Datasets:

metriccoders

/

wiki-kannada-1.0

like 0

ಪತನ: 1444 ಕ್ರಿ.ಶ

ರಾಜವಂಶದ ಹೆಸರನ್ನು ಆಳುಪ, ಆಳ್ವಾ, ಆಳುಕ ಮತ್ತು ಆಳಾಪ ಎಂದು ಶಾಸನಗಳಲ್ಲಿ ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕದಂಬರಿಗಿಂತ ಮುಂಚಿನ ಅಲುಪಾ ಮೂಲವು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿಲ್ಲ ಏಕೆಂದರೆ ಯಾವುದೇ ಎಪಿಗ್ರಾಫಿಕಲ್ ಪುರಾವೆಗಳಿಲ್ಲ. 2 ನೇ ಶತಮಾನದ ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಟಾಲೆಮಿ, ಒಲೋಖೋಯಿರಾ ಎಂದು ಗುರುತಿಸುತ್ತಾನೆ, ಇದು ಆಳ್ವಾ ಖೇಡಾ(ಆಳುಪರ ನಾಡು) ಎಂಬ ಪದದ ಅಪಭ್ರಂಶ ಎಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ನಂಬಲಾಗಿದೆ.

ಬಿ.ಎ. ಸಾಲೆಟೋರ್ ಹೆಸರಿನ ಮೂಲದ ಬಗ್ಗೆ, ಆಳುಪ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಅದರ ರೂಪಾಂತರವಾದ ಆಳುಕದಿಂದ ಬಂದಿದೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸಿದೆ, ಇದು ಹಿಂದೂ ಮಹಾಕಾವ್ಯಗಳ ದೈವಿಕ ಸರ್ಪ ಶೇಷಾದ ಒಂದು ಹೆಸರಾಗಿದೆ. ಆಳುಕ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಆರಂಭಿಕ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ನಾಗರನ್ನು ಸೂಚಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಫ್ಲೀಟ್ ಸೂಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಚಾಲುಕ್ಯ ಪ್ರಭುತ್ವದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು. ಆಳುಪರ ನಾಗ ಮೂಲವು ಎರಡು ಸಂಗತಿಗಳಿಂದ ಸಾಬೀತಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸಾಲೆಟೋರ್ ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಮಂಗಳೂರಿನ ಗೊಲ್ಲಾರ ಗಣಪತಿ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರುವ ಆಳುಪ ಕಲ್ಲಿನ ಶಾಸನದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಹೂಡ್ ಸರ್ಪದ ಆಕೃತಿ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಅಲ್ಟ್ರಾ ಶೈವ ಪ್ರವೃತ್ತಿ. ಆಳ್ವಿಕೆ ಅಥವಾ ಆಡಳಿತ ಎಂಬ ಅರ್ಥವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ 'ಆಳು' ಎಂಬ ಕನ್ನಡ ಪದದಿಂದ ಹೆಸರಿನ ದ್ರಾವಿಡ ಮೂಲದ ಕುರಿತ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಸಲೆಟೋರ್ ತಳ್ಳಿಹಾಕುತ್ತಾನೆ.

ಆಳುಪ ರಾಜಮನೆತನವು ಸ್ಥಳೀಯ ಮೂಲದವರಾಗಿರಬಹುದು ಮತ್ತು ಅವರು "ಶೈವ ಧರ್ಮ" ದ ಅನುಯಾಯಿಗಳಾಗಿರಬಹುದು ಮತ್ತು 10 ನೇ ಶತಮಾನದ ನಂತರ ಅವರು ಜೈನ ಧರ್ಮ, ಬಂಟ್-ನಾಡವ ಜಾತಿಯನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು ಎಂದು ಇತಿಹಾಸಕಾರ ಪಿ. ಗುರುರಾಜ ಭಟ್ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಬಿ. ಎ. ಸಾಲೆಟೋರ್ ಅವರು ಜೈನ ಧರ್ಮ, ಬಂಟ್ಸ್ ನಡುವೆ ಆಳುಪ (ಆಳ್ವಾ) ಶೀರ್ಷಿಕೆ ಇಂದಿಗೂ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಆಲುಪರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯ ಉಚ್ಛ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಇತ್ತು . ಇವರು ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಕೊಟ್ಟ ಕೊಡುಗೆ ಅಪಾರ. ಇವರು ಕಾಲದ ಸುಮಾರು ೨000 ಶಾಸನಗಳು ಸಿಕ್ಕಿವೆ. ಅದರಲ್ಲಿ 2 ಅಥಾವ 3 ಶಾಸನ ಬಿಟ್ಟು ಉಳಿದೆಲ್ಲವೂ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ ಇತ್ತು. ವಡ್ಡಾರಾಸೆ ಎನ್ನುವ ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಶಾಸನ ಇವರ ಕಾಲದ್ದು.

ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಪ್ರದೇಶದ ಮೇಲೆ ಆಳ್ವಿಕೆ, ಬನವಾಸಿಯು ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿರುವುದು ಚುಟು ಕುಲದವರು, ನಂತರ ಕಡಂಬರಿಗೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಸಿರಿ, ಶಿವ, ಪುಲುಮಾವಿ ಮತ್ತು ಯಜ್ಞ ಸಾತಕರ್ಣಿಗಳಿಗೆ ಆಡಳಿತ ನಡೆಸುವ ಶತವಾಹನ ಶಾಖೆ. ಬನವಾಸಿಯಿಂದ ಕದಂಬರ ಆಳ್ವಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ, ಕರ್ನಾಟಕವು ಕಲೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳನ್ನು ಕಂಡಿತು. ಕರ್ನಾಟಕದ ಭೂಮಿ ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ಶಿಲಾಶಾಸನಗಳನ್ನು ಕಂಡಿತು, ಅದು ಹಿಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದೆ, ಇದನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ದೇವಾಲಯದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆಳುಪರ ಮೊದಲ ಸ್ಪಷ್ಟ ಉಲ್ಲೇಖವು ಕ್ರಿ.ಶ 450 ರ ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನದಿಂದ ಬಂದಿದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಅವರ ಆರಂಭಿಕ ಆಡಳಿತಗಾರ ಆಳಾಪ (ಅಲುಪಾ) ಗಣದ ಪಶುಪತಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪಶುಪತಿ ಕದಂಬರ ಸಮಕಾಲೀನರಾಗಿದ್ದರು. ಆದ್ದರಿಂದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ದಾಖಲೆಗಾಗಿ, ಆಳುಪರ ರಾಜವಂಶದ ರಚನೆಯು ಕ್ರಿ.ಶ 5 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ನಡೆಯಿತು ಎಂದು ನಾವು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಗ್ರಹಿಸಬಹುದು. ಅವರ ರಾಜ ಲಾಂಛನವು ಎರಡು ಮೀನುಗಳು ಮತ್ತು ಅವರು ಪಾಂಡ್ಯವಂಶ ಮತ್ತು ಸೋಮ ಕುಲ (ಚಂದ್ರ) ಗೆ ಸೇರಿದವರು ಎಂದು ಹೇಳಿಕೊಂಡಿದರು. ಅವರ ನಾಣ್ಯಗಳು "ಶ್ರೀ ಪಾಂಡ್ಯ ಧನಂಜಯ" ಎಂಬ ರಾಜವಂಶದ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದವು, ಇದರರ್ಥ "ಪಾಂಡ್ಯರಲ್ಲಿ ಅರ್ಜುನ".

ಆಳ್ವಾಖೇದ:

ಆಳ್ವಾಖೇದ ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಆಳುಪರ ಹಲವಾರು ಪ್ರಾಚೀನ ಶಾಸನಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು. ಆಳ್ವಾಖೇದ ಪ್ರದೇಶವು ಆಧುನಿಕ ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆ, ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದ ಒಂದು ಭಾಗವನ್ನು ಕರಾವಳಿ ಉತ್ತರದ ಅಂಕೋಲಾ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಒಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ಬನವಾಸಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಶಿಮೊಗಾ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಹಮ್ಚಾ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಕೇರಳದ ಕಸರಗೋಡು ಭೂಮಿ ಪಯಸ್ವಿನಿ ನದಿಯವರೆಗೆ ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ಗಡಿಯಾಗಿತ್ತು.

ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಆಳುಪ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಪತನವಾಗಿ ಆಳ್ವಾಖೇದವು ಬಾರಕೂರು ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಮಂಗಳೂರು ರಾಜ್ಯ ಎಂಬ ಎರಡು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಪ್ರಾಂತ್ಯಗಳಾಗಿ ಆಡಳಿತ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದವು.

ಬಾರಕೂರು ರಾಜ್ಯಕೆ ಹೈವ/ಹೈಗ(ಹವ್ಯಾಕ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ರಿಂದ ಬಂದಿರಬಹುದು) ಎಂಬ ಹೆಸರು ಇತ್ತು ಮತ್ತು ಮಂಗಳೂರು ರಾಜ್ಯಕೆ ತುಳುನಾಡು(ತುಳು ಪ್ರಧಾನವಾದ ಭಾಷೆ ಆದ್ದರಿಂದ) ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದರು.

ರಾಜ ಕುಂದಾ ಆಲುಪನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ ಕ್ರಿ.ಶ. 1075 ರ ಹಳೆಯ ಮಲಯಾಳಂ ಶಾಸನ (ರಾಮಂತಲಿ ಶಾಸನಗಳು) ಕೇರಳದ ಕಣ್ಣೂರು ಬಳಿಯ ರಾಮಂತಲಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು.

ರಾಜಕೀಯ ಇತಿಹಾಸ:

ಐಹೋಳೆ ಮತ್ತು ಮಹಾಕುಟಾ ಶಾಸನಗಳಲ್ಲಿ ಬಾದಾಮಿ ಚಾಲುಕ್ಯರ ಉದಯದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕುಲದ ಇತಿಹಾಸವು ಅಸ್ಪಷ್ಟತೆಯಿಂದ ಹೊರಹೊಮ್ಮುತ್ತದೆ, ಅಂದು ಆಲುಪರು ಚಾಲುಕ್ಯರ ಪ್ರಭುತ್ವವನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಅವರ ಉಳಿಗಮಾನ್ಯರಾಗಿದ್ದರು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಅವರು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಮಂಗಳೂರಿನಿಂದ ಮತ್ತು ಇತರ ಸಮಯಗಳನ್ನು ಉಡುಪಿಯ ಉದಯವರ ಮತ್ತು ನಂತರ ಬಾರಕೂರಿನಿಂದ ಆಳಿದರು. ಅವರ ಮೊದಲ ನಿಯಮಿತ ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಶಾಸನವು ಕನ್ನಡದ ವಡ್ಡಾರಸೆ ಶಾಸನ (7 ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕೆತ್ತಿದ ಶಾಸನ). ಅವರು ಶತಮಾನಗಳಿಂದ ತಮ್ಮ ಮೇಲಧಿಕಾರಿಗಳಾದ ಕದಂಬರು,ಚಾಲುಕ್ಯರು,ಹೊಯ್ಸಳರು ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟರೊಡನೆ ವೈವಾಹಿಕ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು.

ಆಳುಪರು ಕ್ರಿಸ್ತನ ಯುಗದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಕರಾವಳಿ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಆಡಳಿತಗಾರನಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದ್ದರೂ, 5 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿಯೇ ಅವರು ಹಲ್ಮಿಡಿಯ ಶಿಲಾಶಾಸನದಲ್ಲಿ ಸಾಕ್ಷಿಯಾದಂತೆ ರಾಜವಂಶವಾಗಿ ಪಾದಾರ್ಪಣೆ ಮಾಡಿದರು. ವೇಣುಪುರ (ಮೂಡುಬಿದ್ರೆ) ಶಿಲಾಶಾಸನದಲ್ಲಿ ನಾವು ನೋಡುವ ಕೊನೆಯ ಆಡಳಿತಗಾರನ ಹೆಸರು ಕ್ರಿ.ಶ 14 ನೇ ಶತಮಾನಕ್ಕೆ ಸೇರಿದೆ. ಈ ರಾಜವಂಶದ ಹಿಂದೆ ಇನ್ನೂರು ಕಲ್ಲಿನ ಶಿಲಾಶಾಸನಗಳು ಉಳಿದಿವೆ ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಕೇವಲ ನೂರ ಇಪ್ಪತ್ತು ಶಿಲಾಶಾಸನಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಓದಿ ಅರ್ಥೈಸಲಾಗಿದೆ. ಆರಂಭಿಕ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಯ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ದಾಖಲೆಯನ್ನು ಕ್ರಿ.ಶ 7 ನೇ ಶತಮಾನದ ಬೆಲ್ಮಣ್ಣುವಿನಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿದ ತಾಮ್ರದ ತಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು.

ಆಳುಪರು ಕ್ರಿ.ಶ 8 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ನಾಣ್ಯಗಳನ್ನು ಚಲಾವಣೆಗೆ ತಂದರು ಮತ್ತು ಕ್ರಿ.ಶ 14 ನೇ ಶತಮಾನದವರೆಗೆ ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. ಅವರ ನಾಣ್ಯಗಳು "ಎರಡು ಮೀನುಗಳು ಹರಡಿರುವ ಕಮಲದ ಹೂವಿನ ಮೇಲೆ, ಇವೆರಡು ರಾಜ ಛತ್ರಿಯು ಕೆಳಗೆ ಇತ್ತು " ಎಂಬ ರಾಜವಂಶದ ಲಾಂಛನವನ್ನು ಹೊತ್ತೊಯ್ದವು. ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಸುಮಾರು 180 ಅನನ್ಯ ನಾಣ್ಯಗಳು ತಿಳಿದುಬಂದಿದ್ದು, ಅದರಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 175 ನಾಣ್ಯಗಳನ್ನು ಪ್ರಭು ಮತ್ತು ಪೈ ಬರೆದ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸರಿಯಾದ ಉಲ್ಲೇಖ ಮತ್ತು ವಿವರವಾದ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಅದೇ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು.

ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಮುಂಚಿನ ತಾಮ್ರದ ತಟ್ಟೆಯ ಶಾಸನವು ಅಲುವರಾಸ II ನ ಕಾಲದ್ದು, ಇದನ್ನು ಬೆಲ್ಮಣ್ಣು ಫಲಕಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ . ಈ ತಾಮ್ರ ಶಾಸನವನ್ನು 8 ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕೆಟ್ಟಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಡಾ.ಗುರುರಾಜ್ ಭಟ್ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಹಳೆಯ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ (ಕ್ರಿ.ಶ. 8 ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ) ಈ ಪೂರ್ಣ-ಪ್ರಮಾಣದ ಕನ್ನಡ ತಾಮ್ರದ ಫಲಕಗಳು ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕಾರ್ಕಳ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಬೆಲ್ಮಣ್ಣುವಿನಲ್ಲಿ ದೊರಕಿದೆ. ಇದು ಅಲುಪಾ ರಾಜ ಅಲುವರಾಸ II ರವರ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ್ದು, ಈ ತಾಮ್ರ ಫಲಕಗಳು ಆಳುಪ ರಾಜರ ರಾಜ ಲಾಂಛನವಾದ ಡಬಲ್ ಕ್ರೆಸ್ಟೆಡ್ ( double Crested) ಮೀನುಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ. ದಾಖಲೆಗಳು ಆಲುಪೇಂದ್ರ ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ರಾಜನನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ.

ಆಲುಪರು ಬನವಾಸಿ ಮಂಡಲವನ್ನು (ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಬನವಾಸಿ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ) ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುವ ಮೊದಲ ಶಿಲಾಶಾಸನ ಪಚ್ಚಿಮ ಚಾಲುಕ್ಯ ರಾಜ ವಿನಯದಿತ್ಯರ ಆಳ್ವಿಕೆಗೆ ಸೇರಿದೆ. ಈ ಶಿಲಾಶಾಸನ ಡಾ.ಗುರುರಾಜ್ ಭಟ್ ಕಂಡುಹಿಡಿದ ಸಾಗರ್ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಜಂಬಾನಿಯಲ್ಲಿ ದೊರಕಿದೆ. ಕದಂಬ ಮಂಡಲವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಚಿತ್ರವಾಹನ ಆಲುಪೇಂದ್ರ ಬಗ್ಗೆ ಈ ಶಾಸನ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದೆ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಇದು ಪಚ್ಚಿಮ ಚಾಲುಕ್ಯ ರಾಜನಿಗೆ (ಕ್ರಿ.ಶ. 8 ನೇ ಶತಮಾನ) ಅಧೀನರಾದ ಆಡಳಿತಗಾರನನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಮೊದಲ ಕಲ್ಲಿನ ಶಿಲಾಶಾಸನವಾಗಿದೆ.

ಕಾಲಗಣನೆ

ಆಡಳಿತಗಾರನ ಹೆಸರು ಆಳ್ವಿಕೆಯ ವರ್ಷ ಸಂಬಂಧ

ಪಶುಪತಿ 450 ಕ್ರಿ.ಶ

ಹೆಸರು ತಿಳಿದು ಬಂದಿಲ್ಲ 5- 7 ನೇ ಶತಮಾನ

ಅಲುವರಾಸ I 7 ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭ ಪುಲಕೇಶಿಯII ಯ

ಮಾವ

ಗುಣಸಾಗರ 660–630 ಕ್ರಿ.ಶ

ಚಿತ್ರವಾಹನ 663–730 ಕ್ರಿ.ಶ ಚಾಲುಕ್ಯ ರಾಜಕುಮಾರಿ ಕುಂಕುಮ ಮಹಾದೇವಿಯ ಪತಿ ಮತ್ತು ಚಾಲುಕ್ಯ ವಿಜಯದಿತ್ಯ ಅವರ ಸೋದರ ಮಾವ

ಅಲುವರಸ II

ಚಿತ್ರವಾಹನ II

ರಣಸಾಗರ

ಪೃತ್ವಿಸಾಗರ

ಮಾರಮಾ

ವಿಮಲಾಡಿತ್ಯ

ಅಲ್ವಾ ರಣಂಜಯ

ದತ್ತಲುಪಾ

ಕುಂದವರ್ಮ 960–980 ಕ್ರಿ.ಶ

ಜಯಸಿಂಹ 980–1010 ಕ್ರಿ.ಶ

ಬಂಕಿದೇವ ಅಲುಪೇಂದ್ರ

ಪಟ್ಟಿಯೋದೇಯ

ಪಾಂಡ್ಯ ಪಟ್ಟಿಯೋದಯ್ಯ 1080–1110 ಕ್ರಿ.ಶ

ಕವಿ ಅಲುಪೇಂದ್ರ

ಪಟ್ಟಿಯೋದೇಯ ಕುಲಶೇಖರ ಅಲುಪೇಂದ್ರ 1160–1220 ಕ್ರಿ.ಶ

ಕುಂದನ 1220–1230 ಕ್ರಿ.ಶ

ವಲ್ಲಭದೇವ ದತ್ತಲುಪಾ

ವಿರಪಾಂಡ್ಯ 1250–1275 ಕ್ರಿ.ಶ

ರಾಣಿ ಬಲ್ಲಮಹಾದೇವಿ ಮತ್ತು ನಾಗದೇವರಸ 1275–1285 ಕ್ರಿ.ಶ

ಬಂಕಿದೇವ II

ಸೋಯಿದೇವ

ಕುಲಶೇಖರ 1335–1346 ಕ್ರಿ.ಶ ಹೊಯ್ಸಳ ವೀರ ಬಲ್ಲಾಲ III ರ ಮಗ ಮತ್ತು ಅಲುಪಾ ರಾಜಕುಮಾರಿ ಚಿಕ್ಕಯಿತಾಯಿ

ಬಂಕಿದೇವ III

ಕುಲಶೇಖರ III 1355–1390 ಕ್ರಿ.ಶ