seanghay/lexicon-kh · Datasets at Hugging Face

t_id int64 1 3.77k	t_cat_id int64 1 18	t_main_kh stringlengths 1 48	t_main_en stringlengths 2 78 ⌀	t_main_fr stringlengths 4 78 ⌀	t_desc stringlengths 13 3.51k	t_lookup float64 1 3.76k ⌀	t_active int64 1 1	created_at stringclasses 1 value	updated_at stringclasses 1 value
1,701	9	សមុទ្រក្នុង	inland sea	mer intérieure	វិសាលភាពទឹកប្រៃដែលគ្របដណ្ដប់លើផ្នែកណាមួយនៃផ្ទៃផែនដី ហើយព័ទ្ធជុំវិញដោយផ្ទៃដីឬមានច្រកចង្អៀតណាមួយភ្ជាប់ទៅសមុទ្រឬមហាសមុទ្រ។ ឧទាហរណ៍ ៖ សមុទ្រកាសព្យែន (តំបន់អាស៊ីកណ្ដាល) សមុទ្រមេឌីទែរ៉ាណេ (ចន្លោះទ្វីបអឺរ៉ុប អាហ្វ្រ‌៊ិក និងអាស៊ី) ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,702	9	សមូហភាព	collectivity	collectivité (f.)	ក្រុមឬសម្ព័ន្ធមនុស្សដែលមានទំនាក់ទំនងរវាងគ្នានឹងគ្នាជារចនាសម្ព័ន្ធ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,703	9	សម្ពាធបរិយាកាស	atmospheric pressure	pression atmosphérique	កម្លាំងសង្កត់របស់បរិយាកាសមកលើផ្ទៃផែនដីនិងមកលើផ្ទៃផ្សេងៗដែលស្ថិតក្នុងបរិយាកាសនោះ។ កម្លាំងសង្កត់នេះប្រែប្រួលទៅតាមរដូវនិងទីកន្លែង ហើយបង្កើតបានជាសម្ពាធខ្លាំងឬសម្ពាធខ្សោយ។ ឧទាហរណ៍ ៖ រៀងរាល់ឆ្នាំ សម្ពាធខ្សោយតំបន់ត្រូពិកនៅទ្វីបអាស៊ី ចាប់ពីខែកក្កដា តែងបង្កើតឱ្យមានព្យុះស៊ីក្លូនមួយចំនួនបង្កឱ្យមានគ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិដល់ប្រទេសខ្លះនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍និងអាស៊ីបូព៌ា។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,704	9	សរទរដូវ	autumn/fall	automne (m.)	រដូវមួយក្នុងចំណោមរដូវទាំងបួននៃតំបន់អាកាសធាតុត្រជាក់បង្គួរ ដែលបន្តពីវស្សានរដូវនិងបញ្ចប់នៅពេលចាប់ផ្ដើមសិសិររដូវ សីតុណ្ហភាពមធ្យមទាបជាងនិទាឃរដូវ និងមានស្លឹកឈើជ្រុះ។ នៅអឌ្ឍគោលខាងជើង សរទរដូវចាប់ពីថ្ងៃទី២២ឬ២៣ ខែកញ្ញា ដល់ថ្ងៃទី២១ឬ២២ ខែធ្នូ។ ចំណែកឯនៅអឌ្ឍគោលខាងត្បូងវិញ សរទរដូវចាប់ពីថ្ងៃទី២០ឬ២១ ខែមីនា ដល់ថ្ងៃទី២១ឬ២២ ខែមិថុនា។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,705	9	សហករណ៍	cooperative	coopérative (f.)	ក្រុមមនុស្សដែលបង្កើតឡើងដើម្បីអភិវឌ្ឍនិងការពារផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួនដូចជាផលប្រយោជន៍ក្នុងផ្នែកផលិតកម្ម កសិកម្ម ការប្រើប្រាស់គ្រឿងឧបភោគបរិភោគជាដើម។ ឧទាហរណ៍ ៖ សហករណ៍កសិកម្ម...។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,706	9	សហគមន៍	community	communauté (f.)	ក្រុមមនុស្សដែលរស់នៅកន្លែងណាមួយក្នុងប្រទេស ហើយមានផលប្រយោជន៍រួមគ្នាលើផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច វប្បធម៌... ដូចជាសហគមន៍ព្រៃឈើ សហគមន៍នេសាទ សហគមន៍កសិកម្ម ជាដើម។ ពាក្យសហគមន៍នេះក៏អាចប្រើក្នុងន័យទូលាយដើម្បីសម្គាល់ក្រុមប្រទេសក្នុងតំបន់ណាមួយនៃពិភពលោក មានសហគមន៍អាស៊ាន សហគមន៍អឺរ៉ុប ...។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,707	9	សហជីព	union, syndicate	syndicat (m.)	អង្គការវិជ្ជាជីវៈរបស់កម្មករឬនិយោជិតដើម្បីការពារសិទ្ធិនិងអត្ថប្រយោជន៍សមាជិកខ្លួន។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,708	9	វប្បកម្មដំណាំសួន	horticulture	horticulture (f.)	មើលពាក្យ {vv1}សាកវប្បកម្ម{vv2}	1,709	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,709	9	សាកវប្បកម្ម	horticulture	horticulture (f.)	ដំណាំច្បារ (បន្លែ ផ្លែ ផ្កា) ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,710	9	សិសិររដូវ	winter	hiver (m.)	រដូវមួយក្នុងចំណោមរដូវទាំងបួននៃតំបន់អាកាសធាតុត្រជាក់បង្គួរ ដែលបន្តពីសរទរដូវនិងបញ្ចប់នៅពេលចាប់ផ្ដើមនិទាឃរដូវ មានសីតុណ្ហភាពត្រជាក់ជាងរដូវផ្សេងទៀត និងមានធ្លាក់ទឹកកកសំឡី។ នៅអឌ្ឍគោលខាងជើង សិសិររដូវចាប់ពីថ្ងៃទី២១ឬ២២ ខែធ្នូ ដល់ថ្ងៃទី២០ ឬ២១ ខែមីនា។ ចំណែកឯនៅអឌ្ឍគោលខាងត្បូងវិញ សិសិររដូវចាប់ពីថ្ងៃទី២១ឬ២២ ខែមិថុនា ដល់ថ្ងៃទី២២ឬ២៣ ខែកញ្ញា។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,711	9	សុលស្ទីស	solstice	solstice (m.)	ពេលវេលាដែលព្រះអាទិត្យស្ថិតនៅលើសេនីតត្រង់ខ្សែត្រូពិកខាងជើង ដែលក្នុងពេលនោះ រស្មីព្រះអាទិត្យមានកម្រិតក្ដៅបំផុតនិងពេលថ្ងៃមានរយៈពេលវែងបំផុតនៅថ្ងៃទី២១ឬ២២ ខែមិថុនា ហៅថា សុលស្ទីសខែមិថុនា (នៅអឌ្ឍគោលខាងជើង) និងពេលវេលាដែលព្រះអាទិត្យស្ថិតនៅលើសេនីតត្រង់ខ្សែត្រូពិកខាងត្បូងដែលក្នុងពេលនោះ រស្មីព្រះអាទិត្យមានកម្រិតក្ដៅបំផុត និងពេលថ្ងៃមានរយៈពេលវែងបំផុតនៅថ្ងៃទី២១ឬ២២ ខែធ្នូ ហៅថាសុលស្ទីសខែធ្នូ (នៅអឌ្ឍគោលខាងត្បូង) ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,712	9	ស៊ូណាមី	tsunami	tsunami (m.)	មហារលកសមុទ្រនៅតំបន់ឆ្នេរ ដែលកើតឡើងដោយសារការរញ្ជួយដី បំណាក់ស្រុត បន្ទុះភ្នំភ្លើងនៅក្រោមបាតសមុទ្រ ឬដោយសារការបាក់រអិលដីតំបន់ឆ្នេរ បណ្ដាលឱ្យមានមហន្តរាយយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរនៅតំបន់ឆ្នេរ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,713	9	សេនីត	zenith	zénith (m.)	ចំណុចនៃស្វ៊ែមេឃដែលស្ថិតនៅលើបន្ទាត់ឈរចំពីលើក្បាលរបស់អ្នកសង្កេតឬចំពីលើទីតាំងណាមួយ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,714	9	សៀវភៅផែនទី	atlas	atlas (m.)	កម្រងផែនទីផ្សេងៗ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,715	9	អាត្លាស	atlas	atlas (m.)	មើលពាក្យ {vv1}សៀវភៅផែនទី{vv2}	1,714	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,716	9	គំរូតាង	sample	échantillon (m.)	មើលពាក្យ {vv1}សំណាកគំរូ{vv2}	1,717	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,717	9	សំណាកគំរូ	sample	échantillon (m.)	សំណុំបុគ្គល សហគ្រាស អង្គភាព... ដែលត្រូវបានជ្រើសរើសជាតំណាងឱ្យគោលដៅដែលយើងបានកំណត់ដើម្បីឱ្យអ្នកធ្វើអង្កេតឬអ្នកសិក្សាសា្រវជ្រាវប្រមូលទិន្នន័យ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,718	9	សំបកក្រោមមហាសមុទ្រ	oceanic crust	croûte (f.)	ផ្នែកមួយនៃសំបកផែនដីដែលនៅក្រោមមហាសមុទ្រ មានកម្រាស់ជាមធ្យម៧គីឡូម៉ែត្រ សម្បូរដោយថ្មបាសាល់។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,719	9	សំបកទ្វីប	continental crust	croûte continentale	ផ្នែកមួយនៃសំបកផែនដីដែលជាទ្វីប មានកម្រាស់ជាមធ្យម៣០គីឡូម៉ែត្រសម្បូរដោយថ្មក្រានីត។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,720	9	សំបកផែនដី	Earth's crust/crust of the Earth	croûte terrestre/écorce terrestre/croûte de la Terre	ស្រទាប់ក្រៅបំផុតនៃផែនដី មានកម្រាស់ពី៥គីឡូម៉ែត្រទៅ១០០គីឡូម៉ែត្រ។ សំបកផែនដីចែកចេញជាពីរគឺសំបកទ្វីបនិងសំបកក្រោមមហាសមុទ្រ ហើយដង់ស៊ីតេសំបកក្រោមមហាសមុទ្រធ្ងន់ជាងដង់ស៊ីតេសំបកទ្វីប។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,721	9	ស្ថានភាពអាពាហ៍ពិពាហ៍	marital status	statut matrimonial	សភាពរបស់មនុស្សម្នាក់ៗក្នុងទំនាក់ទំនងខាងអាពាហ៍ពិពាហ៍ដូចជាមិនទាន់រៀបការ រៀបការ រស់នៅបែកគ្នាក្រោយរៀបការ លែងលះ និងមេម៉ាយឬពោះម៉ាយ (ដោយមូលហេតុផ្សេងៗ) ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,722	9	ស្ថិតិ	statistic	statistique (f.)	ទិន្នន័យដែលបានមកដោយការប្រមូល ការរៀបចំ ការចងក្រង ការវិភាគ ការបោះពុម្ព និងការផ្សព្វផ្សាយលទ្ធផលនៃចម្លើយ តាមការប្រមូលព័ត៌មានឬពីប្រភពទិន្នន័យរដ្ឋបាល។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,723	9	ស្ទឹង	river	rivière (f.)	ផ្លូវទឹកសាបធម្មជាតិដែលទទួលប្រភពទឹកមកពីជ្រោះ អូរ ទឹកក្រោមដី និងពីតំបន់ផ្ទៃរងទឹកភ្លៀងនៅផ្នែកខាងលើ ហើយហូរចាក់ទៅបឹង ទន្លេ ឬ សមុទ្រ។ ឧទាហរណ៍ ៖ ស្ទឹងសង្កែក្នុងខេត្តបាត់ដំបងហូរចូលបឹងទន្លេសាប ស្ទឹងជាយអារ៉ែងក្នុងខេត្តកោះកុងហូរចូលសមុទ្រ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,724	9	ស្ទើរកោះ	peninsula	presqu'île (f.)	ចំណែកមួយនៃផែនដីដែលមានទឹកព័ទ្ធស្ទើរជុំវិញ។ ឧទាហរណ៍ ៖ ស្ទើរកោះមលក្កា (ចំណែកនៃប្រទេសម៉ាឡេស៊ីនិងថៃ) ស្ទើរកោះកូឡា ស្ទើរកោះកាំឆាត់កានៅប្រទេសរុស្ស៊ី ...។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,725	9	ស្រទាប់ម៉ង់តូ	mantle	manteau (m.)	ស្រទាប់ថ្មដែលនៅចន្លោះសំបកផែនដីនិងស្នូលផែនដី មានកម្រាស់ពី៣៥គីឡូម៉ែត្រទៅ២ ៩០០គីឡូម៉ែត្រ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,726	9	ស៊្វែមេឃ	celestial sphere	sphère céleste	ស៊្វែសន្មតនៅជុំវិញផែនដី មានផ្ចិតរួមជាមួយនឹងផ្ចិតផែនដី ដែលរួមមានព្រះអាទិត្យ ព្រះចន្ទ និងភពផ្សេងទៀត។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,727	9	ហ្កាឡាក់ស៊ី	galaxy	galaxie (f.)	សំណុំដ៏ធំនៃផ្កាយនិងធាតុផ្សេងៗទៀត (ភព ឧស្ម័នអន្តរផ្កាយ ប្រហោងខ្មៅជាដើម) ហើយស្ថិតនៅក្នុងសំណុំជាមួយគ្នាបានដោយសារបាតុភូតនៃកម្លាំងទំនាញទៅវិញទៅមក។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,728	9	ដៃសមុទ្រចង្អៀត	fjord/fiord	fjord/fiord (m.)	មើលពាក្យ {vv1}ហ្វ៊្យរ{vv2}	1,729	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,729	9	ហ្វ៊្យរ	fjord/fiord	fjord/fiord (m.)	ដៃសមុទ្រតូចចង្អៀតមានច្រាំងថ្មចោតខ្ពស់ដែលចូលជ្រៅទៅក្នុងទ្វីប កើតឡើងដោយសកម្មភាពទន្លេទឹកកក។ ឧទាហរណ៍ ៖ ដៃសមុទ្រចង្អៀត Sogn Fjord នៅប្រទេសន័រវែស។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,730	9	ហ្វ្យែល	fjeld	fjeld (m.)	ខ្ពង់រាបដែលត្រូវបានពង្រាបដោយផ្ទាំងទឹកកកនៃស័កទី៤ ដែលនៅទីនោះ មានផែនសិលាសណ្ឋានដូចរោមចៀម មានកាករបស់ទន្លេទឹកកក និងផ្លូវទឹកហូរមួយដែលមិនពេញលេញជាមួយនឹងត្រពាំងនិងអណ្ដូងរ៉ែធ្យូងតួប។ ឧទាហរណ៍ ៖ ហ្វ្យែលន័រវែស។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,731	9	អង់ទីប៉ូត	antipode	antipode (m.)	ទីកន្លែងមួយនៃផែនដី ដែលឈមនឹងទីន្លែងមួយទៀតតាមបន្ទាត់ផ្ចិត។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,732	9	អង្កេត	survey	enquête (f.)	ការប្រមូលទិន្នន័យតាមសំណាកគំរូ ពីបុគ្គល គ្រួសារ សហគ្រាស ឬអង្គភាពចាត់តាំងផ្សេងៗ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,733	9	អង្កេតចន្លោះជំរឿន	inter-census survey	enquête de l’interrecensement	ការប្រមូលទិន្នន័យក្នុងចន្លោះពេលពីជំរឿនមួយទៅជំរឿនមួយទៀត តាមការជ្រើសរើសសំណាកគំរូ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,734	9	អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល	non-governmental	organization (NGO)	សង្គមស៊ីវិលមួយប្រភេទដែលជាអង្គការមិនមែនសមាជិកភាព បង្កើតឡើងដើម្បីធ្វើសកម្មភាពដោយស្មគ្រចិត្ត ក្នុងគោលបំណងរួមចំណែកអភិវឌ្ឍផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច សង្គម។ អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលមានអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលក្នុងស្រុកនិងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលបរទេស។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,735	9	អង្គនភា	celestial bodies	corps célestes	អង្គទាំងឡាយដែលមាននៅក្នុងលំហអវកាសដូចជាផ្កាយ ភព រូបធាតុ អន្តរផ្កាយ (ឧស្ម័ននិងកម្ទេចផ្សេងៗ) កាំរស្មីអវកាស ជាដើម។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,736	9	អង្គមេឃ	celestial bodies of the solar system	corps célestes du système solaire	អង្គទាំងឡាយដែលនៅក្នុងមេឃដូចជាព្រះអាទិត្យ ភព រូបធាតុនានា (ឧស្ម័ននិងកម្ទេច ផ្សេងៗ) កាំរស្មីអវកាស ជាដើម ដែលស្ថិតនៅក្នុងដែនលំហនៃប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,737	9	អឌ្ឍគោល	hemisphere	hémisphère (m.)	ផ្នែកពាក់កណ្ដាលនៃផែនដីខណ្ឌចែកដោយខ្សែអេក្វាទ័រ។ ផែនដីត្រូវបានចែកជាអឌ្ឍគោលខាងជើងនិងអឌ្ឍគោលខាងត្បូង។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,738	9	អត្រាកើតដុល	crude birth rate (CBR)	taux brut de natalité	ចំនួនកំណើតរស់សរុបក្នុងឆ្នាំណាមួយធៀបនឹងចំនួនប្រជាជនសរុបប្រចាំឆ្នាំនោះ។ ជាទូទៅ អត្រានេះគិតជាភាគពាន់។ ឧទាហរណ៍ ៖ ក្នុងឆ្នាំ២០១១ មានទារកកើតរស់៣ ៣៥៦នាក់ ក្នុងទីក្រុងមួយ ដែលមានប្រជាជនសរុប២៣៣ ០០០នាក់។ ដូច្នេះ អត្រាកើតដុលមាន១៤,៤‰។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,739	9	អត្រានិរប្រវេសន៍	emigration rate	taux d’émigration	ចំនួនជននិរប្រវេសន៍ដែលចាកចេញពីតំបន់ឬប្រទេសដើមណាមួយធៀបនឹងប្រជាជនសរុបនៃតំបន់ឬប្រទេសដើមនោះ ក្នុងរយៈពេលណាមួយ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,740	9	អត្រានុកូលដ្ឋាន	civil status	état civil	ចំណងរួមភ្ជាប់សញ្ជាតិទៅនឹងរដ្ឋនិងឋានៈនៅក្នុងគ្រួសារ ហើយដែលបង្កើតឱ្យមានសិទ្ធិ និងករណីយកិច្ច។ ទិន្នន័យសំខាន់ៗរបស់អត្រានុកូលដ្ឋាន មានការកើត ការស្លាប់ ការរៀបការ ជាដើម។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,741	9	អត្រាភាពបង្កកំណើតទូទៅ	general fertility rate (GFR)	taux de fécondité générale	ចំនួនកំណើតរស់ក្នុងមួយឆ្នាំចែកនឹងចំនួនស្ត្រីសរុបដែលស្ថិតក្នុងអាយុមានកូនក្នុងឆ្នាំនោះ។ ជាទូទៅ អត្រានេះគិតជាភាគពាន់។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,742	9	អត្រាលទ្ធភាពមានកូនទូទៅ	general fertility rate (GFR)	taux de fécondité générale	មើលពាក្យ {vv1}អត្រាភាពបង្កកំណើតទូទៅ{vv2}	1,741	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,743	9	អត្រាស្លាប់ដុល	crude death rate (CDR)	taux brut de mortalité	ចំនួនអ្នកស្លាប់សរុបក្នុងឆ្នាំណាមួយធៀបនឹងចំនួនប្រជាជនសរុបប្រចាំឆ្នាំនោះ។ ជាទូទៅ អត្រានេះគិតជាភាគពាន់។ ឧទាហរណ៍ ៖ ក្រុង ក មានអ្នកស្លាប់សរុបចំនួន១ ៣៩០នាក់ ក្នុងឆ្នាំ២០១១ ក្នុងចំណោមប្រជាជនសរុប ៣២៣ ០០០នាក់។ ដូច្នេះ អត្រាស្លាប់ដុលមាន ៤,៣‰។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,744	9	អនុទ្វីប	subcontinent	sous-continent (m.)	ចំណែកមួយនៃទ្វីបដែលមានវិសាលភាពធំជាងឧបទ្វីប។ អនុទ្វីបឥណ្ឌាស្ថិតនៅខាងត្បូងជួរភ្នំហិមាល័យមានប្រទេសឥណ្ឌា ប៉ាគីស្ថាន នេប៉ាល់ ប៊ូតង់ និងបង់ក្លាដែស។ ក្រៅពីនេះ ហ្គ្រោអិនឡិនក៏ត្រូវបានគេចាត់ថ្នាក់ជាអនុទ្វីបដែរ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,745	9	អន្តេវាសិកដ្ឋាន	boarding school	internat (m.)	កន្លែងដែលសិស្សឬនិស្សិតនៃគ្រឹះស្ថានសិក្សាណាមួយ ស្នាក់នៅ រៀនសូត្រ បរិភោគ ...។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,746	9	អន្តោប្រវេសន៍	immigration	immigration (f.)	បម្លាស់លំនៅនៃជនបរទេសដែលចូលមកក្នុងប្រទេសណាមួយ។ ឧទាហរណ៍ ៖ បញ្ហាអន្តោប្រវេសន៍ជាបញ្ហាស្មុគស្មាញមួយនៅលើពិភពលោកបច្ចុប្បន្ន។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,747	9	ដ្យាស៉្បូរ៉ា	diaspora	diaspora (f.)	មើលពាក្យ {vv1}អព្យព{vv2}	1,748	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,748	9	អព្យព	diaspora	diaspora (f.)	ក្រុមមនុស្សឬជាតិសាសន៍មួយដែលបែកខ្ញែកគ្នា ហើយប្រមូលផ្ដុំគ្នាទៅរស់នៅទីកន្លែងផ្សេងៗនៃពិភពលោក។ ពាក្យនេះចាប់ផ្ដើមប្រើនៅពេលដែលជនជាតិជ្វីហ្វបែកខ្ញែកចេញពីប្រទេសរបស់ខ្លួន ហើយបច្ចុប្បន្ន អព្យពសម្គាល់ដំណើរបែកខ្ញែករបស់ប្រជាជាតិណាមួយនៅក្នុងពិភពលោកតែនៅរក្សាទំនាក់ទំនងគ្នា។ ឧទាហរណ៍ ៖ ដ្យាស៉្បូរ៉ា ជ្វីហ្វ អាមេនី ចិនជាដើម។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,749	9	អវកាស	cosmos	cosmos (m.)	ផ្នែកក្រៅពីមណ្ឌលបរិយាកាសនានារបស់ផែនដី។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,750	9	អាកាសធាតុ	climate	climat (m.)	លក្ខខណ្ឌបរិយាកាសនិងបាតុភូតឧតុភូតមធ្យមនៃរដូវទាំងអស់របស់តំបន់ណាមួយដែលពិនិត្យឃើញរយៈពេលយូរឆ្នាំ។ លក្ខខណ្ឌរបស់បរិយាកាសមានសម្ពាធបរិយាកាស សីតុណ្ហភាព សុរិយការ សំណើម ទឹកភ្លៀង ពពក ខ្យល់។ អ្នកជំនាញភូមិវិទ្យាបានបែងចែកអាកាសធាតុជាប្រាំក្រុមគឺ ១- អាកាសធាតុក្ដៅ ២- អាកាសធាតុក្បែរត្រូពិក ៣- អាកាសធាតុត្រជាក់បង្គួរ ៤- អាកាសធាតុត្រជាក់ និង៥-អាកាសធាតុភ្នំ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,751	9	អាកាសធាតុក្ដៅ	hot climate	climat chaud	ក្រុមអាកាសធាតុនៅតំបន់ចន្លោះខ្សែស្របទី៣០នៃរយៈទទឹងខាងជើងនិងខាងត្បូងអេក្វាទ័រ រួមមានអាកាសធាតុបីប្រភេទគឺ ១- អាកាសធាតុអេក្វាទ័រ ២- អាកាសធាតុត្រូពិក និង៣-អាកាសធាតុវាលលំហក្ដៅ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,752	9	អាកាសធាតុក្បែរត្រូពិក	subtropical climate	climat subtropical	ក្រុមអាកាសធាតុនៅតំបន់ចន្លោះខ្សែស្របទី៣០និង៤០នៃរយៈទទឹងខាងជើងនិងខាងត្បូង អេក្វាទ័រ។ ក្រុមអាកាសធាតុនេះ មានបីប្រភេទ គឺ១- អាកាសធាតុមេឌីទែរ៉ាណេ ២- អាកាសក្បែរត្រូពិកតាមមុខឆ្នេរខាងកើតនៃទ្វីប និង ៣-អាកាសធាតុចម្លងក្បែរត្រូពិកនៃភូមិភាគកណ្ដាលទ្វីប។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,753	9	អាកាសធាតុត្រជាក់	cold climate	climat froid	ក្រុមអាកាសធាតុនៅតំបន់ចន្លោះខ្សែស្របទី៦០ទៅដល់ប៉ូលនៃអឌ្ឍគោលទាំងពីរ។ អាកាសធាតុត្រជាក់សម្គាល់ដោយសីតុណ្ហភាពទាបជាង១០°Cជានិច្ច។ អាកាសធាតុនេះ មានពីរប្រភេទ គឺអាកាសធាតុត្រជាក់ខ្លាំងនិងអាកាសធាតុប៉ូល។ ឧទាហរណ៍ ៖ ប្រទេសន័រវែសនិងប្រទេសស៊ុយអែតទទួលឥទ្ធិពលអាកាសធាតុត្រជាក់។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,754	9	អាកាសធាតុត្រជាក់ខ្លាំង	freezing climate	climat glacial	ប្រភេទមួយនៃអាកាសធាតុត្រជាក់ដែលសីតុណ្ហភាពមានកម្រិតទាប។ រដូវទឹកកកជារដូវពិបាក ទ្រាំ មានរយៈពេលប្រហែល៦ខែ រីឯរដូវក្ដៅមានសីតុណ្ហភាពទាបជាង១០°C។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,755	9	អាកាសធាតុត្រជាក់បង្គួរ	temperate climate	climat tempéré	ក្រុមអាកាសធាតុនៅតំបន់ចន្លោះខ្សែស្របទី៤០និង៦០នៃរយៈទទឹងខាងជើងនិងខាងត្បូង អេក្វាទ័រ។ អាកាសធាតុនេះមានពីរប្រភេទគឺអាកាសធាតុត្រជាក់បង្គួរសមុទ្រ និងអាកាសធាតុត្រជាក់បង្គួរកណ្ដាលទ្វីប។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,756	9	អាកាសធាតុត្រជាក់បង្គួរកណ្ដាលទ្វីប	continental temperate climate	climat tempéré continental	ប្រភេទមួយនៃអាកាសធាតុត្រជាក់បង្គួរដែលមានចន្លោះកម្ដៅប្រចាំឆ្នាំខ្ពស់ ព្រោះរដូវត្រជាក់ ត្រជាក់ខ្លាំង (-១៥°C) រដូវក្ដៅ ក្ដៅខ្លាំង (២០°C) ។ ឧទាហរណ៍ ៖ តំបន់ស៊ីបេរី តំបន់ភាគកណ្ដាលនៃទ្វីបអាម៉េរិកខាងជើង តំបន់ខ្លះនៃប្រទេសអាហ្សង់ទីន។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,757	9	អាកាសធាតុត្រជាក់បង្គួរសមុទ្រ	oceanic temperate climate	climat tempéré océanique	ប្រភេទមួយនៃអាកាសធាតុត្រជាក់បង្គួរដែលមានសីតុណ្ហភាពមធ្យមប្រចាំឆ្នាំ១០°C។ ចន្លោះកម្ដៅរវាងរដូវក្ដៅនិងរដូវត្រជាក់មានកម្រិតទាប ហើយរដូវទាំងពីរនេះត្រជាក់ល្មមដូចគ្នា។ ឧទាហរណ៍ ៖ កម្រងកោះអង់គ្លេស ប្រទេសបារាំងភាគពាយ័ព្យ...។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,758	9	អាកាសធាតុត្រូពិក	tropical climate	climat tropical	ប្រភេទមួយនៃអាកាសធាតុក្ដៅដែលស្ថិតនៅតំបន់ចន្លោះខ្សែស្របទី៥និង១៥នៃរយៈទទឹងខាងជើងនិងខាងត្បូងអេក្វាទ័រ។ វាជាអាកាសធាតុចម្លងរវាងអាកាសធាតុអេក្វាទ័រ និងអាកាសធាតុវាលលំហក្ដៅ។ សីតុណ្ហភាពមធ្យមប្រចាំឆ្នាំលើសពី១៨°C ហើយមានរដូវពីរគឺរដូវប្រាំងនិងរដូវវស្សា។ ឧទាហរណ៍ ៖ ប្រទេសកម្ពុជាស្ថិតនៅក្នុងអាកាសធាតុត្រូពិក។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,759	9	អាកាសធាតុប៉ូល	polar climate	climat polaire	ប្រភេទមួយនៃអាកាសធាតុត្រជាក់ដែលមានសីតុណ្ហភាពពិបាកទ្រាំ គ្មានរដូវក្ដៅ ខ្សត់ភ្លៀង ហើយរដូវទឹកកកជារាត្រីប៉ូល (យប់៦ខែ) និងមានខ្យល់បក់ខ្លាំង។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,760	9	អាកាសធាតុភ្នំ	mountain climate	climat de montagne	ក្រុមអាកាសធាតុនៅក្នុងតំបន់ដែលមានរយៈកម្ពស់ខ្ពស់ ហើយមានលក្ខណៈសំខាន់ៗគឺ ១- សីតុណ្ហភាពប្រចាំឆ្នាំទាបជាងនៅតំបន់ទំនាបជិតខាង ២- ចន្លោះកម្ដៅមានកម្រិតខ្ពស់រវាងពេល ថ្ងៃនិងពេលយប់ ៣- ចំនួនថ្ងៃដែលមានកំណកអាកាសក្នុងឆ្នាំនីមួយៗមានច្រើន និង៤-កំណកអាកាសសម្បូណ៌ជាងនៅតំបន់ទំនាបជិតខាង ហើយនៅរយៈកម្ពស់កាន់តែខ្ពស់ កំណកអាកាសអាចជាទឹកកកសំឡី។ ឧទាហរណ៍ ៖ អាកាសធាតុភ្នំក្រវាញនៃប្រទេសកម្ពុជា អាកាសធាតុភ្នំហិមាល័យ អាកាសធាតុភ្នំអាល់…។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,761	9	អាកាសធាតុមូសុង	monsoon climate	climat de mousson	ចំណែកមួយនៃអាកាសធាតុត្រូពិកដែលមាន សីតុណ្ហភាពមធ្យមប្រចាំឆ្នាំ២០°C ហើយមានភ្លៀងនិងសំណើមច្រើន។ អាកាសធាតុប្រភេទនេះទទួលឥទ្ធិពលពីរបបខ្យល់មូសុង (មូសុងវស្សាពីខែឧសភា ដល់ខែតុលា និងមូសុងប្រាំងពីខែវិច្ឆិកា ដល់ខែមេសា) ។ ឧទាហរណ៍ ៖ ប្រទេសកម្ពុជាស្ថិតក្នុងអាកាសធាតុមូសុង។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,762	9	អាកាសធាតុមេឌីទែរ៉ាណេ	mediterranean climate	climat méditerranéen	ប្រភេទមួយនៃអាកាសធាតុក្បែរត្រូពិកដែលស្ថិតនៅមុខឆ្នេរខាងលិចនៃទ្វីប។ លក្ខណៈសម្គាល់គឺរដូវក្ដៅ ក្ដៅខ្លាំងនិងស្ងួតខ្លាំង រីឯរដូវត្រជាក់វិញ មានភ្លៀងនិងត្រជាក់ល្មម។ ឧទាហរណ៍ ៖ អាងមេឌីទែរ៉ាណេ (ទ្វីបអឺរ៉ុប) រដ្ឋកាលីហ្វ័រនីមួយភាគធំ (សហរដ្ឋអាម៉េរិក) ភូមិភាគកាប់ (ទ្វីបអាហ្រ្វ៊‌ិកភាគខាងត្បូង) ប្រទេសអូស្រ្តាលីភាគនិរតី ប្រទេសស៊ីលីភាគកណ្ដាល (អាម៉េរិកខាងត្បូង) ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,763	9	អាកាសធាតុវាលលំហក្ដៅស្ងួត	arid climate	climat aride	ប្រភេទមួយនៃអាកាសធាតុក្ដៅដែលស្ថិតនៅតំបន់ចន្លោះខ្សែស្របទី១៥និង៣០នៃរយៈទទឹងខាងជើងនិងខាងត្បូងអេក្វាទ័រ។ អាកាសធាតុនេះមានលក្ខណៈសម្គាល់ពីរគឺសីតុណ្ហភាពខ្ពស់ចាប់ពី៣០°C ចន្លោះកម្ដៅប្រចាំថ្ងៃខ្ពស់និងភ្លៀងបន្តិចបន្តួច។ តំបន់អាកាសធាតុវាលលំហក្ដៅគ្មានរដូវភ្លៀងជាក់លាក់ទេ រដូវក្ដៅលាតសន្ធឹងស្ទើរតែពេញមួយឆ្នាំ។ ឧទាហរណ៍ ៖ វាលលំហសាហារ៉ា វាលលំហប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត វាលលំហនៃប្រទេសអូស្រ្តាលី។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,764	9	អាកាសធាតុវិទ្យា	climatology	climatologie (f.)	វិទ្យាសាស្រ្តដែលសិក្សាអំពីអាកាសធាតុ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,765	9	អាកាសធាតុអេក្វាទ័រ	equatorial climate	climat équatorial	ប្រភេទមួយនៃអាកាសធាតុក្ដៅដែលស្ថិតនៅតំបន់ចន្លោះខ្សែស្របទី៥នៃរយៈទទឹងខាងជើងនិងខាងត្បូងអេក្វាទ័រ។ អាកាសធាតុនេះមានកម្ដៅថេរ សំណើមបរិយាកាសខ្ពស់ និងមានភ្លៀងទៀងទាត់ (សរុបប្រចាំឆ្នាំលើសពី១ ៥០០ម.ម.) ។ ឧទាហរណ៍ ៖ ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីទទួលឥទ្ធិពលអាកាសធាតុអេក្វាទ័រ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,766	9	អាកាសវិទ្យា	aerology	aérologie (f.)	ផ្នែកមួយនៃឧតុភូតវិទ្យាដែលសិក្សាអំពីលក្ខណៈនៃស្រទាប់ខ្ពស់ៗរបស់បរិយាកាស។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,767	9	អាងទន្លេ	catchment area	bassin fluvial	តំបន់ភូមិសាស្ត្រដែលកំណត់ដោយព្រំប្រទល់ផ្ទៃជម្រាលទទួលទឹកភ្លៀង បង្កើតជាប្រព័ន្ធទឹកហូរ ដោយរាប់បញ្ជូលទាំងទឹកលើដីនិងទឹកក្រោមដី។ អាងទន្លេដែលធំមានអាងទន្លេរង។ ឧទាហរណ៍ ៖ អាងទន្លេមេគង្គលើនៃប្រទេសកម្ពុជា (ផ្ទៃ ១០ ៣៧៣ គម២) ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,768	9	អាងទន្លេរង	sub-catchment area	bassin fluvial	ផ្នែកណាមួយនៃអាងទន្លេដែលធំ។ ឧទាហរណ៍ ៖ អាងទន្លេសាន (ផ្ទៃ ៧ ៦២១ គម២) ជាអាងទន្លេរងនៃអាងទន្លេមេគង្គលើក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,769	9	អាងទឹក	reservoir	réservoir (m.)	ទីតម្កល់ទឹកដែលកើតឡើងដោយធម្មជាតិឬដោយមនុស្ស សម្រាប់ប្រើប្រាស់។ ឧទាហរណ៍ ៖ អាងទឹកកំពីងពួយ (ខេត្តបាត់ដំបង) ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,770	9	អាណិកជន	national	ressortissant, -e	ជនដែលរស់នៅក្នុងប្រទេសណាមួយក្រៅពីប្រទេសរបស់ខ្លួន។ អាណិកជនស្ថិតនៅក្រោមបទបញ្ញត្តិដោយឡែកនៃប្រទេសណាមួយដែលខ្លួនកំពុងរស់នៅ និងការពារដោយស្ថានកុងស៊ុលឬស្ថានបេសកកម្មការទូតនៃប្រទេសរបស់ខ្លួន។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,771	9	អាតូល	atoll	atoll (m.)	ផ្កាថ្មដុះរាងជារង្វង់ដែលព័ទ្ធជុំវិញខ្ពបសមុទ្រ។ ឧទាហរណ៍ ៖ អាតូលTokelau, Tuamotu, Tavalu នៅក្នុងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វ៊ិកជាដើម។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,772	9	អាប៉ារថេដ	apartheid	apartheid (m.)	ប្រព័ន្ធនៃនយោបាយមួយដែលតាំងឡើងនៅប្រទេសអាហ្វ៊ិ្រកខាងត្បូងពីឆ្នាំ១៩៤៨ ដល់ទសវត្សចុងក្រោយនៃសតវត្សទី២០ ដោយឈរលើការប្រកាន់ពូជសាសន៍និងការសង្កត់សង្កិនលើប្រជាជនស្បែកខ្មៅភាគច្រើនពីសំណាក់ប្រជាជនស្បែកសភាគតិចដែលកាន់អំណាច ដោយមិនឱ្យលាយឡំប្រជាជនស្បែកខ្មៅជាមួយប្រជាជនស្បែកស។ អាប៉ារថេដ ជាពាក្យអាហ្វ៊ិ្រកខាងត្បូង ដែលគេបានស្គាល់ជាសកល មានន័យថា “ការខណ្ឌ”ឬ“ការដាក់ឱ្យនៅដោយឡែក”។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,773	9	អាយុគំរូ	mode age	mode d’âge	អាយុរបស់អ្នកដែលមានចំនួនច្រើនជាងគេក្នុងចំណោមប្រជាជនមួយក្រុម។ ឧទាហរណ៍ ៖ សិស្សមួយក្រុមមានគ្នា៨នាក់ ដែលមានលំដាប់អាយុ៩,១១,១២,១២,១៣,១៤,១៥ និង ១៨ឆ្នាំ។ អ្នកដែលមានអាយុ១២ឆ្នាំមានចំនួន២នាក់ដែលជាចំនួនច្រើនជាងគេ ដូច្នេះ អាយុគំរូរបស់សិស្សក្រុមនោះគឺ១២ឆ្នាំ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,774	9	អាយុមធ្យម	mean age	âge moyen	មធ្យមភាគនៃអាយុរបស់សមាជិកទាំងអស់នៃប្រជាជនមួយក្រុម។ ឧទាហរណ៍ ៖ សិស្សមួយក្រុមមានគ្នា៨នាក់ ដែលមានលំដាប់អាយុ៩, ១១, ១២, ១២, ១៣, ១៤, ១៥ និង ១៨ឆ្នាំ។ ដូច្នេះ អាយុមធ្យមរបស់សិស្សក្រុមនេះគឺ១៣ឆ្នាំ (១០៤ឆ្នាំចែកនឹង៨) ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,775	9	អាយុមានកូន	childbearing ages (reproductive ages)	âges de procréation	ចន្លោះអាយុស្ត្រីដែលអាចផ្ដល់កំណើតកូនបានជាទូទៅ គេចាប់គិតពីអាយុ១៥ឆ្នាំដល់៤៩ឆ្នាំ (ប្រទេសខ្លះគិតត្រឹម៤៤ឆ្នាំ) ។ ឧទាហរណ៍ ៖ យោងតាមជំរឿនទូទៅនូវប្រជារាស្ត្ររបស់ប្រទេសកម្ពុជាឆ្នាំ២០០៨ ស្ត្រីដែលស្ថិតក្នុងអាយុមានកូន មានចំនួន៣ ៦៥៥ ០៥១នាក់ (៥៣,១%នៃចំនួនស្ត្រីសរុប) ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,776	9	អាយុមេដ្យាន	median age	âge médiane	អាយុដែលចែករបាយអាយុប្រជាជនជាពីរក្រុមស្មើគ្នា។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,777	9	សង្ឃឹមរស់	life expectancy	espérance de vie	មើលពាក្យ {vv1}អាយុសង្ឃឹមរស់{vv2}	1,778	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,778	9	អាយុសង្ឃឹមរស់	life expectancy	espérance de vie	រយៈពេលមធ្យម (គិតជាឆ្នាំ) នៃជីវិតរបស់មនុស្សនៅក្នុងតំបន់ ប្រទេស ឬក្រុមប្រជាជនណាមួយ។ ជាទូទៅ ស្រ្តីមានអាយុសង្ឃឹមរស់ខ្ពស់ជាងបុរស។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,779	9	អារនីយកម្ម	sterilization	stérilisation (f.)	វិធីសាស្រ្តធ្វើឱ្យមានភាពអារដល់បុរសឬស្ត្រី។ ឧទាហរណ៍ ៖ វិធីវះកាត់ចងដៃស្បូនជាអារនីយកម្មមួយបែបដល់ស្រ្តី។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,780	9	អាសយដ្ឋាន	address	adresse (f.)	អ្វីៗដែលចង្អុលបង្ហាញនូវទីតាំង (លេខផ្ទះ ឈ្មោះផ្លូវ ឈ្មោះទីក្រុង...) ណាមួយដែលគេអាចទាក់ទងបាន។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,781	9	អាហ្ស៊ីមុត	azimuth	azimut (m.)	មុំនៅក្នុងប្លង់ដេកដែលផ្គុំឡើងដោយអង្កត់ភ្ជាប់ពីចំណុចសង្កេតទៅចំណោលផ្កាយណាមួយនៅលើជើងមេឃនិងបន្ទាត់ទិសខាងជើងភូមិសាស្ត្រ ដោយគិតតាមទ្រនិចនាឡិកា។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,782	9	អាហ្វេលី	aphelion	aphélie (m.)	ចំណុចនៃគន្លងរបស់ភពទាំងឡាយក្នុងប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យដែលស្ថិតនៅឆ្ងាយបំផុតពីព្រះអាទិត្យ។ ឧទាហរណ៍ ៖ ផែនដីស្ថិតនៅអហ្វេលីនៅក្នុងខែមករា។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,783	9	អិចសង់ទ្រីស៊ីតេ	eccentricity	excentricité (f.)	ផលធៀបរវាងចម្ងាយថេរពីផែនដីដែលស្ថិតនៅលើគន្លងរបស់ខ្លួនទៅនឹងចំណុចនឹងពីរនៃអ័ក្សធំនិងប្រវែងអ័ក្សធំនោះ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,784	9	ឧតុភូត	meteor	météore (m.)	បាតុភូតទាំងអស់ដែលកើតមាននៅក្នុងបរិយាកាស។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,785	9	ឧតុនិយម	meteorology	météorology (f.)	មើលពាក្យ {vv1}ឧតុភូតវិទ្យា{vv2}	1,786	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,786	9	ឧតុភូតវិទ្យា	meteorology	météorology (f.)	ផ្នែកមួយនៃភូមិរូបវិទ្យាដែលសិក្សាអំពីធាតុទាំងឡាយរបស់ធាតុអាកាស (សីតុណ្ហភាព កំណកអាកាស ខ្យល់សម្ពាធ...) និងស្រាវជ្រាវអំពីលំនាំទាំងឡាយនៃចលនាប្រែប្រួលផ្សេងៗរបស់បរិយាកាស។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,787	9	ឧបត្ថម្ភធន	subsidy	subvention (f.)	ធនធានដែលរដ្ឋាភិបាលផ្ដល់ឱ្យស្ថាប័ន ក្រុម ឬបុគ្គល ជាទូទៅក្នុងរូបភាពជាហិរញ្ញប្បទាននិង/ឬការអនុគ្រោះពន្ធ ដើម្បីលើកកម្ពស់សមត្ថភាពប្រកួតប្រជែង សុខុមាលភាពសង្គម ឬផលប្រយោជន៍សាធារណៈ។ ឧទាហរណ៍ ៖ រាជរដ្ឋាភិបាលបានផ្ដល់ឧបត្ថម្ភធនតាមរយៈការលើកលែងពន្ធនាំចូលជីកសិកម្ម ដើម្បីជួយសម្រាលបន្ទុកកសិករ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,788	9	ឧបទ្វីប	peninsula	péninsule (f.)	ចំណែកមួយនៃទ្វីបដែលតូចជាងអនុទ្វីបលយចូលទៅក្នុងសមុទ្រ។ ឧទាហរណ៍ ៖ ឧបទ្វីបឥណ្ឌូចិន ឧបទ្វីបកូរ៉េ ឧបទ្វីបអ៊ីតាលី...។ ឧបទ្វីបឥណ្ឌូចិនជាដែនដីគោកស្ថិតនៅភាគអាគ្នេយ៍នៃទ្វីបអាស៊ី ចន្លោះប្រទេសឥណ្ឌានិងចិន។ ក្នុងឧបទ្វីបនេះ មានប្រទេសភូមា ថៃ កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម និងម៉ាឡេស៊ី។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,789	9	ឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់	greenhouse gases (GHG)	gaz à effet de serre	ឧស្ម័នទាំងឡាយនៅក្នុងមណ្ឌលអាកាសរចល់នៅព័ទ្ធជុំវិញផែនដី កើតពីធម្មជាតិ ឬមានប្រភពពីសកម្មភាពមនុស្សដូចជាកាបូនឌីអុកស៊ីដ មេតាន ចំហាយទឹកជាដើម ដែលបណ្ដាលឱ្យមានផលផ្ទះកញ្ចក់។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,790	9	អូរ	stream	ruisseau (m.)	ផ្លូវទឹកធម្មជាតិតូចដែលទទួលប្រភពទឹកមកពីជ្រោះ និងពីតំបន់ផ្ទៃរងទឹកភ្លៀងនៅផ្នែកខាងលើ ហើយដែលអាចហូរចូលក្នុងផ្លូវទឹកណាមួយដូចជាព្រែក ស្ទឹង ទន្លេ បឹង សមុទ្រ...។ អូរតូចជាងស្ទឹងឬព្រែក ហើយពេលខ្លះ គ្មានទឹក។ ឧទាហរណ៍ ៖ អូរបីជាន់និងអូរជ្រៅ (ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ) ។ អូរពងមាន់ក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែងហូរចូលទន្លេមេគង្គ។ អូរត្រេះនិងអូរឈើទាលក្នុងខេត្តព្រះសីហនុហូរចូលសមុទ្រ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,791	9	អេកូវិទ្យា	ecology	écologie (f.)	វិទ្យាសាស្រ្តសិក្សាអំពីទំនាក់ទំនងរវាងសត្វ រុក្ខជាតិ និងបរិស្ថានជុំវិញដែលភាវៈទាំងនោះរស់នៅ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,792	9	អេកូឡូស៊ី	ecology	écologie (f.)	មើលពាក្យ {vv1}អេកូវិទ្យា{vv2}	1,791	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,793	9	អេគូម៉ែន	oekoumen	écoumène (m.) /oekoumène (m.)	ផ្នែករបស់ផែនដីដែលមនុស្សលោកអាចរស់នៅបាន។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,794	9	ឯកទេសនីយកម្ម	specialization	spécialisation (f.)	យន្តការឬសកម្មភាពដែលនាំឱ្យឈានទៅដល់ចំណេះដឹង ជំនាញ វិធីសាស្រ្ត ឬបច្ចេកទេស ក្នុងការផលិតផលិតផលជាក់លាក់មួយ ដែលមានប្រសិទ្ធភាពផលិតខ្ពស់ជាងមុន។ ឧទាហរណ៍ ៖ រាជរដ្ឋាភិបាលនឹងបន្តជំរុញការធ្វើឯកទេសនីយកម្ម ដែលផ្អែកលើការអភិវឌ្ឍវិទ្យាសាស្រ្ត បច្ចេកវិទ្យា និងនវានុវត្តន៍ សំដៅបង្កើនប្រសិទ្ធភាពផលិតនិងការប្រកួតប្រជែង។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,795	9	អ្នករស់នៅ	inhabitant	habitant, -e	ជនដែលរស់នៅកន្លែងណាមួយ ដូចជានៅក្នុងភូមិ ឃុំ ស្រុក ជាដើម។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,796	12	កងក	null	null	គ្រឿងអលង្ការមួយយ៉ាងសម្រាប់ពាក់នៅនឹងក មានសណ្ឋានជារង្វង់ ធ្វើពីវត្ថុធាតុផ្សេងៗ។ ឧទាហរណ៍ ៖ ខ្មែរបុរាណនិយមពាក់កង-ក (រូបចម្លាក់នៅប្រាសាទអង្គរវត្ត, ប្រាសាទបាយ័ន...) ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,797	12	កងកន់	null	null	គ្រឿងប្រដាប់ដៃមួយប្រភេទ ធ្វើពីលោហៈមានបន្ទារទំហំប្រហែលប្រាំមួយសង់ទីម៉ែត្រ ជាបន្ទះអង្កន់ៗចំនួន៤ឬ៥កងជាប់ៗគ្នា សម្រាប់តួនាយរោង តួយក្ស និង តួស្វាក្បាច់ ពាក់លម្អជុំវិញកដៃបន្ទាប់ពីកងរាក់។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,798	12	កងទងឈូក	null	null	គ្រឿងអលង្ការមួយប្រភេទធ្វើពីលោហៈ ដែលផ្នែកខាងចុងទាំងពីរខាងទល់មុខគ្នា រចនាដូចផ្កាឈូកក្រពុំ សម្រាប់ពាក់នៅលើ កជើងនៃអ្នករបាំបុរាណខ្មែរ។ កងទងឈូកក៏មានពាក់លម្អ កជើងកូនក្រមុំក្នុងពិធីមង្គលការដែរ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,799	12	កងរាក់	null	null	គ្រឿងប្រដាប់ដៃមួយប្រភេទ ជាកងដៃមានមុខកាត់បីជ្រុង រាងដូចទ្រនុងខ្នងសត្វពស់ដោយមានឆ្លាក់ក្បាច់ភ្ញី សម្រាប់ឱ្យអ្នករបាំបុរាណខ្មែរពាក់លម្អនៅលើ កដៃចំនួនម្ខាងមួយ ពាក់បន្ទាប់ពីកន្រ្ទុំ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,800	12	កញ្ចាំង	null	null	ក្បាច់រចនាដែលមានទម្រង់ស្លឹកពោធិ៍ឬត្របកទំពាំង មានបណ្ដូលក្បាច់រាងមូល ស្រួចចុង ឬ រាងតំណក់ទឹក មានឆែក១ជាន់ឬ២ជាន់។ ក្បាច់នេះមានដូចជា ក្បាច់កញ្ចាំងរាយ កញ្ចាំងដុំ កញ្ចាំងត្របកទំពាំងជាដើម សម្រាប់លម្អលើចន បល្លង្ក មកុដ ដោយដាំត្បូង បិទកញ្ចក់ បញ្ចុះភ្លុក។ ល។ សម័យបុរាណ គេនិយមប្រើក្បាច់កញ្ចាំងចង្វាយ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00

1,701

9

សមុទ្រក្នុង

inland sea

mer intérieure

0

វិសាលភាពទឹកប្រៃដែលគ្របដណ្ដប់លើផ្នែកណាមួយនៃផ្ទៃផែនដី ហើយព័ទ្ធជុំវិញដោយផ្ទៃដីឬមានច្រកចង្អៀតណាមួយភ្ជាប់ទៅសមុទ្រឬមហាសមុទ្រ។ ឧទាហរណ៍ ៖ សមុទ្រកាសព្យែន (តំបន់អាស៊ីកណ្ដាល) សមុទ្រមេឌីទែរ៉ាណេ (ចន្លោះទ្វីបអឺរ៉ុប អាហ្វ្រ‌៊ិក និងអាស៊ី) ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,702

9

សមូហភាព

collectivity

collectivité (f.)

0

ក្រុមឬសម្ព័ន្ធមនុស្សដែលមានទំនាក់ទំនងរវាងគ្នានឹងគ្នាជារចនាសម្ព័ន្ធ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,703

9

សម្ពាធបរិយាកាស

atmospheric pressure

pression atmosphérique

0

កម្លាំងសង្កត់របស់បរិយាកាសមកលើផ្ទៃផែនដីនិងមកលើផ្ទៃផ្សេងៗដែលស្ថិតក្នុងបរិយាកាសនោះ។ កម្លាំងសង្កត់នេះប្រែប្រួលទៅតាមរដូវនិងទីកន្លែង ហើយបង្កើតបានជាសម្ពាធខ្លាំងឬសម្ពាធខ្សោយ។ ឧទាហរណ៍ ៖ រៀងរាល់ឆ្នាំ សម្ពាធខ្សោយតំបន់ត្រូពិកនៅទ្វីបអាស៊ី ចាប់ពីខែកក្កដា តែងបង្កើតឱ្យមានព្យុះស៊ីក្លូនមួយចំនួនបង្កឱ្យមានគ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិដល់ប្រទេសខ្លះនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍និងអាស៊ីបូព៌ា។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,704

9

សរទរដូវ

autumn/fall

automne (m.)

0

រដូវមួយក្នុងចំណោមរដូវទាំងបួននៃតំបន់អាកាសធាតុត្រជាក់បង្គួរ ដែលបន្តពីវស្សានរដូវនិងបញ្ចប់នៅពេលចាប់ផ្ដើមសិសិររដូវ សីតុណ្ហភាពមធ្យមទាបជាងនិទាឃរដូវ និងមានស្លឹកឈើជ្រុះ។ នៅអឌ្ឍគោលខាងជើង សរទរដូវចាប់ពីថ្ងៃទី២២ឬ២៣ ខែកញ្ញា ដល់ថ្ងៃទី២១ឬ២២ ខែធ្នូ។ ចំណែកឯនៅអឌ្ឍគោលខាងត្បូងវិញ សរទរដូវចាប់ពីថ្ងៃទី២០ឬ២១ ខែមីនា ដល់ថ្ងៃទី២១ឬ២២ ខែមិថុនា។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,705

9

សហករណ៍

cooperative

coopérative (f.)

0

ក្រុមមនុស្សដែលបង្កើតឡើងដើម្បីអភិវឌ្ឍនិងការពារផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួនដូចជាផលប្រយោជន៍ក្នុងផ្នែកផលិតកម្ម កសិកម្ម ការប្រើប្រាស់គ្រឿងឧបភោគបរិភោគជាដើម។ ឧទាហរណ៍ ៖ សហករណ៍កសិកម្ម...។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,706

9

សហគមន៍

community

communauté (f.)

0

ក្រុមមនុស្សដែលរស់នៅកន្លែងណាមួយក្នុងប្រទេស ហើយមានផលប្រយោជន៍រួមគ្នាលើផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច វប្បធម៌... ដូចជាសហគមន៍ព្រៃឈើ សហគមន៍នេសាទ សហគមន៍កសិកម្ម ជាដើម។ ពាក្យសហគមន៍នេះក៏អាចប្រើក្នុងន័យទូលាយដើម្បីសម្គាល់ក្រុមប្រទេសក្នុងតំបន់ណាមួយនៃពិភពលោក មានសហគមន៍អាស៊ាន សហគមន៍អឺរ៉ុប ...។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,707

9

សហជីព

union, syndicate

syndicat (m.)

0

អង្គការវិជ្ជាជីវៈរបស់កម្មករឬនិយោជិតដើម្បីការពារសិទ្ធិនិងអត្ថប្រយោជន៍សមាជិកខ្លួន។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,708

9

វប្បកម្មដំណាំសួន

horticulture

horticulture (f.)

0

មើលពាក្យ {vv1}សាកវប្បកម្ម{vv2}

1,709

1

2022-01-01 12:00:00

1,709

9

សាកវប្បកម្ម

horticulture

horticulture (f.)

0

ដំណាំច្បារ (បន្លែ ផ្លែ ផ្កា) ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,710

9

សិសិររដូវ

winter

hiver (m.)

0

រដូវមួយក្នុងចំណោមរដូវទាំងបួននៃតំបន់អាកាសធាតុត្រជាក់បង្គួរ ដែលបន្តពីសរទរដូវនិងបញ្ចប់នៅពេលចាប់ផ្ដើមនិទាឃរដូវ មានសីតុណ្ហភាពត្រជាក់ជាងរដូវផ្សេងទៀត និងមានធ្លាក់ទឹកកកសំឡី។ នៅអឌ្ឍគោលខាងជើង សិសិររដូវចាប់ពីថ្ងៃទី២១ឬ២២ ខែធ្នូ ដល់ថ្ងៃទី២០ ឬ២១ ខែមីនា។ ចំណែកឯនៅអឌ្ឍគោលខាងត្បូងវិញ សិសិររដូវចាប់ពីថ្ងៃទី២១ឬ២២ ខែមិថុនា ដល់ថ្ងៃទី២២ឬ២៣ ខែកញ្ញា។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,711

9

សុលស្ទីស

solstice

solstice (m.)

0

ពេលវេលាដែលព្រះអាទិត្យស្ថិតនៅលើសេនីតត្រង់ខ្សែត្រូពិកខាងជើង ដែលក្នុងពេលនោះ រស្មីព្រះអាទិត្យមានកម្រិតក្ដៅបំផុតនិងពេលថ្ងៃមានរយៈពេលវែងបំផុតនៅថ្ងៃទី២១ឬ២២ ខែមិថុនា ហៅថា សុលស្ទីសខែមិថុនា (នៅអឌ្ឍគោលខាងជើង) និងពេលវេលាដែលព្រះអាទិត្យស្ថិតនៅលើសេនីតត្រង់ខ្សែត្រូពិកខាងត្បូងដែលក្នុងពេលនោះ រស្មីព្រះអាទិត្យមានកម្រិតក្ដៅបំផុត និងពេលថ្ងៃមានរយៈពេលវែងបំផុតនៅថ្ងៃទី២១ឬ២២ ខែធ្នូ ហៅថាសុលស្ទីសខែធ្នូ (នៅអឌ្ឍគោលខាងត្បូង) ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,712

9

ស៊ូណាមី

tsunami

tsunami (m.)

0

មហារលកសមុទ្រនៅតំបន់ឆ្នេរ ដែលកើតឡើងដោយសារការរញ្ជួយដី បំណាក់ស្រុត បន្ទុះភ្នំភ្លើងនៅក្រោមបាតសមុទ្រ ឬដោយសារការបាក់រអិលដីតំបន់ឆ្នេរ បណ្ដាលឱ្យមានមហន្តរាយយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរនៅតំបន់ឆ្នេរ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,713

9

សេនីត

zenith

zénith (m.)

0

ចំណុចនៃស្វ៊ែមេឃដែលស្ថិតនៅលើបន្ទាត់ឈរចំពីលើក្បាលរបស់អ្នកសង្កេតឬចំពីលើទីតាំងណាមួយ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,714

9

សៀវភៅផែនទី

atlas

atlas (m.)

0

កម្រងផែនទីផ្សេងៗ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,715

9

អាត្លាស

atlas

atlas (m.)

0

មើលពាក្យ {vv1}សៀវភៅផែនទី{vv2}

1,714

1

2022-01-01 12:00:00

1,716

9

គំរូតាង

sample

échantillon (m.)

0

មើលពាក្យ {vv1}សំណាកគំរូ{vv2}

1,717

1

2022-01-01 12:00:00

1,717

9

សំណាកគំរូ

sample

échantillon (m.)

0

សំណុំបុគ្គល សហគ្រាស អង្គភាព... ដែលត្រូវបានជ្រើសរើសជាតំណាងឱ្យគោលដៅដែលយើងបានកំណត់ដើម្បីឱ្យអ្នកធ្វើអង្កេតឬអ្នកសិក្សាសា្រវជ្រាវប្រមូលទិន្នន័យ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,718

9

សំបកក្រោមមហាសមុទ្រ

oceanic crust

croûte (f.)

0

ផ្នែកមួយនៃសំបកផែនដីដែលនៅក្រោមមហាសមុទ្រ មានកម្រាស់ជាមធ្យម៧គីឡូម៉ែត្រ សម្បូរដោយថ្មបាសាល់។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,719

9

សំបកទ្វីប

continental crust

croûte continentale

0

ផ្នែកមួយនៃសំបកផែនដីដែលជាទ្វីប មានកម្រាស់ជាមធ្យម៣០គីឡូម៉ែត្រសម្បូរដោយថ្មក្រានីត។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,720

9

សំបកផែនដី

Earth's crust/crust of the Earth

croûte terrestre/écorce terrestre/croûte de la Terre

0

ស្រទាប់ក្រៅបំផុតនៃផែនដី មានកម្រាស់ពី៥គីឡូម៉ែត្រទៅ១០០គីឡូម៉ែត្រ។ សំបកផែនដីចែកចេញជាពីរគឺសំបកទ្វីបនិងសំបកក្រោមមហាសមុទ្រ ហើយដង់ស៊ីតេសំបកក្រោមមហាសមុទ្រធ្ងន់ជាងដង់ស៊ីតេសំបកទ្វីប។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,721

9

ស្ថានភាពអាពាហ៍ពិពាហ៍

marital status

statut matrimonial

0

សភាពរបស់មនុស្សម្នាក់ៗក្នុងទំនាក់ទំនងខាងអាពាហ៍ពិពាហ៍ដូចជាមិនទាន់រៀបការ រៀបការ រស់នៅបែកគ្នាក្រោយរៀបការ លែងលះ និងមេម៉ាយឬពោះម៉ាយ (ដោយមូលហេតុផ្សេងៗ) ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,722

9

ស្ថិតិ

statistic

statistique (f.)

0

ទិន្នន័យដែលបានមកដោយការប្រមូល ការរៀបចំ ការចងក្រង ការវិភាគ ការបោះពុម្ព និងការផ្សព្វផ្សាយលទ្ធផលនៃចម្លើយ តាមការប្រមូលព័ត៌មានឬពីប្រភពទិន្នន័យរដ្ឋបាល។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,723

9

ស្ទឹង

river

rivière (f.)

0

ផ្លូវទឹកសាបធម្មជាតិដែលទទួលប្រភពទឹកមកពីជ្រោះ អូរ ទឹកក្រោមដី និងពីតំបន់ផ្ទៃរងទឹកភ្លៀងនៅផ្នែកខាងលើ ហើយហូរចាក់ទៅបឹង ទន្លេ ឬ សមុទ្រ។ ឧទាហរណ៍ ៖ ស្ទឹងសង្កែក្នុងខេត្តបាត់ដំបងហូរចូលបឹងទន្លេសាប ស្ទឹងជាយអារ៉ែងក្នុងខេត្តកោះកុងហូរចូលសមុទ្រ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,724

9

ស្ទើរកោះ

peninsula

presqu'île (f.)

0

ចំណែកមួយនៃផែនដីដែលមានទឹកព័ទ្ធស្ទើរជុំវិញ។ ឧទាហរណ៍ ៖ ស្ទើរកោះមលក្កា (ចំណែកនៃប្រទេសម៉ាឡេស៊ីនិងថៃ) ស្ទើរកោះកូឡា ស្ទើរកោះកាំឆាត់កានៅប្រទេសរុស្ស៊ី ...។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,725

9

ស្រទាប់ម៉ង់តូ

mantle

manteau (m.)

0

ស្រទាប់ថ្មដែលនៅចន្លោះសំបកផែនដីនិងស្នូលផែនដី មានកម្រាស់ពី៣៥គីឡូម៉ែត្រទៅ២ ៩០០គីឡូម៉ែត្រ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,726

9

ស៊្វែមេឃ

celestial sphere

sphère céleste

0

ស៊្វែសន្មតនៅជុំវិញផែនដី មានផ្ចិតរួមជាមួយនឹងផ្ចិតផែនដី ដែលរួមមានព្រះអាទិត្យ ព្រះចន្ទ និងភពផ្សេងទៀត។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,727

9

ហ្កាឡាក់ស៊ី

galaxy

galaxie (f.)

0

សំណុំដ៏ធំនៃផ្កាយនិងធាតុផ្សេងៗទៀត (ភព ឧស្ម័នអន្តរផ្កាយ ប្រហោងខ្មៅជាដើម) ហើយស្ថិតនៅក្នុងសំណុំជាមួយគ្នាបានដោយសារបាតុភូតនៃកម្លាំងទំនាញទៅវិញទៅមក។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,728

9

ដៃសមុទ្រចង្អៀត

fjord/fiord

fjord/fiord (m.)

0

មើលពាក្យ {vv1}ហ្វ៊្យរ{vv2}

1,729

1

2022-01-01 12:00:00

1,729

9

ហ្វ៊្យរ

fjord/fiord

fjord/fiord (m.)

0

ដៃសមុទ្រតូចចង្អៀតមានច្រាំងថ្មចោតខ្ពស់ដែលចូលជ្រៅទៅក្នុងទ្វីប កើតឡើងដោយសកម្មភាពទន្លេទឹកកក។ ឧទាហរណ៍ ៖ ដៃសមុទ្រចង្អៀត Sogn Fjord នៅប្រទេសន័រវែស។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,730

9

ហ្វ្យែល

fjeld

fjeld (m.)

0

ខ្ពង់រាបដែលត្រូវបានពង្រាបដោយផ្ទាំងទឹកកកនៃស័កទី៤ ដែលនៅទីនោះ មានផែនសិលាសណ្ឋានដូចរោមចៀម មានកាករបស់ទន្លេទឹកកក និងផ្លូវទឹកហូរមួយដែលមិនពេញលេញជាមួយនឹងត្រពាំងនិងអណ្ដូងរ៉ែធ្យូងតួប។ ឧទាហរណ៍ ៖ ហ្វ្យែលន័រវែស។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,731

9

អង់ទីប៉ូត

antipode

antipode (m.)

0

ទីកន្លែងមួយនៃផែនដី ដែលឈមនឹងទីន្លែងមួយទៀតតាមបន្ទាត់ផ្ចិត។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,732

9

អង្កេត

survey

enquête (f.)

0

ការប្រមូលទិន្នន័យតាមសំណាកគំរូ ពីបុគ្គល គ្រួសារ សហគ្រាស ឬអង្គភាពចាត់តាំងផ្សេងៗ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,733

9

អង្កេតចន្លោះជំរឿន

inter-census survey

enquête de l’interrecensement

0

ការប្រមូលទិន្នន័យក្នុងចន្លោះពេលពីជំរឿនមួយទៅជំរឿនមួយទៀត តាមការជ្រើសរើសសំណាកគំរូ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,734

9

អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល

non-governmental

organization (NGO)

0

សង្គមស៊ីវិលមួយប្រភេទដែលជាអង្គការមិនមែនសមាជិកភាព បង្កើតឡើងដើម្បីធ្វើសកម្មភាពដោយស្មគ្រចិត្ត ក្នុងគោលបំណងរួមចំណែកអភិវឌ្ឍផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច សង្គម។ អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលមានអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលក្នុងស្រុកនិងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលបរទេស។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,735

9

អង្គនភា

celestial bodies

corps célestes

0

អង្គទាំងឡាយដែលមាននៅក្នុងលំហអវកាសដូចជាផ្កាយ ភព រូបធាតុ អន្តរផ្កាយ (ឧស្ម័ននិងកម្ទេចផ្សេងៗ) កាំរស្មីអវកាស ជាដើម។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,736

9

អង្គមេឃ

celestial bodies of the solar system

corps célestes du système solaire

0

អង្គទាំងឡាយដែលនៅក្នុងមេឃដូចជាព្រះអាទិត្យ ភព រូបធាតុនានា (ឧស្ម័ននិងកម្ទេច ផ្សេងៗ) កាំរស្មីអវកាស ជាដើម ដែលស្ថិតនៅក្នុងដែនលំហនៃប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,737

9

អឌ្ឍគោល

hemisphere

hémisphère (m.)

0

ផ្នែកពាក់កណ្ដាលនៃផែនដីខណ្ឌចែកដោយខ្សែអេក្វាទ័រ។ ផែនដីត្រូវបានចែកជាអឌ្ឍគោលខាងជើងនិងអឌ្ឍគោលខាងត្បូង។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,738

9

អត្រាកើតដុល

crude birth rate (CBR)

taux brut de natalité

0

ចំនួនកំណើតរស់សរុបក្នុងឆ្នាំណាមួយធៀបនឹងចំនួនប្រជាជនសរុបប្រចាំឆ្នាំនោះ។ ជាទូទៅ អត្រានេះគិតជាភាគពាន់។ ឧទាហរណ៍ ៖ ក្នុងឆ្នាំ២០១១ មានទារកកើតរស់៣ ៣៥៦នាក់ ក្នុងទីក្រុងមួយ ដែលមានប្រជាជនសរុប២៣៣ ០០០នាក់។ ដូច្នេះ អត្រាកើតដុលមាន១៤,៤‰។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,739

9

អត្រានិរប្រវេសន៍

emigration rate

taux d’émigration

0

ចំនួនជននិរប្រវេសន៍ដែលចាកចេញពីតំបន់ឬប្រទេសដើមណាមួយធៀបនឹងប្រជាជនសរុបនៃតំបន់ឬប្រទេសដើមនោះ ក្នុងរយៈពេលណាមួយ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,740

9

អត្រានុកូលដ្ឋាន

civil status

état civil

0

ចំណងរួមភ្ជាប់សញ្ជាតិទៅនឹងរដ្ឋនិងឋានៈនៅក្នុងគ្រួសារ ហើយដែលបង្កើតឱ្យមានសិទ្ធិ និងករណីយកិច្ច។ ទិន្នន័យសំខាន់ៗរបស់អត្រានុកូលដ្ឋាន មានការកើត ការស្លាប់ ការរៀបការ ជាដើម។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,741

9

អត្រាភាពបង្កកំណើតទូទៅ

general fertility rate (GFR)

taux de fécondité générale

0

ចំនួនកំណើតរស់ក្នុងមួយឆ្នាំចែកនឹងចំនួនស្ត្រីសរុបដែលស្ថិតក្នុងអាយុមានកូនក្នុងឆ្នាំនោះ។ ជាទូទៅ អត្រានេះគិតជាភាគពាន់។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,742

9

អត្រាលទ្ធភាពមានកូនទូទៅ

general fertility rate (GFR)

taux de fécondité générale

0

មើលពាក្យ {vv1}អត្រាភាពបង្កកំណើតទូទៅ{vv2}

1,741

1

2022-01-01 12:00:00

1,743

9

អត្រាស្លាប់ដុល

crude death rate (CDR)

taux brut de mortalité

0

ចំនួនអ្នកស្លាប់សរុបក្នុងឆ្នាំណាមួយធៀបនឹងចំនួនប្រជាជនសរុបប្រចាំឆ្នាំនោះ។ ជាទូទៅ អត្រានេះគិតជាភាគពាន់។ ឧទាហរណ៍ ៖ ក្រុង ក មានអ្នកស្លាប់សរុបចំនួន១ ៣៩០នាក់ ក្នុងឆ្នាំ២០១១ ក្នុងចំណោមប្រជាជនសរុប ៣២៣ ០០០នាក់។ ដូច្នេះ អត្រាស្លាប់ដុលមាន ៤,៣‰។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,744

9

អនុទ្វីប

subcontinent

sous-continent (m.)

0

ចំណែកមួយនៃទ្វីបដែលមានវិសាលភាពធំជាងឧបទ្វីប។ អនុទ្វីបឥណ្ឌាស្ថិតនៅខាងត្បូងជួរភ្នំហិមាល័យមានប្រទេសឥណ្ឌា ប៉ាគីស្ថាន នេប៉ាល់ ប៊ូតង់ និងបង់ក្លាដែស។ ក្រៅពីនេះ ហ្គ្រោអិនឡិនក៏ត្រូវបានគេចាត់ថ្នាក់ជាអនុទ្វីបដែរ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,745

9

អន្តេវាសិកដ្ឋាន

boarding school

internat (m.)

0

កន្លែងដែលសិស្សឬនិស្សិតនៃគ្រឹះស្ថានសិក្សាណាមួយ ស្នាក់នៅ រៀនសូត្រ បរិភោគ ...។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,746

9

អន្តោប្រវេសន៍

immigration

immigration (f.)

0

បម្លាស់លំនៅនៃជនបរទេសដែលចូលមកក្នុងប្រទេសណាមួយ។ ឧទាហរណ៍ ៖ បញ្ហាអន្តោប្រវេសន៍ជាបញ្ហាស្មុគស្មាញមួយនៅលើពិភពលោកបច្ចុប្បន្ន។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,747

9

ដ្យាស៉្បូរ៉ា

diaspora

diaspora (f.)

0

មើលពាក្យ {vv1}អព្យព{vv2}

1,748

1

2022-01-01 12:00:00

1,748

9

អព្យព

diaspora

diaspora (f.)

0

ក្រុមមនុស្សឬជាតិសាសន៍មួយដែលបែកខ្ញែកគ្នា ហើយប្រមូលផ្ដុំគ្នាទៅរស់នៅទីកន្លែងផ្សេងៗនៃពិភពលោក។ ពាក្យនេះចាប់ផ្ដើមប្រើនៅពេលដែលជនជាតិជ្វីហ្វបែកខ្ញែកចេញពីប្រទេសរបស់ខ្លួន ហើយបច្ចុប្បន្ន អព្យពសម្គាល់ដំណើរបែកខ្ញែករបស់ប្រជាជាតិណាមួយនៅក្នុងពិភពលោកតែនៅរក្សាទំនាក់ទំនងគ្នា។ ឧទាហរណ៍ ៖ ដ្យាស៉្បូរ៉ា ជ្វីហ្វ អាមេនី ចិនជាដើម។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,749

9

អវកាស

cosmos

cosmos (m.)

0

ផ្នែកក្រៅពីមណ្ឌលបរិយាកាសនានារបស់ផែនដី។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,750

9

អាកាសធាតុ

climate

climat (m.)

0

លក្ខខណ្ឌបរិយាកាសនិងបាតុភូតឧតុភូតមធ្យមនៃរដូវទាំងអស់របស់តំបន់ណាមួយដែលពិនិត្យឃើញរយៈពេលយូរឆ្នាំ។ លក្ខខណ្ឌរបស់បរិយាកាសមានសម្ពាធបរិយាកាស សីតុណ្ហភាព សុរិយការ សំណើម ទឹកភ្លៀង ពពក ខ្យល់។ អ្នកជំនាញភូមិវិទ្យាបានបែងចែកអាកាសធាតុជាប្រាំក្រុមគឺ ១- អាកាសធាតុក្ដៅ ២- អាកាសធាតុក្បែរត្រូពិក ៣- អាកាសធាតុត្រជាក់បង្គួរ ៤- អាកាសធាតុត្រជាក់ និង៥-អាកាសធាតុភ្នំ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,751

9

អាកាសធាតុក្ដៅ

hot climate

climat chaud

0

ក្រុមអាកាសធាតុនៅតំបន់ចន្លោះខ្សែស្របទី៣០នៃរយៈទទឹងខាងជើងនិងខាងត្បូងអេក្វាទ័រ រួមមានអាកាសធាតុបីប្រភេទគឺ ១- អាកាសធាតុអេក្វាទ័រ ២- អាកាសធាតុត្រូពិក និង៣-អាកាសធាតុវាលលំហក្ដៅ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,752

9

អាកាសធាតុក្បែរត្រូពិក

subtropical climate

climat subtropical

0

ក្រុមអាកាសធាតុនៅតំបន់ចន្លោះខ្សែស្របទី៣០និង៤០នៃរយៈទទឹងខាងជើងនិងខាងត្បូង អេក្វាទ័រ។ ក្រុមអាកាសធាតុនេះ មានបីប្រភេទ គឺ១- អាកាសធាតុមេឌីទែរ៉ាណេ ២- អាកាសក្បែរត្រូពិកតាមមុខឆ្នេរខាងកើតនៃទ្វីប និង ៣-អាកាសធាតុចម្លងក្បែរត្រូពិកនៃភូមិភាគកណ្ដាលទ្វីប។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,753

9

អាកាសធាតុត្រជាក់

cold climate

climat froid

0

ក្រុមអាកាសធាតុនៅតំបន់ចន្លោះខ្សែស្របទី៦០ទៅដល់ប៉ូលនៃអឌ្ឍគោលទាំងពីរ។ អាកាសធាតុត្រជាក់សម្គាល់ដោយសីតុណ្ហភាពទាបជាង១០°Cជានិច្ច។ អាកាសធាតុនេះ មានពីរប្រភេទ គឺអាកាសធាតុត្រជាក់ខ្លាំងនិងអាកាសធាតុប៉ូល។ ឧទាហរណ៍ ៖ ប្រទេសន័រវែសនិងប្រទេសស៊ុយអែតទទួលឥទ្ធិពលអាកាសធាតុត្រជាក់។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,754

9

អាកាសធាតុត្រជាក់ខ្លាំង

freezing climate

climat glacial

0

ប្រភេទមួយនៃអាកាសធាតុត្រជាក់ដែលសីតុណ្ហភាពមានកម្រិតទាប។ រដូវទឹកកកជារដូវពិបាក ទ្រាំ មានរយៈពេលប្រហែល៦ខែ រីឯរដូវក្ដៅមានសីតុណ្ហភាពទាបជាង១០°C។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,755

9

អាកាសធាតុត្រជាក់បង្គួរ

temperate climate

climat tempéré

0

ក្រុមអាកាសធាតុនៅតំបន់ចន្លោះខ្សែស្របទី៤០និង៦០នៃរយៈទទឹងខាងជើងនិងខាងត្បូង អេក្វាទ័រ។ អាកាសធាតុនេះមានពីរប្រភេទគឺអាកាសធាតុត្រជាក់បង្គួរសមុទ្រ និងអាកាសធាតុត្រជាក់បង្គួរកណ្ដាលទ្វីប។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,756

9

អាកាសធាតុត្រជាក់បង្គួរកណ្ដាលទ្វីប

continental temperate climate

climat tempéré continental

0

ប្រភេទមួយនៃអាកាសធាតុត្រជាក់បង្គួរដែលមានចន្លោះកម្ដៅប្រចាំឆ្នាំខ្ពស់ ព្រោះរដូវត្រជាក់ ត្រជាក់ខ្លាំង (-១៥°C) រដូវក្ដៅ ក្ដៅខ្លាំង (២០°C) ។ ឧទាហរណ៍ ៖ តំបន់ស៊ីបេរី តំបន់ភាគកណ្ដាលនៃទ្វីបអាម៉េរិកខាងជើង តំបន់ខ្លះនៃប្រទេសអាហ្សង់ទីន។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,757

9

អាកាសធាតុត្រជាក់បង្គួរសមុទ្រ

oceanic temperate climate

climat tempéré océanique

0

ប្រភេទមួយនៃអាកាសធាតុត្រជាក់បង្គួរដែលមានសីតុណ្ហភាពមធ្យមប្រចាំឆ្នាំ១០°C។ ចន្លោះកម្ដៅរវាងរដូវក្ដៅនិងរដូវត្រជាក់មានកម្រិតទាប ហើយរដូវទាំងពីរនេះត្រជាក់ល្មមដូចគ្នា។ ឧទាហរណ៍ ៖ កម្រងកោះអង់គ្លេស ប្រទេសបារាំងភាគពាយ័ព្យ...។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,758

9

អាកាសធាតុត្រូពិក

tropical climate

climat tropical

0

ប្រភេទមួយនៃអាកាសធាតុក្ដៅដែលស្ថិតនៅតំបន់ចន្លោះខ្សែស្របទី៥និង១៥នៃរយៈទទឹងខាងជើងនិងខាងត្បូងអេក្វាទ័រ។ វាជាអាកាសធាតុចម្លងរវាងអាកាសធាតុអេក្វាទ័រ និងអាកាសធាតុវាលលំហក្ដៅ។ សីតុណ្ហភាពមធ្យមប្រចាំឆ្នាំលើសពី១៨°C ហើយមានរដូវពីរគឺរដូវប្រាំងនិងរដូវវស្សា។ ឧទាហរណ៍ ៖ ប្រទេសកម្ពុជាស្ថិតនៅក្នុងអាកាសធាតុត្រូពិក។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,759

9

អាកាសធាតុប៉ូល

polar climate

climat polaire

0

ប្រភេទមួយនៃអាកាសធាតុត្រជាក់ដែលមានសីតុណ្ហភាពពិបាកទ្រាំ គ្មានរដូវក្ដៅ ខ្សត់ភ្លៀង ហើយរដូវទឹកកកជារាត្រីប៉ូល (យប់៦ខែ) និងមានខ្យល់បក់ខ្លាំង។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,760

9

អាកាសធាតុភ្នំ

mountain climate

climat de montagne

0

ក្រុមអាកាសធាតុនៅក្នុងតំបន់ដែលមានរយៈកម្ពស់ខ្ពស់ ហើយមានលក្ខណៈសំខាន់ៗគឺ ១- សីតុណ្ហភាពប្រចាំឆ្នាំទាបជាងនៅតំបន់ទំនាបជិតខាង ២- ចន្លោះកម្ដៅមានកម្រិតខ្ពស់រវាងពេល ថ្ងៃនិងពេលយប់ ៣- ចំនួនថ្ងៃដែលមានកំណកអាកាសក្នុងឆ្នាំនីមួយៗមានច្រើន និង៤-កំណកអាកាសសម្បូណ៌ជាងនៅតំបន់ទំនាបជិតខាង ហើយនៅរយៈកម្ពស់កាន់តែខ្ពស់ កំណកអាកាសអាចជាទឹកកកសំឡី។ ឧទាហរណ៍ ៖ អាកាសធាតុភ្នំក្រវាញនៃប្រទេសកម្ពុជា អាកាសធាតុភ្នំហិមាល័យ អាកាសធាតុភ្នំអាល់…។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,761

9

អាកាសធាតុមូសុង

monsoon climate

climat de mousson

0

ចំណែកមួយនៃអាកាសធាតុត្រូពិកដែលមាន សីតុណ្ហភាពមធ្យមប្រចាំឆ្នាំ២០°C ហើយមានភ្លៀងនិងសំណើមច្រើន។ អាកាសធាតុប្រភេទនេះទទួលឥទ្ធិពលពីរបបខ្យល់មូសុង (មូសុងវស្សាពីខែឧសភា ដល់ខែតុលា និងមូសុងប្រាំងពីខែវិច្ឆិកា ដល់ខែមេសា) ។ ឧទាហរណ៍ ៖ ប្រទេសកម្ពុជាស្ថិតក្នុងអាកាសធាតុមូសុង។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,762

9

អាកាសធាតុមេឌីទែរ៉ាណេ

mediterranean climate

climat méditerranéen

0

ប្រភេទមួយនៃអាកាសធាតុក្បែរត្រូពិកដែលស្ថិតនៅមុខឆ្នេរខាងលិចនៃទ្វីប។ លក្ខណៈសម្គាល់គឺរដូវក្ដៅ ក្ដៅខ្លាំងនិងស្ងួតខ្លាំង រីឯរដូវត្រជាក់វិញ មានភ្លៀងនិងត្រជាក់ល្មម។ ឧទាហរណ៍ ៖ អាងមេឌីទែរ៉ាណេ (ទ្វីបអឺរ៉ុប) រដ្ឋកាលីហ្វ័រនីមួយភាគធំ (សហរដ្ឋអាម៉េរិក) ភូមិភាគកាប់ (ទ្វីបអាហ្រ្វ៊‌ិកភាគខាងត្បូង) ប្រទេសអូស្រ្តាលីភាគនិរតី ប្រទេសស៊ីលីភាគកណ្ដាល (អាម៉េរិកខាងត្បូង) ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,763

9

អាកាសធាតុវាលលំហក្ដៅស្ងួត

arid climate

climat aride

0

ប្រភេទមួយនៃអាកាសធាតុក្ដៅដែលស្ថិតនៅតំបន់ចន្លោះខ្សែស្របទី១៥និង៣០នៃរយៈទទឹងខាងជើងនិងខាងត្បូងអេក្វាទ័រ។ អាកាសធាតុនេះមានលក្ខណៈសម្គាល់ពីរគឺសីតុណ្ហភាពខ្ពស់ចាប់ពី៣០°C ចន្លោះកម្ដៅប្រចាំថ្ងៃខ្ពស់និងភ្លៀងបន្តិចបន្តួច។ តំបន់អាកាសធាតុវាលលំហក្ដៅគ្មានរដូវភ្លៀងជាក់លាក់ទេ រដូវក្ដៅលាតសន្ធឹងស្ទើរតែពេញមួយឆ្នាំ។ ឧទាហរណ៍ ៖ វាលលំហសាហារ៉ា វាលលំហប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត វាលលំហនៃប្រទេសអូស្រ្តាលី។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,764

9

អាកាសធាតុវិទ្យា

climatology

climatologie (f.)

0

វិទ្យាសាស្រ្តដែលសិក្សាអំពីអាកាសធាតុ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,765

9

អាកាសធាតុអេក្វាទ័រ

equatorial climate

climat équatorial

0

ប្រភេទមួយនៃអាកាសធាតុក្ដៅដែលស្ថិតនៅតំបន់ចន្លោះខ្សែស្របទី៥នៃរយៈទទឹងខាងជើងនិងខាងត្បូងអេក្វាទ័រ។ អាកាសធាតុនេះមានកម្ដៅថេរ សំណើមបរិយាកាសខ្ពស់ និងមានភ្លៀងទៀងទាត់ (សរុបប្រចាំឆ្នាំលើសពី១ ៥០០ម.ម.) ។ ឧទាហរណ៍ ៖ ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីទទួលឥទ្ធិពលអាកាសធាតុអេក្វាទ័រ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,766

9

អាកាសវិទ្យា

aerology

aérologie (f.)

0

ផ្នែកមួយនៃឧតុភូតវិទ្យាដែលសិក្សាអំពីលក្ខណៈនៃស្រទាប់ខ្ពស់ៗរបស់បរិយាកាស។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,767

9

អាងទន្លេ

catchment area

bassin fluvial

0

តំបន់ភូមិសាស្ត្រដែលកំណត់ដោយព្រំប្រទល់ផ្ទៃជម្រាលទទួលទឹកភ្លៀង បង្កើតជាប្រព័ន្ធទឹកហូរ ដោយរាប់បញ្ជូលទាំងទឹកលើដីនិងទឹកក្រោមដី។ អាងទន្លេដែលធំមានអាងទន្លេរង។ ឧទាហរណ៍ ៖ អាងទន្លេមេគង្គលើនៃប្រទេសកម្ពុជា (ផ្ទៃ ១០ ៣៧៣ គម២) ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,768

9

អាងទន្លេរង

sub-catchment area

bassin fluvial

0

ផ្នែកណាមួយនៃអាងទន្លេដែលធំ។ ឧទាហរណ៍ ៖ អាងទន្លេសាន (ផ្ទៃ ៧ ៦២១ គម២) ជាអាងទន្លេរងនៃអាងទន្លេមេគង្គលើក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,769

9

អាងទឹក

reservoir

réservoir (m.)

0

ទីតម្កល់ទឹកដែលកើតឡើងដោយធម្មជាតិឬដោយមនុស្ស សម្រាប់ប្រើប្រាស់។ ឧទាហរណ៍ ៖ អាងទឹកកំពីងពួយ (ខេត្តបាត់ដំបង) ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,770

9

អាណិកជន

national

ressortissant, -e

0

ជនដែលរស់នៅក្នុងប្រទេសណាមួយក្រៅពីប្រទេសរបស់ខ្លួន។ អាណិកជនស្ថិតនៅក្រោមបទបញ្ញត្តិដោយឡែកនៃប្រទេសណាមួយដែលខ្លួនកំពុងរស់នៅ និងការពារដោយស្ថានកុងស៊ុលឬស្ថានបេសកកម្មការទូតនៃប្រទេសរបស់ខ្លួន។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,771

9

អាតូល

atoll

atoll (m.)

0

ផ្កាថ្មដុះរាងជារង្វង់ដែលព័ទ្ធជុំវិញខ្ពបសមុទ្រ។ ឧទាហរណ៍ ៖ អាតូលTokelau, Tuamotu, Tavalu នៅក្នុងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វ៊ិកជាដើម។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,772

9

អាប៉ារថេដ

apartheid

apartheid (m.)

0

ប្រព័ន្ធនៃនយោបាយមួយដែលតាំងឡើងនៅប្រទេសអាហ្វ៊ិ្រកខាងត្បូងពីឆ្នាំ១៩៤៨ ដល់ទសវត្សចុងក្រោយនៃសតវត្សទី២០ ដោយឈរលើការប្រកាន់ពូជសាសន៍និងការសង្កត់សង្កិនលើប្រជាជនស្បែកខ្មៅភាគច្រើនពីសំណាក់ប្រជាជនស្បែកសភាគតិចដែលកាន់អំណាច ដោយមិនឱ្យលាយឡំប្រជាជនស្បែកខ្មៅជាមួយប្រជាជនស្បែកស។ អាប៉ារថេដ ជាពាក្យអាហ្វ៊ិ្រកខាងត្បូង ដែលគេបានស្គាល់ជាសកល មានន័យថា “ការខណ្ឌ”ឬ“ការដាក់ឱ្យនៅដោយឡែក”។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,773

9

អាយុគំរូ

mode age

mode d’âge

0

អាយុរបស់អ្នកដែលមានចំនួនច្រើនជាងគេក្នុងចំណោមប្រជាជនមួយក្រុម។ ឧទាហរណ៍ ៖ សិស្សមួយក្រុមមានគ្នា៨នាក់ ដែលមានលំដាប់អាយុ៩,១១,១២,១២,១៣,១៤,១៥ និង ១៨ឆ្នាំ។ អ្នកដែលមានអាយុ១២ឆ្នាំមានចំនួន២នាក់ដែលជាចំនួនច្រើនជាងគេ ដូច្នេះ អាយុគំរូរបស់សិស្សក្រុមនោះគឺ១២ឆ្នាំ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,774

9

អាយុមធ្យម

mean age

âge moyen

0

មធ្យមភាគនៃអាយុរបស់សមាជិកទាំងអស់នៃប្រជាជនមួយក្រុម។ ឧទាហរណ៍ ៖ សិស្សមួយក្រុមមានគ្នា៨នាក់ ដែលមានលំដាប់អាយុ៩, ១១, ១២, ១២, ១៣, ១៤, ១៥ និង ១៨ឆ្នាំ។ ដូច្នេះ អាយុមធ្យមរបស់សិស្សក្រុមនេះគឺ១៣ឆ្នាំ (១០៤ឆ្នាំចែកនឹង៨) ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,775

9

អាយុមានកូន

childbearing ages (reproductive ages)

âges de procréation

0

ចន្លោះអាយុស្ត្រីដែលអាចផ្ដល់កំណើតកូនបានជាទូទៅ គេចាប់គិតពីអាយុ១៥ឆ្នាំដល់៤៩ឆ្នាំ (ប្រទេសខ្លះគិតត្រឹម៤៤ឆ្នាំ) ។ ឧទាហរណ៍ ៖ យោងតាមជំរឿនទូទៅនូវប្រជារាស្ត្ររបស់ប្រទេសកម្ពុជាឆ្នាំ២០០៨ ស្ត្រីដែលស្ថិតក្នុងអាយុមានកូន មានចំនួន៣ ៦៥៥ ០៥១នាក់ (៥៣,១%នៃចំនួនស្ត្រីសរុប) ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,776

9

អាយុមេដ្យាន

median age

âge médiane

0

អាយុដែលចែករបាយអាយុប្រជាជនជាពីរក្រុមស្មើគ្នា។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,777

9

សង្ឃឹមរស់

life expectancy

espérance de vie

0

មើលពាក្យ {vv1}អាយុសង្ឃឹមរស់{vv2}

1,778

1

2022-01-01 12:00:00

1,778

9

អាយុសង្ឃឹមរស់

life expectancy

espérance de vie

0

រយៈពេលមធ្យម (គិតជាឆ្នាំ) នៃជីវិតរបស់មនុស្សនៅក្នុងតំបន់ ប្រទេស ឬក្រុមប្រជាជនណាមួយ។ ជាទូទៅ ស្រ្តីមានអាយុសង្ឃឹមរស់ខ្ពស់ជាងបុរស។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,779

9

អារនីយកម្ម

sterilization

stérilisation (f.)

0

វិធីសាស្រ្តធ្វើឱ្យមានភាពអារដល់បុរសឬស្ត្រី។ ឧទាហរណ៍ ៖ វិធីវះកាត់ចងដៃស្បូនជាអារនីយកម្មមួយបែបដល់ស្រ្តី។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,780

9

អាសយដ្ឋាន

address

adresse (f.)

0

អ្វីៗដែលចង្អុលបង្ហាញនូវទីតាំង (លេខផ្ទះ ឈ្មោះផ្លូវ ឈ្មោះទីក្រុង...) ណាមួយដែលគេអាចទាក់ទងបាន។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,781

9

អាហ្ស៊ីមុត

azimuth

azimut (m.)

0

មុំនៅក្នុងប្លង់ដេកដែលផ្គុំឡើងដោយអង្កត់ភ្ជាប់ពីចំណុចសង្កេតទៅចំណោលផ្កាយណាមួយនៅលើជើងមេឃនិងបន្ទាត់ទិសខាងជើងភូមិសាស្ត្រ ដោយគិតតាមទ្រនិចនាឡិកា។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,782

9

អាហ្វេលី

aphelion

aphélie (m.)

0

ចំណុចនៃគន្លងរបស់ភពទាំងឡាយក្នុងប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យដែលស្ថិតនៅឆ្ងាយបំផុតពីព្រះអាទិត្យ។ ឧទាហរណ៍ ៖ ផែនដីស្ថិតនៅអហ្វេលីនៅក្នុងខែមករា។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,783

9

អិចសង់ទ្រីស៊ីតេ

eccentricity

excentricité (f.)

0

ផលធៀបរវាងចម្ងាយថេរពីផែនដីដែលស្ថិតនៅលើគន្លងរបស់ខ្លួនទៅនឹងចំណុចនឹងពីរនៃអ័ក្សធំនិងប្រវែងអ័ក្សធំនោះ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,784

9

ឧតុភូត

meteor

météore (m.)

0

បាតុភូតទាំងអស់ដែលកើតមាននៅក្នុងបរិយាកាស។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,785

9

ឧតុនិយម

meteorology

météorology (f.)

0

មើលពាក្យ {vv1}ឧតុភូតវិទ្យា{vv2}

1,786

1

2022-01-01 12:00:00

1,786

9

ឧតុភូតវិទ្យា

meteorology

météorology (f.)

0

ផ្នែកមួយនៃភូមិរូបវិទ្យាដែលសិក្សាអំពីធាតុទាំងឡាយរបស់ធាតុអាកាស (សីតុណ្ហភាព កំណកអាកាស ខ្យល់សម្ពាធ...) និងស្រាវជ្រាវអំពីលំនាំទាំងឡាយនៃចលនាប្រែប្រួលផ្សេងៗរបស់បរិយាកាស។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,787

9

ឧបត្ថម្ភធន

subsidy

subvention (f.)

0

ធនធានដែលរដ្ឋាភិបាលផ្ដល់ឱ្យស្ថាប័ន ក្រុម ឬបុគ្គល ជាទូទៅក្នុងរូបភាពជាហិរញ្ញប្បទាននិង/ឬការអនុគ្រោះពន្ធ ដើម្បីលើកកម្ពស់សមត្ថភាពប្រកួតប្រជែង សុខុមាលភាពសង្គម ឬផលប្រយោជន៍សាធារណៈ។ ឧទាហរណ៍ ៖ រាជរដ្ឋាភិបាលបានផ្ដល់ឧបត្ថម្ភធនតាមរយៈការលើកលែងពន្ធនាំចូលជីកសិកម្ម ដើម្បីជួយសម្រាលបន្ទុកកសិករ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,788

9

ឧបទ្វីប

peninsula

péninsule (f.)

0

ចំណែកមួយនៃទ្វីបដែលតូចជាងអនុទ្វីបលយចូលទៅក្នុងសមុទ្រ។ ឧទាហរណ៍ ៖ ឧបទ្វីបឥណ្ឌូចិន ឧបទ្វីបកូរ៉េ ឧបទ្វីបអ៊ីតាលី...។ ឧបទ្វីបឥណ្ឌូចិនជាដែនដីគោកស្ថិតនៅភាគអាគ្នេយ៍នៃទ្វីបអាស៊ី ចន្លោះប្រទេសឥណ្ឌានិងចិន។ ក្នុងឧបទ្វីបនេះ មានប្រទេសភូមា ថៃ កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម និងម៉ាឡេស៊ី។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,789

9

ឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់

greenhouse gases (GHG)

gaz à effet de serre

0

ឧស្ម័នទាំងឡាយនៅក្នុងមណ្ឌលអាកាសរចល់នៅព័ទ្ធជុំវិញផែនដី កើតពីធម្មជាតិ ឬមានប្រភពពីសកម្មភាពមនុស្សដូចជាកាបូនឌីអុកស៊ីដ មេតាន ចំហាយទឹកជាដើម ដែលបណ្ដាលឱ្យមានផលផ្ទះកញ្ចក់។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,790

9

អូរ

stream

ruisseau (m.)

0

ផ្លូវទឹកធម្មជាតិតូចដែលទទួលប្រភពទឹកមកពីជ្រោះ និងពីតំបន់ផ្ទៃរងទឹកភ្លៀងនៅផ្នែកខាងលើ ហើយដែលអាចហូរចូលក្នុងផ្លូវទឹកណាមួយដូចជាព្រែក ស្ទឹង ទន្លេ បឹង សមុទ្រ...។ អូរតូចជាងស្ទឹងឬព្រែក ហើយពេលខ្លះ គ្មានទឹក។ ឧទាហរណ៍ ៖ អូរបីជាន់និងអូរជ្រៅ (ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ) ។ អូរពងមាន់ក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែងហូរចូលទន្លេមេគង្គ។ អូរត្រេះនិងអូរឈើទាលក្នុងខេត្តព្រះសីហនុហូរចូលសមុទ្រ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,791

9

អេកូវិទ្យា

ecology

écologie (f.)

0

វិទ្យាសាស្រ្តសិក្សាអំពីទំនាក់ទំនងរវាងសត្វ រុក្ខជាតិ និងបរិស្ថានជុំវិញដែលភាវៈទាំងនោះរស់នៅ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,792

9

អេកូឡូស៊ី

ecology

écologie (f.)

0

មើលពាក្យ {vv1}អេកូវិទ្យា{vv2}

1,791

1

2022-01-01 12:00:00

1,793

9

អេគូម៉ែន

oekoumen

écoumène (m.) /oekoumène (m.)

0

ផ្នែករបស់ផែនដីដែលមនុស្សលោកអាចរស់នៅបាន។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,794

9

ឯកទេសនីយកម្ម

specialization

spécialisation (f.)

0

យន្តការឬសកម្មភាពដែលនាំឱ្យឈានទៅដល់ចំណេះដឹង ជំនាញ វិធីសាស្រ្ត ឬបច្ចេកទេស ក្នុងការផលិតផលិតផលជាក់លាក់មួយ ដែលមានប្រសិទ្ធភាពផលិតខ្ពស់ជាងមុន។ ឧទាហរណ៍ ៖ រាជរដ្ឋាភិបាលនឹងបន្តជំរុញការធ្វើឯកទេសនីយកម្ម ដែលផ្អែកលើការអភិវឌ្ឍវិទ្យាសាស្រ្ត បច្ចេកវិទ្យា និងនវានុវត្តន៍ សំដៅបង្កើនប្រសិទ្ធភាពផលិតនិងការប្រកួតប្រជែង។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,795

9

អ្នករស់នៅ

inhabitant

habitant, -e

0

ជនដែលរស់នៅកន្លែងណាមួយ ដូចជានៅក្នុងភូមិ ឃុំ ស្រុក ជាដើម។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,796

12

កងក

null

0

គ្រឿងអលង្ការមួយយ៉ាងសម្រាប់ពាក់នៅនឹងក មានសណ្ឋានជារង្វង់ ធ្វើពីវត្ថុធាតុផ្សេងៗ។ ឧទាហរណ៍ ៖ ខ្មែរបុរាណនិយមពាក់កង-ក (រូបចម្លាក់នៅប្រាសាទអង្គរវត្ត, ប្រាសាទបាយ័ន...) ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,797

12

កងកន់

null

0

គ្រឿងប្រដាប់ដៃមួយប្រភេទ ធ្វើពីលោហៈមានបន្ទារទំហំប្រហែលប្រាំមួយសង់ទីម៉ែត្រ ជាបន្ទះអង្កន់ៗចំនួន៤ឬ៥កងជាប់ៗគ្នា សម្រាប់តួនាយរោង តួយក្ស និង តួស្វាក្បាច់ ពាក់លម្អជុំវិញកដៃបន្ទាប់ពីកងរាក់។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,798

12

កងទងឈូក

null

0

គ្រឿងអលង្ការមួយប្រភេទធ្វើពីលោហៈ ដែលផ្នែកខាងចុងទាំងពីរខាងទល់មុខគ្នា រចនាដូចផ្កាឈូកក្រពុំ សម្រាប់ពាក់នៅលើ កជើងនៃអ្នករបាំបុរាណខ្មែរ។ កងទងឈូកក៏មានពាក់លម្អ កជើងកូនក្រមុំក្នុងពិធីមង្គលការដែរ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,799

12

កងរាក់

null

0

គ្រឿងប្រដាប់ដៃមួយប្រភេទ ជាកងដៃមានមុខកាត់បីជ្រុង រាងដូចទ្រនុងខ្នងសត្វពស់ដោយមានឆ្លាក់ក្បាច់ភ្ញី សម្រាប់ឱ្យអ្នករបាំបុរាណខ្មែរពាក់លម្អនៅលើ កដៃចំនួនម្ខាងមួយ ពាក់បន្ទាប់ពីកន្រ្ទុំ។

null

1

2022-01-01 12:00:00

1,800

12

កញ្ចាំង

null

0

ក្បាច់រចនាដែលមានទម្រង់ស្លឹកពោធិ៍ឬត្របកទំពាំង មានបណ្ដូលក្បាច់រាងមូល ស្រួចចុង ឬ រាងតំណក់ទឹក មានឆែក១ជាន់ឬ២ជាន់។ ក្បាច់នេះមានដូចជា ក្បាច់កញ្ចាំងរាយ កញ្ចាំងដុំ កញ្ចាំងត្របកទំពាំងជាដើម សម្រាប់លម្អលើចន បល្លង្ក មកុដ ដោយដាំត្បូង បិទកញ្ចក់ បញ្ចុះភ្លុក។ ល។ សម័យបុរាណ គេនិយមប្រើក្បាច់កញ្ចាំងចង្វាយ។

null

1

2022-01-01 12:00:00