diff --git "a/model/vi_en/Translation_en_vi_baseline/final-result/translation.csv" "b/model/vi_en/Translation_en_vi_baseline/final-result/translation.csv" new file mode 100644--- /dev/null +++ "b/model/vi_en/Translation_en_vi_baseline/final-result/translation.csv" @@ -0,0 +1,1270 @@ +inputs,preds,labels +"When I was little , I thought my country was the best on the planet , and I grew up singing a song called "" Nothing To Envy . ""","Khi tôi ó, tôi ngh n t ca mnh là nhng ngi nh","Khi tôi còn nhỏ , Tôi nghĩ rằng BắcTriều Tiên là đất nước tốt nhất trên thế giới và tôi thường hát bài "" Chúng ta chẳng có gì phải ghen tị . """ +And I was very proud .,Và tôi rt rt nhn.,Tôi đã rất tự hào về đất nước tôi . +"In school , we spent a lot of time studying the history of Kim Il-Sung , but we never learned much about the outside world , except that America , South Korea , Japan are the enemies .","Trong hc, chng tôi tr nhiu thi gian nghiên lch lch ","Ở trường , chúng tôi dành rất nhiều thời gian để học về cuộc đời của chủ tịch Kim II- Sung , nhưng lại không học nhiều về thế giới bên ngoài , ngoại trừ việc Hoa Kỳ , Hàn Quốc và Nhật Bản là kẻ thù của chúng tôi ." +"Although I often wondered about the outside world , I thought I would spend my entire life in North Korea , until everything suddenly changed .","Mc khi tôi thng hi v th gii không, tôi ngh tôi s","Mặc dù tôi đã từng tự hỏi không biết thế giới bên ngoài kia như thế nào , nhưng tôi vẫn nghĩ rằng mình sẽ sống cả cuộc đời ở BắcTriều Tiên , cho tới khi tất cả mọi thứ đột nhiên thay đổi ." +"When I was seven years old , I saw my first public execution , but I thought my life in North Korea was normal .","Khi tôi 7 tui, tôi thy iu tiên t ca mnh, n","Khi tôi lên 7 , tôi chứng kiến cảnh người ta xử bắn công khai lần đầu tiên trong đời , nhưng tôi vẫn nghĩ cuộc sống của mình ở đây là hoàn toàn bình thường ." +"My family was not poor , and myself , I had never experienced hunger .","i gia tôi không phi i, và tôi, tôi không bao gi","Gia đình của tôi không nghèo , và bản thân tôi thì chưa từng phải chịu đói ." +"But one day , in 1995 , my mom brought home a letter from a coworker 's sister .","Nhng mt ngày, vào năm 1995, m tôi n ti mt b t","Nhưng vào một ngày của năm 1995 , mẹ tôi mang về nhà một lá thư từ một người chị em cùng chỗ làm với mẹ ." +"It read , "" When you read this , all five family members will not exist in this world , because we haven 't eaten for the past two weeks .","Nó , "" Khi bn c nó, tt c 5 ngi ng s không có trong","Trong đó có viết : Khi chị đọc được những dòng này thì cả gia đình 5 người của em đã không còn trên cõi đời này nữa , bởi vì cả nhà em đã không có gì để ăn trong hai tuần ." +"We are lying on the floor together , and our bodies are so weak we are ready to die . ""","Chng ta ang trên trên trên mt, và nhng t nh th","Tất cả cùng nằm trên sàn , và cơ thể chúng tôi yếu đến có thể cảm thấy như cái chết đang đến rất gần ." +I was so shocked .,Tôi c iu ó.,Tôi đã bị sốc . +This was the first time I heard that people in my country were suffering .,ây là ln u tiên tôi nghe rng nhng ngi tôi ang ,Vì đó là lần đầu tiên tôi biết rằng đồng bào của tôi đang phải chịu đựng như vậy . +"Soon after , when I was walking past a train station , I saw something terrible that I can 't erase from my memory .","Sau ó, khi tôi ang i qua mt trng trng, tôi thy mt ","Không lâu sau đó , khi tôi đi qua một nhà ga , tôi nhìn thấy một cảnh tượng kinh hoàng mà tôi không bao giờ có thể quên" +"A lifeless woman was lying on the ground , while an emaciated child in her arms just stared helplessly at his mother 's face .","Mt ngi n không ca sng ng trên trên trên, khi m",Trên nền nhà ga là xác chết của một người đàn bà hai tay vẫn đang ôm một đứa bé hốc hác và đứa bé chỉ biết nhìn chằm chằm vào khuôn mặt của mẹ nó . +"But nobody helped them , because they were so focused on taking care of themselves and their families .","Nhng không ai gip h, bi v h c tp trung vào","Nhưng không có ai giúp họ , bởi vì tất cả đều đang phải lo cho chính mình và cả gia đình ." +A huge famine hit North Korea in the mid-1990s .,Mt s t ln n n n n n n n n n trng ,"Vào giữa những năm 90 , Bắc Triều Tiên trải qua một nạn đói trầm trọng ." +"Ultimately , more than a million North Koreans died during the famine , and many only survived by eating grass , bugs and tree bark .","Cui cùng, hn triu ngi Trung Quc t tr thành tr thành t","Nó khiến hơn một triệu người Triều Tiên chết trong nạn đói , và nhiều người chỉ sống sót phải ăn cỏ , sâu bọ và vỏ cây ." +"Power outages also became more and more frequent , so everything around me was completely dark at night except for the sea of lights in China , just across the river from my home .","Nhng th nghim cu tr thành nhiu, vy tt c c g","Việc cúp điện ngày càng xảy ra thường xuyên , vì thế mọi thứ xung quanh tôi đều chìm vào bóng tối khi đêm đến ngoại trừ ánh sáng đèn từ phía Trung Quốc chỉ cách nhà tôi một con sông ." +I always wondered why they had lights but we didn 't .,Tôi luôn t hi ti sao h có nhng ng t nhng chng ,Tôi lúc nào cũng tự hỏi là tại sao họ lại có điện còn chúng tôi thì không . +This is a satellite picture showing North Korea at night compared to neighbors .,ây là bc bc nh t th cho thy Trung Quc trng vi nh,Đây là một bức ảnh từ vệ tinh chụp Bắc Triều Tiên vào ban đêm trong tương quan với các nước xung quanh . +"This is the Amrok River , which serves as a part of the border between North Korea and China .","ây là trng Amrok, mt phn ca các in gia Trung Quc và",Đây là sông Áp Lục nó là biên giới tự nhiên giữa Bắc Triều Tiên và Trung Quốc . +"As you can see , the river can be very narrow at certain points , allowing North Koreans to secretly cross .","Nh bn có th thy, trng có th rt n mt vài i",Có thể thấy là lòng sông có đoạn rất hẹp vì thế một số người Bắc Triều Tiên bí mật vượt sang Trung Quốc . +But many die .,Nhng nhiu ngi tr li.,Nhưng rất nhiều người đã chết . +"Sometimes , I saw dead bodies floating down the river .","Mt thi gian, tôi thy nhng c th tr tr trên mt ",Và tôi đã nhìn thấy xác họ nổi trên sông . +"I can 't reveal many details [ about ] how I left North Korea , but I only can say that during the ugly years of the famine I was sent to China to live with distant relatives .",Tôi không th nhiu th v cách tôi n n n n n ,Tôi không thể nói cụ thể về việc mình đã trốn khỏi Bắc Triều Tiên như thế nào chỉ có thể nói rằng trong những năm tháng khốn khó vì nạn đói ấy tôi được gửi sang Trung Quốc để sống với một người họ hàng xa . +But I only thought that I would be separated from my family for a short time .,Nhng tôi ch ngh rng tôi s tr tr t gia tôi trong m,"Lúc đó , tôi chỉ nghĩ rằng mình sẽ phải xa gia đình một thời gian ngắn ." +I could have never imagined that it would take 14 years to live together .,Tôi không bao gi tng tng rng s cn 14 năm sng gia.,chứ không bao giờ tôi có thể tưởng tượng rằng tôi sẽ phải xa họ những 14 năm ròng . +"In China , it was hard living as a young girl without my family ."," Trung Quc, ó sng khó không phi n n không gia tôi ","Ở Trung Quốc , cuộc sống của một cô bé bị cách ly khỏi gia đình như tôi rất khó khăn ." +"I had no idea what life was going to be like as a North Korean refugee , but I soon learned it 's not only extremely difficult , it 's also very dangerous , since North Korean refugees are considered in China as illegal migrants .",Tôi không bit cuc sng s trng nh mt ngi tr li Trung Qu,"Tôi đã không tưởng được những gì xảy đến với cuộc sống của một người tị nạn từ Bắc Triều Tiên thì sẽ như thế nào , nhưng tôi sớm nhận ra rằng nó không những rất khó khăn , mà còn vô cùng nguy hiểm , vì những người tị nạn từ Bắc Triều Tiên vào Trung Quốc đều bị coi là dân nhập cư trái phép ." +"So I was living in constant fear that my identity could be revealed , and I would be repatriated to a horrible fate back in North Korea .",V vy tôi ang sng trong s tng t tng rng t nh t c,"Tôi luôn sống trong một nỗi sợ thường trực rằng danh tính của tôi sẽ bị phát hiện , và tôi sẽ bị trả về với cuộc sống cũ ở Bắc Triều Tiên ." +"One day , my worst nightmare came true , when I was caught by the Chinese police and brought to the police station for interrogation .","Mt ngày, t t iu tt ca tôi ra, khi tôi c ","Một ngày , cơn ác mộng đó đã thành sự thật , tôi đã bị cảnh sát Trung Quốc bắt và đưa đến đồn cảnh sát để chất vấn ." +"Someone had accused me of being North Korean , so they tested my Chinese language abilities and asked me tons of questions .",Có ai b tôi tng tng c c c c c c c c,"Có ai đó đã báo với họ rằng tôi là người Bắc Triều Tiên , vì thế họ đã kiểm tra khả năng tiếng Trung của tôi và hỏi tôi rất nhiều câu hỏi ." +"I was so scared , I thought my heart was going to explode .","Tôi i tng, tôi ngh ca tôi s tr li.","Tôi đã vô cùng sợ hãi , và có cảm giác như tim mình sắp nổ tung ." +"If anything seemed unnatural , I could be imprisoned and repatriated .","Nu có th không th, tôi có th c c i và c c.","Vì nếu như họ thấy có điều gì không tự nhiên , tôi sẽ bị tống vào tù và rồi bị trả về nước ." +"I thought my life was over , but I managed to control all the emotions inside me and answer the questions .","Tôi ngh cuc sng ca tôi i, nhng tôi có th g","Tôi nghĩ cuộc đời mình đến đây là chấm dứt , nhưng tôi vẫn cố gắng điều khiển những cảm xúc của mình và trả lời những câu hỏi của họ ." +"After they finished questioning me , one official said to another , "" This was a false report .","Sau khi h c i tôi, mt ngi ng tr nói vi mt ng","Sau khi hỏi xong , một trong hai cảnh sát nói với người kia , Đây là một vụ chỉ điểm sai ." +"She 's not North Korean . ""","Cô y không phi là Trung Quc. ""","Nó không phải là người Bắc Triều Tiên . """ +And they let me go . It was a miracle .,Và h tôi i. ó là mt th nghim.,Và họ thả tôi ra . Đó quả là một phép màu . +"Some North Koreans in China seek asylum in foreign embassies , but many can be caught by the Chinese police and repatriated .",Mt s ngi Trung Quc ang t i nhng nhng nhng ngi c,"Một số người Bắc Triều Tiên ở Trung Quốc đã đến những đại sứ quán của nước ngoài để xin tị nạn , nhưng rất nhiều trong số đó đã bị bắt bởi cảnh sát Trung Quốc và bị trả về nước ." +These girls were so lucky .,Nhng ngi àn ó tt hn.,những cô gái này đã rất may mắn . +"Even though they were caught , they were eventually released after heavy international pressure .","Mc khi h c c c, h c c b c c b c t nh","vì mặc dù đã bị bắt , nhưng cuối cùng học cũng được thả ra nhờ vào sức ép từ cộng đồng quốc tế ." +These North Koreans were not so lucky .,Nhng ngi Trung Quc không có th .,Nhưng những người Bắc Triều Tiên này thì không được may mắn như vậy . +"Every year , countless North Koreans are caught in China and repatriated to North Korea , where they can be tortured , imprisoned or publicly executed .","Mi năm, nhiu ngi Trung Quc c c c n n n n n Trung Qu","Hàng năm , có vô số người Bắc Triều Tiên bị bắt ở Trung Quốc và bị trả về nước , nơi mà họ bị tra tấn , bị giam cầm hoặc bị xử tử công khai ." +"Even though I was really fortunate to get out , many other North Koreans have not been so lucky .","Mc khi tôi tht s thch i, nhiu ngi khác n kh",Trong khi tôi rất may mắn vì đã được thả ra thì rất nhiều đồng bào của tôi lại không được như vậy . +It 's tragic that North Koreans have to hide their identities and struggle so hard just to survive .,iu th này rt tng rng nhng ngi Trung Quc phi t n,Việc người Bắc Triều Tiên phải che dấu danh tính của mình và đấu tranh để tồn tại quả là một bi kịch . +"Even after learning a new language and getting a job , their whole world can be turned upside down in an instant .","Mt khi hc mt ngôn ng mi và có mt công vic, toàn th ","Kể cả khi đã học tiếng Trung và tìm được một công việc , thì cuộc sống của họ cũng có thể bị đảo lộn hoàn toàn chỉ trong một khoảng khắc ." +"That 's why , after 10 years of hiding my identity , I decided to risk going to South Korea , and I started a new life yet again .","ó là l do, sau 10 năm to nhn t ca tôi, tôi t","Đó là lý do tại sao sau 10 năm che dấu danh tính thật tôi quyết định liều mình đi đến Hàn Quốc , để bắt đầu một cuộc sống mới một lần nữa ." +Settling down in South Korea was a lot more challenging than I had expected .,ng i n n ây là mt hn hn hn hn tôi ,Việc ổn định cuộc sống ở đây khó khăn hơn nhiều so với tôi tưởng tượng . +"English was so important in South Korea , so I had to start learning my third language ."," n ây, tôi phi bt u hc ngôn ng th 3.","Vì ở Hàn Quốc , tiếng Anh có vị trí vô cùng quan trọng , nên tôi đã bắt đầu học tiếng Anh , ngôn ngữ thứ ba của tôi ." +"Also , I realized there was a wide gap between North and South .",Tôi nhn ra có mt khác bit nhiu gia n n và n ,Tôi cũng nhận ra một khoảng cách rất lớn giữa người Nam và Bắc Triều Tiên . +"We are all Korean , but inside , we have become very different due to 67 years of division .","Chng ta u là ngi Trung Quc, nhng trong, chng ta tr ra r","Chúng tôi đều là người Triều Tiên , nhưng đã trở nên rất khác nhau do hậu quả của 67 năm bị chia cắt ." +I even went through an identity crisis .,Tôi ch qua mt khi i t năng.,Tôi đã trải qua một cuộc khủng hoảng về nguồn gốc của mình . +Am I South Korean or North Korean ?,Tôi ây hay ây?,Tôi là người Nam Triều Tiên hay Bắc Triều Tiên ? +Where am I from ? Who am I ?,Tôi t âu? Tôi t âu?,Tôi đến từ đâu ? và Tôi là ai ? +"Suddenly , there was no country I could proudly call my own ."," tt, không có nc tôi có th gi là mt nc.","Bỗng nhiên , tôi chẳng có một đất nước nào để có thể tự hào gọi là Tổ quốc ." +"Even though adjusting to life in South Korea was not easy , I made a plan .","Mc khi i tnh vi cuc sng Trung Quc không phi tp, tô",Mặc dù để thích ứng với cuộc sống ở Hàn Quốc thì không dễ chút nào Nhưng tôi đã lập một kế hoạch . +I started studying for the university entrance exam .,Tôi bt u hc ti im nh trng ca hc.,và bắt đầu học để chuẩn bị cho kì thi đại học . +"Just as I was starting to get used to my new life , I received a shocking phone call .","Khi tôi bt u s dng vi cuc sng mi, tôi c mt","Tuy vậy , ngay khi tôi vừa mới làm quen với cuộc sống ở đây , thì tôi được báo một tin khủng khiếp ." +"The North Korean authorities intercepted some money that I sent to my family , and , as a punishment , my family was going to be forcibly removed to a desolate location in the countryside .",Nhng ngi nh n n n mt s tin mà tôi ti gia,"Chính quyền Bắc Triều Tiên đã phát hiện ra số tiền mà tôi gửi về cho gia đình , và , để trừng phạt , họ sẽ bắt gia đình tôi phải chuyển về một vùng bị cách ly ở nông thôn ." +"They had to get out quickly , so I started planning how to help them escape .","H phi i ra ri, vy tôi bt u xem cách gip h","Để họ có thể nhanh chóng thoát ra khỏi đó , tôi bắt đầu lập kế hoạch giúp gia đình mình trốn thoát ." +North Koreans have to travel incredible distances on the path to freedom .,Ngi Trung Trung Trung Trung Trung Trung Trung Trung Trung Trung Trung Trung Trung Trung Trung Trung Trung Trung Trung Trung Trung Trung Trung,Người Bắc Triều Tiên đã phải vượt qua những khoảng cách dường như không tưởng để đến với tự do . +"It 's almost impossible to cross the border between North Korea and South Korea , so , ironically , I took a flight back to China and I headed toward the North Korean border .",Chng không th qua i i gia nh nh nh nh nh nh,"Bời vì việc vượt biên từ Bắc sang Nam Triều Tiên gần như là không thể , vì thế , tôi phải bay sang Trung Quốc rồi lại đi ngược về phía biên giới Bắc Triều Tiên ." +"Since my family couldn 't speak Chinese , I had to guide them , somehow , through more than 2,000 miles in China and then into Southeast Asia .","V gia tôi không th nói ng, tôi phi i chng, c t","Bởi vì gia đình tôi không biết tiếng Trung , nên tôi phải đi cùng mọi người qua 2000 dặm ở Trung Quốc rồi vào đến Đông Nam Á" +"The journey by bus took one week , and we were almost caught several times .","i trnh bng t b t c mt tun, và chng tôi ","Cuộc hành trình bằng xe buýt kéo dài khoảng 1 tuần , và đã vài lần chúng tôi suýt bị bắt ." +"One time , our bus was stopped and boarded by a Chinese police officer .","Mt ln, b t ca chng tôi c c và c bi mt ","Một lần , xe của chúng tôi bị chặn lại và bị khám xét bởi một cảnh sát Trung quốc ." +"He took everyone 's I.D. cards , and he started asking them questions .","ng y c các bn ca mi ngi, và ông bt u hi h","Anh ta thu chứng minh thư của tất cả mọi người , và bắt đầu tra hỏi ." +"Since my family couldn 't understand Chinese , I thought my family was going to be arrested .","V gia tôi không hiu Trung Quc, tôi ngh gia tôi s c c","Bởi vì gia đình tôi không hiểu tiếng Trung , nên tôi đã nghĩ rằng họ sẽ bị bắt ." +"As the Chinese officer approached my family , I impulsively stood up , and I told him that these are deaf and dumb people that I was chaperoning .","Khi nhà ng ng ng ng ng i vi gia tôi, tôi ng ng","Khi người cảnh sát Trung Quốc đến gần họ , tôi đã ngay lập tức đứng dậy và nói với anh ta rằng đây là những người câm điếc mà tôi đang phải đi cùng ." +"He looked at me suspiciously , but luckily he believed me .","ng ta nhn tôi tng, nhng th nh th nào, ông ta","Anh ta nhìn tôi đầy nghi ngờ , nhưng thật may mắn là anh ta tin lời tôi ." +"We made it all the way to the border of Laos , but I had to spend almost all my money to bribe the border guards in Laos .","Chng tôi to ra i n i i i i ca Laos, nhng t","Và chúng tôi tiếp tục đi cho tới biên giới Lào , nhung tôi đã phải sử dụng gần như toàn bộ số tiền mà mình có để hối lộ cho những người canh gác biên giới Lào ." +"But even after we got past the border , my family was arrested and jailed for illegal border crossing .","Nhng sau khi chng tôi tri i i, gia tôi c c c ","Tuy nhiên , sau khi chúng tôi qua được biên giới , gia đình tôi lại bị bắt vào tù vì tội vượt biên trái phép ." +"After I paid the fine and bribe , my family was released in one month , but soon after , my family was arrested and jailed again in the capital of Laos .","Sau khi tôi t b và b, gia tôi c b c trong mt ","Sau khi tôi nộp tiền phạt và đưa hối lộ , gia đình tôi được thả ra trong một tháng , rồi lại bị bắt lần nữa ở thủ đô của Lào" +This was one of the lowest points in my life .,ây là mt trong nhng iu n n n n trng trong cuc sng ,Đó là thời điểm tuyệt vọng nhất trong cuộc đời tôi . +"I did everything to get my family to freedom , and we came so close , but my family was thrown in jail just a short distance from the South Korean embassy .","Tôi làm tt c c g to ra gia tr li, và ch","Tôi đã làm đủ mọi cách để đưa gia đình mình đến với tự do , và chũng tôi gần như đã thành công nhưng họ lại bị bắt trong khi chúng tôi chỉ còn cách đại sứ quán Hàn Quốc một khoảng cách rất ngắn nữa thôi ." +"I went back and forth between the immigration office and the police station , desperately trying to get my family out , but I didn 't have enough money to pay a bribe or fine anymore .","Tôi tr li vào các nhà i và các nhà tr, c","Tôi đi đi về về giữa phòng xuất nhập cảnh và đồn cảnh sát , tuyệt vọng tìm cách để đưa gia đình mình thoát khỏi đó , nhưng tôi không còn đủ tiền để hối lộ hay trả tiền phạt nữa ." +I lost all hope .,Tôi tt c hy vng.,Tôi hoàn toàn tuyệt vọng . +"At that moment , I heard one man 's voice ask me , "" What 's wrong ? """," ó, tôi nghe cái nói vi mt ngi hi tôi, "" iu","Đúng vào lúc đó , có một người đàn ông đã hỏi tôi , "" Có chuyện gì vậy ? """ +I was so surprised that a total stranger cared enough to ask .,Tôi c tm rng mt ngi khác t nhiên hi.,Tôi vô cùng ngạc nhiên khi một người hoàn toàn xa lạ lại quan tâm tới mức hỏi tôi như vậy . +"In my broken English , and with a dictionary , I explained the situation , and without hesitating , the man went to the ATM and he paid the rest of the money for my family and two other North Koreans to get out of jail .","Trong Anh tôi, và vi mt t t, tôi gii thc s ","Bằng vốn tiếng Anh ít ỏi của mình và một quyển từ điển , tôi đã kể cho cho ông ta nghe hoàn cảnh của gia đình tôi . Không một chút do dự , người đàn ông đó đã đi tới máy ATM. trả tất cả số tiền còn thiếu cho cả gia đình tôi và hai người Bắc Triều Tiên khác để họ được ra tù" +"I thanked him with all my heart , and I asked him , "" Why are you helping me ? ""","Tôi cm n ông y vi tt c mt c mnh, và tôi h","Tôi đã cám ơn ông ta bằng cả trái tim mình , và tôi cũng hỏi , "" Tại sao ông lại giúp đỡ tôi ? """ +""" I 'm not helping you , "" he said .",""" Tôi không th gip các bn, "" ông y nói.",""" Tôi không giúp đỡ cô , "" Ông ta trả lời ." +""" I 'm helping the North Korean people . """,""" Tôi ang gip ngi Trung Quc. """,""" ' Tôi đang giúp người Bắc Triều Tiên . """ +I realized that this was a symbolic moment in my life .,Tôi nhn ra rng ây là mt k im nh nh trong cuc sng,Tôi nhận ra rằng đó là một khoảng khắc có ý nghĩa vô cùng to lớn trong cuộc đời tôi . +"The kind stranger symbolized new hope for me and the North Korean people when we needed it most , and he showed me the kindness of strangers and the support of the international community are truly the rays of hope we North Korean people need .",Ngi ng n tng tng tôi và ngi Trung Quc khi chng t,"Lòng tốt từ người đàn ông xa lạ trở thành biểu tượng hy vọng mới cho tôi và cả những người dân Bắc Triều Tiên khi mà chúng tôi đang rất cần nó , và ông ta đã cho tôi thấy lòng tốt từ những người xa lạ và sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế chính là những tia hy vọng mà người Bắc Triều Tiên chúng tôi đang tìm kiếm ." +"Eventually , after our long journey , my family and I were reunited in South Korea , but getting to freedom is only half the battle .","Cui cùng sau khi trnh trnh ln, gia và tôi c tp ","Cuối cùng , sau một cuộc hành trình dài tôi và gia đình đã được đoàn tụ ở Hàn Quốc , nhưng đến được với tự do mới chỉ là một nửa của cuộc đấu tranh ." +"Many North Koreans are separated from their families , and when they arrive in a new country , they start with little or no money .",Nhiu ngi Trung Quc ang c t nhng ngi nc ang t nhng ng,"Rất nhiều người Bắc Triều Tiên đang bị chia cắt với gia đình của họ , và khi họ đến được một đất nước khác , họ phải bắt đầu từ đầu với rất ít hoặc gần như không có tiền bạc ." +"So we can benefit from the international community for education , English language training , job training , and more .",V vy chng ta có th t t ca c giáo trng t t,"Vì thế chúng tôi có thể nhận sự trợ giúp từ cộng đồng quốc tế cho giáo dục , đào tạo tiếng Anh , dạy nghề , và nhiều lĩnh vực khác ." +"We can also act as a bridge between the people inside North Korea and the outside world , because many of us stay in contact with family members still inside , and we send information and money that is helping to change North Korea from inside .",Chng ta cng có th to ra nh mt iu tr gia nhng,"Chúng tôi cũng có thể đóng vai trò như cầu nối giữa những người đang ở trong Bắc Triều Tiên với thế giới bên ngoài , bởi vì có rất nhiều người trong chúng tôi đang giữ liên lạc với những thành viên gia đình khác ở trong nước , và chúng tôi chia sẻ với họ thông tin và tiền bạc để có thể thay đổi Bắc Triều Tiên từ phía trong ." +"I 've been so lucky , received so much help and inspiration in my life , so I want to help give aspiring North Koreans a chance to prosper with international support .","Tôi tt l, c c rt nhiu gip và to trong cuc","Tôi đã vô cùng may mắn khi nhận được rất nhiều sự giúp đỡ và được truyền cảm hứng trong suốt cuộc đời mình , vì vậy tôi muốn mình cũng có thể chung sức để mang đến cho đất nước tôi một cơ hội để phát triển cùng với sự hỗ trợ của quốc tế ." +"I 'm confident that you will see more and more North Koreans succeeding all over the world , including the TED stage .",Tôi tin rng bn s thy nhiu ngi Trung Quc ang i tng trê,"Tôi tin tưởng rằng các bạn sẽ nhìn thấy ngày càng nhiều người Bắc Triều Tiên thành công ở mọi nơi trên thế giới , kể cả trên sân khấu của TED" +Thank you .,Cm n.,Cám ơn các bạn . +Today I have just one request .,Ngày nay tôi ch có mt iu.,Hôm nay tôi chỉ có một yêu cầu mà thôi . +Please don 't tell me I 'm normal .,"Vy, không nói vi tôi tôi ang thng.",Xin đừng nói với tôi rằng tôi bình thường . +Now I 'd like to introduce you to my brothers .,Bây gi tôi mun ti bn vi các bn.,Bây giờ tôi muốn giới thiệu các bạn với những người em trai của tôi +"Remi is 22 , tall and very handsome .","Remi 22, tr và rt tt.","Remi 22 tuổi , cao ráo và rất đẹp trai ," +"He 's speechless , but he communicates joy in a way that some of the best orators cannot .","ng y không nghe, nhng ông y cho thy s thch nhng cách ","Em không nói được , nhưng em truyền đạt niềm vui theo cách mà ngay cả một số nhà hùng biện giỏi nhất cũng không thể làm được ." +Remi knows what love is .,Remi bit iu thch ó là g.,Remi biết tình yêu là gì . +He shares it unconditionally and he shares it regardless .,ng y có mt nó c tng và y có mt nó không.,Em chia sẻ nó một cách vô điều kiện dù bất kể ra sao chăng nữa . +He 's not greedy . He doesn 't see skin color .,ng không phi t. Anh không thy tnh t b.,Em ấy không tham lam . Em không phân biệt màu da . +"He doesn 't care about religious differences , and get this : He has never told a lie .","Anh y không có v nhng khác bit nh v t nhân, và","Em không quan tâm về sự khác biệt tôn giáo , và hãy hiểu rằng : Em ấy chưa từng nói dối ." +"When he sings songs from our childhood , attempting words that not even I could remember , he reminds me of one thing : how little we know about the mind , and how wonderful the unknown must be .","Khi ông y nhng c t tr tr tr, tng nhng ngi m","Khi em hát những bài hát từ thời thơ ấu của chúng tôi , cố gắng nhớ những từ mà đến tôi cũng không thể , em ấy gợi nhớ cho tôi một điều rằng : chúng ta biết ít về bộ não đến như thế nào , và cái ta chưa biết phải tuyệt vời đến thế nào ." +Samuel is 16 . He 's tall . He 's very handsome .,Samuel 16. Anh y y rt tng. Anh y rt tng.,Samuel 16 tuổi . Em cao ráo . Em cũng rất đẹp trai . +He has the most impeccable memory .,ng y có mt nhng tng tt nht.,Em có một trí nhớ cực hoàn hảo . +"He has a selective one , though .",ng y có mt cái iu ó.,Nhưng cũng là có chọn lọc . +"He doesn 't remember if he stole my chocolate bar , but he remembers the year of release for every song on my iPod , conversations we had when he was four , weeing on my arm on the first ever episode of Teletubbies , and Lady Gaga 's birthday .",ng không nh nu ông y tr tr tr tr tr tr t,"Em không nhớ liệu em có xoáy thanh kẹo sô-cô-la của tôi không , nhưng em lại nhớ năm phát hành của từng bài hát trên iPod của tôi , các cuộc nói chuyện giữa chúng tôi từ em mới bốn tuổi , tè lên tay của tôi vào ngày Teletubbies lên sóng tập đầu tiên , và sinh nhật của Lady Gaga ." +Don 't they sound incredible ?,Chng không có c tng không?,Những chuyện này nghe thật tuyệt vời phải không ? +But most people don 't agree .,Nhng hu ht ngi không ng ng.,Nhưng hầu hết mọi người không đồng ý . +"And in fact , because their minds don 't fit into society 's version of normal , they 're often bypassed and misunderstood .","Và thc s, bi v tng ca h không c ti cách t c","Và thực tế là vì tâm trí của các em tôi không phù hợp với phiên bản xã hội bình thường , các em thường bị cho qua và hiểu lầm ." +"But what lifted my heart and strengthened my soul was that even though this was the case , although they were not seen as ordinary , this could only mean one thing : that they were extraordinary -- autistic and extraordinary .",Nhng iu ó ti ca tôi và ti ti ca tôi là mc,"Nhưng điều khiến trái tim tôi nhẹ nhõm hơn và tâm hồn tôi mạnh mẽ hơn là rằng , mặc dù điều này là đúng , dù các em không được coi là bình thường , điều này chỉ có thể có nghĩa rằng : các em thật phi thường -- người tự kỉ và người phi thường ." +"Now , for you who may be less familiar with the term "" autism , "" it 's a complex brain disorder that affects social communication , learning and sometimes physical skills .","Bây gi, cho các bn có th khác bit v t "" autism "", nó là m","Với các bạn không quen lắm với cụm từ ' tự kỉ ' , nó là một rối loạn tổ hợp não bộ mà ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp xã hội , học tập và đôi khi những kỷ năng về thể chất ." +"It manifests in each individual differently , hence why Remi is so different from Sam .","Nó to ra trong mi ngi khác bit, v vy ti sao Remi ","Triệu chứng bệnh ở mỗi cá nhân một khác , đó là lý do tại sao Remi là rất khác Sam ." +"And across the world , every 20 minutes , one new person is diagnosed with autism , and although it 's one of the fastest-growing developmental disorders in the world , there is no known cause or cure .","Và trên th gii, mi 20 pht, mt ngi mi c c ","Và trên toàn thế giới , cứ 20 phút lại có thêm một người được chẩn đoán mắc chứng tự kỷ , và mặc dù nó là một trong những chứng rối loạn phát triển với tốc độ nhanh nhất trên thế giới , ta không rõ nguyên nhân hoặc cách chữa trị ." +"And I cannot remember the first moment I encountered autism , but I cannot recall a day without it .",Và tôi không th nh thi gian u tiên tôi nhn thy t,"Và tôi không thể nhớ thời điểm đầu tiên tôi tiếp cận với chứng tự kỷ , nhưng tôi không thể nhớ một ngày mà không có nó ." +"I was just three years old when my brother came along , and I was so excited that I had a new being in my life .","Tôi ch ch 3 tui khi b tôi i, và tôi i rt nh",Tôi mới ba tuổi khi em tôi ra đời và tôi đã vô cùng phấn khích rằng có thêm một người mới trong đời . +"And after a few months went by , I realized that he was different .","Và sau mt vài tháng i, tôi nhn ra rng ông y khác bit","Và sau một vài tháng , tôi nhận ra rằng em khác biệt ." +He screamed a lot .,ng y nhiu t.,Em la hét nhiều . +"He didn 't want to play like the other babies did , and in fact , he didn 't seem very interested in me whatsoever .","Anh y không mun xem nh nhng ngi bé khác nhau, và ","Em không muốn chơi đùa như các em bé khác , và trong thực tế , em có vẻ chẳng thích thú gì đến tôi hay điều gì khác hết ." +"Remi lived and reigned in his own world , with his own rules , and he found pleasure in the smallest things , like lining up cars around the room and staring at the washing machine and eating anything that came in between .","Remi sng và i i trong th gii mnh, vi nhng ng ng","Remi sống và ngự trị trong thế giới của riêng mình , với quy tắc riêng của mình , và em thấy niềm vui trong những điều nhỏ nhặt nhất , như là xếp ô tô quanh phòng và nhìn chằm chằm vào cái máy giặt và ăn bất cứ thứ gì trong tầm tay ." +"And as he grew older , he grew more different , and the differences became more obvious .","Và khi anh ta tr ln, anh ta tr tr nên nhiu khác, ","Khi lớn lên , em trở nên càng khác biệt , và sự khác biệt trở nên rõ ràng hơn ." +"Yet beyond the tantrums and the frustration and the never-ending hyperactivity was something really unique : a pure and innocent nature , a boy who saw the world without prejudice , a human who had never lied .",Nhng không hn nhng iu ó và iu ó và iu ó ,"Nhưng ngoài cơn phẫn nộ và bực dọc và việc hiếu động thái quá không ngơi nghỉ là một điều gì đó thực sự độc đáo : một bản năng thuần khiết và ngây thơ , một cậu bé nhìn cuộc đời không chút định kiến , một con người không bao giờ nói dối ." +Extraordinary .,Nhng th nghim.,Phi thường . +"Now , I cannot deny that there have been some challenging moments in my family , moments where I 've wished that they were just like me .","Bây gi, tôi không th nói rng có mt vài thi gian i","Chà , tôi không thể phủ nhận rằng đã có một vài khoảnh khắc khó khăn trong gia đình tôi , những khoảnh khắc tôi ước ao các em cũng giống như mình ." +"But I cast my mind back to the things that they 've taught me about individuality and communication and love , and I realize that these are things that I wouldn 't want to change with normality .",Nhng tôi tr li vi nhng th mà h c cho tôi v,"Nhưng tôi đưa kí ức mình quay trở lại những điều các em đã dạy tôi về tính cách , lối giao tiếp và tình yêu và tôi nhận ra rằng đây là những điều mà tôi sẽ chẳng đánh đổi để lấy sự bình thường ." +"Normality overlooks the beauty that differences give us , and the fact that we are different doesn 't mean that one of us is wrong .",Nhng iu t nhn tng nhng iu tt mà nhng khác,Sự bình thường bỏ lỡ vẻ đẹp mà sự khác biệt ban cho chúng ta và việc chúng ta khác nhau không có nghĩa là một trong ta có điều gì không ổn +It just means that there 's a different kind of right .,Nó ch là có mt cái ng khác.,Nó chỉ có nghĩa là có một loại ' đúng ' khác mà thôi . +"And if I could communicate just one thing to Remi and to Sam and to you , it would be that you don 't have to be normal .","Và nu tôi có th cho Remi và Sam và cho bn, nó s là bn khô","Và nếu tôi chỉ có thể truyền đạt một điều cho Remi và cho Sam và cho các bạn , điều đó là bạn không bắt buộc phải bình thường ." +You can be extraordinary .,Bn có th th khá nhiu.,Bạn có thể phi thường . +"Because autistic or not , the differences that we have -- We 've got a gift ! Everyone 's got a gift inside of us , and in all honesty , the pursuit of normality is the ultimate sacrifice of potential .","Bi v chng ta có mt cái tng, các khác bit mà ch","Vì có mắc chứng tự kỷ hay không , sự khác biệt giữa chúng ta -- Chúng ta có một món quà ! Ai cũng mang trong mình một món quà , và thật lòng mà nói , theo đuổi cái bình thường chính là hi sinh tiềm năng lớn nhất ." +"The chance for greatness , for progress and for change dies the moment we try to be like someone else .","iu ó v tt nhiên, v trnh trc và thay i t","Cơ hội cho sự vĩ đại , tiến bộ và cho sự thay đổi bị dập tắt khi ta cố gắng trở nên giống như một người khác ." +Please -- don 't tell me I 'm normal .,"Vy, không nói vi tôi tôi ang thng.",Xin -- đừng nói rằng tôi bình thường . +Thank you .,Cm n.,Cảm ơn bạn . +You probably all agree with me that this is a very nice road .,Có l các bn có th u c i vi tôi rng ây là mt ,Có lẽ các bạn đều đồng ý với tôi đây là một con đường rất đẹp . +"It 's made of asphalt , and asphalt is a very nice material to drive on , but not always , especially not on these days as today , when it 's raining a lot .",Nó c to ra t mt mt mt th nào rt nhiu i ,"Nó được xây dựng từ nhựa đường , và nhựa đường là loại vật liệu xe mà chạy trên nó thì rất êm. nhưng không phải lúc nào cũng được vậy , đặc biệt không phải vào những ngày này như hôm nay khi trời đang mưa nhiều ." +Then you can have a lot of splash water in the asphalt .,Sau ó bn có th có rt nhiu ng trên mt trong mt ng ,Rồi bạn có thể bị nước trên đường văng tung toé . +"And especially if you then ride with your bicycle , and pass these cars , then that 's not very nice .","Và c th nu bn thy i vi bn i, và i các bn","Và đặc biệt nếu như bạn đạp xe đạp , và vượt qua những chiếc xe hơi này thì thật không hay ." +"Also , asphalt can create a lot of noise .","Và, các t có th to ra rt nhiu ng.","Ngoài ra , nhựa đường cũng gây ra nhiều tiếng ồn ." +"It 's a noisy material , and if we produce roads like in the Netherlands , very close to cities , then we would like a silent road .","ó là mt nhng th nghim, và nu chng ta to ra nhng ","Nó là vật liệu gây ồn , Nếu chúng ta làm những con đường như của Hà Lan , rất gần với các đô thị , chúng ta muốn một con đường yên tĩnh ." +The solution for that is to make roads out of porous asphalt .,Li pháp cho ó là to ra các t t mt các b ng.,Giải pháp cho vấn đề là làm những con đường từ nhựa đường xốp . +"Porous asphalt , a material that we use now in most of the highways in the Netherlands , it has pores and water can just rain through it , so all the rainwater will flow away to the sides , and you have a road that 's easy to drive on , so no splash water anymore .","ng ng, mt th mà chng tôi dùng trong hu ht các t ","Nhựa đường xốp là vật liệu chúng tôi hiện đang dùng để xây dựng hầu hết các quốc lộ ở Hà Lan , Nó có lỗ thấm và nước chỉ thấm xuyên qua lỗ. vì vậy tất cả nước mưa sẽ thoát ra mọi phía , và bạn sẽ có một con đường thuận tiện để lái xe . Vì vậy không còn lõm bõm nước nữa ." +Also the noise will disappear in these pores .,Và cng ng s s tr trên trong các b này.,và tiếng ồn cũng biến mất qua lỗ thấm . +"Because it 's very hollow , all the noise will disappear , so it 's a very silent road .","Bi v nó rt không, tt c các ng s s tr li,","Bởi vì nó rất rỗng , tất cả tiếng ồn sẽ biến mất , vì thế mà con đường rất yên tĩnh ." +"It also has disadvantages , of course , and the disadvantage of this road is that raveling can occur .","Nó cng có nhng iu ó, tt nhiên, và iu ó c","Đương nhiên vẫn còn nhiều bất tiện , và điều bất tiện của loại đường này là tình trạng nứt nẻ , bong tróc có thể xảy ra ." +What is raveling ? You see that in this road that the stones at the surface come off .,iu g ó là g? Bn thy rng trong các bn này có nh,Bong nứt là gì ? Bạn thấy đó trên con đường này đá lớp mặt bị bong tróc . +"First you get one stone , then several more , and more and more and more and more , and then they -- well , I will not do that .","Bn có mt bn, ri nhiu na, nhiu na, nhiu","Trước tiên bạn được một hòn đá , rồi nhiều hơn , rồi ngày càng nhiều , nhiều , nhiều , nhiều hơn nữa , và rồi chúng - - kìa , tôi sẽ không làm như vậy đâu ." +"But they can damage your windshield , so you 're not happy with that .","Nhng h có th to ra bn , v vy bn không th v",Nhưng chúng có thể làm hư cửa kính xe hơi của bạn . Vì vậy bạn không vui với điều đó . +"And finally , this raveling can also lead to more and more damage .","Và cui cùng, nhng iu này có th to ra nhiu t nh","Và sau cùng , tình trạng bong nứt này sẽ gây hư hỏng ngày càng nhiều ." +Sometimes you can create potholes with that .,Mt khi bn có th to ra nhng iu ó.,Đôi khi chúng tạo nên các ổ gà . +Ha . He 's ready .,Ha. Anh y ang ng.,À . Anh ta đang sẵn sàng . +"Potholes , of course , that can become a problem , but we have a solution .","Nhng các nhng iu ó có th tr thành mt vn , n","Ổ gà , đương nhiên , có thể trở thành một vấn đề , Nhưng chúng tôi có giải pháp ." +Here you see actually how the damage appears in this material .,ây bn thy cách t nhn thy nhng iu ó trong nh,Thật sự như bạn thấy ở đây vật liệu này có dấu hiệu bị hư hại ra sao . +"It 's a porous asphalt , like I said , so you have only a small amount of binder between the stones .","ó là mt mt mt ng t, nh tôi nói, vy bn ch","Nó là nhựa xốp , như tôi đã nói , bạn chỉ có một lượng nhỏ keo dính bám giữa các viên đá ." +"Due to weathering , due to U.V. light , due to oxidation , this binder , this bitumen , the glue between the aggregates is going to shrink , and if it shrinks , it gets micro-cracks , and it delaminates from the aggregates .","Bi v ti ti, bi v ti u, bi v ti ti, ","Dưới tác động của thời tiết , bức xạ mặt trời , tình trạng oxy hoá chất nhựa này , nhựa bitum này chất keo dính giữa các khối kết tập này sẽ co lại , và nếu co lại , nó sẽ có những khe nứt cực nhỏ. rồi tróc ra khỏi các khối kết tập ." +"Then if you drive over the road , you take out the aggregates -- what we just saw here .","Sau ó nu bn i trên các bn, bn tm nhng iu","Rồi nếu lái xe lên chỗ đường đó , bạn sẽ phá huỷ những khối kết tập này -- như chúng ta vừa thấy ở đây ." +"To solve this problem , we thought of self-healing materials ."," gii vn này, chng tôi ngh v nhng th nghim ","Để giải quyết vấn đề này , chúng tôi đã chế tạo ra những vật liệu tự hàn gắn ." +"If we can make this material self-healing , then probably we have a solution .","Nu chng ta có th to ra nhng iu ó, th chng ta c","Nếu chúng tôi tạo ra được vật liệu tự hàn gắn này , thì chúng tôi có thể tìm ra giải pháp ." +"So what we can do is use steel wool just to clean pans , and the steel wool we can cut in very small pieces , and these very small pieces we can mix to the bitumen .","Vy nên, nhng g chng ta có th làm là dùng b nc t","Những gì chúng tôi có thể làm là dùng miếng bùi nhùi bằng thép dành để chùi rửa xoong . Và chúng tôi cắt vụn miếng bùi nhùi thép ra thật nhỏ , và chúng tôi trộn các mảnh vụn nhỏ này với nhựa bitum ." +So then you have asphalt with very small pieces of steel wool in it .,Vy nên bn có mt ng vi nhng ng ng ng ng ng trong n,Vậy là chúng ta có nhựa đường trộn với những vụn thép rất nhỏ . +"Then you need a machine , like you see here , that you can use for cooking -- an induction machine .","Sau ó bn cn mt máy, nh bn thy ây, mà bn ","Rồi bạn cần một cái máy , như bạn thấy ở đây , là máy dùng để nấu ăn -- một máy cảm ứng từ ." +"Induction can heat , especially steel ; it 's very good at that .","Nhng t nhn có th to, c tt nhiên c t, nó r","Cảm ứng từ có thể tạo nhiệt , đặc biệt thép lại dẫn nhiệt rất tốt ." +"Then what you do is you heat up the steel , you melt the bitumen , and the bitumen will flow into these micro-cracks , and the stones are again fixed to the surface .","Sau ó bn làm là bn i ng, bn tm b, và b ng s","Những việc các bạn làm là đun nóng thép , bạn làm chảy nhựa bitum , và nhựa bitum sẽ chảy vào các kẽ nứt siêu nhỏ này , và các viên đá sẽ kết dính lên lớp mặt trở lại ." +Today I use a microwave because I cannot take the big induction machine here onstage .,Ngày nay tôi dùng mt cái máy bi v tôi không th c,Hôm nay tôi dùng một lò vi sóng vì tôi không thể đem cái máy cảm ứng từ cồng kềnh lên sân khấu được . +So a microwave is a similar system .,V vy mt cái máy t ó là mt th th nghim nh.,Lò vi sóng cũng có hệ thống hoạt động tương tự . +"So I put the specimen in , which I 'm now going to take out to see what happened .","V vy tôi t mt b , mà bây gi tôi s c ","Tôi đã để vật mẫu vào lò , giờ tôi sẽ lấy nó ra. để kiểm tra xem nó ra sao ." +So this is the specimen coming out now .,ây là mt b u c c c.,Đây là vật mẫu được lấy ra . +So I said we have such an industrial machine in the lab to heat up the specimens .,V vy tôi nói rng chng ta có mt công ngh công ngh tron,Tôi đã nói chúng tôi phát minh ra một cái máy công nghiệp như trên tại phòng thí nghiệm. để đun nóng các vật mẫu . +"We tested a lot of specimens there , and then the government , they actually saw our results , and they thought , "" Well , that 's very interesting . We have to try that . ""","Chng tôi tm ra rt nhiu b ó, và sau ó, h th","Tại phòng thí nghiệm chúng tôi đã thử qua nhiều mẫu , và rồi chính phủ , họ đã thực sự nhìn thấy kết quả. và họ cho rằng : "" À , cách đó hay lắm . Chúng ta phải thử xem sao . """ +"So they donated to us a piece of highway , 400 meters of the A58 , where we had to make a test track to test this material .","V vy h cho chng tôi mt cái tr tr, 400 m t A58 ","Rồi họ giao cho chúng tôi một đoạn đường quốc lộ , dài 400 mét thuộc quốc lộ A58 , tại đây chúng tôi phải xây một đoạn đường thử nghiệm vật liệu mới này ." +"So that 's what we did here . You see where we were making the test road , and then of course this road will last several years without any damage . That 's what we know from practice .",ó là nhng g chng tôi làm ây. Bn thy chng tôi ang t,"Vậy là đó là điều chúng tôi đã thực hiện tại đây . Bạn xem con đường thử nghiệm chúng tôi đã làm , và rồi đương nhiên con đường này sẽ tồn tại được trong nhiều năm mà không bị hư hại nào . Đó là những gì chúng tôi học từ thực nghiệm ." +So we took a lot of samples from this road and we tested them in the lab .,V vy chng tôi tp nhiu t t các t này và chng,Chúng tôi đã lấy nhiều mẫu vật từ con đường này và chúng tôi thử chúng trong phòng thí nghiệm . +"So we did aging on the samples , did a lot of loading on it , healed them with our induction machine , and healed them and tested them again .","V vy chng tôi làm tr li trên nhng ng t, làm r","Vậy là chúng tôi già hoá mẫu vật , đặt nhiều tải trọng lên nó , kết dính chúng lại bằng máy cảm ứng từ , hàn gắn chúng lại và rồi thử chúng lần nữa ." +Several times we can repeat that .,Mt vài ln chng ta có th nói iu ó.,Chúng tôi có thể làm đi làm lại nhiều lần như vậy . +"So actually , the conclusion from this research is that if we go on the road every four years with our healing machine -- this is the big version we have made to go on the real road -- if we go on the road every four years we can double the surface life of this road , which of course saves a lot of money .","Thc s, iu t nghiên cu này là nu chng ta i trên ","Và thật sự , kết luận đưa ra từ nghiên cứu này là nếu chúng tôi bảo dưỡng con đường 4 năm một lần bằng máy hàn gắn -- đây là phiên bản kích thước lớn chúng tôi đã chế tạo nó để bảo dưỡng đường thật -- Nếu cứ 4 năm chúng tôi bảo dưỡng con đường một lần thì chúng tôi có thể làm tăng gấp đôi tuổi thọ lớp mặt của con đường. dĩ nhiên sẽ tiết kiệm được nhiều tiền ." +"Well , to conclude , I can say that we made a material using steel fibers , the addition of steel fibers , using induction energy to really increase the surface life of the road , double the surface life you can even do , so it will really save a lot of money with very simple tricks .","Vâng, ti s, tôi có th nói rng chng tôi to r","À , để đúc kết lại , tôi có thể nói rằng chúng tôi đã tạo ra một loại vật liệu sử dụng sợi thép , thêm vào sợi thép , sử dụng nhiệt lượng từ , để thực sự giúp gia tăng tuổi thọ của mặt đường , Gấp đôi tuổi thọ mặt đường là việc mà ngay cả bạn cũng làm được , Tăng gấp đôi tuổi thọ mặt đường bằng những thủ thuật rất đơn giản.sẽ giúp tiết kiệm được nhiều tiền ." +And now you 're of course curious if it also worked .,Và bây gi bn thy khá năng nu nó cng cng tng.,Bây giờ chắc các bạn đang thắc mắc liệu nó có hiệu quả hay không . +So we still have the specimen here . It 's quite warm .,Vy chng tôi vn có mt ây. Nó rt nh.,Chúng tôi còn vật mẫu ở đây . Nó còn khá ấm . +"Actually , it still has to cool down first before I can show you that the healing works .","Thc s, nó vn phi ti trc khi tôi có th cho bn r","Lẽ ra phải để cho nó nguội bớt trước rồi tôi mới cho bạn thấy hiệu quả của liệu pháp hàn gắn ," +But I will do a trial .,Nhng tôi s làm mt t nghiên.,Nhưng để tôi thử xem . +"Let 's see . Yeah , it worked .","Hy thy. Vâng, nó c c.","Xem nè . Vâng , nó dính ." +Thank you .,Cm n.,Xin cám ơn +"I 'm here today to talk about a disturbing question , which has an equally disturbing answer .","Tôi ang ây hôm nay nói v câu hi ó, mà có m",Hôm nay tôi đến đây để nói về một câu hỏi bối rối mà câu trả lời cũng gấy bối rối không kém . +"My topic is the secrets of domestic violence , and the question I 'm going to tackle is the one question everyone always asks : Why does she stay ?",Th nghim ca tôi là nhng iu t ca s t nhng iu ,"Chủ đề là bí mật của bạo lực gia đình , và câu hỏi tôi đặt ra là câu hỏi mà mọi người luôn thắc mắc : Tại sao cô ấy ở lại ?" +Why would anyone stay with a man who beats her ?,Ti sao mt ngi s tr vi mt ngi i i i i ,Tại sao người phụ nữ lại nên ở lại với người đã đánh họ ? +"I 'm not a psychiatrist , a social worker or an expert in domestic violence .","Tôi không phi là mt nhà thuc, mt nhà t hi hay mt","Tôi không phải là một bác sĩ tâm thần , không phải một người làm công tác xã hội hay một chuyên gia về bạo lực gia đình ." +I 'm just one woman with a story to tell .,Tôi ch là mt ngi n vi câu chuyn nói.,Tôi chỉ là một người phụ nữ muốn chia sẻ câu chuyện của mình +I was 22 . I had just graduated from Harvard College .,Tôi 22. Tôi ch ti trng t Harvard.,"Khi đó tôi 22 tuổi , vừa tốt nghiệp trường Cao đẳng Harvard" +I had moved to New York City for my first job as a writer and editor at Seventeen magazine .,Tôi ti New York u tiên ca mnh tr nên công vic và,Tôi chuyển đến thành phố New York khi làm công việc đầu tiên viết và biên tập cho tạp chí Seventeen . +"I had my first apartment , my first little green American Express card , and I had a very big secret .","Tôi có mt phng trng u tiên, bn u tiên ca mn","Lần đầu tiên tôi có căn hộ , thẻ tín dụng American Express của riêng mình , và tôi đã có bí mật lớn ." +"My secret was that I had this gun loaded with hollow-point bullets pointed at my head by the man who I thought was my soulmate , many , many times .",Tt ca tôi là tôi có mt b c c c c vi các bc,"Bí mật đó là , cây súng này được nạp sẵn đạn hollow-point chỉa thẳng vào đầu tôi bởi người đàn ông tôi đã nghĩ là người bạn đời , từ lần này qua lần khác ." +The man who I loved more than anybody on Earth held a gun to my head and threatened to kill me more times than I can even remember .,Ngi mà tôi thch hn nhiu ngi trên trên t tng t,Người đàn ông tôi đã yêu hơn tất cả mọi người chỉa súng vào đầu và doạ giết chết tôi biết bao lần mà tôi không còn nhớ được hết . +"I 'm here to tell you the story of crazy love , a psychological trap disguised as love , one that millions of women and even a few men fall into every year .","Tôi ây nói câu chuyn v s hi i, mt cái iu","Tôi đến đây để kể cho bạn về tình yêu điên rồ , một cái bẫy tâm lý được nguỵ trang dưới lớp vỏ tình yêu mà hàng triệu phụ nữ và thậm chí một số đàn ông gắp phải mỗi năm ." +It may even be your story .,ó có th là câu chuyn ca bn.,Đây có thể là câu chuyện của bạn . +I don 't look like a typical domestic violence survivor .,Tôi không ging nh mt ngi tr nh th nghim nh nhng,Tôi không giống môt nhà tư vấn bạo lực gia đình . +"I have a B.A. in English from Harvard College , an MBA in marketing from Wharton Business School .","Tôi có mt B.A. Anh t Harvard College, mt MBA t t trng t Wharton Business School ","Tôi có bằng cử nhân Tiếng Anh từ trường Cao đẳng Harvard , và Quản trị kinh doanh marketing từ trường kinh doanh Wharton ." +"I 've spent most of my career working for Fortune 500 companies including Johnson & amp ; Johnson , Leo Burnett and The Washington Post .",Tôi dành hu ht công vic ca tôi làm vic cho các công t,"Tôi đã dàng hết sự nghiệp làm việc cho những công ty trong top 500 của Mỹ như Johnson & amp ; Johnson , Leo Burnett và Thời báo Washington ." +I 've been married for almost 20 years to my second husband and we have three kids together .,Tôi c i tr vi c i vi c i vi c i và ch,Tôi kết hôn với người chồng thứ hai đã gần 20 năm và có với nhau ba đứa trẻ . +"My dog is a black lab , and I drive a Honda Odyssey minivan .","a tôi là mt nhà trng t nhng t nghiên cu, và tôi","Con chó của tôi là giống Black Lab , và tôi lái chiếc Honda Odyssey minivan ." +"So my first message for you is that domestic violence happens to everyone -- all races , all religions , all income and education levels .",Vy nên mt u tiên ca tôi cho các bn là s t nhng ,"Do vậy , điều đầu tiên tôi muốn nói với bạn là bạo lực gia đình xảy ra với tất cả mọi người mọi giới , mọi tôn giáo , mọi mức độ thu nhập và giáo dục ." +It 's everywhere .,Nó ni.,Nó xảy ra mọi nơi . +"And my second message is that everyone thinks domestic violence happens to women , that it 's a women 's issue .",Và mt tng th hai ca tôi là mi ngi ngh nhng ngi t,"Và điều thứ hai tôi muốn nói là mọi người nghĩ rằng bạo lực gia đình xảy ra với phụ nữ , đó là vấn đề của phụ nữ ." +Not exactly .,Không phi thc s.,Không đúng . +"Over 85 percent of abusers are men , and domestic abuse happens only in intimate , interdependent , long-term relationships , in other words , in families , the last place we would want or expect to find violence , which is one reason domestic abuse is so confusing .","85 % nhng ngi tr li nh là ngi, và nhng tr li nh","Hơn 85 phần trăm kẻ bạo hành là đàn ông , và bạo lực gia đình xảy ra chỉ trong những mối quan hệ thân thiết , ràng buộc , lâu dài , nói cách khác , là trong gia đình , nơi cuối cùng chúng ta mong muốn hoặc trông chờ tìn thấy bạo lực đó là một lí do khiến bạo hành gia đình là vấn đề gây bối rối ." +"I would have told you myself that I was the last person on Earth who would stay with a man who beats me , but in fact I was a very typical victim because of my age .",Tôi s nói vi các bn rng tôi là ngi u tiên trên Trung,"Tôi đã tự nhủ bản thân mình , tôi là người còn lại trên trái đất chung sống với người đàn ông đã đánh mình , nhưng thật ra , tôi là một nạn nhân điển hình do độ tuổi của tôi ." +"I was 22 , and in the United States , women ages 16 to 24 are three times as likely to be domestic violence victims as women of other ages , and over 500 women and girls this age are killed every year by abusive partners , boyfriends , and husbands in the United States .","Tôi 22, và M, nhng ngi n gi 16 n 24 ó là 3 ln nhng","Tôi chỉ 22 tuổi , sống ở nước Mỹ , phụ nữ tuổi từ 16 đến 24 có nguy cơ gấp ba lần trở thành nạn nhân của bạo lực gia đình so với phụ nữ ở những độ tuổi khác , và trên 500 phụ nữ và các cô gái ở tuổi này bị giết mỗi năm bởi những kẻ tình nhân bạo hành , bạn trai , và chồng ở Mỹ" +"I was also a very typical victim because I knew nothing about domestic violence , its warning signs or its patterns .",Tôi cng là mt ngi ng tng tt v tôi không bit không ph,"Tôi cũng từng là một nạn nhân điển hình bởi tôi chẳng biết gì về bạo lực gia đình , những tín hiệu cảnh báo hay hình mẫu của nó" +"I met Conor on a cold , rainy January night .","Tôi gp Conor trong mt i i i, i i.","Tôi đã gặp Conor trong một đêm tháng một , mưa và lạnh ." +"He sat next to me on the New York City subway , and he started chatting me up .","ng y tôi trên trên trng New York, và ông bt u bo","Anh ta ngồi cạnh tôi trong đường hầm thành phố New york , và anh bắt chuyện với tôi ." +He told me two things .,ng y nói vi tôi hai iu.,Anh ta kể với tôi về hai thứ . +"One was that he , too , had just graduated from an Ivy League school , and that he worked at a very impressive Wall Street bank .","Mt là ông y ch ti mt hc ti Ivy League, và ông y làm vi","Một là anh ta , cũng như tôi , vừa tốt nghiệp trường Ivy League và rằng anh ta làm việc tại một ngân hàng rất ấn tượng ở phố Wall" +But what made the biggest impression on me that first meeting was that he was smart and funny and he looked like a farm boy .,Nhng iu ó to ra iu tt nht vi tôi ti ,Nhưng điều gây ấn tương nhất với tôi ở cuộc gặp gỡ đầu tiên là anh ta thông minh là vui tính và trông anh ta có vẻ một cậu nhóc nông dân . +"He had these big cheeks , these big apple cheeks and this wheat-blond hair , and he seemed so sweet .","ng y có nhng b nh, nhng b nh nh và nhng b","Anh ta có đôi gò mà lớn thế này , đôi gò má hình trái táo lớn và mái tóc óng ả như cánh đồng lúa vàng và anh ta có vẻ rất ngọt ngào ." +"One of the smartest things Conor did , from the very beginning , was to create the illusion that I was the dominant partner in the relationship .","Mt trong nhng iu ó con tng t u, ó là to ra t tng","Một trong số điều thông minh nhất Conor đã làm , từ lúc mới bắt đầu , là tạo ra một ảo giác rằng tôi là đối tác quan hệ đầy hứa hẹn" +He did this especially at the beginning by idolizing me .,ng y làm iu này cn th v bng u tôi.,Anh ta đã làm điều đặt biệt này lúc ban đầu bằng cách tôn sùng tôi . +"We started dating , and he loved everything about me , that I was smart , that I 'd gone to Harvard , that I was passionate about helping teenage girls , and my job .","Chng tôi bt u t nhng ngi tr, và anh ta thch tt c","Chúng tôi bắt đầu hẹn hò , và anh ta yêu tôi về mọi mặt rằng tôi thông minh , rằng tôi chọn học Harvard , rằng tôi nồng nhiệt giúp đỡ những cô gái mới lớn và công việc" +He wanted to know everything about my family and my childhood and my hopes and dreams .,"Anh ta mun bit tt c g v gia tôi, tr tr tôi, h","Anh ta muốn biết mọi thứ về gia đình tôi và về tuổi thơ của tôi , những hi vọng và mơ ước cảu tôi ." +"Conor believed in me , as a writer and a woman , in a way that no one else ever had .","Conor tin vào tôi, nh mt nhà viên và mt ngi n, có ","Conor tin tưởng tôi , như một nhà văn và một phụ nữ theo cách mà chưa ai từng có ." +"And he also created a magical atmosphere of trust between us by confessing his secret , which was that , as a very young boy starting at age four , he had been savagely and repeatedly physically abused by his stepfather , and the abuse had gotten so bad that he had had to drop out of school in eighth grade , even though he was very smart , and he 'd spent almost 20 years rebuilding his life .",Và ông y to ra mt hng tng tnh tnh t ca tin ,"Và anh ta cũng tạo ra bầu không khí huyền diệu của sự tin tưởng giữa chúng tôi bằng cách thú nhận những bí mật của anh ta , rằng , anh ta như là một đứa trẻ từ lúc bốn tuổi đã bị ngược đãi về thân thể một cách độc ác và liên tục bởi cha dượng của anh ta , và sự ngược đãi trở nên tồi tệ khiến anh ta rời bỏ trường lúc tám tuổi , mặc dù anh ta rất thông minh và anh ta mất gần 20 năm để xây dựng lại cuộc đời ." +Which is why that Ivy League degree and the Wall Street job and his bright shiny future meant so much to him .,ó là l do ti sao công ca Ivy League và công vic Wall Street và tng lai ,Điều đó giải thích tại sao bằng cấp tại Ivy Leage và công việc tại phố Wall và tương lai tươi sáng của anh ta có ý nghĩa to lớn với anh ta thế nào . +"If you had told me that this smart , funny , sensitive man who adored me would one day dictate whether or not I wore makeup , how short my skirts were , where I lived , what jobs I took , who my friends were and where I spent Christmas , I would have laughed at you , because there was not a hint of violence or control or anger in Conor at the beginning .","Nu bn nói vi tôi rng ngi tng, tng, tng t,","Nếu bạn nói với tôi rằng người đàn ông thông minh , vui tính , nhạy cảm này , người quý mến tôi một ngày ra lênh khi nào thì tôi được trang điểm hay không , váy của của tôi được ngắn bao nhiêu , tôi sống ở đâu , tôi làm công việc gì , ai là bạn của tôi và đâu là nơi tôi nghỉ lễ Giáng sinh , Tôi sẽ cười mặt vào bạn bởi vì không có mảy may môt dấu vết nào của bạo lực hay kiểm soát hay tức giận ở Conor từ lúc đầu ." +I didn 't know that the first stage in any domestic violence relationship is to seduce and charm the victim .,Tôi không bit rng im u tiên trong nhng kh năng lnh ,Tôi đã không biết rằng giai đoạn đầu tiên trong bất kì mối quan hệ bạo lực gia đình là cám dỗ và quyến rũ nạn nhân . +I also didn 't know that the second step is to isolate the victim .,Tôi cng không bit rng iu ó th hai là to ra các bn,Tôi cũng không biết rằng giai đoạn thứ hai là cô lập nạn nhân . +"Now , Conor did not come home one day and announce , "" You know , hey , all this Romeo and Juliet stuff has been great , but I need to move into the next phase where I isolate you and I abuse you "" — — "" so I need to get you out of this apartment where the neighbors can hear you scream and out of this city where you have friends and family and coworkers who can see the bruises . ""","Conor không n nhà mt ngày và nói, "" Bn bit, , tt","Bấy giờ , Conor không trở về nhà vào một ngày và thông báo rằng "" Này , Cô biết không , tất cả ngón nghề kiểu Romeo và juliet này thật tuyệt , nhưng tôi cần phải chuyển sang giai đoạn tiếp theo nơi mà tôi cô lập và hành hạ cô "" — — "" do vậy tôi cần phải đưa cô ra khỏi căn hộ này nơi mà những người hàng xóm có thể nghe tiếng cô la hét và ra khỏi thành phố này nơi cô có bạn bè và gia đình và những đồng nghiệp có thể nhìn thấy những vết thâm tím . """ +"Instead , Conor came home one Friday evening and he told me that he had quit his job that day , his dream job , and he said that he had quit his job because of me , because I had made him feel so safe and loved that he didn 't need to prove himself on Wall Street anymore , and he just wanted to get out of the city and away from his abusive , dysfunctional family , and move to a tiny town in New England where he could start his life over with me by his side .",Conor n nhà mt ngày tháng và ông nói vi tôi rng ông ,"Thay vì vậy , Conor đã về nhà vào một tối thứ sáu và anh ấy nói với tôi rằng anh ấy nghỉ việc ngày hôm nay công việc mơ ước của anh ta , và anh ta nói rằng , anh ta bỏ việc vì tôi , bởi vì tôi làm anh cảm thấy thật an toàn và được yêu thương rằng anh ta không cần chứng tỏ bản thân ở phố Wall thêm nửa và anh ta chỉ muốn đi khỏi thành phố này xa rời gia đình bất thường và đầy ngược đãi của anh ta , đi đến một thị trấn nhỏ ở New England nơi anh ta có thể bắt đầu lại cuộc sống của anh với tôi" +"Now , the last thing I wanted to do was leave New York , and my dream job , but I thought you made sacrifices for your soulmate , so I agreed , and I quit my job , and Conor and I left Manhattan together .","Bây gi, iu cui cùng tôi mun làm là i New York, và công vic","Bấy giờ , điều cuối cùng tôi muốn làm là rời bỏ New York và công việc mơ ước của tôi , nhưng tôi đã nghĩ rằng bạn phải hi sinh cho bạn đời của mình , vì vậy , tôi đồng ý và nghỉ việc , Conor và tôi cùng nhau rời bỏ Manhattan ." +"I had no idea I was falling into crazy love , that I was walking headfirst into a carefully laid physical , financial and psychological trap .","Tôi không bit tôi ang i vào mt i tng t, rng tôi ","Tôi không hề nghĩ rằng tôi đã lao vào một tình yêu điên rồ , rằng tôi đang bước những bước đầu tiên vào cái bẫy tâm lý , tiền bạc và thể xác đã được sắp đặt cẩn thận" +The next step in the domestic violence pattern is to introduce the threat of violence and see how she reacts .,Nhng iu tiên trong s tng t nhng ng t nhân t ó,Bước tiếp theo trong kịch bản bạo lực này là đưa vào sự đe doạ bạo lực và xem cô ta phản ứng ra sao . +And here 's where those guns come in .,Và ây là ni nhng b u ó n.,"Từ đây , những cây súng bước vào" +"As soon as we moved to New England -- you know , that place where Connor was supposed to feel so safe -- he bought three guns .","Khi chng tôi ti New England -- bn bit y, ni mà Connor có th c","khi chúng tôi chuyển đến New England -- bạn biết đấy , nơi mà Conor dựa vào để cảm thấy an toàn -- anh ta mua ba cây súng" +He kept one in the glove compartment of our car .,ng y t mt trong mt ca máy ca chng tôi.,Anh ta giữ một cây trong ngăn chứa đồ của chiếc xe của chúng tôi . +"He kept one under the pillows on our bed , and the third one he kept in his pocket at all times .","ng y t mt trong nhng ng tr trên trên tr, và m",một cây dưới gối chỗ giường ngủ của chúng tôi cây thứ ba anh luôn ta giữa trong ví +And he said that he needed those guns because of the trauma he 'd experienced as a young boy .,Và ông nói rng ông cn nhng b ng ó bi v tnh ng ,Và anh ta nói rằng anh ta cần những cây súng này bởi vì những tổn thương mà anh đã trải qua trong quá khứ khi là một đứa trẻ . +He needed them to feel protected .,Anh ta cn h cm thy c n c.,Anh ta cần chúng để cảm thấy được bảo vệ . +"But those guns were really a message for me , and even though he hadn 't raised a hand to me , my life was already in grave danger every minute of every day .","Nhng nhng iu này thc s là mt tng cho tôi, và m","Nhưng những cây súng này thật ra là một lời nhắn cho tôi , và mặc dù anh ta chưa đưa cánh tay về phía tôi , nhưng cuộc sống của tôi ở trong tình thế nguy hiểm từng phút mỗi ngày ." +Conor first physically attacked me five days before our wedding .,Conor u tiên tôi ti trc trc trc trc trc trc,Conor đã tấn công vào tôi năm ngày trước đám cưới của chúng tôi . +It was 7 a.m. I still had on my nightgown .,ó là 7 phi. Tôi vn có tr tr tr.,Đó là lúc 7 giờ sáng khi tôi còn đang mặc áo ngủ . +"I was working on my computer trying to finish a freelance writing assignment , and I got frustrated , and Conor used my anger as an excuse to put both of his hands around my neck and to squeeze so tightly that I could not breathe or scream , and he used the chokehold to hit my head repeatedly against the wall .",Tôi ang làm vic ti máy tnh ca mnh c gng tm ,"Tôi đang lamg việc trên mái tính , cố hoang thành bài viết được giao và tôi thấy nản lòng , Conor dùng sự tức giận của tôi như lời bào chữa để lấy hai tay vòng quanh cổ tôi và xiết chặt đến nổi tôi không thể thở hay la hét , và anh ta dùng cùi chỏ đập đầu tôi vào tường liên tục ." +"Five days later , the ten bruises on my neck had just faded , and I put on my mother 's wedding dress , and I married him .","5 ngày sau, 10 bt u trên ca tôi ch i, và tôi ","Năm ngày sau , mười vết bầm trên cổ tôi đã hiện lên rõ , và tôi mặc chiếc váy cưới của mẹ tôi , và kết hôn với anh ta ." +"Despite what had happened , I was sure we were going to live happily ever after , because I loved him , and he loved me so much .","Mc nhng g xy ra, tôi tin rng chng ta sng sng","Mặc cho những điều đã xảy ra , Tôi vẫn chắc rằng chúng tôi sẽ sống hạnh phúc mãi bởi vì tôi yêu anh ấy và anh ấy cũng yêu tôi rất nhiều ." +"And he was very , very sorry .","Và ông y rt rt, rt không.",và anh ta đã vô cùng hối lỗi . +He had just been really stressed out by the wedding and by becoming a family with me .,ng y thc s c c c t bi tr và tr thành m,Anh ta đã thật sự rất căng thẳng vì đám cưới và việc lập gia đình với tôi . +"It was an isolated incident , and he was never going to hurt me again .","ó là mt iu ó iu khác, và anh ta s không bao g","Đó là môt sự cố cá biệt , và anh ta sẽ không bao giờ làm đau tôi nữa ." +It happened twice more on the honeymoon .,Nó xy ra n mt ln nhiu hn trong trng i.,Nó đã xảy ra thêm hai lần trong tuần trăng mật . +"The first time , I was driving to find a secret beach and I got lost , and he punched me in the side of my head so hard that the other side of my head repeatedly hit the driver 's side window .","Ln u tiên, tôi ang i c mt b i và tôi tr ","Lần đầu tiên , Tôi đang lái xe để tìm một bãi biển bí mật và tôi bị lạc , anh ta đánh vào một bên đầu tôi rất mạnh khiến đầu tôi liên tục đập vào cửa kính của xe" +"And then a few days later , driving home from our honeymoon , he got frustrated by traffic , and he threw a cold Big Mac in my face .","Và vài ngày sau, i tr t tr t tr li, ông y ","Vài ngày sau đó , khi đang lái xe về nhà sau tuần trăng mật , anh ta mệt mỏi vì xe cộ , và anh ta ném cả túi thức ăn Big Mac vào mặt tôi ." +Conor proceeded to beat me once or twice a week for the next two and a half years of our marriage .,Conor ti tôi mt hay mt ln mt tun trong hai năm trc t,Conor tiếp tuc đánh tôi một đến hai lần mỗi tuần trong suốt hai tháng sau và nửa năm từ khi kết hôn . +I was mistaken in thinking that I was unique and alone in this situation .,Tôi tng tng v ngh rng tôi tng khác và nhng ng,Tôi đã sai lầm khi nghĩ rằng tôi là trường hợp duy nhất và mình tôi đơn độc trong chuyện này . +"One in three American women experiences domestic violence or stalking at some point in her life , and the CDC reports that 15 million children are abused every year , 15 million .",Mt trong 3 ph n M có th nghim nhng i tr nhng i ,"Một phần ba phụ nữ Mỹ trải qua bạo lực gia đình hoặc bị rình rập trong một số giai đoạn cuộc đời và báo cáo CDC cho thấy 15 triệu trẻ em bị ngược đãi mỗi năm , 15 triệu ." +"So actually , I was in very good company .","Thc ra, tôi trong mt công ty rt tt.","Vì vậy , tôi thật sự đã ở trong công ty rất tốt" +Back to my question : Why did I stay ?,Ri câu hi tôi : Ti sao tôi tr?,Trở lại câu hỏi của tôi : Tại sao tôi ở lại ? +The answer is easy .,Ri ó là n.,Câu trả lời rất dễ . +I didn 't know he was abusing me .,Tôi không bit ông y ang i ng tôi.,Tôi không biết anh ta đang bạo hành tôi . +"Even though he held those loaded guns to my head , pushed me down stairs , threatened to kill our dog , pulled the key out of the car ignition as I drove down the highway , poured coffee grinds on my head as I dressed for a job interview , I never once thought of myself as a battered wife .","Mc khi ông y ti nhng ng ng tôi, y tôi b tr","Thậm chí anh ta chĩa súng vào đầu tôi , đẩy tôi xuống sàn , đe doạ giết lũ chó của tôi , rút chìa khoá ra khỏi xe khi tôi đang lái xe vào đường cao tốc đổ grinds cafe lên đầu tôi khi tôi đang mặc đồ cho buổi phỏng vấn , Tôi chưa bao giờ một lần nghĩ bản thân như một người vợ bị hành hạ ." +"Instead , I was a very strong woman in love with a deeply troubled man , and I was the only person on Earth who could help Conor face his demons .","Tôi là mt ngi n rt n vi mt ngi tng ng, và","Thay vào đó , tôi là một phụ nữ mạnh mẽ trong tình yêu với một người đàn ông có vấn đề , và tôi là người duy nhất trên trái đất có thể giúp Conor đối mặt với cái xấu xa của anh ta ." +"The other question everybody asks is , why doesn 't she just leave ?","Câu hi khác mà mi ngi hi là, ti sao cô y không ch","Câu hỏi khác mà mọi người hay hỏi là , tại sao cô ấy lại không bỏ đi ?" +Why didn 't I walk out ? I could have left any time .,Ti sao tôi không i? Tôi có th i mt li.,tại sao tôi đã không bước đi ? Tôi có thể bỏ đi bất cứ lúc nào . +"To me , this is the saddest and most painful question that people ask , because we victims know something you usually don 't : It 's incredibly dangerous to leave an abuser .","i vi tôi, ây là câu hi iu ó nht và iu ó m","Với tôi , đó là câu hỏi buồn và đau đớn nhất , bởi vì chúng tôi , những nạn nhân biết một số thứ mà bạn thường không biết : thật là một nguy hiểm kinh khủng để rời bỏ một kẻ bạo hành như thế ." +Because the final step in the domestic violence pattern is kill her .,Bi v iu cui cùng trong s tng t nhng ng t nhân t,Bởi vì bước cuối cùng trong kịch bản bạo hành gia đình là giết chết cô ta . +"Over 70 percent of domestic violence murders happen after the victim has ended the relationship , after she 's gotten out , because then the abuser has nothing left to lose .","ó, hn 70 % nhng t nhng t nhng t nhng t nhng ","Hơn 70 phần trăm tội ác bạo hành gia đình xảy ra sau khi nạn nhân kết thúc mối quan hệ , sau khi cô ấy bỏ đi , bởi vì sau đó kẻ bạo hành đó không còn gì để mất ." +"Other outcomes include long-term stalking , even after the abuser remarries ; denial of financial resources ; and manipulation of the family court system to terrify the victim and her children , who are regularly forced by family court judges to spend unsupervised time with the man who beat their mother .","Nhng iu khác nh nh nh nh t ln, ch khi nhng ","Nhưng hậu quả khác như bị theo dõi lâu dài , thậm chí sau kẻ lạm dụng kết hôn lại ; khước từ những nguồn tài chính ; và vận động của hệ thống toàn án gia đình để làm khiếp sợ nạn nhân và những đứa trẻ của cô ta , những đứa trẻ này thường bị ép buộc bởi phán quyết của toà dành thời gian không bị giám sát với người đàn ông đã đánh đập mẹ chúng ." +"And still we ask , why doesn 't she just leave ?","Và chng ta vn hi, ti sao cô y không ch i?","Và chúng ta có tiếp tục hỏi , tại sao cô ấy không bỏ đi ?" +"I was able to leave , because of one final , sadistic beating that broke through my denial .","Tôi có th i, bi v mt bt u u tiên, ó ","Tôi đã có thể bỏ đi , bởi vì một đòn đánh thô bạo cuối cùng đã đập tan sự từ bỏ của tôi ." +I realized that the man who I loved so much was going to kill me if I let him .,Tôi nhn ra rng ngi mà tôi thch rt nhiu s tôi ,Tôi nhận ra rằng người đàn ông tôi rất yêu thương sẽ giết tôi nếu tôi bỏ rơi anh ta . +So I broke the silence .,Vy tôi b i im.,Vì vậy tôi phát vỡ sự yên lặng . +"I told everyone : the police , my neighbors , my friends and family , total strangers , and I 'm here today because you all helped me .","Tôi nói vi mi ngi : các nhà, nhà bn ca tôi, ","Tôi kể với mọi người : cánh sát , những người láng giềng , bạn bè và gia đình tôi , những người hoàn toàn xa lạ , và tôi đứng đây hôm nay bởi vì bạn đều đang giúp tôi ." +"We tend to stereotype victims as grisly headlines , self-destructive women , damaged goods .",Chng ta có th tng nhng ngi n t nh nhng iu n,"Chúng ta có quan niệm rập khuôn về nạn nhân như những tiêu đề đáng sợ , những phụ nữ tự huỷ hoại mình , những điều tốt bị làm tổn thương ." +"The question , "" Why does she stay ? ""","Câu hi, "" Ti sao cô y s tr? ""","Câu hỏi , "" Tai sao cô ấy ở lại ? """ +"is code for some people for , "" It 's her fault for staying , "" as if victims intentionally choose to fall in love with men intent upon destroying us .","ó là mt s cho mt s ngi, "" ó là mt iu ca cô ","là lí lẽ của một số người , "" Đấy là lỗi của cô ấy khi ở lại "" như thể nạn nhân đã lựa chọn yêu đàn ông với ý định phá huỷ chúng ta ." +"But since publishing "" Crazy Love , "" I have heard hundreds of stories from men and women who also got out , who learned an invaluable life lesson from what happened , and who rebuilt lives -- joyous , happy lives -- as employees , wives and mothers , lives completely free of violence , like me .","Nhng khi t ti im "" Crazy Love "", tôi nghe hàng hàng ngi câu chuy","Nhưng từ khi xuất bản "" Crazy Love "" Tôi đã nghe hàng trăm câu chuyện từ đàn ông và phụ nữ những người cũng đã bỏ đi , những người học được một bài học cuộc sống vô giá từ nhưng điều đã xảy ra , và những ai xây dựng lại cuộc sống -- hạnh phúc , vui vẻ-- như những nhân viên , những người vợ , người mẹ , sống cuộc sống hoàn toàn không có bạo lực , như tôi ." +Because it turns out that I 'm actually a very typical domestic violence victim and a typical domestic violence survivor .,Bi v tôi thc s là mt ngi ng t nhn v tr nhn ,Bởi sự thật tôi là một nạn nhân điển hình của bạo lực gia đình đã kết thúc tôi là người sống sót điển hình khỏi bạo lực gia đình . +"I remarried a kind and gentle man , and we have those three kids .","Tôi tr li mt ngi n ng và tt, và chng tôi có","Tôi kết hôn lại với một người đàn ông tử tế và tốt bụng , và chúng tôi có với nhau ba đứa con ." +"I have that black lab , and I have that minivan .","Tôi có mt trng th nghim ó, và tôi có mt tr ó ",Tôi có con chó Black Lab và tôi có chiếc Minivan . +"What I will never have again , ever , is a loaded gun held to my head by someone who says that he loves me .",Tôi s không bao gi có mt b ng ng ng trên tôi b,"Điều tôi không bao giờ lại có nửa , mãi mãi là một cây súng chĩa vào đầu tôi bởi ai đó nói rằng anh ta yêu tôi ." +"Right now , maybe you 're thinking , "" Wow , this is fascinating , "" or , "" Wow , how stupid was she , "" but this whole time , I 've actually been talking about you .","Bây gi, có l bn ngh, "" Wow, ây là tht tuyt, "" hay ""","Ngay lúc này , có thể bạn đang nghĩ , "" Ồ , điều này thật tuyệt vời "" hay , "" Ồ , cô ấy mới ngốc làm sao "" nhưng tất cả thời gian này , tôi đã thật sự nói về bạn ." +I promise you there are several people listening to me right now who are currently being abused or who were abused as children or who are abusers themselves .,Tôi tng các bn rng có rt nhiu ngi nghe tôi ang,Tôi chắc rằng bạn trong số những người đang nghe tôi nói lúc này là những người đang bị ngược đãi hoặc những người đã bị ngược đãi khi con nhỏ hoặc những người tự ngược đãi chính mình +"Abuse could be affecting your daughter , your sister , your best friend right now .","Nhng ngi n có th ang iu n ca con ca bn, ca b","sự ngược đãi có thể ảnh hưởng đến con gái bạn , em gái của bạn , người bạn thân nhất của bạn ngay lúc này ." +I was able to end my own crazy love story by breaking the silence .,Tôi có th iu câu chuyn th nh th nào bng iu ó.,Tôi có thể kết thúc câu chuyện tình yêu điên rồ của tôi bằng cách phá tan sự im lặng . +I 'm still breaking the silence today .,Tôi vn ang i i t nhng iu t này.,Tôi đang đập tan sự im lặng hôm nay . +"It 's my way of helping other victims , and it 's my final request of you .","ó là cách mà tôi gip nhng ngi i ó, và ó là cách","Đây là cách tôi giúp những nạn nhân khác , và đây là yêu cầu cuối cùng của tôi" +Talk about what you heard here .,Nói v nhng g bn nghe ây.,Hãy kể về những gì bạn được nghe ở đây . +Abuse thrives only in silence .,Nhng t li tr li ch tr li trong t t.,Sự ngược đãi chỉ đáng sợ trong im lặng . +You have the power to end domestic violence simply by shining a spotlight on it .,Bn có c i i s tnh t nhng t nhng t n,Bạn có sức mạnh để kết thúc bạo lực gia đình đơn giản bằng cách rọi vào đó một tia sáng . +We victims need everyone .,Chng ta cn nhng ngi i.,Chúng ta những nạn nhân cần đến tất cả mọi người . +We need every one of you to understand the secrets of domestic violence .,Chng ta cn mi ngi trong s các bn hiu các bn tt ,Chúng ta cần các bạn để thấu hiểu bí mật của bạo lực gia đình . +"Show abuse the light of day by talking about it with your children , your coworkers , your friends and family .",Hy thy nhng iu n ng ngày bng nói v nó vi các ,"soi roi sự ngược đãi ánh sáng của ngày hôm nay bằng cách nói về nó với những đứa trẻ của bạn , những đồng nghiệp của bạn , bạn bè và gia đình bạn ." +"Recast survivors as wonderful , lovable people with full futures ."," to ra nhng ngi tr thành th nh th, nhng ngi t","Viết lại cuộc đời họ như nhưng người hạnh phúc , đáng yêu với tương lai rộng mở ." +"Recognize the early signs of violence and conscientiously intervene , deescalate it , show victims a safe way out .",Hy nhn nhng iu u tiên ca s t lc và iu t,"Nhận biết những tín hiệu sớm của bạo lực và những dối trá của lương tâm , giảm nó xuống , chỉ cho nạn nhân lối ra an toàn ." +"Together we can make our beds , our dinner tables and our families the safe and peaceful oases they should be .","Chng ta có th to ra nhng ng, nhng ng ng và nhng ng",Cùng nhau chúng ta có thể làm cho giường ngủ của chúng ta bàn ăn và gia đình của chúng ta trở nên những ốc đảo bình yên và an toàn +Thank you .,Cm n.,Cảm ơn +I would like to talk to you about a very special group of animals .,Tôi mun nói chuyn vi các bn v mt nhóm ca nhng con ,Tôi muốn nói chuyện với các bạn về một nhóm động vật rất đặc biệt +"There are 10,000 species of birds in the world .",Có 100.000 b no trong th gii.,"Hiện có khoảng 10,000 loài chim trên thế giới ." +Vultures are amongst the most threatened group of birds .,Nhng ngi ng n trong nhng ngi ng ng ng ng nht.,Kền kền là một trong những nhóm chim bị đe doạ nghiêm trọng nhất +"When you see a vulture like this , the first thing that comes to your mind is , these are disgusting , ugly , greedy creatures that are just after your flesh , associated with politicians .","Khi bn thy mt iu tiên nh th này, iu tiên n","Khi bạn thấy một con kền lền như thế này , điều đầu tiên hiện ra trong đầu bạn đó là , đây là những sinh vật thật kinh tởm , xấu xí , tham ăn và chỉ nhắm đến thịt bạn , liên tưởng đến những chính trị gia nhỉ ." +"I want to change that perception . I want to change those feelings you have for these birds , because they need our sympathy . They really do .",Tôi mun thay i tng iu ó. Tôi mun thay i tng iu c,"Tôi muốn thay đổi sự nhận thức đó . Tôi muốn thay đổi những cảm giác mà bạn dành cho những chú chim này , vì chúng cần đến sự thương cảm của chúng ta . Chúng thật sự rất cần ." +And I 'll tell you why .,Và tôi s nói vi bn sao.,Tôi sẽ nói cho bạn biết tại sao . +"First of all , why do they have such a bad press ?","u tiên, ti sao h có mt cách ng ng không?","Trước tiên , tại sao chúng lại có ấn tượng xấu như vậy ?" +"When Charles Darwin went across the Atlantic in 1832 on the Beagle , he saw the turkey vulture , and he said , "" These are disgusting birds with bald scarlet heads that are formed to revel in putridity . ""","Khi Charles Darwin trên lc ng trên lc trên lc năm 1832, ông y ","Khi Charles Darwin vượt qua Thái Bình Dương năm 1832 từ tàu Beagle , ông thấy những con kền kền Thổ Nhĩ Kỳ , Ông nói , "" Những con chim này thật kinh tởm với cái đầu trọc đỏ chói được tạo ra để hoan hỉ trong hôi thối" +"You could not get a worse insult , and that from Charles Darwin .","Bn không th có th t mt iu ó hn, và iu ó ","Bạn không thể nào bị sỉ nhục tồi tệ hơn thế , và đó là những lời từ Charles Darwin ." +"You know , he changed his mind when he came back , and I 'll tell you why .","Bn bit y, ông y thay i tng khi ông n li, và tôi s","Bạn biết đấy , Ông đã thay đổi ý kiến khi ông quay lại , Để tôi nói cho bạn biết tại sao ." +"They 've also be associated with Disney — — personified as goofy , dumb , stupid characters .",Chng cng c c c c c vi Disney — c c c c nh nhng,"Chúng cũng đã bị liên kết với Disney-- bị nhân cách hoá thành những nhân vật đần độn , ngố , ngu ngốc ." +"More recently , if you 've been following the Kenyan press — — these are the attributes that they associated the Kenyan MPs with . But I want to challenge that .",Nu bn ang tm nhn các bài tr nhà Kenya — ây là nhng,"Gần đây hơn , nếu bạn đang theo dõi tin tức ở Kenya ---- đây là những thuộc tính đặc trưng mà gắn kết với những quân cảnh Keya . Nhưng tôi muốn phản kháng lại điều đó" +I want to challenge that . Do you know why ?,Tôi mun thch iu ó. Bn bit ti sao?,Tôi muốn phản kháng lại vì bạn biết sao không ? +Because MPs do not keep the environment clean .,Bi v MP không to ra các môi trng.,vì quân cảnh không giữ cho môi trường trong sạch . +MPs do not help to prevent the spread of diseases .,Nhng ngi ng không th to ra s t nhng bnh th.,Quân cảnh không giúp ngăn chặn sự lây lan của bệnh tật . +They are hardly monogamous .,Chng không phi là nhng iu t.,Họ hầu như không thể chế độ một vợ-một chồng . +They are far from being extinct .,Chng không có th c tr.,Họ còn lâu mới bị tuyệt chủng . +"And , my favorite is , vultures are better looking .","Và, tôi tt nht là, nhng ngi ang tnh hn.","Và , điều mà tôi thích nhất là , những con kền kền trông được hơn nhiều" +So there 's two types of vultures in this planet .,Vy có hai cái nhng ng tr trên trên trên trên trên ,Có hai loại kền kền trên hành tinh này . +"There are the New World vultures that are mainly found in the Americas , like the condors and the caracaras , and then the Old World vultures , where we have 16 species . From these 16 , 11 of them are facing a high risk of extinction .",Có nhng nhng nhng nhng nhng nhng nhng nhng nhng nh,"Những loại Kền kền Tân Thế Giới được tìm thấy chủ yếu tại Mỹ , giống như loài condor và caracaras tiếp đó kền kền Cựu Thế Giới , nơi mà có khoảng 16 loài . Trong số 16 loài này thì có 11 loài đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng cao ." +"So why are vultures important ? First of all , they provide vital ecological services . They clean up .",Vy ti sao có nhng các b tng quan trng? u tiên ,"Vậy , tại sao kền kền lại quan trọng ? Trước hết , chúng cung cấp những dịch vụ sinh thái thiết yếu . Chúng dọn dẹp ." +They 're our natural garbage collectors .,Chng là nhng nhà t nhiên ca chng ta.,Chúng thật sự là những gã gom rác tự nhiên . +They clean up carcasses right to the bone .,H tm nhng b ng.,Chúng dọn sạch những xác chết đến tận xương . +They help to kill all the bacteria . They help absorb anthrax that would otherwise spread and cause huge livestock losses and diseases in other animals .,H gip tt c các bc. H gip to ra các bc,Chúng giúp tiêu diệt vi khuẩn . Chúng giúp hấp thụ bệnh than mà đã có thể lan rộng và gây ra những mất mát to lớn cho ngành chăn nuôi gia súc và gây bệnh cho những loài vật khác +"Recent studies have shown that in areas where there are no vultures , carcasses take up to three to four times to decompose , and this has huge ramifications for the spread of diseases .",Nhng nghiên cu ây thy rng trong ni không có nhng cá,"những nghiên cứu gần nhất đã cho thấy tại những khu vực mà không có kền kền xác chết cần khoảng thời gian gấp 3 đến 4 lần để phân huỷ , và hệ quả to lớn từ việc này là sự lây lan của bệnh tật ." +Vultures also have tremendous historical significance .,Nhng nhng nhng nhng nhng nhng nhng nhng nhng nhng ,Kền kền cũng có một lịch sử hoành tráng về tầm quan trọng của chúng . +They have been associated in ancient Egyptian culture .,Chng c c c c i trong c hc trng ti.,Chúng đã được kết liên với nền văn hoá Ai Cập cổ đại +"Nekhbet was the symbol of the protector and the motherhood , and together with the cobra , symbolized the unity between Upper and Lower Egypt .","Nekhbet là mt ng ca bn tr và m, và ging vi các ","Nekhbet là biểu tượng của người bảo vệ và tình mẹ , và cùng với rắn hổ mang , chúng biểu tượng hoá cho sự hợp nhất giữa Miền Ngược & amp ; Miền Xuôi của Ai cập ." +"In Hindu mythology , Jatayu was the vulture god , and he risked his life in order to save the goddess Sita from the 10-headed demon Ravana .","Trong t nghiên cu th trng, Jatayu là ngi ng t, và ông ","Trong thần thoại Hindu , Jatayu là thần kền kền , Ông đã mạo hiểm mạng sống để cứu nữ thần Sita từ tay quỷ 10 đầu Ravana ." +"In Tibetan culture , they are performing very important sky burials . In places like Tibet , there are no places to bury the dead , or wood to cremate them , so these vultures provide a natural disposal system .","Trong hc t t t t t, h ang to ra nhng tng tng ","Trong nền văn hoá Tibet , họ thực hiện thiên táng rất quan trọng . Tại những nơi như ở Tibet , chẳng có chỗ để chôn người chết , hoặc chẳng có củi để thiêu họ , vậy nên những con kền kền cung cấp một hệ thống sử lí chất thải tự nhiên ." +So what is the problem with vultures ?,Vy nên ây là vn vi nhng iu ó?,Vậy chú kền kền đang bị sao ? +"We have eight species of vultures that occur in Kenya , of which six are highly threatened with extinction .","Chng tôi có 8 các nhân t nhn ra Kenya, trong nhng s c ","Chúng ta có 8 loài kền kền xuất hiện tại Kenya , trong đó có 6 loài bị đe doạ với nguy cơ tuyệt chủng cao ." +"The reason is that they 're getting poisoned , and the reason that they 're getting poisoned is because there 's human-wildlife conflicts . The pastoral communities are using this poison to target predators , and in return , the vultures are falling victim to this .","V l do là h ang c iu ó, và l do h ang c iu ó","Lí do là chúng đang bị đầu độc , chúng bị đầu độc vì có những sự tranh giành giữa con người-và thế giới hoang dã . Những cộng đồng mục đồng đang sử dụng chất độc này để nhằm vào các con vật săn mồi nhưng thay vì vậy , những con kền kền lại là nạn nhân cho này ." +"In South Asia , in countries like India and Pakistan , four species of vultures are listed as critically endangered , which means they have less than 10 or 15 years to go extinct , and the reason is because they are falling prey by consuming livestock that has been treated with a painkilling drug like Diclofenac ."," ây, nhng nc nh n n và Pakistan, 4 nhng nhng n","Tại Nam Á , những nước như Ấn Độ và Pakistan , 4 loài kền kền được ghi danh trong danh sách những có nguy cơ cực cao điều này có nghĩa là chúng chỉ còn ít hơn 10 hoặc 15 năm để chạm đến mức tuyệt chủng và lí do đó là bởi vì chúng bị biến thành con mồi vì ăn phải gia súc đã được chữa trị bằng thuốc giảm đau như Diclofenac ." +"This drug has now been banned for veterinary use in India , and they have taken a stand .",Nhng du này c c c c c dng t nghip ,Thuốc này đã bị cấm sử dụng trong ngành thú y tại Ấn Độ Chúng đã minh chứng rằng +"Because there are no vultures , there 's been a spread in the numbers of feral dogs at carcass dump sites , and when you have feral dogs , you have a huge time bomb of rabies . The number of cases of rabies has increased tremendously in India .","Bi v không có nhng ng, có mt s c t nhng ng t","Vì không có kền kền nên mới có sự tràn lan về số lượng chó hoang tại những khu vực chứa rác thải xác động vật Khi bạn có chó hoang , bạn có một quả bom hẹn giờ khổng lồ về bệnh dại . Số ca mắc bệnh dại đã tăng rất nhiều tại Ấn Độ ." +Kenya is going to have one of the largest wind farms in Africa : 353 wind turbines are going to be up at Lake Turkana .,Kenya s có mt trong nhng nhà nhà nht Phi : 353 nhà nhà n,Kenya sẽ có một cánh đồng quạt gió lớn nhất tại Châu Phi với 353 động cơ sẽ được lắp tại Lake Turkana +"I am not against wind energy , but we need to work with the governments , because wind turbines do this to birds . They slice them in half .","Tôi không i vi năng lng năng lng, nhng chng ta cn là","Tôi không phản đối năng lượng gió , nhưng chúng ta cần hợp tác với chính phủ , vì động cơ gió khiến những con chim thành thế này . Chúng cắt làm đôi ." +They are bird-blending machines .,Chng là máy t t t nhng ng.,Chúng là máy nghiền những chú chim . +"In West Africa , there 's a horrific trade of dead vultures to serve the witchcraft and the fetish market ."," châu Phi, có mt cách t nhng iu t ca nhng ng ",Tại Tây Phi có một ngành buôn bán kền kền chết thật kinh khủng để phục vụ cho thị trường ma thuật và bùa ngải . +"So what 's being done ? Well , we 're conducting research on these birds . We 're putting transmitters on them .","Vy, iu g ang làm g? Chng tôi ang to ra nghiên cu ",Vậy chúng tôi đã làm được gì ? Chúng tôi đang tiến hành nghiên cứu về những chú chim này . Chúng tôi đang gắn máy phát tín hiệu vào chúng +"We 're trying to determine their basic ecology , and see where they go .","Chng tôi ang c gng tm ra ca h, và xem nhng g","Chúng tôi đang cố gắng xác định sinh thái học cơ bản của chúng , và theo dấu nơi chúng đến ." +"We can see that they travel different countries , so if you focus on a problem locally , it 's not going to help you .","Chng ta có th thy h i nc khác, vy nu bn t","Chúng ta có thể thấy chúng di chuyển đến rất nhiều quốc gia khác nhau , vậy nên nếu bạn chỉ chú trọng đến những vấn đề trên quy mô khu vực , điều này sẽ chẳng giúp ích gì cho bạn cả ." +We need to work with governments in regional levels .,Chng ta cn làm vic vi các nhà tr c c ca n,Chúng ta cần hợp tác với chính phủ trên mức độ vùng miền . +We 're working with local communities .,Chng tôi ang làm vic vi các c nhà âu.,Chúng tôi đang hợp tác với những cộng đồng địa phương +"We 're talking to them about appreciating vultures , about the need from within to appreciate these wonderful creatures and the services that they provide .","Chng tôi nói vi h v c t nhng các b nh, v c",Chúng tôi đang nói với họ về việc quý trọng những con kền kền sự cần thiết nội tại cho việc trân trọng những sinh vật tuyệt vời này và những lợi ích mà chúng mang lại . +"How can you help ? You can become active , make noise . You can write a letter to your government and tell them that we need to focus on these very misunderstood creatures . Volunteer your time to spread the word . Spread the word .","Cách mà bn có th gip ? Bn có th tr thành tng, ","Bạn làm thế nào để giúp ? bạn có thể trở thành một người năng động , tạo ra tiếng nói . Bạn có thể viết thư cho chính phủ của mình và nói với họ rằng chúng ta cần chú trọng vào những sinh vật bị hiểu lầm này . Tình nguyện bớt chút thời gian truyền đi thông điệp . Loan truyền thông điệp ." +"When you walk out of this room , you will be informed about vultures , but speak to your families , to your children , to your neighbors about vultures .","Khi bn i không phng này, bn s c c v nhng nh","Khi bạn bước ra khỏi căn phòng này , bạn sẽ có được thông tin về những chú chim kền kền , nhưng hãy nói cho gia đình của bạn , con cái , hàng xóm về kền kền" +They are very graceful . Charles Darwin said he changed his mind because he watched them fly effortlessly without energy in the skies .,Chng rt rt nh. Charles Darwin nói rng ông thay i tng bi v ông,Chúng rất duyên dáng . Charles Darwin đã nói Ông đổi ý kiến vì ông đã nhìn thấy chúng bay thư thái như không cần đến chút sức lực trên bầu trời . +"Kenya , this world , will be much poorer without these wonderful species .","Kenya, th gii này, s s nhiu hn nh không có nhng","Kenya , thế giới này , sẽ nghèo hơn rất nhiều nếu như không có những loài vật tuyệt vời này ." +Thank you very much .,Cm n rt nhiu.,Cám ơn rất nhiều . +"When I was 11 , I remember waking up one morning to the sound of joy in my house .","Khi 11 tui, tôi nh nh c i mt ngày tng t t t","Khi tôi 11 tuổi , Tôi nhớ một buổi sáng tôi thức dậy khi nghe tiếng hân hoan trong căn nhà của tôi ." +"My father was listening to BBC News on his small , gray radio .",Tôi ang nghe BBC News trên radio in n n.,Bố tôi lúc ấy đang nghe tin tức BBC trên chiếc radio màu xám nhỏ của ông ấy +"There was a big smile on his face which was unusual then , because the news mostly depressed him .","Có mt iu ng trên mt iu nht ó, v nhng i","Ông ấy nở một nụ cười rất lớn , điều này rất bất thường vì tin tức thường làm ông ấy buồn rầu hơn ." +""" The Taliban are gone ! "" my father shouted .",""" T i! "" a tôi .","Ông ấy la lên : "" Bọn Taliban đã đi rồi ! """ +"I didn 't know what it meant , but I could see that my father was very , very happy .","Tôi không bit iu ó ngha là, nhng tôi có th thy r","Lúc đó tôi không hiểu rõ nhưng tôi có thể thấy rằng bố tôi rất , rất vui mừng" +""" You can go to a real school now , "" he said .",""" Bây gi bn có th i i mt hc thc s, "" ông y n",""" Bây giờ con có thể thật sự đến trường rồi "" Ông nói ." +A morning that I will never forget .,Mt ngày trng mà tôi s không bao gi gi.,Một buổi sáng mà tôi không thể nào quên được . +A real school .,Mt công trng thc s.,Một ngôi trường thật sự . +"You see , I was six when the Taliban took over Afghanistan and made it illegal for girls to go to school .","Bn thy, tôi n 6 khi các Taliban c n Afghanistan và to ra i","Bạn biết không , bọn Taliban đến xâm lấn Afghanistan từ khi tôi 6 tuổi và ngăn cấm các cô gái đi học ." +"So for the next five years , I dressed as a boy to escort my older sister , who was no longer allowed to be outside alone , to a secret school .","Vy nên trong 5 năm tri, tôi ng nh mt ngi ","Trong 5 năm sau đó , tôi đã ăn mặc như 1 thằng con trai để đi cùng với chị tôi tới một trường bí mật vì chị tôi bị cấm ra khỏi nhà môt mình ." +It was the only way we both could be educated .,ó là cách mà chng ta có th c to ra.,Đó là cách duy nhất để chúng tôi có thể đi học . +"Each day , we took a different route so that no one would suspect where we were going .","Mi ngày, chng tôi ti mt cách khác nhau không ai","Mỗi ngày , chúng tôi đi con đường khác nhau để không bị ai nghi ngờ về điểm đến của chúng tôi ." +We would cover our books in grocery bags so it would seem we were just out shopping .,Chng tôi s tm nhng b sách ca chng tôi trong nhng b ,Chúng tôi giấu sách vở trong giỏ đi chợ như thế mọi người sẽ nghĩ chúng tôi chỉ đi mua sắm . +"The school was in a house , more than 100 of us packed in one small living room .","iu trng trong mt nhà, hn 100 ngi trong chng tôi c","Cái trường ấy trong một căn nhà , hơn 100 đứa chúng tôi chen lấn trong một phòng khách nhỏ hẹp ." +It was cozy in winter but extremely hot in summer .,Nó tng tng vào mi tháng nhng tng tng tng vào m,Khá là ấm áp trong mùa đông nhưng mùa hè thì cực kì nóng . +"We all knew we were risking our lives -- the teacher , the students and our parents .",Chng tôi u bit chng tôi ang ch i sng ca chng tôi -- ,"Tất cả chúng tôi đều biết đang mạo hiểm tính mạng của chính mình thầy cô , học sinh và cha mẹ chúng tôi ." +"From time to time , the school would suddenly be canceled for a week because Taliban were suspicious .","T thi gian, hc s b c c c c c c c c c trong","Có một vài lần , ngôi trường đột nhiên đóng cửa khoảng một tuần vì lũ Taliban nghi ngờ ." +We always wondered what they knew about us .,Chng tôi luôn t hi iu h bit v chng tôi.,Chúng tôi luôn tự hỏi họ biết gì về chúng tôi . +Were we being followed ?,Chng ta c c c c?,Chúng tôi có bị theo dõi không ? +Do they know where we live ?,H bit chng ta sng ó?,Họ có biết chỗ chúng tôi ở không ? +"We were scared , but still , school was where we wanted to be .","Chng tôi i, nhng vn vn, hc là ni chng tôi mun ","Chúng tôi đã rất sợ , nhưng dù vậy , chúng tôi vẫn muốn tới trường ." +I was very lucky to grow up in a family where education was prized and daughters were treasured .,Tôi tt l tr lên trong mt gia ni tr lc ,Tôi rất may mắn được nuôi dạy trong một gia đình rất trân trọng việc học và con gái được quý trọng . +My grandfather was an extraordinary man for his time .,Ngi b tôi là mt ngi khá nhiu cho thi gian ca ông.,Ông ngoại của tôi là một người thật đáng khâm phục vào thời ấy +"A total maverick from a remote province of Afghanistan , he insisted that his daughter , my mom , go to school , and for that he was disowned by his father .","Mt b t mt nc t mt nc ây Afghanistan, ông y ","Một người hoàn toàn bị ruồng bỏ từ một tỉnh xa ở Afghanistan , ông nài nỉ để con gái ông , mẹ của tôi được đến trường , và vì vậy nên ông bị cha của ông ấy từ bỏ ." +But my educated mother became a teacher .,Nhng m tôi tr thành mt nhà giáo viên.,Nhưng người mẹ có giáo dục của tôi trở thành giáo viên . +There she is .,Cô y ây.,Bà ấy đây . +"She retired two years ago , only to turn our house into a school for girls and women in our neighborhood .","Cô y tr trc hai năm trc, ch tr nên tr thành",Bà nghỉ hưu 2 năm về trước để dùng nhà của chúng tôi để mở trường cho bé gái và phụ nữ trong hàng xóm . +And my father -- that 's him -- he was the first ever in his family to receive an education .,Và tôi - ó là ông - ông là ngi u tiên trong gia c c,Và đây là bố của tôi ông là người đầu tiên trong gia đình của ông ấy được giáo dục . +"There was no question that his children would receive an education , including his daughters , despite the Taliban , despite the risks .",Không có g c rng các em ca ông s c mt s hc ,"Không nghi ngờ rằng con cái của ông ấy sẽ được giáo dục , bao gồm con gái của ông , bất chấp Taliban , và bất chấp những hiểm nguy ." +"To him , there was greater risk in not educating his children .","i vi ông, có mt s tr hn nhiu khi không phi t","Đối với ông , con cái không được học là mối nguy hiểm lớn hơn cả ." +"During Taliban years , I remember there were times I would get so frustrated by our life and always being scared and not seeing a future .","Trong năm Taliban, tôi nh có nhng thi gian tôi s c c i vi","Trong những năm Taliban , tôi nhớ rằng có những lúc tôi rất tức giận về cuộc sống của chúng tôi và luôn sợ hãi và không thấy được tương lai ." +"I would want to quit , but my father , he would say , "" Listen , my daughter , you can lose everything you own in your life .","Tôi mun tr li, nhng tôi, ông y nói, "" , con tôi ","Tôi rất muốn từ bỏ chuyện học , nhưng bố tôi , ông sẽ nói rằng , "" Nghe này con gái , con có thể mất hết mọi thứ con có trên cuộc đời này" +Your money can be stolen . You can be forced to leave your home during a war .,Ni tin ca bn có th c c. Bn có th c c i t,Tiền của con có thể bị cướp mất . Con có thể bị buộc phải rời khỏi nhà trong thời gian chiến tranh . +"But the one thing that will always remain with you is what is here , and if we have to sell our blood to pay your school fees , we will .","Nhng mt iu tr luôn ti các bn là iu ây, và ","Nhưng một thứ sẽ mãi mãi tồn tại với con là thứ trong đây , và nếu chúng ta bị bắt buộc phải bán máu để trả tiền học phì , chúng ta sẽ làm thế ." +"So do you still not want to continue ? ""","Vy bn cn không mun tip tc? """,Vậy thì con còn muốn tiếp tục nữa không ? +Today I am 22 .,Ngày nay tôi 22.,Hôm nay tôi 22 tuổi . +I was raised in a country that has been destroyed by decades of war .,Tôi c c c mt nc c c c c c c bi nhng ,Tôi đã đư��c lớn lên ở một quốc gia đã bị tiêu huỷ bởi bao thập niên chiến tranh . +"Fewer than six percent of women my age have made it beyond high school , and had my family not been so committed to my education , I would be one of them .",Nhiu hn 6 % n ca ph n tôi to ra iu ó kh,"Ít hơn 6 % phụ nữ tuổi tôi được học sau trung học phổ thông , và nếu gia đình tôi không cam kết về việc học của tôi , tôi cũng trở thành một trong số họ ." +"Instead , I stand here a proud graduate of Middlebury College .",Tôi ây mt ngi iu tr li ca trng Middlebury.,"Nhưng mà , tôi hãnh diện đứng đây là một sinh viên tốt nghiệp trường Cao Đẳng Middlebury ." +"When I returned to Afghanistan , my grandfather , the one exiled from his home for daring to educate his daughters , was among the first to congratulate me .","Khi tôi tr li Afghanistan, bn tôi, ngi t nhà ca ông ","Khi tôi trở về Afghanistan , ông ngoại tôi , người bị ruồng bỏ bởi gia đình vì ông dám cho con gái của ông đi học , là một trong những người đầu tiên chúc mừng tôi ." +"He not only brags about my college degree , but also that I was the first woman , and that I am the first woman to drive him through the streets of Kabul .","Anh ta không ch ch v công c ca tôi, nhng tôi là ngi","Ông ấy không những khoe về bằng cao đẳng của tôi , mà còn về tôi là người phụ nữ đầu tiên , và tôi là người phụ nữ đầu tiên có thể chở ông ấy trên những con đường ở Kabul ." +My family believes in me .,i gia ca tôi tin vào tôi.,Gia đình tôi tin tưởng tôi . +"I dream big , but my family dreams even bigger for me .","Tôi tng tng nhiu, nhng gia tôi tng tng tng nhiu","Tôi mơ ước lớn , nhưng gia đình tôi mong ước cho tôi còn lớn hơn ." +"That 's why I am a global ambassador for 10x10 , a global campaign to educate women .","ó là l do tôi là mt ngi tr thành tr tr ti 10x10, m","Vì thế tôi là đại sứ toàn cầu cho 10x10 , đây là cuộc vận động toàn cầu để giáo dục phụ nữ ." +"That 's why I cofounded SOLA , the first and perhaps only boarding school for girls in Afghanistan , a country where it 's still risky for girls to go to school .","ó là l do tôi iu c iu SOLA, nhng trng trng u ","Vì vậy tôi giúp thành lập SOLA , ngôi trường đầu tiên và hẳn là duy nhất cho con gái ở Afghanistan , một đất nước mà vẫn còn nguy hiểm cho các cô gái đến trường học" +The exciting thing is that I see students at my school with ambition grabbing at opportunity .,iu th v là tôi thy nhng ngi hc hc ca tôi v,Tôi rất phấn khởi khi thấy học sinh đến trường của tôi với kì vọng để nắm lấy cơ hội này . +"And I see their parents and their fathers who , like my own , advocate for them , despite and even in the face of daunting opposition .","Và tôi thy nhng m và nhng a ca h, nh nh ca","Và tôi thấy cha mẹ họ và bố họ như cha của tôi , ủng hộ họ , bất chấp và ngay cả khi đang gặp nhiều đối lập khó khăn ." +"Like Ahmed . That 's not his real name , and I cannot show you his face , but Ahmed is the father of one of my students .","Nh Ahmed. ó không phi là tên thc s ca ông, và tôi kh","Như Ahmed . Đó không phải là tên thật của ông ấy , và tôi không thể lộ mặt của ông ấy được , nhưng Ahmed là cha của một học sinh của tôi ." +"Less than a month ago , he and his daughter were on their way from SOLA to their village , and they literally missed being killed by a roadside bomb by minutes .","Khi mt tháng trc, ông và con a ông ang i t SOLA n tr","Ít hơn một tháng rồi , ông và con gái ông đang trên đường tới SOLA từ làng của họ , và họ thật sự chỉ xém bị giết chết vì một quả bom bên đường chỉ trong vài phút ." +"As he arrived home , the phone rang , a voice warning him that if he sent his daughter back to school , they would try again .","Khi ông n nhà, mt ti ti, mt ti ti in nó","Khi ông vừa về tới nhà , điện thoại reng , một giọng nói đe doạ ông nếu ông tiếp tục đưa con gái ông tới trường , họ sẽ thử lần nữa ." +""" Kill me now , if you wish , "" he said , "" but I will not ruin my daughter 's future because of your old and backward ideas . """,""" Bây gi tôi, nu bn mun, "" ông nói, "" nhng tôi ","Ông ấy trả lời : "" Nếu ngươi muốn thì giết tôi đi , nhưng tôi sẽ không huỷ hoại tương lai của con gái tôi vì những tư tưởng lạc hậu và ngược đời của các người """ +"What I 've come to realize about Afghanistan , and this is something that is often dismissed in the West , that behind most of us who succeed is a father who recognizes the value in his daughter and who sees that her success is his success .","Tôi tm ra v Afghanistan, và ây là mt th nào c t c ","Tôi bây giờ đã nhận thấy về Afghanistan , và đây là thứ thường bị bỏ qua ở Tây phương , là đằng sau hầu hết mỗi người thành công chúng ta là một người cha trân trọng giá trị của con gái họ và người thấy thành công của con gái mình như là thành công của chính họ ." +It 's not to say that our mothers aren 't key in our success .,ó không phi nói rng m chng ta không phi là c n tron,Đây không phải nói người mẹ không quan trọng trong thành công của chúng ta . +"In fact , they 're often the initial and convincing negotiators of a bright future for their daughters , but in the context of a society like in Afghanistan , we must have the support of men .","Thc t, h là nhng ngi u tiên và tng tnh t ca m","Thật ra , họ là người đầu tiên và là người thương thuyết thuyết phục cho một tương lai sáng của con gái họ , nhưng trong hoàn cảnh xã hội như Afghanistan , chúng ta cần đến sự ủng hộ của những người đàn ông ." +"Under the Taliban , girls who went to school numbered in the hundreds -- remember , it was illegal .","Trong i ca Taliban, nhng ngi tr hc tr nh hàng hàng ","Dưới Taliban , những cô gái đến trường cả hàng trăm người nhớ rằng , đó là bất hợp pháp ." +"But today , more than three million girls are in school in Afghanistan .","Nhng ngày nay, hn 3 triu tr tr ang hc Afghanistan.","Nhưng ngày hôm nay , hơn 3 triệu nữ sinh đang theo học ở Afghanistan" +Afghanistan looks so different from here in America .,Afghanistan có v khác bit vi ây M.,Afghanistan nhìn rất khác khi nhìn từ Mỹ . +I find that Americans see the fragility in changes .,Tôi thy rng M thy s t l trong nhng thay i.,"Tôi thấy rằng người Mỹ thấy sự yếu ớt , dễ vỡ trong những thay đổi ." +I fear that these changes will not last much beyond the U.S. troops ' withdrawal .,Tôi ng rng nhng thay i này s không th nào nhiu tr,Tôi sợ rằng tất cả những thay đổi đó sẽ không kéo dài hơn sau khi quân đội Mỹ rút đi . +"But when I am back in Afghanistan , when I see the students in my school and their parents who advocate for them , who encourage them , I see a promising future and lasting change .","Nhng khi tôi tr li Afghanistan, khi tôi thy nhng ngi hc h","Nhưng khi tôi trở về Afghanistan , khi tôi thấy học sinh trong trường của tôi và cha mẹ họ ủng hộ họ , khuyến khích họ , tôi thấy một tương lai hứa hẹn và sự thay đổi sẽ tồn tại lâu dài ." +"To me , Afghanistan is a country of hope and boundless possibilities , and every single day the girls of SOLA remind me of that .","Tôi, Afghanistan là mt nc ca hng và các c nhng có th không ","Đối với tôi , Afghanistan là một đất nước của hy vọng , khả năng không giới hạn , và mỗi ngày nữ sinh trường SOLA nhắc nhở tôi về điều đó ." +"Like me , they are dreaming big .","Nh tôi, h ang tng tng nhiu.","Như tôi , họ có mơ ước lớn ." +Thank you .,Cm n.,Cám ơn . +Hi . This is my mobile phone .,Hin. ây là máy tnh tnh ca tôi.,Xin chào . Đây là chiếc điện thoại di động của tôi . +"A mobile phone can change your life , and a mobile phone gives you individual freedom .","Mt chic t nhn có th thay i cuc sng ca bn, và m","Một chiếc điện thoại di động có thể thay đổi cuộc sống của bạn , và một chiếc điện thoại cũng mang lại cho bạn tự do cá nhân ." +"With a mobile phone , you can shoot a crime against humanity in Syria .","Vi mt chic ti, bn có th iu mt iu nh vi ","Với một chiếc điện thoại di động , bạn có thể ghi lại hình ảnh những hành động xâm phạm nhân quyền ở Syria ." +"With a mobile phone , you can tweet a message and start a protest in Egypt .","Vi mt chic ti, bn có th tweet mt bn và bt u mt","Với một chiếc điện thoại di động , bạn cũng có thể đăng tải một thông điệp trên Tweeter và bắt đầu tham gia một cuộc biểu tình phản đối chính phủ ở Ai Cập ." +"And with a mobile phone , you can record a song , load it up to SoundCloud and become famous .","Và vi mt chic ti, bn có th c c mt bn, c ","Và cũng với một chiếc điện thoại bạn có thể ghi âm một bài hát , đăng tải nó lên SoundCloud và trở nên nổi tiếng ." +All this is possible with your mobile phone .,Tt c nhng iu ó có th vi máy tnh ca bn.,Tất cả những điều đó hoàn toàn có thể chỉ với chiếc điện thoại di động của bạn . +"I 'm a child of 1984 , and I live in the city of Berlin .","Tôi là mt a tr năm 1984, và tôi sng trên thành ph Berlin ","Tôi là một đứa trẻ của năm 1984 , và tôi sống ở thành phố Berlin ." +"Let 's go back to that time , to this city .","Hy ti li ó, ti thành ph này.","Hãy cùng quay lại thời điểm đó , tại thành phố này ." +Here you can see how hundreds of thousands of people stood up and protested for change .,Bn có th thy nhng hàng ngàn ngi ang ng và i t,Bạn có thể thấy ở đây cách mà hàng ngàn người dân đứng lên và biểu tình cho sự thay đổi . +"This is autumn 1989 , and imagine that all those people standing up and protesting for change had a mobile phone in their pocket .","ây là trng trc 1989, và tng tng tt c nhng ngi ó ","Đó là vào mùa thu năm 1989 , và hãy tưởng tượng những con người đã đứng lên và biểu tình đòi sự thay đổi đó có một chiếc điện thoại di động trong túi ." +Who in the room has a mobile phone with you ?,iu ngi trong phng có mt chic ti ti bn?,Những ai trong khán phòng có điện thoại di động ? +Hold it up .,Hy nó lên.,Hãy giơ nó lên . +"Hold your phones up , hold your phones up !","Hy ti máy ti, hy ti máy ti!","Hãy giơ chiếc điện thoại của bạn lên , hãy giơ cao chiếc điện thoại của bạn lên !" +"Hold it up . An Android , a Blackberry , wow .","ng nó. Mt Android, mt Blackberry, wow.","Hãy giơ cao nó lên . Một chiếc điện thoại Android , Blackberry , wow ." +That 's a lot . Almost everybody today has a mobile phone .,ó là rt nhiu. Ngày nay có mi ngi có mt chic tn,"Rất nhiều . Ngày nay , phần lớn chúng ta đều có một chiếc điện thoại di động ." +"But today I will talk about me and my mobile phone , and how it changed my life .",Nhng ngày hôm nay tôi s nói v tôi và máy tnh ti,"Nhưng hôm nay tôi sẽ nói về bản thân và chiếc điện thoại của tôi , và về cách mà nó đã thay đổi cuộc đời mình ." +And I will talk about this .,Và tôi s nói v iu này.,Tôi sẽ nói về điều đó . +"These are 35,830 lines of information .",ây là 35 830 các t liu.,Có khoảng 35830 dãy thông tin . +Raw data .,Nhng d liu n.,Những thông tin thuần sơ cấp . +And why are these informations there ?,Và ti sao có nhng thông tin ó?,Nhưng tại sao những thông tin đó lại ở đây ? +"Because in the summer of 2006 , the E.U. Commission tabled a directive .","Bi v trong trng năm 2006, công ty ca u to ra mt ","Nguyên nhân là do mùa hè năm 2006 , Uỷ ban châu Âu đã đề xuất một chỉ thị chính thức ." +This directive [ is ] called Data Retention Directive .,iu tnh này có gi là iu tnh t liu.,Nó được gọi là Chỉ thị bảo lưu dữ liệu . +"This directive says that each phone company in Europe , each Internet service company all over Europe , has to store a wide range of information about the users .","iu tnh này nói rng mi công ty t ti ây, m","Chỉ thị này cho biết mỗi công ty viễn thông ở châu Âu , mỗi nhà cung cấp dịch vụ Internet trên toàn lãnh thổ châu Âu , đều phải lưu trữ một lượng lớn thông tin về những người sử dụng ." +Who calls whom ? Who sends whom an email ?,Ai gi ó là ai? Ai gi ti bn mt email ai?,Ai là người gọi cho những ai ? Ai là người đã gửi cho ai đó email ? +Who sends whom a text message ?,Ai ti mt bn t im?,Ai đã gửi cho ai những tin nhắn di động ? +"And if you use your mobile phone , where you are .","Và nu bn dùng máy tnh ti, bn ang âu.","Và nếu bạn sử dụng điện thoại di động , thì đây chính là nơi mà vấn đề tồn tại ." +"All this information is stored for at least six months , up to two years by your phone company or your Internet service provider .",Tt c các nhng thông tin này c t c t ti trong ó ,"Tất cả những thông tin này đều được lưu trữ ít nhất trong sáu tháng , cho tới hai năm bởi nhà mạng bạn đang sử dụng hoặc nhà cung cấp dịch vụ Internet ." +"And all over Europe , people stood up and said , "" We don 't want this . ""","Và trên t ca châu âu, mi ngi ng và nói, "" Chng","Và ở khắp châu Âu , người dân đã đứng lên và nói , "" Chúng tôi không muốn như vậy "" ." +"They said , we don 't want this data retention .","H nói, chng ta không mun liu liu này.","Họ nói , chúng tôi không muốn sự lưu trữ thông tin cá nhân này ." +"We want self-determination in the digital age , and we don 't want that phone companies and Internet companies have to store all this information about us .","Chng ta mun s to nhn trong i i im, và chng ta ","Chúng tôi muốn có được sự tự chủ trong thời đại công nghệ số , và chúng tôi không muốn rằng các công ty viễn thông và nhà cung cấp dịch vụ Internet lưu trữ lại tất cả các thông tin của mình ." +"They were lawyers , journalists , priests , they all said : "" We don 't want this . ""","H là nhà nhà, nhà nhà, nhà tr, h tt c nói : ""","Họ là những luật sư , nhà báo và cả những cha xứ , tất cả đều nói rằng : "" Chúng tôi không muốn như vậy """ +"And here you can see , like 10 thousands of people went out on the streets of Berlin and said , "" Freedom , not fear . ""","Và ây bn có th thy, nh 10 t ngi n trên nhà ","Và bạn có thể thấy trên đây , giống như 10000 người dân tham gia diễu hành trên đường phố Berlin và hô vang khẩu hiệu "" Tự do , không sợ hãi """ +"And some even said , this would be Stasi 2.0 .","Và mt s ngi nói, ây là Stasi 2.0.","Và một vài người thậm chí đã nói , nó giống như Stasi 2.0 ." +Stasi was the secret police in East Germany .,Stasi là nhà tr tr t ông ông.,Stasi là lực lượng cảnh sát mật hoạt động ở Đông Đức . +"And I also ask myself , does it really work ?","Và tôi cng hi tôi, nó thc s làm vic?","Tôi cũng đã từng tự hỏi , thực tế nó có hoạt động không ?" +Can they really store all this information about us ?,H có th tt c nhng thông tin v chng ta?,Liệu họ có thể lưu lại toàn bộ thông tin của chúng ta không ? +Every time I use my mobile phone ?,Mi ln tôi dùng mt chic ti máy ti?,Mỗi khi chúng ta sử dụng điện thoại di động của mình ? +"So I asked my phone company , Deutsche Telekom , which was at that time the largest phone company in Germany , and I asked them , please , send me all the information you have stored about me .","Vy tôi hi công ty ty ti ti Deutsche Telekom, ni ó là công ty t","Do đó tôi đã yêu cầu nhà mạng mình sử dụng , Deutsche Telekom , nhà cung cấp dịch vụ viễn thông lớn nhất của Đức tại thời điểm đó , và tôi đã yêu cầu họ , làm ơn , hãy gửi cho tôi toàn bộ thông tin của tôi mà họ đã lưu trữ ." +"And I asked them once , and I asked them again , and I got no real answer . It was only blah blah answers .","Và tôi hi h mt ln, và tôi hi h ln ln, và","Tôi đã yêu cầu họ hãy gửi cho tôi chỉ một lần thôi , và tôi đã tiếp tục yêu cầu , nhưng cái mà tôi nhận được chỉ là một câu trả lời không rõ ràng . Blah blah blah ." +"But then I said , I want to have this information , because this is my life you are protocoling .","Nhng sau ó tôi nói, tôi mun có nhng thông tin này, bi","Nhưng sau đó tôi đã nói , tôi muốn có được những thông tin này , bởi vì họ đang lưu trữ cuộc sống của tôi ." +"So I decided to start a lawsuit against them , because I wanted to have this information .","V vy tôi bt u mt s tin i vi h, bi ","Và tôi đã quyết định sẽ gửi đơn kiện tới toà án , bởi lẽ tôi muốn có được những thông tin này ." +"But Deutsche Telekom said , no , we will not give you this information .","Nhng Deutsche Telekom nói, không, chng tôi s không cho bn thông tin n","Nhưng Deutsche Telekom đã nói , không , chúng tôi sẽ không cung cấp cho bạn những thông tin này ." +"So at the end , I had a settlement with them .","V vy, cui cùng, tôi có mt iu ó vi h.","Và cuối cùng , tôi đã có một thoả thuận với họ ." +I 'll put down the lawsuit and they will send me all the information I ask for .,Tôi s iu c và h s cho tôi tt c nhng thông tin,"Tôi sẽ huỷ đơn kiện , và họ sẽ cung cấp cho tôi những thông tin tôi yêu cầu ." +"Because in the mean time , the German Constitutional Court ruled that the implementation of this E.U. directive into German law was unconstitutional .","Bi v trong thi gian ó, iu trng t t c c c c ","Bởi vì tại thời điểm đó , toà án hiến pháp liên bang đã quy định rằng chỉ thị của Uỷ ban châu Âu này không có hiệu lực trong hệ thống hiến pháp của nước Đức" +So I got this ugly brown envelope with a C.D. inside .,V vy tôi có mt b ng ng ng ng vi mt cái ng ,Do đó tôi đã nhận được chiếc phong bì màu nâu xấu xí này với một chiếc đĩa CD ở bên trong . +"And on the C.D. , this was on .","Và trc ó, ây c c.","Và trên chiếc đĩa CD , cái tôi cần đã được ghi trên đó ." +Thirty-five thousand eight hundred thirty lines of information .,35 t hàng trăm hàng hàng hàng t thông tin.,35830 dãy các thông tin . +"At first I saw it , and I said , okay , it 's a huge file . Okay .","Tôi thy nó, và nói, ng, ó là mt bn t nhiê","Đầu tiên tôi nhìn nó , và nói , được rồi . Nó là một file dữ liệu lớn . Tốt ." +"But then after a while I realized , this is my life .","Nhng sau mt thi gian tôi nhn ra, ây là cuc sng ca tôi ","Nhưng sau đó tôi đã nhận ra , đây là toàn bộ cuộc sống của mình ." +"This is six months of my life , into this file .","ây là 6 tháng trong cuc sng ca tôi, trong mt b t này.","Đây là cuộc sống trong sáu tháng của tôi , đã được ghi lại toàn bộ trong tệp dữ liệu này ." +"So I was a little bit skeptical , what should I do with it ?","Vy tôi tng, tôi có th làm g vi nó?","Sau đó tôi có băn khoăn một chút , nên làm gì với nó đây ?" +"Because you can see where I am , where I sleep at night , what I am doing .","Bi v bn có th thy tôi ang , tôi ngh tr tri","Bởi vì tôi có thể thấy những nơi tôi đã đến đó , nơi tôi ngủ mỗi đêm , những việc tôi đã làm ." +"But then I said , I want to go out with this information .","Nhng sau ó tôi nói, tôi mun i vi nhng thông tin này.","Nhưng sau đó tôi đã nói , tôi muốn công khai những thông tin này ." +I want to make them public .,Tôi mun to ra chng tr thành nh.,Tôi muốn nó được biết đến bởi công chúng . +Because I want to show the people what does data retention mean .,Bi v tôi mun cho nhng ngi thy iu g ó là g.,Bởi lẽ tôi muốn cho mọi người thấy sự bảo lưu dữ liệu thật sự là như thế nào . +"So together with Zeit Online and Open Data City , I did this .","Vy vi Zeit Online và Open Data City, tôi làm iu này.","Do vậy đối với Zeit Online và Open Data City , tôi cũng làm điều tương tự ." +This is a visualization of six months of my life .,ây là mt s tnh tnh ca 6 tháng trong cuc sng ca tôi ,Đây là những hình ảnh trực quan về cuộc sống trong sáu tháng đã được ghi lại của tôi . +"You can zoom in and zoom out , you can wind back and fast forward .","Bn có th im và im và im, bn có th im và","Bạn có thể phóng to hoặc thu nhỏ nó , bạn cũng có thể tua ngược trở lại hoặc nhanh hơn về phía trước ." +You can see every step I take .,Bn có th thy mi cách mà tôi ang i.,Bạn có thể thấy từng bước đi của tôi . +"And you can even see how I go from Frankfurt by train to Cologne , and how often I call in between .","Và bn có th thy cách tôi i t Frankfurt vi Cologne, và tôi gi","Bạn thậm chí có thể biết được tôi tới Frankfurt bằng tàu hoả tới Cologne như thế nào , và cả tần suất tôi gọi điện liên lạc giữa hai địa điểm đó ." +All this is possible with this information .,Tt c nhng iu này có th vi nhng tin này.,Tất cả đều có thể với những thông tin này . +That 's a little bit scary .,iu ó ó c tng.,Tôi đã có một chút sợ hãi . +But it is not only about me .,Nhng không ch ch v tôi.,Nhưng những thông tin đó không chỉ nói về tôi . +It 's about all of us .,ó là v tt c chng ta.,Nó là thông tin về tất cả chúng ta . +"First , it 's only like , I call my wife and she calls me , and we talk to each other a couple of times .","u tiên, nó ch nh, tôi gi tôi và cô gi tôi,","Đầu tiên , nó chỉ giống như thế này , tôi gọi cho vợ tôi và cô ấy cũng gọi cho tôi , chúng tôi nói chuyện với nhau vài ba lần ." +"And then there are some friends calling me , and they call each other .","Và ri có mt s bn gi tôi, và h gi li.","Và sau đó là một vài người bạn gọi cho tôi , họ gọi cho nhau nữa ." +"And after a while you are calling you , and you are calling you , and you have this great communication network .","Sau mt thi gian bn ang gi bn, và bn ang gi bn, v","Một lúc sau đó bạn gọi cho bạn , và bạn gọi cho bạn , và bạn sẽ có được mạng lưới giao tiếp rộng lớn này ." +"But you can see how your people are communicating with each other , what times they call each other , when they go to bed .",Nhng bn có th thy cách mà ngi ca bn ang tip vi ,"Nhưng bạn có thể thấy cách mà chúng ta giao tiếp với nhau , họ gọi cho nhau lúc nào , khi nào họ đi ngủ ." +You can see all of this .,Bn có th thy tt c iu này.,Bạn có thể thấy tất cả điều đó . +"You can see the hubs , like who are the leaders in the group .","Bn có th thy nhng các c ng, nh nhng ngi ang là nh","Bạn có thể thấy được những phần trọng yếu nhất , giống như là những người lãnh đạo trong một nhóm ." +"If you have access to this information , you can see what your society is doing .","Nu bn có tn các tin này, bn có th thy nhng g","Nếu bạn có được quyền truy cập những thông tin này , bạn có thể thấy được hoạt động của cả cộng đồng , xã hội ." +"If you have access to this information , you can control your society .","Nu bn có tn các tin này, bn có th to ra c ","Nếu bạn có quyền truy cập những thông tin này , bạn có thể kiểm soát toàn bộ xã hội ." +This is a blueprint for countries like China and Iran .,ây là mt b cho nhng nc nh Châu t và Iran.,Đây là một bản vẽ thiết kế cho những quốc gia như Trung Quốc hay Iran . +"This is a blueprint how to survey your society , because you know who talks to whom , who sends whom an email , all this is possible if you have access to this information .","ây là mt bn tng cách iu tr thành công ty,","Đây là một bản vẽ cách để khảo sát toàn xã hội bởi lẽ bạn biết được người nào nói chuyện với người nào , người nào đã gửi đi những email , tất cả điều đó đều có thể nếu bạn có quyền truy cập những thông tin này ." +"And this information is stored for at least six months in Europe , up to two years .",Và nhng thông tin này c t t t t ti ây trong ây,"Và những thông tin này được lưu trữ trong ít nhất sáu tháng ở châu Âu , cho tới tận hai năm ." +"Like I said at the beginning , imagine that all those people on the streets of Berlin in autumn of 1989 had a mobile phone in their pocket .","Nh tôi nói bt u, tng tng tt c nhng ngi ","Như tôi đã nói khi bắt đầu , hãy tưởng tượng nếu tất cả những người này trên đường phố Berlin mùa thu năm 1989 có một chiếc điện thoại di động trong túi ." +"And the Stasi would have known who took part at this protest , and if the Stasi would have known who are the leaders behind it , this may never have happened .","Và Stasi s c bit ngi i i i i iu ó, và n","Thì có lẽ Stasi sẽ biết những ai đã tham gia trong cuộc biểu tình này , và nếu Stasi biết được ai là người lãnh đạo đứng đằng sau nó , thì có lẽ nó sẽ không bao giờ có thể xảy ra được ." +The fall of the Berlin Wall would maybe not [ have been ] there .,Có l tr ca i i i ó không phi ây.,Sự sụp đổ của bức tường Berlin có thể sẽ không tồn tại . +"And in the aftermath , also not the fall of the Iron Curtain .","Và trong nhng th im, không phi là s tr ca ng ng.","Và nếu như vậy , thì có lẽ sự sụp đổ của Bức màn sắt trong Chiến tranh lạnh cũng sẽ không tồn tại ." +"Because today , state agencies and companies want to store as much information as they can get about us , online and offline .","Bi v ngày nay, các nhà công ty và công ty mun tm t","Bởi lẽ ngày nay , các cơ quan chức năng và công ty muốn lưu lại những thông tin họ có được về chúng ta càng nhiều càng tốt , cả trực tuyến và ngoại tuyến ." +"They want to have the possibility to track our lives , and they want to store them for all time .","H mun có c gii tm sng ca chng ta, và mun tm ","Họ muốn có được khả năng theo sát cuộc sống của chúng ta , và vì lẽ đó họ muốn lưu lại những thông tin này ở mọi thời điểm ." +But self-determination and living in the digital age is no contradiction .,Nhng s to nhiên và sng trong i i im không phi là ,Sự tự chủ và việc sống trong thời đại công nghệ số không hề mâu thuẫn . +But you have to fight for your self-determination today .,Nhng bn phi ti i v tnh t ca bn hôm nay.,Điều mà bạn nên làm là đấu tranh cho sự tự chủ của mình ngày hôm nay . +You have to fight for it every day .,Bn phi tr li i vi nó mi ngày.,Và bạn phải đấu tranh không ngừng nghỉ cho nó mỗi ngày . +"So , when you go home , tell your friends that privacy is a value of the 21st century , and it 's not outdated .","V vy, khi bn i nhà, nói vi bn bn rng s tr","Sau đó , khi bạn trở về nhà , hãy nói với bạn bè của mình rằng quyền riêng tư là một giá trị của thế kỉ 21 , và điều đó không hề lỗi thời ." +"When you go home , tell your representative only because companies and state agencies have the possibility to store certain information , they don 't have to do it .","Khi bn i nhà, nói vi các bn ch v các công ty v","Khi bạn trở về nhà , hãy nói với chỉ người đại diện của mình rằng bởi các công ty và cơ quan chức năng có thể lưu giữ lại những thông tin cụ thể , mặc dù họ không nhất thiết phải làm như thế" +"And if you don 't believe me , ask your phone company what information they store about you .","Và nu bn không tin tôi, hy công ty tin ca bn v","Và nếu bạn không tin tưởng tôi , hãy yêu cầu nhà mạng cung cấp những thông tin mà họ đã lưu trữ về mình ." +"So , in the future , every time you use your mobile phone , let it be a reminder to you that you have to fight for self-determination in the digital age .","Vy, trong tng lai, mi ln bn dùng mt chic ti ti,","Như vậy , trong tương lai , mỗi khi bạn sử dụng chiếc điện thoại của mình hãy để nó nhắc nhở bạn rằng bạn phải đấu tranh cho sự tự chủ cá nhân trong thời đại số này ." +Thank you .,Cm n.,Cảm ơn . +"Photography has been my passion ever since I was old enough to pick up a camera , but today I want to share with you the 15 most treasured photos of mine , and I didn 't take any of them .",iu thut là ti tôi t khi tôi tr li to m,"Nhiếp ảnh là niềm đam mê của tôi kể từ khi tôi đủ lớn để cầm một chiếc máy ảnh , nhưng hôm nay tôi muốn chia sẻ với các bạn 15 bức ảnh mà tôi trân trọng nhất , và tôi không tự chụp cái nào trong số đó ." +"There were no art directors , no stylists , no chance for reshoots , not even any regard for lighting .","Không có nhng nhà thut, không có nhng nhà thut, khô","Không có đạo diễn nghệ thuật , không có nhà tạo mẫu , không chụp lại , thậm chí không hề quan tâm tới ánh sáng ." +"In fact , most of them were taken by random tourists .","Thc ra, hu ht các chng c bi nhng ngi tr l.","Thực ra , hầu hết chúng đều được chụp bởi những du khách tình cờ đi ngang qua" +"My story begins when I was in New York City for a speaking engagement , and my wife took this picture of me holding my daughter on her first birthday . We 're on the corner of 57th and 5th .",Câu chuyn ca tôi bt u khi tôi New York mt bnh iu ,Câu chuyện bắt đầu khi tôi đến thành phố New York để tham gia vào một bài phát biểu và vợ tôi chụp bức hình tôi đang ôm con gái trong ngày sinh nhật đầu tiên của bé . Chúng tôi đứng ở góc đường số 57 và 5 . +"We happened to be back in New York exactly a year later , so we decided to take the same picture .","Chng tôi ti New York ti mt năm sau, v vy chng tôi tm","Chúng tôi tình cờ quay lại New York đúng một năm sau đó , vì thế chúng tôi quyết định chụp một bức nữa như vậy ." +Well you can see where this is going .,Bn có th thy iu này ang i.,Bạn có thể thấy câu chuyện đang dẫn đến đâu . +"Approaching my daughter 's third birthday , my wife said , "" Hey , why don 't you take Sabina back to New York and make it a father-daughter trip , and continue the ritual ? ""","Ngi n i tr thành tr thành tr ca con tôi, gia tô","Khi sắp tới sinh nhật lần thứ 3 của con gái tôi , vợ tôi nói , "" Sao anh không đưa Sabrina đến New York làm một chuyến du lịch chỉ có cha và con gái , rồi tiếp tục "" nghi thức "" cũ ?" +This is when we started asking passing tourists to take the picture .,ây là khi chng tôi bt u hi nhng ngi i n c bc,Từ đó chúng tôi bắt đầu nhờ khách du lịch qua đường chụp ảnh +"You know , it 's remarkable how universal the gesture is of handing your camera to a total stranger .","Bn bit y, iu này c tng nh th nào tng ca b","Bạn biết đấy , động tác trao máy ảnh của mình cho một người hoàn toàn xa lạ phổ biến trên toàn thế giới một cách đáng chú ý ." +"No one 's ever refused , and luckily no one 's ever run off with our camera .","Không ai i, và tht ch không ai i vi máy ca","Không có ai từ chối , và may mắn là chưa có ai bỏ chạy với camera của chúng tôi ." +"Back then , we had no idea how much this trip would change our lives .","ó, chng tôi không bit nhiu tr này s thay i cuc s","Hồi đó , chúng tôi không hề biết chuyến đi ấy sẽ thay đổi cuộc sống của chúng tôi như thế nào ." +It 's really become sacred to us .,Nó thc s tr thành th vi chng ta.,Nó trở nên thật thiêng liêng với chúng tôi . +"This one was taken just weeks after 9 / 11 , and I found myself trying to explain what had happened that day in ways a five-year-old could understand .","Nó c c c c c c c c c c ti 9 / 11, và tôi ","Bức này được chụp vài tuần sau sự kiện 11 / 9 , và tôi đã cố gắng giải thích những việc xảy ra hôm đó theo những cách mà một đứa trẻ 5 tuổi có thể hiểu được ." +"So these photos are far more than proxies for a single moment , or even a specific trip .",Vy nên nhng bc nh này có nhiu hn nhng iu n,"Những bức ảnh này không chỉ là vật đại diện cho một khoảnh khắc , hay một chuyến đi đặc biệt nào đó ." +"They 're also ways for us to freeze time for one week in October and reflect on our times and how we change from year to year , and not just physically , but in every way .",Chng cng là cách mà chng ta gii thi gian trong mt tun và,"Chúng là cách để chúng tôi dừng thời gian trong một tuần của tháng mười , suy nghĩ về thời gian của chúng tôi và cách chúng tôi thay đổi theo mỗi năm , không chỉ về mặt thể chất , mà là về mọi mặt ." +"Because while we take the same photo , our perspectives change , and she reaches new milestones , and I get to see life through her eyes , and how she interacts with and sees everything .","Bi v khi chng ta c mt bc nh, các im ca chng ","Bởi vì dù chúng tôi chụp cùng một bức ảnh , nhưng quan điểm của chúng tôi thay đổi , con gái tôi đạt được những dấu mốc mới , và tôi được nhìn cuộc đời qua đôi mắt con bé , cách nó quan sát và tương tác với mọi vật ." +This very focused time we get to spend together is something we cherish and anticipate the entire year .,iu này chng ta c i i vi chng ta c i ó là mt,Khoảng thời gian mà chúng tôi tập trung dành cho nhau này l�� một thứ chúng tôi trân trọng và mong đợi suốt cả năm . +"Recently , on one trip , we were walking , and she stops dead in her tracks , and she points to a red awning of the doll store that she loved when she was little on our earlier trips .","Ngày ra, trong mt trnh, chng tôi ang i, và cô y ","Gần đây , trong một chuyến đi , chúng tôi đang đi bộ thì con gái tôi đột ngột dừng lại giữa đường , và nó chỉ đến mái hiên màu đỏ của cửa hàng búp bê mà nó rất thích khi còn nhỏ trong những chuyến đi trước đây của chúng tôi ." +And she describes to me the feeling she felt as a five-year-old standing in that exact spot .,Và cô y nói cho tôi cm thy mt ngi tr 5 tui ang ,"Con bé mô tả cho tôi cảm giác của nó hồi 5 tuổi , khi đứng tại đúng vị trí đó ." +She said she remembers her heart bursting out of her chest when she saw that place for the very first time nine years earlier .,Cô y nói rng cô nh ni mnh i tr trên tr b c,Nó nói rằng nó nhớ tim mình đã bật ra khỏi lồng ngực khi nó nhìn thấy cửa hàng ấy lần đầu tiên cách đó 9 năm . +"And now what she 's looking at in New York are colleges , because she 's determined to go to school in New York .","Và bây gi cô y nhn vào New York là nhng hc th, bi v","Và bây giờ những thứ nó thấy ở New York là các trường đại học , vì nó đã quyết định đi học ở New York ." +And it hit me : One of the most important things we all make are memories .,Và nó tôi : Mt trong nhng iu quan trng nht chng ta t,Và tôi nhận ra : một trong những thứ quan trọng nhất mà chúng ta tạo ra là kí ức . +So I want to share the idea of taking an active role in consciously creating memories .,V vy tôi mun chia s tng c c c c mt c to,Vì vậy tôi muốn chia sẻ ý tưởng nắm vai trò chủ động trong việc tạo ra ký ức . +"I don 't know about you , but aside from these 15 shots , I 'm not in many of the family photos .","Tôi không bit v bn, nhng không phi t 15 bc nh nà","Tôi không biết các bạn thế nào , nhưng ngoài 15 bức hình này , tôi không xuất hiện nhiều lắm trong những bức ảnh gia đình ." +I 'm always the one taking the picture .,Tôi luôn luôn ang c bc nh.,Tôi luôn là người chụp ảnh . +"So I want to encourage everyone today to get in the shot , and don 't hesitate to go up to someone and ask , "" Will you take our picture ? """,Vy nên tôi mun to ra mi ngi ngày nay c im c,"Vì vậy hôm nay tôi muốn động viên tất cả mọi người hãy có mặt trong bức ảnh , và đừng ngần ngại bước tới chỗ một ai đó , và hỏi , "" Bạn chụp ảnh giúp chúng tôi nhé ? """ +Thank you .,Cm n.,Cảm ơn . +"I have never , ever forgotten the words of my grandmother who died in her exile : "" Son , resist Gaddafi . Fight him .","Tôi không bao gi, tôi cha tng nói ca m tôi tr","Tôi chưa bao giờ quên những lời bà tôi dặn dò - bà đã qua đời trong cảnh tha hương : "" Này cháu , hãy chống lại Gaddafi . Hãy chiến đấu chống lại hắn ." +"But don 't you ever turn into a Gaddafi-like revolutionary . ""","Nhng bn không th tr thành mt nhà tr nh Gaddafi. ""","Nhưng đừng bao giờ biến thành một dạng người cách mạng kiểu Gaddafi . """ +"Almost two years have passed since the Libyan Revolution broke out , inspired by the waves of mass mobilization in both the Tunisian and the Egyptian revolutions .","Chng hai năm ti khi trng trng Libya ti, c t bi ","Gần hai năm đã trôi qua từ khi cuộc Khởi Nghĩa ở Libya nổ ra , được tiếp thêm sinh lực bởi những làn sóng động viên trên diện rộng từ những cuộc khởi nghĩa ở Tunisia và Ai Cập ." +I joined forces with many other Libyans inside and outside Libya to call for a day of rage and to initiate a revolution against the tyrannical regime of Gaddafi .,Tôi gii nhng ngi Lin khác trong và khác gi m,Tôi tham gia vào các lực lượng trong và ngoài Libya để kêu gọi cho ngày của thịnh nộ và để khởi đầu một cuộc khởi nghĩa chống lại chế độ chuyên chế Gaddafi . +"And there it was , a great revolution .",Và ó là mt tr thành trng.,Và đó là một cuộc cách mạng vĩ đại . +"Young Libyan women and men were at the forefront calling for the fall of the regime , raising slogans of freedom , dignity , social justice .",Nhng ngi n và nhng ngi Libya ang trng i i i i,"Nam nữ thanh niên đứng đầu chiến tuyến đòi lật đổ chính quyền , giơ cao những biểu ngữ về tự do , phẩm giá , công bằng xã hội ." +They have shown an exemplary bravery in confronting the brutal dictatorship of Gaddafi .,H cho thy mt s thc t hnh vi i vi các ng ,Họ đã tỏ rõ một tấm gương về lòng quả cảm trong việc đối đầu với chế độ độc tài tàn bạo c���a Gaddafi . +They have shown a great sense of solidarity from the far east to the far west to the south .,H cho nhn mt s cm thc s s t i n n n n,Họ đã cho thấy một tình đoàn kết keo sơn trải từ đông sang tây và kéo dài đến tận miền nam . +"Eventually , after a period of six months of brutal war and a toll rate of almost 50,000 dead , we managed to liberate our country and to topple the tyrant .","Cui cùng, sau mt tháng tui vi i và mt t t h","Cuối cùng thì , sau 6 tháng chiến tranh ác liệt với tổng thương vong lên đến 50,000 người chúng tôi đã xoay sở giải phóng đất nước mình và lật đổ tên bạo chúa ." +"However , Gaddafi left behind a heavy burden , a legacy of tyranny , corruption and seeds of diversions .","Nhng, Gaddafi tr mt ng ng ng, mt s tr c","Tuy nhiên , Gaddafi đã để lại một gánh nặng , một di sản của chính thể chuyên chế , tham nhũng và những mầm mống chia rẽ ." +For four decades Gaddafi 's tyrannical regime destroyed the infrastructure as well as the culture and the moral fabric of Libyan society .,Trong 4 thi gian t t ca Gaddafi to ra các t nhân t và,"Trong suốt bốn thập kỉ , nền chuyên chế tàn bạo của Gaddafi đã phá huỷ cơ sở hạ tầng cũng như nền văn hoá và nền tảng đạo đức của xã hội Libya ." +"Aware of the devastation and the challenges , I was keen among many other women to rebuild the Libyan civil society , calling for an inclusive and just transition to democracy and national reconciliation .","Nhng nhng iu ó và nhng vn , tôi tng tng ","Nhận thức được sự huỷ hoại và những thách thức , tôi cũng như bao nhiêu phụ nữ khác , hăm hở tái xây dựng xã hội dân sự của Libya , kêu gọi sự toàn diện và quá trình chuyển tiếp sang nền dân chủ và hoà giải quốc gia ." +Almost 200 organizations were established in Benghazi during and immediately after the fall of Gaddafi -- almost 300 in Tripoli ., Benghazi trong và ây sau i n ti Gaddafi -- hn 200 t Tripoli.,Gần 200 tổ chức được thiết lập tại Benghazi trong suốt thời gian đó và ngay sau Gaddafi sụp đổ -- gần 300 tại Tripoli . +"After a period of 33 years in exile , I went back to Libya , and with unique enthusiasm , I started organizing workshops on capacity building , on human development of leadership skills .","Sau 33 năm trc tr, tôi tr li Libya, và vi tng t","Sau 33 năm trời tha hương , tôi trở lại Libya , với một lòng nhiệt huyết độc nhất , tôi bắt đầu tổ chức các lớp huấn luyện nâng cao năng lực , phát triển con người về kỹ năng lãnh đạo ." +"With an amazing group of women , I co-founded the Libyan Women 's Platform for Peace , a movement of women , leaders , from different walks of life , to lobby for the sociopolitical empowerment of women and to lobby for our right for equal participation in building democracy and peace .","Vi mt nhóm nhân ph n tuyt vi, tôi c c ","Cùng một nhóm phụ nữ tuyệt vời , tôi đồng sáng lập Cương Lĩnh Phụ Nữ Libya vì Hoà Bình một phong trào của phụ nữ , các nhà lãnh đạo từ mọi thành phần khác nhau trong xã hội , để vận động hành lang cho sự trao quyền chính trị xã hội cho phụ nữ và để vận động cho quyền của chúng tôi được bình đẳng tham gia xây dựng nền dân chủ và hoà bình ." +"I met a very difficult environment in the pre-elections , an environment which was increasingly polarized , an environment which was shaped by the selfish politics of dominance and exclusion .",Tôi gp mt môi trng khá khó khá trong nhng im tr,"Tôi đã ở trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn giai đoạn tiền bầu cử , một môi trường ngày càng phân cực , một môi trường được thành hình bởi quan điểm chính trị ích kỷ đầy tính thống trị và loại trừ ." +"I led an initiative by the Libyan Women 's Platform for Peace to lobby for a more inclusive electoral law , a law that would give every citizen , no matter what your background , the right to vote and run , and most importantly to stipulate on political parties the alternation of male and female candidates vertically and horizontally in their lists , creating the zipper list .",Tôi to ra mt tng ca ng ng ca ng ng ca các,"Tôi dẫn đầu một sáng kiến của Cương Lĩnh Phụ Nữ Libya vì Hoà Bình để vận động hành lang cho một luật bầu cử mang tính toàn diện hơn , luật mà có thể mang đến cho mọi công dân , dù họ xuất thân ra sao , quyền được bầu và tranh cử , và quan trọng nhất là đặt quy định cho những đảng chính trị phải đan xen các ứng cử viên nam và nữ theo cả chiều dọc và chiều ngang trong danh sách của họ tạo ra danh sách hình khoá kéo ." +"Eventually , our initiative was adopted and successful .","Cui cùng, công tip ca chng tôi c c c và to r",Cuối cùng thì sáng kiến của chúng tôi cũng đã được tiếp nhận và thành công . +Women won 17.5 percent of the National Congress in the first elections ever in 52 years .,"Nhng ph n tr li u 17,5 % trong i ti u tiên trong 52","Phụ nữ thắng 17,5 phần trăm trong Quốc Hội Nhà Nước ở những cuộc bầu cử đầu tiên trong vòng 52 năm trở lại đây ." +"However , bit by bit , the euphoria of the elections , and of the revolution as a whole , was fading out -- for every day we were waking up to the news of violence .","Nhng, bt bt bt bt, iu t ca nhng trnh tr","Tuy nhiên , từng chút từng chút một , sự hưng phấn từ các cuộc bầu cử và của cuộc cách mạng nhìn chung biến mất dần -- khi từng ngày qua đi chúng tôi thức dậy với các tin tức về bạo lực ." +One day we wake up to the news of the desecration of ancient mosques and Sufi tombs .,Mt ngày chng tôi ti nhng iu v s t t ca nh,Một ngày chúng tôi thức giấc với tin tức về sự báng bổ các đền thờ cổ và lăng mộ của người Sufi . +On another day we wake up to the news of the murder of the American ambassador and the attack on the consulate .,"Vào mt ngày khác, chng tôi ti nhng iu v s t",Ngày khác chúng tôi thức dậy với tin tức về vụ tàn sát đại sứ Mỹ và vụ tấn công vào lãnh sự quán . +On another day we wake up to the news of the assassination of army officers .,"Vào mt ngày khác, chng tôi ti nhng iu v s t",Ngày khác nữa chúng tôi thức dậy với tin về vụ ám sát các sỹ quan quân đội . +"And every day , every day we wake up with the rule of the militias and their continuous violations of human rights of prisoners and their disrespect of the rule of law .","Và mi ngày, mi ngày chng ta u c vi s c ca nh","Và mỗi ngày , mỗi ngày chúng tôi thức dậy với luật lệ của lực lượng dân quân và những sự vi phạm liên tiếp của họ về quyền con người với tù nhân cũng như sự không tôn trọng các quy định trong luật pháp của họ ." +"Our society , shaped by a revolutionary mindset , became more polarized and has driven away from the ideals and the principles -- freedom , dignity , social justice -- that we first held .","C th gii ca chng ta, c to ra bi mt tng tng ","Xã hội của chúng tôi , thành hình bởi các tư duy cách mạng , trở nên phân cực hơn và đã rời xa các lý tưởng , các nguyên tắc về tự do , phẩm giá , bình đẳng xã hội mà chúng tôi theo đuổi lúc ban đầu ." +"Intolerance , exclusion and revenge became the icons of the [ aftermath ] of the revolution .","ng t, ng t và ng tr thành nhng ngi t ca i ","Tính không dung thứ , loại trừ và báo thù trở thành biểu tượng của thời khởi nghĩa ." +I am here today not at all to inspire you with our success story of the zipper list and the elections .,Tôi ang ây ngày hôm nay không phi to ra các b,Tôi tới đây không có ý định truyền cảm hứng cho bạn với câu chuyện thành công trong việc tạo ra danh sách hình khoá kéo và các cuộc bầu cử . +"I 'm rather here today to confess that we as a nation took the wrong choice , made the wrong decision .","Tôi ang ây hôm nay nhn rng chng ta, mt nc ","Mà tôi đến đây để thú nhận rằng chúng tôi - toàn bộ đất nước đã lựa chọn sai lầm , đã quyết định sai lầm ." +We did not prioritize right .,Chng tôi không iu c iu ó.,Chúng tôi đã không ưu tiên quyền công dân . +For elections did not bring peace and stability and security in Libya .,V nhng trnh nh không to ra s t và s t và ,"Vì những cuộc bầu cử không đem lại hoà bình , sự ổn định hay an ninh cho Libya ." +Did the zipper list and the alternation between female and male candidates bring peace and national reconciliation ?,Nhng iu n n và tnh tr li gia nhng ngi tr ,Liệu danh sách hình khoá kéo và sự dan xen giữa các ứng cử viên nam và nữ đã đem lại hoà bình và hoà giải cho đất nước chăng ? +"No , it didn 't .","Không, nó không.","Không , không hề ." +"What is it , then ?",iu g ó?,Vậy cuối cùng nó đã giúp ích gì ? +"Why does our society continue to be polarized and dominated with selfish politics of dominance and exclusion , by both men and women ?",Ti sao hi ca chng ta tip ti c c c c c và ,"Tại sao xã hội chúng tôi tiếp tục là một xã hội phân cực và thống trị bởi những nền chính trị ích kỷ của sự thống trị và loại trừ , bởi cả hai giới nam và nữ ?" +"Maybe what was missing was not the women only , but the feminine values of compassion , mercy and inclusion .","Có l có l không phi là nhng ngi ph n, nhng nhng","Có thể sự thiếu sót không chỉ là về mặt bình quyền của phụ n��� mà còn là những giá trị tính nữ về lòng trắc ẩn , sự khoan dung , và tính toàn diện ." +"Our society needs national dialogue and consensus-building more than it needed the elections , which only reinforced polarization and division .",C gii ca chng ta cn mt chiu t nc và tng tnh ,"Xã hội của chúng tôi cần một cuộc đối thoại cấp quốc gia và sự đồng lòng xây dựng hơn là cần những cuộc bầu cử điều mà , chỉ làm tăng sự phân cực và chia rẽ hơn thôi ." +"Our society needs the qualitative representation of the feminine more than it needs the numerical , quantitative representation of the feminine .",C gii chng ta cn phi tnh tnh t ca nhng ngi ,Xã hội của chúng tôi cần những sự đại diện có phẩm chất từ nữ giới hơn là cần những con số và số lượng về sự đại diện mang tính nữ giới . +We need to stop acting as agents of rage and calling for days of rage .,Chng ta cn cn gii ng nh nhng ngi ng ca s ng v,"Chúng tôi cần dừng việc hành động như những sứ giả cuồng nộ , dừng việc ủng hộ những ngày cuồng nộ ." +We need to start acting as agents of compassion and mercy .,Chng ta cn bt u ng nh nhng nhng nhà ng ca s s,Chúng tôi cần bắt đầu hành động như những sứ giả của lòng trắc ẩn và khoan dung . +"We need to develop a feminine discourse that not only honors but also implements mercy instead of revenge , collaboration instead of competition , inclusion instead of exclusion .",Chng ta cn to ra mt b tr li tr n không ch ch,"Chúng tôi cần phát triển một cuộc đàm luận mang tính nữ không chỉ vinh danh mà còn phải thực hành sự khoan dung thay vì thù hằn , cộng tác thay vì cạnh tranh , bao hàm thay vì loại trừ ." +These are the ideals that a war-torn Libya needs desperately in order to achieve peace .,ây là nhng iu tng mà mt ngi Lin i tng t,Đây là những ý tưởng cần thiết mà một đất nước đã bị chiến tranh tàn phá như Libya tuyệt đối cần để có thể gặt hái được hoà bình . +"For peace has an alchemy , and this alchemy is about the intertwining , the alternation between the feminine and masculine perspectives .","V ti s có mt ng t, và ng t t t này là v s","Bởi vì hoà bình như thuật giả kim , nó cần đến sự hoà quyện , sự đan xen giữa các quan điểm nam và nữ ." +That 's the real zipper .,ó là mt iu tr thành.,Đó mới là cái khoá kéo thật sự . +And we need to establish that existentially before we do so sociopolitically .,Và chng ta cn tm ra iu ó to ra iu ó trc,Và chúng tôi cần thiết lập yếu tố sống còn đó trước khi thực hiện mặt chính trị - xã hội . +"According to a Quranic verse "" Salam "" -- peace -- "" is the word of the all-merciful God , raheem . ""","Nhng t mt t iu t th t "" Salam "" -- t t - "" là t ca","Theo một đoạn thơ trong Kinh Koran "" Salam "" -- hoà bình -- "" là từ của Chúa Trời đầy lòng khoan dung , raheem . """ +"In turn , the word "" raheem , "" which is known in all Abrahamic traditions , has the same root in Arabic as the word "" rahem "" -- womb -- symbolizing the maternal feminine encompassing all humanity from which the male and the female , from which all tribes , all peoples , have emanated from ."," tng, t t raheem, c t tt c nhng trnh th ","Tiếp theo , từ "" raheem "" được biết đến trong các truyền thống của Abraham có chung nguồn gốc với tiếng Ả Rập là "" rahem "" -- tử cung-- biểu hiện cho tính nữ - tình mẹ bao bọc lấy nhân loại nơi mà đàn ông và đàn bà , từ mọi bộ lạc , mọi dân tộc , được sinh ra ." +"And so just as the womb entirely envelopes the embryo , which grows within it , the divine matrix of compassion nourishes the entire existence .","Và nh khi b u tr thành công ca b, mà tr lên trong","Và bởi vì tử cung bao bọc hoàn toàn phôi thai đang phát triển trong lòng nó , ma trận thiêng liêng của tình thương nuôi dưỡng toàn bộ sự sống đó ." +"Thus we are told that "" My mercy encompasses all things . ""","V th chng ta c nói rng "" iu tôi tt c nhng th","Vì thế chúng ta được dạy rằng "" Sự khoan dung của ta bao trùm vạn vật "" ." +"Thus we are told that "" My mercy takes precedence over my anger . ""","V th chng ta c nói rng "" iu tr ca tôi tr tr","Vì thế chúng ta được dạy rằng "" Sự khoan dung của ta chiến thắng cơn phẫn nộ "" ." +May we all be granted a grace of mercy ., tt c chng ta có th c c mt ca c c c.,Cầu cho mỗi chúng ta được ân sủng của lòng khoan dung . +Thank you .,Cm n.,Vỗ tay Cám ơn +"Five years ago , I experienced a bit of what it must have been like to be Alice in Wonderland .","5 năm trc, tôi thy mt cht v nhng g nó phi là Alice","5 năm trước , tôi đã trải qua 1 chuyện có chút giống nh�� Alice ở Xứ thần tiên ." +"Penn State asked me , a communications teacher , to teach a communications class for engineering students .","Penn State hi tôi, mt nhà giáo viên trng, hc mt th t","Trường Penn State yêu cầu tôi , một giáo viên dạy giao tiếp dạy một khoá giao tiếp cho sinh viên kỹ thuật ." +And I was scared .,Và tôi i tng.,Tôi đã rất sợ . +"Really scared . Scared of these students with their big brains and their big books and their big , unfamiliar words .",Tht s s ng. ng vi nhng ngi hc này vi nhng b,"Thực sự sợ . Sợ những sinh viên to đầu , những quyển sách to đùng và cả những ngôn từ lạ lẫm ." +"But as these conversations unfolded , I experienced what Alice must have when she went down that rabbit hole and saw that door to a whole new world .","Nhng khi nhng cuc nói chuyn này trnh, tôi thy nh","Nhưng khi những cuộc trao đổi mở ra , Tôi đã trải nghiệm điều mà hẳn Alice cũng trải qua khi cô bé rơi xuống hang thỏ và phát hiện cánh cửa dẫn đến 1 thế giới mới ." +"That 's just how I felt as I had those conversations with the students . I was amazed at the ideas that they had , and I wanted others to experience this wonderland as well .",ó là cách mà tôi cm thy khi tôi nhng cuc chuyn nh v,"Đó chỉ là những gì tôi cảm nhận khi trao đổi với sinh viên . Tôi kinh ngạc trước những ý tưởng của họ , và tôi muốn những người khác cũng được trải nghiệm xứ sở thần tiên này ." +And I believe the key to opening that door is great communication .,Và tôi tin rng các ti ó là mt chic tnh tt,Tôi tin rằng chìa khoá mở cánh cửa đến thế giới đó chính là khả năng giao tiếp tốt . +We desperately need great communication from our scientists and engineers in order to change the world .,Chng ta cn cn mt chiu tip nht t nhng nhà khoa h,Chúng ta vô cùng cần giao tiếp hiệu quả với những nhà khoa học và kỹ sư để có thể thay đổi thế giới . +"Our scientists and engineers are the ones that are tackling our grandest challenges , from energy to environment to health care , among others , and if we don 't know about it and understand it , then the work isn 't done , and I believe it 's our responsibility as non-scientists to have these interactions .",Nhà khoa hc và nhà khoa hc ca chng ta là nhng ngi ang ,"Nhà khoa học và kỹ sư là những người đang đương đầu với các thách thức lớn nhất , từ năng lượng tới môi trường và y tế , và còn nhiều nữa , Nếu ta không biết và không hiểu điều đó , thì việc sẽ không xong , và tôi tin trách nhiệm của chúng ta , những người không chuyên , là tương tác với họ ." +But these great conversations can 't occur if our scientists and engineers don 't invite us in to see their wonderland .,Nhng nhng nhng cuc nói chuyn n này không th xy ra n,Nhưng những cuộc trao đổi hiệu quả không thể diễn ra nếu các nhà khoa học và kỹ sư không mời ta vào xứ sở của họ . +"So scientists and engineers , please , talk nerdy to us .","Vy nên nhà khoa hc và nhà khoa hc, hy, nói chuyn ","Hỡi các nhà khoa học và kỹ sư , hãy tám chuyện phiếm với chúng tôi ." +I want to share a few keys on how you can do that to make sure that we can see that your science is sexy and that your engineering is engaging .,Tôi mun chia s mt vài cách cách bn có th làm iu ó,"Tôi muốn chia sẻ vài bí quyết để làm được thế để chắc rằng chúng tôi nhận thấy khoa học của các anh thật quyến rũ , sexy kỹ thuật cũng rất hấp dẫn , nóng bỏng ." +First question to answer for us : so what ?,"Câu hi u tiên tr li cho chng ta : vy, iu g ",Câu hỏi đầu tiên là : Gì cơ ? +Tell us why your science is relevant to us .,Nói cho chng ta ti sao các nhà khoa hc ca bn ang tt,Tại sao khoa học liên quan đến chúng tôi . +"Don 't just tell me that you study trabeculae , but tell me that you study trabeculae , which is the mesh-like structure of our bones because it 's important to understanding and treating osteoporosis .","Không ch nói vi tôi rng bn nghiên trabeculae, nhng nói v","Đừng chỉ nói rằng anh nghiên cứu mô xương , mà hãy nói anh nghiên cứu mô xương , nó giống như những cái lưới làm nên xương chúng ta vì cần biết để hiểu về bệnh loãng xương và cách chữa trị ." +"And when you 're describing your science , beware of jargon .","Và khi bn ang tm nhng ngh thut ca bn, hy v nh","Khi mô tả khoa học , hãy cẩn thận khi dùng thuật ngữ ." +Jargon is a barrier to our understanding of your ideas .,ng iu ó là mt khác tng hiu ca chng tôi v nhng,Thuật ngữ ngăn cản chúng tôi hiểu được ý tưởng của anh . +"Sure , you can say "" spatial and temporal , "" but why not just say "" space and time , "" which is so much more accessible to us ?","Vâng, bn có th nói "" và ti, "" nhng ti sao ","Chắc chắn có thể nói "" spatial and temporal "" nhưng sao không dùng "" space and time """ +And making your ideas accessible is not the same as dumbing it down .,Và to ra nhng tng ca bn c không phi nh th,Làm ý tưởng mình dễ hiểu không phải là hạ thấp chúng . +"Instead , as Einstein said , make everything as simple as possible , but no simpler .","Nh Einstein nói, to ra mi th nào c c c c c, nh","Thay vào đó , như Anh-xtanh đã nói : biến mọi thứ càng đơn giản càng tốt , nhưng đừng đơn giản hơn ." +You can clearly communicate your science without compromising the ideas .,Bn có th tnh tnh th nghim ca bn không có th tng,Rõ ràng là anh có thể nói về những vấn đề khoa học mà không làm méo mó ý tưởng . +"A few things to consider are having examples , stories and analogies . Those are ways to engage and excite us about your content .","Mt vài iu tng ây là có v d, nhng câu chuyn v","Nên lưu tâm đến việc nêu ví dụ , kể chuyện , liên tưởng Đó là những cách để lôi cuốn và khiến chúng tôi thích thú những điều anh nói ." +"And when presenting your work , drop the bullet points .","Và khi tr li các bn, tm nhng im n.","Và khi trình bày , đừng sử dụng những gạch đầu dòng ." +Have you ever wondered why they 're called bullet points ?,Bn tng hi ti sao h c gi là nhng iu ó?,"Đã bao giờ bạn tự hỏi tại sao lại gọi chúng là "" gạch đầu dòng "" chưa ?" +"What do bullets do ? Bullets kill , and they will kill your presentation .","Nhng g ó làm g? Nhng ó to, và h s to ra b","Khi gạch tên đi thì sao ? Gạch đi là xoá sổ , giết chết luôn ! và chúng cũng sẽ giết bài thuyết trình của anh ." +"A slide like this is not only boring , but it relies too much on the language area of our brain , and causes us to become overwhelmed .","Mt b nh nh th này không ch ch t, nhng nó cn ","Một slide như thế này , không những nhàm chán mà còn phụ thuộc quá nhiều vào khu vực ngôn ngữ của não bộ , khiến chúng tôi bị ngốt ." +"Instead , this example slide by Genevieve Brown is much more effective . It 's showing that the special structure of trabeculae are so strong that they actually inspired the unique design of the Eiffel Tower .","Th nh, mt d nh d này ca Genevieve Brown có th tt hn","Thay vào đó , slide ví dụ này của Genevieve Brown thực sự hiểu quả hơn . Nó cho thấy cấu trúc đặc biệt của mô xương mạnh đến nỗi nó thực sự truyền cảm hứng cho thiết kế độc đáo của tháp Ép-phen ." +"And the trick here is to use a single , readable sentence that the audience can key into if they get a bit lost , and then provide visuals which appeal to our other senses and create a deeper sense of understanding of what 's being described .","Và iu ó là dùng mt bài t l, mà ngi tr có th t","Và mẹo ở đây là sử dụng những câu đơn và dễ đọc khán giả có thể dựa vào đó nếu họ theo không kịp , và rồi sử dụng hình ảnh lôi cuốn các giác quan để giúp ta hiểu sâu sắc hơn những điều được trình bày ." +So I think these are just a few keys that can help the rest of us to open that door and see the wonderland that is science and engineering .,V vy tôi ngh ây là mt vài các có th gip cho các,Tôi nghĩ đây chỉ là vài bí quyết giúp chúng ta mở cánh cửa đó và thấy xứ sở thần tiên của khoa học và công nghệ . +"And because the engineers that I 've worked with have taught me to become really in touch with my inner nerd , I want to summarize with an equation .",Và bi v nhng ngh nghiên mà tôi làm vic hc tôi th,Những kỹ sư tôi làm việc cùng dạy tôi phải biết suồng sã hoá mọi thứ đi . Cho nên tôi muốn tóm tắt với 1 phương trình . +"Take your science , subtract your bullet points and your jargon , divide by relevance , meaning share what 's relevant to the audience , and multiply it by the passion that you have for this incredible work that you 're doing , and that is going to equal incredible interactions that are full of understanding .","Hy nhng th nghim ca bn, tm nhng iu n và ","Lấy "" khoa học "" trừ đi "" gạch đầu dòng "" và "" thuật ngữ "" rồi chia cho "" sự xác đáng "" , tức là chia sẻ những giải thích xác đáng với khán giả , sau đó nhân với "" đam mê "" mà anh dành cho công việc anh đang làm , thì sẽ cho ra kết quả sẽ là Sự tương tác tuyệt vời mang lại Sự hiểu trọn vẹn ." +"And so , scientists and engineers , when you 've solved this equation , by all means , talk nerdy to me .","Và v vy, nhà khoa hc và nhà khoa hc, khi bn gi","Và do đó , hỡi các nhà khoa học và kĩ sư , khi các anh giải phương trình này , bằng mọi giá , hãy nói tám chuyện phiếm với tôi ." +Thank you .,Cm n.,Cảm ơn quý vị . +"Hi . My name is Cameron Russell , and for the last little while I 've been a model .","Hi. Tôi là Cameron Russell, và trong cui cùng khi tôi là mt mô hnh.","Xin chào . Tôi là Cameron Russell , và trong khoảng thời gian ngắn ngủi vừa qua , tôi là một người mẫu ." +"Actually , for 10 years .","Thc s, trong 10 năm.","Thật ra , trong 10 năm ." +And I feel like there 's an uncomfortable tension in the room right now because I should not have worn this dress .,Và tôi cm thy có mt s tnh ng trong phng bây gi,Và tôi cảm thấy có một áp lực không thoải mái trong phòng vào lúc này bởi vì đáng lẽ ra tôi không nên mặc cái đầm này . +So luckily I brought an outfit change .,V th tôi c mt thay i iu ó.,May mắn thay tôi có mang theo một bộ đồ khác . +"This is the first outfit change on the TED stage , so you guys are pretty lucky to witness it , I think .","ây là mt iu u tiên thay i trên ca TED, vy bn ",Đây là lần đầu tiên có người thay đồ trên sân khấu của TED vậy nên tôi nghĩ các bạn rất may mắn khi được chứng kiến cảnh này đấy . +"If some of the women were really horrified when I came out , you don 't have to tell me now , but I 'll find out later on Twitter .","Nu mt s ph n thc s c c iu khi tôi n, bn","Nếu như vài phụ nữ cảm thấy rất sợ hãi khi tôi xuất hiện , bạn không phải nói tôi nghe ngay bây giờ đâu , nhưng rồi tôi sẽ biết qua Twitter thôi ." +I 'd also note that I 'm quite privileged to be able to transform what you think of me in a very brief 10 seconds .,Tôi cng nhn ra rng tôi c t i có th thay i n,Tôi nhận ra tôi rất là may mắn khi có thể thay đổi những gì bạn nghĩ về tôi trong 10 giây ngắn ngủi . +Not everybody gets to do that .,Không ai có th làm iu ó.,Không phải ai cũng có cơ hội để làm điều này . +"These heels are very uncomfortable , so good thing I wasn 't going to wear them .","Nhng tng ng này rt không, vy tt tôi s không ","Đôi giày cao gót này thật là không thoải mái tí nào cả , tôi không định sẽ mang chúng ." +"The worst part is putting this sweater over my head , because that 's when you 'll all laugh at me , so don 't do anything while it 's over my head .","iu ó là c tr nhng ng này trên tôi, bi v ó là","Phần tệ nhất là tròng cái áo dài tay này qua đầu bởi vì thể nào quí vị cũng cười tôi , vậy nên đừng làm gì hết khi nó ở trên đầu tôi ." +All right .,iu ó.,Xong rồi . +So why did I do that ?,Vy ti sao tôi làm iu ó?,Tại sao tôi lại làm như vậy ? +That was awkward .,iu ó khá khá.,Nó thật là kì cục . +"Well , hopefully not as awkward as that picture .",ng không phi nh bc ó.,"Thật ra , hy vọng là nó không đến nỗi kì cục như tấm hình này ." +"Image is powerful , but also image is superficial .",Nhng nhng nhng nhng nhng nhng nhng nhng nhng nhng ,"Hình ảnh có sức mạnh rất lớn , nhưng nó cũng rất là giả tạo ." +I just totally transformed what you thought of me in six seconds .,Tôi ch thay i nhng g bn ngh v tôi trong 6 giây.,Tôi vừa mới thay đổi hoàn toàn những gì bạn nghĩ về tôi trong vòng 6 giây . +"And in this picture , I had actually never had a boyfriend in real life .","Và trong bc bc này, tôi thc s không bao gi có mt b","Và trong bức ảnh này , thực ra tôi chưa hề có bạn trai nào trong đời thực ." +"I was totally uncomfortable , and the photographer was telling me to arch my back and put my hand in that guy 's hair .","Tôi tht s không, và nhà bnh ang nói vi tôi ","Tôi cảm thấy rất không thoải mái tại thời điểm đấy , và nhiếp ảnh gia bảo tôi phài ưỡn lưng và đặt tay lên tóc của anh ta ." +"And of course , barring surgery , or the fake tan that I got two days ago for work , there 's very little that we can do to transform how we look , and how we look , though it is superficial and immutable , has a huge impact on our lives .","Và tt nhiên, i iu thuc, hoc iu t tôi có ha","Và tất nhiên , trừ việc phẫu thuật , hoặc là làn da rám nắng giả tạo mà tôi có hai ngày trước để chụp ảnh , có rất ít những việc mà chúng ta có thể làm để thay đổi vẻ bề ngoài của mình , và vẻ ngoài của mình , mặc dù nó giả tạo và khó thay đổi , nó lại có ảnh hưởng rất lớn đến đời sống của chúng ta ." +"So today , for me , being fearless means being honest .","Vy nên hôm nay, cho tôi, nhng ngi t t i nhn ","Vì thế nên hôm nay , với tôi , không sợ gì hết đồng nghĩa với việc thành thật ." +And I am on this stage because I am a model .,Và tôi ang trc trc này bi v tôi là mt mô hnh ,Và tôi đứng trên sân khấu này bởi vì tôi là một người mẫu . +"I am on this stage because I am a pretty , white woman , and in my industry we call that a sexy girl .","Tôi ang trc trc này bi v tôi là mt ngi n, n","Tôi đứng trên sân khấu này bởi vì tôi xinh đẹp , một phụ nữ da trắng , và trong ngành người mẫu , chúng tôi gọi đó là một cô gái quyến rũ ." +"And I 'm going to answer the questions that people always ask me , but with an honest twist .","Và tôi s ra nhng câu hi mà mi ngi luôn hi tôi, ","Và tôi sẽ trả lời những câu hỏi mà mọi người vẫn luôn hỏi tôi , nhưng với sự thành thật ." +"So the first question is , how do you become a model ?","Vy nên câu hi u tiên là, cách bn có th tr thành m","Câu hỏi đầu tiên là , làm thế nào mà tôi trở thành người mẫu ?" +"And I always just say , "" Oh , I was scouted , "" but that means nothing .","Và tôi luôn nói, "" , tôi c c c, "" nhng iu","Và tôi luôn luôn nói : "" Oh , tôi được phát hiện "" , nhưng nó chả có ý nghĩa gì cả ." +"The real way that I became a model is I won a genetic lottery , and I am the recipient of a legacy , and maybe you 're wondering what is a legacy .",Cách mà tôi tr thành mt mô hnh là tôi to ra mt ,"Thật ra tôi trở thành người mẫu bởi vì tôi thắng giải xổ số di truyền , và tôi là người được nhận tài sản thừa kế , và có thể các bạn đang thắc mắc tài sản thừa kế gì chứ ." +"Well , for the past few centuries we have defined beauty not just as health and youth and symmetry that we 're biologically programmed to admire , but also as tall , slender figures , and femininity and white skin .","Vâng, trong vài thi gian trc, chng tôi tm ra t t","Trong những thập kỉ vừa qua , chúng ta đã định nghĩa sắc đẹp không chỉ là khoẻ mạnh và trẻ trung và sự cân đối mà chúng ta được lập trình về mặt sinh học để khao khát mà còn là chiều cao , những đường nét thanh mảnh và nữ tính , và da trắng ." +"And this is a legacy that was built for me , and it 's a legacy that I 've been cashing out on .","Và ây là mt tr l c c c c cho tôi, và ó là m",Đây chính là cái di sản được dựng nên cho tôi và đó là di sản mà tôi kiếm tiền nhờ vào nó . +"And I know there are people in the audience who are skeptical at this point , and maybe there are some fashionistas who are , like , "" Wait . Naomi . Tyra . Joan Smalls . Liu Wen . """,Và tôi bit có nhng ngi trong các nhà ng ó có th có ,"Tôi biết rằng có một vài người trong quý vị đang hoài nghi điểm này , và có thể có một vài người mẫu ăn mặc đẹp như là , "" Chờ đã . Naomi . Tyra . Joan Smalls . Liu Wen . """ +"And first , I commend you on your model knowledge . Very impressive .","Và u tiên, tôi tng các bn v các bn thuyt v",Tôi muốn khen ngợi sự am hiểu về người mẫu của các bạn . Rất là ấn tượng . +"But unfortunately I have to inform you that in 2007 , a very inspired NYU Ph.D. student counted all the models on the runway , every single one that was hired , and of the 677 models that were hired , only 27 , or less than four percent , were non-white .",Nhng tht không th tôi phi nói vi các bn rng vào ,"Nhưng thật không may tôi phải cho các bạn biết năm 2007 , một nghiên cứu sinh tiến sỹ ở đại học New York đã thống kê là tất cả những người mẫu trên sàn diễn , và trong 677 người mẫu được thuê đó chỉ có 27 người , ít hơn 4 % , là không phải da trắng ." +"The next question people always ask me is , "" Can I be a model when I grow up ? ""","Câu hi tip theo mà ngi luôn hi tôi là, "" Tôi có th là m","Câu hỏi kế tiếp mà mọi người luôn hỏi tôi là : "" Em có thể trở thành người mẫu khi em lớn không ? """ +"And the first answer is , "" I don 't know , they don 't put me in charge of that . ""","Và câu tr li u tiên là, "" Tôi không bit, h không tô","Và câu trả lời đầu tiên của tôi là : "" Chị không biết , chị không phụ trách việc tuyển dụng "" ." +"But the second answer , and what I really want to say to these little girls is , "" Why ?","Nhng câu tr li th hai, và nhng g tôi mun nói vi nh","Nhưng câu trả lời tiếp theo mà tôi thực sự muốn nói với những bé gái đó là : "" Tại sao chứ ? """ +You know ? You can be anything .,Bn bit y? Bn có th là nhng g.,Em biết không ? Em có thể trở thành bất cứ ai . +"You could be the President of the United States , or the inventor of the next Internet , or a ninja cardio-thoracic surgeon poet , which would be awesome , because you 'd be the first one . ""","Bn có th là ngi tr ca M, hay ngi t nh ca Internet tiên ","Bạn có thể trở thành Tổng thống nước Mỹ , hoặc người phát minh ra một Internet tiếp theo , hay là một nhà thơ bác sĩ phẩu thuật tim mạch ninja , sẽ rất tuyệt vời phải không , vì em sẽ là người đầu tiên làm chuyện đó "" ." +"If , after this amazing list , they still are like , "" No , no , Cameron , I want to be a model , "" well then I say , "" Be my boss . ""","Nu sau nhng iu nh tuyt vi này, h vn vy, "" Khô","Nếu , sau một danh sách thú vị đó , các em vẫn nói rằng : "" Không , không , Cameron , em muốn trở thành người mẫu à "" , lúc đó tôi sẽ nói : "" Làm sếp của chị đi "" ." +"Because I 'm not in charge of anything , and you could be the editor in chief of American Vogue or the CEO of H & amp ; M , or the next Steven Meisel .","Bi v tôi không ang iu g, và bn có th là nhà t ","Vì chị không có quyền lực nào cả , còn em có thể là tổng biên tập của tạp chí Vogue ở Mỹ hoặc Tổng giám đốc của H & amp ; M , hoặc Steven Meisel tương lai ." +Saying that you want to be a model when you grow up is akin to saying that you want to win the Powerball when you grow up .,Nói rng bn mun là mt mô hnh khi bn trnh nh c nh,Nói rằng em muốn được là người mẫu khi em lớn lên giống như nói em muốn trúng vé số khi em trưởng thành vậy . +"It 's out of your control , and it 's awesome , and it 's not a career path .","Nó không ca bn, và nó tht không, và nó không phi","Nó ngoài tầm kiểm soát của em , và nó thật tuyệt , nhưng đó không phải là một con đường sự nghiệp ." +"I will demonstrate for you now 10 years of accumulated model knowledge , because unlike cardio-thoracic surgeons , it can just be distilled right into -- right now .",Tôi s thy cho các bn bây gi 10 năm ca các bn tng,"Tôi sẽ chứng minh cho các bạn -- với 10 năm kinh nghiệm tôi tích luỹ được khi làm người mẫu , vì nó không giống với bác sĩ phẫu thuật tim , nên chỉ cần một thời gian ngắn ." +"So if the photographer is right there and the light is right there , like a nice HMI , and the client says , "" Cameron , we want a walking shot , "" well then this leg goes first , nice and long , this arm goes back , this arm goes forward , the head is at three quarters , and you just go back and forth , just do that , and then you look back at your imaginary friends , 300 , 400 , 500 times .","Vy nu nhà bnh nh ó và bnh nh ó, nh m","Nếu nhiếp ảnh gia đứng ở đây còn ánh sáng thì ở kia , giống như là một giao diện tương tác đẹp , và khi khách hàng bảo : "" Cameron chúng tôi muốn bức ảnh em đang bước đi "" , thế là cái chân này đi trước , đẹp và dài , cái tay này thì đánh về sau , còn cái này thì đưa ra trước , đầu thì ở vị trí ba phần tư , và bạn chỉ đơn giản là đi tới đi lui , chỉ cần làm điều đó , và sau đó bạn quay đầu nhìn phía sau , tưởng tượng đó là bạn bè của bạn , 300 , 400 , 500 lần ." +It will look something like this .,Nó s tr nên mt th nh th này.,Giống như thế này đây . +Hopefully less awkward than that one in the middle .,Hy hn hn hn nh mt ó trong im.,Hi vọng là nó ít kì cục hơn tấm hình ở giữa +"That was , I don 't know what happened there .","ó là, tôi không bit iu g xy ra ó.",Tôi không biết điều gì xảy ra trong lúc đó nữa . +"Unfortunately after you 've gone to school , and you have a résumé and you 've done a few jobs , you can 't say anything anymore , so if you say you want to be the President of the United States , but your résumé reads , "" Underwear Model : 10 years , "" people give you a funny look .","Không th khi bn trc, và bn có mt s t t và b","Thật đáng tiếc sau khi bạn học xong , bạn viết résumé và từng làm một vài việc , bạn không thể nói thêm điều gì nữa , vì nếu bạn nói muốn trở thành Tổng thống Hoa Kỳ nhưng résumé của bạn lại ghi : "" Người mẫu đồ lót : 10 năm "" , người ta sẽ nhìn bạn với ánh mắt khác lạ ." +"The next question people always ask me is , "" Do they retouch all the photos ? ""","Câu hi tip theo mà ngi luôn hi tôi là, "" H có th tt ","Câu hỏi tiếp theo mà người ta luôn hỏi tôi : "" Có phải tất cả các tấm ảnh đều được chỉnh sửa đúng không ? """ +"And yeah , they pretty much retouch all the photos , but that is only a small component of what 's happening .","Và vy, h tt c nhng bc nh nh, nhng ó ch","Đúng vậy đấy , gần như là tất cả các tấm ảnh đều được chỉnh sửa , nhưng đó chỉ là một yếu tố nhỏ trong những việc đang diễn ra ." +"This picture is the very first picture that I ever took , and it 's also the very first time that I had worn a bikini , and I didn 't even have my period yet .","Bc ây là bc u tiên mà tôi c c, và ó cng là l","Đây là một trong những tấm ảnh đầu tiên mà tôi từng chụp , cũng là lần đầu tiên tôi chụp ảnh đồ tắm , và lúc đó tôi thậm chí chưa có chu kỳ kinh nguyệt nữa ." +"I know we 're getting personal , but I was a young girl .","Tôi bit chng ta ang có mt ngi tr, nhng tôi là mt ng",Tôi biết rằng ta đang đi sâu vào chuyện cá nhân nhưng lúc đó tôi đang là một cô bé . +This is what I looked like with my grandma just a few months earlier .,ây là nhng g tôi tng vi m bé ca mnh ch vài ,"Đây là vẻ ngoài của tôi , chụp cạnh bà của mình trước đó vài tháng ." +Here 's me on the same day as this shoot .,ây là tôi ngày mt ngày này.,Đây là tôi trong cùng một ngày khi chụp bức ảnh trên . +My friend got to come with me .,Bn tôi phi n vi tôi.,Cô bạn của tôi đã đi cùng tôi . +Here 's me at a slumber party a few days before I shot French Vogue .,ây là tôi mt b i i i vài ngày trc khi tôi ,Đây là tôi ở tiệc ngủ vài ngày trước khi chụp ảnh cho Vogue Pháp . +Here 's me on the soccer team and in V Magazine .,ây là tôi trong các nhà iu tr và trong V Magazine.,Đây là tôi với đội bóng đá trong tạp chí V. +And here 's me today .,Và ây là tôi ngày nay.,Và đây là tôi bây giờ . +And I hope what you 're seeing is that these pictures are not pictures of me .,Và tôi hy vng nhng g bn ang thy là nhng bc bc này,Tôi mong rằng bạn nhìn ra được -- những bức ảnh trên không phải là hình ảnh của tôi . +"They are constructions , and they are constructions by a group of professionals , by hairstylists and makeup artists and photographers and stylists and all of their assistants and pre-production and post-production , and they build this . That 's not me .","Chng là nhng t nghip, và nhng t nghip ca mt nhà nh","Đó là những hình ảnh được dựng lên , và nó được dựng nên bởi một nhóm các chuyên gia , những nhà tạo mẫu tóc , những chuyên gia trang điểm , nhiếp ảnh gia , và những nhà tạo phong cách và tất cả những người trợ lý của họ , khâu tiền sản xuất , và hậu sản xuất , và họ tạo nên cái này đây . Đó không phải là tôi ." +"Okay , so the next question people always ask me is , "" Do you get free stuff ? ""","Vâng, câu hi tip theo mi ngi luôn hi tôi là, "" Bn có ","Câu hỏi kế tiếp mà tôi được nhiều người hỏi là : "" Bạn được cho miễn phí cái gì không ? """ +"I do have too many 8-inch heels which I never get to wear , except for earlier , but the free stuff that I get is the free stuff that I get in real life , and that 's what we don 't like to talk about .",Tôi có rt nhiu b tng 8 inch mà tôi không bao gi tr ,"Tôi có rất nhiều đôi giầy cao gót 20cm mà tôi không bao giờ mang , lúc nãy là ngoại lệ , nhưng những thứ miễn phí mà tôi nhận được là những thứ mà tôi có ở ngoài đời thực , và đó là những thứ mà chúng ta không muốn nhắc đến ." +"I grew up in Cambridge , and one time I went into a store and I forgot my money and they gave me the dress for free .","Tôi ln Cambridge, và mt ln tôi trnh mt công trng v","Tôi lớn lên ở Cambridge , và lần nọ , tôi đến cửa hàng , và tôi đã quên đem theo tiền và họ đã cho tôi miễn phí một cái áo đầm ." +"When I was a teenager , I was driving with my friend who was an awful driver and she ran a red and of course , we got pulled over , and all it took was a "" Sorry , officer , "" and we were on our way .","Khi tôi tr, tôi ang i vi bn tôi, mt ngi tr","Khi còn là một thiếu nữ , tôi ngồi xe một người bạn cô ta là một người lái xe rất đáng sợ và cô đã vượt đèn đỏ , chúng tôi bị bắt dừng lại , và tất cả những gì tôi đã làm là nói rằng : "" Xin lỗi chú cảnh sát "" , và chúng tôi đã có thể đi tiếp ." +"And I got these free things because of how I look , not who I am , and there are people paying a cost for how they look and not who they are .","Và tôi có nhng th này bi v cách mà tôi nhn, k","Tôi có được những thứ miễn phí đó là nhờ vào vẻ ngoài của tôi , không phải vì tôi là ai và có những người sẵn sàng chi nhiều tiền cho vẻ bề ngoài của họ chứ không phải vì họ là ai ." +"I live in New York , and last year , of the 140,000 teenagers that were stopped and frisked , 86 percent of them were black and Latino , and most of them were young men .","Tôi sng New York, và năm ngoái, trong v nhng 140 000 ngi tr tr","Tôi sống ở New York , và năm vừa rồi , trong 140 ngàn thiếu niên bị bắt và bị lục soát , có 86 % là người da đen và người La Tinh , phần lớn là những thiếu niên trẻ ." +"And there are only 177,000 young black and Latino men in New York , so for them , it 's not a question of , "" Will I get stopped ? ""","Và ch có 172.000 ngi tr tr n và Latino New York, vy, h ","Ở New York , chỉ có 177 ngàn người da đen và người La Tinh , vì vậy đối với họ , câu hỏi không phải là "" Tôi có bị bắt không ? """ +"but "" How many times will I get stopped ? When will I get stopped ? ""","Nhng "" Tôi s c c c c c? Khi c c c c c? ""","mà là "" Tôi sẽ bị bắt bao nhiêu lần và khi nào ? """ +"When I was researching this talk , I found out that of the 13-year-old girls in the United States , 53 percent don 't like their bodies , and that number goes to 78 percent by the time that they 're 17 .","Khi tôi ang tm nghiên cu nói chuyn này, tôi thy rng ","Khi tôi chuẩn bị cho buổi nói chuyện này , Tôi phát hiện rằng 53 % những cô bé 13 tuổi ở Mỹ không thích cơ thể của mình , và con số này lên đến 78 % khi họ 17 tuổi ." +"So the last question people ask me is , "" What is it like to be a model ? ""","Vy nên câu hi cui cùng mi ngi hi tôi là, "" Nó có th là ","Câu hỏi cuối cùng mà người ta hỏi tôi là : "" Cảm giác thế nào khi được là người mẫu ? """ +"And I think the answer that they 're looking for is , "" If you are a little bit skinnier and you have shinier hair , you will be so happy and fabulous . ""","Và tôi ngh rng câu tr mà h ang tm c là, "" Nu bn ang","Tôi nghĩ rằng cái họ muốn được nghe là "" Nếu bạn gầy hơn một chút , và tóc bạn óng ả hơn , bạn sẽ rất hạnh phúc và sung sướng "" ." +"And when we 're backstage , we give an answer that maybe makes it seem like that .","Và khi chng ta ang i trc, chng ta tm ra mt câu tr","Còn khi chúng tôi ở sau cánh gà , chúng tôi đưa ra câu trả lời đại loại như là :" +"We say , "" It 's really amazing to travel , and it 's amazing to get to work with creative , inspired , passionate people . ""","Chng tôi nói, "" i tt s tt i vi tr, và i t",""" Thật là tuyệt vời khi đi du lịch , và làm việc với những người sáng tạo , đầy cảm hứng và nhiệt huyết "" ." +"And those things are true , but they 're only one half of the story , because the thing that we never say on camera , that I have never said on camera , is , "" I am insecure . ""","Và nhng th này rt, nhng chng ch là mt phn trong câu chuy","Và những điều đó là sự thật , nhưng đó chỉ là một nửa thôi , vì điều mà chúng tôi không bao giờ nói ra trước ống kính , điều mà tôi không bao giờ nói trước ống kính , là : "" Tôi bất an "" ." +And I 'm insecure because I have to think about what I look like every day .,Và tôi không hi v tôi phi ngh v nhng g tôi nh,Tôi bất an vì tôi phải suy nghĩ về hình ảnh của tôi mỗi ngày . +"And if you ever are wondering , "" If I have thinner thighs and shinier hair , will I be happier ? ""","Và nu bn tng ti s hi, "" Nu tôi có các b a v","Và các bạn có bao giờ tự hỏi chính mình "" Nếu đùi mình thon hơn và tóc mình óng ả hơn , vậy mình sẽ hạnh phúc hơn không ? """ +"you just need to meet a group of models , because they have the thinnest thighs and the shiniest hair and the coolest clothes , and they 're the most physically insecure women probably on the planet .","Bn ch cn cn gp mt nhóm các máy, bi v h có","Bạn chỉ cần gặp gỡ một nhóm người mẫu , vì họ có đôi chân thon nhất , bộ tóc óng ả nhất và mặc những bộ đồ đẹp nhất , và họ có thể là những người phụ nữ bất an nhất trên hành tinh này ." +"So when I was writing this talk , I found it very difficult to strike an honest balance , because on the one hand , I felt very uncomfortable to come out here and say , "" Look I 've received all these benefits from a deck stacked in my favor , "" and it also felt really uncomfortable to follow that up with , "" and it doesn 't always make me happy . ""","V vy khi tôi vit bài nói này, tôi thy rt khó khó ","Khi tôi viết bài phát biểu này , tôi cảm thấy rất khó khăn để tìm ra sự cân bằng thật sự , vì một mặt , tôi cảm thấy rất không thoải mái khi đến đây để nói "" Tôi có được tất cả những thứ này vì tôi được thần may mắn phù hộ , "" và cũng cảm thấy thực sự khó chịu để tiếp theo với câu "" nhưng nó luôn không làm cho tôi hạnh phúc "" ." +But mostly it was difficult to unpack a legacy of gender and racial oppression when I am one of the biggest beneficiaries .,Nhng hu ht nht có khó th tm mt s t ca s,Nhưng chủ yếu là thật khó mà tháo tung một di sản về giới tính và vấn đề sắc tộc trong khi tôi là một trong những người hưởng lợi lớn nhất . +"But I 'm also happy and honored to be up here and I think that it 's great that I got to come before 10 or 20 or 30 years had passed and I 'd had more agency in my career , because maybe then I wouldn 't tell the story of how I got my first job , or maybe I wouldn 't tell the story of how I paid for college , which seems so important right now .",Nhng tôi cng c tng và tng t ây và tôi ngh rng,"Nhưng tôi cũng là vui mừng và vinh dự lên đây tôi nghĩ rằng nó là may mắn là tôi đã đến trước khi 10 , 20 hay 30 năm trôi qua và tôi đã từng làm việc với nhiều công ty trong sự nghiệp của mình , bởi vì khi đó tôi có thể sẽ không thể kể chuyện làm thế nào tôi có công việc đầu tiên , hay có lẽ tôi sẽ không nói ra chuyện về làm thế nào tôi có tiền đóng học phí , mà có vẻ quan trọng như vậy ngay lúc này ." +"If there 's a takeaway to this talk , I hope it 's that we all feel more comfortable acknowledging the power of image in our perceived successes and our perceived failures .","Nu có mt iu ó tr li vi nói này, tôi hy ","Nếu có một điều gì đọng lại trong buổi trò chuyện này , tôi hy vọng nó là tất cả chúng ta đều cảm thấy thoải mái hơn khi thừa nhận sức mạnh của hình ảnh trong nhận thức về thành công và thất bại của chúng ta ." +Thank you .,Cm n.,Cảm ơn các bạn . +There are a lot of ways the people around us can help improve our lives .,Có rt nhiu cách mà ngi ca chng ta có th gip t,Có rất nhiều cách mà những người ở xung quanh chúng ta có thể giúp cải thiện cuộc sống của chúng ta +"We don 't bump into every neighbor , so a lot of wisdom never gets passed on , though we do share the same public spaces .","Chng ta không i vào mi ngi a, vy rt nhiu s th","Chúng ta không đụng vào mỗi người xung quanh , vì vậy có rất nhiều sự thông thái không bao giờ được biết tới , dù chúng ta cùng chia sẻ những không gian công cộng ." +"So over the past few years , I 've tried ways to share more with my neighbors in public space , using simple tools like stickers , stencils and chalk .","Vy nên trong vài năm trc, tôi c gng cách iu ","Vì vậy vài năm qua , tôi đang cố gắng nhiều cách để chia sẻ nhiều hơn với các hàng xóm của tôi ở không gian công cộng , sử dụng các công cụ đơn giản như giấy dán , giấy đục lỗ và phấn ." +"And these projects came from questions I had , like , how much are my neighbors paying for their apartments ?","Và nhng t nghiên cu này t nhng câu hi tôi có, n","Và những dự án này đến từ những câu hỏi tôi đặt ra , như là , hàng xóm của tôi phải trả bao nhiêu tiền cho những căn hộ của họ ?" +How can we lend and borrow more things without knocking on each other 's doors at a bad time ?,Cách mà chng ta có th to ra và to ra nhiu th nhi,Làm thế nào chúng ta cho mượn và mượn nhiều thứ hơn mà không gõ cửa nhà của nhau vào thời điểm xấu ? +"How can we share more of our memories of our abandoned buildings , and gain a better understanding of our landscape ?",Cách mà chng ta có th cách iu nhiu nhng nhng th nh,"Làm thế nào chúng ta chia sẻ nhiều hơn những kí ức của chúng ta về những toà nhà bị bỏ hoang , và thu nhận hiểu biết tốt hơn về cảnh quan của chúng ta ?" +"And how can we share more of our hopes for our vacant storefronts , so our communities can reflect our needs and dreams today ?",Và cách mà chng ta có th cách iu hn vi các nhân ,"Và làm thế nào chúng ta chia sẻ nhiều hơn những hy vọng của chúng ta cho các cửa hàng mặt tiền còn trống , như vậy các cộng đồng của chúng ta có thể phản ánh nhu cầu và mơ ước của chúng ta hiện nay ?" +"Now , I live in New Orleans , and I am in love with New Orleans .","Bây gi, tôi sng New Orleans, và tôi ang tng vi New Orleans.","Hiện tại , tôi sống ở New Orleans , và tôi đang yêu New Orleans ," +"My soul is always soothed by the giant live oak trees , shading lovers , drunks and dreamers for hundreds of years , and I trust a city that always makes way for music .",Nhng a tôi luôn luôn bi các b nhng b a ng tr,"Tâm hồn tôi luôn luôn được xoa dịu bởi những cây sồi còn sống khổng lồ , phủ bóng lên những kẻ đang yêu , những kẻ say và những kẻ mơ mộng hàng trăm năm , và tôi tin tưởng vào thành phố mà luôn tạo chỗ cho âm nhạc ." +"I feel like every time someone sneezes , New Orleans has a parade .","Tôi cm thy mi ln mt ngi i ó, New Orleans có mt i","Tôi cảm thấy giống mỗi lần ai đó hắt xì , New Orleans có cả một cuộc diễu hành ." +"The city has some of the most beautiful architecture in the world , but it also has one of the highest amounts of abandoned properties in America .","Cng tr có mt s dng nht th gii, nhng nó cng c","Thành phố có một số công trình kiến trúc đẹp nhất trên thế giới , nhưng nó cũng có một số lượng lớn nhất những giá trị bị bỏ phế ở Mỹ ." +"I live near this house , and I thought about how I could make it a nicer space for my neighborhood , and I also thought about something that changed my life forever .","Tôi sng ni nhà này, và tôi ngh v cách mà tôi có ","Tôi sống gần căn nhà này , và tôi nghĩ làm sao tôi có thể làm nó trở thành nơi đẹp hơn cho khu dân cư của tôi , và tôi cũng nghĩ về một thứ gì đó có thể thay đổi cuộc đời tôi mãi mãi ." +"In 2009 , I lost someone I loved very much .","Vào năm 2009, tôi tm mt ai ó mà tôi thch rt nhiu","Vào năm 2009 , tôi mất đi một người tôi vô cùng yêu quý ." +"Her name was Joan , and she was a mother to me , and her death was sudden and unexpected .","Nó tên là Joan, và cô y là m tôi, và ti cô y i ","Tên bà là Joan , và bà là một người mẹ đối với tôi , và cái chết của bà là sự bất ngờ và không lường được ." +"And I thought about death a lot , and this made me feel deep gratitude for the time I 've had , and brought clarity to the things that are meaningful to my life now .","Và tôi ngh v ti i rt nhiu, và iu này tôi","Và tôi đã nghĩ về cái chết rất nhiều , và điều này làm tôi cảm giác biết ơn sâu đậm cho những thời gian tôi đã có , và mang lại sự rõ ràng cho những điều có ý nghĩa cho cuộc đời tôi bây giờ" +But I struggle to maintain this perspective in my daily life .,Nhng tôi cn tng tnh tnh tng này trong cuc sng ngày,Nhưng tôi đấu tranh để duy trì góc nhìn này trong cuộc sống hàng ngày của mình . +"I feel like it 's easy to get caught up in the day-to-day , and forget what really matters to you .","Tôi cm thy rng có th c c c c i trong ngày, và t","Tôi cảm giác như thật dễ để nắm bắt được theo ngày qua ngày , và quên mất điều thực sự có ý nghĩa với bạn ." +"So with help from old and new friends , I turned the side of this abandoned house into a giant chalkboard and stenciled it with a fill-in-the-blank sentence : "" Before I die , I want to ... "" So anyone walking by can pick up a piece of chalk , reflect on their lives , and share their personal aspirations in public space .","Vy, vi li t các bn và mi, tôi ti i c","Vì vậy với sự giúp đỡ của những người bạn cũ và mới , tôi chuyển một bên của toà nhà bỏ hoang này thành một bảng phấn khổng lồ và tô khuôn nó với một câu điền-vào-chỗ-trống : "" Trước khi tôi chết , tôi muốn ... "" để bất kì ai đi ngang qua có thể nhặt một mảnh phấn , phản ánh cuộc đời của họ , và chia sẻ khát vọng cá nhân của họ trong không gian công cộng ." +"I didn 't know what to expect from this experiment , but by the next day , the wall was entirely filled out , and it kept growing .","Tôi không bit iu g t nghiên này, nhng khi ngày sau, m","Tôi không biết phải trông đợi điều gì từ cuộc thử nghiệm này , nhưng vào ngày hôm sau , bức tường đã hoàn toàn được phủ kín , và nó cứ tiếp tục phát triển ." +And I 'd like to share a few things that people wrote on this wall .,Và tôi mun chia s mt vài iu mà mi ngi vit trên m,Và tôi muốn chia sẻ một vài điều về cái mọi người viết trên bức tường đó . +""" Before I die , I want to be tried for piracy . """,""" Ti tôi mt, tôi mun c c c c tng t ch. """,""" Trước khi tôi chết , tôi muốn thử ăn cướp . """ +""" Before I die , I want to straddle the International Date Line . """,""" Ti tôi mt, tôi mun i i i im im im im",""" Trước khi tôi chết , tôi muốn được dang chân trên Đường Đổi ngày Quốc tế . """ +""" Before I die , I want to sing for millions . """,""" Ti tôi mt, tôi mun i cho hàng triu ngi. """,""" Trước khi tôi chết , tôi muốn được hát cho hàng triệu người . """ +""" Before I die , I want to plant a tree . """,""" Ti tôi mt, tôi mun to mt b. """,""" Trước khi tôi chết , tôi muốn trồng một cái cây . """ +""" Before I die , I want to live off the grid . """,""" Ti tôi mt, tôi mun sng không ca trng. """,""" Trước khi tôi chết , tôi muốn sống ngoài khuôn phép . """ +""" Before I die , I want to hold her one more time . """,""" Ti tôi mt, tôi mun cô y mt ln na. """,""" Trước khi tôi chết , tôi muốn được ôm cô ấy một lần nữa . """ +""" Before I die , I want to be someone 's cavalry . """,""" Ti tôi mt, tôi mun là cái tr ca mt ngi. """,""" Trước khi tôi chết , tôi muốn thành kị binh của ai đó """ +""" Before I die , I want to be completely myself . """,""" Ti tôi mt, tôi mun n tt c mnh. """,""" Trước khi tôi chết , tôi muốn hoàn toàn là chính mình . """ +"So this neglected space became a constructive one , and people 's hopes and dreams made me laugh out loud , tear up , and they consoled me during my own tough times .","V vy, ni không này tr thành mt kh năng tng,","Vậy không gian bị bỏ bê này đã trở thành một không gian kiến tạo , và những hy vọng và những ước mơ của mọi người khiến tôi cười phá lên , chảy nước mắt , và chúng an ủi tôi trong suốt những thời gian khó khăn của mình ." +It 's about knowing you 're not alone .,ó là bit bn không phi là nhng ngi.,Đó là về biết rằng bạn không chỉ có một mình . +It 's about understanding our neighbors in new and enlightening ways .,ó là hc thy các bn ca chng ta trong nhng cách mi và,Đó là về hiểu những người xung quanh chúng ta theo những cách mới và sáng sủa . +"It 's about making space for reflection and contemplation , and remembering what really matters most to us as we grow and change .","Nó là to ra kh năng lng cho tnh tng và tng tng, và ","Đó là về tạo ra không gian cho phản ánh và chiêm nghiệm , và nhớ rằng điều gì thực sự ý nghĩa nhất với chúng ta khi chúng ta trưởng thành và thay đổi ." +"I made this last year , and started receiving hundreds of messages from passionate people who wanted to make a wall with their community , so my civic center colleagues and I made a tool kit , and now walls have been made in countries around the world , including Kazakhstan , South Africa , Australia , Argentina and beyond .","Tôi to ra nó năm ngoái, và bt u c hàng hàng ngi","Tôi làm dự án này năm ngoái , và bắt đầu nhận được hàng trăm lá thư từ những người nhiệt thành những người muốn làm một bức tường ở cộng đồng của họ , vì vậy các đồng nghiệp dân cư trung tâm và tôi làm một công cụ , và bây giờ những bức tường đã đang được làm ở các đất nước trên thế giới , bao gồm Kazakhstan , Nam Phi , Úc , Ác-hen-ti-na và nhiều hơn nữa ." +"Together , we 've shown how powerful our public spaces can be if we 're given the opportunity to have a voice and share more with one another .",Chng tôi cho thy nhng kh th năng ca chng tôi có th ,"Cùng nhau , chúng ta đã chỉ ra những không gian công cộng của chúng ta có sức mạnh đến thế nào có thể nếu chúng ta được cho cơ hội để có một tiếng nói và chia sẻ nhiều hơn với một người khác ." +Two of the most valuable things we have are time and our relationships with other people .,hai trong nhng iu tt nht chng ta có là thi gian và nhng ,Hai điều quan trọng nhất chúng ta có là thời gian và mối quan hệ với những người khác . +"In our age of increasing distractions , it 's more important than ever to find ways to maintain perspective and remember that life is brief and tender .","Trong i i ca chng ta v nhng iu tr ln, có th quan","Trong kỉ nguyên gia tăng sự phân tán của chúng ta , điều này còn quan trọng hơn bao giờ hết để tìm ra cách duy trì góc nhìn và nhớ rằng cuộc sống là ngắn ngủi và mềm mại ." +"Death is something that we 're often discouraged to talk about or even think about , but I 've realized that preparing for death is one of the most empowering things you can do .","Cht là mt th chng ta thng c c nói hay ch ngh, nhng","Cái chết là một cái gì đó chúng ta thường không được khuyến khích để nói đến hoặc thậm chí là nghĩ đến , nhưng tôi đã đang nhận ra rằng chuẩn bị cho cái chết là một trong những điều quyền lực nhất bạn có thể làm ." +Thinking about death clarifies your life .,Nhng ngh v ti tr th c to ra cuc sng ca bn ,Suy nghĩ về cái chết làm cuộc sống của bạn rõ ràng . +"Our shared spaces can better reflect what matters to us as individuals and as a community , and with more ways to share our hopes , fears and stories , the people around us can not only help us make better places , they can help us lead better lives .",Nhng kh ca chng ta có th to ra nhng g ó có th ,"Những không gian được chia sẻ của chúng ta có thể tốt hơn được phản ánh về những điều xảy ra cho chúng ta như là những cá thể và như là một cộng đồng , và với nhiều cách hơn để chia sẻ hy vọng , nỗi sợ hãi và những câu chuyện , những người xung quanh chúng ta không chỉ có thể giúp chúng ta làm những nơi tốt đẹp hơn , họ có thể giúp chúng ta dẫn dắt cuộc sống tốt hơn ." +Thank you .,Cm n.,Cảm ơn . +Thank you .,Cm n.,Cảm ơn +"So , well , I do applied math , and this is a peculiar problem for anyone who does applied math , is that we are like management consultants .","Vy, tôi làm th nghim, và ây là mt vn tt cho ","Vâng , tôi làm toán học ứng dụng và đây là một vấn đề khác thường cho bất cứ ai làm toán học ứng dụng , chính là chúng tôi giống như các nhà tư vấn quản lý ." +No one knows what the hell we do .,Không ai bit chng ta làm g.,Không ai biết chúng tôi làm cái quái gì . +So I am going to give you some -- attempt today to try and explain to you what I do .,V vy tôi s cho các bn mt s tng hôm nay tng,"Vì vậy , hôm nay tôi sẽ thử cố gắng giải thích cho bạn việc tôi làm ." +"So , dancing is one of the most human of activities .","Vy, th nhn là mt trong nhng th nghim ca con ngi.","Vâng , nhảy múa là một trong những hoạt động mà con người thường làm" +We delight at ballet virtuosos and tap dancers you will see later on .,Chng tôi tm ti nhng ngi tr thut và nhng ngi tr,Chúng ta yêu thích những vũ công bậc thầy về Ba Lê và Nhảy gõ chân bạn sẽ thấy sau đây . +"Now , ballet requires an extraordinary level of expertise and a high level of skill , and probably a level of initial suitability that may well have a genetic component to it .","Bây gi, ballet cn mt iu ó ca công tr thut và mt",Múa ba lê đòi hỏi một trình độ chuyên môn đặc biệt và trình độ kỹ thuật cao và có thể mức độ phù hợp với bộ môn này có liên quan đến yếu tố di truyền . +"Now , sadly , neurological disorders such as Parkinson 's disease gradually destroy this extraordinary ability , as it is doing to my friend Jan Stripling , who was a virtuoso ballet dancer in his time .","Bây gi, tht không th, nhng th nh bnh t nh Parkinson ","Thật đáng buồn , rối loạn thần kinh như bệnh Parkinson dần dần phá huỷ khả năng đặc biệt này , như điều đang xảy đến cho bạn tôi Jan Stripling , người mà một thời , đã từng một nghệ sĩ ba lê bậc thầy ." +So great progress and treatment has been made over the years .,"Vy nên, tnh trnh tt nhiên và tnh t c c c",Trong suốt những năm qua đã có sự tiến bộ to lớn trong quá trình điều trị . +"However , there are 6.3 million people worldwide who have the disease , and they have to live with incurable weakness , tremor , rigidity and the other symptoms that go along with the disease , so what we need are objective tools to detect the disease before it 's too late .","Nhng có 6.3 triu ngi trên toàn cu có bnh, và h ph","Tuy nhiên , 6.3 triệu người trên toàn cầu mắc bệnh , và họ phải sống trong tình trạng suy nhược , run rẩy , xơ cứng vô phương chữa trị và các triệu chứng khác đi cùng với căn bệnh này . Những gì chúng ta cần là các công cụ cho mục tiêu rõ rệt để phát hiện ra bệnh trước khi quá muộn ." +"We need to be able to measure progression objectively , and ultimately , the only way we 're going to know when we actually have a cure is when we have an objective measure that can answer that for sure .","Chng ta cn có th c nh nh tnh tnh t, và cui c","Chúng ta cần đo lường sự tiến triển một cách khách quan , và cuối cùng , cách duy nhất mà chúng ta biết khi chúng ta thực sự có một cách điều trị , là khi chúng ta có một phương pháp chính xác để có thể trả lời chắc chắn ." +"But frustratingly , with Parkinson 's disease and other movement disorders , there are no biomarkers , so there 's no simple blood test that you can do , and the best that we have is like this 20-minute neurologist test .","Nhng iu t tht, vi bnh nh Parkinson và nhng iu nh ","Nhưng thật nản lòng là với bệnh Parkinson và các chứng rối loạn vận động khác , chúng không có dấu ấn sinh học , vì vậy không có phương pháp xét nghiệm máu đơn giản nào mà bạn có thể làm , và cái tốt nhất mà chúng ta có là bài kiểm tra thần kinh này ." +"You have to go to the clinic to do it . It 's very , very costly , and that means that , outside the clinical trials , it 's just never done . It 's never done .","Bn phi i trng trng làm iu ó. Nó rt, rt t","Bạn cần phải đến bệnh viện để làm điều đó . Nó rất rất tốn kém , có nghĩa là cuộc xét nghiệm này nằm ngoài các thử nghiệm lâm sàng , Nó chưa bao giờ được thực hiện ." +But what if patients could do this test at home ?,Nhng nu nhng ngi bnh có th làm tm tm này nhà?,Nhưng nếu như nếu bệnh nhân có thể làm xét nghiệm này ở nhà thì sao ? +"Now , that would actually save on a difficult trip to the clinic , and what if patients could do that test themselves , right ?","Bây gi, iu ó s t ti mt trnh tr khó khăn","Điều đó sẽ thực sự miễn một chuyến đi đến phòng khám , và nếu bệnh nhân còn có thể tự làm xét nghiệm nữa , thì sao ?" +No expensive staff time required .,Không cn thi gian t t l.,Không tốn thời giờ vàng bạc của nhân viên . +"Takes about $ 300 , by the way , in the neurologist 's clinic to do it .","Nh th, tng 300 $ trong trng trng ca nhà nghiên cu làm","Chỉ tất khoảng $ 300 mà thôi , Để làm xét nghiệm này tại phòng khám Bác Sỹ chuyên khoa thần kinh" +"So what I want to propose to you as an unconventional way in which we can try to achieve this , because , you see , in one sense , at least , we are all virtuosos like my friend Jan Stripling .","V vy, nhng g tôi mun to ra cho các bn nh là mt ","Vì vậy , cái tôi muốn đề xuất cho bạn là một cách phi truyền thống qua đó ta có thể đạt được điều này , vì như bạn thấy , ít nhất theo một hướng nào đó , chúng ta đều là những bậc thầy như Jan Stripling bạn tôi ." +So here we have a video of the vibrating vocal folds .,Vy ây chng tôi có mt video v nhng ng ng ng ng.,Ở đây chúng ta có một đoạn phim của các giây thanh quản đang rung +"Now , this is healthy and this is somebody making speech sounds , and we can think of ourselves as vocal ballet dancers , because we have to coordinate all of these vocal organs when we make sounds , and we all actually have the genes for it . FoxP2 , for example .","Bây gi, ây là s và ây là mt ai to ra nhng ngi","giây thanh quản này khoẻ mạnh và ai đó đang nói , và chúng ta có thể xem mình như những vũ công ba lê thanh nhạc , bởi vì chúng ta phải phối hợp tất cả các cơ quan phát âm khi tạo ra âm thanh , và tất cả chúng ta thực sự có các gen để phụ trách điều đó . Ví dụ như FoxP2 ." +"And like ballet , it takes an extraordinary level of training .","Và nh th nghim, nó cn mt s t t hc khác.",Giống như ba lê nó cần được đào tạo đặc biệt . +"I mean , just think how long it takes a child to learn to speak ."," tôi là, ch ngh rng cn mt a tr hc nói.","Ý tôi là , thử nghĩ mất bao lâu để một đứa trẻ tập nói ." +"From the sound , we can actually track the vocal fold position as it vibrates , and just as the limbs are affected in Parkinson 's , so too are the vocal organs .","T t sáng, chng ta có th tm nh nh ng ng t nhng","Từ âm thanh , chúng ta thực sự có thể theo dấu vị trí dây thanh quản khi rung , Khi các chi bị ảnh hưởng bởi Parkinson , Các cơ quan âm thanh cũng bị thế" +"So on the bottom trace , you can see an example of irregular vocal fold tremor .","Vy, trên mt v d, bn có th thy mt v d nh","Vậy nên ở đồ thị bên dưới , bạn có thể thấy một ví dụ về sự rung bất thường của dây thanh quản" +We see all the same symptoms .,Chng ta thy tt c nhng iu ó.,Chúng ta thấy đều cùng triệu chứng . +"We see vocal tremor , weakness and rigidity .","Chng ta thy nhng iu n, s t và s t.","Chúng ta thấy giọng run , sự suy nhược và xơ cứng ." +"The speech actually becomes quieter and more breathy after a while , and that 's one of the example symptoms of it .", trng thc s thành t nhn và t nhiu hn sau mt th,"Lời nói trở nên trầm lắng hơn và nhiều giọng gió hơn sau một thời gian , và đó là một trong các triệu chứng ví dụ về nó ." +"So these vocal effects can actually be quite subtle , in some cases , but with any digital microphone , and using precision voice analysis software in combination with the latest in machine learning , which is very advanced by now , we can now quantify exactly where somebody lies on a continuum between health and disease using voice signals alone .","Vy nên nhng iu ng ng này có th thc s rt n, ","Những hiệu ứng âm thanh này có thể thực sự khó phát hiện , trong một số trường hợp , nhưng với bất kỳ Micro kỹ thuật số nào , và sử dụng phần mềm phân tích giọng nói chuẩn xác kết hợp với kiến thức máy móc mới nhất , rất tân tiến hiện nay chúng ta có thể định lượng chính xác người nào đó nói dối chỗ nào trong hệ miền liên tục giữa sức khoẻ và bệnh tật chỉ bằng cách sử dụng tín hiệu giọng nói ." +"So these voice-based tests , how do they stack up against expert clinical tests ? We 'll , they 're both non-invasive .","Vy nên nhng tm nghiên cu ng, chng ta tng vi nh",Vậy làm thế nào các bài thử nghiệm dựa trên giọng nói này so sánh ngang ngửa với thử nghiệm lâm sàng chuyên môn ? Cả hai đều không xâm hạm lẫn nhau . +The neurologist 's test is non-invasive . They both use existing infrastructure .,Nhng t nghiên cu ca nhà nghiên cu không phi. H v,Thử nghiệm của thần kinh học không có tính xâm phạm . Chúng đều sử dụng cơ sở hạ tầng hiện có . +You don 't have to design a whole new set of hospitals to do it .,Bn không phi to ra mt s các nhà hc mi làm i,Bạn không cần phải thiết kế cả một hệ thống bệnh viện hoàn toàn mới để tiến hành thử nghiệm này +"And they 're both accurate . Okay , but in addition , voice-based tests are non-expert .","Và chng c c. Okay, nhng nhng nhng nhng nhng nhng nh","Và cả hai đều chuẩn xác . Nhưng thêm một điều , thử nghiệm dựa trên giọng nói không có tính chuyên môn ." +That means they can be self-administered .,iu ó có ngha là h có th c c c t.,Đó có nghĩa là nó có thể tự thực hiện được . +"They 're high-speed , take about 30 seconds at most .","Chng ang là in tnh, cn khong 30 giây.","Tốc độ nhanh , chỉ mất khoảng 30 giây tối đa ." +"They 're ultra-low cost , and we all know what happens .","Chng c n t n, và chng ta u bit iu g xy ra","Chi phí cực thấp , và chúng ta đều biết điều gì sẽ xảy ra ." +"When something becomes ultra-low cost , it becomes massively scalable .","Khi mt th nào tr thành iu t n, nó thành t t ","Khi một cái gì đó trở nên cực rẻ , nó sẽ được phổ biến trên diện rộng" +So here are some amazing goals that I think we can deal with now .,Vy ây là mt vài các c tng tt nhiên mà tôi ngh,"Vì vậy , đây là một số mục tiêu tuyệt vời mà tôi nghĩ rằng chúng tôi có thể làm bây giờ ." +We can reduce logistical difficulties with patients .,Chng ta có th to ra nhng khác tnh vi nhng ngi ,Chúng tôi có thể làm giảm khó khăn hậu cần cho bệnh nhân . +No need to go to the clinic for a routine checkup .,Không cn i ti trng ti ti i i im c im.,Không cần phải đi đến phòng khám để kiểm tra định kì . +We can do high-frequency monitoring to get objective data .,Chng ta có th làm s tnh nh to ra d liu tng ,Chúng tôi có thể thực hiện sự quan sát với tần số cao để có được dữ liệu nhắm đến . +"We can perform low-cost mass recruitment for clinical trials , and we can make population-scale screening feasible for the first time .",Chng ta có th to ra nhng t ln t cho nhng nghiên,"Chúng tôi có thể thực hiện tuyển dụng nhân sự hàng loạt với chi phí thấp để thực hiện thử nghiệm lâm sàng , Việc thẩm định trên quy mô dân số là khả thi ngay trong lần đầu tiên này ." +We have the opportunity to start to search for the early biomarkers of the disease before it 's too late .,Chng ta có c hi bt u tm tm tm nhng nhng nhng,Chúng tôi có cơ hội để bắt đầu tìm kiếm những dấu ấn sinh học ban đầu của căn bệnh trước khi nó quá muộn . +"So , taking the first steps towards this today , we 're launching the Parkinson 's Voice Initiative .","Vy nên, i các iu tiên i vi nhng th này hôm ","Vì vậy , để thực hiện các bước đầu tiên hướng tới việc này , chúng tôi đang đưa ra trương trình Khởi Đầu giọng nói Parkinson ." +"With Aculab and PatientsLikeMe , we 're aiming to record a very large number of voices worldwide to collect enough data to start to tackle these four goals .","Vi Aculab và PatientsLikeMe, chng tôi ang c gng nh mt nhiu","Với Aculab và PatientsLikeMe , chúng tôi nhắm đến việc ghi âm lại giọng nói với một số lượng rất lớn trên toàn cầu để thu thập đủ dữ liệu và bắt đầu xử trí bốn mục tiêu ." +We have local numbers accessible to three quarters of a billion people on the planet .,Chng tôi có nhng ngi ti 3 phn t mt t ngi ,Chúng tôi có những cư dân địa phương có thể tiếp cận được với ba phần tư của một tỷ người trên hành tinh . +"Anyone healthy or with Parkinson 's can call in , cheaply , and leave recordings , a few cents each , and I 'm really happy to announce that we 've already hit six percent of our target just in eight hours .","Mi ngi s hay vi Parkinson có th gi ó, t, và li nh","Bất cứ ai khoẻ mạnh hoặc mắc bệnh Parkinson có thể gọi tới với giá rẻ , và để lại âm ghi , vài xu mỗi lần , và tôi thực sự vui mừng thông báo rằng chúng tôi đã đạt sáu phần trăm mục tiêu chỉ trong tám giờ ." +Thank you .,Cm n.,Cảm ơn các bạn . +"So Max , by taking all these samples of , let 's say , 10,000 people , you 'll be able to tell who 's healthy and who 's not ?","V vy Max, bng c tt c nhng u t này, hy nói,","Tom Rielly : Vậy Max , bằng cách lấy tất cả các mẫu cho là của 10.000 người đi , bạn có thể cho biết ai khoẻ mạnh và ai không ?" +What are you going to get out of those samples ?,Bn s tm c t nhng iu g ó?,Bạn sẽ kết luận được gì từ những mẫu này ? +"Yeah . Yeah . So what will happen is that , during the call you have to indicate whether or not you have the disease or not , you see . Right .","Vâng. Vâng. Vâng. Vâng, iu g s xy ra là, trong nhng ","Max Little : vâng . Vâng . Điều sẽ xảy ra là , khi gọi bạn phải chỉ rõ bạn có bệnh hay không. phải ." +"You see , some people may not do it . They may not get through it .","Bn thy, mt s ngi có th không làm iu ó. H có th","Bạn thấy đó , một số người có thể không làm điều đó . Có thể họ không gọi tới được ." +"But we 'll get a very large sample of data that is collected from all different circumstances , and it 's getting it in different circumstances that matter because then we are looking at ironing out the confounding factors , and looking for the actual markers of the disease .",Nhng chng ta s có mt t ln ln liu c t tt c,"Nhưng chúng tôi sẽ lấy một lượng lớn mẫu dữ liệu thu thập được từ tất cả các trường hợp khác nhau , và kết quả có được trong trường hợp khác nhau mới là quan trọng bởi vì sau đó chúng tôi xem xét giải quyết các yếu tố trùng hợp , và tìm kiếm các dấu hiệu thực tế của căn bệnh này ." +So you 're 86 percent accurate right now ?,Vy bn ang c 86 % tnh này?,Vậy hiện tại độ chính xác là 86 phần trăm ? +It 's much better than that .,Nó tht hn nh th.,Hơn mức đó nhiều chứ +"Actually , my student Thanasis , I have to plug him , because he 's done some fantastic work , and now he has proved that it works over the mobile telephone network as well , which enables this project , and we 're getting 99 percent accuracy .","Thc s Thanasis, tôi phi i iu ông, bi v ông làm m","Thực ra , sinh viên của tôi Thanasis , tôi phải khen ngợi anh ta , bởi vì anh ấy đã làm một số công việc tuyệt vời , anh ta đã chứng minh được rằng điều này còn có thể thực hiện được qua mạng điện thoại di động nữa , điều đó cho phép dự án này được thực hiện , và độ chính xác đang đạt đến 99 phần trăm ." +"Ninety-nine . Well , that 's an improvement .",90. ó là mt s tnh.,"Chín mươi chín . Vâng , một tiến bộ tớn ." +"So what that means is that people will be able to — People will be able to call in from their mobile phones and do this test , and people with Parkinson 's could call in , record their voice , and then their doctor can check up on their progress , see where they 're doing in this course of the disease .",Vy nên iu ó có ngha là mi ngi s có th iu ó ,"Vậy , điều đó có nghĩa là mọi người sẽ có thể — Mọi người có thể gọi từ điện thoại di động của họ và làm bài kiểm tra này , và những người có bệnh Parkinson có thể gọi , ghi âm giọng nói của họ , và sau đó bác sĩ có thể kiểm tra sự tiến triển của họ , xem tình trạng sức khoẻ của họ khi mang bệnh" +Absolutely .,Chc .,Chính xác . +"Thanks so much . Max Little , everybody .","Cm n rt nhiu. Max Little, mi ngi.",Cảm ơn rất nhiều . Hoan Nghênh Max Little nào mọi người . +"Thanks , Tom .","Xin cm n, Tom.","Cảm ơn nhiều , Tom ." +I live in South Central .,Tôi sng South Central.,Tôi sống ở vùng Trung Nam . +"This is South Central : liquor stores , fast food , vacant lots .","ây là in n n ây : nhng t nhà b, nhng th nh","Đây là vùng Trung Nam : cửa hàng rượu , đồ ăn nhanh , đất hoang ." +"So the city planners , they get together and they figure they 're going to change the name South Central to make it represent something else , so they change it to South Los Angeles , like this is going to fix what 's really going wrong in the city .","Vy nên nhng nhà tng t thành ph, h ang tng và h","Vì vậy các nhà hoạch định thành phố họp lại với nhau và họ định thay cái tên Nam Trung để nó mang ý nghĩa khác . Vậy nên họ đổi thành vùng Nam Los Langeles , như thể việc đó sẽ giải quyết được những rắc rối đang thực sự diễn ra trong thành phố ." +This is South Los Angeles .,ây là i Los Angeles.,Đây là vùng Nam Los Angeles . +"Liquor stores , fast food , vacant lots .","Nhng iu tr, nhng th nh, nhng iu tr.","Cửa hàng rượu , đồ ăn nhanh , đất hoang ." +"Just like 26.5 million other Americans , I live in a food desert , South Central Los Angeles , home of the drive-thru and the drive-by .","Nh vy,5 triu M khác, tôi sng trong mt khi in ng","Cũng giống như 26.5 triệu người Mĩ khác , Tôi sống trong một sa mạc thức ăn. vùng Nam Trung Los Angeles , ngôi nhà của quầy phục vụ đồ ăn nhanh bên đường và gậy tai nạn rồi bỏ chạy ." +"Funny thing is , the drive-thrus are killing more people than the drive-bys .","iu th này ó là, các b in ang t nhiu ngi hn",Điều thú vị là đồ ăn nhanh bên đường đang giết chết nhiều người hơn gây tai nạn rồi bỏ chạy . +People are dying from curable diseases in South Central Los Angeles .,Mi ngi ang t nhng bnh ng t nhng bnh i i i,"Ở Nam Trung Los Angeles , mọi người đang chết vì những căn bệnh có thể chữa được ." +"For instance , the obesity rate in my neighborhood is five times higher than , say , Beverly Hills , which is probably eight , 10 miles away .","V d, t l t l tôi c 5 ln hn Beverly Hills, ","Ví dụ , tỉ lệ béo ph�� ở vùng tôi ở cao gấp năm lần so với Beverly Hills chẳng hạn , nơi cách đó khoảng 16 km ." +I got tired of seeing this happening .,Tôi thy nó xy ra.,Tôi phát chán khi phải chứng kiến điều này diễn ra . +"And I was wondering , how would you feel if you had no access to healthy food , if every time you walk out your door you see the ill effects that the present food system has on your neighborhood ?","Và tôi hi, bn có th thy nu bn không có cn ","Và tôi tự hỏi , bạn cảm thấy thế nào khi không có thực phẩm có lợi cho sức khoẻ , khi mỗi lần ra khỏi cửa bạn phải nhìn thấy những tác động xấu mà hệ thống thực phẩm hiện nay gây ra cho nơi mình sinh sống ?" +I see wheelchairs bought and sold like used cars .,Tôi thy nhng bn ng c c và c nh nh nhng cái,Tôi nhìn thấy xe lăn được mua bán giống như xe cũ vậy . +I see dialysis centers popping up like Starbucks .,Tôi thy nhng các nhà ng trng trng nh Starbucks.,Tôi thấy các trung tâm lọc máu mọc lên nhiều như Starbucks . +"And I figured , this has to stop .","Và tôi ngh, nó phi i ti.",Và tôi nhận ra rằng điều đó phải chấm dứt . +So I figured that the problem is the solution .,V vy tôi ngh rng vn là gii .,Tôi nhận ra rằng vấn đề chính là giải pháp . +Food is the problem and food is the solution .,Nhng t nh là vn và nhng t nhng t nhn th.,Thực phẩm là vấn đề và thực phẩm cũng là giải pháp . +Plus I got tired of driving 45 minutes round trip to get an apple that wasn 't impregnated with pesticides .,Và tôi i i i i mt b không c c vi n,Với lại tôi cũng cảm thấy mệt mỏi với việc phải lái xe 45 phút chỉ để mua một quả táo không nhiễm thuộc trừ sâu . +"So what I did , I planted a food forest in front of my house .","Vy nên tôi làm, tôi tm mt ng trng trng trên ",Điều mà tôi đã làm là trồng một rừng thực phẩm ở trước nhà . +It was on a strip of land that we call a parkway .,Nó mt mt trng trên mà chng tôi gi là mt cái tr,Nó nằm trên một dải đất mà chúng tôi gọi là đường đi dạo . +It 's 150 feet by 10 feet .,ó là 150 feet và 10 feet.,"Nó rộng hơn 3m , dài 50m ." +"Thing is , it 's owned by the city .","iu ó là, nó c c bi công trng.","Vấn đề là , mảnh đất đó thuộc về thành phố ." +But you have to maintain it .,Nhng bn phi tp nó.,Nhưng bạn phải trông giữ nó . +"So I 'm like , "" Cool . I can do whatever the hell I want , since it 's my responsibility and I gotta maintain it . ""","V vy tôi nh, "" Tt. Tôi có th làm nhng g tôi mun,","Nên tôi nghĩ : "" Tuyệt . Tôi có thể làm việc gì tôi muốn , bởi vì đó là trách nhiệm của tôi và tôi phải trông giữ nó . """ +And this is how I decided to maintain it .,Và ây là cách mà tôi tng to ra nó.,Và đây là cách mà tôi trông giữ mảnh đất đó . +"So me and my group , L.A. Green Grounds , we got together and we started planting my food forest , fruit trees , you know , the whole nine , vegetables .","Vy tôi và nhóm ca tôi, L.A. Green Grounds, chng tôi tng v","Tôi cùng với nhóm của tôi , Những mảnh đất xanh L.A. , chúng tôi tụ họp lại và bắt đầu trồng khu rừng thực phẩm : cây ăn quả , bạn biết đấy , cả chín loại rau quả ." +"What we do , we 're a pay-it-forward kind of group , where it 's composed of gardeners from all walks of life , from all over the city , and it 's completely volunteer , and everything we do is free .","Chng tôi làm, chng tôi là mt nhà t nh th nghim, ni ","Chúng tôi là một nhóm lấy chia sẻ làm thù lao , gồm những người làm vườn từ nhiều cuộc đời khác nhau , từ mọi nơi trong thành phố , và họ hoàn toàn tự nguyện , và mọi thứ chúng tôi làm đều miễn phí ." +"And the garden , it was beautiful .","Và cái trng, nó tht vi.","Và mảnh vườn , nó rất đẹp ." +And then somebody complained .,Và ó mt ai ó i i.,Rồi sau đó có người than phiền . +"The city came down on me , and basically gave me a citation saying that I had to remove my garden , which this citation was turning into a warrant .","Công tr n tôi, và bt u tôi c mt nh nh ","Thành phố tới gặp tôi , và đại khái là đưa cho tôi một công văn , yêu cầu tôi phải phá bỏ mảnh vườn . Công văn đó sau này trở thành trát của toà ." +"And I 'm like , "" Come on , really ?","Và tôi nh, "" i tr, thc s?","Và tôi như thể : "" Thôi nào , thật à ? """ +"A warrant for planting food on a piece of land that you could care less about ? """,Mt iu t to ra nhng bn có th c t mt ,"Một trát hầu toà vì trồng cây trên mảnh đất mà các người không thèm quan tâm sao ? """ +"And I was like , "" Cool . Bring it . ""","Và tôi nh, "" Tt. n nó. ""","Và tôi nói rằng : "" Được . Mang tới đây . """ +Because this time it wasn 't coming up .,"Bi v ln này, nó không c n.",Vì lần này thì chuyện này không tới đâu . +"So L.A. Times got ahold of it . Steve Lopez did a story on it and talked to the councilman , and one of the Green Grounds members , they put up a petition on Change.org , and with 900 signatures , we were a success .",Vy nên trng L.A. c c c v nó. Steve Lopez làm mt câu chuy,"Rồi tờ L.A. Times nhận được tin , Steve Lopez viết một bài báo về nó , và bàn với uỷ viên hội đồng. rồi một trong các thành viên của Những mảnh đất xanh gửi một tờ đơn kiến nghị trên Change.org. và với 900 chữ ký , chúng tôi đã thành công ." +We had a victory on our hands .,Chng tôi có mt i tr trên ca chng tôi.,Chúng tôi đã có được một chiến thắng trong tay . +My councilman even called in and said how they endorse and love what we 're doing .,Mt ngi i ca tôi ch i và nói cách chng iu v,Uỷ viên hội đồng đó thậm chí còn gọi tới và nói rằng họ tán thành và thích việc mà chúng tôi đang làm . +"I mean , come on , why wouldn 't they ?"," tôi là, ti sao h không?","Ý tôi là , thôi nào , tại sao lại không chứ ?" +L.A. leads the United States in vacant lots that the city actually owns .,L.A. ang ti M trong nhng iu tr li mà tr thành ph,L.A. dẫn đầu nước Mỹ về diện tích đất hoang mà thành phố sở hữu . +They own 26 square miles of vacant lots .,H có 26 mt mt cái tr li.,Họ sở hữu 42 kilomet vuông đất bỏ hoang . +That 's 20 Central Parks .,ó là 20 nhà trng.,"Tương đương với 20 lần Công viên trung tâm ," +That 's enough space to plant 725 million tomato plants .,ó là c không c to ra 725 triu các t t.,đủ để trồng 725 triệu cây cà chua . +Why in the hell would they not okay this ?,Ti sao trng th h không th iu này?,Làm sao họ có thể không đồng tình chứ ? +"Growing one plant will give you 1,000 , 10,000 seeds .","Có mt t to ra các bn th này, này, này.","Trồng một cây sẽ cho bạn 1.000 , 10.000 hạt giống ." +When one dollar 's worth of green beans will give you 75 dollars ' worth of produce .,Khi mt t ca b a s cho bn 75 t ca nhng th nghim ,Khi lượng đậu xanh có giá 1 đô la sẽ cho bạn lượng sản phẩm tương đương với 75 đô la . +"It 's my gospel , when I 'm telling people , grow your own food .","ó là iu tôi, khi tôi nói vi mi ngi, to ra nh","Đó là Đức tin của tôi , khi tôi nói với mọi người , hãy tự trồng lấy thực phẩm cho mình ." +Growing your own food is like printing your own money .,Ca bn to ra nhng bn t nh i tin tin ca b,Trồng thực phẩm cho mình cũng giống tự in tiền vậy . +"See , I have a legacy in South Central .", tôi có mt s tr ng ng ng.,Tôi có di sản ở vùng Nam Trung . +I grew up there . I raised my sons there .,Tôi ln ó. Tôi tr nên con trai ca mnh ó.,Tôi lớn lên ở đó . Tôi nuôi dạy các con trai mình ở đó . +"And I refuse to be a part of this manufactured reality that was manufactured for me by some other people , and I 'm manufacturing my own reality .",Và tôi không t tng là mt phn trong thc s thc s to ,"Và tôi từ chối làm một phần của cái thực tại được tạo ra này , mà được tạo ra cho tôi bởi một số người khác . Và tôi đang tự tạo ra thực tại cho mình ." +"See , I 'm an artist .", tôi là mt ngh thut.,Tôi là một nghệ sĩ . +Gardening is my graffiti . I grow my art .,ng ng là b ng ca tôi. Tôi to ra các k thut ca ,Làm vườn là nghệ thuật của tôi . Tôi trồng ra tác phẩm của mình . +"Just like a graffiti artist , where they beautify walls , me , I beautiful lawns , parkways .","Nh mt ngi k thut in, ni h to ra nhng m","Cũng giống như một hoạ sĩ , người tô điểm cho các bức tường , Tôi , tôi tô điểm cho những bãi cỏ , lối đi dạo ." +"I use the garden , the soil , like it 's a piece of cloth , and the plants and the trees , that 's my embellishment for that cloth .","Tôi dùng các bnh, bnh tr, nh nó là mt cái t,","Tôi sử dụng mảnh vườn , đất trồng như một tấm vải , và cây trồng và cây xanh là những gì tôi tô điểm cho tấm vải đó ." +You 'd be surprised what the soil could do if you let it be your canvas .,Bn s c tt nhng g ó có th làm nu bn nó là mt,Bạn sẽ bất ngờ với những gì mà mảnh đất có thể làm nếu bạn biến chúng thành vải bố . +You just couldn 't imagine how amazing a sunflower is and how it affects people .,Bn ch không th tng tng tng tng mt b on tt v,Bạn không thể tưởng tượng được hoa hướng dương tuyệt vời như thế nào và chúng ảnh hưởng tới mọi người ra sao . +So what happened ?,Vy nên iu g xy ra?,Vậy điều gì đã xảy ra ? +"I have witnessed my garden become a tool for the education , a tool for the transformation of my neighborhood .",Tôi thy các b nhà tr thành mt công ty cho tnh t,"Tôi đã chứng kiến mảnh vườn của mình trở thành một công cụ giáo dục , một công cụ cho sự chuyển đổi của vùng đất tôi sống ." +"To change the community , you have to change the composition of the soil ."," thay i ca c th, bn phi thay i tnh ca bn.","Để thay đổi cộng đồng , bạn phải thay đổi thành phần của đất ." +We are the soil .,Chng ta là tr tr.,Chúng ta là đất . +You 'd be surprised how kids are affected by this .,Bn s c tt nh cách nhng tr tr tr c c c b,Bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy cách mà những đứa trẻ bị ảnh hưởng . +"Gardening is the most therapeutic and defiant act you can do , especially in the inner city .",Ngi ng là nhng iu ng t nht và iu n t nht b,"Làm vườn là công việc có tính trị liệu nhất và thách thức nhất mà bạn có thể làm , đặc biệt là ở trong nội thành ." +Plus you get strawberries .,Và bn có các bt u.,"Với lại , bạn còn thu được dâu nữa ." +"I remember this time , there was this mother and a daughter came , it was , like , 10 : 30 at night , and they were in my yard , and I came out and they looked so ashamed .","Tôi nh ln này, có m này và mt a n, nh 10 ","Tôi nhớ có một lần , có một người mẹ và con gái tới , lúc đó là khoảng 10 : 30 tối và họ ở trong vườn của tôi. rồi tôi đi ra ngoài và họ rất xấu hổ ." +"So I 'm like , man , it made me feel bad that they were there , and I told them , you know , you don 't have to do this like this .","V vy tôi nh, ngi, nó tôi cm thy rt h ","Tôi nghĩ , trời ạ , tôi cảm thấy rất tệ vì họ ở đó. và tôi nói với họ rằng , hai người biết đấy , không cần phải làm như vậy ." +This is on the street for a reason .,ây là trên mt l do.,Mảnh vườn này nằm trên đường là có lí do của nó . +"It made me feel ashamed to see people that were this close to me that were hungry , and this only reinforced why I do this , and people asked me , "" Fin , aren 't you afraid people are going to steal your food ? """,Nó tôi cm thy mi ngi ó tng nh tôi ó,"Tôi cảm thấy xấu hổ khi nhìn thấy có người ở gần tôi đến vậy mà vẫn bị đói . Và việc đó chỉ càng củng cố thêm lý do để tôi làm việc này . Mọi người hỏi tôi : "" Fin , anh không sợ là người ta sẽ ăn trộm thực phẩm của anh sao ? """ +"And I 'm like , "" Hell no , I ain 't afraid they 're gonna steal it .","Và tôi nh, "" Không, tôi không h h s t nó.","Tôi trả lời , "" Tất nhiên là không , tôi không sợ họ sẽ ăn trộm ." +That 's why it 's on the street .,ó là l do ó trên các bnh.,Vì thế nên chúng mới ở trên đường . +That 's the whole idea .,ó là toàn tng.,Toàn bộ ý tưởng là thế mà . +"I want them to take it , but at the same time , I want them to take back their health . ""","Tôi mun h iu ó, nhng i thi gian, tôi mun h ","Tôi muốn họ lấy chúng , nhưng cùng lúc đó , Tôi muốn họ có lại được sức khoẻ của mình . """ +There 's another time when I put a garden in this homeless shelter in downtown Los Angeles .,Có mt ln khác khi tôi to mt b trng trng n,Có một lần khác khi tôi làm vườn tại một khu vô gia cư ở trung tâm Los Angeles . +"These are the guys , they helped me unload the truck .","ây là nhng ngi, h cho tôi ti b b.","Có mấy người đàn ông , họ giúp tôi dỡ đồ từ xe tải ." +"It was cool , and they just shared the stories about how this affected them and how they used to plant with their mother and their grandmother , and it was just cool to see how this changed them , if it was only for that one moment .","Nó tht không, và h ch các câu chuyn v nhng câu chuyn","Không khí rất vui vẻ , và họ chia sẻ những câu chuyện về việc mảnh vườn đã ảnh hưởng tới họ và họ đã từng trồng rau với mẹ , với bà trước kia. và thật tuyệt khi thấy ý tưởng này đã thay đổi họ , dù chỉ là trong một giây phút đó ." +So Green Grounds has gone on to plant maybe 20 gardens .,"Vy, ng ng to ra có 20 gia ng.",Vì vậy Những mảnh đất xanh đã tiếp tục trồng khoảng 20 mảnh vườn . +"We 've had , like , 50 people come to our dig-ins and participate , and it 's all volunteers .","Chng tôi có 50 ngi n i nhng ngi i và i i,","Chúng tôi đã có khoảng 50 người tới tham gia đào bới , và tất cả đều là tự nguyện ." +"If kids grow kale , kids eat kale .","Nu tr tr li, tr tr tr li.","Nếu bọn trẻ trồng cải xoăn , chúng sẽ ăn cải xoăn ." +"If they grow tomatoes , they eat tomatoes .","Nu h to ra nhng a, h a a a.","Nếu chúng trồng cà chua , chúng sẽ ăn cà chua ." +"But when none of this is presented to them , if they 're not shown how food affects the mind and the body , they blindly eat whatever the hell you put in front of them .","Nhng khi không có th này c tnh cho h, nu h không th","Nhưng nếu không ai cho chúng thấy việc đó , nếu chúng không được thấy những ảnh hưởng của thực phẩm tới trí não và cơ thể , chúng mù quáng sẽ ăn bất cứ cái gì được đặt trước mặt ." +"I see young people and they want to work , but they 're in this thing where they 're caught up -- I see kids of color and they 're just on this track that 's designed for them , that leads them to nowhere .","Tôi thy nhng ngi tr tr và mun làm vic, nhng h ang tron","Tôi thấy những người trẻ tuổi muốn được làm việc , nhưng họ lại bị vướng bận chuyện gì đó ... Tôi thấy những đứa trẻ đầy màu sắc và chúng chỉ đi theo con đường đã được định sẵn , mà không dẫn tới đâu ." +"So with gardening , I see an opportunity where we can train these kids to take over their communities , to have a sustainable life .","Vy vi các bnh tr, tôi thy mt c hi ni chng ","Với làm vườn , tôi nhìn thấy một cơ hội mà ta có thể hướng dẫn bọn trẻ gánh vác cộng đồng của chúng , và có một cuộc sống bền vững ." +"And when we do this , who knows ?","Và khi chng ta làm iu này, ai bit iu ó?","Và khi chúng ta làm việc đó , ai mà biết được ?" +We might produce the next George Washington Carver .,Chng tôi có th to ra các bn to George Washington Carver.,Có thể ta sẽ sản sinh ra George Washington Carver tiếp theo . +"but if we don 't change the composition of the soil , we will never do this .","Nhng nu chng ta không th thay i t ca tr, chng ta ","nhưng nếu ta không thay đổi thành phần của đất , ta sẽ không bao giờ làm được việc đó ." +Now this is one of my plans . This is what I want to do .,ây là mt trong nhng s k ca tôi. ây là nhng g tôi,Đây là một trong những kế hoạch của tôi . Đây là điều mà tôi muốn làm . +I want to plant a whole block of gardens where people can share in the food in the same block .,Tôi mun to ra mt cái mt cái phng nhà mà mi ngi ,Tôi muốn trồng cả một mảnh vườn mà ở đó mọi người có thể chia sẻ đồ ăn . +I want to take shipping containers and turn them into healthy cafes .,Tôi mun i các b vào các b v và to ra nhng các ,Tôi muốn lấy đi các công-ten-nơ chở hàng và biến chúng thành quán cà phê có lợi cho sức khoẻ . +Now don 't get me wrong .,Bây gi không tôi sai.,Đừng hiểu lầm tôi . +"I 'm not talking about no free shit , because free is not sustainable .","Tôi không nói v không có iu ó, bi v iu kh","Tôi không nói về những thứ miễn phí , bởi miễn phí thì không bền vững ." +"The funny thing about sustainability , you have to sustain it .","iu th v s tng, bn phi s tng nó.","Điều thú vị về sự bền vững , đó là bạn phải duy trì nó ." +"What I 'm talking about is putting people to work , and getting kids off the street , and letting them know the joy , the pride and the honor in growing your own food , opening farmer 's markets .","Tôi nói v là to mi ngi trng, và tr tr tr","Tôi đang nói về việc giao công việc cho mọi người , và kéo bọn trẻ ra khỏi phố , và cho chúng biết niềm vui , niềm tự hào và niềm vinh dự khi tự trồng thực phẩm cho mình , mở chợ cho nông dân ." +"So what I want to do here , we gotta make this sexy .","Vy nên nhng g tôi mun làm ây, chng ta cn to ra","Những gì mà tôi muốn làm ở đây , ta sẽ làm cho chuyện đó thật gợi cảm ." +"So I want us all to become ecolutionary renegades , gangstas , gangsta gardeners .",V vy tôi mun chng ta tr thành nhng nhng nhng nhng ,"Tôi muốn tất cả chúng ta trở thành những kẻ nổi loạn xanh hoá , những thợ làm vườn găngxtơ ." +We gotta flip the script on what a gangsta is .,Chng ta cn i tnh trên mt b iu ó là mt b i,Ta sẽ thay đổi khái niệm về găngxtơ . +"If you ain 't a gardener , you ain 't gangsta .","Nu bn không phi là mt ngi giáo, bn không phi tr",Nếu bạn không phải là thợ làm vườn thì bạn không phải găngxtơ . +"Get gangsta with your shovel , okay ?","Hy c b b b vi b b, ng không?","Làm găngxtơ cùng với cái xẻng của bạn , được chứ ?" +And let that be your weapon of choice .,Và hy ó là mt ca bn ca mnh.,Và hãy biến nó thành vũ khí bạn chọn . +"So basically , if you want to meet with me , you know , if you want to meet , don 't call me if you want to sit around in cushy chairs and have meetings where you talk about doing some shit -- where you talk about doing some shit .","V vy, nu bn mun gii vi tôi, bn bit y, nu","Căn bản là , nếu bạn muốn gặp tôi , bạn biết đấy , nếu bạn muốn gặp , đừng gọi tôi nếu bạn muốn ngồi không trên những chiếc ghế êm ái và tham gia những cuộc họp nơi bạn nói về làm này làm nọ nơi bạn nói về làm này làm nọ vớ vẩn ." +"If you want to meet with me , come to the garden with your shovel so we can plant some shit .","Nu bn mun gp vi tôi, n i vào b b vi b ","Nếu bạn muốn gặp tôi , hãy ra vườn cùng với chiếc xẻng của bạn và ta sẽ trồng vài thứ ." +Peace . Thank you .,Trng. Cm n.,Chào . Xin cảm ơn . +Thank you .,Cm n.,Cảm ơn . +"This is where I live . I live in Kenya , at the south parts of the Nairobi National Park .","ây là ni tôi sng. Tôi sng Kenya, nhng phn n ",Đây là nơi tôi sống . Tôi sống ở Kenya phía nam Công viên Quốc gia Nairobi . +"Those are my dad 's cows at the back , and behind the cows , that 's the Nairobi National Park .","ó là nhng b tôi trên trên, và trên nhng b ","Phía sau tôi là đàn bò của bố tôi , và phía sau đàn bò , là Công viên Quốc gia Nairobi ." +"Nairobi National Park is not fenced in the south widely , which means wild animals like zebras migrate out of the park freely .","Ngi trng trng Nairobi không phi trng ây, i","Công viên Quốc gia Nairobi không được rào chắn trên diện rộng ở khu vực phía Nam , điều đó có nghĩa là các động vật hoang dã như ngựa vằn thoát ra khỏi công viên một cách tự do ." +"So predators like lions follow them , and this is what they do .","Vy nên nhng ngi nh nhng ngi u tm n h, và ","Và vì thế các động vật ăn thịt như sư tử theo sau chúng , và đây là điều những con sư tử đó làm" +They kill our livestock .,H to nhng b b ca chng ta.,Chúng giết gia súc của chúng tôi . +"This is one of the cows which was killed at night , and I just woke up in the morning and I found it dead , and I felt so bad , because it was the only bull we had .","ây là mt trong nhng b c c c c c i, và tôi ","Đây là một trong số những con bò đã bị giết vào buổi tối , và khi thức dậy vào buổi sáng tôi tìm thấy nó đã chết , và tôi đã cảm thấy rất buồn , bởi vì đó là con bò đực duy nhất mà chúng tôi có ." +"My community , the Maasai , we believe that we came from heaven with all our animals and all the land for herding them , and that 's why we value them so much .","C th ca tôi, Maasai, chng tôi tin rng chng tôi n t","Cộng đồng của tôi , người Maasai , tin rằng chúng tôi đến từ thiên đường cùng với tất cả các con vật của mình và tất cả đất đai để chăn giữ chúng , đó là lý do vì sao chúng tôi rất coi trọng chúng" +So I grew up hating lions so much .,V vy tôi ln tr nên nhiu ngi.,Vì thế tôi lớn lên với sự thù ghét sư tử . +"The morans are the warriors who protect our community and the livestock , and they 're also upset about this problem .",Nhng ngi a n n t nhng ngi a tr tr ca chng,"Các chiến binh Masai người bảo vệ cộng đồng chúng tôi và gia súc , cũng rất lo ngại về vấn đề này" +So they kill the lions .,Vy h to ra nhng ngi .,Vì thế họ giết sư tử . +It 's one of the six lions which were killed in Nairobi .,ó là mt trong nhng ngi c c Nairobi.,Đây là một trong sáu con sư tử đã bị giết ở Nairobi . +And I think this is why the Nairobi National Park lions are few .,Và tôi ngh ây là l do ti sao nhng ngi i iu tr,Và tôi nghĩ đây là lý do mà sư tử ở Công viên Quốc gia Nairobi còn rất ít . +"So a boy , from six to nine years old , in my community is responsible for his dad 's cows , and that 's the same thing which happened to me .","Vy mt ngi ta, t 6 n 9 tui, trong c hi ca tôi ","Mỗi đứa con trai từ 6 đến 9 tuổi , trong cộng đồng của tôi , chịu trách nhiệm chăn giữ những con bò của bố mình , và tôi cũng phải làm điều tương tự ." +So I had to find a way of solving this problem .,V vy tôi phi tm ra mt cách gii tm vn ,Vì thế tôi phải tìm ra cách để giải quyết vấn đề này . +"And the first idea I got was to use fire , because I thought lions were scared of fire .","Và tng u tiên tôi có th dùng b, bi v tôi ng","Ý tưởng đầu tiên mà tôi có được là sử dụng lửa , bởi vì tôi nghĩ sư tử sợ lửa ." +"But I came to realize that that didn 't really help , because it was even helping the lions to see through the cowshed .","Nhng tôi nhn ra rng iu ó không thc s gip, ","Nhưng sau đó tôi nhận ra rằng lửa không thực sự có tác dụng , bởi vì nó thậm chí còn giúp cho sư tử nhìn thấy chuồng bò ." +So I didn 't give up . I continued .,Vy tôi không tr. Tôi tip.,Nhưng tôi không từ bỏ . Tôi tiếp tục suy nghĩ . +And a second idea I got was to use a scarecrow .,Và mt tng th hai tôi có th dùng mt cái iu ó ,Và ý tưởng thứ hai của tôi đó là sử dụng bù nhìn . +I was trying to trick the lions [ into thinking ] that I was standing near the cowshed .,Tôi ang c gng i các b ngh rng tôi ang ng n ,Tôi đã cố gắng đánh lừa những con sư tử đó [ vào cái suy nghĩ ] là tôi đứng gần chuồng bò . +But lions are very clever .,Nhng nhng ngi tt nh.,Nhưng sư tử rất thông minh . +"They will come the first day and they see the scarecrow , and they go back , but the second day , they 'll come and they say , this thing is not moving here , it 's always here .",H s n ngày trc u tiên và h thy nhng nhng nhng,"Chúng tới ngày đầu tiên và nhìn thấy con bù nhìn , và rồi chúng quay về , nhưng ngày thứ 2 , chúng đến và nói rằng thứ này không hề chuyển động , nó luôn luôn chỉ ở đó ." +So he jumps in and kills the animals .,V vy ông y i và ti nhng con b.,Và rồi sư tử nhảy vào và giết gia súc . +"So one night , I was walking around the cowshed with a torch , and that day , the lions didn 't come .","Vy mt ngày, tôi ang i vi mt b in, và ngày ","Vì thế vào một đêm , tôi cầm một cây đuốc đi xung quanh chuồng bò , vào hôm đó , những con sư tử ấy không đến ." +And I discovered that lions are afraid of a moving light .,Và tôi thy rng nhng ngi t ang không có mt b ,Tôi khám phá ra rằng sư tử sợ ánh sáng chuyển động . +So I had an idea .,Vy tôi có mt tng.,Vì thế tôi đã có một ý tưởng . +"Since I was a small boy , I used to work in my room for the whole day , and I even took apart my mom 's new radio , and that day she almost killed me , but I learned a lot about electronics .","V tôi là mt ngi tr, tôi tng làm vic trong phng trng ","Từ khi còn nhỏ , tôi đã từng làm việc ở trong phòng mình cả ngày , và tôi thậm chí đã mở tung chiếc radio mới mua của mẹ , vào hôm đó bà gần như giết tôi , nhưng tôi đã học được nhiều điều về điện ." +"So I got an old car battery , an indicator box . It 's a small device found in a motorcycle , and it helps motorists when they want to turn right or left . It blinks .","Vy tôi có mt bn c máy t, mt b ng ng. ó là ",Thế nên tôi đã lấy một bình ắc-quy xe ô tô cũ một hộp đồng hồ đo . Nó là một thiết bị nhỏ được tìm thấy ở xe mô tô và nó giúp người lái mô tô ra hiệu khi họ muốn rẽ trái hay rẽ phải . Nó chớp nháy . +"And I got a switch where I can switch on the lights , on and off .","Và tôi có mt ng ng tôi có th ng ng ng, ng và ",Và tôi có được một công tắc để có thể tắt và mở đèn . +And that 's a small torch from a broken flashlight .,Và ó là mt b ng t mt b ng t mt b ng t.,Và đó là một bóng đèn nhỏ từ cây đèn pin vỡ . +So I set up everything .,Vy tôi to ra tt c th.,Và tôi lắp đặt mọi thứ . +"As you can see , the solar panel charges the battery , and the battery supplies the power to the small indicator box . I call it a transformer .","Nh bn có th thy, cái b ng t in ca b, và ","Như các bạn có thể thấy , tấm pin mặt trời dùng để xạc ắc-quy , và bình ắc-quy cung cấp năng lượng cho hộp đồng hồ đo . Tôi gọi nó là máy biến thế ." +And the indicator box makes the lights flash .,Và b ng nh nh to ra nhng ng ng.,Và chiếc hộp đồng hồ đo làm cho đèn chớp tắt . +"As you can see , the bulbs face outside , because that 's where the lions come from .","Nh bn có th thy, các b ng trên không, bi v","Như các bạn thấy đó , các bóng đèn hướng ra phía ngoài , bởi vì đó là hướng sư tử tiến vào ." +And that 's how it looks to lions when they come at night .,Và ó là cách nào nó vi nhng ngi khi h n n tri,Và đó là cách mà ánh sáng chiếu về phía sư tử khi chúng đến vào đêm khuya . +"The lights flash and trick the lions into thinking I was walking around the cowshed , but I was sleeping in my bed .",Nhng bc ng và iu t nhng ngi tôi ang i v nhng ,"Các bóng đèn chớp tắt và đánh lừa sư tử làm cho chúng nghĩ rằng tôi đang đi xung quanh chuồng bò , nhưng thực ra là tôi đang ngủ trên giường của mình ." +Thanks .,Cm n.,Cảm ơn +"So I set it up in my home two years ago , and since then , we have never experienced any problem with lions .","V vy tôi to ra nó trong nhà trc hai năm trc, và ","Tôi đã lắp đặt nó ở nhà mình 2 năm trước , kể từ đó , chúng tôi không hề gặp phải bất cứ vấn đề nào với sư tử cả ." +And my neighboring homes heard about this idea .,Và nhng nhà nhà ca tôi nghe v tng này.,Các gia đình hàng xóm nghe kể về ý tưởng này . +One of them was this grandmother .,Mt trong s ó là m n này.,Một trong số đó là người bà này . +"She had a lot of her animals being killed by lions , and she asked me if I could put the lights for her .","Cô y có rt nhiu b b các b a, và cô y hi ","Bà có nhiều gia súc đã bị sư tử giết , và bà đã hỏi tôi liệu tôi có thể giúp bà lắp các bóng điện ." +"And I said , "" Yes . ""","Và tôi nói, "" Vâng. ""","Tôi trả lời , "" Vâng "" ." +"So I put the lights . You can see at the back , those are the lion lights .","Vy tôi c nhng ng. Bn có th thy trên, ó là ","Thế là tôi lắp đặt các bóng đèn . Các bạn có thể nhìn thấy ở đằng sau , chúng là các bóng đèn sư tử ." +"Since now , I 've set up seven homes around my community , and they 're really working .","T nay, tôi to ra 7 nhà nhà trên ca mnh, v","Cho đến nay , tôi đã giúp lắp đặt cho 7 hộ gia đình trong cộng đồng của mình , và chúng đều hoạt động hiệu quả ." +"And my idea is also being used now all over Kenya for scaring other predators like hyenas , leopards , and it 's also being used to scare elephants away from people 's farms .",Và tng ca tôi ang c dng tng trên Kenya ng ng n,"Hiện nay ý tưởng của tôi đã được sử dụng trên khắp Kenya để xua đuổi các động vật ăn thịt khác như linh cẩu , báo , và nó cũng được sử dụng để doạ đàn voi tránh xa nông trại của người dân ." +"Because of this invention , I was lucky to get a scholarship in one of the best schools in Kenya , Brookhouse International School , and I 'm really excited about this .","Bi v to ra này, tôi thch c c mt s tin ","Nhờ phát minh này , tôi đã may mắn nhận được học bổng ở một trong những trường học tốt nhất ở Kenya , trường Quốc tế Brookhouse , và tôi thực sự rất phấn khởi về điều này ." +My new school now is coming in and helping by fundraising and creating an awareness .,Bây gi tôi ang n vào và gip bng cách t và to ra,Ngôi trường mới của tôi hiện đang bắt đầu giúp đỡ bằng cách quyên góp và nâng cao nhận thức . +"I even took my friends back to my community , and we 're installing the lights to the homes which don 't have [ any ] , and I 'm teaching them how to put them .","Tôi ch i bn bn tr li n ca mnh, và chng t","Thậm chí tôi đã dẫn những người bạn của tôi về cộng đồng của mình , và chúng tôi lắp đặt bóng đèn cho các hộ gia đình chưa tiếp cận được nó và tôi dạy cho họ cách để lắp đặt chúng ." +"So one year ago , I was just a boy in the savanna grassland herding my father 's cows , and I used to see planes flying over , and I told myself that one day , I 'll be there inside .","Vy mt năm trc, tôi ch là mt ngi trong nhng b i ","Một năm trước đó , tôi chỉ là một cậu bé ở vùng thảo nguyên chăn bò cho bố mình , tôi đã từng nhìn thấy những chiếc máy bay bay lượn , và tôi đã nói với chính mình rằng một ngày nào đó , tôi sẽ được ngồi vào bên trong nó ." +And here I am today .,Và ây tôi nay.,Và tôi ở đây ngày hôm nay . +I got a chance to come by plane for my first time for TED .,Tôi có li ch n u tiên i vi TED.,Tôi đã có cơ hội đi đến đây bằng máy bay lần đầu tiên để tham gia TED . +So my big dream is to become an aircraft engineer and pilot when I grow up .,Vy nên tôi tng tt nhiên là tr thành mt nhà thut v,Ước mơ lớn nhất của tôi là trở thành một kỹ sư máy bay và phi công khi lớn lên . +"I used to hate lions , but now because my invention is saving my father 's cows and the lions , we are able to stay with the lions without any conflict .","Tôi t ch nhng ngi , nhng bây gi bi v to","Tôi đã từng ghét sư tử , nhưng bây giờ bởi vì phát minh của tôi đang cứu đàn bò của bố và sư tử , chúng tôi có thể sống chung với sư tử mà không có bất cứ xung đột nào ." +"Ashê olên . It means in my language , thank you very much .","Ashê olên. ó là trong ngôn ng ca tôi, cm n các bn r","Ashê olên . Theo ngôn ngữ của tôi , nó có nghĩa là cảm ơn rất nhiều ." +You have no idea how exciting it is to hear a story like yours .,Bn không bit iu ó th nào nghe mt câu chuyn nh ca,Cháu không biết là thật là thú vị biết bao khi nghe câu chuyện của cháu . +So you got this scholarship . Yep .,Vy bn có các bn tin này. Yep.,Vậy là cháu đã có học bổng này . Vâng . +You 're working on other electrical inventions .,Bn ang làm vic v nhng th nghim ca nhng to nên cu,Cháu đang làm những phát minh về điện khác . +What 's the next one on your list ?,iu g ó trên trên tr ca bn?,Phát minh nào tiếp theo trong danh sách của cháu ? +"My next invention is , I want to make an electric fence . Electric fence ?",Tôi cn thc to ra mt b in t. B in t t?,"Phát minh sắp tới của cháu , cháu muốn làm một hàng rào điện . Hàng rào điện sao ?" +"But I know electric fences are already invented , but I want to make mine .","Nhng tôi bit các b to ra, nhng tôi mun to ra m","Cháu biết là hàng rào điện đã được phát minh rồi , nhưng cháu muốn làm cái của riêng mình ." +"You already tried it once , right , and you -- I tried it before , but I stopped because it gave me a shock .","Bn tng nó mt ln, ng, và bn -- Tôi tng n","Cháu đã thử , đúng không , và cháu ... Cháu đó thử trước đây nhưng cháu đã dừng lại vì bị giật điện ." +"In the trenches . Richard Turere , you are something else .","Trong nhng iu ó. Richard Turere, bn là mt th khác.","Richard Turere , cháu thật khác biệt ." +"We 're going to cheer you on every step of the way , my friend .","Chng tôi s i các bn vào mi iu ca mnh, bn ","Chúng tôi sẽ cỗ vũ cháu trên con đường cháu đi , anh bạn nhỏ ." +Thank you so much . Thank you .,Cm n rt nhiu. Cm n.,Cảm ơn cháu rất nhiều . Cảm ơn . +"Everything I do , and everything I do professionally -- my life -- has been shaped by seven years of work as a young man in Africa .","Tt c mà tôi làm, và tt c mà tôi làm thc s - cuc s","Những gì tôi làm , và những gì tôi làm chuyên về-- cuộc đời tôi--đã được đinh hình trong bảy năm làm việc tại Châu Phi khi còn trẻ" +"From 1971 to 1977 -- I look young , but I 'm not — -- I worked in Zambia , Kenya , Ivory Coast , Algeria , Somalia , in projects of technical cooperation with African countries .","T 1971 n 1977 -- Tôi nhn tr tr, nhng tôi không phi - -- Tô","Từ năm 1971 đến 1977-- Trông tôi trẻ thế chứ không phải vậy đâu ---- Tôi đã làm việc tại Zambia , Kenya , Ivory Coast , Algeria , Somalia , trong những dự án hợp tác về kỹ thuật với những quốc gia Châu Phi" +"I worked for an Italian NGO , and every single project that we set up in Africa failed .","Tôi làm vic cho mt nhà t nghiên cu ây, và mi v d",Tôi đã làm việc cho tổ chức phi chính phủ của Ý và mỗi một dự án chúng tôi lập ra tại Châu Phi thất bại +And I was distraught .,Và tôi c t l.,Tôi đã rất sầu não . +"I thought , age 21 , that we Italians were good people and we were doing good work in Africa .","Tôi ngh, 21 tui, rng chng tôi n ây là nhng ngi ","Mới 21 tuổi đời , tôi nghĩ , người Ý là người tốt và chúng tôi đang làm việc tốt tại Châu Phi" +"Instead , everything we touched we killed .","Th nh, tt c nhng g chng tôi c t chng tôi ","Nhưng thay vì thế , chúng tôi giết chết mọi thứ mà chúng tôi đụng vào ." +"Our first project , the one that has inspired my first book , "" Ripples from the Zambezi , "" was a project where we Italians decided to teach Zambian people how to grow food .","Nhng iu u tiên ca chng tôi, ó là iu t nhn","Dự án đầu tiên , cái đã truyền cảm hứng cho cuốn sách đầu tiên của tôi , "" Những cơn sóng nhẹ từ Zambezi , "" là một dự án trong đó người Ý quyết định dạy cho người Zambia trồng thực phẩm ." +"So we arrived there with Italian seeds in southern Zambia in this absolutely magnificent valley going down to the Zambezi River , and we taught the local people how to grow Italian tomatoes and zucchini and ...",V vy chng tôi ó vi các bc c t Zambia trong mt tr,"Thế nên chúng tôi miền nam Zambia với những hạt giống từ nước Ý tại một thung lũng tuyệt đẹp trải dài xuống sông Zambezi , và chúng tôi dạy cho người dân bản đại trồng cà chua Ý và bí ngòi Ý và ..." +"And of course the local people had absolutely no interest in doing that , so we paid them to come and work , and sometimes they would show up .","Và tt nhiên, nhng ngi ông không có iu ó, ","Tất nhiên những người dân bản địa chẳng mấy hứng thú làm công việc này , vậy nên chúng tôi trả công cho họ , và đôi lúc họ mới đến làm việc ." +"And we were amazed that the local people , in such a fertile valley , would not have any agriculture .","Và chng tôi tng tng rng nhng ngi ây, trong mt","Chúng tôi thực sự ngạc nhiên về những người bản địa , tại thung lũng màu mỡ như thế này lại chẳng trồng trọt gì ." +"But instead of asking them how come they were not growing anything , we simply said , "" Thank God we 're here . """,Nhng thay v hi h hi cách nào h không tr nên nhng,"Nhưng thay vì hỏi sao họ lại chẳng trồng bất cứ thứ gì , chúng tôi đơn giản thốt lên rằng , "" Cám ơn Chúa chúng con đã ở đây . """ +""" Just in the nick of time to save the Zambian people from starvation . """,""" Ch trong thi gian t t nhng ngi Zambia t nhng ngi tr li",""" Vừa kịp lúc để cứu người Zambia khỏi nạn đói . """ +"And of course , everything in Africa grew beautifully .","Và tt nhiên, tt c c ây tr li.","Và tất nhiên , mọi thứ tại Châu Phi đều phát triển tốt" +"We had these magnificent tomatoes . In Italy , a tomato would grow to this size . In Zambia , to this size .","Chng tôi có nhng u tuyt vi này. Italy, mt u u ","Chúng tôi có những quả cà chua rất tuyệt vời . Tại Ý , một quả cà chua chỉ to khoảng bằng này . Tại Zambia , nó to tới cỡ này này ." +"And we could not believe , and we were telling the Zambians , "" Look how easy agriculture is . ""","Và chng tôi không th tin, và chng tôi nói vi Zambians, "" H","Thật khó tin , và chúng tôi nói với những người Zambia , "" Mọi người xem trồng trọt có đễ dàng không này . """ +"When the tomatoes were nice and ripe and red , overnight , some 200 hippos came out from the river and they ate everything .","Khi các a tt và a và a, trng trng, khong 200 ngi","Khi mà những quả cà chua bắt đầu đạt , chín , và có màu đỏ , chỉ qua một đêm , chừng khoảng 200 con hà mã từ dưới sông trồi lên và ngốn sạch tất cả ." +"And we said to the Zambians , "" My God , the hippos ! ""","Và chng tôi nói vi nhng ngi Zambia, "" ng tôi, hippos! ""","Chúng tôi nói với những người Zambia , "" Chúa ơi , những con hà mã kìa ! """ +"And the Zambians said , "" Yes , that 's why we have no agriculture here . ""","Và nhng Zambian nói, "" Vâng, ó là l do ti sao chng ta không ","và người dân đáp rằng , "" Vâng , đó là lí do tại sao chúng tôi chẳng trồng thứ gì ở đây cả . """ +""" Why didn 't you tell us ? "" "" You never asked . """,""" Ti sao bn không nói vi chng tôi? "" "" Bn bao gi hi",""" Thế tại sao mọi người không cho chúng tôi biết trước ? "" "" Anh có bao giờ hỏi đâu . """ +"I thought it was only us Italians blundering around Africa , but then I saw what the Americans were doing , what the English were doing , what the French were doing , and after seeing what they were doing , I became quite proud of our project in Zambia .","Tôi ngh ch chng ta ch i i trên châu Phi, nhng","Tôi đã nghĩ chỉ có mỗi người Ý là khờ khạo trên đất Châu Phi nhưng sau đó khi tôi nhìn những gì mà người Mỹ đang làm , những người Anh đang làm , những người Pháp đang làm , và sau khi chứng kiến những gì họ làm , Tôi cảm thấy có chút gì đó tự hào về dự án của mình tại Zambia" +"Because , you see , at least we fed the hippos .","Bi v, bn thy, u tiên chng tôi c nhng hippos.","Bởi vì , bạn thấy đó , chỉ ít chúng tôi cũng nuôi ăn được mấy con hà mã" +You should see the rubbish — -- You should see the rubbish that we have bestowed on unsuspecting African people .,Bn nên thy nhng iu ó - -- Bn nên thy nhng iu ,Bạn nên nhìn vào cái thứ vớ vẩn---- Bạn nên nhìn vào cái thứ vớ vẩn mà chúng ta đã ban cho những người dân Châu Phi không mảy may nghi ngờ . +"You want to read the book , read "" Dead Aid , "" by Dambisa Moyo , Zambian woman economist .","Bn mun c bn c sách, c c iu t, bi Dambisa Moyo,","Bạn muốn đọc cuốn sách nào đó , hãy đọc "" Sự Viện Trợ chết chóc , "" viết bởi Dambisa Moyo , một nhà nữ kinh tế người Zambia ." +The book was published in 2009 .,Cun sách c c ti năm 2009.,Cuốn sách được phát hành năm 2009 . +We Western donor countries have given the African continent two trillion American dollars in the last 50 years .,Chng tôi cng nc t chc cho trên ca châu Phi t,"Chúng ta , những quốc gia viện trợ Tây Phương đã mang đến lục địa Châu Phi 2 tỉ tỉ Mỹ Kim trong vòng 50 năm qua ." +I 'm not going to tell you the damage that that money has done .,Tôi s không nói vi các bn v nhng iu ó c.,Tôi sẽ không nói với bạn những thiệt hại mà số tiền đó đã gây ra . +Just go and read her book .,Hy n và li cun b ca cô y.,hãy tìm đọc cuốn sách của bà ấy . +"Read it from an African woman , the damage that we have done .","Hy c nó t mt ngi n Phi, nhng iu mà chng tôi","Đọc nó từ một người phụ nữ Châu Phi , những thiệt hại mà chúng ta đã gây ra ." +"We Western people are imperialist , colonialist missionaries , and there are only two ways we deal with people : We either patronize them , or we are paternalistic .","Chng ta ngi u ang là nhng ngi tr nhng ngi tr nh, ","Những người Tây Phương như chúng ta là những người theo chủ nghĩa đế quốc , thực dân truyền giáo , và chúng ta chỉ có hai cách để đối xử với người khác : hoặc bảo trợ , hoặc bảo hộ" +"The two words come from the Latin root "" pater , "" which means "" father . """,2 t t t t t t i t t t t t t t t t ,"Hai từ có nguồn gốc từ tiếng La Tinh "" pater , "" có nghĩa là "" làm cha . """ +But they mean two different things .,Nhng chng có ngha là hai th khác.,Những chúng mang hai nghĩa khác biệt . +"Paternalistic , I treat anybody from a different culture as if they were my children . "" I love you so much . """,Tôi tng c mi ngi t mt công ngh khác nhau nh h,"Bảo hộ , là tôi đối xử với bất cứ người nào đến từ nền văn hoá khác như thể họ là con tôi . "" Tôi yêu chúng quá . """ +"Patronizing , I treat everybody from another culture as if they were my servants .",Tôi tng t mi ngi t các khác nhau nh h là nhng ,"Bảo trợ , tôi đối xử với tất cả mọi người từ nền văn hoá khác như đầy tớ của mình ." +"That 's why the white people in Africa are called "" bwana , "" boss .","ó là l do nhng ngi tr nc Phi c gi là "" bwana "", b","Đó là lí do tại sao người da trắng tại Châu Phi được gọi là "" bwana , "" ông chủ ." +"I was given a slap in the face reading a book , "" Small is Beautiful , "" written by Schumacher , who said , above all in economic development , if people do not wish to be helped , leave them alone .","Tôi c c mt iu c mt cun b, "" n n n, "" ","Tôi như bị tát vào mặt khi đọc cuốn sách , "" Nhỏ bé nhưng tuyệt đẹp , "" viết bởi Schumacher , nói rằng , trên hết tất cả , trong sự phát triển kinh tế , nếu người khác không cần giúp đỡ , hãy để mặc họ ." +This should be the first principle of aid .,ây nên cn u tiên ca công ty.,Đây nên đáng là nguyên tắc đầu tiên về viện trợ . +The first principle of aid is respect .,Th u tiên ca tr li tr li là s t.,Nguyên tắc đầu tiên về viện trợ là tôn trọng . +"This morning , the gentleman who opened this conference lay a stick on the floor , and said , "" Can we -- can you imagine a city that is not neocolonial ? ""","Ngày trng nay, ngi u trng này tr mt b t","Sáng nay , người tổ chức buổi họp này đặt một cây gậy ra sàn nhà , và nói , "" Liệu chúng ta có thể--hình dung về một thành phố mà không phải là chủ nghĩa thực dân mới không ? """ +"I decided when I was 27 years old to only respond to people , and I invented a system called Enterprise Facilitation , where you never initiate anything , you never motivate anybody , but you become a servant of the local passion , the servant of local people who have a dream to become a better person .","Tôi tm ra khi tôi 27 tui ch tng cho nhng ngi, v","Khi 27 tuổi , tôi đã quyết định chỉ hưởng ứng với mọi người và tôi đã tạo ra một hệ thống gọi là Enterprise Facilitation , nơi mà bạn sẽ không khởi đầu bất cứ thứ gì bạn không bao giờ thúc đẩy ai , nhưng trở thành một người đầy tớ cho khát vọng bản địa , người đầy tớ của người bản địa những người có giấc mơ muốn trở thành một con người tốt hơn ." +So what you do -- you shut up .,Vy nên bn làm g -- bn ti.,Vậy bạn làm gì--bạn im miệng . +"You never arrive in a community with any ideas , and you sit with the local people .","Bn không bao gi n trong mt công ngh vi nhng tng, ","Đừng bao giờ mang đến một cộng đồng với những ý tưởng , bạn ngồi với người bản địa ." +We don 't work from offices .,Chng ta không làm vic t nhng t các phng.,Chúng tôi không làm việc từ những văn phòng . +We meet at the cafe . We meet at the pub .,Chng tôi ti i ti cái ti. Chng tôi ti ti ti t,Chúng tôi gặp gỡ tại quán cà phê . Quán rượu . +We have zero infrastructure .,Chng ta có không c h thng.,Chúng tôi không có bất cứ cơ sở hạ tầng nào . +"And what we do , we become friends , and we find out what that person wants to do .","Và nhng g chng ta làm, chng ta tr thành bn, và chng","và cái chúng tôi làm là trở thành bạn của nhau , và tìm ra cái mà người đó muốn làm ." +The most important thing is passion .,iu quan trng trng là s tnh.,Cái quan trọng nhất là khát vọng . +You can give somebody an idea .,Bn có th cho ai ó mt ngi tng.,Bạn có thể cho ai đó một ý tưởng . +"If that person doesn 't want to do it , what are you going to do ?","Nu ngi ó không mun làm iu ó, bn s làm g?","Nếu người đó không muốn làm , vậy thì bạn phải làm sao ?" +The passion that the person has for her own growth is the most important thing .,Cm t nhng iu mà ngi có v tr lc ca cô y là ,Cái khát vọng của người phụ nữ có cho sự phát triển của bản thân là thứ quan trọng nhất . +The passion that that man has for his own personal growth is the most important thing .,Nhng i tng mà ngi ó có v tr lc trng ca mnh là,Cái khát vọng của nam giới có cho sự phát triển của cá nhân là thứ quan trọng nhất . +"And then we help them to go and find the knowledge , because nobody in the world can succeed alone .","Và sau ó chng tôi gip h i và tm ra các bnh c, ","và chúng tôi giúp họ tiến hành tìm kiếm sự hiểu biết , vì chẳng ai trên thế giới có thể thành công một mình ." +"The person with the idea may not have the knowledge , but the knowledge is available .","Ngi tng có th không có các bn c, nhng các bn","Người có ý tưởng chưa chắc đã có sự hiểu biết , nhưng sự hiểu biết luôn hiện hữu ." +"So years and years ago , I had this idea : Why don 't we , for once , instead of arriving in the community to tell people what to do , why don 't , for once , listen to them ? But not in community meetings .","Vy nên năm và năm trc, tôi có tng này : Ti sao ","Vậy nên nhiều năm trước , tôi có ý tưởng thế này : Tại sao chúng ta không , chỉ một lần , thay vì , đến một cộng đồng , và nói với những người ở đó họ nên làm gì , sao chúng ta không , lắng nghe họ dù chỉ một lần ? Nhưng không phải trong những cuộc họp cộng đồng" +Let me tell you a secret .,Hy tôi nói vi các bn mt s t.,Để tôi nói bạn biết một bí mật . +There is a problem with community meetings .,Có mt vn vi nhng t t hi.,Có một vần đề trong những cuộc họp cộng đồng . +"Entrepreneurs never come , and they never tell you , in a public meeting , what they want to do with their own money , what opportunity they have identified .","Nhng ngi nghiên cu không bao gi n, và h không bao gi","Những doanh nhân chẳng bao giờ đến dự , và họ chẳng đời nào cho bạn biết , trong buổi họp cộng đồng , cái họ muốn làm với tiền của mình , cái cơ hội mà họ mới tìm ra ." +So planning has this blind spot .,Vy nên hnh tng có mt im ó.,Vậy nên hoạch định có một điểm mù này . +"The smartest people in your community you don 't even know , because they don 't come to your public meetings .",Nhng ngi tng tng nht trong c hi ca bn không bit ó,những người thông thái nhất trong cộng đồng bạn chẳng bao giờ biết được vì họ chẳng đời nào đến dự những buổi họp công cộng . +"What we do , we work one-on-one , and to work one-on-one , you have to create a social infrastructure that doesn 't exist .","iu chng ta làm, chng ta làm vic mt ln, và làm vic m","Cái chúng tôi làm là làm việc một-đối-một và để làm điều đó , bạn phải tạo ra một cấu trúc xã hội hiện không tồn tại ." +You have to create a new profession .,Bn phi to ra mt công vic nghip mi.,bạn phải tạo ra một chuyên ngành mới . +"The profession is the family doctor of enterprise , the family doctor of business , who sits with you in your house , at your kitchen table , at the cafe , and helps you find the resources to transform your passion into a way to make a living .","Nhng th nghim là nhà th nghim ca công ty, nhà th nghim","Một chuyên ngành mới như một bác sỹ gia đình cho doanh nghiệp , bác sỹ gia đình cho công việc làm ăn , người ngồi với bạn trong nhà bạn , tại bàn cơm trong bếp , tại quán cà phê , và giúp bạn tìm ra những nguồn tài nguyên để biến khát vọng của bạn thành một phương cách kiếm sống ." +"I started this as a tryout in Esperance , in Western Australia .","Tôi bt u này nh mt iu Esperance, c c ","Tôi đã bắt đầu như một sự thử nghiệm tại Esperance , tây Úc ." +"I was a doing a Ph.D. at the time , trying to go away from this patronizing bullshit that we arrive and tell you what to do .","Tôi làm mt c c ó, t i t nhng iu ó t ","Tôi đang theo học tiến sỹ triết học tại thời điểm đó , cố gắng tránh xa khỏi cái phương thức bảo hộ vớ vẩn đó là đến và bảo cho bạn biết phải làm gì ." +"And so what I did in Esperance that first year was to just walk the streets , and in three days I had my first client , and I helped this first guy who was smoking fish from a garage , was a Maori guy , and I helped him to sell to the restaurant in Perth , to get organized , and then the fishermen came to me to say , "" You the guy who helped Maori ? Can you help us ? ""","Và v vy, iu tôi làm Esperance vào năm trc u tiên là ","Vậy nên cái mà tôi làm trong năm đầu tiên tại Esperance là chỉ bách bộ trên đường , và trong 3 ngày Tôi có khách hàng đầu tiên Một người làm nghề hun khói cá trong nhà xe , tên là Maori , và tôi giúp anh ta bán cá cho một nhà hàng tại Perth , và tổ chức lại công việc , sau đó thì một người đánh cá tìm đến tôi và nói Ông là người đã giúp Maori hả ? Ông có thể giúp tôi với không ?" +"And I helped these five fishermen to work together and get this beautiful tuna not to the cannery in Albany for 60 cents a kilo , but we found a way to take the fish for sushi to Japan for 15 dollars a kilo , and the farmers came to talk to me , said , "" Hey , you helped them . Can you help us ? """,Và tôi gip các nhà bn này tng nhiên vào c ,"và tôi giúp những người đánh cá này biết cách làm việc cùng nhau và bán những con cá ngừ hảo hạng này không phải cho nhà máy đồ hộp tại Albany với giá 60 đồng một kí , nhưng chúng tôi tìm cách bán chúng tới Nhật Bản để làm sushi với giá 15 đô la một kí , và rồi những người nông dân tìm đến , nói rằng , "" Này , ông đã giúp mấy người đó. ông có thể giúp chúng tôi không ? """ +"In a year , I had 27 projects going on , and the government came to see me to say , "" How can you do that ?","Trong 1 năm, tôi có 27 d án t ang ang i, và công ty nh","Trong một năm , tôi có 27 dự án liên tiếp và người của chính phủ đến tìm hỏi tôi , "" Ông làm như thế nào vậy ?" +"How can you do — ? "" And I said , "" I do something very , very , very difficult .","Cách bn có th làm iu ó? "" Tôi nói, "" Tôi làm mt th g","Ông làm thế nào-- ? "" Và tôi đáp , "" Tôi đã làm một việc rất ư là khó ." +"I shut up , and listen to them . ""","Tôi i, và nghe h. ""","Tôi im miệng , và lắng nghe họ . """ +"So — — So the government says , "" Do it again . ""","Vy — — Vy nhng ngi tr nói, "" iu này li. ""","Vậy nên---- Vậy nên chính phủ nói với tôi , "" Cứ làm tiếp nhé . """ +We 've done it in 300 communities around the world .,Chng tôi làm iu ó trong 300 các cng tr thành th gii.,Chúng tôi đã làm thế tại 300 cộng đồng trên khắp thế giới . +"We have helped to start 40,000 businesses .","Chng tôi to ra 40,000 công ty.","Chúng tôi đã giúp khởi động 40,000 công việc làm ăn ." +There is a new generation of entrepreneurs who are dying of solitude .,Có mt gia nhng ngi nghip mi ang tr tr tr li.,Có một thế hệ doanh nhân mới những người đang kiệt quệ vì sự cô lập . +"Peter Drucker , one of the greatest management consultants in history , died age 96 , a few years ago .","Peter Drucker, mt trong nhng nhà nghiên cu tr nht trong lch lch","Peter Drucker , một trong những cố vấn về quản lí vĩ đại nhất trong lịch sử , qua đời khi 96 tuổi , một vài năm trước ." +"Peter Drucker was a professor of philosophy before becoming involved in business , and this is what Peter Drucker says : "" Planning is actually incompatible with an entrepreneurial society and economy . """,Peter Drucker là mt nhà khoa hc v thut trc khi trc tr thành ,"Peter Drucker là một giáo sư triết học trước khi làm công việc liên quan có đến kinh doanh , và đây là điều mà Peter Drucker nói : "" Hoạch định thực sự không tương thích với một xã hội và một nền kinh tế kinh doanh . """ +Planning is the kiss of death of entrepreneurship .,Cách tng là b i ca tr li ca nhng ngi tr nghip.,Hoạch định là nụ hôn thần chết đối với doanh nhân . +So now you 're rebuilding Christchurch without knowing what the smartest people in Christchurch want to do with their own money and their own energy .,Vy bây gi bn ang to ra Christchurch không bit nhng ngi tng nh,Thế nên ngay bây giờ bạn đang tái dựng lại Christchurch mà không biết rằng những người thông thái nhất tại Christchurch muốn làm gì với tiền của & amp ; tiềm lực của họ . +You have to learn how to get these people to come and talk to you .,Bn phi hc cách to ra nhng ngi này n và nói,Bạn phải học cách khiến những người này tìm đến nói chuyện với bạn . +"You have to offer them confidentiality , privacy , you have to be fantastic at helping them , and then they will come , and they will come in droves .","Bn phi cho h thng t, t t, bn phi tt nhiên ","Bạn phải đưa đến cho họ sự bảo mật , riêng tư , bạn phải thật sự hứng khởi khi giúp họ , và họ sẽ tới , theo đám đông lũ lượt kéo tới ." +"In a community of 10,000 people , we get 200 clients .","Trong mt c th gii t 100.000 ngi, chng tôi có 200 các bn","Với một cộng đồng 10,000 người , chúng ta có thể có khoảng 200 khách hàng ." +"Can you imagine a community of 400,000 people , the intelligence and the passion ?","Bn có th tng tng mt c hi nhà hp nhng 400000 ngi, ","BẠn có thể tượng tưởng một cộng đồng 400,000 người , vối trí thông minh và khát vọng ?" +Which presentation have you applauded the most this morning ?,Bn c tm nht nhng ngày nay?,Bài thuyết trình nào bạn vỗ tay nhiều nhất trong sáng nay ? +"Local , passionate people . That 's who you have applauded .","Nhng ngi , nhng ngi tng. ó là nhng ngi bn ","Người bản địa , những con người khát khao . Đó là những người bạn đã vỗ tay tán thưởng ." +So what I 'm saying is that entrepreneurship is where it 's at .,Vy nên nhng g tôi ang nói là s to nghip ó.,Vậy nên cái mà tôi đang nói đến là Tinh Thần kinh doanh là nơi nó hiện hữu . +"We are at the end of the first industrial revolution -- nonrenewable fossil fuels , manufacturing -- and all of a sudden , we have systems which are not sustainable .",Chng ta ang ti cui cùng ca trnh trng trng t u -- ,"Chúng ta đang ở giai đoạn cuối cùng của cuộc cách mạng công nghiệp đầu tiên-- với những nguồn nhiên liệu & amp ; nền sản xuất không thể tái tạo , và đột nhiện , chúng ta có những hệ thống không bền vững ." +The internal combustion engine is not sustainable .,Nhng máy t ng không phi tnh t.,Động cơ đốt trong không bền vững . +Freon way of maintaining things is not sustainable .,Cách cách nào tng t nhng th không phi là s tng.,Đường lối Freon để lưu trữ các thứ là không bền vững . +"What we have to look at is at how we feed , cure , educate , transport , communicate for seven billion people in a sustainable way .","iu chng ta phi nhn vào là cách chng ta tr, to","Cái mà chúng ta phải nhìn đến đó là chúng ta làm thế nào để nuôi dưỡng , chữa trị , giáo dục , di chuyển và liên lạc cho 7 tỉ người theo hướng bền vững ." +The technologies do not exist to do that .,Các công ngh không có th làm iu ó.,Không có công nghệ nào làm được điều đó . +Who is going to invent the technology for the green revolution ? Universities ? Forget about it !,Ai s to ra công ngh cho ti trnh trng i i i?,NGười nào sẽ sáng chế ra cái công nghệ cho cuộc cách mạng xanh ? Các trường đại học ư ? quên đi ! +Government ? Forget about it !,ng t nh th? tng ti nó!,Chính phủ ư ? Quên đi ! +"It will be entrepreneurs , and they 're doing it now .","Nó s là nhng ngi tr nghip, và h ang làm nó bây gi.","Đó sẽ là các danh nhân , và họ đang thực hiện điều đó ngay hiện nay" +"There 's a lovely story that I read in a futurist magazine many , many years ago .",Có mt câu chuyn tht vi mà tôi c trong mt bài tr tr,Có một câu chuyện rất vui mà tôi đọc được trên một tờ tạp chí vị lai nhiều năm về trước +There was a group of experts who were invited to discuss the future of the city of New York in 1860 .,Có mt nhà nhà nghiên cu c c c c c c nói v,Có một nhóm chuyên gia được mời đến để thảo luận về tương lai của thành phố New York năm 1860 . +"And in 1860 , this group of people came together , and they all speculated about what would happen to the city of New York in 100 years , and the conclusion was unanimous : The city of New York would not exist in 100 years .","Và vào 1860, mt ngi này tng vi nhau, và h tt c","Và trong năm 1860 , nhóm người ngày tụ họp lại , và phỏng đoán về điều sẻ xảy ra cho thành phố New York trong vòng 100 năm tới , và kết luận được nhất trí như sau : Thành phố New York sẽ không còn tồn tại trong vòng 100 năm tới ." +"Why ? Because they looked at the curve and said , if the population keeps growing at this rate , to move the population of New York around , they would have needed six million horses , and the manure created by six million horses would be impossible to deal with .","Ti sao? Bi v h nhn vào tnh và nói, nu các ","Sao vậy ? Bởi vì họ nhìn vào đường cong trên phác đồ và nói , nếu dân số cứ phát triển theo tỉ lệ này , để di chuyển một lượng dân số của thành phố New York họ sẽ phải cần đến 6 triệu con ngựa , và chất thải từ 6 triệu con ngựa sẽ không có cách nào để xử lí ." +They were already drowning in manure .,H ang i trong b i.,Họ sẽ bị ngập ngụa trong phân ngựa . +"So 1860 , they are seeing this dirty technology that is going to choke the life out of New York .","Vy 1860, h ang thy công ngh ó s i i t New York.","Vậy nên vào năm 1860 , họ nhìn thấy cái công nghệ nhem nhuốc này cái mà làm cho cuộc sống ở thành phố New York ngộp thở ." +"So what happens ? In 40 years ' time , in the year 1900 , in the United States of America , there were 1,001 car manufacturing companies -- 1,001 .","Vy nên iu g xy ra? t 40 năm 1900, M, có mt ","Vậy điều gì đã xảy ra ? Trong vòng 40 năm , tới thời điểm 1900 , tại Mỹ , có khoảng 1,001 công ty sản xuất xe hơi--1,001 ." +"The idea of finding a different technology had absolutely taken over , and there were tiny , tiny little factories in backwaters ."," tm ra mt công ngh khác c c c c c c, v",Cái ý tưởng tìm kiếm một công nghệ khác biệt đã hoàn toàn vượt lên trên tất cả và có những nhà máy rất nhỏ bé trong tình trạng trì trệ +"Dearborn , Michigan . Henry Ford .","Dearborn, Michigan. Henry Ford.","Dearborn , MIchigan . Henry Ford ." +"However , there is a secret to work with entrepreneurs .",Nhng có mt s t tng vi nhng ngi tr nghip.,"Tuy nhiên , có một bí mật để làm việc v���i các doanh nhân ." +"First , you have to offer them confidentiality .","u tiên, bn phi cho h th nghim.","Trước tiên , bạn phải mang đến cho họ sự bảo mật" +Otherwise they don 't come and talk to you .,Nhng h không n và nói chuyn vi bn.,Không thì họ sẽ chẳng tìm đến mà nói chuyện với bạn . +"Then you have to offer them absolute , dedicated , passionate service to them .","Sau ó bn phi cho h thng tt, tt c, tt c và t","Sau đó bạn phải mang đến cho họ một dịch vụ tuyệt đối , riêng biệt và say mê ." +And then you have to tell them the truth about entrepreneurship .,Và bn phi nói vi h thc s v to nghim.,Và sau đó bạn phải nói với họ sự thật về kinh doanh . +"The smallest company , the biggest company , has to be capable of doing three things beautifully : The product that you want to sell has to be fantastic , you have to have fantastic marketing , and you have to have tremendous financial management .","Công ty nht, công ty nht, phi có th làm ba iu ó ","Công ty nhỏ nhất , công ty lớn nhất , phải có năng lực làm được 3 việc tuyệt vời sau : Cái sản phẩm bạn muốn bán phải hảo hạng , bạn phải có một chiến lược quảng bá hảo hạng , và bạn phải có một sự quản lí tài chính hảo hạng ." +Guess what ?,Hy nhn iu g?,Nghĩ thử xem nhé ? +"We have never met a single human being in the world who can make it , sell it and look after the money .",Chng tôi không bao gi gp mt con ngi th gii nhng ng,"Chúng ta chưa bao giờ gặp một cá nhân nào trên thế giới , người mà vừa có thể làm ra , bán nó và quản lí tiền bạc cùng lúc ." +It doesn 't exist .,Nó không có.,Điều đó không tồn tại +This person has never been born .,Ngi này không bao gi c t nhn.,Nhân vật này chưa bao giờ được sinh ra . +"We 've done the research , and we have looked at the 100 iconic companies of the world -- Carnegie , Westinghouse , Edison , Ford , all the new companies , Google , Yahoo .","Chng tôi thc hin nghiên cu, và chng tôi nhn 100 công","Chúng tôi đã làm một nghiên cứu , và xem xét 100 công ty tiêu biểu trên thế giới Carnegie , Westinghouse , Edison , Ford , tất cả công ty mới , Google , Yahoo ." +"There 's only one thing that all the successful companies in the world have in common , only one : None were started by one person .",Có mt iu mà tt c công ty công ty tt c công ty ,"Chỉ có một điều mà tất cả mọi công ty thành công trên thế giới đều có , chỉ một mà thôi đó là : Không một công ty nào bắt đầu chỉ với một người" +"Now we teach entrepreneurship to 16-year-olds in Northumberland , and we start the class by giving them the first two pages of Richard Branson 's autobiography , and the task of the 16-year-olds is to underline , in the first two pages of Richard Branson 's autobiography how many times Richard uses the word "" I "" and how many times he uses the word "" we . """,Bây gi chng tôi dy to ra to nghip cho nhng ngi 16 tu,"Hiện tại chúng tôi dạy về kinh doanh cho thiếu niên lứa tuổi 16 tại Northumberland , chúng tôi khởi đầu lớp học bằng cách đưa cho chúng hai tờ đầu tiên về tiểu sử của Richard Branson , và công việc cho những ở lứa tuổi 16 này là gạch dưới , trong 2 trang đầu tiên về tiểu sử của Richard Branson bao nhiêu lần Richard sử dụng từ "" Tôi "" và bao nhiêu lần ông sử dụng từ "" Chúng tôi . """ +"Never the word "" I , "" and the word "" we "" 32 times .","Không bao gi t "" Tôi "" và t "" chng tôi "" 32 ln.","Không bao giờ có từ "" Tôi , và từ "" chúng ta "" có 32 lần" +He wasn 't alone when he started .,ng không phi nh vi khi ông bt u.,Ông ấy không bắt đầu một mình . +Nobody started a company alone . No one .,Không ai bt u mt công ty c. Không ai.,KHông ai khởi đầu một công ty một mình . Không ai cả . +"So we can create the community where we have facilitators who come from a small business background sitting in cafes , in bars , and your dedicated buddies who will do to you , what somebody did for this gentleman who talks about this epic , somebody who will say to you , "" What do you need ?",Vy chng ta có th to ra c th ni ni chng ta có nh,"Vậy nên chúng ta có thể tạo ra một cộng đồng nơi có những người hỗ trợ có kinh nghiệm nền tảng về hình thức kinh doanh quy mô nhỏ ngồi trong quán cà phê , quán rượu , và những anh bạn tận tuỵ của bạn người mà sẽ làm cho bạn những điều mà ai đó đã làm cho họ người nói về thiên hùng ca này người nào đó sẽ hỏi bạn , "" bạn cần gì ? """ +What can you do ? Can you make it ?,Bn có th làm g? Bn có th làm nó?,Bạn có thể làm gì ? bạn làm được không ? +"Okay , can you sell it ? Can you look after the money ? """,", có th bn ti nó? Bn có th nhn v tin? ""","okay , bạn có thể bán nó không ? Bạn có thể quản lí tiền bạc không ?" +""" Oh , no , I cannot do this . "" "" Would you like me to find you somebody ? """,""" , không, tôi không th làm iu này. "" "" Bn mun tôi ",""" Oh , không , tôi không thể làm được điều này . "" Bạn có muốn tôi tìm ai khác cho bạn không ? """ +We activate communities .,Chng tôi to ra các c th.,Chúng tôi kích hoạt những cộng đồng . +"We have groups of volunteers supporting the Enterprise Facilitator to help you to find resources and people and we have discovered that the miracle of the intelligence of local people is such that you can change the culture and the economy of this community just by capturing the passion , the energy and imagination of your own people .",Chng tôi có nhng t nhng ngi b to ra các bn ,"Chúng tôi có những nhóm tình nguyện viên trợ giúp cho Enterprise Facilitator họ giúp tìm kiếm những nguồn tài nguyên và con người và chúng tôi khám phá ra rằng cái phép lạ từ trí thông minh của người bản địa như cái gì đó giống như là bạn có thể thách thức nền văn hoá và kinh tế của cộng đồng này chỉ bằng cách nắm được cái khát vọng , nguồn năng lượng và trí tưởng tượng như thể của người dân của bạn" +Thank you .,Cm n.,Cám ơn . +"Before March , 2011 , I was a photographic retoucher based in New York City .","Ti tháng năm 2011, tôi là mt nhà to nhn tng New York.","Cho đến tháng ba , 2011 , tôi làm thợ chỉnh sửa ảnh tại thành phố New York ." +"We 're pale , gray creatures .","Chng ta là nhng ngi n n, n.","Chúng tôi là những sinh vật xanh xao ," +"We hide in dark , windowless rooms , and generally avoid sunlight .","Chng ta tr trong nhng nhà không c, và thng gii k","ẩn trong bóng tối căn phòng không cửa sổ , và nói chung là tránh ánh nắng mặt trời ." +"We make skinny models skinnier , perfect skin more perfect , and the impossible possible , and we get criticized in the press all the time , but some of us are actually talented artists with years of experience and a real appreciation for images and photography .","Chng tôi to ra nhng bnh ng ng t hn, mt ng tt","Chúng tôi chỉnh cho người gầy gầy hơn , da đẹp càng đẹp hơn , biến điều không thể thành có thể , và luôn nhận được những chỉ trích trên báo chí , nhưng trong chúng tôi cũng có những nghệ sĩ tài năng với nhiều năm kinh nghiệm và hiểu biết thực thụ về hình ảnh và nhiếp ảnh ." +"On March 11 , 2011 , I watched from home , as the rest of the world did , as the tragic events unfolded in Japan .","Vào 11 tháng 11, 2011, tôi nhn t nhà, nh nhng ngi kh","Vào tháng 11 năm 2011 , đang theo dõi tình hình thế giới tại nhà , tôi nhìn thấy các sự kiện bi thảm xảy ra tại Nhật Bản ." +"Soon after , an organization I volunteer with , All Hands Volunteers , were on the ground , within days , working as part of the response efforts .","Sau ó, mt công ty tôi t nghiên cu, Tt c nhng ngi","Sau đó , tổ chức tình nguyện tôi tham gia All Hands Volunteers , trong vài ngày đã đến hiện trường góp phần nỗ lực ứng phó ." +"I , along with hundreds of other volunteers , knew we couldn 't just sit at home , so I decided to join them for three weeks .","Tôi, vi hàng hàng ngàn ngi bnh nhân khác, bit chng t","Tôi , cùng hàng trăm tình nguyện viên hiểu rằng không thể chỉ ngồi yên tại nhà , nên tôi quyết định gia nhập cùng với họ trong suốt ba tuần ." +"On May the 13th , I made my way to the town of Ōfunato .","Vào tháng 13 tháng, tôi i i funato.","Vào ngày 13 tháng 5 , tôi tìm đường đến thị trấn Ōfunato ." +"It 's a small fishing town in Iwate Prefecture , about 50,000 people , one of the first that was hit by the wave .","ó là mt trng trng t nh Iwate Prefecture, khong 50000 ngi, m","Đó là một làng chài nhỏ thuộc tỉnh Iwate , với dân số khoảng 50.000 người , một trong những nơi đầu tiên chịu ảnh hưởng bởi sóng thần ." +"The waters here have been recorded at reaching over 24 meters in height , and traveled over two miles inland .","Nhng in ây c c c c c tng hn 24 m, và","Mực nước ở đây được ghi nhận lại đạt đến hơn 24 mét , và đi hơn 3 dặm sâu trong đất liền ." +"As you can imagine , the town had been devastated .","Nh bn có th tng tng, trng c c c c c c","Có thể hình dung , thị trấn đã bị tàn phá ." +We pulled debris from canals and ditches .,Chng tôi t nhng b t nhng các b và nhng b.,"Chúng tôi kéo các mảnh vỡ từ kênh rãnh , hầm hố" +We cleaned schools . We de-mudded and gutted homes ready for renovation and rehabilitation .,Chng tôi tp nhng hc. Chng tôi tp và tp nhng ,"dọn dẹp trường học , vệ sinh nhà cửa , sẵn sàng cho việc đổi mới và phục hồi ." +"We cleared tons and tons of stinking , rotting fish carcasses from the local fish processing plant .",Chng tôi tm nhiu t nhng t nhng t nhng t nh,Chúng tôi dọn sạch hàng tấn xác cá mục nát và hôi thối từ nhà máy chế biến cá tại địa phương . +"We got dirty , and we loved it .","Chng tôi c i, và chng tôi thch nó.","Chúng tôi lem luốc , nhưng ai cũng vui ." +"For weeks , all the volunteers and locals alike had been finding similar things .","Trong nhng tháng tun, tt c các nhà bn và nhà t","Trong nhiều tuần , các tình nguyện viên và người dân địa phương cùng tìm kiếm một thứ ." +They 'd been finding photos and photo albums and cameras and SD cards .,H tm ra nhng bc nh và nhng bc nh và các b,Họ tìm kiếm các bức ảnh và album ảnh và máy ảnh và thẻ SD . +And everyone was doing the same .,Và mi ngi ang làm iu nh.,Tất cả đều làm vậy . +"They were collecting them up , and handing them in to various places around the different towns for safekeeping .","H ang i h n, và a chng nhng ni khác nhau vi",Họ đã thu thập và bàn giao chúng để bảo quản ở những nơi xung quanh các thị xã . +"Now , it wasn 't until this point that I realized that these photos were such a huge part of the personal loss these people had felt .","Bây gi, không phi trc khi im này tôi nhn ra r",Không phải đến thời điểm ấy mà tôi mới nhận ra những tấm hình này đúng là một phần mất mát cá nhân rất lớn ở những người này . +"As they had run from the wave , and for their lives , absolutely everything they had , everything had to be left behind .","Khi h i t b, và cho cuc sng ca h, tht s c ","Khi chạy trốn con sóng , để giữ lấy tính mạng , họ đã bỏ lại tất cả , Tất cả mọi thứ đều bị bỏ lại phía sau ." +"At the end of my first week there , I found myself helping out in an evacuation center in the town ."," ti cui cùng tun u tiên ca tôi ó, tôi th","Vào cuối tuần đầu tiên ở đó , tôi đến giúp đỡ một trung tâm di tản ở thị trấn ." +"I was helping clean the onsen , the communal onsen , the huge giant bathtubs .","Tôi to ra các b, các b b ng, các b ng","Tôi giúp dọn suối nước nóng suối nước nóng công cộng , chiếc bồn tắm khổng lồ ." +This happened to also be a place in the town where the evacuation center was collecting the photos .,iu này cng tng trên thành ph n ni mà cng ,Nơi đây cũng là nơi mà trung tâm di tản đã thu thập các bức ảnh . +"This is where people were handing them in , and I was honored that day that they actually trusted me to help them start hand-cleaning them .","ây là ni mà mi ngi ang i chng, và tôi c c c","Đây là nơi người dân bàn giao chúng , và hôm đó tôi lấy làm vinh dự , vì họ tin tưởng tôi cho phép tôi giúp họ lau sạch các bức ảnh ." +"Now , it was emotional and it was inspiring , and I 've always heard about thinking outside the box , but it wasn 't until I had actually gotten outside of my box that something happened .","Bây gi, nó tng và nó tng, và tôi luôn nghe v","Thật xúc động và háo hức . Trước đó , tôi từng nghe nói phải nghĩ thoáng ra ngoài khuôn khổ , nhưng chỉ khi tôi thực sự trải nghiệm điều đó điều ký diệu mới xảy ra ." +"As I looked through the photos , there were some were over a hundred years old , some still in the envelope from the processing lab , I couldn 't help but think as a retoucher that I could fix that tear and mend that scratch , and I knew hundreds of people who could do the same .","Khi tôi nhn vào nhng bc nh, có mt s ngi hàng","Khi tôi nhìn qua các bức ảnh , có một số bức đã hơn một trăm năm tuổi , một số vẫn còn trong phong bì từ các phòng rửa ảnh . Tôi nghĩ , là một người chỉnh sửa ảnh tôi có thể sửa vết rách và vết trầy đó , và tôi biết , hàng trăm người khác cũng có thể làm được như vậy ." +"So that evening , I just reached out on Facebook and asked a few of them , and by morning the response had been so overwhelming and so positive , I knew we had to give it a go .","Vy nên thi im ó, tôi ch tr trên Facebook và hi m","Nên tối đó , tôi truy cập Facebook và hỏi một vài người , và đến sáng , tôi nhận được rất nhiều phản hồi tích cực , tôi biết phải bắt tay vào việc ." +So we started retouching photos .,V vy chng tôi bt u to ra nhng bc nh.,Chúng tôi bắt đầu chỉnh sửa những tấm ảnh này . +This was the very first .,ây là u tiên.,Đây là tấm đầu tiên . +"Not terribly damaged , but where the water had caused that discoloration on the girl 's face had to be repaired with such accuracy and delicacy .","Không phi iu ó, nhng ni ni to ra nhng i","Không bị hư hỏng trầm trọng , nhưng chỗ bị thấm nước khiến đổi màu khuôn mặt cô gái , phải được sửa chữa với độ chính xác và tinh vi cao ." +"Otherwise , that little girl isn 't going to look like that little girl anymore , and surely that 's as tragic as having the photo damaged .","Nhng không, mt ngi ta này s không nh mt ngi ta ","Nếu không , bé gái trong hình sẽ không còn trông giống em nữa , và chắc chắn điều đó cũng tồi tệ như việc tấm ảnh bị hư hại vậy ." +"Over time , more photos came in , thankfully , and more retouchers were needed , and so I reached out again on Facebook and LinkedIn , and within five days , 80 people wanted to help from 12 different countries .","Trong thi gian, nhiu bc nh n n, th ch, và nhi","Theo thời gian , rất may , nhiều hình ảnh được gừi về , , và cần thêm những người chỉnh sửa , do đó , một lần nữa , tôi đã lên Facebook và LinkedIn , trong vòng năm ngày , tôi tìm được 80 người muốn giúp từ 12 quốc gia khác nhau ." +"Within two weeks , I had 150 people wanting to join in .","Trong hai tun, tôi có 150 ngi mun i i.","Trong vòng hai tuần , tôi đã có 150 người mong muốn tham gia ." +"Within Japan , by July , we 'd branched out to the neighboring town of Rikuzentakata , further north to a town called Yamada ."," ôi, tháng năm, chng tôi i vào công trng Rikuzenta","Tại Nhật , tới Tháng Bảy , chúng tôi đã mở rộng ra các thị trấn lân cận của Rikuzentakata , xa hơn về phía bắc đến thị trấn Yamada ." +"Once a week , we would set up our scanning equipment in the temporary photo libraries that had been set up , where people were reclaiming their photos .","Mt mt tun, chng tôi s to ra mt cách c trong","Mỗi tuần một lần , chúng tôi lắp đặt thiết bị scan của mình trong thư viện ảnh tạm thời đã thiết lập trước đó , để mọi người đến nhận lại những bức ảnh của mình ." +"The older ladies sometimes hadn 't seen a scanner before , but within 10 minutes of them finding their lost photo , they could give it to us , have it scanned , uploaded to a cloud server , it would be downloaded by a gaijin , a stranger , somewhere on the other side of the globe , and it 'd start being fixed .",Nhng ngi tr ln ây không thy mt bnh nh t tr,"Những phụ nữ lớn tuổi đôi khi chưa từng nhìn thấy máy scan , nhưng sau 10 phút , tìm bức ảnh bị mất của mình , đưa lại cho chúng tôi để scan , tải lên một máy chủ đám mây , để tải xuống bởi một gaijin , một người lạ , ở một nơi nào đó trên thế giới , và bắt đầu được chỉnh sửa ." +"The time it took , however , to get it back is a completely different story , and it depended obviously on the damage involved .","Nhng thi gian nó cn tr li nó là mt câu chuyn khác, ","Thời gian dành ra để khôi phục nguyên trạng là một câu chuyện hoàn toàn khác , và rõ ràng là phụ thuộc vào mức hư hại của bức ảnh ." +It could take an hour . It could take weeks .,"Nó có th tip mt tun, th tip mt tháng.",Có thể mất một giờ . Có thể mất cả tuần . +It could take months .,Nó có th tip tháng.,Có thể mất đến hàng tháng . +"The kimono in this shot pretty much had to be hand-drawn , or pieced together , picking out the remaining parts of color and detail that the water hadn 't damaged .","Nhng iu trong bnh c này phi c c c c, hoc ","Chiếc kimono trong bức ảnh này gần như phải được vẽ lại bằng tay , hoặc chắp ghép , từ các phần màu sắc và chi tiết còn lại chưa bị nước làm hư hại ." +It was very time-consuming .,Nó rt ln thi gian.,Nó rất tốn thời gian . +"Now , all these photos had been damaged by water , submerged in salt water , covered in bacteria , in sewage , sometimes even in oil , all of which over time is going to continue to damage them , so hand-cleaning them was a huge part of the project .","Bây gi, tt c các bnh này c bi nc, c c","Bấy giờ , tất cả những hình ảnh này đã bị nước làm hư hại , bị nhấn chìm trong nước muối , bị bao phủ bởi vi khuẩn , trong nước thải , đôi khi cả trong dầu , suốt một quãng thời gian nên chúng sẽ tiếp tục thêm hư hại . Thế nên lau sạch chúng là một phần rất lớn của dự án ." +"We couldn 't retouch the photo unless it was cleaned , dry and reclaimed .",Chng tôi không th to nhn c bnh nh nu nó c c ,"Chúng tôi không thể chỉnh sửa nếu ảnh không được làm sạch , phơi khô và cải tạo ." +"Now , we were lucky with our hand-cleaning .","Bây gi, chng tôi tng vi t t t t.",Chúng tôi đã gặp may với việc lau ảnh bằng tay . +We had an amazing local woman who guided us .,Chng tôi có mt ngi n tt nhiên ca mt ngi tr,Có một người phụ nữ địa phương tuyệt vời đã hướng dẫn chúng tôi . +It 's very easy to do more damage to those damaged photos .,iu này rt l nhiu th nào cho nhng bnh nh nh ,Rất dễ gây thêm hư hại cho những hình ảnh đã hư hại này . +"As my team leader Wynne once said , it 's like doing a tattoo on someone .","Nh nh nhà iu ca tôi Wynne nói, nó ging nh làm m",Trưởng nhóm Wynne của tôi từng nói : Nó cũng giống như xăm cho ai đó . +You don 't get a chance to mess it up .,Bn không có l i nó.,Bạn không có cơ hội phạm sai lầm . +"The lady who brought us these photos was lucky , as far as the photos go .","Ngi a n chng tôi nhng bc nh này tng, ","Người phụ nữ mang cho chúng tôi những tấm ảnh này đã gặp may , khi chúng có thể được phục hồi đến vậy ." +She had started hand-cleaning them herself and stopped when she realized she was doing more damage .,Cô y bt u i chng và tm khi cô y ra cô y ang làm,Cô ấy đã tự lau sạch chúng và dừng lại khi nhận ra mình đang làm nó bị hư hại nhiều hơn . +She also had duplicates .,Cô y cng có nhng iu ó.,Cô cũng đã có bản sao của bức ảnh . +"Areas like her husband and her face , which otherwise would have been completely impossible to fix , we could just put them together in one good photo , and remake the whole photo .","Nhng nh ca cô y và b , nhng th không th nào,","Nếu không , những chỗ như chồng và khuôn mặt cô , sẽ không bao giờ có thể được khắc phục , chỉ có thể đặt họ gần nhau trong một bức ảnh lành khác , và làm lại toàn bộ bức hình ." +"When she collected the photos from us , she shared a bit of her story with us .","Khi cô y tm nhng bc nh t chng tôi, cô y ","Khi nhận lại các bức ảnh từ chúng tôi , cô ấy đã chia sẻ một chút câu chuyện của mình ." +"Her photos were found by her husband 's colleagues at a local fire department in the debris a long way from where the home had once stood , and they 'd recognized him .",Bc bc ca cô y c tm ra bi các nhà ca mnh ,"Những bức ảnh này được đồng nghiệp của chồng cô tìm thấy tại một sở cứu hoả , giữa các mảnh vỡ trên quãng đường dài kể từ nơi có căn nhà bị tàn phá , và họ đã nhận ra anh ta ." +"The day of the tsunami , he 'd actually been in charge of making sure the tsunami gates were closed .","Ngày ca t t t, ông y c c c ch t t ","Ngày xảy ra sóng thần , anh chịu trách nhiệm đóng chặt cửa chắn sóng thần ." +He had to go towards the water as the sirens sounded .,ng phi i vào nc nh nhng b tng.,Anh ấy phải đi về hướng dòng nước khi còi báo động vang lên . +"Her two little boys , not so little anymore , but her two boys were both at school , separate schools .","Cô y, hai bé nhân, không cn na, nhng hai bé y t","Hai đứa con trai nhỏ , giờ không còn nhỏ nữa , hai đứa con trai của cô đều đang ở trường , hai trường khác nhau ." +One of them got caught up in the water .,Mt trong s c c c trên mt.,Một đứa bị kẹt trong dòng nước . +It took her a week to find them all again and find out that they had all survived .,Cn mt tun tm ra h và tm ra rng h tt ,"Mất một tuần , cô mới tìm ra họ và biết được rằng tất cả họ đều đã sống sót ." +The day I gave her the photos also happened to be her youngest son 's 14th birthday .,Ngày tôi cho con cô y nhng bc nh c c ra là bnh ,Ngày tôi trả lại hình cho cô ấy cũng là ngày của đứa con trai út của cô tròn 14 tuổi . +"For her , despite all of this , those photos were the perfect gift back to him , something he could look at again , something he remembered from before that wasn 't still scarred from that day in March when absolutely everything else in his life had changed or been destroyed .","Vi cô y, mc nhng iu ó, nhng bc nh ó là m","Đối với cô , sau hết mọi sự , những bức ảnh này là món quà hoàn hảo cho thằng bé , một cái gì đó nó có thể xem lại , để nhớ về quá khứ trước đây chưa bị nhuốm màu sợ hãi kể từ cái ngày Tháng Ba đó , khi toàn bộ cuộc sống bị đảo lộn hay bị phá huỷ ." +"After six months in Japan , 1,100 volunteers had passed through All Hands , hundreds of whom had helped us hand-clean over 135,000 photographs , the large majority a large majority of which did actually find their home again , importantly .","Sau 6 tháng Japan, 1100 nhà bn qua Tt ng, hàng hàng ngàn ng","Sau sáu tháng tại Nhật bản , 1.100 tình nguyện viên đã tham gia tổ chức All Hands , trong đó , hàng trăm người đã tỉ mẩn lau sạch hơn 135.000 bức ảnh , phần lớn — — phần lớn số ảnh đã về lại với chủ nhân của mình , đây là điều hết sức quan trọng ." +"Over five hundred volunteers around the globe helped us get 90 families hundreds of photographs back , fully restored and retouched .",ó là hn 5 t nhng ngi b trên th gii gip chng,"Hơn năm trăm tình nguyện viên toàn cầu đã giúp trao trả cho hơn 90 gia đình , hàng trăm bức ảnh đã được hoàn toàn phục hồi và chỉnh sửa ." +"During this time , we hadn 't really spent more than about a thousand dollars in equipment and materials , most of which was printer inks .","Trong thi gian này, chng tôi thc s không dng hn khong ng","Trong thời gian này , chúng tôi đã không chi quá một ngàn đô la cho thiết bị và vật liệu , Hầu hết chi phí là cho mực máy in ." +We take photos constantly .,Chng tôi tm nhng bc nh.,Chúng tôi chụp ảnh liên tục . +"A photo is a reminder of someone or something , a place , a relationship , a loved one .","Mt bc nh là mt tng t v ai hay iu g, mt n","Mỗi bức ảnh gợi nhắc về ai đó hoặc một cái gì đó , một nơi , một mối quan hệ , một người thân yêu ." +"They 're our memory-keepers and our histories , the last thing we would grab and the first thing you 'd go back to look for .","Chng là nhng ngi t nh và s tr thành ca chng ta,","Chúng là những vật lưu giữ kỉ niệm và câu chuyện của chúng ta , là điều cuối cùng chúng ta còn bám víu lấy và cũng là thứ đầu tiên ta quay lại kiếm tìm ." +"That 's all this project was about , about restoring those little bits of humanity , giving someone that connection back .","ó là tt c c mi t này là v, v to ra nhng ","Đó là ý nghĩa của toàn bộ dự án này , phục hồi những mảnh nhỏ của nhân loại , đem những kết nối trở lại cho ai đó ." +"When a photo like this can be returned to someone like this , it makes a huge difference in the lives of the person receiving it .",Khi mt bc nh nh nh th này có th c ti mt ngi,"Khi một bức ảnh như thế này được đem trả lại , nó sẽ tạo nên một biến đổi lớn lao trong cuộc sống của người nhận ." +The project 's also made a big difference in the lives of the retouchers .,Nó cng to ra mt khác bit nhiu trong cuc sng ca nh,Dự án cũng tạo nên sự khác biệt lớn trong cuộc sống của những người sửa ảnh . +"For some of them , it 's given them a connection to something bigger , giving something back , using their talents on something other than skinny models and perfect skin .","Vi mt s trong h, nó cho h mt s kt k vi mt","Đối với một số người , họ đã được kết nối với một điều gì đó lớn lao , cho đi một cái gì đó , dùng tài của mình cho một điều gì đó khác hơn là những người mẫu gầy gò và làn da mịn màng ." +"I would like to conclude by reading an email I got from one of them , Cindy , the day I finally got back from Japan after six months .","Tôi mun bt u bng c mt email tôi c t mt trong h, Cindy,","Tôi muốn đọc một email để kết thúc bài nói chuyện này . Email này từ Cindy , một người giúp sửa ảnh , gửi tôi ngày tôi trở về từ Nhật bản sau sáu tháng ." +""" As I worked , I couldn 't help but think about the individuals and the stories represented in the images .",""" Khi tôi làm vic, tôi không th ngh v nhng ngi nhng ng",""" Khi làm việc , tôi không thể không nghĩ đến mỗi thân phận và những câu chuyện chứa đựng trong các bức ảnh ." +"One in particular , a photo of women of all ages , from grandmother to little girl , gathered around a baby , struck a chord , because a similar photo from my family , my grandmother and mother , myself , and newborn daughter , hangs on our wall .","Mt iu này, mt bc nh ca nhng ngi ph n t ","Có một bức ảnh nọ , chụp nhiều thế hệ phụ nữ trong nhà , từ già đến trẻ , quây quần xung quanh một em bé , đã đánh động lòng tôi vì nhà tôi cũng có một bức ảnh tương tự , bà ngoại , mẹ tôi , tôi , và đứa con gái mới sinh , tấm ảnh treo trên tường nhà ." +"Across the globe , throughout the ages , our basic needs are just the same , aren 't they ? """," trên th gii, trên thi gian, các nhân ca chng ta ","Bên kia địa cầu , cho dù ở thời đại nào , nhu cầu cơ bản của chúng ta là như nhau , đúng không ? """ +Thank you .,Cm n.,Cảm ơn các bạn . +I 'm 150 feet down an illegal mine shaft in Ghana .,Tôi ang 150 feet trên mt b ng t Ghana.,Tôi ở độ sâu gần 50m dưới 1 hầm mỏ bất hợp pháp tại Ghana . +"The air is thick with heat and dust , and it 's hard to breathe .","ng n vi t và s, và có khó th to.","Không khí đặc quánh bụi và hơi nóng , và rất khó thở ." +"I can feel the brush of sweaty bodies passing me in the darkness , but I can 't see much else .",Tôi có th thy mt ng ca các b nhân i tôi trong kh,"Tôi có thể cảm nhận sự va chạm từ những thân thể bóng nhẫy mồ hôi lướt qua trong bóng tối , nhưng chẳng thể thấy gì hơn ." +"I hear voices talking , but mostly the shaft is this cacophony of men coughing , and stone being broken with primitive tools .","Tôi nghe nói nói, nhng hu ht nh là cái ng ca ngi ","Tôi nghe tiếng nói , nhưng gần như cả hầm là sự pha trộn của tiếng ho và tiếng đá bị đập vỡ bằng những công cụ thô sơ ." +"Like the others , I wear a flickering , cheap flashlight tied to my head with this elastic , tattered band , and I can barely make out the slick tree limbs holding up the walls of the three-foot square hole dropping hundreds of feet into the earth .","Nh nhng ngi khác, tôi tng mt bnh ng ng ng ng","Như mọi người , tôi đeo 1 chiếc đèn pin lập loè rẻ tiền trên đầu , nó được gắn vào chiếc vòng cao su cũ kỹ , tôi hầu như không thể nhìn ra những thân cây bóng nhẫy đang chống đỡ những bức tường của cái hố rộng 0.28 m2 sâu hàng trăm feet xuống lòng đất ." +"When my hand slips , I suddenly remember a miner I had met days before who had lost his grip and fell countless feet down that shaft .","Khi tôi i, tôi nh mt ngi tr tôi gp mt ngày ","Khi trượt tay , tôi bất thần nhớ lại người thợ mỏ mới gặp vài ngày trước đã bị trượt tay ngã rơi mất hút xuống cái hầm đó ." +"As I stand talking to you today , these men are still deep in that hole , risking their lives without payment or compensation , and often dying .","Khi tôi ang nói chuyn vi các bn hôm nay, nhng ngi ","Khi tôi nói chuyện với bạn hôm nay , những người này vẫn đang ở sâu trong cái hố đó , liều mạng sống mà không có lương hay thù lao , và thường là sẽ chết ." +"I got to climb out of that hole , and I got to go home , but they likely never will , because they 're trapped in slavery .","Tôi phi tr lên t mt i, và tôi phi tr nhà,","Tôi được leo ra khỏi cái hố đó , và được về nhà , nhưng họ có lẽ sẽ chẳng bao giờ được về nhà , vì đã mắc vào bẫy nô lệ ." +"For the last 28 years , I 've been documenting indigenous cultures in more than 70 countries on six continents , and in 2009 I had the great honor of being the sole exhibitor at the Vancouver Peace Summit .","Trong 28 năm qua, tôi ang tm nhng các t nhân t nhng n","Trong 28 năm qua , tôi thu thập tài liệu về văn hoá địa phương ở hơn 70 quốc gia trên 6 lục địa , và năm 2009 tôi đã có vinh dự trở thành người triển lãm duy nhất tại Hội nghị thượng đỉnh về hoà bình tại Vancouver ." +"Amongst all the astonishing people I met there , I met a supporter of Free the Slaves , an NGO dedicated to eradicating modern day slavery .","Trong trong tt c nhng ngi u tt nht tôi gp ó,","Trong số những người tài năng đáng kinh ngạc tôi gặp ở đó , Tôi gặp 1 người ủng hộ cho chiến dịch Giải phóng Nô lệ , một thành viên của NGO tận tâm tiêu diệt tận gốc nạn nô lệ hiện đại ." +"We started talking about slavery , and really , I started learning about slavery , for I had certainly known it existed in the world , but not to such a degree .","Chng tôi bt u nói v s tr, và thc s, tôi bt","Chúng tôi bắt đầu nói về nô lệ , và thực sự , tôi bắt đầu tìm hiểu về nô lệ vì tôi đã biết chắc rằng nó tồn tại trên thế giới , nhưng không đến mức đó ." +"After we finished talking , I felt so horrible and honestly ashamed at my own lack of knowledge of this atrocity in my own lifetime , and I thought , if I don 't know , how many other people don 't know ?","Sau khi chng tôi ti nói, tôi cm thy iu ó và tt","Sau cuộc nói chuyện , tôi thấy thật kinh khủng và thực sự xấu hổ vì thiếu hiểu biết về sự tàn ác này trong đời mình , và tôi nghĩ , nếu cả tôi cũng không biết , thì bao nhiêu người sẽ không biết ?" +"It started burning a hole in my stomach , so within weeks , I flew down to Los Angeles to meet with the director of Free the Slaves and offer them my help .","Nó bt u i mt ng trên mt ng trong mt trng, vy ","Nó bắt đầu đục khoét tâm can , nên vài tuần sau , Tôi bay tới Los Angles để gặp giám đốc chương trình Giải phóng Nô lệ và đề nghị giúp họ ." +Thus began my journey into modern day slavery .,V th tôi bt u tip trc ti trng trng trng trng,Và từ đó bắt đầu cuộc hành trình tiến vào thế giới nô lệ hiện đại +"Oddly , I had been to many of these places before .",Tôi n nhiu ni này trc.,Kì lạ là trước đây tôi đã đến phần lớn những nơi này . +Some I even considered like my second home .,Mt s c mà tôi ngh nh nhà tr thành công trng th,Một số nơi tôi coi như nhà mình . +"But this time , I would see the skeletons hidden in the closet .","Nhng ln này, tôi s thy nhng ng t nh trên trong m","Nhưng lần này , tôi muốn thấy sự thật đang được che đậy" +A conservative estimate tells us there are more than 27 million people enslaved in the world today .,Mt tng t l nói rng chng ta có hn 27 triu ngi ,Một sự ước lượng dè dặt cho chúng tôi biết có hơn 27 triệu người bị biến thành nô lệ trên thế giới ngày nay . +That 's double the amount of people taken from Africa during the entire trans-Atlantic slave trade .,ó là n n n nhng ngi c t châu Phi trong tt c các t,Gấp đôi số người bị đưa khỏi Châu Phi trong suốt thời kì mua bán nô lệ xuyên Đại Tây Dương . +"A hundred and fifty years ago , an agricultural slave cost about three times the annual salary of an American worker .","ây, mt ngi tr nhà nc tr li khong 3 ln ln ","150 năm trước , 1 nông nô có giá gấp 3 lần thu nhập cả năm của 1 công nhân Mỹ ." +"That equates to about $ 50,000 in today 's money .",iu ó ó c khong 50000 ô la trong tin ca ngày nay.,Tương đương với 50.000 đô-la Mỹ ngày nay . +"Yet today , entire families can be enslaved for generations over a debt as small as $ 18 .","Nhng ngày nay, nhng ngi ni tt c có th c c c ","Nhưng ngày nay , nhiều thế hệ gia đình bị bắt làm nô lệ qua nhiều thế hệ chỉ với món nợ 18 đô-la ." +"Astonishingly , slavery generates profits of more than $ 13 billion worldwide each year .","Nhng ngi tng, s to ra nhng t t hn 13 t ô trê","Thật kinh ngạc , chế độ nô lệ tạo ra lợi nhuận hơn 13 tỉ đô-la mỗi năm trên toàn thế giới ." +"Many have been tricked by false promises of a good education , a better job , only to find that they 're forced to work without pay under the threat of violence , and they cannot walk away .",Nhiu ngi c c bi nhng iu n tng t ca m,"Rất nhiều người bị lừa bởi những lời hứa điêu ngoa về giáo dục tốt , công việc tốt hơn , chỉ để thấy mình bị bắt làm việc không công dưới ách bạo lực , và không thoát ra được ." +"Today 's slavery is about commerce , so the goods that enslaved people produce have value , but the people producing them are disposable .","Ngi iu tr nay là v tr thành công, vy nhng th m","Nô lệ ngày nay phục vụ cho thương mại , hàng hoá mà người nô lệ tạo ra có giá trị , nhưng người tạo ra chúng bị coi như phế thải ." +"Slavery exists everywhere , nearly , in the world , and yet it is illegal everywhere in the world .","Ngi ó có nhng ngi tr, tng, trong th gii, và ","Nạn nô lệ hiện hữu gần như mọi nơi trên thế giới , dù nó là bất hợp pháp ở mọi nơi ." +"In India and Nepal , I was introduced to the brick kilns ."," n và Nepal, tôi c tm ra vi nhng b ng.","Ở Ấn Độ và Nepal , tôi được đưa tới 1 lò gạch ." +This strange and awesome sight was like walking into ancient Egypt or Dante 's Inferno .,Nhng iu ó khá và tt nh th này nh i vào i ,Khung cảnh lạ lẫm đẹp mắt này giống như đi vào thế giới Ai Cập cổ hoặc Hầm ngục của Dante . +"Enveloped in temperatures of 130 degrees , men , women , children , entire families in fact , were cloaked in a heavy blanket of dust , while mechanically stacking bricks on their head , up to 18 at a time , and carrying them from the scorching kilns to trucks hundreds of yards away .","Nhng t nhng ng t 130 ô, ngi, ph, a, nhng","Bị bao bọc trong nhiệt độ hơn 54 độ C , đàn ông , phụ nữ , trẻ em , toàn bộ các gia đình , bị trùm trong màn bụi mịt mù , làm như máy , xếp gạch lên đầu , tới 18 viên mỗi lần , và mang chúng từ những lò nung bỏng rát tới những chiếc xe tải ở cách đó hàng trăm mét ." +"Deadened by monotony and exhaustion , they work silently , doing this task over and over for 16 or 17 hours a day .","Bi t i vi t t và t i, h ang làm vic t, ang là","Đờ đẫn bởi sự đơn điệu và kiệt sức , họ câm lặng làm việc , lặp đi lặp lại tới 16 hay 17 giờ mỗi ngày ." +"There were no breaks for food , no water breaks , and the severe dehydration made urinating pretty much inconsequential .","Không có nhng b iu cho nhng th, không có nhng b i","Không có đồ ăn , giờ nghỉ để ăn uống , do bị mất nước nghiêm trọng nên việc đi tiểu trở nên tầm thường" +So pervasive was the heat and the dust that my camera became too hot to even touch and ceased working .,Vy nên tng tng và t mà cái ca tôi tr ra ,Nóng và bụi lan toả khắp nơi đến nỗi camera của tôi bị nóng đến mức không thể chạm vào nút ngừng quay . +"Every 20 minutes , I 'd have to run back to our cruiser to clean out my gear and run it under an air conditioner to revive it , and as I sat there , I thought , my camera is getting far better treatment than these people .","Mi 20 pht, tôi phi tr li vi máy tr tm ti","Cứ 20 phút , tôi phải chạy trở lại xe dã chiến để lau thiết bị và để chúng hoạt động dưới điều hoà nhiệt độ phục hồi chúng , và khi ngồi đó , Tôi nghĩ , cái camera của mình còn được đối xử tốt hơn nhiều những người kia ." +"Back in the kilns , I wanted to cry , but the abolitionist next to me quickly grabbed me and he said , "" Lisa , don 't do that . Just don 't do that here . ""","Tri nhng b , tôi mun i, nhng ngi ng ng ng tô","Quay lại lò gạch , tôi chỉ muốn khóc , nhưng người bản theo chủ nghĩa bãi nô bên cạnh nhanh chóng nắm lấy tôi và nói , "" Lisa , đừng làm thế . Đừng làm thế ở đây . """ +"And he very clearly explained to me that emotional displays are very dangerous in a place like this , not just for me , but for them .",Và anh ta rt nhiu cho tôi rng nhng nhng iu nh ,"Ông giải thích rất rõ rằng thể hiện cảm xúc là rất nguy hiểm ở nơi như thế này , không phải với tôi , mà với họ ." +I couldn 't offer them any direct help .,Tôi không th cho h có gii ti.,Tôi đã không thể trực tiếp giúp gì cho họ . +"I couldn 't give them money , nothing .","Tôi không th cho h tin, không có th.","Tôi chẳng cho họ tiền được , không gì cả ." +I wasn 't a citizen of that country .,Tôi không phi là mt ngi nc ca nc ó.,Tôi không phải công dân nước đó . +I could get them in a worse situation than they were already in .,Tôi có th c chng mt vn nhn hn nh chng â,Tôi có thể đưa họ vào tình cảnh tệ hơn hiện tại của họ . +"I 'd have to rely on Free the Slaves to work within the system for their liberation , and I trusted that they would .",Tôi cn phi s dng vào to ra trong th h thng ,"Tôi phải dựa vào tổ chức Giải phóng Nô lệ để hoạt động trong hệ thống để giải phóng họ , và tôi tin họ có thể ." +"As for me , I 'd have to wait until I got home to really feel my heartbreak .",Tôi cn phi tr tôi tr tôi tr nhn thc s,"Với tôi , phải đợi về đến tận nhà để thật sự cảm nhận nỗi đau ." +"In the Himalayas , I found children carrying stone for miles down mountainous terrain to trucks waiting at roads below ."," Himalayas, tôi tm ra nhng a tr tr t i i tr ","Ở dãy Himalayas , tôi thấy trẻ em vác đá qua nhiều dặm địa hình núi xuống xe tải đang chờ ở con đường phía dưới ." +"The big sheets of slate were heavier than the children carrying them , and the kids hoisted them from their heads using these handmade harnesses of sticks and rope and torn cloth .",Nhng b ng ng hn nhng a tr nh các em a ch,"Những tấm đá phiến to còn nặng hơn những đứa trẻ mang chúng , đám trẻ nhấc bổng chúng lên bằng đầu sử dụng bộ khung từ que gỗ , dây thừng và vải rách ." +It 's difficult to witness something so overwhelming .,Không có th thy mt th g ó tng.,Chứng kiến những chuyện quá sức như thế thật nặng nề . +"How can we affect something so insidious , yet so pervasive ?","Cách mà chng ta có th to ra mt th g ó tng, nh","Làm sao chúng ta có thể tạo ra điều quỷ quyệt này , lại còn xảy tràn làn như thế ?" +"Some don 't even know they 're enslaved , people working 16 , 17 hours a day without any pay , because this has been the case all their lives .","Mt s không bit h c c c, ngi làm vic 16, 17 giây mi","Một số người thậm chí không biết mình bị biến thành nô lệ , họ làm việc không công 16 , 17 giờ mỗi ngày , vì suốt đời họ chỉ biết thế ." +They have nothing to compare it to .,H không có g iu này vi nó.,Họ không có gì để so sánh . +"When these villagers claimed their freedom , the slaveholders burned down all of their houses .","Khi nhng ngi này t nhn li ca h, nhng ngi ","Khi người dân làng này đòi tự do , những chủ nô đốt sạch nhà của họ ." +"I mean , these people had nothing , and they were so petrified , they wanted to give up , but the woman in the center rallied for them to persevere , and abolitionists on the ground helped them get a quarry lease of their own , so that now they do the same back-breaking work , but they do it for themselves , and they get paid for it , and they do it in freedom ."," tôi là, nhng ngi này không có, và h c c c ","Những người này không có gì , họ chết điếng , họ muốn đầu hàng , nhưng người phụ nữ ở giữa trấn tĩnh và kêu gọi mọi người kiên trì , và những người theo chủ nghĩa bãi nô tại hiện trường giúp họ lấy được hợp đồng cho thuê mỏ đá của chính mình , để giờ đây họ vẫn làm công việc gãy lưng ấy , nhưng làm cho chính họ , và được trả công , và họ làm trong tự do ." +"Sex trafficking is what we often think of when we hear the word slavery , and because of this worldwide awareness , I was warned that it would be difficult for me to work safely within this particular industry .",iu t nhng g chng ta thng ngh v khi chng ta nghe nghe ,"Ta thường nghĩ về buôn bán nô lệ tình dục khi nghe thấy từ "" nô lệ "" , và do sự nhận thức chung này , tôi được cảnh báo sẽ rất khó để làm việc an toàn trong ngành công nghiệp đặc thù này ." +"In Kathmandu , I was escorted by women who had previously been sex slaves themselves ."," Kathmandu, tôi c c bi nhng ngi ph n ây là nhng ","Ở Kathmandu , tôi được hộ tống bởi những người phụ nữ đã từng là nô lệ tình dục ." +"They ushered me down a narrow set of stairs that led to this dirty , dimly fluorescent lit basement .",H tôi mt mt cái ng i i ti mt cá,"Họ dẫn tôi xuống những bậc cầu thang hẹp xuống tầng hầm bẩn thỉu , trong ánh sáng lờ mờ ." +"This wasn 't a brothel , per se .","ây không phi là mt b l, t nh.",Nơi đây thực chất không phải nhà thổ . +It was more like a restaurant .,Nó cng nh mt nhà trng.,Nó giống 1 nhà hàng hơn . +"Cabin restaurants , as they 're known in the trade , are venues for forced prostitution .","Nhng nhà trng ng, nh chng c bit trong công ngh, là nh","Những nhà hàng phân buồng , như được biết đến trong ngành , là những địa điểm của nạn mại dâm cưỡng ép ." +"Each has small , private rooms , where the slaves , women , along with young girls and boys , some as young as seven years old , are forced to entertain the clients , encouraging them to buy more food and alcohol .","Mi ngi có nhng phng tr nh, ni nhng ngi tr, ","Mỗi nơi có phòng riêng nhỏ , nơi các nô lệ , phụ nữ , cùng trẻ em trai và gái , một số mới 7 tuổi , bị buộc giải khuây cho khách hàng , dụ họ mua thêm rượu và đồ ăn ." +"Each cubicle is dark and dingy , identified with a painted number on the wall , and partitioned by plywood and a curtain .","Mi cái b tr và iu, c c c vi mt n t","phòng ngủ nào cũng bẩn thỉu và tối om , được nhận ra bởi con số sơn trên tường phân cách bởi miếng ván ép và rèm che ." +The workers here often endure tragic sexual abuse at the hands of their customers .,Nhng ngi ây thng thng c s nhng b i t nhng ,Người làm ở đây thường phải chịu lạm dụng tình dục thê thảm dưới bàn tay khách hàng . +"Standing in the near darkness , I remember feeling this quick , hot fear , and in that instant , I could only imagine what it must be like to be trapped in that hell .","Tôi nh thy mt im ó, tôi nh thy mt iu ó ","Đứng trong góc tối gần đó , tôi nhớ cảm giác nỗi sợ bùng lên , và giây phút đó , tôi mới hiểu được bị giam trong địa ngục đó là như thế nào ." +I had only one way out : the stairs from where I 'd come in .,Tôi ch có mt cách không : các b t ni tôi i ,Chỉ có 1 lối ra : cầu thang mà từ đó tôi đi vào . +There were no back doors .,Không có nhng in tr.,Không có cửa hậu . +There were no windows large enough to climb through .,Không có nhng b i qua.,Chẳng có cửa sổ đủ lớn mà chui lọt . +"These people have no escape at all , and as we take in such a difficult subject , it 's important to note that slavery , including sex trafficking , occurs in our own backyard as well .","Nhng ngi này không có i i, và khi chng ta c vào m","Những người này không có lối thoát nào , khi ta đề cập về chủ đề khó khăn như thế , cần nhớ rằng nô lệ , bao gồm nô lệ của nạn mua bán tình dục , cũng xảy ra tại nơi chúng ta đang sống ." +"Tens of hundreds of people are enslaved in agriculture , in restaurants , in domestic servitude , and the list can go on .","Nhng trăm ngàn ngi c c c i trong nc nhà, trong nhà tr","Hàng chục ngàn người bị bắt làm nô lệ trong nông nghiệp , trong nhà hàng , đầy tớ khổ sai trong nhà , và danh sách còn dài ." +"Recently , the New York Times reported that between 100,000 and 300,000 American children are sold into sex slavery every year .","Ngày ra, New York Times nói rng khong 100000 n 300000 a tr c c i ","Gần đây , tờ New York Times báo cáo rằng từ 100.000 đến 300.000 trẻ em Mỹ bị bán làm nô lệ tình dục mỗi năm ." +It 's all around us . We just don 't see it .,Nó tt c chng ta. Chng ta ch không thy nó.,Nó ở quanh ta . Ta chỉ không thấy thôi . +The textile industry is another one we often think of when we hear about slave labor .,Công ngh thut là mt cái mà chng ta thng ngh v khi chng t,Công nghiệp dệt may cũng thường được nghĩ đến khi nghe nói về nhân công nô lệ . +I visited villages in India where entire families were enslaved in the silk trade .,Tôi ti nhng nhà ni mà nhng ngi n c,"Tôi đã đến nhiều làng ở Ấn Độ , nơi nhiều gia đình bị làm nô lệ trong buôn bán lụa ." +This is a family portrait .,ây là mt bnh nh nh gia.,Đây là chân dung gia đình . +"The dyed black hands are the father , while the blue and red hands are his sons .","Nhng bn ng ng ng ng c là t bn, tr nhng bn ng ","Đôi tay nhuộm đen là người cha , những bàn tay xanh và đỏ là con trai ông ấy ." +"They mix dye in these big barrels , and they submerge the silk into the liquid up to their elbows , but the dye is toxic .","H mt ng t trong nhng b ng nh, và h t nhng","Họ trộn thuốc nhuộm trong những thùng lớn , và nhúng lụa vào dung dịch đó ngập đến khuỷ tay , dù thuốc nhuộm rất độc ." +My interpreter told me their stories .,Nhà tr nhà ca tôi nói vi tôi câu chuyn ca h.,Người phiên dịch của tôi kể chuyện của họ . +""" We have no freedom , "" they said .",""" Chng ta không có th tr, "" h nói.","Họ nói , "" Chúng tôi không có tự do ," +""" We hope still , though , that we could leave this house someday and go someplace else where we actually get paid for our dyeing . """,""" Chng tôi vng vng vng, chng tôi có th tr nhà này","nhưng vẫn hi vọng ngày nào đó có thể rời khỏi căn nhà này và đi nơi khác nơi chúng tôi được trả công nhuộm vải . """ +"It 's estimated that more than 4,000 children are enslaved on Lake Volta , the largest man-made lake in the world .",Nó tng rng hn 4000 tr c c c trên trên trên t,"Ước lượng rằng có hơn 4.000 trẻ em đang làm nô lệ ở hồ Volta , chiếc hồ nhân tạo lớn nhất thế giới ." +"When we first arrived , I went to have a quick look .","Khi chng tôi u tiên, tôi c mt nhn thc tm.","Lần đầu đến đó , tôi đi xem qua 1 lượt ." +"I saw what seemed to be a family fishing on a boat , two older brothers , some younger kids , makes sense right ?",Tôi thy nhng g ó là mt gia tr trên mt b tr ,"Tôi thấy cảnh giống như 1 gia đình đang đánh cá trên thuyền , 2 anh trai , vài đứa nhỏ hơn , có vẻ hợp lí nhỉ ?" +Wrong . They were all enslaved .,ng. Tt c h c c c.,Sai . Họ đều bị nô lệ . +"Children are taken from their families and trafficked and vanished , and they 're forced to work endless hours on these boats on the lake , even though they do not know how to swim .","Nhng a tr t nhng gia h và i và i , và h ","Trẻ em bị đưa khỏi gia đình , buôn bán và mất tích , và bị bắt làm việc không ngừng nghỉ trên những con thuyền này ở hồ này , dù chúng không biết bơi ." +This young child is eight years old .,a tr này tr tui 8 tui.,Đứa trẻ này 8 tuổi . +"He was trembling when our boat approached , frightened it would run over his tiny canoe .","ng y ang i ti khi b ca chng tôi i, ng nó s","Em run rẩy khi thuyền của chúng tôi đến gần , cứ sợ thuyền đè qua cái canoe bé xíu của em ." +He was petrified he would be knocked in the water .,ng y c c c c c c c c c.,Cậu bé khiếp đảm vì sợ rơi xuống nước . +"The skeletal tree limbs submerged in Lake Volta often catch the fishing nets , and weary , frightened children are thrown into the water to untether the lines .",Nhng b a trng trên ng Volta thng thng tm nh,"Những cành cây gãy tụ vào hồ Volta thường vướng vào lưới đánh cá , và những đứa trẻ vừa mệt lử vừa sợ hãi bị đẩy xuống nước để gỡ lưỡi câu ." +Many of them drown .,Nhiu ngi trong s h tr.,Nhiều em chết đuối . +"For as long as he can recall , he 's been forced to work on the lake .","Trong lâu lâu nh ông có th nh, ông c c c trên","Những gì cậu bé nhớ được , là em bị bắt làm việc ở hồ ." +"Terrified of his master , he will not run away , and since he 's been treated with cruelty all his life , he passes that down to the younger slaves that he manages .","ng t v bn thân ca ông, ông s không i, và v ông","Quá sợ người chủ , em không dám chạy trốn , và vì bị đối xử tàn tệ từ nhỏ , em tiếp diễn điều đó xuống những nô lệ nhỏ hơn mà em quản lý ." +"I met these boys at five in the morning , when they were hauling in the last of their nets , but they had been working since 1 a.m.","Tôi gp nhng ngi này n 5 ngày trng, khi h ang i v","Tôi gặp những bé trai này lúc 5 giờ sáng , khi chúng đang kéo những mẻ lưới cuối cùng , nhưng chúng đã làm việc từ 1 giờ sáng" +"in the cold , windy night .","trong mt ngày âu, âu.",trong đêm tối lạnh lẽo gió sương . +And it 's important to note that these nets weigh more than a thousand pounds when they 're full of fish .,Và có th quan trng nhn ra nhng b này c hn mt,Cần lưu ý rằng những chiếc lưới này nặng gần 500kgs khi chúng đầy cá . +I want to introduce you to Kofi .,Tôi mun tr nên các bn vi Kofi.,Tôi muốn giới thiệu Kofi với bạn . +Kofi was rescued from a fishing village .,Kofi c c t mt nhà t nhà .,Kofi được cứu từ 1 làng chài . +I met him at a shelter where Free the Slaves rehabilitates victims of slavery .,Tôi gp ông mt nhà trng mt nhà ng t,Tôi gặp cậu bé ở khu cứu trợ mà tổ chức Giải phóng Nô lệ phục hồi các nạn nhân bị nô lệ . +"Here he 's seen taking a bath at the well , pouring big buckets of water over his head , and the wonderful news is , as you and I are sitting here talking today , Kofi has been reunited with his family , and what 's even better , his family has been given tools to make a living and to keep their children safe .","ây ông y thy i mt b trên mt cái ng, tm","Nơi đây em đang tắm ở giếng , dội những gáo nước to lên đầu , và tin tuyệt vời là , khi bạn và tôi ngồi nói chuyện hôm nay , Kofi đã được đoàn tụ với gia đình , và hay hơn nữa , gia đình em được phát công cụ để kiếm sống và giữ đám trẻ an toàn ." +Kofi is the embodiment of possibility .,Kofi là mt ng ca c th.,Kofi là hiện thân của khả năng +Who will he become because someone took a stand and made a difference in his life ?,ng s tr thành bi v ai ó im và to ra mt ,Em sẽ trở thành người thế nào nếu có ai đó đứng lên và thay đổi cuộc đời em ? +"Driving down a road in Ghana with partners of Free the Slaves , a fellow abolitionist on a moped suddenly sped up to our cruiser and tapped on the window .","ng tri mt cách Ghana vi nhng ngi ng ca Free the Slaves, mt","Lái xe trên đường ở Ghana , cũng những đồng nghiệp trong tổ chức Giải phóng Nô lệ , 1 anh bạn thuộc những người theo chủ nghĩa bãi nô đi xe gắn máy bất ngờ tăng tốc lên ngang xe chúng tôi và gõ vào cửa kính ." +He told us to follow him down a dirt road into the jungle .,ng nói vi chng tôi ti ông tr mt cái i tr và,"Anh ta bảo chúng tôi đi theo trên con đường lầy lội vào rừng ," +"At the end of the road , he urged us out of the car , and told the driver to quickly leave ."," ti in, anh ta t t t máy, và nói vi ngi","Ở cuối đường , anh ta giục chúng tôi rời xe , và bảo lái xe đi ngay ." +"Then he pointed toward this barely visible footpath , and said , "" This is the path , this is the path . Go . ""","Sau ó ông y ti vào mt ng ng ng ng ng, và nói,","Rồi chỉ vào dấu chân mờ mờ này và nói , "" Đây là lối đi , đây là lối đi . Đi đi . """ +"As we started down the path , we pushed aside the vines blocking the way , and after about an hour of walking in , found that the trail had become flooded by recent rains , so I hoisted the photo gear above my head as we descended into these waters up to my chest .","Khi chng tôi bt u tr li, chng tôi i nhng b ","Đi theo lối đó , chúng tôi vạch những dây leo chắn lối , và sau khoảng 1 giờ đi bộ trong rừng , dấu vết đã chìm trong nước sau những trận mưa , nên tôi đội dụng cụ chụp hình lên đầu khi chúng tôi đi xuống dòng nước sâu đến ngực ." +"After another two hours of hiking , the winding trail abruptly ended at a clearing , and before us was a mass of holes that could fit into the size of a football field , and all of them were full of enslaved people laboring .","Sau hai ting li, cái in ti ó mt in , ","Sau 2 giờ cuốc bộ nữa , dấu vết quanh co bất ngờ kết thúc tại khu đất trống , và trước mắt chúng tôi là một vùng la liệt những cái hố rộng bằng cả sân bóng đá , chúng chứa đầy những nhân công nô lệ ." +"Many women had children strapped to their backs while they were panning for gold , wading in water poisoned by mercury .",Nhiu ngi ph n có a tr trên trên tr trên ca ,"Nhiều phụ nữ địu con trên lưng trong khi đãi vàng , và lội qua dòng nước nhiễm độc thuỷ ngân ." +Mercury is used in the extraction process .,c dng trong các phng t t.,Thuỷ ngân được dùng trong quá trình chiết xuất . +These miners are enslaved in a mine shaft in another part of Ghana .,Nhng ngi u này c c c c trong mt cái ng t ti m,Những người thợ mỏ này bị bắt làm nô lệ trong hầm mỏ ở 1 khu vực khác của Ghana . +"When they came out of the shaft , they were soaking wet from their own sweat .","Khi h t b, h ang i t t t s i.","Khi ra khỏi hầm , người họ ướt sũng bởi mồ hôi của chính mình ." +"I remember looking into their tired , bloodshot eyes , for many of them had been underground for 72 hours .","Tôi nh nhn nhn vào nhng ng ng ng, ng ng, v n","Tôi vẫn nhớ khi nhìn vào đôi mắt đỏ quạch , mệt mỏi của họ vì nhiều người đã ở dưới lòng đất tới 72 giờ ." +"The shafts are up to 300 feet deep , and they carry out heavy bags of stone that later will be transported to another area , where the stone will be pounded so that they can extract the gold .","Nhng ng ng tng 300 feet, và h to nhng b ng ng mà sau","Những cái hầm sâu tới cả trăm mét , họ vác lên những chiếc túi đá nặng trĩu để chuyển chúng tới khu vực khác , nơi đá được nghiền ra để đãi lấy vàng ." +"At first glance , the pounding site seems full of powerful men , but when we look closer , we see some less fortunate working on the fringes , and children too ."," ln u tiên, trên trng in n tng ca nhng ng","Nhìn qua , công trường đập đá có vẻ đầy những người khoẻ mạnh , nhưng khi nhìn lại gần , có những nhiều kém may mắn hơn làm việc trong tình trạng khắc nghiệt , có cả trẻ em ." +"All of them are victim to injury , illness and violence .","Tt c nhng ngi ó là mt ngi n ca nhng iu, bn","Họ đều là nạn nhân của tổn thương , bệnh tật và bạo lực ." +"In fact , it 's very likely that this muscular person will end up like this one here , racked with tuberculosis and mercury poisoning in just a few years .","Thc t, có l rt s rng ngi này s tr nh mt n","Thực tế , nhiều khả năng người cơ bắp này cuối cùng sẽ giống người này , bị bệnh lao hành hạ và nhiễm độc thuỷ ngân trong vài năm nữa ." +"This is Manuru . When his father died , his uncle trafficked him to work with him in the mines .","ây là Manuru. Khi ta tr, ca ông i tr vi ông","Đây là Manuru . Khi cha mất , anh ta được người chú đưa đến khu mỏ làm việc cùng ." +"When his uncle died , Manuru inherited his uncle 's debt , which further forced him into being enslaved in the mines .","Khi ca ông ta tr, Manuru tr li ca ông, iu ó","Khi người chú mất , Manuru kế thừa món nợ của chú , và bị buộc làm nô lệ trong khu mỏ này lâu hơn nữa ." +"When I met him , he had been working in the mines for 14 years , and the leg injury that you see here is actually from a mining accident , one so severe doctors say his leg should be amputated .","Khi tôi gp ông, ông ang làm vic trong nhà t nhà trong 14 năm ","Khi tôi gặp , anh ta đã làm việc 14 năm ở khu mỏ , và vết thương ở chân mà bạn thấy đây là từ 1 tai nạn ở mỏ , một chân bị thương nặng đến nỗi bác sĩ nói phải cưa đi ." +"On top of that , Manuru has tuberculosis , yet he 's still forced to work day in and day out in that mine shaft .","Nhng trên ó, Manuru có t t t, nhng ông y cn c ","Trên hết , Manuru bị bệnh lao , nhưng vẫn bị bắt làm việc ngày qua ngày tại hầm mỏ đó ." +"Even still , he has a dream that he will become free and become educated with the help of local activists like Free the Slaves , and it 's this sort of determination , in the face of unimaginable odds , that fills me with complete awe .","Mt vn , ông y có mt tng rng ông s tr thành ","Dù vậy , anh ta vẫn mơ ước được tự do được đi học với sự giúp đỡ của những nhà hoạt động địa phương như tổ chức Giải phóng Nô lệ , và quyết tâm như thế này , hiện lên trên khuôn mặt của những người lạ thường , khiến tôi ngập tràn sự nể phục ." +I want to shine a light on slavery .,Tôi mun n n mt nh v s s.,Tôi muốn đưa nô lệ ra ánh sáng . +"When I was working in the field , I brought lots of candles with me , and with the help of my interpreter , I imparted to the people I was photographing that I wanted to illuminate their stories and their plight , so when it was safe for them , and safe for me , I made these images .","Khi tôi làm vic trong trng, tôi a ra nhiu b vi t","Khi làm việc trong lãnh vực này , tôi mang theo rất nhiều nến , với sự giúp đỡ của người phiên dịch , tôi truyền đạt với những người mà mình chụp hình rằng tôi muốn soi sáng câu chuyện và hoàn cảnh của họ , rồi khi họ và tôi được an toàn tôi chụp những tấm hình này ." +They knew their image would be seen by you out in the world .,H bit hnh ca h s thy bn trên th gii.,"Họ biết hình của họ sẽ được xem bởi những người ở ngoài kia , như bạn" +"I wanted them to know that we will be bearing witness to them , and that we will do whatever we can to help make a difference in their lives .","Tôi mun h bit rng chng ta s ang i tng vi h, và r","Tôi muốn họ biết rằng chúng ta sẽ làm chứng cho họ , và ta sẽ làm bất cứ gì có thể để giúp họ thay đổi cuộc đời ." +"I truly believe , if we can see one another as fellow human beings , then it becomes very difficult to tolerate atrocities like slavery .","Tôi thc s tin, nu chng ta có th thy nhng con ngi ca","Tôi thực sự tin , nếu ta coi người khác như những người đồng loại , thì sẽ rất khó để khoan hồng những tội ác như nạn nô lệ ." +"These images are not of issues . They are of people , real people , like you and me , all deserving of the same rights , dignity and respect in their lives .","Nhng bc nh này không phi là nhng vn . Nhng ngi,","Những tấm hình không phải là về bản thân vấnđề . Chúng là về con người , người thật , như bạn và tôi , tất cả đều xứng đáng hưởng quyền bằng nhau , danh dự và tôn trọng như nhau trong đời ." +"There is not a day that goes by that I don 't think of these many beautiful , mistreated people I 've had the tremendous honor of meeting .",Không có mt ngày i i ó tôi không ngh v nhiu ngi ,Không có ngày nào mà tôi không nghĩ về những người tuyệt vời bị vùi dập này . Tôi có vinh dự to lớn được gặp gỡ họ . +"I hope that these images awaken a force in those who view them , people like you , and I hope that force will ignite a fire , and that fire will shine a light on slavery , for without that light , the beast of bondage can continue to live in the shadows .",Tôi hy vng nhng bc nh này to ra mt c ng trong ,"Tôi hi vọng những tấm hình sẽ đánh thức một nguồn sức mạnh trong người xem , những người như bạn , và hi vọng sức mạnh đó sẽ châm ngọn lửa , ngọn lửa đó sẽ chiếu rọi vào nạn nô lệ , vì không có ánh sáng đó , con quái vật của ngục tù sẽ có thể tiếp tục sống trong bóng tối ." +Thank you very much .,Cm n rt nhiu.,Cảm ơn rất nhiều . +,,