id
stringlengths 4
5
| url
stringlengths 31
537
| title
stringlengths 1
65
| text
stringlengths 31
241k
|
---|---|---|---|
20565 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8C%85%E1%8C%8D%20%E1%88%9B%E1%8C%8D%E1%8A%98%E1%89%B5%20%E1%8B%AB%E1%88%98%E1%8C%A3%E1%88%8D%20%E1%89%B5%E1%8A%A5%E1%89%A2%E1%89%B5 | እጅግ ማግኘት ያመጣል ትእቢት | እጅግ ማግኘት ያመጣል ትእቢት የአማርኛ ምሳሌ ነው።
እጅግ ማግኘት ያመጣል ትእቢት የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
46454 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A3%E1%88%85%E1%88%A8%20%E1%88%80%E1%88%B3%E1%89%A5 | ባህረ ሀሳብ | የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተውሃዶ ቤ/ክ በብቸኝነት ከምትታወቅባቸው ኣንዱ የራስዋ የሆነ የዘመን ኣቆጣጠር ወይም ባሕረ ሐሳብ መኖርዋ ነው። ይህውም ከዓለም የተለየች እንድትሆን ኣስችሏታል። ይህም ባሕረ ሐሳብ ለድሜጥሮስ በገለጸለት መሰረት በየጊዜው በተነሱ ኢትዮጵያውያን ሊቃውንት ከትውልድ ትውልድ ሲተላለፍ ቆይቷዋል። በኣሁኑ ወቅት ዘመኑ የመረጃ ዘመን በመሆኑና ሊቃውንቱ ሳያልፉ ቴክኖሎጂውን በመጠቀም መስራት ከሚኖርብን ኣያሌ መንፈሳውያን ስራዎች ውስጥ ባሕረ ሐስብ አንዱ ነው። ምክንያቱም የአሁኑ ትውልድ በቀላሉ ሊረዳው ባለመቻሉ ማወቅና መረዳት እየፈለገ ከቁጥሩ ስሌት ረቂቅነት ኣንፃር ብዙ ሲቸገር ይታያል። ስለሆነም በዚህና በተመሳሳይ ጽሁፎች የተቻለንን ለማሳወቅ እንሞክራለን።
የኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠር ስሌት
አዲሱ ዓመት በየትኛው ወንጌላዊ እንደሚሰየም
ዘመኑ: ዘመነ ማቴዎስ፣ ዘመነ ማርቆስ፣ ዘመነ ሉቃስ፣ ወይም ዘመነ ዮሐንስ መሆኑን ለማወቅ
በመጀመሪያ ከክርስቶስ ልደት በፊት የነበረውን 5500 ዘመንን እና ከክርስቶስ ልደት በኋላ ለማስላት (ለማወቅ) የምንፈልገውን ዓመተ ምህረት እንደምራለን። ከዚያ ድምሩን ለ4 እናካፍላለን። ወይም በቀላሉ ከክርስቶስ ልደት በኋላ የምንፈልገውን ዓመተ ምህረት ለ4 አካፍለን ቀሪው (1 ከሆነ ዘመነ ማቴዎስ፣ 2 ከሆነ ዘመነ ማርቆስ፣ 3 ከሆነ ዘመነ ሉቃስ፣ 0 (ዜሮ) ከሆነ ወይም ቀሪ ከሌለው ዘመነ ዮሐንስ) ይባላል።
ምሳሌ፦ 2009ን ብንወስድ
5500+2009= 7509 ይሆናል። ለ4 ስናካፍለው 7509/4 = 1877 ደርሶ ቀሪ 1 ይሆናል። ወይም በቀላሉ መንገድ 2009/4 = 502 ደርሶ ቀሪ 1 ይሆናል።
ስለዚህ በ2009 ዘመኑ ዘመነ ማቴዎስ ነው።
አዲሱ ዓመት የሚውልበት ዕለት
ሰኞ፣ ማክሰኞ፣ ረቡዕ፣ ሐሙስ፣ አርብ፣ ቅዳሜ፣ ወይም እሁድ መሆኑን ለማወቅ
አሁንም በመጀመሪያ ከክርስቶስ ልደት በፊት የነበረውን 5500 ዘመንን እና ከክርስቶስ ልደት በኋላ ለማስላት (ለማወቅ) የምንፈልገውን ዓመተ ምህረት እንደምራለን። ከዚያ ድምሩን ለ4 እናካፍልና ድርሻውን ከመጀመሪያው ድምር ላይ እንደምረዋለን። ከዚያ ድምሩን ለ7 ስናካፍል ቀሪው (0 ከሆነ ሰኞ፣ 1 ከሆነ ማክሰኞ፣ 2 ከሆነ ረቡዕ፣ 3 ከሆነ ሐሙስ፣ 4 ከሆነ አርብ፣ 5 ከሆነ ቅዳሜ፣ 6 ከሆነ እሁድ) ዕለት መስከረም 1 ቀን ይሆናል።
ምሳሌ፦ 2009ን እንውሰድ
ከዛም 7509/4 = 1877 (ድርሻ ነው) ዕለቱን ለማወቅ 7509+1877=9386 ይህንን ለሰባት እናካፍለው 9386/7=1340 ቀሪ 6 ነው።
ስለዚህ በ2009 ዘመኑ ዘመነ ማቴዎስ ዕለቱ ዕለተ እሁድ ይሆናል።
ለማረጋገጥ የፈለጉትን ዓመተ ምህረት እና ዕለት ይሞክሩት!!!
ተጨማሪ መረጃዎችም ኣሉ።
ኣበራ ሞላ#የኢትዮጵያ ዘመን ኣቈጣጠር |
52302 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%8D%E1%8B%91%E1%88%8D%20%E1%8D%8A%E1%88%8A%E1%8D%95%20%E1%8B%A8%E1%8A%A4%E1%8B%B5%E1%8A%95%E1%89%A0%E1%88%AD%E1%8C%8D%20%E1%88%98%E1%88%B5%E1%8D%8D%E1%8A%95 | ልዑል ፊሊፕ የኤድንበርግ መስፍን | ልዑል ፊልጶስ፣ የኤዲንብራ መስፍን (የግሪክ እና የዴንማርክ ልዑል ፊሊፕ፣ በኋላ ፊሊፕ ተራራተን፣ ሰኔ 10 ቀን 1921 - 9 ኤፕሪል 2021) የንግሥት ኤልዛቤት ባል ነበር። እ.ኤ.አ. እ.ኤ.አ.
ፊልጶስ የተወለደው በግሪክ, በግሪክ እና በዴንማርክ ንጉሣዊ ቤተሰቦች ውስጥ ነው; የአስራ ስምንት ወር ልጅ እያለ ቤተሰቡ ከሀገር ተሰደደ። በፈረንሳይ፣ በጀርመን እና በዩናይትድ ኪንግደም ከተማሩ በኋላ በ18 አመቱ በ1939 ሮያል ባህር ኃይልን ተቀላቀለ። በጁላይ 1939፣ ከ13 ዓመቷ ልዕልት ኤልዛቤት፣ ከታላቂቱ ሴት ልጅ እና ከንጉሥ ጆርጅ ስድስተኛ ወራሽ ጋር መጻጻፍ ጀመረ። ፊሊፕ ለመጀመሪያ ጊዜ የተገናኘችው በ1934 ነው። በሁለተኛው የዓለም ጦርነት ወቅት በብሪቲሽ ሜዲትራኒያን እና ፓሲፊክ መርከቦች ውስጥ በልዩነት አገልግሏል።
በ1946 የበጋ ወቅት ንጉሱ ኤልዛቤትን እንዲያገባ ፊልጶስን ፈቀደለት። እ.ኤ.አ. በጁላይ 1947 የተሳትፎ መሆናቸው ይፋ ከመደረጉ በፊት ፊሊፕ የግሪክ እና የዴንማርክ ንጉሣዊ ሥዕሎችን እና ዘይቤዎችን ትቶ ፣ የብሪታንያ ርዕሰ ጉዳይ ሆነ እና የእናቱን አያቶቹን ስም ተቀበለ። እ.ኤ.አ. ህዳር 20 ቀን 1947 ኤልዛቤትን አገባ። ከሠርጋቸው በፊት በነበረው ቀን ንጉሱ ፊልጶስን የንጉሣዊ ልዕልና ሥልጣናቸውን ሰጡት። በሠርጋቸው ቀን፣ በተጨማሪ የኤድንበርግ መስፍን፣ የሜሪዮኔት አርል እና ባሮን ግሪንዊች ተፈጠረ። ኤልዛቤት በ1952 ዙፋን ስትይዝ ፊሊፕ የወታደራዊ አገልግሎትን ትቶ የአዛዥነት ማዕረግ ደርሶ ነበር። በ 1957 የእንግሊዝ ልዑል ተፈጠረ. ፊልጶስ ከኤልዛቤት ጋር አራት ልጆች ነበሩት: ቻርለስ, የዌልስ ልዑል; አን, ልዕልት ሮያል; የዮርክ መስፍን አንድሪው; እና ልዑል ኤድዋርድ፣ የቬሴክስ አርል እ.ኤ.አ. የአያት ስም መጠሪያ ስም ባላቸው የንጉሣዊ ቤተሰብ አባላትም ጥቅም ላይ ውሏል።
የስፖርት አድናቂው ፊሊፕ የፈረስ ግልቢያን የሠረገላ መንዳት ክስተት እንዲያዳብር ረድቷል። እሱ ጠባቂ፣ ፕሬዝዳንት ወይም ከ780 በላይ ድርጅቶች አባል ነበር፣ የአለም አቀፍ ፈንድ ፎር ተፈጥሮን ጨምሮ፣ እና ከ14 እስከ 24 አመት ለሆኑ ሰዎች የሚሰጠውን የወጣቶች ሽልማት ፕሮግራም የ ሊቀመንበር ሆነው አገልግለዋል። የብሪታንያ ንጉሣዊ ቤተሰብ ወንድ አባል። እ.ኤ.አ. ኦገስት 2 2017 በ96 ዓመቱ 22,219 ብቸኛ ተሳትፎዎችን እና 5,493 ንግግሮችን በማጠናቀቅ ከንጉሣዊ ሥልጣኑ ጡረታ ወጣ። ፊልጶስ 100ኛ ልደቱ ሁለት ወራት ሲቀረው በ9 ኤፕሪል 2021 ሞተ።
የመጀመሪያ ህይወት እና ትምህርት
ልዑል ፊሊጶስ ( ግሪክ ፦ ፣ ሮማንኛ ፦ ፊሊፖስ ) የግሪክ እና የዴንማርክ ተወላጅ በ ሞን ሬፖስ ፣ በግሪክ ደሴት ኮርፉ ቪላ ፣ ሰኔ 10 ቀን 1921 በመመገቢያ ክፍል ጠረጴዛ ላይ ተወለደ ። እሱ አንድ ልጅ እና አምስተኛ እና የመጨረሻ ነበር። የግሪክ እና የዴንማርክ ልዑል አንድሪው ልጅ እና የባተንበርግ ልዕልት አሊስ። የዴንማርክ ገዥው ቤት የግሉክስበርግ ቤት አባል ፣ እሱ ከግሪክ ንጉሥ ጆርጅ 1 እና ከዴንማርክ ንጉሥ ክርስቲያን ዘጠነኛ በመወለዱ የግሪክ እና የዴንማርክ ልዑል ነበር ። ከልደቱ ጀምሮ በሁለቱም ዙፋኖች ተከታትሎ ነበር። የፊልጶስ አራት ታላላቅ እህቶች ማርጋሪታ፣ ቴዎዶራ፣ ሴሲሊ እና ሶፊ ነበሩ። በኮርፉ አሮጌው ምሽግ በሚገኘው የቅዱስ ጊዮርጊስ ቤተ ክርስቲያን በግሪክ ኦርቶዶክስ ሥርዓት ተጠመቀ። ወላጆቹ የግሪክዋ አያቱ ንግስት ኦልጋ፣ የአጎቱ ልጅ የግሪክ ልዑል ጆርጅ፣ አጎቱ ሎርድ ሉዊስ ማውንባተን እና የኮርፉ ከንቲባ አሌክሳንድሮስ ኮኮቶስ ነበሩ።
ፊሊፕ ከተወለደ ብዙም ሳይቆይ የእናቱ አያቱ ልዑል ሉዊስ የባተንበርግ፣ በወቅቱ ሉዊስ ማውንባተን በመባል የሚታወቁት፣ የሚሊፎርድ ሄቨን ማርከስ፣ በለንደን አረፉ። ሉዊስ በእንግሊዝ የዜግነት ተወላጅ ሲሆን በሮያል ባህር ኃይል ውስጥ ከሰራ በኋላ የጀርመን ማዕረጎቹን ትቶ በእንግሊዝ ፀረ-ጀርመን ስሜት የተነሳ በአንደኛው የዓለም ጦርነት ወቅት ስሪት - ስሙን የተቀበለ። ለአያቱ የመታሰቢያ አገልግሎት ለንደንን ከጎበኘ በኋላ ፊሊፕ እና እናቱ ወደ ግሪክ ተመለሱ፣ ልዑል አንድሪው በግሪኮ-ቱርክ ጦርነት ውስጥ የገባውን የግሪክ ጦር ክፍል ለማዘዝ በቆዩበት ቦታ ነበር።
ግሪክ በጦርነቱ ከፍተኛ ኪሳራ ደርሶባታል፣ ቱርኮችም ብዙ ትርፍ አግኝተዋል። የፊሊፕ አጎት እና የግሪክ ዘፋኝ ሃይል ከፍተኛ አዛዥ ንጉስ ቆስጠንጢኖስ 1ኛ ለሽንፈቱ ተጠያቂ ነበር እና በሴፕቴምበር 27 ቀን 1922 ከስልጣን ለመልቀቅ ተገደደ። አዲሱ ወታደራዊ መንግስት ልዑል እንድርያስን ከሌሎች ጋር አሰረ። የሰራዊቱ አዛዥ ጄኔራል ጆርጂዮስ ሃቲያኔስቲስ እና አምስት ከፍተኛ ፖለቲከኞች በስድስቱ ችሎት ተይዘው ተጠርጥረው ተገድለዋል። የልዑል አንድሪው ህይወትም አደጋ ላይ ነው ተብሎ ይታመን ነበር፣ እና ልዕልት አሊስ በክትትል ውስጥ ነበረች። በመጨረሻም፣ በታህሳስ ወር፣ አብዮታዊ ፍርድ ቤት ልዑል አንድሪውን ከግሪክ በሕይወት ዘመናቸው አባረረው። የብሪታንያ የባህር ኃይል መርከብ ኤች ኤም ኤስ ካሊፕሶ የአንድሪው ቤተሰብን አፈናቅሏል፣ ፊሊፕ በፍራፍሬ ሣጥን ውስጥ ተወስዷል። የፊልጶስ ቤተሰቦች ወደ ፈረንሳይ ሄዱ፣ እዚያም በፓሪስ ሴንት ክላውድ አካባቢ መኖር የጀመሩት ከሀብታም አክስቱ፣ የግሪክ እና የዴንማርክ ልዕልት ጆርጅ በሰጣቸው ቤት ነው።
እ.ኤ.አ. በ 1930 ፊሊፕ ወደ ዩናይትድ ኪንግደም ተልኳል ፣ ከእናቱ አያቱ ቪክቶሪያ ማውንባተን ፣ ዶዋገር ማርሺዮነስ ከሚልፎርድ ሃቨን ፣ በኬንሲንግተን ቤተመንግስት እና አጎቱ ጆርጅ ማውንባተን ፣ ሚልፎርድ ሃቨን 2 ኛ ማርከስ ፣ በሊንደን ማኖር በብሬይ ፣ በርክሻየር። በሚቀጥሉት ሶስት አመታት አራቱ እህቶቹ የጀርመን መኳንንት አግብተው ወደ ጀርመን ሄዱ እናቱ ስኪዞፈሪንያ ታውቃለች እና ጥገኝነት ውስጥ ገባች እና አባቱ በሞንቴ ካርሎ መኖር ጀመረ። ፊልጶስ በልጅነቱ ቀሪ ጊዜ ከእናቱ ጋር ብዙም ግንኙነት አልነበረውም። እ.ኤ.አ. በ 1937 እህቱ ሴሲሊ ፣ ባለቤቷ ጆርጅ ዶናቱስ ፣ የዘር ውርስ ግራንድ መስፍን ፣ ሁለት ታናናሽ ልጆቿ ሉድቪግ እና አሌክሳንደር ፣ አራስ ልጇ እና አማቷ የሶልምስ-ሆሄንሶልምስ-ሊች አማቷ ልዕልት ኤሌኖሬ ተገድለዋል ። በ ላይ የአየር አደጋ; በወቅቱ የ16 ዓመቱ ፊሊፕ በዳርምስታድት የቀብር ሥነ ሥርዓት ላይ ተገኝቷል። ሴሲሊ እና ባለቤቷ የናዚ ፓርቲ አባላት ነበሩ። በሚቀጥለው ዓመት አጎቱ እና አሳዳጊው ሎርድ ሚልፎርድ ሄቨን በአጥንት መቅኒ ካንሰር ሞቱ። የሚልፎርድ ሄቨን ታናሽ ወንድም ሎርድ ሉዊስ ለቀሪው የወጣትነት ጊዜ ፊልጶስን የወላጅነት ሃላፊነት ወሰደ።
ፊልጶስ ገና ሕፃን ሳለ ግሪክን ስለተወ፣ ግሪክኛ አልተናገረም። እ.ኤ.አ. በ 1992 "በተወሰነ መጠን ሊረዳው እንደሚችል" ተናግሯል. ፊሊፕ ራሱን እንደ ዴንማርክ እንደሚያስብ ተናግሯል፣ ቤተሰቡም እንግሊዝኛ፣ ፈረንሳይኛ እና ጀርመንኛ ይናገሩ ነበር። ፊልጶስ ያደገው እንደ ግሪክ ኦርቶዶክስ ክርስቲያን ነው። በአሥራዎቹ ዕድሜ ውስጥ እያለ በጀርመን ፕሮቴስታንት እምነት ውስጥ ይሳተፍ ነበር. በወጣትነቱ በውበቱ የሚታወቀው ፊሊፕ ኦስላ ቤኒንን ጨምሮ ከበርካታ ሴቶች ጋር ተቆራኝቷል።
ፊሊፕ ለመጀመሪያ ጊዜ የተማረው በፓሪስ በዶናልድ ማክጃኔት የሚተዳደረው በተባለ የአሜሪካ ትምህርት ቤት ሲሆን ፊልጶስን “ሁሉንም ብልህ ሰው የሚያውቅ፣ ግን ሁልጊዜ በሚያስደንቅ ሁኔታ ጨዋ” ሲል ገልጿል። እ.ኤ.አ. በ1930 እንግሊዝ ከገቡ በኋላ በ ትምህርት ቤት ገብተዋል። እ.ኤ.አ. በ 1933 በጀርመን ወደሚገኘው ሹል ሽሎስ ሳሌም ተላከ ፣ “የትምህርት ቤት ክፍያን የመቆጠብ ጥቅማጥቅም” ነበረው ፣ ምክንያቱም የወንድሙ ወንድም በርትሆልድ ፣ የባደን ማርግሬብ ቤተሰብ ንብረት ነው። በጀርመን የናዚዝም መነሳት፣ የሳሌም አይሁዳዊ መስራች ኩርት ሀን ስደትን ሸሽቶ ጎርደንስቶውን ትምህርት ቤትን በስኮትላንድ አቋቋመ።
የባህር ኃይል እና የጦርነት ጊዜ አገልግሎት
እ.ኤ.አ. በ1939 መጀመሪያ ላይ ጎርደንስቶዩንን ከለቀቀ በኋላ ፣ ፊሊፕ በሮያል ባህር ኃይል ኮሌጅ ዳርትማውዝ የካዴትነት ትምህርቱን አጠናቀቀ ፣ ከዚያም ወደ ግሪክ ተመልሶ ከእናቱ ጋር በ 1939 አጋማሽ ላይ ለአንድ ወር ያህል በአቴንስ ኖረ ። በግሪኩ ንጉስ ጆርጅ (የመጀመሪያው የአጎቱ ልጅ) ትእዛዝ በመስከረም ወር ወደ ብሪታንያ ተመልሶ ለሮያል ባህር ኃይል ስልጠና ቀጠለ። በኮርስ ምርጥ ካዴት ሆኖ በሚቀጥለው አመት ከዳርትማውዝ ተመርቋል። በሁለተኛው የዓለም ጦርነት ወቅት፣ በእንግሊዝ ጦር ውስጥ ማገልገሉን ቀጠለ፣ ሁለቱ አማቹ፣ የሄሴው ልዑል ክሪስቶፍ እና በርትሆልድ፣ የባደን ማርግሬብ፣ በጀርመን ተቃራኒ ወገን ተዋጉ። ፊሊፕ በጃንዋሪ 1940 የመሃል አዛዥ ሆኖ ተሾመ። በህንድ ውቅያኖስ ውስጥ ያሉትን የአውስትራሊያ ኤክስፕዲሽን ሃይል ኮንቮይዎችን በመጠበቅ፣ በኤችኤምኤስ ኬንት፣ በኤችኤምኤስ ሽሮፕሻየር እና በብሪቲሽ ሴሎን ላይ ለአራት ወራት ያህል በውጊያ መርከብ ኤችኤምኤስ ራሚሊዎች ላይ አሳልፏል። በጥቅምት 1940 በጣሊያን ግሪክን ከወረረ በኋላ ከህንድ ውቅያኖስ ወደ ጦርነቱ መርከብ ኤችኤምኤስ ቫሊያንት በሜዲትራኒያን ባህር መርከብ ተዛወረ። እ.ኤ.አ. ከሌሎች ተሳትፎዎች መካከል፣ በቀርጤስ ጦርነት ውስጥ የተሳተፈ ሲሆን በኬፕ ማታፓን ጦርነት ወቅት ለአገልግሎቱ በተላከው መልእክት ተጠቅሷል፣ በዚህ ጊዜ የጦር መርከብ መፈለጊያ መብራቶችን ይቆጣጠር ነበር። የግሪክ ጦርነት መስቀልም ተሸልሟል። ሰኔ 1942 በብሪታንያ ምስራቃዊ የባህር ጠረፍ ላይ በኮንቮይ አጃቢ ተግባራት ላይ ለተሳተፈው አጥፊው ኤች ኤም ኤስ ዋላስ ተሾመ ፣ እንዲሁም የሲሲሊ ህብረት ወረራ የሌተናነት እድገት በጁላይ 16 1942 ተከተለ። በዚሁ አመት በጥቅምት ወር በሮያል ባህር ሃይል ውስጥ ከታናሽ የመጀመሪያ ሌተናንት አንዱ የሆነው 21 አመቱ የኤችኤምኤስ ዋላስ የመጀመሪያ ምክትል አለቃ ሆነ። በሲሲሊ ወረራ ወቅት፣ በጁላይ 1943፣ የዋላስ ሁለተኛ አዛዥ ሆኖ፣ መርከቧን ከምሽት የቦምብ ጥቃት አዳነ። ቦምብ አጥፊዎችን በተሳካ ሁኔታ እንዲዘናጉ በማድረግ መርከቧ ሳታውቀው እንድትንሸራተት የሚያስችለውን የጭስ ተንሳፋፊ ቦይ ለመክፈት እቅድ ነድፎ ነበር። እ.ኤ.አ. በ 1944 ፣ ወደ አዲሱ አጥፊ ኤችኤምኤስ ዌልፕ ተዛወረ ፣ እዚያም በ 27 ኛው አጥፊ ፍሎቲላ ውስጥ ከብሪቲሽ ፓሲፊክ መርከቦች ጋር አገልግሎት ተመለከተ ። የጃፓን እጅ የመስጠት መሳሪያ ሲፈረም በቶኪዮ ቤይ ተገኝቶ ነበር። ፊሊፕ በጃንዋሪ 1946 በ ወደ ዩናይትድ ኪንግደም ተመለሰ እና በ ኤችኤምኤስ ሮያል አርተር ፣ በኮርሻም ፣ ዊልትሻየር የፔቲ መኮንኖች ትምህርት ቤት አስተማሪ ሆኖ ተለጠፈ።
በ1939 ንጉስ ጆርጅ ስድስተኛ እና ንግስት ኤልዛቤት በዳርትማውዝ የሮያል የባህር ኃይል ኮሌጅ ጎብኝተዋል። በጉብኝቱ ወቅት ንግሥቲቱ እና ሎርድ ማውንባተን የወንድሙን ልጅ ፊሊፕን ጠየቁት የንጉሱን ሁለት ሴት ልጆች ኤሊዛቤት እና ማርጋሬትን በንግሥት ቪክቶሪያ በኩል የፊልጶስ ሦስተኛ የአጎት ልጆች የነበሩትን እና ሁለተኛ የአጎት ልጆች በአንድ ወቅት በዴንማርክ ንጉሥ ክርስቲያን በኩል ተወግደዋል። ኤልዛቤት ፊልጶስን አፈቅራታለች፣ እና በ13 ዓመቷ ደብዳቤ መለዋወጥ ጀመሩ።
በመጨረሻ፣ በ1946 የበጋ ወቅት፣ ፊሊፕ የሴት ልጁን እጅ እንዲያገባ ንጉሱን ጠየቀ። ማንኛውም መደበኛ ተሳትፎ በሚቀጥለው ኤፕሪል እስከ ኤልሳቤጥ 21ኛ ልደት ድረስ እንዲዘገይ እስካልሆነ ድረስ ንጉሱ ጥያቄውን ተቀብለዋል። በማርች 1947 ፊሊፕ የግሪክ እና የዴንማርክ ንጉሣዊ ማዕረጎችን ትቶ ነበር፣ ከእናቱ ቤተሰብ የሚለውን ስም ተቀበለ እና የብሪታንያ ርዕሰ ጉዳይ ሆነ። ተሳትፎው በጁላይ 10 ቀን 1947 ለህዝብ ይፋ ሆነ።
ፊልጶስ "ሁልጊዜ ራሱን እንደ አንግሊካን ይቆጥር የነበረ" ቢመስልም እና በእንግሊዝ ውስጥ ከክፍል ጓደኞቹ እና ከግንኙነቱ ጋር የአንግሊካን አገልግሎትን እና በንጉሣዊ የባህር ኃይል ዘመናቸው ሁሉ ቢሳተፍም በግሪክ ኦርቶዶክስ ቤተክርስቲያን ተጠምቋል። የካንተርበሪ ሊቀ ጳጳስ ጂኦፍሪ ፊሸር በጥቅምት 1947 ያደረገውን የእንግሊዝ ቤተ ክርስቲያን በይፋ ተቀብሎ የፊልጶስን አቋም "ለመቆጣጠር" ፈለገ።
ከሠርጉ አንድ ቀን በፊት ንጉሥ ጆርጅ ስድስተኛ የንጉሣዊውን ክብር ዘይቤ ለፊልጶስ ሰጠው ፣ እና በሠርጉ ማለዳ ፣ ህዳር 20 ቀን 1947 ፣ የኤድንበርግ መስፍን ፣ አርል ኦፍ ሜሪዮኔት እና የግሪንዊች ባሮን ግሪንዊች ተባለ። የለንደን ካውንቲ. ስለዚህ፣ በህዳር 19 እና 20 1947 መካከል የጋርተር ፈረሰኛ በመሆን፣ ያልተለመደ ዘይቤን ሌተናንት ቀዳማዊ ኃይለ ሥላሴን ሰር ፊሊፕ ማውንባትተንን ወልዷል እናም በህዳር 20 1947 በደብዳቤዎች የፈጠራ ባለቤትነት ላይ ተገልጿል ።
ፊሊፕ እና ኤልዛቤት ጋብቻቸውን የፈጸሙት በዌስትሚኒስተር አቤይ በተዘጋጀ ሥነ ሥርዓት ሲሆን በቢቢሲ ሬድዮ ተቀርጾ በዓለም ዙሪያ ላሉ 200 ሚሊዮን ሰዎች ተላለፈ። ከጦርነቱ በኋላ በብሪታንያ ውስጥ የኤድንበርግ ጀርመናዊ ግንኙነት የፊልጶስ ሶስት እህትማማቾችን ጨምሮ ሁሉም የጀርመን መኳንንት ያገቡ የኤድንበርግ ዱክ ለሠርጉ መጋበዙ ተቀባይነት አልነበረውም። ከተጋቡ በኋላ የኤድንበርግ ዱክ እና ዱቼዝ በክላረንስ ሃውስ መኖር ጀመሩ። የመጀመሪያዎቹ ሁለቱ ልጆቻቸው የተወለዱት በ1952 ኤልዛቤት አባቷን በመተካት ንግሥና ከመውጣቷ በፊት ነው፡ ልዑል ቻርልስ በ1948 እና ልዕልት አን በ1950። ትዳራቸው ከማንኛውም የብሪታንያ ንጉሠ ነገሥት ረጅሙ ሲሆን ከ73 ዓመታት በላይ የዘለቀው በኤፕሪል 2021 ፊሊፕ እስከሞተበት ጊዜ ድረስ ነው። የአባቷ ደካማ ጤንነት ኤልዛቤት ፊልጶስ ማጨስን እንዲያቆም አጥብቃ ተናገረች፣ እሱም አደረገ፣ ቀዝቃዛ ቱርክ፣ በሠርጋቸው ቀን። ፊልጶስ ልክ እንደ ልጆቹ ቻርልስ እና አንድሪው እና ሌሎች የንጉሣዊ ቤተሰብ አባላት (ከመጀመሪያው የስኖዶን አርል በስተቀር) የበርማ ፊሊጶስ አርል ማውንባትተን ከተደረገው ከአጎቱ ሉዊስ ማውንባተን በፊት ከጌታዎች ቤት ጋር ተዋወቀ። የ1999 የጌቶች ቤት ህግን ተከትሎ የጌታ ምክር ቤት አባል መሆን አቆመ።በቤት ውስጥ ተናግሮ አያውቅም።ፊልጶስ ከጫጉላ ሽርሽር በኋላ በሞንባትተን ቤተሰብ ቤት ብሮድላንድስ፣ መጀመሪያ ላይ በአድሚራልቲ የዴስክ ስራ እና በኋላም በግሪንዊች የባህር ኃይል ሰራተኛ ኮሌጅ የሰራተኛ ኮርስ ወደ ባህር ሃይል ተመለሰ። ከ 1949 ጀምሮ, በሜዲትራኒያን ባህር ውስጥ የ 1 ኛው አጥፊ ፍሎቲላ መሪ መርከብ የአጥፊው ኤችኤምኤስ ቼክየርስ የመጀመሪያ አዛዥ ሆኖ ከተለጠፈ በኋላ በማልታ (በቪላ የሚኖር) ተቀምጦ ነበር። እ.ኤ.አ. ጁላይ 16 ቀን 1950 ወደ ሌተናንት አዛዥ ከፍ ብሏል እና የፍሪጌት ኤችኤምኤስ ማግፒ ትዕዛዝ ተሰጠው። ሰኔ 30 ቀን 1952 ፊሊፕ ወደ አዛዥነት ተሾመ ፣ ምንም እንኳን ንቁ የባህር ኃይል ህይወቱ በጁላይ 1951 ቢያበቃም ።
ንጉሱ በጤና እክል ስላጋጠማቸው ልዕልት ኤልዛቤት እና የኤድንበርግ መስፍን ሁለቱም በህዳር 4 1951 በካናዳ የባህር ዳርቻ ጉብኝት ካደረጉ በኋላ ለፕራይቪ ካውንስል ተሹመዋል። በጥር 1952 መጨረሻ ላይ ፊሊፕ እና ሚስቱ የኮመንዌልዝ ህብረትን ለመጎብኘት ሄዱ። እ.ኤ.አ. የካቲት 6 ቀን 1952 በኬንያ ነበሩ የኤልዛቤት አባት ሲሞት እና ንግሥት ሆነች። በሳጋና ሎጅ ለኤልዛቤት ዜናውን የሰራው ፊሊፕ ነበር እና የንጉሣዊው ፓርቲ ወዲያውኑ ወደ ዩናይትድ ኪንግደም ተመለሰ።
እ.ኤ.አ. በታህሳስ 5 ቀን 1952 ፊሊፕ የፍሪሜሶናዊነት ንጉሣዊ ድጋፍን ወግ እንደሚጠብቅ ግልፅ አድርጎ ለሟች ንጉስ የገባውን ቃል ኪዳን በማክበር በአምላኪው የባህር ኃይል ሎጅ ቁጥር 2612 ወደ ፍሪሜሶናዊነት ተጀመረ። ነገር ግን፣ በ1983 አንድ ጋዜጠኛ እንደጻፈው፣ ሁለቱም የፊሊፕ አጎት፣ ሎርድ ሙንተባተን እና ንግሥቲቱ እናት ስለ ፍሪሜሶናዊነት መጥፎ አመለካከት ነበራቸው። ፊሊፕ ከተነሳ በኋላ በድርጅቱ ውስጥ ምንም ተሳትፎ አልነበረውም. ምንም እንኳን የንግሥቲቱ አጋር ቢሆንም፣ ፊሊፕ በጊዜው የብሪቲሽ ፍሪሜሶናዊነት ግራንድ መምህር ተደርጎ ሊሆን ይችላል፣ የንግሥቲቱ ዘመድ፣ ኤድዋርድ፣ የኬንት መስፍን፣ ያንን ሚና በ1967 ወሰደ። የፊልጶስ ልጅ ልዑል ቻርልስ ፍሪሜሶናዊነትን ፈጽሞ አልተቀላቀለም።
የንግስት ሚስት
ኤልዛቤት ወደ ዙፋን መምጣቷ የንጉሣዊውን ቤት ስም ጥያቄ አስነስቷል፣ ምክንያቱም ኤልዛቤት በትዳር ጊዜ የፊልጶስን የመጨረሻ ስም ትወስድ ነበርና። የዱክ አጎት፣ የበርማው ኤርል ማውንባተን፣ የ ቤት የሚለውን ስም ደግፈዋል። ፊሊፕ ከባለ ሁለት ማዕረግ በኋላ የኤድንበርግ ቤትን ሀሳብ አቀረበ። የኤልዛቤት አያት ንግሥት ሜሪ ይህንን በሰማች ጊዜ የብሪታንያ ጠቅላይ ሚኒስትር ዊንስተን ቸርችልን አሳወቀቻቸው። በኋላም ንግሥቲቱ የንጉሣዊው መንግሥት የዊንሶር ቤት በመባል እንደሚታወቅ የሚገልጽ የንግሥና አዋጅ እንድታወጣ መከረች። ፊልጶስ "እኔ ደም አፍሳሽ አሜባ እንጂ ሌላ አይደለሁም:: እኔ ብቻ ነኝ በአገሪቱ ውስጥ ስሙን ለልጆቹ እንዳይሰጥ የተከለከልኩት" ሲል ተናገረ።
እ.ኤ.አ. እ.ኤ.አ. እ.ኤ.አ. እንደ ሮያል ከፍተኛነት ወይም እንደ ልዕልት ወይም ልዕልት የተሰየመ። ምንም እንኳን ንግስቲቱ በእንደዚህ ዓይነት ለውጥ ላይ “በፍፁም ልቧን ያዘጋጀች” እና በአእምሮዋ ውስጥ የነበራት ቢመስልም ፣ የተከሰተው ልዑል አንድሪው (የካቲት 19) ከመወለዱ 11 ቀናት በፊት ነው ፣ እና ከሶስት ወር የረዘመ የደብዳቤ ልውውጥ በኋላ ነበር ። የሕገ መንግሥት ኤክስፐርት ኤድዋርድ ኢዊ (እንዲህ ያለ ለውጥ ከሌለ የንጉሣዊው ልጅ በ‹‹› ይወለዳል ብሎ የተናገረው) እና የኢዊን ክርክር ለማስተባበል የሞከሩት ጠቅላይ ሚኒስትር ሃሮልድ ማክሚላን።
ወደ ዙፋኑ ከወጣች በኋላ ንግሥቲቱ ዱክ በአጠገቧ “በሁሉም አጋጣሚዎች እና በሁሉም ስብሰባዎች ላይ በፓርላማ ሕግ ካልተደነገገው በስተቀር” “ቦታ ፣ የበላይነት እና ቀዳሚነት” እንዲኖራት ንግሥቲቱ አስታውቃለች። ይህ ማለት ዱክ ከልጁ የዌልስ ልዑል፣ ከብሪቲሽ ፓርላማ በይፋ ካልሆነ በቀር ቅድሚያ ሰጠው ማለት ነው። እንደ እውነቱ ከሆነ ግን ፓርላማው የገባው ንግስቲቱን ለዓመታዊው የፓርላማ መክፈቻ ንግሥት ሲያጅብ ብቻ ነበር፣ እዚያም በእግሩ ሄዶ ከጎኗ ተቀምጧል። ለዓመታት ከተወራው በተቃራኒ ንግሥቲቱ እና ዱክ የኤልዛቤት የግዛት ዘመን ፈተናዎች ቢገጥሟቸውም በትዳራቸው ጊዜ ሁሉ ጠንካራ ግንኙነት እንደነበራቸው በውስጥ አዋቂዎች ተነግሯል። ንግስቲቱ በ2012 የአልማዝ ኢዮቤልዩ በዓልን ምክንያት በማድረግ ባደረጉት ንግግር ልዑል ፊሊጶስን “የቋሚ ጥንካሬ እና መመሪያ” በማለት ጠቅሳዋለች።ልዑል ፊሊፕ የፓርላማ አበል (ከ 1990 ጀምሮ የ £ 359,000 የህዝብ ተግባራትን ለመፈጸም ኦፊሴላዊ ወጪዎችን ለማሟላት ያገለግላል. የጡረታ አበል በ 2011 ሉዓላዊ ግራንት ህግ መሰረት በንጉሣዊው ፋይናንስ ማሻሻያ ምንም አልተነካም. ጥቅም ላይ ያልዋለ ማንኛውም የአበል ክፍል ኦፊሴላዊ ወጪዎችን ለማሟላት ለግብር ተጠያቂ ነበር, በተግባር, ሙሉው አበል ለኦፊሴላዊ ተግባራቱ የገንዘብ ድጋፍ ይውል ነበር. ከንግሥቲቱ ጋር በመሆን፣ ፊሊፕ ባለቤቱን ሉዓላዊነት በሚያደርጋቸው አዳዲስ ተግባራቶች ውስጥ ደግፋለች፣ እንደ በተለያዩ አገሮች የፓርላማ መክፈቻ ንግግሮች፣ የግዛት ራት ግብዣዎች እና የውጭ ሀገር ጉብኝቶች ባሉ ሥነ ሥርዓቶች ላይ አብሯት ነበር። የዘውድ ኮሚሽነር ሊቀመንበር እንደመሆናቸው መጠን በክብረ በዓሉ ላይ የሚሳተፉትን ወታደሮች ጎብኝተው በሄሊኮፕተር በመብረር የመጀመሪያው የንጉሣዊው ቤተሰብ አባል ነበሩ። ፊልጶስ ራሱ የዘውድ አገልግሎት ላይ ዘውድ አልተጫነም ነገር ግን በኤልሳቤጥ ፊት ተንበርክካ እጆቿን ከዘራ ጋር በማያያዝ ‹የሕይወትና የአካል ጉዳተኛ ሰው› ለመሆን ማለላት።እ.ኤ.አ. በ1950ዎቹ መጀመሪያ ላይ አማቱ ልዕልት ማርጋሬት የተፋታችውን ትልቅ ሰው ፒተር ታውንሴንድ ለማግባት አስባ ነበር። ጋዜጠኞቹ ፊልጶስን በጨዋታው ላይ በጠላትነት የከሰሱት ሲሆን “ምንም ያደረግኩት ነገር የለም” ሲል መለሰ። ፊልጶስ ጣልቃ አልገባም, ከሌሎች ሰዎች ፍቅር ህይወት መራቅን መርጧል. በመጨረሻም ማርጋሬት እና ታውንሴንድ ተለያዩ። ለስድስት ወራት፣ ከ1953–1954፣ ፊሊፕ እና ኤልዛቤት የኮመንዌልዝ ህብረትን ጎብኝተዋል። ልክ እንደበፊቱ ጉብኝቶች, ልጆቹ በብሪታንያ ውስጥ ቀርተዋል.እ.ኤ.አ. በ 1956 ዱክ ከኩርት ሀን ጋር ለወጣቶች "ለራሳቸው እና ለማህበረሰባቸው የኃላፊነት ስሜት" ለመስጠት የ "ዱክ ኦፍ ኤድንበርግ ሽልማት" አቋቋሙ። በዚያው ዓመት የኮመንዌልዝ የጥናት ጉባኤዎችንም አቋቁሟል። እ.ኤ.አ. ከ1956 እስከ 1957 ፊሊፕ አዲስ በተቋቋመው ኤችኤምአይ ብሪታኒያ ተሳፍሮ አለምን ተዘዋውሮ በ1956 የበጋ ኦሎምፒክ በሜልበርን ከፍቶ አንታርክቲክን ጎብኝቶ የአንታርክቲክ ክበብን አቋርጦ የመጀመሪያው ንጉስ ሆነ። ንግስቲቱ እና ልጆቹ በእንግሊዝ ቆዩ። በጉዞው የመልስ ጨዋታ የፊልጶስ የግል ፀሃፊ ማይክ ፓርከር በሚስቱ ለፍቺ ከሰሱ። ልክ እንደ ፣ ፕሬስ አሁንም ፍቺን እንደ ቅሌት ገልጿል፣ እና በመጨረሻም ፓርከር ስራውን ለቋል። በኋላ ላይ ዱክ በጣም ደጋፊ እንደነበረች ተናግሯል እናም “ንግሥቲቱ በዚህ ጊዜ አስደናቂ ነበረች ። ፍቺን እንደ ሀዘን ትቆጥራለች ፣ እንደ ተንጠልጣይ ወንጀል አይደለም ። በአደባባይ የድጋፍ ትርኢት ንግስቲቱ ፓርከርን የሮያል ቪክቶሪያ ትዕዛዝ አዛዥ ፈጠረች። |
16622 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%92%E1%8B%8D%20%E1%8B%AE%E1%88%AD%E1%8A%AD%20%E1%8A%A8%E1%89%B0%E1%88%9B | ኒው ዮርክ ከተማ | ከኒውዮርክ ግዛት ለመለየት ብዙ ጊዜ ኒውዮርክ ሲቲ () ተብሎ የሚጠራው በዩናይትድ ስቴትስ ውስጥ በሕዝብ ብዛት የምትገኝ ከተማ ናት። እ.ኤ.አ. በ 2020 8,804,190 ህዝብ ብዛት ከ300.46 ካሬ ማይል (778.2 ኪ.ሜ.2) በላይ ተሰራጭቷል) ኒው ዮርክ ከተማ በዩናይትድ ስቴትስ ውስጥ በጣም ብዙ ህዝብ የሚኖርባት ዋና ከተማ ነች። በኒውዮርክ ግዛት ደቡባዊ ጫፍ ላይ የምትገኘው ከተማዋ የኒውዮርክ ሜትሮፖሊታን አካባቢ ማእከል ናት፣ በከተማ አካባቢ በአለም ላይ ትልቁ የሜትሮፖሊታን አካባቢ ነው። በ2020 ከ20.1 ሚሊዮን በላይ ሰዎች በሜትሮፖሊታን ስታቲስቲካዊ አካባቢ እና 23.5 ሚሊዮን በስታቲስቲክስ አካባቢዋ ከ2020 ጋር፣ ኒውዮርክ ከአለም በህዝብ ብዛት ካላቸው ሜጋሲቲዎች አንዷ ናት። ኒውዮርክ ከተማ የዓለም የባህል፣ የፋይናንስ እና የሚዲያ ዋና ከተማ ተብላ ተገልጻለች፣ በንግድ፣ በመዝናኛ፣ በምርምር፣ በቴክኖሎጂ፣ በትምህርት፣ በፖለቲካ፣ በቱሪዝም፣ በመመገቢያ፣ በሥነ ጥበብ፣ በፋሽን እና በስፖርት ላይ ከፍተኛ ተጽዕኖ ያሳደረች እና በፎቶ የተደገፈች ከተማ ነች። በዚህ አለም. የተባበሩት መንግስታት ዋና መሥሪያ ቤት ኒውዮርክ ለዓለም አቀፍ ዲፕሎማሲ አስፈላጊ ማዕከል ነው, እና አንዳንድ ጊዜ የዓለም ዋና ከተማ ተብላ ትጠራለች.
በዓለም ላይ ካሉት ትላልቅ የተፈጥሮ ወደቦች በአንዱ ላይ የምትገኘው የኒውዮርክ ከተማ አምስት ወረዳዎችን ያቀፈች ሲሆን እያንዳንዳቸው ከኒውዮርክ ግዛት ካውንቲ ጋር አንድ ላይ ናቸው። አምስቱ ወረዳዎች-ብሩክሊን (ኪንግስ ካውንቲ)፣ ኩዊንስ (ኩዊንስ ካውንቲ)፣ ማንሃታን (ኒውዮርክ ካውንቲ)፣ ብሮንክስ (ብሮንክስ ካውንቲ) እና የስታተን አይላንድ (ሪችመንድ ካውንቲ) የተፈጠሩት የአካባቢ መንግስታት ወደ አንድ የማዘጋጃ ቤት አካል ሲዋሃዱ ነው። በ 1898 ከተማዋ እና የሜትሮፖሊታን አካባቢ ወደ ዩናይትድ ስቴትስ ህጋዊ ኢሚግሬሽን ዋና መግቢያን ይመሰርታሉ። በኒውዮርክ እስከ 800 የሚደርሱ ቋንቋዎች ይነገራቸዋል፣ይህም በዓለም ላይ ካሉት የቋንቋ ልዩ ልዩ ከተማ ያደርጋታል። ኒውዮርክ ከዩናይትድ ስቴትስ ውጭ የተወለዱ ከ3.2 ሚሊዮን በላይ ነዋሪዎች መኖሪያ ነች፣ ከ2016 ጀምሮ በዓለም ላይ ካሉት ከማንኛውም ከተማዎች ትልቁ የውጭ ሀገር ህዝብ ብዛት ከ2018 ጀምሮ፣ የኒውዮርክ ሜትሮፖሊታን አካባቢ አጠቃላይ የሜትሮፖሊታን ምርት (ጂኤምፒ) እንደሚያመርት ይገመታል። ) ወደ 1.8 ትሪሊዮን ዶላር የሚጠጋ፣ በዩናይትድ ስቴትስ አንደኛ ደረጃን ይዟል። የኒውዮርክ ሜትሮፖሊታን አካባቢ ሉዓላዊ ሀገር ቢሆን ኖሮ፣ በዓለም ላይ ስምንተኛ ትልቁ ኢኮኖሚ ይኖራት ነበር። ኒውዮርክ በዓለም ላይ ካሉት የየትኛውም ከተሞች ከፍተኛው ቢሊየነሮች ቁጥር ሁለተኛ ነው።
የኒውዮርክ ከተማ መነሻውን በ1624 በኔዘርላንድስ ቅኝ ገዥዎች በማንሃታን ደሴት ደቡባዊ ጫፍ ላይ የተመሰረተ የንግድ ቦታ ነው። ሰፈሩ ኒው አምስተርዳም (ደች፡ ኒዩው አምስተርዳም) በ1626 ተሰይሟል እና በ1653 እንደ ከተማ ተከራይታለች። ከተማዋ እ.ኤ.አ. በ 1664 በእንግሊዝ ቁጥጥር ስር ወደቀ እና የእንግሊዙ ንጉስ ቻርልስ ለወንድሙ ለዮርክ መስፍን መሬቶቹን ከሰጠ በኋላ ስሙ ተቀይሯል ። ከተማዋ በጁላይ 1673 በሆች ተመልሳ አዲስ ኦሬንጅ ተባለች ለአንድ አመት ከሦስት ወር; ከተማዋ ከህዳር 1674 ጀምሮ ያለማቋረጥ ኒውዮርክ ተብላ ትጠራለች።ከ1785 እስከ 1790 ድረስ ኒውዮርክ የዩናይትድ ስቴትስ ዋና ከተማ ነበረች እና ከ1790 ጀምሮ ትልቁ የአሜሪካ ከተማ ነበረች። ዩኤስ በመርከብ በ19ኛው ክፍለ ዘመን መገባደጃ ላይ እና በ20ኛው ክፍለ ዘመን መጀመሪያ ላይ፣ እና የአሜሪካ እና የነፃነት እና የሰላም እሳቤዎች ምልክት ነው። በ 21 ኛው ክፍለ ዘመን, ኒው ዮርክ እንደ ዓለም አቀፋዊ ፈጠራ, ሥራ ፈጣሪነት እና የአካባቢ ዘላቂነት እና የነፃነት እና የባህል ልዩነት ምልክት ሆኖ ብቅ አለ. እ.ኤ.አ. በ 2019 ኒውዮርክ የባህል ብዝሃነቷን በመጥቀስ ከ30,000 በላይ የሚሆኑ በአለም ዙሪያ ከ48 ከተሞች የተውጣጡ ከ30,000 በላይ ሰዎች በተደረገ ጥናት የአለም ታላቅ ከተማ ሆና ተመርጣለች።
የአሜሪካ ከተሞች |
21223 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9B%E1%8B%AD%E1%8C%BD%E1%8D%8D%20%E1%8B%B0%E1%89%A5%E1%89%B0%E1%88%AB%20%E1%8A%AD%E1%8A%95%E1%8D%8D%20%E1%8B%A8%E1%88%8C%E1%88%88%E1%8B%8D%20%E1%8A%A0%E1%88%9E%E1%88%AB | የማይጽፍ ደብተራ ክንፍ የሌለው አሞራ | የማይጽፍ ደብተራ ክንፍ የሌለው አሞራ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
የማይጽፍ ደብተራ ክንፍ የሌለው አሞራ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
22034 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B3%E1%8A%9B%20%E1%88%B3%E1%88%88%20%E1%89%B0%E1%8A%93%E1%8C%88%E1%88%AD%20%E1%8B%8D%E1%88%80%20%E1%88%B2%E1%8C%A0%E1%88%AB%20%E1%89%B0%E1%88%BB%E1%8C%88%E1%88%AD | ዳኛ ሳለ ተናገር ውሀ ሲጠራ ተሻገር | ዳኛ ሳለ ተናገር ውሀ ሲጠራ ተሻገር የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ዳኛ ሳለ ተናገር ውሀ ሲጠራ ተሻገር የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
22295 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%AB%E1%8B%8B%E1%89%82%20%E1%8C%A0%E1%8B%AB%E1%89%82 | ካዋቂ ጠያቂ | ካዋቂ ጠያቂ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ካዋቂ ጠያቂ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
30829 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A8%E1%88%98%E1%8B%B5%E1%88%A8%E1%88%B7%20%E1%8C%8E%E1%88%98%E1%8A%95%20%E1%88%98%E1%89%80%E1%8A%95%E1%8C%A0%E1%88%B7 | ከመድረሷ ጎመን መቀንጠሷ | ከመድረሷ ጎመን መቀንጠሷ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ከመድረሷ ጎመን መቀንጠሷ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
21834 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%8B%A9%E1%89%B5%E1%8A%95%20%E1%89%A2%E1%8B%AB%E1%8C%A1%20%E1%8B%AB%E1%88%8B%E1%8B%A9%E1%89%B5%E1%8A%95%20%E1%8B%AD%E1%89%80%E1%88%8B%E1%8B%8D%E1%8C%A1 | ያዩትን ቢያጡ ያላዩትን ይቀላውጡ | ያዩትን ቢያጡ ያላዩትን ይቀላውጡ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያዩትን ቢያጡ ያላዩትን ይቀላውጡ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
21746 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%89%A3%E1%89%B5%20%E1%88%8D%E1%8C%85%20%E1%8B%A8%E1%88%9B%E1%8B%B5%E1%8C%8B%20%E1%8B%B6%E1%88%AE%20%E1%8A%90%E1%8B%8D | ያባት ልጅ የማድጋ ዶሮ ነው | ያባት ልጅ የማድጋ ዶሮ ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያባት ልጅ የማድጋ ዶሮ ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
21419 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%A5%E1%8A%93%E1%89%B5%20%E1%88%8D%E1%8C%85%20%E1%8B%A8%E1%88%8C%E1%88%88%E1%8B%8D%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%89%A0%E1%88%8B%20%E1%88%BD%E1%88%AE%20%E1%8B%A8%E1%88%8C%E1%88%88%E1%8B%8D%20%E1%88%9D%E1%8A%95%E1%89%B8%E1%89%B5%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%8D%88%E1%88%8B | የእናት ልጅ የሌለው አይበላ ሽሮ የሌለው ምንቸት አይፈላ | የእናት ልጅ የሌለው አይበላ ሽሮ የሌለው ምንቸት አይፈላ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
የእናት ልጅ የሌለው አይበላ ሽሮ የሌለው ምንቸት አይፈላ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
21874 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%8D%8D%20%E1%8B%98%E1%88%98%E1%8B%B5%20%E1%89%A0%E1%88%98%E1%8A%95%E1%8C%88%E1%8B%B5%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%8C%88%E1%8B%B5 | ያፍ ዘመድ በመንገድ አይገድ | ያፍ ዘመድ በመንገድ አይገድ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያፍ ዘመድ በመንገድ አይገድ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
32795 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%A5%E1%8C%8D | ጥግ | በካልኩለስ ጥናት የአንድ አስረካቢ ወይንም ድርድር ግቤት የተወሰነ ዋጋ እየቀረበ ሲሄድ የዚያ አስረካቢ ወይንም ድርድር ውጤት እየተጠጋ የሚሄደው ዋጋ ጥግ ይባላል። ጥግ መሰረታዊ ጽንሰ ሐሳብ እንደመሆኑ ሪጋነት፣ ውድድር እና አጠራቃሚ የተሰኙት የካልኩለስ ዋና ዋና ሃሳቦች የሚተረጎሙት በጥግ ነው፡፡
የአስረካቢ ጥግ
አስረካቢ እና ነጥብ ቢሰጡ፣ አስረካቢው በተሰጠው ነጥብ ላይ ሊኖረው የሚችለው ጥግ እንዲህ ይጻፋል
ትርጉሙም ን ወደ ነጥብ በማስጠጋት የ አስረካቢ ዋጋን በተፈለገ መጠን ወደ ማስጠጋት ይቻላል። እንግዲህ " የ ዋጋው ወደ ሲጠጋ, የ ጥግ " ነው ይባላል። በጥንቃቄ መታየተ ያለበት፣ በአንድ ነጥብ ላይ አንድ አስረካቢ ያለው ጥግ እና ውጤት አንድ ላይሆኑ ይችላሉ፣ ማለት ። እንዲያውም አስረካቢ በነጥብ ላይ ትርጉም ላይኖረውም ይችላል። ጥግ፣ አስረካቢው የሚቀርበውን ዋጋ እንጂ የአስረካቢውን ዋጋ አያሰላም።
እዚህ ላይ በዜሮ ማካልፈል ስለሚሆን አስረካቢው 1ን ማስረከብ አይችልም። በሌላ አነጋገር አስረካቢው 1 ላይ ትርጉም የለውም። ሆኖም ግን ወደ 1 እየተጠጋ ሲሄድ, ወደ 2 እየተጠጋ ይሄዳል።
ከላይ የተሰጠውን በስራ ለማሳየት መጀመሪያ ^2-1 መተንተን ያስፈልጋል. . ከዛ መጣፋት የሚችሉትን ካጣፋን በሓላ +1 ይቀራል. በመጨረሻም 1ን በ ቦታ መተካት. ስለዚህ መልሳችን 2 ነው ማለት ነው.
-->∞ ከላዪም ከታችም ∞ን ስለሚተጋ -1 ለውጥ አያመታም. ስለዚህ ን በ አጣፍተን መልሳችን 2 ይሆናል ማለት ነው.
ከሰንጠረዡ መረዳት እንደሚቻለው ን ወደ 1 በማስጠጋት አስረካቢ ን ወደ 2 በፈለግነው መጠን ማስጠጋት ይቻላል። ስለሆነም አስረካቢው በ1 ላይ ያለው ጥግ 2 ነው ይባላል።
ሂሳባዊ የቀኖና ትርጉም
የጥግ ባህሪዎች
ቆንጣጭ እርግጥ |
19194 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%B5%E1%89%A5%E1%88%B5%E1%89%A5%20%E1%89%A5%E1%8B%9B%E1%89%B5 | የስብስብ ብዛት | የስብስብ ብዛት የምንለው የአንድ ስብስብ አባላትን ብዛት ነው። ለምሳሌ የስብስብ ብዛት በሒሳብ ምልክት እንዲህ ይወከላል፡ ። ለምሳሌ፡ ስብስብ የፈረንሳይ ባንዲራ ቀለሞች ስብስብ ቢሆን፣ የ ብዛት ሲሰላ ነው፣ ምክንያቱም የፈረንሳይ ባንዲራ ቀለሞች 3 ናቸውና።
ባዶ ስብስብ የምንለው ልዩ ስብስብ በውስጡ ምንም አባላት የሉትም ስለሆነም ብዛቱ ዜሮ ነው እንላለን። ምልክቱም ይሄ ነው፡ ∅ ወይም ። ለምሳሌ ጎናቸው አራት የሆኑ ሶስት ማዕዘኖች ስብስብ ዜሮ አባላት ስላሉት ባዶ ስብስብ ይባላል።
በተጻራሪ አንድ አንድ ስብስቦች አእላፍ ብዛት አሏቸው። ለምሳሌ የቁጥሮች ስብስብን ብንወሰድ አእላፍ አባላት አሉት። አንድ አንድ አእላፋት ከሌሎች አእላፋት የሚበልጡበት ሁኔታ ይገኛል። ለምሳሌ የውኑ ቁጥር ብዛት ከመቁጠሪያ ቁጥር ብዛት ይበልጣል፣ ምንም እንኳ ሁለቱም ብዛታቸው አእላፍ ቢሆንም። በተጻራሪ አንድ አንድ እኩል የማይመስሉ አዕላፎች እኩል ሆነው ይገኛሉ። ለምሳሌ የመስመር ቁራጭ ና የተቆረጠበት መስመር እኩል ብዛት አላቸው፣ ማለት እኩል የነጥብ ብዛት አላቸው። እኒህንና እኒህ የመሰሉ እንግዳ የአእላፍ ጠባዮች የተጠኑት በጆርጅ ካንተር ነበር።
ርቢ ስብስቦች(ፓወር ሴት)
የስብስብ ርቢ ስብስብ የምንለው ማናቸውንም የስብስብ ታህታይ ስብስቦች አቅፎ የሚይዝን ስብስብ ነው። ማለት ከ አባላት የሚሰሩ ማናቸውንም ስብስቦችና ባዶ ስብስብን ይይዛል። አንድ ብዛቱ አእላፍ ያልሆነ (አባላቱ የሚያልቁ) ስብስብ ብዛቱ ቢሆነ የርቢ ስብስቡ ብዛት 2 ነው። የርቢ ስብስብ እንዲህ ይወከላል
ስብስብ ቢሰጠን፣ ርቢ ስብስቡ ይሄ ነው . የመጀመሪያው ስብስብ ብዛት 3 ሲሆን የርቢ ስብስቡ ብዛት 23 = 8 ነው።
ሥነ ስብስብ |
34845 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%8A%93%E1%88%B5%E1%89%B3%E1%88%B5%E1%8B%AB | አናስታስያ | አናስታስያ (ሺካጎ፣ 17 ሴፕቴምበር 1968 እ.ኤ.አ. ተወልዳ) አሜሪካዊት ዘፋኝ ነች። ሥራዋ በኗሪ አገሯ በሰፊ ባይታወቅም ኖሮ በአውሮጳና በደቡብ አሜሪካ በተለይ ትወደዳለች።
1999 እ.ኤ.አ. -
2001 እ.ኤ.አ. -
2004 እ.ኤ.አ. -
2005 እ.ኤ.አ. -
2008 እ.ኤ.አ. -
2012 እ.ኤ.አ. -
2014 እ.ኤ.አ. -
2015 እ.ኤ.አ. -
ነጠላ ዘፈኖች
ሁሉም ዓመታ እ.ኤ.አ.
የአሜሪካ ዘፋኞች |
21075 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9A%E1%88%98%E1%8A%AD%E1%89%B0%E1%8B%8D%20%E1%8C%8B%E1%88%BB%20%E1%8B%A8%E1%88%9A%E1%8C%A0%E1%8C%8B%E1%89%A0%E1%89%B5%20%E1%8B%8B%E1%88%BB%20%E1%8B%A8%E1%88%88%E1%8B%8D%E1%88%9D | የሚመክተው ጋሻ የሚጠጋበት ዋሻ የለውም | የሚመክተው ጋሻ የሚጠጋበት ዋሻ የለውም የአማርኛ ምሳሌ ነው።
የሚመክተው ጋሻ የሚጠጋበት ዋሻ የለውም የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
21179 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9B%E1%8B%AB%E1%8B%B5%E1%8C%8D%20%E1%88%8D%E1%8C%85%20%E1%89%A3%E1%88%AB%E1%88%B5%20%E1%89%A4%E1%89%B1%20%E1%8B%B3%E1%8A%95%E1%8A%AA%E1%88%AB%20%E1%8B%AD%E1%88%98%E1%89%B3%E1%88%8D | የማያድግ ልጅ ባራስ ቤቱ ዳንኪራ ይመታል | የማያድግ ልጅ ባራስ ቤቱ ዳንኪራ ይመታል የአማርኛ ምሳሌ ነው።
የማያድግ ልጅ ባራስ ቤቱ ዳንኪራ ይመታል የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
22048 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B3%E1%8A%9B%20%E1%8B%AB%E1%8D%88%E1%88%B0%E1%88%B1%E1%88%88%E1%89%B5%20%E1%8D%88%E1%88%A8%E1%88%B5%20%E1%8B%A8%E1%8A%A8%E1%88%B0%E1%8A%A8%E1%88%B1%E1%88%88%E1%89%B5 | ዳኛ ያፈሰሱለት ፈረስ የከሰከሱለት | ዳኛ ያፈሰሱለት ፈረስ የከሰከሱለት የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ዳኛ ያፈሰሱለት ፈረስ የከሰከሱለት የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
22110 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B5%E1%88%8D%20%E1%89%A0%E1%88%98%E1%89%B3%E1%8B%B0%E1%88%8D%20%E1%88%99%E1%8B%AB%20%E1%89%A0%E1%88%98%E1%8C%8B%E1%8B%B0%E1%88%8D | ድል በመታደል ሙያ በመጋደል | ድል በመታደል ሙያ በመጋደል የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ድል በመታደል ሙያ በመጋደል የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
45336 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%AD%E1%88%AD%E1%88%B5%E1%89%B6%E1%88%B5 | ክርስቶስ | ክርስቶስ ማለት ከግሪክኛ ቋንቋ ነው፤ ይህም ለመሢሕ (ከዕብራይስጥ ማሺያሕ ወይም «የተቀባ») ትርጒም ነው። በክርስትና እምነት እንደ ኢየሱስ ክርስቶስ (ረቢ ይሆሹዓ) ስያሜ ይጠቀማል፤ «የተቀባ» ማለትም ወልድ (ከሥላሴ አንዱ) ሆኖ ለንጉሥነት ማለት ነው። «በእርሱ የመለከት ሙላት ሁሉ በሰውነት ተገልጦ ይኖራልና» (ቈላስ. ፪፣፱) በአዲስ ኪዳን የተመሠረተ እምነት ነው። በትምህርተ ሥላሴ ዘንድ እሱ ብቻ መላው አምላክ ሳይሆን የፈጣሪው ክንድ ወይም አካል ነው፤ እንደ አብና መንፈስ ቅዱስ ሆኖ ደግሞ በሌሎች ቦታዎች አለ።
በብሉይ ኪዳን ደግሞ “መሲሕ” የሚለው የአረቢኛ ቃል
“መሢሐ” ַ የሚለው የእብራይስጥ ቃል
“መሢሕ” ክ የሚለው የአረማይ ቃል
ሴማዊ መነሻ ሲኖረው ትርጉሙ “የተቀባ” ማለት ነው፣ በግሪክ ደግሞ “ክርስቶስ” ነው፤ ይህ ማእረግ በብሉይ ኪዳን ለተለያየ ነገስታትና ነቢያት በግሪኩ ሰፕቱጀንት ላይ “ክርስቶስ” በእብራይስጡ ደግሞ መሢሐ” ַ ተብሎ አገልግሎት ላይ ውሏል፤ መቀባት መሾምን ያመለክታል በአምላክ የተቀቡ የአምላክ መሢሖች ብዙ ናቸው፦
1ኛ ዜና 16፥22 “መሢሖቼን” አትዳስሱ፥ “በነቢያቴም” ክፉ አታድርጉ ብሎ፥ ሰው ግፍ ያደርግባቸው ዘንድ አልፈቀደም ስለ እነርሱም ነገሥታትን ገሠጸ።
መዝሙረ ዳዊት 105፥14-15 “መሢሖቼን” አትዳስሱ፥ “በነቢያቴም” ክፉ አታድርጉ ብሎ፥ ሰው ግፍ ያደርግባቸው ዘንድ አልፈቀደም ስለ እነርሱም ነገሥታትን ገሠጸ።
አንደኛ “ሳኦል”
1ሳኦል በትንቢት የተነገረለት መሢሐዊ ንጉስ ነው፦
1 ሳሙ 2:10 እግዚአብሔር እስከ ምድር ዳርቻ ይፈርዳል፤ “ለንጉሡም” ኃይል ይሰጣል፤ “የመሲሑንም” ֹ ቀንድ ከፍ ከፍ ያደርጋል።
ይህንን ጥቅስ የአይሁድ ምሁራን እና ለዘብተኛ የብሉይ ተንታኞች ለሳኦል እንደሆነ ያትታሉ፤ በተጨማሪም በሳሙኤል ዘመን የተቀባ መሢሕ ሳኦል እንደሆነ በቁና መረጃ አለ፦
1ሳሙ 10:1፤ ሳሙኤልም የዘይቱን ብርሌ ወስዶ በራሱ ላይ አፈሰሰው፥ ሳመውም፥ እንዲህም አለው። በርስቱ ላይ አለቃ ትሆን ዘንድ እግዚአብሔር “ቀብቶሃል” ָ ֧፤
1ሳሙ 12፥3 እነሆኝ በእግዚአብሔርና “በመሲሑ” ֹ ፊት መስክሩብኝ የማንን በሬ ወሰድሁ?
1ሳሙ 12፥5 እርሱም፦ በእጄ ምንም እንዳላገኛችሁ እግዚአብሔርና “መሲሑ” ֹ ዛሬ በእናንተ ላይ ምስክሮች ናቸው አላቸው፤
ሁለተኛ “ዳዊት”
2 ሳሙ 22፥51 የንጉሡን መድኃኒት ታላቅ ያደርጋል፤ ቸርነቱንም ለመሲሑ ֹ ለዳዊትና ለዘሩ፥ ለዘላለም ይሰጣል።
2 ሳሙ 23፥1 የዳዊትም የመጨረሻ ቃሉ ይህ ነው። ከፍ ከፍ የተደረገው፥ የያዕቆብም አምላክ መሢሕ ַ֙፥ በእስራኤል ዘንድ መልካም ባለ ቅኔ የሆነ፥ የእሴይ ልጅ የዳዊት ንግግር፤
መዝ 132:17 በዚያ ለዳዊት ቀንድን አበቅላለሁ፥ “ለመሢሔ” ሰው መብራትን አዘጋጃለሁ።
ሶስተኛ “ሰለሞን”
1ሳሙ 2:35 የታመነም ካህን ለእኔ አስነሣለሁ፥ በልቤም በነፍሴም እንዳለ እንዲሁ ያደርጋል፤ እኔም የታመነ ቤት እሠራለታለሁ፥ ዘመኑን ሁሉ በመሢሔ ሰው ፊት ይሄዳል።
ይህ ጥቅስ ትንቢት ሲሆን ትንቢቱም ስለ ካህንና ካህኑ የሚሄድበት መሢሑ ናቸው፤ ምሁራን ካህኑ ሳዶቅ ሲሆን መሢሑ ደግሞ ቤት የሰራው ሰለሞን ነው፦
1 ኛ ነገሥት 1፥39 ካህኑም ሳዶቅ ከድንኳኑ የቅብዓቱን ቀንድ ወስዶ ሰሎሞንን ቀባ ፤ ቀንደ መለከትም ነፉ፤ ሕዝቡም ሁሉ፦ ሰሎሞን ሺህ ዓመት ይንገሥ አሉ።
አራተኛ “ሴዴቂያስ”
ምሁራን በባቢሎን ምርኮ ጊዜ በጉድጓድ የተያዘው ሴዴቅያስ እንደሆነ ያትታሉ፤ ይህም ንጉስ መሲህ ተብሏል፦
ሰቆእንኖራለንቃው ኤርምያስ 4፥20 ሬስ። ስለ እርሱ። በአሕዛብ መካከል በጥላው በሕይወት ያልነው “የእግዚአብሔር መሢሕ” ַ፥ የሕይወታችን እስትንፋስ፥ በጕድጓዳቸው ተያዘ።
አምስተኛ “ሙሴና ኤልያስ”
ዘካ 4:14 እርሱም። በምድር ሁሉ ጌታ አጠገብ የቆሙት “ሁለቱ የተቀቡት” እነዚህ ናቸው አለኝ።
በምድር ሁሉ ጌታ አጠገብ የቆሙት “ሁለቱ የተቀቡትየተባሉት ዝናብ እንዳይዘንብ ሰማይን ካዘጋው ከኤልያስና ውኃዎችንም ወደ ደም ካስለወጠው ከሙሴ ሌላ እነማን ሊሆኑ ይችላሉ? ምሁራን በዚህ ሸክ የላቸውም፦
ራእይ 11፥3-10 “ለሁለቱም ምስክሮቼ” ማቅ ለብሰው ሺህ ከሁለት መቶ ስድሳ ቀን “ትንቢት” ሊናገሩ እሰጣለሁ። እነዚህ “በምድር ጌታ ፊት የሚቆሙ” ሁለቱ ወይራዎችና ሁለቱ መቅረዞች ናቸው።
ዘካርያስ 4፥11 እኔም መልሼ፦ በመቅረዙ በስተ ቀኝና በስተ ግራ ያሉ እነዚህ “ሁለት የወይራ ዛፎች” ምንድር ናቸው? አልሁት።
ዘካ 4:14 እርሱም። በምድር ሁሉ ጌታ አጠገብ የቆሙት “ሁለቱ የተቀቡት” እነዚህ ናቸው አለኝ።
ስድስተኛ “ኢየሱስ”
መዝሙረ ዳዊት 2፥2 የምድር ነገሥታት ተነሡ፥ አለቆችም በእግዚአብሔርና በመሢሑ ֹ ላይ እንዲህ ሲሉ ተማከሩ።
ክርስቶስ ቅድመ ዓለም ያለ እናት ከባሕርይ አባቱ ከአብ ፣ ድኀረ ዓለም ያለ አባት ከቅድስት ድንግል ማርያም በሥጋ የተወለደ፣ ሥጋን እና ነፍስን ከቅድስት ድንግል ማርያም ነሥቶ ሰው የሆነ የባሕርይ አምላክ ነው::የሰውን ልጅ ከባርነት ነጻ ለማውጣት ፣ ከሞት ወደ ሕይወት፣ ከባርነት ወደ ነጻነት፣ ከጨለማ ወደ ብርሃን ለማሸጋገር፤ ፍቅር ከዙፋኑ ስቦት የወረደ፤ አምላክ ነው ኢየሱስ ክርስቶስ::
ክርስቶስ ኢየሱስ ቸር እረኛ፣ አምላክ፣ ወልደ አምላክ፣ ሰውም አምላክም፣ ሲሆን በክርስቲያኖች መካከል ስለ ባሕርይው የተለያዩ አመለካከቶች አሉ::በጥንታዊት ቤተክርስቲያን ማለትም ከጉባኤ ኬልቄዶን በፊት አንዲት ሐዋርያዊት ቤተክርስቲያን በነበረችበት ወቅት ያለው አስተምህሮ ክርስቶስ'' እግዚአብሔር ነው ፤አምላክ ነው፤ አምላክ ደግሞ አንድ ባሕርይ አለው፤ ክርስቶስም አንድ ባህርይ አንድ አካል አለው ይል ነበር::
ከሁለት አካል አንድ አካል፣ ከሁለት ባሕርይ አንድ ባሕርይ ፣ ሰውም አምላክም፣ ትስእብት(ሥጋ) ከመለኮት ጋር ፍጹም ከተዋሐደ በኋላ እንደ ሁለት አካል ወይም ባህርይ አይቆጠርም ፤ብላ ታስተምር የነበረች አለማቀፋዊት ቤተክርስቲያን በጉባዔ ኬልቄዶን ከሁለት ተከፈለች::ይህም አንድ ባሕርይ እና ሁለት ባሕርይ በማለት ነበር::
ነገር ግን ማንም ክርስቲያን ቢሆን አሁን ላይ ያለው እምነት ክርስቶስ የዓለም መድህን፣ የእግዚአብሔር ልጅ ፣ የሕይወት መገኛ፣ ህብስተ ሕይወት፣ መንገድ እና መልካም እረኛ እንደሆነ፤ የሰውን ልጅ ድንቅ በሆነ ፍቅሩ ከሰይጣን አገዛዝ ነጻ ያወጣ ፣ በምድር አባት በሰማይ እናት የሌለው ፣ ሁለት ልደታት ያለው፣ ከብርሃን የተገኘ የዓለም ብርሃን ፣ ቅን ፈራጅ እና እውነተኛ ዳኛ እንደሆነ ይታመናል::ክርስቶስ በክርስትና ዓለም ላሉ ሰወች መራራ ሞትን ሞቶ ሕይወትን የሰጠ ፣መራራ ከርቤን ጠጥቶ ጣፋጭ ወይንን(ደሙን) ያጠጣ፣ ራቁትን ሆኖ ፀጋን ያለበሰ፣ ተሰቅሎ ሰይጣንን ከፊታችን ጠርቆ ያስወገደ ፣ ተርቦ ሰማያዊ ሕብስትን ያበላ የሁሉም አዳኝ መሆኑ ይታመናል::ክርስቶስ'''-«ሁሉም በእርሱ ሆነ፥ (በእርሱ ተፈጠረ)፥ ከሆነውም (ከተፈጠረውም) ሁሉ ያለ እርሱ ምንም የሆነ የለም። ዮሐ ፩፥፫።-ተብሎ እንደተጻፈ፤ ደግሞም በትንቢት ነብዩ ኢሳይያስ <<ሕፃን ተወልዶልናልና፥ ወንድ ልጅም ተሰጥቶናልና አለቅነትም በጫንቃው ላይ ይሆናል ስሙም ድንቅ መካር፥ ኃያል አምላክ፥ የዘላለም አባት፥ የሰላም አለቃ ተብሎ ይጠራል።>> ተብሎ እንደተተነበየ፤ በወንጌልም <<ቃል እግዚአብሔር ነበረ>> ተብሎ የምሥራች እንደተነገር፤ በዮሐንስ ወንጌል ሐዋርያው ቶማስ ጌታዬ አምላኬ ብሎ እንደመሰከረ፤ ክርስቶስ እግዚአብሔር መሆኑ በብዛት ባለንበት ዓለም ይታመናል::ነገር ግን ከዚህ የተለየ እምነት በአለማችን እንዳለም ይታወቃል:: |
21160 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9B%E1%8A%95%20%E1%8B%98%E1%88%AD%20%E1%8C%8E%E1%88%98%E1%8A%95%20%E1%8B%98%E1%88%AD | የማን ዘር ጎመን ዘር | የማን ዘር ጎመን ዘር የአማርኛ ምሳሌ ነው።
የማን ዘር ጎመን ዘር የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
20842 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%98%E1%88%A9%20%E1%8B%A8%E1%8C%A3%E1%89%B4%20%E1%88%9D%E1%8B%B5%E1%88%A9%20%E1%8B%AB%E1%89%A3%E1%89%B4 | ዘሩ የጣቴ ምድሩ ያባቴ | ዘሩ የጣቴ ምድሩ ያባቴ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ዘሩ የጣቴ ምድሩ ያባቴ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
21162 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9B%E1%8B%AB%E1%88%8D%E1%8D%8D%20%E1%8A%90%E1%8C%88%E1%88%AD%20%E1%8B%A8%E1%88%88%E1%88%9D%20%E1%88%9D%E1%88%BD%E1%89%B5%E1%88%9D%20%E1%89%A0%E1%88%9B%E1%88%88%E1%8B%B3%20%E1%8B%AD%E1%89%B0%E1%8A%AB%E1%88%8D | የማያልፍ ነገር የለም ምሽትም በማለዳ ይተካል | የማያልፍ ነገር የለም ምሽትም በማለዳ ይተካል የአማርኛ ምሳሌ ነው።
የማያልፍ ነገር የለም ምሽትም በማለዳ ይተካል የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
21411 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%8C%A6%E1%89%BD%20%E1%8A%A0%E1%8B%B5%E1%88%9B%20%E1%88%9D%E1%88%AD%E1%8C%AB%20%E1%8A%A5%E1%88%B5%E1%8A%AA%E1%8B%B0%E1%88%AD%E1%88%B5%20%E1%8A%90%E1%8B%8D | የአይጦች አድማ ምርጫ እስኪደርስ ነው | የአይጦች አድማ ምርጫ እስኪደርስ ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው።
የአይጦች አድማ ምርጫ እስኪደርስ ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
22038 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B3%E1%8A%9B%20%E1%89%A2%E1%8B%AB%E1%8B%B3%E1%88%8B%20%E1%89%A0%E1%8B%B3%E1%8A%9B%20%E1%8A%A0%E1%88%85%E1%8B%AB%20%E1%89%A2%E1%8B%AB%E1%8C%8B%E1%8B%B5%E1%88%8D%20%E1%89%A0%E1%88%98%E1%8C%AB%E1%8A%9B | ዳኛ ቢያዳላ በዳኛ አህያ ቢያጋድል በመጫኛ | ዳኛ ቢያዳላ በዳኛ አህያ ቢያጋድል በመጫኛ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ዳኛ ቢያዳላ በዳኛ አህያ ቢያጋድል በመጫኛ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
20863 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%98%E1%8C%A0%E1%8A%9D%20%E1%88%9E%E1%89%B5%20%E1%88%98%E1%8C%A3%20%E1%89%A2%E1%88%89%E1%89%B5%20%E1%8A%A0%E1%8A%95%E1%8B%B1%E1%8A%95%20%E1%8C%8D%E1%89%A3%20%E1%89%A0%E1%88%88%E1%8B%8D%20%E1%8A%A0%E1%88%88%E1%8B%8D | ዘጠኝ ሞት መጣ ቢሉት አንዱን ግባ በለው አለው | ዘጠኝ ሞት መጣ ቢሉት አንዱን ግባ በለው አለው የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ዘጠኝ ሞት መጣ ቢሉት አንዱን ግባ በለው አለው የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
21374 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%89%B0%E1%8C%88%E1%8A%90%E1%8B%98%E1%89%BD%20%E1%8A%90%E1%8D%8D%E1%88%B5%20%E1%8B%A8%E1%89%B0%E1%88%88%E1%8C%8E%E1%88%98%E1%89%BD%20%E1%8D%88%E1%88%A8%E1%88%B5 | የተገነዘች ነፍስ የተለጎመች ፈረስ | የተገነዘች ነፍስ የተለጎመች ፈረስ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
የተገነዘች ነፍስ የተለጎመች ፈረስ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
21748 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%89%A3%E1%89%B5%20%E1%88%8D%E1%8C%85%20%E1%8B%A8%E1%8B%B0%E1%8A%95%E1%8B%B0%E1%88%B5%20%E1%88%B5%E1%8C%8B | ያባት ልጅ የደንደስ ስጋ | ያባት ልጅ የደንደስ ስጋ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያባት ልጅ የደንደስ ስጋ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
20808 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%98%E1%88%98%E1%8A%95%20%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8B%B0%E1%8A%95%E1%8C%89%E1%88%B1%20%E1%8A%A0%E1%8B%8D%E1%8B%B5%E1%88%9B%20%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8B%B0%E1%8A%95%E1%8D%8B%E1%88%B1 | ዘመን እንደንጉሱ አውድማ እንደንፋሱ | ዘመን እንደንጉሱ አውድማ እንደንፋሱ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ዘመን እንደንጉሱ አውድማ እንደንፋሱ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
21064 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%98%E1%8C%A5%E1%88%A8%E1%89%A2%E1%8B%AB%20%E1%88%8D%E1%8C%85%20%E1%88%98%E1%8B%9D%E1%88%88%E1%8D%8A%E1%8B%AB | የመጥረቢያ ልጅ መዝለፊያ | የመጥረቢያ ልጅ መዝለፊያ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
የመጥረቢያ ልጅ መዝለፊያ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
22381 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%8C%88%E1%8B%8D | አገው | አማራ (ግዕዝ፣ ሳባኛ እና አማርኛ ቋንቌዎች ባለቤት ነው) በመላ ኢትዮጵያ የሚገኝ ቀደምት እና ገናና ህዝብ ነው።
የእማራ ነገስታቶች የሥልጣኔ ምንጭ ሲሆኑ እነ ቅዱስ ላሊበላ ይገኙበታል ። በመጀመሪያው ክፍለ ዘመን ይኖር የነበር ፤ አንድ የተባለ ታዋቂ የታሪክ ጽሐፊ ፣ በወቅቱ በኢትዮጵያ ታራራማ ቦታዎች ይኖር ስለነበረው የአማር ሕዝብ አኗኗር ፣ በሰፊው በመፅሀፉ አስፍሯል።
የግዕዝን ፊደል ከሚጠቀሙ የኢትዮጵያ ጎሳዎች የአገው ሕዝብ አንዱና ዋነኛው ነው። ሕዝቡ የሚጠቀምበትም ለየት ያሉ ድምጾች የራሳቸው ቀለሞች ኣሏቸው።
ሕዝብ ቁጥር
በኢትዮጵያ ወደ ከ 900,000 እስከ 1,000,000 የሚሆኑ አገዎች ሲኖሩ፣በኤርትራ ደሞ ቁጥራቸው 150,000 የሚደርስ አገው ብሌኖች ይኖራሉ።
መልክዓ ምድር:-ኤርትራ፡ትግራይ፡ጎንደር፡ዋግ_ላስታ፡ጎዣም፡
የአገው ሕዝብ አሁን በሚኖርባቸው በኤርትራ ፡በትግራይ፡በጎንደር፡በጎዣም፡በላስታ አካባቢዎች ራሱን የሚገልጸው በተለያየ መገለጫ ቢሆንም በስፋት የሚታወቁት አዊ ፡ኽምራ፡ቅማንት ፡ብሊን በሚሉ አካባቢያዊ መጠሪያዎች ነው !
የስያሜው እድገት ከራሳቸው ወይም በጋራ ከሚገኝ ማህበረሰብ ክፍሎች ተጨማሪ ቋንቋ የተዋሱት ነው
✓"አዊ "፡የቃሉ መነሻና ምንጭ የራሱ ቋንቋ አገውኛ ሲሆን ሌሎችንም ራሱንም አገው ለማለት ና ለመግለጽ ይህንኑ ቃል ይጠቀማል።
የሰው ስም ስያሜዎችም ከአማርኛና ከአገውኛ ጋር የተጣመሩ ናቸው ለምሳሌ ነፃነት እምቢአለ
✓ ኽምራ ማለት አገው ማለት ነው የቃሉ መነሻና ምንጭ የራሱ ቋንቋ አገውኛ ነው ፡ሌሎቹንም ራሱንም አገው ለማለት ይኸንኑ ቃል ይጠቀማል።
✓ቅማንት ማለት የቤተሰብ ውቅር አሰያየም ወይም የባሕላዊ ሃይማኖት ማህበረሰባዊ ልየታ ሲሆን የቃሉ መነሻና ምንጭ አማርኛ ነው ፡ ቃሉን የሚጠቀሙት የኦርቶዶክስ ክርስትያን ተከታዬች ሲሆኑ ክርስትናም ይሁን ይሁዲ እምነት የማይከተሉትን አገዎችን ክርስትያን አማሮች የሚገልጹበት ስያሜ ነው ።
✓ብሊን ማለት አገው ማለት ነው ፡የቃሉ መነሻና ምንጭ የራሱ አገውኛ ቋንቋ፡የቤላ ትውፊትና በጋራ ካሉት የሳሆ ቋንቋ ተናጋሪዎች የተወሰደ ሲሆን አገዎች ራሳቸውንና ሌሎች የማህበረሰብ ክፍሎች ደግሞ አገዎችን ለመግለጽ ይጠቀሙበታል።
በጎዣም _ አዊ ፡በላስታና ዋግ _ኽምራ፡በጎንደር _ቅማንት ፡በኤርትራ _ብሊን በሚሉ አካባቢያዊ መጠሪያዎች ነው !
የስያሜው እድገት ከራሳቸው ወይም በጋራ ከሚገኝ ማህበረሰብ ክፍሎች ተጨማሪ ቋንቋ የተዋሱት ነው
✓"አዊ "የቃሉ መነሻና ምንጭ የራሱ ቋንቋ አገውኛ ሲሆን ሌሎችንም ራሱንም አገው ለማለት ና ለመግለጽ ይህንኑ ቃል ይጠቀማል።
== ✓ ኽምራ ማለት አገው ማለት ነው የቃሉ መነሻና ምንጭ የራሱ ቋንቋ አገውኛ ነው ፡ሌሎቹንም ራሱንም አገው ለማለት ይኸንኑ ቃል ይጠቀማ
✓ቅማንት ማለት የቤተሰብ ውቅር አሰያየም ወይም የባሕላዊ ሃይማኖት ማህበረሰባዊ ልየታ ሲሆን የቃሉ መነሻና ምንጭ አማርኛ ነው ፡ ቃሉን የሚጠቀሙት የኦርቶዶክስ ክርስትያን ተከታዬች ሲሆኑ ክርስትናም ይሁን ይሁዲ እምነት የማይከተሉትን አገዎችን ክርስትያን አማሮች የሚገልጹበት ስያሜ ነው ።
✓ብሊን ማለት አገው ማለት ነው ፡የቃሉ መነሻና ምንጭ የራሱ አገውኛ ቋንቋ፡የቤላ ትውፊትና በጋራ ካሉት የሳሆ ቋንቋ ተናጋሪዎች የተወሰደ ሲሆን አገዎች ራሳቸውንና ሌሎች የማህበረሰብ ክፍሎች ደግሞ አገዎችን ለመግለጽ ይጠቀሙበታል።
==ታዋቂ ሰዎች
የኢትዮጵያ ብሔሮች |
21940 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AD%E1%8C%88%E1%88%AD%E1%88%98%E1%8A%9B%E1%88%8D%20%E1%8C%88%E1%8A%95%E1%8D%8E%20%E1%8A%A8%E1%88%AB%E1%89%B4%20%E1%89%B0%E1%88%AD%E1%8D%8E | ይገርመኛል ገንፎ ከራቴ ተርፎ | ይገርመኛል ገንፎ ከራቴ ተርፎ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ይገርመኛል ገንፎ ከራቴ ተርፎ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
12665 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%93%E1%88%A3 | ዓሣ | አሳ ማንኛውም በውሃ ውስጥ የሚኖር ባለጥንድ ስንጥብ እና ብዙ ነጠላ ስንጥቦች የጀርባ አጥንት ያለው እንስሳ ነው። አብዛሀኛዎቹ የአሳ ዝርያዎች ደመ ቀዝቃዛ ሲሆኑ እንደ ውሀው መጠነ ሙቀት የራሳቸውን ሰውነት አስማምተው መኖር ይችላሉ።
የዓሣ ዝርያዎች
ትልቅ-አፍ ባስ
ትልቅ-አፍ ባስ የሚባለው የለጋ ውሃ የዓሣ ዝርያ ሲሆን፡ በአማካኝ እስከ 11ኪሎ ድረስ ይደርሳል። ባስ የሠንፊሽ፡ ማለትም የፀሃይ ጨረር መሳይ ስንጥብ ያላቸው አሳዎች ቤተሰብ ነው።
አጥንት የሌለው
የግሪል ጥብስ
የመጥበሻ ጥብስ
የመጥበሻ ጥብስ በፔፐር ሳውስ
በኦቨን ብሮይልድ
እስከነ አጥንቱ
ዲፕ ፍራይድ
የኦቨን አሮስቶ
በኦቨን ብሮይልድ
ቀስተደመና ትራውት
ሙሉ ለሙሉ ያደገ የጅረት ቀስተደመና ትራውት ዓሣ ከ0.5 እስከ 2.3ኪሎ ሲመዝን፤ በሀይቅ ውስጥ የሚኖር ቀስተደመና ትራውት ደግሞ እስከ 9.1ኪሎ ድረስ ይመዝናል።
ሙሉ ዓሣ
የመጥበሻ ጥብስ
በግሪል የተጨሰ
በኦቨን ብሮይልድ
የመጥበሻ ጥብስ
የግሪል ጥብስ
በኦቨን ብሮይልድ
ካትፊሽ (አምባዛ)
ሳመን በለጋ ውሃ ተወልደው ወደ ውቅያኖስ ከሚፈልሱት የዓሣ ዝርያዎች አንዱ ነው። ሆኖም በርካታ የሳመን መንጋዎች እድሜያቸውን ሙሉ በለጋ ውሃ ለማሳለፍ የተወሰኑ በመሆናቸው የለጋ ውሃ አኗኗር ዘዴዎችን መርጠው እንደሚኖሩ ይታወቃል። የሳመን እንቁላል፡
የጥድ ሳንቃ ጥብስ
የግሪል ጥብስ
የሳመን በርገር
የተጨሰበት ሳመን
የሳመን ኬክ
ሳመን ታርታር
ሳመን ኒጊሪ
የሳመን ሳሺሚ ከማሳኪ ጋር
የበሰለ የሳመን ሳሺሚ
ቀይ ካቪያር
ሳመን የጦር-መርከብ ከቀይ ካቪያር ጋር
ናይል ፐርች
ያደገ ናይል ፐርች በአማካኝ እስከ 121–137ሴ.ሜ. የሚደርስ የዓሣ ዝርያ ሲሆን፡ በጣም ትልቅ የሚባለው እስከ 200ኪሎ ድረስ ይመዝናል።
የሽምብራ የዓሣ አልጫ ወጥ
ሎሚ ቅቤ ዓሣ
የመጥበሻ ዓሣ በሚጥሚጣ ጥብስ
ብሉጊል የሠንፊሽ ቤተሰብ የለጋ ውሃ ዓሣ ነው። ብሉጊል፡ ወይንም ሰማያዊ-ስንጥብ የሚባለው የስንጥቦቹ ማለቂያ ደማቅ ሰማያዊ ስለሆነ ነው።
የድስት ፍራይድ
የለጋ ውሃ ሎብስተር
የለጋ ውሃ ሎብስተር (ጐርምጥ)፣ ክሮውፊሽ፣ ወይንም ደግሞ ክሬይፊሽ ተብሎ የሚታወቀው እስከ 17.5ሴ.ሜ ድረስ ይረዝማል።
ሉዊዝያና ክሮውፊሽ
ቅመማም የክሮውፊሽ ከሪ
የዘልማድ የተሰነገ ራስ ክሮውፊሽ ቢስክ
ክሮውፊሽ ቢስክ
ፌተቺኒ አልፍሬዶ
ተላፒያ ወደመቶ የሚሆኑ የተለያዩ ዓሣዎች ቤተሰብ የጋራ መጠርያ ነው። ተላፒያ በጠቅላላው ከ21 ዲግሪ ሴንቲግሬድ የማያንስ ሙቀት ያለው ለጋ ውሃ ውስጥ የሚኖሩ ዓሣዎች ናቸው።
አጥንት የሌለው
የዓሣ ፕካታ
በእንፋሎት የበሰለ
ኦቨን ቤክድ
የግሪል ጥብስ
ከአትክልት ጋር ታሽጎ በግሪል የተጠበሰ
እስከነ አጥንቱ
የኢትዮጵያ ዓሣ ጥብስ
በእንፋሎት የበሰለ
ኦቨን ቤክድ
የግሪል ጥብስ
በአትክልት ተሰንጎና ታሽጎ በግሪል የተጠበሰ
ዲፕ ፍራይድ
የመጥበሻ ቲካ
ቃ ያለ ሳመን ከሸርጣን ስጋ ጋር
ችሊ ሸርጣን
የኮርያ ቅመማም ሸርጣን ወጥ
ስቲር ፍራይድ
ሸርጣን ኬክ
ሸርጣን ኬክ ሳንድዊች
ሸርጣን ማሳላ
ክራፒ፡ ወይንም ሳክ-ኦ-ሌ፡ የሠንፊሽ ቤተሰብ ሲሆን፡ ከለጋ ውሃ ዓሣዎች በጣፋጭነቱ ይታወቃል።
በመጥበሻ ፍራይድ
ዲፕ ፍራይድ
በግሪል የተጨሰ
ዲፕ ፍራይድ
ስትራይፕድ ባስ በአማካኝ ከ67 እስከ100ሴ.ሜ. ረዝሞ ከ4.5 እስከ14.5 ድረስ የሚመዝን የሮክፊሽ አይነት ነው። ስትራይፕድ ባስ ሥጋ ነጭ ቀለም፣ ልዝብ ጣዕምና መካከለኛ ገጽታ አለው፤
እጅግ በጣም ሁለገብ በመሆኑም በተለያየ አይነት መልክ ማብሰል ይቻላል፦ በመጥበሻ መለብለብ፣ በግሪል መጥበስ፣ በእንፋሎት ማብሰል፣ በኮርቡዮን ፖች ማድረግ፣ አሮስቶ፣ በኦቨን ብሮይልድ፣ ሳውቴ የተደረገ፣ ፍራይድ ወይንም ደግሞ ባተር ተደርጎ ፍራይድ። የስትራይፕድ ባስ ሥጋ ጥሬ ወይንም ደግሞ ፒክል አድርጎም መመገብ ይቻላል።
እስከነ አጥንቱ
በመጥበሻ የተለበለበ
በእንፋሎት የበሰለ
በኦቨን ብሮይል
ሳውቴ የተደረገ
ዲፕ ፍራይድ
በመጥበሻ የተለበለበ
በመጥበሻ ፍራይድ
ማከረል የኦሜጋ-3 ዘይት ይዘቱ ከፍተኛ ስለሆነ፡ በዓሣ አጥማጆች በጣም የሚፈለግ የዓሣ ዝርያ ነው። ማከረል በማንኛውም ውቅያኖስ የሚገኝ ሲሆን፡ በ2009እ.ኤ.አ፡ ከአምስት ሚሊዮን ቶን በላይ ማከረል ዓሣ ተጠምዿል።
የተጨሰ ማከረል
ዓሣ እና ችፕስ
የአውሮፓ ባስ
የአውሮፓ ባስ የውቅያኖስ ዓሣ ሲሆን፡ አንዳንድ ጊዜ ግን በለጋ ውሃ ውስጥ ይገኛል።
በኦቨን ብሮይልድ
በአለም ላይ ካለው ሽርምፕ (ሸርጥ አሣ) ወደሩብ የሚሆነው በለጋ ውሃ ይገኛል።
ሽርምፕ ፌተቺኒ አልፍሬዶ
ሽርምፕ ቴምፑራ ጥቅል
የጸደይ ጥቅል
የሉዊዝያና ቅመማም ሽርምፕ
ፓድ ታይ
ሽርምፕ በርገር
ኢትዮጵያ - የአፍሪካ የውኃ ማማ እና ዓሣዎቿ |
20996 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%8C%E1%88%8B%E1%89%B5%20%E1%8A%A5%E1%88%AB%E1%89%B5%20%E1%8B%B0%E1%8C%8D%E1%88%9E%20%E1%88%9D%E1%88%B3%20%E1%8A%A0%E1%88%9B%E1%88%AB%E1%89%B5 | የሌላት እራት ደግሞ ምሳ አማራት | የሌላት እራት ደግሞ ምሳ አማራት የአማርኛ ምሳሌ ነው።
የሌላት እራት ደግሞ ምሳ አማራት የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
20710 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%AB%E1%88%88%E1%89%80%E1%88%B0%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%89%80%E1%88%AD%20%E1%89%A0%E1%8B%B0%E1%8A%95%E1%89%A5%20%E1%88%9D%E1%89%B3%E1%8B%8D | ካለቀሰ አይቀር በደንብ ምታው | ካለቀሰ አይቀር በደንብ ምታው የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ካለቀሰ አይቀር በደንብ ምታው የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
21877 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%8D%8D%E1%88%8B%20%E1%8B%A8%E1%88%88%E1%8B%8D%20%E1%89%80%E1%8D%8B%E1%8D%8B | ያፍላ የለው ቀፋፋ | ያፍላ የለው ቀፋፋ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያፍላ የለው ቀፋፋ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
13109 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%80%E1%8B%AD | ቀይ | ቀይ የቀለም አይነት ሲሆን የሞገድ ርዝመቱ ከ 700–635 እና የድግግሞሽ መጠኑ ከ 430–480 ነው።
ቀይ ቀለም፡ በብርሃን ዉስጥ፤ አእማድ ወይም ብርሃንን ከሚምሰርቱት የመሰረት ቀለም አንዱ ነው። እንዲሁም በፒግሜንት ቀለም ዉስጥ ዐእማድ ቀለም ነው።ዐእማድ ማለት መሰረት ማለት ነው፡
በእንግሊዘኛው ይባላል። ሁለት አይነት ዓእማድ ቀለሞች አሉ፡ አንዱ የፒግሜንት ዐእማድእ ቀለም ውይም የሰአሊዎች ዐእማድ ቀለም ሲሆን፤ ሌላኛው ደሞ የብርኃን ዐእማደ ቀለም ነው፡፡
የፒግሜንት ቀለም ከሶስት መስረታዊ ቀለም የተዎጣጣ ነው፡ ዝርዝሩ እነሆ፡ ቀይ....ቢጫ....ስማያዊ:፡ የብርሃን ዐእማደ ቀለም ደሞ እንደሚከተለው ነው። ቀይ..አረንጓዴ...ስማይዊ።
ወደ ቀይ እንመለስ ቀይ የሞገድ ርዝመቱን እላይ የዊኬፒድያ አዘጋጆች አስቀምጠዉታል ይመልከቱ። ቀይ ባጠቃላይ በፍካቱ ጸለምት ከሚባሉት ቀለም ዉስጥ ይመደባል፡ እንድ ቢጫ የፈካ ብሩህ አይደለም፡፡
የቀለም ብርሁነት ፍካት ራሱን የቻለ አርስት ነው። ቀይ ቀለም ከሌላ ዐእማድ ቀለም ጋር ሲደባለቅ እንዲሁም ሲቀጥን የሚዎልዳቸው አስተኔ ቀልሞች አሉ። ለአብነት ይኸው፡ ቀጋ-ቀይ ..የጽጌረዳ-ደም.. ....ብርቱካኔ- ቀይ ውይም ጯሂት-ቀይ፡ የተባለው እጂግ ደማቅ ቀይ ስለሆነ ነው፡ ባጭሩ ውይም በተለምዶ ደማቅ -ቀይ ውይም ብሩህ ቀይ ተብሎ ሊጠራ ይቺላል። ሃመር -ቀይ ጠይም ቀይ.. ..ጸለምት -ቀይ... .ቪኖ-ቀይ..ውይም ቀይ -ስርቀይ...እሳቱ-ተሰማ ቀይ
እሳቱ ተሰማ በ1950- 1970 እ. አ. አ. አቆጣጠር የክቡር ዘበኛ ድምጻዊ ሙዚቀኛ፤
አባል ነበር ፡ ከዘፈኑ ዉስጥ የሚታወቀው የአበሻ ወይዛዝርቶች የሚስማማቸው ያገራቸዉን ጥበብ ሲለብሱ ነው በሚል አርስት ስር ይዜመው ዘፈን ነው፡፡ ይህን ዘፈን ሲያዜም ሁሌ ቀይ ጥለት ያለው ያገር ልብስ ለብሶ ነበር። በዚህ የተከበረ ምክንይት አንስቶ
1960 እ.አ.አ ቀይ ነጠላ ሞድ ህኖ ይለበስ ነበር። የጥለቱም ስም እሳቱ ተሰማ ይባል ነበር፡፡ ይህ ቀይ ቀለም ጃኖ. ቀይ መባል ይቺላል፡ ጃኖ ለበአል ግቢ ንጉስ እጅ ሲነስ ጃኖ ነጠላ ተለብሶ ነው የክብር ነጠላ ማለት ነው፡ ቀለሙ ቀይ ብቻ ነው መሆን ያለበት፡
የነጠላዉም ርዝመት አሰራር ከተለመደው ነጠላ ይለያል እንዲሁም ልቃቂቱ የተለየ ነው። |
21260 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9E%E1%89%B0%20%E1%88%8D%E1%8C%85%20%E1%8A%A0%E1%8A%95%E1%8C%88%E1%89%B1%20%E1%88%A8%E1%8C%85%E1%88%9D%20%E1%8A%90%E1%8B%8D | የሞተ ልጅ አንገቱ ረጅም ነው | የሞተ ልጅ አንገቱ ረጅም ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው።
የሞተ ልጅ አንገቱ ረጅም ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
21711 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%88%9D%E1%88%AB%E1%88%8D%20%E1%89%A5%E1%88%8E%20%E1%8B%AD%E1%88%B8%E1%88%8D%E1%88%9F%E1%88%8D%20%E1%8B%AB%E1%8B%8D%E1%89%83%E1%88%8D%20%E1%89%A5%E1%88%8E%20%E1%8B%AD%E1%88%BE%E1%88%9F%E1%88%8D | ያምራል ብሎ ይሸልሟል ያውቃል ብሎ ይሾሟል | ያምራል ብሎ ይሸልሟል ያውቃል ብሎ ይሾሟል የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያምራል ብሎ ይሸልሟል ያውቃል ብሎ ይሾሟል የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
22112 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B5%E1%88%8D%20%E1%8B%A8%E1%89%A3%E1%88%88%20%E1%8A%A5%E1%8B%B5%E1%88%8D | ድል የባለ እድል | ድል የባለ እድል የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ድል የባለ እድል የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
11754 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B6%E1%89%AA%E1%8B%AC%E1%89%B5%20%E1%88%95%E1%89%A5%E1%88%A8%E1%89%B5 | ሶቪዬት ሕብረት | ሶቪየት ዩኒየን፣[] በይፋ የሶቪየት ሶሻሊስት ሪፐብሊካኖች ህብረት ከ1922 እስከ 1991 ድረስ ዩራሺያንን ያቀፈ የሶሻሊስት ግዛት ነበር። [] በተግባር መንግሥቱ እና ኢኮኖሚው እስከ መጨረሻዎቹ ዓመታት ድረስ በጣም የተማከለ ነበር። ሀገሪቱ የአንድ ፓርቲ መንግስት ነበረች (ከ1990 በፊት) በሶቭየት ዩኒየን ኮሚኒስት ፓርቲ የሚተዳደር ሲሆን በሞስኮ ዋና ከተማዋ በትልቁ እና በሕዝብ ብዛት በሩስያ ኤስኤፍኤስአር. ሌሎች ዋና ዋና የከተማ ማዕከሎች ሌኒንግራድ (የሩሲያ ኤስኤስአር)፣ ኪየቭ (የዩክሬን ኤስኤስአር)፣ ሚንስክ (ባይሎሩሺያ ኤስኤስአር)፣ ታሽከንት (ኡዝቤክ ኤስኤስአር)፣ አልማ-አታ (ካዛክኛ ኤስኤስአር) እና ኖቮሲቢርስክ (የሩሲያ ኤስኤስአር) ነበሩ። ከ22,402,200 ስኩዌር ኪሎ ሜትር በላይ (8,649,500 ስኩዌር ማይል) የሚሸፍን እና አስራ አንድ የሰዓት ሰቆችን የሚሸፍን ትልቁ ሀገር ነበረች።
የሶቪየት ኅብረት ሥሮቿ በ1917 የጥቅምት አብዮት የመሠረቱት በቭላድሚር ሌኒን የሚመራው ቦልሼቪኮች ቀደም ሲል የሩስያን ኢምፓየር የሮማኖቭን ቤት የተካውን ጊዜያዊ መንግሥት ገልብጠው ነበር። የሩስያ ሶቪየት ሬፐብሊክ ሪፐብሊክን መስርተዋል, በአለም የመጀመሪያው በህገ-መንግስታዊ ዋስትና ያለው የሶሻሊስት መንግስት ነው.[] ውጥረቱ ተባብሶ በቦልሼቪክ ቀይ ጦር እና በቀድሞው ኢምፓየር ውስጥ ባሉ በርካታ ፀረ-ቦልሼቪክ ኃይሎች መካከል ወደ እርስ በርስ ጦርነት ተለወጠ፣ ከእነዚህም መካከል ትልቁ ክፍል ነጭ ዘበኛ ነበር። የነጩ ጠባቂው በቦልሼቪኮች እና በተጠረጠሩ ሰራተኞች እና ገበሬዎች ቦልሼቪኮች ላይ ነጭ ሽብር በመባል የሚታወቀውን የጸረ-ኮሚኒስት ጭቆና ላይ ተሰማርቷል። የቀይ ጦር አስፋፍቶ የአካባቢውን ቦልሼቪኮች ሥልጣን እንዲይዙ፣ ሶቪዬቶችን በማቋቋም፣ የፖለቲካ ተቃዋሚዎቻቸውን እና ዓመፀኛ ገበሬዎችን በቀይ ሽብር ጨቋኙ። እ.ኤ.አ. በ 1922 የኃይል ሚዛኑ ተቀይሯል እና ቦልሼቪኮች በድል ወጡ ፣ የሩሲያ ፣ ትራንስካውካሲያን ፣ ዩክሬን እና ባይሎሩሺያን ሪፐብሊኮችን በማዋሃድ ሶቪየት ህብረትን አቋቋሙ ። የእርስ በርስ ጦርነቱ ሲያበቃ የሌኒን መንግስት የነጻ ገበያ እና የግል ንብረት በከፊል እንዲመለስ ያደረገውን አዲስ የኢኮኖሚ ፖሊሲ አስተዋወቀ። ይህም የኢኮኖሚ ማገገሚያ ወቅት አስከትሏል.
በ1924 የሌኒን ሞት ተከትሎ ጆሴፍ ስታሊን ወደ ስልጣን መጣ። ስታሊን በኮሚኒስት ፓርቲ ውስጥ ያለውን አገዛዝ የሚቃወሙትን ሁሉንም የፖለቲካ ተቃዋሚዎች አፍኖ የዕዝ ኢኮኖሚን አስመረቀ። በዚህ ምክንያት ሀገሪቱ ፈጣን የኢንደስትሪላይዜሽን እና የግዳጅ ስብስብ ሂደት ውስጥ ገብታ ከፍተኛ የኢኮኖሚ እድገት ያስመዘገበች ቢሆንም በ1932-1933 ሰው ሰራሽ የሆነ ረሃብ አስከተለ። የጉላግ የሠራተኛ ካምፕ አሠራርም በዚህ ጊዜ ውስጥ ተስፋፋ። በተጨማሪም ስታሊን የፖለቲካ ፓራኖይያን በማነሳሳት ተቃዋሚዎቹን ከፓርቲው ለማስወገድ ወታደራዊ መሪዎችን፣ የኮሚኒስት ፓርቲ አባላትን እና ተራ ዜጎችን በጅምላ በማሰር ወደ ማረሚያ ካምፖች ተላኩ ወይም ሞት ተፈረደባቸው።
እ.ኤ.አ. ነሐሴ 23 ቀን 1939 ፀረ ፋሺስት ከምዕራቡ ዓለም ኃይሎች ጋር ፀረ-ፋሺስት ጥምረት ለመመሥረት ያልተሳካ ሙከራ ካደረጉ በኋላ ፣ ሶቪየቶች ከናዚ ጀርመን ጋር ጠብ የለሽ ስምምነት ተፈራረሙ። ከሁለተኛው የዓለም ጦርነት መጀመር በኋላ የፖላንድ፣ ሊትዌኒያ፣ ላትቪያ እና ኢስቶኒያ ምስራቃዊ ክልሎችን ጨምሮ መደበኛ ገለልተኛ ሶቪየቶች የበርካታ የምስራቅ አውሮፓ ግዛቶች ግዛቶችን ወረሩ እና ያዙ። ሰኔ 1941 ጀርመኖች ወረሩ ፣ በታሪክ ትልቁ እና ደም አፋሳሹ የጦርነት ቲያትር ከፈቱ ። እንደ ስታሊንግራድ ባሉ ኃይለኛ ጦርነቶች በአክሲስ ኃይሎች ላይ የበላይነትን በማግኘቱ ሂደት የሶቪዬት ጦርነቶች ሰለባዎች አብዛኞቹን በግጭቱ የተጎዱትን ሰለባዎች አድርሰዋል። የሶቪየት ኃይሎች በመጨረሻ በርሊንን ያዙ እና ግንቦት 9 ቀን 1945 በአውሮፓ ሁለተኛውን የዓለም ጦርነት አሸንፈዋል። በቀይ ጦር የተቆጣጠረው ግዛት የምስራቅ ብሎክ የሳተላይት ግዛቶች ሆነ። የቀዝቃዛው ጦርነት በ 1947 ብቅ አለ ፣ የምስራቅ ብሎክ የምእራብ ብሎክን ተጋፍቷል ፣ እሱም በ 1949 በሰሜን አትላንቲክ ቃል ኪዳን ድርጅት ውስጥ አንድ ይሆናል ።
እ.ኤ.አ. በሚሊዮን የሚቆጠሩ ገበሬዎች በኢንዱስትሪ የበለጸጉ ከተሞች ውስጥ በመውደቃቸው አገሪቱ በፍጥነት አደገች። ዩኤስኤስአር በጠፈር ውድድር ቀዳሚውን ስፍራ የወሰደው በመጀመርያው የሳተላይት እና የመጀመሪያውን የሰው ልጅ የጠፈር በረራ እና የመጀመሪያውን ፕላኔት ቬነስ ላይ ለማረፍ ነው። እ.ኤ.አ. በ1970ዎቹ ከዩናይትድ ስቴትስ ጋር የነበረው ግንኙነት አጭር ነበር፣ ነገር ግን እ.ኤ.አ. በ1979 የሶቭየት ህብረት ወታደሮቿን በአፍጋኒስታን ስታዘምት ውጥረቱ እንደገና ቀጠለ። ጦርነቱ ኢኮኖሚያዊ ሃብቱን ያሟጠጠ እና የአሜሪካ ወታደራዊ እርዳታ ለሙጃሂዲን ተዋጊዎች መባባስ ነበር።
እ.ኤ.አ. በ 1980 ዎቹ አጋማሽ ላይ የመጨረሻው የሶቪየት መሪ ሚካሂል ጎርባቾቭ በግላኖስት እና በፔሬስትሮይካ ፖሊሲዎች ኢኮኖሚውን የበለጠ ለማሻሻል እና ነፃ ለማድረግ ፈለገ። ግቡ የኢኮኖሚ ድቀት እየቀለበሰ የኮሚኒስት ፓርቲን መጠበቅ ነበር። የቀዝቃዛው ጦርነት በእርሳቸው የስልጣን ዘመን ያበቃ ሲሆን በ1989 የዋርሶ ስምምነት በመካከለኛው እና በምስራቅ አውሮፓ የየራሳቸውን የማርክሲስት ሌኒኒስት አገዛዞችን ገለበጡ። በዩኤስ ኤስ አር አር ላይ ጠንካራ የብሔርተኝነት እና የመገንጠል እንቅስቃሴ ተከፈተ። ጎርባቾቭ በሊትዌኒያ፣ ላትቪያ፣ ኢስቶኒያ፣ አርሜኒያ፣ ጆርጂያ እና ሞልዶቫ የተቃወሙትን ህዝበ ውሳኔ አስጀመረ - ይህም አብዛኞቹ ተሳታፊ ዜጎች ህብረቱን እንደታደሰ ፌዴሬሽን እንዲጠብቅ ድምጽ ሰጥተዋል። እ.ኤ.አ. ነሐሴ 1991 በኮሚኒስት ፓርቲ ጠንካራ ታጋዮች መፈንቅለ መንግስት ሙከራ ተደረገ። መፈንቅለ መንግስቱን በመጋፈጥ ረገድ የሩሲያው ፕሬዝዳንት ቦሪስ የልሲን ትልቅ ሚና በመጫወት አልተሳካም። ዋናው ውጤት የኮሚኒስት ፓርቲ እገዳ ነበር። በሩሲያ እና በዩክሬን የሚመሩት ሪፐብሊካኖች ነፃነታቸውን አወጁ። በታህሳስ 25 ቀን 1991 ጎርባቾቭ ሥልጣናቸውን ለቀቁ። ሁሉም ሪፐብሊካኖች ከሶቪየት ኅብረት መፍረስ የወጡ ነፃ የድህረ-ሶቪየት መንግሥታት ናቸው። የሩስያ ፌደሬሽን (የቀድሞው የሩስያ ኤስ.ኤፍ.አር.ኤስ.አር.ኤስ.አር.) የሶቪየት ህብረትን መብቶች እና ግዴታዎች ወስዶ በአለም ጉዳዮች ውስጥ እንደ ቀጣይ ህጋዊ አካል እውቅና አግኝቷል።
የሶቪየት ኅብረት ወታደራዊ ኃይልን በሚመለከት ብዙ ጉልህ የሆኑ የማህበራዊ እና የቴክኖሎጂ ስኬቶችን እና ፈጠራዎችን አፍርቷል። በዓለም ሁለተኛዋ ትልቁ ኢኮኖሚ እና በዓለም ላይ ትልቁን የጦር ሰራዊት ትኮራለች። ዩኤስኤስአር ከአምስቱ የኑክሌር ጦር መሳሪያዎች አንዱ እንደሆነ ታወቀ። የተባበሩት መንግስታት የፀጥታው ምክር ቤት መስራች ቋሚ አባል እንዲሁም የ፣ የ አባል እና የጋራ ኢኮኖሚ ድጋፍ ምክር ቤት እና የዋርሶ ስምምነት መሪ አባል ነበር።
የዩኤስኤስአር ከመፈረሱ በፊት ከሁለተኛው የዓለም ጦርነት በኋላ ለአራት አስርት አመታት ከዩናይትድ ስቴትስ ጋር በመሆን እንደ ልዕለ ኃያልነት ደረጃውን ጠብቆ ቆይቷል። አንዳንድ ጊዜ "የሶቪየት ኢምፓየር" እየተባለም በምስራቅ-መካከለኛው አውሮፓ እና በአለም አቀፍ ደረጃ በወታደራዊ እና በኢኮኖሚ ጥንካሬ, በውክልና ግጭቶች እና በማደግ ላይ ባሉ ሀገሮች ተጽእኖ እና በሳይንሳዊ ምርምር የገንዘብ ድጋፍ, በተለይም በህዋ ቴክኖሎጂ እና የጦር መሳሪያዎች.
ሥርወ ቃል
ሶቪየት የሚለው ቃል ሶቬት (ሩሲያኛ፡ ) ከሚለው የሩስያ ቃል የተገኘ ሲሆን ትርጉሙም "ምክር ቤት"፣ "መሰብሰቢያ"፣ "ምክር" [ዎች] በመጨረሻ ከፕሮቶ-ስላቪክ የቃል ግንድ ("ለማሳወቅ") ከስላቪክ ("ዜና")፣ እንግሊዘኛ "ጥበበኛ"፣ በ"ማስታወቂያ-ቪስ-ኦር" (በፈረንሳይኛ ወደ እንግሊዘኛ የመጣው) ስርወ ወይም ከደች ("ማወቅ"፤ ትርጉም "ሳይንስ"). ሶቪዬትኒክ የሚለው ቃል "መማክርት" ማለት ነው።
በሩሲያ ታሪክ ውስጥ አንዳንድ ድርጅቶች ምክር ቤት (ሩሲያኛ: ) ተብለው ይጠሩ ነበር. በሩስያ ኢምፓየር ከ1810 እስከ 1917 ሲሰራ የነበረው የመንግስት ምክር ቤት ከ1905 ዓ.ም አመጽ በኋላ የሚኒስትሮች ምክር ቤት ተብሎ ተጠርቷል።
በጆርጂያ ጉዳይ ወቅት፣ ቭላድሚር ሌኒን በጆሴፍ ስታሊን እና በደጋፊዎቹ የታላቋን የሩሲያ የጎሳ ጎሣዊነትን አገላለጽ አስቦ ነበር፣ እነዚህ ብሔር ብሔረሰቦች ሩሲያን እንዲቀላቀሉ በመጀመሪያ የሶቪየት ሪፐብሊኮች ህብረት ብሎ የሰየመውን ታላቅ ህብረት ከፊል ገለልተኛ ክፍሎች እንዲሆኑ ጥሪ አቅርቧል። የአውሮፓ እና እስያ (ሩሲያኛ: ). ስታሊን መጀመሪያ ላይ ሃሳቡን ተቃውሟል ነገር ግን በመጨረሻ ተቀበለው። ምንም እንኳን በሌኒን ስምምነት የሶቭየት ሶሻሊስት ሪፐብሊኮች ህብረት (ዩኤስኤስአር) ስም ቢቀየርም ሁሉም ሪፐብሊካኖች በሶሻሊስት ሶቪየትነት ቢጀምሩም እስከ 1936 ድረስ ወደ ሌላኛው ስርዓት አልተቀየሩም። በበርካታ ሪፐብሊካኖች ብሔራዊ ቋንቋዎች ውስጥ ፣ ምክር ቤት ወይም ኮንሲሊያር የሚለው ቃል በቋንቋው ውስጥ በጣም ዘግይቶ ወደ ሩሲያ ሶቪዬት መላመድ ተቀይሯል እና በሌሎች ውስጥ በጭራሽ አልተለወጠም ፣ ለምሳሌ የዩክሬን ኤስኤስአር.
(በላቲን ፊደላት፡ ) በሲሪሊክ ፊደላት እንደተጻፈው የዩኤስኤስአር የሩስያ ቋንቋ ኮኛቴት ምህጻረ ቃል ነው። ሶቪየቶች ይህንን ምህፃረ ቃል ደጋግመው ስለተጠቀሙ በአለም ዙሪያ ያሉ ታዳሚዎች ትርጉሙን ጠንቅቀው ያውቁ ነበር። በሩስያኛ ለሶቪየት ግዛት ሌሎች የተለመዱ አጫጭር ስሞች (ትርጓሜ፡ ሶቬትስኪ ሶዩዝ) ትርጉሙም ሶቭየት ዩኒየን እና (ትርጓሜ፡ ሶዩዝ ኤስኤስአር) የሰዋሰው ልዩነቶችን ካሣ በኋላ በመሰረቱ ወደ ኤስኤስአርኤስ ህብረት ተተርጉሟል። እንግሊዝኛ.
በእንግሊዘኛ ቋንቋ ሚዲያ ግዛቱ እንደ ሶቪየት ዩኒየን ወይም ዩኤስኤስአር ይባል ነበር። በሌሎች የአውሮፓ ቋንቋዎች፣ በአገር ውስጥ የተተረጎሙት አጫጭር ቅጾች እና አህጽሮተ ቃላት አብዛኛውን ጊዜ እንደ ዩኒየን ሶቪዬቲክ እና ዩአርኤስኤስ በፈረንሳይ፣ ወይም በጀርመን እና ያገለግላሉ። በእንግሊዘኛ ተናጋሪው ዓለም፣ ሶቪየት ኅብረት መደበኛ ባልሆነ መንገድ ሩሲያ እና ዜጎቿ ሩሲያውያን ተብላ ትጠራ ነበር፣ ምንም እንኳን ሩሲያ ከዩኤስኤስ አር ሪፐብሊካኖች አንዷ ብቻ በመሆኗ ያ በቴክኒካል ስህተት ነበር። ሩሲያ ከሚለው ቃል ጋር ተመሳሳይ የሆኑ የቋንቋ አቻዎች እንደዚህ ያሉ የተሳሳቱ አተገባበር በሌሎች ቋንቋዎችም ተደጋጋሚ ነበሩ።
የመሬት አቀማመጥ
የሶቪየት ህብረት ከ22,402,200 ስኩዌር ኪሎ ሜትር በላይ (8,649,500 ስኩዌር ማይልስ) ስፋትን ሸፈነች እና የአለም ትልቁ ሀገር ነበረች፣ ይህ ደረጃም በተተኪዋ ሩሲያ ተይዛለች። ከምድር ገጽ ስድስተኛውን ይሸፍናል፣ እና መጠኑ ከሰሜን አሜሪካ አህጉር ጋር ሊወዳደር ይችላል። በአውሮፓ ውስጥ ያለው ምዕራባዊ ክፍል የአገሪቱን ሩብ የሚሸፍን ሲሆን የባህል እና የኢኮኖሚ ማዕከል ነበር። በእስያ ያለው ምስራቃዊ ክፍል በፓስፊክ ውቅያኖስ በምስራቅ እና በአፍጋኒስታን ወደ ደቡብ የተዘረጋ ሲሆን በመካከለኛው እስያ ከሚገኙ አንዳንድ አካባቢዎች በስተቀር በሕዝብ ብዛት ያነሰ ነበር። ከ10,000 ኪሎ ሜትር በላይ (6,200 ማይል) ከምስራቅ ወደ ምዕራብ በአስራ አንድ የሰዓት ሰቆች እና ከ 7,200 ኪሎ ሜትር በላይ (4,500 ማይል) ከሰሜን ወደ ደቡብ ተዘርግቷል። አምስት የአየር ንብረት ቀጠናዎች ነበሩት፡ ታንድራ፣ ታጋ፣ ስቴፕስ፣ በረሃ እና ተራሮች።
ሶቪየት ኅብረት ከሩሲያ ጋር በሚመሳሰል መልኩ ከ60,000 ኪሎ ሜትር በላይ (37,000 ማይል) ወይም 1+1⁄2 የምድር ክብ ስፋት ያለው የአለማችን ረጅሙ ድንበር ነበራት። ሁለት ሦስተኛው የባህር ዳርቻ ነበር. አገሪቷ ድንበር (ከ1945 እስከ 1991)፡ ኖርዌይ፣ ፊንላንድ፣ የባልቲክ ባህር፣ ፖላንድ፣ ቼኮዝሎቫኪያ፣ ሃንጋሪ፣ ሮማኒያ፣ ጥቁር ባህር፣ ቱርክ፣ ኢራን፣ ካስፒያን ባህር፣ አፍጋኒስታን፣ ቻይና፣ ሞንጎሊያ እና ሰሜን ኮሪያ። የቤሪንግ ስትሬት አገሪቷን ከአሜሪካ ስትነጠል፣ ላ ፔሩዝ ስትሬት ደግሞ ከጃፓን ለያት።
የሶቪየት ኅብረት ከፍተኛው ተራራ ኮሙኒዝም ፒክ (አሁን ኢሞኢል ሶሞኒ ፒክ) በታጂክ ኤስኤስአር፣ በ7,495 ሜትር (24,590 ጫማ) ላይ ነበር። በተጨማሪም በዓለም ትልቁ ሐይቆች መካከል አብዛኞቹ ያካትታል; የካስፒያን ባህር (ከኢራን ጋር የተጋራ)፣ እና በሩሲያ የባይካል ሀይቅ፣ በአለም ትልቁ እና ጥልቅ ንጹህ ውሃ ሀይቅ።
የአውሮፓ ታሪካዊ አገሮች
የእስያ ታሪክ |
21363 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%89%B0%E1%88%9B%E1%88%A8%E1%8A%93%20%E1%89%B3%E1%8C%A5%E1%89%A6%20%E1%8B%A8%E1%89%B0%E1%89%80%E1%88%98%E1%8C%A0%20%E1%89%A5%E1%88%AD%E1%8C%AD%E1%89%86%20%E1%8D%88%E1%88%8B%E1%8C%8A%20%E1%8A%A0%E1%8B%AB%E1%8C%A3%E1%88%9D | የተማረና ታጥቦ የተቀመጠ ብርጭቆ ፈላጊ አያጣም | የተማረና ታጥቦ የተቀመጠ ብርጭቆ ፈላጊ አያጣም የአማርኛ ምሳሌ ነው።
የተማረና ታጥቦ የተቀመጠ ብርጭቆ ፈላጊ አያጣም የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
20549 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8C%81%20%E1%89%B0%E1%89%A0%E1%89%B5%E1%88%AD%20%E1%8A%A0%E1%8D%89%20%E1%8A%A8%E1%8A%90%E1%8C%88%E1%88%AD | እጁ ተበትር አፉ ከነገር | እጁ ተበትር አፉ ከነገር የአማርኛ ምሳሌ ነው።
እጁ ተበትር አፉ ከነገር የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
9571 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%85%E1%88%8A%E1%8A%93%20%E1%8A%90%E1%8D%83%E1%8A%90%E1%89%B5 | የኅሊና ነፃነት | የኅሊና ነፃነት ማለት ማንኛውም ግለሠብ ምንምን ሀሣብ፣ እምነት ወይም አስተያየት በጽናት ለመያዝ የሚረጋገጥበት ነጻነት ነው። የሌላ ሰዎች እምነት ምንም ቢሆንም፣ ይህ ነጻነት ለየግለሠቡ ጽኑእ ሆኖ ይቆጠራል።
የኅሊና ነጻነት ለሰዎች ለመከልከል ቢሞከር ኖሮ ይህ የሰው ልጆች መሠረታዊ መብት (ሰው ለራሱ ለማሰብ) እንደ መከልከል ይቆጠራል።
የኅሊና ነጻነት ፍሬ ነገር እያንዳንዱ ግለሠብ ለራሱ የቱን እምነት ለመምረጥ ስለሚሰጥ፣ 'የሃይማኖት ነጻነት' ጽንሰ ሐሳብ ከዚህ ጋር ተያይዟል። በአንዳንድ ህብረተሠብ ወይም መንግሥት በተግባር የሃይማኖት ነጻነት ወይም የእምነት ነጻነት ባይከበርም፣ በሌሎች ህብረተሠብ ወይም ሕገ መንግሥታት ግን በተለይ በምእራቡ አለም ይህ ነጻነት በታሪክ እጅግ ተከብሯል። ለምሳሌ በአሜሪካ ሕገ መንግሥት 1ኛ ማሻሻያ አንቀጽ መሠረት ሃይማኖት ወይም ንግግር የሚከለክል ሕግ እንደማይጸና ይረጋገጣል። ዛሬ በአለም ዙሪያ ደግሞ አብዛኛው ሕገ መንግሥታት የእምነት ነጻነት የሚያረጋግጡ ናቸው። በ1948 ዓ.ም. በኢትዮጵያ የወጣ ሕገ መንግሥት አንቀጽ 40 አባባል እንዲህ ነው፦
«የሕዝቡን መልካም ጠባይ ወይም ፀጥታን ወይም በፖለቲካ ረገድ የሚያውክ ካልሆነ በቀር በንጉሠ ነገሥቱ መንግሥት ግዛት የሚኖሩ ሰዎች በሕግ መሠረት የሃይማኖታቸውን ሥርዓት አክብረው በነፃ ከመፈጸም አይከለከሉም።»
«የሰብዓዊ መብት አቀፋዊ መግለጽ» አንቀጽ ፲፰ ደግሞ እንደሚለው፣
«እያንዳንዱ ሰው፡ የሃሳብ የሕሊናና የሃይማኖት ነጻነት መብት አለው። ይህም መብት ሃይማኖቱን ወይም እምነቱን የመለወጥ ነጻነትንና ብቻውን ወይም ከሌሎች ጋር በኀብረት በይፋ ወይም በግል ሆኖ ሃይማኖቱን ወይም እምነቱን የማስተማር፣ በተግባር የመግለጽ የማምለክና የማክበር ነጻነትን ይጨምራል።»
እንዲሁም በአንቀጽ ፲፱ ዘንድ፣
«እያንዳንዱ ሰው የሐሳብና ሐሳቡን የመግለጽ መብት አለው። ይህም መብት ያለጣልቃ ገብነት በሐሳብ የመጽናትንና ዜናን ወይም ሐሳቦችን ያላንዳች የድንበር ገደብ የማግኘትን የመቀበልን ወይም የማካፈልን ነጻነትም ይጨምራል።»
የኅሊና ነጻነት ስለ መከልከል
አንድ ተራ ሰው ልጅ ሌሎቹ ሁሉ በእውነት ምን ምኑን እንደሚያሥቡ ለማወቅ ስንኳ ይሁንና ለማስተዳደር በፍጹም አለመቻሉ ግልጽ ስለሚሆን፣ ይህ ኹኔታ የህሊና ነጻነትን ለመከልከል ለሚያስቡ ሰዎች ጽኑ መሰናከል ነው።
የሰውን ሀሣብ ለማስተዳደር በፍጹም እንደማይቻል መጽሐፍ ቅዱስ መጽሐፈ መክብብ 8፡8 እንዲህ ያስተምራል፦
«በመንፈስ ላይ ሥልጣን ያለው ሰው የለም፤ በሞቱም ቀን ሥልጣን የለውም...»
ተመሳሳይ አስተያየት በኢየሱስ ክርስቶስ ትምህርት ይገኛል። እዚህ የባልንጀሮቻቸውን ስሜት ለማስተዳደር በከንቱ የሚጣሩ ሰዎች «በገበያ የሚቀመጡትን ልጆች»ን ያስመስላቸዋል፤ ደስታ በእምቢልታ ልቅሶም በሙሾ ለማስገኘት ይሞክራሉና ባለመቻላቸው በቅሬታ ይጮሃሉ። (ማቴ. 11፡16)። ጽንሰ ሃሳቡ እንደገና በቅዱስ ጳውሎስ የተለማ ሲታይ ውሏል። («አርነቴ {ኤለውጠሪያ} በሌላ ሰው ሕሊና {ሱነይዴሰዮስ} የሚፈረድ ኧረ ስለ ምንድር ነው?» 1 ቆሮ. 10፡29)
በሰው ጭንቅላት ውስጥ ምን እንደሚታሠብ ለመወሰን የሚሞክሩ ድንጋጌዎች በታሪክ አጠያያቂ ሆነዋል። ለምሳሌ የእንግሊዝ ንግሥት 1 ኤልሳቤጥ (16ኛው ክፍለ ዘመን) እንዲህ አይነት ሕግ በሠረዙት ጊዜ፣ 'በሰዎች ነፍስና ግል ሀሣብ ላይ መስኮት ለመስራት አልወድም' ብለዋል።
የኅሊና ነጻነት ለዴሞክራሲ መሠረታዊ መርኅ ሲባል፣ የኅሊና ነጻነት የሚከለከልበት ሙከራ የፈላጭ ቁራጭ ወይም አምባገነን መንግሥት ባኅርይ ሆነዋል። አፈና፣ ማሳደድ፣ መጽሐፍ መቃጠል፣ ወይም ፕሮፓጋንዳ ሁሉ የንግግር ነጻነት ሲወስኑ ይህ ሁናቴ ለኅሊና ነጻነት ጤነኛ አይደለም። ለምሳሌ በሂትለር ዘመን በጀርመን ባለሥልጣናቱ ያልወደዱት ብዙ መጻሕፍት ተቃጥለው ነበር። ዛሬም ባንዳንድ አገራት ውስጥ የንግግር ነጻነት ለመቆጣጠር ሲያስቡ በኢንተርኔት ላይ ማገጃ የሚጣሉ መንግሥታት አሉ። በአንዳንድ ክርክር ዘንድ ደግሞ፣ አደንዛዥ ዕጽ የተለወጠ ሀሣብ ሊፈጥር ስለሚችል፣ እንግዲህ ሕገ ወጥ መሆኑ የኅሊና ነጻነት እንደ መከልከል ሊባል ይችላል።
በመጋቢት 2006 ዓ.ም. የሚከተሉት አገራት ፌስቡክ፣ ትዊተር ወይም ዩ ቱብ ላይ ማገጃ ጥለዋል፦
የቻይና ሕዝባዊ ሪፐብሊክ። ፌስቡክ፣ ትዊተርና ዩ-ቱብ ከ2001 ዓ.ም. ጀምሮ ተከለክለዋል። ከመስከረም 2006 ዓም ጀምሮ ግን በሻንግሃይ ከተማ ብቻ ተፈቀዱ።
ኢራን። ከ2001 ዓ.ም. ጀምሮ ፌስቡክ፣ ትዊተርና ዩ ቱብ አብዛኛው ጊዜ ተከለክለዋል።
ኤርትራ። ከ2003 ዓ.ም. ጀምሮ ዩ ቱብ ተከለክሏል።
ቬት ናም። ከ2004 ዓ.ም. ፌስቡክ እንደ ተከለከለ ተብሏል፤ ዜጎች ግን በቀላሉ ሊደርሱት ይችላሉ። በመስከረም 2006 ደግሞ ዜጎች መንግሥትን በፌስቡክ እንዳይተቹ የሚል ሕግ ወጣ።
ፓኪስታን። ከመስከረም 2005 ዓ.ም. ጀምሮ ዩ ቱብ ተከለክሏል። በ2002 ዓ.ም. ደግሞ ለጊዜው ፌስቡክን ከለከለ።
ቱርክ። በመጋቢት 2006 ዓ.ም. ትዊተርንና ዩ ቱብን ከለከለ።
ስሜን ኮርያ። ኢንተርነት በሙሉ በስሜን ኮርያ ለባላሥልጣናት ብቻ ይፈቀዳል።
ባለፉት ጊዜ የሚከተሉት አገራት ለጊዜው ድረ ገጾቹን ተክለክለው አሁን ግን እንደገና ፈቀደዋል።
ሶርያ ከ2000 እስከ 2003 ዓ.ም. ድረስ ዩቱብን ከለከለ።
ባንግላዴሽ - በመጋቢት 2001ና እንደገና በ2005 ዓ.ም. ዩ ቱብን ከለከለ።
ሊብያ ከ2002 እስከ 2003 ዓ.ም. ድረስ ዩቱብን ከለከለ።
አልጄሪያ፣ ቱኒዚያ፣ ግብጽ፣ ካሜሩን፣ ማላዊ፣ ቤላሩስ - ትዊተር በ2003 ዓ.ም. ተከለከለ።
ታጂኪስታን በ2005 ዓ.ም. አንዳንዴም ዩቱብን ከለክሏል።
አፍጋኒስታን ከመስከረም እስከ ጥር 2005 ዓ.ም. ድረስ ዩ ቱብን ከለከለ።
ምየንማ - አንዳንዴ ፌስቡክን ከለክሏል።
ብዙ ሌሎች አገራት እነዚህንና ሌሎች ድረ ገጾች ለጊዜው አግደዋል።
ደግሞ ይዩ።
የመንግሥት ሃይማኖት
የፖለቲካ ጥናት |
22306 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%B3%E1%88%B5%20%E1%88%88%E1%88%AB%E1%88%B5%E1%88%BD%20%E1%88%B5%E1%89%B0%E1%8B%AD%20%E1%8C%8E%E1%88%8D%20%E1%8C%8D%E1%89%A2%20%E1%8A%A0%E1%88%88%E1%8B%9A%E1%8B%AB%20%E1%8D%8E%E1%88%AA%20%E1%89%A5%E1%88%88%E1%8B%8D%20%E1%8B%AD%E1%8C%A0%E1%88%8D%E1%8B%99%E1%88%BB%E1%88%8D | ኳስ ለራስሽ ስተይ ጎል ግቢ አለዚያ ፎሪ ብለው ይጠልዙሻል | ኳስ ለራስሽ ስተይ ጎል ግቢ አለዚያ ፎሪ ብለው ይጠልዙሻል የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ኳስ ለራስሽ ስተይ ጎል ግቢ አለዚያ ፎሪ ብለው ይጠልዙሻል የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
21485 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8C%A8%E1%88%A8%E1%89%83%20%E1%88%82%E1%8B%AB%E1%8C%85%20%E1%8B%A8%E1%88%9D%E1%88%B5%E1%8A%AD%E1%88%AD%20%E1%8D%88%E1%88%AB%E1%8C%85 | የጨረቃ ሂያጅ የምስክር ፈራጅ | የጨረቃ ሂያጅ የምስክር ፈራጅ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
የጨረቃ ሂያጅ የምስክር ፈራጅ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
21051 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%98%E1%8A%A8%E1%88%A9%E1%89%A0%E1%89%B5%20%E1%88%9E%E1%89%B0%20%E1%8B%A8%E1%8B%88%E1%88%AD%E1%8B%88%E1%88%A9%E1%89%A0%E1%89%B5%20%E1%89%B0%E1%88%B3%E1%89%B0 | የመከሩበት ሞተ የወርወሩበት ተሳተ | የመከሩበት ሞተ የወርወሩበት ተሳተ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
የመከሩበት ሞተ የወርወሩበት ተሳተ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
20977 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%88%E1%88%9B%E1%8A%9D%20%E1%89%85%E1%8A%95%E1%8C%A1%20%E1%8B%AD%E1%88%8B%E1%88%8D%20%E1%89%A0%E1%8B%88%E1%8C%A5%20%E1%8A%A0%E1%88%9D%E1%8C%A1 | የለማኝ ቅንጡ ይላል በወጥ አምጡ | የለማኝ ቅንጡ ይላል በወጥ አምጡ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
የለማኝ ቅንጡ ይላል በወጥ አምጡ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
52689 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%BA%E1%88%AB%E1%8B%9D%20%E1%88%98%E1%88%80%E1%88%98%E1%8B%B5 | ሺራዝ መሀመድ | ዝ መሀመድ
ፕሪል 2017 ጠፍቷል
ኔታ 2019 ተመልሷል
ግነት ደቡብ አፍሪካ
ሺራዝ ሞሃመድ በኤፕሪል 2017 ለትርፍ ያልተቋቋመ ጊፍት ኦፍ ዘ ሰጭዎች የተባለ ቡድን በፈቃደኝነት ሲሰራ በሶሪያ በተፈፀመው አፈና የሚታወቅ ደቡብ አፍሪካዊ አክቲቪስት እና ጋዜጠኛ ነው። እ.ኤ.አ. በ 2017 እንደ ፎቶ ጋዜጠኛ ወደ ሶሪያ ተጓዘ እና ወደ ቱርክ ድንበር ለመጓዝ ሲሞክር በዳርኩሽ ተይዟል። እ.ኤ.አ. በ 2019 ከአሳሪዎቹ አምልጦ ወደ ቤቱ ተመልሶ ከቤተሰቡ ጋር ተቀላቅሏል።
ሺራዝ መሀመድ በ2017 2017 ዳርኩሽ ውስጥ ከሁለት አሽከርካሪዎች ጋር በ ሚሊታንቶች ተይዟል። ሾፌሮቹ ወዲያው ሊፈቱ ነው፣ ነገር ግን መሐመድ እንደ መደራደር እንዲውል ተደረገ። እነዚህ ሚሊታንቶች ፍላጎታቸውን ለማረጋገጥ በ2019 የህይወት ማረጋገጫ ቪዲዮ አውጥተዋል። ለእነሱም ብር; ለእስር የተለቀቁት 1.5 ሚሊዮን ዶላር ተሰጥቷል። ቡድኑ ከዚህ ገንዘብ ምንም መግዛት አልቻለም። ሞሃመድ በታህሳስ 2019 ማምለጥ ችሏል፣ እና በ2020 የዚህን ተሞክሮ ዘገባ አቅርቧል።
ሺራዝ በታህሳስ 2019 ከምርኮ ማምለጥ ችሏል። ይህ ማምለጫ ግን ከሙከራው ውጪ አልተሳካም። እ.ኤ.አ. በታህሳስ 14 ቀን 2019 መሐመድ ወደ ተቀመጠበት ማከማቻ ውስጥ የአየር ፍሰት ከሚያስገኝ ከብረት ፍርግር ውስጥ መውጣት ችሏል ። ከዚህ በኋላ መሐመድ በአንዲት ትንሽ መንደር ውስጥ ያሉ የአካባቢውን ነዋሪዎች ከማግኘታቸው በፊት በቀጣዮቹ ቀናት አስቸጋሪ ቦታዎችን ብዙ "ተራሮችን" ጨምሮ ማለፍ ችሏል። ከአካባቢው ነዋሪዎች ጋር ለመጀመሪያ ጊዜ ያደረጋቸው ጥቂት ግጥሚያዎች በመጠኑም ቢሆን በጥላቻ የተሞላ ነበር - ይህም መሐመድ ስለ አረብኛ በቂ እውቀት ስለሌለው እና ታፍኖ መወሰዱን ለመናገር ፈቃደኛ ባለመቻሉ ነው። ሆኖም ከተወሰነ ጊዜ በኋላ ለፖሊስ ያሳወቁትን አንዳንድ “ወዳጆች” ግለሰቦችን አገኘ፤ እሱም በእርግጥ መያዝ አረጋግጧል። ከዚያም ሞሃመድ ወደ ቱርክ ተጓጓዘ እና ከተወሰነ ጊዜ በኋላ የቱርክ የስለላ ድርጅት በተሳካ ሁኔታ ወደ ደቡብ አፍሪካ ሊመልሰው ቻለ እና ከቤተሰቦቹ ጋር ተገናኘ።
ኃላፊ፣ ቶም ። "ሺራዝ መሀመድ፡ ታፍኖ የተወሰደው የኤስ.ኤ. ጋዜጠኛ "ወደ ቤቱ ተመለሰ"። ደቡብ አፍሪካዊው. 2022-08-21 ተመለሰ።
ሰፉላሮ፣ ማሴቻባ "ሪፖርቶች፡ ጋዜጠኛ ሺራዝ መሀመድ ከሶሪያ እስራት ነፃ ወጡ" . 2022-08-21 ተመለሰ።
ኃላፊ፣ ቶም ። "ሺራዝ መሀመድ: ኤስኤ ጆርኖ በሶሪያ ውስጥ ከድፍረት 'ማምለጥ' በኋላ ታፍኗል። ደቡብ አፍሪካዊው. 2022-08-21 ተመለሰ።
"የሺራዝ መሀመድን ያጋቱት ልቀቁት ወይም ቤዛውን መቀጠል አለመቀጠላቸው ተለያይተዋል። ዜና24. 2022-08-21 ተመለሰ።
መርዌ፣ ያና ቫን ደር "የታገቱት ጋዜጠኛ ሺራዝ መሀመድ ለመጀመሪያ ጊዜ ከሶሪያ ማምለጡን ተናግሯል" አንቺ. 2022-08-21 ተመለሰ።
በደቡብ አፍሪካ ታፍኖ የነበረው ጋዜጠኛ ሺራዝ መሀመድ ወደ ሀገሩ ተመለሰ። የቢቢሲ ዜና. 2020-01-03. 2022-08-21 ተመለሰ።
የታገተው ደቡብ አፍሪካ ሰው።
የደቡብ አፍሪካ አክቲቪስት
ደቡብ አፍሪካዊ ጋዜጠኛ
በህይወት ያለ ሰው |
3779 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%9E%E1%88%B5%E1%8A%AE | ሞስኮ | ይህ መጣጥፍ ማጣቀሻዎችን ይፈልጋል እና አንዳንድ ምንጮችን ለማግኘት እና ወደ መጣጥፉ ማከል ይችላሉ
ሞስኮ (/ ፣ የዩኤስ ዋና ዋና / ፤ ራሽያኛ: ] (የድምጽ ተናጋሪ )) ዋና ከተማ እና ትልቁ የሩሲያ ከተማ ናት። ከተማዋ በማዕከላዊ ሩሲያ ውስጥ በሞስኮቫ ወንዝ ላይ ትቆማለች ፣ ነዋሪዎቿ በከተማው ወሰን ውስጥ 12.4 ሚሊዮን ነዋሪዎች ፣ በከተማው ውስጥ ከ 17 ሚሊዮን በላይ ነዋሪዎች ፣ እና በሜትሮፖሊታን አካባቢ ከ 20 ሚሊዮን በላይ ነዋሪዎች ይገመታሉ። የከተማው የቆዳ ስፋት 2,511 ስኩዌር ኪሎ ሜትር (970 ካሬ ሜትር) ሲሆን የከተማው ስፋት 5,891 ስኩዌር ኪሎ ሜትር (2,275 ካሬ ሜትር) የሚሸፍን ሲሆን የሜትሮፖሊታን ስፋት ከ26,000 ስኩዌር ኪሎ ሜትር (10,000 ካሬ ሜትር) በላይ ይሸፍናል። ሞስኮ በዓለም ትልቁ ከተሞች መካከል ነው; ሙሉ በሙሉ በአውሮፓ ውስጥ በጣም በሕዝብ የሚኖርባት ከተማ፣ በአውሮፓ ትልቁ የከተማ እና የሜትሮፖሊታን አካባቢ፣ እና በአውሮፓ አህጉር ላይ በመሬት ስፋት ትልቁ ከተማ ነች።
በ 1147 ለመጀመሪያ ጊዜ የተመዘገበው ሞስኮ እያደገች የበለጸገች እና በስሟ የተሸከመው የግራንድ ዱቺ ዋና ከተማ ሆና አገልግላለች። የሞስኮ ግራንድ ዱቺ በዝግመተ ለውጥ ወደ ሩሲያ ዛርዶም ሲቀየር፣ ሞስኮ አሁንም ለአብዛኛው የ ታሪክ የፖለቲካ እና የኢኮኖሚ ማዕከል ሆና ቆይታለች። ዛርዶም ወደ ሩሲያ ኢምፓየር ሲቀየር ዋና ከተማዋ ከሞስኮ ወደ ሴንት ፒተርስበርግ ተዛወረች የከተማዋን ተፅእኖ ቀንሷል። የጥቅምት አብዮት ተከትሎ ዋና ከተማዋ ወደ ሞስኮ ተመለሰች እና ከተማዋ የሩስያ ኤስኤፍኤስአር እና ከዚያም የሶቪየት ህብረት የፖለቲካ ማዕከል ሆና ተመለሰች. ከሶቪየት ኅብረት መፍረስ በኋላ ሞስኮ የወቅቱ እና አዲስ የተቋቋመው የሩሲያ ፌዴሬሽን ዋና ከተማ ሆና ቆየች።
በዓለም ላይ ሰሜናዊ እና ቀዝቃዛው ሜጋ ከተማ ፣ ለስምንት መቶ ዓመታት የቆየ ታሪክ ያለው ፣ ሞስኮ እንደ ፌዴራል ከተማ (ከ1993 ጀምሮ) የምትመራ ሲሆን የሩሲያ እና የምስራቅ አውሮፓ የፖለቲካ ፣የኢኮኖሚ ፣ የባህል እና የሳይንስ ማዕከል ሆና ያገለግላል። ሞስኮ የአልፋ ዓለም ከተማ እንደመሆኗ መጠን በዓለም ትልቁ የከተማ ኢኮኖሚ አንዷ ነች። ከተማዋ በአለም ላይ ፈጣን እድገት ካላቸው የቱሪስት መዳረሻዎች አንዷ ስትሆን በአውሮፓ በብዛት ከሚጎበኙ ከተሞች አንዷ ነች። ሞስኮ በዓለም ላይ ካሉት የየትኛውም ከተማ ቢሊየነሮች በአራተኛ ደረጃ ላይ የምትገኝ ሲሆን በአውሮፓ ውስጥ ካሉት ከተሞች ከፍተኛውን የቢሊየነሮች ብዛት ይዛለች። የሞስኮ ኢንተርናሽናል ቢዝነስ ሴንተር በአውሮፓ እና በአለም ካሉት ትልቁ የፋይናንስ ማእከላት አንዱ ሲሆን በአውሮፓ ረጃጅም ሰማይ ጠቀስ ህንፃዎችን ያሳያል። ሞስኮ የ1980 የበጋ ኦሊምፒክ አስተናጋጅ ከተማ ነበረች፣ እና የ2018 የፊፋ የዓለም ዋንጫ አስተናጋጅ ከተሞች አንዷ ነበረች።
ሞስኮ የሩሲያ ታሪካዊ እምብርት እንደመሆኗ መጠን የተለያዩ ሙዚየሞቿ፣ የአካዳሚክ እና የፖለቲካ ተቋሞቿ እና የቲያትር ቤቶች በመኖራቸው የበርካታ የሩሲያ አርቲስቶች፣ ሳይንቲስቶች እና የስፖርት ተዋናዮች መኖሪያ ሆና ታገለግላለች። ከተማዋ የበርካታ የዩኔስኮ የዓለም ቅርስ ቦታዎች መገኛ ስትሆን በሩሲያ ስነ-ህንፃ በተለይም ታሪካዊቷ ቀይ አደባባይ እና እንደ ሴንት ባሲል ካቴድራል እና የሞስኮ ክሬምሊን ያሉ ሕንፃዎች በማሳየቷ ይታወቃል። የሩሲያ መንግስት ስልጣን. ሞስኮ በበርካታ ኢንዱስትሪዎች ውስጥ የበርካታ የሩሲያ ኩባንያዎች መኖሪያ ስትሆን በአጠቃላይ የመጓጓዣ አውታር አገልግሎት የምትሰጥ ሲሆን አራት ዓለም አቀፍ አውሮፕላን ማረፊያዎች፣ አሥር የባቡር ተርሚናሎች፣ ትራም ሲስተም፣ ሞኖሬል ሲስተም፣ እና በተለይም የሞስኮ ሜትሮ፣ በአውሮፓ ውስጥ በጣም የተጨናነቀ የሜትሮ ሥርዓትን ያካትታል። እና በዓለም ላይ ካሉት ትልቁ ፈጣን የመጓጓዣ ስርዓቶች አንዱ። ከተማዋ ከ40 በመቶ በላይ የሚሆነው ግዛቷ በአረንጓዴ ተክሎች የተሸፈነች ሲሆን ይህም በአውሮፓ እና በአለም ካሉ አረንጓዴ ከተሞች አንዷ ያደርጋታል።
ሥርወ ቃል
የከተማዋ ስም ከሞስኮ ወንዝ ስም የተገኘ እንደሆነ ይታሰባል. የወንዙን ስም አመጣጥ በተመለከተ በርካታ ንድፈ ሐሳቦች ቀርበዋል. በመጀመሪያ አካባቢው ከነበሩት በርካታ የቅድመ-ስላቭ ጎሳዎች መካከል የነበሩት ፊንኖ-ኡሪክ ሜሪያ እና ሙሮማ ሰዎች፣ በእንግሊዘኛ ‹ጥቁር ወንዝ› ተብሎ የሚታሰበው ወንዙ ይባላል። የከተማዋ ስም የመጣው ከዚህ ቃል እንደሆነ ተጠቁሟል።
በጣም በቋንቋ በደንብ የተመሰረተ እና በሰፊው ተቀባይነት ያለው ከፕሮቶ-ባልቶ-ስላቪክ ስር *- ከፕሮቶ-ኢንዶ-አውሮፓውያን *ሜኡ-"እርጥብ" ነው፣ስለዚህ ሞስኮቫ የሚለው ስም በእርጥብ መሬት ላይ ያለውን ወንዝ ወይም ሊያመለክት ይችላል። ማርሽ. ከተግባሮቹ መካከል ሩሲያኛ: "ፑል, ፑድል", ሊቱዌኒያ: ማዝጎቲ እና ላትቪያ: "መታጠብ", ሳንስክሪት: "መስጠም", ላቲን: ሜርጎ "ማጥለቅለቅ," በብዙ የስላቭ አገሮች ውስጥ ሞስኮቭ ነው. የአያት ስም፣ በቡልጋሪያ፣ ሩሲያ፣ ዩክሬን እና ሰሜን መቄዶኒያ ውስጥ በጣም የተለመደ። በተጨማሪም፣ በፖላንድ ውስጥ እንደ ሞዝጋዋ ያሉ ተመሳሳይ ስያሜ ያላቸው ቦታዎች አሉ።
የመጀመሪያው የድሮ ሩሲያኛ ስም *ሞስኪ፣ *ሞስኪ ተብሎ ተሠርቷል፣ስለዚህ እሱ ከጥቂት የስላቭ ስሞች አንዱ ነበር። ልክ እንደሌሎች የዚያ ማሽቆልቆል ስሞች ሁሉ፣ በቋንቋው እድገት የመጀመሪያ ደረጃ ላይ የስነ-ቅርጽ ለውጥ እያሳየ ነበር ፣ በውጤቱም በ 12 ኛው ክፍለ ዘመን በጽሑፍ የተገለጹት በ 12 ኛው ክፍለ ዘመን ውስጥ ለመጀመሪያ ጊዜ የተገለጹት ፣ ሞስኮቭቪ (የተከሰሰ ጉዳይ) ፣ ሞስኮቭ ፣ ሞስኮቪ (ክስ) ናቸው። (ጀነቲቭ ኬዝ)) ከኋለኞቹ ቅርጾች ዘመናዊው የሩስያ ስም መጣ, እሱም ከብዙ የስላቭ አ-ስቲም ስሞች ጋር የሞርሞሎጂ አጠቃላይ ውጤት ነው.
ነገር ግን፣ መልኩ በሌሎች ቋንቋዎች እንደ እንግሊዘኛ፡ሞስኮ፣ጀርመንኛ፡ሞስካው፣ፈረንሳይኛ፡ሞስኮ፣ጆርጂያኛ፡, ላትቪያኛ: ቱርክኛ: ሞስኮቭ, ባሽኪር: : ፖርቹጋላዊው, ፖርቱጋልኛ, ሞስኮቮ፣ ምስክው፣ ቹቫሽ፡ ዩስካቭ፣ ሙስካቭ፣ ሙስካቭ፣ ወዘተ በተመሳሳይ መልኩ ሞስኮቪያ የሚለው የላቲን ስም ተፈጠረ፣ በኋላም በ16ኛው-17ኛው ክፍለ ዘመን በምዕራብ አውሮፓ ጥቅም ላይ የዋለው የሩስያ የቃል መጠሪያ ስም ሆነ። ከእሱም እንግሊዛዊ ሙስኮቪ እና ሙስኮቪት መጡ.
ሌሎች የተለያዩ ንድፈ ሐሳቦች (የሴልቲክ፣ የኢራን፣ የካውካሲክ መነሻዎች)፣ ትንሽ ወይም ምንም ሳይንሳዊ መሰረት የሌላቸው፣ በአሁኑ ጊዜ በአብዛኛው በዘመናዊ የቋንቋ ሊቃውንት ውድቅ ሆነዋል።
ሌሎች ስሞች
ሞስኮ በሀገሪቱ ውስጥ ያለውን መጠን እና የላቀ ደረጃን የሚያመለክቱ በርካታ ምሳሌዎችን አግኝቷል-ሦስተኛው ሮም () ፣ ኋይትስቶን አንድ () ፣ አንደኛ ዙፋን , አርባ ሶሮክስ () "ሶሮክ" ማለት ሁለቱም "አርባ, ብዙ" እና "አውራጃ ወይም ደብር" በብሉይ ሩሲያኛ). ሞስኮ ከአስራ ሁለቱ የጀግኖች ከተሞች አንዷ ነች። የሞስኮ ነዋሪ የአጋንንት ስም ") ለወንድ ወይም ") ለሴት ሲሆን በእንግሊዘኛ እንደ ሙስቮይት ተተረጎመ። "ሞስኮ" የሚለው ስም " በሩሲያኛ) ምህጻረ ቃል ነው.
የመጀመሪያ ታሪክ
ለመጀመሪያ ጊዜ የታወቀው ሞስኮ ከ 1147 ጀምሮ የዩሪ ዶልጎሩኪ እና ስቪያቶላቭ ኦልጎቪች የመሰብሰቢያ ቦታ ነበር. በወቅቱ በቭላድሚር-ሱዝዳል ርዕሰ መስተዳድር ምዕራባዊ ድንበር ላይ ትንሽ ከተማ ነበረች. ዜና መዋዕል “ወንድሜ ሆይ ወደ ሞስኮ ና” () ይላል።
እ.ኤ.አ. በ 1156 ክኒያዝ ዩሪ ዶልጎሩኪ ከተማዋን በእንጨት አጥር እና በቆሻሻ መሽገዋል። በሞንጎሊያውያን ኪየቫን ሩስ ወረራ ወቅት በባቱ ካን ስር ያሉት ሞንጎሊያውያን ከተማዋን በእሳት አቃጥለው ነዋሪዎቿን ገደሉ።
"በሞስኮ ወንዝ ላይ" የእንጨት ምሽግ በ 1260 ዎቹ ውስጥ ዳንኤል በ 1260 ዎቹ ውስጥ ትንሹ ልጅ ዳንኤል የተወረሰው ነበር. ዳንኤል በዚያን ጊዜ ገና ሕፃን ነበር, እና ትልቁ ምሽግ የሚተዳደረው በቲዩን (ምክትል) ነበር, በዳንኤል የአባት አጎት ያሮስላቭ ኦቭ ቴቨር ይሾማል.
ዳንኤል በ 1270 ዎቹ ውስጥ ወደ እድሜው መጣ እና ለኖቭጎሮድ አገዛዝ ባደረገው ጨረታ ከወንድሙ ዲሚትሪ ጋር በመደገፍ በርዕሰ መስተዳድሩ የስልጣን ሽኩቻ ውስጥ በዘላቂ ስኬት ውስጥ ተካቷል ። እ.ኤ.አ. ከ 1283 ጀምሮ የቭላድሚር ግራንድ መስፍን ከነበረው ከዲሚትሪ ጋር እንደ ገለልተኛ ርዕሰ መስተዳድር ገዥ ሆኖ አገልግሏል ። ዳንኤል ለጌታ ጥምቀት እና ለቅዱስ ዳንኤል የተሰጡ የመጀመሪያዎቹን የሞስኮ ገዳማትን በመመሥረት እውቅና አግኝቷል።
ታላቁ መሳፍንት ግዛት
ዳንኤል ሞስኮን እንደ ግራንድ ዱክ እ.ኤ.አ. እስከ 1303 ድረስ በመግዛት የበለጸገች ከተማ አድርጎ በመሠረታት የቭላድሚርን የወላጅነት ግዛት በ1320ዎቹ የምትገለብጥ።
በሞስኮ ወንዝ ቀኝ ባንክ፣ ከክሬምሊን ስምንት ኪሎ ሜትር (5 ማይል) ርቀት ላይ፣ በ1282 ሳይዘገይ፣ ዳንኤል የመጀመሪያውን ገዳም ከቅዱስ ዳንኤል እስታይላይት የእንጨት ቤተ ክርስቲያን ጋር መሰረተ፣ እሱም አሁን ዳኒሎቭ ነው። ገዳም. ዳንኤል በ1303 ዓ.ም በ42 ዓመቱ አረፈ።ከመሞቱ በፊትም ምንኩስና ሆኖ እንደ ኑዛዜውም በቅዱስ ዳንኤል ገዳም መቃብር ተቀበረ።
ሞስኮ ለብዙ አመታት የተረጋጋ እና የበለፀገች ነበረች እና ከሩሲያ የመጡ በርካታ ስደተኞችን ስቧል። ሩሪኪዶች ፕሪሞጂኒቸርን በመለማመድ ትላልቅ የመሬት ይዞታዎችን ጠብቀዋል፣ በዚህም ሁሉም መሬት ለሁሉም ልጆች ከመከፋፈል ይልቅ ለታላቅ ወንድ ልጆች ተላልፏል። እ.ኤ.አ. በ 1304 የሞስኮው ዩሪ ለቭላድሚር ርዕሰ መስተዳድር ዙፋን ከትቨር ሚካሂል ጋር ተወዳድሯል። ኢቫን 1ኛ በመጨረሻ ቴቨርን በማሸነፍ የሞንጎሊያውያን ገዥዎች ቀረጥ ሰብሳቢ በመሆን ሞስኮን የቭላድሚር-ሱዝዳል ዋና ከተማ አድርጓታል። ከፍተኛ ግብር በመክፈል ኢቫን ከካን አንድ ጠቃሚ ስምምነት አሸንፏል።
ወርቃማው ሆርዴ ካን በመጀመሪያ የሞስኮን ተፅእኖ ለመገደብ ቢሞክርም፣ የሊትዌኒያ ግራንድ ዱቺ እድገት መላውን ሩሲያ ማስፈራራት ሲጀምር፣ ካን ሞስኮን በማጠናከር ሊትዌኒያን በማጠናከር በሩሲያ ውስጥ ካሉት በጣም ሀይለኛ ከተሞች አንዷ እንድትሆን አስችሎታል። . እ.ኤ.አ. በ 1380 የሞስኮ ልዑል ዲሚትሪ ዶንኮይ የተባበረ የሩሲያ ጦርን በመምራት በሞንጎሊያውያን በኩሊኮቮ ጦርነት ላይ አስፈላጊ ድል አስመዝግቧል ። ከዚያ በኋላ ሞስኮ ሩሲያን ከሞንጎልያ ግዛት ነፃ በማውጣት ግንባር ቀደም ሚና ተጫውታለች። በ1480 ኢቫን ሣልሳዊ በመጨረሻ ሩሲያውያንን ከታታር ቁጥጥር ነፃ አውጥቶ ሞስኮ የግዛት ዋና ከተማ ሆና በመጨረሻ ሩሲያንና ሳይቤሪያን እንዲሁም የበርካታ አገሮችን ክፍሎች ያጠቃልላል።
እ.ኤ.አ. በ 1462 ኢቫን ፣ የሞስኮ ታላቅ ልዑል ሆነ (በዚያን ጊዜ የመካከለኛው ዘመን የሙስቮቪ ግዛት አካል)። ከታታሮች ጋር መዋጋት ጀመረ፣ የሙስቮቪያን ግዛት አስፋ እና ዋና ከተማውን አበለፀገ። እ.ኤ.አ. በ 1500 100,000 ህዝብ ነበራት እና በዓለም ላይ ካሉ ትልልቅ ከተሞች አንዷ ነበረች። ከጠላት ሊቱዌኒያውያን ጋር የተቆራኘውን በሰሜን በኩል ያለውን እጅግ በጣም ትልቅ የሆነውን የኖቭጎሮድ ግዛትን ድል አደረገ። ስለዚህም ግዛቱን ከ430,000 እስከ 2,800,000 ስኩዌር ኪሎ ሜትር (170,000 እስከ 1,080,000 ስኩዌር ማይል) በሰባት እጥፍ አሰፋ። ጥንታዊውን "የኖቭጎሮድ ዜና መዋዕል" ተቆጣጠረ እና ለአገዛዙ የፕሮፓጋንዳ መኪና አደረገው።
የመጀመሪያው የሞስኮ ክሬምሊን የተገነባው በ 14 ኛው ክፍለ ዘመን ነው. በ1480ዎቹ ከኢጣሊያ ህዳሴ የመጡ አርክቴክቶችን እንደ አዲስ የገነባው ኢቫን እንደ ፔትሮስ አንቶኒየስ ሶላሪየስ፣ አዲሱን የክሬምሊን ግንብ እና ግንብ የነደፈው እና ማርኮ ሩፎ አዲሱን ቤተ መንግስት ለልዑል የነደፈ ነው። የክሬምሊን ግንቦች በ1495 በሶላሪየስ የተነደፉ ናቸው። የክሬምሊን ታላቁ ደወል ግንብ በ1505-08 ተገንብቶ አሁን ካለው ከፍታ ጋር በ1600 ጨምሯል።
የንግድ ሰፈራ ወይም ፖሳድ ያደገው ከክሬምሊን በስተምስራቅ ዛራድዬ () ተብሎ በሚጠራው አካባቢ ነው። በኢቫን ጊዜ, መጀመሪያ ላይ የሆሎው መስክ () ተብሎ የሚጠራው ቀይ አደባባይ ታየ.
እ.ኤ.አ. በ 1508-1516 ጣሊያናዊው አርክቴክት አሌቪዝ ፍሬያዚን (ኖቪ) ከምስራቃዊው ግድግዳ ፊት ለፊት የሞስክቫን እና ኔግሊንናንያ የሚያገናኝ እና ከኔግሊናያ በሚመጣው ውሃ ውስጥ የሚሞላውን ንጣፍ ለመገንባት ዝግጅት አደረገ። ይህ አሌቪዞቭ ሞአት በመባል የሚታወቀው እና 541 ሜትር (1,775 ጫማ) ርዝመቱ 36 ሜትር (118 ጫማ) ስፋት እና ከ9.5 እስከ 13 ሜትር (31-43 ጫማ) ጥልቀት ያለው በኖራ ድንጋይ የተሸፈነ ሲሆን እ.ኤ.አ. 1533፣ በሁለቱም በኩል የታጠረ ዝቅተኛ፣ አራት ሜትር ውፍረት ያለው (13 ጫማ) የታሸገ ጡብ ግድግዳ።
ሳርዶም
በ 16 ኛው እና በ 17 ኛው ክፍለ ዘመን ሦስቱ ክብ መከላከያዎች ተገንብተዋል-ኪታይ-ጎሮድ (), ነጭ ከተማ () እና የምድር ከተማ (). ይሁን እንጂ በ1547 ሁለት የእሳት ቃጠሎዎች የከተማዋን ክፍል ያወደሙ ሲሆን በ1571 የክራይሚያ ታታሮች ሞስኮን በመያዝ ከክሬምሊን በስተቀር ሁሉንም ነገር አቃጥለዋል። ከ 200,000 ነዋሪዎች መካከል 30,000 ብቻ በሕይወት የተረፉ መሆናቸውን ዘገባው ዘግቧል።
የክራይሚያ ታታሮች በ 1591 እንደገና ጥቃት ሰንዝረዋል, ነገር ግን ይህ ጊዜ በ 1584 እና 1591 መካከል ፌዮዶር ኮን በተባለ የእጅ ባለሙያ በተገነባው አዲስ የመከላከያ ግንብ ተይዟል. እ.ኤ.አ. በ 1592 በሞስኮ ወንዝ በቀኝ በኩል ያለውን ቦታ ጨምሮ በከተማው ዙሪያ 50 ማማዎች ያሉት የውጨኛው የምድር ግንብ ተሠርቷል ። እንደ የውጭ መከላከያ መስመር በደቡብ እና በምስራቅ ከሚገኙት ግንቦች ባሻገር በጠንካራ ሁኔታ የተጠናከሩ ገዳማት ተቋቁመዋል, በዋናነት የኖቮዴቪቺ ገዳም እና ዶንስኮይ, ዳኒሎቭ, ሲሞኖቭ, ኖቮስፓስስኪ እና አንድሮኒኮቭ ገዳማት አብዛኛዎቹ በአሁኑ ጊዜ ሙዚየሞች ይገኛሉ. ከግድግዳው ውስጥ ከተማዋ በግጥም ቢኤሎካሜንናያ "ነጭ ግድግዳ" በመባል ትታወቅ ነበር. እ.ኤ.አ.
በክሬምሊን ግድግዳ ምስራቃዊ ክፍል ላይ ሶስት ካሬ በሮች ነበሩ ፣ እሱም በ 17 ኛው ክፍለ ዘመን ፣ ኮንስታንቲኖ-ኤሌኒንስኪ ፣ ስፓስኪ ፣ ኒኮልስኪ (ስማቸው በቆስጠንጢኖስ እና በሄለን ፣ በአዳኝ እና በቅዱስ ኒኮላስ ምስሎች ላይ በተሰቀሉት አዶዎች ይታወቃሉ) እነሱን)። የመጨረሻዎቹ ሁለቱ በቀጥታ ከቀይ አደባባይ ተቃራኒ ነበሩ ፣ የኮንስታንቲኖ-ኤሌኔንስኪ በር ከሴንት ባሲል ካቴድራል ጀርባ ይገኛል።
እ.ኤ.አ. በ 1601-03 የተከሰተው የሩሲያ ረሃብ በሞስኮ 100,000 ሰዎችን ገድሏል ። ከ 1610 እስከ 1612 የፖላንድ-ሊቱዌኒያ ኮመንዌልዝ ወታደሮች ሞስኮን ተቆጣጠሩ ፣ ገዥው ሲጊዝም 3ኛ የሩሲያን ዙፋን ለመያዝ ሲሞክር። እ.ኤ.አ. በ 1612 የኒዝሂ ኖቭጎሮድ እና ሌሎች የሩሲያ ከተሞች በልዑል ዲሚትሪ ፖዝሃርስኪ እና ኩዝማ ሚኒን የተመሩ የፖላንድ ነዋሪዎች በፖላንድ ነዋሪዎች ላይ ተነሱ ፣ ክሬምሊንን ከበቡ እና አባረሯቸው። በ 1613 የዚምስኪ ሶቦር ሚካኤል ሮማኖቭ ዛርን መረጠ, የሮማኖቭ ሥርወ መንግሥት አቋቋመ. በ17ኛው ክፍለ ዘመን በሞስኮ ከፖላንድ-ሊቱዌኒያ ወራሪዎች ነፃ መውጣቷ ፣ የጨው ረብሻ ፣ የመዳብ ረብሻ እና የ1682 የሞስኮ ግርግር በመሳሰሉት በታዋቂ ዕድገት የበለፀገ ነበር።
በ17ኛው ክፍለ ዘመን የመጀመሪያ አጋማሽ የሞስኮ ህዝብ ከ100,000 ወደ 200,000 ገደማ በእጥፍ ጨምሯል። በ 17 ኛው ክፍለ ዘመን መገባደጃ ላይ ከግድግዳው በላይ ተስፋፍቷል. በ 17 ኛው ክፍለ ዘመን አጋማሽ ላይ 20% የሞስኮ ሰፈር ነዋሪዎች ከሊቱዌኒያ ግራንድ ዱቺ እንደነበሩ ይገመታል ፣ ሁሉም በተግባር ከትውልድ አገራቸው ወደ ሞስኮ በሙስኮቪት ወራሪዎች ተወስደዋል ። እ.ኤ.አ. በ 1682 በራሶ-ፖላንድ ጦርነት በዩክሬናውያን እና በቤላሩያውያን ከትውልድ ቀያቸው ታፍነው የተወሰዱ 692 ቤተሰቦች በግምቡ በስተሰሜን የተመሰረቱ ነበሩ። እነዚህ የከተማዋ አዲስ ዳርቻዎች ከሩቴኒያ ሜሽቻኔ "የከተማ ሰዎች" በኋላ ሜሽቻንካያ ስሎቦዳ በመባል ይታወቁ ነበር. ሜሽቻኔ () የሚለው ቃል በ18ኛው መቶ ክፍለ ዘመን ሩሲያ ውስጥ ቀስቃሽ ትርጉሞችን አግኝቷል እናም ዛሬ ትርጉሙ "ትንሽ ቡርጂዮስ" ወይም "ጠባብ ፍልስጤም" ማለት ነው.
በ17ኛው መቶ ክፍለ ዘመን መገባደጃ ላይ የምትገኘው መላው ከተማ፣ ከከተማው ቅጥር ግቢ ውጭ ያደጉት ስሎቦዳዎች ዛሬ በሞስኮ ማዕከላዊ አስተዳደር ኦክሩግ ውስጥ ይገኛሉ።
በከተማዋ ብዙ አደጋዎች ደረሱ። በ1570-1571፣ 1592 እና 1654-1656 የወረርሽኙ ወረርሽኝ ሞስኮን አጥፍቶ ነበር። እ.ኤ.አ. በ1654-55 ወረርሽኙ ከ80% በላይ የሚሆነውን ህዝብ ገደለ። እ.ኤ.አ. በ1626 እና በ1648 አብዛኛውን የእንጨት ከተማ በእሳት አቃጥሏል። በ1712 ታላቁ ፒተር መንግሥቱን ወደ ባልቲክ የባሕር ዳርቻ ወደተገነባው ሴንት ፒተርስበርግ አዛወረ። ከ1728 እስከ 1732 በጠቅላይ ፕራይቪ ካውንስል ተጽእኖ ስር ከነበረው አጭር ጊዜ በስተቀር ሞስኮ የሩሲያ ዋና ከተማ መሆኗን አቆመች።
የንጉሥ ነገሥታት የመንግሥቱ ግዛቶች
የግዛቱ ዋና ከተማነት ሁኔታን ካጣች በኋላ የሞስኮ ህዝብ በመጀመሪያ ቀንሷል ፣ በ 17 ኛው ክፍለ ዘመን ከ 200,000 ወደ 130,000 በ 1750 ። ግን ከ 1750 በኋላ ፣ ህዝቡ በቀሪው የሩሲያ ግዛት ቆይታ ከአስር እጥፍ በላይ አድጓል ፣ በ 1915 1.8 ሚሊዮን. በ 1770-1772 የሩስያ ወረርሽኝ በሞስኮ እስከ 100,000 የሚደርሱ ሰዎችን ገድሏል. በ 1700, የታሸጉ መንገዶችን መገንባት ተጀመረ. በኖቬምበር 1730, ቋሚ የመንገድ መብራት ተጀመረ, እና በ 1867 ብዙ ጎዳናዎች የጋዝ መብራት ነበራቸው. እ.ኤ.አ. በ 1883 በፕሬቺስቲንስኪ ጌትስ አቅራቢያ የአርክ መብራቶች ተጭነዋል ። እ.ኤ.አ. በ 1741 ሞስኮ የጉምሩክ ክፍያዎች የሚሰበሰቡበት 16 በሮች ያሉት 40 ኪሎ ሜትር (25 ማይል) ርዝመት ያለው የካሜር-ኮሌዝስኪ መከላከያ ቅጥር ግቢ ተከበበች። መስመሩ ዛሬ ቫል በሚባሉት በርካታ ጎዳናዎች ተገኝቷል። በ 1781 እና 1804 መካከል የውሃ ቱቦ (በሩሲያ ውስጥ የመጀመሪያው) ተገንብቷል. እ.ኤ.አ. በ 1813 በፈረንሣይ ወረራ ወቅት የከተማው አብዛኛው ክፍል ከጠፋ በኋላ የሞስኮ ከተማ ግንባታ ኮሚሽን ተቋቁሟል ። የከተማውን መሃል ከፊል መልሶ ማቀድን ጨምሮ ታላቅ የመልሶ ግንባታ መርሃ ግብር ጀምሯል። በዚህ ጊዜ ከተገነቡት ወይም ከተገነቡት በርካታ ሕንፃዎች መካከል ግራንድ የክሬምሊን ቤተ መንግሥት እና የክሬምሊን የጦር መሣሪያ ግምጃ ቤት፣ የሞስኮ ዩኒቨርሲቲ፣ የሞስኮ ማኔጅ (የግልቢያ ትምህርት ቤት) እና የቦሊሾይ ቲያትር ይገኙበታል። በ 1903 የሞስኮቮሬትስካያ የውሃ አቅርቦት ተጠናቀቀ.በ 19 ኛው ክፍለ ዘመን መጀመሪያ ላይ የኮንስታንቲኖ-ኤሌኔንስኪ ቅስት በር በጡብ ተጠርጓል ፣ ግን የስፓስኪ በር የክሬምሊን ዋና የፊት በር እና ለንጉሣዊ መግቢያዎች ያገለግል ነበር። ከዚህ በር ከእንጨት እና (ከ 17 ኛው ክፍለ ዘመን መሻሻሎች በኋላ) የድንጋይ ድልድዮች በመሬት ላይ ተዘርግተዋል. በዚህ ድልድይ ላይ መጽሐፍት ይሸጡ ነበር እና የድንጋይ መድረኮች በአቅራቢያው ለጠመንጃ - "ራስካቶች" ተገንብተዋል. የ የሚገኘው በሎብኖዬ ሜስቶ መድረክ ላይ ነበር።
ሞስኮን ከሴንት ፒተርስበርግ ጋር የሚያገናኘው መንገድ፣ አሁን 10 ሀይዌይ፣ በ1746 የተጠናቀቀ ሲሆን የሞስኮ ፍፃሜው ከ16ኛው ክፍለ ዘመን ጀምሮ የነበረውን የድሮውን መንገድ ተከትሎ ነው። በ 1780 ዎቹ ውስጥ ከተነጠፈ በኋላ ፒተርበርስኮይ ሾሴ በመባል ይታወቃል። የፔትሮቭስኪ ቤተ መንግሥት በ 1776-1780 በ ተገንብቷል.በ 1812 ናፖሊዮን ሩሲያን በወረረ ጊዜ ሞስኮቪያውያን ተፈናቅለዋል. የሞስኮ እሣት በዋናነት የሩስያ ማበላሸት ውጤት እንደሆነ ተጠርጥሯል። የናፖሊዮን ግራንዴ አርሜ ለማፈግፈግ የተገደደ ሲሆን በአውዳሚው የሩሲያ ክረምት እና አልፎ አልፎ በሩሲያ ወታደራዊ ሃይሎች ጥቃቶች ሊጠፋ ተቃርቧል። በዚህ ጊዜ ውስጥ 400,000 የሚሆኑ የናፖሊዮን ወታደሮች ሞተዋል።የሞስኮ ስቴት ዩኒቨርሲቲ የተቋቋመው በ 1755 ነው. ዋናው ሕንፃ በ 1812 በዶሜኒኮ ጊሊያርዲ በእሳት ከተቃጠለ በኋላ እንደገና ተገንብቷል. ጋዜጣ ከ 1756 ጀምሮ በመጀመሪያ በሳምንታዊ ክፍተቶች እና ከ 1859 እንደ ዕለታዊ ጋዜጣ ታየ.
የአርባት ጎዳና ቢያንስ ከ15ኛው መቶ ክፍለ ዘመን ጀምሮ ነበር፣ ነገር ግን በ18ኛው ክፍለ ዘመን ወደ ታዋቂ ስፍራነት ተዳረሰ። በ 1812 በእሳት ወድሟል እና በ 19 ኛው ክፍለ ዘመን መጀመሪያ ላይ ሙሉ በሙሉ ተገንብቷል.
በ 1830 ዎቹ ውስጥ ጄኔራል አሌክሳንደር ባሺሎቭ ከፔትሮቭስኪ ቤተ መንግሥት በስተሰሜን የሚገኙትን የከተማ መንገዶችን የመጀመሪያውን መደበኛ ፍርግርግ አቅዷል. ከሀይዌይ በስተደቡብ ያለው የ መስክ ለውትድርና ስልጠና ይውል ነበር። የስሞልንስኪ የባቡር ጣቢያ (የአሁኑ የቤሎሩስስኪ የባቡር ተርሚናል ቀዳሚ መሪ) በ1870 ተመረቀ። ሶኮልኒኪ ፓርክ በ18ኛው መቶ ክፍለ ዘመን ከሞስኮ ወጣ ብሎ የዛር ጭልፊት ፈላጊዎች መኖሪያ በ19ኛው ክፍለ ዘመን መገባደጃ ላይ ከነበረችው ከተማ ጋር ተዛምዶ ተፈጠረ። የሕዝብ ማዘጋጃ ቤት ፓርክ በ 1878. የከተማ ዳርቻው ሳቪዮሎቭስኪ የባቡር ተርሚናል በ 1902 ተገንብቷል. በጥር 1905 የከተማው ገዥ ወይም ከንቲባ ተቋም በሞስኮ ውስጥ በይፋ አስተዋወቀ እና አሌክሳንደር አድሪያኖቭ የሞስኮ የመጀመሪያ ኦፊሴላዊ ከንቲባ ሆነ።
እ.ኤ.አ. ኤሊቶች የንፅህና አጠባበቅ እንዲሻሻል ጠይቀዋል፣ ይህም ካትሪን በማህበራዊ ህይወት ላይ ቁጥጥርን ለመጨመር የነበራት እቅድ አካል ሆነ። ከ 1812 እስከ 1855 የተመዘገቡት አገራዊ የፖለቲካ እና ወታደራዊ ስኬቶች ተቺዎችን ያረጋጋሉ እና የበለጠ ብሩህ እና የተረጋጋ ማህበረሰብ ለመፍጠር የተደረጉ ጥረቶች አረጋግጠዋል። ስለ ሽታ እና የህብረተሰብ ጤና ደካማ ሁኔታ ብዙም ወሬ አልነበረም። ሆኖም እ.ኤ.አ. በ1855-56 በተካሄደው የክራይሚያ ጦርነት ሩሲያ ባደረገችው ሽንፈት ምክንያት መንግስት በችግር ውስጥ ያሉ አካባቢዎችን ፀጥታ ለማስጠበቅ ያለው እምነት እየተሸረሸረ እና የተሻሻለ የህብረተሰብ ጤና ጥያቄ ወደ አጀንዳው እንዲመለስ አድርጎታል።
የከተማ ገ
የሞስኮ አርክቴክቸር በዓለም ታዋቂ ነው። ሞስኮ የቅዱስ ባሲል ካቴድራል ቦታ ነው, በውስጡ በሚያማምሩ የሽንኩርት ጉልላቶች, እንዲሁም የክርስቶስ አዳኝ እና የሰባት እህቶች ካቴድራል. የመጀመሪያው ክሬምሊን የተገነባው በ 12 ኛው ክፍለ ዘመን አጋማሽ ላይ ነው.
የመካከለኛው ዘመን የሞስኮ ዲዛይን የታመቀ ግድግዳዎች እና የተጠላለፉ ራዲያል መንገዶች ነበሩ. ይህ አቀማመጥ, እንዲሁም የሞስኮ ወንዞች, በቀጣዮቹ መቶ ዘመናት የሞስኮን ንድፍ ለመቅረጽ ረድተዋል.
ክሬምሊን በ 15 ኛው ክፍለ ዘመን እንደገና ተገንብቷል. ማማዎቿ እና አንዳንድ ቤተክርስቲያኖቿ የተገነቡት በጣሊያን አርክቴክቶች ሲሆን ለከተማይቱ አንዳንድ የህዳሴ ጉዞዎችን አበድሩ። ከ15ኛው መቶ ክፍለ ዘመን መገባደጃ ጀምሮ ከተማዋ እንደ ገዳማት፣ ቤተ መንግሥቶች፣ ግድግዳዎች፣ ግንቦች እና አብያተ ክርስቲያናት ባሉ ግንበኝነት የተዋበች ነበረች።
በ18ኛው መቶ ክፍለ ዘመን የከተማዋ ገጽታ ብዙም አልተለወጠም። ቤቶች ከጥድ እና ስፕሩስ ግንድ የተሠሩ ነበሩ፣ የተንቆጠቆጡ ጣሪያዎች በሶዳ ተለጥፈዋል ወይም በበርች ቅርፊት ተሸፍነዋል። በ 18 ኛው ክፍለ ዘመን ሁለተኛ አጋማሽ ላይ የሞስኮን መልሶ መገንባት በቋሚ እሳቶች እና በመኳንንት ፍላጎቶች አስፈላጊ ነበር. አብዛኛው የእንጨት ከተማ በጥንታዊው ዘይቤ በህንፃዎች ተተካ።
ለብዙዎቹ የሕንፃ ታሪኳ፣ ሞስኮ በኦርቶዶክስ አብያተ ክርስቲያናት ተቆጣጠረች። ይሁን እንጂ በሶቭየት ዘመናት የከተማዋ አጠቃላይ ገጽታ በከፍተኛ ሁኔታ ተለወጠ, በተለይም ጆሴፍ ስታሊን ሞስኮን "ዘመናዊ" ለማድረግ ባደረገው መጠነ ሰፊ ጥረት ምክንያት. የስታሊን ለከተማው ያቀደው እቅድ ሰፊ መንገዶችን እና የመንገድ መስመሮችን ያካተተ ሲሆን አንዳንዶቹም ከአስር መስመሮች በላይ ስፋት ያላቸው ሲሆን በከተማዋ ውስጥ የሚደረገውን እንቅስቃሴ በእጅጉ የሚያቃልል ቢሆንም እጅግ በጣም ብዙ በሆኑ ታሪካዊ ሕንፃዎች እና ወረዳዎች የተገነቡ ናቸው። በስታሊን መፍረስ ላይ ከደረሱት በርካታ ጉዳቶች መካከል የሱካሬቭ ግንብ እና ለረጅም ጊዜ የቆየ የከተማዋ መለያ እንዲሁም መኖሪያ ቤቶች እና የንግድ ህንፃዎች የከተማዋ አዲስ የተገኘችበት የዓለማውያን አገር ዋና ከተማ ሆና በሃይማኖት ጉልህ የሆኑ ሕንፃዎችን በተለይ ለመፍረስ ተጋላጭ አድርጓል። በአብዛኛዎቹ ሁኔታዎች የሞስኮ ጥንታዊ እና በጣም ታዋቂ ሕንፃዎች የሆኑ ብዙ የከተማዋ አብያተ ክርስቲያናት ወድመዋል; አንዳንድ ታዋቂ ምሳሌዎች የካዛን ካቴድራል እና የክርስቶስ አዳኝ ካቴድራል ያካትታሉ። በ 1990 ዎቹ ውስጥ ሁለቱም እንደገና ተገንብተዋል. ብዙ ትናንሽ አብያተ ክርስቲያናት ግን ጠፍተዋል።
የኋለኛው የስታሊናዊነት ዘመን የፈጠራ እና የስነ-ህንፃ ፈጠራን በመገደብ የሚታወቅ ቢሆንም፣ ቀደምት የአብዮት አመታት በከተማው ውስጥ የተፈጠሩ ብዙ አክራሪ አዳዲስ ሕንፃዎች ታይተዋል። በተለይም እንደ ሌኒን መካነ መቃብር ላሉት የመሬት ምልክቶች ከ ጋር የተቆራኙት ገንቢ አርክቴክቶች በተለይ ታዋቂዎች ነበሩ። ሌላው ታዋቂ አርክቴክት በሹክሆቭ ከተነደፉት በርካታ የሃይፐርቦሎይድ ማማዎች አንዱ በሆነው በሹክሆቭ ታወር ታዋቂው ቭላድሚር ሹኮቭ ነበር። በ 1919 እና 1922 መካከል ለሩሲያ የብሮድካስቲንግ ኩባንያ ማስተላለፊያ ማማ ሆኖ ተገንብቷል. ሹኮቭ ለቀድሞዋ የሶቪየት ሩሲያ የኮንስትራክቲቭ አርክቴክቸርም ዘላቂ ቅርስ ትቶ ነበር። ሰፊ የተራዘመ የሱቅ ጋለሪዎችን ነድፎ በተለይም በቀይ አደባባይ ላይ የሚገኘው ዲፓርትመንት መደብር፣ በፈጠራ የብረት እና የመስታወት መያዣዎች ድልድይ።
ምናልባት በስታሊናዊው ዘመን በጣም የሚታወቁት አስተዋጾ ሰባት እህቶች የሚባሉት ሰባት ግዙፍ ሰማይ ጠቀስ ፎቆች ከክሬምሊን እኩል ርቀት ላይ በከተማው ውስጥ ተበታትነው ይገኛሉ። የሞስኮ ሰማይ መስመርን የሚገልጽ ገፅታ፣ አስደናቂ ቅርጻቸው በኒውዮርክ ከተማ በሚገኘው የማንሃታን ማዘጋጃ ቤት ህንጻ ተመስጧዊ ነው ተብሏል፣ እና ስልታቸው -ውስብስብ ውጫዊ እና ትልቅ ማዕከላዊ - የስታሊን ጎቲክ አርክቴክቸር ተብሎ ተገልጿል ። ሰባቱም ማማዎች በከተማው ውስጥ ካሉት ከፍተኛ ቦታዎች ሊታዩ ይችላሉ; እ.ኤ.አ. በ 1967 ሲጠናቀቅ በዓለም ላይ ከፍተኛው ነፃ የመሬት መዋቅር የነበረው እና ዛሬ ከዓለማችን ሰባ ሁለተኛ ደረጃ ያለው ከኦስታንኪኖ ግንብ በስተቀር በማዕከላዊ ሞስኮ ከሚገኙት ረጃጅም ግንባታዎች መካከል አንዱ ናቸው በዱባይ ቡርጅ ካሊፋ፣ ታይፔ 101 በታይዋን እና በቶሮንቶ የሚገኘው የሲኤን ታወር
ለእያንዳንዱ ቤተሰብ መኖሪያ ቤት ለማቅረብ የሶቪየት ግብ እና የሞስኮ ህዝብ ፈጣን እድገት ትልቅ እና ነጠላ ቤቶችን መገንባት አስችሏል. ከእነዚህ ውስጥ አብዛኛዎቹ ከስታሊን የድህረ-ዘመን እና ቅጦች ብዙውን ጊዜ በመሪው ከዚያም በስልጣን ላይ (ብሬዥኔቭ, ክሩሽቼቭ, ወዘተ) ይሰየማሉ. ብዙውን ጊዜ በጥሩ ሁኔታ ይጠበቃሉ.
ምንም እንኳን ከተማዋ ከ1960ዎቹ አጋማሽ በፊት የተገነቡ አንዳንድ ባለ አምስት ፎቅ የአፓርታማ ህንጻዎች ቢኖሯትም በቅርብ ጊዜ ያሉ የአፓርታማ ህንጻዎች ግን ቢያንስ ዘጠኝ ፎቆች ቁመት ያላቸው እና አሳንሰሮች አሏቸው። ሞስኮ ከኒውዮርክ ከተማ በእጥፍ እና ከቺካጎ በአራት እጥፍ የበለጠ ሊፍት እንዳላት ይገመታል። በከተማዋ ካሉት ዋና ሊፍት ኦፕሬተሮች አንዱ የሆነው ሙስሊፍት፣ በአሳንሰር ውስጥ የታሰሩ ነዋሪዎችን ለመልቀቅ ወደ 1500 የሚጠጉ የአሳንሰር መካኒኮች አሉት።
የስታሊኒስት ዘመን ህንጻዎች፣ አብዛኛው በከተማው መሀል ክፍል የሚገኙት፣ ግዙፍ እና አብዛኛውን ጊዜ በጥንታዊ ጭብጦች በሚመስሉ በሶሻሊስት እውነታዎች ያጌጡ ናቸው። ነገር ግን፣ ትናንሽ አብያተ ክርስቲያናት - ሁልጊዜ ማለት ይቻላል የምስራቅ ኦርቶዶክስ - በከተማው ዙሪያ የሚገኙ - ያለፈ ታሪክን ፍንጭ ይሰጣሉ። የድሮው አርባት ጎዳና፣ በአንድ ወቅት የቦሔሚያ አካባቢ እምብርት የነበረው የቱሪስት ጎዳና፣ አብዛኛዎቹን ህንጻዎቹን ከ20ኛው ክፍለ ዘመን በፊት ይጠብቃል። ከውስጥ ከተማው ዋና ጎዳናዎች ላይ የተገኙት ብዙ ሕንፃዎች (ለምሳሌ ከ በስተጀርባ) የቡርጂዮይስ አርክቴክቸርም የ ዘመን ዓይነተኛ ምሳሌዎች ናቸው። ከሞስኮ ውጭ ያሉ የኦስታንኪኖ ቤተ መንግሥት ፣ ኩስኮቮ ፣ ኡዝኮዬ እና ሌሎች ትላልቅ ግዛቶች በመጀመሪያ የ ዘመን ባላባቶች ናቸው ፣ እና አንዳንድ ገዳማቶች እና ገዳማት ከከተማው ውጭም ሆነ ውጭ ለሞስኮባውያን እና ቱሪስቶች ክፍት ናቸው።
ከሶቪየት ኅብረት በፊት የነበሩትን በርካታ የከተማዋን ምርጥ-የተጠበቁ የሕንፃ ግንባታ ምሳሌዎችን ወደ ነበሩበት ለመመለስ ሙከራ እየተደረገ ነው። እነዚህ ወደነበሩበት የተመለሱት አወቃቀሮች በደማቅ አዲስ ቀለሞቻቸው እና እንከን የለሽ የፊት መዋቢያዎቻቸው በቀላሉ ይታያሉ። ቀደምት የሶቪየት አቫንት-ጋርዴ ስራዎች ጥቂት ምሳሌዎች አሉ ለምሳሌ በአርባት አካባቢ የሚገኘው የአርክቴክት ኮንስታንቲን ሜልኒኮቭ ቤት። አብዛኛዎቹ እነዚህ ተሀድሶዎች ለታሪካዊ ትክክለኛነት አክብሮት ባለማሳየታቸው ተችተዋል። ፋካዲዝም እንዲሁ በሰፊው ይሠራል። በኋላ ላይ አስደሳች የሶቪየት አርክቴክቸር ምሳሌዎች በአስደናቂ መጠናቸው እና በተቀጠሩት ከፊል ዘመናዊ ቅጦች ለምሳሌ እንደ ኖቪ አርባት ፕሮጀክት ፣ በተለምዶ “የሞስኮ የውሸት ጥርሶች” በመባል የሚታወቁት እና በታሪካዊ አካባቢ መጠነ ሰፊ መስተጓጎል ታዋቂ ናቸው ። በማዕከላዊ ሞስኮ ውስጥ በፕሮጀክቱ ውስጥ ይሳተፋል
ከቤት ውጭ ያሉ ንጣፎች አንድ የታወቀ ስብዕና በአንድ ወቅት እዚያ ይኖር እንደነበር ለአላፊዎች ያሳውቃሉ። በተደጋጋሚ፣ ጽላቶቹ ከሩሲያ ውጪ በደንብ ለማይታወቁ የሶቪየት ታዋቂ ሰዎች (ወይንም ብዙውን ጊዜ፣ እንደ ያጌጡ ጄኔራሎች እና አብዮተኞች፣ አሁን ሁለቱም በውስጥ) የተሰጡ ናቸው። በከተማው ውስጥ በርካታ ታዋቂ የሩሲያ ጸሐፊዎች፣ አቀናባሪዎች እና አርቲስቶች “የሙዚየም ቤቶች” አሉ።
የሞስኮ ሰማይ መስመር በፍጥነት ዘመናዊ ነው, በርካታ አዳዲስ ማማዎች በመገንባት ላይ ናቸው. ከቅርብ ዓመታት ወዲህ የከተማው አስተዳደር በርካታ ታሪካዊ ሕንፃዎችን በጎዳው ከባድ ውድመት ከፍተኛ ትችት ሲሰነዘርበት ቆይቷል። የቅንጦት አፓርትመንቶች እና ሆቴሎች የሚሆን ቦታ ለመፍጠር ባለፉት ጥቂት ዓመታት ውስጥ አንድ ሦስተኛ ያህል ታሪካዊ ሞስኮ ወድሟል። እንደ እ.ኤ.አ. የ1930 ሞስኮቫ ሆቴል እና የ1913ቱ የመደብር መደብር ቮየንቶርግ ያሉ ሌሎች ታሪካዊ ህንጻዎች ተፈርሰዋል እና እንደገና ተገንብተዋል ፣ ይህም ታሪካዊ እሴት መጥፋት አይቀሬ ነው። ተቺዎች የአካባቢ ጥበቃ ህጎችን ባለማክበር መንግስትን ይወቅሳሉ፡ ባለፉት 12 አመታት ከ50 በላይ የሃውልት ደረጃ ያላቸው ህንጻዎች ፈርሰዋል፣ ከእነዚህ ውስጥ በርካቶቹ በ17ኛው ክፍለ ዘመን የነበሩ ናቸው። አንዳንድ ተቺዎች ደግሞ የተበላሹ ሕንፃዎችን ለማደስ የሚውለው ገንዘብ በህንፃ ኮንስታንቲን ሜልኒኮቭ እና በማያኮቭስካያ ሜትሮ ጣቢያ የተሰሩ ብዙ ስራዎችን የሚያጠቃልለው ለበሰበሰ ሕንፃዎች እድሳት መዋል አለመቻሉን ያስባሉ።
እንደ ሞስኮ አርክቴክቸር ጥበቃ ሶሳይቲ እና የአውሮፓ ቅርስ አድን ያሉ አንዳንድ ድርጅቶች የአለምን ህዝብ ትኩረት ወደ እነዚህ ችግሮች ለመሳብ እየሞከሩ ነው።
ፓርኮች እና ምልክቶች
በሞስኮ አራት የእጽዋት የአትክልት ቦታዎችን ጨምሮ 96 ፓርኮች እና 18 የአትክልት ቦታዎች አሉ. ከ100 ካሬ ኪሎ ሜትር (39 ካሬ ማይል) ደኖች በተጨማሪ 450 ካሬ ኪሎ ሜትር (170 ካሬ ማይል) አረንጓዴ ዞኖች አሉ። ሞስኮ በጣም አረንጓዴ ከተማ ናት, በምዕራብ አውሮፓ እና በሰሜን አሜሪካ ውስጥ ተመጣጣኝ መጠን ካላቸው ከተሞች ጋር ሲነጻጸር; ይህ በከፊል በመኖሪያ ሕንፃዎች መካከል አረንጓዴ "ጓሮዎች" ከዛፎች እና ሳር ጋር በመኖሩ ታሪክ ምክንያት ነው. በሞስኮ ለአንድ ሰው በአማካይ 27 ካሬ ሜትር (290 ካሬ ጫማ) ፓርኮች ሲኖሩ ፓሪስ 6፣ በለንደን 7.5 እና በኒውዮርክ 8.6 ፓርኮች አሉ።ጎርኪ ፓርክ (በይፋ በማክሲም ጎርኪ ስም የተሰየመ የባህል እና የእረፍት ማእከላዊ ፓርክ) በ1928 ተመሠረተ። ዋናው ክፍል (689,000 ካሬ ሜትር ወይም 170 ኤከር)[ በሞስኮ ወንዝ ዳርቻ ዳርቻዎች፣ የልጆች መስህቦች (የታዛቢ ጎማ የውሃ ኩሬዎችን ጨምሮ) በጀልባዎች እና በውሃ ብስክሌቶች), ዳንስ, የቴኒስ ሜዳዎች እና ሌሎች የስፖርት መገልገያዎች. በ 18 ኛው ክፍለ ዘመን የሶስት ግዛቶች ውህደት ምክንያት የተፈጠረውን የ የአትክልት ስፍራ (408,000 ካሬ ሜትር ወይም 101 ኤከር) ፣ በሞስኮ ውስጥ እጅግ ጥንታዊው ፓርክ እና የቀድሞ የንጉሠ ነገሥት መኖሪያ ስፍራን ያዋስናል። የአትክልት ስፍራው አረንጓዴ ቲያትርን ያሳያል፣ በአውሮፓ ውስጥ ካሉ ትላልቅ ክፍት አምፊቲያትሮች አንዱ እና እስከ 15 ሺህ ሰዎችን መያዝ ይችላል። በርካታ ፓርኮች "የባህል እና የእረፍት መናፈሻ" በመባል የሚታወቀውን ክፍል ያካትታሉ, አንዳንድ ጊዜ በጣም የዱር አካባቢ (ይህ እንደ ኢዝማይሎቭስኪ, ፊሊ እና ሶኮልኒኪ ያሉ ፓርኮችን ያጠቃልላል). አንዳንድ ፓርኮች እንደ የደን ፓርኮች (ሌሶፓርክ) ተመድበዋል።በ1931 የተፈጠረው ኢዝማይሎቭስኪ ፓርክ ከለንደን ከሪችመንድ ፓርክ ጋር በዓለም ላይ ካሉት ትላልቅ የከተማ ፓርኮች አንዱ ነው። የቦታው ስፋት 15.34 ካሬ ኪሎ ሜትር (5.92 ካሬ ማይል) በኒውዮርክ ካለው ሴንትራል ፓርክ በስድስት እጥፍ ይበልጣል።ሶኮልኒኪ ፓርክ፣ ከዚህ ቀደም በተከሰተው ጭልፊት አደን የተሰየመው በሞስኮ ከሚገኙት ጥንታዊ ፓርኮች አንዱ ሲሆን 6 ካሬ ኪሎ ሜትር (2.3 ካሬ ማይል) ስፋት አለው። አንድ ትልቅ ምንጭ ያለው ማዕከላዊ ክብ በበርች፣ በሜፕል እና በኤልም ዛፍ ዘንጎች የተከበበ ነው። ከፓርኩ ኩሬዎች ባሻገር አረንጓዴ መንገዶችን ያቀፈ ቤተ ሙከራ አለ።
የሎዚኒ ኦስትሮቭ ብሔራዊ ፓርክ ("ኤልክ ደሴት" ብሔራዊ ፓርክ)፣ በድምሩ ከ116 ካሬ ኪሎ ሜትር (45 ካሬ ሜትር) በላይ ስፋት ያለው፣ የሶኮልኒኪ ፓርክን የሚያዋስነው እና የሩሲያ የመጀመሪያው ብሔራዊ ፓርክ ነበር። እሱ በጣም ዱር ነው ፣ እና “ከተማ ታይጋ” በመባልም ይታወቃል - ኤልክ እዚያ ይታያል።በ 1945 የተመሰረተው የቲሲን ዋና የእጽዋት አትክልት የሳይንስ አካዳሚ በአውሮፓ ውስጥ ትልቁ ነው። ከመላው ሩሲያ ኤግዚቢሽን ማዕከል ጋር 3.61 ስኩዌር ኪሎ ሜትር (1.39 ካሬ ማይል) የሚሸፍን ሲሆን ከ20 ሺህ በላይ የእጽዋት ዝርያዎችን የቀጥታ ኤግዚቢሽን እና ለሳይንሳዊ ምርምር ላብራቶሪ ይዟል። በውስጡ 20 ሺህ ሮዝ ቁጥቋጦዎች ፣ ዴንድራሪየም እና የኦክ ደን ያለው ሮሳሪየም ይይዛል ፣ የዛፎች አማካይ ዕድሜ ከ 100 ዓመት በላይ ነው። ከ5,000 ካሬ ሜትር (53,820 ስኩዌር ጫማ) መሬት የሚወስድ የግሪን ሃውስ አለ።እሱ ሁሉም-የሩሲያ ኤግዚቢሽን ማዕከል (), ቀደም ሲል የሁሉም ዩኒየን የግብርና ኤግዚቢሽን () እና በኋላም የብሔራዊ ኢኮኖሚ ስኬቶች ኤግዚቢሽን () በመባል ይታወቅ የነበረ ቢሆንም፣ ምንም እንኳን የንግድ ትርኢት አንድ ሰው ቢሆንም የስታሊኒስት-ዘመን ሀውልት አርክቴክቸር በጣም ታዋቂ ምሳሌዎች። በመዝናኛ መናፈሻ ውስጥ ካሉት ሰፋፊ ቦታዎች መካከል እያንዳንዳቸው የሶቪየት ኢንዱስትሪ እና የሳይንስ ቅርንጫፍ ወይም የዩኤስኤስአር ሪፐብሊክን የሚወክሉ በርካታ የተራቀቁ ድንኳኖች አሉ። ምንም እንኳን እ.ኤ.አ. በ 1990 ዎቹ ውስጥ ቢሆንም ፣ እና ለተወሰነ ክፍል አሁንም እንደ ግዙፍ የገበያ ማእከል አላግባብ ጥቅም ላይ ይውላል (አብዛኞቹ ድንኳኖች ለአነስተኛ ንግዶች የተከራዩ ናቸው) ፣ አሁንም ሁለት ሀውልት ምንጮችን (ድንጋይን) ጨምሮ ከፍተኛውን የስነ-ህንፃ ምልክቶችን እንደያዘ ይቆያል። የአበባ እና የብሔሮች ጓደኝነት) እና የ 360 ዲግሪ ፓኖራሚክ ሲኒማ። እ.ኤ.አ. በ 2014 ፓርኩ የብሔራዊ ኢኮኖሚ ስኬቶች ኤግዚቢሽን ወደ ተባለው የተመለሰ ሲሆን በዚያው ዓመት ትልቅ የተሃድሶ ሥራዎች ተጀምረዋል ።በ 1958 የተመሰረተው ሊላክ ፓርክ ቋሚ የቅርጻ ቅርጽ ማሳያ እና ትልቅ ሮዝሪየም አለው. ሞስኮ ሁልጊዜ ለቱሪስቶች ተወዳጅ መዳረሻ ነች. ከታወቁት መስህቦች መካከል በ14ኛው እና 17ኛው ክፍለ ዘመን መካከል የተገነባው የከተማዋ የዩኔስኮ የዓለም ቅርስ ፣የሞስኮ ክሬምሊን እና ቀይ አደባባይ ይገኙበታል። እ.ኤ.አ. በ 1532 በኮሎሜንስኮዬ የሚገኘው የዕርገት ቤተክርስቲያን የዩኔስኮ የዓለም ቅርስ ቦታ እና ሌላ ተወዳጅ መስህብ ነው።
በአዲሱ ትሬቲያኮቭ ጋለሪ አቅራቢያ ብዙውን ጊዜ "የወደቁ ሀውልቶች መቃብር" ተብሎ የሚጠራው ሙስዮን የተቀረጸ የአትክልት ቦታ አለ የቀድሞዋ ሶቪየት ኅብረት ከፈረሰች በኋላ ከቦታው የተወገዱትን ምስሎች ያሳያል።
ሌሎች መስህቦች የሞስኮ መካነ አራዊት ያካትታሉ ፣ በሁለት ክፍሎች ያሉት የእንስሳት የአትክልት ስፍራ (የሁለት ጅረቶች ሸለቆዎች) በድልድይ የተገናኙ ፣ ወደ አንድ ሺህ የሚጠጉ ዝርያዎች እና ከ 6,500 በላይ ናሙናዎች። በየዓመቱ የእንስሳት መካነ አራዊት ከ1.2 ሚሊዮን በላይ ጎብኝዎችን ይስባል። ብዙዎቹ የሞስኮ መናፈሻዎች እና የአትክልት ስፍራዎች የተጠበቁ የተፈጥሮ አካባቢዎች ናቸው.
ሚል ሞስኮ ሄሊኮፕተር ፕላንት ወታደራዊ እና ሲቪል ሄሊኮፕተሮች ግንባር ቀደም አምራቾች አንዱ ነው። የክሩኒቼቭ ግዛት ምርምር እና ምርት የጠፈር ማእከል የተለያዩ የጠፈር መሳሪያዎችን ያመርታል፡ እነዚህም ለስፔስ ጣቢያዎች ሚር፣ ሳላይት እና አይኤስኤስ እንዲሁም የፕሮቶን ማስጀመሪያ ተሽከርካሪዎችን እና ወታደራዊ አይሲቢኤምን ጨምሮ። እና የአውሮፕላን ዲዛይን ቢሮዎች ደግሞ ሞስኮ ውስጥ ይገኛሉ. ፣ ለሩሲያ እና ለአሜሪካ የጠፈር መርሃ ግብሮች የሮኬት ሞተሮችን በማምረት እንዲሁም በሁለተኛው የዓለም ጦርነት ወቅት ተዋጊ አውሮፕላኖችን የገነባው የላቮችኪን ዲዛይን ቢሮ ነገር ግን ከህዋ ውድድር ጀምሮ ወደ ጠፈር ምርምር የተለወጠው ኪምኪ አቅራቢያ በምትገኝ በሞስኮ ክልል በምትገኝ ገለልተኛ ከተማ ይገኛሉ። በአብዛኛው በሞስኮ ከጎኖቹ ተዘግተዋል. የመኪና ፋብሪካዎች ዚኤል እና እንዲሁም የቮይቶቪች የባቡር ተሽከርካሪ ፋብሪካ በሞስኮ የሚገኙ ሲሆን ሜትሮቫጎንማሽ ሜትሮ ሠረገላ ከከተማው ወሰን ውጭ ይገኛል። የፖልጆት ሞስኮ የእጅ ሰዓት ፋብሪካ በሩሲያ እና በውጭ አገር የታወቁ ወታደራዊ, ሙያዊ እና የስፖርት ሰዓቶችን ያዘጋጃል. ዩሪ ጋጋሪን ወደ ጠፈር ባደረገው ጉዞ በዚህ ፋብሪካ የተሰራውን "ሽቱማንስኪ" ተጠቅሟል። ኤሌክትሮዛቮድ ፋብሪካ በሩሲያ ውስጥ የመጀመሪያው ትራንስፎርመር ፋብሪካ ነበር. የክሪስታል ፋብሪካ በሞስኮ ኢንተርሬፐብሊካን ወይን ማምረቻን ጨምሮ በሞስኮ ወይን ተክሎች ውስጥ ወይን ሲመረት "ስቶሊችናያ" ን ጨምሮ የቮዲካ ዓይነቶችን የሚያመርት በሩሲያ ውስጥ እጅግ ጥንታዊው የዲስቲል ፋብሪካ ነው. የሞስኮ ጌጣጌጥ ፋብሪካ እና ጌጣጌጥ ፕሮም በሩሲያ ውስጥ የጌጣጌጥ አምራቾች ናቸው; በሁለተኛው የዓለም ጦርነት ወቅት የሶቪየት ዩኒየን ቀይ ጦርን ለሚረዱ የተሸለመውን ልዩ የድል ትእዛዝ ያዘጋጅ ነበር። ከሞስኮ ከተማ ወጣ ብሎ የሚገኙ ሌሎች ኢንዱስትሪዎች እንዲሁም የሩሴሌክትሮኒክስ ኩባንያዎችን ጨምሮ በዜሌኖግራድ ውስጥ የማይክሮ ኤሌክትሮኒክስ ኢንዱስትሪዎች አሉ ። በዓለም ላይ ትልቁ የተፈጥሮ ጋዝ አውጭ እና ትልቁ የሩሲያ ኩባንያ የሆነው ጋዝፕሮም በሞስኮ ዋና ቢሮዎች እንዲሁም ሌሎች የነዳጅ ፣ የጋዝ እና የኤሌክትሪክ ኩባንያዎች አሉት ። ሞስኮ 1፣ ፣ ፣ ፣ ፣ ፣ ፣ ፣ ፣ እና ን ጨምሮ የበርካታ የቴሌኮሙኒኬሽን እና የቴክኖሎጂ ኩባንያዎች ዋና መሥሪያ ቤት ያስተናግዳል። የከተማዋን ስነ-ምህዳር ለማሻሻል አንዳንድ ኢንዱስትሪዎች ከከተማ ውጭ እየተዘዋወሩ ነው።
ዋና ከተሞች
የሩስያ ከተሞች |
20614 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A7%E1%88%A8%20%E1%8C%89%E1%8B%B4%20%E1%89%A3%E1%88%8C%20%E1%8C%88%E1%8B%B0%E1%88%88%20%E1%89%A0%E1%8C%8E%E1%88%AB%E1%8B%B4 | ኧረ ጉዴ ባሌ ገደለ በጎራዴ | ኧረ ጉዴ ባሌ ገደለ በጎራዴ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ኧረ ጉዴ ባሌ ገደለ በጎራዴ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
32802 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%92%E1%88%B3%E1%89%A5%20%E1%88%9D%E1%88%8D%E1%8A%AD%E1%89%B6%E1%89%BD | የሒሳብ ምልክቶች | የመደመር ምልክት፡ ደምሮ መቀንስ አሪትሜት።
የመቀነስ ምልክት፡ ቀንሶ መደምር ፡ ወይም መደመርና መቀነስ
የማባዛት ምልክት፤
የማካፈል ምልክት።
የእኩሌታ ምልክት፡
የቅንፍ ምልክት፡
የእኩሌታ ምልክት.. ሲሜትራዊ ዝምድና፤ ሲሜትራዊ ሪሊሸን። እኩል ነው.. እኩል ያልሆነ... ያንሳል.....እኩልነትን የሚያፈርስ ፡ እኩሌታ አፍራሽ.. ኢ-እኩሌታ ....እኩሌታው ይጸናል--- ከ ያነሰ.. ከ ..የበለጠ
የስነስርአት ቲዮሪ ጽንሰሃሳብ ፡ የትክክልነት ታህታዊ ግሩፕ፡ በግምት እኩል ይሆናል .... በግምት እኩል ያልሆነ፡ ዞሮ ገጠም፡ ከ-እጂግ ያንሳል ። ከዚህ እጂግ ይበልጣል። የስነስርአት ቲዮሪ። ይቀጥላል... |
22210 | https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%80%E1%88%AD%E1%89%A3%E1%8B%AC%E1%8A%95%20%E1%8A%A5%E1%8A%A8%E1%8A%AD%E1%88%8D%E1%8A%9D%20%E1%88%88%E1%8A%94%20%E1%88%AB%E1%89%80%E1%8A%9D | ጀርባዬን እከክልኝ ለኔ ራቀኝ | ጀርባዬን እከክልኝ ለኔ ራቀኝ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ጀርባዬን እከክልኝ ለኔ ራቀኝ የአማርኛ ምሳሌ ነው።
ያልተተረጎመ ምሳሌ
ተረትና ምሳሌ |
End of preview. Expand
in Dataset Viewer.
README.md exists but content is empty.
- Downloads last month
- 367