thuộc danh sách A hay danh sách D - xác định số tiền người săn ảnh kiếm được trong tuần đó. Nếu một người nổi tiếng không còn thú vị hoặc được ưa chuộng nữa, thì giá trị của những ảnh này sẽ giảm. Những ảnh như vậy giống như một cổ phiếu: giá trị của nó thay đổi tùy thuộc vào nhà nhiếp ảnh cụ thể, ảnh chụp khéo, vào đúng thời điểm. Những người săn ảnh giải quyết rủi ro tư chất riêng này bằng cách trải rộng rủi ro: các nhiếp ảnh gia thường tạo thành các đội hoặc liên minh để chia sẻ các vị trí chụp, và đôi khi chia sẻ tiền bản quyền để tăng cơ hội hoặc chia sẻ tiền trả để đứng ở vị trí đó. Vì mỗi nhiếp ảnh gia chịu rất nhiều rủi ro dựa trên mức độ may mắn của anh ta vào ngày hôm đó, một liên minh sẽ hòa đồng may rủi, giảm rủi ro mang tính tư chất cá nhân. Loại rủi ro thứ hai là rủi ro hệ thống, hoặc rủi ro ảnh hưởng đến hệ thống lớn hơn thay vì một tài sản cá nhân riêng lẻ. Rủi ro hệ thống là khi mọi cổ phiếu tăng hoặc giảm cùng nhau vì toàn bộ thị trường tăng hoặc sụp đổ như đã xảy ra năm 2008. Các sự kiện rủi ro hệ thống thường xảy ra do sự suy sụp lớn về kinh tế như suy thoái kinh tế hoặc một kết quả bầu cử mà mọi người nghĩ sẽ ảnh hưởng đến kinh doanh. Rủi ro hệ thống khó xử lý hơn rủi ro tư chất cá nhân, và các mặt xấu có khả năng nguy hiểm hơn. Nếu toàn bộ bể thị trường chứng khoán suy thoái, bạn có nguy cơ mất việc làm cùng một lúc với và danh mục đầu tư chứng khoán. Bạn có thể thấy rủi ro có tính hệ thống diễn ra với các người săn ảnh, như sự bùng nổ của những năm sốt tiền ảnh chụp và sự sụp đổ khi mọi người ngừng mua tạp chí lá cải trong thời kỳ suy thoái. Mặt tiêu cực của nguy cơ hệ thống của việc săn ảnh đã trở nên nghiêm trọng hơn trong 10 năm qua. Mọi người đều khó kiếm tiền hơn. Nhiều người săn ảnh đã rời bỏ công việc này: sau gần 30 năm chụp ảnh người nổi tiếng, Baez đã quay trở lại Cộng Hòa Dominican vào hè năm 2018, cùng vợ và con trai, để tìm công việc mới. Berlin 'chóng mặt' vì giá thuê nhà tăng vọt Ngăn nắp kiểu Marie Kondo giúp thành công hơn? Những người săn ảnh - giống chúng ta không ? Công việc của một người săn ảnh là rủi ro hơn ai hết. Nhưng ở một mức độ nào đó, tất cả chúng ta đều phải đối mặt với một mức độ nhất định của rủi ro tư chất cá nhân và rủi ro hệ thống trong sự nghiệp của mình, vì vậy chúng ta có thể học hỏi được rất nhiều từ những nhiếp ảnh gia này. Giả sử bạn muốn thay đổi công việc từ một vị trí an toàn có lương sang công việc bán hàng hưởng tiền hoa hồng. Cái lợi là bạn sẽ kiếm được nhiều tiền hơn so với công việc trả theo lương vì nếu là một nhân viên bán hàng, bạn sẽ phải đối mặt với cả hai loại rủi ro: đó là một công việc với vô số rủi ro cá nhân; ví dụ, bạn kiếm được bao nhiêu sẽ phụ thuộc vào kỹ năng bán hàng của bạn và cách đối xử của khách hàng (bạn có thể giải quyết rủi ro này bằng cách làm việc trong một nhóm và có nhiều khách hàng). Bạn cũng sẽ phải đối mặt với rủi ro hệ thống vì doanh số phụ thuộc vào trạng thái của nền kinh tế. Rủi ro hệ thống đặc biệt nguy hiểm. Trong thời kỳ suy thoái kinh tế, thu nhập của bạn có thể bị giảm hoặc biến mất hoàn toàn, khó có thể tìm được một công việc khác, tài sản của bạn có thể bị ảnh hưởng và thu nhập của vợ/chồng bạn cũng có thể gặp rủi ro. Nếu công việc của bạn mà càng liên quan nhiều đến rủi ro hệ thống thì bạn càng dễ bị ảnh hưởng. Để 'hãng hàng không chuyên trễ' tránh phải xin lỗi Có sự tương đồng lạ lùng giữa người giao dịch chứng khoán Wall Street và những người săn ảnh. Cả hai đều phải cố gắng xử lý rủi ro tài chính từng ngày Tại sao chúng ta cảm thấy rất lo lắng về kinh tế Sinh kế của những người săn ảnh trung bình bị đe dọa bởi những thay đổi lớn trong ngành xuất bản. Các nhiếp ảnh gia xử lý rủi ro cá nhân bằng cách hình thành các liên minh không ổn định, nhưng rủi ro hệ thống lớn hơn mà nó có thể xóa bỏ công việc của họ thì khó xử lý hơn. Họ có thể thành lập một liên minh và yêu cầu các điều khoản tốt hơn từ các cơ quan, nhưng trong lịch sử họ có gặp khó khăn để hợp tác với nhau. Và những người săn ảnh không phải là người duy nhất phải đối mặt với rủi ro là công việc của họ sẽ không còn kiếm sống được nữa.. Một lý do khiến người ta có vẻ lo lắng nhiều hơn về tương lai kinh tế của họ so với trước đây là vì họ cảm thấy rủi ro hệ thống nhiều hơn ở thị trường việc làm. Vài thập kỷ trước, hầu hết các rủi ro việc làm mang tính cá nhân: mâu thuẫn với ông chủ, việc làm không phù hợp, một công ty quản lý kém. Nếu bạn mất việc, có lẽ bạn có thể tìm được một việc khác giống thế. Công nhân thành lập công đoàn, liên kết với nhau, và yêu cầu trả lương và lợi ích nhiều hơn, họ tin rằng xã hội cần kỹ năng của họ. Thị trường việc làm thăng trầm, nhưng rủi ro dường như tương đối dễ giải quyết. Trong nền kinh tế ngày nay, rủi ro hệ thống ngày càng gay gắt. Có khả năng là công nghệ - robot và trí tuệ nhân tạo - có thể đảm nhận công việc của bạn hoặc ít nhất là đòi hỏi những kỹ năng mới mà bạn không có. Nếu bạn mất việc trong thời kỳ suy thoái, bạn có thể không bao giờ tìm thấy một công việc tương tự. Đó là một xu hướng lớn đe dọa mọi người, nhưng đối với người săn ảnh như Baez, mối đe dọa là tức khắc. Đó là một công việc rủi ro, và ngày càng rủi ro hơn với ít thu nhập hơn. Bài tiếng Anh trên BBC Capital
[ 108, 287, 285, 161, 2532, 176, 5844, 349, 165, 668, 215, 158, 1905, 1924, 1105, 159, 537, 359, 1436, 2403, 104, 365, 169, 138, 191, 325, 150, 13426, 679, 7383, 106, 2892, 2381, 349, 148, 178, 120, 147, 6424, 3829, 364, 349, 113, 3717, 118, 115, 463, 357, 144, 2022, 2001, 104, 109, 2699, 470, 205, 103, 603, 239, 3747, 654, 15846, 205, 436, 239, 105, 144, 1272, 1755, 104, 116, 166, 867, 137, 738, 354, 202, 1080, 5917, 1558, 176, 119, 109, 600, 2381, 349, 128, 679, 7383, 103, 986, 307, 117, 808, 419, 139, 107, 357, 329, 3729, 889, 125, 328, 108, 121, 104, 120, 111, 738, 354, 108, 121, 1080, 3798, 127, 128, 116, 427, 2145, 326, 3637, 103, 105, 157, 182, 814, 201, 105, 152, 201, 130, 154, 188, 114, 217, 120, 111, 738, 354, 167, 108, 121, 1104, 1279, 1251, 2612, 156, 206, 193, 153, 180, 122, 120, 111, 738, 354, 870, 373, 235, 427, 293, 213, 161, 745, 583, 385, 3141, 144, 156, 103, 154, 206, 188, 114, 135, 174, 11914, 675, 106, 109, 152, 5844, 349, 371, 125, 156, 184, 153, 104, 1934, 451, 109, 152, 188, 104, 154, 134, 343, 114, 116, 225, 146, 130, 368, 116, 5844, 349, 165, 1988, 2825, 538, 109, 954, 349, 110, 549, 314, 374, 7849, 170, 349, 116, 1353, 239, 3747, 116, 111, 738, 354, 1755, 111, 205, 103, 451, 116, 1499, 3144, 107, 136, 140, 346, 345, 165, 326, 187, 116, 4884, 311, 498, 669, 104, 679, 7383, 110, 970, 1941, 994, 135, 104, 365, 106, 144, 316, 299, 415, 236, 830, 105, 357, 329, 125, 120, 111, 738, 354, 119, 238, 329, 1187, 3989, 160, 498, 669, 104, 267, 106, 215, 346, 345, 105, 110, 136, 462, 1040, 1378, 1600, 547, 201, 139, 552, 3761, 1912, 135, 170, 244, 1276, 4684, 2325, 2340, 663, 215, 2510, 5036, 296, 182, 167, 222, 140, 152, 15913, 231, 2933, 257, 2381, 349, 564, 824, 1436, 1905, 126, 117, 302, 190, 626, 116, 166, 500, 111, 128, 3323, 15155, 103, 749, 495, 182, 349, 104, 940, 10659, 26468, 148, 4497, 155, 4968, 311, 15155, 110, 140, 156, 821, 270, 119, 120, 111, 2381, 349, 708, 346, 138, 397, 5844, 349, 165, 128, 679, 7383, 134, 622, 120, 954, 349, 114, 116, 135, 457, 107, 882, 146, 300, 119, 109, 749, 495, 182, 349, 128, 15155, 112, 430, 111, 2381, 349, 238, 148, 4027, 155, 4283, 379, 288, 168, 104, 954, 349, 103, 1975, 624, 138, 5844, 349, 165, 105, 138, 893, 899, 145, 111, 150, 115, 432, 423, 119, 135, 457, 837, 564, 111, 2381, 349, 291, 3510, 2036, 105, 326, 344, 183, 134, 117, 158, 379, 975, 145, 369, 374, 770, 557, 168, 622, 349, 1417, 114, 116, 225, 146, 756, 1704, 2745, 104, 116, 954, 349, 573, 624, 138, 156, 111, 738, 354, 167, 140, 218, 105, 349, 107, 106, 557, 3236, 110, 564, 954, 349, 557, 3236, 394, 237, 144, 2428, 3801, 113, 175, 249, 193, 766, 1176, 655, 107, 136, 518, 153, 109, 886, 379, 301, 161, 15155, 123, 119, 141, 160, 118, 115, 456, 201, 1049, 926, 1458, 114, 116, 1130, 349, 1417, 684, 407, 182, 26845, 10053, 167, 108, 3162, 3067, 5615, 11399, 3590, 103, 247, 407, 10620, 107, 1350, 371, 104, 807, 2696, 5618, 105, 9367, 569, 5910, 116, 317, 807, 602, 609, 809, 122, 112, 15155, 307, 235, 221, 1203, 1923, 104, 5844, 349, 2381, 193, 161, 118, 106, 111, 715, 187, 144, 3298, 1168, 104, 120, 954, 349, 104, 1371, 356, 189, 19510, 20224, 10659, 207, 444, 11137, 819, 2682, 5911, 371, 138, 178, 120, 147, 2750, 233, 120, 954, 349, 723, 369, 104, 120, 111, 738, 354, 140, 517, 197, 2323, 437, 128, 1549, 1826, 997, 451, 5021, 2451, 115, 383, 108, 1633, 706, 119, 557, 590, 104, 1371, 356, 433, 960, 1626, 374, 4090, 158, 188, 211, 127, 687, 120, 349, 1138, 128, 189, 19510, 20224, 10659, 207, 108, 121, 188, 1934, 1106, 178, 114, 292, 343, 106, 120, 147, 2933, 2381, 349, 104, 859, 474, 2116, 119, 221, 1203, 1923, 104, 120, 111, 738, 354, 2031, 19832, 103, 19828, 14736, 105, 21645, 3287, 5546, 112, 1623, 428, 314, 104, 116, 954, 349, 573, 624, 138, 156, 111, 738, 354, 167, 140, 218, 105, 349, 107, 106, 557, 3236, 110, 103, 138, 221, 390, 2933, 349, 291, 3738, 116, 349, 557, 3236, 104, 189, 19510, 20224, 10659, 207, 369, 545, 5335, 686, 7810, 709, 1193, 1091, 1922, 273, 1203, 1923, 296, 124, 315, 241, 1203, 1923, 103, 119, 158, 5844, 349, 165, 495, 279, 108, 121, 859, 474, 1132, 1161, 554, 473, 246, 330, 105, 1042, 356, 140, 114, 109, 2892, 2381, 349, 107, 354, 1099, 106, 184, 310, 797, 105, 3821, 1658, 120, 111, 738, 354, 105, 186, 219, 292, 750, 104, 1078, 15155, 758, 343, 389, 111, 264, 1614, 279, 2549, 153, 116, 920, 103, 456, 500, 379, 183, 114, 349, 103, 105, 110, 554, 473, 246, 330, 451, 110, 222, 632, 267, 105, 109, 111, 211, 138, 175, 841, 1216, 129, 1417, 349, 103, 170, 110, 164, 2446, 1503, 757, 1186, 326, 122, 258, 352, 105, 144, 3268, 3023, 1870, 104, 425, 206, 821, 1490, 608, 264, 115, 1116, 654, 1756, 2933, 349, 112, 1848, 206, 888, 887, 166, 140, 321, 1307, 352, 125, 109, 349, 120, 111, 738, 354, 170, 558, 314, 145, 109, 109, 135, 457, 425, 206, 1132, 1161, 456, 379, 114, 349, 112, 303, 225, 146, 125, 349, 290, 178, 279, 202, 451, 306, 236, 4932, 105, 120, 225, 146, 108, 121, 153, 115, 346, 345, 787, 240, 236, 553, 104, 1078, 2183, 171, 130, 109, 1371, 356, 456, 379, 114, 742, 176, 954, 349, 103, 154, 251, 124, 116, 414, 197, 687, 667, 161, 109, 152, 387, 288, 107, 136, 324, 286, 119, 166, 423, 349, 1975, 581, 130, 1280, 475, 1307, 352, 301, 183, 125, 109, 349, 2174, 827, 1133, 397, 120, 111, 2381, 349, 117, 456, 116, 380, 750, 1022, 687, 667, 708, 1022, 106, 374, 1243, 106, 1975, 624, 138, 166, 423, 240, 349, 104, 154, 117, 324, 286, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 298, 129, 116, 166, 954, 349, 557, 168, 116, 111, 738, 595, 107, 136, 518, 153, 215, 158, 3761, 156, 498, 669, 970, 190, 113, 859, 2381, 349, 858, 250, 1346, 126, 191, 536, 215, 455, 3409, 181, 20328, 9287, 1761, 6842, 112, 1 ]
vietnam-38636492
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-38636492
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phê phán 'lợi ích cục bộ' trong bốn bộ
Thủ tướng Việt Nam, ông Nguyễn Xuân Phúc đã phê phán điều ông gọi là 'lợi ích cục bộ trong quy hoạch' ở bốn bộ thuộc quyền của ông.
Thủ tướng Việt Nam, ông Nguyễn Xuân Phúc thăm Mông Cổ dự Hội nghị Thượng đỉnh Âu - Á tháng 7/2016 Đó là Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn và Bộ Công thương. 'Quy hoạch' tức công tác lên đề án và kế hoạch, gồm cả nghị trình triển khai các nhiệm vụ công và chi tiêu ngân sách cho những công tác đó, là lĩnh vực được nhắc đến nhiều ở Việt Nam thời gian qua. Công tác này bị phê phán nhiều, từ chuyện quy hoạch đô thị - vụ nhà 50 tầng ở Giảng Võ - cho đến quy hoạch tuyển chọn cán bộ cho bộ máy Đảng Cộng sản Việt Nam và chính quyền. Nay, ông Phúc đề cao quyết tâm và nhấn mạnh: "Quy hoạch sẽ gặp nhiều va chạm". Ông cũng nói "Không đổi mới là chết", theo lời trích trên trang Pháp luật 12/01/2017. Có vẻ như Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc muốn định hướng lại cho công tác "làm kế hoạch, quy hoạch hiện nay" mà theo ông phải theo kinh tế thị trường. "Thị trường đã là nhà lập kế hoạch tài ba… Quy hoạch phải trên tinh thần kiến tạo chứ không phải thuận tiện cho quản lý, kiểm soát, kìm hãm sự phát triển và tạo cơ hội xin-cho." Nhắc đến cơ chế xin- cho, ông Phúc đã nhắm thẳng vào quy trình ban phát quyền lợi, hợp đồng công từ nguồn quốc gia cho các 'nhóm lợi ích'. Các báo Việt Nam viết tiếp rằng "Thủ tướng lấy ví dụ về quy hoạch chỉ có 10 tỉnh được làm nông nghiệp công nghệ cao". "Tôi đã nói nhà nào, HTX nông nghiệp nào, tỉnh nào làm được nông nghiệp công nghệ cao thì làm. Đó là nguyên tắc thị trường. Không phải chỉ ngân hàng NN&PTNT mới cho vay nông nghiệp công nghệ cao mà tất cả ngân hàng đều phải có gói vay này. Phải cạnh tranh chứ. Nếu có một ngân hàng nông nghiệp cho vay thì chỉ có nước đi "lạy" ông ấy để vay, rồi chi phí phát sinh nữa. Phải theo kinh tế thị trường chứ," ông Phúc phát biểu. Nhu cầu thay đổi Thủ ̉tướng Phúc đón Ngoại trưởng sắp mãn nhiệm John Kerry của Hoa Kỳ đến Việt Nam Tuy nhiên, các báo Việt Nam không đưa tin Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sẽ có biện pháp gì nếu những chỉ thị của ông không được cấp dưới thực hiện đến nơi đến chốn. Hồi tháng 12 năm ngoái, ông cũng đã phát biểu nhấn mạnh đến nhu cầu 'thay đổi thể chế' chỗ nào không phù hợp trong phát triển nông nghiệp công nghệ cao. "Còn đối với những vấn đề thuộc thẩm quyền của Quốc hội và Trung ương sẽ trình cơ quan có thẩm quyền kiến nghị bãi bỏ." Báo Việt Nam hôm 26/12 trích lời ông Phúc cũng kêu gọi chính bộ máy không nên 'sợ thể chế': "Thể chế là do chúng ta nghĩ ra nhưng chúng ta lại sợ nó; phải bãi bỏ vì dân vì nông nghiệp, nông thôn, đừng để các cơ chế chính sách đó ảnh hưởng, đây là nội dung quan trọng số một của Đảng, Nhà nước, các cấp chính quyền." "Tránh quy định lạc hậu mà bắt người dân thực hiện mãi", Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc được trích lời nói. Nhưng dù các báo Việt Nam chạy tựa đề rất mạnh về 'thể chế', thực ra vấn đề được đề cập không phải là cải cách hệ thống chính trị mà chỉ là chính sách hạn điền đã nêu ra từ 2003 khi bàn về Luật Đất đai. Trang Dân Trí (19/12/2016), tường thuật về một hội nghị ngành nông nghiệp đã nêu ra ví dụ nhà đầu tư không được phép làm chủ đất cho sản xuất nông nghiệp hiện đại, buộc phải nhờ người khác đứng tên. Trong một bài đăng trên trang của Viện Kinh tế và Quản lý Thủy lợi tháng 12/2015, GS Đặng Hùng Võ đã nhận định: "Trên thực tế, cũng có hai cách nhìn nhận về quy định hạn điền. Một luồng ý kiến cho rằng cần loại bỏ hạn điền nhằm khuyến khích kinh tế trang trại quy mô lớn. Một luồng ý kiến ngược lại, muốn tiếp tục quy định hạn điền để tránh xu hướng hình thành tầng lớp địa chủ mới và tầng lớp tá điền mới ở nông thôn." "Khi chuẩn bị dự thảo Luật Đất đai 2003, quy định xóa bỏ hạn điền được nhất trí khá cao. Khi thảo luận ở Quốc hội, đại biểu Dương Trung Quốc đã có ý kiến nghi ngờ việc xóa bỏ hạn điền với luận cứ rằng cha ông ta bao nhiêu đời mà chưa ai dám bỏ hạn điền. Thế là lại phải đưa hạn điền vào quy định của pháp luật." Dấu ấn của tân thủ tướng Trong phát biểu mới nhất, ông Nguyễn Xuân Phúc nêu quyết tâm đổi mới: "Tinh thần của Chính phủ là phải đổi mới, dù đổi mới không phải là dễ nhưng không đổi mới là chết". Hồi tháng 7/2016, trong bài viết đăng trên Diễn đàn của BBC Tiếng Việt, Tiến sỹ Phạm Quý Thọ, từ Học viện Chính sách & Phát triển đã nhận định về các dấu ấn ban đầu của tân Thủ tướng: "Ông Nguyễn Xuân Phúc đã làm việc với các bộ ngành, đi đến nhiều địa phương để nắm bắt tình hình, lựa chọn các điểm nhấn điều hành qua cuộc gặp gỡ với các doanh nghiệp toàn quốc nhằm cải thiện môi trường kinh doanh, tháo gỡ khó khăn, phát động 'phong trào khởi nghiệp', và tuyên chiến với vấn đề mất vệ sinh, an toàn thực phẩm." Nhà máy Trina Solar, đầu tư của Trung Quốc tại Bắc Giang "Ông đã gây ấn tượng với phát ngôn 'không hình sự hóa' trong vụ quán cà phê 'Xin chào', 'không đánh đổi môi trường lấy kinh tế' ở vụ Formosa, hay 'mong muốn nghe ý kiến' khi đối thoại với đại diện công nhân của tám địa phương của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam…" Nhưng tác giả cũng nêu ra các thách thức chính trị cho ông Phúc, đến một mâu thuẫn cơ bản: "Mâu thuẫn nêu trên cần được coi là mâu thuẫn cơ bản cần nhận thức thấu đáo trong cải cách thể chế kinh tế và chính trị hiện nay ở Việt Nam. Cuối cùng, đổi mới, phát triển kinh tế sẽ dẫn đến thay đổi thể chế, và bài học quan trọng nhất phải làm rõ nội dung dân chủ trong bối cảnh hiện nay để có nhận thức và hành động đúng của nhà nước của dân, do dân và vì dân. Các quyền cơ bản của công dân được công nhận trong Hiến pháp năm 2013. Tuy nhiên, dường như, có thế lực 'vô hình', nhóm lợi ích 'vô hình', song rất mạnh mẽ ngăn cản cụ thể hóa Hiến pháp bằng các văn bản pháp luật, cơ chế, chính sách để người dân được thực thi các quyền tự do ngôn luận, biểu tình, lập hội…mà không làm bất ổn chính trị xã hội và an ninh quốc gia..." Xem toàn bài: Những thách thức cho tân Thủ tướng VN - BBC Tiếng Việt TBT Trọng thăm TQ và quan hệ Việt–Trung
summarize: Thủ tướng Việt Nam, ông Nguyễn Xuân Phúc thăm Mông Cổ dự Hội nghị Thượng đỉnh Âu - Á tháng 7/2016 Đó là Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn và Bộ Công thương. 'Quy hoạch' tức công tác lên đề án và kế hoạch, gồm cả nghị trình triển khai các nhiệm vụ công và chi tiêu ngân sách cho những công tác đó, là lĩnh vực được nhắc đến nhiều ở Việt Nam thời gian qua. Công tác này bị phê phán nhiều, từ chuyện quy hoạch đô thị - vụ nhà 50 tầng ở Giảng Võ - cho đến quy hoạch tuyển chọn cán bộ cho bộ máy Đảng Cộng sản Việt Nam và chính quyền. Nay, ông Phúc đề cao quyết tâm và nhấn mạnh: "Quy hoạch sẽ gặp nhiều va chạm". Ông cũng nói "Không đổi mới là chết", theo lời trích trên trang Pháp luật 12/01/2017. Có vẻ như Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc muốn định hướng lại cho công tác "làm kế hoạch, quy hoạch hiện nay" mà theo ông phải theo kinh tế thị trường. "Thị trường đã là nhà lập kế hoạch tài ba… Quy hoạch phải trên tinh thần kiến tạo chứ không phải thuận tiện cho quản lý, kiểm soát, kìm hãm sự phát triển và tạo cơ hội xin-cho." Nhắc đến cơ chế xin- cho, ông Phúc đã nhắm thẳng vào quy trình ban phát quyền lợi, hợp đồng công từ nguồn quốc gia cho các 'nhóm lợi ích'. Các báo Việt Nam viết tiếp rằng "Thủ tướng lấy ví dụ về quy hoạch chỉ có 10 tỉnh được làm nông nghiệp công nghệ cao". "Tôi đã nói nhà nào, HTX nông nghiệp nào, tỉnh nào làm được nông nghiệp công nghệ cao thì làm. Đó là nguyên tắc thị trường. Không phải chỉ ngân hàng NN&PTNT mới cho vay nông nghiệp công nghệ cao mà tất cả ngân hàng đều phải có gói vay này. Phải cạnh tranh chứ. Nếu có một ngân hàng nông nghiệp cho vay thì chỉ có nước đi "lạy" ông ấy để vay, rồi chi phí phát sinh nữa. Phải theo kinh tế thị trường chứ," ông Phúc phát biểu. Nhu cầu thay đổi Thủ ̉tướng Phúc đón Ngoại trưởng sắp mãn nhiệm John Kerry của Hoa Kỳ đến Việt Nam Tuy nhiên, các báo Việt Nam không đưa tin Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sẽ có biện pháp gì nếu những chỉ thị của ông không được cấp dưới thực hiện đến nơi đến chốn. Hồi tháng 12 năm ngoái, ông cũng đã phát biểu nhấn mạnh đến nhu cầu 'thay đổi thể chế' chỗ nào không phù hợp trong phát triển nông nghiệp công nghệ cao. "Còn đối với những vấn đề thuộc thẩm quyền của Quốc hội và Trung ương sẽ trình cơ quan có thẩm quyền kiến nghị bãi bỏ." Báo Việt Nam hôm 26/12 trích lời ông Phúc cũng kêu gọi chính bộ máy không nên 'sợ thể chế': "Thể chế là do chúng ta nghĩ ra nhưng chúng ta lại sợ nó; phải bãi bỏ vì dân vì nông nghiệp, nông thôn, đừng để các cơ chế chính sách đó ảnh hưởng, đây là nội dung quan trọng số một của Đảng, Nhà nước, các cấp chính quyền." "Tránh quy định lạc hậu mà bắt người dân thực hiện mãi", Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc được trích lời nói. Nhưng dù các báo Việt Nam chạy tựa đề rất mạnh về 'thể chế', thực ra vấn đề được đề cập không phải là cải cách hệ thống chính trị mà chỉ là chính sách hạn điền đã nêu ra từ 2003 khi bàn về Luật Đất đai. Trang Dân Trí (19/12/2016), tường thuật về một hội nghị ngành nông nghiệp đã nêu ra ví dụ nhà đầu tư không được phép làm chủ đất cho sản xuất nông nghiệp hiện đại, buộc phải nhờ người khác đứng tên. Trong một bài đăng trên trang của Viện Kinh tế và Quản lý Thủy lợi tháng 12/2015, GS Đặng Hùng Võ đã nhận định: "Trên thực tế, cũng có hai cách nhìn nhận về quy định hạn điền. Một luồng ý kiến cho rằng cần loại bỏ hạn điền nhằm khuyến khích kinh tế trang trại quy mô lớn. Một luồng ý kiến ngược lại, muốn tiếp tục quy định hạn điền để tránh xu hướng hình thành tầng lớp địa chủ mới và tầng lớp tá điền mới ở nông thôn." "Khi chuẩn bị dự thảo Luật Đất đai 2003, quy định xóa bỏ hạn điền được nhất trí khá cao. Khi thảo luận ở Quốc hội, đại biểu Dương Trung Quốc đã có ý kiến nghi ngờ việc xóa bỏ hạn điền với luận cứ rằng cha ông ta bao nhiêu đời mà chưa ai dám bỏ hạn điền. Thế là lại phải đưa hạn điền vào quy định của pháp luật." Dấu ấn của tân thủ tướng Trong phát biểu mới nhất, ông Nguyễn Xuân Phúc nêu quyết tâm đổi mới: "Tinh thần của Chính phủ là phải đổi mới, dù đổi mới không phải là dễ nhưng không đổi mới là chết". Hồi tháng 7/2016, trong bài viết đăng trên Diễn đàn của BBC Tiếng Việt, Tiến sỹ Phạm Quý Thọ, từ Học viện Chính sách & Phát triển đã nhận định về các dấu ấn ban đầu của tân Thủ tướng: "Ông Nguyễn Xuân Phúc đã làm việc với các bộ ngành, đi đến nhiều địa phương để nắm bắt tình hình, lựa chọn các điểm nhấn điều hành qua cuộc gặp gỡ với các doanh nghiệp toàn quốc nhằm cải thiện môi trường kinh doanh, tháo gỡ khó khăn, phát động 'phong trào khởi nghiệp', và tuyên chiến với vấn đề mất vệ sinh, an toàn thực phẩm." Nhà máy Trina Solar, đầu tư của Trung Quốc tại Bắc Giang "Ông đã gây ấn tượng với phát ngôn 'không hình sự hóa' trong vụ quán cà phê 'Xin chào', 'không đánh đổi môi trường lấy kinh tế' ở vụ Formosa, hay 'mong muốn nghe ý kiến' khi đối thoại với đại diện công nhân của tám địa phương của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam…" Nhưng tác giả cũng nêu ra các thách thức chính trị cho ông Phúc, đến một mâu thuẫn cơ bản: "Mâu thuẫn nêu trên cần được coi là mâu thuẫn cơ bản cần nhận thức thấu đáo trong cải cách thể chế kinh tế và chính trị hiện nay ở Việt Nam. Cuối cùng, đổi mới, phát triển kinh tế sẽ dẫn đến thay đổi thể chế, và bài học quan trọng nhất phải làm rõ nội dung dân chủ trong bối cảnh hiện nay để có nhận thức và hành động đúng của nhà nước của dân, do dân và vì dân. Các quyền cơ bản của công dân được công nhận trong Hiến pháp năm 2013. Tuy nhiên, dường như, có thế lực 'vô hình', nhóm lợi ích 'vô hình', song rất mạnh mẽ ngăn cản cụ thể hóa Hiến pháp bằng các văn bản pháp luật, cơ chế, chính sách để người dân được thực thi các quyền tự do ngôn luận, biểu tình, lập hội…mà không làm bất ổn chính trị xã hội và an ninh quốc gia..." Xem toàn bài: Những thách thức cho tân Thủ tướng VN - BBC Tiếng Việt TBT Trọng thăm TQ và quan hệ Việt–Trung
[ 108, 287, 285, 161, 596, 477, 243, 578, 118, 362, 1019, 1817, 582, 4189, 3079, 382, 1678, 411, 1144, 1410, 785, 233, 844, 253, 14184, 902, 106, 949, 4178, 5379, 949, 1854, 503, 105, 3774, 2337, 949, 2464, 1377, 105, 1327, 435, 2464, 2041, 105, 949, 487, 3203, 22419, 763, 257, 766, 135, 274, 227, 220, 304, 105, 699, 6354, 770, 186, 411, 277, 435, 550, 109, 1210, 197, 135, 105, 692, 464, 866, 333, 114, 120, 135, 274, 397, 106, 950, 442, 117, 982, 155, 158, 108, 121, 243, 132, 221, 390, 1451, 487, 274, 126, 133, 997, 689, 158, 103, 148, 953, 565, 763, 709, 461, 233, 197, 152, 1591, 1354, 108, 121, 14642, 1803, 233, 114, 155, 565, 763, 1262, 680, 1101, 816, 114, 816, 452, 348, 1284, 262, 243, 132, 105, 122, 1698, 2124, 103, 118, 1817, 220, 291, 302, 315, 105, 1445, 8562, 15264, 763, 134, 683, 158, 2840, 2133, 340, 208, 127, 123, 2341, 345, 239, 106, 654, 646, 181, 366, 788, 159, 509, 711, 1023, 25060, 8406, 615, 895, 128, 596, 477, 362, 1019, 1817, 278, 190, 665, 153, 114, 135, 274, 3832, 699, 6354, 565, 763, 199, 275, 207, 145, 181, 118, 139, 181, 236, 216, 461, 2461, 16511, 271, 115, 106, 152, 385, 699, 763, 326, 459, 599, 2770, 763, 139, 159, 777, 860, 357, 394, 739, 110, 139, 899, 1573, 114, 730, 2056, 594, 5263, 4513, 3301, 144, 212, 435, 105, 394, 225, 213, 108, 23225, 294, 7982, 376, 155, 225, 353, 676, 686, 114, 103, 118, 1817, 115, 1831, 952, 138, 565, 277, 504, 212, 168, 5215, 279, 210, 135, 148, 774, 198, 165, 114, 109, 21986, 418, 812, 1263, 303, 188, 243, 132, 508, 270, 160, 10070, 477, 771, 1380, 1094, 125, 565, 763, 163, 107, 826, 769, 117, 140, 939, 522, 135, 877, 291, 340, 800, 115, 123, 152, 1577, 26107, 939, 522, 1577, 769, 224, 140, 117, 939, 522, 135, 877, 291, 143, 2929, 902, 106, 503, 1199, 461, 2461, 724, 139, 163, 866, 201, 108, 28270, 239, 114, 1766, 939, 522, 135, 877, 291, 145, 525, 186, 866, 201, 413, 139, 107, 2418, 1766, 433, 2201, 810, 250, 4360, 631, 107, 116, 866, 201, 939, 522, 114, 1766, 143, 163, 107, 142, 184, 4748, 3896, 364, 207, 118, 728, 130, 12557, 598, 692, 1022, 212, 296, 1229, 2201, 181, 236, 216, 461, 271, 739, 519, 118, 1817, 212, 284, 112, 4830, 352, 346, 345, 596, 108, 6192, 332, 9429, 1817, 1340, 836, 395, 1268, 2151, 1210, 1546, 2633, 104, 254, 336, 155, 243, 132, 421, 572, 109, 188, 243, 132, 110, 251, 193, 596, 477, 362, 1019, 1817, 134, 107, 1873, 246, 218, 323, 120, 163, 461, 104, 118, 110, 117, 373, 768, 223, 493, 155, 328, 155, 4656, 112, 983, 253, 1178, 147, 1944, 118, 127, 115, 212, 284, 1445, 417, 155, 1307, 352, 16158, 345, 136, 353, 257, 1104, 224, 110, 1265, 279, 113, 212, 435, 939, 1377, 135, 2030, 2207, 189, 3108, 195, 119, 120, 255, 220, 624, 1208, 168, 104, 162, 213, 105, 151, 929, 134, 277, 225, 146, 107, 1208, 168, 357, 411, 1595, 306, 294, 1110, 243, 132, 325, 13416, 788, 366, 118, 1817, 127, 758, 343, 122, 816, 452, 110, 237, 20567, 136, 353, 257, 161, 189, 16047, 353, 106, 180, 174, 169, 372, 124, 170, 174, 169, 153, 964, 335, 708, 139, 1595, 306, 171, 137, 171, 939, 2409, 939, 6081, 1301, 130, 109, 225, 353, 122, 333, 150, 349, 580, 103, 248, 106, 735, 908, 146, 308, 166, 172, 104, 1927, 571, 1013, 109, 373, 122, 168, 294, 189, 9989, 565, 190, 956, 878, 145, 290, 111, 137, 223, 199, 1676, 646, 596, 477, 362, 1019, 1817, 117, 788, 366, 454, 311, 428, 109, 188, 243, 132, 937, 3271, 220, 215, 417, 125, 377, 9369, 353, 1452, 223, 124, 255, 220, 117, 220, 2798, 110, 139, 106, 655, 173, 732, 234, 122, 245, 145, 163, 106, 122, 333, 576, 4268, 115, 917, 124, 148, 4497, 129, 746, 125, 2587, 1970, 8045, 1786, 651, 3235, 4342, 1296, 5524, 7020, 856, 1289, 1802, 125, 172, 567, 411, 859, 939, 1377, 115, 917, 124, 1380, 1094, 152, 178, 276, 110, 117, 656, 140, 185, 282, 114, 262, 387, 939, 1377, 493, 273, 103, 1170, 139, 1211, 111, 211, 715, 465, 112, 298, 172, 392, 687, 159, 509, 104, 2881, 725, 216, 105, 2958, 241, 2769, 418, 253, 15361, 103, 2675, 3598, 2055, 1803, 115, 645, 4157, 7594, 231, 223, 955, 127, 107, 196, 173, 485, 238, 125, 565, 190, 576, 4268, 112, 430, 4618, 108, 232, 357, 114, 160, 260, 534, 306, 576, 4268, 745, 1611, 231, 1432, 236, 216, 509, 1322, 565, 787, 2008, 430, 4618, 108, 232, 357, 1240, 1398, 278, 270, 437, 565, 190, 576, 4268, 130, 989, 1461, 665, 240, 164, 1354, 1172, 439, 185, 239, 105, 1354, 1172, 1830, 4268, 239, 108, 121, 939, 2041, 294, 2286, 862, 133, 382, 843, 1012, 1970, 1677, 5120, 565, 190, 1851, 306, 576, 4268, 117, 202, 512, 896, 2207, 707, 843, 410, 108, 121, 162, 1389, 273, 284, 1044, 151, 162, 115, 107, 108, 232, 357, 881, 1274, 156, 1851, 306, 576, 4268, 119, 410, 532, 160, 1041, 118, 169, 374, 1243, 723, 145, 289, 375, 1140, 306, 576, 4268, 112, 773, 106, 153, 139, 251, 576, 4268, 138, 565, 190, 104, 246, 330, 294, 9578, 108, 1633, 104, 1702, 331, 477, 298, 212, 284, 239, 1498, 118, 362, 1019, 1817, 917, 302, 315, 345, 239, 161, 20382, 860, 104, 448, 256, 106, 139, 345, 1849, 428, 345, 239, 110, 139, 106, 790, 170, 110, 345, 239, 106, 654, 340, 983, 253, 14184, 103, 113, 392, 508, 687, 159, 2742, 685, 104, 378, 1434, 243, 103, 1075, 817, 971, 2237, 7483, 148, 2064, 760, 448, 333, 2372, 1327, 435, 115, 645, 190, 125, 109, 988, 108, 1633, 504, 178, 104, 1702, 596, 477, 161, 2455, 362, 1019, 1817, 115, 140, 156, 119, 109, 317, 8330, 184, 155, 158, 439, 412, 130, 1148, 290, 205, 240, 103, 1212, 680, 109, 318, 1445, 179, 209, 235, 204, 683, 1746, 119, 109, 553, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 596, 477, 243, 578, 118, 362, 1019, 1817, 115, 997, 689, 179, 118, 343, 106, 377, 10175, 812, 1794, 816, 113, 565, 763, 257, 108, 121, 1112, 816, 1182, 168, 104, 1895, 1 ]
vert-fut-50483692
https://www.bbc.com/vietnamese/vert-fut-50483692
Trà đạo: Một cách kinh doanh cổ ở Nhật Bản
Cổ xưa, truyền thống và tao nhã. Nhưng bây giờ một số văn phòng đang mang đến cho trà đạo Nhật Bản một bước ngoặt hiện đại.
Một bản in ukiyo về nghi thức tại nhà uống trà. Khi chúng ta nghĩ về một buổi trà đạo Nhật Bản (sadō), nó gợi lên những suy nghĩ về một người phụ nữ lịch sự mặc kimono, ngồi trên chiếu rơm tatami và pha trà bột (matcha), thận trọng làm theo hướng dẫn chi tiết cổ xưa. Theo điều tra dân số năm 2016 của Cục Thống Kê Nhật Bản, 80% người tham gia trà đạo là phụ nữ. Tuy nhiên, ý nghĩ trà đạo được gán cho nữ giới thực ra là một sự phát triển gần đây. Tám trăm năm trước, khi văn hóa uống trà bột lần đầu tiên được du nhập từ Trung Quốc, các nghi thức dùng trà được thực hiện bởi các chiến binh và nhà sư: nói tóm lại là đàn ông. Etsuko Kato, một nhà nhân chủng học văn hóa, người đã viết về chủ đề này, giải thích rằng sự hiểu biết của phụ nữ về trà đạo là một kỹ năng nâng cao địa vị xã hội của họ. Kato giải thích sau sự Phục Hưng triều đại Minh Trị năm 1868, những người phụ nữ có học đã chuyển sang trà đạo với hy vọng nâng cao nữ tính và sự tao nhã của họ trước khi kết hôn. Học sinh rèn luyện không ngừng để có được sự hoàn hảo về otemae, tức quá trình pha trà và thực hành nghi thức trà đạo. Khi khách được mời tham dự buổi trà đạo thì sự thành thạo của chủ nhà về nghệ thuật này được thể hiện. Ở thời kỳ mà trách nhiệm của phụ nữ chỉ hoàn toàn trong việc nội trợ thì có một buổi trà đạo thanh lịch là một cách quan trọng để phụ nữ có văn hóa được xã hội thừa nhận. Nơi xuất xứ món mỳ sợi udon ở Nhật Công nghệ truy tìm kẻ săn trộm động vật hoang dã "Các doanh nhân như các samurai ở thời ngày nay, chiến đấu chống lại sự căng thẳng trong công việc". Với vị thế xã hội của phụ nữ ở nơi làm việc tăng tiến hơn, đã có sự sụt giảm đáng kể trong việc tham gia vào trà đạo. Theo điều tra dân số nói trên, phần lớn phụ nữ học việc này nay đều đã 50 tuổi trở lên. Một truyền thống văn hóa không có thế hệ trẻ để truyền lại cũng là một điềm báo đáng lo ngại khác về nhân khẩu học đang già đi ở Nhật Bản. Nhưng đang có một sự hồi sinh mới đây của nghệ thuật cổ xưa này. Một làn sóng mới, được cập nhật hóa để phản ánh xã hội hiện đại, đã lặng lẽ hình thành trong mười năm qua. Vì sao quán ăn hàng rong trở lại tại Nhật Bản Các chiến binh cầm kiếm và các doanh nhân thời hiện đại Kyūtō-Ryū là một loại trà đạo mới được thiết lập năm 2010. 'Kyūtō' có nghĩa là phòng bếp nhỏ hoặc một nồi nước nóng và phản ánh địa điểm chọn - là căng tin văn phòng. Khái niệm của nó chỉ đơn giản là cách dùng trà của nhân viên văn phòng luôn bận rộn." Người đứng đầu phong trào này là bà Hankyu Tanida, người đã làm việc trong một văn phòng hơn 20 năm. Cuộc tiếp cận đầu tiên của bà với trà đạo là qua bộ truyện tranh trẻ em "Hyougemono" (một người ngớ ngẩn, hoặc, một vật thể có hình dạng ngộ nghĩnh) của Yoshihiro Yamada. Lấy bối cảnh thời kỳ Sengoku bị chiến tranh tàn phá, bộ truyện tranh manga được ưa thích này mô tả các chiến binh đam mê trà đạo. "Trước khi đọc 'manga', tôi luôn nghĩ rằng nghi thức trà đạo là một sự kiện nhàm chán, trong đó các phụ nữ ăn diện uống trà," Tanida nói. "Tuy nhiên, ngay cả trong thời kỳ chiến tranh samurai đau khổ, nơi người ta có thể đối mặt với cái chết bất cứ ngày nào, các chiến binh, để giảm căng thẳng và lấy lại sức mạnh tinh thần, đã tham gia vào trà đạo. Theo cách sống của những nhà kinh doanh ngày, tôi thấy họ đang chiến đấu chống lại những căng thẳng trong công việc. Một số từ bạn cần biết để có thể cứu sống mạng người Một buổi tụ tập trà đạo được tổ chức tại một cửa hàng đồ cổ ở Osaka. Quyền tự do kết nối internet cho mọi người Khi bắt đầu nghiên cứu các nghi lễ dùng trà, Tanida quyết định ghé thăm phòng trà nổi tiếng "Taian" ở Kyoto, nơi được cho là sáng tạo ra nhân vật lịch sử được ca ngợi và bậc thầy về trà, Sen no Rikyū, người có ảnh hưởng sâu sắc đến trà đạo Nhật Bản trong thời kỳ Azuchi-Momoyama. "Tôi nghe nói đó là một phòng nhỏ vừa 2 tấm chiếu vuông tatami," Tanida kể. "Tuy nhiên, bằng cách nào đó, nó đã mở rộng ra ngoài ranh giới thực thể của nó và đi vào không gian. Tất nhiên là tôi đã có kỳ vọng cao. Nhưng khi tôi thực sự trông thấy nó, tôi nghĩ nó nhỏ. Nhỏ quá. Nó chỉ bằng phòng bếp văn phòng chúng tôi. Khi tôi tưởng tượng mình đang dùng trà bột 'matcha' trong bếp văn phòng, có vẻ ngớ ngẩn đến mức tôi không thể ngừng cười." Điều mà Tanida nghĩ là cách dùng trà nên là tự do." Các phòng trà được yêu cầu phải rộng 4 tấm tatami (khoảng 6 m2); tuy nhiên, các chiến binh ở thời kỳ đó thích được ngồi o ép trong một diện tích chỉ bằng nửa thế. "Đó là lúc tôi nhận ra rằng buổi trà đạo không phải chỉ là việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc. Mà sự quyến rũ của nó thể hiện khi ta phá vỡ một số trong số quy tắc đó." Khi bà trở lại làm việc, Tanida đã mời hai đồng nghiệp của mình tham gia vào một buổi trà đạo trong phòng giải lao của văn phòng. Đây cũng chính là bếp nhỏ nơi bà pha trà cho sếp hoặc hâm nóng hộp bentō bữa trưa trong lò vi sóng. Tuy nhiên, một khi ngồi theo kiểu Nhật trên sàn nhà, căn phòng có vẻ biến đổi, và nó đưa chủ trà và khách đến một thế giới khác. Đó là sự khởi đầu của trà đạo Kyūtō-Ryū. Điều kinh hoàng xảy ra khi mất điện toàn cầu Trà đạo 'Kyūtō- Ryū' được tổ chức ở nhà bếp của văn phòng. Một làn sóng mới của các cuộc tụ tập văn phòng Kytō-Ryū, trà đạo ở bếp nhỏ, được tiến hành trong giờ nghỉ trưa, và Tanida tin rằng có ba lợi ích chính cho làn sóng trà đạo mới của mình. Trước tiên, trong 2 gram bột cho một loại trà được gọi là "nhạt" có khoảng 64mg caffeine, tương đương với một tách cà phê. Tác dụng kích thích của nó thường được sử dụng để giúp chống buồn ngủ vào buổi chiều ở văn phòng. "Các chiến binh sẽ uống trà bột maccha trước khi lâm trận để lên tinh thần," Tanida giải thích. Một lý do khác là khía cạnh xã hội của nó. Trong một buổi trà đạo, những người tham gia hòa trộn bất kể chức vụ công việc. Một trong những quy tắc trong Kyūtō-Ryū là cởi bỏ mọi thẻ tên và chức danh treo quanh cổ trước khi tụ tập. Theo Tanida, điều này phản ánh phong tục của các nghi lễ lịch sử, trong đó các samurai để gươm vào một nơi, gươm là biểu tượng cho danh tính của họ, trước khi cùng dùng trà. "Thông qua việc tụ tập dùng trà này," Tanida nói, "các chiến binh samurai sẽ thẳng thắn thảo luận về vũ khí và chiến lược, bất kể đẳng cấp và danh hiệu. Nhiều người đã sử dụng các nghi lễ này như là cơ hội giao thiệp để phát triển sự nghiệp của họ." Và cuối cùng, tại các cuộc tụ họp Kyūtō-Ryū của riêng họ, những người tham gia sử dụng các đồ dùng khác thường mà theo truyền thống có lẽ là không "phải phép". Thay vào đó, họ sử dụng bất cứ thứ gì xung quanh họ để tạo ra một không khí đặc biệt, độc đáo cho văn phòng của họ. Chén trà Hàn Quốc được sử dụng rộng rãi ở Nhật Bản trong triều đại Joseon của Hàn Quốc. Theo tinh thần đó, một tách cà phê được sử dụng trong các nghi thức uống trà ngày nay. Theo truyền thống, chén trà để rót trà bột vào là một công cụ rất được chú ý. Thông thường, chủ trà sẽ mang ra những chiếc chén có giá hàng trăm nghìn yen (trên 1.000 bảng Anh). Nhưng tại các cuộc tụ họp Kyūtō-Ryū, những người tham gia sử dụng những tách cà phê cũ có nét quyến rũ riêng. Biên lai chi phí được ghim vào tủ lạnh đóng vai trò như kakejiku, tức một băng giấy thể hiện tình cảm của buổi trà đạo ngày hôm đó. Tanida nói, "thông qua triết lý trà Wabi của Rikyū, chúng tôi tìm kiếm vẻ đẹp của đồ cũ và cái đơn giản, hơn là cái lộng lẫy. Điều quan trọng là thể hiện được trái tim của đồ dùng mà ta sử dụng để dùng trà. Trong một tách cà phê bị nứt và ố, tôi thấy những nỗ lực của các đồng nghiệp. Khi bạn chia sẻ câu chuyện đó với khách của mình thì bạn với họ sẽ là một." Chuyến thám hiểm Bắc Cực phát hiện băng ngày càng mỏng Cuộc chơi thoải mái Lúc đầu, chỉ có 3 người tham gia thực hành nghi lễ trà văn phòng Kyūtō-Ryū. Và bây giờ thông qua bạn bè chung và sự quan tâm chung, phong cách trà đạo mới này đã lan sang các bếp nhỏ ở văn phòng khác. Trong quá khứ có những tiệc uống trà thực hiện ở New York và London, xa hàng ngàn dặm. Ngày nay, nhóm sử dụng các nhà ga bỏ hoang ở nông thôn, hoặc các câu lạc bộ đổ nát gần thị trấn onsen (suối nước nóng) cũ để gặp gỡ làm nghi lễ trà đạo. Khoảng 120 nghi lễ trà đã được tổ chức, với hơn 2400 người tham gia. Một người tham gia cầm một chiếc chén cô đã sử dụng từ thời thơ ấu. Hình vẽ hoài cổ trên chén mang đến cảm giác luyến tiếc quá khứ. Giáo sư Hiroshi Yamaguchi, người đứng đầu các nghiên cứu truyền thông toàn cầu tại Đại Học Komazawa ở Tokyo, tin rằng "bằng cách bỏ qua những lề lối truyền thống, Kyūtō-Ryū đã thành công trong việc biến bản chất của việc tụ tập dùng trà thành một sự bắt chước hài hước, một thứ gì đó vui vẻ thoải mái như một trò chơi." Bản thân Yamag Yamaguchi đã tham gia với tư cách là khách mời năm 2013, rồi trở thành thành viên quản lý của nhóm. "Điều kiện xung quanh việc dùng trà đạo đã thay đổi mạnh mẽ trong vài thập kỷ qua," Yamag Yamaguchi giải thích. "Sau bong bóng hậu chiến của Nhật Bản, các 'nhà cung cấp trà', giáo viên dạy trà đạo và nhà sản xuất chén trà đã chiếm lợi thế, vì có nhu cầu về các bài học và chén trà đắt tiền. Tuy nhiên, khi mà giá trị cảm nhận của các đồ dùng uống trà giảm xuống, động lực sức mạnh chuyển từ nhà cung cấp sang người tiêu dùng, tức là những người tham gia uống trà. Trà đạo phải chuyển biến sao cho những người tham gia thích nó, nếu không nhu cầu làm theo truyền thống sẽ ngày càng giảm đi." Tại các cuộc tụ tập Kyūtō-Ryū, những người mới và người theo chủ nghĩa truyền thống hòa trộn như khách mời, và chia sẻ các cách thưởng thức trà của riêng họ. "Thông qua các buổi dùng trà, chúng tôi hy vọng rằng ngày càng có nhiều người quan tâm đến trà đạo. Ở Nhật Bản, dùng trà bột matcha được coi là trà hảo hạng. Tôi hy vọng một ngày nào đó nó sẽ trở thành một lựa chọn khác thay cho cà phê tại nơi làm việc," Tanida nói. Bài tiếng Anh trên BBC Future
summarize: Một bản in ukiyo về nghi thức tại nhà uống trà. Khi chúng ta nghĩ về một buổi trà đạo Nhật Bản (sadō), nó gợi lên những suy nghĩ về một người phụ nữ lịch sự mặc kimono, ngồi trên chiếu rơm tatami và pha trà bột (matcha), thận trọng làm theo hướng dẫn chi tiết cổ xưa. Theo điều tra dân số năm 2016 của Cục Thống Kê Nhật Bản, 80% người tham gia trà đạo là phụ nữ. Tuy nhiên, ý nghĩ trà đạo được gán cho nữ giới thực ra là một sự phát triển gần đây. Tám trăm năm trước, khi văn hóa uống trà bột lần đầu tiên được du nhập từ Trung Quốc, các nghi thức dùng trà được thực hiện bởi các chiến binh và nhà sư: nói tóm lại là đàn ông. Etsuko Kato, một nhà nhân chủng học văn hóa, người đã viết về chủ đề này, giải thích rằng sự hiểu biết của phụ nữ về trà đạo là một kỹ năng nâng cao địa vị xã hội của họ. Kato giải thích sau sự Phục Hưng triều đại Minh Trị năm 1868, những người phụ nữ có học đã chuyển sang trà đạo với hy vọng nâng cao nữ tính và sự tao nhã của họ trước khi kết hôn. Học sinh rèn luyện không ngừng để có được sự hoàn hảo về otemae, tức quá trình pha trà và thực hành nghi thức trà đạo. Khi khách được mời tham dự buổi trà đạo thì sự thành thạo của chủ nhà về nghệ thuật này được thể hiện. Ở thời kỳ mà trách nhiệm của phụ nữ chỉ hoàn toàn trong việc nội trợ thì có một buổi trà đạo thanh lịch là một cách quan trọng để phụ nữ có văn hóa được xã hội thừa nhận. Nơi xuất xứ món mỳ sợi udon ở Nhật Công nghệ truy tìm kẻ săn trộm động vật hoang dã "Các doanh nhân như các samurai ở thời ngày nay, chiến đấu chống lại sự căng thẳng trong công việc". Với vị thế xã hội của phụ nữ ở nơi làm việc tăng tiến hơn, đã có sự sụt giảm đáng kể trong việc tham gia vào trà đạo. Theo điều tra dân số nói trên, phần lớn phụ nữ học việc này nay đều đã 50 tuổi trở lên. Một truyền thống văn hóa không có thế hệ trẻ để truyền lại cũng là một điềm báo đáng lo ngại khác về nhân khẩu học đang già đi ở Nhật Bản. Nhưng đang có một sự hồi sinh mới đây của nghệ thuật cổ xưa này. Một làn sóng mới, được cập nhật hóa để phản ánh xã hội hiện đại, đã lặng lẽ hình thành trong mười năm qua. Vì sao quán ăn hàng rong trở lại tại Nhật Bản Các chiến binh cầm kiếm và các doanh nhân thời hiện đại Kyūtō-Ryū là một loại trà đạo mới được thiết lập năm 2010. 'Kyūtō' có nghĩa là phòng bếp nhỏ hoặc một nồi nước nóng và phản ánh địa điểm chọn - là căng tin văn phòng. Khái niệm của nó chỉ đơn giản là cách dùng trà của nhân viên văn phòng luôn bận rộn." Người đứng đầu phong trào này là bà Hankyu Tanida, người đã làm việc trong một văn phòng hơn 20 năm. Cuộc tiếp cận đầu tiên của bà với trà đạo là qua bộ truyện tranh trẻ em "Hyougemono" (một người ngớ ngẩn, hoặc, một vật thể có hình dạng ngộ nghĩnh) của Yoshihiro Yamada. Lấy bối cảnh thời kỳ Sengoku bị chiến tranh tàn phá, bộ truyện tranh manga được ưa thích này mô tả các chiến binh đam mê trà đạo. "Trước khi đọc 'manga', tôi luôn nghĩ rằng nghi thức trà đạo là một sự kiện nhàm chán, trong đó các phụ nữ ăn diện uống trà," Tanida nói. "Tuy nhiên, ngay cả trong thời kỳ chiến tranh samurai đau khổ, nơi người ta có thể đối mặt với cái chết bất cứ ngày nào, các chiến binh, để giảm căng thẳng và lấy lại sức mạnh tinh thần, đã tham gia vào trà đạo. Theo cách sống của những nhà kinh doanh ngày, tôi thấy họ đang chiến đấu chống lại những căng thẳng trong công việc. Một số từ bạn cần biết để có thể cứu sống mạng người Một buổi tụ tập trà đạo được tổ chức tại một cửa hàng đồ cổ ở Osaka. Quyền tự do kết nối internet cho mọi người Khi bắt đầu nghiên cứu các nghi lễ dùng trà, Tanida quyết định ghé thăm phòng trà nổi tiếng "Taian" ở Kyoto, nơi được cho là sáng tạo ra nhân vật lịch sử được ca ngợi và bậc thầy về trà, Sen no Rikyū, người có ảnh hưởng sâu sắc đến trà đạo Nhật Bản trong thời kỳ Azuchi-Momoyama. "Tôi nghe nói đó là một phòng nhỏ vừa 2 tấm chiếu vuông tatami," Tanida kể. "Tuy nhiên, bằng cách nào đó, nó đã mở rộng ra ngoài ranh giới thực thể của nó và đi vào không gian. Tất nhiên là tôi đã có kỳ vọng cao. Nhưng khi tôi thực sự trông thấy nó, tôi nghĩ nó nhỏ. Nhỏ quá. Nó chỉ bằng phòng bếp văn phòng chúng tôi. Khi tôi tưởng tượng mình đang dùng trà bột 'matcha' trong bếp văn phòng, có vẻ ngớ ngẩn đến mức tôi không thể ngừng cười." Điều mà Tanida nghĩ là cách dùng trà nên là tự do." Các phòng trà được yêu cầu phải rộng 4 tấm tatami (khoảng 6 m2); tuy nhiên, các chiến binh ở thời kỳ đó thích được ngồi o ép trong một diện tích chỉ bằng nửa thế. "Đó là lúc tôi nhận ra rằng buổi trà đạo không phải chỉ là việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc. Mà sự quyến rũ của nó thể hiện khi ta phá vỡ một số trong số quy tắc đó." Khi bà trở lại làm việc, Tanida đã mời hai đồng nghiệp của mình tham gia vào một buổi trà đạo trong phòng giải lao của văn phòng. Đây cũng chính là bếp nhỏ nơi bà pha trà cho sếp hoặc hâm nóng hộp bentō bữa trưa trong lò vi sóng. Tuy nhiên, một khi ngồi theo kiểu Nhật trên sàn nhà, căn phòng có vẻ biến đổi, và nó đưa chủ trà và khách đến một thế giới khác. Đó là sự khởi đầu của trà đạo Kyūtō-Ryū. Điều kinh hoàng xảy ra khi mất điện toàn cầu Trà đạo 'Kyūtō- Ryū' được tổ chức ở nhà bếp của văn phòng. Một làn sóng mới của các cuộc tụ tập văn phòng Kytō-Ryū, trà đạo ở bếp nhỏ, được tiến hành trong giờ nghỉ trưa, và Tanida tin rằng có ba lợi ích chính cho làn sóng trà đạo mới của mình. Trước tiên, trong 2 gram bột cho một loại trà được gọi là "nhạt" có khoảng 64mg caffeine, tương đương với một tách cà phê. Tác dụng kích thích của nó thường được sử dụng để giúp chống buồn ngủ vào buổi chiều ở văn phòng. "Các chiến binh sẽ uống trà bột maccha trước khi lâm trận để lên tinh thần," Tanida giải thích. Một lý do khác là khía cạnh xã hội của nó. Trong một buổi trà đạo, những người tham gia hòa trộn bất kể chức vụ công việc. Một trong những quy tắc trong Kyūtō-Ryū là cởi bỏ mọi thẻ tên và chức danh treo quanh cổ trước khi tụ tập. Theo Tanida, điều này phản ánh phong tục của các nghi lễ lịch sử, trong đó các samurai để gươm vào một nơi, gươm là biểu tượng cho danh tính của họ, trước khi cùng dùng trà. "Thông qua việc tụ tập dùng trà này," Tanida nói, "các chiến binh samurai sẽ thẳng thắn thảo luận về vũ khí và chiến lược, bất kể đẳng cấp và danh hiệu. Nhiều người đã sử dụng các nghi lễ này như là cơ hội giao thiệp để phát triển sự nghiệp của họ." Và cuối cùng, tại các cuộc tụ họp Kyūtō-Ryū của riêng họ, những người tham gia sử dụng các đồ dùng khác thường mà theo truyền thống có lẽ là không "phải phép". Thay vào đó, họ sử dụng bất cứ thứ gì xung quanh họ để tạo ra một không khí đặc biệt, độc đáo cho văn phòng của họ. Chén trà Hàn Quốc được sử dụng rộng rãi ở Nhật Bản trong triều đại Joseon của Hàn Quốc. Theo tinh thần đó, một tách cà phê được sử dụng trong các nghi thức uống trà ngày nay. Theo truyền thống, chén trà để rót trà bột vào là một công cụ rất được chú ý. Thông thường, chủ trà sẽ mang ra những chiếc chén có giá hàng trăm nghìn yen (trên 1.000 bảng Anh). Nhưng tại các cuộc tụ họp Kyūtō-Ryū, những người tham gia sử dụng những tách cà phê cũ có nét quyến rũ riêng. Biên lai chi phí được ghim vào tủ lạnh đóng vai trò như kakejiku, tức một băng giấy thể hiện tình cảm của buổi trà đạo ngày hôm đó. Tanida nói, "thông qua triết lý trà Wabi của Rikyū, chúng tôi tìm kiếm vẻ đẹp của đồ cũ và cái đơn giản, hơn là cái lộng lẫy. Điều quan trọng là thể hiện được trái tim của đồ dùng mà ta sử dụng để dùng trà. Trong một tách cà phê bị nứt và ố, tôi thấy những nỗ lực của các đồng nghiệp. Khi bạn chia sẻ câu chuyện đó với khách của mình thì bạn với họ sẽ là một." Chuyến thám hiểm Bắc Cực phát hiện băng ngày càng mỏng Cuộc chơi thoải mái Lúc đầu, chỉ có 3 người tham gia thực hành nghi lễ trà văn phòng Kyūtō-Ryū. Và bây giờ thông qua bạn bè chung và sự quan tâm chung, phong cách trà đạo mới này đã lan sang các bếp nhỏ ở văn phòng khác. Trong quá khứ có những tiệc uống trà thực hiện ở New York và London, xa hàng ngàn dặm. Ngày nay, nhóm sử dụng các nhà ga bỏ hoang ở nông thôn, hoặc các câu lạc bộ đổ nát gần thị trấn onsen (suối nước nóng) cũ để gặp gỡ làm nghi lễ trà đạo. Khoảng 120 nghi lễ trà đã được tổ chức, với hơn 2400 người tham gia. Một người tham gia cầm một chiếc chén cô đã sử dụng từ thời thơ ấu. Hình vẽ hoài cổ trên chén mang đến cảm giác luyến tiếc quá khứ. Giáo sư Hiroshi Yamaguchi, người đứng đầu các nghiên cứu truyền thông toàn cầu tại Đại Học Komazawa ở Tokyo, tin rằng "bằng cách bỏ qua những lề lối truyền thống, Kyūtō-Ryū đã thành công trong việc biến bản chất của việc tụ tập dùng trà thành một sự bắt chước hài hước, một thứ gì đó vui vẻ thoải mái như một trò chơi." Bản thân Yamag Yamaguchi đã tham gia với tư cách là khách mời năm 2013, rồi trở thành thành viên quản lý của nhóm. "Điều kiện xung quanh việc dùng trà đạo đã thay đổi mạnh mẽ trong vài thập kỷ qua," Yamag Yamaguchi giải thích. "Sau bong bóng hậu chiến của Nhật Bản, các 'nhà cung cấp trà', giáo viên dạy trà đạo và nhà sản xuất chén trà đã chiếm lợi thế, vì có nhu cầu về các bài học và chén trà đắt tiền. Tuy nhiên, khi mà giá trị cảm nhận của các đồ dùng uống trà giảm xuống, động lực sức mạnh chuyển từ nhà cung cấp sang người tiêu dùng, tức là những người tham gia uống trà. Trà đạo phải chuyển biến sao cho những người tham gia thích nó, nếu không nhu cầu làm theo truyền thống sẽ ngày càng giảm đi." Tại các cuộc tụ tập Kyūtō-Ryū, những người mới và người theo chủ nghĩa truyền thống hòa trộn như khách mời, và chia sẻ các cách thưởng thức trà của riêng họ. "Thông qua các buổi dùng trà, chúng tôi hy vọng rằng ngày càng có nhiều người quan tâm đến trà đạo. Ở Nhật Bản, dùng trà bột matcha được coi là trà hảo hạng. Tôi hy vọng một ngày nào đó nó sẽ trở thành một lựa chọn khác thay cho cà phê tại nơi làm việc," Tanida nói. Bài tiếng Anh trên BBC Future
[ 108, 287, 285, 161, 430, 288, 108, 176, 231, 108, 431, 4607, 364, 674, 125, 881, 329, 149, 152, 1549, 14807, 707, 174, 169, 372, 125, 116, 1108, 3242, 247, 673, 783, 444, 3369, 1230, 20256, 856, 335, 2390, 227, 120, 782, 372, 125, 116, 111, 573, 684, 478, 144, 945, 26398, 103, 1242, 159, 1496, 10842, 169, 8905, 176, 105, 2196, 3242, 4123, 7990, 14321, 409, 856, 2336, 308, 140, 181, 665, 458, 692, 958, 874, 6016, 520, 179, 486, 137, 166, 147, 2434, 104, 1959, 1897, 15675, 673, 2493, 4033, 111, 268, 165, 3242, 247, 106, 573, 5022, 421, 572, 108, 232, 372, 3242, 247, 117, 5396, 114, 684, 249, 223, 124, 106, 116, 144, 212, 435, 386, 1333, 2739, 1049, 147, 1466, 129, 355, 471, 1549, 3242, 4123, 400, 178, 462, 117, 744, 669, 148, 151, 890, 109, 881, 329, 467, 3242, 117, 223, 199, 626, 109, 242, 1043, 105, 152, 441, 161, 123, 3251, 153, 106, 685, 1895, 2624, 8787, 3579, 4434, 11380, 116, 152, 157, 1519, 214, 355, 2092, 111, 115, 508, 125, 185, 220, 474, 272, 581, 160, 144, 524, 217, 104, 573, 684, 125, 3242, 247, 106, 116, 888, 344, 1480, 291, 439, 297, 293, 213, 104, 1078, 13307, 674, 272, 581, 187, 144, 5319, 2450, 2571, 273, 700, 3845, 147, 21971, 103, 120, 111, 573, 684, 107, 214, 115, 589, 586, 3242, 247, 119, 861, 584, 1480, 291, 684, 334, 105, 144, 8510, 4505, 104, 154, 226, 129, 299, 11374, 2064, 296, 5428, 1758, 110, 1705, 130, 107, 117, 144, 506, 3036, 125, 108, 10449, 2941, 4069, 766, 310, 277, 2196, 3242, 105, 223, 209, 881, 329, 3242, 3157, 707, 547, 117, 1375, 268, 382, 1108, 3242, 247, 143, 144, 164, 5245, 104, 185, 152, 125, 877, 887, 126, 117, 136, 4247, 108, 978, 221, 393, 145, 605, 517, 104, 573, 684, 163, 506, 258, 113, 156, 735, 643, 143, 107, 116, 1108, 3242, 247, 781, 478, 106, 116, 173, 146, 308, 130, 573, 684, 107, 355, 471, 117, 293, 213, 1175, 3348, 3540, 387, 1790, 1246, 6716, 4826, 17464, 108, 121, 673, 487, 877, 1330, 370, 789, 2381, 3766, 192, 731, 1824, 2358, 2019, 553, 157, 128, 109, 13971, 108, 121, 221, 191, 801, 242, 585, 424, 153, 144, 1135, 952, 113, 135, 156, 340, 1224, 176, 297, 175, 293, 213, 104, 573, 684, 108, 121, 328, 140, 156, 321, 472, 975, 115, 107, 144, 2962, 558, 549, 546, 113, 156, 268, 165, 138, 3242, 3157, 520, 179, 486, 137, 166, 123, 159, 103, 380, 301, 573, 684, 214, 156, 126, 275, 413, 115, 1591, 722, 319, 2581, 430, 425, 234, 355, 471, 110, 107, 175, 300, 603, 130, 425, 153, 127, 106, 116, 7381, 188, 549, 650, 755, 211, 125, 157, 910, 214, 167, 1999, 184, 108, 121, 673, 3439, 311, 167, 107, 116, 144, 496, 296, 239, 248, 104, 877, 887, 874, 1719, 433, 430, 106, 231, 1338, 1849, 117, 1288, 1845, 471, 130, 391, 1342, 293, 213, 199, 273, 103, 115, 2365, 642, 240, 164, 113, 3024, 147, 1451, 865, 350, 1027, 446, 201, 108, 5252, 319, 153, 149, 673, 783, 303, 242, 1043, 898, 986, 105, 109, 553, 157, 221, 199, 273, 30032, 106, 116, 534, 3242, 247, 239, 117, 583, 385, 147, 4959, 9985, 364, 24432, 332, 20256, 257, 107, 404, 106, 438, 3464, 750, 451, 116, 6024, 142, 1578, 105, 391, 1342, 439, 318, 680, 233, 106, 1135, 193, 355, 4382, 8848, 1196, 104, 335, 163, 652, 1395, 106, 173, 467, 3242, 104, 157, 182, 355, 438, 637, 3378, 5059, 294, 606, 715, 178, 737, 1168, 126, 106, 263, 5926, 1282, 364, 431, 5962, 10700, 103, 111, 115, 140, 156, 113, 116, 355, 438, 183, 1088, 1538, 1503, 270, 1352, 178, 462, 104, 263, 119, 3242, 247, 106, 235, 317, 3837, 250, 603, 640, 6459, 20179, 5037, 6197, 674, 207, 5326, 111, 9000, 6134, 103, 451, 103, 116, 731, 136, 107, 240, 1361, 3547, 372, 1671, 371, 104, 18284, 3122, 22902, 112, 6337, 364, 1303, 313, 221, 393, 13450, 674, 1282, 431, 133, 242, 250, 1385, 7625, 317, 3837, 250, 518, 409, 117, 108, 2241, 581, 126, 787, 1072, 109, 242, 1043, 4786, 2216, 3242, 3157, 189, 3568, 129, 901, 17000, 409, 1452, 141, 637, 372, 160, 881, 329, 3242, 247, 106, 116, 144, 591, 152, 320, 14124, 113, 150, 109, 573, 684, 446, 681, 1549, 3242, 519, 5962, 10700, 454, 3169, 572, 531, 186, 113, 221, 393, 242, 250, 13971, 1187, 6827, 328, 111, 169, 107, 136, 195, 447, 119, 292, 654, 295, 532, 191, 1577, 109, 242, 7200, 130, 558, 1135, 952, 105, 771, 153, 543, 417, 777, 5869, 115, 268, 165, 138, 3242, 3157, 520, 173, 307, 104, 120, 152, 236, 553, 2259, 141, 203, 154, 167, 242, 585, 424, 153, 120, 1135, 952, 113, 135, 3069, 885, 166, 148, 230, 260, 217, 130, 107, 136, 402, 307, 427, 111, 430, 1108, 1233, 495, 3242, 247, 117, 420, 229, 149, 116, 814, 201, 905, 874, 108, 121, 10602, 112, 2659, 222, 180, 299, 1495, 2154, 114, 389, 111, 707, 290, 178, 568, 402, 109, 881, 1083, 467, 13474, 5962, 10700, 302, 190, 3961, 582, 438, 3242, 738, 354, 8284, 5281, 207, 108, 121, 7552, 103, 328, 117, 114, 106, 611, 394, 124, 157, 731, 478, 324, 117, 840, 2095, 105, 2274, 2136, 125, 13474, 3205, 108, 231, 674, 3976, 1282, 364, 24432, 103, 111, 107, 349, 580, 993, 1038, 155, 3242, 247, 673, 783, 113, 221, 393, 12172, 431, 4559, 7498, 14940, 13929, 112, 800, 701, 123, 150, 106, 116, 438, 750, 659, 944, 1689, 1496, 4937, 169, 8905, 176, 519, 5962, 10700, 4266, 3169, 572, 281, 173, 224, 397, 335, 115, 690, 933, 124, 351, 3467, 249, 223, 136, 104, 335, 105, 184, 138, 110, 3514, 1567, 445, 106, 141, 115, 107, 393, 584, 2207, 311, 129, 141, 223, 144, 1407, 203, 3939, 141, 372, 335, 3272, 17824, 4236, 1447, 163, 281, 438, 3464, 355, 438, 174, 1986, 707, 141, 597, 706, 267, 167, 467, 3242, 4123, 377, 320, 14321, 409, 257, 113, 3464, 355, 3019, 107, 895, 9000, 6134, 155, 537, 141, 110, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 3079, 5134, 425, 234, 105, 8510, 4505, 112, 311, 969, 339, 116, 166, 355, 438, 167, 518, 155, 114, 3242, 247, 673, 783, 116, 920, 5480, 199, 3850, 1 ]
vert-fut-42565811
https://www.bbc.com/vietnamese/vert-fut-42565811
Liệu có còn chỗ chôn người chết?
Trong vòng 50.000 năm qua, ước tính đã có khoảng 101 tỷ người từng sinh ra và chết đi trên hành tinh của chúng ta. Dù muốn hay không thì tất cả những ai đang còn sống vào hôm nay - hiện đang là khoảng bảy tỷ người - sẽ đoàn tụ cùng với những người quá cố trong vòng thế kỷ tới. Vậy thì chúng ta phải làm gì với toàn bộ các tử thi đó?
Tại Ấn Độ, các tháp làm tang lễ để xác chết cho kền kền ăn thịt An táng ngày càng khó Khi mà dân số thế giới đang tiếp tục gia tăng và tràn ngập các thành phố đông đúc thì các phương pháp xử lý người chết truyền thống đang trở nên bế tắc. Trái Đất sắp hết chỗ cho con người ở? Câu chuyện đằng sau những ngôi mộ Trang trí nhà thờ bằng 40.000 bộ hài cốt Các vấn đề nảy sinh bao gồm tình trạng kền kền ngày càng ít đi ở Ấn Độ - vốn khiến cho cộng đồng người theo Hỏa giáo từ bỏ tập quán thiên táng có từ cả ngàn năm nay, cho đến những bộ hài cốt đã chôn 40 năm ở Đức mà vẫn còn nguyên vẹn một cách bí hiểm, không phân hủy sau hàng chục năm nằm dưới lòng đất. Ở nhiều nước châu Âu, sử dụng lại các ngôi mộ để chôn cất người khác sau 15-20 năm là điều bình thường, tuy nhiên gần đây một số các hài cốt được chôn dưới các ngôi mộ này lại không hề phân hủy. Trong khi đó thì ở Hong Kong, rất khó kiếm chỗ để an táng người chết cũng như kiếm nhà cho người sống. Nhiều nhà để tro cốt đã không còn chỗ trống, khiến cho các nhà tang lễ phải cất các lọ tro cốt của hàng trăm ngàn người chết ở những căn phòng phía sau để chờ chính quyền tìm chỗ an trí chúng. Ngay cả khi có chỗ thì những hộc trống đắt tiền vốn chỉ vừa đủ để để một hũ cốt có thể có giá đắt như một căn hộ hạng sang. Trong các giải pháp điên rồ và đôi khi tàn nhẫn, có cả biện pháp dùng vôi để hóa lỏng những bộ hài cốt đã phân hủy một phần để lấy chỗ trống chôn người khác và thông qua xổ số để phân phối chỗ trong nhà để cốt. Thế nhưng có lẽ biện pháp khiến chúng ta kinh ngạc nhất là giải pháp thu hút sự chú ý nhiều nhất: nghĩa trang thẳng đứng. Nghĩa trang theo chiều dọc Những nghĩa trang cao tầng này về cơ bản có nhiều tầng để quan tài được xếp gọn gàng theo hàng lớp các ngăn hoặc hộc kéo. Cách làm đem đến hiệu quả sử dụng không gian gấp bảy lần cách chôn dưới đất trong khi tự bản thân những những công trình này tạo thành những điểm nhấn kiến trúc có sự thu hút gấp bội. Thế giới hiện đại gây ảnh hưởng não người ra sao? Liệu có xây được nhà chọc trời bằng gỗ? Thế giới lo lắng khi băng tan ở Mỹ Những công trình như vậy đã xuất hiện, từ Israel cho đến Brazil, với nhiều bản thiết kế các tòa tháp nghĩa trang nữa đang được vẽ ở các thành phố như Oslo, Verona, Mexico City, Mumbai và Paris. Liệu chúng có giúp giải quyết vấn đề? Và liệu chúng có trở nên phổ biến? "Thiếu không gian là một vấn đề lớn. Ở ngay nơi tôi ở, đã có một số quận của London không còn một chỗ chôn cất nào cả," ông Gary Burks, người quản lý nghĩa trang và đài hỏa táng khu vực City of London (tức trung tâm tài chính của London) nằm ở đông London, nói. Tại các cơ sở như thế này tại Nhật Bản, tro cốt được giữ trong các hũ đựng đặt dưới các tượng Phật phát sáng, khiến nhiều người có thể được sắp xếp an nghỉ trong cùng một phòng Ở những thành phố có đông dân Hồi giáo hay Do Thái giáo, tình hình còn cấp bách hơn, bởi vì hỏa táng là một điều đại kỵ trong tôn giáo của họ. Một nghiên cứu dự đoán nếu vào năm 2050 việc chôn cất vẫn còn phổ biến như hồi năm 2014 thì thế giới cần phải bỏ ra thêm một diện tích đất khoảng 6.500 km vuông nữa - tức một diện tích đất lớn gấp năm lần New York. Có một thực tế là chúng ta đã để người chết an nghỉ trong các tòa nhà qua hàng thiên niên kỷ. Vũ khí mới giúp chống ung thư, sốt xuất huyết Đường hầm qua eo biển chưa bao giờ được xây Nhật thực và nỗi sợ hãi về ngày tận thế Một ví dụ là nghĩa trang Les Innocents vốn từng nằm ngay giữa trung tâm Paris. Vào thời Trung cổ đó là một nghĩa trang hết sức đông đúc - nơi mà các hài cốt được chất cao đến mức người ta có thể trông thấy khi nhìn qua tường sân nhà thờ. Nghĩa trang này chủ yếu là các nấm mồ tập thể với đến 18.000 người chết được dồn vào một cái hố duy nhất. Để có thêm chỗ trống, người dân đã có hành động triệt để là dọn xương từ các nấm mồ lên và để chúng vào trong những tòa nhà có mái vòm dọc theo các bức tường của nghĩa trang được gọi nhà mồ. Những địa điểm chôn cất theo chiều dọc có từ rất sớm này không hoàn toàn thành công. Văn minh hơn Nhiều thi thể trong số này vẫn còn đang phân hủy khi chúng được dời đi, khiến cho một du khách đến Paris vào cuối thế kỷ 18 đã mô tả đến nơi này giống như là "bị cuốn vào một ống cống đầy hôi thối". Cuối cùng, nghĩa trang và các nhà mồ của nó đã bị bỏ hoang sau khi mưa dầm dề làm ngã đổ một bức tường ngầm giữa một nấm mồ tập thể và một ngôi nhà sát bên khiến các thi thể tràn vào hầm rượu của căn nhà. Ngày nay các nghĩa trang trên mặt đất đã văn minh hơn rất nhiều. Các nghĩa trang Công giáo La Mã ở thành phố New Orleans, bang Louisiana thường được gọi là 'thành phố của người chết' do tập trung số lượng lớn các nấm mộ cao ngất bạc màu dưới ánh nắng mặt trời. Những nghĩa trang này được ưa chuộng do những lý do hoàn toàn thực tế bởi vì thành phố được xây dựng trên một đầm lầy. Cho đến nay, nghĩa trang cao nhất là Nhà tưởng niệm Necrópole Ecumênica ở Santos, Brazil. Hiện tại đây là nghĩa trang có độ cao khủng lên đến 32 tầng với không gian có thể chứa đến 14.000 hài cốt. Khi được xây dựng lần đầu tiên vào năm 1983, nó có quy mô khiêm tốn hơn nhiều, tuy nhiên nhu cầu về 'những nấm mộ có tầm nhìn' lớn đến mức nghĩa trang này tiếp tục được xây thêm tầng. Một lần nữa nó đang tiếp tục được mở rộng đến độ cao cuối cùng là 108 feet (32m). Ngoài phòng để hũ cốt, quan tài và lăng mộ gia đình, nơi này còn có phòng tiễn biệt linh cữu, các hầm mộ, một đài hỏa táng, một nhà nguyện, một bảo tàng các phương tiện giao thông và lạ lùng là còn có một tiệm bán đồ ăn nhẹ trên mái nhà. Chiến tranh hạt nhân: Nhân loại đã sẵn sàng tới đâu? Nước Mỹ sẽ bị núi lửa nuốt chửng? Thị trấn đa thê đối mặt với thảm họa di truyền Xung quanh công trình là các khu vườn xinh đẹp, trong đó có một khu rừng và một đầm phá với các con rùa tắm nắng và có thác nước riêng. Thậm chí ở đây còn có một khu vực bảo tồn với kế hoạch nhân giống loài chim toucan. Mỗi tầng có các dãy gồm những lô có đánh số có đến 150 ngôi mộ được trang bị hệ thống thông gió phức tạp. "Người thân bước lên thang máy và khi họ đến đúng tầng nơi thì quan tài đã chờ đợi sẵn," bà Priscila Trevisani, vốn có ông bà an nghỉ ở đây, cho biết. Cũng giống như nhiều quốc gia châu u khác, các ô chôn cất được cho thuê thay vì bán. Một khi thi thể phân hủy hết - quá trình này mất khoảng ba năm - hài cốt của họ sẽ được đưa vào hũ cốt đặt trong tòa nhà. Sạch sẽ và sáng sủa "Bởi vì ở đây không chôn cất trong lòng đất nên có cảm giác sạch sẽ hơn nhiều. Mọi thứ đều sáng sủa với ánh sáng tự nhiên khi bức vách bên mỗi lối đi mở ra," bà nói. "Cảm giác rất yên ắng và tĩnh lặng. Từ các tầng cao ở đây ta có thể nhìn thấy thành phố và biển do công trình này được xây trên một khu đất cao. Ở phía bên kia ta có thể thấy núi Serrat." Ở Santos, hiệu quả sử dụng không gian không thật sự là một yếu tố quan trọng, nhưng các nghĩa trang theo chiều dọc đang bắt đầu mọc lên. Tuân thủ các quy định mới hạn chế mua đất mộ ở các nghĩa trang ngoài trời ở Tel Aviv, Nghĩa trang Yarkon hiện đang xây dựng một tòa nhà chôn cất cao tầng có chỗ chôn cất cho 250.000 người. Lúc đầu những người Do Thái cực bảo thủ tỏ ý nghi ngờ nhưng sau đó các giáo sỹ địa phương đã tuyên bố những nghĩa trang kiểu này là chính đáng. Các tháp chôn cất này có các đường ống trong đó có đất cát, do đó mỗi tầng của nghĩa trang này vẫn được kết nối với mặt đất. "Nghĩa trang theo chiều ngang không thật sự hiệu quả," ông Chandrasegar Velmourougane, người thiết kế một nghĩa trang theo chiều đứng cho Paris cùng đồng nghiệp Fillette Romaric vào năm 2011, nhận định. Trong một diện tích có chiều dài 25 mét và chiều rộng 25 mét, nghĩa trang này có thể chôn cất 200 người dưới lòng đất - hay khoảng 1.480 người nếu họ được chôn theo từng lớp nằm ở phía trên mặt đất. Những giải pháp khác thường này cũng mở ra cơ hội hiện đại hóa việc chôn cất vào thế kỷ 21. "Trong công trình mà chúng tôi thiết kế, mỗi người được chôn cất ở đất có một thanh gỗ tưởng niệm gắn vào mặt ngoài của tòa nhà. Thanh gỗ này chỉ được chiếu sáng mỗi năm một lần vào ngày tưởng niệm người đó. Đó là một cách thể hiện sự hiện hữu của họ với thế giới xung quanh," Velmourougane nói. Tái sử dụng các huyệt mộ Tuy nhiên cũng có những suy tính thực dụng. Những bia mộ cỏ mọc um tùm ở các nghĩa trang là lời nhắc nhở rằng cuối cùng thân nhân của người chết - cùng với bất cứ ai biết họ - cũng sẽ về bên kia thế giới. Tất cả những điều này là không thành vấn đề nếu như họ được chôn vào lòng đất nhưng trải qua hàng trăm năm sau khi những nghĩa trang này không còn chỗ trống thì các nghĩa trang thẳng đứng cũng trở nên không còn ai đến nhận. Cách duy nhất để cho mọi việc hiệu quả là tái sử dụng các nấm mộ đã được chôn cất. Tất nhiên, không phải ai cũng cùng suy nghĩ như vậy. Nghĩa trang City of London đã bắt đầu tái sử dụng một số nấm mộ, nhưng thường thì họ không đụng chạm gì tới các hài cốt nằm trong đó. "Hồi trước rất nhiều mộ huyệt ở Nghĩa trang City of London được thiết kế để chôn cất được sáu người," Burks nói. "Một số mộ huyệt được đào sâu tới 10 hay 12 feet, nhưng rồi mới chỉ được dùng để chôn cất hai người." Ít nhất ở London, còn lâu nữa mới tới lúc công chúng cảm thấy bình thường trước việc các nấm mộ bị khai quật - trên thực tế thì việc này thậm chí còn là không hợp pháp. "Đây là một điểm rất quan trọng bởi vì mặc dù bạn được phép dùng lại một nấm mồ sau 75 năm không ai ngó ngàng tới thì điều này đối với các nấm mộ ở trên mặt đất là không thể xảy ra," Burk giải thích. Trevisani có một cái nhìn tích cực hơn. "Tất cả chúng tôi đều cho rằng đó là cách tốt để tôn vinh ông bà. Trước hết là để ông bà ở cạnh bên nhau ở thành phố mà họ đã chọn để sinh sống và với một quang cảnh dễ chịu ở một nơi yên tĩnh. Nhưng cũng là vì họ không chiếm đất ở một nghĩa trang thông thường." Bản tiếng Anh bài này đã đăng trên BBC Future.
summarize: Tại Ấn Độ, các tháp làm tang lễ để xác chết cho kền kền ăn thịt An táng ngày càng khó Khi mà dân số thế giới đang tiếp tục gia tăng và tràn ngập các thành phố đông đúc thì các phương pháp xử lý người chết truyền thống đang trở nên bế tắc. Trái Đất sắp hết chỗ cho con người ở? Câu chuyện đằng sau những ngôi mộ Trang trí nhà thờ bằng 40.000 bộ hài cốt Các vấn đề nảy sinh bao gồm tình trạng kền kền ngày càng ít đi ở Ấn Độ - vốn khiến cho cộng đồng người theo Hỏa giáo từ bỏ tập quán thiên táng có từ cả ngàn năm nay, cho đến những bộ hài cốt đã chôn 40 năm ở Đức mà vẫn còn nguyên vẹn một cách bí hiểm, không phân hủy sau hàng chục năm nằm dưới lòng đất. Ở nhiều nước châu Âu, sử dụng lại các ngôi mộ để chôn cất người khác sau 15-20 năm là điều bình thường, tuy nhiên gần đây một số các hài cốt được chôn dưới các ngôi mộ này lại không hề phân hủy. Trong khi đó thì ở Hong Kong, rất khó kiếm chỗ để an táng người chết cũng như kiếm nhà cho người sống. Nhiều nhà để tro cốt đã không còn chỗ trống, khiến cho các nhà tang lễ phải cất các lọ tro cốt của hàng trăm ngàn người chết ở những căn phòng phía sau để chờ chính quyền tìm chỗ an trí chúng. Ngay cả khi có chỗ thì những hộc trống đắt tiền vốn chỉ vừa đủ để để một hũ cốt có thể có giá đắt như một căn hộ hạng sang. Trong các giải pháp điên rồ và đôi khi tàn nhẫn, có cả biện pháp dùng vôi để hóa lỏng những bộ hài cốt đã phân hủy một phần để lấy chỗ trống chôn người khác và thông qua xổ số để phân phối chỗ trong nhà để cốt. Thế nhưng có lẽ biện pháp khiến chúng ta kinh ngạc nhất là giải pháp thu hút sự chú ý nhiều nhất: nghĩa trang thẳng đứng. Nghĩa trang theo chiều dọc Những nghĩa trang cao tầng này về cơ bản có nhiều tầng để quan tài được xếp gọn gàng theo hàng lớp các ngăn hoặc hộc kéo. Cách làm đem đến hiệu quả sử dụng không gian gấp bảy lần cách chôn dưới đất trong khi tự bản thân những những công trình này tạo thành những điểm nhấn kiến trúc có sự thu hút gấp bội. Thế giới hiện đại gây ảnh hưởng não người ra sao? Liệu có xây được nhà chọc trời bằng gỗ? Thế giới lo lắng khi băng tan ở Mỹ Những công trình như vậy đã xuất hiện, từ Israel cho đến Brazil, với nhiều bản thiết kế các tòa tháp nghĩa trang nữa đang được vẽ ở các thành phố như Oslo, Verona, Mexico City, Mumbai và Paris. Liệu chúng có giúp giải quyết vấn đề? Và liệu chúng có trở nên phổ biến? "Thiếu không gian là một vấn đề lớn. Ở ngay nơi tôi ở, đã có một số quận của London không còn một chỗ chôn cất nào cả," ông Gary Burks, người quản lý nghĩa trang và đài hỏa táng khu vực City of London (tức trung tâm tài chính của London) nằm ở đông London, nói. Tại các cơ sở như thế này tại Nhật Bản, tro cốt được giữ trong các hũ đựng đặt dưới các tượng Phật phát sáng, khiến nhiều người có thể được sắp xếp an nghỉ trong cùng một phòng Ở những thành phố có đông dân Hồi giáo hay Do Thái giáo, tình hình còn cấp bách hơn, bởi vì hỏa táng là một điều đại kỵ trong tôn giáo của họ. Một nghiên cứu dự đoán nếu vào năm 2050 việc chôn cất vẫn còn phổ biến như hồi năm 2014 thì thế giới cần phải bỏ ra thêm một diện tích đất khoảng 6.500 km vuông nữa - tức một diện tích đất lớn gấp năm lần New York. Có một thực tế là chúng ta đã để người chết an nghỉ trong các tòa nhà qua hàng thiên niên kỷ. Vũ khí mới giúp chống ung thư, sốt xuất huyết Đường hầm qua eo biển chưa bao giờ được xây Nhật thực và nỗi sợ hãi về ngày tận thế Một ví dụ là nghĩa trang Les Innocents vốn từng nằm ngay giữa trung tâm Paris. Vào thời Trung cổ đó là một nghĩa trang hết sức đông đúc - nơi mà các hài cốt được chất cao đến mức người ta có thể trông thấy khi nhìn qua tường sân nhà thờ. Nghĩa trang này chủ yếu là các nấm mồ tập thể với đến 18.000 người chết được dồn vào một cái hố duy nhất. Để có thêm chỗ trống, người dân đã có hành động triệt để là dọn xương từ các nấm mồ lên và để chúng vào trong những tòa nhà có mái vòm dọc theo các bức tường của nghĩa trang được gọi nhà mồ. Những địa điểm chôn cất theo chiều dọc có từ rất sớm này không hoàn toàn thành công. Văn minh hơn Nhiều thi thể trong số này vẫn còn đang phân hủy khi chúng được dời đi, khiến cho một du khách đến Paris vào cuối thế kỷ 18 đã mô tả đến nơi này giống như là "bị cuốn vào một ống cống đầy hôi thối". Cuối cùng, nghĩa trang và các nhà mồ của nó đã bị bỏ hoang sau khi mưa dầm dề làm ngã đổ một bức tường ngầm giữa một nấm mồ tập thể và một ngôi nhà sát bên khiến các thi thể tràn vào hầm rượu của căn nhà. Ngày nay các nghĩa trang trên mặt đất đã văn minh hơn rất nhiều. Các nghĩa trang Công giáo La Mã ở thành phố New Orleans, bang Louisiana thường được gọi là 'thành phố của người chết' do tập trung số lượng lớn các nấm mộ cao ngất bạc màu dưới ánh nắng mặt trời. Những nghĩa trang này được ưa chuộng do những lý do hoàn toàn thực tế bởi vì thành phố được xây dựng trên một đầm lầy. Cho đến nay, nghĩa trang cao nhất là Nhà tưởng niệm Necrópole Ecumênica ở Santos, Brazil. Hiện tại đây là nghĩa trang có độ cao khủng lên đến 32 tầng với không gian có thể chứa đến 14.000 hài cốt. Khi được xây dựng lần đầu tiên vào năm 1983, nó có quy mô khiêm tốn hơn nhiều, tuy nhiên nhu cầu về 'những nấm mộ có tầm nhìn' lớn đến mức nghĩa trang này tiếp tục được xây thêm tầng. Một lần nữa nó đang tiếp tục được mở rộng đến độ cao cuối cùng là 108 feet (32m). Ngoài phòng để hũ cốt, quan tài và lăng mộ gia đình, nơi này còn có phòng tiễn biệt linh cữu, các hầm mộ, một đài hỏa táng, một nhà nguyện, một bảo tàng các phương tiện giao thông và lạ lùng là còn có một tiệm bán đồ ăn nhẹ trên mái nhà. Chiến tranh hạt nhân: Nhân loại đã sẵn sàng tới đâu? Nước Mỹ sẽ bị núi lửa nuốt chửng? Thị trấn đa thê đối mặt với thảm họa di truyền Xung quanh công trình là các khu vườn xinh đẹp, trong đó có một khu rừng và một đầm phá với các con rùa tắm nắng và có thác nước riêng. Thậm chí ở đây còn có một khu vực bảo tồn với kế hoạch nhân giống loài chim toucan. Mỗi tầng có các dãy gồm những lô có đánh số có đến 150 ngôi mộ được trang bị hệ thống thông gió phức tạp. "Người thân bước lên thang máy và khi họ đến đúng tầng nơi thì quan tài đã chờ đợi sẵn," bà Priscila Trevisani, vốn có ông bà an nghỉ ở đây, cho biết. Cũng giống như nhiều quốc gia châu u khác, các ô chôn cất được cho thuê thay vì bán. Một khi thi thể phân hủy hết - quá trình này mất khoảng ba năm - hài cốt của họ sẽ được đưa vào hũ cốt đặt trong tòa nhà. Sạch sẽ và sáng sủa "Bởi vì ở đây không chôn cất trong lòng đất nên có cảm giác sạch sẽ hơn nhiều. Mọi thứ đều sáng sủa với ánh sáng tự nhiên khi bức vách bên mỗi lối đi mở ra," bà nói. "Cảm giác rất yên ắng và tĩnh lặng. Từ các tầng cao ở đây ta có thể nhìn thấy thành phố và biển do công trình này được xây trên một khu đất cao. Ở phía bên kia ta có thể thấy núi Serrat." Ở Santos, hiệu quả sử dụng không gian không thật sự là một yếu tố quan trọng, nhưng các nghĩa trang theo chiều dọc đang bắt đầu mọc lên. Tuân thủ các quy định mới hạn chế mua đất mộ ở các nghĩa trang ngoài trời ở Tel Aviv, Nghĩa trang Yarkon hiện đang xây dựng một tòa nhà chôn cất cao tầng có chỗ chôn cất cho 250.000 người. Lúc đầu những người Do Thái cực bảo thủ tỏ ý nghi ngờ nhưng sau đó các giáo sỹ địa phương đã tuyên bố những nghĩa trang kiểu này là chính đáng. Các tháp chôn cất này có các đường ống trong đó có đất cát, do đó mỗi tầng của nghĩa trang này vẫn được kết nối với mặt đất. "Nghĩa trang theo chiều ngang không thật sự hiệu quả," ông Chandrasegar Velmourougane, người thiết kế một nghĩa trang theo chiều đứng cho Paris cùng đồng nghiệp Fillette Romaric vào năm 2011, nhận định. Trong một diện tích có chiều dài 25 mét và chiều rộng 25 mét, nghĩa trang này có thể chôn cất 200 người dưới lòng đất - hay khoảng 1.480 người nếu họ được chôn theo từng lớp nằm ở phía trên mặt đất. Những giải pháp khác thường này cũng mở ra cơ hội hiện đại hóa việc chôn cất vào thế kỷ 21. "Trong công trình mà chúng tôi thiết kế, mỗi người được chôn cất ở đất có một thanh gỗ tưởng niệm gắn vào mặt ngoài của tòa nhà. Thanh gỗ này chỉ được chiếu sáng mỗi năm một lần vào ngày tưởng niệm người đó. Đó là một cách thể hiện sự hiện hữu của họ với thế giới xung quanh," Velmourougane nói. Tái sử dụng các huyệt mộ Tuy nhiên cũng có những suy tính thực dụng. Những bia mộ cỏ mọc um tùm ở các nghĩa trang là lời nhắc nhở rằng cuối cùng thân nhân của người chết - cùng với bất cứ ai biết họ - cũng sẽ về bên kia thế giới. Tất cả những điều này là không thành vấn đề nếu như họ được chôn vào lòng đất nhưng trải qua hàng trăm năm sau khi những nghĩa trang này không còn chỗ trống thì các nghĩa trang thẳng đứng cũng trở nên không còn ai đến nhận. Cách duy nhất để cho mọi việc hiệu quả là tái sử dụng các nấm mộ đã được chôn cất. Tất nhiên, không phải ai cũng cùng suy nghĩ như vậy. Nghĩa trang City of London đã bắt đầu tái sử dụng một số nấm mộ, nhưng thường thì họ không đụng chạm gì tới các hài cốt nằm trong đó. "Hồi trước rất nhiều mộ huyệt ở Nghĩa trang City of London được thiết kế để chôn cất được sáu người," Burks nói. "Một số mộ huyệt được đào sâu tới 10 hay 12 feet, nhưng rồi mới chỉ được dùng để chôn cất hai người." Ít nhất ở London, còn lâu nữa mới tới lúc công chúng cảm thấy bình thường trước việc các nấm mộ bị khai quật - trên thực tế thì việc này thậm chí còn là không hợp pháp. "Đây là một điểm rất quan trọng bởi vì mặc dù bạn được phép dùng lại một nấm mồ sau 75 năm không ai ngó ngàng tới thì điều này đối với các nấm mộ ở trên mặt đất là không thể xảy ra," Burk giải thích. Trevisani có một cái nhìn tích cực hơn. "Tất cả chúng tôi đều cho rằng đó là cách tốt để tôn vinh ông bà. Trước hết là để ông bà ở cạnh bên nhau ở thành phố mà họ đã chọn để sinh sống và với một quang cảnh dễ chịu ở một nơi yên tĩnh. Nhưng cũng là vì họ không chiếm đất ở một nghĩa trang thông thường." Bản tiếng Anh bài này đã đăng trên BBC Future.
[ 108, 287, 285, 161, 919, 1071, 3343, 109, 3281, 140, 2333, 1083, 130, 628, 654, 114, 12020, 12020, 446, 1764, 1020, 5260, 191, 536, 455, 707, 145, 137, 166, 175, 249, 167, 270, 437, 165, 321, 105, 1837, 2447, 109, 164, 548, 823, 4246, 143, 109, 412, 246, 528, 241, 111, 654, 425, 234, 167, 319, 237, 2998, 10027, 2186, 1970, 1268, 538, 1104, 114, 219, 111, 108, 121, 347, 1968, 953, 2329, 187, 120, 1184, 4373, 1786, 512, 152, 1630, 281, 7845, 317, 1518, 2478, 303, 255, 220, 3484, 296, 374, 770, 205, 612, 12020, 12020, 191, 536, 500, 184, 108, 121, 1071, 1492, 233, 682, 521, 114, 490, 210, 111, 181, 4931, 309, 148, 306, 495, 1027, 1217, 5260, 107, 148, 186, 926, 147, 801, 114, 155, 120, 317, 1518, 2478, 115, 3031, 1757, 147, 108, 121, 663, 145, 244, 177, 503, 2829, 116, 173, 1039, 5094, 110, 613, 1364, 187, 201, 1166, 147, 829, 768, 694, 4222, 108, 978, 158, 142, 511, 2168, 324, 286, 153, 109, 1184, 2047, 130, 3031, 2128, 111, 211, 187, 15443, 147, 106, 179, 342, 2612, 1169, 445, 386, 248, 116, 166, 109, 1518, 2478, 117, 3031, 768, 109, 1184, 2047, 126, 153, 110, 1329, 613, 7818, 298, 129, 150, 143, 108, 121, 847, 2728, 215, 455, 986, 1104, 130, 305, 5260, 111, 654, 127, 128, 986, 152, 114, 111, 2923, 1115, 152, 130, 5139, 2478, 115, 110, 177, 1104, 2705, 103, 521, 114, 109, 152, 2333, 1083, 139, 2128, 109, 7053, 5139, 2478, 104, 201, 1049, 926, 111, 654, 108, 121, 120, 907, 438, 505, 187, 130, 1205, 122, 168, 370, 1104, 305, 512, 3051, 1580, 186, 129, 107, 1104, 143, 120, 523, 376, 2705, 2510, 379, 682, 163, 659, 620, 130, 130, 116, 10269, 2478, 107, 136, 107, 314, 2510, 128, 116, 907, 523, 1574, 586, 112, 298, 109, 272, 246, 3416, 7481, 105, 1183, 129, 1385, 14044, 107, 186, 973, 246, 467, 9962, 130, 471, 2551, 120, 317, 1518, 2478, 115, 613, 1364, 116, 380, 130, 771, 1104, 2705, 3031, 111, 211, 105, 206, 235, 11487, 166, 130, 613, 1614, 1104, 113, 152, 130, 2478, 112, 773, 170, 107, 642, 973, 246, 521, 174, 169, 236, 1628, 202, 106, 272, 246, 498, 1305, 144, 987, 108, 232, 158, 9600, 404, 509, 952, 715, 112, 2538, 509, 181, 1337, 2326, 564, 404, 509, 291, 1354, 126, 125, 225, 288, 107, 158, 1354, 130, 146, 326, 117, 1267, 3103, 11508, 181, 201, 1172, 109, 963, 451, 523, 376, 930, 112, 1650, 140, 979, 155, 614, 416, 324, 286, 110, 390, 1810, 1856, 400, 173, 3031, 768, 282, 113, 129, 222, 288, 481, 120, 120, 135, 277, 126, 394, 164, 120, 318, 1445, 357, 1843, 107, 144, 498, 1305, 1810, 14678, 773, 249, 199, 273, 383, 349, 580, 1885, 111, 124, 1608, 2593, 107, 556, 117, 152, 4997, 1467, 281, 2912, 347, 773, 249, 650, 1527, 129, 1325, 2022, 108, 121, 200, 564, 135, 277, 128, 530, 115, 387, 199, 103, 148, 1383, 114, 155, 2394, 103, 119, 158, 288, 583, 699, 109, 660, 3281, 404, 509, 761, 167, 117, 2091, 108, 121, 109, 164, 548, 128, 17600, 8377, 674, 9390, 3139, 6934, 8154, 105, 5394, 2593, 174, 107, 422, 272, 302, 255, 220, 347, 619, 588, 174, 107, 319, 237, 1456, 625, 347, 19499, 431, 110, 390, 106, 116, 255, 220, 2008, 108, 978, 531, 328, 141, 108, 121, 103, 115, 107, 116, 166, 2332, 104, 1619, 110, 177, 116, 1104, 3031, 2128, 224, 9677, 118, 7109, 7768, 1282, 569, 103, 111, 730, 241, 404, 509, 105, 1051, 1818, 5260, 322, 442, 3061, 1534, 1619, 4887, 396, 315, 326, 122, 104, 1619, 371, 829, 108, 121, 823, 2790, 454, 919, 109, 225, 633, 128, 175, 126, 149, 673, 2493, 5139, 2478, 117, 533, 113, 109, 10269, 2686, 632, 768, 109, 706, 1942, 212, 4719, 521, 158, 111, 107, 136, 117, 1268, 1267, 305, 1207, 113, 264, 116, 438, 108, 978, 120, 164, 548, 107, 823, 137, 983, 309, 194, 1133, 579, 2244, 205, 240, 177, 373, 3729, 975, 626, 171, 1818, 5260, 106, 116, 179, 273, 4925, 113, 666, 309, 104, 1078, 430, 568, 402, 382, 1040, 323, 138, 147, 11409, 156, 3031, 2128, 244, 177, 1456, 625, 128, 496, 147, 2815, 143, 175, 249, 260, 139, 306, 124, 426, 116, 681, 566, 282, 545, 108, 22354, 3679, 4937, 761, 233, 766, 116, 681, 566, 282, 301, 1810, 147, 400, 1080, 5917, 615, 116, 223, 216, 106, 174, 169, 115, 130, 111, 654, 305, 1207, 113, 109, 660, 152, 235, 201, 1217, 778, 6743, 1016, 482, 239, 422, 424, 108, 1989, 3478, 2933, 387, 2855, 2596, 2853, 235, 108, 3393, 657, 289, 374, 339, 117, 556, 673, 223, 105, 1510, 964, 2830, 125, 191, 1501, 175, 430, 1380, 1094, 106, 404, 509, 12518, 28841, 569, 682, 434, 829, 531, 415, 396, 315, 5394, 1339, 221, 151, 874, 150, 106, 116, 404, 509, 538, 543, 823, 4246, 233, 328, 145, 109, 1518, 2478, 117, 562, 291, 155, 537, 111, 169, 107, 136, 1407, 203, 129, 485, 235, 1289, 959, 152, 10264, 2538, 509, 126, 185, 675, 106, 109, 5171, 3456, 495, 136, 119, 155, 13139, 111, 654, 117, 3406, 138, 116, 292, 4181, 756, 1704, 1600, 107, 426, 1104, 2705, 103, 111, 137, 115, 107, 209, 192, 2642, 130, 106, 2967, 2345, 148, 109, 5171, 3456, 227, 105, 130, 174, 138, 113, 120, 660, 152, 107, 2075, 8427, 2326, 181, 109, 954, 1289, 104, 404, 509, 117, 343, 152, 3456, 112, 564, 439, 318, 3031, 2128, 181, 1337, 2326, 107, 148, 215, 1214, 126, 110, 506, 258, 164, 2446, 551, 494, 183, 1115, 697, 136, 113, 166, 126, 244, 177, 167, 613, 1364, 129, 174, 117, 4391, 2251, 521, 114, 116, 744, 547, 155, 2031, 138, 608, 175, 688, 1632, 115, 787, 1072, 155, 328, 126, 855, 128, 106, 5035, 1290, 138, 116, 2837, 3661, 858, 3941, 4571, 340, 2218, 176, 2672, 404, 509, 105, 109, 152, 3456, 104, 335, 115, 133, 306, 1824, 187, 129, 2206, 17594, 320, 2509, 4758, 140, 2578, 880, 116, 954, 1289, 1871, 415, 116, 5171, 3456, 495, 136, 105, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 298, 906, 6770, 147, 1244, 1126, 334, 115, 107, 545, 12325, 653, 111, 434, 296, 124, 105, 654, 184, 159, 209, 777, 104, 174, 2220, 1612, 278, 194, 110, 143, 525, 186, 120, 375, 167, 177, 307, 138, 325, 275, 233, 199, 167, 106, 545, 1856, 653, 111, 233, 134, 526, 1233, 264, 119, 120, 111, 310, 601, 113, 906, 175, 688, 1988, 1509, 143, 174, 169, 139, 140, 218, 119, 258, 317, 109, 693, 697, 5870, 1 ]
vert-tra-56089939
https://www.bbc.com/vietnamese/vert-tra-56089939
Người thủ từ của hàng ngàn bức tượng thần phật ở Hong Kong
Nằm ẩn mình trên bờ biển phía tây nam của đảo lớn Hong Kong, công viên Waterfall Bay Park là một ốc đảo thanh tịnh, mang lại cảm giác bình an về một thế giới tách biệt khỏi những con phố đông đúc, nhộn nhịp với những toà nhà kính cao chọc trời ở khu trung tâm thành phố.
Những thác nước chảy xuống của công viên chính là điểm thu hút các thương thuyền và đám cướp biển Anh tới đây hồi thập niên 1700, và nguồn nước ngọt trong lành, tươi mát, có thể uống được ngay, vốn tạo nên các thác nước (mà dân địa phương gọi là Hương Cảng), được cho là nguồn gốc của cái tên Hong Kong. Thuật phong thủy, xin xăm và kiêng kỵ ở Hong Kong Môn võ cổ giúp người Hong Kong sống thọ và tự tại Hong Kong, nơi Đông - Tây hội ngộ Ngày nay, những rừng thông và góc nhìn ra biển tuyệt đẹp của công viên thu hút dân địa phương và du khách đến hưởng thụ không khí trong lành, bơi lội hoặc ngắm cảnh hoàng hôn đang dần buông xuống vịnh. Được vây quanh bởi những ngọn núi và nhìn hướng ra biển, quang cảnh từ các vách đá của công viên đẹp tuyệt mỹ. Nhưng nơi đây có một điều khiến hầu như du khách ai cũng phải thấy bất ngờ, ngạc nhiên. Đó là có một lối đi, rẽ từ đường chính vào, dẫn tới các bậc thang dài đi xuống một nơi râm mát rụng đầy lá, dưới tán những cây đa cổ thụ. Ở đây, nhìn hút tầm mắt là một cảnh tượng kỳ diệu với hàng ngàn bức tượng đủ màu sắc các loại thần phật đặt kín vạt triền đồi. Dù khách vãng lai thỉnh thoảng dừng chân chụp vài bức ảnh kỷ niệm hoặc thậm chí thắp hương làm lễ, nhưng không mấy ai biết rõ vì sao các vị thần phật lại hiện diện nơi này, hoặc tại sao ở đây lại có nhiều tượng thần đến vậy. Trong một dịp ghé thăm gần đây của tôi, có một ông cụ hiền từ xuất hiện và bắt đầu nhặt những chiếc lá khô khỏi một số bức tượng, rồi dùng khăn vải cẩn thận lau chùi những bức khác. Thác nước ở Waterfall Bay Park (dân địa phương gọi là "Hương Cảng") được cho là nguồn gốc cái tên Hong Kong "Trong hơn 30 năm qua, tôi đã luôn gìn giữ chăm nom thờ phượng các vị thần ở đây," cụ nói, tự giới thiệu tên mình là Wong Wing-pong, 88 tuổi, người duy nhất trông nom chăm sóc ở đây. Bông hoa lạ trên lá cờ Hong Kong Đặc sản lẩu gà nhất định phải thử ở Hong Kong Thế giới có nên ăn giống người Quảng Đông? Cụ Wong sống trong căn hộ ở rìa vách đá phía trên công viên. Cụ kể với tôi rằng khoảng ba thập kỷ trước, nơi đây chỉ có một vài bức tượng thôi, nhưng ngày qua ngày, cả vùng sườn đồi này đã được bao phủ bởi tượng của các vị thần. Cụ Wong không nhớ rõ chính xác có bao nhiêu bức tượng ở đây, nhưng ước tính hiện nay có ít nhất từ 2.000 đến 3.000 bức. "Tin đồn được lan đi khắp nơi rằng đây là điểm đến của những bức tượng cũ," cụ nói. "Nơi này trở thành như một ngôi nhà hưu trí cho các ngài vậy. Thế nên khi nhà mọi người không còn chỗ cho các bức tượng cũ, họ bèn mang đến đây." Dù chỉ một số ít người biết vì sao các vị thần này lại ở đây hoặc tại sao nơi này lại có nhiều tượng thần đến vậy, nhưng cụ Wong vẫn luôn gìn giữ chăm nom thờ phượng các vị thần suốt hơn 30 năm qua (Ảnh: Matthew Keegan) Người dân Hong Kong thường thờ trong nhà mình những bức tượng nhỏ các vị thần thánh thuộc các tôn giáo phổ biến ở châu Á như Đạo giáo, Phật giáo, và Nho giáo. Trong số những vị nổi tiếng nhất có tượng Phật Bà Quan Âm, vị bồ tát từ bi; tượng Quan Vũ, vị tướng tài được coi như thánh; và Thiên Hậu Thánh mẫu, nữ thần biển cả. Các gia đình thường để bàn thờ nhỏ dành cho các vị thần này, nơi họ khấn vái cầu nguyện, thắp hương làm lễ và xin được phát tài phát lộc, được an khang cát tường. Tuy nhiên, với không gian sống quá đắt đỏ của Hong Kong, nơi khét tiếng là giá thuê nhà cao khủng khiếp trong lúc diện tích sinh hoạt chật hẹp, nên việc người dân địa phương thiếu chỗ bày biện bàn thờ thần phật là điều khá phổ biến. Thế nhưng vứt bỏ tượng cũ hoặc bị sứt mẻ thì sẽ gặp xui xẻo, người Hong Kong tin vậy, cho nên họ thường để những bức tượng sứt mẻ hoặc bay màu ở các góc phố. Những bức tượng thần cũ thường thu hút sự hiếu kỳ của mọi người, tạo nên những miếu thờ nhỏ (di động), ngẫu hứng trên khắp thành phố. Qua nhiều thập kỷ, ngôi nhà hưu trí trên sườn đồi cho các vị thần của cụ Wong đã trở thành bộ sưu tập các tượng thần ngoài trời lớn nhất ở Hong Kong. "Mục đích mọi người mua tượng thần là để đem lại may mắn, sức khoẻ dồi dào, và sự thịnh vượng cho bản thân và gia đình," cụ Wong nói. "Nếu bạn bỏ rơi các Ngài, điều đó đồng nghĩa là bạn sẽ không còn nhận phúc lành từ các Ngài nữa. Vứt bỏ tượng không phải là điều tốt cho lương tâm cũng như vận may của bạn." Thế là các bức tượng thần cũ được đem đến sườn đồi này, có nghĩa là mang đến cho cụ Wong chăm nom thờ phượng. Là một Phật tử sùng đạo từ những ngày còn trẻ, cụ bảo rằng chính những lời Phật dạy đã hướng cụ trở thành người thờ phượng của nơi đây. "Số phận đã sắp đặt tôi là người trông nom gìn giữ các Ngài," cụ nói. "Nếu tôi không chăm sóc thì sẽ không ai làm cả. Tôi làm việc này một cách tự nguyện, từ tấm chân tình của mình. Tôi không thể an lòng khi nhìn thấy những bức tượng bị bỏ lăn lóc không ai đoái hoài nơi đây." Trước kia từng là một người hàng thịt, cụ Wong suốt ngày phải chặt, lóc, và tách xương da động vật. Nhưng sau bước ngoặt định mệnh, ngày nay cụ lại dành thời gian để hàn gắn những mảnh thân tượng bị vỡ lại với nhau. Cụ Wong đến nơi này hai lần một ngày, thường vào lúc sáng khoảng 8:00 và trở lại vào buổi chiều. Những việc cụ thường xuyên làm là quét dọn lá khô, lau sạch các bức tượng và gắn lại những tượng bị sứt mẻ hoặc vỡ bằng tuýp keo dán mà cụ luôn mang bên mình. Với việc chu đáo thờ phượng các vị Thần, cụ Wong tin rằng các vị Thần sẽ tiếp tục bảo vệ và ban phúc lành cho cụ. "Bạn có thể nói tôi là người trông nom gìn giữ tất cả các vị thần. Họ đều có ý nghĩa đối với tôi," cụ nói. Mặc dù phần lớn các bức đều là tượng các vị thần phật của Phật giáo và Đạo giáo, nhưng tượng của các vị thần thuộc tất cả các tôn giáo khác đều được đón nhận nơi đây, trong đó có cả một số tượng Thiên chúa giáo. Trên thực tế, khu vực rộng lớn, đa dạng văn hoá với các bức tượng nhỏ này phản ánh rõ nét bản sắc thành phố và sự hài hoà giữa văn hoá phương Đông và phương Tây nơi đây. "Chúng tôi đón nhận không chỉ các tượng Phật giáo mà còn cả các vị thần thánh thuộc các tôn giáo khác. Tất cả các Ngài đều được chào đón nơi đây," cụ Wong nói. "Đây là nơi duy nhất ở Hong Kong nhận tất cả các tượng thần thuộc bất kỳ tôn giáo nào." Cụ Wong cần mẫn lau chùi các tượng thần và luôn mang theo lọ keo dán để có thể sửa chữa những bức bị sứt mẻ hoặc gãy vỡ Tuy "ngôi nhà hưu trí cho các tượng thần trên sườn đồi" của cụ Wong có quy mô khá lớn nhưng rất ít người Hong Kong biết đến sự hiện diện của nơi này. Thậm chí khi tôi gọi điện thoại đến chính quyền địa phương quản lý công viên này để hỏi liệu họ có thể giúp tôi liên lạc với cụ Wong hay không, thì họ khẳng định rằng chưa từng nghe về cụ hoặc thậm chí là về khu vực miếu thờ này. Song, chính sự bí ẩn đã mang thêm sự thú vị cho nơi này. Mỗi khi tới đây, cụ Wong đều cầu nguyện và thắp hương khấn vái. Một điều đáng nể là ở độ tuổi này rồi mà cụ Wong vẫn bao quát nổi cả một khu vực rộng lớn, với chiều dài của ít nhất ba chiếc xe buýt hai tầng, leo lên leo xuống các bậc đá để tiếp cận các chỗ khó di chuyển và đi bộ dọc theo những lối đi hẹp ngoằn ngoèo trên sườn đồi. "Ơn các vị thần Phật phù hộ mà tôi giờ sức khoẻ cũng còn khá," cụ Wong nói, trìu mến cúi nhìn các bức tượng. Mặc dù bản thân cụ Wong chưa bao giờ mang một tượng thần nào đến đây, nhưng trong các năm qua cụ đã mang một số về nhà, gồm có một tượng Phật Bà Quan Âm và một bức tượng Quan Vũ. Phần lớn người Hong Kong không biết đến cụ Wong và miếu thờ ngoài trời to lớn của cụ Cụ Wong nói rằng mặc dù nơi này chưa được biết đến rộng rãi, nhưng những người đã biết vẫn tiếp tục mang tượng đến mỗi tháng. Một số doanh nghiệp, bao gồm nhiều nhà hàng, chỉ cần bỏ các bức tượng cũ ngay tại chân đồi và cụ Wong sẽ tìm chỗ để xếp chúng. Những người khác thì tìm khoảng trống trên sườn dốc và tự đặt các bức tượng. "Có một số người thậm chí còn mua tượng mới chỉ để mang đến đây," cụ kể. "Họ biết rằng đây là một nơi dành để cầu nguyện và các vị thần sẽ ban phước lành cho họ." Có một người dân địa phương, cô Li, đã đến thăm khu này trong suốt hơn 20 năm qua. "Tôi đã mang một bức tượng Phật Bà Quan Âm của nhà tôi đến đây," cô Li kể trong khi cắm mấy nén hương vào bát nhang đặt trước các vị thần. "Có người đã tặng bức tượng cho tôi, và cuối cùng thì tôi mang đến đây." Cô Li rất biết ơn cụ Wong vì những việc cụ đã làm để gìn giữ bảo tồn miếu thờ và cô cố gắng đến thăm hàng ngày. "Tôi yêu tất cả các vị thần, họ thật đẹp. Tôi đến đây để cầu nguyện vì tôi ước mong vận may sẽ đến với gia đình tôi." Ở tuổi 88, cụ Wong vẫn luôn thành tâm cung kính thờ phượng các vị thần càng lâu càng tốt Theo như cụ Wong, miếu thờ được ban phúc lành bởi vì hướng mặt ra núi và biển, nơi được cho là có phong thuỷ tốt. "Tất cả các thầy phong thuỷ đều cho rằng đây quả là có địa thế đẹp," cụ Wong nói. "Chỗ này thuận phong thuỷ, cho nên tôi tin rằng việc các tượng thần được đưa tới đây cho đến nay chính là mệnh rồi. Số phận đã an bài như thế." Tất cả các bức tượng đều được đặt nhìn ra phía biển, cụ Wong tin rằng các vị thần sẽ luôn được bảo vệ tốt, cho nên các Ngài sẽ tiếp tục phù hộ và ban phúc cho những người tin tưởng họ. Cụ kể rằng thậm chí khi thời tiết mùa hè nóng nực, sườn đồi này vẫn mát mẻ; và khi trời trở lạnh vào mùa đông, sườn đồi này lại không bị buốt giá. Cụ Wong nói cụ sẽ tiếp tục đến đây chăm sóc các bức tượng cho tới khi nào cụ không thể đi được nữa, nhưng cũng không lo lắng gì về chuyện có thể sẽ chẳng có ai tiếp quản việc làm của cụ. "Tôi tin rằng năng lượng tốt đẹp của nơi này sẽ dẫn lối khách vãng lai tiếp tục ghé qua, thắp hương cầu nguyện," cụ nói. "Ngay cả khi tôi mất, sẽ có ai đó được phái đến đây để thờ phượng các Ngài, giống như tôi đã làm trong những năm qua. Những vị thần sẽ chắc chắn tiếp tục được thờ phượng. Đó là định mệnh không thể thay đổi." Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel.
summarize: Những thác nước chảy xuống của công viên chính là điểm thu hút các thương thuyền và đám cướp biển Anh tới đây hồi thập niên 1700, và nguồn nước ngọt trong lành, tươi mát, có thể uống được ngay, vốn tạo nên các thác nước (mà dân địa phương gọi là Hương Cảng), được cho là nguồn gốc của cái tên Hong Kong. Thuật phong thủy, xin xăm và kiêng kỵ ở Hong Kong Môn võ cổ giúp người Hong Kong sống thọ và tự tại Hong Kong, nơi Đông - Tây hội ngộ Ngày nay, những rừng thông và góc nhìn ra biển tuyệt đẹp của công viên thu hút dân địa phương và du khách đến hưởng thụ không khí trong lành, bơi lội hoặc ngắm cảnh hoàng hôn đang dần buông xuống vịnh. Được vây quanh bởi những ngọn núi và nhìn hướng ra biển, quang cảnh từ các vách đá của công viên đẹp tuyệt mỹ. Nhưng nơi đây có một điều khiến hầu như du khách ai cũng phải thấy bất ngờ, ngạc nhiên. Đó là có một lối đi, rẽ từ đường chính vào, dẫn tới các bậc thang dài đi xuống một nơi râm mát rụng đầy lá, dưới tán những cây đa cổ thụ. Ở đây, nhìn hút tầm mắt là một cảnh tượng kỳ diệu với hàng ngàn bức tượng đủ màu sắc các loại thần phật đặt kín vạt triền đồi. Dù khách vãng lai thỉnh thoảng dừng chân chụp vài bức ảnh kỷ niệm hoặc thậm chí thắp hương làm lễ, nhưng không mấy ai biết rõ vì sao các vị thần phật lại hiện diện nơi này, hoặc tại sao ở đây lại có nhiều tượng thần đến vậy. Trong một dịp ghé thăm gần đây của tôi, có một ông cụ hiền từ xuất hiện và bắt đầu nhặt những chiếc lá khô khỏi một số bức tượng, rồi dùng khăn vải cẩn thận lau chùi những bức khác. Thác nước ở Waterfall Bay Park (dân địa phương gọi là "Hương Cảng") được cho là nguồn gốc cái tên Hong Kong "Trong hơn 30 năm qua, tôi đã luôn gìn giữ chăm nom thờ phượng các vị thần ở đây," cụ nói, tự giới thiệu tên mình là Wong Wing-pong, 88 tuổi, người duy nhất trông nom chăm sóc ở đây. Bông hoa lạ trên lá cờ Hong Kong Đặc sản lẩu gà nhất định phải thử ở Hong Kong Thế giới có nên ăn giống người Quảng Đông? Cụ Wong sống trong căn hộ ở rìa vách đá phía trên công viên. Cụ kể với tôi rằng khoảng ba thập kỷ trước, nơi đây chỉ có một vài bức tượng thôi, nhưng ngày qua ngày, cả vùng sườn đồi này đã được bao phủ bởi tượng của các vị thần. Cụ Wong không nhớ rõ chính xác có bao nhiêu bức tượng ở đây, nhưng ước tính hiện nay có ít nhất từ 2.000 đến 3.000 bức. "Tin đồn được lan đi khắp nơi rằng đây là điểm đến của những bức tượng cũ," cụ nói. "Nơi này trở thành như một ngôi nhà hưu trí cho các ngài vậy. Thế nên khi nhà mọi người không còn chỗ cho các bức tượng cũ, họ bèn mang đến đây." Dù chỉ một số ít người biết vì sao các vị thần này lại ở đây hoặc tại sao nơi này lại có nhiều tượng thần đến vậy, nhưng cụ Wong vẫn luôn gìn giữ chăm nom thờ phượng các vị thần suốt hơn 30 năm qua (Ảnh: Matthew Keegan) Người dân Hong Kong thường thờ trong nhà mình những bức tượng nhỏ các vị thần thánh thuộc các tôn giáo phổ biến ở châu Á như Đạo giáo, Phật giáo, và Nho giáo. Trong số những vị nổi tiếng nhất có tượng Phật Bà Quan Âm, vị bồ tát từ bi; tượng Quan Vũ, vị tướng tài được coi như thánh; và Thiên Hậu Thánh mẫu, nữ thần biển cả. Các gia đình thường để bàn thờ nhỏ dành cho các vị thần này, nơi họ khấn vái cầu nguyện, thắp hương làm lễ và xin được phát tài phát lộc, được an khang cát tường. Tuy nhiên, với không gian sống quá đắt đỏ của Hong Kong, nơi khét tiếng là giá thuê nhà cao khủng khiếp trong lúc diện tích sinh hoạt chật hẹp, nên việc người dân địa phương thiếu chỗ bày biện bàn thờ thần phật là điều khá phổ biến. Thế nhưng vứt bỏ tượng cũ hoặc bị sứt mẻ thì sẽ gặp xui xẻo, người Hong Kong tin vậy, cho nên họ thường để những bức tượng sứt mẻ hoặc bay màu ở các góc phố. Những bức tượng thần cũ thường thu hút sự hiếu kỳ của mọi người, tạo nên những miếu thờ nhỏ (di động), ngẫu hứng trên khắp thành phố. Qua nhiều thập kỷ, ngôi nhà hưu trí trên sườn đồi cho các vị thần của cụ Wong đã trở thành bộ sưu tập các tượng thần ngoài trời lớn nhất ở Hong Kong. "Mục đích mọi người mua tượng thần là để đem lại may mắn, sức khoẻ dồi dào, và sự thịnh vượng cho bản thân và gia đình," cụ Wong nói. "Nếu bạn bỏ rơi các Ngài, điều đó đồng nghĩa là bạn sẽ không còn nhận phúc lành từ các Ngài nữa. Vứt bỏ tượng không phải là điều tốt cho lương tâm cũng như vận may của bạn." Thế là các bức tượng thần cũ được đem đến sườn đồi này, có nghĩa là mang đến cho cụ Wong chăm nom thờ phượng. Là một Phật tử sùng đạo từ những ngày còn trẻ, cụ bảo rằng chính những lời Phật dạy đã hướng cụ trở thành người thờ phượng của nơi đây. "Số phận đã sắp đặt tôi là người trông nom gìn giữ các Ngài," cụ nói. "Nếu tôi không chăm sóc thì sẽ không ai làm cả. Tôi làm việc này một cách tự nguyện, từ tấm chân tình của mình. Tôi không thể an lòng khi nhìn thấy những bức tượng bị bỏ lăn lóc không ai đoái hoài nơi đây." Trước kia từng là một người hàng thịt, cụ Wong suốt ngày phải chặt, lóc, và tách xương da động vật. Nhưng sau bước ngoặt định mệnh, ngày nay cụ lại dành thời gian để hàn gắn những mảnh thân tượng bị vỡ lại với nhau. Cụ Wong đến nơi này hai lần một ngày, thường vào lúc sáng khoảng 8:00 và trở lại vào buổi chiều. Những việc cụ thường xuyên làm là quét dọn lá khô, lau sạch các bức tượng và gắn lại những tượng bị sứt mẻ hoặc vỡ bằng tuýp keo dán mà cụ luôn mang bên mình. Với việc chu đáo thờ phượng các vị Thần, cụ Wong tin rằng các vị Thần sẽ tiếp tục bảo vệ và ban phúc lành cho cụ. "Bạn có thể nói tôi là người trông nom gìn giữ tất cả các vị thần. Họ đều có ý nghĩa đối với tôi," cụ nói. Mặc dù phần lớn các bức đều là tượng các vị thần phật của Phật giáo và Đạo giáo, nhưng tượng của các vị thần thuộc tất cả các tôn giáo khác đều được đón nhận nơi đây, trong đó có cả một số tượng Thiên chúa giáo. Trên thực tế, khu vực rộng lớn, đa dạng văn hoá với các bức tượng nhỏ này phản ánh rõ nét bản sắc thành phố và sự hài hoà giữa văn hoá phương Đông và phương Tây nơi đây. "Chúng tôi đón nhận không chỉ các tượng Phật giáo mà còn cả các vị thần thánh thuộc các tôn giáo khác. Tất cả các Ngài đều được chào đón nơi đây," cụ Wong nói. "Đây là nơi duy nhất ở Hong Kong nhận tất cả các tượng thần thuộc bất kỳ tôn giáo nào." Cụ Wong cần mẫn lau chùi các tượng thần và luôn mang theo lọ keo dán để có thể sửa chữa những bức bị sứt mẻ hoặc gãy vỡ Tuy "ngôi nhà hưu trí cho các tượng thần trên sườn đồi" của cụ Wong có quy mô khá lớn nhưng rất ít người Hong Kong biết đến sự hiện diện của nơi này. Thậm chí khi tôi gọi điện thoại đến chính quyền địa phương quản lý công viên này để hỏi liệu họ có thể giúp tôi liên lạc với cụ Wong hay không, thì họ khẳng định rằng chưa từng nghe về cụ hoặc thậm chí là về khu vực miếu thờ này. Song, chính sự bí ẩn đã mang thêm sự thú vị cho nơi này. Mỗi khi tới đây, cụ Wong đều cầu nguyện và thắp hương khấn vái. Một điều đáng nể là ở độ tuổi này rồi mà cụ Wong vẫn bao quát nổi cả một khu vực rộng lớn, với chiều dài của ít nhất ba chiếc xe buýt hai tầng, leo lên leo xuống các bậc đá để tiếp cận các chỗ khó di chuyển và đi bộ dọc theo những lối đi hẹp ngoằn ngoèo trên sườn đồi. "Ơn các vị thần Phật phù hộ mà tôi giờ sức khoẻ cũng còn khá," cụ Wong nói, trìu mến cúi nhìn các bức tượng. Mặc dù bản thân cụ Wong chưa bao giờ mang một tượng thần nào đến đây, nhưng trong các năm qua cụ đã mang một số về nhà, gồm có một tượng Phật Bà Quan Âm và một bức tượng Quan Vũ. Phần lớn người Hong Kong không biết đến cụ Wong và miếu thờ ngoài trời to lớn của cụ Cụ Wong nói rằng mặc dù nơi này chưa được biết đến rộng rãi, nhưng những người đã biết vẫn tiếp tục mang tượng đến mỗi tháng. Một số doanh nghiệp, bao gồm nhiều nhà hàng, chỉ cần bỏ các bức tượng cũ ngay tại chân đồi và cụ Wong sẽ tìm chỗ để xếp chúng. Những người khác thì tìm khoảng trống trên sườn dốc và tự đặt các bức tượng. "Có một số người thậm chí còn mua tượng mới chỉ để mang đến đây," cụ kể. "Họ biết rằng đây là một nơi dành để cầu nguyện và các vị thần sẽ ban phước lành cho họ." Có một người dân địa phương, cô Li, đã đến thăm khu này trong suốt hơn 20 năm qua. "Tôi đã mang một bức tượng Phật Bà Quan Âm của nhà tôi đến đây," cô Li kể trong khi cắm mấy nén hương vào bát nhang đặt trước các vị thần. "Có người đã tặng bức tượng cho tôi, và cuối cùng thì tôi mang đến đây." Cô Li rất biết ơn cụ Wong vì những việc cụ đã làm để gìn giữ bảo tồn miếu thờ và cô cố gắng đến thăm hàng ngày. "Tôi yêu tất cả các vị thần, họ thật đẹp. Tôi đến đây để cầu nguyện vì tôi ước mong vận may sẽ đến với gia đình tôi." Ở tuổi 88, cụ Wong vẫn luôn thành tâm cung kính thờ phượng các vị thần càng lâu càng tốt Theo như cụ Wong, miếu thờ được ban phúc lành bởi vì hướng mặt ra núi và biển, nơi được cho là có phong thuỷ tốt. "Tất cả các thầy phong thuỷ đều cho rằng đây quả là có địa thế đẹp," cụ Wong nói. "Chỗ này thuận phong thuỷ, cho nên tôi tin rằng việc các tượng thần được đưa tới đây cho đến nay chính là mệnh rồi. Số phận đã an bài như thế." Tất cả các bức tượng đều được đặt nhìn ra phía biển, cụ Wong tin rằng các vị thần sẽ luôn được bảo vệ tốt, cho nên các Ngài sẽ tiếp tục phù hộ và ban phúc cho những người tin tưởng họ. Cụ kể rằng thậm chí khi thời tiết mùa hè nóng nực, sườn đồi này vẫn mát mẻ; và khi trời trở lạnh vào mùa đông, sườn đồi này lại không bị buốt giá. Cụ Wong nói cụ sẽ tiếp tục đến đây chăm sóc các bức tượng cho tới khi nào cụ không thể đi được nữa, nhưng cũng không lo lắng gì về chuyện có thể sẽ chẳng có ai tiếp quản việc làm của cụ. "Tôi tin rằng năng lượng tốt đẹp của nơi này sẽ dẫn lối khách vãng lai tiếp tục ghé qua, thắp hương cầu nguyện," cụ nói. "Ngay cả khi tôi mất, sẽ có ai đó được phái đến đây để thờ phượng các Ngài, giống như tôi đã làm trong những năm qua. Những vị thần sẽ chắc chắn tiếp tục được thờ phượng. Đó là định mệnh không thể thay đổi." Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel.
[ 108, 287, 285, 161, 564, 1569, 142, 2385, 804, 104, 135, 182, 122, 106, 318, 498, 1305, 109, 432, 1750, 105, 1499, 1966, 657, 266, 228, 248, 496, 2039, 778, 19992, 103, 105, 774, 142, 3636, 113, 8697, 2993, 10034, 107, 136, 1549, 117, 531, 103, 682, 394, 237, 109, 1569, 142, 5571, 137, 439, 412, 343, 106, 2569, 5768, 856, 117, 114, 106, 774, 972, 104, 292, 465, 847, 3264, 23887, 737, 1613, 103, 676, 6037, 105, 7840, 4925, 108, 121, 847, 1028, 3096, 3376, 874, 422, 111, 847, 1028, 307, 3708, 105, 222, 149, 847, 2728, 328, 510, 233, 658, 213, 3547, 1245, 801, 120, 1770, 206, 105, 1869, 485, 124, 657, 1464, 1142, 104, 135, 182, 498, 1305, 137, 439, 412, 105, 744, 547, 155, 580, 1816, 110, 482, 113, 8697, 3565, 5466, 451, 4617, 313, 1203, 1755, 167, 1429, 5201, 804, 5131, 112, 2077, 2619, 1017, 626, 120, 2421, 1687, 105, 485, 665, 124, 3102, 3127, 313, 148, 109, 5998, 915, 104, 135, 182, 1142, 1464, 3152, 112, 311, 328, 248, 107, 172, 179, 521, 1098, 128, 744, 547, 375, 127, 139, 203, 295, 7055, 1628, 3275, 902, 106, 107, 172, 1195, 2251, 1907, 148, 361, 122, 138, 103, 458, 228, 109, 2274, 2173, 677, 184, 804, 172, 328, 11096, 2501, 9041, 858, 1176, 103, 768, 1505, 120, 1003, 635, 874, 13878, 108, 978, 1009, 485, 1305, 1191, 1086, 106, 116, 313, 706, 393, 5510, 119, 201, 926, 954, 706, 620, 1162, 1038, 109, 534, 860, 16786, 1295, 2361, 11239, 7465, 3608, 112, 1612, 547, 8861, 1032, 3371, 3634, 1759, 974, 1417, 696, 954, 349, 688, 1196, 451, 1042, 356, 5781, 1517, 140, 9403, 170, 110, 938, 375, 217, 450, 171, 350, 109, 297, 860, 16786, 153, 199, 681, 328, 474, 451, 149, 350, 108, 121, 248, 153, 107, 158, 706, 860, 155, 1356, 298, 116, 1500, 3961, 582, 386, 248, 104, 1278, 107, 116, 118, 798, 4565, 148, 387, 199, 105, 290, 178, 6089, 120, 845, 1176, 3407, 574, 116, 166, 954, 7031, 598, 467, 1000, 4686, 2645, 4557, 8144, 15133, 120, 954, 911, 19023, 142, 108, 121, 12426, 19109, 6649, 2507, 14374, 439, 412, 343, 106, 189, 25065, 5768, 8750, 117, 114, 106, 774, 972, 292, 465, 847, 1028, 189, 1683, 183, 1100, 147, 1244, 141, 115, 637, 2752, 533, 1656, 13396, 1630, 9006, 109, 297, 860, 108, 121, 10216, 798, 1720, 222, 249, 2230, 465, 267, 106, 4543, 20392, 686, 16415, 103, 4423, 1343, 111, 756, 202, 1407, 13396, 1656, 1891, 108, 121, 1333, 14002, 1414, 1681, 159, 1176, 1236, 847, 1028, 2601, 262, 12069, 2316, 202, 190, 139, 932, 108, 121, 847, 1028, 773, 249, 107, 237, 446, 855, 111, 1335, 7198, 2848, 4543, 307, 113, 907, 523, 108, 121, 6217, 5998, 915, 505, 159, 135, 2666, 2848, 546, 119, 141, 160, 545, 459, 1092, 688, 1466, 328, 248, 163, 107, 116, 696, 954, 706, 1839, 170, 191, 235, 2259, 186, 501, 6778, 3608, 126, 115, 117, 374, 256, 626, 706, 104, 109, 297, 6252, 2848, 4543, 110, 1057, 450, 122, 628, 107, 374, 1243, 954, 706, 108, 121, 1009, 170, 1126, 334, 199, 275, 107, 500, 202, 148, 4535, 155, 4876, 954, 112, 15587, 1884, 117, 1253, 184, 1227, 328, 160, 248, 106, 318, 155, 104, 120, 954, 706, 1363, 519, 798, 454, 189, 11736, 126, 319, 164, 128, 116, 1184, 152, 2208, 512, 114, 109, 2269, 1356, 773, 237, 129, 152, 389, 111, 110, 177, 1104, 114, 109, 954, 706, 3629, 154, 1674, 231, 518, 155, 248, 294, 1612, 163, 116, 166, 500, 111, 217, 171, 350, 109, 297, 860, 126, 153, 108, 121, 248, 451, 149, 350, 328, 126, 153, 107, 158, 706, 860, 155, 934, 170, 798, 4543, 244, 637, 2752, 533, 1656, 13396, 1630, 9006, 109, 297, 860, 1232, 183, 1100, 147, 235, 4251, 9297, 16097, 5843, 371, 606, 137, 847, 1028, 369, 1630, 113, 152, 267, 120, 954, 706, 750, 109, 297, 860, 2215, 1182, 109, 666, 309, 1456, 625, 108, 121, 511, 844, 128, 2887, 2244, 1942, 2244, 105, 6136, 2485, 298, 166, 120, 297, 738, 354, 202, 107, 706, 1942, 753, 1511, 6225, 103, 297, 6283, 5749, 148, 2342, 708, 706, 1511, 6335, 297, 477, 326, 117, 703, 128, 2215, 708, 105, 1636, 3551, 2719, 1541, 103, 684, 860, 657, 1679, 303, 165, 539, 369, 130, 746, 1630, 750, 1031, 114, 109, 297, 860, 474, 328, 154, 108, 24727, 7387, 176, 352, 10651, 5781, 1517, 140, 1083, 105, 676, 117, 212, 326, 212, 17672, 103, 117, 305, 13907, 3680, 13401, 421, 572, 119, 110, 390, 307, 310, 2510, 1565, 104, 847, 2728, 328, 6945, 354, 106, 314, 1651, 152, 291, 757, 3446, 113, 398, 681, 566, 296, 381, 4636, 9723, 237, 156, 111, 137, 439, 412, 815, 1104, 1035, 1873, 746, 1630, 860, 16786, 106, 179, 896, 1456, 7137, 773, 170, 4829, 306, 706, 1363, 451, 133, 981, 332, 4183, 143, 134, 1213, 8300, 9360, 103, 111, 847, 1028, 193, 2465, 114, 237, 154, 369, 130, 120, 954, 706, 981, 332, 4183, 451, 502, 1162, 108, 121, 109, 1869, 2859, 564, 954, 706, 860, 1363, 369, 498, 1305, 144, 3750, 393, 104, 389, 111, 103, 394, 237, 120, 12868, 1630, 750, 444, 3320, 192, 856, 4233, 2166, 159, 1227, 164, 2859, 2692, 158, 1092, 6416, 1184, 152, 2208, 512, 159, 6778, 3608, 114, 109, 297, 860, 104, 798, 4543, 115, 319, 164, 317, 4524, 495, 109, 706, 860, 351, 1467, 301, 202, 108, 121, 847, 3264, 189, 6940, 1055, 389, 111, 702, 706, 860, 106, 130, 979, 153, 1436, 13922, 543, 3097, 5805, 6370, 103, 105, 144, 2335, 3488, 114, 288, 481, 105, 165, 539, 519, 798, 4543, 454, 1731, 230, 306, 1471, 109, 2236, 103, 179, 150, 210, 404, 106, 230, 134, 110, 177, 238, 1405, 2006, 148, 109, 2236, 1229, 1421, 6684, 332, 306, 706, 110, 139, 106, 179, 514, 114, 1024, 315, 127, 128, 824, 1436, 104, 13190, 773, 106, 109, 954, 706, 860, 1363, 117, 979, 155, 6778, 3608, 474, 107, 404, 106, 518, 155, 114, 798, 4543, 1656, 13396, 1630, 9006, 112, 1931, 116, 1942, 693, 4942, 247, 148, 120, 191, 177, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 1556, 5868, 1768, 267, 159, 1777, 657, 505, 2053, 828, 104, 541, 301, 847, 2728, 135, 182, 12426, 19109, 6649, 2507, 106, 116, 108, 3368, 541, 781, 17178, 103, 518, 153, 406, 1143, 342, 305, 125, 116, 175, 249, 2089, 575, 574, 120, 219, 548, 823, 4246, 103, 8042, 3006, 119, 120, 2188, 152, 1724, 291, 4997, 1467, 108, 121, 322, 396, 315, 164, 2859, 1 ]
070201_rsf_report
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2007/02/070201_rsf_report
'Ngăn chặn tự do báo chí'
Tổ chức Phóng viên không Biên giới (RSF) trong báo cáo thường niên 2006 nhận định tại Việt Nam tuy đã có le lói vài tia dân chủ, nhưng tự do báo chí vẫn bị nhà cầm quyền ngăn chặn.
Phúc trình 2006, được RSF công bố vào thứ Năm 1/2, xem xét tình hình tự do báo chí tại 98 quốc gia trên thế giới. Các quốc gia bị nêu tên là vi phạm tự do báo chí trầm trọng nhất bao gồm Bắc Hàn, Eritrea, Cuba và Turkmenistan. Trong lĩnh vực kiểm soát internet, Trung Quốc bị coi là gắt gao nhất, theo sau có Việt Nam, Syria, Tunisia, Libya và Iran. RSF cho hay: "Vi phạm tự do báo chí tại Á châu lên đỉnh điểm với 16 người làm việc trong lĩnh vực truyền thông thiệt mạng, ít nhất 328 người bị bắt, 517 nhà báo bị tấn công thân thể hoặc bị đe dọa tấn công; và 478 báo đài bị kiểm duyệt". RSF đánh giá rằng tại châu Á, "tình trạng kiểm duyệt rất phổ biến và hiếm có tự do ngôn luận" ở châu lục này". Tia sáng dân chủ RSF, trụ sở tại Paris, nhận định rằng trong năm 2006 tại Việt Nam đã xuất hiện một khuynh hướng báo chí bất đồng chính kiến, cố vượt qua hàng rào kiểm duyệt. Để đối phó, chính phủ đã đưa ra một nghị định để tăng cường quản lý và cố gắng ghìm hãm báo chí. Tổ chức RSF nói năm 2006 mở đầu với một số tín hiệu lạc quan. Tạp chí Tự do Ngôn luận của một nhóm bất đồng chính kiến được tung ra vào tháng Tư và phát hành tại một số thành phố lớn cũng như trên internet. Sau khi Khối Dân chủ 8406 được thành lập, một ấn bản khác là Tự do Dân chủ cũng được tung ra vào tháng Tám. Rồi hai tờ báo điện tử là Tổ Quốc và Dân chủ cũng được phát hành ngay từ trong nước. Một số nhà báo và nhà đấu tranh dân chủ còn vận động để thành lập Hội Nhà báo tự do đầu tiên ở Việt Nam. Đại hội Đảng X tiến hành vào tháng Tư cũng được RSF đánh giá là cơ hội để các báo trong nước cất tiếng bàn thảo những chủ đề mà xưa nay vẫn thuộc diện 'tế nhị', trong lĩnh vực tư tưởng chính trị. Báo chí cũng đã phanh phui nhiều vụ tham nhũng, tiêu cực, mà điển hình là vụ bê bối tại Bộ Giao thông Vận tải đã khiến Bộ trưởng Đào Đình Bình phải từ chức. Ngăn chặn tự do báo chí Phản ứng của chính phủ trước những động thái trên, theo RSF, là đưa ra Nghị định 56 về xử phạt hành chính các vi phạm trong văn hóa thông tin vào tháng Bảy. RSF nói vào tháng Mười, chính Bộ Văn hóa Thông tin của Việt Nam đã dùng nghị định này để tạm đình chỉ hai ấn phẩm và cảnh cáo hai tờ khác vì liên quan đưa tin về in tiền mới. Chính phủ Việt Nam cũng bị bản phúc trình cáo buộc là tăng cường đàn áp các hoạt động đối kháng trong tháng 11, trước khi hội nghị thượng đỉnh các nước thuộc Diễn đàn kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) diễn ra tại Hà Nội. "Các nhà báo hoạt động cho hai tờ Tự do Ngôn luận và Tự do Dân chủ bị quản thúc tại gia, trong khi cảnh sát canh gác bên ngoài nhà ở của nhà văn Hoàng Tiến và nhà đấu tranh Phạm Hồng Sơn bị đánh đập." "Nhà chức trách đã đưa ra một lời nhắc nhở nghiêm khắc, rằng báo chí đối kháng là bất hợp pháp ở Việt Nam." ------------------------------------------------------------------- Huy, TP HCMSau khi đọc các ý kiến bạn đọc gửi lên để phản hồi lại các bài báo của BBC, tôi có nhận xét rằng những người ủng hộ quan điểm của các bài báo (chỉ trích ĐCSVN) thường diễn đạt rất kém, câu cú lủng củng. Theo tôi điều đó thể hiện học thức kém cỏi của họ! Hải Trần, San DiegoCũng may cho ông Tổ nhà anh Kim Chin Sun này thoát khỏi lưỡi gươm cuả cụ Trần Thủ Độ. Yêu tổ quốc không phải là yêu chủ nghĩa xã hội. Cáo buộc ai không yêu Đảng là phản bội dân tộc; câu nói rất ... vẹt.. này hoàn toàn xuyên tạc một cách trắng trợn. Nguyễn Khánh Hùng, San FranciscoGởi anh chị lấy tên Hàn Quốc: Có hai điều sơ đẳng nhất mà bạn cần phải biết là: Tổ quốc không hề đồng nghĩa với Đảng Cộng Sản hay bất cứ tổ chức chính trị nào. Thứ hai: trên thế giới, việc viết báo và biểu tình phản đối, thậm chí chửi bới chính quyền hoặc tổng thống là chuyện bình thường. Bất cứ chính quyền nào cũng chỉ là một phương tiện để quản lý xã hội trong một giai đoạn nào đó, và luôn sẵn sàng bị thay đổi nếu không làm tròn trách nhiệm. Chỉ có một vài nuớc, trong đó có Việt Nam, đã tước mất cái quyền được bày tỏ ý kiến của người dân. Vì thế, tổ quốc - đất nước trở thành một tài sản riêng của một số người và số người này đã tự chia chác nhau phần tài sản đó thông qua việc các thành viên Bộ chính trị chia chác các ghế lãnh đạo, thậm chí "truyền ngôi" lại cho con cái họ. Điều đáng tiếc là có một số người mà nhận thức kém cỏi đến mức không những không nhận những quyền công dân căn bản nhất của mình mà còn chấp nhận một ách tự nguyện thân phận nô lệ. Lê Hoài TrựcBạn Kim Chin Sun, người ở Hàn Quốc nói rất đúng, ngay cả các xã hội văn minh, dân trí cao người ta cũng chỉ chấp nhận những bài báo, lời phát biểu chống chính phủ, bất đồng với các giới chức đầu não trong các cơ cấu công quyền, hoặc bất đồng với các đảng phái chính trị, chứ "không có quốc gia nào mà chấp nhận một bài báo nói xấu quốc gia mình và phản lại Tổ quốc". Những người VN sống lưu lạc xứ người mới có ít năm mà đã thành vong bản, không nhận thức được những khó khăn của dân tộc mình do đâu, vì đâu thật là đáng lên án. Nguyễn Trọng Nhân, TP HCMCó nhiều người bây giờ giống Trần Ích Tắc khi xưa quá, đem voi về dày mả tổ, làm tôi đòi cho ngọai bang mà cứ tưởng mình văn minh, tưởng mình danh giá lắm. Nhớ lại lịch sử đi, đã có thời những kẻ xâm lược ngoại bang đã xem người Việt Nam như thế nào? Ai đã là người đem lại quyền làm người cho người dân Việt, các ông bà ở hải ngoại à? Chính những người cộng sản, những người thuần Việt là những người đã làm điều này. Họ dám nghĩ, dám làm điều này chỉ đơn giản họ là người Việt, những người thuần Việt. Trong quá trình quản lí đất nước họ đã có những sai lầm, nhưng điều cốt lõi là họ biết nhận ra sai lầm và sửa chữa sai lầm, và chính điều đó đã và đang làm nên những thành công ngày hôm nay. Tuy những thành công này chưa thể nâng Việt Nam lên ngang tầm với nhiều quốc gia khác trên thế giới, tuy nhiên trong một tương lai không xa tôi tin rằng VN sẽ trở thành một cường quốc, ít nhất cũng là trong khối ASEAN, và ngày đó sẽ không xa. Phan Thanh Việt, VNHy vọng RSF có thêm nhiều tiếng nói để VN sẽ có báo chí tự do của tư nhân, chứ hiện nay mỗi ngày dân VN bị ĐCS nhồi nhét "tinh thần cách mạng CS", lừa phỉnh dân mà người dân không biết, không dám nói. Báo chí tự do sẽ vạch mặt bọn cầm quyền độc đoán ở VN. Nguyễn, Hà NộiVớ vẩn, Không một quốc gia nào trên thế giới chấp nhận những tờ báo, bài báo bôi nhọ chính quốc gia đó. Cái tự do mà RSF nói ở đây là tự do chửi bới và vu khống thôi. Minh Quang, Sài GònNếu ở Việt nam có tự do báo chí và người dân có thể nói lên suy nghĩ và chính kiến của mình mà không bị trù dập hay vu khống thì họ cần gì đến diễn đàn của BBC? Cao Chung, Đà NẵngPhải trung thực mà nói báo chí tại Việt Nam không hề có tự do về lĩnh vực chính trị, về tư tưởng. Điều này không thể chối cãi vì một thể chế độc đảng đang nắm quyền để chia nhau trục lợi. Báo chí của nhà nước, của đảng làm sao thoát khỏi vòng kim cô này. Chúng ta thử đặt vấn đề: Luật báo chí đã ban hành, tại sao không cho thành lập báo chí tư nhân? Báo chí tư nhân tại Việt Nam càng không thể vượt qua luật pháp được, vậy nhà cầm quyền sợ cái gì? Sợ sự thật, sợ lẽ phải chăng! Tôi mong các bạn lên diễn đàn khi tranh luận nên chứng minh được điều mình nói, đừng dùng những giọng điệu cực đoan, chụp mũ của bọn côn đồ, điều này đã có nhà cầm quyền VN nói nhiều rồi. Lê Quang Minh, Quảng NinhRất cảm ơn bạn Kim Chin Sun, Hàn Quốc vì bạn đã quan tâm đến đất nước tôi! Tôi thật sự cảm thấy xấu hổ cho dân tộc Việt Nam vì có nhiều người dân mất gốc. Tên Việt không đặt lại đặt tên Tây. Bạn Kim Chin Sun, Hàn Quốc thân mến! Tôi biết Hàn Quốc cũng từng có thời kỳ khó khăn dưới chế độ tài phiệt quân chủ, mọi doanh nhân yêu nước bị đàn áp và buộc phải lưu vong do bị nghi ngờ là thân Nhật. Nhưng sau khi chính phủ kêu gọi đoàn kết để xây dựng đất nước thì tất cả đã trở về đoàn kết chung tay. Họ không suy nghĩ về quá khứ, không thù hận tất cả đều đồng lòng và kết quả là một Hàn Quốc ngày nay. Tôi cũng không tin nước Mỹ có dân chủ bởi sự tồn tại của những nhà tù "Ma" và chính sách chống khủng bố điên rồ đã cướp đi nhiều mạng sống con người, họ có tội với nước Mỹ sao hay nước Mỹ coi họ là cỏ, là rác? TM Hung, HCMRSF cũng chỉ là một bộ phận đứng ngoài và nhận định trên chỉ mang tính khái quoát chứ không có dẫn chứng cụ thể đối với những đơn vị truyền thông quần chúng mà chỉ là một số tờ báo lá cải mà trên thực tế khi hỏi tới ít người Việt nào biết. Tôi thấy so với trước kia thì báo chí Việt nam của chúng ta hiện đã cải thiện rõ rệt cả về hình thức cũng như nội dung, đặc biệt thời gian gần đây chúng ta đã có được nhiều bài báo mà người viết đã bỏ ra rất nhiều công sức tìm hiểu, điều tra và bám rất sát thực tế. Theo cá nhân tôi Tổ chức Phóng viên không Biên giới nên cử người tới tìm hiểu và đưa bài trung thực hơn nữa chứ đừng vì một vài cá nhân có tư tưởng còn lệch lạc nhận định như vậy làm ảnh hưởng tới cộng đồng người đọc như tôi. Thiết nghĩ nước ta ngày càng mở rộng thông thương, quan hệ quốc tế thì càng ngày tiếng nói dân chủ và trung thực càng được bộc lộ rõ hơn và những người còn yếu kém trong nhận thức và khả năng hòa nhập chưa cao cũng cải thiện được bớt phần nào tư tưởng và có được những nhận xét khách quan hơn. Jimmy Trần, RaleighTại Việt Nam không có tự do báo chí là rõ ràng như ban ngày rồi, từ một đứa con nít đến một cụ già lú lẫn cũng nhận được điều đó chỉ trừ những ai vì quyền lợi của mình gắn liền với đảng Cộng Sản mới phủ nhận mà thôi. Những người này thường hay chụp cho những ai không đồng chính kiến với họ, với đảng Cộng Sản là những người nói xấu Quốc Gia, phản lại Tổ Quốc. Họ lẫn lộn đảng CS với Tổ Quốc thật là nguy hiểm. Tôi hoàn toàn đồng ý với bản báo cáo thường niên của tổ chức Phóng Viên Không Biên Giới là xác thực. Kim Chin Sun, Hàn QuốcCác bạn nói ở Viet Nam không tự do báo chí là không đúng vì cho đến nay không có quốc gia nào mà chấp nhận một bài báo nói xấu quốc gia mình và phản lại Tổ quốc. Hãy nhìn lại mình và nghiêm khắc nhận xét hỡi các anh chính "chị" lưu vong ơi. Dòng họ Lý (Lee) ở Hàn Quốc sau 800 năm họ còn quay về tìm cội nguồn còn các ngài như thế nào?!? Người dân TP HCMThông tin này hoàn toàn đúng sự thật. Chính phủ VN hiện nay vẫn muốn khoe với thế giới là tự do dân chủ nhưng thực tế vẫn đàn áp các tổ chức đối kháng bằng cách hù dọa, ngăn cản và vu khống. Chúng tôi mong tổ chức RSF có tiếng nói trên trường quốc tế để thông tin của các nhà bất đồng chính kiến được phổ biến một cách công khai, trung thực.
summarize: Phúc trình 2006, được RSF công bố vào thứ Năm 1/2, xem xét tình hình tự do báo chí tại 98 quốc gia trên thế giới. Các quốc gia bị nêu tên là vi phạm tự do báo chí trầm trọng nhất bao gồm Bắc Hàn, Eritrea, Cuba và Turkmenistan. Trong lĩnh vực kiểm soát internet, Trung Quốc bị coi là gắt gao nhất, theo sau có Việt Nam, Syria, Tunisia, Libya và Iran. RSF cho hay: "Vi phạm tự do báo chí tại Á châu lên đỉnh điểm với 16 người làm việc trong lĩnh vực truyền thông thiệt mạng, ít nhất 328 người bị bắt, 517 nhà báo bị tấn công thân thể hoặc bị đe dọa tấn công; và 478 báo đài bị kiểm duyệt". RSF đánh giá rằng tại châu Á, "tình trạng kiểm duyệt rất phổ biến và hiếm có tự do ngôn luận" ở châu lục này". Tia sáng dân chủ RSF, trụ sở tại Paris, nhận định rằng trong năm 2006 tại Việt Nam đã xuất hiện một khuynh hướng báo chí bất đồng chính kiến, cố vượt qua hàng rào kiểm duyệt. Để đối phó, chính phủ đã đưa ra một nghị định để tăng cường quản lý và cố gắng ghìm hãm báo chí. Tổ chức RSF nói năm 2006 mở đầu với một số tín hiệu lạc quan. Tạp chí Tự do Ngôn luận của một nhóm bất đồng chính kiến được tung ra vào tháng Tư và phát hành tại một số thành phố lớn cũng như trên internet. Sau khi Khối Dân chủ 8406 được thành lập, một ấn bản khác là Tự do Dân chủ cũng được tung ra vào tháng Tám. Rồi hai tờ báo điện tử là Tổ Quốc và Dân chủ cũng được phát hành ngay từ trong nước. Một số nhà báo và nhà đấu tranh dân chủ còn vận động để thành lập Hội Nhà báo tự do đầu tiên ở Việt Nam. Đại hội Đảng X tiến hành vào tháng Tư cũng được RSF đánh giá là cơ hội để các báo trong nước cất tiếng bàn thảo những chủ đề mà xưa nay vẫn thuộc diện 'tế nhị', trong lĩnh vực tư tưởng chính trị. Báo chí cũng đã phanh phui nhiều vụ tham nhũng, tiêu cực, mà điển hình là vụ bê bối tại Bộ Giao thông Vận tải đã khiến Bộ trưởng Đào Đình Bình phải từ chức. Ngăn chặn tự do báo chí Phản ứng của chính phủ trước những động thái trên, theo RSF, là đưa ra Nghị định 56 về xử phạt hành chính các vi phạm trong văn hóa thông tin vào tháng Bảy. RSF nói vào tháng Mười, chính Bộ Văn hóa Thông tin của Việt Nam đã dùng nghị định này để tạm đình chỉ hai ấn phẩm và cảnh cáo hai tờ khác vì liên quan đưa tin về in tiền mới. Chính phủ Việt Nam cũng bị bản phúc trình cáo buộc là tăng cường đàn áp các hoạt động đối kháng trong tháng 11, trước khi hội nghị thượng đỉnh các nước thuộc Diễn đàn kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) diễn ra tại Hà Nội. "Các nhà báo hoạt động cho hai tờ Tự do Ngôn luận và Tự do Dân chủ bị quản thúc tại gia, trong khi cảnh sát canh gác bên ngoài nhà ở của nhà văn Hoàng Tiến và nhà đấu tranh Phạm Hồng Sơn bị đánh đập." "Nhà chức trách đã đưa ra một lời nhắc nhở nghiêm khắc, rằng báo chí đối kháng là bất hợp pháp ở Việt Nam." ------------------------------------------------------------------- Huy, TP HCMSau khi đọc các ý kiến bạn đọc gửi lên để phản hồi lại các bài báo của BBC, tôi có nhận xét rằng những người ủng hộ quan điểm của các bài báo (chỉ trích ĐCSVN) thường diễn đạt rất kém, câu cú lủng củng. Theo tôi điều đó thể hiện học thức kém cỏi của họ! Hải Trần, San DiegoCũng may cho ông Tổ nhà anh Kim Chin Sun này thoát khỏi lưỡi gươm cuả cụ Trần Thủ Độ. Yêu tổ quốc không phải là yêu chủ nghĩa xã hội. Cáo buộc ai không yêu Đảng là phản bội dân tộc; câu nói rất ... vẹt.. này hoàn toàn xuyên tạc một cách trắng trợn. Nguyễn Khánh Hùng, San FranciscoGởi anh chị lấy tên Hàn Quốc: Có hai điều sơ đẳng nhất mà bạn cần phải biết là: Tổ quốc không hề đồng nghĩa với Đảng Cộng Sản hay bất cứ tổ chức chính trị nào. Thứ hai: trên thế giới, việc viết báo và biểu tình phản đối, thậm chí chửi bới chính quyền hoặc tổng thống là chuyện bình thường. Bất cứ chính quyền nào cũng chỉ là một phương tiện để quản lý xã hội trong một giai đoạn nào đó, và luôn sẵn sàng bị thay đổi nếu không làm tròn trách nhiệm. Chỉ có một vài nuớc, trong đó có Việt Nam, đã tước mất cái quyền được bày tỏ ý kiến của người dân. Vì thế, tổ quốc - đất nước trở thành một tài sản riêng của một số người và số người này đã tự chia chác nhau phần tài sản đó thông qua việc các thành viên Bộ chính trị chia chác các ghế lãnh đạo, thậm chí "truyền ngôi" lại cho con cái họ. Điều đáng tiếc là có một số người mà nhận thức kém cỏi đến mức không những không nhận những quyền công dân căn bản nhất của mình mà còn chấp nhận một ách tự nguyện thân phận nô lệ. Lê Hoài TrựcBạn Kim Chin Sun, người ở Hàn Quốc nói rất đúng, ngay cả các xã hội văn minh, dân trí cao người ta cũng chỉ chấp nhận những bài báo, lời phát biểu chống chính phủ, bất đồng với các giới chức đầu não trong các cơ cấu công quyền, hoặc bất đồng với các đảng phái chính trị, chứ "không có quốc gia nào mà chấp nhận một bài báo nói xấu quốc gia mình và phản lại Tổ quốc". Những người VN sống lưu lạc xứ người mới có ít năm mà đã thành vong bản, không nhận thức được những khó khăn của dân tộc mình do đâu, vì đâu thật là đáng lên án. Nguyễn Trọng Nhân, TP HCMCó nhiều người bây giờ giống Trần Ích Tắc khi xưa quá, đem voi về dày mả tổ, làm tôi đòi cho ngọai bang mà cứ tưởng mình văn minh, tưởng mình danh giá lắm. Nhớ lại lịch sử đi, đã có thời những kẻ xâm lược ngoại bang đã xem người Việt Nam như thế nào? Ai đã là người đem lại quyền làm người cho người dân Việt, các ông bà ở hải ngoại à? Chính những người cộng sản, những người thuần Việt là những người đã làm điều này. Họ dám nghĩ, dám làm điều này chỉ đơn giản họ là người Việt, những người thuần Việt. Trong quá trình quản lí đất nước họ đã có những sai lầm, nhưng điều cốt lõi là họ biết nhận ra sai lầm và sửa chữa sai lầm, và chính điều đó đã và đang làm nên những thành công ngày hôm nay. Tuy những thành công này chưa thể nâng Việt Nam lên ngang tầm với nhiều quốc gia khác trên thế giới, tuy nhiên trong một tương lai không xa tôi tin rằng VN sẽ trở thành một cường quốc, ít nhất cũng là trong khối ASEAN, và ngày đó sẽ không xa. Phan Thanh Việt, VNHy vọng RSF có thêm nhiều tiếng nói để VN sẽ có báo chí tự do của tư nhân, chứ hiện nay mỗi ngày dân VN bị ĐCS nhồi nhét "tinh thần cách mạng CS", lừa phỉnh dân mà người dân không biết, không dám nói. Báo chí tự do sẽ vạch mặt bọn cầm quyền độc đoán ở VN. Nguyễn, Hà NộiVớ vẩn, Không một quốc gia nào trên thế giới chấp nhận những tờ báo, bài báo bôi nhọ chính quốc gia đó. Cái tự do mà RSF nói ở đây là tự do chửi bới và vu khống thôi. Minh Quang, Sài GònNếu ở Việt nam có tự do báo chí và người dân có thể nói lên suy nghĩ và chính kiến của mình mà không bị trù dập hay vu khống thì họ cần gì đến diễn đàn của BBC? Cao Chung, Đà NẵngPhải trung thực mà nói báo chí tại Việt Nam không hề có tự do về lĩnh vực chính trị, về tư tưởng. Điều này không thể chối cãi vì một thể chế độc đảng đang nắm quyền để chia nhau trục lợi. Báo chí của nhà nước, của đảng làm sao thoát khỏi vòng kim cô này. Chúng ta thử đặt vấn đề: Luật báo chí đã ban hành, tại sao không cho thành lập báo chí tư nhân? Báo chí tư nhân tại Việt Nam càng không thể vượt qua luật pháp được, vậy nhà cầm quyền sợ cái gì? Sợ sự thật, sợ lẽ phải chăng! Tôi mong các bạn lên diễn đàn khi tranh luận nên chứng minh được điều mình nói, đừng dùng những giọng điệu cực đoan, chụp mũ của bọn côn đồ, điều này đã có nhà cầm quyền VN nói nhiều rồi. Lê Quang Minh, Quảng NinhRất cảm ơn bạn Kim Chin Sun, Hàn Quốc vì bạn đã quan tâm đến đất nước tôi! Tôi thật sự cảm thấy xấu hổ cho dân tộc Việt Nam vì có nhiều người dân mất gốc. Tên Việt không đặt lại đặt tên Tây. Bạn Kim Chin Sun, Hàn Quốc thân mến! Tôi biết Hàn Quốc cũng từng có thời kỳ khó khăn dưới chế độ tài phiệt quân chủ, mọi doanh nhân yêu nước bị đàn áp và buộc phải lưu vong do bị nghi ngờ là thân Nhật. Nhưng sau khi chính phủ kêu gọi đoàn kết để xây dựng đất nước thì tất cả đã trở về đoàn kết chung tay. Họ không suy nghĩ về quá khứ, không thù hận tất cả đều đồng lòng và kết quả là một Hàn Quốc ngày nay. Tôi cũng không tin nước Mỹ có dân chủ bởi sự tồn tại của những nhà tù "Ma" và chính sách chống khủng bố điên rồ đã cướp đi nhiều mạng sống con người, họ có tội với nước Mỹ sao hay nước Mỹ coi họ là cỏ, là rác? TM Hung, HCMRSF cũng chỉ là một bộ phận đứng ngoài và nhận định trên chỉ mang tính khái quoát chứ không có dẫn chứng cụ thể đối với những đơn vị truyền thông quần chúng mà chỉ là một số tờ báo lá cải mà trên thực tế khi hỏi tới ít người Việt nào biết. Tôi thấy so với trước kia thì báo chí Việt nam của chúng ta hiện đã cải thiện rõ rệt cả về hình thức cũng như nội dung, đặc biệt thời gian gần đây chúng ta đã có được nhiều bài báo mà người viết đã bỏ ra rất nhiều công sức tìm hiểu, điều tra và bám rất sát thực tế. Theo cá nhân tôi Tổ chức Phóng viên không Biên giới nên cử người tới tìm hiểu và đưa bài trung thực hơn nữa chứ đừng vì một vài cá nhân có tư tưởng còn lệch lạc nhận định như vậy làm ảnh hưởng tới cộng đồng người đọc như tôi. Thiết nghĩ nước ta ngày càng mở rộng thông thương, quan hệ quốc tế thì càng ngày tiếng nói dân chủ và trung thực càng được bộc lộ rõ hơn và những người còn yếu kém trong nhận thức và khả năng hòa nhập chưa cao cũng cải thiện được bớt phần nào tư tưởng và có được những nhận xét khách quan hơn. Jimmy Trần, RaleighTại Việt Nam không có tự do báo chí là rõ ràng như ban ngày rồi, từ một đứa con nít đến một cụ già lú lẫn cũng nhận được điều đó chỉ trừ những ai vì quyền lợi của mình gắn liền với đảng Cộng Sản mới phủ nhận mà thôi. Những người này thường hay chụp cho những ai không đồng chính kiến với họ, với đảng Cộng Sản là những người nói xấu Quốc Gia, phản lại Tổ Quốc. Họ lẫn lộn đảng CS với Tổ Quốc thật là nguy hiểm. Tôi hoàn toàn đồng ý với bản báo cáo thường niên của tổ chức Phóng Viên Không Biên Giới là xác thực. Kim Chin Sun, Hàn QuốcCác bạn nói ở Viet Nam không tự do báo chí là không đúng vì cho đến nay không có quốc gia nào mà chấp nhận một bài báo nói xấu quốc gia mình và phản lại Tổ quốc. Hãy nhìn lại mình và nghiêm khắc nhận xét hỡi các anh chính "chị" lưu vong ơi. Dòng họ Lý (Lee) ở Hàn Quốc sau 800 năm họ còn quay về tìm cội nguồn còn các ngài như thế nào?!? Người dân TP HCMThông tin này hoàn toàn đúng sự thật. Chính phủ VN hiện nay vẫn muốn khoe với thế giới là tự do dân chủ nhưng thực tế vẫn đàn áp các tổ chức đối kháng bằng cách hù dọa, ngăn cản và vu khống. Chúng tôi mong tổ chức RSF có tiếng nói trên trường quốc tế để thông tin của các nhà bất đồng chính kiến được phổ biến một cách công khai, trung thực.
[ 108, 287, 285, 161, 1817, 277, 4432, 363, 9662, 135, 1493, 138, 1157, 832, 8677, 103, 453, 587, 205, 240, 1180, 180, 188, 356, 149, 12655, 951, 165, 159, 868, 3601, 303, 951, 165, 133, 917, 465, 106, 554, 473, 1180, 180, 188, 356, 7176, 308, 941, 374, 2886, 1374, 2564, 14718, 103, 2078, 105, 17276, 112, 298, 950, 1610, 2090, 820, 6148, 151, 716, 133, 703, 106, 11097, 7596, 5243, 181, 187, 107, 243, 578, 3963, 8480, 103, 5505, 105, 4267, 9662, 114, 6568, 9894, 473, 1180, 180, 188, 356, 149, 844, 511, 227, 1410, 1516, 405, 1910, 280, 140, 358, 113, 950, 1610, 1752, 206, 1882, 2646, 500, 941, 1096, 8337, 280, 133, 1300, 103, 985, 7876, 152, 188, 133, 1855, 135, 481, 671, 1366, 133, 1011, 1050, 1855, 135, 708, 105, 1147, 9254, 188, 1051, 133, 2090, 4226, 340, 9662, 403, 314, 641, 149, 511, 2310, 189, 5308, 612, 2090, 4226, 1228, 6099, 2315, 105, 8309, 107, 1180, 180, 691, 967, 207, 449, 511, 1438, 4796, 6388, 409, 611, 137, 185, 9662, 103, 1266, 2256, 149, 3965, 645, 190, 641, 113, 147, 3524, 149, 243, 132, 115, 1512, 493, 172, 2934, 2415, 188, 356, 1539, 332, 1002, 122, 13473, 2233, 4149, 235, 201, 2202, 2090, 4226, 112, 6163, 923, 1004, 103, 122, 256, 115, 251, 124, 172, 411, 190, 570, 321, 3444, 730, 241, 105, 2233, 4190, 108, 24968, 3301, 188, 4461, 3969, 853, 9662, 123, 147, 3524, 2051, 811, 405, 172, 721, 875, 1388, 956, 146, 112, 2816, 962, 356, 5362, 180, 5807, 967, 104, 172, 491, 1539, 332, 1002, 122, 1449, 363, 1894, 124, 138, 253, 1005, 105, 212, 209, 149, 172, 721, 164, 2130, 1400, 127, 128, 159, 6529, 759, 129, 12254, 176, 651, 185, 6358, 363, 164, 5689, 172, 5599, 288, 211, 106, 5362, 180, 651, 185, 127, 363, 1894, 124, 138, 253, 7816, 10354, 176, 196, 2911, 188, 1526, 2426, 106, 3969, 716, 105, 651, 185, 127, 363, 212, 209, 531, 563, 113, 3098, 885, 721, 152, 188, 105, 152, 2436, 250, 137, 185, 177, 1582, 469, 570, 164, 925, 1678, 571, 188, 1180, 180, 811, 462, 449, 243, 629, 440, 567, 348, 2761, 1765, 209, 138, 253, 1005, 127, 363, 9662, 403, 314, 106, 225, 567, 570, 109, 188, 113, 507, 9356, 1575, 746, 843, 479, 185, 846, 145, 1719, 275, 1125, 1182, 1359, 4930, 7495, 3811, 1452, 113, 950, 1610, 276, 2388, 122, 1543, 1110, 356, 127, 115, 4953, 6355, 713, 197, 268, 2161, 464, 3055, 103, 145, 10849, 240, 106, 197, 2443, 4304, 149, 949, 2169, 206, 6124, 1299, 115, 2084, 949, 1308, 1983, 1485, 644, 139, 563, 7187, 13470, 2265, 1180, 180, 188, 356, 3080, 231, 1952, 104, 122, 256, 965, 479, 469, 869, 159, 103, 181, 9662, 103, 106, 251, 124, 1594, 190, 6128, 466, 2163, 1029, 209, 122, 109, 554, 473, 113, 355, 471, 206, 193, 138, 253, 4407, 9662, 123, 138, 253, 6396, 103, 122, 949, 551, 471, 1251, 193, 104, 243, 132, 115, 467, 411, 190, 126, 570, 1119, 539, 163, 196, 5599, 2824, 105, 313, 341, 196, 2911, 211, 171, 316, 146, 251, 193, 466, 108, 176, 231, 1634, 4916, 448, 256, 243, 132, 127, 133, 288, 1405, 277, 341, 1170, 106, 321, 3444, 685, 516, 109, 381, 469, 923, 1572, 113, 253, 5317, 965, 129, 567, 411, 3350, 1410, 109, 507, 1182, 5849, 685, 236, 998, 511, 844, 233, 579, 644, 1044, 20519, 1446, 124, 149, 337, 3977, 2019, 152, 188, 381, 469, 114, 196, 2911, 5362, 180, 5807, 967, 105, 5362, 180, 651, 185, 133, 730, 822, 149, 1906, 113, 129, 313, 338, 2453, 3175, 367, 351, 152, 449, 104, 152, 355, 678, 3737, 105, 152, 2436, 250, 971, 3492, 1420, 133, 403, 4012, 294, 6131, 853, 605, 115, 251, 124, 172, 1476, 2546, 11537, 849, 5529, 103, 641, 188, 356, 923, 1572, 106, 1539, 332, 1381, 246, 449, 243, 3718, 13507, 1945, 1945, 1945, 1945, 4051, 1368, 1618, 5280, 129, 901, 109, 108, 232, 357, 230, 901, 916, 227, 130, 391, 496, 153, 109, 392, 188, 104, 2366, 141, 107, 238, 587, 160, 120, 111, 535, 523, 146, 318, 104, 109, 392, 188, 9128, 788, 2665, 371, 369, 407, 764, 215, 4198, 476, 2378, 18035, 2017, 112, 520, 141, 179, 150, 136, 199, 214, 329, 1206, 6988, 104, 154, 794, 864, 11823, 1742, 6078, 16407, 269, 1436, 114, 118, 1318, 152, 365, 948, 11796, 5262, 126, 1415, 574, 3753, 11526, 3461, 2846, 798, 912, 596, 5110, 4802, 420, 198, 110, 139, 106, 436, 185, 404, 293, 1637, 5275, 661, 375, 110, 436, 348, 106, 391, 3815, 137, 796, 708, 476, 123, 215, 1804, 11899, 112, 112, 126, 506, 258, 1209, 3780, 116, 173, 1714, 5600, 112, 1201, 2470, 3919, 1742, 5342, 2918, 121, 176, 365, 1304, 771, 465, 542, 162, 161, 615, 196, 179, 1046, 1936, 202, 145, 230, 260, 139, 217, 106, 161, 1318, 198, 110, 1329, 210, 404, 119, 348, 607, 2129, 194, 295, 532, 420, 229, 122, 245, 1279, 1283, 196, 161, 159, 175, 1555, 156, 508, 188, 105, 284, 205, 391, 195, 103, 1042, 356, 3163, 5102, 122, 168, 451, 497, 234, 106, 443, 342, 2429, 2585, 532, 122, 168, 224, 127, 163, 106, 116, 412, 1573, 130, 730, 241, 293, 213, 113, 116, 1008, 780, 224, 397, 105, 637, 3682, 1161, 133, 346, 345, 323, 110, 140, 1867, 605, 4402, 1137, 107, 116, 696, 4896, 103, 113, 150, 107, 131, 578, 115, 2438, 552, 292, 168, 117, 1035, 776, 108, 232, 357, 104, 111, 1568, 865, 1672, 420, 198, 233, 282, 142, 319, 164, 116, 326, 262, 734, 104, 116, 166, 111, 105, 166, 111, 126, 115, 222, 733, 6763, 527, 380, 326, 262, 150, 206, 235, 156, 109, 164, 182, 429, 122, 245, 733, 6763, 109, 1733, 261, 2758, 1042, 356, 189, 11211, 1184, 207, 153, 114, 219, 292, 1078, 747, 549, 1957, 106, 107, 116, 166, 111, 145, 238, 329, 1206, 6988, 155, 537, 110, 120, 110, 238, 120, 168, 135, 137, 907, 288, 202, 104, 267, 145, 177, 577, 238, 116, 108, 4435, 222, 1479, 481, 1392, 2852, 5232, 729, 4263, 20808, 3496, 948, 11796, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 3969, 853, 1711, 182, 110, 2102, 1128, 24817, 113, 188, 341, 1589, 778, 3524, 645, 190, 149, 243, 132, 1169, 115, 107, 6813, 21646, 696, 6392, 137, 1629, 170, 1180, 180, 188, 356, 1125, 133, 152, 2432, 851, 963, 2265, 112, 1 ]
media-39154988
https://www.bbc.com/vietnamese/media-39154988
Indonesia: Trẻ em cũng đi spa
Nhiều bậc cha mẹ Indonesia không ngại chi tiêu đắt đỏ để đưa con mình đi xoa bóp hàng tuần ở tiệm spa.
Ngành kinh doanh này phát đạt đến nỗi, một tiệm spa đang lên kế hoạch mở chi nhánh quốc tế đầu tiên ở Brunei. Xoa bóp cho trẻ em là truyền thống lâu đời ở Indonesia, và có rất nhiều chuyên gia làm việc trong lĩnh vực này. Tình cảnh người nhập cư Indonesia ở Syria Khăn trùm Hồi giáo 'không làm tôi thay đổi' Tình cảnh người nhập cư Indonesia ở Syria
summarize: Ngành kinh doanh này phát đạt đến nỗi, một tiệm spa đang lên kế hoạch mở chi nhánh quốc tế đầu tiên ở Brunei. Xoa bóp cho trẻ em là truyền thống lâu đời ở Indonesia, và có rất nhiều chuyên gia làm việc trong lĩnh vực này. Tình cảnh người nhập cư Indonesia ở Syria Khăn trùm Hồi giáo 'không làm tôi thay đổi' Tình cảnh người nhập cư Indonesia ở Syria
[ 108, 287, 285, 161, 5949, 236, 553, 126, 212, 764, 155, 1510, 103, 116, 3234, 14632, 167, 227, 699, 763, 690, 692, 3466, 198, 216, 178, 462, 108, 121, 5559, 112, 20648, 3678, 114, 603, 640, 106, 425, 234, 727, 723, 108, 121, 3620, 105, 107, 215, 158, 649, 165, 140, 156, 113, 950, 442, 433, 1982, 313, 111, 669, 867, 1665, 108, 121, 1562, 7424, 3472, 983, 309, 2762, 140, 141, 346, 345, 257, 1982, 313, 111, 669, 867, 1665, 108, 121, 1562, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 1115, 2274, 1041, 966, 1665, 110, 755, 692, 464, 2510, 1565, 130, 251, 219, 267, 184, 5304, 3678, 201, 670, 108, 121, 3234, 14632, 112, 1 ]
160726_vietnamese_painting_forgery_arts
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2016/07/160726_vietnamese_painting_forgery_arts
Nạn tranh giả ở Việt Nam
Việc Bảo tàng Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh vừa phải có thông cáo xin lỗi vì đã chấp thuận để triển lãm một bộ sưu tập mang tên "Những bức tranh từ châu Âu trở về" gồm 17 bức tranh, mà theo Hội đồng tư vấn của Bảo tàng Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh kết luận thì không phải là tranh thật.
Thông cáo do bảo tàng gửi đến BBC hôm 20/7 viết: “Bảo tàng Mỹ thuật TP. Hồ Chí Minh đã tổ chức cuộc họp hôm 19/7 với các nhà quản lý, chuyên gia mỹ thuật và đưa ra kết luận: 15 bức tranh thuộc bộ sưu tập của ông Vũ Xuân Chung đang triển lãm tại Bảo tàng không phải là bản vẽ do tác giả đứng tên thực hiện... Ngoài ra, hai bức tranh trong bộ sưu tập này mạo danh chữ ký tác giả (họa sĩ Tạ Tỵ và họa sĩ Sỹ Ngọc)”. Dư luận và truyền thông quan tâm sau khi có nghi vấn tranh của họa sĩ Thành Chương bị ký tên Tạ Tỵ tại triển lãm này. Loạt tranh do nhà sưu tập Vũ Xuân Chung đưa ra giới thiệu đã dấy lại câu hỏi về tình trạng tranh thật, tranh giả tại Việt Nam. Vụ việc này khiến người ta nhớ lại cuộc tranh luận hồi năm 2009 về tranh thật, tranh chép và tranh giả tại Việt Nam và câu hỏi được đặt ra khi đó là bao nhiêu tranh và tượng trưng bày tại chính Bảo tàng Mỹ Thuật Quốc gia Việt Nam là bản chính, sau khi có bài báo của tác giả Martha Ann Overland đăng trên tạp chí Time với tựa đề "Nạn chép tranh của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam" (04/05/09). Trả lời BBC Tiếng Việt, Phó Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam, ông Lương Xuân Đoàn, nói đây là điều hết sức đáng tiếc và cũng rất đau lòng "vì thị trường tranh giả ở Việt Nam vẫn chưa giải quyết được từ vài chục năm nay đặc biệt sau thời kỳ nghệ thuật VN đổi mới”. ‘Đỉnh tảng băng chìm’ Theo ông Lương Xuân Đoàn thì hiện vẫn có một đường dây hết sức an toàn, đưa tranh giả ra khỏi Việt Nam và thị trường tranh giả Việt Nam vẫn nằm ngoài tầm kiểm soát của nhà nước. “Đây không còn là vấn nạn, mà là quốc nạn của Mỹ thuật Việt. Nó làm tổn thương đến vong linh của rất nhiều danh họa hàng đầu của Việt Nam, cũng như xóa đi khuôn mặt đẹp của nghệ thuật Việt thời kỳ đổi mới. Đây là điều mà nhiều nghệ sĩ Việt Nam ở nhiều thế hệ rất bất bình, nhưng thực sự không có cách gì ngăn chặn được,” ông Đoàn nói. Và theo ông Đoàn, để giải quyết đến nơi đến chốn, cũng như gọi tên những người làm giả thì không phải dễ dàng. Khó có thể nói được vấn nạn này lan tràn tới mức độ nào tại Việt Nam, nhưng theo bà Nora Taylor, Giáo sư từ Quỹ Alsdorf về Nghệ thuật Nam và Đông Nam Á, thuộc Học viện Nghệ thuật Chicago, thì vụ việc này chỉ là phần nhô lên của một tảng băng chìm lớn và sẽ còn thấy xuất hiện thêm nhiều ví dụ khác nữa. Tuy nhiên bà Taylor nói với BBC Tiếng Việt rằng đây có thể lại “sẽ là chất xúc tác để chấm dứt hẳn tình trạng này”. “Vấn đề tranh giả, tranh mạo danh đã bao trùm nghệ thuật Việt Nam từ hàng chục năm nay kể từ khi thị trường nghệ thuật mở cửa vào những năm 1990. “Bỏ sang một bên việc vẽ lại tranh theo đặt hàng của bảo tàng, mà không hẳn là chủ định để lừa dối, thì tình trạng vẽ tranh giả dường như bắt đầu khi người nước ngoài bắt đầu quan tâm tới các họa sĩ trường Mỹ thuật Đông Dương, những họa sĩ thời Pháp thuộc đã quá cố. “Điều đó cộng thêm với việc các nghệ sĩ rơi vào tình cảnh khó khăn kinh tế sau khi chiến tranh kết thúc, vì rất ít nghệ sĩ giữ các hồ sơ các tác phẩm của mình, nên rất dễ dàng cho những người vẽ tranh giả có thể lợi dụng tình trạng đó và tìm cách kiếm chút tiền. Nhưng tôi không đổ lỗi hoàn toàn cho các nghệ sĩ Việt Nam,” bà Nora Taylor nói. Đánh giá và thẩm định Việc lần đầu tiên một bộ sưu tập được đưa từ châu Âu về “mà lại có độ đậm đặc là cả 17 bức [đều không phải tranh thật] là không thể chấp nhận được”, ông Lương Xuân Đoàn nói và đặt câu hỏi về độ tin cậy đối với chuyên gia của Nhà đấu giá Christie’s. Ông Đoàn cũng nhắc tới việc ông Vũ Xuân Chung đã có những chứng chỉ bằng vàng của nhà đấu giá Christie's để bảo đảm những bức tranh Việt Nam mà ông có là bản thật, những tác phẩm chân bản. Tuy nhiên ông Đoàn cho biết khi chúng được công bố ở Bảo tàng Mỹ thuật thành phố Hồ Chí Minh thì “không ai có thể công nhận đó là tác phẩm chân bản được", ông Đoàn nói. “Chúng tôi đặt dấu hỏi với ông J.F Hubert [chuyên gia của Christie's], vì ông bảo đảm bằng vàng rằng đây là những bức tranh thật, thì ông dựa trên cơ sở nào, và trình độ thẩm định của ông, trước những bức tranh được làm nhái, làm giả mà ông khẳng định là tranh thật, thì chúng tôi cũng hết sức ngạc nhiên và bất ngờ. “Cho tới lúc này nhà sưu tập Vũ Xuân Chung vẫn khẳng định là tranh thật và vẫn rất tin tưởng vào chuyên gia nghệ thuật của mình. Đây là điều chúng tôi thực sự hết sức khó hiểu và cũng đặt rất nhiều câu hỏi trước nhà đấu giá Christie's nơi đã sử dụng ông Hubert để làm chuyên gia thẩm định nghệ thuật châu Á của mình,” ông Lương Xuân Đoàn nói. BBC Tiếng Việt đã đặt câu hỏi này với Nhà đấu giá Christie’s Hong Kong và được ông Lee William Bingle, Giám đốc Truyền thông, Châu Á, trả lời qua email, khẳng định: “Ông Jean François Hubert là một cố vấn cao cấp về Nghệ thuật Việt Nam tại nhà đấu giá Christie’s. Ông Hubert là một chuyên gia được quốc tế công nhận về nghệ thuật Việt Nam từ những năm 1990 và trước đó đã giữ các vị trí tư vấn tại một số nhà đấu giá quốc tế." Tuy nhiên Nhà đấu giá Christie’s từ chối bình luận về cuộc triển lãm này với lý do: “Nhà đấu giá Christie’s không chịu trách nhiệm giới thiệu cuộc triển lãm được tổ chức tại Bảo tàng Mỹ thuật thành phố Hồ Chí Minh. Do vậy chúng tôi không ở một vị thế để bình luận về bất kỳ vấn đề nào liên quan đến triển lãm lần này.” Ông Lee William Bingle viết thêm: “Nhà đấu giá Christie’s duy trì các tiêu chuẩn cao nhất khi xác định tính xác thực của các tác phẩm mà chúng tôi bán. Các chuyên gia của chúng tôi dành nguồn lực đáng kể để điều tra nguồn gốc của tất cả các tác phẩm mà chúng tôi chào bán. Chúng tôi thận trọng khi chấp nhận bất kỳ lô hàng nào về để bán, và sẽ không cố ý đưa ra bất kỳ tác phẩm nào mà tính xác thực của nó bị nghi vấn.” ‘Hợp thức hóa’? Họa sĩ Nguyễn Tư Nghiêm là một trong bốn họa sĩ nổi tiếng thời trường Mỹ thuật Đông Dương Theo Giáo sư Nora Taylor thì chính các nhà đấu giá quốc tế cũng gặp khó khăn trong giai đoạn đầu khi tiến hành bán đấu giá tranh Việt Nam: “Khi Nhà đấu giá Christie’s và Sotheby’s bắt đầu đấu giá các tác phẩm nghệ thuật Việt Nam vào giữa những năm 1990, họ đã không được chuẩn bị để bán các tác phẩm nghệ thuật của Việt Nam ở mức đó. “Có nghĩa là họ không có tài liệu lịch sử nghệ thuật nào để dựa vào, không có bằng chứng về nguồn gốc, quyền sở hữu, chứng nhận tính xác thực, và không có chuyên gia nào có thể xác định một cách chắc chắn bất cứ một tác phẩm nào, chưa nói tới chuyện đánh giá và ước tính định giá các tác phẩm đó. “Lần bán đấu giá đầu tiên đã có nhiều lỗi với một số tác phẩm bị quy nhầm tác giả và đưa vào cả các tác phẩm của cả các nghệ sĩ không có tên tuổi cùng với những danh họa bậc thầy có tiếng như Bùi Xuân Phái và Nguyễn Sáng. “Họ sau đó đã thuê các chuyên gia của mình nhưng nay dường như các chuyên gia đó cũng ít có kinh nghiệm về nghệ thuật Việt Nam. “Những tranh giả có thể đã lọt vào các lần đấu giá tại nhà Christie’s và Sotheby’s mà đây là một vấn đề còn nghiêm trọng hơn, vì nhiều nhà sưu tầm dùng những lần mua bán đấu giá này như là phương cách riêng của họ để có được chứng minh xác thực,” Giáo sư Nora Taylor nói. So sánh tình trạng tranh giả Việt Nam với các nước khác , bà Taylor cho biết “chưa nghe thấy vụ bê bối nào liên quan tới tranh giả ở các nước khác trên thế giới. Tất nhiên là có, nhưng dường như ở các nước khác có tài liệu và hồ sơ về nguồn gốc tốt hơn. Việt Nam dễ bị hơn vì thiếu các tài liệu thích hợp.” Thật, Phiên bản, Sao chép, Giả Bức tranh lụa "Chơi ô ăn quan" của họa sĩ Nguyễn Phan Chánh hiện đang được cùng lúc trưng bày tại bảo tàng hai nước khác nhau. Phải nhắc lại, đã từng xảy ra trường hợp bức Chơi ô ăn quan của họa sĩ Nguyễn Phan Chánh, một thời đã được treo tại Bảo tàng Mỹ Thuật, nay đang được treo cùng lúc tại cả Singapore và Nhật Bản. Một điều hầu hết giới họa sĩ Việt Nam đều biết là trong thời gian chiến tranh, bộ phận Phục chế của Bảo tàng Mỹ thuật chính là nơi sao chép tranh, một thực tế các viên chức bảo tàng cũ và đương thời đều công khai nói tới. Lý do là vì chiến tranh và bom đạn nên "Để bảo tàng được mở cửa kể cả trong thời kỳ chiến tranh, thì các bản sao chép được trưng bày và bản chính được mang đi sơ tán”, theo lời ông Nguyễn Đỗ Bảo, thuộc Hội Mỹ thuật Hà Nội, từng là nhân viên Bảo tàng Mỹ thuật hồi năm 1966, trả lời bài báo trên Times nói trên. Họa sĩ Lương Xuân Đoàn cho biết thêm cũng không hiểu bằng con đường nào, bức tranh lụa Chơi ô ăn quan của Nguyễn Phan Chánh lại xuất hiện hai bức, cùng một lúc ở hai nước khác nhau như vậy. “Tuy nhiên thời chiến tranh cũng có xuất hiện những phiên bản do chính các tác giả của các tác phẩm đó thực hiện nhưng rõ ràng tác phẩm Con nghé của họa sĩ Nguyễn Tư Nghiêm chẳng hạn thì sau này có vài bức Con nghé nhưng với ông Nghiêm đó là dị bản chứ không phải phiên bản. “Tức là mỗi lần ông làm lại bức Con nghé thì lại có một sự thay đổi về bố cục thay đổi về màu sắc xử lý trên ngôn ngữ và chất liệu sơn mài của ông. Việc đó là tiếp tục sáng tạo, tiếp tục hoàn thiện bức tranh đầu tiên. “Còn lại giữa những phiên bản của chính tác giả tự thực hiện thì tất nhiên không thể nào 100% như những tác phẩm đầu tiên mà họ sáng tạo ra. Chưa kể về sau những hàng giả thì lại còn kém biết chừng nào. “Như triển lãm vừa rồi với 17 tác phẩm trong sưu tập của ông Vũ Xuân Chung thì khả năng nghề nghiệp rất kém và nó là bôi nhọ danh dự của các danh họa hàng đầu Việt Nam,” ông Đoàn nói. Hậu quả Tình trạng sao chép tranh và tranh giả này đang làm tổn hại ngay chính tới nền nghệ thuật của Việt Nam và tới tên tuổi của các họa sĩ Việt Nam hiện nay. Vẫn theo họa sĩ Lương Xuân Đoàn thì một hậu quả có thể thấy rõ là “những năm gần đây thị trường tranh Việt đóng băng vì người nước ngoài không còn tin tưởng vào các giá trị thật của các tác phẩm được họ phát hiện, lưu giữ vì độ giả quá lớn. Cho tới nay vẫn chưa giải quyết được thị trường tranh giả này. Điều này cản trở rất nhiều cho tâm lý sáng tạo mới của thế hệ họa sĩ trẻ đương đại Việt Nam. “Rõ ràng trước câu chuyện về một thị trường tranh giả không chuyên nghiệp cũng như hệ thống gallery Việt Nam cũng không chuyên nghiệp khiến người nghệ sĩ Việt Nam cũng cảm thấy chống chếnh trong chuyện công bố tác phẩm, vì độ không an toàn khi tác phẩm được công bố là rất cao. Kể cả ý tưởng chia sẻ cũng có khi bị đánh cắp ý tưởng chứ đừng nói tác phẩm được sáng tạo ra.” Nó không chỉ ảnh hưởng tới giá trị tranh Việt Nam trên thị trường thế giới, bà Taylor cond nói tới ảnh hưởng của tình trạng này tới lòng tin của các bảo tàng trên thế giới đối với tranh Việt Nam. “Ngay lúc này nhiều bảo tàng trên thế giới không tin tưởng vào thị trường tranh Việt Nam với các tác phẩm giai đoạn nghệ thuật thời thuộc địa và điều đó có thể ảnh hưởng thậm chí tới các nghệ sĩ đương đại tìm cách bán tranh của mình cho các bảo tàng.” Giải pháp Lời khuyên của bà cho các nghệ sĩ và giới chức trách Việt Nam trước tình trạng này đó là “Lưu giữ hồ sơ”. “Nếu giới nghệ thuật và đặc biệt là các bảo tàng quốc tế, quan tâm chú ý tới nghệ thuật Việt Nam và sưu tập nghệ thuật Việt Nam một cách nghiêm túc, và nếu các nghệ sĩ và các nhà sưu tầm muốn giá trị các tác phẩm của mình tăng lên, họ phải lưu tâm nhiều hơn rất nhiều tới vấn để tranh giả và bắt đầu làm hồ sơ các tác phẩm của mình. “Với các nghệ sĩ thì nó có nghĩa là ghi lại việc mua bán các tác phẩm của mình ngay từ khi tác phẩm rời khỏi phòng tranh của họ và tên của người mua các tác phẩm của mình. “Với các nhà sưu tập‎ họ cần làm nghiên cứu về sưu tập của mình. Không phải chỉ hỏi ý kiến một ai đó mà tìm hiểu để biết người đã mua bức tranh từ chính họa sĩ và sau đó truy tìm các chủ nhân tiếp theo, tạo ra được mạch truy tìm dấu vết cho từng bức tranh mà mình có. “Là các nghệ sĩ đang còn sống, họ có phương tiện để kiểm soát người mua các tác phẩm của mình, vì thế họ nên tạo thói quen ký giấy tờ xác thực tranh của mình. Có thể như thế sẽ giúp cho tương lai của nghệ thuật Việt Nam,” Giáo sư Nora Taylor nói. Giới họa sĩ Việt Nam cũng cho rằng đã tới lúc giới chức trách phải thực sự vào cuộc “để dọn dẹp lại sạch sẽ thị trường trong nước. Tranh giả đã đánh vào tâm lý của người sáng tác hiện nay, là rất thấp thỏm khi công bố tác phẩm có thể đã bị giả thì sẽ được để ý và bị làm giả. “Các cơ quan quản lý nhà nước về văn hóa trước tình trạng vài thập niên qua, cuối những năm 1990 tới nay, rõ ràng thấy tính khả thi của việc giám sát được hoạt động nghệ thuật trong nước là còn rất nhiều khó khăn, bất cập. Hoạt động làm giả tranh là hết sức kín đáo cho nên không phải dễ dàng gì tìm ra được những địa chỉ cung cấp hàng giả. Cho tới nay cũng chưa ai có thể đo đếm hay tìm hiểu được với hàng loạt các nhà sưu tập Việt Nam về giá trị, chất lượng nghệ thuật và độ thực hư thật giả của các tác phẩm được sưu tập trong các bộ sưu tập đó. Theo ông Đoàn do chưa làm được một tổng kiểm kê như vậy cho nên tranh giả vẫn là trôi nổi trên thị trường trong nước và quốc tế là điều đương nhiên và đặc biệt là trong thời kỳ dồn dập vài năm gần đây tranh Việt hồi hương. “Tâm lý giới mỹ thuật Việt Nam cũng rất cảm động, ước ao được xem lại những tác phẩm chân bản của những họa sĩ hàng đầu thế hệ Trường Mỹ thuật Đông Dương nay trở lại quê hương nhưng rất tiếc trong xu thế tranh Việt hồi hương hiện này cũng bị cài rất nhiều những tác phẩm không phải là tác phẩm chân bản và điều này là một tổn thương lớn cho nghệ thuật Việt Nam hiện đại,” ông Lương Xuân Đoàn nói thêm. BBC Tiếng Việt đã tìm cách lấy ý kiến của với nhà sưu tầm Vũ Xuân Chung và ông Jean Francois Hubert nhưng cho tới nay vẫn chưa liên lạc được.
summarize: Thông cáo do bảo tàng gửi đến BBC hôm 20/7 viết: “Bảo tàng Mỹ thuật TP. Hồ Chí Minh đã tổ chức cuộc họp hôm 19/7 với các nhà quản lý, chuyên gia mỹ thuật và đưa ra kết luận: 15 bức tranh thuộc bộ sưu tập của ông Vũ Xuân Chung đang triển lãm tại Bảo tàng không phải là bản vẽ do tác giả đứng tên thực hiện... Ngoài ra, hai bức tranh trong bộ sưu tập này mạo danh chữ ký tác giả (họa sĩ Tạ Tỵ và họa sĩ Sỹ Ngọc)”. Dư luận và truyền thông quan tâm sau khi có nghi vấn tranh của họa sĩ Thành Chương bị ký tên Tạ Tỵ tại triển lãm này. Loạt tranh do nhà sưu tập Vũ Xuân Chung đưa ra giới thiệu đã dấy lại câu hỏi về tình trạng tranh thật, tranh giả tại Việt Nam. Vụ việc này khiến người ta nhớ lại cuộc tranh luận hồi năm 2009 về tranh thật, tranh chép và tranh giả tại Việt Nam và câu hỏi được đặt ra khi đó là bao nhiêu tranh và tượng trưng bày tại chính Bảo tàng Mỹ Thuật Quốc gia Việt Nam là bản chính, sau khi có bài báo của tác giả Martha Ann Overland đăng trên tạp chí Time với tựa đề "Nạn chép tranh của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam" (04/05/09). Trả lời BBC Tiếng Việt, Phó Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam, ông Lương Xuân Đoàn, nói đây là điều hết sức đáng tiếc và cũng rất đau lòng "vì thị trường tranh giả ở Việt Nam vẫn chưa giải quyết được từ vài chục năm nay đặc biệt sau thời kỳ nghệ thuật VN đổi mới”. ‘Đỉnh tảng băng chìm’ Theo ông Lương Xuân Đoàn thì hiện vẫn có một đường dây hết sức an toàn, đưa tranh giả ra khỏi Việt Nam và thị trường tranh giả Việt Nam vẫn nằm ngoài tầm kiểm soát của nhà nước. “Đây không còn là vấn nạn, mà là quốc nạn của Mỹ thuật Việt. Nó làm tổn thương đến vong linh của rất nhiều danh họa hàng đầu của Việt Nam, cũng như xóa đi khuôn mặt đẹp của nghệ thuật Việt thời kỳ đổi mới. Đây là điều mà nhiều nghệ sĩ Việt Nam ở nhiều thế hệ rất bất bình, nhưng thực sự không có cách gì ngăn chặn được,” ông Đoàn nói. Và theo ông Đoàn, để giải quyết đến nơi đến chốn, cũng như gọi tên những người làm giả thì không phải dễ dàng. Khó có thể nói được vấn nạn này lan tràn tới mức độ nào tại Việt Nam, nhưng theo bà Nora Taylor, Giáo sư từ Quỹ Alsdorf về Nghệ thuật Nam và Đông Nam Á, thuộc Học viện Nghệ thuật Chicago, thì vụ việc này chỉ là phần nhô lên của một tảng băng chìm lớn và sẽ còn thấy xuất hiện thêm nhiều ví dụ khác nữa. Tuy nhiên bà Taylor nói với BBC Tiếng Việt rằng đây có thể lại “sẽ là chất xúc tác để chấm dứt hẳn tình trạng này”. “Vấn đề tranh giả, tranh mạo danh đã bao trùm nghệ thuật Việt Nam từ hàng chục năm nay kể từ khi thị trường nghệ thuật mở cửa vào những năm 1990. “Bỏ sang một bên việc vẽ lại tranh theo đặt hàng của bảo tàng, mà không hẳn là chủ định để lừa dối, thì tình trạng vẽ tranh giả dường như bắt đầu khi người nước ngoài bắt đầu quan tâm tới các họa sĩ trường Mỹ thuật Đông Dương, những họa sĩ thời Pháp thuộc đã quá cố. “Điều đó cộng thêm với việc các nghệ sĩ rơi vào tình cảnh khó khăn kinh tế sau khi chiến tranh kết thúc, vì rất ít nghệ sĩ giữ các hồ sơ các tác phẩm của mình, nên rất dễ dàng cho những người vẽ tranh giả có thể lợi dụng tình trạng đó và tìm cách kiếm chút tiền. Nhưng tôi không đổ lỗi hoàn toàn cho các nghệ sĩ Việt Nam,” bà Nora Taylor nói. Đánh giá và thẩm định Việc lần đầu tiên một bộ sưu tập được đưa từ châu Âu về “mà lại có độ đậm đặc là cả 17 bức [đều không phải tranh thật] là không thể chấp nhận được”, ông Lương Xuân Đoàn nói và đặt câu hỏi về độ tin cậy đối với chuyên gia của Nhà đấu giá Christie’s. Ông Đoàn cũng nhắc tới việc ông Vũ Xuân Chung đã có những chứng chỉ bằng vàng của nhà đấu giá Christie's để bảo đảm những bức tranh Việt Nam mà ông có là bản thật, những tác phẩm chân bản. Tuy nhiên ông Đoàn cho biết khi chúng được công bố ở Bảo tàng Mỹ thuật thành phố Hồ Chí Minh thì “không ai có thể công nhận đó là tác phẩm chân bản được", ông Đoàn nói. “Chúng tôi đặt dấu hỏi với ông J.F Hubert [chuyên gia của Christie's], vì ông bảo đảm bằng vàng rằng đây là những bức tranh thật, thì ông dựa trên cơ sở nào, và trình độ thẩm định của ông, trước những bức tranh được làm nhái, làm giả mà ông khẳng định là tranh thật, thì chúng tôi cũng hết sức ngạc nhiên và bất ngờ. “Cho tới lúc này nhà sưu tập Vũ Xuân Chung vẫn khẳng định là tranh thật và vẫn rất tin tưởng vào chuyên gia nghệ thuật của mình. Đây là điều chúng tôi thực sự hết sức khó hiểu và cũng đặt rất nhiều câu hỏi trước nhà đấu giá Christie's nơi đã sử dụng ông Hubert để làm chuyên gia thẩm định nghệ thuật châu Á của mình,” ông Lương Xuân Đoàn nói. BBC Tiếng Việt đã đặt câu hỏi này với Nhà đấu giá Christie’s Hong Kong và được ông Lee William Bingle, Giám đốc Truyền thông, Châu Á, trả lời qua email, khẳng định: “Ông Jean François Hubert là một cố vấn cao cấp về Nghệ thuật Việt Nam tại nhà đấu giá Christie’s. Ông Hubert là một chuyên gia được quốc tế công nhận về nghệ thuật Việt Nam từ những năm 1990 và trước đó đã giữ các vị trí tư vấn tại một số nhà đấu giá quốc tế." Tuy nhiên Nhà đấu giá Christie’s từ chối bình luận về cuộc triển lãm này với lý do: “Nhà đấu giá Christie’s không chịu trách nhiệm giới thiệu cuộc triển lãm được tổ chức tại Bảo tàng Mỹ thuật thành phố Hồ Chí Minh. Do vậy chúng tôi không ở một vị thế để bình luận về bất kỳ vấn đề nào liên quan đến triển lãm lần này.” Ông Lee William Bingle viết thêm: “Nhà đấu giá Christie’s duy trì các tiêu chuẩn cao nhất khi xác định tính xác thực của các tác phẩm mà chúng tôi bán. Các chuyên gia của chúng tôi dành nguồn lực đáng kể để điều tra nguồn gốc của tất cả các tác phẩm mà chúng tôi chào bán. Chúng tôi thận trọng khi chấp nhận bất kỳ lô hàng nào về để bán, và sẽ không cố ý đưa ra bất kỳ tác phẩm nào mà tính xác thực của nó bị nghi vấn.” ‘Hợp thức hóa’? Họa sĩ Nguyễn Tư Nghiêm là một trong bốn họa sĩ nổi tiếng thời trường Mỹ thuật Đông Dương Theo Giáo sư Nora Taylor thì chính các nhà đấu giá quốc tế cũng gặp khó khăn trong giai đoạn đầu khi tiến hành bán đấu giá tranh Việt Nam: “Khi Nhà đấu giá Christie’s và Sotheby’s bắt đầu đấu giá các tác phẩm nghệ thuật Việt Nam vào giữa những năm 1990, họ đã không được chuẩn bị để bán các tác phẩm nghệ thuật của Việt Nam ở mức đó. “Có nghĩa là họ không có tài liệu lịch sử nghệ thuật nào để dựa vào, không có bằng chứng về nguồn gốc, quyền sở hữu, chứng nhận tính xác thực, và không có chuyên gia nào có thể xác định một cách chắc chắn bất cứ một tác phẩm nào, chưa nói tới chuyện đánh giá và ước tính định giá các tác phẩm đó. “Lần bán đấu giá đầu tiên đã có nhiều lỗi với một số tác phẩm bị quy nhầm tác giả và đưa vào cả các tác phẩm của cả các nghệ sĩ không có tên tuổi cùng với những danh họa bậc thầy có tiếng như Bùi Xuân Phái và Nguyễn Sáng. “Họ sau đó đã thuê các chuyên gia của mình nhưng nay dường như các chuyên gia đó cũng ít có kinh nghiệm về nghệ thuật Việt Nam. “Những tranh giả có thể đã lọt vào các lần đấu giá tại nhà Christie’s và Sotheby’s mà đây là một vấn đề còn nghiêm trọng hơn, vì nhiều nhà sưu tầm dùng những lần mua bán đấu giá này như là phương cách riêng của họ để có được chứng minh xác thực,” Giáo sư Nora Taylor nói. So sánh tình trạng tranh giả Việt Nam với các nước khác , bà Taylor cho biết “chưa nghe thấy vụ bê bối nào liên quan tới tranh giả ở các nước khác trên thế giới. Tất nhiên là có, nhưng dường như ở các nước khác có tài liệu và hồ sơ về nguồn gốc tốt hơn. Việt Nam dễ bị hơn vì thiếu các tài liệu thích hợp.” Thật, Phiên bản, Sao chép, Giả Bức tranh lụa "Chơi ô ăn quan" của họa sĩ Nguyễn Phan Chánh hiện đang được cùng lúc trưng bày tại bảo tàng hai nước khác nhau. Phải nhắc lại, đã từng xảy ra trường hợp bức Chơi ô ăn quan của họa sĩ Nguyễn Phan Chánh, một thời đã được treo tại Bảo tàng Mỹ Thuật, nay đang được treo cùng lúc tại cả Singapore và Nhật Bản. Một điều hầu hết giới họa sĩ Việt Nam đều biết là trong thời gian chiến tranh, bộ phận Phục chế của Bảo tàng Mỹ thuật chính là nơi sao chép tranh, một thực tế các viên chức bảo tàng cũ và đương thời đều công khai nói tới. Lý do là vì chiến tranh và bom đạn nên "Để bảo tàng được mở cửa kể cả trong thời kỳ chiến tranh, thì các bản sao chép được trưng bày và bản chính được mang đi sơ tán”, theo lời ông Nguyễn Đỗ Bảo, thuộc Hội Mỹ thuật Hà Nội, từng là nhân viên Bảo tàng Mỹ thuật hồi năm 1966, trả lời bài báo trên Times nói trên. Họa sĩ Lương Xuân Đoàn cho biết thêm cũng không hiểu bằng con đường nào, bức tranh lụa Chơi ô ăn quan của Nguyễn Phan Chánh lại xuất hiện hai bức, cùng một lúc ở hai nước khác nhau như vậy. “Tuy nhiên thời chiến tranh cũng có xuất hiện những phiên bản do chính các tác giả của các tác phẩm đó thực hiện nhưng rõ ràng tác phẩm Con nghé của họa sĩ Nguyễn Tư Nghiêm chẳng hạn thì sau này có vài bức Con nghé nhưng với ông Nghiêm đó là dị bản chứ không phải phiên bản. “Tức là mỗi lần ông làm lại bức Con nghé thì lại có một sự thay đổi về bố cục thay đổi về màu sắc xử lý trên ngôn ngữ và chất liệu sơn mài của ông. Việc đó là tiếp tục sáng tạo, tiếp tục hoàn thiện bức tranh đầu tiên. “Còn lại giữa những phiên bản của chính tác giả tự thực hiện thì tất nhiên không thể nào 100% như những tác phẩm đầu tiên mà họ sáng tạo ra. Chưa kể về sau những hàng giả thì lại còn kém biết chừng nào. “Như triển lãm vừa rồi với 17 tác phẩm trong sưu tập của ông Vũ Xuân Chung thì khả năng nghề nghiệp rất kém và nó là bôi nhọ danh dự của các danh họa hàng đầu Việt Nam,” ông Đoàn nói. Hậu quả Tình trạng sao chép tranh và tranh giả này đang làm tổn hại ngay chính tới nền nghệ thuật của Việt Nam và tới tên tuổi của các họa sĩ Việt Nam hiện nay. Vẫn theo họa sĩ Lương Xuân Đoàn thì một hậu quả có thể thấy rõ là “những năm gần đây thị trường tranh Việt đóng băng vì người nước ngoài không còn tin tưởng vào các giá trị thật của các tác phẩm được họ phát hiện, lưu giữ vì độ giả quá lớn. Cho tới nay vẫn chưa giải quyết được thị trường tranh giả này. Điều này cản trở rất nhiều cho tâm lý sáng tạo mới của thế hệ họa sĩ trẻ đương đại Việt Nam. “Rõ ràng trước câu chuyện về một thị trường tranh giả không chuyên nghiệp cũng như hệ thống gallery Việt Nam cũng không chuyên nghiệp khiến người nghệ sĩ Việt Nam cũng cảm thấy chống chếnh trong chuyện công bố tác phẩm, vì độ không an toàn khi tác phẩm được công bố là rất cao. Kể cả ý tưởng chia sẻ cũng có khi bị đánh cắp ý tưởng chứ đừng nói tác phẩm được sáng tạo ra.” Nó không chỉ ảnh hưởng tới giá trị tranh Việt Nam trên thị trường thế giới, bà Taylor cond nói tới ảnh hưởng của tình trạng này tới lòng tin của các bảo tàng trên thế giới đối với tranh Việt Nam. “Ngay lúc này nhiều bảo tàng trên thế giới không tin tưởng vào thị trường tranh Việt Nam với các tác phẩm giai đoạn nghệ thuật thời thuộc địa và điều đó có thể ảnh hưởng thậm chí tới các nghệ sĩ đương đại tìm cách bán tranh của mình cho các bảo tàng.” Giải pháp Lời khuyên của bà cho các nghệ sĩ và giới chức trách Việt Nam trước tình trạng này đó là “Lưu giữ hồ sơ”. “Nếu giới nghệ thuật và đặc biệt là các bảo tàng quốc tế, quan tâm chú ý tới nghệ thuật Việt Nam và sưu tập nghệ thuật Việt Nam một cách nghiêm túc, và nếu các nghệ sĩ và các nhà sưu tầm muốn giá trị các tác phẩm của mình tăng lên, họ phải lưu tâm nhiều hơn rất nhiều tới vấn để tranh giả và bắt đầu làm hồ sơ các tác phẩm của mình. “Với các nghệ sĩ thì nó có nghĩa là ghi lại việc mua bán các tác phẩm của mình ngay từ khi tác phẩm rời khỏi phòng tranh của họ và tên của người mua các tác phẩm của mình. “Với các nhà sưu tập‎ họ cần làm nghiên cứu về sưu tập của mình. Không phải chỉ hỏi ý kiến một ai đó mà tìm hiểu để biết người đã mua bức tranh từ chính họa sĩ và sau đó truy tìm các chủ nhân tiếp theo, tạo ra được mạch truy tìm dấu vết cho từng bức tranh mà mình có. “Là các nghệ sĩ đang còn sống, họ có phương tiện để kiểm soát người mua các tác phẩm của mình, vì thế họ nên tạo thói quen ký giấy tờ xác thực tranh của mình. Có thể như thế sẽ giúp cho tương lai của nghệ thuật Việt Nam,” Giáo sư Nora Taylor nói. Giới họa sĩ Việt Nam cũng cho rằng đã tới lúc giới chức trách phải thực sự vào cuộc “để dọn dẹp lại sạch sẽ thị trường trong nước. Tranh giả đã đánh vào tâm lý của người sáng tác hiện nay, là rất thấp thỏm khi công bố tác phẩm có thể đã bị giả thì sẽ được để ý và bị làm giả. “Các cơ quan quản lý nhà nước về văn hóa trước tình trạng vài thập niên qua, cuối những năm 1990 tới nay, rõ ràng thấy tính khả thi của việc giám sát được hoạt động nghệ thuật trong nước là còn rất nhiều khó khăn, bất cập. Hoạt động làm giả tranh là hết sức kín đáo cho nên không phải dễ dàng gì tìm ra được những địa chỉ cung cấp hàng giả. Cho tới nay cũng chưa ai có thể đo đếm hay tìm hiểu được với hàng loạt các nhà sưu tập Việt Nam về giá trị, chất lượng nghệ thuật và độ thực hư thật giả của các tác phẩm được sưu tập trong các bộ sưu tập đó. Theo ông Đoàn do chưa làm được một tổng kiểm kê như vậy cho nên tranh giả vẫn là trôi nổi trên thị trường trong nước và quốc tế là điều đương nhiên và đặc biệt là trong thời kỳ dồn dập vài năm gần đây tranh Việt hồi hương. “Tâm lý giới mỹ thuật Việt Nam cũng rất cảm động, ước ao được xem lại những tác phẩm chân bản của những họa sĩ hàng đầu thế hệ Trường Mỹ thuật Đông Dương nay trở lại quê hương nhưng rất tiếc trong xu thế tranh Việt hồi hương hiện này cũng bị cài rất nhiều những tác phẩm không phải là tác phẩm chân bản và điều này là một tổn thương lớn cho nghệ thuật Việt Nam hiện đại,” ông Lương Xuân Đoàn nói thêm. BBC Tiếng Việt đã tìm cách lấy ý kiến của với nhà sưu tầm Vũ Xuân Chung và ông Jean Francois Hubert nhưng cho tới nay vẫn chưa liên lạc được.
[ 108, 287, 285, 161, 1251, 341, 180, 327, 2224, 916, 155, 378, 325, 10964, 2492, 401, 9711, 2224, 200, 887, 2246, 873, 980, 700, 115, 420, 229, 204, 720, 325, 15899, 119, 109, 152, 730, 2056, 649, 165, 3152, 887, 105, 251, 124, 299, 4199, 1454, 954, 250, 624, 317, 4524, 495, 104, 118, 1016, 1019, 2526, 167, 435, 3254, 149, 1294, 2224, 110, 139, 106, 288, 2091, 180, 274, 590, 715, 465, 223, 199, 599, 1382, 1235, 196, 954, 250, 113, 317, 4524, 495, 126, 2964, 595, 1302, 667, 274, 590, 14882, 409, 621, 2816, 8574, 105, 1473, 621, 3269, 1442, 371, 863, 2694, 410, 105, 425, 206, 146, 315, 187, 129, 107, 881, 255, 250, 104, 1473, 621, 994, 2408, 133, 667, 465, 2816, 8574, 149, 435, 3254, 433, 13260, 332, 250, 180, 152, 4524, 495, 1016, 1019, 2526, 251, 124, 249, 2230, 115, 4393, 153, 476, 419, 125, 205, 612, 250, 3068, 250, 590, 149, 131, 629, 1269, 156, 126, 521, 111, 169, 1057, 153, 204, 250, 410, 496, 147, 3842, 125, 250, 3068, 250, 3134, 105, 250, 590, 149, 131, 132, 105, 476, 419, 117, 1295, 124, 129, 150, 106, 374, 1243, 250, 105, 706, 1540, 1035, 149, 122, 1294, 2224, 200, 23887, 162, 165, 243, 132, 106, 288, 122, 103, 187, 129, 107, 392, 188, 104, 274, 590, 23941, 1020, 231, 16840, 5098, 687, 159, 1371, 356, 6908, 119, 3271, 220, 189, 19131, 3134, 250, 104, 1294, 2224, 200, 1802, 243, 6041, 444, 8542, 5153, 1296, 5925, 831, 2198, 366, 378, 1434, 131, 103, 1097, 483, 492, 813, 200, 887, 131, 578, 118, 2405, 1019, 1652, 103, 123, 248, 106, 179, 538, 543, 549, 1957, 105, 127, 215, 1187, 694, 189, 4523, 461, 271, 250, 590, 108, 121, 131, 132, 244, 289, 272, 302, 117, 148, 696, 1166, 147, 275, 634, 575, 187, 221, 393, 877, 887, 312, 345, 239, 863, 743, 24390, 1929, 1325, 2231, 748, 520, 118, 2405, 1019, 1652, 143, 199, 244, 107, 116, 361, 1875, 538, 543, 305, 258, 103, 251, 250, 590, 124, 574, 131, 132, 105, 461, 271, 250, 590, 131, 132, 244, 829, 351, 1191, 594, 820, 104, 152, 1018, 401, 3670, 110, 177, 106, 255, 5554, 145, 106, 198, 627, 104, 200, 887, 131, 112, 1447, 140, 1858, 432, 155, 1440, 1557, 104, 215, 158, 595, 1473, 201, 178, 104, 131, 578, 127, 128, 1851, 184, 1956, 447, 1142, 104, 877, 887, 131, 221, 393, 345, 1926, 834, 106, 179, 145, 158, 877, 621, 131, 132, 108, 121, 158, 175, 300, 215, 295, 2516, 170, 223, 144, 110, 107, 173, 218, 963, 1355, 117, 1234, 118, 1652, 454, 619, 181, 118, 1652, 103, 130, 272, 302, 155, 328, 155, 15809, 127, 128, 343, 465, 120, 111, 140, 590, 143, 110, 139, 790, 5489, 4495, 107, 136, 123, 117, 255, 627, 126, 1253, 1837, 228, 537, 359, 224, 149, 131, 578, 170, 181, 263, 10999, 409, 6023, 103, 754, 441, 148, 3196, 2925, 569, 18449, 125, 2671, 887, 132, 105, 510, 132, 2310, 624, 2064, 760, 2671, 887, 5188, 103, 143, 197, 156, 126, 163, 106, 380, 7773, 227, 104, 116, 1929, 1325, 2231, 301, 105, 134, 177, 203, 387, 199, 426, 158, 1380, 1094, 211, 1229, 421, 445, 263, 6023, 123, 119, 378, 1434, 243, 160, 248, 107, 136, 153, 10366, 106, 562, 990, 274, 130, 1550, 1463, 1545, 205, 612, 10220, 401, 4108, 220, 250, 2508, 250, 2964, 595, 115, 374, 3472, 877, 887, 131, 132, 148, 201, 1166, 147, 275, 546, 148, 129, 461, 271, 877, 887, 690, 814, 138, 120, 147, 6424, 401, 15964, 586, 116, 367, 156, 2091, 153, 250, 181, 632, 201, 104, 327, 13821, 145, 110, 1545, 106, 185, 190, 130, 2200, 9346, 143, 205, 612, 2091, 250, 590, 1487, 128, 290, 178, 129, 111, 142, 351, 290, 178, 146, 315, 228, 109, 1473, 621, 271, 200, 887, 510, 3010, 120, 1473, 621, 221, 711, 624, 115, 310, 601, 112, 401, 4453, 150, 490, 426, 119, 156, 109, 877, 621, 1471, 138, 205, 313, 455, 1000, 236, 216, 187, 129, 242, 250, 299, 6449, 171, 215, 500, 877, 621, 533, 109, 1123, 1046, 109, 274, 765, 104, 1081, 237, 215, 790, 1655, 114, 120, 111, 2091, 250, 590, 107, 136, 418, 286, 205, 612, 150, 105, 370, 173, 986, 1360, 3936, 311, 141, 110, 880, 1145, 506, 258, 114, 109, 877, 621, 131, 132, 1234, 263, 10999, 409, 6023, 454, 108, 4413, 314, 105, 1208, 190, 1068, 400, 178, 462, 116, 317, 4524, 495, 117, 251, 148, 511, 785, 125, 401, 7548, 153, 107, 359, 3916, 634, 106, 186, 1980, 954, 1775, 10133, 110, 139, 250, 610, 1649, 106, 110, 136, 577, 238, 117, 1616, 118, 2405, 1019, 1652, 123, 105, 632, 476, 419, 125, 359, 193, 3045, 195, 119, 649, 165, 104, 571, 585, 314, 26866, 112, 208, 1652, 127, 982, 228, 156, 118, 1016, 1019, 2526, 115, 107, 120, 463, 163, 281, 1287, 104, 152, 585, 314, 13344, 2945, 130, 327, 879, 120, 954, 250, 131, 132, 145, 118, 107, 106, 288, 3068, 120, 274, 765, 974, 4595, 421, 445, 118, 1652, 114, 217, 129, 174, 117, 135, 399, 108, 121, 1294, 2224, 200, 887, 164, 548, 873, 980, 700, 143, 4080, 375, 107, 136, 135, 238, 150, 106, 274, 765, 974, 288, 117, 646, 118, 1652, 454, 401, 1898, 141, 632, 988, 419, 119, 118, 8467, 3505, 18410, 1775, 14009, 165, 104, 13344, 2945, 6219, 171, 118, 327, 879, 281, 1287, 160, 248, 106, 120, 954, 250, 3068, 143, 118, 1105, 159, 225, 633, 1577, 105, 277, 359, 1208, 190, 104, 118, 103, 226, 120, 954, 250, 117, 140, 12894, 103, 140, 590, 145, 118, 1202, 269, 190, 106, 250, 3068, 143, 174, 141, 127, 538, 543, 1628, 445, 105, 295, 6039, 15598, 228, 398, 126, 152, 4524, 495, 1016, 1019, 2526, 244, 1202, 269, 190, 106, 250, 610, 105, 244, 215, 193, 597, 138, 649, 165, 877, 887, 104, 900, 834, 106, 179, 174, 141, 223, 144, 538, 543, 455, 524, 105, 127, 632, 215, 158, 476, 419, 226, 152, 585, 314, 13344, 2945, 328, 115, 324, 286, 118, 18410, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 1068, 1294, 2224, 200, 887, 994, 548, 873, 980, 700, 659, 139, 107, 206, 341, 676, 1145, 171, 115, 577, 899, 130, 435, 3254, 116, 317, 4524, 495, 518, 465, 189, 1769, 954, 250, 148, 511, 785, 319, 125, 207, 770, 1980, 954, 2722, 145, 181, 813, 210, 276, 255, 104, 1294, 2224, 200, 887, 994, 548, 873, 980, 700, 299, 410, 143, 110, 139, 106, 250, 3397, 1 ]
world-48920920
https://www.bbc.com/vietnamese/world-48920920
Nhà tài phiệt Mỹ bị cáo buộc 'buôn trẻ vị thành niên vì mục đích tình dục'
Nhà tài phiệt giàu có người Mỹ Jeffrey Epstein, người có nhiều mối quan hệ bạn bè với giới quyền lực, đã ra trước tòa ở New York với các cáo buộc điều hành "một mạng lưới rộng lớn" các bé gái vị thành niên để phục vụ tình dục.
Ông Jeffrey Epstein bị cáo buộc điều hành một mạng lưới các cô gái dưới tuổi thành niên Hôm thứ Hai, xuất hiện trong bộ quần áo tù màu xanh sẫm, ông Epstein không nhận tội. Xâm hại tình dục trên thế giới bị xử lý thế nào? MeTooVN: 'Tôi đã lên tiếng nhưng không ai tin tôi' Indonesia tiêm triệt dâm để 'thanh toán nạn ấu dâm' Nội dung cáo trạng nói rằng ông đã dụ dỗ trẻ vị thành niên tới thăm các dinh thự của mình tại Manhattan và Florida trong thời gian từ 2002 đến 2005. Theo cáo trạng, các bé gái, có em mới chỉ 14 tuổi, đã được cho hàng trăm đô la để thực hiện những hành vi tình dục. Ông nay đối diện với một tội danh buôn người vì mục đích phục vụ tình dục, và một tội danh âm mưu buôn người vì mục đích phục vụ tình dục. Năm nay 66 tuổi, nhà quản lý quỹ đầu tư bị bắt hôm thứ Bảy tại Sân bay Teterboro sau khi bay từ Pháp tới trên chiếc phi cơ riêng. Ông Epstein sẽ tiếp tục bị giam trong tù cho tới phiên tòa xem xét yêu cầu cho tại ngoại hầu tra, ngày 11/7. Cáo trạng nói gì? Nội dung cáo trạng nói rằng ông Epstein biết rõ các nạn nhân đều dưới 18 tuổi. Họ thường được mời có một màn massage khỏa thân trước khi bị lạm dụng tình dục, bản cáo trạng nói. Người bị buộc tội "cũng trả cho một số nạn nhân để họ tuyển thêm các cô gái khác tới để họ cũng bị lạm dụng tương tự," bản cáo trạng nói. Ông ta âm mưu cùng những người khác "gồm cả những người làm thuê và các cộng sự", là những người đã giúp lên lịch gặp gỡ tại dinh thự ở Manhanttan và tư dinh ở Palm Beach của ông ta, theo nội dung cáo trạng. Epstein nói rằng ông tin là các cô gái đều ít nhất cũng đã 18 tuổi, và rằng việc tiếp xúc là đã được sự đồng ý. Tại một cuộc họp báo, Chưởng lý Quận Nam New York, Geoffrey Berman, nói rằng cuộc bố ráp của cảnh sát tại khu nhà của Epstein tại Manhattan đã thu giữ được những hình ảnh các cô gái khỏa thân. Ông nói rằng Epstein cho thấy có rủi ro sẽ bay trốn đi, và ông khuyến cáo bị cáo phải bị nhốt giữ chờ xét xử. Ông Berman kêu gọi bất kỳ ai có thể là nạn nhân hoặc có thông tin gì về nạn nhân hãy ra trình báo. Geoffrey Berman: "If you believe you are a victim of this man... we want to hear from you." Ông Epstein có liên hệ với ai? Ông Epstein từng là bạn với Hoàng tử Andrew của Anh, cựu Tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton và Tổng thống Donald Trump. Ông Bill Clinton đã ra tuyên bố theo đó nói ông "không biết gì về những tội phạm kinh tởm này". Ông đã đi cùng trong "tổng số bốn chuyến trên chiếc phi cơ của Jeffrey Epstein" và có một cuộc họp với ông này hồi năm 2002, bản tuyên bố nói. Nhưng ông Clinton nói ông "đã không nói chuyện với ông Epstein từ hơn chục năm qua." Trong một bài giới thiệu trên tạp chí New York hồi 2002, ông Trump đã gọi ông Epstein là "một tay rất hay ho" ("terrific guy"). "Ở cùng ông ấy rất thú vị," ông Trump nói. "Người ta thậm chí còn nói rằng ông ấy thích phụ nữ đẹp không kém gì tôi, và nhiều cô trong đó là các cô gái trẻ." Các cáo buộc trước kia thế nào? Ông Epstein trước đây từng bị cáo buộc lạm dụng hàng chục bé gái tuổi teen trong thời gian từ 1999 đến 2007. Nhưng ông đã đạt được thỏa thuận để tránh bị các cáo buộc buôn bán phụ nữ vì mục đích phục vụ tình dục. Thay vào đó, ông ta đã nhận tội vào năm 2008 đối với các cáo buộc nhẹ hơn ở bang Florida, về các tội danh gạ gẫm và dẫn mối cho người dưới 18 tuổi bán dâm. Ông ngồi tù 13 tháng và bị đăng ký là kẻ phạm tội tình dục, nhằm tránh nguy cơ bị tù chung thân. Ông Epstein có một tư dinh tại Palm Beach Đầu năm nay, một thẩm phán ở Florida ra phán quyết rằng các công tố liên bang đã phạm luận khi không thông báo cho các nạn nhân của ông Epstein về thỏa thuận đã dàn xếp khi đó. Thẩm phán Kenneth Marra hiện đang quyết định xem liệu thỏa thuận không truy tố ông Epstein về các cáo buộc nghiêm trọng hơn có giá trị hay không. Tòa Bạch Ốc nói họ cũng đang "xem xét" vai trò của Bộ trưởng Lao động Alexander Acosta trong vụ đưa ra thỏa thuận trên, là thỏa thuận mà ông đã chuẩn thuận khi ông còn là một chưởng lý Hoa Kỳ. Hồi tháng Mười Hai, ông Epstein đã tước đi của những người được cho là nạn nhân cơ hội lần đầu tiên đưa ra lời khai chống lại ông với việc đạt thỏa thuận phút chót thành dàn xếp vụ kiện dân sự. Thân thế ông Epstein thế nào? Hồi trẻ, ông Epstein, người chào đời tại New York, dạy môn toán và vật lý tại trường tư Dalton School ở Manhattan. Ông chuyển sang lĩnh vực tài chính vào năm 1976, làm nhân viên ở mảng dịch vụ mua bán hợp đồng tại ngân hàng Bear Stearns. Trong vòng bốn năm, ông được trao vị trí thành viên hạn chế. Sau đó ông thành lập hãng quản lý tài chính riêng, có tên là J Epstein & Co, được cho là quản lý tài sản khách hàng với giá trị ròng trên 1 tỷ đô la Mỹ. Năm 1996, ông đổi tên công ty thành The Financial Trust Co, đóng tại Quần đảo Virgin của Mỹ để tránh thuế. Lối sống xa hoa cũng những bí mật xung quanh danh sách khách hàng của ông và các thông tin chi tiết về việc kinh doanh của ông khiến Epstein nôi rtiếng là một người đàn ông lắm tiền nhưng đầy bí hiểm. Tin tức nói là Epstein đã đặt hàng vẽ tranh tường ở nhà, miêu tả chính ông đang ngồi trong tù. Bên cạnh việc có khối tài sản to lớn cùng danh sách bạn bè nổi tiếng, Epstein đã xây dựng hình ảnh mình như một người nhân ái. Hồi 2003, ông xuất hiện trên các dòng tin chính khi đóng góp 30 triệu cho Đại học Harvard để xây dựng một chương trình nghiên cứu động lực tiến hóa và toán sinh. Các tường thuật về khối tài sản hiện thời của ông đưa ra các số liệu khác nhau, và công ty của ông tại Quần đảo Virgin thì không có hồ sơ công khai nào. Theo các bút lục tại tòa án Florida mà hãng tin NBC News trích dẫn, Epstein cũng có các bất động sản tại Quần đảo Virgin của Mỹ, Paris và Mexico.
summarize: Ông Jeffrey Epstein bị cáo buộc điều hành một mạng lưới các cô gái dưới tuổi thành niên Hôm thứ Hai, xuất hiện trong bộ quần áo tù màu xanh sẫm, ông Epstein không nhận tội. Xâm hại tình dục trên thế giới bị xử lý thế nào? MeTooVN: 'Tôi đã lên tiếng nhưng không ai tin tôi' Indonesia tiêm triệt dâm để 'thanh toán nạn ấu dâm' Nội dung cáo trạng nói rằng ông đã dụ dỗ trẻ vị thành niên tới thăm các dinh thự của mình tại Manhattan và Florida trong thời gian từ 2002 đến 2005. Theo cáo trạng, các bé gái, có em mới chỉ 14 tuổi, đã được cho hàng trăm đô la để thực hiện những hành vi tình dục. Ông nay đối diện với một tội danh buôn người vì mục đích phục vụ tình dục, và một tội danh âm mưu buôn người vì mục đích phục vụ tình dục. Năm nay 66 tuổi, nhà quản lý quỹ đầu tư bị bắt hôm thứ Bảy tại Sân bay Teterboro sau khi bay từ Pháp tới trên chiếc phi cơ riêng. Ông Epstein sẽ tiếp tục bị giam trong tù cho tới phiên tòa xem xét yêu cầu cho tại ngoại hầu tra, ngày 11/7. Cáo trạng nói gì? Nội dung cáo trạng nói rằng ông Epstein biết rõ các nạn nhân đều dưới 18 tuổi. Họ thường được mời có một màn massage khỏa thân trước khi bị lạm dụng tình dục, bản cáo trạng nói. Người bị buộc tội "cũng trả cho một số nạn nhân để họ tuyển thêm các cô gái khác tới để họ cũng bị lạm dụng tương tự," bản cáo trạng nói. Ông ta âm mưu cùng những người khác "gồm cả những người làm thuê và các cộng sự", là những người đã giúp lên lịch gặp gỡ tại dinh thự ở Manhanttan và tư dinh ở Palm Beach của ông ta, theo nội dung cáo trạng. Epstein nói rằng ông tin là các cô gái đều ít nhất cũng đã 18 tuổi, và rằng việc tiếp xúc là đã được sự đồng ý. Tại một cuộc họp báo, Chưởng lý Quận Nam New York, Geoffrey Berman, nói rằng cuộc bố ráp của cảnh sát tại khu nhà của Epstein tại Manhattan đã thu giữ được những hình ảnh các cô gái khỏa thân. Ông nói rằng Epstein cho thấy có rủi ro sẽ bay trốn đi, và ông khuyến cáo bị cáo phải bị nhốt giữ chờ xét xử. Ông Berman kêu gọi bất kỳ ai có thể là nạn nhân hoặc có thông tin gì về nạn nhân hãy ra trình báo. Geoffrey Berman: "If you believe you are a victim of this man... we want to hear from you." Ông Epstein có liên hệ với ai? Ông Epstein từng là bạn với Hoàng tử Andrew của Anh, cựu Tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton và Tổng thống Donald Trump. Ông Bill Clinton đã ra tuyên bố theo đó nói ông "không biết gì về những tội phạm kinh tởm này". Ông đã đi cùng trong "tổng số bốn chuyến trên chiếc phi cơ của Jeffrey Epstein" và có một cuộc họp với ông này hồi năm 2002, bản tuyên bố nói. Nhưng ông Clinton nói ông "đã không nói chuyện với ông Epstein từ hơn chục năm qua." Trong một bài giới thiệu trên tạp chí New York hồi 2002, ông Trump đã gọi ông Epstein là "một tay rất hay ho" ("terrific guy"). "Ở cùng ông ấy rất thú vị," ông Trump nói. "Người ta thậm chí còn nói rằng ông ấy thích phụ nữ đẹp không kém gì tôi, và nhiều cô trong đó là các cô gái trẻ." Các cáo buộc trước kia thế nào? Ông Epstein trước đây từng bị cáo buộc lạm dụng hàng chục bé gái tuổi teen trong thời gian từ 1999 đến 2007. Nhưng ông đã đạt được thỏa thuận để tránh bị các cáo buộc buôn bán phụ nữ vì mục đích phục vụ tình dục. Thay vào đó, ông ta đã nhận tội vào năm 2008 đối với các cáo buộc nhẹ hơn ở bang Florida, về các tội danh gạ gẫm và dẫn mối cho người dưới 18 tuổi bán dâm. Ông ngồi tù 13 tháng và bị đăng ký là kẻ phạm tội tình dục, nhằm tránh nguy cơ bị tù chung thân. Ông Epstein có một tư dinh tại Palm Beach Đầu năm nay, một thẩm phán ở Florida ra phán quyết rằng các công tố liên bang đã phạm luận khi không thông báo cho các nạn nhân của ông Epstein về thỏa thuận đã dàn xếp khi đó. Thẩm phán Kenneth Marra hiện đang quyết định xem liệu thỏa thuận không truy tố ông Epstein về các cáo buộc nghiêm trọng hơn có giá trị hay không. Tòa Bạch Ốc nói họ cũng đang "xem xét" vai trò của Bộ trưởng Lao động Alexander Acosta trong vụ đưa ra thỏa thuận trên, là thỏa thuận mà ông đã chuẩn thuận khi ông còn là một chưởng lý Hoa Kỳ. Hồi tháng Mười Hai, ông Epstein đã tước đi của những người được cho là nạn nhân cơ hội lần đầu tiên đưa ra lời khai chống lại ông với việc đạt thỏa thuận phút chót thành dàn xếp vụ kiện dân sự. Thân thế ông Epstein thế nào? Hồi trẻ, ông Epstein, người chào đời tại New York, dạy môn toán và vật lý tại trường tư Dalton School ở Manhattan. Ông chuyển sang lĩnh vực tài chính vào năm 1976, làm nhân viên ở mảng dịch vụ mua bán hợp đồng tại ngân hàng Bear Stearns. Trong vòng bốn năm, ông được trao vị trí thành viên hạn chế. Sau đó ông thành lập hãng quản lý tài chính riêng, có tên là J Epstein & Co, được cho là quản lý tài sản khách hàng với giá trị ròng trên 1 tỷ đô la Mỹ. Năm 1996, ông đổi tên công ty thành The Financial Trust Co, đóng tại Quần đảo Virgin của Mỹ để tránh thuế. Lối sống xa hoa cũng những bí mật xung quanh danh sách khách hàng của ông và các thông tin chi tiết về việc kinh doanh của ông khiến Epstein nôi rtiếng là một người đàn ông lắm tiền nhưng đầy bí hiểm. Tin tức nói là Epstein đã đặt hàng vẽ tranh tường ở nhà, miêu tả chính ông đang ngồi trong tù. Bên cạnh việc có khối tài sản to lớn cùng danh sách bạn bè nổi tiếng, Epstein đã xây dựng hình ảnh mình như một người nhân ái. Hồi 2003, ông xuất hiện trên các dòng tin chính khi đóng góp 30 triệu cho Đại học Harvard để xây dựng một chương trình nghiên cứu động lực tiến hóa và toán sinh. Các tường thuật về khối tài sản hiện thời của ông đưa ra các số liệu khác nhau, và công ty của ông tại Quần đảo Virgin thì không có hồ sơ công khai nào. Theo các bút lục tại tòa án Florida mà hãng tin NBC News trích dẫn, Epstein cũng có các bất động sản tại Quần đảo Virgin của Mỹ, Paris và Mexico.
[ 108, 287, 285, 161, 208, 9779, 16432, 133, 341, 1170, 179, 209, 172, 427, 2145, 109, 602, 1204, 768, 722, 164, 778, 1131, 259, 2605, 387, 493, 113, 816, 1218, 1412, 717, 1162, 1822, 10908, 103, 118, 16432, 110, 645, 9750, 16683, 799, 205, 818, 159, 175, 249, 133, 528, 241, 175, 1684, 5042, 14022, 674, 3767, 161, 4336, 115, 227, 354, 170, 110, 375, 193, 141, 257, 1665, 2024, 2642, 2262, 130, 377, 8312, 1349, 627, 108, 3546, 2262, 257, 1113, 908, 341, 612, 123, 160, 118, 115, 1094, 4825, 603, 297, 164, 778, 228, 582, 109, 2833, 4269, 104, 267, 149, 11772, 105, 3372, 113, 221, 390, 148, 3732, 155, 5497, 520, 341, 612, 103, 109, 1353, 9460, 107, 640, 239, 163, 1904, 1343, 115, 117, 114, 201, 1049, 709, 1193, 130, 223, 493, 120, 209, 554, 205, 3534, 208, 275, 195, 1359, 119, 172, 1402, 595, 1548, 111, 171, 592, 1055, 618, 197, 205, 2648, 105, 172, 1402, 595, 1065, 1563, 1548, 111, 171, 592, 1055, 618, 197, 205, 3534, 832, 275, 6326, 1343, 152, 730, 241, 1928, 178, 276, 133, 290, 325, 259, 1819, 149, 4677, 502, 6665, 4292, 3656, 3122, 187, 129, 502, 148, 711, 228, 159, 845, 894, 225, 3958, 208, 16432, 134, 270, 437, 133, 1090, 113, 717, 114, 228, 928, 660, 453, 587, 436, 352, 114, 149, 470, 1098, 2786, 191, 14490, 112, 5275, 612, 123, 1376, 1113, 908, 341, 612, 123, 160, 118, 16432, 217, 450, 109, 627, 157, 413, 768, 1632, 2700, 719, 369, 117, 1375, 107, 172, 2045, 19362, 6117, 481, 226, 129, 133, 1598, 286, 205, 2648, 288, 341, 612, 454, 606, 133, 1170, 1402, 189, 5166, 456, 114, 172, 166, 627, 157, 130, 154, 1262, 426, 109, 602, 1204, 211, 228, 130, 154, 127, 133, 1598, 286, 489, 222, 519, 288, 341, 612, 454, 208, 169, 1065, 1563, 264, 120, 111, 211, 189, 269, 4652, 320, 186, 120, 111, 140, 1651, 105, 109, 1107, 144, 646, 106, 120, 111, 115, 422, 227, 478, 1213, 1746, 149, 2833, 4269, 108, 121, 3279, 5546, 332, 4980, 105, 276, 2833, 108, 121, 16266, 11984, 104, 118, 169, 103, 181, 1554, 908, 341, 612, 112, 16432, 123, 160, 118, 193, 106, 109, 602, 1204, 413, 500, 202, 127, 115, 1632, 1343, 105, 160, 358, 270, 990, 106, 115, 117, 144, 210, 2856, 919, 172, 460, 720, 2821, 22580, 241, 4718, 6327, 132, 1080, 3798, 17625, 11471, 103, 123, 160, 460, 399, 4153, 104, 313, 338, 149, 322, 152, 104, 16432, 149, 11772, 115, 498, 533, 117, 120, 240, 349, 109, 602, 1204, 6117, 3861, 208, 123, 160, 16432, 114, 203, 107, 1905, 1924, 134, 502, 1893, 2251, 105, 118, 1611, 231, 341, 133, 341, 139, 133, 5471, 533, 1205, 587, 5312, 208, 11471, 758, 343, 295, 393, 375, 107, 136, 106, 627, 157, 1366, 107, 206, 193, 218, 125, 627, 157, 914, 124, 277, 3726, 17625, 11471, 161, 10577, 2792, 4952, 21899, 4952, 5788, 108, 409, 554, 376, 15208, 1534, 9522, 3544, 599, 8082, 13874, 1082, 15323, 6369, 4952, 294, 208, 16432, 107, 316, 732, 119, 3052, 208, 16432, 434, 106, 230, 119, 678, 693, 3720, 104, 1222, 924, 408, 234, 254, 336, 2663, 1963, 105, 408, 234, 1477, 3033, 208, 2663, 1963, 115, 124, 480, 399, 181, 150, 123, 118, 1639, 217, 218, 125, 120, 1402, 473, 236, 6805, 4796, 208, 115, 184, 264, 113, 189, 12605, 166, 1112, 803, 159, 845, 894, 225, 104, 9779, 16432, 207, 105, 107, 172, 460, 720, 119, 118, 126, 496, 147, 3732, 103, 288, 480, 399, 454, 311, 118, 1963, 123, 118, 3870, 110, 123, 953, 119, 118, 16432, 148, 183, 1166, 147, 235, 294, 298, 172, 392, 249, 4147, 159, 1371, 356, 1080, 1773, 496, 3732, 103, 118, 484, 115, 343, 118, 16432, 106, 189, 3502, 600, 215, 194, 3633, 207, 7283, 4292, 1134, 176, 5878, 376, 108, 269, 1593, 10084, 189, 978, 264, 118, 728, 215, 1441, 297, 519, 118, 484, 454, 2661, 169, 2540, 320, 356, 177, 123, 160, 118, 728, 581, 573, 684, 1142, 110, 1206, 218, 1278, 105, 158, 602, 113, 150, 106, 109, 602, 1204, 603, 294, 303, 341, 1170, 226, 1387, 175, 1684, 208, 16432, 226, 248, 434, 133, 341, 1170, 1598, 286, 201, 1166, 1353, 1204, 722, 11571, 113, 221, 390, 148, 6258, 155, 5345, 311, 118, 115, 764, 117, 893, 1586, 130, 989, 133, 109, 341, 1170, 1548, 622, 573, 684, 171, 592, 1055, 618, 197, 205, 3534, 2183, 138, 397, 118, 169, 115, 645, 1402, 138, 147, 3076, 195, 119, 109, 341, 1170, 1785, 183, 108, 121, 842, 3372, 103, 125, 109, 1402, 595, 13923, 14088, 105, 458, 882, 114, 111, 768, 1632, 722, 622, 7940, 208, 1242, 717, 1771, 253, 105, 133, 687, 667, 106, 789, 473, 1402, 205, 2648, 745, 989, 841, 225, 133, 717, 630, 3861, 208, 16432, 107, 172, 276, 2833, 149, 16266, 11984, 1984, 147, 801, 172, 1208, 689, 108, 121, 3372, 124, 689, 302, 160, 109, 135, 712, 316, 842, 115, 473, 967, 129, 110, 206, 188, 114, 109, 627, 157, 104, 118, 16432, 125, 893, 1586, 115, 2487, 1267, 129, 837, 3793, 689, 12563, 14240, 409, 493, 167, 302, 190, 453, 1373, 893, 1586, 110, 1330, 712, 118, 16432, 125, 109, 341, 1170, 849, 308, 183, 107, 314, 245, 194, 1648, 1200, 2696, 5929, 123, 154, 127, 167, 189, 6543, 587, 207, 809, 704, 104, 949, 395, 1992, 469, 4129, 26277, 113, 197, 251, 124, 893, 1586, 159, 103, 106, 893, 1586, 145, 118, 115, 862, 1586, 129, 118, 177, 106, 172, 10361, 241, 254, 1607, 983, 253, 2733, 2605, 118, 16432, 115, 2438, 184, 104, 120, 111, 117, 114, 106, 627, 157, 225, 567, 400, 178, 462, 251, 124, 366, 550, 424, 153, 118, 119, 358, 764, 893, 1586, 1399, 3819, 164, 2487, 1267, 197, 1367, 137, 2502, 3249, 175, 118, 16432, 175, 1684, 983, 3334, 118, 16432, 103, 111, 1835, 723, 149, 1080, 3798, 1372, 1559, 1349, 105, 1424, 241, 149, 271, 276, 16399, 4277, 8333, 108, 121, 11772, 112, 208, 589, 586, 950, 442, 326, 122, 138, 147, 11021, 140, 157, 182, 108, 121, 3358, 414, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 571, 326, 10912, 1073, 107, 111, 200, 9779, 16432, 103, 111, 107, 158, 882, 146, 732, 230, 1674, 119, 249, 168, 2541, 115, 124, 226, 660, 108, 121, 1080, 1773, 119, 109, 341, 1170, 179, 209, 189, 3502, 427, 2145, 1872, 7096, 109, 1353, 1204, 297, 164, 778, 130, 618, 197, 205, 3534, 1 ]
131205_mandela_lessons_dxl
https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2013/12/131205_mandela_lessons_dxl
Nelson Mandela và bài học hòa giải
Dù đã biết trước và cũng được chuẩn bị trước, chắc chắn người dân Nam Phi vẫn cảm thấy hụt hẫng, mất mát, đau buồn khi hay tin ông Nelson Mandela qua đời. Và không chỉ người dân Nam Phi mà tại nhiều nơi khác trên thế giới, nhiều người cũng có cảm giác ấy khi biết tin này.
Cựu Tổng thống Nam Phi là một chính khách có một không hai. Ông không chỉ được người dân Nam Phi kính phục, tôn trọng mà nhiều người trên thế giới – từ các nhà lãnh đạo các quốc gia, tổ chức quốc tế, các tôn giáo đến người dân thường – đều dành cho ông một sự kính trọng đặc biệt. Thậm chí các ngôi sao, những người nổi tiếng, thành công – thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau, từ kinh doanh, giải trí đến thể thao – cũng ngưỡng mộ, thần tượng ông, coi ông như là nguồn cảm hứng cho công việc, sự nghiệp của mình. Có thể nói, ít có một chính khách hay một nhân vật nào được vinh danh nhiều như ông. Ông đã được trao đến hơn 250 giải thưởng quốc tế khác nhau, trong đó có Giải Nobel Hòa Bình năm 1993. Tại sao ông lại được quý mến, ngưỡng mộ như vậy? Vì nước vì dân Cũng giống như những nhà cách mạng đương đại khác, ông dấn thân vào con đường chính trị, cách mạng vì ông là một người yêu nước, thương dân, không chấp nhận bất cứ sự phân biệt, khinh miệt, cai trị, đàn áp của một thể chế, một chế độ nào. Nhưng ông khác với các nhà cách mạng khác ở rất nhiều điểm. Trong đó có việc ông đã phải trải qua rất nhiều khó khăn, gian khổ trên bước đường lý tưởng, trên con đường đấu tranh của mình. Với 27 năm tù, ông đã nếm trải tất cả mọi cực nhọc của lao tù, trong đó có những năm biệt lập. Chính bằng những năm tháng cực nhọc, chính bằng sự kiên trì đấu tranh không mệt mỏi ấy, ông Nelson Mandela đã giúp chấm dứt chế độ phân biệt chủng tộc tại Nam Phi– một hình thức phân biệt đối xử của người da trắng đối với người da đen đã tồn tại từ lâu và được hợp thức hóa từ năm 1948. Qua cuộc bầu cử tự do lần đầu tiên tại Nam Phi vào năm 1994, ông Nelson Mandela không chỉ trở thành vị Tổng thống da đen đầu tiên của đất nước này mà còn giúp thiết lập nên một nền dân chủ đa chủng tộc tại đất nước của mình. Lần đầu tiên trong lịch sử của mình, đất nước và người dân Nam Phi – đặc biệt là những người da đen, những người chiếm đa số quốc gia này – được cảm nhận hương vị của tự do, bình đẳng. Được bầu lên làm Tổng thống, một trong những ưu tiên hàng đầu của ông là thiết lập các thể chế, hệ thống luật pháp để củng cố, duy trì sự tự do, bình đẳng ấy. Và khi đã tạo được nền móng để Nam Phi xây dựng một xã hội dân chủ, tự do, bình đẳng ông đã tự nguyện rút lui. Đây cũng là một điểm khác biệt nổi bật nơi ông. Vì dấn thân cho đất nước, đấu trành tìm lại sự công bằng, tự do cho người dân của mình, chứ không phải đi tìm quyền lợi riêng của mình, ông chỉ giữ chức tổng thống một nhiệm kỳ (1994-1995). Lướt qua các nhà ‘cách mạng’ đang sống hay đã chết sẽ thấy rằng ông thực sự là một nhà lãnh đạo, một người cách mạng thực sự vì, nước vì dân. Chẳng hạn, ở Cuba, khi giúp giải phóng được đất nước, Fidel Castro đã hàng thập kỷ duy trì quyền lãnh đạo của mình và khi không còn đủ sức nắm quyền ông mới ‘nhường ngôi’ cho em trai của mình. Ở Bắc Hàn, nhà ‘cách mạng vĩ đại’ Kim Nhật Thành đã ‘truyền ngôi’ cho con là Kim Jong-il và giờ ‘ngôi’ ấy lại được truyền sang cho Kim Jong-un. Điều đáng nói hơn, khi giúp đất nước, người dân của mình thoát được sự nô lệ, cai trị của ngoại bang, có không ít nhà ‘cách mạng’ lại quàng lên đất nước, người dân của mình một ‘ách’ hay hình thức nô lệ, cai trị khác. Nelson Mandela không ham quyền, cố vị như vậy. Đó là cũng điều làm người dân Nam Phi và thế giới ngưỡng mộ, kính phục, tôn trọng ông. Coi trọng hòa hợp, hòa giải Ông Mandela ra tù ngày 11/02/1990 Nhưng có một điều khác – nếu không muốn nói là điểm nổi bật nhất – biến ông trở thành một chính khách đặc biệt, có một không hai là ông rất coi trọng việc hòa hợp, hòa giải. Thay vì giữ mối thù hằn với những người bất công đối xử, bỏ tù giam giữ mình trong suốt gần 30, khi được thả tự do và khi lên nắm quyền ông đã khởi xướng và đẩy mạnh tiến trình hòa hợp, hòa giải dân tộc. Hàn gắn những vết thương quá khứ do chiến tranh, xung đột để lại không phải là chuyện dễ, không phải ai cũng muốn tiến hành hay có thể làm được. Lịch sử cho thấy rằng vì hận thù, vì ham muốn quyền lực sau khi loại trừ, dẹp bỏ được một ‘kiểu apartheid’ này, người ta lại tạo nên một ‘kiểu apartheid’ khác, bằng nhiều hình thức khác nhau. Những ‘trại cải tạo’ được dựng lên đây đó cho những người thuộc ‘chế độ cũ’ là một ví dụ. Do đó, bất công đối xử, hay những kiểu phân biệt chủng tộc, tôn giáo, chính trị, giai cấp vẫn cứ xảy ra – và vì vậy có những quốc gia dù đã được giải phóng, thoát cảnh nô lệ của thực dân vẫn không phát triển được, vẫn không thể tiến tới tự do, dân chủ, bình đẳng. Nelson Mandela đã giúp chấm dứt vòng luân hồi ấy tại Nam Phi. Ông đã làm được điều mà nhiều người khác, nhiều nhà ‘cách mạng’ khác không làm được hay không muốn làm. Đây cũng là điểm làm nhiều người trên thế giới – thuộc nhiều chính kiến, tôn giáo, nghề nghiệp khác nhau – ngưỡng mộ, vinh danh ông. Chính vì ông thực sự một lòng vì nước, vì dân và đặc biệt chính nhờ việc ông chú tâm đến việc hòa hợp, hòa giải dân tộc, Nelson Mandela không chỉ giúp đa số người dân Nam Phi thoát cảnh bị bất công đối xử mà còn đưa đất nước này tới dân chủ, giàu mạnh. Nam Phi dân chủ, giàu mạnh Ông Mandela góp phần đưa World Cup tới tranh tài ở Nam Phi. Mọi chuyện tại Nam Phi thời hậu apartheid không phải là đều tốt đẹp, hoàn hảo. Quốc gia này phải đối đầu với không ít thách đố, khó khăn, trong đó có tình trạng bạo lực, tội phạm hay nạn thất nghiệp. Nhưng những giới hạn, tệ nạn, thách đố đó không thể làm lu mờ được những thành công mà đất nước này đạt được kể từ khi chế độ phân biệt chủng tộc kết thúc cách đây 20 năm. Nam Phi là nước châu Phi đầu tiên được trao quyền tổ chức Vòng chung kết Bóng đá thế giới (World Cup) năm 2010, dù về chuyên môn, trình độ bóng đá Nam Phi không phải cao hơn các quốc gia khác ở Phi châu. Có thể nói Nam Phi được trao vinh dự ấy là vì đất nước này có một Nelson Mandela. Ngoài vinh dự là quốc gia Phi châu đầu tiên được đăng cai một kỳ World Cup, Nam Phi cũng là nước châu Phi duy nhất có mặt trong nhóm G20 – nhóm 20 nước mạnh nhất hay có tầm ảnh hưởng nhất trên thế giới. Nam Phi còn là một trong năm nền kinh tế quan trọng đang lên (BRICS) – đó là Brazil, Nga, India, Trung Quốc và Nam Phi. Nam Phi vượt xa các nước châu Phi khác và nhiều nước khác trên thế giới về mặt kinh tế. Theo Ngân hàng thế giới, sản lượng quốc gia (GDP) của Nam Phi năm 2012 là 384.3 tỷ USD. Trong khi đó với gần 90 triệu dân (Nam Phi chỉ có hơn 50 triệu dân), GPD của Việt Nam năm 2012 chỉ có 141.7 tỷ USD. Về mặt dân chủ, tự do, Nam Phi cũng vượt trội các nước Phi châu và nhiều quốc gia khác. Chỉ số dân chủ của The Economist Intelligence Unit năm 2013 xếp Nam Phi ở thứ 31 – cao hơn cả những nước thuộc Cộng đồng chung châu Âu như Ý (thứ 32) hay Ba Lan (44) và cao hơn rất nhiều các nước ASEAN như Indonesia (53), Thái Lan (58) và Việt Nam (144). So với những nước đang phát triển khác, có thể nói Nam Phi đã đạt được những thành công vượt bậc. Và người đóng vai trò quan trọng trong việc đưa Nam Phi từ một nước sống trong chế độ apartheid tới một quốc gia ổn định, tương đối phát triển và được thế giới nhìn nhận, đánh giá cao là ông Nelson Mandela. Vì vậy hơn ai hết, khi chứng kiến và được sống trong một đất nước giàu mạnh, dân chủ ngày hôm này, người dân Nam Phi thấy rõ được những đóng góp, hy sinh của ông. Nhưng không chỉ người dân Nam Phi mà cả thế giới này đều ghi nhận những đóng góp của ông. Việc lãnh đạo các quốc gia, các tổ chức quốc tế, tôn giáo đã đồng loạt lên tiếng tỏ lòng cảm phục, khen ngợi, thương tiếc ông khi biết ông qua đời là một ví dụ. Cảm kích, kính phục ông vì ông là một biểu tượng cho dân chủ, tự do, hòa giải. Trong một thế giới có nhiều xung đột chỉ vì thiếu sự hòa giải, tha thứ, thái độ hòa giải của ông thật đáng trân trọng, thật đáng noi theo. Và trên hết mọi người tỏ lòng kính trọng ông vì ông đã để lại cho thế giới – đặc biệt cho những người lãnh đạo các quốc gia – một bài học thật quý giá. Đó là phải biết coi trọng sự hòa giải vì điều đó rất quan trọng đối với sự ổn định và phát triển của một quốc gia và của cả thế giới nói chung. Một cộng đồng, một dân tộc, một xã hội, một quốc gia và cả thế giới chắc chắn sẽ yên bình, phát triển hơn nếu có những người lãnh đạo như Nelson Mandela – một người biết dẹp bỏ hận thù quá khứ hay những tính toán, vụ lợi cá nhân, phe nhóm và biết xây dựng, cổ vũ sự công bằng, lẽ phải, tự do, dân chủ. Bài viết phản ánh quan điểm riêng và lối hành văn của tác giả, một nghiên cứu viên tại tổ chức Global Resarch Institute tại Anh Quốc.
summarize: Cựu Tổng thống Nam Phi là một chính khách có một không hai. Ông không chỉ được người dân Nam Phi kính phục, tôn trọng mà nhiều người trên thế giới – từ các nhà lãnh đạo các quốc gia, tổ chức quốc tế, các tôn giáo đến người dân thường – đều dành cho ông một sự kính trọng đặc biệt. Thậm chí các ngôi sao, những người nổi tiếng, thành công – thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau, từ kinh doanh, giải trí đến thể thao – cũng ngưỡng mộ, thần tượng ông, coi ông như là nguồn cảm hứng cho công việc, sự nghiệp của mình. Có thể nói, ít có một chính khách hay một nhân vật nào được vinh danh nhiều như ông. Ông đã được trao đến hơn 250 giải thưởng quốc tế khác nhau, trong đó có Giải Nobel Hòa Bình năm 1993. Tại sao ông lại được quý mến, ngưỡng mộ như vậy? Vì nước vì dân Cũng giống như những nhà cách mạng đương đại khác, ông dấn thân vào con đường chính trị, cách mạng vì ông là một người yêu nước, thương dân, không chấp nhận bất cứ sự phân biệt, khinh miệt, cai trị, đàn áp của một thể chế, một chế độ nào. Nhưng ông khác với các nhà cách mạng khác ở rất nhiều điểm. Trong đó có việc ông đã phải trải qua rất nhiều khó khăn, gian khổ trên bước đường lý tưởng, trên con đường đấu tranh của mình. Với 27 năm tù, ông đã nếm trải tất cả mọi cực nhọc của lao tù, trong đó có những năm biệt lập. Chính bằng những năm tháng cực nhọc, chính bằng sự kiên trì đấu tranh không mệt mỏi ấy, ông Nelson Mandela đã giúp chấm dứt chế độ phân biệt chủng tộc tại Nam Phi– một hình thức phân biệt đối xử của người da trắng đối với người da đen đã tồn tại từ lâu và được hợp thức hóa từ năm 1948. Qua cuộc bầu cử tự do lần đầu tiên tại Nam Phi vào năm 1994, ông Nelson Mandela không chỉ trở thành vị Tổng thống da đen đầu tiên của đất nước này mà còn giúp thiết lập nên một nền dân chủ đa chủng tộc tại đất nước của mình. Lần đầu tiên trong lịch sử của mình, đất nước và người dân Nam Phi – đặc biệt là những người da đen, những người chiếm đa số quốc gia này – được cảm nhận hương vị của tự do, bình đẳng. Được bầu lên làm Tổng thống, một trong những ưu tiên hàng đầu của ông là thiết lập các thể chế, hệ thống luật pháp để củng cố, duy trì sự tự do, bình đẳng ấy. Và khi đã tạo được nền móng để Nam Phi xây dựng một xã hội dân chủ, tự do, bình đẳng ông đã tự nguyện rút lui. Đây cũng là một điểm khác biệt nổi bật nơi ông. Vì dấn thân cho đất nước, đấu trành tìm lại sự công bằng, tự do cho người dân của mình, chứ không phải đi tìm quyền lợi riêng của mình, ông chỉ giữ chức tổng thống một nhiệm kỳ (1994-1995). Lướt qua các nhà ‘cách mạng’ đang sống hay đã chết sẽ thấy rằng ông thực sự là một nhà lãnh đạo, một người cách mạng thực sự vì, nước vì dân. Chẳng hạn, ở Cuba, khi giúp giải phóng được đất nước, Fidel Castro đã hàng thập kỷ duy trì quyền lãnh đạo của mình và khi không còn đủ sức nắm quyền ông mới ‘nhường ngôi’ cho em trai của mình. Ở Bắc Hàn, nhà ‘cách mạng vĩ đại’ Kim Nhật Thành đã ‘truyền ngôi’ cho con là Kim Jong-il và giờ ‘ngôi’ ấy lại được truyền sang cho Kim Jong-un. Điều đáng nói hơn, khi giúp đất nước, người dân của mình thoát được sự nô lệ, cai trị của ngoại bang, có không ít nhà ‘cách mạng’ lại quàng lên đất nước, người dân của mình một ‘ách’ hay hình thức nô lệ, cai trị khác. Nelson Mandela không ham quyền, cố vị như vậy. Đó là cũng điều làm người dân Nam Phi và thế giới ngưỡng mộ, kính phục, tôn trọng ông. Coi trọng hòa hợp, hòa giải Ông Mandela ra tù ngày 11/02/1990 Nhưng có một điều khác – nếu không muốn nói là điểm nổi bật nhất – biến ông trở thành một chính khách đặc biệt, có một không hai là ông rất coi trọng việc hòa hợp, hòa giải. Thay vì giữ mối thù hằn với những người bất công đối xử, bỏ tù giam giữ mình trong suốt gần 30, khi được thả tự do và khi lên nắm quyền ông đã khởi xướng và đẩy mạnh tiến trình hòa hợp, hòa giải dân tộc. Hàn gắn những vết thương quá khứ do chiến tranh, xung đột để lại không phải là chuyện dễ, không phải ai cũng muốn tiến hành hay có thể làm được. Lịch sử cho thấy rằng vì hận thù, vì ham muốn quyền lực sau khi loại trừ, dẹp bỏ được một ‘kiểu apartheid’ này, người ta lại tạo nên một ‘kiểu apartheid’ khác, bằng nhiều hình thức khác nhau. Những ‘trại cải tạo’ được dựng lên đây đó cho những người thuộc ‘chế độ cũ’ là một ví dụ. Do đó, bất công đối xử, hay những kiểu phân biệt chủng tộc, tôn giáo, chính trị, giai cấp vẫn cứ xảy ra – và vì vậy có những quốc gia dù đã được giải phóng, thoát cảnh nô lệ của thực dân vẫn không phát triển được, vẫn không thể tiến tới tự do, dân chủ, bình đẳng. Nelson Mandela đã giúp chấm dứt vòng luân hồi ấy tại Nam Phi. Ông đã làm được điều mà nhiều người khác, nhiều nhà ‘cách mạng’ khác không làm được hay không muốn làm. Đây cũng là điểm làm nhiều người trên thế giới – thuộc nhiều chính kiến, tôn giáo, nghề nghiệp khác nhau – ngưỡng mộ, vinh danh ông. Chính vì ông thực sự một lòng vì nước, vì dân và đặc biệt chính nhờ việc ông chú tâm đến việc hòa hợp, hòa giải dân tộc, Nelson Mandela không chỉ giúp đa số người dân Nam Phi thoát cảnh bị bất công đối xử mà còn đưa đất nước này tới dân chủ, giàu mạnh. Nam Phi dân chủ, giàu mạnh Ông Mandela góp phần đưa World Cup tới tranh tài ở Nam Phi. Mọi chuyện tại Nam Phi thời hậu apartheid không phải là đều tốt đẹp, hoàn hảo. Quốc gia này phải đối đầu với không ít thách đố, khó khăn, trong đó có tình trạng bạo lực, tội phạm hay nạn thất nghiệp. Nhưng những giới hạn, tệ nạn, thách đố đó không thể làm lu mờ được những thành công mà đất nước này đạt được kể từ khi chế độ phân biệt chủng tộc kết thúc cách đây 20 năm. Nam Phi là nước châu Phi đầu tiên được trao quyền tổ chức Vòng chung kết Bóng đá thế giới (World Cup) năm 2010, dù về chuyên môn, trình độ bóng đá Nam Phi không phải cao hơn các quốc gia khác ở Phi châu. Có thể nói Nam Phi được trao vinh dự ấy là vì đất nước này có một Nelson Mandela. Ngoài vinh dự là quốc gia Phi châu đầu tiên được đăng cai một kỳ World Cup, Nam Phi cũng là nước châu Phi duy nhất có mặt trong nhóm G20 – nhóm 20 nước mạnh nhất hay có tầm ảnh hưởng nhất trên thế giới. Nam Phi còn là một trong năm nền kinh tế quan trọng đang lên (BRICS) – đó là Brazil, Nga, India, Trung Quốc và Nam Phi. Nam Phi vượt xa các nước châu Phi khác và nhiều nước khác trên thế giới về mặt kinh tế. Theo Ngân hàng thế giới, sản lượng quốc gia (GDP) của Nam Phi năm 2012 là 384.3 tỷ USD. Trong khi đó với gần 90 triệu dân (Nam Phi chỉ có hơn 50 triệu dân), GPD của Việt Nam năm 2012 chỉ có 141.7 tỷ USD. Về mặt dân chủ, tự do, Nam Phi cũng vượt trội các nước Phi châu và nhiều quốc gia khác. Chỉ số dân chủ của The Economist Intelligence Unit năm 2013 xếp Nam Phi ở thứ 31 – cao hơn cả những nước thuộc Cộng đồng chung châu Âu như Ý (thứ 32) hay Ba Lan (44) và cao hơn rất nhiều các nước ASEAN như Indonesia (53), Thái Lan (58) và Việt Nam (144). So với những nước đang phát triển khác, có thể nói Nam Phi đã đạt được những thành công vượt bậc. Và người đóng vai trò quan trọng trong việc đưa Nam Phi từ một nước sống trong chế độ apartheid tới một quốc gia ổn định, tương đối phát triển và được thế giới nhìn nhận, đánh giá cao là ông Nelson Mandela. Vì vậy hơn ai hết, khi chứng kiến và được sống trong một đất nước giàu mạnh, dân chủ ngày hôm này, người dân Nam Phi thấy rõ được những đóng góp, hy sinh của ông. Nhưng không chỉ người dân Nam Phi mà cả thế giới này đều ghi nhận những đóng góp của ông. Việc lãnh đạo các quốc gia, các tổ chức quốc tế, tôn giáo đã đồng loạt lên tiếng tỏ lòng cảm phục, khen ngợi, thương tiếc ông khi biết ông qua đời là một ví dụ. Cảm kích, kính phục ông vì ông là một biểu tượng cho dân chủ, tự do, hòa giải. Trong một thế giới có nhiều xung đột chỉ vì thiếu sự hòa giải, tha thứ, thái độ hòa giải của ông thật đáng trân trọng, thật đáng noi theo. Và trên hết mọi người tỏ lòng kính trọng ông vì ông đã để lại cho thế giới – đặc biệt cho những người lãnh đạo các quốc gia – một bài học thật quý giá. Đó là phải biết coi trọng sự hòa giải vì điều đó rất quan trọng đối với sự ổn định và phát triển của một quốc gia và của cả thế giới nói chung. Một cộng đồng, một dân tộc, một xã hội, một quốc gia và cả thế giới chắc chắn sẽ yên bình, phát triển hơn nếu có những người lãnh đạo như Nelson Mandela – một người biết dẹp bỏ hận thù quá khứ hay những tính toán, vụ lợi cá nhân, phe nhóm và biết xây dựng, cổ vũ sự công bằng, lẽ phải, tự do, dân chủ. Bài viết phản ánh quan điểm riêng và lối hành văn của tác giả, một nghiên cứu viên tại tổ chức Global Resarch Institute tại Anh Quốc.
[ 108, 287, 285, 161, 2349, 408, 234, 132, 1427, 106, 116, 122, 547, 107, 116, 110, 196, 112, 208, 110, 163, 117, 111, 137, 132, 1427, 1724, 6826, 666, 308, 145, 158, 111, 159, 175, 249, 1021, 148, 109, 152, 261, 247, 109, 198, 1906, 420, 229, 198, 955, 109, 666, 309, 155, 111, 137, 369, 1021, 413, 1031, 114, 118, 116, 144, 1724, 308, 634, 4276, 3270, 356, 109, 1184, 3470, 120, 111, 738, 4943, 164, 135, 1021, 624, 158, 950, 442, 211, 1481, 148, 236, 4932, 272, 512, 155, 136, 1772, 1021, 127, 2406, 12085, 860, 706, 118, 103, 703, 118, 128, 106, 774, 406, 2166, 114, 135, 156, 103, 144, 522, 104, 900, 615, 136, 1720, 500, 107, 116, 122, 547, 194, 116, 157, 731, 224, 117, 2243, 595, 158, 128, 1895, 208, 115, 117, 992, 155, 183, 4692, 272, 1880, 198, 216, 211, 1481, 113, 150, 107, 2029, 3787, 1418, 644, 147, 12619, 919, 350, 118, 153, 117, 1089, 8038, 2406, 2047, 128, 3001, 865, 142, 171, 137, 1185, 269, 855, 128, 120, 152, 173, 427, 1177, 273, 913, 118, 5766, 481, 138, 219, 361, 122, 1261, 173, 427, 171, 118, 106, 116, 111, 436, 1013, 432, 1422, 110, 577, 238, 295, 532, 144, 613, 3677, 4352, 6676, 103, 1840, 1261, 685, 516, 104, 116, 136, 3495, 116, 353, 359, 1279, 311, 118, 211, 119, 109, 152, 173, 427, 211, 108, 121, 215, 158, 3823, 298, 150, 107, 156, 118, 115, 139, 1281, 235, 215, 158, 455, 3409, 390, 1033, 159, 920, 361, 241, 4111, 159, 219, 361, 585, 250, 104, 900, 1224, 176, 2715, 147, 3573, 118, 115, 6343, 1281, 525, 186, 389, 786, 7084, 104, 825, 3573, 113, 150, 107, 120, 147, 575, 3125, 448, 281, 120, 147, 253, 786, 7084, 103, 122, 281, 144, 1846, 996, 585, 250, 110, 3296, 3217, 2845, 118, 7379, 6065, 115, 422, 1550, 1463, 353, 359, 613, 575, 1519, 796, 149, 132, 1427, 9760, 116, 240, 329, 613, 575, 195, 528, 104, 111, 1285, 1714, 195, 119, 111, 1285, 1532, 115, 1025, 149, 148, 727, 105, 117, 279, 329, 471, 148, 147, 8164, 112, 2692, 204, 513, 368, 222, 180, 400, 178, 462, 149, 132, 1427, 138, 147, 8339, 118, 7379, 6065, 110, 163, 319, 164, 297, 408, 234, 1285, 1532, 178, 462, 104, 282, 142, 126, 145, 177, 422, 583, 385, 237, 116, 639, 137, 185, 635, 1519, 796, 149, 282, 142, 104, 900, 2871, 178, 462, 113, 478, 324, 104, 1081, 282, 142, 105, 111, 137, 132, 1427, 1021, 634, 575, 106, 120, 111, 1285, 5196, 120, 111, 961, 635, 166, 198, 165, 126, 1021, 117, 406, 238, 1517, 297, 104, 222, 2350, 342, 9295, 2077, 513, 227, 140, 408, 3351, 116, 113, 120, 1293, 462, 201, 178, 104, 118, 106, 583, 385, 109, 136, 3495, 300, 234, 330, 246, 130, 2017, 601, 103, 756, 996, 144, 222, 2350, 342, 1936, 3210, 619, 129, 115, 394, 117, 639, 3417, 130, 132, 1427, 556, 636, 116, 293, 213, 137, 1629, 222, 2350, 342, 1936, 118, 115, 222, 1479, 995, 10069, 834, 127, 106, 116, 318, 211, 575, 738, 2160, 328, 1895, 865, 5766, 481, 114, 282, 1013, 585, 1837, 772, 370, 153, 144, 135, 281, 103, 222, 180, 114, 111, 137, 104, 1081, 739, 110, 139, 184, 370, 168, 418, 734, 104, 1081, 118, 163, 533, 229, 497, 234, 116, 517, 393, 444, 18108, 3983, 7586, 831, 21769, 332, 235, 109, 152, 9252, 772, 427, 748, 167, 307, 194, 115, 654, 134, 203, 160, 118, 223, 144, 106, 116, 152, 261, 2758, 116, 111, 173, 427, 223, 144, 171, 103, 142, 171, 1568, 960, 1626, 2384, 108, 121, 6182, 129, 422, 272, 662, 117, 282, 1013, 4202, 3300, 115, 201, 1092, 688, 756, 996, 168, 261, 247, 104, 267, 105, 129, 110, 177, 620, 543, 1148, 168, 118, 239, 743, 1671, 4118, 1184, 748, 114, 640, 1320, 104, 900, 108, 978, 360, 2564, 152, 9252, 772, 427, 2014, 273, 748, 948, 673, 994, 115, 743, 11211, 1184, 748, 114, 219, 106, 948, 6835, 105, 339, 743, 15220, 748, 728, 153, 117, 425, 586, 114, 948, 11248, 747, 549, 123, 975, 129, 422, 282, 1013, 111, 137, 104, 267, 1415, 117, 144, 2852, 5625, 1840, 245, 104, 470, 5407, 107, 110, 500, 152, 9252, 772, 427, 748, 153, 14035, 227, 282, 1013, 111, 137, 104, 267, 116, 743, 4435, 748, 194, 240, 329, 2852, 5625, 1840, 245, 911, 7379, 6065, 110, 108, 2986, 1585, 601, 297, 128, 1356, 902, 106, 127, 179, 140, 111, 137, 132, 1427, 105, 175, 249, 2406, 12085, 1724, 6826, 666, 308, 1895, 13458, 308, 544, 279, 103, 544, 272, 208, 6065, 124, 717, 191, 27723, 17241, 311, 107, 116, 179, 211, 1021, 323, 110, 278, 123, 106, 318, 738, 2160, 202, 1021, 625, 118, 319, 164, 116, 122, 547, 634, 3677, 107, 116, 110, 196, 106, 118, 215, 703, 308, 156, 544, 279, 103, 544, 272, 112, 2183, 171, 533, 882, 1056, 4893, 119, 120, 111, 295, 135, 195, 528, 103, 306, 717, 1090, 533, 267, 113, 1232, 386, 1100, 103, 129, 117, 1617, 222, 180, 105, 129, 227, 1148, 168, 118, 115, 1106, 4208, 105, 922, 417, 472, 277, 544, 279, 103, 544, 272, 137, 2529, 542, 1571, 120, 2142, 432, 310, 1937, 180, 242, 2722, 1001, 1259, 130, 153, 110, 139, 106, 443, 790, 103, 110, 139, 375, 127, 278, 472, 209, 194, 107, 136, 140, 1378, 2375, 324, 114, 203, 160, 171, 2609, 5979, 171, 108, 2986, 278, 168, 265, 187, 129, 534, 1419, 103, 2879, 306, 117, 116, 743, 18695, 17774, 748, 474, 111, 169, 153, 394, 237, 116, 743, 18695, 17774, 748, 913, 281, 158, 240, 329, 211, 1315, 564, 15256, 8998, 655, 394, 748, 117, 636, 227, 248, 150, 114, 120, 111, 624, 22343, 359, 1363, 748, 106, 116, 1380, 8121, 1133, 397, 295, 135, 195, 528, 103, 194, 120, 1138, 613, 575, 1519, 2483, 666, 2244, 122, 1261, 1008, 373, 244, 532, 488, 124, 1021, 105, 171, 530, 107, 120, 198, 165, 428, 115, 117, 272, 662, 103, 1415, 313, 2852, 947, 104, 223, 137, 244, 110, 212, 435, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 1612, 115, 217, 226, 105, 127, 117, 862, 133, 1466, 751, 1037, 111, 137, 132, 1427, 244, 406, 203, 3091, 13861, 103, 552, 10034, 1187, 1491, 129, 194, 193, 118, 7379, 6065, 235, 3256, 619, 110, 163, 111, 137, 132, 1427, 145, 149, 158, 328, 211, 159, 175, 1555, 158, 111, 127, 107, 406, 1143, 728, 129, 217, 193, 433, 1 ]
160916_am_am_ung_thu
https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2016/09/160916_am_am_ung_thu
Ám ảnh ung thư ở Việt Nam
Trong vài năm gần đây, báo mạng ở Việt Nam (bao gồm tất cả các trang lề phải, lề trái, fanpage…) dày đặc những bài tổng hợp nói về nguy cơ bị ung thư và những cách phòng chống bệnh ung thư. Việc phát hiện bệnh ung thư ở nghệ sĩ này hay nghệ sĩ nọ….càng làm tăng lên nỗi sợ hãi. Và truyền thông ở Việt Nam đang chạy theo xu hướng khai thác sự sợ hãi của công chúng.
Ung thư gõ cửa nhà nghèo lẫn nhà giàu Sau kỳ nghỉ lễ, tôi theo một người chị vào bệnh viện (BV) Ung Bướu thành phố Hồ Chí Minh (TP HCM). Chị có lịch xạ trị ở đây sau ca phẫu thuật cắt bỏ khối u. Khu xạ trị gia tốc ở BV Ung Bướu TP HCM được đưa vào hoạt động tháng 4/2005 với vốn đầu tư gần 100 triệu đồng với hai máy xạ trị gia tốc kể ra cũng là mới so với các máy xạ trị ở trong khuôn viên cũ của bệnh viện. Căn phòng xạ trị nằm dưới tầng hầm, có phòng ngồi chờ tươm tất, sạch sẽ với quạt máy, ti vi màn hình LCD. Tôi nhìn thấy nhiều phụ nữ lứa tuổi U40 – 50 – 60 – 70 và thuộc các tầng lớp khác nhau qua cách họ ăn mặc. Có phụ nữ xuề xòa mặc đồ bộ, chân đi dép…thì cũng có phụ nữ xăm chân mày, trang điểm nhẹ với áo choàng và váy chống nắng, mùi nước hoa thoang thoảng. Căn bệnh này không chừa ai. Trong khi những người phụ nữ xuề xoà giản dị hồn nhiên kể lể về tiến trình chữa trị của mình để mong học hỏi nhau điều gì đó thì chị của tôi (và những người phụ nữ sang trọng khác) ngồi yên lặng, mặt căng thẳng hoặc lo âu. Chị cấm không cho tôi kể với ai về căn bệnh của mình, thậm chí không được nói về căn bệnh đó ngay cả với chị. Chị muốn quên đi, muốn mau mau thoát ra khỏi bệnh viện để trở lại cuộc sống bình thường. Trước khi theo chị của mình vào BV, tôi đã từng đem phim chụp CT Scan của một ngưởi bạn cho một vị bác sĩ rất giỏi ở đây xem. Tôi không quên vẻ mặt cáu kỉnh và xanh xám của anh tại phòng chờ khám bệnh của BV hôm đó. Có một khối u trong tuỷ của anh và nó cần được mổ càng sớm càng tốt, nhưng các bác sĩ tiên liệu nếu lên bàn mổ thì khả năng sống của anh chỉ có 50%. Là một người khôn ngoan nhiều trải nghiệm mà khi bác sĩ bảo anh kết quả mổ có thể chỉ đạt 50/50, anh hỏi tôi: “Họ nói thế có nghĩa gì?”. “Là có thể ca mổ sẽ không thành công, một sống một chết”. Thế là anh ôm hồ sơ về, quyết định kiếm thuốc nam uống. Vài tháng cất công đi bốc thuốc tận phía bắc, mỗi ngày anh đều tuân thủ đúng thời gian uống thuốc và chế biến đúng kiểu thầy dặn dù không dễ tí nào. Anh gặp tôi sau đó với vẻ lạc quan: theo lời thầy bắt mạch thì khối u trong tuỵ có vẻ ngày càng nhỏ đi….Thế nhưng, không lâu sau đó anh bị ngất đột ngột và đã phải nhập viện để mổ cấp cứu. May mà ca mổ thành công, và anh lại hỏi tôi về quá trình hoá trị, với một thái độ chấp nhận khác hẳn trước. Đau nhất là một ông anh họ tôi thương mến: khi phát hiện bị ung thư phổi anh đã trốn tất cả mọi người và quyết định…không chữa trị. Nhưng rồi khi bị khối u hành hạ, anh đã lên đường sang Mỹ. Hơn một năm sau, tôi gặp lại anh với thần sắc tốt hơn, nhưng anh vẫn không thể bỏ được thuốc lá… dù đã điều chỉnh lại nhiều thói quen trong cuộc sống! Cũng đầu năm nay, tôi đi dự đám tang một đồng nghiệp mất vì ung thư di căn lần thứ 3. Phát hiện bị ung thư cách nay 16 năm, chị chỉ cầu mong được sống để nuôi con khôn lớn. Và với quyết tâm đó, chị đã vượt qua 3 lần điều trị (lần đầu và 02 lần di căn) và chỉ buông tay lần thứ 4. Nhưng không ít người bị bệnh giống chị đã ra đi sau một vài tháng, bởi cùng một loại bệnh, cùng một giai đoạn bệnh, cùng một cách điều trị, diễn tiến bệnh ung thư trên mỗi người là hoàn toàn khác nhau. Thế nhưng, có một cái chung là người nghèo bị bệnh ung thư thường mất nhanh hơn do không đủ tiền theo đuổi quá trình chữa trị hoặc không đủ tiền ăn uống đầy đủ. Đã hơn 10 năm nay, tôi ra vô Bệnh viện Ung Bướu TP HCM không biết bao nhiêu lần. Trong tất cả những lần đến đây, tôi đều ngồi ở ghế… chờ (chờ một người thân, chờ một người bạn), nhưng dù tôi không nếm trải sự đau đớn hay hoảng loạn của bệnh nhân, tôi lại có nỗi sợ khác ám ảnh: không biết với liệu trình này, cách chữa trị này… người thân hay bạn của mình có vượt qua được hay không? Làm sao giúp họ thoát khỏi căn bệnh này? Làm sao chia xẻ với họ nỗi đau (thể xác lẫn tinh thần) trong quá trình chữa trị? Mỗi liệu trình chữa trị bệnh ung thư thường kéo dài ít nhất 6 tháng đến một năm với nhiều tác dụng phụ. Khi chữa xong, bệnh nhân phải quay trở lại BV để kiểm tra mỗi ba tháng hoặc 6 tháng trong vòng 05 năm với nỗi hồi hộp bệnh quay trở lại. Vì thế, kết quả chẩn đoán “bệnh ung thư” của các bác sĩ thường đem lại nỗi tuyệt vọng cho bệnh nhân và gia đình họ. Kết quả đó không còn là chẩn đoán thông thường mà trở thành sự phán quyết, chẳng khác gì “án tử” treo trên đầu! Nhất là khi các bệnh nhân chữa trị bệnh ung thư ở đây không nhận được bất kỳ sự tư vấn tâm lý miễn phí nào như ở Singapore. Có ai đó nói với tôi rằng bệnh ung thư ở Việt Nam giờ cũng giống như bệnh cảm cúm nhưng không có thuốc chích ngừa. Quả là như vậy. Ngoảnh đi ngoảnh lại nhà nào cũng có người bị bệnh, thật kinh khủng, vì chả biết bao giờ căn bệnh này “ghé thăm” mình nữa? 'Sẽ chết như nhau' Chứng kiến những cái chết trẻ vì ung thư, đọc những câu chuyện chia sẻ về căn bệnh này ngày càng nhiều, cho dù gia đình chưa ai mắc bệnh thì vô hình chung, nỗi sợ hãi ung thư đã lan toả trong cộng đồng. Trên cộng đồng mạng facebook hiện nay, không ít người thường xuyên chia sẻ những bài thuốc chữa ung thư hoặc cảnh báo những loại thực phẩm độc hại có thể gây ung thư. Thông tin này nhiều khi không có nguồn rõ ràng mà chỉ là bài viết tổng hợp, thế nhưng không ít người tin theo và lại tiếp tục nhấn nút “share”. Chung quanh tôi, có những gia đình hoàn toàn không sử dụng bất kỳ một loại bột nêm hay gia vị chế biến sẵn nào, mà chỉ dùng thuần muối hay nước mắm chế biến thủ công biết rõ nguồn gốc. Họ hạn chế ra ngoài ăn uống mà tự chế biến ở nhà. Không chỉ người lớn tuổi mới sợ, có cả những người trẻ tự đun nước uống mang theo đi làm và từ chối uống các loại thức uống đựng trong những chai lọ bằng nhựa dù được mời, đến mức cực đoan vậy đó! Một anh bạn của tôi cả chục năm nay đã mua đất làm trang trại ở một vùng biển miền Trung và sống hẳn ngoài đó, căn nhà to ở Sài Gòn thì cho thuê. Vợ chồng anh tự trồng rau, tự làm nước mắm, bánh mì, giò chả, xúc xích ….Lúc trước biển chưa nhiễm độc, anh chị hay phơi cá biển tươi rồi đóng bao hút chân không gửi biếu bạn bè ở Sài Gòn. Bây giờ ở gần biển mà không dám mua cá biển, anh chị nuôi thêm gà, bò….để khi cần có thịt tươi đãi bạn. Anh sống như một nông dân chính hiệu mà lại rất tự hào vì tự mình kiểm soát được chất lượng thực phẩm. Trong cơn tuyệt vọng không tin vào sự kiểm soát thực phẩm của chính quyền, mạnh ai nấy tìm kiếm nguồn cung thực phẩm cho riêng mình nếu không có đất “tự cung tự cấp” giống như anh bạn tôi. Những cửa hàng thực phẩm sạch, thực phẩm hữu cơ, những loại thực phẩm chế biến thủ công tại nhà… bỗng nhiên nở rộ và có lượng khách riêng của mình. Dĩ nhiên, giá không rẻ. Mặt khác, chưa bao giờ thấy thức ăn nước uống bày bán trên đường phố nhiều như bây giờ. Không kể quán ăn nhà hàng có bảng hiệu đàng hoàng, con đường nào cũng đầy hàng quán rong: bán trên xe đẩy dạng “to go” hoặc bán trên lề đường với vài cái ghế nhỏ ăn tại chỗ. Lạ một chỗ trên mạng ai cũng lo sợ thực phẩm bẩn nhưng ra đường thấy chỗ nào cũng có người xì xụp ăn uống, bất kể chỗ bán bên cống rãnh. Nạn bạ đâu cũng ăn cũng uống đã biến những con phố vốn sạch đẹp trước kia trở thành nhếch nhác với nước thải, rác rến đọng quanh các hố ga…Và mỗi khi trời mưa thì do rác đã ngập cống, nước không thoát được gây ngập ngụa hôi thối thì có gì đâu mà lạ? Thực phẩm bẩn có thể tự mình tránh, tự mình kiểm soát, nhưng môi trường bẩn thì bất lực rồi. Thống kê từ các chuyên gia chữa trị ung thư cho thấy 40% các ca mắc ung thư có nguyên nhân từ môi trường ô nhiễm. Giờ dân Sài Gòn ra đường đeo khẩu trang, bịt kín mặt mũi như dân Ả Rập đi trong sa mạc, ngay cả đàn ông. Khói bụi, tiếng ồn, kẹt xe bất kể giờ giấc, nước ngập khi trời mưa… đã biến Sài Gòn xinh đẹp ngày nào trở thành nơi chứa đầy nguy cơ “ung thư”. Và dù sống kỹ càng đến mức cực đoan hay sống buông thả - ăn uống vô tội vạ - bất kể ngày mai thì rồi chúng ta cũng sẽ chết như nhau thôi: nếu không bị mắc bệnh ung thư thì cũng chứng kiến người thân, bạn bè mình ra đi vì bệnh ung thư.
summarize: Ung thư gõ cửa nhà nghèo lẫn nhà giàu Sau kỳ nghỉ lễ, tôi theo một người chị vào bệnh viện (BV) Ung Bướu thành phố Hồ Chí Minh (TP HCM). Chị có lịch xạ trị ở đây sau ca phẫu thuật cắt bỏ khối u. Khu xạ trị gia tốc ở BV Ung Bướu TP HCM được đưa vào hoạt động tháng 4/2005 với vốn đầu tư gần 100 triệu đồng với hai máy xạ trị gia tốc kể ra cũng là mới so với các máy xạ trị ở trong khuôn viên cũ của bệnh viện. Căn phòng xạ trị nằm dưới tầng hầm, có phòng ngồi chờ tươm tất, sạch sẽ với quạt máy, ti vi màn hình LCD. Tôi nhìn thấy nhiều phụ nữ lứa tuổi U40 – 50 – 60 – 70 và thuộc các tầng lớp khác nhau qua cách họ ăn mặc. Có phụ nữ xuề xòa mặc đồ bộ, chân đi dép…thì cũng có phụ nữ xăm chân mày, trang điểm nhẹ với áo choàng và váy chống nắng, mùi nước hoa thoang thoảng. Căn bệnh này không chừa ai. Trong khi những người phụ nữ xuề xoà giản dị hồn nhiên kể lể về tiến trình chữa trị của mình để mong học hỏi nhau điều gì đó thì chị của tôi (và những người phụ nữ sang trọng khác) ngồi yên lặng, mặt căng thẳng hoặc lo âu. Chị cấm không cho tôi kể với ai về căn bệnh của mình, thậm chí không được nói về căn bệnh đó ngay cả với chị. Chị muốn quên đi, muốn mau mau thoát ra khỏi bệnh viện để trở lại cuộc sống bình thường. Trước khi theo chị của mình vào BV, tôi đã từng đem phim chụp CT Scan của một ngưởi bạn cho một vị bác sĩ rất giỏi ở đây xem. Tôi không quên vẻ mặt cáu kỉnh và xanh xám của anh tại phòng chờ khám bệnh của BV hôm đó. Có một khối u trong tuỷ của anh và nó cần được mổ càng sớm càng tốt, nhưng các bác sĩ tiên liệu nếu lên bàn mổ thì khả năng sống của anh chỉ có 50%. Là một người khôn ngoan nhiều trải nghiệm mà khi bác sĩ bảo anh kết quả mổ có thể chỉ đạt 50/50, anh hỏi tôi: “Họ nói thế có nghĩa gì?”. “Là có thể ca mổ sẽ không thành công, một sống một chết”. Thế là anh ôm hồ sơ về, quyết định kiếm thuốc nam uống. Vài tháng cất công đi bốc thuốc tận phía bắc, mỗi ngày anh đều tuân thủ đúng thời gian uống thuốc và chế biến đúng kiểu thầy dặn dù không dễ tí nào. Anh gặp tôi sau đó với vẻ lạc quan: theo lời thầy bắt mạch thì khối u trong tuỵ có vẻ ngày càng nhỏ đi….Thế nhưng, không lâu sau đó anh bị ngất đột ngột và đã phải nhập viện để mổ cấp cứu. May mà ca mổ thành công, và anh lại hỏi tôi về quá trình hoá trị, với một thái độ chấp nhận khác hẳn trước. Đau nhất là một ông anh họ tôi thương mến: khi phát hiện bị ung thư phổi anh đã trốn tất cả mọi người và quyết định…không chữa trị. Nhưng rồi khi bị khối u hành hạ, anh đã lên đường sang Mỹ. Hơn một năm sau, tôi gặp lại anh với thần sắc tốt hơn, nhưng anh vẫn không thể bỏ được thuốc lá… dù đã điều chỉnh lại nhiều thói quen trong cuộc sống! Cũng đầu năm nay, tôi đi dự đám tang một đồng nghiệp mất vì ung thư di căn lần thứ 3. Phát hiện bị ung thư cách nay 16 năm, chị chỉ cầu mong được sống để nuôi con khôn lớn. Và với quyết tâm đó, chị đã vượt qua 3 lần điều trị (lần đầu và 02 lần di căn) và chỉ buông tay lần thứ 4. Nhưng không ít người bị bệnh giống chị đã ra đi sau một vài tháng, bởi cùng một loại bệnh, cùng một giai đoạn bệnh, cùng một cách điều trị, diễn tiến bệnh ung thư trên mỗi người là hoàn toàn khác nhau. Thế nhưng, có một cái chung là người nghèo bị bệnh ung thư thường mất nhanh hơn do không đủ tiền theo đuổi quá trình chữa trị hoặc không đủ tiền ăn uống đầy đủ. Đã hơn 10 năm nay, tôi ra vô Bệnh viện Ung Bướu TP HCM không biết bao nhiêu lần. Trong tất cả những lần đến đây, tôi đều ngồi ở ghế… chờ (chờ một người thân, chờ một người bạn), nhưng dù tôi không nếm trải sự đau đớn hay hoảng loạn của bệnh nhân, tôi lại có nỗi sợ khác ám ảnh: không biết với liệu trình này, cách chữa trị này… người thân hay bạn của mình có vượt qua được hay không? Làm sao giúp họ thoát khỏi căn bệnh này? Làm sao chia xẻ với họ nỗi đau (thể xác lẫn tinh thần) trong quá trình chữa trị? Mỗi liệu trình chữa trị bệnh ung thư thường kéo dài ít nhất 6 tháng đến một năm với nhiều tác dụng phụ. Khi chữa xong, bệnh nhân phải quay trở lại BV để kiểm tra mỗi ba tháng hoặc 6 tháng trong vòng 05 năm với nỗi hồi hộp bệnh quay trở lại. Vì thế, kết quả chẩn đoán “bệnh ung thư” của các bác sĩ thường đem lại nỗi tuyệt vọng cho bệnh nhân và gia đình họ. Kết quả đó không còn là chẩn đoán thông thường mà trở thành sự phán quyết, chẳng khác gì “án tử” treo trên đầu! Nhất là khi các bệnh nhân chữa trị bệnh ung thư ở đây không nhận được bất kỳ sự tư vấn tâm lý miễn phí nào như ở Singapore. Có ai đó nói với tôi rằng bệnh ung thư ở Việt Nam giờ cũng giống như bệnh cảm cúm nhưng không có thuốc chích ngừa. Quả là như vậy. Ngoảnh đi ngoảnh lại nhà nào cũng có người bị bệnh, thật kinh khủng, vì chả biết bao giờ căn bệnh này “ghé thăm” mình nữa? 'Sẽ chết như nhau' Chứng kiến những cái chết trẻ vì ung thư, đọc những câu chuyện chia sẻ về căn bệnh này ngày càng nhiều, cho dù gia đình chưa ai mắc bệnh thì vô hình chung, nỗi sợ hãi ung thư đã lan toả trong cộng đồng. Trên cộng đồng mạng facebook hiện nay, không ít người thường xuyên chia sẻ những bài thuốc chữa ung thư hoặc cảnh báo những loại thực phẩm độc hại có thể gây ung thư. Thông tin này nhiều khi không có nguồn rõ ràng mà chỉ là bài viết tổng hợp, thế nhưng không ít người tin theo và lại tiếp tục nhấn nút “share”. Chung quanh tôi, có những gia đình hoàn toàn không sử dụng bất kỳ một loại bột nêm hay gia vị chế biến sẵn nào, mà chỉ dùng thuần muối hay nước mắm chế biến thủ công biết rõ nguồn gốc. Họ hạn chế ra ngoài ăn uống mà tự chế biến ở nhà. Không chỉ người lớn tuổi mới sợ, có cả những người trẻ tự đun nước uống mang theo đi làm và từ chối uống các loại thức uống đựng trong những chai lọ bằng nhựa dù được mời, đến mức cực đoan vậy đó! Một anh bạn của tôi cả chục năm nay đã mua đất làm trang trại ở một vùng biển miền Trung và sống hẳn ngoài đó, căn nhà to ở Sài Gòn thì cho thuê. Vợ chồng anh tự trồng rau, tự làm nước mắm, bánh mì, giò chả, xúc xích ….Lúc trước biển chưa nhiễm độc, anh chị hay phơi cá biển tươi rồi đóng bao hút chân không gửi biếu bạn bè ở Sài Gòn. Bây giờ ở gần biển mà không dám mua cá biển, anh chị nuôi thêm gà, bò….để khi cần có thịt tươi đãi bạn. Anh sống như một nông dân chính hiệu mà lại rất tự hào vì tự mình kiểm soát được chất lượng thực phẩm. Trong cơn tuyệt vọng không tin vào sự kiểm soát thực phẩm của chính quyền, mạnh ai nấy tìm kiếm nguồn cung thực phẩm cho riêng mình nếu không có đất “tự cung tự cấp” giống như anh bạn tôi. Những cửa hàng thực phẩm sạch, thực phẩm hữu cơ, những loại thực phẩm chế biến thủ công tại nhà… bỗng nhiên nở rộ và có lượng khách riêng của mình. Dĩ nhiên, giá không rẻ. Mặt khác, chưa bao giờ thấy thức ăn nước uống bày bán trên đường phố nhiều như bây giờ. Không kể quán ăn nhà hàng có bảng hiệu đàng hoàng, con đường nào cũng đầy hàng quán rong: bán trên xe đẩy dạng “to go” hoặc bán trên lề đường với vài cái ghế nhỏ ăn tại chỗ. Lạ một chỗ trên mạng ai cũng lo sợ thực phẩm bẩn nhưng ra đường thấy chỗ nào cũng có người xì xụp ăn uống, bất kể chỗ bán bên cống rãnh. Nạn bạ đâu cũng ăn cũng uống đã biến những con phố vốn sạch đẹp trước kia trở thành nhếch nhác với nước thải, rác rến đọng quanh các hố ga…Và mỗi khi trời mưa thì do rác đã ngập cống, nước không thoát được gây ngập ngụa hôi thối thì có gì đâu mà lạ? Thực phẩm bẩn có thể tự mình tránh, tự mình kiểm soát, nhưng môi trường bẩn thì bất lực rồi. Thống kê từ các chuyên gia chữa trị ung thư cho thấy 40% các ca mắc ung thư có nguyên nhân từ môi trường ô nhiễm. Giờ dân Sài Gòn ra đường đeo khẩu trang, bịt kín mặt mũi như dân Ả Rập đi trong sa mạc, ngay cả đàn ông. Khói bụi, tiếng ồn, kẹt xe bất kể giờ giấc, nước ngập khi trời mưa… đã biến Sài Gòn xinh đẹp ngày nào trở thành nơi chứa đầy nguy cơ “ung thư”. Và dù sống kỹ càng đến mức cực đoan hay sống buông thả - ăn uống vô tội vạ - bất kể ngày mai thì rồi chúng ta cũng sẽ chết như nhau thôi: nếu không bị mắc bệnh ung thư thì cũng chứng kiến người thân, bạn bè mình ra đi vì bệnh ung thư.
[ 108, 287, 285, 161, 11810, 593, 5987, 814, 152, 1117, 1306, 152, 1073, 759, 393, 1207, 9403, 141, 181, 116, 111, 1304, 138, 664, 760, 5174, 15099, 11810, 30228, 164, 548, 873, 980, 700, 16073, 1618, 831, 3599, 107, 478, 3373, 245, 108, 121, 248, 187, 840, 3917, 887, 1404, 306, 1437, 108, 431, 112, 2302, 3373, 245, 165, 1606, 108, 121, 15454, 11810, 30228, 1368, 1618, 117, 251, 138, 381, 192, 253, 1147, 7775, 119, 682, 178, 276, 386, 1460, 617, 210, 119, 196, 452, 3373, 245, 165, 1606, 546, 124, 127, 106, 239, 648, 119, 109, 452, 3373, 245, 108, 121, 113, 1956, 182, 1363, 104, 664, 4139, 5159, 438, 3373, 245, 829, 768, 1354, 2853, 103, 107, 438, 1242, 1205, 21072, 525, 103, 1965, 134, 119, 7426, 452, 103, 5028, 554, 2045, 240, 2068, 11518, 112, 388, 485, 203, 158, 573, 684, 4804, 722, 3228, 6137, 1021, 1591, 1021, 2067, 1021, 2533, 105, 624, 109, 1354, 1172, 211, 527, 235, 173, 154, 446, 945, 112, 615, 573, 684, 19639, 19403, 945, 905, 2647, 974, 184, 8206, 599, 6408, 127, 107, 573, 684, 6037, 974, 5619, 103, 509, 318, 1785, 119, 1412, 8872, 105, 7111, 424, 3512, 103, 2979, 142, 1414, 11490, 515, 3634, 112, 5159, 664, 126, 110, 12399, 4502, 298, 129, 120, 111, 573, 684, 19639, 14485, 2628, 1395, 2500, 2576, 445, 546, 2725, 1815, 125, 472, 277, 1520, 245, 104, 267, 130, 872, 214, 419, 527, 179, 218, 150, 143, 1304, 104, 141, 4154, 120, 111, 573, 684, 586, 308, 211, 371, 1242, 1675, 8586, 447, 1135, 952, 451, 650, 20436, 3599, 918, 110, 114, 141, 546, 119, 375, 125, 907, 664, 104, 1081, 1042, 356, 110, 117, 123, 125, 907, 664, 150, 531, 186, 119, 12517, 3599, 278, 1729, 2251, 278, 4397, 4397, 1415, 124, 574, 664, 760, 130, 319, 153, 204, 307, 342, 2429, 957, 129, 181, 1304, 104, 267, 138, 15454, 103, 141, 115, 434, 979, 807, 1417, 7436, 14822, 231, 104, 116, 1825, 121, 176, 230, 114, 116, 297, 736, 621, 215, 2036, 108, 121, 248, 6423, 388, 110, 1729, 895, 447, 499, 431, 22928, 105, 1822, 4776, 104, 365, 149, 438, 1205, 1914, 664, 104, 15454, 325, 837, 615, 116, 1437, 108, 431, 113, 24268, 104, 365, 105, 335, 260, 117, 4348, 536, 1214, 536, 2311, 170, 109, 736, 621, 462, 588, 323, 227, 746, 4348, 143, 555, 344, 307, 104, 365, 163, 107, 15541, 1931, 116, 111, 2416, 3178, 158, 1281, 830, 145, 129, 736, 621, 327, 365, 299, 416, 4348, 107, 136, 163, 764, 20046, 103, 365, 419, 141, 161, 5808, 123, 175, 107, 404, 1376, 863, 18155, 107, 136, 840, 4348, 134, 110, 164, 135, 103, 116, 307, 116, 654, 863, 773, 106, 365, 108, 3162, 1123, 1046, 125, 103, 302, 190, 986, 1357, 828, 10350, 619, 176, 253, 2128, 135, 184, 3716, 1357, 1501, 505, 8358, 742, 176, 191, 365, 413, 1715, 331, 604, 221, 390, 1549, 1357, 105, 353, 625, 604, 1138, 2136, 6820, 428, 110, 790, 3873, 1279, 266, 683, 141, 187, 150, 119, 895, 956, 146, 161, 181, 366, 2136, 290, 3187, 143, 1437, 108, 431, 113, 24989, 107, 895, 191, 536, 750, 1933, 599, 3017, 170, 103, 110, 727, 187, 150, 365, 133, 7443, 1259, 4330, 105, 115, 139, 669, 760, 130, 4348, 373, 6731, 2804, 145, 840, 4348, 164, 135, 103, 105, 365, 153, 419, 141, 125, 310, 277, 1270, 1261, 119, 116, 869, 359, 577, 238, 211, 1545, 1735, 13669, 202, 106, 116, 118, 365, 154, 141, 432, 3719, 161, 129, 212, 199, 133, 108, 1989, 593, 4612, 365, 115, 1893, 525, 186, 389, 111, 105, 302, 1941, 18560, 1520, 1543, 311, 598, 129, 133, 1437, 108, 431, 209, 1030, 103, 365, 115, 227, 361, 586, 1091, 1778, 116, 147, 2681, 141, 683, 153, 365, 119, 860, 1038, 514, 975, 170, 365, 244, 110, 136, 306, 117, 1357, 1176, 599, 428, 115, 179, 1604, 153, 158, 2521, 1379, 113, 204, 307, 794, 1185, 269, 178, 147, 801, 141, 184, 382, 1499, 2333, 116, 210, 522, 552, 171, 108, 1989, 593, 791, 907, 400, 259, 3635, 1327, 199, 133, 108, 1989, 593, 173, 275, 1910, 1542, 1304, 163, 352, 872, 117, 307, 130, 1609, 219, 2416, 2008, 619, 119, 302, 315, 397, 1304, 115, 1064, 235, 1096, 400, 179, 245, 444, 14266, 178, 105, 5860, 400, 791, 907, 371, 105, 163, 5201, 600, 400, 259, 4396, 311, 110, 500, 111, 133, 664, 855, 1304, 115, 124, 184, 187, 116, 696, 253, 103, 626, 264, 116, 534, 5114, 264, 116, 1008, 780, 5114, 264, 116, 173, 179, 1261, 407, 472, 664, 108, 1989, 593, 159, 742, 176, 111, 106, 506, 258, 211, 1315, 773, 170, 103, 107, 116, 292, 630, 106, 111, 1117, 133, 664, 108, 1989, 593, 369, 552, 838, 183, 180, 110, 620, 379, 181, 1743, 310, 277, 1520, 245, 451, 110, 620, 379, 446, 1549, 858, 4116, 2011, 183, 826, 147, 801, 141, 124, 616, 3326, 772, 760, 11810, 30228, 1368, 1618, 110, 217, 374, 1243, 3481, 298, 525, 186, 120, 400, 155, 1009, 141, 413, 1242, 108, 121, 1733, 599, 1205, 444, 19671, 116, 111, 3794, 1205, 116, 111, 230, 856, 170, 428, 141, 110, 6343, 1281, 144, 1187, 4039, 194, 1186, 1583, 104, 664, 1890, 141, 153, 107, 1510, 964, 211, 1948, 349, 161, 110, 217, 119, 588, 277, 474, 173, 1520, 245, 126, 599, 111, 481, 194, 230, 104, 267, 107, 1064, 235, 117, 194, 984, 2110, 350, 422, 154, 1415, 574, 907, 664, 3172, 2110, 350, 733, 6086, 119, 154, 1510, 1187, 444, 9369, 628, 1306, 777, 860, 371, 113, 310, 277, 1520, 9053, 2532, 176, 588, 277, 1520, 245, 664, 108, 1989, 593, 369, 930, 677, 500, 202, 1413, 253, 155, 116, 147, 119, 158, 274, 286, 573, 112, 707, 1520, 4888, 664, 157, 139, 1015, 319, 153, 15454, 130, 594, 486, 742, 176, 459, 253, 451, 1413, 253, 113, 906, 7147, 147, 119, 1510, 496, 3116, 664, 1015, 319, 1409, 865, 1672, 299, 416, 4564, 1040, 401, 14809, 108, 1989, 593, 561, 104, 109, 736, 621, 369, 979, 153, 1510, 1464, 584, 114, 664, 157, 105, 1 ]
[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]
[ 298, 696, 147, 386, 1009, 188, 427, 108, 121, 131, 132, 444, 8183, 770, 525, 186, 109, 509, 2863, 139, 103, 2863, 7119, 21063, 5143, 2808, 634, 120, 392, 497, 279, 123, 125, 841, 225, 133, 108, 1989, 593, 105, 120, 173, 438, 424, 664, 108, 1989, 5437, 1068, 212, 199, 664, 108, 1989, 593, 108, 121, 877, 621, 126, 194, 877, 621, 8475, 599, 12884, 140, 321, 227, 1510, 964, 10088, 619, 425, 206, 108, 121, 131, 132, 167, 937, 181, 1461, 665, 550, 1569, 144, 964, 2830, 104, 135, 3051, 1 ]