Datasets:

issai

/

kazqad-retrieval

like 1

[ { "docid": "508264_1_1", "text": "\n\nСунь Ятсен (孫逸仙, 12 қараша, 1866 жыл - 12 наурыз, 1925 жыл) – қытайлық революционер, Гоминьдан (KMT) партиясының негізін қалаушы, құрметті қоғам қайраткері. 1940 жылы Сунь Ятсен «ұлт әкесі» титулын алды.", "title": "Сунь Ятсен" } ]

[ { "docid": "508264_3_1", "text": "==«Төртінші мамыр қозғалысы»==\n«Төртінші мамыр қозғалысы» деген атпен танымал болған Пекиннен басталған студенттер толқулары ерекше күшке айналды. Париждегі бейбіт конференциясында Шандун түбегіндегі бұрынғы герман ықпал аймағын Жапонияға беру туралы шешіміне наразылық ретінде туындаған болатын. Қытайда көпшілік Антанта соғысты жеңімпаз болып аяқтады, Қытай герман коалициясында солармен одақтас болғандықтан Шандун провинциясындағы Германияның ықпал ету аймағы Қытайға қайтарылады деп үміттенген еді. Дегенмен Парижде бейбіт конференцияда қатысушылар Шандун Жапония бақылауында болу керек деп шешті.", "title": "Сунь Ятсен" } ]

[ { "docid": "21097_1_1", "text": "\nФутболдан тұңғыш әлем чемпионаты — 1930 жылы шілденің 13-і мен 30-ы аралығында Уругвай елінде өтті. Уругвай тұңғыш әлем чемпионатын өткізуші ел ғана емес, тұңғыш чемпионы да атанды. Финалдық ойында алаң иелері Аргентина құрамасын 4:2 есебін жеңді.", "title": "Футболдан 1930 жылғы әлем біріншілігі" }, { "docid": "21097_3_1", "text": "Әлем чемпионатының барлық ойындары ел астанасы Монтевидео қаласында өтті. Чемпионат басталмас бұрын уругуайлықтар жаңадан Сентенарио атты стадион салды. Осы стадионда жәнеде финалдық кездесу өткізілді. Нөсер жауынның салдарынан стадионды салып бітіру қиынға соғып, чемпионат басталуға 5 күн қалғанда бітірді.", "title": "Футболдан 1930 жылғы әлем біріншілігі" } ]

[]

[ { "docid": "48332_1_1", "text": "\nИнд алабының өркениеті немесе Хараппа өркениеті - қазіргі Үндістан мен Пәкістан аумағындағы ежелгі мәдениет. Біздің заманымыздан бұрынғы 3-мыңжылдық пен біздің заманымыздан бұрынғы 16 ғасырлар аралығын қамтиды. Пәкстандағы Мултан облысы Рави өзеннің ескі арнасы маңындағы Хараппа атына байланысты Хараппа өркениеті деп аталған. Кейде оны инд мәдениеті, инд өркениеті деп те атайды.\nАлғаш рет 1921 жылы бұл ескерткішті Р.Сахин тапқан. Кейіннен М.С. Ватс, М.Уилер, Дж. Ф. Дейлс қазба жұмыстарын жүргізді. Хараппа өркениетін зерттеуге 20 ғасырдың 20 — 50-жылдары Дж. Маршалл, Э.Маккей, Б.Б. Лала, Р.Банерджи, т.б. ғалымдар көп үлес қосты. Қазіргі таңда бұл өркениетке жататын 500-ден астам ескерткіш анықталып отыр. Қазба жұмыстары барысында астаналық қалалардың (Хараппа, Мохенджо-Даро, Каливанган) қирандылары, теңіз порттарының орындары, қоныстар мен қорымдар аршылған. ", "title": "Инд алабының өркениеті" } ]

[ { "docid": "48332_2_1", "text": "Хараппа қаласының цитаделін (батыс бөлікте орналасқан) қазған кезде қабырғасының қалыңд. 12,2 м-ге, ішкі алаңы 182,9 - 365,8 м болғандығы анықталған. Хараппа өркениетіндегі құрылыстар шикі кірпіштен тұрғызылды. Баспаналар бір, кейде екі қабат болып осы кірпіштерден қаланған. Іргесі таспен көтерілді. Олар 4 — 6 бөлмелі болып, баспаналар орталық аулаға шоғырланған. Аулада құдық қазылды. Цитадельдер мұнаралармен күшейтілді. Хараппа өркениетін қалдырған халық мал шарушылық және егіншілікпен айналысты. Олардың буйвол, шошқа өсіргендігі анықталған. Дәнді дақылдардан бидай, арпа, тары, бұршақ, күріш өсірген. Егіншіліктің дамығандығын күрделі ирригациялық жүйелер, сан алуан қыш ыдыстары, мыстан және қоладан жасалған еңбек құралдары (пышақ, орақ, ара, дәнүккіш) да айғақтайды. Тайпааралық қақтығыстардың болғандығы соғыс және қорғануға арналған қару-жарақ түрлерінен (жебе және найза ұштары, қысқа семсер) де байқалады. Теңіз кәсіпшілігін айғақтайтын заттар (желкенді қайық қалдығы, кемелердің суреттері) да табылған. Қазба барысында көрші елдерде жасалынған көптеген бұйымдар аршылып алынған. Бұлардың барлығы халықаралық сауда қатынастары жақсы жолға қойылғандығын көрсетеді. Ғалымдардың пайымдауынша, мұнда құрғақ және су жолдары болған. ", "title": "Инд алабының өркениеті" }, { "docid": "48332_3_1", "text": "Хараппа өркениетінің қалаларынан табылған таразы тастары, халық арасында күрделі экономиялық қатынастар дамығандығын дәлелдейді. Қолөнер бұйымдары металл, ағаш, сүйек, піл сүйегі. материалдардан жасалды. Сан алуан тұрмыстық-шаруашылық бұйымдарына хайуанаттар суреттері, пиктограммалық жазулар түсірілді. Сол кездегі адамдардың мүсіндері де жасалған. Өркениеттің негізгі ерекшеліктерін көрсететін материалдар Пәкістандағы Хараппа, Мохенджо-Даро мен Чанху-Даро және Үндістандағы Лотхал, Калибанган, Рупар қалаларынан алынған. Жерлеу орындарының мәліметтері, негізінен Хараппа мен Лотхал маңындағы қорымдардан алынған. Оған қарағанда, ежелгі хараппалықтар мүрдені шалқасынан жатқызып, шұңқырларға жерлеген, қасына қыш ыдыстар, тағы басқа заттар қойған. Хараппа өркениетін қалдырған халық құдай-анаға, Шива құдай прототипіне, отқа, ағашқа, жан-жануарларға табынды. Зерттеушілер Хараппа өркениетінің құлдырауына алып келген тектоникалық қозғалыстар мен су тасқыны, топырақ құнарлылығының төмендеуі, эпидемия мен соғыстар деп пайымдайды. Хараппа өркениетінің ықпалы Пәкістан мен Үндістан халықтары арасында күні бүгінге дейін сақталып келеді.", "title": "Инд алабының өркениеті" } ]

[ { "docid": "6661_1_1", "text": "Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы (Universal Declaration of Human Rights, UDHR) — адамның негізгі құқықтары мен бостандықтарын жария еткен бірден-бір халықаралық-құқықтық құжат. 1948 ж. 10 желтоқсанда БҰҰ-ның Бас Ассамблеясы 217 А (III) жарғысымен қабылданған және жарияланған. Құжатта белгіленіп, бекітілген адам құқықтары мен бостандықтарының жалпыға бірдей мойындалуын, сақталуын және тиімді жүзеге асырылуын қамтамасыз ету бұл құжаттың негізгі міндеті.", "title": "Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы" } ]

[ { "docid": "6661_2_1", "text": "Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы ерекшелігі мен маңыздылығы адам құқықтары мен бостандықтарын алғашқы болып халықаралық дәрежеге көтергендігінде жатыр. Декларацияның міндеттілігі, заңдық сипаты жоқ, яғни бекітілген нормалар сөзсіз орындалуға тиісті емес. Дегенмен құжатта белгіленген адам құқықтары мен бостандықтары жөніндегі қағидалардың маңыздылығына байланысты Декларация жалпыға бірдей акт ретінде танылады және оны қабылдауға дауыс берген мемлекеттердің барлығы бірдей орындауға тырысады.", "title": "Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы" }, { "docid": "6661_4_1", "text": "* Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы\n* Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы", "title": "Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы" } ]

[ { "docid": "22168_4_1", "text": "Мәнерлеп сырғанауда қозғалыс жылдам не баяу, әр түрлі бағытта (айналып, секіріп, тағы да басқа) орындалуы тиіс. Спорттың бұл түріне баланы 7-8 жастан баули бастайды. Мәнерлеп сырғанаудан әлем чемпионаты 1896 жылдан бастап өтіп келеді. Әуелі жарыс тек қана ерлер арасында өтсе, он жылдан кейін әйелдер де күш сынаса бастады. 1908 жылы жұптасып сырғанаудан, 1950 жылы мұз үстіндегі бишілер бәсекесі ұйымдастырыла бастады.", "title": "Мәнерлеп сырғанау" } ]

[ { "docid": "22168_2_1", "text": "Мәнерлеп сырғанау — спорт түрі. Мұнда спортшы конькимен сырғанап, музыка сазына сәйкес әсем қимыл жасайды.", "title": "Мәнерлеп сырғанау" } ]

[ { "docid": "13273_1_1_1", "text": "Бор қағидалары, Бор постулаттары – даниялық физик Бордың атомның орнықты (стационар) күйін және спектрлік заңдылықтарын түсіндіруге арналған негізгі болжамдары (1913). Сутек атомының сызықтық спектрін (Бальмер-Ридберг формуласы), атомның ядролық моделі мен жарық сәулесінің квантты шығарылуы мен жұтылуын түсіндіру мақсатында Нильс Бордың 1913 жылы тұжырымдаған жорамалдары:\n*1. Атомдар, тек стационарлық күйлер деп аталатын қандай да бiр күйлерде ғана бола алады. Бұл күйдегi электрондар ядроны айнала үдей қозғалғанымен өзiнен сәуле шығармайды. Бірінші қағида немесе орнықты күйлер қағидасы: атомдағы электрондар кез келген энергиясы бар орбиталармен емес, тек белгілі бір энергиясы бар орбиталар бойымен қозғалады. Оларды орнықты орбиталар деп атайды. Орнықты орбиталардың энергиясы тек белгілі бір дискретті (үзікті) мәндерді ғана иеленеді. Электрондар мұндай орнықты орбита бойымен қозғалып жүргенде сәуле шығармайды. \n*2. Сәуле шығару немесе жұту тек бiр стационарлық күйден екiншi стационарлық күйге өткен кезде ғана болады. Ал шығарылған немесе жұтылған сәуленiң жиiлiгi мына шарттан анықталады \nformula_1", "title": "Бор қағидалары" } ]

[ { "docid": "13273_2_1", "text": "Атомдардың энергетикалық күйлерiн энергия деңгейлерi арқылы белгiлеп, сәуле шығару және жұту үрдiстерiн көрнектi түрде көрсету ыңғайлы.", "title": "Бор қағидалары" }, { "docid": "13273_3_1", "text": "* 3. (Орбиталардың кванттану ережесі):Стационарлық күйдегі атомдардың шеңбер бойымен қозғалғанда импульс моменттері тек дискретті мән қабылдай алады", "title": "Бор қағидалары" } ]

[ { "docid": "40247_1_1", "text": "\n\nХеопс пирамидасы — дүние жүзіндегі аса ірі пирамидалардың бірі . Бұл пирамиданы перғауын Хеопс (Хуфу) көзі тірісінде өзіне арнап б.з.б. 3 - мыңжылдықтың 1 - жартысында Гиза қаласы маңындағы Ливия шөлінде салғызған . Кезінде ежелгі мысырлықтар осынау алып кесене-пирамиданы “Хуфу көкжиегі” деп атаған . Хеопс пирамидасының табаны төрт бұрышты болып басталады да , жоғары қарай басқыш тәрізді көтеріліп , көп сатылы құрылыс түрінде тұрғызылған . Ұшар басы сүйірленіп бітетін Хеопс пирамидасының архитектуралық құрылысына сәулетші Хемиун басшылық жасаған. ", "title": "Хеопс" } ]

[ { "docid": "40247_3_1", "text": "Пирамиданың 20 жылда біткені айтылуда. Ол үшін, Нілдің суы көтерілген маусымда, күніне 4000 блок тасылуы керек. 60 миллион тонна тастың тасымалдануы үшін 1000 қайық қажет. Қолмен тегістеліп, жылтыратылған 460 000 таспен қапталған. Бұлар ұқыпты орналастырылғаны соншалық, тіпті араларына қағаз да симайды екен. Пирамидаларға біреулер әуе жолдары үшін бір белгі деп, біреулер геологиялық тербелістермен резонансқа кіре алатын бір энергия орталығы деп, ал ендігі біреулер тарихқа бағыт беретін бір архив деп сенеді.", "title": "Хеопс" } ]

[ { "docid": "526676_1_1", "text": "\nОба індеті немесе Қара індет немесе Қара өлім (The Black Death, atra mors)— адамзат тарихыныӊ еӊ сұмдық пандемияларыныӊ бірі. Тарихшылардыӊ жобалап есептеуі бойынша 1346-53 жылдары Еуропада оба індеттіӊ кесірінен 75 тен 200 миллионға дейін адам қайтыс болған<ref name=\"ABC/Reuters\"></ref>. Қазіргі заманныӊ ғылымдары обадаӊ қайтыс болған адамдардыӊ ДНҚ–сын зерттеген кезде аурудыӊ қоздырғышы — \"Yersinia Pestis\" бактериясы болып табылды.", "title": "Оба індеті" } ]

[ { "docid": "526676_3_1", "text": "Пандеминыӊ салдарынан Еуропаныӊ тарихына зор әсер еткен көптеген діни, әлеуметтік және экономикалық күйзелістер туған. Бұл оқиғадан оӊалу үшін Еуропа халықтарына 150 жылдай қажет болды.", "title": "Оба індеті" } ]

[ { "docid": "49774_1_1", "text": "\n\nТәуелсіздік Декларациясы (АҚШ), Солтүстік Америкадағы тәуелсіздік үшін Соғыс кезінде 1776 жылы 4 шілдеде Филадельфияда өткен 2-інші Құрлықтық конгрессте қабылданған. Тәуелсіздік декларациясының негізіне республикалық және демократиялық рухта жасалған Томас Джефферсонның жобасы алынды. Онда 13 британ отарының метрополиядан бөлініп, дербес, тәуелсіздік мемлекет – Америка Құрама Штаттарының құрылғанын жарияланды. Тәуелсіздік Декларациясы адамдардың заң алдындағы теңдігін, олардың өмір сүруге деген табиғи құқығын, бостандығы мен бақытқа ұмтылуын жариялады. Алайда құл иеленушілердің қысымымен декларация мәтінінен құлдықты айыптаған жолдар алынып тасталды. Кейіннен Тәуелсіздік Декларациясының қабылданған күні америка халқының ұлттық мейрамына айналды.\n", "title": "Тәуелсіздік Декларациясы" } ]

[]

[ { "docid": "499127_2_1", "text": "Пангея (көне-грек: \"Πανγαῖα\" — «барлықжер») — өте үлкен суперконтинент,полеозойдың аяғында және мезозойдың бас кезінде Жердің барлық құрлығын біріктіріп тұрды деуге болады. Есімін Альфред Вегенер ұсынған болатын.", "title": "Пангея" } ]

[ { "docid": "499127_3_1", "text": "Пангеяның өзгеру кезеңінде өте ерте континенттердің қақтығысу әсерінен тау жүйелері пайда болды.Олардың кейбіреулері біздің кезімізге дейін жетті,мысалы Орал және Аппалачи таулары.Бұл таулар қазіргі биік әрі жас Еуропадағы Альпі және Солтүстік Америкадағы Кордильера,Оңтүстік Америкадағы Анды мен Азиядағы Гималай тауларынан әлде қайда кәрі.Өте ұзақ миллиондаған жылдар бойғы қоршаған орта әсерінен Орал және Аппалачи қатты бұзылған және өте аласа.", "title": "Пангея" }, { "docid": "499127_5_1", "text": "Пангея перм кезеңінде пайда болды және триастың соңында бұзылды. Шамамен 200-210 миллион жыл бұрын екі континентке ажырады.Солтүстік континент Лавразия соңынан Еуразия мен Солтүстік Америкаға бөлінген және оңтүстік континент Гондвана соңынан Африка,Оңтүстік Америка,Үндістан,Австралия және Антарктидаға бөлінген.", "title": "Пангея" } ]

[ { "docid": "138803_2_1", "text": "1942 жылға таман жоба ертеректе зерттеудің көп бөлігі өткізілген Колумбия университеті орналасқан жеріне байланысты «Манхэттен» деген кодты атауға ие болды. Сондай-ақ зерттеулер Калифорния университетінде және Чикаго университетінде өткізілген. 1943 жылы бомбаны өндіретін зертхана Нью-Мексикодағы Лос АЛАМОСТЕ құрылған, оның штатына енген ғалымдарды Р.ОППЕНГЕЙМЕР басқарған.", "title": "Манхэттен жобасы" } ]

[ { "docid": "138803_1_1", "text": "Манхэттен жобасы (Manhattan Project), АҚШ билігінің зерттеу жобасы (1942-45), оны жүзеге асыру бірінші атом бомбасын жасауға ықпал етті..\n1939 жылы АҚШ ғалымдары президент Ф.Рузвельтті ядролық ыдыратуды әскери мақсатта қолдану мүмкіндігін зерттеу бағдарламасын бекітуге көндіреді; бұған 6000 доллар бөлінеді. ", "title": "Манхэттен жобасы" }, { "docid": "138803_3_1", "text": "Өндіріс Теннеси шт. Ок Риджде де, Вашингтон шт. Хартфордта да салынған болатын. ", "title": "Манхэттен жобасы" } ]

[ { "docid": "558099_2_1", "text": "Сиэ́тл (Seattle, тағыда Сиэттл, Сиетл, Сиатл деп кездеседі) — АҚШ-тың солтүстік батысындағы және Вашингтон штатындағы ірі қала, атап айтқанда, ірі теңіз порты. Қала Кинг округының әкімшілік орталығы. Пьюджет (Puget Sound) және Вашингтон көлі шығанақтар жүйесінің арасында орналасқан.", "title": "Сиэтл" } ]

[ { "docid": "558099_3_1", "text": "Қаланың атауы, қаланың негізі қаланбай тұрып осы аймақтағы тұрған кейін көшіп кеткен Қызылтерілі Дуамиш және Сугуамиш ру басылары басшысы Сиэтл ()ден алынған.", "title": "Сиэтл" } ]

[ { "docid": "28379_1_1", "text": ":Кәсіподақ, кәсіби одақтар – өндірістегі және өндірістен тыс салалардағы қызметкерлерді біріктіретін, өз мүшелерінің әлеуметтік-экономикалық құқтары мен мүдделерін қорғау үшін құрылатын ерікті ұйымдар; қызметінің сипаты мен кәсіби мүдделерінің ортақтығына қарай ұйымдасқан азаматтардың бұқаралық ерікті қоғамдық бірлестіктері.", "title": "Кәсіподақ" } ]

[]

[ { "docid": "124327_3_1_2", "text": "# жаралу табиғатына (тегіне) орай: \"биохимиялық газдар\", \"литохимиялық газдар\", \"радиоактивтілік газдары\", \"ауа газдары\" және \"ғарыш газдары\" болып бес түрге бөлінеді. Бұл газдар, сайып келгенде, әр түрлі агрегаттық жағдайдағы күрделі табиғи жүйелер құрамынан бөлініп дараланған заттар қоспасы (ерітіндісі) болып табылады, олар қалыпты (атмосфералық) жағдайда газ түріңде ұшырасады. Табиғи газдардың сан түрлілігі олар туындайтын табиғи жүйелер сипатымен және олардың газдарды бөліп шығару жағдайларымен анықталады. Өздері туындайтын табиғи жүйелер сипатына орай табиғи газдар \"тау жынысы газдары\", \"газгидраттар газы\", \"мұнай газы\", \"табиғи су газдары\" және \"жерасты газдары\" болып бірнеше түрлерге бөлінеді. Табиғи жүйелердің газ бөліп шығару жағдайына орай табиғи газдар \"өздігінен бөлініп шыққан\" газдар және \"әдейілеп өндірілген газдар\" болып екі топқа жіктеледі.", "title": "Табиғи газ" } ]

[ { "docid": "124327_1_1", "text": "\nТабиғи газ — Жер қойнауларында органикалық заттардың анаэробты бөлінуі кезінде пайда болған газдар қоспасы.", "title": "Табиғи газ" } ]

[ { "docid": "35253_1_1_1", "text": "Ауксиндер (αὔξω  – \"өсемін\") – өсімдік жасушаларында түзілетін физиологиялық маңызы зор, өсу процестеріне демеу болатын өсімдіктер гормондары, индол туындылары. А. жасанды және табиғи жолмен түзіледі. Ауксин өркендердің ұштарында, жапырақтарда және тұқым жарнақтарында, өсіп келе жатқан ұрықта түзіледі. Өсімдік тозағында да ауксин кездеседі. Жасанды А. – өсімдік өсіру тәжірибесінде қолданылатын кристалды заттардан (мыс., индолил май қышқылы, нафтил-сірке қышқылы, т.б.) алынады. Табиғи А. барлық жоғ. және төм. сатыдағы өсімдіктердің көпшілігінде, сондай-ақ бактерияларда түзіледі. Олар өсіп келе жатқан өркендердің ұштарында, тұқымда, тұқымжарнақта пайда болып, жасушалардың созылуын, сабақтың, жапырақтардың, тамыр кесінділерінің өсуін, олардың иілгіштік қасиеттерінің пайда болуын тудырады, қалемшелердің тамырлану қарқынын тездетеді. А. әсерінен қышқылданған клетка қабығы жұмсарып, оның құрамындағы целлюлоза және пектиндік полимерлері үзіліп, қасиеті өзгереді. Бұл ішкі (тургорлық) қысымның әсерінен өсіп келе жатқан жасушаның созылуын жеңілдетеді. А. қоректік ортада өскен өсімдік ұлпасында (каллус) және қалемшелерде қосалқы тамырлардың пайда болуына ықпал ететіндіктен көбеюі жеделдейді.", "title": "Ауксиндер" }, { "docid": "35253_2_1", "text": "Фототропизм жұмысын басқаратын және реттейтін заттың болуы туралы алғашқы болжамды Чарльз Дарвин «Өсімдіктердің қозғалу қабілеті туралы» (1880) еңбегінде ұсынды. Дарвин сабақтың әр түрлі бөліктерін көлеңкелеу тәжірибелері арқылы өсімдіктің гипотетикалық өсуін реттейтін затты анықтап, оны ауксин деп атаған. Ч.Дарвин ауксиннің өсімдіктің апексінде синтезделіп, жер үсті бөлігінде полярлы (жоғарыдан төмен) бағыты бойынша қозғалатыны туралы қорытынды жасады. 1931 жылы адам зәрінен, өсімдіктерде сабақтың майысуын тудыратын зат бөлініп алынды; бұл зат индолацетикалық қышқыл (IAA) болып шықты; ИЛҚ көп ұзамай өсімдік және саңырауқұлақ ұлпаларынан да шығарылған болатын. ИЛҚ өзінің табиғаты бойынша триптофан аминқышқылының туындысы болып табылады. ИЛҚ әр түрлі өсімдік түрлерінің тіндеріндегі барлық ауксиндердің 80-95% құрайтын негізгі табиғи ауксин болып табылады. Басқа табиғи ауксиндердің барлығы (индолбутир қышқылы, хлориндолилацет қышқылы) химиялық формуласы бойынша ИЛҚ-ға жақын және оның шығу тегімен байланысты.", "title": "Ауксиндер" } ]

[]

[ { "docid": "253236_1_1", "text": "Ежелгі Олимпияда ойындары (Ancient Olympic Games), Олимпиялық ойындардың тарихи тамыры діни дәстүрлерге, грек құдайларына табынуға тым алысқа алып кетеді. Байырғы Элладада жарысқа қатысушылар тек қана жалаңаштанып түседі екен. Жеңімпаздар зәйтүн ағашының жапырақтарынан өрілген алқамен марапатталыпты. Ерте дүниедегі спорт жарыстары, олимпиялық ойында б.э. бұрын 776 жылдан өтеді деп есептелінсе де жарыстар бұдан әлдеқайда ертерек басталған. Ресми түрде ойындар Олимпия қаласында өткізілген және кене грек жұрты үшін ең маңызды оқиға болған. Онда өз уақытындағы ең үздік атлетикалық нәтижелер көрсетілген, сол сияқты оның бағдарламасына күймемен жарысу, жұдырықтасу, күрес, диск лақтыру, жүгіру, секіру түрлері енген. Христиандар заманы басталғанда Олимпиялық ойындар өзінің бұрынғы бағасын жоғалтып жаңа эраның 393 жылы Рим императоры Феодосей 1-дің әмірімен тоқтатылған.", "title": "Ежелгі Олимпияда ойындары" } ]

[]

[ { "docid": "510282_2_1", "text": "Қазіргі кезде өмір сүретін цианабактериялардан түзілген қазіргі заманғы строматолиттерне ұқсас түрлері осы болжамға дәлел бола алады, бұлар Австралия мен Багам аралдарынан табылған.", "title": "Строматолит" } ]

[ { "docid": "510282_1_1", "text": "\nСтроматолиттер — ежелгі фотосинтездейтін прокариоттар - цианбактериялар төсеніштерінің ерекше бірлестіктері - тіршілік әрекетінің нәтижесі.", "title": "Строматолит" } ]

[ { "docid": "99092_2_1", "text": "Бұл аймақты мекен еткен халықтардың желге тиіп, күнге күйген түрлеріне қарап, гректер оларды (файнекес) - қоңыр түстілер десе, ал египеттіктер (фенеху) - кеме жасаушылар деп атап кеткен. Осы ұгымдардың нәтижесінде Финикия түсінігі қалыптасқан.\nФиникияның Тир, Библ және Сидон қалалары Жерорта теңізінің жағалауында орналасқандықтан сауда жолдарының тоғысатын орны болды. Қалаларда шебер қолөнершілер, зергерлер, ағаш пен піл сүйегін өңдеушілер, мөлдір шыныдан әр түрлі бұйымдар жасаушылар және қара қошқыл түске боялған маталар өндірілді.", "title": "Финикия" } ]

[]

[ { "docid": "288656_2_1", "text": "Иллинойс - француздық католиктік миссионерлер мен зерттеушілер Иллинойстың таза американдықтарына берген атауының қазіргі жазылымы. Бұл атау бұрынғы жазбаларда әртүрлі жазылған.", "title": "Иллинойс" } ]

[ { "docid": "288656_3_1", "text": "=== Туы мен таңбасы===\nҚазіргі Иллинойс туында 181 жылы АҚШ-тың үлкен таңбасы қарап жасалған Иллинойс таңбасы бейнеленген.", "title": "Иллинойс" } ]

[ { "docid": "492551_2_1", "text": "Әні мен сөзін сингал тілінде Шри-Ланканың танымал ақыны, композиторы және суретшісі Ананда Самаркун 1940 жылы жазған, ал 1951 жылдық 22 қараша айында ресми түрде мемлекеттік комитетпен ұлттық әнұран ретінде қабылданды. 1950 жылы танымал ақын Пандитар Наллатамби әнұранды тамил тіліне аударған. ", "title": "Шри-Ланка әнұраны" } ]

[ { "docid": "492551_1_1", "text": "\n\nАна Шри-Ланка (ශ්‍රී ලංකා ජාතික ගීය, ஸ்ரீ லங்கா தாயே) — Шри-Ланканың мемлекеттік әнұраны", "title": "Шри-Ланка әнұраны" }, { "docid": "492551_4_1", "text": "<poem>\nSri Lanka Matha, apa Sri Lanka,\nNamo Namo Namo Namo Matha.\nSundara siri barini,\nSurendi athi Sobamana Lanka\nDhanya dhanaya neka mal pala thuru piri, Jaya bhoomiya ramya.\nApa hata sapa siri setha sadana, jeevanaye Matha!\nPiliganu mena apa bhakti pooja,\nNamo Namo Matha.\nApa Sri Lanka,\nNamo Namo Namo Namo Matha,\napa Sri Lanka, Namo Namo Namo Namo Matha.\nObave apa vidya, Obamaya apa sathya\nObave apa shakti, Apa hada thula bhakti\nOba apa aloke, Aapage anuprane\noba apa jeevana ve, Apa muktiya obave\nNava jeevana demine\nNnithina apa Pubudu karan matha\nGnana veerya vadavamina ragena yanu\nmena jaya bhoomi kara\nEka mavekuge daru kala bavina\nyamu yamu wee nopama\nPrema vada sama bheda durara da Namo Namo Matha\nApa Sri Lanka,\nNamo Namo Namo Namo Matha.\nApa Sri Lanka,\nNamo Namo Namo Namo Matha!\n</poem>", "title": "Шри-Ланка әнұраны" } ]

[ { "docid": "26670_1_1", "text": "Ваттметр(ватт және грек. metrй› – өлшеймін) – тұрақты және айнымалы ток тізбегіндегі актив қуатты өлшеуге арналған электрлік құрал. В. жұмысы 2 ораманың (ток және кернеу орамаларының) өзара әсерлесуіне негізделген.\n\nСанат:Физика", "title": "Ваттметр" } ]

[]

[ { "docid": "70432_1_1", "text": "\nЖуан ішек(intestinum crassum \"intestinum\" — ішек, \"crassum\" — жуан) — ас (азық) қорыту аппаратының артқы бөлімі. Жуан ішектің қабырғасы да, басқа ішкі түтікше мүшелер сияқты үш қабықтан (\"кілегейлі, етті, сірлі\") тұрады. Жуан ішек өз кезегінде үш бөлімнен: \"бүйеннен, тоқ ішектен\" және \"артқы тесік\" — ануспен аяқталатын тік ішектен құралған. Бұл ішектерде аш ішектен келген азық одан әрі қорытылып, қоректік заттар, су және тұздар сіңіріледі. Ал қорытылмаған азық қалдығынан нәжіс қалыптасып, сыртқа шығарылады. Адам мен кейбір жануарлар жуан ішектерінің қабырғаларында етті қабықтың ұзынша қабатынан түзілген ет таспалары болады. Олардың аралықтарында етті қабығы тек сақинаша қабаттан тұратын жұқа қабырғалы қалташалар қалады.", "title": "Жуан ішек" } ]

[]

[ { "docid": "202060_2_1", "text": "Йель университетті (Yale University) — Американдық жекеменшік иелігіндегі Айви Лигасына кіретін зерттеу университеті. Ол Коннектикут штатының Нью Хэван қаласында орналасқан. Бұл университтет 1701 жылы Коннектикут колониясында қаланып, бүгінгі күні АҚШ-тың колониялдық кезеңде қаланған университеттер тізіміне кіреді.", "title": "Йель университеті" } ]

[ { "docid": "202060_4_1", "text": "1930 жылдары Йель оқу жүйесін өзгертіп, 12 факультеттерге бөлінді. Бүгінгі күні Йель тағы 2 факультет құруды жоспарлауда. Йельде 1,100 ұстаздық құрамы студенттерге сабақ оқытып кеңес береді. Бакалавриатта оқитын студенттердің саны 5,300 және магистратура мен профисианалды студенттердің саны 6,100. Йельдің барлық ең жоғары дәрежелі профессорлары бакалавриатта оқитын студенттердіңбарлығына сабақ оқытады.", "title": "Йель университеті" } ]

[ { "docid": "48245_1_1_1", "text": "Хлорофилл (chloros — жасыл және phyllon — жапырақ) — Күн сәулесінің қуатымен фотосинтез процесін іске асыратын өсімдіктердің жасыл пигменті. Хлорофиллдің бірнеше типі (Х. a, b, c, d) бар. Хлорофиллдің бұл типтері бактериялар, балдырлар, жоғары сатыдағы өсімдіктердің құрамында кездеседі. Фотосинтездеуші бактериялардың барлығына бактериохлорофилл пигменті тән. Химиялық құрылымы жағынан барлық хлорофиллдер пирролдың магнийлі тұздары болып табылады. Олардың молекулаларында төрт пиррол сақиналары өзара метилдік көпіршелері арқылы байланысып, порфирин ядросын құрайды. Пиррол сақиналарындағы азот атомдары төрт үйлестіргіш байланыс арқылы тұтасады. Порфириндік құрылымға бесінші болып циклопентан сақинасы жалғасқан. Тетрапиррол және циклопентан сақиналарынан құралған — хлорофилл молекуласының негізгі бөлігі форбин деп аталады. 4-пиррол сақинасының жанама тізбегіндегі пропион қышқылы күрделі эфирлі байланыс арқылы фитол спиртімен (С20Н39ОН) жалғасқан. Хлорофилл молекуласындағы тетрапирролдық циклдің сырт жағындағы көміртек атомдары 1 — 10 сандарымен белгіленеді. Сол атомдардың 1, 3, 5 және 8-дерінде метил топтары, екіншісіне — винил, төртіншісіне — этил топтары жалғасқан. ", "title": "Хлорофилл" } ]

[]

[ { "docid": "31090_1_1", "text": "\nРобот (robot, robota — еріксіз еңбек, rob — құл; чех жазушысы К. Чапек ойлап шығарған сөз, ол алғашқы ұғымында “жұмысқа шебер адам” мағынасында қолданылды) — антропоморфтық (адам тәрізді) әрекеттер, қимылдар жасайтын машина; адам жүрісі мен қимылын еліктететін автоматтандырылған, адам қажетіне еңбек етуге бағытталған, күрделі кұрылғы.", "title": "Робот" } ]

[ { "docid": "31090_2_1", "text": "Робот қоршаған әлеммен әрекеттескен кезде адамның (жануарлардың) қызметтері мен іс-әрекеттерін ішінара немесе толық атқарады. Алғашқы роботтар адамның қозғалысы мен сырт пішінін қайталады. Олар ойын-сауық мақсаттарында пайдаланылды. Қазіргі кезде тұрмыстағы көптеген қызметтерді атқаратын, қадағалайтын, мүгедектер мен сәбилерге көмекші, көңілін аулайтын, т.б. роботтар жасалынды, интеллектуалдық роботтар да пайда бола бастады. ", "title": "Робот" }, { "docid": "31090_3_1", "text": "Робот техниканың дамуы барысында адамдарды бір сарынды ауыр жұмыстардан, жоғары радиациялы, жоғары немесе төмен температура жағдайларындағы және адам қатынауы қиын жерлердегі (су астында, ғарышта) жұмыстардан босататын автоматтық құрылғылар мен механизмдер түрінде жасалып, олар үнемі жетілдіріле түсуде. Мұндай құрылғылар мен механизмдер өнеркәсіптік роботтар деп аталады. Өнеркәсіптік роботтар – өндіріс процесінде адамның қозғалу және басқару сияқты іс-әрекеттерін (өндіріс заттарының орнын ауыстыру т.с.с.) және технологиялық құралдардың (айла-тетіктердің) қызметтерін орындайтын автоматтық машина. Адамның қатысуынсыз бір немесе бірнеше технологиялық операцияны, өңделетін бұйымды тиеу мен түсіруді қоса алғанда автоматты түрде орындайтын технологиялық өңдеуші машиналардың, өндірістік машиналардың, тасымалдау және көмекші жабдықтардың жиынтығын робот-техникалық кешен деп атайды. Робот-техникалық кешеннің, әдетте, электрондық есептеу машинасы (ЭЕМ) немесе микроконтроллер негізіндегі бағдарламалық басқару жүйесі болады. Робот-техникалық кешен “адамсыз технологияны” енгізудің негізі болып табылатын икемді өндіріс жүйелерінің бастапқы буыны болып табылады. Робот-техникалық кешенді пайдалану жұмыс күшінің тапшылығы жағдайында өте маңызды.", "title": "Робот" } ]

[ { "docid": "653618_1_1", "text": "\nМенде бір арман бар (I Have a Dream) - бұл американ азаматтық құқық белсендісі Мартин Лютер Кингтің 1963 жылы 28 тамызда Вашингтонда \"Жұмыс және бостандық үшін\" маршында сөйлеген түйінсөзі болып, онда азаматтық және экономикалық құқықтар туралы айтады және АҚШ-тағы нәсілшілдікті, расизмді ақырластыруға шақырады. Вашингтондағы Линкольн мемориалының баспалдағында тұрып 250 000-нан астам азаматтық құқық қолдаушыларына қарата айтылған бұл сөз азаматтық құқық қозғалысының айқындаушы сәті болды және ол АҚШ тарихындағы ең танымал баяндамалардың бірі есептеледі.\n", "title": "Менде бір арман бар" } ]

[]

[ { "docid": "531531_2_1", "text": "\nДжек Глисон 1992 жылы 20 мамыр күні туған. Жеті жасынан бастап Джек өнер мектебінде Independent Theatre Workshop білім алған. Speech and Drama and Solo Acting емтиханын жақсы тапсырды. Қазіргі кезде ол Тринити-колледжде оқиды.\nӨзінің карьерасын толық метражды емес фильмдерден бастады. Олар: Movind day (2002), Fishtale (2003), Tom waits made me cry (2004), Shaving the baby and orange. Одан кейін Бэтмен:Бастама фильмінде жəне \"Саңырауқұлақтар\" фильмінде түсті. 2009 жылдың 19 шілде күні Джек Глисонды Джоффри Баратеон рөліне қабылдады.", "title": "Джек Глисон" } ]

[]

[ { "docid": "24776_1_1", "text": "\nЭнергияның Сақталу Заңы, энергияның сақталу және айналу заңы – табиғаттағы кез келген материялық тұйық жүйеде өтетін барлық процестер кезінде сол жүйе энергиясының сақталатынын тұжырымдайтын жалпы заң. Энергия бұл жағдайда тек бір түрден екінші бір түрге айналады (егер материялық жүйенің қоршаған ортамен әсерлесуін ескермеуге болса, онда ол жүйені тұйық жүйе деп қарастыруға болады); егер материялық жүйе сыртқы әсердің нәтижесінде бір (бастапқы) күйдегі екінші (соңғы) бір күйге ауысса, онда оның энергиясының артуы (не кемуі) жүйемен әсерлесетін денелер мен өріс энергиясының кемуіне (не артуына) тең болады. Бұл жағдайда жүйе энергиясының өзгеруіне жүйе күйінің біреуіне (бастапқы не соңғы) ғана тәуелді болады да, оның ауысу жолына (тәсіліне) тәуелді болмайды. Басқаша айтқанда, энергия – жүйе күйінің бір мәнді функциясы. Термодинамикада Энергияның сақтау заңы термодинамиканың бірінші бастамасы деп аталады. Физикалық (не химикалық) құбылыстардың кез келген түрлерінде Энергияның сақтау заңы сол құбылысқа тән формада ғана тұжырымдалады. Өйткені энергия берілген процесті сипаттайтын параметрлерге тәуелді. Энергияның сақталу және айналу заңын 19 ғ-дың 40-жылдары Дж.Джоуль және неміс ғалымдары Р.Майер, Г.Гельмгольц бір-біріне байланыссыз ашты. \n\n", "title": "Энергияның сақталу заңы" } ]

[]

[ { "docid": "549469_1_1", "text": " \n\nОтты шеңбер (Ring of Fire) — жанартаулар жиі атқылайтын және жиі жер сілкінетін қауіпті аймақ. Бұл сақина Тынық мұхиты алабын қоршап тұрғандықтан, оны \"Тынық мұхитының Отты шеңбері\" немесе \"Тынық мұхиттық белдеу\" деп те атайды. Сақина Жаңа Зеландиядан басталып, Азияны жағалап Аляскаға жетіп, сосын Америка құрлығының оңтүстігіне дейін созылып барады. Отты шеңбердің тұрқы жүзікке, тағаға ұқсайды және 40 мың шақырымға дейін созылып жатыр. Бұл мұхит ойпатының, аралдар доғасы мен жанартаулы тау жоталарының және плиталардың үздіксіз тізбегімен байланысты.", "title": "Отты шеңбер" } ]

[ { "docid": "549469_2_1_1", "text": "==Отты шеңбердің сыры==\n\nҒалымдар Отты шеңберді зерттеу арқылы жер бетіндегі тектоникалық тақталар қозғалысын анықтайды. 1912 жылы Неміс ғалымы Альфред Вегенер ең алғаш Жер қозғлысы теорияын ұсынды. Вегенердің айтуынша, құрлықтар ауыр материалдардың үстіндегі жеңіл жартастардан құралған. Ол суда жүзген алып заттар секілді материктер тұрақты қатып қалған емес, ақырын қозғалады деген болжам жасады. Кейін ғалымдар Вегенердің көптеген идеялары дәл осы Отты шеңберге сай келетінін анықтады. Сөйтіп олар тақталар тектоникасы деп аталатын теорияны жасады. Тақталар тектоникасы бойынша, жер беті қалыңдығы сексен шақырым болатын көптеген үлкен тақталардан немесе жартастардан тұрады. Тақталар жүзіп, жыл сайын бірден он сантиметрге дейінгі жылдамдықпен баяу қозғалады. Бұл адам тырнағының өсу жылдамдығымен бірдей деген сөз. \n", "title": "Отты шеңбер" }, { "docid": "549469_2_1_2", "text": "Отты шеңберде жер тақталары үшін жаңа материал үнемі жасалып отырады, өйткені магма деп аталатын ыстық сұйықтық Жердің ортасынан мұхит түбіне дейін ағады. Жер бетіндегі барлық тақталар жаңа материалға орын қалдыру үшін аздап қозғалуға тиіс болады. Тақталар бір-бірінен алыстауы, немесе бір-біріне қарай қозғалып, бірінің ішіне бірі енуі мүмкін. Олар бір-біріне тиіскенде, бір тақта екіншісінің астына кіреді. Бұл процесс субдукция деп аталады. Субдукция жер сілкіністерін жиі тудырады. Сондай-ақ, астынғы тақта аса жоғары температура салдарынан еруі мүмкін. Осы процесс себебінен Отты шеңберде байқалатындай, пайда болған магма Жер бетіне көтеріліп, Жанартау болып атқылауы мүмкін.", "title": "Отты шеңбер" }, { "docid": "549469_3_1", "text": "Тынық мұхитының айналасындағы жанартаулық белсенділік белдеуінің бар екені алғаш ХІХғ ортасында байқалды. \"Олар (Жапон аралдары) Терра-дель-Фуегодан (Tierra del Fuego) Молуккаға (Moluccas) дейінгі Тынық мұхиты жағалауларын қоршап жатқан белсенді жанартаулар аймағына тән.\"", "title": "Отты шеңбер" } ]

[ { "docid": "522638_1_1", "text": "\nМачу-Пикчу (испанша: Machu Picchu, кечуа: Machu Piqchu, мағынасы \"ежелгі тау\" деген сөз;) - Перу аймағында орналасқан Колумбдан бұрынғы көне Инк империясының қала қалдығы, оңтүстік Америка құрлығындағы тарихы сырлы, көрінісі айбынды ежелгі қала. Батыс солтүстік жағында Кускодан 130км қашықта, бүкіл қала теңіз деңгейінен 2350—2430 биіктегі тау қырқасына орналасып, Урубамба өзені шатқалына биіктен қарап жатыр. Ол қазіргі заманғы Әлемнің жаңа жеті кереметінің бірі есептеледі.", "title": "Мачу-Пикчу" } ]

[ { "docid": "522638_3_1", "text": "Оның жайласу орны ерекше, табиғаты ғажайып, байқалған уақыт кештеу (1911ж.). Ол Инк империясының ең маңызды тарихи белгісі есептеледі. 1983 жылы Мачу-Пикчу ғибадатханасы ЮНЕСКО-ның адамзаттық тарихи мұралар тізіміне еніп, мәдени және табиғи жаратылысы бірдей қорғауға алынды. Дегенмен, кезекте аталған қала әлемде туризмнен жапа шегуі ауыр мәдени, тарихи орындардың бірі есептеледі.", "title": "Мачу-Пикчу" } ]

[ { "docid": "32123_3_1", "text": "Алғашқы Э. с. 1882 ж. Нью-Йоркте салынған. Бұл ст-ға тұрақты токтың 6 динамомашинасы орнатылып, олардың әрқайсысы қуаты 125 а. к-не тең бу машинасымен қозғалысқа келтірілді. Қуатты Э. с-н салу, өндірілген энергияны алыс жерге жеткізу мәселесі тек үш фазалы ток жүйесінің ашылуына байланысты шешілді. ", "title": "Электр станциясы" } ]

[ { "docid": "32123_1_1", "text": "\nЭлектр станциясы — электр энергиясын өндіруге арналған құрал-жабдықтар мен қондырғылардың, сондай-ақ осы мақсат үшін салынған құрылыстар мен ғимараттардың жиынтығы.", "title": "Электр станциясы" }, { "docid": "32123_2_1", "text": "Ол энергия көзіне сәйкес су электр станциясы, жылу электр станциясы, атом электр станциясы, жел электр станциясы, гелиоэнергетик. станция және магнитогидродинамик. генератор болып ажыратылады. Жылу Э. с-на конденсац. электр ст., жылу электр ст., газ трубиналы электр ст., дизель электр ст. жатады. Республика бойынша өндірілетін электр энергиясының 80%-ға жуығы жылу электр станцияларының үлесіне тиеді. Болашақта қуаты зор атом электр стансалары үлкен рөл атқаратын болады. Магниттік гидродинам. генераторда магнит өрісінде қозғалатын электр өткізгіш ортаның (сұйық не газ) энергиясы электр энергиясына тікелей түрленеді.", "title": "Электр станциясы" } ]

[ { "docid": "25472_1_1", "text": "\nАмерика (America, América, América, Amérique, Amirika, Amërika, Amerika) — Америка-батыс жарты шардағы екі құрлықтан тұратын дүние бөлігінің бірі. Атлант және Тынық мұхиттары аралығында орналасқан. Оның құрамына Солтүстік Америка мен Оңтүстік Америка құрлықтары, дүние жүзіндегі ең үлкен арал - Гренландия және тағыда басқа жағалауға жақын аралдар кіреді. Солтүстік Америка мен Оңтүстік Американың бір-бірінен бөлек және дүниенің басқа бөліктерінен алыс жатуы ғана емес ірілігі, табиғат жағдайында зор айырмашылық болуы оларды жеке, дербес құрлықтар деп санауға негіз болады. Олар бір-бірінен Панама мойнағы арқылы бөлінеді. Екі материк аралығындағы Теуантепек пен Панама мойнақтарының аралығы және Вест-Үндістан аралдары Орталық Америкаға жатады.\n", "title": "Америка" } ]

[ { "docid": "100076_3_1", "text": "==Тарихы==", "title": "Экономика" }, { "docid": "25472_2_1_2", "text": "Солтүстік Американың солтүстік шығыс жағалауы мен Гренландия аралын алғаш рет 900 жылдар шамасында нормандар ашты. Антиль аралын және Оңтүстік Американың солтүстік жағалауының бір бөлігін, Солтүстік Американың Кариб теңізі жағалауының оңтүстік бөлігін 1492—1503 жылдары Христофор Колумб ашты. Бұл дүниенің жаңа бөлігі Италия теңізшісі Америго Веспуччидің есімімен аталды. Ол батыс жарты шардағы Христофор Колумбтың ашқан жерлері бұрын белгісіз болып келген дүниенің жаңа бөлігі екендігі туралы алғаш пікір айтты. Христофор Колумб ашқанға дейін Американың байырғы халқы көптеген үндіс тайпалары мен эскимостардан ғана тұратын. Еуропалықтар келіп үстемдік жүргізгенде, жергілікті халықты адам төзгісіз қуғындау, қанау тәртібін орнатты. Отаршылармен бірге неше түрлі аурулар да келді, одан үндістер көп қырғынға ұшырап, күрт азайды, кейбір тайпалар мүлдем құрып кетті. Олардың орнына Африкадан құлдар әкелінді. Американың қазіргі халқы бұрынғы европалықтардың ұрпақтарынан және құл ретінде әкелінген Африкалықтар мен жергілікті үндістердің араласуынан пайда болған. Американың халқы антропологиялық жағынан әр түрлі. Онда адамзаттың белгілі үш нәсілінің өкілдері (еуропоид, монголоид, экваторлық негр-австралоид)араласып кеткен.", "title": "Америка" }, { "docid": "25472_2_1_3", "text": "Американың әр бөлігінде бұлардың араласу сипаты әр түрлі. Саны жағынан ең көбі-европеоид, оның өкілдері Солтүстік Америка халқының 90 %-і, Оңтүстік Американың 1/3 бөлігі. Екінші орында-будандар. Олар-бірқатар елдердің (Мексика, Орталық Америкадағы елдер, Венесуэла, Парагвай т.б) негізгі халықтары. Үшінші орында - мулаттар. Венесуэланың, Бразилияның, АҚШ-тың, Кубаның Орталық Америкадағы бірқатар елдердің халықтары-солар. Монголоид нәсілінің ерекше тармағына жататын байырғы халық-үндістер. Орталық және Оңтүстік Американың бірқатар аудандарында (Боливия, Венесуэла, Колумбия, Экуадор, Перу, Бразилия, Мексика, т.б) сақталған. АҚШ-та, Канадада және т.б елдерде үндістер арнаулы резервацияларға қуылған. Америка халқының басым көпшілігі индоевропа отбасы тілдерінде сөйлейді. Америкада ағылшын тілі, Оңтүстік Америка мен Орталық Американың бірқатар елдерінде испан тілі, Бразилияда португал тілі басым. Канада мемлекетінде екі тілдің бірі -француз тілі, Гайти мен Вест-Үндістанның ұсақ аралдарында да солай. Үндістер-кечуа, аймара, ацтек және т.б өз тілдерін белгілі бір шамада сақтап қалған, ал Африка халықтарының тілдері олардың этникалық топтарының біреуінде де сақталмаған.", "title": "Америка" }, { "docid": "25472_2_1_4", "text": "Америкадағы ұлттардың сан жағынан көбі: американдар, ағылшын-канадалықтар, мексикандар, бразилиялықтар, колумбиялықтар, аргентиндер, кубалықтар және т.б. Америкада-50 ел бар, 26-сы тәуелсіздік алған мемлекеттер, 24-і отарлар. 2-ші дүние жүзілік соғыстан кейін Американың саяси картасында біраз өзгерістер пайда болды. Халықтық революцияның жеңуі нәтижесінде Америкада тұңғыш Социалистық мемлекет-Куба пайда болды. Америкада саяси тәуелсіз жаңа мемлекеттер: Гаина, Ямайка, Тринидад, Тобаго, Барбадос құрылды.", "title": "Америка" } ]

[ { "docid": "36699_2_1", "text": "Аумағы 4592 мың км<sup>2</sup>, орташа тереңдігі 3160 м, көлемі 14513 м<sup>3</sup>. Жағалаулары көбіне жазық, аз тілімденген. Ірі шығанақтары: Камбей, Кач, Масира, Саукира, Куриа-Муриа т.б. Ең үлкен аралдары: Сокатра, Масира, Абд-әл-Кури т.б. Теңізге құятын ірі өзендері: Инд, Нармада, Тапти, Махи, Дашт т.б. Теңіздің тереңдігі ортасына қарай арта түседі. Ең терең жері — Уитли шұңғымасы (5803 м). Ірі порттары: Бомбей (Үндістан), Карачи (Пәкістан), Окха (Үндістан), Аден (Йемен) т.б. ", "title": "Арабия теңізі" } ]

[ { "docid": "36699_3_1", "text": "Арабия теңізі жылы теңіздер қатарына жатады, өйткені ол бірін-бірі кезек алмастыратын үш климаттық белдеуде (тропиктік, субэкваторлық, экваторлық) орналасқан әрі муссон желдерінің өтінде жатыр. Қысқы муссондар солтүстік-шығыстан Арабия түбегінің жағалауымен және солтүстіктен теңіздің шығыс бөлігіне қарай соғады. Қаңтар айының орташа температурасы 200-260<sup>0</sup>С шамасында, шілде айының орташа температурасы 300<sup>0</sup>С. Жылдық жауын-шашынның мөлш. солтүстік-батыстан оңтүстік-шығысқа қарай (100-2000 мм) көбейеді. Теңіз суының тұздылығы Арабия және Үндістан жағалауында 35,5‰, солтүстік бөлігінде 36,5‰ болады. Теңіз бетінің булану мөлшері жоғары (2000 мм). ", "title": "Арабия теңізі" } ]

[ { "docid": "531826_1_1", "text": "\nГрейс Патриша Ке́лли (ағыл. Grace Patricia Kelly; 12 қараша, 1929 – 14 қыркүйек, 1982) – америкалық актриса, 1956 жылдан Монако Ренье III-тің әйелі. Альберт II-нің анасы. Аз фильмдерде түскенімен, «Оскар» жүлдесінің номинанты атанған.", "title": "Грейс Патриша Келли" } ]

[ { "docid": "531826_2_1_1", "text": "Грейс Келлидің арғы тегі немістер мен ирландықтардан тұрса да, Америкада дүние есігін ашқан. Джек Келли атты кәсіпкердің отбасында дүниеге келді. Оның үлкен апайы Пегги, ағасы Джон және кіші – Лизанна атты сіңілі болған. Грейстің анасы, Маргарет Майер, жастық шағында фотомодель болды. Олар Филадельфиядағы әдемі жекежайда өмір сүрген. Грейс Келли дін колледжінде католиктік білім алған. 16 жасында Дева Марияның рөлімен ең бірінші рет сахна төрінен көрінген. \nНью-Йорк қаласына көшіп, Келли фотомодель болып жұмыс атқарған, драма өнерінің Америка академиясында актерлық шеберлікке үйренген. 1949 жылы Бродвейге шығып, Стринбергтің «Отец» атты пьесасында ойнайды. 1950-1952 жылдары телебағдарламалырдан көрінеді. Кейін де көптеген фильмдерде түседі.\nГрейс өз өмірін Олег Кассини атты модельермен өткізгісі келеді, бірақ, көптеген ұрыстардың кесірінен Грейстің ата-анасы оған шешімін өзгерту жайлы кеңес береді. Кейін Монте-Карлода Монако Ренье III-мен танысып, 1956 жылы 18 сәуірде екеуі үйленеді. Олардың үш балалары бар:\n*Каролина Маргарита Луиза (1957)\n*Альбер II (1958)\n*Стефания Мария Елизавета (1965).\n*1951-Fourteen Hours- Луиза Энн Фуллер\n*1952-High Noon- Эми Фаулер Кейн\n*1953-Mogambo- Линда Нордли\n*1954-Dial M for Murder- Марго Уэндис", "title": "Грейс Патриша Келли" }, { "docid": "531826_2_1_2", "text": "*1954-Country Girl- Джорджи Элгин\n*1954-Green Fire- Катерина Кноуллэнд\n*1954-Bridges at Toko-Ri- Нэнси Брубакер\n*1954-Rear Window- Лиза Фремонт\n*1955-To Catch a Thief- Фрэнсис Стивенс\n*1956-Swan- Александра ханшайым\n*1956-High Society- Трэйси Саманта Лорд", "title": "Грейс Патриша Келли" } ]

[ { "docid": "164950_3_1", "text": "Топ мүшелері Марк Уэйкфилд кеткеннен кейін оның орнына жаңа вокалшыны өте көп уақыт бойы іздеді. Өздернің танысы Zomba Music-тің вице-президенті Джефф Блю арқылы олар Аризонада тұратын вокалшы Честер Беннингтон туралы естіген болатын. Музыкантшылар Беннингтонге қонырау шалып, өзінің вокалын демо-касетаға жазып, оларға жіберуін өтінді. Беннингтон өзінің туған күнінің тойлауынан бас тартып, демо-касетаны жазып, жігіттерге телефон арқылы тындауға берді. Оның даусы топ мүшелерінде үлкен әсер калдырды. Келесі күні Честер Лос Анжелеске ұшып келеді. Осыдан кейін шұғыл өзгерістер науқаны басталды. Честер топтың құрамына кіруге келіскен соң, топтың аты Hybrid Theory деп атала бастады. Бірақ Hybrid деп аталатын британ электро тобы оларды плагиаторлықта кінәләді. Сондықтан Честер Беннингтон топқа жаңа Lincoln Park атауын ойлап тапты, өйткені ол Санта-Моникада студияға Линкольн паркі бойымен баратын. Бірақ, өкінішке орай lincolnpark.com домены бос болмағандықтан, атын Linkin Park - ке өзгертіп linkinpark.com доменің алды.", "title": "Linkin Park" } ]

[ { "docid": "164950_1_1", "text": "\nLinkin Park — америкалық альтернативті рок тобы. Топ 1996 жылы Калифорнияның Агура-Хиллз қаласында құрылған. 2000 жылы 27 миллион данамен сатылған «Hybrid Theory» атты алғашқы альбом шыққаннан кейін топ әлемге әйгілі болды.\nLinkin Park әлем бойынша шамасымен 60 миллиондай альбом көшірмесін сатып, екі рет «Грэмми» марапатын иеленді.", "title": "Linkin Park" }, { "docid": "164950_2_1", "text": "=== Қалыптасуы (1996–2000)===\nТопты 1996 жылы үш мектептік достар - Майк Шинода, Брэд Дэлсон және Роб Бурдон Лос Анжелес маңындағы Агура-Хиллз қаласында құрды. Қалыптасқан кезінде олар Super Xero деп аталған, кейін Xero атауына өзгертті. Бұл уақыт мезетінде тобтың мүшелері: Майк, Брэд, Джо, Дэйв, Роб және Марк. Қаражаттың аздығына қарамастан, жігіттер әндерді Шиноданың жатын бөлмесінде (кейіннен топтың бірінші студиясы болды) жазуға бастады. Осы уақытта бірде-бір лейблмен шарт жасай алмағандықтан және де осы топ жетістікке жете алмайды деген оймен басқа жоба іздеу үшін Марк топтан кетті, ал Дэвид Фарреллдің басқа жобасында тур басталғандықтан топтан кетуге мәжбүр болды.", "title": "Linkin Park" } ]

[ { "docid": "49980_1_1_1", "text": "Пальмалар (Arecaceae) – өзімен аттас сапқа жататын тұқымдас. Негізінен тропиктік ормандарда, теңіз жағалауларында, саванналарда, шөлейтті жерлердегі оазистерде, биік тау басында (3000 м-ден биіктікте) таралған. Пальмалардың 250 (кейбір деректерде 212) туысы, 3400-дей (кейбір мәліметтерде 2780) түрлері бар. Биіктігі 60 м-дей, діңінің диаметрі 1 м-ге дейін (юбея), көбіне бұтақтанбаған, жапырағы топтанып, жоғары жағында орналасқан. Пальманың бұтатәрізді, сабағы діңінің қолтық бүрінен не тамыр сабақтан дамитын, сабағы болмайтын, жер бетіне тек жапырағы өсіп шығатын түрлері бар; сабағы жіңішке (диаметрі 2 – 3 см), ұзын (300 м-дей) шырмалып өсетін түрлері де кездеседі. Пальманың жапырағы кезек орналасады, қауырсын салалы, ұзындығы 15 м (рафия), ені 5 м-ге жетеді (таллипот пальмасы). Бұлар 5 – 12 кейде 30 – 50 жылда гүлдейді, гүлдері масаққа немесе сыпыртқы гүлшоғырына топтанған. Пальмалар көбіне даражыныстылар (кейбіреулері ғана қосжынысты болады), жасыл, ақ не сары ұсақ гүлдері екі қатар шеңбер бойымен орналасады, гүл серігі бос жатады, олар етті болып келеді. Аталығы 6, жемісі – қақырап ашылмайтын сүйек не жидек. Тұқымы ірі, қатты эндоспермді болады. Пальманың көптеген түрінің жемісі тамаққа (саго пальмасы, кокос пальмасы, құрма пальмасы, т.б", "title": "Пальма" } ]

[ { "docid": "49980_2_1", "text": "Пальмалар – жеке бір тұқымдас құрайтын, жапырағы әдемі өсімдіктер тобы. Араб әмірлігі, Үндістан, Оңтүстік Еуропа, Қытай, Жапония жерлерінде кең таралған. Жылу сүйгіш, аздап шөлге де шыдамды. Үй гүлдерінің ішінде биік болып өсетін, кең бөлмелер мен үлкен залдарды көмкеруге қолайлы өсімдік. Ол күннің тіке түскен сәулесін, мол суғарғанды және тазалықты сүйеді. Пальма бөлме жиһаздарымен жақсы үйлесімге келеді. Сол себепті де оны өсірушілердің қатары көп. Үй жағдайында биіктігі 1,5-5 м аралығында болады. Жылы аймақтарда ғана гүлдеп, жеміс салады. Солардың бірі – кәдімгі құрма. Ал, үй жағдайында олар өз деңгейінде өсе алмайтындықтан, тек жапырағының ғана әдемілігін тамашалауға болады.", "title": "Пальма" }, { "docid": "49980_3_1", "text": "==Күтімі==\nЖаз кезінде молынан суғару қажет. Суды неғұрлым жылытып құйған дұрыс. Суық судан төменгі жапырақтары сарғайып кетеді. Кешкі немесе таңғы салқында суғарған абзал. Жас өркендері шыға бастаған кезде әдеміжапырақты өсімдіктерге арналған тыңайтқыштармен қоректендіру керек. Көктемде сәуір, мамыр айларының аралығында, екінші рет тамыз, қыркүйек айларында қоректендіріледі.", "title": "Пальма" } ]

[ { "docid": "532870_2_1", "text": "Уппалапу Шринивас 28 ақпан 1969 жылы Палаколлу қаласында, Шығыс Годовари округінде, Андхра-Прадеш штатында дүниеге келген. Оның отбасында Мандолинде ойнауға қабілеті бар тағы екі қыз бен Раджеш есімді баласы болды. Оның әкесі Уппалапу Сатьянараяна фильмға жазылған музыкада кларнетист болған. Ол алты жасында әкесінің музыка аспаптарының арасынан мандолинді тауып алып, сол кезден бастап мандолинде ойнай бастады. Шринвас басында музыканы әкесінің көмегімен үйренді, одан кейін Рудрарадж Суббарадж есімді адамнан білім алды. Негізінде оның ұстазы Суббарадж мандолин аспабында ойнауды білмеген. Дегенмен, Суббарадж оған сабақ өткен кездерде Шринивас мандолинада ойнаған, ал ұстазы ән айтқан.", "title": "Уппалапу Шринивас" } ]

[]

[ { "docid": "502659_1_1", "text": "\nПарфенон - ежелгі Грекиядағы жетекші қала-мемлекет болған Афинадағы ең сәулетті храмдардың бірі. Б.з.б. 400 жылдарда афиналықтар Акрополь деп аталатын қыратта храмдар мен құдайға табынатын орындар салды. Парфенонның ұзындығы 70 метрден асатын және биіктігі 18 метрге жуық болған. Ол Афиныны жебеуші және данышпан әйел құдайы, Афинының ұлы мүсінінің храмы ретінде салынған.", "title": "Парфенон" } ]

[ { "docid": "502659_2_1", "text": "* \"Сұрақ және Жауап Энциклопедия\" Стив Паркер және Брайан Уильямс. Алматыкітап 2006. 77-бет.", "title": "Парфенон" } ]

[ { "docid": "687733_1_1", "text": "\nСалман ибн Әбд әл-Ғазиз ибн Әбдірахман әл-Сауд (سلمان بن عبد العزيز بن عبد الرحمن آل سعود; 31 желтоқсан 1935, Эр-Рияд, Сауд Арабиясы) — Сауд Арабиясының мәлігі, премьер-министр және Сауд Арабиясы қарулы күштерінің бас қолбасшысы. Ол 2015 жылы 23 қаңтарда өзінің қандас ағасы Абдулла мәлік қайтыс болғаннан кейін мәлік және премьер-министр болды. Сауд әулетінің жиырмасыншы басшысы. Сауд Арабиясының негізін қалаушы Әбд әл-Ғазиз мәліктің Хасса әл-Сұдайриден туған 25-ұлы және Сұдайри жетіліктің алтыншысы. Таққа отырғанға дейін 2011-2015 жылдары Қорғаныс министрі және 1963-2017 жылдары Эр-Рияд губернаторы болды.", "title": "Салман ибн Әбд әл-Ғазиз әл-Сауд" }, { "docid": "687733_2_1", "text": "Ол Әбд әл-Ғазиз мәліктің тірі ұлдарының ең үлкені және әлемдегі ең үлкен монарх.", "title": "Салман ибн Әбд әл-Ғазиз әл-Сауд" } ]

[ { "docid": "687733_3_1", "text": "=== Алғашқы жылдары ===\nОл 1935 жылы 31 желтоқсанда Эр-Риядта (Сауд Арабиясы) дүниеге келді, Хасса бинт Ахмет ас-Сұдайриден мәлік Әбд әл-Ғазиз әл-Саудтың 25-ұлы болды. Ол алты ағайындымен бірге «Сұдайри жетілігі» деп аталатын топты құрады.", "title": "Салман ибн Әбд әл-Ғазиз әл-Сауд" } ]

[ { "docid": "59828_1_1_1", "text": "Коллаген (грек. kolla – желім және ген) – склеропротеидтер тобына жататын фибриллалы белок, жануарлардың дәнекер ұлпасының коллаген талшықтарының бір бөлігі. Коллагеннің молекуласы (ұзындығы 0,3 мкм , қалыңд. 0,015 мкм ) спираль тәрізді үш полипептидтік тізбектен тұрады. Толық жетілген талшықтардың Коллагені су мен органикалық еріткіштерде ерімейді, оны ерітуге 10%-ке дейінгі сілті ерітіндісі қолданылады. Толық жетілмеген талшықтардың Коллагенін (проколлаген немесе тропоколлаген) әлсіз қышқылда ерітуге болады. Коллаген жануарларда барлық ақуыздың үш бөлігіндей болғандықтан, ол дәнекер ұлпасының тарамыс, сіңір, шеміршек, тері, сүйек, балық қабыршағының маңызды құрамдас бөлігі, негізгі тірегі. Адам мен жануарлардың дәнекер тінінің (ұлпасының) талшығын коллаген талшықтары деп атайды. Оның негізі коллаген ақуызынан тұрады. Коллаген талшығының жуанд. 1 – 12 мкм, ал диам. 0,3 – 0,5 мкм, тармақталған фибрилла жіпшелерінен тұрады. Ал фибриллалар жуанд. 0,04 мкм микрофибриллалардан құралады. Коллаген талшығында проколлаген не тропоколлаген молекуласы микрофибриллалардың ұзына бойына қара, ашық түсті болып кезектесіп орналасады. Коллаген талшықтарының серпімділігі нашар, олар шеміршекте болса – хондриондық, сүйектен табылса – оссейндік талшықтар де", "title": "Коллаген" } ]

[]

[ { "docid": "507588_1_1", "text": "Су астындағы таулар саны жер бетіндегіден көп. Су астында, сондай-ақ, «Қазаншұңқыр» деп аталатын ойпаттар да болады. Қазаншұңқырлар – мұхиттардың ең терең жері. Су астындағы таулар мен қазаншұңқырлардың көбі жер бетіндегілерден биік және терең. Суасты таулары жер қыртысындағы екі платформаның соқтығысып, опырылып сынып, жерді жарып, жоғарыға шығуының нәтижесінде түзілген. Платформалар бірін-бірі итергенде, ұштары сынып, тау пайда болады. Әлемдегі ең ұзын тау тізбегі Атлант мұхитының астында жатыр. Ортамұхиттық тау жотасы Атлант мұхитының дәл орта тұсын басып өтеді. Ол – Америка мен Африканың ортасындағы су алабы. Суасты таулары туралы сөз қозғағанда, ғаламшарымыздағы ең биік тау Эверест емес екенін айту керек. Эвересттің биіктігі 8848 метр ғана. Жер шарындағы ең биік тау Тынық мұхитының түбінде жатыр. Ол – Гавай аралдарындағы Мауна Кеа тауы. Оның жарты бөлігі мұхит суының астында. Мауна Кеаның биіктігі 10 000 метр.", "title": "Су асты таулары" } ]

[]

[ { "docid": "505385_1_2", "text": "===== Қосымша =====\nШамамен XV\nI ғ. неге екені белгісіз, үлкен зимбабвенің тұрғындары қаланы тастап кетіп, тұрақ иесіз қалға. Мүмкін, қала маңындағы жемісті жерлер тозып, оның халқы өздерін асырай алмай қалғандықтан шығар. Қала маңындағы бұлақ көздері сарқылған болуы да мүмкін.\n2012 \"Мәскеу Росмэн\" \"Әлем ғажайыптары\" ISBN 978-5-353-06044-4 УДК 087,5 ББК 92", "title": "Үлкен Зимбаве" } ]

[]

[ { "docid": "92538_1_1_1", "text": "Антропоморфизм (грек. anthropos адам, тогрһе - форма, пішін) — адамзаттық, халықтық дүниетанымдағы жаратылыс иелерін (құдайды, періштелерді, мал-жан иелерін), табиғаттағы нәрселерді (ғарыштык, геогр. объектілерді, жан-жануарларды, өсімдіктерді, т.б.) адамға ұқсату құбылысы, өнердегі\nкөркемдік әдіс. Антропоморфизм ежелгі дүниетаным мен ілкі санадан бастау\nалатын құбылысқа жатады. Ол байырғы мифологиялық және діни аңыздардан айқын байқалады. Антропоморфизм қазақ халқының арасында да кеңінен таралған. Адам кейпіндегі киік, жын, пері, дию, жезтырнақ, албасты, т.б. ұғымдар осының айғағы. Көшпелі қауым өздеріне бағыт-бағдар сілтеуші жұлдыздар (Темірқазық, Жетіқарақшы, Ақбозат пен Көкбозат, т.б.), желеп-жебеуші табиғат күштері (Жер Ана, Көк Тәңірі, Ай, Күн, т.б.), төрт түліктің иелері мен киелері (Қамбарата, Шопаната, Зеңгібаба, Ойсылқара) туралы түрлі аңыз-әңгімелер шығарған. \"Жеке батыр\",", "title": "Антропоморфизм" } ]

[]

[ { "docid": "498843_1_1", "text": "\nSamsung Galaxy S4 (GT-I9500, GT-I9505) — Galaxy S смартфондар линейкасының төртінші тармағы. Алғаш рет 2013 жылдың 15 наурызында Samsung Electronics - тің арқасында Нью-Йоркте жарыққа шыққан. Ал сатылымы 2013 жылдың сәуір айының аяғында 155 қалада басталған. Бұл смартфонның ізашары Samsung Galaxy S III - тен негізгі айырмашылығы экранның үлкендігінде және рұқсаттылығында (Full HD), 13-мегапиксельдік камерада және де жаңа программалық қызметтерінде. Негізінен бұл смартфонның алдыңғы камерасы адамның назарын бақылап, егер адамның назары смартфонда болмаған жағдайда видеоның ойналуын тоқтататын қызметі бар.", "title": "Samsung Galaxy S4" } ]

[ { "docid": "498843_2_1", "text": "Бұл смартфонның келбеті ізашарының келбетімен бірдей десекте болады. Бірақ, сондада бәрнеше өзгерістер де бар. Смартфонның жалтырақ беті негізінен поликарбонаттан жасалған. Сатылымдағы түстері: қара («Black Mist»), ақ («White Frost»), көк («Blue Arctic»), қоңыр («Brown Autumn»), қызыл («Red Aurora»), күлгін («Purple Mirage») және қызғылт («Pink Twilight») түстер. Экранның диагоналы 5 дюйм, ал өлшемдері — 136,6×69,8 мм, қалыңдығы болса - 7,9 мм.", "title": "Samsung Galaxy S4" }, { "docid": "498843_3_1", "text": "Samsung Galaxy S4-тің корпусында төрт ядролық ARM Cortex-A15 және төрт ядролық ARM Cortex-A7 ядроларында жұмыс атқаратын Exynos 5 Octa процессоры орнатылған. Сондай - ақ өзінің ізашары секілді Samsun Galaxy S4 - тің де экраны Super AMOLED HD технологиясы арқылы жасалған. Бірақ экранның айырмашылығы (4.99\" және 4.8\"), рұқсаттылықтың айырмашылығы (1920*1080 және 1280*720) және де пиксельдердің тығыздығы (441 ppi және 306 ppi) жөнінен айырмашылықтар өте көп. Сонымен қатар флагман Gorilla Glass 3 қатты қорғаныш әйнегімен қапталған. ", "title": "Samsung Galaxy S4" } ]

[ { "docid": "10959_2_1", "text": "Каспий теңізі неоген дәуірінің аяғында жер қыртысының көтерілуінен Қара теңізден бөлінді. Бұл кезді Каспий теңізінің пайда болған уақыты деп есептеуге болады. Каспий теңізінің жалпы ауданы 376 мың км<sup>2</sup>. Оның беті теңіз деңгейінен 28 м төмен жатыр. Теңіз солтүстіктен оңтүстікке қарай 1200 км-ге созыла орналасқан. Теңіздің ендірек жері - 435 км, ал енсіз жері - 193 км. Каспий теңізінің жағалау сызығының ұзындығы - 7000 км. Оның суы 5 мемлекеттің жағалауын шайып жатыр. Жағалау сызығының Қазақстан үлесіне - 29% (2340 км), Ресейге - 9%, Әзірбайжанға - 20%, Түрікменстанға - 21%, Иран Ислам Республикасы - 14% тиеді.", "title": "Каспий теңізі" } ]

[ { "docid": "10959_1_1", "text": "\nКаспий теңізі (Каспийское море, Xəzər dənizi, دریای خزر — \"Daryâ-ye Xazar\", Hazar deňzi) — Еуропа мен Азия аралығында орналасқан жер шарындағы ең үлкен тұйық көл. Үлкендігіне қарап, оны теңіз деп атайды. Аты XVI ғасырдың аяғында осы теңіз жағасында қоныстанған Каспи тайпаларына байланысты қалыптасқан. Грузияда Каспи қаласы қазір де бар. Сонымен бірге Гиркан (I ғасыр), Хазар (ІІ-Х ғасыр), Хвалын (Х-ХІІІ ғасыр) және т.б. тарихи атаулары бар. Олар соңғы үш мың жылдағы өмір сүрген халықтардың қойған аттары.\n220px|left|thumb|Каспий жағалауындағы мемлекеттер", "title": "Каспий теңізі" }, { "docid": "10959_3_1", "text": "Каспий теңізіне 130-ға жуық өзендер мен ағынды сулар Құнды. Олардың теңізге құятын жиынтық ағыны жылына орташа есеппен 300 км<sup>3</sup>. Осы мөлшердің 80%-ы Еділ өзенінің, 5%-ы - Жайықтың үлесіне тиеді. Ағынның 10-11%- ын Батыс жағалаудағы өзендер Терек, Сулак, Самур, Кура және т.б. береді. Қалған 4-5%-ы Иран жағалауы өзендерінен келеді. Шығыс жағалауларда тұрақты ағын сулар жоқ.", "title": "Каспий теңізі" } ]

[ { "docid": "253236_1_1", "text": "Ежелгі Олимпияда ойындары (Ancient Olympic Games), Олимпиялық ойындардың тарихи тамыры діни дәстүрлерге, грек құдайларына табынуға тым алысқа алып кетеді. Байырғы Элладада жарысқа қатысушылар тек қана жалаңаштанып түседі екен. Жеңімпаздар зәйтүн ағашының жапырақтарынан өрілген алқамен марапатталыпты. Ерте дүниедегі спорт жарыстары, олимпиялық ойында б.э. бұрын 776 жылдан өтеді деп есептелінсе де жарыстар бұдан әлдеқайда ертерек басталған. Ресми түрде ойындар Олимпия қаласында өткізілген және кене грек жұрты үшін ең маңызды оқиға болған. Онда өз уақытындағы ең үздік атлетикалық нәтижелер көрсетілген, сол сияқты оның бағдарламасына күймемен жарысу, жұдырықтасу, күрес, диск лақтыру, жүгіру, секіру түрлері енген. Христиандар заманы басталғанда Олимпиялық ойындар өзінің бұрынғы бағасын жоғалтып жаңа эраның 393 жылы Рим императоры Феодосей 1-дің әмірімен тоқтатылған.", "title": "Ежелгі Олимпияда ойындары" } ]

[]

[ { "docid": "229008_3_1", "text": "Сицилияның Жерорта теңізіндегі орналасуының стратегиялық маңызы зор. Арал Ұлы Грекияның бір бөлігі ретінде танымал. Цицерон өз шығармаларында Сиракузы қаласын Ежелгі Грекияның ең үлкен және әдемі қалаларының бірі деп баға берген.\nҚазіргі таңда Сицилия Италияның автономдық аумағы.\n", "title": "Сицилия" }, { "docid": "229008_4_1", "text": "Сицилия — жер аумағы жағынан Италиядағы ең үлкен аумақ.Аралда Этна (Etna немесе it) жанартауы орналасқан, оның биіктігі - 3320 метр.Бұл Еуропадағы ең белсенді және ең биік жанартау.Жанартаудың жиі атқылауына байланысты биіктігін нақты анықтау мүмкін емес.Жер аумағы - 1250 шаршы километр.", "title": "Сицилия" } ]

[]

[ { "docid": "557567_2_1", "text": "Мәтін 1814 жылы 14 қыркүйекте Фрэнсис Скотт Кей жазған «Форт Макгенри қорғанысы» поэмасынан алынған. Автор, 35 жастағы заңгер әрі әуесқой ақын бұл мәтінді Англо-американ соғысы кезіндегі британдық кемелер Балтимордағы атқылау куәгері болған соң жазған. Алғашқы қойылым Балтиморда 1814 жылы 29 қазанда Август фон Коцебудің «Граф Бенёвский» пьесаның америкалық премьерасынан кейін өтті.", "title": "Америка Құрама Штаттары әнұраны" } ]

[ { "docid": "557567_1_1", "text": "\n\nThe Star-Spangled Banner (Жұлдыздармен жарқыраған туымыз) — Америка Құрама Штаттарының мемлекеттік әнұраны. Ән төрт тармақтан тұрады, бірақ бүгінде оның біріншісі ғана кеңінен танымал.", "title": "Америка Құрама Штаттары әнұраны" }, { "docid": "557567_4_1", "text": "<poem>\n\"O say, can you see, by the dawn’s early light,\" \n\"What so proudly we hailed at the twilight's last gleaming,\" \n\"Whose broad stripes and bright stars, through the perilous fight,\" \n\"O’er the ramparts we watched, were so gallantly streaming?\" \n\"And the rockets’ red glare, the bombs bursting in air,\" \n\"Gave proof through the night that our flag was still there.\" \n\"O say, does that star spangled banner yet wave\" \n\"O’er the land of the free, and the home of the brave?\"", "title": "Америка Құрама Штаттары әнұраны" } ]

[ { "docid": "690520_4_1", "text": "Сенат сенаторлардан тұрады, олардың әрқайсысы тұтастай бір штаттың атынан сайланады. Әрбір штаттың тең дәрежеде алты жыл мерзімге қызмет ететін екі сенаторлары бар. Қазіргі уақытта 50 штаттың атынан 100 сенатор бар. Америка Құрама Штаттары Сенатының палатасы Капитолий ғимараты, Вашингтонда орналасқан.", "title": "АҚШ сенаты" } ]

[ { "docid": "690520_3_1", "text": "Америка Құрама Штаттарының Сенаты (Unites States Senate) — АҚШ Конгресінің жоғарғы палатасы, АҚШ уәкілдер палатасымен бірге АҚШ-тың екіпалаталы заң шығарушы орган құрайды.", "title": "АҚШ сенаты" } ]

[ { "docid": "534103_1_1", "text": "\nДоһа (الدوحة, Әд-Доһа) — Катар мемлекетінің ел ордасы және басқару орны орналасқан қаласы. Халық саны — 521 283 адам (санағының деректері 2010 жылғы). Катар мемлекетінің ең ірі қаласы, онда тұратын халықтың 50% (қала маңайын қоса алғанда (нақты жеткізілім бойынша 796 947 адам)). Халықаралық әуежайы бар.", "title": "Доһа" }, { "docid": "534103_2_1", "text": "Доха 1850 жылы құрылды, бастапқыда алғашқы атауы Әл-Бида болған. 1883 жылы мұнда Кассима шейх жасақтарының түрік әскерлеріне қарсы соғыс болды. Осман империясы әскерлері талқандалды. 1916 жылы Доха британдық протекторат Катардың астанасы болды, ал 1971 жылы — егеменді мемлекеттің астанасына айналды. 1973 жылы Дохада Катарлық университет ашылған, 1975 — Катарлық ұлттық мұражай, 1996 — хабар таратуын, араб спутниктік телеарна Әл-Жазира бастады. Басты көшесі — Әл-Корніш.", "title": "Доһа" } ]

[ { "docid": "534103_3_1", "text": "Демографиялық жағдай Дохада өзінің көптеген тұрақты қала тұрғындарының көшіп келушілер болыу, ал катарлықтардың азшылықты құрайтыны болып келеді. Эмигранттардың ең ірі тобы Дохаға Оңтүстік Азиядан келген, сондай-ақ көптеген шаралардың бірі - араб әлемі елдерінің Левант және Шығыс Азия елдерінен келген. Сондай-ақ, Доха, АҚШ, Франция, Ұлыбритания, Оңтүстік Африка, Норвегия және басқа да көптеген елдерден келген эмигранттардың үйі болды. Өткен кездерде эмигранттарға меншігінде жерге ие болу тыйым салынған, бірақ қазіргі уақытта оларға Доханың кейбір аудандарын, сонымен қоса West Bay Lagoon, the Qatar Pearl және Lusail City деген жер учаскілерін сатып алуға рұқсат берілді.", "title": "Доһа" } ]

[ { "docid": "518717_2_1", "text": "Саяхатшы Питер Квил жұмбақ жәдігерге ие болады. Бұл зат Ғаламды жаулап алуды көздеген Ронан есімді зұлымға тиесілі екен. Питерге бүкіл ғарыш көлемінде іздеу жарияланады. Аман қалудың жалғыз жолы — Роккет есімді жанатпен, адамға ұқсас ағаш хуманоид Грутпен, аса қауіпті Гаморамен және кек жолында жүрген Дракс Қиратқышпен достасу. Олар Галактика сақшылары деген топты құрып, Ронанға қарсы тұрады. Енді бүкіл Галактиканың тағдыра осы кейіпкерлердің қолында.", "title": "Галактика сақшылары (фильм)" } ]

[ { "docid": "518717_1_1", "text": "\n«Галактика сақшылары» (ағыл. \"Guardians of the Galaxy\") — режиссёр Джеймс Ганн түсірген, аттас комикстерге негізделген фантастикалық атыс-шабыс фильм; Marvel кинемотография әлеміндегі \"Темір адам\", \"Ғажайып Халк\", \"Темір адам 2\", \"Тор (кино)\", \"Капитан Америка\", \"Кекшілдер\", \"Темір адам 3\", \"Тор: Түнек әлемі\" және \"Капитан Америка: Қысқы жауынгер\" фильмдерінен кейінгі оныншы фильм болып табылады. Басты рөлдерді Крис Прэтт, Зои Салдана, Дэйв Батиста, сондай-ақ Вин Дизель және Брэдли Купер сомдап, дыбыстаған. \"Галактика сақшылары\" фильмінің Қазақстан Республикасындагі тұсаукесер күні — 31 шілде 2014 жыл, 3D және IMAX 3D форматтарында өтті.", "title": "Галактика сақшылары (фильм)" }, { "docid": "518717_3_1", "text": "*Крис Прэтт — Питер Квилл / Жұлдызды Лорд\n*Дэйв Батиста — Дракс Қиратқыш\n*Зои Салдана — Гамора\n*Вин Дизель — Грут\n*Брэдли Купер — Роккет Жанат", "title": "Галактика сақшылары (фильм)" } ]

[ { "docid": "302168_1_1", "text": " \n\nГриндельвальд (Grindelwald) — Швейцарияның Берн кантонында орналасқан коммуна. Интерлакен округінің құрамына кіреді.", "title": "Гриндельвальд" } ]

[ { "docid": "302168_2_1", "text": "2008 жылғы мәліметтер бойынша тұрғындарының саны 4138 адамды құрайды. Алып жатқан жер аумағы 171.1 км² шамасында. Ресми идентификациялық коды — \"576\", пошта индексі — 3818.", "title": "Гриндельвальд" } ]

[ { "docid": "591476_2_1", "text": "XIX жазғы Олимпиада ойындары (ис: \"Juegos de la XIX Olimpiada;\" ағылш: \"Games of the XIX Olympiad\") — Мехикода (Мексика) 12-нен 27 қазан аралығында 1968 жылы өткізілген. 48 жылда Латын Америкасында өткізілген, 2016 жылы Рио-де-жанейродағы ХХХІ жазғы Олимпиада ойындары ашылуына дейін бұл жалғыз Олимпиада ойындары.", "title": "1968 жылғы Жазғы Олимпиада ойындары" } ]

[ { "docid": "591476_3_1", "text": "Мехико ХІХ Олимпиада Ойындарының астанасы ретінде 18 қазан 1963 жылы Халықаралық Олимпиада комитетінің Баден-Баденде өткен 60-шы сессиясында таңдалды.\n", "title": "1968 жылғы Жазғы Олимпиада ойындары" }, { "docid": "591476_5_1", "text": "* \n* Official Olympic Reports Summer Games 1896-2008. LA84 Foundation", "title": "1968 жылғы Жазғы Олимпиада ойындары" } ]

[ { "docid": "27166_1_1", "text": "\nДиффузия(dіffusіo – таралу, жайылу) – нақтылы дене бөлшектерінің жылулық қозғалыстарға ұшырай отырып, сол дене концентрациясының селдір аудандарына қарай жылжуы; молекула олардың жылулық қозғалысы салдарынан шекаралас орналасқан әртүрлі заттардың бір-біріне өту құбылысы. Диффузия дененің бүкіл көлеміндегі концентрация мөлшерінің бірте-бірте теңелуін, сөйтіп оның бірқалыпты сипат алуын қамтамасыз етеді. Кейбір денелердің өте шағын бөлшектері ғана емес (атомдар, молекулалар, иондар), біршама ірі түйіршіктері де диффузиялық қасиетті иемденуі мүмкін.", "title": "Диффузия" }, { "docid": "27166_3_1", "text": "Диффузия құбылысы барлық агрегаттық күйде, диффузияланатын заттың сол ортадағы шоғырлануы теңелгенге дейін жүре береді. Газ немесе сұйықтың молекулаларының бір орыннан екінші орынға ауысуы арқылы өз ішінде диффузиялануы өздік диффузия деп аталады. Диффузияның өту шапшаңдығы — диффузияланатын заттың тегіне және оның қандай жағдайда болуына байланысты анықталатын шама — диффузия коэффициентімен сипатталады. Диффузия коэффициентінің халықаралық бірліктер жүйесіндегі өлшеу бірлігі — м<sup>2</sup>/сек. Диффузия құбылысы табиғатта маңызды рөл атқарады: атмосфераның жер бетіне жақын орналасқан қабаттарындағы ауа құрамының біркелкі болуына ықпал етіп, өсімдіктердің дұрыс қоректенуіне жағдай туғызады. ", "title": "Диффузия" } ]

[]

[ { "docid": "56246_2_1", "text": "\nҚуық негізінен дененің жамбас қуысында орналасады. Зәрге толған кезде ғана құрсақ қуысына қарай шығады. Ол қуық төбесінен, қуық денесінен және жіңішкерген қуық мойынынан тұрады. \n* Қуықтың қабырғасы үш қабықтан:\n** ішкі — кілегейлі қабықтан\n** ортаңғы — етті қабықтан және\n** сыртқы — сірлі қабықтан (\"адвентициядан\") құралған.\nҚуықтың кілегейлі қабығы көпқабатты ауыспалы эпителиймен астарланған, бездер болмайды. Кілегейлі қабықтың жоғарғы қабырғасында несепағар білеуліктері мен несепағардың тесіктері көрінеді. \n* Қуықтың етті қабығы үш қабаттан: \n** ішкі және сыртқы ұзынша қабаттардан және олардың аралықтарындағы сақинаша қабаттан тұрады. \n* Сыртқы сірлі қабық қуықтың денесі мен төбесін қаптап тұрады. Ал оның мойны адвентициямен (борпылдақ дәнекер ұлпасы) қапталған. Қуықтың мойны несепшығар өзегіне жалғасады.", "title": "Қуық" } ]

[ { "docid": "56246_1_1", "text": "\nҚуық (\"мочевой пузырь, vesica urinaria, vesica - көпіршік, urina — зәр, несеп\") — бүйректе түзілген зәр несепағар арқылы ағып келіп, уақытша жиналатын, пішіні алмұрт тәрізді қуысты мүше. ", "title": "Қуық" } ]

[ { "docid": "104996_1_1", "text": "\nҚандай да бір биіктікте бос тұрған материалды дененің жерге құлауы. Жоғары лақтырылған немесе тасталған дененің кайтадан жерге түсуі. Бұл құбылыстар жердің тартылыс күші арқылы жүзеге асады. Бұл — жалпылама құбылыс, сол себепті де денелердің тек Жердің тартуы әсерінен еркін түсу заңдарын карастыру ерекше қызықты. ", "title": "Дененің еркін түсуі" } ]

[ { "docid": "104996_2_1", "text": "Құлайтын денелердің жылдамдығы мен үдеуі, қалыпты жағдайда, денелердің ауырлығына, олардың өлшемдері мен пішіндеріне тәуелді болады. Әрине, денелердің мұндай қозғалысын тек Жердің тартуы әсерінен ғана еркін түсуі деп айтуға болмайды.", "title": "Дененің еркін түсуі" }, { "docid": "104996_3_1", "text": "Тәжірибе нәтижелері бұл айырмашылықтардың қозғалыстағы денеге ауаның әсер етуінен болатынын көрсетеді. Сол себепті, егер біз денелердің еркін түсуін зерттегіміз келсе, онда ауаның әсерінен толық құтылуымыз керек.", "title": "Дененің еркін түсуі" } ]

[ { "docid": "479450_4_1", "text": "Халықтың расалық бөлінуі:\n* ақ нәсіл —68,6 %\n** итальян тектілер — 17,9 %\n** ирланд тектілер— 15,9 %\n** неміс тектілер — 12,6 %\n** поляк тектілер — 6,9 %\n* афроамерикандықтар — 13,7 %\n* үндістер — 0,3 %\n* азиаттар — 8,3 %", "title": "Нью-Джерси" } ]

[ { "docid": "479450_2_1", "text": "Нью-Джерси (New Jersey) — штат Америка Құрама Штаттарының солтүстік-шығысында орналасқан. Астанасы — Трентон, ірі қаласы — Ньюарк. Халқы — 8 874 955 адам (2011 жылғы санақ бойынша АҚШ ішінде 11-орында 2011 жыл). АҚШ штаттарының ішінде көлемі бойынша 47-орында.", "title": "Нью-Джерси" }, { "docid": "479450_3_1", "text": "Штат территориясы батысында Пенсильвания штатымен, солтүстігінде — Нью-Йорк штатымен, шығысында — Атлант мұхитымен, оңтүстігінде — Делавэр штаттарымен шекараласады. Ірі қалалары: Ньюарк (астана), Джерси-Сити, Хаккенсак , Атлантик Сити. Территориясы жиырма бiр өңірге бөлінеді. Штатта барлығы 566 қала және елді мекен бар.", "title": "Нью-Джерси" } ]

[ { "docid": "611800_4_1_3", "text": "1947 жылдың 20 ақпанында Ұлыбритания премьер - министрі Клемент Эттли британдық үкімет 1948 жылдың маусымына дейін Британдық Үндістанға толық тəуелсіздікті ұсынады деп мəлімдеді. Барлық мүдделі тараптармен келіссөздерден кейін Үндістанның генерал - губернаторы Луис Маунтбеттен 1947 жылдың 3 маусымында Британ Үндістан бөлімінің жоспарын екі тəуелсіз мемлекетке ұсынды: мұсылман жəне индуистік. Осы жоспардың негізінде британдық парламент 1947 жылдың 18 шілдесінде корольдік мақұлдауына ие болған Үндістанның тəуелсіздігі туралы акт жасап қабылдады. 1947 жылдың 14/15 тамызы түнінде Үндістан тəуелсіз мемлекет болды. Оның Конституциясы күшіне енді.", "title": "Үндістанның тəуелсіздік күні" } ]

[ { "docid": "611800_1_1", "text": " \nҮндістанның тəуелсіздік күні - Үндістан Республикасының мемлекеттік мерекесі. 15 тамыз күні тойланады.", "title": "Үндістанның тəуелсіздік күні" }, { "docid": "611800_2_1", "text": "Екінші дүниежүзілік соғыс адамзат тарихындағы аса ауыр кезең болды. Өз бостандығы үшін күресте халықтардың декларативтік бірлігі аясында фашизмнің экспансиясынан еркіндік туралы ғана емес, сонымен қатар үшінші рейхті үстінде жеңіске жеткен помпамен ғана отарлық державалардың өздерінің көпғасырлық бастаушыларынан үшінші əлем елдерінің еркіндігі туралы мəселе тұрды. Үндістанда ұлт азаттық соғыстың жаңа кезеңі басталған кезде соғыс əлі де жалғасты. 1942 жылы тамыз айында ИНК Үндістанға тəуелсіздікті тез арада беру, ұлттық үкіметті қалыптастыруға мүмкіндік беру талабы бар ағылшын билігіне жүгінді. Ұлыбритания бұл талаптарды қабылдамады. Ганди тек үндістердің өздері жапон агрессорларына лайықты тойтарыс ұйымдастыра алатындығын дəлелдеген. 1943-1944 жылдары азаттық қозғалысының басшысы кезекті рет түрмеде болды. Камерада əйелі - Қастурбай қайтыс болды. 1946 жылы ақпан айында ИНК, Мұсылман лигасы жəне компартия басқарған Үнді теңізшілері көтеріліске шықты. Ганди бұл көтерілісті қолдамады, өйткені ол зорлық-зомбылыққа қарсы күрес принциптеріне қайшы келді.", "title": "Үндістанның тəуелсіздік күні" } ]

[ { "docid": "126028_2_1", "text": "Миккидің ресми «туған күні» – 1928 жыл 18 қараша. Осы күні Микки «Пароходик Вилли» атты мультфильмде көрінеді, алайда бұдан алдын «Безумный самолёт» атты қысқаметражды мультфильмде де бейнеленген болатын. Тышқан жіңішке дауыспен сөйлейді. \n* 1946 жылға дейін Миккиді Уолт Диснейдің өзі дыбыстайды, кейін шылым шегуден туындаған созылмалы жөтелден кейін дыбыстауды тоқтатады. Дисней компаниясы бұл жұмысты Джим МакДональдқа береді. \n* 1983 жылдан 2009 жылға дейін Микки Маусты Уэйн Оллвайн дыбыстайды.", "title": "Микки Маус" } ]

[ { "docid": "126028_1_1", "text": "\nМикки Маус (Микки тышқан Mickey Mouse) – Уолт Дисней компаниясының, жалпы америка поп-мәденитетінің символы болып табылатын мультипликация кейіпкері. ", "title": "Микки Маус" }, { "docid": "126028_5_1", "text": "Санат:Компьютерлік ойындар кейіпкерлері\nСанат:Компьютерлік ойындардағы жануарлар\nСанат:Мультфильмдер кейіпкерлері\nСанат:Дисней мультфильмдері кейіпкерлері\nСанат:Ойдан шығарылған тышқандар\nСанат:Ойдан шығарылған сөйлейтін жануарлар\nСанат:Сезар сыйлығының иегерлері\nСанат:Голливуд Даңқ аллеясы\nСанат:Kingdom Hearts кейіпкерлері", "title": "Микки Маус" } ]

[ { "docid": "85380_1_1", "text": "Тірек-қимыл жүйесі (ТҚЖ) — кеңістікте қозғалу мүмкіндігі мен ағзаның ішкі мүшелерінің қорғанысын қамтамасыз ететін, оған тірек болатын, ағзаға пішін беретін, қаңқа түзуші құрылымдар кешені, адамның қозғалыс аппараты. Тірек-қимыл жүйесі (ТҚЖ) 640 бұлшықеттен, 200-212 сүйектен (қаңқа), бірнеше жүздеген сіңірден тұратын өздігінен жұмыс атқаратын механизм. Тірек-қимыл жүйесінің өсуіне гипофиз гармоны соматотропин ықпал етеді.", "title": "Тірек-қимыл жүйесі" } ]

[ { "docid": "85380_2_1", "text": "Адам қаңқасында пішіні мен мөлшері және құрылысы бойынша ерекшеленетін екі жүзден астам сүйектер болады. Олардың барлығы дәнекер, сүйек түптектерінен (ұлпаларынан) құралады. Сүйек түптегінің химиялық құрамы ағзалық (12% оссеин нәруызы) және минералды заттардан (Са, Мg, Р тұздары - 22%) тұрады. Ағзалық заттар (оссеин нәруызы) сүйекке - серпінділік, ал минералды заттар (тұздар) қаттылық береді. Сондай-ақ сүйектің құрамында майлар (15%) және су (50%) да болады.", "title": "Тірек-қимыл жүйесі" }, { "docid": "85380_3_1", "text": "Сүйек қан тамырлары мен нервтер өтетін сүйек каналдарының айналасында орналасқан остеон деп аталатын жұқа пластинкалардан тұрады. Сүйектің сыртында сүйек қабы бар. Тек қана буындарда сүйек қабының орнына шеміршек болады. Сүйек екі түрлі заттардан тұрады: тығыз және кемік заттар.", "title": "Тірек-қимыл жүйесі" } ]

[ { "docid": "16026_5_1", "text": "Қан қысымының жоғарылауы \"гипертония\" ал төмендеуі \"гипотония\" деп аталатын ауруды тудырады\n", "title": "Қан қысымы" } ]

[ { "docid": "16026_2_1", "text": "Қан қысымы — қан тамырларының (күре тамырлар мен көктамырлардың) қабырғаларына түсетін күш немесе қан қысымы: адамның жасы мен денсаулығына байланысты болады.Ол қантамырларда бірдей болмайды . Қан қысымы артерияларда ,әсіресе ,қолқада барынша жоғары болады . Қан жүректен алыстаған сайын қысым да азаяды. Қан қысымы каппилярларға жеткенше төмендеп , веналарда ,әсіресе, жоғары және төменгі қуысты веналарда ең төмен болады. ", "title": "Қан қысымы" } ]

[ { "docid": "6186_1_1", "text": "::\"Доминика елімен шатастырмау керек.\"\n\nДоминикан Республикасы (República Dominicana ) — Гаити аралының шығыс бөлігінде (Кариб теңізі) және жағалаудағы аралдардағы мемлекет. Аралдың батыстың үштен бірін - Гаити Республикасы алып жатыр. Арал - Үлкен Антиль аралдарының құрамына кіреді.", "title": "Доминикан Республикасы" } ]

[ { "docid": "6186_4_1", "text": "Тарихтың көп бөлігінде (тәуелсіздік алғанға дейін) колония киелі қолдаушысы Әулие Доминиктің құрметіне «Санто-Доминго» деген атпен белгілі болды. Тұрғындарды «\"Dominicanos\"» (Доминикандықтар) деп атады, адъективті нұсқасы - «Доминго» және революционерлер тәуелсіз елін «\"La República Dominicana\"» деп атады.", "title": "Доминикан Республикасы" } ]

[ { "docid": "529071_1_1", "text": "\nЧестер Чарльз Беннингтон (Chester Charles Bennington; 20 наурыз 1976, Финикс, Аризона, АҚШ  — 20 шілде 2017) — америкалық музыкант. Linkin Park, Dead By Sunrise және Stone Temple Pilots топтардың әншісі болған.", "title": "Честер Беннингтон" } ]

[ { "docid": "529071_2_1_1", "text": "==Жастық шағы==\nЧестер Беннингтон 1976 жылдың 20 наурыз күні Аризонаның Финикс қаласында дүниеге келді. Честердің әкесі — жергілікті полицияда детектив болып жұмыс істеді, ал шешесі — медбике. 1987 жылы ата-анасы ажырасқаннан кейін оны әкесі тәрбиеледі. Честер бала кезінен музыкаға қызығушылығын танытқан. Depeche Mode және Stone Temple Pilots сияқты оның ең сүікті топтары оны музыкамен айналасуын шабыттандырды. Кезінде Depeche Modeтың мүшесі болуды армандаған.\nLinkin Park-тегі карьерасының басында Честер денсаулығы жағынан қиыншылықтарға тап болды. Бірнеше рет ауруханаға жатуға мәжбүр болды. Ол көруден де қиыншылықтарға тап болды, тақпаса ештеңе көрмейтін көзілдірікті тағуға мәжбүр болды. 2004 жылы операциясын кейінге қалдырды. Бір кездері алкогольге тәуелді болуының кесірінен Честер топтан бөлек автобуспен жүрді.", "title": "Честер Беннингтон" }, { "docid": "529071_2_1_2", "text": "Честер 1996 жылы 31 қазанда Самантаға үйленді. 2002 жылы 19 сәуірде тұнғышы Дрэйвен Себастьян дүниеге келді. 2005 жылы 29 сәуірде Саманта ажырасуға арыз берді. Ұлын өзімен бірге алып кетті, бірақ Честермен кездесіп тұруға рұқсатын берді. 2005 жылы 31 желтоқсанда Талинда Бентлиге үйленді. 2008 жылы 16 наурызда екінші ұлы Тайлер Ли дүниеге келді. Және олар тағы да екі бала асырап алды: Джейми (ағыл. Jaime) және Исайо (ағыл. Isaiah). 2011 жылы 11 қарашада Талинда екі қыз туды: Лили және Лила.", "title": "Честер Беннингтон" }, { "docid": "529071_3_1", "text": "===Linkin Park===\n* 2000 — \"Hybrid Theory\"\n* 2003 — \"Meteora\"\n* 2007 — \"Minutes to Midnight\"\n* 2010 — \"A Thousand Suns\"\n* 2012 — \"Living Things\"\n* 2014 — \"The Hunting Party\"", "title": "Честер Беннингтон" } ]

[ { "docid": "594612_1_1", "text": " \nМисофония, тек «дыбыстарды қабылдамау» дыбыстарға төзбеушілік нысаны болып табылады. Бұл белгілі бір дыбыстарды, қатты немесе тыныштықпен байланысты жағымсыз әсерлерден туындаған неврологиялық бұзылыс болып саналады. \"Мисофония\" терминін Эмори университетінен Павел Ястребов (Pavel J. Jastreboff) енгізді. Ол көптеген адамдарда белгілі бір дыбыстарға, ең алдымен, тамақ ішу кезінде сөзсіз қайғырғанын анықтады. Алдымен ол бұл жағдайды \"жұмсақ дыбысқа сезімталдық\" ретінде анықтады,өйткені оның кейбір бақылаушылары үшін дәл төмен жиілікті дыбыстар көтерілмеген.\nГиперакусиядан айырмашылығы, белгілі бір дыбыстармен байланысты емес. Осындай симптомдар тудыратын физиологиялық аномалияның анатомиялық орналасуы туралы аз мәлімет бар, бірақ, ең алдымен, орталық жүйке жүйесінің құрылымына жатады.\nМисофониядан зардап шегетін адамдар, көбінесе, басқа адамның тырнақтарын кесу, тістерді тазалау, тамақтану, тыныс алу, сықыру, сөйлесу, ұсақ-түйек, ескіру, жаяу жүру, сағыз, храпар, ымдау сияқты дыбыстармен жиі тітіркенеді немесе тіпті ашуланады жөтел, белгілі бір үнсіздік немесе қайталанатын дыбыстар.", "title": "Мисофония" } ]

[]

[ { "docid": "528028_4_1", "text": "# Оңтүстік Вьетнамдағы азаматтық соғыс (1957—1964 жылдар).\n# АҚШ-тың толық араласуы (1965—1973 жылдар).\n# Соғыстың ақырғы кезеңі (1973—1975 жылдар).", "title": "Вьетнам соғысы" } ]

[ { "docid": "528028_1_1", "text": "\nВьетнам соғысы (Chiến tranh Việt Nam, Vietnam War) — Вьетнам, АҚШ және Кеңес Одағының тарихы мен мәдениетінде елеулі із қалдырған XX ғасырдың екінші бөлігінің ең ірі соғыстарының бірі.", "title": "Вьетнам соғысы" }, { "docid": "528028_2_1", "text": "Бастапқы кезде Оңтүстік Вьетнамда азаматтық қақтығыстан басталып, көптеген жылдарға созылып, соғысқа тек қана солтүстік Вьетнам емес, Қытай мен КСРО, АҚШ пен СЕАТО ұйымы араласуға мәжбүр болды. Сол кезде Лаос пен Камбоджада болып жатқан азаматтық соғыстарымен Вьетнам соғысы шиеленісіп, осы Оңтүстік-Шығыс Азияның аймағындағы 1950-ші жылдардың соңынан 1975 жылға дейін болған әскери қақтығыстар жалпылай Екінші Үнді-Қытай соғысы атымен белгілі болды.", "title": "Вьетнам соғысы" } ]

[ { "docid": "566737_3_1", "text": "Фильм өмірлеріне қауіп төнгенін сезген шұжықтар туралы, олар өмірлерін сақтап қалу мақсатында супермаркеттен қашу жолын іздезтіре бастайды.\n* Кристен Уиг — \"Бренда \"\n* Сет Роген — \"Фрэнк \"\n* Джона Хилл — \"Карл \"\n* Билл Хейдер — \"гуакамоле / өткір ішімдік\"\n* Майкл Сера — \"Барри \"\n* Джеймс Франко — \" тост бөлшегі\"\n* Дэнни Макбрайд — \"қыша\"\n* Крэйг Робинсон — \"Гритц мырза\"\n* Пол Радд — \"Ники да Винчи \"\nФильмнің басталуы туралы ресми ақпарат 24 қыркүйек 2013 жылы шықты.\n", "title": "Шұжықтар сауық кеші" } ]

[ { "docid": "566737_2_1", "text": "«Шұжықтар сауық кеші» (Sausage Party) — американдық 3D компьютерлі-анимациялық шытырманды-комедиялық, режиссерлер Грег Тирнан мен Конрад Вернондар фильмі. Мультфильм Дисней мен Pixar анимациялық фильмдеріне пародия ретінде түсірілген.", "title": "Шұжықтар сауық кеші" } ]

[ { "docid": "14471_2_1", "text": "Мо́на Ли́за (Mona Lisa) — бұл шамамен 1503 жылдары итальяндық суретші Леонардо да Винчидің салған суреті. Бұл сурет әлемдегі ең танымалы көркем суреттердің бірі болып табылады. Қайта өркендеу заманына жатады. Луврда (Франция, Париж) қойылған.", "title": "Мона Лиза" } ]

[ { "docid": "14471_3_1", "text": "Суреттің толық атауы итал. Ritratto di Monna Lisa del Giocondo — Лиза Джокондо ханымның суреті.", "title": "Мона Лиза" }, { "docid": "14471_5_1", "text": "Басқа ешбір суреттерде Леонардо тұманды және тереңдікті («сфумато») “Моно Лизадағыдай” соншалықты дәл бейнелемеген. Бұл орындалуы бойынша ең озық шығарманың бірі болып есептелетін секілді. «Мона Лизаның» бүкіл әлемдік атаққа ие болуы көркем қызығушылар мен мамандарды сүйсіндіретін Леонарданың сапалы жұмысына ғана байланысты емес. Сурет тарихшылар зерттеуінен өтті және суретшілермен көшірмесі жасалды. Бірақ ол ұзақ уақыт бойына тек өнер білгірлеріне ғана танымал болды (знаток), егер оның ерекше тарихы болмағанда. 1911 жылы «Мона Лиза» ұрланып, үш жылдан кейін кездейсоқ жағдайлардың әсерінен музейге қайта оралды. Осы уақыт аралығында «Мона Лиза» бүкіл әлемдегі газет пен журналдардың бірінші бетінен түспеді. Сондықтан басқа суреттерден қарағанда «Мона Лизаның» көшірмесінің көп болуы таң қаларлық жағдай емес. Сурет әлемдік классиканың шедеврі ретіндегі объектке айналды.", "title": "Мона Лиза" } ]

[ { "docid": "10009_1_1", "text": "\n\nШолпан — күн жүйесіндегі оған жақын екінші ғаламшар. Көлемі мен массасы жағынан Жерге жуық болғандықтан, ерте кезден-ақ ғалымдардың назарын өзіне аударған. Алайда, оны тұтасқан ақ бұлт қабаты қоршап жатқандықтан, бұл ғаламшардың табиғаты мен қозғалысын оптикалық бақылаулар арқылы анықтау қиындық келтірген. Дегенмен, радиобақылаулар нәтижесі күтпеген мәліметке қол жеткізді. Шолпан (Уранды есептемегенде) барлық ғаламшарлар айналатын жаққа кері бағытта, яғни өзінің Күнді айнала қозғалатын бағытына өз осі төңірегіндегі қарсы айналатын болып шықты. Ондағы күндік тәулік шамамен Жердегі 117 тәулікке тең.", "title": "Шолпан (ғаламшар)" } ]

[ { "docid": "10009_3_1", "text": "“Венера” (КСРО) және “Маринер” (АҚШ) автоматтық планета аралық стансаларында жүргізілген зерттеулердің нәтижесінде Шолпан планетасы атмосферасының құрамы 97,3% көмірқышқыл газынан, 2%-дан кем азоттан, 0,1%-дан кем оттектен және 1%-дан кем су буынан тұратындығы анықталды. Зерттеулер нәтижесіне қарағанда Шолпан бетінің жарықтылығы шамамен 10 мың люкске тең. Ел аузында Ай Күнмен үзеңгілес жүретін болса, Шолпан Аймен тетелес келеді.", "title": "Шолпан (ғаламшар)" } ]

[ { "docid": "137799_1_1", "text": "«Кариб теңізінің қарақшылары» (Pirates of the Caribbean) (фильмдер сериясы) – Кариб теңізіндегі теңіз қарақшылары жайлы шытырман оқиғалы фильмдер сериясы. .\nРежиссерлері: Гор Вербински (1-3 бөлімі) және Роб Маршалл (4 бөлімі). Барлық фильмнің сценарийін Терри Россио және Тед Эллиотт жазған. Бұл фильм, Walt Disney Pictures кинокомпаниясының қолдауымен, Диснейлэндтегі ашылған бірқатар аттракциондардан кейін түсірілген. \nТөрт бөлімнен тұрады: «Пираты Карибского моря: Проклятие «Чёрной жемчужины» 2003 жылы шыққан; «Пираты Карибского моря: Сундук мертвеца» 2006 жылы шығып, әлемдік кино прокатта кассалық фильмдер ішіндегі «Аватар» фильмінен кейін төртінші орында болған; «Пираты Карибского моря: На краю Света» 2007 жылы шыққан; «Пираты Карибского моря: На странных берегах» 2011 жылы шыққан.", "title": "Кариб теңізінің қарақшылары" } ]

[]

[ { "docid": "196106_2_1", "text": "Өзен Мұраттан бастау алып ұзындығы 3065 км-ге созылған, өте келе Қарасу және Мұрат ағындары қосылады, ұзындығы 2780 км, бассейннің көлемі 765,8 мың. км².", "title": "Евфрат" } ]

[ { "docid": "196106_3_1", "text": "*Ежелгі египеттіктер Тутмос III-нің басқыншылық жорықтары кезінде (б.з.д. XV ғасыр) алғаш рет Евфраттың жағалуына аяқ басқан, сол кезде олар өзенді «Нахаринаның ұлы төңкерілген өзені», немесе «теріс ағатын өзен» деп атаған, себебі оларды Евфраттың әдеттегі Ніл өзені секілді солтүстік бағытта ақпайтындығы таңқалдырған..", "title": "Евфрат" } ]

[ { "docid": "529742_1_1", "text": "\n\nБір фунт стерлинг - Ұлыбританиядағы заңды монеталық төлем түрі. Ол 1983 жылдың 21 сәуірден бастап қолданыста. Оның диаметрі 22,5 мм және биіктігі 3,15 мм және салмағы 9,5 грамм. Ол жезді-никельді материалдан жасалады.", "title": "Бір фунт стерлинг" } ]

[ { "docid": "529742_3_1", "text": "Монетаның дизайнында Ұлыбританияның негізін құраушы бөліктері - Уэльс, Шотландия, Солтүстік Ирландия және Англия бейнеленген.", "title": "Бір фунт стерлинг" } ]

[ { "docid": "191974_3_1_1", "text": "Чарльз Джон Хаффам Диккенс 1812 жылдың 7 ақпанында Портсмутқа жақын жердегі Лендпортта дүниеге келді. 1832 жылы ол «Парламент айнасы» және «Тру сан» газеттерінде репортер қызметін атқарады. Жиырма жастағы бозбала қауым палатасындағы репортерлар галереясындағы жүздеген репортерлардан өзіндігімен ерекшеленетін. Оның романдарында күлкі – буржуазиялық құрылыстың кемшілігін сынау мен әшкерелеудің ұлы қаруы болды. Диккенс шығармашылығын төрт кезеңге бөліп қарастыруға болады. Бірінші кезең 1833-1841 жылдардың аралығын қамтиды. Бұл кезеңге жазушының «Боздың очерктері», «Пикквик клубының хаттары», «Оливер Твистің басынан кешкендері», «Николас Никкльбидің өмірі мен басынан кешкендері» атты шығармалары жатады. Екінші кезең 1842-1848 жылдар аралығын қамтиды. Бұл Англияда жұмысшылар қозғалысының қарқынды дамыған кезеңімен тұспа-тұс келеді. Бұл жылдарда жазушының дүниеге келген тамаша туындылары: «Америка хаттары», «Мартин Чезлвит», «Домби мен ұлы» т.б. Үшінші кезең 1848-1859 жылдар. Бұл жылдары Диккенс әлеуметтік мәні жоғары «Суық үй», «Қилы кезең», «Кішкентай Доррит» романдарын жазды. Төртінші кезеңге 60-жылдары жазған шығармалары жатады. Бұл кезеңде Диккенс «Үлкен үміттер», «Біздің ортақ досымыз» романдарын жазды.", "title": "Чарльз Диккенс" } ]

[ { "docid": "191974_1_1", "text": "\n\nЧарльз Джон Хаффем Диккенс (Charles John Huffam Dickens; 7 ақпан 1812, Портсмут, Англия— 9 маусым 1870, Хайэм, Англия) — викториандық дәуірдегі ағылшын көрнекті жазушысы, ағылшын сөздігінің данышпаны.", "title": "Чарльз Диккенс" }, { "docid": "191974_2_1", "text": "Чарльз Диккенс (ағылшынша Charles Dickens) – әлем әдебиетінің шебер юмористерінің бірі. Диккенс – ағылшынның ең әйгілі романистерінің бірі, жарқын комикалық характерлер мен әлеуметтік сынды туғызушы. Ағылшын сыншыл реализмі тарихының жарқын беттерін Чарльз Диккенс шығармашылығы ашады. Ағылшын әдебиетінің бүкіл бір ғасырының дамуы Чарльз Диккенс есімімен тығыз байланысты. Чарльз Диккенс – ағылшын ұлттық мәдениетінің мақтанышы.", "title": "Чарльз Диккенс" } ]

[ { "docid": "70802_2_1", "text": "Қантамырлар: \n* қанды жүректен алып шығып, организмге тасымалдайтын қызыл тамырлар — \"күретамырларға\", \n* қанды организмнен жүрекке алып келетін көк тамырлар — Көктамырларға \n* оларды өзара байланыстырып организмдегі жасушалық және ұлпалық деңгейде үздіксіз жүретін зат алмасу процестерін қамтамасыз ететін \"микроайналым арнасының қан тамырларына\" (қызыл тамырша — артериола, қылтамыр - капилляр, көк тамырша — венула) бөлінеді.", "title": "Қантамырлар" }, { "docid": "70802_3_3", "text": "===Үлкен қанайналым шеңбері===\n\"Үлкен қанайналым шеңбері\" - жүректің сол жақ қарыншасынан қолқа күретамырынан басталады. \nОттегіге қаныққан қан алдымен қолқа күретамырынана, одан ірі және ұсақ күретамырларына жеткізіледі. Қан қсақ күретамырларымен ішкі органдарға, жүректің өзіне, бұлшықеттерге, сүйектерге барады. Органдарда күретамырлар тарамдалып, қылтамырларға бөлінеді.", "title": "Қантамырлар" } ]

[ { "docid": "70802_1_1", "text": "\nҚантамырлар (Blood vessel) — адам мен жануарлар организмінің жүрек-тамырлар жүйесіне жататын, қабырғасы серпімді келген түтікше мүшелер. ", "title": "Қантамырлар" } ]

[ { "docid": "499385_1_1", "text": "Бейбітшілік саласындағы Нобель сыйлығы (Nobels fredspris) — жыл сайын Ослодағы Нобель комитетімен бейбітшілік саласында жетістіктерге жеткені үшін берілетін сыйлық. ", "title": "Бейбітшілік саласындағы Нобель сыйлығы" } ]

[ { "docid": "499385_3_1", "text": "* Еуропа (63)\n** 13-\n** 11-\n** 8-\n** 5-\n** 4--\n** 2-----\n** 1--------\n* 8-\n* Америка (29)\n** 23- (2009)\n** 2-\n** 1----\n* Азия (15)\n** 3-\n** 1----------- (2010)- (2011)\n* Африка (10)\n** 4-\n** 2--\n** 1- (2001)\n** 1- (2004)", "title": "Бейбітшілік саласындағы Нобель сыйлығы" } ]

[ { "docid": "602195_2_1", "text": "Әзірше қатысу жағынан Бразилия алда келеді. Олар барлық әлем чемпионаттарына қатысқан. Германия (ГФР құрамасы да Германия деп есептеледі) тек екі рет қана (1930, 1950) финалдық турнирлерден тыс қалған. Италия құрамасы үш рет (1930, 1958, 2018) әлемдік додалардан тыс қалыпты.\n", "title": "Футболдан әлем біріншілігі (қатысушы командалар статистикасы)" } ]

[ { "docid": "602195_3_1", "text": "Ең дебьютанты көп чемпионат — 1930 жылғы алғашқы әлем біріншілігі. Оған қатысқан 13 құраманың барлығы да дебютант саналады. Келесі әлем біріншілігіне 10 құрама дебьютант ретінде қатысты.", "title": "Футболдан әлем біріншілігі (қатысушы командалар статистикасы)" } ]

[ { "docid": "571054_1_1_1", "text": "Хасидизм - еврейше - дін ұстаушы - еврей қауымдары еңбекші кедей топтарының ақшалы плутократия мен раввиндер еврей дін басылары қауымдарындағы озбырлыққа қарсы наразылық ретінде 18 ғасырда Польша мен Россия еврейлері арасында пайда болған діни қозғалыс. Хасидизмнің негізін салушы Израйль Бешт 1700-1760 болды. Бешттің ілімі дін басылары іліміне қарама-қарсы қойылды және олардың ықпалын жоюға бағытталды, көбіне - көп каббалға сүйенді және шектен тыс мистицизммен көзге түсті. Ол құдайдан тыс және одан басқа ештеңе де жоқ, одан құдайға құлшылық етудің, құдайдың құдіреттері мен кереметтерін танып білуді және құдаймен қосылуды мақсат ете отырып, адам дүниеде ерекше орын алады, ал, түптеп келгенде, бұл мақсатқа раввиндер талап ететіндей Таурат пен Талмудты оқумен емес, керісенше, беріле құлшылық етумен, діни өсиеттерді ыждағатты орындаумен - тақуалық мінез-құлықпен жетуге болады деп үйретті. Бешттің ілімі бұқараны белсенді күреске бағыттамағаны былай тұрсын, оның дұшпаны болды. Кейіннен Хасидизм өзінің іліміне табиғаттан тыс күші бар дарынды адам ретінде цадик дінді уағыздаушы туралы реакциялық идеяны қосты. Цадиктер де, раввиндер сияқты, революциялық қозғалысқа фанатиктік өшпенділікпен қарады.", "title": "Хасидизм" } ]

[]

[ { "docid": "197871_1_1", "text": "\nҚұтқарушы Иса Мәсіх мүсіні (Cristo Redentor) Рио-де-Жанейро қаласындағы Корковаду тауында орналасқан Иса Мәсіхтің танымал мүсіні. ", "title": "Құтқарушы Иса Мәсіх мүсіні" } ]

[ { "docid": "197871_2_1", "text": "Mүсінінің өлшемдері: биіктігі — 38 метр, сонымен қатар іргетасы — 8 м; салмағы — 1145 тонн; қолдардың құлашы — 30 метр. ", "title": "Құтқарушы Иса Мәсіх мүсіні" }, { "docid": "197871_3_1", "text": "Стеаниттен (сабын тастан) және бетоннан құйылған. 1921 жылы Бразилияның тәуелсіздігінің жүз жылдығына арнап, инженер Эктор Силва да Коста жасаған. ", "title": "Құтқарушы Иса Мәсіх мүсіні" } ]

[ { "docid": "95722_1_1", "text": "Қарын сөлі - безді қарны бар жануарлардың, құрамы күрделі, түссіз қарынның кілегей қабаты шығаратын сөлі. Онын құрамында протеиназ ферменттері, (\"пепсин, гастрексин, ренин, желатиназ\"), аздаған липаздар, тұз қышқылы және қарын шырыны бар. Қышқыл ақ заттар денатурациясы мен оларды жұмсартып, қабартады және бактериоцидтық әсер етеді. Қарын сөлі ішектің сөл бөлуін күшейтеді. Шырын қарынның кілегей қабатын әртүрлі механикалық және химиялық әсерлерден қорғайды. Адам тәулігіне 2 л сөл шығарады. Қарын сөлі құрамы қоректік затқа және ас қорыту жүйесінің ауруларына байланысты өзгеріп тұрады. Жануарлардан алынған қарын сөлі медицинада қолданылады.", "title": "Қарын сөлі" } ]

[]

[ { "docid": "13718_1_1", "text": "\n\nСұйық кристалды дисплей (СК-дисплей) — тасымалы компьютерлерде, сондай-ақ сандық сағаттарда пайдаланылатын дисплей (бейнебет) түрі. Сұйық криссталдар негізіндегі экран.", "title": "Сұйық кристалды дисплей" } ]

[]

[ { "docid": "563062_1_1", "text": "\nХалықаралық оқушы қабілетін бағалау бағдарламасы (Programme for International Student Assessment, Programme international pour le suivi des acquis des élèves, қысқаша PISA) — Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы (ЭЫДҰ) 2000 жылдардан бері үш жылда бір ұйымдастыратын әлем елдері арасында 15 жастағы оқушылардың функционалдық сауаттылығын тексеру мен бағалаудың халықаралық бағдарламасы. PISA бағдарламасының мақсаты білім берудің әдіснамасы мен нәтижесіне пайдалы әсер ету болатын. Аталған бағдарлама қазіргі әлемде оқушылар қабілетін тексеру мен бағалаудың ең ықпалды жобасы болып отыр.", "title": "Халықаралық оқушы қабілетін бағалау бағдарламасы" }, { "docid": "563062_3_1", "text": "PISA зерттеуі 15 жастағы оқушылардың мектепте алған академиялық білімі мен тұрмыс, үйрену дағдысын тексеріп, өз білімі мен қабілетін түрлі өмірлік жағдайлар мен әлеуметік ауқымда тиімді қолдану қабілетін анықтауға бағытталған.", "title": "Халықаралық оқушы қабілетін бағалау бағдарламасы" } ]

[ { "docid": "563062_2_1", "text": "PISA жобасы тексерудің үш бағытының (матемтаика, ғылым, оқу) біріне айырықша мән беріп, үш жылдық кезеңмен жүргізіледі. 2012 жылы негізгі бағыт «математикалық сауаттылық» болды.", "title": "Халықаралық оқушы қабілетін бағалау бағдарламасы" } ]

[ { "docid": "506684_1_1", "text": "\nПалиндром (грек. palindromos-\"кері жүруші\")-екі бағытта да бірдей оқылатын сан(айталық, 404), сөз(айталық, қазақ, фин. saippuakauppias-\"сабын сатушысы\"-әлемде қолданылатын ең ұзын палиндром сөзі), немесе мәтін. Кейде палиндром деп ортасына қатысты кез келген симметриялы символды айтамыз(бейресми түрде). ", "title": "Палиндром" }, { "docid": "506684_3_1", "text": "\"Қазақ тілі:\" \"қазақ\", \"қабақ\", \"ара\", \"ала\", \" аға \", \" ада \", \" аққа \" , \"Алла\", \" ана \", \" апа \", \" аса \", \"ата\", \" ауа \", \" аша \", \" ене \", \" кезек \", \" кек \", \" керек \", \" кідік \", \" кіжік\", \"көк\", \" қадақ \", \" қақ \", \" қалақ \", \" қыдық\", \"қызық\", \"қылық\", \" қырық \", \" нан \", \" надан \", \" неден \", \" немен \", \" сас \", \" сес \", \" Таңат \", \" тарат \", \" тат \", \" тот\", \"тұт\", \" ушу \", \" шаш \", \" шош \", \" іні \", \" ірі \", \" ісі \", \" іші \" т.б.", "title": "Палиндром" } ]

[ { "docid": "506684_5_1", "text": "\"Орыс тілі\": \"А роза упала на лапу Азора\"(Раушан Азордың табанына жығылды); \"Аргентина манит негра\"(Аргентина дәңгіні арбап шақырды).", "title": "Палиндром" } ]

[ { "docid": "634780_3_1", "text": "==== Түпнұсқада ====\n* Бен Стиллер — Алекс, арыстан\n* Крис Рок — Марти, зебра\n* Джада Пинкетт Смит — Глория, сусиыр\n* Дэвид Швиммер — Мелман, керік\n* Саша Барон Коэн — Джулиан, мысық лемур, лемур патша\n* Седрик «Көңіл көтеруші» — Морис, ай-ай, Джулиан көмекшісі\n* Энди Рихтер — Морт, тышқан лемур\n* Том МакГрат — Шкипер, пингвин басшы\n* Крис Миллер — Ковальски, «ми» пингвин\n* Джеффри Катценберг — Рико, пингвин \n* Кристофер Найтс — Прапор, күрескер пингвин\n* Конрад Вернон — Мейсон, маймыл\n* Габриэлли, Элиза — кемпір Нана", "title": "Мадагаскар (мультфильм)" } ]

[ { "docid": "634780_1_1", "text": " \n\nМадагаскар - 2005 жылы DreamWorks Animation шығарған Американдық компьютерлік анимациялық комедиялық фильм. Марк Бертон, Билли Фролик, Дарнелл және МакГраттың сценарийінен Эрик Дарнелл және Том МакГрат режиссерлық етті.\n2005 жылдың 27 мамырында жарық көрген ол сыншылардың аралас пікірлерін алды және кассалық күтім де сәтті болды және ол 2005 жылғы ең көп сатылатын фильмдердің бірі болды. Мадагаскар 2 2008 жылы. Тағы бір фильм, Мадагаскар 3 2012 жылы жарық көрді, ал пингвиннің кейіпкерлері - Мадагаскар пингвиндері бейнеленген мультхикая 2014 жылдың 26 ​​қарашасында жарық көрді.", "title": "Мадагаскар (мультфильм)" }, { "docid": "634780_2_1_1", "text": "Орталық саябақ хайуанаттар бағында Марти зебра өзінің оныншы туған күнін тойлайды, бірақ күнделікті тіршілігімен қобалжып, жабайы табиғатпен танысуды армандайды. Мартидің ең жақын досы - Алекс арыстан, ол көпшілікке және өзінің «Нью-Йорк патшасы» атағына ие болғанды ​​ұнатады. Алекс Мартины қолдауға тырысады, бірақ Марти әлі де қанағаттанбаған хайуанаттар пингвиндерінің - Скипер, Ковальски, Рико және Прапор - қашып кетуге тырысып жатқанын біліп, олармен бірге шығады. Алекс, керік Мельман және сусиыр Глория Мартины қуып, оны қайтуға көндіруге тырысады. Төртеуі, пингвиндер мен Мейсон және Фил есімді екі шимпанзе Гранд Орталық станцияға жиналып, мұнда билік транквилизатордың мылтықтарын пайдаланып отырады. Тұтқындауға қарсы белсенділердің қысымымен хайуанаттар бағынан қашып кеткен жануарларды теңіз арқылы Кениядағы табиғи қорыққа жіберуге мәжбүр. Саяхаттау кезінде пингвиндер қашып кетіп, кемені Антарктидаға алып бармақ болады. Жол жүру бағыты өзгерген кезде кеменің күрт бұрылуы нәтижесінде Алекс, Марти, Мелман және Глория салынған жәшіктер борт сыртына түсіп, Мадагаскардың жағасына келеді.", "title": "Мадагаскар (мультфильм)" }, { "docid": "634780_2_1_2", "text": " Алғашында Сан-Диегодағы хайуанаттар бағында боламыз деп сенген жануарлар патша Джулиен XIII басқарған лимурлардың бір тобын кездестіреді. Жыртқыш фосса лемураларға шабуыл жасайды, бірақ Алекстің қорқынышты көрінісінен қорқады. Алекс Мартиді топтың тұрақсыздығы үшін айыптайды және өркениетке қайта оралуға көмектесу туралы сигнал беруге тырысады. Марти табиғаттың өзін іздегендей болып көрінді, ал Глория мен Мельман көп ұзамай аралға ләззат алуға қосылды. Ақыр соңында Алекс айналасында жүреді, бірақ оған хайуанаттар бағында дайындалған стейктер болмаса, аштық кіріп, оның олжасы жете бастайды. Патша Джулиен хайуанаттар бағындағы жануарлармен дос болғандықтан, оның кеңесшісі Мориске Алекстің жыртқыш табиғаты туралы ескертулеріне қарамай, Алекстің қатысуы фоссты шығанақта ұстайды деп үміттенеді. Алекс бақылауды жоғалтып, Мартиге шабуыл жасаған кезде, Джулиен оның қауіпті екенін түсініп, оны аралды мекендейтін жыртқыштар жағына шығарады. Алекспен не болғанын және жабайы табиғаттың қаншалықты қауіпті екенін көріп, Марти хайуанаттар бағынан кетуге шешім қабылдағанына өкінеді.", "title": "Мадагаскар (мультфильм)" }, { "docid": "634780_2_1_3", "text": " Пингвиндер Антарктидаға барып, оны өмір сүруге жарамсыз деп тауып, кемені Мадагаскарға отырғызды. Алексті Нью-Йоркқа қайтару мүмкіндігін көріп, Марти жыртқыштар жаққа өтіп, ашуланған Алексті қайтып келуге тырысады, бірақ Алекс Мартиге қайта шабуыл жасайды деп қорқып, бас тартады. Фосса Мартиге шабуыл жасайды, ал Глория, Мельман және пингвиндер көмекке келсе де, олар сансыз көп. Алекс өзінің жыртқыштығын жеңіп, достарын құтқарады және лемур аймағынан қуады. Лемурлар Алекске деген құрметтерін қалпына келтіреді, ал пингвиндер оның аштығын сушимен тамақтандырады. Лемурлар төрт адаммен қоштасу рәсімін өткізіп жатқанда, пингвиндер кеменің жанармайы таусылғандығы туралы жаңалықты таратпауға шешім қабылдайды.", "title": "Мадагаскар (мультфильм)" } ]

[ { "docid": "690520_4_1", "text": "Сенат сенаторлардан тұрады, олардың әрқайсысы тұтастай бір штаттың атынан сайланады. Әрбір штаттың тең дәрежеде алты жыл мерзімге қызмет ететін екі сенаторлары бар. Қазіргі уақытта 50 штаттың атынан 100 сенатор бар. Америка Құрама Штаттары Сенатының палатасы Капитолий ғимараты, Вашингтонда орналасқан.", "title": "АҚШ сенаты" } ]

[ { "docid": "690520_3_1", "text": "Америка Құрама Штаттарының Сенаты (Unites States Senate) — АҚШ Конгресінің жоғарғы палатасы, АҚШ уәкілдер палатасымен бірге АҚШ-тың екіпалаталы заң шығарушы орган құрайды.", "title": "АҚШ сенаты" } ]

[ { "docid": "200061_2_1", "text": "«Том мен Джерри» (Tom and Jerry) — мысық Томның және тышқан Джерридің таусылмайтын бақталастық туралы қысқа және толық метражды сериалдар, сонымен қатар, мультсериалдар топтамасы. Американдық мультипликатор Уильям Ханна және Джозеф Барберамен жасалынған ең алғаш шығарылымы «Puss Gets the Boot» \"Мысық тепкі алады\" деп аталынып, экрандарда 1940 жылдың 20 ақпанында көрсетілген.", "title": "Том мен Джерри" }, { "docid": "200061_3_1_2", "text": "Мультфильмдер сериялары голливудтық MGM студиясымен, мультипликациялық студиясының 1958 жылы жабылуына дейін 1940 жылдан бастап жасалынған. 1961 жылы MGM мультфилм шағаруға өз құқықтарын, басшылығында Джин Дейч тұрған прагалық Рембрандт Филмс студиясына (Rembrandt Films) сатып жіберді. Рембрандт Филмс 13 серияны шығарып, оны сыншылар мультфильм тарихында ең жаман деп атаған. Кейiпкерлердiң жоғары жылдамдықта істелінген жұлқынып сөйлеуi көрермендерге ауыр дақтар түрінде көрінген. Саундтректер ғарыштық эффекттерi бар, оғаш музыка ретінде елестеткен. Диалогтар мiңгiрлеп айтылған. 1963-шы жылы мультфильм шығарылуы Голливудтағы Чак Джонстың «Сиб-Тауэр 12 Продакшнс» (Chuck Jones' Sib-Tower 12 Productions) қайта оралды және сериалдар түсірілімі 1967 жылға дейін созылды. Кейінірек Ханна-Барберамен (1975—1977; 1990—1993) және Фильмэйшен Студиоспен (Filmation Studios) (1990—1992) жасалынған Том және Джерри тағы да мультфильмде көрсетілді. 2005 жылы Warner Bros. \"The KarateGuard\" аты жаңа серияны шағарды.", "title": "Том мен Джерри" } ]

[]

[ { "docid": "18256_4_1", "text": "«Арсенал» клубын 1886 жылы Лондонның оңтүстік-шығысына жайғасқан «Ройаль Арсенал» артилерия зауытының жұмысшылары құрған екен. Не үшін «зеңбірекшілер» атанатынын осыдан бағамдай беруге болады. Ә дегенде клуб «Дайал Скуэр» деп аталды. Алғашқы матчын сол жылы 11 желтоқсанда «Истерн Уондерерске» қарсы өткізіп, 6:0 есебімен ойсыратқан. Арада екі апта өткен соң клубтың атауы «Ройал Арсенал» боп өзгерді. 1891 жылы «Вулидж Арсенал» боп тағы да өзгертілді.", "title": "Арсенал (футбол клубы, Лондон)" } ]

[ { "docid": "18256_1_1", "text": "\n\n«Арсенал» (Arsenal Football Club) — кәсіби ағылшын футбол клубы, базасы солтүстік Лондонда орналасқан. Англияның мықты командаларының бірі болып саналады. 13 рет чемпион болып, 14 рет Англия Кубогын жеңіп алған. Клубтың үй стадионы - «Эмирейтс», сыйымдылығы 60 704 көрермен. 1992 жылы Ағылшын Премьер-Лигасының негізін қалаушы клубтардың бірі. Сонымен қатар, клуб Англияның жоғарғы дивизионында маусымдық ойындардың есебі бойынша рекордшы (1919 дан).", "title": "Арсенал (футбол клубы, Лондон)" }, { "docid": "18256_2_1", "text": "2021 жылға арналған Forbes мәліметі бойынша, Арсенал әлемдегі ең қымбат футбол клубы болып табылады және 2,8 миллиард долларға бағаланады. Deloitte аудиторлық компаниясының мәліметі бойынша, 2021 жылдың қаңтарында «Арсенал» 388 миллион еуро табыспен ең табысты футбол клубтары рейтингінде 11-ші орынға ие болды.", "title": "Арсенал (футбол клубы, Лондон)" } ]

[ { "docid": "6151_1_1", "text": "\nСирия (سوريا), толық атауы — Сириялық Араб Республикасы (الجمهورية العربية السورية, \"аль-Джумхурийя аль-Арабийя ас-Сурийя\") — Батыс Азиядағы мемлекет, Таяу Шығыс елдерінің бірі. Жер аумағы 185,2 мың км<sup>2</sup>, астанасы — Дамаск қаласы. Мемлекет басшысы — президент, үкімет басшысы — премьер-министр. Жоғарғы заң шығарушы органы — Халық кеңесі (бір палаталы парламент). Әкімшілік жағынан 14 мухафазға (провинцияға) бөлінеді. Ақша бірлігі — Сирия фунты. 1945 жылдан Біріккен Ұлттар Ұйымының және Араб мемлекеттері Лигасының мүшесі.", "title": "Сирия" } ]

[]

[ { "docid": "566617_1_1", "text": "\nЛуиза Кэтрин Джонсон Адамс, тумысында Луиза Кэтрин Джонсон (Louisa Adams; 12 ақпан 1775 – 15 мамыр 1852) – Америка Құрама Штаттарының алтыншы президенті Джон Куинси Адамстың жұбайы және 1825-1829 жылдары аралығында АҚШ-тың Бірінші ханымы.", "title": "Луиза Адамс" } ]

[]

[ { "docid": "11670_3_1", "text": "\nФранцуздар мүсінді, ал америкалықтар оның тұғырын жасауға келісті. Мүсінді Бартольди жасады, металл қаңқасын Г. Эйфель құрастырды, бет-бейнесіне мүсіншінің анасы Шарлотта Бартольди үлгі болды. 1884—1886 жылдарда мүсін дайын болды. Ескерткіш 1886 жылы 28 қазанда Нью-Йорктегі Бедлоу аралында ашылды. Мүсіннің биіктігі 46.5 м, тұғыры 46.94 м, жалпы салмағы 225 т. Әйел мүсінінің басына 7 шабағы бар тәж кигізілген, оң қолына алау көтерген, сол қолында заңдар кітабы бар, ол кітапта АҚШ-тың тәуелсіздік күні жазылған. 1903 жылы мыс табақша жапсырылды, онда Э. Лазарустың дастанынан үзінді берілген. Тәждегі шабақтар 7 теңіз бен 7 құрлыққа жарқырап төгілген сәулені білдіреді. Мүсін әуелде боялмаған еді, кейін мыстың қышқылдануы нәтижесінде ол жасыл түске енді. Мүсін тұғырының ішінде АҚШ-қа иммигранттардың келу тарихы және осы ескерткіштің құрылысы туралы мәліметтер беретін мұражай бар. Мүсін азаттықтың белгісі ретінде ұлттық ескерткішке айналған.\n", "title": "Бостандық ескерткіші" } ]

[ { "docid": "11670_1_1", "text": "\n\nБостандық ескерткіші (Statue of Liberty) — Солтүстік Америкадағы ағылшын иелігіндегі жерлердің азаттық күресіндегі Франциямен болған одақтастыққа ескерткіші ретінде Францияның АҚШ-қа тартқан сыйлығы.", "title": "Бостандық ескерткіші" } ]

[ { "docid": "134921_1_1", "text": "\nДэниел Джейкоб Рэдклифф (Daniel Jacob Radcliffe; 23 шілде 1989 жылы, Лондон, Ұлыбритания) – британдық кино және театр актері. Жоан Роулиң шығармасының негізінде түсірілген фильмдегі Хәрри Поттер рөлін сомдаушы. Ең алғаш рет экранға 1999 жылы «Дэвид Копперфильд» фильмімен шыққан. Сол жылы Гарри Поттер фильмінің киносынағынан өтеді. Фильм үлкен жетістіктерге ие болады. Оның соңғы бөлімі 2011 жылы шыққан. Дэниел театр қойылымдарында да ойнайды. Бірнеше номинация бойынша сыйлық иегері.", "title": "Дэниел Рэдклифф" } ]

[ { "docid": "134921_2_1", "text": "Дэниел Рэдклифф 1989 жылдың 23-ші шілдесінде Фулхемде, Лондонның шығыс ауданында дүниеге келген. Отбасындағы жалғыз бала. Анасы - Марсия Джанин Грэшем Джейкобсон.", "title": "Дэниел Рэдклифф" } ]

[ { "docid": "40247_2_1_3", "text": "48 қабаттан тұратын ғимараттың биіктігі 260 метр болғанымен, көлемі Хеопс пирамидасының жартысына да жетпейді. Сондықтан да, Хеопс пирамидасы адамзат тарихындағы жеті кереметтің бірі. Үлкен пирамида мен жердің центрі арасындағы қашықтық, Солтүстік полюс арасындағы қашықтықпен бірдей. Биіктігін миллиардқа көбейткенде күнге дейінгі ара-қашықтықты береді. Яғни ол кездегі адамдар астрономияны, жағрафияны жақсы білген. Сәулет өнерінде де маман болған, пирамиданың биіктігі 210 қабат. Тарихшы Гередоттың айтуы бойынша, құрылыс материалдарын жоғарыға шығару үшін 925 метр ұзындықта ені 19 метр болатын бір кран тәріздес сырық жасалған. Бұл сырықтың да соғылуы ең аз дегенде 10 жылға созылады. Хеопс пирамидасы ауырлықтары 60 тонна мен 3 тонна арасында болатын 2 300 000 дана блок тастан жасалған. Ені 227 метрболатын шаршы негізінде құрылған. Ал оның алып жатқан алаңы 55 мың м2.Пирамиданың ортасында, жоғарыдан шамамен 100 метр төменде перғауын бөлмесі бар және тек төрт қабырға ғана. Хеопс пирамидасының тастары 3 метр биіктігіндегі бір қабырға халіне келтірілсе, бұл қабырғамен бүкіл Францияны қоршауға болады екен. (Наполеон есептетуге бұйрық берген екен).Құрылысқа пайдаланған тас «асуаннан» 2,5 т текше тас түрінде дайындалған.", "title": "Хеопс" } ]

[ { "docid": "40247_1_1", "text": "\n\nХеопс пирамидасы — дүние жүзіндегі аса ірі пирамидалардың бірі . Бұл пирамиданы перғауын Хеопс (Хуфу) көзі тірісінде өзіне арнап б.з.б. 3 - мыңжылдықтың 1 - жартысында Гиза қаласы маңындағы Ливия шөлінде салғызған . Кезінде ежелгі мысырлықтар осынау алып кесене-пирамиданы “Хуфу көкжиегі” деп атаған . Хеопс пирамидасының табаны төрт бұрышты болып басталады да , жоғары қарай басқыш тәрізді көтеріліп , көп сатылы құрылыс түрінде тұрғызылған . Ұшар басы сүйірленіп бітетін Хеопс пирамидасының архитектуралық құрылысына сәулетші Хемиун басшылық жасаған. ", "title": "Хеопс" }, { "docid": "40247_3_1", "text": "Пирамиданың 20 жылда біткені айтылуда. Ол үшін, Нілдің суы көтерілген маусымда, күніне 4000 блок тасылуы керек. 60 миллион тонна тастың тасымалдануы үшін 1000 қайық қажет. Қолмен тегістеліп, жылтыратылған 460 000 таспен қапталған. Бұлар ұқыпты орналастырылғаны соншалық, тіпті араларына қағаз да симайды екен. Пирамидаларға біреулер әуе жолдары үшін бір белгі деп, біреулер геологиялық тербелістермен резонансқа кіре алатын бір энергия орталығы деп, ал ендігі біреулер тарихқа бағыт беретін бір архив деп сенеді.", "title": "Хеопс" } ]

[ { "docid": "40835_2_1", "text": "Монблан (Mont Blanc, Monte Bіanco) — Батыс Альпідегі тау массиві. Франция мен Италияның шекарасында орналасқан. Таудың ұзындығы 50 км. Батыс Еуропаның ең биік жері (4807 м).Гранит, гнейс, кристалды тақтатастардан құралған. Жер бедері күшті тілімденген; альпілік тау жасалуда пайда болған. Кен байлықтары: темір, магнезит, пирит, көмір, мыс, мырыш, қорғасын. Мұз басқан бөлігінің ауданы 200 км<sup>2</sup>-ден астам. Ең ірі мұздығы – Мер-де-Глас (ұзындығы 15 км). Туризмнің орталығы. Монбланда астрономия обсерватория бар. Монблан арқылы Франциядан Италияға автомобиль тоннелі (ұзындығы 11,6 км) салынған.", "title": "Монблан" } ]

[]

[ { "docid": "94063_2_2", "text": "==Комедия==\n\"Комедия\" сөзі \"комос\" — Диониске арналған мейрамдағы көшеде қыдырып жүрген қызу әрі көңілді халық және\" \"одэ\"\" — өлең, ән деген ұғымдардан шығып, қыдырып жүрген халықтың әні деп аударылады. Гректің ақындары —Эсхил, Софокл, Еврипид, Аристофанның шығармалары грек халқының қоғамдық-саяси және рухани өмірін жан-жакты көрсетті. Театр ойындары ашық далада өткізілді. Театр ғимараты \"орхестрен\" (дөңгелек алаң), театрыннан (көрермендер орны) және \"скенадан\" (алғашқы актерлердің киініп, сахнаға шығуына прпалған жай палатка) кұралды. Ежелгі Грекия театрларына көп көрермен сыятын. \n*Мысалы, Дионистің Афиныдағы театры 17 мың пдамға арналса, Эпидаврдағы театрға 10 мыңдай адам бара алатын. Көрермендерге — бүкіл Афины азаматтарына театр ойын-сауықтарына бару үшін мерекелік ақша берілетін, ал олар сол ақшаға отыратын орындары көрсетілген арнаулы темір жетондарды сатып алатын. Қойылымдар таңертең басталып үш күнге созылатындықтан, көрермендер тамағы мен сусындарын өздерімен арқалап әкелетін.", "title": "Ежелгі Грекия театры" } ]

[ { "docid": "94063_1_1", "text": "\nТеатрдың даму кезеңдерінің бірі — көне замандағы театр мәдениеті. Ертедегі грек драмасы мен театры — жүзім мен шарап жасау Құдайы Дионистің құрметіне ауылдык жерде мереке өткізу негізінде пайда болды. Бұл мерекелерде маскалы адамдар, теке терісін кигендер (теке — Дионистің қасиет тұтатын жануары) өнер көрсетті. Маскалылар хорының би аралас әндерінде диалог элементтері мен сахналық қимыл- әрекет басым жатты. Эллинистік дәуірге дейін хор грек драмасындағы басты элемент болып келді. Феспид бірінші болып б.з.д. 534 жылдың көктемінде Ұлы Дионис мерекесінде, өзінің трагедиясын көрсетіп, бас жүлдеге ие болды. Сондықтан да б.з.д. 534 жыл әлем театрының туған жылы деп саналады. Ақын Феспид хордан ерекше орындаушыны — актерді бөліп шығарды. Сөйтіп, дүниеге бірінші актер — протагонист келді. Хор басшысы — корифей бастаған хор 12, кейіннен 15 адамнан құралды. Грек драмасы өзінің даму процесінде діни әдет-ғұрыптардан бірте-бірте алшақтай берді. Сонымен бірге драма грек мифтеріндегі материалды молынан пайдаланды.", "title": "Ежелгі Грекия театры" } ]

[ { "docid": "531427_1_1", "text": "\n«Маймылдар ғаламшары» («Planet of the Apes») Пьер Бульдің аттас романына негізделген франшиза. Осы атпен жарық көрген бірнеше фильм мен комикстар, видеоойындар бар. \nСонымен, алғашқы кезеңді «Түпнұсқа» деп атаған дұрыс. Бұл топқа бір-бірімен сюжет жағынан байланысқан алғашқы 5 фильм кіреді: \nМаймылдар ғаламшары (1968)", "title": "Маймылдар ғаламшары" } ]

[]

[ { "docid": "538075_1_1", "text": "\nКунал Найяр (कुणाल नय्यर; туған 30 сәуір 1981, Лондон, Ұлыбритания — ата-тегі үндіс, британдық актер, әлемге көбінесе \"Үлкен жарылыс теориясы\" атты комедиялық сериалдағы ойнап жатқан Раджеш Рамаян Кутраппали рөлімен әйгілі.", "title": "Кунал Найяр" } ]

[ { "docid": "538075_2_1", "text": "Кунал Найяр Лондонда өмірге келген, алайда балалық шағын Нью-Делиде (Үндістан) өткізген. Ортамектепті бітіргеннен сон, Найяр білім алуды колледжте жалғастыру үшін АҚШ-қа аттанады. Орегон штатындағы Портленд университетінде Найяр табыскерлік арада маманданған. Сонда тұрып жатқан кезде актерлік өнер сабақтарына қызығып, оларға қатысып жүрген. ", "title": "Кунал Найяр" }, { "docid": "538075_3_1", "text": "Американдық колледжте Кунал Найяр театрлық фестивальға шақырылып, сонында Марк Твен сыйын ұтып алған. Сонымен қоса Найярға Sundance Lab атты беделді театрде оқуы стпиндиясы бөлінді. ", "title": "Кунал Найяр" } ]

[ { "docid": "200061_4_1", "text": "MGM-дың алғашқы мультфильмдері (1940—1958 жж.), ең көрнектілері болып саналады және Оскар киномарапатының жеті жүлдесін ұтып алған.", "title": "Том мен Джерри" } ]

[ { "docid": "200061_2_1", "text": "«Том мен Джерри» (Tom and Jerry) — мысық Томның және тышқан Джерридің таусылмайтын бақталастық туралы қысқа және толық метражды сериалдар, сонымен қатар, мультсериалдар топтамасы. Американдық мультипликатор Уильям Ханна және Джозеф Барберамен жасалынған ең алғаш шығарылымы «Puss Gets the Boot» \"Мысық тепкі алады\" деп аталынып, экрандарда 1940 жылдың 20 ақпанында көрсетілген.", "title": "Том мен Джерри" } ]

[ { "docid": "88575_1_1", "text": "Меншік Құқығы — субъектінің заң құжаттары арқылы танылатын және қорғалатын өзіне тиесілі мүлікті өз қалауынша иелену, пайдалану және оған билік ету құқығы.", "title": "Меншік құқығы" } ]

[]

[ { "docid": "527394_1_1", "text": "{{Жазу жүйесі\n|name = Грек әліпбиі\n|мысал = Greekalphabet.svg\n|түрі = әліпби\n|тілдері = грек тілі\n|қай жерде пайда болды =\n|шекара = \n|қашан пайда болды = б.з.б. шамамен IX—VIII ғғ.\n|кезең = \n|жазу бағыты = солдан оңға\n|белгілердің саны = 24 әріп\n|статусы = Греция\n|шығарушы = \n|құжат = \n|шығу тегі = финикия жазуы\n|жетілді = \n|туыстастары = \n|юникод = \n|ISO = ", "title": "Грек әліпбиі" }, { "docid": "527394_2_1", "text": "|ені = 250px\n|атауы = \nГрек әліпбиі (Ελληνικό αλφάβητο) — Грек тілініӊ және грек тілі тобыныӊ басқа да тілдерініӊ әліпбиі. Б.з.б. IX ғ. соӊы б.з.б. VIII ғ. басынан бастап үзбей қолданылады. Ғалымдардыӊ болжауы бойынша, грек әліпбиі дауыссыз дыбыстармен бірге дауысты дыбыстар үшін бөлек әріптерді қолданылған бірінші әліпби. Әліпбиде барлығы 24 әріп.", "title": "Грек әліпбиі" } ]

[ { "docid": "527394_3_1", "text": "Грек әліпбиі ғылым мен техникада кеңінен қолданады. Көбіне пішіні латын әліпбиініӊ әріптеріне сәйкес келмейтіндерді (кестеде қызғылт түспен айқындалған) қолданады:", "title": "Грек әліпбиі" } ]

[ { "docid": "530329_3_1", "text": "1985 жылы, Николас мектепте оқып жүргенінде, «Расставание» романын жазады. Бірақ оны жарияламайды. Оның тағы жарияланбаған «Королевские убийства» атты романы бар. Нотр-Дам университетінде білім алған. 1992 жылы Спаркс Оңтүстік Каролинаның Гринвилл қаласына көшеді. Бас уақытында «Дневник памяти» атты романын жаза бастайды. Екі жыл өтіп, Тереза Парк атты әдебиет агенті байқайды. Бұл роман 1996 жылдың қазан айында шығып, көп сатылатын кітаптардың бірі атанады. «Послание в бутылке» (1999), «Спеши любить» (2002), «Дневник Памяти» (2004), «Ночи в Роданте» (2008), «Дорогой Джон» (2010), «Последняя песня» (2010), «Счастливчик» (2012) и «Тихая гавань» (2013), «Лучшее во мне» (2014) атты романдарына фильм түсірілген болатын.", "title": "Николас Спаркс" } ]

[ { "docid": "530329_1_1", "text": "\nНиколас Чарльз Спаркс (Nicholas Charles Sparks; 31 желтоқсан, 1965, Омаха, Небраска, АҚШ) — танымал америкалық жазушы, Христиан діні, махаббат, адамның сезімдері жайлы көптеген романдардың авторы. Оның шығармалары шамамен 80 миллион рет сатылған, ал оның 50 миллионы АҚШ-та, 45 тілге аударылған. Қазіргі кезде Николас Спаркс әйелі Кэти Котпен және 5 баласымен Солтүстік Каролина штатындағы Нью-Берн қаласында өмір сүреді.", "title": "Николас Спаркс" }, { "docid": "530329_2_1", "text": "Николас Чарльз Спаркс 1965 жылы 31 желтоқсанда Омаха қаласында дүниеге келеді. Оның әкесі - профессор Патрик Майкл Спаркс (1942—1996), анасы- Джил Эммы Марии Спаркс (1942—1989).", "title": "Николас Спаркс" } ]

[ { "docid": "34847_2_1", "text": "\nАқ түлкілер Солтүстік Америка мен Еуразияның орманды тундрасында, тундрада және Солтүстік Мұзды мұхиттың аралдары мен Командор, Алеут, Прибылов аралдарында таралған. Дене тұрқы 45 – 75 см, құйрығы 25 – 52 см, салмағы 2 – 9 кг. Сыртқы пішіні қызыл түлкіге ұқсас, бірақ тұмсығы мен құлағы қысқа келеді. Терісінің түсіне қарай ақ және көгілдір болып бөлінеді. Ақ түлкі жылына 2 рет түлейді. Қыста жүні ұзын қалың, жұмсақ және біркелкі ақ, ал жазда ақсары бурыл болады. Көгілдір түлкі түлемейді. Ақпан – наурызда ұйығып, 52 күннен кейін 3 – 15, кейде 22 күшік табады. Күшігін баулып жетілдіргенше інінен ешқайда кетпейді. Күз – қыс айларында тамақ іздеп кезіп жүреді. Тамақ талғамайды. Олар көбіне тышқантәрізді кеміргіштер – леммингтер мен және тоқалтістермен, құстармен қоректенеді. Қолда бағылып та көбейтіледі. Ақ түлкі – терісі өте бағалы аң, сол үшін ауланады.", "title": "Ақ түлкі" } ]

[ { "docid": "34847_1_1", "text": "\nАқ түлкі (Vulpes lagopus) – иттер тұқымдасына жататын жыртқыш аң. ", "title": "Ақ түлкі" } ]

[ { "docid": "541130_1_1", "text": "Сілтілік жер металдар — екінші топта орналасқан металдар. Оларға: бериллий, магний, кальций, стронций, барий, радий жатады. Бұл элементтердің сыртқы электрондық қабаттарында екі электрондары болады, оларды оңай беріп жіберіп, өзінің алдында тұрған бекзат газдардан аяқталған электрондық құрылысын қабылдайды.", "title": "Сілтілік жер металдар" } ]

[ { "docid": "541130_7_1", "text": "Бериллий\"(лат. Beryllіum)\", Ве — Элементтердің периодтық жүйесінің ІІ тобындағы химиялық. элемент, атомдық нөмірі 4, атомдық массасы 9,0122, жеңіл, ашық сұр түсті металл. Тұрақты бір изотопы (9Ве) бар. 1798 ж. берилл минералынан француз химигі Л. Воклен тапты. Металл күйінде алғаш рет неміс химигі Р. Влер алды. Бериллий алюминийден жеңілірек, тығыздығы 1,816 г/см3, балқу температурасы 12840С, қайнау температурасы 24500С, химиялық қосылыстарында 2 валентті, беткі қабаты тотығып, қорғауыш қабыршақ түзілетіндіктен ауада өзгермейді. 8000С-тан жоғары температурада қыздырғанда жылдам тотығады; қышқылдарда да, сілтілерде де ериді.", "title": "Сілтілік жер металдар" }, { "docid": "541130_8_1", "text": "Магний \"(лат. Magnesіum)\" Mg, элементтердің периодтық жүйесіндегі ІІ топтың элементі, атом нөмірі 12, атом м. 24,312. Табиғатта үш изотопы бар: 24Mg, 25Mg, 26Mg. 1808 ж. ағылшын ғалымы Г.Дэви (1778 — 1829) ашқан. Жер қыртысындағы масса бойынша мөлш. 2,1%. Ол барлық қосылыстарында екі валентті. Магний күмістей ақ, өте жеңіл, берік металл; тығыздығы 1,74 г/см3, балқу t 650ӘС, қайнау t 1107ӘС. Ол қорғағыш оксид пленкамен қапталғандықтан, құрғақ ауада 350ӘС-қа дейінгі температурада тотықпайды, бірақ 600 — 650ӘС-та өздігінен тұтанып, жарқырай жанып, Магний оксидін (MgO) және аздап нитридін (Mg3N2) түзеді. Құрамында бос оттек (О2) жоқ суық сумен әрекеттеспейді; қайнап жатқан судан Н2-ні ығыстырады.", "title": "Сілтілік жер металдар" } ]