id
stringlengths 6
89
| url
stringlengths 39
139
| title
stringlengths 8
103
| summary
stringlengths 0
1.02k
| text
stringlengths 123
164k
| prefix_text
stringlengths 134
164k
| input_ids
sequence | attention_mask
sequence | labels
sequence |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
vietnam-47052788 | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-47052788 | Vụ Vũ 'nhôm': Hai tướng công an bị phạt 2 năm rưỡi và 3 năm tù | Cựu thứ trưởng công an Việt Nam Bùi Văn Thành bị Tòa tuyên phạt 30 tháng tù và Trần Việt Tân bị phạt 36 tháng tù về cùng tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" theo quy định tại Điều 285, khoản 2 - Bộ luật Hình sự năm 1999. | Tướng Bùi Văn Thành nói lời sau cùng Ông Bùi Văn Thành, sinh năm 1959, cựu Trung tướng, Thứ trưởng Bộ Công an, còn ông Trần Việt Tân, sinh năm 1955, cựu Thượng tướng, Thứ trưởng Bộ Công an. Hai tướng công an khai ‘không thao túng đất vàng’ VN: Đâu là thực chất trận đồ chiến dịch 'đốt lò'? Thủ tướng VN cách chức Thứ trưởng Công an Bùi Văn Thành Vụ án Vũ Nhôm: Khởi tố cựu quan chức TP HCM Báo Tuổi Trẻ cho hay, Hội đồng Xét xử nhận định đủ căn cứ cáo buộc ông Thành và ông Tân "có hành vi giúp sức hoặc thiếu trách nhiệm để ông Vũ 'nhôm' thâu tóm đất công sản. Nói lời sau cùng trước tòa, ông Tân, cho biết: "Bản thân cảm thấy rất xót xa và tội đến đâu, tôi nhận đến đấy, không đổ cho bất cứ ai." Phiên xử theo dự kiến sẽ diễn ra từ hôm 28/1 tới hôm 30/1 Trước đó, hai cựu thứ trưởng công an Việt Nam khai không được báo cáo việc ông Vũ "nhôm" bán "bất động sản nghiệp vụ" làm của riêng. 15 năm tù cho ông Vũ 'nhôm' Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội ngày 30/1 cũng đã tuyên phạt bị cáo Phan Văn Anh Vũ 15 năm tù. Bị cáo Nguyễn Hữu Bách (sinh năm 1963, cựu Đại tá, Phó Cục trưởng Cục B61, Tổng cục V, Bộ Công an) và Phan Hữu Tuấn (sinh năm 1955, cựu Trung tướng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục V, Bộ Công an) cùng bị phạt 5 năm tù về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ" theo quy định tại Điều 356, khoản 3 - Bộ luật Hình sự năm 2015. Tổng hợp với bản án trước đó về tội "Cố ý làm lộ bí mật Nhà nước," hình phạt chung áp dụng với bị cáo Nguyễn Hữu Bách là 11 năm tù, bị cáo Phan Hữu Tuấn là 12 năm tù. Bị cáo Phan Văn Anh Vũ trước đó, ngày 31/10/2018, đã bị tòa phúc thẩm xử 8 năm tù về tội "Cố ý làm lộ bí mật nhà nước". Nhưng bị cáo đang kháng án vụ này, vì thế hiện tại, tạm thời tòa chưa tổng hợp hình phạt của hai vụ với ông Vũ. Bình luận Hôm 30/1, Luật sư Đặng Đình Mạnh bình luận với BBC từ TP. HCM: "Vụ án xét xử hình sự hai tướng công an, đồng thời là thứ trưởng Bộ công an liên quan đến ông Phan Văn Anh Vũ đã làm hé lộ ra cho công chúng thấy nhiều góc khuất của nền kinh tế nước nhà. Trong đó, ngành công an đã tham gia kinh doanh dưới danh nghĩa các công ty bình phong chiếm rất nhiều ưu quyền để chiếm giữ, sử dụng công sản quốc gia trục lợi bất hợp pháp cho cá nhân." "Không thể nhìn vụ án đơn giản là đã gây hậu quả thất thoát về tài sản quốc gia mà thực tế, đã gây hậu quả ở bình diện lớn hơn là phá hoại nền kinh tế nước nhà vốn đã yếu kém thì nay còn bị lũng đoạn, làm méo mó đi sự vận hành lành mạnh của nền kinh tế. Nguyên tắc bình đẵng giữa các chủ thể kinh doanh không còn được bảo đảm." "Chưa kể, điều đáng nói nhất là những hành vi bất hợp pháp đã được dung dưỡng ngay chính trong cơ quan bảo vệ pháp luật! " "Với hậu quả nặng nề gây ra cho nền kinh tế quốc gia, mà hình phạt tuyên nặng nhất chỉ 36 tháng tù thì lại nhẹ nhàng như "gãi ngứa", khó mà thuyết phục được công chúng tâm phục, khẩu phục đối với quyết định của thẩm phán xét xử." Bộ Công an Việt Nam ngày 14/12/2018 thông báo khởi tố bị can với ông Trần Việt Tân và Bùi Văn Thành. Đây là một phần trong cuộc điều tra mở rộng vụ án "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ" do Phan Văn Anh Vũ, còn biết tới với tên gọi Vũ 'nhôm' và đồng phạm thực hiện. Cùng ra tòa trong phiên xử này là cựu Phó tổng cục trưởng Tổng cục Tình báo Phan Hữu Tuấn và cựu Phó cục trưởng B61 - Tổng cục Tình báo Nguyễn Hữu Bách. Các bị cáo bị thẩm vấn về vai trò của họ trong việc ký các văn bản, đề nghị UBND TP.HCM, Đà Nẵng cho hai công ty bình phong của ông Vũ được nhận quyền sử dụng 7 khu đất có tổng diện tích 6.700m2 nhà và 26.800m2 đất ở các vị trí đắc địa, trị giá hơn 2.500 tỷ đồng không qua đấu giá. Hồi tháng 12/2018, cựu thượng tá an ninh Việt Nam Phan Văn Anh Vũ bị tòa tuyên phạt thêm 17 năm tù về tội 'lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản' cộng với bản án 9 năm tù tuyên trước đó. Truyền thông trong nước cho hay tại tòa hôm 28/01 cựu Thứ trưởng Công an Bùi Văn Thành thừa nhận tội danh "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" như cáo trạng của VKSND Tối cao. Cựu Thứ trưởng Trần Việt Tân cho biết ông nhận trách nhiệm người đứng đầu phụ trách về mặt hành chính nhưng không phải tư cách người đứng đầu về trách nhiệm hình sự. Trong phần thẩm vấn diễn ra sáng 28/1, ông Phan Văn Anh Vũ khẳng định ông ta cho thuê, chuyển nhượng các lô "đất vàng" ở Đà Nẵng, TP.HCM để "phát triển tiềm lực kinh tế tình báo". Ông Phan Văn Anh Vũ (Vũ 'nhôm') Trong khi đó hai cựu thứ trưởng công an Thành và Tân khai rằng họ không biết việc ông Vũ chuyển nhượng, sử dụng trái mục đích các lô đất cho đến khi vụ án được khởi tố. Hồi tháng Bảy, Ủy ban Kiểm tra Trung ương của Đảng Cộng sản ra thông báo về vi phạm của ông Bùi Văn Thành, Thứ trưởng Công an, trực tiếp phụ trách Tổng cục Hậu cần - Kỹ thuật, đã để xảy ra nhiều vi phạm gồm việc ký văn bản của Bộ Công an đề xuất bán chỉ định một số cơ sở nhà, đất an ninh không đúng quy định pháp luật. Còn ông Trần Việt Tân bị cho là thiếu trách nhiệm, ký một số văn bản vi phạm quy định về bảo vệ bí mật nhà nước, gây hậu quả rất nghiêm trọng. Bộ Chính trị Đảng Cộng sản vào ngày 28/7/2018 quyết định cách hết chức vụ trong Đảng với ông Bùi Văn Thành, và cách chức Ủy viên Đảng ủy Công an Trung ương nhiệm kỳ 2011 - 2016 đối với ông Trần Việt Tân. Các vụ án lớn trong chiến dịch 'Đốt lò' của Chủ tịch, TBT Nguyễn Phú Trọng Việc đưa ra xét xử các vụ đại án trong những năm gần đây được xem là nỗ lực làm trong sạch bộ máy chính quyền của Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng. Ông Trọng hồi cuối năm ngoái nói 'Trung ương không bao giờ nhụt chí' trong nỗ lực phòng chống tham nhũng. Trong buổi tiếp xúc cử tri tại Hà Nội vào hôm 24/11/2018, ông nói: "Tôi đã nói ai nhụt chí thì đứng sang một bên... Trung ương không bao giờ nhụt chí, lòng dân đang lên như thế, ngay cả quốc tế cũng phải thừa nhận và đánh giá cao". Xem thêm: Chiến dịch Đốt Lò Cải tổ Công an có thay đổi tư duy cải cách? Đức 'điều tra tướng công an VN' Nổ lớn tại Công an Đăk Lăk Lái xe bị công an sách nhiễu vì dán decal | summarize: Tướng Bùi Văn Thành nói lời sau cùng Ông Bùi Văn Thành, sinh năm 1959, cựu Trung tướng, Thứ trưởng Bộ Công an, còn ông Trần Việt Tân, sinh năm 1955, cựu Thượng tướng, Thứ trưởng Bộ Công an. Hai tướng công an khai ‘không thao túng đất vàng’ VN: Đâu là thực chất trận đồ chiến dịch 'đốt lò'? Thủ tướng VN cách chức Thứ trưởng Công an Bùi Văn Thành Vụ án Vũ Nhôm: Khởi tố cựu quan chức TP HCM Báo Tuổi Trẻ cho hay, Hội đồng Xét xử nhận định đủ căn cứ cáo buộc ông Thành và ông Tân "có hành vi giúp sức hoặc thiếu trách nhiệm để ông Vũ 'nhôm' thâu tóm đất công sản. Nói lời sau cùng trước tòa, ông Tân, cho biết: "Bản thân cảm thấy rất xót xa và tội đến đâu, tôi nhận đến đấy, không đổ cho bất cứ ai." Phiên xử theo dự kiến sẽ diễn ra từ hôm 28/1 tới hôm 30/1 Trước đó, hai cựu thứ trưởng công an Việt Nam khai không được báo cáo việc ông Vũ "nhôm" bán "bất động sản nghiệp vụ" làm của riêng. 15 năm tù cho ông Vũ 'nhôm' Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội ngày 30/1 cũng đã tuyên phạt bị cáo Phan Văn Anh Vũ 15 năm tù. Bị cáo Nguyễn Hữu Bách (sinh năm 1963, cựu Đại tá, Phó Cục trưởng Cục B61, Tổng cục V, Bộ Công an) và Phan Hữu Tuấn (sinh năm 1955, cựu Trung tướng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục V, Bộ Công an) cùng bị phạt 5 năm tù về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ" theo quy định tại Điều 356, khoản 3 - Bộ luật Hình sự năm 2015. Tổng hợp với bản án trước đó về tội "Cố ý làm lộ bí mật Nhà nước," hình phạt chung áp dụng với bị cáo Nguyễn Hữu Bách là 11 năm tù, bị cáo Phan Hữu Tuấn là 12 năm tù. Bị cáo Phan Văn Anh Vũ trước đó, ngày 31/10/2018, đã bị tòa phúc thẩm xử 8 năm tù về tội "Cố ý làm lộ bí mật nhà nước". Nhưng bị cáo đang kháng án vụ này, vì thế hiện tại, tạm thời tòa chưa tổng hợp hình phạt của hai vụ với ông Vũ. Bình luận Hôm 30/1, Luật sư Đặng Đình Mạnh bình luận với BBC từ TP. HCM: "Vụ án xét xử hình sự hai tướng công an, đồng thời là thứ trưởng Bộ công an liên quan đến ông Phan Văn Anh Vũ đã làm hé lộ ra cho công chúng thấy nhiều góc khuất của nền kinh tế nước nhà. Trong đó, ngành công an đã tham gia kinh doanh dưới danh nghĩa các công ty bình phong chiếm rất nhiều ưu quyền để chiếm giữ, sử dụng công sản quốc gia trục lợi bất hợp pháp cho cá nhân." "Không thể nhìn vụ án đơn giản là đã gây hậu quả thất thoát về tài sản quốc gia mà thực tế, đã gây hậu quả ở bình diện lớn hơn là phá hoại nền kinh tế nước nhà vốn đã yếu kém thì nay còn bị lũng đoạn, làm méo mó đi sự vận hành lành mạnh của nền kinh tế. Nguyên tắc bình đẵng giữa các chủ thể kinh doanh không còn được bảo đảm." "Chưa kể, điều đáng nói nhất là những hành vi bất hợp pháp đã được dung dưỡng ngay chính trong cơ quan bảo vệ pháp luật! " "Với hậu quả nặng nề gây ra cho nền kinh tế quốc gia, mà hình phạt tuyên nặng nhất chỉ 36 tháng tù thì lại nhẹ nhàng như "gãi ngứa", khó mà thuyết phục được công chúng tâm phục, khẩu phục đối với quyết định của thẩm phán xét xử." Bộ Công an Việt Nam ngày 14/12/2018 thông báo khởi tố bị can với ông Trần Việt Tân và Bùi Văn Thành. Đây là một phần trong cuộc điều tra mở rộng vụ án "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ" do Phan Văn Anh Vũ, còn biết tới với tên gọi Vũ 'nhôm' và đồng phạm thực hiện. Cùng ra tòa trong phiên xử này là cựu Phó tổng cục trưởng Tổng cục Tình báo Phan Hữu Tuấn và cựu Phó cục trưởng B61 - Tổng cục Tình báo Nguyễn Hữu Bách. Các bị cáo bị thẩm vấn về vai trò của họ trong việc ký các văn bản, đề nghị UBND TP.HCM, Đà Nẵng cho hai công ty bình phong của ông Vũ được nhận quyền sử dụng 7 khu đất có tổng diện tích 6.700m2 nhà và 26.800m2 đất ở các vị trí đắc địa, trị giá hơn 2.500 tỷ đồng không qua đấu giá. Hồi tháng 12/2018, cựu thượng tá an ninh Việt Nam Phan Văn Anh Vũ bị tòa tuyên phạt thêm 17 năm tù về tội 'lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản' cộng với bản án 9 năm tù tuyên trước đó. Truyền thông trong nước cho hay tại tòa hôm 28/01 cựu Thứ trưởng Công an Bùi Văn Thành thừa nhận tội danh "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" như cáo trạng của VKSND Tối cao. Cựu Thứ trưởng Trần Việt Tân cho biết ông nhận trách nhiệm người đứng đầu phụ trách về mặt hành chính nhưng không phải tư cách người đứng đầu về trách nhiệm hình sự. Trong phần thẩm vấn diễn ra sáng 28/1, ông Phan Văn Anh Vũ khẳng định ông ta cho thuê, chuyển nhượng các lô "đất vàng" ở Đà Nẵng, TP.HCM để "phát triển tiềm lực kinh tế tình báo". Ông Phan Văn Anh Vũ (Vũ 'nhôm') Trong khi đó hai cựu thứ trưởng công an Thành và Tân khai rằng họ không biết việc ông Vũ chuyển nhượng, sử dụng trái mục đích các lô đất cho đến khi vụ án được khởi tố. Hồi tháng Bảy, Ủy ban Kiểm tra Trung ương của Đảng Cộng sản ra thông báo về vi phạm của ông Bùi Văn Thành, Thứ trưởng Công an, trực tiếp phụ trách Tổng cục Hậu cần - Kỹ thuật, đã để xảy ra nhiều vi phạm gồm việc ký văn bản của Bộ Công an đề xuất bán chỉ định một số cơ sở nhà, đất an ninh không đúng quy định pháp luật. Còn ông Trần Việt Tân bị cho là thiếu trách nhiệm, ký một số văn bản vi phạm quy định về bảo vệ bí mật nhà nước, gây hậu quả rất nghiêm trọng. Bộ Chính trị Đảng Cộng sản vào ngày 28/7/2018 quyết định cách hết chức vụ trong Đảng với ông Bùi Văn Thành, và cách chức Ủy viên Đảng ủy Công an Trung ương nhiệm kỳ 2011 - 2016 đối với ông Trần Việt Tân. Các vụ án lớn trong chiến dịch 'Đốt lò' của Chủ tịch, TBT Nguyễn Phú Trọng Việc đưa ra xét xử các vụ đại án trong những năm gần đây được xem là nỗ lực làm trong sạch bộ máy chính quyền của Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng. Ông Trọng hồi cuối năm ngoái nói 'Trung ương không bao giờ nhụt chí' trong nỗ lực phòng chống tham nhũng. Trong buổi tiếp xúc cử tri tại Hà Nội vào hôm 24/11/2018, ông nói: "Tôi đã nói ai nhụt chí thì đứng sang một bên... Trung ương không bao giờ nhụt chí, lòng dân đang lên như thế, ngay cả quốc tế cũng phải thừa nhận và đánh giá cao". Xem thêm: Chiến dịch Đốt Lò Cải tổ Công an có thay đổi tư duy cải cách? Đức 'điều tra tướng công an VN' Nổ lớn tại Công an Đăk Lăk Lái xe bị công an sách nhiễu vì dán decal | [
108,
287,
285,
161,
1842,
1823,
551,
994,
123,
366,
187,
264,
208,
1823,
551,
4687,
296,
147,
7394,
103,
924,
151,
4073,
1283,
395,
429,
487,
305,
103,
177,
118,
912,
131,
7456,
296,
147,
7574,
103,
924,
1144,
4073,
1283,
395,
429,
487,
5901,
891,
477,
135,
305,
550,
4322,
1772,
3156,
282,
1287,
748,
3641,
6001,
106,
223,
562,
852,
905,
242,
414,
13968,
13305,
347,
596,
477,
312,
173,
229,
1283,
395,
487,
305,
1823,
551,
994,
1269,
304,
1016,
9498,
161,
6100,
712,
924,
146,
229,
1368,
1618,
1110,
2159,
2103,
114,
194,
103,
813,
210,
4179,
332,
528,
238,
190,
620,
907,
532,
341,
661,
118,
994,
105,
118,
1241,
2363,
209,
554,
422,
543,
451,
815,
605,
517,
130,
118,
1016,
19818,
5741,
3251,
282,
135,
2140,
1524,
366,
187,
264,
226,
5865,
118,
7456,
114,
3389,
7717,
481,
406,
203,
215,
3989,
797,
105,
638,
155,
2327,
141,
238,
155,
3797,
110,
880,
114,
295,
532,
375,
294,
3742,
528,
181,
382,
357,
134,
407,
124,
148,
325,
11386,
228,
325,
13640,
957,
397,
196,
924,
259,
395,
135,
305,
131,
132,
550,
110,
117,
188,
341,
156,
118,
1016,
25270,
622,
189,
3684,
192,
262,
522,
197,
207,
140,
104,
3958,
1454,
147,
717,
114,
118,
1016,
19818,
1200,
304,
157,
137,
164,
548,
337,
710,
191,
13640,
127,
115,
480,
1029,
133,
341,
1547,
551,
266,
1016,
1454,
147,
3109,
3756,
341,
362,
2139,
4623,
8161,
147,
6157,
103,
924,
440,
1830,
103,
1097,
1959,
395,
1959,
1271,
9171,
103,
408,
1794,
1421,
103,
429,
487,
305,
371,
105,
1547,
2139,
1949,
8161,
147,
7574,
103,
924,
151,
4073,
1097,
408,
1794,
395,
408,
1794,
1421,
103,
429,
487,
305,
371,
264,
133,
1029,
985,
147,
717,
125,
638,
13074,
286,
229,
197,
103,
168,
576,
113,
129,
697,
209,
135,
197,
207,
181,
565,
190,
149,
747,
2983,
10724,
886,
1096,
233,
429,
330,
1847,
144,
147,
4375,
408,
279,
119,
288,
304,
226,
150,
125,
638,
11928,
108,
232,
140,
1154,
1039,
1523,
571,
142,
519,
240,
1029,
630,
516,
286,
119,
133,
341,
362,
2139,
4623,
106,
1425,
147,
3573,
133,
341,
1547,
2139,
1949,
106,
1178,
147,
3109,
3756,
341,
1547,
551,
266,
1016,
226,
397,
191,
9480,
6915,
115,
133,
660,
1405,
1208,
528,
1570,
147,
717,
125,
638,
11928,
108,
232,
140,
1154,
1039,
1523,
152,
5614,
311,
133,
341,
167,
1572,
304,
197,
474,
171,
175,
199,
149,
103,
1119,
221,
660,
289,
497,
279,
240,
1029,
104,
196,
197,
119,
118,
1016,
112,
644,
410,
1131,
13640,
103,
1012,
441,
2204,
1485,
1987,
342,
410,
119,
378,
148,
2246,
1618,
161,
189,
5014,
304,
587,
528,
240,
144,
196,
477,
135,
305,
103,
210,
221,
106,
259,
395,
429,
135,
305,
316,
146,
155,
118,
1547,
551,
266,
1016,
115,
140,
6401,
1154,
124,
114,
135,
174,
203,
158,
1869,
3808,
104,
639,
236,
216,
142,
2667,
298,
397,
859,
135,
305,
115,
268,
165,
236,
553,
768,
595,
404,
109,
135,
457,
342,
737,
961,
215,
158,
1293,
168,
130,
961,
5445,
324,
286,
135,
262,
198,
165,
1754,
418,
295,
279,
246,
114,
499,
157,
294,
2341,
136,
485,
197,
304,
652,
1395,
106,
115,
383,
878,
416,
946,
1415,
125,
326,
262,
198,
165,
145,
223,
955,
115,
383,
878,
416,
108,
121,
342,
681,
301,
183,
106,
740,
2221,
639,
236,
216,
142,
152,
682,
115,
675,
1206,
143,
275,
177,
133,
3687,
780,
103,
140,
5039,
7833,
184,
144,
824,
209,
2006,
417,
104,
639,
236,
1345,
1533,
1199,
342,
22846,
415,
109,
185,
136,
236,
553,
110,
177,
117,
327,
879,
294,
10172,
546,
103,
179,
549,
123,
202,
106,
120,
209,
554,
295,
279,
246,
115,
117,
908,
2170,
531,
122,
113,
225,
146,
327,
647,
246,
330,
794,
189,
4058,
176,
878,
416,
1257,
2528,
383,
124,
114,
639,
236,
216,
198,
1906,
145,
240,
1029,
480,
1257,
202,
163,
4042,
253,
717,
143,
153,
1785,
4859,
128,
24636,
176,
11462,
646,
455,
145,
1026,
618,
117,
135,
174,
315,
6826,
910,
618,
195,
119,
302,
190,
104,
1208,
689,
587,
528,
294,
429,
487,
305,
131,
132,
191,
14142,
5250,
206,
188,
1106,
712,
133,
1036,
119,
118,
912,
131,
1241,
105,
1823,
551,
14108,
834,
106,
116,
380,
113,
204,
179,
486,
690,
933,
197,
304,
13074,
286,
229,
197,
103,
168,
576,
113,
129,
697,
209,
135,
197,
207,
180,
1547,
551,
266,
6335,
177,
217,
228,
119,
465,
343,
1016,
19818,
105,
210,
473,
223,
4247,
2115,
124,
660,
113,
928,
528,
126,
106,
924,
1097,
497,
1794,
395,
408,
1794,
1982,
188,
1547,
2139,
1949,
105,
924,
1097,
1794,
395,
1271,
9171,
233,
408,
1794,
1982,
188,
362,
2139,
4623,
112,
303,
133,
341,
133,
1208,
255,
125,
809,
704,
104,
154,
113,
156,
667,
109,
355,
3479,
220,
411,
2495,
4815,
103,
1640,
2257,
114,
196,
135,
457,
342,
737,
104,
118,
1016,
117,
238,
168,
324,
286,
1489,
322,
282,
107,
497,
681,
566,
20099,
12928,
152,
105,
3013,
11651,
12928,
282,
108,
121,
109,
297,
512,
2305,
439,
103,
245,
314,
183,
9943,
653,
210,
110,
235,
585,
4538,
983,
253,
14652,
103,
924,
1292,
1830,
305,
672,
243,
132,
1547,
551,
266,
1016,
133,
660,
480,
1029,
426,
1980,
147,
717,
125,
638,
377,
13413,
286,
229,
197,
103,
168,
576,
961,
2190,
326,
9918,
490,
119,
288,
304,
1653,
147,
717,
480,
226,
837,
1848,
206,
113,
142,
114,
194,
149,
660,
325,
22654,
924,
1283,
395,
487,
305,
1823,
551,
994,
1175,
238,
638,
595,
19499,
431,
605,
517,
383,
878,
416,
849,
5205,
128,
341,
612,
104,
15411,
2658,
2207,
2349,
1283,
395,
912,
131,
1241,
114,
217,
118,
238,
605,
517,
111,
715,
178,
573,
605,
125,
447,
209,
122,
170,
110,
139,
276,
173,
111,
715,
178,
125,
605,
517,
240,
2502,
298,
380,
1208,
255,
407,
124,
611,
11386,
103,
118,
1547,
551,
266,
1016,
1202,
269,
190,
118,
169,
114,
13315,
589,
2268,
109,
2937,
14254,
10126,
108,
121,
1640,
4875,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
2349,
259,
395,
135,
305,
131,
132,
1823,
551,
994,
133,
1200,
480,
1029,
1100,
253,
717,
105,
912,
131,
1241,
133,
1029,
4042,
253,
717,
125,
264,
638,
19499,
431,
605,
517,
383,
878,
416,
849,
5205,
181,
565,
190,
149,
747,
3012,
8794,
886,
944,
233,
429,
330,
1847,
144,
147,
8940,
1
] |
151223_thanhdo_vn_china | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2015/12/151223_thanhdo_vn_china | Thêm giả thiết về hội nghị Thành Đô | Hội nghị Thành Đô, họp tại tỉnh Tứ Xuyên, ngày 3-4/9/1990 đạt được thỏa thuận bình thường hóa quan hệ hai nước Việt Nam và Trung Quốc. | Ông Trần Quang Cơ kết luận Hội nghị Thành Đô là một "vết nhơ về ngoại giao của Việt Nam" Tuy vậy, sự kiện này đến nay vẫn gây tranh cãi đối với không ít người Việt vì cho rằng có những bí mật trong đàm phán đã không được Việt Nam công bố. BBC xin giới thiệu thêm một quan điểm gần đây của một học giả người Mỹ đưa ra trong một cuốn sách về đường lối đối ngoại của Việt Nam. Trong cuốn sách Changing Worlds: Vietnam's Transition from Cold War to Globalization, tác giả David W.P. Elliott kể lại nội dung hội nghị Thành Đô. Sách - có tựa tạm dịch là Thế giới đổi thay: Biến chuyển của Việt Nam từ Chiến tranh Lạnh đến Toàn cầu hóa - được xuất bản lần đầu năm 2012 và in lại, có bổ sung, vào năm 2014. Tác giả dành một phần của chương 4 để viết chi tiết về hội nghị Thành Đô diễn ra tháng 9/1990 dưới tiêu đề: “Thay đổi đối tác trong một thế giới đổi thay (1990-1991). Tác giả David W.P. Elliot, đã dành 40 năm làm việc chặt chẽ với người dân và chính phủ của Việt Nam, ghi chép lại những diễn biến của nhà nước Việt Nam. Ông Elliot viết: “Mùa hè năm 1990, những thay đổi chính sách đối ngoại của Việt Nam bắt nguồn từ các sự kiện diễn ra trong năm trước đó. Hồi ký 'Hồi ức và Suy nghĩ' của ông Trần Quang Cơ, cựu Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam, đề cập đến bước chuyển này. Thời điểm đó, Bộ chính trị đang tranh luận về việc có nên cố gắng thỏa thuận với Trung Quốc dựa trên hệ tư tưởng chung (‘giải pháp Đỏ’) hoặc tham gia các hoạt động ngoại giao của Liên Hợp Quốc, gồm Hoa Kỳ và Asean. Tháng 8/1990, cố vấn Phạm Văn Đồng nói với ông Cơ: "Chúng ta phải tuân thủ luật chơi của Liên Hiệp Quốc và Hội đồng Bảo an, của Hoa Kỳ và châu Âu. Chúng ta cần tận dụng nhân tố Hoa Kỳ trong tình hình mới... Kế hoạch này rất tốt về lý thuyết, nhưng quan trọng là làm thế nào thực hiện nó. Chúng ta không nên đưa ra yêu cầu quá lớn [kiểu như là] 'nắm chắc kết quả bầu cử Campuchia). "Nếu bạn bè của chúng ta được 50% trong cuộc tổng tuyển cử, đó sẽ là kết quả lý tưởng". Không lâu sau cuộc trò chuyện này, Bắc Kinh đã mời khẩn cấp Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Đỗ Mười, Tổng bí thư Nguyễn Văn Linh, Cố vấn Phạm Văn Đồng hội đàm ở Thành Đô (Trung Quốc giải thích việc chọn địa điểm hẻo lánh này để bảo mật). Mục tiêu của cuộc gặp là “nỗ lực giải quyết vấn đề Campuchia và đạt được bước đột phá trong việc bình thường hóa quan hệ Trung Quốc-Việt Nam”. Đây là một điều bất ngờ, vì Trung Quốc đến thời điểm đó kiên quyết khẳng định vấn đề Campuchia phải được giải quyết ‘theo ý họ’ trước khi đàm phán việc bình thường hóa với Việt Nam. Các ông Võ Nguyên Giáp, Nguyễn Văn Linh và Đỗ Mười ‘Cứu chủ nghĩa xã hội’ Ông Trần Quang Cơ cho rằng Trung Quốc bây giờ đã phải thay đổi lập trường, vì ưu tiên hàng đầu của họ là phát triển kinh tế đã bị trì hoãn bởi các biện pháp biện pháp trừng phạt của phương Tây sau vụ Thiên An Môn. Việc các bên khác (Hoa Kỳ, Nhật Bản và Asean) tăng tốc ngoại giao, loại bỏ yếu tố là cả Trung Quốc và các nước Asean đều cho rằng Việt Nam chiếm đóng Cambodia, cùng mối quan ngại của Asean về ý đồ của Trung Quốc trong khu vực khiến Bắc Kinh khó kiểm soát giải pháp Campuchia. Do vậy mà nước này muốn nhanh chóng đạt thỏa thuận với Việt Nam. Đoàn lãnh đạo cao cấp Việt Nam gặp phía Trung Quốc tại Thành Đô đầu tháng 9/1990. Đáng lưu ý, đoàn Việt Nam không có Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Cơ Thạch, người mà Bắc Kinh xem là “chống Trung Quốc quá mức”. Trong cuộc họp Bộ Chính trị, ông Thạch đã bày tỏ sự phản đối về cả ‘giải pháp Đỏ’ ở Campuchia lẫn việc Hà Nội đặt cược tất cả vấn đề ngoại giao vào ván bài lợi ích chung giữa Việt Nam và Trung Quốc trong việc "cứu chủ nghĩa xã hội", theo chủ trương của Nguyễn Văn Linh và một số ủy viên bộ chính trị khác. Lập trường của ông Thạch đã bị suy yếu khi ông không chứng minh được kết quả nếu chơi ‘quân bài Mỹ’. Cuối cùng, Hà Nội quyết định loại bỏ ông Thạch nhằm xoa dịu Bắc Kinh. Chỉ có Tổng bí thư Giang Trạch Dân (phải) cùng Thủ tướng Lý Bằng (giữa) tham dự Hội nghị Thành Đô ‘Xúc phạm có chủ đích’ Thoạt đầu Bắc Kinh thuyết phục ông Phạm Văn Đồng đến hội nghị Thành Đô bằng chỉ dấu là Đặng Tiểu Bình sẽ tham dự nhưng thực tế thì không. Phía Trung quốc chỉ có Tổng bí thư Giang Trạch Dân cùng Thủ tướng Lý Bằng. Ông Võ Văn Kiệt sau đó cho rằng đây là một sự ‘xúc phạm có chủ đích’ với Việt Nam, và rằng đoàn Việt Nam "đã rơi vào một cái bẫy" khi cử lãnh đạo cấp cao đi hội đàm mà không gặp người đồng cấp của Trung Quốc. Đoàn Việt Nam nhanh chóng nhận ra Trung Quốc không hề quan tâm đến ‘giải pháp Đỏ’ cũng như hình thành một liên minh ý thức hệ với Việt Nam. Trung Quốc thường viện dẫn đến khái niệm ‘đoàn kết giữa hai đảng’ chỉ khi có điều gì đó phù hợp với lợi ích riêng của họ và vẫn tiếp tục khước từ lời kêu gọi của Việt Nam muốn Trung Quốc thay Liên Xô làm ‘tường thành của chủ nghĩa xã hội’ trong một thế giới đổi thay. Nhìn nhận hội nghị Thành Đô là một ‘thất bại ngoại giao’ của Việt Nam, ông Trần Quang Cơ giải thích nguyên do chính là Việt Nam đã tự lừa dối bằng cách bấu víu vào niềm tin rằng Trung Quốc quan tâm đến một liên minh ý thức hệ để chống lại ‘diễn biến hoà bình’ của đế quốc nhằm triệt tiêu các nước cộng sản còn lại. Sự việc càng tồi tệ hơn khi Bắc Kinh hân hoan tiết lộ băng ghi âm các cuộc hội đàm cho thấy các nhà lãnh đạo Việt Nam nhất trí với việc lực lượng chống Hun Sen sẽ chiếm ưu thế trong chính phủ liên minh. Điều đó có nghĩa là Hà Nội bỏ rơi Hun Sen, nhân vật được cho là ‘người của Việt Nam’ trên chính trường Campuchia. Một trong những mục tiêu của việc Bắc Kinh hé lộ băng ghi âm là vẽ nên hình ảnh Việt Nam ‘gian dối và không đáng tin cậy’. Và họ đã thành công: trong một cuộc họp Bộ Chính trị tháng 5/1991, ông Phạm Văn Đồng thừa nhận hối tiếc vì “bị cuốn vào ủng hộ một chính sách khôn ngoan”. Ông Nguyễn Cơ Thạch cũng nói với ông Nguyễn Văn Linh là ông Linh đã phạm phải một ‘sai lầm nghiêm trọng’. Đúng ngày quốc khánh Việt Nam 2/9/1990, một ngày trước khi khai mạc hội nghị Thành Đô, ông Đỗ Mười chấp nhận lời kêu gọi của Lý Bằng về việc ‘hai nước láng giềng’ (chứ không phải ‘hai đồng chí’) bình thường hóa quan hệ bình thường và tìm giải pháp chính trị cho vấn đề Campuchia. Động lực của việc Hà Nội nhượng bộ Thành Đô được cho là “vì lợi ích của việc bình thường hóa quan hệ với Trung Quốc”, mang tính thực dụng (bù đắp nguồn viện trợ của Liên Xô nay không còn nữa và nhượng bộ sức ép của Trung Quốc), ngoài ra cũng có một phần của ý thức hệ. Các ông Nguyễn Văn Linh và Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Lê Đức Anh đích thân bay đến Phnom Penh và cố gắng thuyết phục Hun Sen chịu câu kết với quân Pol Pot trước viễn cảnh “đế quốc đang muốn tiêu diệt chủ nghĩa xã hội”. Họ còn nói rằng Campuchia có thể đóng góp để cứu chủ nghĩa xã hội bằng cách tiến tới sự hòa giải giữa cộng sản theo Hun Sen với Đảng Cộng sản Campuchia (Khmer Đỏ). Ông Lê Đức Anh lập luận: "Người Mỹ và phương Tây muốn có một cái cớ để loại bỏ chủ nghĩa cộng sản. Họ đang loại bỏ chủ nghĩa này ở Đông Âu. Họ thông báo rằng sẽ tiến tới loại bỏ chủ nghĩa cộng sản trên toàn thế giới. Rõ ràng họ là kẻ thù trực tiếp và nguy hiểm. Chúng ta phải tìm kiếm đồng minh. Đồng minh đó là Trung Quốc”. ‘Giải pháp Đỏ’ cũng khiến Campuchia từng bước trở nên xa cách Việt Nam. Đại sứ Việt Nam thông báo rằng sau cuộc họp này, thái độ của Hun Sen với Việt Nam đã thay đổi. Ông Võ Văn Kiệt trong cuộc gặp Hun Sen Không quan thầy, chẳng tiểu đệ Kết cục, theo tác giả David W.P. Elliott, là một Việt Nam không có quan thầy cộng sản và cũng chẳng còn tiểu đệ cộng sản. Ông cho biết ngay cả hồi ký thẳng thắn của Trần Quang Cơ về Hội nghị Thành Đô cũng không đề cập đến tin về một đề nghị của Trung Quốc muốn “đi xa hơn vấn đề Campuchia”. Một tờ báo Anh dẫn nguồn tình báo phương Tây cho rằng Trung Quốc đề nghị thay thế nguồn cung hàng hóa mà Liên Xô cắt đứt, và trả lại một phần Trường Sa. Để đổi lại sự giúp đỡ của họ, Bắc Kinh yêu cầu Hà Nội ‘phối hợp tương thích’- nói cách khác là ‘phụ thuộc’ vào chính sách đối ngoại của Bắc Kinh, theo một nguồn tình báo ở Bangkok. Nguồn này được dẫn lời nói Hà Nội đã suy nghĩ rất lâu trước khi bác bỏ. Tuy vậy, David W.P. Elliott cho rằng tình hình ngày càng xấu đi của Việt Nam sau đó khiến Việt Nam phải miễn cưỡng chấp nhận vai trò phụ thuộc mà Trung Quốc áp đặt, dù thậm chí không có ‘cà rốt’. Có thể thấy nhận định và tư liệu về Thành Đô trong cuốn sách của David W.P. Elliott dựa chủ yếu vào hồi ký của nguyên thứ trưởng thứ nhất Bộ Ngoại giao Việt Nam Trần Quang Cơ. Cuốn sách này chỉ công bố không chính thức năm 2001, đụng chạm tới những vấn đề vẫn được giữ kín về chính trị nội bộ và quan hệ với các nước lớn trong đó có Trung Quốc. Ông Trần Quang Cơ đã qua đời tại Hà Nội tháng Sáu 2015. | summarize: Ông Trần Quang Cơ kết luận Hội nghị Thành Đô là một "vết nhơ về ngoại giao của Việt Nam" Tuy vậy, sự kiện này đến nay vẫn gây tranh cãi đối với không ít người Việt vì cho rằng có những bí mật trong đàm phán đã không được Việt Nam công bố. BBC xin giới thiệu thêm một quan điểm gần đây của một học giả người Mỹ đưa ra trong một cuốn sách về đường lối đối ngoại của Việt Nam. Trong cuốn sách Changing Worlds: Vietnam's Transition from Cold War to Globalization, tác giả David W.P. Elliott kể lại nội dung hội nghị Thành Đô. Sách - có tựa tạm dịch là Thế giới đổi thay: Biến chuyển của Việt Nam từ Chiến tranh Lạnh đến Toàn cầu hóa - được xuất bản lần đầu năm 2012 và in lại, có bổ sung, vào năm 2014. Tác giả dành một phần của chương 4 để viết chi tiết về hội nghị Thành Đô diễn ra tháng 9/1990 dưới tiêu đề: “Thay đổi đối tác trong một thế giới đổi thay (1990-1991). Tác giả David W.P. Elliot, đã dành 40 năm làm việc chặt chẽ với người dân và chính phủ của Việt Nam, ghi chép lại những diễn biến của nhà nước Việt Nam. Ông Elliot viết: “Mùa hè năm 1990, những thay đổi chính sách đối ngoại của Việt Nam bắt nguồn từ các sự kiện diễn ra trong năm trước đó. Hồi ký 'Hồi ức và Suy nghĩ' của ông Trần Quang Cơ, cựu Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam, đề cập đến bước chuyển này. Thời điểm đó, Bộ chính trị đang tranh luận về việc có nên cố gắng thỏa thuận với Trung Quốc dựa trên hệ tư tưởng chung (‘giải pháp Đỏ’) hoặc tham gia các hoạt động ngoại giao của Liên Hợp Quốc, gồm Hoa Kỳ và Asean. Tháng 8/1990, cố vấn Phạm Văn Đồng nói với ông Cơ: "Chúng ta phải tuân thủ luật chơi của Liên Hiệp Quốc và Hội đồng Bảo an, của Hoa Kỳ và châu Âu. Chúng ta cần tận dụng nhân tố Hoa Kỳ trong tình hình mới... Kế hoạch này rất tốt về lý thuyết, nhưng quan trọng là làm thế nào thực hiện nó. Chúng ta không nên đưa ra yêu cầu quá lớn [kiểu như là] 'nắm chắc kết quả bầu cử Campuchia). "Nếu bạn bè của chúng ta được 50% trong cuộc tổng tuyển cử, đó sẽ là kết quả lý tưởng". Không lâu sau cuộc trò chuyện này, Bắc Kinh đã mời khẩn cấp Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Đỗ Mười, Tổng bí thư Nguyễn Văn Linh, Cố vấn Phạm Văn Đồng hội đàm ở Thành Đô (Trung Quốc giải thích việc chọn địa điểm hẻo lánh này để bảo mật). Mục tiêu của cuộc gặp là “nỗ lực giải quyết vấn đề Campuchia và đạt được bước đột phá trong việc bình thường hóa quan hệ Trung Quốc-Việt Nam”. Đây là một điều bất ngờ, vì Trung Quốc đến thời điểm đó kiên quyết khẳng định vấn đề Campuchia phải được giải quyết ‘theo ý họ’ trước khi đàm phán việc bình thường hóa với Việt Nam. Các ông Võ Nguyên Giáp, Nguyễn Văn Linh và Đỗ Mười ‘Cứu chủ nghĩa xã hội’ Ông Trần Quang Cơ cho rằng Trung Quốc bây giờ đã phải thay đổi lập trường, vì ưu tiên hàng đầu của họ là phát triển kinh tế đã bị trì hoãn bởi các biện pháp biện pháp trừng phạt của phương Tây sau vụ Thiên An Môn. Việc các bên khác (Hoa Kỳ, Nhật Bản và Asean) tăng tốc ngoại giao, loại bỏ yếu tố là cả Trung Quốc và các nước Asean đều cho rằng Việt Nam chiếm đóng Cambodia, cùng mối quan ngại của Asean về ý đồ của Trung Quốc trong khu vực khiến Bắc Kinh khó kiểm soát giải pháp Campuchia. Do vậy mà nước này muốn nhanh chóng đạt thỏa thuận với Việt Nam. Đoàn lãnh đạo cao cấp Việt Nam gặp phía Trung Quốc tại Thành Đô đầu tháng 9/1990. Đáng lưu ý, đoàn Việt Nam không có Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Cơ Thạch, người mà Bắc Kinh xem là “chống Trung Quốc quá mức”. Trong cuộc họp Bộ Chính trị, ông Thạch đã bày tỏ sự phản đối về cả ‘giải pháp Đỏ’ ở Campuchia lẫn việc Hà Nội đặt cược tất cả vấn đề ngoại giao vào ván bài lợi ích chung giữa Việt Nam và Trung Quốc trong việc "cứu chủ nghĩa xã hội", theo chủ trương của Nguyễn Văn Linh và một số ủy viên bộ chính trị khác. Lập trường của ông Thạch đã bị suy yếu khi ông không chứng minh được kết quả nếu chơi ‘quân bài Mỹ’. Cuối cùng, Hà Nội quyết định loại bỏ ông Thạch nhằm xoa dịu Bắc Kinh. Chỉ có Tổng bí thư Giang Trạch Dân (phải) cùng Thủ tướng Lý Bằng (giữa) tham dự Hội nghị Thành Đô ‘Xúc phạm có chủ đích’ Thoạt đầu Bắc Kinh thuyết phục ông Phạm Văn Đồng đến hội nghị Thành Đô bằng chỉ dấu là Đặng Tiểu Bình sẽ tham dự nhưng thực tế thì không. Phía Trung quốc chỉ có Tổng bí thư Giang Trạch Dân cùng Thủ tướng Lý Bằng. Ông Võ Văn Kiệt sau đó cho rằng đây là một sự ‘xúc phạm có chủ đích’ với Việt Nam, và rằng đoàn Việt Nam "đã rơi vào một cái bẫy" khi cử lãnh đạo cấp cao đi hội đàm mà không gặp người đồng cấp của Trung Quốc. Đoàn Việt Nam nhanh chóng nhận ra Trung Quốc không hề quan tâm đến ‘giải pháp Đỏ’ cũng như hình thành một liên minh ý thức hệ với Việt Nam. Trung Quốc thường viện dẫn đến khái niệm ‘đoàn kết giữa hai đảng’ chỉ khi có điều gì đó phù hợp với lợi ích riêng của họ và vẫn tiếp tục khước từ lời kêu gọi của Việt Nam muốn Trung Quốc thay Liên Xô làm ‘tường thành của chủ nghĩa xã hội’ trong một thế giới đổi thay. Nhìn nhận hội nghị Thành Đô là một ‘thất bại ngoại giao’ của Việt Nam, ông Trần Quang Cơ giải thích nguyên do chính là Việt Nam đã tự lừa dối bằng cách bấu víu vào niềm tin rằng Trung Quốc quan tâm đến một liên minh ý thức hệ để chống lại ‘diễn biến hoà bình’ của đế quốc nhằm triệt tiêu các nước cộng sản còn lại. Sự việc càng tồi tệ hơn khi Bắc Kinh hân hoan tiết lộ băng ghi âm các cuộc hội đàm cho thấy các nhà lãnh đạo Việt Nam nhất trí với việc lực lượng chống Hun Sen sẽ chiếm ưu thế trong chính phủ liên minh. Điều đó có nghĩa là Hà Nội bỏ rơi Hun Sen, nhân vật được cho là ‘người của Việt Nam’ trên chính trường Campuchia. Một trong những mục tiêu của việc Bắc Kinh hé lộ băng ghi âm là vẽ nên hình ảnh Việt Nam ‘gian dối và không đáng tin cậy’. Và họ đã thành công: trong một cuộc họp Bộ Chính trị tháng 5/1991, ông Phạm Văn Đồng thừa nhận hối tiếc vì “bị cuốn vào ủng hộ một chính sách khôn ngoan”. Ông Nguyễn Cơ Thạch cũng nói với ông Nguyễn Văn Linh là ông Linh đã phạm phải một ‘sai lầm nghiêm trọng’. Đúng ngày quốc khánh Việt Nam 2/9/1990, một ngày trước khi khai mạc hội nghị Thành Đô, ông Đỗ Mười chấp nhận lời kêu gọi của Lý Bằng về việc ‘hai nước láng giềng’ (chứ không phải ‘hai đồng chí’) bình thường hóa quan hệ bình thường và tìm giải pháp chính trị cho vấn đề Campuchia. Động lực của việc Hà Nội nhượng bộ Thành Đô được cho là “vì lợi ích của việc bình thường hóa quan hệ với Trung Quốc”, mang tính thực dụng (bù đắp nguồn viện trợ của Liên Xô nay không còn nữa và nhượng bộ sức ép của Trung Quốc), ngoài ra cũng có một phần của ý thức hệ. Các ông Nguyễn Văn Linh và Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Lê Đức Anh đích thân bay đến Phnom Penh và cố gắng thuyết phục Hun Sen chịu câu kết với quân Pol Pot trước viễn cảnh “đế quốc đang muốn tiêu diệt chủ nghĩa xã hội”. Họ còn nói rằng Campuchia có thể đóng góp để cứu chủ nghĩa xã hội bằng cách tiến tới sự hòa giải giữa cộng sản theo Hun Sen với Đảng Cộng sản Campuchia (Khmer Đỏ). Ông Lê Đức Anh lập luận: "Người Mỹ và phương Tây muốn có một cái cớ để loại bỏ chủ nghĩa cộng sản. Họ đang loại bỏ chủ nghĩa này ở Đông Âu. Họ thông báo rằng sẽ tiến tới loại bỏ chủ nghĩa cộng sản trên toàn thế giới. Rõ ràng họ là kẻ thù trực tiếp và nguy hiểm. Chúng ta phải tìm kiếm đồng minh. Đồng minh đó là Trung Quốc”. ‘Giải pháp Đỏ’ cũng khiến Campuchia từng bước trở nên xa cách Việt Nam. Đại sứ Việt Nam thông báo rằng sau cuộc họp này, thái độ của Hun Sen với Việt Nam đã thay đổi. Ông Võ Văn Kiệt trong cuộc gặp Hun Sen Không quan thầy, chẳng tiểu đệ Kết cục, theo tác giả David W.P. Elliott, là một Việt Nam không có quan thầy cộng sản và cũng chẳng còn tiểu đệ cộng sản. Ông cho biết ngay cả hồi ký thẳng thắn của Trần Quang Cơ về Hội nghị Thành Đô cũng không đề cập đến tin về một đề nghị của Trung Quốc muốn “đi xa hơn vấn đề Campuchia”. Một tờ báo Anh dẫn nguồn tình báo phương Tây cho rằng Trung Quốc đề nghị thay thế nguồn cung hàng hóa mà Liên Xô cắt đứt, và trả lại một phần Trường Sa. Để đổi lại sự giúp đỡ của họ, Bắc Kinh yêu cầu Hà Nội ‘phối hợp tương thích’- nói cách khác là ‘phụ thuộc’ vào chính sách đối ngoại của Bắc Kinh, theo một nguồn tình báo ở Bangkok. Nguồn này được dẫn lời nói Hà Nội đã suy nghĩ rất lâu trước khi bác bỏ. Tuy vậy, David W.P. Elliott cho rằng tình hình ngày càng xấu đi của Việt Nam sau đó khiến Việt Nam phải miễn cưỡng chấp nhận vai trò phụ thuộc mà Trung Quốc áp đặt, dù thậm chí không có ‘cà rốt’. Có thể thấy nhận định và tư liệu về Thành Đô trong cuốn sách của David W.P. Elliott dựa chủ yếu vào hồi ký của nguyên thứ trưởng thứ nhất Bộ Ngoại giao Việt Nam Trần Quang Cơ. Cuốn sách này chỉ công bố không chính thức năm 2001, đụng chạm tới những vấn đề vẫn được giữ kín về chính trị nội bộ và quan hệ với các nước lớn trong đó có Trung Quốc. Ông Trần Quang Cơ đã qua đời tại Hà Nội tháng Sáu 2015. | [
108,
287,
285,
161,
208,
912,
1052,
1448,
299,
410,
813,
411,
994,
3009,
106,
116,
189,
20165,
8751,
125,
470,
384,
104,
131,
6041,
421,
934,
144,
591,
126,
155,
275,
244,
383,
250,
1346,
195,
119,
110,
500,
111,
131,
171,
114,
160,
107,
120,
1039,
1523,
113,
883,
689,
115,
110,
117,
131,
132,
135,
3250,
378,
676,
249,
2230,
426,
116,
146,
318,
386,
248,
104,
116,
214,
590,
111,
200,
251,
124,
113,
116,
1290,
333,
125,
361,
1195,
195,
470,
104,
131,
629,
298,
1290,
333,
19999,
515,
1920,
569,
161,
2137,
2945,
12352,
176,
6257,
6369,
22626,
5074,
1082,
5142,
17163,
103,
274,
590,
2004,
6659,
3214,
112,
18241,
546,
153,
735,
908,
213,
411,
994,
3009,
112,
4681,
233,
107,
3271,
1119,
414,
106,
773,
249,
345,
346,
161,
7296,
589,
104,
131,
132,
148,
1323,
250,
5370,
155,
2308,
352,
471,
233,
117,
387,
288,
400,
178,
147,
3118,
105,
108,
176,
231,
1398,
107,
1397,
1955,
103,
138,
147,
4245,
2343,
590,
1031,
116,
380,
104,
741,
1147,
130,
508,
692,
958,
125,
213,
411,
994,
3009,
407,
124,
253,
1653,
17241,
768,
464,
220,
161,
401,
13167,
345,
195,
274,
113,
116,
175,
249,
345,
346,
444,
19706,
23219,
831,
2343,
590,
2004,
6659,
3214,
112,
3881,
1034,
176,
17694,
115,
1031,
1757,
147,
140,
156,
1483,
2099,
119,
111,
137,
105,
122,
256,
104,
131,
578,
848,
3134,
153,
120,
407,
625,
104,
152,
142,
131,
629,
208,
3881,
1034,
176,
674,
332,
2492,
401,
13021,
2359,
147,
4384,
120,
346,
345,
122,
333,
195,
470,
104,
131,
132,
290,
774,
148,
109,
144,
591,
407,
124,
113,
147,
226,
837,
983,
667,
377,
9576,
108,
1789,
105,
5545,
372,
257,
104,
118,
912,
1052,
1448,
103,
924,
1283,
395,
836,
384,
243,
578,
220,
1288,
155,
920,
589,
433,
1922,
318,
397,
429,
122,
245,
167,
250,
410,
125,
156,
107,
237,
601,
1258,
893,
899,
119,
151,
162,
1105,
159,
300,
276,
597,
630,
444,
17716,
12762,
246,
2914,
748,
371,
451,
268,
165,
109,
381,
192,
470,
384,
104,
560,
2119,
890,
770,
254,
336,
105,
10835,
1917,
1570,
17241,
103,
601,
255,
971,
551,
1122,
123,
119,
118,
1448,
161,
1007,
169,
139,
1715,
331,
330,
1014,
104,
560,
1239,
162,
105,
813,
210,
1294,
305,
103,
104,
254,
336,
105,
511,
2440,
819,
169,
260,
1501,
286,
157,
712,
254,
336,
113,
205,
240,
239,
599,
2789,
763,
126,
215,
514,
125,
241,
7085,
170,
146,
308,
106,
140,
175,
224,
223,
199,
2280,
819,
169,
110,
237,
251,
124,
436,
352,
310,
301,
1775,
18695,
128,
106,
1649,
377,
17059,
751,
299,
416,
513,
368,
1384,
831,
1731,
230,
1674,
104,
174,
169,
117,
3831,
113,
204,
497,
1262,
2595,
150,
134,
106,
299,
416,
241,
597,
340,
724,
727,
187,
204,
704,
443,
474,
360,
725,
115,
1375,
1900,
373,
483,
492,
813,
210,
429,
395,
2296,
2733,
103,
408,
1039,
593,
362,
551,
4746,
3721,
255,
971,
551,
1122,
213,
883,
108,
121,
994,
3009,
444,
2635,
162,
272,
581,
156,
680,
439,
318,
6340,
4176,
126,
130,
327,
1523,
831,
2653,
464,
104,
204,
683,
106,
401,
231,
7407,
265,
272,
302,
255,
220,
1384,
105,
764,
117,
920,
1259,
740,
113,
156,
342,
369,
471,
146,
300,
151,
162,
8725,
8473,
834,
106,
116,
179,
295,
7055,
171,
151,
162,
155,
221,
318,
150,
1846,
302,
1202,
269,
190,
255,
220,
1384,
139,
117,
272,
302,
743,
7694,
108,
232,
154,
748,
226,
129,
883,
689,
156,
342,
369,
471,
119,
131,
629,
303,
118,
1803,
1533,
9727,
362,
551,
2113,
105,
2296,
2733,
743,
14521,
431,
185,
404,
293,
213,
748,
208,
912,
1052,
1448,
114,
160,
151,
162,
969,
339,
115,
139,
346,
345,
385,
2337,
171,
1293,
462,
201,
178,
104,
154,
106,
212,
435,
236,
216,
115,
133,
996,
2100,
626,
109,
973,
246,
973,
246,
1465,
1029,
104,
412,
658,
187,
197,
1636,
1020,
11010,
1068,
109,
367,
211,
16647,
1433,
673,
783,
105,
2575,
371,
321,
1606,
470,
4169,
534,
306,
675,
712,
106,
186,
151,
162,
105,
109,
142,
2575,
413,
114,
160,
131,
132,
961,
609,
7249,
103,
264,
882,
146,
755,
104,
2575,
125,
108,
232,
905,
104,
151,
162,
113,
322,
442,
521,
360,
725,
455,
594,
820,
272,
246,
4023,
1133,
530,
145,
142,
126,
278,
838,
1332,
764,
893,
899,
119,
131,
629,
1652,
261,
247,
291,
373,
131,
132,
683,
505,
151,
162,
149,
994,
3009,
178,
253,
1653,
17241,
112,
3722,
931,
2989,
526,
131,
132,
110,
107,
429,
395,
836,
384,
362,
1448,
3878,
103,
111,
145,
360,
725,
453,
106,
13658,
151,
162,
310,
537,
863,
298,
204,
720,
429,
448,
1261,
118,
3878,
115,
1035,
776,
144,
391,
195,
125,
186,
20151,
176,
246,
2914,
748,
108,
121,
1384,
1306,
156,
337,
710,
632,
5836,
525,
186,
255,
220,
470,
384,
138,
6213,
392,
418,
812,
630,
415,
131,
132,
105,
151,
162,
113,
156,
17810,
185,
404,
293,
213,
646,
181,
185,
1525,
104,
362,
551,
2113,
105,
116,
166,
1095,
182,
317,
122,
245,
911,
3016,
271,
104,
118,
3878,
115,
133,
782,
675,
129,
118,
110,
463,
494,
117,
299,
416,
323,
1014,
743,
7244,
392,
200,
1435,
2218,
176,
2672,
337,
710,
302,
190,
534,
306,
118,
3878,
745,
5304,
3909,
360,
2838,
1137,
107,
408,
1039,
593,
1883,
3257,
651,
4710,
264,
596,
477,
1087,
2711,
7342,
268,
382,
813,
411,
994,
3009,
743,
4581,
9995,
473,
107,
185,
1055,
748,
10638,
332,
178,
360,
725,
1026,
618,
118,
971,
551,
1122,
155,
213,
411,
994,
3009,
281,
163,
988,
106,
2204,
2800,
644,
134,
268,
382,
170,
223,
216,
143,
1648,
3087,
409,
151,
198,
163,
107,
408,
1039,
593,
1883,
3257,
651,
264,
596,
477,
1087,
2711,
112,
208,
1803,
551,
2922,
187,
150,
114,
160,
248,
106,
116,
144,
743,
14289,
473,
107,
185,
1055,
748,
119,
131,
578,
105,
160,
526,
131,
132,
3870,
1471,
138,
116,
292,
4708,
207,
129,
368,
261,
247,
373,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
813,
411,
994,
3009,
103,
720,
149,
769,
4315,
10008,
191,
9496,
1296,
3699,
17241,
764,
117,
893,
899,
342,
369,
471,
146,
300,
196,
142,
131,
132,
105,
151,
942,
1
] |
050411_journey | https://www.bbc.com/vietnamese/regionalnews/story/2005/04/050411_journey | Nghe kể chuyện vượt biển, vượt biên | [Ðọc sách "Chuyện Kể Hành Trình Biển Ðông, Tuyển tập I" của nhiều tác giả. 483 trang. Xuất bản năm 2003] | Tác giả Bùi Văn Phú từng làm việc tại các trại tị nạn Ðông Nam Á trong thập niên 1980. Trong bài đầu tiên của loạt bài viết cho BBC nhân 30 năm kết thúc chiến tranh, tác giả chiêm nghiệm về thân phận của những thuyền nhân Việt Nam. Ba mươi năm sau cuộc chiến, cả triệu người Việt đã bỏ nước ra đi, từ đợt di tản tháng 4 năm 1975, rồi chuyện vượt biên, chuyện đoàn tụ gia đình (O.D.P.), con lai, tù cải tạo (H.O.), đến diện thuyền nhân hồi hương (R.O.V.R.) sau này, tất cả đều trải qua nhiều lo sợ bất định không biết giấc mơ được rời khỏi Việt Nam có sẽ suông sẻ hay không. Chỉ khi đã đến được nơi định cư thì hành trình đó mới coi như kết thúc. Con đường vượt biên, kéo dài hai thập niên sau 1975, có đông người ra đi nhất và cũng là con đường gian nan nhất. Cao Ủy Tị Nạn Liên Hiệp Quốc ước lượng một phần ba số người vượt biển, khoảng vài trăm nghìn, đã không đến được bến bờ. Qua nhiều chuyện kể trong "Hành Trình Biển Ðông", những người rời Việt Nam ra đi tìm tự do bằng đường biển, đường bộ, hay bằng cả hai cách, đều biết rõ trong quyết định ra đi của mình thì may mắn sống còn chỉ có một phần ba. Câu nói: "Một là con nuôi má, hai là má nuôi con, ba là con nuôi cá" được người vượt biển suy ngẫm trước khi ra đi và chỉ biết cầu xin Trời Phật cho số mệnh được bình yên. Rất nhiều trong số 46 chuyện kể là hoàn cảnh khốn cùng của những tàu vượt biển gặp nạn: lạc đường, chết khát, bị hải tặc cướp, hãm hiếp, có khi cả chục lần. Câu chuyện của một con tàu ra đi từ vùng Cái Sắn, Rạch Giá vào tháng Ba năm 1977 có lẽ hãi hùng hơn cả. Tàu bị hải tặc cướp, hãm hiếp. Khi bị tấn công lần thứ nhì, đám thanh niên nhất quyết chống lại và 62 thuyền nhân đã bị chúng giết, chỉ còn một người sống sót vì bị những xác chết khác đè lên. Cảnh người thuyền nhân duy nhất giữa đống xác người đầy máu tựa như cảnh phóng viên Cam Bốt Dith Pran lội bùn giữa những cánh đồng chết chóc đầy xương và sọ người trên đường trốn chạy bàn tay Khờ Me Ðỏ trong phim "Killing Field", hay cảnh phi công Mỹ rớt máy bay, trên đường trốn thoát đã đi lạc vào một vũng lầy ngổn ngang xác người ở Bosnia-Kosovo trong phim "Behind Enemy Lines". Có những con thuyền lạc đường, cạn thức ăn, nước uống nên người đã phải ăn thịt người để sống, mẹ phải cắt vú mình lấy máu cho con bú kẻo không đứa bé chết khát. Nhiều người đã chết vì đói khát, người thoi thóp sống lo thủy táng người chết và chỉ còn biết cầu xin người đã chết phù hộ. Có khi những điều khấn xin được đáp lại bằng những cơn mưa hoặc được tàu lớn cứu vớt. Tháng Bảy năm 1979 có một tàu vượt biển bị bão đánh vỡ ra từng mảng, 350 người chỉ còn 14 sống sót và đã có một hài nhi ra đời giữa lòng biển khơi trong khi người mẹ, tuổi chừng 30, đang bám víu lấy mạng sống trên một chiếc bè trôi nổi mà người đỡ đẻ lại là một nam học sinh ở tuổi 17. Câu chuyện vượt biển này tưởng như kết thúc ở bến bờ tự do, nhưng 14 người sống sót lại được tàu đánh cá của Việt Nam vớt, đưa trở về điểm khởi hành. Không biết số mạng của đứa bé trai sinh giữa lòng biển khơi giờ đây ra sao? Còn sống, năm nay em đã 26 tuổi. Trên biển có khi tưởng như tìm được sinh lộ thì lại đi vào cõi chết. Như chuyện của anh Sáu Hoàng, cựu sĩ quan hải quân. Sau nhiều ngày mất phương hướng vì tàu hỏng máy, thấy một bình nhựa trôi trên biển nên anh nhảy xuống vớt với hy vọng tìm được nhãn hiệu hay một dấu chỉ nào để biết tàu đang trôi dạt nơi đâu, có gần bờ bến không. Dưới nước anh Hoàng nắm được bình, nhưng con tàu bỗng trôi nhanh khiến anh bơi đuổi không kịp. Nhiều người trên tàu ném hết mọi thứ có thể nổi để anh bám vào, nhưng chẳng cứu anh được. Con tàu hỏng máy đã bỏ anh lại. Trong một chuyện kể khác, cũng là trường hợp tàu hư, lạc đường vào năm 198. Sau nhiều ngày đói khát, tàu trôi dạt đến gần một đảo hoang, bốn thanh niên nhảy xuống bơi vào tìm xem có sự sống, thức ăn hay không. Khi họ bơi trở ra thì con tàu lại cứ trôi xa đảo, bỏ lại bốn thanh niên. May mắn thoát hiểm nguy trên biển, đến được đất liền nhưng cũng chẳng có cơ hội định cư. Ðó là câu chuyện về chị Nguyệt một mình đến được trại, ở lâu vì không có diện định cư nên phải bán mình nuôi thân, nuôi gia đình còn ở Việt Nam. Chị mua hương bán phấn với lính Thái, mang thai, xấu hổ quá chị tự tử. Cuộc sống trong trại tị nạn chỉ tạm bợ nhưng cũng nhiều buồn vui. Một thiếu nữ được tàu Mỹ vớt, chăm lo mọi thứ từ đồ ăn thức uống, quần áo được giặt bằng máy nên cô lạc mất chiếc nịt ngực. Khi chuyển vào trại, ra đường không có nịt ngực, thường bị nhiều chàng thanh niên dòm ngó, chọc ghẹo khiến cô luôn e thẹn và cảm thấy sự thiếu vắng một vật đã thường mang trên người như là mất mát, thiếu thốn một cái gì thân thương lắm. Khi làn sóng người vượt biển lên cao, chính phủ các nước Ðông Nam Á có lệnh không cho ngư dân của họ cứu vớt thuyền nhân. Nhiều tàu bè quốc tế cũng đã làm ngơ trước tín hiệu SOS của thuyền gặp nạn. Nhưng không phải tất cả thuyền trưởng đều quay mặt đi. Có những câu chuyện thuyền trưởng tàu Phi Luật Tân, tàu Nhật, tàu Mỹ vì lương tâm đã cứu vớt nhiều người vượt biển được kể lại. Ngay cả khi hải tặc Thái Lan tạo kinh hoàng cũng có những ngư dân Thái cứu người vượt biển, đem họ vào bến bờ bình an. Có người thương binh một chân, là cựu đai úy trong quân đội Thái, đã nhỏ nước mắt khi nhìn thấy một em bé Việt Nam chỉ còn da bọc xương trên tay người mẹ đang đi tìm sữa. Ông đã cho bà 20 đồng baht để bà ra chợ mua sữa cho đứa bé. Hai thập niên trước, thảm trạng của thuyền nhân đã được ghi lại trong tập tài liệu Hải Tặc Trong Vịnh Thái Lan do nhà văn Nhật Tiến và ký giả Dương Phục kể. Hai mươi năm sau, những câu chuyện đi tìm tự do được kể lại trong "Chuyện Kể Hành Trình Biển Ðông" bởi nhiều nhân chứng. Ðây không phải là một tác phẩm văn chương mà là một chứng liệu lịch sử. Nhiều trong số 46 bài viết là tự truyện của những tác giả không phải là người cầm bút chuyên nghiệp hay có tài năng văn chương. Họ kể lại bằng lối văn mộc mạc, chân thành. Ðó là những câu chuyện có thực, rất thực. Trong thế kỷ vừa qua thế giới đã chứng kiến nhiều vụ giết người tập thể: lò hơi ngạt giết người Do Thái trong các trại tập trung; Khờ Me Ðỏ tàn sát người Cam Bốt; dân bộ lạc ở Rwanda, Châu Phi giết nhau; diệt chủng ở Bosnia-Kosovo. Ở những nơi này ngày nay còn nhiều chứng tích để lại như một nhắc nhở cho nhân loại. Nhưng hàng trăm ngàn thuyền nhân đã bỏ mình, thân xác họ chìm sâu trong lòng biển cả. Còn chăng là một số hình ảnh của Cao Ủy Tị Nạn ghi lại những xác người, màu đỏ đen, da dính vào xương, nằm phơi trên đồi san hô giữa biển cả. "Hành Trình Biển Ðông" chỉ là một phần nhỏ của thảm trạng thuyền nhân vì còn nhiều những con tàu khác đã chìm sâu trong lòng đại dương mang theo tất cả, không để lại dấu vết, không còn ai sống sót mà kể lại. Ngoài chuyện kể, giờ cũng cần có một bảo tàng viện để lưu lại chứng tích của một giai đoạn gian nan của những người vượt biên. ..................................................................... Đăng Trần, Orange CountyBản thân tôi là thuyền-nhân và được tàu Cap Anamour (51/703) vớt & được đem tới trại tỵ nạn Palawan, Philippines (October 1981). Lúc bấy giờ, tôi chỉ được hơn 15 tuổi và có tên trong danh sách “nghĩa vụ quân sự/lao động” (vì là thành phần co cha, chú là sĩ-quan VNCH). Như bao mọi người Mẹ VN khác, Mẹ tôi đã đau xót, cắn răng đưa nấm-ruột của Bà đi tìm Tự-Do. Ôi, đau đớn thay cho câu “ca-dao” thời bâ’y giờ: "Một là con nuôi má, hai là má nuôi con, ba là con nuôi cá". Mặc dầu đã gần 25 năm qua, những kỷ niệm hãi hùng về những ngày vượt biển vẫn còn ám ảnh trong tâm khãm (kết quả là cho đến nay, tôi sợ nước và từ chối tất cả những chuyến đi “cruise” do gia-đình và bè bạn tổ chức). Tôi cũng đã bật khóc khi đọc lại cuốn tự truyện “Hành Trình Biển Ðông” của nhiều nhân chứng. Trong đó có một tác giả đã kể lại sự hy-sinh của người em gái (trong lúc đắm tàu) để cho cô được sống, để rồi cuối cùng chính bản thân cô phải trả giá cho sự sống này. Có chua xót nào hơn nỗi chua xót này. Cám ơn Ngụy Vũ, người đã có công gom góp và ấn bản tập sách này để cho thế giới và thế hệ con em chúng ta hiểu và trân quí hai chữ Tự Do. Trần MinhTôi đã đọc và nghe các cuộc hành trình vượt biển. Những chuyện thật khủng khiếp. Thật là tội nghiệp. Tôi nghe kể có những đứa bé sau khi trải qua sự khủng khiếp bị hải tặc nó câm luôn cả tuần không thốt ra một lời nào. Trên đường đi khi chưa ra biển bị bể mánh chạy tán loạn gặp mấy tên dẫn đường rừng cầm những cây mã tấu sáng quắc lăm lăm đe doạ kẻ nào không có tiền đưa thì ở lại trong rừng còn người nào có tiền đưa cho chúng chúng mới dẫn đường quay trở về không thì cũng bỏ xác nơi rừng sâu núi thẳm. Thế nhưng xét cho kỹ kẻ phải ở lại không phải là họ không can đảm không khao khát tự do mà là vì những lý do khác. Ví dụ như không có vàng thì làm sao vượt biên? Không yêu ai đó thì làm sao mà nhắm mắt lấy để được ai đó trả tiền cho đi.? Và kẻ ở lại để đối đầu với cuộc sống ngoi lên từ những nhẫn nhục đau khổ cũng là những người vô cùng can đảm. Rất tiếc tôi không có thì giờ để viết tiếp câu truyện của tôi, nơi ấy tôi sẽ nói lên thân phận của những con người như thế! Nguyễn Nhân, TexasTôi là thuyền nhân đến trại Palawan, Bataan Phi luật tân. Tôi đã trải qua, tai nghe, mắt thấy những cảnh tượng hãi hùng đó. Tôi cũng đã từng đấu tranh, vận động chống hồi hương thuyền nhân. Khi đọc những dòng trên, tôi đã mũi lòng, rỡn tóc gáy và nhớ lại cuộc hành trình 25 năm trước như in trong tâm khảm cứ như là mới xảy ra hôm qua. Tâm Đức, ĐứcTôi rất cảm thông với các vị thuyền nhân, ai đã trải qua thân phận của những thuyền nhân mới cảm thông được. | summarize: Tác giả Bùi Văn Phú từng làm việc tại các trại tị nạn Ðông Nam Á trong thập niên 1980. Trong bài đầu tiên của loạt bài viết cho BBC nhân 30 năm kết thúc chiến tranh, tác giả chiêm nghiệm về thân phận của những thuyền nhân Việt Nam. Ba mươi năm sau cuộc chiến, cả triệu người Việt đã bỏ nước ra đi, từ đợt di tản tháng 4 năm 1975, rồi chuyện vượt biên, chuyện đoàn tụ gia đình (O.D.P.), con lai, tù cải tạo (H.O.), đến diện thuyền nhân hồi hương (R.O.V.R.) sau này, tất cả đều trải qua nhiều lo sợ bất định không biết giấc mơ được rời khỏi Việt Nam có sẽ suông sẻ hay không. Chỉ khi đã đến được nơi định cư thì hành trình đó mới coi như kết thúc. Con đường vượt biên, kéo dài hai thập niên sau 1975, có đông người ra đi nhất và cũng là con đường gian nan nhất. Cao Ủy Tị Nạn Liên Hiệp Quốc ước lượng một phần ba số người vượt biển, khoảng vài trăm nghìn, đã không đến được bến bờ. Qua nhiều chuyện kể trong "Hành Trình Biển Ðông", những người rời Việt Nam ra đi tìm tự do bằng đường biển, đường bộ, hay bằng cả hai cách, đều biết rõ trong quyết định ra đi của mình thì may mắn sống còn chỉ có một phần ba. Câu nói: "Một là con nuôi má, hai là má nuôi con, ba là con nuôi cá" được người vượt biển suy ngẫm trước khi ra đi và chỉ biết cầu xin Trời Phật cho số mệnh được bình yên. Rất nhiều trong số 46 chuyện kể là hoàn cảnh khốn cùng của những tàu vượt biển gặp nạn: lạc đường, chết khát, bị hải tặc cướp, hãm hiếp, có khi cả chục lần. Câu chuyện của một con tàu ra đi từ vùng Cái Sắn, Rạch Giá vào tháng Ba năm 1977 có lẽ hãi hùng hơn cả. Tàu bị hải tặc cướp, hãm hiếp. Khi bị tấn công lần thứ nhì, đám thanh niên nhất quyết chống lại và 62 thuyền nhân đã bị chúng giết, chỉ còn một người sống sót vì bị những xác chết khác đè lên. Cảnh người thuyền nhân duy nhất giữa đống xác người đầy máu tựa như cảnh phóng viên Cam Bốt Dith Pran lội bùn giữa những cánh đồng chết chóc đầy xương và sọ người trên đường trốn chạy bàn tay Khờ Me Ðỏ trong phim "Killing Field", hay cảnh phi công Mỹ rớt máy bay, trên đường trốn thoát đã đi lạc vào một vũng lầy ngổn ngang xác người ở Bosnia-Kosovo trong phim "Behind Enemy Lines". Có những con thuyền lạc đường, cạn thức ăn, nước uống nên người đã phải ăn thịt người để sống, mẹ phải cắt vú mình lấy máu cho con bú kẻo không đứa bé chết khát. Nhiều người đã chết vì đói khát, người thoi thóp sống lo thủy táng người chết và chỉ còn biết cầu xin người đã chết phù hộ. Có khi những điều khấn xin được đáp lại bằng những cơn mưa hoặc được tàu lớn cứu vớt. Tháng Bảy năm 1979 có một tàu vượt biển bị bão đánh vỡ ra từng mảng, 350 người chỉ còn 14 sống sót và đã có một hài nhi ra đời giữa lòng biển khơi trong khi người mẹ, tuổi chừng 30, đang bám víu lấy mạng sống trên một chiếc bè trôi nổi mà người đỡ đẻ lại là một nam học sinh ở tuổi 17. Câu chuyện vượt biển này tưởng như kết thúc ở bến bờ tự do, nhưng 14 người sống sót lại được tàu đánh cá của Việt Nam vớt, đưa trở về điểm khởi hành. Không biết số mạng của đứa bé trai sinh giữa lòng biển khơi giờ đây ra sao? Còn sống, năm nay em đã 26 tuổi. Trên biển có khi tưởng như tìm được sinh lộ thì lại đi vào cõi chết. Như chuyện của anh Sáu Hoàng, cựu sĩ quan hải quân. Sau nhiều ngày mất phương hướng vì tàu hỏng máy, thấy một bình nhựa trôi trên biển nên anh nhảy xuống vớt với hy vọng tìm được nhãn hiệu hay một dấu chỉ nào để biết tàu đang trôi dạt nơi đâu, có gần bờ bến không. Dưới nước anh Hoàng nắm được bình, nhưng con tàu bỗng trôi nhanh khiến anh bơi đuổi không kịp. Nhiều người trên tàu ném hết mọi thứ có thể nổi để anh bám vào, nhưng chẳng cứu anh được. Con tàu hỏng máy đã bỏ anh lại. Trong một chuyện kể khác, cũng là trường hợp tàu hư, lạc đường vào năm 198. Sau nhiều ngày đói khát, tàu trôi dạt đến gần một đảo hoang, bốn thanh niên nhảy xuống bơi vào tìm xem có sự sống, thức ăn hay không. Khi họ bơi trở ra thì con tàu lại cứ trôi xa đảo, bỏ lại bốn thanh niên. May mắn thoát hiểm nguy trên biển, đến được đất liền nhưng cũng chẳng có cơ hội định cư. Ðó là câu chuyện về chị Nguyệt một mình đến được trại, ở lâu vì không có diện định cư nên phải bán mình nuôi thân, nuôi gia đình còn ở Việt Nam. Chị mua hương bán phấn với lính Thái, mang thai, xấu hổ quá chị tự tử. Cuộc sống trong trại tị nạn chỉ tạm bợ nhưng cũng nhiều buồn vui. Một thiếu nữ được tàu Mỹ vớt, chăm lo mọi thứ từ đồ ăn thức uống, quần áo được giặt bằng máy nên cô lạc mất chiếc nịt ngực. Khi chuyển vào trại, ra đường không có nịt ngực, thường bị nhiều chàng thanh niên dòm ngó, chọc ghẹo khiến cô luôn e thẹn và cảm thấy sự thiếu vắng một vật đã thường mang trên người như là mất mát, thiếu thốn một cái gì thân thương lắm. Khi làn sóng người vượt biển lên cao, chính phủ các nước Ðông Nam Á có lệnh không cho ngư dân của họ cứu vớt thuyền nhân. Nhiều tàu bè quốc tế cũng đã làm ngơ trước tín hiệu SOS của thuyền gặp nạn. Nhưng không phải tất cả thuyền trưởng đều quay mặt đi. Có những câu chuyện thuyền trưởng tàu Phi Luật Tân, tàu Nhật, tàu Mỹ vì lương tâm đã cứu vớt nhiều người vượt biển được kể lại. Ngay cả khi hải tặc Thái Lan tạo kinh hoàng cũng có những ngư dân Thái cứu người vượt biển, đem họ vào bến bờ bình an. Có người thương binh một chân, là cựu đai úy trong quân đội Thái, đã nhỏ nước mắt khi nhìn thấy một em bé Việt Nam chỉ còn da bọc xương trên tay người mẹ đang đi tìm sữa. Ông đã cho bà 20 đồng baht để bà ra chợ mua sữa cho đứa bé. Hai thập niên trước, thảm trạng của thuyền nhân đã được ghi lại trong tập tài liệu Hải Tặc Trong Vịnh Thái Lan do nhà văn Nhật Tiến và ký giả Dương Phục kể. Hai mươi năm sau, những câu chuyện đi tìm tự do được kể lại trong "Chuyện Kể Hành Trình Biển Ðông" bởi nhiều nhân chứng. Ðây không phải là một tác phẩm văn chương mà là một chứng liệu lịch sử. Nhiều trong số 46 bài viết là tự truyện của những tác giả không phải là người cầm bút chuyên nghiệp hay có tài năng văn chương. Họ kể lại bằng lối văn mộc mạc, chân thành. Ðó là những câu chuyện có thực, rất thực. Trong thế kỷ vừa qua thế giới đã chứng kiến nhiều vụ giết người tập thể: lò hơi ngạt giết người Do Thái trong các trại tập trung; Khờ Me Ðỏ tàn sát người Cam Bốt; dân bộ lạc ở Rwanda, Châu Phi giết nhau; diệt chủng ở Bosnia-Kosovo. Ở những nơi này ngày nay còn nhiều chứng tích để lại như một nhắc nhở cho nhân loại. Nhưng hàng trăm ngàn thuyền nhân đã bỏ mình, thân xác họ chìm sâu trong lòng biển cả. Còn chăng là một số hình ảnh của Cao Ủy Tị Nạn ghi lại những xác người, màu đỏ đen, da dính vào xương, nằm phơi trên đồi san hô giữa biển cả. "Hành Trình Biển Ðông" chỉ là một phần nhỏ của thảm trạng thuyền nhân vì còn nhiều những con tàu khác đã chìm sâu trong lòng đại dương mang theo tất cả, không để lại dấu vết, không còn ai sống sót mà kể lại. Ngoài chuyện kể, giờ cũng cần có một bảo tàng viện để lưu lại chứng tích của một giai đoạn gian nan của những người vượt biên. ..................................................................... Đăng Trần, Orange CountyBản thân tôi là thuyền-nhân và được tàu Cap Anamour (51/703) vớt & được đem tới trại tỵ nạn Palawan, Philippines (October 1981). Lúc bấy giờ, tôi chỉ được hơn 15 tuổi và có tên trong danh sách “nghĩa vụ quân sự/lao động” (vì là thành phần co cha, chú là sĩ-quan VNCH). Như bao mọi người Mẹ VN khác, Mẹ tôi đã đau xót, cắn răng đưa nấm-ruột của Bà đi tìm Tự-Do. Ôi, đau đớn thay cho câu “ca-dao” thời bâ’y giờ: "Một là con nuôi má, hai là má nuôi con, ba là con nuôi cá". Mặc dầu đã gần 25 năm qua, những kỷ niệm hãi hùng về những ngày vượt biển vẫn còn ám ảnh trong tâm khãm (kết quả là cho đến nay, tôi sợ nước và từ chối tất cả những chuyến đi “cruise” do gia-đình và bè bạn tổ chức). Tôi cũng đã bật khóc khi đọc lại cuốn tự truyện “Hành Trình Biển Ðông” của nhiều nhân chứng. Trong đó có một tác giả đã kể lại sự hy-sinh của người em gái (trong lúc đắm tàu) để cho cô được sống, để rồi cuối cùng chính bản thân cô phải trả giá cho sự sống này. Có chua xót nào hơn nỗi chua xót này. Cám ơn Ngụy Vũ, người đã có công gom góp và ấn bản tập sách này để cho thế giới và thế hệ con em chúng ta hiểu và trân quí hai chữ Tự Do. Trần MinhTôi đã đọc và nghe các cuộc hành trình vượt biển. Những chuyện thật khủng khiếp. Thật là tội nghiệp. Tôi nghe kể có những đứa bé sau khi trải qua sự khủng khiếp bị hải tặc nó câm luôn cả tuần không thốt ra một lời nào. Trên đường đi khi chưa ra biển bị bể mánh chạy tán loạn gặp mấy tên dẫn đường rừng cầm những cây mã tấu sáng quắc lăm lăm đe doạ kẻ nào không có tiền đưa thì ở lại trong rừng còn người nào có tiền đưa cho chúng chúng mới dẫn đường quay trở về không thì cũng bỏ xác nơi rừng sâu núi thẳm. Thế nhưng xét cho kỹ kẻ phải ở lại không phải là họ không can đảm không khao khát tự do mà là vì những lý do khác. Ví dụ như không có vàng thì làm sao vượt biên? Không yêu ai đó thì làm sao mà nhắm mắt lấy để được ai đó trả tiền cho đi.? Và kẻ ở lại để đối đầu với cuộc sống ngoi lên từ những nhẫn nhục đau khổ cũng là những người vô cùng can đảm. Rất tiếc tôi không có thì giờ để viết tiếp câu truyện của tôi, nơi ấy tôi sẽ nói lên thân phận của những con người như thế! Nguyễn Nhân, TexasTôi là thuyền nhân đến trại Palawan, Bataan Phi luật tân. Tôi đã trải qua, tai nghe, mắt thấy những cảnh tượng hãi hùng đó. Tôi cũng đã từng đấu tranh, vận động chống hồi hương thuyền nhân. Khi đọc những dòng trên, tôi đã mũi lòng, rỡn tóc gáy và nhớ lại cuộc hành trình 25 năm trước như in trong tâm khảm cứ như là mới xảy ra hôm qua. Tâm Đức, ĐứcTôi rất cảm thông với các vị thuyền nhân, ai đã trải qua thân phận của những thuyền nhân mới cảm thông được. | [
108,
287,
285,
161,
2343,
590,
1823,
551,
1358,
563,
515,
140,
156,
149,
109,
1322,
2079,
627,
10006,
132,
844,
113,
1092,
778,
6920,
298,
392,
811,
462,
104,
1130,
392,
2020,
114,
378,
157,
1100,
147,
1393,
822,
1076,
2722,
274,
590,
7980,
2065,
466,
481,
2743,
104,
479,
5426,
157,
243,
629,
679,
3004,
147,
187,
204,
242,
103,
186,
617,
111,
131,
115,
306,
142,
124,
2251,
148,
1767,
791,
3928,
253,
1147,
147,
3541,
598,
443,
1064,
749,
103,
443,
526,
1233,
165,
539,
9266,
112,
3297,
112,
3214,
112,
856,
219,
3856,
717,
655,
394,
6522,
20475,
856,
155,
681,
1750,
157,
496,
1517,
7086,
20475,
3107,
112,
3208,
112,
371,
187,
474,
525,
186,
413,
1281,
235,
158,
650,
964,
295,
190,
110,
217,
2573,
1659,
117,
1165,
574,
131,
132,
107,
134,
8414,
1198,
194,
1648,
1137,
129,
115,
155,
117,
328,
190,
867,
143,
209,
277,
150,
239,
703,
128,
299,
5422,
1528,
361,
1064,
749,
103,
930,
677,
196,
1092,
778,
187,
3541,
107,
823,
111,
124,
184,
202,
105,
127,
106,
219,
361,
390,
4201,
1704,
1863,
1053,
12966,
5231,
560,
1239,
162,
1126,
423,
116,
380,
459,
166,
111,
1064,
3102,
545,
696,
1049,
1428,
103,
115,
110,
155,
117,
4066,
12314,
2692,
158,
443,
546,
113,
189,
6005,
7971,
784,
10006,
646,
120,
111,
1165,
131,
132,
124,
184,
370,
222,
180,
281,
361,
3102,
361,
2647,
194,
281,
186,
196,
173,
103,
413,
217,
450,
113,
302,
190,
124,
184,
104,
267,
143,
1436,
2403,
307,
177,
163,
107,
116,
380,
6547,
1968,
795,
2419,
106,
219,
1609,
5355,
103,
196,
106,
5355,
1609,
219,
103,
459,
106,
219,
1609,
499,
207,
117,
111,
1064,
657,
782,
5436,
226,
129,
124,
184,
105,
163,
217,
352,
676,
5070,
1942,
114,
166,
2167,
117,
342,
12527,
2488,
158,
113,
166,
5097,
443,
546,
106,
506,
313,
4742,
264,
104,
120,
540,
1064,
657,
683,
627,
161,
956,
4076,
654,
2623,
103,
133,
767,
4159,
1966,
103,
3301,
10994,
107,
129,
186,
1166,
3481,
1968,
443,
104,
116,
219,
540,
124,
184,
148,
501,
1814,
1783,
10096,
103,
2273,
7350,
2745,
138,
253,
679,
147,
11919,
107,
642,
2830,
1645,
183,
1679,
1859,
133,
767,
4159,
1966,
103,
3301,
16905,
707,
133,
623,
135,
400,
259,
10404,
1499,
781,
778,
202,
302,
424,
153,
105,
6296,
1750,
157,
115,
133,
174,
1116,
103,
163,
177,
116,
111,
307,
2135,
171,
133,
120,
628,
654,
211,
4150,
2581,
1468,
111,
1750,
157,
756,
202,
415,
3921,
628,
111,
858,
1475,
3271,
128,
313,
662,
182,
2683,
21480,
2442,
2588,
9325,
231,
5466,
4836,
415,
120,
1255,
210,
654,
4907,
858,
2345,
105,
5798,
111,
159,
361,
1893,
937,
746,
600,
1313,
11201,
5042,
6051,
7271,
113,
807,
5940,
6127,
2386,
17259,
646,
194,
313,
894,
135,
200,
5257,
452,
4100,
159,
361,
1893,
1415,
115,
184,
956,
138,
116,
705,
515,
5738,
13366,
231,
1978,
628,
111,
108,
121,
9003,
686,
30435,
113,
807,
4493,
892,
772,
8854,
26753,
13805,
569,
340,
615,
120,
219,
1750,
956,
4076,
3022,
329,
3253,
142,
1549,
237,
111,
115,
139,
446,
1764,
111,
130,
2883,
966,
139,
1404,
5646,
267,
771,
1475,
114,
219,
9963,
789,
674,
110,
1951,
1353,
654,
2623,
112,
1115,
111,
115,
654,
171,
2003,
2623,
103,
111,
10168,
22817,
307,
650,
1613,
5260,
111,
654,
105,
163,
177,
217,
352,
676,
111,
115,
654,
1265,
4732,
615,
129,
120,
179,
108,
24727,
676,
117,
1280,
153,
281,
120,
1756,
2206,
451,
117,
540,
301,
402,
5668,
112,
1917,
1819,
147,
3706,
107,
116,
540,
1064,
657,
133,
1829,
403,
2001,
124,
434,
3358,
103,
7598,
111,
163,
177,
1904,
307,
2135,
105,
115,
107,
116,
1518,
4754,
124,
723,
415,
694,
657,
2472,
113,
129,
111,
4425,
722,
1748,
1100,
103,
167,
3014,
12082,
771,
427,
307,
159,
116,
845,
1674,
2828,
738,
145,
111,
1535,
3035,
153,
106,
116,
828,
214,
296,
108,
121,
722,
9753,
1968,
443,
1064,
657,
126,
597,
128,
299,
822,
108,
121,
4066,
1777,
222,
2350,
170,
1904,
111,
307,
2135,
153,
117,
540,
403,
499,
104,
131,
132,
5668,
103,
251,
319,
125,
318,
1106,
3520,
724,
217,
166,
427,
104,
1951,
1353,
1320,
296,
415,
694,
657,
2472,
339,
248,
124,
1608,
927,
2883,
147,
275,
640,
115,
3013,
2700,
1601,
231,
657,
107,
129,
597,
128,
370,
117,
296,
1154,
143,
153,
184,
138,
5834,
3050,
1260,
443,
104,
365,
1668,
6325,
924,
621,
146,
767,
252,
112,
759,
158,
191,
552,
412,
665,
171,
540,
3313,
452,
103,
203,
116,
342,
3198,
2828,
159,
657,
237,
365,
2473,
804,
5668,
119,
861,
584,
370,
117,
3531,
614,
194,
116,
988,
163,
224,
130,
217,
540,
167,
2828,
7819,
328,
2327,
107,
386,
1777,
4066,
1648,
2694,
3646,
142,
365,
678,
1148,
117,
2516,
170,
219,
540,
4585,
2828,
838,
521,
365,
3565,
1743,
110,
13386,
1115,
111,
159,
540,
2225,
538,
389,
259,
107,
136,
738,
130,
365,
3014,
138,
103,
170,
718,
269,
402,
365,
1378,
1528,
540,
3313,
452,
115,
306,
365,
1409,
298,
116,
443,
546,
913,
127,
106,
271,
279,
540,
108,
2476,
103,
956,
361,
138,
147,
2239,
10226,
759,
158,
191,
2003,
2623,
103,
540,
2828,
7819,
155,
386,
116,
541,
12412,
1112,
781,
778,
2473,
804,
3565,
138,
370,
453,
107,
144,
2883,
329,
446,
194,
1648,
707,
154,
3565,
319,
124,
143,
219,
540,
153,
532,
2828,
797,
4906,
306,
153,
1112,
781,
5592,
2804,
2403,
1415,
1216,
841,
159,
3102,
155,
117,
282,
2199,
170,
127,
718,
269,
107,
225,
213,
190,
5478,
13983,
106,
476,
443,
125,
1304,
9560,
116,
267,
155,
117,
12114,
108,
121,
727,
171,
110,
107,
681,
190,
867,
237,
139,
622,
267,
1609,
3794,
1609,
165,
539,
177,
108,
121,
131,
629,
3599,
702,
1517,
622,
2834,
119,
1127,
6629,
518,
8608,
1099,
2317,
310,
1304,
222,
5786,
1503,
307,
113,
1322,
2079,
627,
163,
1119,
10095,
170,
127,
158,
1491,
8487,
430,
815,
684,
117,
540,
200,
5668,
103,
1656,
650,
389,
259,
148,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1775,
15620,
7853,
333,
189,
2389,
1313,
1815,
2460,
7971,
784,
10006,
103,
5209,
495,
2027,
207,
104,
158,
274,
3090,
1147,
10816,
6693,
4973,
288,
147,
4497,
1649,
1
] |
vietnam-49575539 | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-49575539 | Thầy giáo Việt 'dạy đủ thứ' ở Campuchia | Thầy hiệu trưởng kiêm giáo viên Nguyễn Văn Hào ở trường tiểu học Việt Nam - Khmer, Campuchia, dạy tất cả các môn và làm tới chục nghề. | Thầy Nguyễn Văn Hào vừa giảng dạy vừa bán tạp hóa kiếm sống Trong chuyến thăm tỉnh Preyveng nằm cách thủ đô Phnom Penh, Campuchia khoảng 60km, chúng tôi gặp thầy hiệu trưởng Nguyễn Văn Hào và chứng kiến thầy trò ở đây vật lộn để được học, được dạy, như thế nào. Nguyễn Văn Hào sinh năm 1985 tại Việt Nam, nhưng anh coi Campuchia là quê hương của mình - nơi ông bà, cha mẹ anh sinh sống. Thời Khmer Đỏ (1975-1979), cha mẹ anh Hào chạy nạn diệt chủng về lại Việt Nam và sinh anh tại đó. Nhờ vậy, anh có quốc tịch Việt Nam và được học đến đại học. Tấm bảng nội quy này do thầy Hào tự làm Có tấm bằng ĐH Sư phạm TP Hồ Chí Minh trong tay, Nguyễn Văn Hào về lại quê hương Campuchia, mong muốn đóng góp cho cộng đồng ở đây. Năm 2013, anh được bổ nhiệm làm Hiệu trưởng trường tiểu học Việt Nam - Khmer mới thành lập tại tỉnh Preyveng. "Học trò ở đây thương lắm. Nhiều em học đến lớp Hai, lớp Ba là lên trả sách thầy để về phụ ba mẹ kiếm sống. Mà học được đến chừng đó, biết chữ, biết làm tính, đã là may mắn rồi. Có rất nhiều em chưa từng được đến trường," thầy Hào kể lại. Thầy giáo 'dạy đủ thứ' Từ khi trường tiểu học Khmer Việt Nam được thành lập tới nay thầy Hào đã dạy ở đây được tám năm. Nhân viên của thầy gồm bốn giáo viên, hai người việt, hai người Campuchia, dạy khoảng 200 em từ lớp Một đến lớp Năm. Do thiếu giáo viên, anh Hào vừa là hiệu trưởng vừa dạy học luôn, và dạy tất cả các môn cho ba lớp. Lối thoát nào cho người Việt bên lề xã hội Campuchia? Người Việt ở Biển Hồ Campuchia lên bờ rồi đi đâu? Vì sao tờ Cambodia Daily phải đóng cửa? "Tôi dạy chính tả, làm văn, toán, sinh học, lịch sử, tiếng Anh, thủ công, vẽ, thể dục, thậm chí dậy cả múa, hát, nấu ăn," thầy Hào liệt kê. Thầy Hào đưa chúng tôi đi vòng quanh trường, cho xem những tấm biển nội quy trong ngoài lớp đều một tay thầy làm. Trên tấm bảng đen trong một lớp vẫn còn hình vẽ minh họa cho tiết Sinh học hôm trước, cũng là do thầy vẽ luôn. Khi tan lớp, học sinh ra về, thầy lại kiêm luôn chân lao công, quét dọn lớp học. Điện hay đường ống nước trong trường hỏng, một tay anh sửa. Nhiều bàn ghế, giá sách trong trường cũng do thầy đóng. Thầy hiệu trưởng kiêm giáo viên Nguyễn Văn Hào dạy tất cả các môn ở một trường tiểu học Việt Nam - Khmer tại Campuchia. Vừa làm thầy, vừa làm thợ. Để nuôi vợ và con nhỏ, anh Hào làm đủ nghề. Trước cửa phòng thầy là quầy hàng tạp hóa bán nước ngọt, mì tôm, bim bim. Khách hàng là học sinh. Ăn gì tự lấy rồi tự bỏ tiền vào túi treo ngay ở quán cho thầy. Căn phòng nhỏ trong trường là nơi gia đình thầy Hào sinh sống, không có gì đáng giá ngoài chiếc máy tính để bàn và máy photocopy - phương tiện kiếm sống của Hào. Ngoài bán đồ lặt vặt, thầy Hào còn photo tài liệu, chụp hình, sửa máy ảnh, lắp đặt camera, dạy thêm tiếng Anh... Tóm lại làm được việc gì ra tiền là thầy làm hết. Vừa dạy, vừa 'dỗ' để học sinh chịu đi học, Hào nói nhiều khi còn là nơi để các em chia sẻ, tâm sự. Thế mà anh nói: "Tôi không hiểu tại sao mình vẫn sống sót được cho đến bây giờ." Trong câu chuyện hào hứng của người vừa là thầy, vừa là anh, vừa là bạn với các học sinh của mình, xen lẫn tiếng thở dài. Thầy Hào tâm sự, trăn trở nhất của anh là mức lương thấp và sự thiếu công bằng. "Tôi có bằng Đại học Sư phạm đàng hoàng và đã dạy ở đây được tám năm, nhưng lương ngang một cô giáo làng không bằng cấp. Cái thiếu công bằng nữa, là tôi dạy vượt bậc ba lớp nhưng lương bằng người dạy một lớp. Ngoài ra, lương tôi 150 đôla/tháng, bằng một nửa lương đồng nghiệp Campuchia, 300 đôla/tháng, theo quy định của Bộ Giáo dục Campuchia. Như thế hạ thấp giá trị người Việt quá." "Tôi đã làm đơn kiến nghị nhiều lần, chỉ cần được lương ngang bằng đồng nghiệp Campuchia thôi mà 8 năm nay không được. Ngày lễ ngày tết giáo viên Campuchia được thưởng còn giáo viên Việt thì không. Tới ngày nhà giáo Việt Nam, ngày 8/3, nêu tôi không tự tổ chức cho các em thì cũng thôi luôn vì đâu có kinh phí." Giọng thầy giáo trẻ chùng xuống phút chốc, rồi sôi nổi trở lại khi cho chúng tôi xem hình các các hoạt động ngoại khóa mà anh tổ chức cho học sinh. Trường nghèo, thầy nghèo, trò nghèo, vậy mà đều đặn năm nào thầy trò cũng tổ chức trại hè. Thầy trò tự cắt dán, trang trí, mua bánh kẹo rồi đốt lửa cắm trại trong trường. "Học sinh vui lắm, chúng nói chưa từng được cắm trại bao giờ." "Chừng nào còn khả năng sống được thì tôi sẽ không bỏ trường đâu," thầy Hào nói khi đưa chúng tôi từ trường ra quốc lộ để tới nhà một học sinh mới bỏ học để đi làm hương. Đoạn đường dài và loang lổ bùn đất, đầy ổ voi, ổ gà, vũng nước, trông như vừa qua một trận bom. Học sinh gốc Việt ở Campuchia không ai học cao Học sinh nghỉ học đi làm hương ở Preyveng, Campuchia Nỗi ngậm ngùi về sự thiếu công bằng của thầy Hào cũng là ngậm ngùi chung của cộng đồng gốc Việt tại đây. Do không được thừa nhận là người Campuchia, dù sinh sống ở đây nhiều đời, người gốc Việt vẫn không được cấp hộ tịch, dẫn đến trẻ em sinh ra không được cấp giấy khai sinh. Theo nghiên cứu "Tình trạng giáo dục của trẻ em gốc Việt vô chính phủ ở Campuchia" công bố tháng 5/2019, tổ chức Minority Rights Organization (MIRO) cho hay việc không có giấy khai sinh là rào cản khiến cộng đồng gốc Việt gặp trở ngại để được cấp các giấy tờ khác vốn có thể đảm bảo cho họ có các quyền cơ bản, như được đi học, hay được cấp hộ tịch. Đây là cái vòng luẩn quẩn. MIRO chỉ ra rằng, chỉ có 5% trẻ trong cộng đồng gốc Việt ở Campuchia được đến trường công, cũng chủ yếu do không có giấy khai sinh. Ngoài ra, một nguyên nhân chính khác là cha mẹ gốc Việt không hiểu hết tầm quan trọng của giáo dục. Do nghèo và thất học, các gia đình chủ yếu muốn con ở nhà phụ đánh cá, hoặc đi làm thêm, hoặc trông em. Có đến 75% trẻ không đến trường là do phải đi đánh cá. "Việc này làm ảnh hưởng tới phát triển kinh tế, xã hội của cộng đồng gốc Việt tại Campuchia, đồng thời làm tăng nguy cơ bất bình đẳng giới và bạo lực gia đình. Nhưng nhìn chung, người gốc Việt ở Campuchia không thể tìm thấy việc làm gì khá hơn là đánh cá," nghiên cứu cho hay. Ông Phann Sarin, Chủ tịch Tổng hội người Campuchia gốc Việt Nam tại tỉnh Preveng cho hay có tới 70% trẻ em gốc Việt mù chữ trên toàn tỉnh. Ngoài vấn đề giấy khai sinh, chủ yếu là do trẻ gốc Việt nếu có học cao lắm thì cũng chỉ tới lớp Năm trong các trường tư do cộng đồng người Việt thành lập. Có học được lên nữa cũng không được cấp bằng, dẫn đến không xin được việc. Do đó cha mẹ muốn cho con ở nhà làm thuê luôn. Bà Nguyễn Thị Hương, 45 tuổi ở Preyveng nói cá bây giờ kiếm được ít lắm Thầy Nguyễn Văn Hào nói ban đầu khi mới tiếp nhận trường, tổng số học sinh là 400 em nhưng cứ rụng dần. Đầu năm học nào giáo viên đến từng nhà vận động cha mẹ cho con đi học nhưng không ăn thua. Tại một xưởng làm hương mà thầy Hào đưa tôi đến, Nguyễn Thị Hà (tên học sinh đã được thay đổi) đang mải miết ngồi xếp hương và đóng gói. Mới tháng trước, Hà lên gặp thầy Hảo nói "con trả sách cho thầy, mai con nghỉ học đi làm hương." Tiền công kiếm được ít ỏi, nhưng đủ mua gạo ăn mỗi ngày. Gặp cha mẹ Hà trong một căn chòi tồi tàn ven sông Mekong, bà Nguyễn Thị Hương, 45 tuổi (mẹ Hà) nói cho con nghỉ học đi làm thêm vì nhà nghèo. Việc đánh cá ngày càng khó khăn do cá ít dần đi. Hai vợ chồng bà đều không biết chữ. Con cả học đến lớp Chín thì nghỉ đi lấy chồng. "Cha mẹ gốc Việt được hỏi đều bày tỏ nỗ lo lắng cho tương lai không có thu nhập của con cái. Vì thế, ít nhất, họ muốn con phải biết câu cá. Đây là một khía cạnh khác về việc nghèo đói và tình trạng pháp lý yếu ảnh hưởng đến việc tiếp cận giáo dục và do đó ảnh hưởng đến phát triển kinh tế xã hội. Đây thực sự là mối quan ngại cho xã hội Campuchia," báo cáo của MIRO cho hay. Chúng tôi tạm biệt thầy Hào khi trời đã nhá nhem tối. Thầy đang bán nốt mấy cốc nước ngọt cho học trò rồi chuẩn bị sáng sớm mai, cuối tuần, phóng xe máy về Việt Nam đón vợ và hai con đang ở nhà ngoại ở Đồng Tháp. "Đứa lớn ngồi đằng trước, đứa nhỏ mẹ ôm ngồi sau," thầy Hào mô tả. Hỏi sao không đi ô tô cho an toàn, thầy Hào nói đi xe máy quen rồi, tiện hơn, mà rẻ nữa chứ tiền ô tô từ Campuchia về Việt Nam chịu không nổi, 8 năm nay rồi. Thầy Nguyễn Văn Hào đi thăm một gia đình có con nghỉ học đi làm hương | summarize: Thầy Nguyễn Văn Hào vừa giảng dạy vừa bán tạp hóa kiếm sống Trong chuyến thăm tỉnh Preyveng nằm cách thủ đô Phnom Penh, Campuchia khoảng 60km, chúng tôi gặp thầy hiệu trưởng Nguyễn Văn Hào và chứng kiến thầy trò ở đây vật lộn để được học, được dạy, như thế nào. Nguyễn Văn Hào sinh năm 1985 tại Việt Nam, nhưng anh coi Campuchia là quê hương của mình - nơi ông bà, cha mẹ anh sinh sống. Thời Khmer Đỏ (1975-1979), cha mẹ anh Hào chạy nạn diệt chủng về lại Việt Nam và sinh anh tại đó. Nhờ vậy, anh có quốc tịch Việt Nam và được học đến đại học. Tấm bảng nội quy này do thầy Hào tự làm Có tấm bằng ĐH Sư phạm TP Hồ Chí Minh trong tay, Nguyễn Văn Hào về lại quê hương Campuchia, mong muốn đóng góp cho cộng đồng ở đây. Năm 2013, anh được bổ nhiệm làm Hiệu trưởng trường tiểu học Việt Nam - Khmer mới thành lập tại tỉnh Preyveng. "Học trò ở đây thương lắm. Nhiều em học đến lớp Hai, lớp Ba là lên trả sách thầy để về phụ ba mẹ kiếm sống. Mà học được đến chừng đó, biết chữ, biết làm tính, đã là may mắn rồi. Có rất nhiều em chưa từng được đến trường," thầy Hào kể lại. Thầy giáo 'dạy đủ thứ' Từ khi trường tiểu học Khmer Việt Nam được thành lập tới nay thầy Hào đã dạy ở đây được tám năm. Nhân viên của thầy gồm bốn giáo viên, hai người việt, hai người Campuchia, dạy khoảng 200 em từ lớp Một đến lớp Năm. Do thiếu giáo viên, anh Hào vừa là hiệu trưởng vừa dạy học luôn, và dạy tất cả các môn cho ba lớp. Lối thoát nào cho người Việt bên lề xã hội Campuchia? Người Việt ở Biển Hồ Campuchia lên bờ rồi đi đâu? Vì sao tờ Cambodia Daily phải đóng cửa? "Tôi dạy chính tả, làm văn, toán, sinh học, lịch sử, tiếng Anh, thủ công, vẽ, thể dục, thậm chí dậy cả múa, hát, nấu ăn," thầy Hào liệt kê. Thầy Hào đưa chúng tôi đi vòng quanh trường, cho xem những tấm biển nội quy trong ngoài lớp đều một tay thầy làm. Trên tấm bảng đen trong một lớp vẫn còn hình vẽ minh họa cho tiết Sinh học hôm trước, cũng là do thầy vẽ luôn. Khi tan lớp, học sinh ra về, thầy lại kiêm luôn chân lao công, quét dọn lớp học. Điện hay đường ống nước trong trường hỏng, một tay anh sửa. Nhiều bàn ghế, giá sách trong trường cũng do thầy đóng. Thầy hiệu trưởng kiêm giáo viên Nguyễn Văn Hào dạy tất cả các môn ở một trường tiểu học Việt Nam - Khmer tại Campuchia. Vừa làm thầy, vừa làm thợ. Để nuôi vợ và con nhỏ, anh Hào làm đủ nghề. Trước cửa phòng thầy là quầy hàng tạp hóa bán nước ngọt, mì tôm, bim bim. Khách hàng là học sinh. Ăn gì tự lấy rồi tự bỏ tiền vào túi treo ngay ở quán cho thầy. Căn phòng nhỏ trong trường là nơi gia đình thầy Hào sinh sống, không có gì đáng giá ngoài chiếc máy tính để bàn và máy photocopy - phương tiện kiếm sống của Hào. Ngoài bán đồ lặt vặt, thầy Hào còn photo tài liệu, chụp hình, sửa máy ảnh, lắp đặt camera, dạy thêm tiếng Anh... Tóm lại làm được việc gì ra tiền là thầy làm hết. Vừa dạy, vừa 'dỗ' để học sinh chịu đi học, Hào nói nhiều khi còn là nơi để các em chia sẻ, tâm sự. Thế mà anh nói: "Tôi không hiểu tại sao mình vẫn sống sót được cho đến bây giờ." Trong câu chuyện hào hứng của người vừa là thầy, vừa là anh, vừa là bạn với các học sinh của mình, xen lẫn tiếng thở dài. Thầy Hào tâm sự, trăn trở nhất của anh là mức lương thấp và sự thiếu công bằng. "Tôi có bằng Đại học Sư phạm đàng hoàng và đã dạy ở đây được tám năm, nhưng lương ngang một cô giáo làng không bằng cấp. Cái thiếu công bằng nữa, là tôi dạy vượt bậc ba lớp nhưng lương bằng người dạy một lớp. Ngoài ra, lương tôi 150 đôla/tháng, bằng một nửa lương đồng nghiệp Campuchia, 300 đôla/tháng, theo quy định của Bộ Giáo dục Campuchia. Như thế hạ thấp giá trị người Việt quá." "Tôi đã làm đơn kiến nghị nhiều lần, chỉ cần được lương ngang bằng đồng nghiệp Campuchia thôi mà 8 năm nay không được. Ngày lễ ngày tết giáo viên Campuchia được thưởng còn giáo viên Việt thì không. Tới ngày nhà giáo Việt Nam, ngày 8/3, nêu tôi không tự tổ chức cho các em thì cũng thôi luôn vì đâu có kinh phí." Giọng thầy giáo trẻ chùng xuống phút chốc, rồi sôi nổi trở lại khi cho chúng tôi xem hình các các hoạt động ngoại khóa mà anh tổ chức cho học sinh. Trường nghèo, thầy nghèo, trò nghèo, vậy mà đều đặn năm nào thầy trò cũng tổ chức trại hè. Thầy trò tự cắt dán, trang trí, mua bánh kẹo rồi đốt lửa cắm trại trong trường. "Học sinh vui lắm, chúng nói chưa từng được cắm trại bao giờ." "Chừng nào còn khả năng sống được thì tôi sẽ không bỏ trường đâu," thầy Hào nói khi đưa chúng tôi từ trường ra quốc lộ để tới nhà một học sinh mới bỏ học để đi làm hương. Đoạn đường dài và loang lổ bùn đất, đầy ổ voi, ổ gà, vũng nước, trông như vừa qua một trận bom. Học sinh gốc Việt ở Campuchia không ai học cao Học sinh nghỉ học đi làm hương ở Preyveng, Campuchia Nỗi ngậm ngùi về sự thiếu công bằng của thầy Hào cũng là ngậm ngùi chung của cộng đồng gốc Việt tại đây. Do không được thừa nhận là người Campuchia, dù sinh sống ở đây nhiều đời, người gốc Việt vẫn không được cấp hộ tịch, dẫn đến trẻ em sinh ra không được cấp giấy khai sinh. Theo nghiên cứu "Tình trạng giáo dục của trẻ em gốc Việt vô chính phủ ở Campuchia" công bố tháng 5/2019, tổ chức Minority Rights Organization (MIRO) cho hay việc không có giấy khai sinh là rào cản khiến cộng đồng gốc Việt gặp trở ngại để được cấp các giấy tờ khác vốn có thể đảm bảo cho họ có các quyền cơ bản, như được đi học, hay được cấp hộ tịch. Đây là cái vòng luẩn quẩn. MIRO chỉ ra rằng, chỉ có 5% trẻ trong cộng đồng gốc Việt ở Campuchia được đến trường công, cũng chủ yếu do không có giấy khai sinh. Ngoài ra, một nguyên nhân chính khác là cha mẹ gốc Việt không hiểu hết tầm quan trọng của giáo dục. Do nghèo và thất học, các gia đình chủ yếu muốn con ở nhà phụ đánh cá, hoặc đi làm thêm, hoặc trông em. Có đến 75% trẻ không đến trường là do phải đi đánh cá. "Việc này làm ảnh hưởng tới phát triển kinh tế, xã hội của cộng đồng gốc Việt tại Campuchia, đồng thời làm tăng nguy cơ bất bình đẳng giới và bạo lực gia đình. Nhưng nhìn chung, người gốc Việt ở Campuchia không thể tìm thấy việc làm gì khá hơn là đánh cá," nghiên cứu cho hay. Ông Phann Sarin, Chủ tịch Tổng hội người Campuchia gốc Việt Nam tại tỉnh Preveng cho hay có tới 70% trẻ em gốc Việt mù chữ trên toàn tỉnh. Ngoài vấn đề giấy khai sinh, chủ yếu là do trẻ gốc Việt nếu có học cao lắm thì cũng chỉ tới lớp Năm trong các trường tư do cộng đồng người Việt thành lập. Có học được lên nữa cũng không được cấp bằng, dẫn đến không xin được việc. Do đó cha mẹ muốn cho con ở nhà làm thuê luôn. Bà Nguyễn Thị Hương, 45 tuổi ở Preyveng nói cá bây giờ kiếm được ít lắm Thầy Nguyễn Văn Hào nói ban đầu khi mới tiếp nhận trường, tổng số học sinh là 400 em nhưng cứ rụng dần. Đầu năm học nào giáo viên đến từng nhà vận động cha mẹ cho con đi học nhưng không ăn thua. Tại một xưởng làm hương mà thầy Hào đưa tôi đến, Nguyễn Thị Hà (tên học sinh đã được thay đổi) đang mải miết ngồi xếp hương và đóng gói. Mới tháng trước, Hà lên gặp thầy Hảo nói "con trả sách cho thầy, mai con nghỉ học đi làm hương." Tiền công kiếm được ít ỏi, nhưng đủ mua gạo ăn mỗi ngày. Gặp cha mẹ Hà trong một căn chòi tồi tàn ven sông Mekong, bà Nguyễn Thị Hương, 45 tuổi (mẹ Hà) nói cho con nghỉ học đi làm thêm vì nhà nghèo. Việc đánh cá ngày càng khó khăn do cá ít dần đi. Hai vợ chồng bà đều không biết chữ. Con cả học đến lớp Chín thì nghỉ đi lấy chồng. "Cha mẹ gốc Việt được hỏi đều bày tỏ nỗ lo lắng cho tương lai không có thu nhập của con cái. Vì thế, ít nhất, họ muốn con phải biết câu cá. Đây là một khía cạnh khác về việc nghèo đói và tình trạng pháp lý yếu ảnh hưởng đến việc tiếp cận giáo dục và do đó ảnh hưởng đến phát triển kinh tế xã hội. Đây thực sự là mối quan ngại cho xã hội Campuchia," báo cáo của MIRO cho hay. Chúng tôi tạm biệt thầy Hào khi trời đã nhá nhem tối. Thầy đang bán nốt mấy cốc nước ngọt cho học trò rồi chuẩn bị sáng sớm mai, cuối tuần, phóng xe máy về Việt Nam đón vợ và hai con đang ở nhà ngoại ở Đồng Tháp. "Đứa lớn ngồi đằng trước, đứa nhỏ mẹ ôm ngồi sau," thầy Hào mô tả. Hỏi sao không đi ô tô cho an toàn, thầy Hào nói đi xe máy quen rồi, tiện hơn, mà rẻ nữa chứ tiền ô tô từ Campuchia về Việt Nam chịu không nổi, 8 năm nay rồi. Thầy Nguyễn Văn Hào đi thăm một gia đình có con nghỉ học đi làm hương | [
108,
287,
285,
161,
4813,
362,
551,
10568,
659,
2087,
1372,
659,
622,
1371,
471,
986,
307,
298,
803,
582,
769,
30245,
829,
173,
331,
709,
3817,
11241,
1384,
545,
2067,
9873,
174,
141,
683,
2136,
614,
395,
362,
551,
10568,
105,
463,
357,
2136,
704,
108,
121,
248,
731,
2910,
130,
117,
1732,
117,
1372,
103,
128,
175,
1279,
362,
551,
10568,
296,
147,
6657,
149,
131,
578,
170,
365,
703,
1384,
106,
1321,
1517,
104,
267,
233,
328,
118,
263,
103,
1041,
966,
365,
296,
2923,
1922,
3146,
2914,
26221,
16711,
14199,
103,
1041,
966,
365,
10568,
937,
627,
2044,
1519,
125,
153,
131,
132,
105,
296,
365,
149,
837,
108,
4172,
934,
365,
107,
198,
492,
131,
132,
105,
117,
214,
155,
273,
2370,
8152,
320,
1458,
735,
565,
126,
180,
2136,
10568,
222,
140,
615,
1689,
281,
3689,
3994,
473,
1368,
873,
980,
700,
113,
3717,
362,
551,
10568,
125,
153,
1321,
1517,
3553,
872,
278,
609,
904,
114,
490,
210,
108,
121,
1333,
832,
3516,
365,
117,
1397,
517,
140,
6550,
395,
271,
1159,
214,
131,
132,
233,
3146,
239,
164,
385,
149,
769,
30245,
112,
2291,
376,
704,
108,
121,
248,
432,
2826,
1115,
640,
214,
155,
1172,
2605,
1172,
679,
106,
227,
456,
333,
2136,
130,
125,
573,
459,
966,
986,
2923,
2264,
214,
117,
155,
1748,
397,
217,
1302,
103,
217,
140,
4186,
115,
106,
1436,
2403,
1667,
615,
215,
158,
640,
289,
434,
117,
155,
271,
519,
2136,
10568,
546,
1409,
4813,
309,
26029,
620,
259,
257,
1069,
129,
271,
1159,
214,
3146,
131,
132,
117,
164,
385,
228,
275,
2136,
10568,
115,
1372,
108,
121,
248,
117,
2085,
1538,
857,
182,
104,
2136,
770,
1112,
309,
2368,
196,
111,
2817,
103,
196,
111,
3553,
1372,
545,
2026,
640,
148,
1172,
430,
155,
1172,
4171,
1133,
815,
309,
2368,
365,
10568,
659,
106,
614,
395,
659,
1372,
214,
637,
103,
105,
1372,
525,
186,
109,
1559,
114,
459,
1172,
112,
9505,
176,
1415,
224,
114,
111,
131,
367,
2863,
293,
213,
1384,
347,
606,
131,
108,
121,
784,
873,
1384,
227,
1777,
598,
184,
2583,
865,
350,
940,
7249,
4117,
139,
609,
814,
347,
800,
1372,
122,
11458,
140,
355,
103,
7543,
296,
1732,
478,
3278,
354,
1222,
331,
135,
103,
2091,
103,
136,
2648,
1042,
356,
1870,
186,
5012,
103,
9771,
2691,
446,
519,
2136,
10568,
1793,
1685,
112,
4813,
10568,
251,
174,
141,
184,
906,
1017,
2337,
114,
453,
120,
1689,
657,
735,
565,
113,
351,
1172,
413,
116,
600,
2136,
2929,
1601,
231,
1689,
1458,
1532,
113,
116,
1172,
244,
177,
240,
2091,
494,
1473,
114,
958,
1977,
214,
325,
1466,
127,
106,
180,
2136,
2091,
9320,
707,
2022,
1172,
103,
214,
296,
124,
125,
103,
2136,
153,
3507,
320,
637,
974,
825,
135,
103,
3322,
2967,
1172,
2370,
1972,
194,
361,
2837,
142,
113,
271,
12298,
116,
600,
365,
1298,
112,
1115,
746,
12041,
314,
333,
113,
271,
127,
180,
2136,
609,
112,
4813,
614,
395,
3507,
320,
309,
182,
362,
551,
10568,
1372,
525,
186,
109,
1559,
108,
121,
116,
271,
1159,
214,
131,
132,
233,
3146,
149,
4023,
5956,
140,
2136,
103,
659,
140,
2892,
112,
1600,
1609,
1350,
105,
219,
2561,
365,
10568,
140,
620,
11359,
957,
814,
438,
2136,
106,
5448,
201,
1371,
471,
622,
142,
11319,
2949,
15687,
2342,
320,
2342,
320,
112,
4605,
201,
106,
214,
4300,
5574,
218,
222,
771,
598,
222,
306,
379,
138,
2282,
2245,
531,
108,
121,
1027,
114,
2136,
112,
5159,
438,
750,
113,
271,
106,
328,
165,
539,
2136,
10568,
296,
2883,
110,
107,
218,
549,
314,
351,
845,
452,
334,
130,
746,
105,
452,
17992,
233,
412,
1573,
986,
307,
104,
10568,
112,
1382,
622,
905,
18030,
5707,
103,
2136,
10568,
177,
21784,
326,
5611,
1417,
240,
103,
1298,
452,
349,
103,
3083,
632,
4392,
103,
1372,
426,
354,
266,
599,
4173,
320,
153,
140,
117,
156,
218,
124,
379,
106,
2136,
140,
3074,
5956,
1372,
103,
659,
377,
1230,
7407,
257,
130,
214,
296,
668,
184,
1732,
10568,
123,
158,
129,
177,
106,
328,
130,
109,
640,
733,
11233,
315,
2502,
773,
145,
365,
795,
800,
110,
524,
149,
350,
267,
244,
307,
2135,
117,
114,
155,
969,
339,
294,
298,
476,
443,
1406,
2166,
104,
111,
659,
106,
2136,
103,
659,
106,
365,
103,
659,
106,
230,
119,
109,
214,
296,
104,
1081,
529,
231,
1306,
354,
2660,
3160,
4813,
10568,
315,
144,
103,
6260,
319,
202,
104,
365,
106,
537,
1024,
1192,
105,
144,
815,
135,
5721,
800,
107,
281,
440,
214,
3994,
473,
3841,
1203,
105,
115,
1372,
108,
121,
248,
117,
2085,
1542,
170,
1024,
1978,
116,
602,
309,
1514,
110,
281,
3959,
1814,
815,
135,
281,
1316,
106,
141,
1372,
1064,
2274,
459,
1172,
170,
1024,
281,
111,
1372,
116,
1172,
112,
1382,
1235,
1024,
141,
3454,
1426,
10958,
103,
281,
116,
1457,
1024,
210,
522,
3553,
2796,
1426,
10958,
103,
181,
565,
190,
104,
429,
754,
818,
4023,
1260,
175,
1030,
1192,
314,
245,
111,
131,
310,
294,
800,
115,
140,
652,
357,
411,
158,
4078,
163,
260,
117,
1024,
1978,
281,
210,
522,
1384,
1508,
145,
1570,
147,
275,
110,
1378,
1245,
1083,
191,
216,
332,
309,
182,
1384,
117,
1880,
177,
309,
182,
131,
143,
1648,
4761,
191,
152,
309,
131,
578,
191,
11614,
103,
917,
141,
110,
222,
420,
229,
114,
109,
640,
143,
127,
1508,
637,
171,
793,
107,
236,
1022,
294,
9758,
515,
2136,
309,
603,
16172,
804,
1399,
7784,
103,
598,
2831,
738,
319,
153,
129,
114,
174,
141,
453,
240,
109,
109,
381,
192,
470,
1666,
145,
365,
420,
229,
114,
214,
4300,
1188,
3191,
2136,
3191,
704,
3191,
530,
145,
413,
7392,
147,
224,
2136,
704,
127,
420,
229,
1322,
10124,
4813,
704,
222,
1404,
4613,
103,
509,
512,
103,
702,
1799,
9007,
598,
2153,
1114,
3938,
1322,
113,
2461,
2291,
376,
296,
1276,
3237,
174,
123,
289,
434,
117,
3938,
1322,
374,
339,
294,
3011,
5242,
224,
177,
555,
344,
307,
117,
143,
141,
134,
110,
306,
271,
793,
519,
2136,
10568,
123,
129,
251,
174,
141,
148,
271,
124,
198,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
4813,
614,
395,
3507,
320,
309,
182,
362,
551,
10568,
108,
121,
271,
1159,
214,
131,
132,
233,
3146,
103,
3553,
1372,
525,
186,
109,
1559,
105,
140,
228,
1166,
11359,
1
] |
vietnam-40449094 | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-40449094 | Quân đội VN làm được gì nếu bị tấn công? | Một nhà nghiên cứu, Tiến sĩ Ngô Thương Tô (Shang-su Wu), mới đây viết bài trên trang The Diplomat về "những điểm yếu của quân đội Việt Nam" (The Weak Points in Vietnam's Military). Ông viết rằng "bất chấp những đầu tư quốc phòng lớn, một số điểm thiếu đầu tư của quân đội Việt Nam dễ bị tổn thương nếu Trung Quốc tấn công". | Tàu ngầm Kilo 636 hiện đại đầu tiên của Hải quân Việt Nam mang tên Hà Nội Ông nêu ra ba điểm yếu kém nhất của Quân đội Việt Nam là thiết giáp, pháo binh và dò mìn. BBC phỏng vấn Tiến sĩ Ngô về chủ đề tranh cãi này. BBC: Vì sao ông nghĩ các chiến đấu cơ, tàu ngầm và tàu khu trục nhỏ của Việt Nam không hề kém hơn so với của Trung Quốc? Chiến đấu cơ Su-30MK2 thế hệ thứ tư tương đương với loại J-11, Su-30MKK và J-10 của Trung Quốc, còn cả hai nước đầu cho tàu ngầm Nga trong dự án 636. Một số tàu ngầm Trung Quốc, như type-039m được cho là có công nghệ giống như loại thuộc dự án 636. Tàu khu trục nhỏ của Việt Nam loại Gepard 3.9 không hề kém hơn type-54 của Trung Quốc. Còn tất nhiên, về con số thì lại là chuyện khác. Chu Ân Lai và vấn đề Hoàng Sa Cuộc chiến 1979: Góc nhìn của Trung Quốc Trung tá quân đội VN ‘nhận 8,2 tỷ để chạy việc’ TQ tránh nhắc tới 'chiến tranh ở Biển Đông' Cách ứng xử nào cho Biển Đông? 5 điều cần biết về đảo Tri Tôn BBC: Nhưng ông vẫn cho rằng khả năng phòng thủ của Việt Nam, như trong công tác rà mìn, là điểm yếu dễ bị Trung Quốc khai thác? Tàu rà mìn và ngư lôi của Việt Nam chủ yếu là tàu ven bờ hoặc cho các vùng nước khác nên chúng không loạt động lâu và công nghệ chống mìn là từ thời Chiến tranh Lạnh. Phi cơ chiến đấu J-10B của Trung Quốc chuẩn bị tham gia cuộc diễn tập Aviandarts tháng 6/2017 Còn về thiết giáp, nếu Trung Quốc tôn trọng biên giới trên bộ thì đây không phải là vấn đề nghiêm trọng. Nhưng nếu có xung đột trên bộ thì điểm yếu kém của Việt Nam sẽ lộ rõ. Thiết giáp Trung Quốc diễn tập trên bộ cùng Kirgyzstan ở vùng biên giới Tân Cương So với các nước khác trong khu vực, pháo binh của Việt Nam không kém hơn nhưng vẫn yếu hơn so với Trung Quốc về độ cơ động, về khả năng tự phòng thủ và tầm tác xạ. Các loại pháo tự hành 2S1, 2S3, M-107 của Việt Nam, hệ thống hỏa tiễn bắn liên hoàn BM-21, BM-24 thì có tính cơ động cao nhưng tầm bắn chỉ bằng một nửa cho đến 2/3 của pháo tự hành của Trung Quốc. Các loại pháo lớn có xe kéo như 105mm, 122mm, 152mm hay 155mm, thì yếu cả về tầm tác xạ lẫn tính cơ động. Trong những năm qua, quân đội Việt Nam đã sáng tạo bằng cách đem xe Ural 375D chở pháo M-101 loại 105mm để tạo thành một hệ thống pháo di động. Nhờ thế, tính cơ động tăng lên nhưng tầm bắn và tính tự bảo vệ vẫn kém. BBC:Trong vài năm qua, Không quân Việt Nam đã mất một số chiến đấu cơ và trực thăng, có vẻ như là vì lý do kỹ thuật hoặc thời tiết, điều này có phải là chỉ đấu rằng không quân nước này gặp vấn đề nghiêm trọng hay không? Quân đội Việt Nam đã hiện đại hóa những năm gần đây Tôi không thể nói về lý do của các vụ tai nạn, nhưng một số máy bay của Việt Nam, như MiG-21, Su-22, máy bay vận tải An-26, Mi-8, trực thăng UH-1, đã được đem vào sử dụng hơn 30 hay 40 năm. Vì thế, chúng đã quá cũ và tạo ra thách thức nghiêm trọng, chẳng hạn như các loại phi cơ cánh cứng đều không còn dây chuyền sản xuất. Tàu tuần tra Echigo của Lực lượng bảo vệ bờ biển Nhật Bản cập cảng Tiên Sa, Đà Nẵng tháng Sáu Mặt khác, thay toàn bộ thì lại vô cùng tốn kém, còn công tác nâng cấp chỉ giúp cho tình hình cải thiện trong ngắn hạn mà thôi. BBC: Việt Nam đã tăng cường giao lưu hải quân với các đối tác như Mỹ, Nhật. Nếu xảy ra xung đột, liệu các đối tác sẽ giúp Việt Nam không? Ngoại giao hải quân không thể coi là chuyện có đồng minh. Vì chẳng có trách nhiệm về pháp lý gì để các đối tác đó phải giúp Việt Nam một khi có chiến tranh. Nhưng hơn nữa thì nếu chính sách chủ đạo của Việt Nam vẫn là không có đồng minh quân sự thì việc lập liên minh sẽ không thể xảy ra. Tuy thế, các giao lưu này có thể tạo ra một sự bất an nào đó cho Bắc Kinh và tính bất an đó có thể giúp cho tính phòng ngừa. Đàm phán biên giới Việt-Trung 1974-1978 VN: Nỗ lực cân bằng với Trung Quốc và Mỹ BBC: Cả Việt Nam và Trung Quốc đều có những hoạt động phát huy vai trò của ngư dân trong phát triển kinh tế gắn với bảo vệ chủ quyền biển, đảo, theo khẩu hiệu "bám biển, bảo vệ chủ quyền". Ông đánh giá thế nào? Dùng tàu thuyền mà chính thức là 'dân sự' gợi ý rằng cả Hà Nội và Bắc Kinh coi các vùng biển tranh chấp này là lãnh hải của họ. Vì thế, tàu thuyền chính thức là dân sự sẽ đóng vai trò thực thi pháp luật trong vùng biển của họ chứ không phải là đang xâm lăng vùng của bên khác. Ngoài ra, làm thế người ta cũng tránh được việc dùng tàu hải quân để không gây ra rủi ro có tai nạn là nổ súng vào nhau. Philippines cũng thường gửi tàu tuần tra duyên hải thay cho tàu hải quân ra biển, theo lý lẽ tương tự. Tại Đông Bắc Á, Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan cũng làm như vậy, nhưng tàu tuần tra của họ có năng lực cao hơn. Nếu các tàu dân sự các bạn nói đến là tàu cá, thì chỉ có Việt Nam và Trung Quốc dùng cách này vì họ có các đơn vị dân quân mạnh trong ngư dân. Dù vậy, dùng tàu thuyền dân sự lại không giúp gì cho các tuyên bố chủ quyền vì chúng không có uy tín gì về pháp lý. Nó có thể có ý nghĩa trong việc diễn tập một dạng như tổng động viên hoặc để có cách che chắn tốt hơn thôi. Hồi 2014 đã có cuộc giằng co ngoài Biển Đông giữa các lực lượng bán quân sự và dân sự của hai nước Việt - Trung BBC:Để hiện đại hóa quốc phòng, ông có nghĩ Việt Nam sẽ nhờ đến Mỹ nhiều hơn là Nga? Vũ khí của cả Nga và Hoa Kỳ đều có các ưu thế riêng. Một số hệ thống vũ khí của Hoa Kỳ có thể là hiện đại hơn của Nga ít ra là đã được thử trong chiến tranh thực. Nhưng với quân đội Việt Nam, dùng các hệ thống của Mỹ sẽ tạo ra thách thức lớn về huấn luyện và hậu cần. Các loại vũ khí của Mỹ cũng đắt hơn so với Nga. Mặt khác, những điểm yếu kém hơn của vũ khí Mỹ lại là ưu điểm của vũ khí Nga. Căn cứ vào các dự án mua sắm vũ khí những năm qua thì hàng của Israel, Ấn Độ, châu Âu, và cả của Nhật Bản đều có thể là các phương án cho Việt Nam. Tiến sĩ Ngô Thương Tô (Shang-su Wu) lấy bằng tiến sĩ tại ĐH New South Wales, Australia, và hiện đang làm nghiên cứu tại Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam, Đại học Công nghệ Nanyang, Singapore. Chiến tranh biên giới 1979 qua các con số Lão tướng Phạm Trường Long là ai? | summarize: Tàu ngầm Kilo 636 hiện đại đầu tiên của Hải quân Việt Nam mang tên Hà Nội Ông nêu ra ba điểm yếu kém nhất của Quân đội Việt Nam là thiết giáp, pháo binh và dò mìn. BBC phỏng vấn Tiến sĩ Ngô về chủ đề tranh cãi này. BBC: Vì sao ông nghĩ các chiến đấu cơ, tàu ngầm và tàu khu trục nhỏ của Việt Nam không hề kém hơn so với của Trung Quốc? Chiến đấu cơ Su-30MK2 thế hệ thứ tư tương đương với loại J-11, Su-30MKK và J-10 của Trung Quốc, còn cả hai nước đầu cho tàu ngầm Nga trong dự án 636. Một số tàu ngầm Trung Quốc, như type-039m được cho là có công nghệ giống như loại thuộc dự án 636. Tàu khu trục nhỏ của Việt Nam loại Gepard 3.9 không hề kém hơn type-54 của Trung Quốc. Còn tất nhiên, về con số thì lại là chuyện khác. Chu Ân Lai và vấn đề Hoàng Sa Cuộc chiến 1979: Góc nhìn của Trung Quốc Trung tá quân đội VN ‘nhận 8,2 tỷ để chạy việc’ TQ tránh nhắc tới 'chiến tranh ở Biển Đông' Cách ứng xử nào cho Biển Đông? 5 điều cần biết về đảo Tri Tôn BBC: Nhưng ông vẫn cho rằng khả năng phòng thủ của Việt Nam, như trong công tác rà mìn, là điểm yếu dễ bị Trung Quốc khai thác? Tàu rà mìn và ngư lôi của Việt Nam chủ yếu là tàu ven bờ hoặc cho các vùng nước khác nên chúng không loạt động lâu và công nghệ chống mìn là từ thời Chiến tranh Lạnh. Phi cơ chiến đấu J-10B của Trung Quốc chuẩn bị tham gia cuộc diễn tập Aviandarts tháng 6/2017 Còn về thiết giáp, nếu Trung Quốc tôn trọng biên giới trên bộ thì đây không phải là vấn đề nghiêm trọng. Nhưng nếu có xung đột trên bộ thì điểm yếu kém của Việt Nam sẽ lộ rõ. Thiết giáp Trung Quốc diễn tập trên bộ cùng Kirgyzstan ở vùng biên giới Tân Cương So với các nước khác trong khu vực, pháo binh của Việt Nam không kém hơn nhưng vẫn yếu hơn so với Trung Quốc về độ cơ động, về khả năng tự phòng thủ và tầm tác xạ. Các loại pháo tự hành 2S1, 2S3, M-107 của Việt Nam, hệ thống hỏa tiễn bắn liên hoàn BM-21, BM-24 thì có tính cơ động cao nhưng tầm bắn chỉ bằng một nửa cho đến 2/3 của pháo tự hành của Trung Quốc. Các loại pháo lớn có xe kéo như 105mm, 122mm, 152mm hay 155mm, thì yếu cả về tầm tác xạ lẫn tính cơ động. Trong những năm qua, quân đội Việt Nam đã sáng tạo bằng cách đem xe Ural 375D chở pháo M-101 loại 105mm để tạo thành một hệ thống pháo di động. Nhờ thế, tính cơ động tăng lên nhưng tầm bắn và tính tự bảo vệ vẫn kém. BBC:Trong vài năm qua, Không quân Việt Nam đã mất một số chiến đấu cơ và trực thăng, có vẻ như là vì lý do kỹ thuật hoặc thời tiết, điều này có phải là chỉ đấu rằng không quân nước này gặp vấn đề nghiêm trọng hay không? Quân đội Việt Nam đã hiện đại hóa những năm gần đây Tôi không thể nói về lý do của các vụ tai nạn, nhưng một số máy bay của Việt Nam, như MiG-21, Su-22, máy bay vận tải An-26, Mi-8, trực thăng UH-1, đã được đem vào sử dụng hơn 30 hay 40 năm. Vì thế, chúng đã quá cũ và tạo ra thách thức nghiêm trọng, chẳng hạn như các loại phi cơ cánh cứng đều không còn dây chuyền sản xuất. Tàu tuần tra Echigo của Lực lượng bảo vệ bờ biển Nhật Bản cập cảng Tiên Sa, Đà Nẵng tháng Sáu Mặt khác, thay toàn bộ thì lại vô cùng tốn kém, còn công tác nâng cấp chỉ giúp cho tình hình cải thiện trong ngắn hạn mà thôi. BBC: Việt Nam đã tăng cường giao lưu hải quân với các đối tác như Mỹ, Nhật. Nếu xảy ra xung đột, liệu các đối tác sẽ giúp Việt Nam không? Ngoại giao hải quân không thể coi là chuyện có đồng minh. Vì chẳng có trách nhiệm về pháp lý gì để các đối tác đó phải giúp Việt Nam một khi có chiến tranh. Nhưng hơn nữa thì nếu chính sách chủ đạo của Việt Nam vẫn là không có đồng minh quân sự thì việc lập liên minh sẽ không thể xảy ra. Tuy thế, các giao lưu này có thể tạo ra một sự bất an nào đó cho Bắc Kinh và tính bất an đó có thể giúp cho tính phòng ngừa. Đàm phán biên giới Việt-Trung 1974-1978 VN: Nỗ lực cân bằng với Trung Quốc và Mỹ BBC: Cả Việt Nam và Trung Quốc đều có những hoạt động phát huy vai trò của ngư dân trong phát triển kinh tế gắn với bảo vệ chủ quyền biển, đảo, theo khẩu hiệu "bám biển, bảo vệ chủ quyền". Ông đánh giá thế nào? Dùng tàu thuyền mà chính thức là 'dân sự' gợi ý rằng cả Hà Nội và Bắc Kinh coi các vùng biển tranh chấp này là lãnh hải của họ. Vì thế, tàu thuyền chính thức là dân sự sẽ đóng vai trò thực thi pháp luật trong vùng biển của họ chứ không phải là đang xâm lăng vùng của bên khác. Ngoài ra, làm thế người ta cũng tránh được việc dùng tàu hải quân để không gây ra rủi ro có tai nạn là nổ súng vào nhau. Philippines cũng thường gửi tàu tuần tra duyên hải thay cho tàu hải quân ra biển, theo lý lẽ tương tự. Tại Đông Bắc Á, Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan cũng làm như vậy, nhưng tàu tuần tra của họ có năng lực cao hơn. Nếu các tàu dân sự các bạn nói đến là tàu cá, thì chỉ có Việt Nam và Trung Quốc dùng cách này vì họ có các đơn vị dân quân mạnh trong ngư dân. Dù vậy, dùng tàu thuyền dân sự lại không giúp gì cho các tuyên bố chủ quyền vì chúng không có uy tín gì về pháp lý. Nó có thể có ý nghĩa trong việc diễn tập một dạng như tổng động viên hoặc để có cách che chắn tốt hơn thôi. Hồi 2014 đã có cuộc giằng co ngoài Biển Đông giữa các lực lượng bán quân sự và dân sự của hai nước Việt - Trung BBC:Để hiện đại hóa quốc phòng, ông có nghĩ Việt Nam sẽ nhờ đến Mỹ nhiều hơn là Nga? Vũ khí của cả Nga và Hoa Kỳ đều có các ưu thế riêng. Một số hệ thống vũ khí của Hoa Kỳ có thể là hiện đại hơn của Nga ít ra là đã được thử trong chiến tranh thực. Nhưng với quân đội Việt Nam, dùng các hệ thống của Mỹ sẽ tạo ra thách thức lớn về huấn luyện và hậu cần. Các loại vũ khí của Mỹ cũng đắt hơn so với Nga. Mặt khác, những điểm yếu kém hơn của vũ khí Mỹ lại là ưu điểm của vũ khí Nga. Căn cứ vào các dự án mua sắm vũ khí những năm qua thì hàng của Israel, Ấn Độ, châu Âu, và cả của Nhật Bản đều có thể là các phương án cho Việt Nam. Tiến sĩ Ngô Thương Tô (Shang-su Wu) lấy bằng tiến sĩ tại ĐH New South Wales, Australia, và hiện đang làm nghiên cứu tại Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam, Đại học Công nghệ Nanyang, Singapore. Chiến tranh biên giới 1979 qua các con số Lão tướng Phạm Trường Long là ai? | [
108,
287,
285,
161,
1859,
1871,
10266,
21108,
199,
273,
178,
462,
104,
864,
252,
131,
132,
518,
465,
337,
710,
208,
917,
124,
459,
318,
675,
1206,
202,
104,
1160,
1062,
243,
132,
106,
583,
3341,
103,
2271,
1043,
105,
1760,
5056,
112,
378,
1102,
255,
1075,
621,
1708,
125,
185,
220,
250,
1346,
433,
1231,
865,
350,
118,
372,
109,
242,
585,
225,
103,
540,
1871,
105,
540,
322,
1754,
750,
104,
243,
132,
110,
1329,
1206,
183,
648,
119,
104,
151,
6789,
1323,
585,
225,
17470,
175,
732,
259,
276,
489,
1177,
119,
534,
4131,
9008,
103,
25141,
3325,
105,
4131,
7006,
104,
151,
890,
177,
186,
196,
142,
178,
114,
540,
1871,
468,
113,
382,
304,
21108,
112,
885,
166,
540,
1871,
151,
890,
128,
457,
4789,
686,
6367,
3699,
320,
117,
114,
106,
107,
135,
2030,
855,
128,
534,
1182,
382,
304,
21108,
112,
1859,
322,
1754,
750,
104,
243,
132,
534,
18389,
19546,
110,
1329,
1206,
183,
457,
4789,
686,
8773,
104,
151,
942,
927,
525,
572,
125,
219,
166,
143,
153,
106,
953,
911,
1969,
3649,
2155,
105,
255,
220,
678,
1120,
1503,
242,
3706,
161,
5569,
485,
104,
151,
162,
151,
1830,
252,
559,
312,
743,
8796,
6091,
2784,
653,
130,
937,
156,
748,
903,
989,
982,
228,
377,
5941,
250,
108,
121,
784,
11238,
1650,
475,
528,
224,
114,
784,
7198,
985,
179,
260,
217,
125,
541,
5193,
2631,
1231,
311,
118,
244,
114,
160,
555,
344,
438,
331,
104,
243,
578,
128,
113,
135,
274,
3971,
16011,
106,
318,
675,
790,
133,
151,
162,
550,
1569,
347,
1859,
3971,
5056,
105,
1825,
2657,
104,
243,
132,
185,
675,
106,
540,
3741,
1777,
1366,
114,
109,
501,
142,
211,
237,
174,
110,
1130,
469,
727,
105,
135,
2030,
424,
5056,
106,
148,
221,
1323,
250,
11214,
1427,
225,
242,
585,
4131,
7006,
2379,
104,
151,
162,
862,
133,
268,
165,
460,
407,
1079,
1644,
3789,
6389,
6841,
569,
253,
17922,
927,
125,
583,
3341,
103,
323,
151,
162,
666,
308,
749,
249,
159,
816,
143,
248,
110,
139,
106,
255,
220,
849,
1807,
311,
323,
107,
1001,
2293,
159,
816,
143,
318,
675,
1206,
104,
243,
132,
134,
2301,
4087,
3974,
3341,
151,
162,
407,
1079,
159,
816,
264,
4773,
1134,
269,
364,
2928,
8737,
108,
121,
501,
749,
249,
1241,
2793,
3245,
119,
109,
142,
211,
113,
322,
3190,
2271,
1043,
104,
243,
132,
110,
1206,
183,
170,
244,
675,
183,
648,
119,
151,
162,
125,
976,
225,
5939,
125,
555,
344,
222,
438,
331,
105,
1191,
274,
14826,
303,
534,
2271,
222,
209,
944,
2972,
7452,
944,
2972,
9286,
1808,
7006,
3474,
104,
243,
578,
732,
234,
1818,
2433,
1158,
316,
506,
19964,
14694,
103,
19964,
11795,
143,
107,
334,
225,
469,
291,
170,
1191,
1158,
163,
281,
172,
1457,
114,
155,
6256,
104,
2271,
222,
209,
104,
151,
942,
303,
534,
2271,
301,
107,
529,
930,
128,
10457,
20884,
17585,
20884,
14936,
320,
320,
194,
13117,
20884,
143,
675,
186,
125,
1191,
274,
3373,
1306,
334,
225,
4552,
298,
120,
147,
1244,
252,
1062,
243,
132,
115,
611,
394,
281,
173,
979,
529,
3228,
1761,
1034,
1096,
7100,
3297,
1932,
2271,
1808,
7006,
3261,
534,
10457,
320,
320,
130,
394,
164,
172,
732,
234,
2271,
791,
4552,
108,
4172,
1672,
334,
225,
469,
321,
227,
170,
1191,
1158,
105,
334,
222,
327,
1486,
244,
4431,
1231,
1683,
696,
147,
1244,
724,
252,
243,
132,
115,
552,
172,
166,
242,
585,
225,
105,
821,
1994,
103,
107,
895,
128,
106,
171,
241,
180,
888,
1802,
1366,
221,
8850,
179,
126,
107,
139,
106,
163,
585,
160,
110,
252,
142,
126,
1213,
255,
220,
849,
308,
194,
984,
1160,
559,
131,
132,
115,
199,
273,
471,
120,
147,
386,
248,
388,
110,
136,
123,
125,
241,
180,
104,
109,
197,
1311,
5554,
170,
172,
166,
452,
502,
104,
243,
578,
128,
26059,
103,
22862,
103,
452,
502,
1582,
1299,
18853,
10724,
4488,
6933,
103,
821,
1994,
3228,
3602,
5206,
103,
115,
117,
979,
138,
324,
286,
183,
1100,
194,
1757,
1538,
865,
1672,
174,
115,
310,
1363,
105,
394,
124,
1221,
329,
849,
2060,
718,
269,
576,
128,
109,
534,
894,
225,
1255,
1995,
413,
110,
177,
1875,
4361,
262,
6403,
1859,
670,
486,
2624,
4559,
269,
674,
104,
3047,
423,
327,
647,
1777,
657,
673,
783,
1288,
2010,
1736,
2712,
1640,
2257,
253,
1668,
2708,
332,
913,
346,
258,
816,
143,
153,
616,
264,
1912,
4198,
177,
135,
274,
1480,
373,
163,
422,
114,
205,
240,
655,
2209,
113,
1621,
576,
145,
1164,
1231,
131,
132,
115,
321,
1054,
384,
931,
767,
252,
119,
109,
195,
274,
128,
968,
4600,
631,
488,
124,
1001,
11290,
588,
109,
195,
274,
134,
422,
131,
132,
984,
836,
384,
767,
252,
110,
136,
703,
106,
953,
107,
210,
4043,
865,
718,
269,
107,
605,
1210,
125,
246,
241,
218,
130,
109,
195,
274,
150,
139,
422,
243,
132,
172,
129,
107,
242,
3078,
311,
183,
761,
143,
323,
122,
333,
185,
247,
104,
243,
132,
244,
106,
110,
107,
210,
494,
252,
144,
143,
358,
925,
316,
494,
134,
110,
136,
488,
1314,
421,
1672,
109,
384,
931,
126,
107,
136,
394,
124,
172,
144,
295,
305,
224,
150,
114,
360,
725,
105,
334,
295,
305,
150,
107,
136,
422,
114,
334,
438,
13268,
5943,
689,
749,
249,
7630,
29976,
3401,
3641,
5083,
265,
1237,
281,
119,
151,
162,
105,
200,
1231,
1744,
131,
132,
105,
151,
162,
413,
107,
120,
381,
192,
212,
1254,
809,
704,
104,
1825,
137,
113,
212,
435,
236,
216,
1571,
119,
327,
647,
185,
168,
3102,
4906,
181,
910,
614,
189,
25052,
3102,
327,
647,
185,
10582,
208,
403,
314,
175,
1684,
6551,
540,
1750,
145,
122,
329,
106,
377,
6168,
144,
257,
2390,
108,
232,
160,
186,
337,
1113,
105,
360,
725,
703,
109,
501,
657,
250,
577,
126,
106,
261,
767,
104,
1078,
865,
1672,
540,
1750,
122,
329,
106,
137,
144,
134,
609,
809,
704,
223,
697,
246,
1023,
113,
501,
657,
104,
154,
739,
110,
139,
106,
167,
1121,
2679,
501,
104,
367,
911,
1382,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
430,
152,
568,
4175,
1075,
621,
1708,
1857,
3223,
4071,
11800,
686,
5366,
8348,
856,
239,
248,
508,
392,
159,
509,
1482,
9211,
125,
189,
2369,
318,
675,
104,
252,
559,
131,
6041,
7241,
7007,
409,
1282,
14241,
569,
108,
176,
231,
2137,
2945,
20510,
831,
208,
508,
160,
189,
3684,
577,
120,
178,
276,
198,
438,
1950,
116,
166,
318,
815,
178,
276,
104,
252,
559,
131,
132,
790,
133,
1858,
432,
323,
151,
162,
623,
135,
340,
1
] |
040621_painting | https://www.bbc.com/vietnamese/entertainment/story/2004/06/040621_painting | Vài cơ sở để thưởng thức hội họa | Không ít ý kiến, không chỉ từ giới làm nghệ thuật, cho lời khuyên nên xem tranh bằng cảm tính cá nhân, và tìm ra cảm nhận cho chính bản thân. | Tuy nhiên, trong giới thưởng ngoạn mỹ thuật, cũng có không ít người xem tranh theo một số công thức, hoặc định chuẩn về cái đẹp. Chuyên gia Mary Acton từ Đại học Oxford viết quyển "Học xem tranh" để giới thiệu tổng hợp các phương pháp phân tích, giúp học viên nhìn và hiểu các đặc tính của mỗi thể loại, mỗi trường phái mỹ thuật khác nhau. Một số nét chính được tổng hợp trong bài này để giúp độc giả có thêm kiến thức cơ bản khi đọc các bài viết về mỹ thuật, hoặc tự mình tìm cảm nhận với tranh, rồi sau đó có khái niệm chung để chia sẻ cảm xúc hay kiến thức với người khác. Bố cục Theo Mary Acton, trước hết nên tìm bố cục của tranh qua các đường nét kết nối, như đường ngang, đường dọc, đường xiên góc. Bố cục theo định nghĩa là cách mà họa sĩ sắp đặt các chủ thể trong tranh, thêm hay bớt chi tiết nhằm tạo nên hiệu ứng thị giác. Bố cục có thể chỉ đơn giản là các đường dọc của thân cây, tư thế người đứng, hay các đường ngang như chân trời, mắt người, nếp váy áo. Những đường ngang dọc tự nhiên như cạnh bản đồ, góc bàn ghế cũng có thể được họa sĩ cố ý nhấn mạnh qua cách dùng màu để tạo sự cân bằng, hay hài hòa cho mặt tranh. Họa sĩ cũng có thể tạo ra nhịp điệu cho bố cục bằng mối quan hệ qua lại giữa nhân vật chính và nền, đặc biệt là khi nền đơn giản, tạo cho mắt người xem có cảm giác va đập, hay dao động trong không gian giữa các chủ thể, theo nhịp điệu. Trong giai đoạn hưng thịnh của các thể loại tranh hùng tráng, với những vị tướng cưỡi ngựa, người ta hay có xu thế thay bố cục ngang-dọc bằng những đường cong và góc cạnh. Qua sử dụng màu sắc mang cá tính ấm nóng, hay lạnh lùng, người họa sĩ có thể tạo ra chiều sâu cho mặt phẳng tranh vốn chỉ là hai chiều. Cũng có những họa sĩ sắp đặt chủ thể theo lối bất cân xứng, mà người xem thoạt đầu có thể coi là lộn xộn, nhưng nhìn kỹ sẽ phát hiện ra trật tự riêng của bố cục. Và có những tranh được xếp bố cục theo lối ngẫu hứng - random, nhưng không thực sự tùy tiện vì tuân theo một trật tự sắp đặt riêng biệt của người họa sĩ. Không gian Do hiệu ứng thị giác mà vật đặt gần hay xa mắt người sẽ có chiều cao khác nhau, và hiện tượng này đã được giới họa sĩ phát hiện ra từ rất lâu trước khi có máy ảnh. Một số tranh cổ điển phân người thành những hàng ngang từ gần đến xa, như những hàng ghế trong nhà hát. Những tranh vẽ bên trong lâu đài không chỉ đơn giản phân chủ thể thành các hàng, mà còn phải nối kết những vật gần xa đó bằng nền nhà, hay tường, cho nên phải thể hiện độ xa gần theo lối thay đổi liên tục. Trong những bức tranh vẽ người cùng với thần thánh, vị trí của thần được họa sĩ qui định rất nghiêm ngặt để hòa hợp nhưng không hòa đồng với người. Một số tranh thời Phục Hưng còn áp dụng thêm hiệu ứng không khí, khi những vật ở rất xa thường được pha thêm màu xanh dương, do nhìn qua làn không khí, phản xạ màu của bầu trời. Có những tranh phong cảnh khi vẽ được tính toán cả không gian sao cho người xem có cảm giác mình đang đứng bên trong khung cảnh đó. Thế nhưng cũng có những tranh cắt bỏ khoảng cách giữa chủ thể và người xem, cho họ tiếp cận, gặp gỡ ngay với chủ thể trên tranh, đằng sau mới là phong cảnh nền. Một số tranh lại ghép nối góc nhìn từ nhiều cạnh khác nhau vào cùng một mặt phẳng trên tranh. Có những họa sĩ không thích mất thời gian với không gian nền mà tạo không gian ngay trên mặt chủ thể với các góc, cạnh, được thể hiện sắc nét, tạo bề nổi ấn tượng. Nói chung, để xác định không gian trên tranh, người xem có thể tự đặt cho mình câu hỏi xem mình có quan hệ như thế nào về chiều không gian, và không gian đó nhỏ hơn, hay lớn hơn so với góc nhìn thông thường. Hình thể Để giúp người xem thưởng thức hình thể của chủ thể trong tranh, chuyên gia Mary Acton khuyên nên đặt câu hỏi xem tranh này có tạo cảm giác ba chiều hay không. Một trong những hệ giá trị được đặt ra cho giới họa sĩ là việc thể hiện hình khối, hay còn gọi là họa hình - plastic - lên mặt phẳng. Lối thể hiện thường gặp trong thời Phục Hưng là ghi nhận lại các nét sáng tối mà ánh sáng đã để lại trên bề mặt hình mẫu (grisaille). Một số họa sĩ như Leonardo da Vinci tìm kiếm thêm hình thể không chỉ ở độ sáng - tối mà còn cả qua mối quan hệ tương phản bóng - nét chiếu sáng (chiasoscuro), cũng như nét mờ ở nơi tiếp xúc với vùng tối (sfumato). Sang đến lối vẽ hiện đại thì phong cách thể hiện hình khối có nhiều thay đổi, khi nhóm Ấn Tượng xem nhẹ vấn đề này, còn Hậu Ấn Tượng lại tái phục hồi nó. Về sau này có những lối vẽ kết hợp cả hai xu hướng đó, thể hiện hình thể bằng màu sắc, theo qui luật của lý thuyết màu. Độ sáng tối Mặc dù độ sáng tối được dùng để thể hiện bố cục, mặt phẳng và hình thể, nhưng theo chuyên gia Mary Acton, thỉnh thoảng chúng ta cũng nên tự đặt câu hỏi xem khi nhìn tổng thể thì độ sáng tối có giữ vai trò gì trong những tác động của tranh lên cảm giác của chúng ta hay không, vì có khi chính độ sáng tối là chủ đề chính của bức tranh. Thời cổ điển, sáng tối thường được dùng để tạo ra bi kịch trên tranh, hay thậm chí cả cảm xúc nữa, hoặc không khí chung cho cả tranh. Nếu thông thường thời đó họa sĩ vẽ người sáng trên nền tối thì cũng có những họa sĩ thích vẽ người mặc quần áo tối trên nền sáng, gia tăng cảm nhận lý tính về chủ thể. Màu sắc Mặc dù chức năng chính của màu sắc là để thể hiện lại chủ thể, nhưng có không ít tranh dùng màu sắc để thể hiện cảm xúc hoặc thiết lập một hệ tư duy logic. Một số họa sĩ theo trường phái cảm xúc thường bị ảnh hưởng bởi lý thuyết màu của nhà thơ Đức Goethe, phân tích mối quan hệ qua lại giữa màu sắc và cảm xúc. Một số họa sĩ theo trường phái kỹ thuật lại thường bị ảnh hưởng bởi lý thuyết màu vật lý, mà nhà bác học Anh Newton là một trong số những người phát kiến, giải thích mối quan hệ vật lý giữa ánh sáng và vật thể được chiếu sáng. Chủ đề Có không ít tranh vẽ đòi hỏi người xem có hiểu biết quanh chủ đề được thể hiện, như tranh tôn giáo, lịch sử, thần thoại. Nhiều tranh vẽ cảnh sống đời thường nhưng hàm ý các vấn đề đạo đức của thời đại, hay thể hiện lại trí tưởng tượng từng được ghi nhận qua văn thơ, truyện truyền khẩu. Nhiều họa sĩ dùng tranh để thể hiện ý tưởng tư duy trừu tượng trong đầu họ, hoặc của một trào lưu triết học. Tổng quát Đi từ những nguyên tắc đến cụ thể lên thành hệ tư duy cảm nhận riêng cho mỗi cá nhân, đó là nhận thức của người viết bài này khi tóm lược các chương sách của chuyên gia lịch sử mỹ thuật Mary Acton. Với một số nguyên tắc cơ bản, độc giả có thể áp dụng ngay những công thức cơ bản nhất để xem tranh qua mạng Internet, ở bảo tàng, trong phòng triển lãm, và tại các xưởng họa gần nhà, để tự luyện tập và xây dựng cho mỹ quan của mình hệ thống cảm nhận riêng biệt. Khi đã thuần thục một số phương pháp tư duy về xem tranh, quí vị có thể tự phát hiện và xây dựng thêm các nguyên lý mới cho bản thân, mà chắc chắn sẽ khiến quí vị thỏa mãn hơn khi thưởng thức các tác phẩm nghệ thuật đang treo trong nhà mình, nhìn lâu không chán. Tham khảo: Mary Acton 1997, Learning to look at painting, Routledge, London | summarize: Tuy nhiên, trong giới thưởng ngoạn mỹ thuật, cũng có không ít người xem tranh theo một số công thức, hoặc định chuẩn về cái đẹp. Chuyên gia Mary Acton từ Đại học Oxford viết quyển "Học xem tranh" để giới thiệu tổng hợp các phương pháp phân tích, giúp học viên nhìn và hiểu các đặc tính của mỗi thể loại, mỗi trường phái mỹ thuật khác nhau. Một số nét chính được tổng hợp trong bài này để giúp độc giả có thêm kiến thức cơ bản khi đọc các bài viết về mỹ thuật, hoặc tự mình tìm cảm nhận với tranh, rồi sau đó có khái niệm chung để chia sẻ cảm xúc hay kiến thức với người khác. Bố cục Theo Mary Acton, trước hết nên tìm bố cục của tranh qua các đường nét kết nối, như đường ngang, đường dọc, đường xiên góc. Bố cục theo định nghĩa là cách mà họa sĩ sắp đặt các chủ thể trong tranh, thêm hay bớt chi tiết nhằm tạo nên hiệu ứng thị giác. Bố cục có thể chỉ đơn giản là các đường dọc của thân cây, tư thế người đứng, hay các đường ngang như chân trời, mắt người, nếp váy áo. Những đường ngang dọc tự nhiên như cạnh bản đồ, góc bàn ghế cũng có thể được họa sĩ cố ý nhấn mạnh qua cách dùng màu để tạo sự cân bằng, hay hài hòa cho mặt tranh. Họa sĩ cũng có thể tạo ra nhịp điệu cho bố cục bằng mối quan hệ qua lại giữa nhân vật chính và nền, đặc biệt là khi nền đơn giản, tạo cho mắt người xem có cảm giác va đập, hay dao động trong không gian giữa các chủ thể, theo nhịp điệu. Trong giai đoạn hưng thịnh của các thể loại tranh hùng tráng, với những vị tướng cưỡi ngựa, người ta hay có xu thế thay bố cục ngang-dọc bằng những đường cong và góc cạnh. Qua sử dụng màu sắc mang cá tính ấm nóng, hay lạnh lùng, người họa sĩ có thể tạo ra chiều sâu cho mặt phẳng tranh vốn chỉ là hai chiều. Cũng có những họa sĩ sắp đặt chủ thể theo lối bất cân xứng, mà người xem thoạt đầu có thể coi là lộn xộn, nhưng nhìn kỹ sẽ phát hiện ra trật tự riêng của bố cục. Và có những tranh được xếp bố cục theo lối ngẫu hứng - random, nhưng không thực sự tùy tiện vì tuân theo một trật tự sắp đặt riêng biệt của người họa sĩ. Không gian Do hiệu ứng thị giác mà vật đặt gần hay xa mắt người sẽ có chiều cao khác nhau, và hiện tượng này đã được giới họa sĩ phát hiện ra từ rất lâu trước khi có máy ảnh. Một số tranh cổ điển phân người thành những hàng ngang từ gần đến xa, như những hàng ghế trong nhà hát. Những tranh vẽ bên trong lâu đài không chỉ đơn giản phân chủ thể thành các hàng, mà còn phải nối kết những vật gần xa đó bằng nền nhà, hay tường, cho nên phải thể hiện độ xa gần theo lối thay đổi liên tục. Trong những bức tranh vẽ người cùng với thần thánh, vị trí của thần được họa sĩ qui định rất nghiêm ngặt để hòa hợp nhưng không hòa đồng với người. Một số tranh thời Phục Hưng còn áp dụng thêm hiệu ứng không khí, khi những vật ở rất xa thường được pha thêm màu xanh dương, do nhìn qua làn không khí, phản xạ màu của bầu trời. Có những tranh phong cảnh khi vẽ được tính toán cả không gian sao cho người xem có cảm giác mình đang đứng bên trong khung cảnh đó. Thế nhưng cũng có những tranh cắt bỏ khoảng cách giữa chủ thể và người xem, cho họ tiếp cận, gặp gỡ ngay với chủ thể trên tranh, đằng sau mới là phong cảnh nền. Một số tranh lại ghép nối góc nhìn từ nhiều cạnh khác nhau vào cùng một mặt phẳng trên tranh. Có những họa sĩ không thích mất thời gian với không gian nền mà tạo không gian ngay trên mặt chủ thể với các góc, cạnh, được thể hiện sắc nét, tạo bề nổi ấn tượng. Nói chung, để xác định không gian trên tranh, người xem có thể tự đặt cho mình câu hỏi xem mình có quan hệ như thế nào về chiều không gian, và không gian đó nhỏ hơn, hay lớn hơn so với góc nhìn thông thường. Hình thể Để giúp người xem thưởng thức hình thể của chủ thể trong tranh, chuyên gia Mary Acton khuyên nên đặt câu hỏi xem tranh này có tạo cảm giác ba chiều hay không. Một trong những hệ giá trị được đặt ra cho giới họa sĩ là việc thể hiện hình khối, hay còn gọi là họa hình - plastic - lên mặt phẳng. Lối thể hiện thường gặp trong thời Phục Hưng là ghi nhận lại các nét sáng tối mà ánh sáng đã để lại trên bề mặt hình mẫu (grisaille). Một số họa sĩ như Leonardo da Vinci tìm kiếm thêm hình thể không chỉ ở độ sáng - tối mà còn cả qua mối quan hệ tương phản bóng - nét chiếu sáng (chiasoscuro), cũng như nét mờ ở nơi tiếp xúc với vùng tối (sfumato). Sang đến lối vẽ hiện đại thì phong cách thể hiện hình khối có nhiều thay đổi, khi nhóm Ấn Tượng xem nhẹ vấn đề này, còn Hậu Ấn Tượng lại tái phục hồi nó. Về sau này có những lối vẽ kết hợp cả hai xu hướng đó, thể hiện hình thể bằng màu sắc, theo qui luật của lý thuyết màu. Độ sáng tối Mặc dù độ sáng tối được dùng để thể hiện bố cục, mặt phẳng và hình thể, nhưng theo chuyên gia Mary Acton, thỉnh thoảng chúng ta cũng nên tự đặt câu hỏi xem khi nhìn tổng thể thì độ sáng tối có giữ vai trò gì trong những tác động của tranh lên cảm giác của chúng ta hay không, vì có khi chính độ sáng tối là chủ đề chính của bức tranh. Thời cổ điển, sáng tối thường được dùng để tạo ra bi kịch trên tranh, hay thậm chí cả cảm xúc nữa, hoặc không khí chung cho cả tranh. Nếu thông thường thời đó họa sĩ vẽ người sáng trên nền tối thì cũng có những họa sĩ thích vẽ người mặc quần áo tối trên nền sáng, gia tăng cảm nhận lý tính về chủ thể. Màu sắc Mặc dù chức năng chính của màu sắc là để thể hiện lại chủ thể, nhưng có không ít tranh dùng màu sắc để thể hiện cảm xúc hoặc thiết lập một hệ tư duy logic. Một số họa sĩ theo trường phái cảm xúc thường bị ảnh hưởng bởi lý thuyết màu của nhà thơ Đức Goethe, phân tích mối quan hệ qua lại giữa màu sắc và cảm xúc. Một số họa sĩ theo trường phái kỹ thuật lại thường bị ảnh hưởng bởi lý thuyết màu vật lý, mà nhà bác học Anh Newton là một trong số những người phát kiến, giải thích mối quan hệ vật lý giữa ánh sáng và vật thể được chiếu sáng. Chủ đề Có không ít tranh vẽ đòi hỏi người xem có hiểu biết quanh chủ đề được thể hiện, như tranh tôn giáo, lịch sử, thần thoại. Nhiều tranh vẽ cảnh sống đời thường nhưng hàm ý các vấn đề đạo đức của thời đại, hay thể hiện lại trí tưởng tượng từng được ghi nhận qua văn thơ, truyện truyền khẩu. Nhiều họa sĩ dùng tranh để thể hiện ý tưởng tư duy trừu tượng trong đầu họ, hoặc của một trào lưu triết học. Tổng quát Đi từ những nguyên tắc đến cụ thể lên thành hệ tư duy cảm nhận riêng cho mỗi cá nhân, đó là nhận thức của người viết bài này khi tóm lược các chương sách của chuyên gia lịch sử mỹ thuật Mary Acton. Với một số nguyên tắc cơ bản, độc giả có thể áp dụng ngay những công thức cơ bản nhất để xem tranh qua mạng Internet, ở bảo tàng, trong phòng triển lãm, và tại các xưởng họa gần nhà, để tự luyện tập và xây dựng cho mỹ quan của mình hệ thống cảm nhận riêng biệt. Khi đã thuần thục một số phương pháp tư duy về xem tranh, quí vị có thể tự phát hiện và xây dựng thêm các nguyên lý mới cho bản thân, mà chắc chắn sẽ khiến quí vị thỏa mãn hơn khi thưởng thức các tác phẩm nghệ thuật đang treo trong nhà mình, nhìn lâu không chán. Tham khảo: Mary Acton 1997, Learning to look at painting, Routledge, London | [
108,
287,
285,
161,
421,
572,
113,
1128,
5469,
6295,
3152,
10347,
127,
107,
110,
500,
280,
453,
250,
181,
172,
721,
135,
1522,
103,
1366,
190,
2759,
466,
292,
5106,
3857,
165,
6180,
12599,
2086,
563,
440,
214,
3915,
2020,
8420,
2291,
376,
453,
250,
207,
570,
1128,
4147,
1670,
1381,
109,
412,
246,
613,
5089,
422,
214,
182,
485,
105,
2260,
109,
1597,
334,
104,
2888,
176,
671,
534,
103,
2888,
176,
1286,
1194,
3152,
1802,
211,
1315,
885,
721,
2479,
122,
363,
1670,
1381,
113,
392,
126,
570,
422,
1484,
590,
107,
426,
1449,
1522,
225,
288,
129,
901,
109,
392,
2020,
466,
3152,
10347,
1366,
1180,
267,
370,
406,
645,
405,
2722,
2491,
187,
150,
107,
2275,
2182,
630,
570,
733,
1198,
406,
990,
194,
1449,
1522,
405,
280,
911,
23616,
1794,
520,
6180,
12599,
6862,
965,
2396,
237,
370,
1493,
1794,
104,
250,
235,
109,
1625,
2479,
1393,
5581,
103,
128,
1625,
1978,
103,
1625,
2326,
103,
1625,
15718,
1869,
112,
23616,
1794,
181,
190,
404,
106,
173,
145,
1473,
621,
4436,
1295,
109,
185,
671,
113,
2722,
426,
194,
4962,
692,
3064,
2322,
320,
394,
237,
1388,
1952,
461,
9033,
23616,
1794,
107,
671,
163,
652,
1395,
106,
109,
1625,
2326,
104,
481,
7723,
276,
868,
280,
2321,
103,
194,
109,
1625,
1978,
128,
974,
5728,
103,
3791,
280,
103,
108,
231,
7495,
962,
7111,
15001,
2300,
1625,
1978,
2326,
1180,
445,
128,
810,
288,
3443,
103,
1869,
746,
5700,
127,
107,
671,
363,
1473,
621,
2233,
108,
232,
4088,
417,
235,
173,
467,
1162,
570,
394,
698,
1237,
1588,
103,
194,
1518,
544,
114,
1109,
3078,
12164,
621,
127,
107,
671,
394,
124,
3006,
6074,
114,
1493,
1794,
1588,
3126,
146,
732,
235,
153,
1529,
157,
1424,
122,
105,
2565,
103,
1597,
1502,
106,
129,
2565,
652,
5540,
394,
114,
3791,
280,
453,
107,
406,
1143,
2840,
4012,
103,
194,
2938,
469,
113,
110,
390,
1529,
109,
185,
671,
103,
181,
3006,
6074,
112,
298,
1008,
780,
108,
4938,
2335,
104,
109,
671,
534,
250,
1645,
16263,
405,
479,
297,
1341,
867,
12715,
176,
15730,
103,
280,
169,
194,
107,
1461,
868,
346,
1493,
1794,
1978,
686,
1230,
7853,
1588,
479,
1625,
6569,
105,
1869,
810,
112,
2692,
1686,
286,
1162,
3423,
518,
499,
334,
8830,
8404,
194,
2111,
3669,
103,
280,
1473,
621,
107,
671,
394,
124,
4074,
993,
114,
1109,
25002,
250,
2132,
163,
106,
196,
4074,
112,
1185,
269,
107,
479,
1473,
621,
4436,
1295,
185,
671,
181,
4501,
1539,
332,
1237,
10425,
103,
145,
280,
453,
8891,
332,
811,
107,
671,
703,
106,
6222,
15132,
103,
170,
485,
888,
134,
212,
493,
124,
4983,
1180,
734,
104,
1493,
1794,
112,
619,
107,
479,
250,
363,
4444,
1493,
1794,
181,
4501,
17362,
431,
10464,
233,
124,
231,
2943,
320,
103,
170,
110,
1220,
698,
1975,
3267,
171,
1715,
181,
172,
4983,
1180,
4436,
1295,
734,
1502,
104,
280,
1473,
8032,
724,
390,
1133,
1388,
1952,
461,
1143,
145,
1424,
1295,
1584,
194,
797,
3791,
280,
134,
107,
4074,
291,
211,
1481,
105,
493,
2819,
126,
115,
363,
1128,
1473,
621,
212,
493,
124,
563,
1228,
727,
965,
129,
107,
452,
349,
112,
885,
721,
250,
2957,
10849,
613,
280,
164,
479,
201,
1978,
563,
1584,
792,
4164,
128,
479,
201,
5700,
113,
152,
12519,
2300,
250,
2091,
367,
113,
727,
1051,
110,
163,
652,
1395,
613,
185,
671,
164,
109,
201,
103,
145,
177,
139,
5581,
1393,
479,
1424,
1584,
797,
150,
1588,
2565,
152,
103,
194,
4065,
103,
114,
237,
139,
671,
493,
976,
797,
1584,
181,
4501,
346,
1544,
316,
5049,
298,
479,
3645,
250,
2091,
280,
264,
405,
3213,
2215,
103,
297,
512,
104,
3213,
363,
1473,
621,
2490,
190,
1228,
849,
9380,
570,
544,
1381,
170,
110,
544,
1002,
405,
5405,
885,
721,
250,
1111,
5319,
2450,
177,
516,
286,
426,
1388,
1952,
110,
4312,
129,
479,
1424,
449,
1228,
797,
1589,
363,
2196,
426,
1162,
1822,
8179,
180,
485,
235,
106,
231,
110,
4312,
391,
3373,
1162,
104,
1850,
5728,
112,
615,
479,
250,
737,
313,
129,
2091,
363,
334,
1349,
186,
110,
390,
350,
114,
280,
453,
107,
406,
1143,
267,
167,
2321,
367,
113,
2494,
313,
837,
1888,
170,
127,
107,
479,
250,
3735,
306,
545,
173,
1529,
185,
671,
105,
280,
453,
103,
114,
154,
1297,
2710,
103,
1213,
5651,
531,
405,
185,
671,
159,
2722,
6688,
515,
187,
1066,
106,
737,
313,
2565,
112,
885,
721,
250,
153,
3991,
5581,
1869,
485,
563,
713,
810,
211,
527,
138,
264,
172,
1109,
25002,
159,
3078,
615,
479,
1473,
621,
110,
581,
2126,
1111,
390,
405,
110,
390,
2565,
145,
394,
110,
390,
531,
159,
1109,
185,
671,
405,
109,
1869,
103,
810,
103,
363,
671,
493,
3423,
2479,
103,
394,
13197,
2499,
5599,
2819,
112,
1524,
2498,
570,
628,
190,
110,
390,
159,
2722,
280,
453,
107,
671,
1180,
1295,
114,
267,
476,
419,
453,
267,
107,
146,
732,
128,
868,
224,
466,
4074,
110,
3445,
105,
110,
390,
150,
750,
975,
194,
1400,
183,
648,
405,
1869,
485,
206,
7813,
1847,
671,
6163,
422,
280,
453,
5469,
1522,
240,
671,
104,
185,
671,
113,
2722,
649,
165,
6180,
12599,
2086,
2152,
237,
1295,
476,
419,
453,
250,
126,
107,
394,
406,
1143,
459,
4074,
194,
1648,
885,
113,
479,
732,
314,
245,
363,
1295,
124,
114,
1128,
1473,
621,
106,
358,
671,
493,
240,
3929,
103,
194,
177,
343,
106,
1473,
240,
233,
23171,
233,
227,
1109,
25002,
112,
2068,
8494,
671,
493,
1589,
1213,
113,
1111,
5319,
2450,
106,
848,
645,
153,
109,
2479,
611,
3319,
145,
1342,
611,
115,
570,
153,
159,
13197,
1109,
240,
6198,
444,
269,
6008,
409,
13686,
831,
885,
721,
1473,
621,
128,
17313,
1285,
21048,
370,
3554,
426,
240,
671,
110,
163,
449,
976,
611,
233,
3319,
145,
177,
186,
235,
3126,
146,
732,
489,
391,
871,
233,
2479,
4323,
611,
444,
9276,
4462,
569,
376,
431,
3122,
856,
127,
128,
2479,
10761,
449,
328,
1297,
990,
405,
501,
3319,
6753,
8466,
2941,
3174,
831,
2402,
792,
4501,
2091,
493,
273,
143,
737,
173,
671,
493,
240,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
724,
500,
108,
232,
13473,
110,
163,
563,
1128,
140,
2030,
10347,
114,
1476,
2152,
237,
453,
250,
1588,
406,
334,
499,
1890,
105,
370,
124,
406,
645,
114,
122,
288,
3861,
1
] |
080316_mccain_iraq | https://www.bbc.com/vietnamese/worldnews/story/2008/03/080316_mccain_iraq | McCain bất ngờ tới thăm Iraq | Thượng nghị sỹ John McCain đã tới Baghdad trong chuyến đi không báo trước. | Ông McCain, người được chọn làm ứng viên tổng thống của Đảng Cộng Hoà trong cuộc đua tháng Mười Một tới đây, sẽ gặp gỡ các quan chức Hoa Kỳ và Iraq trong chuyến đi. Trong tuần, ông McCain cũng có kế hoạch tới London, Paris và Israel. Vị thượng nghị sỹ nổi tiếng về sự ủng hộ mạnh mẽ với chính sách hiện hành của Hoa Kỳ tại Iraq, và là một trong những nhân vật nổi bật nhất đề xuất áp dụng chiến lược "tăng quân". Chuyến đi thứ tám Đây là chuyến công du thứ tám của ông McCain tới Iraq kể từ khi Hoa Kỳ tiến hành xâm chiếm nước này năm 2003. Dự kiến ông sẽ có các cuộc họp với Phó Thủ Tướng Iraq Barham Saleh và Tướng David Petraeus, người chỉ huy lính Mỹ tại Iraq. Trong thời gian còn lại của chuyến đi, ông sẽ gặp Thủ Tướng Anh Gordon Brown, Tổng Thống Pháp Nicholas Sarkozy và Thủ Tướng Israel Ehud Olmert. Cùng đi với ông là Thượng Nghị Sỹ Joe Lieberman và Thượng Nghị Sỹ Lindsey Graham, các đồng minh thân cận của ông và cũng là những người ủng hộ cho việc lính Mỹ tiếp tục hiện diện tại Iraq. | summarize: Ông McCain, người được chọn làm ứng viên tổng thống của Đảng Cộng Hoà trong cuộc đua tháng Mười Một tới đây, sẽ gặp gỡ các quan chức Hoa Kỳ và Iraq trong chuyến đi. Trong tuần, ông McCain cũng có kế hoạch tới London, Paris và Israel. Vị thượng nghị sỹ nổi tiếng về sự ủng hộ mạnh mẽ với chính sách hiện hành của Hoa Kỳ tại Iraq, và là một trong những nhân vật nổi bật nhất đề xuất áp dụng chiến lược "tăng quân". Chuyến đi thứ tám Đây là chuyến công du thứ tám của ông McCain tới Iraq kể từ khi Hoa Kỳ tiến hành xâm chiếm nước này năm 2003. Dự kiến ông sẽ có các cuộc họp với Phó Thủ Tướng Iraq Barham Saleh và Tướng David Petraeus, người chỉ huy lính Mỹ tại Iraq. Trong thời gian còn lại của chuyến đi, ông sẽ gặp Thủ Tướng Anh Gordon Brown, Tổng Thống Pháp Nicholas Sarkozy và Thủ Tướng Israel Ehud Olmert. Cùng đi với ông là Thượng Nghị Sỹ Joe Lieberman và Thượng Nghị Sỹ Lindsey Graham, các đồng minh thân cận của ông và cũng là những người ủng hộ cho việc lính Mỹ tiếp tục hiện diện tại Iraq. | [
108,
287,
285,
161,
208,
2512,
103,
111,
117,
680,
140,
475,
182,
497,
234,
104,
348,
607,
3847,
113,
204,
1860,
253,
2733,
430,
228,
1009,
134,
683,
1746,
109,
146,
229,
254,
336,
105,
1334,
113,
803,
1933,
298,
3693,
118,
2512,
127,
107,
699,
763,
228,
2790,
2031,
105,
4630,
2357,
1292,
411,
817,
738,
354,
125,
144,
535,
523,
417,
1369,
119,
122,
333,
199,
209,
104,
254,
336,
149,
3085,
105,
106,
116,
113,
120,
157,
731,
738,
2160,
202,
220,
387,
516,
286,
242,
1010,
9430,
252,
340,
3283,
231,
184,
259,
2085,
834,
106,
803,
135,
744,
259,
2085,
104,
118,
2512,
228,
1334,
546,
148,
129,
254,
336,
472,
209,
1121,
961,
142,
126,
147,
6570,
1779,
357,
118,
134,
107,
109,
204,
720,
119,
1097,
596,
1842,
1334,
5582,
2986,
22565,
105,
1842,
2004,
11827,
103,
111,
163,
1254,
1127,
200,
149,
2823,
298,
221,
390,
177,
153,
104,
803,
2251,
118,
134,
683,
596,
1842,
266,
5400,
3375,
103,
408,
1897,
711,
10051,
4627,
105,
596,
1842,
1383,
2624,
9757,
7125,
112,
2115,
184,
119,
118,
106,
1144,
1594,
3269,
2582,
25952,
105,
1144,
1594,
3269,
14986,
6962,
103,
109,
210,
494,
481,
1352,
104,
118,
105,
127,
106,
120,
111,
535,
523,
114,
156,
1127,
200,
270,
437,
199,
681,
149,
2823,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1144,
411,
817,
1546,
2512,
115,
228,
4052,
113,
803,
184,
110,
188,
1735,
1
] |
world-53312359 | https://www.bbc.com/vietnamese/world-53312359 | Cựu TBT VietnamNet nói 'TQ cần thực sự tôn trọng luật chơi' | Hôm 1/7/2020, Diễn đàn Toàn cầu Boston đã tổ chức Hội nghị Liên minh Dân chủ trong quản trị số bảo vệ và nâng cao Dân chủ sau đại dịch Covid-19. | Ông Nguyễn Anh Tuấn và cựu Thống đốc Massachussetts Michael Dukakis thảo luận với Giáo sư Joseph Nye và Giáo sư Nicholas Burns lúc chuẩn bị vào Hội nghị của Diễn đàn Toàn cầu Boston hồi 9/2018 Hội nghị qua Google Meet bàn về hai chủ đề chính. Một là Liên minh Mới xây dựng nền Dân chủ mới với công nghệ số và trí tuệ nhân tạo, và hai là Chuỗi cung ứng mới, và xây dựng nền kinh tế toàn cầu mới. Việt Nam, Mỹ nói về nâng cấp quan hệ, phản đối Trung Quốc Tập trận Mỹ-ASEAN: 'Mỹ sẽ không đứng yên nếu TQ tiếp tục ép VN' VN đã sẵn sàng nâng tầm đối tác chiến lược với Mỹ? Trong các diễn giả có những nghị sỹ từ Liên minh Liên Quốc hội về Trung Quốc (Inter-Parliamentary Alliance on China IPAC), EU, Anh, Úc, Nhật Bản, cùng các học giả hàng đầu, những chiến lược gia như Joseph Nye, Richard Vietor, Alex Pentland,và Koichi Hamada. Ông Nguyễn Anh Tuấn, CEO của Diễn đàn Toàn cầu Boston, cho BBC News Tiếng Việt biết về thời điểm tổ chức Hội nghị: Ông Nguyễn Anh Tuấn:Thế giới thay đổi nhiều sau đại dịch COVID-19 với những hiểm hoạ, nguy cơ lớn. Công tác chuẩn bị được chúng tôi tiến hành từ đầu tháng 5. Trong quá trình chuẩn bị, ngày 5/6/2020 Liên Minh Liên Quốc Hội Về Trung Quốc (IPAC) được thành lập. Diễn đàn Toàn cầu Boston thấy đây là tổ chức có chiến lược và con đường rất gần với mục tiêu của Hội nghị, nên đã mời các đồng chủ tịch của IPAC tham gia làm diễn giả và đối thoại cùng với các nhà lãnh đạo, các học giả. Ông Nguyễn Anh Tuấn (trái) và cựu Thống đốc Michael Dukakis (phải) là hai trong số các sáng lập viên của Diễn đàn Toàn cầu Boston, thành lập vào cuối năm 2012 BBC: Hiện nay Hoa Kỳ đang ở vào năm tranh cử, các chính sách của Mỹ mang tính đối đầu với Trung Quốc trở nên đa dạng hơn, theo nhiều bình luận, và đã đi xa hơn thương chiến Mỹ - Trung. Nhìn từ Hoa Kỳ, ông thấy sao? Ông Nguyễn Anh Tuấn: Mọi kết quả đều có nguyên nhân. Nguyên nhân chính là những gì Trung Quốc thể hiện trong đại dịch: bưng bít thông tin, không hợp tác với Mỹ và các nước phương Tây, tác động để WHO trì hoãn cảnh báo đại dịch, dùng kinh tế làm vũ khí tấn công nước Úc khi Úc đề nghị mở cuộc điều tra về đại dịch.Trong khi cả thế giới đang đối phó với đại dịch thì Trung Quốc có những hành động đe doạ ở các vùng biển trên thế giới. Đặc biệt là việc Trung Quốc ra Luật An ninh mới cho Hong Kong, phá bỏ các cam kết về Hong Kong chỉ sau 23 năm, dù cam kết tới 50 năm. Trung Quốc táo bạo hơn vì dịch Covid-19? Thủ tướng Abe nói Covid-19 đến từ Trung Quốc, còn Bắc Kinh bác bỏ Tôi tin rằng Hoa Kỳ và thế giới không muốn có một cuộc chiến tranh lạnh hay đối đầu quân sự, nhưng nước Mỹ và thế giới dân chủ cần thấy Trung Quốc thực sự tôn trọng và bình đẳng về các luật chơi, Trung Quốc phát triển thực sự hoà bình bằng cơ chế vận hành, bằng thực tế đối xử công bằng giữa các doanh nghiệp Trung Quốc và doanh nghiệp nước ngoài, bằng thực sự tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của các quốc gia khác, chứ không phải là chỉ trên lời nói. Diễn tiến tiếp theo sẽ phụ thuộc vào cách hành xử của Trung Quốc. Nhưng có lẽ xu hướng liên kết để đối phó với Trung Quốc, để gìn giữ những chuẩn mực giá trị thế giới văn minh là xu hướng chủ đạo. BBC: Hội nghị diễn ra đúng vào ngày 01/07 khi Luật An ninh cho Hong Kong của TQ có hiệu lực. Ông nghe được gì từ các diễn giả về vấn đề này? Ông Nguyễn Anh Tuấn:Các đồng chủ tịch IPAC đã lên án gay gắt trong vấn đề này. Bắc Kinh làm vậy là sự bội ước tệ hại, khiến người ta không thể tin vào Trung Quốc. Chuyện này cũng ảnh hưởng ngay tới Hội nghị. Nghị sỹ Quốc Hội Anh Iain Duncan Smith đã phải dự Hội nghị trễ hơn 30 phút vì phải đột xuất trình bày thông điệp của mình về sự kiện Luật An ninh mới áp dụng cho Hong Kong trong ngày 1/7/2020. Lẽ ra là diễn giả đầu tiên thì ông đã trở thành diễn giả thứ ba tại Hội nghị (sau Nghị sỹ của EU Miriam Lexmann và Giáo sư Joseph Nye). BBC:Qua những việc ông đã làm và qua Hội nghị, quan điểm riêng của ông về điều mà các diễn giả thảo luận tại Hội nghị về mục tiêu bảo vệ và phát triển nền dân chủ thế giới? Ông Nguyễn Anh Tuấn:Tôi thấy cần liên hiệp, đoàn kết những lực lượng, sức mạnh dân chủ trên toàn thế giới để xây dựng thế giới văn minh, dân chủ, chế ngự nguy cơ chiến tranh thế giới mới. Phải đổi mới, sáng tạo, áp dụng công nghệ mới như AI, công nghệ số, blockchain... để tạo ra nền dân chủ thông minh, hiệu quả, năng động hơn, thực chất hơn. Không ai muốn tạo ra một cuộc chiến tranh lạnh, nhưng cần yêu cầu Trung Quốc thực hiện ngay các chuẩn mực trong Khế ước Xã hội Mới Trong Thời Đại Trí Tuệ Nhân Tạo, như tự do truy cập Internet cho mọi người dân, công khai, minh bạch, không ngăn chặn Facebook, YouTube, Google và báo chí Mỹ, cho mọi công dân tiếp cận kiến thức của nhân loại. Có lẽ là chúng ta không ảo tưởng rồi đây Trung Quốc sẽ cởi mở, sẽ dân chủ, và không thể coi Trung Quốc là nền kinh tế đang chuyển đổi, cần có ưu đãi, thông cảm… mà cần sòng phẳng, rành mạch. Facebook, Google, Twitter 'ngưng' cung cấp thông tin người dùng cho chính quyền Hong Kong TQ cảnh báo Anh 'chớ can thiệp' vào chuyện Hong Kong Giáo sư luật chỉ trích chính quyền bị bắt ở Bắc Kinh Theo tôi, thế giới đã chấm dứt Chiến tranh Lạnh 30 năm rồi. 30 năm là quá đủ để chuyển đổi rồi, không thể đòi hỏi cần có thời gian chuyển đổi nữa. Chỉ có thể hợp tác kinh tế, kết nối trên nền tảng những chuẩn mực của Khế ước Xã hội Mới Trong Thời đại Trí tuệ Nhân tạo. Thực tế đã cho thấy mọi sự khước từ áp dụng các chuẩn mực này, viện dẫn các lý do như mỗi nước có đặc thù riêng, văn hoá riêng, hay văn hoá phương Đông khác… là sự nguỵ biện. Cùng một dân tộc Trung Hoa nhưng người Đài Loan, người Hong Kong áp dụng các chuẩn mực giá trị dân chủ đã trở thành những xã hội văn minh, kinh tế phát triển tốt. Người Nhật, người Hàn Quốc, cùng văn hoá Á Đông nhưng với các chuẩn mực dân chủ họ đã phát triển rất tốt, thế giới rất nể trọng họ. Việt Nam có ít nhiều nét tương đồng với hệ thống chính trị của Trung Quốc, cũng văn hoá Á Đông, nhưng một số giáo sư ở Harvard, MIT ghi nhận Việt Nam đã thực hiện được một số tiêu chí trong Chuẩn mực như: mọi công dân Việt Nam được truy cập vào Google, Facebook, YouTube, báo chí mạng của Mỹ; hay trong chống dịch COVID-19 chính phủ Việt Nam đã công khai, minh bạch hợp tác với Mỹ và các nước EU, các nước dân chủ cùng nhau chống dịch… thì không có lý do gì mà thế giới dân chủ, văn minh không đòi hỏi Trung Quốc thực hiện các chuẩn mực kết nối chính trị, kinh tế, xã hội, và không có lý do gì để Trung Quốc từ chối. Ông Nguyễn Anh Tuấn nói việc viện dẫn đặc thù văn hóa, đất nước để khước từ áp dụng chuẩn mực của khế ước xã hội mới là "ngụy biện" Nếu Trung Quốc từ chối thì phải xem xét các quan hệ kinh tế với Trung Quốc dù phải hy sinh lợi ích kinh tế, như nghị sỹ Nghị viện EU Miriam Lexmann, Thượng nghị sỹ Úc Kimberley Kitching, hay Nghị sỹ Anh Iain Duncan Smith đã phát biểu tại Hội nghị Diễn đàn Toàn cầu Boston ngày 1/7/2020. BBC: Nhìn từ Boston, ông thấy hướng đi của xã hội Việt Nam ra sao và Việt Nam nên làm gì trong thế giới hôm nay? Ông Nguyễn Anh Tuấn: Việt Nam sẽ tiếp tục phát triển nhưng để có sự phát triển thần kỳ thì đất nước cần cải cách và nỗ lực nhiều hơn nữa cả ở phía các nhà lãnh đạo và người dân. Việt Nam đã có những bước tiến về kinh tế, cuộc sống người dân khá hơn rất nhiều. Người dân đã thoải mái tiếp cận với thế giới qua Internet và dễ dàng đi ra thế giới, tâm thế cũng đã khác, không còn cảm thấy tự ti như những năm đầu Đổi mới. Đất nước đã có những bước tiến quan trọng, việc bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ cũng được nhân dân và lãnh đạo Việt Nam quyết tâm cao. Những thành quả Việt Nam đạt được hôm nay của người dân và các nhà lãnh đạo rất đáng trân trọng ghi nhận. Nhưng để có sự phát triển thần kỳ thì Việt Nam cần phải cải cách và nỗ lực hơn rất nhiều. Các nhà lãnh đạo Việt Nam hôm nay không nên loay hoay với những nỗi lo về sự tồn vong của chính thể, tồn tại hay không tồn tại, mà nên xác lập tâm thế và khát vọng xây dựng một đất nước văn minh, giàu mạnh, dân chủ, được thế giới nể trọng cả về phát triển kinh tế và sự tốt đẹp, tử tế trong xã hội, đồng thời tích cực cùng nhân loại xây dựng một thế giới dân chủ, văn minh trong thời đại trí tuệ nhân tạo. Nếu có những nhà lãnh đạo có khát vọng dân tộc, quyết đoán, mạnh mẽ và thành tâm tập hợp trí tuệ của mọi người kể cả người ngoài Đảng, cũng như tin cậy, bố trí cán bộ lãnh đạo các cấp chính quyền, quốc hội, không nhất thiết là đảng viên như Chủ tịch Hồ Chí Minh làm giai đoạn 1945-1947, hay Thủ tướng Võ Văn Kiệt đã làm. Cùng với đó là hệ thống quản lý điều hành đất nước tinh gọn, khoa học, không dẫm chân, chồng chéo, công khai, minh bạch, dựa vào nhân dân để giám sát, kiểm soát quyền lực, thì Việt Nam sẽ phát triển mạnh mẽ hơn, thành tựu đạt được sẽ vẻ vang và rực rỡ hơn. Việt Nam cần phát triển kinh tế nhưng không tàn phá cảnh quan thiên nhiên, không phá đi những giá trị lịch sử, văn hoá, cũng như cần giải quyết tốt hơn các vấn đề xã hội. Phát triển kinh tế cần dựa trên sự phát huy năng lực, sáng tạo rộng khắp của toàn dân, và ở một trình độ tư duy cao hơn, tạo ra giá trị cao hơn. Để bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ trước sự đe doạ của Trung Quốc, Việt Nam cần cạnh tranh, sản phẩm dịch vụ phải tốt hơn Trung Quốc, kinh tế nông nghiệp, kinh tế du lịch, kinh tế biển cần phát triển ở một trình độ cao hơn, sáng tạo hơn, tạo ra giá trị cao hơn. Việt Nam cần khơi dậy tinh thần độc lập, tự cường trong kinh tế với Trung Quốc, độc lập chính trị với Trung Quốc. Đổi mới chính trị đó là đòi hỏi của chính Việt Nam, để phát huy sức mạnh của toàn dân tộc Việt Nam, chứ không phải là do sức ép từ Mỹ hay phương Tây. Khát vọng đổi mới chính trị đã rõ trong xã hội, nhận thức và nghị quyết trong Đảng cũng đã có, diễn văn của các nhà lãnh đạo Đảng cũng đã nêu, bây giờ là lúc cần hành động. Tôi tin rằng nếu Việt Nam làm được những điều trên thì Việt Nam sẽ phát triển với những thành tựu rực rỡ. BBC: Câu hỏi về cá nhân ông, sau khi rời VietNamNet và sang Hoa Kỳ làm việc, cuộc sống của ông ra sao, ông làm những việc gì, xin chia sẻ những gì ông cho là có ý nghĩa? Ông Nguyễn Anh Tuấn: Tôi sang Boston làm việc đã chín năm, đã trải qua các công việc: học giả truyền thông, chính trị và chính sách công ở Trường Kennedy của Đại học Harvard, thành viên Hội đồng Cố vấn Toàn cầu của Harvard Business School, Chủ tịch Uỷ ban Cố vấn Quốc tế Chương trình Giáo dục Công dân Toàn cầu ở Đại học UCLA, đồng sáng lập và lãnh đạo tạp chí Global Commons Review, Đại học UCLA. Nhưng có lẽ công việc có ý nghĩa nhất là tôi cùng cựu Thống đốc Michael Dukakis và hai giáo sư khác ở ĐH Harvard thành lập Diễn đàn Toàn cầu Boston vào cuối năm 2012. Đó là khi tôi đang làm học giả ở Harvard, ông Michael Dukakis là Chủ tịch, tôi là Giám đốc điều hành. Với những sáng kiến về an ninh mạng và hoà bình, an ninh cho thế giới, từ mô hình xã hội trí tuệ nhân tạo, chúng tôi triển khai những sáng kiến có ý nghĩa như Khế ước Xã hội mới trong thời đại trí tuệ nhân tạo, chính phủ trí tuệ nhân tạo, công dân trí tuệ nhân tạo, quốc hội trí tuệ nhân tạo... Với uy tín cao của ông Michael Dukakis, và những vấn đề đặt ra có ý nghĩa thời đại, cùng với những lãnh đạo trụ cột là những giáo sư hàng đầu ở Đại học Harvard, MIT, chúng tôi đã thu hút được những nhà lãnh đạo, những giáo sư ở các trường đại học hàng đầu tham gia, hợp tác với các trường đại học hàng đầu, với LHQ, OECD, Ngân hàng Thế giới... Tôi thấy công việc của mình, và cuộc đời thật đẹp, rất có ý nghĩa. | summarize: Ông Nguyễn Anh Tuấn và cựu Thống đốc Massachussetts Michael Dukakis thảo luận với Giáo sư Joseph Nye và Giáo sư Nicholas Burns lúc chuẩn bị vào Hội nghị của Diễn đàn Toàn cầu Boston hồi 9/2018 Hội nghị qua Google Meet bàn về hai chủ đề chính. Một là Liên minh Mới xây dựng nền Dân chủ mới với công nghệ số và trí tuệ nhân tạo, và hai là Chuỗi cung ứng mới, và xây dựng nền kinh tế toàn cầu mới. Việt Nam, Mỹ nói về nâng cấp quan hệ, phản đối Trung Quốc Tập trận Mỹ-ASEAN: 'Mỹ sẽ không đứng yên nếu TQ tiếp tục ép VN' VN đã sẵn sàng nâng tầm đối tác chiến lược với Mỹ? Trong các diễn giả có những nghị sỹ từ Liên minh Liên Quốc hội về Trung Quốc (Inter-Parliamentary Alliance on China IPAC), EU, Anh, Úc, Nhật Bản, cùng các học giả hàng đầu, những chiến lược gia như Joseph Nye, Richard Vietor, Alex Pentland,và Koichi Hamada. Ông Nguyễn Anh Tuấn, CEO của Diễn đàn Toàn cầu Boston, cho BBC News Tiếng Việt biết về thời điểm tổ chức Hội nghị: Ông Nguyễn Anh Tuấn:Thế giới thay đổi nhiều sau đại dịch COVID-19 với những hiểm hoạ, nguy cơ lớn. Công tác chuẩn bị được chúng tôi tiến hành từ đầu tháng 5. Trong quá trình chuẩn bị, ngày 5/6/2020 Liên Minh Liên Quốc Hội Về Trung Quốc (IPAC) được thành lập. Diễn đàn Toàn cầu Boston thấy đây là tổ chức có chiến lược và con đường rất gần với mục tiêu của Hội nghị, nên đã mời các đồng chủ tịch của IPAC tham gia làm diễn giả và đối thoại cùng với các nhà lãnh đạo, các học giả. Ông Nguyễn Anh Tuấn (trái) và cựu Thống đốc Michael Dukakis (phải) là hai trong số các sáng lập viên của Diễn đàn Toàn cầu Boston, thành lập vào cuối năm 2012 BBC: Hiện nay Hoa Kỳ đang ở vào năm tranh cử, các chính sách của Mỹ mang tính đối đầu với Trung Quốc trở nên đa dạng hơn, theo nhiều bình luận, và đã đi xa hơn thương chiến Mỹ - Trung. Nhìn từ Hoa Kỳ, ông thấy sao? Ông Nguyễn Anh Tuấn: Mọi kết quả đều có nguyên nhân. Nguyên nhân chính là những gì Trung Quốc thể hiện trong đại dịch: bưng bít thông tin, không hợp tác với Mỹ và các nước phương Tây, tác động để WHO trì hoãn cảnh báo đại dịch, dùng kinh tế làm vũ khí tấn công nước Úc khi Úc đề nghị mở cuộc điều tra về đại dịch.Trong khi cả thế giới đang đối phó với đại dịch thì Trung Quốc có những hành động đe doạ ở các vùng biển trên thế giới. Đặc biệt là việc Trung Quốc ra Luật An ninh mới cho Hong Kong, phá bỏ các cam kết về Hong Kong chỉ sau 23 năm, dù cam kết tới 50 năm. Trung Quốc táo bạo hơn vì dịch Covid-19? Thủ tướng Abe nói Covid-19 đến từ Trung Quốc, còn Bắc Kinh bác bỏ Tôi tin rằng Hoa Kỳ và thế giới không muốn có một cuộc chiến tranh lạnh hay đối đầu quân sự, nhưng nước Mỹ và thế giới dân chủ cần thấy Trung Quốc thực sự tôn trọng và bình đẳng về các luật chơi, Trung Quốc phát triển thực sự hoà bình bằng cơ chế vận hành, bằng thực tế đối xử công bằng giữa các doanh nghiệp Trung Quốc và doanh nghiệp nước ngoài, bằng thực sự tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của các quốc gia khác, chứ không phải là chỉ trên lời nói. Diễn tiến tiếp theo sẽ phụ thuộc vào cách hành xử của Trung Quốc. Nhưng có lẽ xu hướng liên kết để đối phó với Trung Quốc, để gìn giữ những chuẩn mực giá trị thế giới văn minh là xu hướng chủ đạo. BBC: Hội nghị diễn ra đúng vào ngày 01/07 khi Luật An ninh cho Hong Kong của TQ có hiệu lực. Ông nghe được gì từ các diễn giả về vấn đề này? Ông Nguyễn Anh Tuấn:Các đồng chủ tịch IPAC đã lên án gay gắt trong vấn đề này. Bắc Kinh làm vậy là sự bội ước tệ hại, khiến người ta không thể tin vào Trung Quốc. Chuyện này cũng ảnh hưởng ngay tới Hội nghị. Nghị sỹ Quốc Hội Anh Iain Duncan Smith đã phải dự Hội nghị trễ hơn 30 phút vì phải đột xuất trình bày thông điệp của mình về sự kiện Luật An ninh mới áp dụng cho Hong Kong trong ngày 1/7/2020. Lẽ ra là diễn giả đầu tiên thì ông đã trở thành diễn giả thứ ba tại Hội nghị (sau Nghị sỹ của EU Miriam Lexmann và Giáo sư Joseph Nye). BBC:Qua những việc ông đã làm và qua Hội nghị, quan điểm riêng của ông về điều mà các diễn giả thảo luận tại Hội nghị về mục tiêu bảo vệ và phát triển nền dân chủ thế giới? Ông Nguyễn Anh Tuấn:Tôi thấy cần liên hiệp, đoàn kết những lực lượng, sức mạnh dân chủ trên toàn thế giới để xây dựng thế giới văn minh, dân chủ, chế ngự nguy cơ chiến tranh thế giới mới. Phải đổi mới, sáng tạo, áp dụng công nghệ mới như AI, công nghệ số, blockchain... để tạo ra nền dân chủ thông minh, hiệu quả, năng động hơn, thực chất hơn. Không ai muốn tạo ra một cuộc chiến tranh lạnh, nhưng cần yêu cầu Trung Quốc thực hiện ngay các chuẩn mực trong Khế ước Xã hội Mới Trong Thời Đại Trí Tuệ Nhân Tạo, như tự do truy cập Internet cho mọi người dân, công khai, minh bạch, không ngăn chặn Facebook, YouTube, Google và báo chí Mỹ, cho mọi công dân tiếp cận kiến thức của nhân loại. Có lẽ là chúng ta không ảo tưởng rồi đây Trung Quốc sẽ cởi mở, sẽ dân chủ, và không thể coi Trung Quốc là nền kinh tế đang chuyển đổi, cần có ưu đãi, thông cảm… mà cần sòng phẳng, rành mạch. Facebook, Google, Twitter 'ngưng' cung cấp thông tin người dùng cho chính quyền Hong Kong TQ cảnh báo Anh 'chớ can thiệp' vào chuyện Hong Kong Giáo sư luật chỉ trích chính quyền bị bắt ở Bắc Kinh Theo tôi, thế giới đã chấm dứt Chiến tranh Lạnh 30 năm rồi. 30 năm là quá đủ để chuyển đổi rồi, không thể đòi hỏi cần có thời gian chuyển đổi nữa. Chỉ có thể hợp tác kinh tế, kết nối trên nền tảng những chuẩn mực của Khế ước Xã hội Mới Trong Thời đại Trí tuệ Nhân tạo. Thực tế đã cho thấy mọi sự khước từ áp dụng các chuẩn mực này, viện dẫn các lý do như mỗi nước có đặc thù riêng, văn hoá riêng, hay văn hoá phương Đông khác… là sự nguỵ biện. Cùng một dân tộc Trung Hoa nhưng người Đài Loan, người Hong Kong áp dụng các chuẩn mực giá trị dân chủ đã trở thành những xã hội văn minh, kinh tế phát triển tốt. Người Nhật, người Hàn Quốc, cùng văn hoá Á Đông nhưng với các chuẩn mực dân chủ họ đã phát triển rất tốt, thế giới rất nể trọng họ. Việt Nam có ít nhiều nét tương đồng với hệ thống chính trị của Trung Quốc, cũng văn hoá Á Đông, nhưng một số giáo sư ở Harvard, MIT ghi nhận Việt Nam đã thực hiện được một số tiêu chí trong Chuẩn mực như: mọi công dân Việt Nam được truy cập vào Google, Facebook, YouTube, báo chí mạng của Mỹ; hay trong chống dịch COVID-19 chính phủ Việt Nam đã công khai, minh bạch hợp tác với Mỹ và các nước EU, các nước dân chủ cùng nhau chống dịch… thì không có lý do gì mà thế giới dân chủ, văn minh không đòi hỏi Trung Quốc thực hiện các chuẩn mực kết nối chính trị, kinh tế, xã hội, và không có lý do gì để Trung Quốc từ chối. Ông Nguyễn Anh Tuấn nói việc viện dẫn đặc thù văn hóa, đất nước để khước từ áp dụng chuẩn mực của khế ước xã hội mới là "ngụy biện" Nếu Trung Quốc từ chối thì phải xem xét các quan hệ kinh tế với Trung Quốc dù phải hy sinh lợi ích kinh tế, như nghị sỹ Nghị viện EU Miriam Lexmann, Thượng nghị sỹ Úc Kimberley Kitching, hay Nghị sỹ Anh Iain Duncan Smith đã phát biểu tại Hội nghị Diễn đàn Toàn cầu Boston ngày 1/7/2020. BBC: Nhìn từ Boston, ông thấy hướng đi của xã hội Việt Nam ra sao và Việt Nam nên làm gì trong thế giới hôm nay? Ông Nguyễn Anh Tuấn: Việt Nam sẽ tiếp tục phát triển nhưng để có sự phát triển thần kỳ thì đất nước cần cải cách và nỗ lực nhiều hơn nữa cả ở phía các nhà lãnh đạo và người dân. Việt Nam đã có những bước tiến về kinh tế, cuộc sống người dân khá hơn rất nhiều. Người dân đã thoải mái tiếp cận với thế giới qua Internet và dễ dàng đi ra thế giới, tâm thế cũng đã khác, không còn cảm thấy tự ti như những năm đầu Đổi mới. Đất nước đã có những bước tiến quan trọng, việc bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ cũng được nhân dân và lãnh đạo Việt Nam quyết tâm cao. Những thành quả Việt Nam đạt được hôm nay của người dân và các nhà lãnh đạo rất đáng trân trọng ghi nhận. Nhưng để có sự phát triển thần kỳ thì Việt Nam cần phải cải cách và nỗ lực hơn rất nhiều. Các nhà lãnh đạo Việt Nam hôm nay không nên loay hoay với những nỗi lo về sự tồn vong của chính thể, tồn tại hay không tồn tại, mà nên xác lập tâm thế và khát vọng xây dựng một đất nước văn minh, giàu mạnh, dân chủ, được thế giới nể trọng cả về phát triển kinh tế và sự tốt đẹp, tử tế trong xã hội, đồng thời tích cực cùng nhân loại xây dựng một thế giới dân chủ, văn minh trong thời đại trí tuệ nhân tạo. Nếu có những nhà lãnh đạo có khát vọng dân tộc, quyết đoán, mạnh mẽ và thành tâm tập hợp trí tuệ của mọi người kể cả người ngoài Đảng, cũng như tin cậy, bố trí cán bộ lãnh đạo các cấp chính quyền, quốc hội, không nhất thiết là đảng viên như Chủ tịch Hồ Chí Minh làm giai đoạn 1945-1947, hay Thủ tướng Võ Văn Kiệt đã làm. Cùng với đó là hệ thống quản lý điều hành đất nước tinh gọn, khoa học, không dẫm chân, chồng chéo, công khai, minh bạch, dựa vào nhân dân để giám sát, kiểm soát quyền lực, thì Việt Nam sẽ phát triển mạnh mẽ hơn, thành tựu đạt được sẽ vẻ vang và rực rỡ hơn. Việt Nam cần phát triển kinh tế nhưng không tàn phá cảnh quan thiên nhiên, không phá đi những giá trị lịch sử, văn hoá, cũng như cần giải quyết tốt hơn các vấn đề xã hội. Phát triển kinh tế cần dựa trên sự phát huy năng lực, sáng tạo rộng khắp của toàn dân, và ở một trình độ tư duy cao hơn, tạo ra giá trị cao hơn. Để bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ trước sự đe doạ của Trung Quốc, Việt Nam cần cạnh tranh, sản phẩm dịch vụ phải tốt hơn Trung Quốc, kinh tế nông nghiệp, kinh tế du lịch, kinh tế biển cần phát triển ở một trình độ cao hơn, sáng tạo hơn, tạo ra giá trị cao hơn. Việt Nam cần khơi dậy tinh thần độc lập, tự cường trong kinh tế với Trung Quốc, độc lập chính trị với Trung Quốc. Đổi mới chính trị đó là đòi hỏi của chính Việt Nam, để phát huy sức mạnh của toàn dân tộc Việt Nam, chứ không phải là do sức ép từ Mỹ hay phương Tây. Khát vọng đổi mới chính trị đã rõ trong xã hội, nhận thức và nghị quyết trong Đảng cũng đã có, diễn văn của các nhà lãnh đạo Đảng cũng đã nêu, bây giờ là lúc cần hành động. Tôi tin rằng nếu Việt Nam làm được những điều trên thì Việt Nam sẽ phát triển với những thành tựu rực rỡ. BBC: Câu hỏi về cá nhân ông, sau khi rời VietNamNet và sang Hoa Kỳ làm việc, cuộc sống của ông ra sao, ông làm những việc gì, xin chia sẻ những gì ông cho là có ý nghĩa? Ông Nguyễn Anh Tuấn: Tôi sang Boston làm việc đã chín năm, đã trải qua các công việc: học giả truyền thông, chính trị và chính sách công ở Trường Kennedy của Đại học Harvard, thành viên Hội đồng Cố vấn Toàn cầu của Harvard Business School, Chủ tịch Uỷ ban Cố vấn Quốc tế Chương trình Giáo dục Công dân Toàn cầu ở Đại học UCLA, đồng sáng lập và lãnh đạo tạp chí Global Commons Review, Đại học UCLA. Nhưng có lẽ công việc có ý nghĩa nhất là tôi cùng cựu Thống đốc Michael Dukakis và hai giáo sư khác ở ĐH Harvard thành lập Diễn đàn Toàn cầu Boston vào cuối năm 2012. Đó là khi tôi đang làm học giả ở Harvard, ông Michael Dukakis là Chủ tịch, tôi là Giám đốc điều hành. Với những sáng kiến về an ninh mạng và hoà bình, an ninh cho thế giới, từ mô hình xã hội trí tuệ nhân tạo, chúng tôi triển khai những sáng kiến có ý nghĩa như Khế ước Xã hội mới trong thời đại trí tuệ nhân tạo, chính phủ trí tuệ nhân tạo, công dân trí tuệ nhân tạo, quốc hội trí tuệ nhân tạo... Với uy tín cao của ông Michael Dukakis, và những vấn đề đặt ra có ý nghĩa thời đại, cùng với những lãnh đạo trụ cột là những giáo sư hàng đầu ở Đại học Harvard, MIT, chúng tôi đã thu hút được những nhà lãnh đạo, những giáo sư ở các trường đại học hàng đầu tham gia, hợp tác với các trường đại học hàng đầu, với LHQ, OECD, Ngân hàng Thế giới... Tôi thấy công việc của mình, và cuộc đời thật đẹp, rất có ý nghĩa. | [
108,
287,
285,
161,
208,
362,
266,
1949,
105,
924,
1897,
884,
27393,
2295,
24807,
843,
410,
119,
754,
441,
5247,
1556,
6526,
105,
754,
441,
10051,
13041,
398,
862,
133,
138,
813,
411,
104,
2742,
685,
2308,
352,
5993,
496,
13209,
813,
411,
235,
2874,
23329,
746,
125,
196,
185,
220,
122,
112,
885,
106,
560,
494,
2392,
556,
636,
639,
651,
185,
239,
119,
135,
877,
166,
105,
512,
7887,
157,
4030,
105,
196,
106,
1969,
3023,
870,
475,
1849,
105,
556,
636,
639,
236,
216,
258,
352,
1926,
131,
578,
200,
123,
125,
1480,
373,
146,
300,
103,
391,
195,
151,
162,
1391,
852,
200,
21970,
161,
17497,
134,
110,
715,
1675,
323,
903,
270,
437,
1431,
6655,
312,
115,
1132,
1161,
1480,
1191,
195,
274,
242,
1010,
119,
6237,
298,
109,
407,
590,
107,
120,
411,
817,
148,
560,
494,
560,
162,
213,
125,
151,
162,
6215,
231,
4292,
686,
31156,
1134,
364,
15137,
108,
2086,
2884,
2027,
27708,
103,
3912,
1222,
2717,
1085,
2493,
264,
109,
214,
590,
201,
2811,
120,
242,
1010,
165,
128,
5247,
1556,
6526,
103,
3935,
4305,
2689,
103,
5523,
7415,
332,
10945,
5621,
28180,
21264,
409,
112,
208,
362,
266,
5224,
5414,
104,
2742,
685,
2308,
352,
9321,
114,
378,
1701,
1434,
243,
217,
125,
221,
318,
420,
229,
1678,
411,
161,
208,
362,
266,
1949,
161,
3017,
249,
346,
345,
158,
187,
273,
414,
7914,
119,
120,
1216,
3926,
103,
841,
225,
2008,
487,
274,
862,
133,
117,
174,
141,
472,
209,
148,
178,
253,
5286,
298,
310,
277,
862,
133,
103,
191,
985,
25863,
560,
700,
560,
162,
813,
1264,
151,
162,
6215,
27708,
117,
164,
3125,
2742,
685,
2308,
352,
5993,
203,
248,
106,
420,
229,
107,
242,
1010,
105,
219,
361,
215,
386,
119,
592,
464,
104,
813,
411,
103,
237,
115,
1375,
109,
210,
185,
492,
104,
17928,
2179,
268,
165,
140,
407,
590,
105,
195,
909,
264,
119,
109,
152,
261,
2758,
109,
214,
3090,
208,
362,
266,
1949,
3786,
105,
924,
1897,
884,
2295,
24807,
4710,
106,
196,
113,
166,
109,
611,
925,
182,
104,
2742,
685,
2308,
352,
9321,
164,
925,
138,
608,
147,
3118,
1231,
2025,
275,
254,
336,
167,
108,
121,
138,
147,
250,
2595,
109,
122,
333,
104,
200,
518,
334,
195,
178,
119,
151,
162,
319,
237,
635,
1361,
975,
181,
158,
342,
7519,
105,
115,
184,
797,
183,
432,
242,
200,
233,
151,
112,
2351,
148,
254,
1433,
118,
203,
1608,
208,
362,
266,
1949,
161,
2391,
299,
416,
413,
107,
503,
1876,
1533,
157,
122,
106,
120,
218,
151,
162,
136,
199,
113,
273,
414,
161,
5060,
5783,
206,
2720,
110,
279,
274,
119,
200,
105,
109,
142,
412,
3227,
274,
192,
130,
3776,
996,
2100,
313,
188,
273,
4399,
467,
236,
216,
140,
705,
482,
623,
135,
142,
1219,
129,
1219,
220,
411,
690,
204,
179,
486,
125,
273,
3715,
1683,
129,
186,
175,
249,
167,
195,
1004,
119,
273,
414,
143,
151,
162,
107,
120,
209,
192,
1011,
3783,
108,
121,
109,
501,
657,
159,
175,
1326,
4890,
376,
1502,
106,
358,
151,
162,
124,
1012,
1020,
672,
239,
114,
847,
2728,
740,
306,
109,
1171,
299,
125,
847,
1028,
163,
187,
2664,
1542,
428,
1171,
299,
228,
1591,
1538,
151,
162,
3585,
854,
183,
171,
414,
10380,
596,
477,
2947,
123,
1581,
155,
148,
151,
890,
177,
360,
725,
736,
306,
388,
193,
160,
254,
336,
105,
175,
249,
110,
278,
107,
116,
204,
242,
250,
2111,
194,
195,
178,
252,
144,
103,
170,
142,
200,
105,
175,
249,
137,
185,
260,
203,
151,
162,
223,
144,
666,
308,
105,
342,
1936,
125,
109,
330,
7141,
151,
162,
212,
435,
223,
144,
1718,
342,
281,
225,
353,
824,
209,
103,
281,
223,
216,
195,
528,
135,
281,
415,
109,
553,
522,
151,
162,
105,
553,
522,
142,
1940,
281,
223,
144,
666,
308,
185,
168,
105,
258,
2829,
261,
1403,
104,
109,
198,
165,
913,
739,
110,
139,
106,
163,
159,
366,
454,
2742,
472,
270,
181,
134,
573,
624,
138,
173,
209,
528,
104,
151,
942,
311,
107,
642,
1461,
665,
316,
299,
130,
195,
1004,
119,
151,
890,
130,
2752,
533,
120,
862,
2307,
314,
245,
175,
249,
355,
494,
106,
1461,
665,
185,
3157,
1231,
1678,
411,
407,
124,
604,
138,
191,
5189,
5595,
129,
2587,
1020,
672,
114,
847,
1028,
104,
903,
107,
1388,
2747,
208,
701,
117,
218,
148,
109,
407,
590,
125,
255,
220,
3172,
208,
362,
266,
1949,
161,
3918,
210,
185,
492,
17928,
2179,
115,
227,
304,
2936,
3438,
113,
255,
220,
433,
360,
725,
140,
1627,
106,
144,
3815,
1126,
1273,
5663,
521,
111,
169,
110,
136,
193,
138,
151,
942,
6316,
126,
127,
349,
580,
531,
228,
813,
411,
112,
1594,
817,
162,
813,
266,
2027,
3527,
231,
14860,
4858,
115,
139,
382,
813,
411,
3902,
183,
1100,
1399,
171,
139,
1259,
387,
277,
1035,
206,
1641,
104,
267,
125,
144,
591,
1012,
1020,
672,
239,
516,
286,
114,
847,
1028,
113,
191,
8596,
10575,
2068,
4394,
124,
106,
407,
590,
178,
462,
143,
118,
115,
319,
164,
407,
590,
259,
459,
149,
813,
411,
9332,
1594,
817,
104,
1252,
20048,
2417,
2885,
7496,
105,
754,
441,
5247,
1556,
6526,
831,
1231,
6687,
120,
156,
118,
115,
140,
105,
235,
813,
411,
103,
146,
318,
734,
104,
118,
125,
179,
145,
109,
407,
590,
843,
967,
149,
1678,
411,
125,
592,
464,
327,
647,
105,
212,
435,
639,
137,
185,
175,
10093,
208,
362,
266,
1949,
161,
1225,
203,
260,
316,
1319,
103,
526,
299,
120,
265,
423,
103,
543,
417,
137,
185,
159,
258,
175,
249,
130,
556,
636,
175,
249,
355,
3155,
137,
1629,
353,
4167,
841,
225,
242,
250,
175,
249,
1926,
2201,
345,
1849,
611,
4030,
516,
286,
135,
877,
239,
128,
7068,
103,
135,
877,
166,
103,
22768,
599,
130,
394,
124,
639,
137,
185,
206,
3155,
614,
4072,
344,
192,
975,
223,
562,
827,
724,
375,
278,
394,
124,
172,
204,
242,
250,
7135,
170,
260,
436,
352,
151,
162,
223,
199,
531,
109,
862,
2307,
113,
12878,
1126,
1643,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1131,
8596,
6428,
2742,
685,
2308,
352,
5993,
115,
420,
229,
813,
411,
560,
494,
651,
185,
113,
730,
245,
166,
327,
647,
105,
1480,
291,
651,
185,
187,
273,
414,
4679,
1
] |
world-55246487 | https://www.bbc.com/vietnamese/world-55246487 | Vladimir Kryuchkov: Vì sao KGB không cứu được Liên Xô tan vỡ? | Vladimir Aleksandrovich Kryuchkov (1924-2007) lưu lại dấu ấn trong lịch sử Liên Xô và nước Nga như một lãnh đạo thời suy tàn của Ủy ban An ninh Liên Xô, KGB, và là người phản bội lại cấp trên. | Chủ tịch Ủy ban An ninh Nhà nước KGB Vladimir Kryuchkov (1924 - 2007) trong phiên họp của Liên Xô khóa XII tại Moscow, Liên Xô, tháng 7 năm 1989 Sinh năm ở thành phố Stalingrad anh hùng trong gia đình lao động, có bà ngoại là người Đức (dân thiểu số Đức vùng sông Volga), Kryuchkov tốt nghiệp ngành luật và làm nhà ngoại giao Liên Xô. Làm bí thư thứ ba tại Đại sứ quán Liên Xô ở Budapest năm 1956 dưới quyền Đại sứ Yuri Andropov, ông được cấp trên để ý nhờ tài tổ chức và kiến thức rộng. Andropov lên làm Chủ tịch Ủy ban An ninh Nhà nước (Komitet Gosudarstvennoy Bezopasnosti-KGB) từ 1964 và đưa Kryuchkov vào cơ quan đầy quyền lực này. Tháng 8/1991, Vladimir Kryuchkov là lãnh đạo KGB và nhân vật chủ chốt lập mưu hạ bệ TBT Mikhail Gorbachev trong cuộc đảo chính thất bại. 'Chần chừ và run tay' Vào 6 giờ sáng ngày 19/08, đài Moskva và hãng TASS, theo lệnh của Ủy ban Khẩn cấp (nhóm đảo chính) tuyên bố Gorbachev vì sức khoẻ yếu đã không thể thực hiện nghĩa vụ và Gennady Yanayev, phó tổng thống lên thay. Ông Yanayev đứng đầu một Ủy ban tám người, gồm Vladimir Kryuchkov (KGB), Valentin Pavlov (Thủ tướng), Boris Pugo (Bộ trưởng Nội vụ), Dmitry Yazov (Bộ trưởng Quốc phòng)...và một số người khác. Tuy thế, người chủ mưu là Kryuchkov và cuộc đảo chính đi vào lịch sử như sáng kiến của KGB. Sự thất bại nhanh chóng của nó cũng chứng tỏ KGB không giỏi và đáng sợ như người ta vẫn nghĩ. Nhóm đảo chính không chuẩn bị tốt mà chỉ phản ứng trước kế hoạch của Moscow ký hiệp ước mới ngày 20/08, chuyển nhiều quyền cho 15 nước trong liên bang. Các lãnh đạo phe đảo chính không thuyết phục được nội bộ các ban ngành của họ. Dù bộ trưởng quốc phòng đứng về phe đảo chính, các tư lệnh quân đoàn, gồm cả sư đoàn xe tăng họ cử vào Moscow, đã quay nòng súng, bảo vệ chính phủ hợp pháp. Tại Leningrad, lãnh đạo KGB địa phương ủng hộ thị trưởng Anatoly Sobchak chống lại tướng quân đội Viktor Samsonov thuộc phe đảo chính và ủy ban lâm thời của ông ta. Trong tuyên bố gửi nhân dân Liên Xô, nhóm đảo chính nói dối rằng ông Gorbachev không đủ sức khoẻ để cầm quyền. Nhưng trước sự phản đối của dân và thái độ kiên quyết của Tổng thống Nga Boris Yeltsin, đến chiều cùng ngày, 'tổng thống tự xưng' Yanayev lại lên đài phát biểu rằng ông “trông đợi Gorbachev mau chóng trở về vị trí”. Trong lúc phát biểu, ông Yanayev lộ rõ sự lúng túng trước quốc dân với giọng nói hốt hoảng, hai bàn tay run bắn. Giáo hội Chính thống Nga qua lời Đại trưởng lão Aleksey II đã lên án phe đảo chính, và sang ngày 20/08 Boris Yeltsin ra lệnh tước quyền của quân đội và KGB trên lãnh thổ Nga. Cuộc đảo chính tan rã và cả nhóm thực hiện bị bắt. Sau khi đón Gorbachev trở về, Xô Viết Tối cao Liên Xô tuyên bố ông vẫn là tổng thống Liên Xô và hủy mọi quyết định của Ủy ban Khẩn cấp. 'Vừa kính trọng, vừa căm ghét Gorbachev'? Cựu giám đốc KGB Vladimir Kryuchkov (trái) và bí thư Đảng Cộng sản Oleg Shenin, hai lãnh đạo của cuộc đảo chính tháng 8 năm 1991, tham gia một cuộc biểu tình ủng hộ cộng sản ở Moscow, ngày 23 tháng 2 năm 1994 Quan hệ giữa Gorbachev và Kryuchkov, người lãnh đạo KGB, 'chiếc khiên và thanh kiếm bảo vệ Đảng' tưởng như phải thuận lợi từ ban đầu. Năm 1985, khi Gorbachev lên nắm chức tổng bí thư Đảng và Chủ tịch Liên Xô, Vladimir Kryuchkov tỏ ra hăng hái ủng hộ chính sách đổi mới perestroika. Ở vị trí Cục trưởng Tình báo nước ngoài, Kryuchkov đã chỉ huy 12 nghìn nhân viên, gồm cả Vladimir Putin, và có uy tín trong KGB. Các yếu tố đó, cộng với mối liên hệ chung của sếp cũ, cố TBT Yuri Andropov, người cất nhắc Gorbachev từ cấp tỉnh về trung ương, Kryuchkov được Gorbachev tin tưởng. Gorbachev loại lãnh đạo KGB Viktor Cherbikov, một nhân vật khá bảo thủ, để trao chức đó cho Kryuchkov vào năm 1988. Nhưng Gorbachev càng đổi mới thì Kryuchkov càng mất niềm tin vào perestroika, thậm chí đã bí mật nghe lén, theo dõi Gorbachev, đặt cho vị tổng bí thư mã số 'Đối tượng 110'. Kryuchkov liên kết với phái bảo thủ tổ chức cuộc đảo chính tháng 8/1991. Sau thất bại, ông bị xử tù và từ nhà giam, Kryuchkov viết thư kêu xin lên lãnh đạo, nói ông luôn luôn “vô cùng kính trọng Gorbachev”. Năm 1994, được Duma Quốc gia ân xá, Kryuchkov ra tù, và thêm một lần nữa ông đổi ý và đổ hết cho Gorbachev “làm mất Đông Âu”, làm “Liên Xô sụp đổ”. Năm 2007, Vladimir Kryuchkov qua đời, thọ 83 tuổi và được hầu hết các báo Phương Tây nhắc tên như người chủ mưu (chief plotter) trong cuộc đảo chính nhằm cứu vãn hệ thống Liên Xô. Vì sao KGB không cứu được Liên Xô? Ngày nay, nhiều sử gia đặt câu hỏi vì sao ở vị trí đầy quyền lực và có nguồn thông tin từ bên ngoài, KGB không đánh giá được “các mối đe dọa” dẫn tới sự sụp đổ của Liên Xô, để cảnh báo lãnh đạo. Một cựu nhân viên KGB, Oleg Gordievsky, người cộng tác với tình báo Anh, và sau bỏ trốn sang Phương Tây đã đưa ra một lý do giải thích thực trạng KGB trong cuốn sách viết chung với sử gia Christopher Andrew “Comrade Kryuchkov’s Instructions: Top Secret Files on KGB Foreign Operations 1975–1985” (tạm dịch: Chỉ thị của đồng chí Kryuchkov: Hồ sơ tối mật của hoạt động ngoại tuyến KGB 1975-1985). Theo ông Gordievsky, vào giai đoạn ông Kryuchkov lãnh đạo KGB, tổ chức này đã rất tệ, các trưởng trạm tình báo thường xuyên “nuôi quân trên giấy” (paper agents) để có ngân sách và những báo cáo “tuyệt mật” họ gửi về Moscow đa phần chỉ là lượm lặt từ báo chí Phương Tây hoặc qua dò hỏi giới nhà báo “vào bữa ăn trưa”. Căn bệnh chung của KGB là chỉ báo cáo lên lãnh đạo những gì vừa tai họ về tình hình bên ngoài và bên trong đất nước. Tổ chức này mất đi khả năng dự báo dài hạn và thường phản ứng đầy bạo lực theo thói quen khi gặp phải thách thức mà không nhìn thấy hậu quả chính trị. Thông tin sai lệch từ cả các nước cộng hòa thuộc Liên Xô được Kryuchkov chuyển lên lãnh đạo cao nhất. Theo Amy Knight trong 'The KGB, Perestroika and the Collapse of the Soviet Union' (2003), chính Vladimir Kryuchkov từ 1990 đã đóng vai trò mở ra con đường đẩy Liên Xô đến chỗ sụp đổ (destructive path). Không chỉ che dấu tình hình thực ở các nước Baltic, Kryuchkov tự ra các mật lệnh cứng rắn cho cấp dưới và lập ra các nhóm KGB vũ trang, sẵn sàng trấn áp phe đòi độc lập ở địa phương. Tháng 1/1991, vụ tấn công vào đài truyền hình ở Vilnius, Lithuania đã làm chết 14 thường dân và một sĩ quan KGB. Gorbachev đổ lỗi cho KGB đã đánh giá sai tình hình và phản ứng quá mạnh nhưng vụ việc khiến uy tín của Moscow tại vùng Baltic đã tan vỡ. Việc ly khai chỉ còn là vấn đề thời gian. Các quan chức KGB cũng đề xuất phương pháp trấn áp khi xảy ra xung đột Armenia-Azerbaijan, suýt nữa dẫn tới nội chiến lớn. Mặt khác, vì lý do ý thức hệ, KGB của Vladimir Kryuchkov phóng đại 'mối đe dọa' từ các nhóm bất đồng chính kiến trong trí thức, văn nghệ sĩ Liên Xô mà bỏ qua hẳn sự thay đổi tư duy của các lãnh đạo cao cấp có đầu óc dân tộc chủ nghĩa, gồm cả ba tổng thống các nước cộng hòa Nga, Ukraine và Belarus. Chính họ, cùng lãnh đạo Kazakhstan đã đồng lòng ký hiệp ước giải tán Liên Xô cuối năm 1991. KGB Liên Xô được nước Nga tiếp quản và đổi tên thành Cục Phản gián Liên bang (FSK), và sau là Cục An ninh Liên bang (FSB). Tuy thế, cũng thật oan nếu người ta đổ hết lỗi cho KGB. Toàn bộ bộ máy chính trị Liên Xô vào giai đoạn cuối đều suy thoái nghiêm trọng, như chính lời thủ tướng Liên Xô, Nikolai Ryzhkov viết về năm 1985: “Tình hình đạo lý [nravstennoe] của xã hội chúng ta là thế này. Chúng ta tự ăn cắp của chính mình, trao và nhận hối lộ, báo cáo láo, cả trong văn bản, trên báo đài, từ bục diễn giả, trao huân chương cho nhau và khen ngợi nhau về những lời dối trá. Và thực tế là chuyện đó xảy ra từ trên xuống dưới, từ dưới lên trên...(all of this — from top to bottom and from bottom to top).” Điều an ủy duy nhất cho KGB là đối thủ sừng sỏ của họ, CIA cũng không hề dự báo được sự sụp đổ nhanh chóng của Liên Xô, ngoài những báo cáo chung chung về tình trạng kinh tế đi xuống của hệ thống XHCN những năm 1988-91. Xem thêm cùng chủ đề 30 năm Liên Xô tan rã: Nhà lý luận LX Alexander Yakovlev: https://www.bbc.com/vietnamese/world-54892003 Nước Nga và định mệnh Á-Âu: https://www.bbc.com/vietnamese/world-53991606 Trước Gorbachev, lãnh đạo an ninh Liên Xô Andropov 'từng muốn cải cách' https://www.bbc.com/vietnamese/world-54599027 Covid-19 và thuyết 'Liên Xô bất tử': https://www.bbc.com/vietnamese/world-52789508 | summarize: Chủ tịch Ủy ban An ninh Nhà nước KGB Vladimir Kryuchkov (1924 - 2007) trong phiên họp của Liên Xô khóa XII tại Moscow, Liên Xô, tháng 7 năm 1989 Sinh năm ở thành phố Stalingrad anh hùng trong gia đình lao động, có bà ngoại là người Đức (dân thiểu số Đức vùng sông Volga), Kryuchkov tốt nghiệp ngành luật và làm nhà ngoại giao Liên Xô. Làm bí thư thứ ba tại Đại sứ quán Liên Xô ở Budapest năm 1956 dưới quyền Đại sứ Yuri Andropov, ông được cấp trên để ý nhờ tài tổ chức và kiến thức rộng. Andropov lên làm Chủ tịch Ủy ban An ninh Nhà nước (Komitet Gosudarstvennoy Bezopasnosti-KGB) từ 1964 và đưa Kryuchkov vào cơ quan đầy quyền lực này. Tháng 8/1991, Vladimir Kryuchkov là lãnh đạo KGB và nhân vật chủ chốt lập mưu hạ bệ TBT Mikhail Gorbachev trong cuộc đảo chính thất bại. 'Chần chừ và run tay' Vào 6 giờ sáng ngày 19/08, đài Moskva và hãng TASS, theo lệnh của Ủy ban Khẩn cấp (nhóm đảo chính) tuyên bố Gorbachev vì sức khoẻ yếu đã không thể thực hiện nghĩa vụ và Gennady Yanayev, phó tổng thống lên thay. Ông Yanayev đứng đầu một Ủy ban tám người, gồm Vladimir Kryuchkov (KGB), Valentin Pavlov (Thủ tướng), Boris Pugo (Bộ trưởng Nội vụ), Dmitry Yazov (Bộ trưởng Quốc phòng)...và một số người khác. Tuy thế, người chủ mưu là Kryuchkov và cuộc đảo chính đi vào lịch sử như sáng kiến của KGB. Sự thất bại nhanh chóng của nó cũng chứng tỏ KGB không giỏi và đáng sợ như người ta vẫn nghĩ. Nhóm đảo chính không chuẩn bị tốt mà chỉ phản ứng trước kế hoạch của Moscow ký hiệp ước mới ngày 20/08, chuyển nhiều quyền cho 15 nước trong liên bang. Các lãnh đạo phe đảo chính không thuyết phục được nội bộ các ban ngành của họ. Dù bộ trưởng quốc phòng đứng về phe đảo chính, các tư lệnh quân đoàn, gồm cả sư đoàn xe tăng họ cử vào Moscow, đã quay nòng súng, bảo vệ chính phủ hợp pháp. Tại Leningrad, lãnh đạo KGB địa phương ủng hộ thị trưởng Anatoly Sobchak chống lại tướng quân đội Viktor Samsonov thuộc phe đảo chính và ủy ban lâm thời của ông ta. Trong tuyên bố gửi nhân dân Liên Xô, nhóm đảo chính nói dối rằng ông Gorbachev không đủ sức khoẻ để cầm quyền. Nhưng trước sự phản đối của dân và thái độ kiên quyết của Tổng thống Nga Boris Yeltsin, đến chiều cùng ngày, 'tổng thống tự xưng' Yanayev lại lên đài phát biểu rằng ông “trông đợi Gorbachev mau chóng trở về vị trí”. Trong lúc phát biểu, ông Yanayev lộ rõ sự lúng túng trước quốc dân với giọng nói hốt hoảng, hai bàn tay run bắn. Giáo hội Chính thống Nga qua lời Đại trưởng lão Aleksey II đã lên án phe đảo chính, và sang ngày 20/08 Boris Yeltsin ra lệnh tước quyền của quân đội và KGB trên lãnh thổ Nga. Cuộc đảo chính tan rã và cả nhóm thực hiện bị bắt. Sau khi đón Gorbachev trở về, Xô Viết Tối cao Liên Xô tuyên bố ông vẫn là tổng thống Liên Xô và hủy mọi quyết định của Ủy ban Khẩn cấp. 'Vừa kính trọng, vừa căm ghét Gorbachev'? Cựu giám đốc KGB Vladimir Kryuchkov (trái) và bí thư Đảng Cộng sản Oleg Shenin, hai lãnh đạo của cuộc đảo chính tháng 8 năm 1991, tham gia một cuộc biểu tình ủng hộ cộng sản ở Moscow, ngày 23 tháng 2 năm 1994 Quan hệ giữa Gorbachev và Kryuchkov, người lãnh đạo KGB, 'chiếc khiên và thanh kiếm bảo vệ Đảng' tưởng như phải thuận lợi từ ban đầu. Năm 1985, khi Gorbachev lên nắm chức tổng bí thư Đảng và Chủ tịch Liên Xô, Vladimir Kryuchkov tỏ ra hăng hái ủng hộ chính sách đổi mới perestroika. Ở vị trí Cục trưởng Tình báo nước ngoài, Kryuchkov đã chỉ huy 12 nghìn nhân viên, gồm cả Vladimir Putin, và có uy tín trong KGB. Các yếu tố đó, cộng với mối liên hệ chung của sếp cũ, cố TBT Yuri Andropov, người cất nhắc Gorbachev từ cấp tỉnh về trung ương, Kryuchkov được Gorbachev tin tưởng. Gorbachev loại lãnh đạo KGB Viktor Cherbikov, một nhân vật khá bảo thủ, để trao chức đó cho Kryuchkov vào năm 1988. Nhưng Gorbachev càng đổi mới thì Kryuchkov càng mất niềm tin vào perestroika, thậm chí đã bí mật nghe lén, theo dõi Gorbachev, đặt cho vị tổng bí thư mã số 'Đối tượng 110'. Kryuchkov liên kết với phái bảo thủ tổ chức cuộc đảo chính tháng 8/1991. Sau thất bại, ông bị xử tù và từ nhà giam, Kryuchkov viết thư kêu xin lên lãnh đạo, nói ông luôn luôn “vô cùng kính trọng Gorbachev”. Năm 1994, được Duma Quốc gia ân xá, Kryuchkov ra tù, và thêm một lần nữa ông đổi ý và đổ hết cho Gorbachev “làm mất Đông Âu”, làm “Liên Xô sụp đổ”. Năm 2007, Vladimir Kryuchkov qua đời, thọ 83 tuổi và được hầu hết các báo Phương Tây nhắc tên như người chủ mưu (chief plotter) trong cuộc đảo chính nhằm cứu vãn hệ thống Liên Xô. Vì sao KGB không cứu được Liên Xô? Ngày nay, nhiều sử gia đặt câu hỏi vì sao ở vị trí đầy quyền lực và có nguồn thông tin từ bên ngoài, KGB không đánh giá được “các mối đe dọa” dẫn tới sự sụp đổ của Liên Xô, để cảnh báo lãnh đạo. Một cựu nhân viên KGB, Oleg Gordievsky, người cộng tác với tình báo Anh, và sau bỏ trốn sang Phương Tây đã đưa ra một lý do giải thích thực trạng KGB trong cuốn sách viết chung với sử gia Christopher Andrew “Comrade Kryuchkov’s Instructions: Top Secret Files on KGB Foreign Operations 1975–1985” (tạm dịch: Chỉ thị của đồng chí Kryuchkov: Hồ sơ tối mật của hoạt động ngoại tuyến KGB 1975-1985). Theo ông Gordievsky, vào giai đoạn ông Kryuchkov lãnh đạo KGB, tổ chức này đã rất tệ, các trưởng trạm tình báo thường xuyên “nuôi quân trên giấy” (paper agents) để có ngân sách và những báo cáo “tuyệt mật” họ gửi về Moscow đa phần chỉ là lượm lặt từ báo chí Phương Tây hoặc qua dò hỏi giới nhà báo “vào bữa ăn trưa”. Căn bệnh chung của KGB là chỉ báo cáo lên lãnh đạo những gì vừa tai họ về tình hình bên ngoài và bên trong đất nước. Tổ chức này mất đi khả năng dự báo dài hạn và thường phản ứng đầy bạo lực theo thói quen khi gặp phải thách thức mà không nhìn thấy hậu quả chính trị. Thông tin sai lệch từ cả các nước cộng hòa thuộc Liên Xô được Kryuchkov chuyển lên lãnh đạo cao nhất. Theo Amy Knight trong 'The KGB, Perestroika and the Collapse of the Soviet Union' (2003), chính Vladimir Kryuchkov từ 1990 đã đóng vai trò mở ra con đường đẩy Liên Xô đến chỗ sụp đổ (destructive path). Không chỉ che dấu tình hình thực ở các nước Baltic, Kryuchkov tự ra các mật lệnh cứng rắn cho cấp dưới và lập ra các nhóm KGB vũ trang, sẵn sàng trấn áp phe đòi độc lập ở địa phương. Tháng 1/1991, vụ tấn công vào đài truyền hình ở Vilnius, Lithuania đã làm chết 14 thường dân và một sĩ quan KGB. Gorbachev đổ lỗi cho KGB đã đánh giá sai tình hình và phản ứng quá mạnh nhưng vụ việc khiến uy tín của Moscow tại vùng Baltic đã tan vỡ. Việc ly khai chỉ còn là vấn đề thời gian. Các quan chức KGB cũng đề xuất phương pháp trấn áp khi xảy ra xung đột Armenia-Azerbaijan, suýt nữa dẫn tới nội chiến lớn. Mặt khác, vì lý do ý thức hệ, KGB của Vladimir Kryuchkov phóng đại 'mối đe dọa' từ các nhóm bất đồng chính kiến trong trí thức, văn nghệ sĩ Liên Xô mà bỏ qua hẳn sự thay đổi tư duy của các lãnh đạo cao cấp có đầu óc dân tộc chủ nghĩa, gồm cả ba tổng thống các nước cộng hòa Nga, Ukraine và Belarus. Chính họ, cùng lãnh đạo Kazakhstan đã đồng lòng ký hiệp ước giải tán Liên Xô cuối năm 1991. KGB Liên Xô được nước Nga tiếp quản và đổi tên thành Cục Phản gián Liên bang (FSK), và sau là Cục An ninh Liên bang (FSB). Tuy thế, cũng thật oan nếu người ta đổ hết lỗi cho KGB. Toàn bộ bộ máy chính trị Liên Xô vào giai đoạn cuối đều suy thoái nghiêm trọng, như chính lời thủ tướng Liên Xô, Nikolai Ryzhkov viết về năm 1985: “Tình hình đạo lý [nravstennoe] của xã hội chúng ta là thế này. Chúng ta tự ăn cắp của chính mình, trao và nhận hối lộ, báo cáo láo, cả trong văn bản, trên báo đài, từ bục diễn giả, trao huân chương cho nhau và khen ngợi nhau về những lời dối trá. Và thực tế là chuyện đó xảy ra từ trên xuống dưới, từ dưới lên trên...(all of this — from top to bottom and from bottom to top).” Điều an ủy duy nhất cho KGB là đối thủ sừng sỏ của họ, CIA cũng không hề dự báo được sự sụp đổ nhanh chóng của Liên Xô, ngoài những báo cáo chung chung về tình trạng kinh tế đi xuống của hệ thống XHCN những năm 1988-91. Xem thêm cùng chủ đề 30 năm Liên Xô tan rã: Nhà lý luận LX Alexander Yakovlev: https://www.bbc.com/vietnamese/world-54892003 Nước Nga và định mệnh Á-Âu: https://www.bbc.com/vietnamese/world-53991606 Trước Gorbachev, lãnh đạo an ninh Liên Xô Andropov 'từng muốn cải cách' https://www.bbc.com/vietnamese/world-54599027 Covid-19 và thuyết 'Liên Xô bất tử': https://www.bbc.com/vietnamese/world-52789508 | [
108,
287,
285,
161,
483,
492,
1053,
504,
1020,
672,
571,
142,
7092,
2850,
23400,
4342,
7716,
233,
3581,
371,
113,
928,
720,
104,
560,
1223,
1666,
5294,
149,
5942,
560,
4214,
253,
1489,
147,
4099,
1977,
147,
108,
121,
164,
548,
21950,
365,
1645,
113,
165,
539,
825,
5939,
107,
263,
470,
106,
111,
663,
14374,
1713,
166,
663,
501,
1551,
22640,
856,
23400,
514,
1377,
859,
1023,
105,
140,
152,
470,
384,
560,
4578,
2110,
1039,
593,
259,
459,
149,
440,
981,
1027,
560,
1223,
108,
121,
8066,
147,
8616,
768,
168,
440,
981,
11350,
15854,
103,
118,
117,
373,
159,
130,
108,
232,
1211,
326,
420,
229,
105,
357,
329,
11623,
15854,
227,
140,
483,
492,
1053,
504,
1020,
672,
571,
142,
7134,
674,
320,
5612,
332,
5404,
5366,
7626,
569,
332,
6280,
231,
674,
364,
5184,
7507,
15064,
231,
9397,
176,
13954,
20000,
371,
148,
7573,
105,
251,
23400,
138,
225,
146,
858,
168,
265,
433,
1917,
1570,
15490,
103,
2850,
23400,
106,
261,
247,
7092,
105,
157,
1424,
185,
2146,
925,
1563,
1030,
8465,
3500,
5705,
4542,
113,
460,
541,
122,
946,
4555,
14547,
9137,
12554,
105,
7010,
13792,
1339,
1413,
339,
611,
191,
2239,
6218,
103,
1051,
20513,
105,
833,
21049,
103,
181,
1762,
104,
1053,
504,
108,
16660,
373,
444,
20465,
541,
122,
371,
480,
399,
4542,
171,
543,
3097,
675,
115,
110,
136,
223,
493,
404,
197,
105,
20746,
364,
9587,
18444,
103,
1004,
497,
234,
227,
346,
112,
208,
9587,
18444,
715,
178,
172,
1053,
504,
2085,
111,
103,
770,
2850,
23400,
7134,
20000,
856,
15009,
17914,
2948,
1792,
444,
12043,
477,
856,
3810,
5634,
269,
674,
444,
11982,
395,
1113,
197,
856,
7206,
364,
26343,
444,
11982,
395,
162,
438,
371,
9194,
172,
166,
111,
911,
421,
1672,
111,
185,
1563,
106,
23400,
105,
460,
541,
122,
184,
138,
478,
324,
128,
611,
357,
104,
7092,
112,
1153,
946,
1351,
838,
1332,
104,
335,
127,
463,
776,
7092,
110,
2036,
105,
549,
964,
128,
111,
169,
244,
6647,
2328,
320,
541,
122,
110,
862,
133,
514,
145,
163,
391,
475,
226,
699,
763,
104,
1974,
667,
2148,
1126,
239,
191,
1088,
6218,
103,
589,
158,
168,
114,
1454,
142,
113,
316,
5182,
303,
261,
247,
1006,
541,
122,
110,
1026,
618,
117,
1554,
816,
109,
504,
859,
104,
1078,
1612,
816,
395,
198,
438,
715,
125,
1006,
541,
122,
103,
109,
276,
1762,
252,
6579,
770,
186,
441,
526,
529,
321,
154,
368,
138,
5942,
115,
1015,
7090,
6843,
327,
1486,
122,
256,
279,
2290,
919,
18998,
103,
261,
247,
7092,
439,
412,
535,
1061,
461,
395,
21982,
26691,
424,
153,
477,
252,
1062,
6694,
4406,
3782,
674,
1792,
1182,
1006,
541,
122,
105,
1095,
504,
2242,
221,
104,
118,
2220,
298,
480,
399,
916,
157,
137,
560,
4214,
491,
541,
122,
123,
2279,
160,
118,
4542,
110,
620,
543,
3097,
130,
898,
1698,
311,
226,
144,
391,
195,
104,
137,
105,
869,
976,
1846,
302,
104,
408,
234,
468,
3810,
7839,
103,
155,
1337,
264,
2259,
377,
12605,
234,
222,
3607,
257,
9587,
18444,
153,
227,
1051,
212,
284,
160,
118,
401,
16352,
1390,
4542,
4397,
1332,
319,
125,
297,
512,
863,
298,
398,
212,
284,
103,
118,
9587,
18444,
2301,
450,
144,
4756,
269,
3156,
226,
198,
137,
119,
2347,
123,
8221,
9594,
196,
746,
600,
7010,
7714,
754,
567,
448,
234,
468,
235,
366,
440,
395,
3306,
26858,
364,
3430,
115,
227,
304,
1006,
541,
122,
103,
105,
586,
191,
1088,
6218,
3810,
7839,
124,
1762,
2438,
168,
104,
252,
1062,
105,
7092,
159,
261,
1403,
2062,
2226,
541,
122,
2022,
4445,
105,
186,
491,
223,
493,
133,
6203,
759,
129,
1340,
4542,
319,
125,
103,
1223,
3113,
2658,
291,
560,
1223,
480,
399,
118,
244,
106,
497,
234,
560,
1223,
105,
1364,
389,
302,
190,
104,
1053,
504,
108,
16660,
3959,
377,
10452,
1724,
2060,
659,
3922,
2547,
4542,
2810,
2349,
850,
884,
7092,
2850,
23400,
3786,
105,
1039,
593,
348,
607,
262,
13250,
14644,
5698,
196,
261,
247,
104,
204,
541,
122,
253,
1570,
147,
4670,
103,
268,
165,
116,
204,
284,
205,
535,
523,
490,
262,
108,
121,
5942,
191,
2664,
253,
944,
147,
7949,
1511,
732,
415,
4542,
105,
23400,
103,
111,
261,
247,
7092,
103,
377,
15786,
11207,
105,
781,
986,
327,
1486,
11064,
597,
128,
139,
1586,
418,
148,
504,
2656,
832,
6657,
103,
129,
4542,
227,
1148,
229,
497,
1039,
593,
348,
105,
483,
492,
560,
4214,
2850,
23400,
776,
124,
3517,
4619,
535,
1061,
122,
333,
345,
239,
108,
24073,
112,
108,
978,
297,
512,
1959,
395,
1982,
188,
142,
1940,
23400,
115,
163,
1254,
1178,
1428,
157,
2368,
770,
186,
2850,
7148,
105,
107,
108,
1593,
875,
113,
7092,
112,
303,
675,
712,
397,
1107,
119,
882,
316,
732,
630,
104,
3863,
3629,
601,
3500,
11350,
15854,
103,
111,
2128,
982,
4542,
148,
373,
769,
125,
396,
3648,
23400,
117,
4542,
193,
4818,
4542,
534,
261,
247,
7092,
6694,
15510,
1470,
15679,
103,
172,
157,
1424,
896,
327,
331,
103,
130,
992,
229,
150,
114,
23400,
138,
147,
12105,
311,
4542,
536,
345,
239,
143,
23400,
536,
552,
1459,
193,
138,
108,
24073,
103,
2540,
320,
356,
115,
1039,
2820,
701,
4547,
103,
181,
1156,
4542,
103,
1295,
114,
297,
497,
1039,
593,
2610,
166,
18132,
176,
706,
8540,
1263,
23400,
316,
299,
119,
1194,
327,
331,
420,
229,
460,
541,
122,
253,
1570,
15490,
112,
759,
946,
5429,
118,
133,
528,
717,
105,
148,
152,
5854,
23400,
508,
593,
758,
676,
227,
261,
2758,
123,
118,
637,
637,
15740,
264,
1724,
308,
4542,
863,
832,
8339,
117,
13072,
162,
165,
108,
2425,
9583,
23400,
124,
3573,
105,
426,
172,
400,
761,
118,
345,
108,
232,
105,
880,
538,
114,
4542,
9273,
552,
510,
785,
1616,
140,
401,
8376,
1223,
1832,
880,
863,
832,
4621,
2850,
23400,
235,
3436,
3708,
6849,
722,
105,
117,
1098,
538,
109,
188,
1507,
658,
982,
465,
128,
111,
185,
1563,
444,
25807,
108,
962,
2948,
8030,
371,
113,
460,
541,
122,
745,
402,
4591,
732,
234,
560,
4578,
865,
350,
7092,
110,
402,
117,
560,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
2850,
19342,
16233,
23400,
4342,
7716,
7795,
16530,
931,
153,
988,
108,
1633,
113,
478,
324,
560,
1223,
105,
142,
468,
128,
172,
261,
247,
221,
782,
1385,
104,
1053,
504,
1020,
672,
560,
4214,
7092,
103,
105,
106,
111,
391,
6683,
153,
373,
3658,
1
] |
vietnam-42682738 | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-42682738 | Buồn vui quanh bình phẩm về hoa hậu người Ê Đê | 'Tôi thực sự đau lòng' về hành xử bình phẩm của một nhà báo thuộc truyền thông nhà nước ở Việt Nam về tân hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam 2017, H'Hen Niê, nhưng vui cho đồng bào Ê Đê, một nhà báo tự do nói với BBC trong một trao đổi về chủ đề văn hóa liên quan Việt Nam. | Nhà báo tự do Phạm Cao Phong (phải) bình luận với BBC Tiếng Việt trong một chương trình trực tuyến trên kênh Facebook hôm 12/01/2018 Trao đổi với BBC Tiếng Việt hôm thứ Sáu, 12/01/2018, cây bút tự do và nhiếp ảnh gia Phạm Cao Phong đến từ Paris, Pháp, bình luận về một bình phẩm gây tranh cãi của một 'phóng viên kỳ cựu' của báo Lao Động về tân Hoa hậu: VN: Thi hoa hậu quá nhiều có cần thiết? Hoa hậu Myanmar bị truất quyền thi sắc đẹp tại Việt Nam 'Đêm vô thức' và đất Tây Nguyên tới Nhà Hát Lớn Đề xuất cải tiến chữ Việt 'gây tranh cãi mạnh' "Đọc cái tin ấy, nói thực là tôi không thể tưởng tượng nổi là một người làm báo, nhất là làm báo lâu năm, thì tôi thực sự đau lòng cho hiện trạng báo chí như thế, có một phóng viên như thế. "Tuy nhiên, tôi rất vui, vui hơn nhiều, vì có một người con gái dân tộc trở thành Hoa hậu. Tại sao? Vì xuất thân của cô, vì những tâm sự của cô đó, lời nói của cô đã làm cho tôi rung động." Gần đây, truyền thông Việt Nam đưa tin phóng viên Đào Tuấn, người đã có những bình luận gây tranh cãi về Hoa hậu H'Hen Niê, đã đưa ra lời xin lỗi, như trang mạng của Đài Tiếng Nói Việt Nam (VOV) hôm 09/01 cho hay: "Nhà báo Đào Tuấn (phóng viên của Báo Lao Động) đã thừa nhận mình sai vì đã đăng tải nội dung xúc phạm, miệt thị tới tân Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam 2017 H'Hen Niê trên trang Facebook cá nhân. "Hôm nay (9/1), nhà báo Đào Tuấn đã làm tường trình gửi Bộ Thông tin và Truyền thông cũng như cơ quan nơi nhà báo đang làm việc." 'Gây bức xúc dư luận' Trang mạng của Đài Tiếng Nói Việt Nam đăng tin về diễn biến sự việc liên quan tới nhà báo và bình phẩm tân Hoa Hậu Việt Nam người Ê đê Thi Hoa hậu Trái đất 2016 Vụ người mẫu 14 tuổi từ Nga chết ở Thượng Hải Vẫn trang tin trên mạng của VOV cho hay: "Trước đó, ngày 6/1, sau khi cô gái người Ê Đê - H'Hen Niê đăng quang hoa hậu tại chung kết cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam 2017, phóng viên Đào Tuấn của báo Lao Động đã đăng trên trang Facebook cá nhân có nội dung miệt thị, xúc phạm danh dự đối với tân hoa hậu, gây bức xúc trong dư luận." Bình luận về diễn biến xin lỗi này của nhà báo ở Việt Nam, nhà báo tự do Phạm Cao Phong nói: "Tôi nghĩ rằng đầu tiên làm nghề nhà báo phải có tình yêu đã, phải biết nhận thức cái đẹp đã, bởi vì chỉ có cái đẹp mới có thể cứu vãn được thế giới, câu nói ấy không phải của tôi, thì cảm thấy rằng mình chưa nhìn thấy cái đẹp, chưa đủ cảm nhận về cái đẹp, không đủ trình độ hoặc thiếu may mắn về học hành, thì tôi nghĩ là không nên chọn nghề đó. "Lời xin lỗi đó không còn giá trị, tại vì người ta nói nó không thể hiện một cái gì cả, mặc dù đấy là một lời xin lỗi, bởi vì những nét đau không thể nào xóa được, người ta có thể quên đi, nhưng những lời xỉ nhục như thế, mặc dù anh nói xin lỗi, nhưng không thể xóa được." Nhà xã hội học Khuất Thu Hồng cho đây là một hành vi 'bắt nạt' và là một hiện tượng kiểu mới trên mạng xã hội và Internet Theo nhà báo Phạm Cao Phong, bình phẩm của nhà báo ở Việt Nam là có tính chất 'phân biệt chủng tộc' và 'phân biệt nòi giống', ông nêu quan điểm: "Cái gọi là 'racism' - phân biệt chủng tộc, phân biệt nòi giống, phân biệt này nọ, thì đã được quy định thành văn bản [pháp luật] và có thể là đi tù, vì đó là sự yếu kém, một sự ích kỷ, một sự lăng mạ không được phép, nhất là đối với một người làm công tác tuyên truyền, làm công tác đại diện cho nền văn hóa của Việt Nam," ông Phong nói với BBC Tiếng Việt qua một chương trình trực tuyến trên Facebook. 'Bắt nạt và gãy bút'? Người mẫu Playboy chụp ảnh 'xúc phạm núi thiêng' VN: Người Hmong 'vươn lên qua đạo Tin Lành' Hôm 08/01 trên Facebook cá nhân của mình, nhà nghiên cứu xã hội học và bình đẳng giới, Tiến sỹ Khuất Thu Hồng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Xã hội (ISDS) đưa ra một nhận xét trong một mục trạng thái có tựa đề 'Bắt nạt'. Bà viết: "Từ đêm hôm qua, sau khi viết mấy dòng như phản ứng trước "cơn" choáng shock đầu tiên khi "bị" đọc Status (dòng trạng thái) tồi tệ kia tôi vẫn cứ bị nó ám ảnh mãi. Tôi không còn tức giận vì những ngôn từ sặc mùi kỳ thị sắc tộc và giới tính đó nữa. "Nhưng tôi không ngừng tưởng tượng đến nỗi đau của nạn nhân và người thân của cô ấy. Tôi tự hỏi, nếu có ai đó so sánh cái mũi hay cái miệng của con gái hay em gái anh ta với một cái gì đó tương tự như anh ta đã ví von thì anh ta sẽ cảm thấy thế nào? Liệu anh ta có thấy trái tim mình quặn thắt đau đớn vì thương xót vì bẩt lực khi không thể bảo vệ con, em mình?" Và nhà xã hội học khép lại ý kiến của mình tại mục viết trên Facebook: "Tôi không định "lên lớp" hay rao giảng cho ai. Tôi vốn không thích chia sẻ những câu chuyện tình cảm của cá nhân và gia đình nhưng tôi bị ám ảnh về nỗi đau của H'Hen Niê và có thể của cha mẹ, anh em cô ấy. Tôi muốn mỗi chúng ta trước khi chê bai, miệt thị, thậm chỉ chỉ trêu đùa ai đó, hãy nghĩ xem liệu mình là người ấy mình sẽ cảm thấy thế nào? "Liệu mình là cha mẹ, anh chị của người đó mình sẽ cảm thấy thế nào? Nhắc lại nỗi đau của mình tôi cũng muốn nhắc chính mình cẩn trọng hơn khi nói, khi viểt về ai đó. Chúng ta có thể vô tình nhưng vết thương ta gây ra cho người khác có thể chẳng thể nào lành. Nhà báo Mặc Lâm, cựu Biên tập viên RFA Tiếng Việt, nêu quan điểm về sự việc trên Facebook Thấy gì từ tập đầu phim The Vietnam War? Cải cách 'tiếng Việt' thành 'tiếq Việt' và bình luận từ London Minh Triết phương Đông "Ngày nay, bên cạnh những hòn đá làm sưng đầu, những cành rào chắn lối hay những câu nói miệt thị ném vào mặt, chúng ta còn có thể là nạn nhân của một tệ nạn đang lan ra cấp độ toàn cầu trong những năm gần đây: Bắt nạt trên mạng. Nếu trực tiếp đối diện với H'Hen chắc anh ta sẽ không nói những câu tệ hại kia. "Nhưng dù là trong thế giới ảo - Đừng làm kẻ bắt nạt. Những dòng chữ trên mạng cũng tàn nhẫn lắm. Hãy #binhluanvanminh; #chamdutbatnattrenmang," Tiến sỹ Khuất Thu Hồng nêu quan điểm. Tuy nhiên cũng trên trang mạng xã hội Facebook này, trong một dòng trạng thái khác của mình, nhà báo Mặc Lâm, nguyên biên tập viên của Đài RFA Tiếng Việt nêu một quan điểm và góc nhìn khác, ông viết: "Nhà báo nào cũng ít nhất một lần "gãy" bút, vì vậy, nếu tự nhận mình là nhà báo thì làm ơn đừng a dua ném đá những cây bút gãy. "Đào Tuấn giỏi phê phán, cạnh khóe và bốc mẻ những điều bỉ ổi, anh gãy bút vì chủ quan và chưa đánh giá đúng sự phản ứng của dư luận. Không phải lúc nào cười đùa trên khiếm khuyết của người khác cũng thành công, nhất là những khiếm khuyết ấy do cách nhìn chủ quan của anh. "Nhà báo nào đủ can đảm đưa tay lên nói rằng tôi chưa bao giờ "gãy" bút thì hãy ném đá Đào Tuấn," nhà báo Mặc Lâm nêu quan điểm trên Facebook cá nhân của ông về các diễn biến và sự việc. Mời quí vị bấm vào đường dẫn này để theo dõi ý kiến của nhà báo tự do Phạm Cao Phong trao đổi với BBC Tiếng Việt về chủ đề liên quan hôm 12/01/2018. | summarize: Nhà báo tự do Phạm Cao Phong (phải) bình luận với BBC Tiếng Việt trong một chương trình trực tuyến trên kênh Facebook hôm 12/01/2018 Trao đổi với BBC Tiếng Việt hôm thứ Sáu, 12/01/2018, cây bút tự do và nhiếp ảnh gia Phạm Cao Phong đến từ Paris, Pháp, bình luận về một bình phẩm gây tranh cãi của một 'phóng viên kỳ cựu' của báo Lao Động về tân Hoa hậu: VN: Thi hoa hậu quá nhiều có cần thiết? Hoa hậu Myanmar bị truất quyền thi sắc đẹp tại Việt Nam 'Đêm vô thức' và đất Tây Nguyên tới Nhà Hát Lớn Đề xuất cải tiến chữ Việt 'gây tranh cãi mạnh' "Đọc cái tin ấy, nói thực là tôi không thể tưởng tượng nổi là một người làm báo, nhất là làm báo lâu năm, thì tôi thực sự đau lòng cho hiện trạng báo chí như thế, có một phóng viên như thế. "Tuy nhiên, tôi rất vui, vui hơn nhiều, vì có một người con gái dân tộc trở thành Hoa hậu. Tại sao? Vì xuất thân của cô, vì những tâm sự của cô đó, lời nói của cô đã làm cho tôi rung động." Gần đây, truyền thông Việt Nam đưa tin phóng viên Đào Tuấn, người đã có những bình luận gây tranh cãi về Hoa hậu H'Hen Niê, đã đưa ra lời xin lỗi, như trang mạng của Đài Tiếng Nói Việt Nam (VOV) hôm 09/01 cho hay: "Nhà báo Đào Tuấn (phóng viên của Báo Lao Động) đã thừa nhận mình sai vì đã đăng tải nội dung xúc phạm, miệt thị tới tân Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam 2017 H'Hen Niê trên trang Facebook cá nhân. "Hôm nay (9/1), nhà báo Đào Tuấn đã làm tường trình gửi Bộ Thông tin và Truyền thông cũng như cơ quan nơi nhà báo đang làm việc." 'Gây bức xúc dư luận' Trang mạng của Đài Tiếng Nói Việt Nam đăng tin về diễn biến sự việc liên quan tới nhà báo và bình phẩm tân Hoa Hậu Việt Nam người Ê đê Thi Hoa hậu Trái đất 2016 Vụ người mẫu 14 tuổi từ Nga chết ở Thượng Hải Vẫn trang tin trên mạng của VOV cho hay: "Trước đó, ngày 6/1, sau khi cô gái người Ê Đê - H'Hen Niê đăng quang hoa hậu tại chung kết cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam 2017, phóng viên Đào Tuấn của báo Lao Động đã đăng trên trang Facebook cá nhân có nội dung miệt thị, xúc phạm danh dự đối với tân hoa hậu, gây bức xúc trong dư luận." Bình luận về diễn biến xin lỗi này của nhà báo ở Việt Nam, nhà báo tự do Phạm Cao Phong nói: "Tôi nghĩ rằng đầu tiên làm nghề nhà báo phải có tình yêu đã, phải biết nhận thức cái đẹp đã, bởi vì chỉ có cái đẹp mới có thể cứu vãn được thế giới, câu nói ấy không phải của tôi, thì cảm thấy rằng mình chưa nhìn thấy cái đẹp, chưa đủ cảm nhận về cái đẹp, không đủ trình độ hoặc thiếu may mắn về học hành, thì tôi nghĩ là không nên chọn nghề đó. "Lời xin lỗi đó không còn giá trị, tại vì người ta nói nó không thể hiện một cái gì cả, mặc dù đấy là một lời xin lỗi, bởi vì những nét đau không thể nào xóa được, người ta có thể quên đi, nhưng những lời xỉ nhục như thế, mặc dù anh nói xin lỗi, nhưng không thể xóa được." Nhà xã hội học Khuất Thu Hồng cho đây là một hành vi 'bắt nạt' và là một hiện tượng kiểu mới trên mạng xã hội và Internet Theo nhà báo Phạm Cao Phong, bình phẩm của nhà báo ở Việt Nam là có tính chất 'phân biệt chủng tộc' và 'phân biệt nòi giống', ông nêu quan điểm: "Cái gọi là 'racism' - phân biệt chủng tộc, phân biệt nòi giống, phân biệt này nọ, thì đã được quy định thành văn bản [pháp luật] và có thể là đi tù, vì đó là sự yếu kém, một sự ích kỷ, một sự lăng mạ không được phép, nhất là đối với một người làm công tác tuyên truyền, làm công tác đại diện cho nền văn hóa của Việt Nam," ông Phong nói với BBC Tiếng Việt qua một chương trình trực tuyến trên Facebook. 'Bắt nạt và gãy bút'? Người mẫu Playboy chụp ảnh 'xúc phạm núi thiêng' VN: Người Hmong 'vươn lên qua đạo Tin Lành' Hôm 08/01 trên Facebook cá nhân của mình, nhà nghiên cứu xã hội học và bình đẳng giới, Tiến sỹ Khuất Thu Hồng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Xã hội (ISDS) đưa ra một nhận xét trong một mục trạng thái có tựa đề 'Bắt nạt'. Bà viết: "Từ đêm hôm qua, sau khi viết mấy dòng như phản ứng trước "cơn" choáng shock đầu tiên khi "bị" đọc Status (dòng trạng thái) tồi tệ kia tôi vẫn cứ bị nó ám ảnh mãi. Tôi không còn tức giận vì những ngôn từ sặc mùi kỳ thị sắc tộc và giới tính đó nữa. "Nhưng tôi không ngừng tưởng tượng đến nỗi đau của nạn nhân và người thân của cô ấy. Tôi tự hỏi, nếu có ai đó so sánh cái mũi hay cái miệng của con gái hay em gái anh ta với một cái gì đó tương tự như anh ta đã ví von thì anh ta sẽ cảm thấy thế nào? Liệu anh ta có thấy trái tim mình quặn thắt đau đớn vì thương xót vì bẩt lực khi không thể bảo vệ con, em mình?" Và nhà xã hội học khép lại ý kiến của mình tại mục viết trên Facebook: "Tôi không định "lên lớp" hay rao giảng cho ai. Tôi vốn không thích chia sẻ những câu chuyện tình cảm của cá nhân và gia đình nhưng tôi bị ám ảnh về nỗi đau của H'Hen Niê và có thể của cha mẹ, anh em cô ấy. Tôi muốn mỗi chúng ta trước khi chê bai, miệt thị, thậm chỉ chỉ trêu đùa ai đó, hãy nghĩ xem liệu mình là người ấy mình sẽ cảm thấy thế nào? "Liệu mình là cha mẹ, anh chị của người đó mình sẽ cảm thấy thế nào? Nhắc lại nỗi đau của mình tôi cũng muốn nhắc chính mình cẩn trọng hơn khi nói, khi viểt về ai đó. Chúng ta có thể vô tình nhưng vết thương ta gây ra cho người khác có thể chẳng thể nào lành. Nhà báo Mặc Lâm, cựu Biên tập viên RFA Tiếng Việt, nêu quan điểm về sự việc trên Facebook Thấy gì từ tập đầu phim The Vietnam War? Cải cách 'tiếng Việt' thành 'tiếq Việt' và bình luận từ London Minh Triết phương Đông "Ngày nay, bên cạnh những hòn đá làm sưng đầu, những cành rào chắn lối hay những câu nói miệt thị ném vào mặt, chúng ta còn có thể là nạn nhân của một tệ nạn đang lan ra cấp độ toàn cầu trong những năm gần đây: Bắt nạt trên mạng. Nếu trực tiếp đối diện với H'Hen chắc anh ta sẽ không nói những câu tệ hại kia. "Nhưng dù là trong thế giới ảo - Đừng làm kẻ bắt nạt. Những dòng chữ trên mạng cũng tàn nhẫn lắm. Hãy #binhluanvanminh; #chamdutbatnattrenmang," Tiến sỹ Khuất Thu Hồng nêu quan điểm. Tuy nhiên cũng trên trang mạng xã hội Facebook này, trong một dòng trạng thái khác của mình, nhà báo Mặc Lâm, nguyên biên tập viên của Đài RFA Tiếng Việt nêu một quan điểm và góc nhìn khác, ông viết: "Nhà báo nào cũng ít nhất một lần "gãy" bút, vì vậy, nếu tự nhận mình là nhà báo thì làm ơn đừng a dua ném đá những cây bút gãy. "Đào Tuấn giỏi phê phán, cạnh khóe và bốc mẻ những điều bỉ ổi, anh gãy bút vì chủ quan và chưa đánh giá đúng sự phản ứng của dư luận. Không phải lúc nào cười đùa trên khiếm khuyết của người khác cũng thành công, nhất là những khiếm khuyết ấy do cách nhìn chủ quan của anh. "Nhà báo nào đủ can đảm đưa tay lên nói rằng tôi chưa bao giờ "gãy" bút thì hãy ném đá Đào Tuấn," nhà báo Mặc Lâm nêu quan điểm trên Facebook cá nhân của ông về các diễn biến và sự việc. Mời quí vị bấm vào đường dẫn này để theo dõi ý kiến của nhà báo tự do Phạm Cao Phong trao đổi với BBC Tiếng Việt về chủ đề liên quan hôm 12/01/2018. | [
108,
287,
285,
161,
571,
188,
222,
180,
971,
1863,
1806,
4710,
342,
410,
119,
378,
1434,
131,
113,
116,
741,
277,
821,
1490,
159,
1887,
1247,
325,
25060,
5250,
3804,
345,
119,
378,
1434,
131,
325,
259,
2668,
25060,
6915,
1003,
2255,
222,
180,
105,
5844,
349,
165,
971,
1863,
1806,
155,
148,
3965,
1862,
342,
410,
125,
116,
342,
765,
383,
250,
1346,
104,
116,
377,
15797,
182,
393,
924,
257,
104,
188,
1992,
2783,
125,
1702,
254,
878,
161,
3641,
3367,
1414,
1973,
310,
158,
107,
260,
583,
347,
254,
878,
2059,
133,
5641,
168,
697,
1038,
1142,
149,
131,
132,
377,
12238,
616,
329,
257,
105,
282,
658,
1533,
228,
571,
15341,
5589,
3618,
387,
655,
472,
1302,
131,
377,
4103,
250,
1346,
417,
257,
189,
5316,
292,
193,
2845,
123,
223,
106,
141,
110,
136,
597,
706,
738,
106,
116,
111,
140,
2821,
202,
106,
140,
188,
727,
1542,
143,
141,
223,
144,
1187,
694,
114,
199,
612,
188,
356,
128,
1672,
107,
116,
662,
182,
128,
2177,
3169,
572,
141,
215,
8033,
1276,
183,
158,
103,
171,
107,
116,
111,
219,
1204,
137,
796,
319,
164,
254,
5157,
919,
1608,
865,
387,
481,
104,
602,
103,
171,
120,
315,
144,
104,
602,
397,
366,
123,
104,
602,
115,
140,
114,
141,
108,
4346,
192,
294,
2480,
1009,
425,
206,
131,
132,
251,
193,
662,
182,
1983,
5224,
111,
115,
107,
120,
342,
410,
383,
250,
1346,
125,
254,
878,
12199,
16373,
103,
115,
251,
124,
366,
676,
6889,
128,
509,
427,
104,
762,
1434,
1524,
131,
132,
21013,
325,
18881,
114,
6568,
6131,
188,
1983,
1949,
444,
15797,
182,
104,
1110,
1992,
2783,
371,
115,
1175,
238,
267,
714,
171,
115,
687,
1299,
735,
908,
990,
4414,
6676,
461,
228,
1702,
254,
878,
2953,
705,
131,
132,
2882,
12199,
16373,
159,
509,
1247,
499,
1876,
189,
5886,
275,
13202,
5018,
856,
152,
188,
1983,
1949,
115,
140,
1289,
277,
916,
429,
1251,
193,
105,
1848,
206,
127,
128,
225,
146,
328,
152,
188,
167,
140,
156,
294,
9804,
4084,
954,
990,
1136,
410,
257,
1786,
427,
104,
762,
1434,
1524,
131,
132,
687,
193,
125,
407,
625,
144,
156,
316,
146,
228,
152,
188,
105,
342,
765,
1702,
254,
3551,
131,
132,
111,
108,
9414,
6728,
3367,
254,
878,
2186,
282,
2434,
1269,
111,
1541,
1904,
722,
148,
468,
654,
108,
121,
1144,
864,
3435,
231,
509,
193,
159,
427,
104,
9866,
114,
6568,
189,
3568,
397,
191,
9334,
103,
187,
129,
602,
1204,
111,
108,
9414,
20911,
233,
12199,
16373,
687,
3127,
1414,
878,
149,
630,
299,
204,
697,
254,
878,
2953,
705,
131,
132,
3651,
662,
182,
1983,
1949,
104,
188,
1992,
2783,
115,
687,
159,
509,
1247,
499,
157,
107,
735,
908,
6676,
5285,
990,
473,
595,
382,
195,
119,
1702,
1414,
4849,
383,
954,
990,
113,
1136,
410,
294,
644,
410,
125,
407,
625,
676,
1145,
126,
104,
152,
188,
108,
121,
131,
578,
152,
188,
222,
180,
971,
1863,
1806,
795,
800,
372,
160,
178,
462,
140,
1469,
152,
188,
139,
107,
205,
436,
115,
103,
139,
217,
238,
329,
292,
1142,
115,
103,
626,
171,
163,
107,
292,
1142,
239,
107,
136,
402,
4591,
117,
175,
1555,
476,
123,
728,
110,
139,
104,
1278,
143,
406,
203,
160,
267,
289,
485,
203,
292,
3860,
289,
620,
406,
238,
125,
292,
3860,
110,
620,
277,
359,
451,
815,
1436,
2403,
125,
214,
209,
103,
143,
141,
372,
106,
110,
237,
680,
1469,
837,
189,
9122,
676,
1145,
150,
110,
177,
314,
1261,
149,
171,
111,
169,
123,
335,
110,
136,
199,
116,
292,
218,
186,
103,
945,
428,
1730,
106,
116,
366,
676,
6889,
626,
171,
120,
2479,
1187,
110,
136,
224,
1851,
117,
103,
111,
169,
107,
136,
1729,
2251,
170,
120,
366,
4228,
2410,
128,
1672,
945,
428,
365,
123,
676,
6889,
170,
110,
136,
1851,
117,
294,
571,
293,
213,
214,
11706,
332,
1947,
1615,
114,
248,
106,
116,
209,
554,
6751,
4811,
257,
105,
106,
116,
199,
706,
1138,
239,
159,
427,
293,
213,
105,
2603,
520,
152,
188,
971,
1863,
3984,
342,
765,
104,
152,
188,
108,
121,
131,
132,
106,
107,
334,
562,
377,
9399,
575,
1519,
796,
257,
105,
377,
9399,
575,
8517,
855,
1452,
118,
917,
146,
7260,
189,
4046,
343,
106,
12547,
376,
8521,
257,
233,
613,
575,
1519,
2483,
613,
575,
8517,
855,
103,
613,
575,
126,
6667,
143,
115,
117,
565,
190,
164,
355,
288,
1775,
12456,
330,
1649,
105,
107,
136,
106,
184,
3573,
171,
150,
106,
144,
675,
4198,
116,
144,
812,
6416,
116,
144,
2679,
5390,
110,
117,
7411,
202,
106,
195,
119,
116,
111,
140,
135,
274,
480,
425,
103,
140,
135,
274,
273,
681,
114,
639,
355,
471,
104,
131,
8036,
118,
1806,
123,
119,
378,
1434,
131,
235,
116,
741,
277,
821,
1490,
159,
5578,
377,
11742,
4811,
105,
5078,
2255,
2810,
606,
1541,
24130,
1417,
349,
377,
14289,
473,
1687,
3604,
257,
3641,
606,
4872,
22328,
227,
235,
247,
1740,
5460,
257,
1131,
25966,
159,
1247,
499,
157,
104,
1081,
152,
568,
402,
293,
213,
214,
105,
342,
1936,
1555,
1075,
817,
11706,
332,
1947,
10083,
1348,
395,
1348,
1811,
402,
1327,
435,
1643,
213,
22149,
251,
124,
116,
238,
587,
113,
116,
592,
612,
869,
107,
3271,
220,
377,
11742,
4811,
1263,
753,
2492,
4491,
1370,
325,
1244,
187,
129,
508,
938,
1226,
128,
391,
475,
226,
7082,
231,
207,
5676,
2765,
772,
6489,
178,
462,
129,
5035,
207,
901,
10293,
11848,
444,
22729,
612,
869,
371,
2098,
1273,
1387,
141,
244,
532,
133,
335,
1948,
349,
8432,
388,
110,
177,
766,
2288,
171,
120,
691,
148,
10721,
2979,
393,
461,
1038,
796,
105,
249,
334,
150,
1229,
1960,
141,
110,
1705,
597,
706,
155,
1510,
1187,
104,
627,
157,
105,
111,
481,
104,
602,
3210,
388,
222,
4285,
323,
107,
375,
150,
648,
1596,
292,
2766,
194,
292,
2227,
104,
219,
1204,
194,
640,
1204,
365,
169,
119,
116,
292,
218,
150,
489,
222,
128,
365,
169,
115,
1380,
6792,
143,
365,
169,
134,
406,
203,
175,
1684,
2593,
365,
169,
107,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
4336,
223,
144,
1187,
694,
257,
125,
209,
528,
342,
765,
104,
116,
152,
188,
624,
425,
206,
152,
142,
108,
121,
131,
132,
125,
1702,
1414,
878,
2953,
705,
243,
132,
3651,
12199,
16373,
103,
170,
1276,
114,
210,
1347,
108,
9414,
20911,
103,
116,
152,
188,
222,
180,
123,
119,
378,
113,
116,
992,
345,
125,
185,
220,
355,
471,
316,
146,
131,
629,
1
] |
vert-earth-37872817 | https://www.bbc.com/vietnamese/vert-earth-37872817 | Chúng ta sống thật hay sống ảo? | Bạn có phải là người thật không? Còn tôi thì sao? | Câu hỏi này từng là mối trăn trở quan tâm của các nhà triết học, từ cái thời mà giới khoa học gia chỉ muốn tìm hiểu xem thế giới xung quanh là gì, và tại sao. Thế nhưng ngày nay, một số nhà vật lý, thiên văn học và kỹ sư công nghệ nay đang hào hứng với ý tưởng cho rằng chúng ta thực ra đang sống trong một cỗ máy giả lập khổng lồ, kiểu như thế giới ảo trong phim Ma trận (Matrix), nhưng mọi người đều ngỡ đó là đời thực. Phát hiện sóng radio lạ ngoài vũ trụ Nasa muốn 'ném thiên thạch' về phía Trái Đất Sóng sát thủ nuốt chửng tàu thuyền trên đại dương Nhưng mà mọi thứ đều quá thật chứ không phải là như trong một môi trường giả định. Sức nặng của chiếc tách tôi cầm trong tay, hương vị cà phê tỏa ra từ đó, rồi những âm thanh xung quanh - làm sao những thứ như thế lại có thể là giả được? Tuy nhiên, hãy nhìn vào những bước tiến nhanh chóng trong ngành máy tính và công nghệ thông tin trong vài thập niên vừa qua. Máy tính đem đến cho chúng ta những trò chơi thực tế đến kỳ lạ - chẳng hạn như các nhân vật tự động có phản ứng thích hợp trước các lựa chọn của chúng ta. Điều đó hẳn đã đủ để khiến bạn cảm thấy ít nhiều hoang mang. Trong Ma trận, con người bị kẹt trong một quyền lực hiểm ác, bị mắc kẹt trong thế giới ảo mà họ chấp nhận là 'thực tế' mà không một lời thắc mắc. Cơn ác mộng khoa học về việc bị mắc kẹt trong một thế giới do chính trí não của chúng ta tạo ra là điều đã có từ thời trước, ví dụ như trong phim Videodrome của David Cronenberg (1983), và Brazil của Terry Gilliam (1985). Với những viễn cảnh đáng sợ này, chúng ta nảy sinh ra hai câu hỏi. Làm thế nào để chúng ta biết chuyện đó? Nếu quả thực có thì liệu đó có phải là vấn đề đáng lo ngại không? Liệu có phải Vũ trụ của chúng ta do ai đó tạo ra không? Ý tưởng cho rằng chúng ta đang sống trong một thế giới giả lập được một số nhân vật có tiếng tán thưởng. Hồi tháng 6/2016, doanh nhân công nghệ Elon Musk khẳng định với tỷ lệ "một tỷ ăn một" cho ý tưởng phản bác việc chúng ta đang sống trong "thực tế gốc". Khi đàn sói xám làm bá chủ rừng Yellowstone Bọ hung, từ huyền thoại đến đời thực Lịch sử nhân loại dưới tán cây bồ đề Tương tự, chuyên gia hàng đầu về máy móc thông minh tại Google, Ray Kurzweil nói rằng "có thể toàn bộ vũ trụ của chúng ta là một thử nghiệm khoa học của một số sinh viên trung học tại một vũ trụ khác". Chưa hết, một số nhà vật lý học sẵn sàng tìm hiểu về khả năng này. Hồi 4/2016, một số người đã tranh luận tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Mỹ tại New York. Không ai trong những người này đề cập tới chuyện phải chăng chúng ta đang bị giam giữ về mặt thể chất trong một số môi trường nào đó, và bị 'tẩy não' để tin vào thế giới quanh mình, tương tự như trong Ma trận. Thay vào đó, họ đưa ra ít nhất là hai giả thiết để thuyết phục mọi người tin rằng vũ trụ quanh ta không phải là thật. 'Chúng ta tồn tại dưới một dạng thử nghiệm' Trong giả thiết thứ nhất, nhà thiên văn học Alan Guth từ Viện Công nghệ Massachusetts, Hoa Kỳ, cho rằng toàn bộ vũ trụ của chúng ta là thật, chỉ có điều nó vẫn đang mới chỉ là một dạng thử nghiệm, và rằng nó được tạo ra bởi một trí tuệ siêu phàm, những đối tượng 'nuôi' chúng ta như các nhà sinh học nuôi dưỡng những ổ vi sinh vật. Những nơi nguy hiểm chết người nhất trên Trái Đất Các trận lở đất khủng khiếp không phải luôn chỉ gây hại? Giải mã các quái vật trong Thần Thoại Hy Lạp Về nguyên tắc, không gì bác bỏ được lập luận theo đó cho rằng vũ trụ hình thành từ một Vụ Nổ Lớn nhân tạo với đầy các vật chất và năng lượng, Guth nói. Thế lực siêu trí tuệ đó cũng không phá hủy được thứ vũ trụ đã hình thành ra nó. Vũ trụ mới sẽ tạo ra khối bong bóng không gian-thời gian riêng của mình, tách khỏi thứ mà nó đã được ấp ủ. Khối bong bóng này sẽ nhanh chóng tách khỏi, rồi mất liên lạc với vũ trụ mẹ. Tuy nhiên, giả thiết này thật ra không làm thay đổi điều gì. Vũ trụ của chúng ta có thể được ra đời trong một thứ gì đó, giống như một vụ nổ được thực hiện trong ống nghiệm, nhưng nó cũng 'thật' về mặt vật lý như thể nó được ra đời một cách 'tự nhiên', bằng một vụ nổ tự nhiên. 'Chúng ta tồn tại theo sự sai khiến' Tuy nhiên, giả thiết thứ hai thu hút mọi sự chú ý bởi nó có vẻ như khiến mọi lập luận của chúng ta về thực tế trở nên yếu ớt. Các siêu máy tính đang ngày càng trở nên mạnh hơn, tạo ra được nhiều sản phẩm trước đây ta khó hình dung ra Musk và những người có ý nghĩ khác thường như ông cho rằng chúng ta hoàn toàn chỉ là những sinh vật tồn tại theo sự sai khiến. Chúng ta có lẽ chẳng là gì ngoài là những chuỗi thông tin bị một số máy tính khổng lồ kiểm soát, giống như các nhân vật trong trò chơi điện tử vậy. Châu Âu, ngôi nhà một thời của loài rùa khổng lồ Tê tê, loài vật bị săn lùng nhất thế giới Cua dừa: 'Tên cướp cạn' trên biển Ngay cả não bộ của chúng ta cũng bị điều khiển và đưa ra phản xạ tương ứng với sự điều khiển đó. Theo quan điểm này, chẳng hề có Ma trận nào ta có thể thoát ra nổi. Đây là nơi chúng ta sống, và là cơ hội duy nhất để chúng ta "sống" được. Nhưng làm thế nào mà điều này lại có thể tồn tại trong thực tế được? Lập luận ở đây được đưa ra khá đơn giản: nếu như chúng ta đã tạo ra được các chủ thể giả lập, có khả năng bắt chước, thì với sự tiến bộ của khoa học công nghệ, hẳn sẽ có một đối tượng tối ưu nào đó được tạo ra và có khả năng biết suy nghĩ, ứng phó với những gì xảy ra trong cuộc sống thật. Chúng ta thực hiện các hoạt động giả lập không chỉ trong các trò chơi mà còn cả trong quá trình nghiên cứu. Các khoa học gia cố kích thích các khía cạnh khác nhau của thế giới ở các mức độ từ hạ nguyên tử (subatomic) cho tới toàn bộ các xã hội, hay các dải ngân hà, thậm chí là cả toàn bộ vũ trụ. Các khoa học gia đã giả lập sự ra đời của Vũ trụ Ví dụ như các hành vi giả lập trên máy tính được thực hiện với động vật có thể cho ta biết các con vật phát triển các ứng xử phức tạp ra sao, chẳng hạn như chúng sẽ túm tụm lại thành nhóm đông, hay đi theo bầy đàn. Các kiểu giả lập bắt chước khác giúp chúng ta hiểu được sự hình thành của các hành tinh, các vì sao và các dải ngân hà. Chúng ta cũng có thể giả lập các xã hội loài người bằng việc dùng những chủ thể đơn giản đưa ra các lựa chọn tương ứng với những quy tắc nhất định. Những điều này cho chúng ta cái nhìn sâu sắc về cách thức hợp tác, về cách các thành phố tiến hóa phát triển, về chuyện giao thông đường bộ và các nền kinh tế vận hành ra sao, và về nhiều thứ khác nữa. Những hình thức giả lập này đang ngày càng trở nên phức tạp hơn, khi mà sức mạnh của máy tính ngày càng to lớn. Các nhà nghiên cứu nhìn nhận rằng sẽ không còn lâu nữa thì việc ra quyết định của các chủ thể này sẽ không còn dựa trên nguyên tắc đơn giản "nếu... thì..." nữa. Thay vào đó, họ sẽ đưa ra cho các chủ thể những mô hình não bộ được đơn giản hóa để xem chúng sẽ phản ứng ra sao. Ai có thể nghĩ được tới chuyện đó khi mà chỉ trước đây chưa lâu chúng ta còn chưa thể tạo ra được người ảo trên máy tính? Những tiến bộ trong việc hiểu được và xác định được chức năng hoạt động của từng mảng trong bộ não cũng như những nguồn thông tin khổng lồ mà máy tính xử lý được khiến điều này ngày càng trở nên khả thi hơn. Tới khi chúng ta đạt được tới mức đó, thì chúng ta sẽ vận hành được những số lượng khổng lồ các chủ thể có khả năng bắt chước y hệt, và số lượng đó đông áp đảo so với thế giới "thật" quanh ta. Nhưng nếu quả thật như vậy thì liệu có phải là đã có những trí thông minh ở đâu đó trong Vũ trụ đạt tới mức độ phát triển này rồi? Vậy thật ra thế giới của chúng ta là gì, Vũ trụ nơi Trái Đất của chúng ta đang tồn tại là gì? Mời quý vị đón xem phần tiếp theo, Chúng ta có bị thế lực nào điều khiển không? Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Earth. Đây là phần 1 trong bài nghiên cứu gồm 3 phần của tác giả Philip Ball. Xem đầy đủ: Phần 1: Chúng ta sống thật hay sống ảo? Phần 2: Chúng ta có bị thế lực nào điều khiển không? Phần 3: Cuộc sống chỉ là sản phẩm của toán học? | summarize: Câu hỏi này từng là mối trăn trở quan tâm của các nhà triết học, từ cái thời mà giới khoa học gia chỉ muốn tìm hiểu xem thế giới xung quanh là gì, và tại sao. Thế nhưng ngày nay, một số nhà vật lý, thiên văn học và kỹ sư công nghệ nay đang hào hứng với ý tưởng cho rằng chúng ta thực ra đang sống trong một cỗ máy giả lập khổng lồ, kiểu như thế giới ảo trong phim Ma trận (Matrix), nhưng mọi người đều ngỡ đó là đời thực. Phát hiện sóng radio lạ ngoài vũ trụ Nasa muốn 'ném thiên thạch' về phía Trái Đất Sóng sát thủ nuốt chửng tàu thuyền trên đại dương Nhưng mà mọi thứ đều quá thật chứ không phải là như trong một môi trường giả định. Sức nặng của chiếc tách tôi cầm trong tay, hương vị cà phê tỏa ra từ đó, rồi những âm thanh xung quanh - làm sao những thứ như thế lại có thể là giả được? Tuy nhiên, hãy nhìn vào những bước tiến nhanh chóng trong ngành máy tính và công nghệ thông tin trong vài thập niên vừa qua. Máy tính đem đến cho chúng ta những trò chơi thực tế đến kỳ lạ - chẳng hạn như các nhân vật tự động có phản ứng thích hợp trước các lựa chọn của chúng ta. Điều đó hẳn đã đủ để khiến bạn cảm thấy ít nhiều hoang mang. Trong Ma trận, con người bị kẹt trong một quyền lực hiểm ác, bị mắc kẹt trong thế giới ảo mà họ chấp nhận là 'thực tế' mà không một lời thắc mắc. Cơn ác mộng khoa học về việc bị mắc kẹt trong một thế giới do chính trí não của chúng ta tạo ra là điều đã có từ thời trước, ví dụ như trong phim Videodrome của David Cronenberg (1983), và Brazil của Terry Gilliam (1985). Với những viễn cảnh đáng sợ này, chúng ta nảy sinh ra hai câu hỏi. Làm thế nào để chúng ta biết chuyện đó? Nếu quả thực có thì liệu đó có phải là vấn đề đáng lo ngại không? Liệu có phải Vũ trụ của chúng ta do ai đó tạo ra không? Ý tưởng cho rằng chúng ta đang sống trong một thế giới giả lập được một số nhân vật có tiếng tán thưởng. Hồi tháng 6/2016, doanh nhân công nghệ Elon Musk khẳng định với tỷ lệ "một tỷ ăn một" cho ý tưởng phản bác việc chúng ta đang sống trong "thực tế gốc". Khi đàn sói xám làm bá chủ rừng Yellowstone Bọ hung, từ huyền thoại đến đời thực Lịch sử nhân loại dưới tán cây bồ đề Tương tự, chuyên gia hàng đầu về máy móc thông minh tại Google, Ray Kurzweil nói rằng "có thể toàn bộ vũ trụ của chúng ta là một thử nghiệm khoa học của một số sinh viên trung học tại một vũ trụ khác". Chưa hết, một số nhà vật lý học sẵn sàng tìm hiểu về khả năng này. Hồi 4/2016, một số người đã tranh luận tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Mỹ tại New York. Không ai trong những người này đề cập tới chuyện phải chăng chúng ta đang bị giam giữ về mặt thể chất trong một số môi trường nào đó, và bị 'tẩy não' để tin vào thế giới quanh mình, tương tự như trong Ma trận. Thay vào đó, họ đưa ra ít nhất là hai giả thiết để thuyết phục mọi người tin rằng vũ trụ quanh ta không phải là thật. 'Chúng ta tồn tại dưới một dạng thử nghiệm' Trong giả thiết thứ nhất, nhà thiên văn học Alan Guth từ Viện Công nghệ Massachusetts, Hoa Kỳ, cho rằng toàn bộ vũ trụ của chúng ta là thật, chỉ có điều nó vẫn đang mới chỉ là một dạng thử nghiệm, và rằng nó được tạo ra bởi một trí tuệ siêu phàm, những đối tượng 'nuôi' chúng ta như các nhà sinh học nuôi dưỡng những ổ vi sinh vật. Những nơi nguy hiểm chết người nhất trên Trái Đất Các trận lở đất khủng khiếp không phải luôn chỉ gây hại? Giải mã các quái vật trong Thần Thoại Hy Lạp Về nguyên tắc, không gì bác bỏ được lập luận theo đó cho rằng vũ trụ hình thành từ một Vụ Nổ Lớn nhân tạo với đầy các vật chất và năng lượng, Guth nói. Thế lực siêu trí tuệ đó cũng không phá hủy được thứ vũ trụ đã hình thành ra nó. Vũ trụ mới sẽ tạo ra khối bong bóng không gian-thời gian riêng của mình, tách khỏi thứ mà nó đã được ấp ủ. Khối bong bóng này sẽ nhanh chóng tách khỏi, rồi mất liên lạc với vũ trụ mẹ. Tuy nhiên, giả thiết này thật ra không làm thay đổi điều gì. Vũ trụ của chúng ta có thể được ra đời trong một thứ gì đó, giống như một vụ nổ được thực hiện trong ống nghiệm, nhưng nó cũng 'thật' về mặt vật lý như thể nó được ra đời một cách 'tự nhiên', bằng một vụ nổ tự nhiên. 'Chúng ta tồn tại theo sự sai khiến' Tuy nhiên, giả thiết thứ hai thu hút mọi sự chú ý bởi nó có vẻ như khiến mọi lập luận của chúng ta về thực tế trở nên yếu ớt. Các siêu máy tính đang ngày càng trở nên mạnh hơn, tạo ra được nhiều sản phẩm trước đây ta khó hình dung ra Musk và những người có ý nghĩ khác thường như ông cho rằng chúng ta hoàn toàn chỉ là những sinh vật tồn tại theo sự sai khiến. Chúng ta có lẽ chẳng là gì ngoài là những chuỗi thông tin bị một số máy tính khổng lồ kiểm soát, giống như các nhân vật trong trò chơi điện tử vậy. Châu Âu, ngôi nhà một thời của loài rùa khổng lồ Tê tê, loài vật bị săn lùng nhất thế giới Cua dừa: 'Tên cướp cạn' trên biển Ngay cả não bộ của chúng ta cũng bị điều khiển và đưa ra phản xạ tương ứng với sự điều khiển đó. Theo quan điểm này, chẳng hề có Ma trận nào ta có thể thoát ra nổi. Đây là nơi chúng ta sống, và là cơ hội duy nhất để chúng ta "sống" được. Nhưng làm thế nào mà điều này lại có thể tồn tại trong thực tế được? Lập luận ở đây được đưa ra khá đơn giản: nếu như chúng ta đã tạo ra được các chủ thể giả lập, có khả năng bắt chước, thì với sự tiến bộ của khoa học công nghệ, hẳn sẽ có một đối tượng tối ưu nào đó được tạo ra và có khả năng biết suy nghĩ, ứng phó với những gì xảy ra trong cuộc sống thật. Chúng ta thực hiện các hoạt động giả lập không chỉ trong các trò chơi mà còn cả trong quá trình nghiên cứu. Các khoa học gia cố kích thích các khía cạnh khác nhau của thế giới ở các mức độ từ hạ nguyên tử (subatomic) cho tới toàn bộ các xã hội, hay các dải ngân hà, thậm chí là cả toàn bộ vũ trụ. Các khoa học gia đã giả lập sự ra đời của Vũ trụ Ví dụ như các hành vi giả lập trên máy tính được thực hiện với động vật có thể cho ta biết các con vật phát triển các ứng xử phức tạp ra sao, chẳng hạn như chúng sẽ túm tụm lại thành nhóm đông, hay đi theo bầy đàn. Các kiểu giả lập bắt chước khác giúp chúng ta hiểu được sự hình thành của các hành tinh, các vì sao và các dải ngân hà. Chúng ta cũng có thể giả lập các xã hội loài người bằng việc dùng những chủ thể đơn giản đưa ra các lựa chọn tương ứng với những quy tắc nhất định. Những điều này cho chúng ta cái nhìn sâu sắc về cách thức hợp tác, về cách các thành phố tiến hóa phát triển, về chuyện giao thông đường bộ và các nền kinh tế vận hành ra sao, và về nhiều thứ khác nữa. Những hình thức giả lập này đang ngày càng trở nên phức tạp hơn, khi mà sức mạnh của máy tính ngày càng to lớn. Các nhà nghiên cứu nhìn nhận rằng sẽ không còn lâu nữa thì việc ra quyết định của các chủ thể này sẽ không còn dựa trên nguyên tắc đơn giản "nếu... thì..." nữa. Thay vào đó, họ sẽ đưa ra cho các chủ thể những mô hình não bộ được đơn giản hóa để xem chúng sẽ phản ứng ra sao. Ai có thể nghĩ được tới chuyện đó khi mà chỉ trước đây chưa lâu chúng ta còn chưa thể tạo ra được người ảo trên máy tính? Những tiến bộ trong việc hiểu được và xác định được chức năng hoạt động của từng mảng trong bộ não cũng như những nguồn thông tin khổng lồ mà máy tính xử lý được khiến điều này ngày càng trở nên khả thi hơn. Tới khi chúng ta đạt được tới mức đó, thì chúng ta sẽ vận hành được những số lượng khổng lồ các chủ thể có khả năng bắt chước y hệt, và số lượng đó đông áp đảo so với thế giới "thật" quanh ta. Nhưng nếu quả thật như vậy thì liệu có phải là đã có những trí thông minh ở đâu đó trong Vũ trụ đạt tới mức độ phát triển này rồi? Vậy thật ra thế giới của chúng ta là gì, Vũ trụ nơi Trái Đất của chúng ta đang tồn tại là gì? Mời quý vị đón xem phần tiếp theo, Chúng ta có bị thế lực nào điều khiển không? Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Earth. Đây là phần 1 trong bài nghiên cứu gồm 3 phần của tác giả Philip Ball. Xem đầy đủ: Phần 1: Chúng ta sống thật hay sống ảo? Phần 2: Chúng ta có bị thế lực nào điều khiển không? Phần 3: Cuộc sống chỉ là sản phẩm của toán học? | [
108,
287,
285,
161,
1968,
419,
126,
434,
106,
882,
6260,
319,
146,
315,
104,
109,
152,
2901,
1732,
148,
292,
221,
145,
249,
889,
214,
165,
163,
278,
370,
524,
453,
175,
249,
1001,
1017,
106,
2043,
105,
149,
2968,
773,
170,
191,
801,
116,
166,
152,
731,
2056,
1217,
355,
214,
105,
888,
441,
135,
877,
275,
167,
1406,
2166,
119,
108,
232,
597,
114,
160,
174,
169,
223,
124,
167,
307,
113,
116,
5462,
452,
590,
385,
1033,
515,
7986,
1138,
128,
175,
249,
2723,
113,
807,
2360,
852,
5455,
27728,
856,
170,
389,
111,
413,
7635,
150,
106,
723,
223,
112,
1327,
199,
1338,
5654,
1681,
351,
705,
1266,
6322,
278,
377,
14799,
1217,
4119,
257,
125,
505,
2186,
1970,
9840,
338,
331,
5128,
11099,
540,
1750,
159,
273,
1903,
311,
145,
389,
259,
413,
310,
610,
739,
110,
139,
106,
128,
113,
116,
936,
271,
590,
1941,
2751,
376,
1257,
104,
845,
2089,
141,
898,
113,
3717,
1517,
297,
1826,
997,
1919,
124,
148,
397,
598,
120,
1065,
781,
1001,
1017,
233,
140,
350,
120,
259,
128,
175,
153,
107,
136,
106,
590,
7409,
421,
572,
914,
485,
138,
120,
920,
472,
838,
1332,
113,
859,
452,
334,
105,
135,
877,
206,
193,
113,
696,
1092,
778,
659,
1451,
3829,
364,
334,
979,
155,
114,
174,
169,
120,
704,
1014,
223,
216,
155,
393,
1681,
233,
718,
269,
576,
128,
109,
157,
731,
222,
192,
107,
391,
475,
581,
279,
226,
109,
1212,
680,
104,
174,
2220,
747,
150,
1545,
115,
620,
130,
521,
230,
406,
203,
500,
158,
1824,
518,
112,
298,
2360,
852,
103,
219,
111,
133,
2613,
113,
116,
168,
265,
1216,
8896,
133,
1537,
2613,
113,
175,
249,
2723,
145,
154,
577,
238,
106,
13562,
11718,
145,
110,
116,
366,
4151,
376,
1537,
112,
1448,
231,
108,
1673,
4496,
889,
214,
125,
156,
133,
1537,
2613,
113,
116,
175,
249,
180,
122,
512,
1885,
104,
174,
169,
394,
124,
106,
179,
115,
107,
148,
221,
1466,
1380,
1094,
128,
113,
807,
6360,
25777,
104,
2004,
20177,
14887,
4342,
10816,
856,
105,
2394,
104,
12393,
16412,
176,
2905,
444,
20981,
831,
1224,
176,
120,
2058,
313,
549,
964,
474,
174,
169,
3484,
296,
124,
196,
476,
4924,
2110,
175,
224,
130,
174,
169,
217,
443,
5870,
631,
416,
223,
107,
143,
588,
150,
107,
139,
106,
255,
220,
549,
650,
755,
984,
2593,
107,
139,
1016,
1266,
104,
174,
169,
180,
375,
150,
394,
124,
984,
1654,
597,
114,
160,
174,
169,
167,
307,
113,
116,
175,
249,
590,
385,
117,
116,
166,
157,
731,
107,
354,
1505,
15892,
983,
253,
13943,
103,
553,
157,
135,
877,
12142,
231,
8338,
1202,
269,
190,
119,
653,
947,
2504,
653,
446,
116,
207,
114,
108,
232,
597,
391,
736,
156,
174,
169,
167,
307,
113,
6599,
216,
972,
340,
707,
685,
5835,
4776,
140,
2484,
185,
1770,
17999,
19072,
14815,
148,
3662,
909,
155,
723,
223,
2375,
324,
157,
534,
768,
1505,
1003,
6283,
220,
2797,
222,
103,
649,
165,
201,
178,
125,
452,
3151,
206,
494,
149,
8320,
9153,
15370,
2928,
15578,
1034,
123,
160,
2363,
136,
258,
317,
705,
1266,
104,
174,
169,
106,
116,
932,
830,
889,
214,
104,
116,
166,
296,
182,
396,
214,
149,
116,
705,
1266,
7769,
2690,
2757,
116,
166,
152,
731,
241,
214,
1132,
1161,
370,
524,
125,
555,
344,
433,
983,
14624,
103,
116,
166,
111,
115,
250,
410,
149,
1294,
2224,
2375,
324,
1844,
445,
200,
149,
1080,
5917,
724,
375,
113,
120,
111,
126,
220,
1288,
228,
443,
139,
1964,
174,
169,
167,
133,
1090,
533,
125,
447,
136,
562,
113,
116,
166,
936,
271,
224,
397,
105,
133,
15377,
364,
1885,
257,
130,
193,
138,
175,
249,
1017,
1081,
489,
222,
128,
113,
2360,
9051,
2183,
138,
397,
154,
251,
124,
500,
202,
106,
196,
590,
583,
130,
1026,
618,
389,
111,
193,
160,
705,
1266,
1017,
169,
110,
139,
106,
3397,
377,
1898,
169,
1025,
149,
768,
116,
1361,
932,
830,
257,
298,
590,
583,
259,
1498,
152,
1217,
355,
214,
5446,
6955,
2588,
148,
1348,
487,
877,
6833,
103,
254,
1433,
114,
160,
258,
317,
705,
1266,
104,
174,
169,
106,
3068,
163,
107,
179,
335,
244,
167,
239,
163,
106,
116,
1361,
932,
5019,
105,
160,
335,
117,
394,
124,
626,
116,
512,
3042,
1697,
14915,
103,
120,
195,
706,
377,
18903,
257,
174,
169,
128,
109,
152,
296,
214,
1609,
2170,
120,
108,
3106,
554,
296,
9292,
564,
328,
841,
1216,
654,
111,
202,
159,
2186,
1970,
303,
852,
4092,
282,
757,
3446,
110,
139,
637,
163,
383,
799,
347,
2029,
2610,
109,
4421,
731,
113,
4941,
8702,
1642,
2586,
1264,
503,
6785,
110,
218,
736,
306,
117,
385,
410,
181,
150,
114,
160,
705,
1266,
240,
164,
148,
116,
1269,
15845,
5589,
157,
394,
119,
858,
109,
731,
562,
105,
344,
423,
103,
6955,
2588,
454,
773,
265,
1697,
512,
3042,
150,
127,
110,
740,
1364,
117,
259,
705,
1266,
115,
240,
164,
124,
2280,
1016,
1266,
239,
134,
394,
124,
1437,
6734,
871,
110,
390,
686,
7913,
390,
734,
104,
1081,
2089,
574,
259,
145,
335,
115,
117,
108,
3894,
108,
3209,
112,
6083,
6734,
871,
126,
134,
838,
1332,
2089,
574,
103,
598,
552,
316,
956,
119,
705,
1266,
6393,
421,
572,
590,
583,
126,
610,
124,
110,
140,
346,
345,
179,
1776,
1016,
1266,
104,
174,
169,
107,
136,
117,
124,
723,
113,
116,
259,
218,
397,
855,
128,
116,
197,
1215,
117,
223,
199,
113,
2837,
5019,
170,
335,
127,
377,
15198,
257,
125,
447,
731,
241,
128,
136,
335,
117,
124,
723,
116,
173,
377,
4142,
445,
1452,
281,
116,
197,
1215,
222,
3275,
377,
1898,
169,
1025,
149,
181,
144,
714,
521,
257,
421,
572,
590,
583,
259,
196,
498,
1305,
389,
144,
987,
108,
232,
626,
335,
107,
895,
128,
521,
389,
385,
410,
104,
174,
169,
125,
223,
216,
319,
237,
675,
5821,
112,
303,
1697,
452,
334,
167,
191,
536,
319,
237,
417,
975,
394,
124,
117,
158,
262,
765,
226,
248,
169,
455,
240,
908,
124,
8338,
105,
120,
111,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1331,
107,
139,
106,
111,
610,
984,
927,
141,
143,
1608,
1
] |
world-47230159 | https://www.bbc.com/vietnamese/world-47230159 | Tìm hiểu thái độ của Hoa Kỳ khi Đặng đánh VN năm 1979 | Năm 1978 - 79, khi Mỹ - Trung chủ động tiến gần đến nhau, hai chính khách quan trọng nhất trong tiến trình bình thường hóa quan hệ Mỹ - Trung là Zbigniew Brzezinski, cố vấn an ninh cho tổng thống Mỹ và Đặng Tiểu Bình, phó thủ tướng Trung Quốc. | Zbigniew Brzezinski qua đời năm 2017 Chiến tranh 1979: Liên Xô biết là TQ sẽ đánh VN? Chiến tranh 1979: Báo chí VN được bật đèn xanh? Chiến tranh biên giới 1979 qua các con số Trong ngoại giao Mỹ, chiến lược détente (hòa hoãn) của Henry Kissinger đặt quan hệ Mỹ - Xô và Mỹ - Trung ngang nhau. Nhưng Brzezinski, khi trở thành cố vấn an ninh của Tổng thống Jimmy Carter, chọn chiến lược công khai liên minh với một trong hai cường quốc cộng sản, buộc kẻ còn lại rơi vào sự cô lập. Ảnh hưởng ngày càng tăng của ông cố vấn, cùng với những tính toán của Bắc Kinh, là yếu tố quan trọng khiến sự tái lập quan hệ Mỹ - Việt trở thành bất khả. Khi Jimmy Carter trở thành chủ nhân Tòa Bạch Ốc, việc phục hồi quan hệ với Việt Nam được ông xem là một phần của quá trình hàn gắn vết thương cho nước Mỹ. 10 ngày sau khi nhậm chức tổng thống, Carter gặp Ủy ban Quốc hội về người Mất tích ở Đông Nam Á (Ủy ban Montgomery) và lặp lại lời hứa khi tranh cử là sẽ gửi phái đoàn đến Việt Nam để bàn vấn đề MIA. Khác với người tiền nhiệm Gerald Ford, Carter chỉ thị không đặt MIA làm điều kiện tiên quyết cho đàm phán. Vấn đề tái lập quan hệ chính thức với Trung Quốc cũng nằm trên bàn nghị sự của tổng thống. Nhưng Carter chỉ trích nặng nề lập trường của Nixon - Kissinger đối với Trung Quốc: "Chúng ta không nên bợ đỡ họ như cách Nixon và Kissinger đã làm." Ban đầu, Carter nghe theo đề nghị của Ngoại trưởng Cyrus Vance, là bình thường hóa quan hệ với cả Bắc Kinh và Hà Nội. Trong khi đó, đứng trên lập trường chống Liên Xô của một người Mỹ gốc Ba Lan, Brzezinski ngả về phía Trung Quốc để lên án cả Moscow và Hà Nội. Với lập trường chống Liên Xô, Brzezinski, ngay từ đầu năm 1978, đã xem xung đột Việt Nam - Campuchia là một "cuộc chiến ủy nhiệm giữa Trung Quốc và Liên Xô." Mỹ và Trung Quốc chính thức phục hồi quan hệ ngoại giao vào ngày đầu tiên của năm 1979. Một tuần sau, quân đội Việt Nam tiến vào thủ đô Phnom Penh. Khả năng bình thường hóa quan hệ với Mỹ nay được đặt ra với điều kiện Hà Nội rút toàn bộ quân đội ra khỏi Campuchia. Năm 1979, Trung Quốc vừa trải qua các sự kiện lớn như cái chết của Mao năm 1976 và chấm dứt Cách mạng Văn hóa Đặng Tiểu Bình, trong vai trò Phó Thủ tướng, Tổng Tham mưu trưởng quân đội, bay đi Washington ngày 28/1/1979. Vài giờ sau khi tới Washington, ông Đặng ăn tối tại nhà cố vấn quốc gia Zbigniew Brzezinski. Tại đây, ông gây ngạc nhiên khi yêu cầu có cuộc họp đặc biệt với tổng thống Jimmy Carter để bàn chuyện Việt Nam. Ngày 29/1 tại Phòng bầu dục, ông Đặng - cùng bộ trưởng ngoại giao Hoàng Hoa, thứ trưởng ngoại giao Zhang Wenjin - tiếp xúc với tổng thống Carter, phó tổng thống Walter Mondale, ngoại trưởng Cyrus Vance và ông Brzezinski. Theo ghi chép của Brzezinski, lãnh đạo Trung Quốc tiết lộ quyết định sắp đánh Việt Nam. Ông Đặng nói để đáp trả sự bành trướng của Liên Xô, Bắc Kinh "thấy cần thiết kiềm hãm tham vọng của Việt Nam, cho họ một bài học hạn chế phù hợp". Đặng cũng nêu khả năng Liên Xô sẽ phản ứng ra sao. Trong "khả năng xấu nhất", Trung Quốc "sẽ cầm cự" và chỉ yêu cầu Mỹ có "ủng hộ tinh thần" trên trường quốc tế. Tổng thống Carter không phản hồi, mà chỉ nói Trung Quốc cần kiềm chế trong tình hình khó khăn. Carter nói không nên đánh VN Ngày hôm sau, ông Đặng nhận lá thư tay của Carter, nói Trung Quốc không nên đánh Việt Nam. Tổng thống Mỹ nói chiến tranh trừng phạt hạn chế không có tác dụng với việc Việt Nam chiếm đóng Campuchia, và có thể kéo Trung Quốc vào hố sâu. Có đánh giá khác nhau về lá thư tay này của Carter. Ví dụ, Gregg A. Brazinsky, trong sách "Winning the Third World: Sino-American Rivalry during the Cold War" (in năm 2017), cho rằng Nhà Trắng muốn tránh bị xem là đồng lõa với Trung Quốc nhưng cũng không muốn phá vỡ việc bình thường hóa với Trung Quốc. Vì vậy, giải pháp là lá thư tay của Carter. Mỹ hiểu rằng lá thư không đủ để ngăn cản Trung Quốc. Nhưng với việc viết thư, tổng thống Carter có thể làm im lặng những người chỉ trích trong khi không phải trừng phạt Trung Quốc. Đến ngày 30/1, lại gặp Carter lần nữa, Đặng khẳng định phải trừng phạt Việt Nam và rằng quân Trung Quốc sẽ chỉ đánh ngắn ngày. Đặng Tiểu Bình gặp Tổng thống Mỹ Jimmy Carter ở Nhà Trắng năm 1979 Quân Trung Quốc khi đánh VN tháng 2/1979 Zhang Xiaoming, trong cuốn "Deng Xiaoping's long war : the military conflict between China and Vietnam, 1979-1991" (in năm 2015) nói Đặng không tin rằng Mỹ sẽ lên án Trung Quốc vì hành động quân sự. Khi quay về Bắc Kinh, Đặng dường như đánh giá rằng Mỹ đã không bác bỏ hay chỉ trích kế hoạch đánh Việt Nam, và đã có quan hệ chiến lược mới giữa hai nước để chống Liên Xô. 'Ngày này năm 79 là ngày tôi lên biên giới' Cuộc chiến 1979 thực sự đã 'bắt đầu từ trước' Hai ngày sau khi Đặng về Bắc Kinh, hôm 11/2, Bộ Chính trị Trung Quốc họp bàn. Tại đó, Đặng giải thích mục tiêu tấn công Việt Nam. Quân khu Quảng Tây và Vân Nam nhận lệnh tấn công. Ngày 14/2, Trung ương đảng Trung Quốc gửi văn bản cho các chi bộ, quân khu, bộ ngành giải thích rằng cần đánh Việt Nam để tự vệ. Theo Zhang Xiaoming, văn bản nói rõ chiến tranh sẽ chỉ hạn chế về không gian, thời gian và quy mô. Trước đó, ngày 6/2, cố vấn Brzezinski có văn bản gửi tổng thống Carter. Trong đó, Brzezinski nói Mỹ không nên công khai ủng hộ hay lên án việc Trung Quốc đánh Việt Nam. Brzezinski khuyên Carter hãy kêu gọi rút toàn bộ quân các bên khỏi Đông Dương, tức là đòi cả Trung Quốc và Việt Nam rút quân. Nó sẽ giúp khủng hoảng kết thúc mà không làm bên nào có vẻ phải đầu hàng. Theo Gregg A. Brazinsky, sau khi chiến tranh xảy ra ngày 17/2, cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Brzezinski tiếp tục giúp củng cố quan điểm của Trung Quốc, dù đôi khi Brzezinski gặp phản đối từ Bộ Ngoại giao Mỹ. Trong suốt ba tuần khi chiến tranh nổ ra, Brzezinski thành công khi bác bỏ ý kiến của Bộ Ngoại giao Mỹ muốn trừng phạt Trung Quốc. Trong lúc chiến sự diễn ra, Brzezinski mỗi buỗi chiều lại gặp đại sứ Trung Quốc Sài Trạch Dân để thông báo hoạt động của quân Liên Xô dọc biên giới Xô - Trung và cho hay những thông tin tình báo vệ tinh khác. Từ đầu năm 1978 trở đi, cùng với ảnh hưởng gia tăng của Brzezinski, Washington không còn xem Hà Nội là một nước độc lập trong vùng mà là một "Cuba phương Đông", tiêu biểu cho tham vọng bành trướng của Liên Xô. Lập trường đối ngoại của Brzezinski tìm thấy điểm chung ở ban lãnh đạo Trung Quốc. Xem thêm: 'Ngày này năm 79 là ngày tôi lên biên giới' Cuộc chiến 1979: Đọc lại lời của Trần Quang Cơ'Ngày này năm 79 là ngày tôi lên biên giới' Có hay không đàm phán Sài Gòn - HN 1963? | summarize: Zbigniew Brzezinski qua đời năm 2017 Chiến tranh 1979: Liên Xô biết là TQ sẽ đánh VN? Chiến tranh 1979: Báo chí VN được bật đèn xanh? Chiến tranh biên giới 1979 qua các con số Trong ngoại giao Mỹ, chiến lược détente (hòa hoãn) của Henry Kissinger đặt quan hệ Mỹ - Xô và Mỹ - Trung ngang nhau. Nhưng Brzezinski, khi trở thành cố vấn an ninh của Tổng thống Jimmy Carter, chọn chiến lược công khai liên minh với một trong hai cường quốc cộng sản, buộc kẻ còn lại rơi vào sự cô lập. Ảnh hưởng ngày càng tăng của ông cố vấn, cùng với những tính toán của Bắc Kinh, là yếu tố quan trọng khiến sự tái lập quan hệ Mỹ - Việt trở thành bất khả. Khi Jimmy Carter trở thành chủ nhân Tòa Bạch Ốc, việc phục hồi quan hệ với Việt Nam được ông xem là một phần của quá trình hàn gắn vết thương cho nước Mỹ. 10 ngày sau khi nhậm chức tổng thống, Carter gặp Ủy ban Quốc hội về người Mất tích ở Đông Nam Á (Ủy ban Montgomery) và lặp lại lời hứa khi tranh cử là sẽ gửi phái đoàn đến Việt Nam để bàn vấn đề MIA. Khác với người tiền nhiệm Gerald Ford, Carter chỉ thị không đặt MIA làm điều kiện tiên quyết cho đàm phán. Vấn đề tái lập quan hệ chính thức với Trung Quốc cũng nằm trên bàn nghị sự của tổng thống. Nhưng Carter chỉ trích nặng nề lập trường của Nixon - Kissinger đối với Trung Quốc: "Chúng ta không nên bợ đỡ họ như cách Nixon và Kissinger đã làm." Ban đầu, Carter nghe theo đề nghị của Ngoại trưởng Cyrus Vance, là bình thường hóa quan hệ với cả Bắc Kinh và Hà Nội. Trong khi đó, đứng trên lập trường chống Liên Xô của một người Mỹ gốc Ba Lan, Brzezinski ngả về phía Trung Quốc để lên án cả Moscow và Hà Nội. Với lập trường chống Liên Xô, Brzezinski, ngay từ đầu năm 1978, đã xem xung đột Việt Nam - Campuchia là một "cuộc chiến ủy nhiệm giữa Trung Quốc và Liên Xô." Mỹ và Trung Quốc chính thức phục hồi quan hệ ngoại giao vào ngày đầu tiên của năm 1979. Một tuần sau, quân đội Việt Nam tiến vào thủ đô Phnom Penh. Khả năng bình thường hóa quan hệ với Mỹ nay được đặt ra với điều kiện Hà Nội rút toàn bộ quân đội ra khỏi Campuchia. Năm 1979, Trung Quốc vừa trải qua các sự kiện lớn như cái chết của Mao năm 1976 và chấm dứt Cách mạng Văn hóa Đặng Tiểu Bình, trong vai trò Phó Thủ tướng, Tổng Tham mưu trưởng quân đội, bay đi Washington ngày 28/1/1979. Vài giờ sau khi tới Washington, ông Đặng ăn tối tại nhà cố vấn quốc gia Zbigniew Brzezinski. Tại đây, ông gây ngạc nhiên khi yêu cầu có cuộc họp đặc biệt với tổng thống Jimmy Carter để bàn chuyện Việt Nam. Ngày 29/1 tại Phòng bầu dục, ông Đặng - cùng bộ trưởng ngoại giao Hoàng Hoa, thứ trưởng ngoại giao Zhang Wenjin - tiếp xúc với tổng thống Carter, phó tổng thống Walter Mondale, ngoại trưởng Cyrus Vance và ông Brzezinski. Theo ghi chép của Brzezinski, lãnh đạo Trung Quốc tiết lộ quyết định sắp đánh Việt Nam. Ông Đặng nói để đáp trả sự bành trướng của Liên Xô, Bắc Kinh "thấy cần thiết kiềm hãm tham vọng của Việt Nam, cho họ một bài học hạn chế phù hợp". Đặng cũng nêu khả năng Liên Xô sẽ phản ứng ra sao. Trong "khả năng xấu nhất", Trung Quốc "sẽ cầm cự" và chỉ yêu cầu Mỹ có "ủng hộ tinh thần" trên trường quốc tế. Tổng thống Carter không phản hồi, mà chỉ nói Trung Quốc cần kiềm chế trong tình hình khó khăn. Carter nói không nên đánh VN Ngày hôm sau, ông Đặng nhận lá thư tay của Carter, nói Trung Quốc không nên đánh Việt Nam. Tổng thống Mỹ nói chiến tranh trừng phạt hạn chế không có tác dụng với việc Việt Nam chiếm đóng Campuchia, và có thể kéo Trung Quốc vào hố sâu. Có đánh giá khác nhau về lá thư tay này của Carter. Ví dụ, Gregg A. Brazinsky, trong sách "Winning the Third World: Sino-American Rivalry during the Cold War" (in năm 2017), cho rằng Nhà Trắng muốn tránh bị xem là đồng lõa với Trung Quốc nhưng cũng không muốn phá vỡ việc bình thường hóa với Trung Quốc. Vì vậy, giải pháp là lá thư tay của Carter. Mỹ hiểu rằng lá thư không đủ để ngăn cản Trung Quốc. Nhưng với việc viết thư, tổng thống Carter có thể làm im lặng những người chỉ trích trong khi không phải trừng phạt Trung Quốc. Đến ngày 30/1, lại gặp Carter lần nữa, Đặng khẳng định phải trừng phạt Việt Nam và rằng quân Trung Quốc sẽ chỉ đánh ngắn ngày. Đặng Tiểu Bình gặp Tổng thống Mỹ Jimmy Carter ở Nhà Trắng năm 1979 Quân Trung Quốc khi đánh VN tháng 2/1979 Zhang Xiaoming, trong cuốn "Deng Xiaoping's long war : the military conflict between China and Vietnam, 1979-1991" (in năm 2015) nói Đặng không tin rằng Mỹ sẽ lên án Trung Quốc vì hành động quân sự. Khi quay về Bắc Kinh, Đặng dường như đánh giá rằng Mỹ đã không bác bỏ hay chỉ trích kế hoạch đánh Việt Nam, và đã có quan hệ chiến lược mới giữa hai nước để chống Liên Xô. 'Ngày này năm 79 là ngày tôi lên biên giới' Cuộc chiến 1979 thực sự đã 'bắt đầu từ trước' Hai ngày sau khi Đặng về Bắc Kinh, hôm 11/2, Bộ Chính trị Trung Quốc họp bàn. Tại đó, Đặng giải thích mục tiêu tấn công Việt Nam. Quân khu Quảng Tây và Vân Nam nhận lệnh tấn công. Ngày 14/2, Trung ương đảng Trung Quốc gửi văn bản cho các chi bộ, quân khu, bộ ngành giải thích rằng cần đánh Việt Nam để tự vệ. Theo Zhang Xiaoming, văn bản nói rõ chiến tranh sẽ chỉ hạn chế về không gian, thời gian và quy mô. Trước đó, ngày 6/2, cố vấn Brzezinski có văn bản gửi tổng thống Carter. Trong đó, Brzezinski nói Mỹ không nên công khai ủng hộ hay lên án việc Trung Quốc đánh Việt Nam. Brzezinski khuyên Carter hãy kêu gọi rút toàn bộ quân các bên khỏi Đông Dương, tức là đòi cả Trung Quốc và Việt Nam rút quân. Nó sẽ giúp khủng hoảng kết thúc mà không làm bên nào có vẻ phải đầu hàng. Theo Gregg A. Brazinsky, sau khi chiến tranh xảy ra ngày 17/2, cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Brzezinski tiếp tục giúp củng cố quan điểm của Trung Quốc, dù đôi khi Brzezinski gặp phản đối từ Bộ Ngoại giao Mỹ. Trong suốt ba tuần khi chiến tranh nổ ra, Brzezinski thành công khi bác bỏ ý kiến của Bộ Ngoại giao Mỹ muốn trừng phạt Trung Quốc. Trong lúc chiến sự diễn ra, Brzezinski mỗi buỗi chiều lại gặp đại sứ Trung Quốc Sài Trạch Dân để thông báo hoạt động của quân Liên Xô dọc biên giới Xô - Trung và cho hay những thông tin tình báo vệ tinh khác. Từ đầu năm 1978 trở đi, cùng với ảnh hưởng gia tăng của Brzezinski, Washington không còn xem Hà Nội là một nước độc lập trong vùng mà là một "Cuba phương Đông", tiêu biểu cho tham vọng bành trướng của Liên Xô. Lập trường đối ngoại của Brzezinski tìm thấy điểm chung ở ban lãnh đạo Trung Quốc. Xem thêm: 'Ngày này năm 79 là ngày tôi lên biên giới' Cuộc chiến 1979: Đọc lại lời của Trần Quang Cơ'Ngày này năm 79 là ngày tôi lên biên giới' Có hay không đàm phán Sài Gòn - HN 1963? | [
108,
287,
285,
161,
23060,
176,
269,
22084,
12664,
235,
723,
147,
2882,
1323,
250,
3706,
161,
560,
1223,
217,
106,
903,
134,
403,
4939,
1323,
250,
3706,
161,
1110,
356,
312,
117,
2160,
2630,
1822,
347,
1323,
250,
749,
249,
3706,
235,
109,
219,
166,
298,
470,
384,
968,
242,
1010,
2509,
7410,
17499,
444,
20952,
2100,
371,
104,
4723,
5837,
632,
146,
300,
200,
233,
1223,
105,
200,
233,
151,
1978,
1315,
311,
12664,
103,
129,
319,
164,
601,
255,
305,
672,
104,
408,
234,
5904,
5246,
103,
680,
242,
1010,
135,
550,
316,
494,
119,
116,
113,
196,
1054,
198,
490,
2070,
661,
789,
177,
153,
1471,
138,
144,
602,
3125,
3904,
580,
191,
536,
321,
104,
118,
601,
255,
103,
264,
119,
120,
334,
1349,
104,
360,
2977,
106,
675,
712,
146,
308,
521,
144,
1139,
385,
146,
300,
200,
233,
131,
319,
164,
295,
555,
112,
707,
5904,
5246,
319,
164,
185,
157,
1200,
2696,
5929,
103,
156,
618,
496,
146,
300,
119,
131,
132,
117,
118,
453,
106,
116,
380,
104,
310,
277,
3775,
1571,
2142,
432,
114,
142,
1091,
826,
191,
187,
129,
3148,
229,
497,
3351,
5246,
683,
1053,
504,
162,
213,
125,
111,
8107,
566,
108,
121,
510,
132,
844,
444,
11395,
504,
19793,
371,
105,
2749,
153,
366,
1723,
129,
250,
368,
106,
134,
916,
1194,
526,
155,
131,
132,
130,
746,
255,
220,
24964,
112,
4343,
119,
111,
379,
517,
15296,
5935,
103,
5246,
163,
461,
110,
632,
24964,
140,
179,
591,
462,
302,
114,
883,
5229,
2131,
220,
1139,
385,
146,
300,
122,
329,
119,
151,
162,
127,
829,
159,
746,
411,
144,
104,
497,
2970,
311,
5246,
163,
788,
1257,
2528,
385,
271,
104,
3820,
233,
5837,
195,
119,
151,
162,
161,
1007,
169,
110,
237,
10095,
1535,
154,
128,
173,
3820,
105,
5837,
115,
11204,
806,
2811,
5246,
701,
181,
220,
411,
104,
836,
395,
22195,
17484,
103,
106,
342,
369,
471,
146,
300,
119,
186,
360,
725,
105,
337,
2467,
298,
129,
397,
715,
159,
385,
271,
424,
560,
1223,
104,
116,
111,
200,
972,
679,
1763,
12664,
4098,
125,
505,
151,
162,
130,
227,
304,
186,
1974,
105,
337,
2467,
1224,
176,
385,
271,
424,
560,
4214,
12664,
103,
531,
148,
178,
147,
9374,
115,
453,
1001,
1259,
131,
132,
233,
1384,
106,
116,
189,
5062,
242,
1095,
517,
415,
151,
162,
105,
560,
1223,
294,
200,
105,
151,
162,
122,
329,
618,
496,
146,
300,
470,
384,
138,
191,
178,
462,
104,
147,
7685,
430,
670,
2681,
252,
559,
131,
132,
472,
138,
331,
709,
3817,
12371,
4166,
344,
342,
369,
471,
146,
300,
119,
200,
275,
117,
632,
124,
119,
179,
591,
337,
710,
995,
258,
317,
252,
559,
124,
574,
4023,
832,
6555,
151,
162,
659,
1281,
235,
109,
144,
1367,
301,
128,
292,
654,
104,
2427,
147,
8569,
105,
1550,
1463,
1650,
427,
551,
471,
2204,
2800,
2920,
113,
809,
704,
1097,
596,
4073,
408,
2809,
1563,
395,
252,
4772,
502,
184,
1365,
191,
11386,
13285,
112,
619,
176,
339,
187,
129,
228,
4122,
118,
2204,
446,
935,
149,
152,
601,
255,
198,
165,
23060,
176,
269,
22084,
12664,
112,
919,
1009,
118,
383,
1628,
445,
129,
436,
352,
107,
204,
720,
634,
575,
119,
497,
234,
5904,
5246,
130,
746,
443,
131,
629,
1245,
13992,
149,
1866,
513,
2648,
118,
2204,
233,
264,
317,
395,
470,
384,
678,
254,
103,
259,
395,
470,
384,
7883,
11048,
12251,
233,
270,
990,
119,
497,
234,
5246,
103,
1004,
497,
234,
9552,
7576,
11194,
103,
470,
395,
22195,
17484,
105,
118,
12664,
112,
520,
848,
3134,
104,
12664,
103,
261,
247,
151,
162,
958,
1154,
302,
190,
1268,
403,
131,
629,
208,
2204,
123,
130,
1280,
456,
144,
3428,
3504,
104,
560,
4214,
360,
725,
22631,
260,
583,
2861,
3301,
268,
584,
104,
131,
578,
114,
154,
116,
392,
214,
576,
353,
1265,
279,
340,
2204,
127,
917,
555,
344,
560,
1223,
134,
391,
475,
124,
2968,
298,
19045,
344,
1099,
202,
646,
151,
162,
4549,
898,
4009,
207,
105,
163,
436,
352,
200,
107,
13796,
523,
777,
860,
207,
159,
271,
198,
1345,
408,
234,
5246,
110,
391,
496,
103,
145,
163,
123,
151,
162,
260,
2861,
353,
113,
205,
240,
455,
3294,
5246,
123,
110,
237,
403,
312,
1245,
325,
2681,
118,
2204,
238,
1176,
593,
600,
104,
5246,
103,
123,
151,
162,
110,
237,
403,
131,
629,
408,
234,
200,
123,
242,
250,
1465,
1029,
576,
353,
110,
107,
274,
286,
119,
156,
131,
132,
961,
609,
3553,
105,
107,
136,
930,
151,
162,
138,
4181,
12656,
615,
403,
314,
211,
527,
125,
1176,
593,
600,
126,
104,
5246,
112,
2187,
2909,
9224,
269,
8781,
8448,
6146,
231,
6781,
103,
113,
333,
13293,
176,
231,
9323,
1430,
3367,
1134,
1230,
1920,
161,
20479,
28515,
3976,
8271,
1134,
364,
744,
8609,
1430,
22626,
5074,
207,
16927,
147,
2882,
856,
114,
160,
571,
2032,
278,
989,
133,
453,
106,
210,
8865,
119,
151,
162,
170,
127,
110,
278,
740,
2001,
156,
342,
369,
471,
119,
151,
942,
865,
934,
272,
246,
106,
1176,
593,
600,
104,
5246,
112,
200,
524,
160,
1176,
593,
110,
620,
130,
963,
1439,
151,
942,
311,
119,
156,
508,
3478,
497,
234,
5246,
107,
136,
140,
108,
176,
320,
2365,
120,
111,
163,
788,
113,
129,
110,
139,
1465,
1029,
151,
942,
1967,
191,
13640,
103,
153,
683,
5246,
400,
1316,
2204,
1202,
269,
190,
139,
1465,
1029,
131,
132,
105,
160,
252,
151,
162,
134,
163,
403,
1621,
2123,
2204,
2800,
644,
683,
408,
234,
200,
5904,
5246,
108,
121,
571,
2032,
147,
3706,
1160,
151,
162,
129,
403,
312,
253,
22323,
7883,
20615,
515,
103,
113,
1290,
7259,
9710,
13417,
9100,
2945,
4284,
10748,
108,
161,
1430,
108,
24077,
219,
2792,
1034,
176,
376,
332,
2497,
18974,
2884,
1868,
12242,
3706,
23219,
207,
16927,
147,
2814,
371,
123,
2204,
110,
193,
160,
200,
134,
227,
304,
151,
162,
171,
209,
192,
252,
2502,
707,
1015,
125,
360,
2977,
2204,
1487,
128,
403,
314,
160,
200,
115,
110,
736,
306,
194,
163,
788,
699,
763,
403,
131,
578,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
832,
7038,
233,
15484,
129,
200,
233,
151,
185,
192,
472,
386,
155,
1481,
196,
122,
547,
146,
308,
202,
113,
472,
277,
342,
369,
471,
146,
300,
200,
233,
151,
106,
23060,
176,
269,
22084,
12664,
103,
601,
255,
305,
672,
114,
497,
234,
200,
105,
2204,
2800,
2920,
1004,
331,
477,
151,
942,
1
] |
vietnam-45220455 | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-45220455 | Bùi Tín và Tô Hải: 'Những ngọn nến thắp sáng' | Với lý tưởng sống tự do và dân chủ, sự ra đi của nhà văn, nhà báo Bùi Tín và nhạc sĩ Tô Hải "không có gì phải hối tiếc và rất đáng tự hào", một nhà báo độc lập là khách mời của Hội luận tuần này nói với BBC. | Nhạc sỹ Tô Hải (1927-2018) (trái) và nhà báo Bùi Tín (1927-2018) là hai nhà bất đồng chính kiến cao niên có ảnh hưởng của Việt Nam Hai nhà bất đồng chính kiến này là 'những ngọn nến thắp sáng' để những thế hệ theo sau kế tục. Các khách mời tham gia Bàn tròn thứ Năm (16/8) đều bày tỏ sự ngưỡng mộ và kính trọng sâu sắc đối với nhân cách và lý tưởng sống vì dân chủ, tự do của hai nhà bất đồng chính kiến cao niên Bùi Tín và Tô Hải. 'Chúng tôi sẽ nhớ mãi về 'Thằng Hèn Vĩ Đại' Nhà báo BBC Đỗ Văn nhớ về Đại tá Bùi Tín Nhà báo Bùi Tín: 'Hoa Xuyên Tuyết chính là khát vọng tự do' 'Những ngọn nến thắp sáng' Nêu cảm tưởng về hai vị nhân sỹ vừa qua đời cùng hôm 11/8/2018 ở Sài Gòn và Paris, nhà văn, nhà báo Võ Thị Hảo từ Berlin, CHLB Đức chia sẻ: "Tôi nghĩ rằng nhạc sĩ Tô Hải và nhà văn, nhà báo Bùi Tín là hai con người đáng kính. 'Tướng Giáp đúng là con người có tài' "Tôi cho rằng hai người đó rất đáng tự hào và tôi kính trọng những con người đó," bà nói thêm. "Những con người như vậy sẽ tồn tại trong lòng người dân Việt Nam như những ngọn nến sáng thắp lên và để cho những người sau tiếp tục." Bà Võ Thị Hảo nhận xét "hai người đó, bằng tất cả tấm lòng và sự dũng cảm của mình, đến hơi thở cuối cùng vẫn sống có ích cho người Việt Nam." Về nhà báo Bùi Tín, người đã tham gia Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam ngay từ những ngày đầu thành lập của Hội này vào năm 2014, TS. Phạm Chí Dũng - nhà báo độc lập, Chủ tịch Hội từ Sài Gòn, nói: "Chúng tôi thấy đột ngột và thật sự buồn vì đây là sự mất mát và ra đi không bao giờ trở lại nữa của những người đã luôn đau đáu về hiện tình của đất nước và ý nghĩa thoát Trung của dân tộc." "Sự ra đi của hai con người này không có gì phải hối tiếc và rất đáng tự hào. "Tôi cho rằng đó là tấm gương đối với thế hệ không còn trẻ lắm như chúng tôi - cần phải làm tiếp những gì mà nhà báo Bùi Tín, nhạc sĩ Tô Hải đã làm - bằng văn phong chính luận của ông Bùi Tín và bằng văn phong châm biếm, mỉa mai ngạo đời của nhạc sĩ Tô Hải." Nhà báo, nhà bất đồng chính kiến Bùi Tín qua đời Nhạc sĩ Tô Hải 'bị từ chối chữa trị'? Từ khi ra nước ngoài sống, nhà báo Bùi Tín đã viết và xuất bản nhiều sách vở, bài viết, trong đó có hai cuốn sách viết bằng tiếng Việt được nhiều người biết đến là 'Hoa Xuyên Tuyết' và 'Mặt Thật'. Tên tuổi của nhạc sĩ Tô Hải gắn liền với nhạc phẩm Nụ Cười Sơn Cước và nhiều tác phẩm âm nhạc khác đa dạng về thể tài Nhận xét về hai tác phẩm này, nhà báo, Tiến sĩ Nguyễn Văn Huy từ Paris, Pháp cho rằng "đó là những đóng góp quan trọng, là những bằng chứng về chế độ cộng sản tại Việt Nam" và nó "cho chúng ta biết rất nhiều tin tức về mặt trái của xã hội cộng sản Việt Nam". "Chúng ta cần phải tôn vinh vì đó là những tài liệu rất hiếm hoi mà chỉ có những người như ông Bùi Tín can đảm dám nói ra sự thật đó," ông nói thêm. 'Phản tỉnh từ chế độ Cộng sản' Các khách mời của Bàn tròn thứ Năm từ London hôm 16/8 cũng bình luận về một khía cạnh được gọi là sự phản tỉnh của hai nhân sỹ, trí thức, từng có nhiều năm là đảng viên cộng sản và cùng từ bỏ tấm thẻ đảng khi sinh thời. "Sự giác ngộ của hai ông này là từ tư cách là đảng viên Đảng Cộng sản có nhiều đóng góp cho hai cuộc chiến tranh với Đảng Cộng sản nhưng sau đó đã giác ngộ, đã quay lại để từ bỏ Đảng Cộng sản và có đóng góp rất lớn trong việc đưa ra những mặt trái, những sai lầm của Đảng Cộng sản và kêu gọi sự phản đối, phản biện," nhà thơ, dịch giả Hoàng Hưng, từ Texas, Hoa Kỳ, nhận xét. Nhà báo Bùi Tín nói về các tướng Việt Nam Nhớ mãi người không chết trong im lặng 'Chúng tôi sẽ nhớ mãi về 'Thằng Hèn Vĩ Đại' Ông Bùi Tín lý giải các góc độ trận Tết Mậu Thân 'Quê hương yêu dấu bao người chờ trông...' "Ông Tô Hải và ông Bùi Tín đều xuất thân là những gia đình thuộc loại giàu có và danh giá, nhưng họ đã chọn đi con đường đó là theo lý tưởng muốn giải phóng những người nô lệ," bà Võ Thị Hảo nói. Về cá nhân ông Bùi Tín, bà Hảo nói ông đã "thức tỉnh rất sớm, từ những năm 1990 trước đó, ông đã được trọng dụng nhưng ông đã đi ra nước ngoài và ông ở lại, ông chấp nhận sống một cuộc sống rất cô đơn và nhiều khó khăn của một người lưu vong để ông viết". "Cho đến tận những hơi thở cuối cùng ông vẫn viết để bày tỏ ý kiến của mình và để thức tỉnh người dân cũng như là đưa ra nhận thức để phản biện lại những cái gì gọi là làm cho người dân Việt Nam đau khổ." Tiến sỹ Nguyễn Văn Huy, về phần mình, cũng cho rằng nhà báo, ký giả Bùi Tín đã "chọn quyết định ngả hẳn về phía tự do và đứng về phía dân chủ để chống lại sự độc tài của chế độ Cộng sản". Báo chí trong nước 'không đưa tin' Từ Việt Nam, Tiến sỹ Phạm Chí Dũng bình luận về thông tin và phản ánh của báo chí chính thống trong nước về sự qua đời của hai nhà bất đồng chính kiến cao niên Bùi Tín và Tô Hải. "Về mặt báo chí trong nước thì chắc chắn họ sẽ không đưa tin về hai ông Bùi Tín và Tô Hải mất, vì tuyệt đối không được đưa tin về những chuyện này và họ cũng không thích gì những nhân vật bất đồng chính kiến." Nhạc sỹ Tô Hải (thứ hai, ngồi, trái sang) đến thăm nhà Thạc sỹ Nguyễn Tiến Trung (giữa, ngồi) sau khi ông Trung vừa ra tù vào trung tuần tháng 4/2014. Tuy nhiên "sự quan tâm từ mạng xã hội và một số tổ chức xã hội dân sự" thì trái lại là "rất nhiều", ông cho biết thêm. "Không khí ở trong nước đối với hai sự mất mát vừa rồi khá là trầm lắng về phía nhà nước, nhưng về phía mạng xã hội và các tổ chức xã hội dân sự thì chúng tôi có tổ chức" các sự kiện. Và nhà báo độc lập này cho biết lễ tang của nhạc sỹ Tô Hải đã được tổ chức 'ấm áp', 'trang trọng' tại nhà thờ Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp, thuộc dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn, với sự hiện diện của đông đảo thành viên gia đình, giáo dân, cộng đồng, trong đó có giới hoạt động xã hội dân dự và các nhà đấu tranh cho dân chủ hóa ở Việt Nam. Nhạc sĩ, blogger Tô Hải qua đời lúc 19h40 tại nhà riêng ở Sài Gòn, hôm 11/8/2018. Còn nhà báo, ký giả Bùi Tín qua đời lúc 01h25 sáng ở Paris ngày 11/8/2018 ở Paris. "Tang lễ của ông sẽ được tổ chức ngày 27/8/2018 theo nghi thức Phật Giáo tại nhà tang lễ Joncherolles, Villetaneuse, Pháp," Tiến sỹ Nguyễn Văn Huy, thành viên Ban Biên tập tờ báo mạng thongluan-rdp.org nói với Bàn tròn thứ Năm của BBC. Mời quý vị bấm vào đường dẫn này để theo dõi toàn văn cuộc thảo luận mà ở phần sau liên quan tới hai nhân sỹ bất đồng chính kiến vừa được đề cập. | summarize: Nhạc sỹ Tô Hải (1927-2018) (trái) và nhà báo Bùi Tín (1927-2018) là hai nhà bất đồng chính kiến cao niên có ảnh hưởng của Việt Nam Hai nhà bất đồng chính kiến này là 'những ngọn nến thắp sáng' để những thế hệ theo sau kế tục. Các khách mời tham gia Bàn tròn thứ Năm (16/8) đều bày tỏ sự ngưỡng mộ và kính trọng sâu sắc đối với nhân cách và lý tưởng sống vì dân chủ, tự do của hai nhà bất đồng chính kiến cao niên Bùi Tín và Tô Hải. 'Chúng tôi sẽ nhớ mãi về 'Thằng Hèn Vĩ Đại' Nhà báo BBC Đỗ Văn nhớ về Đại tá Bùi Tín Nhà báo Bùi Tín: 'Hoa Xuyên Tuyết chính là khát vọng tự do' 'Những ngọn nến thắp sáng' Nêu cảm tưởng về hai vị nhân sỹ vừa qua đời cùng hôm 11/8/2018 ở Sài Gòn và Paris, nhà văn, nhà báo Võ Thị Hảo từ Berlin, CHLB Đức chia sẻ: "Tôi nghĩ rằng nhạc sĩ Tô Hải và nhà văn, nhà báo Bùi Tín là hai con người đáng kính. 'Tướng Giáp đúng là con người có tài' "Tôi cho rằng hai người đó rất đáng tự hào và tôi kính trọng những con người đó," bà nói thêm. "Những con người như vậy sẽ tồn tại trong lòng người dân Việt Nam như những ngọn nến sáng thắp lên và để cho những người sau tiếp tục." Bà Võ Thị Hảo nhận xét "hai người đó, bằng tất cả tấm lòng và sự dũng cảm của mình, đến hơi thở cuối cùng vẫn sống có ích cho người Việt Nam." Về nhà báo Bùi Tín, người đã tham gia Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam ngay từ những ngày đầu thành lập của Hội này vào năm 2014, TS. Phạm Chí Dũng - nhà báo độc lập, Chủ tịch Hội từ Sài Gòn, nói: "Chúng tôi thấy đột ngột và thật sự buồn vì đây là sự mất mát và ra đi không bao giờ trở lại nữa của những người đã luôn đau đáu về hiện tình của đất nước và ý nghĩa thoát Trung của dân tộc." "Sự ra đi của hai con người này không có gì phải hối tiếc và rất đáng tự hào. "Tôi cho rằng đó là tấm gương đối với thế hệ không còn trẻ lắm như chúng tôi - cần phải làm tiếp những gì mà nhà báo Bùi Tín, nhạc sĩ Tô Hải đã làm - bằng văn phong chính luận của ông Bùi Tín và bằng văn phong châm biếm, mỉa mai ngạo đời của nhạc sĩ Tô Hải." Nhà báo, nhà bất đồng chính kiến Bùi Tín qua đời Nhạc sĩ Tô Hải 'bị từ chối chữa trị'? Từ khi ra nước ngoài sống, nhà báo Bùi Tín đã viết và xuất bản nhiều sách vở, bài viết, trong đó có hai cuốn sách viết bằng tiếng Việt được nhiều người biết đến là 'Hoa Xuyên Tuyết' và 'Mặt Thật'. Tên tuổi của nhạc sĩ Tô Hải gắn liền với nhạc phẩm Nụ Cười Sơn Cước và nhiều tác phẩm âm nhạc khác đa dạng về thể tài Nhận xét về hai tác phẩm này, nhà báo, Tiến sĩ Nguyễn Văn Huy từ Paris, Pháp cho rằng "đó là những đóng góp quan trọng, là những bằng chứng về chế độ cộng sản tại Việt Nam" và nó "cho chúng ta biết rất nhiều tin tức về mặt trái của xã hội cộng sản Việt Nam". "Chúng ta cần phải tôn vinh vì đó là những tài liệu rất hiếm hoi mà chỉ có những người như ông Bùi Tín can đảm dám nói ra sự thật đó," ông nói thêm. 'Phản tỉnh từ chế độ Cộng sản' Các khách mời của Bàn tròn thứ Năm từ London hôm 16/8 cũng bình luận về một khía cạnh được gọi là sự phản tỉnh của hai nhân sỹ, trí thức, từng có nhiều năm là đảng viên cộng sản và cùng từ bỏ tấm thẻ đảng khi sinh thời. "Sự giác ngộ của hai ông này là từ tư cách là đảng viên Đảng Cộng sản có nhiều đóng góp cho hai cuộc chiến tranh với Đảng Cộng sản nhưng sau đó đã giác ngộ, đã quay lại để từ bỏ Đảng Cộng sản và có đóng góp rất lớn trong việc đưa ra những mặt trái, những sai lầm của Đảng Cộng sản và kêu gọi sự phản đối, phản biện," nhà thơ, dịch giả Hoàng Hưng, từ Texas, Hoa Kỳ, nhận xét. Nhà báo Bùi Tín nói về các tướng Việt Nam Nhớ mãi người không chết trong im lặng 'Chúng tôi sẽ nhớ mãi về 'Thằng Hèn Vĩ Đại' Ông Bùi Tín lý giải các góc độ trận Tết Mậu Thân 'Quê hương yêu dấu bao người chờ trông...' "Ông Tô Hải và ông Bùi Tín đều xuất thân là những gia đình thuộc loại giàu có và danh giá, nhưng họ đã chọn đi con đường đó là theo lý tưởng muốn giải phóng những người nô lệ," bà Võ Thị Hảo nói. Về cá nhân ông Bùi Tín, bà Hảo nói ông đã "thức tỉnh rất sớm, từ những năm 1990 trước đó, ông đã được trọng dụng nhưng ông đã đi ra nước ngoài và ông ở lại, ông chấp nhận sống một cuộc sống rất cô đơn và nhiều khó khăn của một người lưu vong để ông viết". "Cho đến tận những hơi thở cuối cùng ông vẫn viết để bày tỏ ý kiến của mình và để thức tỉnh người dân cũng như là đưa ra nhận thức để phản biện lại những cái gì gọi là làm cho người dân Việt Nam đau khổ." Tiến sỹ Nguyễn Văn Huy, về phần mình, cũng cho rằng nhà báo, ký giả Bùi Tín đã "chọn quyết định ngả hẳn về phía tự do và đứng về phía dân chủ để chống lại sự độc tài của chế độ Cộng sản". Báo chí trong nước 'không đưa tin' Từ Việt Nam, Tiến sỹ Phạm Chí Dũng bình luận về thông tin và phản ánh của báo chí chính thống trong nước về sự qua đời của hai nhà bất đồng chính kiến cao niên Bùi Tín và Tô Hải. "Về mặt báo chí trong nước thì chắc chắn họ sẽ không đưa tin về hai ông Bùi Tín và Tô Hải mất, vì tuyệt đối không được đưa tin về những chuyện này và họ cũng không thích gì những nhân vật bất đồng chính kiến." Nhạc sỹ Tô Hải (thứ hai, ngồi, trái sang) đến thăm nhà Thạc sỹ Nguyễn Tiến Trung (giữa, ngồi) sau khi ông Trung vừa ra tù vào trung tuần tháng 4/2014. Tuy nhiên "sự quan tâm từ mạng xã hội và một số tổ chức xã hội dân sự" thì trái lại là "rất nhiều", ông cho biết thêm. "Không khí ở trong nước đối với hai sự mất mát vừa rồi khá là trầm lắng về phía nhà nước, nhưng về phía mạng xã hội và các tổ chức xã hội dân sự thì chúng tôi có tổ chức" các sự kiện. Và nhà báo độc lập này cho biết lễ tang của nhạc sỹ Tô Hải đã được tổ chức 'ấm áp', 'trang trọng' tại nhà thờ Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp, thuộc dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn, với sự hiện diện của đông đảo thành viên gia đình, giáo dân, cộng đồng, trong đó có giới hoạt động xã hội dân dự và các nhà đấu tranh cho dân chủ hóa ở Việt Nam. Nhạc sĩ, blogger Tô Hải qua đời lúc 19h40 tại nhà riêng ở Sài Gòn, hôm 11/8/2018. Còn nhà báo, ký giả Bùi Tín qua đời lúc 01h25 sáng ở Paris ngày 11/8/2018 ở Paris. "Tang lễ của ông sẽ được tổ chức ngày 27/8/2018 theo nghi thức Phật Giáo tại nhà tang lễ Joncherolles, Villetaneuse, Pháp," Tiến sỹ Nguyễn Văn Huy, thành viên Ban Biên tập tờ báo mạng thongluan-rdp.org nói với Bàn tròn thứ Năm của BBC. Mời quý vị bấm vào đường dẫn này để theo dõi toàn văn cuộc thảo luận mà ở phần sau liên quan tới hai nhân sỹ bất đồng chính kiến vừa được đề cập. | [
108,
287,
285,
161,
5475,
817,
3223,
864,
4342,
7204,
17852,
371,
3786,
105,
152,
188,
1823,
3211,
4342,
7204,
17852,
371,
106,
196,
152,
295,
210,
122,
357,
291,
778,
107,
349,
580,
104,
131,
132,
891,
152,
295,
210,
122,
357,
126,
106,
377,
2369,
2421,
7730,
5781,
611,
257,
130,
120,
175,
300,
181,
187,
699,
5049,
303,
547,
1375,
268,
165,
2101,
1867,
259,
832,
9899,
1296,
11507,
413,
1035,
776,
144,
2406,
2047,
105,
1724,
308,
993,
1038,
195,
119,
157,
173,
105,
241,
597,
307,
171,
137,
1629,
222,
180,
104,
196,
152,
295,
210,
122,
357,
291,
778,
1823,
3211,
105,
3223,
5135,
377,
1898,
141,
134,
1057,
1676,
125,
377,
23389,
20396,
8094,
440,
257,
571,
188,
378,
2296,
551,
1057,
125,
440,
1830,
1823,
3211,
571,
188,
1823,
3211,
161,
17018,
4443,
5618,
122,
106,
2623,
584,
222,
12689,
377,
1769,
2421,
7730,
5781,
611,
257,
1556,
2312,
406,
597,
125,
196,
297,
157,
817,
659,
235,
723,
264,
325,
1425,
27299,
108,
121,
1093,
1317,
105,
3965,
152,
355,
103,
152,
188,
1803,
1074,
3951,
148,
5383,
10747,
2379,
663,
733,
9347,
800,
372,
160,
1149,
621,
3223,
864,
105,
152,
355,
103,
152,
188,
1823,
3211,
106,
196,
219,
111,
549,
8676,
377,
16313,
3594,
604,
106,
219,
111,
107,
326,
257,
800,
114,
160,
196,
111,
150,
215,
549,
222,
1406,
105,
141,
1724,
308,
120,
219,
111,
4881,
263,
123,
1796,
189,
1769,
219,
111,
128,
530,
134,
1025,
149,
113,
694,
111,
137,
131,
132,
128,
120,
2421,
7730,
611,
5781,
227,
105,
130,
114,
120,
111,
187,
270,
437,
294,
753,
1803,
1074,
3951,
238,
587,
9971,
111,
397,
281,
525,
186,
1689,
694,
105,
144,
2598,
406,
104,
1081,
155,
1189,
2660,
608,
264,
244,
307,
107,
812,
114,
111,
131,
3718,
1264,
152,
188,
1823,
3211,
103,
111,
115,
268,
165,
813,
571,
188,
3095,
385,
131,
132,
531,
148,
120,
191,
178,
164,
385,
104,
813,
126,
138,
147,
3425,
3899,
971,
980,
1077,
233,
152,
188,
557,
2364,
483,
492,
813,
148,
1093,
3412,
795,
1007,
141,
203,
1259,
4330,
105,
610,
144,
1491,
171,
248,
106,
144,
552,
2501,
105,
124,
184,
110,
374,
339,
319,
153,
761,
104,
120,
111,
115,
637,
1187,
915,
431,
125,
199,
205,
104,
282,
142,
105,
108,
232,
404,
1415,
151,
104,
137,
796,
294,
3893,
124,
184,
104,
196,
219,
111,
126,
110,
107,
218,
139,
1680,
1957,
105,
215,
549,
222,
11556,
800,
114,
160,
150,
106,
1689,
2080,
195,
119,
175,
300,
110,
177,
603,
1801,
128,
174,
141,
233,
260,
139,
140,
270,
120,
218,
145,
152,
188,
1823,
3211,
103,
1149,
621,
3223,
864,
115,
140,
233,
281,
355,
737,
122,
410,
104,
118,
1823,
3211,
105,
281,
355,
737,
3224,
5661,
103,
7427,
2448,
6511,
723,
104,
1149,
621,
3223,
864,
294,
571,
2821,
152,
295,
210,
122,
357,
1823,
3211,
235,
723,
5475,
621,
3223,
864,
5180,
148,
1579,
1520,
245,
2810,
1069,
129,
124,
142,
351,
2883,
152,
188,
1823,
3211,
115,
508,
105,
387,
288,
158,
333,
12530,
392,
4614,
113,
150,
107,
196,
1290,
333,
508,
281,
354,
131,
117,
158,
111,
217,
155,
106,
17018,
4443,
5618,
257,
105,
377,
9479,
1961,
1263,
4079,
722,
104,
1149,
621,
3223,
864,
1571,
2199,
119,
1149,
765,
1556,
2780,
21705,
1420,
960,
11460,
105,
158,
274,
765,
1065,
1149,
211,
635,
1361,
125,
136,
326,
4579,
231,
587,
125,
196,
274,
765,
474,
152,
2821,
1075,
621,
362,
551,
1734,
148,
3965,
711,
114,
160,
13254,
106,
120,
609,
904,
146,
2060,
106,
120,
281,
463,
125,
353,
359,
490,
262,
149,
131,
6041,
105,
335,
7028,
174,
169,
217,
215,
158,
193,
766,
125,
447,
897,
104,
293,
213,
490,
262,
131,
4355,
1007,
169,
260,
139,
666,
2243,
171,
150,
106,
120,
326,
588,
215,
2012,
4459,
145,
163,
107,
120,
111,
128,
118,
1823,
3211,
1036,
879,
1140,
123,
124,
144,
610,
4881,
118,
123,
1796,
14951,
231,
769,
148,
353,
359,
607,
9918,
303,
547,
1375,
104,
2101,
1867,
259,
832,
148,
1619,
325,
13182,
127,
342,
410,
125,
116,
482,
409,
810,
117,
343,
106,
144,
391,
769,
104,
196,
157,
5852,
512,
2590,
434,
107,
158,
147,
106,
283,
182,
490,
262,
105,
264,
148,
306,
1689,
2607,
283,
129,
296,
221,
112,
3893,
1143,
3547,
104,
196,
118,
126,
106,
148,
276,
173,
106,
283,
182,
348,
607,
262,
107,
158,
609,
904,
114,
196,
204,
242,
250,
119,
348,
607,
262,
170,
187,
150,
115,
1143,
3547,
103,
115,
1015,
153,
130,
148,
306,
348,
607,
262,
105,
107,
609,
904,
215,
301,
113,
156,
251,
124,
120,
447,
7119,
120,
714,
1472,
104,
348,
607,
262,
105,
758,
343,
144,
391,
195,
103,
391,
973,
519,
152,
6865,
414,
590,
678,
6114,
148,
6679,
254,
1433,
238,
4624,
571,
188,
1823,
3211,
123,
125,
109,
477,
131,
132,
7771,
1676,
111,
110,
654,
113,
108,
176,
320,
2365,
377,
1898,
141,
134,
1057,
1676,
125,
377,
23389,
20396,
8094,
440,
257,
208,
1823,
3211,
241,
272,
109,
1869,
359,
852,
2261,
4102,
3249,
377,
17563,
1517,
436,
988,
374,
111,
1205,
1407,
599,
257,
2455,
3223,
864,
105,
118,
1823,
3211,
413,
387,
481,
106,
120,
165,
539,
624,
534,
1073,
107,
105,
595,
314,
103,
170,
154,
115,
680,
184,
219,
361,
150,
106,
181,
241,
597,
278,
272,
662,
120,
111,
2852,
947,
519,
263,
1803,
1074,
3951,
454,
1264,
499,
157,
118,
1823,
3211,
103,
263,
3951,
123,
118,
115,
189,
21562,
769,
215,
6768,
148,
120,
147,
3955,
226,
397,
118,
115,
117,
308,
286,
170,
118,
115,
184,
124,
142,
351,
105,
118,
108,
121,
1398,
118,
577,
238,
307,
116,
204,
307,
215,
602,
652,
105,
158,
455,
1000,
104,
116,
111,
931,
1440,
130,
118,
508,
340,
3826,
155,
1501,
120,
1189,
2660,
608,
264,
118,
244,
508,
130,
1035,
776,
108,
232,
357,
104,
267,
105,
130,
329,
769,
111,
137,
127,
128,
106,
251,
124,
238,
329,
130,
391,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1224,
176,
241,
597,
307,
222,
180,
105,
137,
1629,
144,
124,
184,
104,
152,
355,
103,
152,
188,
1823,
3211,
105,
1149,
621,
3223,
864,
1639,
107,
218,
139,
1680,
1957,
105,
215,
549,
222,
1406,
646,
116,
152,
188,
557,
385,
106,
547,
1375,
104,
813,
410,
670,
126,
123,
119,
2189,
1
] |
151014_doanbaochau_on_dodangdu | https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2015/10/151014_doanbaochau_on_dodangdu | 'Nỗi khát khao chính đáng và cần thiết' | Thời gian cháu Đỗ Đăng Dư nằm hôn mê suốt 5 ngày ở bệnh viện Bạch Mai, trong khi cộng đồng Facebook xôn xao thì cả nền báo chí cách mạng im lặng như thể mắc hội chứng câm điếc tập thể. | Tác giả đặt dấu hỏi về hành động của báo chí, truyền thông chính thức Việt Nam trong sự kiện bị can, vị thành niên Đỗ Đăng Dư bị đánh chết trong trại giam. Thế nhưng khi cháu vừa qua đời, đồng loạt các báo bỗng ào lên như bị cùng tiêm một loại thuốc động kinh, cùng đưa một nội dung, có chăng chỉ khác vài câu chữ không quan trọng và tên tác giả bên dưới. Điều lạ nữa là không báo nào đưa ảnh về vụ việc, không dẫn lời người nào cung cấp thông tin và tệ hơn cả là tuyệt nhiên không có một lời phỏng vấn những người đang đau khổ nhất trong sự việc này, đấy là cha mẹ, anh chị của Đỗ Đăng Dư. Nếu vậy thì chúng ta cần bao nhiêu tờ báo làm gì cho tốn kém, sao không chỉ có một tờ báo cho dễ kiểm soát? Cứ tác nghiệp kiểu này thì phóng viên cần gì xuống hiện trường cho mệt xác, sao không nhận bài viết của ban Tuyên giáo, của bộ 4 T rồi đăng lên cho đơn giản, lại tránh được sơ sẩy? Tất cả như một hài kịch được đạo diễn thô thiển vụng về. Những người hiểu biết thì không hề ngạc nhiên, chỉ đáng buồn là người dân do sống lâu dưới sự kiểm duyệt thông tin nên tin ngay vào những gì báo chí đưa. Ở đây, tôi không có ý trách các bạn phóng viên, biên tập viên bởi cả nền báo chí Việt Nam chỉ là công cụ tuyên truyền của Đảng và Nhà Nước. Đây chính là điều đáng buồn nhất, đáng nói nhất, bởi lẽ tự do báo chí là cơ sở cho phát triển xã hội. Chúng ta chứng kiến bao cuộc cải cách trong giáo dục, giờ lại thêm trong báo chí nhưng tất cả chỉ là một sự loay hoay chạy loanh quanh vỏ ngoài khi vấn đề cốt lõi không được giải quyết. Các vị lãnh đạo đã bao giờ tự hỏi một đất nước như Hàn Quốc lại có thể bỏ xa tít mù tắp người anh em Bắc Hàn của họ chưa? Cùng một dòng giống nên không thể nói người Nam Hàn thông minh hơn người Bắc Hàn để giải thích cho sự chênh lệch này. Tạo được sự phát triển thần kỳ ấy chính là nhờ tư tưởng khoáng đạt, động viên trí sáng tạo của mỗi con người trong xã hội và quan trọng là tự do báo chí, bởi báo chí là công cụ tốt để kiểm soát những việc làm sai trái của xã hội. Bà Đỗ Thị Mai, mẹ đẻ của nạn nhân, bị can vị thành niên Đỗ Đăng Dư, đau khổ trước cái chết của người con trai 17 tuổi. Và hơn nữa, các vị có tự hỏi tại sao cùng một quãng thời gian mà Hàn Quốc bỏ xa Việt Nam đến vậy, đến nỗi mà giờ đây người dân chúng ta nhìn Hàn Quốc như một biểu tượng lộng lẫy và kiêu hãnh của văn minh Châu Á, sản phẩm các loại và văn hoá Hàn Quốc tràn ngập ngoài đường và trên màn hình ti vi của chúng ta. Nỗi khát khao chính đáng Dân tộc Việt Nam không thiếu trí thông minh, cần cù nhưng họ cần một sự lãnh đạo sáng suốt, sáng suốt thật qua những cải tổ táo bạo và thông minh chứ không phải trên những khẩu hiệu đỏ loè đỏ loẹt mà rỗng toếch chán ngán. Thôi mà, các vị hãy thức tỉnh đi cho người dân được nhờ mà cả con cháu các vị cũng được nhờ. Giá như Viêt Nam đừng tụt hậu quá xa so với Hàn Quốc thì có phải các vị, con cháu các vị sẽ cùng hàng triệu người dân Việt Nam cùng được hưởng sự thịnh vượng, văn minh không? Xin đừng chần chừ nữa, đừng múa may hoen hoen ngoài rìa bản chất sự việc nữa, hãy thực tâm đi vào cốt lõi. Tự do ngôn luận, tự do báo chí đồng nghĩa với minh bạch về thông tin, đấy sẽ như một thứ ánh sáng văn minh soi rọi vào mọi ngõ ngách, sẽ lật tẩy những ổ vi trùng, sẽ dần từng bước làm sạch xã hội, sẽ góp phần khiến xã hội phát triển. Tự do ngôn luận, tự do báo chí là nỗi khát khao chính đáng và cần thiết. Trong ảnh là chị Đỗ Thị Mai, mẹ cháu Dư bên ngoài nhà xác. Người phụ nữ khốn khổ này khóc cả đêm vì con trai bị đánh chết sau hai tháng tạm giam. Câu chuyện này nếu vào một nước văn minh, có tự do báo chí sẽ được đăng tràn ngập trên các mặt báo, và điều ấy sẽ ngăn chặn những bi kịch tương tự trong tương lai. Và tôi tin rằng vào một nước văn minh, thì ít ra chị Mai và gia đình, người thân không phải ngồi vạ vật như những kẻ ăn mày khốn khổ khốn nạn trước nhà xác cả đêm như thế này. Một số quan chức cảnh sát đã bị ra tòa ở Việt Nam vì liên quan cái chết của nghi phạm, bị can ở nơi giam giữ. Hội phụ nữ các cấp đâu, chả lẽ nỗi đau người phụ nữ này không đáng cho các vị quan tâm? Hay các vị cũng chỉ là những con rối được giật ở đâu thì nhúc nhích ở đó? Lẽ nào không bức xúc? Trong đêm ấy, tôi thấy quý vô cùng những người đến chia sẻ nỗi đau, động viên chị Mai. Có những người tôi chưa bao giờ gặp, nhưng tôi coi họ như người thân. Tôi không khóc khi chụp những tấm hình này, nhưng tôi khóc khi về chọn ảnh để dùng cho bài viết trên FB, khi tâm được tĩnh lặng, bởi tôi thấy thân phận người dân trong xã hội chúng ta khốn khổ quá, tăm tối quá. Tôi không xấu hổ vì sự đa cảm của mình trong trường hợp này, mà ngược lại tôi khinh bỉ kẻ nào cười tôi vì điều đó. Rồi vài ngày nữa, câu chuyện về cháu Đỗ Đăng Dư sẽ dịu đi, chúng ta sẽ phải quan tâm những câu chuyện khác, nhưng người cha, người mẹ của cháu sẽ còn mang nỗi đau đớn mất mát này nhiều năm nữa. Thưa các bạn trên cộng đồng Facebook, chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nói ông ta rất bức xúc, rất xúc động khi biết trong 3 năm, Việt Nam có 260 người bị chết trong thời gian tạm giam, tạm giữ, lẽ nào chúng ta không bức xúc, xúc động? Tôi hy vọng ông Hùng sẽ có hành động đi cùng với cảm xúc của ông, và nếu các bạn xót xa cho người phụ nữ này hay bao nạn nhân khác thì các bạn cũng nên có hành động nào đấy. Để xã hội tiến bộ, mỗi người trong chúng ta cần cất lên tiếng nói của mình, đừng thờ ơ với việc đau lòng của người khác nữa, bởi những vấn đề chung của xã hội như những cơn lũ, nếu ai cũng thờ ơ, không chung tay ngăn, những cơn lũ ấy sẽ cuốn trôi tất cả, không trừ một ai. Bài đăng lại từ trang Facebook riêng và thể hiện quan điểm, lối hành văn của tác giả, một nhà báo, blogger, phóng viên ảnh đang sống tại Hà Nội. | summarize: Tác giả đặt dấu hỏi về hành động của báo chí, truyền thông chính thức Việt Nam trong sự kiện bị can, vị thành niên Đỗ Đăng Dư bị đánh chết trong trại giam. Thế nhưng khi cháu vừa qua đời, đồng loạt các báo bỗng ào lên như bị cùng tiêm một loại thuốc động kinh, cùng đưa một nội dung, có chăng chỉ khác vài câu chữ không quan trọng và tên tác giả bên dưới. Điều lạ nữa là không báo nào đưa ảnh về vụ việc, không dẫn lời người nào cung cấp thông tin và tệ hơn cả là tuyệt nhiên không có một lời phỏng vấn những người đang đau khổ nhất trong sự việc này, đấy là cha mẹ, anh chị của Đỗ Đăng Dư. Nếu vậy thì chúng ta cần bao nhiêu tờ báo làm gì cho tốn kém, sao không chỉ có một tờ báo cho dễ kiểm soát? Cứ tác nghiệp kiểu này thì phóng viên cần gì xuống hiện trường cho mệt xác, sao không nhận bài viết của ban Tuyên giáo, của bộ 4 T rồi đăng lên cho đơn giản, lại tránh được sơ sẩy? Tất cả như một hài kịch được đạo diễn thô thiển vụng về. Những người hiểu biết thì không hề ngạc nhiên, chỉ đáng buồn là người dân do sống lâu dưới sự kiểm duyệt thông tin nên tin ngay vào những gì báo chí đưa. Ở đây, tôi không có ý trách các bạn phóng viên, biên tập viên bởi cả nền báo chí Việt Nam chỉ là công cụ tuyên truyền của Đảng và Nhà Nước. Đây chính là điều đáng buồn nhất, đáng nói nhất, bởi lẽ tự do báo chí là cơ sở cho phát triển xã hội. Chúng ta chứng kiến bao cuộc cải cách trong giáo dục, giờ lại thêm trong báo chí nhưng tất cả chỉ là một sự loay hoay chạy loanh quanh vỏ ngoài khi vấn đề cốt lõi không được giải quyết. Các vị lãnh đạo đã bao giờ tự hỏi một đất nước như Hàn Quốc lại có thể bỏ xa tít mù tắp người anh em Bắc Hàn của họ chưa? Cùng một dòng giống nên không thể nói người Nam Hàn thông minh hơn người Bắc Hàn để giải thích cho sự chênh lệch này. Tạo được sự phát triển thần kỳ ấy chính là nhờ tư tưởng khoáng đạt, động viên trí sáng tạo của mỗi con người trong xã hội và quan trọng là tự do báo chí, bởi báo chí là công cụ tốt để kiểm soát những việc làm sai trái của xã hội. Bà Đỗ Thị Mai, mẹ đẻ của nạn nhân, bị can vị thành niên Đỗ Đăng Dư, đau khổ trước cái chết của người con trai 17 tuổi. Và hơn nữa, các vị có tự hỏi tại sao cùng một quãng thời gian mà Hàn Quốc bỏ xa Việt Nam đến vậy, đến nỗi mà giờ đây người dân chúng ta nhìn Hàn Quốc như một biểu tượng lộng lẫy và kiêu hãnh của văn minh Châu Á, sản phẩm các loại và văn hoá Hàn Quốc tràn ngập ngoài đường và trên màn hình ti vi của chúng ta. Nỗi khát khao chính đáng Dân tộc Việt Nam không thiếu trí thông minh, cần cù nhưng họ cần một sự lãnh đạo sáng suốt, sáng suốt thật qua những cải tổ táo bạo và thông minh chứ không phải trên những khẩu hiệu đỏ loè đỏ loẹt mà rỗng toếch chán ngán. Thôi mà, các vị hãy thức tỉnh đi cho người dân được nhờ mà cả con cháu các vị cũng được nhờ. Giá như Viêt Nam đừng tụt hậu quá xa so với Hàn Quốc thì có phải các vị, con cháu các vị sẽ cùng hàng triệu người dân Việt Nam cùng được hưởng sự thịnh vượng, văn minh không? Xin đừng chần chừ nữa, đừng múa may hoen hoen ngoài rìa bản chất sự việc nữa, hãy thực tâm đi vào cốt lõi. Tự do ngôn luận, tự do báo chí đồng nghĩa với minh bạch về thông tin, đấy sẽ như một thứ ánh sáng văn minh soi rọi vào mọi ngõ ngách, sẽ lật tẩy những ổ vi trùng, sẽ dần từng bước làm sạch xã hội, sẽ góp phần khiến xã hội phát triển. Tự do ngôn luận, tự do báo chí là nỗi khát khao chính đáng và cần thiết. Trong ảnh là chị Đỗ Thị Mai, mẹ cháu Dư bên ngoài nhà xác. Người phụ nữ khốn khổ này khóc cả đêm vì con trai bị đánh chết sau hai tháng tạm giam. Câu chuyện này nếu vào một nước văn minh, có tự do báo chí sẽ được đăng tràn ngập trên các mặt báo, và điều ấy sẽ ngăn chặn những bi kịch tương tự trong tương lai. Và tôi tin rằng vào một nước văn minh, thì ít ra chị Mai và gia đình, người thân không phải ngồi vạ vật như những kẻ ăn mày khốn khổ khốn nạn trước nhà xác cả đêm như thế này. Một số quan chức cảnh sát đã bị ra tòa ở Việt Nam vì liên quan cái chết của nghi phạm, bị can ở nơi giam giữ. Hội phụ nữ các cấp đâu, chả lẽ nỗi đau người phụ nữ này không đáng cho các vị quan tâm? Hay các vị cũng chỉ là những con rối được giật ở đâu thì nhúc nhích ở đó? Lẽ nào không bức xúc? Trong đêm ấy, tôi thấy quý vô cùng những người đến chia sẻ nỗi đau, động viên chị Mai. Có những người tôi chưa bao giờ gặp, nhưng tôi coi họ như người thân. Tôi không khóc khi chụp những tấm hình này, nhưng tôi khóc khi về chọn ảnh để dùng cho bài viết trên FB, khi tâm được tĩnh lặng, bởi tôi thấy thân phận người dân trong xã hội chúng ta khốn khổ quá, tăm tối quá. Tôi không xấu hổ vì sự đa cảm của mình trong trường hợp này, mà ngược lại tôi khinh bỉ kẻ nào cười tôi vì điều đó. Rồi vài ngày nữa, câu chuyện về cháu Đỗ Đăng Dư sẽ dịu đi, chúng ta sẽ phải quan tâm những câu chuyện khác, nhưng người cha, người mẹ của cháu sẽ còn mang nỗi đau đớn mất mát này nhiều năm nữa. Thưa các bạn trên cộng đồng Facebook, chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nói ông ta rất bức xúc, rất xúc động khi biết trong 3 năm, Việt Nam có 260 người bị chết trong thời gian tạm giam, tạm giữ, lẽ nào chúng ta không bức xúc, xúc động? Tôi hy vọng ông Hùng sẽ có hành động đi cùng với cảm xúc của ông, và nếu các bạn xót xa cho người phụ nữ này hay bao nạn nhân khác thì các bạn cũng nên có hành động nào đấy. Để xã hội tiến bộ, mỗi người trong chúng ta cần cất lên tiếng nói của mình, đừng thờ ơ với việc đau lòng của người khác nữa, bởi những vấn đề chung của xã hội như những cơn lũ, nếu ai cũng thờ ơ, không chung tay ngăn, những cơn lũ ấy sẽ cuốn trôi tất cả, không trừ một ai. Bài đăng lại từ trang Facebook riêng và thể hiện quan điểm, lối hành văn của tác giả, một nhà báo, blogger, phóng viên ảnh đang sống tại Hà Nội. | [
108,
287,
285,
161,
2343,
590,
632,
988,
419,
125,
209,
192,
104,
188,
2477,
425,
206,
122,
329,
131,
132,
113,
144,
591,
133,
10872,
297,
164,
778,
2296,
2866,
2694,
133,
403,
654,
113,
1322,
5412,
773,
170,
129,
1536,
659,
235,
3436,
210,
1130,
109,
188,
4585,
108,
3410,
227,
128,
133,
264,
2024,
116,
534,
1357,
192,
236,
103,
264,
251,
116,
735,
8246,
107,
1964,
163,
211,
696,
476,
1302,
110,
146,
308,
105,
465,
274,
590,
367,
11655,
747,
1681,
761,
106,
110,
188,
224,
251,
349,
125,
197,
156,
103,
110,
458,
366,
111,
224,
870,
373,
206,
193,
105,
1273,
183,
186,
106,
1464,
445,
110,
107,
116,
366,
1102,
255,
120,
111,
167,
1187,
1033,
202,
113,
144,
156,
474,
1730,
106,
1041,
4425,
365,
1304,
104,
2296,
2866,
2694,
112,
631,
530,
143,
174,
169,
260,
374,
1243,
940,
188,
140,
218,
114,
1912,
4198,
350,
110,
163,
107,
116,
940,
188,
114,
790,
594,
820,
347,
3683,
274,
522,
1138,
126,
143,
662,
182,
260,
218,
804,
199,
271,
114,
3296,
6633,
350,
110,
238,
392,
508,
104,
504,
1913,
2244,
104,
317,
1147,
1576,
598,
687,
227,
114,
652,
5540,
153,
989,
117,
1046,
19424,
347,
1567,
186,
128,
116,
1518,
1690,
117,
247,
407,
2580,
5288,
10199,
125,
112,
564,
111,
524,
217,
143,
110,
1329,
1628,
572,
163,
549,
1491,
106,
111,
137,
180,
307,
727,
768,
144,
594,
2061,
206,
193,
237,
193,
531,
138,
120,
218,
188,
356,
251,
112,
108,
978,
1009,
141,
110,
107,
108,
232,
605,
109,
230,
662,
2368,
749,
495,
182,
626,
186,
639,
188,
356,
131,
132,
163,
106,
135,
798,
480,
425,
104,
348,
105,
571,
1902,
112,
834,
122,
106,
179,
549,
1491,
1498,
549,
123,
1498,
626,
642,
222,
180,
188,
356,
106,
225,
633,
114,
212,
435,
293,
1637,
819,
169,
463,
357,
374,
204,
655,
173,
113,
309,
2648,
339,
153,
426,
113,
188,
356,
170,
525,
186,
163,
106,
116,
144,
10079,
9941,
937,
2452,
772,
1017,
3364,
351,
129,
255,
220,
2478,
3596,
110,
117,
272,
4949,
303,
297,
261,
247,
115,
374,
339,
222,
419,
116,
282,
142,
128,
542,
162,
153,
107,
136,
306,
797,
6767,
2787,
22879,
111,
365,
640,
360,
542,
104,
154,
4120,
2115,
116,
1226,
855,
237,
110,
136,
123,
111,
132,
542,
206,
494,
183,
111,
360,
542,
130,
272,
581,
114,
144,
3888,
2641,
433,
6161,
117,
144,
212,
435,
860,
393,
728,
122,
106,
1211,
276,
597,
4049,
764,
103,
192,
182,
512,
611,
394,
104,
742,
176,
219,
111,
113,
293,
213,
105,
146,
308,
106,
222,
180,
188,
2477,
626,
188,
356,
106,
135,
798,
514,
130,
594,
820,
120,
156,
140,
714,
897,
104,
293,
1637,
753,
2296,
1074,
5052,
966,
3035,
104,
627,
1890,
133,
1036,
297,
164,
778,
2296,
2866,
2694,
103,
1187,
1033,
226,
292,
654,
104,
111,
219,
1320,
1980,
2700,
619,
183,
1316,
109,
297,
107,
222,
419,
149,
350,
264,
116,
5032,
221,
390,
145,
542,
162,
306,
797,
131,
132,
155,
934,
155,
1510,
145,
339,
248,
111,
137,
174,
169,
485,
542,
162,
128,
116,
284,
706,
6648,
7442,
105,
6030,
5172,
104,
355,
494,
1151,
2310,
262,
765,
109,
534,
105,
355,
1270,
542,
162,
1837,
2447,
351,
361,
105,
159,
2045,
240,
5028,
554,
104,
174,
2220,
5083,
176,
2623,
4235,
122,
549,
651,
796,
131,
132,
110,
815,
512,
206,
3155,
260,
5782,
170,
154,
260,
116,
144,
261,
247,
611,
1232,
103,
611,
1232,
610,
235,
120,
655,
420,
3585,
854,
105,
206,
494,
739,
110,
139,
159,
120,
910,
614,
1565,
650,
6742,
1565,
20536,
145,
7005,
1082,
8591,
2877,
6308,
112,
5911,
145,
103,
109,
297,
914,
329,
769,
184,
114,
111,
137,
117,
1211,
145,
186,
219,
1536,
109,
297,
127,
117,
1211,
112,
2745,
128,
7461,
132,
1301,
3243,
878,
310,
797,
648,
119,
542,
162,
143,
107,
139,
109,
297,
103,
219,
1536,
109,
297,
134,
264,
201,
617,
111,
137,
131,
132,
264,
117,
580,
144,
2335,
10682,
355,
494,
984,
1833,
1301,
10081,
231,
12554,
1316,
1301,
5012,
1436,
108,
11153,
108,
11153,
351,
6217,
288,
562,
144,
156,
1316,
914,
223,
315,
184,
138,
2478,
3596,
112,
1844,
180,
691,
2517,
222,
180,
188,
356,
210,
404,
119,
494,
1943,
125,
206,
2720,
1730,
134,
128,
116,
259,
1342,
611,
355,
494,
4820,
12137,
138,
389,
4780,
11543,
103,
134,
2040,
3005,
120,
108,
3106,
554,
14000,
134,
1429,
434,
920,
140,
1965,
293,
1389,
134,
904,
380,
521,
293,
213,
212,
3073,
1844,
180,
691,
2517,
222,
180,
188,
356,
106,
1510,
2623,
4235,
122,
549,
105,
260,
3838,
298,
349,
106,
1304,
2296,
1074,
5052,
966,
1536,
2694,
367,
351,
152,
4803,
606,
573,
684,
4742,
1033,
126,
3259,
186,
1370,
171,
219,
1320,
133,
403,
654,
187,
196,
253,
1119,
5412,
1968,
443,
126,
323,
138,
116,
142,
355,
3155,
107,
222,
180,
188,
356,
134,
117,
687,
1837,
2447,
159,
109,
447,
2821,
105,
179,
728,
134,
963,
1355,
120,
2342,
1690,
489,
222,
113,
489,
2563,
619,
141,
193,
160,
138,
116,
142,
355,
3155,
143,
500,
124,
1304,
1896,
105,
165,
2806,
111,
481,
110,
139,
1242,
6348,
731,
128,
120,
789,
446,
5619,
4742,
1033,
4742,
627,
226,
152,
628,
186,
1370,
128,
175,
433,
430,
166,
146,
229,
313,
338,
115,
133,
124,
660,
108,
121,
131,
132,
171,
316,
146,
292,
654,
104,
881,
4414,
133,
1036,
108,
121,
328,
1090,
4446,
813,
573,
684,
109,
373,
2327,
2726,
642,
1510,
1187,
111,
573,
684,
126,
110,
549,
114,
109,
297,
146,
315,
347,
2353,
109,
297,
127,
163,
106,
120,
219,
1658,
117,
3344,
108,
121,
793,
143,
16161,
11765,
108,
121,
5870,
2068,
4394,
224,
110,
954,
990,
347,
298,
1370,
2845,
141,
203,
1089,
616,
264,
120,
111,
155,
733,
1198,
1510,
13093,
192,
182,
1304,
1896,
112,
615,
120,
111,
141,
289,
374,
339,
683,
103,
170,
141,
703,
154,
128,
111,
3861,
388,
110,
3259,
129,
1417,
120,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1922,
390,
1536,
2296,
2866,
2694,
829,
1755,
2216,
1232,
985,
191,
108,
121,
664,
760,
2696,
5052,
113,
129,
490,
210,
1247,
6132,
4704,
143,
186,
639,
188,
356,
173,
427,
108,
176,
320,
2365,
128,
136,
1537,
213,
463,
9741,
12389,
495,
136,
112,
1
] |
151121_huynhthucvy_gongo | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2015/11/151121_huynhthucvy_gongo | Về các tổ chức phi chính phủ của Đảng | Ngày nào các tổ chức xã hội dân sự giả hiệu còn chiếm thế độc tôn, ngày đó sức mạnh của người dân còn rã rời và nguyện vọng của họ tiếp tục bị phớt lờ. | Huỳnh Thục Vy cho rằng cần thực hiện nhiều phương cách đấu tranh khác nhau cùng lúc Những người đấu tranh xưa nay vẫn có thói quen tập chú vào các vi phạm nhân quyền, sự tàn bạo và "tính đảng" của lực lượng công an vì họ là "thanh gươm bảo vệ chế độ", là lực lượng trực tiếp nhận trách nhiệm đàn áp các phong trào đối kháng. Điều này tất nhiên không sai! Thế nhưng, chúng ta cần nhìn nhận những trấn áp mà mình gánh nhận từ phía lực lượng an ninh như là một bộ phận của một tổng thể bộ máy đàn áp. Là một hệ thống chính trị độc tài nhưng xảo quyệt, chính quyền hiện nay duy trì quyền lực không chỉ dựa trên sự áp đảo về sức mạnh vũ lực đối với người dân yếu đuối;mà còn dựa vào sự hùng hậu của hệ thống triển khai quyền lực mềm, đó là các tổ chức phi chính phủ của Đảng (tên gọi trong tiếng Anh là GONGO). Vì nếu chỉ với súng và nhà tù, họ chỉ khiến cho người dân khiếp sợ chứ không thể tước bỏ được sức mạnh người dân. Nếu các phương tiện truyền thông báo chí quốc doanh được xây dựng nhằm định hướng tư tưởng và tình cảm của người dân, góp phần quan trọng cho chính sách bịt tai bịt mắt, giữ cho đa số quần chúng ở trong trạng thái đồng tình thụ động; thì các tổ chức xã hội dân sự giả hiệu do chính quyền lập ra mang sứ mạng tước đoạt không gian dân sự, độc chiếm nguồn hỗ trợ tài chính và nhân lực từ quốc tế, kiểm soát các thảo luận dân sự trên tất cả các diễn đàn quốc tế, khu vực và quốc gia. Ngày càng có thêm nhiều người dân biểu đạt ý kiến giống như người thanh niên trong hình cầm giấy phản đối Bộ Giáo dục, Đào tạo 'Những con cừu yếu đuối' Hoạt động của các tổ chức giả hiệu này mới thực sự biến người dân thành những con cừu yếu đuối. Sợ hãi khiến người ta dè dặt phần nào, nhưng yếu đuối mới khiến người ta bất động. Trong khi các nhà hoạt động Việt Nam nhận thức rõ tác hại của bộ máy truyền thông quốc doanh dối trá và không ngừng nỗ lực xây dựng mảng truyền thông công dân độc lập với sự hỗ trợ của mạng toàn cầu; thì chúng ta lại chưa chú tâm thích đáng vào hệ thống xã hội dân sự giả hiệu của chính quyền cộng sản. Chúng ta thừa biết tầm quan trọng của xã hội dân sự thực sự trong công cuộc trang bị kiến thức và kỹ năng, và tạo dựng thế lực cho người dân nhằm kiến tạo nền tảng vững bền cho một xã hội dân chủ trong tương lai. Thế nhưng, chúng ta lại quên mất tác hại tương đương của xã hội dân sự giả hiệu: chúng cho phép sự kéo dài dai dẳng của chế độ độc tài và phá hoại mọi nỗ lực tranh đấu cho tự do dân chủ vì sứ mạng hoạt động của chúng đi ngược hoàn toàn với xã hội dân sự thực sự. Ngày nào các tổ chức xã hội dân sự giả hiệu còn chiếm thế độc tôn và thực hiện công tác 'ngoại vận' và 'dân vận' một cách hữu hiệu, ngày đó các nguồn lực quần chúng chưa thể được tập trung, sức mạnh của người dân còn rã rời, ý chí người dân còn yếu ớt và do đó nguyện vọng của họ tiếp tục bị phớt lờ. Là người Việt Nam, chúng ta không lạ gì từ 'đoàn thể' (hay các 'tổ chức nhân dân'), đó là từ thường được dùng trong hệ thống chính quyền để chỉ các tổ chức xã hội dân sự giả hiệu và hệ thống các tổ chức chân rết địa phương của họ. Chính các 'đoàn thể' này, chứ không phải công an hay hệ thống hành chính, có liên hệ gần gũi, tác động thường xuyên và theo dõi chặt chẽ đời sống của người dân nhất, từ nông thôn đến thành thị, từ miền biển đến miền núi. Thỉnh thoảng chúng ta mới phải có công việc liên quan đến công an hay chính quyền địa phương (ủy ban nhân dân xã phường...) nhưng có gia đình Việt Nam nào không phải nhiều lần tiếp xúc với các 'đoàn thể' trong cuộc sống thường ngày, từ Hội Nông dân, Hội cựu chiến binh, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên cộng sản...? Các thành viên xã hội dân sự góp phần thúc đẩy tiếng nói của người dân trong các cuộc xuống đường 'Rada cảnh báo' Đừng nghĩ chỉ có đài báo mới nhận nhiệm vụ tuyên truyền, các 'đoàn thể' chính là những cái loa di động tuyên truyền chính sách của đảng cộng sản bên tai người dân, đặc biệt là ở các vùng nông thôn và miền núi. Trong các công tác trợ giúp nhân đạo cho người dân (thực tế nguồn hỗ trợ này phần lớn đến từ quốc tế và các “đoàn thể” này chỉ đóng vai trò trung gian), các 'đoàn thể' này không bao giờ quên nhắc đến “công ơn của Đảng và Nhà nước”. Hãy nghĩ xem, trong cơn khó khăn hiểm nghèo, nếu có người cho bạn biết ai đang giúp bạn thì bạn có mang ơn người đó suốt đời không?! Vì tiếp xúc thường xuyên với người dân và hiểu biết cặn kẽ tâm tư nguyện vọng của họ trong đời sống thường nhật, các 'đoàn thể' này cũng làm nhiệm vụ như các rada cảnh báo nếu có tác nhân lạ đột nhập vào vùng ảnh hưởng của họ trước cả lực lượng an ninh. Nếu Mặt trận Tổ quốc là tổ chức công cụ của Đảng Cộng sản thường được nhắc đến trong công tác dân vận thì Liên hiệp các tổ chức Hữu nghị Việt Nam được nhắc đến nhiều trên các diễn đàn xã hội dân sự quốc tế, đặc biệt là khu vực Asean. Một bản tin ngắn bằng tiếng Anh trên trang Vietnam Breaking News hướng đến độc giả ngoại quốc, đã nhắc đến vai trò quan trọng của VUFO (tên viết tắt của 'Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam', một siêu tổ chức xã hội dân sự giả hiệu) trong công tác 'ngoại giao công dân' (public diplomacy) và thành tích xuất sắc của tổ chức này trong việc thực hiện các chính sách của Đảng Cộng sản. Nhưng không phải nhà hoạt động nào của chúng ta cũng biết đến VUFO và hoạt động của nó. Không biết chính quyền và các tổ chức xã hội dân sự giả hiệu của họ làm gì ở bên ngoài Việt Nam để tìm cách đối phó thì xã hội dân sự độc lập và người dân Việt Nam không thể làm suy suyển hệ thống quyền lực này chút nào. Các tổ chức xã hội dân sự giả hiệu ra đời vì mục tiêu thực hiện các chính sách và bảo vệ quyền lợi của đảng cầm quyền. Chính nhờ các tổ chức xã hội dân sự giả hiệu này, mà bên cạnh ngoại giao chính thức, chính quyền Cộng sản nắm cả ngoại giao công dân (vốn thuộc về xã hội dân sự và là mảng “quốc tế vận” của người dân). Những người chưa có kinh nghiệm vận động quốc tế sẽ khó cảm nhận được tầm quan trọng của hoạt động 'ngoại giao công dân' này. Vì vậy, bao nhiêu năm qua, xã hội dân sự quốc tế vẫn chỉ làm việc với chính quyền Việt Nam và các tổ chức xã hội dân sự giả hiệu của họ, mặc dù thừa biết tính chất giả hiệu của các tổ chức tự xưng xã hội dân sự này. Vì dù sao liên kết với chính quyền và các tổ chức xã hội dân sự giả hiệu thì xã hội dân sự quốc tế vẫn có thể thực hiện được các sứ mạng của mình một cách tối thiểu, có còn hơn không. Những tổ chức xã hội dân sự độc lập còn non trẻ của chúng ta muốn tiếp tục quanh quẩn trong các hội họp và tranh luận nội bộ hay vươn ra kết nối với quốc tế và nhận được sự ủng hộ họ, trước hết phải bắt nguồn từ sự nhận thức được tầm quan trọng của ngoại giao công dân và tác hại to lớn của các tổ chức xã hội dân sự giả hiệu. Tôi không lý luận nhiều về điều này vì nếu công tác ngoại vận của các tổ chức xã hội dân sự giả hiệu không quan trọng thì chính quyền Việt Nam đã không xây dựng mạng lưới xã hội dân sự giả hiệu tốn nhiều tiền của này. Dù muốn hay không, chúng ta cần chấp nhận rằng những người cầm quyền độc tài hiện tại có kinh nghiệm và kiến thức ngoại vận và dân vận hơn chúng ta nhiều. Biết được khiếm khuyết của mình là khởi đầu cho sự tự hoàn thiện. Tại sao chúng ta không ngại trực diện với lực lượng an ninh và tìm cách tố cáo tội ác của họ trước công luận; mà lại không trực diện với và tố cáo các trò lừa đảo của các tổ chức xã hội dân sự giả hiệu tại các diễn đàn xã hội dân sự quốc tế và khu vực? Tại sao chúng ta có thể hăng hái gặp gỡ các phái bộ ngoại giao phương Tây tại Việt Nam và các chính khách phương Tây trong những cuộc gặp hiếm hoi; mà lại không tạo mối liên kết thường xuyên với các tổ chức xã hội dân sự quốc tế và khu vực Asean? Về thực tế, các tổ chức xã hội dân sự quốc tế và khu vực này có tiếng nói quan trọng trong tiến trình hình thành chính sách của chính phủ nước họ: xã hội dân sự vận động các dân biểu, rồi các dân biểu mới áp lực hành pháp. Tại sao chúng ta có thể nói chuyện với các nghị sĩ phương Tây mà không nói chuyện trước với các NGOs, CSOs phương Tây để câu chuyện của mình thêm trọng lượng và có sức áp lực? Một số nhà hoạt động như ông Nguyễn Quang A thường bị chính quyền làm khó khi xuất cảnh tham gia các sự kiện xã hội dân sự quốc tế Giành lại không gian cho xã hội dân sự thực sự Tôi không hạ thấp tầm quan trọng của bất cứ phương pháp đấu tranh nào, chỉ xin đề nghị một cách thức khác với những cái chúng ta đã và đang làm, mà không kém phần cần thiết và cấp bách. Tại sao chúng ta không thực hiện nhiều phương cách đấu tranh khác nhau cùng lúc để tác động đến nhiều bộ phận trong hệ thống quyền lực độc tài? Xin hãy bắt đầu bằng việc nỗ lực giành lại không gian cho xã hội dân sự thực sự ngay tại Hội nghị xã hội dân sự Asean/ Diễn đàn Người dân Asean (ACSC/APF) và giành cơ hội kết nối với các bạn bè xã hội dân sự Asean. Kết nối để làm gì ư? Xin hãy kết nối đi rồi quý vị sẽ biết việc này hữu ích thế nào, nó vượt ra ngoài mọi lý luận mang tính lý thuyết của chúng ta. ACSC/APF có những liên kết và hoạt động thường xuyên qua internet ngoài những cuộc họp offline. Hãy nói chuyện với họ để tố cáo với bạn bè khu vực về hiện trạng Việt Nam qua những trao đổi thường xuyên. Các tổ chức xã hội dân sự độc lập Việt Nam cần hình thành cơ cấu ngoại vận của mình, ngoài bộ phận dân vận trực diện với quần chúng và lực lượng đàn áp. Chúng ta bị cấm xuất cảnh nên không thể trực tiếp ra nước ngoài tham dự các hội nghị, diễn đàn; nhưng Nhà nước không ngăn được chúng ta tham dự từ xa qua internet, gởi các hình ảnh và thông điệp của mình cho bạn bè Asean; hoặc các đại diện xã hội dân sự khu vực sẽ đến gặp các đại diện xã hội dân sự độc lập ngay tại Việt Nam với những buổi họp bí mật và an toàn. Chúng ta hãy thử đấu tranh với chính quyền Cộng sản bên ngoài biên giới Việt Nam, trước sự giám sát của bạn bè quốc tế. Và tôi tin là điều này sẽ góp phần hiệu quả cho cuộc đấu tranh chung của chúng ta. Là người đã được trợ giúp để kết nối với bàn bè xã hội dân sự Asean để gióng lên tiếng nói của Hội Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam, tôi sẽ giúp các tổ chức xã hội dân sự độc lập khác kết nối với họ trong những ngày sắp tới. Phần còn lại là công việc của quý vị. Bài viết thể hiện văn phong và phản ánh quan điểm riêng của tác giả, một nhà hoạt động đang sinh sống và làm việc ở Buôn Hồ. | summarize: Huỳnh Thục Vy cho rằng cần thực hiện nhiều phương cách đấu tranh khác nhau cùng lúc Những người đấu tranh xưa nay vẫn có thói quen tập chú vào các vi phạm nhân quyền, sự tàn bạo và "tính đảng" của lực lượng công an vì họ là "thanh gươm bảo vệ chế độ", là lực lượng trực tiếp nhận trách nhiệm đàn áp các phong trào đối kháng. Điều này tất nhiên không sai! Thế nhưng, chúng ta cần nhìn nhận những trấn áp mà mình gánh nhận từ phía lực lượng an ninh như là một bộ phận của một tổng thể bộ máy đàn áp. Là một hệ thống chính trị độc tài nhưng xảo quyệt, chính quyền hiện nay duy trì quyền lực không chỉ dựa trên sự áp đảo về sức mạnh vũ lực đối với người dân yếu đuối;mà còn dựa vào sự hùng hậu của hệ thống triển khai quyền lực mềm, đó là các tổ chức phi chính phủ của Đảng (tên gọi trong tiếng Anh là GONGO). Vì nếu chỉ với súng và nhà tù, họ chỉ khiến cho người dân khiếp sợ chứ không thể tước bỏ được sức mạnh người dân. Nếu các phương tiện truyền thông báo chí quốc doanh được xây dựng nhằm định hướng tư tưởng và tình cảm của người dân, góp phần quan trọng cho chính sách bịt tai bịt mắt, giữ cho đa số quần chúng ở trong trạng thái đồng tình thụ động; thì các tổ chức xã hội dân sự giả hiệu do chính quyền lập ra mang sứ mạng tước đoạt không gian dân sự, độc chiếm nguồn hỗ trợ tài chính và nhân lực từ quốc tế, kiểm soát các thảo luận dân sự trên tất cả các diễn đàn quốc tế, khu vực và quốc gia. Ngày càng có thêm nhiều người dân biểu đạt ý kiến giống như người thanh niên trong hình cầm giấy phản đối Bộ Giáo dục, Đào tạo 'Những con cừu yếu đuối' Hoạt động của các tổ chức giả hiệu này mới thực sự biến người dân thành những con cừu yếu đuối. Sợ hãi khiến người ta dè dặt phần nào, nhưng yếu đuối mới khiến người ta bất động. Trong khi các nhà hoạt động Việt Nam nhận thức rõ tác hại của bộ máy truyền thông quốc doanh dối trá và không ngừng nỗ lực xây dựng mảng truyền thông công dân độc lập với sự hỗ trợ của mạng toàn cầu; thì chúng ta lại chưa chú tâm thích đáng vào hệ thống xã hội dân sự giả hiệu của chính quyền cộng sản. Chúng ta thừa biết tầm quan trọng của xã hội dân sự thực sự trong công cuộc trang bị kiến thức và kỹ năng, và tạo dựng thế lực cho người dân nhằm kiến tạo nền tảng vững bền cho một xã hội dân chủ trong tương lai. Thế nhưng, chúng ta lại quên mất tác hại tương đương của xã hội dân sự giả hiệu: chúng cho phép sự kéo dài dai dẳng của chế độ độc tài và phá hoại mọi nỗ lực tranh đấu cho tự do dân chủ vì sứ mạng hoạt động của chúng đi ngược hoàn toàn với xã hội dân sự thực sự. Ngày nào các tổ chức xã hội dân sự giả hiệu còn chiếm thế độc tôn và thực hiện công tác 'ngoại vận' và 'dân vận' một cách hữu hiệu, ngày đó các nguồn lực quần chúng chưa thể được tập trung, sức mạnh của người dân còn rã rời, ý chí người dân còn yếu ớt và do đó nguyện vọng của họ tiếp tục bị phớt lờ. Là người Việt Nam, chúng ta không lạ gì từ 'đoàn thể' (hay các 'tổ chức nhân dân'), đó là từ thường được dùng trong hệ thống chính quyền để chỉ các tổ chức xã hội dân sự giả hiệu và hệ thống các tổ chức chân rết địa phương của họ. Chính các 'đoàn thể' này, chứ không phải công an hay hệ thống hành chính, có liên hệ gần gũi, tác động thường xuyên và theo dõi chặt chẽ đời sống của người dân nhất, từ nông thôn đến thành thị, từ miền biển đến miền núi. Thỉnh thoảng chúng ta mới phải có công việc liên quan đến công an hay chính quyền địa phương (ủy ban nhân dân xã phường...) nhưng có gia đình Việt Nam nào không phải nhiều lần tiếp xúc với các 'đoàn thể' trong cuộc sống thường ngày, từ Hội Nông dân, Hội cựu chiến binh, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên cộng sản...? Các thành viên xã hội dân sự góp phần thúc đẩy tiếng nói của người dân trong các cuộc xuống đường 'Rada cảnh báo' Đừng nghĩ chỉ có đài báo mới nhận nhiệm vụ tuyên truyền, các 'đoàn thể' chính là những cái loa di động tuyên truyền chính sách của đảng cộng sản bên tai người dân, đặc biệt là ở các vùng nông thôn và miền núi. Trong các công tác trợ giúp nhân đạo cho người dân (thực tế nguồn hỗ trợ này phần lớn đến từ quốc tế và các “đoàn thể” này chỉ đóng vai trò trung gian), các 'đoàn thể' này không bao giờ quên nhắc đến “công ơn của Đảng và Nhà nước”. Hãy nghĩ xem, trong cơn khó khăn hiểm nghèo, nếu có người cho bạn biết ai đang giúp bạn thì bạn có mang ơn người đó suốt đời không?! Vì tiếp xúc thường xuyên với người dân và hiểu biết cặn kẽ tâm tư nguyện vọng của họ trong đời sống thường nhật, các 'đoàn thể' này cũng làm nhiệm vụ như các rada cảnh báo nếu có tác nhân lạ đột nhập vào vùng ảnh hưởng của họ trước cả lực lượng an ninh. Nếu Mặt trận Tổ quốc là tổ chức công cụ của Đảng Cộng sản thường được nhắc đến trong công tác dân vận thì Liên hiệp các tổ chức Hữu nghị Việt Nam được nhắc đến nhiều trên các diễn đàn xã hội dân sự quốc tế, đặc biệt là khu vực Asean. Một bản tin ngắn bằng tiếng Anh trên trang Vietnam Breaking News hướng đến độc giả ngoại quốc, đã nhắc đến vai trò quan trọng của VUFO (tên viết tắt của 'Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam', một siêu tổ chức xã hội dân sự giả hiệu) trong công tác 'ngoại giao công dân' (public diplomacy) và thành tích xuất sắc của tổ chức này trong việc thực hiện các chính sách của Đảng Cộng sản. Nhưng không phải nhà hoạt động nào của chúng ta cũng biết đến VUFO và hoạt động của nó. Không biết chính quyền và các tổ chức xã hội dân sự giả hiệu của họ làm gì ở bên ngoài Việt Nam để tìm cách đối phó thì xã hội dân sự độc lập và người dân Việt Nam không thể làm suy suyển hệ thống quyền lực này chút nào. Các tổ chức xã hội dân sự giả hiệu ra đời vì mục tiêu thực hiện các chính sách và bảo vệ quyền lợi của đảng cầm quyền. Chính nhờ các tổ chức xã hội dân sự giả hiệu này, mà bên cạnh ngoại giao chính thức, chính quyền Cộng sản nắm cả ngoại giao công dân (vốn thuộc về xã hội dân sự và là mảng “quốc tế vận” của người dân). Những người chưa có kinh nghiệm vận động quốc tế sẽ khó cảm nhận được tầm quan trọng của hoạt động 'ngoại giao công dân' này. Vì vậy, bao nhiêu năm qua, xã hội dân sự quốc tế vẫn chỉ làm việc với chính quyền Việt Nam và các tổ chức xã hội dân sự giả hiệu của họ, mặc dù thừa biết tính chất giả hiệu của các tổ chức tự xưng xã hội dân sự này. Vì dù sao liên kết với chính quyền và các tổ chức xã hội dân sự giả hiệu thì xã hội dân sự quốc tế vẫn có thể thực hiện được các sứ mạng của mình một cách tối thiểu, có còn hơn không. Những tổ chức xã hội dân sự độc lập còn non trẻ của chúng ta muốn tiếp tục quanh quẩn trong các hội họp và tranh luận nội bộ hay vươn ra kết nối với quốc tế và nhận được sự ủng hộ họ, trước hết phải bắt nguồn từ sự nhận thức được tầm quan trọng của ngoại giao công dân và tác hại to lớn của các tổ chức xã hội dân sự giả hiệu. Tôi không lý luận nhiều về điều này vì nếu công tác ngoại vận của các tổ chức xã hội dân sự giả hiệu không quan trọng thì chính quyền Việt Nam đã không xây dựng mạng lưới xã hội dân sự giả hiệu tốn nhiều tiền của này. Dù muốn hay không, chúng ta cần chấp nhận rằng những người cầm quyền độc tài hiện tại có kinh nghiệm và kiến thức ngoại vận và dân vận hơn chúng ta nhiều. Biết được khiếm khuyết của mình là khởi đầu cho sự tự hoàn thiện. Tại sao chúng ta không ngại trực diện với lực lượng an ninh và tìm cách tố cáo tội ác của họ trước công luận; mà lại không trực diện với và tố cáo các trò lừa đảo của các tổ chức xã hội dân sự giả hiệu tại các diễn đàn xã hội dân sự quốc tế và khu vực? Tại sao chúng ta có thể hăng hái gặp gỡ các phái bộ ngoại giao phương Tây tại Việt Nam và các chính khách phương Tây trong những cuộc gặp hiếm hoi; mà lại không tạo mối liên kết thường xuyên với các tổ chức xã hội dân sự quốc tế và khu vực Asean? Về thực tế, các tổ chức xã hội dân sự quốc tế và khu vực này có tiếng nói quan trọng trong tiến trình hình thành chính sách của chính phủ nước họ: xã hội dân sự vận động các dân biểu, rồi các dân biểu mới áp lực hành pháp. Tại sao chúng ta có thể nói chuyện với các nghị sĩ phương Tây mà không nói chuyện trước với các NGOs, CSOs phương Tây để câu chuyện của mình thêm trọng lượng và có sức áp lực? Một số nhà hoạt động như ông Nguyễn Quang A thường bị chính quyền làm khó khi xuất cảnh tham gia các sự kiện xã hội dân sự quốc tế Giành lại không gian cho xã hội dân sự thực sự Tôi không hạ thấp tầm quan trọng của bất cứ phương pháp đấu tranh nào, chỉ xin đề nghị một cách thức khác với những cái chúng ta đã và đang làm, mà không kém phần cần thiết và cấp bách. Tại sao chúng ta không thực hiện nhiều phương cách đấu tranh khác nhau cùng lúc để tác động đến nhiều bộ phận trong hệ thống quyền lực độc tài? Xin hãy bắt đầu bằng việc nỗ lực giành lại không gian cho xã hội dân sự thực sự ngay tại Hội nghị xã hội dân sự Asean/ Diễn đàn Người dân Asean (ACSC/APF) và giành cơ hội kết nối với các bạn bè xã hội dân sự Asean. Kết nối để làm gì ư? Xin hãy kết nối đi rồi quý vị sẽ biết việc này hữu ích thế nào, nó vượt ra ngoài mọi lý luận mang tính lý thuyết của chúng ta. ACSC/APF có những liên kết và hoạt động thường xuyên qua internet ngoài những cuộc họp offline. Hãy nói chuyện với họ để tố cáo với bạn bè khu vực về hiện trạng Việt Nam qua những trao đổi thường xuyên. Các tổ chức xã hội dân sự độc lập Việt Nam cần hình thành cơ cấu ngoại vận của mình, ngoài bộ phận dân vận trực diện với quần chúng và lực lượng đàn áp. Chúng ta bị cấm xuất cảnh nên không thể trực tiếp ra nước ngoài tham dự các hội nghị, diễn đàn; nhưng Nhà nước không ngăn được chúng ta tham dự từ xa qua internet, gởi các hình ảnh và thông điệp của mình cho bạn bè Asean; hoặc các đại diện xã hội dân sự khu vực sẽ đến gặp các đại diện xã hội dân sự độc lập ngay tại Việt Nam với những buổi họp bí mật và an toàn. Chúng ta hãy thử đấu tranh với chính quyền Cộng sản bên ngoài biên giới Việt Nam, trước sự giám sát của bạn bè quốc tế. Và tôi tin là điều này sẽ góp phần hiệu quả cho cuộc đấu tranh chung của chúng ta. Là người đã được trợ giúp để kết nối với bàn bè xã hội dân sự Asean để gióng lên tiếng nói của Hội Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam, tôi sẽ giúp các tổ chức xã hội dân sự độc lập khác kết nối với họ trong những ngày sắp tới. Phần còn lại là công việc của quý vị. Bài viết thể hiện văn phong và phản ánh quan điểm riêng của tác giả, một nhà hoạt động đang sinh sống và làm việc ở Buôn Hồ. | [
108,
287,
285,
161,
2556,
6017,
5005,
114,
160,
260,
223,
493,
158,
412,
173,
585,
250,
211,
527,
264,
398,
564,
111,
585,
250,
1719,
275,
244,
107,
2521,
1379,
495,
987,
138,
109,
554,
473,
157,
1585,
144,
1385,
854,
105,
13573,
283,
207,
104,
265,
423,
135,
305,
171,
154,
106,
189,
8312,
11526,
327,
647,
353,
359,
646,
106,
265,
423,
821,
270,
238,
605,
517,
685,
516,
109,
737,
1168,
195,
14702,
747,
126,
525,
445,
110,
714,
794,
773,
170,
103,
174,
169,
260,
485,
238,
120,
1513,
516,
145,
267,
2570,
238,
148,
505,
265,
423,
305,
672,
128,
106,
116,
317,
1392,
104,
116,
497,
136,
317,
452,
685,
10107,
1931,
116,
300,
234,
122,
245,
557,
326,
170,
7451,
565,
9020,
103,
122,
168,
199,
275,
756,
996,
168,
265,
110,
163,
1105,
159,
144,
516,
541,
125,
543,
417,
705,
265,
195,
119,
111,
137,
675,
5727,
708,
7548,
177,
1105,
138,
144,
1645,
1973,
104,
732,
234,
435,
550,
168,
265,
15331,
150,
106,
109,
420,
229,
894,
122,
256,
104,
348,
7656,
343,
113,
354,
266,
106,
2107,
16855,
15086,
112,
865,
323,
163,
119,
1173,
105,
152,
3573,
154,
163,
521,
114,
111,
137,
3446,
964,
739,
110,
136,
2438,
306,
117,
543,
417,
111,
1568,
631,
109,
412,
1573,
425,
206,
188,
356,
198,
553,
117,
556,
636,
745,
190,
665,
276,
597,
105,
205,
406,
104,
111,
1422,
904,
380,
146,
308,
114,
122,
333,
133,
332,
1311,
133,
332,
4990,
533,
114,
635,
166,
1218,
174,
108,
121,
113,
612,
869,
210,
205,
1816,
192,
708,
143,
109,
420,
229,
293,
213,
137,
144,
590,
614,
180,
122,
168,
385,
124,
518,
981,
427,
2438,
2190,
110,
390,
137,
144,
103,
557,
961,
774,
1174,
643,
326,
122,
105,
157,
265,
148,
198,
955,
594,
820,
109,
843,
410,
137,
144,
159,
525,
186,
109,
407,
685,
198,
955,
322,
442,
105,
198,
1939,
1245,
536,
107,
426,
158,
111,
137,
284,
764,
108,
232,
357,
855,
128,
111,
781,
778,
113,
240,
898,
1336,
391,
195,
429,
754,
2648,
1983,
394,
377,
1769,
219,
7009,
675,
5727,
257,
4926,
469,
104,
109,
420,
229,
590,
1388,
126,
239,
223,
144,
625,
111,
137,
164,
120,
219,
7009,
675,
5727,
112,
9384,
2830,
521,
111,
169,
4370,
15994,
380,
1577,
170,
675,
5727,
239,
521,
111,
169,
295,
4552,
298,
129,
109,
152,
381,
192,
131,
132,
238,
329,
450,
274,
799,
104,
317,
452,
425,
206,
198,
553,
2279,
4364,
105,
110,
1705,
1163,
265,
556,
636,
3358,
425,
206,
135,
137,
557,
385,
119,
144,
1174,
643,
104,
427,
258,
352,
708,
143,
174,
169,
153,
289,
987,
315,
581,
549,
138,
300,
234,
293,
213,
137,
144,
590,
614,
104,
122,
168,
490,
2140,
819,
169,
1175,
217,
1191,
146,
308,
104,
293,
213,
137,
144,
223,
144,
113,
135,
204,
509,
133,
357,
329,
105,
888,
344,
103,
105,
394,
636,
175,
265,
114,
111,
137,
745,
357,
394,
639,
1929,
1661,
2352,
114,
116,
293,
213,
137,
185,
113,
489,
2563,
773,
170,
103,
174,
169,
153,
1729,
552,
274,
799,
489,
1177,
104,
293,
213,
137,
144,
590,
614,
161,
174,
114,
656,
144,
930,
677,
6235,
8481,
104,
353,
359,
557,
326,
105,
740,
2221,
389,
1163,
265,
250,
585,
114,
222,
180,
137,
185,
171,
981,
427,
381,
469,
104,
174,
184,
1240,
506,
258,
119,
293,
213,
137,
144,
223,
2502,
1245,
224,
109,
420,
229,
293,
213,
137,
144,
590,
614,
177,
961,
175,
1484,
666,
105,
223,
493,
135,
274,
18062,
1582,
257,
105,
377,
6168,
1582,
257,
172,
173,
943,
1388,
103,
191,
150,
109,
774,
265,
1218,
174,
289,
136,
117,
1079,
396,
103,
543,
417,
104,
111,
137,
177,
4445,
1165,
103,
108,
232,
356,
111,
137,
177,
675,
5821,
105,
180,
150,
2822,
584,
104,
154,
270,
437,
133,
5602,
3714,
112,
1931,
111,
243,
578,
174,
169,
110,
1681,
218,
148,
377,
15771,
136,
257,
5859,
109,
21445,
229,
157,
7719,
856,
150,
106,
148,
369,
117,
467,
113,
732,
234,
122,
168,
130,
163,
109,
420,
229,
293,
213,
137,
144,
590,
614,
105,
732,
234,
109,
420,
229,
974,
19177,
439,
412,
104,
1078,
448,
109,
377,
15771,
136,
257,
474,
739,
110,
139,
135,
305,
194,
732,
234,
209,
122,
103,
107,
316,
732,
386,
2944,
103,
274,
469,
369,
1209,
105,
181,
1156,
2709,
2099,
723,
307,
104,
111,
137,
1498,
148,
939,
2041,
155,
164,
5285,
148,
752,
657,
155,
752,
10336,
8669,
3634,
174,
169,
239,
139,
107,
135,
358,
316,
146,
155,
135,
305,
194,
122,
168,
439,
412,
444,
16171,
504,
157,
137,
293,
3383,
5143,
170,
107,
165,
539,
131,
132,
224,
110,
139,
158,
400,
270,
990,
119,
109,
377,
15771,
136,
257,
113,
460,
307,
369,
2259,
148,
1678,
2464,
1422,
1678,
924,
242,
7200,
1678,
3192,
4271,
1652,
805,
778,
1107,
262,
14471,
303,
164,
182,
293,
213,
137,
144,
904,
380,
822,
922,
354,
123,
104,
111,
137,
113,
109,
204,
804,
361,
12421,
7712,
313,
188,
257,
2867,
372,
163,
107,
1051,
188,
239,
645,
1210,
197,
480,
425,
103,
109,
377,
15771,
136,
257,
122,
106,
120,
292,
4230,
791,
469,
480,
425,
122,
333,
104,
283,
1107,
262,
367,
1311,
111,
1422,
1597,
1502,
106,
108,
121,
109,
501,
939,
2041,
105,
752,
10336,
298,
109,
135,
274,
643,
422,
157,
247,
114,
111,
137,
444,
10698,
216,
774,
1174,
643,
126,
380,
301,
155,
148,
198,
216,
105,
109,
401,
15771,
136,
561,
126,
163,
609,
809,
704,
396,
390,
856,
109,
377,
15771,
136,
257,
126,
110,
374,
339,
1729,
982,
155,
10995,
108,
1450,
104,
348,
105,
571,
12116,
1700,
364,
372,
453,
103,
113,
1756,
455,
1000,
1216,
3191,
323,
107,
111,
114,
230,
217,
375,
167,
422,
230,
143,
230,
107,
518,
108,
1450,
111,
150,
1232,
723,
984,
794,
865,
270,
990,
369,
1209,
119,
111,
137,
105,
524,
217,
22332,
231,
6160,
315,
276,
2822,
584,
104,
154,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1245,
224,
109,
420,
229,
293,
213,
137,
144,
590,
614,
177,
961,
175,
1484,
666,
103,
191,
150,
543,
417,
104,
111,
137,
177,
4445,
1165,
105,
2822,
584,
104,
154,
270,
437,
133,
5602,
3714,
112,
1
] |
050323_marine | https://www.bbc.com/vietnamese/regionalnews/story/2005/03/050323_marine | Đại sứ Mỹ gặp người Việt ở San Francisco | Chiều thứ Hai vừa rồi đại sứ Mỹ ở Việt Nam Michael W. Marine có buổi tiếp đại diện người Mỹ gốc Việt và giới báo chí tiếng Việt tại trung tâm cộng đồng Đông nam Á ở San Francisco. | Ký giả Đỗ Vẫn Trọn từ trung tâm truyền thông Viên Thao từ San Jose có mặt tại buổi họp cho biết khoảng 50 người Việt Nam đã đến dự và đặt câu hỏi sau bài thuyết trình dài khoảng 30 phút của ông đại sứ. Ông Trọn cho biết đa số các câu hỏi đề cập đến vấn đề nhân quyền và tự do tôn giáo mà ông Marine đã có lúc trả lời một cách ví von rằng ông không phải là "người có thể gõ cây đũa thần". Báo Người Việt từ Orange County cũng có bài đề cập đến buổi họp này với hàng tít đầu quan tâm đến tin tức về khả năng thủ tướng Phan Văn Khải sang Mỹ mà ông đại sứ nói là "đang có những cuộc thảo luận nhưng chưa có gì được xác định". | summarize: Ký giả Đỗ Vẫn Trọn từ trung tâm truyền thông Viên Thao từ San Jose có mặt tại buổi họp cho biết khoảng 50 người Việt Nam đã đến dự và đặt câu hỏi sau bài thuyết trình dài khoảng 30 phút của ông đại sứ. Ông Trọn cho biết đa số các câu hỏi đề cập đến vấn đề nhân quyền và tự do tôn giáo mà ông Marine đã có lúc trả lời một cách ví von rằng ông không phải là "người có thể gõ cây đũa thần". Báo Người Việt từ Orange County cũng có bài đề cập đến buổi họp này với hàng tít đầu quan tâm đến tin tức về khả năng thủ tướng Phan Văn Khải sang Mỹ mà ông đại sứ nói là "đang có những cuộc thảo luận nhưng chưa có gì được xác định". | [
108,
287,
285,
161,
4684,
590,
5401,
8791,
231,
26596,
563,
396,
315,
1752,
206,
4200,
12068,
563,
1742,
3588,
107,
1109,
149,
2980,
720,
114,
1060,
545,
1591,
280,
243,
132,
115,
792,
1416,
105,
1295,
476,
419,
187,
392,
3248,
277,
677,
545,
1100,
1399,
104,
118,
273,
2654,
112,
208,
26596,
114,
1060,
635,
721,
109,
476,
419,
846,
2798,
792,
1067,
846,
157,
851,
105,
1180,
180,
666,
309,
145,
118,
6723,
115,
107,
398,
456,
1476,
172,
173,
1380,
6792,
641,
118,
110,
139,
106,
20153,
107,
671,
5987,
1003,
3419,
3213,
340,
1110,
2015,
243,
563,
8842,
11647,
127,
107,
392,
846,
2798,
792,
2980,
720,
126,
405,
201,
6767,
811,
146,
315,
792,
193,
2197,
466,
555,
344,
331,
1341,
1547,
551,
2771,
586,
200,
145,
118,
273,
2654,
123,
106,
7115,
107,
479,
460,
843,
967,
170,
289,
107,
218,
363,
628,
12309,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
960,
11326,
1157,
891,
2049,
2491,
273,
2654,
200,
449,
243,
132,
2295,
6659,
6723,
107,
2980,
1297,
273,
1359,
280,
200,
3848,
243,
105,
1128,
188,
356,
1575,
243,
149,
396,
315,
1107,
1002,
510,
828,
844,
449,
1742,
15041,
1
] |
forum-53063349 | https://www.bbc.com/vietnamese/forum-53063349 | Cuộc phiêu lưu của pho tượng Lenin từ Đông Âu sang Mỹ | Nào ai ngờ có hẳn một bức tượng Lenin bằng đồng, cao gần 5m nhưng bị đặt cạnh vỉa hè, trên bệ không tương xứng, tại một ngã năm đông đúc ở thành phố Seattle, tiểu bang Washington, Mỹ. | Bức tượng Lenin bằng đồng, cao gần 5m Tổng thống Putin muốn đưa giáo dục ái quốc vào trường học Sophie Quinn-Judge: Hồ Chí Minh 'không phải vị thánh cộng sản' Sau Cách mạng 1917 Lenin nói 'trí thức là cục phân' Tranh cãi về 'Di chúc Lenin muốn loại Stalin' Bức tượng thuộc tài sản cá nhân, được mua về từ Slovakia sau cuộc cách mạng Nhung. Nó trở thành điểm nhấn của khu phố, nhưng cũng không ngừng gây tranh cãi trong lòng nước Mỹ, ít ra là ở cấp địa phương. Tượng to, đặt không trang trọng Khi tôi đến địa điểm nói trên để chụp hình, trước mặt tôi là bức tượng Lenin cao 16 feet (gần 5m), nặng 7 tấn, bằng chất liệu đồng. Hình dáng tượng lãnh tụ cộng sản này đầu đội mũ, đang đi về phía trước một cách mạnh mẽ. Hai bàn tay của tượng bị sơn đỏ. Vài chỗ trên thân tượng bị vẽ bậy. Bức tượng Lenin được đặt cạnh vỉa hè tại góc đường Fremont Pl N và đường N 36th St, phía trước một nhà hàng. Bệ tượng được làm một cách đơn giản với bê tông xù xì giống vỉa hè. Phía đường Fremont Pl N có ba bậc tam cấp, phía đường N 36th St ngang bằng với vỉa hè. Điều này cho người xem cảm nhận, nó được đặt một cách thiếu trang trọng, không giống như một tượng đài. Một tấm bảng nhỏ đặt bên cạnh với nhiều thông tin liên quan đến bức tượng. Và cả những tờ thông tin giới thiệu về khu Fremont. Tôi chưa bao giờ đứng trước bức tượng Lenin to như vậy. Đây là tượng toàn thân Lenin được đặt tại một ngã năm nhộn nhịp với nhiều của hiệu kinh doanh ở khu Fremont. Cách trung tâm thành phố Seattle, tiểu bang Washington chừng 6,5 km. Theo tìm hiểu của tôi, tượng Lenin này do nhà điêu khắc Emil Venkov, người Bulgaria sáng tác. Nó được hoàn thành vào năm 1988, và đặt tại Poprad, Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Tiệp Khắc (Czechoslovakia) và thành phố nay thuộc về Slovakia. Theo thông tin giới thiệu, kinh phí cho việc làm tượng vào thời điểm đó là rất lớn: 334 ngàn koruna của Tiệp Khắc (tương đương 200.000 USD vào năm 2019). Tượng Lenin này do nhà điêu khắc Emil Venkov, người Bulgaria sáng tác Sau cách mạng Nhung ở Tiệp Khắc vào năm 1989, bức tượng Lenin, lãnh tụ cộng sản Nga, bị đưa ra bãi phế liệu. Năm 1993, tượng Lenin trên được Lewis E. Carpenter mua với giá 13 ngàn USD. Người mua tượng là cư dân ở thành phố Issaquah, cách Seattle chừng 30 km. Tượng về đến Mỹ vào tháng 8 cùng năm, kinh phí cho cả việc vận chuyển khoảng 40 ngàn USD vào thời điểm đó. Lewis Carpenter mua tượng để nhìn thấy một phần lịch sử và và lưu giữ giá trị của cách sáng tạo nghệ thuật bị chính trị chi phối. Ông dự tính dùng tượng Lenin này để thu hút khách cho nhà hàng dân tộc Slovak mà ông muốn mở ở Issaquah. Tuy nhiên, Lewis Carpenter chết do tai nạn giao thông vào đầu năm 1994, nên kế hoạch không được thực hiện và tượng Lenin tiếp tục tạo sự chia rẽ, tranh cãi như chính ý thức hệ xã hội chủ nghĩa do ông thực hiện ở nước Nga sau 1917. Tượng gây tranh cãi Sau cái chết của Lewis Carpenter người dân ở thành phố Issaquah từ chối việc trưng bày bức tượng Lenin. Gia đình của Lewis Carpenter định bán tượng cho một xưởng đúc nghệ thuật ở Fremont để nấu chảy làm thành những bức tượng khác. Nhưng việc ‘hóa kiếp’ cho tượng ông Lenin đã không xảy ra. Perter Bevis một nghệ nhân đúc đồng nghệ thuật tại Fremon cùng gia đình Lewis Carpenter đã làm việc với khu thương mại để đặt bức tượng lãnh tụ phong trào cộng Sản thế giới tại Fremont, cạnh một khu chợ trời vào năm 1995. Một năm sau tượng được di dời về vị trí hiện tại, cách nơi ban đầu khoảng 150m. Theo một bài báo cũ, vào năm 2008, tượng được định giá 300 ngàn USD. Một số nguồn khác nói năm 2015 tượng được chào bán với giá 250 ngàn USD. Tuy nhiên đến thời điểm hiện tay vẫn chưa thấy chủ nhân khác từ khi nó được đưa đến Mỹ. Việc đặt tượng Lenin tại Fremont gây tranh cãi cho chính cư dân địa phương. Người xem tượng như một điểm nhấn để thu hút khách đến xem, mua sắm, nhưng cũng có người coi nó như cách duy trì tội ác. Số khác lại xem nó như chiến tích của xã hội dân chủ đã chiến thắng chế độ độc tài, toàn trị. Nhiều tờ báo cũ đưa tin, vào dịp Giáng sinh năm 2004, một ngôi sao đỏ to theo phong cách Xô Viết với đèn nhấp nháy được người ta đặt để trang trí trên đầu tượng. Việc hai bàn tay của tượng Lenin luôn được sơn màu đỏ như muốn nói đây là một nhân vật gây ra tội ác cho nhân loại. Một tấm bảng nhỏ đặt bên cạnh với nhiều thông tin liên quan đến bức tượng Tháng 8 năm 2017, một nhóm người ủng hộ Donald Trump, đã biểu tình trước bức tượng yêu cầu loại bỏ. Đầu năm 2019, một nhóm dân biểu thuộc đảng Cộng Hòa của tiểu bang Washington cũng trình một dự luật để có thể gỡ bỏ tượng lãnh tụ cộng sản này. Bản thân Edward Bernard Patrick Murray, thị trưởng thành phố Seattle từ 2014 – 2017 từng mong muốn loại bỏ bức tượng Lenin. Nhưng vì tượng thuộc sở hữu tư nhân và cũng không phải một tượng đài công cộng nên đến nay chính quyền thành phố vẫn phải để bức tượng đứng đó, tiếp tục gây ra tranh cãi. Tượng 'tư nhân' ở Mỹ và tượng 'của chính quyền' ở Việt Nam Không chỉ tượng Lenin mà tượng của các tướng lĩnh phe Liên minh miền Nam (Confederate generals) trong Nội chiến Mỹ 1861 – 1865 đã và đang bị một số phong trào gây sức ép phải dỡ bỏ trên khắp nước Mỹ. Điều này xảy ra thường xuyên hơn trong những năm gần đây. Đã có một số tượng trên đất công chính quyền phải dỡ bỏ sau các kiến nghị của công chúng. Tại nghĩa trang Lake View, ở Seattle có đài tưởng niệm cựu chiến binh Liên minh miền Nam được lập 1926 cũng được yêu cầu dỡ bỏ nhiều lần. Yêu cầu mới nhất là sau cái chết của George Floyd. Nhưng do nghĩa trang đang thuộc sở hữu tư nhân nên chính quyền không thể thực hiện theo yêu cầu một bộ phận cư dân. Việc tượng, đài tưởng niệm ở Mỹ thuộc về sở hữu tư nhân, trên đất tư nhân thì chính quyền không thể dỡ bỏ trước việc gây sức ép của các nhóm tranh đấu. Trừ khi có vi phạm về qui định xây dựng. Điều này hoàn toàn khác với ở Việt Nam, nơi tượng, tượng đài tưởng niệm đều do chính quyền đầu tư, xây dựng, quản lý. Do đó, tượng đài về con người, trận đánh, chiến thắng của lực lượng cộng sản chiếm gần như tuyệt đối. Trừ một số tượng anh hùng dân tộc thời phong kiến được dựng từ trước ngày 30/4/1975 vẫn được phép tồn tại, số khác đã bị giật đổ hết. Theo pháp luật Việt Nam việc dựng tượng, tượng đài về có liên quan đến các nhân vật lịch sử, chính trị, cả tượng thờ tôn giáo đều phải được phép của chính quyền, do chính quyền quyết định. Mới nhất điều này được quy định tại Nghị định 113/2013/NĐ-CP và yêu cầu khác về mục đích sử dụng đất, giấy phép xây dựng nếu chính quyền muốn làm khó. Cụ thể, Ủy ban Nhân dân xã Ninh Gia, huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng, hồi năm 2017, đã yêu cầu ông Tống Hồ Phương phải gỡ bỏ bức tượng danh tướng Trần Hưng Đạo, cao 1,6 m, được dựng trong vườn nhà ông. Tuy thế, nhìn chung thì việc đánh giá, xử lý tượng thờ tôn giáo tại các nhà thờ, chùa chiền Việt Nam được áp dụng linh hoạt không quá cứng nhắc. Câu chuyện về tượng Lenin ở Mỹ và các nơi khác cho thấy việc dựng tượng, giữ tượng và hạ tượng luôn xảy ra trong chiều dài lịch sử và thay đổi theo cách người ta đánh giá những nhân vật trong quá khứ, bất kể họ là ai. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của ông Võ Ngọc Ánh từ thành phố Tacoma, bang Washington, Hoa Kỳ. | summarize: Bức tượng Lenin bằng đồng, cao gần 5m Tổng thống Putin muốn đưa giáo dục ái quốc vào trường học Sophie Quinn-Judge: Hồ Chí Minh 'không phải vị thánh cộng sản' Sau Cách mạng 1917 Lenin nói 'trí thức là cục phân' Tranh cãi về 'Di chúc Lenin muốn loại Stalin' Bức tượng thuộc tài sản cá nhân, được mua về từ Slovakia sau cuộc cách mạng Nhung. Nó trở thành điểm nhấn của khu phố, nhưng cũng không ngừng gây tranh cãi trong lòng nước Mỹ, ít ra là ở cấp địa phương. Tượng to, đặt không trang trọng Khi tôi đến địa điểm nói trên để chụp hình, trước mặt tôi là bức tượng Lenin cao 16 feet (gần 5m), nặng 7 tấn, bằng chất liệu đồng. Hình dáng tượng lãnh tụ cộng sản này đầu đội mũ, đang đi về phía trước một cách mạnh mẽ. Hai bàn tay của tượng bị sơn đỏ. Vài chỗ trên thân tượng bị vẽ bậy. Bức tượng Lenin được đặt cạnh vỉa hè tại góc đường Fremont Pl N và đường N 36th St, phía trước một nhà hàng. Bệ tượng được làm một cách đơn giản với bê tông xù xì giống vỉa hè. Phía đường Fremont Pl N có ba bậc tam cấp, phía đường N 36th St ngang bằng với vỉa hè. Điều này cho người xem cảm nhận, nó được đặt một cách thiếu trang trọng, không giống như một tượng đài. Một tấm bảng nhỏ đặt bên cạnh với nhiều thông tin liên quan đến bức tượng. Và cả những tờ thông tin giới thiệu về khu Fremont. Tôi chưa bao giờ đứng trước bức tượng Lenin to như vậy. Đây là tượng toàn thân Lenin được đặt tại một ngã năm nhộn nhịp với nhiều của hiệu kinh doanh ở khu Fremont. Cách trung tâm thành phố Seattle, tiểu bang Washington chừng 6,5 km. Theo tìm hiểu của tôi, tượng Lenin này do nhà điêu khắc Emil Venkov, người Bulgaria sáng tác. Nó được hoàn thành vào năm 1988, và đặt tại Poprad, Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Tiệp Khắc (Czechoslovakia) và thành phố nay thuộc về Slovakia. Theo thông tin giới thiệu, kinh phí cho việc làm tượng vào thời điểm đó là rất lớn: 334 ngàn koruna của Tiệp Khắc (tương đương 200.000 USD vào năm 2019). Tượng Lenin này do nhà điêu khắc Emil Venkov, người Bulgaria sáng tác Sau cách mạng Nhung ở Tiệp Khắc vào năm 1989, bức tượng Lenin, lãnh tụ cộng sản Nga, bị đưa ra bãi phế liệu. Năm 1993, tượng Lenin trên được Lewis E. Carpenter mua với giá 13 ngàn USD. Người mua tượng là cư dân ở thành phố Issaquah, cách Seattle chừng 30 km. Tượng về đến Mỹ vào tháng 8 cùng năm, kinh phí cho cả việc vận chuyển khoảng 40 ngàn USD vào thời điểm đó. Lewis Carpenter mua tượng để nhìn thấy một phần lịch sử và và lưu giữ giá trị của cách sáng tạo nghệ thuật bị chính trị chi phối. Ông dự tính dùng tượng Lenin này để thu hút khách cho nhà hàng dân tộc Slovak mà ông muốn mở ở Issaquah. Tuy nhiên, Lewis Carpenter chết do tai nạn giao thông vào đầu năm 1994, nên kế hoạch không được thực hiện và tượng Lenin tiếp tục tạo sự chia rẽ, tranh cãi như chính ý thức hệ xã hội chủ nghĩa do ông thực hiện ở nước Nga sau 1917. Tượng gây tranh cãi Sau cái chết của Lewis Carpenter người dân ở thành phố Issaquah từ chối việc trưng bày bức tượng Lenin. Gia đình của Lewis Carpenter định bán tượng cho một xưởng đúc nghệ thuật ở Fremont để nấu chảy làm thành những bức tượng khác. Nhưng việc ‘hóa kiếp’ cho tượng ông Lenin đã không xảy ra. Perter Bevis một nghệ nhân đúc đồng nghệ thuật tại Fremon cùng gia đình Lewis Carpenter đã làm việc với khu thương mại để đặt bức tượng lãnh tụ phong trào cộng Sản thế giới tại Fremont, cạnh một khu chợ trời vào năm 1995. Một năm sau tượng được di dời về vị trí hiện tại, cách nơi ban đầu khoảng 150m. Theo một bài báo cũ, vào năm 2008, tượng được định giá 300 ngàn USD. Một số nguồn khác nói năm 2015 tượng được chào bán với giá 250 ngàn USD. Tuy nhiên đến thời điểm hiện tay vẫn chưa thấy chủ nhân khác từ khi nó được đưa đến Mỹ. Việc đặt tượng Lenin tại Fremont gây tranh cãi cho chính cư dân địa phương. Người xem tượng như một điểm nhấn để thu hút khách đến xem, mua sắm, nhưng cũng có người coi nó như cách duy trì tội ác. Số khác lại xem nó như chiến tích của xã hội dân chủ đã chiến thắng chế độ độc tài, toàn trị. Nhiều tờ báo cũ đưa tin, vào dịp Giáng sinh năm 2004, một ngôi sao đỏ to theo phong cách Xô Viết với đèn nhấp nháy được người ta đặt để trang trí trên đầu tượng. Việc hai bàn tay của tượng Lenin luôn được sơn màu đỏ như muốn nói đây là một nhân vật gây ra tội ác cho nhân loại. Một tấm bảng nhỏ đặt bên cạnh với nhiều thông tin liên quan đến bức tượng Tháng 8 năm 2017, một nhóm người ủng hộ Donald Trump, đã biểu tình trước bức tượng yêu cầu loại bỏ. Đầu năm 2019, một nhóm dân biểu thuộc đảng Cộng Hòa của tiểu bang Washington cũng trình một dự luật để có thể gỡ bỏ tượng lãnh tụ cộng sản này. Bản thân Edward Bernard Patrick Murray, thị trưởng thành phố Seattle từ 2014 – 2017 từng mong muốn loại bỏ bức tượng Lenin. Nhưng vì tượng thuộc sở hữu tư nhân và cũng không phải một tượng đài công cộng nên đến nay chính quyền thành phố vẫn phải để bức tượng đứng đó, tiếp tục gây ra tranh cãi. Tượng 'tư nhân' ở Mỹ và tượng 'của chính quyền' ở Việt Nam Không chỉ tượng Lenin mà tượng của các tướng lĩnh phe Liên minh miền Nam (Confederate generals) trong Nội chiến Mỹ 1861 – 1865 đã và đang bị một số phong trào gây sức ép phải dỡ bỏ trên khắp nước Mỹ. Điều này xảy ra thường xuyên hơn trong những năm gần đây. Đã có một số tượng trên đất công chính quyền phải dỡ bỏ sau các kiến nghị của công chúng. Tại nghĩa trang Lake View, ở Seattle có đài tưởng niệm cựu chiến binh Liên minh miền Nam được lập 1926 cũng được yêu cầu dỡ bỏ nhiều lần. Yêu cầu mới nhất là sau cái chết của George Floyd. Nhưng do nghĩa trang đang thuộc sở hữu tư nhân nên chính quyền không thể thực hiện theo yêu cầu một bộ phận cư dân. Việc tượng, đài tưởng niệm ở Mỹ thuộc về sở hữu tư nhân, trên đất tư nhân thì chính quyền không thể dỡ bỏ trước việc gây sức ép của các nhóm tranh đấu. Trừ khi có vi phạm về qui định xây dựng. Điều này hoàn toàn khác với ở Việt Nam, nơi tượng, tượng đài tưởng niệm đều do chính quyền đầu tư, xây dựng, quản lý. Do đó, tượng đài về con người, trận đánh, chiến thắng của lực lượng cộng sản chiếm gần như tuyệt đối. Trừ một số tượng anh hùng dân tộc thời phong kiến được dựng từ trước ngày 30/4/1975 vẫn được phép tồn tại, số khác đã bị giật đổ hết. Theo pháp luật Việt Nam việc dựng tượng, tượng đài về có liên quan đến các nhân vật lịch sử, chính trị, cả tượng thờ tôn giáo đều phải được phép của chính quyền, do chính quyền quyết định. Mới nhất điều này được quy định tại Nghị định 113/2013/NĐ-CP và yêu cầu khác về mục đích sử dụng đất, giấy phép xây dựng nếu chính quyền muốn làm khó. Cụ thể, Ủy ban Nhân dân xã Ninh Gia, huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng, hồi năm 2017, đã yêu cầu ông Tống Hồ Phương phải gỡ bỏ bức tượng danh tướng Trần Hưng Đạo, cao 1,6 m, được dựng trong vườn nhà ông. Tuy thế, nhìn chung thì việc đánh giá, xử lý tượng thờ tôn giáo tại các nhà thờ, chùa chiền Việt Nam được áp dụng linh hoạt không quá cứng nhắc. Câu chuyện về tượng Lenin ở Mỹ và các nơi khác cho thấy việc dựng tượng, giữ tượng và hạ tượng luôn xảy ra trong chiều dài lịch sử và thay đổi theo cách người ta đánh giá những nhân vật trong quá khứ, bất kể họ là ai. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của ông Võ Ngọc Ánh từ thành phố Tacoma, bang Washington, Hoa Kỳ. | [
108,
287,
285,
161,
1271,
1789,
706,
3539,
281,
210,
103,
291,
386,
985,
320,
408,
234,
1564,
278,
251,
309,
818,
108,
2636,
198,
138,
271,
214,
12950,
18944,
161,
873,
980,
700,
2762,
139,
297,
2215,
1107,
9918,
759,
1650,
427,
10473,
3539,
123,
377,
18069,
329,
106,
1794,
613,
257,
3086,
1346,
125,
19064,
2235,
3539,
278,
534,
3387,
257,
1271,
1789,
706,
624,
326,
262,
499,
1890,
117,
702,
125,
148,
3987,
187,
204,
173,
427,
6837,
112,
1447,
319,
164,
318,
1445,
104,
322,
2988,
170,
127,
110,
1705,
383,
250,
1346,
113,
694,
142,
968,
500,
124,
106,
108,
121,
373,
439,
2380,
6110,
9848,
632,
110,
509,
308,
707,
141,
155,
439,
318,
123,
159,
130,
1417,
240,
103,
226,
447,
141,
106,
954,
706,
3539,
291,
1910,
18411,
14881,
985,
320,
856,
1257,
1489,
623,
103,
281,
562,
588,
2931,
1847,
2930,
706,
261,
1233,
490,
262,
126,
178,
559,
3110,
103,
167,
184,
125,
505,
226,
116,
173,
417,
5715,
891,
746,
600,
104,
706,
133,
3545,
6592,
619,
176,
1104,
159,
481,
706,
133,
2091,
18915,
1271,
1789,
706,
3539,
117,
632,
810,
5451,
409,
2359,
149,
1869,
361,
12767,
14033,
14517,
1556,
105,
361,
1556,
4042,
2588,
2990,
103,
505,
226,
116,
152,
3982,
1271,
4966,
706,
117,
140,
116,
173,
652,
1395,
119,
2443,
4258,
12193,
6460,
855,
5451,
409,
10124,
3087,
409,
361,
12767,
14033,
14517,
1556,
107,
459,
2274,
4882,
3510,
505,
361,
1556,
4042,
2588,
2990,
1978,
281,
119,
5451,
409,
10124,
747,
126,
114,
111,
453,
406,
238,
103,
335,
117,
632,
116,
173,
815,
509,
2060,
110,
855,
128,
116,
706,
11393,
430,
1689,
1458,
750,
632,
367,
810,
119,
158,
206,
193,
316,
146,
155,
954,
7103,
619,
186,
120,
940,
206,
193,
249,
2230,
125,
322,
12767,
14033,
112,
388,
289,
374,
339,
715,
226,
954,
706,
3539,
1082,
128,
1356,
834,
106,
706,
258,
481,
3539,
117,
632,
149,
116,
2578,
147,
8042,
3006,
119,
158,
104,
614,
236,
553,
108,
121,
322,
12767,
14033,
112,
1650,
396,
315,
164,
548,
12245,
1159,
842,
1365,
1748,
14770,
7741,
520,
370,
524,
104,
1278,
706,
3539,
126,
180,
152,
5222,
1408,
20962,
13852,
6798,
103,
111,
6284,
611,
274,
112,
1447,
117,
506,
164,
138,
147,
8292,
105,
632,
149,
11664,
1134,
17529,
560,
842,
607,
544,
293,
213,
185,
404,
8452,
3222,
444,
28247,
371,
105,
164,
548,
275,
624,
125,
17490,
520,
206,
193,
249,
2230,
103,
236,
1022,
114,
156,
140,
706,
138,
221,
318,
150,
106,
215,
301,
161,
1096,
8884,
926,
2960,
10450,
409,
104,
8452,
3222,
444,
5898,
1177,
6546,
1996,
138,
147,
3713,
831,
6110,
3539,
126,
180,
152,
5222,
1408,
20962,
13852,
6798,
103,
111,
6284,
611,
274,
759,
173,
427,
6837,
108,
121,
8452,
3222,
138,
147,
4099,
103,
954,
706,
13017,
261,
1233,
490,
262,
1812,
133,
251,
124,
1595,
4126,
8955,
832,
5697,
103,
706,
3539,
159,
117,
8421,
12035,
28758,
702,
119,
314,
1771,
926,
4220,
606,
702,
706,
106,
867,
137,
108,
121,
164,
548,
25099,
9766,
772,
103,
173,
7774,
1748,
1100,
7741,
6110,
125,
155,
200,
138,
253,
1570,
264,
1542,
236,
1022,
114,
186,
156,
824,
589,
545,
1757,
926,
1996,
138,
221,
318,
837,
8421,
28758,
702,
706,
130,
485,
203,
116,
380,
478,
324,
105,
105,
931,
533,
314,
245,
104,
173,
611,
394,
877,
887,
133,
122,
245,
692,
15089,
208,
382,
334,
467,
706,
3539,
126,
130,
498,
1305,
547,
114,
152,
201,
137,
796,
28233,
145,
118,
278,
690,
108,
121,
25099,
9766,
772,
112,
421,
572,
8421,
28758,
654,
180,
1311,
627,
384,
206,
138,
178,
147,
8339,
237,
699,
763,
110,
117,
223,
199,
105,
706,
3539,
270,
437,
394,
144,
733,
7013,
250,
1346,
128,
122,
108,
232,
329,
732,
293,
567,
185,
404,
180,
118,
223,
493,
108,
121,
142,
468,
187,
10473,
112,
6110,
383,
250,
1346,
759,
292,
654,
104,
8421,
28758,
111,
137,
108,
121,
164,
548,
25099,
9766,
772,
148,
1579,
156,
1540,
1035,
954,
706,
3539,
112,
1716,
539,
104,
8421,
28758,
190,
622,
706,
114,
116,
3880,
4246,
877,
887,
108,
121,
12767,
14033,
130,
2691,
2385,
140,
164,
120,
954,
706,
911,
311,
156,
743,
15776,
6150,
748,
114,
706,
118,
3539,
115,
110,
488,
1314,
5999,
4292,
5184,
11639,
116,
877,
157,
4246,
210,
877,
887,
149,
12767,
6197,
264,
165,
539,
8421,
28758,
115,
140,
156,
119,
322,
432,
835,
130,
632,
954,
706,
261,
1233,
737,
1168,
490,
2129,
175,
249,
149,
12767,
14033,
103,
810,
116,
322,
2272,
1467,
138,
147,
10630,
430,
147,
187,
706,
117,
791,
4391,
125,
297,
512,
199,
149,
103,
173,
328,
504,
178,
545,
3454,
320,
112,
520,
116,
392,
188,
3629,
138,
147,
4128,
706,
117,
190,
314,
2796,
926,
4220,
885,
166,
774,
211,
123,
147,
2814,
706,
117,
1835,
622,
119,
314,
4692,
926,
4220,
421,
445,
155,
221,
318,
199,
600,
244,
289,
203,
185,
157,
211,
148,
129,
335,
117,
251,
155,
1091,
1068,
632,
706,
3539,
149,
12767,
14033,
383,
250,
1346,
114,
122,
867,
137,
439,
2380,
606,
453,
706,
128,
116,
318,
1445,
130,
498,
1305,
547,
155,
453,
103,
702,
3377,
103,
170,
127,
107,
111,
703,
335,
128,
173,
756,
996,
638,
9502,
2172,
211,
153,
453,
335,
128,
242,
566,
104,
293,
213,
137,
185,
115,
242,
779,
353,
359,
557,
4699,
258,
1543,
1115,
940,
188,
1363,
251,
2720,
138,
1500,
3515,
296,
147,
3046,
103,
116,
1184,
350,
1565,
1082,
181,
737,
173,
1223,
3113,
119,
2630,
10983,
11839,
117,
111,
169,
1295,
130,
509,
512,
159,
178,
7103,
1068,
196,
746,
600,
104,
706,
3539,
637,
117,
3545,
1162,
1565,
128,
278,
123,
248,
106,
116,
157,
731,
383,
124,
638,
108,
1673,
114,
157,
5341,
430,
1689,
1458,
750,
632,
367,
810,
119,
158,
206,
193,
316,
146,
155,
954,
706,
1917,
1570,
147,
3651,
116,
491,
111,
535,
523,
1477,
2706,
115,
284,
205,
226,
954,
706,
436,
352,
534,
3703,
1984,
147,
4929,
116,
491,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
10731,
375,
1274,
107,
1545,
172,
954,
706,
3539,
281,
210,
103,
291,
386,
985,
320,
170,
133,
632,
810,
5451,
409,
7929,
159,
5050,
110,
489,
2267,
103,
149,
116,
2578,
147,
823,
4246,
108,
121,
164,
548,
12245,
1159,
842,
4122,
1091,
1
] |
061115_apec_residents | https://www.bbc.com/vietnamese/forum/story/2006/11/061115_apec_residents | APEC - từ cái nhìn vĩ mô đến chuyện cơm áo | Hội nghị thượng đỉnh APEC là sự kiện quốc tế lớn nhất mà Việt Nam từng tổ chức, và Đảng Cộng sản và Chính phủ đang dành hết nỗ lực để tổ chức thành công sự kiện. | Hàng loạt sự kiện quan trọng diễn ra trong tuần lễ APEC cấp cao lần thứ 14, từ ngày 12-19/11, với chủ đề “Hướng tới một cộng đồng năng động vì phát triển bền vững và thịnh vượng.” Các quan chức APEC sẽ để nguyên tuần để bàn thảo các vấn đề kinh tế, chính trị trọng yếu mà các nền kinh tế thành viên đang gặp phải, cũng như sẽ phải đương đầu để tăng trưởng và phát triển bền vững trong tương lai. Dự kiến sẽ có khoảng 10.000 lượt khách nước ngoài đến Hà Nội trong dịp mà các quan chức Việt Nam nói là cơ hội để quảng bá cho hình ảnh Việt Nam. Hàng ngàn công nhân đã bỏ sức lao động để làm đẹp thủ đô Hà Nội, chờ lúc chào đón những nguyên thủ quốc gia, trong đó có Tổng thống Mỹ, Nga, và Chủ tịch Trung Quốc. Nhưng nói với hãng tin AFP, một tài xế taxi, Tiến Lợi, bảo rằng các đoàn xe nước ngoài khiến đường phố vốn đã chật của Hà Nội càng thêm kẹt cứng. "Tôi không quan tâm chính trị," anh Lợi bảo. "Tôi chẳng biết APEC có ý nghĩa gì cho Việt Nam. Nhưng việc chặn các ngả đường khiến người dân khó đi lại quá." Nhưng anh cũng khen: "Cũng hay khi thấy đường phố sạch hơn, an toàn hơn với nhiều cảnh sát đứng gác." Hệ thống loa phát thanh ở các phường truyền đi những thông điệp cho người dân rằng đây là "sự kiện quốc tế trọng đại" cho Việt Nam. Tuy vậy, bà Lan, một chủ tiệm cà phê ở Hà Nội, bảo: "Loa phóng thanh của phường nói nhiều thứ về APEC mỗi sáng, nhưng tôi không hiểu gì cả." "Tôi không biết APEC là viết tắt của cái gì. Tuy vậy, tôi biết đó là sự kiện quốc tế lớn và Tổng thống Bush sẽ thăm Việt Nam." APEC và WTO là những từ được truyền thông nhắc đi nhắc lại trong năm nay, hứa hẹn một Việt Nam 'sắp bay lên', nhưng với bà cụ bán xôi Trần Thị Hoa, thì việc kiếm sống của bà đang bị đảo lộn. "Tôi không biết APEC là cái gì, nhưng công an không cho tôi ngồi bán xôi trên cầu mỗi buổi sáng nữa," bà bảo. "Tôi hy vọng hội nghị kết thúc sớm để tôi còn đi làm trở lại." Quý vị độc giả nghĩ gì về APEC? Suy nghĩ của quý vị có giống những người dân trong bài này? Xin hãy gửi ý kiến về trang Diễn đàn của BBC. ..................................................... Hoàng Lan, Hà NộiKhoảng 10-20% dân giàu nhất, giỏi nhất, quyền hành cao nhất, sẽ có thêm nhiều cơ hội làm giàu bắt đầu chỉ trong vài tháng. Số 50% trung bình có lẽ cũng hưởng vòng ngoài chút ít, vì khi người giàu xài tiền thì ai cung cấp dịch vụ cho họ cũng "ké" theo các lợi nhuận, gọi là "kinh tế rơi rớt" (trickle-down economy). Còn 30-40% dân nghèo thành thị, vùng quê như cô Nguyễn Ngọc Tư (tác giả Cánh đồng Bất tận) thì còn lâu lắm nền kinh tế tư bản dựa theo WTO + APEC mới rơi rớt xuống đến vùng quê cô đang chăn vịt.". Tôi rất tâm đắc với ý kiến của anh Minh- Boston! Thực sự tôi cảm nhận, những miếng lợi của đất nước này như lớp váng, tầng lớp trên khoảng 5-10% dân số sẽ "vớt" hết! Về các thị xã. vùng quê càng xa trung tâm, cái nghèo càng hiện lên rõ rệt!! Sự phân tầng giai cấp, khoảng cách giàu nghèo ngày càng sâu sắc là thực tế đau lòng! Le Hung, Hà nội, Việt namThừa nhận là APEC là một sự kiện chính trị quan trọng. Tuy nhiên cái cách mà chính phủ làm đã làm cho sự kiện đó trọng kém quan trọng con mắt người dân bình thường vì nhiều lẽ: Thứ 1: tuyên truyền thái quá: đài báo làm rùm beng, phỏng vẫn tùm lùm và kết luận rằng: nhân dân cả nước hồ hởi đón chào APEC. Vơ đũa cả nắm. Cậy là đài báo của đảng nên nói gì cũng được. Lãnh đạo nói còn được chứ phó thường dân thì chỉ là cơm áo gạo tiền thôi. Thế mà đưa tin là dân tình hồ hởi. Có chăng những người dân được phỏng vấn trên TV (hỏi mấy cụ đảng viên về hưu, chẵc cũng là cơ cấu đay) cũng chỉ là những người thật là thờ ơ hoặc suy tưởng viển vông. Lời những người dân trong bài mới cảm thấy là đúng sự thât. Tuyên truyền thái quá và mơ hồ còn ở chỗ : đến mấy ông đài phường cũng tuyên truyền, các trường học cũng tổ chức lễ hội thời trang, cơ quan cũng thi đua lập thành tích chào mững APEC. Vớ vẩn hết chỗ nõi. Thứ 2: Lãng phí: chẳng biết các công ty tài trợ thế nào mà: banner bay phấp phới cả thành phố, cách 20 m lại có 1 banner. Lãng phí ở chỗ là có quá nhiều banner. Lãng phí ở còn ở chỗ là: thông điệp trong mỗi banner chẳng có gì: toàn thấy welcome. Thế thì đâu là chỗ để quảng cáo cho hình ảnh đất nước Viêt, con người Việt. Có lẽ hidden charm là đúng, nên giấu mãi chẳng cho người ta thấy, chỉ nó là vậy thội. Lãng phí còn ở chỗ đầu tư thái quá vào nâng cấp mấy con đường gần trung tâm hội nghị (tiền này để làm đầu tư cho nông thôn có lẽ thiết thực hơn) Thứ 3: lộng quyền cũng như vi phạm nhân quyền: cấm đường bừa bãi. Một mặt thì tự cho là điểm đến an tòan nhất, mặt khác lại cấm tiệt không cho người dân đến gần. Còn cấm cả người dân không được mở của hàng (phố Nguyễn Khuyễn, Quốc tử giám) . Có nhất thiết phải làm như vậy mới cho thấy đất nước con người Việt. Thậm chí một số cơ quan còn bắt phụ nự mặc áo dài. Tóm lại: Nói it đi, bớt sỹ diện đi thì dân còn tin được. Trần, Hà nội, Việt namTôi nghĩ rằng khi đã tổ chức một hội nghị như thế thì bất cứ một quốc gia nào cũng phải chuẩn bị thật tốt mà thôi. Vẫn còn rất, rất nhiều người không hề biết là gì, nhưng qua sự kiện này có thể họ sẽ biết đến APEC. Dân Mỹ cũng đâu biết đến APEC nhưng giới lãnh đạo của họ lại rất quan tâm tới nó. Người Việt có thói xấu là hay nhìn vào hay là hay đi tìm những cái tiêu cực, chứ không nhìn vào những điểm tích cực dù sống ở đâu vẫn thế. Buồn thay. Các bạn hãy làm tốt những công việc của mình trước khi mơ ước viển vông rằng phê phán này nọ có vẻ như mình là thánh nhân. Xấu hổ thay - thay vì cùng hợp tác,bắt tay nhau cùng nhau xây dựng đất nước thì lại đi nói xấu nhau.Làm thì ít nói thi nhiều. Tội nghiệp thay. Hãy nhìn lại mình. Trước khi muốn chạy phải đứng vững trước đã nhe. Jack Tran, Việt namTôi nhận thấy APEC là một sự kiện trọng đại của nhân dân Việt nam, là dịp để nhiều bạn bè Quốc tế biết đến Việt nam. Tuy nhiên, đó mới chỉ là vẻ bề ngoài. Vẫn còn vô số những bất cập của xã hội, những khó khăn và sự nghèo khó của người dân.Hãy tiếp tục quan sát, bạn sẽ biết sau APEC14, VN có biến chuyển hay không. Minh, Boston, Hoa kỳHỏi APEC có liên can gì đến các bác bán xôi, vá xe đạp, chủ quán cóc dọc đường, thì cũng như hỏi Thuyết Tương đối, Vạn vật hấp dẫn, có liên can gì đến nhiều "viện" và "viện sĩ" thuộc loại "Viện Khoa học phát triển nhân lực và tài năng Việt Nam" mà gần đây ngài Viện trưởng Tiến sĩ Bùi Ngọc Oánh tuyên bố với báo chí "Vấn đề ông Bùi Minh Trí [tác giả thuyết hấp dẫn mới] đưa ra là có cơ sở, nghiên cứu nghiêm túc nên Viện chúng tôi quyết định hỗ trợ công bố rộng rãi cho các nhà khoa học trong nước (và sau đó là các nhà khoa học quốc tế) được biết học thuyết mới này". Họ giống nhau ở một điểm, đều không hiểu được vấn đề họ đang bàn thảo là gì, và do đó đưa ra nhiều lời giải thích không căn cứ, dễ đi vào "mê đạo". Về cá nhân thì không sao, nhưng khi đại diện cho cả một "Viện" nghe rất oách như Viện kể trên thì thật là một sự vô cùng xấu hổ cho quốc gia, dân tộc, nếu lời họ nói là sai bét, như ý kiến riêng tôi cho là như vậy. VN tổ chức APEC là điều tốt đẹp vô cùng, cả về vĩ mô lẫn tiểu ngạch. Có chăng là cái giá phải trả (400 triệu USD) theo tôi là quá cao cho cuộc họp không đem lại kết quả đối ngoại nào cụ thể. Vĩ mô thì trong bài trước tôi có viết về đối nội. Lợi ích đối ngoại thì không rõ ràng cho lắm, vì các nguyên thủ quốc gia khác thật ra không có nhiều quyền hành như chính phủ VN tưởng tượng. Các điều ông Bush, bà Rice hứa hẹn chẳng hạn, chỉ là các điều hứa và hẹn, chứ không phải nguyên tắc hoặc hiệp định có chữ ký. Chưa chắc họ THẬT SỰ trong lòng nghĩ như vậy, mà cho dù họ nghĩ như vậy thì cùng lắm họ chỉ ảnh hưởng đến Hành pháp mà thôi, ngoài ra còn Lập pháp (đảng đối lập chiếm đa số) và Tư pháp nữa. Có báo VN lại cố tình gây hiểu lầm trong dân chúng khi gán ghép "1 ngày ký 2 tỉ USD FDI tại APEC". Đây chỉ là việc dàn dựng, vì các dự án này đã qua nhiều vòng thảo luận, khảo sát thị trường, địa hình tại chỗ, rồi dời ngày lại ký cho đúng dịp, cho oai, chứ hoàn toàn không vì APEC mới ký được. Như vậy, WTO + APEC kỳ này sẽ có ảnh hưởng lớn đến nhiều lối suy nghĩ, hành xử trong nước, theo chiều hướng mở rộng cửa, tư bản hóa nền kinh tế VN. Khoảng 10-20% dân giàu nhất, giỏi nhất, quyền hành cao nhất, sẽ có thêm nhiều cơ hội làm giàu bắt đầu chỉ trong vài tháng. Số 50% trung bình có lẽ cũng hưởng vòng ngoài chút ít, vì khi người giàu xài tiền thì ai cung cấp dịch vụ cho họ cũng "ké" theo các lợi nhuận, gọi là "kinh tế rơi rớt" (trickle-down economy). Còn 30-40% dân nghèo thành thị, vùng quê như cô Nguyễn Ngọc Tư (tác giả Cánh đồng Bất tận) thì còn lâu lắm nền kinh tế tư bản dựa theo WTO + APEC mới rơi rớt xuống đến vùng quê cô đang chăn vịt. Lang thang, Sài gònSau APEC thì đất nước việt nam thay đổi đến đâu thì chưa biết, nhưng trước mắt thì người dân việt trong nước chuẩn bị è cổ ra mà chịu các lọai thuế theo kiểu gián thu. Để bù lại những khỏan tiền quảng bá khổng lồ của vốn dĩ một nền ngân sách thâm thủng. từ hồi dàn lãnh đạo mới lên nắm quyền, người dân thấy được nhiều thứ hơn : đồng tiền mất gía hơn, công nhân thất nhiệp nhiều hơn, người dân khó làm ra đồng tiền hơn, doanh ngiệp trong nước lổ lã sắp phá sản nhiều hơn và chuẩ bị đóng thuế nhiều hơn là điều "chạy trời không khỏi nắng" vị thế đất nươc nghe nói cũng cao hơn, và nhiều cái hơn khác ... Mai NinhDân chúng nên chịu một số thiệt thòi đề đảng ta và chính phủ của đảng ta đẹp mặt với quốc tế. Vị trí của đảng có vững thì mới có người xây dựng CNXH ưu việt tại VN. Thiệt thòi đầu tiên là đóng góp cho ngân quỹ chi dùng cho tổ chức hội nghị APEC thành công rực rỡ. Còn như ông chú tôi đang xây nhà mà xe vật liệu bị cấm đường, thợ chơi dài, cũng là một thiệt thòi. Thợ rất khoái APEC mặc dù chẳng hiểu đó là cái mô tê gì, nhưng chú tôi thì méo mặt chỉ muốn "họ làm cái gì thì làm cho mau đi" để tao còn làm việc của tao. Đoàn CườngĐược đăng cai tổ chức APEC tại nước mình là vinh dự lớn lắm, nhưng tôi dám chắc chẳng nước nào muốn liên tục giữ vinh dự này, ngoại trừ những kẻ có thể "theo đóm ăn tàn" nhờ chi phí tổ chức ra, thì dân Việt Nam chắc cũng không muốn có thêm vinh dự cho lần sau đâu. Dĩ nhiên đứng tổ chức thì phải làm cho tươm tất, xấu che tốt khoe, để nở mặt nở mày với thiên hạ. Nhưng tốt xấu, giầu nghèo thì người ta đánh giá mình toàn diện từ vùng sâu, vùng xa, từ trước đây, và về sau này, chứ đâu phải quanh quanh Hà Nội với Sài Gòn, và luẩn quẩn đôi ba ngày. Đừng bi quan vớ vẩn, đừng tự mãn hão huyền, hãy cố gắng lên dân Việt chúng ta ơi, tự do hạnh phúc nào cũng phải trả bằng mồ hôi và nước mắt mới có được. Trung Dung, Quy NhơnHiện tại ở Việt Nam tầng lớp trí thức, doanh nhân trẻ đang hình thành, trong con mắt của họ những người "bảo thủ", "giáo điều" họ xem chẳng ra gì cả nhưng họ không nói ra hoặc không có điều kiện để nói ra. Thành phần "kiên định mục tiêu, lý tưởng" vẫn còn nắm vai trò lãnh đạo quốc gia nhưng họ không có chỗ đứng trên trường quốc tế (Vì trên thế giới có bao nhiêu quốc gia như họ đâu!). Rất mừng cho Việt Nam là trong hàng ngũ lãnh đạo đó, những nhân vật cấp tiến đã thấy được sự lâm nguy của quốc gia nếu không tiến hành cải cách kinh tế, chính trị. Đừng mong trở thành Nhật Bản, Hàn Quốc ngày một, ngày hai nhưng các quốc gia này là những mục tiêu mà Việt Nam phấn đấu. Quá khứ dù có hào hùng đến đâu cũng không thể nuôi sống đượ! c con người nếu thiếu cơm, thiếu áo. Tôi nghĩ mọi người dân Việt Nam đều mong mỏi một điều là làm sao cho thế hệ hậu duệ của "con rồng cháu tiên" hơn 2000 năm trước có một cuộc sống phồn vinh như những quốc gia phát triển khác. Nong Dan, Buon Me Thuoc"Tôi không biết APEC là cái gì, nhưng công an không cho tôi ngồi bán xôi trên cầu mỗi buổi sáng nữa," APEC và WTO là cái gì? các ông không chuẩn bị cho người dân cái gì cả, có chuẩn bị là chuẩn bị cho con cái các ông đi du học nước này nước nọ, rồi bây giờ thay các ông cai trị dân đen ( cần gì phải chuẩn bị cho dân đúng ko?) Cách đây hai thập niên, các ông chuẩn bị cho người dân bằng cách bắt con em họ đi học tiếng Liên Xô ( mà các ông cũng đưa con cái sang LX kiếm một mớ rồi), khi LX sụp đổ, các ông quăng con em họ ra đường, mà chẳng có một lời xin lỗi hay giải thích gì cả (các bác nào học tiếng LX thì biết rồi đó, học lại các ngoại ngữ khác rất là khó khăn), bây giờ đi xin việc mà ngoại ngữ là tiếng LX thì có mà chờ dài cổ, có cần thì con cháu các bác vô làm hết ở Việt-Xô Petro rồi (đôi khi cũng chẳng cần biết tiếng LX nhỉ?) Nói chuyện xa ra chuyện gần, bây giờ có vô cái gì cũng thế, hồi đó bị CS đè chưa đủ giờ mở ra cho TB vào đè dân đen chung cho vui, bên nào đè ít thì làm cho bên đó vậy. Tương lai còn mờ mịt lắm. Hy vọng sau Bác Hồ 100 năm sẽ có người như Bác. Cứ hy vọng đi bà con. Phạm Mai Hoa, Hưng YênTôi đồng ý với ý kiến của bạn Minh, Boston. Sau này chắc chắn sẽ xuất hiện các nhóm lợi ích đối nghịch nhau và rồi các cuộc đấu tranh, đình công ngoài đòi hỏi quyền lợi sẽ dần mang màu sắc đấu tranh chính trị nhiều hơn, đằng sau nó là các lực lượng đối lập với ĐCS. Không lẽ nào số đông trong xã hội bị thiệt thòi lại chịu ngồi yên. Riêng TTHNQG theo tôi đầu tư như thế là hợ lý. Trong xây dựng các công trình tầm cỡ thì không làm thì thôi chứ đã làm thì ra làm, miễn là không lợi dụng để đục khoét là được. Trung tâm này sẽ là nơi chủ yếu để thực hiện các kỳ họp quốc hội với thành phần phải khác hơn hiện nay. Chắc nhiều người dân cũng sẽ suy nghĩ và đấu tranh để được như vậy. Minh TranTrong bài về Apec phóng viên Bill Hayton có viết rằng không biết tường thuật Apec như thế nào nên lại quay sang chú ý đến chuyện bên lề như là bộ áo quần truyền thống mà các vị lãnh đạo mặc để chụp ảnh. Điều này làm tôi nghĩ lại các kỳ Apec trước mỗi lần nhìn thấy mấy vị lãnh đạo mặc trang phục giống nhau đứng hàng ngang chụp hình không hiểu sao tôi không nhịn được cười. Giống như các con trẻ trong viện mồ côi vậy! Năm nay nhà tạo mẫu Minh Hạnh đã có trang phục đẹp lắm dành cho các ông to bà lớn. Trang phục trang trọng nền nả quá! Không phù hợp với tình hình xã hội của VN hiện nay. Lẽ ra Minh Hạnh phải làm sao mà khi mặc áo dài khăn đóng vào các nhà lãnh đạo trông luộm thuộm nhếch nhác giống mấy ông "lý toét, xã xệ" ở các làng quê ngày xưa ấy thì mới xứng với cái xã hội VN trì trệ rối ren trong mọi lãnh vực của ngày hôm nay. Thay vì cố tạo ra một phong thái của "ngôi sao đang lên" thích trang điểm chưng diện để có sự quyến rũ thu hút, phô trương kiểu cách, sửa miệng sửa giọng lắm khi không tự nhiên đến lố bich thì hãy tạo nên sức hấp dẫn nhờ những đức tính bên trong. Đó là hãy tỏ ra là có thiện chí chân thành trong việc chuyển đổi cơ chế. Đây mới chính là cái"duyên ngầm" mà VN cần phải có. Thay vì giam hãm kiến thức người dân trong một cái giếng nhỏ thì hãy để mọi người được tự do tư tưởng ngôn luận thoát khỏi mọi ràng buộc vươn lên hít thở không khí thoáng đãng nhìn thấy toàn cảnh để có tầm nhìn rõ hơn xa hơn. Ở một thể chế mà tài chính không công khai minh bạch, kinh tế tiền mặt vẫn là chính, giới kinh doanh và các quan chức toa rập với nhau thì đây là môi trường tốt cho vi rút tham nhũng hoành hành, những dòng tiền bẩn luồn lách hoà vào dòng chảy chung trong hệ thống tuần hoàn tài chính. Cái mà dân Việt cần là một thể chế có sự thăng bằng về quyền lực chứ không phải là những lời nói đạo đức của lãnh đạo, hành động nghĩa hiệp của vài nhà tư bản. Làm gì có đạo đức trong cái xã hội này? B.Franklin đã từng nói:"Ai giàu có? đó là người được mãn nguyện. Ai là người như thế? Không ai hết.". Lòng tham con người là vô tận... Không có tam quyền phân lập, đối lập, nội lực tiềm lực của người VN sẽ không bao giờ phát triển đúng mức đúng tầm để đưa đất nước ! bắt kịp với thế giới phát triển nhanh đến chóng mặt.Thật ra đáng lẽ chúng ta đã đi xa lắm rồi chứ đâu phải còn lẹt đẹt như ngày hôm nay. Từ đầu thập niên 50 người vn đã ra ngoài triễn lãm hàng hoá rồi kia mà? Chút nữa tôi sẽ gởi cho các bạn một bức hình chụp gian hàng VN tại hội chợ quốc tế Mi Lăng năm 51. Mong rằng Bill Hayton và Nguyễn Hoàng hãy có những bức hình ấn tượng về VN trong kỳ Apec này, biết đâu sẽ chẳng trở thành những tấm bưu phẩm bán cho khách du lịch nhân dịp năm 2007 sắp tới? Tiền không đó nha! Minh, BostonTheo tôi thì chuyện vĩ mô đây là đối nội nhiều hơn đối ngoại. VN chưa tìm được "quốc tính" của mình, nghĩa là tính cách của quốc gia còn chưa hình thành, như một cậu thiếu niên còn vụng về trong việc định nghĩa chính mình. "Ta là ai, ta hiện đang ở đâu trên bản đồ chính trị, kinh tế, khoa học thế giới?", chính các báo VN do ĐCSVN chủ quản thường hỏi câu này trong nhiều dịp gần đây. Việc tổ chức APEC đánh dấu một cột mốc to đùng trong việc hình thành 'quốc tính" của VN. Biết đâu lịch sử hàng chục, trăm, ngàn năm sau có thể ghi nhớ các ngày chúng ta đang sống hôm nay, như là một bước ngoặt, một cuộc thay đổi định nghĩa quốc gia VN, một sự quyết tâm của chính phủ, để thoái khỏi quá khứ đau buồn, thoát sự kiểm soát của phe bảo thủ thỉnh thoảng vẫn viết bài trên báo Nhân Dân ca ngợi CNXH thuần túy và kêu gọi giữ vững kinh tế quốc doanh, chống tư hữu hóa. Nay thì phe cải cách đã thắng lợi hoàn toàn. Không nghi ngờ gì nữa, nội bộ chính phủ VN, ĐCSVN đà chọn cải cách, cho tư hữu hóa, từ đó tư bản hóa quốc gia. Vài năm nữa thôi, VN sẽ tư bản còn hơn các quốc gia tư bản hiện nay, với mọi người cạnh tranh làm giàu cá nhân, doanh nghiệp nhà nước sẽ biến mất do lụn bại hoặc tự đào thải vì không có ai làm. Vài năm nữa thôi, các tổ chức, hội đoàn, kinh tế xã hội sẽ hình thành, ngày càng có tiếng vang trong dân chúng, sau đó sẽ đấu tranh để thành lập các tập đoàn tư bản để cạnh tranh với nước ngoài. Một khi các đại tập đoàn được hình thành, cho dù các quan chức chính phủ nắm phần lớn cổ phần, thì sẽ quay sang gây ảnh hưởng đến chính phủ để thông qua nhiều luật doanh nghiệp trong sáng, rõ ràng hơn. Một cuộc "đối đầu" giữa chính phủ còn nhiều thành phần bảo thủ với các tập đoàn tư bản trong nước sẽ khó tránh khỏi, vấn đề chỉ là quy mô và thời gian. Người giàu sẽ càng giàu, người nghèo vẫn sẽ nghèo dài dài, vì người giàu sẽ mua chuộc quan chức không thông qua các chương trình xã hội giúp người nghèo, để người giàu luôn dễ thuê mướn nhân công, người làm, sai vặt. VN nên học từ các kinh nghiệm xương máu của các quốc gia tư bản ngày nay, để tránh khỏi các cuộc công nông dân tổng nổi dậy, tổng đình công hàng loạt làm tê liệt quốc gia, các cuộc đại khủng hoảng như tại Mỹ năm 1930 làm tan vỡ hàng chục ngàn công ty, hàng chục triệu người mất trắng trong thị trường chứng khoán. Tôi nghĩ, đối thoại trực tiếp là phương cách hay nhất để mọi người cùng hiểu nhau. Việc cho "tự do ngôn luận trong kềm chế" là việc phải làm mau chóng, giới truyền thông có thể vẫn bị chính phủ khống chế nhưng chỉ về phương cách hành xử tổng quát (thí dụ không xài một số từ ngữ mạ lỵ, tục tĩu) chứ không về các việc hàng ngày, mua bán các tòa báo, thuê mướn nhân viên, ban biên tập không cần phải do Đảng chỉ định cho phép, v.v... Có như vậy thì cuộc "cách mạng WTO + APEC" mới không uổng phí, mấy trăm triệu đôla cho TTHNQG không chỉ để mua vui cho người ngoại quốc trong 2 ngày. | summarize: Hàng loạt sự kiện quan trọng diễn ra trong tuần lễ APEC cấp cao lần thứ 14, từ ngày 12-19/11, với chủ đề “Hướng tới một cộng đồng năng động vì phát triển bền vững và thịnh vượng.” Các quan chức APEC sẽ để nguyên tuần để bàn thảo các vấn đề kinh tế, chính trị trọng yếu mà các nền kinh tế thành viên đang gặp phải, cũng như sẽ phải đương đầu để tăng trưởng và phát triển bền vững trong tương lai. Dự kiến sẽ có khoảng 10.000 lượt khách nước ngoài đến Hà Nội trong dịp mà các quan chức Việt Nam nói là cơ hội để quảng bá cho hình ảnh Việt Nam. Hàng ngàn công nhân đã bỏ sức lao động để làm đẹp thủ đô Hà Nội, chờ lúc chào đón những nguyên thủ quốc gia, trong đó có Tổng thống Mỹ, Nga, và Chủ tịch Trung Quốc. Nhưng nói với hãng tin AFP, một tài xế taxi, Tiến Lợi, bảo rằng các đoàn xe nước ngoài khiến đường phố vốn đã chật của Hà Nội càng thêm kẹt cứng. "Tôi không quan tâm chính trị," anh Lợi bảo. "Tôi chẳng biết APEC có ý nghĩa gì cho Việt Nam. Nhưng việc chặn các ngả đường khiến người dân khó đi lại quá." Nhưng anh cũng khen: "Cũng hay khi thấy đường phố sạch hơn, an toàn hơn với nhiều cảnh sát đứng gác." Hệ thống loa phát thanh ở các phường truyền đi những thông điệp cho người dân rằng đây là "sự kiện quốc tế trọng đại" cho Việt Nam. Tuy vậy, bà Lan, một chủ tiệm cà phê ở Hà Nội, bảo: "Loa phóng thanh của phường nói nhiều thứ về APEC mỗi sáng, nhưng tôi không hiểu gì cả." "Tôi không biết APEC là viết tắt của cái gì. Tuy vậy, tôi biết đó là sự kiện quốc tế lớn và Tổng thống Bush sẽ thăm Việt Nam." APEC và WTO là những từ được truyền thông nhắc đi nhắc lại trong năm nay, hứa hẹn một Việt Nam 'sắp bay lên', nhưng với bà cụ bán xôi Trần Thị Hoa, thì việc kiếm sống của bà đang bị đảo lộn. "Tôi không biết APEC là cái gì, nhưng công an không cho tôi ngồi bán xôi trên cầu mỗi buổi sáng nữa," bà bảo. "Tôi hy vọng hội nghị kết thúc sớm để tôi còn đi làm trở lại." Quý vị độc giả nghĩ gì về APEC? Suy nghĩ của quý vị có giống những người dân trong bài này? Xin hãy gửi ý kiến về trang Diễn đàn của BBC. ..................................................... Hoàng Lan, Hà NộiKhoảng 10-20% dân giàu nhất, giỏi nhất, quyền hành cao nhất, sẽ có thêm nhiều cơ hội làm giàu bắt đầu chỉ trong vài tháng. Số 50% trung bình có lẽ cũng hưởng vòng ngoài chút ít, vì khi người giàu xài tiền thì ai cung cấp dịch vụ cho họ cũng "ké" theo các lợi nhuận, gọi là "kinh tế rơi rớt" (trickle-down economy). Còn 30-40% dân nghèo thành thị, vùng quê như cô Nguyễn Ngọc Tư (tác giả Cánh đồng Bất tận) thì còn lâu lắm nền kinh tế tư bản dựa theo WTO + APEC mới rơi rớt xuống đến vùng quê cô đang chăn vịt.". Tôi rất tâm đắc với ý kiến của anh Minh- Boston! Thực sự tôi cảm nhận, những miếng lợi của đất nước này như lớp váng, tầng lớp trên khoảng 5-10% dân số sẽ "vớt" hết! Về các thị xã. vùng quê càng xa trung tâm, cái nghèo càng hiện lên rõ rệt!! Sự phân tầng giai cấp, khoảng cách giàu nghèo ngày càng sâu sắc là thực tế đau lòng! Le Hung, Hà nội, Việt namThừa nhận là APEC là một sự kiện chính trị quan trọng. Tuy nhiên cái cách mà chính phủ làm đã làm cho sự kiện đó trọng kém quan trọng con mắt người dân bình thường vì nhiều lẽ: Thứ 1: tuyên truyền thái quá: đài báo làm rùm beng, phỏng vẫn tùm lùm và kết luận rằng: nhân dân cả nước hồ hởi đón chào APEC. Vơ đũa cả nắm. Cậy là đài báo của đảng nên nói gì cũng được. Lãnh đạo nói còn được chứ phó thường dân thì chỉ là cơm áo gạo tiền thôi. Thế mà đưa tin là dân tình hồ hởi. Có chăng những người dân được phỏng vấn trên TV (hỏi mấy cụ đảng viên về hưu, chẵc cũng là cơ cấu đay) cũng chỉ là những người thật là thờ ơ hoặc suy tưởng viển vông. Lời những người dân trong bài mới cảm thấy là đúng sự thât. Tuyên truyền thái quá và mơ hồ còn ở chỗ : đến mấy ông đài phường cũng tuyên truyền, các trường học cũng tổ chức lễ hội thời trang, cơ quan cũng thi đua lập thành tích chào mững APEC. Vớ vẩn hết chỗ nõi. Thứ 2: Lãng phí: chẳng biết các công ty tài trợ thế nào mà: banner bay phấp phới cả thành phố, cách 20 m lại có 1 banner. Lãng phí ở chỗ là có quá nhiều banner. Lãng phí ở còn ở chỗ là: thông điệp trong mỗi banner chẳng có gì: toàn thấy welcome. Thế thì đâu là chỗ để quảng cáo cho hình ảnh đất nước Viêt, con người Việt. Có lẽ hidden charm là đúng, nên giấu mãi chẳng cho người ta thấy, chỉ nó là vậy thội. Lãng phí còn ở chỗ đầu tư thái quá vào nâng cấp mấy con đường gần trung tâm hội nghị (tiền này để làm đầu tư cho nông thôn có lẽ thiết thực hơn) Thứ 3: lộng quyền cũng như vi phạm nhân quyền: cấm đường bừa bãi. Một mặt thì tự cho là điểm đến an tòan nhất, mặt khác lại cấm tiệt không cho người dân đến gần. Còn cấm cả người dân không được mở của hàng (phố Nguyễn Khuyễn, Quốc tử giám) . Có nhất thiết phải làm như vậy mới cho thấy đất nước con người Việt. Thậm chí một số cơ quan còn bắt phụ nự mặc áo dài. Tóm lại: Nói it đi, bớt sỹ diện đi thì dân còn tin được. Trần, Hà nội, Việt namTôi nghĩ rằng khi đã tổ chức một hội nghị như thế thì bất cứ một quốc gia nào cũng phải chuẩn bị thật tốt mà thôi. Vẫn còn rất, rất nhiều người không hề biết là gì, nhưng qua sự kiện này có thể họ sẽ biết đến APEC. Dân Mỹ cũng đâu biết đến APEC nhưng giới lãnh đạo của họ lại rất quan tâm tới nó. Người Việt có thói xấu là hay nhìn vào hay là hay đi tìm những cái tiêu cực, chứ không nhìn vào những điểm tích cực dù sống ở đâu vẫn thế. Buồn thay. Các bạn hãy làm tốt những công việc của mình trước khi mơ ước viển vông rằng phê phán này nọ có vẻ như mình là thánh nhân. Xấu hổ thay - thay vì cùng hợp tác,bắt tay nhau cùng nhau xây dựng đất nước thì lại đi nói xấu nhau.Làm thì ít nói thi nhiều. Tội nghiệp thay. Hãy nhìn lại mình. Trước khi muốn chạy phải đứng vững trước đã nhe. Jack Tran, Việt namTôi nhận thấy APEC là một sự kiện trọng đại của nhân dân Việt nam, là dịp để nhiều bạn bè Quốc tế biết đến Việt nam. Tuy nhiên, đó mới chỉ là vẻ bề ngoài. Vẫn còn vô số những bất cập của xã hội, những khó khăn và sự nghèo khó của người dân.Hãy tiếp tục quan sát, bạn sẽ biết sau APEC14, VN có biến chuyển hay không. Minh, Boston, Hoa kỳHỏi APEC có liên can gì đến các bác bán xôi, vá xe đạp, chủ quán cóc dọc đường, thì cũng như hỏi Thuyết Tương đối, Vạn vật hấp dẫn, có liên can gì đến nhiều "viện" và "viện sĩ" thuộc loại "Viện Khoa học phát triển nhân lực và tài năng Việt Nam" mà gần đây ngài Viện trưởng Tiến sĩ Bùi Ngọc Oánh tuyên bố với báo chí "Vấn đề ông Bùi Minh Trí [tác giả thuyết hấp dẫn mới] đưa ra là có cơ sở, nghiên cứu nghiêm túc nên Viện chúng tôi quyết định hỗ trợ công bố rộng rãi cho các nhà khoa học trong nước (và sau đó là các nhà khoa học quốc tế) được biết học thuyết mới này". Họ giống nhau ở một điểm, đều không hiểu được vấn đề họ đang bàn thảo là gì, và do đó đưa ra nhiều lời giải thích không căn cứ, dễ đi vào "mê đạo". Về cá nhân thì không sao, nhưng khi đại diện cho cả một "Viện" nghe rất oách như Viện kể trên thì thật là một sự vô cùng xấu hổ cho quốc gia, dân tộc, nếu lời họ nói là sai bét, như ý kiến riêng tôi cho là như vậy. VN tổ chức APEC là điều tốt đẹp vô cùng, cả về vĩ mô lẫn tiểu ngạch. Có chăng là cái giá phải trả (400 triệu USD) theo tôi là quá cao cho cuộc họp không đem lại kết quả đối ngoại nào cụ thể. Vĩ mô thì trong bài trước tôi có viết về đối nội. Lợi ích đối ngoại thì không rõ ràng cho lắm, vì các nguyên thủ quốc gia khác thật ra không có nhiều quyền hành như chính phủ VN tưởng tượng. Các điều ông Bush, bà Rice hứa hẹn chẳng hạn, chỉ là các điều hứa và hẹn, chứ không phải nguyên tắc hoặc hiệp định có chữ ký. Chưa chắc họ THẬT SỰ trong lòng nghĩ như vậy, mà cho dù họ nghĩ như vậy thì cùng lắm họ chỉ ảnh hưởng đến Hành pháp mà thôi, ngoài ra còn Lập pháp (đảng đối lập chiếm đa số) và Tư pháp nữa. Có báo VN lại cố tình gây hiểu lầm trong dân chúng khi gán ghép "1 ngày ký 2 tỉ USD FDI tại APEC". Đây chỉ là việc dàn dựng, vì các dự án này đã qua nhiều vòng thảo luận, khảo sát thị trường, địa hình tại chỗ, rồi dời ngày lại ký cho đúng dịp, cho oai, chứ hoàn toàn không vì APEC mới ký được. Như vậy, WTO + APEC kỳ này sẽ có ảnh hưởng lớn đến nhiều lối suy nghĩ, hành xử trong nước, theo chiều hướng mở rộng cửa, tư bản hóa nền kinh tế VN. Khoảng 10-20% dân giàu nhất, giỏi nhất, quyền hành cao nhất, sẽ có thêm nhiều cơ hội làm giàu bắt đầu chỉ trong vài tháng. Số 50% trung bình có lẽ cũng hưởng vòng ngoài chút ít, vì khi người giàu xài tiền thì ai cung cấp dịch vụ cho họ cũng "ké" theo các lợi nhuận, gọi là "kinh tế rơi rớt" (trickle-down economy). Còn 30-40% dân nghèo thành thị, vùng quê như cô Nguyễn Ngọc Tư (tác giả Cánh đồng Bất tận) thì còn lâu lắm nền kinh tế tư bản dựa theo WTO + APEC mới rơi rớt xuống đến vùng quê cô đang chăn vịt. Lang thang, Sài gònSau APEC thì đất nước việt nam thay đổi đến đâu thì chưa biết, nhưng trước mắt thì người dân việt trong nước chuẩn bị è cổ ra mà chịu các lọai thuế theo kiểu gián thu. Để bù lại những khỏan tiền quảng bá khổng lồ của vốn dĩ một nền ngân sách thâm thủng. từ hồi dàn lãnh đạo mới lên nắm quyền, người dân thấy được nhiều thứ hơn : đồng tiền mất gía hơn, công nhân thất nhiệp nhiều hơn, người dân khó làm ra đồng tiền hơn, doanh ngiệp trong nước lổ lã sắp phá sản nhiều hơn và chuẩ bị đóng thuế nhiều hơn là điều "chạy trời không khỏi nắng" vị thế đất nươc nghe nói cũng cao hơn, và nhiều cái hơn khác ... Mai NinhDân chúng nên chịu một số thiệt thòi đề đảng ta và chính phủ của đảng ta đẹp mặt với quốc tế. Vị trí của đảng có vững thì mới có người xây dựng CNXH ưu việt tại VN. Thiệt thòi đầu tiên là đóng góp cho ngân quỹ chi dùng cho tổ chức hội nghị APEC thành công rực rỡ. Còn như ông chú tôi đang xây nhà mà xe vật liệu bị cấm đường, thợ chơi dài, cũng là một thiệt thòi. Thợ rất khoái APEC mặc dù chẳng hiểu đó là cái mô tê gì, nhưng chú tôi thì méo mặt chỉ muốn "họ làm cái gì thì làm cho mau đi" để tao còn làm việc của tao. Đoàn CườngĐược đăng cai tổ chức APEC tại nước mình là vinh dự lớn lắm, nhưng tôi dám chắc chẳng nước nào muốn liên tục giữ vinh dự này, ngoại trừ những kẻ có thể "theo đóm ăn tàn" nhờ chi phí tổ chức ra, thì dân Việt Nam chắc cũng không muốn có thêm vinh dự cho lần sau đâu. Dĩ nhiên đứng tổ chức thì phải làm cho tươm tất, xấu che tốt khoe, để nở mặt nở mày với thiên hạ. Nhưng tốt xấu, giầu nghèo thì người ta đánh giá mình toàn diện từ vùng sâu, vùng xa, từ trước đây, và về sau này, chứ đâu phải quanh quanh Hà Nội với Sài Gòn, và luẩn quẩn đôi ba ngày. Đừng bi quan vớ vẩn, đừng tự mãn hão huyền, hãy cố gắng lên dân Việt chúng ta ơi, tự do hạnh phúc nào cũng phải trả bằng mồ hôi và nước mắt mới có được. Trung Dung, Quy NhơnHiện tại ở Việt Nam tầng lớp trí thức, doanh nhân trẻ đang hình thành, trong con mắt của họ những người "bảo thủ", "giáo điều" họ xem chẳng ra gì cả nhưng họ không nói ra hoặc không có điều kiện để nói ra. Thành phần "kiên định mục tiêu, lý tưởng" vẫn còn nắm vai trò lãnh đạo quốc gia nhưng họ không có chỗ đứng trên trường quốc tế (Vì trên thế giới có bao nhiêu quốc gia như họ đâu!). Rất mừng cho Việt Nam là trong hàng ngũ lãnh đạo đó, những nhân vật cấp tiến đã thấy được sự lâm nguy của quốc gia nếu không tiến hành cải cách kinh tế, chính trị. Đừng mong trở thành Nhật Bản, Hàn Quốc ngày một, ngày hai nhưng các quốc gia này là những mục tiêu mà Việt Nam phấn đấu. Quá khứ dù có hào hùng đến đâu cũng không thể nuôi sống đượ! c con người nếu thiếu cơm, thiếu áo. Tôi nghĩ mọi người dân Việt Nam đều mong mỏi một điều là làm sao cho thế hệ hậu duệ của "con rồng cháu tiên" hơn 2000 năm trước có một cuộc sống phồn vinh như những quốc gia phát triển khác. Nong Dan, Buon Me Thuoc"Tôi không biết APEC là cái gì, nhưng công an không cho tôi ngồi bán xôi trên cầu mỗi buổi sáng nữa," APEC và WTO là cái gì? các ông không chuẩn bị cho người dân cái gì cả, có chuẩn bị là chuẩn bị cho con cái các ông đi du học nước này nước nọ, rồi bây giờ thay các ông cai trị dân đen ( cần gì phải chuẩn bị cho dân đúng ko?) Cách đây hai thập niên, các ông chuẩn bị cho người dân bằng cách bắt con em họ đi học tiếng Liên Xô ( mà các ông cũng đưa con cái sang LX kiếm một mớ rồi), khi LX sụp đổ, các ông quăng con em họ ra đường, mà chẳng có một lời xin lỗi hay giải thích gì cả (các bác nào học tiếng LX thì biết rồi đó, học lại các ngoại ngữ khác rất là khó khăn), bây giờ đi xin việc mà ngoại ngữ là tiếng LX thì có mà chờ dài cổ, có cần thì con cháu các bác vô làm hết ở Việt-Xô Petro rồi (đôi khi cũng chẳng cần biết tiếng LX nhỉ?) Nói chuyện xa ra chuyện gần, bây giờ có vô cái gì cũng thế, hồi đó bị CS đè chưa đủ giờ mở ra cho TB vào đè dân đen chung cho vui, bên nào đè ít thì làm cho bên đó vậy. Tương lai còn mờ mịt lắm. Hy vọng sau Bác Hồ 100 năm sẽ có người như Bác. Cứ hy vọng đi bà con. Phạm Mai Hoa, Hưng YênTôi đồng ý với ý kiến của bạn Minh, Boston. Sau này chắc chắn sẽ xuất hiện các nhóm lợi ích đối nghịch nhau và rồi các cuộc đấu tranh, đình công ngoài đòi hỏi quyền lợi sẽ dần mang màu sắc đấu tranh chính trị nhiều hơn, đằng sau nó là các lực lượng đối lập với ĐCS. Không lẽ nào số đông trong xã hội bị thiệt thòi lại chịu ngồi yên. Riêng TTHNQG theo tôi đầu tư như thế là hợ lý. Trong xây dựng các công trình tầm cỡ thì không làm thì thôi chứ đã làm thì ra làm, miễn là không lợi dụng để đục khoét là được. Trung tâm này sẽ là nơi chủ yếu để thực hiện các kỳ họp quốc hội với thành phần phải khác hơn hiện nay. Chắc nhiều người dân cũng sẽ suy nghĩ và đấu tranh để được như vậy. Minh TranTrong bài về Apec phóng viên Bill Hayton có viết rằng không biết tường thuật Apec như thế nào nên lại quay sang chú ý đến chuyện bên lề như là bộ áo quần truyền thống mà các vị lãnh đạo mặc để chụp ảnh. Điều này làm tôi nghĩ lại các kỳ Apec trước mỗi lần nhìn thấy mấy vị lãnh đạo mặc trang phục giống nhau đứng hàng ngang chụp hình không hiểu sao tôi không nhịn được cười. Giống như các con trẻ trong viện mồ côi vậy! Năm nay nhà tạo mẫu Minh Hạnh đã có trang phục đẹp lắm dành cho các ông to bà lớn. Trang phục trang trọng nền nả quá! Không phù hợp với tình hình xã hội của VN hiện nay. Lẽ ra Minh Hạnh phải làm sao mà khi mặc áo dài khăn đóng vào các nhà lãnh đạo trông luộm thuộm nhếch nhác giống mấy ông "lý toét, xã xệ" ở các làng quê ngày xưa ấy thì mới xứng với cái xã hội VN trì trệ rối ren trong mọi lãnh vực của ngày hôm nay. Thay vì cố tạo ra một phong thái của "ngôi sao đang lên" thích trang điểm chưng diện để có sự quyến rũ thu hút, phô trương kiểu cách, sửa miệng sửa giọng lắm khi không tự nhiên đến lố bich thì hãy tạo nên sức hấp dẫn nhờ những đức tính bên trong. Đó là hãy tỏ ra là có thiện chí chân thành trong việc chuyển đổi cơ chế. Đây mới chính là cái"duyên ngầm" mà VN cần phải có. Thay vì giam hãm kiến thức người dân trong một cái giếng nhỏ thì hãy để mọi người được tự do tư tưởng ngôn luận thoát khỏi mọi ràng buộc vươn lên hít thở không khí thoáng đãng nhìn thấy toàn cảnh để có tầm nhìn rõ hơn xa hơn. Ở một thể chế mà tài chính không công khai minh bạch, kinh tế tiền mặt vẫn là chính, giới kinh doanh và các quan chức toa rập với nhau thì đây là môi trường tốt cho vi rút tham nhũng hoành hành, những dòng tiền bẩn luồn lách hoà vào dòng chảy chung trong hệ thống tuần hoàn tài chính. Cái mà dân Việt cần là một thể chế có sự thăng bằng về quyền lực chứ không phải là những lời nói đạo đức của lãnh đạo, hành động nghĩa hiệp của vài nhà tư bản. Làm gì có đạo đức trong cái xã hội này? B.Franklin đã từng nói:"Ai giàu có? đó là người được mãn nguyện. Ai là người như thế? Không ai hết.". Lòng tham con người là vô tận... Không có tam quyền phân lập, đối lập, nội lực tiềm lực của người VN sẽ không bao giờ phát triển đúng mức đúng tầm để đưa đất nước ! bắt kịp với thế giới phát triển nhanh đến chóng mặt.Thật ra đáng lẽ chúng ta đã đi xa lắm rồi chứ đâu phải còn lẹt đẹt như ngày hôm nay. Từ đầu thập niên 50 người vn đã ra ngoài triễn lãm hàng hoá rồi kia mà? Chút nữa tôi sẽ gởi cho các bạn một bức hình chụp gian hàng VN tại hội chợ quốc tế Mi Lăng năm 51. Mong rằng Bill Hayton và Nguyễn Hoàng hãy có những bức hình ấn tượng về VN trong kỳ Apec này, biết đâu sẽ chẳng trở thành những tấm bưu phẩm bán cho khách du lịch nhân dịp năm 2007 sắp tới? Tiền không đó nha! Minh, BostonTheo tôi thì chuyện vĩ mô đây là đối nội nhiều hơn đối ngoại. VN chưa tìm được "quốc tính" của mình, nghĩa là tính cách của quốc gia còn chưa hình thành, như một cậu thiếu niên còn vụng về trong việc định nghĩa chính mình. "Ta là ai, ta hiện đang ở đâu trên bản đồ chính trị, kinh tế, khoa học thế giới?", chính các báo VN do ĐCSVN chủ quản thường hỏi câu này trong nhiều dịp gần đây. Việc tổ chức APEC đánh dấu một cột mốc to đùng trong việc hình thành 'quốc tính" của VN. Biết đâu lịch sử hàng chục, trăm, ngàn năm sau có thể ghi nhớ các ngày chúng ta đang sống hôm nay, như là một bước ngoặt, một cuộc thay đổi định nghĩa quốc gia VN, một sự quyết tâm của chính phủ, để thoái khỏi quá khứ đau buồn, thoát sự kiểm soát của phe bảo thủ thỉnh thoảng vẫn viết bài trên báo Nhân Dân ca ngợi CNXH thuần túy và kêu gọi giữ vững kinh tế quốc doanh, chống tư hữu hóa. Nay thì phe cải cách đã thắng lợi hoàn toàn. Không nghi ngờ gì nữa, nội bộ chính phủ VN, ĐCSVN đà chọn cải cách, cho tư hữu hóa, từ đó tư bản hóa quốc gia. Vài năm nữa thôi, VN sẽ tư bản còn hơn các quốc gia tư bản hiện nay, với mọi người cạnh tranh làm giàu cá nhân, doanh nghiệp nhà nước sẽ biến mất do lụn bại hoặc tự đào thải vì không có ai làm. Vài năm nữa thôi, các tổ chức, hội đoàn, kinh tế xã hội sẽ hình thành, ngày càng có tiếng vang trong dân chúng, sau đó sẽ đấu tranh để thành lập các tập đoàn tư bản để cạnh tranh với nước ngoài. Một khi các đại tập đoàn được hình thành, cho dù các quan chức chính phủ nắm phần lớn cổ phần, thì sẽ quay sang gây ảnh hưởng đến chính phủ để thông qua nhiều luật doanh nghiệp trong sáng, rõ ràng hơn. Một cuộc "đối đầu" giữa chính phủ còn nhiều thành phần bảo thủ với các tập đoàn tư bản trong nước sẽ khó tránh khỏi, vấn đề chỉ là quy mô và thời gian. Người giàu sẽ càng giàu, người nghèo vẫn sẽ nghèo dài dài, vì người giàu sẽ mua chuộc quan chức không thông qua các chương trình xã hội giúp người nghèo, để người giàu luôn dễ thuê mướn nhân công, người làm, sai vặt. VN nên học từ các kinh nghiệm xương máu của các quốc gia tư bản ngày nay, để tránh khỏi các cuộc công nông dân tổng nổi dậy, tổng đình công hàng loạt làm tê liệt quốc gia, các cuộc đại khủng hoảng như tại Mỹ năm 1930 làm tan vỡ hàng chục ngàn công ty, hàng chục triệu người mất trắng trong thị trường chứng khoán. Tôi nghĩ, đối thoại trực tiếp là phương cách hay nhất để mọi người cùng hiểu nhau. Việc cho "tự do ngôn luận trong kềm chế" là việc phải làm mau chóng, giới truyền thông có thể vẫn bị chính phủ khống chế nhưng chỉ về phương cách hành xử tổng quát (thí dụ không xài một số từ ngữ mạ lỵ, tục tĩu) chứ không về các việc hàng ngày, mua bán các tòa báo, thuê mướn nhân viên, ban biên tập không cần phải do Đảng chỉ định cho phép, v.v... Có như vậy thì cuộc "cách mạng WTO + APEC" mới không uổng phí, mấy trăm triệu đôla cho TTHNQG không chỉ để mua vui cho người ngoại quốc trong 2 ngày. | [
108,
287,
285,
161,
1521,
1130,
144,
591,
146,
308,
407,
124,
113,
670,
1083,
3796,
1553,
291,
400,
259,
9906,
148,
191,
1178,
3983,
5018,
7452,
119,
185,
220,
401,
18859,
228,
116,
490,
210,
344,
192,
171,
212,
435,
2352,
1661,
105,
2335,
3488,
1070,
303,
146,
853,
3796,
134,
570,
503,
1881,
570,
746,
843,
109,
255,
220,
236,
955,
122,
245,
308,
675,
145,
109,
639,
236,
216,
164,
182,
167,
683,
139,
103,
127,
128,
134,
139,
1177,
178,
130,
321,
395,
105,
212,
435,
2352,
1661,
113,
489,
2563,
4971,
1449,
134,
107,
545,
4187,
10054,
547,
507,
351,
792,
337,
1113,
113,
1500,
145,
109,
146,
853,
243,
132,
123,
106,
225,
567,
570,
1682,
2484,
114,
240,
349,
243,
629,
1521,
926,
135,
157,
115,
306,
2083,
825,
469,
570,
140,
1142,
331,
709,
337,
3748,
3897,
398,
1835,
1340,
479,
503,
331,
951,
1906,
113,
150,
107,
1622,
1048,
968,
1812,
105,
483,
492,
151,
2688,
311,
123,
405,
833,
193,
11654,
172,
326,
17187,
4632,
103,
3737,
12386,
103,
327,
641,
109,
526,
529,
507,
351,
2084,
1625,
2130,
2132,
115,
9917,
104,
337,
1113,
536,
426,
2613,
5535,
112,
800,
110,
146,
315,
122,
245,
519,
365,
12386,
327,
112,
800,
2175,
2900,
1060,
3796,
107,
108,
232,
404,
218,
114,
243,
629,
311,
358,
2265,
109,
4098,
1625,
2084,
280,
137,
455,
184,
153,
310,
294,
311,
365,
127,
2354,
161,
3011,
4454,
194,
129,
1146,
1625,
2130,
1965,
975,
305,
258,
183,
405,
713,
313,
338,
2321,
3175,
294,
7689,
1048,
4230,
212,
781,
449,
109,
14466,
1752,
184,
479,
206,
2768,
114,
280,
137,
641,
248,
106,
189,
10959,
1367,
951,
998,
308,
273,
207,
114,
243,
629,
421,
2465,
263,
1763,
172,
185,
6612,
1826,
997,
449,
337,
3748,
327,
161,
20232,
409,
662,
781,
104,
14466,
123,
713,
1157,
466,
3796,
2888,
176,
4719,
170,
141,
110,
2260,
218,
6248,
800,
110,
1060,
3796,
106,
2020,
7944,
104,
292,
1776,
421,
2465,
141,
1060,
150,
106,
698,
1367,
951,
998,
1400,
105,
1622,
1048,
1394,
134,
582,
243,
3718,
3796,
105,
2482,
106,
479,
563,
363,
1752,
206,
2546,
184,
2546,
153,
113,
147,
801,
4192,
2118,
172,
243,
132,
6951,
19125,
502,
227,
1452,
170,
405,
263,
798,
622,
4390,
2263,
1074,
254,
103,
143,
358,
3554,
1631,
104,
263,
167,
133,
541,
6222,
112,
800,
110,
1060,
3796,
106,
292,
2043,
170,
135,
305,
110,
114,
141,
4282,
622,
4390,
159,
1531,
2888,
176,
2980,
611,
2535,
519,
263,
327,
112,
800,
861,
584,
567,
411,
1393,
822,
3816,
570,
141,
177,
184,
140,
1504,
8056,
2237,
297,
1484,
590,
372,
218,
466,
3796,
347,
5545,
372,
104,
1089,
297,
107,
3473,
479,
280,
137,
113,
392,
3172,
1833,
914,
2430,
108,
232,
1449,
466,
509,
5849,
685,
104,
2189,
108,
2562,
2562,
11068,
2562,
678,
1763,
337,
1113,
10767,
17364,
4409,
137,
1073,
1498,
2036,
1498,
168,
209,
291,
1498,
134,
107,
426,
158,
225,
213,
140,
1073,
290,
178,
163,
113,
696,
3429,
2172,
3831,
396,
342,
107,
642,
127,
580,
906,
351,
1360,
500,
103,
171,
129,
111,
1073,
4958,
379,
143,
375,
870,
373,
414,
197,
114,
154,
127,
7508,
4795,
207,
181,
109,
418,
14423,
343,
106,
189,
4864,
216,
1471,
5257,
207,
11263,
6490,
2782,
686,
11948,
108,
20738,
831,
927,
25721,
137,
1117,
164,
5285,
501,
1321,
128,
602,
362,
1442,
1005,
24325,
590,
7821,
210,
2585,
1501,
371,
143,
177,
727,
1801,
639,
236,
216,
276,
288,
1105,
181,
2482,
6395,
3796,
239,
1471,
5257,
804,
155,
501,
1321,
602,
167,
4086,
5170,
294,
112,
388,
215,
315,
2305,
119,
108,
232,
357,
104,
365,
700,
686,
5993,
794,
1852,
144,
141,
406,
238,
103,
120,
3233,
418,
104,
282,
142,
126,
128,
1172,
10075,
103,
1354,
1172,
159,
545,
25391,
137,
166,
134,
6628,
4921,
332,
207,
538,
794,
1264,
109,
461,
293,
112,
501,
1321,
536,
797,
396,
3460,
292,
1117,
536,
199,
227,
450,
4729,
9549,
1153,
613,
1354,
1008,
3510,
545,
173,
1073,
1117,
191,
536,
993,
1038,
106,
223,
216,
1187,
694,
794,
2417,
4995,
103,
337,
735,
103,
131,
828,
26191,
238,
106,
3796,
106,
116,
144,
591,
122,
245,
146,
1807,
421,
445,
292,
173,
145,
122,
256,
140,
115,
140,
114,
144,
591,
150,
308,
1206,
146,
308,
219,
1086,
111,
137,
342,
369,
171,
158,
642,
161,
1283,
11949,
480,
425,
869,
310,
161,
1051,
188,
140,
13579,
12719,
103,
1102,
244,
717,
320,
14859,
105,
299,
410,
2602,
157,
137,
186,
142,
1123,
10669,
1340,
1835,
13853,
1421,
2858,
3419,
186,
1148,
112,
960,
13360,
106,
1051,
188,
104,
283,
237,
123,
218,
127,
1378,
2002,
247,
123,
177,
117,
739,
1004,
369,
137,
143,
163,
106,
2597,
1412,
2746,
379,
1164,
773,
145,
251,
193,
106,
137,
205,
1123,
10669,
112,
615,
1964,
120,
111,
137,
117,
1102,
255,
159,
3957,
444,
772,
5397,
938,
798,
283,
182,
125,
6744,
2175,
23087,
376,
127,
106,
225,
1703,
635,
364,
371,
127,
163,
106,
120,
111,
610,
106,
1630,
108,
2858,
451,
782,
597,
17023,
231,
23621,
3526,
120,
111,
137,
113,
392,
239,
406,
203,
106,
604,
144,
21246,
332,
112,
1913,
425,
869,
310,
105,
1659,
1123,
177,
108,
121,
1104,
108,
161,
155,
938,
118,
1051,
3383,
127,
480,
425,
103,
109,
271,
214,
127,
420,
229,
1083,
213,
221,
5520,
225,
146,
127,
697,
1860,
385,
164,
566,
1835,
108,
320,
8147,
515,
13853,
1224,
6406,
538,
1104,
108,
231,
8126,
176,
112,
1283,
10616,
6902,
1022,
161,
718,
269,
217,
109,
135,
457,
326,
643,
175,
224,
145,
161,
504,
5368,
502,
5954,
3894,
21404,
186,
164,
2988,
173,
1088,
108,
320,
153,
107,
876,
504,
5368,
112,
6902,
1022,
108,
121,
1104,
106,
107,
310,
158,
504,
5368,
112,
6902,
1022,
108,
121,
177,
108,
121,
1104,
106,
161,
206,
1641,
113,
742,
176,
504,
5368,
718,
269,
107,
218,
161,
258,
203,
27870,
112,
773,
143,
793,
106,
1104,
130,
1682,
341,
114,
240,
349,
282,
142,
7461,
103,
219,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1678,
411,
3350,
1410,
3796,
106,
698,
1367,
951,
998,
1400,
941,
145,
243,
132,
563,
515,
1453,
853,
103,
105,
348,
1284,
262,
105,
448,
256,
167,
1031,
2396,
3562,
1248,
570,
1453,
853,
164,
135,
698,
12031,
1
] |
070226_fatherly_charged | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2007/02/070226_fatherly_charged | Linh mục Nguyễn Văn Lý bị khởi tố | Truyền thông nhà nước đưa tin linh mục Nguyễn Văn Lý bị công an tỉnh Thừa Thiên - Huế khởi tố về tội "tuyên truyền chống đối Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam." | Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế cũng ra quyết định thay đổi nơi quản chế hành chính đối với bị can Lý. Công an Việt Nam cáo buộc ông Nguyễn Văn Lý "móc nối, cấu kết với một số phần tử cơ hội chính trị, cực đoan phản động trong và ngoài nước để chống đối Nhà nước, phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng." Khởi tố Cha Lý là một trong những chủ biên của của tờ báo Tự Do Ngôn Luận và sáng lập viên của phong trào dân chủ 8406. Ông cũng là cố vấn cho đảng Thăng tiến Việt Nam do một nhóm hoạt động dân chủ tại Việt Nam thành lập. Thông tấn xã Việt Nam nói công an đã thu giữ sáu máy vi tính, sáu máy in, nhiều điện thoại và hơn 200kg giấy tờ, tài liệu liên quan đến việc "thành lập, công bố các tổ chức phản động chống đối Đảng và Nhà nước." Mới vào hôm thứ Sáu 23/2, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam còn nói với các phóng viên rằng linh mục Lý cùng hai thành viên khác của đảng Thăng Tiến "không bị bắt và vẫn ở nhà". Ông Lê Dũng được các hãng thông tấn trích lời nói công an đang "điều tra hành động vi phạm luật pháp" của cha Lý. Người phát ngôn Việt Nam cũng được trích lời nói linh mục Lý bị cáo buộc vi phạm điều 87 bộ Luật hình sự, về tội Phá hoại đoàn kết Dân tộc. Hồi 2001, linh mục Nguyễn Văn Lý đã từng bị xử 15 năm tù giam và 5 năm quản chế vì tội "chống chính quyền". Sau đó án tù của ông được giảm xuống 10 năm, rồi 5 năm và cha Lý đã được trả tự do vào tháng Hai 2005 trong đợt ân xá nhân dịp Tết nguyên đán. Mới tháng trước, thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng đã có chuyến thăm lịch sử tới Vatican, mang hy vọng về việc hai bên sẽ sớm bình thường hóa quan hệ. ----------------------------------------------------- Phản hồi của độc giả Khanh, Biên HoàLâu lắm rồi không tham gia trên "diễn đàn" này, nay lại thấy chuyện cũ được lập lại với con người cũ và mọi người lại tranh luận...định cho qua như chuyện "xưa rồi Diễm" nhưng lại thấy bức xúc nên mạo muội có vài dòng gửi PN- Virginia như sau: -Bạn hãy bỏ cái thói xem thường người trong nước chúng tôi không có nhận thức gì về dân chủ. Thực ra bạn chẳng hiểu tí tẹo nào về dân chủ, người Việt Nam trong nước đang khát khao dân chủ như thế nào,đang cần "cái thứ dân chủ" gì và Chúng tôi đang làm gì để tiệm cận đến cái dân chủ chúng tôi cần! Nếu chỉ cần một hình thức dân chủ kiểu Mỹ mà bạn rêu rao thì tôi cho là tầm thường quá và như vậy VN chả cần phấn đấu làm gì. Nếu bạn thích "cái thứ dân chủ" ấy thì cứ tự do ở bên ấy mà hưởng. -Chúng tôi không thích độc quyền chính trị nhưng chúng tôi cần thống nhất,ổn định,cần một thể chế quyền lực mạnh, hiệu quả để giữ sự ổn định,phát triển,kèm theo đó đương nhiên phải sửa chửa những thói hư,tật xấu và chém hết bọn vô lại. Sao lại cứ phải chửi rủa,chống phá CSVN? điều đó phỏng có ích gì? Tôi đã từng sống hai chế độ và chiêm nghiệm cho tới giờ này ở VN có đảng phái nào ra hồn đâu mà cứ đòi chia sẻ quyền lực. Bạn nghĩ gì khi ngài Thủ tướng Úc ung dung chạy bộ tập thể dục buổi sáng bên bờ Hồ Gươm? Bạn nghĩ gì khi Tổng thống Bush vừa mới được chào đón thân thiện, cởi mở, an toàn ở Hà Nội-Sài gòn thì bị ném cà chua-trứng thối ở một nước ĐNÁ mà ông đi thăm ngay sau đó? -CSVN tuyên bố rằng họ làm bạn với tất cả, người trong nước,người nước ngoài đến VN đều được tự do làm ăn, tự do tín ngưỡng...duy có một điều không được làm là chống phá họ, lật đổ họ! điều đó bình thường thôi, ai cũng vậy mà, nhưng muốn hiểu sâu sắc ý nghĩa đó phải đọc sử cận-hiện đại VN. -Nguyễn Văn Lý, Thích Quản Độ... là những ai? Họ nhân danh cái gì?Bảo vệ cho ai?Tại sao lại mang truyền đơn chính trị,súng đạn vào nhà thờ? chỉ có bạn mới gọi họ là những "nhà dân chủ" thôi! Tôi đồng ý với bạn Hà, xin quý ngài Lý, Độ...đừng nhân danh chúng tôi, đừng đội lốt tôn giáo, muốn kiếm chác quyền lực chính trị hãy cởi áo thầy tu ra. Đừng để nhà cầm quyền thiếu thiện cảm với chúng tôi bởi các hành động "dân chủ" của quý ngài. Mai Ninh, Việt NamKhi chế độ CS còn thịnh trị, chẳng bao giờ họ dung tha tôn giáo. Không thiếu gì tài liệu nay đã giải mật chứng minh điều đó. Khi tôi chưa tiếp cận với những tài liệu này, tôi cũng ngu tối lắm. Bất cứ tôn giáo nào chịu sự cai trị của CS đều rút ra bài học: chỉ có tôn giáo Mác-Lê là chính thống, mọi tôn giáo khác đều là "tà giáo". Nay, bỗng đảng CS thay đổi hẳn, không hiểu tại sao. Tôn giáo không làm chính trị, rất đúng. Nhưng các nhà tu hành (cũng như mọi công dân khác) phái có thái độ chính trị: phải ủng hộ dân chú, tự do; phái chống độc tài. Chớ đừng có như mấy ông tu hành nhảy vào ngồi trong quốc hội. Đây mới thật là "tôn giáo quốc doanh" đã đi tu mà còn ham chức trần thế. Linh mục Lý hơn ai hết đã nếm mùi CS, do vậy trở thành uy vũ bất năng khuất. Có lẽ đảng ta sẽ áp dụng bài "đấu tố" đối với ông Lý (như hồi cái cách ruộng đất). Tôi mà là đảng, tôi cử 500 công an dùng nickname phát biểu khắp mọi diễn đàn, không kém gì một cuộc đấu tố ngày xưa. Hiện nay, mọi chế độ tư bản (gần 200 nước) đều cho phép đảng CS hoạt động, tranh cử; nhưng khi đảng CS đã "cướp" được chính quyền thì cấm mọi đảng khác. Ai tìm được ví dụ ngược lại xin cho tôi biết với. Nguyen Huy, HCMMột cuộc đối đầu không cân sức giữa một bên là nhà cầm quyền với nhiều công cụ đàn áp (bao gồm công an, nhà tù + báo chí của Đảng) và bên kia là linh mục Nguyễn Văn Lý chỉ tôn thờ chúa và chân lý... thật đáng biểu dương và khâm phục! CandyNói rằng tu sĩ không được tham gia chuyện chính trị làm cho tôi nhớ tới câu 'đảng viên không được làm kinh tế'. Thực tế thì sao? đảng viên không làm kinh tế mà là thành phần giàu nhất, là tư sản đỏ. Đảng viên tham nhũng, buôn lậu. Tiền thuế của dân lọt hết vào tay đảng mà lẽ ra số tiền này thuộc về chính phủ. Cho nên câu nói 'tu sĩ không được tham gia chính trị' cũng chỉ là câu khẩu hiệu vô nghĩa cố gắng bài xích việc làm của con người có lương tâm, đầu óc sáng suốt phục vụ xã hội, phục vụ chúng sanh mà thôi. Cầu Chúa phù hộ cha Lý sức khỏe và vững niềm tin để giúp đời, đẹp đạo! Jimmy Tran, Texas, Hoa KỳTôi cũng là một con chiên của chúa. Tôi không bao giờ chấp nhận một vị linh mục lại lợi dụng tôn giáo để tuyên truyền chính trị như ông Lý. Kinh thánh luôn dạy con người phải sống tốt đẹp, chứ không dạy đi làm chính trị. Nếu ông Lý muốn làm chính trị thì hãy rời bỏ Chúa đi. Tôi không bình luận về chuyện chính trị tại Việt Nam. Nguyễn Anh, Paris, PhápCầu chúa ban phước lành cho ông Lý. Đất nước đang phát triển và rất cần các ý kiến phản biện, nó như cái phanh (thắng) để giúp cho cỗ máy của chính quyền không đi quá xa trong việc lạm dụng quyền lực của mình. Việc ông Lý và một số ông mặc áo cà sa khác nữa bị bắt cũng là một việc nên làm của chính quyền. Khi cái phanh (thắng) không hoạt động đúng chức năng của mình (corrupted) và có nguy cơ làm hỏng cả cỗ máy. Ông Lý hãy yên tâm đi nghỉ vì sau khi các ông được chính quyền an trí, sẽ có các ông Lý khác nổi lên làm chức năng phản biện thay các ông. Bởi vì đó là nhu cầu của xã hội và cần thiết cho sự phát triển bền vững của Việt Nam vô vàn yêu thương của chúng ta. Tóm lại, các vị hãy chống lại những khuynh hướng xấu, những bảo thủ trì trệ của bộ máy. Nhưng cũng đừng vì nhân danh điều này mà phá hỏng những điều tốt đẹp mà chúng ta đang có. Điều đó là có tội cả về mặt đời và mặt đạo. Nguyễn Văn Thành, tp. HuếBắt linh mục Lý là cần thiết vì ông Lý vi phạm pháp luật. Hùng, tp.HCMTôi vừa đọc qua bài phỏng vấn của ông Chân Tín về việc bắt Nguyễn Văn Lý mà cảm thấy bực mình quá. Chân Tín là ai, trong con mắt người dân tôi con người này cũng chỉ là một phần tử phản động, chẳng hiểu biết gì về pháp luật và kiến thức xã hội. Các bạn thử xem bài đăng tin nội dung: Theo linh mục Chân Tín nếu cha Lý làm gì sai trái thì Giáo hội sẽ có biện pháp, còn nhà nước không có quyền quản chế. Duy Huy, Hà TâyTôi không đồng tình với ý kiến của Khánh Hưng. Những người xe ôm và đồng bào nghèo mà bạn gặp là ai? Xin thưa rằng chẳng ai quan tâm đến chuyện của cái ông mượn áo linh mục để làm những chuyện trái pháp luật này đâu. Bạn ở Hoa Kỳ hả? Ở đó có dân chủ tuyệt đối mà bạn tôn sùng phải ko? Vậy bạn thử đi in ấn tài liệu, rồi hô hào chống lại chính quyền thử xem an ninh nó có xích bạn lại ko? Có thể chính quyền hiện tại còn có một số khuyết điểm nhưng ko vì thế mà người dân VN lại muốn nổi loạn hay làm một việc gì đại loại như vậy. Bây giờ ở VN là thời buổi kinh tế thị trường, chậm chân một chút là mất cơ hội kiếm tiền, cho nên mọi người chăm chú vào làm ăn chứ ai hơi đâu mà lo cái chuyện chẳng ăn nhập gì với cuộc sống như vậy. Ở VN nếu rủ rê, dụ dỗ ai đó làm chính trị thì người đó chắc chắn cho rằng bạn là người ko bình thường. Họ báo cảnh sát hoặc cho bạn vào viện thần kinh. Nhân đây tôi cũng xin nói thêm. Tôi chính là người theo đạo thiên Chúa chính gốc và tôi hết sức kính trọng đức cha sở tại nơi tôi sinh sống. Đó đích thực là chân tu, không màng danh vọng và những tranh chấp ngoài xã hội, làm cho người khác vừa kính vừa phục chứ như ông "linh mục Lý" thì....thật chẳng biết nói thế nào. Đây không biết là lần thứ mấy rồi, chính quyền VN vì muốn mọi chuyện nhẹ nhàng đi đã ân xá cho ông ta. Thiết tưởng ông ta phải chuyên tâm với việc dẫn dắt các con chiên, đằng này lại gây ra nhiều chuyện thị phi như vậy thì biết trách ai bây giờ. Hoang Ha, TPHCMMục sư Luther King là một nhà truyền giáo được cả nước Mỹ kính trọng vì hoạt động dân quyền của ông. Việc ông bị ám sát vì hoạt động hữu hiệu cho dân quyền của ngươì da đen đã nâng ông lên thành một vĩ nhân của Hoa Kỳ, tiếng nói của một vị chủ chăn sẽ có tác dụng hơn rất nhiêù những người dân thường, dường như nhiều người quên rằng trước 75 đã có rất nhiều vị sư sãi xuống đường , tự thiêu chống đối chế độ cũ và là những cảm tình viên đắc lực của Mặt Trận Giải phóng Miền Nam Việt Nam. Ông Luther King làm được, nhiều vị sư như Thích Quảng Đức làm được, tại sao cha Lý không làm được ?? dường như nhiều ngươì trong diễn đàn này không biết ngọn ngành khởi thuỷ hình thành sự đấu tranh của cha Lý bắt đầu từ việc cố gắng giữ lại đất đai của giáo đường xứ Nguyệt Biều - Huế và những hậu quả mà cha đã phải gánh chịu, lạ thay những hoạt động bất bạo động theo quyền con ngươì của Hiến Pháp đã ghi lại bị nhiều người sợ hãi đến thế !! Cha Lý sẽ cho người ôm bom cảm tử hay quăng lựu đạn giết đảng viên cộng sản như thành phần Hồi giáo ở miền nam Thái lan hay sao mà quí vị lại đem so sánh những hoạt động dân quyền của cha với những ngươì Hồi giáo quá khích kia? Quý vị thử nhìn lại xem ? Ngày nay với sự đấu tranh bất bạo động để quyền con ngươì được bình đẳng hơn, xã hội công bằng hơn thì có sức mạnh tiêu diệt chính quyền như thế nào khi Việt Nam không phải là Liên Xô, không phải là Trung Quốc, Romani, Ucraina hay Ba Lan... mà Việt Nam là một nước có một đội quân công an sắt thép chuyên trấn áp và diệt trừ những mầm mống có thể ảnh hưởng đến sự lãnh đạo của Đảng cộng sản. Đĩ điếm, thuốc lắc, ma tuý, sự xuống cấp của xã hội về mọi mặt từ đạo đức đến giáo dục thì không sao, nhưng một nhóm người manh mún để đòi thêm chút quyền tự do mà Việt Nam đã ký kết với thế giới thì không được, tại sao có sự bất công này ?? Nhìn cho rõ ta thấy tất cả cũng vì sự độc quyền của một đảng cầm quyền là Đảng cộng sản, khi con số đảng viên đã hủ hoá là không thể đếm được nữa, khi việc gia nhập Đảng chỉ là vì quyền lợi và quyền lợi cho bản thân mình thì ta thấy và hiểu tại sao có nhiều ngươì lo sợ " mất an ninh" hay nói trắng ra là " mất quyền lợi " như vậy, tổ quốc Việt Nam luôn còn đó, nhưng đảng cầm quyền vẫn có thể thay đổi trong tương lai, chẳng phải là từ năm 1975 đến nay, Đảng cộng sản đã chẳng biến hoá màu sắc như một con tắc kè để sống còn đó sao? Không có nhiều tầng lớp nhân dân cùng xây dựng nền mống dân chủ, sẽ chẳng bao giờ có dân chủ, khi nào Đảng cộng sản xem người dân như những đảng viên, cùng có chung quyền lợi, cùng được hưởng quyền tự do bầu cử , ứng cử, tự do lập hội lập đoàn, tự do cất lên tiếng nói đa chiều để triệt tiêu cái xấu trong xã hội thì ngày ấy, không cần phải đàn áp, mọi ngươì đều một lòng ủng hộ Đảng cộng sản, còn ngaỳ nay, khi bất công còn đầy dẫy, tham nhũng còn tràn lan. cách biệt giàu nghèo còn quá lớn, đạo đức còn suy đôì thì tất cả những góp phần cải tổ xã hội ôn hoà và bất bạo động của bất cứ ai : sinh viên, kỹ sư, linh mục, thượng toạ, mục sư, công nhâ! n, viên chức, những Đảng viên cộng sản có tâm huyết lẽ ra đều đáng được hoan nghênh và khuyến khích, đã tự hào là một VN đang đi lên vững mạnh thì cũng đừng nên mất tự tin cho bản thân mình đến độ phải dùng sức mạnh của công an quân đội để trấn áp những ngươì đang góp phần xây dựng một nước Việt Nam tự do và dân chủ.. CandyLà người Việt Nam, tôi ủng hộ việc làm của cha Lý. Cha Lý thật dũng cảm dám đương đầu với muôn vàn khó khăn vì mục tiêu nhân quyền, tự do dân chủ cho dân tộc. Đất nước chưa một ngày thật sự bình yên cho nhân dân, nhờ tài đức của cha Lý soi sáng, hy vọng đốm lửa chói sáng sẽ sớm bùng cháy sáng lạn tương lai đất nước vào một ngày không xa. Báo, đài cũng như bất cứ nguồn tin, lời phát biểu nào đang cố gắng bôi xấu việc làm cũng như tâm huyết của cha Lý cho dân tộc Việt Nam thì chỉ là vô nghĩa. Bởi lý do vô cùng quan trọng, nguồn tin ấy xuất phát từ một chế độ độc đảng, độc quyền, không có dân chủ. Nguồn tin như vậy không có giá trị! Tấm gương sáng của cha Lý đang soi rọi đường cho chúng ta cùng tiếp bước. Chúc cha Lý chân cứng đá mềm luôn vững niềm tin phục vụ tha nhân. Khánh Hưng, Washington D.C, USATôi không biết quý vị góp ý trong diễn đàn này ký tên từ Việt Nam thật sự là ai và thuộc thành phần nào. Tôi vừa về VN ăn tết và vừa qua trở lại Mỹ. Đa số bà con nghèo ở quê và những anh chạy xe ôm ở thành phố HCM đều có thái độ vừa ngạc nhiện, vừa thán phục, và vừa lạc quan về tin tức cha Lý. Họ ngạc nhiên vì họ không ngờ là ở VN hiện đang có những đảng phái chính trị khác với Đảng Cộng sản, họ thán phục vì trong lúc ai cũng sợ hãi chính quyền thì hiện đang có những con người can đảm như cha Lý, và họ lạc quan vì tin rằng sớm muộm chính quyền này cũng sẽ bị lật đổ. Đó chính là tâm trạng của gần như tất cả những người dân nghèo tại VN mà tôi gặp. Tất nhiên, hầu như tất cả những người dân này đều không ai có computer hoặc biết đến phương tiện Internet. Vì vậy, tôi thật sự nghi ngờ động lực chính của những ý kiến phản đối cha Lý đến dồn dập từ tp HCM, Việt Nam. Chi, Garden Grove, USANếu là bảo rằng làm tôn giáo thì không được làm chính trị, thế thì đảng ta đã sai từ đầu rồi. Ngay sau khi chiếm được miền Bắc và sau đó tại miền Nam đảng đã vội vã thành lập cái gọi là Công giáo Yêu nước và Phật giáo Yêu nước, cài cán bộ vào các tôn giáo. Trong nhà thờ, đền miếu phải nói về công ơn Đảng, phải mến Chuá, mến Phật và Yêu nước. Thế thì làm tôn giáo mà làm chính trị theo kiểu nhà nước thì tốt và tiến bộ, còn làm tôn giáo và yêu nước theo lương tri con người, lo cho sự nổi trôi và tự do cho dân tộc là chống Đảng, là sai, là xấu chắc? Theo như cá nhân tôi, và ĐA SỐ các người dân thầm lặng khác trong và ngoài nước, tôi vẫn thích cách giữ Đạo của Linh mục Lý và các Hoà Thượng trong tập thể Phật Giáo Thống Nhất hơn. Thai Hoa, Hà NộiTôi rất mừng là ông Lý đã bị bắt, vừa giữ bình yên cho đất nước, vừa là để giúp ông Lý không có cơ hội để đi xâu vào con đường tội lỗi. Ông Lý rõ ràng là người dường như ăn lương của nước ngoài để chống lại dân tộc, chống lại truyền thống yêu nước của nhân dân ta. Tôi rất mong ông Lý trong thời gian tới sẽ bỏ lòng thù hận, sống tốt đời đẹp đạo, thay đổi làm một con người mới, nhìn nhận đúng về nhiều điều tốt đẹp trên đất nước ta hiện nay. jimmy tran"Tôn giáo đồng hành cùng dân tộc" - đó chính là là tôn chỉ hoạt động tích cực của bất kỳ tôn giáo nào như Công giáo, phật giáo, hồi giáo... Mỗi tín đồ tôn giáo cũng là công dân của một quốc gia, do vậy phải có trách nhiệm, nghĩa vụ xây dựng, bảo vệ đất nước, dân tộc mình. Do vậy, chỉ có những kẻ bán nước cầu vinh, phản động lợi dụng tôn giáo, lợi dụng niềm tin tôn giáo của tín đồ để thực hiện ý đồ chính trị của mình, chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc, đi ngược lại đường hướng, tôn chỉ hoạt động của tôn giáo, vi phạm pháp luật. Thiết nghĩ những kẻ đó cần phải bị trừng trị nghiêm khắc nhất. Nguyễn Văn Lý là linh mục ở Việt nam nhưng dường như không hiểu được, hoặc cố tình không hiểu đạo lý này, không hiểu được ý nghĩa "đạo giáo". Tôi là người Việt Nam, qua những trang lịch sử hào hùng của dân tộc, của cha, anh, chúng tôi hiểu rõ hơn ai hết giá trị của hoà bình, ổn định chính trị, và sẽ cống hiến sức lực để đất nước sánh vai với các cường quốc năm châu. Việt Nam đang tiến lên từng ngày, đời sống nhân dân ngày càng được cải thiện, mỗi người Việt Nam sống chiến đấu và làm việc theo pháp luật. Hoạt động của Nguyễn Văn Lý thành lập Đảng Thăng Tiến đã vi phạm hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt nam, vi phạm pháp luật hình sự Việt Nam 1999. Do vậy, việc xử lý hình sự đối với Lý là đúng như đối với bất cứ người nào vi phạm pháp luật Việt Nam. Tôi không muốn đánh giá về những lời bình luận, song thiết nghĩ những người bình luận vì mục đích chính trị ngược lại với lợi ích dân tộc Việt Nam sẽ không bao giờ dạt được mục đích của mình. Những con người ấy một lần nữa nên đọc để hiểu lịch sử chống ngoại xâm và xây dựng đất nước Việt Nam, con người Việt Nam, những con người bất khuất, dũng cảm, song cũng rất giàu lòng nhân ái. Nguyễn Anh, HCMCMột xã hội phát triển thì việc ai người đó làm. Anh nhận nhiệm vụ truyền giáo thì chỉ truyền giáo thôi. Lợi dụng truyền giáo để hoạt động chính trị là không đúng rồi.... Không riêng gì ở VN. ở các nước khác cũng thế thôi. Viet An, HCMCTôi đang sống thanh bình ở Việt nam, mặc dù tôi không hoàn toàn hài lòng với những gì mà nhà nước đang làm, nhưng ít ra chúng tôi đang có một cuộc sống yên ả. Ông Lý, ông Lợi đại diện cho ai, tôi không biết, nhưng chắc chắc hoạt động mang màu sắc dân chủ của các ông chỉ mang lại khói lửa, thù hận như Thailand hiện nay. Tôi và nhiều người trong, ngoài Việt nam, không muốn những điềy ấy. Quản thúc ông Lý, ông Lợi để xã hội được yên ổn là điều cần thiết. Tôi ủng hộ chính quyền trong việc này. Tôi ủng hộ bạn PTO, USA, bạn nói quá xác đáng. Hung, HCMTôi nghĩ rằng cha Lý nên ra khỏi đạo rồi có muốn làm chính trị thì làm. Tôi thấy ông này lợi dụng lòng tin của giáo dân để làm chính trị. Vu, Sài GònNếu như linh mục muốn làm chính trị thì nên cởi bỏ lớp áo đạo giáo. Chúng ta ủng hộ dân chủ, dân quyền nhưng không ủng hộ việc tôn giáo tham gia chính trị. Giả sử cha Lý không xuất phát từ Công giáo mà từ đạo giáo khác như Hồi giáo cực đoan thì liệu mọi người có lên tiếng bênh vực? Nguyen, SGNếu ĐCSVN được toàn thể nhân dân ủng hộ thì sợ gì đảng Thăng Tiến của Cha Lý mà phải bắt giữ ông, cứ cho ông hoạt động, sợ gì chứ? Cứ xem gương đảng Nhân dân Campuchia của Hun Sen có sợ đảng Bảo hoàng hay đảng tư bản nào đâu. Nên tổ chức trưng cầu dân ý về Đảng, có giám sát quốc tế để đồng bào trong nước và bè bạn năm châu thấy rằng nhân dân VN ủng hộ Đảng hết mình, như vậy thì việc Đảng dẹp những Đảng khác rất có danh chính ngôn thuận, nhưng cứ nói khơi khơi là được dư luận đồng tình thì phải xem lại. Jonny Hoang Anh, Birmingham, AnhTôi không có ý kiến gì về việc này nhưng tôi đã về Việt Nam sống được 5 năm và tôi thấy tự do thoải mái vô cùng nhất là về an ninh tôi không còn lo sợ và ám ảnh vì bị khủng bố, và công việc kinh doanh của tôi cũng không gặp phải khó khăn trở ngại gì mà còn được sự ủng hộ giúp đỡ nhiệt tình của chính quyền địa phương. Tôi thấy Việt Nam bây giờ thực sự đổi mình, thực sự là nơi mà mọi người có thể tìm thấy sự bình yên và tự do. Là công dân Vn tôi mong muốn những con người nói tiếng Việt hãy quay về lại với cội nguồn và dân tộc hãy để những người dân lành chúng tôi được sống hạnh phúc trong một đất nước đang rất bình yên này. Phan HoiÔng Phúc Tuệ, Germany nào đó, hãy về Việt Nam để sống đi! Lời lẽ của ông có thể sẽ nhận được một ân huệ nào đó của chế độ đương thời có thể được lên TV , báo chí như một minh chứng về lòng yêu nước. Ông biết danh tiếng mục sư Luther King chứ!nhờ ông ấy mà nhân quyền đã được nâng cao ngay tại chính nước Mỹ, tôi không dám so sánh giữa ông ấy và Cha Lý nhưng những gì Cha Lý làm chẳng phải là để con người ra con người hơn hay sao? Ai là người có lương tâm trong sáng, hiểu được thiện ác, tốt xấu mới có thể phân biệt được giữa hai từ "người" và "NGƯỜI"khác nhau ở chỗ nào. Có lẽ ông chỉ muốn là "người" mà thôi vì cái cách ông nêu ý kiến đã chứng minh ông là "người" thế nào. Ben Nguyễn, TP/HCM"Không có lửa làm sao có khói" Chúng ta phải đặt câu hỏi tại sao trong một đất nước đang yên bình này lại đâu đó có những phong trào chống đối chế độ dấy lên. Không có chuyện gì xảy ra mà không có nguyên nhân của nó. Theo tôi được biết, qua những chuyến đi thực tế, nên dân chủ của Việt Nam ở những nơi "Xa mặt trời", các vùng nông thôn, còn rất kém, đặc biệt là vấn đề tự do tính ngưỡng, mặc dù chính sách của nhà nước rất rỏ ràng, rất trong sáng cho việc phát huy quyền con người. Chính vì thế, để tình trạng chống đối, hay những chuyện đại loại như thế này chấm dứt, thiết nghĩ nhà nước Việt Nam phải quan tâm đến người dân một cách đặc biệt hơn,đặc biệt tự do tín ngưỡng, một vấn đề nhạy cảm hiện nay. Tránh tình trạng " Trên bảo một đàng, dưới làm một nẻo" thì rất vô ích. Do vậy, Lm Lý cũng có nguyên nhân của ông để hành động trong việc này, có lẽ, Ông muốn hóa thân vào "con chốt " để đánh động nên "nhân quyền" còn yếu kém ở Việt Nam. Ha Tran, Việt NamTôi đồng ý với bạn PN là suy nghĩ của bạn là đúng, tuy nhiên bạn hãy nhớ rằng Chúa cũng không dậy bạn lợi dụng lòng tin của con chiên chúa để làm chuyện hại đời, hại người như cha Lý. Dù gì đi nữa thì "có lửa mới có khói" rõ ràng Cha Lý đã làm một việc không đúng. Phan Ngan, TP/HCMNhững kẻ tham nhũng thủ lợi nhờ vào thể chế độc tài đảng trị là những kẻ to mồm chống lại những con người yêu nước và can đảm như Linh mục Nguyễn Văn Lý còn đa số người dân thì tin yêu và hy vọng . Việt Râu, Sài GònChính quyền họ ghép tội cha Lý là đội lốt tôn giáo để phá hoại đại đoàn kết dân tộc! Đó là cái lý lẽ không không thuyết phục mang nặng tính chụp mũ của bất kỳ chế độ độc tài nào đang hiện hữu trên hành tinh này. Tôi thì thấy rằng: đảng CSVN đã và đang đội lốt “giải phóng dân tộc”, “kiên định chủ nghĩa xã hội”, “xã hội công bằng, dân chủ, văn minh” để lừa phỉnh nhân dân VN, để có lý do mà duy trì chế độ độc tài cai trị, để vơ vét, làm giàu trên xương máu của nhân dân, bất chấp đại đa số dân chúng lầm than, cơ cực. Thử hỏi công bằng chỗ nào, dân chủ chỗ nào, văn minh chỗ nào khi mà đảng viên tham nhũng, phạm tội thì hầu hết được bao che và xử nhẹ, có thấy đảng viên CS nào bị mọt gông hay “dựa cột” khi đứng trước vành móng ngựa đâu (ngoại trừ vụ án “Đêm Trắng” độc nhất vô nhị từ thời cố chủ tịch Hồ Chí Minh), trong khi dân đen mà phạm tội điển hình như vụ đất đai ở quận Gò Vấp mới đây thì bị kết án tử hình! Công bằng đấy ư? Tôi xin mượn câu kết của tác giả Đặng Tiến trong bài viết “Nguyễn Hữu Đang và Nhân văn Giai phẩm” đăng trên diễn đàn này để tỏ sự đồng tình và ủng hộ những nhà đấu tranh cho dân chủ trong nước đã và đang anh dũng đối đầu với nhà cầm quyền độc tài CS: “Trong lịch sử nhân loại, vô số người tranh đấu cho tự do, dân chủ đã bị tù đày, lưu đày, thiệt mạng, biệt tích. Nhưng không có ai sai lầm. Sai lầm chỉ ưu đãi phía cường quyền và bạo lực”. Minh Lê, TP/HCMBất cứ ai,dù là thường dân hay trí thức,chính khách hay tu sĩ...đều có quyền đấu tranh cho nhân quyền,và đó cũng là quyền cơ bản nhất của con người.Những kẻ vi phạm nhân quyền bằng bất cứ hình thức nào đều không xứng đáng là...CON NGƯỜI. Tôi là 1 con chiên ngoan đạo,tôi là một công dân trong một đất nước,tôi cũng là một con người.Như vậy,tôi có cả 3 trách nhiệm của 3 cương vị trên.Tôi sẽ cầu nguyện cho cha Lý vững đức tin trên con đường phục vụ tha nhân. Tôi và mọi người yêu chuộng CHÂN LÝ sẽ mặc áo trắng (nếu được sẽ đội thêm nón trắng,đeo khăn quàng trắng) vào các ngày 1 va 15 hằng tháng (theo lời kêu gọi của Đảng Thăng Tiến) để tỏ rõ ý nguyện của mình. Phan TiếnThưa các vị lưu tâm đến chính trị,thời sự của đất nước, dân tộc mình; ít nhất chúng ta cũng phải hiểu tham dự vào chính trị, dấn thân vào chính trị không có nghĩa là đòi cướp lấy chính quyền, là giành lấy một địa vị, mà là muốn đòi hỏi đạo lý, công lý từ tập đoàn cai trị, dù đó là tập đoàn ngoại lai hay bản xứ. Cho nên tất cả những người từ dân dã, trí thức, tu sĩ đều có quyền, có bổn phận chính trị với xã hội cưu mang đời sống của mình, của gia tộc, và của các tín đồ. Chúng ta đừng vin vào hai chữ "Tôn giáo" để lập luận, kết tội mà bỏ qua những lý lẽ đơn giản của công bằng, dân chủ. Chảng lẽ người tu hành không được quyền phản kháng khi ruộng đất của chủng viện, của tu viện bị chính quyền lấn chiếm, bị giải toả không hợp lý, khi các tôn giáo bị chính quyền giám sát, ngờ vực, khi tu sĩ bị giới hạn, bị cưỡng ép hoàn tục rất nhiều, khi kinh sách, các ấn phẩm tôn giáo bị chính quyền hạn chế, kiểm duyệt khắt khe? Nhất là việc chính quyền CS từng ngang nhiên dàn dựng các "giáo hội quốc doanh" cho mỗi tôn giáo,và kết tội những giáo hội nguyên thủy không quy thuận là "không yêu nước", là tay sai ngoại bang ... Vậy những người tu sĩ đi giao giảng đạo đức, kêu gọi lòng nhân từ, vị tha bác ái, có thể nào từ bi, hỷ xả cúi mặt làm ngơ không phê phán tội lỗi, không lên tiếng thức tỉnh người khác trước những bất công đối với mọi tầng lớp nhân dân như hiện nay? Khi nào những tu sĩ xúi dục tín đồ cầm dao,cầm gậy chống phá, gây bất ổn, hoặc luồn cúi để "tu hành" trong quốc hội, làm "giáo gian" để được ngôi giáo chủ, bấy giờ chúng ta hãy lên án là đội lốt tôn giáo. Tam Keo Thanh Quy, St Louis, USABạn PTO nói tôn giáo không được làm chính trị, nghĩa là cá tôn giáo của bất cứ phe phái nào cũng không nên có "đại biểu" trong đảng, nhà nước và quốc hội. Bạn có chắc điều đó đang xảy ra trong chế độ ơởViệt Nam hiện giờ không? Lại nếu tôn giáo không làm chính trị thì chính trị mà đại diện là đảng và nhà nước có quyền xâm nhập, phân hóa và chiếm hữu tài sản của các giáo hội không? Nếu những điều đó xảy ra thì các giáo hội phải làm gì? Ngậm! New Year, Vịêt NamChúng tôi hoàn toàn đồng tình việc bắt Linh mục Lý. Xã hội Việt Nam cần được yên ổn để phát triển. Mọi người dân Việt Nam trong nước và ngoài nước cùng nhau xây dựng đất nước Việt Nam ngày càng giàu mạnh. Ellen, Denver, USATôi ủng hộ cha Lý. Ông là tiếng nói lương tâm của dân tộc Việt nam. Cũng như hòa thượng Thích Quãng Độ, họ là những người dám nói lên sự thật và đấu tranh cho tự do của dân tộc.Tôi đã lớn lên ở Việt nam cũng hăng hái sinh hoạt phong trào. Khi đến tuổi trưởng thành mới hiểu ra nếu mình là người Công giáo, Cao Đài và nhiều tôn giáo khác thì không bao giờ có một chổ đứng theo khả năng của mình trong xã hội Việt nam trừ khi mình chối đạo. Mà có chối đạo cũng đừng hòng mà người ta tin tưởng mình. Như vậy ở Việt nam mình tôn giáo và chính trị có hệ quả lẫn nhau. Một điều làm tôi thấy phấn khởi là hiện nay phong trào dân chủ đang lang rộng ngoài miền Bắc XHCN. Tôi nghĩ người Việt ở hải ngoại luôn cố gắng làm sao giúp đỡ đất nước mình ngày một đi lên sánh vai với các cường quốc trên thế giới. Việt nam mình trở thành một nước dân chủ đa nguyên cũng chỉ mới là một phần nhỏ trong mong ước của người Việt hải ngoại mà thôi. Anh Ngọc, Texas Hoa KỳLinh mục là đày tớ của Chúa, đem tin mừng rao giảng cho nhân loại, trong khi đạo Công giáo sống động, hoạt động theo tôn chỉ lề luật của Chúa,tốt đời đẹp Đạo, khi đó các linh mục cần fải chăm sóc cho phần rỗi linh hồn của giáo dân, chứ không fải lo việc chính trị cho dân. Tôi chỉ ủng hộ các linh mục là sứ giả trung kiên đi rao giảng tin mừng của Chúa cho muôn người, đem tình yêu, đem hạnh phúc đén mọi nhà. Đặng Vũ Tú, Hà NộiTheo tôi những phần tử chống phá nhà nước nên đem ra làm thí nghiệm còn hơn. Không nên tử hình. Đất nước chúng ta đâng trên con đường phát triển. Chúng ta cần các ý kiến mang tính chất xây dựng nhà nước chứ không chỉ có nhìn vào các đểm xấu mà nói. Đó có phải là ý kiến mang tính xây dựng không? Các bạn đi nhiều. Có thấy nơi nào như Việt Nam được không? Thanh bình, yên tâm đi trên phố mà không lo sợ khủng bố. Còn những vấn đề khác thì chúng ta đang phát triển. Phải từ từ chứ. Không nên đốt cháy giai đoạn. Tôi rất tự hào về dân tộc Việt Nam. Pinochio, Houston,USAỪ nhỉ, nghe mấy ý kiến của dân mình thật khoái con mắt. Đúng là đem xử bắn hết cho rồi, nhốt tới nhốt lui làm chi cho khổ họ và công an giữ trại giam. Tội làm cò đất còn tử hình được nữa là tội chống đối chế độ. Sẵn đang có Trai Đàn Giải Oan thì cho tên họ vào cầu siêu luôn cho xong. Ra đi từ 1975 nhưng tôi vẫn là công dân Việt Nam và chưa ai nói tôi bị khai trừ ra khỏi Đoàn mặc dù đã là công dân Hoa Kỳ. Nước Việt Nam dân chủ như vậy mà tại sao có nhiều người xuyên tạc bậy bạ quá vậy? Quang Minh, TP/HCMXử lý kẻ chống phá chế độ như với Nguyễn Văn Lý mà nhà nước áp dụng là quá nhân đạo rồi. Tuyệt thực vì cái gì chứ? Nếu ông lý muốn tử vì đạo hãy nêu gương Thích Quảng Đức tự thiêu xem nào? Một con chiên ngoan đạo, dám tử vì đạo phải hành động như thế! Thanh Lê, TP/HCMTôi nghĩ mong ước của đại đa số người Việt Nam là ổn định chính trị, kinh tế, xã hội...và sống trong hoà bình. Bất chấp nhiều khó khăn, Đảng và Chính Phủ Việt Nam đang có được những thành công, đó là điều mà người dân bình thường như tôi đang hưởng. Giờ đây tại sao có người lại muốn phá hoại hạnh phúc đó. Mục đích của Việt Nam là hoà bình, ổn định mà chúng ta đang có. Là một người học cao, hiểu rộng như ông Lý thì tôi nghĩ ông hãy góp phần xây dựng Việt Nam ngày càng phồn vinh để xứng với mong ước mọi của mọi người dân Việt Nam. Như thế thì ông Lý mới có thể đạt được giá trị "Chân,Thiện,Mỹ" mà bất kỳ một người theo bất kỳ một Tôn Giáo nào cũng lấy đó làm mục đích sống. Độc giả không nêu tênĐiều đáng nói nhất không phải là việc Linh mục Lý bị bắt, nhưng là thái độ mập mờ, không công khai, không biện lý rõ ràng cho hành động này của chính phủ VN. Báo "Người Lao động" cho ai đó viết bài tố cáo mà không dám ký tên thật, hoặc ngay cả văn danh, mà chỉ đủ can đảm ghi "B.T.V". Nếu chính phủ VN đủ tự tin, và đủ can đảm bằng 1/100 Linh mục Lý, thì việc gì phải dấu diếm để có báo đảng thì đăng, báo thì dấu, cho dù đăng cũng giấu tên người hay một nhóm người viết, tội trạng lại mập mờ "tuyên truyền chống đối Nhà nước CHXNCN VN". Cho dù có cụ thể hơn chút là chính phủ VN tố cáo Linh mục Lý "thành lập liên đảng Lạc hồng nhằm chống phá Nhà nước VN" thì chính phủ VN - cho dù qua bồi bút không đủ can đảm ghi tên thật - cũng không dám nói rõ đó là chống phá cái gì, và liên đảng Lạc hồng có bất hợp pháp hay không, vì rõ ràng theo Hiến pháp VN thì lập đảng, hay liên đảng, KHÔNG vi phạm hiến pháp VN chút nào. Riêng tôi hy vọng Linh mục Lý và Hòa thượng Thích Quảng độ, cùng Bác sĩ Nguyễn Đan Quế, sẽ cùng được tặng giải Nobel Hòa binh năm nay. Có như vậy thì Dân chủ Việt Nam mới có cơ hội, và sau khoảng 10 năm thì Quốc gia Việt Nam mới có thể thăng tiến mạnh mẻ trên trường quốc tế, để phụ nữ VN khỏi sắp hàng hằng 23 người giành nhau lấy ông chồng Hàn quốc 59 tuổi như báo New York Times đăng tuần này. Tôi, ItalyÔng Lý đã làm nhưng việc thật "anh hùng" ,chống lại cả một chính quyền mà ông cho là " độc tài,xấu xa" . Kết quả là gì? Con cháu ông ta được đích thân lãnh sự quán Mỹ đưa lên máy bay đi Mỹ . " Hy sinh đời bố củng cố đời con" như thế thì ai mà không muốn "đấu tranh dân chủ"? Ông nên cởi bỏ cái áo tu hành đi để các con chiên khác của Chúa không phải xấu hổ vì ông . Ở Vatican chắc Giáo Hoàng cũng không ủng hộ ông làm chính trị đâu. Thế cho nên Đức Tổng Giám Mục cũng không lên tiếng là phải... Phúc Tuệ, GermanyCái góc của văn bản 8406 là bản chất ngoại lai. Dựa vào đấy là dựa vào ngoại bang chóng phá lại Tổ quốc. Những tay Lm hay các phong trào gọi là tranh đấu cho dân chủ ở VN, chỉ là những hình thức bịp bợm của những tên Lm phản quốc, lúc nào cũng muốn hưởng lợi, ăn trên ngồi trước, nhưng lại quì gối làm kiếp thú, dưới chân tên Giáo Hoàng và Vatican! Để lạy lục ngoại bang cầu danh, cầu thực. Tôi tin rằng ý kiến này, quí đài sẽ không bao giờ cho đăng. Nhưng tôi là một người Việt Nam, yêu mến Tổ quốc Việt Nam, muốn nói lên tất cả tâm lòng tha thiết yêu quê hương, nên tôi không sợ bất cứ một thế lực nào, khi ghi lại ý kiến này! Trước kia, tôi sống tại Saigon có gia nhập quân đội Saigon và nay đã 62 tuổi rồi, nhận thấy đất nước bây giờ không còn ngoại bang thống trị, năm châu bốn bể đều tỏ lòng ngưởng mộ và kính mến. Thấy như vậy là điều rất vinh quang và rất hảnh diện làm người Việt Nam độc lập, Tự do. | summarize: Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế cũng ra quyết định thay đổi nơi quản chế hành chính đối với bị can Lý. Công an Việt Nam cáo buộc ông Nguyễn Văn Lý "móc nối, cấu kết với một số phần tử cơ hội chính trị, cực đoan phản động trong và ngoài nước để chống đối Nhà nước, phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng." Khởi tố Cha Lý là một trong những chủ biên của của tờ báo Tự Do Ngôn Luận và sáng lập viên của phong trào dân chủ 8406. Ông cũng là cố vấn cho đảng Thăng tiến Việt Nam do một nhóm hoạt động dân chủ tại Việt Nam thành lập. Thông tấn xã Việt Nam nói công an đã thu giữ sáu máy vi tính, sáu máy in, nhiều điện thoại và hơn 200kg giấy tờ, tài liệu liên quan đến việc "thành lập, công bố các tổ chức phản động chống đối Đảng và Nhà nước." Mới vào hôm thứ Sáu 23/2, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam còn nói với các phóng viên rằng linh mục Lý cùng hai thành viên khác của đảng Thăng Tiến "không bị bắt và vẫn ở nhà". Ông Lê Dũng được các hãng thông tấn trích lời nói công an đang "điều tra hành động vi phạm luật pháp" của cha Lý. Người phát ngôn Việt Nam cũng được trích lời nói linh mục Lý bị cáo buộc vi phạm điều 87 bộ Luật hình sự, về tội Phá hoại đoàn kết Dân tộc. Hồi 2001, linh mục Nguyễn Văn Lý đã từng bị xử 15 năm tù giam và 5 năm quản chế vì tội "chống chính quyền". Sau đó án tù của ông được giảm xuống 10 năm, rồi 5 năm và cha Lý đã được trả tự do vào tháng Hai 2005 trong đợt ân xá nhân dịp Tết nguyên đán. Mới tháng trước, thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng đã có chuyến thăm lịch sử tới Vatican, mang hy vọng về việc hai bên sẽ sớm bình thường hóa quan hệ. ----------------------------------------------------- Phản hồi của độc giả Khanh, Biên HoàLâu lắm rồi không tham gia trên "diễn đàn" này, nay lại thấy chuyện cũ được lập lại với con người cũ và mọi người lại tranh luận...định cho qua như chuyện "xưa rồi Diễm" nhưng lại thấy bức xúc nên mạo muội có vài dòng gửi PN- Virginia như sau: -Bạn hãy bỏ cái thói xem thường người trong nước chúng tôi không có nhận thức gì về dân chủ. Thực ra bạn chẳng hiểu tí tẹo nào về dân chủ, người Việt Nam trong nước đang khát khao dân chủ như thế nào,đang cần "cái thứ dân chủ" gì và Chúng tôi đang làm gì để tiệm cận đến cái dân chủ chúng tôi cần! Nếu chỉ cần một hình thức dân chủ kiểu Mỹ mà bạn rêu rao thì tôi cho là tầm thường quá và như vậy VN chả cần phấn đấu làm gì. Nếu bạn thích "cái thứ dân chủ" ấy thì cứ tự do ở bên ấy mà hưởng. -Chúng tôi không thích độc quyền chính trị nhưng chúng tôi cần thống nhất,ổn định,cần một thể chế quyền lực mạnh, hiệu quả để giữ sự ổn định,phát triển,kèm theo đó đương nhiên phải sửa chửa những thói hư,tật xấu và chém hết bọn vô lại. Sao lại cứ phải chửi rủa,chống phá CSVN? điều đó phỏng có ích gì? Tôi đã từng sống hai chế độ và chiêm nghiệm cho tới giờ này ở VN có đảng phái nào ra hồn đâu mà cứ đòi chia sẻ quyền lực. Bạn nghĩ gì khi ngài Thủ tướng Úc ung dung chạy bộ tập thể dục buổi sáng bên bờ Hồ Gươm? Bạn nghĩ gì khi Tổng thống Bush vừa mới được chào đón thân thiện, cởi mở, an toàn ở Hà Nội-Sài gòn thì bị ném cà chua-trứng thối ở một nước ĐNÁ mà ông đi thăm ngay sau đó? -CSVN tuyên bố rằng họ làm bạn với tất cả, người trong nước,người nước ngoài đến VN đều được tự do làm ăn, tự do tín ngưỡng...duy có một điều không được làm là chống phá họ, lật đổ họ! điều đó bình thường thôi, ai cũng vậy mà, nhưng muốn hiểu sâu sắc ý nghĩa đó phải đọc sử cận-hiện đại VN. -Nguyễn Văn Lý, Thích Quản Độ... là những ai? Họ nhân danh cái gì?Bảo vệ cho ai?Tại sao lại mang truyền đơn chính trị,súng đạn vào nhà thờ? chỉ có bạn mới gọi họ là những "nhà dân chủ" thôi! Tôi đồng ý với bạn Hà, xin quý ngài Lý, Độ...đừng nhân danh chúng tôi, đừng đội lốt tôn giáo, muốn kiếm chác quyền lực chính trị hãy cởi áo thầy tu ra. Đừng để nhà cầm quyền thiếu thiện cảm với chúng tôi bởi các hành động "dân chủ" của quý ngài. Mai Ninh, Việt NamKhi chế độ CS còn thịnh trị, chẳng bao giờ họ dung tha tôn giáo. Không thiếu gì tài liệu nay đã giải mật chứng minh điều đó. Khi tôi chưa tiếp cận với những tài liệu này, tôi cũng ngu tối lắm. Bất cứ tôn giáo nào chịu sự cai trị của CS đều rút ra bài học: chỉ có tôn giáo Mác-Lê là chính thống, mọi tôn giáo khác đều là "tà giáo". Nay, bỗng đảng CS thay đổi hẳn, không hiểu tại sao. Tôn giáo không làm chính trị, rất đúng. Nhưng các nhà tu hành (cũng như mọi công dân khác) phái có thái độ chính trị: phải ủng hộ dân chú, tự do; phái chống độc tài. Chớ đừng có như mấy ông tu hành nhảy vào ngồi trong quốc hội. Đây mới thật là "tôn giáo quốc doanh" đã đi tu mà còn ham chức trần thế. Linh mục Lý hơn ai hết đã nếm mùi CS, do vậy trở thành uy vũ bất năng khuất. Có lẽ đảng ta sẽ áp dụng bài "đấu tố" đối với ông Lý (như hồi cái cách ruộng đất). Tôi mà là đảng, tôi cử 500 công an dùng nickname phát biểu khắp mọi diễn đàn, không kém gì một cuộc đấu tố ngày xưa. Hiện nay, mọi chế độ tư bản (gần 200 nước) đều cho phép đảng CS hoạt động, tranh cử; nhưng khi đảng CS đã "cướp" được chính quyền thì cấm mọi đảng khác. Ai tìm được ví dụ ngược lại xin cho tôi biết với. Nguyen Huy, HCMMột cuộc đối đầu không cân sức giữa một bên là nhà cầm quyền với nhiều công cụ đàn áp (bao gồm công an, nhà tù + báo chí của Đảng) và bên kia là linh mục Nguyễn Văn Lý chỉ tôn thờ chúa và chân lý... thật đáng biểu dương và khâm phục! CandyNói rằng tu sĩ không được tham gia chuyện chính trị làm cho tôi nhớ tới câu 'đảng viên không được làm kinh tế'. Thực tế thì sao? đảng viên không làm kinh tế mà là thành phần giàu nhất, là tư sản đỏ. Đảng viên tham nhũng, buôn lậu. Tiền thuế của dân lọt hết vào tay đảng mà lẽ ra số tiền này thuộc về chính phủ. Cho nên câu nói 'tu sĩ không được tham gia chính trị' cũng chỉ là câu khẩu hiệu vô nghĩa cố gắng bài xích việc làm của con người có lương tâm, đầu óc sáng suốt phục vụ xã hội, phục vụ chúng sanh mà thôi. Cầu Chúa phù hộ cha Lý sức khỏe và vững niềm tin để giúp đời, đẹp đạo! Jimmy Tran, Texas, Hoa KỳTôi cũng là một con chiên của chúa. Tôi không bao giờ chấp nhận một vị linh mục lại lợi dụng tôn giáo để tuyên truyền chính trị như ông Lý. Kinh thánh luôn dạy con người phải sống tốt đẹp, chứ không dạy đi làm chính trị. Nếu ông Lý muốn làm chính trị thì hãy rời bỏ Chúa đi. Tôi không bình luận về chuyện chính trị tại Việt Nam. Nguyễn Anh, Paris, PhápCầu chúa ban phước lành cho ông Lý. Đất nước đang phát triển và rất cần các ý kiến phản biện, nó như cái phanh (thắng) để giúp cho cỗ máy của chính quyền không đi quá xa trong việc lạm dụng quyền lực của mình. Việc ông Lý và một số ông mặc áo cà sa khác nữa bị bắt cũng là một việc nên làm của chính quyền. Khi cái phanh (thắng) không hoạt động đúng chức năng của mình (corrupted) và có nguy cơ làm hỏng cả cỗ máy. Ông Lý hãy yên tâm đi nghỉ vì sau khi các ông được chính quyền an trí, sẽ có các ông Lý khác nổi lên làm chức năng phản biện thay các ông. Bởi vì đó là nhu cầu của xã hội và cần thiết cho sự phát triển bền vững của Việt Nam vô vàn yêu thương của chúng ta. Tóm lại, các vị hãy chống lại những khuynh hướng xấu, những bảo thủ trì trệ của bộ máy. Nhưng cũng đừng vì nhân danh điều này mà phá hỏng những điều tốt đẹp mà chúng ta đang có. Điều đó là có tội cả về mặt đời và mặt đạo. Nguyễn Văn Thành, tp. HuếBắt linh mục Lý là cần thiết vì ông Lý vi phạm pháp luật. Hùng, tp.HCMTôi vừa đọc qua bài phỏng vấn của ông Chân Tín về việc bắt Nguyễn Văn Lý mà cảm thấy bực mình quá. Chân Tín là ai, trong con mắt người dân tôi con người này cũng chỉ là một phần tử phản động, chẳng hiểu biết gì về pháp luật và kiến thức xã hội. Các bạn thử xem bài đăng tin nội dung: Theo linh mục Chân Tín nếu cha Lý làm gì sai trái thì Giáo hội sẽ có biện pháp, còn nhà nước không có quyền quản chế. Duy Huy, Hà TâyTôi không đồng tình với ý kiến của Khánh Hưng. Những người xe ôm và đồng bào nghèo mà bạn gặp là ai? Xin thưa rằng chẳng ai quan tâm đến chuyện của cái ông mượn áo linh mục để làm những chuyện trái pháp luật này đâu. Bạn ở Hoa Kỳ hả? Ở đó có dân chủ tuyệt đối mà bạn tôn sùng phải ko? Vậy bạn thử đi in ấn tài liệu, rồi hô hào chống lại chính quyền thử xem an ninh nó có xích bạn lại ko? Có thể chính quyền hiện tại còn có một số khuyết điểm nhưng ko vì thế mà người dân VN lại muốn nổi loạn hay làm một việc gì đại loại như vậy. Bây giờ ở VN là thời buổi kinh tế thị trường, chậm chân một chút là mất cơ hội kiếm tiền, cho nên mọi người chăm chú vào làm ăn chứ ai hơi đâu mà lo cái chuyện chẳng ăn nhập gì với cuộc sống như vậy. Ở VN nếu rủ rê, dụ dỗ ai đó làm chính trị thì người đó chắc chắn cho rằng bạn là người ko bình thường. Họ báo cảnh sát hoặc cho bạn vào viện thần kinh. Nhân đây tôi cũng xin nói thêm. Tôi chính là người theo đạo thiên Chúa chính gốc và tôi hết sức kính trọng đức cha sở tại nơi tôi sinh sống. Đó đích thực là chân tu, không màng danh vọng và những tranh chấp ngoài xã hội, làm cho người khác vừa kính vừa phục chứ như ông "linh mục Lý" thì....thật chẳng biết nói thế nào. Đây không biết là lần thứ mấy rồi, chính quyền VN vì muốn mọi chuyện nhẹ nhàng đi đã ân xá cho ông ta. Thiết tưởng ông ta phải chuyên tâm với việc dẫn dắt các con chiên, đằng này lại gây ra nhiều chuyện thị phi như vậy thì biết trách ai bây giờ. Hoang Ha, TPHCMMục sư Luther King là một nhà truyền giáo được cả nước Mỹ kính trọng vì hoạt động dân quyền của ông. Việc ông bị ám sát vì hoạt động hữu hiệu cho dân quyền của ngươì da đen đã nâng ông lên thành một vĩ nhân của Hoa Kỳ, tiếng nói của một vị chủ chăn sẽ có tác dụng hơn rất nhiêù những người dân thường, dường như nhiều người quên rằng trước 75 đã có rất nhiều vị sư sãi xuống đường , tự thiêu chống đối chế độ cũ và là những cảm tình viên đắc lực của Mặt Trận Giải phóng Miền Nam Việt Nam. Ông Luther King làm được, nhiều vị sư như Thích Quảng Đức làm được, tại sao cha Lý không làm được ?? dường như nhiều ngươì trong diễn đàn này không biết ngọn ngành khởi thuỷ hình thành sự đấu tranh của cha Lý bắt đầu từ việc cố gắng giữ lại đất đai của giáo đường xứ Nguyệt Biều - Huế và những hậu quả mà cha đã phải gánh chịu, lạ thay những hoạt động bất bạo động theo quyền con ngươì của Hiến Pháp đã ghi lại bị nhiều người sợ hãi đến thế !! Cha Lý sẽ cho người ôm bom cảm tử hay quăng lựu đạn giết đảng viên cộng sản như thành phần Hồi giáo ở miền nam Thái lan hay sao mà quí vị lại đem so sánh những hoạt động dân quyền của cha với những ngươì Hồi giáo quá khích kia? Quý vị thử nhìn lại xem ? Ngày nay với sự đấu tranh bất bạo động để quyền con ngươì được bình đẳng hơn, xã hội công bằng hơn thì có sức mạnh tiêu diệt chính quyền như thế nào khi Việt Nam không phải là Liên Xô, không phải là Trung Quốc, Romani, Ucraina hay Ba Lan... mà Việt Nam là một nước có một đội quân công an sắt thép chuyên trấn áp và diệt trừ những mầm mống có thể ảnh hưởng đến sự lãnh đạo của Đảng cộng sản. Đĩ điếm, thuốc lắc, ma tuý, sự xuống cấp của xã hội về mọi mặt từ đạo đức đến giáo dục thì không sao, nhưng một nhóm người manh mún để đòi thêm chút quyền tự do mà Việt Nam đã ký kết với thế giới thì không được, tại sao có sự bất công này ?? Nhìn cho rõ ta thấy tất cả cũng vì sự độc quyền của một đảng cầm quyền là Đảng cộng sản, khi con số đảng viên đã hủ hoá là không thể đếm được nữa, khi việc gia nhập Đảng chỉ là vì quyền lợi và quyền lợi cho bản thân mình thì ta thấy và hiểu tại sao có nhiều ngươì lo sợ " mất an ninh" hay nói trắng ra là " mất quyền lợi " như vậy, tổ quốc Việt Nam luôn còn đó, nhưng đảng cầm quyền vẫn có thể thay đổi trong tương lai, chẳng phải là từ năm 1975 đến nay, Đảng cộng sản đã chẳng biến hoá màu sắc như một con tắc kè để sống còn đó sao? Không có nhiều tầng lớp nhân dân cùng xây dựng nền mống dân chủ, sẽ chẳng bao giờ có dân chủ, khi nào Đảng cộng sản xem người dân như những đảng viên, cùng có chung quyền lợi, cùng được hưởng quyền tự do bầu cử , ứng cử, tự do lập hội lập đoàn, tự do cất lên tiếng nói đa chiều để triệt tiêu cái xấu trong xã hội thì ngày ấy, không cần phải đàn áp, mọi ngươì đều một lòng ủng hộ Đảng cộng sản, còn ngaỳ nay, khi bất công còn đầy dẫy, tham nhũng còn tràn lan. cách biệt giàu nghèo còn quá lớn, đạo đức còn suy đôì thì tất cả những góp phần cải tổ xã hội ôn hoà và bất bạo động của bất cứ ai : sinh viên, kỹ sư, linh mục, thượng toạ, mục sư, công nhâ! n, viên chức, những Đảng viên cộng sản có tâm huyết lẽ ra đều đáng được hoan nghênh và khuyến khích, đã tự hào là một VN đang đi lên vững mạnh thì cũng đừng nên mất tự tin cho bản thân mình đến độ phải dùng sức mạnh của công an quân đội để trấn áp những ngươì đang góp phần xây dựng một nước Việt Nam tự do và dân chủ.. CandyLà người Việt Nam, tôi ủng hộ việc làm của cha Lý. Cha Lý thật dũng cảm dám đương đầu với muôn vàn khó khăn vì mục tiêu nhân quyền, tự do dân chủ cho dân tộc. Đất nước chưa một ngày thật sự bình yên cho nhân dân, nhờ tài đức của cha Lý soi sáng, hy vọng đốm lửa chói sáng sẽ sớm bùng cháy sáng lạn tương lai đất nước vào một ngày không xa. Báo, đài cũng như bất cứ nguồn tin, lời phát biểu nào đang cố gắng bôi xấu việc làm cũng như tâm huyết của cha Lý cho dân tộc Việt Nam thì chỉ là vô nghĩa. Bởi lý do vô cùng quan trọng, nguồn tin ấy xuất phát từ một chế độ độc đảng, độc quyền, không có dân chủ. Nguồn tin như vậy không có giá trị! Tấm gương sáng của cha Lý đang soi rọi đường cho chúng ta cùng tiếp bước. Chúc cha Lý chân cứng đá mềm luôn vững niềm tin phục vụ tha nhân. Khánh Hưng, Washington D.C, USATôi không biết quý vị góp ý trong diễn đàn này ký tên từ Việt Nam thật sự là ai và thuộc thành phần nào. Tôi vừa về VN ăn tết và vừa qua trở lại Mỹ. Đa số bà con nghèo ở quê và những anh chạy xe ôm ở thành phố HCM đều có thái độ vừa ngạc nhiện, vừa thán phục, và vừa lạc quan về tin tức cha Lý. Họ ngạc nhiên vì họ không ngờ là ở VN hiện đang có những đảng phái chính trị khác với Đảng Cộng sản, họ thán phục vì trong lúc ai cũng sợ hãi chính quyền thì hiện đang có những con người can đảm như cha Lý, và họ lạc quan vì tin rằng sớm muộm chính quyền này cũng sẽ bị lật đổ. Đó chính là tâm trạng của gần như tất cả những người dân nghèo tại VN mà tôi gặp. Tất nhiên, hầu như tất cả những người dân này đều không ai có computer hoặc biết đến phương tiện Internet. Vì vậy, tôi thật sự nghi ngờ động lực chính của những ý kiến phản đối cha Lý đến dồn dập từ tp HCM, Việt Nam. Chi, Garden Grove, USANếu là bảo rằng làm tôn giáo thì không được làm chính trị, thế thì đảng ta đã sai từ đầu rồi. Ngay sau khi chiếm được miền Bắc và sau đó tại miền Nam đảng đã vội vã thành lập cái gọi là Công giáo Yêu nước và Phật giáo Yêu nước, cài cán bộ vào các tôn giáo. Trong nhà thờ, đền miếu phải nói về công ơn Đảng, phải mến Chuá, mến Phật và Yêu nước. Thế thì làm tôn giáo mà làm chính trị theo kiểu nhà nước thì tốt và tiến bộ, còn làm tôn giáo và yêu nước theo lương tri con người, lo cho sự nổi trôi và tự do cho dân tộc là chống Đảng, là sai, là xấu chắc? Theo như cá nhân tôi, và ĐA SỐ các người dân thầm lặng khác trong và ngoài nước, tôi vẫn thích cách giữ Đạo của Linh mục Lý và các Hoà Thượng trong tập thể Phật Giáo Thống Nhất hơn. Thai Hoa, Hà NộiTôi rất mừng là ông Lý đã bị bắt, vừa giữ bình yên cho đất nước, vừa là để giúp ông Lý không có cơ hội để đi xâu vào con đường tội lỗi. Ông Lý rõ ràng là người dường như ăn lương của nước ngoài để chống lại dân tộc, chống lại truyền thống yêu nước của nhân dân ta. Tôi rất mong ông Lý trong thời gian tới sẽ bỏ lòng thù hận, sống tốt đời đẹp đạo, thay đổi làm một con người mới, nhìn nhận đúng về nhiều điều tốt đẹp trên đất nước ta hiện nay. jimmy tran"Tôn giáo đồng hành cùng dân tộc" - đó chính là là tôn chỉ hoạt động tích cực của bất kỳ tôn giáo nào như Công giáo, phật giáo, hồi giáo... Mỗi tín đồ tôn giáo cũng là công dân của một quốc gia, do vậy phải có trách nhiệm, nghĩa vụ xây dựng, bảo vệ đất nước, dân tộc mình. Do vậy, chỉ có những kẻ bán nước cầu vinh, phản động lợi dụng tôn giáo, lợi dụng niềm tin tôn giáo của tín đồ để thực hiện ý đồ chính trị của mình, chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc, đi ngược lại đường hướng, tôn chỉ hoạt động của tôn giáo, vi phạm pháp luật. Thiết nghĩ những kẻ đó cần phải bị trừng trị nghiêm khắc nhất. Nguyễn Văn Lý là linh mục ở Việt nam nhưng dường như không hiểu được, hoặc cố tình không hiểu đạo lý này, không hiểu được ý nghĩa "đạo giáo". Tôi là người Việt Nam, qua những trang lịch sử hào hùng của dân tộc, của cha, anh, chúng tôi hiểu rõ hơn ai hết giá trị của hoà bình, ổn định chính trị, và sẽ cống hiến sức lực để đất nước sánh vai với các cường quốc năm châu. Việt Nam đang tiến lên từng ngày, đời sống nhân dân ngày càng được cải thiện, mỗi người Việt Nam sống chiến đấu và làm việc theo pháp luật. Hoạt động của Nguyễn Văn Lý thành lập Đảng Thăng Tiến đã vi phạm hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt nam, vi phạm pháp luật hình sự Việt Nam 1999. Do vậy, việc xử lý hình sự đối với Lý là đúng như đối với bất cứ người nào vi phạm pháp luật Việt Nam. Tôi không muốn đánh giá về những lời bình luận, song thiết nghĩ những người bình luận vì mục đích chính trị ngược lại với lợi ích dân tộc Việt Nam sẽ không bao giờ dạt được mục đích của mình. Những con người ấy một lần nữa nên đọc để hiểu lịch sử chống ngoại xâm và xây dựng đất nước Việt Nam, con người Việt Nam, những con người bất khuất, dũng cảm, song cũng rất giàu lòng nhân ái. Nguyễn Anh, HCMCMột xã hội phát triển thì việc ai người đó làm. Anh nhận nhiệm vụ truyền giáo thì chỉ truyền giáo thôi. Lợi dụng truyền giáo để hoạt động chính trị là không đúng rồi.... Không riêng gì ở VN. ở các nước khác cũng thế thôi. Viet An, HCMCTôi đang sống thanh bình ở Việt nam, mặc dù tôi không hoàn toàn hài lòng với những gì mà nhà nước đang làm, nhưng ít ra chúng tôi đang có một cuộc sống yên ả. Ông Lý, ông Lợi đại diện cho ai, tôi không biết, nhưng chắc chắc hoạt động mang màu sắc dân chủ của các ông chỉ mang lại khói lửa, thù hận như Thailand hiện nay. Tôi và nhiều người trong, ngoài Việt nam, không muốn những điềy ấy. Quản thúc ông Lý, ông Lợi để xã hội được yên ổn là điều cần thiết. Tôi ủng hộ chính quyền trong việc này. Tôi ủng hộ bạn PTO, USA, bạn nói quá xác đáng. Hung, HCMTôi nghĩ rằng cha Lý nên ra khỏi đạo rồi có muốn làm chính trị thì làm. Tôi thấy ông này lợi dụng lòng tin của giáo dân để làm chính trị. Vu, Sài GònNếu như linh mục muốn làm chính trị thì nên cởi bỏ lớp áo đạo giáo. Chúng ta ủng hộ dân chủ, dân quyền nhưng không ủng hộ việc tôn giáo tham gia chính trị. Giả sử cha Lý không xuất phát từ Công giáo mà từ đạo giáo khác như Hồi giáo cực đoan thì liệu mọi người có lên tiếng bênh vực? Nguyen, SGNếu ĐCSVN được toàn thể nhân dân ủng hộ thì sợ gì đảng Thăng Tiến của Cha Lý mà phải bắt giữ ông, cứ cho ông hoạt động, sợ gì chứ? Cứ xem gương đảng Nhân dân Campuchia của Hun Sen có sợ đảng Bảo hoàng hay đảng tư bản nào đâu. Nên tổ chức trưng cầu dân ý về Đảng, có giám sát quốc tế để đồng bào trong nước và bè bạn năm châu thấy rằng nhân dân VN ủng hộ Đảng hết mình, như vậy thì việc Đảng dẹp những Đảng khác rất có danh chính ngôn thuận, nhưng cứ nói khơi khơi là được dư luận đồng tình thì phải xem lại. Jonny Hoang Anh, Birmingham, AnhTôi không có ý kiến gì về việc này nhưng tôi đã về Việt Nam sống được 5 năm và tôi thấy tự do thoải mái vô cùng nhất là về an ninh tôi không còn lo sợ và ám ảnh vì bị khủng bố, và công việc kinh doanh của tôi cũng không gặp phải khó khăn trở ngại gì mà còn được sự ủng hộ giúp đỡ nhiệt tình của chính quyền địa phương. Tôi thấy Việt Nam bây giờ thực sự đổi mình, thực sự là nơi mà mọi người có thể tìm thấy sự bình yên và tự do. Là công dân Vn tôi mong muốn những con người nói tiếng Việt hãy quay về lại với cội nguồn và dân tộc hãy để những người dân lành chúng tôi được sống hạnh phúc trong một đất nước đang rất bình yên này. Phan HoiÔng Phúc Tuệ, Germany nào đó, hãy về Việt Nam để sống đi! Lời lẽ của ông có thể sẽ nhận được một ân huệ nào đó của chế độ đương thời có thể được lên TV , báo chí như một minh chứng về lòng yêu nước. Ông biết danh tiếng mục sư Luther King chứ!nhờ ông ấy mà nhân quyền đã được nâng cao ngay tại chính nước Mỹ, tôi không dám so sánh giữa ông ấy và Cha Lý nhưng những gì Cha Lý làm chẳng phải là để con người ra con người hơn hay sao? Ai là người có lương tâm trong sáng, hiểu được thiện ác, tốt xấu mới có thể phân biệt được giữa hai từ "người" và "NGƯỜI"khác nhau ở chỗ nào. Có lẽ ông chỉ muốn là "người" mà thôi vì cái cách ông nêu ý kiến đã chứng minh ông là "người" thế nào. Ben Nguyễn, TP/HCM"Không có lửa làm sao có khói" Chúng ta phải đặt câu hỏi tại sao trong một đất nước đang yên bình này lại đâu đó có những phong trào chống đối chế độ dấy lên. Không có chuyện gì xảy ra mà không có nguyên nhân của nó. Theo tôi được biết, qua những chuyến đi thực tế, nên dân chủ của Việt Nam ở những nơi "Xa mặt trời", các vùng nông thôn, còn rất kém, đặc biệt là vấn đề tự do tính ngưỡng, mặc dù chính sách của nhà nước rất rỏ ràng, rất trong sáng cho việc phát huy quyền con người. Chính vì thế, để tình trạng chống đối, hay những chuyện đại loại như thế này chấm dứt, thiết nghĩ nhà nước Việt Nam phải quan tâm đến người dân một cách đặc biệt hơn,đặc biệt tự do tín ngưỡng, một vấn đề nhạy cảm hiện nay. Tránh tình trạng " Trên bảo một đàng, dưới làm một nẻo" thì rất vô ích. Do vậy, Lm Lý cũng có nguyên nhân của ông để hành động trong việc này, có lẽ, Ông muốn hóa thân vào "con chốt " để đánh động nên "nhân quyền" còn yếu kém ở Việt Nam. Ha Tran, Việt NamTôi đồng ý với bạn PN là suy nghĩ của bạn là đúng, tuy nhiên bạn hãy nhớ rằng Chúa cũng không dậy bạn lợi dụng lòng tin của con chiên chúa để làm chuyện hại đời, hại người như cha Lý. Dù gì đi nữa thì "có lửa mới có khói" rõ ràng Cha Lý đã làm một việc không đúng. Phan Ngan, TP/HCMNhững kẻ tham nhũng thủ lợi nhờ vào thể chế độc tài đảng trị là những kẻ to mồm chống lại những con người yêu nước và can đảm như Linh mục Nguyễn Văn Lý còn đa số người dân thì tin yêu và hy vọng . Việt Râu, Sài GònChính quyền họ ghép tội cha Lý là đội lốt tôn giáo để phá hoại đại đoàn kết dân tộc! Đó là cái lý lẽ không không thuyết phục mang nặng tính chụp mũ của bất kỳ chế độ độc tài nào đang hiện hữu trên hành tinh này. Tôi thì thấy rằng: đảng CSVN đã và đang đội lốt “giải phóng dân tộc”, “kiên định chủ nghĩa xã hội”, “xã hội công bằng, dân chủ, văn minh” để lừa phỉnh nhân dân VN, để có lý do mà duy trì chế độ độc tài cai trị, để vơ vét, làm giàu trên xương máu của nhân dân, bất chấp đại đa số dân chúng lầm than, cơ cực. Thử hỏi công bằng chỗ nào, dân chủ chỗ nào, văn minh chỗ nào khi mà đảng viên tham nhũng, phạm tội thì hầu hết được bao che và xử nhẹ, có thấy đảng viên CS nào bị mọt gông hay “dựa cột” khi đứng trước vành móng ngựa đâu (ngoại trừ vụ án “Đêm Trắng” độc nhất vô nhị từ thời cố chủ tịch Hồ Chí Minh), trong khi dân đen mà phạm tội điển hình như vụ đất đai ở quận Gò Vấp mới đây thì bị kết án tử hình! Công bằng đấy ư? Tôi xin mượn câu kết của tác giả Đặng Tiến trong bài viết “Nguyễn Hữu Đang và Nhân văn Giai phẩm” đăng trên diễn đàn này để tỏ sự đồng tình và ủng hộ những nhà đấu tranh cho dân chủ trong nước đã và đang anh dũng đối đầu với nhà cầm quyền độc tài CS: “Trong lịch sử nhân loại, vô số người tranh đấu cho tự do, dân chủ đã bị tù đày, lưu đày, thiệt mạng, biệt tích. Nhưng không có ai sai lầm. Sai lầm chỉ ưu đãi phía cường quyền và bạo lực”. Minh Lê, TP/HCMBất cứ ai,dù là thường dân hay trí thức,chính khách hay tu sĩ...đều có quyền đấu tranh cho nhân quyền,và đó cũng là quyền cơ bản nhất của con người.Những kẻ vi phạm nhân quyền bằng bất cứ hình thức nào đều không xứng đáng là...CON NGƯỜI. Tôi là 1 con chiên ngoan đạo,tôi là một công dân trong một đất nước,tôi cũng là một con người.Như vậy,tôi có cả 3 trách nhiệm của 3 cương vị trên.Tôi sẽ cầu nguyện cho cha Lý vững đức tin trên con đường phục vụ tha nhân. Tôi và mọi người yêu chuộng CHÂN LÝ sẽ mặc áo trắng (nếu được sẽ đội thêm nón trắng,đeo khăn quàng trắng) vào các ngày 1 va 15 hằng tháng (theo lời kêu gọi của Đảng Thăng Tiến) để tỏ rõ ý nguyện của mình. Phan TiếnThưa các vị lưu tâm đến chính trị,thời sự của đất nước, dân tộc mình; ít nhất chúng ta cũng phải hiểu tham dự vào chính trị, dấn thân vào chính trị không có nghĩa là đòi cướp lấy chính quyền, là giành lấy một địa vị, mà là muốn đòi hỏi đạo lý, công lý từ tập đoàn cai trị, dù đó là tập đoàn ngoại lai hay bản xứ. Cho nên tất cả những người từ dân dã, trí thức, tu sĩ đều có quyền, có bổn phận chính trị với xã hội cưu mang đời sống của mình, của gia tộc, và của các tín đồ. Chúng ta đừng vin vào hai chữ "Tôn giáo" để lập luận, kết tội mà bỏ qua những lý lẽ đơn giản của công bằng, dân chủ. Chảng lẽ người tu hành không được quyền phản kháng khi ruộng đất của chủng viện, của tu viện bị chính quyền lấn chiếm, bị giải toả không hợp lý, khi các tôn giáo bị chính quyền giám sát, ngờ vực, khi tu sĩ bị giới hạn, bị cưỡng ép hoàn tục rất nhiều, khi kinh sách, các ấn phẩm tôn giáo bị chính quyền hạn chế, kiểm duyệt khắt khe? Nhất là việc chính quyền CS từng ngang nhiên dàn dựng các "giáo hội quốc doanh" cho mỗi tôn giáo,và kết tội những giáo hội nguyên thủy không quy thuận là "không yêu nước", là tay sai ngoại bang ... Vậy những người tu sĩ đi giao giảng đạo đức, kêu gọi lòng nhân từ, vị tha bác ái, có thể nào từ bi, hỷ xả cúi mặt làm ngơ không phê phán tội lỗi, không lên tiếng thức tỉnh người khác trước những bất công đối với mọi tầng lớp nhân dân như hiện nay? Khi nào những tu sĩ xúi dục tín đồ cầm dao,cầm gậy chống phá, gây bất ổn, hoặc luồn cúi để "tu hành" trong quốc hội, làm "giáo gian" để được ngôi giáo chủ, bấy giờ chúng ta hãy lên án là đội lốt tôn giáo. Tam Keo Thanh Quy, St Louis, USABạn PTO nói tôn giáo không được làm chính trị, nghĩa là cá tôn giáo của bất cứ phe phái nào cũng không nên có "đại biểu" trong đảng, nhà nước và quốc hội. Bạn có chắc điều đó đang xảy ra trong chế độ ơởViệt Nam hiện giờ không? Lại nếu tôn giáo không làm chính trị thì chính trị mà đại diện là đảng và nhà nước có quyền xâm nhập, phân hóa và chiếm hữu tài sản của các giáo hội không? Nếu những điều đó xảy ra thì các giáo hội phải làm gì? Ngậm! New Year, Vịêt NamChúng tôi hoàn toàn đồng tình việc bắt Linh mục Lý. Xã hội Việt Nam cần được yên ổn để phát triển. Mọi người dân Việt Nam trong nước và ngoài nước cùng nhau xây dựng đất nước Việt Nam ngày càng giàu mạnh. Ellen, Denver, USATôi ủng hộ cha Lý. Ông là tiếng nói lương tâm của dân tộc Việt nam. Cũng như hòa thượng Thích Quãng Độ, họ là những người dám nói lên sự thật và đấu tranh cho tự do của dân tộc.Tôi đã lớn lên ở Việt nam cũng hăng hái sinh hoạt phong trào. Khi đến tuổi trưởng thành mới hiểu ra nếu mình là người Công giáo, Cao Đài và nhiều tôn giáo khác thì không bao giờ có một chổ đứng theo khả năng của mình trong xã hội Việt nam trừ khi mình chối đạo. Mà có chối đạo cũng đừng hòng mà người ta tin tưởng mình. Như vậy ở Việt nam mình tôn giáo và chính trị có hệ quả lẫn nhau. Một điều làm tôi thấy phấn khởi là hiện nay phong trào dân chủ đang lang rộng ngoài miền Bắc XHCN. Tôi nghĩ người Việt ở hải ngoại luôn cố gắng làm sao giúp đỡ đất nước mình ngày một đi lên sánh vai với các cường quốc trên thế giới. Việt nam mình trở thành một nước dân chủ đa nguyên cũng chỉ mới là một phần nhỏ trong mong ước của người Việt hải ngoại mà thôi. Anh Ngọc, Texas Hoa KỳLinh mục là đày tớ của Chúa, đem tin mừng rao giảng cho nhân loại, trong khi đạo Công giáo sống động, hoạt động theo tôn chỉ lề luật của Chúa,tốt đời đẹp Đạo, khi đó các linh mục cần fải chăm sóc cho phần rỗi linh hồn của giáo dân, chứ không fải lo việc chính trị cho dân. Tôi chỉ ủng hộ các linh mục là sứ giả trung kiên đi rao giảng tin mừng của Chúa cho muôn người, đem tình yêu, đem hạnh phúc đén mọi nhà. Đặng Vũ Tú, Hà NộiTheo tôi những phần tử chống phá nhà nước nên đem ra làm thí nghiệm còn hơn. Không nên tử hình. Đất nước chúng ta đâng trên con đường phát triển. Chúng ta cần các ý kiến mang tính chất xây dựng nhà nước chứ không chỉ có nhìn vào các đểm xấu mà nói. Đó có phải là ý kiến mang tính xây dựng không? Các bạn đi nhiều. Có thấy nơi nào như Việt Nam được không? Thanh bình, yên tâm đi trên phố mà không lo sợ khủng bố. Còn những vấn đề khác thì chúng ta đang phát triển. Phải từ từ chứ. Không nên đốt cháy giai đoạn. Tôi rất tự hào về dân tộc Việt Nam. Pinochio, Houston,USAỪ nhỉ, nghe mấy ý kiến của dân mình thật khoái con mắt. Đúng là đem xử bắn hết cho rồi, nhốt tới nhốt lui làm chi cho khổ họ và công an giữ trại giam. Tội làm cò đất còn tử hình được nữa là tội chống đối chế độ. Sẵn đang có Trai Đàn Giải Oan thì cho tên họ vào cầu siêu luôn cho xong. Ra đi từ 1975 nhưng tôi vẫn là công dân Việt Nam và chưa ai nói tôi bị khai trừ ra khỏi Đoàn mặc dù đã là công dân Hoa Kỳ. Nước Việt Nam dân chủ như vậy mà tại sao có nhiều người xuyên tạc bậy bạ quá vậy? Quang Minh, TP/HCMXử lý kẻ chống phá chế độ như với Nguyễn Văn Lý mà nhà nước áp dụng là quá nhân đạo rồi. Tuyệt thực vì cái gì chứ? Nếu ông lý muốn tử vì đạo hãy nêu gương Thích Quảng Đức tự thiêu xem nào? Một con chiên ngoan đạo, dám tử vì đạo phải hành động như thế! Thanh Lê, TP/HCMTôi nghĩ mong ước của đại đa số người Việt Nam là ổn định chính trị, kinh tế, xã hội...và sống trong hoà bình. Bất chấp nhiều khó khăn, Đảng và Chính Phủ Việt Nam đang có được những thành công, đó là điều mà người dân bình thường như tôi đang hưởng. Giờ đây tại sao có người lại muốn phá hoại hạnh phúc đó. Mục đích của Việt Nam là hoà bình, ổn định mà chúng ta đang có. Là một người học cao, hiểu rộng như ông Lý thì tôi nghĩ ông hãy góp phần xây dựng Việt Nam ngày càng phồn vinh để xứng với mong ước mọi của mọi người dân Việt Nam. Như thế thì ông Lý mới có thể đạt được giá trị "Chân,Thiện,Mỹ" mà bất kỳ một người theo bất kỳ một Tôn Giáo nào cũng lấy đó làm mục đích sống. Độc giả không nêu tênĐiều đáng nói nhất không phải là việc Linh mục Lý bị bắt, nhưng là thái độ mập mờ, không công khai, không biện lý rõ ràng cho hành động này của chính phủ VN. Báo "Người Lao động" cho ai đó viết bài tố cáo mà không dám ký tên thật, hoặc ngay cả văn danh, mà chỉ đủ can đảm ghi "B.T.V". Nếu chính phủ VN đủ tự tin, và đủ can đảm bằng 1/100 Linh mục Lý, thì việc gì phải dấu diếm để có báo đảng thì đăng, báo thì dấu, cho dù đăng cũng giấu tên người hay một nhóm người viết, tội trạng lại mập mờ "tuyên truyền chống đối Nhà nước CHXNCN VN". Cho dù có cụ thể hơn chút là chính phủ VN tố cáo Linh mục Lý "thành lập liên đảng Lạc hồng nhằm chống phá Nhà nước VN" thì chính phủ VN - cho dù qua bồi bút không đủ can đảm ghi tên thật - cũng không dám nói rõ đó là chống phá cái gì, và liên đảng Lạc hồng có bất hợp pháp hay không, vì rõ ràng theo Hiến pháp VN thì lập đảng, hay liên đảng, KHÔNG vi phạm hiến pháp VN chút nào. Riêng tôi hy vọng Linh mục Lý và Hòa thượng Thích Quảng độ, cùng Bác sĩ Nguyễn Đan Quế, sẽ cùng được tặng giải Nobel Hòa binh năm nay. Có như vậy thì Dân chủ Việt Nam mới có cơ hội, và sau khoảng 10 năm thì Quốc gia Việt Nam mới có thể thăng tiến mạnh mẻ trên trường quốc tế, để phụ nữ VN khỏi sắp hàng hằng 23 người giành nhau lấy ông chồng Hàn quốc 59 tuổi như báo New York Times đăng tuần này. Tôi, ItalyÔng Lý đã làm nhưng việc thật "anh hùng" ,chống lại cả một chính quyền mà ông cho là " độc tài,xấu xa" . Kết quả là gì? Con cháu ông ta được đích thân lãnh sự quán Mỹ đưa lên máy bay đi Mỹ . " Hy sinh đời bố củng cố đời con" như thế thì ai mà không muốn "đấu tranh dân chủ"? Ông nên cởi bỏ cái áo tu hành đi để các con chiên khác của Chúa không phải xấu hổ vì ông . Ở Vatican chắc Giáo Hoàng cũng không ủng hộ ông làm chính trị đâu. Thế cho nên Đức Tổng Giám Mục cũng không lên tiếng là phải... Phúc Tuệ, GermanyCái góc của văn bản 8406 là bản chất ngoại lai. Dựa vào đấy là dựa vào ngoại bang chóng phá lại Tổ quốc. Những tay Lm hay các phong trào gọi là tranh đấu cho dân chủ ở VN, chỉ là những hình thức bịp bợm của những tên Lm phản quốc, lúc nào cũng muốn hưởng lợi, ăn trên ngồi trước, nhưng lại quì gối làm kiếp thú, dưới chân tên Giáo Hoàng và Vatican! Để lạy lục ngoại bang cầu danh, cầu thực. Tôi tin rằng ý kiến này, quí đài sẽ không bao giờ cho đăng. Nhưng tôi là một người Việt Nam, yêu mến Tổ quốc Việt Nam, muốn nói lên tất cả tâm lòng tha thiết yêu quê hương, nên tôi không sợ bất cứ một thế lực nào, khi ghi lại ý kiến này! Trước kia, tôi sống tại Saigon có gia nhập quân đội Saigon và nay đã 62 tuổi rồi, nhận thấy đất nước bây giờ không còn ngoại bang thống trị, năm châu bốn bể đều tỏ lòng ngưởng mộ và kính mến. Thấy như vậy là điều rất vinh quang và rất hảnh diện làm người Việt Nam độc lập, Tự do. | [
108,
287,
285,
161,
483,
492,
2495,
769,
7183,
1636,
233,
3452,
127,
124,
302,
190,
346,
345,
328,
730,
353,
209,
122,
195,
119,
133,
1036,
13290,
487,
305,
131,
132,
341,
661,
118,
362,
551,
1087,
189,
320,
2007,
376,
1495,
103,
1703,
299,
119,
116,
166,
380,
693,
225,
213,
122,
1261,
786,
2377,
391,
192,
113,
105,
351,
142,
130,
424,
195,
571,
1013,
256,
238,
809,
704,
261,
247,
104,
348,
294,
6100,
712,
2511,
1087,
106,
172,
113,
479,
185,
749,
104,
104,
2911,
188,
5362,
1133,
5807,
21094,
105,
611,
925,
182,
104,
737,
1168,
137,
185,
6358,
112,
208,
127,
106,
2233,
1067,
114,
283,
2214,
1765,
243,
132,
180,
172,
491,
381,
469,
137,
185,
149,
243,
132,
164,
5420,
1251,
623,
293,
131,
132,
123,
135,
305,
115,
498,
533,
1386,
452,
554,
4186,
1386,
452,
108,
5698,
158,
726,
909,
105,
183,
2026,
1282,
269,
1336,
940,
103,
326,
588,
316,
146,
155,
156,
189,
4223,
2364,
135,
399,
109,
420,
229,
391,
192,
424,
195,
348,
105,
571,
5666,
2392,
138,
325,
1157,
1668,
14791,
103,
280,
212,
691,
949,
836,
384,
243,
132,
177,
123,
405,
109,
662,
182,
641,
1557,
592,
1087,
264,
196,
164,
182,
211,
104,
283,
2214,
3737,
1639,
133,
1300,
105,
1125,
449,
152,
340,
208,
729,
1077,
363,
109,
833,
206,
1855,
788,
1476,
123,
135,
305,
167,
189,
19667,
486,
209,
469,
554,
473,
1023,
10892,
104,
1041,
13290,
2015,
212,
691,
243,
132,
127,
363,
788,
1476,
123,
1557,
592,
1087,
133,
341,
1170,
554,
473,
999,
7202,
816,
2587,
240,
698,
103,
466,
1402,
12528,
2221,
526,
1393,
651,
7304,
2411,
6562,
1557,
592,
1201,
551,
1087,
115,
563,
515,
133,
2163,
1454,
147,
717,
1090,
105,
985,
147,
730,
1712,
171,
1402,
189,
19330,
122,
851,
340,
759,
150,
304,
717,
104,
118,
363,
558,
2832,
826,
1542,
2491,
985,
147,
105,
1041,
1087,
115,
363,
456,
1180,
180,
138,
253,
891,
3666,
113,
4817,
108,
2425,
2340,
157,
1500,
7554,
503,
8231,
112,
6287,
253,
3968,
331,
1341,
243,
132,
1201,
4155,
1077,
115,
107,
2023,
582,
478,
1686,
839,
2890,
103,
518,
861,
584,
466,
358,
196,
367,
134,
3816,
342,
1589,
471,
146,
732,
112,
108,
12623,
10970,
1945,
1945,
3080,
231,
496,
104,
557,
590,
8546,
2102,
3847,
16210,
1801,
598,
110,
268,
165,
159,
12316,
685,
207,
474,
275,
153,
203,
443,
1363,
117,
385,
153,
119,
219,
111,
1363,
105,
389,
111,
153,
250,
410,
599,
8290,
114,
235,
128,
443,
8620,
2241,
598,
14211,
207,
170,
153,
203,
954,
990,
237,
2964,
8251,
107,
696,
1226,
916,
23051,
686,
5775,
128,
3135,
233,
3496,
914,
306,
292,
2521,
453,
369,
111,
113,
142,
174,
141,
110,
107,
238,
329,
218,
125,
137,
2120,
1852,
124,
230,
718,
269,
524,
3873,
23186,
224,
125,
137,
1629,
111,
131,
132,
113,
142,
167,
2623,
4235,
137,
185,
128,
175,
1577,
7472,
260,
8347,
259,
137,
5709,
218,
105,
819,
141,
167,
140,
218,
130,
3234,
1352,
155,
292,
137,
185,
174,
141,
260,
794,
631,
163,
260,
116,
240,
329,
137,
185,
1138,
200,
145,
230,
8162,
5765,
143,
141,
114,
106,
1191,
369,
310,
105,
128,
530,
312,
2726,
260,
2834,
585,
140,
1776,
631,
230,
581,
8347,
259,
137,
5709,
728,
143,
532,
222,
180,
108,
121,
367,
728,
145,
5785,
233,
1898,
141,
110,
581,
557,
168,
122,
245,
170,
174,
141,
260,
234,
1498,
14484,
2376,
17210,
116,
136,
353,
168,
265,
2505,
614,
416,
130,
533,
144,
970,
2376,
11729,
2908,
1282,
18146,
181,
150,
1177,
445,
139,
1298,
22263,
120,
2521,
108,
2476,
103,
332,
8349,
1099,
105,
5764,
538,
2143,
616,
1409,
2982,
153,
532,
139,
3163,
7832,
103,
16246,
740,
1787,
347,
179,
150,
1102,
107,
812,
1376,
388,
115,
434,
307,
196,
353,
359,
105,
7980,
830,
114,
228,
339,
126,
108,
121,
312,
107,
283,
1194,
224,
124,
2576,
793,
145,
532,
808,
733,
1198,
168,
2747,
1331,
372,
218,
129,
2269,
596,
477,
1219,
108,
1989,
908,
937,
317,
495,
136,
818,
1108,
611,
367,
1777,
873,
16116,
347,
1331,
372,
218,
129,
408,
234,
1394,
659,
239,
117,
1835,
1340,
481,
5484,
2445,
8099,
305,
258,
108,
121,
337,
710,
686,
13176,
6899,
143,
133,
2225,
1826,
5148,
686,
7247,
9060,
4571,
108,
121,
116,
142,
21047,
145,
118,
184,
582,
531,
187,
5870,
233,
20683,
480,
399,
160,
154,
140,
230,
119,
525,
186,
103,
111,
113,
1013,
7004,
142,
351,
155,
312,
413,
117,
222,
180,
140,
3253,
222,
180,
875,
2406,
599,
1230,
1593,
107,
116,
179,
110,
117,
140,
106,
424,
740,
1934,
2040,
2695,
154,
794,
179,
150,
342,
369,
1839,
375,
127,
530,
145,
103,
170,
278,
524,
993,
1038,
108,
232,
404,
150,
139,
901,
324,
1352,
686,
6361,
273,
1878,
233,
10695,
551,
6991,
2640,
2958,
1492,
599,
106,
120,
3052,
719,
157,
595,
292,
1376,
9711,
647,
114,
3052,
3165,
350,
153,
518,
425,
652,
122,
1261,
569,
8674,
1710,
138,
152,
1630,
347,
163,
107,
230,
239,
343,
154,
106,
120,
5289,
137,
5709,
5522,
388,
210,
108,
232,
119,
230,
337,
103,
676,
1089,
2269,
6991,
1492,
599,
8625,
157,
595,
174,
1278,
1301,
559,
11782,
666,
2244,
278,
986,
6763,
168,
265,
122,
245,
914,
2445,
1412,
2136,
2028,
1314,
2867,
130,
152,
898,
168,
815,
1155,
406,
119,
174,
141,
626,
109,
209,
192,
4531,
5709,
104,
1089,
14899,
1896,
5230,
243,
132,
5563,
353,
359,
1256,
177,
2335,
1261,
718,
269,
374,
339,
154,
908,
2021,
666,
2485,
724,
815,
218,
326,
588,
275,
115,
272,
1523,
463,
494,
179,
837,
707,
141,
289,
270,
1352,
119,
120,
326,
588,
474,
141,
127,
3290,
935,
2826,
2585,
532,
666,
309,
224,
668,
144,
1840,
245,
104,
1256,
413,
995,
124,
392,
214,
161,
163,
107,
666,
309,
11402,
106,
122,
3351,
389,
666,
309,
211,
413,
106,
25041,
309,
340,
2124,
103,
4585,
283,
1256,
346,
345,
1545,
103,
110,
524,
149,
2968,
2631,
309,
110,
140,
122,
1261,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1848,
206,
152,
142,
251,
193,
1557,
592,
1201,
551,
1087,
133,
135,
305,
769,
7183,
1636,
233,
3452,
1106,
712,
125,
638,
189,
6346,
425,
424,
195,
571,
142,
607,
544,
293,
213,
185,
404,
131,
3718,
1
] |
151101_how-i-quit-my-job-to-travel-the-graphic-designer_vert_tra | https://www.bbc.com/vietnamese/culture_social/2015/11/151101_how-i-quit-my-job-to-travel-the-graphic-designer_vert_tra | Đi du lịch suốt mà vẫn hái ra tiền? | Ngồi quanh những người du lịch ba lô trẻ đẹp ở Bangkok-Thái Lan, tôi quyết định một khi đã về đến nhà ở Đức tôi sẽ bỏ việc và đi du lịch khắp thế giới. | Đó là năm 2007, tôi đã đi một chuyến ngắn ngày tới quốc gia nóng ẩm này để xả hơi, bứt ra khỏi guồng làm việc ở Berlin. Hầu như tất cả những người tôi gặp đều nói với tôi cùng một câu chuyện: “Tôi đã đi vòng quanh thế giới trong một năm, còn chị thì sao?” Tôi cảm thấy bối rối phải nói rằng tôi sẽ về nước trong một vài tuần với cuộc sống của người làm thiết kế đồ họa nhàm chán từ 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều cho một công ty khởi nghiệp. Các bạn tôi đã lập gia đình, mua xe, mua nhà và coi thường tôi, không hiểu vì sao tôi không theo đuổi những mục đích như vậy. Nhưng thay vì chạy theo sở hữu vật chất, tôi khao khát tự do và phiêu lưu vì các bạn du lịch mới của tôi hình như hạnh phúc và tự do. Đột nhiên tôi thấy là tôi phải thay đổi cuộc đời. Một cảnh nhìn chóng mặt có được khi ghé ngủ tại nhà một người bạn (Ảnh: Sabrina Iovino) Khi tôi từ Đông Nam Á trở về tôi bắt đầu tiết kiệm hết mức. Tôi đã làm việc nhiều hơn bao giờ hết và sống hết sức thanh đạm. Tôi cho du khách thuê căn phòng mình, cắt bỏ các bảo hiểm không cần thiết, ăn tại nhà và từ bỏ mua sắm, thay vì thế tôi đã bán gần hết quần áo và các đồ đạc dụng cụ thiết kế. Sau một năm tôi đã tiết kiệm được 20.000 euro và sẵn sàng ra đi, thế là tôi mua vé một chiều đi Hong Kong. Bỏ việc làm = hạnh phúc thuần túy Ngày hôm sau tôi nói với giám đốc là tôi xin bỏ việc. Tôi không bao giờ quên cảm xúc ngày hôm đó, đó là niềm hạnh phúc thuần túy khi biết rằng tôi sẽ không phải làm việc trong một thời gian dài và thay vì thế chỉ còn việc thưởng thức du ngoạn. Đó là năm 2008, năm bắt đầu cuộc sống mới mặc dù khi đó tôi không biết nó thế nào. Đứng yên tại một trong những chỗ quan đường đông đúc nhất thế giới (Ảnh: Sabrina Iovino) Tôi đã có đủ tiền để đi du lịch ít nhất là cho một hoặc hai năm. Thoạt đầu đó thuần túy chỉ là đi chơi, và tôi biết đến một lúc nào đó tôi sẽ phải quay về. Trong 6 tháng đầu tôi đã đi qua vùng Đông Nam Á, rồi tới Nhật Bản và Úc trước khi vượt Thái Bình Dương tới Chi Lê. Từ đây tôi đi xe buýt tới tận Mexico. Đó là chuyến đi vô cùng thú vị, miền Nam và Trung Mỹ là nơi đẹp rực rỡ và người Mỹ La Tinh là người vui tính và thân thiện nhất hành tinh này. Sau đó tôi bay đến New York và từ đó tôi trở về Đức sau 14 tháng du lịch. Đó là vào tháng 1/2010, trời lạnh khủng khiếp. Tôi có lại được việc làm cũ và lại bắt đầu làm việc tại chính công ty mà tôi rời bỏ năm 2008. Và khi đó tôi mới vỡ lẽ ra rằng 14 tháng ra đi đó không phải là một kỳ nghỉ mà cuộc đời tôi phải là như vậy. Tất cả viễn cảnh của tôi đã thay đổi, và làm việc tại văn phòng từ 9 giờ đến 5 giờ dường như là một sự lãng phí vô cùng lớn về thời gian. Tôi còn những điều hay hơn phải làm, như là du lịch. Kết bạn với rùa ở Philippine (Ảnh: Sabrina Iovino) Việc trở lại với cuộc sống bình thường của tôi không kéo dài được lâu. Sau đúng 3 tháng tôi lại rời bỏ và lại lên máy bay đi Israel, Jordan, Ai Cập, Thổ Nhĩ Kỳ, Hy Lạp, Ấn Độ và Nhật Bản. Kể từ đó đến nay tôi luôn di chuyển. Ngày nay người ta hỏi tôi làm sao tôi có thể du lịch nhiều đến thế và có khi nào tôi về nhà không. Ngoài một vài chuyến thăm ngắn ngủi tôi chưa bao giờ thực sự trở về Berlin. Nhưng một khi tôi biết là tôi muốn du lịch kín thời gian thì rốt cuộc tôi sẽ phải kiếm được tiền từ việc đó. Tôi đã không biết phải làm việc đó thế nào, nhưng tôi quyết định phải tìm ra cách trong quá trình du hành. Cuộc sống du lịch không phải rẻ Những bậc thang đối xứng tạ Chand Baori, ở Rajasthan, Ấn Độ (Ảnh: Sabrina Iovino) Năm 2012 tôi bắt đầu ghi chép những kinh nghiệm du lịch và cuối cùng lập ra một blog (trang mạng),JustOneWayTicket.com, để chia sẻ các câu chuyện và ảnh chụp với thế giới. Bài đầu tiên đưa lên mạng mang tên “10 lý do vì sao bạn nên đến thăm Philippines”, một bài tôi viết với tất cả nhiệt huyết. Nó được giới truyền thông Philippines đăng lại và được chia sẻ hàng nghìn lần. Người Philippines dùng mạng xã hội nhiều và họ đã thực sự giúp tôi phát triển blog của mình bằng cách chia sẻ các bài tôi viết. Một tháng sau tôi viết một bài trình bày với bạn đọc làm thế nào họ có thể sống và du lịch kín thời gian. Bài viết rất được ưa thích, và từ thời điểm đó trở đi lượng người đọc blog của tôi tăng mạnh, sau một năm nó đạt nửa triệu người xem và từ đó tôi kiếm đủ tiền để du lịch kín thời gian. Trước đây tôi đã bắt đầu với ý định làm ra tiền qua blog nhưng tôi không biết làm thế nào. Tôi đã đọc rất nhiều và học hỏi các blog du lịch khác, vừa học vừa làm. Tôi đã học cách tối ưu hóa trang mạng để được tăng thứ hạng, và rằng những bài dài được xếp hạng cao hơn bài ngắn. Tôi cố gắng tạo giá trị cho mỗi lần đăng tải, tôi không chỉ viết lấy vui, tôi muốn bạn đọc thấy được cái gì mới trong từng bài viết. Chìm đắm vào quang cảnh ở Cape Town, Nam Phi (Ảnh: Sabrina Iovino) Một năm sau khi tôi bắt đầu viết blog, cuộc sống của tôi đã hoàn toàn thay đổi. Đột nhiên các tổ chức du lịch tại các nước mời tôi khám phá đất nước họ, các khách sạn sang trọng cho tôi nghỉ không mất tiền để tôi cho nhận xét, và các hãng hàng không bảo trợ vé máy bay để đổi lấy những bài quảng cáo trên mạng. Bây giờ tôi sống hoàn toàn không dựa vào blog nữa. Tôi kiếm tiền bằng quảng cáo và bán hàng cho đại lý (ở đó tôi giới thiệu sản phẩm, như hành trang tôi mang theo khi du hoặc khách sạn mà tôi nghỉ). Tôi cũng gặp một số nhà tài trợ hào phóng của ngành du lịch hiện đang giúp tôi duy trì cách sống qua việc quảng bá thương hiệu crua họ trên mạng. Tôi không bao giờ có thể tưởng tượng sống lại cuộc sống trước đây nữa, đến một văn phòng và làm việc cho một người khác là sự phí phạm to lớn về thời gian. Số lượng nước bạn đã qua không quan trọng bằng kinh nghiệm mà bạn có được. Làm việc chăm chỉ trên chiếc võng ở Indonesia (Ảnh: Sabrina Iovino) Cho đến nay tôi đã thăm 50- 60 nước. Sau nước thứ 50 thì tôi không đếm nữa. Số nước không thực sự là quan trọng, kinh nghiệm mới quan trọng. Có lẽ Ấn Độ là nơi đặc biệt nhất tôi đã từng qua và là nước đầu tiên tôi thực sự trải nghiệm cú sốc về văn hoá, chỉ riêng số lượng dân cũng đã là điều ngạc nhiên lắm rồi. Ấn Độ là một thế giới khác, như thể ta đi một chuyến vào thời đại hoàn toàn khác. Điều khôi hài là sau bảy năm du hành đôi khi tôi thấy thiếu một mái ấm, tôi ghét phải đóng gói vali và chuyển đi nơi ở mới. Bây giờ tôi du hành với nhịp độ chậm hơn trước đây, tôi thích nán lại lâu hơn ở các nơi và đi sâu tìm hiểu văn hoá địa phương. Mục đích của tôi là có cơ sở nhà ở tại nhiều nước và có thể làm việc từ bất cứ đâu trên thế giới. Tôi phải mất nhiều năm để hiểu rằng tôi không cần phải làm điều mà mọi người khác đang làm và không điều gì là không thể chừng nào ta có đam mê. Tôi đã chọn cách tách mình ra khỏi cuộc sống thông thường và sống như một người du mục. Những điều tốt nhất trong cuộc sống không phải là cái mua được, bạn sẽ không có được tự do bằng cách làm ra nhiều tiền hơn. Bạn sẽ tìm thấy tự do bằng cách làm việc ít hơn và tiêu ít hơn. Tôi không muốn nói là bạn ngừng làm việc, nhưng bạn nên làm điều mà bạn thực sự yêu thích. Không bao giờ, không bao giờ, không bao giờ từ bỏ thực hiện giấc mơ của mình. Bài gốc tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel | summarize: Đó là năm 2007, tôi đã đi một chuyến ngắn ngày tới quốc gia nóng ẩm này để xả hơi, bứt ra khỏi guồng làm việc ở Berlin. Hầu như tất cả những người tôi gặp đều nói với tôi cùng một câu chuyện: “Tôi đã đi vòng quanh thế giới trong một năm, còn chị thì sao?” Tôi cảm thấy bối rối phải nói rằng tôi sẽ về nước trong một vài tuần với cuộc sống của người làm thiết kế đồ họa nhàm chán từ 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều cho một công ty khởi nghiệp. Các bạn tôi đã lập gia đình, mua xe, mua nhà và coi thường tôi, không hiểu vì sao tôi không theo đuổi những mục đích như vậy. Nhưng thay vì chạy theo sở hữu vật chất, tôi khao khát tự do và phiêu lưu vì các bạn du lịch mới của tôi hình như hạnh phúc và tự do. Đột nhiên tôi thấy là tôi phải thay đổi cuộc đời. Một cảnh nhìn chóng mặt có được khi ghé ngủ tại nhà một người bạn (Ảnh: Sabrina Iovino) Khi tôi từ Đông Nam Á trở về tôi bắt đầu tiết kiệm hết mức. Tôi đã làm việc nhiều hơn bao giờ hết và sống hết sức thanh đạm. Tôi cho du khách thuê căn phòng mình, cắt bỏ các bảo hiểm không cần thiết, ăn tại nhà và từ bỏ mua sắm, thay vì thế tôi đã bán gần hết quần áo và các đồ đạc dụng cụ thiết kế. Sau một năm tôi đã tiết kiệm được 20.000 euro và sẵn sàng ra đi, thế là tôi mua vé một chiều đi Hong Kong. Bỏ việc làm = hạnh phúc thuần túy Ngày hôm sau tôi nói với giám đốc là tôi xin bỏ việc. Tôi không bao giờ quên cảm xúc ngày hôm đó, đó là niềm hạnh phúc thuần túy khi biết rằng tôi sẽ không phải làm việc trong một thời gian dài và thay vì thế chỉ còn việc thưởng thức du ngoạn. Đó là năm 2008, năm bắt đầu cuộc sống mới mặc dù khi đó tôi không biết nó thế nào. Đứng yên tại một trong những chỗ quan đường đông đúc nhất thế giới (Ảnh: Sabrina Iovino) Tôi đã có đủ tiền để đi du lịch ít nhất là cho một hoặc hai năm. Thoạt đầu đó thuần túy chỉ là đi chơi, và tôi biết đến một lúc nào đó tôi sẽ phải quay về. Trong 6 tháng đầu tôi đã đi qua vùng Đông Nam Á, rồi tới Nhật Bản và Úc trước khi vượt Thái Bình Dương tới Chi Lê. Từ đây tôi đi xe buýt tới tận Mexico. Đó là chuyến đi vô cùng thú vị, miền Nam và Trung Mỹ là nơi đẹp rực rỡ và người Mỹ La Tinh là người vui tính và thân thiện nhất hành tinh này. Sau đó tôi bay đến New York và từ đó tôi trở về Đức sau 14 tháng du lịch. Đó là vào tháng 1/2010, trời lạnh khủng khiếp. Tôi có lại được việc làm cũ và lại bắt đầu làm việc tại chính công ty mà tôi rời bỏ năm 2008. Và khi đó tôi mới vỡ lẽ ra rằng 14 tháng ra đi đó không phải là một kỳ nghỉ mà cuộc đời tôi phải là như vậy. Tất cả viễn cảnh của tôi đã thay đổi, và làm việc tại văn phòng từ 9 giờ đến 5 giờ dường như là một sự lãng phí vô cùng lớn về thời gian. Tôi còn những điều hay hơn phải làm, như là du lịch. Kết bạn với rùa ở Philippine (Ảnh: Sabrina Iovino) Việc trở lại với cuộc sống bình thường của tôi không kéo dài được lâu. Sau đúng 3 tháng tôi lại rời bỏ và lại lên máy bay đi Israel, Jordan, Ai Cập, Thổ Nhĩ Kỳ, Hy Lạp, Ấn Độ và Nhật Bản. Kể từ đó đến nay tôi luôn di chuyển. Ngày nay người ta hỏi tôi làm sao tôi có thể du lịch nhiều đến thế và có khi nào tôi về nhà không. Ngoài một vài chuyến thăm ngắn ngủi tôi chưa bao giờ thực sự trở về Berlin. Nhưng một khi tôi biết là tôi muốn du lịch kín thời gian thì rốt cuộc tôi sẽ phải kiếm được tiền từ việc đó. Tôi đã không biết phải làm việc đó thế nào, nhưng tôi quyết định phải tìm ra cách trong quá trình du hành. Cuộc sống du lịch không phải rẻ Những bậc thang đối xứng tạ Chand Baori, ở Rajasthan, Ấn Độ (Ảnh: Sabrina Iovino) Năm 2012 tôi bắt đầu ghi chép những kinh nghiệm du lịch và cuối cùng lập ra một blog (trang mạng),JustOneWayTicket.com, để chia sẻ các câu chuyện và ảnh chụp với thế giới. Bài đầu tiên đưa lên mạng mang tên “10 lý do vì sao bạn nên đến thăm Philippines”, một bài tôi viết với tất cả nhiệt huyết. Nó được giới truyền thông Philippines đăng lại và được chia sẻ hàng nghìn lần. Người Philippines dùng mạng xã hội nhiều và họ đã thực sự giúp tôi phát triển blog của mình bằng cách chia sẻ các bài tôi viết. Một tháng sau tôi viết một bài trình bày với bạn đọc làm thế nào họ có thể sống và du lịch kín thời gian. Bài viết rất được ưa thích, và từ thời điểm đó trở đi lượng người đọc blog của tôi tăng mạnh, sau một năm nó đạt nửa triệu người xem và từ đó tôi kiếm đủ tiền để du lịch kín thời gian. Trước đây tôi đã bắt đầu với ý định làm ra tiền qua blog nhưng tôi không biết làm thế nào. Tôi đã đọc rất nhiều và học hỏi các blog du lịch khác, vừa học vừa làm. Tôi đã học cách tối ưu hóa trang mạng để được tăng thứ hạng, và rằng những bài dài được xếp hạng cao hơn bài ngắn. Tôi cố gắng tạo giá trị cho mỗi lần đăng tải, tôi không chỉ viết lấy vui, tôi muốn bạn đọc thấy được cái gì mới trong từng bài viết. Chìm đắm vào quang cảnh ở Cape Town, Nam Phi (Ảnh: Sabrina Iovino) Một năm sau khi tôi bắt đầu viết blog, cuộc sống của tôi đã hoàn toàn thay đổi. Đột nhiên các tổ chức du lịch tại các nước mời tôi khám phá đất nước họ, các khách sạn sang trọng cho tôi nghỉ không mất tiền để tôi cho nhận xét, và các hãng hàng không bảo trợ vé máy bay để đổi lấy những bài quảng cáo trên mạng. Bây giờ tôi sống hoàn toàn không dựa vào blog nữa. Tôi kiếm tiền bằng quảng cáo và bán hàng cho đại lý (ở đó tôi giới thiệu sản phẩm, như hành trang tôi mang theo khi du hoặc khách sạn mà tôi nghỉ). Tôi cũng gặp một số nhà tài trợ hào phóng của ngành du lịch hiện đang giúp tôi duy trì cách sống qua việc quảng bá thương hiệu crua họ trên mạng. Tôi không bao giờ có thể tưởng tượng sống lại cuộc sống trước đây nữa, đến một văn phòng và làm việc cho một người khác là sự phí phạm to lớn về thời gian. Số lượng nước bạn đã qua không quan trọng bằng kinh nghiệm mà bạn có được. Làm việc chăm chỉ trên chiếc võng ở Indonesia (Ảnh: Sabrina Iovino) Cho đến nay tôi đã thăm 50- 60 nước. Sau nước thứ 50 thì tôi không đếm nữa. Số nước không thực sự là quan trọng, kinh nghiệm mới quan trọng. Có lẽ Ấn Độ là nơi đặc biệt nhất tôi đã từng qua và là nước đầu tiên tôi thực sự trải nghiệm cú sốc về văn hoá, chỉ riêng số lượng dân cũng đã là điều ngạc nhiên lắm rồi. Ấn Độ là một thế giới khác, như thể ta đi một chuyến vào thời đại hoàn toàn khác. Điều khôi hài là sau bảy năm du hành đôi khi tôi thấy thiếu một mái ấm, tôi ghét phải đóng gói vali và chuyển đi nơi ở mới. Bây giờ tôi du hành với nhịp độ chậm hơn trước đây, tôi thích nán lại lâu hơn ở các nơi và đi sâu tìm hiểu văn hoá địa phương. Mục đích của tôi là có cơ sở nhà ở tại nhiều nước và có thể làm việc từ bất cứ đâu trên thế giới. Tôi phải mất nhiều năm để hiểu rằng tôi không cần phải làm điều mà mọi người khác đang làm và không điều gì là không thể chừng nào ta có đam mê. Tôi đã chọn cách tách mình ra khỏi cuộc sống thông thường và sống như một người du mục. Những điều tốt nhất trong cuộc sống không phải là cái mua được, bạn sẽ không có được tự do bằng cách làm ra nhiều tiền hơn. Bạn sẽ tìm thấy tự do bằng cách làm việc ít hơn và tiêu ít hơn. Tôi không muốn nói là bạn ngừng làm việc, nhưng bạn nên làm điều mà bạn thực sự yêu thích. Không bao giờ, không bao giờ, không bao giờ từ bỏ thực hiện giấc mơ của mình. Bài gốc tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel | [
108,
287,
285,
161,
902,
106,
147,
4621,
141,
115,
184,
116,
803,
1621,
191,
228,
198,
165,
1578,
3193,
126,
130,
2644,
7298,
11165,
124,
574,
7047,
140,
156,
108,
121,
8906,
2825,
128,
525,
186,
120,
111,
141,
683,
413,
123,
119,
141,
264,
116,
476,
443,
161,
2313,
115,
184,
906,
1017,
175,
249,
113,
116,
1542,
177,
1304,
143,
1608,
561,
388,
406,
203,
1303,
1658,
139,
123,
160,
141,
134,
125,
142,
113,
116,
696,
670,
119,
204,
307,
104,
111,
140,
583,
699,
905,
1473,
152,
320,
2877,
148,
1653,
339,
611,
155,
985,
339,
1337,
114,
116,
135,
457,
1106,
3131,
303,
230,
141,
115,
385,
165,
2806,
702,
5300,
702,
152,
105,
703,
369,
1278,
110,
524,
171,
350,
141,
110,
181,
1743,
120,
592,
1055,
128,
1356,
311,
346,
171,
937,
181,
633,
943,
731,
5228,
141,
4235,
2623,
222,
180,
105,
108,
7291,
931,
171,
109,
230,
744,
478,
239,
104,
141,
240,
128,
1774,
1405,
105,
222,
3734,
15528,
445,
141,
203,
106,
141,
139,
346,
345,
204,
3256,
430,
313,
485,
1332,
447,
107,
117,
129,
3961,
1727,
149,
152,
116,
111,
230,
4251,
25727,
231,
409,
2027,
674,
7385,
674,
371,
707,
141,
148,
510,
132,
844,
319,
125,
141,
290,
178,
958,
3218,
538,
537,
112,
388,
115,
140,
156,
158,
183,
374,
339,
538,
105,
307,
538,
543,
781,
17933,
388,
114,
744,
547,
1651,
907,
438,
1081,
1404,
306,
109,
327,
1216,
110,
260,
6063,
446,
149,
152,
105,
148,
306,
702,
3377,
103,
346,
171,
175,
141,
115,
622,
386,
538,
1218,
1412,
105,
109,
905,
6347,
286,
798,
583,
699,
112,
759,
116,
147,
141,
115,
958,
3218,
117,
5321,
3384,
105,
1132,
1161,
124,
2251,
175,
106,
141,
702,
2356,
116,
1337,
184,
847,
3264,
6509,
156,
140,
7989,
1774,
1405,
2519,
2649,
1245,
325,
187,
141,
123,
119,
850,
884,
106,
141,
676,
306,
3069,
388,
110,
374,
339,
1729,
406,
990,
191,
325,
397,
150,
106,
1459,
1774,
1405,
2519,
2649,
129,
217,
160,
141,
134,
110,
139,
140,
156,
113,
116,
221,
390,
677,
105,
346,
171,
175,
163,
177,
156,
1880,
329,
744,
6295,
112,
902,
106,
147,
4128,
147,
290,
178,
204,
307,
239,
945,
428,
129,
150,
141,
110,
217,
335,
175,
1279,
6193,
515,
1675,
149,
116,
113,
120,
1104,
146,
361,
823,
4246,
202,
175,
249,
4251,
25727,
231,
409,
2027,
674,
7385,
674,
371,
388,
115,
107,
620,
379,
130,
184,
744,
478,
500,
202,
106,
114,
116,
451,
196,
1538,
10638,
332,
178,
150,
2519,
2649,
163,
106,
184,
7141,
105,
141,
217,
155,
116,
398,
224,
150,
141,
134,
139,
1015,
125,
112,
298,
1413,
253,
178,
141,
115,
184,
235,
501,
510,
132,
2310,
598,
228,
673,
783,
105,
1219,
226,
129,
1064,
579,
644,
1044,
228,
2193,
729,
112,
1069,
248,
141,
184,
529,
3639,
228,
1501,
9584,
902,
106,
803,
184,
616,
264,
1441,
297,
103,
752,
132,
105,
151,
200,
106,
328,
1142,
4854,
5773,
105,
111,
200,
1688,
4760,
106,
111,
1276,
334,
105,
481,
1155,
202,
209,
777,
433,
759,
150,
141,
502,
155,
1080,
1773,
105,
148,
150,
141,
319,
125,
663,
187,
1904,
253,
744,
6552,
902,
106,
138,
253,
9198,
9485,
103,
1467,
2111,
757,
11922,
388,
107,
153,
117,
156,
140,
1363,
105,
153,
290,
178,
140,
156,
149,
122,
135,
457,
145,
141,
1165,
306,
147,
4622,
619,
129,
150,
141,
239,
2001,
642,
124,
160,
1904,
253,
124,
184,
150,
110,
139,
106,
116,
393,
1207,
145,
204,
723,
141,
139,
106,
128,
1356,
1567,
186,
2058,
313,
104,
141,
115,
346,
3359,
105,
140,
156,
149,
355,
438,
148,
1653,
339,
155,
985,
339,
1487,
128,
106,
116,
144,
2338,
1022,
616,
264,
301,
125,
221,
3514,
388,
177,
120,
179,
194,
183,
139,
140,
103,
128,
106,
744,
6552,
2073,
230,
119,
7380,
108,
121,
12049,
4251,
25727,
231,
409,
2027,
674,
7385,
674,
371,
1068,
319,
153,
119,
204,
307,
342,
369,
104,
141,
110,
930,
677,
117,
4420,
759,
604,
1096,
253,
141,
153,
1165,
306,
105,
153,
227,
452,
502,
184,
5144,
13001,
1561,
10793,
2050,
1925,
1433,
1642,
7975,
1071,
1492,
105,
673,
3439,
1313,
1815,
148,
150,
155,
275,
141,
637,
791,
589,
112,
1245,
275,
111,
169,
419,
141,
140,
350,
141,
107,
136,
744,
478,
158,
155,
175,
105,
107,
129,
224,
141,
125,
152,
1648,
1382,
116,
696,
803,
582,
1621,
6018,
141,
289,
374,
339,
223,
144,
319,
125,
8906,
311,
116,
129,
141,
217,
106,
141,
278,
744,
478,
2361,
221,
390,
143,
4377,
204,
141,
134,
139,
986,
117,
379,
148,
156,
837,
388,
115,
110,
217,
139,
140,
156,
150,
175,
1577,
170,
141,
302,
190,
139,
370,
124,
173,
113,
310,
277,
744,
3520,
1503,
307,
744,
478,
110,
139,
2174,
564,
2274,
2173,
195,
2267,
5635,
5465,
1230,
4227,
10631,
108,
121,
21332,
103,
1071,
1492,
4251,
25727,
231,
409,
2027,
674,
7385,
674,
371,
832,
3118,
141,
290,
178,
848,
3134,
120,
236,
830,
744,
478,
105,
608,
264,
385,
124,
116,
2716,
444,
15076,
427,
856,
19510,
21812,
4113,
6948,
2412,
176,
14376,
332,
11925,
130,
733,
1198,
109,
476,
443,
105,
349,
1417,
119,
175,
1326,
1045,
178,
462,
251,
227,
427,
518,
465,
401,
4479,
241,
180,
171,
350,
230,
237,
155,
582,
1362,
1616,
116,
392,
141,
508,
119,
525,
186,
1638,
16044,
1447,
117,
249,
425,
206,
1362,
687,
153,
105,
117,
733,
1198,
201,
1428,
3481,
606,
1362,
467,
427,
293,
213,
158,
105,
154,
115,
223,
144,
422,
141,
212,
435,
2716,
104,
267,
281,
173,
733,
1198,
109,
392,
141,
2112,
430,
253,
187,
141,
508,
116,
392,
277,
1035,
119,
230,
901,
140,
175,
224,
154,
107,
136,
307,
105,
744,
478,
2361,
221,
3514,
1045,
508,
215,
117,
108,
2241,
4904,
105,
148,
221,
318,
150,
319,
184,
423,
111,
901,
2716,
104,
141,
321,
2505,
187,
116,
147,
335,
764,
1457,
617,
111,
453,
105,
148,
150,
141,
986,
620,
379,
130,
744,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1556,
9494,
1017,
120,
111,
744,
478,
459,
2937,
603,
1142,
108,
121,
2651,
5013,
1763,
141,
302,
190,
116,
129,
115,
125,
155,
152,
108,
121,
663,
141,
134,
306,
156,
105,
184,
744,
478,
1227,
175,
1326,
1
] |
forum-47975555 | https://www.bbc.com/vietnamese/forum-47975555 | Cơ hội có khép dần lại cho nông sản VN xuất sang EU? | Nông sản Việt được chế biến và xuất khẩu bởi một thương hiệu nước ngoài, trong khi nhiều loại nông sản vốn là thế mạnh của Việt Nam nhưng lại không tìm được chỗ đứng ở những thị trường khó tính. | Một số sản phẩm Việt trong siêu thị đồ Việt Nam ở Anh quốc Hiện tượng này đặt ra câu hỏi: Tại sao những lợi thế về nông nghiệp của Việt Nam lại không được chuyển thành thế mạnh trong xuất khẩu nông sản? Mỹ chỉ trích việc VN cấm nhập khẩu thuốc diệt cỏ FAO: Việt Nam cần 'tình trạng khẩn cấp' về sốt heo ASF CPTPP có giúp cho nông dân VN thoát nghèo? Trong thời gian cuối năm 2018, đầu 2019, tác giả đã thực hiện một cuộc khảo sát tại các siêu thị đồ Việt Nam tại London, Vương quốc Anh, để tìm hiểu vấn đề thực sự nằm ở đâu. Nguyên nhân vắng mặt nông sản Việt Nam Trong những siêu thị bán đồ Việt Nam, có gần như đầy đủ các loại thực phẩm quen thuộc đối với người Việt Nam, từ đồ tươi cho đến đồ khô hay đóng hộp. Nhưng rất nhiều trong số đó không phải là những sản phẩm 'Made in Vietnam'. Nước cốt dừa của Thái Lan được bán rất chạy. Việt Nam trồng rất nhiều dừa, nhưng lại không bán được nước cốt dừa ở đây. Việt Nam đứng trong top đầu thế giới về sản xuất gạo. Nhưng ở Anh Quốc, không có nhiều gạo Việt Nam, mà lại có rất nhiều gạo Thái. Những bao gạo Thái, trên bao bì, in thông tin bằng nhiều thứ tiếng, trong đó có cả tiếng Việt, với nhiều lỗi chính tả. Bao gạo Thái được ghi thông tin bằng cả tiếng Việt Những hộp nước vải được sản xuất tại Trung Quốc, gợi nhớ những vụ giải cứu vải tại miền Bắc. Có thể những quả vải ở đây được trồng tại Việt Nam vì 90% sản lượng vải tươi của Việt Nam được xuất sang Trung Quốc. Tại siêu thị Việt Nam Supermarket ở khu Hackney, thuộc thành phố London ông Mã Phúc Long - chủ siêu thị - chỉ cho tôi xem một kệ trái cây với toàn những thứ quen thuộc như mít, chôm chôm, chanh tươi… nhưng đó là những trái cây của Malaysia, Bangladesh, Thái Lan, chỉ có mỗi củ đậu là của Việt Nam. Ông Mã Phúc Long giải thích rằng an toàn thực phẩm là một vấn đề lớn đối với nông sản Việt Nam. Trong khi nông sản Thái Lan đã tạo dựng được uy tín cao: "Ví dụ như rau của Thái Lan, có vấn đề về thuốc trừ sâu vào khoảng 5 - 10%. Còn rau của Việt Nam tỷ lệ này lên đến 20%. Mà hải quan Thái Lan, khi hàng không đủ tiêu chuẩn thì người ta không xuất nữa." Ông Mã Phúc Long cho rằng an toàn thực phẩm là một vấn đề lớn đối với nông sản Việt Nam Quả thật, trên bao bì của những mớ rau Việt Nam, bao giờ cũng có dòng chữ "Rửa sạch trước khi sử dụng", còn rau của các nước khác hiếm khi thấy dòng khuyến cáo đó. Điều đáng nói là, bất chấp những lần sản phẩm bị thu hồi, bất chấp những phản hồi và cảnh báo, vấn đề an toàn thực phẩm rất chậm được các nhà cung cấp tại Việt Nam giải quyết triệt để. Tôi hỏi ông Mã Phúc Long rằng, chắc là làm ăn với đối tác Việt Nam không dễ chịu lắm. Ông trả lời: "Đó là một thực tế". Bởi vì sau khi phản hồi cho họ thì "đâu lại vào đấy". Một vấn đề khác của nhiều loại sản phẩm Việt Nam tại thị trường Anh quốc, đó là các doanh nghiệp Việt Nam không nghĩ đến đối tượng khách hàng nước ngoài. Trên nhiều loại sản phẩm, ví dụ như mỳ gói, thông tin được ghi bằng tiếng Việt. Đặc biệt là thông tin về hạn sử dụng lại dễ gây hiểu nhầm. Nó bao gồm ngày sản xuất, cộng với thời gian sử dụng. Thông tin hạn sử dụng ghi trên bao mỳ gói của Việt Nam gây nhầm lẫn cho khách hàng nước ngoài tại Anh Trong khi tại Anh quốc, người ta quen với thông tin về hạn sử dụng được trình bày dưới dạng "Sử dụng trước…" [Best before]. Những người không biết tiếng Việt luôn thấy khó hiểu khi nhìn vào ngày sản xuất. Thường là họ quay lưng đi mà không chờ lời giải thích của chủ cửa hàng. Đó là chuyện thường xảy ra tại siêu thị London Starnight. Bà Đào Thị Nghĩa, chủ siêu thị London Starnight lo ngại bà sẽ gặp rắc rối khi khách hàng nghĩ rằng siêu thị bán hàng quá hạn và báo cho cơ quan chức năng. Bà Nghĩa đã phản hồi chuyện này cho các nhà cung cấp, nhưng tình hình vẫn không thay đổi. Bà Đào Thị Nghĩa là chủ siêu thị London Starnight Sản phẩm không đạt tiêu chuẩn an toàn, hạn sử dụng dễ gây nhầm lẫn… không chỉ là chuyện xảy ra ở nước Anh. Đó là tình trạng chung của nhiều loại sản phẩm của Việt Nam ở thị trường nước ngoài. Vấn đề nằm ở chỗ, phần lớn doanh nghiệp Việt Nam không muốn xuất khẩu sang những thị trường khó tính như EU. Có một nguyên nhân là nông sản Việt Nam xuất khẩu sang EU đang bị đánh thuế 14% vì Việt Nam và EU chưa ký kết hiệp định thương mại tự do (FTA). Nhưng đây có lẽ không phải là nguyên nhân chính. Tôi đã tìm gặp ông Huỳnh Xuân Long - Chủ tịch Tập đoàn Kim Sơn và Longdan, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nhân Việt Nam ở Nước ngoài để tìm hiểu nguyên nhân chính là gì. Tầm nhìn của doanh nghiệp Việt Nam Theo ông Huỳnh Xuân Long, "tầm nhìn của phần lớn các doanh nghiệp Việt Nam vẫn là thị trường trong nước," điều này đặt ra một vấn đề lớn đó là tầm nhìn. Điều này dễ hiểu vì thị trường trong nước quen thuộc, dễ tính, với chuẩn an toàn và các chuẩn kỹ thuật khác thấp hơn nhiều so với châu Âu. Trong khi đó, để đưa sản phẩm vào thị trường Anh nói riêng, hay EU nói chung, doanh nghiệp cần một chiến lược dài hạn. Sẽ mất khoảng 5, 10, thậm chí 15 năm để thành công. Thêm vào đó là rất nhiều nỗ lực, nghiên cứu và đầu tư bài bản. Đây là điều được rút ra từ hàng chục năm kinh doanh của ông Huỳnh Xuân Long. Ông Huỳnh Xuân Long nói rằng "tầm nhìn của phần lớn các doanh nghiệp Việt Nam vẫn là thị trường trong nước" Tuy nhiên, đây lại là những khó khăn làm nản lòng nhiều doanh nghiệp Việt Nam. Khả năng giải quyết những khó khăn này đã được đưa vào một nghiên cứu của Viện Quản trị Năng lực Lãnh đạo Singapore (HCLI). Nghiên cứu đánh giá các tiêu chí như giải quyết các vấn đề phức tạp, thích ứng với môi trường làm việc đa văn hóa và khát vọng vươn ra toàn cầu. Các doanh nhân Việt Nam được cho rằng, cần 10-15 năm nữa để có thể thích ứng vai trò lãnh đạo ở tầm khu vực và toàn cầu. Một chỉ dấu khác liên quan đến tầm nhìn của doanh nghiệp, đó là mức chi cho nghiên cứu và phát triển (R&D). Theo báo cáo của World Bank năm 2017, mức chi cho R&D của doanh nghiệp Việt Nam đang kém hơn so với Campuchia và thuộc top dưới trong khối các nước Đông Nam Á. Với tầm nhìn phần nào bị bó hẹp và năng lực cạnh tranh quốc tế hạn chế, các doanh nghiệp Việt Nam đang chậm chân ở thị trường EU. Sắp tới, nhiều khả năng hiệp định thương mại Việt Nam - EU sẽ được ký kết. Khi đó, hàng hóa từ Việt Nam xuất khẩu sang EU có thuế suất bằng 0. EU sẽ ký EVFTA với Việt Nam 'trong hè này' Nghị viện EU ‘không kịp xem xét’ EVFTA EVFTA: Còn cố gắng thông qua trước tháng 5/2019 Đối với Anh quốc, việc ra khỏi EU (Brexit) sẽ khiến cho nước này phải tìm kiếm những nguồn cung cấp nông sản ngoài EU. Nhưng để tận dụng những cơ hội này thì không dễ. Năm 2018, thủy sản Việt Nam đã bị cảnh báo 'thẻ vàng'. Một số nước EU thay vì nhập khẩu hồ tiêu Việt Nam, đã quay sang Brazil và Ấn Độ vì lý do dư lượng thuốc bảo vệ thực vật. Hiện nay, Việt Nam chủ yếu xuất khẩu sang EU các mặt hàng như thủy sản, cà phê, tiêu, điều, gạo, thanh long, và một số ít loại rau gia vị, với hàm lượng chế biến thấp. FTA Việt Nam - EU hay Brexit là những cơ hội lớn cho nông sản Việt Nam nhưng những rào cản kỹ thuật thì vẫn còn nguyên, thậm chí còn được siết chặt hơn. EU vừa thông báo sửa đổi quy định dư lượng tối đa các loại hóa chất trên một số sản phẩm như rau, quả và thực phẩm. Những thay đổi này là bất lợi đối với nông sản Việt Nam. Những quy định kỹ thuật liên tục được EU rà soát và điều chỉnh, tần suất kiểm tra gia tăng cảnh báo rằng xuất khẩu nông sản vào thị trường này có thể còn khó khăn hơn trong tương lai. Bài viết thể hiện văn phong và quan điểm riêng của tác giả, nhà báo hiện đang sống tại Manchester, Vương quốc Anh. | summarize: Một số sản phẩm Việt trong siêu thị đồ Việt Nam ở Anh quốc Hiện tượng này đặt ra câu hỏi: Tại sao những lợi thế về nông nghiệp của Việt Nam lại không được chuyển thành thế mạnh trong xuất khẩu nông sản? Mỹ chỉ trích việc VN cấm nhập khẩu thuốc diệt cỏ FAO: Việt Nam cần 'tình trạng khẩn cấp' về sốt heo ASF CPTPP có giúp cho nông dân VN thoát nghèo? Trong thời gian cuối năm 2018, đầu 2019, tác giả đã thực hiện một cuộc khảo sát tại các siêu thị đồ Việt Nam tại London, Vương quốc Anh, để tìm hiểu vấn đề thực sự nằm ở đâu. Nguyên nhân vắng mặt nông sản Việt Nam Trong những siêu thị bán đồ Việt Nam, có gần như đầy đủ các loại thực phẩm quen thuộc đối với người Việt Nam, từ đồ tươi cho đến đồ khô hay đóng hộp. Nhưng rất nhiều trong số đó không phải là những sản phẩm 'Made in Vietnam'. Nước cốt dừa của Thái Lan được bán rất chạy. Việt Nam trồng rất nhiều dừa, nhưng lại không bán được nước cốt dừa ở đây. Việt Nam đứng trong top đầu thế giới về sản xuất gạo. Nhưng ở Anh Quốc, không có nhiều gạo Việt Nam, mà lại có rất nhiều gạo Thái. Những bao gạo Thái, trên bao bì, in thông tin bằng nhiều thứ tiếng, trong đó có cả tiếng Việt, với nhiều lỗi chính tả. Bao gạo Thái được ghi thông tin bằng cả tiếng Việt Những hộp nước vải được sản xuất tại Trung Quốc, gợi nhớ những vụ giải cứu vải tại miền Bắc. Có thể những quả vải ở đây được trồng tại Việt Nam vì 90% sản lượng vải tươi của Việt Nam được xuất sang Trung Quốc. Tại siêu thị Việt Nam Supermarket ở khu Hackney, thuộc thành phố London ông Mã Phúc Long - chủ siêu thị - chỉ cho tôi xem một kệ trái cây với toàn những thứ quen thuộc như mít, chôm chôm, chanh tươi… nhưng đó là những trái cây của Malaysia, Bangladesh, Thái Lan, chỉ có mỗi củ đậu là của Việt Nam. Ông Mã Phúc Long giải thích rằng an toàn thực phẩm là một vấn đề lớn đối với nông sản Việt Nam. Trong khi nông sản Thái Lan đã tạo dựng được uy tín cao: "Ví dụ như rau của Thái Lan, có vấn đề về thuốc trừ sâu vào khoảng 5 - 10%. Còn rau của Việt Nam tỷ lệ này lên đến 20%. Mà hải quan Thái Lan, khi hàng không đủ tiêu chuẩn thì người ta không xuất nữa." Ông Mã Phúc Long cho rằng an toàn thực phẩm là một vấn đề lớn đối với nông sản Việt Nam Quả thật, trên bao bì của những mớ rau Việt Nam, bao giờ cũng có dòng chữ "Rửa sạch trước khi sử dụng", còn rau của các nước khác hiếm khi thấy dòng khuyến cáo đó. Điều đáng nói là, bất chấp những lần sản phẩm bị thu hồi, bất chấp những phản hồi và cảnh báo, vấn đề an toàn thực phẩm rất chậm được các nhà cung cấp tại Việt Nam giải quyết triệt để. Tôi hỏi ông Mã Phúc Long rằng, chắc là làm ăn với đối tác Việt Nam không dễ chịu lắm. Ông trả lời: "Đó là một thực tế". Bởi vì sau khi phản hồi cho họ thì "đâu lại vào đấy". Một vấn đề khác của nhiều loại sản phẩm Việt Nam tại thị trường Anh quốc, đó là các doanh nghiệp Việt Nam không nghĩ đến đối tượng khách hàng nước ngoài. Trên nhiều loại sản phẩm, ví dụ như mỳ gói, thông tin được ghi bằng tiếng Việt. Đặc biệt là thông tin về hạn sử dụng lại dễ gây hiểu nhầm. Nó bao gồm ngày sản xuất, cộng với thời gian sử dụng. Thông tin hạn sử dụng ghi trên bao mỳ gói của Việt Nam gây nhầm lẫn cho khách hàng nước ngoài tại Anh Trong khi tại Anh quốc, người ta quen với thông tin về hạn sử dụng được trình bày dưới dạng "Sử dụng trước…" [Best before]. Những người không biết tiếng Việt luôn thấy khó hiểu khi nhìn vào ngày sản xuất. Thường là họ quay lưng đi mà không chờ lời giải thích của chủ cửa hàng. Đó là chuyện thường xảy ra tại siêu thị London Starnight. Bà Đào Thị Nghĩa, chủ siêu thị London Starnight lo ngại bà sẽ gặp rắc rối khi khách hàng nghĩ rằng siêu thị bán hàng quá hạn và báo cho cơ quan chức năng. Bà Nghĩa đã phản hồi chuyện này cho các nhà cung cấp, nhưng tình hình vẫn không thay đổi. Bà Đào Thị Nghĩa là chủ siêu thị London Starnight Sản phẩm không đạt tiêu chuẩn an toàn, hạn sử dụng dễ gây nhầm lẫn… không chỉ là chuyện xảy ra ở nước Anh. Đó là tình trạng chung của nhiều loại sản phẩm của Việt Nam ở thị trường nước ngoài. Vấn đề nằm ở chỗ, phần lớn doanh nghiệp Việt Nam không muốn xuất khẩu sang những thị trường khó tính như EU. Có một nguyên nhân là nông sản Việt Nam xuất khẩu sang EU đang bị đánh thuế 14% vì Việt Nam và EU chưa ký kết hiệp định thương mại tự do (FTA). Nhưng đây có lẽ không phải là nguyên nhân chính. Tôi đã tìm gặp ông Huỳnh Xuân Long - Chủ tịch Tập đoàn Kim Sơn và Longdan, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nhân Việt Nam ở Nước ngoài để tìm hiểu nguyên nhân chính là gì. Tầm nhìn của doanh nghiệp Việt Nam Theo ông Huỳnh Xuân Long, "tầm nhìn của phần lớn các doanh nghiệp Việt Nam vẫn là thị trường trong nước," điều này đặt ra một vấn đề lớn đó là tầm nhìn. Điều này dễ hiểu vì thị trường trong nước quen thuộc, dễ tính, với chuẩn an toàn và các chuẩn kỹ thuật khác thấp hơn nhiều so với châu Âu. Trong khi đó, để đưa sản phẩm vào thị trường Anh nói riêng, hay EU nói chung, doanh nghiệp cần một chiến lược dài hạn. Sẽ mất khoảng 5, 10, thậm chí 15 năm để thành công. Thêm vào đó là rất nhiều nỗ lực, nghiên cứu và đầu tư bài bản. Đây là điều được rút ra từ hàng chục năm kinh doanh của ông Huỳnh Xuân Long. Ông Huỳnh Xuân Long nói rằng "tầm nhìn của phần lớn các doanh nghiệp Việt Nam vẫn là thị trường trong nước" Tuy nhiên, đây lại là những khó khăn làm nản lòng nhiều doanh nghiệp Việt Nam. Khả năng giải quyết những khó khăn này đã được đưa vào một nghiên cứu của Viện Quản trị Năng lực Lãnh đạo Singapore (HCLI). Nghiên cứu đánh giá các tiêu chí như giải quyết các vấn đề phức tạp, thích ứng với môi trường làm việc đa văn hóa và khát vọng vươn ra toàn cầu. Các doanh nhân Việt Nam được cho rằng, cần 10-15 năm nữa để có thể thích ứng vai trò lãnh đạo ở tầm khu vực và toàn cầu. Một chỉ dấu khác liên quan đến tầm nhìn của doanh nghiệp, đó là mức chi cho nghiên cứu và phát triển (R&D). Theo báo cáo của World Bank năm 2017, mức chi cho R&D của doanh nghiệp Việt Nam đang kém hơn so với Campuchia và thuộc top dưới trong khối các nước Đông Nam Á. Với tầm nhìn phần nào bị bó hẹp và năng lực cạnh tranh quốc tế hạn chế, các doanh nghiệp Việt Nam đang chậm chân ở thị trường EU. Sắp tới, nhiều khả năng hiệp định thương mại Việt Nam - EU sẽ được ký kết. Khi đó, hàng hóa từ Việt Nam xuất khẩu sang EU có thuế suất bằng 0. EU sẽ ký EVFTA với Việt Nam 'trong hè này' Nghị viện EU ‘không kịp xem xét’ EVFTA EVFTA: Còn cố gắng thông qua trước tháng 5/2019 Đối với Anh quốc, việc ra khỏi EU (Brexit) sẽ khiến cho nước này phải tìm kiếm những nguồn cung cấp nông sản ngoài EU. Nhưng để tận dụng những cơ hội này thì không dễ. Năm 2018, thủy sản Việt Nam đã bị cảnh báo 'thẻ vàng'. Một số nước EU thay vì nhập khẩu hồ tiêu Việt Nam, đã quay sang Brazil và Ấn Độ vì lý do dư lượng thuốc bảo vệ thực vật. Hiện nay, Việt Nam chủ yếu xuất khẩu sang EU các mặt hàng như thủy sản, cà phê, tiêu, điều, gạo, thanh long, và một số ít loại rau gia vị, với hàm lượng chế biến thấp. FTA Việt Nam - EU hay Brexit là những cơ hội lớn cho nông sản Việt Nam nhưng những rào cản kỹ thuật thì vẫn còn nguyên, thậm chí còn được siết chặt hơn. EU vừa thông báo sửa đổi quy định dư lượng tối đa các loại hóa chất trên một số sản phẩm như rau, quả và thực phẩm. Những thay đổi này là bất lợi đối với nông sản Việt Nam. Những quy định kỹ thuật liên tục được EU rà soát và điều chỉnh, tần suất kiểm tra gia tăng cảnh báo rằng xuất khẩu nông sản vào thị trường này có thể còn khó khăn hơn trong tương lai. Bài viết thể hiện văn phong và quan điểm riêng của tác giả, nhà báo hiện đang sống tại Manchester, Vương quốc Anh. | [
108,
287,
285,
161,
430,
166,
262,
765,
131,
113,
1697,
461,
905,
131,
132,
108,
121,
266,
198,
1620,
706,
126,
632,
124,
476,
4403,
919,
350,
120,
418,
175,
125,
939,
522,
104,
131,
132,
153,
110,
117,
589,
164,
175,
417,
113,
387,
910,
939,
262,
347,
200,
163,
788,
156,
312,
918,
669,
910,
1357,
2044,
3244,
16971,
161,
131,
132,
260,
14134,
612,
1900,
373,
257,
125,
2933,
4059,
13490,
3505,
7703,
107,
422,
114,
939,
137,
312,
1415,
15353,
298,
221,
390,
608,
147,
3882,
178,
4929,
274,
590,
115,
223,
199,
116,
204,
1560,
338,
149,
109,
1697,
461,
905,
131,
132,
149,
2790,
1647,
198,
1222,
130,
370,
524,
255,
220,
223,
144,
829,
108,
121,
1877,
1533,
157,
2431,
447,
939,
262,
131,
132,
298,
120,
1697,
461,
622,
905,
131,
578,
107,
386,
128,
858,
620,
109,
534,
223,
765,
1379,
624,
195,
119,
111,
131,
578,
148,
905,
2993,
114,
155,
905,
3407,
194,
609,
3116,
112,
311,
215,
158,
113,
166,
150,
110,
139,
106,
120,
262,
765,
377,
13159,
108,
176,
231,
2137,
1263,
1902,
2478,
7678,
104,
579,
695,
117,
622,
215,
9317,
131,
132,
2192,
215,
158,
7678,
103,
170,
153,
110,
622,
117,
142,
2478,
7678,
108,
121,
1333,
131,
132,
715,
113,
6070,
178,
175,
249,
125,
262,
387,
13221,
311,
108,
121,
266,
890,
110,
107,
158,
2746,
131,
578,
145,
153,
107,
215,
158,
2746,
9050,
564,
374,
2746,
6629,
159,
374,
4824,
103,
108,
176,
231,
206,
193,
281,
158,
259,
4943,
113,
150,
107,
186,
354,
131,
103,
119,
158,
1145,
122,
8946,
4227,
2746,
579,
117,
848,
206,
193,
281,
186,
354,
131,
564,
3116,
142,
4686,
117,
262,
387,
149,
151,
890,
2390,
1057,
120,
197,
272,
402,
4686,
149,
752,
5269,
615,
136,
120,
416,
4686,
108,
121,
248,
117,
2192,
149,
131,
132,
171,
3937,
262,
423,
4686,
2993,
104,
131,
132,
117,
387,
586,
151,
942,
919,
1697,
461,
131,
132,
9077,
21427,
108,
121,
322,
18986,
103,
624,
164,
548,
1619,
118,
2724,
1817,
1590,
233,
185,
1697,
461,
233,
163,
114,
141,
453,
116,
7361,
897,
1003,
119,
258,
120,
259,
1379,
624,
128,
8599,
103,
19032,
19032,
103,
9634,
2993,
599,
170,
150,
106,
120,
897,
1003,
104,
3566,
10016,
579,
1763,
163,
107,
742,
176,
4374,
2952,
106,
104,
131,
629,
208,
2724,
1817,
1590,
272,
581,
160,
305,
258,
223,
765,
106,
116,
255,
220,
301,
195,
119,
939,
262,
131,
629,
298,
129,
939,
262,
579,
695,
115,
394,
636,
117,
108,
1593,
875,
291,
161,
189,
7227,
1094,
128,
3049,
104,
579,
1763,
107,
255,
220,
125,
1357,
1419,
993,
138,
545,
985,
233,
13594,
927,
3049,
104,
131,
132,
653,
947,
126,
227,
155,
15216,
2264,
767,
146,
579,
1763,
129,
201,
110,
620,
464,
862,
143,
111,
169,
110,
387,
4762,
208,
2724,
1817,
1590,
114,
160,
305,
258,
223,
765,
106,
116,
255,
220,
301,
195,
119,
939,
262,
131,
132,
4091,
3068,
159,
374,
4824,
104,
120,
7690,
3049,
131,
578,
374,
339,
127,
107,
1226,
1302,
189,
20985,
1965,
226,
129,
324,
286,
646,
177,
3049,
104,
109,
142,
211,
2012,
129,
203,
1226,
1611,
231,
341,
837,
747,
549,
123,
106,
103,
295,
577,
120,
400,
262,
765,
133,
498,
496,
103,
295,
577,
120,
391,
496,
105,
313,
2821,
255,
220,
305,
258,
223,
765,
215,
1751,
117,
109,
152,
870,
373,
149,
131,
132,
272,
302,
2642,
130,
112,
388,
419,
118,
2724,
1817,
1590,
1985,
751,
106,
140,
446,
119,
195,
274,
131,
132,
110,
790,
668,
2826,
208,
456,
5297,
2620,
106,
116,
223,
7691,
2150,
171,
187,
129,
391,
496,
114,
154,
143,
189,
25079,
153,
138,
1730,
340,
430,
255,
220,
211,
104,
158,
534,
262,
765,
131,
132,
149,
461,
271,
266,
198,
103,
150,
106,
109,
553,
522,
131,
132,
110,
372,
155,
195,
706,
547,
201,
142,
1781,
1601,
231,
158,
534,
262,
4548,
1380,
1094,
128,
6716,
2418,
103,
206,
193,
117,
848,
281,
354,
131,
112,
2601,
575,
106,
206,
193,
125,
576,
324,
286,
153,
790,
383,
524,
3034,
112,
1447,
374,
770,
191,
262,
387,
103,
490,
119,
221,
390,
324,
2971,
1251,
193,
576,
324,
286,
848,
159,
374,
6716,
2418,
104,
131,
132,
383,
3034,
1306,
114,
547,
201,
142,
351,
149,
266,
298,
129,
149,
266,
198,
103,
111,
169,
1379,
119,
206,
193,
125,
576,
324,
286,
117,
277,
1035,
768,
1361,
22743,
286,
226,
2513,
1775,
2379,
5557,
20756,
7110,
564,
111,
110,
217,
354,
131,
637,
203,
455,
524,
129,
485,
138,
191,
262,
6403,
2346,
106,
154,
1015,
2579,
184,
145,
110,
1205,
366,
272,
581,
104,
185,
814,
3982,
902,
106,
443,
369,
488,
124,
149,
1697,
461,
1619,
5936,
231,
7740,
112,
753,
1983,
1074,
2538,
103,
185,
1697,
461,
1619,
5936,
231,
7740,
650,
755,
263,
134,
683,
3170,
1658,
129,
547,
201,
372,
160,
1697,
461,
622,
201,
310,
576,
105,
188,
114,
225,
146,
229,
344,
112,
753,
2538,
115,
391,
496,
443,
126,
114,
109,
152,
870,
3510,
170,
205,
240,
244,
110,
346,
2954,
753,
1983,
1074,
2538,
106,
185,
1697,
461,
1619,
5936,
231,
7740,
2129,
765,
110,
764,
464,
862,
305,
258,
103,
576,
324,
286,
790,
383,
3034,
1306,
599,
110,
163,
106,
443,
488,
124,
108,
121,
142,
1909,
902,
106,
205,
612,
630,
104,
158,
534,
262,
765,
104,
131,
132,
108,
121,
461,
271,
142,
1781,
2131,
220,
829,
108,
121,
7780,
380,
301,
553,
522,
131,
132,
110,
278,
387,
910,
586,
120,
461,
271,
455,
334,
128,
4045,
615,
116,
503,
157,
106,
939,
262,
131,
132,
387,
910,
586,
1252,
167,
133,
403,
1150,
10738,
171,
131,
132,
105,
1252,
289,
667,
299,
1319,
190,
432,
835,
222,
180,
21657,
112,
311,
248,
107,
642,
110,
139,
106,
503,
157,
122,
112,
388,
115,
370,
683,
118,
2556,
1019,
1590,
233,
483,
492,
1391,
526,
948,
1420,
105,
1590,
6453,
103,
1097,
483,
492,
1239,
213,
2697,
157,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
2464,
262,
131,
117,
353,
625,
105,
387,
910,
626,
116,
432,
614,
142,
1940,
113,
129,
158,
534,
939,
262,
682,
106,
175,
417,
104,
131,
132,
170,
153,
110,
370,
117,
1104,
715,
108,
121,
120,
461,
271,
455,
4389,
1
] |
160215_nguyen_ngoc_truong_interview | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2016/02/160215_nguyen_ngoc_truong_interview | Quốc phòng Việt Nam 'ba không' và 'một có' | Một chuyên gia về quan hệ quốc tế nói Việt Nam phải sử dụng tất cả các đòn bẩy chiến lược và chiến thuật để duy trì bảo vệ an ninh toàn vẹn lãnh thổ. | Trả lời phỏng vấn với phóng viên Nguyễn Hoàng của BBC tiếng Việt tại Hà Nội hồi giữa tháng 01/2016, Tiến sỹ Nguyễn Ngọc Trường, nguyên vụ Trưởng ban Nghiên cứu lịch sử Ngoại giao Việt Nam (Bộ Ngoại giao Việt Nam) nói không phải là Việt Nam hiện đại hóa sức mạnh quân sự để kiềm chế hay đối trọng Trung Quốc như phía Trung Quốc nêu mà chỉ là để tự vệ. "Tương quan trong lịch sử như ông Nguyễn Trãi đúc kết ở cuối thế kỷ 15 trong bài Bình Ngô Đại Cáo “Tuy mạnh yếu từng lúc khác nhau, song hào kiệt đời nào cũng có". "Tuy nhiên tương quan nay ngày càng thay đổi. Trung Quốc nay là một quốc gia mạnh ở mức toàn cầu trong khi Việt Nam vẫn chỉ là một nước với nền kinh tế nhỏ và tương quan có thay đổi. "Câu hỏi đặt ra là Việt Nam sẽ ứng xử thế nào bên cạnh một nước Trung Quốc đang trỗi dậy mạnh mẽ. Việt Nam sẽ ứng xử với Trung Quốc như thế nào trong mối quan hệ tương tác với các cường quốc khác, đặc biệt với Hoa Kỳ, Nhật Bản, Ấn Độ, Nga và EU. "Đó là các những vấn đề cốt lõi mà Việt Nam phải giải quyết trong ngoại giao và đời sống kinh tế và chính trị hiện đại của Việt Nam," Tiến sỹ Nguyễn Ngọc Trường, hiện là Chủ tịch Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Phát triển Quan hệ Quốc tế ( CSSD), nói với BBC. "Ba không" và "một có" Ngoại trưởng Kerry đã từng có những tuyên bố mạnh về lập trường của Hoa Kỳ tại Biển Đông. Ông Trường nói rằng có những cơ quan nghiên cứu an ninh và quốc phòng của Việt Nam người ta đề ra cái gọi là “ba không”: không để nước ngoài thiết lập căn cứ quân sự tại Việt Nam, không đi với nước này để chống nước kia và không cho nước khác sử dụng lãnh thổ của mình để chống lại một nước khác. Thế nhưng ông Trường mô tả “ba không” này thì có vẻ "phòng thủ quá". "Tức là nếu như mình “ba không” mà người ta lại muốn làm thì mình làm thế nào. Cho nên chúng tôi tại trung tâm này đề ra cái gọi là “ba không một có”. Một có ở đây là những cái gì có thể làm được và làm đến mức độ nào. Một có là chúng tôi phải sử dụng tất cả các đòn bẩy chiến lược và chiến thuật để duy trì bảo vệ an ninh toàn vẹn lãnh thổ của quốc gia. "Vừa rồi ở hội nghị Singapore với tọa đàm ba bên Trung Quốc, Ấn Độ và Việt Nam. Về phần quan hệ Việt Trung, tôi có nói rằng chúng tôi là “ba không” đấy nhưng mà có “một có”. "Chúng tôi không liên minh quân sự với một nước nào. Sẽ không đi với một nước khác để chống lại một nước lớn khác. Tuy nhiên Việt Nam chúng tôi hoàn toàn có quyền sử dụng các phương tiện, công cụ có trong tay, kết hợp sức mạnh của Việt Nam với sức mạnh của thế giới để bảo vệ lợi ích của mình. “Một có” này không phải chỉ là phản ứng chiến thuật mà là quan điểm chiến lược. Cái “ba không” dường như khiến Việt Nam ở trong thế bị động và đối phó. Do đó để tránh bị bó buộc thì mình cần phải chủ động và linh hoạt về mặt chiến lược và chiến thuật. Cái này bao gồm cả xây dựng lực lượng phòng thủ, học thuyết quốc phòng, hiện đại hóa quân sự và hợp tác về an ninh quốc phòng và trên biển với các nước khác. Thế thì những cái như là mua bán vũ khí hay tăng cường tiềm lực giám sát trên biển thì nằm trong khuôn có “một có” mà Việt Nam cần phải làm và phải làm mạnh và có hiệu quả. Do đó cái “ba không một có” này chúng tôi đã truyền đạt tới các cấp nghiên cứu và chúng tôi xã hội hóa các kiến thức này. Tiến sỹ Nguyễn Ngọc Trường, nguyên vụ Trưởng ban Nghiên cứu lịch sử Ngoại giao Việt Nam, bình luận rằng không phải là Việt Nam hiện đại hóa sức mạnh quân sự để kiềm chế hay đối trọng Trung Quốc như phía Trung Quốc nêu mà chỉ là "để tự vệ". "Mỗi quốc gia tùy vị trí địa chiến lược của mình thì cần tự thực hiện việc phòng vệ sao cho có hiệu quả nhất. Tuy Việt Nam tăng cường tiềm lực quốc phòng hay bảo vệ chủ quyền biên giới hải đảo với lực lượng hải giám nhưng mà chẳng ăn thua gì so với Trung Quốc. "Tôi nghĩ là nỗ lực của Việt Nam chỉ là 5-7% so với sức mạnh của Trung Quốc. Cán cân quyền lực về quân sự ở khu vực này cũng như trên biển thì Trung Quốc không những là vượt xa Việt Nam mà còn đang tạo ra sự mất cân bằng sức mạnh quân sự của cả khu vực này", ông Trường nói thêm. 'Không thương lượng được' Sự kiện dàn khoan HD 981 là sự cố gây sóng gió trong quan hệ Việt Trung trong nhiều thập niên. Việt Nam và Trung Quốc bấy lâu nay đều có những tuyên bố khá giống nhau về chủ quyền tại Biển Đông hay Nam Hải (theo cách gọi của Bắc Kinh) như “có bằng chứng lịch sử không thể tranh cãi” và giữ vững lập trường này. Tiến sỹ Trường cho rằng Trung Quốc vẫn muốn dùng sức mạnh “vú cả lấp miệng em” và “nói lấy được”. "Trung Quốc chưa sẵn sàng thương lượng. Trung Quốc nói là thương lượng là để xoa dịu và đánh lạc hướng chứ lập trường của Trung Quốc về Biển Đông là lập trường chưa thương lượng được. "Chúng tôi cho rằng khi nào Trung Quốc củng cố được “nguyên trạng mới” của họ ở Trường Sa thì họ mới ngồi với Asean để đàm phán Bộ Qui tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC) nhằm để công nhận nguyên trạng mới của họ. "Tức là chừng nào họ chưa củng cố xong những cứ điểm, không phải chỉ Trường Sa mà từ ngoài cửa Vịnh Bắc bộ trở ra tới phía nam, thì lập trường của Trung Quốc là không thương lượng được," ông Trường nhận định. Sự kiện giàn khoan HD 981 của Trung Quốc được ra Biển Đông, theo ông Trường, đã làm đảo lộn quan hệ Việt Trung và làm người Việt Nam mất lòng tin vào những thỏa thuận cấp cao với giới lãnh đạo Trung Quốc, trong đó có Thỏa thuận Thành Đô, theo một chuyên gia về quan hệ quốc tế tại Hà Nội. "Cuộc cọ xát “lấy thịt đè người” của khoảng 200 tàu Trung Quốc với khoảng 50 tàu của Việt Nam đã làm thay đổi tư duy và cách tiếp cận của lãnh đạo cũng như nhân dân Việt Nam. “Sự kiện này khiến Việt Nam nhận thức lại Trung Quốc và thấy mối quan hệ này cũng không xuôi chèo mát mái như “16 chữ và 4 tốt”. “Có khi là cái 16 chữ và 4 tốt này là Trung Quốc đề ra để Việt Nam thực hiện chứ không phải là để Trung Quốc thực hiện,” Tiến sĩ Trường, từng giữ chức vụ Trưởng ban Nghiên cứu lịch sử Ngoại giao Việt Nam (Bộ Ngoại giao Việt Nam) nói. “Sự kiện HD 981 đặt ra nhu cầu phải cài đặt lại quan hệ với Trung Quốc”, ông Trường nói. Theo nhà ngoại giao này, quan hệ với Trung Quốc là một tập hợp quan hệ chồng chéo và phức tạp từ giữa hai Đảng, kinh tế, ngoại giao và cần phải “cái nào đi cái đó” và rằng nếu cứ dính líu vào các tranh chấp trên biển mà không tiếp tục các mối quan hệ khác thì sẽ làm tắc nghẽn quan hệ song phương. | summarize: Trả lời phỏng vấn với phóng viên Nguyễn Hoàng của BBC tiếng Việt tại Hà Nội hồi giữa tháng 01/2016, Tiến sỹ Nguyễn Ngọc Trường, nguyên vụ Trưởng ban Nghiên cứu lịch sử Ngoại giao Việt Nam (Bộ Ngoại giao Việt Nam) nói không phải là Việt Nam hiện đại hóa sức mạnh quân sự để kiềm chế hay đối trọng Trung Quốc như phía Trung Quốc nêu mà chỉ là để tự vệ. "Tương quan trong lịch sử như ông Nguyễn Trãi đúc kết ở cuối thế kỷ 15 trong bài Bình Ngô Đại Cáo “Tuy mạnh yếu từng lúc khác nhau, song hào kiệt đời nào cũng có". "Tuy nhiên tương quan nay ngày càng thay đổi. Trung Quốc nay là một quốc gia mạnh ở mức toàn cầu trong khi Việt Nam vẫn chỉ là một nước với nền kinh tế nhỏ và tương quan có thay đổi. "Câu hỏi đặt ra là Việt Nam sẽ ứng xử thế nào bên cạnh một nước Trung Quốc đang trỗi dậy mạnh mẽ. Việt Nam sẽ ứng xử với Trung Quốc như thế nào trong mối quan hệ tương tác với các cường quốc khác, đặc biệt với Hoa Kỳ, Nhật Bản, Ấn Độ, Nga và EU. "Đó là các những vấn đề cốt lõi mà Việt Nam phải giải quyết trong ngoại giao và đời sống kinh tế và chính trị hiện đại của Việt Nam," Tiến sỹ Nguyễn Ngọc Trường, hiện là Chủ tịch Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Phát triển Quan hệ Quốc tế ( CSSD), nói với BBC. "Ba không" và "một có" Ngoại trưởng Kerry đã từng có những tuyên bố mạnh về lập trường của Hoa Kỳ tại Biển Đông. Ông Trường nói rằng có những cơ quan nghiên cứu an ninh và quốc phòng của Việt Nam người ta đề ra cái gọi là “ba không”: không để nước ngoài thiết lập căn cứ quân sự tại Việt Nam, không đi với nước này để chống nước kia và không cho nước khác sử dụng lãnh thổ của mình để chống lại một nước khác. Thế nhưng ông Trường mô tả “ba không” này thì có vẻ "phòng thủ quá". "Tức là nếu như mình “ba không” mà người ta lại muốn làm thì mình làm thế nào. Cho nên chúng tôi tại trung tâm này đề ra cái gọi là “ba không một có”. Một có ở đây là những cái gì có thể làm được và làm đến mức độ nào. Một có là chúng tôi phải sử dụng tất cả các đòn bẩy chiến lược và chiến thuật để duy trì bảo vệ an ninh toàn vẹn lãnh thổ của quốc gia. "Vừa rồi ở hội nghị Singapore với tọa đàm ba bên Trung Quốc, Ấn Độ và Việt Nam. Về phần quan hệ Việt Trung, tôi có nói rằng chúng tôi là “ba không” đấy nhưng mà có “một có”. "Chúng tôi không liên minh quân sự với một nước nào. Sẽ không đi với một nước khác để chống lại một nước lớn khác. Tuy nhiên Việt Nam chúng tôi hoàn toàn có quyền sử dụng các phương tiện, công cụ có trong tay, kết hợp sức mạnh của Việt Nam với sức mạnh của thế giới để bảo vệ lợi ích của mình. “Một có” này không phải chỉ là phản ứng chiến thuật mà là quan điểm chiến lược. Cái “ba không” dường như khiến Việt Nam ở trong thế bị động và đối phó. Do đó để tránh bị bó buộc thì mình cần phải chủ động và linh hoạt về mặt chiến lược và chiến thuật. Cái này bao gồm cả xây dựng lực lượng phòng thủ, học thuyết quốc phòng, hiện đại hóa quân sự và hợp tác về an ninh quốc phòng và trên biển với các nước khác. Thế thì những cái như là mua bán vũ khí hay tăng cường tiềm lực giám sát trên biển thì nằm trong khuôn có “một có” mà Việt Nam cần phải làm và phải làm mạnh và có hiệu quả. Do đó cái “ba không một có” này chúng tôi đã truyền đạt tới các cấp nghiên cứu và chúng tôi xã hội hóa các kiến thức này. Tiến sỹ Nguyễn Ngọc Trường, nguyên vụ Trưởng ban Nghiên cứu lịch sử Ngoại giao Việt Nam, bình luận rằng không phải là Việt Nam hiện đại hóa sức mạnh quân sự để kiềm chế hay đối trọng Trung Quốc như phía Trung Quốc nêu mà chỉ là "để tự vệ". "Mỗi quốc gia tùy vị trí địa chiến lược của mình thì cần tự thực hiện việc phòng vệ sao cho có hiệu quả nhất. Tuy Việt Nam tăng cường tiềm lực quốc phòng hay bảo vệ chủ quyền biên giới hải đảo với lực lượng hải giám nhưng mà chẳng ăn thua gì so với Trung Quốc. "Tôi nghĩ là nỗ lực của Việt Nam chỉ là 5-7% so với sức mạnh của Trung Quốc. Cán cân quyền lực về quân sự ở khu vực này cũng như trên biển thì Trung Quốc không những là vượt xa Việt Nam mà còn đang tạo ra sự mất cân bằng sức mạnh quân sự của cả khu vực này", ông Trường nói thêm. 'Không thương lượng được' Sự kiện dàn khoan HD 981 là sự cố gây sóng gió trong quan hệ Việt Trung trong nhiều thập niên. Việt Nam và Trung Quốc bấy lâu nay đều có những tuyên bố khá giống nhau về chủ quyền tại Biển Đông hay Nam Hải (theo cách gọi của Bắc Kinh) như “có bằng chứng lịch sử không thể tranh cãi” và giữ vững lập trường này. Tiến sỹ Trường cho rằng Trung Quốc vẫn muốn dùng sức mạnh “vú cả lấp miệng em” và “nói lấy được”. "Trung Quốc chưa sẵn sàng thương lượng. Trung Quốc nói là thương lượng là để xoa dịu và đánh lạc hướng chứ lập trường của Trung Quốc về Biển Đông là lập trường chưa thương lượng được. "Chúng tôi cho rằng khi nào Trung Quốc củng cố được “nguyên trạng mới” của họ ở Trường Sa thì họ mới ngồi với Asean để đàm phán Bộ Qui tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC) nhằm để công nhận nguyên trạng mới của họ. "Tức là chừng nào họ chưa củng cố xong những cứ điểm, không phải chỉ Trường Sa mà từ ngoài cửa Vịnh Bắc bộ trở ra tới phía nam, thì lập trường của Trung Quốc là không thương lượng được," ông Trường nhận định. Sự kiện giàn khoan HD 981 của Trung Quốc được ra Biển Đông, theo ông Trường, đã làm đảo lộn quan hệ Việt Trung và làm người Việt Nam mất lòng tin vào những thỏa thuận cấp cao với giới lãnh đạo Trung Quốc, trong đó có Thỏa thuận Thành Đô, theo một chuyên gia về quan hệ quốc tế tại Hà Nội. "Cuộc cọ xát “lấy thịt đè người” của khoảng 200 tàu Trung Quốc với khoảng 50 tàu của Việt Nam đã làm thay đổi tư duy và cách tiếp cận của lãnh đạo cũng như nhân dân Việt Nam. “Sự kiện này khiến Việt Nam nhận thức lại Trung Quốc và thấy mối quan hệ này cũng không xuôi chèo mát mái như “16 chữ và 4 tốt”. “Có khi là cái 16 chữ và 4 tốt này là Trung Quốc đề ra để Việt Nam thực hiện chứ không phải là để Trung Quốc thực hiện,” Tiến sĩ Trường, từng giữ chức vụ Trưởng ban Nghiên cứu lịch sử Ngoại giao Việt Nam (Bộ Ngoại giao Việt Nam) nói. “Sự kiện HD 981 đặt ra nhu cầu phải cài đặt lại quan hệ với Trung Quốc”, ông Trường nói. Theo nhà ngoại giao này, quan hệ với Trung Quốc là một tập hợp quan hệ chồng chéo và phức tạp từ giữa hai Đảng, kinh tế, ngoại giao và cần phải “cái nào đi cái đó” và rằng nếu cứ dính líu vào các tranh chấp trên biển mà không tiếp tục các mối quan hệ khác thì sẽ làm tắc nghẽn quan hệ song phương. | [
108,
287,
285,
161,
2198,
366,
1102,
255,
119,
662,
182,
362,
678,
104,
378,
354,
131,
149,
337,
710,
496,
415,
253,
5189,
9064,
1075,
817,
362,
1442,
1188,
103,
503,
197,
2127,
504,
1811,
402,
478,
324,
836,
384,
131,
132,
444,
6663,
836,
384,
131,
5122,
123,
110,
139,
106,
131,
132,
199,
273,
471,
543,
417,
252,
144,
130,
2861,
353,
194,
195,
308,
151,
162,
128,
505,
151,
162,
917,
145,
163,
106,
130,
222,
7129,
189,
13365,
146,
113,
478,
324,
128,
118,
362,
11400,
4246,
299,
108,
121,
608,
175,
688,
1454,
113,
392,
644,
1708,
440,
5275,
9905,
417,
675,
434,
398,
211,
1481,
1455,
1406,
3197,
723,
224,
127,
107,
340,
3169,
445,
489,
146,
275,
191,
536,
346,
2954,
151,
162,
275,
106,
116,
198,
165,
417,
108,
121,
537,
258,
352,
113,
129,
131,
132,
244,
163,
106,
116,
142,
119,
639,
236,
216,
750,
105,
489,
146,
107,
346,
2954,
189,
6516,
419,
632,
124,
106,
131,
132,
134,
475,
528,
175,
224,
367,
810,
116,
142,
151,
162,
167,
3268,
3023,
1870,
417,
5715,
131,
132,
134,
475,
528,
119,
151,
162,
128,
175,
224,
113,
882,
146,
300,
489,
274,
119,
109,
1054,
198,
913,
634,
575,
119,
254,
1433,
673,
2493,
1071,
3343,
468,
105,
4045,
2620,
106,
109,
120,
255,
220,
2478,
3596,
145,
131,
132,
139,
272,
302,
113,
470,
384,
105,
723,
307,
236,
216,
105,
122,
245,
199,
273,
104,
131,
8036,
1075,
817,
362,
1442,
1188,
103,
199,
106,
483,
492,
151,
315,
1811,
402,
1323,
1010,
105,
1327,
435,
1511,
300,
162,
216,
444,
1256,
2972,
10538,
103,
123,
119,
2189,
9585,
110,
207,
105,
2504,
107,
207,
836,
395,
2633,
115,
434,
107,
120,
480,
399,
417,
125,
385,
271,
104,
254,
336,
149,
784,
1865,
208,
1188,
123,
160,
107,
120,
225,
146,
568,
402,
305,
672,
105,
198,
438,
104,
131,
132,
111,
169,
220,
124,
292,
343,
106,
401,
3115,
110,
561,
161,
110,
130,
142,
351,
583,
385,
907,
532,
252,
144,
149,
131,
578,
110,
184,
119,
142,
126,
130,
424,
142,
1387,
105,
110,
114,
142,
211,
324,
286,
261,
1403,
104,
267,
130,
424,
153,
116,
142,
911,
773,
170,
118,
1188,
787,
1072,
401,
3115,
110,
561,
126,
143,
107,
895,
16487,
331,
310,
340,
189,
9773,
106,
323,
128,
267,
401,
3115,
110,
561,
145,
111,
169,
153,
278,
140,
143,
267,
140,
175,
1279,
1291,
237,
174,
141,
149,
396,
315,
126,
220,
124,
292,
343,
106,
401,
3115,
110,
116,
107,
863,
430,
107,
108,
121,
248,
106,
120,
292,
218,
107,
136,
140,
117,
105,
140,
155,
537,
359,
1279,
430,
107,
106,
174,
141,
139,
324,
286,
525,
186,
109,
3993,
6997,
242,
1010,
105,
242,
887,
130,
756,
996,
327,
647,
305,
672,
258,
2829,
261,
1403,
104,
198,
1939,
189,
10452,
598,
108,
121,
213,
411,
1396,
119,
3158,
883,
459,
367,
151,
890,
1071,
1492,
105,
131,
629,
1264,
380,
146,
300,
131,
151,
103,
141,
107,
123,
160,
174,
141,
106,
401,
3115,
110,
561,
1730,
170,
145,
107,
6741,
107,
863,
1007,
141,
110,
316,
494,
252,
144,
119,
116,
142,
1279,
108,
2776,
110,
184,
119,
116,
142,
211,
130,
424,
153,
116,
142,
301,
911,
421,
445,
131,
132,
174,
141,
506,
258,
107,
168,
324,
286,
109,
412,
10029,
135,
798,
107,
113,
3717,
299,
279,
543,
417,
104,
131,
132,
119,
543,
417,
104,
175,
249,
130,
327,
647,
418,
812,
104,
900,
7167,
107,
561,
126,
110,
139,
163,
106,
391,
475,
242,
887,
145,
106,
146,
318,
242,
6377,
1814,
401,
3115,
110,
561,
1487,
128,
521,
131,
132,
108,
121,
113,
175,
133,
192,
105,
195,
14350,
1133,
150,
130,
989,
133,
2568,
661,
143,
267,
260,
139,
185,
192,
105,
1557,
381,
125,
447,
242,
1010,
105,
242,
4358,
1814,
126,
374,
770,
186,
556,
636,
265,
423,
438,
331,
103,
214,
1026,
198,
3019,
199,
273,
471,
252,
144,
105,
279,
274,
125,
305,
672,
198,
438,
105,
159,
657,
119,
109,
142,
911,
773,
143,
120,
292,
128,
106,
702,
622,
705,
482,
194,
321,
1054,
2072,
265,
850,
338,
159,
657,
143,
829,
113,
1956,
107,
6741,
107,
561,
145,
131,
132,
260,
139,
140,
105,
139,
140,
417,
105,
107,
614,
3179,
1133,
150,
292,
401,
3115,
110,
116,
107,
561,
126,
174,
141,
115,
425,
764,
228,
109,
373,
568,
402,
105,
174,
141,
293,
213,
471,
109,
357,
329,
433,
1075,
817,
362,
1442,
1188,
103,
503,
197,
2127,
504,
1811,
402,
478,
324,
836,
384,
131,
578,
342,
410,
160,
110,
139,
106,
131,
132,
199,
273,
471,
543,
417,
252,
144,
130,
2861,
353,
194,
195,
308,
151,
162,
128,
505,
151,
162,
917,
145,
163,
106,
6701,
222,
647,
340,
3930,
3023,
198,
165,
1975,
297,
512,
439,
242,
1010,
104,
267,
143,
260,
222,
223,
199,
156,
438,
647,
350,
114,
107,
614,
416,
1704,
421,
131,
132,
321,
1054,
2072,
265,
198,
438,
194,
327,
647,
185,
168,
749,
249,
767,
541,
119,
265,
423,
767,
850,
170,
145,
718,
269,
446,
1444,
218,
648,
119,
151,
942,
800,
372,
106,
1163,
265,
104,
131,
132,
163,
106,
16192,
4409,
648,
119,
543,
417,
104,
151,
942,
7062,
1237,
168,
265,
125,
252,
144,
108,
121,
322,
442,
126,
127,
128,
159,
657,
143,
151,
162,
110,
120,
106,
1064,
797,
131,
132,
145,
177,
167,
394,
124,
144,
552,
1237,
281,
543,
417,
252,
144,
104,
186,
322,
442,
126,
646,
118,
1188,
123,
1796,
3640,
432,
423,
117,
257,
1153,
591,
2487,
1791,
9722,
5922,
106,
144,
601,
383,
1338,
2156,
113,
146,
300,
131,
151,
113,
158,
1092,
5592,
131,
132,
105,
151,
162,
3309,
727,
275,
413,
107,
120,
480,
399,
896,
855,
527,
125,
185,
168,
149,
784,
510,
194,
132,
864,
6303,
173,
343,
104,
360,
725,
371,
128,
5905,
281,
463,
478,
324,
110,
136,
250,
1346,
561,
105,
533,
1661,
385,
271,
433,
1075,
817,
1188,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
430,
649,
165,
125,
146,
300,
198,
216,
123,
131,
132,
139,
324,
286,
525,
186,
109,
3993,
6997,
242,
1010,
105,
242,
887,
130,
756,
996,
327,
647,
305,
672,
258,
2829,
261,
8384,
1
] |
pulaubidong2005 | https://www.bbc.com/vietnamese/programmes/story/2005/04/pulaubidong2005 | Trở lại Pulau Bidong | Trung tuần tháng 3 năm 2005, tổ chức thiện nguyện ở Úc gọi là Văn khố thuyền nhân Việt Nam, đã tổ chức chuyến đi về lại trại tị nạn Bidong ở Malaysia, và Galang ở Indonesia. | Tham gia chuyến đi có gần 150 người, trước kia là thuyền nhân, nay đ̣ịnh cư ở Mỹ, Canada, Anh, Pháp và Úc. Trong buổi lễ hoa đăng hàng trăm ngọn nến lung linh không đủ sức thắp sáng bãi biển Merang vào một đêm không trăng. Nhưng tiếng kinh mỏ vang vọng theo gió, lan tỏa khắp nơi, chắc phải ra tới hòn đảo Bidong xa xa ngoài kia, như muốn nhắn nhủ với những người đã nằm lại trên đảo rằng chúng tôi đang về thăm các bạn đây… Nhìn thoáng Bidong thật đẹp, cây cối um tùm xanh ngát, nước biển trong có thể nhìn thấy đáy. Nhưng nơi đây đã cưu mang 252.390 thuyền nhân trong khoảng từ 1975-1990. Theo số liệu của Malaysia - 4.535 em bé chào đời trên đảo, và 433 người đã vĩnh viễn nằm lại ở đây. Hầu hết những dãy nhà trên đảo nay đã bị cây che phủ. Cảnh vật thật tiêu điều. Chùa, nhà thờ vẫ̉n còn đó nhưng đã dột nát, không thấy tượng Chúa, còn tượng Phật thì đều bị mất đầu. Chính quyền địa phương đã đón tiếp đoàn thật nồng hậu, họ làm tiệc thật linh đình để khoản đãi các cựu thuyền nhân. Ông Dato Haji Mohamad Awang Tera, Chủ tịch Ủy ban Phát triển Công nghiệp và Du lịch tiểu bang Terrengganu nói rằng Bidong đã mang một ý nghĩa lịch sử trên thế giới. Trong chuyến đi này các cựu thuyền nhân cũng đã ghé các nghĩa trang có chôn người Việt để thắp nén hương, để sửa lại những tấm bia đã bị xiêu vẹo theo thời gian. Ông Alcoh Wong Yahow, một người Mã Lai gốc Hoa, cho biết ngày 23/11/1978 họ đã chôn 137 thuyền nhân đi trên cùng một chiếc tàu. "Nhưng vì chỉ xin được một miếng đất nhỏ cho nên phải chôn 3 lớp chồng lên nhau," vị ân nhân của người Việt tị nạn bùi ngùi kể lại. Phải nói chuyến đi Về bến tự do Bidong-Galang không thể thành hiện thực nếu không có ông Trần Đông, giám đốc Văn khố thuyền nhân Việt Nam, tổ chức chuyên sưu tầm các tư liệu về thuyền nhân. Vượt biên năm 1989 và đến trại Bidong, chỉ hai tuần trước khi trại đóng cửa, ông Trần Đông hiện đang định cư ở Úc, "Thế hệ này không làm thì các thế hệ sau sẽ không biết về những gì đã xảy ra cho các thuyền nhân Việt Nam." ------------------------------------------------------------------------------------------- Thiên Trần, NYXin chào BBC và các bạn ở diễn đàn này: Xin đốt một nén hương cầu cho linh hồn những người đã bỏ mình trên đường tìm tự do... Tôi hy vọng là không phải chỉ có những bia tưởng niệm những người không may mắn trên đường tìm tự do và tri ân những người giúp đỡ ở các trại tị nạn thôi, mà sẽ có những bia tượng ở hải ngoại nữa, nơi mà người Việt cư ngụ, để nhắc nhớ cho thế hệ mai sau của người Việt. Tôi đồng ý với anh Vinh ở những điều mà anh ta viết " Tôi thấy thật là đáng thương cho một bộ phận người Việt Nam hồi đó ...". nhưng ở một khía cạnh khác. Thật là đáng thương cho họ vì những điều này: 1. Sau 30/4, họ bị người cộng sản cướp nhà và tài sản cuả họ, đẩy họ ra đường, đi lên vùng rừng sâu nước độc "Kinh Tế Mới" 2. Ba mẹ, anh chị em, họ hàng, bạn bè thân thuộc bị bắt bớ, giam cầm trong các nhà tù, trại tập trung khổng lồ "Học Tập Cải Tạo", sống trong xiềng xích, đoạ đầy. 3. Phần còn lại sống trong sự đe dọa, đàn áp, bắt bớ, giam cầm. Con cái của họ bị phân biệt đối xử, không được vào đại học, không kiếm được việc làm ở các cơ quan, công sở, nhà máy. 4. Ba mẹ, anh chị em, họ hàng, bạn bè thân thuộc của những người này cho dù đã chết, cộng sản vẫn không để họ iên, mồ mả của họ bị đào xới, quật lên "Giải Toả, Làm Đẹp, Mở Rộng Thành Phố". 5. Người may mắn vượt thoát khỏi cái địa ngục trần gian đó, đến được bến bờ bình an với tâm trạng đau đớn khi có người thân chết trên đường tìm tự do, mà bản thân của nhiều con người may mắn đó đã từng là nạn nhân của bạo lực, cướp bóc từ công an cho đến hải tặc. 6. Người không may mắn thì chết trên những con đường bộ khi băng rừng, chết trên biển vì bão, đắm tàu, đói khát, vì hải tặc. Chết vì tù đày, vì công an, chết trước khi nhìn thấy bờ tự do. 7. Những người may mắn này bắt đầu cuộc sống mới với hai bàn tay trắng ở các nước tự do trên thế giới. Họ đã thành công để tạo dựng cho họ và con cái họ một cuộc sống tốt đẹp, tư do và ấm no. Không những vậy, họ còn có thể dành dụm gởi tiền về VN giúp cho gia đình, bà con, bạn bè thân thuộc. Họ đã chịu đựng những lời chửi bỉ ổi nhất từ phía người cộng sản, nào là 'Tay Sai, Phản Quốc, Phản Động v.v..." Vậy mà giờ đây, do sức mạnh của hơn 2 tĩ đô la mà họ gởi về cho thân nhân họ trong mỗi năm, mà họ được gián cái nhản "Việt Kiều Yêu Nước, Khúc Ruột Ngàn Dặm" họ đang bị cộng sản dụ, lừa họ nữa. Tội họ quá... 8. Tội cho họ, vì nếu những người ra đi đó mà ở lại thì có phải bây giờ họ sướng hơn nhiều. Họ tuy bị lấy mất nhà gạch, nhưng bù lại đảng cấp cho nhà lá, ở vùng kinh tế mới để hưởng thú "Điền Viên", cùng lắm thì chỉ ở vĩa hè thôi, đầu đường xó chợ, màn trời chiếu đất, đêm nằm được ngắm cảnh trăng sao, biết đâu trong số những người đó sẽ trở thành những thi sĩ nổi tiếng. Tiếc quá... 9. Nếu mà ở lại thì người thân có chết trong trại "cải tạo" thì đã có đảng lo, đảng vùi xác bố, xác anh em họ trong rừng và không cho mang về chôn, cũng không cho biết chính xác ngày chết, thì họ đở tốn tiền ma chay, cúng kiến. Đi "Học Tập Cải Tạo" xướng thấy mồ, nên người ta có nói rằng: "Đeo còng số tám như đeo vàng năm chỉ, Mười năm tù như một giấc ngũ trưa" ..Xướng thiệt... 10. Nếu mà ở lại thì cần gì phải học, thi cử cho mệt, biết lo lót, liếm gót cấp trên chút xíu thì giờ nầy có thể có chút chức vụ, tha hồ mà hạch sách dân đen, tiền hối lộ bỏ túi, sống phong lưu. Tiếc quá... 11. Nếu mà ở lại thì bây giờ con cái của họ cũng lớn rồi, nhất là có con gái, cho nó xang làm dâu ở Đài Loan, Singapore, hay là bán sang Macau, Trung Quốc, Cambot v.v.. thì cũng được vài trăm đô mà không phải lo gì cả. Tất cả đã có đảng lo, khỏi phải tốn tiền cho tú bà và ma cô. Tệ lắm thì cũng kiếm được một chổ, ban ngày bán quán tối bán thân. Có nước nào trên thế giới nầy "tự do, ấm no" hơn nước ta không nhỉ ??? Uổng quá... Lúc trước người ta thường nói "Cây đèn đường mà có chân thì nó cũng bỏ đi." Đến bây giờ, ba mươi năm đã trôi qua, người Việt trong nước vẫn còn tìm đủ mọi cách để có thể thoát ra khỏi nước. Bán thân sang Đài Loan, Singapore, đi du lich, đi du học, đi lao động để rồi kiếm bằng mọi cách mà họ có thể làm được là đừng phải trở về. Tôi cảm thấy tội nghiệp cho cây đèn đường, đến bao giờ thì nó đào thoát được...? Lợi CẩuAnh Trần Vinh không biết rằng nhà nước CS ngăn cấm người Việt vượt biên, nhưng đã cho đóng tàu gỗ lớn để tổ chức bán chinh thức,thu vàng, đẩy hàng trăm ngàn người Việt gốc Hoa ra biển hay sao? Năm 1978 đã có mấy tàu đi bán chính thức của nhà nước bị quá tải chìm ngay tại bến Cát Lái, trước mặt một số người thân đưa tiễn, xác nạn nhân vớt lên phải chia ra tới mấy nhà thương quanh Sài Gòn, Gia định chờ thân nhân chôn cất, chuyện khó tin nhưng có thật đó anh. Dân Rạch Giá năm 1979, tuần nào cũng "đón tiếp" hàng trăm người Hoa tạm cư trong mấy trường tiểu học Hoa Kiều để chờ đi rất công khai, lên tàu có công an xét giấy, nhiều người Việt cũng tìm cách chạy chọt sang tên đổi họ để đi kiểu này cho bảo đảm đó anh. Chính vì nhà nước thu vàng rồi đẩy dân ra biển công khai và dã man như thế mà sau này nhiều nước mới đuổi dân vượt biển ra biển trở lại và chết thêm một số nữa. Cao ủy tị nạn LHQ đã phát hiện và lên án sự việc này, nếu anh cho đây là cao kiến của nhà nước thì tôi không dám cãi . Xin anh một chút lương tri nghĩ lại những điều phê phán với vong linh những người đã chết vì hai chữ TỰ DO. Nguyễn Kim, Adelaide, ÚcKhông biết ai nhục hơn ai. Khi xưa chúng tôi bị gắn cho cái tên phản quốc, chạy theo đế quốc. Nay thì được đảng và nhà nước cưng như gái còn son. Anh Trần Vinh biết tại sao không? là vì nhờ chúng tôi gởi về mỗi năm trên 4 tỉ USD. Nếu không có số tiền này thì có lẽ anh chắc còn ăn độn dài dài. Tran Vinh, Viet NamTôi thấy thật là đáng thương cho một bộ phận người Việt Nam hồi đó bị các thế lực bên ngoài chống VN dụ dỗ mà đã theo tiếng gọi của thức ăn Mỹ để làm mất thể diện của đất nước, vi phạm luật pháp VN và luật háp quốc tế, bỏ nước ra đi chết hàng trăm ngàn người chỉ để phục vụ cho chiến dịch tuyên truyền tâm lý chiến chống Việt Nam thời hậu chiến của những kẻ xâm lược ngoại bang thua trận tại VN. Những tấm bia tưởng niệm này cũng là những hồi chuông cảnh tỉnh cho những ai còn nằm mơ vào mấy cái danh hiệu hão huyền "công dân nước Mỹ" mà các thế lực thực dân hay giơ ra dụ dỗ những người ít học, thiếu hiểu biết chống lại Tổ quốc, phục vụ cho việc tuyên truyền tâm lý chiến của họ. Nhà nước VN cũng nên dùng những cái bia kỷ niệm ô nhục này mà cảnh tỉnh một số phần tử chống phá tại tây Nguyên ngày nay. | summarize: Tham gia chuyến đi có gần 150 người, trước kia là thuyền nhân, nay đ̣ịnh cư ở Mỹ, Canada, Anh, Pháp và Úc. Trong buổi lễ hoa đăng hàng trăm ngọn nến lung linh không đủ sức thắp sáng bãi biển Merang vào một đêm không trăng. Nhưng tiếng kinh mỏ vang vọng theo gió, lan tỏa khắp nơi, chắc phải ra tới hòn đảo Bidong xa xa ngoài kia, như muốn nhắn nhủ với những người đã nằm lại trên đảo rằng chúng tôi đang về thăm các bạn đây… Nhìn thoáng Bidong thật đẹp, cây cối um tùm xanh ngát, nước biển trong có thể nhìn thấy đáy. Nhưng nơi đây đã cưu mang 252.390 thuyền nhân trong khoảng từ 1975-1990. Theo số liệu của Malaysia - 4.535 em bé chào đời trên đảo, và 433 người đã vĩnh viễn nằm lại ở đây. Hầu hết những dãy nhà trên đảo nay đã bị cây che phủ. Cảnh vật thật tiêu điều. Chùa, nhà thờ vẫ̉n còn đó nhưng đã dột nát, không thấy tượng Chúa, còn tượng Phật thì đều bị mất đầu. Chính quyền địa phương đã đón tiếp đoàn thật nồng hậu, họ làm tiệc thật linh đình để khoản đãi các cựu thuyền nhân. Ông Dato Haji Mohamad Awang Tera, Chủ tịch Ủy ban Phát triển Công nghiệp và Du lịch tiểu bang Terrengganu nói rằng Bidong đã mang một ý nghĩa lịch sử trên thế giới. Trong chuyến đi này các cựu thuyền nhân cũng đã ghé các nghĩa trang có chôn người Việt để thắp nén hương, để sửa lại những tấm bia đã bị xiêu vẹo theo thời gian. Ông Alcoh Wong Yahow, một người Mã Lai gốc Hoa, cho biết ngày 23/11/1978 họ đã chôn 137 thuyền nhân đi trên cùng một chiếc tàu. "Nhưng vì chỉ xin được một miếng đất nhỏ cho nên phải chôn 3 lớp chồng lên nhau," vị ân nhân của người Việt tị nạn bùi ngùi kể lại. Phải nói chuyến đi Về bến tự do Bidong-Galang không thể thành hiện thực nếu không có ông Trần Đông, giám đốc Văn khố thuyền nhân Việt Nam, tổ chức chuyên sưu tầm các tư liệu về thuyền nhân. Vượt biên năm 1989 và đến trại Bidong, chỉ hai tuần trước khi trại đóng cửa, ông Trần Đông hiện đang định cư ở Úc, "Thế hệ này không làm thì các thế hệ sau sẽ không biết về những gì đã xảy ra cho các thuyền nhân Việt Nam." ------------------------------------------------------------------------------------------- Thiên Trần, NYXin chào BBC và các bạn ở diễn đàn này: Xin đốt một nén hương cầu cho linh hồn những người đã bỏ mình trên đường tìm tự do... Tôi hy vọng là không phải chỉ có những bia tưởng niệm những người không may mắn trên đường tìm tự do và tri ân những người giúp đỡ ở các trại tị nạn thôi, mà sẽ có những bia tượng ở hải ngoại nữa, nơi mà người Việt cư ngụ, để nhắc nhớ cho thế hệ mai sau của người Việt. Tôi đồng ý với anh Vinh ở những điều mà anh ta viết " Tôi thấy thật là đáng thương cho một bộ phận người Việt Nam hồi đó ...". nhưng ở một khía cạnh khác. Thật là đáng thương cho họ vì những điều này: 1. Sau 30/4, họ bị người cộng sản cướp nhà và tài sản cuả họ, đẩy họ ra đường, đi lên vùng rừng sâu nước độc "Kinh Tế Mới" 2. Ba mẹ, anh chị em, họ hàng, bạn bè thân thuộc bị bắt bớ, giam cầm trong các nhà tù, trại tập trung khổng lồ "Học Tập Cải Tạo", sống trong xiềng xích, đoạ đầy. 3. Phần còn lại sống trong sự đe dọa, đàn áp, bắt bớ, giam cầm. Con cái của họ bị phân biệt đối xử, không được vào đại học, không kiếm được việc làm ở các cơ quan, công sở, nhà máy. 4. Ba mẹ, anh chị em, họ hàng, bạn bè thân thuộc của những người này cho dù đã chết, cộng sản vẫn không để họ iên, mồ mả của họ bị đào xới, quật lên "Giải Toả, Làm Đẹp, Mở Rộng Thành Phố". 5. Người may mắn vượt thoát khỏi cái địa ngục trần gian đó, đến được bến bờ bình an với tâm trạng đau đớn khi có người thân chết trên đường tìm tự do, mà bản thân của nhiều con người may mắn đó đã từng là nạn nhân của bạo lực, cướp bóc từ công an cho đến hải tặc. 6. Người không may mắn thì chết trên những con đường bộ khi băng rừng, chết trên biển vì bão, đắm tàu, đói khát, vì hải tặc. Chết vì tù đày, vì công an, chết trước khi nhìn thấy bờ tự do. 7. Những người may mắn này bắt đầu cuộc sống mới với hai bàn tay trắng ở các nước tự do trên thế giới. Họ đã thành công để tạo dựng cho họ và con cái họ một cuộc sống tốt đẹp, tư do và ấm no. Không những vậy, họ còn có thể dành dụm gởi tiền về VN giúp cho gia đình, bà con, bạn bè thân thuộc. Họ đã chịu đựng những lời chửi bỉ ổi nhất từ phía người cộng sản, nào là 'Tay Sai, Phản Quốc, Phản Động v.v..." Vậy mà giờ đây, do sức mạnh của hơn 2 tĩ đô la mà họ gởi về cho thân nhân họ trong mỗi năm, mà họ được gián cái nhản "Việt Kiều Yêu Nước, Khúc Ruột Ngàn Dặm" họ đang bị cộng sản dụ, lừa họ nữa. Tội họ quá... 8. Tội cho họ, vì nếu những người ra đi đó mà ở lại thì có phải bây giờ họ sướng hơn nhiều. Họ tuy bị lấy mất nhà gạch, nhưng bù lại đảng cấp cho nhà lá, ở vùng kinh tế mới để hưởng thú "Điền Viên", cùng lắm thì chỉ ở vĩa hè thôi, đầu đường xó chợ, màn trời chiếu đất, đêm nằm được ngắm cảnh trăng sao, biết đâu trong số những người đó sẽ trở thành những thi sĩ nổi tiếng. Tiếc quá... 9. Nếu mà ở lại thì người thân có chết trong trại "cải tạo" thì đã có đảng lo, đảng vùi xác bố, xác anh em họ trong rừng và không cho mang về chôn, cũng không cho biết chính xác ngày chết, thì họ đở tốn tiền ma chay, cúng kiến. Đi "Học Tập Cải Tạo" xướng thấy mồ, nên người ta có nói rằng: "Đeo còng số tám như đeo vàng năm chỉ, Mười năm tù như một giấc ngũ trưa" ..Xướng thiệt... 10. Nếu mà ở lại thì cần gì phải học, thi cử cho mệt, biết lo lót, liếm gót cấp trên chút xíu thì giờ nầy có thể có chút chức vụ, tha hồ mà hạch sách dân đen, tiền hối lộ bỏ túi, sống phong lưu. Tiếc quá... 11. Nếu mà ở lại thì bây giờ con cái của họ cũng lớn rồi, nhất là có con gái, cho nó xang làm dâu ở Đài Loan, Singapore, hay là bán sang Macau, Trung Quốc, Cambot v.v.. thì cũng được vài trăm đô mà không phải lo gì cả. Tất cả đã có đảng lo, khỏi phải tốn tiền cho tú bà và ma cô. Tệ lắm thì cũng kiếm được một chổ, ban ngày bán quán tối bán thân. Có nước nào trên thế giới nầy "tự do, ấm no" hơn nước ta không nhỉ ??? Uổng quá... Lúc trước người ta thường nói "Cây đèn đường mà có chân thì nó cũng bỏ đi." Đến bây giờ, ba mươi năm đã trôi qua, người Việt trong nước vẫn còn tìm đủ mọi cách để có thể thoát ra khỏi nước. Bán thân sang Đài Loan, Singapore, đi du lich, đi du học, đi lao động để rồi kiếm bằng mọi cách mà họ có thể làm được là đừng phải trở về. Tôi cảm thấy tội nghiệp cho cây đèn đường, đến bao giờ thì nó đào thoát được...? Lợi CẩuAnh Trần Vinh không biết rằng nhà nước CS ngăn cấm người Việt vượt biên, nhưng đã cho đóng tàu gỗ lớn để tổ chức bán chinh thức,thu vàng, đẩy hàng trăm ngàn người Việt gốc Hoa ra biển hay sao? Năm 1978 đã có mấy tàu đi bán chính thức của nhà nước bị quá tải chìm ngay tại bến Cát Lái, trước mặt một số người thân đưa tiễn, xác nạn nhân vớt lên phải chia ra tới mấy nhà thương quanh Sài Gòn, Gia định chờ thân nhân chôn cất, chuyện khó tin nhưng có thật đó anh. Dân Rạch Giá năm 1979, tuần nào cũng "đón tiếp" hàng trăm người Hoa tạm cư trong mấy trường tiểu học Hoa Kiều để chờ đi rất công khai, lên tàu có công an xét giấy, nhiều người Việt cũng tìm cách chạy chọt sang tên đổi họ để đi kiểu này cho bảo đảm đó anh. Chính vì nhà nước thu vàng rồi đẩy dân ra biển công khai và dã man như thế mà sau này nhiều nước mới đuổi dân vượt biển ra biển trở lại và chết thêm một số nữa. Cao ủy tị nạn LHQ đã phát hiện và lên án sự việc này, nếu anh cho đây là cao kiến của nhà nước thì tôi không dám cãi . Xin anh một chút lương tri nghĩ lại những điều phê phán với vong linh những người đã chết vì hai chữ TỰ DO. Nguyễn Kim, Adelaide, ÚcKhông biết ai nhục hơn ai. Khi xưa chúng tôi bị gắn cho cái tên phản quốc, chạy theo đế quốc. Nay thì được đảng và nhà nước cưng như gái còn son. Anh Trần Vinh biết tại sao không? là vì nhờ chúng tôi gởi về mỗi năm trên 4 tỉ USD. Nếu không có số tiền này thì có lẽ anh chắc còn ăn độn dài dài. Tran Vinh, Viet NamTôi thấy thật là đáng thương cho một bộ phận người Việt Nam hồi đó bị các thế lực bên ngoài chống VN dụ dỗ mà đã theo tiếng gọi của thức ăn Mỹ để làm mất thể diện của đất nước, vi phạm luật pháp VN và luật háp quốc tế, bỏ nước ra đi chết hàng trăm ngàn người chỉ để phục vụ cho chiến dịch tuyên truyền tâm lý chiến chống Việt Nam thời hậu chiến của những kẻ xâm lược ngoại bang thua trận tại VN. Những tấm bia tưởng niệm này cũng là những hồi chuông cảnh tỉnh cho những ai còn nằm mơ vào mấy cái danh hiệu hão huyền "công dân nước Mỹ" mà các thế lực thực dân hay giơ ra dụ dỗ những người ít học, thiếu hiểu biết chống lại Tổ quốc, phục vụ cho việc tuyên truyền tâm lý chiến của họ. Nhà nước VN cũng nên dùng những cái bia kỷ niệm ô nhục này mà cảnh tỉnh một số phần tử chống phá tại tây Nguyên ngày nay. | [
108,
287,
285,
161,
2809,
165,
2023,
184,
107,
1584,
3454,
280,
103,
965,
1387,
106,
5426,
1890,
275,
4385,
4363,
17330,
867,
449,
968,
3768,
1222,
711,
105,
4025,
298,
2980,
2865,
1414,
687,
201,
1049,
2421,
108,
231,
10086,
4899,
1557,
110,
620,
2083,
20168,
962,
611,
1595,
2893,
7153,
4582,
138,
172,
1370,
110,
5503,
112,
311,
1575,
236,
2456,
2428,
584,
181,
12416,
1253,
1919,
5419,
328,
103,
2638,
139,
124,
839,
2109,
541,
21077,
797,
797,
351,
3600,
128,
1190,
15420,
7345,
405,
479,
280,
115,
3028,
153,
159,
541,
641,
174,
141,
167,
466,
582,
109,
230,
248,
599,
2351,
4474,
21077,
1721,
3860,
1003,
16665,
108,
431,
320,
717,
320,
1822,
24239,
103,
507,
2893,
113,
107,
671,
485,
1146,
3093,
112,
311,
328,
248,
115,
13412,
518,
1998,
7998,
8228,
2966,
5426,
157,
113,
545,
563,
2542,
686,
19706,
112,
520,
721,
1373,
104,
1780,
233,
108,
24353,
7188,
640,
1353,
1835,
2842,
159,
4906,
105,
1147,
8629,
280,
115,
2788,
6149,
3028,
153,
449,
1333,
15871,
2396,
479,
4530,
152,
159,
541,
275,
115,
133,
1003,
1800,
2463,
1468,
1424,
1721,
464,
999,
112,
7238,
103,
152,
4483,
18550,
6192,
231,
177,
150,
170,
115,
2509,
12627,
9089,
110,
1146,
2819,
14038,
177,
2819,
3587,
143,
1821,
133,
2126,
7561,
448,
851,
439,
412,
115,
1340,
1297,
526,
1721,
2852,
6957,
10596,
154,
140,
7163,
1721,
1557,
539,
570,
886,
115,
176,
109,
2387,
5426,
1876,
208,
17749,
674,
3852,
5093,
12123,
1644,
21215,
1576,
20873,
483,
492,
1053,
504,
1327,
1782,
487,
1377,
105,
2248,
478,
4002,
842,
1576,
15493,
515,
5843,
431,
123,
641,
21077,
115,
518,
172,
108,
232,
404,
478,
1686,
159,
868,
3601,
298,
2023,
184,
126,
109,
2387,
5426,
157,
127,
115,
3961,
109,
404,
509,
107,
3031,
280,
243,
570,
20168,
962,
5408,
5924,
570,
5506,
153,
479,
6926,
2515,
115,
133,
18048,
16291,
181,
1111,
3514,
208,
2925,
3552,
772,
4543,
7112,
772,
6814,
103,
172,
280,
2724,
2155,
3848,
254,
103,
114,
1060,
191,
15478,
15925,
154,
115,
3031,
15804,
5426,
157,
184,
159,
264,
172,
2994,
7094,
1960,
171,
163,
676,
363,
172,
14983,
1605,
750,
114,
237,
139,
3031,
1096,
4788,
4649,
227,
527,
519,
297,
108,
2425,
157,
104,
280,
243,
2079,
627,
2195,
176,
9778,
1899,
1409,
2201,
123,
2023,
184,
1421,
3561,
16507,
1180,
180,
21077,
12862,
8523,
515,
110,
671,
164,
493,
1220,
1592,
110,
107,
118,
2263,
1921,
850,
2760,
551,
19767,
5426,
157,
243,
578,
1453,
853,
649,
4524,
4301,
109,
276,
1373,
466,
5426,
1876,
1421,
3448,
7408,
332,
749,
147,
4099,
105,
792,
1322,
21077,
103,
163,
196,
1881,
965,
129,
1322,
609,
14048,
118,
2263,
510,
493,
167,
190,
867,
449,
2717,
189,
10047,
732,
126,
110,
140,
143,
109,
868,
732,
187,
134,
110,
1060,
466,
479,
218,
115,
488,
124,
114,
109,
5426,
157,
243,
3718,
108,
10970,
1945,
1945,
1945,
1945,
1945,
1636,
11823,
11918,
3432,
1835,
378,
105,
109,
230,
108,
121,
407,
685,
4418,
1833,
2153,
116,
5408,
1517,
352,
114,
1557,
2576,
120,
111,
115,
306,
267,
159,
361,
370,
222,
180,
599,
388,
861,
584,
106,
110,
139,
163,
107,
120,
2515,
597,
1196,
120,
111,
110,
1436,
2403,
159,
361,
370,
222,
180,
105,
1129,
108,
2425,
120,
111,
422,
1535,
108,
121,
109,
1322,
2079,
627,
1839,
145,
134,
107,
120,
2515,
706,
108,
121,
767,
470,
1316,
328,
145,
111,
131,
867,
4219,
103,
130,
982,
1057,
114,
175,
300,
2448,
187,
104,
111,
131,
112,
388,
210,
108,
232,
119,
365,
2191,
108,
121,
120,
179,
145,
365,
169,
508,
189,
388,
203,
610,
106,
549,
432,
114,
116,
317,
1392,
111,
131,
132,
496,
150,
1804,
340,
170,
108,
121,
116,
482,
409,
810,
911,
1961,
106,
549,
432,
114,
154,
171,
120,
179,
4418,
3231,
759,
4311,
103,
154,
133,
111,
490,
262,
1966,
152,
105,
326,
262,
3461,
2846,
1934,
922,
154,
124,
4076,
184,
227,
501,
1770,
993,
142,
557,
11627,
4471,
2392,
207,
3277,
679,
4425,
365,
1304,
3998,
154,
201,
103,
230,
1674,
481,
624,
133,
290,
9700,
1090,
898,
113,
109,
152,
3573,
1322,
495,
396,
1033,
515,
1892,
2291,
376,
1391,
4094,
6161,
646,
307,
113,
16946,
3318,
103,
19431,
858,
112,
3635,
2339,
177,
153,
307,
113,
144,
1011,
7837,
685,
516,
103,
290,
9700,
1090,
898,
112,
1528,
292,
104,
154,
133,
613,
575,
195,
528,
103,
110,
117,
138,
273,
1732,
110,
986,
117,
156,
140,
108,
121,
109,
225,
146,
103,
135,
633,
103,
152,
7628,
4396,
679,
4425,
365,
1304,
3998,
154,
201,
103,
230,
1674,
481,
624,
104,
120,
111,
126,
114,
428,
115,
3576,
490,
262,
244,
110,
130,
154,
108,
17976,
103,
3456,
12175,
104,
154,
133,
1328,
15007,
103,
6817,
227,
189,
8700,
5136,
2846,
103,
2110,
20083,
103,
5090,
25734,
994,
5444,
340,
5286,
606,
1436,
2403,
1064,
1415,
574,
292,
439,
5824,
2323,
390,
397,
155,
117,
4066,
1777,
342,
305,
119,
315,
612,
1187,
4039,
129,
107,
111,
481,
654,
159,
361,
370,
222,
2350,
145,
288,
481,
104,
158,
219,
111,
1436,
2403,
150,
115,
434,
106,
627,
157,
104,
854,
2541,
1966,
3025,
148,
135,
305,
114,
155,
767,
18143,
5633,
606,
110,
1436,
2403,
143,
654,
159,
120,
219,
361,
317,
129,
1325,
6638,
654,
159,
657,
171,
11436,
5615,
540,
103,
2003,
2623,
103,
171,
767,
18143,
11365,
171,
717,
16742,
171,
135,
305,
103,
654,
226,
129,
485,
203,
1777,
222,
3734,
5855,
564,
111,
1436,
2403,
126,
290,
178,
204,
307,
239,
119,
196,
746,
600,
1714,
108,
121,
109,
142,
222,
180,
159,
175,
1326,
719,
115,
164,
135,
130,
394,
636,
114,
154,
105,
219,
292,
154,
116,
204,
307,
514,
3860,
276,
180,
105,
2404,
17142,
724,
120,
934,
154,
177,
107,
136,
1031,
11652,
3792,
379,
125,
312,
422,
114,
165,
2806,
263,
219,
103,
230,
1674,
481,
624,
112,
719,
115,
668,
2686,
120,
366,
3163,
6336,
108,
9904,
202,
148,
505,
111,
490,
2070,
224,
106,
6757,
6948,
5126,
103,
3080,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
151,
1881,
253,
1096,
147,
4798,
1453,
853,
2209,
2822,
449,
1219,
343,
106,
551,
19767,
5426,
157,
243,
578,
115,
1453,
853,
2023,
184,
466,
153,
1322,
2079,
627,
21077,
449,
3566,
105,
11227,
449,
5468,
1
] |
vietnam-51160688 | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-51160688 | Đồng Tâm: "Tiếp tục bị bao vây, cô lập và lùng sục" | Người dân xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội tiếp tục đang sống trong không khí 'căng thẳng bao trùm', 'hoang mang', với việc tiếp tục diễn ra 'bao vây, cô lập' địa bàn này, bên cạnh các vụ 'lùng sục', 'triệu tập' người dân 'có đe dọa' diễn ra, một số nhà hoạt động và quan sát từ Việt Nam dẫn lời người dân nói với BBC hôm thứ Bảy. | Ông Lê Đình Kình, 84 tuổi, là cựu lãnh đạo đảng và chính quyền xã, đã thiệt mạng trong cuộc 'tập kích, bố ráp' hôm 09/01/2020 của chính quyền và cảnh sát vào thôn Hoành và xã Đồng Tâm "Chưa rõ có bắt thêm không, nhưng triệu tập và lùng sục chắc chắn là có... Có triệu tập và đe doa, người dân nói vậy," nhà hoạt động Trịnh Bá Tư nói với BBC News Tiếng Việt hôm 18/01/2020. "Tin này nhận được sáng nay, người dân không nói gì về Tết nhất cả, không khí khủng bố bao trùm, người dân bị triệu tập, đe dọa. "Tập kích Đồng Tâm" qua lời kể của Trịnh Bá Phương TS. Hà Hoàng Hợp: 'Công luận đang đặt ra hàng nghìn câu hỏi' Đồng Tâm: Thêm video về ông Kình trong lúc có kêu gọi tẩy chay VCB Bàn Tròn Thứ Năm về biến cố Đồng Tâm và hướng giải quyết "An ninh bố trí khắp xã, ngồi kín các ngã tư, các quán xá, không rõ họ thuộc bộ phận nào, họ mặc thường phục. "Người dân không dám nói công khai họ đã bị đe dọa cụ thể ra sao vì sợ bị truy ra danh tính, sợ bị lộ. "Điện thoại và mạng internet đã được cấp lại," nhà hoạt động này cho biết thêm. Trước đó, hôm 17/01, từ Dương Nội, Hà Đông, Hà Nội, ông Trịnh Bá Phương, một nhà hoạt động xã hội khác trong phong trào 'dân oan và khiếu kiện đất đai', nói với BBC: "Công an vẫn đang truy bức rất là gắt gao, nhiều người lại bị bắt tiếp nữa, chứ không phải chỉ là giới hạn số người bắt như hôm đầu (09/01) đâu. Họ vẫn truy bức đến mức hầu như không thể liên lạc với ai ở Đồng Tâm. "Người dân nói là cảnh sát cơ động vẫn phong tỏa các chốt ở ngoài làng và cho đi tìm, lùng sục từng nhà để tìm những người được cho là lãnh đạo người dân Đồng Tâm để bắt, chủ yếu là bắt những người trong tổ Đồng Thuận. "Chiến dịch bổ sung diễn ra ngay sau khi trả xác cho cụ Kình xong thì bắt đầu là họ đưa quân vào làng để bắt, mấy hôm nay họ đi truy bức, hiện tại không thể thống kê là có bao nhiêu người bị bắt, chính người dân làng ở đấy cũng không thể thống kê là những ai bị bắt. "Một số người đã phải rời bỏ địa phương, nên họ cũng không biết có những ai đi rời khỏi địa phương, hay là có những ai đã bị bắt rồi. Tình hình hiện tại thì người dân Đồng Tâm đang rất là hoang mang. "Thực sự là họ đang phải đối mặt với một sự đàn áp bạo lực đến từ phía nhà cầm quyền Hà Nội, cho nên sự hoang mang và sự lo lắng cao độ đang khiến cho người dân Đồng Tâm đang rất là mệt mỏi và thiếu niềm tin vào công lý... "Công an liên tục triệu tập người dân lên đồn, người dân cho biết là công an đang sử dụng những biện pháp đó là đe dọa, và mục tiêu trong việc đe dọa đó là không được nhận tiền, rồi không được liên lạc với bên ngoài. "Điện thoại thì bị phá sóng, những nhà có sử dụng mạng wifi sau hôm 09/01 thì vẫn có thể vào mạng được, cho đến tận bây giờ vẫn có thể vào mạng và nghe điện thoại bình thường, thế nhưng mà sự theo dõi và giám sát của an ninh, mật vụ ở mức độ rất là gắt gao..." BBC News Tiếng Việt chưa có điều kiện kiểm chứng được hết các thông tin và phản ánh trên và đang tiếp tục cố gắng tìm hiểu thêm các thông tin, diễn biến có liên quan. Mất đất sẽ vô vọng? Cảnh sát cơ động và các lực lượng vũ trang được cho là có những thời điểm hiện diện đông đảo ở thôn Hoành, xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội Hôm thứ Sáu, 17/01, một nhà hoạt động xã hội khác, kỹ sư Lã Việt Dũng đưa ra đánh giá với BBC về tình hình tương lai gần và tới đây với người dân Đồng Tâm và xã này: Đồng Tâm: 'Chính quyền sai về phương pháp dẫn đến án mạng' Tài khoản quyên tiền phúng điếu cụ Kình 'bị phong tỏa' EU và dân biểu Úc quan ngại 'vi phạm nhân quyền' ở Đồng Tâm 'Thú tội trên truyền hình' là 'ép cung', 'vi phạm pháp luật' Việt Nam: Ngòi nổ bạo động từ khiếu kiện đất đai "Thứ nhất, khi họ đàn áp như vậy, thì đất của người Đồng Tâm họ đã cưỡng chế được hết rồi. "Và tôi cho rằng sắp tới có thể rất nhanh thôi, họ sẽ xây kín lại vùng đất đó, kể cả vùng 59 ha mà người dân Đồng Tâm đang đấu tranh để đòi. "Thứ hai là chính quyền sẽ tiếp tục khởi tố vụ án và họ sẽ gây sức ép rất lớn đến gia đình nhà ông Lê Đình Kình, để tìm mọi cách khuất phục từ vợ cụ Kình, tới những người con, người cháu, để họ dập tắt được hoàn toàn ngọn lửa đấu tranh của Đồng Tâm... "Về người Đồng Tâm, thực sự là sẽ rất khó nói, khi mà đã mất đất họ sẽ trở nên rất là đáng thương. Chúng tôi đã có nhiều hoạt động hỗ trợ người dân oan thời gian gần đây. "Khi mà họ còn có đất đai, họ còn có tài sản, thì họ còn làm ra được hoa màu, còn có thu nhập để họ tiếp tục đấu tranh. "Còn khi mà họ đã mất tất cả rồi, thì cuộc khiếu kiện của họ sẽ gần như là vô vọng, bởi vì là họ không còn tài sản nữa, họ phải lang thang, phải trông đợi vào sự giúp đỡ của cộng đồng để họ đấu tranh. "Và thực sự mà nói là khi đã mất đất rồi, thì khiếu kiện ở Việt Nam gần như chưa có một vụ nào thành công. "Tôi nghĩ rằng, về mặt người Đồng Tâm, không biết rằng họ có tiếp tục cuộc đấu tranh theo kiểu gọi là pháp lý với chính quyền nữa hay không, cái đó cũng phụ thuộc vào họ thôi." 'Tội phạm' hay 'anh hùng'? Một lễ tưởng niệm ông Lê Đình Kình tại Paris, Pháp, tháng 01/2020 Truyền thông Việt Nam các tuần đầu tiên của năm 2020 được cho là đã bị phủ bóng đen bởi tác động và hệ quả được cảm nhận trên dư luận của xã hội và cộng đồng Việt Nam trong và ngoài nước sau vụ bố ráp, tập kích bất ngờ trong đêm tối, rạng sáng ngày 09/1 vào xã Đồng Tâm. Phẩm cách Việt Nam và vụ việc Đồng Tâm Đồng Tâm: Việt Nam có biến thảm họa thành cơ hội? Đồng Tâm: Quốc hội và các ĐBQH 'chưa làm tròn vai trò' Báo chí và truyền thông nhà nước dẫn các nguồn của giới chức chính quyền và Bộ Công an đưa tin cho hay một trong những người bị thiệt mạng trong vụ tập kích, ông Lê Đình Kình, cựu lãnh đạo đảng và chính quyền xã Đồng Tâm, đã bị 'tiêu diệt' trong lúc trên tay có 'cầm lựu đạn' và vẫn 'nắm lựu đạn trong tay' khi đã bị hạ sát. Truyền thông nhà nước cũng dẫn nguồn từ Bộ Công an cho rằng những người chống đối chính quyền ở Đồng Tâm trong vụ việc đã 'nhận tiền và chịu sự chỉ đạo' của một số tổ chức bị nhà nước và chính quyền cáo buộc là 'phản động, khủng bố'. Cá nhân ông Lê Đình Kình, 84 tuổi, khi thiệt mạng, với nhiều dấu vết trên cơ thể dường như gợi ý rằng ông đã bị hạ sát bằng một mức độ và lực lượng sử dụng vũ lực rất cao, được cho là người lãnh đạo nhóm 'chống đối' này mà nhiều người sau vụ bố ráp đã bị bắt và khởi tố bị can như những tội phạm vi phạm luật hình sự của nhà nước. Bình luận về ông Lê Đình Kình, một số nhà hoạt động trong dịp này, sau cái chết của ông, nêu quan điểm: "Phía nhà nước coi ông Lê Đình Kình là một tội phạm, truyền thông của nhà nước thay mặt Tòa Án kết tội ông Lê Đình Kình," nhà hoạt động Trịnh Bá Tư nói với BBC từ Hà Nội. "Tuy nhiên trong lòng nhân dân, thì người dân lại coi ông Lê Đình Kình là một tấm gương sáng. "Ông Lê Đình Kình là một người nông dân anh hùng đã dám đứng lên để chống lại lực lượng quan chức tham nhũng." Từ Hà Nội, hôm 17/01, kỹ sư Nguyễn Lân Thắng, một nhà hoạt động và quan sát xã hội dân sự nêu quan điểm với BBC: "Về quan điểm cá nhân của tôi, ông Lê Đình Kình có thể được coi là một anh hùng dân tộc, dĩ nhiên trong giai đoạn hiện nay, những công việc mà ông Kình đã làm để bảo vệ nhân dân, nhưng mà nó lại đối nghịch với lợi ích của nhà nước. "Cho nên chính vì sự đối nghịch của ông Lê Đình Kình đối với quan điểm của nhà nước như vậy, nên sẽ không có một hệ thống truyền thông chính thống nào dám vinh danh hay là dám công nhận khí tiết anh hùng, cũng như là những việc làm của ông Kình. "Tuy vậy thì hơn 90 triệu dân, thì cũng có rất nhiều người, tôi nói không phải là tất cả, nhưng rất nhiều người, khi sự việc chấn động xảy ra, thì họ đã có một sự chú tâm theo dõi. "Và họ đánh giá rất là cao việc mà ông Kình đã xả thân để vì việc chung của làng, của xóm, của thôn và cũng là đại diện cho quyền và lợi ích hợp pháp của những người dân Việt Nam nói chung. "Sau này lịch sử sẽ soi xét lại sự việc này và tôi tin là hình ảnh của ông Lê Đình Kình sẽ là một điểm sáng chói trong việc hy sinh thân mình để bảo vệ lợi ích của người dân." 'Điều tra tư pháp độc lập?' Ông Lê Đình Công, con trai của ông Lê Đình Kình, một trong hàng chục người bị bắt hôm 09/01/2020, 'nhận tội' trên truyền hình của nhà nước VTV Hôm 15/01, Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp, nhà phân tích chính trị, nghiên cứu viên cao cấp khách mời của Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (Iseas-Singapore), chia sẻ góc nhìn với BBC về hậu vụ việc 09/1 ở Đồng Tâm: Ân xá Quốc tế: 'VN đàn áp người bàn về vụ Đồng Tâm trên Facebook' Đồng Tâm: Dư luận đặt câu hỏi về thông tin của Bộ Công an Đồng Tâm: Vì sao cần lực lượng đông đảo vào cuộc? Đồng Tâm: 'Bộ Chính trị và Quốc hội VN cần họp gấp' "Hiến pháp Việt Nam và các bộ luật nói riêng ở Việt Nam quy định rất rõ là khi xử lý các sự việc, các sự khác biệt, hoặc các tranh chấp, kể cả xung đột về lợi ích, thì nhất nhất phải đi theo nguyên tắc ôn hòa, phi bạo lực. "Thế nhưng ngược lại, ở đâu cũng thế thôi, người ta có những nguyên tắc khác và pháp luật quy định rất rõ rằng là một khi đã xảy ra bạo lực từ một phía, thì để chống lại bạo lực ấy, một phía khác có thể sử dụng bạo lực. "Một khi xảy ra bạo lực rồi thì sau khi chấm dứt chuyện đó, sau khi chuyện ấy đã xảy ra, đã hoàn thành, thì các cơ quan tư pháp phải tìm hiểu rõ rằng là cái đó nó có hợp pháp không? "Và nếu mà không hợp pháp, thì nó phạm pháp ở điểm nào? Và việc điều tra như thế phải là điều tra tư pháp độc lập... "Còn ở Việt Nam, người ta cũng mong là phải có chuyện này, người ta phải có tư pháp độc lập và nó là nhằm vào việc không phải là để bảo vệ pháp luật, mà nó nhằm vào việc tìm ra sự thật và bảo vệ công lý. "Ở quốc tế, ở bên ngoài và ở đâu cũng thế thôi, nhìn thấy một chuyện mà xảy ra chết chóc, người ta đều rất là ngại. Ví dụ như ở một nước A, nước B, bỗng nhiên có người xả súng vào trường học, hay là xả súng vào đám đông chẳng hạn, người ta sẽ rất là ngại và người ta phải tìm hiểu đến cùng bản chất. "Thì cùng một thái độ như thế, đối với trường hợp của vụ Đồng Tâm này, không những là người ở trong nước, mà đặc biệt là người ở trong nước, cũng như là người ở bên ngoài, người ta đều có một nguyện vọng. "Và thực chất nguyện vọng ấy đối với người trong nước là một yêu cầu chính đáng nhất, là phải điều tra để làm rõ bản chất, sự kiện của vụ việc này, đấy là cái nguyện vọng cao nhất của người Việt Nam ở trong nước. "Còn ở bên ngoài người ta có nguyện vọng y hệt, ở Việt Nam nguyện vọng ấy là một yêu cầu, chứ không phải là một cái gì khác cả." 'Cái chết rất thương tâm' Mô hình giải quyết xung đột về đất đai hiện nay ở Việt Nam như trong vụ Đồng Tâm là 'không ổn', theo cựu Đại biểu Quốc hội, TS. Phạm Thị Loan Cũng hôm 15/01, cựu Đại biểu Quốc hội Việt Nam, khóa 12, đại diện cho Hà Nội, Tiến sỹ Phạm Thị Loan bày tỏ quan điểm với BBC về vụ Đồng Tâm và cái chết của ông Lê Đình Kình, bà nói: "Đi sâu vào chi tiết thì tôi không đi vào, nhưng nếu nó ôn hòa hơn thì sẽ tốt cho cả hai bên, còn tất nhiên là người ta (người dân) bị đặt vào tình huống, có thể người ta bức bách, đường cùng, người ta phải đưa cả thân mạng để người ta đánh đổi, thì cách đấy cũng là một cách quá giới hạn." "Cách đấy là một cách quá giới hạn cho cả hai phía. "Nếu mà nó ôn hòa hơn, hoặc là cách đối đáp nhẹ nhàng hơn, hoặc là cũng kiên quyết, nhưng mà phải có một cách gì đấy đỡ gây ra chuyện hai bên đối xử với nhau như vậy. "Cái chết của ông Lê Đình Kình, theo như trên mạng xã hội đưa tin, thì rất là thương tâm, môt cụ già 84 tuổi mà rơi vào thảm cảnh như thế, thực sự tôi thấy rất là thương tâm, tôi cũng đã xem video mà người ta đưa trên mạng, tôi không thể tưởng tượng được nó lại xảy ra như vây. "Và việc mà bây giờ hai bên nói, thì cái đó thực ra là một người dân, tôi cũng phải lắng nghe, nhưng mà tôi chưa thực sự tin bên nào cả, tôi chưa thực sự tin hoàn toàn, bởi vì những thông tin đưa ra còn rất là mập mờ. "Còn đối với phía người dân, thì bây giờ người ta đang rơi vào một cảnh ngộ như vậy, kể cả những lời người ta thú nhận hay những lời người ta giải bày, thì cái thực sự là ở chỗ nào, cái mấu chốt, bản chất ở đâu, cái đấy còn phải có rất nhiều điểm cần phải soi sáng. "Còn nếu cứ theo như truyền thông đưa ra mà để nói rằng hiện nay dân thú nhận như thế này, rồi tất cả đổ hết cho ông Kình thì tôi không tâm phục, khẩu phục. "Còn những cái mà thông tin đưa ra chính thống, tôi cũng không tâm phục, khẩu phục. Đấy là ý kiến riêng của tôi như vậy." 'Diễn ra suốt nhiều năm' Ông Lê Đình Kình, cựu bí thư xã Đồng Tâm, cựu chiến binh, đảng viên đảng Cộng sản với 60 năm tuổi đảng, người thiệt mạng trong biến cố hôm 09/01/2020 ở xã này, bị nhà nước coi là đối tượng 'chống đối chính sách của đảng và nhà nước' Sự việc tranh chấp và khiếu kiện đất đai của người dân ở xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội diễn ra trong suốt nhiều năm. Sự việc có những diễn biến thăng trầm qua thời gian, trong đó nóng lên vào tháng Tư năm 2017, với biến cố ở Thôn Hoành khi người dân để đánh đổi lại việc ông Lê Đình Kình và một số người khác bị bắt, ông Kình cáo buộc bị 'đánh gẫy chân', đã bắt giữ làm con tin hàng chục cán bộ, chiến sỹ cảnh sát của chính quyền xâm nhập địa bàn. Chính quyền sau đó có sự nhượng bộ, với cảm kết của lãnh đạo Ủy ban Nhân dân Thành phố Hà Nội trước sự chứng kiến của Đại biểu Quốc hội, cũng như luật sư, hai bên trao trả nhau những người bị bắt, bị giữ. Diễn biến ngày 09/01/2020 xảy ra đột ngột, gây tranh cãi, làm xôn xao dư luận và cho rằng đây có thể là một vụ việc sử dụng bạo lực vượt quá giới hạn từ cả hai phía. Một thông cáo hôm 17/01/2020 trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Công an Việt Nam liên quan vụ Đồng Tâm Trong khi nhà nước và chính quyền, thông qua truyền thông, báo chí chính thống, cáo buộc những người chống đối đã vi phạm luật pháp nghiêm trọng, chống người thi hành công vụ, chống đói chính sách của đảng và nhà nước, nhận tiền, hỗ trợ và sự chỉ đạo của các tổ chức, cá nhân phản động, khủng bố hải ngoại, nhiều ý kiến trong công luận cho rằng cần xem xét lại cách thức hành xử của chính quyền, công an, việc ra quyết định từ phía hành pháp trong vụ này. Trong số các ý kiến, đã có đề nghị Quốc hội Việt Nam mở điều tra độc lập, cũng như Việt Nam cần tiến hành điều tra tư pháp độc lập về vụ việc. Trên bình diện quốc tế, dân biểu và nhiều tổ chức quốc tế, nước ngoài, kể cả phi chính phủ từ châu Âu, Úc châu và một số quốc gia phương Tây đã lên tiếng quan ngại hoặc phản đối, lên án vụ bố ráp và tấn công với hàng ngàn binh sỹ cảnh sát và các lực lượng vũ trang tham gia hôm 09/01. Về phía chính quyền và ngành Công An, đã có các thông báo khởi tố vụ án, khởi tố bị can với những người được cho là thuộc thành phần chống chính quyền, chống đối, hàng chục người đã bị bắt, sau khi bốn người trong đó ngoài ông Lê Đình Kình, ba cán bộ, chiến sỹ cảnh sát đã thiệt mạng, vụ việc đang được nhà chức trách tiếp tục 'điều tra, xử lý nghiêm' theo 'pháp luật Việt Nam', truyền thông, báo chí nhà nước cho hay. Mời quý vị bấm vào các đường dẫn sau để theo dõi Bàn Tròn Thứ Năm về nhận dạng và hướng giải quyết vụ việc Đồng Tâm và Bàn Tròn Đặc Biệt được phát từ hôm 09/01/2020 đã có trên 4,4 triệu lượt xem từ khán, thính giả quan tâm sau một tuần diễn ra vụ tấn công, bố ráp. | summarize: Ông Lê Đình Kình, 84 tuổi, là cựu lãnh đạo đảng và chính quyền xã, đã thiệt mạng trong cuộc 'tập kích, bố ráp' hôm 09/01/2020 của chính quyền và cảnh sát vào thôn Hoành và xã Đồng Tâm "Chưa rõ có bắt thêm không, nhưng triệu tập và lùng sục chắc chắn là có... Có triệu tập và đe doa, người dân nói vậy," nhà hoạt động Trịnh Bá Tư nói với BBC News Tiếng Việt hôm 18/01/2020. "Tin này nhận được sáng nay, người dân không nói gì về Tết nhất cả, không khí khủng bố bao trùm, người dân bị triệu tập, đe dọa. "Tập kích Đồng Tâm" qua lời kể của Trịnh Bá Phương TS. Hà Hoàng Hợp: 'Công luận đang đặt ra hàng nghìn câu hỏi' Đồng Tâm: Thêm video về ông Kình trong lúc có kêu gọi tẩy chay VCB Bàn Tròn Thứ Năm về biến cố Đồng Tâm và hướng giải quyết "An ninh bố trí khắp xã, ngồi kín các ngã tư, các quán xá, không rõ họ thuộc bộ phận nào, họ mặc thường phục. "Người dân không dám nói công khai họ đã bị đe dọa cụ thể ra sao vì sợ bị truy ra danh tính, sợ bị lộ. "Điện thoại và mạng internet đã được cấp lại," nhà hoạt động này cho biết thêm. Trước đó, hôm 17/01, từ Dương Nội, Hà Đông, Hà Nội, ông Trịnh Bá Phương, một nhà hoạt động xã hội khác trong phong trào 'dân oan và khiếu kiện đất đai', nói với BBC: "Công an vẫn đang truy bức rất là gắt gao, nhiều người lại bị bắt tiếp nữa, chứ không phải chỉ là giới hạn số người bắt như hôm đầu (09/01) đâu. Họ vẫn truy bức đến mức hầu như không thể liên lạc với ai ở Đồng Tâm. "Người dân nói là cảnh sát cơ động vẫn phong tỏa các chốt ở ngoài làng và cho đi tìm, lùng sục từng nhà để tìm những người được cho là lãnh đạo người dân Đồng Tâm để bắt, chủ yếu là bắt những người trong tổ Đồng Thuận. "Chiến dịch bổ sung diễn ra ngay sau khi trả xác cho cụ Kình xong thì bắt đầu là họ đưa quân vào làng để bắt, mấy hôm nay họ đi truy bức, hiện tại không thể thống kê là có bao nhiêu người bị bắt, chính người dân làng ở đấy cũng không thể thống kê là những ai bị bắt. "Một số người đã phải rời bỏ địa phương, nên họ cũng không biết có những ai đi rời khỏi địa phương, hay là có những ai đã bị bắt rồi. Tình hình hiện tại thì người dân Đồng Tâm đang rất là hoang mang. "Thực sự là họ đang phải đối mặt với một sự đàn áp bạo lực đến từ phía nhà cầm quyền Hà Nội, cho nên sự hoang mang và sự lo lắng cao độ đang khiến cho người dân Đồng Tâm đang rất là mệt mỏi và thiếu niềm tin vào công lý... "Công an liên tục triệu tập người dân lên đồn, người dân cho biết là công an đang sử dụng những biện pháp đó là đe dọa, và mục tiêu trong việc đe dọa đó là không được nhận tiền, rồi không được liên lạc với bên ngoài. "Điện thoại thì bị phá sóng, những nhà có sử dụng mạng wifi sau hôm 09/01 thì vẫn có thể vào mạng được, cho đến tận bây giờ vẫn có thể vào mạng và nghe điện thoại bình thường, thế nhưng mà sự theo dõi và giám sát của an ninh, mật vụ ở mức độ rất là gắt gao..." BBC News Tiếng Việt chưa có điều kiện kiểm chứng được hết các thông tin và phản ánh trên và đang tiếp tục cố gắng tìm hiểu thêm các thông tin, diễn biến có liên quan. Mất đất sẽ vô vọng? Cảnh sát cơ động và các lực lượng vũ trang được cho là có những thời điểm hiện diện đông đảo ở thôn Hoành, xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội Hôm thứ Sáu, 17/01, một nhà hoạt động xã hội khác, kỹ sư Lã Việt Dũng đưa ra đánh giá với BBC về tình hình tương lai gần và tới đây với người dân Đồng Tâm và xã này: Đồng Tâm: 'Chính quyền sai về phương pháp dẫn đến án mạng' Tài khoản quyên tiền phúng điếu cụ Kình 'bị phong tỏa' EU và dân biểu Úc quan ngại 'vi phạm nhân quyền' ở Đồng Tâm 'Thú tội trên truyền hình' là 'ép cung', 'vi phạm pháp luật' Việt Nam: Ngòi nổ bạo động từ khiếu kiện đất đai "Thứ nhất, khi họ đàn áp như vậy, thì đất của người Đồng Tâm họ đã cưỡng chế được hết rồi. "Và tôi cho rằng sắp tới có thể rất nhanh thôi, họ sẽ xây kín lại vùng đất đó, kể cả vùng 59 ha mà người dân Đồng Tâm đang đấu tranh để đòi. "Thứ hai là chính quyền sẽ tiếp tục khởi tố vụ án và họ sẽ gây sức ép rất lớn đến gia đình nhà ông Lê Đình Kình, để tìm mọi cách khuất phục từ vợ cụ Kình, tới những người con, người cháu, để họ dập tắt được hoàn toàn ngọn lửa đấu tranh của Đồng Tâm... "Về người Đồng Tâm, thực sự là sẽ rất khó nói, khi mà đã mất đất họ sẽ trở nên rất là đáng thương. Chúng tôi đã có nhiều hoạt động hỗ trợ người dân oan thời gian gần đây. "Khi mà họ còn có đất đai, họ còn có tài sản, thì họ còn làm ra được hoa màu, còn có thu nhập để họ tiếp tục đấu tranh. "Còn khi mà họ đã mất tất cả rồi, thì cuộc khiếu kiện của họ sẽ gần như là vô vọng, bởi vì là họ không còn tài sản nữa, họ phải lang thang, phải trông đợi vào sự giúp đỡ của cộng đồng để họ đấu tranh. "Và thực sự mà nói là khi đã mất đất rồi, thì khiếu kiện ở Việt Nam gần như chưa có một vụ nào thành công. "Tôi nghĩ rằng, về mặt người Đồng Tâm, không biết rằng họ có tiếp tục cuộc đấu tranh theo kiểu gọi là pháp lý với chính quyền nữa hay không, cái đó cũng phụ thuộc vào họ thôi." 'Tội phạm' hay 'anh hùng'? Một lễ tưởng niệm ông Lê Đình Kình tại Paris, Pháp, tháng 01/2020 Truyền thông Việt Nam các tuần đầu tiên của năm 2020 được cho là đã bị phủ bóng đen bởi tác động và hệ quả được cảm nhận trên dư luận của xã hội và cộng đồng Việt Nam trong và ngoài nước sau vụ bố ráp, tập kích bất ngờ trong đêm tối, rạng sáng ngày 09/1 vào xã Đồng Tâm. Phẩm cách Việt Nam và vụ việc Đồng Tâm Đồng Tâm: Việt Nam có biến thảm họa thành cơ hội? Đồng Tâm: Quốc hội và các ĐBQH 'chưa làm tròn vai trò' Báo chí và truyền thông nhà nước dẫn các nguồn của giới chức chính quyền và Bộ Công an đưa tin cho hay một trong những người bị thiệt mạng trong vụ tập kích, ông Lê Đình Kình, cựu lãnh đạo đảng và chính quyền xã Đồng Tâm, đã bị 'tiêu diệt' trong lúc trên tay có 'cầm lựu đạn' và vẫn 'nắm lựu đạn trong tay' khi đã bị hạ sát. Truyền thông nhà nước cũng dẫn nguồn từ Bộ Công an cho rằng những người chống đối chính quyền ở Đồng Tâm trong vụ việc đã 'nhận tiền và chịu sự chỉ đạo' của một số tổ chức bị nhà nước và chính quyền cáo buộc là 'phản động, khủng bố'. Cá nhân ông Lê Đình Kình, 84 tuổi, khi thiệt mạng, với nhiều dấu vết trên cơ thể dường như gợi ý rằng ông đã bị hạ sát bằng một mức độ và lực lượng sử dụng vũ lực rất cao, được cho là người lãnh đạo nhóm 'chống đối' này mà nhiều người sau vụ bố ráp đã bị bắt và khởi tố bị can như những tội phạm vi phạm luật hình sự của nhà nước. Bình luận về ông Lê Đình Kình, một số nhà hoạt động trong dịp này, sau cái chết của ông, nêu quan điểm: "Phía nhà nước coi ông Lê Đình Kình là một tội phạm, truyền thông của nhà nước thay mặt Tòa Án kết tội ông Lê Đình Kình," nhà hoạt động Trịnh Bá Tư nói với BBC từ Hà Nội. "Tuy nhiên trong lòng nhân dân, thì người dân lại coi ông Lê Đình Kình là một tấm gương sáng. "Ông Lê Đình Kình là một người nông dân anh hùng đã dám đứng lên để chống lại lực lượng quan chức tham nhũng." Từ Hà Nội, hôm 17/01, kỹ sư Nguyễn Lân Thắng, một nhà hoạt động và quan sát xã hội dân sự nêu quan điểm với BBC: "Về quan điểm cá nhân của tôi, ông Lê Đình Kình có thể được coi là một anh hùng dân tộc, dĩ nhiên trong giai đoạn hiện nay, những công việc mà ông Kình đã làm để bảo vệ nhân dân, nhưng mà nó lại đối nghịch với lợi ích của nhà nước. "Cho nên chính vì sự đối nghịch của ông Lê Đình Kình đối với quan điểm của nhà nước như vậy, nên sẽ không có một hệ thống truyền thông chính thống nào dám vinh danh hay là dám công nhận khí tiết anh hùng, cũng như là những việc làm của ông Kình. "Tuy vậy thì hơn 90 triệu dân, thì cũng có rất nhiều người, tôi nói không phải là tất cả, nhưng rất nhiều người, khi sự việc chấn động xảy ra, thì họ đã có một sự chú tâm theo dõi. "Và họ đánh giá rất là cao việc mà ông Kình đã xả thân để vì việc chung của làng, của xóm, của thôn và cũng là đại diện cho quyền và lợi ích hợp pháp của những người dân Việt Nam nói chung. "Sau này lịch sử sẽ soi xét lại sự việc này và tôi tin là hình ảnh của ông Lê Đình Kình sẽ là một điểm sáng chói trong việc hy sinh thân mình để bảo vệ lợi ích của người dân." 'Điều tra tư pháp độc lập?' Ông Lê Đình Công, con trai của ông Lê Đình Kình, một trong hàng chục người bị bắt hôm 09/01/2020, 'nhận tội' trên truyền hình của nhà nước VTV Hôm 15/01, Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp, nhà phân tích chính trị, nghiên cứu viên cao cấp khách mời của Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (Iseas-Singapore), chia sẻ góc nhìn với BBC về hậu vụ việc 09/1 ở Đồng Tâm: Ân xá Quốc tế: 'VN đàn áp người bàn về vụ Đồng Tâm trên Facebook' Đồng Tâm: Dư luận đặt câu hỏi về thông tin của Bộ Công an Đồng Tâm: Vì sao cần lực lượng đông đảo vào cuộc? Đồng Tâm: 'Bộ Chính trị và Quốc hội VN cần họp gấp' "Hiến pháp Việt Nam và các bộ luật nói riêng ở Việt Nam quy định rất rõ là khi xử lý các sự việc, các sự khác biệt, hoặc các tranh chấp, kể cả xung đột về lợi ích, thì nhất nhất phải đi theo nguyên tắc ôn hòa, phi bạo lực. "Thế nhưng ngược lại, ở đâu cũng thế thôi, người ta có những nguyên tắc khác và pháp luật quy định rất rõ rằng là một khi đã xảy ra bạo lực từ một phía, thì để chống lại bạo lực ấy, một phía khác có thể sử dụng bạo lực. "Một khi xảy ra bạo lực rồi thì sau khi chấm dứt chuyện đó, sau khi chuyện ấy đã xảy ra, đã hoàn thành, thì các cơ quan tư pháp phải tìm hiểu rõ rằng là cái đó nó có hợp pháp không? "Và nếu mà không hợp pháp, thì nó phạm pháp ở điểm nào? Và việc điều tra như thế phải là điều tra tư pháp độc lập... "Còn ở Việt Nam, người ta cũng mong là phải có chuyện này, người ta phải có tư pháp độc lập và nó là nhằm vào việc không phải là để bảo vệ pháp luật, mà nó nhằm vào việc tìm ra sự thật và bảo vệ công lý. "Ở quốc tế, ở bên ngoài và ở đâu cũng thế thôi, nhìn thấy một chuyện mà xảy ra chết chóc, người ta đều rất là ngại. Ví dụ như ở một nước A, nước B, bỗng nhiên có người xả súng vào trường học, hay là xả súng vào đám đông chẳng hạn, người ta sẽ rất là ngại và người ta phải tìm hiểu đến cùng bản chất. "Thì cùng một thái độ như thế, đối với trường hợp của vụ Đồng Tâm này, không những là người ở trong nước, mà đặc biệt là người ở trong nước, cũng như là người ở bên ngoài, người ta đều có một nguyện vọng. "Và thực chất nguyện vọng ấy đối với người trong nước là một yêu cầu chính đáng nhất, là phải điều tra để làm rõ bản chất, sự kiện của vụ việc này, đấy là cái nguyện vọng cao nhất của người Việt Nam ở trong nước. "Còn ở bên ngoài người ta có nguyện vọng y hệt, ở Việt Nam nguyện vọng ấy là một yêu cầu, chứ không phải là một cái gì khác cả." 'Cái chết rất thương tâm' Mô hình giải quyết xung đột về đất đai hiện nay ở Việt Nam như trong vụ Đồng Tâm là 'không ổn', theo cựu Đại biểu Quốc hội, TS. Phạm Thị Loan Cũng hôm 15/01, cựu Đại biểu Quốc hội Việt Nam, khóa 12, đại diện cho Hà Nội, Tiến sỹ Phạm Thị Loan bày tỏ quan điểm với BBC về vụ Đồng Tâm và cái chết của ông Lê Đình Kình, bà nói: "Đi sâu vào chi tiết thì tôi không đi vào, nhưng nếu nó ôn hòa hơn thì sẽ tốt cho cả hai bên, còn tất nhiên là người ta (người dân) bị đặt vào tình huống, có thể người ta bức bách, đường cùng, người ta phải đưa cả thân mạng để người ta đánh đổi, thì cách đấy cũng là một cách quá giới hạn." "Cách đấy là một cách quá giới hạn cho cả hai phía. "Nếu mà nó ôn hòa hơn, hoặc là cách đối đáp nhẹ nhàng hơn, hoặc là cũng kiên quyết, nhưng mà phải có một cách gì đấy đỡ gây ra chuyện hai bên đối xử với nhau như vậy. "Cái chết của ông Lê Đình Kình, theo như trên mạng xã hội đưa tin, thì rất là thương tâm, môt cụ già 84 tuổi mà rơi vào thảm cảnh như thế, thực sự tôi thấy rất là thương tâm, tôi cũng đã xem video mà người ta đưa trên mạng, tôi không thể tưởng tượng được nó lại xảy ra như vây. "Và việc mà bây giờ hai bên nói, thì cái đó thực ra là một người dân, tôi cũng phải lắng nghe, nhưng mà tôi chưa thực sự tin bên nào cả, tôi chưa thực sự tin hoàn toàn, bởi vì những thông tin đưa ra còn rất là mập mờ. "Còn đối với phía người dân, thì bây giờ người ta đang rơi vào một cảnh ngộ như vậy, kể cả những lời người ta thú nhận hay những lời người ta giải bày, thì cái thực sự là ở chỗ nào, cái mấu chốt, bản chất ở đâu, cái đấy còn phải có rất nhiều điểm cần phải soi sáng. "Còn nếu cứ theo như truyền thông đưa ra mà để nói rằng hiện nay dân thú nhận như thế này, rồi tất cả đổ hết cho ông Kình thì tôi không tâm phục, khẩu phục. "Còn những cái mà thông tin đưa ra chính thống, tôi cũng không tâm phục, khẩu phục. Đấy là ý kiến riêng của tôi như vậy." 'Diễn ra suốt nhiều năm' Ông Lê Đình Kình, cựu bí thư xã Đồng Tâm, cựu chiến binh, đảng viên đảng Cộng sản với 60 năm tuổi đảng, người thiệt mạng trong biến cố hôm 09/01/2020 ở xã này, bị nhà nước coi là đối tượng 'chống đối chính sách của đảng và nhà nước' Sự việc tranh chấp và khiếu kiện đất đai của người dân ở xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội diễn ra trong suốt nhiều năm. Sự việc có những diễn biến thăng trầm qua thời gian, trong đó nóng lên vào tháng Tư năm 2017, với biến cố ở Thôn Hoành khi người dân để đánh đổi lại việc ông Lê Đình Kình và một số người khác bị bắt, ông Kình cáo buộc bị 'đánh gẫy chân', đã bắt giữ làm con tin hàng chục cán bộ, chiến sỹ cảnh sát của chính quyền xâm nhập địa bàn. Chính quyền sau đó có sự nhượng bộ, với cảm kết của lãnh đạo Ủy ban Nhân dân Thành phố Hà Nội trước sự chứng kiến của Đại biểu Quốc hội, cũng như luật sư, hai bên trao trả nhau những người bị bắt, bị giữ. Diễn biến ngày 09/01/2020 xảy ra đột ngột, gây tranh cãi, làm xôn xao dư luận và cho rằng đây có thể là một vụ việc sử dụng bạo lực vượt quá giới hạn từ cả hai phía. Một thông cáo hôm 17/01/2020 trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Công an Việt Nam liên quan vụ Đồng Tâm Trong khi nhà nước và chính quyền, thông qua truyền thông, báo chí chính thống, cáo buộc những người chống đối đã vi phạm luật pháp nghiêm trọng, chống người thi hành công vụ, chống đói chính sách của đảng và nhà nước, nhận tiền, hỗ trợ và sự chỉ đạo của các tổ chức, cá nhân phản động, khủng bố hải ngoại, nhiều ý kiến trong công luận cho rằng cần xem xét lại cách thức hành xử của chính quyền, công an, việc ra quyết định từ phía hành pháp trong vụ này. Trong số các ý kiến, đã có đề nghị Quốc hội Việt Nam mở điều tra độc lập, cũng như Việt Nam cần tiến hành điều tra tư pháp độc lập về vụ việc. Trên bình diện quốc tế, dân biểu và nhiều tổ chức quốc tế, nước ngoài, kể cả phi chính phủ từ châu Âu, Úc châu và một số quốc gia phương Tây đã lên tiếng quan ngại hoặc phản đối, lên án vụ bố ráp và tấn công với hàng ngàn binh sỹ cảnh sát và các lực lượng vũ trang tham gia hôm 09/01. Về phía chính quyền và ngành Công An, đã có các thông báo khởi tố vụ án, khởi tố bị can với những người được cho là thuộc thành phần chống chính quyền, chống đối, hàng chục người đã bị bắt, sau khi bốn người trong đó ngoài ông Lê Đình Kình, ba cán bộ, chiến sỹ cảnh sát đã thiệt mạng, vụ việc đang được nhà chức trách tiếp tục 'điều tra, xử lý nghiêm' theo 'pháp luật Việt Nam', truyền thông, báo chí nhà nước cho hay. Mời quý vị bấm vào các đường dẫn sau để theo dõi Bàn Tròn Thứ Năm về nhận dạng và hướng giải quyết vụ việc Đồng Tâm và Bàn Tròn Đặc Biệt được phát từ hôm 09/01/2020 đã có trên 4,4 triệu lượt xem từ khán, thính giả quan tâm sau một tuần diễn ra vụ tấn công, bố ráp. | [
108,
287,
285,
161,
208,
729,
1485,
9375,
5850,
1343,
106,
924,
261,
247,
283,
105,
122,
168,
293,
103,
115,
1167,
427,
113,
204,
377,
13397,
1058,
103,
399,
4153,
257,
325,
18237,
104,
122,
168,
105,
313,
338,
138,
2041,
7956,
105,
293,
1122,
1660,
10172,
450,
107,
290,
426,
110,
103,
170,
617,
495,
105,
3669,
8280,
751,
1037,
106,
107,
599,
615,
617,
495,
105,
1011,
180,
409,
103,
111,
137,
123,
7307,
152,
381,
192,
1726,
3195,
1005,
123,
119,
378,
1701,
1434,
131,
325,
25770,
10575,
15587,
126,
238,
117,
611,
801,
111,
137,
110,
123,
218,
125,
2261,
202,
186,
103,
110,
482,
757,
399,
374,
3472,
103,
111,
137,
133,
617,
495,
103,
1011,
6548,
189,
12168,
1058,
1122,
1660,
207,
235,
366,
546,
104,
1726,
3195,
1507,
3899,
337,
678,
11722,
10222,
410,
167,
632,
124,
201,
1428,
476,
419,
257,
1122,
1660,
161,
2005,
1696,
125,
118,
3988,
113,
398,
107,
758,
343,
3005,
2987,
21111,
2101,
9186,
1283,
832,
125,
625,
601,
1122,
1660,
105,
665,
272,
302,
16385,
672,
399,
512,
1227,
293,
103,
1242,
2361,
109,
2578,
3265,
109,
1027,
9583,
110,
450,
154,
624,
317,
1392,
1577,
154,
945,
369,
4430,
2661,
137,
110,
1140,
123,
135,
550,
154,
115,
133,
1011,
1050,
798,
136,
124,
350,
171,
964,
133,
1330,
124,
595,
4186,
964,
133,
7208,
189,
20988,
909,
105,
427,
2154,
115,
117,
373,
153,
519,
152,
381,
192,
126,
114,
217,
1796,
957,
397,
325,
1980,
1296,
5872,
103,
148,
1044,
1981,
337,
1921,
337,
1981,
118,
1726,
3195,
6600,
116,
152,
381,
192,
293,
213,
211,
113,
737,
1168,
377,
6168,
2397,
105,
2063,
591,
282,
1677,
1452,
123,
119,
1231,
5340,
305,
244,
167,
1330,
954,
215,
106,
3438,
7596,
103,
158,
111,
153,
133,
290,
270,
1316,
739,
110,
139,
163,
106,
249,
576,
166,
111,
290,
128,
325,
178,
10673,
16832,
5872,
371,
1877,
719,
244,
1330,
954,
155,
537,
1098,
128,
110,
136,
316,
956,
119,
375,
108,
121,
1122,
10567,
2661,
137,
123,
106,
313,
338,
225,
192,
244,
737,
1919,
109,
2146,
108,
121,
351,
1514,
105,
114,
184,
370,
103,
3669,
8280,
434,
152,
130,
370,
120,
111,
117,
114,
106,
261,
247,
111,
137,
1122,
1660,
130,
290,
103,
185,
675,
106,
290,
120,
111,
113,
420,
1122,
17431,
189,
6184,
414,
1397,
1955,
407,
124,
531,
187,
129,
456,
628,
114,
798,
3988,
1979,
143,
290,
178,
106,
154,
251,
252,
138,
1514,
130,
290,
103,
938,
325,
275,
154,
184,
1330,
954,
103,
199,
149,
110,
136,
234,
1685,
106,
107,
374,
1243,
111,
133,
290,
103,
122,
111,
137,
1514,
108,
121,
1730,
127,
110,
136,
234,
1685,
106,
120,
375,
133,
6203,
2419,
166,
111,
115,
139,
1165,
306,
439,
2600,
237,
154,
127,
110,
217,
107,
120,
375,
184,
1165,
574,
439,
2600,
194,
106,
107,
120,
375,
115,
133,
290,
1667,
1982,
240,
199,
149,
143,
111,
137,
1122,
1660,
167,
215,
106,
1824,
518,
112,
189,
3827,
144,
106,
154,
167,
139,
195,
447,
119,
116,
144,
685,
516,
854,
265,
155,
148,
505,
152,
898,
168,
337,
1981,
114,
237,
144,
1824,
518,
105,
144,
650,
1527,
291,
359,
167,
521,
114,
111,
137,
1122,
1660,
167,
215,
106,
3296,
3217,
105,
815,
1459,
193,
138,
135,
241,
599,
5340,
305,
316,
437,
617,
495,
111,
137,
227,
1884,
103,
111,
137,
114,
217,
106,
135,
305,
167,
324,
286,
120,
973,
246,
150,
106,
1011,
7837,
105,
592,
464,
113,
156,
1011,
1050,
150,
106,
110,
117,
238,
3761,
598,
110,
117,
316,
956,
119,
367,
1781,
189,
20988,
909,
143,
133,
740,
1338,
103,
120,
152,
107,
324,
286,
427,
15414,
187,
325,
18881,
143,
244,
107,
136,
138,
427,
117,
103,
114,
155,
1501,
969,
339,
244,
107,
136,
138,
427,
105,
701,
726,
909,
342,
2612,
175,
170,
145,
144,
181,
1156,
105,
850,
338,
104,
305,
3586,
1523,
197,
108,
121,
537,
359,
215,
106,
3438,
7596,
2513,
378,
1701,
1434,
131,
289,
107,
179,
591,
594,
463,
117,
538,
109,
206,
193,
105,
391,
1342,
159,
105,
167,
270,
437,
601,
1258,
370,
524,
426,
109,
206,
2720,
407,
625,
107,
316,
146,
112,
8107,
282,
134,
616,
584,
347,
1468,
338,
225,
192,
105,
109,
265,
423,
705,
509,
117,
114,
106,
107,
120,
221,
318,
199,
681,
823,
541,
108,
121,
2041,
7956,
103,
293,
1122,
4383,
2284,
200,
2096,
337,
710,
1131,
259,
2668,
1980,
1296,
5872,
103,
116,
152,
381,
192,
293,
213,
913,
888,
441,
13020,
131,
1077,
251,
124,
403,
314,
119,
378,
125,
205,
240,
489,
1032,
386,
105,
228,
248,
119,
111,
137,
1122,
1660,
105,
293,
4418,
1122,
1660,
161,
377,
2468,
168,
714,
125,
412,
246,
458,
155,
304,
11500,
1854,
886,
4194,
379,
10583,
9537,
798,
3988,
5180,
737,
1919,
257,
1252,
105,
137,
284,
1219,
146,
755,
9237,
473,
157,
8582,
108,
121,
1122,
1660,
377,
20461,
638,
159,
425,
240,
257,
106,
20134,
870,
1452,
9237,
473,
246,
330,
257,
131,
132,
161,
24931,
1215,
854,
192,
148,
2063,
591,
282,
1677,
4733,
1498,
129,
154,
685,
516,
128,
934,
143,
282,
104,
111,
1122,
1660,
154,
115,
2158,
353,
117,
538,
1667,
2082,
141,
114,
160,
1268,
228,
107,
136,
215,
838,
1839,
154,
134,
556,
2361,
153,
501,
282,
397,
546,
186,
501,
6297,
4868,
145,
111,
137,
1122,
1660,
167,
585,
250,
130,
808,
112,
4733,
196,
106,
122,
168,
134,
270,
437,
1106,
712,
197,
304,
105,
154,
134,
383,
543,
1431,
215,
301,
155,
165,
539,
152,
118,
729,
1485,
9375,
130,
370,
389,
173,
3808,
618,
148,
1350,
798,
9375,
228,
120,
111,
219,
103,
111,
12631,
130,
154,
3480,
2459,
117,
506,
258,
2421,
1114,
585,
250,
104,
1122,
1660,
599,
189,
3274,
111,
1122,
4383,
223,
144,
106,
134,
215,
455,
1720,
129,
145,
115,
552,
282,
154,
134,
319,
237,
215,
106,
549,
3203,
819,
141,
115,
107,
158,
381,
192,
1174,
643,
111,
137,
2397,
221,
390,
386,
1333,
2286,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
606,
137,
293,
1122,
4383,
2284,
200,
2096,
337,
710,
270,
437,
167,
307,
113,
110,
482,
20718,
269,
952,
374,
3472,
1452,
377,
19337,
518,
1452,
119,
156,
270,
437,
407,
124,
377,
8183,
2619,
103,
602,
385,
257,
439,
746,
474,
367,
810,
109,
197,
6234,
9554,
8280,
1452,
377,
14666,
495,
257,
111,
137,
4302,
1011,
1050,
257,
407,
1235,
116,
166,
152,
381,
192,
105,
146,
338,
148,
131,
132,
458,
366,
111,
137,
123,
119,
378,
325,
259,
4407,
1
] |
130401_post_chavez_election | https://www.bbc.com/vietnamese/world/2013/04/130401_post_chavez_election | Cái bóng của Chavez | Trong lúc Venezuela đang chuẩn bị cho cuộc bầu cử vào ngày 14/4 tới, các cử tri ở đất nước này đang trở nên chia rẽ hơn bao giờ hết. | Ông Chavez để lại một di sản gây tranh cãi ở Venezuela Đây là cuộc bầu cử tổng thống đầu tiên ở nước này trong vòng gần 20 năm qua mà không có tên Hugo Chavez trên lá phiếu. Khi Chavez còn sống, rất ít ủng hộ viên nhiệt thành của ông dám chỉ trích ông công khai. Chavista nhiệt thành Họ không hơi đâu để ý đến những cáo buộc của phe đối lập về việc chính quyền của ông Chavez kiểm soát truyền thống và hệ thống tư pháp và bác bỏ việc Venezuela đang sống dưới chế độ độc tài. Nếu có bất mãn thì những bất mãn này thường là về những vấn đề thiết thân hơn với chất lượng cuộc sống: rác không được thu gom thường xuyên và thiếu cơ sở vật chất cho các hoạt động thể thao. Ở những khu dân cư ủng hộ Hugo Chavez như ở khu số 23 Enero ở thủ đô Caracas, những vấn đề như thế này sẽ được dễ dàng giải quyết bằng thu nhập từ dầu mỏ. Giữa tiếng ồn của chiếc xe chở rác mới cóng của chính phủ đang xúc hàng núi rác thải bên ngoài ngôi nhà của mình, bà Judith Vegas, người điều hành một hợp tác xã địa phương, phải lớn tiếng giải thích tại sao bà cảm thấy liên hệ trực tiếp với chính quyền của ông Chavez trong nhiều năm qua là điều tốt cho bà. Bà dẫn chúng tôi đi quanh một sân bóng chày mới toanh và dắt chúng tôi lên một chiếc thang máy bóng loáng mà chính quyền xã hội chủ nghĩa đã lắp đặt trong khu nhà cũ kỹ như sắp muốn sập được xây từ những năm 1950. Trong căn hộ được Nhà nước cấp, Judith không thể cầm được nước mắt khi nói về Hugo Chavez. “Những gì xảy ra thật đau lòng đối với tôi,” bà nói trong những tiếng nức nở, “Tôi yêu mến ông ấy và tất cả những gì ông ấy đã làm cho chúng tôi. Đối với Judith, cách thể hiện lòng tôn kính thích hợp nhất đối với vị cố tổng thống theo đường lối xã hội chủ nghĩa là bỏ phiếu cho người kế nhiệm được chính Chavez lựa chọn là phó Tổng thống Nicolas Maduro trong cuộc bầu cử tổng thống sắp tới. “Chúng tôi cũng yêu mến Maduro. Sự vắng bóng Chavez không có nghĩa là mọi thứ đều chấm dứt ở đây. Không. Chavez ở trong lòng tất cả chúng tôi,” bà nói. ‘Theo đúng từng chữ’ Hiện ông Maduro đang dẫn trước Capriles trong các cuộc thăm dò dư luận Tuy nhiên sự ủng hộ của Judith dành cho Maduro không phải là hoàn toàn không có điều kiện. “Không phải là chúng tôi không tin ông ấy (Maduro) nhưng ông ấy phải đi theo đúng từng chữ trong đường lối mà Chavez để lại để cho cuộc cách mạng này vẫn tiếp tục.” “Nếu ông ấy không làm được thì ông ấy sẽ đối đầu với nhân dân vào ngày 14/4 tới,” bà cảnh báo. Tuy nhiên bà cũng nói rằng bà tin chắc là Maduro sẽ không như thế. Hàng triệu ủng hộ viên của Chavez, trong tiếng Tây Ban Nha gọi là chavista, cũng đồng ý với Judith. Mặc dù chiến dịch tranh cử chưa chính thức khởi động cho đến ngày 2/4 tới, hàng chục ngàn người đã đến Ủy ban bầu cử Quốc gia hồi đầu tháng này để chứng kiến ông Maduro nộp hồ sơ ứng cử tổng thống. Cuộc tập hợp bên ngoài giống như một chiến dịch vận động tranh cử vậy. Không có gì ngạc nhiên khi hình ảnh của Chavez xuất hiện xuyên suốt mọi chiến dịch tuyên truyền vận động tranh cử của Đảng Xã hội chủ nghĩa Thống nhất. “Chúng tôi đang lựa chọn giữa hai tên gọi cho đội vận động tranh cử,” Nicolas Maduro phát biểu trước đám đông. “Hoặc là tên ‘Chiến binh Trận Carabobo’,” ông nói trước đám đông đang thì thầm, “Hay là ‘Chiến binh Hugo Chavez’,” ông hô to trước tràng vỗ tay nhiệt liệt. “Nhất trí! Đội tranh cử của tôi sẽ được gọi là ‘Chiến binh Hugo Chavez’,” vị tổng thống tạm quyền tuyên bố. Một trong những lãnh đạo của chiến dịch tranh cử của ông Maduro là Bộ trưởng Năng lượng Rafael Ramirez. Ông đã mở cửa văn phòng của mình để đón tiếp BBC Mundo tiếng Tây Ban Nha trong một cuộc phỏng vấn dài hơi hiếm hoi ngay sau khi Tổng thống Chavez qua đời. Trong cuộc phỏng vấn này, Ramirez vẫn mang băng tay có đầy đủ màu của quốc kỳ Venezuela mà tất cả những người thuộc phe Chavez đã mang tại lễ tang của ông. ‘Ý chí người dân’ Nhiều người Venezuela luyến tiếc ông Chavez “Không nghi ngờ gì nữa chúng tôi đã mất đi một trong những lãnh đạo quan trọng nhất của thế kỷ 20 và 21,” ông Ramirez nói khi bắt đầu cuộc phỏng vấn. “Tôi là bộ trưởng dầu mỏ của ông ấy 10 năm liên tiếp. Tổng thống Chavez không chỉ Sếp và thủ trưởng mà ông ấy còn là bạn của chúng tôi.” Khi cuộc nói chuyện chuyển sang chủ đề cuộc bầu cử sắp tới, Ramirez nói rất hùng hồn về những gì mà ông cho sẽ là hệ quả của cuộc bầu cử này. “Đây là một cuộc trưng cầu dân ý để khẳng định ý chí chính trị mà người dân Venezuela đã bày tỏ trong cuộc bầu cử hồi tháng 10 năm ngoái (khi đó Hugo Chavez đã đắc cử) và một lần nữa vào tháng 12 khi chúng tôi giành đến 20 trong tổng số 23 vị trí tỉnh trưởng trên cả nước. Và ông cũng hoàn toàn bác bỏ cơ hội của ứng viên Henrique Capriles của phe đối lập. “Không có cách nào cánh hữu sẽ lên lãnh đạo đất nước một lần nữa, nhất là đối với những người này cơ hội còn ít hơn nữa,” ông nói. Còn đối với phe đối lập, họ biết rằng họ đang đối diện với phía trước đầy khó khăn khi phải đối chọi với một ứng viên do chính Chavez lựa chọn vào ngày trước khi ông bắt đầu cuộc phẫu thuật ung thư cuối cùng. Tuy nhiên, Capriles đã thể hiện một phong cách quyết liệt hơn rất nhiều so với những gì ông làm hồi năm ngoái trước Hugo Chavez. Capriles không chịu gọi Maduro là tổng thống mà chỉ gọi tên ‘Nicolas’. Trong một cuộc phỏng vấn hồi đầu năm trước khi Chavez qua đời, lãnh đạo đối lập Maria Corina Machado đã nói về triển vọng của phe đối lập trong thời kỳ hậu Chavez. “Sau 14 năm kiểm soát truyền thông, tài nguyên và tất cả quyền lực của nhân dân, tại cuộc bầu cử mới đây nhất, vốn không rõ ràng và công bằng, gần phân nửa người dân đã bỏ phiếu chống Hugo Chavez,” bà nói. “Điều này cho thấy người dân Venezuela hiểu rõ bản chất thật sự của một chế độ đang được áp đặt lên chúng ta: một chế độ mà ở đó người dân lệ thuộc vào chính quyền và không được phép có quyền bất đồng.” “Đây là một cơ hội tuyệt vời, ngàn năm có một để đưa xã hội chúng ta có một sự chuyển biến thật sự,” bà nói thêm. | summarize: Ông Chavez để lại một di sản gây tranh cãi ở Venezuela Đây là cuộc bầu cử tổng thống đầu tiên ở nước này trong vòng gần 20 năm qua mà không có tên Hugo Chavez trên lá phiếu. Khi Chavez còn sống, rất ít ủng hộ viên nhiệt thành của ông dám chỉ trích ông công khai. Chavista nhiệt thành Họ không hơi đâu để ý đến những cáo buộc của phe đối lập về việc chính quyền của ông Chavez kiểm soát truyền thống và hệ thống tư pháp và bác bỏ việc Venezuela đang sống dưới chế độ độc tài. Nếu có bất mãn thì những bất mãn này thường là về những vấn đề thiết thân hơn với chất lượng cuộc sống: rác không được thu gom thường xuyên và thiếu cơ sở vật chất cho các hoạt động thể thao. Ở những khu dân cư ủng hộ Hugo Chavez như ở khu số 23 Enero ở thủ đô Caracas, những vấn đề như thế này sẽ được dễ dàng giải quyết bằng thu nhập từ dầu mỏ. Giữa tiếng ồn của chiếc xe chở rác mới cóng của chính phủ đang xúc hàng núi rác thải bên ngoài ngôi nhà của mình, bà Judith Vegas, người điều hành một hợp tác xã địa phương, phải lớn tiếng giải thích tại sao bà cảm thấy liên hệ trực tiếp với chính quyền của ông Chavez trong nhiều năm qua là điều tốt cho bà. Bà dẫn chúng tôi đi quanh một sân bóng chày mới toanh và dắt chúng tôi lên một chiếc thang máy bóng loáng mà chính quyền xã hội chủ nghĩa đã lắp đặt trong khu nhà cũ kỹ như sắp muốn sập được xây từ những năm 1950. Trong căn hộ được Nhà nước cấp, Judith không thể cầm được nước mắt khi nói về Hugo Chavez. “Những gì xảy ra thật đau lòng đối với tôi,” bà nói trong những tiếng nức nở, “Tôi yêu mến ông ấy và tất cả những gì ông ấy đã làm cho chúng tôi. Đối với Judith, cách thể hiện lòng tôn kính thích hợp nhất đối với vị cố tổng thống theo đường lối xã hội chủ nghĩa là bỏ phiếu cho người kế nhiệm được chính Chavez lựa chọn là phó Tổng thống Nicolas Maduro trong cuộc bầu cử tổng thống sắp tới. “Chúng tôi cũng yêu mến Maduro. Sự vắng bóng Chavez không có nghĩa là mọi thứ đều chấm dứt ở đây. Không. Chavez ở trong lòng tất cả chúng tôi,” bà nói. ‘Theo đúng từng chữ’ Hiện ông Maduro đang dẫn trước Capriles trong các cuộc thăm dò dư luận Tuy nhiên sự ủng hộ của Judith dành cho Maduro không phải là hoàn toàn không có điều kiện. “Không phải là chúng tôi không tin ông ấy (Maduro) nhưng ông ấy phải đi theo đúng từng chữ trong đường lối mà Chavez để lại để cho cuộc cách mạng này vẫn tiếp tục.” “Nếu ông ấy không làm được thì ông ấy sẽ đối đầu với nhân dân vào ngày 14/4 tới,” bà cảnh báo. Tuy nhiên bà cũng nói rằng bà tin chắc là Maduro sẽ không như thế. Hàng triệu ủng hộ viên của Chavez, trong tiếng Tây Ban Nha gọi là chavista, cũng đồng ý với Judith. Mặc dù chiến dịch tranh cử chưa chính thức khởi động cho đến ngày 2/4 tới, hàng chục ngàn người đã đến Ủy ban bầu cử Quốc gia hồi đầu tháng này để chứng kiến ông Maduro nộp hồ sơ ứng cử tổng thống. Cuộc tập hợp bên ngoài giống như một chiến dịch vận động tranh cử vậy. Không có gì ngạc nhiên khi hình ảnh của Chavez xuất hiện xuyên suốt mọi chiến dịch tuyên truyền vận động tranh cử của Đảng Xã hội chủ nghĩa Thống nhất. “Chúng tôi đang lựa chọn giữa hai tên gọi cho đội vận động tranh cử,” Nicolas Maduro phát biểu trước đám đông. “Hoặc là tên ‘Chiến binh Trận Carabobo’,” ông nói trước đám đông đang thì thầm, “Hay là ‘Chiến binh Hugo Chavez’,” ông hô to trước tràng vỗ tay nhiệt liệt. “Nhất trí! Đội tranh cử của tôi sẽ được gọi là ‘Chiến binh Hugo Chavez’,” vị tổng thống tạm quyền tuyên bố. Một trong những lãnh đạo của chiến dịch tranh cử của ông Maduro là Bộ trưởng Năng lượng Rafael Ramirez. Ông đã mở cửa văn phòng của mình để đón tiếp BBC Mundo tiếng Tây Ban Nha trong một cuộc phỏng vấn dài hơi hiếm hoi ngay sau khi Tổng thống Chavez qua đời. Trong cuộc phỏng vấn này, Ramirez vẫn mang băng tay có đầy đủ màu của quốc kỳ Venezuela mà tất cả những người thuộc phe Chavez đã mang tại lễ tang của ông. ‘Ý chí người dân’ Nhiều người Venezuela luyến tiếc ông Chavez “Không nghi ngờ gì nữa chúng tôi đã mất đi một trong những lãnh đạo quan trọng nhất của thế kỷ 20 và 21,” ông Ramirez nói khi bắt đầu cuộc phỏng vấn. “Tôi là bộ trưởng dầu mỏ của ông ấy 10 năm liên tiếp. Tổng thống Chavez không chỉ Sếp và thủ trưởng mà ông ấy còn là bạn của chúng tôi.” Khi cuộc nói chuyện chuyển sang chủ đề cuộc bầu cử sắp tới, Ramirez nói rất hùng hồn về những gì mà ông cho sẽ là hệ quả của cuộc bầu cử này. “Đây là một cuộc trưng cầu dân ý để khẳng định ý chí chính trị mà người dân Venezuela đã bày tỏ trong cuộc bầu cử hồi tháng 10 năm ngoái (khi đó Hugo Chavez đã đắc cử) và một lần nữa vào tháng 12 khi chúng tôi giành đến 20 trong tổng số 23 vị trí tỉnh trưởng trên cả nước. Và ông cũng hoàn toàn bác bỏ cơ hội của ứng viên Henrique Capriles của phe đối lập. “Không có cách nào cánh hữu sẽ lên lãnh đạo đất nước một lần nữa, nhất là đối với những người này cơ hội còn ít hơn nữa,” ông nói. Còn đối với phe đối lập, họ biết rằng họ đang đối diện với phía trước đầy khó khăn khi phải đối chọi với một ứng viên do chính Chavez lựa chọn vào ngày trước khi ông bắt đầu cuộc phẫu thuật ung thư cuối cùng. Tuy nhiên, Capriles đã thể hiện một phong cách quyết liệt hơn rất nhiều so với những gì ông làm hồi năm ngoái trước Hugo Chavez. Capriles không chịu gọi Maduro là tổng thống mà chỉ gọi tên ‘Nicolas’. Trong một cuộc phỏng vấn hồi đầu năm trước khi Chavez qua đời, lãnh đạo đối lập Maria Corina Machado đã nói về triển vọng của phe đối lập trong thời kỳ hậu Chavez. “Sau 14 năm kiểm soát truyền thông, tài nguyên và tất cả quyền lực của nhân dân, tại cuộc bầu cử mới đây nhất, vốn không rõ ràng và công bằng, gần phân nửa người dân đã bỏ phiếu chống Hugo Chavez,” bà nói. “Điều này cho thấy người dân Venezuela hiểu rõ bản chất thật sự của một chế độ đang được áp đặt lên chúng ta: một chế độ mà ở đó người dân lệ thuộc vào chính quyền và không được phép có quyền bất đồng.” “Đây là một cơ hội tuyệt vời, ngàn năm có một để đưa xã hội chúng ta có một sự chuyển biến thật sự,” bà nói thêm. | [
108,
287,
285,
161,
208,
7365,
130,
153,
172,
791,
262,
383,
250,
1346,
108,
121,
2439,
834,
106,
460,
513,
368,
497,
234,
178,
462,
108,
121,
142,
126,
113,
906,
386,
1088,
147,
235,
145,
110,
107,
465,
9213,
7365,
159,
1176,
3872,
707,
7365,
177,
2883,
215,
500,
535,
1061,
182,
3518,
164,
104,
118,
1140,
163,
788,
118,
135,
4685,
2511,
11639,
2181,
3518,
164,
719,
110,
1189,
793,
130,
108,
232,
155,
120,
341,
1170,
104,
1006,
195,
925,
125,
358,
122,
168,
104,
118,
7365,
594,
820,
425,
234,
105,
732,
234,
276,
246,
105,
736,
306,
358,
2439,
167,
307,
768,
353,
976,
1484,
6309,
631,
107,
295,
2151,
143,
120,
295,
2151,
126,
369,
106,
125,
120,
255,
220,
583,
481,
183,
119,
562,
423,
460,
307,
161,
2677,
110,
117,
498,
6644,
369,
1209,
105,
815,
225,
633,
1424,
562,
114,
109,
381,
469,
136,
9996,
108,
978,
120,
322,
137,
867,
535,
1061,
9213,
7365,
128,
108,
121,
322,
166,
2664,
8573,
9056,
108,
121,
331,
709,
8969,
103,
120,
255,
220,
128,
175,
126,
134,
117,
790,
1655,
272,
302,
281,
498,
1324,
148,
1118,
16063,
5915,
354,
108,
3365,
104,
845,
529,
1932,
2677,
239,
107,
515,
104,
122,
256,
167,
990,
201,
1687,
2677,
1691,
367,
351,
1184,
152,
104,
1081,
263,
21892,
8391,
103,
111,
179,
209,
172,
279,
274,
293,
439,
2600,
139,
301,
354,
272,
581,
149,
350,
263,
406,
203,
316,
732,
821,
270,
119,
122,
168,
104,
118,
7365,
113,
158,
147,
235,
106,
179,
514,
114,
4156,
753,
458,
174,
141,
184,
1017,
172,
959,
871,
11236,
239,
5463,
772,
105,
2795,
174,
141,
227,
172,
845,
2173,
452,
871,
14357,
145,
122,
168,
293,
567,
185,
404,
115,
3083,
1295,
113,
322,
152,
1363,
888,
128,
1268,
278,
9786,
117,
556,
148,
120,
147,
10939,
298,
907,
1061,
117,
571,
142,
3510,
21892,
110,
136,
898,
117,
142,
1086,
129,
123,
125,
9213,
7365,
112,
401,
1769,
218,
488,
124,
1721,
1187,
694,
195,
119,
14178,
263,
123,
113,
120,
354,
11345,
15176,
2313,
436,
3719,
118,
728,
105,
525,
186,
120,
218,
118,
728,
115,
140,
114,
174,
1986,
1558,
176,
119,
21892,
103,
173,
136,
493,
694,
666,
1724,
581,
279,
202,
195,
119,
297,
601,
497,
234,
181,
361,
1195,
293,
567,
185,
404,
106,
306,
775,
114,
111,
699,
1210,
117,
122,
7365,
1212,
680,
106,
1004,
408,
234,
5539,
3759,
113,
460,
513,
368,
497,
234,
1268,
1988,
401,
1898,
141,
127,
436,
3719,
12436,
1153,
2431,
871,
7365,
110,
107,
404,
106,
389,
259,
413,
1550,
1463,
108,
121,
1333,
724,
112,
7365,
108,
121,
113,
694,
525,
186,
174,
14178,
263,
454,
743,
2740,
604,
434,
1302,
748,
2025,
118,
3759,
167,
458,
226,
24048,
6181,
113,
109,
460,
582,
1760,
1136,
967,
421,
445,
144,
535,
1061,
104,
21892,
1031,
114,
3759,
110,
139,
106,
506,
258,
110,
107,
179,
12031,
5714,
139,
106,
174,
141,
110,
193,
118,
728,
15653,
19524,
674,
371,
170,
118,
728,
139,
184,
181,
604,
434,
1302,
113,
361,
1195,
145,
7365,
130,
153,
130,
114,
460,
173,
427,
126,
244,
270,
437,
1070,
4257,
118,
728,
110,
140,
117,
143,
118,
728,
134,
195,
178,
119,
157,
137,
138,
191,
11733,
228,
1234,
263,
313,
3726,
421,
445,
263,
127,
123,
160,
263,
193,
751,
106,
3759,
134,
110,
128,
2177,
1521,
1179,
535,
1061,
182,
104,
7365,
103,
113,
354,
658,
806,
1753,
343,
106,
1041,
11639,
8222,
127,
210,
108,
232,
119,
21892,
112,
2708,
376,
428,
242,
414,
250,
368,
289,
122,
329,
1106,
469,
114,
155,
191,
10857,
3490,
201,
1166,
926,
111,
115,
155,
1053,
504,
513,
368,
162,
165,
496,
178,
253,
126,
130,
463,
357,
118,
3759,
4561,
1123,
1046,
475,
368,
497,
2970,
2226,
1079,
279,
367,
351,
855,
128,
172,
242,
414,
1582,
469,
250,
368,
3168,
724,
107,
218,
1628,
445,
129,
240,
349,
104,
7365,
387,
493,
1209,
1232,
389,
242,
414,
480,
425,
1582,
469,
250,
368,
104,
348,
1643,
567,
185,
404,
1897,
1704,
401,
1898,
141,
167,
1212,
680,
415,
196,
465,
343,
114,
1062,
1582,
469,
250,
368,
1234,
5539,
3759,
212,
284,
226,
1499,
4883,
401,
13362,
12317,
106,
465,
743,
6184,
1043,
7341,
7419,
409,
3656,
3656,
748,
1234,
118,
123,
226,
1499,
823,
167,
143,
3655,
103,
401,
17190,
106,
743,
6184,
1043,
9213,
7365,
748,
1234,
118,
1788,
1082,
226,
9204,
5274,
600,
3518,
13986,
401,
13699,
512,
794,
7664,
250,
368,
104,
141,
134,
117,
343,
106,
743,
6184,
1043,
9213,
7365,
748,
1234,
297,
497,
234,
1119,
168,
480,
3250,
885,
113,
120,
261,
247,
104,
242,
414,
250,
368,
104,
118,
3759,
106,
949,
395,
5307,
423,
19022,
25589,
112,
208,
115,
690,
814,
355,
438,
104,
267,
130,
1340,
270,
378,
10320,
2943,
354,
658,
806,
1753,
113,
172,
460,
1102,
255,
677,
1189,
2012,
4459,
531,
187,
129,
408,
234,
7365,
235,
3256,
298,
460,
1102,
255,
474,
25589,
244,
518,
1325,
600,
107,
858,
620,
1162,
104,
198,
393,
2439,
145,
525,
186,
120,
111,
1182,
1006,
7365,
115,
518,
149,
1083,
2333,
104,
1895,
743,
5552,
356,
111,
137,
748,
1115,
111,
2439,
8537,
1957,
118,
7365,
5714,
881,
1274,
218,
761,
174,
141,
115,
552,
184,
172,
113,
120,
261,
247,
146,
308,
202,
104,
175,
688,
1088,
105,
2318,
1234,
118,
25589,
123,
129,
290,
178,
460,
1102,
255,
112,
2313,
106,
816,
395,
1118,
2456,
104,
118,
728,
826,
147,
316,
4368,
408,
234,
7365,
110,
163,
11102,
105,
331,
395,
145,
118,
728,
177,
106,
230,
104,
174,
12904,
707,
460,
123,
953,
589,
586,
185,
220,
460,
513,
368,
1268,
3490,
25589,
123,
215,
1645,
2576,
125,
120,
218,
145,
118,
114,
134,
106,
732,
416,
104,
460,
513,
368,
433,
401,
3670,
106,
172,
460,
1540,
352,
137,
108,
232,
130,
1202,
269,
190,
108,
232,
356,
122,
245,
145,
111,
137,
2439,
115,
1035,
776,
113,
460,
513,
368,
496,
253,
826,
147,
2042,
13353,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
298,
398,
2439,
167,
862,
133,
114,
460,
513,
368,
138,
191,
11733,
3490,
109,
368,
1129,
108,
121,
282,
142,
126,
167,
319,
237,
733,
1907,
183,
374,
339,
3074,
1
] |
080509_burma_aidshun | https://www.bbc.com/vietnamese/regionalnews/story/2008/05/080509_burma_aidshun | Miến Điện ngăn nhân viên cứu trợ quốc tế | Chính quyền quân sự Miến Điện vẫn chưa sẵn sàng chấp nhận các nhân viên cứu trợ quốc tế, giữa lúc đang có thêm nhiều chỉ trích về những phản ứng của giới chức sau cơn bão gây thiệt hại nặng nề. | Bộ Ngoại giao Miến Điện nói nước này sẵn sàng nhận viện trợ của nước ngoài, nhưng khẳng định rằng họ sẽ kiểm soát việc phân bổ viện trợ. Tuyên bố này được đưa ra sau khi có áp lực từ Liên Hiệp Quốc đòi phải đẩy nhanh thủ tục cấp visa cho các chuyên gia cứu trợ nước ngoài. Một lượng hàng cứu trợ được đưa vào nước này, nhưng các chuyên gia nói Miến Điện cần thêm rất nhiều viện trợ. Được biết khoảng 40 chuyên gia đang đợi thị thực ở nước láng giềng Thái Lan, nhưng đại sứ quán Miến Điện tại đây đóng cửa để nghỉ lễ tới tận thứ Ba tuần sau. LHQ nói có tới 1.5 triệu người có thể bị ảnh hưởng vì cơn bão Nargis, vốn phá hủy nặng nề vùng châu thổ Irrawaddy hôm thứ Bảy tuần trước. Truyền thông Miến Điện nói 22.980 người bị thiệt mạng, nhưng có những lo ngại là con số này có thể lên tới 100.000. Hàng trăm ngàn người hiện vẫn chưa có nước sạch, lương thực và nơi ở. Các quan chức nói những người này có thể chết vì không nhận được sự giúp đỡ nào. Trong một tuyên bố, Tổng Thư ký LHQ, Ban Ki-moon, thúc giục giới chức quân sự Miến Điện phải đặt ưu tiên cho các nỗ lực viện trợ lên hàng đầu, trước cuộc trưng cầu dân ý ngày mai về bản hiến pháp mới, vốn bị chỉ trích rộng khắp. Ông nói người ta nên ‘khôn ngoan tập trung vào việc huy động tất cả nguồn lực sẵn có cho các nỗ lực cứu trợ khẩn cấp’. ‘Chưa sẵn sàng’ Trong một tuyên bố của Bộ Ngoại giao đăng trên nhật báo ‘Tia Sáng Mới Myanmar’, chính quyền nói họ hoan nghênh các khoản viện trợ khẩn cấp cũng như tiền mặt. Tuy nhiên, họ nói họ không cho một chuyến bay từ Qatar vào vì trên khoang có nhóm chuyên gia cứu trợ. Tuyên bố nói: “Hiện nay Miến Điện đang đặt ưu tiên vào việc nhận hàng viện trợ khẩn cấp và có những nỗ lực lớn nhằm chuyên chở hàng viện trợ không chậm trễ tới các vùng bị thiệt hại, bằng chính sức lao động Miến Điện”. “Do đó, Miến Điện chưa sẵn sàng nhận các nhóm tìm kiếm và cứu nạn cũng như các nhóm báo chí nước ngoài”. Một phóng viên BBC tại khu vực bị bão gây thiệt hại nặng nói quân lính Miến Điện đã bắt đầu phân phát thêm nhiều đồ viện trợ. Các chuyên gia quốc tế đồng ý với nhau rằng chính quyền quân sự nước này thiếu các nguồn lực để điều phối công việc cứu trợ một cách có hiệu quả, nếu xét về quy mô của thảm họa này. Miến Điện mới chỉ nhận viện trợ hạn chế, từ các nước có quan hệ tốt với chính quyền quân nhân. Bốn chuyến bay chở đồ cứu trợ của chương trình Lương thực Liên Hiệp Quốc đã tới Rangoon hôm thứ Năm, cùng một chuyến bay của Hội Chữ Thập Đỏ quốc tế. Thế nhưng ít nhất 40 chuyên gia LHQ vẫn đang đợi ở Bangkok để xin visa, và hai thành viên trong nhóm đánh giá thảm họa đặc biệt của LHQ đã bị từ chối cho nhập cảnh khi đặt chân tới Miến Điện dù đã có giấy tờ đầy đủ. | summarize: Bộ Ngoại giao Miến Điện nói nước này sẵn sàng nhận viện trợ của nước ngoài, nhưng khẳng định rằng họ sẽ kiểm soát việc phân bổ viện trợ. Tuyên bố này được đưa ra sau khi có áp lực từ Liên Hiệp Quốc đòi phải đẩy nhanh thủ tục cấp visa cho các chuyên gia cứu trợ nước ngoài. Một lượng hàng cứu trợ được đưa vào nước này, nhưng các chuyên gia nói Miến Điện cần thêm rất nhiều viện trợ. Được biết khoảng 40 chuyên gia đang đợi thị thực ở nước láng giềng Thái Lan, nhưng đại sứ quán Miến Điện tại đây đóng cửa để nghỉ lễ tới tận thứ Ba tuần sau. LHQ nói có tới 1.5 triệu người có thể bị ảnh hưởng vì cơn bão Nargis, vốn phá hủy nặng nề vùng châu thổ Irrawaddy hôm thứ Bảy tuần trước. Truyền thông Miến Điện nói 22.980 người bị thiệt mạng, nhưng có những lo ngại là con số này có thể lên tới 100.000. Hàng trăm ngàn người hiện vẫn chưa có nước sạch, lương thực và nơi ở. Các quan chức nói những người này có thể chết vì không nhận được sự giúp đỡ nào. Trong một tuyên bố, Tổng Thư ký LHQ, Ban Ki-moon, thúc giục giới chức quân sự Miến Điện phải đặt ưu tiên cho các nỗ lực viện trợ lên hàng đầu, trước cuộc trưng cầu dân ý ngày mai về bản hiến pháp mới, vốn bị chỉ trích rộng khắp. Ông nói người ta nên ‘khôn ngoan tập trung vào việc huy động tất cả nguồn lực sẵn có cho các nỗ lực cứu trợ khẩn cấp’. ‘Chưa sẵn sàng’ Trong một tuyên bố của Bộ Ngoại giao đăng trên nhật báo ‘Tia Sáng Mới Myanmar’, chính quyền nói họ hoan nghênh các khoản viện trợ khẩn cấp cũng như tiền mặt. Tuy nhiên, họ nói họ không cho một chuyến bay từ Qatar vào vì trên khoang có nhóm chuyên gia cứu trợ. Tuyên bố nói: “Hiện nay Miến Điện đang đặt ưu tiên vào việc nhận hàng viện trợ khẩn cấp và có những nỗ lực lớn nhằm chuyên chở hàng viện trợ không chậm trễ tới các vùng bị thiệt hại, bằng chính sức lao động Miến Điện”. “Do đó, Miến Điện chưa sẵn sàng nhận các nhóm tìm kiếm và cứu nạn cũng như các nhóm báo chí nước ngoài”. Một phóng viên BBC tại khu vực bị bão gây thiệt hại nặng nói quân lính Miến Điện đã bắt đầu phân phát thêm nhiều đồ viện trợ. Các chuyên gia quốc tế đồng ý với nhau rằng chính quyền quân sự nước này thiếu các nguồn lực để điều phối công việc cứu trợ một cách có hiệu quả, nếu xét về quy mô của thảm họa này. Miến Điện mới chỉ nhận viện trợ hạn chế, từ các nước có quan hệ tốt với chính quyền quân nhân. Bốn chuyến bay chở đồ cứu trợ của chương trình Lương thực Liên Hiệp Quốc đã tới Rangoon hôm thứ Năm, cùng một chuyến bay của Hội Chữ Thập Đỏ quốc tế. Thế nhưng ít nhất 40 chuyên gia LHQ vẫn đang đợi ở Bangkok để xin visa, và hai thành viên trong nhóm đánh giá thảm họa đặc biệt của LHQ đã bị từ chối cho nhập cảnh khi đặt chân tới Miến Điện dù đã có giấy tờ đầy đủ. | [
108,
287,
285,
161,
949,
836,
384,
2530,
2162,
123,
507,
126,
3682,
1161,
645,
1344,
1739,
104,
507,
1940,
170,
3898,
269,
190,
641,
154,
134,
2090,
820,
358,
613,
4651,
1344,
9991,
1913,
1493,
126,
363,
251,
124,
187,
129,
107,
516,
1248,
563,
560,
1997,
716,
808,
139,
2991,
838,
331,
437,
1553,
3273,
114,
109,
649,
165,
1813,
1739,
507,
1781,
885,
1669,
201,
1813,
1739,
363,
251,
138,
507,
474,
170,
109,
649,
165,
123,
2530,
2162,
1312,
426,
1228,
713,
1344,
9991,
4940,
1060,
545,
1757,
649,
165,
167,
3840,
461,
1220,
449,
507,
1918,
5963,
579,
1763,
170,
273,
2654,
1027,
2530,
2162,
149,
248,
609,
2621,
570,
1207,
2865,
839,
3225,
1157,
679,
1881,
3609,
1938,
123,
107,
839,
8795,
1179,
280,
107,
671,
133,
349,
2114,
171,
1756,
1829,
18390,
103,
2132,
740,
1364,
2382,
6954,
501,
511,
3981,
14713,
325,
1157,
1819,
1881,
4326,
6359,
206,
2530,
2162,
123,
13245,
3699,
7329,
280,
133,
1882,
2646,
170,
107,
479,
650,
755,
106,
219,
721,
126,
107,
671,
227,
839,
4633,
112,
1521,
1049,
926,
280,
493,
1125,
289,
107,
507,
6485,
1024,
1220,
105,
328,
449,
112,
303,
146,
853,
123,
479,
280,
126,
107,
671,
2266,
171,
110,
645,
363,
698,
422,
4569,
1279,
298,
172,
480,
10243,
1622,
2626,
667,
5774,
806,
7124,
103,
822,
2704,
1128,
853,
252,
698,
2530,
2162,
139,
1295,
1293,
462,
114,
109,
3562,
1248,
1344,
1739,
227,
201,
811,
103,
965,
460,
1540,
1531,
137,
108,
232,
191,
2448,
466,
288,
4465,
246,
6227,
2132,
133,
163,
788,
1872,
5419,
112,
208,
123,
280,
169,
237,
743,
1282,
14661,
3178,
1079,
396,
138,
358,
1254,
469,
2309,
186,
2594,
1248,
3682,
107,
114,
109,
3562,
1248,
1813,
1739,
5567,
1553,
1435,
743,
8341,
3682,
1161,
748,
298,
172,
480,
1493,
104,
949,
836,
384,
687,
159,
2895,
188,
10618,
176,
409,
3260,
6287,
2059,
2687,
122,
851,
123,
154,
2074,
2554,
109,
886,
1344,
1739,
5567,
1553,
127,
128,
1634,
8654,
421,
572,
154,
123,
154,
110,
114,
172,
2023,
502,
563,
6433,
138,
171,
159,
3757,
107,
491,
649,
165,
1813,
9991,
1913,
1493,
795,
401,
14781,
275,
2530,
2162,
167,
1295,
1293,
462,
138,
358,
645,
201,
1344,
1739,
5567,
1553,
105,
107,
479,
3562,
1248,
1400,
2322,
320,
649,
5111,
201,
1344,
1739,
110,
3584,
11980,
839,
109,
501,
133,
1882,
5663,
1588,
122,
2083,
825,
469,
2530,
2162,
863,
13350,
397,
2530,
2162,
289,
3682,
1161,
645,
109,
491,
370,
3554,
105,
1813,
627,
127,
128,
109,
491,
188,
356,
507,
351,
863,
885,
662,
182,
378,
149,
322,
1610,
133,
1829,
383,
1882,
799,
2382,
123,
252,
1127,
2530,
2162,
115,
1300,
811,
613,
212,
426,
713,
3443,
1344,
9991,
303,
649,
165,
951,
998,
1002,
108,
232,
405,
527,
641,
122,
851,
252,
698,
507,
126,
2965,
109,
2594,
1248,
570,
999,
5023,
135,
358,
1813,
1739,
172,
173,
107,
1388,
4072,
1592,
587,
466,
565,
787,
104,
1506,
1473,
433,
2530,
2162,
1066,
163,
645,
1344,
1739,
576,
1712,
103,
563,
109,
507,
107,
146,
732,
2289,
405,
122,
851,
252,
1876,
9747,
2023,
502,
5111,
3443,
1813,
1739,
104,
741,
277,
2405,
1220,
560,
1997,
716,
115,
839,
6715,
325,
1157,
2827,
264,
172,
2023,
502,
104,
1678,
16961,
9046,
2914,
951,
3627,
1888,
170,
500,
941,
1757,
649,
165,
1938,
1125,
167,
3840,
449,
2651,
570,
676,
3273,
103,
105,
196,
164,
182,
113,
491,
403,
314,
1506,
1473,
1597,
1502,
104,
1938,
115,
133,
563,
5302,
114,
1324,
313,
129,
1295,
974,
839,
2530,
2162,
428,
115,
107,
4714,
2911,
3360,
4116,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
448,
851,
252,
698,
2530,
2162,
1125,
289,
3682,
1161,
2093,
645,
109,
157,
182,
1813,
1739,
951,
3533,
1529,
398,
167,
107,
426,
713,
163,
788,
466,
479,
391,
1952,
104,
1128,
853,
187,
1756,
1829,
383,
1882,
799,
2382,
6954,
112,
1
] |
world-47155938 | https://www.bbc.com/vietnamese/world-47155938 | Úc xóa tư cách định cư của tỷ phú Hoàng Hướng Mặc | Mồng Một Tết Âm lịch, ngày 5/2/2019, báo Sydney Morning Herald đưa tin chính phủ Úc xóa tư cách thường trú nhân, không cho tỷ phú Trung Quốc Hoàng Hướng Mặc nhập cảnh, mặc dầu ông đã định cư tại Úc từ năm 2011, đầu tư hằng tỷ Úc kim và vợ con ông hiện vẫn còn ở Úc. | Ông Hoàng Hướng Mặc cùng nguyên Bộ trưởng Thương mại Andrew Robb tại Hong Kong năm 2014, năm hiệp định thương mại tự do Trung Quốc được ký kết. Kèm theo bản tin là hình ảnh ông Hoàng chụp với nhiều chính trị gia hàng đầu của Úc, bao gồm các cựu thủ tướng, các cựu ngoại trưởng lưỡng đảng, cho thấy ảnh hưởng rất lớn của ông trong chính giới Úc, nhưng chẳng ai dám lên tiếng giúp ông. Úc: Thượng nghị sĩ sẽ từ chức vì 'thỏa thuận với TQ' Úc dự kiến thông qua luật chống nước ngoài can thiệp Úc gia tăng vai trò ở Thái Bình Dương vì ngại Trung Quốc Ông Hoàng từng là nhà tài trợ chính trị lớn nhất nước Úc. Theo điều tra của hãng tin ABC, ông đã từng đóng góp cho 3 đảng Lao Động, Tự Do và Quốc Gia lên đến 2,7 triệu Úc kim. Chưa kể những "quà tặng" riêng cho các chính trị gia Úc chưa được biết tới. Hoàng Hướng Mặc là ai? Ông sinh năm 1969 tại Quảng Đông, bỏ học năm 15 tuổi, làm giàu nhờ buôn bán bất động sản, xây cất và nhờ quan hệ với các giới chức cao cấp. Ông di dân đến Úc 2011 và tiếp tục ngành xây cất và đầu tư bất động sản. Năm 2012, một số giới chức cao cấp trước đây từng quan hệ với ông tại Trung Quốc bị bắt vì tội tham nhũng đất đai. Ông từ chối không có liên hệ với các vụ tham nhũng tại địa phương và cho biết đến Úc vì "Người Úc nồng ấm và thân thiện, còn không khí trong sạch, rất trong sạch". Trên báo Trung Quốc Global Times ông cho biết "Tiền là nguồn sữa Mẹ của chính trị" (Money is the Mother's Milk of Politics), và ngay khi đến Úc bằng mọi cách ông đã tung tiền lũng đoạn chính trị Úc. Chi đồng đều cho 3 đảng lớn Ngày 19/11/2012, lần đầu tiên ông đóng góp cho đảng Lao Động tại NSW với số tiền lên đến 150.000 Úc kim. Trong cùng ngày hai doanh nhân khác liên đới với công việc làm ăn của ông Hoàng đóng góp thêm 350.000 Úc kim. Về phía đảng Tự Do trong lần tranh cử 2013, ông đã đóng góp lên đến 870.000 Úc kim. Ngày 5/10/2015, ông tham dự buổi gây quỹ cho đảng Lao Động với sự tham dự của thủ lãnh đối lập Bill Shorten đã thẳng tay đóng góp 55.000 Úc Kim. Theo tường trình của Ủy Ban Bầu Cử vào ngày Hiệp ước tự do mậu dịch Trung - Úc được ký kết năm 2014 ông Hoàng đã tặng ngay 50.000 Úc kim cho quỹ tranh cử của Tổng trưởng Mậu dịch Andrew Robb. Ông Robb vừa là cha đẻ của Hiệp ước vừa công khai ủng hộ Tập đoàn Landbridge, của tỷ phú Ye Cheng, thuê 99 năm cảng Darwin, Bắc Úc. Ngày 9/5/2016 trước lần bầu cử Liên Bang ông Robb đột ngột xin từ chức Bộ Trưởng và tuyên bố không ra ứng cử nữa. Một lá thư mật do công ty Landbridge gửi đến ông Robb bị tiết lộ cho biết trước khi từ chức ông Robb đã nhận lời làm cố vấn kinh tế cao cấp cho công ty Landbridge, Trung Quốc, với mức lương hàng năm lên tới 880.000 Úc kim. Bức thư nói một cách mù mờ ông Robb chẳng cần làm gì cả mà vẫn có được món tiền này. Theo hãng tin ABC trong vòng 4 năm 2012-16 ông Hoàng đã 46 lần đóng góp cho ba đảng Tự Do, Lao Động và Quốc Gia với tổng số tiền lên đến 2.692.960 Úc Kim. TNS Úc mất chức vì 'phản quốc'? Năm 2016, ông Hoàng hứa tặng 400.000 Úc Kim cho đảng Lao Động, nhưng khi phát ngôn viên đối lập quốc phòng Thượng nghị sỹ Lao Động Stephen Conroy lên tiếng chỉ trích chính sách của Trung Quốc ở Biển Đông ông đã rút lời hứa. Ngay hôm sau, Thượng nghị sĩ Lao Động Sam Dastyari, xuất hiện trong một buổi họp báo với ông Hoàng, tuyên bố ngược lại chính sách của đảng Lao Động Úc không nên can thiệp vào các hoạt động của Trung Quốc ở Biển Đông. Sam Dastyari says he will resign from the Senate Được biết văn phòng ông Dastyari đã 4 lần liên lạc Bộ Di Trú để hỏi về đơn xin quốc tịch của ông Hoàng và sau đó chính ông Dastyari lại tiết lộ tin "mật" cho ông Hoàng là ông đang bị Cơ quan tình báo Úc theo dõi. Ông Hoàng Hướng Mặc xin nhập quốc tịch Úc nhưng hồ sơ của ông bị Cơ Quan Tình Báo Úc giữ lại vì ông có 2 lý lịch, với 2 tên và 2 visa khác nhau. Tương tự trường hợp Vũ Nhôm cựu thượng tá an ninh Việt Nam Phan Văn Anh Vũ. Ông Hoàng sau này tiết lộ Thượng nghị sỹ Dastyari từng yêu cầu ông trang trải chi phí đi lại và đòi công ty của ông trả cho một vụ kiện cá nhân với khoản tiền lên đến 44.000 Úc kim. Ông Dastyari bị buộc phải từ chức Thượng nghị sỹ vào ngày 25/1/2018. Có nguồn tin cho rằng ông Dastyari cũng bị Cơ Quan Tình Báo Úc theo dõi và hằng ngàn người đã ký tên đòi điều tra ông về tội "phản quốc" (be charged with treason) cộng tác với gián điệp ngoại bang. Một tuần sau khi ông Dastyari từ chức, đảng Lao Động công bố dành chức Thượng nghị sỹ cho một người rất gần gũi với ông Hoàng, một doanh nhân buôn vàng gốc Hoa ông Simon Zhou. Chỉ trong 1 thời gian ngắn ông Simon đã quyên góp được 140.000 Úc kim cho đảng Lao Động. Báo chí ngay tức thì đưa tin ông Simon đang bị Sở Thuế Liên Bang điều tra vì gian lận thuế khiến ông phải từ chức trước khi tuyên thệ nhậm chức. Gián điệp Trung Quốc? Ông Hoàng là lãnh đạo của Hội đồng Thúc đẩy Thống Nhất Hòa bình Trung Quốc, giữ vai trò thúc đẩy việc thống nhất Đài Loan, cùng xác định chủ quyền Trung Quốc trên Biển Đông và Tây Tạng. Ông cũng là thành viên của Hội nghị Hiệp thương Chính trị Trung Quốc một tổ chức chuyên cố vấn cho Tập Cận Bình. Ông còn chi 1,8 triệu Úc kim để thành lập Viện nghiên cứu Úc - Trung thuộc Đại học Kỹ Thuật Sydney (UTS) rồi mướn cựu Ngoại trưởng Lao Động Bob Carr làm giám đốc. Ông Bob Carr có vợ gốc Hoa là người nổi tiếng thân Bắc Kinh. Việc làm kể trên bị nghi là nằm trong chiến lược của Tập Cận Bình mua chuộc giới khoa bảng, chuyển giao các công trình nghiên cứu về không gian, trí tuệ nhân tạo và khoa học máy tính của Úc cho Trung Quốc, một hình thức của gián điệp công nghệ. Nói tóm lại ngay khi đến Úc ông đã hiểu khá rõ hệ thống chính trị Úc, thâm nhập khá sâu vào chính trị Úc cho thấy ông đã được sửa soạn và thu xếp sẵn để đưa vào các vai trò trên. Trong dịp kỷ niệm 66 năm ngày Đảng Cộng sản cầm quyền, tại Lãnh sự quán ở Sydney ông công khai tuyên bố: "Chúng tôi kiều dân Trung Quốc kiên định lập trường ủng hộ Chính phủ Trung Quốc nhằm bảo vệ chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ, [và] luôn hỗ trợ sự phát triển của Đất Mẹ…" Tài trợ tranh cử Yếu điểm của vận động tranh cử tại Úc là phần lớn tài trợ không được kiểm soát, không có quy định giới hạn về mức gây quỹ, đóng góp hay chi tiêu cho vận động chính trị và đã bị nhà cầm quyền Bắc Kinh triệt để khai thác. Ngoài tỷ phú Hoàng Hướng Mặc còn nhiều "doanh nhân" Trung Quốc khác cũng bị phanh phui dùng tiền ảnh hưởng chính trị Úc. Ông Trần Dụng Lâm, cựu lãnh sự xin tỵ nạn từ năm 2005, cho biết các khoản đóng góp được tiết lộ cho đến nay là rất nhỏ so với những giao dịch ngầm mua chuộc chính giới Úc, bao gồm những chuyến du lịch miễn phí đến Trung Quốc và các món quà không thể truy ra nguồn gốc. Ngày 28/6/2018 Lưỡng Viện Quốc Hội Úc thông qua hai Đạo Luật chống can thiệp chính trị từ ngoại bang và gián điệp công nghiệp, sau đó thông qua Đạo luật cấm các khoản đóng góp tài trợ chính trị từ nước ngoài có hiệu lực từ đầu tháng 1/2019. Không cho về lại nước Úc Mặc dù ông Hoàng đầu tư lên đến nhiều tỷ Úc kim, vợ và con hiện đang sống tại Úc, ông vẫn không được phép trở lại Úc. Chỉ riêng năm 2018, ông đầu tư gần một tỷ Úc kim vào hai dự án nông nghiệp của tập đoàn Trung Quốc Dalian Wanda Group tại Úc. Việc ông bị xóa tư cách thường trú nhân và không được phép trở lại Úc, sau chuyến đi Thái Lan trước Tết, nói rõ lập trường của chính phủ Úc đối với ông Hoàng. Hiện ông đang nhờ luật sư giúp để xin nhập cảnh Úc. Luật Úc còn cho phép xóa tư cách công dân khi biết được đơn xin gia nhập quốc tịch có điều gian dối hay cá nhân làm gián điệp cho ngoại bang. Trả lời phỏng vấn Reuters về việc này ngoại trưởng Úc bà Marise Payne cho biết chưa nhận được phản ứng gì từ phía Bắc kinh và không mong chuyện này sẽ trở thành chủ đề thảo luận song phương vì Úc và Trung Quốc có một mối quan hệ tốt đẹp tôn trọng lẫn nhau. Lẽ đương nhiên Trung Quốc phải biết tôn trọng nền độc lập của các quốc gia trong đó có Úc và nhất là không thể tiếp tục dùng tiền lũng đoạn chính trị thế giới. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của ông Nguyễn Quang Duy, một nhà hoạt động cộng đồng tại Melbourne, Australia. Quý vị có ý kiến đồng ý hoặc phản biện lại bài này, xin gửi về vietnamese@bbc.co.uk. Xem thêm: Kỷ luật em trai cựu Bí thư Lê Thanh Hải Đoàn vượt biên bị đưa về trại giam Công dân Mỹ chính thức bị cấm đi Bắc Hàn | summarize: Ông Hoàng Hướng Mặc cùng nguyên Bộ trưởng Thương mại Andrew Robb tại Hong Kong năm 2014, năm hiệp định thương mại tự do Trung Quốc được ký kết. Kèm theo bản tin là hình ảnh ông Hoàng chụp với nhiều chính trị gia hàng đầu của Úc, bao gồm các cựu thủ tướng, các cựu ngoại trưởng lưỡng đảng, cho thấy ảnh hưởng rất lớn của ông trong chính giới Úc, nhưng chẳng ai dám lên tiếng giúp ông. Úc: Thượng nghị sĩ sẽ từ chức vì 'thỏa thuận với TQ' Úc dự kiến thông qua luật chống nước ngoài can thiệp Úc gia tăng vai trò ở Thái Bình Dương vì ngại Trung Quốc Ông Hoàng từng là nhà tài trợ chính trị lớn nhất nước Úc. Theo điều tra của hãng tin ABC, ông đã từng đóng góp cho 3 đảng Lao Động, Tự Do và Quốc Gia lên đến 2,7 triệu Úc kim. Chưa kể những "quà tặng" riêng cho các chính trị gia Úc chưa được biết tới. Hoàng Hướng Mặc là ai? Ông sinh năm 1969 tại Quảng Đông, bỏ học năm 15 tuổi, làm giàu nhờ buôn bán bất động sản, xây cất và nhờ quan hệ với các giới chức cao cấp. Ông di dân đến Úc 2011 và tiếp tục ngành xây cất và đầu tư bất động sản. Năm 2012, một số giới chức cao cấp trước đây từng quan hệ với ông tại Trung Quốc bị bắt vì tội tham nhũng đất đai. Ông từ chối không có liên hệ với các vụ tham nhũng tại địa phương và cho biết đến Úc vì "Người Úc nồng ấm và thân thiện, còn không khí trong sạch, rất trong sạch". Trên báo Trung Quốc Global Times ông cho biết "Tiền là nguồn sữa Mẹ của chính trị" (Money is the Mother's Milk of Politics), và ngay khi đến Úc bằng mọi cách ông đã tung tiền lũng đoạn chính trị Úc. Chi đồng đều cho 3 đảng lớn Ngày 19/11/2012, lần đầu tiên ông đóng góp cho đảng Lao Động tại NSW với số tiền lên đến 150.000 Úc kim. Trong cùng ngày hai doanh nhân khác liên đới với công việc làm ăn của ông Hoàng đóng góp thêm 350.000 Úc kim. Về phía đảng Tự Do trong lần tranh cử 2013, ông đã đóng góp lên đến 870.000 Úc kim. Ngày 5/10/2015, ông tham dự buổi gây quỹ cho đảng Lao Động với sự tham dự của thủ lãnh đối lập Bill Shorten đã thẳng tay đóng góp 55.000 Úc Kim. Theo tường trình của Ủy Ban Bầu Cử vào ngày Hiệp ước tự do mậu dịch Trung - Úc được ký kết năm 2014 ông Hoàng đã tặng ngay 50.000 Úc kim cho quỹ tranh cử của Tổng trưởng Mậu dịch Andrew Robb. Ông Robb vừa là cha đẻ của Hiệp ước vừa công khai ủng hộ Tập đoàn Landbridge, của tỷ phú Ye Cheng, thuê 99 năm cảng Darwin, Bắc Úc. Ngày 9/5/2016 trước lần bầu cử Liên Bang ông Robb đột ngột xin từ chức Bộ Trưởng và tuyên bố không ra ứng cử nữa. Một lá thư mật do công ty Landbridge gửi đến ông Robb bị tiết lộ cho biết trước khi từ chức ông Robb đã nhận lời làm cố vấn kinh tế cao cấp cho công ty Landbridge, Trung Quốc, với mức lương hàng năm lên tới 880.000 Úc kim. Bức thư nói một cách mù mờ ông Robb chẳng cần làm gì cả mà vẫn có được món tiền này. Theo hãng tin ABC trong vòng 4 năm 2012-16 ông Hoàng đã 46 lần đóng góp cho ba đảng Tự Do, Lao Động và Quốc Gia với tổng số tiền lên đến 2.692.960 Úc Kim. TNS Úc mất chức vì 'phản quốc'? Năm 2016, ông Hoàng hứa tặng 400.000 Úc Kim cho đảng Lao Động, nhưng khi phát ngôn viên đối lập quốc phòng Thượng nghị sỹ Lao Động Stephen Conroy lên tiếng chỉ trích chính sách của Trung Quốc ở Biển Đông ông đã rút lời hứa. Ngay hôm sau, Thượng nghị sĩ Lao Động Sam Dastyari, xuất hiện trong một buổi họp báo với ông Hoàng, tuyên bố ngược lại chính sách của đảng Lao Động Úc không nên can thiệp vào các hoạt động của Trung Quốc ở Biển Đông. Sam Dastyari says he will resign from the Senate Được biết văn phòng ông Dastyari đã 4 lần liên lạc Bộ Di Trú để hỏi về đơn xin quốc tịch của ông Hoàng và sau đó chính ông Dastyari lại tiết lộ tin "mật" cho ông Hoàng là ông đang bị Cơ quan tình báo Úc theo dõi. Ông Hoàng Hướng Mặc xin nhập quốc tịch Úc nhưng hồ sơ của ông bị Cơ Quan Tình Báo Úc giữ lại vì ông có 2 lý lịch, với 2 tên và 2 visa khác nhau. Tương tự trường hợp Vũ Nhôm cựu thượng tá an ninh Việt Nam Phan Văn Anh Vũ. Ông Hoàng sau này tiết lộ Thượng nghị sỹ Dastyari từng yêu cầu ông trang trải chi phí đi lại và đòi công ty của ông trả cho một vụ kiện cá nhân với khoản tiền lên đến 44.000 Úc kim. Ông Dastyari bị buộc phải từ chức Thượng nghị sỹ vào ngày 25/1/2018. Có nguồn tin cho rằng ông Dastyari cũng bị Cơ Quan Tình Báo Úc theo dõi và hằng ngàn người đã ký tên đòi điều tra ông về tội "phản quốc" (be charged with treason) cộng tác với gián điệp ngoại bang. Một tuần sau khi ông Dastyari từ chức, đảng Lao Động công bố dành chức Thượng nghị sỹ cho một người rất gần gũi với ông Hoàng, một doanh nhân buôn vàng gốc Hoa ông Simon Zhou. Chỉ trong 1 thời gian ngắn ông Simon đã quyên góp được 140.000 Úc kim cho đảng Lao Động. Báo chí ngay tức thì đưa tin ông Simon đang bị Sở Thuế Liên Bang điều tra vì gian lận thuế khiến ông phải từ chức trước khi tuyên thệ nhậm chức. Gián điệp Trung Quốc? Ông Hoàng là lãnh đạo của Hội đồng Thúc đẩy Thống Nhất Hòa bình Trung Quốc, giữ vai trò thúc đẩy việc thống nhất Đài Loan, cùng xác định chủ quyền Trung Quốc trên Biển Đông và Tây Tạng. Ông cũng là thành viên của Hội nghị Hiệp thương Chính trị Trung Quốc một tổ chức chuyên cố vấn cho Tập Cận Bình. Ông còn chi 1,8 triệu Úc kim để thành lập Viện nghiên cứu Úc - Trung thuộc Đại học Kỹ Thuật Sydney (UTS) rồi mướn cựu Ngoại trưởng Lao Động Bob Carr làm giám đốc. Ông Bob Carr có vợ gốc Hoa là người nổi tiếng thân Bắc Kinh. Việc làm kể trên bị nghi là nằm trong chiến lược của Tập Cận Bình mua chuộc giới khoa bảng, chuyển giao các công trình nghiên cứu về không gian, trí tuệ nhân tạo và khoa học máy tính của Úc cho Trung Quốc, một hình thức của gián điệp công nghệ. Nói tóm lại ngay khi đến Úc ông đã hiểu khá rõ hệ thống chính trị Úc, thâm nhập khá sâu vào chính trị Úc cho thấy ông đã được sửa soạn và thu xếp sẵn để đưa vào các vai trò trên. Trong dịp kỷ niệm 66 năm ngày Đảng Cộng sản cầm quyền, tại Lãnh sự quán ở Sydney ông công khai tuyên bố: "Chúng tôi kiều dân Trung Quốc kiên định lập trường ủng hộ Chính phủ Trung Quốc nhằm bảo vệ chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ, [và] luôn hỗ trợ sự phát triển của Đất Mẹ…" Tài trợ tranh cử Yếu điểm của vận động tranh cử tại Úc là phần lớn tài trợ không được kiểm soát, không có quy định giới hạn về mức gây quỹ, đóng góp hay chi tiêu cho vận động chính trị và đã bị nhà cầm quyền Bắc Kinh triệt để khai thác. Ngoài tỷ phú Hoàng Hướng Mặc còn nhiều "doanh nhân" Trung Quốc khác cũng bị phanh phui dùng tiền ảnh hưởng chính trị Úc. Ông Trần Dụng Lâm, cựu lãnh sự xin tỵ nạn từ năm 2005, cho biết các khoản đóng góp được tiết lộ cho đến nay là rất nhỏ so với những giao dịch ngầm mua chuộc chính giới Úc, bao gồm những chuyến du lịch miễn phí đến Trung Quốc và các món quà không thể truy ra nguồn gốc. Ngày 28/6/2018 Lưỡng Viện Quốc Hội Úc thông qua hai Đạo Luật chống can thiệp chính trị từ ngoại bang và gián điệp công nghiệp, sau đó thông qua Đạo luật cấm các khoản đóng góp tài trợ chính trị từ nước ngoài có hiệu lực từ đầu tháng 1/2019. Không cho về lại nước Úc Mặc dù ông Hoàng đầu tư lên đến nhiều tỷ Úc kim, vợ và con hiện đang sống tại Úc, ông vẫn không được phép trở lại Úc. Chỉ riêng năm 2018, ông đầu tư gần một tỷ Úc kim vào hai dự án nông nghiệp của tập đoàn Trung Quốc Dalian Wanda Group tại Úc. Việc ông bị xóa tư cách thường trú nhân và không được phép trở lại Úc, sau chuyến đi Thái Lan trước Tết, nói rõ lập trường của chính phủ Úc đối với ông Hoàng. Hiện ông đang nhờ luật sư giúp để xin nhập cảnh Úc. Luật Úc còn cho phép xóa tư cách công dân khi biết được đơn xin gia nhập quốc tịch có điều gian dối hay cá nhân làm gián điệp cho ngoại bang. Trả lời phỏng vấn Reuters về việc này ngoại trưởng Úc bà Marise Payne cho biết chưa nhận được phản ứng gì từ phía Bắc kinh và không mong chuyện này sẽ trở thành chủ đề thảo luận song phương vì Úc và Trung Quốc có một mối quan hệ tốt đẹp tôn trọng lẫn nhau. Lẽ đương nhiên Trung Quốc phải biết tôn trọng nền độc lập của các quốc gia trong đó có Úc và nhất là không thể tiếp tục dùng tiền lũng đoạn chính trị thế giới. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của ông Nguyễn Quang Duy, một nhà hoạt động cộng đồng tại Melbourne, Australia. Quý vị có ý kiến đồng ý hoặc phản biện lại bài này, xin gửi về vietnamese@bbc.co.uk. Xem thêm: Kỷ luật em trai cựu Bí thư Lê Thanh Hải Đoàn vượt biên bị đưa về trại giam Công dân Mỹ chính thức bị cấm đi Bắc Hàn | [
108,
287,
285,
161,
208,
678,
6101,
1623,
264,
503,
429,
395,
1857,
835,
3720,
23938,
149,
847,
1028,
147,
3425,
147,
1319,
190,
432,
835,
222,
180,
151,
162,
117,
667,
6409,
16337,
320,
181,
288,
193,
106,
240,
349,
118,
678,
1417,
119,
158,
122,
245,
165,
201,
178,
104,
2717,
374,
770,
109,
924,
331,
4073,
109,
924,
470,
395,
2975,
2475,
114,
203,
349,
580,
215,
301,
104,
118,
113,
122,
249,
2717,
170,
718,
269,
375,
1140,
227,
354,
422,
1895,
1219,
161,
1144,
411,
621,
134,
148,
229,
171,
377,
10420,
899,
119,
7359,
1219,
382,
357,
206,
235,
330,
424,
142,
351,
1036,
1663,
1219,
165,
321,
809,
704,
108,
121,
579,
644,
1044,
171,
755,
151,
162,
208,
678,
434,
106,
152,
326,
643,
122,
245,
301,
202,
142,
4025,
520,
179,
486,
104,
833,
193,
5303,
103,
118,
115,
434,
609,
904,
114,
1096,
283,
1992,
15249,
1844,
1133,
105,
162,
1716,
227,
155,
15522,
617,
1219,
14527,
2690,
546,
120,
189,
8212,
2628,
2755,
207,
734,
114,
109,
122,
245,
165,
1219,
289,
117,
217,
1988,
678,
6101,
1623,
106,
3052,
208,
296,
147,
7425,
149,
1335,
1921,
306,
214,
147,
1454,
1343,
140,
1073,
1211,
1548,
622,
295,
192,
2070,
556,
2128,
105,
1211,
146,
300,
119,
109,
249,
229,
291,
3959,
208,
791,
137,
155,
1219,
3370,
105,
270,
437,
859,
556,
2128,
105,
178,
276,
295,
192,
2140,
832,
3664,
116,
166,
249,
229,
291,
373,
226,
248,
434,
146,
300,
119,
118,
149,
151,
162,
133,
290,
171,
638,
268,
802,
282,
8045,
208,
148,
1579,
110,
107,
316,
300,
119,
109,
197,
268,
802,
149,
439,
412,
105,
114,
217,
155,
1219,
171,
2661,
1219,
3855,
2404,
105,
481,
5484,
177,
110,
482,
113,
6485,
215,
113,
1965,
340,
1601,
231,
188,
151,
162,
5142,
2144,
118,
114,
217,
19650,
106,
774,
2545,
2617,
104,
122,
6859,
5455,
6974,
364,
108,
176,
569,
1430,
25355,
2945,
12340,
1282,
1534,
20059,
856,
105,
531,
129,
155,
1219,
281,
389,
173,
118,
115,
1894,
379,
3687,
780,
122,
245,
4025,
2193,
210,
413,
114,
1096,
283,
301,
1245,
13908,
8779,
400,
178,
462,
118,
609,
904,
114,
283,
1992,
2783,
149,
19819,
119,
166,
379,
227,
155,
11167,
1219,
14527,
298,
264,
191,
196,
553,
157,
211,
316,
4862,
119,
135,
156,
140,
446,
104,
118,
678,
609,
904,
426,
15997,
1219,
14527,
1264,
505,
283,
1844,
1133,
113,
400,
250,
368,
3516,
118,
115,
609,
904,
227,
155,
1570,
23007,
1219,
14527,
1245,
18474,
4892,
103,
118,
268,
382,
1108,
383,
1928,
114,
283,
1992,
2783,
119,
144,
268,
382,
104,
331,
261,
195,
385,
2663,
18596,
2435,
115,
952,
600,
609,
904,
21155,
1219,
13522,
520,
1289,
277,
104,
1053,
806,
2906,
4755,
138,
191,
1239,
1126,
222,
180,
4419,
414,
151,
233,
1219,
117,
667,
299,
147,
2815,
118,
678,
115,
2755,
531,
6770,
1219,
1923,
114,
1928,
250,
368,
104,
408,
395,
4102,
414,
3720,
23938,
112,
208,
23938,
659,
106,
1041,
3035,
104,
1239,
1126,
659,
135,
550,
535,
523,
2088,
526,
8871,
18816,
103,
104,
653,
2334,
11073,
7618,
103,
1651,
6666,
147,
2010,
12784,
103,
360,
4025,
1245,
11955,
7020,
226,
400,
513,
368,
560,
4532,
118,
23938,
1259,
4330,
676,
148,
229,
429,
2127,
105,
480,
399,
110,
124,
475,
368,
1229,
430,
1176,
593,
1523,
180,
135,
457,
8871,
18816,
916,
155,
118,
23938,
133,
958,
1154,
114,
217,
226,
129,
148,
229,
118,
23938,
115,
238,
366,
140,
601,
255,
236,
216,
291,
373,
114,
135,
457,
8871,
18816,
103,
151,
890,
119,
537,
1024,
201,
147,
227,
228,
4423,
5820,
1219,
14527,
1271,
1789,
593,
123,
116,
173,
2787,
2876,
118,
23938,
718,
269,
260,
140,
218,
186,
145,
244,
107,
117,
1246,
379,
433,
520,
833,
193,
5303,
113,
906,
1147,
147,
3118,
11783,
118,
678,
115,
5097,
400,
609,
904,
114,
459,
283,
1844,
1133,
103,
1992,
2783,
105,
162,
1716,
119,
497,
166,
379,
227,
155,
20626,
10558,
112,
3699,
5978,
1219,
13522,
9808,
1219,
552,
229,
171,
377,
3846,
198,
2810,
832,
3066,
118,
678,
1723,
2755,
10416,
1219,
948,
114,
283,
1992,
15249,
170,
129,
212,
691,
182,
195,
385,
198,
438,
1144,
411,
817,
1992,
2783,
5253,
1528,
16312,
227,
354,
163,
788,
122,
333,
104,
151,
162,
108,
121,
784,
510,
118,
115,
995,
366,
1723,
112,
1580,
325,
2681,
1144,
411,
621,
1992,
2783,
4406,
30261,
103,
387,
199,
113,
116,
1108,
720,
188,
119,
118,
6325,
480,
399,
1240,
153,
122,
333,
104,
283,
1992,
2783,
1219,
110,
237,
1036,
1663,
138,
109,
381,
192,
104,
151,
162,
108,
121,
784,
1865,
4406,
30261,
3067,
569,
108,
4540,
9388,
108,
6338,
176,
269,
231,
6369,
1430,
3205,
5392,
2077,
217,
355,
438,
118,
30261,
115,
1147,
400,
316,
956,
429,
2442,
20668,
130,
419,
125,
652,
676,
198,
492,
104,
118,
678,
105,
187,
150,
122,
118,
30261,
153,
958,
1154,
193,
189,
320,
8349,
207,
114,
118,
678,
106,
118,
167,
133,
1448,
146,
205,
188,
1219,
181,
7357,
208,
678,
6101,
1623,
676,
669,
198,
492,
1219,
170,
1123,
1046,
104,
118,
133,
1448,
1511,
1982,
1110,
1219,
533,
153,
171,
118,
107,
944,
241,
6201,
119,
944,
465,
105,
944,
3273,
211,
1315,
2797,
222,
271,
279,
1016,
9498,
924,
1292,
1830,
305,
672,
243,
132,
1547,
551,
266,
1016,
112,
208,
678,
187,
126,
958,
1154,
1144,
411,
817,
30261,
434,
436,
352,
118,
509,
1281,
692,
1022,
184,
153,
105,
808,
135,
457,
104,
118,
456,
114,
116,
197,
591,
499,
157,
119,
886,
379,
227,
155,
1147,
12983,
1219,
14527,
208,
30261,
133,
661,
139,
148,
229,
1144,
411,
817,
138,
191,
14422,
10564,
615,
774,
193,
114,
160,
118,
30261,
127,
133,
1448,
1511,
1982,
1110,
1219,
181,
1156,
105,
4408,
926,
111,
115,
667,
465,
808,
179,
486,
118,
125,
638,
189,
3846,
198,
207,
444,
4424,
1041,
1134,
269,
2258,
5006,
6054,
409,
3782,
371,
490,
274,
119,
2076,
1641,
470,
5182,
430,
670,
187,
129,
118,
30261,
148,
2471,
283,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
19685,
515,
430,
2261,
6225,
6201,
191,
14314,
8064,
188,
3692,
5720,
10157,
251,
193,
122,
256,
1219,
1851,
276,
173,
369,
1820,
1890,
110,
114,
653,
2334,
151,
162,
678,
6101,
1623,
669,
313,
103,
945,
1118,
118,
115,
190,
867,
149,
1219,
148,
147,
3908,
178,
276,
4408,
653,
1219,
1923,
105,
1350,
219,
118,
199,
244,
177,
108,
121,
4025,
1
] |
vietnam-50182498 | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-50182498 | Báo Việt Nam 'gạch mặt' tàu Trung Quốc | Một tờ báo thuộc Bộ Ngoại giao Việt Nam đã sử dụng hình ảnh có 'gạch chéo đỏ' (hay 'gạch mặt') khi minh họa và đưa tin tàu Hải Dương Địa Chất 8 của Trung Quốc rút khỏi vùng biển đối đầu với Việt Nam trong suốt ba tháng hè thu năm 2019. | Tờ báo Thế giới và Việt Nam hôm 25/10/2019 gạch chéo đỏ chính giữa vào hình ảnh chiếc tàu Hải Dương Địa Chất 8 của Trung Quốc Hôm 25/10, tờ báo mạng Thế giới & Việt Nam, cơ quan thuộc Bộ Ngoại giao Việt Nam, chạy tựa đề trên đầu trang này một tin cho hay 'Tàu khảo sát HD8 của Trung Quốc cùng tàu hộ tống đã rời vùng biển Việt Nam" với hình ảnh chiếc tàu "quấy nhiễu" vùng biển mà Việt Nam nói là thuộc chủ quyền và vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) bị gạch chéo ở chính giữa hình chụp. Bàn tròn BBC: Trung Quốc rút tàu sau ba tháng 'quấy nhiễu' Bãi Tư Chính, đối sách và Hội nghị TƯ của Đảng Cộng sản Tàu Hải Dương Địa Chất 8 rút khỏi vùng đặc quyền kinh tế VN Việt Nam cố gỡ thế bí Biển Đông? Dẫn nguồn tin từ Thông tấn xã Việt Nam, báo này cho hay: "Từ ngày 4/7 - 24/10, với tổng số 113 ngày, HD8 đã tiến hành 4 đợt khảo sát trái phép xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam (4/7-7/8; 1/8-2/9; 7-23/9; 27/9-24/10). "Phán quyết của Tòa Trọng tài vụ kiện Philippines - Trung Quốc tháng 7/2016 đã bác bỏ hoàn toàn yêu sách "đường lưỡi bò" phi lý của Trung Quốc; Trung Quốc không những không công nhận, tuân thủ Phán quyết mà còn tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động đối với vùng biển trong phạm vi "đường lưỡi bò"; hoạt động xâm phạm vùng biển Việt Nam của nhóm tàu HD8 là một ví dụ, đồng thời với các hoạt động gây rối khác trong vùng biển Philippines, Malaysia. "Mặc dù nhóm tàu HD8 đã rời khỏi vùng biển Việt Nam, nhưng tình hình trên biển sắp tới sẽ còn tiếp tục diễn biến khó lường. Hơn lúc nào hết, Việt Nam cần phải hết sức tỉnh táo và khôn khéo để bảo vệ vững chắc chủ quyền, lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc đồng thời giữ môi trường hòa bình, ổn định phục vụ phát triển." Hai khả năng và ba trường hợp Hôm 24/10, một nhà nghiên cứu Biển Đông, thành viên Ban nghiên cứu Luật Biển và hải đảo thuộc Liên đoàn Luật sư Việt Nam, nói với BBC News Tiếng Việt ngay trước Bàn tròn thứ Năm, bình luận về diễn biến Trung Quốc rút tàu này: Bãi Tư Chính: Tàu Trung Quốc "tiếp tục quần đảo" Nhà nghiên cứu Hoàng Việt phân tích lý do Trung Quốc rút tàu Hải Dương Địa chất 8 Bãi Tư Chính: "Tình hình cực kỳ nguy hiểm với chủ quyền của VN" Báo Ấn Độ đăng tải lời đại sứ VN về Biển Đông "Cái này đã được dự đoán từ trước đây một vài ngày. Tất nhiên là nó chưa chắc chắn. Tức là sau khi Giàn khoan của Nhật Hakuryu đã rút về sau khi hoàn thành xong việc," nhà nghiên cứu Hoàng Việt nói và giải thích thêm. "Tức là phía Việt Nam cho rằng cái giàn khoan đó của Việt Nam đã hoàn thành công việc đó ở lô 06.01, thì phía Trung Quốc cũng đã giảm bớt nhiệt độ căng thẳng và sau đó hai tàu hải cảnh ở lô 06.01 đã rút và thông tin đến hôm nay chúng ta đã biết, là đã cho thông tin là tàu Hải dương 08 đã rút ra khỏi khu vực đặc quyền kinh tế của Việt Nam." Nhà nghiên cứu Biển Đông này cho rằng có hai khả năng xảy ra sau khi Trung Quốc rút tàu thăm dò địa chất và đội tàu tháp tùng, hộ vệ: "Cho đến bây giờ chúng ta chưa chắc là vấn đề gì, nhưng có hai khả năng. Khả năng thứ nhất là Trung Quốc sẽ rút hẳn và căng thẳng trên Biển Đông sẽ giảm nhiệt đi. Khả năng thứ hai là Trung Quốc tạm rút, sẽ quay trở lại như Trung Quốc đã làm trong mấy đợt trước. "Nhưng cá nhân tôi tin rằng, có một số thông tin được biết rằng là khả năng Trung Quốc sẽ rút hẳn nhiều hơn, bởi vì một số mục tiêu của Trung Quốc đã đạt được..." Khi được hỏi, trong trường hợp Trung Quốc điều tàu Hải Dương địa chất 8 hoặc tàu khác quay trở lại, hay đưa giàn khoan vào khu vực mới rút ra và tiến hành khoan, khoan khai thác, thì Việt Nam có thể phản ứng, ứng phó ra sao, ông Hoàng Việt nói: "Trong trường hợp Trung Quốc chỉ đặt một cái gì đó vào khu vực vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, để đuổi Trung Quốc ra là một điều vô cùng khó khăn, cho nên chính sách của Việt Nam sẽ phải là: thứ nhất không được cho Trung Quốc làm điều đó. "Và vì vậy Việt Nam cũng sẽ tương tự, thứ nhất là Việt Nam sẽ phải sử dụng lực lượng trên thực địa ngăn không cho Trung Quốc không được đặt một cái gì ở trong khu vực đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, ví dụ đặt giàn khoan hoặc là đặt khoan. "Và thứ hai, Việt Nam cũng sẽ tiếp tục kêu gọi và có lẽ Việt Nam sẽ làm mạnh hơn, giống như đợt năm 2014, và kêu gọi mạnh mẽ cộng đồng quốc tế cũng như là mời gọi các phóng viên của quốc tế tới để đưa tin. "Và thứ ba, Việt Nam có thể sử dụng vũ khí mạnh cuối cùng mà Việt Nam chưa sử dụng trong biện pháp hòa bình, đó là khởi kiện Trung Quốc ra tòa. Và tôi nghĩ, nó cũng lặp lại trường hợp của năm 2014, lúc đó Việt Nam đã chuẩn bị tất cả các phương án khởi kiện, lúc đó thì Trung Quốc rút giàn khoan. Cho nên Việt Nam đã ngưng việc khởi kiện Trung Quốc lại." Tàu Hải Dương Địa Chất 8 đã 'hoàn thành nhiệm vụ' thăm dò 'khoa học' theo Bộ Ngoại giao Trung Quốc 'Yêu sách lớn, không chỉ với giàn khoan Nhật' Bình luận tại Bàn tròn thứ Năm hôm 24/10 về diễn biến rút giàn khoan của Trung Quốc, sau khi nghe ý kiến của nhà nghiên cứu Hoàng Việt, Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp, nhà phân tích chính trị và an ninh ở khu vực nói với BBC: "Trung Quốc rút như thế là tạm thôi. Tính mục tiêu của họ đặt ra, yêu cầu lớn của họ đặt ra cho Việt Nam hồi cuối tháng Năm, đầu tháng Sáu 2019 là phải dừng lại và rút toàn bộ tất cả những khai thác đang có của tất cả các nước mà không nằm trong khu vực này ra. "Chứ không phải chỉ là riêng chuyện có giàn khoan của Nhật mà liên doanh giữa Rosneft và PVN thuê vào khoan. Không phải chỉ như thế. "Nhưng bây giờ giàn khoan đấy đã hoàn thành nhiệm vụ khoan rồi, thì Trung Quốc rút tạm ra như thế thôi, còn yêu cầu lớn nhất của họ không phải là ở chỗ giàn khoan Nhật đó, mà là ở yêu cầu mà tôi vừa nói. Nhiều trí thức muốn Việt Nam kiện Trung Quốc Quốc phòng Việt Nam: 'Ba Không' còn phù hợp? GS Vũ Tường: Bãi Tư Chính là thời điểm thay đổi với VN? "Cho nên tình hình sắp tới, khả năng lớn xảy ra, một là, bởi vì họ tuyên bố mới đây vài tiếng là họ đã khảo sát xong, thì khả năng lớn hơn nữa là có thể họ kéo giàn khoan vào họ khoan. "Vấn đề đặt ra là gì? Yêu sách của họ rất lớn, tức là họ yêu sách Việt Nam phải chấm dứt tất cả việc khoan khai thác dầu và khí của tất cả các đối tác không phải là ở trong khu vực này, chứ không phải chỉ riêng chuyện giàn khoan Nhật," nhà nghiên cứu cao cấp thuộc Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (Iseas, Singapore) và thành viên nghiên cứu thuộc Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS) nêu nhận định. Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm 24/10 cho hay nước này chính thức tuyên bố rút tàu thăm dò Hải Dương Địa Chất 8 ra khỏi khu vực mà Việt Nam khẳng định thuộc chủ quyền và là vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Dữ liệu theo dõi cho thấy con tàu đã rời khỏi khu vực và hướng về Trung Quốc vào sáng cùng ngày với ít nhất hai tàu hộ tống. Phát ngôn viên Hoa Xuân Oánh của Bộ này nói: "Theo kế hoạch của Trung Quốc, tàu Hải Dương Địa Chất 8 đã bắt đầu cuộc khảo sát khoa học tại vùng biển do Trung Quốc kiểm soát ở Biển Nam Trung Hoa (Biển Đông) vào đầu tháng Bảy. Theo như chúng tôi (Trung Quốc) được biết, công việc đã hoàn tất," người phát ngôn này nói. | summarize: Tờ báo Thế giới và Việt Nam hôm 25/10/2019 gạch chéo đỏ chính giữa vào hình ảnh chiếc tàu Hải Dương Địa Chất 8 của Trung Quốc Hôm 25/10, tờ báo mạng Thế giới & Việt Nam, cơ quan thuộc Bộ Ngoại giao Việt Nam, chạy tựa đề trên đầu trang này một tin cho hay 'Tàu khảo sát HD8 của Trung Quốc cùng tàu hộ tống đã rời vùng biển Việt Nam" với hình ảnh chiếc tàu "quấy nhiễu" vùng biển mà Việt Nam nói là thuộc chủ quyền và vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) bị gạch chéo ở chính giữa hình chụp. Bàn tròn BBC: Trung Quốc rút tàu sau ba tháng 'quấy nhiễu' Bãi Tư Chính, đối sách và Hội nghị TƯ của Đảng Cộng sản Tàu Hải Dương Địa Chất 8 rút khỏi vùng đặc quyền kinh tế VN Việt Nam cố gỡ thế bí Biển Đông? Dẫn nguồn tin từ Thông tấn xã Việt Nam, báo này cho hay: "Từ ngày 4/7 - 24/10, với tổng số 113 ngày, HD8 đã tiến hành 4 đợt khảo sát trái phép xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam (4/7-7/8; 1/8-2/9; 7-23/9; 27/9-24/10). "Phán quyết của Tòa Trọng tài vụ kiện Philippines - Trung Quốc tháng 7/2016 đã bác bỏ hoàn toàn yêu sách "đường lưỡi bò" phi lý của Trung Quốc; Trung Quốc không những không công nhận, tuân thủ Phán quyết mà còn tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động đối với vùng biển trong phạm vi "đường lưỡi bò"; hoạt động xâm phạm vùng biển Việt Nam của nhóm tàu HD8 là một ví dụ, đồng thời với các hoạt động gây rối khác trong vùng biển Philippines, Malaysia. "Mặc dù nhóm tàu HD8 đã rời khỏi vùng biển Việt Nam, nhưng tình hình trên biển sắp tới sẽ còn tiếp tục diễn biến khó lường. Hơn lúc nào hết, Việt Nam cần phải hết sức tỉnh táo và khôn khéo để bảo vệ vững chắc chủ quyền, lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc đồng thời giữ môi trường hòa bình, ổn định phục vụ phát triển." Hai khả năng và ba trường hợp Hôm 24/10, một nhà nghiên cứu Biển Đông, thành viên Ban nghiên cứu Luật Biển và hải đảo thuộc Liên đoàn Luật sư Việt Nam, nói với BBC News Tiếng Việt ngay trước Bàn tròn thứ Năm, bình luận về diễn biến Trung Quốc rút tàu này: Bãi Tư Chính: Tàu Trung Quốc "tiếp tục quần đảo" Nhà nghiên cứu Hoàng Việt phân tích lý do Trung Quốc rút tàu Hải Dương Địa chất 8 Bãi Tư Chính: "Tình hình cực kỳ nguy hiểm với chủ quyền của VN" Báo Ấn Độ đăng tải lời đại sứ VN về Biển Đông "Cái này đã được dự đoán từ trước đây một vài ngày. Tất nhiên là nó chưa chắc chắn. Tức là sau khi Giàn khoan của Nhật Hakuryu đã rút về sau khi hoàn thành xong việc," nhà nghiên cứu Hoàng Việt nói và giải thích thêm. "Tức là phía Việt Nam cho rằng cái giàn khoan đó của Việt Nam đã hoàn thành công việc đó ở lô 06.01, thì phía Trung Quốc cũng đã giảm bớt nhiệt độ căng thẳng và sau đó hai tàu hải cảnh ở lô 06.01 đã rút và thông tin đến hôm nay chúng ta đã biết, là đã cho thông tin là tàu Hải dương 08 đã rút ra khỏi khu vực đặc quyền kinh tế của Việt Nam." Nhà nghiên cứu Biển Đông này cho rằng có hai khả năng xảy ra sau khi Trung Quốc rút tàu thăm dò địa chất và đội tàu tháp tùng, hộ vệ: "Cho đến bây giờ chúng ta chưa chắc là vấn đề gì, nhưng có hai khả năng. Khả năng thứ nhất là Trung Quốc sẽ rút hẳn và căng thẳng trên Biển Đông sẽ giảm nhiệt đi. Khả năng thứ hai là Trung Quốc tạm rút, sẽ quay trở lại như Trung Quốc đã làm trong mấy đợt trước. "Nhưng cá nhân tôi tin rằng, có một số thông tin được biết rằng là khả năng Trung Quốc sẽ rút hẳn nhiều hơn, bởi vì một số mục tiêu của Trung Quốc đã đạt được..." Khi được hỏi, trong trường hợp Trung Quốc điều tàu Hải Dương địa chất 8 hoặc tàu khác quay trở lại, hay đưa giàn khoan vào khu vực mới rút ra và tiến hành khoan, khoan khai thác, thì Việt Nam có thể phản ứng, ứng phó ra sao, ông Hoàng Việt nói: "Trong trường hợp Trung Quốc chỉ đặt một cái gì đó vào khu vực vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, để đuổi Trung Quốc ra là một điều vô cùng khó khăn, cho nên chính sách của Việt Nam sẽ phải là: thứ nhất không được cho Trung Quốc làm điều đó. "Và vì vậy Việt Nam cũng sẽ tương tự, thứ nhất là Việt Nam sẽ phải sử dụng lực lượng trên thực địa ngăn không cho Trung Quốc không được đặt một cái gì ở trong khu vực đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, ví dụ đặt giàn khoan hoặc là đặt khoan. "Và thứ hai, Việt Nam cũng sẽ tiếp tục kêu gọi và có lẽ Việt Nam sẽ làm mạnh hơn, giống như đợt năm 2014, và kêu gọi mạnh mẽ cộng đồng quốc tế cũng như là mời gọi các phóng viên của quốc tế tới để đưa tin. "Và thứ ba, Việt Nam có thể sử dụng vũ khí mạnh cuối cùng mà Việt Nam chưa sử dụng trong biện pháp hòa bình, đó là khởi kiện Trung Quốc ra tòa. Và tôi nghĩ, nó cũng lặp lại trường hợp của năm 2014, lúc đó Việt Nam đã chuẩn bị tất cả các phương án khởi kiện, lúc đó thì Trung Quốc rút giàn khoan. Cho nên Việt Nam đã ngưng việc khởi kiện Trung Quốc lại." Tàu Hải Dương Địa Chất 8 đã 'hoàn thành nhiệm vụ' thăm dò 'khoa học' theo Bộ Ngoại giao Trung Quốc 'Yêu sách lớn, không chỉ với giàn khoan Nhật' Bình luận tại Bàn tròn thứ Năm hôm 24/10 về diễn biến rút giàn khoan của Trung Quốc, sau khi nghe ý kiến của nhà nghiên cứu Hoàng Việt, Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp, nhà phân tích chính trị và an ninh ở khu vực nói với BBC: "Trung Quốc rút như thế là tạm thôi. Tính mục tiêu của họ đặt ra, yêu cầu lớn của họ đặt ra cho Việt Nam hồi cuối tháng Năm, đầu tháng Sáu 2019 là phải dừng lại và rút toàn bộ tất cả những khai thác đang có của tất cả các nước mà không nằm trong khu vực này ra. "Chứ không phải chỉ là riêng chuyện có giàn khoan của Nhật mà liên doanh giữa Rosneft và PVN thuê vào khoan. Không phải chỉ như thế. "Nhưng bây giờ giàn khoan đấy đã hoàn thành nhiệm vụ khoan rồi, thì Trung Quốc rút tạm ra như thế thôi, còn yêu cầu lớn nhất của họ không phải là ở chỗ giàn khoan Nhật đó, mà là ở yêu cầu mà tôi vừa nói. Nhiều trí thức muốn Việt Nam kiện Trung Quốc Quốc phòng Việt Nam: 'Ba Không' còn phù hợp? GS Vũ Tường: Bãi Tư Chính là thời điểm thay đổi với VN? "Cho nên tình hình sắp tới, khả năng lớn xảy ra, một là, bởi vì họ tuyên bố mới đây vài tiếng là họ đã khảo sát xong, thì khả năng lớn hơn nữa là có thể họ kéo giàn khoan vào họ khoan. "Vấn đề đặt ra là gì? Yêu sách của họ rất lớn, tức là họ yêu sách Việt Nam phải chấm dứt tất cả việc khoan khai thác dầu và khí của tất cả các đối tác không phải là ở trong khu vực này, chứ không phải chỉ riêng chuyện giàn khoan Nhật," nhà nghiên cứu cao cấp thuộc Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (Iseas, Singapore) và thành viên nghiên cứu thuộc Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS) nêu nhận định. Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm 24/10 cho hay nước này chính thức tuyên bố rút tàu thăm dò Hải Dương Địa Chất 8 ra khỏi khu vực mà Việt Nam khẳng định thuộc chủ quyền và là vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Dữ liệu theo dõi cho thấy con tàu đã rời khỏi khu vực và hướng về Trung Quốc vào sáng cùng ngày với ít nhất hai tàu hộ tống. Phát ngôn viên Hoa Xuân Oánh của Bộ này nói: "Theo kế hoạch của Trung Quốc, tàu Hải Dương Địa Chất 8 đã bắt đầu cuộc khảo sát khoa học tại vùng biển do Trung Quốc kiểm soát ở Biển Nam Trung Hoa (Biển Đông) vào đầu tháng Bảy. Theo như chúng tôi (Trung Quốc) được biết, công việc đã hoàn tất," người phát ngôn này nói. | [
108,
287,
285,
161,
2818,
188,
773,
249,
105,
131,
132,
325,
11770,
6166,
3864,
6164,
1565,
122,
415,
138,
240,
349,
845,
540,
864,
1044,
3295,
5061,
1570,
104,
151,
162,
1131,
11770,
103,
940,
188,
427,
773,
249,
2372,
131,
578,
225,
146,
624,
429,
836,
384,
131,
578,
937,
3271,
220,
159,
178,
509,
126,
116,
193,
114,
194,
377,
19734,
1560,
338,
9722,
3401,
104,
151,
162,
264,
540,
523,
3631,
115,
1165,
501,
657,
131,
6041,
119,
240,
349,
845,
540,
189,
17721,
4180,
207,
501,
657,
145,
131,
132,
123,
106,
624,
185,
168,
105,
501,
634,
168,
236,
216,
15969,
133,
3864,
6164,
108,
121,
122,
415,
240,
1417,
112,
2101,
1867,
1231,
151,
162,
995,
540,
187,
459,
253,
377,
17721,
4180,
257,
108,
3204,
1005,
448,
103,
195,
333,
105,
813,
411,
5237,
104,
348,
607,
262,
1859,
864,
1044,
3295,
5061,
1570,
995,
574,
501,
1597,
168,
236,
216,
312,
243,
132,
601,
1746,
175,
1039,
784,
7198,
9859,
774,
193,
148,
1251,
623,
293,
131,
578,
188,
126,
114,
6568,
4491,
191,
14274,
233,
14631,
103,
119,
497,
166,
13630,
2259,
9722,
3401,
115,
472,
209,
1147,
1767,
1560,
338,
897,
656,
1121,
473,
501,
634,
168,
236,
216,
105,
3769,
1438,
439,
104,
131,
132,
8355,
9819,
686,
16356,
3401,
708,
10379,
5457,
1296,
3699,
708,
1489,
5457,
14672,
3699,
708,
14924,
11795,
1296,
4479,
831,
17966,
231,
302,
104,
1200,
1152,
326,
197,
591,
1362,
233,
151,
162,
253,
14184,
115,
736,
306,
506,
258,
436,
333,
11362,
3753,
16545,
894,
241,
104,
151,
162,
708,
151,
162,
110,
120,
110,
135,
238,
103,
1715,
331,
6420,
302,
145,
177,
270,
437,
922,
417,
109,
381,
192,
195,
119,
501,
657,
113,
473,
554,
11362,
3753,
16545,
708,
381,
192,
1121,
473,
501,
657,
131,
132,
104,
491,
540,
9722,
3401,
106,
116,
1380,
2909,
210,
221,
119,
109,
381,
192,
383,
1658,
211,
113,
501,
657,
3293,
5810,
189,
5861,
428,
491,
540,
9722,
3401,
115,
1165,
574,
501,
657,
131,
578,
170,
205,
240,
159,
657,
1268,
228,
134,
177,
270,
437,
407,
625,
455,
15630,
1778,
398,
224,
2757,
131,
132,
260,
139,
538,
543,
769,
3585,
105,
2416,
3303,
130,
327,
647,
1661,
751,
185,
1585,
261,
1403,
3604,
5403,
104,
1318,
198,
210,
221,
533,
936,
271,
544,
2516,
970,
190,
618,
197,
212,
435,
294,
891,
555,
344,
105,
459,
271,
279,
1131,
14631,
103,
116,
152,
568,
402,
784,
1921,
164,
182,
806,
568,
402,
1012,
784,
105,
767,
541,
624,
560,
526,
1012,
441,
131,
578,
123,
119,
378,
1701,
1434,
131,
531,
226,
2101,
1867,
259,
2827,
342,
410,
125,
407,
625,
151,
162,
995,
540,
4418,
108,
3204,
1005,
448,
161,
1859,
151,
162,
189,
5562,
437,
1218,
541,
207,
571,
568,
402,
678,
131,
613,
566,
241,
180,
151,
162,
995,
540,
864,
1044,
3295,
562,
1570,
108,
3204,
1005,
448,
161,
189,
4989,
240,
786,
393,
841,
1216,
119,
185,
168,
104,
312,
207,
1110,
1071,
1492,
687,
1299,
366,
273,
981,
312,
125,
784,
510,
189,
4046,
126,
115,
117,
382,
1040,
148,
226,
248,
116,
696,
2123,
1567,
445,
106,
335,
289,
751,
10684,
4013,
106,
187,
129,
8897,
1791,
104,
673,
3852,
16505,
364,
431,
115,
995,
125,
187,
129,
506,
164,
1979,
156,
519,
152,
568,
402,
678,
131,
123,
105,
272,
581,
1796,
189,
9773,
106,
505,
131,
132,
114,
160,
292,
2574,
1791,
150,
104,
131,
132,
115,
506,
164,
135,
156,
150,
108,
121,
2937,
23658,
7452,
143,
505,
151,
162,
127,
115,
558,
1911,
1638,
359,
1135,
952,
105,
187,
150,
196,
540,
767,
313,
108,
121,
2937,
23658,
3261,
115,
995,
105,
206,
193,
155,
325,
275,
174,
169,
115,
2034,
106,
115,
114,
206,
193,
106,
540,
864,
1903,
8101,
115,
995,
124,
574,
322,
442,
634,
168,
236,
216,
104,
131,
3718,
571,
568,
402,
784,
510,
126,
114,
160,
107,
196,
555,
344,
488,
124,
187,
129,
151,
162,
995,
540,
582,
1760,
439,
562,
105,
559,
540,
3281,
3781,
103,
523,
647,
161,
3826,
155,
969,
339,
174,
169,
289,
751,
106,
255,
220,
2043,
170,
107,
196,
555,
344,
112,
4166,
344,
259,
202,
106,
151,
162,
134,
995,
1545,
105,
1135,
952,
159,
784,
510,
134,
558,
1638,
1933,
4166,
344,
259,
196,
106,
151,
162,
1119,
995,
103,
134,
1015,
319,
153,
128,
151,
162,
115,
140,
113,
938,
1767,
1735,
1960,
499,
157,
141,
193,
1985,
107,
116,
166,
206,
193,
117,
217,
160,
106,
555,
344,
151,
162,
134,
995,
1545,
158,
975,
626,
171,
116,
166,
592,
464,
104,
151,
162,
115,
764,
117,
2513,
707,
117,
4285,
113,
271,
279,
151,
162,
179,
540,
864,
1044,
439,
562,
1570,
451,
540,
211,
1015,
319,
1398,
194,
251,
2574,
1791,
138,
322,
442,
239,
995,
124,
105,
472,
209,
1791,
103,
1791,
550,
11515,
143,
131,
132,
107,
136,
391,
475,
103,
475,
1004,
124,
3470,
118,
678,
131,
795,
189,
1683,
271,
279,
151,
162,
163,
632,
116,
292,
218,
150,
138,
322,
442,
501,
634,
168,
236,
216,
104,
131,
578,
130,
1743,
151,
162,
124,
106,
116,
179,
616,
264,
455,
3409,
114,
237,
122,
333,
104,
131,
132,
134,
139,
106,
161,
259,
202,
110,
117,
114,
151,
162,
140,
179,
837,
2082,
171,
530,
131,
132,
127,
134,
489,
222,
103,
259,
202,
106,
131,
132,
134,
139,
324,
286,
265,
423,
159,
223,
439,
963,
110,
114,
151,
162,
110,
117,
632,
116,
292,
218,
108,
121,
113,
322,
442,
634,
168,
236,
216,
105,
3769,
1438,
439,
104,
131,
578,
1380,
1094,
632,
2574,
1791,
451,
106,
632,
1791,
112,
2082,
259,
3008,
131,
132,
127,
134,
270,
437,
758,
343,
105,
107,
642,
131,
132,
134,
140,
417,
975,
855,
128,
1767,
147,
3425,
105,
758,
343,
417,
1369,
490,
210,
198,
216,
127,
128,
106,
1375,
343,
109,
662,
182,
104,
198,
216,
228,
130,
251,
2625,
2082,
259,
3944,
131,
132,
107,
136,
324,
286,
705,
482,
417,
608,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
430,
940,
188,
624,
429,
836,
384,
131,
132,
115,
324,
286,
240,
349,
107,
377,
269,
7350,
6164,
11438,
5859,
377,
269,
7350,
447,
11886,
129,
494,
1473,
105,
251,
193,
540,
864,
1044,
3295,
5061,
1570,
104,
151,
162,
995,
574,
501,
657,
195,
178,
119,
131,
132,
113,
1232,
459,
253,
2359,
498,
147,
6999,
1
] |
vert-cap-48134527 | https://www.bbc.com/vietnamese/vert-cap-48134527 | Những khung cảnh làm việc đẹp như mơ | Góc nhìn từ nơi làm việc ở những môi trường tuyệt, đẹp đẽ và hoang sơ nhất trên thế giới có thể khiến bạn ghen tị. | Tess Girard / Hạt Prince Edward County, Ontario, Canada Sống bên "xa lộ hoang dã": Vì giá cả nhà cửa ở Toronto cao, Tess Girard và chồng cô đã di chuyển đến Hạt Prince Edward cách đó hai giờ Cặp vợ chồng Tess Girard, cả hai đều là nhà làm phim tài liệu, đã tiết kiệm trong nhiều năm với hy vọng có đủ tiền để mua một ngôi nhà trả góp ở Toronto, Canda. Nhưng khi họ xem xét giá cả thì nhận ra giá quá cao. Vì vậy họ đến Hạt Prince Edward, vùng nông thôn cách thành phố vài giờ xe chạy. Đi du lịch bao nhiêu thì đủ? Kỳ quan thiên nhiên 'Nhà thờ đá cẩm thạch' Dòng sông trốn từ thiên đường xuống "Chúng tôi nghĩ rằng nơi này sẽ dễ dàng hơn cho dân làm nghệ thuật nếu như chi phí phải bỏ ra thấp hơn, vì vậy chúng tôi chuyển nhà," Girard nói. Rất nhiều nghệ sĩ đã chọn cách tương tự trong vài năm qua. Siêu xa lộ của động vật: Có rất nhiều động vật sống trong vùng, cho nên không bao giờ thiếu chủ đề để quay phim Girard đã tìm thấy cảm hứng trong ngôi nhà mới. Cặp đôi sống trong hẻm núi ngay trước khu rừng và ngay bên cạnh một ngọn đồi cao. "Mặc dù điều này nghe có vẻ hiền hòa, đây thực ra là góc nhìn cực kỳ nhộn nhịp vì đây là đường qua lại của động vật hoang dã," cô nói. Thành phố cuối cùng còn bị chia cắt trên thế giới Facebook áp lực khiến ta phải 'ăn chơi sành điệu'? Phận đàn ông ở 'Vương quốc nữ nhi' bên hồ Lư Cô, Trung Quốc "Tôi nhìn qua ngoài và thấy vịt và thiên nga trong hồ chỉ bên ngoài hẻm núi, những con diệc bay qua qua đầu, hải ly bơi qua hẻm núi. Đôi khi tôi chỉ nhìn qua cửa sổ và thấy thứ gì đó hoặc chỉ chú ý ánh sáng đang biến đổi ra sao, tôi với lấy máy ảnh, chạy ra ngoài chụp vài bức ảnh. Khi sống ở Toronto, chúng tôi thường phải chủ động đi tìm cảm hứng. Giờ đây, tôi cảm thấy điều đó mỗi ngày." Martin Iverson / Scandinavia, Bắc Cực và Nam Cực Nơi cá voi vẫy chào: Góc nhìn từ con tàu của Martin Iverson "không bao giờ khiến bạn ngừng ngạt thở" Thuyền trưởng Martin Iverson lớn lên trong một gia đình đánh cá ở Na Uy và có lẽ định mệnh ông là sống ở biển. Con tàu đầu tiên ông làm việc là phà chở xe hơi dọc bờ biển Na Uy, nhưng hiện giờ ông làm việc trên tàu chở khách, với tuyến đi thông thường là thăm vùng Scandinavia, Bắc Cực và Nam Cực. Một mình trên đảo hoang của Na Uy Khi bỏ đường, sữa vào cà phê là không đúng Nên học ngành mình thích hay ngành dễ kiếm tiền? Góc nhìn từ trên tàu không bao giờ lặp lại. "Khi bạn đang ở Bắc Cực hay Nam Cực, cảnh tượng như thể ta đi thuyền vào một bức tranh," ông nói. Nửa năm trên biển: Iverson sống sáu tháng mỗi năm trên biển "Đó là nơi có cảnh quan hùng vĩ và ngoạn mục. Lần đầu bạn thấy nơi đây thì sẽ đặc biệt hơn một chút so với những lần sau, nhưng nơi này luôn khiến bạn ngạt thở. Tôi đã uống cà phê sáng và thấy một chú cá voi hay cả 10 con bơi qua ngay trước một tảng băng khổng lồ cao hàng ngàn mét." Iverson nhịp nhàng theo những biến đổi trong cảnh quan, như băng tan, vì ông và thủy thủ đoàn liên tục quan sát đường chân trời. Nghiên cứu gần đây cho thấy những hòn đảo nhỏ ở Bắc Cực thuộc Na Uy đang nóng lên nhanh hơn bất cứ nơi nào khác trên hành tinh. Iverson sống sáu tháng mỗi năm trên biển và ông nói khó diễn tả được ông yêu mến điều gì ở nơi này, ngoài việc cho rằng ông sinh ra để ở đây. "Bạn trở thành gia đình, như gia đình thứ hai - hoặc đôi khi, là gia đình thứ nhất." Ryan Forde / St. John, Barbados Góc nhìn từ phòng: Ryan Forde mở cửa sổ nhìn về bờ biển phía đông Barbados, nơi còn lộn xộn và ít phát triển hơn Ryan Forde rất nhiều lần cảm thấy nhớ quang cảnh nhìn từ nhà mình ở Barbados phóng mắt nhìn ra khi ông học tiếng Bồ Đào Nha ở Toronto và học kinh doanh ở Barcelona. Sau những quãng thời gian ngắn ở Panama và Trinidad và Tobago, cuối cùng ông cũng trở về làm việc trong ngành khách sạn và bất động sản. Nhưng ông luôn duy trì hứng thú trong mảng kinh doanh, là công việc mà ông làm từ nhà - nơi ông có thể nhìn ra khu đất rộng 10 arces của gia đình. "Chúng tôi sống ở thiên đường": Sau khi học và làm việc ở nước ngoài, Forde ban đầu không muốn trở về, nhưng "chất lượng cuộc sống ở đây hấp dẫn hơn mọi thứ khác" "Tôi thường để mở cửa ra ban công, để gió mát thổi vào và tôi có thể nhìn khắp bờ biển phía đông Barbados," Forde nói. Ông hiện đang sống ở khu giáo xứ St. John. Hầu hết khách sạn trên đảo nằm ở bờ biển phía tây, và khu bờ biển phía đông lộn xộn và kém phát triển hơn là nơi mà dân lướt ván dày dạn kinh nghiệm hay lui tới. Forde muốn xem xét sử dụng đất gia đình để giúp đỡ cộng đồng ra sao, liệu có thể dùng nơi này để tổ chức sự kiện hay trồng cây lương thực cho giáo xứ hay không. "Cảnh quan như vậy thu hút do khách, nhưng khi tôi tỉnh dậy và thấy nơi này, tôi không muốn rời đi nữa," ông nói. "Được trông thấy nơi này mỗi ngày khiến tôi thật hạnh phúc. Ban đầu tôi không định quay lại Barbados, nhưng chất lượng sống ở đây hấp dẫn hơn mọi thứ khác. Bạn có thể chỉ cần đi ra biển, hái một quả xoài, làm bất cứ gì. Chúng tôi sống ở thiên đường." Charlotte Beauvoisin / Rừng Kibale, Uganda Làm việc ở bìa rừng: Charlotte Beauvoisin làm việc từ ngôi nhà nhỏ lớp mái tranh và năng lượng mặt trời Lần đầu tiên Charlotte Beauvoisin từ Anh Quốc đến Uganda là 10 năm trước khi cô đang gây quỹ cho một tổ chức từ thiện bảo tồn tập trung vào ngăn chặn tình trạng săn trộm voi. Cô sống vài năm đầu tiên giữa Kampala và các vườn quốc gia, nhưng gần đây cô quyết định chuyển đến "vùng cao" sống ở mảnh đất do người bạn là nhà nghiên cứu động vật linh trưởng sở hữu. Giờ đây cô sống ở nơi được gọi thân quen là "lều nhà dì Charlotte", một ngôi nhà nhỏ làm bằng gỗ lợp mái tranh. "Thiên nhiên hòa hợp": Nơi Beauvoisin làm việc có thiên nhiên xung quanh Beauvoisin làm việc tại bàn với quang cảnh rừng cây bao quanh. Ngôi nhà có một dòng suối và dùng năng lượng mặt trời. Hàng xóm sống gần đó trồng cây bông vải, dứa và ngô - nhưng liên tục sống trong sự đe dọa của voi và khỉ đầu chó, đi từ trong rừng ra và phá hủy mùa màng. Vài năm gần đây, chính phủ Uganda đã thực hiện thành công một chương trình đảo ngược quá trình tàn phá rừng, bằng cách chi trả cho nông dân để họ không chặt cây. Khi có internet, cô viết blog về trải nghiệm của bản thân. Nhưng hầu hết thời gian, cô tận hưởng cảm giác chìm đắm trong thiên nhiên. "Chúng tôi xây một cái hồ để gia tăng đa dạng sinh học bằng cách thu hút các loài chim và bướm, và chỉ trong một tuần cái hồ đã đầy ếch và bò cạp nước." Cô cho biết. "Cách mà thiên nhiên hòa hợp thật đầy cảm hứng ngay cả khi con người chúng ta cố hết sức để hủy hoại nó." Allison Zurfluh / Venice, Ý Từ Cung điện Doge đến kênh đào và xuồng gondola: Allison Zurfluh lần đầu đến Venice bảy năm trước Allison Zurfluh lớn lên trong một gia đình người Thụy Sĩ ở California và quay về Thụy Sĩ sống khi 25 tuổi. Trong nhiều năm, bà đã nuôi dạy con cái và làm phiên dịch tiếng Pháp - Anh. "Sau đó khi các con tôi lớn, và khoảng bảy năm trước tôi đến Ý với một nghệ sĩ chơi đàn piano cho giàn nhạc," bà kể. Bà yêu ngay Venice và quyết định ở lại nơi này. Giờ đây bà làm công việc quảng bá du lịch trong một văn phòng chia sẻ nhỏ, và tất nhiên là với nhiều chai rượu trắng Prosecco trong chiếc tủ lạnh nhỏ. "Tôi cho rằng Venice sẽ trở thành Disneyland": Venice cổ xưa hơn và ngập tràn văn hóa hơn cả những gì Zurfluh có thể tưởng tượng Nhưng bà thường xuyên đi nghỉ ở các hòn đảo nhỏ trong Khu Hồ, một phần của Venice mà du khách đổ đến tràn lan vẫn chưa chạm tới. "Tôi là đứa con của California và tôi cho rằng Venice sẽ trở thành Disneyland," Zurfluh nói. "Nhưng nơi này không giống trong trí tưởng tượng của tôi. Nơi này rất thực với tôi, thật cổ xưa và tràn ngập văn hóa." Từ cửa sổ gần bàn làm việc, bà có thể thấy Trường Scuola Grande di San Rocco, một trong hơn chục trường nghệ thuật ở Venice. "Bên trong trường, có những tác phẩm nghệ thuật đẹp nhất mà bạn có thể tưởng tượng," bà nói. "Nơi này khiến tôi cảm thấy rất nhỏ bé nhưng rất dễ chịu, biết rằng những họa sĩ vĩ đại này đã học ở đây và cùng ngắm một dòng kênh với tôi." Jonathan Hernandez / Medellin, Colombia "Thành phố Mùa Xuân Vĩnh cửu": Những dãy núi ở Medellin nhắc nhở Hernandez về những điều tốt đẹp nơi thành phố ông yêu quý Jonathan Hernandez sinh trưởng trong một khu dân cư trung lưu ở Medellin, nơi đôi khi bạn bè ông kể cho ông nghe rằng họ nghe tiếng súng nổ. Nhưng giống như rất nhiều người từng sống ở thành phố này của Colombia, ông sẵn sàng chối bỏ liên hệ với những băng nhóm buôn ma túy có vũ trang. "Ở Châu Âu, Nam Phi, khi tôi tự giới thiệu và mọi người lập tức nói, Pablo Escobar," ông nói. "Đó là điều đã xảy ra và là một phần lịch sử mà chúng tôi phải vượt qua." Thành phố gần đây đã phá hủy ngôi nhà của Pablo Escobar, nhằm phá vỡ liên hệ với quá khứ. Hernandez nói rằng mối liên hệ với những cartel buôn ma túy không đem lại hình ảnh đúng đắn về Medellin ngày nay Khi Hernandez nhìn qua cửa số văn phòng ông trên tầng bảy, nơi có góc nhìn hướng về Medellin và những dãy núi bao quanh, ông lại nhớ tới những khía cạnh tích cực của thành phố mà ông yêu quý - như thời tiết, cảm giác bình yên khi ông ngắm nhìn dãy núi xanh thẳm và sự tử tế của mọi người. "Mọi người đều muốn giúp đỡ nhau và tôi biết không phải nơi nào cũng được như vậy," ông nói. Một phần của sự giúp đỡ đó đã giúp hồi sinh và mở rộng cộng đồng, trong cả nghệ thuật công cộng, các cuộc đạp xe đua và nhiều khía cạnh khác của sự tiến bộ. Trong văn phòng, ông có nhiều đồng nghiệp đến từ Mỹ, Anh Quốc và Hungary. "Họ không sợ sống ở đây, vì họ biết đã có sự thay đổi." Caglar Gokgun / Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ Neo giữa hai lục địa: Từ văn phòng, Caglar Gokgun có thể thấy những công trình đã hiện diện hàng thế kỷ Caglar Gokgun làm việc trong ngành du lịch đã 10 năm - đặc biệt là với người Mỹ, Úc và người Canada - và ông nói câu hỏi đầu tiên luôn là làm sao để phát âm tên của ông. (Chữ "C" trong tên ông được phát âm là "J"). "Hầu hết thời gian, cảnh tượng đều khiến tôi nổi da gà": Gokgun "cảm thấy quá may mắn được sống trong một thành phố đầy ắp lịch sử" Ông khởi đầu với nghề hướng dẫn du lịch và giờ là tổng giám đốc một văn phòng ở khu Karakoy, với góc nhìn hướng về khu cảng cổ xưa Golden Horn và tòa tháp Galata từ thời trung cổ, giờ đây là đài quan sát về nhiều nền văn minh. Lớn lên ở một thị trấn nhỏ bên bờ biển Aegea nổi tiếng với nghề đánh cá và dầu oliu, Gokgun vẫn bị ấn tượng bởi sự rộng lớn của Istanbul. "Hầu hết thời gian, góc nhìn khiến tôi nổi da gà vì tôi thấy mình quá may mắn được sống trong một thành phố với quá nhiều lịch sử," ông nói. "Bạn thấy mọi người bán áo thun và cốc uống nước với khẩu hiệu: 'Istanbul - người ta gọ là nơi hỗn loạn, còn chúng tôi gọi là nhà.' Nhưng khi bạn nhìn ra cửa sổ, tất cả những phần hỗn loạn biến mất.' (Thành phố này xếp hạng cao trong danh sách các nơi bị ô nhiễm tiếng ồn gây giảm thính lực). "Thật vinh hạnh được sống ở nơi neo giữa hai lục địa." Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Capital. | summarize: Tess Girard / Hạt Prince Edward County, Ontario, Canada Sống bên "xa lộ hoang dã": Vì giá cả nhà cửa ở Toronto cao, Tess Girard và chồng cô đã di chuyển đến Hạt Prince Edward cách đó hai giờ Cặp vợ chồng Tess Girard, cả hai đều là nhà làm phim tài liệu, đã tiết kiệm trong nhiều năm với hy vọng có đủ tiền để mua một ngôi nhà trả góp ở Toronto, Canda. Nhưng khi họ xem xét giá cả thì nhận ra giá quá cao. Vì vậy họ đến Hạt Prince Edward, vùng nông thôn cách thành phố vài giờ xe chạy. Đi du lịch bao nhiêu thì đủ? Kỳ quan thiên nhiên 'Nhà thờ đá cẩm thạch' Dòng sông trốn từ thiên đường xuống "Chúng tôi nghĩ rằng nơi này sẽ dễ dàng hơn cho dân làm nghệ thuật nếu như chi phí phải bỏ ra thấp hơn, vì vậy chúng tôi chuyển nhà," Girard nói. Rất nhiều nghệ sĩ đã chọn cách tương tự trong vài năm qua. Siêu xa lộ của động vật: Có rất nhiều động vật sống trong vùng, cho nên không bao giờ thiếu chủ đề để quay phim Girard đã tìm thấy cảm hứng trong ngôi nhà mới. Cặp đôi sống trong hẻm núi ngay trước khu rừng và ngay bên cạnh một ngọn đồi cao. "Mặc dù điều này nghe có vẻ hiền hòa, đây thực ra là góc nhìn cực kỳ nhộn nhịp vì đây là đường qua lại của động vật hoang dã," cô nói. Thành phố cuối cùng còn bị chia cắt trên thế giới Facebook áp lực khiến ta phải 'ăn chơi sành điệu'? Phận đàn ông ở 'Vương quốc nữ nhi' bên hồ Lư Cô, Trung Quốc "Tôi nhìn qua ngoài và thấy vịt và thiên nga trong hồ chỉ bên ngoài hẻm núi, những con diệc bay qua qua đầu, hải ly bơi qua hẻm núi. Đôi khi tôi chỉ nhìn qua cửa sổ và thấy thứ gì đó hoặc chỉ chú ý ánh sáng đang biến đổi ra sao, tôi với lấy máy ảnh, chạy ra ngoài chụp vài bức ảnh. Khi sống ở Toronto, chúng tôi thường phải chủ động đi tìm cảm hứng. Giờ đây, tôi cảm thấy điều đó mỗi ngày." Martin Iverson / Scandinavia, Bắc Cực và Nam Cực Nơi cá voi vẫy chào: Góc nhìn từ con tàu của Martin Iverson "không bao giờ khiến bạn ngừng ngạt thở" Thuyền trưởng Martin Iverson lớn lên trong một gia đình đánh cá ở Na Uy và có lẽ định mệnh ông là sống ở biển. Con tàu đầu tiên ông làm việc là phà chở xe hơi dọc bờ biển Na Uy, nhưng hiện giờ ông làm việc trên tàu chở khách, với tuyến đi thông thường là thăm vùng Scandinavia, Bắc Cực và Nam Cực. Một mình trên đảo hoang của Na Uy Khi bỏ đường, sữa vào cà phê là không đúng Nên học ngành mình thích hay ngành dễ kiếm tiền? Góc nhìn từ trên tàu không bao giờ lặp lại. "Khi bạn đang ở Bắc Cực hay Nam Cực, cảnh tượng như thể ta đi thuyền vào một bức tranh," ông nói. Nửa năm trên biển: Iverson sống sáu tháng mỗi năm trên biển "Đó là nơi có cảnh quan hùng vĩ và ngoạn mục. Lần đầu bạn thấy nơi đây thì sẽ đặc biệt hơn một chút so với những lần sau, nhưng nơi này luôn khiến bạn ngạt thở. Tôi đã uống cà phê sáng và thấy một chú cá voi hay cả 10 con bơi qua ngay trước một tảng băng khổng lồ cao hàng ngàn mét." Iverson nhịp nhàng theo những biến đổi trong cảnh quan, như băng tan, vì ông và thủy thủ đoàn liên tục quan sát đường chân trời. Nghiên cứu gần đây cho thấy những hòn đảo nhỏ ở Bắc Cực thuộc Na Uy đang nóng lên nhanh hơn bất cứ nơi nào khác trên hành tinh. Iverson sống sáu tháng mỗi năm trên biển và ông nói khó diễn tả được ông yêu mến điều gì ở nơi này, ngoài việc cho rằng ông sinh ra để ở đây. "Bạn trở thành gia đình, như gia đình thứ hai - hoặc đôi khi, là gia đình thứ nhất." Ryan Forde / St. John, Barbados Góc nhìn từ phòng: Ryan Forde mở cửa sổ nhìn về bờ biển phía đông Barbados, nơi còn lộn xộn và ít phát triển hơn Ryan Forde rất nhiều lần cảm thấy nhớ quang cảnh nhìn từ nhà mình ở Barbados phóng mắt nhìn ra khi ông học tiếng Bồ Đào Nha ở Toronto và học kinh doanh ở Barcelona. Sau những quãng thời gian ngắn ở Panama và Trinidad và Tobago, cuối cùng ông cũng trở về làm việc trong ngành khách sạn và bất động sản. Nhưng ông luôn duy trì hứng thú trong mảng kinh doanh, là công việc mà ông làm từ nhà - nơi ông có thể nhìn ra khu đất rộng 10 arces của gia đình. "Chúng tôi sống ở thiên đường": Sau khi học và làm việc ở nước ngoài, Forde ban đầu không muốn trở về, nhưng "chất lượng cuộc sống ở đây hấp dẫn hơn mọi thứ khác" "Tôi thường để mở cửa ra ban công, để gió mát thổi vào và tôi có thể nhìn khắp bờ biển phía đông Barbados," Forde nói. Ông hiện đang sống ở khu giáo xứ St. John. Hầu hết khách sạn trên đảo nằm ở bờ biển phía tây, và khu bờ biển phía đông lộn xộn và kém phát triển hơn là nơi mà dân lướt ván dày dạn kinh nghiệm hay lui tới. Forde muốn xem xét sử dụng đất gia đình để giúp đỡ cộng đồng ra sao, liệu có thể dùng nơi này để tổ chức sự kiện hay trồng cây lương thực cho giáo xứ hay không. "Cảnh quan như vậy thu hút do khách, nhưng khi tôi tỉnh dậy và thấy nơi này, tôi không muốn rời đi nữa," ông nói. "Được trông thấy nơi này mỗi ngày khiến tôi thật hạnh phúc. Ban đầu tôi không định quay lại Barbados, nhưng chất lượng sống ở đây hấp dẫn hơn mọi thứ khác. Bạn có thể chỉ cần đi ra biển, hái một quả xoài, làm bất cứ gì. Chúng tôi sống ở thiên đường." Charlotte Beauvoisin / Rừng Kibale, Uganda Làm việc ở bìa rừng: Charlotte Beauvoisin làm việc từ ngôi nhà nhỏ lớp mái tranh và năng lượng mặt trời Lần đầu tiên Charlotte Beauvoisin từ Anh Quốc đến Uganda là 10 năm trước khi cô đang gây quỹ cho một tổ chức từ thiện bảo tồn tập trung vào ngăn chặn tình trạng săn trộm voi. Cô sống vài năm đầu tiên giữa Kampala và các vườn quốc gia, nhưng gần đây cô quyết định chuyển đến "vùng cao" sống ở mảnh đất do người bạn là nhà nghiên cứu động vật linh trưởng sở hữu. Giờ đây cô sống ở nơi được gọi thân quen là "lều nhà dì Charlotte", một ngôi nhà nhỏ làm bằng gỗ lợp mái tranh. "Thiên nhiên hòa hợp": Nơi Beauvoisin làm việc có thiên nhiên xung quanh Beauvoisin làm việc tại bàn với quang cảnh rừng cây bao quanh. Ngôi nhà có một dòng suối và dùng năng lượng mặt trời. Hàng xóm sống gần đó trồng cây bông vải, dứa và ngô - nhưng liên tục sống trong sự đe dọa của voi và khỉ đầu chó, đi từ trong rừng ra và phá hủy mùa màng. Vài năm gần đây, chính phủ Uganda đã thực hiện thành công một chương trình đảo ngược quá trình tàn phá rừng, bằng cách chi trả cho nông dân để họ không chặt cây. Khi có internet, cô viết blog về trải nghiệm của bản thân. Nhưng hầu hết thời gian, cô tận hưởng cảm giác chìm đắm trong thiên nhiên. "Chúng tôi xây một cái hồ để gia tăng đa dạng sinh học bằng cách thu hút các loài chim và bướm, và chỉ trong một tuần cái hồ đã đầy ếch và bò cạp nước." Cô cho biết. "Cách mà thiên nhiên hòa hợp thật đầy cảm hứng ngay cả khi con người chúng ta cố hết sức để hủy hoại nó." Allison Zurfluh / Venice, Ý Từ Cung điện Doge đến kênh đào và xuồng gondola: Allison Zurfluh lần đầu đến Venice bảy năm trước Allison Zurfluh lớn lên trong một gia đình người Thụy Sĩ ở California và quay về Thụy Sĩ sống khi 25 tuổi. Trong nhiều năm, bà đã nuôi dạy con cái và làm phiên dịch tiếng Pháp - Anh. "Sau đó khi các con tôi lớn, và khoảng bảy năm trước tôi đến Ý với một nghệ sĩ chơi đàn piano cho giàn nhạc," bà kể. Bà yêu ngay Venice và quyết định ở lại nơi này. Giờ đây bà làm công việc quảng bá du lịch trong một văn phòng chia sẻ nhỏ, và tất nhiên là với nhiều chai rượu trắng Prosecco trong chiếc tủ lạnh nhỏ. "Tôi cho rằng Venice sẽ trở thành Disneyland": Venice cổ xưa hơn và ngập tràn văn hóa hơn cả những gì Zurfluh có thể tưởng tượng Nhưng bà thường xuyên đi nghỉ ở các hòn đảo nhỏ trong Khu Hồ, một phần của Venice mà du khách đổ đến tràn lan vẫn chưa chạm tới. "Tôi là đứa con của California và tôi cho rằng Venice sẽ trở thành Disneyland," Zurfluh nói. "Nhưng nơi này không giống trong trí tưởng tượng của tôi. Nơi này rất thực với tôi, thật cổ xưa và tràn ngập văn hóa." Từ cửa sổ gần bàn làm việc, bà có thể thấy Trường Scuola Grande di San Rocco, một trong hơn chục trường nghệ thuật ở Venice. "Bên trong trường, có những tác phẩm nghệ thuật đẹp nhất mà bạn có thể tưởng tượng," bà nói. "Nơi này khiến tôi cảm thấy rất nhỏ bé nhưng rất dễ chịu, biết rằng những họa sĩ vĩ đại này đã học ở đây và cùng ngắm một dòng kênh với tôi." Jonathan Hernandez / Medellin, Colombia "Thành phố Mùa Xuân Vĩnh cửu": Những dãy núi ở Medellin nhắc nhở Hernandez về những điều tốt đẹp nơi thành phố ông yêu quý Jonathan Hernandez sinh trưởng trong một khu dân cư trung lưu ở Medellin, nơi đôi khi bạn bè ông kể cho ông nghe rằng họ nghe tiếng súng nổ. Nhưng giống như rất nhiều người từng sống ở thành phố này của Colombia, ông sẵn sàng chối bỏ liên hệ với những băng nhóm buôn ma túy có vũ trang. "Ở Châu Âu, Nam Phi, khi tôi tự giới thiệu và mọi người lập tức nói, Pablo Escobar," ông nói. "Đó là điều đã xảy ra và là một phần lịch sử mà chúng tôi phải vượt qua." Thành phố gần đây đã phá hủy ngôi nhà của Pablo Escobar, nhằm phá vỡ liên hệ với quá khứ. Hernandez nói rằng mối liên hệ với những cartel buôn ma túy không đem lại hình ảnh đúng đắn về Medellin ngày nay Khi Hernandez nhìn qua cửa số văn phòng ông trên tầng bảy, nơi có góc nhìn hướng về Medellin và những dãy núi bao quanh, ông lại nhớ tới những khía cạnh tích cực của thành phố mà ông yêu quý - như thời tiết, cảm giác bình yên khi ông ngắm nhìn dãy núi xanh thẳm và sự tử tế của mọi người. "Mọi người đều muốn giúp đỡ nhau và tôi biết không phải nơi nào cũng được như vậy," ông nói. Một phần của sự giúp đỡ đó đã giúp hồi sinh và mở rộng cộng đồng, trong cả nghệ thuật công cộng, các cuộc đạp xe đua và nhiều khía cạnh khác của sự tiến bộ. Trong văn phòng, ông có nhiều đồng nghiệp đến từ Mỹ, Anh Quốc và Hungary. "Họ không sợ sống ở đây, vì họ biết đã có sự thay đổi." Caglar Gokgun / Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ Neo giữa hai lục địa: Từ văn phòng, Caglar Gokgun có thể thấy những công trình đã hiện diện hàng thế kỷ Caglar Gokgun làm việc trong ngành du lịch đã 10 năm - đặc biệt là với người Mỹ, Úc và người Canada - và ông nói câu hỏi đầu tiên luôn là làm sao để phát âm tên của ông. (Chữ "C" trong tên ông được phát âm là "J"). "Hầu hết thời gian, cảnh tượng đều khiến tôi nổi da gà": Gokgun "cảm thấy quá may mắn được sống trong một thành phố đầy ắp lịch sử" Ông khởi đầu với nghề hướng dẫn du lịch và giờ là tổng giám đốc một văn phòng ở khu Karakoy, với góc nhìn hướng về khu cảng cổ xưa Golden Horn và tòa tháp Galata từ thời trung cổ, giờ đây là đài quan sát về nhiều nền văn minh. Lớn lên ở một thị trấn nhỏ bên bờ biển Aegea nổi tiếng với nghề đánh cá và dầu oliu, Gokgun vẫn bị ấn tượng bởi sự rộng lớn của Istanbul. "Hầu hết thời gian, góc nhìn khiến tôi nổi da gà vì tôi thấy mình quá may mắn được sống trong một thành phố với quá nhiều lịch sử," ông nói. "Bạn thấy mọi người bán áo thun và cốc uống nước với khẩu hiệu: 'Istanbul - người ta gọ là nơi hỗn loạn, còn chúng tôi gọi là nhà.' Nhưng khi bạn nhìn ra cửa sổ, tất cả những phần hỗn loạn biến mất.' (Thành phố này xếp hạng cao trong danh sách các nơi bị ô nhiễm tiếng ồn gây giảm thính lực). "Thật vinh hạnh được sống ở nơi neo giữa hai lục địa." Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Capital. | [
108,
287,
285,
161,
1576,
7997,
4654,
1134,
5541,
108,
1296,
7431,
14356,
6419,
11647,
103,
16770,
103,
1797,
5385,
367,
189,
9701,
1154,
1824,
2358,
207,
161,
865,
314,
186,
152,
814,
108,
121,
7333,
2048,
1576,
7997,
4654,
1134,
5541,
105,
1423,
602,
115,
791,
589,
155,
7431,
14356,
6419,
173,
150,
196,
339,
960,
8108,
1350,
1423,
1576,
7997,
4654,
1134,
13900,
186,
196,
413,
106,
152,
140,
807,
326,
5611,
115,
958,
3218,
113,
158,
147,
119,
861,
584,
107,
620,
379,
130,
702,
116,
1184,
152,
456,
904,
108,
121,
11938,
6156,
3591,
112,
311,
129,
154,
453,
587,
314,
186,
143,
238,
124,
314,
310,
2207,
865,
530,
154,
155,
7431,
14356,
6419,
103,
501,
939,
2041,
173,
164,
548,
696,
339,
529,
9317,
3258,
744,
478,
374,
1243,
143,
620,
347,
336,
146,
1217,
445,
12077,
1630,
915,
6760,
4119,
257,
5938,
1551,
1893,
148,
1217,
361,
804,
1007,
141,
372,
160,
328,
126,
134,
790,
1655,
183,
114,
137,
140,
877,
887,
323,
128,
692,
1022,
139,
306,
124,
1192,
975,
171,
530,
174,
141,
589,
152,
519,
4654,
1134,
5541,
454,
2488,
158,
877,
621,
115,
680,
173,
489,
222,
113,
696,
147,
1451,
5681,
797,
1154,
104,
192,
731,
161,
615,
215,
158,
192,
731,
307,
113,
501,
103,
114,
237,
110,
374,
339,
815,
185,
220,
130,
1015,
807,
4654,
1134,
5541,
115,
370,
203,
406,
2166,
113,
1184,
152,
1926,
960,
8108,
1183,
307,
113,
8536,
1687,
531,
226,
322,
1770,
105,
531,
367,
810,
116,
2421,
3608,
2207,
189,
5861,
428,
179,
126,
701,
107,
895,
4565,
3711,
248,
223,
124,
106,
1869,
485,
786,
393,
8042,
3006,
171,
248,
106,
361,
235,
153,
104,
192,
731,
1824,
2358,
519,
602,
454,
994,
548,
608,
264,
177,
133,
733,
1404,
159,
175,
249,
1247,
516,
265,
521,
169,
139,
10822,
1014,
8641,
2555,
2810,
22571,
685,
118,
108,
121,
377,
16994,
198,
684,
4754,
257,
367,
1123,
11184,
1861,
103,
151,
162,
800,
485,
235,
351,
105,
203,
5170,
105,
1217,
8011,
113,
1123,
163,
367,
351,
8536,
8023,
120,
219,
2509,
21297,
502,
235,
235,
2811,
767,
1272,
3565,
235,
8536,
10336,
4440,
129,
141,
163,
485,
235,
814,
2803,
105,
203,
259,
218,
150,
451,
163,
987,
108,
232,
1342,
611,
167,
625,
345,
124,
3470,
141,
119,
771,
452,
349,
103,
937,
124,
351,
1417,
696,
954,
349,
112,
707,
307,
108,
121,
11938,
174,
141,
369,
139,
185,
192,
184,
370,
406,
15320,
3060,
1009,
141,
406,
203,
179,
150,
742,
176,
191,
294,
3603,
2027,
6115,
3782,
108,
1296,
18801,
103,
360,
4165,
105,
132,
4165,
3540,
499,
3027,
5726,
1835,
161,
5569,
485,
148,
219,
540,
104,
3603,
2027,
6115,
3782,
1639,
374,
339,
521,
230,
1705,
6531,
2660,
207,
1576,
8401,
395,
3603,
2027,
6115,
3782,
301,
227,
113,
116,
165,
539,
403,
499,
108,
121,
2407,
3043,
105,
107,
642,
190,
2167,
118,
106,
307,
108,
121,
3346,
1528,
540,
178,
462,
118,
140,
156,
106,
6152,
1932,
529,
1189,
2326,
1777,
657,
2407,
3043,
103,
170,
199,
339,
118,
140,
156,
159,
540,
1932,
6487,
119,
1490,
184,
206,
369,
106,
582,
501,
18801,
103,
360,
4165,
105,
132,
15057,
430,
267,
159,
541,
1824,
104,
2407,
3043,
707,
306,
4076,
2545,
138,
1826,
997,
106,
110,
604,
2701,
214,
859,
267,
581,
194,
859,
790,
986,
379,
347,
5569,
485,
148,
159,
540,
110,
374,
339,
2749,
1409,
2286,
230,
167,
108,
121,
360,
4165,
194,
132,
4165,
103,
313,
706,
128,
136,
169,
184,
1750,
138,
116,
954,
250,
519,
118,
454,
1556,
7156,
147,
159,
657,
161,
2027,
6115,
3782,
307,
1386,
253,
742,
176,
147,
159,
657,
2620,
106,
328,
107,
313,
146,
1645,
2014,
105,
6295,
592,
112,
2871,
178,
230,
203,
328,
248,
143,
134,
634,
575,
183,
116,
1360,
648,
119,
120,
400,
2681,
170,
328,
126,
637,
521,
230,
6531,
10104,
388,
115,
1549,
1826,
997,
611,
105,
203,
116,
987,
499,
3027,
194,
186,
826,
219,
3565,
235,
531,
226,
116,
1929,
1325,
1033,
515,
1892,
291,
201,
926,
2919,
294,
2027,
6115,
3782,
3006,
4859,
181,
120,
625,
345,
113,
313,
146,
103,
128,
1325,
2022,
103,
171,
118,
105,
1613,
331,
526,
316,
437,
146,
338,
361,
974,
5549,
1811,
402,
386,
248,
114,
203,
120,
2109,
541,
750,
108,
121,
360,
4165,
624,
2407,
3043,
167,
1578,
227,
838,
183,
295,
532,
328,
224,
211,
159,
209,
9746,
2027,
6115,
3782,
307,
1386,
253,
742,
176,
147,
159,
657,
105,
118,
123,
455,
407,
1072,
117,
118,
436,
3719,
179,
218,
108,
121,
328,
474,
351,
156,
114,
160,
118,
296,
124,
130,
108,
121,
1333,
3788,
319,
164,
165,
2806,
128,
165,
539,
259,
196,
233,
451,
1183,
129,
103,
106,
165,
539,
259,
10635,
6653,
5935,
892,
108,
1296,
8459,
1546,
103,
108,
27478,
5569,
485,
148,
438,
161,
6653,
5935,
892,
690,
814,
2803,
485,
125,
1777,
657,
505,
823,
108,
27478,
103,
328,
177,
2910,
7895,
105,
500,
212,
435,
183,
6653,
5935,
892,
215,
158,
400,
406,
203,
1057,
3127,
313,
485,
148,
152,
267,
108,
121,
108,
27478,
662,
1086,
485,
124,
129,
118,
214,
354,
3465,
1983,
1753,
108,
121,
7333,
105,
214,
236,
553,
108,
121,
5776,
112,
759,
120,
5032,
221,
390,
1621,
108,
121,
6717,
105,
21317,
105,
21933,
103,
608,
264,
118,
127,
319,
125,
140,
156,
113,
859,
547,
2052,
105,
295,
192,
2140,
311,
118,
637,
756,
996,
2166,
1441,
113,
3358,
236,
4932,
106,
135,
156,
145,
118,
140,
148,
152,
233,
328,
118,
107,
136,
485,
124,
322,
282,
933,
826,
108,
28611,
569,
104,
165,
3212,
1007,
141,
307,
108,
121,
1217,
361,
207,
161,
759,
129,
214,
105,
140,
156,
108,
121,
142,
1940,
5935,
892,
504,
178,
110,
278,
319,
125,
103,
170,
15870,
423,
204,
307,
108,
121,
248,
1916,
458,
183,
389,
259,
211,
207,
800,
369,
130,
690,
814,
124,
504,
135,
103,
130,
2156,
2501,
3285,
138,
105,
141,
107,
136,
485,
1227,
1777,
657,
505,
823,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
5569,
485,
148,
328,
140,
156,
108,
121,
120,
936,
271,
1464,
103,
1142,
7358,
105,
1824,
1046,
202,
159,
175,
249,
107,
136,
521,
230,
7151,
2079,
112,
1
] |
50276946 | https://www.bbc.com/vietnamese/50276946 | Vì sao thế giới sùng bái Vua Ai Cập Tutankhamun | Khi ngôi mộ của Vua Tutankhamun được mở ra vào tháng 11/1922, thế giới trở nên phát cuồng vì ông. | Đối với các nhà khảo cổ học ngày nay, lời giải thích cho việc sùng bái Vua Tut nằm ở sự phong phú đặc biệt của những gì người ta khám phá ra, đặc biệt là khi đã có nhiều ngôi mộ bị cướp đi đồ tuỳ táng bên trong; và những bí ẩn xung quanh những cái chết yểu của vị vua trẻ và của Huân tước Carnarvon, người đã bỏ tiền để đào mộ. Nhân vật cổ bí hiểm làm thay đổi biên niên sử Trung Hoa Người da đen bị 'tẩy trắng' trong nghệ thuật Phục Hưng Nét gợi tình trong tranh khỏa thân thời Phục hưng Là bộ sưu tập lớn nhất về kho báu của Tutankhamun được đưa ra khỏi Ai Cập và được trưng bày tại Phòng Triển lãm Saatchi ở London (sau khi đạt được những con số kỷ lục ở Los Angeles và Paris), những gì đã tìm được rõ ràng vẫn có sức hấp dẫn toàn cầu trong Thế kỷ 21. Nhưng trong lúc tôi đi tìm hiểu trong một chương trình mới cho kênh phát thanh Radio 4, 'The Cult of King Tut' (Sự sùng bái Vua Tut), sức mạnh của Vua Tutankhamun nằm ở bối cảnh khác thường của thời thập niên 1920, không kém gì so với những thứ tìm thấy trong lăng mộ. Năm 1922, Howard Carter, nhà khảo cổ học người Anh tìm thấy ngôi mộ, đã bị dính vào một cơn bão chính trị. Ai Cập gần đây đã trải qua sự chuyển đổi chính trị, và chính phủ mới kiểm soát chặt chẽ các cổ vật. 1923, Thebes: du khách đổ dồn về xung quanh lối vào ngôi mộ để quan sát một vật thể lớn được đưa từ trong ngôi mộ Để có tiền chi trả cho quá trình rất phức tạp nhằm khai quật, bảo tồn và lập danh mục phong phú những thứ có trong lăng mộ, Huân tước Carnarvon đã ký một thỏa thuận độc quyền với The Times, theo đó cho tờ báo này được độc quyền cung cấp cho báo chí thế giới các tin tức, hình ảnh liên quan. Bí mật về màu xanh lam hiếm của người Maya Kinh Thi trong đời sống và tư tưởng Trung Hoa Góc khuất trong những đám cưới xa hoa triệu đô ở Ấn Độ Vào thời điểm đó, thoả thuận kiểu như thế là cực kỳ khác thường. Cat Warsi, trợ lý lưu trữ tại Viện Griffith ở Oxford, nói rằng sự hỗ trợ tài chính và sự quan tâm của giới truyền thông là điều tối quan trọng, "bởi vì đây là một cuộc khai quật tốn kém mà cuối cùng phải mất gần 10 năm mới xong". Ánh sáng, máy quay, diễn xuất Harry Burton, một nhiếp ảnh gia nghệ thuật sinh ra ở Anh và làm việc tại Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan ở New York, đã được đưa đến để chụp ảnh vụ khai quật. Ông đã tiếp cận hiện trường một cách cực kỳ tỉ mỉ và kịch tính, chụp ảnh các vật thể từ nhiều góc độ, với thiết kế ánh sáng và dàn dựng chuyên nghệp theo cách mà ngành công nghiệp điện ảnh đang áp dụng tại Hollywood vào thời điểm đó. Vụ đào bới cho thấy cả thế giới bị mê hoặc bởi những kho báu - cho dù đó là kho báu phi thường hay không. Paul Collins, giám quản khu vực Cận Đông Cổ đại tại bảo tàng Ashmolean ở Oxford, nói rằng 'cơn cuồng Ai Cập' này đã được tiếp thêm nhiệt "bởi một cơn bão công nghệ hoàn hảo. Đài phát thanh, điện tín, báo giấy phát hành đại chúng và phim đã kết hợp với nhau để ai cũng có một chút tin tức về Tut." Cuộc khai quật do Carter thực hiện (trong hình, ông là người quỳ gối trong phòng chôn cất) là một trong những cuộc khảo cổ tìm ra kết quả quan trọng nhất trong Thế kỷ 20; nhiều cổ vật lấy ra được trong quá trình khai quật đó cho đến nay vẫn chưa được nghiên cứu Những bức ảnh của Burton đã tiết lộ hơn 5.000 đồ vật được nhồi nhét vào ngôi mộ nhỏ. Trong số những bức tượng và đồ trang sức bằng vàng tinh xảo, những chiếc hộp và những con thuyền được trang trí, và những chiến xa được tháo dỡ, còn có những dấu hiệu của cuộc sống hàng ngày: ổ bánh mì, bánh mì thịt và giỏ đậu chickpea, đậu lăng (lentil) và chà là. Thậm chí còn có những vòng hoa. Harry Burton ghi lại các món đồ có trong ngôi mộ Tutankhamun - trong đó có chiếc hộp màu trắng này, bên trong có chứa áo vải linen, khăn san và các dải đai lưng, 18 cái que, 69 mũi tên và một chiếc kèn trumpet Những món đồ được phát hiện ra đã truyền cảm hứng cho ngành thiết kế thời trang hồi thập niên 1920, khi các họa tiết rắn, chim và hoa sen của Ai Cập xuất hiện trên các thiết kế quần áo độc quyền của các thương hiệu thời trang, cũng như các mặt hàng sản xuất đại trà. Những bức ảnh về các mặt hàng xa xỉ của Burton đã nói lên chủ nghĩa tiêu dùng mới của thập niên 1920. Nhà kinh tế học người Mỹ Thorstein Veblen gần đây đã đưa ra cụm từ 'conspicuous consumption', theo đó tổng kế tóm tắt nền kinh tế tiêu dùng 'Roaring Twenties', và cái mà Veblen gọi là 'display power' ('sức mạnh hiển thị') của việc mua sắm; mức tiêu thụ phô trương cho thế giới thấy rằng bạn có thể đủ khả năng để mua nhiều hơn so với những nhu cầu thiết yếu của cuộc sống. Vua Tut khiến mọi người tưởng tượng ra nhiều thứ, và tạo ra nhu cầu về các sản phẩm liên quan đến thế giới của ông. Có lẽ là việc liên tưởng tới thế giới của ông thì dễ dàng hơn so với một số các vương quốc cổ đại khác, bởi vì phụ vương của Vua Tut là Akhenaten, đã mở ra một phong cách mới - nghệ thuật Amarna - theo đó hoàng gia được thể hiện trong những khung cảnh nhẹ nhàng, tự nhiên hơn, gần gũi, thân mật với cuộc sống gia đình hơn. Và trong đó, người phụ nữ được thể hiện nổi bật hơn nhiều. Những nhân vật như nữ thần Isis, một trong bốn bức tượng bảo vệ từng góc ngôi đền thờ Vua Tutankhamun, là nguồn cảm hứng cho 'những cô gái hiện đại', một kiểu phụ nữ mới nổi lên sau Thế Chiến thứ nhất. 'Cô gái hiện đại' là một hiện tượng toàn cầu - neue Frauen ở Đức; modan gāru hoặc moga ở Nhật Bản; modeng xiaojie ở Trung Quốc; garçonnes ở Pháp. Họ chia sẻ phong cách chung, thể hiện cho sự giải phóng. Với kiểu váy và tóc Nữ hoàng Cleopatra, nhấm nháp ly cocktail và nhún nhảy theo nhịp điệu nhạc jazz, cô gái hiện đại thể hiện thái độ bất cần. Cô h hồn cánh đàn ông, nhưng nếu như không có chàng nào theo đuổi thì cô cũng chẳng bận tâm. Cô cũng là một biểu tượng hàng hóa - dùng để bán son môi, phấn trang điểm, nước hoa và kem bôi mặt. Nhiều sản phẩm trong đó, như các mặt hàng nhãn hiệu Nile Queen do Công ty Hóa chất Kashmir sản xuất tại Chicago, được bán ra thị trường với chủ đề Ai Cập. Nữ hoàng Cleopatra trong nhạc jazz Cô gái hiện đại được mô phỏng theo vũ công người Mỹ gốc Phi Josephine Baker, người tự phong mình là một 'Nữ hoàng Cleopatra trong nhạc jazz'. Là người sử dụng nổi trội các sản phẩm làm đẹp cho phụ nữ da đen do Madam CJ Walker, một trong những nữ doanh nhân da đen có ảnh hưởng và nổi tiếng nhất Hoa Kỳ, sản xuất, Baker đã sử dụng văn hóa làm đẹp mới này để làm tăng quyền lực của chính mình. Cô thách thức chủ nghĩa phân biệt chủng tộc bằng cách hiện đại về mặt thời trang. Baker trở nên nổi tiếng với các hoạt động nhạc jazz tại Folies Bergère ở Paris, đại chúng hoá Charleston, cơn sốt khiêu vũ từ Mỹ. Khi các vũ công không còn nhất thiết phải nhảy theo từng cặp (và vũ điệu sẽ do người nam dẫn dắt), điều này giống như một cuộc cách mạng. Theo nhà nghiên cứu âm nhạc có trụ sở tại Paris Martin Guerpin: Một khi bạn nhảy một mình, bạn có thể làm bất cứ điều gì bạn muốn. King Tut cũng truyền cảm hứng cho nhạc jazz, bao gồm giai điệu Old King Tut hồi năm 1923, ca khúc có nội dung nói rằng ông là một 'kẻ khôn khéo lõi đời'. Vài năm sau cuộc khai quật, câu chuyện được thừa nhận rằng ông là một vị vua thiếu niên: Cuộc khai quật của Carter chỉ chạm đến được cơ thể của Tutankhamun vào năm 1925, khi ông mở chiếc quan tài đầu tiên tiết lộ mặt nạ tang lễ bằng vàng của nhà vua, và sau đó, cơ thể mỏng manh, gãy từng đoạn của ông. Ngày 29-30/10/1925: Carter và một nhân công người Ai Cập xem xét lớp quan tài thứ ba (là lớp trong cùng), được làm bằng vàng đặc, đặt bên trong lớp quách thứ nhì Khám nghiệm tử thi cho thấy Vua Tut không phải là một vị vua già yếu đuối bạc nhược mà là một chàng trẻ tuổi, khoảng từ 17 đến 19. Việc phát hiện ra rằng 'vị vua thiếu niên' phải chịu nhiều thương tích đã làm bùng lên những đồn đoán và những câu chuyện về lời nguyền liên quan tới cái chết của Huân tước Carnarvon, chỉ vài tuần sau khi ngôi mộ được mở ra. Sự sùng bái Vua Tut cũng có mặt tối, nói lên nỗi sợ hãi riêng tư và sự đau khổ ẩn giấu trong mỗi người. Thi thể vua được khai quật vào thời điểm xã hội vẫn đang cố hồi phục sau những tàn phá của Thế Chiến thứ nhất. Hầu hết những người tử trận trong chiến tranh đều cũng bị vùi xác nơi xa xôi, và thi thể họ không bao giờ được tìm thấy. Việc phát hiện ra Tutankhamun là thiếu niên và cơ thể vua có nhiều vết thương, sau khi xác ướp của vua được mở ra vào năm 1925, đã thu hút được trí tưởng tượng của những người để tang tử sỹ hoặc đang chăm sóc người thân yêu bị thương trong chiến tranh. Những thanh niên trẻ trung bị thương, phải băng bó, từ nơi chiến tuyến trở về, mà trong số họ có những người bị những vết thương tồi tệ chưa từng thấy, được điều trị kiểu khuất mắt trông coi, bởi cơ thể đàn ông yếu đuối chỉ cho thấy đó là các đế chế yếu đuối. Những xác ướp có thể sống lại từ cõi chết giờ đã được bất tử bởi ngành công nghiệp điện ảnh mới. Theo Roger Luckhurst từ Đại học Birkbeck College, thì "nhà báo đầu tiên nhìn thấy khuôn mặt của pharaoh Tutankhamun là John Balderston, người sau đó đã viết kịch bản cho bộ phim kinh dị Universal The Mummy [phát hành năm 1932]." Luckhurst tin rằng những bức ảnh của Burton về kho báu và sự khám phá của họ đã giúp Carter và Carnarvon trở thành "những nhân vật anh hùng táo bạo", trở thành khuôn mẫu cho những anh hùng như trong Raiders of the Lost Ark và Lara Croft: Tomb Raider. Burton sắp xếp các tấm ảnh mà ông chụp để chúng tạo ấn tượng mạnh mẽ tới mức tối đa; được chụp trong tháng Hai 1923, bức ảnh này là một trong hai tấm cho thấy Carter (trái) và Huân tước Carnarvon cùng có mặt trong ngôi mộ cổ Cơn sốt thời thập niên 1920 đối với Vua Tut là một dự án toàn cầu của trí tưởng tượng. Nó kết nối mọi người với một nơi cổ xưa và với nhau, và với cả những người thân yêu đã chết - cho phép họ tưởng tượng mình ở một thế giới khác, có thể là một thế giới tốt hơn. Và nhu cầu mơ về những thế giới mới, bằng cách phục hồi những thế giới đã mất trong lịch sử, thì quan trọng hơn bao giờ hết. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Culture. | summarize: Đối với các nhà khảo cổ học ngày nay, lời giải thích cho việc sùng bái Vua Tut nằm ở sự phong phú đặc biệt của những gì người ta khám phá ra, đặc biệt là khi đã có nhiều ngôi mộ bị cướp đi đồ tuỳ táng bên trong; và những bí ẩn xung quanh những cái chết yểu của vị vua trẻ và của Huân tước Carnarvon, người đã bỏ tiền để đào mộ. Nhân vật cổ bí hiểm làm thay đổi biên niên sử Trung Hoa Người da đen bị 'tẩy trắng' trong nghệ thuật Phục Hưng Nét gợi tình trong tranh khỏa thân thời Phục hưng Là bộ sưu tập lớn nhất về kho báu của Tutankhamun được đưa ra khỏi Ai Cập và được trưng bày tại Phòng Triển lãm Saatchi ở London (sau khi đạt được những con số kỷ lục ở Los Angeles và Paris), những gì đã tìm được rõ ràng vẫn có sức hấp dẫn toàn cầu trong Thế kỷ 21. Nhưng trong lúc tôi đi tìm hiểu trong một chương trình mới cho kênh phát thanh Radio 4, 'The Cult of King Tut' (Sự sùng bái Vua Tut), sức mạnh của Vua Tutankhamun nằm ở bối cảnh khác thường của thời thập niên 1920, không kém gì so với những thứ tìm thấy trong lăng mộ. Năm 1922, Howard Carter, nhà khảo cổ học người Anh tìm thấy ngôi mộ, đã bị dính vào một cơn bão chính trị. Ai Cập gần đây đã trải qua sự chuyển đổi chính trị, và chính phủ mới kiểm soát chặt chẽ các cổ vật. 1923, Thebes: du khách đổ dồn về xung quanh lối vào ngôi mộ để quan sát một vật thể lớn được đưa từ trong ngôi mộ Để có tiền chi trả cho quá trình rất phức tạp nhằm khai quật, bảo tồn và lập danh mục phong phú những thứ có trong lăng mộ, Huân tước Carnarvon đã ký một thỏa thuận độc quyền với The Times, theo đó cho tờ báo này được độc quyền cung cấp cho báo chí thế giới các tin tức, hình ảnh liên quan. Bí mật về màu xanh lam hiếm của người Maya Kinh Thi trong đời sống và tư tưởng Trung Hoa Góc khuất trong những đám cưới xa hoa triệu đô ở Ấn Độ Vào thời điểm đó, thoả thuận kiểu như thế là cực kỳ khác thường. Cat Warsi, trợ lý lưu trữ tại Viện Griffith ở Oxford, nói rằng sự hỗ trợ tài chính và sự quan tâm của giới truyền thông là điều tối quan trọng, "bởi vì đây là một cuộc khai quật tốn kém mà cuối cùng phải mất gần 10 năm mới xong". Ánh sáng, máy quay, diễn xuất Harry Burton, một nhiếp ảnh gia nghệ thuật sinh ra ở Anh và làm việc tại Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan ở New York, đã được đưa đến để chụp ảnh vụ khai quật. Ông đã tiếp cận hiện trường một cách cực kỳ tỉ mỉ và kịch tính, chụp ảnh các vật thể từ nhiều góc độ, với thiết kế ánh sáng và dàn dựng chuyên nghệp theo cách mà ngành công nghiệp điện ảnh đang áp dụng tại Hollywood vào thời điểm đó. Vụ đào bới cho thấy cả thế giới bị mê hoặc bởi những kho báu - cho dù đó là kho báu phi thường hay không. Paul Collins, giám quản khu vực Cận Đông Cổ đại tại bảo tàng Ashmolean ở Oxford, nói rằng 'cơn cuồng Ai Cập' này đã được tiếp thêm nhiệt "bởi một cơn bão công nghệ hoàn hảo. Đài phát thanh, điện tín, báo giấy phát hành đại chúng và phim đã kết hợp với nhau để ai cũng có một chút tin tức về Tut." Cuộc khai quật do Carter thực hiện (trong hình, ông là người quỳ gối trong phòng chôn cất) là một trong những cuộc khảo cổ tìm ra kết quả quan trọng nhất trong Thế kỷ 20; nhiều cổ vật lấy ra được trong quá trình khai quật đó cho đến nay vẫn chưa được nghiên cứu Những bức ảnh của Burton đã tiết lộ hơn 5.000 đồ vật được nhồi nhét vào ngôi mộ nhỏ. Trong số những bức tượng và đồ trang sức bằng vàng tinh xảo, những chiếc hộp và những con thuyền được trang trí, và những chiến xa được tháo dỡ, còn có những dấu hiệu của cuộc sống hàng ngày: ổ bánh mì, bánh mì thịt và giỏ đậu chickpea, đậu lăng (lentil) và chà là. Thậm chí còn có những vòng hoa. Harry Burton ghi lại các món đồ có trong ngôi mộ Tutankhamun - trong đó có chiếc hộp màu trắng này, bên trong có chứa áo vải linen, khăn san và các dải đai lưng, 18 cái que, 69 mũi tên và một chiếc kèn trumpet Những món đồ được phát hiện ra đã truyền cảm hứng cho ngành thiết kế thời trang hồi thập niên 1920, khi các họa tiết rắn, chim và hoa sen của Ai Cập xuất hiện trên các thiết kế quần áo độc quyền của các thương hiệu thời trang, cũng như các mặt hàng sản xuất đại trà. Những bức ảnh về các mặt hàng xa xỉ của Burton đã nói lên chủ nghĩa tiêu dùng mới của thập niên 1920. Nhà kinh tế học người Mỹ Thorstein Veblen gần đây đã đưa ra cụm từ 'conspicuous consumption', theo đó tổng kế tóm tắt nền kinh tế tiêu dùng 'Roaring Twenties', và cái mà Veblen gọi là 'display power' ('sức mạnh hiển thị') của việc mua sắm; mức tiêu thụ phô trương cho thế giới thấy rằng bạn có thể đủ khả năng để mua nhiều hơn so với những nhu cầu thiết yếu của cuộc sống. Vua Tut khiến mọi người tưởng tượng ra nhiều thứ, và tạo ra nhu cầu về các sản phẩm liên quan đến thế giới của ông. Có lẽ là việc liên tưởng tới thế giới của ông thì dễ dàng hơn so với một số các vương quốc cổ đại khác, bởi vì phụ vương của Vua Tut là Akhenaten, đã mở ra một phong cách mới - nghệ thuật Amarna - theo đó hoàng gia được thể hiện trong những khung cảnh nhẹ nhàng, tự nhiên hơn, gần gũi, thân mật với cuộc sống gia đình hơn. Và trong đó, người phụ nữ được thể hiện nổi bật hơn nhiều. Những nhân vật như nữ thần Isis, một trong bốn bức tượng bảo vệ từng góc ngôi đền thờ Vua Tutankhamun, là nguồn cảm hứng cho 'những cô gái hiện đại', một kiểu phụ nữ mới nổi lên sau Thế Chiến thứ nhất. 'Cô gái hiện đại' là một hiện tượng toàn cầu - neue Frauen ở Đức; modan gāru hoặc moga ở Nhật Bản; modeng xiaojie ở Trung Quốc; garçonnes ở Pháp. Họ chia sẻ phong cách chung, thể hiện cho sự giải phóng. Với kiểu váy và tóc Nữ hoàng Cleopatra, nhấm nháp ly cocktail và nhún nhảy theo nhịp điệu nhạc jazz, cô gái hiện đại thể hiện thái độ bất cần. Cô h hồn cánh đàn ông, nhưng nếu như không có chàng nào theo đuổi thì cô cũng chẳng bận tâm. Cô cũng là một biểu tượng hàng hóa - dùng để bán son môi, phấn trang điểm, nước hoa và kem bôi mặt. Nhiều sản phẩm trong đó, như các mặt hàng nhãn hiệu Nile Queen do Công ty Hóa chất Kashmir sản xuất tại Chicago, được bán ra thị trường với chủ đề Ai Cập. Nữ hoàng Cleopatra trong nhạc jazz Cô gái hiện đại được mô phỏng theo vũ công người Mỹ gốc Phi Josephine Baker, người tự phong mình là một 'Nữ hoàng Cleopatra trong nhạc jazz'. Là người sử dụng nổi trội các sản phẩm làm đẹp cho phụ nữ da đen do Madam CJ Walker, một trong những nữ doanh nhân da đen có ảnh hưởng và nổi tiếng nhất Hoa Kỳ, sản xuất, Baker đã sử dụng văn hóa làm đẹp mới này để làm tăng quyền lực của chính mình. Cô thách thức chủ nghĩa phân biệt chủng tộc bằng cách hiện đại về mặt thời trang. Baker trở nên nổi tiếng với các hoạt động nhạc jazz tại Folies Bergère ở Paris, đại chúng hoá Charleston, cơn sốt khiêu vũ từ Mỹ. Khi các vũ công không còn nhất thiết phải nhảy theo từng cặp (và vũ điệu sẽ do người nam dẫn dắt), điều này giống như một cuộc cách mạng. Theo nhà nghiên cứu âm nhạc có trụ sở tại Paris Martin Guerpin: Một khi bạn nhảy một mình, bạn có thể làm bất cứ điều gì bạn muốn. King Tut cũng truyền cảm hứng cho nhạc jazz, bao gồm giai điệu Old King Tut hồi năm 1923, ca khúc có nội dung nói rằng ông là một 'kẻ khôn khéo lõi đời'. Vài năm sau cuộc khai quật, câu chuyện được thừa nhận rằng ông là một vị vua thiếu niên: Cuộc khai quật của Carter chỉ chạm đến được cơ thể của Tutankhamun vào năm 1925, khi ông mở chiếc quan tài đầu tiên tiết lộ mặt nạ tang lễ bằng vàng của nhà vua, và sau đó, cơ thể mỏng manh, gãy từng đoạn của ông. Ngày 29-30/10/1925: Carter và một nhân công người Ai Cập xem xét lớp quan tài thứ ba (là lớp trong cùng), được làm bằng vàng đặc, đặt bên trong lớp quách thứ nhì Khám nghiệm tử thi cho thấy Vua Tut không phải là một vị vua già yếu đuối bạc nhược mà là một chàng trẻ tuổi, khoảng từ 17 đến 19. Việc phát hiện ra rằng 'vị vua thiếu niên' phải chịu nhiều thương tích đã làm bùng lên những đồn đoán và những câu chuyện về lời nguyền liên quan tới cái chết của Huân tước Carnarvon, chỉ vài tuần sau khi ngôi mộ được mở ra. Sự sùng bái Vua Tut cũng có mặt tối, nói lên nỗi sợ hãi riêng tư và sự đau khổ ẩn giấu trong mỗi người. Thi thể vua được khai quật vào thời điểm xã hội vẫn đang cố hồi phục sau những tàn phá của Thế Chiến thứ nhất. Hầu hết những người tử trận trong chiến tranh đều cũng bị vùi xác nơi xa xôi, và thi thể họ không bao giờ được tìm thấy. Việc phát hiện ra Tutankhamun là thiếu niên và cơ thể vua có nhiều vết thương, sau khi xác ướp của vua được mở ra vào năm 1925, đã thu hút được trí tưởng tượng của những người để tang tử sỹ hoặc đang chăm sóc người thân yêu bị thương trong chiến tranh. Những thanh niên trẻ trung bị thương, phải băng bó, từ nơi chiến tuyến trở về, mà trong số họ có những người bị những vết thương tồi tệ chưa từng thấy, được điều trị kiểu khuất mắt trông coi, bởi cơ thể đàn ông yếu đuối chỉ cho thấy đó là các đế chế yếu đuối. Những xác ướp có thể sống lại từ cõi chết giờ đã được bất tử bởi ngành công nghiệp điện ảnh mới. Theo Roger Luckhurst từ Đại học Birkbeck College, thì "nhà báo đầu tiên nhìn thấy khuôn mặt của pharaoh Tutankhamun là John Balderston, người sau đó đã viết kịch bản cho bộ phim kinh dị Universal The Mummy [phát hành năm 1932]." Luckhurst tin rằng những bức ảnh của Burton về kho báu và sự khám phá của họ đã giúp Carter và Carnarvon trở thành "những nhân vật anh hùng táo bạo", trở thành khuôn mẫu cho những anh hùng như trong Raiders of the Lost Ark và Lara Croft: Tomb Raider. Burton sắp xếp các tấm ảnh mà ông chụp để chúng tạo ấn tượng mạnh mẽ tới mức tối đa; được chụp trong tháng Hai 1923, bức ảnh này là một trong hai tấm cho thấy Carter (trái) và Huân tước Carnarvon cùng có mặt trong ngôi mộ cổ Cơn sốt thời thập niên 1920 đối với Vua Tut là một dự án toàn cầu của trí tưởng tượng. Nó kết nối mọi người với một nơi cổ xưa và với nhau, và với cả những người thân yêu đã chết - cho phép họ tưởng tượng mình ở một thế giới khác, có thể là một thế giới tốt hơn. Và nhu cầu mơ về những thế giới mới, bằng cách phục hồi những thế giới đã mất trong lịch sử, thì quan trọng hơn bao giờ hết. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Culture. | [
108,
287,
285,
161,
1558,
176,
119,
109,
152,
1560,
874,
214,
191,
801,
366,
272,
581,
114,
156,
4942,
6441,
3555,
3833,
332,
829,
108,
121,
144,
737,
2334,
634,
575,
104,
120,
218,
111,
169,
1914,
740,
1235,
634,
575,
106,
129,
115,
107,
158,
1184,
2047,
133,
1966,
184,
905,
5162,
5260,
367,
113,
708,
105,
120,
1039,
1768,
1001,
1017,
120,
292,
654,
18211,
104,
297,
1915,
603,
105,
104,
8218,
2438,
28295,
103,
111,
115,
306,
379,
130,
1328,
10014,
857,
1424,
874,
1039,
1216,
140,
346,
345,
749,
778,
324,
151,
254,
606,
1285,
1532,
133,
15377,
364,
16706,
113,
877,
887,
5319,
2450,
11104,
2390,
205,
113,
250,
6117,
481,
221,
5319,
108,
4938,
1931,
317,
4524,
495,
301,
202,
125,
2662,
5747,
104,
21592,
117,
251,
124,
574,
1561,
4040,
105,
117,
1540,
1035,
149,
1866,
6165,
3254,
1120,
14321,
176,
108,
121,
1619,
9332,
129,
764,
117,
120,
219,
166,
688,
1438,
108,
121,
3730,
5140,
105,
2031,
856,
120,
218,
115,
370,
117,
450,
921,
244,
107,
543,
1916,
458,
258,
352,
113,
773,
688,
8087,
311,
113,
398,
141,
184,
370,
524,
113,
116,
741,
277,
239,
114,
1887,
212,
781,
7255,
5907,
6919,
5199,
1034,
332,
1534,
5928,
3833,
332,
257,
444,
5434,
4942,
6441,
3555,
3833,
332,
856,
543,
417,
104,
3555,
21592,
829,
108,
121,
1303,
313,
211,
369,
104,
221,
1092,
778,
7922,
103,
110,
1206,
218,
648,
119,
120,
259,
370,
203,
113,
2679,
10014,
832,
16644,
103,
5292,
5246,
103,
152,
1560,
874,
214,
111,
266,
370,
203,
1184,
12085,
115,
133,
2348,
138,
116,
1756,
1829,
122,
1543,
1561,
4040,
386,
248,
115,
1281,
235,
144,
589,
345,
122,
1261,
105,
122,
256,
239,
594,
820,
1483,
2099,
109,
874,
9292,
18617,
103,
1482,
17717,
161,
744,
547,
880,
3406,
125,
1001,
1017,
1195,
138,
1184,
2047,
130,
146,
338,
116,
731,
136,
301,
117,
251,
148,
113,
1184,
2047,
1600,
107,
379,
692,
456,
114,
310,
277,
215,
1662,
1371,
745,
550,
6817,
103,
327,
1025,
105,
385,
595,
592,
737,
2334,
120,
259,
107,
113,
2679,
12085,
8218,
2438,
28295,
115,
667,
116,
893,
899,
557,
168,
119,
1482,
2144,
103,
181,
150,
114,
940,
188,
126,
117,
557,
168,
870,
373,
114,
188,
356,
175,
249,
109,
193,
7817,
240,
349,
316,
146,
112,
1197,
1523,
125,
1162,
1822,
5570,
2012,
104,
111,
10388,
725,
3367,
113,
723,
307,
105,
276,
597,
151,
254,
5569,
3808,
113,
120,
1499,
3144,
797,
1414,
617,
709,
108,
121,
1071,
1492,
1339,
221,
318,
397,
3420,
899,
1138,
128,
175,
106,
786,
393,
211,
2429,
12398,
13255,
176,
103,
643,
241,
931,
2106,
149,
1348,
25869,
108,
121,
3915,
103,
123,
160,
144,
1174,
643,
326,
122,
105,
144,
146,
315,
104,
249,
425,
206,
106,
179,
935,
146,
2060,
189,
12452,
171,
248,
106,
116,
204,
550,
6817,
1912,
1206,
145,
608,
264,
139,
552,
386,
826,
147,
239,
1979,
340,
4106,
4719,
452,
1015,
103,
407,
387,
4016,
16981,
103,
116,
5844,
349,
165,
877,
887,
296,
124,
108,
121,
266,
105,
140,
358,
149,
1294,
2224,
2671,
887,
22459,
108,
121,
1080,
3798,
115,
117,
251,
155,
130,
1417,
349,
197,
550,
6817,
112,
208,
115,
270,
1352,
199,
271,
116,
173,
786,
393,
1494,
10654,
105,
1690,
4186,
1417,
349,
109,
731,
136,
148,
158,
1869,
4589,
119,
583,
699,
1342,
611,
105,
2487,
636,
649,
877,
962,
181,
173,
145,
859,
135,
522,
726,
349,
167,
516,
286,
149,
5339,
138,
221,
318,
837,
1269,
1328,
5102,
114,
203,
186,
175,
249,
133,
2216,
451,
626,
120,
2662,
5747,
233,
114,
428,
150,
106,
2662,
5747,
894,
369,
194,
1648,
2896,
11059,
103,
850,
730,
322,
442,
2094,
510,
3079,
273,
149,
327,
2224,
8651,
320,
8853,
1838,
108,
121,
3915,
103,
123,
160,
12189,
231,
3712,
1561,
4040,
257,
126,
115,
117,
270,
426,
1638,
189,
12452,
116,
1756,
1829,
135,
877,
506,
9438,
762,
212,
781,
103,
726,
8528,
188,
1336,
212,
209,
273,
174,
105,
807,
115,
299,
279,
119,
527,
130,
375,
127,
107,
116,
1360,
193,
766,
125,
3833,
332,
294,
1503,
550,
6817,
180,
5246,
223,
199,
5001,
240,
103,
118,
106,
111,
7399,
5708,
113,
438,
3031,
2128,
371,
106,
116,
113,
120,
204,
1560,
874,
370,
124,
299,
416,
146,
308,
202,
113,
773,
688,
1088,
708,
158,
874,
731,
771,
124,
117,
113,
310,
277,
550,
6817,
150,
114,
155,
275,
244,
289,
117,
568,
402,
564,
954,
349,
104,
16981,
115,
958,
1154,
183,
5335,
905,
731,
117,
5067,
6894,
138,
1184,
2047,
3272,
298,
166,
120,
954,
706,
105,
905,
509,
543,
281,
1287,
777,
7451,
103,
120,
845,
3116,
105,
120,
219,
1750,
117,
509,
512,
103,
105,
120,
242,
797,
117,
3207,
3332,
103,
177,
107,
120,
988,
614,
104,
204,
307,
201,
191,
161,
108,
3106,
1799,
12401,
1799,
2949,
1764,
105,
11261,
2952,
28382,
103,
2952,
2679,
9107,
5838,
176,
1034,
371,
105,
6187,
106,
112,
3270,
356,
177,
107,
120,
906,
10799,
4016,
16981,
848,
153,
109,
1246,
905,
107,
113,
1184,
2047,
21592,
233,
113,
150,
107,
845,
3116,
1162,
1714,
474,
367,
113,
107,
1990,
1412,
4686,
108,
7093,
231,
103,
1000,
3159,
105,
109,
5084,
1677,
13520,
1632,
292,
10429,
103,
6765,
2766,
465,
105,
116,
845,
11175,
8926,
320,
15338,
564,
1246,
905,
117,
212,
199,
124,
115,
425,
406,
2166,
114,
859,
583,
699,
221,
509,
496,
1092,
778,
7922,
103,
129,
109,
1473,
958,
10820,
2794,
105,
1414,
11459,
104,
1561,
4040,
387,
199,
159,
109,
583,
699,
1218,
1412,
557,
168,
104,
109,
432,
614,
221,
5520,
127,
128,
109,
447,
201,
262,
387,
273,
14807,
564,
954,
349,
125,
109,
447,
201,
797,
4228,
104,
16981,
115,
123,
227,
185,
404,
464,
467,
239,
104,
1092,
778,
7922,
112,
571,
236,
216,
214,
111,
200,
18543,
10438,
9353,
8007,
231,
386,
248,
115,
251,
124,
2976,
148,
8774,
15481,
376,
431,
10186,
219,
569,
15100,
6257,
1452,
181,
150,
497,
699,
3251,
2459,
639,
236,
216,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
707,
1184,
2047,
104,
3555,
21592,
117,
690,
124,
138,
253,
22360,
9389,
103,
175,
249,
319,
237,
212,
3712,
171,
1895,
1
] |
vietnam-43514556 | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-43514556 | Nguyễn Văn Đông: 'Đường đời mưa bay gió cuốn' | Tôi được gặp và nói chuyện với nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông hai lần, năm 2009 và năm 2015. Ông ngoài 75 tuổi nhưng đầy nhiệt huyết như một con hùm. | Nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông từng là sĩ quan Bộ binh của Quân lực Việt Nam Cộng hòa Sách 'người đi tù vì hát nhạc vàng' bị đình chỉ Nhạc sĩ-họa sĩ Nguyễn Đình Phúc (p.1) Ông Đông nói rằng ông có đọc sách của tôi. Hình như dù có vài thắc mắc không tiện nói về sách này, ông thấy tôi là một người đáng tin. Ông nhấn mạnh rằng gần như không cho ai phỏng vấn ông. Trong bài này tôi sẽ không nói nhiều về các tác phẩm của nhạc sĩ tài hoa này. Tôi muốn nói đến hiện tượng của Nguyễn Văn Đông trong bối cảnh thị trường nhạc thời kỳ Việt Nam Cộng Hòa. Đời ông bị làm chia đôi. 43 năm (1932-1975) ông làm hết mình - ông học hỏi, sản xuất, và làm việc nước. 43 năm nữa (1975-2018) ông im lặng để tồn tại. Mặc dù sau năm 1975 ông sống như một người vô hình, nhưng tôi đã được gặp một đàn ông rất tự tin và biết giá trị của mình. Trong nửa đời sản xuất tròn 43 năm, ông đạt được những thành công phi thường. Nguyễn Văn Đông sinh ở quận 1, Sài Gòn. Bố mẹ gốc Tây Ninh là điền chủ từng bị bắt tù thời chiến tranh chống Pháp. Lúc bấy giờ có một sĩ quan Pháp, đại úy Vieux coi Nguyễn Văn Đông như người em kết nghĩa nhận ông là con nuôi và cho học tại École d'enfants de troupe (Trường Thiếu sinh quân Đông Dương). Đây là một ngôi trường ưu tú, chỉ có con cái của sĩ quan Pháp được vào học. Trường này dạy về văn hóa và quân sự. Giáo sư âm nhạc là Charles Martin, một nhạc sĩ Pháp từng dạy hòa âm và phối khí từ những năm 1920 ở Sài Gòn. Thuở ấy Nguyễn Văn Đông đã học thổi kèn trompette và tham gia dàn nhạc fanfare của ngôi trường. Năm 1948 khi lên tuổi 16 ông cũng sáng tác "Thiếu sinh quân hành khúc" đã được nhận là bài ca của trường. Năm 1951 ông thi vào École Militaire Cap Saint Jacques (Trường Võ bị sĩ quan Vũng Tầu) và năm 1952 ông học xong với cấp sous lieutenant (thiếu úy). Năm 1952 ông học thêm ở École Militaire Interarmes de Dalat (Trường võ bị liên quân Đà Lạt) và năm sau ông lên cấp trung úy. Rồi sau đó ông ra Bắc và học tiếp ở École Tactique Hanoi (Trường chiến thuật Hà Nội). Trong những tháng cuối cùng của cuộc chiến tranh Đông Dương thứ nhất, ông chỉ huy một Đại đội Trọng Pháo ở hai tỉnh Móng Cái và Lạng Sơn. Sau biến cố thua trận ở Điện Biên Phủ, ông được chuyển về miền Nam. Từ năm 1954 đến 1958 Nguyễn Văn Đông đóng quân ở Đồng Tháp Mười. Khu này được coi như một "chiến trường ác liệt" suốt 30 năm chiến tranh ở Đông Dương. Nó cũng là căn cứ địa của bên cộng sản vì nằm cạnh ranh giới Việt Nam - Cambodia. Nguyển Văn Đông là một hiện tượng rất hiếm là một nhạc sĩ chuyên nghiệp nhưng đã từng cầm súng trên trận địa. Năm 1956, Nguyễn Văn Đông soạn hai tác phẩm "Chiều mưa biên giới" và "Phiên gác đêm xuân." Các ca khúc này phản ánh đời sống của lính chiến ở khu ấy. Ông nói với tôi rằng ông "viết thực tế về lính." Ông "có thấy chết nhiều lắm, đau khổ nhiều lắm." Khi mới cho phổ biến hai bài ca ấy ông đề tên bút Vì Dân như nửa muốn giấu tên mình. Hai ca khúc đều có lời giới thiệu: Kính tặng các Chiến sĩ một nắng hai sương lao mình nơi tiền tuyến, dâng mình cho đất nước và các Bạn thanh-niên sắp khoác chiến y. Nhạc phẩm ''Chiều mưa biên giới'' Chiều mưa biên giới Tôi hỏi ông về ca khúc "Chiều mưa biên giới" ông suy nghĩ sâu. Cũng có thể ca khúc của mình đã làm giảm sức chiến đấu của quân lực miền Nam ít hay nhiều. Nhưng ông nói là "trong người có trách nhiệm với lương trí." Ông "không làm chủ - không lãnh đạo được cái trí của mình." Ông muốn biểu lộ cảm xúc thực của mình. "Tôi không có ý muốn phản bội. Tôi muốn người ta hiểu mình." "Chiều mưa biên giới" được xuất bản năm 1959 rồi không biết bao nhiêu lâu sau đó lại bị cấm chung với các bài ca "Phiên gác đêm xuân," "Mấy dặm sơn khê," và "Nhớ một chiều xuân." Trên bìa sau ca khúc "Nhớ người viễn xứ" (sáng tác chung với Lâm Tuyền và được cấp phép xuất bản 26 tháng 4 1963) có danh sách bốn ca khúc này với lời nhắn các "quí bạn yêu nhạc đừng gởi thơ về xin chữ ký trên các nhạc phẩm này nữa." Trên bìa cũng đã đề cập đến hai ca khúc "Cuốn theo chiều gió" về "Bến đò biên giới" mà "chúng tôi cũng không xuất bản. Hẹn ra mắt quí vị khi có hoàn cảnh thuận tiện." Một số nhạc phẩm bị cấm của Nguyễn Văn Đông Sau khi chế độ Ngô Đình Diệm bị lật đổ thì lúc "thuận tiện" mới đến và các tác phẩm ấy được phổ biến rộng rãi. Thực ra "Chiều mưa biên giới" đươc nghe khắp mọi nơi như làm khuây với dân miền Nam đã cảm thấy khó phù hợp với phong cách cai trị chặt chẽ của chế độ ấy. Nguyễn Văn Đông tâm sự: "Làm văn nghệ rất là khó - không được sự hỗ trợ vì không vào cuộc chiến tranh tâm lý." Vì vụ bài ca "Chiều mưa biên giới" ông bị quân đội phạt, nhưng ông cũng giỏi về việc tự lăng-xê mình. Các bài hát bị cấm thì một điều tất nhiên là quần chúng sẽ càng thích và tìm đến. Hãng đĩa hát Continental năm 1960 Nhạc sĩ - doanh nhân Ông là sĩ quan quân đội, là nhạc sĩ sáng tác, nhưng cùng thời ông là một doanh nhân. Ông đã từng lập ra một số hãng đĩa và nhà xuất bản. Ông mở hãng đĩa hát Continental năm 1960 (167 thương xá Nguyễn Huệ). Hãng đĩa Continental có nhãn hiệu chữ viết hoa in đệm và gọn. Tên Continental là tên gọi có tính quốc tế mà có nghĩa Lục Địa được viết thế trông oai nghi và nghiêm trang. Nhà xuất bản Trăm Hoa Miền Nam Sau đó năm 1966 ông lập nhà xuất bản Trăm Hoa Miền Nam (103 đường Nguyễn Thái Học). Nhãn hiệu Trăm Hoa Miền Nam được tao nhã in với chân chữ trang điểm với hình lá cây. Một thiếu nữ tóc bay thổi hạt và cánh của nụ hoa. "Trăm hoa" chắc gốc từ chữ "bách hoa" nghĩa là nhiều loài hoa. Hãng đĩa hát Sơn Ca Năm 1967 có thêm hãng đĩa hát Sơn Ca (135/116 đường Nguyễn Huệ) "do nhạc sĩ Phượng Linh trình bày" (Phượng Linh là tên bút chính của Nguyễn Văn Đông). Nhãn hiệu Sơn Ca hiện đại hơn, hai chữ ghép với nhau trên hình trái đất có con chim hót trên. Ở dưới có hình đàn guitar lập thể nhiều sắc màu. Chủ trương do Đông Phương Tử Ông sáng lập thêm một nhà xuất bản năm 1967 là "chủ trương do Đông Phương Tử." Đông Phương Tử là tên bút của Nguyễn Văn Đông khi làm cổ nhạc hay soạn lời tân cổ. Chữ của nhãn hiệu vừa tròn, vừa nét kẻ. Nhà xuất bản Hoa Bốn Phương Nguyễn Văn Đông lập nhà xuất Hoa Bốn Phương năm 1971 với nhãn hiệu có phong cách thí nghiệm. Chữ màu cam khó đọc trên nền cây cỏ nâu. Phông chữ cũng hỗn độn chữ hoa với chữ thường, chân chữ với sans serif trông rất hiện đại. Năm 1966 Việt Nam bắt đầu có kỹ thuật mới để phát thành nhạc là băng cát xét. Đến năm 1969 thì kỹ thuật này đã thành phương tiện chính của người tiêu thụ âm nhạc vì được sản xuất và bán rẻ tiền hơn. Tranh cãi về 5 ca khúc bị tạm dừng lưu hành Từ nông dân thành nhà bất đồng chính kiến Lịch sử đĩa hát ở Việt Nam - Đầu thời kỳ máy quay đĩa Tháng Tư những mất và còn Hãng Continental thực hiện các chương trình mới và chương trình được biên soạn theo các đĩa hát 45 tua từ trước. Hãng Sơn Ca đã từng làm các chương trình cát xét chỉ có một nghệ sĩ (nổi tiếng nhất là Sơn Ca 7 với Khánh Ly ca nhạc Trịnh Công Sơn). Các băng cát xét Sơn Ca có nhạc đề ("Sơn Ca, Sơn Ca, Sơn Ca" với ba giọng ca nữ hát hợp âm xuống) của Nguyễn Văn Đông soạn và Lê Văn Thiện phối khí. Hãng băng nhạc Premier mà Nguyễn Văn Đông lập năm 1971 không sản xuất đĩa. Chữ Premier viết hoa được uốn cong như hình tròn của cuốn băng. Hãng băng nhạc Premier Quãng thời gian hữu ích nhất trong sự nghiệp văn nghệ của Nguyễn Văn Đông là khi ông được chuyển làm ở Bộ Tổng Tham Mưu ở Sài Gòn. Mặc dù Bộ Quốc phòng không thích ông làm văn nghệ, nhưng mỗi cuối tuần Nguyễn Văn Đông làm âm nhạc và xếp chương trình đĩa băng. Ông tự mô tả mình là "người chia làm hai." Đến trưa thứ Bảy ông làm quân sự, nhưng "tối thứ Bảy, Chủ Nhật thì thuộc về mình." Thị trường âm nhạc Là doanh nhân thì Nguyển Văn Đông phải nghiên cứu và tìm hiểu về thị trường âm nhạc. Hãng của ông phân phối đĩa với 36 đại lý khắp miền Nam. Ông hỏi kỹ ở các đại lý về sở thích của người mua đĩa để sắp xếp các chương trình ăn khớp với thị hiếu của quần chúng nghe nhạc. Ông kể rằng một chương trình cải lương được phát hành với 10,000 đĩa mỗi lượt, nhưng một chương trình tân nhạc chỉ có phát hành 5,000. Thường lệ một chương trình cải lương hay tân cổ sẽ bán được 70,000 đĩa và một chương trình tân nhạc chỉ bán được 5,000 đĩa. Ông giải thích rằng lúc bấy giờ "cải lương nuôi tân nhạc." Ông thừa nhận "tân nhạc chỉ ăn ở thành phố." Quần chúng ở các tỉnh chỉ ưa mua đĩa vọng cổ và cải lương. Ông thực sự là một nhà sản xuất tài ba. Mỗi chương trình đĩa tân nhạc gồm bốn ca khúc thì ông chọn từng bài, tuyển các ca sĩ và dàn nhạc. Với các đĩa cải lương ông làm đạo diễn chọn đề tài chọn nghệ sĩ và thuê tác giả soạn kịch. Mỗi việc xảy ra từ khuya đêm thứ Bảy. Sau mỗi buổi cải lương kết thúc thì các nghệ sĩ đi đến phòng thâu ở cơ quan hãng Continental tại 167 thương xá Nguyễn Huệ. Các ca sĩ tân nhạc thường hát phòng trà rồi cũng đến phòng thâu từ khuya và làm việc suốt ngày Chủ Nhật. Để giúp vui ông đãi các nghệ sĩ những đồ ăn và uống ngon nhất. Các nhạc công rất vui mừng khi được làm việc với ông mặc dù là đêm khuya vì được tăng lương thêm một nửa. Băng nhạc Continental Nguyễn Văn Đông làm việc tích cực ở nhiều lĩnh vực - soạn cổ nhạc, viết ca khúc, sản xuất đĩa, xuất bản nhạc phẩm, phân phối đĩa và bản nhạc, và điều hành một phòng thu âm. Tài năng chính của ông là "có tổ chức lắm." Nhờ Nguyễn Văn Đông làm kinh doanh giỏi, nhiều nghệ sĩ, nhạc sĩ, nhạc công, kể cả kỹ sư âm thanh, họa sĩ, tiệm bán đĩa và bản nhạc cũng được kiếm sống. Nhưng ông cũng làm các việc nhỏ nhoi như viết chapeau (tức "cái nón), thực là lời giới thiệu cho các chương trình băng nhạc. Sau 1975 Sau 1975 ông mất hết. Vì ông là đại tá của quân đội Việt Nam Cộng Hòa từng nhận mề đay của quân đội Mỹ tặng thưởng, nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông bị giam 10 năm. Trong những năm đầu ông ở một trại tại Biên Hòa, nhưng từ năm 1978-1985 ông ở Khám Chí Hòa. Tại các trại ở ngoài trời có chế độ lao động thì ông sung sướng hơn, khi bị giam ở nhà tù phải ngồi đợi trong im lặng. Là một con người ham hành động thì bị bắt phải ngồi không rất là đau khổ. Kay Nguyễn: Từ đam mê xem phim đến Cô Ba Sài Gòn Bà Nhã Ca: Huế 1968 - thảm khốc và hy vọng Đọc lại: Hoàng đế Quang Trung ra Bắc Phụng sự cho nghệ thuật: Thẩm Oánh và ban đàn Myosotis (phần 2) Khi được thả tự do và được sum họp với gia đình ông sống rất khép kín. Một điều tất nhiên là ông từng thường bị công an thăm hỏi và theo dõi. Không muốn bị nghi ngờ thì ông phải tiếp xúc với mỗi người rất cẩn thận. Một thí dụ là khi mở tài khoản email ông chọn một công ty Việt Nam để được công khai và dễ kiểm soát hơn. Tôi nghĩ rằng ông hiểu rõ vị trí của một người lính bên thua cuộc và chấp nhận hay chịu đựng cái đời sống mới ấy mặc dù đời sống ấy chưa có chỗ đứng cho mình được hoạt động. Nhưng ông đã tồn tại. Ngay sau biến cố năm 1975 các sản phẩm văn nghệ ông từng thực hiện bị xã hội mới coi xấu, thậm chí là độc ác. Hàng hóa của các công ty ông bị tịch thu luôn. Nhưng mới đây thì nền tân nhạc thời Việt Nam Cộng Hòa được xét lại và dần dần được chấp nhận kể cả tán dương. Hiện nay nhiều người than phiền về thị trường lộn xộn của âm nhạc Việt Nam. Song thị trường ấy chỉ khởi đầu từ những năm 1990 mà được xây lại từ đầu trong những năm đổi mới. Trước năm 1975 thì miền Nam Việt Nam đã từng có một thị trường âm nhạc mà cũng có những nét lộn xộn. Nhưng thị trường ấy cũng có mặt tao nhã. Nguyễn Văn Đông là một tay mạnh ở đằng sau thị trường âm nhạc miền Nam lúc bấy giờ. Ông soạn ca khúc theo kiểu phương Tây, nhưng ông cũng là một "Phương Đông tử" nâng cao nhạc truyền thống. Các chương trình ông được thực hiện rất kỹ càng. Ông chú ý đến kỹ thuật âm thanh và họa tiết từng bìa và quảng cáo để hiện đại hóa văn nghệ Việt Nam. Thực ra ông chế tạo những sản phẩm văn hóa hậu tân thời và rất cá tính. Jason Gibbs có bằng tiến sĩ về Lý thuyết và Sáng tác âm nhạc từ Đại học Pittsburgh, chuyên nghiên cứu âm nhạc Việt Nam. Bài viết gửi BBC được ông viết trực tiếp bằng tiếng Việt. | summarize: Nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông từng là sĩ quan Bộ binh của Quân lực Việt Nam Cộng hòa Sách 'người đi tù vì hát nhạc vàng' bị đình chỉ Nhạc sĩ-họa sĩ Nguyễn Đình Phúc (p.1) Ông Đông nói rằng ông có đọc sách của tôi. Hình như dù có vài thắc mắc không tiện nói về sách này, ông thấy tôi là một người đáng tin. Ông nhấn mạnh rằng gần như không cho ai phỏng vấn ông. Trong bài này tôi sẽ không nói nhiều về các tác phẩm của nhạc sĩ tài hoa này. Tôi muốn nói đến hiện tượng của Nguyễn Văn Đông trong bối cảnh thị trường nhạc thời kỳ Việt Nam Cộng Hòa. Đời ông bị làm chia đôi. 43 năm (1932-1975) ông làm hết mình - ông học hỏi, sản xuất, và làm việc nước. 43 năm nữa (1975-2018) ông im lặng để tồn tại. Mặc dù sau năm 1975 ông sống như một người vô hình, nhưng tôi đã được gặp một đàn ông rất tự tin và biết giá trị của mình. Trong nửa đời sản xuất tròn 43 năm, ông đạt được những thành công phi thường. Nguyễn Văn Đông sinh ở quận 1, Sài Gòn. Bố mẹ gốc Tây Ninh là điền chủ từng bị bắt tù thời chiến tranh chống Pháp. Lúc bấy giờ có một sĩ quan Pháp, đại úy Vieux coi Nguyễn Văn Đông như người em kết nghĩa nhận ông là con nuôi và cho học tại École d'enfants de troupe (Trường Thiếu sinh quân Đông Dương). Đây là một ngôi trường ưu tú, chỉ có con cái của sĩ quan Pháp được vào học. Trường này dạy về văn hóa và quân sự. Giáo sư âm nhạc là Charles Martin, một nhạc sĩ Pháp từng dạy hòa âm và phối khí từ những năm 1920 ở Sài Gòn. Thuở ấy Nguyễn Văn Đông đã học thổi kèn trompette và tham gia dàn nhạc fanfare của ngôi trường. Năm 1948 khi lên tuổi 16 ông cũng sáng tác "Thiếu sinh quân hành khúc" đã được nhận là bài ca của trường. Năm 1951 ông thi vào École Militaire Cap Saint Jacques (Trường Võ bị sĩ quan Vũng Tầu) và năm 1952 ông học xong với cấp sous lieutenant (thiếu úy). Năm 1952 ông học thêm ở École Militaire Interarmes de Dalat (Trường võ bị liên quân Đà Lạt) và năm sau ông lên cấp trung úy. Rồi sau đó ông ra Bắc và học tiếp ở École Tactique Hanoi (Trường chiến thuật Hà Nội). Trong những tháng cuối cùng của cuộc chiến tranh Đông Dương thứ nhất, ông chỉ huy một Đại đội Trọng Pháo ở hai tỉnh Móng Cái và Lạng Sơn. Sau biến cố thua trận ở Điện Biên Phủ, ông được chuyển về miền Nam. Từ năm 1954 đến 1958 Nguyễn Văn Đông đóng quân ở Đồng Tháp Mười. Khu này được coi như một "chiến trường ác liệt" suốt 30 năm chiến tranh ở Đông Dương. Nó cũng là căn cứ địa của bên cộng sản vì nằm cạnh ranh giới Việt Nam - Cambodia. Nguyển Văn Đông là một hiện tượng rất hiếm là một nhạc sĩ chuyên nghiệp nhưng đã từng cầm súng trên trận địa. Năm 1956, Nguyễn Văn Đông soạn hai tác phẩm "Chiều mưa biên giới" và "Phiên gác đêm xuân." Các ca khúc này phản ánh đời sống của lính chiến ở khu ấy. Ông nói với tôi rằng ông "viết thực tế về lính." Ông "có thấy chết nhiều lắm, đau khổ nhiều lắm." Khi mới cho phổ biến hai bài ca ấy ông đề tên bút Vì Dân như nửa muốn giấu tên mình. Hai ca khúc đều có lời giới thiệu: Kính tặng các Chiến sĩ một nắng hai sương lao mình nơi tiền tuyến, dâng mình cho đất nước và các Bạn thanh-niên sắp khoác chiến y. Nhạc phẩm ''Chiều mưa biên giới'' Chiều mưa biên giới Tôi hỏi ông về ca khúc "Chiều mưa biên giới" ông suy nghĩ sâu. Cũng có thể ca khúc của mình đã làm giảm sức chiến đấu của quân lực miền Nam ít hay nhiều. Nhưng ông nói là "trong người có trách nhiệm với lương trí." Ông "không làm chủ - không lãnh đạo được cái trí của mình." Ông muốn biểu lộ cảm xúc thực của mình. "Tôi không có ý muốn phản bội. Tôi muốn người ta hiểu mình." "Chiều mưa biên giới" được xuất bản năm 1959 rồi không biết bao nhiêu lâu sau đó lại bị cấm chung với các bài ca "Phiên gác đêm xuân," "Mấy dặm sơn khê," và "Nhớ một chiều xuân." Trên bìa sau ca khúc "Nhớ người viễn xứ" (sáng tác chung với Lâm Tuyền và được cấp phép xuất bản 26 tháng 4 1963) có danh sách bốn ca khúc này với lời nhắn các "quí bạn yêu nhạc đừng gởi thơ về xin chữ ký trên các nhạc phẩm này nữa." Trên bìa cũng đã đề cập đến hai ca khúc "Cuốn theo chiều gió" về "Bến đò biên giới" mà "chúng tôi cũng không xuất bản. Hẹn ra mắt quí vị khi có hoàn cảnh thuận tiện." Một số nhạc phẩm bị cấm của Nguyễn Văn Đông Sau khi chế độ Ngô Đình Diệm bị lật đổ thì lúc "thuận tiện" mới đến và các tác phẩm ấy được phổ biến rộng rãi. Thực ra "Chiều mưa biên giới" đươc nghe khắp mọi nơi như làm khuây với dân miền Nam đã cảm thấy khó phù hợp với phong cách cai trị chặt chẽ của chế độ ấy. Nguyễn Văn Đông tâm sự: "Làm văn nghệ rất là khó - không được sự hỗ trợ vì không vào cuộc chiến tranh tâm lý." Vì vụ bài ca "Chiều mưa biên giới" ông bị quân đội phạt, nhưng ông cũng giỏi về việc tự lăng-xê mình. Các bài hát bị cấm thì một điều tất nhiên là quần chúng sẽ càng thích và tìm đến. Hãng đĩa hát Continental năm 1960 Nhạc sĩ - doanh nhân Ông là sĩ quan quân đội, là nhạc sĩ sáng tác, nhưng cùng thời ông là một doanh nhân. Ông đã từng lập ra một số hãng đĩa và nhà xuất bản. Ông mở hãng đĩa hát Continental năm 1960 (167 thương xá Nguyễn Huệ). Hãng đĩa Continental có nhãn hiệu chữ viết hoa in đệm và gọn. Tên Continental là tên gọi có tính quốc tế mà có nghĩa Lục Địa được viết thế trông oai nghi và nghiêm trang. Nhà xuất bản Trăm Hoa Miền Nam Sau đó năm 1966 ông lập nhà xuất bản Trăm Hoa Miền Nam (103 đường Nguyễn Thái Học). Nhãn hiệu Trăm Hoa Miền Nam được tao nhã in với chân chữ trang điểm với hình lá cây. Một thiếu nữ tóc bay thổi hạt và cánh của nụ hoa. "Trăm hoa" chắc gốc từ chữ "bách hoa" nghĩa là nhiều loài hoa. Hãng đĩa hát Sơn Ca Năm 1967 có thêm hãng đĩa hát Sơn Ca (135/116 đường Nguyễn Huệ) "do nhạc sĩ Phượng Linh trình bày" (Phượng Linh là tên bút chính của Nguyễn Văn Đông). Nhãn hiệu Sơn Ca hiện đại hơn, hai chữ ghép với nhau trên hình trái đất có con chim hót trên. Ở dưới có hình đàn guitar lập thể nhiều sắc màu. Chủ trương do Đông Phương Tử Ông sáng lập thêm một nhà xuất bản năm 1967 là "chủ trương do Đông Phương Tử." Đông Phương Tử là tên bút của Nguyễn Văn Đông khi làm cổ nhạc hay soạn lời tân cổ. Chữ của nhãn hiệu vừa tròn, vừa nét kẻ. Nhà xuất bản Hoa Bốn Phương Nguyễn Văn Đông lập nhà xuất Hoa Bốn Phương năm 1971 với nhãn hiệu có phong cách thí nghiệm. Chữ màu cam khó đọc trên nền cây cỏ nâu. Phông chữ cũng hỗn độn chữ hoa với chữ thường, chân chữ với sans serif trông rất hiện đại. Năm 1966 Việt Nam bắt đầu có kỹ thuật mới để phát thành nhạc là băng cát xét. Đến năm 1969 thì kỹ thuật này đã thành phương tiện chính của người tiêu thụ âm nhạc vì được sản xuất và bán rẻ tiền hơn. Tranh cãi về 5 ca khúc bị tạm dừng lưu hành Từ nông dân thành nhà bất đồng chính kiến Lịch sử đĩa hát ở Việt Nam - Đầu thời kỳ máy quay đĩa Tháng Tư những mất và còn Hãng Continental thực hiện các chương trình mới và chương trình được biên soạn theo các đĩa hát 45 tua từ trước. Hãng Sơn Ca đã từng làm các chương trình cát xét chỉ có một nghệ sĩ (nổi tiếng nhất là Sơn Ca 7 với Khánh Ly ca nhạc Trịnh Công Sơn). Các băng cát xét Sơn Ca có nhạc đề ("Sơn Ca, Sơn Ca, Sơn Ca" với ba giọng ca nữ hát hợp âm xuống) của Nguyễn Văn Đông soạn và Lê Văn Thiện phối khí. Hãng băng nhạc Premier mà Nguyễn Văn Đông lập năm 1971 không sản xuất đĩa. Chữ Premier viết hoa được uốn cong như hình tròn của cuốn băng. Hãng băng nhạc Premier Quãng thời gian hữu ích nhất trong sự nghiệp văn nghệ của Nguyễn Văn Đông là khi ông được chuyển làm ở Bộ Tổng Tham Mưu ở Sài Gòn. Mặc dù Bộ Quốc phòng không thích ông làm văn nghệ, nhưng mỗi cuối tuần Nguyễn Văn Đông làm âm nhạc và xếp chương trình đĩa băng. Ông tự mô tả mình là "người chia làm hai." Đến trưa thứ Bảy ông làm quân sự, nhưng "tối thứ Bảy, Chủ Nhật thì thuộc về mình." Thị trường âm nhạc Là doanh nhân thì Nguyển Văn Đông phải nghiên cứu và tìm hiểu về thị trường âm nhạc. Hãng của ông phân phối đĩa với 36 đại lý khắp miền Nam. Ông hỏi kỹ ở các đại lý về sở thích của người mua đĩa để sắp xếp các chương trình ăn khớp với thị hiếu của quần chúng nghe nhạc. Ông kể rằng một chương trình cải lương được phát hành với 10,000 đĩa mỗi lượt, nhưng một chương trình tân nhạc chỉ có phát hành 5,000. Thường lệ một chương trình cải lương hay tân cổ sẽ bán được 70,000 đĩa và một chương trình tân nhạc chỉ bán được 5,000 đĩa. Ông giải thích rằng lúc bấy giờ "cải lương nuôi tân nhạc." Ông thừa nhận "tân nhạc chỉ ăn ở thành phố." Quần chúng ở các tỉnh chỉ ưa mua đĩa vọng cổ và cải lương. Ông thực sự là một nhà sản xuất tài ba. Mỗi chương trình đĩa tân nhạc gồm bốn ca khúc thì ông chọn từng bài, tuyển các ca sĩ và dàn nhạc. Với các đĩa cải lương ông làm đạo diễn chọn đề tài chọn nghệ sĩ và thuê tác giả soạn kịch. Mỗi việc xảy ra từ khuya đêm thứ Bảy. Sau mỗi buổi cải lương kết thúc thì các nghệ sĩ đi đến phòng thâu ở cơ quan hãng Continental tại 167 thương xá Nguyễn Huệ. Các ca sĩ tân nhạc thường hát phòng trà rồi cũng đến phòng thâu từ khuya và làm việc suốt ngày Chủ Nhật. Để giúp vui ông đãi các nghệ sĩ những đồ ăn và uống ngon nhất. Các nhạc công rất vui mừng khi được làm việc với ông mặc dù là đêm khuya vì được tăng lương thêm một nửa. Băng nhạc Continental Nguyễn Văn Đông làm việc tích cực ở nhiều lĩnh vực - soạn cổ nhạc, viết ca khúc, sản xuất đĩa, xuất bản nhạc phẩm, phân phối đĩa và bản nhạc, và điều hành một phòng thu âm. Tài năng chính của ông là "có tổ chức lắm." Nhờ Nguyễn Văn Đông làm kinh doanh giỏi, nhiều nghệ sĩ, nhạc sĩ, nhạc công, kể cả kỹ sư âm thanh, họa sĩ, tiệm bán đĩa và bản nhạc cũng được kiếm sống. Nhưng ông cũng làm các việc nhỏ nhoi như viết chapeau (tức "cái nón), thực là lời giới thiệu cho các chương trình băng nhạc. Sau 1975 Sau 1975 ông mất hết. Vì ông là đại tá của quân đội Việt Nam Cộng Hòa từng nhận mề đay của quân đội Mỹ tặng thưởng, nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông bị giam 10 năm. Trong những năm đầu ông ở một trại tại Biên Hòa, nhưng từ năm 1978-1985 ông ở Khám Chí Hòa. Tại các trại ở ngoài trời có chế độ lao động thì ông sung sướng hơn, khi bị giam ở nhà tù phải ngồi đợi trong im lặng. Là một con người ham hành động thì bị bắt phải ngồi không rất là đau khổ. Kay Nguyễn: Từ đam mê xem phim đến Cô Ba Sài Gòn Bà Nhã Ca: Huế 1968 - thảm khốc và hy vọng Đọc lại: Hoàng đế Quang Trung ra Bắc Phụng sự cho nghệ thuật: Thẩm Oánh và ban đàn Myosotis (phần 2) Khi được thả tự do và được sum họp với gia đình ông sống rất khép kín. Một điều tất nhiên là ông từng thường bị công an thăm hỏi và theo dõi. Không muốn bị nghi ngờ thì ông phải tiếp xúc với mỗi người rất cẩn thận. Một thí dụ là khi mở tài khoản email ông chọn một công ty Việt Nam để được công khai và dễ kiểm soát hơn. Tôi nghĩ rằng ông hiểu rõ vị trí của một người lính bên thua cuộc và chấp nhận hay chịu đựng cái đời sống mới ấy mặc dù đời sống ấy chưa có chỗ đứng cho mình được hoạt động. Nhưng ông đã tồn tại. Ngay sau biến cố năm 1975 các sản phẩm văn nghệ ông từng thực hiện bị xã hội mới coi xấu, thậm chí là độc ác. Hàng hóa của các công ty ông bị tịch thu luôn. Nhưng mới đây thì nền tân nhạc thời Việt Nam Cộng Hòa được xét lại và dần dần được chấp nhận kể cả tán dương. Hiện nay nhiều người than phiền về thị trường lộn xộn của âm nhạc Việt Nam. Song thị trường ấy chỉ khởi đầu từ những năm 1990 mà được xây lại từ đầu trong những năm đổi mới. Trước năm 1975 thì miền Nam Việt Nam đã từng có một thị trường âm nhạc mà cũng có những nét lộn xộn. Nhưng thị trường ấy cũng có mặt tao nhã. Nguyễn Văn Đông là một tay mạnh ở đằng sau thị trường âm nhạc miền Nam lúc bấy giờ. Ông soạn ca khúc theo kiểu phương Tây, nhưng ông cũng là một "Phương Đông tử" nâng cao nhạc truyền thống. Các chương trình ông được thực hiện rất kỹ càng. Ông chú ý đến kỹ thuật âm thanh và họa tiết từng bìa và quảng cáo để hiện đại hóa văn nghệ Việt Nam. Thực ra ông chế tạo những sản phẩm văn hóa hậu tân thời và rất cá tính. Jason Gibbs có bằng tiến sĩ về Lý thuyết và Sáng tác âm nhạc từ Đại học Pittsburgh, chuyên nghiên cứu âm nhạc Việt Nam. Bài viết gửi BBC được ông viết trực tiếp bằng tiếng Việt. | [
108,
287,
285,
161,
5475,
621,
362,
551,
510,
434,
106,
621,
146,
429,
1043,
104,
1160,
265,
131,
132,
607,
544,
4681,
5977,
184,
717,
171,
1695,
1149,
10918,
133,
539,
163,
5475,
621,
686,
772,
5640,
621,
362,
1485,
1817,
9935,
112,
13100,
208,
510,
123,
160,
118,
107,
901,
333,
104,
1986,
1847,
128,
428,
107,
696,
4151,
376,
1537,
110,
1573,
123,
125,
333,
474,
118,
203,
141,
106,
172,
111,
549,
2625,
208,
1445,
417,
160,
386,
128,
110,
114,
375,
1102,
255,
1895,
298,
392,
126,
141,
134,
110,
123,
158,
125,
109,
274,
765,
104,
1149,
621,
326,
1414,
433,
388,
278,
123,
155,
493,
706,
104,
362,
551,
510,
113,
1303,
313,
461,
271,
1149,
221,
393,
243,
132,
1284,
7829,
6845,
118,
133,
140,
733,
13299,
5735,
147,
4342,
10041,
686,
10589,
371,
118,
140,
538,
267,
233,
118,
214,
4285,
262,
387,
103,
105,
140,
358,
1018,
5735,
147,
761,
444,
10589,
17852,
371,
118,
108,
176,
320,
5145,
130,
1025,
149,
112,
1623,
428,
187,
147,
2542,
118,
307,
128,
172,
111,
616,
240,
103,
170,
141,
115,
117,
1213,
172,
685,
118,
215,
222,
193,
105,
217,
314,
245,
104,
900,
298,
1457,
723,
262,
387,
1867,
5735,
1542,
118,
764,
117,
120,
164,
135,
894,
2429,
362,
551,
510,
296,
108,
121,
4628,
4427,
1093,
4522,
6426,
966,
972,
658,
2320,
106,
4268,
185,
434,
133,
290,
717,
221,
242,
250,
424,
2973,
2314,
376,
3309,
339,
107,
172,
621,
146,
1862,
273,
5350,
2843,
24030,
703,
362,
551,
510,
128,
111,
640,
299,
404,
645,
118,
106,
219,
1609,
105,
114,
214,
149,
17692,
376,
8853,
2509,
257,
2435,
2792,
19259,
2441,
5139,
431,
4789,
444,
8122,
3537,
431,
296,
252,
510,
1044,
831,
834,
106,
172,
1184,
271,
1293,
4816,
103,
163,
107,
219,
292,
104,
621,
146,
711,
117,
138,
2370,
1188,
126,
1372,
125,
355,
471,
105,
252,
2502,
754,
441,
1065,
1149,
106,
3997,
3603,
103,
116,
1149,
621,
711,
434,
1372,
544,
1065,
105,
1614,
482,
148,
120,
147,
7922,
108,
121,
1093,
4522,
1947,
121,
728,
362,
551,
510,
115,
214,
3285,
11175,
5139,
320,
962,
9824,
105,
268,
165,
2487,
1149,
6077,
12632,
892,
104,
1184,
2461,
832,
8164,
129,
227,
722,
1910,
118,
127,
611,
274,
19499,
431,
296,
252,
209,
2474,
207,
115,
117,
238,
106,
392,
840,
104,
2461,
832,
9790,
118,
697,
138,
17692,
376,
8853,
4488,
29465,
16532,
8816,
8419,
444,
8122,
1803,
133,
621,
146,
108,
5672,
11677,
371,
105,
147,
11844,
118,
214,
1979,
119,
373,
648,
3342,
2725,
16586,
7041,
1838,
332,
444,
6278,
5350,
831,
832,
11844,
118,
214,
426,
108,
121,
17692,
376,
8853,
4488,
29465,
10552,
409,
1134,
320,
2951,
2441,
16399,
409,
332,
444,
8122,
3376,
133,
316,
252,
1640,
4572,
371,
105,
147,
187,
118,
227,
373,
396,
5350,
112,
2763,
187,
150,
118,
124,
360,
105,
214,
270,
108,
121,
17692,
376,
8853,
2682,
376,
332,
10796,
4659,
444,
8122,
242,
887,
337,
710,
831,
298,
120,
253,
608,
264,
104,
204,
242,
250,
510,
1044,
259,
1498,
118,
163,
1254,
116,
440,
559,
1152,
8575,
108,
121,
196,
769,
5679,
269,
1814,
105,
7735,
7802,
759,
625,
601,
1444,
852,
108,
121,
1972,
2102,
3252,
103,
118,
117,
589,
125,
752,
629,
1069,
147,
5371,
155,
6645,
362,
551,
510,
609,
252,
108,
121,
1122,
6049,
12361,
2302,
126,
117,
703,
128,
172,
6271,
271,
108,
1673,
3347,
207,
1232,
1100,
147,
242,
250,
108,
121,
510,
3728,
1447,
127,
106,
907,
532,
439,
104,
367,
1107,
262,
171,
829,
810,
3467,
249,
243,
132,
233,
7249,
112,
5588,
9947,
551,
510,
106,
172,
493,
706,
215,
2012,
106,
172,
1149,
621,
649,
1377,
170,
115,
434,
898,
1173,
159,
1699,
5885,
832,
12039,
362,
551,
510,
2249,
196,
274,
765,
189,
14877,
2206,
749,
11801,
105,
189,
15953,
3175,
1370,
3889,
294,
303,
840,
2474,
126,
391,
1342,
723,
307,
104,
1127,
242,
108,
121,
322,
3210,
208,
123,
119,
141,
160,
118,
189,
12449,
223,
216,
125,
1127,
294,
208,
2363,
203,
654,
158,
3237,
1187,
1033,
158,
1801,
294,
707,
239,
114,
1456,
625,
196,
392,
840,
728,
118,
220,
465,
2255,
865,
651,
128,
1457,
278,
2319,
465,
900,
891,
840,
2474,
413,
107,
366,
249,
2230,
161,
5876,
2755,
109,
1323,
621,
116,
3512,
196,
6946,
825,
267,
328,
379,
10333,
3298,
267,
114,
282,
142,
105,
109,
1331,
781,
686,
231,
17976,
1268,
5155,
242,
108,
364,
112,
5475,
765,
1624,
14877,
2206,
749,
249,
2974,
6559,
2206,
749,
249,
388,
419,
118,
125,
840,
2474,
189,
14877,
2206,
749,
11801,
118,
782,
372,
12656,
1185,
269,
107,
136,
840,
2474,
104,
267,
115,
140,
558,
543,
242,
585,
104,
252,
265,
752,
132,
500,
194,
2210,
311,
118,
123,
106,
6270,
111,
107,
605,
517,
119,
1024,
512,
294,
208,
1639,
140,
185,
233,
110,
261,
247,
117,
292,
512,
104,
4331,
208,
278,
284,
1154,
406,
990,
223,
104,
900,
800,
110,
107,
108,
232,
278,
391,
14678,
388,
278,
111,
169,
524,
4331,
189,
14877,
2206,
749,
11801,
117,
387,
288,
147,
7394,
598,
110,
217,
374,
1243,
727,
187,
150,
153,
133,
918,
630,
119,
109,
392,
840,
189,
15953,
3175,
1370,
3889,
519,
19536,
364,
4903,
3545,
13917,
519,
105,
189,
21277,
172,
1337,
3889,
294,
1601,
231,
6810,
187,
840,
2474,
189,
21277,
111,
2058,
1790,
207,
444,
15538,
274,
630,
119,
2422,
8340,
105,
117,
373,
656,
387,
288,
3013,
253,
1147,
6157,
371,
107,
595,
333,
1112,
840,
2474,
126,
119,
366,
2669,
109,
189,
8212,
4101,
230,
436,
1149,
1301,
3792,
1657,
125,
676,
1302,
667,
159,
109,
1149,
765,
126,
4762,
1601,
231,
6810,
127,
115,
220,
1288,
155,
196,
840,
2474,
10656,
231,
181,
1337,
2156,
207,
125,
4493,
6520,
8433,
749,
11801,
145,
5553,
141,
127,
110,
387,
4595,
21359,
124,
1086,
2702,
297,
129,
107,
506,
313,
899,
1573,
294,
430,
166,
1149,
765,
133,
918,
104,
362,
551,
510,
759,
129,
353,
976,
1708,
1485,
10776,
133,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
388,
117,
1213,
105,
123,
953,
119,
1149,
621,
362,
551,
510,
196,
4078,
147,
3842,
105,
147,
4375,
208,
351,
3653,
722,
170,
858,
1638,
2855,
128,
172,
219,
13463,
112,
1
] |
120221_tienlang_actions_questioned | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2012/02/120221_tienlang_actions_questioned | Vụ Tiên Lãng xử lý có thật không? | Gần hai tuần kể từ khi thủ tướng kết luận về vụ cưỡng chế đầm tôm của ông Đoàn Văn Vươn tại huyện Tiên Lãng, Hải Phòng, vụ việc này vẫn chưa đi vào hồi kết mà tiếp tục có những diễn biến phức tạp. | Hải Phòng đã đưa quân vào 'cưỡng chế' nhà ông Đoàn Văn Vươn hôm đầu năm Những diễn biến mới này xảy ra xung quanh cách chính quyền cấp cao nhất của thành phố Hải Phòng ‘dọn dẹp’ cục diện ở Tiên Lãng và đã làm dấy lên những nghi ngờ về sự thành thật của Hải Phòng trong việc thực hiện kết luận của chính phủ. Ngày 11/2, một ngày sau khi có kết luận của thủ tướng, thành phố Hải Phòng quyết định để phó Chủ tịch Đỗ Trung Thoại làm tổ trưởng tổ công tác giải quyết vụ Tiên Lãng. Hành động này đã tưới thêm dầu vào ngọn lửa bất bình của dư luận vì ông Thoại là người đã đổ tội cho ‘dân bức xúc’ phá nhà ông Vươn. Sau đó Hải Phòng đã phải rút ông Thoại đi và thay bằng một phó chủ tịch khác. Cũng trong chiều tối cùng ngày, các quan huyện ở Tiên Lãng là Chủ tic̣h Lê Văn Hiền và phó Chủ tịch Nguyễn Văn Khanh đã nhận quyết định của thành phố Hải Phòng đình chỉ chức vụ. Hai ngày sau đó, ngày 13/2, đến lượt bí thư và chủ tịch xã Vinh Quang là các ông Phạm Đăng Hoan và Lê Thanh Liêm cũng bị huyện Tiên Lãng ra quyết định đình chỉ công tác. Cả bốn ông Hiền, Khanh, Hoan, Liêm đều bị tạm ngưng chức vụ trong vòng 15 ngày để ‘kiểm điểm trách nhiệm’ trong vụ Tiên Lãng. Ngoài ra các ông không nhận thêm bất cứ hình phạt gì trong vụ việc đã gây bức xúc trong dư luận cả nước. Báo chí đưa tin các ông hứa ‘sẽ kiểm điểm nghiêm túc’. Hết thời hạn 15 ngày ‘kiểm điểm nghiêm túc’, các vị quan chức nói trên đều có thể quay trở lại điều hành công việc của huyện, xã như cũ. Vẫn chưa có bị can nào bị khởi tố trong vụ phá nhà ông Vươn Ngoài bốn vị kể trên, các quan chức khác cũng có những hành động hay phát biểu gây bức xúc ở người dân trong vụ Tiên Lãng như bản thân ông phó Chủ tịch Đỗ Trung Thoại, Giám đốc Công an thành phố Đỗ Hữu Ca, Trưởng Ban tuyên giáo huyện Tiên Lãng Vũ Hồng Chuân và Chánh văn phòng huyện Ngô Ngọc Khánh đều không bị suy suyển gì. Trước đó, Công an Hải Phòng cũng đã ra quyết định điều tra và khởi tố vụ án phá nhà ông Vươn. Cho đến nay sau hai tuần điều tra vẫn chưa có bị can nào bị khởi tố mặc dù báo chí trong nước dẫn lời người được cho là trực tiếp phá nhà ông Vươn cáo buộc chính các ông Hoan và Liêm chỉ đạo việc này. Trong khi đó, ngay sau vụ cưỡng chế dẫn đến việc nổ súng vào lực lượng cưỡng chế, hai anh em ông Đoàn Văn Vươn đều bị khởi tố về tội giết người và chống người thi hành công vụ và bị bắt tạm giam ngay lập tức. Tỏ rõ thái độ Mới đây nhất, người chịu trách nhiệm cao nhất ở chính quyền Hải Phòng là Bí thư thành ủy Nguyễn Văn Thành đã tỏ rõ thái độ của chính quyền thành phố đối với vụ việc. Nói chuyện với trên 500 đảng viên, cán bộ trung cao cấp đã nghỉ hưu của Hải Phòng trong câu lạc bộ Bạch Đằng, ông Thành đã không hề đả động gì đến sai sót của chính quyền thành phố mà lại chỉ trích ông Vươn vi phạm pháp luật, cáo buộc báo chí ‘viết sai’ và một số cán bộ lão thành ‘nói không chuẩn’. Một số thành viên câu lạc bộ Bạch Đằng có mặt hôm đó đã phê bình ông Thành đã đi ngược lại kết luận của Thủ tướng. Trước đó, trong phiên họp với chính phủ, ông Thành đại diện chính quyền Hải Phòng đã hứa sẽ nghiêm túc thực thi kết luận của Thủ tướng. Lãnh đạo các cấp ở Hải Phòng khi phát biểu với báo chí đều nói sẽ ‘nghiêm túc kiểm điểm và rút kinh nghiệm’. Như vậy, với các sự việc đã xảy ra như trên, chính quyền Hải Phòng có thực tâm thực hiện kết luận của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng hay không? Hay họ chỉ ‘khẩu phục’ chứ không ‘tâm phục’ để làm dịu bất bình trong người dân và chỉ xử lý chiếu lệ để đánh lừa dư luận? BBC Việt ngữ đã đem các câu hỏi này trao đổi với ông Vũ Văn Luân, thư ký Liên chi hội nuôi trồng thủy sản nước lợ huyện Tiên Lãng. ‘Không thực tâm’ Chính quyền Hải Phòng thể hiện ý kiến khác với kết luận của thủ tướng về vụ việc ông Vươn Ông Luân cho rằng chính quyền các cấp ở Hải Phòng ‘không thực tâm’. Ông cho biết hôm thứ Hai 20/12, chính quyền huyện Tiên Lãng có gọi điện mời và ông đã đại diện Liên chi hội ra làm việc với chính quyền về việc thu hồi quyết định cưỡng chế đối với đầm của ông Vươn. Huyện Tiên Lãng thu hồi quyết định cưỡng chế không phải vì nó sai mà là ‘hết hiệu lực’, ông Luân cho biết. “Điều 2 (của quyết định) có ghi là (quyết định cưỡng chế) hết hiệu lực,” ông nói, “Tôi bảo quyết định cưỡng chế của Ủy ban huyện Tiên Lãng chẳng có điều khoản nào ghi ngày giờ tháng nào thì hết hiệu lực.” Hơn nữa, quyết định do Chủ tịch tạm quyền huyện Tiên Lãng Lương Hữu Huyền ký này cũng ‘không ghi rõ lý do thu hồi (là quyết định cưỡng chế trái pháp luật) và trách nhiệm bồi thường dân sự’ nên ông Vươn đại diện cho Liên chi hội đã không nhận quyết định này. “Huyện nói nếu không nhận thì sẽ bàn giao lại cho chính quyền xã Vinh Quang và xã sẽ bàn giao cho gia đình,” ông Luân nói. Còn về việc tạm đình chỉ chức vụ các ông Hiền, Khanh, Hoan và Liêm trong vòng 15 ngày, ông Luân cho biết Liên chi hộ của ông đang bám sát tiến trình điều tra khởi tố. “Thời hạn 15 ngày còn mấy hôm nữa là hết mà chúng tôi chưa thấy khởi tố bị can nào cả,” ông nói. Ông cũng than phiền về việc Viện kiểm soát và Công an Hải Phòng vẫn chưa ban hành quyết định khởi tố vụ án hình sự về vi phạm pháp luật trong quản lý đất đai mặc dù Liên chi hội đã có đơn kiến nghị. Ông nói nếu sau 15 ngày đình chỉ chức vụ các quan chức này mà các cơ quan chức năng Hải Phòng vẫn không có quyết định khởi tố bị can để các vị ấy quay về vị trí cũ thì ‘chắc chắn ban chấp hành Liên chi hội sẽ có ý kiến’. Còn về vụ án phá nhà của gia đình ông Vươn, cơ quan điều tra vẫn chưa khởi tố bị can là vì vụ việc ‘liên quan nhiều tình tiết quan trọng và liên quan nhiều bị can khác’ nên công an thành phố ‘cần thời gian thu thập hồ sơ chứng cứ để xác định (thủ phạm) là cá nhân hay tổ chức’, ông Luân nói. Một bằng chứng nữa mà ông Luân cho rằng chính quyền Hải Phòng xử lý không thực tâm là việc ông Phạm Đăng Hoan chỉ bị tạm đình chỉ chức bí thư xã Vinh Quang và vẫn còn giữ chức chủ tịch hội đồng nhân dân xã. Còn ở cấp huyện, ông Luân cho rằng việc xử lý cũng đã để lọt nhiều người có liên quan. “Người đầu tiên chịu trách nhiệm (ở cấp huyện) là ông Bùi Thế Nghĩa (bí thư huyện ủy) vì ông là [đại diện] đảng mà,” ông Luân bức xúc. “Bí thư chỉ đạo chính quyền mà bây giờ xảy ra vụ đặc biệt nghiêm trọng thế này mà ông lại đứng ngoài là không thỏa đáng,” ông nói và nêu tên một số cán bộ ở huyện như ông Phạm Xuân Hoa trưởng phòng tài nguyên môi trường, ông Ngô Ngọc Khánh chánh văn phòng và ông Vũ Văn Hè trưởng phòng tư pháp mà ông cho cũng có trách nhiệm trong vụ cưỡng chế. “Không xử lý (các ông này) là có vấn đề,” ông nói. Ông Thành bao che? Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Thành, nguyên Trưởng Công an Quận Hồng Bàng, có vai trò gì trong vụ cưỡng chế đầm ông Vươn? Ông Luân cho biết ông đang nghi ngờ chính quyền Hải Phòng vì có dấu hiệu là các vị lãnh đạo thành phố đang ‘dung túng bao che cho chính quyền huyện Tiên Lãng’. Ông đặc biệt nêu đích danh Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Thành và nhắc lại cuộc nói chuyện của ông Thành tại câu lạc bộ Bạch Đằng hôm 17/2 để chứng minh cho thái độ bao che cấp dưới của ông này. Ngoài ra ông Luân cũng nêu ra một số bằng chứng khác. “Ngày 18/10 năm 2010, tại hội nghị giải quyết khiếu nại kéo dài trước Đại hội Đảng bộ thành phố, ông Hiền (chủ tic̣h huyện Tiên Lãng) có đem tờ trình ra đề nghị ông Thành cho cưỡng chế,” ông kể và cho biết ông Thành đã gạt đi vì ông rất ‘nhạy cảm chính trị’. Tuy nhiên, sau đó, cũng theo ông Luân, quyết định cưỡng chế này đã được phó Chủ tịch thành phố Đỗ Trung Thoại phê chuẩn. “Theo logic, nếu ủy ban thành phố không được sự đồng ý của thành ủy thì chắc chắn không ai dám ký việc này,” ông lập luận và cho rằng ông Thoại đã nhận được ‘khẩu dụ’ của ông Thành để ký vào văn bản này. “Trước đây tôi và ông Vươn đã gửi đơn nhiều lần đến ông Thành mà lý do gì ông Thành im lặng?,” ông nói. Hơn nữa, ông Luân còn cho biết là ông được nhiều người kể lại là hôm cưỡng chế đầm ông Vươn đích thân ông Bí thư Thành ủy Thành mặc áo choàng đen, đội mũ bảo hiểm đến chỉ đạo vụ cưỡng chế. “Có nhiều người thông tin chúng tôi biết (về sự hiện diện của ông Thành hôm cưỡng chế),” ông Luân khẳng định. “Công an bắn đạn và hơi cay vào ngôi nhà đó (của gia đình ông Vươn), nếu không được sự đồng ý của ông Thành thì đoàn cưỡng chế không ai dám làm,” ông giải thích. Ông Luân cũng kể là trong buổi mời các thành viên Liên chi hội ra ủy ban thành phố để nghe giải trình hôm 14/2, ông đã phản bác với ông Thành các buộc đối với ông Vươn. “Chúng tôi chứng minh cho ông Thành biết ông Vươn không nợ đọng thuế và việc xử phạt ông Vươn chặt cây trong đầm nuôi thủy sản của ông là vi phạm pháp luật,” ông nói. “Đất giao cho ông Vươn là đất nông nghiệp chứ có phải đất rừng không?” ông đặt vấn đề. Trong buổi nói chuyện hôm 17/2 tại câu lạc bộ Bạch Đằng, ông Thành đã kể tội ông Vươn là ‘trốn thuế’, ‘lấn chiếm đất’, ‘phá rừng phòng hộ’ và ‘xây nhà bất hợp pháp’. “Ông Thành bảo làm nhà ở đấy không được phép,” ông Luân kể, “Tôi bảo căn cứ luật nào của nước này không cho phép ông Vươn làm nhà trên đất được giao cho ông ấy sản xuất?” Về phản ứng của ông Thành trong buổi làm việc nói trên, ông Luân cho biết là ông Thành ‘cũng đuối lý và ghi nhận’. | summarize: Hải Phòng đã đưa quân vào 'cưỡng chế' nhà ông Đoàn Văn Vươn hôm đầu năm Những diễn biến mới này xảy ra xung quanh cách chính quyền cấp cao nhất của thành phố Hải Phòng ‘dọn dẹp’ cục diện ở Tiên Lãng và đã làm dấy lên những nghi ngờ về sự thành thật của Hải Phòng trong việc thực hiện kết luận của chính phủ. Ngày 11/2, một ngày sau khi có kết luận của thủ tướng, thành phố Hải Phòng quyết định để phó Chủ tịch Đỗ Trung Thoại làm tổ trưởng tổ công tác giải quyết vụ Tiên Lãng. Hành động này đã tưới thêm dầu vào ngọn lửa bất bình của dư luận vì ông Thoại là người đã đổ tội cho ‘dân bức xúc’ phá nhà ông Vươn. Sau đó Hải Phòng đã phải rút ông Thoại đi và thay bằng một phó chủ tịch khác. Cũng trong chiều tối cùng ngày, các quan huyện ở Tiên Lãng là Chủ tic̣h Lê Văn Hiền và phó Chủ tịch Nguyễn Văn Khanh đã nhận quyết định của thành phố Hải Phòng đình chỉ chức vụ. Hai ngày sau đó, ngày 13/2, đến lượt bí thư và chủ tịch xã Vinh Quang là các ông Phạm Đăng Hoan và Lê Thanh Liêm cũng bị huyện Tiên Lãng ra quyết định đình chỉ công tác. Cả bốn ông Hiền, Khanh, Hoan, Liêm đều bị tạm ngưng chức vụ trong vòng 15 ngày để ‘kiểm điểm trách nhiệm’ trong vụ Tiên Lãng. Ngoài ra các ông không nhận thêm bất cứ hình phạt gì trong vụ việc đã gây bức xúc trong dư luận cả nước. Báo chí đưa tin các ông hứa ‘sẽ kiểm điểm nghiêm túc’. Hết thời hạn 15 ngày ‘kiểm điểm nghiêm túc’, các vị quan chức nói trên đều có thể quay trở lại điều hành công việc của huyện, xã như cũ. Vẫn chưa có bị can nào bị khởi tố trong vụ phá nhà ông Vươn Ngoài bốn vị kể trên, các quan chức khác cũng có những hành động hay phát biểu gây bức xúc ở người dân trong vụ Tiên Lãng như bản thân ông phó Chủ tịch Đỗ Trung Thoại, Giám đốc Công an thành phố Đỗ Hữu Ca, Trưởng Ban tuyên giáo huyện Tiên Lãng Vũ Hồng Chuân và Chánh văn phòng huyện Ngô Ngọc Khánh đều không bị suy suyển gì. Trước đó, Công an Hải Phòng cũng đã ra quyết định điều tra và khởi tố vụ án phá nhà ông Vươn. Cho đến nay sau hai tuần điều tra vẫn chưa có bị can nào bị khởi tố mặc dù báo chí trong nước dẫn lời người được cho là trực tiếp phá nhà ông Vươn cáo buộc chính các ông Hoan và Liêm chỉ đạo việc này. Trong khi đó, ngay sau vụ cưỡng chế dẫn đến việc nổ súng vào lực lượng cưỡng chế, hai anh em ông Đoàn Văn Vươn đều bị khởi tố về tội giết người và chống người thi hành công vụ và bị bắt tạm giam ngay lập tức. Tỏ rõ thái độ Mới đây nhất, người chịu trách nhiệm cao nhất ở chính quyền Hải Phòng là Bí thư thành ủy Nguyễn Văn Thành đã tỏ rõ thái độ của chính quyền thành phố đối với vụ việc. Nói chuyện với trên 500 đảng viên, cán bộ trung cao cấp đã nghỉ hưu của Hải Phòng trong câu lạc bộ Bạch Đằng, ông Thành đã không hề đả động gì đến sai sót của chính quyền thành phố mà lại chỉ trích ông Vươn vi phạm pháp luật, cáo buộc báo chí ‘viết sai’ và một số cán bộ lão thành ‘nói không chuẩn’. Một số thành viên câu lạc bộ Bạch Đằng có mặt hôm đó đã phê bình ông Thành đã đi ngược lại kết luận của Thủ tướng. Trước đó, trong phiên họp với chính phủ, ông Thành đại diện chính quyền Hải Phòng đã hứa sẽ nghiêm túc thực thi kết luận của Thủ tướng. Lãnh đạo các cấp ở Hải Phòng khi phát biểu với báo chí đều nói sẽ ‘nghiêm túc kiểm điểm và rút kinh nghiệm’. Như vậy, với các sự việc đã xảy ra như trên, chính quyền Hải Phòng có thực tâm thực hiện kết luận của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng hay không? Hay họ chỉ ‘khẩu phục’ chứ không ‘tâm phục’ để làm dịu bất bình trong người dân và chỉ xử lý chiếu lệ để đánh lừa dư luận? BBC Việt ngữ đã đem các câu hỏi này trao đổi với ông Vũ Văn Luân, thư ký Liên chi hội nuôi trồng thủy sản nước lợ huyện Tiên Lãng. ‘Không thực tâm’ Chính quyền Hải Phòng thể hiện ý kiến khác với kết luận của thủ tướng về vụ việc ông Vươn Ông Luân cho rằng chính quyền các cấp ở Hải Phòng ‘không thực tâm’. Ông cho biết hôm thứ Hai 20/12, chính quyền huyện Tiên Lãng có gọi điện mời và ông đã đại diện Liên chi hội ra làm việc với chính quyền về việc thu hồi quyết định cưỡng chế đối với đầm của ông Vươn. Huyện Tiên Lãng thu hồi quyết định cưỡng chế không phải vì nó sai mà là ‘hết hiệu lực’, ông Luân cho biết. “Điều 2 (của quyết định) có ghi là (quyết định cưỡng chế) hết hiệu lực,” ông nói, “Tôi bảo quyết định cưỡng chế của Ủy ban huyện Tiên Lãng chẳng có điều khoản nào ghi ngày giờ tháng nào thì hết hiệu lực.” Hơn nữa, quyết định do Chủ tịch tạm quyền huyện Tiên Lãng Lương Hữu Huyền ký này cũng ‘không ghi rõ lý do thu hồi (là quyết định cưỡng chế trái pháp luật) và trách nhiệm bồi thường dân sự’ nên ông Vươn đại diện cho Liên chi hội đã không nhận quyết định này. “Huyện nói nếu không nhận thì sẽ bàn giao lại cho chính quyền xã Vinh Quang và xã sẽ bàn giao cho gia đình,” ông Luân nói. Còn về việc tạm đình chỉ chức vụ các ông Hiền, Khanh, Hoan và Liêm trong vòng 15 ngày, ông Luân cho biết Liên chi hộ của ông đang bám sát tiến trình điều tra khởi tố. “Thời hạn 15 ngày còn mấy hôm nữa là hết mà chúng tôi chưa thấy khởi tố bị can nào cả,” ông nói. Ông cũng than phiền về việc Viện kiểm soát và Công an Hải Phòng vẫn chưa ban hành quyết định khởi tố vụ án hình sự về vi phạm pháp luật trong quản lý đất đai mặc dù Liên chi hội đã có đơn kiến nghị. Ông nói nếu sau 15 ngày đình chỉ chức vụ các quan chức này mà các cơ quan chức năng Hải Phòng vẫn không có quyết định khởi tố bị can để các vị ấy quay về vị trí cũ thì ‘chắc chắn ban chấp hành Liên chi hội sẽ có ý kiến’. Còn về vụ án phá nhà của gia đình ông Vươn, cơ quan điều tra vẫn chưa khởi tố bị can là vì vụ việc ‘liên quan nhiều tình tiết quan trọng và liên quan nhiều bị can khác’ nên công an thành phố ‘cần thời gian thu thập hồ sơ chứng cứ để xác định (thủ phạm) là cá nhân hay tổ chức’, ông Luân nói. Một bằng chứng nữa mà ông Luân cho rằng chính quyền Hải Phòng xử lý không thực tâm là việc ông Phạm Đăng Hoan chỉ bị tạm đình chỉ chức bí thư xã Vinh Quang và vẫn còn giữ chức chủ tịch hội đồng nhân dân xã. Còn ở cấp huyện, ông Luân cho rằng việc xử lý cũng đã để lọt nhiều người có liên quan. “Người đầu tiên chịu trách nhiệm (ở cấp huyện) là ông Bùi Thế Nghĩa (bí thư huyện ủy) vì ông là [đại diện] đảng mà,” ông Luân bức xúc. “Bí thư chỉ đạo chính quyền mà bây giờ xảy ra vụ đặc biệt nghiêm trọng thế này mà ông lại đứng ngoài là không thỏa đáng,” ông nói và nêu tên một số cán bộ ở huyện như ông Phạm Xuân Hoa trưởng phòng tài nguyên môi trường, ông Ngô Ngọc Khánh chánh văn phòng và ông Vũ Văn Hè trưởng phòng tư pháp mà ông cho cũng có trách nhiệm trong vụ cưỡng chế. “Không xử lý (các ông này) là có vấn đề,” ông nói. Ông Thành bao che? Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Thành, nguyên Trưởng Công an Quận Hồng Bàng, có vai trò gì trong vụ cưỡng chế đầm ông Vươn? Ông Luân cho biết ông đang nghi ngờ chính quyền Hải Phòng vì có dấu hiệu là các vị lãnh đạo thành phố đang ‘dung túng bao che cho chính quyền huyện Tiên Lãng’. Ông đặc biệt nêu đích danh Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Thành và nhắc lại cuộc nói chuyện của ông Thành tại câu lạc bộ Bạch Đằng hôm 17/2 để chứng minh cho thái độ bao che cấp dưới của ông này. Ngoài ra ông Luân cũng nêu ra một số bằng chứng khác. “Ngày 18/10 năm 2010, tại hội nghị giải quyết khiếu nại kéo dài trước Đại hội Đảng bộ thành phố, ông Hiền (chủ tic̣h huyện Tiên Lãng) có đem tờ trình ra đề nghị ông Thành cho cưỡng chế,” ông kể và cho biết ông Thành đã gạt đi vì ông rất ‘nhạy cảm chính trị’. Tuy nhiên, sau đó, cũng theo ông Luân, quyết định cưỡng chế này đã được phó Chủ tịch thành phố Đỗ Trung Thoại phê chuẩn. “Theo logic, nếu ủy ban thành phố không được sự đồng ý của thành ủy thì chắc chắn không ai dám ký việc này,” ông lập luận và cho rằng ông Thoại đã nhận được ‘khẩu dụ’ của ông Thành để ký vào văn bản này. “Trước đây tôi và ông Vươn đã gửi đơn nhiều lần đến ông Thành mà lý do gì ông Thành im lặng?,” ông nói. Hơn nữa, ông Luân còn cho biết là ông được nhiều người kể lại là hôm cưỡng chế đầm ông Vươn đích thân ông Bí thư Thành ủy Thành mặc áo choàng đen, đội mũ bảo hiểm đến chỉ đạo vụ cưỡng chế. “Có nhiều người thông tin chúng tôi biết (về sự hiện diện của ông Thành hôm cưỡng chế),” ông Luân khẳng định. “Công an bắn đạn và hơi cay vào ngôi nhà đó (của gia đình ông Vươn), nếu không được sự đồng ý của ông Thành thì đoàn cưỡng chế không ai dám làm,” ông giải thích. Ông Luân cũng kể là trong buổi mời các thành viên Liên chi hội ra ủy ban thành phố để nghe giải trình hôm 14/2, ông đã phản bác với ông Thành các buộc đối với ông Vươn. “Chúng tôi chứng minh cho ông Thành biết ông Vươn không nợ đọng thuế và việc xử phạt ông Vươn chặt cây trong đầm nuôi thủy sản của ông là vi phạm pháp luật,” ông nói. “Đất giao cho ông Vươn là đất nông nghiệp chứ có phải đất rừng không?” ông đặt vấn đề. Trong buổi nói chuyện hôm 17/2 tại câu lạc bộ Bạch Đằng, ông Thành đã kể tội ông Vươn là ‘trốn thuế’, ‘lấn chiếm đất’, ‘phá rừng phòng hộ’ và ‘xây nhà bất hợp pháp’. “Ông Thành bảo làm nhà ở đấy không được phép,” ông Luân kể, “Tôi bảo căn cứ luật nào của nước này không cho phép ông Vươn làm nhà trên đất được giao cho ông ấy sản xuất?” Về phản ứng của ông Thành trong buổi làm việc nói trên, ông Luân cho biết là ông Thành ‘cũng đuối lý và ghi nhận’. | [
108,
287,
285,
161,
864,
1866,
115,
251,
252,
138,
377,
15167,
353,
257,
152,
118,
1652,
551,
5393,
325,
178,
147,
564,
407,
625,
239,
126,
488,
124,
1001,
1017,
173,
122,
168,
373,
291,
202,
104,
164,
548,
864,
1866,
743,
23046,
2879,
748,
1794,
1359,
108,
121,
1736,
6902,
105,
115,
140,
4393,
227,
120,
881,
1274,
125,
144,
164,
1721,
104,
864,
1866,
113,
358,
223,
493,
299,
967,
104,
122,
2463,
1245,
14792,
103,
172,
191,
187,
129,
107,
299,
967,
104,
331,
4073,
164,
548,
864,
1866,
302,
190,
130,
1004,
483,
492,
2296,
151,
8702,
140,
420,
395,
420,
135,
274,
272,
302,
197,
1736,
6902,
112,
2460,
469,
126,
115,
10701,
426,
1118,
138,
2421,
1114,
295,
342,
104,
1136,
967,
171,
118,
8702,
106,
111,
115,
880,
1402,
114,
743,
6168,
954,
990,
748,
740,
152,
118,
5393,
112,
759,
150,
864,
1866,
115,
139,
995,
118,
8702,
184,
105,
346,
281,
172,
1004,
185,
492,
911,
1185,
269,
113,
1337,
935,
264,
2259,
109,
146,
4701,
108,
121,
1736,
6902,
106,
483,
5028,
376,
4363,
772,
729,
551,
4764,
105,
1004,
483,
492,
362,
551,
5833,
115,
645,
302,
190,
104,
164,
548,
864,
1866,
539,
163,
229,
197,
112,
891,
191,
187,
397,
191,
12459,
103,
155,
2254,
1039,
593,
105,
185,
492,
293,
2191,
1052,
106,
109,
118,
971,
2866,
254,
231,
105,
729,
805,
5739,
127,
133,
4701,
1736,
6902,
124,
302,
190,
539,
163,
135,
274,
112,
1744,
1112,
118,
4764,
103,
8546,
254,
231,
103,
5739,
413,
133,
1119,
1958,
229,
197,
113,
906,
1454,
191,
130,
743,
7375,
318,
605,
1210,
748,
113,
197,
1736,
6902,
112,
1382,
124,
109,
118,
110,
645,
426,
295,
532,
240,
1029,
218,
113,
197,
358,
115,
383,
954,
990,
113,
1136,
967,
186,
1018,
1110,
356,
251,
193,
109,
118,
1723,
108,
13088,
594,
318,
849,
2325,
1435,
10803,
221,
576,
1454,
191,
743,
7375,
318,
849,
2325,
2687,
109,
297,
146,
229,
123,
159,
413,
107,
136,
1015,
319,
153,
179,
209,
135,
358,
104,
4701,
103,
293,
128,
4020,
3435,
231,
289,
107,
133,
1036,
224,
133,
1106,
712,
113,
197,
740,
152,
118,
5393,
1382,
1112,
297,
546,
159,
103,
109,
146,
229,
211,
127,
107,
120,
209,
469,
194,
212,
284,
383,
954,
990,
108,
121,
111,
137,
113,
197,
1736,
6902,
128,
288,
481,
118,
1004,
483,
492,
2296,
151,
8702,
103,
1474,
884,
487,
305,
164,
548,
2296,
2139,
3310,
103,
2127,
806,
480,
309,
4701,
1736,
6902,
1016,
1615,
1969,
2425,
105,
3112,
355,
438,
4701,
1708,
1442,
2470,
413,
110,
133,
782,
23879,
1776,
957,
397,
487,
305,
864,
1866,
127,
115,
124,
302,
190,
179,
486,
105,
1106,
712,
197,
304,
740,
152,
118,
5393,
112,
1291,
155,
275,
187,
196,
670,
179,
486,
244,
289,
107,
133,
1036,
224,
133,
1106,
712,
2157,
428,
188,
356,
113,
142,
458,
366,
111,
117,
114,
106,
821,
270,
740,
152,
118,
5393,
341,
1170,
122,
109,
118,
254,
231,
105,
5739,
163,
247,
358,
433,
298,
129,
397,
531,
187,
197,
2158,
353,
458,
155,
358,
1215,
1173,
138,
265,
423,
2158,
3495,
196,
365,
640,
118,
1652,
551,
5393,
413,
133,
1106,
712,
125,
1402,
1116,
111,
105,
424,
111,
697,
209,
135,
197,
105,
133,
290,
1119,
1090,
531,
925,
6468,
22411,
450,
869,
976,
2392,
248,
1498,
111,
668,
605,
1210,
291,
202,
108,
121,
122,
168,
864,
1866,
106,
1197,
593,
164,
1095,
362,
551,
994,
115,
776,
450,
869,
976,
104,
122,
168,
164,
548,
195,
119,
197,
5842,
1524,
953,
119,
159,
2584,
283,
2368,
1101,
816,
396,
291,
373,
115,
1207,
2208,
104,
864,
1866,
113,
476,
956,
816,
2696,
13632,
118,
994,
115,
110,
1329,
3538,
469,
218,
155,
714,
2135,
104,
122,
168,
164,
548,
145,
153,
163,
788,
118,
5393,
554,
473,
246,
9721,
341,
1170,
188,
356,
743,
12449,
714,
748,
105,
172,
166,
1101,
816,
3306,
164,
743,
10543,
110,
862,
1435,
885,
166,
164,
182,
476,
956,
816,
2696,
4511,
107,
1109,
325,
150,
115,
997,
342,
118,
994,
115,
184,
1240,
153,
299,
967,
104,
596,
5416,
957,
397,
113,
928,
720,
119,
122,
2591,
118,
994,
273,
1359,
122,
168,
864,
1866,
115,
1723,
134,
849,
2325,
223,
697,
299,
967,
104,
596,
5416,
2002,
247,
109,
373,
108,
121,
864,
1866,
129,
212,
284,
119,
188,
356,
413,
123,
134,
743,
14030,
2325,
594,
318,
105,
995,
236,
2065,
1435,
1260,
2465,
119,
109,
144,
358,
115,
488,
124,
128,
159,
103,
122,
168,
864,
1866,
107,
223,
315,
223,
493,
299,
967,
104,
596,
477,
362,
1749,
1077,
194,
984,
2353,
154,
163,
743,
22726,
618,
748,
739,
110,
8495,
5372,
618,
748,
130,
140,
3909,
295,
342,
113,
111,
137,
105,
163,
528,
241,
1496,
2138,
130,
403,
2200,
1136,
967,
347,
378,
243,
1063,
115,
979,
109,
476,
419,
126,
992,
345,
119,
118,
1016,
551,
3173,
103,
593,
667,
560,
692,
567,
1609,
2192,
1613,
262,
142,
2725,
3413,
4701,
1736,
6902,
112,
7789,
223,
315,
748,
448,
168,
864,
1866,
136,
493,
108,
232,
357,
211,
119,
299,
967,
104,
331,
477,
125,
197,
358,
118,
5393,
208,
3173,
114,
160,
122,
168,
109,
373,
108,
121,
864,
1866,
4322,
223,
315,
1435,
208,
114,
217,
325,
259,
891,
15544,
103,
122,
168,
4701,
1736,
6902,
107,
343,
1526,
1375,
105,
118,
115,
273,
1359,
560,
692,
567,
124,
140,
358,
119,
122,
168,
125,
358,
498,
496,
302,
190,
2158,
353,
195,
119,
6226,
104,
118,
5393,
112,
22828,
1736,
6902,
498,
496,
302,
190,
2158,
353,
110,
139,
171,
335,
714,
145,
106,
743,
7152,
1388,
265,
2687,
118,
3173,
114,
1401,
401,
4453,
944,
9569,
302,
190,
371,
107,
848,
106,
444,
7190,
190,
2158,
353,
371,
538,
1388,
265,
1234,
118,
1720,
2313,
327,
302,
190,
2158,
353,
104,
1053,
504,
4701,
1736,
6902,
718,
269,
107,
179,
886,
224,
848,
191,
339,
253,
224,
143,
538,
1388,
265,
1070,
1778,
1316,
302,
190,
180,
483,
492,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
2480,
196,
670,
546,
148,
129,
331,
477,
299,
967,
125,
197,
2158,
353,
6226,
4599,
104,
118,
1652,
551,
5393,
149,
4701,
1736,
14760,
864,
1866,
103,
197,
358,
126,
244,
289,
184,
138,
496,
299,
145,
270,
437,
107,
120,
407,
625,
1662,
5665,
1
] |
160907_apple_expected_unveil_iphone7 | https://www.bbc.com/vietnamese/world/2016/09/160907_apple_expected_unveil_iphone7 | Apple ra mắt iPhone 7 | iPhone 7 được người đứng đầu Apple Tim Cook chính thức giới thiệu ngày 7/9. | Thay đổi lớn nhất là điện thoại này không còn jack cắm tai nghe 3.5mm. Có hai phiên bản: iPhone 7 và iPhone 7 Plus. iPhone 7 Plus có điểm đặc biệt là hệ thống camera kép ở mặt sau, gồm ống kính góc rộng và ống kính tele. Trước sự kiện, đã có những tin đồn về những tính năng của iPhone mới. Nhiều nhà bình luận mong đợi mẫu iPhone mới bỏ jack cắm tai nghe, chỉ để lại một cổng. Điều đó buộc người dùng sử dụng tai nghe Bluetooth hoặc mua tai nghe tương thích với cổng Lightning cũng được dùng để sạc. Đã có đồn đoán rằng mẫu iPhone mới được tiết lộ trong sự kiện tại San Francisco thiếu sự đổi mới chính yếu. Chất lượng camera dự kiến sẽ được cải thiện và lần này nâng cấp có thể ứng dụng công nghệ camera hai ống kính. Camera kép giúp chụp với hai độ phơi sáng khác nhau, sau đó kết hợp hai hình cho chất lượng ảnh được cải thiện. 'Để dành' Dave Lee, phóng viên Công nghệ Bắc Mỹ phân tích: "Mỗi năm lại có một mẫu iPhone mới. Từ tháng 9/2015, khi chúng ta thấy iPhone 6S và 6S Plus, thế giới công nghệ đã bị đảo lộn. Một cuộc chiến tranh mã hóa, doanh số iPhone giảm, cuộc chiến tiếp diễn ở Trung Quốc và gần đây là án phạt truy thu thuế. Lần nâng cấp này dự kiến sẽ không có nhiều tác động khiến người ta phải chạy ngay đến cửa hàng điện thoại để nâng cấp. Nếu iPhone 7 bỏ jack cắm tai nghe như chúng ta mong đợi, cũng sẽ có nhiều người tức giận vì không muốn mua tai nghe không dây. Người ta dự đoán rằng Apple đang để dành các tính năng mới cho mẫu xuất hiện năm 2017 Một lần nữa, Apple sẽ phải đối mặt với sự giận dữ về cổng "lightning". Đang có nhiều bức ảnh được chụp bằng iPhone hơn bất kỳ mẫu điện thoại thông minh nào khác. Nhưng nguồn tin rò rỉ cho hay chỉ mẫu iPhone lớn, kích thước ít thông dụng mới được trang bị công nghệ camera mới. Nhìn xa hơn, người ta dự đoán rằng Apple đang để dành các tính năng mới cho mẫu xuất hiện năm 2017 và cũng là dịp kỷ niệm 10 năm ra đời iPhone". | summarize: Thay đổi lớn nhất là điện thoại này không còn jack cắm tai nghe 3.5mm. Có hai phiên bản: iPhone 7 và iPhone 7 Plus. iPhone 7 Plus có điểm đặc biệt là hệ thống camera kép ở mặt sau, gồm ống kính góc rộng và ống kính tele. Trước sự kiện, đã có những tin đồn về những tính năng của iPhone mới. Nhiều nhà bình luận mong đợi mẫu iPhone mới bỏ jack cắm tai nghe, chỉ để lại một cổng. Điều đó buộc người dùng sử dụng tai nghe Bluetooth hoặc mua tai nghe tương thích với cổng Lightning cũng được dùng để sạc. Đã có đồn đoán rằng mẫu iPhone mới được tiết lộ trong sự kiện tại San Francisco thiếu sự đổi mới chính yếu. Chất lượng camera dự kiến sẽ được cải thiện và lần này nâng cấp có thể ứng dụng công nghệ camera hai ống kính. Camera kép giúp chụp với hai độ phơi sáng khác nhau, sau đó kết hợp hai hình cho chất lượng ảnh được cải thiện. 'Để dành' Dave Lee, phóng viên Công nghệ Bắc Mỹ phân tích: "Mỗi năm lại có một mẫu iPhone mới. Từ tháng 9/2015, khi chúng ta thấy iPhone 6S và 6S Plus, thế giới công nghệ đã bị đảo lộn. Một cuộc chiến tranh mã hóa, doanh số iPhone giảm, cuộc chiến tiếp diễn ở Trung Quốc và gần đây là án phạt truy thu thuế. Lần nâng cấp này dự kiến sẽ không có nhiều tác động khiến người ta phải chạy ngay đến cửa hàng điện thoại để nâng cấp. Nếu iPhone 7 bỏ jack cắm tai nghe như chúng ta mong đợi, cũng sẽ có nhiều người tức giận vì không muốn mua tai nghe không dây. Người ta dự đoán rằng Apple đang để dành các tính năng mới cho mẫu xuất hiện năm 2017 Một lần nữa, Apple sẽ phải đối mặt với sự giận dữ về cổng "lightning". Đang có nhiều bức ảnh được chụp bằng iPhone hơn bất kỳ mẫu điện thoại thông minh nào khác. Nhưng nguồn tin rò rỉ cho hay chỉ mẫu iPhone lớn, kích thước ít thông dụng mới được trang bị công nghệ camera mới. Nhìn xa hơn, người ta dự đoán rằng Apple đang để dành các tính năng mới cho mẫu xuất hiện năm 2017 và cũng là dịp kỷ niệm 10 năm ra đời iPhone". | [
108,
287,
285,
161,
2183,
345,
301,
202,
106,
726,
909,
126,
110,
177,
108,
4340,
6918,
3938,
1311,
701,
19118,
320,
320,
112,
615,
196,
928,
288,
161,
6243,
1489,
105,
6243,
1489,
21121,
112,
6243,
1489,
21121,
107,
318,
634,
575,
106,
300,
234,
4392,
6067,
108,
121,
447,
2681,
770,
2837,
1724,
1869,
933,
105,
2837,
1724,
108,
332,
9255,
112,
957,
144,
5624,
115,
107,
120,
193,
1884,
125,
120,
334,
344,
104,
6243,
1926,
1115,
152,
342,
410,
872,
1390,
1541,
6243,
239,
306,
108,
4340,
6918,
3938,
1311,
6363,
163,
130,
153,
116,
3695,
112,
747,
150,
661,
111,
467,
324,
286,
1311,
701,
25167,
451,
702,
1311,
701,
489,
581,
119,
3695,
15727,
9323,
127,
117,
467,
130,
14329,
112,
2011,
107,
1884,
1040,
160,
1541,
6243,
239,
117,
958,
1154,
113,
144,
591,
149,
1742,
5342,
815,
144,
345,
239,
122,
5829,
5061,
423,
4392,
382,
357,
134,
117,
655,
1155,
105,
400,
126,
1480,
373,
107,
136,
475,
286,
135,
877,
4392,
196,
2837,
8676,
21679,
6067,
422,
1417,
119,
196,
359,
4143,
611,
211,
1481,
187,
150,
299,
279,
196,
240,
114,
562,
423,
349,
117,
655,
6113,
377,
4234,
1031,
257,
13575,
9446,
662,
182,
487,
877,
360,
200,
613,
566,
161,
3930,
3023,
147,
153,
107,
116,
1541,
6243,
1926,
1069,
253,
19708,
103,
129,
174,
169,
203,
6243,
1413,
2972,
105,
1413,
2972,
21121,
103,
175,
249,
135,
877,
115,
133,
541,
2910,
112,
430,
204,
242,
250,
2610,
2092,
553,
166,
6243,
558,
103,
204,
242,
270,
407,
108,
121,
151,
162,
105,
386,
248,
106,
304,
1029,
1330,
498,
6003,
2871,
1480,
373,
126,
382,
357,
134,
110,
107,
158,
274,
192,
521,
111,
169,
139,
937,
531,
155,
814,
201,
726,
909,
130,
1480,
3959,
631,
6243,
1489,
306,
108,
4340,
6918,
3938,
1311,
701,
128,
174,
169,
872,
10875,
127,
134,
107,
158,
111,
766,
2288,
171,
110,
278,
702,
1311,
701,
110,
1875,
112,
606,
169,
382,
1040,
160,
3380,
167,
130,
1031,
109,
334,
344,
239,
114,
1541,
387,
199,
147,
2882,
430,
400,
1316,
3380,
134,
139,
195,
447,
119,
144,
2288,
1249,
125,
3695,
189,
15047,
9323,
340,
5127,
107,
158,
954,
349,
117,
1417,
281,
6243,
183,
295,
393,
1541,
726,
909,
206,
494,
224,
911,
311,
774,
193,
4104,
3486,
114,
194,
163,
1541,
6243,
1950,
1058,
3859,
500,
206,
286,
239,
117,
509,
133,
135,
877,
4392,
1926,
2351,
797,
975,
111,
169,
382,
1040,
160,
3380,
167,
130,
1031,
109,
334,
344,
239,
114,
1541,
387,
199,
147,
2882,
105,
127,
106,
1500,
688,
1196,
826,
147,
124,
723,
6243,
340,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
6243,
1489,
117,
111,
715,
178,
3380,
5310,
9140,
122,
329,
249,
2230,
191,
13200,
112,
1
] |
120309_nguyen_ngoc_iv | https://www.bbc.com/vietnamese/multimedia/2012/03/120309_nguyen_ngoc_iv | 'Phải có cơ chế kiểm soát đồng tiền' | Nhà văn lão thành Nguyên Ngọc nhận xét nhiều người bất bình vì sự xa xỉ của những người có nguồn gốc tài sản 'kỳ lạ'. | Theo ông, "có lẽ không nước nào lại quản lý đồng tiền như ở Việt Nam". "Ở một xã hội bình thường, đường đi của đồng tiền có dấu vết, chứ không ở đâu tiêu hàng tỉ như Việt Nam." "Phải có cơ chế, luật lệ kiểm soát đồng tiền mới có thể chống tham nhũng, đưa xã hội trở lại bình thường, lành mạnh." Ông cũng đề cập những lùm xùm quanh lễ cưới xa hoa của một số gia đình 'đại gia' gần đây. "Người ta có tiền tiêu pha cũng là bình thường. Nhưng phải nhìn xung quanh xã hội khi mà nói chung dân còn khổ." | summarize: Theo ông, "có lẽ không nước nào lại quản lý đồng tiền như ở Việt Nam". "Ở một xã hội bình thường, đường đi của đồng tiền có dấu vết, chứ không ở đâu tiêu hàng tỉ như Việt Nam." "Phải có cơ chế, luật lệ kiểm soát đồng tiền mới có thể chống tham nhũng, đưa xã hội trở lại bình thường, lành mạnh." Ông cũng đề cập những lùm xùm quanh lễ cưới xa hoa của một số gia đình 'đại gia' gần đây. "Người ta có tiền tiêu pha cũng là bình thường. Nhưng phải nhìn xung quanh xã hội khi mà nói chung dân còn khổ." | [
108,
287,
285,
161,
520,
118,
103,
2363,
642,
110,
142,
224,
153,
730,
241,
210,
379,
128,
108,
121,
131,
4355,
189,
978,
116,
293,
213,
342,
2612,
361,
184,
104,
210,
379,
107,
988,
2142,
103,
739,
110,
108,
121,
793,
464,
201,
1494,
128,
131,
3718,
7282,
107,
225,
3495,
330,
947,
594,
820,
210,
379,
239,
107,
136,
424,
268,
2161,
251,
293,
213,
319,
153,
342,
2612,
2006,
417,
294,
208,
127,
220,
1288,
120,
14859,
15591,
1017,
1083,
3144,
797,
1414,
104,
116,
166,
165,
539,
377,
7242,
165,
257,
386,
1333,
2661,
169,
107,
379,
464,
2196,
127,
106,
342,
2429,
311,
139,
485,
1001,
1017,
293,
213,
129,
145,
123,
630,
137,
177,
1033,
294,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
571,
355,
3306,
164,
1533,
1442,
238,
587,
158,
111,
295,
342,
171,
144,
797,
4228,
104,
120,
111,
107,
774,
972,
326,
262,
377,
14516,
1681,
1263,
1
] |
150508_are-bald-men-more-virile_vert_fut | https://www.bbc.com/vietnamese/culture_social/2015/05/150508_are-bald-men-more-virile_vert_fut | Hói là biểu hiện của nam tính? | Hãy nhìn vào Bruce Willis, Andres Agassi hay Michael Jordan. | Cả ba là những người đàn ông đầy nam tính, mạnh mẽ và được vô số fan nữ hâm mộ. Họ cũng có một điểm chung nữa: Cả ba đều bị hói. Người ta thường nói đàn ông bị hói đầu thường sung sức trong phòng ngủ. Lời giải thích khá phổ biến là những người này thường có lượng hormone testosterone (kích thích tố sinh dục nam) cao, khiến họ đầy nam tính, nhưng cũng khiến tóc rụng sớm. Tuy nhiên sự thật lại phức tạp hơn thế. Rụng tóc là do hormone Đúng là việc rụng tóc phụ thuộc vào hormone testosterone. Vào năm 1960, bác sỹ James B Hamilton đã tiến hành nghiên cứu 20 thiếu niên bị biến thành 'hoạn quan', điều khi đó thỉnh thoảng được áp dụng với các cá nhân bị chẩn đoán rối loạn tâm thần. Ông đã theo dõi những người này trong nhiều năm và nhận thấy họ không hề có dấu hiệu hói đầu khi trưởng thành. Trong khi đó, cơ thể những người đàn ông cùng tuổi khác vẫn tiếp tục sản sinh ra hormone testosterone và vì vậy, họ ngày càng rụng tóc nhiều hơn. Hamilton không phải là người đầu tiên phát hiện ra sự liên hệ giữa testosterone và rụng tóc. Kết quả nghiên cứu của ông chỉ ra rằng lượng testosterone cao có thể dẫn tới hói đầu. Tuy nhiên trên thực tế, lượng testosterone cao hay thấp không quan trọng mà chỉ cần hormone này hiện diện trong cơ thể. Điều này là do lượng testosterone trong máu không phải là yếu tố duy nhất gây hói, mà còn do yếu tố di truyền. Nhiều loại gene được cho là làm các nang tóc trở nên nhạy cảm hơn trước lượng testosterone. Chất enzyme biến testosterone trở thành một loại chất gọi là dihydrotesterone, vốn làm nang tóc bị thu nhỏ ở một số người, gây gián đoạn nguồn cung cấp chất dinh dưỡng cho tóc. Khi nang tóc thu nhỏ lại, quy trình mọc tóc cũng trở nên ngắn hơn, khiến tóc mới trở nên ngày càng ngắn đi, cho đến khi chúng trở thành 'tóc con'. Tóc con dần dần chiếm hết cả vùng đầu cho đến khi tóc mới không còn mọc nữa. Biện pháp chữa hói Trong lúc các giả thiết về ảnh hưởng của testosterone xuất hiện nhiều thì ngày cũng càng có nhiều biện pháp chữa trị hơn. Từ năm 1960 đã xuất hiện biện pháp chữa hói đầu bằng việc quét chất testosterone trực tiếp lên da đầu. Cách chữa trị này không làm cho tóc mọc trở lại, nhưng một nửa số người được chữa trị nói nó đã giúp làm chậm quy trình rụng tóc. Một số người không bị rụng tóc được chẩn đoán là có ít chất enzyme trong cơ thể. Một phương pháp gọi là finasteride dựa trên điều này, nhưng phương pháp này khá đắt và cần được sử dụng liên tục. Trong khi đó, các nhà khoa học đang tìm cách hiểu rõ hơn về nguyên nhân làm tóc ngưng mọc. Vào năm 2010, các nhà nghiên cứu đã xem xét các vùng da đầu không còn mọc tóc và nhận ra nhiều tế bào bên trong nang tóc vẫn còn, nhưng chúng không tiếp tục phát triển. Nghiên cứu này đã mang lại hy vọng một ngày nào đó tóc có thể mọc trên những vùng da đầu hói. Hói đầu mang lại nhiều ẩn số hơn những triệu chứng khác. Nếu bạn bị hói, điều đáng tiếc là bạn không thể tự nhận là mình 'mạnh mẽ' hơn người khác. Bạn chỉ có thể đổ lỗi cho bậc phụ huynh, những người truyền lại gene cho bạn. Bản gốc bài viết đã được đăng trên BBC Future | summarize: Cả ba là những người đàn ông đầy nam tính, mạnh mẽ và được vô số fan nữ hâm mộ. Họ cũng có một điểm chung nữa: Cả ba đều bị hói. Người ta thường nói đàn ông bị hói đầu thường sung sức trong phòng ngủ. Lời giải thích khá phổ biến là những người này thường có lượng hormone testosterone (kích thích tố sinh dục nam) cao, khiến họ đầy nam tính, nhưng cũng khiến tóc rụng sớm. Tuy nhiên sự thật lại phức tạp hơn thế. Rụng tóc là do hormone Đúng là việc rụng tóc phụ thuộc vào hormone testosterone. Vào năm 1960, bác sỹ James B Hamilton đã tiến hành nghiên cứu 20 thiếu niên bị biến thành 'hoạn quan', điều khi đó thỉnh thoảng được áp dụng với các cá nhân bị chẩn đoán rối loạn tâm thần. Ông đã theo dõi những người này trong nhiều năm và nhận thấy họ không hề có dấu hiệu hói đầu khi trưởng thành. Trong khi đó, cơ thể những người đàn ông cùng tuổi khác vẫn tiếp tục sản sinh ra hormone testosterone và vì vậy, họ ngày càng rụng tóc nhiều hơn. Hamilton không phải là người đầu tiên phát hiện ra sự liên hệ giữa testosterone và rụng tóc. Kết quả nghiên cứu của ông chỉ ra rằng lượng testosterone cao có thể dẫn tới hói đầu. Tuy nhiên trên thực tế, lượng testosterone cao hay thấp không quan trọng mà chỉ cần hormone này hiện diện trong cơ thể. Điều này là do lượng testosterone trong máu không phải là yếu tố duy nhất gây hói, mà còn do yếu tố di truyền. Nhiều loại gene được cho là làm các nang tóc trở nên nhạy cảm hơn trước lượng testosterone. Chất enzyme biến testosterone trở thành một loại chất gọi là dihydrotesterone, vốn làm nang tóc bị thu nhỏ ở một số người, gây gián đoạn nguồn cung cấp chất dinh dưỡng cho tóc. Khi nang tóc thu nhỏ lại, quy trình mọc tóc cũng trở nên ngắn hơn, khiến tóc mới trở nên ngày càng ngắn đi, cho đến khi chúng trở thành 'tóc con'. Tóc con dần dần chiếm hết cả vùng đầu cho đến khi tóc mới không còn mọc nữa. Biện pháp chữa hói Trong lúc các giả thiết về ảnh hưởng của testosterone xuất hiện nhiều thì ngày cũng càng có nhiều biện pháp chữa trị hơn. Từ năm 1960 đã xuất hiện biện pháp chữa hói đầu bằng việc quét chất testosterone trực tiếp lên da đầu. Cách chữa trị này không làm cho tóc mọc trở lại, nhưng một nửa số người được chữa trị nói nó đã giúp làm chậm quy trình rụng tóc. Một số người không bị rụng tóc được chẩn đoán là có ít chất enzyme trong cơ thể. Một phương pháp gọi là finasteride dựa trên điều này, nhưng phương pháp này khá đắt và cần được sử dụng liên tục. Trong khi đó, các nhà khoa học đang tìm cách hiểu rõ hơn về nguyên nhân làm tóc ngưng mọc. Vào năm 2010, các nhà nghiên cứu đã xem xét các vùng da đầu không còn mọc tóc và nhận ra nhiều tế bào bên trong nang tóc vẫn còn, nhưng chúng không tiếp tục phát triển. Nghiên cứu này đã mang lại hy vọng một ngày nào đó tóc có thể mọc trên những vùng da đầu hói. Hói đầu mang lại nhiều ẩn số hơn những triệu chứng khác. Nếu bạn bị hói, điều đáng tiếc là bạn không thể tự nhận là mình 'mạnh mẽ' hơn người khác. Bạn chỉ có thể đổ lỗi cho bậc phụ huynh, những người truyền lại gene cho bạn. Bản gốc bài viết đã được đăng trên BBC Future | [
108,
287,
285,
161,
1744,
459,
106,
120,
111,
685,
118,
858,
828,
4186,
417,
1369,
105,
117,
616,
166,
6077,
684,
2897,
10014,
719,
127,
107,
116,
318,
630,
761,
161,
1744,
459,
413,
133,
13029,
112,
606,
169,
369,
123,
685,
118,
133,
13029,
178,
369,
1955,
543,
113,
438,
6807,
3526,
272,
581,
896,
1456,
625,
106,
120,
111,
126,
369,
107,
423,
9801,
15277,
444,
9705,
581,
712,
296,
818,
828,
371,
2048,
521,
154,
858,
828,
4186,
170,
127,
521,
3361,
9041,
6376,
421,
445,
144,
610,
153,
1662,
1371,
183,
2177,
2273,
2780,
515,
3361,
106,
180,
9801,
2869,
106,
156,
9041,
3361,
573,
624,
138,
9801,
15277,
112,
1339,
147,
6292,
736,
817,
2737,
1271,
15558,
115,
472,
209,
568,
402,
1088,
815,
778,
133,
625,
164,
377,
4048,
8211,
146,
1452,
179,
129,
150,
3371,
3634,
117,
516,
286,
119,
109,
499,
157,
133,
4564,
1040,
1658,
1583,
315,
6252,
208,
115,
181,
1156,
120,
111,
126,
113,
158,
147,
105,
238,
203,
154,
110,
1329,
107,
988,
614,
13029,
178,
129,
395,
164,
112,
298,
129,
397,
225,
136,
120,
111,
685,
118,
264,
722,
211,
244,
270,
437,
262,
296,
124,
9801,
15277,
105,
171,
934,
154,
191,
536,
9041,
3361,
158,
827,
15558,
110,
139,
106,
111,
178,
462,
212,
199,
124,
144,
316,
300,
415,
15277,
105,
9041,
3361,
112,
2073,
416,
568,
402,
104,
118,
163,
124,
160,
423,
15277,
291,
107,
136,
458,
228,
13029,
2656,
421,
445,
159,
223,
955,
423,
15277,
291,
194,
1192,
110,
146,
308,
145,
163,
260,
9801,
126,
199,
681,
113,
225,
136,
112,
747,
126,
106,
180,
423,
15277,
113,
1475,
110,
139,
106,
675,
712,
756,
202,
383,
13029,
103,
145,
177,
180,
675,
712,
791,
425,
112,
1115,
534,
4747,
117,
114,
106,
140,
109,
7139,
3361,
319,
237,
2171,
406,
183,
226,
423,
15277,
112,
5061,
13656,
625,
15277,
319,
164,
116,
534,
562,
343,
106,
791,
7745,
13940,
332,
14299,
18522,
682,
140,
7139,
3361,
133,
498,
750,
108,
121,
116,
166,
111,
103,
383,
2076,
780,
774,
870,
373,
562,
2833,
2170,
114,
3361,
112,
707,
7139,
3361,
498,
750,
1398,
565,
277,
4004,
3361,
127,
319,
237,
1621,
975,
521,
3361,
239,
319,
237,
191,
536,
1621,
2251,
114,
155,
129,
174,
319,
164,
4930,
2007,
376,
219,
1263,
4173,
376,
219,
1429,
1429,
961,
538,
186,
501,
178,
114,
155,
129,
3361,
239,
110,
177,
4004,
1229,
16306,
231,
246,
1520,
13029,
298,
398,
109,
590,
583,
125,
349,
580,
104,
15277,
387,
199,
158,
143,
191,
127,
536,
107,
158,
973,
246,
1520,
245,
827,
1069,
147,
5696,
115,
387,
199,
973,
246,
1520,
13029,
178,
281,
156,
3322,
562,
15277,
821,
270,
227,
1285,
2656,
1650,
1520,
245,
126,
110,
140,
114,
3361,
4004,
319,
1398,
170,
116,
1457,
166,
111,
117,
1520,
245,
123,
335,
115,
422,
140,
1751,
565,
277,
9041,
3361,
112,
430,
166,
111,
110,
133,
9041,
3361,
117,
4564,
1040,
106,
107,
500,
562,
13656,
113,
225,
136,
112,
430,
412,
246,
343,
106,
108,
11862,
409,
5604,
9499,
1105,
159,
179,
474,
170,
412,
246,
126,
896,
2510,
105,
260,
117,
324,
286,
316,
5049,
298,
129,
397,
109,
152,
889,
214,
167,
370,
173,
524,
450,
183,
125,
503,
157,
140,
3361,
1958,
4004,
112,
1339,
147,
4270,
109,
152,
568,
402,
115,
453,
587,
109,
501,
1285,
178,
110,
177,
4004,
3361,
105,
238,
124,
158,
216,
1347,
367,
113,
7139,
3361,
244,
177,
103,
170,
174,
110,
270,
437,
212,
3073,
1811,
402,
126,
115,
518,
153,
861,
584,
116,
191,
224,
150,
3361,
107,
136,
4004,
159,
120,
501,
1285,
178,
13029,
112,
2016,
2007,
176,
178,
518,
153,
158,
1768,
166,
183,
120,
617,
463,
911,
631,
230,
133,
13029,
103,
179,
549,
1957,
106,
230,
110,
136,
222,
238,
106,
267,
19216,
1369,
257,
183,
111,
911,
1331,
163,
107,
136,
880,
1145,
114,
2274,
573,
3571,
103,
120,
111,
425,
153,
4747,
114,
2812,
783,
972,
392,
508,
115,
117,
687,
159,
378,
2921,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1700,
364,
485,
138,
10360,
22292,
103,
22289,
10808,
7563,
176,
194,
2295,
17574,
1
] |
150326_ly_quang_dieu_uk_education | https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2015/03/150326_ly_quang_dieu_uk_education | Anh Quốc và bài học cai trị của Singapore | Nước Cộng hòa Singapore hiện đại giành được độc lập từ thân phận là một vùng thuộc địa của thực dân Anh. | Người có công lớn trong việc đó là ông Lý Quang Diệu và mặc dù đối chọi với người Anh nhưng con người ông Diệu mang đậm nền giá trị văn hóa giáo dục Anh Quốc. Sản phẩm của người Anh Ngay từ khi còn bé văn hoá Anh đã ảnh hưởng đậm nét ở ông Lý Quang Diệu, một phần là do ông nội của ông đã cho các con trai của mình hấp thụ nền giáo dục của Anh. Cũng chính ông nội đã cho cậu bé Lý tên Harry để thêm vào tên Quang Diệu mà người cha đặt cho con mình. Sau chiến tranh thế giới thứ hai từ năm 1946 ông Lý Quang Diệu đến Anh theo học luật tại Đại học Cambridge và Trường Kinh tế Luân Đôn. Năm 1949 ông trở về Singapore và hành nghề luật sư. Chính những kiến thức giá trị của người Anh mà ông Lý hấp thụ đã giúp định hình nên niềm tin giá trị cho ông quản trị lãnh đạo đất nước. Mặt khác vì là sản phẩm của văn hóa giáo dục Anh Quốc, một dạng con đẻ trong nhận thức và tinh thần, cho nên ông đã gặp ít hơn những lực cản từ chính quyền Anh ở quãng thời gian đòi giành độc lập. Chúng ta hiểu rằng thời gian đó ông Lý Quang Diệu chưa phải là người có danh tiếng và uy tín như sau này và thực dân Anh không phải là dễ dàng khoanh tay đứng nhìn. Ngược lại chính quyền Anh là lực lượng mạnh có thể cản trở hoặc dập tắt yêu cầu đòi độc lập của ông Lý Quang Diệu và các chính trị gia thuộc Liên bang Malaysia khi đó. Song đứng trước xu thế của thời đại, nhận ra chủ nghĩa thực dân mất chỗ đứng, người Anh có nhãn quan nhìn xa nên đã tính cách trao trả độc lập hòng đảm bảo quyền lợi cho chính họ sau chuyển đổi. Và một Lý Quang Diệu có nhiều điểm chung về nhận thức giá trị cho nên là một lựa chọn dễ chịu. Trong việc trao nhận và nắm quyền cũng là mối quan hệ mất được khi đó, sự thù địch được giảm đi tối thiểu. Đó là với Lý Quang Diệu và Singapore đất nước vài triệu dân. Singapore thời kỳ hậu thuộc địa vẫn còn kém phát triển Và đó cũng là điều đã xảy ra với Ấn Độ đất nước có vài trăm triệu người ở thời điểm giành độc lập từ thực dân Anh và hiện đã hơn một tỷ dân. Người đã lãnh đạo nhân dân Ấn Độ giành được độc lập là ông Mahatma Gandhi (1869 -1948). Ông sinh ra trong một gia đình khá giả có bố làm việc trong chính quyền thuộc địa Anh, ở tuổi 19 Gandhi du học luật tại trường Đại học London, sau sang Nam Phi hành nghề luật sư và rồi trở về Ấn Độ. Cũng là người tiếp thu văn hóa giáo dục Anh đó hẳn là một lợi thế to lớn giúp ông Gandhi đương đầu chống chịu được với chính quyền thực dân khi đòi giành độc lập. Lợi thế ở đây không phải là giúp hiểu được điểm yếu của đối phương để đánh gục, mà thực chất là thấu hiểu vấn đề và suy nghĩ của nhau. Trước sự thay đổi của thời cuộc người ta nhận ra giải pháp duy lý đúng đắn chỉ có một, cho nên không còn cách nào khác là buông bỏ và trao nhận để có được kết cục tốt nhất cho tất cả. Đó cũng là cách của những cuộc chuyển giao êm thấm trong trật tự, không xáo trộn đổ máu. Trí tuệ của người Anh Một điểm chung giữa Singapore và Ấn Độ đó đều là thuộc địa của Anh. Và trong sự thành công sau này của hai nước, không phải chỉ nhờ mỗi cá nhân hai ông Lý Quang Diệu và Gandhi mà còn do dân chúng hai nước sau hàng trăm năm sống dưới sự cai trị của người Anh đã phần nào tiếp thu được những nguyên lý tổ chức và hoạt động của chính quyền dân sự. Ở đây cần nói đến một vấn đề rộng lớn hơn đó là ở châu Âu sau hàng nghìn năm sống dưới triều đại vua chúa nghiệt ngã, cùng với sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật, khoa học xã hội đã có những bước phát triển lớn. Theo thời gian những bộ óc lớn của châu Âu đã suy tư tìm hiểu về vai trò và mục đích chân chính của một chính quyền cũng như mối tương quan giữa chính quyền và người dân. Đặc biệt ở Anh từ năm 1689 có một người là ông John Locke đã viết hai cuốn sách khảo luận về chính quyền, trong đó cuốn thứ hai khảo luận về chính quyền dân sự mới được dịch xuất bản ở Việt Nam. Ông Lý Quang Diệu (giữa) trong một lần trả lời truyền hình BBC Theo đó ông John Locke chỉ ra rằng một chính quyền chân chính là phải chính quyền dân sự có nghĩa vụ chăm lo cho dân và nếu chính phủ làm hại dân thì dân có quyền đuổi chính phủ. Quan điểm này khi đó hoàn toàn khác với nhận thức chung thời bấy giờ cho rằng chính quyền thuộc về ông vua, dân là công cụ để ông ta sai khiến và chống lại vua là điều sai trái. Đến năm 1861 một người Anh khác là ông John Stuart Mills đã nghiên cứu viết ra cuốn khảo luận về Chính thể đại diện hiện nay cũng mới được xuất bản ở Việt Nam. Theo ông John Stuart Mills thì chính quyền đúng là thuộc về nhân dân, nhưng cách tổ chức chính quyền ra sao cho khả thi cái việc dân được quyền làm chủ thì phải thông qua hệ thống đại diện, tức là cái tổ chức bây giờ được gọi là Quốc hội và Hội đồng nhân dân. Những điều trên đây nhằm ý nói rằng ở Châu Âu từ lâu người ta đã suy tư về các quyền của người dân trong tương quan với chính quyền nên đã hình thành lên học thuyết giúp hiểu về mô thức thành lập các chính quyền chính đáng để quyền con người, quyền công dân được bảo vệ. Chủ nghĩa thực dân Trong khoảng 400, 500 năm các nước Châu Âu đi xâm chiếm các vùng thuộc địa trên khắp thế giới, trong đó thực dân Anh đã chiếm được một hệ thống thuộc địa rộng khắp. Chẳng thế mà có câu nói ‘Mặt trời không bao giờ lặn trên đất nước Anh’. Nhưng không phải toàn bộ quá trình xâm chiếm chỉ là hành động bạo ngược vô nghĩa mà các nước thực dân cũng đã kịp hình thành lên những luận thuyết chứng minh cho tính chính đáng cho hành động xâm lược và cai trị của mình. Đi xâm chiếm và cai trị nước khác liệu thì có chỗ nào là chính đáng? Có thể hình dung là khi người Anh đem quân xâm lược Ấn Độ khoảng những năm 1850 họ đã chứng kiến đời sống nghèo khó cơ cực của người dân Ấn và sự tàn bạo của vương triều Ấn Độ. Điều đó hoàn toàn khác biệt với nước Anh nơi mà vương triều bị hạn chế vương quyền và dân Anh có một mức độ quyền tự do lớn nhất thế giới lúc bấy giờ. Cho nên lúc đó hẳn là có một sự thôi thúc về luân lý đạo đức trước tình cảnh của dân Ấn và người Anh biết nguồn cơn từ đâu. Mối quan hệ bất cân xứng giữa chính quyền và người dân cái mà bên Anh họ đã hiểu ra và thay đổi từ lâu là nguyên nhân khiến người dân cơ cực. Nó giống như chính quyền Taliban hay IS hiện nay và cách mà họ cai trị xã hội. Ở bối cảnh như vậy việc xâm chiếm và đô hộ lại có được lý do chính đáng. Khi người Anh thay thế vương triều Ấn Độ cai trị dân Ấn thì người Anh đã sao chép các thiết chế cai quản bên chính quốc ở một mức độ nguyên bản nào đấy cho phù hợp với tình trạng của dân bản địa. Điều này vừa giúp người Anh cai trị, vừa giúp dân Ấn được khai sáng. Việc làm của người Anh chính là nhen nhóm và lên men cho những suy tư mới trong dân chúng về tính cách chính đáng của chính quyền trong tương quan với dân chúng. Và khi họ ra đi thì giá trị của những thiết chế vẫn còn, nó đã thấm vào suy nghĩ của người dân và từ đó họ biết đòi hỏi về cách hành xử dân chủ của chính quyền mới. Ở đây cũng phải hiểu một điều là việc người Anh cai trị các thuộc địa như thế nào đều được luận bàn mổ xẻ trách nhiệm ở Nghị Viện bên Anh Quốc. Và ngay cả vấn đề giao trả độc lập cho các thuộc địa cũng là cái đã được bàn đến cả trăm năm trước khi điều đó xảy ra, trong sự luận bàn tính toán đó có cả tính thiện lương và khoa học. Ông John Stuart Mills trong cuốn Chính thể đại diện viết năm 1861 đã phân tích nêu ra những nước mà Anh Quốc cần trả độc lập tự do vì tình trạng dân chúng nơi đó đã chín muồi cho việc thiết lập chính thể đại diện, đó là thuộc địa tại châu Mỹ và châu Úc. Ông cũng phê phán những suy nghĩ cai trị thiếu trách nhiệm hay thói quen thích áp chế người khác. Ông viết: "Nước Anh giống như một người anh lớn tuổi hơn mà kém giáo dục, cứ ngoan cố áp chế những người em ít tuổi hơn chỉ đơn thuần theo thói quen, cho đến lúc một trong những người em ấy, bằng một cuộc kháng cự đầy anh dũng, dù với sức mạnh kém hơn, đã khiến cho người anh nhận ra phải chừa đi." Về việc trả tự do cho thuộc địa ông viết: "Nước Anh không có các thuộc địa vẫn hoàn toàn có thể tự vận hành được. Và tuy dựa trên mọi nguyên tắc của đạo lý và công bằng thì nước Anh nên tán thành tách ra khỏi các thuộc địa, thời điểm đó có lúc rồi sẽ phải đến." "Sau khi đã thử đầy đủ hình thức liên minh tốt đẹp nhất và các nước thuộc địa đã cân nhắc kỹ lưỡng việc mong muốn được chia cắt – thì vẫn có những lý do mạnh mẽ để duy trì mối liên kết mong manh trong chừng mực nó còn chưa gây khó chịu cho cảm nhận của bất cứ bên nào." "Đó là bước đi hướng đến hòa bình thế giới và hợp tác hữu nghị chung giữa các quốc gia." Bài học từ người Anh Nhiều người đã chỉ ra rồi rằng người Pháp ngoan cố giữ quyền cai trị thuộc địa nên đã gây chiến tranh ở Việt Nam, điều này cho thấy người Pháp thiếu tầm nhìn so với người Anh. Cho nên số phận Việt Nam đã rất khác so với Singapore và Ấn Độ. Nhưng chuyện cũ không thay đổi gì được, song liệu chuyện cũ có giúp ích gì được bài học cho hiện tại không? Hiện có ý kiến nói đa đảng là xu thế tất yếu và điều này sớm muộn cũng xảy ra. Không biết chính quyền có thừa nhận điều đó không, hay là bác bỏ? Người Pháp đã để lại bài học về sự ngoan cố không chịu thừa nhận cái tất yếu. Trong khi người Anh cho bài học về tầm nhìn xa, thay vì chống lại cái không cưỡng được thì có lộ trình phương án B cho việc chuyển giao hòng đảm bảo quyền lợi về sau. Tùy vào cách hành xử của chính quyền sẽ cho thấy bài học nào từ quá khứ được lặp lại. Bài viết thể hiện quan điểm của luật sư Ngô Ngọc Trai, từ văn phòng luật Công Chính, Đống Đa, Hà Nội. | summarize: Người có công lớn trong việc đó là ông Lý Quang Diệu và mặc dù đối chọi với người Anh nhưng con người ông Diệu mang đậm nền giá trị văn hóa giáo dục Anh Quốc. Sản phẩm của người Anh Ngay từ khi còn bé văn hoá Anh đã ảnh hưởng đậm nét ở ông Lý Quang Diệu, một phần là do ông nội của ông đã cho các con trai của mình hấp thụ nền giáo dục của Anh. Cũng chính ông nội đã cho cậu bé Lý tên Harry để thêm vào tên Quang Diệu mà người cha đặt cho con mình. Sau chiến tranh thế giới thứ hai từ năm 1946 ông Lý Quang Diệu đến Anh theo học luật tại Đại học Cambridge và Trường Kinh tế Luân Đôn. Năm 1949 ông trở về Singapore và hành nghề luật sư. Chính những kiến thức giá trị của người Anh mà ông Lý hấp thụ đã giúp định hình nên niềm tin giá trị cho ông quản trị lãnh đạo đất nước. Mặt khác vì là sản phẩm của văn hóa giáo dục Anh Quốc, một dạng con đẻ trong nhận thức và tinh thần, cho nên ông đã gặp ít hơn những lực cản từ chính quyền Anh ở quãng thời gian đòi giành độc lập. Chúng ta hiểu rằng thời gian đó ông Lý Quang Diệu chưa phải là người có danh tiếng và uy tín như sau này và thực dân Anh không phải là dễ dàng khoanh tay đứng nhìn. Ngược lại chính quyền Anh là lực lượng mạnh có thể cản trở hoặc dập tắt yêu cầu đòi độc lập của ông Lý Quang Diệu và các chính trị gia thuộc Liên bang Malaysia khi đó. Song đứng trước xu thế của thời đại, nhận ra chủ nghĩa thực dân mất chỗ đứng, người Anh có nhãn quan nhìn xa nên đã tính cách trao trả độc lập hòng đảm bảo quyền lợi cho chính họ sau chuyển đổi. Và một Lý Quang Diệu có nhiều điểm chung về nhận thức giá trị cho nên là một lựa chọn dễ chịu. Trong việc trao nhận và nắm quyền cũng là mối quan hệ mất được khi đó, sự thù địch được giảm đi tối thiểu. Đó là với Lý Quang Diệu và Singapore đất nước vài triệu dân. Singapore thời kỳ hậu thuộc địa vẫn còn kém phát triển Và đó cũng là điều đã xảy ra với Ấn Độ đất nước có vài trăm triệu người ở thời điểm giành độc lập từ thực dân Anh và hiện đã hơn một tỷ dân. Người đã lãnh đạo nhân dân Ấn Độ giành được độc lập là ông Mahatma Gandhi (1869 -1948). Ông sinh ra trong một gia đình khá giả có bố làm việc trong chính quyền thuộc địa Anh, ở tuổi 19 Gandhi du học luật tại trường Đại học London, sau sang Nam Phi hành nghề luật sư và rồi trở về Ấn Độ. Cũng là người tiếp thu văn hóa giáo dục Anh đó hẳn là một lợi thế to lớn giúp ông Gandhi đương đầu chống chịu được với chính quyền thực dân khi đòi giành độc lập. Lợi thế ở đây không phải là giúp hiểu được điểm yếu của đối phương để đánh gục, mà thực chất là thấu hiểu vấn đề và suy nghĩ của nhau. Trước sự thay đổi của thời cuộc người ta nhận ra giải pháp duy lý đúng đắn chỉ có một, cho nên không còn cách nào khác là buông bỏ và trao nhận để có được kết cục tốt nhất cho tất cả. Đó cũng là cách của những cuộc chuyển giao êm thấm trong trật tự, không xáo trộn đổ máu. Trí tuệ của người Anh Một điểm chung giữa Singapore và Ấn Độ đó đều là thuộc địa của Anh. Và trong sự thành công sau này của hai nước, không phải chỉ nhờ mỗi cá nhân hai ông Lý Quang Diệu và Gandhi mà còn do dân chúng hai nước sau hàng trăm năm sống dưới sự cai trị của người Anh đã phần nào tiếp thu được những nguyên lý tổ chức và hoạt động của chính quyền dân sự. Ở đây cần nói đến một vấn đề rộng lớn hơn đó là ở châu Âu sau hàng nghìn năm sống dưới triều đại vua chúa nghiệt ngã, cùng với sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật, khoa học xã hội đã có những bước phát triển lớn. Theo thời gian những bộ óc lớn của châu Âu đã suy tư tìm hiểu về vai trò và mục đích chân chính của một chính quyền cũng như mối tương quan giữa chính quyền và người dân. Đặc biệt ở Anh từ năm 1689 có một người là ông John Locke đã viết hai cuốn sách khảo luận về chính quyền, trong đó cuốn thứ hai khảo luận về chính quyền dân sự mới được dịch xuất bản ở Việt Nam. Ông Lý Quang Diệu (giữa) trong một lần trả lời truyền hình BBC Theo đó ông John Locke chỉ ra rằng một chính quyền chân chính là phải chính quyền dân sự có nghĩa vụ chăm lo cho dân và nếu chính phủ làm hại dân thì dân có quyền đuổi chính phủ. Quan điểm này khi đó hoàn toàn khác với nhận thức chung thời bấy giờ cho rằng chính quyền thuộc về ông vua, dân là công cụ để ông ta sai khiến và chống lại vua là điều sai trái. Đến năm 1861 một người Anh khác là ông John Stuart Mills đã nghiên cứu viết ra cuốn khảo luận về Chính thể đại diện hiện nay cũng mới được xuất bản ở Việt Nam. Theo ông John Stuart Mills thì chính quyền đúng là thuộc về nhân dân, nhưng cách tổ chức chính quyền ra sao cho khả thi cái việc dân được quyền làm chủ thì phải thông qua hệ thống đại diện, tức là cái tổ chức bây giờ được gọi là Quốc hội và Hội đồng nhân dân. Những điều trên đây nhằm ý nói rằng ở Châu Âu từ lâu người ta đã suy tư về các quyền của người dân trong tương quan với chính quyền nên đã hình thành lên học thuyết giúp hiểu về mô thức thành lập các chính quyền chính đáng để quyền con người, quyền công dân được bảo vệ. Chủ nghĩa thực dân Trong khoảng 400, 500 năm các nước Châu Âu đi xâm chiếm các vùng thuộc địa trên khắp thế giới, trong đó thực dân Anh đã chiếm được một hệ thống thuộc địa rộng khắp. Chẳng thế mà có câu nói ‘Mặt trời không bao giờ lặn trên đất nước Anh’. Nhưng không phải toàn bộ quá trình xâm chiếm chỉ là hành động bạo ngược vô nghĩa mà các nước thực dân cũng đã kịp hình thành lên những luận thuyết chứng minh cho tính chính đáng cho hành động xâm lược và cai trị của mình. Đi xâm chiếm và cai trị nước khác liệu thì có chỗ nào là chính đáng? Có thể hình dung là khi người Anh đem quân xâm lược Ấn Độ khoảng những năm 1850 họ đã chứng kiến đời sống nghèo khó cơ cực của người dân Ấn và sự tàn bạo của vương triều Ấn Độ. Điều đó hoàn toàn khác biệt với nước Anh nơi mà vương triều bị hạn chế vương quyền và dân Anh có một mức độ quyền tự do lớn nhất thế giới lúc bấy giờ. Cho nên lúc đó hẳn là có một sự thôi thúc về luân lý đạo đức trước tình cảnh của dân Ấn và người Anh biết nguồn cơn từ đâu. Mối quan hệ bất cân xứng giữa chính quyền và người dân cái mà bên Anh họ đã hiểu ra và thay đổi từ lâu là nguyên nhân khiến người dân cơ cực. Nó giống như chính quyền Taliban hay IS hiện nay và cách mà họ cai trị xã hội. Ở bối cảnh như vậy việc xâm chiếm và đô hộ lại có được lý do chính đáng. Khi người Anh thay thế vương triều Ấn Độ cai trị dân Ấn thì người Anh đã sao chép các thiết chế cai quản bên chính quốc ở một mức độ nguyên bản nào đấy cho phù hợp với tình trạng của dân bản địa. Điều này vừa giúp người Anh cai trị, vừa giúp dân Ấn được khai sáng. Việc làm của người Anh chính là nhen nhóm và lên men cho những suy tư mới trong dân chúng về tính cách chính đáng của chính quyền trong tương quan với dân chúng. Và khi họ ra đi thì giá trị của những thiết chế vẫn còn, nó đã thấm vào suy nghĩ của người dân và từ đó họ biết đòi hỏi về cách hành xử dân chủ của chính quyền mới. Ở đây cũng phải hiểu một điều là việc người Anh cai trị các thuộc địa như thế nào đều được luận bàn mổ xẻ trách nhiệm ở Nghị Viện bên Anh Quốc. Và ngay cả vấn đề giao trả độc lập cho các thuộc địa cũng là cái đã được bàn đến cả trăm năm trước khi điều đó xảy ra, trong sự luận bàn tính toán đó có cả tính thiện lương và khoa học. Ông John Stuart Mills trong cuốn Chính thể đại diện viết năm 1861 đã phân tích nêu ra những nước mà Anh Quốc cần trả độc lập tự do vì tình trạng dân chúng nơi đó đã chín muồi cho việc thiết lập chính thể đại diện, đó là thuộc địa tại châu Mỹ và châu Úc. Ông cũng phê phán những suy nghĩ cai trị thiếu trách nhiệm hay thói quen thích áp chế người khác. Ông viết: "Nước Anh giống như một người anh lớn tuổi hơn mà kém giáo dục, cứ ngoan cố áp chế những người em ít tuổi hơn chỉ đơn thuần theo thói quen, cho đến lúc một trong những người em ấy, bằng một cuộc kháng cự đầy anh dũng, dù với sức mạnh kém hơn, đã khiến cho người anh nhận ra phải chừa đi." Về việc trả tự do cho thuộc địa ông viết: "Nước Anh không có các thuộc địa vẫn hoàn toàn có thể tự vận hành được. Và tuy dựa trên mọi nguyên tắc của đạo lý và công bằng thì nước Anh nên tán thành tách ra khỏi các thuộc địa, thời điểm đó có lúc rồi sẽ phải đến." "Sau khi đã thử đầy đủ hình thức liên minh tốt đẹp nhất và các nước thuộc địa đã cân nhắc kỹ lưỡng việc mong muốn được chia cắt – thì vẫn có những lý do mạnh mẽ để duy trì mối liên kết mong manh trong chừng mực nó còn chưa gây khó chịu cho cảm nhận của bất cứ bên nào." "Đó là bước đi hướng đến hòa bình thế giới và hợp tác hữu nghị chung giữa các quốc gia." Bài học từ người Anh Nhiều người đã chỉ ra rồi rằng người Pháp ngoan cố giữ quyền cai trị thuộc địa nên đã gây chiến tranh ở Việt Nam, điều này cho thấy người Pháp thiếu tầm nhìn so với người Anh. Cho nên số phận Việt Nam đã rất khác so với Singapore và Ấn Độ. Nhưng chuyện cũ không thay đổi gì được, song liệu chuyện cũ có giúp ích gì được bài học cho hiện tại không? Hiện có ý kiến nói đa đảng là xu thế tất yếu và điều này sớm muộn cũng xảy ra. Không biết chính quyền có thừa nhận điều đó không, hay là bác bỏ? Người Pháp đã để lại bài học về sự ngoan cố không chịu thừa nhận cái tất yếu. Trong khi người Anh cho bài học về tầm nhìn xa, thay vì chống lại cái không cưỡng được thì có lộ trình phương án B cho việc chuyển giao hòng đảm bảo quyền lợi về sau. Tùy vào cách hành xử của chính quyền sẽ cho thấy bài học nào từ quá khứ được lặp lại. Bài viết thể hiện quan điểm của luật sư Ngô Ngọc Trai, từ văn phòng luật Công Chính, Đống Đa, Hà Nội. | [
108,
287,
285,
161,
606,
107,
135,
301,
113,
156,
150,
106,
118,
1087,
1052,
4869,
105,
945,
428,
195,
5528,
119,
111,
266,
170,
219,
111,
118,
4869,
518,
3916,
639,
314,
245,
355,
471,
309,
818,
266,
942,
2129,
765,
104,
111,
266,
1580,
148,
129,
177,
1353,
355,
1270,
266,
115,
349,
580,
3916,
2479,
108,
121,
118,
1087,
1052,
11433,
116,
380,
106,
180,
118,
735,
104,
118,
115,
114,
109,
219,
1320,
104,
267,
1916,
1816,
639,
309,
818,
104,
1909,
1185,
269,
122,
118,
735,
115,
114,
2536,
1353,
1087,
465,
4016,
130,
426,
138,
465,
1052,
4869,
145,
111,
1041,
632,
114,
219,
900,
759,
242,
250,
175,
249,
259,
196,
148,
147,
6598,
118,
1087,
1052,
4869,
155,
266,
181,
214,
330,
149,
440,
214,
5198,
105,
1188,
725,
216,
3173,
13408,
832,
6422,
118,
319,
125,
1396,
105,
209,
1469,
330,
441,
112,
448,
120,
357,
329,
314,
245,
104,
111,
266,
145,
118,
1087,
1916,
1816,
115,
422,
190,
240,
237,
1459,
193,
314,
245,
114,
118,
730,
245,
261,
247,
282,
1018,
1993,
211,
171,
106,
262,
765,
104,
355,
471,
309,
818,
266,
890,
116,
1361,
219,
3035,
113,
238,
329,
105,
777,
5869,
114,
237,
118,
115,
683,
500,
183,
120,
265,
1439,
148,
122,
168,
266,
108,
121,
5032,
221,
390,
808,
1059,
557,
3125,
819,
169,
524,
160,
221,
390,
150,
118,
1087,
1052,
4869,
289,
139,
106,
111,
107,
595,
354,
105,
108,
1593,
875,
128,
187,
126,
105,
223,
137,
266,
110,
139,
106,
790,
1655,
108,
12033,
600,
715,
485,
112,
1556,
3799,
153,
122,
168,
266,
106,
265,
423,
417,
107,
136,
1439,
319,
451,
3480,
2459,
436,
352,
808,
557,
385,
104,
118,
1087,
1052,
4869,
105,
109,
122,
245,
165,
1182,
560,
842,
1780,
129,
837,
3154,
715,
226,
1461,
175,
104,
221,
273,
103,
238,
124,
185,
404,
223,
137,
552,
1104,
715,
103,
111,
266,
107,
3531,
146,
485,
797,
237,
115,
334,
173,
992,
456,
557,
385,
7764,
879,
327,
168,
418,
114,
122,
154,
187,
589,
2954,
619,
116,
1087,
1052,
4869,
107,
158,
318,
630,
125,
238,
329,
314,
245,
114,
237,
106,
116,
1212,
680,
790,
5845,
298,
156,
992,
238,
105,
1148,
168,
127,
106,
882,
146,
300,
552,
117,
129,
397,
144,
1056,
1809,
117,
558,
184,
935,
15032,
902,
106,
119,
1087,
1052,
4869,
105,
1396,
282,
142,
696,
617,
1568,
1396,
221,
393,
1973,
1182,
439,
244,
177,
1206,
212,
435,
619,
150,
127,
106,
179,
115,
488,
124,
119,
1071,
1492,
282,
142,
107,
696,
1049,
617,
111,
108,
121,
221,
318,
1059,
557,
385,
148,
223,
137,
266,
105,
199,
115,
183,
116,
653,
1568,
606,
115,
261,
247,
157,
137,
1071,
1492,
1059,
117,
557,
385,
106,
118,
108,
22209,
7314,
6332,
9174,
108,
3983,
8881,
831,
208,
296,
124,
113,
116,
165,
539,
896,
590,
107,
399,
140,
156,
113,
122,
168,
624,
439,
1222,
108,
121,
722,
2239,
7314,
744,
214,
330,
149,
271,
440,
214,
2790,
187,
586,
132,
1427,
209,
1469,
330,
441,
105,
598,
319,
125,
1071,
7952,
1185,
269,
106,
111,
270,
498,
355,
471,
309,
818,
266,
150,
1545,
106,
116,
418,
175,
1082,
301,
422,
118,
7314,
1177,
178,
424,
668,
117,
119,
122,
168,
223,
137,
129,
808,
1059,
557,
3125,
4022,
175,
108,
121,
248,
110,
139,
106,
422,
524,
117,
318,
675,
104,
195,
412,
130,
403,
6961,
103,
145,
223,
562,
106,
3978,
524,
255,
220,
105,
782,
372,
104,
1315,
957,
144,
346,
345,
104,
221,
204,
111,
169,
238,
124,
272,
246,
756,
241,
604,
3171,
163,
107,
116,
103,
114,
237,
110,
177,
173,
224,
211,
106,
5201,
306,
105,
992,
238,
130,
107,
117,
299,
1794,
514,
202,
114,
525,
1679,
902,
127,
106,
173,
104,
120,
204,
589,
384,
108,
4024,
4259,
113,
2324,
222,
103,
110,
4177,
3308,
880,
6057,
3235,
3042,
104,
111,
266,
430,
318,
630,
415,
1396,
105,
1071,
1492,
150,
413,
106,
624,
439,
104,
1909,
619,
113,
144,
164,
135,
187,
126,
104,
196,
1013,
110,
139,
163,
1211,
742,
176,
499,
157,
196,
118,
1087,
1052,
4869,
105,
7314,
145,
177,
180,
137,
174,
196,
142,
187,
201,
1049,
147,
307,
768,
144,
1840,
245,
104,
111,
266,
115,
380,
224,
270,
498,
117,
120,
503,
241,
420,
229,
105,
381,
192,
104,
122,
168,
137,
2502,
108,
978,
248,
260,
123,
155,
116,
255,
220,
933,
301,
183,
150,
106,
108,
121,
511,
785,
187,
201,
1428,
147,
307,
768,
2571,
273,
1915,
2622,
4095,
2578,
103,
264,
119,
144,
472,
317,
104,
889,
214,
888,
3986,
889,
214,
293,
213,
115,
107,
120,
920,
212,
435,
2008,
520,
221,
390,
120,
317,
108,
2007,
376,
301,
104,
511,
785,
115,
782,
276,
370,
524,
125,
809,
704,
105,
592,
1055,
974,
122,
104,
116,
122,
168,
127,
128,
882,
489,
146,
415,
122,
168,
105,
111,
1568,
2601,
575,
108,
121,
266,
148,
147,
1910,
8034,
107,
116,
111,
106,
118,
1546,
20858,
115,
508,
196,
1290,
333,
1560,
410,
125,
122,
1585,
113,
150,
1290,
259,
196,
1560,
410,
125,
122,
168,
137,
144,
239,
117,
414,
387,
288,
108,
121,
131,
629,
208,
1087,
1052,
8132,
7342,
113,
172,
400,
456,
366,
425,
240,
378,
520,
150,
118,
1546,
20858,
163,
124,
160,
116,
122,
168,
974,
122,
106,
139,
122,
168,
137,
144,
107,
404,
197,
1656,
650,
114,
137,
105,
323,
122,
256,
140,
799,
137,
143,
137,
107,
168,
1743,
122,
2463,
1511,
318,
126,
129,
150,
506,
258,
211,
119,
238,
329,
630,
221,
3309,
339,
114,
160,
122,
168,
624,
125,
118,
10228,
137,
106,
135,
798,
130,
118,
169,
714,
521,
105,
424,
153,
1915,
106,
179,
714,
7742,
1967,
147,
1632,
9171,
116,
111,
266,
211,
106,
118,
1546,
11531,
21418,
115,
568,
402,
508,
124,
1290,
1560,
410,
125,
448,
136,
273,
681,
199,
275,
127,
239,
117,
387,
288,
108,
121,
131,
629,
520,
118,
1546,
11531,
21418,
143,
122,
168,
604,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1902,
607,
544,
1396,
199,
273,
1059,
117,
557,
385,
148,
481,
1392,
106,
116,
501,
624,
439,
104,
223,
137,
1909,
1
] |
culture-social-45204896 | https://www.bbc.com/vietnamese/culture-social-45204896 | Hoa hậu Phan Thị Mơ nói phụ nữ 'nên quyết đoán' | Hoa hậu Đại sứ Du lịch Thế giới 2018 Phan Thị Mơ nói "Phụ nữ đừng để đàn ông điều khiển mình" trong cuộc trò chuyện với bạn đọc của BBC Tiếng Việt mới đây. | Hoa hậu Đại sứ Du lịch Thế giới 2018 Phan Thị Mơ vừa đăng quang tại Thái Lan hôm 8/8 Diễn viên, người mẫu Phan Thị Mơ đăng quang tại Thái Lan hôm 8/8 và xuất hiện trong cuộc phỏng vấn với Ben Ngô của BBC Tiếng Việt được phát hình trực tiếp từ Bangkok, Thái Lan, hôm 10/8. Hoa hậu Phan Thị Mơ chia sẻ: "Khoảnh khắc đầu tiên sau khi đăng quang là tôi nghĩ đến ba mẹ mình. Ba mẹ tôi ở quê Tiền Giang là nông dân. Tôi hiểu được cảm giác của ba mẹ có con gái, nuôi nó lớn xong rồi đi thành phố, đi học xong rồi đi làm thì ba mẹ cũng không mường tượng được là những việc con làm sau đó sẽ như thế nào." Nội dung không có Cuối Facebook tin, 1 "Chỉ cần một bộ phim của tôi được chiếu trên tivi thì ba mẹ rất hãnh diện về điều đó và gọi tất cả mọi người trong xóm, tự hào khoe là "Có Mơ, con của tui đóng đấy!". "Do vậy mà người mà đầu tiên tôi muốn khoe nhất về chiếc vương miện là ba mẹ. Tại vì có những khi tôi cảm nhận thật ra ở thành phố [Sài Gòn] mình chưa làm được điều gì đó quá ghê gớm, nhưng mà khi về quê thì đối với ba mẹ, tôi là một thành quả to tát. Cho nên, khi đạt được mọi thành công, tôi đều muốn chia sẻ với ba mẹ trước. " Hương Giang Idol nói về áp lực và hạnh phúc Buồn vui quanh bình phẩm về hoa hậu người Ê Đê VN: Thi hoa hậu quá nhiều có cần thiết? Sức mạnh quyền lực và phụ nữ giọng trầm Về các cuộc thi nhan sắc Trả lời các câu hỏi của bạn đọc BBC Tiếng Việt, hoa hậu Phan Thị Mơ kể: "Trước đêm chung kết 8/8/2018, tôi lo sợ chuyện cũ sẽ lặp lại. Tại vì tôi đã thi một vài cuộc thi hoa hậu ở Việt Nam, kết thúc luôn là tôi đứng nắm tay với một người và người được xướng tên ở ngôi vị cao nhất không phải là Mơ." "Dù trước đó tôi có thể được đánh giá là một trong các thí sinh nặng ký nhất của cuộc thi nhưng tôi cảm nhận là may mắn đã không đến với mình. Đêm 8/8, dường như tất cả cố gắng của tôi đã đem lại thành quả." "Mỗi cuộc thi nhan sắc là một quá trình mà tôi và các thí sinh khác phải cố gắng từng ngày. Ban giám khảo, ban tổ chức nhận xét, theo dõi về mình trong cả quá trình chứ không phải chỉ trong đêm chung kết. Tôi nghĩ yếu tố giúp tôi giành chiến thắng là sự cố gắng hết mức có thể." "Cuộc thi mà tôi vừa tham gia có nhiều phần thi phụ, như phần thi tài năng. Tôi là một diễn viên, không có năng khiếu hát hò nên tôi quyết định sẽ trình bày một điệu nhảy và làm cho thật tốt. Kết quả là trong các phần thi phụ, hầu như tôi đều vào top 10 hoặc top 5." "Một điều quan trọng khác là trước áp lực phải tỏa sáng trong đêm chung kết, tôi cố giữ tinh thần tốt. Có như vậy thì kết quả tốt nhất mới đến với mình." Phan Thị Mơ trong cuộc thi Hoa hậu Đại sứ Du lịch Thế giới 2018 Nghệ sĩ Kim Chi làm phim về nhân quyền Giải phóng phụ nữ: hai giới cùng có lợi? Trường dạy 'đức hạnh cho phụ nữ' ở TQ Khi được yêu cầu bình luận về việc phong trào nữ quyền tại một số nước phản đối chuyện phụ nữ thi sắc đẹp, Phan Thị Mơ đáp: "Theo quan điểm của tôi, thi sắc đẹp không có gì là xấu. Sau một cuộc thi chúng ta sẽ có một hoa hậu và một vài á hậu. Những cô này sẽ được khán giả biết đến nhiều hơn và những việc họ làm sau đó lan truyền rộng rãi hơn. Nếu như họ có cái tâm tốt và dự định giúp ích cho xã hội, cộng đồng thì người ta sẽ ủng hộ. Khi dự án của các người đẹp này thành công, cuộc sống sẽ tốt đẹp hơn nhiều." Về cuộc sống của phụ nữ Việt Nam "Ở góc độ của mình, tôi thấy vẻ ngoài rất quan trọng. Tôi mong muốn các bạn gái luôn chú tâm đến ngoại hình của mình càng nhiều càng tốt, bất kể bạn có gia đình hay là chưa. Và đó là chìa khóa cho các bạn đến với những cơ hội thành công." "Người phụ nữ Việt Nam lâu nay được mô tả là hiền dịu, dễ thương, chịu thương chịu khó, có đức hy sinh rất lớn cho gia đình, người thân của mình." "Tôi cũng sinh ra trong hoàn cảnh đấy, thấy bà ngoại mình, mẹ mình, chị mình như vậy thì tôi học theo. Nền tảng gia đình là một điều rất quan trọng nhưng tôi thấy nên thêm một vài điều." "Ví dụ như mình nên quyết đoán, nên mạnh mẽ khi quyết định, nên là chính mình, đừng để phụ thuộc vào một ngưởi đàn ông nào đó. Phụ nữ đừng để chồng hoặc một ai đó điều khiển mình. Tôi nghĩ đó là cách giúp phụ nữ có thể tìm ra được con đường riêng và thành công theo cách của mình." Phan Thị Mơ và một thí sinh trong cuộc thi Về quảng bá du lịch Việt Nam "Một điều trùng hợp là tôi cũng là sinh viên của ngành du lịch. Tôi hy vọng và cố gắng quảng bá du lịch Việt Nam theo cách của mình để cho những người nước ngoài biết được là Việt Nam có rất nhiều nơi thú vị để đến. Tôi nghĩ rằng mỗi nước đều có những tiềm năng về du lịch và chúng ta nên đầu tư tập trung nhiều vào nó để đem lại nguồn thu lớn cho quốc gia." "Nếu mời bạn bè quốc tế đến với Tiền Giang, quê của tôi, thì tôi sẽ rủ họ đi Chợ Nổi rồi dẫn vào vườn trái cây. Tôi thấy thấy những điều đó rất mộc mạc. Tôi muốn du khách cảm nhận được sự dễ thương, chân thành của người dân Tiền Giang." "Từ lâu nay, tôi đã ấp ủ dự định làm một kênh riêng trên YouTube để giới thiệu tất cả những món ăn của Tiền Giang nói riêng, của miền Tây nói chung như một cách quảng bá du lịch gần gũi." "Tôi đã đi khỏi Tiền Giang, miền Tây gần 10 năm rồi, cũng đã được thử các món ăn khắp nơi nhưng trong lòng luôn nghĩ về những món ăn đậm đà như bánh canh vịt, bánh xèo..." "Chỉ cần làm được bao nhiêu đó thôi, ví dụ khi nhắc đến Phan Thị Mơ, người ta sẽ nói "Cô này hay giới thiệu món này món kia của miền Tây" thì tôi cũng cảm thấy mình làm được điều có ích cho quê hương của mình," hoa hậu Phan Thị Mơ nói trong cuộc trò chuyện với bạn đọc của BBC Tiếng Việt. | summarize: Hoa hậu Đại sứ Du lịch Thế giới 2018 Phan Thị Mơ vừa đăng quang tại Thái Lan hôm 8/8 Diễn viên, người mẫu Phan Thị Mơ đăng quang tại Thái Lan hôm 8/8 và xuất hiện trong cuộc phỏng vấn với Ben Ngô của BBC Tiếng Việt được phát hình trực tiếp từ Bangkok, Thái Lan, hôm 10/8. Hoa hậu Phan Thị Mơ chia sẻ: "Khoảnh khắc đầu tiên sau khi đăng quang là tôi nghĩ đến ba mẹ mình. Ba mẹ tôi ở quê Tiền Giang là nông dân. Tôi hiểu được cảm giác của ba mẹ có con gái, nuôi nó lớn xong rồi đi thành phố, đi học xong rồi đi làm thì ba mẹ cũng không mường tượng được là những việc con làm sau đó sẽ như thế nào." Nội dung không có Cuối Facebook tin, 1 "Chỉ cần một bộ phim của tôi được chiếu trên tivi thì ba mẹ rất hãnh diện về điều đó và gọi tất cả mọi người trong xóm, tự hào khoe là "Có Mơ, con của tui đóng đấy!". "Do vậy mà người mà đầu tiên tôi muốn khoe nhất về chiếc vương miện là ba mẹ. Tại vì có những khi tôi cảm nhận thật ra ở thành phố [Sài Gòn] mình chưa làm được điều gì đó quá ghê gớm, nhưng mà khi về quê thì đối với ba mẹ, tôi là một thành quả to tát. Cho nên, khi đạt được mọi thành công, tôi đều muốn chia sẻ với ba mẹ trước. " Hương Giang Idol nói về áp lực và hạnh phúc Buồn vui quanh bình phẩm về hoa hậu người Ê Đê VN: Thi hoa hậu quá nhiều có cần thiết? Sức mạnh quyền lực và phụ nữ giọng trầm Về các cuộc thi nhan sắc Trả lời các câu hỏi của bạn đọc BBC Tiếng Việt, hoa hậu Phan Thị Mơ kể: "Trước đêm chung kết 8/8/2018, tôi lo sợ chuyện cũ sẽ lặp lại. Tại vì tôi đã thi một vài cuộc thi hoa hậu ở Việt Nam, kết thúc luôn là tôi đứng nắm tay với một người và người được xướng tên ở ngôi vị cao nhất không phải là Mơ." "Dù trước đó tôi có thể được đánh giá là một trong các thí sinh nặng ký nhất của cuộc thi nhưng tôi cảm nhận là may mắn đã không đến với mình. Đêm 8/8, dường như tất cả cố gắng của tôi đã đem lại thành quả." "Mỗi cuộc thi nhan sắc là một quá trình mà tôi và các thí sinh khác phải cố gắng từng ngày. Ban giám khảo, ban tổ chức nhận xét, theo dõi về mình trong cả quá trình chứ không phải chỉ trong đêm chung kết. Tôi nghĩ yếu tố giúp tôi giành chiến thắng là sự cố gắng hết mức có thể." "Cuộc thi mà tôi vừa tham gia có nhiều phần thi phụ, như phần thi tài năng. Tôi là một diễn viên, không có năng khiếu hát hò nên tôi quyết định sẽ trình bày một điệu nhảy và làm cho thật tốt. Kết quả là trong các phần thi phụ, hầu như tôi đều vào top 10 hoặc top 5." "Một điều quan trọng khác là trước áp lực phải tỏa sáng trong đêm chung kết, tôi cố giữ tinh thần tốt. Có như vậy thì kết quả tốt nhất mới đến với mình." Phan Thị Mơ trong cuộc thi Hoa hậu Đại sứ Du lịch Thế giới 2018 Nghệ sĩ Kim Chi làm phim về nhân quyền Giải phóng phụ nữ: hai giới cùng có lợi? Trường dạy 'đức hạnh cho phụ nữ' ở TQ Khi được yêu cầu bình luận về việc phong trào nữ quyền tại một số nước phản đối chuyện phụ nữ thi sắc đẹp, Phan Thị Mơ đáp: "Theo quan điểm của tôi, thi sắc đẹp không có gì là xấu. Sau một cuộc thi chúng ta sẽ có một hoa hậu và một vài á hậu. Những cô này sẽ được khán giả biết đến nhiều hơn và những việc họ làm sau đó lan truyền rộng rãi hơn. Nếu như họ có cái tâm tốt và dự định giúp ích cho xã hội, cộng đồng thì người ta sẽ ủng hộ. Khi dự án của các người đẹp này thành công, cuộc sống sẽ tốt đẹp hơn nhiều." Về cuộc sống của phụ nữ Việt Nam "Ở góc độ của mình, tôi thấy vẻ ngoài rất quan trọng. Tôi mong muốn các bạn gái luôn chú tâm đến ngoại hình của mình càng nhiều càng tốt, bất kể bạn có gia đình hay là chưa. Và đó là chìa khóa cho các bạn đến với những cơ hội thành công." "Người phụ nữ Việt Nam lâu nay được mô tả là hiền dịu, dễ thương, chịu thương chịu khó, có đức hy sinh rất lớn cho gia đình, người thân của mình." "Tôi cũng sinh ra trong hoàn cảnh đấy, thấy bà ngoại mình, mẹ mình, chị mình như vậy thì tôi học theo. Nền tảng gia đình là một điều rất quan trọng nhưng tôi thấy nên thêm một vài điều." "Ví dụ như mình nên quyết đoán, nên mạnh mẽ khi quyết định, nên là chính mình, đừng để phụ thuộc vào một ngưởi đàn ông nào đó. Phụ nữ đừng để chồng hoặc một ai đó điều khiển mình. Tôi nghĩ đó là cách giúp phụ nữ có thể tìm ra được con đường riêng và thành công theo cách của mình." Phan Thị Mơ và một thí sinh trong cuộc thi Về quảng bá du lịch Việt Nam "Một điều trùng hợp là tôi cũng là sinh viên của ngành du lịch. Tôi hy vọng và cố gắng quảng bá du lịch Việt Nam theo cách của mình để cho những người nước ngoài biết được là Việt Nam có rất nhiều nơi thú vị để đến. Tôi nghĩ rằng mỗi nước đều có những tiềm năng về du lịch và chúng ta nên đầu tư tập trung nhiều vào nó để đem lại nguồn thu lớn cho quốc gia." "Nếu mời bạn bè quốc tế đến với Tiền Giang, quê của tôi, thì tôi sẽ rủ họ đi Chợ Nổi rồi dẫn vào vườn trái cây. Tôi thấy thấy những điều đó rất mộc mạc. Tôi muốn du khách cảm nhận được sự dễ thương, chân thành của người dân Tiền Giang." "Từ lâu nay, tôi đã ấp ủ dự định làm một kênh riêng trên YouTube để giới thiệu tất cả những món ăn của Tiền Giang nói riêng, của miền Tây nói chung như một cách quảng bá du lịch gần gũi." "Tôi đã đi khỏi Tiền Giang, miền Tây gần 10 năm rồi, cũng đã được thử các món ăn khắp nơi nhưng trong lòng luôn nghĩ về những món ăn đậm đà như bánh canh vịt, bánh xèo..." "Chỉ cần làm được bao nhiêu đó thôi, ví dụ khi nhắc đến Phan Thị Mơ, người ta sẽ nói "Cô này hay giới thiệu món này món kia của miền Tây" thì tôi cũng cảm thấy mình làm được điều có ích cho quê hương của mình," hoa hậu Phan Thị Mơ nói trong cuộc trò chuyện với bạn đọc của BBC Tiếng Việt. | [
108,
287,
285,
161,
254,
878,
440,
981,
2248,
478,
773,
249,
2698,
1547,
1074,
15482,
659,
687,
3127,
149,
579,
695,
325,
13163,
2742,
2368,
111,
1541,
1547,
1074,
15482,
687,
3127,
149,
579,
695,
325,
13163,
105,
387,
199,
113,
204,
1102,
255,
119,
3321,
1708,
104,
378,
1434,
131,
117,
212,
240,
821,
270,
148,
5703,
579,
1763,
325,
14512,
112,
254,
878,
1547,
1074,
15482,
733,
9347,
189,
22400,
772,
1408,
178,
462,
187,
129,
687,
3127,
106,
141,
372,
155,
459,
966,
900,
679,
966,
141,
108,
121,
1321,
2616,
1883,
106,
939,
1568,
388,
524,
117,
406,
1143,
104,
459,
966,
107,
219,
9460,
1609,
335,
301,
1979,
598,
184,
164,
2988,
184,
214,
1979,
598,
184,
140,
143,
459,
966,
127,
110,
108,
320,
4118,
706,
117,
106,
120,
156,
219,
140,
187,
150,
134,
128,
175,
5896,
710,
908,
110,
107,
2218,
176,
1247,
2720,
876,
189,
3577,
260,
116,
317,
807,
104,
141,
117,
1496,
159,
7146,
143,
459,
966,
215,
5172,
681,
125,
179,
150,
105,
343,
525,
186,
389,
111,
113,
13738,
222,
1406,
4056,
106,
2046,
15482,
103,
219,
104,
5358,
609,
8303,
340,
4638,
530,
145,
111,
145,
178,
462,
141,
278,
4056,
202,
125,
845,
2527,
13130,
106,
459,
6393,
919,
171,
107,
120,
129,
141,
406,
238,
610,
124,
108,
121,
164,
548,
1775,
13176,
1317,
1649,
267,
289,
140,
117,
179,
218,
150,
310,
3508,
5620,
103,
170,
145,
129,
125,
1321,
143,
195,
119,
459,
4425,
141,
106,
116,
164,
416,
1082,
5749,
112,
1291,
237,
103,
129,
764,
117,
389,
164,
135,
103,
141,
413,
278,
733,
1198,
119,
459,
966,
1735,
189,
2569,
1883,
23183,
123,
125,
516,
265,
105,
1774,
1405,
8182,
1276,
1017,
342,
765,
125,
1414,
878,
111,
108,
9414,
20911,
3641,
3367,
1414,
1973,
310,
158,
107,
260,
583,
347,
2751,
376,
417,
168,
265,
105,
573,
684,
2347,
2069,
1264,
109,
204,
697,
7302,
1038,
2198,
366,
109,
476,
419,
104,
230,
901,
378,
1434,
131,
103,
1414,
878,
1547,
1074,
15482,
546,
161,
189,
3568,
1370,
630,
299,
13163,
6915,
141,
650,
964,
443,
1363,
134,
2749,
1409,
919,
171,
141,
115,
697,
116,
696,
204,
697,
1414,
878,
108,
121,
131,
578,
299,
822,
637,
106,
141,
715,
1148,
600,
119,
116,
111,
105,
111,
117,
4208,
465,
108,
121,
1184,
297,
291,
202,
110,
139,
106,
15482,
294,
6519,
226,
150,
141,
107,
136,
117,
403,
314,
106,
116,
113,
109,
1738,
296,
1257,
667,
202,
104,
204,
697,
170,
141,
406,
238,
106,
1436,
2403,
115,
110,
155,
119,
900,
7553,
13163,
103,
1487,
128,
525,
186,
601,
1258,
104,
141,
115,
979,
153,
164,
14139,
3930,
3023,
204,
697,
7302,
1038,
106,
116,
310,
277,
145,
141,
105,
109,
1738,
296,
211,
139,
601,
1258,
434,
2123,
806,
850,
1560,
103,
504,
420,
229,
238,
5543,
181,
1156,
125,
267,
113,
186,
310,
277,
739,
110,
139,
163,
113,
1370,
630,
6409,
388,
372,
675,
712,
422,
141,
1059,
242,
779,
106,
144,
601,
1258,
538,
537,
107,
136,
294,
189,
4239,
697,
145,
141,
659,
268,
165,
107,
158,
380,
697,
573,
103,
128,
380,
697,
326,
344,
112,
388,
106,
116,
407,
2368,
110,
107,
344,
2063,
1695,
3606,
237,
141,
302,
190,
134,
277,
1035,
116,
2555,
2473,
105,
140,
114,
610,
2589,
2073,
416,
106,
113,
109,
380,
697,
573,
103,
1098,
128,
141,
413,
138,
6070,
826,
451,
6070,
985,
294,
2419,
179,
146,
308,
211,
106,
226,
516,
265,
139,
1919,
611,
113,
1370,
630,
299,
103,
141,
601,
533,
777,
860,
2589,
615,
128,
530,
143,
299,
416,
514,
202,
239,
155,
119,
4331,
1547,
1074,
15482,
113,
204,
697,
254,
878,
440,
981,
2248,
478,
773,
249,
2698,
2671,
621,
948,
2193,
140,
807,
125,
157,
168,
2029,
662,
573,
684,
161,
196,
249,
264,
107,
418,
347,
1188,
1372,
108,
28620,
1774,
114,
573,
684,
257,
108,
121,
903,
707,
117,
436,
352,
342,
410,
125,
156,
737,
1168,
684,
168,
149,
116,
166,
142,
391,
195,
443,
573,
684,
697,
1038,
3860,
1547,
1074,
15482,
8204,
3002,
146,
318,
104,
1278,
697,
1038,
1142,
110,
107,
218,
106,
5638,
759,
116,
204,
697,
174,
169,
134,
107,
116,
1414,
878,
105,
116,
696,
108,
2868,
5157,
564,
602,
126,
134,
117,
2247,
590,
217,
155,
158,
183,
105,
120,
156,
154,
140,
187,
150,
1253,
425,
933,
2544,
827,
631,
128,
154,
107,
292,
315,
514,
105,
382,
190,
422,
812,
114,
293,
1389,
490,
210,
143,
111,
169,
134,
535,
4732,
707,
382,
304,
104,
109,
111,
1142,
126,
164,
135,
103,
204,
307,
134,
514,
1142,
183,
158,
294,
1264,
204,
307,
104,
573,
684,
131,
132,
189,
978,
1869,
359,
104,
1081,
141,
203,
895,
351,
215,
146,
1807,
388,
872,
278,
109,
230,
1204,
637,
987,
315,
155,
470,
240,
104,
267,
536,
158,
536,
2311,
295,
546,
230,
107,
165,
539,
194,
106,
289,
112,
619,
150,
106,
4954,
1666,
114,
109,
230,
155,
119,
120,
225,
213,
164,
135,
294,
2661,
573,
684,
131,
132,
727,
275,
117,
787,
1072,
106,
4565,
3909,
103,
790,
4313,
668,
432,
668,
455,
103,
107,
1707,
861,
296,
215,
301,
114,
165,
2806,
111,
481,
104,
4331,
800,
127,
296,
124,
113,
506,
313,
3797,
203,
263,
470,
1081,
966,
1081,
1304,
267,
128,
530,
143,
141,
214,
181,
112,
4551,
1929,
165,
539,
106,
116,
179,
215,
146,
308,
170,
141,
203,
237,
426,
116,
696,
179,
294,
189,
7227,
1094,
128,
267,
237,
302,
5333,
237,
417,
1369,
129,
302,
2376,
237,
106,
122,
1081,
1301,
130,
573,
624,
138,
116,
1825,
121,
176,
685,
118,
224,
837,
3192,
684,
1301,
130,
1423,
451,
116,
375,
150,
179,
2684,
900,
388,
372,
150,
106,
173,
422,
573,
684,
107,
136,
370,
124,
117,
219,
361,
734,
105,
164,
135,
181,
173,
104,
4331,
1547,
1074,
15482,
105,
116,
1738,
296,
113,
204,
697,
1264,
1682,
2484,
744,
478,
131,
132,
2419,
179,
2116,
279,
106,
141,
127,
106,
296,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
254,
878,
440,
981,
2248,
478,
773,
249,
2698,
1547,
1074,
15482,
123,
15471,
684,
1301,
130,
685,
118,
179,
2684,
10798,
113,
204,
704,
443,
119,
230,
901,
104,
378,
1434,
131,
239,
1333,
1
] |
world-54215831 | https://www.bbc.com/vietnamese/world-54215831 | Trump 'sẽ đề cử Amy Coney Barrett làm thẩm phán Tòa án Tối cao' | Tổng thống Mỹ Donald Trump được cho là sẽ đề cử Amy Coney Barrett, người được yêu thích nhất trong phe bảo thủ, làm thẩm phán mới của Tòa án Tối cao. | Quyết định của tổng thống - sẽ được tiết lộ tại Nhà Trắng vào thứ Bảy - đã được xác nhận với đối tác của BBC tại Mỹ là CBS News và các kênh truyền thông khác của Mỹ. 'Ứng viên Tối cao Pháp viện thay bà Ginsburg sẽ là nữ' Cập nhật thăm dò cuộc đua Trump-Biden Bầu cử Mỹ: McConnell hứa một sự chuyển giao quyền lực 'có trật tự' Thế kỷ của những phụ nữ mở đường trong chính trị Hoa Kỳ Bà Barrett sẽ thay thế cố thẩm phán Ruth Bader Ginsburg, người qua đời vào thứ Sáu tuần trước. Việc đề cử sẽ gây ra một cuộc chiến gay gắt tại Thượng viện để giúp bà được phê chuẩn vị trí này, vào thời điểm cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11 đang tới gần. CBS - trích dẫn nhiều nguồn liên quan - đưa tin rằng tổng thống đã chọn Thẩm phán Barrett. Nhưng khi được hỏi về lựa chọn của mình vào tối thứ Sáu, ông Trump từ chối đưa ra bất cứ điều gì: "Bạn sẽ biết được vào ngày mai. Hãy nhìn xem, tất cả họ đều tuyệt vời. Vị trí này có thể là bất kỳ ai trong số họ". Nếu bà Barrett chính thức được trao chức thẩm phán, các thẩm phán theo khuynh hướng bảo thủ sẽ chiếm đa số 6-3 tại tòa án tối cao của Mỹ trong tương lai gần. Người phụ nữ 48 tuổi này sẽ là thẩm phán thứ ba được bổ nhiệm bởi tổng thống thuộc Đảng Cộng hòa, sau Neil Gorsuch vào năm 2017 và Brett Kavanaugh vào năm 2018. Chín thẩm phán của Tòa án Tối cao sẽ giữ chức vụ này trọn đời, và các phán quyết của họ có thể định hình chính sách công về mọi lĩnh vực, từ quyền sử dụng súng, quyền bỏ phiếu cho đến phá thai và chiến dịch tài chính, rất lâu sau khi các tổng thống bổ nhiệm họ thôi chức. Trong những năm gần đây, tòa án đã mở rộng hôn nhân đồng tính cho tất cả 50 bang, cho phép áp dụng lệnh cấm đi lại của Trump và trì hoãn kế hoạch cắt giảm lượng khí thải carbon của Mỹ. Tình thế khó khăn cho đảng Dân chủ Phân tích của Anthony Zurcher, BBC Bắc Mỹ Amy Coney Barrett đã nằm trong danh sách rút gọn của Donald Trump cho các vị trí trống của Tòa án Tối cao một thời gian, nhưng có ý kiến rằng bà sẽ là người thay thế thích hợp nhất cho Ruth Bader Ginsburg. Kể từ tuần trước, đó không còn là một kịch bản giả định. Ngay cả trước khi ông Trump được cho là đã quyết định lựa chọn Thẩm phán Barrett, những người bảo thủ đã tập hợp quanh người được đề cử, bất kể người đó là ai. Và nếu họ liên kết với nhau, có vẻ chắc chắn bà Barrett sẽ trở thành thẩm phán - bất kể đó là trước cuộc bầu cử vào tháng 11 hay trong một phiên họp Thượng viện sau đó. Sự lựa chọn Thẩm phán Barrett đặt Đảng Dân chủ vào một tình thế khó khăn. Họ phải tìm cách làm suy yếu sự ủng hộ dành cho người được đề cử mà trông không có vẻ như tấn vào công đức tin Công giáo hoặc lý lịch cá nhân của bà - những động thái vốn có thể khiến một số cử tri cho cuộc bầu cử vào tháng 11 thất vọng. Họ sẽ tìm cách trì hoãn quá trình này hết sức có thể, trong khi vẫn tập trung vào các vấn đề như chăm sóc sức khỏe và phá thai, vốn có thể là trung tâm của các cuộc chiến pháp lý trong tương lai khi Thẩm phán Barrett ngồi vào ghế một tòa án do phe bảo thủ thống trị. Sau đó, họ phải hy vọng Thẩm phán Barrett, hoặc đảng Cộng hòa, mắc một số lỗi nghiêm trọng. Đó là một yêu cầu cao, nhưng hiện tại đó là vở kịch duy nhất mà họ có. Amy Coney Barrett là ai? Theo một bài báo trên tạp chí năm 2013, bà được mô tả là một người Công giáo sùng đạo, nói rằng "cuộc sống bắt đầu từ lúc thụ thai". Điều này khiến bà trở thành người được yêu thích trong số những người theo tôn giáo bảo thủ muốn lật ngược quyết định mang tính bước ngoặt năm 1973 hợp pháp hóa việc phá thai trên toàn quốc. Bà cũng đã bỏ phiếu ủng hộ các chính sách nhập cư cứng rắn của Tổng thống Trump và bày tỏ quan điểm ủng hộ các quyền mở rộng về súng. Được ông Trump đề cử vào Tòa phúc thẩm số 7 có trụ sở tại Chicago, bà đã được Thượng viện phê chuẩn trong một cuộc bỏ phiếu 55-43 vào tháng 10/2017 sau một quá trình khó khăn. Bà là một trong những cái tên được tổng thống cân nhắc để thay thế Thẩm phán Anthony Kennedy vào năm 2017. Sau khi tốt nghiệp Trường Luật tại Đại học Notre Dame ở Indiana, bà làm thư ký cho cố Thẩm phán Antonin Scalia, người qua đời vào năm 2016. Bà từng là học giả pháp lý tại Notre Dame trong khoảng 15 năm. Sinh ra ở New Orleans, bà kết hôn với một cựu công tố viên liên bang ở South Bend, Indiana và họ có với nhau 7 người con. Hai người trong số họ được nhận nuôi từ Haiti và con ruột út của họ mắc hội chứng Down. Thẩm phán Barrett sẽ được phê chuẩn? Nhà Trắng đã bắt đầu liên hệ với các văn phòng Thượng viện của Đảng Cộng hòa để sắp xếp các cuộc gặp với người được đề cử vào tuần tới, hai nguồn tin thân cận với quá trình này nói với CBS. Các cuộc gọi xã giao dự kiến sẽ bắt đầu vào thứ Tư. Ứng cử viên sau đó sẽ được Ủy ban Tư pháp Thượng viện - gồm 22 đảng viên Cộng hòa và Dân chủ - chất vấn. Các phiên điều trần thường kéo dài từ ba đến năm ngày. Sau đó, các thành viên của ủy ban sẽ bỏ phiếu về việc có đưa người được đề cử ra toàn thể Thượng viện hay không. Nếu họ làm như vậy, tất cả 100 thượng nghị sĩ sẽ bỏ phiếu để phê chuẩn hoặc phủ nhận bà. Đảng Cộng hòa chiếm đa số trong số 53 thượng nghị sĩ trong ủy ban, nhưng dường như họ đã có 51 phiếu bầu cần thiết để thẩm phán Barrett được phê chuẩn. Lãnh đạo phe đa số Thượng viện Mitch McConnell đã tuyên bố sẽ tổ chức một cuộc bỏ phiếu phê chuẩn trước cuộc bầu cử vào Nhà Trắng vào ngày 3/11. Ngoại trừ đây là một điều bất ngờ, các đảng viên Dân chủ dường như có ít lựa chọn về pháp lý để ngăn bà Barrett vượt qua Thượng viện đến băng ghế của Tòa án Tối cao. Trong phiên điều trần năm 2017 để phê chuẩn Thẩm phán Barrett cho Tòa phúc thẩm số 7, bà được hỏi liệu đức tin tôn giáo của bà có thể ảnh hưởng đến các phán quyết của bàhay không. Dianne Feinstein, một thượng nghị sĩ California, đã nói với bà Barrett trong phiên điều trần đó: "Trong bà đầy những giáo lý." Thẩm phán Barrett nhấn mạnh rằng niềm tin nghề nghiệp và niềm tin tôn giáo của bà sẽ được tách biệt. Không rõ liệu đảng Dân chủ có đưa tôn giáo của bà thành một vấn đề lần này hay không. Tại sao việc đề cử lại gây tranh cãi? Kể từ khi bà Ginsburg qua đời, các thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa đã bị cáo buộc là đạo đức giả vì đã dấn tới để đề cử chức thẩm phán tòa án tối cao trong năm bầu cử. Vào năm 2016, ông McConnell đã từ chối tổ chức các phiên điều trần để phê chuẩn cho ứng cử viên của Tổng thống thuộc đảng Dân chủ Barack Obama, Merrick Garland, vào tòa án tối cao. Cuộc đề cử đó, diễn ra 237 ngày trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2016, đã bị đảng Cộng hòa nắm giữ Thượng viện ngăn chặn thành công và cho rằng việc này nên được thực hiện ngoài năm bầu cử. Khi chỉ còn 39 ngày là đến cuộc bầu cử năm 2020, đảng Dân chủ hiện nói rằng đảng Cộng hòa nên giữ vững lập trường trước đó của họ và để cử tri quyết định. Ứng cử viên tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden cho rằng nỗ lực bổ nhiệm thẩm phán của ông Trump là hành vi "lạm quyền". | summarize: Quyết định của tổng thống - sẽ được tiết lộ tại Nhà Trắng vào thứ Bảy - đã được xác nhận với đối tác của BBC tại Mỹ là CBS News và các kênh truyền thông khác của Mỹ. 'Ứng viên Tối cao Pháp viện thay bà Ginsburg sẽ là nữ' Cập nhật thăm dò cuộc đua Trump-Biden Bầu cử Mỹ: McConnell hứa một sự chuyển giao quyền lực 'có trật tự' Thế kỷ của những phụ nữ mở đường trong chính trị Hoa Kỳ Bà Barrett sẽ thay thế cố thẩm phán Ruth Bader Ginsburg, người qua đời vào thứ Sáu tuần trước. Việc đề cử sẽ gây ra một cuộc chiến gay gắt tại Thượng viện để giúp bà được phê chuẩn vị trí này, vào thời điểm cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11 đang tới gần. CBS - trích dẫn nhiều nguồn liên quan - đưa tin rằng tổng thống đã chọn Thẩm phán Barrett. Nhưng khi được hỏi về lựa chọn của mình vào tối thứ Sáu, ông Trump từ chối đưa ra bất cứ điều gì: "Bạn sẽ biết được vào ngày mai. Hãy nhìn xem, tất cả họ đều tuyệt vời. Vị trí này có thể là bất kỳ ai trong số họ". Nếu bà Barrett chính thức được trao chức thẩm phán, các thẩm phán theo khuynh hướng bảo thủ sẽ chiếm đa số 6-3 tại tòa án tối cao của Mỹ trong tương lai gần. Người phụ nữ 48 tuổi này sẽ là thẩm phán thứ ba được bổ nhiệm bởi tổng thống thuộc Đảng Cộng hòa, sau Neil Gorsuch vào năm 2017 và Brett Kavanaugh vào năm 2018. Chín thẩm phán của Tòa án Tối cao sẽ giữ chức vụ này trọn đời, và các phán quyết của họ có thể định hình chính sách công về mọi lĩnh vực, từ quyền sử dụng súng, quyền bỏ phiếu cho đến phá thai và chiến dịch tài chính, rất lâu sau khi các tổng thống bổ nhiệm họ thôi chức. Trong những năm gần đây, tòa án đã mở rộng hôn nhân đồng tính cho tất cả 50 bang, cho phép áp dụng lệnh cấm đi lại của Trump và trì hoãn kế hoạch cắt giảm lượng khí thải carbon của Mỹ. Tình thế khó khăn cho đảng Dân chủ Phân tích của Anthony Zurcher, BBC Bắc Mỹ Amy Coney Barrett đã nằm trong danh sách rút gọn của Donald Trump cho các vị trí trống của Tòa án Tối cao một thời gian, nhưng có ý kiến rằng bà sẽ là người thay thế thích hợp nhất cho Ruth Bader Ginsburg. Kể từ tuần trước, đó không còn là một kịch bản giả định. Ngay cả trước khi ông Trump được cho là đã quyết định lựa chọn Thẩm phán Barrett, những người bảo thủ đã tập hợp quanh người được đề cử, bất kể người đó là ai. Và nếu họ liên kết với nhau, có vẻ chắc chắn bà Barrett sẽ trở thành thẩm phán - bất kể đó là trước cuộc bầu cử vào tháng 11 hay trong một phiên họp Thượng viện sau đó. Sự lựa chọn Thẩm phán Barrett đặt Đảng Dân chủ vào một tình thế khó khăn. Họ phải tìm cách làm suy yếu sự ủng hộ dành cho người được đề cử mà trông không có vẻ như tấn vào công đức tin Công giáo hoặc lý lịch cá nhân của bà - những động thái vốn có thể khiến một số cử tri cho cuộc bầu cử vào tháng 11 thất vọng. Họ sẽ tìm cách trì hoãn quá trình này hết sức có thể, trong khi vẫn tập trung vào các vấn đề như chăm sóc sức khỏe và phá thai, vốn có thể là trung tâm của các cuộc chiến pháp lý trong tương lai khi Thẩm phán Barrett ngồi vào ghế một tòa án do phe bảo thủ thống trị. Sau đó, họ phải hy vọng Thẩm phán Barrett, hoặc đảng Cộng hòa, mắc một số lỗi nghiêm trọng. Đó là một yêu cầu cao, nhưng hiện tại đó là vở kịch duy nhất mà họ có. Amy Coney Barrett là ai? Theo một bài báo trên tạp chí năm 2013, bà được mô tả là một người Công giáo sùng đạo, nói rằng "cuộc sống bắt đầu từ lúc thụ thai". Điều này khiến bà trở thành người được yêu thích trong số những người theo tôn giáo bảo thủ muốn lật ngược quyết định mang tính bước ngoặt năm 1973 hợp pháp hóa việc phá thai trên toàn quốc. Bà cũng đã bỏ phiếu ủng hộ các chính sách nhập cư cứng rắn của Tổng thống Trump và bày tỏ quan điểm ủng hộ các quyền mở rộng về súng. Được ông Trump đề cử vào Tòa phúc thẩm số 7 có trụ sở tại Chicago, bà đã được Thượng viện phê chuẩn trong một cuộc bỏ phiếu 55-43 vào tháng 10/2017 sau một quá trình khó khăn. Bà là một trong những cái tên được tổng thống cân nhắc để thay thế Thẩm phán Anthony Kennedy vào năm 2017. Sau khi tốt nghiệp Trường Luật tại Đại học Notre Dame ở Indiana, bà làm thư ký cho cố Thẩm phán Antonin Scalia, người qua đời vào năm 2016. Bà từng là học giả pháp lý tại Notre Dame trong khoảng 15 năm. Sinh ra ở New Orleans, bà kết hôn với một cựu công tố viên liên bang ở South Bend, Indiana và họ có với nhau 7 người con. Hai người trong số họ được nhận nuôi từ Haiti và con ruột út của họ mắc hội chứng Down. Thẩm phán Barrett sẽ được phê chuẩn? Nhà Trắng đã bắt đầu liên hệ với các văn phòng Thượng viện của Đảng Cộng hòa để sắp xếp các cuộc gặp với người được đề cử vào tuần tới, hai nguồn tin thân cận với quá trình này nói với CBS. Các cuộc gọi xã giao dự kiến sẽ bắt đầu vào thứ Tư. Ứng cử viên sau đó sẽ được Ủy ban Tư pháp Thượng viện - gồm 22 đảng viên Cộng hòa và Dân chủ - chất vấn. Các phiên điều trần thường kéo dài từ ba đến năm ngày. Sau đó, các thành viên của ủy ban sẽ bỏ phiếu về việc có đưa người được đề cử ra toàn thể Thượng viện hay không. Nếu họ làm như vậy, tất cả 100 thượng nghị sĩ sẽ bỏ phiếu để phê chuẩn hoặc phủ nhận bà. Đảng Cộng hòa chiếm đa số trong số 53 thượng nghị sĩ trong ủy ban, nhưng dường như họ đã có 51 phiếu bầu cần thiết để thẩm phán Barrett được phê chuẩn. Lãnh đạo phe đa số Thượng viện Mitch McConnell đã tuyên bố sẽ tổ chức một cuộc bỏ phiếu phê chuẩn trước cuộc bầu cử vào Nhà Trắng vào ngày 3/11. Ngoại trừ đây là một điều bất ngờ, các đảng viên Dân chủ dường như có ít lựa chọn về pháp lý để ngăn bà Barrett vượt qua Thượng viện đến băng ghế của Tòa án Tối cao. Trong phiên điều trần năm 2017 để phê chuẩn Thẩm phán Barrett cho Tòa phúc thẩm số 7, bà được hỏi liệu đức tin tôn giáo của bà có thể ảnh hưởng đến các phán quyết của bàhay không. Dianne Feinstein, một thượng nghị sĩ California, đã nói với bà Barrett trong phiên điều trần đó: "Trong bà đầy những giáo lý." Thẩm phán Barrett nhấn mạnh rằng niềm tin nghề nghiệp và niềm tin tôn giáo của bà sẽ được tách biệt. Không rõ liệu đảng Dân chủ có đưa tôn giáo của bà thành một vấn đề lần này hay không. Tại sao việc đề cử lại gây tranh cãi? Kể từ khi bà Ginsburg qua đời, các thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa đã bị cáo buộc là đạo đức giả vì đã dấn tới để đề cử chức thẩm phán tòa án tối cao trong năm bầu cử. Vào năm 2016, ông McConnell đã từ chối tổ chức các phiên điều trần để phê chuẩn cho ứng cử viên của Tổng thống thuộc đảng Dân chủ Barack Obama, Merrick Garland, vào tòa án tối cao. Cuộc đề cử đó, diễn ra 237 ngày trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2016, đã bị đảng Cộng hòa nắm giữ Thượng viện ngăn chặn thành công và cho rằng việc này nên được thực hiện ngoài năm bầu cử. Khi chỉ còn 39 ngày là đến cuộc bầu cử năm 2020, đảng Dân chủ hiện nói rằng đảng Cộng hòa nên giữ vững lập trường trước đó của họ và để cử tri quyết định. Ứng cử viên tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden cho rằng nỗ lực bổ nhiệm thẩm phán của ông Trump là hành vi "lạm quyền". | [
108,
287,
285,
161,
2506,
190,
104,
497,
234,
233,
134,
117,
958,
1154,
149,
571,
2032,
138,
259,
1819,
233,
115,
117,
628,
238,
119,
195,
274,
104,
378,
149,
200,
106,
9082,
1701,
105,
109,
1887,
425,
206,
211,
104,
1091,
377,
21259,
182,
2658,
291,
711,
760,
346,
263,
13750,
134,
106,
684,
257,
4040,
1845,
582,
1760,
204,
1860,
22187,
2906,
368,
4536,
7089,
1723,
116,
144,
589,
384,
168,
265,
4302,
2324,
222,
257,
773,
688,
104,
120,
573,
684,
690,
361,
113,
122,
245,
254,
336,
753,
8846,
134,
346,
175,
601,
1208,
689,
14764,
20904,
13750,
103,
111,
235,
723,
138,
259,
1668,
670,
1735,
1068,
220,
368,
134,
383,
124,
116,
204,
242,
2936,
3438,
149,
1144,
760,
130,
422,
263,
117,
997,
862,
297,
512,
474,
138,
221,
318,
204,
513,
368,
497,
234,
138,
253,
1425,
167,
228,
386,
112,
9082,
233,
788,
458,
158,
774,
316,
146,
233,
251,
193,
160,
497,
234,
115,
680,
3793,
689,
8846,
112,
311,
129,
117,
419,
125,
1212,
680,
104,
267,
138,
935,
259,
2668,
118,
484,
148,
1579,
251,
124,
295,
532,
179,
218,
161,
3788,
134,
217,
117,
138,
191,
10349,
1700,
364,
485,
453,
103,
525,
186,
154,
413,
1464,
7601,
2357,
512,
126,
107,
136,
106,
295,
393,
375,
113,
166,
154,
340,
631,
263,
8846,
122,
329,
117,
992,
229,
1208,
6088,
109,
1208,
689,
181,
2934,
665,
327,
331,
134,
961,
635,
166,
21429,
149,
660,
304,
935,
291,
104,
200,
113,
489,
1032,
386,
112,
606,
573,
684,
4290,
722,
126,
134,
106,
1208,
689,
259,
459,
117,
1397,
517,
626,
497,
234,
624,
348,
607,
3711,
187,
5797,
23131,
138,
147,
2882,
105,
12677,
9039,
138,
147,
5583,
3077,
1208,
689,
104,
1200,
304,
2658,
291,
134,
533,
229,
197,
126,
3822,
3436,
105,
109,
689,
302,
104,
154,
107,
136,
190,
240,
122,
333,
135,
125,
389,
950,
3190,
148,
168,
324,
286,
6843,
168,
306,
775,
114,
155,
740,
2604,
105,
242,
414,
326,
122,
103,
215,
727,
187,
129,
109,
497,
234,
1397,
517,
154,
1508,
3065,
298,
120,
147,
386,
1009,
660,
304,
115,
690,
933,
1755,
157,
210,
334,
114,
525,
186,
1591,
5407,
114,
656,
516,
286,
1047,
918,
184,
153,
104,
484,
105,
996,
2100,
699,
763,
1404,
558,
423,
482,
1691,
4319,
104,
1091,
1982,
175,
455,
1000,
114,
283,
651,
185,
3948,
566,
104,
5197,
11032,
103,
378,
360,
200,
9172,
17668,
8846,
115,
829,
113,
595,
333,
995,
3103,
104,
1477,
484,
114,
109,
297,
512,
2705,
104,
1200,
304,
2658,
291,
116,
221,
3445,
170,
107,
108,
232,
357,
160,
263,
134,
106,
111,
346,
175,
581,
279,
202,
114,
14764,
20904,
13750,
112,
1313,
1815,
148,
670,
1466,
150,
110,
177,
106,
116,
1690,
288,
590,
1941,
1580,
186,
226,
129,
118,
484,
117,
114,
106,
115,
302,
190,
1212,
680,
3793,
689,
8846,
103,
120,
111,
327,
331,
115,
495,
279,
1017,
111,
117,
220,
2595,
295,
546,
111,
150,
106,
4502,
619,
323,
154,
316,
299,
119,
1481,
107,
895,
751,
1037,
263,
8846,
134,
319,
164,
1208,
689,
233,
295,
546,
150,
106,
226,
204,
513,
368,
138,
253,
1425,
194,
113,
116,
928,
720,
1144,
760,
187,
837,
1153,
1212,
680,
3793,
689,
8846,
632,
348,
651,
185,
138,
116,
205,
175,
455,
3294,
719,
139,
370,
173,
140,
782,
675,
144,
535,
523,
1031,
114,
111,
117,
220,
368,
145,
1407,
110,
107,
895,
128,
623,
138,
135,
1707,
193,
487,
309,
451,
241,
478,
499,
157,
104,
263,
233,
120,
192,
869,
682,
107,
136,
521,
116,
166,
368,
1129,
114,
204,
513,
368,
138,
253,
1425,
946,
4224,
719,
134,
370,
173,
996,
2100,
310,
277,
126,
538,
543,
107,
136,
103,
113,
129,
244,
495,
396,
138,
109,
255,
220,
128,
1656,
1891,
543,
1309,
105,
740,
8608,
682,
107,
136,
106,
396,
315,
104,
109,
204,
242,
246,
241,
113,
489,
1032,
129,
3793,
689,
8846,
1242,
138,
1733,
116,
660,
304,
180,
1006,
327,
331,
234,
1543,
759,
397,
154,
139,
861,
584,
3793,
689,
8846,
103,
451,
283,
607,
3711,
1537,
116,
166,
1145,
849,
1807,
902,
106,
116,
436,
352,
2048,
170,
199,
149,
150,
106,
3812,
1690,
756,
202,
145,
154,
107,
112,
9172,
17668,
8846,
106,
3052,
520,
116,
392,
188,
159,
1371,
356,
147,
3516,
263,
117,
787,
1072,
106,
116,
111,
487,
309,
4942,
2758,
123,
160,
189,
5062,
307,
290,
178,
148,
398,
1816,
2604,
340,
747,
126,
521,
263,
319,
164,
111,
117,
436,
581,
113,
166,
120,
111,
181,
666,
309,
327,
331,
278,
2040,
1240,
302,
190,
518,
334,
920,
5480,
147,
6415,
279,
246,
471,
156,
740,
2604,
159,
258,
3697,
753,
127,
115,
306,
775,
535,
523,
109,
122,
333,
669,
867,
1995,
2238,
104,
408,
234,
484,
105,
1035,
776,
146,
318,
535,
523,
109,
168,
690,
933,
125,
6305,
2077,
118,
484,
220,
368,
138,
1200,
1405,
1208,
166,
1489,
107,
1266,
633,
149,
5188,
103,
263,
115,
117,
1144,
760,
997,
862,
113,
116,
204,
306,
775,
4341,
686,
9067,
138,
253,
13741,
187,
116,
310,
277,
455,
3294,
753,
106,
116,
113,
120,
292,
465,
117,
497,
234,
1237,
982,
130,
346,
175,
3793,
689,
5197,
4917,
138,
147,
4968,
759,
129,
514,
522,
1188,
1012,
149,
440,
214,
20557,
15743,
108,
121,
10162,
103,
263,
140,
593,
667,
114,
601,
3793,
689,
25339,
27236,
103,
111,
235,
723,
138,
147,
3762,
753,
434,
106,
214,
590,
246,
241,
149,
20557,
15743,
113,
545,
1454,
1538,
1977,
124,
108,
121,
1080,
10050,
103,
263,
299,
1755,
119,
116,
924,
135,
712,
182,
316,
842,
108,
121,
3414,
3321,
1230,
103,
10162,
105,
154,
107,
119,
527,
1489,
111,
219,
112,
891,
111,
113,
166,
154,
117,
238,
1609,
148,
13055,
105,
219,
3145,
108,
5423,
104,
154,
1537,
213,
463,
14552,
112,
3793,
689,
8846,
134,
117,
997,
862,
347,
571,
2032,
115,
290,
178,
316,
300,
119,
109,
355,
438,
1144,
760,
104,
348,
607,
544,
130,
1268,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
408,
234,
200,
1477,
484,
117,
114,
106,
134,
220,
368,
9172,
17668,
8846,
103,
111,
117,
436,
581,
202,
113,
1006,
327,
331,
103,
140,
1208,
689,
239,
104,
1200,
304,
2658,
2207,
1
] |
140316_japan_vietnam_ties_analysis | https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2014/03/140316_japan_vietnam_ties_analysis | Việt-Nhật - mối quan hệ nồng ấm | Tuy cùng ý thức hệ, giống mô kinh tế và được ‘4 tốt’ hỗ trợ, quan hệ giữa Việt Nam và Trung Quốc không phải lúc nào cũng ‘tốt’. | Ông Shinzo Abe chọn Việt Nam là điểm đến nước ngoài đầu tiên sau khi trở lại cương vị Thủ tướng Nhật Trái lại, dù rất khác biệt nhau về mô hình kinh tế, hệ thống chính trị và cũng không có – hay không cần – ‘16 chữ vàng’, quan hệ giữa Việt Nam và Nhật Bản luôn thân thiện và có thể nói rất tốt. Chuyến thăm Nhật Bản của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang kéo dài bốn ngày được bắt đầu hôm nay (16/03) được cho là nhằm tăng cường hợp tác và sự tin cậy trong quan hệ giữa hai nước. Nhưng chuyến thăm cấp nhà nước này cũng chứng tỏ quan hệ Việt-Nhật luôn nồng ấm, phát triển sâu rộng. Và trên hết nó cho thấy giữa Hà Nội và Tokyo luôn có sự tin tưởng, tôn trọng và coi trọng lẫn nhau. Đối tác quan trọng Kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1973, Nhật Bản luôn dành cho Việt Nam sự hỗ trợ ưu ái và quan hệ Việt-Nhật không ngừng được mở rộng, phát triển, đặc biệt về lĩnh vực kinh tế. Trong cuốn ‘Japanese relations with Vietnam, 1951-1987’, Masaya Shiraishi cho hay Nhật Bản đã giúp Việt Nam 45 triệu USD trong hai năm 1975 và 1976 – tương đương số tiền mà nước này giúp Việt Nam Cộng hòa hai thập kỷ trước đó. Theo Guy Faure, dù cắt giảm các khoản viện trợ sau khi Hà Nội can thiệp vào Campuchia, Nhật Bản đã nối lại viện trợ – và và dành cho Việt Nam những khoản viện trợ lớn – sau khi Việt Nam mở cửa. Trong ‘Japan-Vietnam: a relation under influences’ xuất bản năm 2008, ông cho biết Nhật Bản đã giúp Việt Nam 282 triệu USD năm 1992 và liên tục tăng ODA cho Việt Nam những năm sau đó. Vì vậy, trong hơn 20 năm qua Nhật Bản đã trở thành quốc gia cung cấp ODA lớn nhất cho Việt Nam. Trong một bài viết đăng trên trang mạng của Trung tâm xúc tiến đầu tư Miền Trung, ông Nguyễn Bá Cường – cục Phó Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư – tiết lộ với khoảng 24 tỷ USD, Nhật Bản chiếm đến 30% tổng viện trợ phát triển nước ngoài cho Việt Nam. Ông Sang và ông Abe gặp nhau bên lề Hội nghị Thượng đỉnh Apec ở Bali hồi năm 2013 Cũng theo ông Cường tính đến tháng 6 năm 2013, với 1990 dự án đầu tư và tổng số vốn lên đến 32,6 tỷ USD, Nhật Bản là quốc gia có đầu tư lớn nhất tại Việt Nam. Về thương mại, Nhật Bản cũng là một trong những đối tác hàng đầu của Việt Nam. Theo số liệu của Tổng cục Hải quan Việt Nam được công bố ngày 23/01 năm 2014, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với Nhật năm 2013 là 25,3 tỷ USD. Dù thương mại Việt-Nhật năm 2013 tăng không nhiều so với thương mại giữa Việt Nam và Trung Quốc hay Hàn Quốc, Nhật là đối tác thương mại quan trọng duy nhất ở Á châu mà Việt Nam có thặng dư mậu dịch (gần 2 tỷ USD năm 2013). Trong khi đó, dù tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với Trung Quốc lên tới 50,2 tỷ USD và tăng 22% so với năm 2012, Việt Nam nhập siêu từ Trung Quốc đến 23,7 tỷ USD (tăng tới 44,5%). Đây là những con số đáng lo hơn mừng. Hơn nữa, trong khi các doanh nghiệp Việt Nam bị các công ty Trung Quốc cạnh tranh gay gắt, thậm chí bị chèn ép – vì hàng xuất nhập khẩu giữa hai nước rất giống nhau và thường hàng hóa Trung Quốc lại được bán rẻ hơn – giới kinh doanh Việt Nam không phải đối diện một sự canh tranh tương tự khi giao dịch với các công ty Nhật Bản vì thương mại Việt-Nhật bổ sung cho nhau. Do đó, về mặt (hợp tác và phát triển) kinh tế, quan hệ với Nhật Bản rất có lợi cho Việt Nam và về lâu về dài, Việt Nam cũng không phải đối diện một sự canh tranh hay khó khăn nào khi tăng cường giao thương với Nhật. Tàu chiến Nhật trong một lần cập bến ở Cảng Hải Phòng Về phía Nhật Bản, Việt Nam cũng là một đối tác khá quan trọng và điều này được thể hiện qua việc các nhà đầu tư Nhật đầu tư nhiều vào Việt Nam. Nhưng ngoài kinh tế, còn có nhiều yếu tố quan trọng khác làm quan hệ Việt-Nhật luôn thân thiện, phát triển và chắc chắn sẽ còn được củng cố sau chuyến đi của Chủ tịch Trương Tấn Sang. Quan ngại về Trung Quốc Khác với Trung Quốc, Nhật Bản và Việt Nam không có một sự tranh chấp lãnh thổ nào. Trái lại, cả hai nước đều có tranh chấp biển đảo với Trung Quốc và đều quan ngại về sự lớn mạnh cũng như những động thái khá hung hăng gần đây của Bắc Kinh – như đơn phương áp đặt vùng nhận dạng phòng không trên vùng biển đang tranh chấp với Nhật. Chính điểm chung này làm cho quan hệ Viêt-Nhật trở nên mật thiết và càng được phát triển, gắn bó. Chẳng hạn, khi loan báo về chuyến đi Nhật của ông Sang cách đây mấy tuần, hãng tin Nhật Kyodo cho hay trong cuộc hội đàm giữa Thủ tướng Abe và Chủ tịch Việt Nam, lãnh đạo hai nước ‘sẽ bàn về an ninh và các vấn đề khác ở Châu Á khi mà Trung Quốc đang ngày càng mạnh bạo hơn trên biển’. Về phía Nhật, vì quan ngại về sự ‘mạnh bạo của Trung Quốc trên biển’ và nhằm để giới hạn sự ảnh hưởng của Bắc Kinh trong khu vực, kể từ khi ông Abe quay trở lại giữ chức thủ tướng Nhật vào tháng 12 năm 2012, Chính phủ Nhật rất coi trọng việc củng cố quan hệ với các nước ASEAN và Việt Nam nói riêng. Nhật cũng đang có tranh chấp chủ quyền biển đảo với Trung Quốc như Việt Nam Chuyến công du nước ngoài đầu tiên của ông sau khi ông trở lại nắm quyền không phải là Mỹ hay một quốc gia nào khác mà là Việt Nam khi ông sang thăm Hà Nội vào tháng 1 năm 2013. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng sang thăm Nhật vào tháng 12 năm 2013. Như vậy, với chuyến công du tới Nhật lần này của ông Sang, trong vòng chỉ hơn một năm hai nước đã có ba chuyến thăm cấp cao. Và chắc chắn, kinh tế không phải là lý do duy nhất để lãnh đạo hai nước có nhiều chuyến thăm quan trọng như vậy trong một thời gian ngắn. Về phía Việt Nam, Nhật Bản còn là quốc gia mà cả giới lãnh đạo cũng như người dân cảm thấy có nhiều tin tưởng, tôn trọng, thiện cảm. Khác với Mỹ và các nước phương Tây khác, Tokyo không bao giờ (công khai) chỉ trích giới lãnh đạo Việt Nam về hồ sơ nhân quyền hay bất cứ một vấn đề gì khác. Vì quan hệ Việt-Nhật không có những vấn đề nhạy cảm, phức tạp như quan hệ giữa Hà Nội và Bắc Kinh, giới lãnh đạo Việt Nam chắc chắn cũng cảm thấy thoải mái, tin tưởng khi giao tiếp với các quan chức Nhật Bản. Và vì Nhật luôn giúp đỡ – lại không có tranh chấp lãnh thổ với – Việt Nam và hơn nữa cùng lo ngại về thách đố hay đe dọa từ Trung Quốc, xem ra người dân Việt Nam cũng có thiện cảm với Nhật. Dù chưa có một cuộc thăm dò dư luận nào nhưng có thể nói người Việt có thái độ tốt với Nhật Bản hơn với Trung Quốc. Và nhờ quan hệ giữa Việt Nam và Nhật Bản rất nồng ấm, thân thiện và luôn được đẩy mạnh trong hơn 20 năm qua, người dân cũng như giới lãnh đạo Việt Nam ít nhắc đến chuyện Nhật Bản từng đô hộ Việt Nam trong Thế chiến Thứ hai và gây nên nạn đói năm 1945 làm rất nhiều người Việt thiệt mạng. Có thể nói, trong khi xung đột quá khứ vẫn là một vấn đề nhạy cảm và phức tạp, dễ gây tranh cãi, căng thẳng trong quan hệ Việt-Trung, Việt Nam và Nhật Bãn đã hòa giải chuyện quá khứ. | summarize: Ông Shinzo Abe chọn Việt Nam là điểm đến nước ngoài đầu tiên sau khi trở lại cương vị Thủ tướng Nhật Trái lại, dù rất khác biệt nhau về mô hình kinh tế, hệ thống chính trị và cũng không có – hay không cần – ‘16 chữ vàng’, quan hệ giữa Việt Nam và Nhật Bản luôn thân thiện và có thể nói rất tốt. Chuyến thăm Nhật Bản của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang kéo dài bốn ngày được bắt đầu hôm nay (16/03) được cho là nhằm tăng cường hợp tác và sự tin cậy trong quan hệ giữa hai nước. Nhưng chuyến thăm cấp nhà nước này cũng chứng tỏ quan hệ Việt-Nhật luôn nồng ấm, phát triển sâu rộng. Và trên hết nó cho thấy giữa Hà Nội và Tokyo luôn có sự tin tưởng, tôn trọng và coi trọng lẫn nhau. Đối tác quan trọng Kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1973, Nhật Bản luôn dành cho Việt Nam sự hỗ trợ ưu ái và quan hệ Việt-Nhật không ngừng được mở rộng, phát triển, đặc biệt về lĩnh vực kinh tế. Trong cuốn ‘Japanese relations with Vietnam, 1951-1987’, Masaya Shiraishi cho hay Nhật Bản đã giúp Việt Nam 45 triệu USD trong hai năm 1975 và 1976 – tương đương số tiền mà nước này giúp Việt Nam Cộng hòa hai thập kỷ trước đó. Theo Guy Faure, dù cắt giảm các khoản viện trợ sau khi Hà Nội can thiệp vào Campuchia, Nhật Bản đã nối lại viện trợ – và và dành cho Việt Nam những khoản viện trợ lớn – sau khi Việt Nam mở cửa. Trong ‘Japan-Vietnam: a relation under influences’ xuất bản năm 2008, ông cho biết Nhật Bản đã giúp Việt Nam 282 triệu USD năm 1992 và liên tục tăng ODA cho Việt Nam những năm sau đó. Vì vậy, trong hơn 20 năm qua Nhật Bản đã trở thành quốc gia cung cấp ODA lớn nhất cho Việt Nam. Trong một bài viết đăng trên trang mạng của Trung tâm xúc tiến đầu tư Miền Trung, ông Nguyễn Bá Cường – cục Phó Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư – tiết lộ với khoảng 24 tỷ USD, Nhật Bản chiếm đến 30% tổng viện trợ phát triển nước ngoài cho Việt Nam. Ông Sang và ông Abe gặp nhau bên lề Hội nghị Thượng đỉnh Apec ở Bali hồi năm 2013 Cũng theo ông Cường tính đến tháng 6 năm 2013, với 1990 dự án đầu tư và tổng số vốn lên đến 32,6 tỷ USD, Nhật Bản là quốc gia có đầu tư lớn nhất tại Việt Nam. Về thương mại, Nhật Bản cũng là một trong những đối tác hàng đầu của Việt Nam. Theo số liệu của Tổng cục Hải quan Việt Nam được công bố ngày 23/01 năm 2014, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với Nhật năm 2013 là 25,3 tỷ USD. Dù thương mại Việt-Nhật năm 2013 tăng không nhiều so với thương mại giữa Việt Nam và Trung Quốc hay Hàn Quốc, Nhật là đối tác thương mại quan trọng duy nhất ở Á châu mà Việt Nam có thặng dư mậu dịch (gần 2 tỷ USD năm 2013). Trong khi đó, dù tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với Trung Quốc lên tới 50,2 tỷ USD và tăng 22% so với năm 2012, Việt Nam nhập siêu từ Trung Quốc đến 23,7 tỷ USD (tăng tới 44,5%). Đây là những con số đáng lo hơn mừng. Hơn nữa, trong khi các doanh nghiệp Việt Nam bị các công ty Trung Quốc cạnh tranh gay gắt, thậm chí bị chèn ép – vì hàng xuất nhập khẩu giữa hai nước rất giống nhau và thường hàng hóa Trung Quốc lại được bán rẻ hơn – giới kinh doanh Việt Nam không phải đối diện một sự canh tranh tương tự khi giao dịch với các công ty Nhật Bản vì thương mại Việt-Nhật bổ sung cho nhau. Do đó, về mặt (hợp tác và phát triển) kinh tế, quan hệ với Nhật Bản rất có lợi cho Việt Nam và về lâu về dài, Việt Nam cũng không phải đối diện một sự canh tranh hay khó khăn nào khi tăng cường giao thương với Nhật. Tàu chiến Nhật trong một lần cập bến ở Cảng Hải Phòng Về phía Nhật Bản, Việt Nam cũng là một đối tác khá quan trọng và điều này được thể hiện qua việc các nhà đầu tư Nhật đầu tư nhiều vào Việt Nam. Nhưng ngoài kinh tế, còn có nhiều yếu tố quan trọng khác làm quan hệ Việt-Nhật luôn thân thiện, phát triển và chắc chắn sẽ còn được củng cố sau chuyến đi của Chủ tịch Trương Tấn Sang. Quan ngại về Trung Quốc Khác với Trung Quốc, Nhật Bản và Việt Nam không có một sự tranh chấp lãnh thổ nào. Trái lại, cả hai nước đều có tranh chấp biển đảo với Trung Quốc và đều quan ngại về sự lớn mạnh cũng như những động thái khá hung hăng gần đây của Bắc Kinh – như đơn phương áp đặt vùng nhận dạng phòng không trên vùng biển đang tranh chấp với Nhật. Chính điểm chung này làm cho quan hệ Viêt-Nhật trở nên mật thiết và càng được phát triển, gắn bó. Chẳng hạn, khi loan báo về chuyến đi Nhật của ông Sang cách đây mấy tuần, hãng tin Nhật Kyodo cho hay trong cuộc hội đàm giữa Thủ tướng Abe và Chủ tịch Việt Nam, lãnh đạo hai nước ‘sẽ bàn về an ninh và các vấn đề khác ở Châu Á khi mà Trung Quốc đang ngày càng mạnh bạo hơn trên biển’. Về phía Nhật, vì quan ngại về sự ‘mạnh bạo của Trung Quốc trên biển’ và nhằm để giới hạn sự ảnh hưởng của Bắc Kinh trong khu vực, kể từ khi ông Abe quay trở lại giữ chức thủ tướng Nhật vào tháng 12 năm 2012, Chính phủ Nhật rất coi trọng việc củng cố quan hệ với các nước ASEAN và Việt Nam nói riêng. Nhật cũng đang có tranh chấp chủ quyền biển đảo với Trung Quốc như Việt Nam Chuyến công du nước ngoài đầu tiên của ông sau khi ông trở lại nắm quyền không phải là Mỹ hay một quốc gia nào khác mà là Việt Nam khi ông sang thăm Hà Nội vào tháng 1 năm 2013. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng sang thăm Nhật vào tháng 12 năm 2013. Như vậy, với chuyến công du tới Nhật lần này của ông Sang, trong vòng chỉ hơn một năm hai nước đã có ba chuyến thăm cấp cao. Và chắc chắn, kinh tế không phải là lý do duy nhất để lãnh đạo hai nước có nhiều chuyến thăm quan trọng như vậy trong một thời gian ngắn. Về phía Việt Nam, Nhật Bản còn là quốc gia mà cả giới lãnh đạo cũng như người dân cảm thấy có nhiều tin tưởng, tôn trọng, thiện cảm. Khác với Mỹ và các nước phương Tây khác, Tokyo không bao giờ (công khai) chỉ trích giới lãnh đạo Việt Nam về hồ sơ nhân quyền hay bất cứ một vấn đề gì khác. Vì quan hệ Việt-Nhật không có những vấn đề nhạy cảm, phức tạp như quan hệ giữa Hà Nội và Bắc Kinh, giới lãnh đạo Việt Nam chắc chắn cũng cảm thấy thoải mái, tin tưởng khi giao tiếp với các quan chức Nhật Bản. Và vì Nhật luôn giúp đỡ – lại không có tranh chấp lãnh thổ với – Việt Nam và hơn nữa cùng lo ngại về thách đố hay đe dọa từ Trung Quốc, xem ra người dân Việt Nam cũng có thiện cảm với Nhật. Dù chưa có một cuộc thăm dò dư luận nào nhưng có thể nói người Việt có thái độ tốt với Nhật Bản hơn với Trung Quốc. Và nhờ quan hệ giữa Việt Nam và Nhật Bản rất nồng ấm, thân thiện và luôn được đẩy mạnh trong hơn 20 năm qua, người dân cũng như giới lãnh đạo Việt Nam ít nhắc đến chuyện Nhật Bản từng đô hộ Việt Nam trong Thế chiến Thứ hai và gây nên nạn đói năm 1945 làm rất nhiều người Việt thiệt mạng. Có thể nói, trong khi xung đột quá khứ vẫn là một vấn đề nhạy cảm và phức tạp, dễ gây tranh cãi, căng thẳng trong quan hệ Việt-Trung, Việt Nam và Nhật Bãn đã hòa giải chuyện quá khứ. | [
108,
287,
285,
161,
208,
4743,
2947,
680,
243,
132,
106,
318,
155,
142,
351,
178,
462,
187,
129,
319,
153,
2057,
297,
596,
477,
1085,
2186,
1398,
428,
215,
211,
575,
527,
125,
787,
240,
236,
955,
300,
234,
122,
245,
105,
127,
110,
107,
1021,
194,
110,
260,
1021,
743,
6173,
1302,
1287,
2687,
146,
300,
415,
131,
132,
105,
673,
783,
637,
481,
1155,
105,
107,
136,
123,
215,
2589,
3283,
231,
582,
673,
783,
104,
483,
492,
142,
1745,
1749,
2402,
930,
677,
1112,
191,
117,
290,
178,
325,
275,
9899,
5968,
371,
117,
114,
106,
745,
321,
1054,
279,
274,
105,
144,
193,
3045,
113,
146,
300,
415,
196,
1018,
311,
803,
582,
373,
152,
142,
126,
127,
463,
776,
146,
300,
131,
14603,
637,
3855,
13383,
212,
435,
993,
6729,
619,
159,
538,
335,
114,
203,
415,
337,
710,
105,
2898,
637,
107,
144,
193,
4111,
666,
308,
105,
703,
308,
1306,
1315,
1558,
176,
274,
146,
308,
1313,
1815,
148,
129,
196,
142,
583,
385,
146,
300,
470,
384,
138,
147,
9474,
673,
783,
637,
1031,
114,
131,
132,
144,
1174,
643,
1293,
108,
2636,
105,
146,
300,
131,
14603,
110,
1705,
117,
690,
6330,
212,
2908,
634,
575,
125,
950,
442,
236,
1345,
298,
1290,
743,
5045,
12262,
231,
12159,
108,
12808,
18863,
5006,
12242,
9790,
686,
18664,
2687,
15368,
364,
409,
27550,
114,
194,
673,
783,
115,
422,
131,
132,
3092,
617,
1996,
113,
196,
147,
2542,
105,
8569,
1021,
489,
1177,
166,
379,
145,
142,
126,
422,
131,
132,
607,
544,
196,
1092,
688,
226,
837,
520,
12089,
6145,
9860,
103,
428,
1404,
558,
109,
886,
760,
643,
187,
129,
337,
710,
1036,
1663,
138,
3553,
673,
783,
115,
1495,
153,
760,
643,
1021,
105,
105,
1031,
114,
131,
132,
120,
886,
760,
643,
301,
1021,
187,
129,
131,
132,
690,
4634,
298,
743,
5045,
12262,
231,
686,
11083,
161,
108,
409,
26961,
2086,
17553,
25924,
376,
2951,
748,
387,
288,
147,
4128,
118,
114,
217,
673,
783,
115,
422,
131,
132,
3012,
2784,
617,
1996,
147,
4498,
105,
316,
437,
321,
4380,
114,
131,
132,
120,
147,
187,
837,
865,
934,
113,
183,
1088,
147,
235,
673,
783,
115,
319,
164,
198,
165,
870,
373,
4380,
301,
202,
114,
131,
629,
298,
116,
392,
508,
687,
159,
509,
427,
104,
151,
315,
990,
472,
178,
276,
2942,
151,
103,
118,
362,
3195,
3304,
1021,
1794,
1097,
1959,
1984,
276,
142,
1940,
429,
2789,
763,
105,
1984,
276,
1021,
958,
1154,
119,
545,
2180,
653,
5112,
673,
783,
961,
155,
4184,
497,
760,
643,
212,
435,
142,
351,
114,
131,
629,
208,
2402,
105,
118,
2947,
1213,
527,
367,
2863,
1678,
411,
1144,
1410,
9910,
108,
121,
6824,
496,
147,
3020,
1185,
269,
181,
118,
3304,
334,
155,
253,
1413,
147,
3516,
119,
3955,
382,
304,
178,
276,
105,
497,
166,
682,
227,
155,
3617,
103,
3455,
653,
5112,
673,
783,
106,
198,
165,
107,
178,
276,
301,
202,
149,
131,
629,
1264,
432,
3760,
673,
783,
127,
106,
116,
113,
120,
195,
274,
201,
178,
104,
131,
629,
520,
166,
588,
104,
408,
1794,
864,
146,
131,
132,
117,
135,
399,
191,
25136,
147,
3425,
497,
1923,
4442,
387,
669,
910,
104,
131,
132,
119,
673,
147,
3020,
106,
944,
18633,
653,
4220,
1612,
432,
835,
131,
14603,
147,
3020,
321,
110,
158,
648,
119,
432,
835,
415,
131,
132,
105,
151,
162,
194,
542,
890,
673,
106,
195,
274,
432,
835,
146,
308,
756,
202,
108,
121,
844,
511,
145,
131,
132,
107,
8688,
1136,
4419,
414,
14881,
944,
653,
1996,
147,
3020,
831,
298,
129,
397,
428,
497,
1923,
4442,
387,
669,
910,
104,
131,
132,
119,
151,
162,
227,
228,
1591,
103,
2784,
653,
1996,
105,
321,
15060,
648,
119,
147,
3664,
131,
132,
669,
1697,
148,
151,
162,
155,
2664,
103,
3474,
653,
1996,
444,
11942,
228,
1147,
19471,
831,
834,
106,
120,
219,
166,
549,
650,
183,
8429,
1778,
1316,
113,
129,
109,
553,
522,
131,
132,
133,
109,
135,
457,
151,
162,
810,
250,
2936,
11967,
1042,
356,
133,
6910,
1431,
1021,
171,
201,
387,
669,
910,
415,
196,
142,
215,
855,
527,
105,
369,
201,
471,
151,
162,
153,
117,
622,
2174,
183,
1021,
249,
236,
553,
131,
132,
110,
139,
195,
681,
116,
144,
2453,
250,
489,
222,
129,
384,
414,
119,
109,
135,
457,
673,
783,
171,
432,
835,
131,
14603,
1397,
1955,
114,
1315,
1133,
397,
125,
447,
444,
9946,
274,
105,
212,
435,
371,
236,
955,
146,
300,
119,
673,
783,
215,
107,
418,
114,
131,
132,
105,
125,
727,
125,
2873,
131,
132,
127,
110,
139,
195,
681,
116,
144,
2453,
250,
194,
455,
1000,
224,
129,
321,
1054,
384,
432,
119,
4600,
1859,
242,
1085,
113,
172,
400,
2798,
4066,
108,
121,
5768,
864,
1866,
1264,
505,
673,
2493,
131,
132,
127,
106,
116,
195,
274,
896,
146,
308,
105,
179,
126,
117,
136,
199,
235,
156,
109,
152,
178,
276,
673,
178,
276,
158,
138,
131,
629,
311,
351,
236,
955,
177,
107,
158,
675,
712,
146,
308,
211,
140,
146,
300,
131,
14603,
637,
481,
5484,
212,
435,
105,
751,
1037,
134,
177,
117,
2017,
601,
187,
803,
184,
104,
483,
492,
1745,
1749,
2402,
112,
1511,
755,
125,
151,
162,
4343,
119,
151,
890,
673,
783,
105,
131,
132,
110,
107,
116,
144,
250,
577,
261,
1403,
1279,
2186,
1398,
186,
196,
142,
413,
107,
250,
577,
657,
541,
119,
151,
162,
105,
413,
146,
755,
125,
144,
301,
417,
127,
128,
120,
192,
869,
896,
2523,
3517,
386,
248,
104,
360,
725,
1021,
128,
652,
412,
516,
632,
501,
238,
1361,
438,
110,
159,
501,
657,
167,
250,
577,
119,
5751,
448,
318,
630,
126,
140,
114,
146,
300,
7461,
14603,
319,
237,
1523,
583,
105,
536,
117,
212,
2908,
1571,
2568,
112,
960,
1626,
2384,
129,
2452,
188,
125,
803,
184,
673,
104,
118,
2402,
173,
248,
938,
3693,
833,
193,
673,
8601,
114,
194,
113,
204,
213,
883,
415,
596,
477,
2947,
105,
483,
492,
131,
578,
261,
247,
196,
142,
108,
13088,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
421,
264,
108,
232,
329,
300,
103,
855,
787,
236,
216,
105,
117,
743,
3137,
514,
748,
1174,
6021,
146,
300,
415,
131,
132,
105,
151,
162,
110,
139,
398,
224,
127,
743,
19988,
1435,
1
] |
51044466 | https://www.bbc.com/vietnamese/51044466 | Tranh chấp đất Đồng Tâm: Ứng xử của chính quyền là 'sai lầm về chính sách'? | Đồng Tâm lại đổ máu ngay trước thời điểm trước Tết Nguyên đán. Theo Bộ Công an Việt Nam, đã có 4 người chết, gồm cả cảnh sát và người dân. | Từ Hà Nội, nhà văn Nguyễn Nguyên Bình nói với BBC News Tiếng Việt rằng, việc chính quyền tổ chức cưỡng chế người dân Đồng Tâm vào thời điểm trước Tết Nguyên Đán là theo 'truyền thống và như cách lâu nay vẫn áp dụng' trong các vụ việc như thế này. Bàn Tròn Đặc Biệt: Đồng Tâm điểm nóng đầu năm 2020 của Việt Nam Đồng Tâm lại đổ máu? Chủ tịch Chung 'mong Đồng Tâm chấp hành' Đồng Tâm tuyên bố 'cuộc đấu trí mới' với chính quyền "Năm ngoái, chính quyền đàn áp cư dân vườn rau Lộc Hưng cũng vào thời điểm trước Tết. Có lẽ, họ cho rằng, thời điểm này tâm trạng của người dân đang dồn hết vào việc lo chuẩn bị Tết, nên sẽ thuận tiện hơn cho họ khi hành động," bà Bình nói. Theo bà Bình, mục đích chính của họ nhằm vào những người dân dám đứng lên chống đối việc cưỡng chế đất để đè bẹp ý chí của người dân, chứ không hẳn chỉ đơn thuần là với mục tiêu cưỡng chế để đòi đất. Bà Bình cũng liên hệ sự việc vừa xảy ra ở Đồng Tâm với những động thái mới gần đây như việc Ủy ban Kiểm tra Trung ương ĐCSVN đề nghị Bộ Chính trị kỷ luật Bí thư Thành ủy Hà Nội Hoàng Trung Hải và đề nghị xem xét kỷ luật cựu Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh Lê Thanh Hải. Theo bà Bình, sự việc xảy ra ở Đồng Tâm có thể là một trong những phản ứng trước những động thái này. Bởi thế, bà Bình không loại trừ khả năng việc cưỡng chế Đồng Tâm xuất phát từ lợi ích nhóm. Bà nói: "Người chủ trì của việc này có thể không phải là chủ trương từ Trung ương mà là một bộ phận và có thể có liên quan đến lợi ích nhóm. Mức độ ràng buộc ở mức độ họ không làm không được". Trao đổi với BBC News Tiếng Việt từ Hà Nội, PGS-TS Nguyễn Quý Thọ, Học viện Chính sách & Phát triển, cũng cho rằng, trong nội bộ chính quyền Hà Nội, lâu nay vẫn chưa thống nhất trong cách nhìn nhận và ứng xử với người dân. Theo ông Thọ, có hai câu hỏi phải đặt ra ở đây. Tại sao sự việc diễn ra từ lâu và đến nay vẫn âm ỉ mà chính quyền không giải quyết dứt điểm, để rồi cứ đến một lúc nào đấy, xảy ra một sự kiện gì đấy thì người ta lại làm cho sự việc nóng lên. Rồi tại sao họ lại chọn để ra tay ngay vào thời điểm này, giữa khi các quan chức cao nhất của Hà Nội đang bị đề nghị xử lý kỷ luật, dẫu lý do liên quan đến những chuyện khác. "Hai câu hỏi đó là cần tiếp tục suy nghĩ thêm. Hay như việc ai chỉ đạo việc này và sẽ ảnh hưởng như thế nào thì đến nay chúng ta vẫn chưa thể khẳng định được. Chúng ta chỉ biết rằng, đấy, nếu đối xử với người dân như thế thì hậu quả sẽ là như thế. Và điều đó sẽ không chỉ ảnh hưởng đến bộ mặt của chính quyền thủ đô không thôi mà còn đặt ra rất nhiều vấn đề về chính sách và cả với cá nhân các vị lãnh đạo các việc đó," ông Thọ nói. Sai cả nguyên lý lẫn hành động Trả lời câu hỏi của BBC News Tiếng Việt qua điện thoại, đánh giá những gì chính quyền đã làm trong sự kiện Đồng Tâm ở khía cạnh chính sách công, ông Thọ khẳng định ngay rằng, điều đó hoàn toàn sai cả về nguyên lý lẫn hành động. Chính sách đất đai 'tạo bất công' Chính sách đất đai và câu chuyện Đồng Tâm VN: chính sách đất khiến dân phải sống nghèo? PGS-TS Phạm Qúy Thọ cho rằng, cần nhất quán trong cách ứng xử vì suy cho cùng tất cả các khía cạnh của chính sách công là phải hướng đến người dân. Trong khi đó, chính quyền Hà Nội đã giải quyết không thỏa đáng, cứ để sự việc âm ỉ, thậm chí không thực hiện những gì đã hứa với người dân, thậm chí có thể là lợi dụng sự việc này vào mục đích khác, làm sai lệch bản chất và hình ảnh của chính sách công. "Hà Nội đang có rất nhiều vấn đề, khiến chúng ta không thể nói là minh bạch về mặt chính sách cũng như động thái được. Thế rồi ngay gần đây, Bí thư Thành ủy lại bị đề nghị xem xét kỷ luật. Tất cả những cái đó ảnh hưởng đến toàn bộ đời sống sinh hoạt của người dân, nhất là người dân ở dưới chế độ đảng lãnh đạo toàn diện. Người dân đang bàn tán rất nhiều, và trước mắt họ, là cả một hình ảnh không đẹp về chính quyền. "Do vậy, khi tất cả những vấn đề như vậy còn chưa được giải quyết xong, mà lại còn có những động thái như ở Đồng Tâm, càng khiến cho căng thẳng bị đẩy lên, phản ánh sai lệch về mặt chính sách," PGS-TS Phạm Qúy Thọ nhấn mạnh. "Người dân sẽ cảnh giác với chính quyền" Còn Facebooker Trịnh Bá Tư thì so sánh các sự việc đòi đất ở Việt Nam gần đây như vụ Đặng Văn Hiến ở Đăk Nông, vụ Đoàn Văn Vươn ở Tiên Lãng và vụ việc ở Đồng Tâm. Ở hai sự việc đầu tiên, tuy những ngwoif trong cuộc bị tù tội thậm chí lãnh án tử hình, nhưng đất cũng được trả lại. Còn vụ Đồng Tâm người dân đứng lên giành đất được hai năm và đến nay tiếp tục bị 'đàn áp.' "Sau sự việc ngày hôm nay, phản ứng của người dân sẽ rất khác. Họ sẽ cảnh giác trước sự 'tráo trở' của nhà chức trách, Và về lâu về dài, chính quyền sẽ nhận lãnh hậu quả khi không thực hiện những gì đã hứa, không giải quyết sự việc một cách dứt điểm, và thay vì trừng trị những người làm sai thì lại nhắm vào người dân. Phản ứng của người dân sau vụ này sẽ không dừng lại ở mức độ như vụ việc năm 2017," anh Trịnh Bá Tư nói. Đoàn Văn Vươn 'sẵn sàng hòa giải vụ Đồng Tâm' Đoàn Văn Vươn: 'Đặng Văn Hiến sẽ thoát án tử' Chủ tịch nước yêu cầu kiểm tra vụ Đặng Văn Hiến Trong khi đó, trong sáng 9/1, Bộ Công an Việt Nam đăng tải trên website về điều mà bộ này gọi là "Thông báo về vụ việc gây rối tại xã Đồng Tâm". Bộ này cho hay đây là vụ việc "chống người thi hành công vụ tại xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội." Thông báo này cũng viết là một số đơn vị của Bộ Quốc phòng phối hợp với lực lượng chức năng tiến hành xây dựng tường rào bảo vệ Sân bay Miếu Môn, TP. Hà Nội "theo kế hoạch" từ ngày 31/12/2019. Thông báo xác nhận trong sáng 9/1, đã có một số người ở Đồng Tâm "có hành vi chống đối, sử dụng lựu đạn, bom xăng, dao phóng... tấn công lực lượng chức năng, chống người thi hành công vụ, gây rối trật tự công cộng". Thông báo của Bộ Công an xác nhận có bốn người chết trong vụ đụng độ tại Đồng Tâm rạng sáng 9/1, trong đó có ba cảnh sát và một dân thường. "Các đơn vị chức năng đã khống chế và bắt giữ các đối tượng vi phạm pháp luật nghiêm trọng, khởi tố vụ án, khởi tố bị can, tiến hành xử lý theo đúng quy định của pháp luật. Hiện nay, các đơn vị liên quan đang tiến hành xây dựng tường rào Sân bay Miếu Môn theo kế hoạch,' thông cáo cho hay. | summarize: Từ Hà Nội, nhà văn Nguyễn Nguyên Bình nói với BBC News Tiếng Việt rằng, việc chính quyền tổ chức cưỡng chế người dân Đồng Tâm vào thời điểm trước Tết Nguyên Đán là theo 'truyền thống và như cách lâu nay vẫn áp dụng' trong các vụ việc như thế này. Bàn Tròn Đặc Biệt: Đồng Tâm điểm nóng đầu năm 2020 của Việt Nam Đồng Tâm lại đổ máu? Chủ tịch Chung 'mong Đồng Tâm chấp hành' Đồng Tâm tuyên bố 'cuộc đấu trí mới' với chính quyền "Năm ngoái, chính quyền đàn áp cư dân vườn rau Lộc Hưng cũng vào thời điểm trước Tết. Có lẽ, họ cho rằng, thời điểm này tâm trạng của người dân đang dồn hết vào việc lo chuẩn bị Tết, nên sẽ thuận tiện hơn cho họ khi hành động," bà Bình nói. Theo bà Bình, mục đích chính của họ nhằm vào những người dân dám đứng lên chống đối việc cưỡng chế đất để đè bẹp ý chí của người dân, chứ không hẳn chỉ đơn thuần là với mục tiêu cưỡng chế để đòi đất. Bà Bình cũng liên hệ sự việc vừa xảy ra ở Đồng Tâm với những động thái mới gần đây như việc Ủy ban Kiểm tra Trung ương ĐCSVN đề nghị Bộ Chính trị kỷ luật Bí thư Thành ủy Hà Nội Hoàng Trung Hải và đề nghị xem xét kỷ luật cựu Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh Lê Thanh Hải. Theo bà Bình, sự việc xảy ra ở Đồng Tâm có thể là một trong những phản ứng trước những động thái này. Bởi thế, bà Bình không loại trừ khả năng việc cưỡng chế Đồng Tâm xuất phát từ lợi ích nhóm. Bà nói: "Người chủ trì của việc này có thể không phải là chủ trương từ Trung ương mà là một bộ phận và có thể có liên quan đến lợi ích nhóm. Mức độ ràng buộc ở mức độ họ không làm không được". Trao đổi với BBC News Tiếng Việt từ Hà Nội, PGS-TS Nguyễn Quý Thọ, Học viện Chính sách & Phát triển, cũng cho rằng, trong nội bộ chính quyền Hà Nội, lâu nay vẫn chưa thống nhất trong cách nhìn nhận và ứng xử với người dân. Theo ông Thọ, có hai câu hỏi phải đặt ra ở đây. Tại sao sự việc diễn ra từ lâu và đến nay vẫn âm ỉ mà chính quyền không giải quyết dứt điểm, để rồi cứ đến một lúc nào đấy, xảy ra một sự kiện gì đấy thì người ta lại làm cho sự việc nóng lên. Rồi tại sao họ lại chọn để ra tay ngay vào thời điểm này, giữa khi các quan chức cao nhất của Hà Nội đang bị đề nghị xử lý kỷ luật, dẫu lý do liên quan đến những chuyện khác. "Hai câu hỏi đó là cần tiếp tục suy nghĩ thêm. Hay như việc ai chỉ đạo việc này và sẽ ảnh hưởng như thế nào thì đến nay chúng ta vẫn chưa thể khẳng định được. Chúng ta chỉ biết rằng, đấy, nếu đối xử với người dân như thế thì hậu quả sẽ là như thế. Và điều đó sẽ không chỉ ảnh hưởng đến bộ mặt của chính quyền thủ đô không thôi mà còn đặt ra rất nhiều vấn đề về chính sách và cả với cá nhân các vị lãnh đạo các việc đó," ông Thọ nói. Sai cả nguyên lý lẫn hành động Trả lời câu hỏi của BBC News Tiếng Việt qua điện thoại, đánh giá những gì chính quyền đã làm trong sự kiện Đồng Tâm ở khía cạnh chính sách công, ông Thọ khẳng định ngay rằng, điều đó hoàn toàn sai cả về nguyên lý lẫn hành động. Chính sách đất đai 'tạo bất công' Chính sách đất đai và câu chuyện Đồng Tâm VN: chính sách đất khiến dân phải sống nghèo? PGS-TS Phạm Qúy Thọ cho rằng, cần nhất quán trong cách ứng xử vì suy cho cùng tất cả các khía cạnh của chính sách công là phải hướng đến người dân. Trong khi đó, chính quyền Hà Nội đã giải quyết không thỏa đáng, cứ để sự việc âm ỉ, thậm chí không thực hiện những gì đã hứa với người dân, thậm chí có thể là lợi dụng sự việc này vào mục đích khác, làm sai lệch bản chất và hình ảnh của chính sách công. "Hà Nội đang có rất nhiều vấn đề, khiến chúng ta không thể nói là minh bạch về mặt chính sách cũng như động thái được. Thế rồi ngay gần đây, Bí thư Thành ủy lại bị đề nghị xem xét kỷ luật. Tất cả những cái đó ảnh hưởng đến toàn bộ đời sống sinh hoạt của người dân, nhất là người dân ở dưới chế độ đảng lãnh đạo toàn diện. Người dân đang bàn tán rất nhiều, và trước mắt họ, là cả một hình ảnh không đẹp về chính quyền. "Do vậy, khi tất cả những vấn đề như vậy còn chưa được giải quyết xong, mà lại còn có những động thái như ở Đồng Tâm, càng khiến cho căng thẳng bị đẩy lên, phản ánh sai lệch về mặt chính sách," PGS-TS Phạm Qúy Thọ nhấn mạnh. "Người dân sẽ cảnh giác với chính quyền" Còn Facebooker Trịnh Bá Tư thì so sánh các sự việc đòi đất ở Việt Nam gần đây như vụ Đặng Văn Hiến ở Đăk Nông, vụ Đoàn Văn Vươn ở Tiên Lãng và vụ việc ở Đồng Tâm. Ở hai sự việc đầu tiên, tuy những ngwoif trong cuộc bị tù tội thậm chí lãnh án tử hình, nhưng đất cũng được trả lại. Còn vụ Đồng Tâm người dân đứng lên giành đất được hai năm và đến nay tiếp tục bị 'đàn áp.' "Sau sự việc ngày hôm nay, phản ứng của người dân sẽ rất khác. Họ sẽ cảnh giác trước sự 'tráo trở' của nhà chức trách, Và về lâu về dài, chính quyền sẽ nhận lãnh hậu quả khi không thực hiện những gì đã hứa, không giải quyết sự việc một cách dứt điểm, và thay vì trừng trị những người làm sai thì lại nhắm vào người dân. Phản ứng của người dân sau vụ này sẽ không dừng lại ở mức độ như vụ việc năm 2017," anh Trịnh Bá Tư nói. Đoàn Văn Vươn 'sẵn sàng hòa giải vụ Đồng Tâm' Đoàn Văn Vươn: 'Đặng Văn Hiến sẽ thoát án tử' Chủ tịch nước yêu cầu kiểm tra vụ Đặng Văn Hiến Trong khi đó, trong sáng 9/1, Bộ Công an Việt Nam đăng tải trên website về điều mà bộ này gọi là "Thông báo về vụ việc gây rối tại xã Đồng Tâm". Bộ này cho hay đây là vụ việc "chống người thi hành công vụ tại xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội." Thông báo này cũng viết là một số đơn vị của Bộ Quốc phòng phối hợp với lực lượng chức năng tiến hành xây dựng tường rào bảo vệ Sân bay Miếu Môn, TP. Hà Nội "theo kế hoạch" từ ngày 31/12/2019. Thông báo xác nhận trong sáng 9/1, đã có một số người ở Đồng Tâm "có hành vi chống đối, sử dụng lựu đạn, bom xăng, dao phóng... tấn công lực lượng chức năng, chống người thi hành công vụ, gây rối trật tự công cộng". Thông báo của Bộ Công an xác nhận có bốn người chết trong vụ đụng độ tại Đồng Tâm rạng sáng 9/1, trong đó có ba cảnh sát và một dân thường. "Các đơn vị chức năng đã khống chế và bắt giữ các đối tượng vi phạm pháp luật nghiêm trọng, khởi tố vụ án, khởi tố bị can, tiến hành xử lý theo đúng quy định của pháp luật. Hiện nay, các đơn vị liên quan đang tiến hành xây dựng tường rào Sân bay Miếu Môn theo kế hoạch,' thông cáo cho hay. | [
108,
287,
285,
161,
1069,
337,
1981,
152,
355,
362,
1533,
644,
123,
119,
378,
1701,
1434,
131,
1985,
156,
122,
168,
420,
229,
2158,
353,
111,
137,
1122,
1660,
138,
221,
318,
226,
2261,
1533,
11306,
106,
181,
17878,
234,
105,
128,
173,
727,
275,
244,
516,
286,
257,
113,
109,
197,
156,
128,
175,
433,
2101,
9186,
2601,
13552,
161,
1122,
1660,
318,
1578,
178,
147,
2854,
104,
131,
132,
1122,
1660,
153,
880,
1475,
347,
483,
492,
2526,
108,
24320,
1122,
1660,
577,
209,
257,
1122,
1660,
480,
399,
14387,
585,
512,
10836,
119,
122,
168,
6811,
1944,
122,
168,
685,
516,
867,
137,
2913,
3049,
4096,
2450,
127,
138,
221,
318,
226,
11728,
615,
642,
103,
154,
114,
1985,
221,
318,
126,
315,
612,
104,
111,
137,
167,
3406,
538,
138,
156,
650,
862,
133,
9708,
237,
134,
899,
1573,
183,
114,
154,
129,
209,
192,
519,
263,
644,
454,
520,
263,
2920,
592,
1055,
122,
104,
154,
745,
138,
120,
111,
137,
1140,
715,
227,
424,
195,
156,
2158,
353,
282,
130,
4150,
9739,
108,
232,
356,
104,
111,
1422,
739,
110,
1545,
163,
652,
2519,
106,
119,
592,
464,
2158,
353,
130,
808,
4222,
753,
644,
127,
316,
300,
144,
156,
659,
488,
124,
108,
121,
1122,
1660,
119,
120,
192,
869,
239,
386,
248,
128,
156,
1053,
504,
2304,
486,
151,
929,
2665,
220,
411,
429,
448,
245,
688,
330,
1197,
593,
994,
1095,
337,
710,
678,
151,
864,
105,
220,
411,
453,
587,
688,
330,
924,
1197,
593,
994,
1095,
1368,
873,
980,
700,
729,
805,
5135,
520,
263,
2920,
144,
156,
488,
124,
108,
121,
1122,
1660,
107,
136,
106,
116,
113,
120,
391,
475,
226,
120,
192,
869,
433,
2150,
1672,
263,
644,
110,
534,
1419,
555,
344,
156,
2158,
353,
1122,
1660,
387,
212,
148,
418,
812,
491,
112,
753,
795,
2661,
185,
996,
104,
156,
126,
107,
136,
110,
139,
106,
185,
1525,
148,
151,
929,
145,
106,
116,
317,
1392,
105,
107,
136,
107,
316,
146,
155,
418,
812,
491,
112,
1808,
1789,
359,
921,
661,
108,
121,
537,
359,
154,
110,
140,
110,
117,
340,
3804,
345,
119,
378,
1701,
1434,
131,
148,
337,
1981,
108,
27185,
362,
2237,
7483,
2064,
760,
448,
333,
2372,
1327,
2908,
127,
114,
1985,
113,
735,
317,
122,
168,
337,
1981,
727,
275,
244,
289,
234,
202,
113,
173,
485,
238,
105,
475,
528,
119,
111,
1568,
520,
118,
7483,
107,
196,
476,
419,
139,
632,
124,
108,
121,
1333,
919,
350,
144,
156,
407,
124,
148,
727,
105,
155,
275,
244,
1065,
108,
4602,
145,
122,
168,
110,
272,
302,
1463,
3738,
130,
598,
532,
155,
116,
398,
224,
3797,
488,
124,
116,
144,
591,
218,
1730,
143,
111,
169,
153,
140,
114,
144,
156,
1578,
2581,
2763,
149,
350,
154,
153,
680,
130,
124,
600,
531,
138,
221,
318,
474,
415,
129,
109,
146,
229,
291,
202,
104,
337,
710,
167,
133,
220,
411,
528,
2725,
108,
232,
688,
2775,
5575,
431,
2725,
108,
232,
180,
316,
146,
155,
120,
443,
911,
6414,
476,
419,
150,
106,
260,
270,
437,
782,
372,
1796,
2353,
128,
156,
375,
163,
247,
156,
126,
105,
134,
349,
580,
128,
175,
224,
143,
155,
275,
174,
169,
244,
289,
136,
1202,
269,
190,
1378,
819,
169,
163,
217,
1985,
3797,
323,
195,
528,
119,
111,
137,
128,
175,
143,
878,
416,
134,
106,
128,
2177,
619,
179,
150,
134,
110,
163,
349,
580,
155,
317,
447,
104,
122,
168,
331,
709,
110,
1508,
145,
177,
632,
124,
215,
158,
255,
220,
125,
122,
333,
105,
186,
119,
499,
157,
109,
297,
261,
247,
109,
156,
4881,
118,
3570,
454,
5126,
186,
503,
241,
1306,
209,
192,
2198,
366,
476,
419,
104,
378,
1701,
1434,
131,
235,
726,
4433,
403,
314,
120,
218,
122,
168,
115,
140,
113,
144,
591,
1122,
1660,
108,
121,
482,
409,
810,
122,
333,
135,
103,
118,
3570,
1202,
269,
190,
531,
1985,
179,
150,
506,
258,
714,
186,
125,
503,
2725,
108,
232,
1306,
209,
2240,
448,
333,
282,
1677,
377,
7288,
295,
135,
257,
448,
333,
282,
1677,
105,
476,
953,
1122,
1660,
3641,
122,
333,
282,
521,
137,
139,
307,
15353,
108,
27185,
971,
18429,
3570,
114,
1985,
260,
202,
1027,
113,
173,
475,
528,
171,
782,
114,
264,
525,
186,
109,
482,
409,
810,
104,
122,
333,
135,
106,
139,
665,
155,
111,
1568,
298,
129,
397,
122,
168,
337,
710,
115,
272,
302,
110,
893,
549,
103,
532,
130,
144,
156,
1065,
108,
4602,
103,
1042,
356,
110,
223,
199,
120,
218,
115,
1723,
119,
111,
1422,
1042,
356,
107,
136,
106,
418,
286,
144,
156,
126,
138,
592,
1055,
913,
140,
714,
2641,
288,
562,
105,
240,
349,
104,
122,
333,
2446,
11962,
710,
167,
107,
215,
158,
255,
220,
103,
521,
174,
169,
110,
136,
123,
106,
494,
1943,
125,
447,
122,
333,
127,
128,
192,
869,
1378,
773,
598,
531,
386,
1009,
1197,
593,
994,
1095,
153,
133,
220,
411,
453,
587,
688,
3044,
1567,
186,
120,
292,
150,
349,
580,
155,
258,
317,
723,
307,
296,
381,
104,
111,
1422,
202,
106,
111,
137,
108,
121,
768,
353,
359,
283,
261,
247,
258,
6538,
606,
137,
167,
746,
1505,
215,
158,
103,
105,
226,
1086,
1934,
106,
186,
116,
240,
349,
110,
1142,
125,
122,
1698,
4638,
934,
129,
525,
186,
120,
255,
220,
128,
530,
177,
289,
117,
272,
302,
4888,
145,
153,
177,
107,
120,
192,
869,
128,
108,
121,
1122,
4383,
536,
521,
114,
1135,
952,
133,
922,
2992,
391,
1342,
714,
2641,
125,
447,
122,
333,
519,
108,
27185,
971,
18429,
3570,
1445,
2773,
2661,
137,
134,
313,
1143,
119,
122,
7639,
927,
6747,
1726,
3195,
1005,
143,
648,
1596,
109,
144,
156,
808,
282,
108,
121,
131,
132,
386,
248,
128,
197,
2204,
551,
1478,
108,
121,
17795,
2464,
103,
197,
1652,
551,
5393,
108,
121,
1736,
6902,
105,
197,
156,
108,
121,
1122,
10567,
108,
978,
196,
144,
156,
178,
2836,
1169,
120,
108,
515,
11995,
6026,
113,
204,
133,
717,
638,
1042,
356,
261,
304,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1122,
1660,
153,
880,
1475,
531,
226,
221,
318,
226,
2261,
1533,
8231,
112,
520,
429,
487,
305,
131,
578,
115,
107,
1147,
111,
3576,
770,
186,
313,
338,
105,
111,
1568,
1
] |
130909_vn_phatgiao_hai_giaohoi | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2013/09/130909_vn_phatgiao_hai_giaohoi | Về Phật giáo Việt Nam và hai giáo hội | Tin Hòa thượng Thích Quảng Độ từ chức lãnh đạo Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất (GHPGVNTN) ngày 01/09/2013 đã là một chấn động lớn đối với những người mến mộ ông. | Hòa thượng Thích Quảng Độ tiếp tục lãnh đạo GHPGVNTN sau khi chỉnh đốn nhân sự Nhưng sau hai ngày theo dõi phản ứng của Phật tử và tiếp xúc với các chức sắc trong giáo hội, ngày 04/09, Hòa thượng Thích Quảng Độ cho biết ông chấp nhận tiếp tục lãnh đạo Giáo hội, sau khi chỉnh đốn lại thành phần nhân sự Văn phòng II Viện Hóa Đạo. Đây là một tin mừng cho giới tăng ni, Phật tử thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất vì, theo Thông cáo báo chí ngày 05/09, "cuộc vận động Giải trừ Quốc nạn và Pháp nạn chưa thành, lãnh thổ lãnh hải bị ngoại nhân xâm chiếm, nhân tâm ly tán, phân hóa, đồng bào trong nước sống cảnh đói nghèo, thiếu tự do, nhân quyền, chế độ độc tài toàn trị vẫn còn thống trị, để van nài Ngài trở lại lèo lái con thuyền Giáo hội trên phong ba bão táp". Nhưng rõ ràng đây là một thông điệp chính trị. Thông cáo báo chí này để lộ những khó khăn mà Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất đang gặp phải. Người thuyền trưởng không thể rời bỏ con tàu đang giữa phong ba bão táp. Tất cả những vấn nạn mà Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất đang gặp phải là chỗ đó: đạo và đời là hai lãnh vực rất khó tách rời nhau trong sinh hoạt của hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất. Sự gắn bó của Phật giáo giữa đạo và đời không phải mới đây, quan hệ này đã xuất hiện ngay từ khi Phật giáo được du nhập vào Việt Nam. Sự phát triển của Đạo Phật ở Việt Nam Nhiều tông phái Phật giáo Ấn Độ và Trung Hoa vào Việt Nam qua nhiều thời kỳ khác nhau Được du nhập vào miền Bắc Việt Nam (vùng Bắc Ninh hiện nay) cách đây hơn 2000 năm, đạo Phật đã được những thương nhân và tăng sĩ Ấn Độ truyền bá rộng rãi trong chốn dân gian. Thời đó dân chúng Việt gọi Đức Phật là Bụt (Buddha), trong khi người Trung Hoa gọi là Phật Đà (Buddha phát âm theo tiếng Hán, đọc ngắn lại là Phật); cách phát âm của hai phụ âm B (Việt) và Ph (Hoa) rất giống nhau. Ngày nay Bụt chỉ còn được nhắc tới trong những truyện kể dân gian, trong khi Phật được phổ biến rộng rãi trong kinh điển và chốn thị thành. Dưới thời Bắc thuộc, khi Phật giáo Đại thừa được đưa vào miền Bắc, danh xưng Bụt bị biến mất nhường chỗ cho danh xưng Phật. Cùng thời gian đó, hai tín ngưỡng khác cũng được người Hán đưa vào miền Bắc: Khổng giáo và Lão giáo. Khổng giáo là một triết lý cầm quyền thể hiện qua phương pháp tu thân tề gia, trị quốc và bình thiên hạ của người quân tử, trong khi Lão giáo là một triết lý sống thuận với trời đất qua tu luyện của từng cá nhân. Từ đó, Phật giáo, Khổng giáo và Lão giáo từ đó trở thành ba tôn giáo bám sâu vào sinh hoạt văn hóa dân gian của người Việt. Mặc dù xuất hiện từ lâu đời, đạo Phật chỉ lưu hành trong giới dân gian trong khi, ngược lại, giai cấp cầm quyền lấy Khổng giáo làm kim chỉ nam hành động. Sự tách biệt này không phải vì giáo lý đạo Phật mà vì triết lý thực dụng của đạo Khổng. Về Lão giáo, do không nắm vững triết lý Đạo (Con đường), nghĩa là sống thuận với trời đất và thiên nhiên để tìm sự bình an trong tâm hồn, những phương pháp tu luyện trở thành huyền bí dành riêng cho những phái đạo gia khí công, hay biến cải thành những giải thích siêu nhiên (tử vi, phong thủy…) dành cho quần chúng. Đạo Phật chỉ thực sự phát triển và thịnh vượng dưới thời nhà Lý (1009-1225), trở thành tôn giáo chính của triều đình, giai cấp tăng lữ trở thành công bộc của triều đình và được hưởng bổng lộc như những công thần. Sang thời nhà Trần (1225-1428), giai cấp tăng lữ tiếp tục đảm nhiệm nhiều vai trò quan trọng trong xã hội, nhà chùa có ruộng đất riêng và nô tì riêng. Nhưng khi tiếp cận với quyền lợi và cuộc sống xa hoa, giới tăng lữ xa rời đạo lý và xử sự như người trần tục, hai đại thần Lê Quát và Trương Hán Siêu đã nhiều lần phê phán gay gắt giới tăng ni và khi quân Champa tiến công vào Thăng Long, giới sư sãi cũng bị đôn quân đánh giặc như dân thường. Năm 1396, sau khi khống chế nhà Trần, Hồ Quý Ly áp dụng nhiều chính sách thuận với Khổng giáo nhằm loại bỏ ảnh hưởng của đạo Phật ra khỏi cung đình, những sư sãi bị sa thải lui về ở ẩn trong các chùa chiền làng xã xa xôi để tránh nạn. Ngược lại, trong dân gian, những sinh hoạt của Phật giáo đã trở thành nếp sống văn hóa chung của người Việt, như tụng kinh, thờ cúng, bố thí, trai đàn (cầu siêu), phóng sinh, ăn chay… Dưới thời hậu Lê (1427-1789), ảnh hưởng của Phật giáo bị loại hẳn khỏi chốn cung đình và trở thành một tôn giáo dân gian, với những cái hay và cái dở của nó. Vua Lê Thánh Tông (1460-1497) chính thức lấy Khổng giáo làm quốc học và tình trạng này kéo dài cho đến hết thời Pháp thuộc (1884-1945), nghĩa là trong suốt thời nhà Nguyễn (1802-1883). Một sự kiện cần được nhắc tới là trong thời Trịnh-Nguyễn phân tranh (1627-1775), đặc biệt là dưới thời các chúa Nguyễn (1558-1777), đạo Phật ở xứ Đàng Trong được tôn vinh trở lại. Nhiều chùa chiền lớn đã được xây dựng, một số vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay như chùa Linh Mụ, chùa Từ Đàm (Huế), chùa Sùng Hóa (Phú Vang)… Chúa Nguyễn Phúc Chu (1691-1725) còn cho người sang Trung Hoa thỉnh bộ Đại tạng kinh, xây Tàng kinh lâu để bảo quản. Trong giai đoạn này, nhiều tăng sư Đại thừa đã trực tiếp từ Trung Hoa vào Đàng Trong giảng kinh, nhiều tổ đình được thành lập. Một cách vô tình, Huế trở thành tổ đình, trung tâm sinh hoạt của đạo Phật trong suốt thời nhà Nguyễn. Dưới thời Pháp thuộc, vì Phật giáo được coi là một tôn giáo dân gian, chính quyền thực dân Pháp đã để dân chúng Việt sống đạo một cách bình thường. Đạo Phật được xếp vào hạng hội đoàn văn hóa và chỉ bị chi phối bởi Luật hội đoàn 1901. Thiếu cơ quan lãnh đạo Phật giáo toàn quốc Đạo Phật chỉ thực sự phát triển dưới thời nhà Lý (1009-1225) Từ khi xuất hiện cách đây trên 2000 năm, rất nhiều tông phái Phật giáo Ấn Độ và Trung Hoa đã được du nhập vào Việt Nam. Phái Đại thừa (Mahayana) chiếm đa số với các tông phái Bắc tông, Thiền tông (Zen), Tịnh Độ tông, Mật tông (Vajrayana); phái Tiểu thừa (Theravada) chỉ giới hạn ở miền Nam với các tông phái Nam tông, Phật giáo nguyên thủy, Phật đường Nam tông Minh sư đạo. Mỗi tông phái có nhiều hệ phái nhỏ, Đại thừa Thiền tông có những chi phái Trúc Lâm, Hoa Nghiêm, Liễu Quán… Ngoài ra có nhiều tông phái chỉ phát sinh tại miền Nam Việt Nam như Phật giáo Hòa hảo, Tứ ân Hiếu nghĩa, Tịnh độ Cư sĩ Phật hội Việt Nam, Bữu sơn Kỳ hương... Nói chung, cho tới năm 1954, Phật giáo tại Việt Nam chưa bao giờ được tổ chức thành một giáo hội chính quy mà chỉ có những tông phái và chi phái riêng biệt và sinh hoạt độc lập với nhau. Hơn nữa, do không có một cơ quan Phật học chủ đạo để đào tạo giới tăng lữ, ai cũng có quyền đi tu và có thể trở thành tăng sĩ, tăng sĩ nào có công xây chùa thì được trụ trì tại chùa đó. Do thiếu sách báo viết về Phật học, trình độ thuyết pháp của những vị sư ở thành thị và thôn quê rất là chênh lệch và nghi thức phụng pháp giữa hai vùng cũng hoàn toàn khác nhau. Tại nhiều nơi, nhất là trong các chùa lớn, những thiền sư trụ trì tự in sách Phật giảng dạy giáo lý cho tín đồ và khách thập phương. Chính qua những buổi thuyết giảng này mà uy tín của mỗi vị thiền sư tỏa rộng trong khắp dân gian và trở thành cấp lãnh đạo tự nhiên của Phật giáo. Trong nhiều trường hợp, những cấp lãnh đạo này là một đe dọa cho các chính quyền đương thời. Hòa thượng Thích Quảng Đức tự thiêu năm 1963 để phản đối chính phủ Ngô Đình Diệm Tại miền Bắc, sinh hoạt của các giáo phái và những cơ sở Phật giáo (chùa chiền, đền thờ, am tự…) đã gần như hoàn toàn nằm trong tay chính quyền cộng sản, những vị sư trụ trì trong các chùa đều do nhà nước bổ nhiệm và sinh hoạt của những cán bộ nhà nước. Những hình thức cầu siêu, cúng bái đều bị cấm đoán và bị cho là mê tín dị đoan, việc tuyển dụng sư sãi rất là hạn chế và phải được chính quyền chấp nhận. Tại miền Nam, dưới thời đệ nhất cộng hòa (1954-1963), đạo Phật vẫn phát triển một cách bình thường với sự hội nhập của nhiều nhà sư và Phật tử từ miền Bắc di cư vào. Năm 1954, toàn miền Nam có 2.206 chùa chiền lớn nhỏ, con số đó đã tăng lên gấp đôi vào năm 1963 với 4.776 cơ sở. Về tổ chức, Tổng Hội Phật giáo Việt Nam, được thành lập từ năm 1951 và trụ sở đặt tại Sài Gòn, là cơ quan điều hành các hội đoàn Phật giáo Đại thừa trên toàn lãnh thổ Việt Nam Cộng Hòa; miền Trung và miền Nam cũng có những tổng hội Phật giáo riêng, sinh hoạt độc lập với Tổng hội Sài Gòn, như Giáo Hội Tăng Già Trung Phần, Tổng hội Phật Giáo Thừa Thiên, Tỉnh Hội Phật Giáo Thừa Thiên… Tuy nhiên, không hiểu vì lý do gì, vụng về hay cố ý, chính quyền Ngô Đình Diệm đã thi hành một số biện pháp phân biệt đối xử đối với Phật giáo. Lúc đầu, các cấp lãnh đạo Phật giáo phản đối việc áp dụng đạo Dụ số 10 ban hành ngày 6/8/1950 dưới thời cựu vua Bảo Đại, theo đó những tổ chức tôn giáo được xếp ngang hàng với các hội đoàn và những hạn chế của nó, như không được quyền nhận tiền trợ cấp, giới hạn quyền sở hữu bất động sản… Tiếp theo là Công điện số 5159 ngày 6/5/1963 cấm treo cờ tôn giáo vào dịp lễ Phật Đản hai ngày sau đó gây bất mãn trong giới Phật tử Huế. Ủy ban liên phái bảo vệ Phật giáo để tranh đấu đòi bình quyền tôn giáo được thành lập, nhiều vị lãnh đạo đã bị bắt giam. Biểu tình và chống biểu tình đã làm nhiều người thiệt mạng và phong trào chống đối chính quyền Ngô Đình Diệm lan rộng trên khắp miền Nam, mà cao điểm là ngày 11/6/1963 với cái chết của Hòa thượng Thích Quảng Đức. Chính quyền Ngô Đình Diệm bị lật đổ ngày 1/11, chấm dứt nền Đệ nhất cộng hòa. Nhắc lại, trong thời gian từ 1960 đến 1963, chính quyền cộng sản miền Bắc tiến hành cuộc tiến chiếm miền Nam bằng võ lực, Hoa Kỳ muốn đưa quân vào can thiệp nhưng gặp sự chống đối của chính quyền Ngô Đình Diệm. Cuộc tự thiêu của Hòa thượng Quảng Đức ngày 11/6 và cú đảo chánh ngày 1/11/1963 đều do Hoa Kỳ dàn dựng để lấy cớ bênh vực Phật giáo nhằm thành lập một chính quyền thân Mỹ tại miền Nam. Về Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất Tín đồ Phật giáo tụ tập trước cửa chùa Xá Lợi ngày 20/8/1963. Ảnh: J.M. BURFIN/AFP/Gett Từ sau khi được tự do hành đạo và tổ chức giáo hội, những cấp lãnh đạo tông phái Phật giáo nhận thấy muốn có tiếng nói mạnh trong và ngoài nước thì phải được kết hợp thành một tổ chức có quy củ như Giáo hội Công giáo La Mã, với những chức vụ và cơ quan chức năng liên hệ. Nhưng khi biến ước muốn thành hiện thực, sự việc đã không dễ dàng: Tổng hội Phật giáo Việt Nam quá yếu, chỉ có danh mà không có thực, còn những tông phái Phật giáo khác thì có rất nhiều và rất phân tán. Ngày 31/12/1963, đại diện 11 tông phái và hội Phật giáo Bắc tông và Nam tông đã cùng nhau họp tại chùa Xá Lợi, Sài Gòn, để soạn thảo Hiến chương thành lập Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất. Ngày 4/1/1964, Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất ra đời và trở thành cơ quan lãnh đạo sinh hoạt Phật giáo trên toàn lãnh thổ Việt Nam Cộng Hòa. Cơ quan điều hành giáo hội gồm hai viện: Viện Tăng Thống (giáo luật) và Viện Hóa Đạo (điều hành). Hòa thượng Thích Tịnh Khiết làm Tăng thống (chủ tịch), Thượng tọa Thích Tâm Châu làm viện trưởng Viện Hóa Đạo và Thượng tọa Thích Trí Quang làm tổng thư ký Viện Tăng Thống. Chùa Ấn Quang tại Sài Gòn được chọn làm trụ sở sinh hoạt của Giáo hội, tức Viện Tăng Thống. Viện Hóa Đạo, trụ sở đặt tại Việt Nam Quốc tự đường Trần Quốc Toản, Sài Gòn. Do quen với sinh hoạt tự do và tự trị từ lâu đời, những tăng sĩ và cư sĩ của giáo hội mới này chưa quen với sinh hoạt có tổ chức, hơn nữa nhiều tăng sĩ đã bỏ ra nhiều công lao muốn được trao những vai trò quan trọng hơn, nhưng thực tế đã không như mong ước. Tuy mang danh là một giáo hội tôn giáo, nhưng Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất hoạt động như một tổ chức chính trị năng động. Chính vì thế ngay sau khi vừa ra đời, việc điều hành Giáo hội đã gặp nhiều khó khăn. Hóa giải Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất Nhiều chùa chiển được xây dựng tại Huế còn tồn tại tới ngày nay Ngay sau 30/4/1975, chính quyền cộng sản Việt Nam áp dụng chính sách hạn chế hoạt động tín ngưỡng đối với mọi tôn giáo. Toàn bộ những cơ sở của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất, Viện Hóa Đạo cũng như Ấn Quang, bị chính quyền mới tịch thu, nhiều vị sư lãnh đạo tị nạn sang nước ngoài như Thích Tâm Châu, Thích Nhất Hạnh. Những hình thức lễ lạt lớn của Phật giáo đều bị cấm, kể cả việc treo cờ. Cuối năm 1975, nhiều cuộc đụng độ giữa Phật tử và công an đã xảy ra, 12 người tự thiêu nhưng cũng không làm thay đổi quyết tâm đặt giáo hội Phật giáo dưới quyền kiểm soát của chính quyền cộng sản. Những cơ sở công ích còn lại của giáo hội Phật giáo cũng lần lượt bị đóng cửa hay quốc hữu hóa, như cô nhi viện Quách Thị Trang, Viện Đại học Vạn Hạnh, nhà xuất bản Lá Bối. Các cấp lãnh đạo Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất bị coi là phản động, cũng đã lần lượt bị bắt giam: Hòa thượng Thích Huyền Quang, Thích Quảng Độ và Thích Thiện Minh. Những người đã từng ủng hộ Mặt trận Giải phóng Miền Nam trước kia và đang có chân trong Mặt trận Tổ quốc và Quốc hội, như Hòa thượng Thích Đôn Hậu, cũng bị đối xử thô bạo vì dám chống lại chính quyền. Để hóa giải ảnh hưởng của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất và nắm Phật giáo trong tay, ngày 7/11/1981 chính quyền cộng sản Việt Nam cho ra đời Hiến chương thành lập Giáo hội Phật giáo Việt Nam, qui tụ 9 tổ chức giáo hội, hội, và hệ phái trên toàn quốc, trụ sở đặt tại chùa Quán Sứ, Hà Nội. Sơ đồ tổ chức Giáo hội Phật giáo Việt Nam không khác gì sơ đồ của một đảng phái hay hội đoàn dân sự, với những cấp trung ương, tỉnh thành, quận huyện, thị xã và thành phố thuộc tỉnh. Giáo hội Phật giáo Việt Nam đặt trụ sở tại chùa Quán Sứ, Hà Nội Quyết tâm biến Giáo hội Phật giáo Việt Nam thành một công cụ chính trị của chế độ thể hiện rõ rệt trong Điều 7 của Hiến chương: "Giáo hội Phật giáo Việt Nam hoạt động theo đúng Giáo pháp, Giáo luật Phật chế và Pháp luật của nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Giáo hội Phật giáo Việt Nam là tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam". Ngoài ra Hội đồng Trị sự, tức cơ quan điều hành, còn có nhiệm vụ giới thiệu tăng ni, cư sĩ Phật tử tham gia các cơ quan dân cử, tổ chức chính trị xã hội. Từ sau khi Giáo hội Phật giáo Việt Nam ra đời, mà quần chúng Việt Nam gọi là 'Giáo hội Phật giáo nhà nước' hay 'Giáo hội Phật giáo quốc doanh', tầm hoạt động và ảnh hưởng của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất suy giảm hẳn. Tăng sĩ thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất bị chính quyền cộng sản Việt Nam gây áp lực gia nhập Giáo hội Phật giáo Việt Nam, nếu muốn tiếp tục trụ trì hay ở lại trong những cơ sở tu hành. Hiện nay Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất chỉ còn giữ được khoảng 10% tổng số cơ sở đã có trước 1975. Tất cả những cơ sở còn lại được chính quyền cộng sản Việt Nam giao cho Giáo hội Phật giáo Việt Nam quản lý. Sự can thiệp của chính quyền trực tiếp vào cách hành đạo đã khiến sinh hoạt của Phật giáo Việt Nam suy đồi. Một số sư sãi được chính quyền đề cử trụ trì đã biến chốn thờ phượng thành nơi giải trí và buôn thần bán thánh. Nhiều cán bộ cao cấp trong chính quyền bỏ tiền xây chùa và mướn sư sãi trông nom với hy vọng được về cõi Niết Bàn sau khi chết. Có chùa còn tạc tượng bồ tát Hồ Chí Minh, có tượng được dát vàng, để thờ ngang với các chư Phật. Hiếm thấy một vị sư nào có nước da cháy nắng, gầy ốm còn đi khất thực hay sống trong những ngôi chùa ảm đạm để tu thiền và giảng thuyết. Ngày nay, nhiều khách thập phương đến chùa để cầu xin trúng số hay thỏa mãn tình duyên nhiều hơn là để cầu nguyện. Thêm vào đó, sự tuyển chọn người đảm nhiệm nhiều chức vụ tôn giáo do chính quyền quyết định. Sinh hoạt của Giáo hội Phật giáo Việt Nam đang bị chính quyền cộng sản Việt Nam trần tục hóa. Trước chính sách trần tục hóa của sinh hoạt Phật giáo, sự tồn tại của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất là rất cần thiết, vì đó là một đối trọng. Nhưng Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất hiện nay không còn thống nhất như trước. Tầm vóc hoạt động của giáo hội trong và ngoài nước đã bị thu hẹp nhưng tranh chấp quyền lực vẫn tiếp tục xảy ra ngay trong nội bộ Giáo hội mà vụ Thích Chánh Lạc là một thí dụ. Thêm vào đó, Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất đang đối đầu với nguy cơ lão hóa. Hòa thượng Thích Quảng Độ năm nay đã 85 tuổi, những người có thể kế tục chắc chắn không còn trẻ và cũng không có tầm vóc uy tín và bản lĩnh như ông. Nếu không đào tạo được những thế hệ thay thế, sự tồn tại của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất đang bị đếm ngược. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả Nguyễn Văn Huy từ Paris. BBC tiếp tục đón nhận các bài và các dòng ý kiến khác nhau về chủ đề này. | summarize: Hòa thượng Thích Quảng Độ tiếp tục lãnh đạo GHPGVNTN sau khi chỉnh đốn nhân sự Nhưng sau hai ngày theo dõi phản ứng của Phật tử và tiếp xúc với các chức sắc trong giáo hội, ngày 04/09, Hòa thượng Thích Quảng Độ cho biết ông chấp nhận tiếp tục lãnh đạo Giáo hội, sau khi chỉnh đốn lại thành phần nhân sự Văn phòng II Viện Hóa Đạo. Đây là một tin mừng cho giới tăng ni, Phật tử thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất vì, theo Thông cáo báo chí ngày 05/09, "cuộc vận động Giải trừ Quốc nạn và Pháp nạn chưa thành, lãnh thổ lãnh hải bị ngoại nhân xâm chiếm, nhân tâm ly tán, phân hóa, đồng bào trong nước sống cảnh đói nghèo, thiếu tự do, nhân quyền, chế độ độc tài toàn trị vẫn còn thống trị, để van nài Ngài trở lại lèo lái con thuyền Giáo hội trên phong ba bão táp". Nhưng rõ ràng đây là một thông điệp chính trị. Thông cáo báo chí này để lộ những khó khăn mà Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất đang gặp phải. Người thuyền trưởng không thể rời bỏ con tàu đang giữa phong ba bão táp. Tất cả những vấn nạn mà Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất đang gặp phải là chỗ đó: đạo và đời là hai lãnh vực rất khó tách rời nhau trong sinh hoạt của hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất. Sự gắn bó của Phật giáo giữa đạo và đời không phải mới đây, quan hệ này đã xuất hiện ngay từ khi Phật giáo được du nhập vào Việt Nam. Sự phát triển của Đạo Phật ở Việt Nam Nhiều tông phái Phật giáo Ấn Độ và Trung Hoa vào Việt Nam qua nhiều thời kỳ khác nhau Được du nhập vào miền Bắc Việt Nam (vùng Bắc Ninh hiện nay) cách đây hơn 2000 năm, đạo Phật đã được những thương nhân và tăng sĩ Ấn Độ truyền bá rộng rãi trong chốn dân gian. Thời đó dân chúng Việt gọi Đức Phật là Bụt (Buddha), trong khi người Trung Hoa gọi là Phật Đà (Buddha phát âm theo tiếng Hán, đọc ngắn lại là Phật); cách phát âm của hai phụ âm B (Việt) và Ph (Hoa) rất giống nhau. Ngày nay Bụt chỉ còn được nhắc tới trong những truyện kể dân gian, trong khi Phật được phổ biến rộng rãi trong kinh điển và chốn thị thành. Dưới thời Bắc thuộc, khi Phật giáo Đại thừa được đưa vào miền Bắc, danh xưng Bụt bị biến mất nhường chỗ cho danh xưng Phật. Cùng thời gian đó, hai tín ngưỡng khác cũng được người Hán đưa vào miền Bắc: Khổng giáo và Lão giáo. Khổng giáo là một triết lý cầm quyền thể hiện qua phương pháp tu thân tề gia, trị quốc và bình thiên hạ của người quân tử, trong khi Lão giáo là một triết lý sống thuận với trời đất qua tu luyện của từng cá nhân. Từ đó, Phật giáo, Khổng giáo và Lão giáo từ đó trở thành ba tôn giáo bám sâu vào sinh hoạt văn hóa dân gian của người Việt. Mặc dù xuất hiện từ lâu đời, đạo Phật chỉ lưu hành trong giới dân gian trong khi, ngược lại, giai cấp cầm quyền lấy Khổng giáo làm kim chỉ nam hành động. Sự tách biệt này không phải vì giáo lý đạo Phật mà vì triết lý thực dụng của đạo Khổng. Về Lão giáo, do không nắm vững triết lý Đạo (Con đường), nghĩa là sống thuận với trời đất và thiên nhiên để tìm sự bình an trong tâm hồn, những phương pháp tu luyện trở thành huyền bí dành riêng cho những phái đạo gia khí công, hay biến cải thành những giải thích siêu nhiên (tử vi, phong thủy…) dành cho quần chúng. Đạo Phật chỉ thực sự phát triển và thịnh vượng dưới thời nhà Lý (1009-1225), trở thành tôn giáo chính của triều đình, giai cấp tăng lữ trở thành công bộc của triều đình và được hưởng bổng lộc như những công thần. Sang thời nhà Trần (1225-1428), giai cấp tăng lữ tiếp tục đảm nhiệm nhiều vai trò quan trọng trong xã hội, nhà chùa có ruộng đất riêng và nô tì riêng. Nhưng khi tiếp cận với quyền lợi và cuộc sống xa hoa, giới tăng lữ xa rời đạo lý và xử sự như người trần tục, hai đại thần Lê Quát và Trương Hán Siêu đã nhiều lần phê phán gay gắt giới tăng ni và khi quân Champa tiến công vào Thăng Long, giới sư sãi cũng bị đôn quân đánh giặc như dân thường. Năm 1396, sau khi khống chế nhà Trần, Hồ Quý Ly áp dụng nhiều chính sách thuận với Khổng giáo nhằm loại bỏ ảnh hưởng của đạo Phật ra khỏi cung đình, những sư sãi bị sa thải lui về ở ẩn trong các chùa chiền làng xã xa xôi để tránh nạn. Ngược lại, trong dân gian, những sinh hoạt của Phật giáo đã trở thành nếp sống văn hóa chung của người Việt, như tụng kinh, thờ cúng, bố thí, trai đàn (cầu siêu), phóng sinh, ăn chay… Dưới thời hậu Lê (1427-1789), ảnh hưởng của Phật giáo bị loại hẳn khỏi chốn cung đình và trở thành một tôn giáo dân gian, với những cái hay và cái dở của nó. Vua Lê Thánh Tông (1460-1497) chính thức lấy Khổng giáo làm quốc học và tình trạng này kéo dài cho đến hết thời Pháp thuộc (1884-1945), nghĩa là trong suốt thời nhà Nguyễn (1802-1883). Một sự kiện cần được nhắc tới là trong thời Trịnh-Nguyễn phân tranh (1627-1775), đặc biệt là dưới thời các chúa Nguyễn (1558-1777), đạo Phật ở xứ Đàng Trong được tôn vinh trở lại. Nhiều chùa chiền lớn đã được xây dựng, một số vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay như chùa Linh Mụ, chùa Từ Đàm (Huế), chùa Sùng Hóa (Phú Vang)… Chúa Nguyễn Phúc Chu (1691-1725) còn cho người sang Trung Hoa thỉnh bộ Đại tạng kinh, xây Tàng kinh lâu để bảo quản. Trong giai đoạn này, nhiều tăng sư Đại thừa đã trực tiếp từ Trung Hoa vào Đàng Trong giảng kinh, nhiều tổ đình được thành lập. Một cách vô tình, Huế trở thành tổ đình, trung tâm sinh hoạt của đạo Phật trong suốt thời nhà Nguyễn. Dưới thời Pháp thuộc, vì Phật giáo được coi là một tôn giáo dân gian, chính quyền thực dân Pháp đã để dân chúng Việt sống đạo một cách bình thường. Đạo Phật được xếp vào hạng hội đoàn văn hóa và chỉ bị chi phối bởi Luật hội đoàn 1901. Thiếu cơ quan lãnh đạo Phật giáo toàn quốc Đạo Phật chỉ thực sự phát triển dưới thời nhà Lý (1009-1225) Từ khi xuất hiện cách đây trên 2000 năm, rất nhiều tông phái Phật giáo Ấn Độ và Trung Hoa đã được du nhập vào Việt Nam. Phái Đại thừa (Mahayana) chiếm đa số với các tông phái Bắc tông, Thiền tông (Zen), Tịnh Độ tông, Mật tông (Vajrayana); phái Tiểu thừa (Theravada) chỉ giới hạn ở miền Nam với các tông phái Nam tông, Phật giáo nguyên thủy, Phật đường Nam tông Minh sư đạo. Mỗi tông phái có nhiều hệ phái nhỏ, Đại thừa Thiền tông có những chi phái Trúc Lâm, Hoa Nghiêm, Liễu Quán… Ngoài ra có nhiều tông phái chỉ phát sinh tại miền Nam Việt Nam như Phật giáo Hòa hảo, Tứ ân Hiếu nghĩa, Tịnh độ Cư sĩ Phật hội Việt Nam, Bữu sơn Kỳ hương... Nói chung, cho tới năm 1954, Phật giáo tại Việt Nam chưa bao giờ được tổ chức thành một giáo hội chính quy mà chỉ có những tông phái và chi phái riêng biệt và sinh hoạt độc lập với nhau. Hơn nữa, do không có một cơ quan Phật học chủ đạo để đào tạo giới tăng lữ, ai cũng có quyền đi tu và có thể trở thành tăng sĩ, tăng sĩ nào có công xây chùa thì được trụ trì tại chùa đó. Do thiếu sách báo viết về Phật học, trình độ thuyết pháp của những vị sư ở thành thị và thôn quê rất là chênh lệch và nghi thức phụng pháp giữa hai vùng cũng hoàn toàn khác nhau. Tại nhiều nơi, nhất là trong các chùa lớn, những thiền sư trụ trì tự in sách Phật giảng dạy giáo lý cho tín đồ và khách thập phương. Chính qua những buổi thuyết giảng này mà uy tín của mỗi vị thiền sư tỏa rộng trong khắp dân gian và trở thành cấp lãnh đạo tự nhiên của Phật giáo. Trong nhiều trường hợp, những cấp lãnh đạo này là một đe dọa cho các chính quyền đương thời. Hòa thượng Thích Quảng Đức tự thiêu năm 1963 để phản đối chính phủ Ngô Đình Diệm Tại miền Bắc, sinh hoạt của các giáo phái và những cơ sở Phật giáo (chùa chiền, đền thờ, am tự…) đã gần như hoàn toàn nằm trong tay chính quyền cộng sản, những vị sư trụ trì trong các chùa đều do nhà nước bổ nhiệm và sinh hoạt của những cán bộ nhà nước. Những hình thức cầu siêu, cúng bái đều bị cấm đoán và bị cho là mê tín dị đoan, việc tuyển dụng sư sãi rất là hạn chế và phải được chính quyền chấp nhận. Tại miền Nam, dưới thời đệ nhất cộng hòa (1954-1963), đạo Phật vẫn phát triển một cách bình thường với sự hội nhập của nhiều nhà sư và Phật tử từ miền Bắc di cư vào. Năm 1954, toàn miền Nam có 2.206 chùa chiền lớn nhỏ, con số đó đã tăng lên gấp đôi vào năm 1963 với 4.776 cơ sở. Về tổ chức, Tổng Hội Phật giáo Việt Nam, được thành lập từ năm 1951 và trụ sở đặt tại Sài Gòn, là cơ quan điều hành các hội đoàn Phật giáo Đại thừa trên toàn lãnh thổ Việt Nam Cộng Hòa; miền Trung và miền Nam cũng có những tổng hội Phật giáo riêng, sinh hoạt độc lập với Tổng hội Sài Gòn, như Giáo Hội Tăng Già Trung Phần, Tổng hội Phật Giáo Thừa Thiên, Tỉnh Hội Phật Giáo Thừa Thiên… Tuy nhiên, không hiểu vì lý do gì, vụng về hay cố ý, chính quyền Ngô Đình Diệm đã thi hành một số biện pháp phân biệt đối xử đối với Phật giáo. Lúc đầu, các cấp lãnh đạo Phật giáo phản đối việc áp dụng đạo Dụ số 10 ban hành ngày 6/8/1950 dưới thời cựu vua Bảo Đại, theo đó những tổ chức tôn giáo được xếp ngang hàng với các hội đoàn và những hạn chế của nó, như không được quyền nhận tiền trợ cấp, giới hạn quyền sở hữu bất động sản… Tiếp theo là Công điện số 5159 ngày 6/5/1963 cấm treo cờ tôn giáo vào dịp lễ Phật Đản hai ngày sau đó gây bất mãn trong giới Phật tử Huế. Ủy ban liên phái bảo vệ Phật giáo để tranh đấu đòi bình quyền tôn giáo được thành lập, nhiều vị lãnh đạo đã bị bắt giam. Biểu tình và chống biểu tình đã làm nhiều người thiệt mạng và phong trào chống đối chính quyền Ngô Đình Diệm lan rộng trên khắp miền Nam, mà cao điểm là ngày 11/6/1963 với cái chết của Hòa thượng Thích Quảng Đức. Chính quyền Ngô Đình Diệm bị lật đổ ngày 1/11, chấm dứt nền Đệ nhất cộng hòa. Nhắc lại, trong thời gian từ 1960 đến 1963, chính quyền cộng sản miền Bắc tiến hành cuộc tiến chiếm miền Nam bằng võ lực, Hoa Kỳ muốn đưa quân vào can thiệp nhưng gặp sự chống đối của chính quyền Ngô Đình Diệm. Cuộc tự thiêu của Hòa thượng Quảng Đức ngày 11/6 và cú đảo chánh ngày 1/11/1963 đều do Hoa Kỳ dàn dựng để lấy cớ bênh vực Phật giáo nhằm thành lập một chính quyền thân Mỹ tại miền Nam. Về Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất Tín đồ Phật giáo tụ tập trước cửa chùa Xá Lợi ngày 20/8/1963. Ảnh: J.M. BURFIN/AFP/Gett Từ sau khi được tự do hành đạo và tổ chức giáo hội, những cấp lãnh đạo tông phái Phật giáo nhận thấy muốn có tiếng nói mạnh trong và ngoài nước thì phải được kết hợp thành một tổ chức có quy củ như Giáo hội Công giáo La Mã, với những chức vụ và cơ quan chức năng liên hệ. Nhưng khi biến ước muốn thành hiện thực, sự việc đã không dễ dàng: Tổng hội Phật giáo Việt Nam quá yếu, chỉ có danh mà không có thực, còn những tông phái Phật giáo khác thì có rất nhiều và rất phân tán. Ngày 31/12/1963, đại diện 11 tông phái và hội Phật giáo Bắc tông và Nam tông đã cùng nhau họp tại chùa Xá Lợi, Sài Gòn, để soạn thảo Hiến chương thành lập Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất. Ngày 4/1/1964, Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất ra đời và trở thành cơ quan lãnh đạo sinh hoạt Phật giáo trên toàn lãnh thổ Việt Nam Cộng Hòa. Cơ quan điều hành giáo hội gồm hai viện: Viện Tăng Thống (giáo luật) và Viện Hóa Đạo (điều hành). Hòa thượng Thích Tịnh Khiết làm Tăng thống (chủ tịch), Thượng tọa Thích Tâm Châu làm viện trưởng Viện Hóa Đạo và Thượng tọa Thích Trí Quang làm tổng thư ký Viện Tăng Thống. Chùa Ấn Quang tại Sài Gòn được chọn làm trụ sở sinh hoạt của Giáo hội, tức Viện Tăng Thống. Viện Hóa Đạo, trụ sở đặt tại Việt Nam Quốc tự đường Trần Quốc Toản, Sài Gòn. Do quen với sinh hoạt tự do và tự trị từ lâu đời, những tăng sĩ và cư sĩ của giáo hội mới này chưa quen với sinh hoạt có tổ chức, hơn nữa nhiều tăng sĩ đã bỏ ra nhiều công lao muốn được trao những vai trò quan trọng hơn, nhưng thực tế đã không như mong ước. Tuy mang danh là một giáo hội tôn giáo, nhưng Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất hoạt động như một tổ chức chính trị năng động. Chính vì thế ngay sau khi vừa ra đời, việc điều hành Giáo hội đã gặp nhiều khó khăn. Hóa giải Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất Nhiều chùa chiển được xây dựng tại Huế còn tồn tại tới ngày nay Ngay sau 30/4/1975, chính quyền cộng sản Việt Nam áp dụng chính sách hạn chế hoạt động tín ngưỡng đối với mọi tôn giáo. Toàn bộ những cơ sở của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất, Viện Hóa Đạo cũng như Ấn Quang, bị chính quyền mới tịch thu, nhiều vị sư lãnh đạo tị nạn sang nước ngoài như Thích Tâm Châu, Thích Nhất Hạnh. Những hình thức lễ lạt lớn của Phật giáo đều bị cấm, kể cả việc treo cờ. Cuối năm 1975, nhiều cuộc đụng độ giữa Phật tử và công an đã xảy ra, 12 người tự thiêu nhưng cũng không làm thay đổi quyết tâm đặt giáo hội Phật giáo dưới quyền kiểm soát của chính quyền cộng sản. Những cơ sở công ích còn lại của giáo hội Phật giáo cũng lần lượt bị đóng cửa hay quốc hữu hóa, như cô nhi viện Quách Thị Trang, Viện Đại học Vạn Hạnh, nhà xuất bản Lá Bối. Các cấp lãnh đạo Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất bị coi là phản động, cũng đã lần lượt bị bắt giam: Hòa thượng Thích Huyền Quang, Thích Quảng Độ và Thích Thiện Minh. Những người đã từng ủng hộ Mặt trận Giải phóng Miền Nam trước kia và đang có chân trong Mặt trận Tổ quốc và Quốc hội, như Hòa thượng Thích Đôn Hậu, cũng bị đối xử thô bạo vì dám chống lại chính quyền. Để hóa giải ảnh hưởng của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất và nắm Phật giáo trong tay, ngày 7/11/1981 chính quyền cộng sản Việt Nam cho ra đời Hiến chương thành lập Giáo hội Phật giáo Việt Nam, qui tụ 9 tổ chức giáo hội, hội, và hệ phái trên toàn quốc, trụ sở đặt tại chùa Quán Sứ, Hà Nội. Sơ đồ tổ chức Giáo hội Phật giáo Việt Nam không khác gì sơ đồ của một đảng phái hay hội đoàn dân sự, với những cấp trung ương, tỉnh thành, quận huyện, thị xã và thành phố thuộc tỉnh. Giáo hội Phật giáo Việt Nam đặt trụ sở tại chùa Quán Sứ, Hà Nội Quyết tâm biến Giáo hội Phật giáo Việt Nam thành một công cụ chính trị của chế độ thể hiện rõ rệt trong Điều 7 của Hiến chương: "Giáo hội Phật giáo Việt Nam hoạt động theo đúng Giáo pháp, Giáo luật Phật chế và Pháp luật của nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Giáo hội Phật giáo Việt Nam là tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam". Ngoài ra Hội đồng Trị sự, tức cơ quan điều hành, còn có nhiệm vụ giới thiệu tăng ni, cư sĩ Phật tử tham gia các cơ quan dân cử, tổ chức chính trị xã hội. Từ sau khi Giáo hội Phật giáo Việt Nam ra đời, mà quần chúng Việt Nam gọi là 'Giáo hội Phật giáo nhà nước' hay 'Giáo hội Phật giáo quốc doanh', tầm hoạt động và ảnh hưởng của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất suy giảm hẳn. Tăng sĩ thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất bị chính quyền cộng sản Việt Nam gây áp lực gia nhập Giáo hội Phật giáo Việt Nam, nếu muốn tiếp tục trụ trì hay ở lại trong những cơ sở tu hành. Hiện nay Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất chỉ còn giữ được khoảng 10% tổng số cơ sở đã có trước 1975. Tất cả những cơ sở còn lại được chính quyền cộng sản Việt Nam giao cho Giáo hội Phật giáo Việt Nam quản lý. Sự can thiệp của chính quyền trực tiếp vào cách hành đạo đã khiến sinh hoạt của Phật giáo Việt Nam suy đồi. Một số sư sãi được chính quyền đề cử trụ trì đã biến chốn thờ phượng thành nơi giải trí và buôn thần bán thánh. Nhiều cán bộ cao cấp trong chính quyền bỏ tiền xây chùa và mướn sư sãi trông nom với hy vọng được về cõi Niết Bàn sau khi chết. Có chùa còn tạc tượng bồ tát Hồ Chí Minh, có tượng được dát vàng, để thờ ngang với các chư Phật. Hiếm thấy một vị sư nào có nước da cháy nắng, gầy ốm còn đi khất thực hay sống trong những ngôi chùa ảm đạm để tu thiền và giảng thuyết. Ngày nay, nhiều khách thập phương đến chùa để cầu xin trúng số hay thỏa mãn tình duyên nhiều hơn là để cầu nguyện. Thêm vào đó, sự tuyển chọn người đảm nhiệm nhiều chức vụ tôn giáo do chính quyền quyết định. Sinh hoạt của Giáo hội Phật giáo Việt Nam đang bị chính quyền cộng sản Việt Nam trần tục hóa. Trước chính sách trần tục hóa của sinh hoạt Phật giáo, sự tồn tại của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất là rất cần thiết, vì đó là một đối trọng. Nhưng Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất hiện nay không còn thống nhất như trước. Tầm vóc hoạt động của giáo hội trong và ngoài nước đã bị thu hẹp nhưng tranh chấp quyền lực vẫn tiếp tục xảy ra ngay trong nội bộ Giáo hội mà vụ Thích Chánh Lạc là một thí dụ. Thêm vào đó, Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất đang đối đầu với nguy cơ lão hóa. Hòa thượng Thích Quảng Độ năm nay đã 85 tuổi, những người có thể kế tục chắc chắn không còn trẻ và cũng không có tầm vóc uy tín và bản lĩnh như ông. Nếu không đào tạo được những thế hệ thay thế, sự tồn tại của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất đang bị đếm ngược. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả Nguyễn Văn Huy từ Paris. BBC tiếp tục đón nhận các bài và các dòng ý kiến khác nhau về chủ đề này. | [
108,
287,
285,
161,
1418,
1292,
2640,
1335,
1492,
270,
437,
261,
247,
10512,
187,
129,
1604,
4683,
157,
144,
311,
187,
196,
191,
181,
1156,
391,
475,
104,
1942,
693,
105,
270,
990,
119,
109,
229,
1038,
113,
309,
1389,
191,
29539,
103,
1418,
1292,
2640,
1335,
1492,
114,
217,
118,
577,
238,
270,
437,
261,
247,
754,
1389,
187,
129,
1604,
4683,
153,
164,
380,
157,
144,
551,
438,
3430,
1348,
3220,
2887,
112,
834,
106,
116,
193,
1728,
114,
249,
321,
108,
231,
176,
103,
1942,
693,
624,
754,
213,
1942,
309,
131,
132,
1897,
202,
171,
103,
181,
1251,
341,
188,
356,
191,
29094,
103,
189,
5062,
824,
192,
2029,
1419,
162,
627,
105,
711,
627,
289,
164,
103,
261,
1403,
261,
767,
133,
470,
157,
1121,
961,
103,
157,
315,
1272,
9712,
613,
2092,
210,
1347,
113,
142,
307,
313,
2003,
3191,
815,
222,
2350,
157,
1585,
353,
359,
557,
326,
258,
245,
244,
177,
234,
1261,
130,
4988,
11509,
176,
2236,
319,
153,
8691,
1709,
219,
1750,
754,
213,
159,
737,
459,
1829,
20435,
340,
311,
450,
921,
248,
106,
116,
206,
1641,
122,
1543,
1251,
341,
188,
356,
126,
130,
1154,
120,
455,
1000,
145,
754,
213,
1942,
309,
131,
132,
1897,
202,
167,
683,
139,
112,
606,
1750,
395,
110,
136,
1165,
306,
219,
540,
167,
415,
737,
459,
1829,
20435,
112,
1567,
186,
120,
255,
627,
145,
754,
213,
1942,
309,
131,
132,
1897,
202,
167,
683,
139,
106,
1104,
150,
161,
247,
105,
723,
106,
196,
261,
442,
215,
455,
2089,
1165,
527,
113,
296,
381,
104,
213,
1942,
309,
131,
132,
1897,
1704,
1153,
1571,
2568,
104,
1942,
309,
415,
247,
105,
723,
110,
139,
239,
1009,
146,
300,
126,
115,
387,
199,
531,
148,
129,
1942,
309,
117,
744,
669,
138,
131,
629,
1153,
212,
435,
104,
2887,
1942,
108,
121,
131,
132,
1115,
4258,
1194,
1942,
309,
1071,
1492,
105,
151,
254,
138,
131,
132,
235,
158,
221,
393,
211,
527,
2077,
744,
669,
138,
752,
360,
131,
132,
444,
7181,
360,
2320,
199,
275,
371,
173,
248,
183,
2750,
1542,
247,
1942,
115,
117,
120,
432,
157,
105,
321,
621,
1071,
1492,
425,
2484,
933,
2544,
113,
4656,
137,
3514,
1922,
150,
137,
174,
131,
343,
663,
1942,
106,
1271,
2780,
332,
444,
27287,
856,
113,
129,
111,
151,
254,
343,
106,
1942,
1640,
444,
27287,
212,
1065,
181,
354,
6293,
901,
1621,
153,
106,
1942,
5030,
173,
212,
1065,
104,
196,
573,
1065,
1271,
6615,
371,
105,
4516,
16647,
371,
215,
855,
1315,
1245,
275,
1271,
2780,
332,
163,
177,
117,
982,
228,
113,
120,
3837,
546,
137,
3445,
113,
129,
1942,
117,
1456,
625,
933,
2544,
113,
236,
2399,
105,
4656,
461,
164,
112,
2694,
3646,
221,
360,
624,
103,
129,
1942,
309,
440,
1175,
117,
251,
138,
752,
4956,
595,
3607,
1271,
2780,
332,
133,
625,
552,
3800,
1104,
114,
595,
3607,
16518,
2115,
221,
390,
397,
196,
875,
2406,
211,
127,
117,
111,
2520,
251,
138,
752,
360,
161,
4857,
309,
105,
9391,
2485,
4857,
309,
106,
116,
2901,
241,
898,
168,
136,
199,
235,
412,
246,
2028,
481,
108,
332,
4758,
1906,
245,
198,
105,
342,
1217,
1030,
104,
111,
252,
5498,
113,
129,
9391,
309,
106,
116,
2901,
241,
307,
899,
119,
1467,
282,
235,
2028,
1758,
104,
434,
499,
1876,
1069,
397,
1942,
2244,
4857,
309,
105,
9391,
309,
148,
150,
319,
164,
459,
666,
309,
3014,
993,
138,
296,
381,
355,
471,
137,
390,
104,
111,
131,
112,
1623,
428,
387,
199,
148,
727,
3436,
247,
1942,
163,
931,
209,
113,
249,
137,
390,
113,
129,
103,
1240,
1398,
1008,
373,
898,
168,
771,
4857,
309,
140,
1923,
163,
828,
209,
2240,
1153,
2089,
575,
126,
110,
139,
171,
309,
241,
247,
1942,
145,
171,
2901,
241,
223,
286,
104,
247,
4857,
112,
1264,
9391,
2244,
180,
110,
1148,
1661,
2901,
241,
2887,
18305,
361,
856,
404,
106,
307,
899,
119,
1467,
282,
105,
1217,
445,
130,
370,
144,
342,
305,
113,
315,
13587,
120,
412,
246,
2028,
1758,
319,
164,
3662,
1039,
1031,
734,
114,
120,
1194,
247,
165,
482,
135,
103,
194,
625,
655,
164,
120,
272,
581,
1697,
445,
6006,
10506,
554,
103,
737,
1613,
5143,
1031,
114,
1218,
3051,
2887,
1942,
163,
223,
144,
212,
435,
105,
2335,
3488,
768,
221,
152,
1087,
9079,
5925,
8238,
6840,
856,
319,
164,
666,
309,
122,
104,
2571,
2806,
1008,
373,
321,
6314,
319,
164,
135,
4038,
104,
2571,
539,
105,
117,
580,
3805,
5908,
128,
120,
135,
6252,
2402,
221,
152,
912,
10528,
6840,
11320,
8337,
856,
1008,
373,
321,
6314,
270,
437,
879,
517,
158,
809,
704,
146,
308,
113,
293,
1389,
152,
2373,
107,
2946,
282,
734,
105,
2852,
13742,
3958,
311,
129,
270,
1352,
119,
168,
418,
105,
204,
307,
797,
7106,
249,
321,
6314,
797,
1165,
247,
241,
105,
528,
144,
128,
111,
2323,
437,
103,
196,
273,
860,
729,
3862,
332,
105,
1745,
2520,
5681,
115,
158,
400,
997,
689,
2936,
3438,
249,
321,
108,
231,
176,
105,
129,
252,
22866,
472,
135,
138,
2214,
3356,
249,
441,
10153,
127,
133,
12016,
252,
403,
4648,
128,
137,
2429,
832,
1771,
7720,
103,
187,
129,
3241,
353,
152,
912,
103,
873,
2237,
4238,
516,
286,
158,
122,
333,
899,
119,
4857,
309,
745,
534,
306,
349,
580,
104,
247,
1942,
124,
574,
870,
2806,
120,
441,
10153,
133,
1692,
1691,
2997,
125,
108,
121,
1768,
113,
109,
2373,
11864,
1514,
293,
797,
4390,
130,
989,
4082,
1556,
3799,
1398,
113,
137,
3445,
120,
296,
381,
104,
1942,
309,
115,
319,
164,
6872,
307,
355,
471,
630,
104,
111,
131,
103,
128,
2401,
236,
103,
1630,
5533,
103,
399,
1738,
103,
1320,
685,
4576,
9281,
1697,
856,
662,
3747,
446,
2987,
599,
2694,
3646,
221,
878,
729,
12147,
7204,
10961,
8034,
856,
349,
580,
104,
1942,
309,
133,
534,
1545,
574,
4656,
870,
539,
105,
319,
164,
116,
666,
309,
137,
3445,
119,
120,
292,
194,
105,
292,
4333,
104,
2280,
3555,
729,
2719,
6769,
12147,
5978,
11320,
10611,
371,
122,
329,
771,
4857,
309,
140,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1740,
1418,
1292,
2640,
1335,
1492,
148,
229,
261,
247,
754,
213,
1942,
309,
131,
132,
1897,
202,
30628,
191,
5189,
1296,
5925,
5154,
115,
106,
116,
2306,
192,
301,
195,
119,
120,
111,
3719,
2047,
1895,
1
] |
world-46152807 | https://www.bbc.com/vietnamese/world-46152807 | Bầu cử giữa kỳ Mỹ: Điều đảng Dân chủ có thể rút tỉa | Có thể khó tin, nhưng cuộc đua tổng thống Mỹ năm 2020 đang dần định hình. Đây là những gì chúng ta học được trong tuần lễ vừa qua. | Beto O'Rourke mang lại hy vọng ở Texas Bạn điều chỉnh đồng hồ đi nhé. Cuộc chạy đua cho bầu cử sơ bộ cho ứng viên tranh cử tổng thống năm 2020 trong đảng Dân chủ đã bắt đầu! Đúng thế, ngay bây giờ. Và những gì xảy ra trong cuộc bầu cử giữa kỳ hôm thứ Ba có thể có ảnh hưởng lớn đến sự định hình của cuộc đua. Kịch bản sắp đến tận thế của đảng Dân chủ, tình trạng không giành được kiểm soát của một trong hai viện Quốc hội, đã được khắc phục. Điều đó có thể tránh được tình trạng tuyệt vọng của các cử tri Dân chủ, hoàn toàn vỡ mộng với khả năng của những nhà chính trị đang tại chức trong đảng mình hiện tại, nên phải hướng tới một người hoàn toàn bên ngoài như Oprah hoặc doanh nhân Marc Cuban chẳng hạn. Thay vào đó, tác động của kết quả bầu cử giữa kỳ đối với đảng Dân chủ - có nhiều sắc thái hơn. TT Trump ca ngợi 'thắng lợi lớn' dù có thất bại ‘Đừng nghe Trump nói, hãy nhìn những gì Trump làm’ Một trở ngại cho cánh tả của đảng Một trong những điều rõ ràng mà người ta thấy ngay từ kết quả cuộc bầu cử giữa kỳ là các ứng cử viên cấp tiến sáng giá nhất đã đơn giản là không đắc cử. Kể từ năm 2016 đảng Dân chủ đã tranh cãi với nhau là liệu những thất bại của đảng có phải là vì ứng cử viên của họ không hấp dẫn đủ với nhiều cử tri độc lập và cử tri đảng Cộng hòa ôn hòa, hay vì họ không quảng bá đúng mức sự hậu thuẫn cho các mục tiêu cấp tiến. Trong cuộc đua vào chức thống đốc ở hai tiểu bang Florida và Georgia, hai ứng cử viên đảng Dân chủ tranh cử dựa trên những giá trị cấp tiến sau khi đánh bại các ứng cử viên truyền thống, với sự nghiệp lâu dài hơn trong bầu cử sơ bộ. Andrew Gillum, người thất cử ở tiểu bang Florida trong cuộc chạy đua với một ứng cử viên đảng Cộng hòa ủng hộ Trump, đã ủng hộ mức lương tối thiểu 15 đôla/giờ, chăm sóc y tế toàn cầu, cải cách chính sách nhập cư, cùng với các biện pháp khác. Ông Andrew Gillum chỉ thua đối thủ 0.5 phần trăm điểm. Ứng cử viên Stacey Abrams của tiểu bang Georgia vẫn chưa thừa nhận mình thua - và có nhiều tranh cãi xoay quanh việc bầu cử có công bằng không trong tiểu bang của bà. Bà Abrams cũng bày tỏ quan điểm cấp tiến tương tự. "Tôi sẽ không dành quá nhiều thì giờ quý báu của mình để mong thuyết phục cử tri theo đảng Cộng hòa, khi có thể đầu tư vào việc nâng cao tiếng nói của những người chia sẻ giá trị của chúng tôi". Bà nói với tạp chí Rolling Stone hồi tháng Bảy. Trong các cuộc đua vào Hạ viện, giới cấp tiến đã chiến thắng ở những nơi như Texas, Illinois, Pennsylvania và Kansas. Trong một cuộc đua ở Georgia, Lucy McBath đã giành được ghế Hạ viện, với số phiếu chênh lệch nhỏ, tại nơi mà một ứng cử viên trung dung, Jon Ossoff, đã thua cuộc trong cuộc bầu cử đặc biệt vào năm ngoái. Midwest chán ngán với Trump? Nhưng một chiến thắng trên toàn tiểu bang ở Florida hay Georgia sẽ là sự tán thành vang dội của chiến lược tranh cử dựa trên chiến lược khích động giới ủng hộ - ngược lại với cách nghiên cứu và tính toán chính trị theo kiểu của Hillary Clinton. Nó điều đó đã không xẩy ra. Và điều đó có thể trở thành tin xấu đối với những ứng cử viên tổng thống cấp tiến hàng đầu có triển vọng như Elizabeth Warren của tiểu bang Massachusetts và Bernie Sanders của tiểu bang Vermont. (Ông Sanders, có lẽ cảm thấy dễ bị tổn thương, gần đây đã nói với Daily Beast rằng hai ứng cử viên bị thất cử không phải vì quan điểm chính trị của họ, nhưng vì cử tri da trắng "không thoải mái" bỏ phiếu cho các ứng cử viên da đen.) Bầu cử giữa kỳ Mỹ: Con ứng cử viên chỉ trích cha Đảng ở nước Mỹ và Đảng ở Việt Nam Midwest một lần nữa lại là chiến trường Lấy một bản sao của bản đồ bầu cử tổng thống năm 2016 và thay đổi Wisconsin, Michigan và Pennsylvania từ màu đỏ của đảng Cộng hòa sang mầu xanh của Dân chủ. Nếu những tiểu bang này chuyển từ Cộng hòa sang Dân chủ trong cuộc bầu cử năm 2020, đảng Dân chủ sẽ giành được Nhà Trắng với từ 278 đến 260 phiếu. Đây có thể là một trong những thông điệp quan trọng nhất đối với đảng Dân chủ sau cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2018. Con đường dễ nhất quay trở lại Nhà Trắng có thể là qua các tiểu bang Trung Tây bị rơi xuống khi bức tường xanh "bầu cử" của bà Clinton sụp đổ. Tất cả ba tiểu bang này - hoặc đã bầu lần đầu, hay bầu thêm một lần nữa - cho cả thượng nghị sĩ và thống đốc đảng Dân chủ hôm thứ Ba. Hai tiểu bang Michigan và Pennsylvania cũng bỏ dân biểu đảng Cộng hoà để bầu cho đảng Dân chủ. Đảng Dân chủ từng bàn cãi là trong năm 2020 đảng có nên tập trung nỗ lực vào việc cố gắng giành lại vùng Trung Tây thay vì cố gắng áp dụng "chiến lược Sunbelt" để xây dựng đại đa số cử tri từ những tiểu bang như Florida, North Carolina và Arizona . Hãy xem xét kết quả 2018 như phụ lục A để hỗ trợ cho chiến lược Trung Tây. Nếu đảng Dân chủ bỏ công đi tìm một ứng cử viên có thể giành chiến thắng ở vùng Trung Tây, nơi đầu tiên họ có thể bỏ mắt vào là niềm tự hào của Scranton ở Pennsylvania, ông Joe Biden. Có rất nhiều lý do cựu phó tổng thống Joe Biden sẽ trở thành một người dẫn đầu, nếu ông quyết định tham dự cuộc đua, khả năng thu hút tầng lớp nhân công ở những tiểu bang vùng Trung Tây - khả năng nói ngôn ngữ của họ và hiểu mối quan tâm của họ của ông - sẽ giúp ông đứng cao trong danh sách. Thượng nghị sĩ Sherrod Brown có thể là con kỵ mã, người hưởng lợi nhiều nhất từ cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2018. Vị thượng nghị sĩ 65 tuổi với giọng nói khàn khàn này vừa thắng cử tại tiểu bang Ohio, nơi mà Trump đã thắng một cách dễ dàng cách đây hai năm. Ông là một người cấp tiến, nhưng lại hấp dẫn giới thợ thuyền. Thượng nghị sĩ tiểu bang Minnesota Amy Klobuchar là một người có nhiều tiềm năng khác với nhiều chú trọng vào miền Trung Tây, cũng như Thượng nghị sĩ tiểu bang Ohio Tim Ryan, người vừa thắng khu vực của mình hơn 20% số phiếu so với đối thủ. Sherrod Brown và Amy Klobuchar Bầu cử giữa kỳ Mỹ: Phòng phiếu ở Bờ Đông bắt đầu mở Người Việt với bầu cử và Donald Trump Tương lai của hiện tượng Beto Trái tim của giới cấp tiến đã tan vỡ khi hiện tượng ứng cử viên dân chủ Beto O'Rourke thất bại trong nỗ lực đánh bại Thượng nghị sĩ Ted Cruz trong tiểu bang có truyền thống bảo thủ Texas. Sự khác biệt rất nhỏ của số phiếu - ít hơn 3% - và số tiền đáng kinh ngạc mà ứng cử viên của thành phố El Paso đã quyên góp được - hơn 70 triệu đô la - đảm bảo rằng ông sẽ có mặt trên chính trường quốc gia trong nhiều năm tới. Ông có thể quyết định sử dụng một số trong phần tiền còn lại để làm tiền hạt giống cho một cuộc ứng cử tổng thống năm 2020? Có lẽ! Bento-mania đã nhận được sự chú ý trên toàn quốc của đảng Dân chủ vào thời điểm này và đã chứng minh cho mọi người thấy ông có thể gây quỹ như một ứng cử viên tổng thống. Nếu Beto O'Rourke quyết định không tranh cử, cử tri đảng Dân chủ có thể tìm kiếm một chút phép thuật Beto trong bất cứ ai bước vào lĩnh vực này - một người trẻ, có sức lôi cuốn và có đầu óc cải cách. Thượng nghị sĩ của tiểu bang New Jersey Cory Booker có thể đáp ứng hình ảnh này. Thượng nghị sĩ California Kamala Harris là một tiềm năng khác. Nếu một trong hai người này nghĩ rằng chìa khóa cho khả năng gây quỹ của ông O'Rourke là biết chơi trượt ván hoặc tham gia một ban nhạc, họ sẽ làm thế ngay lập tức. | summarize: Beto O'Rourke mang lại hy vọng ở Texas Bạn điều chỉnh đồng hồ đi nhé. Cuộc chạy đua cho bầu cử sơ bộ cho ứng viên tranh cử tổng thống năm 2020 trong đảng Dân chủ đã bắt đầu! Đúng thế, ngay bây giờ. Và những gì xảy ra trong cuộc bầu cử giữa kỳ hôm thứ Ba có thể có ảnh hưởng lớn đến sự định hình của cuộc đua. Kịch bản sắp đến tận thế của đảng Dân chủ, tình trạng không giành được kiểm soát của một trong hai viện Quốc hội, đã được khắc phục. Điều đó có thể tránh được tình trạng tuyệt vọng của các cử tri Dân chủ, hoàn toàn vỡ mộng với khả năng của những nhà chính trị đang tại chức trong đảng mình hiện tại, nên phải hướng tới một người hoàn toàn bên ngoài như Oprah hoặc doanh nhân Marc Cuban chẳng hạn. Thay vào đó, tác động của kết quả bầu cử giữa kỳ đối với đảng Dân chủ - có nhiều sắc thái hơn. TT Trump ca ngợi 'thắng lợi lớn' dù có thất bại ‘Đừng nghe Trump nói, hãy nhìn những gì Trump làm’ Một trở ngại cho cánh tả của đảng Một trong những điều rõ ràng mà người ta thấy ngay từ kết quả cuộc bầu cử giữa kỳ là các ứng cử viên cấp tiến sáng giá nhất đã đơn giản là không đắc cử. Kể từ năm 2016 đảng Dân chủ đã tranh cãi với nhau là liệu những thất bại của đảng có phải là vì ứng cử viên của họ không hấp dẫn đủ với nhiều cử tri độc lập và cử tri đảng Cộng hòa ôn hòa, hay vì họ không quảng bá đúng mức sự hậu thuẫn cho các mục tiêu cấp tiến. Trong cuộc đua vào chức thống đốc ở hai tiểu bang Florida và Georgia, hai ứng cử viên đảng Dân chủ tranh cử dựa trên những giá trị cấp tiến sau khi đánh bại các ứng cử viên truyền thống, với sự nghiệp lâu dài hơn trong bầu cử sơ bộ. Andrew Gillum, người thất cử ở tiểu bang Florida trong cuộc chạy đua với một ứng cử viên đảng Cộng hòa ủng hộ Trump, đã ủng hộ mức lương tối thiểu 15 đôla/giờ, chăm sóc y tế toàn cầu, cải cách chính sách nhập cư, cùng với các biện pháp khác. Ông Andrew Gillum chỉ thua đối thủ 0.5 phần trăm điểm. Ứng cử viên Stacey Abrams của tiểu bang Georgia vẫn chưa thừa nhận mình thua - và có nhiều tranh cãi xoay quanh việc bầu cử có công bằng không trong tiểu bang của bà. Bà Abrams cũng bày tỏ quan điểm cấp tiến tương tự. "Tôi sẽ không dành quá nhiều thì giờ quý báu của mình để mong thuyết phục cử tri theo đảng Cộng hòa, khi có thể đầu tư vào việc nâng cao tiếng nói của những người chia sẻ giá trị của chúng tôi". Bà nói với tạp chí Rolling Stone hồi tháng Bảy. Trong các cuộc đua vào Hạ viện, giới cấp tiến đã chiến thắng ở những nơi như Texas, Illinois, Pennsylvania và Kansas. Trong một cuộc đua ở Georgia, Lucy McBath đã giành được ghế Hạ viện, với số phiếu chênh lệch nhỏ, tại nơi mà một ứng cử viên trung dung, Jon Ossoff, đã thua cuộc trong cuộc bầu cử đặc biệt vào năm ngoái. Midwest chán ngán với Trump? Nhưng một chiến thắng trên toàn tiểu bang ở Florida hay Georgia sẽ là sự tán thành vang dội của chiến lược tranh cử dựa trên chiến lược khích động giới ủng hộ - ngược lại với cách nghiên cứu và tính toán chính trị theo kiểu của Hillary Clinton. Nó điều đó đã không xẩy ra. Và điều đó có thể trở thành tin xấu đối với những ứng cử viên tổng thống cấp tiến hàng đầu có triển vọng như Elizabeth Warren của tiểu bang Massachusetts và Bernie Sanders của tiểu bang Vermont. (Ông Sanders, có lẽ cảm thấy dễ bị tổn thương, gần đây đã nói với Daily Beast rằng hai ứng cử viên bị thất cử không phải vì quan điểm chính trị của họ, nhưng vì cử tri da trắng "không thoải mái" bỏ phiếu cho các ứng cử viên da đen.) Bầu cử giữa kỳ Mỹ: Con ứng cử viên chỉ trích cha Đảng ở nước Mỹ và Đảng ở Việt Nam Midwest một lần nữa lại là chiến trường Lấy một bản sao của bản đồ bầu cử tổng thống năm 2016 và thay đổi Wisconsin, Michigan và Pennsylvania từ màu đỏ của đảng Cộng hòa sang mầu xanh của Dân chủ. Nếu những tiểu bang này chuyển từ Cộng hòa sang Dân chủ trong cuộc bầu cử năm 2020, đảng Dân chủ sẽ giành được Nhà Trắng với từ 278 đến 260 phiếu. Đây có thể là một trong những thông điệp quan trọng nhất đối với đảng Dân chủ sau cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2018. Con đường dễ nhất quay trở lại Nhà Trắng có thể là qua các tiểu bang Trung Tây bị rơi xuống khi bức tường xanh "bầu cử" của bà Clinton sụp đổ. Tất cả ba tiểu bang này - hoặc đã bầu lần đầu, hay bầu thêm một lần nữa - cho cả thượng nghị sĩ và thống đốc đảng Dân chủ hôm thứ Ba. Hai tiểu bang Michigan và Pennsylvania cũng bỏ dân biểu đảng Cộng hoà để bầu cho đảng Dân chủ. Đảng Dân chủ từng bàn cãi là trong năm 2020 đảng có nên tập trung nỗ lực vào việc cố gắng giành lại vùng Trung Tây thay vì cố gắng áp dụng "chiến lược Sunbelt" để xây dựng đại đa số cử tri từ những tiểu bang như Florida, North Carolina và Arizona . Hãy xem xét kết quả 2018 như phụ lục A để hỗ trợ cho chiến lược Trung Tây. Nếu đảng Dân chủ bỏ công đi tìm một ứng cử viên có thể giành chiến thắng ở vùng Trung Tây, nơi đầu tiên họ có thể bỏ mắt vào là niềm tự hào của Scranton ở Pennsylvania, ông Joe Biden. Có rất nhiều lý do cựu phó tổng thống Joe Biden sẽ trở thành một người dẫn đầu, nếu ông quyết định tham dự cuộc đua, khả năng thu hút tầng lớp nhân công ở những tiểu bang vùng Trung Tây - khả năng nói ngôn ngữ của họ và hiểu mối quan tâm của họ của ông - sẽ giúp ông đứng cao trong danh sách. Thượng nghị sĩ Sherrod Brown có thể là con kỵ mã, người hưởng lợi nhiều nhất từ cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2018. Vị thượng nghị sĩ 65 tuổi với giọng nói khàn khàn này vừa thắng cử tại tiểu bang Ohio, nơi mà Trump đã thắng một cách dễ dàng cách đây hai năm. Ông là một người cấp tiến, nhưng lại hấp dẫn giới thợ thuyền. Thượng nghị sĩ tiểu bang Minnesota Amy Klobuchar là một người có nhiều tiềm năng khác với nhiều chú trọng vào miền Trung Tây, cũng như Thượng nghị sĩ tiểu bang Ohio Tim Ryan, người vừa thắng khu vực của mình hơn 20% số phiếu so với đối thủ. Sherrod Brown và Amy Klobuchar Bầu cử giữa kỳ Mỹ: Phòng phiếu ở Bờ Đông bắt đầu mở Người Việt với bầu cử và Donald Trump Tương lai của hiện tượng Beto Trái tim của giới cấp tiến đã tan vỡ khi hiện tượng ứng cử viên dân chủ Beto O'Rourke thất bại trong nỗ lực đánh bại Thượng nghị sĩ Ted Cruz trong tiểu bang có truyền thống bảo thủ Texas. Sự khác biệt rất nhỏ của số phiếu - ít hơn 3% - và số tiền đáng kinh ngạc mà ứng cử viên của thành phố El Paso đã quyên góp được - hơn 70 triệu đô la - đảm bảo rằng ông sẽ có mặt trên chính trường quốc gia trong nhiều năm tới. Ông có thể quyết định sử dụng một số trong phần tiền còn lại để làm tiền hạt giống cho một cuộc ứng cử tổng thống năm 2020? Có lẽ! Bento-mania đã nhận được sự chú ý trên toàn quốc của đảng Dân chủ vào thời điểm này và đã chứng minh cho mọi người thấy ông có thể gây quỹ như một ứng cử viên tổng thống. Nếu Beto O'Rourke quyết định không tranh cử, cử tri đảng Dân chủ có thể tìm kiếm một chút phép thuật Beto trong bất cứ ai bước vào lĩnh vực này - một người trẻ, có sức lôi cuốn và có đầu óc cải cách. Thượng nghị sĩ của tiểu bang New Jersey Cory Booker có thể đáp ứng hình ảnh này. Thượng nghị sĩ California Kamala Harris là một tiềm năng khác. Nếu một trong hai người này nghĩ rằng chìa khóa cho khả năng gây quỹ của ông O'Rourke là biết chơi trượt ván hoặc tham gia một ban nhạc, họ sẽ làm thế ngay lập tức. | [
108,
287,
285,
161,
21436,
24779,
518,
153,
861,
584,
108,
121,
4249,
1331,
179,
1604,
210,
1123,
184,
5934,
1503,
937,
1860,
114,
513,
368,
1046,
816,
114,
475,
182,
250,
368,
497,
234,
147,
2854,
113,
283,
651,
185,
115,
290,
178,
794,
2869,
1672,
531,
969,
3450,
619,
120,
218,
488,
124,
113,
204,
513,
368,
415,
393,
325,
259,
679,
107,
136,
107,
349,
580,
301,
155,
144,
190,
240,
104,
204,
1860,
112,
9227,
288,
1268,
155,
1501,
175,
104,
283,
651,
1629,
205,
612,
110,
1059,
117,
594,
820,
104,
116,
113,
196,
1344,
162,
1389,
115,
117,
1408,
4430,
747,
150,
107,
136,
989,
117,
205,
612,
3525,
584,
104,
109,
368,
1129,
651,
1629,
506,
258,
2001,
4496,
119,
555,
344,
104,
120,
152,
122,
245,
167,
149,
229,
113,
283,
267,
199,
149,
103,
237,
139,
665,
228,
116,
111,
506,
258,
367,
351,
128,
18965,
451,
553,
157,
10801,
2078,
231,
718,
269,
3328,
2183,
138,
397,
274,
192,
104,
299,
416,
513,
368,
415,
393,
195,
119,
283,
651,
185,
233,
107,
158,
1038,
869,
827,
2122,
484,
840,
2095,
17149,
418,
8509,
428,
107,
946,
1351,
743,
7323,
701,
484,
1720,
914,
485,
120,
218,
484,
140,
748,
430,
319,
755,
114,
1255,
1072,
104,
283,
430,
113,
120,
179,
450,
921,
145,
111,
169,
203,
531,
148,
299,
416,
460,
513,
368,
415,
393,
106,
109,
475,
368,
182,
373,
472,
611,
314,
202,
115,
652,
1395,
106,
110,
2305,
2539,
1313,
1815,
148,
147,
2434,
283,
651,
185,
115,
250,
1346,
119,
527,
106,
1373,
120,
946,
1351,
104,
283,
107,
139,
106,
171,
475,
368,
182,
104,
154,
110,
1916,
458,
620,
119,
158,
368,
1129,
557,
385,
105,
368,
1129,
283,
607,
544,
2331,
3711,
194,
171,
154,
110,
1682,
2484,
604,
537,
144,
878,
1836,
114,
109,
592,
464,
373,
472,
112,
298,
204,
1860,
138,
229,
234,
884,
108,
121,
196,
1159,
842,
3372,
105,
8706,
196,
475,
368,
182,
283,
651,
185,
250,
368,
1105,
159,
120,
314,
245,
373,
472,
187,
129,
403,
1351,
109,
475,
368,
182,
425,
3351,
119,
144,
1377,
727,
677,
183,
113,
513,
368,
1046,
3946,
3720,
16412,
15477,
111,
946,
368,
108,
121,
1159,
842,
3372,
113,
460,
937,
1860,
119,
116,
475,
368,
182,
283,
607,
544,
535,
523,
2706,
115,
535,
523,
537,
1024,
935,
1713,
1454,
1426,
19785,
103,
1656,
1891,
108,
364,
216,
258,
3654,
655,
173,
122,
333,
669,
5507,
264,
119,
109,
973,
246,
911,
208,
3720,
11314,
14889,
163,
1444,
195,
331,
9800,
2981,
380,
1049,
3823,
4174,
368,
182,
2990,
16641,
16120,
104,
1159,
842,
5057,
244,
289,
1175,
238,
267,
1444,
233,
105,
107,
158,
250,
1346,
2959,
1017,
358,
513,
368,
107,
135,
281,
110,
113,
1159,
842,
104,
4156,
753,
16120,
127,
1035,
776,
146,
318,
373,
472,
489,
5167,
800,
134,
110,
1031,
310,
158,
143,
339,
1089,
5747,
104,
267,
130,
872,
1026,
618,
368,
1129,
181,
283,
607,
3711,
129,
107,
136,
178,
276,
138,
358,
1480,
291,
354,
123,
104,
120,
111,
733,
1198,
314,
245,
104,
174,
8835,
753,
123,
119,
1371,
356,
17769,
269,
7567,
496,
253,
4407,
298,
109,
204,
1860,
138,
1722,
6971,
249,
373,
472,
115,
242,
779,
108,
121,
120,
328,
128,
6679,
7551,
103,
6442,
105,
10975,
112,
298,
116,
204,
1860,
108,
121,
8706,
13069,
1808,
376,
14315,
2588,
115,
1059,
117,
1733,
1722,
3671,
119,
166,
775,
3888,
7215,
2561,
149,
328,
145,
116,
475,
368,
182,
396,
8246,
7334,
3329,
569,
569,
10451,
103,
115,
1444,
204,
113,
204,
513,
368,
634,
575,
138,
147,
2567,
4488,
1230,
3528,
5557,
2877,
6308,
119,
10272,
311,
116,
242,
779,
159,
258,
1159,
842,
108,
121,
3372,
194,
5057,
134,
106,
144,
1505,
164,
2428,
3801,
104,
242,
1010,
250,
368,
1105,
159,
242,
1010,
1432,
469,
249,
535,
1061,
233,
1240,
153,
119,
173,
568,
402,
105,
334,
1349,
122,
245,
181,
1138,
104,
3453,
7454,
1447,
179,
150,
115,
110,
6244,
1314,
619,
179,
150,
107,
136,
319,
164,
193,
1099,
195,
119,
120,
475,
368,
182,
497,
234,
373,
472,
201,
178,
107,
435,
584,
128,
5178,
6736,
104,
1159,
842,
6833,
105,
6652,
3590,
104,
1159,
842,
8451,
112,
444,
2774,
3590,
103,
107,
642,
406,
203,
790,
133,
1858,
4313,
386,
248,
115,
123,
119,
4117,
25751,
160,
196,
475,
368,
182,
133,
946,
368,
110,
139,
171,
146,
318,
122,
245,
104,
1934,
170,
171,
368,
1129,
1285,
1714,
1639,
2552,
2075,
207,
306,
775,
114,
109,
475,
368,
182,
1285,
5744,
371,
2906,
368,
415,
393,
4536,
1528,
475,
368,
182,
163,
788,
1041,
348,
108,
121,
142,
200,
105,
348,
108,
121,
243,
132,
4488,
1230,
3528,
5557,
116,
400,
761,
153,
106,
242,
271,
6337,
364,
116,
288,
350,
104,
288,
905,
513,
368,
497,
234,
147,
2434,
105,
346,
345,
6575,
103,
5677,
105,
6442,
148,
1162,
1565,
104,
283,
607,
544,
586,
5470,
1822,
104,
651,
2120,
631,
120,
1159,
842,
126,
589,
148,
1284,
544,
586,
651,
185,
113,
204,
513,
368,
147,
4626,
283,
651,
185,
134,
1059,
117,
571,
2032,
119,
148,
944,
9254,
155,
13836,
3872,
834,
107,
136,
106,
116,
113,
120,
206,
1641,
146,
308,
202,
195,
119,
283,
651,
185,
187,
204,
513,
368,
415,
393,
147,
5583,
1528,
361,
790,
202,
1015,
319,
153,
571,
2032,
107,
136,
106,
235,
109,
1159,
842,
151,
658,
133,
1471,
804,
129,
954,
1289,
1822,
21085,
368,
207,
104,
263,
1963,
1832,
5772,
1567,
186,
459,
1159,
842,
126,
233,
451,
115,
513,
400,
2811,
194,
513,
426,
172,
400,
761,
233,
114,
186,
1292,
411,
621,
105,
234,
884,
283,
651,
185,
325,
259,
4007,
891,
1159,
842,
5677,
105,
6442,
127,
306,
137,
284,
283,
1284,
1718,
130,
513,
114,
283,
651,
2120,
348,
651,
185,
434,
746,
1346,
106,
113,
147,
2854,
283,
107,
237,
495,
396,
1163,
265,
138,
358,
601,
1258,
1059,
153,
501,
151,
658,
346,
171,
601,
1258,
516,
286,
6271,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
615,
136,
455,
2720,
170,
204,
1860,
497,
234,
200,
147,
2854,
167,
1429,
190,
3138,
834,
106,
120,
218,
174,
169,
214,
117,
113,
670,
1083,
659,
1451,
1
] |
050713_guangxitrafficking | https://www.bbc.com/vietnamese/regionalnews/story/2005/07/050713_guangxitrafficking | Cứu phụ nữ Việt Nam ở Quảng Tây | Truyền thông nhà nước Trung Quốc vừa cho biết lực lượng cảnh sát Trung Quốc và Việt Nam đã giải cứu 37 phụ nữ người Việt bị đưa sang khu vực Quảng Tây. | Tân Hoa Xã trích lời phát ngôn nhân cảnh sát tỉnh Quảng Tây cho biết trong số sáu nghi phạm buôn người bị bắt, có sáu là công dân Việt Nam. Đợt truy quét tiến hành từ ngày 1 - 9 tháng Bảy. Người phát ngôn cảnh sát nói có thể còn có thêm các vụ bắt giữ khác vì đợt truy quét tiếp tục trong hai tháng nữa. Ông cho biết cảnh sát hai nước đã tăng cường kiểm tra biên giới và theo dõi nghi phạm kể từ ngày 1-7. Theo Tân Hoa Xã, việc tăng cường buôn bán và du lịch hai chiều giữa Quảng Tây và Việt Nam cũng làm tăng việc "bắt cóc trẻ em, phụ nữ trong mấy năm gần đây." Tân Hoa Xã nói cảnh sát Quảng Tây đã thụ lý 23 vụ buôn phụ nữ Việt Nam trong vài năm qua, giải cứu 58 phụ nữ và bắt 40 nghi phạm. | summarize: Tân Hoa Xã trích lời phát ngôn nhân cảnh sát tỉnh Quảng Tây cho biết trong số sáu nghi phạm buôn người bị bắt, có sáu là công dân Việt Nam. Đợt truy quét tiến hành từ ngày 1 - 9 tháng Bảy. Người phát ngôn cảnh sát nói có thể còn có thêm các vụ bắt giữ khác vì đợt truy quét tiếp tục trong hai tháng nữa. Ông cho biết cảnh sát hai nước đã tăng cường kiểm tra biên giới và theo dõi nghi phạm kể từ ngày 1-7. Theo Tân Hoa Xã, việc tăng cường buôn bán và du lịch hai chiều giữa Quảng Tây và Việt Nam cũng làm tăng việc "bắt cóc trẻ em, phụ nữ trong mấy năm gần đây." Tân Hoa Xã nói cảnh sát Quảng Tây đã thụ lý 23 vụ buôn phụ nữ Việt Nam trong vài năm qua, giải cứu 58 phụ nữ và bắt 40 nghi phạm. | [
108,
287,
285,
161,
1241,
254,
1643,
788,
1476,
212,
691,
157,
313,
338,
769,
1335,
658,
114,
1060,
113,
721,
1386,
881,
473,
1548,
280,
133,
1300,
103,
107,
1386,
106,
135,
137,
243,
629,
17479,
332,
1330,
3322,
1765,
209,
563,
191,
876,
233,
1653,
253,
4407,
2015,
212,
691,
313,
338,
123,
107,
671,
177,
107,
426,
109,
197,
1300,
1874,
211,
171,
4817,
1330,
3322,
1297,
437,
113,
196,
253,
3593,
208,
114,
1060,
313,
338,
196,
507,
115,
321,
3444,
2090,
486,
749,
1128,
105,
181,
1156,
881,
473,
1899,
563,
191,
9021,
8769,
520,
1241,
254,
1643,
103,
358,
321,
3444,
1548,
622,
105,
744,
478,
196,
4074,
1529,
1335,
658,
105,
243,
132,
127,
140,
321,
358,
189,
25057,
107,
376,
603,
3998,
573,
2870,
113,
3405,
147,
1584,
248,
294,
1241,
254,
1643,
123,
313,
338,
1335,
658,
115,
1816,
241,
2664,
197,
1548,
573,
2870,
243,
132,
113,
696,
147,
1244,
272,
1813,
6084,
573,
2870,
105,
1300,
1757,
881,
3947,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
6359,
206,
152,
507,
151,
716,
2049,
114,
1060,
1248,
1669,
313,
338,
151,
716,
105,
243,
132,
115,
272,
1813,
4525,
573,
2870,
280,
243,
133,
251,
586,
322,
1610,
1335,
3578,
1
] |
150416_30_thang_tu_giai_phap_la_gi | https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2015/04/150416_30_thang_tu_giai_phap_la_gi | Làm gì để hóa giải hận thù ngày 30/04? | Ngày 30-4, ngày nếu có một triệu người vui, cũng là ngày có một triệu người buồn. | Ông Võ Văn Kiệt (bìa phải) đã có những phát biểu gây xúc động về ngày 30/04 Câu nói trong quá khứ của ông Võ Văn Kiệt, nguyên Thủ tướng chủ trương chính sách Đổi Mới, được lập đi nhắc lại nhưng liệu có còn chính xác với tình thế hiện tại của đất nước? Ngày nay, kinh tế tụt hậu, hàng xuất là lao động giá bèo, cái đinh vít cũng không làm được mà nhập hàng ngoại tuốt tuột, nợ chồng chất. Rồi tham nhũng lên đỉnh cao, đạo đức xã hội xuống cấp, bạo hành từ nơi công quyền đến lề đường xó chợ, dân oan mất nhà mất đất vẫn chỉ biết kêu thất thanh trên khắp ba miền, và nhất là hiểm họa mất biển mất đất vào tay những 'đồng chí đàn anh' phương Bắc ngày một trầm trọng. Nên nếu có một triệu người vui, số người buồn chí ít cũng phải vài chục triệu. Thế nhưng guồng máy quyền bính đương thời đang chuẩn bị các loại lễ hội, xây dựng một lô tượng đài, chắc hẳn những từ ngữ như chiến thắng, giải phóng...sẽ lại phô trương đến bị bào mòn để lẩn vào vô thức một dân tộc mà sự phân hóa có khả năng trở thành phân liệt chia rẽ dài hạn. Trong trường hợp này, người Việt chúng ta không tập hợp được nội lực dân tộc lẽ ra phải có, đất nước tụt hậu dài dài, chủ quyền bị gậm nhấm rồi và chẳng thế nào tránh được thân phận nô thuộc ngoại bang. Ngày 30-04-1975 là ngày kết thúc một cuộc chiến tranh, có người gọi là chiến tranh giải phóng, người cho là chiến tranh ủy nhiệm của hai khối Tư Bản và Cộng Sản đối đầu trong thời Chiến Tranh lạnh... Dù gì, khí giới là khí giới Nga, Tàu, Mỹ...và xác người, xác Việt Nam mà con số tử trận và thương vong lên đến cả chục triệu. Năm nay, năm 2015. Sau 40 năm hò reo chiến thắng và vinh quang, lẽ ra những người đang nắm quyền lực phải nghĩ, dẫu muộn, đến vấn đề hóa giải hận thù trong lòng người Việt Nam trong nước cũng như ở hải ngoại. Ngược dòng lịch sử nước ta, ngay sau khi chiến thắng quân Nguyên xâm lăng hơn 600 năm trước, Vua Trần Nhân Tông, một minh quân kiệt xuất, đã đốt hết thư tịch làm bằng chứng tố cáo đám người theo giặc, tránh trả thù , không truy bức để yên lòng dân. Trong cuộc nội chiến Nam-Bắc ở Mỹ, điều kiện đầu hàng mà tướng Grant phía Bắc- quân (Union) viết cho tướng Lee phía Nam-quân (Confederate) ghi rõ chỉ tịch thu khí giới, cho phép binh lính Nam-quân về làm ăn sinh sống bình thường trong đời sống dân sự. Nhưng năm 75, chính quyền gọi là chính quyền Cách Mạng, tiếp tục dùng chữ ngụy-quân, ngụy-quyền để chỉ những người thua trận, và sau đưa ra chính sách học tập cải tạo mà mục đích là cầm tù hành hạ họ, ra oai để yên dân bằng sự sợ. Chính sợ hãi là yếu tố khiến hàng trăm ngàn thuyền nhân liều mạng phiêu lưu trên biển cả, đánh cược mạng sống của mình và gia đình, hậu quả là số bỏ mạng lên tới trên dưới 500 ngàn người. Đào sâu, đục rộng sự phân hóa nhưng leo lẻo chuyện hoà hợp hòa giải dân tộc chỉ là mảnh vải thưa, làm sao che mắt ai trong thời buổi thông tin bừng nở của thiên niên kỷ này. Hóa giải hận thù, điều kiện cần Trong hầu hết mọi tôn giáo - ở nước ta chủ yếu là Phật Giáo và Thiên Chúa Giáo - hận thù là cái phải cởi, không nên buộc. Hoá giải hận thù là điều kiện cần khiến hòa giải mới có khả năng thành hiện thực. Hòa giải giữa nạn nhân và những kẻ tác nghiệp chỉ khả thi khi những bên đối tác cùng có tâm thế nhân ái bao dung, đồng thời tôn trọng sự thật, công lý, và cố gắng xua đi những bồng bột cảm tính. Nếu hai bên có tinh thần đối thoại, lắng nghe và tìm hiểu lý lẽ chứ không khăng khăng xác quyết chân lý của riêng mình, sự tháo gỡ hoặc giảm thiểu tính đối đầu ăn thua có khả năng hiện thực, và từ đó một lộ trình hòa giải mới có thể thành hình. Sau ngày một phía gọi là ngày mất nước, phía bên kia gọi là ngày Giải phóng, chính sách Học tập Cải tạo (HTCT) đã đưa vào cảnh tù tội khổ sai cả trăm nghìn người. Nạn nhân là người trong guồng máy chính quyền Việt Nam Cộng hòa, các quân nhân, trí thức văn nghệ sĩ... bị tập trung và giam giữ trung bình từ 2,3 cho đến 12, 13 năm. Những nạn nhân đó có quyền đặt một số vấn đề, chẳng hạn Học tập Cải tạo do đâu nếu không đơn thuần là trả thù; thời hạn giam giữ dài ngắn là vì sao, có hợp lý hợp tình không; và những hậu quả liên quan đến bản thân (bệnh tật) và gia đình họ (chia ly, phân tán...) phải được bù đắp bồi hoàn thế nào? Về phía tác nghiệp, lẽ tất nhiên họ phải nhận trách nhiệm và trả đáp những câu hỏi trên. Trách nhiệm cao nhất là trách nhiệm chính trị thuộc về những người làm ra chính sách, sau mới đến trách nhiệm những người điều hành ở các cấp trung, cao. Kèm vào tác động khủng bố tâm lý của chính sách Học tập Cải tạo, chiến tranh với Campuchia và sau là chiến tranh biên giới với Trung Quốc, kẻ 'dạy Việt Nam một bài học', sự hoảng sợ lan rộng trong nhiều tầng lớp nhân dân, nhất là ở thành thị ngày một ngột ngạt vì không còn được sinh hoạt tự do như trước đây. Đồng thời, phong trào đánh tư sản mại bản và hai lần đổi tiền khiến nhiều người mất hết cơ nghiệp. Dẫu biết đầy bất trắc hiểm nguy đến tính mạng, họ đánh liều vượt biển nhân dịp người gốc Hoa 'được' ra đi chính thức hoặc bán chính thức. Thảm kịch thuyền nhân, với những con thuyền đuôi tôm hai blốc đầy ắp người lênh đênh tìm đường sang Phi, Mã Lai, Thái Lan, Nam Dương...chết chìm trong lòng Thái Bình Dương là một vết nhơ cho chính quyền đã không giữ nổi con dân trên xứ sở của mình mà lại còn xua đuổi và nhân cơ hội cướp trắng. Ban đầu, giá chính thức cho một đầu người là 16 cây vàng. Sau, vàng cạn, giá tuột xuống 12, rồi 8, 6 và cho đến giữa thập niên 80 thì chỉ còn 2 cây, số cây tỉ lệ nghịch với độ rủi ro phải chấp nhận. Theo những ước lượng của Liên Hiệp Quốc, số người chết trên biển khoàng bốn trăm ngàn đến năm trăm ngàn người. Đã thế, khi những người tị nạn - nay là người gốc Việt sinh sống ờ hải ngoại - dựng tượng tưởng niệm nạn nhân vượt biển trên những hòn đảo ở Mã Lai, Nam Dương... những kẻ nắm quyền ở Việt Nam làm áp lực lên chính quyền các nước ASEAN nói trên yêu cầu triệt hạ những bức tượng đó. Đồng thời, họ leo lẻo 'Việt kiều là khúc ruột ngàn dặm', và mới đây vài năm ra Nghị quyết 36 kêu gọi lòng yêu nước, hô hào góp tay xây dựng quê hương qua điều vốn đầu tư, và cả, dĩ nhiên, qua cả cách gửi tiền về giúp bà con, hiện lượng tiền gửi về nay trên dưới 10 tỷ USD mỗi năm. Nạn nhân của chính sách 'thu vàng đuổi người' nếu đã chôn thây dưới đáy biển thì vẫn còn những người thân trong gia đình họ. Như chứng nhân, hoặc trực tiếp hoặc gián tiếp, họ có quyền hỏi đâu là công lý, tại sao có cái chính sách đó, và toàn thể nhân dân có lý do thắc mắc số vàng thu được đi đâu, vào tay ai, được xử dụng như thế nào cho đất nước. Công khai bạch hóa những vấn đề này là một bước không nhỏ góp phần vào triển vọng ổn định lòng người. Biểu hiện tinh thần hóa giải hận thù nhân ngày 30-04 lần thứ 40: Nếu thực sự chính quyền đương nhiệm không chỉ đề cập đến bốn chữ Hòa Hợp Hòa Giải như một chiêu bài 'đánh bùn sang ao', ồn ào rỗng tuếch, thì hy vọng họ sẽ gọi ngày 30-4 là Ngày Hóa Giải Hận Thù. Và trong tương lai họ cần cho dựng ở những địa phương từ Bắc chí Nam : 1- Tượng đài Thương Tiếc những người lính hy sinh trong chiến tranh, không phân biệt Bắc - Nam, Quốc- Cộng. 2- Tượng đài Ghi Ơn mẹ Việt Nam, không cần thêm chữ anh hùng, chữ được hiểu là mẹ những người hy sinh cho chế độ độc trị hiện hành. 3- Đàn Giải Oan cho những nạn nhân bỏ mạng trên biển cũng như đất liền ở mọi nơi. Đề nghị thế, nhưng trước mặt chúng ta chẳng hy vọng gì vào chính quyền đương nhiệm. Theo thiển ý, 22 tổ chức Xã hội dân sự độc lập hiện đang hoạt động trong nước có thể cổ vũ ý kiến nêu trên, thậm chí dựng tượng đài một cách tượng trưng, không cần 'hoành tráng', cái chính là trong lòng dân. Mặt khác, vào ngày 30-4, chúng ta có thể vận động người ra đường với áo kẻ chữ hai chữ Hóa Giải, hoặc Ghi ơn Mẹ Việt Nam, hoặc Thương Tiếc Các Anh, như thông điệp gửi đến toàn thể đồng bào. Hội Đồng Hòa Giải Dân Tộc Trên thế giới, sau những cuộc đổi đời trong những quốc gia từng có những bất công, bạo hành, và những vi phạm quyền con người...thì nhiều nước đã thành lập những Hội đồng hòa giải dân tộc (Commission for National Reconciliation, hoặc Commission for Truth and Reconciliation). Có thể kể Nam Phi khi Mandela lên nắm chính quyền, Pakistan dưới thời Musharraf, rồi Palestine, Liberia, Algeria...và ở Á châu có Đông Timor sau khi ly khai khỏi Indonesia. Mỗi quốc gia, vấn đề một khác. Nơi thì chủ yếu khác biệt sắc tộc, nơi khác biệt tôn giáo... đã là nguồn gốc của hận thù và sự phân liệt cần được hóa giải. Theo tinh thần chủ đạo là Hòa Giải dân tộc nên, như một hệ luận, phương thức tiến hành của Hội Đồng tóm gọn là: 1/ Tìm hiểu sự thật lịch sử, xác minh ai tác nghiệp (gọi là tác nhân), và dựa trên sự xâm phạm quyền con người, ai là nạn nhân, ai là chứng nhân. Hội Đồng có trách vụ tạo điều kiện cho họ đối thoại, giải trình, biện minh và đả thông mọi mâu thuẫn, vướng mắc... 2/ Yêu cầu nói trên phải thực hiện với tiêu chuẩn thông tin công khai, minh bạch của mọi tác nhân, nạn nhân, và chứng nhân trước công luận. 3/Hội đồng có ý kiến về vấn đề qui trách nhiệm cho những tác nhân. Cần phân biệt a- Trách nhiệm chính trị (là trách nhiệm hoạch định chính sách); b- Trách nhiệm điều hành chính sách cấp cao và trung; và c- Trách nhiệm dân sự. Chỉ một Hội Đồng Hòa Giải ở cấp quốc gia mới thực sự hoàn thành công cuộc hóa giải oán thù 4/Trong một số quốc gia, Hội Đồng có thẩm quyền điều tra những lũng đoạn kinh tế, thất thoát kinh tế, tham nhũng, hối lộ cửa quyền... và đề đạt lên cơ quan có thẩm quyền thuộc ngành Tư Pháp những mức độ xử lý, từ ân xá đến yêu cầu truy tố, và tùy trường hợp cụ thể, qua Toà án quốc gia hay Tòa án quốc tế. và từng bước đi đến mục tiêu hòa giải dân tộc. Con đường không ngắn, nhưng cũng không buộc là dài. Và trong bất cứ trường hợp dài ngắn thế nào đi chăng nữa, chúng ta rồi thì cũng sẽ đối mặt với nhiệm vụ này như một nhiệm vụ lịch sử. Hy vọng từ đó chúng ta sẽ không dẵm lên những lối mòn đầy tai ương, để thẳng tiến trên con đường đến tương lai mà không bị xảo ngôn của những lý thuyết huyễn hão sập bẫy như từ bao nhiêu năm nay. Để tạm kết, xin chép lại bốn câu thơ của Cao Tần: Nếu mai mốt có đổi đời phen nữa Ta đi về ta cứu lấy quê hương Ta sẽ mở ra nghìn lò cải tạo Lùa cả nước vào học tập yêu thương. Và thành tâm mong sao các vị 'lo trước cái lo của thiên hạ', các chuyên gia, trí thức trong những ngành như Triết, Sử, Luật...và tất cả những Tổ chức Dân Sự Độc Lập góp tay vào sửa soạn nhằm thực hiện những đề đạt trình bày trong bài viết này. Tất cả, vì con em, và cho con em chúng ta. Có thế, ta mới 'vui sau cái vui của thiên hạ' được. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của nhà văn Nam Dao từ Quebec, Canada, gửi tới BBC hôm 12/04/2015. Đánh dấu sự kiện lịch sử tròn 40 năm ngày chấm dứt Cuộc chiến Việt Nam, BBC mời quý vị tham gia viết bài vở, đóng góp tư liệu, chia sẻ thông tin, cảm nghĩ về sự kiện này và gửi về vietnamese@bbc.co.uk | summarize: Ông Võ Văn Kiệt (bìa phải) đã có những phát biểu gây xúc động về ngày 30/04 Câu nói trong quá khứ của ông Võ Văn Kiệt, nguyên Thủ tướng chủ trương chính sách Đổi Mới, được lập đi nhắc lại nhưng liệu có còn chính xác với tình thế hiện tại của đất nước? Ngày nay, kinh tế tụt hậu, hàng xuất là lao động giá bèo, cái đinh vít cũng không làm được mà nhập hàng ngoại tuốt tuột, nợ chồng chất. Rồi tham nhũng lên đỉnh cao, đạo đức xã hội xuống cấp, bạo hành từ nơi công quyền đến lề đường xó chợ, dân oan mất nhà mất đất vẫn chỉ biết kêu thất thanh trên khắp ba miền, và nhất là hiểm họa mất biển mất đất vào tay những 'đồng chí đàn anh' phương Bắc ngày một trầm trọng. Nên nếu có một triệu người vui, số người buồn chí ít cũng phải vài chục triệu. Thế nhưng guồng máy quyền bính đương thời đang chuẩn bị các loại lễ hội, xây dựng một lô tượng đài, chắc hẳn những từ ngữ như chiến thắng, giải phóng...sẽ lại phô trương đến bị bào mòn để lẩn vào vô thức một dân tộc mà sự phân hóa có khả năng trở thành phân liệt chia rẽ dài hạn. Trong trường hợp này, người Việt chúng ta không tập hợp được nội lực dân tộc lẽ ra phải có, đất nước tụt hậu dài dài, chủ quyền bị gậm nhấm rồi và chẳng thế nào tránh được thân phận nô thuộc ngoại bang. Ngày 30-04-1975 là ngày kết thúc một cuộc chiến tranh, có người gọi là chiến tranh giải phóng, người cho là chiến tranh ủy nhiệm của hai khối Tư Bản và Cộng Sản đối đầu trong thời Chiến Tranh lạnh... Dù gì, khí giới là khí giới Nga, Tàu, Mỹ...và xác người, xác Việt Nam mà con số tử trận và thương vong lên đến cả chục triệu. Năm nay, năm 2015. Sau 40 năm hò reo chiến thắng và vinh quang, lẽ ra những người đang nắm quyền lực phải nghĩ, dẫu muộn, đến vấn đề hóa giải hận thù trong lòng người Việt Nam trong nước cũng như ở hải ngoại. Ngược dòng lịch sử nước ta, ngay sau khi chiến thắng quân Nguyên xâm lăng hơn 600 năm trước, Vua Trần Nhân Tông, một minh quân kiệt xuất, đã đốt hết thư tịch làm bằng chứng tố cáo đám người theo giặc, tránh trả thù , không truy bức để yên lòng dân. Trong cuộc nội chiến Nam-Bắc ở Mỹ, điều kiện đầu hàng mà tướng Grant phía Bắc- quân (Union) viết cho tướng Lee phía Nam-quân (Confederate) ghi rõ chỉ tịch thu khí giới, cho phép binh lính Nam-quân về làm ăn sinh sống bình thường trong đời sống dân sự. Nhưng năm 75, chính quyền gọi là chính quyền Cách Mạng, tiếp tục dùng chữ ngụy-quân, ngụy-quyền để chỉ những người thua trận, và sau đưa ra chính sách học tập cải tạo mà mục đích là cầm tù hành hạ họ, ra oai để yên dân bằng sự sợ. Chính sợ hãi là yếu tố khiến hàng trăm ngàn thuyền nhân liều mạng phiêu lưu trên biển cả, đánh cược mạng sống của mình và gia đình, hậu quả là số bỏ mạng lên tới trên dưới 500 ngàn người. Đào sâu, đục rộng sự phân hóa nhưng leo lẻo chuyện hoà hợp hòa giải dân tộc chỉ là mảnh vải thưa, làm sao che mắt ai trong thời buổi thông tin bừng nở của thiên niên kỷ này. Hóa giải hận thù, điều kiện cần Trong hầu hết mọi tôn giáo - ở nước ta chủ yếu là Phật Giáo và Thiên Chúa Giáo - hận thù là cái phải cởi, không nên buộc. Hoá giải hận thù là điều kiện cần khiến hòa giải mới có khả năng thành hiện thực. Hòa giải giữa nạn nhân và những kẻ tác nghiệp chỉ khả thi khi những bên đối tác cùng có tâm thế nhân ái bao dung, đồng thời tôn trọng sự thật, công lý, và cố gắng xua đi những bồng bột cảm tính. Nếu hai bên có tinh thần đối thoại, lắng nghe và tìm hiểu lý lẽ chứ không khăng khăng xác quyết chân lý của riêng mình, sự tháo gỡ hoặc giảm thiểu tính đối đầu ăn thua có khả năng hiện thực, và từ đó một lộ trình hòa giải mới có thể thành hình. Sau ngày một phía gọi là ngày mất nước, phía bên kia gọi là ngày Giải phóng, chính sách Học tập Cải tạo (HTCT) đã đưa vào cảnh tù tội khổ sai cả trăm nghìn người. Nạn nhân là người trong guồng máy chính quyền Việt Nam Cộng hòa, các quân nhân, trí thức văn nghệ sĩ... bị tập trung và giam giữ trung bình từ 2,3 cho đến 12, 13 năm. Những nạn nhân đó có quyền đặt một số vấn đề, chẳng hạn Học tập Cải tạo do đâu nếu không đơn thuần là trả thù; thời hạn giam giữ dài ngắn là vì sao, có hợp lý hợp tình không; và những hậu quả liên quan đến bản thân (bệnh tật) và gia đình họ (chia ly, phân tán...) phải được bù đắp bồi hoàn thế nào? Về phía tác nghiệp, lẽ tất nhiên họ phải nhận trách nhiệm và trả đáp những câu hỏi trên. Trách nhiệm cao nhất là trách nhiệm chính trị thuộc về những người làm ra chính sách, sau mới đến trách nhiệm những người điều hành ở các cấp trung, cao. Kèm vào tác động khủng bố tâm lý của chính sách Học tập Cải tạo, chiến tranh với Campuchia và sau là chiến tranh biên giới với Trung Quốc, kẻ 'dạy Việt Nam một bài học', sự hoảng sợ lan rộng trong nhiều tầng lớp nhân dân, nhất là ở thành thị ngày một ngột ngạt vì không còn được sinh hoạt tự do như trước đây. Đồng thời, phong trào đánh tư sản mại bản và hai lần đổi tiền khiến nhiều người mất hết cơ nghiệp. Dẫu biết đầy bất trắc hiểm nguy đến tính mạng, họ đánh liều vượt biển nhân dịp người gốc Hoa 'được' ra đi chính thức hoặc bán chính thức. Thảm kịch thuyền nhân, với những con thuyền đuôi tôm hai blốc đầy ắp người lênh đênh tìm đường sang Phi, Mã Lai, Thái Lan, Nam Dương...chết chìm trong lòng Thái Bình Dương là một vết nhơ cho chính quyền đã không giữ nổi con dân trên xứ sở của mình mà lại còn xua đuổi và nhân cơ hội cướp trắng. Ban đầu, giá chính thức cho một đầu người là 16 cây vàng. Sau, vàng cạn, giá tuột xuống 12, rồi 8, 6 và cho đến giữa thập niên 80 thì chỉ còn 2 cây, số cây tỉ lệ nghịch với độ rủi ro phải chấp nhận. Theo những ước lượng của Liên Hiệp Quốc, số người chết trên biển khoàng bốn trăm ngàn đến năm trăm ngàn người. Đã thế, khi những người tị nạn - nay là người gốc Việt sinh sống ờ hải ngoại - dựng tượng tưởng niệm nạn nhân vượt biển trên những hòn đảo ở Mã Lai, Nam Dương... những kẻ nắm quyền ở Việt Nam làm áp lực lên chính quyền các nước ASEAN nói trên yêu cầu triệt hạ những bức tượng đó. Đồng thời, họ leo lẻo 'Việt kiều là khúc ruột ngàn dặm', và mới đây vài năm ra Nghị quyết 36 kêu gọi lòng yêu nước, hô hào góp tay xây dựng quê hương qua điều vốn đầu tư, và cả, dĩ nhiên, qua cả cách gửi tiền về giúp bà con, hiện lượng tiền gửi về nay trên dưới 10 tỷ USD mỗi năm. Nạn nhân của chính sách 'thu vàng đuổi người' nếu đã chôn thây dưới đáy biển thì vẫn còn những người thân trong gia đình họ. Như chứng nhân, hoặc trực tiếp hoặc gián tiếp, họ có quyền hỏi đâu là công lý, tại sao có cái chính sách đó, và toàn thể nhân dân có lý do thắc mắc số vàng thu được đi đâu, vào tay ai, được xử dụng như thế nào cho đất nước. Công khai bạch hóa những vấn đề này là một bước không nhỏ góp phần vào triển vọng ổn định lòng người. Biểu hiện tinh thần hóa giải hận thù nhân ngày 30-04 lần thứ 40: Nếu thực sự chính quyền đương nhiệm không chỉ đề cập đến bốn chữ Hòa Hợp Hòa Giải như một chiêu bài 'đánh bùn sang ao', ồn ào rỗng tuếch, thì hy vọng họ sẽ gọi ngày 30-4 là Ngày Hóa Giải Hận Thù. Và trong tương lai họ cần cho dựng ở những địa phương từ Bắc chí Nam : 1- Tượng đài Thương Tiếc những người lính hy sinh trong chiến tranh, không phân biệt Bắc - Nam, Quốc- Cộng. 2- Tượng đài Ghi Ơn mẹ Việt Nam, không cần thêm chữ anh hùng, chữ được hiểu là mẹ những người hy sinh cho chế độ độc trị hiện hành. 3- Đàn Giải Oan cho những nạn nhân bỏ mạng trên biển cũng như đất liền ở mọi nơi. Đề nghị thế, nhưng trước mặt chúng ta chẳng hy vọng gì vào chính quyền đương nhiệm. Theo thiển ý, 22 tổ chức Xã hội dân sự độc lập hiện đang hoạt động trong nước có thể cổ vũ ý kiến nêu trên, thậm chí dựng tượng đài một cách tượng trưng, không cần 'hoành tráng', cái chính là trong lòng dân. Mặt khác, vào ngày 30-4, chúng ta có thể vận động người ra đường với áo kẻ chữ hai chữ Hóa Giải, hoặc Ghi ơn Mẹ Việt Nam, hoặc Thương Tiếc Các Anh, như thông điệp gửi đến toàn thể đồng bào. Hội Đồng Hòa Giải Dân Tộc Trên thế giới, sau những cuộc đổi đời trong những quốc gia từng có những bất công, bạo hành, và những vi phạm quyền con người...thì nhiều nước đã thành lập những Hội đồng hòa giải dân tộc (Commission for National Reconciliation, hoặc Commission for Truth and Reconciliation). Có thể kể Nam Phi khi Mandela lên nắm chính quyền, Pakistan dưới thời Musharraf, rồi Palestine, Liberia, Algeria...và ở Á châu có Đông Timor sau khi ly khai khỏi Indonesia. Mỗi quốc gia, vấn đề một khác. Nơi thì chủ yếu khác biệt sắc tộc, nơi khác biệt tôn giáo... đã là nguồn gốc của hận thù và sự phân liệt cần được hóa giải. Theo tinh thần chủ đạo là Hòa Giải dân tộc nên, như một hệ luận, phương thức tiến hành của Hội Đồng tóm gọn là: 1/ Tìm hiểu sự thật lịch sử, xác minh ai tác nghiệp (gọi là tác nhân), và dựa trên sự xâm phạm quyền con người, ai là nạn nhân, ai là chứng nhân. Hội Đồng có trách vụ tạo điều kiện cho họ đối thoại, giải trình, biện minh và đả thông mọi mâu thuẫn, vướng mắc... 2/ Yêu cầu nói trên phải thực hiện với tiêu chuẩn thông tin công khai, minh bạch của mọi tác nhân, nạn nhân, và chứng nhân trước công luận. 3/Hội đồng có ý kiến về vấn đề qui trách nhiệm cho những tác nhân. Cần phân biệt a- Trách nhiệm chính trị (là trách nhiệm hoạch định chính sách); b- Trách nhiệm điều hành chính sách cấp cao và trung; và c- Trách nhiệm dân sự. Chỉ một Hội Đồng Hòa Giải ở cấp quốc gia mới thực sự hoàn thành công cuộc hóa giải oán thù 4/Trong một số quốc gia, Hội Đồng có thẩm quyền điều tra những lũng đoạn kinh tế, thất thoát kinh tế, tham nhũng, hối lộ cửa quyền... và đề đạt lên cơ quan có thẩm quyền thuộc ngành Tư Pháp những mức độ xử lý, từ ân xá đến yêu cầu truy tố, và tùy trường hợp cụ thể, qua Toà án quốc gia hay Tòa án quốc tế. và từng bước đi đến mục tiêu hòa giải dân tộc. Con đường không ngắn, nhưng cũng không buộc là dài. Và trong bất cứ trường hợp dài ngắn thế nào đi chăng nữa, chúng ta rồi thì cũng sẽ đối mặt với nhiệm vụ này như một nhiệm vụ lịch sử. Hy vọng từ đó chúng ta sẽ không dẵm lên những lối mòn đầy tai ương, để thẳng tiến trên con đường đến tương lai mà không bị xảo ngôn của những lý thuyết huyễn hão sập bẫy như từ bao nhiêu năm nay. Để tạm kết, xin chép lại bốn câu thơ của Cao Tần: Nếu mai mốt có đổi đời phen nữa Ta đi về ta cứu lấy quê hương Ta sẽ mở ra nghìn lò cải tạo Lùa cả nước vào học tập yêu thương. Và thành tâm mong sao các vị 'lo trước cái lo của thiên hạ', các chuyên gia, trí thức trong những ngành như Triết, Sử, Luật...và tất cả những Tổ chức Dân Sự Độc Lập góp tay vào sửa soạn nhằm thực hiện những đề đạt trình bày trong bài viết này. Tất cả, vì con em, và cho con em chúng ta. Có thế, ta mới 'vui sau cái vui của thiên hạ' được. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của nhà văn Nam Dao từ Quebec, Canada, gửi tới BBC hôm 12/04/2015. Đánh dấu sự kiện lịch sử tròn 40 năm ngày chấm dứt Cuộc chiến Việt Nam, BBC mời quý vị tham gia viết bài vở, đóng góp tư liệu, chia sẻ thông tin, cảm nghĩ về sự kiện này và gửi về vietnamese@bbc.co.uk | [
108,
287,
285,
161,
208,
1803,
551,
5890,
11523,
409,
10485,
115,
107,
120,
212,
284,
383,
990,
469,
125,
191,
9114,
1968,
123,
113,
310,
1937,
104,
118,
1803,
551,
9239,
503,
596,
477,
185,
1525,
122,
333,
3830,
2392,
103,
117,
385,
184,
982,
153,
170,
588,
107,
177,
122,
628,
119,
205,
175,
199,
149,
104,
282,
7347,
1245,
801,
236,
216,
3243,
4849,
201,
387,
106,
825,
192,
314,
15269,
103,
292,
6098,
1380,
332,
127,
110,
140,
117,
145,
669,
201,
470,
18996,
11538,
103,
1530,
1423,
8502,
2763,
268,
802,
227,
1410,
2048,
247,
1707,
293,
213,
804,
3510,
854,
209,
148,
328,
135,
168,
155,
2863,
361,
13722,
10946,
137,
2397,
552,
152,
552,
282,
244,
163,
217,
758,
946,
781,
159,
1227,
459,
752,
103,
105,
202,
106,
1216,
1473,
552,
657,
552,
282,
138,
600,
120,
9362,
356,
685,
365,
257,
412,
360,
191,
116,
2069,
1807,
2701,
323,
107,
116,
617,
111,
8033,
166,
111,
1491,
356,
500,
127,
139,
696,
1166,
617,
112,
773,
170,
7047,
452,
168,
14671,
1177,
221,
167,
862,
133,
109,
534,
1083,
1389,
556,
636,
116,
2937,
706,
9814,
751,
1545,
120,
148,
1063,
128,
242,
5349,
272,
662,
599,
13373,
153,
4667,
1525,
155,
133,
1347,
3725,
130,
108,
7142,
138,
616,
329,
116,
137,
796,
145,
144,
613,
471,
107,
555,
344,
319,
164,
613,
1793,
733,
1907,
677,
3328,
298,
271,
279,
474,
111,
131,
174,
169,
110,
495,
279,
117,
735,
265,
137,
796,
642,
124,
139,
107,
103,
282,
142,
3243,
878,
677,
2873,
185,
168,
133,
108,
23684,
9359,
598,
105,
718,
269,
175,
224,
989,
117,
481,
1392,
2852,
624,
470,
5182,
1245,
30927,
106,
191,
299,
822,
116,
204,
242,
2722,
107,
111,
343,
106,
242,
250,
272,
662,
103,
111,
114,
106,
242,
250,
1095,
517,
104,
196,
1437,
1005,
783,
105,
607,
2129,
195,
178,
113,
221,
1323,
3086,
2111,
599,
1612,
2043,
482,
249,
106,
482,
249,
1812,
8844,
200,
9194,
628,
111,
103,
628,
131,
132,
145,
219,
166,
693,
852,
105,
432,
1440,
227,
155,
186,
1166,
617,
112,
832,
801,
147,
4375,
759,
1757,
147,
3606,
6253,
242,
779,
105,
2243,
3127,
103,
642,
124,
120,
111,
167,
1148,
168,
265,
139,
3659,
5575,
431,
9451,
155,
255,
220,
471,
272,
2609,
1056,
113,
694,
111,
131,
132,
113,
142,
127,
128,
108,
121,
767,
4778,
1556,
3799,
1226,
478,
324,
142,
169,
103,
531,
187,
129,
242,
779,
252,
1533,
1121,
2679,
183,
3824,
147,
1466,
3555,
912,
857,
6769,
103,
116,
494,
252,
3197,
387,
103,
115,
2153,
538,
593,
492,
140,
281,
463,
712,
341,
1499,
111,
181,
4648,
103,
989,
456,
1056,
108,
103,
110,
1330,
954,
130,
1675,
694,
1568,
298,
204,
735,
242,
14773,
108,
121,
968,
179,
591,
178,
201,
145,
477,
10810,
505,
360,
686,
252,
9690,
231,
4860,
371,
508,
114,
477,
3299,
505,
132,
686,
7244,
18305,
2792,
892,
3940,
5392,
371,
848,
450,
163,
492,
498,
482,
1555,
114,
656,
1043,
1127,
132,
686,
7244,
125,
140,
446,
296,
307,
342,
369,
113,
723,
307,
137,
2502,
311,
147,
10883,
122,
168,
343,
106,
122,
168,
1650,
3340,
103,
270,
437,
467,
1302,
4256,
686,
7244,
103,
4256,
686,
12938,
130,
163,
120,
111,
1444,
852,
103,
105,
187,
251,
124,
122,
333,
214,
495,
655,
394,
145,
592,
1055,
106,
898,
717,
209,
1030,
1934,
124,
8422,
130,
1675,
137,
281,
144,
6754,
448,
964,
2830,
106,
675,
712,
521,
201,
1049,
926,
1750,
157,
2693,
427,
108,
7291,
931,
159,
657,
186,
103,
403,
5836,
427,
307,
104,
267,
105,
165,
2806,
878,
416,
106,
166,
306,
427,
227,
228,
159,
768,
2584,
926,
1784,
1983,
7663,
5931,
933,
144,
613,
471,
170,
2283,
8707,
443,
1718,
279,
544,
272,
137,
796,
163,
106,
2252,
4686,
2466,
103,
140,
350,
1800,
1086,
375,
113,
221,
1108,
206,
193,
7339,
108,
231,
121,
104,
1217,
778,
688,
433,
3220,
272,
2609,
5979,
179,
591,
260,
298,
1098,
538,
389,
666,
309,
233,
108,
121,
142,
169,
185,
675,
106,
1942,
754,
105,
1636,
2525,
754,
233,
2609,
1056,
106,
292,
139,
2445,
103,
110,
237,
8680,
8170,
272,
2609,
1056,
106,
179,
591,
260,
521,
544,
272,
239,
107,
555,
344,
164,
199,
223,
112,
1418,
272,
415,
627,
157,
105,
120,
789,
274,
522,
163,
555,
697,
129,
120,
367,
195,
274,
264,
107,
315,
175,
157,
108,
2636,
374,
8246,
210,
221,
666,
308,
144,
3068,
135,
2056,
105,
601,
1258,
6440,
184,
120,
14394,
4123,
406,
4389,
631,
196,
367,
107,
777,
860,
195,
4433,
1527,
701,
105,
370,
524,
241,
642,
739,
110,
4766,
4766,
628,
302,
974,
241,
104,
734,
1081,
144,
3207,
1746,
451,
558,
1713,
334,
195,
178,
446,
1444,
107,
555,
344,
199,
223,
103,
105,
148,
150,
116,
1154,
277,
544,
272,
239,
107,
136,
164,
3138,
759,
191,
116,
505,
343,
106,
191,
552,
1013,
505,
367,
1387,
343,
106,
191,
2029,
662,
103,
122,
333,
2064,
495,
4094,
394,
6522,
9907,
9532,
115,
251,
138,
313,
717,
638,
1033,
714,
186,
1049,
1428,
1784,
5231,
157,
106,
111,
113,
7047,
452,
122,
168,
243,
132,
1284,
3711,
109,
252,
1890,
512,
329,
355,
877,
621,
599,
133,
495,
396,
105,
1090,
533,
396,
342,
148,
12768,
114,
155,
4680,
1771,
1538,
564,
627,
157,
150,
107,
168,
632,
116,
166,
255,
220,
103,
718,
269,
576,
2064,
1079,
4094,
394,
180,
793,
323,
110,
652,
2519,
106,
456,
1056,
708,
221,
576,
1090,
533,
677,
1621,
106,
171,
3470,
107,
279,
241,
279,
205,
110,
708,
105,
120,
878,
416,
316,
146,
155,
288,
481,
444,
14809,
2969,
371,
105,
165,
539,
154,
444,
9276,
9061,
613,
1505,
5143,
139,
117,
2195,
3536,
1962,
506,
175,
1684,
1264,
505,
274,
2409,
642,
525,
445,
154,
139,
238,
605,
517,
105,
456,
1280,
120,
476,
419,
3658,
7389,
772,
517,
291,
202,
106,
605,
517,
122,
245,
624,
125,
120,
111,
140,
124,
122,
3291,
187,
239,
155,
605,
517,
120,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1245,
12516,
103,
191,
323,
107,
116,
617,
111,
8033,
127,
106,
191,
107,
116,
617,
111,
7459,
1
] |
vietnam-52506655 | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-52506655 | Hậu Covid-19: Việt Nam có thể làm thế giới ‘kinh ngạc’? | Việt Nam đang đứng trước những triển vọng "rất lớn" để tạo nên những biến chuyển "ngoạn mục", làm thế giới "kinh ngạc" trong những năm tới, một chuyên gia và nhà cố vấn về chính sách của Việt Nam từ một học viện chính sách công từ Singapore được báo chí Việt Nam trích thuật hôm 01/05/2020, nói. | Việt Nam còn cần làm nhiều thứ để cuộc sống nhân dân tốt lên Sau dịch Covid-19: Cơ hội chuyển hướng cho công nghiệp Việt Nam Bữa tiệc kinh tế và gọng kìm TQ với VN Biển Đông: Ai sẽ liên minh và hậu thuẫn Việt Nam? Liệu Việt Nam lại trễ chuyến tàu vào tương lai? "Công cuộc cải cách trong hơn 3 thập kỷ qua đã nâng tầm khai sáng và khả năng phối thuộc - cộng hưởng của Việt Nam lên rất nhiều. Vì vậy, Việt Nam đang đứng trước những triển vọng rất lớn để tạo nên những biến chuyển ngoạn mục, làm thế giới kinh ngạc trong những năm tới", PGS. TS. Vũ Minh Khương, từ trường Chính sách công Lý Quang Diệu (thuộc Đại học Quốc gia Singapore), được báo mạng Trí Thức Trẻ của Việt Nam dẫn lời. Theo ông Vũ Minh Khương, kể từ khi cải cách bắt đầu, chưa bao giờ Việt Nam được chú ý "với thái độ vị nể" như hiện nay và để Việt Nam phát triển tốt và mạnh thời gian tới đây, ông đề nghị đổi mới tầm nhìn của nhiều chủ thể, tập đoàn kinh tế từ quốc nội sang khu vực, cũng như 'hiến kế' thành lập một Hội đồng 'tiếp nhận sáng kiến cải cách xây dựng Việt Nam' với tầm nhìn tới 2045 do 'Trung ương và Quốc hội' chủ trì. "Người tham gia hội đồng này không cần có vị trí trong hệ thống chính trị để đảm bảo khách quan, họ chỉ cần có uy tín về phẩm chất, trình độ là được. "Hội đồng này sẽ đánh giá các sáng kiến gửi đến, phân tích và trao đổi với Trung ương Đảng, Quốc hội, và Chính phủ các sáng kiến khả thi nhất. Hội đồng sẽ có báo cáo định kỳ hàng năm hoặc sáu tháng cho toàn dân. Nếu chúng ta thành công, lịch sử sẽ ghi lại nỗ lực này như một Hội Nghị Diên Hồng," ông Khương được tờ báo mạng của Việt Nam trích thuật thêm quan điểm. Hội nhập với quốc tế là xu hướng không thay đổi 'Đầy hứng khởi, cảm xúc'? Trả lời BBC News Tiếng Việt xoay quanh một số vấn đề về phát triển của Việt Nam, nhân ý kiến trên, hôm 01/5 hai nhà phân tích, quan sát chính sách kinh tế, chính trị, xã hội Việt Nam từ Hà Nội, đưa ra nhận xét của mình. Phó Giáo sư Phạm Quý Thọ (Học viện Chính sách & Phát triển, Bộ Kế hoạch và Đầu tư): Tiến sỹ Vũ Minh Khương cũng là một thành viên của Tổ Tư vấn Kinh tế cho Thủ tướng Chính phủ. Ông có cơ sở nhất định để nêu ý kiến như vậy. Các tập đoàn, công tư nhân cần đóng vai trò lớn hơn trong phát triển các ngành kinh tế mà họ có mũi nhọn. VinGroup mở rộng sang khu công nghiệp, chế xuất v.v... cũng hợp lý. Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp (Viện Nghiên cứu Đông Nam Á, Iseas - Singapore): Bài của TS Vũ Minh Khương mang đầy xúc cảm và hứng khởi phát triển cho thời kỳ hậu COVID-19 của Việt Nam. Khi đọc ba khuyến nghị của ông Khương, tôi thấy trong đó cũng chứa đựng hứng khởi khá mạnh: điểm một, ông Khương nói đến hoạt động phát ngôn ngoại giao nên được đổi mới thêm. Điểm thứ hai, là đề xuất để cho Vingroup xây dựng các khu công nghiệp cho cả khu vực và rộng hơn nữa - điểm này thì thực tế đã được chính Vingroup tuyên bố gần đây, với dự kiến đón đầu xu thế các doanh nghiệp nước ngoài sẽ rời Trung Quốc, vào Việt Nam làm ăn. Điểm thứ ba, là lập ra một bộ phận tiếp nhận và xử lý ý kiến của mọi người về làm thế nào để Việt Nam phát triển "thần kỳ". Về điểm một của Phó Giáo sư Vũ Minh Khương, có lẽ đổi mới về thủ tục phát ngôn, nội dung và hình thức phát ngôn... là cần thiết. Ở điểm này, PGS Khương nhấn mạnh thêm về các đổi mới toàn diện về kinh tế, mà chưa có dịp nêu cụ thể hơn. Tôi hiểu rằng nếu nói về chủ đề này, sẽ rất dài. Nhiều người lạc quan về triển vọng Việt Nam Với điểm thứ hai, chỉ nói về Vingroup không thôi, thì thoạt đọc, thấy khá lạ! Có thể đoán rằng ông Khương muốn nhấn vào chỗ Việt Nam nên trở thành công xưởng của khu vực và thế giới, sau COVID-19 chăng? Nếu là thế, thì mong muốn của ông Khương (và của nhiều người khác) có rủi ro lớn, cơ hội thì không lớn. Rủi ro lớn là ở chỗ Việt Nam đang rất thiếu nhân công có chất lượng, để có nhân công này, cần có hệ thống dạy nghề hoàn toàn khác với cái gì Việt Nam có cho đến nay, và cần có ít nhất 3 năm nữa, sau khi có hệ thống đào tạo nghệ hiện đại, phù hợp, thì mới cho ra được một lượng nhân công thích hợp (không chỉ là công nhân, mà còn là kỹ sư, các cấp quản lý, tài chính, kinh doanh...). Cái mới, cũ xen lẫn trong xã hội Việt Nam Không chắc sau khi các doanh nghiệp nước ngoài rút khỏi Trung Quốc, thì họ sẽ muốn vào Việt Nam. Tôi thấy từ trước thời COVID, hơn 200 doanh nghiệp nước ngoài định rời Trung Quốc, họ đã khảo sát mấy nước lân cận, trong đó có Việt Nam, thì chỉ có một doanh nghiệp cho biết họ có thể xem xét chuyển một phần sản xuất vào Việt Nam, khi họ rời bỏ Trung Quốc. Về kinh tế, Việt Nam không nên, và rất khó có thể trở thành một thứ "công xưởng" của thế giới được! Bây giờ không phải là thập kỷ 1970, 1980 của thế kỷ trước! Sau COVID-19, chắc rằng toàn cầu hóa sẽ có các hình thái mới, các chuỗi giá trị và các chuỗi cung ứng sẽ thay đổi mạnh mẽ, nếu không xem kỹ, thì có khi dựng "công xưởng" lên là sẽ thua! Về điểm thứ hai này, tôi cho rằng ông Khương chỉ phác thảo vậy thôi, chứ chắc ông ấy còn nhiều điều muốn nói. Điểm thứ ba, PGS Vũ Minh Khương nói về tiếp nhận ý kiến của mọi người, mọi giới; và quốc hội Việt Nam nên có một nơi tiếp nhận và xử lý, đưa các ý kiến khả thi vào chính sách, vào thực tế. Điểm này thực sự vô cùng thú vị, cần thiết và quan trọng. Chắc ý của PGS Khương, khi chọn quốc hội Việt Nam, chứ không chọn chính phủ, hay Đảng Cộng sản Việt Nam, là có ý nhấn mạnh đến việc từ các ý kiến, đưa thành các điểu khoản trong hiến pháp, thành các bộ luật, các phần của các bộ luật... rồi thông qua và đưa vào cuộc sống. Thực tế, một bộ phận tiếp nhận ý kiến như thế đã tồn tại từ 2008, ở cả quốc hội các nơi khác, liên quan đến quy trình ra văn bản quy phạm pháp quy. Thuận lợi, khó khăn cũng từ dân số Mỗi dự thảo văn bản quy phạm pháp quy đều có một thời gian để cho mọi người cùng đọc và góp ý. Có không gian để cử tri đề xuất, yêu cầu làm các bộ luật (ví dụ, bộ luật về hội, luật biểu tình, luật bình đẳng giới....) Nếu hiểu rộng hơn ý kiến này của PGS Khương, thì đấy là một quá trình tương tác căn bản giữa Nhà nước và công dân, ở đó, ý kiến của công dân phải được trân trọng và Nhà nước có nhiệm vụ đưa các ý kiến đó thành các văn bản pháp quy, thành chính sách... để phục vụ cho quá trình phát triển đất nước. Để khả thi, hiệu quả? BBC: Để có được chính sách, hướng đi và thực hiện thực sự hiệu quả, khả thi, thực tế trong các lĩnh vực phát triển nói trên, thì Việt Nam tới đây cần phải làm gì? Phó Giáo sư Phạm Quý Thọ: Theo tôi, Việt Nam cần xây dựng chiến lược Kinh tế - Xã hội gắn với cải cách thể chế chính trị. Không thể lảng tránh mãi được, nếu không muốn lần nữa bỏ lỡ cơ hội và tụt hậu. Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp: Ở trên tôi đã đề cập một phần, quay lại với COVID-19, đại dịch đang làm cho Việt Nam thiệt hại rất lớn về phát triển, mọi thứ đều chậm lại, hiệu quả đều giảm, kết quả cũng giảm nhiều. Bài học chống COVID-19 của Việt Nam, là chính phủ và người dân đồng lòng, chính sách của chính phủ là đúng đắn, hành động của cả nước đều rất sớm, tránh và chống được dịch lây mạnh, bởi vì ở một nước còn nghèo, dịch mà phát mạnh, với số người bị nhiễm, thì sẽ vô cùng khó khăn. Bài học này có thể được áp dụng vào thời kỳ khôi phục và phát triển kinh tế sau COVID-19. Thanh niên Việt Nam Để lại có sự đồng lòng toàn bộ từ người dân, từ các doanh nghiệp với nhà nước, chính sách phát triển kinh tế - xã hội cần phải được nhận thức đúng đắn là phù hợp, thì từ đó mới có đồng lòng. Mọi người đều cần xem thế giới thay đổi thế nào sau COVID-19, rồi từ đó dựng cho mình các chính sách và rồi hành động phù hợp. Có thể thấy ngay, rằng cần có những điều chỉnh căn bản trong quan hệ thương mại với Trung Quốc. Đầu tư nước ngoài vào Việt Nam cũng sẽ có thay đổi lớn sau COVID-19. Hoạt động kinh tế Việt Nam tới đây, trong điều kiện "sống chung" với COVID, đặt ra nhiều vấn đề rất cụ thể cần có quyết định đúng đắn ngay từ bây giờ. Người Hmong ở Việt Nam: Chăm lo cho người dân tộc thiểu số cũng là vấn đề lớn Theo tôi, sau dịch, cũng như mọi nước khác, Việt Nam cần thay đổi lớn về chính sách phát triển nói chung, và chính sách, thực hành phát triển kinh tế - xã hội, nói riêng. Thay đổi cụ thể, thì nên tiếp tục dựa trên các khuyến nghị của chương trình cải cách hành chính Việt Nam 2001-2010, hoàn thành việc cải tạo các doanh nghiệp có vốn nhà nước theo các quy luật thị trường thực thụ; đẩy mạnh phát triển các doanh nghiệp nhỏ và vừa; cải cách thể chế tài chính phát triển; cải cách thể chế tư pháp, xây dựng nhà nước pháp quyền thực thụ. Vai trò trí thức, chuyên gia? BBC: Vai trò của chuyên gia, trí thức Việt Nam nằm ngoài hệ thống đảng và chính quyền, ở nước ngoài, nên được tận dụng ra sao cho hợp tình, hợp lý và có thực chất đổi mới, hiệu quả cho tư vấn, phản biện, xây dựng, thực thi các chính sách, quyết sách phát triển đó, nhất là với Đại hội 13 của ĐCSVN sắp diễn ra tới đây? Phó Giáo sư Phạm Quý Thọ: Chuyên gia là quan trọng, nhưng họ độc lập thì tốt hơn. Cơ chế tiếp thu là cần thiết. Cần tiếp nhận ý kiến trái chiều, thậm chí đặt hàng và tranh luận. Không chỉ kêu gọi hay tuyên truyền. Hãy nghĩ về cơ chế thu hút bao dung và cầu thị, mà không đặt điều kiện tiên quyết hoặc trói buộc định kiến. Điều này không có đối với chuyên gia nhà nước, hưởng lương ngân sác và coi công trình là thành tích thăng tiến hoặc để hưởng các đặc quyền, đặc ân khác. Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp: Đọc các phần khác nhau của các dự thảo văn kiện được công khai hóa của Đại hội 13, thì thấy có bao hàm sự huy động trí tuệ, công sức của mọi trí thức, bất kể là trí thức đảng viên, hay không, trí thức ở trong nước, hay đang ở nước ngoài. Nhưng thực tế và hiệu quả, thì chúng ta hãy chờ đợi thêm. Trong lúc chống COVID-19 khó khăn này, tôi cũng mong muốn có được hứng khởi và xúc cảm đẹp như của Phó Giáo sư, Tiến sỹ Vũ Minh Khương! Xem thêm bài cùng chủ đề Việt Nam sau giai đoạn Covid-19: Sau dịch Covid-19: Cơ hội chuyển hướng cho công nghiệp Việt Nam Bữa tiệc kinh tế và gọng kìm TQ với VN | summarize: Việt Nam còn cần làm nhiều thứ để cuộc sống nhân dân tốt lên Sau dịch Covid-19: Cơ hội chuyển hướng cho công nghiệp Việt Nam Bữa tiệc kinh tế và gọng kìm TQ với VN Biển Đông: Ai sẽ liên minh và hậu thuẫn Việt Nam? Liệu Việt Nam lại trễ chuyến tàu vào tương lai? "Công cuộc cải cách trong hơn 3 thập kỷ qua đã nâng tầm khai sáng và khả năng phối thuộc - cộng hưởng của Việt Nam lên rất nhiều. Vì vậy, Việt Nam đang đứng trước những triển vọng rất lớn để tạo nên những biến chuyển ngoạn mục, làm thế giới kinh ngạc trong những năm tới", PGS. TS. Vũ Minh Khương, từ trường Chính sách công Lý Quang Diệu (thuộc Đại học Quốc gia Singapore), được báo mạng Trí Thức Trẻ của Việt Nam dẫn lời. Theo ông Vũ Minh Khương, kể từ khi cải cách bắt đầu, chưa bao giờ Việt Nam được chú ý "với thái độ vị nể" như hiện nay và để Việt Nam phát triển tốt và mạnh thời gian tới đây, ông đề nghị đổi mới tầm nhìn của nhiều chủ thể, tập đoàn kinh tế từ quốc nội sang khu vực, cũng như 'hiến kế' thành lập một Hội đồng 'tiếp nhận sáng kiến cải cách xây dựng Việt Nam' với tầm nhìn tới 2045 do 'Trung ương và Quốc hội' chủ trì. "Người tham gia hội đồng này không cần có vị trí trong hệ thống chính trị để đảm bảo khách quan, họ chỉ cần có uy tín về phẩm chất, trình độ là được. "Hội đồng này sẽ đánh giá các sáng kiến gửi đến, phân tích và trao đổi với Trung ương Đảng, Quốc hội, và Chính phủ các sáng kiến khả thi nhất. Hội đồng sẽ có báo cáo định kỳ hàng năm hoặc sáu tháng cho toàn dân. Nếu chúng ta thành công, lịch sử sẽ ghi lại nỗ lực này như một Hội Nghị Diên Hồng," ông Khương được tờ báo mạng của Việt Nam trích thuật thêm quan điểm. Hội nhập với quốc tế là xu hướng không thay đổi 'Đầy hứng khởi, cảm xúc'? Trả lời BBC News Tiếng Việt xoay quanh một số vấn đề về phát triển của Việt Nam, nhân ý kiến trên, hôm 01/5 hai nhà phân tích, quan sát chính sách kinh tế, chính trị, xã hội Việt Nam từ Hà Nội, đưa ra nhận xét của mình. Phó Giáo sư Phạm Quý Thọ (Học viện Chính sách & Phát triển, Bộ Kế hoạch và Đầu tư): Tiến sỹ Vũ Minh Khương cũng là một thành viên của Tổ Tư vấn Kinh tế cho Thủ tướng Chính phủ. Ông có cơ sở nhất định để nêu ý kiến như vậy. Các tập đoàn, công tư nhân cần đóng vai trò lớn hơn trong phát triển các ngành kinh tế mà họ có mũi nhọn. VinGroup mở rộng sang khu công nghiệp, chế xuất v.v... cũng hợp lý. Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp (Viện Nghiên cứu Đông Nam Á, Iseas - Singapore): Bài của TS Vũ Minh Khương mang đầy xúc cảm và hứng khởi phát triển cho thời kỳ hậu COVID-19 của Việt Nam. Khi đọc ba khuyến nghị của ông Khương, tôi thấy trong đó cũng chứa đựng hứng khởi khá mạnh: điểm một, ông Khương nói đến hoạt động phát ngôn ngoại giao nên được đổi mới thêm. Điểm thứ hai, là đề xuất để cho Vingroup xây dựng các khu công nghiệp cho cả khu vực và rộng hơn nữa - điểm này thì thực tế đã được chính Vingroup tuyên bố gần đây, với dự kiến đón đầu xu thế các doanh nghiệp nước ngoài sẽ rời Trung Quốc, vào Việt Nam làm ăn. Điểm thứ ba, là lập ra một bộ phận tiếp nhận và xử lý ý kiến của mọi người về làm thế nào để Việt Nam phát triển "thần kỳ". Về điểm một của Phó Giáo sư Vũ Minh Khương, có lẽ đổi mới về thủ tục phát ngôn, nội dung và hình thức phát ngôn... là cần thiết. Ở điểm này, PGS Khương nhấn mạnh thêm về các đổi mới toàn diện về kinh tế, mà chưa có dịp nêu cụ thể hơn. Tôi hiểu rằng nếu nói về chủ đề này, sẽ rất dài. Nhiều người lạc quan về triển vọng Việt Nam Với điểm thứ hai, chỉ nói về Vingroup không thôi, thì thoạt đọc, thấy khá lạ! Có thể đoán rằng ông Khương muốn nhấn vào chỗ Việt Nam nên trở thành công xưởng của khu vực và thế giới, sau COVID-19 chăng? Nếu là thế, thì mong muốn của ông Khương (và của nhiều người khác) có rủi ro lớn, cơ hội thì không lớn. Rủi ro lớn là ở chỗ Việt Nam đang rất thiếu nhân công có chất lượng, để có nhân công này, cần có hệ thống dạy nghề hoàn toàn khác với cái gì Việt Nam có cho đến nay, và cần có ít nhất 3 năm nữa, sau khi có hệ thống đào tạo nghệ hiện đại, phù hợp, thì mới cho ra được một lượng nhân công thích hợp (không chỉ là công nhân, mà còn là kỹ sư, các cấp quản lý, tài chính, kinh doanh...). Cái mới, cũ xen lẫn trong xã hội Việt Nam Không chắc sau khi các doanh nghiệp nước ngoài rút khỏi Trung Quốc, thì họ sẽ muốn vào Việt Nam. Tôi thấy từ trước thời COVID, hơn 200 doanh nghiệp nước ngoài định rời Trung Quốc, họ đã khảo sát mấy nước lân cận, trong đó có Việt Nam, thì chỉ có một doanh nghiệp cho biết họ có thể xem xét chuyển một phần sản xuất vào Việt Nam, khi họ rời bỏ Trung Quốc. Về kinh tế, Việt Nam không nên, và rất khó có thể trở thành một thứ "công xưởng" của thế giới được! Bây giờ không phải là thập kỷ 1970, 1980 của thế kỷ trước! Sau COVID-19, chắc rằng toàn cầu hóa sẽ có các hình thái mới, các chuỗi giá trị và các chuỗi cung ứng sẽ thay đổi mạnh mẽ, nếu không xem kỹ, thì có khi dựng "công xưởng" lên là sẽ thua! Về điểm thứ hai này, tôi cho rằng ông Khương chỉ phác thảo vậy thôi, chứ chắc ông ấy còn nhiều điều muốn nói. Điểm thứ ba, PGS Vũ Minh Khương nói về tiếp nhận ý kiến của mọi người, mọi giới; và quốc hội Việt Nam nên có một nơi tiếp nhận và xử lý, đưa các ý kiến khả thi vào chính sách, vào thực tế. Điểm này thực sự vô cùng thú vị, cần thiết và quan trọng. Chắc ý của PGS Khương, khi chọn quốc hội Việt Nam, chứ không chọn chính phủ, hay Đảng Cộng sản Việt Nam, là có ý nhấn mạnh đến việc từ các ý kiến, đưa thành các điểu khoản trong hiến pháp, thành các bộ luật, các phần của các bộ luật... rồi thông qua và đưa vào cuộc sống. Thực tế, một bộ phận tiếp nhận ý kiến như thế đã tồn tại từ 2008, ở cả quốc hội các nơi khác, liên quan đến quy trình ra văn bản quy phạm pháp quy. Thuận lợi, khó khăn cũng từ dân số Mỗi dự thảo văn bản quy phạm pháp quy đều có một thời gian để cho mọi người cùng đọc và góp ý. Có không gian để cử tri đề xuất, yêu cầu làm các bộ luật (ví dụ, bộ luật về hội, luật biểu tình, luật bình đẳng giới....) Nếu hiểu rộng hơn ý kiến này của PGS Khương, thì đấy là một quá trình tương tác căn bản giữa Nhà nước và công dân, ở đó, ý kiến của công dân phải được trân trọng và Nhà nước có nhiệm vụ đưa các ý kiến đó thành các văn bản pháp quy, thành chính sách... để phục vụ cho quá trình phát triển đất nước. Để khả thi, hiệu quả? BBC: Để có được chính sách, hướng đi và thực hiện thực sự hiệu quả, khả thi, thực tế trong các lĩnh vực phát triển nói trên, thì Việt Nam tới đây cần phải làm gì? Phó Giáo sư Phạm Quý Thọ: Theo tôi, Việt Nam cần xây dựng chiến lược Kinh tế - Xã hội gắn với cải cách thể chế chính trị. Không thể lảng tránh mãi được, nếu không muốn lần nữa bỏ lỡ cơ hội và tụt hậu. Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp: Ở trên tôi đã đề cập một phần, quay lại với COVID-19, đại dịch đang làm cho Việt Nam thiệt hại rất lớn về phát triển, mọi thứ đều chậm lại, hiệu quả đều giảm, kết quả cũng giảm nhiều. Bài học chống COVID-19 của Việt Nam, là chính phủ và người dân đồng lòng, chính sách của chính phủ là đúng đắn, hành động của cả nước đều rất sớm, tránh và chống được dịch lây mạnh, bởi vì ở một nước còn nghèo, dịch mà phát mạnh, với số người bị nhiễm, thì sẽ vô cùng khó khăn. Bài học này có thể được áp dụng vào thời kỳ khôi phục và phát triển kinh tế sau COVID-19. Thanh niên Việt Nam Để lại có sự đồng lòng toàn bộ từ người dân, từ các doanh nghiệp với nhà nước, chính sách phát triển kinh tế - xã hội cần phải được nhận thức đúng đắn là phù hợp, thì từ đó mới có đồng lòng. Mọi người đều cần xem thế giới thay đổi thế nào sau COVID-19, rồi từ đó dựng cho mình các chính sách và rồi hành động phù hợp. Có thể thấy ngay, rằng cần có những điều chỉnh căn bản trong quan hệ thương mại với Trung Quốc. Đầu tư nước ngoài vào Việt Nam cũng sẽ có thay đổi lớn sau COVID-19. Hoạt động kinh tế Việt Nam tới đây, trong điều kiện "sống chung" với COVID, đặt ra nhiều vấn đề rất cụ thể cần có quyết định đúng đắn ngay từ bây giờ. Người Hmong ở Việt Nam: Chăm lo cho người dân tộc thiểu số cũng là vấn đề lớn Theo tôi, sau dịch, cũng như mọi nước khác, Việt Nam cần thay đổi lớn về chính sách phát triển nói chung, và chính sách, thực hành phát triển kinh tế - xã hội, nói riêng. Thay đổi cụ thể, thì nên tiếp tục dựa trên các khuyến nghị của chương trình cải cách hành chính Việt Nam 2001-2010, hoàn thành việc cải tạo các doanh nghiệp có vốn nhà nước theo các quy luật thị trường thực thụ; đẩy mạnh phát triển các doanh nghiệp nhỏ và vừa; cải cách thể chế tài chính phát triển; cải cách thể chế tư pháp, xây dựng nhà nước pháp quyền thực thụ. Vai trò trí thức, chuyên gia? BBC: Vai trò của chuyên gia, trí thức Việt Nam nằm ngoài hệ thống đảng và chính quyền, ở nước ngoài, nên được tận dụng ra sao cho hợp tình, hợp lý và có thực chất đổi mới, hiệu quả cho tư vấn, phản biện, xây dựng, thực thi các chính sách, quyết sách phát triển đó, nhất là với Đại hội 13 của ĐCSVN sắp diễn ra tới đây? Phó Giáo sư Phạm Quý Thọ: Chuyên gia là quan trọng, nhưng họ độc lập thì tốt hơn. Cơ chế tiếp thu là cần thiết. Cần tiếp nhận ý kiến trái chiều, thậm chí đặt hàng và tranh luận. Không chỉ kêu gọi hay tuyên truyền. Hãy nghĩ về cơ chế thu hút bao dung và cầu thị, mà không đặt điều kiện tiên quyết hoặc trói buộc định kiến. Điều này không có đối với chuyên gia nhà nước, hưởng lương ngân sác và coi công trình là thành tích thăng tiến hoặc để hưởng các đặc quyền, đặc ân khác. Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp: Đọc các phần khác nhau của các dự thảo văn kiện được công khai hóa của Đại hội 13, thì thấy có bao hàm sự huy động trí tuệ, công sức của mọi trí thức, bất kể là trí thức đảng viên, hay không, trí thức ở trong nước, hay đang ở nước ngoài. Nhưng thực tế và hiệu quả, thì chúng ta hãy chờ đợi thêm. Trong lúc chống COVID-19 khó khăn này, tôi cũng mong muốn có được hứng khởi và xúc cảm đẹp như của Phó Giáo sư, Tiến sỹ Vũ Minh Khương! Xem thêm bài cùng chủ đề Việt Nam sau giai đoạn Covid-19: Sau dịch Covid-19: Cơ hội chuyển hướng cho công nghiệp Việt Nam Bữa tiệc kinh tế và gọng kìm TQ với VN | [
108,
287,
285,
161,
131,
132,
177,
260,
140,
158,
259,
130,
204,
307,
157,
137,
514,
227,
759,
414,
1581,
161,
1448,
567,
589,
665,
114,
135,
1377,
131,
132,
12644,
409,
7163,
236,
216,
105,
3103,
269,
4513,
903,
119,
312,
784,
510,
161,
1561,
134,
316,
494,
105,
878,
1836,
131,
3913,
2593,
131,
132,
153,
3902,
803,
540,
138,
489,
13704,
5340,
204,
655,
173,
113,
183,
1096,
1092,
688,
235,
115,
1480,
1191,
550,
611,
105,
555,
344,
1614,
624,
233,
490,
580,
104,
131,
132,
227,
215,
2210,
865,
934,
131,
132,
167,
715,
226,
120,
435,
584,
215,
301,
130,
394,
237,
120,
625,
589,
6295,
592,
103,
140,
175,
249,
236,
1628,
113,
120,
147,
228,
646,
5320,
3899,
1016,
700,
6577,
103,
148,
271,
448,
333,
135,
1087,
1052,
4869,
444,
10039,
440,
214,
162,
165,
15652,
103,
117,
188,
427,
3235,
3931,
2103,
104,
131,
132,
458,
3763,
520,
118,
1016,
700,
6577,
103,
546,
148,
129,
655,
173,
290,
2811,
289,
374,
339,
131,
132,
117,
987,
108,
232,
10371,
869,
359,
297,
108,
231,
1815,
207,
128,
199,
275,
105,
130,
131,
132,
212,
435,
514,
105,
417,
221,
390,
228,
1009,
118,
220,
411,
345,
239,
1191,
485,
104,
158,
185,
136,
103,
495,
526,
236,
216,
148,
198,
735,
586,
322,
3190,
127,
128,
377,
22959,
699,
257,
164,
385,
116,
813,
210,
377,
5562,
238,
611,
357,
655,
173,
556,
636,
131,
7030,
119,
1191,
485,
228,
22941,
180,
11885,
929,
105,
162,
213,
257,
185,
10755,
2661,
268,
165,
213,
210,
126,
110,
260,
107,
297,
512,
113,
300,
234,
122,
245,
130,
879,
327,
547,
146,
103,
154,
163,
260,
107,
108,
1593,
875,
125,
765,
5228,
277,
359,
106,
1378,
189,
6755,
210,
126,
134,
403,
314,
109,
611,
357,
916,
155,
103,
613,
566,
105,
992,
345,
119,
151,
929,
1927,
162,
1389,
105,
448,
256,
109,
611,
357,
555,
697,
1704,
813,
210,
134,
107,
188,
341,
190,
393,
201,
147,
451,
1386,
253,
114,
258,
1568,
631,
174,
169,
164,
135,
103,
478,
324,
134,
848,
153,
1163,
265,
126,
128,
116,
813,
1594,
8278,
1615,
519,
118,
6577,
117,
940,
188,
427,
104,
131,
132,
788,
887,
426,
146,
3823,
813,
669,
119,
198,
216,
106,
1461,
665,
110,
346,
345,
9120,
11932,
2166,
1106,
103,
406,
990,
2810,
2198,
366,
378,
1701,
1434,
131,
2959,
1017,
116,
166,
255,
220,
125,
212,
435,
104,
131,
578,
157,
108,
232,
357,
159,
103,
325,
5189,
1296,
2981,
196,
152,
613,
5089,
146,
338,
122,
333,
236,
955,
122,
1261,
293,
213,
131,
132,
148,
337,
1981,
251,
124,
238,
587,
104,
900,
1097,
754,
441,
971,
2237,
3570,
444,
14943,
760,
448,
333,
2372,
1327,
2908,
429,
2789,
763,
105,
1984,
276,
5152,
1075,
817,
1016,
700,
6577,
127,
106,
116,
164,
182,
104,
1318,
1005,
255,
725,
216,
114,
596,
477,
448,
2463,
208,
107,
225,
633,
202,
190,
130,
917,
108,
232,
357,
128,
1356,
303,
495,
6579,
135,
276,
157,
260,
609,
809,
704,
301,
183,
113,
212,
435,
109,
859,
236,
216,
145,
154,
107,
2766,
6938,
112,
25891,
690,
933,
586,
322,
135,
2409,
353,
387,
2927,
127,
279,
2203,
1075,
817,
337,
678,
2119,
444,
16565,
1811,
402,
510,
132,
2310,
23511,
233,
15652,
161,
1045,
104,
2799,
1016,
700,
6577,
518,
858,
990,
406,
105,
2166,
1106,
212,
435,
114,
221,
393,
878,
7914,
104,
131,
629,
707,
901,
459,
1611,
231,
411,
104,
118,
6577,
103,
141,
203,
113,
150,
127,
1990,
2686,
2166,
1106,
896,
8562,
318,
116,
103,
118,
6577,
123,
155,
381,
192,
212,
691,
470,
384,
237,
117,
345,
239,
1796,
3956,
259,
3008,
106,
220,
387,
130,
114,
6576,
556,
636,
109,
322,
135,
522,
114,
186,
322,
442,
105,
933,
183,
761,
233,
318,
126,
143,
223,
216,
115,
117,
122,
6576,
480,
399,
386,
1009,
119,
382,
357,
1340,
178,
1461,
175,
109,
553,
522,
142,
351,
134,
1165,
151,
890,
138,
131,
132,
140,
4241,
3956,
259,
3944,
106,
385,
124,
116,
317,
1392,
270,
238,
105,
528,
241,
108,
232,
357,
104,
389,
111,
125,
140,
175,
224,
130,
131,
132,
212,
435,
189,
15245,
393,
340,
1264,
318,
116,
104,
1097,
754,
441,
1016,
700,
6577,
103,
107,
642,
345,
239,
125,
331,
437,
212,
691,
103,
735,
908,
105,
240,
329,
212,
691,
599,
106,
260,
3838,
108,
978,
318,
474,
12523,
6577,
1445,
417,
426,
125,
109,
345,
239,
258,
681,
125,
236,
955,
145,
289,
107,
1500,
917,
798,
136,
827,
388,
524,
160,
323,
123,
125,
185,
220,
474,
134,
215,
3160,
1115,
111,
956,
146,
125,
435,
584,
131,
132,
1224,
176,
318,
259,
3008,
163,
123,
125,
6576,
110,
1839,
143,
8891,
332,
7722,
203,
896,
1681,
794,
615,
136,
1040,
160,
118,
6577,
278,
1445,
138,
1104,
131,
132,
237,
319,
164,
135,
3880,
104,
322,
442,
105,
175,
1555,
187,
7914,
4480,
631,
106,
1672,
143,
872,
278,
104,
118,
6577,
4154,
104,
158,
111,
211,
371,
107,
1905,
1924,
1950,
225,
213,
143,
110,
2008,
12092,
1924,
301,
106,
108,
121,
1104,
131,
132,
167,
215,
815,
157,
135,
107,
562,
423,
103,
130,
107,
157,
135,
474,
260,
107,
300,
234,
1372,
1469,
506,
258,
211,
119,
292,
218,
131,
132,
107,
114,
155,
801,
105,
260,
107,
500,
202,
1096,
147,
1316,
187,
129,
107,
300,
234,
1328,
394,
877,
199,
273,
103,
1265,
279,
103,
143,
239,
114,
124,
117,
116,
423,
157,
135,
581,
279,
4845,
163,
106,
135,
1890,
145,
177,
106,
888,
3665,
109,
373,
730,
2056,
326,
122,
103,
236,
553,
9401,
1814,
1849,
1363,
529,
231,
1306,
113,
293,
213,
131,
132,
724,
751,
187,
129,
109,
553,
522,
142,
351,
995,
574,
151,
890,
143,
154,
134,
278,
138,
131,
629,
388,
203,
148,
226,
221,
23714,
103,
183,
2026,
553,
522,
142,
351,
190,
1165,
151,
890,
154,
115,
1560,
338,
938,
142,
4060,
10121,
113,
150,
107,
131,
578,
143,
163,
107,
116,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
131,
132,
167,
715,
226,
120,
435,
584,
4255,
7096,
130,
394,
237,
120,
625,
589,
189,
515,
674,
8211,
592,
646,
140,
175,
249,
189,
4864,
1628,
207,
113,
120,
147,
3490,
116,
649,
165,
105,
152,
601,
255,
125,
122,
333,
104,
131,
132,
148,
116,
214,
760,
122,
333,
135,
148,
1396,
117,
188,
356,
131,
132,
788,
887,
325,
5189,
5153,
6428,
454,
1
] |
vietnam-45167151 | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-45167151 | Bàn về tù nhân chính trị VN - Đi hay ở (Phần 2) | Ý kiến từ một cựu tù nhân chính trị rằng có nhiều lựa chọn cho những người như ông dưới chế độ cộng sản hơn là so với thời họ ở dưới chế độ thực dân. | Bốn thành viên của Hội Anh em Dân chủ, trong đó có Luật sư Nguyễn Văn Đài, bị tuyên mức án tổng cộng là 66 năm tù giam trong một phiên tòa từ trước tại Việt Nam. Hiện ông Đài và bà Thu Hà đã tỵ nạn ở Đức. Những người còn lại vẫn trong tù. "Những người tù Cộng sản trong chế độ thực dân không có lựa chọn nào khác ngoài việc ở trong nhà tù. Và đó là sự lựa chọn duy nhất của họ," luật sư Nguyễn Văn Đài, cựu tù nhân chính trị hiện đang sống tại Đức, nói với BBC trong chương trình Bàn tròn Thứ Năm ngày 9/8. "Những người tù lương tâm ngày nay thì có rất nhiều lựa chọn: Ở lại hay là ra đi." Bàn về tù nhân chính trị VN - Đi hay ở (Phần 1) Trần Huỳnh Duy Thức và thư viết từ nhà tù LS Đài: Đôi điều về một phiên tòa sắp xử ở VN "Tuỳ tổ chức, công việc của mình, nếu thấy ra đi đem lại ích lợi cho bản thân, cho tổ chức và có thể đóng góp tốt hơn cho đấu tranh dân chủ thì nên lựa chọn ra đi." Trả lời câu hỏi có phải đấu tranh dân chủ là cách để được định cư nước ngoài, luật sư Đài cho hay ông từng có cơ hội đi nhiều nước. Ông từng sống tại Đức một thời gian và hoàn toàn đủ điều kiện trở thành công dân Đức. "Cho nên việc đấu tranh dân chủ không phải là cách để tôi ra đi mà vì tôi muốn thay đổi chế độ ở Việt Nam," luật sư Nguyễn Văn Đài nói từ Đức. "Kể cả lần tù trước cũng vậy. Cứ ba tháng một lần an ninh Việt Nam lại vào hỏi tôi có muốn ra đi hay không thì tôi đều lắc đầu bảo không muốn đi. Nếu đấu tranh để ra đi thì tôi đã ra đi từ rất sớm, chứ không phải chờ tới bây giờ phải chịu rất nhiều khó khăn gian khổ, chịu đánh đập, thương tích nhiều lần." Cần thay đổi chính thể độc tài Ông Trần Huỳnh Duy Thức (ngoài cùng, trái), luật sư Lê Công Định (ngoài cùng, phải), cùng hai nhà đấu tranh dân chủ khác tại một phiên tòa. Hiện chỉ có ông Thức còn trong tù. Về vấn đề đấu tranh dân chủ ở Việt Nam phải chăng mấu chốt là phải thay đổi đảng cầm quyền, bà Phạm Đoan Trang nói "nhà cầm quyền Việt Nam hiện nay là một chính thể độc tài, và độc tài thì cần phải thay đổi." "Trong cuốn Chính Trị Bình Dân, tôi có liệt kê đầy đủ sáu đặc điểm của một chính thể độc tài. Đơn giản là nó không có đa đảng," bà Trang nói từ Sài Gòn. "Đa đảng chưa chắc đã phải là dân chủ. Nhưng một đảng chắc chắn là độc tài. Ngoài ra hãy xem cách mà họ điều hành đất nước trong hơn nửa thế kỷ nay. Họ là một lực lượng tuyệt đối không có sự cạnh tranh ở trong nước. Họ đàn áp lực lượng đối lập một cách dữ dội. Không cạnh tranh vậy mà họ làm ăn như thế này đây." "Về mặt chính trị họ không vấp phải bất cứ một rào cản đáng kể nào, một sức ép nào nhưng họ để đất nước đến như thế này đây! Tôi nghĩ rằng bất kể người Việt Nam nào có lương tâm và có suy nghĩ thì đều thấy là chính phủ cộng sản đang tồn tại hiện nay phải chấm dứt sự tồn tại của nó. Và vì vậy tôi cũng nói luôn và cũng nói từ lâu rằng đấu tranh để chống độc tài, không chỉ độc tài cộng sản. Đã độc tài là xấu và phải dẹp bỏ. Cộng sản là độc tài nên phải bị dẹp bỏ." Blogger Phạm Đoan Trang ẩn trốn sau khi bị thẩm vấn Bà Đoan Trang nhận giải nhân quyền của Czech Blogger Đoan Trang ‘bị tạm giữ vì cuốn sách nhạy cảm'? Luật sư Nguyễn Văn Đài đồng tình với quan điểm của nhà báo tự do Đoan Trang trong vấn đề 'không có đa đảng thì không có dân chủ". Ông nói luôn giữ quan điểm này từ xưa và vì vậy "bị an ninh, Bộ Công an Việt Nam rất ghét". "Mỗi lần gặp tôi thì họ luôn luôn hỏi "anh đã thay đổi quan điểm chưa?" thì tôi nói là quan điểm này của tôi là chân lý thì làm sao thay đổi được. Tôi còn nhấn mạnh hơn là thay đổi Việt Nam sang môt nền chính trị đa đảng là mệnh lệnh của thời đại, là sự kêu gọi, là sự khát khao của mỗi người Việt Nam." Nhà hoạt động Lê Đình Lượng sắp bị đưa ra xét xử. Ông từng bị tấn công hồi 2015 sau khi đi thăm cựu tù nhân lương tâm Trần Minh Nhật. "Thông qua cuộc hội thoại trên BBC này, tôi kêu gọi người Việt Nam ở trong và ngoài nước hãy nhìn nhận thẳng vào chế độ cộng sản. Đó là một chế độ không tốt. Họ đã có trên nửa thế kỷ cầm quyền ở Việt Nam thì ngày hôm nay, họ không gặp bất cứ rảo càn về chính trị nào, nhưng họ đã đẩy đất nước chúng ta đến mức độ thê thảm. Tất cả tài nguyên đất nước đã bị phá huỷ, môi trường đã bị phá huỷ. Đặc biệt là giá trị đạo đức, là vốn quý nhất của dân tộc Việt Nam đều bị đảo lộn." "Chúng ta biết rằng mọi hiện tượng tốt trong xã hội Việt Nam bây giờ rất là hiếm. Khi có hiện tượng một người dân nhặt được của rơi trả lại cho ngừoi bị mất được cả báo giới lăng-xê. Nó trở thành một hiện tượng quá hiếm hoi trong xã hội Việt Nam. Hiện tượng giúp đỡ người đi đường bị tai nạn giao thông nó cũng trở thành một hiện tượng vô cùng hiếm hoi trong xã hội của chúng ta. Người dân phải đóng vai trò là làm chủ đất nước." "Như ông Lý Tôn Ngô, một nhà chính trị đầu thế kỷ 20 ở Trung Quốc nói "Dân chủ là gì? Rất đơn giản, dân chủ nhân dân có nghĩa là nhân dân là vua. Vua quyết định lựa chọn nhà lãnh đạo, vua có quyền quyết định đảng cầm quyền." Đảng cộng sản, Ban Chấp hành Trung ương chỉ là một nhóm có 200 người trong đó có mười mấy uỷ viên của Bộ Chính trị đã cai trị cả đất nước này. Toàn bộ hơn 90 triệu người dân Việt Nam dưới bàn tay cai trị của họ không có quyền gì cả. Nên một lần nữa tôi muốn nhấn mạnh là thay đổi chế độ cổng sản, chuyển đổi sang chế độ dân chủ đa đảng đó là mệnh lệnh của thời đại, là kêu gọi của tất cả thế hệ người Việt Nam hiện nay và cả thế hệ tương lai nữa." Sự đồng lòng của người dân Bàn về sự đồng lòng của người dân trong vấn đề đa nguyên, đa đảng, trong bối cảnh chính trị bị coi là nhạy cảm và chính phủ đàn áp những người bất đồng chính kiến, bà Phạm Đoan Trang nói "đại đa số dân chúng vẫn thờ ơ với chính trị" do nghĩ nó quá "vĩ mô", là việc của "giới tính hoa". Trong khi về cơ bản, nhất là trong những quốc gia như Việt Nam, bà Trang nói chính trị "chỉ là cuộc chơi của những nhóm nhỏ" do Đảng Cộng Sản 'bày ra'. Mẹ Nấm, bà Thúy Nga hiện đang trong tù "Tôi thấy điều đó rất là rõ. Ví dụ qua bầu cử quốc hội năm 2006, bầu cử đại biểu quốc hội và hội đồng nhân các cấp khoá 14.... Có một số nhà hoạt động hay cá nhân, tổ chức hoạt động về nhân quyền tìm cách sử dụng cuộc bầu cử ấy như môt cơ hội để nâng cao dân trí và hiểu biết của người dân về các quyền của chính trị. Nhưng đến cuối cùng thì nó chỉ là một cuộc cạnh tranh giữa hai nhóm nhỏ. Và nếu như nhóm đối lập có thêm một chút tự do thôi thì tình hình đã khác. Cũng vậy, trong lịch sử Việt Nam, có nhiều vấn đề liên quan đến vận mệnh dân tộc chỉ nằm trong tay một nhóm nhỏ quyết định." "Khi nào người dân Việt Nam hiểu được điều đó, họ sẽ không sợ Đảng Cộng Sản và nhà độc tài nữa." Bà Trang cũng nói "mọi sự thay đổi trong xã hội, mọi chính biến, mọi cuộc cách mạng đều bắt đầu từ một nhóm nhỏ. Thiểu số có những sức mạnh mà người bình thường, hay xã hội không thể hình dung được". Bà nhấn mạnh vai trò của 'thiểu số' sẽ càng được phát huy sức mạnh trong thời đại của internet và mạng xã hội. "Điều tôi muốn nhấn mạnh là, chính trị là chuyện của thiểu số ý. Nếu thiểu sổ biết cách tổ chức và quyết tâm thay đổi thì thiểu số có thể làm được điều đó." Luật sư Đài thì cho rằng "đừng nhìn vào là hiện nay nhiều người dân thờ ơ với chính trị mà bi quan. Chính trị đúng là trò chơi của những nhóm nhỏ. Nếu những người quan tâm đến chính trị Việt Nam cùng hành động thì ở các câu lạc bộ cafe thứ Bảy, Chủ Nhật, họ ngồi với nhau, bàn tán về các chuyện đang xảy ra trong nước và bàn làm gì để tác động đến sự thay đổi của đất nước. Tôi cho rằng chính quyền hay hệ thống cơ quan an ninh chẳng làm gì được họ nhưng sự bàn tán của họ, cuộc nói chuyện của họ hoàn toàn có thể góp phần vào thay đổi cho nền chính trị Việt Nam." Cần hiểu biết để đấu tranh Bà Phạm Đoan Trang nói muốn đấu tranh dân chủ cần hiểu biết để vượt qua nỗi sợ tù đày Về vấn đề làm thế nào khắc phục nỗi sợ hãi trong dân để họ mạnh dạn tham gia những vấn đề của đất nước mà không sợ bị tù đày hay Đảng cộng sản đe dọa, luật sư Nguyễn Văn Đài và bà Phạm Đoan Trang cùng chung quan điểm: Cần hiểu biết. "Trước khi dấn thân vào đấu tranh thì bạn phải xác định rõ điều gì sẽ đến với mình và mình sẵn sàng chấp nhận điều đó. Khi mình chấp nhận cả những điều tốt, xấu thì sẽ không còn sợ hãi nữa, đấy là kinh nghiệm cá nhân của tôi," ông Đài nói. "Trước khi tham gia đấu tranh tôi xác định rõ rằng cuộc đấu tranh này không đơn giản, mình có thể gặp rất nhiều khó khăn, có thể bị triệt hại về kinh tế, có thể bị đánh và cao hơn hết là có thể bị tù đày. Nên khi điều đó xảy ra, tôi đã vượt qua được. Tôi khẳng định rằng sự hết sợ hãi không đến ngay lập tức mà phải trải qua quá trình. Tôi rất may mắn vì từ khi tôi làm luật sư thì trong quá trình hành nghề từ khi còn đấu tranh cho tôn giáo, về sau cho dân chủ, an ninh họ chưa bắt tôi ngay mà thẩm vấn hàng tuần, hàng tháng. Sau mỗi một lần, họ giúp cho tôi trưởng thành cà vượt qua sự sợ hãi đấy." "Tôi muốn tặng quý vị một câu ở trong Kinh Thánh mà tôi rất tâm huyết: "Sắt làm cho sắt bén nhọn thế nào thì người làm cho người cũng như vậy". Tức là chính hệ thống an ninh cộng sản sẽ rèn luyện cho chúng ta hết sự sợ hãi và rèn luyện cho chúng ta bản lĩnh để đấu tranh, giải thế chế độ độc tài này. Bà Phạm Đoan Trang cũng cho rằng "vượt qua sợ hãi là một quá trình chứ không phải trong một khoảnh khắc đột nhiên trở thành dũng cảm". Chia sẻ trải nghiệm cá nhân, nhà hoạt động dân chủ nói "nên sợ gì cho bõ một chút", vì "mỗi người chỉ có một cuộc đời". Do đó đừng sợ người, hay sợ cộng sản, tù đày. "[Cộng sản - chỉ là những người khác chính kiến với họ, vì sao phải sợ họ? Sợ tù đày thì về bản chất vẫn là sợ cộng sản... Một điều rất đơn giản mà những người hoạt động khi vào tù, đối diện với công an nên hiểu là bạn sợ họ cũng bắt... Những người cộng sản Việt Nam có một bệnh là bệnh kiêu ngạo cộng sản. Bệnh có từ thời Lê-nin đã chỉ ra. Khi họ nghĩ là họ đang mạnh thì có lạy, có van xin, có nhận tội, làm đủ cách theo ý họ, họ vẫn bắt, vẫn hành hạ bạn như thường cho nên chẳng việc gì phải sợ hay ngại họ cả. Cùng lắm thì đi tù nhưng kể cả thế bạn cũng phải làm sao cho họ thấy họ không thắng bạn được vì bạn không sợ họ..." "Ngoài ra một điều rất quan trọng là nếu muốn vượt qua nỗi sợ, muốn đấu tranh dân chủ bạn phải có hiểu biết. Ít nhất thì bạn phải hiểu tâm lý của công an, hiểu hệ thống chính trị hiện nay, hiểu về cách cai trị, hiểu thế nào là độc tài, thế nào là dân chủ tự do và hiểu tâm lý người Việt Nam... Khi nào bạn hiểu biết hơn tôi nghĩ là bạn sẽ vượt qua được nỗi sợ vì nhiều khi chúng ta sợ công an, sợ nhà độc tài cũng giống như nỗi sợ ma quỷ, luôn mơ hồ. Họ biết điều đó nên họ giữ họ ở trạng thái luôn mơ hồ. Chúng ta không biết những người Đảng viên Cộng sản cao cấp giờ này đang làm gì, nghiên cứu gì, gặp gỡ ai. Họ luôn giữ một tư thế bí hiểm và công việc của họ thần thánh lắm nên chúng ta sợ. Nhưng nếu chúng ta học để hiểu biết hơn, thậm chí là hiểu biết hơn họ thì chúng ta sẽ vượt qua được nỗi sợ dễ dàng." | summarize: Bốn thành viên của Hội Anh em Dân chủ, trong đó có Luật sư Nguyễn Văn Đài, bị tuyên mức án tổng cộng là 66 năm tù giam trong một phiên tòa từ trước tại Việt Nam. Hiện ông Đài và bà Thu Hà đã tỵ nạn ở Đức. Những người còn lại vẫn trong tù. "Những người tù Cộng sản trong chế độ thực dân không có lựa chọn nào khác ngoài việc ở trong nhà tù. Và đó là sự lựa chọn duy nhất của họ," luật sư Nguyễn Văn Đài, cựu tù nhân chính trị hiện đang sống tại Đức, nói với BBC trong chương trình Bàn tròn Thứ Năm ngày 9/8. "Những người tù lương tâm ngày nay thì có rất nhiều lựa chọn: Ở lại hay là ra đi." Bàn về tù nhân chính trị VN - Đi hay ở (Phần 1) Trần Huỳnh Duy Thức và thư viết từ nhà tù LS Đài: Đôi điều về một phiên tòa sắp xử ở VN "Tuỳ tổ chức, công việc của mình, nếu thấy ra đi đem lại ích lợi cho bản thân, cho tổ chức và có thể đóng góp tốt hơn cho đấu tranh dân chủ thì nên lựa chọn ra đi." Trả lời câu hỏi có phải đấu tranh dân chủ là cách để được định cư nước ngoài, luật sư Đài cho hay ông từng có cơ hội đi nhiều nước. Ông từng sống tại Đức một thời gian và hoàn toàn đủ điều kiện trở thành công dân Đức. "Cho nên việc đấu tranh dân chủ không phải là cách để tôi ra đi mà vì tôi muốn thay đổi chế độ ở Việt Nam," luật sư Nguyễn Văn Đài nói từ Đức. "Kể cả lần tù trước cũng vậy. Cứ ba tháng một lần an ninh Việt Nam lại vào hỏi tôi có muốn ra đi hay không thì tôi đều lắc đầu bảo không muốn đi. Nếu đấu tranh để ra đi thì tôi đã ra đi từ rất sớm, chứ không phải chờ tới bây giờ phải chịu rất nhiều khó khăn gian khổ, chịu đánh đập, thương tích nhiều lần." Cần thay đổi chính thể độc tài Ông Trần Huỳnh Duy Thức (ngoài cùng, trái), luật sư Lê Công Định (ngoài cùng, phải), cùng hai nhà đấu tranh dân chủ khác tại một phiên tòa. Hiện chỉ có ông Thức còn trong tù. Về vấn đề đấu tranh dân chủ ở Việt Nam phải chăng mấu chốt là phải thay đổi đảng cầm quyền, bà Phạm Đoan Trang nói "nhà cầm quyền Việt Nam hiện nay là một chính thể độc tài, và độc tài thì cần phải thay đổi." "Trong cuốn Chính Trị Bình Dân, tôi có liệt kê đầy đủ sáu đặc điểm của một chính thể độc tài. Đơn giản là nó không có đa đảng," bà Trang nói từ Sài Gòn. "Đa đảng chưa chắc đã phải là dân chủ. Nhưng một đảng chắc chắn là độc tài. Ngoài ra hãy xem cách mà họ điều hành đất nước trong hơn nửa thế kỷ nay. Họ là một lực lượng tuyệt đối không có sự cạnh tranh ở trong nước. Họ đàn áp lực lượng đối lập một cách dữ dội. Không cạnh tranh vậy mà họ làm ăn như thế này đây." "Về mặt chính trị họ không vấp phải bất cứ một rào cản đáng kể nào, một sức ép nào nhưng họ để đất nước đến như thế này đây! Tôi nghĩ rằng bất kể người Việt Nam nào có lương tâm và có suy nghĩ thì đều thấy là chính phủ cộng sản đang tồn tại hiện nay phải chấm dứt sự tồn tại của nó. Và vì vậy tôi cũng nói luôn và cũng nói từ lâu rằng đấu tranh để chống độc tài, không chỉ độc tài cộng sản. Đã độc tài là xấu và phải dẹp bỏ. Cộng sản là độc tài nên phải bị dẹp bỏ." Blogger Phạm Đoan Trang ẩn trốn sau khi bị thẩm vấn Bà Đoan Trang nhận giải nhân quyền của Czech Blogger Đoan Trang ‘bị tạm giữ vì cuốn sách nhạy cảm'? Luật sư Nguyễn Văn Đài đồng tình với quan điểm của nhà báo tự do Đoan Trang trong vấn đề 'không có đa đảng thì không có dân chủ". Ông nói luôn giữ quan điểm này từ xưa và vì vậy "bị an ninh, Bộ Công an Việt Nam rất ghét". "Mỗi lần gặp tôi thì họ luôn luôn hỏi "anh đã thay đổi quan điểm chưa?" thì tôi nói là quan điểm này của tôi là chân lý thì làm sao thay đổi được. Tôi còn nhấn mạnh hơn là thay đổi Việt Nam sang môt nền chính trị đa đảng là mệnh lệnh của thời đại, là sự kêu gọi, là sự khát khao của mỗi người Việt Nam." Nhà hoạt động Lê Đình Lượng sắp bị đưa ra xét xử. Ông từng bị tấn công hồi 2015 sau khi đi thăm cựu tù nhân lương tâm Trần Minh Nhật. "Thông qua cuộc hội thoại trên BBC này, tôi kêu gọi người Việt Nam ở trong và ngoài nước hãy nhìn nhận thẳng vào chế độ cộng sản. Đó là một chế độ không tốt. Họ đã có trên nửa thế kỷ cầm quyền ở Việt Nam thì ngày hôm nay, họ không gặp bất cứ rảo càn về chính trị nào, nhưng họ đã đẩy đất nước chúng ta đến mức độ thê thảm. Tất cả tài nguyên đất nước đã bị phá huỷ, môi trường đã bị phá huỷ. Đặc biệt là giá trị đạo đức, là vốn quý nhất của dân tộc Việt Nam đều bị đảo lộn." "Chúng ta biết rằng mọi hiện tượng tốt trong xã hội Việt Nam bây giờ rất là hiếm. Khi có hiện tượng một người dân nhặt được của rơi trả lại cho ngừoi bị mất được cả báo giới lăng-xê. Nó trở thành một hiện tượng quá hiếm hoi trong xã hội Việt Nam. Hiện tượng giúp đỡ người đi đường bị tai nạn giao thông nó cũng trở thành một hiện tượng vô cùng hiếm hoi trong xã hội của chúng ta. Người dân phải đóng vai trò là làm chủ đất nước." "Như ông Lý Tôn Ngô, một nhà chính trị đầu thế kỷ 20 ở Trung Quốc nói "Dân chủ là gì? Rất đơn giản, dân chủ nhân dân có nghĩa là nhân dân là vua. Vua quyết định lựa chọn nhà lãnh đạo, vua có quyền quyết định đảng cầm quyền." Đảng cộng sản, Ban Chấp hành Trung ương chỉ là một nhóm có 200 người trong đó có mười mấy uỷ viên của Bộ Chính trị đã cai trị cả đất nước này. Toàn bộ hơn 90 triệu người dân Việt Nam dưới bàn tay cai trị của họ không có quyền gì cả. Nên một lần nữa tôi muốn nhấn mạnh là thay đổi chế độ cổng sản, chuyển đổi sang chế độ dân chủ đa đảng đó là mệnh lệnh của thời đại, là kêu gọi của tất cả thế hệ người Việt Nam hiện nay và cả thế hệ tương lai nữa." Sự đồng lòng của người dân Bàn về sự đồng lòng của người dân trong vấn đề đa nguyên, đa đảng, trong bối cảnh chính trị bị coi là nhạy cảm và chính phủ đàn áp những người bất đồng chính kiến, bà Phạm Đoan Trang nói "đại đa số dân chúng vẫn thờ ơ với chính trị" do nghĩ nó quá "vĩ mô", là việc của "giới tính hoa". Trong khi về cơ bản, nhất là trong những quốc gia như Việt Nam, bà Trang nói chính trị "chỉ là cuộc chơi của những nhóm nhỏ" do Đảng Cộng Sản 'bày ra'. Mẹ Nấm, bà Thúy Nga hiện đang trong tù "Tôi thấy điều đó rất là rõ. Ví dụ qua bầu cử quốc hội năm 2006, bầu cử đại biểu quốc hội và hội đồng nhân các cấp khoá 14.... Có một số nhà hoạt động hay cá nhân, tổ chức hoạt động về nhân quyền tìm cách sử dụng cuộc bầu cử ấy như môt cơ hội để nâng cao dân trí và hiểu biết của người dân về các quyền của chính trị. Nhưng đến cuối cùng thì nó chỉ là một cuộc cạnh tranh giữa hai nhóm nhỏ. Và nếu như nhóm đối lập có thêm một chút tự do thôi thì tình hình đã khác. Cũng vậy, trong lịch sử Việt Nam, có nhiều vấn đề liên quan đến vận mệnh dân tộc chỉ nằm trong tay một nhóm nhỏ quyết định." "Khi nào người dân Việt Nam hiểu được điều đó, họ sẽ không sợ Đảng Cộng Sản và nhà độc tài nữa." Bà Trang cũng nói "mọi sự thay đổi trong xã hội, mọi chính biến, mọi cuộc cách mạng đều bắt đầu từ một nhóm nhỏ. Thiểu số có những sức mạnh mà người bình thường, hay xã hội không thể hình dung được". Bà nhấn mạnh vai trò của 'thiểu số' sẽ càng được phát huy sức mạnh trong thời đại của internet và mạng xã hội. "Điều tôi muốn nhấn mạnh là, chính trị là chuyện của thiểu số ý. Nếu thiểu sổ biết cách tổ chức và quyết tâm thay đổi thì thiểu số có thể làm được điều đó." Luật sư Đài thì cho rằng "đừng nhìn vào là hiện nay nhiều người dân thờ ơ với chính trị mà bi quan. Chính trị đúng là trò chơi của những nhóm nhỏ. Nếu những người quan tâm đến chính trị Việt Nam cùng hành động thì ở các câu lạc bộ cafe thứ Bảy, Chủ Nhật, họ ngồi với nhau, bàn tán về các chuyện đang xảy ra trong nước và bàn làm gì để tác động đến sự thay đổi của đất nước. Tôi cho rằng chính quyền hay hệ thống cơ quan an ninh chẳng làm gì được họ nhưng sự bàn tán của họ, cuộc nói chuyện của họ hoàn toàn có thể góp phần vào thay đổi cho nền chính trị Việt Nam." Cần hiểu biết để đấu tranh Bà Phạm Đoan Trang nói muốn đấu tranh dân chủ cần hiểu biết để vượt qua nỗi sợ tù đày Về vấn đề làm thế nào khắc phục nỗi sợ hãi trong dân để họ mạnh dạn tham gia những vấn đề của đất nước mà không sợ bị tù đày hay Đảng cộng sản đe dọa, luật sư Nguyễn Văn Đài và bà Phạm Đoan Trang cùng chung quan điểm: Cần hiểu biết. "Trước khi dấn thân vào đấu tranh thì bạn phải xác định rõ điều gì sẽ đến với mình và mình sẵn sàng chấp nhận điều đó. Khi mình chấp nhận cả những điều tốt, xấu thì sẽ không còn sợ hãi nữa, đấy là kinh nghiệm cá nhân của tôi," ông Đài nói. "Trước khi tham gia đấu tranh tôi xác định rõ rằng cuộc đấu tranh này không đơn giản, mình có thể gặp rất nhiều khó khăn, có thể bị triệt hại về kinh tế, có thể bị đánh và cao hơn hết là có thể bị tù đày. Nên khi điều đó xảy ra, tôi đã vượt qua được. Tôi khẳng định rằng sự hết sợ hãi không đến ngay lập tức mà phải trải qua quá trình. Tôi rất may mắn vì từ khi tôi làm luật sư thì trong quá trình hành nghề từ khi còn đấu tranh cho tôn giáo, về sau cho dân chủ, an ninh họ chưa bắt tôi ngay mà thẩm vấn hàng tuần, hàng tháng. Sau mỗi một lần, họ giúp cho tôi trưởng thành cà vượt qua sự sợ hãi đấy." "Tôi muốn tặng quý vị một câu ở trong Kinh Thánh mà tôi rất tâm huyết: "Sắt làm cho sắt bén nhọn thế nào thì người làm cho người cũng như vậy". Tức là chính hệ thống an ninh cộng sản sẽ rèn luyện cho chúng ta hết sự sợ hãi và rèn luyện cho chúng ta bản lĩnh để đấu tranh, giải thế chế độ độc tài này. Bà Phạm Đoan Trang cũng cho rằng "vượt qua sợ hãi là một quá trình chứ không phải trong một khoảnh khắc đột nhiên trở thành dũng cảm". Chia sẻ trải nghiệm cá nhân, nhà hoạt động dân chủ nói "nên sợ gì cho bõ một chút", vì "mỗi người chỉ có một cuộc đời". Do đó đừng sợ người, hay sợ cộng sản, tù đày. "[Cộng sản - chỉ là những người khác chính kiến với họ, vì sao phải sợ họ? Sợ tù đày thì về bản chất vẫn là sợ cộng sản... Một điều rất đơn giản mà những người hoạt động khi vào tù, đối diện với công an nên hiểu là bạn sợ họ cũng bắt... Những người cộng sản Việt Nam có một bệnh là bệnh kiêu ngạo cộng sản. Bệnh có từ thời Lê-nin đã chỉ ra. Khi họ nghĩ là họ đang mạnh thì có lạy, có van xin, có nhận tội, làm đủ cách theo ý họ, họ vẫn bắt, vẫn hành hạ bạn như thường cho nên chẳng việc gì phải sợ hay ngại họ cả. Cùng lắm thì đi tù nhưng kể cả thế bạn cũng phải làm sao cho họ thấy họ không thắng bạn được vì bạn không sợ họ..." "Ngoài ra một điều rất quan trọng là nếu muốn vượt qua nỗi sợ, muốn đấu tranh dân chủ bạn phải có hiểu biết. Ít nhất thì bạn phải hiểu tâm lý của công an, hiểu hệ thống chính trị hiện nay, hiểu về cách cai trị, hiểu thế nào là độc tài, thế nào là dân chủ tự do và hiểu tâm lý người Việt Nam... Khi nào bạn hiểu biết hơn tôi nghĩ là bạn sẽ vượt qua được nỗi sợ vì nhiều khi chúng ta sợ công an, sợ nhà độc tài cũng giống như nỗi sợ ma quỷ, luôn mơ hồ. Họ biết điều đó nên họ giữ họ ở trạng thái luôn mơ hồ. Chúng ta không biết những người Đảng viên Cộng sản cao cấp giờ này đang làm gì, nghiên cứu gì, gặp gỡ ai. Họ luôn giữ một tư thế bí hiểm và công việc của họ thần thánh lắm nên chúng ta sợ. Nhưng nếu chúng ta học để hiểu biết hơn, thậm chí là hiểu biết hơn họ thì chúng ta sẽ vượt qua được nỗi sợ dễ dàng." | [
108,
287,
285,
161,
3892,
164,
182,
104,
813,
266,
640,
651,
1629,
113,
150,
107,
1012,
441,
362,
551,
762,
103,
133,
480,
537,
304,
497,
490,
106,
6326,
147,
717,
1090,
113,
116,
928,
660,
148,
226,
149,
131,
629,
1620,
118,
762,
105,
263,
1947,
337,
115,
2398,
627,
108,
121,
3379,
564,
111,
177,
153,
244,
113,
3109,
189,
1769,
111,
717,
607,
262,
113,
353,
359,
223,
137,
110,
107,
1212,
680,
224,
211,
351,
156,
108,
121,
113,
152,
3109,
619,
150,
106,
144,
1212,
680,
756,
202,
104,
7790,
330,
441,
362,
551,
762,
103,
924,
717,
157,
122,
245,
199,
167,
307,
149,
2096,
123,
119,
378,
113,
741,
277,
2101,
1867,
1283,
832,
191,
13776,
112,
189,
1769,
111,
717,
1024,
315,
191,
275,
143,
107,
215,
158,
1212,
680,
161,
108,
978,
153,
194,
106,
124,
8823,
2101,
125,
717,
157,
122,
245,
312,
233,
3258,
194,
108,
121,
444,
9376,
6261,
912,
2556,
1795,
3931,
105,
593,
508,
148,
152,
717,
3884,
762,
161,
4440,
179,
125,
116,
928,
660,
1268,
528,
108,
121,
312,
4562,
431,
10840,
420,
2471,
135,
156,
104,
1081,
323,
203,
124,
184,
979,
153,
812,
418,
114,
288,
3794,
114,
420,
229,
105,
107,
136,
609,
904,
514,
183,
114,
585,
250,
137,
185,
143,
237,
1212,
680,
124,
8823,
2198,
366,
476,
419,
107,
139,
585,
250,
137,
185,
106,
173,
130,
117,
190,
867,
142,
1940,
330,
441,
762,
114,
194,
118,
434,
107,
225,
213,
184,
158,
1018,
208,
434,
307,
149,
663,
116,
221,
390,
105,
506,
258,
620,
179,
591,
319,
164,
135,
137,
3379,
3826,
237,
156,
585,
250,
137,
185,
110,
139,
106,
173,
130,
141,
124,
184,
145,
171,
141,
278,
346,
345,
353,
359,
108,
121,
131,
8036,
330,
441,
362,
551,
762,
123,
148,
3379,
5940,
1815,
186,
400,
717,
226,
127,
1356,
3683,
459,
253,
116,
400,
305,
672,
131,
132,
153,
138,
419,
141,
107,
278,
124,
184,
194,
110,
143,
141,
413,
6321,
178,
327,
110,
278,
1933,
631,
585,
250,
130,
124,
184,
143,
141,
115,
124,
184,
148,
215,
6768,
739,
110,
139,
1205,
228,
969,
339,
139,
668,
215,
158,
455,
1000,
390,
6827,
668,
403,
10502,
432,
566,
158,
400,
294,
2481,
346,
345,
122,
136,
557,
326,
208,
912,
2556,
1795,
3931,
16470,
2672,
9885,
103,
330,
441,
729,
487,
2592,
16470,
2672,
139,
856,
264,
196,
152,
585,
250,
137,
185,
211,
149,
116,
928,
4475,
1620,
163,
107,
118,
3931,
177,
113,
3109,
1264,
255,
220,
585,
250,
137,
185,
108,
121,
131,
132,
139,
1964,
6696,
2146,
106,
139,
346,
345,
283,
898,
1585,
263,
971,
4317,
1786,
123,
5289,
898,
168,
131,
132,
199,
275,
106,
116,
122,
136,
557,
4699,
105,
557,
326,
143,
260,
139,
346,
345,
294,
189,
1683,
1290,
448,
3845,
644,
651,
103,
141,
107,
1793,
1685,
858,
620,
1386,
634,
318,
104,
116,
122,
136,
557,
6309,
3996,
1395,
106,
335,
110,
107,
635,
283,
519,
263,
1786,
123,
148,
1093,
4522,
13103,
283,
289,
751,
115,
139,
106,
137,
2120,
311,
116,
283,
751,
1037,
106,
557,
6309,
1382,
124,
914,
453,
173,
145,
154,
179,
209,
282,
142,
113,
183,
1457,
175,
688,
1103,
719,
106,
116,
265,
423,
1464,
195,
110,
107,
144,
810,
250,
108,
121,
113,
1018,
719,
685,
516,
265,
423,
195,
385,
116,
173,
1249,
14752,
724,
810,
250,
530,
145,
154,
140,
446,
128,
175,
126,
248,
294,
189,
3274,
447,
122,
245,
154,
110,
5792,
139,
295,
532,
116,
2202,
1439,
549,
546,
1577,
116,
543,
1431,
224,
170,
154,
130,
282,
142,
155,
128,
175,
126,
248,
794,
388,
372,
160,
295,
546,
111,
131,
132,
224,
107,
1024,
315,
105,
107,
782,
372,
143,
413,
203,
106,
122,
256,
490,
262,
167,
1025,
149,
199,
275,
139,
1550,
1463,
144,
1025,
149,
104,
2280,
619,
171,
530,
141,
127,
123,
637,
105,
127,
123,
148,
727,
160,
585,
250,
130,
424,
557,
4699,
110,
163,
557,
326,
490,
2140,
2011,
557,
326,
106,
1099,
105,
139,
2879,
3703,
607,
262,
106,
557,
326,
237,
139,
133,
2879,
306,
294,
4369,
971,
4317,
1786,
1768,
1893,
187,
129,
133,
1208,
255,
753,
4317,
1786,
238,
272,
157,
168,
104,
4318,
4369,
4317,
1786,
9915,
1119,
533,
171,
1290,
333,
2171,
406,
2810,
1012,
441,
362,
551,
762,
210,
205,
119,
146,
318,
104,
152,
188,
222,
180,
4317,
1786,
113,
255,
220,
2762,
107,
635,
283,
143,
110,
107,
137,
185,
340,
208,
123,
637,
533,
146,
318,
126,
148,
1719,
105,
171,
530,
5035,
305,
3586,
429,
487,
305,
131,
132,
215,
2547,
340,
3930,
3023,
400,
683,
141,
143,
154,
637,
637,
419,
8262,
115,
346,
345,
146,
318,
289,
2707,
143,
141,
123,
106,
146,
318,
126,
104,
141,
106,
974,
241,
143,
140,
350,
346,
345,
1378,
388,
177,
1445,
417,
183,
106,
346,
345,
131,
132,
586,
7243,
639,
122,
245,
635,
283,
106,
2167,
1047,
104,
221,
273,
103,
106,
144,
758,
343,
103,
106,
144,
2623,
4235,
104,
742,
176,
111,
131,
3718,
571,
381,
192,
729,
1485,
4900,
1268,
133,
251,
124,
587,
5312,
208,
434,
133,
623,
135,
496,
2814,
187,
129,
184,
582,
924,
717,
157,
1024,
315,
912,
700,
4600,
189,
5409,
235,
204,
213,
909,
159,
378,
474,
141,
758,
343,
111,
131,
132,
108,
121,
113,
105,
351,
142,
914,
485,
238,
952,
138,
353,
359,
490,
2140,
902,
106,
116,
353,
359,
110,
2589,
719,
115,
107,
159,
1457,
175,
688,
898,
168,
108,
121,
131,
132,
143,
191,
325,
801,
154,
110,
683,
295,
532,
9803,
674,
9601,
125,
122,
245,
1577,
170,
154,
115,
922,
282,
142,
174,
169,
155,
537,
359,
5892,
1506,
112,
1567,
186,
326,
503,
282,
142,
115,
133,
740,
4635,
103,
936,
271,
115,
133,
740,
4635,
112,
2601,
575,
106,
314,
245,
247,
5493,
106,
682,
1089,
202,
104,
137,
796,
131,
132,
413,
133,
541,
2910,
294,
1007,
169,
217,
160,
389,
199,
706,
514,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1654,
357,
148,
116,
924,
717,
157,
122,
245,
160,
107,
158,
1212,
680,
114,
120,
111,
128,
118,
768,
353,
359,
490,
262,
183,
106,
648,
119,
221,
154,
108,
121,
768,
353,
359,
223,
1568,
1
] |
vert-tra-47725614 | https://www.bbc.com/vietnamese/vert-tra-47725614 | Một mình trên đảo hoang của Na Uy | Hòn đảo chỉ có một người sống ở vùng biển xa xôi nhất Na Uy đang lưu dấu của những người Viking nổi tiếng từ xa xưa. | "Quần đảo của chúng tôi không chỉ có cá, dầu và tài nguyên, mà các giá trị truyền thống của người đi biển cũng thành hình từ đây. Chúng tôi phải bảo tồn di sản này cho đất nước và tương lai," bà Gunn Åmdal Mongstad, thị trưởng Quần đảo Solund nói. Thủ đô xấu nhất châu Âu Cách uống vodka đúng điệu kiểu Nga Ngôi làng ẩn mình trong vách đá ở Oman Đảo của người Viking Ở vùng viễn tây Na Uy, ánh sáng ban ngày dường như không bao giờ có thể xuyên qua lớp mây dày đặc của bầu trời mùa đông. Mỗi ngày, chỉ vài giờ để ta cảm thấy sự tuyệt vời của Solund, quần đảo vươn lên từ đáy biển như ảo ảnh với hơn 1.700 hòn đảo và vách đá hoang sơ, tất cả nằm cheo leo bên bờ biển của đất nước này. Chỉ có khoảng 20 trong số những đảo nhỏ này có người ở. Nỗi ám ảnh của người Trung Quốc về những con số Explorers Club, hội thám hiểm đẳng cấp nhất thế giới Malta, xứ sở của những cuộc cạnh tranh quyết liệt Sự cô độc bắt rễ rất sâu vào danh tính nơi này. Người Sulingen (tên gọi chỉ dân đảo Solund) có lịch sử là những người đi biển kiên cường và độc lập, và nhiều người trong số họ có tổ tiên từ Thời Viking. Bị tách biệt khỏi đất liền của Na Uy mãi đến năm 1960 khi một con đường được xây dẫn đến làng Hardbakke, trung tâm hành chính và kinh tế của Solund nằm trên Đảo Ytre Sula, biển đã luôn là nguồn sống của người dân nơi này trong nhiều thế kỷ. "Biển là con đường duy nhất," Hjell Mongstad, người phụ trách hoạt động tài chính của Solund cho biết. "Biển cho đi và lấy lại. Biển luôn như vậy. Chúng tôi đã thích nghi đời sống của mình theo nhịp của biển." Đời sống nổi trôi Toạ lạc ở vùng nhìn ra Biển Bắc, cơ quan hành chính của đảo nằm ở cửa Vịnh Sognefjord, vịnh biển dài nhất và sâu nhất ở quốc gia này. Vì sự xa xôi hẻo lánh, người ta chỉ có thể tiếp cận nhiều hòn đảo gió cuồng dữ dội này bằng tàu chuyển thư tín khởi hành từ Hardbakke. Trong khi những dịch vụ tàu do gia đình vận hành là vô giá trong việc vận chuyển hàng thiết yếu như thuốc men, hàng tạp hóa và tin tức (tín hiệu điện thoại di động thường ngắt quãng ở đây), thì tàu cũng đem đến cho dân đảo cơ hội kết nối với con người khi hoa tiêu Hans Gåsvær hay người anh rể tên là Tom Færøy nhảy lên bờ trò chuyện với mọi người. Hai con tàu của đảo, tàu Stjernesund có thể chở đến 28 người và tàu Sulejet chở được 16 người, cung cấp dịch vụ chở khách hai lần mỗi ngày cho dân đảo quanh năm, cũng như đem lại hành trình tuyệt đẹp và mới mẻ cho du khách đến khám phá quần đảo trong những tháng mùa hè. Là một trong số ít dân đảo, Gåsvær khá linh hoạt trong giờ giấc và hành khách có thể gọi cho anh trước để đặt chỗ trên tàu với giá 55 kroner (khoảng 5 bảng Anh). Một mình trên thiên đường ở đảo hoang Với Roar Moe, tàu chở thư tín là phao cứu sinh. Trong hơn 20 năm qua, ông đã sống một mình trên Đảo Litle Færøy, trong môt ngôi nhà gỗ mà ông tự xây, chỉ có cừu hoang và rái cá biển làm bạn thường xuyên. Không có hàng xóm ồn ào và ô nhiễm, ông mô tả cuộc sống là đơn giản và vui thú điền viên, không có gì khác ngoài sự cô độc. "Dù tôi chỉ có một mình nhưng tôi không cô đơn," ông cho biết. "Mọi người đến thăm và giúp đỡ tôi, và tôi thật sự trân trọng điều đó. Nó khiến tôi cảm thấy mình là kết nối với thiên nhiên, với những thành tố và cộng đồng quanh tôi." Tình yêu với công việc Moe khám phá ra đảo hoang không có người ở, đảo Litle Færøy, vào năm 1991 (dù vậy ông vẫn không chuyển đến ở hẳn mãi 10 năm sau đó). Ông đã tìm kiếm khắp Solund nơi thích hợp cho dự án đam mê của mình là ghi nhận và lưu trữ về truyền thống đóng tàu và đi biển của Na Uy, qua các tài liệu và hình ảnh, trước khi di sản này biến mất. Ngày nay, những truyền thống này đã được thay thế bằng phương pháp và công nghệ hiện đại: sợi thủy tinh thay thế cho gỗ, và hệ thống định vị kỹ thuật số thay thế cho buồm và bánh lái. Đảo Litle Færøy không chỉ là nơi hoàn hảo để ông xây một nhà đóng tàu, mà nơi này còn cho phép ông tổ chức các chương trình trại hè dạy kỹ năng truyền thống cho người trẻ, giúp bảo tồn di sản của người Viking ở vùng biển Na Uy. Ông cũng có kế hoạch khôi phục lại những con tàu thời Viking bằng cách sử dụng kỹ thuật và vật liệu truyền thống, và tạo tác các phiên bản tàu vì mục đích giáo dục. "Chúng tôi gọi dự án ở đây là "đổ rượu mới vào bình cũ". Và nó có nghĩa là dạy người trẻ cách đóng góp vào truyền thống cổ xưa của cha ông bằng kỹ thuật hiện đại," Moe nói. Học cách cũ Người Viking học kiến thức đi biển và xây dựng di sản bằng trải nghiệm thực tế - như việc định hướng bằng trực giác và hiểu biết môi trường tự nhiên - và truyền kiến thức đó từ thế hệ này qua thế hệ khác. Tương tự như vậy, ông của Moe đã dạy ông nghề đi biển theo cách cũ, đã giúp ông vượt qua những khoảnh khắc nổi gai ốc trên biển. "Ngày nay, ta có máy móc đóng tàu, nhưng nếu tàu hỏng trên biển, tôi muốn người trẻ biết cách sửa tàu bằng tay và suy nghĩ bằng cái đầu," ông cho biết. Qua trại hè ông tổ chức, Moe khuyến khích người trẻ tự suy nghĩ, tạo ra giải pháp khi có vấn đề và từ đó có thêm tự tin. Đó là di sản mà ông ao ước để lại, là điều đã gần như biến mất trên quần đảo từ vài thập niên trước. Trở nên giàu có Sau khi khám phá ra dầu mỏ ở Biển Bắc vào cuối thập niên 1960, kinh tế của quốc gia này đã phát triển đáng kể. Tuy nhiên, trong đất liền bắt đầu phát triển, đầu tư vào hàng không, xe lửa, nhà máy thép và nhà máy điện, nhưng quần đảo Solund xa xôi ít được hưởng lợi ích gì và hầu như bị lãng quên. Quần đảo vẫn phụ thuộc vào ngành đánh cá truyền thống, và rất nhiều dân đảo đổ về thành phố lớn với hi vọng tìm việc làm tốt hơn. Theo Kjell Mongstad, dân số ở Solund giảm từ khoảng 2.000 dân trong thế kỷ 19 xuống còn 814 dân vào năm 2018. Cơ hội mới trên đất liền, cộng với công nghệ hải dương mới nhanh chóng đẩy những con tàu truyền thống vào viện bảo tàng và và loại bỏ di sản đi biển của cha ông người Na Uy vào ký ức xỉn màu. "Dọc bờ biển Na Uy, người ta mua những con tàu mới và nhanh - trong nhà tàu của họ, họ có tàu cũ, thiết bị cũ, thiết bị đánh cá cũ, và tôi rất tiếc phải nói, họ đốt bỏ tất cả," Moe kể. "Kỹ năng và cách sống một cuộc sống gần gũi với mọi nhân tố đã biến mất," Điều này đã đánh vào tình cảm của Moe, và đó là lý do ông dành cả đời để bảo tồn quá khứ. Sự công nhận đặc biệt Cùng với dự án tái tạo hàng hải của Moe, nhiều nỗ lực khác quan tâm đến quần đảo cũng đã xuất hiện trong những năm gần đây. Sau khi đi du lịch và xem xét nhiều nơi khác, dân đảo Solund đã nhận ra họ đang sống giữa thiên nhiên ban sơ không gì sánh kịp và bắt đầu bảo tồn bờ biển thông qua việc quản lý rừng, sử dụng kỹ thuật đánh cá sạch hơn và sử dụng cừu để quản lý cây thạch nam bản địa. Họ đã sớm được tưởng thưởng khi vùng này được chỉ định là một trong 15 di sản tự nhiên ở Na Uy bởi Ban Môi trường của Chính phủ vào năm 2009. Năm 2017, Solund được vinh danh là Công viên bờ biển Sognefjord vì đả bảo tồn cảnh quan tự nhiên và là một trong tám công viên trong vùng được công nhận bởi Chính phủ Na Uy. Và Qua tổ chức Norske Parker (Công viên Quốc gia Na Uy), nơi này đã gây đủ quỹ để nộp đơn công nhận là Công viên Địa Chất Toàn cầu Unesco vào tháng Ba này, Kjell Mongstad nói. Địa danh trong mơ Những sự công nhận này đã làm tăng lượng du khách khi dân du lịch đến để tìm kiếm trải nghiệm nguyên sơ ở vùng đất yên bình ở đất nước này. Rất nhiều người tìm đến để thực hiện các chuyến thám hiểm ngoài trời trong những tháng có nhiệt độ vừa phải, từ khoảng tháng Tư đến tháng Mười. Vùng vịnh biển này thường được ví von là "Venice của Na Uy", và là thiên đường cho dân bơi thuyền, trong khi người yêu thích đi bộ được tưởng thưởng với nhiều cung đường được chỉ định, với góc nhìn qua những hòn đảo nhiều núi non và khám phá những cộng đồng nhỏ. Tuy nhiên, mùa đông đem đến sự lãng mạn đỉnh điểm, với ngày tối đen và đêm dông bão, trong khi các căn phòng ấm áp trở thành nơi lưu trú hoàn hảo giúp tránh sức mạnh tàn phá của tự nhiên. Dân số tăng dần Mặc dù sự tăng nhẹ của ngành du lịch được hoan nghênh, vì lượng người tới với mức độ phải chăng sẽ giúp duy trì môi trường nguyên sơ, không gây cảm giác quá tải cho dân cư bản địa, nhưng nơi này vẫn có nhu cầu thu hút thêm nhiều người đến định cư ở Solund. Chính phủ tiếp tục cung cấp các dịch vụ thiết yếu, như dịch vụ tàu thư tín, nhưng vấn đề là nơi này có nhu cầu cần tăng đáng kể cư dân sinh sống. Thị trưởng Solund, bà Gunn Åmdal Mongstad nói bà rất chú ý đến nhu cầu có thêm người trẻ đến sinh sống, lập gia đình, chứ không phải là tình trạng bỏ lại dân số già trên đảo. May mắn thay cho Solund, sự cân bằng trong công việc và đời sống được yêu thích ở nơi này cùng với sự gần gũi thiên nhiên giờ đây đang thu hút thêm người đến sống. Theo Gunn Åmdal Mongstad, Solund là nơi sinh sống của những người đến từ hơn 20 quốc gia, và ngày càng nhiều người trẻ trở lại và định cư, đem theo sức sáng tạo và các kỹ năng phong phú. Chẳng hạn ở nhà thờ địa phương, một người Nga tên là Lucy Savchenko chơi đàn piano chuyên nghiệp, đem lại những hoạt động âm nhạc cho các sự kiện cộng đồng. Đồng thời, một ban nhạc nam trẻ, gồm có Magnus Vangsnes Bjørgo, Thomas Frøyen và Bjarne Iestra, cũng vừa từ các nước Scandinavia khác dọn đến sống ở vùng này, đem theo vợ con và gia đình. Họ đều nói rằng lối sống thiên nhiên trên đảo và cộng đồng gắn bó là điểm hấp dẫn lớn. Cần một ngôi làng Moe nói cần đến cả ngôi làng để phát triển nơi đây. Sống một mình trên đảo là điều không thể nếu ông không có sự giúp đỡ của bạn bè và những người dân Solund khác, những người quan tâm lẫn nhau, đặc biệt trong thời gian hỗn loạn. Và từ khi dọn đến Solund sống, ông nhận thấy nhiều cách để trở thành một phần của cộng đồng lớn hơn. Ông là thành viên của tổ chức lịch sử địa phương có tên Solund Sogelag, và đã bắt đầu đến nói chuyện hàng năm ở Hoa Kỳ, trình bày tri thức của ông về di sản của vùng biển Na Uy và văn hóa tại Tổ chức Những người bạn Na Uy ở Mỹ, một tổ chức khuyến khích tình bằng hữu giữa hai quốc gia. Có vẻ như những người dân địa phương như Moe đang giúp quần đảo từng bị lãng quên này tìm được đường quay trở lại và đang lôi cuốn phần còn lại của thế giới đến với thiên nhiên và lối sống trên đảo của họ. Đó là nơi khiêu vũ theo nhịp điệu riêng với sóng, gió và sự hoang sơ tiếp tục làm chủ, như tự bao giờ chúng vẫn thế. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel. | summarize: "Quần đảo của chúng tôi không chỉ có cá, dầu và tài nguyên, mà các giá trị truyền thống của người đi biển cũng thành hình từ đây. Chúng tôi phải bảo tồn di sản này cho đất nước và tương lai," bà Gunn Åmdal Mongstad, thị trưởng Quần đảo Solund nói. Thủ đô xấu nhất châu Âu Cách uống vodka đúng điệu kiểu Nga Ngôi làng ẩn mình trong vách đá ở Oman Đảo của người Viking Ở vùng viễn tây Na Uy, ánh sáng ban ngày dường như không bao giờ có thể xuyên qua lớp mây dày đặc của bầu trời mùa đông. Mỗi ngày, chỉ vài giờ để ta cảm thấy sự tuyệt vời của Solund, quần đảo vươn lên từ đáy biển như ảo ảnh với hơn 1.700 hòn đảo và vách đá hoang sơ, tất cả nằm cheo leo bên bờ biển của đất nước này. Chỉ có khoảng 20 trong số những đảo nhỏ này có người ở. Nỗi ám ảnh của người Trung Quốc về những con số Explorers Club, hội thám hiểm đẳng cấp nhất thế giới Malta, xứ sở của những cuộc cạnh tranh quyết liệt Sự cô độc bắt rễ rất sâu vào danh tính nơi này. Người Sulingen (tên gọi chỉ dân đảo Solund) có lịch sử là những người đi biển kiên cường và độc lập, và nhiều người trong số họ có tổ tiên từ Thời Viking. Bị tách biệt khỏi đất liền của Na Uy mãi đến năm 1960 khi một con đường được xây dẫn đến làng Hardbakke, trung tâm hành chính và kinh tế của Solund nằm trên Đảo Ytre Sula, biển đã luôn là nguồn sống của người dân nơi này trong nhiều thế kỷ. "Biển là con đường duy nhất," Hjell Mongstad, người phụ trách hoạt động tài chính của Solund cho biết. "Biển cho đi và lấy lại. Biển luôn như vậy. Chúng tôi đã thích nghi đời sống của mình theo nhịp của biển." Đời sống nổi trôi Toạ lạc ở vùng nhìn ra Biển Bắc, cơ quan hành chính của đảo nằm ở cửa Vịnh Sognefjord, vịnh biển dài nhất và sâu nhất ở quốc gia này. Vì sự xa xôi hẻo lánh, người ta chỉ có thể tiếp cận nhiều hòn đảo gió cuồng dữ dội này bằng tàu chuyển thư tín khởi hành từ Hardbakke. Trong khi những dịch vụ tàu do gia đình vận hành là vô giá trong việc vận chuyển hàng thiết yếu như thuốc men, hàng tạp hóa và tin tức (tín hiệu điện thoại di động thường ngắt quãng ở đây), thì tàu cũng đem đến cho dân đảo cơ hội kết nối với con người khi hoa tiêu Hans Gåsvær hay người anh rể tên là Tom Færøy nhảy lên bờ trò chuyện với mọi người. Hai con tàu của đảo, tàu Stjernesund có thể chở đến 28 người và tàu Sulejet chở được 16 người, cung cấp dịch vụ chở khách hai lần mỗi ngày cho dân đảo quanh năm, cũng như đem lại hành trình tuyệt đẹp và mới mẻ cho du khách đến khám phá quần đảo trong những tháng mùa hè. Là một trong số ít dân đảo, Gåsvær khá linh hoạt trong giờ giấc và hành khách có thể gọi cho anh trước để đặt chỗ trên tàu với giá 55 kroner (khoảng 5 bảng Anh). Một mình trên thiên đường ở đảo hoang Với Roar Moe, tàu chở thư tín là phao cứu sinh. Trong hơn 20 năm qua, ông đã sống một mình trên Đảo Litle Færøy, trong môt ngôi nhà gỗ mà ông tự xây, chỉ có cừu hoang và rái cá biển làm bạn thường xuyên. Không có hàng xóm ồn ào và ô nhiễm, ông mô tả cuộc sống là đơn giản và vui thú điền viên, không có gì khác ngoài sự cô độc. "Dù tôi chỉ có một mình nhưng tôi không cô đơn," ông cho biết. "Mọi người đến thăm và giúp đỡ tôi, và tôi thật sự trân trọng điều đó. Nó khiến tôi cảm thấy mình là kết nối với thiên nhiên, với những thành tố và cộng đồng quanh tôi." Tình yêu với công việc Moe khám phá ra đảo hoang không có người ở, đảo Litle Færøy, vào năm 1991 (dù vậy ông vẫn không chuyển đến ở hẳn mãi 10 năm sau đó). Ông đã tìm kiếm khắp Solund nơi thích hợp cho dự án đam mê của mình là ghi nhận và lưu trữ về truyền thống đóng tàu và đi biển của Na Uy, qua các tài liệu và hình ảnh, trước khi di sản này biến mất. Ngày nay, những truyền thống này đã được thay thế bằng phương pháp và công nghệ hiện đại: sợi thủy tinh thay thế cho gỗ, và hệ thống định vị kỹ thuật số thay thế cho buồm và bánh lái. Đảo Litle Færøy không chỉ là nơi hoàn hảo để ông xây một nhà đóng tàu, mà nơi này còn cho phép ông tổ chức các chương trình trại hè dạy kỹ năng truyền thống cho người trẻ, giúp bảo tồn di sản của người Viking ở vùng biển Na Uy. Ông cũng có kế hoạch khôi phục lại những con tàu thời Viking bằng cách sử dụng kỹ thuật và vật liệu truyền thống, và tạo tác các phiên bản tàu vì mục đích giáo dục. "Chúng tôi gọi dự án ở đây là "đổ rượu mới vào bình cũ". Và nó có nghĩa là dạy người trẻ cách đóng góp vào truyền thống cổ xưa của cha ông bằng kỹ thuật hiện đại," Moe nói. Học cách cũ Người Viking học kiến thức đi biển và xây dựng di sản bằng trải nghiệm thực tế - như việc định hướng bằng trực giác và hiểu biết môi trường tự nhiên - và truyền kiến thức đó từ thế hệ này qua thế hệ khác. Tương tự như vậy, ông của Moe đã dạy ông nghề đi biển theo cách cũ, đã giúp ông vượt qua những khoảnh khắc nổi gai ốc trên biển. "Ngày nay, ta có máy móc đóng tàu, nhưng nếu tàu hỏng trên biển, tôi muốn người trẻ biết cách sửa tàu bằng tay và suy nghĩ bằng cái đầu," ông cho biết. Qua trại hè ông tổ chức, Moe khuyến khích người trẻ tự suy nghĩ, tạo ra giải pháp khi có vấn đề và từ đó có thêm tự tin. Đó là di sản mà ông ao ước để lại, là điều đã gần như biến mất trên quần đảo từ vài thập niên trước. Trở nên giàu có Sau khi khám phá ra dầu mỏ ở Biển Bắc vào cuối thập niên 1960, kinh tế của quốc gia này đã phát triển đáng kể. Tuy nhiên, trong đất liền bắt đầu phát triển, đầu tư vào hàng không, xe lửa, nhà máy thép và nhà máy điện, nhưng quần đảo Solund xa xôi ít được hưởng lợi ích gì và hầu như bị lãng quên. Quần đảo vẫn phụ thuộc vào ngành đánh cá truyền thống, và rất nhiều dân đảo đổ về thành phố lớn với hi vọng tìm việc làm tốt hơn. Theo Kjell Mongstad, dân số ở Solund giảm từ khoảng 2.000 dân trong thế kỷ 19 xuống còn 814 dân vào năm 2018. Cơ hội mới trên đất liền, cộng với công nghệ hải dương mới nhanh chóng đẩy những con tàu truyền thống vào viện bảo tàng và và loại bỏ di sản đi biển của cha ông người Na Uy vào ký ức xỉn màu. "Dọc bờ biển Na Uy, người ta mua những con tàu mới và nhanh - trong nhà tàu của họ, họ có tàu cũ, thiết bị cũ, thiết bị đánh cá cũ, và tôi rất tiếc phải nói, họ đốt bỏ tất cả," Moe kể. "Kỹ năng và cách sống một cuộc sống gần gũi với mọi nhân tố đã biến mất," Điều này đã đánh vào tình cảm của Moe, và đó là lý do ông dành cả đời để bảo tồn quá khứ. Sự công nhận đặc biệt Cùng với dự án tái tạo hàng hải của Moe, nhiều nỗ lực khác quan tâm đến quần đảo cũng đã xuất hiện trong những năm gần đây. Sau khi đi du lịch và xem xét nhiều nơi khác, dân đảo Solund đã nhận ra họ đang sống giữa thiên nhiên ban sơ không gì sánh kịp và bắt đầu bảo tồn bờ biển thông qua việc quản lý rừng, sử dụng kỹ thuật đánh cá sạch hơn và sử dụng cừu để quản lý cây thạch nam bản địa. Họ đã sớm được tưởng thưởng khi vùng này được chỉ định là một trong 15 di sản tự nhiên ở Na Uy bởi Ban Môi trường của Chính phủ vào năm 2009. Năm 2017, Solund được vinh danh là Công viên bờ biển Sognefjord vì đả bảo tồn cảnh quan tự nhiên và là một trong tám công viên trong vùng được công nhận bởi Chính phủ Na Uy. Và Qua tổ chức Norske Parker (Công viên Quốc gia Na Uy), nơi này đã gây đủ quỹ để nộp đơn công nhận là Công viên Địa Chất Toàn cầu Unesco vào tháng Ba này, Kjell Mongstad nói. Địa danh trong mơ Những sự công nhận này đã làm tăng lượng du khách khi dân du lịch đến để tìm kiếm trải nghiệm nguyên sơ ở vùng đất yên bình ở đất nước này. Rất nhiều người tìm đến để thực hiện các chuyến thám hiểm ngoài trời trong những tháng có nhiệt độ vừa phải, từ khoảng tháng Tư đến tháng Mười. Vùng vịnh biển này thường được ví von là "Venice của Na Uy", và là thiên đường cho dân bơi thuyền, trong khi người yêu thích đi bộ được tưởng thưởng với nhiều cung đường được chỉ định, với góc nhìn qua những hòn đảo nhiều núi non và khám phá những cộng đồng nhỏ. Tuy nhiên, mùa đông đem đến sự lãng mạn đỉnh điểm, với ngày tối đen và đêm dông bão, trong khi các căn phòng ấm áp trở thành nơi lưu trú hoàn hảo giúp tránh sức mạnh tàn phá của tự nhiên. Dân số tăng dần Mặc dù sự tăng nhẹ của ngành du lịch được hoan nghênh, vì lượng người tới với mức độ phải chăng sẽ giúp duy trì môi trường nguyên sơ, không gây cảm giác quá tải cho dân cư bản địa, nhưng nơi này vẫn có nhu cầu thu hút thêm nhiều người đến định cư ở Solund. Chính phủ tiếp tục cung cấp các dịch vụ thiết yếu, như dịch vụ tàu thư tín, nhưng vấn đề là nơi này có nhu cầu cần tăng đáng kể cư dân sinh sống. Thị trưởng Solund, bà Gunn Åmdal Mongstad nói bà rất chú ý đến nhu cầu có thêm người trẻ đến sinh sống, lập gia đình, chứ không phải là tình trạng bỏ lại dân số già trên đảo. May mắn thay cho Solund, sự cân bằng trong công việc và đời sống được yêu thích ở nơi này cùng với sự gần gũi thiên nhiên giờ đây đang thu hút thêm người đến sống. Theo Gunn Åmdal Mongstad, Solund là nơi sinh sống của những người đến từ hơn 20 quốc gia, và ngày càng nhiều người trẻ trở lại và định cư, đem theo sức sáng tạo và các kỹ năng phong phú. Chẳng hạn ở nhà thờ địa phương, một người Nga tên là Lucy Savchenko chơi đàn piano chuyên nghiệp, đem lại những hoạt động âm nhạc cho các sự kiện cộng đồng. Đồng thời, một ban nhạc nam trẻ, gồm có Magnus Vangsnes Bjørgo, Thomas Frøyen và Bjarne Iestra, cũng vừa từ các nước Scandinavia khác dọn đến sống ở vùng này, đem theo vợ con và gia đình. Họ đều nói rằng lối sống thiên nhiên trên đảo và cộng đồng gắn bó là điểm hấp dẫn lớn. Cần một ngôi làng Moe nói cần đến cả ngôi làng để phát triển nơi đây. Sống một mình trên đảo là điều không thể nếu ông không có sự giúp đỡ của bạn bè và những người dân Solund khác, những người quan tâm lẫn nhau, đặc biệt trong thời gian hỗn loạn. Và từ khi dọn đến Solund sống, ông nhận thấy nhiều cách để trở thành một phần của cộng đồng lớn hơn. Ông là thành viên của tổ chức lịch sử địa phương có tên Solund Sogelag, và đã bắt đầu đến nói chuyện hàng năm ở Hoa Kỳ, trình bày tri thức của ông về di sản của vùng biển Na Uy và văn hóa tại Tổ chức Những người bạn Na Uy ở Mỹ, một tổ chức khuyến khích tình bằng hữu giữa hai quốc gia. Có vẻ như những người dân địa phương như Moe đang giúp quần đảo từng bị lãng quên này tìm được đường quay trở lại và đang lôi cuốn phần còn lại của thế giới đến với thiên nhiên và lối sống trên đảo của họ. Đó là nơi khiêu vũ theo nhịp điệu riêng với sóng, gió và sự hoang sơ tiếp tục làm chủ, như tự bao giờ chúng vẫn thế. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel. | [
108,
287,
285,
161,
189,
19305,
541,
104,
174,
141,
110,
163,
107,
499,
103,
1118,
105,
326,
5591,
145,
109,
314,
245,
425,
234,
104,
111,
184,
657,
127,
164,
240,
148,
1333,
819,
141,
139,
327,
1025,
791,
262,
126,
114,
282,
142,
105,
489,
1032,
519,
263,
14008,
231,
108,
31737,
320,
9728,
3354,
15497,
103,
461,
395,
4739,
541,
26465,
454,
596,
709,
1099,
202,
511,
785,
1650,
1549,
12562,
604,
2555,
1138,
468,
4898,
1514,
1768,
267,
113,
5998,
915,
108,
121,
10866,
3292,
104,
111,
13766,
108,
978,
501,
2058,
2053,
2407,
3043,
103,
1342,
611,
504,
191,
1487,
128,
110,
374,
339,
107,
136,
1209,
235,
1172,
4449,
2808,
634,
104,
513,
1467,
1275,
4883,
2532,
176,
2259,
163,
696,
339,
130,
169,
406,
203,
144,
1464,
2779,
104,
26465,
103,
1218,
541,
3018,
227,
148,
3093,
657,
128,
2723,
349,
119,
183,
15440,
2109,
541,
105,
5998,
915,
1824,
10861,
525,
186,
829,
1800,
674,
2283,
367,
1777,
657,
104,
282,
142,
433,
1137,
107,
545,
1088,
113,
166,
120,
541,
750,
126,
107,
111,
108,
121,
112,
5083,
176,
1948,
349,
104,
111,
151,
162,
125,
120,
219,
166,
24562,
569,
9737,
103,
213,
3226,
1216,
1936,
373,
202,
175,
249,
9163,
103,
1790,
633,
104,
120,
204,
810,
250,
302,
1793,
1153,
602,
557,
290,
3906,
215,
993,
138,
595,
334,
328,
433,
606,
3686,
7240,
2435,
7656,
343,
163,
137,
541,
26465,
371,
107,
478,
324,
106,
120,
111,
184,
657,
1846,
1054,
105,
557,
2364,
105,
158,
111,
113,
166,
154,
107,
420,
462,
148,
1922,
13766,
112,
3756,
2089,
575,
574,
282,
2199,
104,
2407,
3043,
1676,
155,
147,
5696,
129,
116,
219,
361,
117,
556,
458,
155,
1514,
18104,
3115,
1282,
4308,
103,
396,
315,
209,
122,
105,
236,
216,
104,
26465,
829,
159,
3292,
1646,
11134,
3686,
11667,
657,
115,
637,
106,
774,
307,
104,
111,
137,
328,
126,
113,
158,
175,
6743,
189,
9117,
106,
219,
361,
756,
202,
519,
2016,
4340,
8532,
3354,
15497,
103,
111,
573,
605,
381,
192,
326,
122,
104,
26465,
114,
1401,
189,
9117,
114,
184,
105,
771,
1409,
784,
637,
128,
1356,
819,
141,
115,
581,
881,
723,
307,
104,
267,
181,
3006,
104,
657,
294,
6845,
307,
738,
2828,
5136,
3896,
956,
108,
121,
501,
485,
124,
784,
4956,
225,
146,
209,
122,
104,
541,
829,
108,
121,
814,
2652,
3245,
269,
231,
892,
2792,
4340,
10189,
103,
5131,
657,
677,
202,
105,
993,
202,
108,
121,
198,
165,
433,
865,
144,
797,
4390,
6340,
15189,
111,
169,
163,
107,
136,
270,
1352,
158,
2109,
541,
2156,
3712,
1249,
3801,
126,
281,
540,
589,
593,
875,
1106,
209,
148,
18104,
3115,
1282,
4308,
112,
298,
129,
120,
414,
197,
540,
180,
165,
539,
824,
209,
106,
616,
314,
113,
156,
824,
589,
201,
583,
675,
128,
1357,
12285,
201,
1371,
471,
105,
193,
766,
6006,
4101,
231,
614,
726,
909,
791,
192,
369,
6819,
5032,
108,
121,
248,
856,
143,
540,
127,
979,
155,
114,
137,
541,
225,
213,
299,
1495,
119,
219,
111,
129,
1414,
464,
12701,
2107,
28703,
569,
1792,
25875,
1134,
194,
111,
365,
6014,
465,
106,
4138,
31558,
2473,
227,
1777,
704,
443,
119,
389,
1784,
891,
219,
540,
104,
4906,
540,
2990,
8551,
14529,
569,
8331,
107,
136,
1932,
155,
3012,
111,
105,
540,
3686,
2782,
21481,
1932,
117,
1910,
111,
103,
870,
373,
414,
197,
1932,
547,
196,
400,
742,
176,
191,
114,
137,
541,
1017,
1542,
127,
128,
979,
153,
209,
277,
1464,
1142,
105,
239,
4183,
114,
744,
547,
155,
1914,
740,
1218,
541,
113,
120,
253,
1275,
10124,
1931,
116,
113,
166,
500,
137,
4906,
2107,
28703,
569,
1792,
25875,
1134,
896,
1557,
381,
113,
339,
2573,
105,
209,
547,
107,
136,
343,
114,
365,
226,
130,
632,
1104,
159,
540,
119,
314,
4341,
3333,
6413,
1864,
5914,
985,
1458,
266,
831,
430,
267,
159,
1217,
361,
108,
121,
541,
1824,
1224,
176,
5893,
409,
1134,
18938,
103,
540,
1932,
593,
875,
106,
9593,
402,
4300,
298,
183,
1088,
147,
1244,
118,
115,
307,
116,
267,
159,
3292,
3482,
9566,
31558,
103,
113,
7243,
1184,
152,
2912,
145,
118,
222,
556,
103,
163,
107,
7009,
1824,
105,
9934,
176,
499,
657,
140,
230,
369,
9305,
724,
107,
201,
3184,
108,
3365,
108,
3410,
105,
108,
1181,
8153,
118,
787,
1072,
204,
307,
106,
652,
1395,
105,
1276,
1441,
4268,
2368,
110,
107,
218,
211,
351,
144,
602,
557,
112,
6519,
141,
163,
107,
116,
267,
170,
141,
110,
602,
652,
519,
118,
114,
1401,
4191,
111,
155,
582,
105,
422,
1535,
1278,
105,
141,
610,
144,
3773,
308,
179,
837,
1447,
521,
141,
406,
203,
267,
106,
299,
1495,
119,
1217,
572,
119,
120,
164,
712,
105,
490,
210,
1017,
4387,
1982,
436,
119,
135,
358,
18938,
1914,
740,
124,
541,
1824,
110,
107,
111,
108,
121,
103,
541,
3482,
9566,
31558,
103,
138,
147,
4670,
8388,
530,
118,
244,
110,
589,
155,
108,
121,
1545,
1676,
826,
147,
187,
150,
831,
208,
115,
370,
986,
1227,
26465,
328,
581,
279,
114,
382,
304,
4786,
2216,
104,
267,
106,
848,
238,
105,
931,
2106,
125,
425,
234,
609,
540,
105,
184,
657,
104,
2407,
3043,
103,
235,
109,
326,
588,
105,
240,
349,
103,
226,
129,
791,
262,
126,
625,
5814,
1245,
801,
120,
425,
234,
126,
115,
117,
346,
175,
281,
412,
246,
105,
135,
877,
199,
273,
161,
4826,
1613,
777,
346,
175,
114,
10238,
105,
300,
234,
190,
297,
888,
887,
166,
346,
175,
114,
10155,
105,
1799,
12907,
3292,
3482,
9566,
31558,
110,
163,
106,
328,
506,
3036,
130,
118,
556,
116,
152,
609,
540,
103,
145,
328,
126,
177,
114,
656,
118,
420,
229,
109,
741,
277,
1322,
2359,
1372,
888,
344,
425,
234,
114,
111,
3334,
422,
327,
1025,
791,
262,
104,
111,
13766,
108,
121,
501,
657,
2407,
14407,
208,
127,
107,
699,
763,
2996,
618,
153,
120,
219,
540,
221,
13766,
281,
173,
324,
286,
888,
887,
105,
731,
588,
425,
3351,
105,
394,
274,
109,
928,
288,
540,
171,
592,
1055,
309,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
7680,
541,
163,
107,
116,
111,
307,
108,
121,
501,
657,
797,
4390,
202,
2407,
3043,
167,
931,
988,
104,
120,
111,
13766,
738,
354,
148,
797,
6016,
1
] |
vietnam-43386189 | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-43386189 | MobiFone mua AVG: Thu hồi tiền, xem xét khởi tố | Chiều 14/3, Thanh tra Chính phủ Việt Nam chính thức công khai kết luận thanh tra thương vụ Mobifone mua 95% cổ phần AVG. | Việc thanh tra toàn diện việc MobiFone mua 95% cổ phần của Công ty Cổ phần Nghe nhìn Toàn cầu (AVG) đã bắt đầu từ tháng Chín 2016 Hủy thỏa thuận MobiFone – AVG: Bình luận trên Facebook Vụ mua AVG: ‘Cần xử lý nếu có gian dối’ Phạm Nhật Vũ muốn giao dịch AVG 'chấm dứt nhanh' Mobifone huỷ hợp đồng với AVG trong vụ “nhạy cảm” Sau đây là nguyên văn kết luận nói về sai phạm và kiến nghị xử lý vụ việc, theo báo Thanh Tra, cơ quan của Thanh tra Chính phủ. 1. Đối với Mobifone Mobifone đã để xảy ra nhiều khuyết điểm, vi phạm trong việc: đề xuất đầu tư, đánh giá thực trạng tài chính, kinh doanh của AVG; lựa chọn các đơn vị tư vấn thẩm định giá trị doanh nghiệp AVG, tư vấn mua bán, sáp nhập doanh nghiệp; nghiệm thu, sử dụng kết quả thẩm định giá trị AVG làm căn cứ đàm phán giá mua cổ phần; lập dự án đầu tư, trình Bộ TTTT phê duyệt dự án đầu tư; ký kết thỏa thuận và hợp đồng chuyển nhượng cổ phần; thanh toán các chi phí liên quan đến dự án, cụ thể như sau: 1.1. Thiếu trách nhiệm và làm trái trong việc đề xuất Dự án đầu tư, đặc biệt trong việc đánh giá tình hình tài chính, kinh doanh của Công ty AVG - Thực trạng tài chính, hoạt động kinh doanh của AVG từ khi thành lập đến thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp để mua bán cổ phần là rất khó khăn, tại thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp 31/3/2015 là rất xấu, tổng tài sản là 3.260,686 tỷ đồng; nợ phải trả là 1.266,826 tỷ đồng; giá trị còn lại của tài sản cố định là 208,589 tỷ đồng; từ khi thành lập đến thời điểm thẩm định giá liên tục lỗ, số lỗ luỹ kế đến 31/3/2015 là 1.632,909 tỷ đồng (bằng 45% vốn điều lệ). - AVG sử dụng vốn cho kinh doanh dịch vụ truyền hình chủ yếu là vốn vay và vốn chiếm dụng; vốn đầu tư ra ngoài doanh nghiệp chiếm tỷ trọng lớn (đến 31/3/2015 đầu tư ra ngoài doanh nghiệp 2.659,907 tỷ đồng, chiếm 73,3% vốn điều lệ). Đáng chú ý là việc đầu tư ngoài lĩnh vực truyền hình để mua lại cổ phần tại Công ty cổ phần giống tằm Mai Lĩnh và Công ty cổ phần An Viên B.P với số tiền 2.473,2 tỷ đồng (bình quân cao gấp 13 lần so với vốn đầu tư ban đầu của các cổ đông là 189,6 tỷ đồng, các cổ đông này đã thanh toán bù trừ với việc mua cổ phần do AVG phát hành để tăng vốn điều lệ, các cổ đông của 02 công ty này cũng là cổ đông của AVG), trong đó: khoản đầu tư 673,2 tỷ đồng nhận chuyển nhượng 3,96 triệu cổ phần tại Công ty cổ phần giống tằm Mai Lĩnh (giá chuyển nhượng 170.000 đồng/cổ phần, cao gấp 17 lần mệnh giá cổ phần) với dự tính khu đất tại Hà Đông mà Công ty cổ phần giống tằm Mai Lĩnh đang sử dụng sẽ được chuyển thành dự án bất động sản, thực tế chưa triển khai, khu đất vẫn đang thuê của Nhà nước cho mục đích sản xuất nông nghiệp; khoản đầu tư 1.800 tỷ đồng nhận chuyển nhượng 15 triệu cổ phần tại Công ty cổ phần An Viên B.P (giá chuyển nhượng 120.000 đồng/cổ phần, cao gấp 12 lần mệnh giá cổ phần) với dự tính trong năm 2016 sẽ được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép khai thác dự án khai thác mỏ quặng Bouxite Thọ Sơn và mỏ Thống Nhất tại tỉnh Bình Phước, thực tế đến nay, Công ty cổ phần An Viên B.P chưa được cấp quyền khai thác boxit. Việc AVG đầu tư 02 khoản ngoài lĩnh vực truyền hình nêu trên tiềm ẩn rủi ro về tài chính, có dấu hiệu bất thường, nhưng Mobifone vẫn mua 02 khoản đầu tư này, cần được tiếp tục làm rõ. Khi báo cáo đề xuất đầu tư nhận chuyển nhượng cổ phần AVG và lập Dự án đầu tư trình Bộ TTTT phê duyệt, Mobifone đã báo cáo không trung thực, không đầy đủ, đánh giá không đúng thực trạng tài chính rất xấu của AVG, thậm chí còn đánh giá khả quan về tình hình tài chính, kinh doanh của AVG như sau: "Từ năm 2012 đến năm 2014 thì doanh thu AVG tăng, lợi nhuận gộp đang tăng dần (dù đến nay vẫn đang lỗ kế hoạch), các chỉ số đều thể hiện sự tăng trưởng..." là vi phạm quy định tại Khoản 6 Điều 9 Luật số 69/2014/QH13 về hành vi bị cấm trong lĩnh vực đầu tư, quản lý, sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp: "Cung cấp thông tin, báo cáo không trung thực, không chính xác, không đầy đủ, không kịp thời theo quy định của pháp luật". Trách nhiệm thuộc về HĐTV, Chủ tịch và thành viên HĐTV Mobifone. 1.2. Làm trái và thiếu trách nhiệm trong việc lựa chọn tư vấn thẩm định giá; nghiệm thu kết quả thẩm định giá; việc sử dụng kết quả thẩm định giá trị doanh nghiệp trong đàm phán mua cổ phần AVG - Trong việc lựa chọn tư vấn thẩm định giá trị AVG và tư vấn mua bán, sáp nhập doanh nghiệp, Mobifone đã có những khuyết điểm, vi phạm quy định của Luật Đấu thầu, cụ thể: + Lựa chọn Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng TMCP ngoại thương Việt Nam (VCBS): Mobifone đã chuyển File hồ sơ yêu cầu (HSYC) cho VCBS trước khi phát hành HSYC, vi phạm hành vi bị cấm quy định tại điểm a, Khoản 7 Điều 89 Luật Đấu thầu; cho nhà thầu bổ sung tài liệu vào hồ sơ đề xuất (HSĐX) của nhà thầu sau khi đã phê duyệt kết quả chỉ định thầu, vi phạm hành vi bị cấm quy định tại điểm b, Khoản 4 Điều 89 Luật Đấu thầu. + Lựa chọn Công ty TNHH Tư vấn Đầu tư và Thẩm định giá AMAX (AMAX), Mobilfone chỉ căn cứ vào báo giá thấp nhất trong 03 đơn vị tư vấn, không thực hiện theo quy trình chỉ định thầu, vi phạm quy định tại Điều 55 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP ngày 26/6/2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu. Trách nhiệm thuộc về Ban Phát triển mạng lưới, Ban Đầu tư, Tổ chuyên gia đánh giá Hồ sơ đề xuất và Tổng Giám đốc Mobifone. - Mặc dù kết quả thẩm định giá trị AVG của các đơn vị tư vấn không khách quan, không đảm bảo cơ sở pháp lý và độ tin cậy; vi phạm quy định các tiêu chuẩn thẩm định giá; giới hạn không đúng nhiều nội dung quan trọng, nhất là về cơ sở, tính khả thi của nguồn số liệu kế hoạch giai đoạn 2015 - 2020 của AVG mà đơn vị tư vấn đã sử dụng để xác định giá trị AVG; đáng chú ý là AMAX đã sử dụng số liệu đầu vào bất hợp pháp, không có cơ sở để tính "giá trị tài sản vô hình ngoài Bảng cân đối kế toán",… nhưng Mobifone đã nghiệm thu kết quả thẩm định giá; nhận xét, đánh giá kết quả thẩm định giá của AMAX "tuân thủ các tiêu chuẩn thẩm định giá Việt Nam", thể hiện thiếu trách nhiệm. Tổng số tiền theo hợp đồng mà Mobifone đã ký với 02 công ty tư vấn là 3,19 tỷ đồng; đã chi số tiền 1,54 tỷ đồng, gây thiệt hại cho Mobifone. - Khi đàm phán giá mua cổ phần, Mobifone sử dụng kết quả thẩm định giá do AMAX xác định giá trị AVG là 16.565 tỷ đồng để đàm phám giá mua cổ phần mà không trừ các khoản nợ phải trả 1.134 tỷ đồng, riêng việc làm này gây thiệt hại 1.134 tỷ đồng; AMAX đã sử dụng số liệu đầu vào không có cơ sở để xác định "Giá trị tài sản vô hình ngoài Bảng cân đối kế toán là 13.448 tỷ đồng". Sau khi loại trừ giá trị tài sản vô hình 13.448 tỷ đồng và loại trừ nợ phải trả 1.134 tỷ đồng thì giá trị vốn chủ sở hữu của AVG tại thời điểm 31/3/2015 chỉ là 1.983 tỷ đồng (chưa tính đến việc định giá lại giá trị thực của các khoản AVG đã đầu tư tài chính ra ngoài doanh nghiệp); so với giá mua 95% cổ phần AVG là 8.889,815 tỷ đồng cho thấy nguy cơ hiện hữu thiệt hại nghiêm trọng vốn của Nhà nước tại Mobifone khoảng 7.006 tỷ đồng, trong đó: + Thiệt hại 1.134 tỷ đồng do mua nợ phải trả của AVG. + 04 kênh tần số mà AVG được Bộ TTTT cấp phép sử dụng để thực hiện thí điểm "Dự án đầu tư xây dựng hạ tầng truyền dẫn, phát sóng kỹ thuật số và phát triển hoạt động truyền hình giải trí kỹ thuật số trả tiền" do AVG hợp tác với Đài Phát thanh- Truyền hình tỉnh Bình Dương (được Thủ tướng Chính phủ đồng ý cho thực hiện thí điểm). Theo quy định Luật Tần số vô tuyến điện, 04 kênh tần số này là tài nguyên Quốc gia có giá trị thương mại cao; khi giao cho đơn vị sử dụng, khai thác phải được đấu giá hoặc thi tuyển quyền sử dụng tần số vô tuyến điện để thu tiền nộp NSNN nhưng Bộ TTTT không thu hồi để tổ chức đấu giá hoặc thi tuyển quyền sử dụng tần số, mặt khác cũng chưa được Thủ tướng Chính phủ đồng ý nhưng Bộ TTTT đã cho Mobifone được sử dụng là vi phạm quy định Luật Tần số vô tuyến điện. Do không đấu giá, chưa có giám định giá nên không xác định được thiệt hại (theo thẩm định giá của AMAX 04 kênh tần số có giá trị là 112,32 triệu USD tương đương 2.429,9 tỷ đồng). + Khi mua cổ phần AVG, Mobifone đã không loại 02 khoản đầu tư ngoài lĩnh vực truyền hình của AVG (đầu tư tại Công ty cổ phần giống tằm Mai Lĩnh và Công ty cổ phần An Viên B.P với tổng số tiền 2.473,2 tỷ đồng) là không đúng chỉ đạo của Bộ TTTT (tại Văn bản số 166/BTTTT-QLDN ngày 19/8/2015, số 189/BTTTT-QLDN ngày 01/10/2015 và ý kiến chỉ đạo ngày 01/10/2015 của Bộ trưởng Bộ TTTT đối với Vụ Quản lý doanh nghiệp), vi phạm điểm d, Khoản 3, Mục III Quyết định số 929/QĐ-TTg ngày 17/7/2012 của Thủ tướng Chính phủ:"Chấm dứt tình trạng đầu tư ra ngoài ngành, lĩnh vực sản xuất, kinh doanh chính trước năm 2015", là hành vi làm trái quy định, tiềm ẩn nguy cơ lỗ lớn khi AVG thoái vốn đầu tư theo giá thị trường, làm giảm lợi nhuận hợp nhất, ảnh hưởng tiêu cực đến việc cổ phần hóa Mobifone. Trách nhiệm thuộc về HĐTV, Chủ tịch HĐTV, Ban Tổng giám đốc, Kế toán trưởng, bộ phận đàm phán, các bộ phận liên quan thuộc Mobifone. 1.3. Thiếu trách nhiệm, làm trái quy định trong việc lập, trình Dự án đầu tư - Khi lựa chọn phương án đầu tư, Mobifone không khảo sát, không lựa chọn đơn vị chuyên kinh doanh dịch vụ truyền hình để tư vấn về phương án kinh doanh, không xây dựng phương án đầu tư mới để có căn cứ so sánh, lựa chọn phương án đầu tư; đã sử dụng kết quả thẩm định giá của AASC (do VCBS cung cấp, không được sự đồng ý của AASC) để so sánh với các mức giá do các công ty tư vấn khác đưa ra, không đúng mục đích sử dụng Chứng thư của AASC (Chứng thư của AASC chỉ cung cấp cho VCBS). - Trong lập Dự án đầu tư, Mobifone đã nhận thức rõ 02 vấn đề cốt lõi là giá mua cổ phần AVG và hiệu quả đầu tư; khi tính toán hiệu quả đầu tư Dự án giai đoạn 2015-2020 đã dự báo: số lượng phát triển thuê bao truyền hình trả tiền, doanh thu, giá vốn, chi phí lãi vay, lợi nhuận… chủ yếu dựa trên các giả định, thiếu khả thi; đã nhận thức rõ và định lượng được hậu quả, nguy cơ gây hậu quả nếu thực hiện đầu tư Dự án, ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động kinh doanh viễn thông; lợi nhuận kinh doanh và số nộp NSNN sụt giảm; đã sử dụng kết quả thẩm định giá trị AVG do AMAX thực hiện là 16.565 tỷ đồng làm căn cứ để đàm phán với cổ đông AVG về giá mua cổ phần, không có căn cứ so sánh; tuy vậy khi lập Dự án đầu tư, Mobifone đã đánh giá:"phương án mua lại cổ phần của Công ty cổ phần nghe nhìn Toàn Cầu là vượt trội hơn so với phương án Mobifone tự đầu tư" (trang 102 Dự án). Tuy nhiên, Mobifone vẫn lập, trình Bộ TTTT phê duyệt Dự án (không loại trừ 02 khoản đầu tư ngoài ngành của AVG), thể hiện thiếu trách nhiệm và cố ý làm trái quy định tại điểm a Khoản 1 Điều 21 Nghị định số 91/2015/NĐ-CP ngày 13/10/2015 của Chính phủ về đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp và quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại doanh nghiệp: "Đầu tư ra ngoài doanh nghiệp phải tuân thủ quy định của pháp luật và phù hợp với ngành nghề kinh doanh chính, không ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhà nước đảm bảo có hiệu quả, bảo toàn và phát triển vốn đầu tư". Trách nhiệm thuộc về HĐTV, Ban Tổng giám đốc và các bộ phận liên quan của Mobifone. 1.4. Vi phạm trong việc ký kết thoả thuận và hợp đồng chuyển nhượng cổ phần; việc thanh toán mua cổ phần và các chi phí liên quan đến dự án - Trong bản Thỏa thuận chuyển nhượng cổ phần ký với đại diện cổ đông AVG, Mobifone đã cam kết hỗ trợ tài chính cho AVG để trả các khoản nợ với tổng số tiền 1.093,7 tỷ đồng. Tuy chưa thực hiện, nhưng cam kết này không đúng với nội dung của Dự án đầu tư đã được Bộ TTTT phê duyệt. Trách nhiệm thuộc về HĐTV của Mobifone, trách nhiệm chính thuộc về Chủ tịch HĐTV. - Việc Mobifone sử dụng 100% nguồn vốn chủ sở hữu để đầu tư dự án, không đúng với nội dung trong Dự án đầu tư báo cáo Bộ TTTT (30% vốn chủ sở hữu, 70% vốn vay); thời gian thanh toán hợp đồng chuyển nhượng cổ phần AVG là 19 ngày (từ ngày 28/12/2015 đến 15/01/2016) có biểu hiện không bình thường. - Mobifone hạch toán các chi phí thực hiện Dự án đầu tư vào chi phí quản lý hoạt động viễn thông với tổng số tiền 6,5 tỷ đồng, không đúng quy định tại Khoản 3 Điều 40 Thông tư số 200/2014/TT-BTC ngày 22/12/2014 của Bộ Tài chính, dẫn đến NSNN thất thu Thuế thu nhập doanh nghiệp 1,3 tỷ đồng. Trách nhiệm thuộc về HĐTV, Chủ tịch HĐTV, Tổng Giám đốc, Kế toán trưởng Mobifone. Như vậy, những vi phạm, làm trái quy định, thiếu trách nhiệm nêu trên của Mobifone, nguy cơ hiện hữu thiệt hại nghiêm trọng vốn của Nhà nước tại Mobifone khoảng 7.006 tỷ đồng, trong đó thiệt hại do mua nợ phải trả của AVG 1.134 tỷ đồng; việc thực hiện đầu tư dự án đã trực tiếp ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động kinh doanh viễn thông, làm sụt giảm lớn hiệu quả kinh doanh ngay từ năm 2016 và nhiều năm tiếp theo, trong đó lợi nhuận hoạt động tài chính năm 2016 đã giảm so với năm 2015 là 321,7 tỷ đồng; số lỗ lũy kế đến 31/12/2017 là 1.982,7 tỷ đồng; đồng thời ảnh hưởng tiêu cực đến việc cổ phần hóa Mobifone. Thông báo ngày 14/3 trên trang web Thanh tra Chính phủ 2. Đối với Bộ Thông tin và Truyền thông 2.1. Trách nhiệm của Tổ thẩm định trong thẩm định dự án; Vụ trưởng Vụ Quản lý doanh nghiệp tham mưu phê duyệt Dự án đầu tư: - Tổ thẩm định đã không xem xét, phân tích các thông tin về hạn chế, giới hạn, tính pháp lý, mức độ tin cậy của các Chứng thư thẩm định giá, Báo cáo thẩm định giá và Báo cáo tư vấn mà Mobifone đã sử dụng để đàm phán giá mua 95% cổ phần AVG, thể hiện thiếu trách nhiệm trong việc thẩm định Dự án đầu tư. - Sử dụng thông tin do AVG báo cáo với Bộ TTTT về mức giá định bán cho đối tác nước ngoài là 700 triệu USD (tuy nhiên, Bộ TTTT không có tài liệu chứng minh tính chính xác, trung thực) nhưng vẫn dùng để so sánh, nhận xét về giá mua 95% cổ phần AVG là 8.898,3 tỷ đồng (cho rằng Phương án giá này thấp hơn khoảng 7.000 tỷ đồng so với mức giá thấp nhất do Tổ chức thẩm định giá đưa ra và thấp hơn khoảng 300 triệu USD so với mức giá AVG báo cáo định bán cho đối tác nước ngoài) là không có cơ sở; mặt khác, hiệu quả đầu tư chưa được làm rõ, chưa chắc chắn nhưng đã đánh giá, nhận xét Dự án đầu tư đảm bảo hiệu quả kinh tế. - Trong việc tổng hợp, báo cáo kết quả thẩm định dự án, Tổ trưởng đã không tổng hợp đầy đủ các ý kiến phản biện của một số thành viên, như: về sự cần thiết phải đầu tư vào AVG, việc lựa chọn phương án đầu tư mua cổ phần, việc xác định tỷ lệ mua cổ phần AVG nhưng đã đánh giá Mobifone nghiên cứu đầy đủ, toàn diện về Dự án, là thiếu khách quan, mang tính chủ quan. - Trong khi giá mua cổ phần và hiệu quả đầu tư chưa được làm rõ; Thủ tướng Chính phủ chưa quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư dự án theo quy định của Luật Đầu tư, nhưng Vụ trưởng Vụ Quản lý doanh nghiệp (cũng là Tổ trưởng Tổ thẩm định) vẫn trình lãnh đạo Bộ TTTT quyết định phê duyệt Dự án đầu tư; thống nhất, tham mưu để lại 02 khoản mà AVG đã đầu tư ngoài lĩnh vực truyền hình là vi phạm điểm d, Khoản 3, Mục III Quyết định số 929/QĐ-TTg ngày 17/7/2012 của Thủ tướng Chính phủ; không nhất quán với quan điểm chỉ đạo của Bộ TTTT, thể hiện cố ý làm trái. Trách nhiệm đối với những vi phạm trên thuộc về Tổ thẩm định, trong đó trách nhiệm chính thuộc về Tổ trưởng, Vụ trưởng Vụ Quản lý doanh nghiệp. 2.2. Trách nhiệm của Bộ TTTT trong quyết định phê duyệt Dự án đầu tư: Bộ TTTT với vai trò, trách nhiệm của cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại doanh nghiệp và quản lý nhà nước về thông tin, truyền thông, chịu trách nhiệm xem xét, quyết định phê duyệt Dự án đầu tư theo thẩm quyền quy định tại điểm b Khoản 4 Điều 28 Luật số 69/2014/QH13, đã có những vi phạm sau: - Tuy Dự án đầu tư chưa được Thủ tướng Chính phủ quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư, nhưng Bộ TTTT đã ban hành Quyết định số 236/QĐ-BTTTT ngày 21/12/2015 Phê duyệt Dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của Mobifone, vi phạm quy định tại Điều 31, Điều 34 Luật Đầu tư số 67/2014/QH13; phê duyệt Dự án đầu tư khi chưa phê duyệt chiến lược, kế hoạch đầu tư phát triển 05 năm, vi phạm quy định tại Khoản 1 Điều 28 Luật số 69/2014/QH13; chưa phê duyệt Dự án đầu tư thuộc danh mục dự án nhóm A, vi phạm quy định tại điểm g Khoản 1 Điều 9 Nghị định số 99/2012/NĐ-CP ngày 15/11/2012 của Chính phủ. - 04 kênh tần số mà Bộ TTTT đã cấp cho AVG để thực hiện thí điểm "Dự án đầu tư xây dựng hạ tầng truyền dẫn, phát sóng kỹ thuật số và phát triển hoạt động truyền hình giải trí kỹ thuật số trả tiền" liên kết với Đài Phát thanh-Truyền hình tỉnh Bình Dương (được Thủ tướng Chính phủ đồng ý cho thực hiện thí điểm). Theo quy định Luật Tần số vô tuyến điện, 04 kênh tần số này là tài nguyên Quốc gia có giá trị thương mại cao; khi giao cho đơn vị sử dụng, khai thác phải được đấu giá hoặc thi tuyển quyền sử dụng tần số vô tuyến điện để thu tiền nộp NSNN nhưng Bộ TTTT đã không thu hồi để tổ chức đấu giá hoặc thi tuyển quyền sử dụng mà tại Văn bản số 209/BTTTT-QLDN ngày 28/10/2015, Bộ TTTT đã đề nghị Thủ tướng Chính phủ "cho phép Mobifone được tiếp tục sử dụng 04 kênh tần số đã cấp cho AVG để phục vụ hoạt động kinh doanh dịch vụ truyền hình và viễn thông", mặc dù chưa được Thủ tướng Chính phủ đồng ý nhưng tại Điều 3 của Quyết định số 236/QĐ-BTTTT phê duyệt dự án đầu tư, Bộ TTTT đã cho Mobifone tiếp tục sử dụng 04 kênh tần số này là vi phạm quy định Luật Tần số vô tuyến điện; vi phạm các quy định của Bộ TTTT tại: Thông tư số 26/2013/TT-BTTTT ngày 27/12/2013 về Quy hoạch sử dụng kênh tần số cho truyền hình mặt đất băng tần UHF (470-806) MHz; Quyết định số 80/QĐ-BTTTT ngày 22/01/2014 về Phê duyệt Kế hoạch chuyển đổi kênh tần số truyền hình mặt đất băng tần UHF (470-806) MHz giai đoạn 2014 - 2017. Do không đấu giá và chưa có giám định giá trị nên không xác định được thiệt hại (theo thẩm định giá của AMAX 04 kênh tần số có giá trị là 112,32 triệu USD tương đương 2.429,9 tỷ đồng). - Giá mua 95% cổ phần AVG và hiệu quả đầu tư là 02 yếu tố trọng yếu, trong báo cáo thẩm định dự án và các văn bản gửi Thủ tướng và Bộ Kế hoạch Đầu tư và Bộ Tài chính, mặc dù Bộ TTTT còn băn khoăn, đã nhiều lần đề nghị được trợ giúp, tuy chưa được làm rõ, nhưng Bộ TTTT vẫn trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án và đã quyết định phê duyệt Dự án đầu tư, trong đó có 02 khoản đầu tư ngoài lĩnh vực truyền hình của AVG, mặc dù trước đó đã chỉ đạo Mobifone không mua 02 khoản đầu tư ngoài ngành. - Tại Quyết định số 236/QĐ-BTTTT ngày 21/12/2015 phê duyệt Dự án đầu tư không xác định cụ thể nguồn vốn đầu tư (mặc dù trước đó đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ và các cơ quan chức năng về việc sử dụng vốn chủ sở hữu 30% tổng mức đầu tư, vốn vay tín dụng 70% tổng mức đầu tư); thực tế Mobifone đã sử dụng 100% vốn chủ sở hữu vào đầu tư dự án. Như vậy, Bộ TTTT với chức năng, nhiệm vụ của cơ quan đại diện chủ sở hữu và quản lý nhà nước về thông tin, truyền thông đã thiếu trách nhiệm trong việc thẩm định Dự án; Quyết định số 236/QĐ-BTTTT ngày 21/12/2015 phê duyệt dự án đầu tư không đảm bảo căn cứ pháp lý, vi phạm các quy định của pháp luật, gây thiệt hại nghiêm trọng vốn của Nhà nước, cần phải được xem xét, hủy bỏ. - Việc Mobifone nhận chuyển nhượng 95% cổ phần AVG không thuộc lĩnh vực bí mật Nhà nước nhưng Bộ TTTT đã có Văn bản số 44/BTTT-QLDN ngày 05/3/2015 đề nghị Bộ Công an cho ý kiến và đã đưa giao dịch này thuộc danh mục Mật là không đúng quy định tại Điều 5, Điều 14, Điều 17 Quyết định số 36/2014/QĐ-TTg ngày 18/6/2014 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Quy chế công bố thông tin hoạt động của công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do Nhà nước làm chủ sở hữu. - Bộ TTTT đề nghị Bộ Công an có ý kiến về nhiều nội dung không thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Công an, thậm chí thuộc lĩnh vực của các Bộ quản lý chuyên ngành (về chủ trương đầu tư, trình tự, thủ tục đầu tư; về vấn đề giá mua cổ phần, hiệu quả đầu tư của Dự án…) để xin ý kiến của Bộ Công an là không đúng quy định của pháp luật. Vì vậy, Bộ TTTT không thể căn cứ vào ý kiến của Bộ Công an để cho rằng mình đã tuân thủ đúng hướng dẫn của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền. - Khi Thanh tra Chính phủ có văn bản đề nghị Bộ TTTT xem xét, quyết định theo thẩm quyền được pháp luật quy định về việc giải mật hoặc tiếp tục bảo mật, Bộ TTTT đã không thực hiện, đồng thời đề nghị Thanh tra Chính phủ báo cáo, xin ý kiến của Thủ tướng Chính phủ là không đúng quy định. Trách nhiệm đối với những vi phạm trên thuộc về cán bộ, công chức có liên quan của Bộ TTTT. Kết luận thanh tra ban hành hôm 14/3 3. Đối với Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bộ Kế hoạch và Đầu tư với vai trò, nhiệm vụ chủ trì thẩm định, lập báo cáo thẩm định, trình Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư số 67/2014/QH13, nhưng đã không hướng dẫn Bộ TTTT và Mobifone thực hiện dự án đầu tư theo quy định; đã căn cứ vào đề nghị của Văn phòng Chính phủ (tại Văn bản số 2422/VPCP-ĐMDN ngày 12/11/2015 về tham gia ý kiến dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của Mobifone) có Văn bản số 721/BKHĐT-KCHTĐT ngày 24/11/2015 gửi Thủ tướng Chính phủ, trong đó đề nghị Thủ tướng chấp thuận chủ trương đầu tư Dự án, là không đúng quy định tại Luật Đầu tư số 67/2014/QH13. Đáng chú ý là, sau khi Mobifone đã ký hợp đồng chuyển nhượng 95% cổ phần AVG, đã thanh toán 95% giá trị hợp đồng, ngày 22/01/2016 Bộ Kế hoạch và Đầu tư có Văn bản số 27/BKHĐT-PTDN, trong đó nêu rõ ảnh hưởng trực tiếp với nhiều nguy cơ, rủi ro từ việc mua 95% cổ phần AVG trong khi Mobifone đang tiến hành cổ phần hóa: "ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình cổ phần hóa, giảm giá trị cổ phiếu Mobifone khi phát hành, trực tiếp làm giảm nguồn thu của Nhà nước…, Bộ TTTT không có năng lực để thẩm định giá mua và chưa chắc chắn về hiệu quả đầu tư mua cổ phần AVG",… và đã "đề nghị dừng thực hiện dự án". Các ý kiến của Bộ Kế hoạch và Đầu tư tại 02 văn bản trên là thiếu nhất quán; nội dung tại Văn bản số 27/BKHĐT-PTDN không được đưa ra kịp thời khi có Văn bản số 721/BKHĐT-KCHTĐT ngày 24/11/2015 gửi Thủ tướng Chính phủ tham gia ý kiến về dự án đầu tư. Trách nhiệm thuộc về cán bộ, công chức có liên quan của Bộ Kế hoạch và Đầu tư. 4. Đối với Bộ Tài chính Bộ Tài chính có trách nhiệm quản lý nhà nước về lĩnh vực tài chính, liên quan trực tiếp đến việc thực hiện cổ phần hóa Mobifone đã không kịp thời đưa ra những phân tích, đánh giá, đề xuất đầy đủ, toàn diện về những tác động trực tiếp từ việc Mobifone bỏ số vốn rất lớn để đầu tư Dự án (8.889,815 tỷ đồng, chiếm gần 60% Vốn điều lệ của Mobifone) ảnh hưởng tiêu cực đến tiến trình cổ phần hóa, trong đó có việc hiện thực hóa số thu của Nhà nước khi bán cổ phần Mobifone; mặt khác, Bộ Tài chính đã nhận thấy vấn đề trọng yếu của việc đầu tư Dự án, nhất là hiệu quả đầu tư và sự ảnh hưởng của việc đầu tư Dự án làm giảm kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của Mobifone ngay trong giai đoạn 2015-2017 và đã đề nghị Bộ TTTT chỉ đạo Mobifone tiếp tục rà soát dự án đầu tư để đảm bảo hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh, nhưng vẫn thống nhất với đề xuất của Bộ TTTT về chủ trương đầu tư dự án… đề nghị Văn phòng Chính phủ tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ, trong khi Mobifone đang tiến hành cổ phần hóa. Trách nhiệm thuộc về cán bộ, công chức có liên quan của Bộ Tài chính. 5. Đối với Văn phòng Chính phủ Theo quy định của Luật Đầu tư số 67/2014/QH13, việc tổ chức thẩm định hồ sơ dự án đầu tư và lập báo cáo thẩm định, trình Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư là nhiệm vụ của Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Mặc dù dự án chưa được thẩm định theo quy định của Luật Đầu tư; Văn phòng Chính phủ chưa có đầy đủ hồ sơ dự án nhưng đã gửi văn bản lấy ý kiến của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính; tổng hợp, phân tích, đưa ra ý kiến thẩm tra, trình Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương cho Mobifone mua cổ phần của Công ty AVG để phát triển dịch vụ truyền hình; mặt khác, tại Văn bản số 209/BTT-QLDN ngày 28/10/2015, Bộ TTTT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ "xem xét phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của Tổng công ty Viễn thông Mobifone" nhưng Văn phòng Chính phủ đã trình Thủ tướng Chính phủ và ban hành Văn bản số 2678/VPCP-ĐMDN ngày 14/12/2015 với nội dung: "Chấp thuận chủ trương cho Tổng công ty Viễn thông Mobifone mua cổ phần của Công ty cổ phần nghe nhìn Toàn Cầu để phát triển dịch vụ truyền hình và giao Bộ TTTT thực hiện dự án mua cổ phần nêu trên theo đúng quy định của pháp luật" là không đúng nội dung mà Bộ TTTT đã đề nghị. Trên thực tế, Dự án chưa được thẩm định, trình và chưa được Thủ tướng Chính phủ quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư dự án theo quy định của Luật Đầu tư. Trách nhiệm thuộc về cán bộ, công chức có liên quan của Văn phòng Chính phủ. 6. Đối với Bộ Công an Qua các văn bản của Bộ Công an tham gia ý kiến với Bộ TTTT, cho thấy: - Việc Bộ Công an có Văn bản số 4352/BCA-A81 ngày 08/12/2014, đề nghị Bộ TTTT hướng dẫn Công ty AVG không được phép chuyển nhượng cổ phần cho nước ngoài, mà chỉ nên bán cổ phần cho các đối tác trong nước, doanh nghiệp nhà nước là tốt nhất; mặt khác, việc Mobifone nhận chuyển nhượng 95% cổ phần AVG không thuộc lĩnh vực bí mật Nhà nước nhưng trên cơ sở đề nghị của Bộ TTTT (Văn bản số 44/BTTT-QLDN ngày 05/3/2015), Bộ Công an có Văn bản số 418/BCA-TCAN ngày 09/3/2015, thống nhất với Bộ TTTT về việc đưa tài liệu giao dịch này trong danh mục tài liệu bí mật của Bộ TTTT với mức độ "MẬT", thực hiện bảo mật vụ việc mua bán, không giới hạn về thời gian bảo mật thông tin, là chưa phù hợp. - Bộ Công an không có chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước về đầu tư, tài chính nhưng có Văn bản số 2889/BCA-A61 ngày 21/12/2015 gửi Bộ TTTT, trong đó có nội dung: Bộ Công an đánh giá quá trình, quy trình thực hiện Dự án do Bộ TTTT chỉ đạo là thận trọng, chặt chẽ, tuân thủ các quy định pháp luật; có điều kiện và cơ sở để giải quyết các vấn đề về an ninh như Bộ Công an đã nêu. Phương án Mobifone đầu tư 8.898,3 tỷ đồng mua 95% cổ phần của Công ty AVG như trong Công văn số 235/BTTTT-QLDN ngày 18/12/2015 của Bộ TTTT đã thấp hơn so với định giá của các đơn vị định giá… Các ý kiến nêu trên của Bộ Công an là không phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền theo quy định. 7. Đối với các công ty tư vấn 7.1. Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (VCBS) và Công ty TNHH Hãng kiểm toán AASC (AASC) VCBS đã thuê AASC xác định giá trị AVG nhưng kết quả thẩm định giá của AASC không có cơ sở tin cậy, vi phạm nghiêm trọng các Tiêu chuẩn thẩm định giá Việt Nam, cụ thể: AASC xác định giá trị AVG tại thời điểm 31/3/2015 theo phương pháp dòng tiền chiết khấu là 33.299,48 tỷ đồng trên cơ sở dữ liệu kế hoạch kinh doanh giai đoạn 2015-2020 do AVG lập với mức tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận liên tục, đột biến gắn liền với kế hoạch đầu tư thêm 599 tỷ đồng, nhưng không có tài liệu chứng minh tính khả thi, không điều tra khảo sát thị trường để so sánh, đánh giá mức độ, sức cạnh tranh trên thị trường dịch vụ truyền hình trả tiền của AVG. Đáng chú ý là, VCBS đã cung cấp kết quả thẩm định giá của AASC cho Mobifone nhưng không có sự thỏa thuận với AASC, vi phạm nghiêm trọng Tiêu chuẩn thẩm định giá. Kết quả thẩm định giá trị AVG do AASC thực hiện là 33.299,48 tỷ đồng; do VCBS thực hiện là 24.548,19 tỷ đồng không đảm bảo cơ sở pháp lý, không có cơ sở tin cậy. Trách nhiệm thuộc về Giám đốc và các thẩm định viên liên quan theo quy định tại Khoản 2 Điều 42 Luật Giá. 7.2. Công ty TNHH Định giá Hà Nội - TP Hồ Chí Minh (Hanoi Valu) VCBS thuê Hanoi Valu xác định giá trị AVG, nhưng kết quả thẩm định giá của Hanoi Valu không có cơ sở tin cậy, vi phạm nghiêm trọng các Tiêu chuẩn thẩm định giá Việt Nam, cụ thể: xác định giá trị tài sản vô hình từ dữ liệu kế hoạch giai đoạn 2015-2020 do AVG lập với tốc độ tăng trưởng liên tục, đột biến, nhưng không có tài liệu chứng minh tính khả thi, không điều tra khảo sát thị trường để so sánh, đánh giá mức độ, sức cạnh tranh trên thị trường dịch vụ truyền hình trả tiền của AVG; dữ liệu do AVG lập để tính giá trị AVG không phục vụ cho mục đích thẩm định giá của Mobifone; không thực hiện kiểm kê, phân loại tài sản, đánh giá lại tài sản; không thực hiện đầy đủ nội dung khảo sát thực tế, thu thập thông tin về doanh nghiệp; giá trị AVG do Hanoi Valu thẩm định tại thời điểm 31/3/2015 là 18.519,9 tỷ đồng không có cơ sở tin cậy. Trách nhiệm thuộc về Giám đốc Hanoi Valu và các thẩm định viên liên quan theo quy định tại Khoản 2 Điều 42 Luật Giá. 7.3. Công ty TNHH Tư vấn Đầu tư và Thẩm định giá AMAX (AMAX) Mobifone thuê AMAX thẩm định giá trị AVG tại thời điểm 31/3/2015; sử dụng kết quả thẩm định giá của AMAX theo phương pháp tài sản để đàm phán giá mua cổ phần của các cổ đông AVG, nhưng việc thẩm định giá của AMAX đã vi phạm nghiêm trọng Tiêu chuẩn thẩm định giá Việt Nam, cụ thể: đã sử dụng trái phép nguồn số liệu dự báo kế hoạch kinh doanh do VCBS lập để thẩm định giá, trong khi số liệu này không có cơ sở; vi phạm các tiêu chuẩn thẩm định giá. Vì vậy, giá trị doanh nghiệp AVG tại thời điểm 31/3/2015 là 16.565 tỷ đồng không có cơ sở pháp lý, không tin cậy, Mobifone đã sử dụng để đàm phán với nhóm cổ đông AVG về giá mua cổ phần. Trách nhiệm thuộc về Giám đốc AMAX và các thẩm định viên liên quan theo quy định tại Khoản 2 Điều 42 Luật Giá. III. KIẾN NGHỊ BIỆN PHÁP XỬ LÝ Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ và các cơ quan có liên quan các biện pháp xử lý sau: 1. Hoàn thiện về quy định của pháp luật và chấn chỉnh quản lý - Giao Bộ Tài chính rà soát quy định của pháp luật trong lĩnh vực thẩm định giá, đặc biệt là các tiêu chuẩn thẩm định giá, quy trình thẩm định giá, chế tài xử lý vi phạm đối với tổ chức tư vấn thẩm định giá và thẩm định viên hành nghề thẩm định giá nhằm sớm lập lại kỷ cương trong lĩnh vực quan trọng này. - Giao Bộ trưởng - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ rà soát, bổ sung, hoàn thiện, nhằm minh bạch, đồng bộ, đúng quy định của pháp luật liên quan đến chức năng, nhiệm vụ của Văn phòng Chính phủ đối với các loại việc "thông báo ý kiến chỉ đạo", "phê duyệt chủ trương", "quyết định" về từng nhóm vấn đề hoặc từng loại việc trong chỉ đạo, điều hành, quyết định theo thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ, các Phó Thủ tướng Chính phủ. - Giao Bộ TTTT kịp thời đánh giá toàn diện thực trạng hoạt động của Mobifone kể từ sau khi thực hiện Dự án đầu tư dịch vụ truyền hình đến nay và có giải pháp kịp thời về tổ chức bộ máy, nhân sự và kinh doanh nhằm hạn chế những thiệt hại từ việc thực hiện Dự án đầu tư nêu trên, đặc biệt là việc thực hiện cổ phần hóa Mobifone. Bản chụp một phần kết luận thanh tra 2. Về xử lý hành chính 2.1. Đối với Mobifone: Căn cứ Kết luận thanh tra và kết luận xử lý của các cơ quan chức năng có thẩm quyền, Bộ TTTT chỉ đạo, tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật đối với Chủ tịch HĐTV, các thành viên HĐTV, Tổng Giám đốc, các Phó Tổng giám đốc, Kế toán trưởng, bộ phận đàm phán mua cổ phần và các bộ phận có liên quan về những vi phạm nêu tại điểm 1 Mục II. 2.2. Đối với Bộ TTTT: - Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ trưởng Bộ TTTT xem xét, hủy bỏ Quyết định số 236/QĐ-BTTTT ngày 21/12/2015 Phê duyệt dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của Mobifone; giao Bộ TTTT chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, cơ quan, đơn vị có liên quan chỉ đạo Mobifone xử lý theo quy định của pháp luật những vấn đề phát sinh sau khi hủy bỏ Quyết định phê duyệt dự án đầu tư. - Căn cứ Kết luận thanh tra và ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ TTTT kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật các tổ chức, cá nhân có liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm nêu cụ thể tại điểm 2 Mục II. 2.3. Đối với Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Bộ Tài chính: Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật các tổ chức, cá nhân có liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm nêu tại điểm 3, điểm 4 Mục II. 2.4. Đối với Văn phòng Chính phủ: Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Văn phòng Chính phủ tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật các tổ chức, cá nhân thuộc Văn phòng Chính phủ có liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm nêu tại điểm 5 Mục II. 2.5. Đối với Bộ Công an: Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Công an tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật các tổ chức, cá nhân thuộc Bộ Công an trong việc tham mưu ban hành 03 văn bản tham gia ý kiến với Bộ TTTT nêu tại điểm 6 Mục II. 2.6. Thanh tra Chính phủ chuyển Kết luận thanh tra đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương để xem xét, xử lý theo thẩm quyền đối với cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương quản lý có liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm nêu tại Kết luận thanh tra. 2.7. Đối với các công ty tư vấn: Căn cứ Kết luận thanh tra và ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính chủ trì xử lý hoặc chỉ đạo xử lý theo quy định của pháp luật trong lĩnh vực thẩm định giá đối với các công ty tư vấn, các thẩm định viên về những khuyết điểm, vi phạm trong việc thẩm định giá trị AVG, tư vấn mua cổ phần AVG nêu cụ thể tại điểm 7 Mục II. 3. Về xử lý kinh tế - Theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền và quy định của pháp luật, Bộ TTTT và Mobifone chịu trách nhiệm xử lý, thu hồi số tiền mà Mobifone đã thanh toán trong việc mua 95% cổ phần AVG; thực hiện các kết luận, xử lý của cơ quan chức năng có thẩm quyền. - Truy thu từ Mobifone, nộp vào NSNN về Thuế thu nhập doanh nghiệp số tiền 1,3 tỷ đồng. - Chủ tịch HĐTV; Tổng Giám đốc và Phó Tổng giám đốc phụ trách Tài chính - Kế toán của Mobifone chịu trách nhiệm xử lý, thu hồi số tiền 1,54 tỷ đồng chi phí tư vấn đã chi cho 02 công ty tư vấn (AMAX và VCBS). 4. Điều tra, xử lý vi phạm Đây là vụ việc kinh tế rất nghiêm trọng, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ: Giao cơ quan điều tra có thẩm quyền của Bộ Công an tiếp nhận toàn bộ hồ sơ, tài liệu thanh tra Dự án Tổng công ty Viễn thông Mobifone mua 95% cổ phần AVG để xem xét, khởi tố điều tra, xử lý đúng người, đúng vi phạm, đúng pháp luật. | summarize: Việc thanh tra toàn diện việc MobiFone mua 95% cổ phần của Công ty Cổ phần Nghe nhìn Toàn cầu (AVG) đã bắt đầu từ tháng Chín 2016 Hủy thỏa thuận MobiFone – AVG: Bình luận trên Facebook Vụ mua AVG: ‘Cần xử lý nếu có gian dối’ Phạm Nhật Vũ muốn giao dịch AVG 'chấm dứt nhanh' Mobifone huỷ hợp đồng với AVG trong vụ “nhạy cảm” Sau đây là nguyên văn kết luận nói về sai phạm và kiến nghị xử lý vụ việc, theo báo Thanh Tra, cơ quan của Thanh tra Chính phủ. 1. Đối với Mobifone Mobifone đã để xảy ra nhiều khuyết điểm, vi phạm trong việc: đề xuất đầu tư, đánh giá thực trạng tài chính, kinh doanh của AVG; lựa chọn các đơn vị tư vấn thẩm định giá trị doanh nghiệp AVG, tư vấn mua bán, sáp nhập doanh nghiệp; nghiệm thu, sử dụng kết quả thẩm định giá trị AVG làm căn cứ đàm phán giá mua cổ phần; lập dự án đầu tư, trình Bộ TTTT phê duyệt dự án đầu tư; ký kết thỏa thuận và hợp đồng chuyển nhượng cổ phần; thanh toán các chi phí liên quan đến dự án, cụ thể như sau: 1.1. Thiếu trách nhiệm và làm trái trong việc đề xuất Dự án đầu tư, đặc biệt trong việc đánh giá tình hình tài chính, kinh doanh của Công ty AVG - Thực trạng tài chính, hoạt động kinh doanh của AVG từ khi thành lập đến thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp để mua bán cổ phần là rất khó khăn, tại thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp 31/3/2015 là rất xấu, tổng tài sản là 3.260,686 tỷ đồng; nợ phải trả là 1.266,826 tỷ đồng; giá trị còn lại của tài sản cố định là 208,589 tỷ đồng; từ khi thành lập đến thời điểm thẩm định giá liên tục lỗ, số lỗ luỹ kế đến 31/3/2015 là 1.632,909 tỷ đồng (bằng 45% vốn điều lệ). - AVG sử dụng vốn cho kinh doanh dịch vụ truyền hình chủ yếu là vốn vay và vốn chiếm dụng; vốn đầu tư ra ngoài doanh nghiệp chiếm tỷ trọng lớn (đến 31/3/2015 đầu tư ra ngoài doanh nghiệp 2.659,907 tỷ đồng, chiếm 73,3% vốn điều lệ). Đáng chú ý là việc đầu tư ngoài lĩnh vực truyền hình để mua lại cổ phần tại Công ty cổ phần giống tằm Mai Lĩnh và Công ty cổ phần An Viên B.P với số tiền 2.473,2 tỷ đồng (bình quân cao gấp 13 lần so với vốn đầu tư ban đầu của các cổ đông là 189,6 tỷ đồng, các cổ đông này đã thanh toán bù trừ với việc mua cổ phần do AVG phát hành để tăng vốn điều lệ, các cổ đông của 02 công ty này cũng là cổ đông của AVG), trong đó: khoản đầu tư 673,2 tỷ đồng nhận chuyển nhượng 3,96 triệu cổ phần tại Công ty cổ phần giống tằm Mai Lĩnh (giá chuyển nhượng 170.000 đồng/cổ phần, cao gấp 17 lần mệnh giá cổ phần) với dự tính khu đất tại Hà Đông mà Công ty cổ phần giống tằm Mai Lĩnh đang sử dụng sẽ được chuyển thành dự án bất động sản, thực tế chưa triển khai, khu đất vẫn đang thuê của Nhà nước cho mục đích sản xuất nông nghiệp; khoản đầu tư 1.800 tỷ đồng nhận chuyển nhượng 15 triệu cổ phần tại Công ty cổ phần An Viên B.P (giá chuyển nhượng 120.000 đồng/cổ phần, cao gấp 12 lần mệnh giá cổ phần) với dự tính trong năm 2016 sẽ được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép khai thác dự án khai thác mỏ quặng Bouxite Thọ Sơn và mỏ Thống Nhất tại tỉnh Bình Phước, thực tế đến nay, Công ty cổ phần An Viên B.P chưa được cấp quyền khai thác boxit. Việc AVG đầu tư 02 khoản ngoài lĩnh vực truyền hình nêu trên tiềm ẩn rủi ro về tài chính, có dấu hiệu bất thường, nhưng Mobifone vẫn mua 02 khoản đầu tư này, cần được tiếp tục làm rõ. Khi báo cáo đề xuất đầu tư nhận chuyển nhượng cổ phần AVG và lập Dự án đầu tư trình Bộ TTTT phê duyệt, Mobifone đã báo cáo không trung thực, không đầy đủ, đánh giá không đúng thực trạng tài chính rất xấu của AVG, thậm chí còn đánh giá khả quan về tình hình tài chính, kinh doanh của AVG như sau: "Từ năm 2012 đến năm 2014 thì doanh thu AVG tăng, lợi nhuận gộp đang tăng dần (dù đến nay vẫn đang lỗ kế hoạch), các chỉ số đều thể hiện sự tăng trưởng..." là vi phạm quy định tại Khoản 6 Điều 9 Luật số 69/2014/QH13 về hành vi bị cấm trong lĩnh vực đầu tư, quản lý, sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp: "Cung cấp thông tin, báo cáo không trung thực, không chính xác, không đầy đủ, không kịp thời theo quy định của pháp luật". Trách nhiệm thuộc về HĐTV, Chủ tịch và thành viên HĐTV Mobifone. 1.2. Làm trái và thiếu trách nhiệm trong việc lựa chọn tư vấn thẩm định giá; nghiệm thu kết quả thẩm định giá; việc sử dụng kết quả thẩm định giá trị doanh nghiệp trong đàm phán mua cổ phần AVG - Trong việc lựa chọn tư vấn thẩm định giá trị AVG và tư vấn mua bán, sáp nhập doanh nghiệp, Mobifone đã có những khuyết điểm, vi phạm quy định của Luật Đấu thầu, cụ thể: + Lựa chọn Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng TMCP ngoại thương Việt Nam (VCBS): Mobifone đã chuyển File hồ sơ yêu cầu (HSYC) cho VCBS trước khi phát hành HSYC, vi phạm hành vi bị cấm quy định tại điểm a, Khoản 7 Điều 89 Luật Đấu thầu; cho nhà thầu bổ sung tài liệu vào hồ sơ đề xuất (HSĐX) của nhà thầu sau khi đã phê duyệt kết quả chỉ định thầu, vi phạm hành vi bị cấm quy định tại điểm b, Khoản 4 Điều 89 Luật Đấu thầu. + Lựa chọn Công ty TNHH Tư vấn Đầu tư và Thẩm định giá AMAX (AMAX), Mobilfone chỉ căn cứ vào báo giá thấp nhất trong 03 đơn vị tư vấn, không thực hiện theo quy trình chỉ định thầu, vi phạm quy định tại Điều 55 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP ngày 26/6/2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu. Trách nhiệm thuộc về Ban Phát triển mạng lưới, Ban Đầu tư, Tổ chuyên gia đánh giá Hồ sơ đề xuất và Tổng Giám đốc Mobifone. - Mặc dù kết quả thẩm định giá trị AVG của các đơn vị tư vấn không khách quan, không đảm bảo cơ sở pháp lý và độ tin cậy; vi phạm quy định các tiêu chuẩn thẩm định giá; giới hạn không đúng nhiều nội dung quan trọng, nhất là về cơ sở, tính khả thi của nguồn số liệu kế hoạch giai đoạn 2015 - 2020 của AVG mà đơn vị tư vấn đã sử dụng để xác định giá trị AVG; đáng chú ý là AMAX đã sử dụng số liệu đầu vào bất hợp pháp, không có cơ sở để tính "giá trị tài sản vô hình ngoài Bảng cân đối kế toán",… nhưng Mobifone đã nghiệm thu kết quả thẩm định giá; nhận xét, đánh giá kết quả thẩm định giá của AMAX "tuân thủ các tiêu chuẩn thẩm định giá Việt Nam", thể hiện thiếu trách nhiệm. Tổng số tiền theo hợp đồng mà Mobifone đã ký với 02 công ty tư vấn là 3,19 tỷ đồng; đã chi số tiền 1,54 tỷ đồng, gây thiệt hại cho Mobifone. - Khi đàm phán giá mua cổ phần, Mobifone sử dụng kết quả thẩm định giá do AMAX xác định giá trị AVG là 16.565 tỷ đồng để đàm phám giá mua cổ phần mà không trừ các khoản nợ phải trả 1.134 tỷ đồng, riêng việc làm này gây thiệt hại 1.134 tỷ đồng; AMAX đã sử dụng số liệu đầu vào không có cơ sở để xác định "Giá trị tài sản vô hình ngoài Bảng cân đối kế toán là 13.448 tỷ đồng". Sau khi loại trừ giá trị tài sản vô hình 13.448 tỷ đồng và loại trừ nợ phải trả 1.134 tỷ đồng thì giá trị vốn chủ sở hữu của AVG tại thời điểm 31/3/2015 chỉ là 1.983 tỷ đồng (chưa tính đến việc định giá lại giá trị thực của các khoản AVG đã đầu tư tài chính ra ngoài doanh nghiệp); so với giá mua 95% cổ phần AVG là 8.889,815 tỷ đồng cho thấy nguy cơ hiện hữu thiệt hại nghiêm trọng vốn của Nhà nước tại Mobifone khoảng 7.006 tỷ đồng, trong đó: + Thiệt hại 1.134 tỷ đồng do mua nợ phải trả của AVG. + 04 kênh tần số mà AVG được Bộ TTTT cấp phép sử dụng để thực hiện thí điểm "Dự án đầu tư xây dựng hạ tầng truyền dẫn, phát sóng kỹ thuật số và phát triển hoạt động truyền hình giải trí kỹ thuật số trả tiền" do AVG hợp tác với Đài Phát thanh- Truyền hình tỉnh Bình Dương (được Thủ tướng Chính phủ đồng ý cho thực hiện thí điểm). Theo quy định Luật Tần số vô tuyến điện, 04 kênh tần số này là tài nguyên Quốc gia có giá trị thương mại cao; khi giao cho đơn vị sử dụng, khai thác phải được đấu giá hoặc thi tuyển quyền sử dụng tần số vô tuyến điện để thu tiền nộp NSNN nhưng Bộ TTTT không thu hồi để tổ chức đấu giá hoặc thi tuyển quyền sử dụng tần số, mặt khác cũng chưa được Thủ tướng Chính phủ đồng ý nhưng Bộ TTTT đã cho Mobifone được sử dụng là vi phạm quy định Luật Tần số vô tuyến điện. Do không đấu giá, chưa có giám định giá nên không xác định được thiệt hại (theo thẩm định giá của AMAX 04 kênh tần số có giá trị là 112,32 triệu USD tương đương 2.429,9 tỷ đồng). + Khi mua cổ phần AVG, Mobifone đã không loại 02 khoản đầu tư ngoài lĩnh vực truyền hình của AVG (đầu tư tại Công ty cổ phần giống tằm Mai Lĩnh và Công ty cổ phần An Viên B.P với tổng số tiền 2.473,2 tỷ đồng) là không đúng chỉ đạo của Bộ TTTT (tại Văn bản số 166/BTTTT-QLDN ngày 19/8/2015, số 189/BTTTT-QLDN ngày 01/10/2015 và ý kiến chỉ đạo ngày 01/10/2015 của Bộ trưởng Bộ TTTT đối với Vụ Quản lý doanh nghiệp), vi phạm điểm d, Khoản 3, Mục III Quyết định số 929/QĐ-TTg ngày 17/7/2012 của Thủ tướng Chính phủ:"Chấm dứt tình trạng đầu tư ra ngoài ngành, lĩnh vực sản xuất, kinh doanh chính trước năm 2015", là hành vi làm trái quy định, tiềm ẩn nguy cơ lỗ lớn khi AVG thoái vốn đầu tư theo giá thị trường, làm giảm lợi nhuận hợp nhất, ảnh hưởng tiêu cực đến việc cổ phần hóa Mobifone. Trách nhiệm thuộc về HĐTV, Chủ tịch HĐTV, Ban Tổng giám đốc, Kế toán trưởng, bộ phận đàm phán, các bộ phận liên quan thuộc Mobifone. 1.3. Thiếu trách nhiệm, làm trái quy định trong việc lập, trình Dự án đầu tư - Khi lựa chọn phương án đầu tư, Mobifone không khảo sát, không lựa chọn đơn vị chuyên kinh doanh dịch vụ truyền hình để tư vấn về phương án kinh doanh, không xây dựng phương án đầu tư mới để có căn cứ so sánh, lựa chọn phương án đầu tư; đã sử dụng kết quả thẩm định giá của AASC (do VCBS cung cấp, không được sự đồng ý của AASC) để so sánh với các mức giá do các công ty tư vấn khác đưa ra, không đúng mục đích sử dụng Chứng thư của AASC (Chứng thư của AASC chỉ cung cấp cho VCBS). - Trong lập Dự án đầu tư, Mobifone đã nhận thức rõ 02 vấn đề cốt lõi là giá mua cổ phần AVG và hiệu quả đầu tư; khi tính toán hiệu quả đầu tư Dự án giai đoạn 2015-2020 đã dự báo: số lượng phát triển thuê bao truyền hình trả tiền, doanh thu, giá vốn, chi phí lãi vay, lợi nhuận… chủ yếu dựa trên các giả định, thiếu khả thi; đã nhận thức rõ và định lượng được hậu quả, nguy cơ gây hậu quả nếu thực hiện đầu tư Dự án, ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động kinh doanh viễn thông; lợi nhuận kinh doanh và số nộp NSNN sụt giảm; đã sử dụng kết quả thẩm định giá trị AVG do AMAX thực hiện là 16.565 tỷ đồng làm căn cứ để đàm phán với cổ đông AVG về giá mua cổ phần, không có căn cứ so sánh; tuy vậy khi lập Dự án đầu tư, Mobifone đã đánh giá:"phương án mua lại cổ phần của Công ty cổ phần nghe nhìn Toàn Cầu là vượt trội hơn so với phương án Mobifone tự đầu tư" (trang 102 Dự án). Tuy nhiên, Mobifone vẫn lập, trình Bộ TTTT phê duyệt Dự án (không loại trừ 02 khoản đầu tư ngoài ngành của AVG), thể hiện thiếu trách nhiệm và cố ý làm trái quy định tại điểm a Khoản 1 Điều 21 Nghị định số 91/2015/NĐ-CP ngày 13/10/2015 của Chính phủ về đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp và quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại doanh nghiệp: "Đầu tư ra ngoài doanh nghiệp phải tuân thủ quy định của pháp luật và phù hợp với ngành nghề kinh doanh chính, không ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhà nước đảm bảo có hiệu quả, bảo toàn và phát triển vốn đầu tư". Trách nhiệm thuộc về HĐTV, Ban Tổng giám đốc và các bộ phận liên quan của Mobifone. 1.4. Vi phạm trong việc ký kết thoả thuận và hợp đồng chuyển nhượng cổ phần; việc thanh toán mua cổ phần và các chi phí liên quan đến dự án - Trong bản Thỏa thuận chuyển nhượng cổ phần ký với đại diện cổ đông AVG, Mobifone đã cam kết hỗ trợ tài chính cho AVG để trả các khoản nợ với tổng số tiền 1.093,7 tỷ đồng. Tuy chưa thực hiện, nhưng cam kết này không đúng với nội dung của Dự án đầu tư đã được Bộ TTTT phê duyệt. Trách nhiệm thuộc về HĐTV của Mobifone, trách nhiệm chính thuộc về Chủ tịch HĐTV. - Việc Mobifone sử dụng 100% nguồn vốn chủ sở hữu để đầu tư dự án, không đúng với nội dung trong Dự án đầu tư báo cáo Bộ TTTT (30% vốn chủ sở hữu, 70% vốn vay); thời gian thanh toán hợp đồng chuyển nhượng cổ phần AVG là 19 ngày (từ ngày 28/12/2015 đến 15/01/2016) có biểu hiện không bình thường. - Mobifone hạch toán các chi phí thực hiện Dự án đầu tư vào chi phí quản lý hoạt động viễn thông với tổng số tiền 6,5 tỷ đồng, không đúng quy định tại Khoản 3 Điều 40 Thông tư số 200/2014/TT-BTC ngày 22/12/2014 của Bộ Tài chính, dẫn đến NSNN thất thu Thuế thu nhập doanh nghiệp 1,3 tỷ đồng. Trách nhiệm thuộc về HĐTV, Chủ tịch HĐTV, Tổng Giám đốc, Kế toán trưởng Mobifone. Như vậy, những vi phạm, làm trái quy định, thiếu trách nhiệm nêu trên của Mobifone, nguy cơ hiện hữu thiệt hại nghiêm trọng vốn của Nhà nước tại Mobifone khoảng 7.006 tỷ đồng, trong đó thiệt hại do mua nợ phải trả của AVG 1.134 tỷ đồng; việc thực hiện đầu tư dự án đã trực tiếp ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động kinh doanh viễn thông, làm sụt giảm lớn hiệu quả kinh doanh ngay từ năm 2016 và nhiều năm tiếp theo, trong đó lợi nhuận hoạt động tài chính năm 2016 đã giảm so với năm 2015 là 321,7 tỷ đồng; số lỗ lũy kế đến 31/12/2017 là 1.982,7 tỷ đồng; đồng thời ảnh hưởng tiêu cực đến việc cổ phần hóa Mobifone. Thông báo ngày 14/3 trên trang web Thanh tra Chính phủ 2. Đối với Bộ Thông tin và Truyền thông 2.1. Trách nhiệm của Tổ thẩm định trong thẩm định dự án; Vụ trưởng Vụ Quản lý doanh nghiệp tham mưu phê duyệt Dự án đầu tư: - Tổ thẩm định đã không xem xét, phân tích các thông tin về hạn chế, giới hạn, tính pháp lý, mức độ tin cậy của các Chứng thư thẩm định giá, Báo cáo thẩm định giá và Báo cáo tư vấn mà Mobifone đã sử dụng để đàm phán giá mua 95% cổ phần AVG, thể hiện thiếu trách nhiệm trong việc thẩm định Dự án đầu tư. - Sử dụng thông tin do AVG báo cáo với Bộ TTTT về mức giá định bán cho đối tác nước ngoài là 700 triệu USD (tuy nhiên, Bộ TTTT không có tài liệu chứng minh tính chính xác, trung thực) nhưng vẫn dùng để so sánh, nhận xét về giá mua 95% cổ phần AVG là 8.898,3 tỷ đồng (cho rằng Phương án giá này thấp hơn khoảng 7.000 tỷ đồng so với mức giá thấp nhất do Tổ chức thẩm định giá đưa ra và thấp hơn khoảng 300 triệu USD so với mức giá AVG báo cáo định bán cho đối tác nước ngoài) là không có cơ sở; mặt khác, hiệu quả đầu tư chưa được làm rõ, chưa chắc chắn nhưng đã đánh giá, nhận xét Dự án đầu tư đảm bảo hiệu quả kinh tế. - Trong việc tổng hợp, báo cáo kết quả thẩm định dự án, Tổ trưởng đã không tổng hợp đầy đủ các ý kiến phản biện của một số thành viên, như: về sự cần thiết phải đầu tư vào AVG, việc lựa chọn phương án đầu tư mua cổ phần, việc xác định tỷ lệ mua cổ phần AVG nhưng đã đánh giá Mobifone nghiên cứu đầy đủ, toàn diện về Dự án, là thiếu khách quan, mang tính chủ quan. - Trong khi giá mua cổ phần và hiệu quả đầu tư chưa được làm rõ; Thủ tướng Chính phủ chưa quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư dự án theo quy định của Luật Đầu tư, nhưng Vụ trưởng Vụ Quản lý doanh nghiệp (cũng là Tổ trưởng Tổ thẩm định) vẫn trình lãnh đạo Bộ TTTT quyết định phê duyệt Dự án đầu tư; thống nhất, tham mưu để lại 02 khoản mà AVG đã đầu tư ngoài lĩnh vực truyền hình là vi phạm điểm d, Khoản 3, Mục III Quyết định số 929/QĐ-TTg ngày 17/7/2012 của Thủ tướng Chính phủ; không nhất quán với quan điểm chỉ đạo của Bộ TTTT, thể hiện cố ý làm trái. Trách nhiệm đối với những vi phạm trên thuộc về Tổ thẩm định, trong đó trách nhiệm chính thuộc về Tổ trưởng, Vụ trưởng Vụ Quản lý doanh nghiệp. 2.2. Trách nhiệm của Bộ TTTT trong quyết định phê duyệt Dự án đầu tư: Bộ TTTT với vai trò, trách nhiệm của cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại doanh nghiệp và quản lý nhà nước về thông tin, truyền thông, chịu trách nhiệm xem xét, quyết định phê duyệt Dự án đầu tư theo thẩm quyền quy định tại điểm b Khoản 4 Điều 28 Luật số 69/2014/QH13, đã có những vi phạm sau: - Tuy Dự án đầu tư chưa được Thủ tướng Chính phủ quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư, nhưng Bộ TTTT đã ban hành Quyết định số 236/QĐ-BTTTT ngày 21/12/2015 Phê duyệt Dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của Mobifone, vi phạm quy định tại Điều 31, Điều 34 Luật Đầu tư số 67/2014/QH13; phê duyệt Dự án đầu tư khi chưa phê duyệt chiến lược, kế hoạch đầu tư phát triển 05 năm, vi phạm quy định tại Khoản 1 Điều 28 Luật số 69/2014/QH13; chưa phê duyệt Dự án đầu tư thuộc danh mục dự án nhóm A, vi phạm quy định tại điểm g Khoản 1 Điều 9 Nghị định số 99/2012/NĐ-CP ngày 15/11/2012 của Chính phủ. - 04 kênh tần số mà Bộ TTTT đã cấp cho AVG để thực hiện thí điểm "Dự án đầu tư xây dựng hạ tầng truyền dẫn, phát sóng kỹ thuật số và phát triển hoạt động truyền hình giải trí kỹ thuật số trả tiền" liên kết với Đài Phát thanh-Truyền hình tỉnh Bình Dương (được Thủ tướng Chính phủ đồng ý cho thực hiện thí điểm). Theo quy định Luật Tần số vô tuyến điện, 04 kênh tần số này là tài nguyên Quốc gia có giá trị thương mại cao; khi giao cho đơn vị sử dụng, khai thác phải được đấu giá hoặc thi tuyển quyền sử dụng tần số vô tuyến điện để thu tiền nộp NSNN nhưng Bộ TTTT đã không thu hồi để tổ chức đấu giá hoặc thi tuyển quyền sử dụng mà tại Văn bản số 209/BTTTT-QLDN ngày 28/10/2015, Bộ TTTT đã đề nghị Thủ tướng Chính phủ "cho phép Mobifone được tiếp tục sử dụng 04 kênh tần số đã cấp cho AVG để phục vụ hoạt động kinh doanh dịch vụ truyền hình và viễn thông", mặc dù chưa được Thủ tướng Chính phủ đồng ý nhưng tại Điều 3 của Quyết định số 236/QĐ-BTTTT phê duyệt dự án đầu tư, Bộ TTTT đã cho Mobifone tiếp tục sử dụng 04 kênh tần số này là vi phạm quy định Luật Tần số vô tuyến điện; vi phạm các quy định của Bộ TTTT tại: Thông tư số 26/2013/TT-BTTTT ngày 27/12/2013 về Quy hoạch sử dụng kênh tần số cho truyền hình mặt đất băng tần UHF (470-806) MHz; Quyết định số 80/QĐ-BTTTT ngày 22/01/2014 về Phê duyệt Kế hoạch chuyển đổi kênh tần số truyền hình mặt đất băng tần UHF (470-806) MHz giai đoạn 2014 - 2017. Do không đấu giá và chưa có giám định giá trị nên không xác định được thiệt hại (theo thẩm định giá của AMAX 04 kênh tần số có giá trị là 112,32 triệu USD tương đương 2.429,9 tỷ đồng). - Giá mua 95% cổ phần AVG và hiệu quả đầu tư là 02 yếu tố trọng yếu, trong báo cáo thẩm định dự án và các văn bản gửi Thủ tướng và Bộ Kế hoạch Đầu tư và Bộ Tài chính, mặc dù Bộ TTTT còn băn khoăn, đã nhiều lần đề nghị được trợ giúp, tuy chưa được làm rõ, nhưng Bộ TTTT vẫn trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án và đã quyết định phê duyệt Dự án đầu tư, trong đó có 02 khoản đầu tư ngoài lĩnh vực truyền hình của AVG, mặc dù trước đó đã chỉ đạo Mobifone không mua 02 khoản đầu tư ngoài ngành. - Tại Quyết định số 236/QĐ-BTTTT ngày 21/12/2015 phê duyệt Dự án đầu tư không xác định cụ thể nguồn vốn đầu tư (mặc dù trước đó đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ và các cơ quan chức năng về việc sử dụng vốn chủ sở hữu 30% tổng mức đầu tư, vốn vay tín dụng 70% tổng mức đầu tư); thực tế Mobifone đã sử dụng 100% vốn chủ sở hữu vào đầu tư dự án. Như vậy, Bộ TTTT với chức năng, nhiệm vụ của cơ quan đại diện chủ sở hữu và quản lý nhà nước về thông tin, truyền thông đã thiếu trách nhiệm trong việc thẩm định Dự án; Quyết định số 236/QĐ-BTTTT ngày 21/12/2015 phê duyệt dự án đầu tư không đảm bảo căn cứ pháp lý, vi phạm các quy định của pháp luật, gây thiệt hại nghiêm trọng vốn của Nhà nước, cần phải được xem xét, hủy bỏ. - Việc Mobifone nhận chuyển nhượng 95% cổ phần AVG không thuộc lĩnh vực bí mật Nhà nước nhưng Bộ TTTT đã có Văn bản số 44/BTTT-QLDN ngày 05/3/2015 đề nghị Bộ Công an cho ý kiến và đã đưa giao dịch này thuộc danh mục Mật là không đúng quy định tại Điều 5, Điều 14, Điều 17 Quyết định số 36/2014/QĐ-TTg ngày 18/6/2014 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Quy chế công bố thông tin hoạt động của công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do Nhà nước làm chủ sở hữu. - Bộ TTTT đề nghị Bộ Công an có ý kiến về nhiều nội dung không thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Công an, thậm chí thuộc lĩnh vực của các Bộ quản lý chuyên ngành (về chủ trương đầu tư, trình tự, thủ tục đầu tư; về vấn đề giá mua cổ phần, hiệu quả đầu tư của Dự án…) để xin ý kiến của Bộ Công an là không đúng quy định của pháp luật. Vì vậy, Bộ TTTT không thể căn cứ vào ý kiến của Bộ Công an để cho rằng mình đã tuân thủ đúng hướng dẫn của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền. - Khi Thanh tra Chính phủ có văn bản đề nghị Bộ TTTT xem xét, quyết định theo thẩm quyền được pháp luật quy định về việc giải mật hoặc tiếp tục bảo mật, Bộ TTTT đã không thực hiện, đồng thời đề nghị Thanh tra Chính phủ báo cáo, xin ý kiến của Thủ tướng Chính phủ là không đúng quy định. Trách nhiệm đối với những vi phạm trên thuộc về cán bộ, công chức có liên quan của Bộ TTTT. Kết luận thanh tra ban hành hôm 14/3 3. Đối với Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bộ Kế hoạch và Đầu tư với vai trò, nhiệm vụ chủ trì thẩm định, lập báo cáo thẩm định, trình Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư số 67/2014/QH13, nhưng đã không hướng dẫn Bộ TTTT và Mobifone thực hiện dự án đầu tư theo quy định; đã căn cứ vào đề nghị của Văn phòng Chính phủ (tại Văn bản số 2422/VPCP-ĐMDN ngày 12/11/2015 về tham gia ý kiến dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của Mobifone) có Văn bản số 721/BKHĐT-KCHTĐT ngày 24/11/2015 gửi Thủ tướng Chính phủ, trong đó đề nghị Thủ tướng chấp thuận chủ trương đầu tư Dự án, là không đúng quy định tại Luật Đầu tư số 67/2014/QH13. Đáng chú ý là, sau khi Mobifone đã ký hợp đồng chuyển nhượng 95% cổ phần AVG, đã thanh toán 95% giá trị hợp đồng, ngày 22/01/2016 Bộ Kế hoạch và Đầu tư có Văn bản số 27/BKHĐT-PTDN, trong đó nêu rõ ảnh hưởng trực tiếp với nhiều nguy cơ, rủi ro từ việc mua 95% cổ phần AVG trong khi Mobifone đang tiến hành cổ phần hóa: "ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình cổ phần hóa, giảm giá trị cổ phiếu Mobifone khi phát hành, trực tiếp làm giảm nguồn thu của Nhà nước…, Bộ TTTT không có năng lực để thẩm định giá mua và chưa chắc chắn về hiệu quả đầu tư mua cổ phần AVG",… và đã "đề nghị dừng thực hiện dự án". Các ý kiến của Bộ Kế hoạch và Đầu tư tại 02 văn bản trên là thiếu nhất quán; nội dung tại Văn bản số 27/BKHĐT-PTDN không được đưa ra kịp thời khi có Văn bản số 721/BKHĐT-KCHTĐT ngày 24/11/2015 gửi Thủ tướng Chính phủ tham gia ý kiến về dự án đầu tư. Trách nhiệm thuộc về cán bộ, công chức có liên quan của Bộ Kế hoạch và Đầu tư. 4. Đối với Bộ Tài chính Bộ Tài chính có trách nhiệm quản lý nhà nước về lĩnh vực tài chính, liên quan trực tiếp đến việc thực hiện cổ phần hóa Mobifone đã không kịp thời đưa ra những phân tích, đánh giá, đề xuất đầy đủ, toàn diện về những tác động trực tiếp từ việc Mobifone bỏ số vốn rất lớn để đầu tư Dự án (8.889,815 tỷ đồng, chiếm gần 60% Vốn điều lệ của Mobifone) ảnh hưởng tiêu cực đến tiến trình cổ phần hóa, trong đó có việc hiện thực hóa số thu của Nhà nước khi bán cổ phần Mobifone; mặt khác, Bộ Tài chính đã nhận thấy vấn đề trọng yếu của việc đầu tư Dự án, nhất là hiệu quả đầu tư và sự ảnh hưởng của việc đầu tư Dự án làm giảm kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của Mobifone ngay trong giai đoạn 2015-2017 và đã đề nghị Bộ TTTT chỉ đạo Mobifone tiếp tục rà soát dự án đầu tư để đảm bảo hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh, nhưng vẫn thống nhất với đề xuất của Bộ TTTT về chủ trương đầu tư dự án… đề nghị Văn phòng Chính phủ tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ, trong khi Mobifone đang tiến hành cổ phần hóa. Trách nhiệm thuộc về cán bộ, công chức có liên quan của Bộ Tài chính. 5. Đối với Văn phòng Chính phủ Theo quy định của Luật Đầu tư số 67/2014/QH13, việc tổ chức thẩm định hồ sơ dự án đầu tư và lập báo cáo thẩm định, trình Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư là nhiệm vụ của Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Mặc dù dự án chưa được thẩm định theo quy định của Luật Đầu tư; Văn phòng Chính phủ chưa có đầy đủ hồ sơ dự án nhưng đã gửi văn bản lấy ý kiến của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính; tổng hợp, phân tích, đưa ra ý kiến thẩm tra, trình Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương cho Mobifone mua cổ phần của Công ty AVG để phát triển dịch vụ truyền hình; mặt khác, tại Văn bản số 209/BTT-QLDN ngày 28/10/2015, Bộ TTTT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ "xem xét phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của Tổng công ty Viễn thông Mobifone" nhưng Văn phòng Chính phủ đã trình Thủ tướng Chính phủ và ban hành Văn bản số 2678/VPCP-ĐMDN ngày 14/12/2015 với nội dung: "Chấp thuận chủ trương cho Tổng công ty Viễn thông Mobifone mua cổ phần của Công ty cổ phần nghe nhìn Toàn Cầu để phát triển dịch vụ truyền hình và giao Bộ TTTT thực hiện dự án mua cổ phần nêu trên theo đúng quy định của pháp luật" là không đúng nội dung mà Bộ TTTT đã đề nghị. Trên thực tế, Dự án chưa được thẩm định, trình và chưa được Thủ tướng Chính phủ quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư dự án theo quy định của Luật Đầu tư. Trách nhiệm thuộc về cán bộ, công chức có liên quan của Văn phòng Chính phủ. 6. Đối với Bộ Công an Qua các văn bản của Bộ Công an tham gia ý kiến với Bộ TTTT, cho thấy: - Việc Bộ Công an có Văn bản số 4352/BCA-A81 ngày 08/12/2014, đề nghị Bộ TTTT hướng dẫn Công ty AVG không được phép chuyển nhượng cổ phần cho nước ngoài, mà chỉ nên bán cổ phần cho các đối tác trong nước, doanh nghiệp nhà nước là tốt nhất; mặt khác, việc Mobifone nhận chuyển nhượng 95% cổ phần AVG không thuộc lĩnh vực bí mật Nhà nước nhưng trên cơ sở đề nghị của Bộ TTTT (Văn bản số 44/BTTT-QLDN ngày 05/3/2015), Bộ Công an có Văn bản số 418/BCA-TCAN ngày 09/3/2015, thống nhất với Bộ TTTT về việc đưa tài liệu giao dịch này trong danh mục tài liệu bí mật của Bộ TTTT với mức độ "MẬT", thực hiện bảo mật vụ việc mua bán, không giới hạn về thời gian bảo mật thông tin, là chưa phù hợp. - Bộ Công an không có chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước về đầu tư, tài chính nhưng có Văn bản số 2889/BCA-A61 ngày 21/12/2015 gửi Bộ TTTT, trong đó có nội dung: Bộ Công an đánh giá quá trình, quy trình thực hiện Dự án do Bộ TTTT chỉ đạo là thận trọng, chặt chẽ, tuân thủ các quy định pháp luật; có điều kiện và cơ sở để giải quyết các vấn đề về an ninh như Bộ Công an đã nêu. Phương án Mobifone đầu tư 8.898,3 tỷ đồng mua 95% cổ phần của Công ty AVG như trong Công văn số 235/BTTTT-QLDN ngày 18/12/2015 của Bộ TTTT đã thấp hơn so với định giá của các đơn vị định giá… Các ý kiến nêu trên của Bộ Công an là không phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền theo quy định. 7. Đối với các công ty tư vấn 7.1. Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (VCBS) và Công ty TNHH Hãng kiểm toán AASC (AASC) VCBS đã thuê AASC xác định giá trị AVG nhưng kết quả thẩm định giá của AASC không có cơ sở tin cậy, vi phạm nghiêm trọng các Tiêu chuẩn thẩm định giá Việt Nam, cụ thể: AASC xác định giá trị AVG tại thời điểm 31/3/2015 theo phương pháp dòng tiền chiết khấu là 33.299,48 tỷ đồng trên cơ sở dữ liệu kế hoạch kinh doanh giai đoạn 2015-2020 do AVG lập với mức tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận liên tục, đột biến gắn liền với kế hoạch đầu tư thêm 599 tỷ đồng, nhưng không có tài liệu chứng minh tính khả thi, không điều tra khảo sát thị trường để so sánh, đánh giá mức độ, sức cạnh tranh trên thị trường dịch vụ truyền hình trả tiền của AVG. Đáng chú ý là, VCBS đã cung cấp kết quả thẩm định giá của AASC cho Mobifone nhưng không có sự thỏa thuận với AASC, vi phạm nghiêm trọng Tiêu chuẩn thẩm định giá. Kết quả thẩm định giá trị AVG do AASC thực hiện là 33.299,48 tỷ đồng; do VCBS thực hiện là 24.548,19 tỷ đồng không đảm bảo cơ sở pháp lý, không có cơ sở tin cậy. Trách nhiệm thuộc về Giám đốc và các thẩm định viên liên quan theo quy định tại Khoản 2 Điều 42 Luật Giá. 7.2. Công ty TNHH Định giá Hà Nội - TP Hồ Chí Minh (Hanoi Valu) VCBS thuê Hanoi Valu xác định giá trị AVG, nhưng kết quả thẩm định giá của Hanoi Valu không có cơ sở tin cậy, vi phạm nghiêm trọng các Tiêu chuẩn thẩm định giá Việt Nam, cụ thể: xác định giá trị tài sản vô hình từ dữ liệu kế hoạch giai đoạn 2015-2020 do AVG lập với tốc độ tăng trưởng liên tục, đột biến, nhưng không có tài liệu chứng minh tính khả thi, không điều tra khảo sát thị trường để so sánh, đánh giá mức độ, sức cạnh tranh trên thị trường dịch vụ truyền hình trả tiền của AVG; dữ liệu do AVG lập để tính giá trị AVG không phục vụ cho mục đích thẩm định giá của Mobifone; không thực hiện kiểm kê, phân loại tài sản, đánh giá lại tài sản; không thực hiện đầy đủ nội dung khảo sát thực tế, thu thập thông tin về doanh nghiệp; giá trị AVG do Hanoi Valu thẩm định tại thời điểm 31/3/2015 là 18.519,9 tỷ đồng không có cơ sở tin cậy. Trách nhiệm thuộc về Giám đốc Hanoi Valu và các thẩm định viên liên quan theo quy định tại Khoản 2 Điều 42 Luật Giá. 7.3. Công ty TNHH Tư vấn Đầu tư và Thẩm định giá AMAX (AMAX) Mobifone thuê AMAX thẩm định giá trị AVG tại thời điểm 31/3/2015; sử dụng kết quả thẩm định giá của AMAX theo phương pháp tài sản để đàm phán giá mua cổ phần của các cổ đông AVG, nhưng việc thẩm định giá của AMAX đã vi phạm nghiêm trọng Tiêu chuẩn thẩm định giá Việt Nam, cụ thể: đã sử dụng trái phép nguồn số liệu dự báo kế hoạch kinh doanh do VCBS lập để thẩm định giá, trong khi số liệu này không có cơ sở; vi phạm các tiêu chuẩn thẩm định giá. Vì vậy, giá trị doanh nghiệp AVG tại thời điểm 31/3/2015 là 16.565 tỷ đồng không có cơ sở pháp lý, không tin cậy, Mobifone đã sử dụng để đàm phán với nhóm cổ đông AVG về giá mua cổ phần. Trách nhiệm thuộc về Giám đốc AMAX và các thẩm định viên liên quan theo quy định tại Khoản 2 Điều 42 Luật Giá. III. KIẾN NGHỊ BIỆN PHÁP XỬ LÝ Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ và các cơ quan có liên quan các biện pháp xử lý sau: 1. Hoàn thiện về quy định của pháp luật và chấn chỉnh quản lý - Giao Bộ Tài chính rà soát quy định của pháp luật trong lĩnh vực thẩm định giá, đặc biệt là các tiêu chuẩn thẩm định giá, quy trình thẩm định giá, chế tài xử lý vi phạm đối với tổ chức tư vấn thẩm định giá và thẩm định viên hành nghề thẩm định giá nhằm sớm lập lại kỷ cương trong lĩnh vực quan trọng này. - Giao Bộ trưởng - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ rà soát, bổ sung, hoàn thiện, nhằm minh bạch, đồng bộ, đúng quy định của pháp luật liên quan đến chức năng, nhiệm vụ của Văn phòng Chính phủ đối với các loại việc "thông báo ý kiến chỉ đạo", "phê duyệt chủ trương", "quyết định" về từng nhóm vấn đề hoặc từng loại việc trong chỉ đạo, điều hành, quyết định theo thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ, các Phó Thủ tướng Chính phủ. - Giao Bộ TTTT kịp thời đánh giá toàn diện thực trạng hoạt động của Mobifone kể từ sau khi thực hiện Dự án đầu tư dịch vụ truyền hình đến nay và có giải pháp kịp thời về tổ chức bộ máy, nhân sự và kinh doanh nhằm hạn chế những thiệt hại từ việc thực hiện Dự án đầu tư nêu trên, đặc biệt là việc thực hiện cổ phần hóa Mobifone. Bản chụp một phần kết luận thanh tra 2. Về xử lý hành chính 2.1. Đối với Mobifone: Căn cứ Kết luận thanh tra và kết luận xử lý của các cơ quan chức năng có thẩm quyền, Bộ TTTT chỉ đạo, tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật đối với Chủ tịch HĐTV, các thành viên HĐTV, Tổng Giám đốc, các Phó Tổng giám đốc, Kế toán trưởng, bộ phận đàm phán mua cổ phần và các bộ phận có liên quan về những vi phạm nêu tại điểm 1 Mục II. 2.2. Đối với Bộ TTTT: - Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ trưởng Bộ TTTT xem xét, hủy bỏ Quyết định số 236/QĐ-BTTTT ngày 21/12/2015 Phê duyệt dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của Mobifone; giao Bộ TTTT chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, cơ quan, đơn vị có liên quan chỉ đạo Mobifone xử lý theo quy định của pháp luật những vấn đề phát sinh sau khi hủy bỏ Quyết định phê duyệt dự án đầu tư. - Căn cứ Kết luận thanh tra và ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ TTTT kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật các tổ chức, cá nhân có liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm nêu cụ thể tại điểm 2 Mục II. 2.3. Đối với Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Bộ Tài chính: Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật các tổ chức, cá nhân có liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm nêu tại điểm 3, điểm 4 Mục II. 2.4. Đối với Văn phòng Chính phủ: Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Văn phòng Chính phủ tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật các tổ chức, cá nhân thuộc Văn phòng Chính phủ có liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm nêu tại điểm 5 Mục II. 2.5. Đối với Bộ Công an: Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Công an tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật các tổ chức, cá nhân thuộc Bộ Công an trong việc tham mưu ban hành 03 văn bản tham gia ý kiến với Bộ TTTT nêu tại điểm 6 Mục II. 2.6. Thanh tra Chính phủ chuyển Kết luận thanh tra đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương để xem xét, xử lý theo thẩm quyền đối với cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương quản lý có liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm nêu tại Kết luận thanh tra. 2.7. Đối với các công ty tư vấn: Căn cứ Kết luận thanh tra và ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính chủ trì xử lý hoặc chỉ đạo xử lý theo quy định của pháp luật trong lĩnh vực thẩm định giá đối với các công ty tư vấn, các thẩm định viên về những khuyết điểm, vi phạm trong việc thẩm định giá trị AVG, tư vấn mua cổ phần AVG nêu cụ thể tại điểm 7 Mục II. 3. Về xử lý kinh tế - Theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền và quy định của pháp luật, Bộ TTTT và Mobifone chịu trách nhiệm xử lý, thu hồi số tiền mà Mobifone đã thanh toán trong việc mua 95% cổ phần AVG; thực hiện các kết luận, xử lý của cơ quan chức năng có thẩm quyền. - Truy thu từ Mobifone, nộp vào NSNN về Thuế thu nhập doanh nghiệp số tiền 1,3 tỷ đồng. - Chủ tịch HĐTV; Tổng Giám đốc và Phó Tổng giám đốc phụ trách Tài chính - Kế toán của Mobifone chịu trách nhiệm xử lý, thu hồi số tiền 1,54 tỷ đồng chi phí tư vấn đã chi cho 02 công ty tư vấn (AMAX và VCBS). 4. Điều tra, xử lý vi phạm Đây là vụ việc kinh tế rất nghiêm trọng, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ: Giao cơ quan điều tra có thẩm quyền của Bộ Công an tiếp nhận toàn bộ hồ sơ, tài liệu thanh tra Dự án Tổng công ty Viễn thông Mobifone mua 95% cổ phần AVG để xem xét, khởi tố điều tra, xử lý đúng người, đúng vi phạm, đúng pháp luật. | [
108,
287,
285,
161,
1068,
781,
486,
258,
681,
156,
7530,
702,
6875,
874,
380,
104,
487,
457,
3079,
380,
4029,
485,
2308,
352,
23429,
115,
290,
178,
148,
253,
3077,
2434,
108,
12418,
893,
899,
7530,
1021,
5853,
161,
644,
410,
159,
1247,
1269,
702,
5853,
161,
743,
5402,
528,
241,
323,
107,
390,
2279,
748,
971,
673,
1016,
278,
384,
414,
5853,
16538,
320,
1463,
838,
257,
7491,
4635,
279,
210,
119,
5853,
113,
197,
401,
8072,
406,
561,
759,
248,
106,
503,
355,
299,
410,
123,
125,
714,
473,
105,
357,
411,
528,
241,
197,
156,
103,
181,
188,
805,
8550,
103,
225,
146,
104,
805,
486,
448,
2463,
3231,
1558,
176,
119,
7491,
7491,
115,
130,
488,
124,
158,
2748,
3738,
554,
473,
113,
156,
161,
220,
387,
178,
3265,
403,
314,
223,
612,
326,
122,
103,
236,
553,
104,
5853,
708,
1212,
680,
109,
652,
297,
276,
255,
1208,
190,
314,
245,
553,
522,
5853,
103,
276,
255,
702,
622,
103,
4112,
669,
553,
522,
708,
830,
498,
103,
324,
286,
299,
416,
1208,
190,
314,
245,
5853,
140,
907,
532,
883,
689,
314,
702,
874,
380,
708,
385,
382,
304,
178,
3265,
277,
429,
15107,
997,
2061,
382,
304,
178,
276,
708,
667,
299,
893,
899,
105,
279,
210,
589,
2268,
874,
380,
708,
781,
1349,
109,
692,
1022,
316,
146,
155,
382,
3071,
798,
136,
128,
3135,
10736,
112,
3537,
431,
605,
517,
105,
140,
897,
113,
156,
220,
387,
1779,
304,
178,
3265,
634,
575,
113,
156,
403,
314,
205,
240,
326,
122,
103,
236,
553,
104,
487,
457,
5853,
233,
1852,
612,
326,
122,
103,
381,
192,
236,
553,
104,
5853,
148,
129,
164,
385,
155,
221,
318,
628,
190,
314,
245,
553,
522,
130,
702,
622,
874,
380,
106,
215,
455,
3409,
149,
221,
318,
628,
190,
314,
245,
553,
522,
11546,
4892,
106,
215,
4812,
497,
326,
262,
106,
19995,
5978,
103,
3455,
8752,
653,
210,
708,
1530,
139,
456,
106,
11945,
7681,
103,
3401,
9250,
653,
210,
708,
314,
245,
177,
153,
104,
326,
262,
601,
190,
106,
1088,
16267,
8034,
653,
210,
708,
148,
129,
164,
385,
155,
221,
318,
1208,
190,
314,
316,
437,
12581,
166,
2553,
13443,
699,
155,
11546,
4892,
106,
15796,
10041,
103,
3699,
5925,
653,
210,
444,
5958,
9627,
682,
179,
947,
831,
233,
5853,
324,
286,
682,
114,
236,
553,
414,
197,
425,
240,
185,
675,
106,
682,
1766,
105,
682,
961,
286,
708,
682,
178,
276,
124,
351,
553,
522,
961,
653,
308,
301,
20861,
11546,
4892,
178,
276,
124,
351,
553,
522,
20626,
9645,
103,
7319,
3474,
653,
210,
103,
961,
8821,
103,
7522,
682,
179,
947,
831,
3722,
987,
108,
232,
106,
156,
178,
276,
351,
950,
442,
425,
240,
130,
702,
153,
874,
380,
149,
487,
457,
874,
380,
855,
20085,
1896,
9605,
105,
487,
457,
874,
380,
1020,
4200,
9031,
3214,
119,
166,
379,
3277,
8920,
23004,
653,
210,
444,
8118,
252,
291,
1810,
1771,
400,
648,
119,
682,
178,
276,
504,
178,
104,
109,
874,
823,
106,
17730,
103,
3455,
653,
210,
103,
109,
874,
823,
126,
115,
781,
1349,
2195,
1419,
119,
156,
702,
874,
380,
180,
5853,
212,
209,
130,
321,
682,
179,
5625,
109,
874,
823,
104,
5860,
135,
457,
126,
127,
106,
874,
823,
104,
5853,
856,
113,
150,
161,
886,
178,
276,
6431,
23004,
653,
210,
238,
589,
2268,
4969,
7720,
617,
874,
380,
149,
487,
457,
874,
380,
855,
20085,
1896,
9605,
19103,
589,
2268,
1980,
5820,
16169,
19959,
380,
103,
291,
1810,
1980,
400,
2167,
314,
874,
380,
371,
119,
382,
334,
322,
282,
149,
337,
510,
145,
487,
457,
874,
380,
855,
20085,
1896,
9605,
167,
324,
286,
134,
117,
589,
164,
382,
304,
295,
192,
2070,
223,
216,
289,
435,
4265,
322,
282,
244,
167,
1651,
104,
571,
142,
114,
592,
1055,
262,
387,
939,
522,
708,
886,
178,
276,
13082,
653,
210,
238,
589,
2268,
1454,
617,
874,
380,
149,
487,
457,
874,
380,
1020,
4200,
9031,
3214,
19103,
589,
2268,
14482,
16169,
19959,
380,
103,
291,
1810,
1178,
400,
2167,
314,
874,
380,
371,
119,
382,
334,
113,
147,
2434,
134,
117,
225,
146,
107,
1208,
168,
373,
1336,
656,
550,
1569,
382,
304,
550,
1569,
2456,
11042,
1271,
19691,
5612,
3570,
1420,
105,
2456,
1897,
2298,
149,
769,
644,
4455,
103,
223,
216,
155,
801,
487,
457,
874,
380,
1020,
4200,
9031,
3214,
289,
117,
373,
168,
550,
1569,
2497,
21859,
112,
1068,
5853,
178,
276,
5860,
886,
351,
950,
442,
425,
240,
917,
159,
2072,
1768,
1905,
1924,
125,
326,
122,
103,
107,
988,
614,
295,
2612,
170,
7491,
244,
702,
5860,
886,
178,
276,
474,
260,
117,
270,
437,
140,
4087,
707,
188,
341,
220,
387,
178,
276,
238,
589,
2268,
874,
380,
5853,
105,
385,
1779,
304,
178,
276,
277,
429,
15107,
997,
10253,
7491,
115,
188,
341,
110,
396,
223,
103,
110,
858,
5639,
403,
314,
110,
604,
223,
612,
326,
122,
215,
1099,
104,
5853,
103,
1042,
356,
177,
403,
314,
555,
146,
125,
205,
240,
326,
122,
103,
236,
553,
104,
5853,
128,
3135,
4491,
147,
3118,
155,
147,
2815,
143,
553,
498,
5853,
321,
103,
418,
3015,
9073,
167,
321,
1429,
8388,
155,
275,
244,
167,
2553,
699,
763,
856,
109,
163,
166,
413,
136,
199,
144,
321,
395,
2513,
106,
554,
473,
565,
190,
149,
5576,
1413,
747,
1653,
1012,
166,
6765,
5944,
26907,
3382,
125,
209,
554,
133,
918,
113,
950,
442,
178,
3265,
730,
2056,
324,
286,
682,
152,
142,
149,
553,
522,
161,
3011,
1989,
373,
206,
2720,
188,
341,
110,
396,
223,
103,
110,
122,
6633,
110,
858,
5639,
110,
2018,
221,
181,
565,
190,
104,
246,
11139,
7389,
772,
517,
624,
125,
18770,
103,
483,
492,
105,
164,
182,
18770,
7491,
112,
11945,
112,
2110,
897,
105,
815,
605,
517,
113,
156,
1212,
680,
276,
255,
1208,
190,
314,
708,
830,
498,
299,
416,
1208,
190,
314,
708,
156,
324,
286,
299,
416,
1208,
190,
314,
245,
553,
522,
113,
883,
689,
702,
874,
380,
5853,
233,
298,
156,
1212,
680,
276,
255,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
6559,
11247,
103,
805,
486,
448,
256,
131,
132,
122,
329,
135,
550,
299,
410,
781,
486,
432,
197,
7491,
702,
6875,
874,
380,
5853,
112,
1
] |
050712_press_review | https://www.bbc.com/vietnamese/worldnews/story/2005/07/050712_press_review | Báo Anh viết về điều tra đánh bom ở Luân Đôn | Tờ Daily Mail nói rằng cảnh sát đã xác nhận họ tìm thấy chất nổ trong chiếc ô tô đỗ ở ga Luton và đã di tản mọi người ở ga này để tiến hành bốn vụ nổ có kiểm soát. Ngoài ga Luton, ga xe buýt và một phần trường đại học Luton cũng bị đóng cửa. | Trong khi đó tờ Guardian nói cảnh sát Anh đã nhờ tới sự trợ giúp của cảnh sát, nhân viên tình báo và nhân viên giảo nghiệm của 27 nước để điều tra vụ đánh bom ở Luân Đôn. Các đại diện từ Hoa Kỳ, Pháp, Đức, Thổ Nhĩ Kỳ và nhiều nước khác trong đó có Nhật Bản đã tới dự hội nghị thượng đỉnh ở Luân Đôn hồi cuối tuần và được đề nghị trợ giúp cảnh sát Anh. Các quan chức chống khủng bố của Nga đã không có mặt tại hội nghị nhưng được trích lời nói rằng họ nghi ngờ rằng các cuộc tấn công khủng bố đã được lên kế hoạch ở tất cả các thành phố cạnh tranh giành quyền đăng cai Thế Vận hội 2012 và cuối cùng Luân Đôn đã trở thành mục tiêu. Tờ báo lá cải Mirror có đăng hình của hai nạn nhân mới nhất được công bố, cả hai đều làm việc trong khu City ở Luân Đôn. Nạn nhân Jamie Gordon, 30 tuổi có ảnh chụp cùng người yêu mà anh chuẩn bị cưới còn nạn nhân Philip Stuart Russell chụp ảnh cùng cậu con trai chừng 2 tuổi. Anh Gordon làm việc cho công ty City Asset Management còn ông Russell làm việc cho ngân hàng đầu tư J P Morgan. Một tờ báo lá cải khác, The Sun nói ông Tony Blair thông báo với các dân biểu rằng số người chết trong các vụ đánh bom có thể lên tới 74 người. Ông Blair cũng đã công bố luật pháp mới liên quan đến khủng bố mà theo đó những người ca ngợi hay đồng cảm với các hành động khủng bố sẽ bị bắt giam. Tờ này còn có bài về một bà mẹ người Nigeria sang Luân Đôn để tìm đứa con mất tích và nói rằng trái tim bà đã bị tổn thương vì sợ rằng con bà đã chết. Và nếu quý vị nghe đài BBC thì cũng biết rằng một bà mẹ Việt Nam cũng đang có mặt tại Luân Đôn và con trai của bà anh Michael Matsushita được cảnh sát cho là đã thiệt mạng mặc dù chưa tìm thấy xác. Quý vị có thể tới trang web bbcvietnamese.com để theo dõi thêm chi tiết trong những ngày tới đây. Người phát ngôn của gia đình anh Matsushita nói họ hy vọng mẹ của anh sẽ nói chuyện với BBC. | summarize: Trong khi đó tờ Guardian nói cảnh sát Anh đã nhờ tới sự trợ giúp của cảnh sát, nhân viên tình báo và nhân viên giảo nghiệm của 27 nước để điều tra vụ đánh bom ở Luân Đôn. Các đại diện từ Hoa Kỳ, Pháp, Đức, Thổ Nhĩ Kỳ và nhiều nước khác trong đó có Nhật Bản đã tới dự hội nghị thượng đỉnh ở Luân Đôn hồi cuối tuần và được đề nghị trợ giúp cảnh sát Anh. Các quan chức chống khủng bố của Nga đã không có mặt tại hội nghị nhưng được trích lời nói rằng họ nghi ngờ rằng các cuộc tấn công khủng bố đã được lên kế hoạch ở tất cả các thành phố cạnh tranh giành quyền đăng cai Thế Vận hội 2012 và cuối cùng Luân Đôn đã trở thành mục tiêu. Tờ báo lá cải Mirror có đăng hình của hai nạn nhân mới nhất được công bố, cả hai đều làm việc trong khu City ở Luân Đôn. Nạn nhân Jamie Gordon, 30 tuổi có ảnh chụp cùng người yêu mà anh chuẩn bị cưới còn nạn nhân Philip Stuart Russell chụp ảnh cùng cậu con trai chừng 2 tuổi. Anh Gordon làm việc cho công ty City Asset Management còn ông Russell làm việc cho ngân hàng đầu tư J P Morgan. Một tờ báo lá cải khác, The Sun nói ông Tony Blair thông báo với các dân biểu rằng số người chết trong các vụ đánh bom có thể lên tới 74 người. Ông Blair cũng đã công bố luật pháp mới liên quan đến khủng bố mà theo đó những người ca ngợi hay đồng cảm với các hành động khủng bố sẽ bị bắt giam. Tờ này còn có bài về một bà mẹ người Nigeria sang Luân Đôn để tìm đứa con mất tích và nói rằng trái tim bà đã bị tổn thương vì sợ rằng con bà đã chết. Và nếu quý vị nghe đài BBC thì cũng biết rằng một bà mẹ Việt Nam cũng đang có mặt tại Luân Đôn và con trai của bà anh Michael Matsushita được cảnh sát cho là đã thiệt mạng mặc dù chưa tìm thấy xác. Quý vị có thể tới trang web bbcvietnamese.com để theo dõi thêm chi tiết trong những ngày tới đây. Người phát ngôn của gia đình anh Matsushita nói họ hy vọng mẹ của anh sẽ nói chuyện với BBC. | [
108,
287,
285,
161,
298,
129,
150,
2911,
5076,
123,
313,
338,
266,
115,
4115,
839,
698,
1739,
422,
104,
313,
2978,
157,
182,
205,
188,
105,
157,
182,
590,
674,
2065,
104,
2715,
507,
570,
999,
486,
197,
403,
1238,
449,
3173,
13408,
303,
273,
1359,
563,
254,
1433,
1862,
6112,
7048,
1925,
336,
105,
713,
507,
211,
113,
150,
107,
1085,
783,
115,
839,
1416,
567,
411,
3350,
1410,
449,
3173,
3675,
1717,
1954,
1881,
105,
363,
846,
411,
1739,
422,
313,
338,
1909,
303,
146,
853,
1664,
757,
1493,
104,
468,
115,
110,
107,
1109,
149,
567,
411,
170,
363,
788,
1476,
123,
641,
154,
881,
4152,
641,
109,
460,
1855,
135,
757,
1493,
115,
363,
227,
2222,
763,
449,
2309,
186,
109,
164,
2130,
810,
250,
1059,
851,
687,
1840,
1888,
6124,
567,
3118,
105,
1954,
264,
3173,
3675,
115,
1504,
164,
592,
464,
112,
1576,
5695,
188,
1176,
655,
19599,
107,
687,
240,
104,
196,
627,
157,
1066,
941,
363,
135,
10243,
186,
196,
1821,
140,
358,
113,
322,
3061,
449,
3173,
13408,
5231,
157,
12954,
5400,
103,
1100,
2805,
107,
349,
1417,
264,
280,
436,
145,
365,
2759,
133,
11934,
177,
627,
157,
5881,
11531,
12063,
1417,
349,
264,
5137,
219,
1320,
4291,
944,
8587,
266,
5400,
140,
358,
114,
135,
457,
3061,
20783,
13965,
177,
118,
12063,
140,
358,
114,
866,
201,
811,
276,
4131,
2608,
6356,
112,
885,
2911,
188,
1176,
655,
913,
1482,
5262,
123,
118,
3194,
2714,
206,
188,
405,
109,
137,
1277,
641,
721,
280,
2266,
113,
109,
197,
403,
1238,
107,
671,
227,
839,
6884,
5405,
208,
2714,
127,
115,
135,
1493,
1023,
246,
1066,
316,
146,
792,
757,
1493,
145,
181,
150,
479,
280,
840,
5804,
194,
1002,
406,
405,
109,
209,
469,
757,
1493,
134,
133,
1300,
5412,
1576,
5695,
126,
177,
107,
392,
466,
172,
263,
966,
280,
6618,
586,
3173,
3675,
570,
370,
8418,
219,
2126,
566,
105,
123,
641,
897,
2374,
263,
115,
133,
7582,
432,
171,
3511,
641,
219,
263,
115,
8402,
619,
1592,
1089,
297,
701,
1051,
378,
143,
127,
1060,
641,
172,
263,
966,
243,
132,
127,
167,
107,
1109,
149,
3173,
3675,
105,
219,
1320,
104,
263,
365,
2295,
30526,
363,
313,
338,
114,
106,
115,
1882,
427,
2157,
428,
289,
370,
1146,
4803,
2237,
297,
107,
671,
839,
509,
1853,
2497,
14767,
570,
181,
1156,
426,
692,
3064,
113,
479,
191,
839,
1333,
2015,
212,
691,
104,
165,
539,
365,
30526,
123,
154,
861,
584,
966,
104,
365,
134,
123,
953,
405,
2189,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1576,
5695,
4117,
11005,
123,
641,
313,
338,
115,
628,
645,
154,
370,
1146,
2344,
2899,
113,
2994,
108,
1181,
2637,
18457,
449,
2615,
22283,
105,
115,
791,
3928,
389,
280,
449,
2615,
126,
570,
1765,
209,
2729,
197,
2899,
107,
2090,
4354,
1382,
2615,
22283,
103,
2615,
529,
3639,
105,
172,
1552,
1286,
273,
214,
22283,
127,
133,
609,
12274,
1
] |
vietnam-38249218 | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-38249218 | Sài Gòn 'bắn pháo hoa thu hút du khách'? | Bí thư Thành ủy TPHCM, ông Đinh La Thăng, hôm đầu tháng 12 được báo chí Việt Nam trích lời nêu ra ý tưởng tổ chức bắn pháo hoa cuối tuần để tạo "thương hiệu du lịch" cho thành phố. Ông cũng nói đây chỉ là ý tưởng "nghiên cứu tổ chức bắn pháo hoa vào cuối tuần bằng nguồn vốn xã hội hóa". | Bắn pháo hoa -hình minh họa Tuy nhiên, trên các trang web và mạng xã hội đã có nhiều ý kiến khác nhau về chuyện này. BBC Tiếng Việt đã mời các bạn trên Facebook chia sẻ quan điểm và cho biết nơi họ sống ở Việt Nam hay trên thế giới, các đô thị, cộng đồng địa phương thu hút du khách bằng những sáng kiến gì. Sau đây là một số ý kiến đã gửi về trang Facebook/Vietnamese từ hôm 07/12/2016: Van Lee: Nền tảng vững chắc của ngành du lịch vẫn là con người và môi trường văn hóa cộng đồng xung quanh những con người đó. Một khi đã mang tiếng một thương hiệu xấu về con người và văn hóa thì dù phong cảnh có đẹp, lịch sử có hào hùng gì đi nữa cũng ko thể ngày một ngày hai xây dựng lại được hình ảnh thương hiệu tốt đẹp trong lòng du khách quốc tế ! Phương Lưu: Dư tiền... dân đói, lũ lụt khắp nơi, trường học, bệnh viện thiếu thốn.... bắn pháo hoa để quên cái nghèo đó à? Harry Nguyen: Pháo hoa thì nước nào chả có mà đòi thu hút khách du lịch? Việc đó là của các khu du lịch họ làm rồi. Bí thư lại muốn xã hội hoá nữa là sao? Đây là ý tưởng tệ nhất mà tôi nghe từ ông Thăng. Thiên Nam: Ý tưởng bắn pháo hoa chỉ là một gợi ý trong bài phát biểu dài của BT Thăng, chúng ta không nên "chốt" nó lại theo kiểu như một mệnh lệnh. Cái chính không phải là mức độ hay, dở của ý tưởng mà tư duy luôn tìm cái mới, tránh lười biếng nhàm chán theo kiểu "hôm nay ổn, chả có vấn đề gì". Nếu có nhiều người có tư duy sẵn sàng thay đổi hiện trạng thì xã hội sẽ dễ phát triển. Sky T Nguyen: Thực phẩm, môi trường, trình độ dân chí thì không chịu cải thiện để lôi kéo du khách quay lại, làm như những người du lịch là con nít 3 tuổi, bắn pháo bông lôi kéo... Sao không để cái tiền đó giúp những người lang thang cơ nhỡ từng ngày phải đi từng quán xá xin ăn kiếm sống... Khi đến nơi nào du lịch mà thấy cái cảnh ăn xin tràn lan, trộm cướp ai dám quay lại. Bí thư Thành ủy TPHCM Đinh La Thăng từng có nhiều phát biểu gây chú ý Khoa Nguyễn: Ý hay đó. Mình thấy bên Nhật họ thi thoảng cũng có bắn pháo hoa trong các ngày trong tuần. Không cần phải kéo dài chỉ cần 2-3 phút là okie rồi, bắn khoảng 2 ngày đầu tuần và cuối tuần là okie. Truong Thien: Bắn pháo hoa ngắn thôi nhưng có chủ đề xuyên suốt thì cũng là một nét đặc sắc của thành phố mà... Mình ủng hộ nhưng phải xây dựng những tiết mục hợp lý với chi phí hợp lý. Qua Nguyen: Việc cần làm ngay: Triệt tiêu tệ nạn chặt chém, chèo kéo khách du lịch, xây thêm 1000 nhà vệ sinh. Hãy đưa ra những kế hoạch khả thi, thực tế, thay vì nói những chuyện viển vông. Ha Minh: Những ngừơi quản lý có tâm như bác Thăng hiếm lắm, đó chỉ là ý tưởng của người khác đề xuất với bác để tạo dấu ấn du lịch thành phố thôi. Quốc Nam Nguyễn: Làm gì để thu hút khách du lịch cho Sài Gòn hả? Sao những việc tưởng chừng như đơn giản và dễ làm mà sao không chịu làm cho thật tốt thì tự khắc khách sẽ đến SG thôi. Làm mới thêm và nâng cấp tất cả các nhà WC công cộng trên những địa bàn trọng điểm có nhiều du khách, chỉnh trang lại các vỉa hè trên các tuyến đường ở Q.1, Q.3 rồi làm dần ra các quận khác, các tuyến xe buýt từ trung tâm thay xe mới tỏa đi các quận khác, nâng cấp và tổ chức lại mô hình hoạt động của các Viện bảo tàng lịch sử hiện hành, tổ chức những khu chợ đêm ẩm thực đặc sắc của VN. Làm sao thu hút du khách Lãnh đạo TPHCM không phải là người đầu tiên đề xuất ý tưởng quảng bá du lịch. Nhiều đô thị trên thế giới đưa ra các sáng kiến thu hút du khách nhằm giúp cho kinh tế địa phương, từ cách thức giúp chuyến thăm của du khách được tiện lợi cho đến việc tạo trải nghiệm lạ hoặc tạo điểm nhấn văn hóa, lịch sử. Chẳng hạn Albuquerque ở bang New Mexico, Hoa Kỳ tung ra sáng kiến 'bed and brew': mời gọi du khách thuê phòng tại các điểm gần xưởng sản xuất bia địa phương. Seoul của Hàn Quốc thì có thẻ giao thông 'Discover Seoul Pass', do công ty Travolution tạo ra, giá chỉ 34,5 USD nhưng cho du khách vào luôn 16 điểm du lịch và danh lam thắng cảnh trong thành phố không cần mua thêm vé. Bang Johor Baru của Malaysia coi một ngôi làng đánh cá 120 năm tuổi làm tâm điểm cho chiến dịch 'du lịch sinh thái' (ecotourism), thu hút hàng nghìn khách từ các nước châu Á, Anh và Mỹ đến đây trong năm 2015. Từ tháng 8/2016, BBC thúc đẩy mô hình 'Nghề báo đem lại giải pháp' (Solutions-Focused Journalism - đọc blog của Emily Kasriel tại đây). Các bạn cho ý tưởng gì giúp giải quyết các vấn đề xã hội, kinh tế, môi trường hãy chia sẻ với vietnamese@bbc.co.uk, hoặc trang Facebook của BBC Tiếng Việt. Xem thêm tư liệu: Bộ trưởng Đinh La Thăng trả lời BBC Tiếng Việt ở London. | summarize: Bắn pháo hoa -hình minh họa Tuy nhiên, trên các trang web và mạng xã hội đã có nhiều ý kiến khác nhau về chuyện này. BBC Tiếng Việt đã mời các bạn trên Facebook chia sẻ quan điểm và cho biết nơi họ sống ở Việt Nam hay trên thế giới, các đô thị, cộng đồng địa phương thu hút du khách bằng những sáng kiến gì. Sau đây là một số ý kiến đã gửi về trang Facebook/Vietnamese từ hôm 07/12/2016: Van Lee: Nền tảng vững chắc của ngành du lịch vẫn là con người và môi trường văn hóa cộng đồng xung quanh những con người đó. Một khi đã mang tiếng một thương hiệu xấu về con người và văn hóa thì dù phong cảnh có đẹp, lịch sử có hào hùng gì đi nữa cũng ko thể ngày một ngày hai xây dựng lại được hình ảnh thương hiệu tốt đẹp trong lòng du khách quốc tế ! Phương Lưu: Dư tiền... dân đói, lũ lụt khắp nơi, trường học, bệnh viện thiếu thốn.... bắn pháo hoa để quên cái nghèo đó à? Harry Nguyen: Pháo hoa thì nước nào chả có mà đòi thu hút khách du lịch? Việc đó là của các khu du lịch họ làm rồi. Bí thư lại muốn xã hội hoá nữa là sao? Đây là ý tưởng tệ nhất mà tôi nghe từ ông Thăng. Thiên Nam: Ý tưởng bắn pháo hoa chỉ là một gợi ý trong bài phát biểu dài của BT Thăng, chúng ta không nên "chốt" nó lại theo kiểu như một mệnh lệnh. Cái chính không phải là mức độ hay, dở của ý tưởng mà tư duy luôn tìm cái mới, tránh lười biếng nhàm chán theo kiểu "hôm nay ổn, chả có vấn đề gì". Nếu có nhiều người có tư duy sẵn sàng thay đổi hiện trạng thì xã hội sẽ dễ phát triển. Sky T Nguyen: Thực phẩm, môi trường, trình độ dân chí thì không chịu cải thiện để lôi kéo du khách quay lại, làm như những người du lịch là con nít 3 tuổi, bắn pháo bông lôi kéo... Sao không để cái tiền đó giúp những người lang thang cơ nhỡ từng ngày phải đi từng quán xá xin ăn kiếm sống... Khi đến nơi nào du lịch mà thấy cái cảnh ăn xin tràn lan, trộm cướp ai dám quay lại. Bí thư Thành ủy TPHCM Đinh La Thăng từng có nhiều phát biểu gây chú ý Khoa Nguyễn: Ý hay đó. Mình thấy bên Nhật họ thi thoảng cũng có bắn pháo hoa trong các ngày trong tuần. Không cần phải kéo dài chỉ cần 2-3 phút là okie rồi, bắn khoảng 2 ngày đầu tuần và cuối tuần là okie. Truong Thien: Bắn pháo hoa ngắn thôi nhưng có chủ đề xuyên suốt thì cũng là một nét đặc sắc của thành phố mà... Mình ủng hộ nhưng phải xây dựng những tiết mục hợp lý với chi phí hợp lý. Qua Nguyen: Việc cần làm ngay: Triệt tiêu tệ nạn chặt chém, chèo kéo khách du lịch, xây thêm 1000 nhà vệ sinh. Hãy đưa ra những kế hoạch khả thi, thực tế, thay vì nói những chuyện viển vông. Ha Minh: Những ngừơi quản lý có tâm như bác Thăng hiếm lắm, đó chỉ là ý tưởng của người khác đề xuất với bác để tạo dấu ấn du lịch thành phố thôi. Quốc Nam Nguyễn: Làm gì để thu hút khách du lịch cho Sài Gòn hả? Sao những việc tưởng chừng như đơn giản và dễ làm mà sao không chịu làm cho thật tốt thì tự khắc khách sẽ đến SG thôi. Làm mới thêm và nâng cấp tất cả các nhà WC công cộng trên những địa bàn trọng điểm có nhiều du khách, chỉnh trang lại các vỉa hè trên các tuyến đường ở Q.1, Q.3 rồi làm dần ra các quận khác, các tuyến xe buýt từ trung tâm thay xe mới tỏa đi các quận khác, nâng cấp và tổ chức lại mô hình hoạt động của các Viện bảo tàng lịch sử hiện hành, tổ chức những khu chợ đêm ẩm thực đặc sắc của VN. Làm sao thu hút du khách Lãnh đạo TPHCM không phải là người đầu tiên đề xuất ý tưởng quảng bá du lịch. Nhiều đô thị trên thế giới đưa ra các sáng kiến thu hút du khách nhằm giúp cho kinh tế địa phương, từ cách thức giúp chuyến thăm của du khách được tiện lợi cho đến việc tạo trải nghiệm lạ hoặc tạo điểm nhấn văn hóa, lịch sử. Chẳng hạn Albuquerque ở bang New Mexico, Hoa Kỳ tung ra sáng kiến 'bed and brew': mời gọi du khách thuê phòng tại các điểm gần xưởng sản xuất bia địa phương. Seoul của Hàn Quốc thì có thẻ giao thông 'Discover Seoul Pass', do công ty Travolution tạo ra, giá chỉ 34,5 USD nhưng cho du khách vào luôn 16 điểm du lịch và danh lam thắng cảnh trong thành phố không cần mua thêm vé. Bang Johor Baru của Malaysia coi một ngôi làng đánh cá 120 năm tuổi làm tâm điểm cho chiến dịch 'du lịch sinh thái' (ecotourism), thu hút hàng nghìn khách từ các nước châu Á, Anh và Mỹ đến đây trong năm 2015. Từ tháng 8/2016, BBC thúc đẩy mô hình 'Nghề báo đem lại giải pháp' (Solutions-Focused Journalism - đọc blog của Emily Kasriel tại đây). Các bạn cho ý tưởng gì giúp giải quyết các vấn đề xã hội, kinh tế, môi trường hãy chia sẻ với vietnamese@bbc.co.uk, hoặc trang Facebook của BBC Tiếng Việt. Xem thêm tư liệu: Bộ trưởng Đinh La Thăng trả lời BBC Tiếng Việt ở London. | [
108,
287,
285,
161,
19076,
2271,
1414,
233,
14689,
494,
1473,
421,
572,
159,
109,
509,
1853,
105,
427,
293,
567,
115,
107,
158,
108,
232,
357,
211,
527,
125,
953,
433,
378,
1434,
243,
115,
1375,
109,
230,
159,
1247,
733,
1198,
146,
318,
105,
114,
217,
328,
154,
307,
108,
121,
243,
132,
194,
159,
175,
1555,
109,
709,
5285,
1107,
210,
439,
412,
498,
1305,
744,
547,
281,
120,
611,
357,
1776,
759,
248,
106,
172,
166,
108,
232,
357,
115,
916,
125,
509,
1247,
1296,
18335,
148,
325,
31148,
3455,
161,
3785,
3299,
161,
4551,
1929,
1661,
751,
104,
859,
744,
478,
244,
106,
219,
111,
105,
936,
271,
355,
471,
490,
210,
1001,
1017,
120,
219,
111,
837,
430,
129,
115,
518,
354,
116,
432,
614,
1099,
125,
219,
111,
105,
355,
471,
143,
428,
737,
313,
107,
3860,
478,
324,
107,
1406,
1645,
218,
184,
761,
127,
2960,
136,
191,
116,
191,
196,
556,
636,
153,
117,
240,
349,
432,
614,
514,
1142,
113,
694,
744,
547,
198,
216,
108,
794,
1507,
2299,
161,
2694,
379,
599,
137,
5957,
2212,
3132,
1227,
328,
103,
271,
1732,
664,
760,
815,
7458,
6352,
1158,
2271,
1414,
130,
1729,
292,
1117,
150,
5534,
4016,
2735,
161,
8575,
1414,
143,
142,
224,
2726,
107,
145,
808,
498,
1305,
547,
744,
478,
347,
1068,
150,
106,
104,
109,
322,
744,
478,
154,
140,
1667,
1197,
593,
153,
278,
293,
213,
1270,
761,
106,
1608,
834,
106,
108,
232,
597,
1273,
202,
145,
141,
701,
148,
118,
2214,
112,
1636,
132,
161,
1654,
597,
1158,
2271,
1414,
163,
106,
116,
2390,
108,
232,
113,
392,
212,
284,
677,
104,
11417,
2214,
103,
174,
169,
110,
237,
4707,
14641,
207,
335,
153,
181,
1138,
128,
116,
2167,
1047,
112,
1814,
122,
110,
139,
106,
537,
359,
194,
103,
4333,
104,
108,
232,
597,
145,
276,
756,
637,
370,
292,
1849,
989,
6749,
10171,
152,
320,
2877,
181,
1138,
189,
17706,
275,
9313,
2726,
107,
255,
220,
218,
340,
631,
107,
158,
111,
107,
276,
756,
1132,
1161,
346,
345,
199,
612,
143,
293,
213,
134,
790,
212,
3073,
8543,
1576,
2735,
161,
1852,
4548,
936,
2337,
277,
359,
137,
356,
143,
110,
668,
655,
1155,
130,
2657,
930,
744,
547,
1015,
1398,
140,
128,
120,
111,
744,
478,
106,
219,
9514,
1096,
1343,
1158,
2271,
3990,
2657,
930,
599,
2982,
110,
130,
292,
379,
150,
422,
120,
111,
3048,
2173,
225,
14465,
434,
191,
139,
184,
434,
1027,
2340,
676,
446,
986,
307,
599,
707,
155,
328,
224,
744,
478,
145,
203,
292,
313,
446,
676,
1837,
8876,
3766,
1966,
375,
1140,
1015,
1409,
1197,
593,
994,
1095,
3059,
2108,
1688,
2214,
434,
107,
158,
212,
284,
383,
987,
108,
232,
2033,
362,
161,
1654,
194,
837,
4850,
203,
367,
673,
154,
697,
3634,
127,
107,
1158,
2271,
1414,
113,
109,
191,
113,
4064,
724,
260,
139,
930,
677,
163,
260,
8965,
1399,
106,
108,
674,
18658,
1737,
1158,
545,
944,
191,
178,
670,
105,
608,
670,
106,
108,
674,
18658,
112,
13238,
12414,
161,
19076,
2271,
1414,
1621,
1508,
170,
107,
185,
220,
1209,
1232,
143,
127,
106,
116,
2479,
634,
1038,
104,
164,
548,
145,
599,
4850,
535,
523,
170,
139,
556,
636,
120,
958,
592,
279,
241,
119,
692,
1022,
279,
2203,
2692,
2735,
161,
1068,
260,
140,
531,
161,
2294,
10645,
464,
1273,
627,
1483,
5764,
103,
6680,
930,
547,
744,
6201,
556,
426,
4008,
152,
647,
4300,
1700,
364,
251,
124,
120,
699,
763,
555,
697,
103,
223,
955,
346,
171,
123,
120,
443,
17023,
231,
23621,
3852,
700,
161,
564,
10907,
730,
241,
107,
315,
128,
736,
2214,
2012,
3237,
150,
163,
106,
108,
232,
597,
104,
111,
211,
220,
387,
119,
736,
130,
394,
988,
108,
1633,
744,
478,
164,
548,
1164,
162,
132,
362,
161,
2110,
218,
130,
498,
1305,
547,
744,
478,
114,
1093,
1317,
13607,
2982,
120,
156,
597,
1748,
128,
652,
1395,
105,
790,
140,
145,
350,
110,
668,
140,
114,
610,
514,
143,
222,
1408,
547,
134,
155,
4110,
1164,
2110,
239,
426,
105,
1480,
373,
525,
186,
109,
152,
22695,
135,
490,
159,
120,
439,
746,
308,
318,
107,
158,
744,
6487,
1604,
509,
153,
109,
5451,
409,
2359,
159,
109,
1490,
361,
108,
121,
14888,
7452,
14888,
3382,
598,
140,
1429,
124,
109,
2332,
913,
109,
1490,
529,
3639,
148,
396,
315,
346,
529,
239,
1919,
184,
109,
2332,
913,
1480,
373,
105,
420,
229,
153,
787,
240,
381,
192,
104,
109,
1348,
327,
2224,
478,
324,
199,
209,
103,
420,
229,
120,
322,
2272,
1370,
3193,
223,
634,
1038,
104,
1878,
2110,
350,
498,
1305,
744,
547,
2002,
247,
3059,
110,
139,
106,
111,
178,
462,
220,
387,
108,
232,
597,
1682,
2484,
744,
6552,
1115,
709,
461,
159,
175,
249,
251,
124,
109,
611,
357,
498,
1305,
744,
547,
745,
422,
114,
236,
216,
439,
2600,
148,
173,
329,
422,
803,
582,
104,
744,
547,
117,
3267,
418,
114,
155,
358,
394,
1281,
2065,
1681,
1366,
394,
318,
1445,
355,
2092,
478,
4055,
960,
1626,
576,
27797,
108,
121,
842,
1080,
6975,
254,
336,
1894,
124,
611,
357,
6980,
2258,
1868,
108,
13635,
3528,
257,
161,
1375,
343,
744,
547,
1651,
438,
149,
109,
318,
386,
3880,
262,
387,
2515,
439,
2380,
3491,
104,
542,
162,
143,
107,
2607,
384,
206,
377,
24729,
14275,
3491,
19704,
1452,
180,
135,
457,
8550,
1792,
674,
1034,
431,
6257,
394,
1235,
314,
163,
4188,
103,
2981,
1996,
170,
114,
744,
547,
138,
637,
1910,
318,
744,
478,
105,
595,
5570,
779,
313,
113,
164,
548,
110,
260,
702,
426,
15466,
4532,
26460,
5582,
431,
104,
1780,
703,
172,
1184,
1514,
403,
499,
4967,
147,
722,
140,
315,
318,
114,
242,
414,
19345,
478,
296,
869,
257,
444,
892,
3552,
332,
4694,
13672,
103,
498,
1305,
201,
1428,
547,
148,
109,
142,
511,
2310,
266,
105,
200,
155,
248,
113,
147,
4375,
1069,
253,
18140,
103,
378,
822,
922,
787,
240,
377,
26975,
188,
979,
153,
272,
246,
257,
444,
28169,
15097,
674,
376,
17759,
5305,
8521,
233,
901,
2716,
104,
14742,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1197,
593,
994,
1095,
3059,
103,
118,
2108,
1688,
2214,
103,
325,
178,
253,
1178,
117,
188,
356,
243,
132,
788,
366,
917,
124,
108,
232,
597,
420,
229,
1158,
2271,
1414,
608,
670,
130,
394,
15988,
614,
744,
478,
207,
114,
164,
2859,
208,
127,
123,
248,
163,
106,
108,
232,
597,
20386,
402,
420,
229,
1158,
2271,
1414,
138,
608,
670,
281,
774,
682,
293,
213,
471,
340,
1
] |
54215833 | https://www.bbc.com/vietnamese/54215833 | Làm thế nào để tránh 'vết xe đổ' tranh luận Trump-Biden | Trong số những người theo dõi cuộc tranh luận tổng thống đầu tiên của Hoa Kỳ, có sự đồng tình rõ ràng và ngày càng tăng rằng đó là một mớ hỗn độn. | Trong khoảng 90 phút, các ứng viên la hét, cãi vã và phần lớn phớt lờ các chủ đề đang bàn, bất chấp những lời cầu xin từ người điều hành Chris Wallace. Kiểm chứng phát biểu của Trump và Biden tại cuộc tranh luận Tranh luận Trump - Biden: Truyền thông thế giới phản ứng thế nào Cập nhật thăm dò cuộc đua Trump-Biden Tranh luận Trump-Biden: Hai võ sĩ già đang tìm cách hạ gục đối thủ Và có vẻ như Ủy ban về Tranh luận Tổng thống - tổ chức từ thiện phi đảng phái tài trợ cho các sự kiện - cũng đồng tình với điều này. Hôm thứ Tư, ủy ban này cho biết cuộc tranh luận đầu tiên đã "làm rõ" rằng cần phải thay đổi cấu trúc hai cuộc còn lại. Theo CBS News, một thay đổi có thể đang được xem xét là tắt micro của các ứng cử viên nếu họ cố gắng ngắt lời nhau. Tổng thống Trump sau đó đã trả lời, trong một tweet, ngụ ý rằng ông sẽ không sẵn sàng chấp nhận những thay đổi về định dạng chương trình. Chỉ còn hai tuần từ nay đến khi ông Trump và ông Biden trở lại võ đài, những cuộc tranh luận tiếp theo sẽ như thế nào? Tắt micro của ứng cử viên? Thông thường, các cuộc tranh luận tổng thống giúp cử tri có cơ hội nghe những gì các ứng cử viên nói trước khi bỏ phiếu. Tuy nhiên, trong sự kiện hôm thứ Ba, những người theo dõi mong muốn hai người đàn ông trên sân khấu im lặng. Khi cuộc tranh luận diễn ra, mạng xã hội tràn ngập yêu cầu - từ các cử tri, chuyên gia và nhà báo - cho phép những người điều phố được trao quyền để tắt micro có chọn lọc và ngăn chặn ứng cử viên 'nhảy vào mồm' đối thủ khi chưa đến lượt. Theo tin tức của CBS, mặc dù cả hai người đều bị buộc tội vì cắt lời nhau, Tổng thống Trump là người vi phạm nghiêm trọng hơn, khoảng 73 lần. Theo truyền thông Mỹ, sự thay đổi này hiện được cho là đứng đầu danh sách những thay đổi được đề xuất bởi ủy ban tranh luận. Những lời kêu gọi tắt micro dường như là sản phẩm của thời đại Zoom do đại dịch virus corona mang lại. Khi làm việc tại nhà và sử dụng các ứng dụng trò chuyện video, chẳng hạn như Zoom, giờ đây chúng ta có thể tự tắt tiếng và giảm âm lượng đối với đồng nghiệp - một công cụ có thể giúp một người điều phối đang phải chật vật duy trì sự bình tĩnh. Một người điều phối tốt hơn? Nhiều người bày tỏ sự không hài lòng với người điều phối Chris Wallace sau màn trình diễn hôm thứ Ba. Ngay từ đầu, người dẫn chương trình Fox News đã phải vật lộn để duy trì quyền kiểm soát các ứng cử viên, dùng đến những lời kêu gọi tuyệt vọng để ông Trump ngừng nói và để đối thủ của ông được kết thúc ý của mình. Tại một thời điểm, ông Chris Wallace đã hét lên, yêu cầu tổng thống "Hãy để ông ấy [Mr Biden] trả lời! " Nhưng nhiều người bảo vệ ông, nói rằng đối phó với nhóm ứng cử viên này - cụ thể là ông Trump - là một mệnh lệnh khó khăn đối với bất kỳ ai. "Tôi không đổ lỗi cho Chris Wallace chút nào. Ông ấy là một nhà báo xuất sắc, nổi tiếng," sử gia về tổng thống Laura Ellyn Smith nói với BBC. "Ông ấy đã làm tốt với cuộc tranh luận Clinton-Trump vào năm 2016, ông ấy là một lựa chọn tốt để điều phối. Ông ấy được giao một nhiệm vụ gần như bất khả thi." Phát biểu với New York Times vào sáng hôm sau, ông Wallace cho biết ông rất buồn vì cách thức mà buổi tối tranh luận đã diễn ra. "Tôi chưa bao giờ mơ rằng nó sẽ đi chệch hướng như vậy," ông nói. Trong hai cuộc tranh luận tiếp theo, ông Wallace sẽ trao trách nhiệm cho người khác. Đầu tiên là Steve Scully, một biên tập viên chính trị của mạng truyền hình C-SPAN và sau đó là Kristen Welker, Phóng viên Nhà Trắng của NBC News. Họ sẽ có cơ hội tốt hơn để giữ các ứng viên trong tầm kiểm soát? Đó là một ẩn số lớn. Là một cựu chiến binh bảo thủ nằm trong số những người được ông Trump yêu thích, được ca ngợi với tư cách là người điều phối trong cuộc bầu cử tổng thống vừa qua, ông Wallace được cho là có cơ hội tốt. Nhưng ngay cả ông ấy cũng tỏ ra không phù hợp với vụ va chạm hỗn loạn năm nay. Một hình thức mới? Sự thay đổi này là chắc chắn. Cuộc tranh luận tiếp theo, vào ngày 15/10 tại Miami, Florida, sẽ theo hình thức đối thoại với công chúng, nơi các ứng cử viên nhận câu hỏi từ cử tri thay vì từ nhà báo. Với hình thức này, không khí cuộc gặp nói chung là thân thiện hơn. Trong các cuộc bầu cử trước dịch virus corona trước đây, các ứng cử viên đã được ngồi gần cử tri, thay vì được bảo vệ sau bục trên sân khấu. Bà Smith nói, phong cách đối thoại với công chúng có thể mang lại lợi ích cho những ứng cử viên cụ thể này, đồng thời nói thêm rằng nó có thể mang lại sự lịch sự. "Trong cuộc tranh luận đầu tiên, họ chỉ nhìn Chris Wallace, nếu không thì căn phòng khá tối," bà nói. Lần này, cả ông Biden và ông Trump sẽ không kiểm soát được người điều phối - họ sẽ phải trả lời trực tiếp với cử tri. Bà Smith nói: "Nó có thể truyền cảm hứng hơn chút ít cho sự tự và có thể mang lại thêm chút ít niềm tự hào hơn cho một cuộc tranh luận." Hủy tranh luận? Một số cử tri và chuyên gia theo dõi cuộc tranh luận đầu tiên cho rằng các sự kiện như thế không đáng để thực hiện. Khi cuộc tranh luận hôm thứ Ba đang diễn ra, Twitter đã đưa ra lời cầu xin hủy hoàn toàn các cuộc tranh luận còn lại. "Tôi sẽ không ngạc nhiên nếu đây là cuộc tranh luận tổng thống cuối cùng giữa tổng thống Hoa Kỳ và cựu phó tổng thống Hoa Kỳ", người dẫn chương trình CNN Wolf Blitzer nói vài phút sau khi cuộc đối đầu kết thúc. "Vì lợi ích của nền dân chủ, hãy hủy bỏ các cuộc tranh luận Trump-Biden" là tiêu đề của một chuyên mục trên Thời báo New York của Frank Bruni. Lời kêu gọi đã được Washington Post, Slate và tạp chí Atlantic đăng lại. Nhưng vẫn có những người ủng hộ các cuộc tranh luận, bao gồm cả bà Smith. "Tôi nghĩ rằng đó sẽ là một bước đi sai hướng [nếu hủy bỏ]. Làm thế sẽ là một sự thừa nhận thất bại," bà nói. "Cuộc tranh luận trước đây là một cách hữu ích để chứng minh kỹ năng của ứng viên. Để thấy chính sách chi tiết hơn một chút." Bà nói thêm: "Tôi không nghĩ rằng bạn nên bỏ đối thoại trong nền dân chủ, ngay cả khi đó là những cuộc tranh luận lớn tiếng." Các cuộc tranh luận còn lại sẽ diễn ra theo lịch trình vào ngày 15/10 và ngày 22/10. Các quy định mới từ ủy ban tranh luận sẽ được công bố trong tuần này. Phó Tổng thống Mike Pence và Thượng nghị sĩ California Kamala Harris - sẽ 'so găng' trong cuộc tranh luận vào ngày 7/10. Cuộc tranh luận này được dự đoán sẽ bớt ầm ĩ hơn. | summarize: Trong khoảng 90 phút, các ứng viên la hét, cãi vã và phần lớn phớt lờ các chủ đề đang bàn, bất chấp những lời cầu xin từ người điều hành Chris Wallace. Kiểm chứng phát biểu của Trump và Biden tại cuộc tranh luận Tranh luận Trump - Biden: Truyền thông thế giới phản ứng thế nào Cập nhật thăm dò cuộc đua Trump-Biden Tranh luận Trump-Biden: Hai võ sĩ già đang tìm cách hạ gục đối thủ Và có vẻ như Ủy ban về Tranh luận Tổng thống - tổ chức từ thiện phi đảng phái tài trợ cho các sự kiện - cũng đồng tình với điều này. Hôm thứ Tư, ủy ban này cho biết cuộc tranh luận đầu tiên đã "làm rõ" rằng cần phải thay đổi cấu trúc hai cuộc còn lại. Theo CBS News, một thay đổi có thể đang được xem xét là tắt micro của các ứng cử viên nếu họ cố gắng ngắt lời nhau. Tổng thống Trump sau đó đã trả lời, trong một tweet, ngụ ý rằng ông sẽ không sẵn sàng chấp nhận những thay đổi về định dạng chương trình. Chỉ còn hai tuần từ nay đến khi ông Trump và ông Biden trở lại võ đài, những cuộc tranh luận tiếp theo sẽ như thế nào? Tắt micro của ứng cử viên? Thông thường, các cuộc tranh luận tổng thống giúp cử tri có cơ hội nghe những gì các ứng cử viên nói trước khi bỏ phiếu. Tuy nhiên, trong sự kiện hôm thứ Ba, những người theo dõi mong muốn hai người đàn ông trên sân khấu im lặng. Khi cuộc tranh luận diễn ra, mạng xã hội tràn ngập yêu cầu - từ các cử tri, chuyên gia và nhà báo - cho phép những người điều phố được trao quyền để tắt micro có chọn lọc và ngăn chặn ứng cử viên 'nhảy vào mồm' đối thủ khi chưa đến lượt. Theo tin tức của CBS, mặc dù cả hai người đều bị buộc tội vì cắt lời nhau, Tổng thống Trump là người vi phạm nghiêm trọng hơn, khoảng 73 lần. Theo truyền thông Mỹ, sự thay đổi này hiện được cho là đứng đầu danh sách những thay đổi được đề xuất bởi ủy ban tranh luận. Những lời kêu gọi tắt micro dường như là sản phẩm của thời đại Zoom do đại dịch virus corona mang lại. Khi làm việc tại nhà và sử dụng các ứng dụng trò chuyện video, chẳng hạn như Zoom, giờ đây chúng ta có thể tự tắt tiếng và giảm âm lượng đối với đồng nghiệp - một công cụ có thể giúp một người điều phối đang phải chật vật duy trì sự bình tĩnh. Một người điều phối tốt hơn? Nhiều người bày tỏ sự không hài lòng với người điều phối Chris Wallace sau màn trình diễn hôm thứ Ba. Ngay từ đầu, người dẫn chương trình Fox News đã phải vật lộn để duy trì quyền kiểm soát các ứng cử viên, dùng đến những lời kêu gọi tuyệt vọng để ông Trump ngừng nói và để đối thủ của ông được kết thúc ý của mình. Tại một thời điểm, ông Chris Wallace đã hét lên, yêu cầu tổng thống "Hãy để ông ấy [Mr Biden] trả lời! " Nhưng nhiều người bảo vệ ông, nói rằng đối phó với nhóm ứng cử viên này - cụ thể là ông Trump - là một mệnh lệnh khó khăn đối với bất kỳ ai. "Tôi không đổ lỗi cho Chris Wallace chút nào. Ông ấy là một nhà báo xuất sắc, nổi tiếng," sử gia về tổng thống Laura Ellyn Smith nói với BBC. "Ông ấy đã làm tốt với cuộc tranh luận Clinton-Trump vào năm 2016, ông ấy là một lựa chọn tốt để điều phối. Ông ấy được giao một nhiệm vụ gần như bất khả thi." Phát biểu với New York Times vào sáng hôm sau, ông Wallace cho biết ông rất buồn vì cách thức mà buổi tối tranh luận đã diễn ra. "Tôi chưa bao giờ mơ rằng nó sẽ đi chệch hướng như vậy," ông nói. Trong hai cuộc tranh luận tiếp theo, ông Wallace sẽ trao trách nhiệm cho người khác. Đầu tiên là Steve Scully, một biên tập viên chính trị của mạng truyền hình C-SPAN và sau đó là Kristen Welker, Phóng viên Nhà Trắng của NBC News. Họ sẽ có cơ hội tốt hơn để giữ các ứng viên trong tầm kiểm soát? Đó là một ẩn số lớn. Là một cựu chiến binh bảo thủ nằm trong số những người được ông Trump yêu thích, được ca ngợi với tư cách là người điều phối trong cuộc bầu cử tổng thống vừa qua, ông Wallace được cho là có cơ hội tốt. Nhưng ngay cả ông ấy cũng tỏ ra không phù hợp với vụ va chạm hỗn loạn năm nay. Một hình thức mới? Sự thay đổi này là chắc chắn. Cuộc tranh luận tiếp theo, vào ngày 15/10 tại Miami, Florida, sẽ theo hình thức đối thoại với công chúng, nơi các ứng cử viên nhận câu hỏi từ cử tri thay vì từ nhà báo. Với hình thức này, không khí cuộc gặp nói chung là thân thiện hơn. Trong các cuộc bầu cử trước dịch virus corona trước đây, các ứng cử viên đã được ngồi gần cử tri, thay vì được bảo vệ sau bục trên sân khấu. Bà Smith nói, phong cách đối thoại với công chúng có thể mang lại lợi ích cho những ứng cử viên cụ thể này, đồng thời nói thêm rằng nó có thể mang lại sự lịch sự. "Trong cuộc tranh luận đầu tiên, họ chỉ nhìn Chris Wallace, nếu không thì căn phòng khá tối," bà nói. Lần này, cả ông Biden và ông Trump sẽ không kiểm soát được người điều phối - họ sẽ phải trả lời trực tiếp với cử tri. Bà Smith nói: "Nó có thể truyền cảm hứng hơn chút ít cho sự tự và có thể mang lại thêm chút ít niềm tự hào hơn cho một cuộc tranh luận." Hủy tranh luận? Một số cử tri và chuyên gia theo dõi cuộc tranh luận đầu tiên cho rằng các sự kiện như thế không đáng để thực hiện. Khi cuộc tranh luận hôm thứ Ba đang diễn ra, Twitter đã đưa ra lời cầu xin hủy hoàn toàn các cuộc tranh luận còn lại. "Tôi sẽ không ngạc nhiên nếu đây là cuộc tranh luận tổng thống cuối cùng giữa tổng thống Hoa Kỳ và cựu phó tổng thống Hoa Kỳ", người dẫn chương trình CNN Wolf Blitzer nói vài phút sau khi cuộc đối đầu kết thúc. "Vì lợi ích của nền dân chủ, hãy hủy bỏ các cuộc tranh luận Trump-Biden" là tiêu đề của một chuyên mục trên Thời báo New York của Frank Bruni. Lời kêu gọi đã được Washington Post, Slate và tạp chí Atlantic đăng lại. Nhưng vẫn có những người ủng hộ các cuộc tranh luận, bao gồm cả bà Smith. "Tôi nghĩ rằng đó sẽ là một bước đi sai hướng [nếu hủy bỏ]. Làm thế sẽ là một sự thừa nhận thất bại," bà nói. "Cuộc tranh luận trước đây là một cách hữu ích để chứng minh kỹ năng của ứng viên. Để thấy chính sách chi tiết hơn một chút." Bà nói thêm: "Tôi không nghĩ rằng bạn nên bỏ đối thoại trong nền dân chủ, ngay cả khi đó là những cuộc tranh luận lớn tiếng." Các cuộc tranh luận còn lại sẽ diễn ra theo lịch trình vào ngày 15/10 và ngày 22/10. Các quy định mới từ ủy ban tranh luận sẽ được công bố trong tuần này. Phó Tổng thống Mike Pence và Thượng nghị sĩ California Kamala Harris - sẽ 'so găng' trong cuộc tranh luận vào ngày 7/10. Cuộc tranh luận này được dự đoán sẽ bớt ầm ĩ hơn. | [
108,
287,
285,
161,
298,
545,
2839,
5988,
109,
475,
182,
1193,
5282,
103,
1346,
4218,
105,
380,
301,
5602,
3714,
109,
185,
220,
167,
746,
103,
295,
577,
120,
366,
352,
676,
148,
111,
179,
209,
4274,
13048,
112,
2304,
463,
212,
284,
104,
484,
105,
1566,
149,
204,
250,
410,
3086,
410,
484,
233,
1566,
161,
1848,
206,
175,
249,
391,
475,
175,
224,
4040,
1845,
582,
1760,
204,
1860,
22187,
3086,
410,
22187,
161,
891,
3376,
621,
1999,
167,
370,
173,
1030,
6961,
195,
331,
619,
107,
895,
128,
1053,
504,
125,
3086,
410,
408,
234,
233,
420,
229,
148,
1155,
894,
283,
1194,
326,
643,
114,
109,
144,
591,
233,
127,
210,
205,
119,
179,
433,
1131,
259,
2802,
1095,
504,
126,
114,
217,
204,
250,
410,
178,
462,
115,
3832,
450,
207,
160,
260,
139,
346,
345,
1703,
1843,
196,
204,
177,
1409,
520,
9082,
1701,
103,
116,
346,
345,
107,
136,
167,
117,
453,
587,
106,
2459,
10834,
104,
109,
475,
368,
182,
323,
154,
601,
1258,
6819,
366,
1315,
408,
234,
484,
187,
150,
115,
456,
366,
103,
113,
116,
3765,
103,
4219,
108,
232,
160,
118,
134,
110,
1132,
1161,
577,
238,
120,
346,
345,
125,
190,
1361,
741,
277,
112,
1137,
177,
196,
670,
148,
275,
155,
129,
118,
484,
105,
118,
1566,
319,
153,
3376,
9814,
120,
204,
250,
410,
270,
181,
134,
128,
175,
1684,
1576,
4905,
10834,
104,
475,
368,
182,
347,
1251,
2612,
109,
204,
250,
410,
497,
234,
422,
368,
1129,
107,
225,
213,
701,
120,
218,
109,
475,
368,
182,
123,
226,
129,
306,
3872,
421,
572,
113,
144,
591,
325,
259,
2849,
120,
111,
181,
1156,
872,
278,
196,
111,
685,
118,
159,
959,
4309,
108,
176,
320,
7231,
707,
204,
250,
410,
407,
1235,
427,
293,
213,
1837,
2447,
436,
352,
233,
148,
109,
368,
9454,
649,
165,
105,
152,
188,
233,
114,
656,
120,
111,
179,
548,
117,
992,
168,
130,
2459,
10834,
107,
680,
2383,
105,
963,
1355,
475,
368,
182,
10561,
15273,
138,
5734,
257,
195,
331,
129,
289,
155,
2254,
112,
520,
193,
766,
104,
9082,
103,
945,
428,
186,
196,
111,
413,
133,
661,
638,
171,
1404,
366,
1481,
408,
234,
484,
106,
111,
554,
473,
849,
308,
975,
545,
8821,
3481,
520,
425,
206,
968,
144,
346,
345,
126,
199,
117,
114,
106,
715,
178,
595,
333,
120,
346,
345,
117,
220,
387,
626,
1095,
504,
250,
2738,
564,
366,
758,
343,
2459,
10834,
1487,
128,
106,
262,
765,
104,
221,
273,
12782,
180,
273,
414,
1084,
1693,
518,
1409,
707,
140,
156,
149,
152,
105,
324,
286,
109,
475,
286,
704,
443,
8762,
718,
269,
576,
128,
12782,
103,
339,
248,
174,
169,
107,
136,
222,
2459,
354,
105,
558,
1065,
423,
195,
119,
210,
522,
233,
116,
135,
798,
107,
136,
422,
116,
111,
179,
1614,
167,
139,
4636,
731,
756,
996,
144,
342,
11122,
430,
111,
179,
1614,
514,
4806,
1115,
111,
1035,
776,
144,
110,
1518,
694,
119,
111,
179,
1614,
4274,
13048,
187,
2045,
277,
407,
325,
259,
4007,
1580,
148,
2811,
111,
458,
741,
277,
5767,
1701,
115,
139,
731,
2910,
130,
756,
996,
168,
594,
820,
109,
475,
368,
2368,
467,
155,
120,
366,
758,
343,
1464,
584,
130,
118,
484,
1705,
123,
105,
130,
195,
331,
104,
118,
117,
299,
822,
108,
232,
104,
900,
919,
116,
221,
3738,
118,
4274,
13048,
115,
5282,
2992,
436,
352,
497,
234,
4580,
364,
130,
118,
728,
1775,
2400,
1134,
1566,
1649,
456,
366,
794,
189,
311,
158,
111,
327,
647,
118,
103,
123,
160,
195,
1004,
119,
491,
475,
368,
182,
126,
233,
798,
136,
106,
118,
484,
233,
106,
116,
2167,
1047,
455,
1000,
195,
119,
295,
393,
4502,
800,
110,
880,
1145,
114,
4274,
13048,
1360,
1279,
208,
728,
106,
116,
152,
188,
387,
6836,
738,
354,
519,
324,
165,
125,
497,
234,
8049,
3881,
3185,
231,
4858,
123,
119,
2189,
2455,
728,
115,
140,
514,
119,
204,
250,
410,
1963,
20437,
138,
147,
3066,
118,
728,
106,
116,
1212,
680,
514,
130,
179,
15089,
208,
728,
117,
384,
116,
517,
197,
386,
128,
295,
555,
697,
294,
1327,
284,
119,
1080,
1773,
2144,
138,
611,
325,
2681,
118,
13048,
114,
217,
118,
215,
1491,
171,
173,
329,
145,
1108,
935,
250,
410,
115,
407,
1314,
800,
289,
374,
339,
1659,
160,
335,
134,
184,
8366,
665,
128,
7307,
118,
454,
298,
196,
204,
250,
410,
270,
181,
103,
118,
13048,
134,
992,
605,
517,
114,
111,
911,
1984,
462,
106,
5104,
29300,
103,
116,
749,
495,
182,
122,
245,
104,
427,
425,
240,
108,
30262,
105,
187,
150,
106,
26845,
28898,
103,
1711,
182,
571,
2032,
104,
9045,
9251,
719,
134,
107,
225,
213,
514,
183,
130,
533,
109,
475,
182,
113,
1191,
594,
820,
347,
902,
106,
116,
1768,
166,
2008,
1931,
116,
924,
242,
1043,
327,
331,
829,
113,
166,
120,
111,
117,
118,
484,
436,
4904,
117,
840,
2095,
119,
276,
173,
106,
111,
179,
1614,
113,
204,
513,
368,
497,
234,
659,
1244,
118,
13048,
117,
114,
106,
107,
225,
213,
2589,
311,
531,
186,
118,
728,
127,
776,
124,
110,
1265,
279,
119,
197,
2840,
2133,
2611,
1583,
147,
1103,
430,
240,
329,
9639,
1153,
346,
345,
126,
106,
751,
10684,
1503,
250,
410,
270,
181,
103,
138,
191,
9936,
149,
8513,
103,
3372,
103,
134,
181,
240,
329,
195,
909,
119,
135,
174,
103,
328,
109,
475,
368,
182,
238,
476,
419,
148,
368,
1129,
346,
171,
148,
152,
3726,
1224,
176,
240,
329,
474,
110,
482,
204,
683,
123,
630,
106,
481,
1155,
827,
298,
109,
204,
513,
368,
226,
414,
1084,
1693,
226,
1009,
109,
475,
368,
182,
115,
117,
1242,
386,
368,
9454,
346,
171,
117,
327,
647,
187,
11228,
159,
959,
4309,
112,
753,
4858,
1720,
737,
173,
195,
909,
119,
135,
174,
107,
136,
518,
153,
418,
812,
114,
120,
475,
368,
182,
798,
136,
474,
210,
221,
123,
426,
160,
335,
107,
136,
518,
153,
144,
478,
2502,
189,
1683,
204,
250,
410,
178,
2836,
154,
163,
485,
4274,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
298,
166,
120,
111,
181,
1156,
204,
250,
410,
497,
234,
178,
462,
104,
254,
1433,
107,
144,
210,
205,
450,
921,
105,
191,
536,
321,
160,
150,
106,
116,
7690,
2611,
359,
231,
112,
1
] |
world-54789814 | https://www.bbc.com/vietnamese/world-54789814 | Ngoại giao Hoa Kỳ ở Ấn Độ- Thái Bình Dương thời Donald Trump và giai đoạn sau bầu cử | Còn chưa đầy một ngày nữa thế giới sẽ biết là ai sẽ lãnh đạo nước Mỹ trong bốn năm tới, tổng thống đương nhiệm Donald Trump hay cựu phó tổng thống Joe Biden. | Nếu ông Biden thắng, ông ấy sẽ phải giải quyết nhiều vấn đề nội bộ của Hoa Kỳ: Dân chúng bị chia rẽ, hai đảng Cộng Hòa và Dân Chủ chống nhau kịch liệt, kinh tế suy sụp vì Covid-19, nợ quốc gia đạt mức cao kỷ lục, số người thất nghiệp cũng đạt mức kỷ lục, nạn virus corona vẫn ngoài tầm kiểm soát. Ông Biden cũng sẽ phải đương đầu với những thiệt hại đã bị gây ra trong bốn năm qua cho mối quan hệ giữa Hoa Kỳ với các đồng minh và đối tác trên thế giới. Đầu năm 2017, khi tân tổng thống Trump đề xướng chủ đề của chính phủ ông, "Make America great again" và "America first", ông đã công bố sự thay đổi căn bản trong đường lối ngoại giao của Hoa Kỳ. Quốc gia này sẽ quan tâm ít hơn đến những vấn đề trên thế giới, sẽ giảm sự tham gia vào các tổ chức quốc tế, và sẽ ích kỷ hơn. Một loại chủ nghĩa Monroe mới. Nhưng lúc đó có lẽ ít người đoán được là chính sách ngoại giao của Hoa Kỳ sẽ biến đổi đến cỡ nào. Di sản ngoại giao của chính phủ Obama Công bằng mà nói, Hoa Kỳ không bắt đầu rút lui từ những chính trường trên thế giới dưới thời Trump, chiến lược đó đã bắt đầu dưới chính phủ Obama. Sau khi nhậm chức, ông Obama đã tiến hành việc rút quân ra khỏi các chiến trường Afghanistan và Iraq. Ông Obama cũng đã đòi hỏi các thành viên Âu Châu trong NATO phải tăng ngân sách quốc phòng lên hai phần trăm của tổng sản lượng quốc gia, để đỡ gánh nặng cho Hoa Kỳ tại vùng này. Hoa Kỳ cũng đã phản ứng rất e dè khi phong trào dân chủ tại bắc Phi Châu, cái được gọi là "mùa xuân Ả Rập" bùng nổ. Khi các độc tài tại Libya và Iraq dùng vũ lực để đàn áp phong trào dân chủ, chính phủ Mỹ đã nhường cho Pháp và Anh Quốc dẫn đầu NATO để can thiệp và hổ trợ cho phong trào dân chủ. Nhưng Hoa Kỳ vẫn tiếp tục nắm một vai trò quan trọng trên thế giới. Năm 2015 chính phủ Obama đã cùng với các thành viên của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc ký hợp đồng nguyên tử với Iran để ngăn chận quốc gia này sản xuất bom hạt nhân. Một trong những hiệp ước quan trọng nhất cho thế giới tương lai, hợp đồng về khí hậu của Paris, cũng đã thành hình dưới sự điều khiển của Hoa Kỳ. Chính phủ Obama cũng đã ký hợp đồng New-START với Nga để giảm số vũ khí hạt nhân. Dưới quyền Obama, nước Mỹ vẫn giữ những cam kết và gánh những trách nhiệm trong các tổ chức quốc tế. Tư lệnh Mỹ: Quân đội có thể 'tham chiến bảo vệ Senkaku' Tuyên bố của Mỹ về Biển Đông: ‘Chưa từng có, nhưng cần thêm hành động cụ thể’ Động thái đáng chú ý nhất dưới chính phủ Obama là việc Hoa Kỳ xoay trục chiến lược về Á Châu để đối phó với Trung Quốc là đối thủ chính trong thế kỷ 21. Ngoài những biện pháp để chuyển thế quân sự sang Á Châu như lập căn cứ thủy quân lục chiến tại Úc hoặc đóng một chiến hạm thường trực tại Singapore, chính phủ Obama đã đàm phán hợp đồng TPP (Trans-Pacific Partnership) với 11 quốc gia ở ven bờ Thái Bình Dương. Mục đích của TPP là một vùng kinh tế tự do khổng lồ dưới sự lãnh đạo của Hoa Kỳ, và TPP đã có khả năng thành một "hàng rào" cho Hoa Kỳ để ngăn chận TQ tại Thái Bình Dương. Để đối phó với Trung Quốc trên phương diện quân sự, Hoa Kỳ đã chuyển sáu mươi phần trăm của lực lượng hải quân về Thái Bình Dương. Một liên minh chiến lược giữa bốn quốc gia lớn trong vùng Ấn Độ Thái Bình Dương - Hoa Kỳ, Úc, Nhật Bản và Ấn Độ - cũng đã bắt đầu thành hình. Chính phủ Mỹ đã có nhiều nổ lực để làm sâu thêm quan hệ với Ấn Độ, vốn cũng là một đối thủ chiến lược của Trung Quốc. Sự hiện diện của tổng thống Obama trong buổi lễ duyệt binh quốc khánh của Ấn Độ năm 2015 là một dấu hiệu sâu sắc cho quan hệ này. Tuy không phải là nhà cung cấp vũ khí truyền thống của Ấn Độ, nhưng bắt đầu từ năm 2013 Hoa Kỳ đã bán vũ khí cho quân đội Ấn như máy bay vận tải chiến lược C-17 và trực thăng chiến đấu AH-64E Apache. Hoa Kỳ dưới chính phủ Obama đã chú tâm đến vùng Biển Đông nhiều hơn các chính phủ trước, và đã phủ nhận sự đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc trên toàn Biển Đông. Để phản ứng đối với các hành động quân sự hóa các đảo ở Hoàng Sa và Trường Sa, Hoa Kỳ đã bắt đầu đưa tàu chiến đi tuần dưới hình thức gọi là "Freedom of navigation operation" (FONOP) đến gần những đảo do Trung Quốc chiếm đóng. Hoa Kỳ cũng tỏ dấu hiệu muốn cộng tác chặt chẽ hơn với Việt Nam và các quốc gia giáp Biển Đông trên lãnh vực quân sự. Trong những năm qua, sự qua lại của các phái đoàn quân sựViệt Nam và Hoa Kỳ đã được tăng cường. Hoa Kỳ đã có mờihải quân Việt Nam tham gia vào hai cuộc tập trận trên biển. Hơn nữa, năm 2011 chính phủ Obama đã đưa Việt Nam vào danh sách các quốc gia được Hoa Kỳ cung cấp vũ khí qua chương trình EDA (Excess Defense Articles). Qua đó, năm 2017 và cuối năm 2019, lực lượng cảnh sát biển Việt Nam đã được chuyển giao hai chiếc hộ tống hạm hạng Hamilton. Hai chiếc thuyền này, tuy là cũ, nhưng sẽ là một tăng cường đáng kể cho việc kiểm soát biển của Việt Nam. Như thế, tuy dè dặt và không muốn bị lôi cuốn vào những vùng có nhiều vấn đề trên thế giới, Hoa Kỳ vẫn theo đuổi một chính sách ngoại giao cho phép mình nắm quyền chủ động và lãnh đạo trên những lãnh vực quan trọng cho chiến lược quốc gia. Thảm họa ngoại giao dưới chính phủ Trump - Make China great again? Từ những ngày đầu trong tòa Bạch Ốc, ông Trump đã thẳng thừng chỉ trích sự chênh lệch thương mại giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ, nhất là sự đối xử không công bằng trên thị trường Trung Quốc đối với các công ty Mỹ. Ông Trump đã áp dụng nhiều biện pháp để gia tăng áp lực lên Trung Quốc như tăng thuế nhập cảng cho các sản phẩm từ Trung Quốc và giảm thuế cho các công ty Mỹ để khuyến khích đầu tư tại Mỹ thay vì ở Trung Quốc. Ngoài ra, từ cuối năm 2019, chính phủ Trump đã mở cuộc tấn công rộng lớn nhắm vào Trung Quốc trên nhiều lãnh vực. Những phát biểu của tổng thống Trump và bộ trưởng ngoại giao Pompeo đã nhắm vào đảng cộng sản Trung Quốc, vào việc Trung Quốc ăn cắp công nghệ kỹ thuật của Mỹ, việc Trung Quốc lạm dụng các tổ chứcquốc tế Unicef, WHO. Một chuyện mới lạ là chính phủ Mỹ đã ra những biện pháp nhắm trực tiếp vào các công ty Trung Quốc Huawei và TikTok. Những hành động đó cho thấy là chính phủ Trump có một sự cương quyết chống Trung Quốc. Nhưng cuộc chiến thương mại với Trung Quốc vẫn chưa đưa đến đâu hết. Sự thiếu hụt thương mại của Hoa Kỳ với TQ trong những năm 2016 đến 2019 dưới quyền Trump trung bình là 380 tỉ USD/năm, trong khi đó thâm thụt thương mại của những năm dưới chỉnh phủ Obama trung bình là 311 tỉ USD/năm. Vậy là ông Trump đã không cản được để gánh cân thương mại tiếp tục nghiêng về phía TQ. Và có dấu hiệu cho thấy rằng cuộc chiến thương mại này sẽ hại dân Mỹ không ít vì hàng nhập cảng sẽ đắt hơn, nông dân sẽ không xuất khẩu những sản phẩm sang TQ được... Đặc biệt chính sách đối ngoại của Mỹ tại vùng Ấn Độ Thái Bình Dương đã phải chịu những lỗi lầm lớn nhất. Hợp đồng TPP đã bị chính phủ Trump bỏ ngay sau khi nhậm chức. Mặt khác chính phủ Trump không có một biện pháp nào để đối phó với việc TQ đẩy mạnh phát triển kế hoạch "một vành đai, một con đường". Kết quả là TQ đã gia tăng ảnh hưởng của mình tại nhiều quốc gia có hải cảng chiến lược từ Biển Đông đến biển Địa Trung Hải. Một điểm mà chính phủ Trump cũng không quan tâm đến là Trung Quốc dốc trợ giúp kinh tế vào các vùng đảo thuộc Châu Đại Dương, qua đó đã mua được cảm tình của dân chúng và chính phủ của các đảo quốc này. Việc Hoa Kỳ ngày càng mất ảnh hưởng trong vùng Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương về phía Trung Quốc đã được báo động trong một bản tường trình của US Naval War College cho Hạ Viện Hoa Kỳ năm 2018. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gặp gỡ Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Thượng đỉnh G20 tại Osaka, Nhật Bản năm 2019 Tổng thống Trump cũng đã làm cho hai đồng minh thân cận nhất ở Đông Á là Nhật và Nam Hàn khó chịu khi ông chỉ trích hai nước này về việc chia xẻ không đủ gánh nặng quốc phòng. Cùng lúc thì ông ca ngợi những lãnh tụ độc đoán như Tập và Kim. Ông Trump không ngừng chê bai các chính phủ trước ông là đã thất bại trong việc xử lý vấn đề vũ khí hạt nhân của Bắc Hàn. Kết quả của nỗ lực của ông Trump là: Bắc Hàn vẫn còn vũ khí nguyên tử và Kim Jong Un thỉnh thoảng vẫn bắn hỏa tiển ra Thái Bình Dương. Trong nạn dịch Covid-19 ông Trump muốn khi có thuốc ngừa sẽ độc quyền dùng cho dân Mỹ theo phương châm "America first" của ông. Trong khi đó Trung Quốc tuyên bố lập trường là thuốc ngừa sẽ được phân chia cho khắp thiên hạ. Và TQ cũng đã ký hợp đồng để cung cấp thuốc cho vài quốc gia, tỉ dụ Indonesia, cùng lúc thuốc này được cung cấp cho dân TQ. Cách chính phủ Trump xử lý nạn dịch cũng không giúp cho niềm tin của các quốc gia khác vào khả năng của Hoa Kỳ tăng lên, khi so sánh với Trung Quốc. Những hành động đó đã làm cho sự tin cậy vào Hoa Kỳ và khả năng lãnh đạo của nước này trong vùng Ấn Độ Thái Bình Dương bị suy sụp. Vì thế và vì mối quan hệ kinh tế ngày càng lớn giữa Bắc Kinh và các quốc gia trong vùng, ảnh hưởng của TQ ngày càng tăng lên. Ông Trump thích ca ngợi sức mạnh quân sự của Mỹ. Nhưng chính phủ ông cũng không làm gì hơn hẳn các chính phủ trước trong việc trang bị quân đội. Bản báo cáo của Naval War College phỏng đoán rằng đến năm 2030 hải quân Trung Quốc sẽ có khoảng 550 chiến hạm và tàu ngầm đủ cỡ, trong khi đó hải quân Mỹ sẽ có khoảng 355 chiếc. Nếu Hoa Kỳ muốn giữ thế cân bằng với TQ thì phải tìm sự hổ trợ của các quốc gia trong vùng. Tại sao nhiều người Việt ở Mỹ ủng hộ Tổng thống Donald Trump và chống Trung Quốc? Biển Đông: Nhật tăng cường quan hệ an ninh với VN, thêm sức ép lên TQ Đối với người Việt, thái độ cứng rắn của ông Trump đã gây ấn tượng là ông Trump cương quyết đương đầu với Trung Quốc. Người Việt ta, vốn đã bức xúc từ lâu vì những hành động ngang ngược của Trung Quốc trên Biển Đông và những phản ứng yếu ớt của chính phủ Việt Nam, thấy ông Trump "đánh" Trung Quốc như thế thì dĩ nhiên là tán thành và nuôi hy vọng ông sẽ chiến thắng. Nhưng những biện pháp của Hoa Kỳ đối với Trung Quốc trong những năm dưới quyền Trump đều nhắm vào việc tạo áp lực với Bắc Kinh để thương lượng cho một hợp đồng thương mại cho Hoa Kỳ. Chính phủ Trump đã để cho Trung Quốc bành trướng ảnh hưởng trong vùng Châu Đại Dương, đến gần những vị trí chiến lược quan trọng như Hawaii, thì Biển Đông chắc sẽ không được ông quan tâm lắm. E rằng ông Trump sẽ "bỏ con tép để bắt con tôm" và bỏ Biển Đông nếu được một thỏa thuận kinh tế với Bắc Kinh thuận lợi cho Hoa Kỳ. Sự tự cô lập của Hoa Kỳ Cùng lúc với chiến tranh thương mại với Trung Quốc, ông Trump cũng gây cuộc chiến kinh tế với các quốc gia đồng minh tại Âu Châu qua việc tăng thuế cho các hàng hóa từ đây. Ông rầm rộ chỉ trích các thành viên NATO ở Châu Âu không tăng ngân quỹ quốc phòng lên mục tiêu hai phần trăm. Đặc biệt chính phủ Merkel tại Đức đã thành một tấm bia ông thường xuyên bắn trên Twitter. Trong một giai đoạn. Hoa Kỳ cần có sự hổ trợ của các đồng minh tại Âu Châu để kềm Putin ở phía đông thì thái độ hung hăng của ông Trump đối với các quốc gia này đã làm cho khối NATO bị rạn nức nhiều hơn là tất cả những phá hoại của Liên Xô/ Nga trước đây. Từ lúc vào Tòa Bạch Ốc, ông Trump liên tục đả kích các tổ chức và cơ quan quốc tế mà đa số là do Hoa Kỳ thiết lập sau Thế chiến thứ hai như WTO, World Bank, Unicef, WHO... Hành động mới nhất là từ bỏ WHO trong cao điểm của nạn Covid-19. Hợp đồng nguyên tử với Iran, hợp đồng giảm vũ khí nguyên tử New-START, hợp đồng khí hậu của Paris cũng đã bị Trump bác bỏ sau khi nhậm chức. Với sự rút lui ra khỏi các tổ chức và hợp đồng quốc tế, Hoa Kỳ đã từ cường quốc lãnh đạo thế giới thành một khán giả bên lề và đã nhường chỗ cho Trung Quốc trên nhiều chính trường quốc tế. Chính sách ngoại giao của chính phủ Biden tương lai Ông Biden là một nhà chính trị gia lão luyện với nhiều kinh nghiệm trên chính trường ngoại giao. Chính ông đã nhận xét trong một bài ông mô tả đường lối của một chính phủ dưới quyền ông là Hoa Kỳ phải trở về vai trò lãnh đạo thế giới tự do ("Why America must lead again"). Việc làm đầu tiên của một chính phủ Biden sẽ là hàn gắn lại những rạn nứt trong NATO. Ông Biden sẽ phãi thuyết phục các đồng minh tin tưởng vào vai trò lãnh đạo của Hoa Kỳ và để các quốc gia này hợp tác với chính sách của ông, đặc biệt là chính sách đối với Trung Quốc. Ngoài ra, ông phải chứng minh cho các quốc gia trên thế giới là chính phủ và tổng thống Mỹ sẽ lại tôn trọng những tiêu chuẩn của xã hội tự do dân chủ. Hành động này sẽ biến chính phủ Biden thành một đối tác khó nuốt hơn chính phủ Trump. Bầu cử Mỹ 2020: Lằn ranh chia đôi nước Mỹ Bầu cử 2020: Giải thích hệ thống chính trị Mỹ Ông Biden đã tiếp xúc nhiều với Xi Jinping và có lần đã nói rằng ông Xi là một người không biết tôn trọng tự do dân chủ. Vị cựu tổng thống đã viết rằng chính phủ Mỹ phải cứng rắn hơn trong cách đối xử với TQ. Theo ông, nước Mỹ và các đồng minh tốt nhất phải lập một mặt trận thống nhất để đương đầu với Trung Quốc. Điều này rất trùng hợp với những nhận định của các quốc gia Tây Âu vì họ bắt đầu nhận ra mối đe dọa từ TQ. Nhưng ông cũng cho rằng Hoa Kỳ cần sự cộng tác của Trung Quốc để giải quyết nhiều vấn đề trên thế giới như việc giảm vũ khí hạt nhân, sự thay đổi khí hậu và việc bảo vệ sức khỏe trên toàn cầu. Với một tổng thống Biden, quan hệ giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc sẽ không dễ dàng hơn cho Trung Quốc. Nhưng nó sẽ đi vào một trạng thái mới, đó là một quan hệ với hai cực: cạnh tranh và cộng tác. Đối với Biển Đông, Hoa Kỳ sẽ tiếp tục ủng hộ những quy luật của UNCLOS. Như thế Hoa Kỳ sẽ gián tiếp giúp Việt Nam bảo vệ lập trường của mình về chủ quyền trên Biển Đông. Hoa Kỳ sẽ tôn trọng chính sách "ba không" của Việt Nam, và sẽ không mong đợi sự hoan hô công khai của Việt Nam đối với những động tác tương phản với Trung Quốc như dưới thời Trump. Nhưng Hoa Kỳ sẽ tìm cơ hội để đào sâu thêm mối quan hệ với Việt Nam, hướng đến một sự cộng tác chiến lược. Chính sách ngoại giao của Mỹ dưới một chính phủ Biden chắc chắn sẽ có lợi cho Việt Nam trong việc bảo vệ chủ quyền hơn là dưới chính phủ Trump. Nhưng đối với chính quyền Việt Nam, cộng tác với Mỹ sẽ là con dao hai lưỡi vì chính phủ Biden sẽ chú trọng nhiều hơn đến vấn đề nhân quyền và dân chủ. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả Nguyễn Xuân Vĩnh, kỹ sư hàng không (MSc) hiện sống tại Frankfurt, CHLB Đức. | summarize: Nếu ông Biden thắng, ông ấy sẽ phải giải quyết nhiều vấn đề nội bộ của Hoa Kỳ: Dân chúng bị chia rẽ, hai đảng Cộng Hòa và Dân Chủ chống nhau kịch liệt, kinh tế suy sụp vì Covid-19, nợ quốc gia đạt mức cao kỷ lục, số người thất nghiệp cũng đạt mức kỷ lục, nạn virus corona vẫn ngoài tầm kiểm soát. Ông Biden cũng sẽ phải đương đầu với những thiệt hại đã bị gây ra trong bốn năm qua cho mối quan hệ giữa Hoa Kỳ với các đồng minh và đối tác trên thế giới. Đầu năm 2017, khi tân tổng thống Trump đề xướng chủ đề của chính phủ ông, "Make America great again" và "America first", ông đã công bố sự thay đổi căn bản trong đường lối ngoại giao của Hoa Kỳ. Quốc gia này sẽ quan tâm ít hơn đến những vấn đề trên thế giới, sẽ giảm sự tham gia vào các tổ chức quốc tế, và sẽ ích kỷ hơn. Một loại chủ nghĩa Monroe mới. Nhưng lúc đó có lẽ ít người đoán được là chính sách ngoại giao của Hoa Kỳ sẽ biến đổi đến cỡ nào. Di sản ngoại giao của chính phủ Obama Công bằng mà nói, Hoa Kỳ không bắt đầu rút lui từ những chính trường trên thế giới dưới thời Trump, chiến lược đó đã bắt đầu dưới chính phủ Obama. Sau khi nhậm chức, ông Obama đã tiến hành việc rút quân ra khỏi các chiến trường Afghanistan và Iraq. Ông Obama cũng đã đòi hỏi các thành viên Âu Châu trong NATO phải tăng ngân sách quốc phòng lên hai phần trăm của tổng sản lượng quốc gia, để đỡ gánh nặng cho Hoa Kỳ tại vùng này. Hoa Kỳ cũng đã phản ứng rất e dè khi phong trào dân chủ tại bắc Phi Châu, cái được gọi là "mùa xuân Ả Rập" bùng nổ. Khi các độc tài tại Libya và Iraq dùng vũ lực để đàn áp phong trào dân chủ, chính phủ Mỹ đã nhường cho Pháp và Anh Quốc dẫn đầu NATO để can thiệp và hổ trợ cho phong trào dân chủ. Nhưng Hoa Kỳ vẫn tiếp tục nắm một vai trò quan trọng trên thế giới. Năm 2015 chính phủ Obama đã cùng với các thành viên của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc ký hợp đồng nguyên tử với Iran để ngăn chận quốc gia này sản xuất bom hạt nhân. Một trong những hiệp ước quan trọng nhất cho thế giới tương lai, hợp đồng về khí hậu của Paris, cũng đã thành hình dưới sự điều khiển của Hoa Kỳ. Chính phủ Obama cũng đã ký hợp đồng New-START với Nga để giảm số vũ khí hạt nhân. Dưới quyền Obama, nước Mỹ vẫn giữ những cam kết và gánh những trách nhiệm trong các tổ chức quốc tế. Tư lệnh Mỹ: Quân đội có thể 'tham chiến bảo vệ Senkaku' Tuyên bố của Mỹ về Biển Đông: ‘Chưa từng có, nhưng cần thêm hành động cụ thể’ Động thái đáng chú ý nhất dưới chính phủ Obama là việc Hoa Kỳ xoay trục chiến lược về Á Châu để đối phó với Trung Quốc là đối thủ chính trong thế kỷ 21. Ngoài những biện pháp để chuyển thế quân sự sang Á Châu như lập căn cứ thủy quân lục chiến tại Úc hoặc đóng một chiến hạm thường trực tại Singapore, chính phủ Obama đã đàm phán hợp đồng TPP (Trans-Pacific Partnership) với 11 quốc gia ở ven bờ Thái Bình Dương. Mục đích của TPP là một vùng kinh tế tự do khổng lồ dưới sự lãnh đạo của Hoa Kỳ, và TPP đã có khả năng thành một "hàng rào" cho Hoa Kỳ để ngăn chận TQ tại Thái Bình Dương. Để đối phó với Trung Quốc trên phương diện quân sự, Hoa Kỳ đã chuyển sáu mươi phần trăm của lực lượng hải quân về Thái Bình Dương. Một liên minh chiến lược giữa bốn quốc gia lớn trong vùng Ấn Độ Thái Bình Dương - Hoa Kỳ, Úc, Nhật Bản và Ấn Độ - cũng đã bắt đầu thành hình. Chính phủ Mỹ đã có nhiều nổ lực để làm sâu thêm quan hệ với Ấn Độ, vốn cũng là một đối thủ chiến lược của Trung Quốc. Sự hiện diện của tổng thống Obama trong buổi lễ duyệt binh quốc khánh của Ấn Độ năm 2015 là một dấu hiệu sâu sắc cho quan hệ này. Tuy không phải là nhà cung cấp vũ khí truyền thống của Ấn Độ, nhưng bắt đầu từ năm 2013 Hoa Kỳ đã bán vũ khí cho quân đội Ấn như máy bay vận tải chiến lược C-17 và trực thăng chiến đấu AH-64E Apache. Hoa Kỳ dưới chính phủ Obama đã chú tâm đến vùng Biển Đông nhiều hơn các chính phủ trước, và đã phủ nhận sự đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc trên toàn Biển Đông. Để phản ứng đối với các hành động quân sự hóa các đảo ở Hoàng Sa và Trường Sa, Hoa Kỳ đã bắt đầu đưa tàu chiến đi tuần dưới hình thức gọi là "Freedom of navigation operation" (FONOP) đến gần những đảo do Trung Quốc chiếm đóng. Hoa Kỳ cũng tỏ dấu hiệu muốn cộng tác chặt chẽ hơn với Việt Nam và các quốc gia giáp Biển Đông trên lãnh vực quân sự. Trong những năm qua, sự qua lại của các phái đoàn quân sựViệt Nam và Hoa Kỳ đã được tăng cường. Hoa Kỳ đã có mờihải quân Việt Nam tham gia vào hai cuộc tập trận trên biển. Hơn nữa, năm 2011 chính phủ Obama đã đưa Việt Nam vào danh sách các quốc gia được Hoa Kỳ cung cấp vũ khí qua chương trình EDA (Excess Defense Articles). Qua đó, năm 2017 và cuối năm 2019, lực lượng cảnh sát biển Việt Nam đã được chuyển giao hai chiếc hộ tống hạm hạng Hamilton. Hai chiếc thuyền này, tuy là cũ, nhưng sẽ là một tăng cường đáng kể cho việc kiểm soát biển của Việt Nam. Như thế, tuy dè dặt và không muốn bị lôi cuốn vào những vùng có nhiều vấn đề trên thế giới, Hoa Kỳ vẫn theo đuổi một chính sách ngoại giao cho phép mình nắm quyền chủ động và lãnh đạo trên những lãnh vực quan trọng cho chiến lược quốc gia. Thảm họa ngoại giao dưới chính phủ Trump - Make China great again? Từ những ngày đầu trong tòa Bạch Ốc, ông Trump đã thẳng thừng chỉ trích sự chênh lệch thương mại giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ, nhất là sự đối xử không công bằng trên thị trường Trung Quốc đối với các công ty Mỹ. Ông Trump đã áp dụng nhiều biện pháp để gia tăng áp lực lên Trung Quốc như tăng thuế nhập cảng cho các sản phẩm từ Trung Quốc và giảm thuế cho các công ty Mỹ để khuyến khích đầu tư tại Mỹ thay vì ở Trung Quốc. Ngoài ra, từ cuối năm 2019, chính phủ Trump đã mở cuộc tấn công rộng lớn nhắm vào Trung Quốc trên nhiều lãnh vực. Những phát biểu của tổng thống Trump và bộ trưởng ngoại giao Pompeo đã nhắm vào đảng cộng sản Trung Quốc, vào việc Trung Quốc ăn cắp công nghệ kỹ thuật của Mỹ, việc Trung Quốc lạm dụng các tổ chứcquốc tế Unicef, WHO. Một chuyện mới lạ là chính phủ Mỹ đã ra những biện pháp nhắm trực tiếp vào các công ty Trung Quốc Huawei và TikTok. Những hành động đó cho thấy là chính phủ Trump có một sự cương quyết chống Trung Quốc. Nhưng cuộc chiến thương mại với Trung Quốc vẫn chưa đưa đến đâu hết. Sự thiếu hụt thương mại của Hoa Kỳ với TQ trong những năm 2016 đến 2019 dưới quyền Trump trung bình là 380 tỉ USD/năm, trong khi đó thâm thụt thương mại của những năm dưới chỉnh phủ Obama trung bình là 311 tỉ USD/năm. Vậy là ông Trump đã không cản được để gánh cân thương mại tiếp tục nghiêng về phía TQ. Và có dấu hiệu cho thấy rằng cuộc chiến thương mại này sẽ hại dân Mỹ không ít vì hàng nhập cảng sẽ đắt hơn, nông dân sẽ không xuất khẩu những sản phẩm sang TQ được... Đặc biệt chính sách đối ngoại của Mỹ tại vùng Ấn Độ Thái Bình Dương đã phải chịu những lỗi lầm lớn nhất. Hợp đồng TPP đã bị chính phủ Trump bỏ ngay sau khi nhậm chức. Mặt khác chính phủ Trump không có một biện pháp nào để đối phó với việc TQ đẩy mạnh phát triển kế hoạch "một vành đai, một con đường". Kết quả là TQ đã gia tăng ảnh hưởng của mình tại nhiều quốc gia có hải cảng chiến lược từ Biển Đông đến biển Địa Trung Hải. Một điểm mà chính phủ Trump cũng không quan tâm đến là Trung Quốc dốc trợ giúp kinh tế vào các vùng đảo thuộc Châu Đại Dương, qua đó đã mua được cảm tình của dân chúng và chính phủ của các đảo quốc này. Việc Hoa Kỳ ngày càng mất ảnh hưởng trong vùng Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương về phía Trung Quốc đã được báo động trong một bản tường trình của US Naval War College cho Hạ Viện Hoa Kỳ năm 2018. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gặp gỡ Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Thượng đỉnh G20 tại Osaka, Nhật Bản năm 2019 Tổng thống Trump cũng đã làm cho hai đồng minh thân cận nhất ở Đông Á là Nhật và Nam Hàn khó chịu khi ông chỉ trích hai nước này về việc chia xẻ không đủ gánh nặng quốc phòng. Cùng lúc thì ông ca ngợi những lãnh tụ độc đoán như Tập và Kim. Ông Trump không ngừng chê bai các chính phủ trước ông là đã thất bại trong việc xử lý vấn đề vũ khí hạt nhân của Bắc Hàn. Kết quả của nỗ lực của ông Trump là: Bắc Hàn vẫn còn vũ khí nguyên tử và Kim Jong Un thỉnh thoảng vẫn bắn hỏa tiển ra Thái Bình Dương. Trong nạn dịch Covid-19 ông Trump muốn khi có thuốc ngừa sẽ độc quyền dùng cho dân Mỹ theo phương châm "America first" của ông. Trong khi đó Trung Quốc tuyên bố lập trường là thuốc ngừa sẽ được phân chia cho khắp thiên hạ. Và TQ cũng đã ký hợp đồng để cung cấp thuốc cho vài quốc gia, tỉ dụ Indonesia, cùng lúc thuốc này được cung cấp cho dân TQ. Cách chính phủ Trump xử lý nạn dịch cũng không giúp cho niềm tin của các quốc gia khác vào khả năng của Hoa Kỳ tăng lên, khi so sánh với Trung Quốc. Những hành động đó đã làm cho sự tin cậy vào Hoa Kỳ và khả năng lãnh đạo của nước này trong vùng Ấn Độ Thái Bình Dương bị suy sụp. Vì thế và vì mối quan hệ kinh tế ngày càng lớn giữa Bắc Kinh và các quốc gia trong vùng, ảnh hưởng của TQ ngày càng tăng lên. Ông Trump thích ca ngợi sức mạnh quân sự của Mỹ. Nhưng chính phủ ông cũng không làm gì hơn hẳn các chính phủ trước trong việc trang bị quân đội. Bản báo cáo của Naval War College phỏng đoán rằng đến năm 2030 hải quân Trung Quốc sẽ có khoảng 550 chiến hạm và tàu ngầm đủ cỡ, trong khi đó hải quân Mỹ sẽ có khoảng 355 chiếc. Nếu Hoa Kỳ muốn giữ thế cân bằng với TQ thì phải tìm sự hổ trợ của các quốc gia trong vùng. Tại sao nhiều người Việt ở Mỹ ủng hộ Tổng thống Donald Trump và chống Trung Quốc? Biển Đông: Nhật tăng cường quan hệ an ninh với VN, thêm sức ép lên TQ Đối với người Việt, thái độ cứng rắn của ông Trump đã gây ấn tượng là ông Trump cương quyết đương đầu với Trung Quốc. Người Việt ta, vốn đã bức xúc từ lâu vì những hành động ngang ngược của Trung Quốc trên Biển Đông và những phản ứng yếu ớt của chính phủ Việt Nam, thấy ông Trump "đánh" Trung Quốc như thế thì dĩ nhiên là tán thành và nuôi hy vọng ông sẽ chiến thắng. Nhưng những biện pháp của Hoa Kỳ đối với Trung Quốc trong những năm dưới quyền Trump đều nhắm vào việc tạo áp lực với Bắc Kinh để thương lượng cho một hợp đồng thương mại cho Hoa Kỳ. Chính phủ Trump đã để cho Trung Quốc bành trướng ảnh hưởng trong vùng Châu Đại Dương, đến gần những vị trí chiến lược quan trọng như Hawaii, thì Biển Đông chắc sẽ không được ông quan tâm lắm. E rằng ông Trump sẽ "bỏ con tép để bắt con tôm" và bỏ Biển Đông nếu được một thỏa thuận kinh tế với Bắc Kinh thuận lợi cho Hoa Kỳ. Sự tự cô lập của Hoa Kỳ Cùng lúc với chiến tranh thương mại với Trung Quốc, ông Trump cũng gây cuộc chiến kinh tế với các quốc gia đồng minh tại Âu Châu qua việc tăng thuế cho các hàng hóa từ đây. Ông rầm rộ chỉ trích các thành viên NATO ở Châu Âu không tăng ngân quỹ quốc phòng lên mục tiêu hai phần trăm. Đặc biệt chính phủ Merkel tại Đức đã thành một tấm bia ông thường xuyên bắn trên Twitter. Trong một giai đoạn. Hoa Kỳ cần có sự hổ trợ của các đồng minh tại Âu Châu để kềm Putin ở phía đông thì thái độ hung hăng của ông Trump đối với các quốc gia này đã làm cho khối NATO bị rạn nức nhiều hơn là tất cả những phá hoại của Liên Xô/ Nga trước đây. Từ lúc vào Tòa Bạch Ốc, ông Trump liên tục đả kích các tổ chức và cơ quan quốc tế mà đa số là do Hoa Kỳ thiết lập sau Thế chiến thứ hai như WTO, World Bank, Unicef, WHO... Hành động mới nhất là từ bỏ WHO trong cao điểm của nạn Covid-19. Hợp đồng nguyên tử với Iran, hợp đồng giảm vũ khí nguyên tử New-START, hợp đồng khí hậu của Paris cũng đã bị Trump bác bỏ sau khi nhậm chức. Với sự rút lui ra khỏi các tổ chức và hợp đồng quốc tế, Hoa Kỳ đã từ cường quốc lãnh đạo thế giới thành một khán giả bên lề và đã nhường chỗ cho Trung Quốc trên nhiều chính trường quốc tế. Chính sách ngoại giao của chính phủ Biden tương lai Ông Biden là một nhà chính trị gia lão luyện với nhiều kinh nghiệm trên chính trường ngoại giao. Chính ông đã nhận xét trong một bài ông mô tả đường lối của một chính phủ dưới quyền ông là Hoa Kỳ phải trở về vai trò lãnh đạo thế giới tự do ("Why America must lead again"). Việc làm đầu tiên của một chính phủ Biden sẽ là hàn gắn lại những rạn nứt trong NATO. Ông Biden sẽ phãi thuyết phục các đồng minh tin tưởng vào vai trò lãnh đạo của Hoa Kỳ và để các quốc gia này hợp tác với chính sách của ông, đặc biệt là chính sách đối với Trung Quốc. Ngoài ra, ông phải chứng minh cho các quốc gia trên thế giới là chính phủ và tổng thống Mỹ sẽ lại tôn trọng những tiêu chuẩn của xã hội tự do dân chủ. Hành động này sẽ biến chính phủ Biden thành một đối tác khó nuốt hơn chính phủ Trump. Bầu cử Mỹ 2020: Lằn ranh chia đôi nước Mỹ Bầu cử 2020: Giải thích hệ thống chính trị Mỹ Ông Biden đã tiếp xúc nhiều với Xi Jinping và có lần đã nói rằng ông Xi là một người không biết tôn trọng tự do dân chủ. Vị cựu tổng thống đã viết rằng chính phủ Mỹ phải cứng rắn hơn trong cách đối xử với TQ. Theo ông, nước Mỹ và các đồng minh tốt nhất phải lập một mặt trận thống nhất để đương đầu với Trung Quốc. Điều này rất trùng hợp với những nhận định của các quốc gia Tây Âu vì họ bắt đầu nhận ra mối đe dọa từ TQ. Nhưng ông cũng cho rằng Hoa Kỳ cần sự cộng tác của Trung Quốc để giải quyết nhiều vấn đề trên thế giới như việc giảm vũ khí hạt nhân, sự thay đổi khí hậu và việc bảo vệ sức khỏe trên toàn cầu. Với một tổng thống Biden, quan hệ giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc sẽ không dễ dàng hơn cho Trung Quốc. Nhưng nó sẽ đi vào một trạng thái mới, đó là một quan hệ với hai cực: cạnh tranh và cộng tác. Đối với Biển Đông, Hoa Kỳ sẽ tiếp tục ủng hộ những quy luật của UNCLOS. Như thế Hoa Kỳ sẽ gián tiếp giúp Việt Nam bảo vệ lập trường của mình về chủ quyền trên Biển Đông. Hoa Kỳ sẽ tôn trọng chính sách "ba không" của Việt Nam, và sẽ không mong đợi sự hoan hô công khai của Việt Nam đối với những động tác tương phản với Trung Quốc như dưới thời Trump. Nhưng Hoa Kỳ sẽ tìm cơ hội để đào sâu thêm mối quan hệ với Việt Nam, hướng đến một sự cộng tác chiến lược. Chính sách ngoại giao của Mỹ dưới một chính phủ Biden chắc chắn sẽ có lợi cho Việt Nam trong việc bảo vệ chủ quyền hơn là dưới chính phủ Trump. Nhưng đối với chính quyền Việt Nam, cộng tác với Mỹ sẽ là con dao hai lưỡi vì chính phủ Biden sẽ chú trọng nhiều hơn đến vấn đề nhân quyền và dân chủ. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả Nguyễn Xuân Vĩnh, kỹ sư hàng không (MSc) hiện sống tại Frankfurt, CHLB Đức. | [
108,
287,
285,
161,
631,
118,
1566,
5349,
118,
728,
134,
139,
272,
302,
158,
255,
220,
735,
317,
104,
254,
336,
161,
651,
174,
133,
733,
7013,
196,
283,
607,
1418,
105,
651,
483,
424,
527,
1690,
7467,
236,
216,
782,
1832,
171,
4993,
1530,
198,
165,
764,
537,
291,
688,
6992,
166,
111,
946,
522,
127,
764,
537,
688,
6992,
627,
1084,
1693,
244,
351,
1191,
594,
4354,
208,
1566,
127,
134,
139,
1177,
178,
119,
120,
1167,
799,
115,
133,
383,
124,
113,
1112,
147,
235,
114,
882,
146,
300,
415,
254,
336,
119,
109,
210,
494,
105,
195,
274,
159,
175,
1326,
1984,
147,
3651,
129,
1702,
497,
234,
484,
220,
4208,
185,
220,
104,
122,
256,
118,
103,
3930,
9283,
6797,
18013,
27226,
207,
105,
10341,
4261,
22359,
13359,
646,
118,
115,
135,
399,
144,
346,
345,
907,
288,
113,
361,
1195,
470,
384,
104,
254,
1607,
162,
165,
126,
134,
146,
315,
500,
183,
155,
120,
255,
220,
159,
175,
1555,
134,
558,
144,
268,
165,
138,
109,
420,
229,
198,
955,
105,
134,
812,
688,
827,
430,
534,
185,
404,
23780,
1926,
311,
398,
150,
107,
642,
500,
111,
1040,
117,
106,
122,
333,
470,
384,
104,
254,
336,
134,
625,
345,
155,
2550,
1279,
2442,
262,
470,
384,
104,
122,
256,
1141,
487,
281,
145,
1720,
254,
336,
110,
290,
178,
995,
2997,
148,
120,
122,
271,
159,
175,
249,
768,
221,
2706,
242,
1010,
150,
115,
290,
178,
768,
122,
256,
5249,
759,
129,
3148,
2471,
118,
1141,
115,
472,
209,
156,
995,
252,
124,
574,
109,
242,
271,
2713,
105,
2823,
208,
1141,
127,
115,
808,
419,
109,
164,
182,
785,
1151,
113,
5376,
139,
321,
866,
333,
198,
438,
227,
196,
380,
1049,
104,
497,
262,
423,
198,
1906,
130,
1535,
2570,
1257,
114,
254,
336,
149,
501,
433,
254,
336,
127,
115,
391,
475,
215,
108,
892,
4370,
129,
737,
1168,
137,
185,
149,
1908,
1427,
4777,
292,
117,
343,
106,
26598,
409,
3889,
2437,
4250,
207,
1725,
6708,
707,
109,
557,
326,
149,
5505,
105,
1334,
467,
705,
265,
130,
685,
516,
737,
1168,
137,
1629,
122,
256,
200,
115,
3800,
114,
711,
105,
266,
162,
458,
178,
5376,
130,
1036,
1663,
105,
2317,
643,
114,
737,
1168,
137,
2120,
311,
254,
336,
244,
270,
437,
1148,
116,
809,
704,
146,
308,
159,
175,
1326,
832,
2814,
122,
256,
1141,
115,
264,
119,
109,
164,
182,
104,
813,
1122,
1294,
1020,
560,
1239,
162,
667,
279,
210,
503,
693,
119,
1443,
130,
963,
10553,
198,
165,
126,
262,
387,
1238,
991,
1876,
430,
113,
120,
1319,
1126,
146,
308,
202,
114,
175,
249,
489,
3856,
279,
210,
125,
482,
878,
104,
3965,
127,
115,
164,
240,
768,
144,
179,
2684,
104,
254,
1607,
448,
256,
1141,
127,
115,
667,
279,
210,
1080,
686,
11815,
2522,
3208,
2412,
119,
468,
130,
558,
166,
705,
482,
991,
1876,
2694,
3646,
168,
5073,
142,
200,
244,
533,
120,
1171,
299,
105,
2570,
120,
605,
517,
113,
109,
420,
229,
198,
1345,
1005,
1047,
4536,
1160,
559,
107,
136,
13252,
242,
327,
647,
7485,
257,
1913,
399,
104,
200,
125,
784,
510,
161,
743,
8341,
434,
107,
103,
170,
260,
426,
209,
192,
798,
136,
748,
2783,
869,
549,
987,
108,
232,
202,
768,
122,
256,
1141,
106,
156,
254,
336,
2959,
1754,
242,
1010,
125,
844,
1151,
130,
195,
1004,
119,
151,
162,
106,
195,
331,
122,
113,
175,
688,
8087,
1382,
120,
973,
246,
130,
589,
175,
252,
144,
586,
844,
1151,
128,
385,
907,
532,
1613,
252,
1438,
242,
149,
1219,
451,
609,
116,
242,
2205,
369,
821,
149,
3029,
122,
256,
1141,
115,
883,
689,
279,
210,
2878,
18870,
1838,
569,
686,
20451,
25656,
371,
119,
1425,
198,
165,
108,
121,
3741,
1777,
579,
644,
3728,
2653,
1055,
104,
2878,
106,
116,
501,
236,
216,
222,
180,
1033,
515,
1892,
768,
144,
261,
247,
104,
254,
1433,
105,
2878,
115,
107,
555,
344,
164,
116,
10169,
2202,
207,
114,
254,
336,
130,
963,
10553,
903,
149,
579,
644,
3728,
1600,
195,
1004,
119,
151,
162,
159,
412,
681,
252,
144,
103,
254,
336,
115,
589,
1386,
3004,
380,
1049,
104,
265,
423,
767,
252,
125,
579,
644,
3728,
430,
316,
494,
242,
1010,
415,
1112,
198,
165,
301,
113,
501,
1071,
1492,
579,
644,
1044,
233,
254,
1433,
2717,
673,
783,
105,
1071,
1492,
233,
127,
115,
290,
178,
164,
3138,
448,
256,
200,
115,
107,
158,
1215,
265,
130,
140,
993,
426,
146,
300,
119,
1071,
3343,
682,
127,
106,
116,
195,
331,
242,
1010,
104,
151,
942,
1153,
199,
681,
104,
497,
234,
1141,
113,
1108,
1083,
2061,
1043,
198,
4482,
104,
1071,
1492,
147,
2814,
106,
116,
988,
614,
993,
1038,
114,
146,
300,
433,
421,
110,
139,
106,
152,
870,
373,
705,
482,
425,
234,
104,
1071,
3343,
170,
290,
178,
148,
147,
3020,
254,
336,
115,
622,
705,
482,
114,
252,
559,
1071,
128,
452,
502,
824,
1299,
242,
1010,
960,
10961,
105,
821,
1994,
242,
585,
1644,
3602,
686,
7951,
3519,
24544,
112,
254,
336,
768,
122,
256,
1141,
115,
987,
315,
155,
501,
784,
510,
158,
183,
109,
122,
256,
1466,
105,
115,
256,
238,
144,
808,
419,
185,
168,
104,
151,
162,
159,
258,
784,
1865,
1600,
391,
475,
195,
119,
109,
209,
192,
252,
144,
471,
109,
541,
108,
121,
678,
1120,
105,
1188,
2712,
254,
336,
115,
290,
178,
251,
540,
242,
184,
670,
768,
240,
329,
343,
106,
189,
18557,
2943,
320,
1534,
5346,
3789,
269,
6492,
13982,
6257,
207,
444,
17764,
17882,
8814,
155,
386,
120,
541,
180,
151,
162,
961,
609,
112,
254,
336,
127,
776,
988,
614,
278,
490,
274,
1483,
2099,
183,
119,
131,
132,
105,
109,
198,
165,
3341,
784,
510,
159,
261,
442,
252,
2502,
298,
120,
147,
1244,
144,
235,
153,
104,
109,
1194,
526,
252,
144,
4170,
132,
105,
254,
336,
115,
117,
321,
13180,
254,
336,
115,
107,
1375,
20431,
252,
131,
132,
268,
165,
138,
196,
204,
495,
852,
159,
3346,
1778,
1316,
147,
3370,
122,
256,
1141,
115,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
927,
289,
858,
116,
191,
761,
175,
249,
134,
217,
106,
375,
134,
261,
247,
142,
200,
113,
1112,
147,
3490,
497,
234,
1177,
517,
1477,
484,
194,
924,
1004,
497,
234,
2582,
6806,
1
] |
world-51555740 | https://www.bbc.com/vietnamese/world-51555740 | Virus corona: Các nạn nhân đáng chú ý tại Vũ Hán | Một vận động viên thể hình. Một họa sỹ. Một nhà khoa học. Các bác sỹ cao cấp. | Khoảng 2000 người đã thiệt mạng vì virus corona Khắp Trung Quốc, người người đang than khóc hơn 1.800 người thiệt mạng do virus corona - đại đa số là từ tâm dịch Vũ Hán. Mỗi cái chết là sự tổn thất nặng nề đối với gia đình và người thân, nhưng trong số những người chết ở Vũ Hán, một số là những tên tuổi nổi tiếng trong lĩnh vực của họ. Bàn tròn BBC: Covid-19 - nhiễu loạn thông tin và tác động xã hội của dịch bệnh Dưới đây là một vài người tiêu biểu. Giám đốc bệnh viện: Lưu Trí Minh Giáo sư Lưu được biết đến là giám đốc bệnh viện đầu tiên chết vì nhiễm virus corona Tuần trước, một cán bộ y tế cao cấp người Trung Quốc nói rằng 1.761 nhân viên y tế đã nhiễm virus corona và 6 người đã chết. Hôm thứ Ba, ông Lưu Trí Minh (Liu Zhiming) được thêm vào danh sách người đã qua đời. Ông Lưu, 51 tuổi, giám đốc Bệnh viện Vũ Xương ở Vũ Hán - một trong những bệnh viện đầu tiên được dùng làm nơi điều trị cho bệnh nhân nhiễm virus corona. Covid-19 đe dọa người già và người yếu bệnh 1,660 tử vong, TQ báo cáo số ca nhiễm mới giảm ba ngày liên tiếp. 'Tôi không muốn mang bệnh dịch đến Châu Phi' Virus corona: Vì sao hai phóng viên ở Vũ Hán mất tích? Cái chết của ông ban đầu được truyền thông Trung Quốc đưa tin hôm thứ Hai, nhưng sau đó các báo quay ngắt lại và nói các bác sỹ đang cố gắng cứu ông. Sáng hôm sau, cái chết của ông Lưu được xác nhận. Ông là giám đốc bệnh viện đầu tiên chết vì virus corona, và hiện chưa rõ ông có phải chịu bất cứ điều kiện khắc nghiệt nào khiến gia tăng nguy cơ ông bị nhiễm bệnh hay không. Đời tư của giáo sư Lưu cũng chưa được biết đến lắm, nhưng ông được nhiều người dùng mạng xã hội Trung Quốc khen ngợi như một anh hùng . "Vĩnh biệt người anh hùng, một chiến binh áo trắng," một người viết trên Weibo. "Không có bệnh tật trên thiên đàng, cảm ơn vì sự hi sinh của ông," một người khác nói. Bác sỹ tiên phong cảnh báo về virus corona: Lý Văn Lượng Cái chết của bác sỹ Lý làm dấy lên sự giận giữ đối của người dân Trung Quốc với chính phủ Báo sỹ Lý Văn Lượng (Li Wenliang) được cho là nhân vật nổi bật nhất qua đời vì virus corona. Vào tháng Mười Hai, ông bị cảnh sát yêu cầu ngừng lan truyền "tin giả" sau khi cảnh báo bạn bè mình về virus mới xuất hiện. Cái chết của ông, cũng giống của bác sỹ Liu, được thông báo một cách khó hiểu. Hôm 6/2, báo chính thống của Trung Quốc đưa tin ông Lý chết, sau đó rút lại, nói rằng các bác sỹ đang nỗ lực để cứu ông. Họ chính thức đưa tin ông Lý chết một ngày sau đó. Hàng triệu người tiếc thương sự ra đi của bác sỹ Lý. Cái chết của ông cũng làm dấy lên làn sóng phẫn nộ và thiếu tin tưởng vào chính phủ. Nhiều người nổi giận rằng chính phủ đã cố gắng dập tắt cảnh báo trước đó của ông về virus corona và buộc tội chính phủ đã cố gắng che dấu cái chết của ông. Đạo diễn phim: Thường Khải Thường Khải (Chang Kai), đạo diễn Studios Film Hồ Bắc, chết do virus corona, cùng với cha, mẹ, và chị gái của ông. Một bức thư, được cho là do ông Thường Khải viết, và được bạn bè của ông truyền tay nhau, tiết lộ các thử thách mà đạo diễn 55 tuổi phải trải qua trước khi chết. Theo bức thư này, được đăng tải nguyên văn trên trang tin Caixin, cha ông Thường bị sốt, ho và khó thở. "Ông ấy được đưa tới nhiều bệnh viện để điều trị, nhưng được thông báo là không còn giường trống. Chúng tôi vô cùng thất vọng... và phải quay về nhà." Vài ngày sau, cha ông qua đời, sau đó đến lượt mẹ ông, người "kiệt quệ cả về thể chất và tinh thần". "Con vius tàn nhẫn này cũng đang ăn mòn vợ tôi và cơ thể tôi. Tôi đã tới hàng loạt bệnh viện và cầu xin [được nhập viện]. Rất khó để tìm thấy giường trống... Chúng tôi chỉ là những kẻ vô danh," ông viết trong thư. "Chúng tôi đã bỏ lỡ cơ hội được chữa trị và hơi thở của tôi yếu dần." Ông Thường Khải và vợ cuối cùng cũng được nhập viện, nhưng theo truyền thông địa phương, tình trạng của ông đã tệ đi rất nhiều. Ông chết hôm 14/2, trong lúc vợ ông vẫn đang chiến đấu với căn bệnh. Ông bỏ lại một con trai, người được cho là đang du học ở Anh. Một vài dòng sau cùng trong bức thư: "Tôi là một đứa con hiếu thảo với cha tôi và một người cha có trách nhiệm với con trai tôi. Một người chồng yêu quý của vợ tôi và một người đàn ông chân thành trong cuộc đời này. Gửi đến những người tôi yêu và những người yêu tôi - vĩnh biệt." Họa sỹ: Liu Shouxiang Giáo sư Liu nổi tiếng vì phong cách màu nước khác biệt của mình Giáo sư Liu Shouxiang là một nghệ sỹ nổi tiếng ở Hồ Bắc nhờ các bức tranh màu nước của ông. Theo trang tin Jiemian News, ông chết ngày 13/2 ở tuổi 62. Ông Liu sinh năm 1958 ở Vũ Hán. Ông dạy học và trở thành giáo sư ở Học viện Mỹ thuật Hồ Bắc. Ông trở nên nổi tiếng nhờ các bức tranh màu nước khác biệt, theo Jiemian News. Các tác phẩm của ông được trưng bày trong các bảo tàng và galleries nghệ thuật lớn nhất Trung Quốc. Cái chết của ông được nhiều người thương tiếc trên mạng xã hội Weibo. Nhiều người gọi đó là cái chết của "một tài năng vĩ đại". "Phải mất hàng thập kỷ để đạo tạo một tài năng vài chỉ cần vài ngày để kết thúc cuộc đời đó," một người bình luận. "Có bao nhiêu tài năng đã bị giết chết bởi virus này?" một người đặt câu hỏi. "Tổn thất tài chính do virus này gây ra rất lớn nhưng giá trị của những người này có thể đo đếm được không?" Nhà khoa học: Duan Zhengcheng Nhà khoa học 86 tuổi từng là một cựu học giả tại Học viện Kỹ thuật Trung Quốc và là nhà khoa học đầu ngành tại Trung tâm Nghiên cứu Kỹ thuật Quốc gia về Sản xuất Kỹ thuật số. Ông Duan năm 1934 tại tỉnh Giang Tô, tốt nghiệp Đại học Khoa học và Công nghệ Trung ương Trung Quốc và sau đó giảng dạy tại đây. Theo trang tin The Global Times, ông phát triển dao Gamma toàn thân đầu tiên trên thế giới vào năm 1996 - một loại xạ trị để điều trị khối u. Phát minh này mang lại cho ông một giải thưởng quốc gia năm 2005. Ông được học trò biết đến như một 'bác sỹ điên" bởi ông không từ bỏ bất cứ trở ngại nào. Giáo sư Duan chết ngày 15/2. Vận động viên thể hình: Qiu Jun Vận động viên thẻ hình 72 tuổi được cho là đi tập thể dục đều đặn Qiu Jun từ Vũ Hán trở thành tâm điểm chú ý vào năm ngoái khi các bức ảnh người đàn ông 72 tuổi cơ bắp này lan truyền trên mạng xã hội. Theo Phoenix News, ông Qiu Jun chỉ mới bắt đầu tập thể hình sau khi ông về hưu, và sau đó trở thành người huấn luyện rồi tham gia vào các cuộc thi thể hình. Ông nổi tiếng là tập thể dục thường xuyên và đã có kế hoạch tham gia một cuộc thi thể hình vào tháng Sáu tới. Ông bắt đầu có các triệu chứng bệnh ngày 23/1 và cuối cùng nhập viện sau khi được xét nghiệm dương tính với virus corona. Nhưng ông chết vài ngày sau đó hôm 6/2. Con trai ông được cho là đã gửi thông điệp này tới bạn bè và gia đình, thông báo cái chết của ông: "Cha tôi, người chưa từng bị ốm, đã không thể thoát khỏi thảm họa này." | summarize: Khoảng 2000 người đã thiệt mạng vì virus corona Khắp Trung Quốc, người người đang than khóc hơn 1.800 người thiệt mạng do virus corona - đại đa số là từ tâm dịch Vũ Hán. Mỗi cái chết là sự tổn thất nặng nề đối với gia đình và người thân, nhưng trong số những người chết ở Vũ Hán, một số là những tên tuổi nổi tiếng trong lĩnh vực của họ. Bàn tròn BBC: Covid-19 - nhiễu loạn thông tin và tác động xã hội của dịch bệnh Dưới đây là một vài người tiêu biểu. Giám đốc bệnh viện: Lưu Trí Minh Giáo sư Lưu được biết đến là giám đốc bệnh viện đầu tiên chết vì nhiễm virus corona Tuần trước, một cán bộ y tế cao cấp người Trung Quốc nói rằng 1.761 nhân viên y tế đã nhiễm virus corona và 6 người đã chết. Hôm thứ Ba, ông Lưu Trí Minh (Liu Zhiming) được thêm vào danh sách người đã qua đời. Ông Lưu, 51 tuổi, giám đốc Bệnh viện Vũ Xương ở Vũ Hán - một trong những bệnh viện đầu tiên được dùng làm nơi điều trị cho bệnh nhân nhiễm virus corona. Covid-19 đe dọa người già và người yếu bệnh 1,660 tử vong, TQ báo cáo số ca nhiễm mới giảm ba ngày liên tiếp. 'Tôi không muốn mang bệnh dịch đến Châu Phi' Virus corona: Vì sao hai phóng viên ở Vũ Hán mất tích? Cái chết của ông ban đầu được truyền thông Trung Quốc đưa tin hôm thứ Hai, nhưng sau đó các báo quay ngắt lại và nói các bác sỹ đang cố gắng cứu ông. Sáng hôm sau, cái chết của ông Lưu được xác nhận. Ông là giám đốc bệnh viện đầu tiên chết vì virus corona, và hiện chưa rõ ông có phải chịu bất cứ điều kiện khắc nghiệt nào khiến gia tăng nguy cơ ông bị nhiễm bệnh hay không. Đời tư của giáo sư Lưu cũng chưa được biết đến lắm, nhưng ông được nhiều người dùng mạng xã hội Trung Quốc khen ngợi như một anh hùng . "Vĩnh biệt người anh hùng, một chiến binh áo trắng," một người viết trên Weibo. "Không có bệnh tật trên thiên đàng, cảm ơn vì sự hi sinh của ông," một người khác nói. Bác sỹ tiên phong cảnh báo về virus corona: Lý Văn Lượng Cái chết của bác sỹ Lý làm dấy lên sự giận giữ đối của người dân Trung Quốc với chính phủ Báo sỹ Lý Văn Lượng (Li Wenliang) được cho là nhân vật nổi bật nhất qua đời vì virus corona. Vào tháng Mười Hai, ông bị cảnh sát yêu cầu ngừng lan truyền "tin giả" sau khi cảnh báo bạn bè mình về virus mới xuất hiện. Cái chết của ông, cũng giống của bác sỹ Liu, được thông báo một cách khó hiểu. Hôm 6/2, báo chính thống của Trung Quốc đưa tin ông Lý chết, sau đó rút lại, nói rằng các bác sỹ đang nỗ lực để cứu ông. Họ chính thức đưa tin ông Lý chết một ngày sau đó. Hàng triệu người tiếc thương sự ra đi của bác sỹ Lý. Cái chết của ông cũng làm dấy lên làn sóng phẫn nộ và thiếu tin tưởng vào chính phủ. Nhiều người nổi giận rằng chính phủ đã cố gắng dập tắt cảnh báo trước đó của ông về virus corona và buộc tội chính phủ đã cố gắng che dấu cái chết của ông. Đạo diễn phim: Thường Khải Thường Khải (Chang Kai), đạo diễn Studios Film Hồ Bắc, chết do virus corona, cùng với cha, mẹ, và chị gái của ông. Một bức thư, được cho là do ông Thường Khải viết, và được bạn bè của ông truyền tay nhau, tiết lộ các thử thách mà đạo diễn 55 tuổi phải trải qua trước khi chết. Theo bức thư này, được đăng tải nguyên văn trên trang tin Caixin, cha ông Thường bị sốt, ho và khó thở. "Ông ấy được đưa tới nhiều bệnh viện để điều trị, nhưng được thông báo là không còn giường trống. Chúng tôi vô cùng thất vọng... và phải quay về nhà." Vài ngày sau, cha ông qua đời, sau đó đến lượt mẹ ông, người "kiệt quệ cả về thể chất và tinh thần". "Con vius tàn nhẫn này cũng đang ăn mòn vợ tôi và cơ thể tôi. Tôi đã tới hàng loạt bệnh viện và cầu xin [được nhập viện]. Rất khó để tìm thấy giường trống... Chúng tôi chỉ là những kẻ vô danh," ông viết trong thư. "Chúng tôi đã bỏ lỡ cơ hội được chữa trị và hơi thở của tôi yếu dần." Ông Thường Khải và vợ cuối cùng cũng được nhập viện, nhưng theo truyền thông địa phương, tình trạng của ông đã tệ đi rất nhiều. Ông chết hôm 14/2, trong lúc vợ ông vẫn đang chiến đấu với căn bệnh. Ông bỏ lại một con trai, người được cho là đang du học ở Anh. Một vài dòng sau cùng trong bức thư: "Tôi là một đứa con hiếu thảo với cha tôi và một người cha có trách nhiệm với con trai tôi. Một người chồng yêu quý của vợ tôi và một người đàn ông chân thành trong cuộc đời này. Gửi đến những người tôi yêu và những người yêu tôi - vĩnh biệt." Họa sỹ: Liu Shouxiang Giáo sư Liu nổi tiếng vì phong cách màu nước khác biệt của mình Giáo sư Liu Shouxiang là một nghệ sỹ nổi tiếng ở Hồ Bắc nhờ các bức tranh màu nước của ông. Theo trang tin Jiemian News, ông chết ngày 13/2 ở tuổi 62. Ông Liu sinh năm 1958 ở Vũ Hán. Ông dạy học và trở thành giáo sư ở Học viện Mỹ thuật Hồ Bắc. Ông trở nên nổi tiếng nhờ các bức tranh màu nước khác biệt, theo Jiemian News. Các tác phẩm của ông được trưng bày trong các bảo tàng và galleries nghệ thuật lớn nhất Trung Quốc. Cái chết của ông được nhiều người thương tiếc trên mạng xã hội Weibo. Nhiều người gọi đó là cái chết của "một tài năng vĩ đại". "Phải mất hàng thập kỷ để đạo tạo một tài năng vài chỉ cần vài ngày để kết thúc cuộc đời đó," một người bình luận. "Có bao nhiêu tài năng đã bị giết chết bởi virus này?" một người đặt câu hỏi. "Tổn thất tài chính do virus này gây ra rất lớn nhưng giá trị của những người này có thể đo đếm được không?" Nhà khoa học: Duan Zhengcheng Nhà khoa học 86 tuổi từng là một cựu học giả tại Học viện Kỹ thuật Trung Quốc và là nhà khoa học đầu ngành tại Trung tâm Nghiên cứu Kỹ thuật Quốc gia về Sản xuất Kỹ thuật số. Ông Duan năm 1934 tại tỉnh Giang Tô, tốt nghiệp Đại học Khoa học và Công nghệ Trung ương Trung Quốc và sau đó giảng dạy tại đây. Theo trang tin The Global Times, ông phát triển dao Gamma toàn thân đầu tiên trên thế giới vào năm 1996 - một loại xạ trị để điều trị khối u. Phát minh này mang lại cho ông một giải thưởng quốc gia năm 2005. Ông được học trò biết đến như một 'bác sỹ điên" bởi ông không từ bỏ bất cứ trở ngại nào. Giáo sư Duan chết ngày 15/2. Vận động viên thể hình: Qiu Jun Vận động viên thẻ hình 72 tuổi được cho là đi tập thể dục đều đặn Qiu Jun từ Vũ Hán trở thành tâm điểm chú ý vào năm ngoái khi các bức ảnh người đàn ông 72 tuổi cơ bắp này lan truyền trên mạng xã hội. Theo Phoenix News, ông Qiu Jun chỉ mới bắt đầu tập thể hình sau khi ông về hưu, và sau đó trở thành người huấn luyện rồi tham gia vào các cuộc thi thể hình. Ông nổi tiếng là tập thể dục thường xuyên và đã có kế hoạch tham gia một cuộc thi thể hình vào tháng Sáu tới. Ông bắt đầu có các triệu chứng bệnh ngày 23/1 và cuối cùng nhập viện sau khi được xét nghiệm dương tính với virus corona. Nhưng ông chết vài ngày sau đó hôm 6/2. Con trai ông được cho là đã gửi thông điệp này tới bạn bè và gia đình, thông báo cái chết của ông: "Cha tôi, người chưa từng bị ốm, đã không thể thoát khỏi thảm họa này." | [
108,
287,
285,
161,
2557,
2750,
111,
115,
1167,
427,
171,
1084,
1693,
1313,
21244,
151,
890,
111,
111,
167,
2229,
3259,
183,
13082,
111,
1167,
427,
180,
1084,
1693,
233,
273,
635,
166,
106,
148,
315,
414,
1016,
8645,
2532,
176,
292,
654,
106,
144,
1858,
946,
1257,
2528,
195,
119,
165,
539,
105,
111,
3794,
170,
113,
166,
120,
111,
654,
108,
121,
1016,
6293,
116,
166,
106,
120,
465,
722,
738,
354,
113,
950,
442,
104,
1078,
2101,
1867,
1231,
1581,
233,
4180,
1583,
206,
193,
105,
274,
192,
293,
213,
104,
414,
664,
2694,
3646,
248,
106,
116,
696,
111,
464,
284,
112,
1474,
884,
664,
760,
161,
2299,
3235,
700,
754,
441,
2299,
117,
217,
155,
106,
850,
884,
664,
760,
178,
462,
654,
171,
977,
1084,
1693,
3315,
1466,
116,
1101,
317,
108,
364,
216,
291,
373,
111,
151,
162,
123,
160,
15006,
9171,
157,
182,
108,
364,
216,
115,
977,
1084,
1693,
105,
1413,
111,
115,
3050,
1131,
259,
2849,
118,
2299,
3235,
700,
17723,
431,
17331,
320,
11779,
117,
426,
138,
595,
333,
111,
115,
235,
3256,
208,
2299,
103,
5976,
1343,
850,
884,
3326,
772,
760,
1016,
9161,
108,
121,
1016,
2520,
233,
116,
113,
120,
664,
760,
178,
462,
117,
467,
140,
328,
179,
245,
114,
664,
157,
977,
1084,
5064,
1581,
1011,
1050,
111,
1999,
105,
111,
675,
1515,
9324,
5978,
693,
6300,
903,
188,
341,
166,
840,
977,
239,
558,
459,
191,
316,
4368,
4336,
110,
278,
518,
664,
414,
155,
1151,
1427,
257,
2926,
1693,
161,
865,
350,
196,
662,
182,
108,
121,
1016,
2520,
552,
566,
347,
1814,
654,
104,
118,
504,
178,
117,
425,
206,
151,
162,
251,
193,
325,
259,
2605,
170,
187,
150,
109,
188,
1015,
6819,
153,
105,
123,
109,
736,
817,
167,
601,
1258,
402,
1895,
3260,
325,
2681,
292,
654,
104,
118,
2299,
117,
628,
3348,
208,
106,
850,
884,
664,
760,
178,
462,
654,
171,
1084,
7189,
105,
199,
289,
450,
118,
107,
139,
668,
295,
532,
179,
591,
1408,
4095,
224,
521,
165,
321,
841,
225,
118,
133,
977,
664,
194,
1648,
6845,
276,
104,
309,
441,
2299,
127,
289,
117,
217,
155,
3237,
170,
118,
117,
158,
111,
467,
427,
293,
213,
151,
162,
2354,
2095,
128,
116,
365,
1645,
108,
112,
189,
25847,
575,
111,
365,
9327,
116,
242,
1043,
1412,
1714,
519,
116,
111,
508,
159,
16531,
2341,
107,
664,
2969,
159,
1217,
3841,
103,
406,
108,
1450,
171,
144,
108,
2054,
296,
104,
118,
519,
116,
111,
211,
454,
2121,
817,
462,
737,
313,
188,
125,
1084,
1693,
161,
1087,
551,
4900,
1814,
654,
104,
736,
817,
1087,
140,
4393,
227,
144,
2288,
533,
195,
104,
111,
137,
151,
162,
119,
122,
256,
1110,
817,
1087,
551,
4900,
17723,
11048,
8960,
515,
371,
117,
114,
106,
157,
731,
738,
2160,
202,
235,
723,
171,
1084,
5064,
1339,
253,
2733,
2605,
118,
133,
313,
338,
436,
352,
1705,
1253,
425,
9200,
590,
207,
187,
129,
313,
188,
230,
1674,
267,
125,
1084,
239,
387,
4247,
1814,
654,
104,
118,
103,
127,
855,
104,
736,
817,
8127,
103,
117,
206,
188,
116,
173,
455,
5909,
1131,
13709,
103,
188,
122,
234,
104,
151,
162,
251,
193,
118,
1087,
3576,
187,
150,
995,
1398,
123,
160,
109,
736,
817,
167,
1163,
265,
130,
402,
1895,
719,
122,
329,
251,
193,
118,
1087,
654,
116,
191,
187,
837,
1521,
617,
111,
1957,
432,
144,
124,
184,
104,
736,
817,
13290,
1814,
654,
104,
118,
127,
140,
4393,
227,
106,
231,
1338,
3312,
3752,
105,
815,
193,
597,
138,
122,
2463,
1115,
111,
738,
2288,
160,
122,
256,
115,
601,
1258,
3480,
2459,
313,
188,
226,
150,
104,
118,
125,
1084,
1693,
105,
661,
638,
122,
256,
115,
601,
1258,
1800,
988,
292,
654,
104,
1895,
2887,
407,
807,
161,
2346,
2771,
2346,
2771,
22414,
515,
14322,
856,
247,
407,
12383,
569,
17641,
873,
4956,
654,
180,
1084,
7189,
264,
119,
8318,
4425,
105,
1304,
1204,
104,
1895,
430,
954,
3478,
117,
114,
106,
180,
118,
2346,
2771,
4614,
105,
117,
230,
1674,
104,
118,
425,
600,
1481,
958,
1154,
109,
932,
1221,
145,
247,
407,
4341,
722,
139,
1281,
235,
226,
129,
3050,
520,
954,
593,
474,
117,
687,
1299,
503,
355,
159,
509,
193,
24587,
103,
1041,
118,
2346,
133,
15666,
3633,
105,
455,
10104,
2455,
728,
117,
251,
228,
158,
664,
760,
130,
179,
1261,
170,
117,
206,
188,
106,
110,
177,
3849,
13564,
819,
141,
616,
264,
946,
584,
599,
105,
139,
1015,
125,
152,
294,
619,
176,
191,
2681,
1041,
118,
235,
3436,
187,
150,
155,
2254,
966,
118,
103,
111,
7508,
10645,
9076,
186,
125,
136,
562,
105,
777,
860,
340,
5644,
554,
3342,
1385,
3305,
126,
127,
167,
446,
3725,
1350,
141,
105,
225,
136,
1986,
388,
115,
228,
201,
1130,
664,
760,
105,
352,
676,
1775,
10702,
669,
760,
7110,
2488,
455,
130,
370,
203,
3849,
2705,
599,
819,
141,
163,
106,
120,
789,
616,
595,
519,
118,
508,
113,
5437,
1007,
141,
115,
306,
3644,
225,
213,
117,
1520,
245,
105,
1189,
2660,
104,
141,
675,
1429,
294,
208,
2346,
2771,
105,
1350,
608,
264,
127,
117,
669,
3671,
170,
181,
425,
206,
439,
2600,
205,
612,
104,
118,
115,
1273,
184,
215,
2210,
208,
654,
325,
12927,
103,
113,
398,
1350,
118,
244,
167,
242,
585,
119,
907,
4253,
208,
306,
153,
116,
219,
9234,
111,
117,
114,
106,
167,
744,
214,
108,
121,
1909,
430,
696,
1226,
187,
264,
113,
954,
593,
161,
800,
106,
116,
1951,
219,
3750,
843,
119,
1041,
141,
105,
116,
111,
1041,
107,
605,
517,
119,
219,
1320,
1986,
430,
111,
1423,
436,
1089,
104,
1350,
141,
105,
116,
111,
685,
118,
974,
164,
113,
204,
723,
433,
108,
4388,
176,
155,
120,
111,
141,
436,
105,
120,
111,
436,
141,
233,
2788,
575,
294,
12164,
817,
161,
8127,
10704,
431,
6794,
4582,
754,
441,
8127,
738,
354,
171,
737,
173,
1162,
142,
211,
575,
104,
267,
754,
441,
8127,
10704,
431,
6794,
4582,
106,
116,
877,
817,
738,
354,
108,
121,
873,
360,
1211,
109,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
430,
824,
192,
182,
136,
3138,
430,
1473,
13767,
430,
152,
889,
2370,
303,
736,
817,
291,
3959,
1
] |
040324_dienbienphu | https://www.bbc.com/vietnamese/forum/story/2004/03/040324_dienbienphu | Chuyện chưa bàn về Điện Biên | Đã 50 năm kể từ những ngày thung lũng Điện Biên vang tiếng súng, kéo theo một loạt thay đổi cục diện không chỉ của Việt Nam mà cả quốc tế. | Sau đó bao nhiêu năm người ta vẫn thường nhắc đến sự kiện này - từ các hồi ký của người Pháp, người Việt, các lễ kỷ niệm, cho đến các câu chuyện hàng ngày quanh bàn ăn, vậy thì: Trận Điện Biên Phủ và theo sau là hiệp định Geneva ảnh hưởng như thế nào đến cuộc sống của gia đình bạn, và hoàn cảnh hôm nay của chính bản thân bạn? Chiến thắng quân sự không đồng nghĩa với chiến thắng trong so sánh quân số thiệt mạng tại Điện Biện Phủ có ảnh hưởng gì đến giá trị lịch sử của trận này hay suy nghĩ của quí vị về sự kiện lịch sử này? Sau khi các tài liệu dần được công bố thì vấn đề "cố vấn Trung Quốc" càng lúc càng hiện rõ trong các cuộc thảo luận lịch sử về chiến thắng của Việt Nam, vậy thì yếu tố này có ảnh hưởng gì không đến đánh giá hiện tại của quí vị về trận Điện Biên Phủ ? Và nếu xét chung, bỏ ra ngoài yếu tố lịch sử, tuyên truyền, thì Điện Biện Phủ có phải là sự kiện cần thiết để trở thành mối quan tâm cho truyền thông, trong đó có Ban Việt Ngữ đài BBC hay không ? Quí vị nghĩ gì về các câu hỏi trên, hay có thêm các câu hỏi khác muốn tham gia Diễn đàn Ban Việt Ngữ đài BBC, xin gửi ngay về qua Hộp tiện ích, dùng phông chữ Unicode và phải đánh dấu tiếng Việt chính xác. -------------------------------------------------------------------------------------- Hoàng, Hà NộiĐiện Biên Phủ sẽ vẫn là Điện Biên Phủ, vì đó đã trở thành một phần của lịch sử thế giới. Dân tộc VN trong thế kỷ 20 còn có sự kiện nào đánh tự hào hơn sự kiện ĐBP, ngay cả Trung Quốc cũng chẳng có sự kiện nào to lớn hơn nên phải nhảy vào tranh công với VN nữa mà. Tôi thấy thất vọng với những bài viết ở đây quá, hãy công bằng, khách quan với lịch sử, một trong chúng ta ở đây không ai có quyền phán xét lịch sử đâu, cho tôi xin lỗi những tôi thấy một số bạn chẳng biết gì về lịch sử cả, đừng gáp ghép chuyện này với chuyện khác một cách lung tung như thế. Phạm Bảo, Brisbane, ÚcNhân kỷ niệm 50 năm ngày chiến thắng Điện Biên Phủ, tôi thấy với chiến thắng này, quả thực đã chấn động thế giới, chế độ thuộc địa bị cáo chung tại Đông Dương, nhưng đồng thời cũng gây ra những hệ lụy sau đó, đất nước bị phân chia, hai miền Nam, Bắc biến thành nơi tỉ thí giữa hai võ sĩ Tư bản và Cộng sản mà Việt Nam là đại diện, âu đó cũng là sản phẩm của một tập đoàn lãnh đạo quá ư là cuồng tín và mê muội, nhân đây tôi có một sự so sánh giữa đảng Cộng sản Việt nam với ba đảng Cộng sản Bắc hàn, Trung quốc và Đông đức như sau : * BẮC HÀN : Bắc hàn không đánh phá Nam hàn bằng cách như pháo kích, đặt bom, thủ tiêu, khủng bố, ám sát, phá hoại như Cộng sản Việt nam đã làm tại miền nam Việt nam trước 1975 (chỉ có một lần vì trót nghe lời xúi dại của Trung quốc nên tràn qua xâm lăng Nam hàn 1950 -1953, trận này có cả 1 triệu chí nguyện quân Trung quốc tham chiến). Điển hình nhất là Nam hàn đã tổ chức thành công rực rỡ kỳ Thế vận hội năm 1988 tại Hán thành (Bắc hàn không phá hoại kỳ Thế vận này dù bất cứ hình thức nào). * TRUNG QUỐC : Trung quốc không tràn qua chiếm đóng Hồng kông, Ma cao (nếu Trung quốc mà làm thì chỉ trong vòng vài tiếng đồng hồ là “ăn gỏi“ được 2 Tô giới này). Nhưng họ đã không làm. Điều nay chứng tỏ Trung quốc còn thương dân họ, vì nếu chiến tranh thì cũng dân họ đau khổ, mất mát mà thôi. Trung quốc và Đài loan cùng đứng chung một lập trường về chủ quyền quần đảo TRƯỜNG SA, binh lính hai bên không hề nổ súng vào nhau thậm chí còn giúp đỡ lẫn nhau. Trong khi đó, Cộng sản Việt nam lại cắt đất, cắt biển cho Trung quốc . Điển hình là năm 1958, Thủ tướng Phạm văn Đồng gửi văn thư cho Thủ tướng Chu ân Lai, gián tiếp công nhận chủ quyền của Trung quốc trên quần đảo Hoàng sa và nhất là năm 1974, khi Trung quốc đánh chiếm quần đảo này từ tay Việt nam Cộng hòa, lúc đó, Việt nam Dân chủ Cộng hòa hoàn toàn im lặng ! * ĐÔNG ĐỨC : Đông đức không tấn công Tây đức mặc dầu Tây bá linh nằm gọn trong lãnh thổ của Đông đức, phần ai nấy sống, đợi đến ngày thống nhất đất nước trong hòa bình. Việt Hoàng, MoscowXin được chia sẻ với bạn Minh. Chiến thắng Điện Biên Phủ là một kỳ tích của nhân dân Việt nam. Tuy nhiên Chiến thắng sẽ là một vết son chói lọi trong Lịch sử Dân tộc nếu như đảng CSVN thực sự đem lại Ấm no, Hạnh phúc cho Nhân Dân ta. Sau 50 năm đó, cuộc sống vẫn cơ cực, bao nhiêu người vẫn sống dưới mức nghèo khổ, đặt biệt là nhân dân vùng Tây bắc, những người đã góp phần làm nên chiến thắng ĐBP. Nên chăng chính quyền để số tiền hàng trăn tỉ đồng xây dựng các tượng đài, lễ lạt ... nhằm kỷ niệm 50 năm ngày chiến thắng ĐBP vào việc xây dựng các trường học, bệnh viện hoặc để nâng cao đời sống của bà con nghèo Điện biên ? Hơn là việc tổ chức rùm beng và rất tốn kém ngày lễ này ? Nowhereman, HanoiNăm 2000, tôi đã mua 3 cuốn hồi ký Điện Biên Phủ, điểm hẹn lịch sử của đại tướng Võ Nguyên Giáp để biếu bố vợ tôi (người đã từng tham gia trận Điện Biên như một bác sỹ quân y), bố tôi (có tham gia cuộc chiến với người Pháp, nhưng không tham gia trận Điện Biên), và ‘biếu’ chính bản thân tôi (để lưu giữ cho các thành viên tương lai của gia đình). Tuy không phải là người nghiên cứu sâu về lịch sử, nhưng tôi thấy tướng Giáp không hề đánh giá thấp sự trợ giúp về người và của của Trung Quốc ở giai đoạn này, và nhân dân/ bộ đội Việt nam không bao giờ quên ơn họ trong sau ngày 7/5/1954. Điều mà chúng tôi mong muốn là các nhân chứng/ các nhà nghiên cứu lịch sử/ các thế hệ tương lai/ và cả những ai quan tâm hãy nghiên cứu sâu thêm tại sao giới tướng lĩnh Pháp lúc đó lại đưa quyết định quân sự ngu xuẩn khi chọn lòng chảo Mường Thanh làm nơi đối đầu? Và cá nhân hay tập thể nào đã tận dụng được cơ hội đó, trong khi thế và lực của quân đội Việt Nam còn quá nhỏ bé??? (Tôi đã vài lần gửi đề nghị cho Ban Việt ngữ với hy vọng được giúp làm sáng tỏ những điều này. Một lần nữa mong quí vị đừng bỏ qua. Chân thành cám ơn!) Ly Ngọc Yến, Sài GònKính đài BBC, Về vấn đề Điện Biên Phủ và cố vấn Trung Quốc, tôi xin được kể câu chuyện sau. Vừa sau khi 1975 đất nước thống nhất, tôi có người anh họ đi tập kết về kể như thế nầy. Nhất nhất cái gì cũng thuộc Trung Quốc, Trung Quốc vĩ đại. Nói về vật chất thì từ cái mũ, quần áo, giày đi thành hay rừng rú (dép râu), ngay cả màu sắc và mẫu mã đều giống Trung Quốc. Các bạn nhớ thực phẩm khô, mì chính...cái gì cũng Trung Quốc. Anh đi học khoá sĩ quan cũng ở Trung Quốc. Loa phát thanh ở ngoài là tiếng Trung Quốc; bên trong trại dạy tiếng Việt. Mỗi tháng được đi bát phố một lần. Khi đi có hai bạn Trung Quốc kèm theo; coi như bạn là đồng ngũ. Anh tôi cũng được dạy những tiếng Trung Quốc thông dụng khi ra phố. Như vậy chuyện Điên Biên Phủ với cố vấn Trung Quốc là một điều có thật trong quá trình anh em như môi với răng và núi liền núi, sông liền sông. Trong bối cảnh Liên Xô và Trung Quốc dù anh em xã hội chủ nghĩa; nhưng lại xâu xé nhau và hòa nhau sau 1975. Như vậy chuyện năm 1979 Trung Hoa vĩ đại cho Việt Nam bài học về đất hay ải Nam Quan và thác Bản Giốc và biển Đông hay Trường Sa và Hoàng Sa là sự việc phải tuần tự xảy ra. Ta nhớ lại vì sao có chuyện vượt biên. Chính ban đầu Trung Quốc đã lớn tiếng hô hào, đem tàu lớn đến đón dân gốc Trung Hoa về mẫu quốc; dù rằng người Hoa đã sống ở Việt Nam hằng thiên niên kỷ. Chúng ta có cái nhìn thực tế từ những gì đã xảy ra trong nước và quốc tế; lúc nào cũng có hậu thuẩn và mâu thuẩn từ cá nhân đến dân tộc. Mong sao chúng ta có kinh nghiệm để mỗi dân tộc có được cuộc sống công bằng, tự do và nhân quyền hơn. Nguyễn Bình, Virginia, USANói đến cái "nên" và "không nên", "công" và "tội" của Điện Biên Phủ cũng có nghĩa là phải xem xét lại toàn bộ ý nghĩa của cuộc kháng chiến chống Pháp. Ước chi người Pháp đã không đến Việt Nam bằng con đường bạo lực. Không ai chối cãi là người Pháp đã có công khai hóa văn minh cho nhiều dân tộc lạc hậu, trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên, phản ứng tự nhiên của một dân tộc bị xâm lăng là phải phản kháng, dù kẻ xâm lược có biện hộ bằng chiêu bài khai hóa văn minh gì gì đi nữa. Người dân Việt Nam sẽ không bao giờ quên những anh hùng chí sĩ như Hoàng Diệu, Phan Thanh Giản, Nguyễn Thái Học, Nguyễn Thiện Thuật, Phan Bội Châu...Tiếc thay một cuộc kháng chiến anh dũng mà khởi đầu là của toàn dân một lòng vì nước, dần dần về sau đã bị hoen ố bởi bàn tay của Đảng Cộng Sản VN và Cộng Sản quốc tế mà dại diện là Mao Trạch Đông, Stalin. Hãy nghe câu "thơ" bán nước, bán dân tộc, bán cả cha mẹ, của Tố Hữu: "thương cha thương một, thương Ông thương mười". "Ông" đây là Stalin, tên độc tài Cộng Sản khát máu nhất trong lịch sử loài người mà ngay cả con gái ruột của hắn cũng phải nguyền rủa. Trở lại chuyện Điện Biên Phủ, thật ra, chuyện các cố vấn Trung Quốc có mặt ở đó để giúp cán binh Cộng Sản chẳng phải là chuyện lạ. Ngày từ những ngày thành lập chính phủ lâm thời năm 1945, bộ mặt tráo trở của Cộng Sản Việt Nam đã hiện rõ sau khi HCM nhẫn tâm tiêu diệt toàn bộ các đảng phái yêu nước khác và đã biến Việt Nam thành một tiền đồn của Cộng Sản Nga, Tàu để chống lại ảnh hưởng của tư bản Mỹ và Âu Châu trong vùng Đông Dương. Trong tinh thần hăng say kháng chiến, ít người trong cuộc có thể nhận ra sự phản bội này (ngoại trừ ca sĩ Phạm Duy đã sớm bỏ bưng trốn về "Thành" sau khi đã nhận rõ mặt của Việt Minh Cộng Sản. Ngay sau khi trận ĐBP chấm dứt (1954), lẽ ra phải lo xây dựng lại miền Bắc vốn đã nghèo đói tới kiệt quệ do hệ quả của cuộc chiến chống Pháp, chính phủ Hà Nội (lúc đó gọi là Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa), lại lập tức chuẩn bị cho cuộc chiến xâm lăng miền Nam. Nhân dân miền Bắc lại phải tiếp tục chịu đói khổ, nhịn ăn mặc để nuôi chiến trường miền Nam (và nuôi bộ đội "tập kết" từ Nam ra Bắc). Không phải ngẫu nhiên mà nhà thơ Bùi Minh Quốc (đang bị quản chế tại Đà Lạt) tác giả của lời bài hát cách mạng nổi tiếng "Cuộc đời vẫn đẹp sao" và bài "Mẹ Đào Hầm", sau khi đã cống hiến cả tuổi trẻ cho cuộc kháng chiến chống Mỹ "thần thánh", đã phải đau đớn thốt lên: "Cay đắng thay/Mỉa mai thay/Trọn tuổi xuân ta hiến dâng cuồng nhiệt/Lại đúc nên chính cỗ máy này." Phạm Diễm Châu, Ontario, CanadaTrận ĐBP có ảnh hưởng đến tất cả mọi người Việt Nam, nhất là đồng bào hải ngoại, trong đó có các anh chị BBC. Sự thất trận của người Pháp mới có một triệu đồng bào lên tàu há mồm vô Nam. Điều nay ta phải ghi nhận là người Pháp có trách nhiệm và tình cảm với dân Việt, không như Mỹ, giàu có mà quay lưng, để cho trên 600 ngàn người bỏ thây nơi biển Đông...Mỹ hất cẳng Pháp để vào Đông Dương, sau đó rútđi bỏ mặc người anh em phía bên kia trả thù theo chuyên chính vô sản... MinhLà một người sinh ra ở miền Nam mấy năm sau khi đất nước đã bị chia cắt tôi chỉ biết ĐBP qua sử sách. Tiếc thay cuộc chiến thần kỳ và hào hùng ấy đã không đưa dân tộc VN tới một tương lai tốt đẹp hơn ! Những gì xẩy ra sau đó cho thấy sự vô nghĩa của chiến thắng này. Sự tiếp tay ngầm của các thế lực bên ngoài đã làm cho số phận Vn giống như số phận của Triều Tiên trước đó mấy năm.Khi Xô Viết tẩy chay cuộc họp của HĐBALHQ và không thực hiện quyền phủ quyết của mình, LHQ nhảy vào Triều Tiên tìm cách đẩy lùi quân Bắc Hàn đang tiến xuống Nam Hàn. Khi thấy Bắc Hàn sắp sửa thua, Trung Quốc lớn tiếng hô hào các lực lượng xung phong chống lại lực lượng LHQ. Sự can thiệp của Trung Quốc đe doạ làm cho cuộc chiến lan rộng vượt ra khỏi tầm kiểm soát LHQ dừng lại không tiến sâu hơn nữa. Vĩ tuyến 38 đã trở thành một mức tượng trưng cho sự kiềm chế của các phe phái và xung đột về ý thức hệ. Chiến thắng Điện Biện xẩy ra sau đó, thoạt đầu được coi thuần tuý như là một cuộc chiến dành độc lập cho dân tộc rồi bỗng nhiên trở thành cuộc chiến ý thức hệ vì vậy không còn nằm trong quyết định của chính dân tộc vn nữa. Vĩ tuyến 17 nghiễm nhiên trở thành một nước cờ mới trên bàn cờ quốc tế. Chiến thắng ĐBP cho dù có ai cố vấn hay trợ lực bên ngoài, thật sự mà nói công lao ấy vẫn là do chính người VN tạo nên. Niềm khao khát có được một nước VN tự do độc lập đã khiến người dân tự nguyện hy sinh tất cả, đổ bao nhiêu sức người sức của để có một Điện Biên lẫy lừng. Những nắm gạo bớt ra cho từng bữa cơm,những cuộc vận động tuần lễ vàng. Tất cả đều hy sinh quyền lợi riêng cho cái chung của dân tộc. Nhưng cuộc đấu tố ruộng đất, những cuộc cách mạng văn hoá mang hơi hướm Mao trạch Đông, những trận chiến huynh đệ tương tàn đã làm cho công sức của biết bao người tan thành mây khói. Nhiều người coi anh hùng là những người vĩ đại là thần tượng. Thế nhưng xét theo khía cạnh văn hoá có thể những con người ấy đáng bị xử tử. Trong cuốn "Leur civilisation et notre salut" người ta đã thuật lại lời nói của Ghandi như sau:" Nếu đem soi rọi dưới ánh sáng công lý thì hầu như tất cả các bậc anh hùng vĩ đại đều đáng bị tù ngục đem xử tử còn chưa hết tội." Cái tư tưởng dùng bạo lực để sống còn, dẫm đạp lên nhân phẩm của những người khác một cách thản nhiên, chủ trương xây dựng quyền lợi dựa trên sức mạnh chỉ có thể nảy nở ở những nơi dân trí còn thấp... Tôi chưa bao giờ nghĩ VN là một nước thống nhất. Các bạn có thể cho tôi là cực đoan vì thực tế xã hội VN ngày nay rất ổn định. Theo tôi thống nhất địa lý không có nghĩa là đã thống nhất. Ở một nước mà quyền con người được đưa lên hàng đầu người ta không cần sự ổn định giả tạo. Người ta có quyền không thống nhất nếu thấy điều đó không có lợi cho họ. Họ sẽ tự động sát nhập nếu như thấy sự sát nhập đó thoả mãn những nhu cầu về đời sống người dân. Muốn thống nhất một vùng rộng lớn trước hết đất nước ấy phải có một nền pháp trị vững mạnh và công bằng làm chỗ dựa cho tất cả mọi người. Có những điều luật được thực thi để cho mọi người thấy những điều ích lợi khi sống trong một nước thông nhất. Những sắc thái dị biệt, những quyền lợi về kinh tế chính trị, những tình cảm tư riêng k! hông bị đe doạ không bị hy sinh một cách lạnh lùng tàn nhẫn bị nghiền nát dưới cái bánh xe lịch sử để rồi con người thật hoàn toàn mất đi chỉ còn là những cái xác vô tri vô giác không tính cách không tự chủ không trách nhiệm. Tôi nhớ những ngày sau khi thi đai học xong và chờ kết quả. Tôi được biết hồ sơ lý lịch của mình đã được chuyển tới một trường để xét lần thứ hai xem có đậu hay không? Khi vô văn phòng trong lúc mọi người còn đang nhốn nháo tôi lật tìm hồ sơ của mình và vô tình thấy lý lịch có ghi hai chữ "nợ máu". Tôi vội vàng đóng hồ sơ lại, chạy ra khỏi ngôi trường ấy và không bao giờ quay trở lại. Cách đây mấy năm khi ba tôi mất được một tuần tôi nhận được một bức thư của một người. Khi đọc xong bức thư và một số tư liệu gởi kèm theo tôi bật khóc. Tôi khóc vì thương cho tình cảm quá đẹp vẫn còn nguyên vẹn qua bao biến động của một người tự xưng là đồng chí một thời của ba tôi. Nhìn qua những tư liệu tôi biết họ từng là những người sát cánh bên nhau chiến đấu cho lý tưởng độc lập tự do của dân tộc. Ông ta tìm ba tôi suốt gần 50 năm trời. Những tư liệu gởi kèm theo thư được ông ta cất kỹ trong suốt mấy chục năm trời. Đó là bằng chứng sống động về một thời tuổi trẻ của ba tôi và những đóng góp cụ thể của ông cho công cuộc kháng chiến chống Pháp. Cầm những tư liệu trong tay tôi không biết nên coi ba tôi là người yêu nước hay là một tên phản động? Nam, TP HCMMột ngàn năm trước quân dân Đại việt đánh thắng quân Nguyên, một chiến thắng lịch sử bới, nếu không tính việc quân Nguyên bị bão đánh tan bên bờ biển Nhật bản, thì hẳn không có ai chiến thắng quân Nguyên đanh thời hùng cường. Ý nghĩa chiến thắng nầy chưa bị một lần phủ nhận, đặc câu hỏi hay làm giảm nhẹ dù mọi người đều biết có sự phối hợp tác chiến giữa Đại Việt và Chiêm Thành! Khi tiến hành xâm lược Iraq, người Mỹ vì mhiều lý do đã lôi kéo nhiều nước cùng đánh. Và cũng không vì sự hiện hiện của quân đội nước khác mà Nhà Trắng bớt ca tụng "chiến thắng" của mình. Chiến thắng Điện Biên Phủ đâu chỉ do một mình Việt Minh tiến hành mà từ lâu các nhà lãnh đạo đã cám ơn sự ủng hộ, giúp đỡ quốc tế đó thôi. Trong số đó Trung Quốc luôn được kể tên hàng đầu mà. Những "công bố mới" chỉ là một minh chứng cụ thể hơn. Chiến thắng nầy là của người Việt, do người Việt tiến hành mà mục đích là thoát khỏi "một trăm năm đô hộ giặc Tây". Từ những lập luận trên, việc xem lại ý nghĩa, vị trí của chiến thắng Điện Biên Phủ là không nên. Nhất là có thể xúc phạm đến những đã nằm xuống cho một ngày mà các cụ Sào Nam, Hồng Thái... mong ước. Dũng, Sydney, ÚcMấy nước láng giềng kế bên đâu có cần Điện Biên Phủ mà cũng độc lập vậy, thậm chí còn ấm no hạnh phúc hơn nhiều đó chứ. Chắc tại không nhờ cố vấn Trung Quốc mà đỡ hơn nhiều? Bây giờ nếu không theo đường lối mị dân, để những thông tin như cố vấn của Trung Quốc ban bố rộng rãi, thì làm sao dẫn dắt con dân ngu muội đi theo nữa? Mà Cố vấn Trung Quốc thì ăn thua gì đâu, Hồ Chí Minh là học trò lớn của vị lãnh tụ lớn bị dân Nga và Đông Âu trút bỏ là Lênin, đã nhận tất cả chỉ bảo, và tiền bạc để đi theo con đường cụt XHCS từ thời 1930 rồi còn gì. Bây giờ mà khui vụ này ra, không lẽ để kết luận một câu là Đảng công Sản VN không có công gì hết, ngoài việc lợi dụng ngu dân, dựa vào thế lực đen tối, đem ngoại lực dày xéo mã tổ hay sao? Độc lập dân tộc như vậy thì có gì mà hay ho? Chưa kể là đã tự làm chết bao nhiêu con dân, vì nghe theo cải cách ruộng đất Trung Quốc, Nga Sô sau khi độc lập. Ngẫm nghĩ, thấy nhục nhã thật, chắc người Trung Hoa nhìn dân VN chỉ bằng nửa con mắt khinh bỉ thôi, chẳng khác nào thằng hàng xóm nói gì nghe nấy. Từ Thứ, TP HCMRất khó xác định "Trận Điện Biên Phủ và theo sau là hiệp định Geneva" ảnh hưởng như thế nào đến cuộc sống của từng người Việt Nam dù rằng các phương tiện thông tin đại chúng trong nước thường nói đây là 1 "bước ngoặt lịch sử". Hình ảnh: 56 ngày đêm mưa dầm nắng lửa, ban đêm dân công tải đạn hát vang trong ánh đuốc sáng rừng... đã được Tố Hữu thừa nhận với Trần Đăng Khoa là "hư cấu" (Trong "Chân dung & Đối thoại- tập 1" đang bày bán ở VN). Nhiều người đọc Từ Ấy không nhận thấy yếu tố "nghệ thuật" trong tập thơ, chẳng qua lúc đó Tố Hữu chỉ ở sở chỉ huy (thậm chí ông ta không rõ địa danh ĐBP- do yếu tố bí mật trong hành động quân sự ?!). 3/4 dân VN sinh sau ĐBP, tôi đang ở SG nên chỉ xin nêu 1 chuyện là: sau 75 đường Phan Thanh Giản đổi tên thành đường Điện Biên Phủ. Đường ĐBP 1 chiều, khoảng 4 km, từ Ngã Bảy (quận 10) đến ngã tư Hàng Xanh (Bình Thạnh) có nhiều điểm nổi tiếng như: Trường Gia Long, BV Saint Paul, khu ĐaKao, cầu Phan Thanh Giản... Đa số các kiến trúc trên con đường này theo kiểu Pháp trước đây: nhà thấp, biệt lập giữa 1 khoảng đất rộng, không nhiều công trình phụ. Sau khi di dời Nghĩa trang Mạc Đỉnh Chi thành Công Viên mang tên 1 em bé, Tòa Cao ốc của Trường Bưu Điện -xây theo kiểu Mỹ, gần đó- đã gây ra nhiều tranh cãi về "quyền sở hữu" & "quyền sử dụng" công sản trong 1 thời gian dài. Mấy năm gần đây, người ta xây dựng mới vài tòa cao ốc ở khu Đakao & mở rộng thêm con đường từ đó! đến Ngã tư Hàng Xanh. Thay đổi diễn ra hơn 1/4 thế kỷ không nhiều không biết có phải vì trục lộ giao thông ĐBP không ngập nước vào mùa mưa không?! Do không đủ hiểu biết để nói về kiến trúc hay xây dựng nên tôi được mượn lời 1 kiến trúc sư người Pháp khi đi trên đường ĐBP: "Nhìn kiến trúc ở đây tôi thấy người VN yêu mình hơn yêu nước". Và có lẽ, vì quá yêu mình nên người ta không căm ghét những gì/ những ai gây hại cho đất nước chăng?! | summarize: Sau đó bao nhiêu năm người ta vẫn thường nhắc đến sự kiện này - từ các hồi ký của người Pháp, người Việt, các lễ kỷ niệm, cho đến các câu chuyện hàng ngày quanh bàn ăn, vậy thì: Trận Điện Biên Phủ và theo sau là hiệp định Geneva ảnh hưởng như thế nào đến cuộc sống của gia đình bạn, và hoàn cảnh hôm nay của chính bản thân bạn? Chiến thắng quân sự không đồng nghĩa với chiến thắng trong so sánh quân số thiệt mạng tại Điện Biện Phủ có ảnh hưởng gì đến giá trị lịch sử của trận này hay suy nghĩ của quí vị về sự kiện lịch sử này? Sau khi các tài liệu dần được công bố thì vấn đề "cố vấn Trung Quốc" càng lúc càng hiện rõ trong các cuộc thảo luận lịch sử về chiến thắng của Việt Nam, vậy thì yếu tố này có ảnh hưởng gì không đến đánh giá hiện tại của quí vị về trận Điện Biên Phủ ? Và nếu xét chung, bỏ ra ngoài yếu tố lịch sử, tuyên truyền, thì Điện Biện Phủ có phải là sự kiện cần thiết để trở thành mối quan tâm cho truyền thông, trong đó có Ban Việt Ngữ đài BBC hay không ? Quí vị nghĩ gì về các câu hỏi trên, hay có thêm các câu hỏi khác muốn tham gia Diễn đàn Ban Việt Ngữ đài BBC, xin gửi ngay về qua Hộp tiện ích, dùng phông chữ Unicode và phải đánh dấu tiếng Việt chính xác. -------------------------------------------------------------------------------------- Hoàng, Hà NộiĐiện Biên Phủ sẽ vẫn là Điện Biên Phủ, vì đó đã trở thành một phần của lịch sử thế giới. Dân tộc VN trong thế kỷ 20 còn có sự kiện nào đánh tự hào hơn sự kiện ĐBP, ngay cả Trung Quốc cũng chẳng có sự kiện nào to lớn hơn nên phải nhảy vào tranh công với VN nữa mà. Tôi thấy thất vọng với những bài viết ở đây quá, hãy công bằng, khách quan với lịch sử, một trong chúng ta ở đây không ai có quyền phán xét lịch sử đâu, cho tôi xin lỗi những tôi thấy một số bạn chẳng biết gì về lịch sử cả, đừng gáp ghép chuyện này với chuyện khác một cách lung tung như thế. Phạm Bảo, Brisbane, ÚcNhân kỷ niệm 50 năm ngày chiến thắng Điện Biên Phủ, tôi thấy với chiến thắng này, quả thực đã chấn động thế giới, chế độ thuộc địa bị cáo chung tại Đông Dương, nhưng đồng thời cũng gây ra những hệ lụy sau đó, đất nước bị phân chia, hai miền Nam, Bắc biến thành nơi tỉ thí giữa hai võ sĩ Tư bản và Cộng sản mà Việt Nam là đại diện, âu đó cũng là sản phẩm của một tập đoàn lãnh đạo quá ư là cuồng tín và mê muội, nhân đây tôi có một sự so sánh giữa đảng Cộng sản Việt nam với ba đảng Cộng sản Bắc hàn, Trung quốc và Đông đức như sau : * BẮC HÀN : Bắc hàn không đánh phá Nam hàn bằng cách như pháo kích, đặt bom, thủ tiêu, khủng bố, ám sát, phá hoại như Cộng sản Việt nam đã làm tại miền nam Việt nam trước 1975 (chỉ có một lần vì trót nghe lời xúi dại của Trung quốc nên tràn qua xâm lăng Nam hàn 1950 -1953, trận này có cả 1 triệu chí nguyện quân Trung quốc tham chiến). Điển hình nhất là Nam hàn đã tổ chức thành công rực rỡ kỳ Thế vận hội năm 1988 tại Hán thành (Bắc hàn không phá hoại kỳ Thế vận này dù bất cứ hình thức nào). * TRUNG QUỐC : Trung quốc không tràn qua chiếm đóng Hồng kông, Ma cao (nếu Trung quốc mà làm thì chỉ trong vòng vài tiếng đồng hồ là “ăn gỏi“ được 2 Tô giới này). Nhưng họ đã không làm. Điều nay chứng tỏ Trung quốc còn thương dân họ, vì nếu chiến tranh thì cũng dân họ đau khổ, mất mát mà thôi. Trung quốc và Đài loan cùng đứng chung một lập trường về chủ quyền quần đảo TRƯỜNG SA, binh lính hai bên không hề nổ súng vào nhau thậm chí còn giúp đỡ lẫn nhau. Trong khi đó, Cộng sản Việt nam lại cắt đất, cắt biển cho Trung quốc . Điển hình là năm 1958, Thủ tướng Phạm văn Đồng gửi văn thư cho Thủ tướng Chu ân Lai, gián tiếp công nhận chủ quyền của Trung quốc trên quần đảo Hoàng sa và nhất là năm 1974, khi Trung quốc đánh chiếm quần đảo này từ tay Việt nam Cộng hòa, lúc đó, Việt nam Dân chủ Cộng hòa hoàn toàn im lặng ! * ĐÔNG ĐỨC : Đông đức không tấn công Tây đức mặc dầu Tây bá linh nằm gọn trong lãnh thổ của Đông đức, phần ai nấy sống, đợi đến ngày thống nhất đất nước trong hòa bình. Việt Hoàng, MoscowXin được chia sẻ với bạn Minh. Chiến thắng Điện Biên Phủ là một kỳ tích của nhân dân Việt nam. Tuy nhiên Chiến thắng sẽ là một vết son chói lọi trong Lịch sử Dân tộc nếu như đảng CSVN thực sự đem lại Ấm no, Hạnh phúc cho Nhân Dân ta. Sau 50 năm đó, cuộc sống vẫn cơ cực, bao nhiêu người vẫn sống dưới mức nghèo khổ, đặt biệt là nhân dân vùng Tây bắc, những người đã góp phần làm nên chiến thắng ĐBP. Nên chăng chính quyền để số tiền hàng trăn tỉ đồng xây dựng các tượng đài, lễ lạt ... nhằm kỷ niệm 50 năm ngày chiến thắng ĐBP vào việc xây dựng các trường học, bệnh viện hoặc để nâng cao đời sống của bà con nghèo Điện biên ? Hơn là việc tổ chức rùm beng và rất tốn kém ngày lễ này ? Nowhereman, HanoiNăm 2000, tôi đã mua 3 cuốn hồi ký Điện Biên Phủ, điểm hẹn lịch sử của đại tướng Võ Nguyên Giáp để biếu bố vợ tôi (người đã từng tham gia trận Điện Biên như một bác sỹ quân y), bố tôi (có tham gia cuộc chiến với người Pháp, nhưng không tham gia trận Điện Biên), và ‘biếu’ chính bản thân tôi (để lưu giữ cho các thành viên tương lai của gia đình). Tuy không phải là người nghiên cứu sâu về lịch sử, nhưng tôi thấy tướng Giáp không hề đánh giá thấp sự trợ giúp về người và của của Trung Quốc ở giai đoạn này, và nhân dân/ bộ đội Việt nam không bao giờ quên ơn họ trong sau ngày 7/5/1954. Điều mà chúng tôi mong muốn là các nhân chứng/ các nhà nghiên cứu lịch sử/ các thế hệ tương lai/ và cả những ai quan tâm hãy nghiên cứu sâu thêm tại sao giới tướng lĩnh Pháp lúc đó lại đưa quyết định quân sự ngu xuẩn khi chọn lòng chảo Mường Thanh làm nơi đối đầu? Và cá nhân hay tập thể nào đã tận dụng được cơ hội đó, trong khi thế và lực của quân đội Việt Nam còn quá nhỏ bé??? (Tôi đã vài lần gửi đề nghị cho Ban Việt ngữ với hy vọng được giúp làm sáng tỏ những điều này. Một lần nữa mong quí vị đừng bỏ qua. Chân thành cám ơn!) Ly Ngọc Yến, Sài GònKính đài BBC, Về vấn đề Điện Biên Phủ và cố vấn Trung Quốc, tôi xin được kể câu chuyện sau. Vừa sau khi 1975 đất nước thống nhất, tôi có người anh họ đi tập kết về kể như thế nầy. Nhất nhất cái gì cũng thuộc Trung Quốc, Trung Quốc vĩ đại. Nói về vật chất thì từ cái mũ, quần áo, giày đi thành hay rừng rú (dép râu), ngay cả màu sắc và mẫu mã đều giống Trung Quốc. Các bạn nhớ thực phẩm khô, mì chính...cái gì cũng Trung Quốc. Anh đi học khoá sĩ quan cũng ở Trung Quốc. Loa phát thanh ở ngoài là tiếng Trung Quốc; bên trong trại dạy tiếng Việt. Mỗi tháng được đi bát phố một lần. Khi đi có hai bạn Trung Quốc kèm theo; coi như bạn là đồng ngũ. Anh tôi cũng được dạy những tiếng Trung Quốc thông dụng khi ra phố. Như vậy chuyện Điên Biên Phủ với cố vấn Trung Quốc là một điều có thật trong quá trình anh em như môi với răng và núi liền núi, sông liền sông. Trong bối cảnh Liên Xô và Trung Quốc dù anh em xã hội chủ nghĩa; nhưng lại xâu xé nhau và hòa nhau sau 1975. Như vậy chuyện năm 1979 Trung Hoa vĩ đại cho Việt Nam bài học về đất hay ải Nam Quan và thác Bản Giốc và biển Đông hay Trường Sa và Hoàng Sa là sự việc phải tuần tự xảy ra. Ta nhớ lại vì sao có chuyện vượt biên. Chính ban đầu Trung Quốc đã lớn tiếng hô hào, đem tàu lớn đến đón dân gốc Trung Hoa về mẫu quốc; dù rằng người Hoa đã sống ở Việt Nam hằng thiên niên kỷ. Chúng ta có cái nhìn thực tế từ những gì đã xảy ra trong nước và quốc tế; lúc nào cũng có hậu thuẩn và mâu thuẩn từ cá nhân đến dân tộc. Mong sao chúng ta có kinh nghiệm để mỗi dân tộc có được cuộc sống công bằng, tự do và nhân quyền hơn. Nguyễn Bình, Virginia, USANói đến cái "nên" và "không nên", "công" và "tội" của Điện Biên Phủ cũng có nghĩa là phải xem xét lại toàn bộ ý nghĩa của cuộc kháng chiến chống Pháp. Ước chi người Pháp đã không đến Việt Nam bằng con đường bạo lực. Không ai chối cãi là người Pháp đã có công khai hóa văn minh cho nhiều dân tộc lạc hậu, trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên, phản ứng tự nhiên của một dân tộc bị xâm lăng là phải phản kháng, dù kẻ xâm lược có biện hộ bằng chiêu bài khai hóa văn minh gì gì đi nữa. Người dân Việt Nam sẽ không bao giờ quên những anh hùng chí sĩ như Hoàng Diệu, Phan Thanh Giản, Nguyễn Thái Học, Nguyễn Thiện Thuật, Phan Bội Châu...Tiếc thay một cuộc kháng chiến anh dũng mà khởi đầu là của toàn dân một lòng vì nước, dần dần về sau đã bị hoen ố bởi bàn tay của Đảng Cộng Sản VN và Cộng Sản quốc tế mà dại diện là Mao Trạch Đông, Stalin. Hãy nghe câu "thơ" bán nước, bán dân tộc, bán cả cha mẹ, của Tố Hữu: "thương cha thương một, thương Ông thương mười". "Ông" đây là Stalin, tên độc tài Cộng Sản khát máu nhất trong lịch sử loài người mà ngay cả con gái ruột của hắn cũng phải nguyền rủa. Trở lại chuyện Điện Biên Phủ, thật ra, chuyện các cố vấn Trung Quốc có mặt ở đó để giúp cán binh Cộng Sản chẳng phải là chuyện lạ. Ngày từ những ngày thành lập chính phủ lâm thời năm 1945, bộ mặt tráo trở của Cộng Sản Việt Nam đã hiện rõ sau khi HCM nhẫn tâm tiêu diệt toàn bộ các đảng phái yêu nước khác và đã biến Việt Nam thành một tiền đồn của Cộng Sản Nga, Tàu để chống lại ảnh hưởng của tư bản Mỹ và Âu Châu trong vùng Đông Dương. Trong tinh thần hăng say kháng chiến, ít người trong cuộc có thể nhận ra sự phản bội này (ngoại trừ ca sĩ Phạm Duy đã sớm bỏ bưng trốn về "Thành" sau khi đã nhận rõ mặt của Việt Minh Cộng Sản. Ngay sau khi trận ĐBP chấm dứt (1954), lẽ ra phải lo xây dựng lại miền Bắc vốn đã nghèo đói tới kiệt quệ do hệ quả của cuộc chiến chống Pháp, chính phủ Hà Nội (lúc đó gọi là Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa), lại lập tức chuẩn bị cho cuộc chiến xâm lăng miền Nam. Nhân dân miền Bắc lại phải tiếp tục chịu đói khổ, nhịn ăn mặc để nuôi chiến trường miền Nam (và nuôi bộ đội "tập kết" từ Nam ra Bắc). Không phải ngẫu nhiên mà nhà thơ Bùi Minh Quốc (đang bị quản chế tại Đà Lạt) tác giả của lời bài hát cách mạng nổi tiếng "Cuộc đời vẫn đẹp sao" và bài "Mẹ Đào Hầm", sau khi đã cống hiến cả tuổi trẻ cho cuộc kháng chiến chống Mỹ "thần thánh", đã phải đau đớn thốt lên: "Cay đắng thay/Mỉa mai thay/Trọn tuổi xuân ta hiến dâng cuồng nhiệt/Lại đúc nên chính cỗ máy này." Phạm Diễm Châu, Ontario, CanadaTrận ĐBP có ảnh hưởng đến tất cả mọi người Việt Nam, nhất là đồng bào hải ngoại, trong đó có các anh chị BBC. Sự thất trận của người Pháp mới có một triệu đồng bào lên tàu há mồm vô Nam. Điều nay ta phải ghi nhận là người Pháp có trách nhiệm và tình cảm với dân Việt, không như Mỹ, giàu có mà quay lưng, để cho trên 600 ngàn người bỏ thây nơi biển Đông...Mỹ hất cẳng Pháp để vào Đông Dương, sau đó rútđi bỏ mặc người anh em phía bên kia trả thù theo chuyên chính vô sản... MinhLà một người sinh ra ở miền Nam mấy năm sau khi đất nước đã bị chia cắt tôi chỉ biết ĐBP qua sử sách. Tiếc thay cuộc chiến thần kỳ và hào hùng ấy đã không đưa dân tộc VN tới một tương lai tốt đẹp hơn ! Những gì xẩy ra sau đó cho thấy sự vô nghĩa của chiến thắng này. Sự tiếp tay ngầm của các thế lực bên ngoài đã làm cho số phận Vn giống như số phận của Triều Tiên trước đó mấy năm.Khi Xô Viết tẩy chay cuộc họp của HĐBALHQ và không thực hiện quyền phủ quyết của mình, LHQ nhảy vào Triều Tiên tìm cách đẩy lùi quân Bắc Hàn đang tiến xuống Nam Hàn. Khi thấy Bắc Hàn sắp sửa thua, Trung Quốc lớn tiếng hô hào các lực lượng xung phong chống lại lực lượng LHQ. Sự can thiệp của Trung Quốc đe doạ làm cho cuộc chiến lan rộng vượt ra khỏi tầm kiểm soát LHQ dừng lại không tiến sâu hơn nữa. Vĩ tuyến 38 đã trở thành một mức tượng trưng cho sự kiềm chế của các phe phái và xung đột về ý thức hệ. Chiến thắng Điện Biện xẩy ra sau đó, thoạt đầu được coi thuần tuý như là một cuộc chiến dành độc lập cho dân tộc rồi bỗng nhiên trở thành cuộc chiến ý thức hệ vì vậy không còn nằm trong quyết định của chính dân tộc vn nữa. Vĩ tuyến 17 nghiễm nhiên trở thành một nước cờ mới trên bàn cờ quốc tế. Chiến thắng ĐBP cho dù có ai cố vấn hay trợ lực bên ngoài, thật sự mà nói công lao ấy vẫn là do chính người VN tạo nên. Niềm khao khát có được một nước VN tự do độc lập đã khiến người dân tự nguyện hy sinh tất cả, đổ bao nhiêu sức người sức của để có một Điện Biên lẫy lừng. Những nắm gạo bớt ra cho từng bữa cơm,những cuộc vận động tuần lễ vàng. Tất cả đều hy sinh quyền lợi riêng cho cái chung của dân tộc. Nhưng cuộc đấu tố ruộng đất, những cuộc cách mạng văn hoá mang hơi hướm Mao trạch Đông, những trận chiến huynh đệ tương tàn đã làm cho công sức của biết bao người tan thành mây khói. Nhiều người coi anh hùng là những người vĩ đại là thần tượng. Thế nhưng xét theo khía cạnh văn hoá có thể những con người ấy đáng bị xử tử. Trong cuốn "Leur civilisation et notre salut" người ta đã thuật lại lời nói của Ghandi như sau:" Nếu đem soi rọi dưới ánh sáng công lý thì hầu như tất cả các bậc anh hùng vĩ đại đều đáng bị tù ngục đem xử tử còn chưa hết tội." Cái tư tưởng dùng bạo lực để sống còn, dẫm đạp lên nhân phẩm của những người khác một cách thản nhiên, chủ trương xây dựng quyền lợi dựa trên sức mạnh chỉ có thể nảy nở ở những nơi dân trí còn thấp... Tôi chưa bao giờ nghĩ VN là một nước thống nhất. Các bạn có thể cho tôi là cực đoan vì thực tế xã hội VN ngày nay rất ổn định. Theo tôi thống nhất địa lý không có nghĩa là đã thống nhất. Ở một nước mà quyền con người được đưa lên hàng đầu người ta không cần sự ổn định giả tạo. Người ta có quyền không thống nhất nếu thấy điều đó không có lợi cho họ. Họ sẽ tự động sát nhập nếu như thấy sự sát nhập đó thoả mãn những nhu cầu về đời sống người dân. Muốn thống nhất một vùng rộng lớn trước hết đất nước ấy phải có một nền pháp trị vững mạnh và công bằng làm chỗ dựa cho tất cả mọi người. Có những điều luật được thực thi để cho mọi người thấy những điều ích lợi khi sống trong một nước thông nhất. Những sắc thái dị biệt, những quyền lợi về kinh tế chính trị, những tình cảm tư riêng k! hông bị đe doạ không bị hy sinh một cách lạnh lùng tàn nhẫn bị nghiền nát dưới cái bánh xe lịch sử để rồi con người thật hoàn toàn mất đi chỉ còn là những cái xác vô tri vô giác không tính cách không tự chủ không trách nhiệm. Tôi nhớ những ngày sau khi thi đai học xong và chờ kết quả. Tôi được biết hồ sơ lý lịch của mình đã được chuyển tới một trường để xét lần thứ hai xem có đậu hay không? Khi vô văn phòng trong lúc mọi người còn đang nhốn nháo tôi lật tìm hồ sơ của mình và vô tình thấy lý lịch có ghi hai chữ "nợ máu". Tôi vội vàng đóng hồ sơ lại, chạy ra khỏi ngôi trường ấy và không bao giờ quay trở lại. Cách đây mấy năm khi ba tôi mất được một tuần tôi nhận được một bức thư của một người. Khi đọc xong bức thư và một số tư liệu gởi kèm theo tôi bật khóc. Tôi khóc vì thương cho tình cảm quá đẹp vẫn còn nguyên vẹn qua bao biến động của một người tự xưng là đồng chí một thời của ba tôi. Nhìn qua những tư liệu tôi biết họ từng là những người sát cánh bên nhau chiến đấu cho lý tưởng độc lập tự do của dân tộc. Ông ta tìm ba tôi suốt gần 50 năm trời. Những tư liệu gởi kèm theo thư được ông ta cất kỹ trong suốt mấy chục năm trời. Đó là bằng chứng sống động về một thời tuổi trẻ của ba tôi và những đóng góp cụ thể của ông cho công cuộc kháng chiến chống Pháp. Cầm những tư liệu trong tay tôi không biết nên coi ba tôi là người yêu nước hay là một tên phản động? Nam, TP HCMMột ngàn năm trước quân dân Đại việt đánh thắng quân Nguyên, một chiến thắng lịch sử bới, nếu không tính việc quân Nguyên bị bão đánh tan bên bờ biển Nhật bản, thì hẳn không có ai chiến thắng quân Nguyên đanh thời hùng cường. Ý nghĩa chiến thắng nầy chưa bị một lần phủ nhận, đặc câu hỏi hay làm giảm nhẹ dù mọi người đều biết có sự phối hợp tác chiến giữa Đại Việt và Chiêm Thành! Khi tiến hành xâm lược Iraq, người Mỹ vì mhiều lý do đã lôi kéo nhiều nước cùng đánh. Và cũng không vì sự hiện hiện của quân đội nước khác mà Nhà Trắng bớt ca tụng "chiến thắng" của mình. Chiến thắng Điện Biên Phủ đâu chỉ do một mình Việt Minh tiến hành mà từ lâu các nhà lãnh đạo đã cám ơn sự ủng hộ, giúp đỡ quốc tế đó thôi. Trong số đó Trung Quốc luôn được kể tên hàng đầu mà. Những "công bố mới" chỉ là một minh chứng cụ thể hơn. Chiến thắng nầy là của người Việt, do người Việt tiến hành mà mục đích là thoát khỏi "một trăm năm đô hộ giặc Tây". Từ những lập luận trên, việc xem lại ý nghĩa, vị trí của chiến thắng Điện Biên Phủ là không nên. Nhất là có thể xúc phạm đến những đã nằm xuống cho một ngày mà các cụ Sào Nam, Hồng Thái... mong ước. Dũng, Sydney, ÚcMấy nước láng giềng kế bên đâu có cần Điện Biên Phủ mà cũng độc lập vậy, thậm chí còn ấm no hạnh phúc hơn nhiều đó chứ. Chắc tại không nhờ cố vấn Trung Quốc mà đỡ hơn nhiều? Bây giờ nếu không theo đường lối mị dân, để những thông tin như cố vấn của Trung Quốc ban bố rộng rãi, thì làm sao dẫn dắt con dân ngu muội đi theo nữa? Mà Cố vấn Trung Quốc thì ăn thua gì đâu, Hồ Chí Minh là học trò lớn của vị lãnh tụ lớn bị dân Nga và Đông Âu trút bỏ là Lênin, đã nhận tất cả chỉ bảo, và tiền bạc để đi theo con đường cụt XHCS từ thời 1930 rồi còn gì. Bây giờ mà khui vụ này ra, không lẽ để kết luận một câu là Đảng công Sản VN không có công gì hết, ngoài việc lợi dụng ngu dân, dựa vào thế lực đen tối, đem ngoại lực dày xéo mã tổ hay sao? Độc lập dân tộc như vậy thì có gì mà hay ho? Chưa kể là đã tự làm chết bao nhiêu con dân, vì nghe theo cải cách ruộng đất Trung Quốc, Nga Sô sau khi độc lập. Ngẫm nghĩ, thấy nhục nhã thật, chắc người Trung Hoa nhìn dân VN chỉ bằng nửa con mắt khinh bỉ thôi, chẳng khác nào thằng hàng xóm nói gì nghe nấy. Từ Thứ, TP HCMRất khó xác định "Trận Điện Biên Phủ và theo sau là hiệp định Geneva" ảnh hưởng như thế nào đến cuộc sống của từng người Việt Nam dù rằng các phương tiện thông tin đại chúng trong nước thường nói đây là 1 "bước ngoặt lịch sử". Hình ảnh: 56 ngày đêm mưa dầm nắng lửa, ban đêm dân công tải đạn hát vang trong ánh đuốc sáng rừng... đã được Tố Hữu thừa nhận với Trần Đăng Khoa là "hư cấu" (Trong "Chân dung & Đối thoại- tập 1" đang bày bán ở VN). Nhiều người đọc Từ Ấy không nhận thấy yếu tố "nghệ thuật" trong tập thơ, chẳng qua lúc đó Tố Hữu chỉ ở sở chỉ huy (thậm chí ông ta không rõ địa danh ĐBP- do yếu tố bí mật trong hành động quân sự ?!). 3/4 dân VN sinh sau ĐBP, tôi đang ở SG nên chỉ xin nêu 1 chuyện là: sau 75 đường Phan Thanh Giản đổi tên thành đường Điện Biên Phủ. Đường ĐBP 1 chiều, khoảng 4 km, từ Ngã Bảy (quận 10) đến ngã tư Hàng Xanh (Bình Thạnh) có nhiều điểm nổi tiếng như: Trường Gia Long, BV Saint Paul, khu ĐaKao, cầu Phan Thanh Giản... Đa số các kiến trúc trên con đường này theo kiểu Pháp trước đây: nhà thấp, biệt lập giữa 1 khoảng đất rộng, không nhiều công trình phụ. Sau khi di dời Nghĩa trang Mạc Đỉnh Chi thành Công Viên mang tên 1 em bé, Tòa Cao ốc của Trường Bưu Điện -xây theo kiểu Mỹ, gần đó- đã gây ra nhiều tranh cãi về "quyền sở hữu" & "quyền sử dụng" công sản trong 1 thời gian dài. Mấy năm gần đây, người ta xây dựng mới vài tòa cao ốc ở khu Đakao & mở rộng thêm con đường từ đó! đến Ngã tư Hàng Xanh. Thay đổi diễn ra hơn 1/4 thế kỷ không nhiều không biết có phải vì trục lộ giao thông ĐBP không ngập nước vào mùa mưa không?! Do không đủ hiểu biết để nói về kiến trúc hay xây dựng nên tôi được mượn lời 1 kiến trúc sư người Pháp khi đi trên đường ĐBP: "Nhìn kiến trúc ở đây tôi thấy người VN yêu mình hơn yêu nước". Và có lẽ, vì quá yêu mình nên người ta không căm ghét những gì/ những ai gây hại cho đất nước chăng?! | [
108,
287,
285,
161,
759,
150,
374,
1243,
147,
280,
169,
1125,
1589,
2546,
792,
698,
1367,
126,
233,
563,
109,
1717,
667,
104,
280,
1862,
280,
243,
103,
109,
2865,
688,
2182,
103,
114,
792,
109,
476,
953,
201,
191,
1017,
746,
3253,
1627,
143,
161,
7341,
2162,
2102,
3252,
105,
181,
187,
106,
2148,
190,
5181,
349,
2114,
128,
868,
224,
792,
460,
1631,
104,
165,
539,
230,
103,
105,
506,
313,
325,
275,
104,
122,
288,
481,
7811,
4125,
2560,
252,
698,
110,
1002,
404,
405,
1076,
2560,
113,
648,
1596,
252,
721,
1882,
427,
149,
2162,
16306,
231,
3252,
107,
349,
2114,
218,
792,
314,
245,
478,
1686,
104,
1699,
126,
194,
782,
372,
104,
2702,
297,
466,
698,
1367,
478,
1686,
3172,
759,
129,
109,
326,
1373,
4611,
363,
135,
1493,
143,
1067,
846,
4707,
10813,
1067,
151,
716,
207,
536,
398,
536,
493,
450,
113,
109,
460,
843,
967,
478,
1686,
466,
1076,
2560,
104,
243,
578,
1627,
143,
2454,
2650,
126,
107,
349,
2114,
218,
110,
792,
403,
314,
493,
149,
104,
2702,
297,
466,
1699,
2162,
2102,
3252,
108,
347,
619,
1592,
587,
2498,
306,
124,
351,
2454,
2650,
478,
13838,
480,
1752,
103,
143,
2162,
16306,
231,
3252,
107,
139,
106,
698,
1367,
1312,
2414,
570,
1504,
164,
3126,
146,
315,
114,
1752,
206,
103,
113,
150,
107,
806,
243,
9869,
1051,
378,
194,
110,
108,
347,
7216,
297,
372,
218,
466,
109,
476,
419,
159,
103,
194,
107,
426,
109,
476,
419,
211,
1190,
268,
165,
5849,
685,
806,
243,
9869,
1051,
2366,
676,
2430,
531,
466,
235,
10105,
962,
3267,
8914,
467,
8261,
4645,
23126,
105,
139,
403,
2917,
1575,
243,
122,
4803,
108,
10970,
10970,
1945,
1945,
1945,
1945,
6325,
337,
1113,
20988,
2102,
3252,
134,
244,
106,
1972,
2102,
3252,
103,
171,
150,
115,
319,
164,
116,
380,
104,
478,
324,
175,
1326,
651,
796,
312,
113,
175,
688,
1088,
177,
107,
144,
591,
224,
403,
222,
1406,
183,
144,
591,
22858,
103,
531,
186,
151,
162,
127,
718,
269,
107,
144,
591,
224,
1082,
301,
183,
237,
139,
2473,
138,
250,
135,
119,
312,
761,
145,
112,
388,
203,
946,
584,
119,
120,
392,
508,
108,
121,
248,
310,
103,
914,
135,
281,
103,
547,
146,
119,
478,
3278,
116,
113,
174,
169,
108,
121,
248,
110,
375,
107,
168,
689,
587,
478,
324,
2327,
114,
141,
676,
1145,
120,
141,
203,
116,
166,
230,
718,
269,
217,
218,
125,
478,
324,
186,
103,
1301,
16787,
3991,
443,
126,
119,
443,
211,
116,
173,
4899,
1894,
128,
2177,
971,
13188,
14841,
1219,
4486,
688,
1196,
1591,
147,
191,
242,
779,
1972,
2102,
3252,
103,
141,
203,
119,
242,
779,
474,
416,
223,
115,
2306,
192,
175,
1555,
353,
359,
624,
439,
133,
341,
630,
149,
510,
3010,
170,
210,
221,
127,
383,
124,
120,
300,
4468,
187,
397,
282,
142,
133,
613,
733,
103,
196,
752,
578,
360,
625,
164,
328,
1494,
1738,
415,
196,
3376,
621,
1005,
288,
105,
607,
262,
145,
131,
132,
106,
273,
5992,
108,
3694,
150,
127,
106,
262,
765,
104,
116,
495,
526,
261,
247,
310,
108,
3448,
106,
3712,
875,
105,
2216,
8251,
103,
157,
248,
141,
107,
116,
144,
648,
1596,
415,
283,
607,
262,
131,
828,
119,
459,
283,
607,
262,
360,
3775,
103,
151,
198,
105,
510,
1707,
128,
187,
108,
161,
7865,
1271,
31746,
2179,
19861,
2276,
108,
161,
360,
3775,
110,
403,
740,
132,
3775,
281,
173,
128,
2271,
1058,
103,
632,
10477,
331,
464,
103,
757,
3437,
1948,
2978,
740,
2221,
128,
607,
262,
131,
828,
115,
140,
149,
752,
828,
131,
828,
226,
2542,
9128,
107,
116,
400,
171,
11978,
701,
366,
108,
4944,
3853,
104,
151,
198,
237,
1837,
235,
1121,
2679,
132,
3775,
6505,
233,
28149,
852,
126,
107,
186,
876,
617,
356,
1479,
252,
151,
198,
268,
242,
831,
3130,
240,
202,
106,
132,
3775,
115,
420,
229,
164,
135,
4854,
5773,
393,
773,
824,
213,
147,
6671,
149,
2520,
164,
17861,
3775,
110,
740,
2221,
393,
773,
824,
126,
428,
295,
532,
240,
329,
224,
831,
7865,
21053,
18372,
108,
161,
151,
198,
110,
1837,
235,
961,
609,
1615,
3333,
4136,
103,
2360,
291,
6476,
151,
198,
145,
140,
143,
163,
113,
906,
696,
354,
210,
1123,
106,
17013,
23867,
4771,
117,
944,
3223,
249,
126,
831,
311,
154,
115,
110,
2929,
747,
275,
463,
776,
151,
198,
177,
432,
137,
1934,
171,
323,
242,
250,
143,
127,
137,
154,
1187,
6827,
552,
2501,
145,
1164,
151,
198,
105,
762,
2452,
264,
715,
630,
116,
385,
271,
125,
185,
168,
1218,
541,
7546,
20255,
10623,
103,
1043,
1127,
196,
367,
110,
1329,
1215,
1173,
138,
527,
1042,
356,
177,
422,
1535,
1306,
1315,
298,
129,
397,
607,
262,
131,
828,
153,
1404,
3660,
1404,
657,
114,
151,
198,
108,
112,
3130,
240,
106,
147,
6645,
103,
596,
477,
971,
355,
1122,
916,
355,
593,
114,
596,
477,
1969,
108,
2425,
5108,
2076,
270,
135,
238,
185,
168,
104,
151,
198,
159,
1218,
541,
678,
1692,
105,
202,
106,
147,
4698,
103,
129,
151,
198,
403,
961,
1218,
541,
126,
148,
600,
131,
828,
607,
3711,
398,
397,
131,
828,
651,
185,
607,
544,
506,
258,
108,
176,
320,
2365,
108,
794,
7865,
2860,
21867,
26876,
108,
161,
510,
1707,
110,
623,
135,
658,
1707,
945,
1118,
658,
2484,
1557,
829,
3103,
113,
261,
1403,
104,
510,
5493,
380,
375,
7482,
2883,
1390,
155,
191,
234,
202,
282,
142,
113,
544,
3503,
243,
6325,
1974,
3432,
117,
733,
1198,
119,
230,
3614,
1323,
779,
1972,
2102,
3252,
106,
116,
393,
566,
104,
157,
137,
131,
3548,
421,
445,
1323,
779,
134,
106,
116,
2142,
7665,
8055,
14278,
113,
2375,
324,
651,
796,
323,
128,
283,
1787,
223,
144,
979,
153,
23195,
11262,
2718,
1405,
114,
857,
651,
2220,
759,
1591,
147,
397,
204,
307,
244,
225,
4310,
374,
1243,
111,
244,
307,
768,
537,
1117,
6827,
632,
575,
106,
157,
137,
501,
658,
8358,
120,
111,
115,
904,
380,
140,
237,
242,
779,
22858,
112,
2701,
1964,
122,
168,
130,
166,
379,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
2011,
1591,
147,
1899,
563,
479,
191,
6721,
3687,
2162,
2102,
2428,
1575,
6843,
930,
181,
172,
1130,
346,
1544,
1794,
1359,
110,
163,
104,
243,
132,
145,
186,
951,
3627,
1
] |
060126_nguyenquocuong | https://www.bbc.com/vietnamese/forum/story/2006/01/060126_nguyenquocuong | Phát triển và hội nhập phi dân chủ hóa? | Qua nỗ lực vận động gia nhập vào tổ chức mậu dịch thế giới WTO để nuôi dưỡng đà phát triển kinh tế, Việt Nam đã chứng tỏ quyết tâm hội nhập vào cộng đồng thế giới. | Do nhu cầu nói trên, Việt Nam đứng trước một lựa chọn quan yếu, vì nếu đi vào con đường hội nhập toàn cầu - với bước đầu là gia nhập tổ chức mậu dịch thế giới WTO - là chấp nhận tôn trọng quy luật của cộng đồng thế giới, và thỏa mãn những điều kiện để được tham gia vào sinh hoạt kinh tế và chính trị chung của thế giới. Gắn liền với ý nghĩa hội nhập toàn cầu là ý niệm một cộng đồng toàn cầu được hình thành với một tiếng nói phản ảnh quan điểm và chủ trương chung về những vấn đề xã hội; kinh tế và chính trị, như 'giá trị toàn cầu', và một 'trật tự dân chủ toàn cầu', nhắm vào mục tiêu chung là phát huy lý tưởng dân chủ trên thế giới để củng cố nền hòa bình cho nhân loại. Kinh nghiệm dân chủ hóa thể chế tại Á châu trong vòng hai thập niên cuối cùng của thế kỷ 20 đã đưa đến một quan điểm hàn lâm theo đó, có một mối tương quan tích cực giữa phát triển và dân chủ hóa. Tuy nhiên, trong khi Ðài Loan, Nam Hàn và Phi Luật Tân đã vượt qua được ngưỡng cửa tiến đến một nền dân chủ đa nguyên, sau gần ba thập niên phát triển kinh tế, Việt Nam và một vài quốc gia Á châu đang trên đà phát triển kinh tế vẫn còn cố gắng duy trì một thể chế độc tài, và ngăn chặn những tiếng nói đòi dân chủ từ phía quần chúng. Thật vậy, trong khi Á châu mạnh bước trên đà hội nhập, đảng cộng sản cầm quyền tại Việt Nam và Trung Quốc vẫn nỗ lực duy trì độc quyền cai trị, mặc dầu dân chúng hai nước đã đạt được nhiều thành quả kinh tế đáng kể trong vòng trên hai thập niên qua. Thực trạng đó khiến cho nhiều người hoài nghi quan điểm cho rằng mối tương quan nhân quả giữa phát triển và dân chủ hóa là một tất yếu. Giới cầm quyền tại Việt Nam và Trung Quốc - cũng như tại một số quốc gia Ðông Á còn duy trì thể chế toàn trị - hiện vẫn quan niệm phát triển kinh tế có thể được thực hiện dưới một chế độ chính trị hà khắc. Quan điểm đó dựa vào luận cứ cho rằng chỉ có một thể chế toàn trị mới có thể thi hành những biện pháp tái cấu trúc cần thiết để cho một nền kinh tế vượt thoát tình trạng trì trệ và chậm tiến. Họ chủ trương chấp nhận một chế độ hà khắc và toàn trị là cái giá phải trả để duy trì tình trạng ổn định xã hội cần thiết cho phát triển kinh tế. Cho đến nay tại Việt Nam, phản ứng chống đối chính sách ngăn cản chuyển biến chính trị của chính quyền vẫn chưa phát triển thành một phong trào quần chúng ở mức độ và quy mô tương tự như đã thấy qua phong trào Dân Quyền tại Phi Luật Tân, hay phong trào Sinh Viên-Lao Ðộng tại Nam Hàn vào thập niên 1980. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, áp lực trong nội bộ Việt Nam, cũng như từ bên ngoài, đã có khuynh hướng gia tăng. Nhiều biến cố xẩy ra tại Việt Nam cho thấy mầm mống áp lực thay đổi đã xuất hiện. Những áp lực bộc phát này thường bắt nguồn từ chủ trương độc đoán và đàn áp của chính quyền chống lại trào lưu cởi mở chính trị. Ngoài ra, còn phải lưu ý đến những áp lực từ bên ngoài, sẽ có cơ hội gia tăng cùng một lúc với tốc độ của tiến trình hội nhập. Việt Nam có thể tiếp tục duy trì tình trạng phát triển bền vững trong khi vẫn tiếp tục chống lại những xu hướng đòi hỏi cởi mở chính trị hay không ? Với nỗ lực đẩy mạnh hội nhập toàn cầu để nuôi dưỡng phát triển kinh tế, Việt Nam có thể tiếp tục chống lại áp lực dân chủ hóa, từ trong nước cũng như bên ngoài, hay không ? Ðó là hai vấn đề được khảo sát trong khuôn khổ bài viết này. I. Dẫn Nhập Việt Nam là một trong năm nước theo chế độ cộng sản còn lại, đứng thứ hạng 149 trên tổng số 208 quốc gia, với mức lợi tức bình quân đầu người (Gross National Income Per Capita) là US$ 2490/một năm, tính theo chỉ số Mãi Lực Tương Ðương (Purchasing Power Parity PPP). Mặc dầu vẫn còn khiêm nhường, con số này là kết quả của trên hai thập niên nỗ lực thực hiện một chính sách phát triển kinh tế phỏng theo mô hình kinh tế thị trường với định hướng xã hội được áp dụng tại Trung Quốc. Về mặt chính trị, Việt Nam vẫn bị đặt dưới sự khống chế của một đảng duy nhất. Ðối kháng với chính quyền vẫn còn bị đàn áp và giam giữ. Vào thời kỳ bắt đầu đổi mới, khả năng chịu đựng chế độ cai trị hà khắc từ phía quần chúng được giải thích như một hình thức trao đổi giữa chính quyền và quần chúng vì người dân Việt Nam nói chung dường như sẵn sàng chập nhận những sự hạn chế chính trị..miễn là các cải tổ kinh tế vẫn tiếp tục đem lại lợi ích cho họ. Tuy nhiên, với một mức độ phát triển kinh tế bình quân trên 7 phần trăm một năm như hiện nay, những tiếng nói cổ võ nới lỏng chính trị lại có chiều hướng gia tăng, và tập trung vào nỗ lực tranh đấu cho quyền công dân và quyền con người; giải quyết bất công xã hội; loại bỏ khuynh hướng bao che phe phái bằng cách vận dụng võ lực và quyền thế để trấn áp. Gần đây nhất là hoạt động chống đối chính quyền từ ngay trong nội bộ của đảng. Phản ứng chống đối đó không phải vì bất mãn đối với một tình trạng kinh tế trì trệ, do đó, đã cho thấy xu thế chống đối chính quyền có những nguyên do khác, và không bị kích động bởi một tình trạng suy xụp kinh tế. Sự kiện đó cũng đã đánh đổ luận cứ về giá trị Á châu theo đó, nhu cầu dân chủ không phù hợp với đặc trưng văn hóa và lịch sử Á đông, vốn là luận cứ ÐCSVN thường vẫn viện dẫn để biện minh cho chủ trương phát triển kinh tế không cần dân chủ hóa. Hiện nay, cuộc tranh luận về hiện đại hóa và dân chủ hóa đã vượt ra ngoài phạm vi và giới hạn của trung tâm quyền lực đảng, lan tràn ra công luận và mở đường cho sinh hoạt tranh luận chính trị trong quần chúng. Những tiếng nói đòi hỏi dân chủ, trong khi kinh tế vẫn tiếp tực trăng trưởng, phủ định quan niệm cho rằng người dân sẵn sàng chấp nhận tình trạng kềm kẹp chính trị như là một đối giá của phát triển. Ðòi hỏi cởi mở chính trị ngày càng chứng minh giá trị nhân quyền-dân quyền và nguyện vọng tự do dân chủ mang tính chất phổ quát, vượt ra ngoài giới hạn văn hóa cá biệt. Công trình khảo sát tiến trình dân chủ hóa tại một số nước trong vùng Á châu - Thái bình dương, đặc biệt là tại Ðài Loan và Nam Hàn trong thập niên 1980, đã đưa đến một kết luận sơ khởi theo đó, phát triển kinh tế sẽ tạo lực thúc đẩy dân chủ hóa. Những công trình nghiên cứu này còn cho thấy một chính thể độc đoán thường là giai đoạn chuyển tiếp đến dân chủ. Trên diễn đàn chính trị thế giới, cuộc tranh luận chỉ còn xoay quanh vấn đề tốc độ và phương thức thực hiện dân chủ dựa trên đặc thù văn hóa của từng dân tộc. Ngay trong lãnh vực định nghĩa, dân chủ được xác định là một mục tiêu phát triển tối hậu mà mọi nước trên thế giới cần phải hướng tới để đem lại an bình và phúc lợi cho dân tộc. Vào thế kỷ 21, mức độ phát triển của một nước không còn được đo lường bằng những chỉ số tăng trưởng thuần túy kinh tế. Những tiêu chuẩn về trình độ phát triển con người được đề ra để đánh giá mức độ phát triển toàn diện cho mỗi quốc gia. Giá trị dân chủ và nhân quyền đã được các quốc gia thành viên Liên Hiệp Quốc, trong đó có Việt Nam, thừa nhận là những giá trị phổ quát mà mỗi chính thể cần phải hướng tới để đem phúc lợi cho dân tộc, trong khuôn khổ của Những Mục Tiêu Thiên Niên Kỷ. Nhu cầu hội nhập với thế giới, cộng với áp lực từ bên ngoài hướng về một trật tự dân chủ toàn cầu, trở thành động lực thúc đẩy chính quyền Việt Nam phải gia tăng nỗ lực tôn trọng những cam kết phát huy và xây dựng giá trị dân chủ nhân quyền tại Việt Nam. Những diễn biến của tình hình từ khi Việt Nam thực hiện chính sách đổi mới vào cuối thập niên 1980 cũng cho thấy một số dấu hiệu chuyển đổi trong cách ứng xử của giới cầm quyền tại Việt Nam, đặc biệt là trong lề lối phản ứng trước những đòi hỏi và áp lực cải tổ xuất phát từ nhiều phía, trong một môi trường xã hội-chính trị ngày càng đa nguyên và đa dạng. Tuy nhiên, mặc dầu tầm kiểm soát quần chúng của chế độ đã suy giảm rất nhiều do ảnh hưởng của những lực kinh tế thị trường, chưa có dấu hiệu cụ thể nào cho thấy giới cầm quyền sẵn sàng nhượng độc quyền cai trị. II.Tương quan giữa phát triển và dân chủ hóa trên lý thuyết Ðối với những nước đang phát triển trong vùng Á châu - Thái bình dương, thập niên 1990 được đánh dấu bởi một cuộc tranh luận sôi nổi về giá trị dân chủ Tây phương và những luận cứ phủ định từ phía những nền văn hóa chính trị Á đông, vốn đặt để nhu cầu duy trì trật tự xã hội và ổn định chính trị lên trên đòi hỏi tự do cá nhân. Hiện nay, thực tế chính trị tại Việt Nam, được phản ảnh qua nỗ lực tranh đấu cho nhân quyền và quyền tự do của người dân, ngày càng minh chứng cho tính chất phổ quát của các giá trị dân chủ. a.Quan điểm Giá trị Á châu và Giá trị Dân chủ Tây phương Quan điểm Giá trị Á châu, dùng để phản bác xu hướng phát huy Giá trị Dân chủ, bắt nguồn từ cuộc vận động chuẩn bị cho Hội Nghị Quốc Tế Nhân Quyền do Liên Hiệp Quốc tổ chức tại Vienna vào năm 1993. Một số quốc gia trong vùng Ðông Nam và Nam Á châu đã ký kết Tuyên Ngôn Bangkok vào tháng Tư 1993 xác định một quan điểm về nhân quyền cá biệt cho Á Châu, và quả quyết rằng do những điều kiện lịch sử đặc biệt cũng như căn cứ vào những giá trị cá biệt của Á đông, các quốc gia Á châu có căn cứ để thừa nhận một quan điểm về nhân quyền và dân chủ khác biệt trên căn bản với quan điểm của Tây phương. Thủ tướng Lý Quang Diệu của Singapore chủ trương, trong chiều hướng hiện đại hóa đất nước, các quốc gia Á châu phải nỗ lực bảo vệ những giá trị cốt lõi Á đông. Nói cách khác, Hiện Ðại Hóa thì có, nhưng Tây Phương Hóa thì không. Kể từ đó, ông đã trở thành nhân vật tiêu biểu cho thuyết Giá trị Á châu, và chủ trương một thể chế gia chủ theo quan niệm dân chi phụ mẫu thích hợp với nền văn minh Á đông hơn là một thể chế dân chủ theo Tây phương, và một chế độ toàn trị sẽ hữu hiệu hơn trong nỗ lực phát triển kinh tế tại các nước trong vùng Á châu. Lập luận của Lý Quang Diệu đã bị Amartya Sen phản bác vì không thể coi thành quả phát triển kinh tế của Singapore hay Trung Quốc như là 'bằng chứng xác quyết' theo đó, các chính thể toàn trị hữu hiệu hơn trong nỗ lực kích thích phát triển kinh tế. Tại cùng diễn đàn, MinXin Pei quả quyết rằng phát triển bền vững chắc chắn sẽ không thể thực hiện được, nếu không có một nền hành chánh công quyền tốt - được hiểu như một guồng máy quản lý sinh hoạt giữa chính quyền và tư nhân dựa trên sự hiện hữu của những định chế phát triển, như cơ chế pháp trị; hệ thống kiểm soát tài chính công; sinh hoạt chính trị trong sáng; và một hệ thống đôn đốc và kiểm soát khả dĩ bảo đảm được sự phân định nghĩa vụ và trách nhiệm giữa các chức năng chính quyền. Những yếu tố trên đều nằm trong phạm vi biện pháp tái cấu trúc định chế đưa đến cải tổ chính trị, và sự phát triển của sinh hoạt dân chủ. Pei kết luận rằng những chuyển biến mới nhất tại các nước trong vùng Á châu-Thái bình dương có thể biện minh chính xác hơn cho một luận cứ theo đó, thể chế toàn trị là một giai đoạn chuyển tiếp trước khi bước sang giai đoạn dân chủ hóa. b.Phát triển và dân chủ hóa: liên hệ mật thiết hay tương quan nhân quả? Công trình nghiên cứu tiến trình dân chủ hóa tại Ðài Loan và Nam Hàn chứng minh mặc dầu phát triển kinh tế, tự nó, không phải là bảo đảm cho một nền dân chủ ổn cố.. có rất nhiều bằng chứng cho thấy mối liên hệ giữa dân chủ và phát triển kinh tế, khi một trong hai, hoặc cả hai, lãnh vực này đạt được một trình độ tăng trưởng nào đó (Robinson 1991). Khi khảo sát tiến trình dân chủ hóa tại Ðài Loan, Nam Hàn, và Phi Luật Tân trong thập niên 1980, Robinson kết luận nền văn hóa chính trị và truyền thống lịch sử là hai yếu tố chủ yếu quyết định khi nào xu thế dân chủ sẽ xuất hiện, và khi nào nó sẽ thành công đồng thời, môi trường quốc tế tác động mạnh vào thời điểm chuyển tiếp đến dân chủ. Công trình nghiên cứu thực nghiệm của Stockton, Heo và Ro cũng nhận diện một ngưỡng cửa dân chủ hóa, cho phép xác định được một điểm mốc phát triển thúc đẩy tiến trình chuyển tiếp thể chế. Tuy nhiên công trình nghiên cứu này cũng lưu ý chưa thể xác định mối tương quan nhân quả giữa phát triển kinh tế và dân chủ hóa vì những giải thích thuần túy kinh tế vẫn dẫn đến những biến số khác biệt chưa thể giải thích được. Theo Neher và Marlay, không thể xác định mối liên hệ mật thiết giữa phát triển kinh tế và dân chủ hóa như một tương quan nhân quả, mặc dầu những quốc gia giầu có thường theo thể chế dân chủ, trong khi các nước nghèo, nhìn chung, thường sống dưới thể chế độc tài (Neher và Marlay 1995). Theo hai giáo sư này, sự phát triển lý tưởng dân chủ trên toàn cầu, một phần, là do kết quả của hiện tượng truyền bá thông tin nhanh chóng do tiến bộ kỹ thuật, đã được họ định nghĩa là hiện tượng bộc phát truyền thông. Crouch và Morley phân tích sự chuyển đổi chế độ là do tác động hỗ tương và tích cực giữa ba tiến trình, tuy biệt lập, nhưng có mối tương quan mật thiết với nhau, khi tăng trưởng kinh tế thúc đẩy những chuyển biến xã hội. Những chuyển biến xã hội này sẽ thúc đẩy nỗ lực vận động chính trị, để thúc đẩy sự chuyển đổi chế độ. Trường hợp Ðài Loan và Nam Hàn cho thấy, ngoài những yếu tố trên, sự phát triển của một giai cấp trung lưu lớn mạnh đã khơi nguồn cho xu hướng đa nguyên chính trị, và từ đó, đặt nền móng cho một phong trào dân chủ(Morley 1993). III.Xu thế dân chủ hóa tại Á Châu Trong vòng hai thập niên cuối của thế kỷ 20, kinh nghiệm dân chủ hóa tại Ðài Loan và Nam Hàn đã hỗ trợ cho luận cứ gắn liền phát triển với dân chủ hóa, đồng thời giảm mức độ xác tín của luận cứ cho rằng vẫn có thể nuôi dưỡng đà phát triển kinh tế bền vững đồng thời duy trì một thể chế toàn trị. a.Liên hệ mật thiết giữa phát triển và dân chủ hóa: trường hợp Ðài Loan và Nam Hàn. Tiến trình dân chủ hóa tại Ðài Loan và Nam Hàn bắt nguồn từ tình trạng phát triển kinh tế mà cả hai nước đã đạt được vào những thập niên 1970 và 1980. Từ 1952 đến 1987, tổng sản lượng (GNP), và GNP tính theo đầu người (GNP per Capita) đã tăng lên gấp sáu lần (Robinson 1991). Nam Hàn đã đạt được mức tăng trưởng kỷ lục trung bình 8,9 phần trăm hằng năm từ 1962 đến 1987. Trong thời gian đầu, cả hai thể chế độc tài quân phiệt tại hai nước này đều chống cự mọi áp lực cởi mở chính trị. Tuy nhiên vào cuối thập niên 1980, cả hai chế độ đã bước vào con đường dân chủ hóa do sự thức đẩy của các lực kinh tế. Vào năm 1987, Tổng thống Tưởng Kinh Quốc đi bước đầu để đưa Ðài Loan vào con đường dân chủ hóa, với những biện pháp cải tổ chính trị sâu rộng, chấm dứt tình trạng thiết quân luật trên toàn lãnh thổ; hủy bỏ sắc luật cấm thiết lập đảng phái chính trị; và nới rộng sự tham gia của người dân bản xứ Ðài Loan vào các chức vụ dân cử trong quốc hội và trong các chính quyền địa phương. Vai trò của giới trung lưu và sự hiện hữu của những thành phần đối lập trong sinh hoạt chính trị Ðài Loan cũng góp phần đáng kể vào việc thúc đẩy quyết định cải tổ chính trị của chính quyền quân phiệt. Vào giữa thập niên 1980, khoảng 35 phần trăm lực lượng lao động đã đạt được mức lợi tức của thành phần trung lưu tại Ðài Loan, và kể từ năm 1969, những thành phần đối lập với chính quyền cũng đã đạt được một túc số vào khoảng từ 25 đến 30 phần trăm tổng số phiếu trong những kỳ bầu cử. Trong khi đó tại Nam Hàn, cường độ bạo động của phong trào chống chính quyền độc tài quân phiệt nổi dậy vào cuối thập niên 1980, đã ép buộc chính phủ phải nhượng bộ và chấp thuận tu chính hiến pháp để thiết lập thể thức bầu cử tổng thống trực tiếp. Chính áp lực quần chúng đã thúc đẩy sự nhượng bộ của chính quyền và đưa Nam Hàn vào con đường dân chủ hóa. Sự dấn thân tích cực của sinh viên và phong trào lao động Nam Hàn vào cuộc tranh đấu chống độc tài quân phiệt là yếu tố chính đưa Nam Hàn vào con đường dân chủ hóa, bằng cách ép buộc đảng cầm quyền nhượng bộ và tuyên bố hủy bỏ chế độ kiểm soát báo chí, ân xá cho các tù nhân chính trị và tổ chức bầu cử tổng thống theo thể thức đầu phiếu trực tiếp. Trong hai tiến trình dân chủ hóa tại Ðài Loan và Nam Hàn, phát triển kinh tế đến trước trào lưu dân chủ hóa. Ngoài ra, hiểm họa cộng sản trong thời cao điểm của chiến tranh lạnh cũng là một yếu tố thúc đẩy hai nước chọn con đường dân chủ hóa để đối phó kịp thời. b.Phát triển không dân chủ hóa: trường hợp Việt Nam Trong khi đó, kể từ khi thực hiện chính sách đổi mới và mở của với bên ngoài vào cuối thập niên 1980 để cứu vãn nền kinh tế kiệt quệ, ÐCSVN đã phải gắng sức thiết lập một chiến lược hiện đại hóa đất nước mà không cần phải thực hiện dân chủ. Thành quả phát triển kinh tế lúc ban đầu đã biện minh cho lập trường nói trên, và khiến cho ÐCSVN vững tin có thể tiếp tục phát triển kinh tế mà không cần nhượng bộ áp lực thúc đẩy cải tổ cơ cấu chính trị. Cho đến những năm gần đây, Việt Nam vẫn đạt được thành quả kinh tế khả quan, mặc dầu Hà Nội không cần phải thực hiện đầy đủ những biện pháp cải tổ cơ cấu do các định chế đa quốc gia khuyến cáo. Thành quả kinh tế nói trên là do nỗ lực thực hiện chính sách phát triển dựa theo mô hình kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa của Trung Quốc, nhằm giúp Việt Nam điều hướng phát triển kinh tế, trong khi vẫn duy trì một mức độ kiểm soát chặt chẽ trên sinh hoạt chính trị. Ðối với cả Trung Quốc lẫn Việt Nam, ý đồ đằng sau kế hoạch phát triển tập trung nói trên là bảo vệ chế độ toàn trị chống lại áp lực cải tổ chính trị. Khi quyết định đi theo hướng phát triển của Trung Quốc, Việt Nam còn muốn rút kinh nghiệm dọ dẫm của Bắc Kinh, và đã công khai thú nhận rằng Việt Nam còn đi sau Trung Quốc trong lãnh vực cải tổ chính trị và cơ cấu chính quyền. c.Sự hình thành của chính sách phát triển Việt Nam Kinh nghiệm phát triển của Việt Nam vào cuối thập niên 1980, trong gia đoạn giữa hai đại hội 6 và 7 của ÐCSVN, tỏ ra rất phức tạp và ngoắt ngoéo, với nhiều chuyển hướng giữa đường lối quyết liệt theo khuôn mẫu Liên Xô do Gorbachev chủ trương, và đường lối thận trọng hơn của Trung Quốc do Ðặng Tiểu Bình chủ xướng. Trong khoảng thời gian từ 1976 đến 1980, tăng trưởng kinh tế hầu như hoàn toàn trì trệ ở mức dưới 0,4% một năm (Nguyễn Thanh Giang 2002). Cuộc chiến tranh với Trung Quốc đã làm cho ngân quỹ quốc gia kiệt quệ, trong khi mức viện trợ từ phía Nga Xô xụt giảm trầm trọng. Nỗ lực duy trì một lực lượng quân sự quá lớn, với một đoàn quân viễn chinh trú đóng tại Cam Bốt và một guồng máy an ninh tại quốc nội, cộng với những tổn hại tài lực do kế hoạch đánh phá tư sản và cộng sản hóa miền Nam, đã khiến cho người dân miền Nam no đủ, lần đầu tiên trong lịch sử đã phải chịu cảnh thiếu đói (Nguyễn Minh Cần 2001). Những chính sách tai hại đó đã làm kiệt quệ Việt Nam, và ép buộc ÐCSVN phải duyệt xét lại toàn bộ đường lối để sống còn. Trước đại hội 6, vào khoảng tháng 12, 1986, Trường Chinh thực hiện hai chuyến công du sang Liên Xô để vận động trợ giúp, và đã được lãnh đạo Xô Viết khuyến cáo là nên thực hiện cải tổ. Nhân các cuộc họp nói trên, Trường Chinh đã cho ban lãnh đạo Ðảng Cộng Sản Liên Xô biết là trong đại hội tới, ông sẽ trao quyền cho Nguyễn Văn Linh.. Ban Lãnh đạo Liên Xô cố động viên Trường Chinh quyết tâm theo con đường cải cách. Và điều đó đã ảnh hưởng tốt tại đại hội 6 (tháng 12, 1986): Trung Ương Ðảng Cộng Sản Việt Nam đánh giá cao công cuộc perestroika và glasnost ở Liên Xô và quyết định 'đổi mới' (NM Cần 2001). Tuy nhiên, Trường Chinh vẫn vận dụng ảnh hưởng cá nhân để chuyển hướng cải tổ theo mô hình Trung Quốc. Do cuộc vận động này, ÐCSVN đã giới hạn chính sách cải tổ vào mục tiêu đổi mới kinh tế không có cải tổ chính trị. Trong thời gian này, tập đoàn cầm quyền Việt Nam..cố học kinh nghiệm của Trung Quốc..là 'cải cách kinh tế,' 'mở cửa' ra nước ngoài mà không cải cách về chính trị. Chính vì thế nghị quyết đại hội 6 của Ðảng Cộng Sản Việt Nam lộ rõ cái tinh thần cơ bản là chỉ 'đổi mới' về kinh tế, chứ không 'đổi mới' về chính trị (NM Cần 2001, chữ đậm của tác giả). Sau khi nhậm chức tổng bí thư, Nguyễn Văn Linh lại bắt đầu chuyển hướng cải tổ theo mô hình Xô Viết. Qua những chuyến công du Liên Xô để cầu viện và tham khảo với lãnh đạo Cẩm Linh, Nguyễn Văn Linh đã được Gorbachev khuyến khích nên đổi mới tư duy. Khi trở về nước sau chuyến đi tham khảo vào tháng 10 năm 1987, Nguyễn Văn Linh đã loan báo chính sách cởi trói văn nghệ sĩ để khuyến khích sự tham gia vào việc hoạch định chính sách cải tổ toàn diện. Những lời ông nói gây ấn tượng mạnh từ giới trí thức lan đến toàn dân..Ở nước ngoài, những trí thức theo Ðảng Cộng Sản, thành viên hội Việt Kiều yêu Nước.. (NM Cần 2001). Sự nở rộ vô tiền khoáng hậu của xu thế cấp tiến, do tác động của quyết định cởi trói văn nghệ sĩ, đưa đến một trào lưu đòi hỏi cải tổ chính trị phát xuất từ thành phần trí thức ở trong và ngoài nước. Tuy nhiên, lãnh đạo ÐCSVN đã lo lắng khi theo dõi những biến chuyển của tình hình tại Liên Xô và Ðông Âu, với sự tan rã của các chế độ cộng sản tại đó. Tình trạng này tạo thời cơ cho những thành phần thủ cựu trong hàng ngũ ÐCSVN dành lại thế chủ động và hướng chính sách ngả trở lại theo mô hình Trung Quốc. Lãnh đạo ÐCSVN bắt đầu khảo sát những biện pháp do đảng cộng sản Trung Quốc áp dụng để đối phó với biến cố Thiên An Môn, đồng thời họ cũng cố học kinh nghiệm của Trung Quốc.. (vào) cuối năm 1989, sự xụp đổ các nước xã hội chủ nghĩa ở Ðông Âu và ở Mông Cổ đã gây chấn động mạnh đến Ðảng Cộng Sản Việt Nam (NM Cần 2001). và từ đó khiến cho họ luôn bị ám ảnh bởi mục tiêu duy trì ổn định chính trị và trật tự xã hội Mác Xít. Biến cố Thiên An Môn và sự tan rã của Liên Xô ảnh hưởng lớn lao đến chiều hướng của ÐCSVN trong đại hội 7, và có thể coi hội nghị Trung Ương lần thứ 8 đánh dấu bước ngoặt: Ðảng Cộng Sản Việt Nam dứt khoát từ bỏ mọi ý muốn 'đổi mới' về mặt chính trị (NM Cần 2001, chữ đậm của tác giả). Vào tháng 10, 1989, chính sách cởi trói văn nghệ sĩ chấm dứt, và đến tháng 12, 1991, khi Liên Xô xụp đổ, Nguyễn văn Linh, Phạm Văn Ðồng, Ðỗ Mười lại khăn gói lên đường thầm lặng đến Trung Quốc..để mong bình thường hóa quan hệ Việt-Trung (NM Cần 2001). Vào thời điểm đó, thành quả phát triển kinh tế và những hứa hẹn viện trợ từ phía Trung Quốc khiến cho Hà Nội có đủ tự tin để sát cánh với Bắc Kinh. Với sự chuẩn bị cần thiết, vào đầu năm 1991, ÐCSVN đã trao phó cho Ðỗ Mười trọng trách nối lại mối gia hảo với Bắc Kinh và thực hiện chính sách kinh tế thị trường với định hướng xã hội chủ nghĩa theo mô hình Trung Quốc. Sau khi chủ nghĩa xã hội bị xụp đổ ở Ðông Âu, Ðảng Cộng Sản Việt Nam coi Gorbachev và ban lãnh đạo Ðảng Cộng Sản Liên Xô là phản bội chủ nghĩa Marx-Lenin (NM Cần 2001). Kể từ đó, Việt Nam đã đạt được thành quả khả quan trong lãnh vực phát triển kinh tế với chính sách kinh tế thị trường. Trong thập niện đầu áp dụng chính sách đổi mới nói trên, mức độ tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam đã lên tới mức 8% một năm. Thành quả đó là một lý do giải thích chủ trương của Hà Nội dứt khoát chống đối mọi áp lực cải tổ chính trị, trong khi thực hiện chính sách đổi mới kinh tế theo mô hình Trung Quốc. IV.Tại sao Việt Nam tiếp tục chống đối áp lực cải tổ chính trị Qua đến đại hội 8 năm 1996, việc đưa Lê Khả Phiêu lên nắm quyền tổng bí thư chứng tỏ rằng phe quân phiệt bảo thủ trong quân đội và công an trong Ðảng Cộng Sản ngày càng thao túng quyền lực đất nước.. (NM Cần 2001). Kể từ đó, khuynh hướng chống đối cải tổ chính trị được giải thích như bắt nguồn từ mâu thuẫn đường lối giữa phe nhóm bảo thủ cực đoan thân Trung Quốc và một số thành phần cấp tiến thân Tây phương, mới manh nha thành hình trong hàng ngũ đảng. Trên thực tế, kể từ khi bắt đầu thực hiện chính sách mở cửa với bên ngoài, giới lãnh đạo ÐSCVN đã chịu ảnh hưởng rất nặng của Trung Quốc, đặc biệt là trong quan điểm về nguy cơ diễn biến hòa bình. a.Nỗi ám ảnh về diễn biến hòa bình Cho đến nay, luận cứ thường được viện dẫn để bảo vệ chính sách thủ cựu chống cải tổ chính trị vẫn là mục đích ngăn chặn âm mưu diễn biến hòa bình của các thế lực thù địch, mặc dầu nguyên do thầm kín mang nhiều tính chất thực tiễn hơn, và được thúc đẩy bởi nhu cầu bảo vệ sự tồn tại của chế độ. Những nỗ lực vận động quần chúng đều nhắm vào mục tiêu bảo vệ ổn định chính trị và xã hội, vì chiêu bài bảo vệ chủ nghĩa không còn sức thuyết phục quần chúng. Mỗi khi chế độ bị đe dọa bởi chuyển biến xã hội-chính trị, người ta lại thấy truyền thông nhà nước tung ra những khẩu hiệu chống âm mưu diễn biến hòa bình của các thế lực thù địch. Về thực chất, chủ trương chống âm mưu diễn biến hòa bình bắt nguồn từ nỗi ám ảnh của Mao Trạch Ðông đối với đường lối đối ngoại của Hoa Kỳ trong khuôn khổ của chính sách ngăn chặn, đã được Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Foster Dulles phác họa trong những bài diễn văn và điều trần của ông trước Ủy ban Ðối ngoại Quốc Hội Hoa Kỳ vào thập niên 1950. Theo Mao, Dulles chủ trương, ngoài chính sách ngăn chặn đà bành trướng của quốc tế cộng sản, thế giới tự do cần phải hỗ trợ cho nỗ lực chuyển đổi các thể chế cộng sản trên thế giới bằng phương tiện và đường lối hòa bình. Dulles tiên liệu sự biến thể của chế độ cộng sản qua các thế hệ lãnh đạo, một khi mức độ phát triển xã hội trong lãnh vực dân trí, an sinh-xã hội, đạt được mức độ đủ để biến tập thể quần chúng thành lực thúc đẩy cởi mở. Dulles khẳng định rằng cộng sản là một hiện tượng sẽ bị đào thải, và xác định trách nhiệm của Hoa Kỳ và các nước đồng minh là phải nỗ lực khuyến khích tiến trình đào thải đó và đem tự do cho các dân tộc hiện sống dưới chế độ cộng sản bằng phương tiện hòa bình. Nỗi ám ảnh của Mao Trạch Ðông về một âm mưu diễn biến hòa bình từ phía Hoa Kỳ càng thêm sâu đậm khi Khrushchev khởi xướng chủ trương chung sống hòa bình với thế giới tư bản vào cuối thập niên 1950. Vào thời kỳ đó, chính sách chung sống hòa bình với thế giới tư bản do Liên Xô chủ trương, cùng lúc với một loạt diễn biến bất lợi cho Trung Quốc - như cuộc chính biến lật đổ chế độ thân cộng tại Lào; cuộc nổi dậy tại Tây Tạng; tranh chấp biên giới Ấn-Hoa; cuộc tàn sát thành phần thân Trung Quốc tại Indonesia; và chuyến công du Hoa Kỳ của Khrushchev sau khi từ chối không cung cấp kỹ thuật chế tạo bom nguyên tử cho Bắc Kinh - đã khiến cho Mao tin tưởng Liên Xô đã trở thành đồng minh của Hoa Kỳ trong một âm mưu chống phá Trung Quốc bằng đường lối diễn biến hòa binh (Spence 1999). Ðể bảo vệ sự sống còn của chế độ, Mao cho phát động cuộc Cách Mạng Văn Hóa và lên án chủ trương xét lại của Liên Xô, và vận động loại đối thủ Lưu Thiếu Kỳ, lúc đó đã bị tố cáo là Tên Khrushchev của Trung Quốc. Mặc dầu chiến tranh lạnh coi như đã chấm dứt với sự xụp đổ của Liên Bang Xô Viết và sự tan rã của khối cộng sản Ðông Âu, phía lãnh đạo Trung Quốc tin là vẫn có một âm mưu diễn biến hòa bình từ phía Hoa Kỳ. Sau biến cố Thiên An Môn, rất nhiều tài liệu sách báo Trung Quốc cực lực lên án Hoa Kỳ đã đứng sau lưng phong trào sinh viên đòi dân chủ. Phản ứng đàn áp tàn bạo phong trào sinh viên tại Thiên An Môn do Ðặng Tiểu Bình điều động được coi như một đòn chống lại âm mưu diễn biến hòa bình. Sau biến cố này, Ðặng Tiểu Bình đã khẳng định rằng các nước Tây phương đã phát động thế chiến thứ ba không có khói súng..Họ muốn thực hiện diễn biến hòa bình tại các nước xã hội chủ nghĩa để chuyển hướng các nước này theo tư bản chủ nghiã. Chủ trương quyết liệt chống đối cởi mở chính trị phản ảnh mối lo sợ chính của Ðặng Tiểu Bình đối với tác dụng của diễn biến hòa bình. Mối lo sợ đó vẫn được thúc đẩy bởi cùng một căn nguyên như nỗi ám ảnh của Mao Trạch Ðông trước đó, cũng như của những lãnh đạo Trung Quốc sau này. Ðó là nỗi lo âu những điều tiên liệu của ngoại trưởng Dulles sẽ thành hiện thực, một khi sự phồn thịnh kinh tế và trình độ phát triển dân trí sẽ thúc đẩy lực lượng quần chúng loại trừ vị thế độc tôn và độc quyền cai trị của đảng cộng sản, và làm chuyển đổi chế độ. Mối lo sợ đó giải thích chủ trương dứt khoát không chấp nhận cải tổ chính trị. Cho đến nay, quan điểm của Trung Quốc về một âm mưu diễn biến hòa bình đã được lãnh đạo ÐCSVN triệt để khai thác để biện minh cho việc đàn áp đối lập và nỗ lực củng cố một thể chế độc tài độc đảng. Nhu cầu bảo vệ ổn định chính trị và trật tự xã hội để tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển luôn được viện dẫn để biện minh cho những biện pháp áp chế. Nhìn chung tại Việt Nam, chủ trương chống diễn biến hòa bình gắn liền với phe thân Trung Quốc. Trong những năm gần đây, luận cứ này vẫn thường được cả Trung Quốc và Việt Nam vận dụng để chống lại những trào lưu đòi dân chủ nổi lên ở trong nước. Trước khủng hoảng nội bộ do tác động của những chuyển biến trong thế giới cộng sản vào đầu thập niên 1990, bộ chính trị ÐCSVN - với chiều hướng thân Trung Quốc chiếm đa số vào thời đó - đã cho tẩy xóa những lời lẽ thù địch đối với Trung Quốc được ghi trong lời nói đầu của hiến pháp từ thời kỳ chiến tranh Việt-Hoa, và vội vã cầu thân với Trung Quốc để hy vọng thành lập giới tuyến cuối cùng bảo vệ xã hội chủ nghĩa và đối phó với nỗi ám ảnh chung về một âm mưu diễn biến hòa binh. b.Những lực chống thay đổi từ bên trong Khả năng duy trì ổn định chính trị của ÐCSVN tùy thuộc rất nhiều vào lực lượng an ninh và quận đội, được coi như hai cột trụ của chế độ. Khả năng chống biến loạn dựa vào một guồng máy an ninh và tình báo xâm nhập vào hạ tầng dân chúng, và một mạng lưới tình báo nhân dân ăn sâu vào xã-ấp và phường. Lực lượng an ninh và tình báo này có khả năng bóp tan từ trứng nước mọi mầm mống chống đối. Bộ Công An đã được xây dựng thành một công cụ đắc lực của ÐCSVN và được coi như một trung tâm mà đa số những vấn đề thuộc lãnh vực an ninh nội bộ, cũng như những chũ trương về tình hình chính trị quốc nội được bàn thảo và quyết định. Theo Raszelenberg, nội dung những cuộc phỏng vấn thực hiện với giới chức cao cấp trong Bộ Công An đã cho thấy những cán bộ trong ngành này đều được huấn luyện với một sứ mạng duy nhất là để dẹp bạo loạn và duy trì một trạng thái ổn định xã hội, tạo điều kiện thuận tiện cho một mục tiêu được học tập là phát triển hài hòa. Quân đội cũng được nuôi dưỡng để trở thành một lực lượng trung thành với đảng. Ðể khuyến khích lòng trung thành đó, cả hai lực lượng cột trụ này được hưởng những đặc quyền-đặc lợi kinh tế qua một hệ thống công ty quốc doanh được dành độc quyền trong một số lãnh vực kinh doanh quan trọng. Hệ thống kinh tài này đã biến thành phần công an và quân đội thành giai cấp Tư sản đỏ, làm căn bản quyền lực cho chế độ, và làm gia tăng tầm ảnh hưởng và thế lực của các thành phần chống thay đổi. Ngoài ra, còn phải kể đến vai trò của một mạng lưới an ninh tình báo chính trị đã xâm nhập vào hàng ngũ quân đội để theo dõi và trấn áp hàng ngũ quân nhân, và ngay cả guồng máy chính quyền. Vào ngày 19 tháng Chín, 2001, chỉ vài ngày sau khi Nông Ðức Mạnh được bầu làm tổng bí thư, lực lượng bảo thủ trong trung tâm quyền lực của ÐCSVN đã cho bắt một số lớn nhân vật đối kháng và các nhóm tôn giáo đối lập với chính quyền. Nguyễn Thanh Giang lên án cuộc tảo thanh này và cho rằng đây là việc làm của những lực lượng bảo thủ trong nội bộ Ðảng muốn dằn mặt tân Tổng bí thư Nông Ðức Mạnh, và những khuôn mặt trẻ trung trung sáng suốt và tiến bộ trong Bộ chính trị là chớ có tìm cách thoát ra khỏi ảnh hưởng của họ. Thứ hai: Việc làm này nhằm phá hoại Hiệp định thương mại Việt-Mỹ, phá hoại quan hệ Việt-Mỹ và làm xấu mặt Việt Nam trên trường quốc tế để thế giới tẩy chay Việt Nam hòng làm Việt Nam chui vào ống tay áo của Trung Quốc. Nhóm bảo thủ đã thành công trong việc xâm nhập và bám trụ vào các công ty quốc doanh. Sự kiện này giải thích tại sao phe cởi mở trong ÐCSVN gặp khó khăn trong việc tư hữu hóa các doanh nghiệp nhà nước để thực hiện biện pháp tái cấu trúc cần thiết hầu đáp ứng những đòi hỏi cải tổ kinh tế để hội nhập với thế giới bên ngoài. Hiện nay vẫn còn khoảng 50 phần trăm doanh nghiệp nhà nước chưa giải tư vì không muốn mất đặc quyền. Tuy vậy, kể từ khi thực hiện chính sách đổi mới vào cuối thập niên 1980 cho đến nay, cũng có những dấu hiệu cho thấy môi trường chính trị của Việt Nam đã chuyển biến theo hướng cởi mở hơn trước. V.Những dấu hiệu chuyển biến chính trị sau đổi mới Mặc dầu lực chống thay đổi vẫn còn khả năng kiểm soát chặt chẽ sinh hoạt chính trị tại Việt Nam, đã có biến chuyển trong môi trường xã hội-chính trị trong nước cho thấy một chiều hướng cải tiến thuận lợi cho việc phát triển dân chủ. Theo nhận định của Brown, Việt Nam đã ở trong tình trạng 'chuyển tiếp thể chế' từ nhiều năm nay. Tuy nhiên, thay đổi này thường vẫn chỉ phản ảnh bước nhượng bộ của ÐCSVN khi phải đương đầu với áp lực đe dọa xô đẩy tình hình vào một cuộc khủng hoảng chính trị. Cho đến nay, những biện pháp cải tổ này không xuất phát từ một quyết tâm thực hiện dân chủ cho Việt Nam. Tuy nhiên, nhìn chung, môi trường chính trị Việt Nam đã hội đủ năm nguyên nhân chuyển biến chế độ, tương tự như đã từng được nhận diện trong quá trình chuyển tiếp chế độ tại Ðài Loan và Nam Hàn. Ngoài ra, một số sinh hoạt trong môi trường chính trị Việt Nam đã bắt đầu phát triển theo một chiều hướng thuận lợi cho sự nẩy nở của sinh hoạt dân chủ. Những sinh hoạt này được nhận diện như bẩy thành tố tích cực có khả năng thay đổi địa hình chính trị của Việt Nam theo một hướng thuận lợi cho xu thế dân chủ hóa. a.Năm nguyên nhân chuyển biến chế độ Pei đã nhận diện năm nguyên nhân chính đưa đến sự chuyển đổi thể chế: tình trạng mục rữa của chế độ toàn trị; những chuyển biến nội bộ; sự phát triển xã hội công dân; những thay đổi xã hội-kinh tế rộng lớn; và cuối cùng là áp lực bên ngoài. Kể từ khi mở cửa giao dịch với bên ngoài, mầm mống dân chủ đã được cấy vào môi trường chính trị Việt Nam, và hiện nay, cả năm nguyên nhân chuyển đổi chế độ cũng đã được phát hiện. Mặc dầu sự mục rữa chưa đến độ có thể làm xụp đổ chế độ hiện hữu, tệ nạn tham những-cửa quyền và bè phái cũng đã được lãnh đạo ÐCSVN công khai xác nhận là một quốc nạn, hiện đã làm mất uy tín của đảng trong dư luận quần chúng. Việt Nam đã bị liệt vào thứ hạng quốc gia tham nhũng nhất trên thế giới với một chỉ số tham nhũng 9.75, theo đó, 10 điểm là mức độ tham nhũng trầm trọng nhất. Các giới chức chính quyền Việt Nam cũng phải thú nhận rằng kết quả một cuộc điều tra đã phát hiện hành vi tham nhũng trầm trọng tại 1/3 tổng số cơ quan của ÐCSVN. Vụ án Năm Cam là một cơn ác mộng cho ÐCSVN.. và đã khiến cho hai nhân vật có thế lực trong Trung Ương Ðảng bị thanh trừng. Về phần chủ thuyết, lý tưởng cộng sản không còn sức thu hút đối với quần chúng. Người dân Việt Nam hiện nay, đặc biệt là thành phần sinh viên, không còn muốn gia nhập đảng cộng sản. Tại trường đại học kinh tế Hà Nội, chỉ có 52 trên tổng số 1200 sinh viên gia nhập đảng. Với trên 50% dân số Việt Nam sinh trưởng sau 1975, phần đông chỉ chú tâm đến đầu tư thương mại và kinh doanh, và ÐCSVN không còn sức thu hút đối với họ. Nhiều nhà xã hội học cho rằng Việt Nam đang trải qua một cuộc khủng hoảng ý thức hệ, và điều đó là nguyên nhân sâu xa giải thích hiện tượng bạo hành gia tăng trong xã hội Việt Nam ngày nay. Mặt khác, sự kiện thông tin về hiệp ước biên giới và lãnh hải giữa Việt Nam và Trung Quốc được tiết lộ ra bên ngoài có thể hiểu như phản ứng bất mãn của một số giới chức cao cấp trong ÐCSVN về sự nhượng bộ quá đáng của Hà Nội, và muốn phản đối mối quan hệ quá lệ thuộc vào Bắc Kinh. Xã hội công dân đã xuất hiện tại Việt Nam vào thập niên 1980, kể từ khi những tổ chức ngoài chính phủ (NGOs) của cộng đồng quốc tế vào hoạt động trong lãnh vực cứu trợ và xã hội. Khi khảo sát sự phát triển của sinh hoạt xã hội công dân kể từ thời kỳ đổi mới, Ngọc Dư kết luận sự đóng góp quý báu của các NGOs cho Việt Nam, đặc biệt là trong lãnh vực xóa đói giảm nghèo, cũng như trong các lãnh vực cứu trợ khác mà nhà nước không còn khả năng đảm trách, hiện nay đã được ÐCSVN chính thức công nhận. Kể từ thập niên 1990, nhiều luật lệ đã được ban hành để tạo khung luật pháp cho việc phát triển xã hội công dân tại Việt Nam. Từ ngày chế độ bao cấp được bãi bỏ, khu vực tư nhân phải gánh vác một phần đáng kể trách nhiệm tài chính yểm trợ các chương trình giáo dục và xã hội. Trên thực tế, sự bàn giao trách nhiệm tài chính từ khu vục nhà nước sang khu vực tư nhân, còn được gọi là tiến trình xã hội hóa dịch vụ xã hội và giáo dục, là khởi điểm cho sự xuất hiện của xã hội công dân tại Việt Nam. Hiện nay, những tổ chức tư nhân, gồm đoàn thể và hiệp hội nghề nghiệp; tổ chức cộng đồng; tôn giáo; NGOs, kể cả của quốc tế lẫn của địa phương, đóng vai trò nhân tố điều hành làm trung gian giữa chính quyền và quần chúng. Những thực thể này trở thành công cụ dân chủ, giúp tạo tiếng nói và sức mạnh cho quần chúng. Vai trò của các NGOs đặc biệt quan trọng trong việc phân phối và san bằng thành quả của phát triển. Ngoài sinh hoạt của những tổ chức kể trên, đà phát triển của khu vực đầu tư kinh doanh thương mại cũng đóng góp một phần không nhỏ vào sự bành trướng của xã hội công dân. Giới doanh nhân trẻ tại Việt Nam đã bắt đầu tổ chức thành đoàn thể vận động chính quyền. Nhiều nhóm doanh nhân người Việt trong nước đã liên kết với các nhóm tư bản nước ngoài để vận động chính quyền soạn thảo và tu chính những luật lệ cởi mở và thích hợp hơn cho hoạt động kinh doanh. Hà Nội đã tỏ ra rất quan tâm đến những nỗ lực vận động này. Áp lực thay đổi cũng còn phát xuất từ quan hệ đối với bên ngoài. Trong sinh hoạt giao dịch thương mại với thế giới, Việt Nam cũng đã tiếp cận với những sức ép ngoại giao, đặc biệt là từ phía các quốc gia Á châu láng giềng, lên tiếng bênh vực cho quyền lợi của kiều dân đầu tư tại Việt Nam. Do mối quan hệ ngoại giao lâu năm, cũng như tầm quan trọng của các khoản đầu tư vào Việt Nam, tiếng nói của Nhật Bản, Ðài Loan và Nam Hàn có một trọng lượng đáng kể đối với giới cầm quyền Việt Nam, đặc biệt khi Nhật Bản đã gắn kết mức độ viện trợ phát triển với thành tích tôn trọng nhân quyền của Việt Nam. Ngoài ra, áp lực thay đổi từ bên ngoài còn phát xuất từ phía ít thân thiện hơn, khi Việt Nam bắt đầu thiết lập quan hệ mậu dịch với Hoa Kỳ, qua việc ký kết và thực hiện hiệp ước thương mại Việt-Mỹ. Trong kỷ nguyên hội nhập toàn cầu, hoạt động ngoại thương cung cấp một lợi khí chiến lược rất quan trọng mà Hoa Kỳ có thể vận dụng để hỗ trợ cho chính sách đối ngoại. Cho đến nay, thành tích tiêu cực của Việt Nam trong lãnh vực tôn trọng nhân quyền vẫn tiếp tục làm vẩn đục quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. Ngoài ra, những cuộc vận động từ phía cộng đồng người Mỹ gốc Việt để Quốc hội Hoa Kỳ thông qua dự luật Nhân Quyền cho Việt Nam, cộng với sự yểm trợ nỗ lực tranh đấu cho dân chủ tại Việt Nam từ phía cộng đồng này, cũng gây trở ngại đáng kể cho nỗ lực đẩy mạnh quan hệ bình thường giữa hai nước. Sự hiện diện của một cộng đồng người Việt hải ngoại ngày càng phát triển vẫn là mối quan tâm của Hà Nội, do tiềm năng lớn mạnh của cộng đồng này về hai phương diện tài chính và chất xám, cũng như ảnh hưởng mà khối người này có thể vận dụng tại các nước định cư. Theo tài liệu của chương trình phát triển Liên Hiệp Quốc (United Nations Development Program, UNDP), hiện nay có khoảng trên 2,5 triệu người Việt sinh sống tại 100 quốc gia trên thế giới, chủ yếu là tại Hoa Kỳ, Pháp, Gia Nã Ðại và Úc Châu. Ngoài ra, còn phải kể đến những khối người Việt hiện sinh sống và định cư tại những quốc gia thuộc khối Ðông Âu và Liên Xô trước đây. Mặc dầu vẫn còn khác biệt về chính kiến và quan điểm đối với những vấn đề của Việt Nam, hiện nay khối người Việt tại những nơi này đã bắt đầu chú tâm đến việc yểm trợ nỗ lực dân chủ hóa Việt Nam. Tiềm năng kinh tế của những khối người Việt này đã được chính quyền trong nước đặc biệt lưu tâm, qua một số biện pháp ưu đãi để vận động sự tham gia và đóng góp phương tiện và khả năng của họ vào nỗ lực phát triển kinh tế Việt Nam. Ðó là những mối lợi trực tiếp về đầu vào. Mặt khác, kể từ khi quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam được nới rộng, cộng đồng người Mỹ gốc Việt đã trở thành một khối yểm trợ tích cực và mạnh mẽ cho những thành phần đối kháng trong nước, qua những nỗ lực vận động hành lang tại các trung tâm quyền lực Hoa Kỳ. Trong quan hệ đối ngoại, một khi lượng xuất cảng hàng hóa sang thị trường Hoa Kỳ gia tăng đến mực độ có thể có ảnh hưởng quyết định đến sự thăng trầm của nền kinh tế Việt Nam, giới cầm quyền Việt Nam sẽ phải thận trọng hơn trong quan hệ với Hoa Kỳ. Ðó cũng là lúc khối người Mỹ gốc Việt có thể gia tăng những nỗ lực vận động giới cầm quyền Hoa Kỳ để có thể ảnh hưởng mạnh hơn vào đường lối chính trị của Hoa Kỳ đối với Việt Nam, nhất là trong những đòi hỏi dân chủ hóa và tôn trọng nhân quyền. b.Những dấu hiệu chuyển đổi trong môi trường chính trị Việt Nam Chiều hướng chuyển đổi chế độ tại Việt Nam sẽ theo một tiến trình biến hóa, thay vì sẽ là một tiến trình cách mạng và những thay đổi về định chế chính trị sẽ có triển vọng khởi nguồn từ trong hàng ngũ ÐCSVN, và sẽ được phát động bởi tầng lớp cán bộ trẻ. Trong số bẩy dấu hiệu tích cực do Brown viện dẫn để chứng minh môi trường chính trị Việt Nam đã bắt đầu chuyển đổi, vai trò nới rộng của quốc hội và vai trò ngày càng quan trọng của truyền thông là hai điểm đáng đặc biệt lưu ý theo dõi vào thời gian tới. Ngoài ra, đối với những yếu tố khác như: nỗ lực tách biệt guồng máy đảng ra khỏi hoạt động chính quyền; xây dựng chế độ pháp trị; kế hoạch tản quyền về địa phương; loại bỏ những môn học về chủ thuyết Marx-Lenin ra khỏi chương trình đại học; và cuối cùng là cam kết thực hiện kinh tế thị trường, thì hiện nay, vẫn chưa đạt được một tầm mức đáng kể, và một tốc độ đủ nhanh, để có thể tác động mạnh vào tiến trình chuyển đổi. Nỗ lực chuyển đổi quốc hội thành một định chế lập pháp độc lập với ÐCSVN vẫn còn là một cộng trình dở dang. Cho đến nay, chưa có một biến động nào ngoạn mục về cơ cấu nhân sự trong quốc hội, vì đa số đại biểu vẫn thuộc hệ thống đảng, và mới chỉ có một thiểu số đại biểu mang nhãn hiệu độc lập, trong khi mọi ứng cử viên vẫn phải qua tiến trình gạn lọc của Mặt Trận Tổ Quốc. Trình độ học vấn của các ứng cử viên đã được nâng cao vì đa số có bằng đại học. Mặc dầu những biểu quyết không còn đưa đến túc số tuyệt đối cho đảng, các cuộc điều trần của thành phần nội các vẫn chỉ được thực hiện trong phạm vi những lãnh vực và vấn đề đã được ÐCSVN thông qua, vì vẫn còn một số lãnh vực chính trị bị coi như bất khả xâm phạm. Quốc hội vẫn chưa làm chủ được tiến trình lập pháp vì dự án luật vẫn do các cơ quan chủ quản và hệ thống đảng chủ động đề xuất. Sự phân quyền giũa đảng và nhà nước hầu như chưa tiến được bước nào vì toàn bộ thành phần nội các vẫn do đảng chỉ định và kiểm soát. Cơ cấu dân chủ hạ tầng vẫn do hệ thống nhân sự đảng nắm giữ và các cuộc bầu cử địa phương vẫn chỉ ghi nhận thành quả khiêm nhường về phương diện tản quyền thực sự. Quan hệ hợp tác tốt giữa chính quyền địa phương và quần chúng chỉ được ghi nhận là khả quan tại những địa phương có sự hiện diện của các tổ chức NGOs của nước ngoài hoạt động và theo dõi. Về phần các chương trình đại học, môn chủ nghĩa cộng sản chưa được bãi bỏ và Hà Nội vẫn duy trì sự kiểm soát gắt gao đối với những chương trình do các đại học ngoại quốc thực hiện vì còn lo ngại sự truyền bá tư tưởng dân chủ tây phương. Trong nỗ lực thực hiện kinh tế thị trường, mặc dầu đã được đảng cam kết triệt để thực hiện, vấn đề gai góc nhất vẫn là việc giải tư các doanh nghiệp nhà nước và loại bỏ đặc quyền của khu vực quốc doanh. Những cố gắng của đảng trong lãnh vực này đã bị đánh giá là thiếu nhiệt tâm và việc ban hành và thực thi luật lệ cần thiết để đẩy mạnh nỗ lực giải tư vẫn bị coi là còn yếu kém. Khu vực tư doanh đã thâu hoạch được kết quả khả quan hơn. Theo thống kê nhà nước, hiện nay đã có trên 80.000 doanh nghiệp tư nhân và khoảng trên hai triệu cơ sở kinh doanh tư nhân cỡ nhỏ, so với khoảng trên 5.000 doanh nghiệp nhà nước. Theo thông tấn nhà nước, kể từ khi luật đầu tư được ban hành vào năm 2000, khu vực doanh nghiệp tư nhân đã đóng góp trên 4 tỷ USD vào nền kinh tế Việt Nam. Sự xuất hiện của một nghành truyền thông trưởng thành và hữu hiệu trong môi trường chính trị Việt Nam được coi như một yếu tố quan trọng nhất để thúc đẩy chuyển đổi chế độ. Tuy nhiên, không thể trông đợi vào sự tự nguyện nới lỏng những biện pháp kiểm soát gắt gao đối với truyền thông báo chí, vì giới cầm quyền hiện hữu ý thức rất rõ tầm lợi hại của truyền thông trong mặt trận chính trị. Trong lãnh vực này, ÐCSVN đã đạt được mức độ tinh xảo do những kinh nghiệm vận dụng truyền thông báo chí để tấn công chính trị đánh phá miền Nam trước 1975, qua việc cài điệp viên xâm nhập hàng ngũ sinh viên và văn nghệ sĩ miền Nam kích động các phong trào đòi hòa bình và tự do dân chủ trong những thập niên cuối 1960 và 1970. Chính vì lý do đó mà giới truyền thông Việt Nam vẫn sẽ tiếp tục bị chi phối chặt chẽ bởi những luật lệ khắt khe, gây trở ngại không nhỏ cho sinh hoạt làm tin của giới phóng viên. Ngay cả trong nhưng lãnh vực tường trình sinh hoạt không bị nhà nước cấm đoán, việc săn và viết tin cũng đưa đến trở ngại lớn cho phóng viên. Cho đến nay, vẫn có cơ quan truyền thông chính trị đã bị đóng cửa và nhiều tổng biên tập đã bị bắt giam vì cho đăng tải tin tức và bình luận chính trị bất lợi cho nhà nước. Tuy nhiên, hành vi trấn áp truyền thông đã khiến cho sự xuất hiện của những loại báo chui, và hiện tượng tiết lộ tin tức ra nước ngoài để đánh dội trở về Việt Nam. Với thể thức đó, những người tranh đấu cho dân chủ tại Việt Nam đã động viên được giới truyền thông Việt ngữ hải ngoại, và những chương trình tiếng Việt trên các đài phát thanh quốc tế, để yểm trợ cho nỗ lực tranh đấu của họ. Ngoài ra, sự trao đổi thông tin trên mạng lưới Internet đã giúp thiết lập một hệ thống tương trợ giữa những người tranh đấu cho dân chủ trong nước và dư luận bên ngoài. Sự kiện này đã khiến cho nhà nước Việt Nam phải thận trọng và nhẹ tay hơn trong các biện pháp đàn áp và trừng trị thành phần đối kháng trong nước. Những lời kêu gọi trả tự do cho thành phần tranh đấu cho nhân quyền tại Việt Nam từ phía các tổ chức tranh đấu nhân quyền quốc tế - như tổ chức Ký Giả không Biên Giới (Reporters Sans Frontières, RSF của Pháp) - đóng vai trò quan trọng trong việc ép buộc chính quyền Việt Nam hành động thận trọng hơn mỗi khi muốn bắt bớ và giam cầm những nhân vật đối kháng. Ít ra là trên phương diện vận động truyền thông, hoạt động của những tổ chức này đã cung cấp cho thành phần đối kháng trong nước một lá chắn tương đối chống lại hành vi sách nhiễu của chính quyền và ngăn chặn hành động quá trớn của giới cầm quyền đối với thành phần chỉ trích đảng và nhà nước. Gần đây, phần vụ văn hóa tư tưởng của ÐCSVN đã phải nghiên cứu những biện pháp kiểm soát việc xử dụng mạng lưới Internet để phổ biến tài liệu thông tin từ nước ngoài vào Việt Nam. Tuy vẫn còn nhiều trường hợp bắt bớ và đàn áp, do chủ trương chống đối cởi mở chính trị từ phía ÐCSVN, một vài nhượng bộ áp lực dân chủ hóa cũng đã xẩy ra, với những bước tiến rất dè dặt, tương tự như theo một nấc thang tuần tự và thận trọng, được rập khuôn theo Trung Quốc. Mặc dầu những áp lực thay đổi từ bên ngoài kể trên cũng góp phần đáng kể vào nỗ lực thúc đẩy cởi mở chính trị đối với giới làm chính sách Việt Nam, động lực chính yếu có tiềm năng thúc ép ÐCSVN đi vào con đường cởi mở chính trị thực sự sẽ phát xuất từ nhu cầu hội nhập với thế giới bên ngoài. VI. Nhu cầu hội nhập toàn cầu và áp lực dân chủ hóa bên ngoài Một khi đã quyết tâm gia nhập vào cộng đồng thế giới vì nhu cầu nuôi dưỡng đà phát triển kinh tế, Việt Nam không còn con đường nào khác hơn là phải thỏa mãn những điều kiện gia nhập để được chấp nhận tham gia vào sinh hoạt kinh tế-mậu dịch chung của thế giới. Mức độ phát triển của kỹ thuật tin học, và kỹ nghệ chuyển vận hàng hóa và con người với tốc độ cao, đã thu hẹp khoảng cách giữa các quốc gia, đồng thời thúc đẩy sự hội nhập giữa các quốc gia trên thế giới vào một khối toàn cầu, có liên hệ và ảnh hưởng hỗ tương mật thiết trong nhiều lãnh vực sinh hoạt, từ kinh tế-xã hội, đến văn hóa-chính trị. Ngày nay, quan hệ quốc tế không còn giới hạn liên hệ giữa hai, hoặc nhiều nước, trong khuôn khổ của thỏa thuận song, hoặc đa phương, được hình thành qua nỗ lực thương lượng giữa các quốc gia liên hệ. Ngoài quan hệ đối xử khác biệt do tình trạng không đồng đều về thế lực và tầm cỡ mà thời nào cũng có, sinh hoạt chính trị toàn cầu chi phối và ảnh hưởng đến sinh hoạt chính trị của từng quốc gia cá biệt. Do trình độ phát triển không đồng đều giữa các quốc gia và khu vực, quan hệ quốc tế ở thế kỷ 21 theo chiều hướng toàn cầu hóa, vẫn mang nhiều tính chất gia nhập hơn, theo nghĩa những nước đi sau về trình độ phát triển và tiềm năng kinh tế, nếu muốn chia xẻ sự thịnh vượng chung của thế giới, phải chấp nhận những điều kiện gia nhập vào sinh hoạt toàn cầu, vốn đã được một số quốc gia có địa vị siêu cường quy định, qua trung gian của những định chế kinh tế-mậu dịch quốc tế. Ði theo ý nghĩa toàn cầu hóa là ý niệm về một cộng đồng toàn cầu được thành hình với một tiếng nói phản ảnh quan điểm và lập trường của cộng đồng thế giới về những vấn đề kinh tế-chính trị chung cho toàn cầu, như trật tự thế giới, giá trị toàn cầu, quy luật toàn cầu, vân vân... Cộng đồng thế giới nói trên vượt ra ngoài khuôn khổ của tổ chức Liên Hiệp Quốc và những định chế đa quốc gia hiện hữu, và gồm những siêu cường kinh tế tư bản, đứng đầu là Hoa Kỳ, chi phối những sinh hoạt quốc tế, qua sự liên minh chặt chẽ với một khối lớn đại công ty toàn cầu, vừa hậu thuẫn vừa vận động sự yểm trợ của cộng đồng thế giới để bảo vệ quyền lợi của tư bản trên thế giới, đã được đan lồng vào trong khuôn khổ của những giá trị được đa số các quốc gia công nhận là giá trị phổ quát đáp ứng ước vọng của cộng đồng nhân loại. Công cụ thực hiện chính sách của cộng đồng toàn cầu là những liên minh quân sự; tổ chức mậu dịch thế giới WTO; Diễn Ðàn Kinh Tế Thế Giới World Economic Forum (WEF); Khối G7; G8.. vân vân.. Kể từ sau biến cố 11 tháng 9, 2001, chủ trương phát huy lý tưởng dân chủ trên thế giới lại được nâng lên hàng sách luợc nhắm vào mục tiêu bảo vệ quyền lợi của Hoa Kỳ và các đồng minh dân chủ trong cộng đồng toàn cầu. Cũng kể từ đó, mục tiêu chống khủng bố, với ý niệm một trật tự dân chủ toàn cầu được thành hình để làm cơ sở cho hai cuộc chiến tại Afghanistan và Iraq. Tại Trung Ðông, chính sách này có thể biến thành một vết dầu loang, và tác động tích cực trên đường lối chính trị của một số nước Trung Ðông vẫn còn đặt dưới sự cai trị của chế độ quân chủ quyên chế hoặc độc tài như Saudi Arabia và Lybia. Gần đây, cũng chính áp lực của xu thế dân chủ hóa này đã thúc đẩy Ai Cập đưa ra những dự thảo tu chính hiến pháp để nới lỏng quyền tham gia sinh hoạt chính trị của các đảng phái ngoài chính quyền và ấn định thể chức bầu cử tổng thống trực tiếp, chấm dứt chế độ độc đảng lần đầu tiên trong lịch sử Ai Cập, kề từ khi tổng thống Hosni Mubarak lên cầm quyền vào năm 1981. Vào ngày 28 tháng Hai, 2005, chính phủ Lebanon thân Syria đã phải từ chức tập thể dưới áp lực của những cuộc xuống đường của quần chúng biểu tình đòi bầu cử tự do và Syria rút đoàn quân chiếm đóng. Những cuộc biểu tình xuống đường đòi dân chủ tại Lebanon nối tiếp một hiện tượng đã xẩy ra tại Ukraine vào cuối năm 2004, khi cuộc nổi dậy đòi dân chủ của dân chúng Ukraine, được mệnh danh là Cách mạng Cam, đã thành công. Những cuộc chính biến đưa đến sự xụp đổ của chế độ độc tài tại Kyrgyzstan cũng đã được đánh giá như một cuộc cách mạng dân chủ do quần chúng khởi xướng. Mẫu số chung đáng ghi nhận từ những chuyển biến dân chủ kể trên là vai trò trọng điểm của các lượng quần chúng với sự yểm trợ của truyền thông. Trong khi đó tại Á châu, lãnh đạo Trung Quốc, một lần nữa, lại cho thấy phản ứng tự vệ của Bắc Kinh qua những biện pháp xiết chặt kiểm soát trên sinh hoạt chính trị trong nước, để chống lại sự bành trướng của làn sóng dân chủ toàn cầu. Về phần Việt Nam, vì nhu cầu hội nhập, Hà Nội đứng trước một lựa chọn quan yếu, vì nếu đi vào con đường hội nhập toàn cầu, với bước đầu là gia nhập tổ chức mậu dịch thế giới WTO, là chấp nhận những quy luật của cộng đồng toàn cầu. Ngoài những điều kiện thuần túy kinh tế-tài chính, việc gia nhập WTO cũng đòi hỏi những cam kết tuân thủ một số điều kiện có khả năng đưa đến những tác dụng phụ về phương diện chính trị. Những cam kết xây dựng một hệ thống luật pháp công bằng, hợp lý và trong sáng, và mở cửa thị trường dịch vụ cho đầu tư nước ngoài trong các nghành ngân hàng, bảo hiểm, viễn thông - là những lãnh vực hoạt động kinh tế hiện thuộc độc quyền của các thành phần cột trụ chế độ - sẽ đưa đến hệ quả chính trị không những làm suy giảm vai trò và tầm ảnh hưởng của chính quyền, mà còn có thể hóa giải vai trò lãnh đạo của ÐCSVN trên chính trường Việt Nam trong tương lai. Trong bước kế tiếp của tiến trình hội nhập toàn cầu, Việt Nam cũng sẽ phải đương đầu với những đòi hỏi có tính chất thuần túy chính trị do Liên Hiệp Quốc và một số tổ chức quốc tế khác chủ trương, đặc biệt là những điều khoản về dân quyền và nhân quyền được ghi nhận trong Tuyên Ngôn Thiên Niên Kỷ của Liên Hiệp Quốc, là một văn kiện mà Việt Nam đã cam kết tôn trọng và thi hành. Ngoài ra, những thay đổi trong sinh hoạt xã hội do đà tăng trưởng kinh tế vào những năm gần đây cũng đưa đến sự hình thành một số lực thúc đẩy chuyển biến trên chính trường Việt Nam. VII.Những lực thúc đẩy chuyển động nội bộ Trong số những tác dụng của đổi mới khiến cho ÐCSVN lo ngai nhất là sự nẩy nở của mâu thuẫn nội tại, phá vỡ cái vỏ thuần nhất được duy trì bằng quyền lực. Hầu hết những mâu thuẫn này, từ mâu thuẫn quyền lợi vật chất đến mâu thuẫn đường lối, là hậu quả tất yếu của việc giải tỏa kềm kẹp trên sinh hoạt kinh tế-xã hội để đi vào kinh tế thị trường dựa trên cạnh tranh. Nhu cầu phát triển còn đưa đến đòi hỏi cởi mở trong một số lãnh vực khác để bảo đảm thành quả của nỗ lực phát triển kinh tế và khả năng cạnh tranh với thế giới bên ngoài. Ngoài ra, còn có một số mâu thuẫn phát xuất từ chính sách chính trị sai lầm của ÐCSVN, như mâu thuẫn sắc tộc, tôn giáo, địa phương, đường lối đối ngoại..vân vân.. Hiện nay, những mâu thuẫn này đã trở thành hạt mầm cho những cực quyền lực đối chọi nhau trong một môi trường chính trị Việt Nam ngày càng trở nên phức tạp và đa dạng. a.Thành phần đối kháng trong nước Trong một công trình nghiên cứu sâu rộng về sự xuất hiện của mầm mống đối kháng chính trị tại Việt Nam, Abuza nhận diện 25 khuôn mặt đối kháng quen thuộc - trong đó có một số nhân vật xuất thân từ hàng ngũ trí thức chế độ Việt Nam Cộng Hòa trước đây - đã nổi lên kể từ thời đổi mới vào năm 1987. Mặc dầu con số này khiêm nhường, Abuza cho rằng những lời chỉ trích chế độ của những nhân vật đối kháng này ảnh hưởng không nhỏ vào uy tín của chế độ, bởi vì hầu hết thuộc thành phần thí thức trong đảng và trong quân đội. Mặt khác Abuza cũng nhận thấy sự thiếu vắng của một một phong trào chính trị sinh viên dấn thân, như đã từng thấy tại Ðài Loan và Nam Dương. Cuối cùng, theo ông, khả năng của thành phấn đối kháng tác động vào thay đổi chính trị tùy thuộc vào văn hóa chính trị đặc thù của Việt Nam. Gần đây, một số nhân vật đối kháng thuộc thành phần trẻ - đa số gồm thành phần trí thức và chuyên viện tốt nghiệp đại học - đã xuất hiện trên chính trường Việt Nam kể từ khi chi tiết về vụ ÐCSVN nhượng đất và lãnh hải cho Trung Quốc bị tiết lộ ra ngoài. Một số đã bị bắt về tội danh phát tán tài liệu chống nhà nước và ÐCSVN. Vào ngày 14 tháng Tám, 2002, nhân dịp đám tang tướng Trần Ðộ - một nhân vật đương thời với Nguyễn Văn Linh, sau đó trở thành một nhân vật đối kháng cực lực lên án chế độ - dư luận báo chí thế giới đã trông đợi thành phần đối kháng trong nước biến đám tang này thành điểm tập hợp cho một cuộc xuống đường đòi dân chủ tương tự như vụ Thiên An Môn. Trên thực tế, mặc dầu cũng đã có vài lời bầy tỏ chống chính quyền, một cuộc biểu tình rộng lớn không xẩy ra như trông đợi. Tuy nhiên, đám tang tướng Trần Ðộ cũng đánh dấu ngày thành lập Nhóm Dân Chủ, do một số thành phần đối kháng trẻ khởi xướng. Ðây là lần đầu tiên những thành phần đối kháng công khai thừa nhận một sự phối hợp hoạt động, để làm điểm tập hợp cho những thành phần đối kháng, và những người chống lại chính sách hiện tại của nhà nước. vì nếu phong trào dân chủ không thành công trong việc tự tổ chức thành một thực thể hoạt động công khai, bất kề dưới hình thức nào, thì sẽ khó có thể động viên được sự tham gia của thế hệ trẻ. Cho đến nay, khả năng đối phó của ÐCSVN với biến động chính trị vẫn chứng tỏ là khá hữu hiệu, do quyền lực của hệ thống an ninh tình báo của cả hai lực lượng quân đội lẫn công an. Tuy nhiên sự tập trung quyền lực và phương tiện vào các tổ chức nói trên không khỏi đưa đến những di hại khi toàn bộ quyền lực đó được tập trung trong tay lãnh đạo có khuynh hướng độc tài. Từ đầu năm ngoái, sự chống đối của những thành phần từng là nạn nhân của thế lực chuyên quyền trong ÐCSVN đã bắt đầu kết hợp lại thành một nhóm gồm đa số giới chức cao cấp trong hàng ngũ đảng và quân đội đã nghỉ hưu để trực tiếp đối đầu với các thế lực chuyên quyền nói trên. Thêm vào đó, phong trào đòi tự do dân chủ hiện đang bộc phát tại Âu châu và Trung đông trong những năm tháng gần đây chắc chắn sẽ gây tiếng vang trong dư luận quần chúng Việt Nam. Tuy nhiên, tác động của những biến cố này trên tư duy và hành động của quần chúng và chính quyền Việt Nam khó tiên liệu và đánh giá. b.Tranh chấp phe phái trong nội bộ đảng Những tài liệu về Vụ án 'siêu nghiêm trọng' T2-T4, đã cho thấy sự rạn nứt trầm trọng trong hàng ngũ khối quân đội, vốn đã âm ỷ từ nhiều thập niên, kể từ thời kỳ chiến tranh, cho mãi đến nay mới được công khai hóa. Nội vụ khởi đầu khi bức thư đề ngày 17 tháng Sáu 2004 của Thượng tướng Nguyễn Nam Khánh gửi Trung Ương ÐCSVN phanh phui nội vụ được tiết lộ ra ngoài. Bức thư nêu đích danh những người đứng đằng sau cơ quan tình báo quân đội Tổng Cục 2, và tố giác những hành vi lạm quyền trong cơ quan này, yêu cầu loại trừ họ ra khỏi tổ chức, đồng thời hủy bỏ các văn bản pháp lý thành lập cơ quan này, vì đã ấn định những quyền hạn quá rộng lớn cho Tổng Cục 2 (TC2), một cơ quan tình báo chiến lược của quân đội trong thời chiến. Quyền hạn đó đã tạo điều kiện cho một phe nhóm lạm dụng thao túng và biến TC2 thành một công cụ để theo dõi, đe dọa và dựng hồ sơ vu khống đối thủ chính trị, kể cả những nhân vật cao cấp nhất trong hàng ngũ lãnh đạo. Vẫn theo đơn tố cáo, TC2 đã bị vận dụng để lũng đoạn tình hình chính trị bằng cách tung tin thất thiệt và dựng vụ để hãm hại đối thủ chính trị, kể từ Ðại Hội VI vào năm 1986, cho đến kỳ đại hội IX vào năm 2001. Với khả năng và phương tiện theo dõi, thu thập và tàng trữ tài liệu về quá khứ của địch thủ chính trị, TC2 đã trở thành một thế lực đen tối đe dọa mọi cấp cấp lãnh đạo cao nhất của ÐCSVN, vốn đều có quá khứ không muốn bị phô bầy ra ánh sáng, hoặc sợ bị vu khống qua những vụ dàn dựng tinh xảo của bộ máy an ninh TC2. Kể từ đầu năm 2005, môi trường chính trị Việt Nam bị chi phối bởi sự chuẩn bị cho Ðại Hội X của Ðảng Cộng Sản Việt Nam, dự trù được triệu tập vào giữa năm 2006. Thông thường, năm trước đại hội được dành cho việc chuẩn bị dự thảo báo cáo chính trị và ấn định mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội, cũng như đường hướng đối ngoại, cho nhiệm kỳ tới, để sau đó tiến vào việc thương lượng bố trí nhân sự vào Trưng Ương Ðảng và nhân sự lãnh đạo các cấp cho nhiệm kỳ mới. Cuộc tấn công TC2 cho thấy sự rạn nứt trầm trọng trong hàng ngũ lãnh đạo đảng, đặc biệt là tình trạng phe nhóm trong guồng máy lãnh đạo cao cấp nhất của hai cột trụ triều đình là khối quân đội và công an. Cuộc vận động này có thể góp phần vào việc dọn dẹp môi trường chính trị tại Việt Nam để chuẩn bị Ðại Hội X sắp tới, ngoài ra, tình trạng rạn nứt nội bộ này có thể báo hiệu cho một hiện tượng phân cực rõ rệt hơn trong hàng ngũ đảng, đồng thời cũng sẽ tạo điều kiện cho những chuyển biến tình hình có thể xẩy ra tại đại hội tới, để chuẩn bị cho một sự chuyển hướng trong cả hai lãnh vực chính sách đối nội lẫn đối ngoại. c.Mâu thuẫn trong chính sách đối ngoại Những thông tin liên quan đến vụ an TC2 còn cho thấy cuộc tranh chấp này chứa đựng một tầm ảnh hưởng chiến lược có khả năng định đoạt đường hướng đối ngoại tương lai trong nội bộ ÐCSVN, với một chiều hướng duyệt xét lại quan niệm bạn thù. Hiện nay đã có dấu hiệu khá rõ rệt cho thấy đang có một cuộc tranh luận trong nội bộ đảng về mức độ hợp tác giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, với một khuynh hướng cổ võ việc gia tăng quan hệ hợp tác với Hoa Kỳ, kể cả trong lãnh vực quân sự, để giảm bớt áp lực của Trung Quốc. Trong quá khứ, mỗi khi vấn đề này được đem ra thảo luận trong nội bộ đảng, những nhân vật có khuynh hướng thân Hoa Kỳ thường trở thành nạn nhân của một chiến dịch đánh phá của các thế lực thân Trung Quốc, như trong trường hợp cố ngoại trưởng Nguyễn Cơ Thạch trước đây. Nỗ lực của Bắc Kinh nhằm duy trì ảnh hưởng trên chính trường Việt Nam cũng bắt nguồn từ nhu cầu địa lý chính trị chủ yếu để ngăn chặn hai mũi giáp công dân chủ từ Ðài Loan và Việt Nam, trong trường hợp Việt Nam tách ra khỏi ảnh hưởng của Trung Quốc để tiến mạnh trên con đường dân chủ hóa. Do chủ trương củng cố chế độ độc đảng để duy trì tình trạng ổn định chính trị, Trung Quốc đã tự đặt mình vào thế chống đối trào lưu dân chủ hóa trên thế giới, đặc biệt là những lực thúc đẩy dân chủ hóa do tác động của làn sóng đầu tư và giao thương với Ðài Loan. Sự kiện này tạo thêm một áp lực đối với Bắc Kinh, đồng thời đặt Bắc Kinh trước thách thức xây dựng dân chủ để tiến tới thống nhất. Những nỗ lực chống đối làn sóng dân chủ hóa từ Ðài Loan dưới chiêu bài diễn biến hòa bình cố hữu bắt nguồn từ nguyên nhân đó. Theo những nguồn tin được tiết lộ ra ngoài, nếu phe chống TC2 thành công trong nỗ lực thuyết phục Bộ Chính Trị giải quyết tận gốc nội vụ, và loại trừ những thế lực đằng sau cơ quan này, sẽ có triển vọng quan hệ đối ngoại tương lai có thể không còn bị lệ thuộc quá đáng vào một chiều hướng thân Trung Quốc. Một số tài liệu liên quan đến vụ án này cũng chủ ý đánh tan những thủ pháp dùng CIA làm con ngoáo ộp để hù dọa,'' với hậu ý hóa giải những thành kiến còn xót lại trong hàng ngũ đảng cộng sản Việt Nam, lâu nay vẫn cho rằng xích lại gần Hoa Kỳ là cấu kết với kẻ thù. Một số tài liệu nói trên còn có ý muốn xóa tan những úy kỵ trong quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ qua việc cổ võ cho chiều hướng muốn biến mối quan hệ giữa người dân Việt Nam và Hoa Kỳ trở thành công khai và trong sáng, và nhất là không còn bị đe dọa gán vào những tội danh như làm tay sai hay gián điệp cho Hoa Kỳ. Trước đây không lâu, chỉ cần nói những lời ám chỉ xa gần về một chính sách thân Mỹ cũng bị coi như là một hành động tự sát chính trị. Nếu thành công, phe chủ trương xích lại gần Hoa Kỳ sẽ triệt phá được nền văn hóa-chính trị của cung đình Hà Nội là nền văn hóa của bí mật, giúp công khai hóa những cuộc tranh luận chính trị, và kịp thời ngăn chặn những thế lực bảo thủ được coi như thân Trung Quốc đã dùng Tổng Cục 2 để lũng đoạn vấn đề nhân sự của Ðại Hội IX, đưa tay chân vào nắm lấy chức quyền, tiếp tục thao túng việc sắp xếp nhân sự chuẩn bị cho Ðại Hội X của ÐCSVN vào năm 2006. Những chuyển biến chính trị nội bộ tương tự như vụ án TC2 sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sự nới rộng hoạt động chuyển đổi chế độ trong những lãnh vực sinh hoạt chính trị trong nước. VIII.Kết Luận Hiện nay, vấn đề dân chủ hóa không chỉ là một thách thức chính trị đối nội, mà còn là một bài toán về chính sách đối ngoại trắc nghiệm khả năng vượt thoát ra khỏi quỹ đạo của Trung Quốc, để đi theo con đường phát triển riêng biệt, phù hợp hơn với nguyện vọng và quyền lợi của dân tộc, thay vì tiếp tục đặt mình vào thế bị động dưới áp lực của Bắc Kinh để cố gắng ngăn cản một xu thế tất yếu. Ðối với Việt Nam, thách thức dân chủ hóa từ phía cộng đồng người Việt hải ngoại cũng không khác gì thách thức dân chủ hóa của Ðài Loan đối với Trung Quốc, mặc dầu có những khác biệt đáng kể về vị thế và mức độ ảnh hưởng. Trong vòng 15 năm qua, khối lượng đầu tư của Ðài Loan vào các tỉnh duyên hải lục địa Trung Hoa đã gia tăng tính tương thuộc giữa hai thể chế khác biệt tại Hoa Lục và Ðài Loan, với phần bất lợi ngả về phía Trung Quốc, vì mức độ lệ thuộc ngày càng sâu đậm của Hoa Lục vào khả năng kỹ thuật và phương tiện của Ðài Loan. Mất khối lượng đầu tư đó, Ðài Loan sẽ phải chịu đựng một cuộc khủng hoảng tài chính có khả năng đưa đến nạn suy xụp kinh tế. Nếu Hoa Lục mất khối lượng đầu tư này, thì sự suy xụp kinh tế sẽ có khả năng kéo theo sự xụp đổ của chế độ. Hiện nay những tỉnh duyên hải đã trở thành lực kinh tế, không những có khả năng tác động mạnh vào chính sách của Trung Quốc và khiến cho Bắc Kinh phải tự chế đối với Ðài Loan, mà còn mang tiềm năng bành trướng xu thế dân chủ vào Hoa Lục. Trong nỗ lực của Bắc Kinh để kềm hãm tốc độ của trào lưu dân chủ từ Ðài Loan, một Việt Nam tiến quá nhanh trên con đường dân chủ hóa sẽ tạo thêm một mũi dùi dân chủ từ biên giới phía Nam và gia tăng đe dọa cho sự ổn định chính trị của Trung Quốc. Áp lực của Bắc Kinh kềm chế không cho Hà Nội chọn con đường dân chủ nhanh hơn đàn anh cũng không ngoài mục đích ngăn cản mọi nỗ lực của Việt Nam để thoát ra khỏi quỹ đạo của Trung Quốc. Trong những điều kiện địa lý chính trị đó, chỉ có một quyết định dứt khoát từ phía chính quyền Việt Nam để thực sự tiến vào con đường dân chủ hóa mới có thể phản ảnh ý chí muốn tách khỏi quỹ đạo của Trung Quốc để đặt đất nước vào hàng ngũ cộng đồng dân chủ toàn cầu. Trong giả thuyết chính quyền Việt Nam chấp nhận trào lưu dân chủ hóa như một xu thế tất yếu đáp ứng nguyện vọng của dân chúng, vấn đề còn lại sẽ chỉ còn giới hạn vào việc nhận diện thứ tự ưu tiên cho những lãnh vực sinh hoạt chính trị cần cải tổ, và ấn định một tốc độ cải tổ khả dĩ bảo đảm được một tiến trình dân chủ hóa trong ổn định, đồng thời đáp ứng được nguyện vọng của mọi tập thể quần chúng trong nước, cũng như những yêu cầu của người Việt khắp nơi. Hiện nay, chưa thấy Việt Nam sẵn sàng vượt thoát ra khỏi sự kềm chế của Bắc Kinh, để đi theo con đường dân chủ hóa bằng những bước đột phá táo bạo theo mô hình dân chủ hóa Ðài Loan. Ngoài tham vọng của những thành phần đứng ở ngưỡng cửa quyền lực, khiến cho họ cố gắng bảo vệ chế độ để duy trì cơ hội và môi trường thăng tiến, một thực tế khó chối cãi là Việt Nam vẫn còn chịu áp lực mạnh từ phía đảng cộng sản Trung Quốc, qua trung gian một phe nhóm thế lực có những liên hệ quá gắn bó với Bắc Kinh kể từ thời kỳ chiến tranh. Tại Việt Nam, những thay đổi trong lãnh vực chính trị vào thời gian qua cho thấy Hà Nội chỉ mới bắt đầu có nỗ lực quản lý thay đổi để cố gắng làm chủ tiến trình dân chủ hóa, và thoát ra khỏi thế bị động chính trị. Tuy nhiên, nhưng bước cải tổ này vẫn đi theo khuôn mẫu đang được áp dụng tại Trung Quốc và được nhận diện như một tiến trình dân chủ hóa từng bước rất chậm được chỉ huy từ trên xuống, theo nghĩa tiến trình dân chủ hóa cơ sở và chính quyền địa phương do sự thúc đẩy của chính quyền, xã hội công dân cũng do chính quyền lãnh đạo, và nền kinh tế thị trường cũng do chính quyền khởi xướng. Tuy ÐCSVN đã vượt qua giai đoạn chuyên chính vô sản của thời kỳ trước đổi mới, nhưng cũng chưa dứt khoát bước hẳn vào con đường dân chủ hóa tích cực. Một khả năng nguy hại của thái độ dùng dằng này là dễ tạo điều kiện cho một phong trào chống đối bộc phát, một khi có mồi lửa châm ngòi và làm bùng nổ những lực chống đối đang âm ỷ trong quần chúng. Trong kịch bản nói trên, một tính toán sai lầm của ÐCSVN trong nỗ lực đối phó với phong trào đòi dân chủ trong nước có thể kích động sự chống đối đang âm ỷ thành một phong trào nổi dậy của quần chúng, tạo tình trạng bạo loạn thúc đẩy sự thay thế chế độ như đã xẩy ra tại Nam Hàn vào thập niên 1980, cũng như tại Ukraine, Lebanon và Kyrgyzstan trong thời gian gần đây. Mặc dầu chưa có dấu hiệu cho thấy kịch bản thứ hai có thể xẩy ra trong tương lai gần, nhưng khả năng vẫn tiềm ẩn, vì đã, và vẫn sẽ tiếp tục, được nuôi dưỡng và phát triển bởi chính đường lối ngăn chặn và đàn áp hiện hữu. Hiện nay, khả năng châm ngòi đó đang xuất hiện ngay trong nội bộ của đảng, với những diễn biến tương tự như vụ án TC2. Nếu quần chúng tiếp tục bị dồn nén, không thể loại trừ khả năng bộc phát một phong trào dân chủ đột khởi, đặc biệt là trong những mốc điểm chính trị quan trọng như đại hội X của ÐCSVN vào năm 2006. Ngoài ra, trong tương lai không xa, khu vực tư doanh sẽ trở thành một lực thay đổi lớn mạnh, đặc biệt là một khi những chính sách thiếu cởi mở của ÐCSVN đi ngược lại quyền lợi, và gây trở ngại cho nỗ lực phát triển thương mại của khu vực này trên thị trường quốc tế. Một trường hợp trước mắt là thất bại của chính quyền Hà Nội trong nỗ lực gia nhập tổ chức mậu dịch thế giới WTO trước cuối năm 2005. Sự chậm trễ này sẽ kéo theo nguy cơ gia tăng nạn thất nghiệp và phá sản các doanh nghiệp nghề may mặc, một khi Việt Nam trở thành một trong số rất ít những nước sản xuất hàng may mặc vẫn phải chịu chế độ hạn nghạch khi xuất cảng hàng sang Hoa Kỳ - một thị trường hiện đáng giá 2,7 tỷ USD đối với nghành may mặc của Việt Nam - trong khi hàng cùng loại từ các nước Á Châu thành viên WTO, đặc biệt là của Trung Quốc, sẽ tràn ngập thị trường Hoa Kỳ vì không còn phải chịu những hạn chế tương tự. Hiện nay vẫn cón quá sớm để có thể dự đoán liệu sự thất bại trong nỗ lực gia nhập WTO vào năm 2005 có đưa đến những hậu quả chính trị hay không. Tuy nhiên, hậu quả bất lợi trong lãnh vực kinh tế sẽ mang khả năng tạo thêm mầm mống bất mãn đối với chính quyền và ÐCSVN, nhất là từ phía những thành phần doanh nhân và lao động, là những nạn nhân trực tiếp của tình trạng chậm trễ hội nhập này. Trong khoảng thời gian gần đây, sự nôn nóng của những thành phần từng nắm chức vụ then chốt trong chính quyền cho thấy triệu chứng một cuộc khủng hoảng lãnh đạo trong trung tâm quyền lực của ÐCSVN. Kịch bản có nhiều triển vọng xẩy ra hơn cả, là một chiều hướng đẩy mạnh sinh hoạt dân chủ trong nội bộ đảng, qua việc khuyến khích những khuynh hướng khác biệt trong Trung Ương đảng. Một số nhân vật, như kinh tế gia Lê Ðăng Doanh và cựu thủ tướng Võ Văn Kiệt, cổ võ cho giải pháp này, qua những bức thư gửi bộ chính trị được tiết lộ ra bên ngoài. Tuy nhiên, những cuộc bàn cãi về dân chủ, tựu chung, cũng vẫn chỉ là một hình thức dân chủ trong nội bộ một đảng độc quyền, và phản ảnh một khuynh hướng muốn bảo tồn vị thế lãnh đạo của đảng, nhiều hơn là một nỗ lực nới rộng sinh hoạt dân chủ ra ngoài phạm vi đảng, để tiến tới đa nguyên chính trị. Cuối cùng, con đường dân chủ hóa tại Việt Nam sẽ tùy thuộc vào cường độ của nỗ lực tranh đấu từ phía các phong trào quần chúng hiện đang manh nha xuất hiện trong nước. Ðường lối phản ứng của chính quyền trước những áp lực đó sẽ phản ảnh thực tâm và khả năng của ÐCSVN để đáp ứng quyền lợi và nguyện vọng dân chủ hóa của người dân, và sẽ là yếu tố quyết định cho sự thành công của Việt Nam trong nỗ lực hội nhập với cộng đồng thế giới. (Nguyễn Quốc Cường. Hiện làm việc cho Văn phòng Thị trưởng Houston, đặc trách chương trình yểm trợ tiểu thương thiểu số. Trước đây, ông làm đại diện cho hãng hàng không Hoa Kỳ Continental Airlines, Inc. tại Việt Nam. Ông thường viết bài và phân tích thời sự Việt Nam một cho một số báo Anh ngữ, và Việt Ngữ tại Hoa Kỳ. Trước 1975, hành nghề luật sư, và là Chuyên viên kinh tế trong Nhóm Nhiên cứu Kế hoạch Hậu chiến. Sau một thời gian động viên, biệt phái về Phủ Tổng Ủy Dân Vận. Chức vụ chót của ông là Phát ngôn viên Chính phủ cho đến ngày di tản. Ông tốt nghiệp Cử nhân Luật và Cao học Kinh tế tại Trường Ðại học Luật Khoa SàiGòn, và Thạc sĩ Quốc tế học tại Ðại học St. Thomas). Tài liệu tham khảo 1. Armstrong, Charles K. 2002. Korean Society: Civil Society, Democracy and the State (Routledge).2. Bone, Robert C. 1962. Prospects for Political Democracy in Southeast Asia (Florida State University Press).3. Diamond, Larry & Marc F. Plattner, Eds. 1998. Democracy in East Asia (Baltimore & London: The Johns Hopkins University Press).4. Ike, Nobutaka. 1978. A theory of Japanese democracy (Westview Press).5. Leng, Tse-Kang. 1996. The Taiwan-China Connection: Democracy and Development Across the Taiwan Straits (Westview Press).6. Morley, James W. Editor. 1993. Driven by Growth, Political change in the Asia-Pacific Region. (Armonk, New York: M.E. Sharpe).7. Neher, Clark D. and Ross Marlay. 1995. Democracy and Development in Southeast Asia (Boulder, Colorado: Westview Press).8. Nguyễn Minh Cần. 2001. Ðảng Cộng Sản Việt Nam qua Những Biến Ðộng trong Phong Trào Cộng Sản Quốc Tế (Tuổi Xanh).9. Nguyễn Thanh Giang. 2002. Suy Tư và Ước Vọng (Toronto: Thời Mới).10. Robinson,Thomas W. Ed.1991. Democracy and Development in East Asia (Washington, D.C.: The AEI Press).11. Spence, Jonathan D. 1999. The Search for Modern China, (W.W. Norton New York-London: Castle House).12. Về vụ án siêu nghiêm trọng liên quan đến Tổng Cục 2, trong Vụ Án 'siêu nghiêm trọng' T2-T4, (Tủ Sách Thời sự VN và Thế giới, 2004).13. 55/2 United Nations Millennium Declaration, 8 September 2000.14. World Development Indicators database, World Bank, September 2004.15. Culture is Destiny, A Conversation with Lee Kuan Yew. Zakaria, Fareed. Foreign Affairs, March/April 1994.16. Sen, Amartya. Democracy and Social Justice. Lecture presented at the Seoul Conference on Democracy, Market Economy and Development, February, 1999.17. Pei, Minxin. Economic Institutions, Democracy and Development. Lecture presented at the Seoul Conference on Democracy, Market Economy and Development, February, 1999.18. Stockton, Hans, Uk Heo & Kwang H. Ro. Factors Affecting Democratic Installation in Developing Countries; An Empirical Analysis. Asian Perspectives, Volume 22, No. 3, 1998.19. Thái Thị Ngọc Dư. Governance and Participation in Vietnam. Discussion Paper No. 12/2001, February 2001, Institute of East Asian Studies/East Asian Politics at the Gerhard-Mercator-University of Duisburg, Germany.20. Geithner, Peter F. What Governments Can Do to Encourage Civil Participation. Paper presented to the Conference on Democracy, Market Economy, and Development, sponsored by the World Bank and the government of the Republic of Korea (February 26-27, 1999).21. Raszelenberg, Patrick. Interviews at the Ministry of the Interior, Hanoi 2000, Discussion Paper submitted to the research project Political Discourses on Reform and Democratization in Light of New Processes of Regional Community-Building, Institute of East Asian Studies/East Asian Politics at the Gerhard-Mercator-University of Duisburg, Germany.22. Mao Zedong and Dulles' "Peaceful Evolution" Strategy: Revelations from Bo Yibo's Memoirs Introduction, translation, and annotation by Qiang Zhai. Cold War International History Project, Woodrow Wilson International Center for Scholars.23. Yu, Keping. Toward an Incremental Democracy and Governance: Chinese Theories and Assessment Criteria. Project Discussion Paper No. 3/2000, July 2000, Gerhard-Mercator-University of Duisburg, Germany.24. Loyal Opposition: The Rise of Vietnamese Dissidents. Abuza, Zachary. Harvard Asia Quarterly, Issue 3, March 2, 2002.25. Dự Ðoán về Tình Hình Chính Trị của Việt Nam trong Năm 2005-2006, Carlyle A. Thayer, bản dịch Nguyễn Quốc Khải. Ngày Nay 1, Tháng 2, 2005.26. Gathering Places Frank Ching. Honolulu Star-Bulletin, January 6, 2002.27. Nguyễn Thanh Giang, phỏng vấn trên đài Radio France Internationale (RFI) September 10, 2001.28. Directors still shy away from equitisation. Vietnam Investment Review. August 5, 2002.29. Vietnam Leaders in Corruption Case. Thurber, David. Associated Press, September 26, 2002.30. Sociologists Concerned over Rising Violence in Vietnam. Associated Press, October 2, 2002.31. An Engagement that Promises Much. Waldron, Arthur. International Herald Tribune. May 4, 2002.32. Kazmin, Amy. The Financial Times (London) August 28, 2002.33. Asia: A trickle of democracy in Vietnam. The Economist. London. May 25, 2002.34. Vietnam OKs Foreign Schools But Keeps Leash Tight. Cohen, Margot. Far Eastern Economic Review. August 1, 2002.35. Halfhearted Modernity in Vietnam. Chanda, Nayand. International Herald Tribune. February 5, 2002.36. Vietnam: Party official calls for "proper controls" on Internet use. BBC Worldwide Monitoring, September 20, 2002.37. Rare discord surfaces at Vietnamese dissident's funeral. Deutsche Presse-Agentur, August 14, 2002.38. Nguyễn Vũ Bình, as interviewed on BBC Vietnamese Program, June 15, 2002.39. Chinese Garments Restrain Vietnam. Ellen Nakashima. Washington Post. March 9, 2005. Quý vị có ý kiến gì về bài viết xin gửi về Diễn đàn BBC ở địa chỉ vietnamese@bbc.co.uk hoặc dùng hộp tiện ích bên tay phải màn hình. ============================================ Cuộc thảo luận quanh chủ đề này đã khép lại. Quý vị có thể xem lại các thư đã gửi về dưới đây. Phạm Minh VũTôi đã trả lời ý kiến của Lê Thoa, sao BBC không cho lên nhỉ , BBC không cho đang lên hay BBC sợ ý kiến của tôi bóc trần cái sự thật lếu láo của dân chủ phương Tây, BBC lên án việt nam là kiểm duyệt bài vở thế ý kiến này của bbc thì sao "Đài BBC có thể biên tập lại ý kiến của quí vị và không bảo đảm tất cả thư đều được đăng ", thật lố bịch khi mình đả kích người ta BBC lại làm như vậy. Vậy thì đừng có kêu gào nữa. Lê Thoa, tpHCM, Việt NamBạn Phạm Minh Vũ ở TPHCM hỏi quả thật là lẩm cẩm. Tôi xin thử đổi các câu hỏi của bạn lại một chút và đem ra hỏi các bậc phụ huynh có con học giỏi xem sao: "Thôi tôi hỏi quí vị một câu là học đại học có phải là liều thuốc tiên không? Quí vị có dám khẳng định học đại học kiểu phương tây sẽ làm cho sinh viên thành giàu có không? Có dẹp được nạn tham nhũng không? Quí vị có dám chắc không? Có dám đem tính mạng ra thề không thưa quí vị?" Hỏi như vậy thì chắc chắn các phụ huynh sẽ trả lời là "KHÔNG", thế nhưng họ cũng vẫn sẽ cố gắng cho những đứa con học giỏi theo học đại học. Tại sao? HichicCám ơn bác Nguyễn Quốc Cường. Bài viết của bác rất có giá trị, phân tích sâu sắc và dựa trên nhiều nghiên cứu của các học giả uy tín. Bài viết của bác cho cháu thấy được rất nhiều điều bổ ích. AQ 8XThưa anh David Nguyễn, tôi- một công dân thế hệ 8x (sinh những năm 80), xúc động muốn khóc khi đọc những lời anh phân tích. Tôi và rất nhiều bạn trẻ yêu nước ý thức rất rõ tình hình nhiễu nhương của đất nước, nhưng những người bình thường (và 'vô sản' đúng nghĩa) như chúng tôi có thể làm được gì, đóng góp được gì cho công cuộc 'giải phóng dân tộc' (từ anh dùng) đây? Một sự đoàn kết, 'tiếp tay' có thế bắt đầu từ đâu đây? Nhiều trí thức trẻ tại VN đang rất bối rối về con đường của mình trước vận mệnh đất nước. Tôi rất tha thiết nhận được những lời khuyên, lời chỉ giáo của thế hệ đàn anh. Nếu có thể, xin Ban Việt Ngữ đài BBC cung cấp cho tôi địa chỉ email của anh David Nguyễn để chúng tôi có thể trao đổi học hỏi thêm. Xin cảm ơn đài BBC! Phạm Minh Vũ, HCM, Việt NamNghe nhà nghiên cứu này nói cứ như một ông thánh và chả khác những giọng điệu của mấy bác chống cộng cực đoan, có điều là dùng những mỹ từ. Dẫn chứng của ông ta về tình hình Việt Nam toàn nhân vật khá nổi tiếng như nhà vật lý máy bay Thanh Giang(ngồi nhà mà nhận bằng tiến sỹ) hay ông đại tá Bùi Tín tham gia rất nhiều biến cố như 16 tấn vàng của ông Thiệu, hay chấp nhận đầu hàng. BT toàn quen và đưoc nhũng vị tướng gửi thư thông báo về vụ TC 2, cho dù ông tà người phản bội. Giọng điệu rất lạc quan hình như tôi nghe từ hồi chính thể VNCH còn tồn tại, là chúng ta sắp thắng rồi, sắp dẹp đựơc VC rồi. Cố lên cố lên. Sắp có dân chủ đa đảng rồi chúng ta sắp .... Ôi nhiều quá mà 30 năm rồi mà chẳng thấy gi` chắc đến lúc tôi chết rồi vân chưa thấy gì. Thôi tôi hỏi ông một câu dân chủ có phải liều thuốc tiên không? Ông có dám khẳng định dân chủ kiểu phương tây sẽ làm VN thành cường quốc không? Có dẹp được nạn tham nhũng không? Ông có dám chắc không? Có dám đem tính mạng ra thề không thưa ông? David Nguyễn, San Jose, Hoa KỳNhà phân tích thời cuộc Nguyễn Quốc Cường đã phân tích tình hình chính trị, kinh tế của chế độ CSVN rất là hay, rất uyên bác với những ngôn từ của một học giả. Thế nhưng theo cách nhìn vấn đề một cách "dân giả" như những người lao động bình thường như chúng tôi thì việc áp dụng những phân tích có tính cách "bác học" để mà tiên liệu xem CSVN có chịu mở cửa chính trị sau khi hội nhập vào nên kinh tế và xu hướng dân chủ toàn cầu hay không thì chúng tôi tin rằng họ đã không, hiện không và sẽ không. Nguyên các việc các vị học giả tìm đủ tài liệu trên thế giới để mà phân tích cái gọi là "Nền kinh tế thị trường định hướng XHCN" cũng đã trật lất từ căn bản. CSVN có mở cửa cho "kinh tế thị trường" để cứu nguy cho chính họ, nhưng làm gì có cái gọi "Định hướng XHCN" mà qúi vị học giả phân tích cho tốn công, tốn sức và tốn tài liệu. Ai dám khẳng định rằng thể chế chính trị hiện nay ở VN là "Chủ Nghĩa Xã Hội"? Nếu ông Marx, ông Lenin và có khi cả ông Hồ nữa mà đội mồ sống dậy cũng sẽ khẳng định các đồ tử, đồ tôn của các ông ấy ở Hà Nội chỉ mượn tạm bốn chữ "XHCN" để "lấy vải thưa che mắt thánh" thôi chứ chẳng nhằm nhò gì đến "CNXH" cả. Hoặc giả chỉ có một cái rất là "XHCN" là lập ra một guồng máy "công an trị" mỗi ngày một! xít xao hơn, mỗi ngày một tàn nhẫn hơn đối với nhân dân và nhất là đối với những tiếng nói dân chủ ở trong nước. Nếu họ đã không mang cái "đuôi" XHCN nghĩa thì bảo họ thay đối cái gì đây? Nếu nói cho chính xác thì hiện nay chế độ CSVN mở cửa cho kinh tế thị trường và được "định hướng xôi thịt chủ nghĩa" mới là đúng nhất. Nói có sách, mách có chứng đàng hoàng. Quí vị học giả có thấy một hiện tượng không giống ai đang xảy ra tại VN hay không. Thế này nhé, Đảng CS, nhà nước, Quốc Hội VN từ bao nhiều năm nay hô hào khản cả giọng về quốc nạn Tham nhũng, hối lộ đã lan tràn từ anh thư ký xã tới hàng...Thứ Trưởng (dĩ nhiên lên cao trên cấp này thì phải ỉm đi). Đảng, nhà nước và Quốc Hội cũng hô hào biện pháp chống tham nhũng, soạn thảo luật này luật nọ để đánh tham nhũng. Nhưng bao nhiêu năm nay tham nhũng hối lộ cứ tăng. Từ những vụ tham nhũng trước đây vài ngàn đô la, vài chục ngàn đô la, rồi một vài trăm ngàn đô la. Đến bây giờ cả nước ngã ngửa ra về vụ một ông Tổng Giám Đốc cá độ bóng đá hơn 2 triệu đô la và người ta hối lộ ông 50.000 đô ông còn không thèm cầm! . Nhân dân bèn đặt ra câu hỏi với chính họ rằng một vị TGĐ tép riu đã giàu và phung phí như thế thì các quan to và siêu to của chúng ta còn giàu tới cỡ nào? Vài trăm triệu đô la? vài tỷ đô la? Nhất định là nhân dân không thể nào còn tin là chế độ của ta là XHCN nữa. Lại có người nói XHCN thì phải như...Bác Hồ mới đúng chứ. Cả đới Bác không ở biệt thự , villa, bác đi xe ô tô cũng cà rỉ, Bác bảo đi "dép lốp thoải mái hơn...Lúc Bác chết cũng chẳng có trương mục ở nước ngoài nào. Những vị lãnh đạo của chúng ta giàu nứt đố đổ vách như thế thì "XHCN" cái gì nữa. Ngay cả hô hào diệt tham nhũng của các vị lãnh đạo nhân dân cũng chỉ xem là các vị ấy nói cho có nói với thế giới thôi, chứ ai lại dại gì đem tay, dem chân mình ra chặt bao giờ. Đã không còn XHCN mà bây giờ lại xuất hiện ngày càng nhiều những cường hào, ác bá "đỏ", Đại điền chủ "đỏ", đại tài phiệt "đỏ". Vậy thì chế độ chính trị đang cai trị nhân dân VN phải gọi là "THỰC DÂN ĐỎ" mới chính sát. Một năm nhân dân phải đóng bao nhiêu khoản tiền. Dân thành thị đóng các khoản phí còn ít hơn là nông dân nhiều. Đấy không phải là một thứ "thuế thân" như thời pháp cai tri VN hay sao? Đối với một chế độ "quan thầy thực dân" thì làm sao có sự chuyển biến mà phân tích. Muốn lật đổ một chế độ thực dân thì cách duy nhất là nhân dân trong và ngoaì nước phải tiếp tay nhau để làm một cuộc cách mạng đúng nghiã là "giải phóng dân tộc". | summarize: Do nhu cầu nói trên, Việt Nam đứng trước một lựa chọn quan yếu, vì nếu đi vào con đường hội nhập toàn cầu - với bước đầu là gia nhập tổ chức mậu dịch thế giới WTO - là chấp nhận tôn trọng quy luật của cộng đồng thế giới, và thỏa mãn những điều kiện để được tham gia vào sinh hoạt kinh tế và chính trị chung của thế giới. Gắn liền với ý nghĩa hội nhập toàn cầu là ý niệm một cộng đồng toàn cầu được hình thành với một tiếng nói phản ảnh quan điểm và chủ trương chung về những vấn đề xã hội; kinh tế và chính trị, như 'giá trị toàn cầu', và một 'trật tự dân chủ toàn cầu', nhắm vào mục tiêu chung là phát huy lý tưởng dân chủ trên thế giới để củng cố nền hòa bình cho nhân loại. Kinh nghiệm dân chủ hóa thể chế tại Á châu trong vòng hai thập niên cuối cùng của thế kỷ 20 đã đưa đến một quan điểm hàn lâm theo đó, có một mối tương quan tích cực giữa phát triển và dân chủ hóa. Tuy nhiên, trong khi Ðài Loan, Nam Hàn và Phi Luật Tân đã vượt qua được ngưỡng cửa tiến đến một nền dân chủ đa nguyên, sau gần ba thập niên phát triển kinh tế, Việt Nam và một vài quốc gia Á châu đang trên đà phát triển kinh tế vẫn còn cố gắng duy trì một thể chế độc tài, và ngăn chặn những tiếng nói đòi dân chủ từ phía quần chúng. Thật vậy, trong khi Á châu mạnh bước trên đà hội nhập, đảng cộng sản cầm quyền tại Việt Nam và Trung Quốc vẫn nỗ lực duy trì độc quyền cai trị, mặc dầu dân chúng hai nước đã đạt được nhiều thành quả kinh tế đáng kể trong vòng trên hai thập niên qua. Thực trạng đó khiến cho nhiều người hoài nghi quan điểm cho rằng mối tương quan nhân quả giữa phát triển và dân chủ hóa là một tất yếu. Giới cầm quyền tại Việt Nam và Trung Quốc - cũng như tại một số quốc gia Ðông Á còn duy trì thể chế toàn trị - hiện vẫn quan niệm phát triển kinh tế có thể được thực hiện dưới một chế độ chính trị hà khắc. Quan điểm đó dựa vào luận cứ cho rằng chỉ có một thể chế toàn trị mới có thể thi hành những biện pháp tái cấu trúc cần thiết để cho một nền kinh tế vượt thoát tình trạng trì trệ và chậm tiến. Họ chủ trương chấp nhận một chế độ hà khắc và toàn trị là cái giá phải trả để duy trì tình trạng ổn định xã hội cần thiết cho phát triển kinh tế. Cho đến nay tại Việt Nam, phản ứng chống đối chính sách ngăn cản chuyển biến chính trị của chính quyền vẫn chưa phát triển thành một phong trào quần chúng ở mức độ và quy mô tương tự như đã thấy qua phong trào Dân Quyền tại Phi Luật Tân, hay phong trào Sinh Viên-Lao Ðộng tại Nam Hàn vào thập niên 1980. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, áp lực trong nội bộ Việt Nam, cũng như từ bên ngoài, đã có khuynh hướng gia tăng. Nhiều biến cố xẩy ra tại Việt Nam cho thấy mầm mống áp lực thay đổi đã xuất hiện. Những áp lực bộc phát này thường bắt nguồn từ chủ trương độc đoán và đàn áp của chính quyền chống lại trào lưu cởi mở chính trị. Ngoài ra, còn phải lưu ý đến những áp lực từ bên ngoài, sẽ có cơ hội gia tăng cùng một lúc với tốc độ của tiến trình hội nhập. Việt Nam có thể tiếp tục duy trì tình trạng phát triển bền vững trong khi vẫn tiếp tục chống lại những xu hướng đòi hỏi cởi mở chính trị hay không ? Với nỗ lực đẩy mạnh hội nhập toàn cầu để nuôi dưỡng phát triển kinh tế, Việt Nam có thể tiếp tục chống lại áp lực dân chủ hóa, từ trong nước cũng như bên ngoài, hay không ? Ðó là hai vấn đề được khảo sát trong khuôn khổ bài viết này. I. Dẫn Nhập Việt Nam là một trong năm nước theo chế độ cộng sản còn lại, đứng thứ hạng 149 trên tổng số 208 quốc gia, với mức lợi tức bình quân đầu người (Gross National Income Per Capita) là US$ 2490/một năm, tính theo chỉ số Mãi Lực Tương Ðương (Purchasing Power Parity PPP). Mặc dầu vẫn còn khiêm nhường, con số này là kết quả của trên hai thập niên nỗ lực thực hiện một chính sách phát triển kinh tế phỏng theo mô hình kinh tế thị trường với định hướng xã hội được áp dụng tại Trung Quốc. Về mặt chính trị, Việt Nam vẫn bị đặt dưới sự khống chế của một đảng duy nhất. Ðối kháng với chính quyền vẫn còn bị đàn áp và giam giữ. Vào thời kỳ bắt đầu đổi mới, khả năng chịu đựng chế độ cai trị hà khắc từ phía quần chúng được giải thích như một hình thức trao đổi giữa chính quyền và quần chúng vì người dân Việt Nam nói chung dường như sẵn sàng chập nhận những sự hạn chế chính trị..miễn là các cải tổ kinh tế vẫn tiếp tục đem lại lợi ích cho họ. Tuy nhiên, với một mức độ phát triển kinh tế bình quân trên 7 phần trăm một năm như hiện nay, những tiếng nói cổ võ nới lỏng chính trị lại có chiều hướng gia tăng, và tập trung vào nỗ lực tranh đấu cho quyền công dân và quyền con người; giải quyết bất công xã hội; loại bỏ khuynh hướng bao che phe phái bằng cách vận dụng võ lực và quyền thế để trấn áp. Gần đây nhất là hoạt động chống đối chính quyền từ ngay trong nội bộ của đảng. Phản ứng chống đối đó không phải vì bất mãn đối với một tình trạng kinh tế trì trệ, do đó, đã cho thấy xu thế chống đối chính quyền có những nguyên do khác, và không bị kích động bởi một tình trạng suy xụp kinh tế. Sự kiện đó cũng đã đánh đổ luận cứ về giá trị Á châu theo đó, nhu cầu dân chủ không phù hợp với đặc trưng văn hóa và lịch sử Á đông, vốn là luận cứ ÐCSVN thường vẫn viện dẫn để biện minh cho chủ trương phát triển kinh tế không cần dân chủ hóa. Hiện nay, cuộc tranh luận về hiện đại hóa và dân chủ hóa đã vượt ra ngoài phạm vi và giới hạn của trung tâm quyền lực đảng, lan tràn ra công luận và mở đường cho sinh hoạt tranh luận chính trị trong quần chúng. Những tiếng nói đòi hỏi dân chủ, trong khi kinh tế vẫn tiếp tực trăng trưởng, phủ định quan niệm cho rằng người dân sẵn sàng chấp nhận tình trạng kềm kẹp chính trị như là một đối giá của phát triển. Ðòi hỏi cởi mở chính trị ngày càng chứng minh giá trị nhân quyền-dân quyền và nguyện vọng tự do dân chủ mang tính chất phổ quát, vượt ra ngoài giới hạn văn hóa cá biệt. Công trình khảo sát tiến trình dân chủ hóa tại một số nước trong vùng Á châu - Thái bình dương, đặc biệt là tại Ðài Loan và Nam Hàn trong thập niên 1980, đã đưa đến một kết luận sơ khởi theo đó, phát triển kinh tế sẽ tạo lực thúc đẩy dân chủ hóa. Những công trình nghiên cứu này còn cho thấy một chính thể độc đoán thường là giai đoạn chuyển tiếp đến dân chủ. Trên diễn đàn chính trị thế giới, cuộc tranh luận chỉ còn xoay quanh vấn đề tốc độ và phương thức thực hiện dân chủ dựa trên đặc thù văn hóa của từng dân tộc. Ngay trong lãnh vực định nghĩa, dân chủ được xác định là một mục tiêu phát triển tối hậu mà mọi nước trên thế giới cần phải hướng tới để đem lại an bình và phúc lợi cho dân tộc. Vào thế kỷ 21, mức độ phát triển của một nước không còn được đo lường bằng những chỉ số tăng trưởng thuần túy kinh tế. Những tiêu chuẩn về trình độ phát triển con người được đề ra để đánh giá mức độ phát triển toàn diện cho mỗi quốc gia. Giá trị dân chủ và nhân quyền đã được các quốc gia thành viên Liên Hiệp Quốc, trong đó có Việt Nam, thừa nhận là những giá trị phổ quát mà mỗi chính thể cần phải hướng tới để đem phúc lợi cho dân tộc, trong khuôn khổ của Những Mục Tiêu Thiên Niên Kỷ. Nhu cầu hội nhập với thế giới, cộng với áp lực từ bên ngoài hướng về một trật tự dân chủ toàn cầu, trở thành động lực thúc đẩy chính quyền Việt Nam phải gia tăng nỗ lực tôn trọng những cam kết phát huy và xây dựng giá trị dân chủ nhân quyền tại Việt Nam. Những diễn biến của tình hình từ khi Việt Nam thực hiện chính sách đổi mới vào cuối thập niên 1980 cũng cho thấy một số dấu hiệu chuyển đổi trong cách ứng xử của giới cầm quyền tại Việt Nam, đặc biệt là trong lề lối phản ứng trước những đòi hỏi và áp lực cải tổ xuất phát từ nhiều phía, trong một môi trường xã hội-chính trị ngày càng đa nguyên và đa dạng. Tuy nhiên, mặc dầu tầm kiểm soát quần chúng của chế độ đã suy giảm rất nhiều do ảnh hưởng của những lực kinh tế thị trường, chưa có dấu hiệu cụ thể nào cho thấy giới cầm quyền sẵn sàng nhượng độc quyền cai trị. II.Tương quan giữa phát triển và dân chủ hóa trên lý thuyết Ðối với những nước đang phát triển trong vùng Á châu - Thái bình dương, thập niên 1990 được đánh dấu bởi một cuộc tranh luận sôi nổi về giá trị dân chủ Tây phương và những luận cứ phủ định từ phía những nền văn hóa chính trị Á đông, vốn đặt để nhu cầu duy trì trật tự xã hội và ổn định chính trị lên trên đòi hỏi tự do cá nhân. Hiện nay, thực tế chính trị tại Việt Nam, được phản ảnh qua nỗ lực tranh đấu cho nhân quyền và quyền tự do của người dân, ngày càng minh chứng cho tính chất phổ quát của các giá trị dân chủ. a.Quan điểm Giá trị Á châu và Giá trị Dân chủ Tây phương Quan điểm Giá trị Á châu, dùng để phản bác xu hướng phát huy Giá trị Dân chủ, bắt nguồn từ cuộc vận động chuẩn bị cho Hội Nghị Quốc Tế Nhân Quyền do Liên Hiệp Quốc tổ chức tại Vienna vào năm 1993. Một số quốc gia trong vùng Ðông Nam và Nam Á châu đã ký kết Tuyên Ngôn Bangkok vào tháng Tư 1993 xác định một quan điểm về nhân quyền cá biệt cho Á Châu, và quả quyết rằng do những điều kiện lịch sử đặc biệt cũng như căn cứ vào những giá trị cá biệt của Á đông, các quốc gia Á châu có căn cứ để thừa nhận một quan điểm về nhân quyền và dân chủ khác biệt trên căn bản với quan điểm của Tây phương. Thủ tướng Lý Quang Diệu của Singapore chủ trương, trong chiều hướng hiện đại hóa đất nước, các quốc gia Á châu phải nỗ lực bảo vệ những giá trị cốt lõi Á đông. Nói cách khác, Hiện Ðại Hóa thì có, nhưng Tây Phương Hóa thì không. Kể từ đó, ông đã trở thành nhân vật tiêu biểu cho thuyết Giá trị Á châu, và chủ trương một thể chế gia chủ theo quan niệm dân chi phụ mẫu thích hợp với nền văn minh Á đông hơn là một thể chế dân chủ theo Tây phương, và một chế độ toàn trị sẽ hữu hiệu hơn trong nỗ lực phát triển kinh tế tại các nước trong vùng Á châu. Lập luận của Lý Quang Diệu đã bị Amartya Sen phản bác vì không thể coi thành quả phát triển kinh tế của Singapore hay Trung Quốc như là 'bằng chứng xác quyết' theo đó, các chính thể toàn trị hữu hiệu hơn trong nỗ lực kích thích phát triển kinh tế. Tại cùng diễn đàn, MinXin Pei quả quyết rằng phát triển bền vững chắc chắn sẽ không thể thực hiện được, nếu không có một nền hành chánh công quyền tốt - được hiểu như một guồng máy quản lý sinh hoạt giữa chính quyền và tư nhân dựa trên sự hiện hữu của những định chế phát triển, như cơ chế pháp trị; hệ thống kiểm soát tài chính công; sinh hoạt chính trị trong sáng; và một hệ thống đôn đốc và kiểm soát khả dĩ bảo đảm được sự phân định nghĩa vụ và trách nhiệm giữa các chức năng chính quyền. Những yếu tố trên đều nằm trong phạm vi biện pháp tái cấu trúc định chế đưa đến cải tổ chính trị, và sự phát triển của sinh hoạt dân chủ. Pei kết luận rằng những chuyển biến mới nhất tại các nước trong vùng Á châu-Thái bình dương có thể biện minh chính xác hơn cho một luận cứ theo đó, thể chế toàn trị là một giai đoạn chuyển tiếp trước khi bước sang giai đoạn dân chủ hóa. b.Phát triển và dân chủ hóa: liên hệ mật thiết hay tương quan nhân quả? Công trình nghiên cứu tiến trình dân chủ hóa tại Ðài Loan và Nam Hàn chứng minh mặc dầu phát triển kinh tế, tự nó, không phải là bảo đảm cho một nền dân chủ ổn cố.. có rất nhiều bằng chứng cho thấy mối liên hệ giữa dân chủ và phát triển kinh tế, khi một trong hai, hoặc cả hai, lãnh vực này đạt được một trình độ tăng trưởng nào đó (Robinson 1991). Khi khảo sát tiến trình dân chủ hóa tại Ðài Loan, Nam Hàn, và Phi Luật Tân trong thập niên 1980, Robinson kết luận nền văn hóa chính trị và truyền thống lịch sử là hai yếu tố chủ yếu quyết định khi nào xu thế dân chủ sẽ xuất hiện, và khi nào nó sẽ thành công đồng thời, môi trường quốc tế tác động mạnh vào thời điểm chuyển tiếp đến dân chủ. Công trình nghiên cứu thực nghiệm của Stockton, Heo và Ro cũng nhận diện một ngưỡng cửa dân chủ hóa, cho phép xác định được một điểm mốc phát triển thúc đẩy tiến trình chuyển tiếp thể chế. Tuy nhiên công trình nghiên cứu này cũng lưu ý chưa thể xác định mối tương quan nhân quả giữa phát triển kinh tế và dân chủ hóa vì những giải thích thuần túy kinh tế vẫn dẫn đến những biến số khác biệt chưa thể giải thích được. Theo Neher và Marlay, không thể xác định mối liên hệ mật thiết giữa phát triển kinh tế và dân chủ hóa như một tương quan nhân quả, mặc dầu những quốc gia giầu có thường theo thể chế dân chủ, trong khi các nước nghèo, nhìn chung, thường sống dưới thể chế độc tài (Neher và Marlay 1995). Theo hai giáo sư này, sự phát triển lý tưởng dân chủ trên toàn cầu, một phần, là do kết quả của hiện tượng truyền bá thông tin nhanh chóng do tiến bộ kỹ thuật, đã được họ định nghĩa là hiện tượng bộc phát truyền thông. Crouch và Morley phân tích sự chuyển đổi chế độ là do tác động hỗ tương và tích cực giữa ba tiến trình, tuy biệt lập, nhưng có mối tương quan mật thiết với nhau, khi tăng trưởng kinh tế thúc đẩy những chuyển biến xã hội. Những chuyển biến xã hội này sẽ thúc đẩy nỗ lực vận động chính trị, để thúc đẩy sự chuyển đổi chế độ. Trường hợp Ðài Loan và Nam Hàn cho thấy, ngoài những yếu tố trên, sự phát triển của một giai cấp trung lưu lớn mạnh đã khơi nguồn cho xu hướng đa nguyên chính trị, và từ đó, đặt nền móng cho một phong trào dân chủ(Morley 1993). III.Xu thế dân chủ hóa tại Á Châu Trong vòng hai thập niên cuối của thế kỷ 20, kinh nghiệm dân chủ hóa tại Ðài Loan và Nam Hàn đã hỗ trợ cho luận cứ gắn liền phát triển với dân chủ hóa, đồng thời giảm mức độ xác tín của luận cứ cho rằng vẫn có thể nuôi dưỡng đà phát triển kinh tế bền vững đồng thời duy trì một thể chế toàn trị. a.Liên hệ mật thiết giữa phát triển và dân chủ hóa: trường hợp Ðài Loan và Nam Hàn. Tiến trình dân chủ hóa tại Ðài Loan và Nam Hàn bắt nguồn từ tình trạng phát triển kinh tế mà cả hai nước đã đạt được vào những thập niên 1970 và 1980. Từ 1952 đến 1987, tổng sản lượng (GNP), và GNP tính theo đầu người (GNP per Capita) đã tăng lên gấp sáu lần (Robinson 1991). Nam Hàn đã đạt được mức tăng trưởng kỷ lục trung bình 8,9 phần trăm hằng năm từ 1962 đến 1987. Trong thời gian đầu, cả hai thể chế độc tài quân phiệt tại hai nước này đều chống cự mọi áp lực cởi mở chính trị. Tuy nhiên vào cuối thập niên 1980, cả hai chế độ đã bước vào con đường dân chủ hóa do sự thức đẩy của các lực kinh tế. Vào năm 1987, Tổng thống Tưởng Kinh Quốc đi bước đầu để đưa Ðài Loan vào con đường dân chủ hóa, với những biện pháp cải tổ chính trị sâu rộng, chấm dứt tình trạng thiết quân luật trên toàn lãnh thổ; hủy bỏ sắc luật cấm thiết lập đảng phái chính trị; và nới rộng sự tham gia của người dân bản xứ Ðài Loan vào các chức vụ dân cử trong quốc hội và trong các chính quyền địa phương. Vai trò của giới trung lưu và sự hiện hữu của những thành phần đối lập trong sinh hoạt chính trị Ðài Loan cũng góp phần đáng kể vào việc thúc đẩy quyết định cải tổ chính trị của chính quyền quân phiệt. Vào giữa thập niên 1980, khoảng 35 phần trăm lực lượng lao động đã đạt được mức lợi tức của thành phần trung lưu tại Ðài Loan, và kể từ năm 1969, những thành phần đối lập với chính quyền cũng đã đạt được một túc số vào khoảng từ 25 đến 30 phần trăm tổng số phiếu trong những kỳ bầu cử. Trong khi đó tại Nam Hàn, cường độ bạo động của phong trào chống chính quyền độc tài quân phiệt nổi dậy vào cuối thập niên 1980, đã ép buộc chính phủ phải nhượng bộ và chấp thuận tu chính hiến pháp để thiết lập thể thức bầu cử tổng thống trực tiếp. Chính áp lực quần chúng đã thúc đẩy sự nhượng bộ của chính quyền và đưa Nam Hàn vào con đường dân chủ hóa. Sự dấn thân tích cực của sinh viên và phong trào lao động Nam Hàn vào cuộc tranh đấu chống độc tài quân phiệt là yếu tố chính đưa Nam Hàn vào con đường dân chủ hóa, bằng cách ép buộc đảng cầm quyền nhượng bộ và tuyên bố hủy bỏ chế độ kiểm soát báo chí, ân xá cho các tù nhân chính trị và tổ chức bầu cử tổng thống theo thể thức đầu phiếu trực tiếp. Trong hai tiến trình dân chủ hóa tại Ðài Loan và Nam Hàn, phát triển kinh tế đến trước trào lưu dân chủ hóa. Ngoài ra, hiểm họa cộng sản trong thời cao điểm của chiến tranh lạnh cũng là một yếu tố thúc đẩy hai nước chọn con đường dân chủ hóa để đối phó kịp thời. b.Phát triển không dân chủ hóa: trường hợp Việt Nam Trong khi đó, kể từ khi thực hiện chính sách đổi mới và mở của với bên ngoài vào cuối thập niên 1980 để cứu vãn nền kinh tế kiệt quệ, ÐCSVN đã phải gắng sức thiết lập một chiến lược hiện đại hóa đất nước mà không cần phải thực hiện dân chủ. Thành quả phát triển kinh tế lúc ban đầu đã biện minh cho lập trường nói trên, và khiến cho ÐCSVN vững tin có thể tiếp tục phát triển kinh tế mà không cần nhượng bộ áp lực thúc đẩy cải tổ cơ cấu chính trị. Cho đến những năm gần đây, Việt Nam vẫn đạt được thành quả kinh tế khả quan, mặc dầu Hà Nội không cần phải thực hiện đầy đủ những biện pháp cải tổ cơ cấu do các định chế đa quốc gia khuyến cáo. Thành quả kinh tế nói trên là do nỗ lực thực hiện chính sách phát triển dựa theo mô hình kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa của Trung Quốc, nhằm giúp Việt Nam điều hướng phát triển kinh tế, trong khi vẫn duy trì một mức độ kiểm soát chặt chẽ trên sinh hoạt chính trị. Ðối với cả Trung Quốc lẫn Việt Nam, ý đồ đằng sau kế hoạch phát triển tập trung nói trên là bảo vệ chế độ toàn trị chống lại áp lực cải tổ chính trị. Khi quyết định đi theo hướng phát triển của Trung Quốc, Việt Nam còn muốn rút kinh nghiệm dọ dẫm của Bắc Kinh, và đã công khai thú nhận rằng Việt Nam còn đi sau Trung Quốc trong lãnh vực cải tổ chính trị và cơ cấu chính quyền. c.Sự hình thành của chính sách phát triển Việt Nam Kinh nghiệm phát triển của Việt Nam vào cuối thập niên 1980, trong gia đoạn giữa hai đại hội 6 và 7 của ÐCSVN, tỏ ra rất phức tạp và ngoắt ngoéo, với nhiều chuyển hướng giữa đường lối quyết liệt theo khuôn mẫu Liên Xô do Gorbachev chủ trương, và đường lối thận trọng hơn của Trung Quốc do Ðặng Tiểu Bình chủ xướng. Trong khoảng thời gian từ 1976 đến 1980, tăng trưởng kinh tế hầu như hoàn toàn trì trệ ở mức dưới 0,4% một năm (Nguyễn Thanh Giang 2002). Cuộc chiến tranh với Trung Quốc đã làm cho ngân quỹ quốc gia kiệt quệ, trong khi mức viện trợ từ phía Nga Xô xụt giảm trầm trọng. Nỗ lực duy trì một lực lượng quân sự quá lớn, với một đoàn quân viễn chinh trú đóng tại Cam Bốt và một guồng máy an ninh tại quốc nội, cộng với những tổn hại tài lực do kế hoạch đánh phá tư sản và cộng sản hóa miền Nam, đã khiến cho người dân miền Nam no đủ, lần đầu tiên trong lịch sử đã phải chịu cảnh thiếu đói (Nguyễn Minh Cần 2001). Những chính sách tai hại đó đã làm kiệt quệ Việt Nam, và ép buộc ÐCSVN phải duyệt xét lại toàn bộ đường lối để sống còn. Trước đại hội 6, vào khoảng tháng 12, 1986, Trường Chinh thực hiện hai chuyến công du sang Liên Xô để vận động trợ giúp, và đã được lãnh đạo Xô Viết khuyến cáo là nên thực hiện cải tổ. Nhân các cuộc họp nói trên, Trường Chinh đã cho ban lãnh đạo Ðảng Cộng Sản Liên Xô biết là trong đại hội tới, ông sẽ trao quyền cho Nguyễn Văn Linh.. Ban Lãnh đạo Liên Xô cố động viên Trường Chinh quyết tâm theo con đường cải cách. Và điều đó đã ảnh hưởng tốt tại đại hội 6 (tháng 12, 1986): Trung Ương Ðảng Cộng Sản Việt Nam đánh giá cao công cuộc perestroika và glasnost ở Liên Xô và quyết định 'đổi mới' (NM Cần 2001). Tuy nhiên, Trường Chinh vẫn vận dụng ảnh hưởng cá nhân để chuyển hướng cải tổ theo mô hình Trung Quốc. Do cuộc vận động này, ÐCSVN đã giới hạn chính sách cải tổ vào mục tiêu đổi mới kinh tế không có cải tổ chính trị. Trong thời gian này, tập đoàn cầm quyền Việt Nam..cố học kinh nghiệm của Trung Quốc..là 'cải cách kinh tế,' 'mở cửa' ra nước ngoài mà không cải cách về chính trị. Chính vì thế nghị quyết đại hội 6 của Ðảng Cộng Sản Việt Nam lộ rõ cái tinh thần cơ bản là chỉ 'đổi mới' về kinh tế, chứ không 'đổi mới' về chính trị (NM Cần 2001, chữ đậm của tác giả). Sau khi nhậm chức tổng bí thư, Nguyễn Văn Linh lại bắt đầu chuyển hướng cải tổ theo mô hình Xô Viết. Qua những chuyến công du Liên Xô để cầu viện và tham khảo với lãnh đạo Cẩm Linh, Nguyễn Văn Linh đã được Gorbachev khuyến khích nên đổi mới tư duy. Khi trở về nước sau chuyến đi tham khảo vào tháng 10 năm 1987, Nguyễn Văn Linh đã loan báo chính sách cởi trói văn nghệ sĩ để khuyến khích sự tham gia vào việc hoạch định chính sách cải tổ toàn diện. Những lời ông nói gây ấn tượng mạnh từ giới trí thức lan đến toàn dân..Ở nước ngoài, những trí thức theo Ðảng Cộng Sản, thành viên hội Việt Kiều yêu Nước.. (NM Cần 2001). Sự nở rộ vô tiền khoáng hậu của xu thế cấp tiến, do tác động của quyết định cởi trói văn nghệ sĩ, đưa đến một trào lưu đòi hỏi cải tổ chính trị phát xuất từ thành phần trí thức ở trong và ngoài nước. Tuy nhiên, lãnh đạo ÐCSVN đã lo lắng khi theo dõi những biến chuyển của tình hình tại Liên Xô và Ðông Âu, với sự tan rã của các chế độ cộng sản tại đó. Tình trạng này tạo thời cơ cho những thành phần thủ cựu trong hàng ngũ ÐCSVN dành lại thế chủ động và hướng chính sách ngả trở lại theo mô hình Trung Quốc. Lãnh đạo ÐCSVN bắt đầu khảo sát những biện pháp do đảng cộng sản Trung Quốc áp dụng để đối phó với biến cố Thiên An Môn, đồng thời họ cũng cố học kinh nghiệm của Trung Quốc.. (vào) cuối năm 1989, sự xụp đổ các nước xã hội chủ nghĩa ở Ðông Âu và ở Mông Cổ đã gây chấn động mạnh đến Ðảng Cộng Sản Việt Nam (NM Cần 2001). và từ đó khiến cho họ luôn bị ám ảnh bởi mục tiêu duy trì ổn định chính trị và trật tự xã hội Mác Xít. Biến cố Thiên An Môn và sự tan rã của Liên Xô ảnh hưởng lớn lao đến chiều hướng của ÐCSVN trong đại hội 7, và có thể coi hội nghị Trung Ương lần thứ 8 đánh dấu bước ngoặt: Ðảng Cộng Sản Việt Nam dứt khoát từ bỏ mọi ý muốn 'đổi mới' về mặt chính trị (NM Cần 2001, chữ đậm của tác giả). Vào tháng 10, 1989, chính sách cởi trói văn nghệ sĩ chấm dứt, và đến tháng 12, 1991, khi Liên Xô xụp đổ, Nguyễn văn Linh, Phạm Văn Ðồng, Ðỗ Mười lại khăn gói lên đường thầm lặng đến Trung Quốc..để mong bình thường hóa quan hệ Việt-Trung (NM Cần 2001). Vào thời điểm đó, thành quả phát triển kinh tế và những hứa hẹn viện trợ từ phía Trung Quốc khiến cho Hà Nội có đủ tự tin để sát cánh với Bắc Kinh. Với sự chuẩn bị cần thiết, vào đầu năm 1991, ÐCSVN đã trao phó cho Ðỗ Mười trọng trách nối lại mối gia hảo với Bắc Kinh và thực hiện chính sách kinh tế thị trường với định hướng xã hội chủ nghĩa theo mô hình Trung Quốc. Sau khi chủ nghĩa xã hội bị xụp đổ ở Ðông Âu, Ðảng Cộng Sản Việt Nam coi Gorbachev và ban lãnh đạo Ðảng Cộng Sản Liên Xô là phản bội chủ nghĩa Marx-Lenin (NM Cần 2001). Kể từ đó, Việt Nam đã đạt được thành quả khả quan trong lãnh vực phát triển kinh tế với chính sách kinh tế thị trường. Trong thập niện đầu áp dụng chính sách đổi mới nói trên, mức độ tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam đã lên tới mức 8% một năm. Thành quả đó là một lý do giải thích chủ trương của Hà Nội dứt khoát chống đối mọi áp lực cải tổ chính trị, trong khi thực hiện chính sách đổi mới kinh tế theo mô hình Trung Quốc. IV.Tại sao Việt Nam tiếp tục chống đối áp lực cải tổ chính trị Qua đến đại hội 8 năm 1996, việc đưa Lê Khả Phiêu lên nắm quyền tổng bí thư chứng tỏ rằng phe quân phiệt bảo thủ trong quân đội và công an trong Ðảng Cộng Sản ngày càng thao túng quyền lực đất nước.. (NM Cần 2001). Kể từ đó, khuynh hướng chống đối cải tổ chính trị được giải thích như bắt nguồn từ mâu thuẫn đường lối giữa phe nhóm bảo thủ cực đoan thân Trung Quốc và một số thành phần cấp tiến thân Tây phương, mới manh nha thành hình trong hàng ngũ đảng. Trên thực tế, kể từ khi bắt đầu thực hiện chính sách mở cửa với bên ngoài, giới lãnh đạo ÐSCVN đã chịu ảnh hưởng rất nặng của Trung Quốc, đặc biệt là trong quan điểm về nguy cơ diễn biến hòa bình. a.Nỗi ám ảnh về diễn biến hòa bình Cho đến nay, luận cứ thường được viện dẫn để bảo vệ chính sách thủ cựu chống cải tổ chính trị vẫn là mục đích ngăn chặn âm mưu diễn biến hòa bình của các thế lực thù địch, mặc dầu nguyên do thầm kín mang nhiều tính chất thực tiễn hơn, và được thúc đẩy bởi nhu cầu bảo vệ sự tồn tại của chế độ. Những nỗ lực vận động quần chúng đều nhắm vào mục tiêu bảo vệ ổn định chính trị và xã hội, vì chiêu bài bảo vệ chủ nghĩa không còn sức thuyết phục quần chúng. Mỗi khi chế độ bị đe dọa bởi chuyển biến xã hội-chính trị, người ta lại thấy truyền thông nhà nước tung ra những khẩu hiệu chống âm mưu diễn biến hòa bình của các thế lực thù địch. Về thực chất, chủ trương chống âm mưu diễn biến hòa bình bắt nguồn từ nỗi ám ảnh của Mao Trạch Ðông đối với đường lối đối ngoại của Hoa Kỳ trong khuôn khổ của chính sách ngăn chặn, đã được Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Foster Dulles phác họa trong những bài diễn văn và điều trần của ông trước Ủy ban Ðối ngoại Quốc Hội Hoa Kỳ vào thập niên 1950. Theo Mao, Dulles chủ trương, ngoài chính sách ngăn chặn đà bành trướng của quốc tế cộng sản, thế giới tự do cần phải hỗ trợ cho nỗ lực chuyển đổi các thể chế cộng sản trên thế giới bằng phương tiện và đường lối hòa bình. Dulles tiên liệu sự biến thể của chế độ cộng sản qua các thế hệ lãnh đạo, một khi mức độ phát triển xã hội trong lãnh vực dân trí, an sinh-xã hội, đạt được mức độ đủ để biến tập thể quần chúng thành lực thúc đẩy cởi mở. Dulles khẳng định rằng cộng sản là một hiện tượng sẽ bị đào thải, và xác định trách nhiệm của Hoa Kỳ và các nước đồng minh là phải nỗ lực khuyến khích tiến trình đào thải đó và đem tự do cho các dân tộc hiện sống dưới chế độ cộng sản bằng phương tiện hòa bình. Nỗi ám ảnh của Mao Trạch Ðông về một âm mưu diễn biến hòa bình từ phía Hoa Kỳ càng thêm sâu đậm khi Khrushchev khởi xướng chủ trương chung sống hòa bình với thế giới tư bản vào cuối thập niên 1950. Vào thời kỳ đó, chính sách chung sống hòa bình với thế giới tư bản do Liên Xô chủ trương, cùng lúc với một loạt diễn biến bất lợi cho Trung Quốc - như cuộc chính biến lật đổ chế độ thân cộng tại Lào; cuộc nổi dậy tại Tây Tạng; tranh chấp biên giới Ấn-Hoa; cuộc tàn sát thành phần thân Trung Quốc tại Indonesia; và chuyến công du Hoa Kỳ của Khrushchev sau khi từ chối không cung cấp kỹ thuật chế tạo bom nguyên tử cho Bắc Kinh - đã khiến cho Mao tin tưởng Liên Xô đã trở thành đồng minh của Hoa Kỳ trong một âm mưu chống phá Trung Quốc bằng đường lối diễn biến hòa binh (Spence 1999). Ðể bảo vệ sự sống còn của chế độ, Mao cho phát động cuộc Cách Mạng Văn Hóa và lên án chủ trương xét lại của Liên Xô, và vận động loại đối thủ Lưu Thiếu Kỳ, lúc đó đã bị tố cáo là Tên Khrushchev của Trung Quốc. Mặc dầu chiến tranh lạnh coi như đã chấm dứt với sự xụp đổ của Liên Bang Xô Viết và sự tan rã của khối cộng sản Ðông Âu, phía lãnh đạo Trung Quốc tin là vẫn có một âm mưu diễn biến hòa bình từ phía Hoa Kỳ. Sau biến cố Thiên An Môn, rất nhiều tài liệu sách báo Trung Quốc cực lực lên án Hoa Kỳ đã đứng sau lưng phong trào sinh viên đòi dân chủ. Phản ứng đàn áp tàn bạo phong trào sinh viên tại Thiên An Môn do Ðặng Tiểu Bình điều động được coi như một đòn chống lại âm mưu diễn biến hòa bình. Sau biến cố này, Ðặng Tiểu Bình đã khẳng định rằng các nước Tây phương đã phát động thế chiến thứ ba không có khói súng..Họ muốn thực hiện diễn biến hòa bình tại các nước xã hội chủ nghĩa để chuyển hướng các nước này theo tư bản chủ nghiã. Chủ trương quyết liệt chống đối cởi mở chính trị phản ảnh mối lo sợ chính của Ðặng Tiểu Bình đối với tác dụng của diễn biến hòa bình. Mối lo sợ đó vẫn được thúc đẩy bởi cùng một căn nguyên như nỗi ám ảnh của Mao Trạch Ðông trước đó, cũng như của những lãnh đạo Trung Quốc sau này. Ðó là nỗi lo âu những điều tiên liệu của ngoại trưởng Dulles sẽ thành hiện thực, một khi sự phồn thịnh kinh tế và trình độ phát triển dân trí sẽ thúc đẩy lực lượng quần chúng loại trừ vị thế độc tôn và độc quyền cai trị của đảng cộng sản, và làm chuyển đổi chế độ. Mối lo sợ đó giải thích chủ trương dứt khoát không chấp nhận cải tổ chính trị. Cho đến nay, quan điểm của Trung Quốc về một âm mưu diễn biến hòa bình đã được lãnh đạo ÐCSVN triệt để khai thác để biện minh cho việc đàn áp đối lập và nỗ lực củng cố một thể chế độc tài độc đảng. Nhu cầu bảo vệ ổn định chính trị và trật tự xã hội để tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển luôn được viện dẫn để biện minh cho những biện pháp áp chế. Nhìn chung tại Việt Nam, chủ trương chống diễn biến hòa bình gắn liền với phe thân Trung Quốc. Trong những năm gần đây, luận cứ này vẫn thường được cả Trung Quốc và Việt Nam vận dụng để chống lại những trào lưu đòi dân chủ nổi lên ở trong nước. Trước khủng hoảng nội bộ do tác động của những chuyển biến trong thế giới cộng sản vào đầu thập niên 1990, bộ chính trị ÐCSVN - với chiều hướng thân Trung Quốc chiếm đa số vào thời đó - đã cho tẩy xóa những lời lẽ thù địch đối với Trung Quốc được ghi trong lời nói đầu của hiến pháp từ thời kỳ chiến tranh Việt-Hoa, và vội vã cầu thân với Trung Quốc để hy vọng thành lập giới tuyến cuối cùng bảo vệ xã hội chủ nghĩa và đối phó với nỗi ám ảnh chung về một âm mưu diễn biến hòa binh. b.Những lực chống thay đổi từ bên trong Khả năng duy trì ổn định chính trị của ÐCSVN tùy thuộc rất nhiều vào lực lượng an ninh và quận đội, được coi như hai cột trụ của chế độ. Khả năng chống biến loạn dựa vào một guồng máy an ninh và tình báo xâm nhập vào hạ tầng dân chúng, và một mạng lưới tình báo nhân dân ăn sâu vào xã-ấp và phường. Lực lượng an ninh và tình báo này có khả năng bóp tan từ trứng nước mọi mầm mống chống đối. Bộ Công An đã được xây dựng thành một công cụ đắc lực của ÐCSVN và được coi như một trung tâm mà đa số những vấn đề thuộc lãnh vực an ninh nội bộ, cũng như những chũ trương về tình hình chính trị quốc nội được bàn thảo và quyết định. Theo Raszelenberg, nội dung những cuộc phỏng vấn thực hiện với giới chức cao cấp trong Bộ Công An đã cho thấy những cán bộ trong ngành này đều được huấn luyện với một sứ mạng duy nhất là để dẹp bạo loạn và duy trì một trạng thái ổn định xã hội, tạo điều kiện thuận tiện cho một mục tiêu được học tập là phát triển hài hòa. Quân đội cũng được nuôi dưỡng để trở thành một lực lượng trung thành với đảng. Ðể khuyến khích lòng trung thành đó, cả hai lực lượng cột trụ này được hưởng những đặc quyền-đặc lợi kinh tế qua một hệ thống công ty quốc doanh được dành độc quyền trong một số lãnh vực kinh doanh quan trọng. Hệ thống kinh tài này đã biến thành phần công an và quân đội thành giai cấp Tư sản đỏ, làm căn bản quyền lực cho chế độ, và làm gia tăng tầm ảnh hưởng và thế lực của các thành phần chống thay đổi. Ngoài ra, còn phải kể đến vai trò của một mạng lưới an ninh tình báo chính trị đã xâm nhập vào hàng ngũ quân đội để theo dõi và trấn áp hàng ngũ quân nhân, và ngay cả guồng máy chính quyền. Vào ngày 19 tháng Chín, 2001, chỉ vài ngày sau khi Nông Ðức Mạnh được bầu làm tổng bí thư, lực lượng bảo thủ trong trung tâm quyền lực của ÐCSVN đã cho bắt một số lớn nhân vật đối kháng và các nhóm tôn giáo đối lập với chính quyền. Nguyễn Thanh Giang lên án cuộc tảo thanh này và cho rằng đây là việc làm của những lực lượng bảo thủ trong nội bộ Ðảng muốn dằn mặt tân Tổng bí thư Nông Ðức Mạnh, và những khuôn mặt trẻ trung trung sáng suốt và tiến bộ trong Bộ chính trị là chớ có tìm cách thoát ra khỏi ảnh hưởng của họ. Thứ hai: Việc làm này nhằm phá hoại Hiệp định thương mại Việt-Mỹ, phá hoại quan hệ Việt-Mỹ và làm xấu mặt Việt Nam trên trường quốc tế để thế giới tẩy chay Việt Nam hòng làm Việt Nam chui vào ống tay áo của Trung Quốc. Nhóm bảo thủ đã thành công trong việc xâm nhập và bám trụ vào các công ty quốc doanh. Sự kiện này giải thích tại sao phe cởi mở trong ÐCSVN gặp khó khăn trong việc tư hữu hóa các doanh nghiệp nhà nước để thực hiện biện pháp tái cấu trúc cần thiết hầu đáp ứng những đòi hỏi cải tổ kinh tế để hội nhập với thế giới bên ngoài. Hiện nay vẫn còn khoảng 50 phần trăm doanh nghiệp nhà nước chưa giải tư vì không muốn mất đặc quyền. Tuy vậy, kể từ khi thực hiện chính sách đổi mới vào cuối thập niên 1980 cho đến nay, cũng có những dấu hiệu cho thấy môi trường chính trị của Việt Nam đã chuyển biến theo hướng cởi mở hơn trước. V.Những dấu hiệu chuyển biến chính trị sau đổi mới Mặc dầu lực chống thay đổi vẫn còn khả năng kiểm soát chặt chẽ sinh hoạt chính trị tại Việt Nam, đã có biến chuyển trong môi trường xã hội-chính trị trong nước cho thấy một chiều hướng cải tiến thuận lợi cho việc phát triển dân chủ. Theo nhận định của Brown, Việt Nam đã ở trong tình trạng 'chuyển tiếp thể chế' từ nhiều năm nay. Tuy nhiên, thay đổi này thường vẫn chỉ phản ảnh bước nhượng bộ của ÐCSVN khi phải đương đầu với áp lực đe dọa xô đẩy tình hình vào một cuộc khủng hoảng chính trị. Cho đến nay, những biện pháp cải tổ này không xuất phát từ một quyết tâm thực hiện dân chủ cho Việt Nam. Tuy nhiên, nhìn chung, môi trường chính trị Việt Nam đã hội đủ năm nguyên nhân chuyển biến chế độ, tương tự như đã từng được nhận diện trong quá trình chuyển tiếp chế độ tại Ðài Loan và Nam Hàn. Ngoài ra, một số sinh hoạt trong môi trường chính trị Việt Nam đã bắt đầu phát triển theo một chiều hướng thuận lợi cho sự nẩy nở của sinh hoạt dân chủ. Những sinh hoạt này được nhận diện như bẩy thành tố tích cực có khả năng thay đổi địa hình chính trị của Việt Nam theo một hướng thuận lợi cho xu thế dân chủ hóa. a.Năm nguyên nhân chuyển biến chế độ Pei đã nhận diện năm nguyên nhân chính đưa đến sự chuyển đổi thể chế: tình trạng mục rữa của chế độ toàn trị; những chuyển biến nội bộ; sự phát triển xã hội công dân; những thay đổi xã hội-kinh tế rộng lớn; và cuối cùng là áp lực bên ngoài. Kể từ khi mở cửa giao dịch với bên ngoài, mầm mống dân chủ đã được cấy vào môi trường chính trị Việt Nam, và hiện nay, cả năm nguyên nhân chuyển đổi chế độ cũng đã được phát hiện. Mặc dầu sự mục rữa chưa đến độ có thể làm xụp đổ chế độ hiện hữu, tệ nạn tham những-cửa quyền và bè phái cũng đã được lãnh đạo ÐCSVN công khai xác nhận là một quốc nạn, hiện đã làm mất uy tín của đảng trong dư luận quần chúng. Việt Nam đã bị liệt vào thứ hạng quốc gia tham nhũng nhất trên thế giới với một chỉ số tham nhũng 9.75, theo đó, 10 điểm là mức độ tham nhũng trầm trọng nhất. Các giới chức chính quyền Việt Nam cũng phải thú nhận rằng kết quả một cuộc điều tra đã phát hiện hành vi tham nhũng trầm trọng tại 1/3 tổng số cơ quan của ÐCSVN. Vụ án Năm Cam là một cơn ác mộng cho ÐCSVN.. và đã khiến cho hai nhân vật có thế lực trong Trung Ương Ðảng bị thanh trừng. Về phần chủ thuyết, lý tưởng cộng sản không còn sức thu hút đối với quần chúng. Người dân Việt Nam hiện nay, đặc biệt là thành phần sinh viên, không còn muốn gia nhập đảng cộng sản. Tại trường đại học kinh tế Hà Nội, chỉ có 52 trên tổng số 1200 sinh viên gia nhập đảng. Với trên 50% dân số Việt Nam sinh trưởng sau 1975, phần đông chỉ chú tâm đến đầu tư thương mại và kinh doanh, và ÐCSVN không còn sức thu hút đối với họ. Nhiều nhà xã hội học cho rằng Việt Nam đang trải qua một cuộc khủng hoảng ý thức hệ, và điều đó là nguyên nhân sâu xa giải thích hiện tượng bạo hành gia tăng trong xã hội Việt Nam ngày nay. Mặt khác, sự kiện thông tin về hiệp ước biên giới và lãnh hải giữa Việt Nam và Trung Quốc được tiết lộ ra bên ngoài có thể hiểu như phản ứng bất mãn của một số giới chức cao cấp trong ÐCSVN về sự nhượng bộ quá đáng của Hà Nội, và muốn phản đối mối quan hệ quá lệ thuộc vào Bắc Kinh. Xã hội công dân đã xuất hiện tại Việt Nam vào thập niên 1980, kể từ khi những tổ chức ngoài chính phủ (NGOs) của cộng đồng quốc tế vào hoạt động trong lãnh vực cứu trợ và xã hội. Khi khảo sát sự phát triển của sinh hoạt xã hội công dân kể từ thời kỳ đổi mới, Ngọc Dư kết luận sự đóng góp quý báu của các NGOs cho Việt Nam, đặc biệt là trong lãnh vực xóa đói giảm nghèo, cũng như trong các lãnh vực cứu trợ khác mà nhà nước không còn khả năng đảm trách, hiện nay đã được ÐCSVN chính thức công nhận. Kể từ thập niên 1990, nhiều luật lệ đã được ban hành để tạo khung luật pháp cho việc phát triển xã hội công dân tại Việt Nam. Từ ngày chế độ bao cấp được bãi bỏ, khu vực tư nhân phải gánh vác một phần đáng kể trách nhiệm tài chính yểm trợ các chương trình giáo dục và xã hội. Trên thực tế, sự bàn giao trách nhiệm tài chính từ khu vục nhà nước sang khu vực tư nhân, còn được gọi là tiến trình xã hội hóa dịch vụ xã hội và giáo dục, là khởi điểm cho sự xuất hiện của xã hội công dân tại Việt Nam. Hiện nay, những tổ chức tư nhân, gồm đoàn thể và hiệp hội nghề nghiệp; tổ chức cộng đồng; tôn giáo; NGOs, kể cả của quốc tế lẫn của địa phương, đóng vai trò nhân tố điều hành làm trung gian giữa chính quyền và quần chúng. Những thực thể này trở thành công cụ dân chủ, giúp tạo tiếng nói và sức mạnh cho quần chúng. Vai trò của các NGOs đặc biệt quan trọng trong việc phân phối và san bằng thành quả của phát triển. Ngoài sinh hoạt của những tổ chức kể trên, đà phát triển của khu vực đầu tư kinh doanh thương mại cũng đóng góp một phần không nhỏ vào sự bành trướng của xã hội công dân. Giới doanh nhân trẻ tại Việt Nam đã bắt đầu tổ chức thành đoàn thể vận động chính quyền. Nhiều nhóm doanh nhân người Việt trong nước đã liên kết với các nhóm tư bản nước ngoài để vận động chính quyền soạn thảo và tu chính những luật lệ cởi mở và thích hợp hơn cho hoạt động kinh doanh. Hà Nội đã tỏ ra rất quan tâm đến những nỗ lực vận động này. Áp lực thay đổi cũng còn phát xuất từ quan hệ đối với bên ngoài. Trong sinh hoạt giao dịch thương mại với thế giới, Việt Nam cũng đã tiếp cận với những sức ép ngoại giao, đặc biệt là từ phía các quốc gia Á châu láng giềng, lên tiếng bênh vực cho quyền lợi của kiều dân đầu tư tại Việt Nam. Do mối quan hệ ngoại giao lâu năm, cũng như tầm quan trọng của các khoản đầu tư vào Việt Nam, tiếng nói của Nhật Bản, Ðài Loan và Nam Hàn có một trọng lượng đáng kể đối với giới cầm quyền Việt Nam, đặc biệt khi Nhật Bản đã gắn kết mức độ viện trợ phát triển với thành tích tôn trọng nhân quyền của Việt Nam. Ngoài ra, áp lực thay đổi từ bên ngoài còn phát xuất từ phía ít thân thiện hơn, khi Việt Nam bắt đầu thiết lập quan hệ mậu dịch với Hoa Kỳ, qua việc ký kết và thực hiện hiệp ước thương mại Việt-Mỹ. Trong kỷ nguyên hội nhập toàn cầu, hoạt động ngoại thương cung cấp một lợi khí chiến lược rất quan trọng mà Hoa Kỳ có thể vận dụng để hỗ trợ cho chính sách đối ngoại. Cho đến nay, thành tích tiêu cực của Việt Nam trong lãnh vực tôn trọng nhân quyền vẫn tiếp tục làm vẩn đục quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. Ngoài ra, những cuộc vận động từ phía cộng đồng người Mỹ gốc Việt để Quốc hội Hoa Kỳ thông qua dự luật Nhân Quyền cho Việt Nam, cộng với sự yểm trợ nỗ lực tranh đấu cho dân chủ tại Việt Nam từ phía cộng đồng này, cũng gây trở ngại đáng kể cho nỗ lực đẩy mạnh quan hệ bình thường giữa hai nước. Sự hiện diện của một cộng đồng người Việt hải ngoại ngày càng phát triển vẫn là mối quan tâm của Hà Nội, do tiềm năng lớn mạnh của cộng đồng này về hai phương diện tài chính và chất xám, cũng như ảnh hưởng mà khối người này có thể vận dụng tại các nước định cư. Theo tài liệu của chương trình phát triển Liên Hiệp Quốc (United Nations Development Program, UNDP), hiện nay có khoảng trên 2,5 triệu người Việt sinh sống tại 100 quốc gia trên thế giới, chủ yếu là tại Hoa Kỳ, Pháp, Gia Nã Ðại và Úc Châu. Ngoài ra, còn phải kể đến những khối người Việt hiện sinh sống và định cư tại những quốc gia thuộc khối Ðông Âu và Liên Xô trước đây. Mặc dầu vẫn còn khác biệt về chính kiến và quan điểm đối với những vấn đề của Việt Nam, hiện nay khối người Việt tại những nơi này đã bắt đầu chú tâm đến việc yểm trợ nỗ lực dân chủ hóa Việt Nam. Tiềm năng kinh tế của những khối người Việt này đã được chính quyền trong nước đặc biệt lưu tâm, qua một số biện pháp ưu đãi để vận động sự tham gia và đóng góp phương tiện và khả năng của họ vào nỗ lực phát triển kinh tế Việt Nam. Ðó là những mối lợi trực tiếp về đầu vào. Mặt khác, kể từ khi quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam được nới rộng, cộng đồng người Mỹ gốc Việt đã trở thành một khối yểm trợ tích cực và mạnh mẽ cho những thành phần đối kháng trong nước, qua những nỗ lực vận động hành lang tại các trung tâm quyền lực Hoa Kỳ. Trong quan hệ đối ngoại, một khi lượng xuất cảng hàng hóa sang thị trường Hoa Kỳ gia tăng đến mực độ có thể có ảnh hưởng quyết định đến sự thăng trầm của nền kinh tế Việt Nam, giới cầm quyền Việt Nam sẽ phải thận trọng hơn trong quan hệ với Hoa Kỳ. Ðó cũng là lúc khối người Mỹ gốc Việt có thể gia tăng những nỗ lực vận động giới cầm quyền Hoa Kỳ để có thể ảnh hưởng mạnh hơn vào đường lối chính trị của Hoa Kỳ đối với Việt Nam, nhất là trong những đòi hỏi dân chủ hóa và tôn trọng nhân quyền. b.Những dấu hiệu chuyển đổi trong môi trường chính trị Việt Nam Chiều hướng chuyển đổi chế độ tại Việt Nam sẽ theo một tiến trình biến hóa, thay vì sẽ là một tiến trình cách mạng và những thay đổi về định chế chính trị sẽ có triển vọng khởi nguồn từ trong hàng ngũ ÐCSVN, và sẽ được phát động bởi tầng lớp cán bộ trẻ. Trong số bẩy dấu hiệu tích cực do Brown viện dẫn để chứng minh môi trường chính trị Việt Nam đã bắt đầu chuyển đổi, vai trò nới rộng của quốc hội và vai trò ngày càng quan trọng của truyền thông là hai điểm đáng đặc biệt lưu ý theo dõi vào thời gian tới. Ngoài ra, đối với những yếu tố khác như: nỗ lực tách biệt guồng máy đảng ra khỏi hoạt động chính quyền; xây dựng chế độ pháp trị; kế hoạch tản quyền về địa phương; loại bỏ những môn học về chủ thuyết Marx-Lenin ra khỏi chương trình đại học; và cuối cùng là cam kết thực hiện kinh tế thị trường, thì hiện nay, vẫn chưa đạt được một tầm mức đáng kể, và một tốc độ đủ nhanh, để có thể tác động mạnh vào tiến trình chuyển đổi. Nỗ lực chuyển đổi quốc hội thành một định chế lập pháp độc lập với ÐCSVN vẫn còn là một cộng trình dở dang. Cho đến nay, chưa có một biến động nào ngoạn mục về cơ cấu nhân sự trong quốc hội, vì đa số đại biểu vẫn thuộc hệ thống đảng, và mới chỉ có một thiểu số đại biểu mang nhãn hiệu độc lập, trong khi mọi ứng cử viên vẫn phải qua tiến trình gạn lọc của Mặt Trận Tổ Quốc. Trình độ học vấn của các ứng cử viên đã được nâng cao vì đa số có bằng đại học. Mặc dầu những biểu quyết không còn đưa đến túc số tuyệt đối cho đảng, các cuộc điều trần của thành phần nội các vẫn chỉ được thực hiện trong phạm vi những lãnh vực và vấn đề đã được ÐCSVN thông qua, vì vẫn còn một số lãnh vực chính trị bị coi như bất khả xâm phạm. Quốc hội vẫn chưa làm chủ được tiến trình lập pháp vì dự án luật vẫn do các cơ quan chủ quản và hệ thống đảng chủ động đề xuất. Sự phân quyền giũa đảng và nhà nước hầu như chưa tiến được bước nào vì toàn bộ thành phần nội các vẫn do đảng chỉ định và kiểm soát. Cơ cấu dân chủ hạ tầng vẫn do hệ thống nhân sự đảng nắm giữ và các cuộc bầu cử địa phương vẫn chỉ ghi nhận thành quả khiêm nhường về phương diện tản quyền thực sự. Quan hệ hợp tác tốt giữa chính quyền địa phương và quần chúng chỉ được ghi nhận là khả quan tại những địa phương có sự hiện diện của các tổ chức NGOs của nước ngoài hoạt động và theo dõi. Về phần các chương trình đại học, môn chủ nghĩa cộng sản chưa được bãi bỏ và Hà Nội vẫn duy trì sự kiểm soát gắt gao đối với những chương trình do các đại học ngoại quốc thực hiện vì còn lo ngại sự truyền bá tư tưởng dân chủ tây phương. Trong nỗ lực thực hiện kinh tế thị trường, mặc dầu đã được đảng cam kết triệt để thực hiện, vấn đề gai góc nhất vẫn là việc giải tư các doanh nghiệp nhà nước và loại bỏ đặc quyền của khu vực quốc doanh. Những cố gắng của đảng trong lãnh vực này đã bị đánh giá là thiếu nhiệt tâm và việc ban hành và thực thi luật lệ cần thiết để đẩy mạnh nỗ lực giải tư vẫn bị coi là còn yếu kém. Khu vực tư doanh đã thâu hoạch được kết quả khả quan hơn. Theo thống kê nhà nước, hiện nay đã có trên 80.000 doanh nghiệp tư nhân và khoảng trên hai triệu cơ sở kinh doanh tư nhân cỡ nhỏ, so với khoảng trên 5.000 doanh nghiệp nhà nước. Theo thông tấn nhà nước, kể từ khi luật đầu tư được ban hành vào năm 2000, khu vực doanh nghiệp tư nhân đã đóng góp trên 4 tỷ USD vào nền kinh tế Việt Nam. Sự xuất hiện của một nghành truyền thông trưởng thành và hữu hiệu trong môi trường chính trị Việt Nam được coi như một yếu tố quan trọng nhất để thúc đẩy chuyển đổi chế độ. Tuy nhiên, không thể trông đợi vào sự tự nguyện nới lỏng những biện pháp kiểm soát gắt gao đối với truyền thông báo chí, vì giới cầm quyền hiện hữu ý thức rất rõ tầm lợi hại của truyền thông trong mặt trận chính trị. Trong lãnh vực này, ÐCSVN đã đạt được mức độ tinh xảo do những kinh nghiệm vận dụng truyền thông báo chí để tấn công chính trị đánh phá miền Nam trước 1975, qua việc cài điệp viên xâm nhập hàng ngũ sinh viên và văn nghệ sĩ miền Nam kích động các phong trào đòi hòa bình và tự do dân chủ trong những thập niên cuối 1960 và 1970. Chính vì lý do đó mà giới truyền thông Việt Nam vẫn sẽ tiếp tục bị chi phối chặt chẽ bởi những luật lệ khắt khe, gây trở ngại không nhỏ cho sinh hoạt làm tin của giới phóng viên. Ngay cả trong nhưng lãnh vực tường trình sinh hoạt không bị nhà nước cấm đoán, việc săn và viết tin cũng đưa đến trở ngại lớn cho phóng viên. Cho đến nay, vẫn có cơ quan truyền thông chính trị đã bị đóng cửa và nhiều tổng biên tập đã bị bắt giam vì cho đăng tải tin tức và bình luận chính trị bất lợi cho nhà nước. Tuy nhiên, hành vi trấn áp truyền thông đã khiến cho sự xuất hiện của những loại báo chui, và hiện tượng tiết lộ tin tức ra nước ngoài để đánh dội trở về Việt Nam. Với thể thức đó, những người tranh đấu cho dân chủ tại Việt Nam đã động viên được giới truyền thông Việt ngữ hải ngoại, và những chương trình tiếng Việt trên các đài phát thanh quốc tế, để yểm trợ cho nỗ lực tranh đấu của họ. Ngoài ra, sự trao đổi thông tin trên mạng lưới Internet đã giúp thiết lập một hệ thống tương trợ giữa những người tranh đấu cho dân chủ trong nước và dư luận bên ngoài. Sự kiện này đã khiến cho nhà nước Việt Nam phải thận trọng và nhẹ tay hơn trong các biện pháp đàn áp và trừng trị thành phần đối kháng trong nước. Những lời kêu gọi trả tự do cho thành phần tranh đấu cho nhân quyền tại Việt Nam từ phía các tổ chức tranh đấu nhân quyền quốc tế - như tổ chức Ký Giả không Biên Giới (Reporters Sans Frontières, RSF của Pháp) - đóng vai trò quan trọng trong việc ép buộc chính quyền Việt Nam hành động thận trọng hơn mỗi khi muốn bắt bớ và giam cầm những nhân vật đối kháng. Ít ra là trên phương diện vận động truyền thông, hoạt động của những tổ chức này đã cung cấp cho thành phần đối kháng trong nước một lá chắn tương đối chống lại hành vi sách nhiễu của chính quyền và ngăn chặn hành động quá trớn của giới cầm quyền đối với thành phần chỉ trích đảng và nhà nước. Gần đây, phần vụ văn hóa tư tưởng của ÐCSVN đã phải nghiên cứu những biện pháp kiểm soát việc xử dụng mạng lưới Internet để phổ biến tài liệu thông tin từ nước ngoài vào Việt Nam. Tuy vẫn còn nhiều trường hợp bắt bớ và đàn áp, do chủ trương chống đối cởi mở chính trị từ phía ÐCSVN, một vài nhượng bộ áp lực dân chủ hóa cũng đã xẩy ra, với những bước tiến rất dè dặt, tương tự như theo một nấc thang tuần tự và thận trọng, được rập khuôn theo Trung Quốc. Mặc dầu những áp lực thay đổi từ bên ngoài kể trên cũng góp phần đáng kể vào nỗ lực thúc đẩy cởi mở chính trị đối với giới làm chính sách Việt Nam, động lực chính yếu có tiềm năng thúc ép ÐCSVN đi vào con đường cởi mở chính trị thực sự sẽ phát xuất từ nhu cầu hội nhập với thế giới bên ngoài. VI. Nhu cầu hội nhập toàn cầu và áp lực dân chủ hóa bên ngoài Một khi đã quyết tâm gia nhập vào cộng đồng thế giới vì nhu cầu nuôi dưỡng đà phát triển kinh tế, Việt Nam không còn con đường nào khác hơn là phải thỏa mãn những điều kiện gia nhập để được chấp nhận tham gia vào sinh hoạt kinh tế-mậu dịch chung của thế giới. Mức độ phát triển của kỹ thuật tin học, và kỹ nghệ chuyển vận hàng hóa và con người với tốc độ cao, đã thu hẹp khoảng cách giữa các quốc gia, đồng thời thúc đẩy sự hội nhập giữa các quốc gia trên thế giới vào một khối toàn cầu, có liên hệ và ảnh hưởng hỗ tương mật thiết trong nhiều lãnh vực sinh hoạt, từ kinh tế-xã hội, đến văn hóa-chính trị. Ngày nay, quan hệ quốc tế không còn giới hạn liên hệ giữa hai, hoặc nhiều nước, trong khuôn khổ của thỏa thuận song, hoặc đa phương, được hình thành qua nỗ lực thương lượng giữa các quốc gia liên hệ. Ngoài quan hệ đối xử khác biệt do tình trạng không đồng đều về thế lực và tầm cỡ mà thời nào cũng có, sinh hoạt chính trị toàn cầu chi phối và ảnh hưởng đến sinh hoạt chính trị của từng quốc gia cá biệt. Do trình độ phát triển không đồng đều giữa các quốc gia và khu vực, quan hệ quốc tế ở thế kỷ 21 theo chiều hướng toàn cầu hóa, vẫn mang nhiều tính chất gia nhập hơn, theo nghĩa những nước đi sau về trình độ phát triển và tiềm năng kinh tế, nếu muốn chia xẻ sự thịnh vượng chung của thế giới, phải chấp nhận những điều kiện gia nhập vào sinh hoạt toàn cầu, vốn đã được một số quốc gia có địa vị siêu cường quy định, qua trung gian của những định chế kinh tế-mậu dịch quốc tế. Ði theo ý nghĩa toàn cầu hóa là ý niệm về một cộng đồng toàn cầu được thành hình với một tiếng nói phản ảnh quan điểm và lập trường của cộng đồng thế giới về những vấn đề kinh tế-chính trị chung cho toàn cầu, như trật tự thế giới, giá trị toàn cầu, quy luật toàn cầu, vân vân... Cộng đồng thế giới nói trên vượt ra ngoài khuôn khổ của tổ chức Liên Hiệp Quốc và những định chế đa quốc gia hiện hữu, và gồm những siêu cường kinh tế tư bản, đứng đầu là Hoa Kỳ, chi phối những sinh hoạt quốc tế, qua sự liên minh chặt chẽ với một khối lớn đại công ty toàn cầu, vừa hậu thuẫn vừa vận động sự yểm trợ của cộng đồng thế giới để bảo vệ quyền lợi của tư bản trên thế giới, đã được đan lồng vào trong khuôn khổ của những giá trị được đa số các quốc gia công nhận là giá trị phổ quát đáp ứng ước vọng của cộng đồng nhân loại. Công cụ thực hiện chính sách của cộng đồng toàn cầu là những liên minh quân sự; tổ chức mậu dịch thế giới WTO; Diễn Ðàn Kinh Tế Thế Giới World Economic Forum (WEF); Khối G7; G8.. vân vân.. Kể từ sau biến cố 11 tháng 9, 2001, chủ trương phát huy lý tưởng dân chủ trên thế giới lại được nâng lên hàng sách luợc nhắm vào mục tiêu bảo vệ quyền lợi của Hoa Kỳ và các đồng minh dân chủ trong cộng đồng toàn cầu. Cũng kể từ đó, mục tiêu chống khủng bố, với ý niệm một trật tự dân chủ toàn cầu được thành hình để làm cơ sở cho hai cuộc chiến tại Afghanistan và Iraq. Tại Trung Ðông, chính sách này có thể biến thành một vết dầu loang, và tác động tích cực trên đường lối chính trị của một số nước Trung Ðông vẫn còn đặt dưới sự cai trị của chế độ quân chủ quyên chế hoặc độc tài như Saudi Arabia và Lybia. Gần đây, cũng chính áp lực của xu thế dân chủ hóa này đã thúc đẩy Ai Cập đưa ra những dự thảo tu chính hiến pháp để nới lỏng quyền tham gia sinh hoạt chính trị của các đảng phái ngoài chính quyền và ấn định thể chức bầu cử tổng thống trực tiếp, chấm dứt chế độ độc đảng lần đầu tiên trong lịch sử Ai Cập, kề từ khi tổng thống Hosni Mubarak lên cầm quyền vào năm 1981. Vào ngày 28 tháng Hai, 2005, chính phủ Lebanon thân Syria đã phải từ chức tập thể dưới áp lực của những cuộc xuống đường của quần chúng biểu tình đòi bầu cử tự do và Syria rút đoàn quân chiếm đóng. Những cuộc biểu tình xuống đường đòi dân chủ tại Lebanon nối tiếp một hiện tượng đã xẩy ra tại Ukraine vào cuối năm 2004, khi cuộc nổi dậy đòi dân chủ của dân chúng Ukraine, được mệnh danh là Cách mạng Cam, đã thành công. Những cuộc chính biến đưa đến sự xụp đổ của chế độ độc tài tại Kyrgyzstan cũng đã được đánh giá như một cuộc cách mạng dân chủ do quần chúng khởi xướng. Mẫu số chung đáng ghi nhận từ những chuyển biến dân chủ kể trên là vai trò trọng điểm của các lượng quần chúng với sự yểm trợ của truyền thông. Trong khi đó tại Á châu, lãnh đạo Trung Quốc, một lần nữa, lại cho thấy phản ứng tự vệ của Bắc Kinh qua những biện pháp xiết chặt kiểm soát trên sinh hoạt chính trị trong nước, để chống lại sự bành trướng của làn sóng dân chủ toàn cầu. Về phần Việt Nam, vì nhu cầu hội nhập, Hà Nội đứng trước một lựa chọn quan yếu, vì nếu đi vào con đường hội nhập toàn cầu, với bước đầu là gia nhập tổ chức mậu dịch thế giới WTO, là chấp nhận những quy luật của cộng đồng toàn cầu. Ngoài những điều kiện thuần túy kinh tế-tài chính, việc gia nhập WTO cũng đòi hỏi những cam kết tuân thủ một số điều kiện có khả năng đưa đến những tác dụng phụ về phương diện chính trị. Những cam kết xây dựng một hệ thống luật pháp công bằng, hợp lý và trong sáng, và mở cửa thị trường dịch vụ cho đầu tư nước ngoài trong các nghành ngân hàng, bảo hiểm, viễn thông - là những lãnh vực hoạt động kinh tế hiện thuộc độc quyền của các thành phần cột trụ chế độ - sẽ đưa đến hệ quả chính trị không những làm suy giảm vai trò và tầm ảnh hưởng của chính quyền, mà còn có thể hóa giải vai trò lãnh đạo của ÐCSVN trên chính trường Việt Nam trong tương lai. Trong bước kế tiếp của tiến trình hội nhập toàn cầu, Việt Nam cũng sẽ phải đương đầu với những đòi hỏi có tính chất thuần túy chính trị do Liên Hiệp Quốc và một số tổ chức quốc tế khác chủ trương, đặc biệt là những điều khoản về dân quyền và nhân quyền được ghi nhận trong Tuyên Ngôn Thiên Niên Kỷ của Liên Hiệp Quốc, là một văn kiện mà Việt Nam đã cam kết tôn trọng và thi hành. Ngoài ra, những thay đổi trong sinh hoạt xã hội do đà tăng trưởng kinh tế vào những năm gần đây cũng đưa đến sự hình thành một số lực thúc đẩy chuyển biến trên chính trường Việt Nam. VII.Những lực thúc đẩy chuyển động nội bộ Trong số những tác dụng của đổi mới khiến cho ÐCSVN lo ngai nhất là sự nẩy nở của mâu thuẫn nội tại, phá vỡ cái vỏ thuần nhất được duy trì bằng quyền lực. Hầu hết những mâu thuẫn này, từ mâu thuẫn quyền lợi vật chất đến mâu thuẫn đường lối, là hậu quả tất yếu của việc giải tỏa kềm kẹp trên sinh hoạt kinh tế-xã hội để đi vào kinh tế thị trường dựa trên cạnh tranh. Nhu cầu phát triển còn đưa đến đòi hỏi cởi mở trong một số lãnh vực khác để bảo đảm thành quả của nỗ lực phát triển kinh tế và khả năng cạnh tranh với thế giới bên ngoài. Ngoài ra, còn có một số mâu thuẫn phát xuất từ chính sách chính trị sai lầm của ÐCSVN, như mâu thuẫn sắc tộc, tôn giáo, địa phương, đường lối đối ngoại..vân vân.. Hiện nay, những mâu thuẫn này đã trở thành hạt mầm cho những cực quyền lực đối chọi nhau trong một môi trường chính trị Việt Nam ngày càng trở nên phức tạp và đa dạng. a.Thành phần đối kháng trong nước Trong một công trình nghiên cứu sâu rộng về sự xuất hiện của mầm mống đối kháng chính trị tại Việt Nam, Abuza nhận diện 25 khuôn mặt đối kháng quen thuộc - trong đó có một số nhân vật xuất thân từ hàng ngũ trí thức chế độ Việt Nam Cộng Hòa trước đây - đã nổi lên kể từ thời đổi mới vào năm 1987. Mặc dầu con số này khiêm nhường, Abuza cho rằng những lời chỉ trích chế độ của những nhân vật đối kháng này ảnh hưởng không nhỏ vào uy tín của chế độ, bởi vì hầu hết thuộc thành phần thí thức trong đảng và trong quân đội. Mặt khác Abuza cũng nhận thấy sự thiếu vắng của một một phong trào chính trị sinh viên dấn thân, như đã từng thấy tại Ðài Loan và Nam Dương. Cuối cùng, theo ông, khả năng của thành phấn đối kháng tác động vào thay đổi chính trị tùy thuộc vào văn hóa chính trị đặc thù của Việt Nam. Gần đây, một số nhân vật đối kháng thuộc thành phần trẻ - đa số gồm thành phần trí thức và chuyên viện tốt nghiệp đại học - đã xuất hiện trên chính trường Việt Nam kể từ khi chi tiết về vụ ÐCSVN nhượng đất và lãnh hải cho Trung Quốc bị tiết lộ ra ngoài. Một số đã bị bắt về tội danh phát tán tài liệu chống nhà nước và ÐCSVN. Vào ngày 14 tháng Tám, 2002, nhân dịp đám tang tướng Trần Ðộ - một nhân vật đương thời với Nguyễn Văn Linh, sau đó trở thành một nhân vật đối kháng cực lực lên án chế độ - dư luận báo chí thế giới đã trông đợi thành phần đối kháng trong nước biến đám tang này thành điểm tập hợp cho một cuộc xuống đường đòi dân chủ tương tự như vụ Thiên An Môn. Trên thực tế, mặc dầu cũng đã có vài lời bầy tỏ chống chính quyền, một cuộc biểu tình rộng lớn không xẩy ra như trông đợi. Tuy nhiên, đám tang tướng Trần Ðộ cũng đánh dấu ngày thành lập Nhóm Dân Chủ, do một số thành phần đối kháng trẻ khởi xướng. Ðây là lần đầu tiên những thành phần đối kháng công khai thừa nhận một sự phối hợp hoạt động, để làm điểm tập hợp cho những thành phần đối kháng, và những người chống lại chính sách hiện tại của nhà nước. vì nếu phong trào dân chủ không thành công trong việc tự tổ chức thành một thực thể hoạt động công khai, bất kề dưới hình thức nào, thì sẽ khó có thể động viên được sự tham gia của thế hệ trẻ. Cho đến nay, khả năng đối phó của ÐCSVN với biến động chính trị vẫn chứng tỏ là khá hữu hiệu, do quyền lực của hệ thống an ninh tình báo của cả hai lực lượng quân đội lẫn công an. Tuy nhiên sự tập trung quyền lực và phương tiện vào các tổ chức nói trên không khỏi đưa đến những di hại khi toàn bộ quyền lực đó được tập trung trong tay lãnh đạo có khuynh hướng độc tài. Từ đầu năm ngoái, sự chống đối của những thành phần từng là nạn nhân của thế lực chuyên quyền trong ÐCSVN đã bắt đầu kết hợp lại thành một nhóm gồm đa số giới chức cao cấp trong hàng ngũ đảng và quân đội đã nghỉ hưu để trực tiếp đối đầu với các thế lực chuyên quyền nói trên. Thêm vào đó, phong trào đòi tự do dân chủ hiện đang bộc phát tại Âu châu và Trung đông trong những năm tháng gần đây chắc chắn sẽ gây tiếng vang trong dư luận quần chúng Việt Nam. Tuy nhiên, tác động của những biến cố này trên tư duy và hành động của quần chúng và chính quyền Việt Nam khó tiên liệu và đánh giá. b.Tranh chấp phe phái trong nội bộ đảng Những tài liệu về Vụ án 'siêu nghiêm trọng' T2-T4, đã cho thấy sự rạn nứt trầm trọng trong hàng ngũ khối quân đội, vốn đã âm ỷ từ nhiều thập niên, kể từ thời kỳ chiến tranh, cho mãi đến nay mới được công khai hóa. Nội vụ khởi đầu khi bức thư đề ngày 17 tháng Sáu 2004 của Thượng tướng Nguyễn Nam Khánh gửi Trung Ương ÐCSVN phanh phui nội vụ được tiết lộ ra ngoài. Bức thư nêu đích danh những người đứng đằng sau cơ quan tình báo quân đội Tổng Cục 2, và tố giác những hành vi lạm quyền trong cơ quan này, yêu cầu loại trừ họ ra khỏi tổ chức, đồng thời hủy bỏ các văn bản pháp lý thành lập cơ quan này, vì đã ấn định những quyền hạn quá rộng lớn cho Tổng Cục 2 (TC2), một cơ quan tình báo chiến lược của quân đội trong thời chiến. Quyền hạn đó đã tạo điều kiện cho một phe nhóm lạm dụng thao túng và biến TC2 thành một công cụ để theo dõi, đe dọa và dựng hồ sơ vu khống đối thủ chính trị, kể cả những nhân vật cao cấp nhất trong hàng ngũ lãnh đạo. Vẫn theo đơn tố cáo, TC2 đã bị vận dụng để lũng đoạn tình hình chính trị bằng cách tung tin thất thiệt và dựng vụ để hãm hại đối thủ chính trị, kể từ Ðại Hội VI vào năm 1986, cho đến kỳ đại hội IX vào năm 2001. Với khả năng và phương tiện theo dõi, thu thập và tàng trữ tài liệu về quá khứ của địch thủ chính trị, TC2 đã trở thành một thế lực đen tối đe dọa mọi cấp cấp lãnh đạo cao nhất của ÐCSVN, vốn đều có quá khứ không muốn bị phô bầy ra ánh sáng, hoặc sợ bị vu khống qua những vụ dàn dựng tinh xảo của bộ máy an ninh TC2. Kể từ đầu năm 2005, môi trường chính trị Việt Nam bị chi phối bởi sự chuẩn bị cho Ðại Hội X của Ðảng Cộng Sản Việt Nam, dự trù được triệu tập vào giữa năm 2006. Thông thường, năm trước đại hội được dành cho việc chuẩn bị dự thảo báo cáo chính trị và ấn định mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội, cũng như đường hướng đối ngoại, cho nhiệm kỳ tới, để sau đó tiến vào việc thương lượng bố trí nhân sự vào Trưng Ương Ðảng và nhân sự lãnh đạo các cấp cho nhiệm kỳ mới. Cuộc tấn công TC2 cho thấy sự rạn nứt trầm trọng trong hàng ngũ lãnh đạo đảng, đặc biệt là tình trạng phe nhóm trong guồng máy lãnh đạo cao cấp nhất của hai cột trụ triều đình là khối quân đội và công an. Cuộc vận động này có thể góp phần vào việc dọn dẹp môi trường chính trị tại Việt Nam để chuẩn bị Ðại Hội X sắp tới, ngoài ra, tình trạng rạn nứt nội bộ này có thể báo hiệu cho một hiện tượng phân cực rõ rệt hơn trong hàng ngũ đảng, đồng thời cũng sẽ tạo điều kiện cho những chuyển biến tình hình có thể xẩy ra tại đại hội tới, để chuẩn bị cho một sự chuyển hướng trong cả hai lãnh vực chính sách đối nội lẫn đối ngoại. c.Mâu thuẫn trong chính sách đối ngoại Những thông tin liên quan đến vụ an TC2 còn cho thấy cuộc tranh chấp này chứa đựng một tầm ảnh hưởng chiến lược có khả năng định đoạt đường hướng đối ngoại tương lai trong nội bộ ÐCSVN, với một chiều hướng duyệt xét lại quan niệm bạn thù. Hiện nay đã có dấu hiệu khá rõ rệt cho thấy đang có một cuộc tranh luận trong nội bộ đảng về mức độ hợp tác giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, với một khuynh hướng cổ võ việc gia tăng quan hệ hợp tác với Hoa Kỳ, kể cả trong lãnh vực quân sự, để giảm bớt áp lực của Trung Quốc. Trong quá khứ, mỗi khi vấn đề này được đem ra thảo luận trong nội bộ đảng, những nhân vật có khuynh hướng thân Hoa Kỳ thường trở thành nạn nhân của một chiến dịch đánh phá của các thế lực thân Trung Quốc, như trong trường hợp cố ngoại trưởng Nguyễn Cơ Thạch trước đây. Nỗ lực của Bắc Kinh nhằm duy trì ảnh hưởng trên chính trường Việt Nam cũng bắt nguồn từ nhu cầu địa lý chính trị chủ yếu để ngăn chặn hai mũi giáp công dân chủ từ Ðài Loan và Việt Nam, trong trường hợp Việt Nam tách ra khỏi ảnh hưởng của Trung Quốc để tiến mạnh trên con đường dân chủ hóa. Do chủ trương củng cố chế độ độc đảng để duy trì tình trạng ổn định chính trị, Trung Quốc đã tự đặt mình vào thế chống đối trào lưu dân chủ hóa trên thế giới, đặc biệt là những lực thúc đẩy dân chủ hóa do tác động của làn sóng đầu tư và giao thương với Ðài Loan. Sự kiện này tạo thêm một áp lực đối với Bắc Kinh, đồng thời đặt Bắc Kinh trước thách thức xây dựng dân chủ để tiến tới thống nhất. Những nỗ lực chống đối làn sóng dân chủ hóa từ Ðài Loan dưới chiêu bài diễn biến hòa bình cố hữu bắt nguồn từ nguyên nhân đó. Theo những nguồn tin được tiết lộ ra ngoài, nếu phe chống TC2 thành công trong nỗ lực thuyết phục Bộ Chính Trị giải quyết tận gốc nội vụ, và loại trừ những thế lực đằng sau cơ quan này, sẽ có triển vọng quan hệ đối ngoại tương lai có thể không còn bị lệ thuộc quá đáng vào một chiều hướng thân Trung Quốc. Một số tài liệu liên quan đến vụ án này cũng chủ ý đánh tan những thủ pháp dùng CIA làm con ngoáo ộp để hù dọa,'' với hậu ý hóa giải những thành kiến còn xót lại trong hàng ngũ đảng cộng sản Việt Nam, lâu nay vẫn cho rằng xích lại gần Hoa Kỳ là cấu kết với kẻ thù. Một số tài liệu nói trên còn có ý muốn xóa tan những úy kỵ trong quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ qua việc cổ võ cho chiều hướng muốn biến mối quan hệ giữa người dân Việt Nam và Hoa Kỳ trở thành công khai và trong sáng, và nhất là không còn bị đe dọa gán vào những tội danh như làm tay sai hay gián điệp cho Hoa Kỳ. Trước đây không lâu, chỉ cần nói những lời ám chỉ xa gần về một chính sách thân Mỹ cũng bị coi như là một hành động tự sát chính trị. Nếu thành công, phe chủ trương xích lại gần Hoa Kỳ sẽ triệt phá được nền văn hóa-chính trị của cung đình Hà Nội là nền văn hóa của bí mật, giúp công khai hóa những cuộc tranh luận chính trị, và kịp thời ngăn chặn những thế lực bảo thủ được coi như thân Trung Quốc đã dùng Tổng Cục 2 để lũng đoạn vấn đề nhân sự của Ðại Hội IX, đưa tay chân vào nắm lấy chức quyền, tiếp tục thao túng việc sắp xếp nhân sự chuẩn bị cho Ðại Hội X của ÐCSVN vào năm 2006. Những chuyển biến chính trị nội bộ tương tự như vụ án TC2 sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sự nới rộng hoạt động chuyển đổi chế độ trong những lãnh vực sinh hoạt chính trị trong nước. VIII.Kết Luận Hiện nay, vấn đề dân chủ hóa không chỉ là một thách thức chính trị đối nội, mà còn là một bài toán về chính sách đối ngoại trắc nghiệm khả năng vượt thoát ra khỏi quỹ đạo của Trung Quốc, để đi theo con đường phát triển riêng biệt, phù hợp hơn với nguyện vọng và quyền lợi của dân tộc, thay vì tiếp tục đặt mình vào thế bị động dưới áp lực của Bắc Kinh để cố gắng ngăn cản một xu thế tất yếu. Ðối với Việt Nam, thách thức dân chủ hóa từ phía cộng đồng người Việt hải ngoại cũng không khác gì thách thức dân chủ hóa của Ðài Loan đối với Trung Quốc, mặc dầu có những khác biệt đáng kể về vị thế và mức độ ảnh hưởng. Trong vòng 15 năm qua, khối lượng đầu tư của Ðài Loan vào các tỉnh duyên hải lục địa Trung Hoa đã gia tăng tính tương thuộc giữa hai thể chế khác biệt tại Hoa Lục và Ðài Loan, với phần bất lợi ngả về phía Trung Quốc, vì mức độ lệ thuộc ngày càng sâu đậm của Hoa Lục vào khả năng kỹ thuật và phương tiện của Ðài Loan. Mất khối lượng đầu tư đó, Ðài Loan sẽ phải chịu đựng một cuộc khủng hoảng tài chính có khả năng đưa đến nạn suy xụp kinh tế. Nếu Hoa Lục mất khối lượng đầu tư này, thì sự suy xụp kinh tế sẽ có khả năng kéo theo sự xụp đổ của chế độ. Hiện nay những tỉnh duyên hải đã trở thành lực kinh tế, không những có khả năng tác động mạnh vào chính sách của Trung Quốc và khiến cho Bắc Kinh phải tự chế đối với Ðài Loan, mà còn mang tiềm năng bành trướng xu thế dân chủ vào Hoa Lục. Trong nỗ lực của Bắc Kinh để kềm hãm tốc độ của trào lưu dân chủ từ Ðài Loan, một Việt Nam tiến quá nhanh trên con đường dân chủ hóa sẽ tạo thêm một mũi dùi dân chủ từ biên giới phía Nam và gia tăng đe dọa cho sự ổn định chính trị của Trung Quốc. Áp lực của Bắc Kinh kềm chế không cho Hà Nội chọn con đường dân chủ nhanh hơn đàn anh cũng không ngoài mục đích ngăn cản mọi nỗ lực của Việt Nam để thoát ra khỏi quỹ đạo của Trung Quốc. Trong những điều kiện địa lý chính trị đó, chỉ có một quyết định dứt khoát từ phía chính quyền Việt Nam để thực sự tiến vào con đường dân chủ hóa mới có thể phản ảnh ý chí muốn tách khỏi quỹ đạo của Trung Quốc để đặt đất nước vào hàng ngũ cộng đồng dân chủ toàn cầu. Trong giả thuyết chính quyền Việt Nam chấp nhận trào lưu dân chủ hóa như một xu thế tất yếu đáp ứng nguyện vọng của dân chúng, vấn đề còn lại sẽ chỉ còn giới hạn vào việc nhận diện thứ tự ưu tiên cho những lãnh vực sinh hoạt chính trị cần cải tổ, và ấn định một tốc độ cải tổ khả dĩ bảo đảm được một tiến trình dân chủ hóa trong ổn định, đồng thời đáp ứng được nguyện vọng của mọi tập thể quần chúng trong nước, cũng như những yêu cầu của người Việt khắp nơi. Hiện nay, chưa thấy Việt Nam sẵn sàng vượt thoát ra khỏi sự kềm chế của Bắc Kinh, để đi theo con đường dân chủ hóa bằng những bước đột phá táo bạo theo mô hình dân chủ hóa Ðài Loan. Ngoài tham vọng của những thành phần đứng ở ngưỡng cửa quyền lực, khiến cho họ cố gắng bảo vệ chế độ để duy trì cơ hội và môi trường thăng tiến, một thực tế khó chối cãi là Việt Nam vẫn còn chịu áp lực mạnh từ phía đảng cộng sản Trung Quốc, qua trung gian một phe nhóm thế lực có những liên hệ quá gắn bó với Bắc Kinh kể từ thời kỳ chiến tranh. Tại Việt Nam, những thay đổi trong lãnh vực chính trị vào thời gian qua cho thấy Hà Nội chỉ mới bắt đầu có nỗ lực quản lý thay đổi để cố gắng làm chủ tiến trình dân chủ hóa, và thoát ra khỏi thế bị động chính trị. Tuy nhiên, nhưng bước cải tổ này vẫn đi theo khuôn mẫu đang được áp dụng tại Trung Quốc và được nhận diện như một tiến trình dân chủ hóa từng bước rất chậm được chỉ huy từ trên xuống, theo nghĩa tiến trình dân chủ hóa cơ sở và chính quyền địa phương do sự thúc đẩy của chính quyền, xã hội công dân cũng do chính quyền lãnh đạo, và nền kinh tế thị trường cũng do chính quyền khởi xướng. Tuy ÐCSVN đã vượt qua giai đoạn chuyên chính vô sản của thời kỳ trước đổi mới, nhưng cũng chưa dứt khoát bước hẳn vào con đường dân chủ hóa tích cực. Một khả năng nguy hại của thái độ dùng dằng này là dễ tạo điều kiện cho một phong trào chống đối bộc phát, một khi có mồi lửa châm ngòi và làm bùng nổ những lực chống đối đang âm ỷ trong quần chúng. Trong kịch bản nói trên, một tính toán sai lầm của ÐCSVN trong nỗ lực đối phó với phong trào đòi dân chủ trong nước có thể kích động sự chống đối đang âm ỷ thành một phong trào nổi dậy của quần chúng, tạo tình trạng bạo loạn thúc đẩy sự thay thế chế độ như đã xẩy ra tại Nam Hàn vào thập niên 1980, cũng như tại Ukraine, Lebanon và Kyrgyzstan trong thời gian gần đây. Mặc dầu chưa có dấu hiệu cho thấy kịch bản thứ hai có thể xẩy ra trong tương lai gần, nhưng khả năng vẫn tiềm ẩn, vì đã, và vẫn sẽ tiếp tục, được nuôi dưỡng và phát triển bởi chính đường lối ngăn chặn và đàn áp hiện hữu. Hiện nay, khả năng châm ngòi đó đang xuất hiện ngay trong nội bộ của đảng, với những diễn biến tương tự như vụ án TC2. Nếu quần chúng tiếp tục bị dồn nén, không thể loại trừ khả năng bộc phát một phong trào dân chủ đột khởi, đặc biệt là trong những mốc điểm chính trị quan trọng như đại hội X của ÐCSVN vào năm 2006. Ngoài ra, trong tương lai không xa, khu vực tư doanh sẽ trở thành một lực thay đổi lớn mạnh, đặc biệt là một khi những chính sách thiếu cởi mở của ÐCSVN đi ngược lại quyền lợi, và gây trở ngại cho nỗ lực phát triển thương mại của khu vực này trên thị trường quốc tế. Một trường hợp trước mắt là thất bại của chính quyền Hà Nội trong nỗ lực gia nhập tổ chức mậu dịch thế giới WTO trước cuối năm 2005. Sự chậm trễ này sẽ kéo theo nguy cơ gia tăng nạn thất nghiệp và phá sản các doanh nghiệp nghề may mặc, một khi Việt Nam trở thành một trong số rất ít những nước sản xuất hàng may mặc vẫn phải chịu chế độ hạn nghạch khi xuất cảng hàng sang Hoa Kỳ - một thị trường hiện đáng giá 2,7 tỷ USD đối với nghành may mặc của Việt Nam - trong khi hàng cùng loại từ các nước Á Châu thành viên WTO, đặc biệt là của Trung Quốc, sẽ tràn ngập thị trường Hoa Kỳ vì không còn phải chịu những hạn chế tương tự. Hiện nay vẫn cón quá sớm để có thể dự đoán liệu sự thất bại trong nỗ lực gia nhập WTO vào năm 2005 có đưa đến những hậu quả chính trị hay không. Tuy nhiên, hậu quả bất lợi trong lãnh vực kinh tế sẽ mang khả năng tạo thêm mầm mống bất mãn đối với chính quyền và ÐCSVN, nhất là từ phía những thành phần doanh nhân và lao động, là những nạn nhân trực tiếp của tình trạng chậm trễ hội nhập này. Trong khoảng thời gian gần đây, sự nôn nóng của những thành phần từng nắm chức vụ then chốt trong chính quyền cho thấy triệu chứng một cuộc khủng hoảng lãnh đạo trong trung tâm quyền lực của ÐCSVN. Kịch bản có nhiều triển vọng xẩy ra hơn cả, là một chiều hướng đẩy mạnh sinh hoạt dân chủ trong nội bộ đảng, qua việc khuyến khích những khuynh hướng khác biệt trong Trung Ương đảng. Một số nhân vật, như kinh tế gia Lê Ðăng Doanh và cựu thủ tướng Võ Văn Kiệt, cổ võ cho giải pháp này, qua những bức thư gửi bộ chính trị được tiết lộ ra bên ngoài. Tuy nhiên, những cuộc bàn cãi về dân chủ, tựu chung, cũng vẫn chỉ là một hình thức dân chủ trong nội bộ một đảng độc quyền, và phản ảnh một khuynh hướng muốn bảo tồn vị thế lãnh đạo của đảng, nhiều hơn là một nỗ lực nới rộng sinh hoạt dân chủ ra ngoài phạm vi đảng, để tiến tới đa nguyên chính trị. Cuối cùng, con đường dân chủ hóa tại Việt Nam sẽ tùy thuộc vào cường độ của nỗ lực tranh đấu từ phía các phong trào quần chúng hiện đang manh nha xuất hiện trong nước. Ðường lối phản ứng của chính quyền trước những áp lực đó sẽ phản ảnh thực tâm và khả năng của ÐCSVN để đáp ứng quyền lợi và nguyện vọng dân chủ hóa của người dân, và sẽ là yếu tố quyết định cho sự thành công của Việt Nam trong nỗ lực hội nhập với cộng đồng thế giới. (Nguyễn Quốc Cường. Hiện làm việc cho Văn phòng Thị trưởng Houston, đặc trách chương trình yểm trợ tiểu thương thiểu số. Trước đây, ông làm đại diện cho hãng hàng không Hoa Kỳ Continental Airlines, Inc. tại Việt Nam. Ông thường viết bài và phân tích thời sự Việt Nam một cho một số báo Anh ngữ, và Việt Ngữ tại Hoa Kỳ. Trước 1975, hành nghề luật sư, và là Chuyên viên kinh tế trong Nhóm Nhiên cứu Kế hoạch Hậu chiến. Sau một thời gian động viên, biệt phái về Phủ Tổng Ủy Dân Vận. Chức vụ chót của ông là Phát ngôn viên Chính phủ cho đến ngày di tản. Ông tốt nghiệp Cử nhân Luật và Cao học Kinh tế tại Trường Ðại học Luật Khoa SàiGòn, và Thạc sĩ Quốc tế học tại Ðại học St. Thomas). Tài liệu tham khảo 1. Armstrong, Charles K. 2002. Korean Society: Civil Society, Democracy and the State (Routledge).2. Bone, Robert C. 1962. Prospects for Political Democracy in Southeast Asia (Florida State University Press).3. Diamond, Larry & Marc F. Plattner, Eds. 1998. Democracy in East Asia (Baltimore & London: The Johns Hopkins University Press).4. Ike, Nobutaka. 1978. A theory of Japanese democracy (Westview Press).5. Leng, Tse-Kang. 1996. The Taiwan-China Connection: Democracy and Development Across the Taiwan Straits (Westview Press).6. Morley, James W. Editor. 1993. Driven by Growth, Political change in the Asia-Pacific Region. (Armonk, New York: M.E. Sharpe).7. Neher, Clark D. and Ross Marlay. 1995. Democracy and Development in Southeast Asia (Boulder, Colorado: Westview Press).8. Nguyễn Minh Cần. 2001. Ðảng Cộng Sản Việt Nam qua Những Biến Ðộng trong Phong Trào Cộng Sản Quốc Tế (Tuổi Xanh).9. Nguyễn Thanh Giang. 2002. Suy Tư và Ước Vọng (Toronto: Thời Mới).10. Robinson,Thomas W. Ed.1991. Democracy and Development in East Asia (Washington, D.C.: The AEI Press).11. Spence, Jonathan D. 1999. The Search for Modern China, (W.W. Norton New York-London: Castle House).12. Về vụ án siêu nghiêm trọng liên quan đến Tổng Cục 2, trong Vụ Án 'siêu nghiêm trọng' T2-T4, (Tủ Sách Thời sự VN và Thế giới, 2004).13. 55/2 United Nations Millennium Declaration, 8 September 2000.14. World Development Indicators database, World Bank, September 2004.15. Culture is Destiny, A Conversation with Lee Kuan Yew. Zakaria, Fareed. Foreign Affairs, March/April 1994.16. Sen, Amartya. Democracy and Social Justice. Lecture presented at the Seoul Conference on Democracy, Market Economy and Development, February, 1999.17. Pei, Minxin. Economic Institutions, Democracy and Development. Lecture presented at the Seoul Conference on Democracy, Market Economy and Development, February, 1999.18. Stockton, Hans, Uk Heo & Kwang H. Ro. Factors Affecting Democratic Installation in Developing Countries; An Empirical Analysis. Asian Perspectives, Volume 22, No. 3, 1998.19. Thái Thị Ngọc Dư. Governance and Participation in Vietnam. Discussion Paper No. 12/2001, February 2001, Institute of East Asian Studies/East Asian Politics at the Gerhard-Mercator-University of Duisburg, Germany.20. Geithner, Peter F. What Governments Can Do to Encourage Civil Participation. Paper presented to the Conference on Democracy, Market Economy, and Development, sponsored by the World Bank and the government of the Republic of Korea (February 26-27, 1999).21. Raszelenberg, Patrick. Interviews at the Ministry of the Interior, Hanoi 2000, Discussion Paper submitted to the research project Political Discourses on Reform and Democratization in Light of New Processes of Regional Community-Building, Institute of East Asian Studies/East Asian Politics at the Gerhard-Mercator-University of Duisburg, Germany.22. Mao Zedong and Dulles' "Peaceful Evolution" Strategy: Revelations from Bo Yibo's Memoirs Introduction, translation, and annotation by Qiang Zhai. Cold War International History Project, Woodrow Wilson International Center for Scholars.23. Yu, Keping. Toward an Incremental Democracy and Governance: Chinese Theories and Assessment Criteria. Project Discussion Paper No. 3/2000, July 2000, Gerhard-Mercator-University of Duisburg, Germany.24. Loyal Opposition: The Rise of Vietnamese Dissidents. Abuza, Zachary. Harvard Asia Quarterly, Issue 3, March 2, 2002.25. Dự Ðoán về Tình Hình Chính Trị của Việt Nam trong Năm 2005-2006, Carlyle A. Thayer, bản dịch Nguyễn Quốc Khải. Ngày Nay 1, Tháng 2, 2005.26. Gathering Places Frank Ching. Honolulu Star-Bulletin, January 6, 2002.27. Nguyễn Thanh Giang, phỏng vấn trên đài Radio France Internationale (RFI) September 10, 2001.28. Directors still shy away from equitisation. Vietnam Investment Review. August 5, 2002.29. Vietnam Leaders in Corruption Case. Thurber, David. Associated Press, September 26, 2002.30. Sociologists Concerned over Rising Violence in Vietnam. Associated Press, October 2, 2002.31. An Engagement that Promises Much. Waldron, Arthur. International Herald Tribune. May 4, 2002.32. Kazmin, Amy. The Financial Times (London) August 28, 2002.33. Asia: A trickle of democracy in Vietnam. The Economist. London. May 25, 2002.34. Vietnam OKs Foreign Schools But Keeps Leash Tight. Cohen, Margot. Far Eastern Economic Review. August 1, 2002.35. Halfhearted Modernity in Vietnam. Chanda, Nayand. International Herald Tribune. February 5, 2002.36. Vietnam: Party official calls for "proper controls" on Internet use. BBC Worldwide Monitoring, September 20, 2002.37. Rare discord surfaces at Vietnamese dissident's funeral. Deutsche Presse-Agentur, August 14, 2002.38. Nguyễn Vũ Bình, as interviewed on BBC Vietnamese Program, June 15, 2002.39. Chinese Garments Restrain Vietnam. Ellen Nakashima. Washington Post. March 9, 2005. Quý vị có ý kiến gì về bài viết xin gửi về Diễn đàn BBC ở địa chỉ vietnamese@bbc.co.uk hoặc dùng hộp tiện ích bên tay phải màn hình. ============================================ Cuộc thảo luận quanh chủ đề này đã khép lại. Quý vị có thể xem lại các thư đã gửi về dưới đây. Phạm Minh VũTôi đã trả lời ý kiến của Lê Thoa, sao BBC không cho lên nhỉ , BBC không cho đang lên hay BBC sợ ý kiến của tôi bóc trần cái sự thật lếu láo của dân chủ phương Tây, BBC lên án việt nam là kiểm duyệt bài vở thế ý kiến này của bbc thì sao "Đài BBC có thể biên tập lại ý kiến của quí vị và không bảo đảm tất cả thư đều được đăng ", thật lố bịch khi mình đả kích người ta BBC lại làm như vậy. Vậy thì đừng có kêu gào nữa. Lê Thoa, tpHCM, Việt NamBạn Phạm Minh Vũ ở TPHCM hỏi quả thật là lẩm cẩm. Tôi xin thử đổi các câu hỏi của bạn lại một chút và đem ra hỏi các bậc phụ huynh có con học giỏi xem sao: "Thôi tôi hỏi quí vị một câu là học đại học có phải là liều thuốc tiên không? Quí vị có dám khẳng định học đại học kiểu phương tây sẽ làm cho sinh viên thành giàu có không? Có dẹp được nạn tham nhũng không? Quí vị có dám chắc không? Có dám đem tính mạng ra thề không thưa quí vị?" Hỏi như vậy thì chắc chắn các phụ huynh sẽ trả lời là "KHÔNG", thế nhưng họ cũng vẫn sẽ cố gắng cho những đứa con học giỏi theo học đại học. Tại sao? HichicCám ơn bác Nguyễn Quốc Cường. Bài viết của bác rất có giá trị, phân tích sâu sắc và dựa trên nhiều nghiên cứu của các học giả uy tín. Bài viết của bác cho cháu thấy được rất nhiều điều bổ ích. AQ 8XThưa anh David Nguyễn, tôi- một công dân thế hệ 8x (sinh những năm 80), xúc động muốn khóc khi đọc những lời anh phân tích. Tôi và rất nhiều bạn trẻ yêu nước ý thức rất rõ tình hình nhiễu nhương của đất nước, nhưng những người bình thường (và 'vô sản' đúng nghĩa) như chúng tôi có thể làm được gì, đóng góp được gì cho công cuộc 'giải phóng dân tộc' (từ anh dùng) đây? Một sự đoàn kết, 'tiếp tay' có thế bắt đầu từ đâu đây? Nhiều trí thức trẻ tại VN đang rất bối rối về con đường của mình trước vận mệnh đất nước. Tôi rất tha thiết nhận được những lời khuyên, lời chỉ giáo của thế hệ đàn anh. Nếu có thể, xin Ban Việt Ngữ đài BBC cung cấp cho tôi địa chỉ email của anh David Nguyễn để chúng tôi có thể trao đổi học hỏi thêm. Xin cảm ơn đài BBC! Phạm Minh Vũ, HCM, Việt NamNghe nhà nghiên cứu này nói cứ như một ông thánh và chả khác những giọng điệu của mấy bác chống cộng cực đoan, có điều là dùng những mỹ từ. Dẫn chứng của ông ta về tình hình Việt Nam toàn nhân vật khá nổi tiếng như nhà vật lý máy bay Thanh Giang(ngồi nhà mà nhận bằng tiến sỹ) hay ông đại tá Bùi Tín tham gia rất nhiều biến cố như 16 tấn vàng của ông Thiệu, hay chấp nhận đầu hàng. BT toàn quen và đưoc nhũng vị tướng gửi thư thông báo về vụ TC 2, cho dù ông tà người phản bội. Giọng điệu rất lạc quan hình như tôi nghe từ hồi chính thể VNCH còn tồn tại, là chúng ta sắp thắng rồi, sắp dẹp đựơc VC rồi. Cố lên cố lên. Sắp có dân chủ đa đảng rồi chúng ta sắp .... Ôi nhiều quá mà 30 năm rồi mà chẳng thấy gi` chắc đến lúc tôi chết rồi vân chưa thấy gì. Thôi tôi hỏi ông một câu dân chủ có phải liều thuốc tiên không? Ông có dám khẳng định dân chủ kiểu phương tây sẽ làm VN thành cường quốc không? Có dẹp được nạn tham nhũng không? Ông có dám chắc không? Có dám đem tính mạng ra thề không thưa ông? David Nguyễn, San Jose, Hoa KỳNhà phân tích thời cuộc Nguyễn Quốc Cường đã phân tích tình hình chính trị, kinh tế của chế độ CSVN rất là hay, rất uyên bác với những ngôn từ của một học giả. Thế nhưng theo cách nhìn vấn đề một cách "dân giả" như những người lao động bình thường như chúng tôi thì việc áp dụng những phân tích có tính cách "bác học" để mà tiên liệu xem CSVN có chịu mở cửa chính trị sau khi hội nhập vào nên kinh tế và xu hướng dân chủ toàn cầu hay không thì chúng tôi tin rằng họ đã không, hiện không và sẽ không. Nguyên các việc các vị học giả tìm đủ tài liệu trên thế giới để mà phân tích cái gọi là "Nền kinh tế thị trường định hướng XHCN" cũng đã trật lất từ căn bản. CSVN có mở cửa cho "kinh tế thị trường" để cứu nguy cho chính họ, nhưng làm gì có cái gọi "Định hướng XHCN" mà qúi vị học giả phân tích cho tốn công, tốn sức và tốn tài liệu. Ai dám khẳng định rằng thể chế chính trị hiện nay ở VN là "Chủ Nghĩa Xã Hội"? Nếu ông Marx, ông Lenin và có khi cả ông Hồ nữa mà đội mồ sống dậy cũng sẽ khẳng định các đồ tử, đồ tôn của các ông ấy ở Hà Nội chỉ mượn tạm bốn chữ "XHCN" để "lấy vải thưa che mắt thánh" thôi chứ chẳng nhằm nhò gì đến "CNXH" cả. Hoặc giả chỉ có một cái rất là "XHCN" là lập ra một guồng máy "công an trị" mỗi ngày một! xít xao hơn, mỗi ngày một tàn nhẫn hơn đối với nhân dân và nhất là đối với những tiếng nói dân chủ ở trong nước. Nếu họ đã không mang cái "đuôi" XHCN nghĩa thì bảo họ thay đối cái gì đây? Nếu nói cho chính xác thì hiện nay chế độ CSVN mở cửa cho kinh tế thị trường và được "định hướng xôi thịt chủ nghĩa" mới là đúng nhất. Nói có sách, mách có chứng đàng hoàng. Quí vị học giả có thấy một hiện tượng không giống ai đang xảy ra tại VN hay không. Thế này nhé, Đảng CS, nhà nước, Quốc Hội VN từ bao nhiều năm nay hô hào khản cả giọng về quốc nạn Tham nhũng, hối lộ đã lan tràn từ anh thư ký xã tới hàng...Thứ Trưởng (dĩ nhiên lên cao trên cấp này thì phải ỉm đi). Đảng, nhà nước và Quốc Hội cũng hô hào biện pháp chống tham nhũng, soạn thảo luật này luật nọ để đánh tham nhũng. Nhưng bao nhiêu năm nay tham nhũng hối lộ cứ tăng. Từ những vụ tham nhũng trước đây vài ngàn đô la, vài chục ngàn đô la, rồi một vài trăm ngàn đô la. Đến bây giờ cả nước ngã ngửa ra về vụ một ông Tổng Giám Đốc cá độ bóng đá hơn 2 triệu đô la và người ta hối lộ ông 50.000 đô ông còn không thèm cầm! . Nhân dân bèn đặt ra câu hỏi với chính họ rằng một vị TGĐ tép riu đã giàu và phung phí như thế thì các quan to và siêu to của chúng ta còn giàu tới cỡ nào? Vài trăm triệu đô la? vài tỷ đô la? Nhất định là nhân dân không thể nào còn tin là chế độ của ta là XHCN nữa. Lại có người nói XHCN thì phải như...Bác Hồ mới đúng chứ. Cả đới Bác không ở biệt thự , villa, bác đi xe ô tô cũng cà rỉ, Bác bảo đi "dép lốp thoải mái hơn...Lúc Bác chết cũng chẳng có trương mục ở nước ngoài nào. Những vị lãnh đạo của chúng ta giàu nứt đố đổ vách như thế thì "XHCN" cái gì nữa. Ngay cả hô hào diệt tham nhũng của các vị lãnh đạo nhân dân cũng chỉ xem là các vị ấy nói cho có nói với thế giới thôi, chứ ai lại dại gì đem tay, dem chân mình ra chặt bao giờ. Đã không còn XHCN mà bây giờ lại xuất hiện ngày càng nhiều những cường hào, ác bá "đỏ", Đại điền chủ "đỏ", đại tài phiệt "đỏ". Vậy thì chế độ chính trị đang cai trị nhân dân VN phải gọi là "THỰC DÂN ĐỎ" mới chính sát. Một năm nhân dân phải đóng bao nhiêu khoản tiền. Dân thành thị đóng các khoản phí còn ít hơn là nông dân nhiều. Đấy không phải là một thứ "thuế thân" như thời pháp cai tri VN hay sao? Đối với một chế độ "quan thầy thực dân" thì làm sao có sự chuyển biến mà phân tích. Muốn lật đổ một chế độ thực dân thì cách duy nhất là nhân dân trong và ngoaì nước phải tiếp tay nhau để làm một cuộc cách mạng đúng nghiã là "giải phóng dân tộc". | [
108,
287,
285,
161,
1133,
1307,
352,
123,
159,
103,
131,
132,
715,
226,
116,
1212,
680,
146,
5724,
171,
323,
184,
138,
219,
361,
213,
669,
258,
352,
233,
119,
920,
178,
106,
165,
669,
420,
229,
4419,
414,
175,
249,
2482,
233,
106,
577,
238,
666,
308,
565,
330,
104,
490,
210,
175,
1555,
105,
893,
2151,
120,
179,
591,
130,
117,
268,
165,
138,
296,
381,
236,
216,
105,
122,
245,
630,
104,
175,
1326,
108,
21809,
2199,
119,
108,
232,
404,
213,
669,
258,
352,
106,
108,
232,
1196,
116,
490,
210,
258,
352,
117,
240,
164,
119,
116,
354,
123,
391,
349,
146,
318,
105,
185,
1525,
630,
125,
120,
255,
220,
293,
213,
708,
236,
216,
105,
122,
1261,
128,
14049,
245,
258,
352,
1452,
105,
116,
377,
21798,
222,
137,
185,
258,
352,
1452,
1831,
138,
592,
464,
630,
106,
212,
1254,
241,
597,
137,
185,
159,
175,
249,
130,
2017,
601,
639,
544,
342,
114,
157,
5341,
725,
830,
137,
185,
471,
136,
353,
149,
844,
511,
113,
906,
196,
1092,
778,
608,
264,
104,
175,
688,
1088,
115,
251,
155,
116,
146,
318,
3775,
2242,
181,
397,
107,
116,
882,
489,
146,
566,
786,
415,
212,
435,
105,
137,
185,
3330,
421,
572,
113,
129,
13232,
2703,
132,
542,
105,
1427,
1012,
1241,
115,
1064,
235,
117,
2406,
814,
472,
155,
116,
639,
137,
185,
635,
5591,
187,
386,
459,
1092,
778,
212,
435,
236,
955,
131,
132,
105,
116,
696,
198,
165,
844,
511,
167,
159,
2785,
212,
435,
236,
216,
244,
177,
601,
1258,
756,
996,
116,
136,
353,
557,
4699,
105,
963,
1355,
120,
354,
123,
808,
137,
185,
148,
505,
1218,
3051,
1961,
934,
113,
129,
844,
511,
417,
920,
159,
2785,
213,
669,
103,
283,
490,
262,
898,
168,
149,
131,
132,
105,
151,
162,
244,
1163,
265,
756,
996,
557,
168,
1840,
1261,
945,
1118,
137,
174,
196,
142,
115,
764,
117,
158,
164,
416,
236,
216,
549,
546,
113,
906,
159,
196,
1092,
778,
1451,
1852,
612,
150,
521,
114,
158,
111,
2875,
881,
146,
318,
114,
160,
882,
489,
146,
157,
416,
415,
212,
435,
105,
137,
185,
471,
106,
116,
525,
5829,
1741,
898,
168,
149,
131,
132,
105,
151,
162,
233,
127,
128,
149,
116,
166,
198,
165,
10006,
844,
177,
756,
996,
136,
353,
258,
245,
233,
199,
244,
146,
1196,
212,
435,
236,
216,
107,
136,
117,
223,
199,
768,
116,
353,
359,
122,
245,
3284,
14395,
1511,
318,
150,
1105,
138,
410,
532,
114,
160,
163,
107,
116,
136,
353,
258,
245,
239,
107,
136,
697,
209,
120,
973,
246,
1139,
1703,
1843,
260,
583,
130,
114,
116,
639,
236,
216,
1064,
1415,
205,
612,
996,
4792,
105,
1751,
472,
112,
719,
185,
1525,
577,
238,
116,
353,
359,
3284,
1408,
105,
258,
245,
106,
292,
314,
139,
456,
130,
756,
996,
205,
612,
970,
190,
293,
213,
260,
583,
114,
212,
435,
236,
1345,
1291,
155,
275,
149,
131,
578,
391,
475,
424,
195,
122,
333,
963,
1439,
589,
625,
122,
245,
104,
122,
168,
244,
289,
212,
435,
164,
116,
737,
1168,
1218,
174,
108,
121,
537,
359,
105,
565,
787,
489,
222,
128,
115,
203,
235,
737,
1168,
651,
2659,
149,
1427,
1012,
7456,
194,
737,
1168,
1977,
4200,
14419,
674,
14502,
515,
149,
132,
542,
138,
1092,
778,
6920,
421,
572,
113,
221,
390,
386,
1009,
516,
265,
113,
735,
317,
131,
578,
127,
128,
148,
367,
1940,
115,
107,
2934,
665,
165,
4035,
1115,
625,
601,
6244,
124,
149,
131,
132,
114,
203,
4809,
12127,
516,
265,
346,
345,
115,
387,
4247,
564,
516,
265,
4038,
212,
126,
369,
290,
774,
148,
185,
1525,
557,
1040,
105,
685,
516,
104,
122,
168,
424,
153,
1168,
931,
2445,
690,
122,
1543,
1382,
1235,
177,
139,
931,
108,
232,
155,
120,
516,
265,
148,
367,
1940,
134,
107,
225,
213,
165,
321,
264,
116,
398,
119,
1606,
359,
104,
472,
277,
213,
9115,
131,
132,
107,
136,
270,
437,
756,
996,
205,
612,
212,
435,
2352,
1661,
113,
129,
244,
270,
437,
424,
153,
120,
1461,
665,
808,
419,
2445,
690,
122,
245,
194,
110,
108,
347,
1224,
176,
1163,
265,
922,
417,
213,
669,
258,
352,
130,
1609,
2170,
212,
435,
236,
955,
131,
132,
107,
136,
270,
437,
424,
153,
516,
265,
137,
185,
2092,
148,
113,
142,
127,
128,
367,
1940,
194,
110,
108,
347,
13983,
106,
196,
255,
220,
117,
1560,
338,
113,
1956,
1033,
392,
508,
433,
2027,
112,
9859,
9181,
131,
132,
106,
116,
113,
147,
142,
181,
353,
359,
490,
262,
177,
1398,
715,
259,
1574,
16353,
159,
497,
166,
1088,
3401,
198,
1906,
119,
537,
418,
766,
342,
252,
178,
111,
6771,
9556,
569,
6650,
14408,
9882,
5999,
108,
24897,
371,
106,
21665,
2180,
7319,
1296,
6786,
1542,
334,
181,
163,
166,
7765,
3047,
2797,
6051,
10245,
5386,
431,
1134,
5713,
8917,
10280,
7992,
5733,
1599,
3214,
3214,
3214,
2489,
831,
1623,
1118,
244,
177,
3701,
3800,
103,
219,
166,
126,
106,
299,
416,
104,
159,
196,
1092,
778,
1163,
265,
223,
199,
116,
122,
333,
212,
435,
236,
216,
1102,
181,
787,
240,
236,
216,
461,
271,
119,
190,
665,
293,
213,
117,
516,
286,
149,
151,
942,
1264,
447,
122,
1261,
131,
132,
244,
133,
632,
768,
144,
3241,
353,
104,
116,
283,
756,
1704,
21555,
176,
1572,
119,
122,
168,
244,
177,
133,
685,
516,
105,
1090,
4446,
1339,
221,
393,
290,
178,
345,
1849,
555,
344,
668,
2686,
353,
359,
1840,
245,
3284,
1408,
148,
505,
1218,
174,
117,
272,
581,
128,
116,
240,
329,
992,
345,
415,
122,
168,
105,
1218,
174,
171,
1599,
7004,
137,
131,
132,
123,
630,
1487,
128,
1132,
1161,
12131,
238,
120,
144,
576,
353,
122,
1543,
112,
21700,
106,
109,
655,
420,
236,
216,
244,
270,
437,
979,
153,
418,
812,
114,
154,
4211,
421,
572,
119,
116,
537,
359,
212,
435,
236,
216,
342,
252,
159,
1489,
380,
1049,
116,
147,
128,
199,
801,
120,
354,
123,
874,
3376,
3183,
2551,
122,
245,
153,
107,
1337,
665,
165,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
2692,
1163,
265,
824,
192,
165,
669,
138,
420,
229,
4419,
414,
175,
249,
2482,
130,
1609,
2170,
2785,
212,
435,
236,
955,
131,
132,
115,
463,
776,
302,
315,
213,
669,
138,
490,
210,
175,
1326,
1
] |
world-38017991 | https://www.bbc.com/vietnamese/world-38017991 | Bầu cử ở Trung Quốc: Ứng viên độc lập bị cản trở | Hiến pháp của Trung Quốc cho phép các ứng cử viên độc lập ra tranh cử trong các cuộc bầu cử địa phương, nhưng đó là việc làm vô ích với những ai dám đưa tên ra tranh cử. | Liu Huizhen, 45 tuổi, bị quản thúc vì ra tranh cử Ngay tại con hẻm cổ xưa ở Bắc Kinh, các điểm bỏ phiếu tràn đầy ánh nắng mùa thu. Quang cảnh khí khá bận rộn. Một người đàn ông tới đây cùng vợ trên chiếc xe ba bánh của mình. Ba y tá, giữ chặt lấy phiếu cử tri của họ. Họ đi bộ tới đây và nói chuyện thân mật với nhau trong khi giới chức bầu cử và cảnh sát giám sát toàn bộ quá trình bỏ phiếu. Nhìn bề ngoài thì đây là một cảnh dễ nhận thấy đối với cử tri ở các nước dân chủ trên toàn thế giới. Nhưng tất nhiên, đây là Trung Quốc và thực tế là rất khác. Chúng tôi lái xe đến vùng ngoại ô của Bắc Kinh để gặp Liu Huizhen, một phụ nữ 45 tuổi, người chẳng muốn gì khác ngoài quyền tham gia vào cuộc bầu cử này. 'Không phải là con rối' John Sudworth bị ngăn gặp phụ nữ 45 tuổi ra tranh cử độc lập ở Trung Quốc Bà đã giành được đủ 10 phiếu đề cử từ cử tri và, theo luật pháp Trung Quốc, cần có để bà đưa tên mình ra tranh cử như một ứng viên độc lập, nhưng bà không tiến hành được việc vận động. Thay vào đó, bà đang bị quản thúc tại gia ngày đêm, và khi chúng tôi tới nhà bà thì ngay lập tức bị một nhóm người lạ đứng im lặng và chặn đường vào nhà bà. Bằng cách vươn tay qua đầu họ tôi cũng đã gõ được cửa và một vài phút sau bà Liu xuất hiện ở cửa nhà mình. Nhưng khi bà bắt đầu kể cho tôi lý do tại sao bà muốn thực hiện quyền dân chủ của mình, họ đã đóng cửa lại và những người lạ mặt tựa vào cửa để bà không mở được. Bà cố gắng mở cửa sổ nhưng họ cũng dùng mọi cách để bịt lại và tiếp tục ngăn cản bà nói chuyện với chúng tôi. Trung Quốc gọi đây là thủ tục bầu cử trên toàn quốc 5 năm một lần, và là "cuộc bầu cử lớn nhất thế giới". Tuần này đến lượt Bắc Kinh, nhưng vào đầu năm tới, theo truyền thông nhà nước, 900 triệu người trên toàn Trung Quốc sẽ hoàn tất việc bỏ phiếu. Kết quả là hơn 2,5 triệu đại biểu sẽ được bầu vào hàng ngàn "đại hội nhân dân" tại địa phương. Những đại biểu địa phương sẽ lần lượt "bầu" cho các cấp thành phố và tỉnh, và cứ như thế lên tới cấp cao nhất. Bầu cử địa phương là cơ hội duy nhất hầu hết người Trung Quốc đi bầu Vì vậy, những cuộc bầu cử địa phương là cơ hội duy nhất hầu hết cho người Trung Quốc đi bầu. Thế nhưng có một điểm hết sức quan trọng mà không chính thức. Đó là Đảng Cộng sản quyết định ai có tên trên lá phiếu để cử tri bầu chọn. Đối với phần lớn các ứng viên độc lập thì nhiệm vụ thu thập mười người đề cử họ là việc khó khăn đến mức mà tham vọng tranh cử của họ tan biến ngay từ trong trứng nước. Chúng tôi tổ chức gặp một người muốn tranh cử khác 59 tuổi là Ye Jingchun tại căn hộ của bà ở Bắc Kinh. "Uỷ ban dân phố đã triệu tập một cuộc họp để giới thiệu danh sách ứng viên đã được thông qua, trong đó bà Ye không có tên, và chúng tôi hy vọng nói chuyện với bà sau khi phiên họp kết thúc. "Lần này là một viên cảnh sát chờ chúng tôi sẵn ở cửa nhà. "Chúng tôi không được phép vào và bà Ye không được phép ra ngoài nhưng một vài giờ sau đó chúng tôi cũng đã gặp được bà. "Họ lịch sự", bà nói với tôi khi đứng trên vỉa hè bên ngoài một trung tâm mua sắm. "Nhưng tôi không thể rời khỏi phòng. Có hơn chục người đứng canh." Động lực của bà ra tranh cử là đơn giản. "Tôi đã từng cố gắng tìm đại biểu ra tranh cử tại địa phương của tôi mà không thấy, tôi thậm chí còn không biết người họ để tên là ai nữa", bà nói với tôi. "Vì vậy, tôi tự nhủ là nếu tôi trở thành đại biểu, tôi có thể phục vụ cho những người ở tầng đáy của xã hội, những người thực sự cần đại biểu của họ giúp đỡ. Tôi sẽ không thể là một con rối." May mắn hơn người Mỹ? Bà Ye quyết định ra tranh cử độc lập sau khi ngán ngẩm về danh sách ứng viên địa phương Nó là tiếng gọi cao cả, tiếng gọi được công nhận bởi những người chọn để đại diện cho cộng đồng địa phương. Nhưng ở đây, đó cũng chẳng hơn gì sự khát vọng viển vông. "Trước hết, chúng ta cần phải có các mẫu đề cử," bà Ye nói với tôi, "mà để nhận được các mẫu đề cử này là cực kỳ khó. Trên thực tế, giới chức cộng đồng đã cảnh báo người dân không được đề cử tôi." Truyền thông nhà nước đưa tin bầu cử địa phương rất ít ngoài các dữ kiện và con số khô khan. Tuy nhiên, có một cuộc bầu cử hoàn toàn khác cách xa Trung Quốc ngàn dặm lại được bộ máy tuyên truyền của Đảng cộng sản Trung Quốc quan tâm. Các nhà báo của Trung Quốc đã được đưa tin đầy đủ, không bị hạn chế trong hệ thống dân chủ của Mỹ và đưa tin tối đa. Họ đã đưa tin cuộc bầu cử Mỹ là một điển hình cho thấy dân chủ phương Tây là sai - sai vì sự bất mãn đối với giới chóp bu, sự cay nghiệt, chia rẽ trong chiến dịch tranh cử và những quan ngại về xu hướng thiên vị của truyền thông và ảnh hưởng từ các tập đoàn kinh doanh. Và độc giả Trung Quốc đọc tin của báo chí Đảng Cộng sản định hướng được nhắc nhở thường xuyên rằng họ nên tự thấy rằng mình may mắn. Chiến dịch tranh cử tại Hoa Kỳ được mô tả như là "gánh xiếc," một "trò hề chính trị náo loạn" và là "con tàu đắm". Tất nhiên, một số tình cảm đó có thể hoàn toàn được phản ánh từ ngòi bút của các nhà báo phương Tây. Dân chủ là khái niệm được công nhận, ngay cả khi những người ủng hộ dân chủ mạnh mẽ nói về những thiếu sót và điểm yếu mà nền dân chủ bị thao túng. Nhưng điều đó không nhất thiết có nghĩa là dân chủ tồi tệ hơn so với các lựa chọn thay thế khác. Bất đồng quan điểm từ công chúng, mất đoàn kết xã hội và oán giận sôi sục đối với giai cấp cầm quyền không phải là thực trạng duy nhất xảy ra tại Hoa Kỳ hoặc Anh Quốc. Và kiểu dùng những kẻ côn đồ và kiểm soát nặng tay là dấu hiệu cho thấy đằng sau sự thống nhất chính trị bề ngoài của nhà nước độc đảng Trung Quốc có sự bất ổn bám rễ rất sâu. Nó khởi nguồn từ nhận thức rằng thậm chí một ứng viên độc lập có thể bị xem là một mối đe dọa cho chính tiền đề mà toàn bộ hệ thống này dựa vào. Trung Quốc không mời truyền thông nước ngoài vào đưa tin tự do và bình luận. Bên ngoài nhà bà Liu, những tên côn đồ thấy họ cần phải hành động. Nhóm lên tới khoảng 20-30 người túm áo và kéo chúng tôi đi tới nơi chúng tôi đỗ xe gần nhà bà. | summarize: Liu Huizhen, 45 tuổi, bị quản thúc vì ra tranh cử Ngay tại con hẻm cổ xưa ở Bắc Kinh, các điểm bỏ phiếu tràn đầy ánh nắng mùa thu. Quang cảnh khí khá bận rộn. Một người đàn ông tới đây cùng vợ trên chiếc xe ba bánh của mình. Ba y tá, giữ chặt lấy phiếu cử tri của họ. Họ đi bộ tới đây và nói chuyện thân mật với nhau trong khi giới chức bầu cử và cảnh sát giám sát toàn bộ quá trình bỏ phiếu. Nhìn bề ngoài thì đây là một cảnh dễ nhận thấy đối với cử tri ở các nước dân chủ trên toàn thế giới. Nhưng tất nhiên, đây là Trung Quốc và thực tế là rất khác. Chúng tôi lái xe đến vùng ngoại ô của Bắc Kinh để gặp Liu Huizhen, một phụ nữ 45 tuổi, người chẳng muốn gì khác ngoài quyền tham gia vào cuộc bầu cử này. 'Không phải là con rối' John Sudworth bị ngăn gặp phụ nữ 45 tuổi ra tranh cử độc lập ở Trung Quốc Bà đã giành được đủ 10 phiếu đề cử từ cử tri và, theo luật pháp Trung Quốc, cần có để bà đưa tên mình ra tranh cử như một ứng viên độc lập, nhưng bà không tiến hành được việc vận động. Thay vào đó, bà đang bị quản thúc tại gia ngày đêm, và khi chúng tôi tới nhà bà thì ngay lập tức bị một nhóm người lạ đứng im lặng và chặn đường vào nhà bà. Bằng cách vươn tay qua đầu họ tôi cũng đã gõ được cửa và một vài phút sau bà Liu xuất hiện ở cửa nhà mình. Nhưng khi bà bắt đầu kể cho tôi lý do tại sao bà muốn thực hiện quyền dân chủ của mình, họ đã đóng cửa lại và những người lạ mặt tựa vào cửa để bà không mở được. Bà cố gắng mở cửa sổ nhưng họ cũng dùng mọi cách để bịt lại và tiếp tục ngăn cản bà nói chuyện với chúng tôi. Trung Quốc gọi đây là thủ tục bầu cử trên toàn quốc 5 năm một lần, và là "cuộc bầu cử lớn nhất thế giới". Tuần này đến lượt Bắc Kinh, nhưng vào đầu năm tới, theo truyền thông nhà nước, 900 triệu người trên toàn Trung Quốc sẽ hoàn tất việc bỏ phiếu. Kết quả là hơn 2,5 triệu đại biểu sẽ được bầu vào hàng ngàn "đại hội nhân dân" tại địa phương. Những đại biểu địa phương sẽ lần lượt "bầu" cho các cấp thành phố và tỉnh, và cứ như thế lên tới cấp cao nhất. Bầu cử địa phương là cơ hội duy nhất hầu hết người Trung Quốc đi bầu Vì vậy, những cuộc bầu cử địa phương là cơ hội duy nhất hầu hết cho người Trung Quốc đi bầu. Thế nhưng có một điểm hết sức quan trọng mà không chính thức. Đó là Đảng Cộng sản quyết định ai có tên trên lá phiếu để cử tri bầu chọn. Đối với phần lớn các ứng viên độc lập thì nhiệm vụ thu thập mười người đề cử họ là việc khó khăn đến mức mà tham vọng tranh cử của họ tan biến ngay từ trong trứng nước. Chúng tôi tổ chức gặp một người muốn tranh cử khác 59 tuổi là Ye Jingchun tại căn hộ của bà ở Bắc Kinh. "Uỷ ban dân phố đã triệu tập một cuộc họp để giới thiệu danh sách ứng viên đã được thông qua, trong đó bà Ye không có tên, và chúng tôi hy vọng nói chuyện với bà sau khi phiên họp kết thúc. "Lần này là một viên cảnh sát chờ chúng tôi sẵn ở cửa nhà. "Chúng tôi không được phép vào và bà Ye không được phép ra ngoài nhưng một vài giờ sau đó chúng tôi cũng đã gặp được bà. "Họ lịch sự", bà nói với tôi khi đứng trên vỉa hè bên ngoài một trung tâm mua sắm. "Nhưng tôi không thể rời khỏi phòng. Có hơn chục người đứng canh." Động lực của bà ra tranh cử là đơn giản. "Tôi đã từng cố gắng tìm đại biểu ra tranh cử tại địa phương của tôi mà không thấy, tôi thậm chí còn không biết người họ để tên là ai nữa", bà nói với tôi. "Vì vậy, tôi tự nhủ là nếu tôi trở thành đại biểu, tôi có thể phục vụ cho những người ở tầng đáy của xã hội, những người thực sự cần đại biểu của họ giúp đỡ. Tôi sẽ không thể là một con rối." May mắn hơn người Mỹ? Bà Ye quyết định ra tranh cử độc lập sau khi ngán ngẩm về danh sách ứng viên địa phương Nó là tiếng gọi cao cả, tiếng gọi được công nhận bởi những người chọn để đại diện cho cộng đồng địa phương. Nhưng ở đây, đó cũng chẳng hơn gì sự khát vọng viển vông. "Trước hết, chúng ta cần phải có các mẫu đề cử," bà Ye nói với tôi, "mà để nhận được các mẫu đề cử này là cực kỳ khó. Trên thực tế, giới chức cộng đồng đã cảnh báo người dân không được đề cử tôi." Truyền thông nhà nước đưa tin bầu cử địa phương rất ít ngoài các dữ kiện và con số khô khan. Tuy nhiên, có một cuộc bầu cử hoàn toàn khác cách xa Trung Quốc ngàn dặm lại được bộ máy tuyên truyền của Đảng cộng sản Trung Quốc quan tâm. Các nhà báo của Trung Quốc đã được đưa tin đầy đủ, không bị hạn chế trong hệ thống dân chủ của Mỹ và đưa tin tối đa. Họ đã đưa tin cuộc bầu cử Mỹ là một điển hình cho thấy dân chủ phương Tây là sai - sai vì sự bất mãn đối với giới chóp bu, sự cay nghiệt, chia rẽ trong chiến dịch tranh cử và những quan ngại về xu hướng thiên vị của truyền thông và ảnh hưởng từ các tập đoàn kinh doanh. Và độc giả Trung Quốc đọc tin của báo chí Đảng Cộng sản định hướng được nhắc nhở thường xuyên rằng họ nên tự thấy rằng mình may mắn. Chiến dịch tranh cử tại Hoa Kỳ được mô tả như là "gánh xiếc," một "trò hề chính trị náo loạn" và là "con tàu đắm". Tất nhiên, một số tình cảm đó có thể hoàn toàn được phản ánh từ ngòi bút của các nhà báo phương Tây. Dân chủ là khái niệm được công nhận, ngay cả khi những người ủng hộ dân chủ mạnh mẽ nói về những thiếu sót và điểm yếu mà nền dân chủ bị thao túng. Nhưng điều đó không nhất thiết có nghĩa là dân chủ tồi tệ hơn so với các lựa chọn thay thế khác. Bất đồng quan điểm từ công chúng, mất đoàn kết xã hội và oán giận sôi sục đối với giai cấp cầm quyền không phải là thực trạng duy nhất xảy ra tại Hoa Kỳ hoặc Anh Quốc. Và kiểu dùng những kẻ côn đồ và kiểm soát nặng tay là dấu hiệu cho thấy đằng sau sự thống nhất chính trị bề ngoài của nhà nước độc đảng Trung Quốc có sự bất ổn bám rễ rất sâu. Nó khởi nguồn từ nhận thức rằng thậm chí một ứng viên độc lập có thể bị xem là một mối đe dọa cho chính tiền đề mà toàn bộ hệ thống này dựa vào. Trung Quốc không mời truyền thông nước ngoài vào đưa tin tự do và bình luận. Bên ngoài nhà bà Liu, những tên côn đồ thấy họ cần phải hành động. Nhóm lên tới khoảng 20-30 người túm áo và kéo chúng tôi đi tới nơi chúng tôi đỗ xe gần nhà bà. | [
108,
287,
285,
161,
8127,
14291,
2928,
8281,
103,
3092,
1343,
133,
730,
822,
171,
124,
250,
368,
1580,
149,
219,
8536,
874,
1719,
108,
121,
360,
2977,
109,
318,
306,
775,
1837,
858,
1342,
3512,
1275,
498,
112,
1052,
313,
482,
896,
3378,
5059,
112,
430,
111,
685,
118,
228,
248,
264,
1350,
159,
845,
529,
459,
1799,
104,
900,
679,
108,
364,
1830,
103,
533,
1483,
771,
775,
368,
1129,
104,
1078,
719,
184,
317,
228,
248,
105,
123,
443,
481,
1523,
119,
527,
113,
129,
249,
229,
513,
368,
105,
313,
338,
850,
338,
258,
317,
310,
277,
306,
3872,
2351,
2559,
351,
143,
248,
106,
116,
313,
790,
238,
203,
195,
119,
368,
1129,
108,
121,
109,
142,
137,
185,
159,
258,
175,
1326,
311,
525,
572,
248,
106,
151,
162,
105,
223,
216,
106,
215,
911,
819,
141,
1709,
529,
155,
501,
470,
108,
1181,
104,
360,
725,
130,
683,
8127,
14291,
2928,
8281,
103,
116,
573,
684,
3092,
1343,
111,
718,
269,
278,
218,
211,
351,
168,
268,
165,
138,
204,
513,
368,
433,
3640,
139,
106,
219,
1658,
257,
1546,
14448,
133,
963,
683,
573,
684,
3092,
722,
124,
250,
368,
557,
385,
108,
121,
151,
162,
753,
115,
1059,
117,
620,
826,
775,
220,
368,
148,
368,
1129,
105,
103,
181,
330,
246,
151,
890,
260,
107,
130,
263,
251,
465,
267,
124,
250,
368,
128,
116,
475,
182,
557,
2364,
170,
263,
110,
472,
209,
117,
156,
824,
2240,
2183,
138,
397,
263,
167,
133,
730,
822,
149,
165,
191,
4984,
105,
129,
174,
141,
228,
152,
263,
143,
531,
385,
766,
133,
116,
491,
111,
1681,
715,
108,
176,
320,
2365,
105,
1355,
361,
138,
152,
4156,
2711,
173,
3018,
600,
235,
178,
154,
141,
127,
115,
5987,
117,
814,
105,
116,
696,
1399,
187,
263,
8127,
387,
199,
108,
121,
814,
152,
900,
311,
129,
263,
290,
178,
546,
114,
141,
241,
180,
149,
350,
263,
278,
223,
199,
168,
137,
185,
104,
1081,
154,
115,
609,
814,
153,
105,
120,
111,
1681,
447,
3271,
138,
814,
130,
263,
110,
690,
1378,
753,
601,
1258,
690,
814,
2803,
170,
154,
127,
467,
389,
173,
130,
133,
332,
153,
105,
270,
437,
963,
1439,
263,
123,
443,
119,
174,
1986,
151,
162,
343,
248,
106,
331,
437,
513,
368,
159,
258,
198,
985,
147,
116,
4078,
105,
106,
189,
5062,
513,
368,
301,
202,
175,
249,
340,
3315,
126,
155,
2254,
360,
2977,
170,
138,
178,
147,
3490,
181,
425,
206,
152,
1013,
7687,
617,
111,
159,
258,
151,
162,
134,
506,
525,
156,
306,
3872,
2073,
416,
106,
183,
7024,
617,
273,
284,
134,
117,
513,
138,
201,
926,
7348,
213,
157,
6040,
149,
439,
2380,
564,
273,
284,
439,
412,
134,
400,
2254,
21085,
207,
114,
109,
373,
164,
548,
105,
4920,
105,
532,
128,
175,
227,
228,
373,
291,
1704,
2906,
368,
439,
412,
106,
225,
213,
756,
202,
1098,
538,
111,
151,
162,
184,
513,
865,
934,
120,
204,
513,
368,
439,
412,
106,
225,
213,
756,
202,
1098,
538,
114,
111,
151,
162,
184,
8747,
773,
170,
107,
116,
318,
538,
543,
146,
308,
145,
110,
122,
3543,
902,
106,
348,
607,
262,
302,
190,
375,
107,
465,
159,
1176,
775,
130,
368,
1129,
513,
5565,
1558,
176,
119,
380,
301,
109,
475,
182,
557,
385,
143,
517,
197,
498,
1092,
3024,
111,
220,
368,
154,
106,
156,
455,
1000,
155,
537,
145,
268,
584,
250,
368,
104,
154,
2022,
625,
531,
148,
113,
3136,
1018,
819,
141,
420,
229,
683,
116,
111,
278,
250,
368,
211,
6297,
722,
106,
11073,
18117,
8063,
231,
149,
907,
523,
104,
263,
108,
121,
360,
2838,
14897,
6288,
504,
137,
548,
115,
617,
495,
116,
204,
720,
130,
249,
2230,
595,
333,
475,
182,
115,
117,
206,
1244,
113,
150,
263,
11073,
110,
107,
465,
103,
105,
174,
141,
861,
584,
123,
443,
119,
263,
187,
129,
928,
720,
299,
5422,
189,
8035,
126,
106,
116,
182,
313,
338,
1205,
174,
141,
1132,
108,
121,
814,
2667,
1007,
141,
110,
117,
656,
138,
105,
263,
11073,
110,
117,
656,
124,
351,
170,
116,
696,
339,
187,
150,
174,
141,
127,
115,
683,
117,
4156,
2291,
478,
144,
646,
263,
123,
119,
141,
129,
715,
159,
5451,
409,
2359,
367,
351,
116,
396,
315,
702,
3377,
112,
1960,
141,
110,
136,
1165,
574,
4382,
615,
183,
1166,
111,
715,
2453,
294,
2783,
265,
104,
263,
124,
250,
368,
106,
652,
7353,
800,
115,
434,
601,
1258,
370,
273,
284,
124,
250,
368,
149,
439,
412,
104,
141,
145,
110,
203,
103,
141,
1042,
356,
177,
110,
217,
111,
154,
130,
465,
106,
375,
761,
646,
263,
123,
119,
1986,
189,
2778,
934,
141,
222,
7345,
106,
323,
141,
319,
164,
273,
284,
103,
141,
107,
136,
618,
197,
114,
120,
111,
108,
121,
1354,
3093,
104,
293,
1389,
120,
111,
223,
144,
260,
273,
284,
104,
154,
422,
7749,
388,
134,
110,
136,
106,
116,
219,
1658,
294,
2804,
2403,
183,
111,
6237,
753,
11073,
302,
190,
124,
250,
368,
557,
385,
187,
129,
6308,
17291,
125,
595,
333,
475,
182,
439,
412,
1447,
106,
354,
343,
291,
186,
103,
354,
343,
117,
135,
238,
626,
120,
111,
680,
130,
273,
681,
114,
490,
210,
439,
2380,
311,
108,
121,
1009,
150,
127,
718,
269,
183,
218,
144,
2623,
584,
17023,
231,
23621,
189,
3568,
2757,
174,
169,
260,
139,
107,
109,
1541,
220,
368,
519,
263,
11073,
123,
119,
1278,
17198,
130,
238,
117,
109,
1541,
220,
368,
126,
106,
786,
393,
6656,
1601,
231,
223,
955,
249,
229,
490,
210,
115,
313,
188,
111,
137,
110,
117,
220,
368,
4387,
1848,
206,
152,
142,
251,
193,
513,
368,
439,
412,
215,
500,
351,
109,
1249,
591,
105,
219,
166,
3407,
6031,
112,
421,
572,
107,
116,
204,
513,
368,
506,
258,
211,
173,
797,
151,
162,
926,
4903,
153,
117,
317,
452,
480,
425,
104,
348,
490,
262,
151,
162,
146,
3667,
303,
152,
188,
104,
151,
162,
115,
117,
251,
193,
858,
5639,
110,
133,
576,
353,
113,
300,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1478,
246,
104,
151,
162,
114,
656,
109,
475,
368,
182,
557,
385,
124,
250,
368,
113,
109,
204,
513,
368,
439,
2600,
170,
150,
106,
156,
140,
616,
812,
119,
120,
375,
1140,
251,
465,
124,
250,
2539,
1
] |
061101_media_crackdown | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2006/11/061101_media_crackdown | Thêm tám tờ báo bị phạt vì tiền polymer | Liên quan đến việc tường thuật vụ tiền polymer, có thêm tám tờ báo lớn ở Việt Nam bị Bộ Văn hóa - Thông tin ra quyết định xử phạt hành chính. | Tám tờ báo này là: Thanh niên, Tuổi trẻ, Người lao động, Nhà báo và Công luận, Thời báo Kinh tế Việt Nam, Sài Gòn tiếp thị, An ninh Thủ đô, Thể thao và Văn hóa. 'Không chịu ngừng thông tin' Diễn biến xảy ra sau khi có quyết định đình bản có thời hạn (1 tháng) đối với 2 tờ báo "Công lý" - cơ quan của TAND tối cao và "Thời đại" - cơ quan của Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam. Mấy ngày trước, chính phủ Việt Nam cũng đã đình bản và thu hồi giấy phép một tạp chí, Kinh doanh và Sản phẩm, sau khi cho ra một loạt bài mách nước cho cánh đàn ông lão luyện hơn trong chuyện chăn gối. Văn bản do Thứ trưởng Đỗ Quý Doãn ký nói các ấn phẩm này đã vi phạm Điều 6, Điều 10 Luật Báo chí, không chấp hành sự chỉ đạo của Chính phủ về việc ngừng thông tin về tiền polymer. Bộ Văn hóa - Thông tin cũng yêu cầu các tờ báo này xử lý các cá nhân có liên quan trực tiếp đến những điều mà Bộ gọi là sai sót trong việc tường thuật. Trong một quyết định khác ra cùng ngày 30-10, Bộ Văn hóa - Thông tin có văn bản về việc ngừng xuất bản phụ san "Thế giới" của Báo Quốc tế. Báo Quốc tế là tờ báo chính thức của Bộ Ngoại giao Việt Nam. Bộ Văn hóa - Thông tin cho rằng thời gian qua, ấn phẩm "Thế giới" liên tục "không thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích và các quy định về số trang" đã được quy định trong giấy phép hoạt động. Tin cho biết phụ san "Thế giới" đã đăng nhiều thư của độc giả có tính phê phán quan chức và đòi tăng cường chống tham nhũng. Truyền thông tại Việt Nam chịu sự kiểm soát của Đảng Cộng sản, và báo chí tư nhân không được phép ra đời. Một số người e rằng đây là chỉ dấu của một chiến dịch siết lại khuôn khổ hoạt động của báo chí vốn được tương đối tự do trong thời gian qua. ........................................................... Thái Anh, Hà nội, Việt namTôi nhất trí với ý kiến của các anh Trần Minh TPHCM bởi chúng ta quá hiểu rõ cái gọi là "Tự do ngôn luận" do ĐCSVN ban cho người dân VN như thế nào?! Do vậy việc tuyên truyền theo kiểu "ngu dân" của họ trên các phương tiện thông tin đại chúng như TV, Radio hay báo chí là không khó hiểu. Do vậy việc họ (chính quyền cộng sản VN) không cho phép việc nói trái đường lối chính sách của đảng, nhà nước là chuyện hiển nhiên thôi. Thật buồn cho tương lai của đất nước chúng ta. Một thính giảSự can thiệp thẳng tay đến mức "trắng trợn" ở sự kiện này của Nhà Nước làm cho sự việc tuy không được đề cập nữa nhưng nó mãi là một "vết tì" trong lòng người dân. Nhà Nước công khai làm việc này cũng đồng nghĩa với việc đã "minh bạch" sự thiếu minh bạch của mình.Trong khi luật chống tham nhũng và lãng phí đang được bước đầu thi hành, cứ tưởng sự việc này là cơ hội tốt cho Chính phủ thể hiện sự quyết tâm của mình nhưng không, mà còn tạo một tiền lệ xấu ngay khi chỉ mới bắt đầu thực thi luật. Trong khi Việt Nam đang chuẩn bị cho hội nghị cấp cao APEC thì sự việc làm xấu hơn nữa hình ảnh một Nhà Nước luôn tự xưng là dân chủ của dân do dân, vì dân. Trong thời kì hội nhập toàn cầu này hành động này được coi là bưng bít côn! g khai, một tay che trời. Đây được coi là hành động "gan dạ", cho thấy sự việc này rất nghiêm trọng với nhiều nội tình phức tạp. Bao giờ có câu trả lời thì có trời biết Phát, Sài GònÔng Giấu Tên đặt lợi ích của "ngân sách quốc gia" lên trên "lợi ích" của người dân. Hay thật! Vậy câu "lấy dân làm gốc" mà ông Hồ thường hay rêu rao thì cũng rỗng tuếch như những gì ông Giấu tên đưa ra mà thôi. Việc "ngân sách nhà nước" vì ai mà thâm thủng thì chắc ông Giấu tên cũng như mọi người ở đây đều rõ cả, nhưng đổ thừa cho các nhà báo đưa lên sự thực, lập lại SỰ THẬT, thì quả là đổi trắng thay đen đến tài tình. Đoàn Phong, SydneyViệc nhà nước CSVN quyết định siết chặt báo chí trong dịp này càng chứng tỏ sự lúng túng, chia rẽ và phân hóa trong hàng ngũ lãnh đạo nhà nước càng ngày càng lớn. Để gây thiện cảm trước thế giới trước khi được chính thức gia nhập WTO và vận động Quốc Hội Hoa Kỳ phê chuẩn quy chế bình thường hoá thương mại đối với Việt Nam (PNTR) , một số lãnh đạo cấp tiến của CSVN đã chứng tỏ thiện cảm hợp tác và cải thiện về tình trạng vi phạm nhân quyền bằng cách hủy bỏ nghị định 31/CP. Thế giới chưa kịp hân hoan và hy vọng Việt Nam sẽ từ từ thay đổi thì việc siết chặt và kiểm soát chặt chẽ báo chí đã đánh thức các nhà đầu tư nước ngoài thức tỉnh và hơn thế nữa Việt Nam đã một lần nữa khẳng định là sẽ không nhượng bộ v! à có thiện chí cải thiện nhân quyền. Một chế độ không tôn trọng nhân quyền và không đặt lợi ích quốc gia và dân tộc lên trên lợi ích cá nhân thì người chịu thiệt thòi nhất vẫn là hơn 80 triệu đồng bào trong nước vì không cơ hội được phát triển và cạnh tranh công bằng với các nước trong khu vực và trên thế giới. VKBTQua việc này đủ thấy chính phủ VN cho dù có "cải cách" nhưng vẫn giữ cái bóng đen mập mờ gian lận làm gốc. Rất đúng như nhiều bạn đọc nhận định rằng "nếu đụng đến Hệ thống tiền tệ thì nguy hiểm vô cùng". Nhưng đây là ai đụng, các nhà báo hay cha con ông Thống đốc Ngân hàng Nhà nước? Muốn không ai nói mình sai, thì cách duy nhất là đừng làm sai, chứ không phải làm sai rồi hy vọng người ta không biết (do mình ráng che đậy dấu diếm), hoặc biết mà không [dám] nói, hoặc khi người ta nói thì liền lập tức đổ thừa cho họ gây ra, hoặc sắp sửa gây ra, các hậu quả xấu do chính việc mình làm. Nếu các hậu quả xấu có thật, sẽ xảy ra, thì không phải biết trước để tìm cách giải quyết vẫn hơn là "cho chìm xuồng" để khi cái xác chết trôi nổi lên lại càng tai hại hay sao? Linh, MoscowXin Giấu tên cho tôi biết “những xuyên tạc về loại tiền polymer” là gì vậy! Tiền Polymer in hỏng thì người ta nói là hỏng, chứ viết là “không hỏng” mới là “xuyên tạc” phải không Giấu tên. Còn những người phạm tội in hỏng, gây thiệt hại làm “một lượng lớn tiền giả nhân cơ hội này để hưởng lợi” mà không bị xử phạt thì đúng là “luật pháp của CHXHCN VN” có vấn đề thật rồi. Giấu tênViệc ra quyết định xử phạt hành chính tám tờ báo là việc chấn chỉnh nội bộ , lành mạnh hóa tư tưởng của ngành thông tin văn hóa, không liên can gì đến luật pháp của XHCN. Đừng vin vào lẽ này để bêu xấu thêm chế độ, thử hỏi những xuyên tạc về loại tiền polymer, làm dân chúng không dám lưu trữ, sử dụng đồng tiền loại này thì tình trạng kinh tế tài chánh của xã hội này sẽ ra sao? Nhất là những người có dành dụm rất lớn số tiền này ngoài ngân hàng sẽ cảm thấy bất an, dù ngân hàng nhà nước có quyết định thu hồi loại tiền này cũng không phải là đơn giản, vì khó kiểm soát được một lượng lớn tiền giả nhân cơ hội này để hưởng lợi. Không nên tạo sự vọng động trong dân chúng về loại tiền này, nhà nước cần thời gian, và tất có cách giải quyết không làm thiệt hại đến ngân sách quốc gia. Trần Minh, TP. HCMTheo tôi việc hình thành một khung pháp lý hiệu quả cho VN không thể thiếu vai trò của báo chí. Cái mà nhà làm luật chân chính cần phải làm là đưa ra những đạo luật sắc luật nhằm ngăn chặn sự độc quyền của những thế lực dùng phương pháp cai trị đi ngược lại nguyện vọng của người dân. Đó là lý do tại sao ở một nước giàu mạnh như Mỹ quyền tự do báo chí được đặt lên hàng đầu (first amendment). Luật an toàn thực phẩm dược phẩm (Pure Food and Drugs Act)không phải tự nhiên mà có nó chỉ được thông qua khi những bài tường thuật vạch trần những việc xấu xa đồi bại, những điều kiện sinh hoạt mất vệ sinh của một xưởng đóng gói thịt do Upton Sinclair viết được lưu hành.Tự do báo chí là phương tiện hiệu quả nhất để lành mạnh hoá xã hội. Một chính quyền độc tài là một chính quyền không muốn chia sẻ quyền lực với ai do đó báo chí muốn tồn tại phải trở thành công cụ tay chân đắc lực để bảo vệ quyền lợi của đảng đương quyền. Thay vì làm cho người dân hiểu rõ mọi vấn đề thì lại làm cho nó mu mờ đi. Phóng viên được cử qua Mỹ để tìm hiểu về cái gọi là "vận động hành lang", tường thuật vòng vo tuyên truyền như thế nào mà khi nghe xong khán giả cứ nghĩ rằng Mỹ là nơi mà các thế lực đen có thể thao túng mua chuộc mặc cả lén lút với quốc hội Mỹ. Tính chuyên môn của bài tường thuật là rất yếu. Chiến lược chiến thuật của các nhà hoạt động hành lang là như thế nào? Kỹ năng gián tiếp trực tiếp (direct-indirect techniques) của họ ra sao,đạo luật bổ sung về vận động hành lang th! ông qua năm 1995 (Lobbying-Disclosure Act) gồm có những điều khoản gì? Tất cả đều không có trong bài tường thuật. Có áp dụng chính sách ngu dân như vậy thì mới có thể thuyết phục người dân rằng những nhóm như 8406, Liên Minh Dân Chủ, là những nhóm phản động trong khi ở một xã hội dân chủ thật sự đây là những nhóm lợi ích, và hoạt động của họ là vô cùng bình thường. Khang, TP. HCMỞ đây mọi người nên chú ý đến bản chất của vấn đề: Các báo vừa bị kiểm điểm ở trên đã "đánh" vào hệ thống tiền tệ của VN. Hệ quả của nó sẽ là sút giảm lòng tin của người dân vào hệ thống tiền tệ, từ đó nó sẽ gây tê liệt lên những hệ thống khác trong nền kinh tế. Hậu quả sẽ khó lường. Các tờ báo có thể viết về chống tham nhũng, tham quan tham ô tiền tỷ. Muốn nói gì cũng được, nhưng nếu đụng đến Hệ thống tiền tệ thì nguy hiểm vô cùng. Báo chí VN xem như đã có thêm bài học về Tự Do Thông Tin, tương tự như các nhà báo Đan Mạch biếm họa Mohammad, gây hậu quả toàn cầu. Báo chí VN hiện nay đang học, tiếp thu sự Tự Do Ngôn Luận. Trình độ sử dụng tính TỰ DO này có hơi thái quá, theo tôi, Nhà nước can thiệp như vậy là hợp lý thôi. Mai NinhLàm báo ở VN thì cố mà xin phép cho cái tôn chỉ thật rộng để có thể nói mọi vấn đề, nếu không hễ nói cái gì ngoài "tôn chỉ" là bị đình bản như chơi. Ở nước ta báo nói sự thật không quan trọng bằng chớ có nói những vấn đề nhạy cảm. Nhưng vấn đề nào là nhạy cảm thì không ai công bố, các báo cứ liệu chừng mà đoán. Hùa nhau vào để nói vụ tiền polymer thì không ổn rồi vì hai lẽ: 1)đồng chí uỷ viên trung ương Lê Đức Thuý chỉ có thể mắc một khuyết điểm về nhà công vụ, thế là đủ; nay lại thêm một khuyết điểm nữa thì quá nặng, mất trung ương uỷ viên như chơi. Nguyên tắc: cố gắng đừng để uỷ viên trung ương khuyết điểm nặng; 2) dân mà tẩy chay tiên polymer thì nguy lắm, mặc dù dân rất lo tiền giả. Phần tôi, tôi chỉ quan tâm các nhà sử học VN nên đưa sự kiện này và tên tuổi cái ông Quý Doãn vào sách Lịch sử báo chí VN cận đại. Ninh, Nha TrangTôi là độc giả báo Thế Giới. Tôi khâm phục ông thư ký tòa soạn báo Thế Giới này: Ông ấy đọc, sửa chữa, biên tập... hàng ngàn thư của bạn đọc mỗi ngày. Công việc như núi và làm việc như trâu bất kể ngày nghỉ, không thiết lợi riêng mà chỉ nghĩ đến sự bất công của xã hội. Đây là tờ báo đầu tiên dám tiên phương đi theo hướng "Có thể đăng bất kỳ bức xúc nào của người dân" nếu nó thật sự là chính đáng, chính vì vậy mà nó bị bộ VHTT triệt tiêu. Chẳng có xã hội nào hoàn hảo ngay cả những nước mà người tacho là tự do nhất! Tuy nhiên: chống tham nhũng, lãng phí chỉ bằng cách hô hào, nói nhiều làm ít; bưng bít, bao che nội bộ, phủ đầu báo chí thì trước sau cũng có ngày lùm xùm như TLan. Nguyễn Hải, TP. HCMChính phủ VN đã chấp thuận ban hành Luật Báo chí, thì báo chí tác nghiệp như thế nào cũng phải dựa theo luật đó mà điều tiết thông tin. Nếu có sự cố phải chịu xử phạt vô lý xảy ra thì nhà báo có quyền khiếu kiện trước tòa án để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình. Theo tầm hiểu biết hạn hẹp của tôi thì báo chí từ lâu được mệnh danh là đệ tứ quyền trong các quyền lợi căn bản của công dân, cho nên tôi thấy nó có sức mạnh ghê gớm, thừa khả năng điều khiển dư luận xã hội hướng đến những ý đồ tốt xấu khác nhau, đúng với nhận định đó là con dao hai lưỡi. Đồng thời nó cũng chịu sự vùi dập không thương tiếc của các chế độ cai trị để tránh đụng chạm đến những điều tối kỵ, như hồi xưa với chế độ miền Nam việc cảnh sát tịch thu báo ngay tại nhà in và việc kiểm duyệt cắn xén lung tung ngay trên bản in là chuyện xảy ra như cơm bữa, với miền Bắc thì gần như không có báo để đọc bởi vì không cần đọc cũng biết nội dung báo muốn nói gì, với thời bao cấp còn tệ hơn báo chí lại càng không có thông tin đáng để đọc, được cái là các nhà báo không phải lo bị gậy đi ăn mày như một phong trào từng diễn ra ở chế độ VNCH của miền Nam. Thời mở cửa, theo tôi nghĩ không hẳn Nhà Nước bao cấp toàn bộ các báo cho nên trong điều kiện tự hạch tóan thu chi các báo cần có tin sốt dẽo để thu hút độc giả mà cách săn tin cũng tiến bộ hơn. Các vụ tiêu cực của các quan chức nhỏ lần lượt phơi bày, chủ yếu là các chuyện ức hiếp dân. Ngày đó các vị giám dốc doanh nghiệp quốc doanh theo cách nhìn nhận của dư luận đều là những kẽ ít nhiều có dính líu đến chuyện tiêu cực. Nhưng khi đụng đến ông thứ trưởng (vụ việc gì và ở Bộ nào thì chắc mọi người đều rõ) thì tịt ngòi. Ta Đi Tới, Sài GònTrong 8 tờ báo này thì có đến ba tờ là thực đơn hàng ngày của tôi. Đó là Tuổi Trẻ, Thanh Niên, Người Lao Động đây là những tờ báo " coi được" Tôi rất buồn vì tin này và có lẽ các nhà báo của những tờ báo trên còn buồn hơn tôi hàng trăm lần. Đây chính là thứ tự do mà ĐCS luôn luôn ra rả hàng ngày trên các phương tiện truyền thông. Tuấn AnhBáo chí vừa mới phát triển một tý các ông lại dập ngay. Đúng là càng ngày càng mất lòng tin. Bố mình, ông mình là Đảng viên nhưng vẫn thấy càng ngày càng mất lòng tin. Lại còn cái vụ báo Thế giới nữa chứ, bây giờ chả biết đọc báo nào nữa, đành tập trung đọc BBC vậy. Mà bây giờ dân trí cao rồi, các bố muốn bưng bít thì càng làm cho người dân khó chịu thôi, đấy không phải là cách hay, không khéo lại tác dụng ngược. Sao MaiTôi thấy cũng không nên bênh báo chí làm gì, chính hô đôi khi cũng quá quắt lắm. Ví dụ nhé: Như cái vụ phở Hà nội ướp phót-mon thì báo chí lại ghi là nước ướp xác. Nhà nước quản lý kém, họ không dám chửi, rồi lại đi tìm mấy cái sơ hở bên dưới để mà bôi ra như mấy cái vụ giáo dục um sùm vừa rồi; cơ quan của tôi mỗi lần tổ chức họp báo thì phải có phong bì cho phóng viên, nếu không thì họ không đăng đâu nhé. Báo chí hiện nay là một công cụ tuyên truyền của nhà nước, cơ quan nhà nước này bị cơ quan nhà nước khác oánh cho 1 trận là chuyện thường tình ở Việt Nam thôi. PhạmXin tiễn biệt tờ báo tôi ưa thích. Tôi là một độc giả trung thành của báo "Thế giới" ngay từ những ngày đầu vì rất thú vị khi được đọc những ý kiến trung thực và phê phán mạnh mẽ của các độc giả được đăng trên báo. Nhưng tôi cũng có nỗi sợ mơ hồ rằng ngày nào đó mình sẽ không được cầm trên tay tờ báo đó nữa do tính phê phán quá cao của một ý kiến sẽ làm mích lòng các vị lãnh đạo. Và ngày đó đã đến. Xin được chia buồn cùng ban biên tập báo Thế giới và các nhà báo nói chung vì có lẽ cánh cửa tự do báo chí đang ngày khép dần đi chăng! Phạm Mai Hoa, Hưng YênNói thêm về vụ trừng phạt báo chí tại VN: Như tôi đã dự báo trước là ĐCS sẽ hạn chế báo chí vì cái tội giám đưa các quan tham ra mà mổ xẻ. Nếu các bạn không tin hãy đọc lại phần ý kiến của tôi trong chuyên mục “Tạo lập văn hoá nghỉ hưu” của BBC. Qua đây dân VN thấy được là dù ông Dũng có muốn chống tham nhũng thì cũng khó, bởi không lẽ ông ấy lại chặt chính tay chân mình. Rất đơn giản là quan CS nào mà chả tham nhũng. Cũng có thể là tập đoàn quan tham CS đang lo sợ nhân dân và các nhà báo lần lượt lôi họ ra ánh sáng nên phải tìm mọi cách phanh công cuộc chống tham nhũng lại. Đúng như các bạn đã phát hiện ra, nội dung các báo bây giờ nhạt như nước ốc ao bèo. Ví dụ như báo Thanh Niên đang là đầu tầu chống lại mọi cái sai trái trong xã hội là thế mà bây giờ tình trạng thật thảm thương, quanh đi quẩn lại mấy bài xã luận và thời sự. Đồng thời ông Khế (tổng biên tập báo TN) được khéo léo điều động đi làm mấy việc xã hội. Cho nên điều quan trọng nhất của các nhà báo nói riêng và nhân dân nói chung không bao giờ chịu thoả hiệp đầu hàng. Chúng ta học tập theo gương Bác Hồ và đại tướng Võ Nguyên Giáp: Sống cho sạch, rách cho thơm. Đồng thời không bao giờ chịu đầu hàng bọn quan tham. Chắc chắn rằng được đằng chân chúng lại lên đằng đầu. Đồng thời các tầng lớp nhân dân phải mở to mắt ra mà nhìn rõ tâm địa của các ông quan thời nay. Họ không thể lừa dối nhân dân mãi được, đây là lúc mà mỗi người dân phải biết đoàn kết thành một khối thống nhất để bảo vệ quyền lợi của chính mình và cộng đồng. Nhớ rằng không bao giờ những kẻ đã đi ăn cướp lại tự giác nhả lại của cải đã cướp được. Khắc Hùng, Sài GònVN dễ dàng lắm chỉ cần chụp cho các báo cái mũ lên đầu là xong. Vì vậy cho nên dạo này nội dung các tờ báo trở nên chán phèo như xưa rồi. Tôi định không mua nữa nhưng rồi cũng phải mua vì cũng chẳng còn thứ gì nữa để mà đọc. Tóm lại chủ không nên quá kỳ vọng vào cái đám đầy tớ sẽ cho mình được thưởng thức dân chủ đâu. VHK, BostonLà người mong thấy dân VN tiến bộ về văn hóa, thông tin, tôi rất mừng khi đọc tin này. Đây là chứng tỏ nội bộ ĐCSVN đang xâu xé lẫn nhau. Đây là sự đấu tranh tuy ngấm ngầm nhưng không kém phần "tháu cáy" giữa 2 trường phái bảo thủ và cấp tiến trong nội bộ ĐCSVN, tương tự về ý nghĩa tuy chưa về quy mô, giữa ông Gorbachev và phe bảo thủ ĐCS Liên Xô trước đây. Gần đây cũng có nhiều bài nói tốt về nước Mỹ được đăng trên các báo VN, mượn đề tài giáo dục là điều không ai tôn trọng sự thật có thể chối cãi, qua việc Mỹ tóm gọn toàn bộ các giải Nobel khoa học năm nay. Nhiều bài khen nức nở hệ thống giáo dục trung học, đại học tại đây. Tuy đúng là sự thật và không mới, nhưng điều mới lạ là các báo VN được bật đèn xanh cho đăng, chứ lúc trước đâu có được phép nói bất cứ điều gì tốt đẹp về nước Mỹ. Vụ tiền polymer, giáo dục nước Mỹ, chỉ là cái cớ để các phe nói lên nhiều điều họ chất chứa trong lòng. Tuy phe bảo thủ vẫn "nắm đằng cán", bằng chứng họ có quyền phạt và dẹp 11 tờ báo, nhưng qua vụ này hy vọng phe cải cách sẽ đoàn kết hơn vì cùng là nạn nhân với nhau, để rồi cùng nhau chống lại phe bảo thủ, cùng vì tiến bộ xã hội, văn minh nhân dân, và phát triển quốc gia. Gấu bông, Hà NộiCác bác cứ nói quá. Đình bản vài báo cũng đúng thôi vì là người trong cuộc tôi thấy báo chí thời nay thật là không chấp nhận được. Không biết ở những nơi khác báo chí tốt đẹp như thế nào chứ ở Việt Nam thì đăng theo thị hiếu, không có tiền thì đừng hòng đăng tin (trừ tin thời sự và nhân đạo) chứ muốn lên báo là phải có tiền hoặc nếu không phải có "quan hệ". Thế nên theo tôi đình bản vài báo là đúng, làm gương cho một số tờ báo khác. Lê Đức Duy, BerlinViệc phạt các báo vì vụ in tiền polymer của bộ văn hóa thông tin ,càng minh chứng cuộc chiến chống tham nhũng ở VN đang vấp phải những hòn đá tảng rất lớn ,mà dân ta gọi nôm na là thành trì của mọi thành trì. Thế mới biết động vào ông Lê đức Thúy không phải là đơn giản. Ở một góc độ khác, việc phạt các báo vì cứ tiếp tục đưa tin về vụ in tiền, cũng đủ để phản ánh các nhà báo đã dũng cảm nói lên tiếng nói của lương tâm và đầy trách nhiệm. Việc phạt này của bộ VHTT, tôi nghĩ nó không khác gì cách đổ dầu vào lửa vì đằng sau lưng các nhà báo là dư luận đứng đằng sau họ. Bình thảnMấy ông Tây nào vừa mới khen là báo chí Việt có tự do hơn báo chí Trung Quốc. Nay thì cái tự do hơn này đã được rút ngắn lại cho bằng đàn anh chứ không mang tội dám qua mặt đàn anh thì phiền. Tôi tưởng tượng ra một hoạt cảnh là trong một gia đình có ông bố và người con, khi thấy người con làm trái ý mình thì ông bố đóng cửa nhà lại và đáng đấm anh con tưng bừng để trừng phạt. Nếu có ông hàng xóm nào ( nước ngoài ) thấy cái gì mà bên nhà bên cạnh ồn ào vậy, chạy qua hỏi thì ông bố ra trước cửa chối bay "có gì đâu gia đình tôi vẫn hoà thuận". Phạm Mai Hoa, Hưng YênCách tốt nhất là các tờ báo ngầm liên kết với nhau. Mỗi tờ nên luân phiên (và dũng cảm) mạnh dạn đưa những thông tin nhằm tăng cường sức chiến đấu với những biểu hiện và hiện tượng tiêu cức của các quan, kể cả quan to. Chẳng có lẽ ĐCSVN đình bản lần lượt hết tờ này đến tờ khác được sao? Mỗi tờ nên chịu hy sinh một lần, khó có khả năng chỉ lần đầu "phạm tội" mà đã bị đình bản. Trường hợp bị đình bản hết thì các báo đối lập sẽ vào cuộc. Các nhà báo VN hãy dũng cảm vì các báo đối lập đang chuẩn bị vào cuộc. Trường hợp xấu nhất thì các nhà báo hãy cộng tác với báo đối lập. Hải LongThật đáng buồn cho nhân dân ta. Bịt miệng nhà báo thì cũng như bịt miệng, bịt mắt dân. Cái khẩu hiệu Độc lập - Tự do - Hạnh phúc nghe mà não nề. Chả thế dân gian bây giờ nói về cái khẩu hiệu này là: Có Độc lập, nhưng trừ đi Tự do, trừ đi Hạnh phúc. Một độc giảỞ các nước dân chủ, tiến bộ, nếu tờ báo nào đó đăng điều gì không đúng thì người ta thường kiện tờ báo đó ra toà. Tranh tụng rắc rối, lại còn tốn kém cho luật sư. Còn ở những nước độc tài,nếu đăng điều gì không vừa ý, người ta chỉ việc đình bản nó là xong. Trường, Sài GònTôi rất thất vọng về việc các báo đăng tải những lỗi sai của tiền polyme lại bị kỷ luật. Vậy thử hỏi từ rày về sa ai dám hó hé trước những sai trái của cơ quan nhà nước? Đúng là độc đảng thì chán thật. Tới việc nói lên sự thật 100% cũng bị cấm. | summarize: Tám tờ báo này là: Thanh niên, Tuổi trẻ, Người lao động, Nhà báo và Công luận, Thời báo Kinh tế Việt Nam, Sài Gòn tiếp thị, An ninh Thủ đô, Thể thao và Văn hóa. 'Không chịu ngừng thông tin' Diễn biến xảy ra sau khi có quyết định đình bản có thời hạn (1 tháng) đối với 2 tờ báo "Công lý" - cơ quan của TAND tối cao và "Thời đại" - cơ quan của Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam. Mấy ngày trước, chính phủ Việt Nam cũng đã đình bản và thu hồi giấy phép một tạp chí, Kinh doanh và Sản phẩm, sau khi cho ra một loạt bài mách nước cho cánh đàn ông lão luyện hơn trong chuyện chăn gối. Văn bản do Thứ trưởng Đỗ Quý Doãn ký nói các ấn phẩm này đã vi phạm Điều 6, Điều 10 Luật Báo chí, không chấp hành sự chỉ đạo của Chính phủ về việc ngừng thông tin về tiền polymer. Bộ Văn hóa - Thông tin cũng yêu cầu các tờ báo này xử lý các cá nhân có liên quan trực tiếp đến những điều mà Bộ gọi là sai sót trong việc tường thuật. Trong một quyết định khác ra cùng ngày 30-10, Bộ Văn hóa - Thông tin có văn bản về việc ngừng xuất bản phụ san "Thế giới" của Báo Quốc tế. Báo Quốc tế là tờ báo chính thức của Bộ Ngoại giao Việt Nam. Bộ Văn hóa - Thông tin cho rằng thời gian qua, ấn phẩm "Thế giới" liên tục "không thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích và các quy định về số trang" đã được quy định trong giấy phép hoạt động. Tin cho biết phụ san "Thế giới" đã đăng nhiều thư của độc giả có tính phê phán quan chức và đòi tăng cường chống tham nhũng. Truyền thông tại Việt Nam chịu sự kiểm soát của Đảng Cộng sản, và báo chí tư nhân không được phép ra đời. Một số người e rằng đây là chỉ dấu của một chiến dịch siết lại khuôn khổ hoạt động của báo chí vốn được tương đối tự do trong thời gian qua. ........................................................... Thái Anh, Hà nội, Việt namTôi nhất trí với ý kiến của các anh Trần Minh TPHCM bởi chúng ta quá hiểu rõ cái gọi là "Tự do ngôn luận" do ĐCSVN ban cho người dân VN như thế nào?! Do vậy việc tuyên truyền theo kiểu "ngu dân" của họ trên các phương tiện thông tin đại chúng như TV, Radio hay báo chí là không khó hiểu. Do vậy việc họ (chính quyền cộng sản VN) không cho phép việc nói trái đường lối chính sách của đảng, nhà nước là chuyện hiển nhiên thôi. Thật buồn cho tương lai của đất nước chúng ta. Một thính giảSự can thiệp thẳng tay đến mức "trắng trợn" ở sự kiện này của Nhà Nước làm cho sự việc tuy không được đề cập nữa nhưng nó mãi là một "vết tì" trong lòng người dân. Nhà Nước công khai làm việc này cũng đồng nghĩa với việc đã "minh bạch" sự thiếu minh bạch của mình.Trong khi luật chống tham nhũng và lãng phí đang được bước đầu thi hành, cứ tưởng sự việc này là cơ hội tốt cho Chính phủ thể hiện sự quyết tâm của mình nhưng không, mà còn tạo một tiền lệ xấu ngay khi chỉ mới bắt đầu thực thi luật. Trong khi Việt Nam đang chuẩn bị cho hội nghị cấp cao APEC thì sự việc làm xấu hơn nữa hình ảnh một Nhà Nước luôn tự xưng là dân chủ của dân do dân, vì dân. Trong thời kì hội nhập toàn cầu này hành động này được coi là bưng bít côn! g khai, một tay che trời. Đây được coi là hành động "gan dạ", cho thấy sự việc này rất nghiêm trọng với nhiều nội tình phức tạp. Bao giờ có câu trả lời thì có trời biết Phát, Sài GònÔng Giấu Tên đặt lợi ích của "ngân sách quốc gia" lên trên "lợi ích" của người dân. Hay thật! Vậy câu "lấy dân làm gốc" mà ông Hồ thường hay rêu rao thì cũng rỗng tuếch như những gì ông Giấu tên đưa ra mà thôi. Việc "ngân sách nhà nước" vì ai mà thâm thủng thì chắc ông Giấu tên cũng như mọi người ở đây đều rõ cả, nhưng đổ thừa cho các nhà báo đưa lên sự thực, lập lại SỰ THẬT, thì quả là đổi trắng thay đen đến tài tình. Đoàn Phong, SydneyViệc nhà nước CSVN quyết định siết chặt báo chí trong dịp này càng chứng tỏ sự lúng túng, chia rẽ và phân hóa trong hàng ngũ lãnh đạo nhà nước càng ngày càng lớn. Để gây thiện cảm trước thế giới trước khi được chính thức gia nhập WTO và vận động Quốc Hội Hoa Kỳ phê chuẩn quy chế bình thường hoá thương mại đối với Việt Nam (PNTR) , một số lãnh đạo cấp tiến của CSVN đã chứng tỏ thiện cảm hợp tác và cải thiện về tình trạng vi phạm nhân quyền bằng cách hủy bỏ nghị định 31/CP. Thế giới chưa kịp hân hoan và hy vọng Việt Nam sẽ từ từ thay đổi thì việc siết chặt và kiểm soát chặt chẽ báo chí đã đánh thức các nhà đầu tư nước ngoài thức tỉnh và hơn thế nữa Việt Nam đã một lần nữa khẳng định là sẽ không nhượng bộ v! à có thiện chí cải thiện nhân quyền. Một chế độ không tôn trọng nhân quyền và không đặt lợi ích quốc gia và dân tộc lên trên lợi ích cá nhân thì người chịu thiệt thòi nhất vẫn là hơn 80 triệu đồng bào trong nước vì không cơ hội được phát triển và cạnh tranh công bằng với các nước trong khu vực và trên thế giới. VKBTQua việc này đủ thấy chính phủ VN cho dù có "cải cách" nhưng vẫn giữ cái bóng đen mập mờ gian lận làm gốc. Rất đúng như nhiều bạn đọc nhận định rằng "nếu đụng đến Hệ thống tiền tệ thì nguy hiểm vô cùng". Nhưng đây là ai đụng, các nhà báo hay cha con ông Thống đốc Ngân hàng Nhà nước? Muốn không ai nói mình sai, thì cách duy nhất là đừng làm sai, chứ không phải làm sai rồi hy vọng người ta không biết (do mình ráng che đậy dấu diếm), hoặc biết mà không [dám] nói, hoặc khi người ta nói thì liền lập tức đổ thừa cho họ gây ra, hoặc sắp sửa gây ra, các hậu quả xấu do chính việc mình làm. Nếu các hậu quả xấu có thật, sẽ xảy ra, thì không phải biết trước để tìm cách giải quyết vẫn hơn là "cho chìm xuồng" để khi cái xác chết trôi nổi lên lại càng tai hại hay sao? Linh, MoscowXin Giấu tên cho tôi biết “những xuyên tạc về loại tiền polymer” là gì vậy! Tiền Polymer in hỏng thì người ta nói là hỏng, chứ viết là “không hỏng” mới là “xuyên tạc” phải không Giấu tên. Còn những người phạm tội in hỏng, gây thiệt hại làm “một lượng lớn tiền giả nhân cơ hội này để hưởng lợi” mà không bị xử phạt thì đúng là “luật pháp của CHXHCN VN” có vấn đề thật rồi. Giấu tênViệc ra quyết định xử phạt hành chính tám tờ báo là việc chấn chỉnh nội bộ , lành mạnh hóa tư tưởng của ngành thông tin văn hóa, không liên can gì đến luật pháp của XHCN. Đừng vin vào lẽ này để bêu xấu thêm chế độ, thử hỏi những xuyên tạc về loại tiền polymer, làm dân chúng không dám lưu trữ, sử dụng đồng tiền loại này thì tình trạng kinh tế tài chánh của xã hội này sẽ ra sao? Nhất là những người có dành dụm rất lớn số tiền này ngoài ngân hàng sẽ cảm thấy bất an, dù ngân hàng nhà nước có quyết định thu hồi loại tiền này cũng không phải là đơn giản, vì khó kiểm soát được một lượng lớn tiền giả nhân cơ hội này để hưởng lợi. Không nên tạo sự vọng động trong dân chúng về loại tiền này, nhà nước cần thời gian, và tất có cách giải quyết không làm thiệt hại đến ngân sách quốc gia. Trần Minh, TP. HCMTheo tôi việc hình thành một khung pháp lý hiệu quả cho VN không thể thiếu vai trò của báo chí. Cái mà nhà làm luật chân chính cần phải làm là đưa ra những đạo luật sắc luật nhằm ngăn chặn sự độc quyền của những thế lực dùng phương pháp cai trị đi ngược lại nguyện vọng của người dân. Đó là lý do tại sao ở một nước giàu mạnh như Mỹ quyền tự do báo chí được đặt lên hàng đầu (first amendment). Luật an toàn thực phẩm dược phẩm (Pure Food and Drugs Act)không phải tự nhiên mà có nó chỉ được thông qua khi những bài tường thuật vạch trần những việc xấu xa đồi bại, những điều kiện sinh hoạt mất vệ sinh của một xưởng đóng gói thịt do Upton Sinclair viết được lưu hành.Tự do báo chí là phương tiện hiệu quả nhất để lành mạnh hoá xã hội. Một chính quyền độc tài là một chính quyền không muốn chia sẻ quyền lực với ai do đó báo chí muốn tồn tại phải trở thành công cụ tay chân đắc lực để bảo vệ quyền lợi của đảng đương quyền. Thay vì làm cho người dân hiểu rõ mọi vấn đề thì lại làm cho nó mu mờ đi. Phóng viên được cử qua Mỹ để tìm hiểu về cái gọi là "vận động hành lang", tường thuật vòng vo tuyên truyền như thế nào mà khi nghe xong khán giả cứ nghĩ rằng Mỹ là nơi mà các thế lực đen có thể thao túng mua chuộc mặc cả lén lút với quốc hội Mỹ. Tính chuyên môn của bài tường thuật là rất yếu. Chiến lược chiến thuật của các nhà hoạt động hành lang là như thế nào? Kỹ năng gián tiếp trực tiếp (direct-indirect techniques) của họ ra sao,đạo luật bổ sung về vận động hành lang th! ông qua năm 1995 (Lobbying-Disclosure Act) gồm có những điều khoản gì? Tất cả đều không có trong bài tường thuật. Có áp dụng chính sách ngu dân như vậy thì mới có thể thuyết phục người dân rằng những nhóm như 8406, Liên Minh Dân Chủ, là những nhóm phản động trong khi ở một xã hội dân chủ thật sự đây là những nhóm lợi ích, và hoạt động của họ là vô cùng bình thường. Khang, TP. HCMỞ đây mọi người nên chú ý đến bản chất của vấn đề: Các báo vừa bị kiểm điểm ở trên đã "đánh" vào hệ thống tiền tệ của VN. Hệ quả của nó sẽ là sút giảm lòng tin của người dân vào hệ thống tiền tệ, từ đó nó sẽ gây tê liệt lên những hệ thống khác trong nền kinh tế. Hậu quả sẽ khó lường. Các tờ báo có thể viết về chống tham nhũng, tham quan tham ô tiền tỷ. Muốn nói gì cũng được, nhưng nếu đụng đến Hệ thống tiền tệ thì nguy hiểm vô cùng. Báo chí VN xem như đã có thêm bài học về Tự Do Thông Tin, tương tự như các nhà báo Đan Mạch biếm họa Mohammad, gây hậu quả toàn cầu. Báo chí VN hiện nay đang học, tiếp thu sự Tự Do Ngôn Luận. Trình độ sử dụng tính TỰ DO này có hơi thái quá, theo tôi, Nhà nước can thiệp như vậy là hợp lý thôi. Mai NinhLàm báo ở VN thì cố mà xin phép cho cái tôn chỉ thật rộng để có thể nói mọi vấn đề, nếu không hễ nói cái gì ngoài "tôn chỉ" là bị đình bản như chơi. Ở nước ta báo nói sự thật không quan trọng bằng chớ có nói những vấn đề nhạy cảm. Nhưng vấn đề nào là nhạy cảm thì không ai công bố, các báo cứ liệu chừng mà đoán. Hùa nhau vào để nói vụ tiền polymer thì không ổn rồi vì hai lẽ: 1)đồng chí uỷ viên trung ương Lê Đức Thuý chỉ có thể mắc một khuyết điểm về nhà công vụ, thế là đủ; nay lại thêm một khuyết điểm nữa thì quá nặng, mất trung ương uỷ viên như chơi. Nguyên tắc: cố gắng đừng để uỷ viên trung ương khuyết điểm nặng; 2) dân mà tẩy chay tiên polymer thì nguy lắm, mặc dù dân rất lo tiền giả. Phần tôi, tôi chỉ quan tâm các nhà sử học VN nên đưa sự kiện này và tên tuổi cái ông Quý Doãn vào sách Lịch sử báo chí VN cận đại. Ninh, Nha TrangTôi là độc giả báo Thế Giới. Tôi khâm phục ông thư ký tòa soạn báo Thế Giới này: Ông ấy đọc, sửa chữa, biên tập... hàng ngàn thư của bạn đọc mỗi ngày. Công việc như núi và làm việc như trâu bất kể ngày nghỉ, không thiết lợi riêng mà chỉ nghĩ đến sự bất công của xã hội. Đây là tờ báo đầu tiên dám tiên phương đi theo hướng "Có thể đăng bất kỳ bức xúc nào của người dân" nếu nó thật sự là chính đáng, chính vì vậy mà nó bị bộ VHTT triệt tiêu. Chẳng có xã hội nào hoàn hảo ngay cả những nước mà người tacho là tự do nhất! Tuy nhiên: chống tham nhũng, lãng phí chỉ bằng cách hô hào, nói nhiều làm ít; bưng bít, bao che nội bộ, phủ đầu báo chí thì trước sau cũng có ngày lùm xùm như TLan. Nguyễn Hải, TP. HCMChính phủ VN đã chấp thuận ban hành Luật Báo chí, thì báo chí tác nghiệp như thế nào cũng phải dựa theo luật đó mà điều tiết thông tin. Nếu có sự cố phải chịu xử phạt vô lý xảy ra thì nhà báo có quyền khiếu kiện trước tòa án để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình. Theo tầm hiểu biết hạn hẹp của tôi thì báo chí từ lâu được mệnh danh là đệ tứ quyền trong các quyền lợi căn bản của công dân, cho nên tôi thấy nó có sức mạnh ghê gớm, thừa khả năng điều khiển dư luận xã hội hướng đến những ý đồ tốt xấu khác nhau, đúng với nhận định đó là con dao hai lưỡi. Đồng thời nó cũng chịu sự vùi dập không thương tiếc của các chế độ cai trị để tránh đụng chạm đến những điều tối kỵ, như hồi xưa với chế độ miền Nam việc cảnh sát tịch thu báo ngay tại nhà in và việc kiểm duyệt cắn xén lung tung ngay trên bản in là chuyện xảy ra như cơm bữa, với miền Bắc thì gần như không có báo để đọc bởi vì không cần đọc cũng biết nội dung báo muốn nói gì, với thời bao cấp còn tệ hơn báo chí lại càng không có thông tin đáng để đọc, được cái là các nhà báo không phải lo bị gậy đi ăn mày như một phong trào từng diễn ra ở chế độ VNCH của miền Nam. Thời mở cửa, theo tôi nghĩ không hẳn Nhà Nước bao cấp toàn bộ các báo cho nên trong điều kiện tự hạch tóan thu chi các báo cần có tin sốt dẽo để thu hút độc giả mà cách săn tin cũng tiến bộ hơn. Các vụ tiêu cực của các quan chức nhỏ lần lượt phơi bày, chủ yếu là các chuyện ức hiếp dân. Ngày đó các vị giám dốc doanh nghiệp quốc doanh theo cách nhìn nhận của dư luận đều là những kẽ ít nhiều có dính líu đến chuyện tiêu cực. Nhưng khi đụng đến ông thứ trưởng (vụ việc gì và ở Bộ nào thì chắc mọi người đều rõ) thì tịt ngòi. Ta Đi Tới, Sài GònTrong 8 tờ báo này thì có đến ba tờ là thực đơn hàng ngày của tôi. Đó là Tuổi Trẻ, Thanh Niên, Người Lao Động đây là những tờ báo " coi được" Tôi rất buồn vì tin này và có lẽ các nhà báo của những tờ báo trên còn buồn hơn tôi hàng trăm lần. Đây chính là thứ tự do mà ĐCS luôn luôn ra rả hàng ngày trên các phương tiện truyền thông. Tuấn AnhBáo chí vừa mới phát triển một tý các ông lại dập ngay. Đúng là càng ngày càng mất lòng tin. Bố mình, ông mình là Đảng viên nhưng vẫn thấy càng ngày càng mất lòng tin. Lại còn cái vụ báo Thế giới nữa chứ, bây giờ chả biết đọc báo nào nữa, đành tập trung đọc BBC vậy. Mà bây giờ dân trí cao rồi, các bố muốn bưng bít thì càng làm cho người dân khó chịu thôi, đấy không phải là cách hay, không khéo lại tác dụng ngược. Sao MaiTôi thấy cũng không nên bênh báo chí làm gì, chính hô đôi khi cũng quá quắt lắm. Ví dụ nhé: Như cái vụ phở Hà nội ướp phót-mon thì báo chí lại ghi là nước ướp xác. Nhà nước quản lý kém, họ không dám chửi, rồi lại đi tìm mấy cái sơ hở bên dưới để mà bôi ra như mấy cái vụ giáo dục um sùm vừa rồi; cơ quan của tôi mỗi lần tổ chức họp báo thì phải có phong bì cho phóng viên, nếu không thì họ không đăng đâu nhé. Báo chí hiện nay là một công cụ tuyên truyền của nhà nước, cơ quan nhà nước này bị cơ quan nhà nước khác oánh cho 1 trận là chuyện thường tình ở Việt Nam thôi. PhạmXin tiễn biệt tờ báo tôi ưa thích. Tôi là một độc giả trung thành của báo "Thế giới" ngay từ những ngày đầu vì rất thú vị khi được đọc những ý kiến trung thực và phê phán mạnh mẽ của các độc giả được đăng trên báo. Nhưng tôi cũng có nỗi sợ mơ hồ rằng ngày nào đó mình sẽ không được cầm trên tay tờ báo đó nữa do tính phê phán quá cao của một ý kiến sẽ làm mích lòng các vị lãnh đạo. Và ngày đó đã đến. Xin được chia buồn cùng ban biên tập báo Thế giới và các nhà báo nói chung vì có lẽ cánh cửa tự do báo chí đang ngày khép dần đi chăng! Phạm Mai Hoa, Hưng YênNói thêm về vụ trừng phạt báo chí tại VN: Như tôi đã dự báo trước là ĐCS sẽ hạn chế báo chí vì cái tội giám đưa các quan tham ra mà mổ xẻ. Nếu các bạn không tin hãy đọc lại phần ý kiến của tôi trong chuyên mục “Tạo lập văn hoá nghỉ hưu” của BBC. Qua đây dân VN thấy được là dù ông Dũng có muốn chống tham nhũng thì cũng khó, bởi không lẽ ông ấy lại chặt chính tay chân mình. Rất đơn giản là quan CS nào mà chả tham nhũng. Cũng có thể là tập đoàn quan tham CS đang lo sợ nhân dân và các nhà báo lần lượt lôi họ ra ánh sáng nên phải tìm mọi cách phanh công cuộc chống tham nhũng lại. Đúng như các bạn đã phát hiện ra, nội dung các báo bây giờ nhạt như nước ốc ao bèo. Ví dụ như báo Thanh Niên đang là đầu tầu chống lại mọi cái sai trái trong xã hội là thế mà bây giờ tình trạng thật thảm thương, quanh đi quẩn lại mấy bài xã luận và thời sự. Đồng thời ông Khế (tổng biên tập báo TN) được khéo léo điều động đi làm mấy việc xã hội. Cho nên điều quan trọng nhất của các nhà báo nói riêng và nhân dân nói chung không bao giờ chịu thoả hiệp đầu hàng. Chúng ta học tập theo gương Bác Hồ và đại tướng Võ Nguyên Giáp: Sống cho sạch, rách cho thơm. Đồng thời không bao giờ chịu đầu hàng bọn quan tham. Chắc chắn rằng được đằng chân chúng lại lên đằng đầu. Đồng thời các tầng lớp nhân dân phải mở to mắt ra mà nhìn rõ tâm địa của các ông quan thời nay. Họ không thể lừa dối nhân dân mãi được, đây là lúc mà mỗi người dân phải biết đoàn kết thành một khối thống nhất để bảo vệ quyền lợi của chính mình và cộng đồng. Nhớ rằng không bao giờ những kẻ đã đi ăn cướp lại tự giác nhả lại của cải đã cướp được. Khắc Hùng, Sài GònVN dễ dàng lắm chỉ cần chụp cho các báo cái mũ lên đầu là xong. Vì vậy cho nên dạo này nội dung các tờ báo trở nên chán phèo như xưa rồi. Tôi định không mua nữa nhưng rồi cũng phải mua vì cũng chẳng còn thứ gì nữa để mà đọc. Tóm lại chủ không nên quá kỳ vọng vào cái đám đầy tớ sẽ cho mình được thưởng thức dân chủ đâu. VHK, BostonLà người mong thấy dân VN tiến bộ về văn hóa, thông tin, tôi rất mừng khi đọc tin này. Đây là chứng tỏ nội bộ ĐCSVN đang xâu xé lẫn nhau. Đây là sự đấu tranh tuy ngấm ngầm nhưng không kém phần "tháu cáy" giữa 2 trường phái bảo thủ và cấp tiến trong nội bộ ĐCSVN, tương tự về ý nghĩa tuy chưa về quy mô, giữa ông Gorbachev và phe bảo thủ ĐCS Liên Xô trước đây. Gần đây cũng có nhiều bài nói tốt về nước Mỹ được đăng trên các báo VN, mượn đề tài giáo dục là điều không ai tôn trọng sự thật có thể chối cãi, qua việc Mỹ tóm gọn toàn bộ các giải Nobel khoa học năm nay. Nhiều bài khen nức nở hệ thống giáo dục trung học, đại học tại đây. Tuy đúng là sự thật và không mới, nhưng điều mới lạ là các báo VN được bật đèn xanh cho đăng, chứ lúc trước đâu có được phép nói bất cứ điều gì tốt đẹp về nước Mỹ. Vụ tiền polymer, giáo dục nước Mỹ, chỉ là cái cớ để các phe nói lên nhiều điều họ chất chứa trong lòng. Tuy phe bảo thủ vẫn "nắm đằng cán", bằng chứng họ có quyền phạt và dẹp 11 tờ báo, nhưng qua vụ này hy vọng phe cải cách sẽ đoàn kết hơn vì cùng là nạn nhân với nhau, để rồi cùng nhau chống lại phe bảo thủ, cùng vì tiến bộ xã hội, văn minh nhân dân, và phát triển quốc gia. Gấu bông, Hà NộiCác bác cứ nói quá. Đình bản vài báo cũng đúng thôi vì là người trong cuộc tôi thấy báo chí thời nay thật là không chấp nhận được. Không biết ở những nơi khác báo chí tốt đẹp như thế nào chứ ở Việt Nam thì đăng theo thị hiếu, không có tiền thì đừng hòng đăng tin (trừ tin thời sự và nhân đạo) chứ muốn lên báo là phải có tiền hoặc nếu không phải có "quan hệ". Thế nên theo tôi đình bản vài báo là đúng, làm gương cho một số tờ báo khác. Lê Đức Duy, BerlinViệc phạt các báo vì vụ in tiền polymer của bộ văn hóa thông tin ,càng minh chứng cuộc chiến chống tham nhũng ở VN đang vấp phải những hòn đá tảng rất lớn ,mà dân ta gọi nôm na là thành trì của mọi thành trì. Thế mới biết động vào ông Lê đức Thúy không phải là đơn giản. Ở một góc độ khác, việc phạt các báo vì cứ tiếp tục đưa tin về vụ in tiền, cũng đủ để phản ánh các nhà báo đã dũng cảm nói lên tiếng nói của lương tâm và đầy trách nhiệm. Việc phạt này của bộ VHTT, tôi nghĩ nó không khác gì cách đổ dầu vào lửa vì đằng sau lưng các nhà báo là dư luận đứng đằng sau họ. Bình thảnMấy ông Tây nào vừa mới khen là báo chí Việt có tự do hơn báo chí Trung Quốc. Nay thì cái tự do hơn này đã được rút ngắn lại cho bằng đàn anh chứ không mang tội dám qua mặt đàn anh thì phiền. Tôi tưởng tượng ra một hoạt cảnh là trong một gia đình có ông bố và người con, khi thấy người con làm trái ý mình thì ông bố đóng cửa nhà lại và đáng đấm anh con tưng bừng để trừng phạt. Nếu có ông hàng xóm nào ( nước ngoài ) thấy cái gì mà bên nhà bên cạnh ồn ào vậy, chạy qua hỏi thì ông bố ra trước cửa chối bay "có gì đâu gia đình tôi vẫn hoà thuận". Phạm Mai Hoa, Hưng YênCách tốt nhất là các tờ báo ngầm liên kết với nhau. Mỗi tờ nên luân phiên (và dũng cảm) mạnh dạn đưa những thông tin nhằm tăng cường sức chiến đấu với những biểu hiện và hiện tượng tiêu cức của các quan, kể cả quan to. Chẳng có lẽ ĐCSVN đình bản lần lượt hết tờ này đến tờ khác được sao? Mỗi tờ nên chịu hy sinh một lần, khó có khả năng chỉ lần đầu "phạm tội" mà đã bị đình bản. Trường hợp bị đình bản hết thì các báo đối lập sẽ vào cuộc. Các nhà báo VN hãy dũng cảm vì các báo đối lập đang chuẩn bị vào cuộc. Trường hợp xấu nhất thì các nhà báo hãy cộng tác với báo đối lập. Hải LongThật đáng buồn cho nhân dân ta. Bịt miệng nhà báo thì cũng như bịt miệng, bịt mắt dân. Cái khẩu hiệu Độc lập - Tự do - Hạnh phúc nghe mà não nề. Chả thế dân gian bây giờ nói về cái khẩu hiệu này là: Có Độc lập, nhưng trừ đi Tự do, trừ đi Hạnh phúc. Một độc giảỞ các nước dân chủ, tiến bộ, nếu tờ báo nào đó đăng điều gì không đúng thì người ta thường kiện tờ báo đó ra toà. Tranh tụng rắc rối, lại còn tốn kém cho luật sư. Còn ở những nước độc tài,nếu đăng điều gì không vừa ý, người ta chỉ việc đình bản nó là xong. Trường, Sài GònTôi rất thất vọng về việc các báo đăng tải những lỗi sai của tiền polyme lại bị kỷ luật. Vậy thử hỏi từ rày về sa ai dám hó hé trước những sai trái của cơ quan nhà nước? Đúng là độc đảng thì chán thật. Tới việc nói lên sự thật 100% cũng bị cấm. | [
108,
287,
285,
161,
2739,
2911,
188,
126,
106,
161,
805,
4105,
2159,
3334,
606,
825,
1971,
571,
188,
105,
487,
2517,
1922,
188,
725,
216,
131,
578,
1093,
1317,
270,
5285,
1020,
672,
596,
709,
103,
3995,
1772,
105,
551,
3330,
3640,
668,
3954,
206,
13685,
5849,
2315,
488,
124,
187,
129,
107,
302,
190,
539,
288,
107,
221,
576,
6502,
253,
371,
195,
119,
944,
940,
188,
5340,
8798,
233,
225,
146,
104,
9661,
935,
291,
105,
7589,
273,
207,
233,
225,
146,
104,
560,
1319,
109,
420,
229,
943,
411,
131,
629,
16999,
364,
191,
3968,
122,
256,
131,
132,
127,
115,
539,
288,
105,
498,
496,
1336,
656,
116,
1371,
2477,
725,
553,
105,
2129,
2824,
103,
187,
129,
114,
124,
116,
1130,
392,
12693,
142,
114,
1255,
685,
118,
3306,
1758,
183,
113,
443,
4086,
5708,
112,
551,
288,
180,
1283,
395,
2296,
2237,
8276,
667,
123,
109,
108,
1633,
765,
126,
115,
554,
473,
747,
6135,
747,
826,
1012,
1110,
2477,
110,
577,
209,
144,
163,
247,
104,
448,
256,
125,
156,
1705,
206,
193,
125,
379,
14458,
112,
429,
551,
471,
233,
1251,
193,
127,
436,
1531,
109,
2911,
188,
126,
528,
241,
109,
499,
157,
107,
316,
146,
821,
270,
155,
120,
999,
145,
949,
343,
106,
714,
2135,
113,
358,
4065,
7544,
298,
172,
1250,
190,
211,
124,
264,
191,
1100,
7006,
103,
429,
551,
471,
233,
1251,
193,
107,
355,
288,
125,
156,
1705,
387,
288,
573,
3159,
189,
3017,
11801,
104,
1110,
162,
1345,
1110,
716,
998,
106,
2911,
188,
122,
1522,
104,
949,
836,
384,
243,
629,
949,
551,
471,
233,
1251,
193,
114,
641,
221,
390,
1244,
108,
1633,
765,
189,
3017,
11801,
316,
437,
1639,
223,
199,
604,
666,
163,
103,
592,
1055,
105,
109,
565,
190,
125,
166,
509,
207,
115,
117,
565,
190,
113,
1336,
656,
381,
2240,
1740,
114,
1060,
573,
3159,
189,
10047,
1128,
207,
115,
687,
713,
593,
104,
1484,
590,
107,
334,
997,
689,
146,
853,
105,
808,
321,
3444,
1664,
268,
2674,
6359,
206,
149,
243,
132,
668,
698,
2090,
820,
104,
348,
1284,
2070,
105,
188,
356,
276,
157,
110,
363,
656,
124,
12197,
885,
721,
280,
108,
892,
160,
248,
106,
163,
988,
104,
116,
242,
414,
5778,
153,
1956,
1033,
381,
192,
104,
188,
356,
682,
117,
489,
195,
222,
180,
113,
221,
390,
1451,
108,
2562,
2562,
15246,
2562,
579,
1222,
337,
735,
103,
131,
828,
1225,
202,
512,
119,
108,
232,
357,
104,
109,
365,
912,
700,
3059,
626,
174,
169,
310,
524,
450,
292,
343,
106,
9978,
180,
691,
410,
207,
180,
2665,
504,
114,
111,
137,
312,
128,
175,
1684,
794,
1133,
530,
156,
480,
425,
181,
1138,
18916,
6040,
104,
154,
159,
109,
412,
1573,
206,
193,
273,
174,
128,
10192,
7255,
194,
188,
356,
106,
110,
455,
5909,
1133,
530,
156,
154,
444,
5622,
168,
490,
262,
312,
371,
110,
114,
656,
156,
123,
897,
361,
1195,
122,
333,
104,
2475,
152,
142,
106,
443,
3458,
445,
1164,
1961,
1491,
114,
489,
1032,
104,
282,
142,
174,
2220,
430,
3499,
590,
5434,
1036,
1663,
952,
600,
155,
537,
189,
19493,
5600,
207,
108,
121,
144,
591,
126,
104,
571,
1902,
140,
114,
144,
156,
1169,
110,
117,
220,
1288,
761,
170,
335,
1676,
106,
116,
189,
20165,
13742,
207,
113,
694,
111,
1568,
571,
1902,
135,
550,
140,
156,
126,
127,
210,
404,
119,
156,
115,
189,
14509,
1943,
207,
144,
815,
494,
1943,
104,
900,
1683,
129,
330,
424,
268,
802,
105,
2338,
1022,
167,
117,
920,
178,
697,
209,
103,
532,
597,
144,
156,
126,
106,
225,
213,
514,
114,
448,
256,
136,
199,
144,
302,
315,
104,
267,
170,
110,
103,
145,
177,
394,
116,
379,
947,
1099,
531,
129,
163,
239,
290,
178,
223,
697,
3044,
298,
129,
131,
132,
167,
862,
133,
114,
213,
411,
373,
291,
3796,
143,
144,
156,
140,
1099,
183,
761,
240,
349,
116,
571,
1902,
637,
222,
3607,
106,
137,
185,
104,
137,
180,
1422,
171,
1568,
298,
221,
2956,
213,
669,
258,
352,
126,
209,
192,
126,
117,
703,
106,
5060,
5783,
4133,
794,
108,
269,
4265,
116,
600,
1800,
5549,
834,
117,
703,
106,
209,
192,
189,
5843,
4987,
646,
114,
203,
144,
156,
126,
215,
849,
308,
119,
158,
735,
205,
1662,
5665,
4227,
339,
107,
476,
456,
366,
143,
107,
1467,
217,
1327,
103,
1093,
1317,
2774,
6847,
431,
4079,
632,
418,
812,
104,
189,
515,
2425,
333,
198,
165,
207,
227,
159,
9335,
812,
207,
104,
111,
1568,
2353,
15654,
1509,
476,
13464,
137,
140,
972,
207,
145,
118,
873,
369,
194,
8162,
5765,
143,
127,
7005,
21411,
128,
120,
218,
118,
6847,
431,
465,
251,
124,
145,
1164,
1068,
189,
515,
2425,
333,
152,
6353,
171,
375,
145,
2734,
6467,
143,
751,
118,
6847,
431,
465,
127,
128,
389,
111,
108,
121,
248,
413,
450,
186,
103,
170,
880,
1175,
114,
109,
152,
188,
251,
227,
144,
223,
103,
385,
153,
19408,
25154,
103,
143,
416,
106,
345,
1714,
346,
1532,
155,
326,
3176,
1652,
3984,
3692,
2117,
152,
142,
1787,
302,
190,
5778,
1483,
188,
356,
113,
1500,
126,
536,
463,
776,
144,
4756,
269,
11318,
733,
1907,
105,
613,
471,
113,
201,
2009,
261,
247,
152,
142,
536,
191,
536,
2008,
1600,
383,
1155,
406,
226,
175,
249,
226,
129,
117,
122,
329,
165,
669,
2482,
105,
824,
192,
162,
813,
254,
336,
997,
862,
565,
353,
342,
369,
1270,
432,
835,
195,
119,
131,
132,
21321,
108,
103,
116,
166,
261,
247,
373,
472,
104,
1787,
115,
463,
776,
1155,
406,
279,
274,
105,
655,
1155,
125,
205,
612,
554,
473,
157,
168,
281,
173,
1364,
306,
411,
190,
27977,
112,
773,
249,
289,
2018,
108,
8357,
2074,
105,
861,
584,
131,
132,
134,
148,
148,
346,
345,
143,
156,
5778,
1483,
105,
594,
820,
1483,
2099,
188,
356,
115,
403,
329,
109,
152,
178,
276,
142,
351,
329,
769,
105,
183,
175,
761,
131,
132,
115,
116,
400,
761,
1202,
269,
190,
106,
134,
110,
2268,
317,
2444,
794,
108,
2628,
107,
1155,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
560,
146,
792,
358,
4065,
1802,
197,
1634,
14458,
103,
107,
426,
2085,
2911,
188,
1400,
449,
243,
132,
133,
429,
551,
471,
233,
1251,
193,
124,
1250,
190,
2163,
1029,
209,
122,
112,
1
] |
vert-cap-54032938 | https://www.bbc.com/vietnamese/vert-cap-54032938 | Vì sao nhân viên nữ luôn được thưởng ít cổ phiếu hơn nam? | Việc phụ nữ được trả lương thấp hơn đồng nghiệp nam giới là một thực tế khó mà thay đổi trong môi trường làm việc ở Mỹ. | Tính đến tháng Bảy, tương ứng với mỗi một đô la mà một người đàn ông kiếm thì phụ nữ kiếm được 84 xu. Đó là cách biệt đã thu hút sự chú ý lớn từ các học giả, truyền thông và các vụ kiện phân biệt giới tính. Khi bạn là người cầu toàn: Lợi bất cập hại Tại sao nhiều người bất tài lại được làm sếp người khác? Vì sao phụ nữ càng thành đạt càng dễ ly hôn Nhưng con số này chỉ nói lên một phần của câu chuyện về đến bất bình đẳng lương theo giới. Là giáo sư về quản trị kinh doanh, lâu nay tôi đã nghiên cứu về lương thưởng và sự bất bình đẳng và biết rằng lương cơ bản chỉ là một cách khiến phụ nữ bị thiệt thòi ở nơi làm việc. Nghiên cứu gần đây của chính tôi và các đồng nghiệp đã làm sáng tỏ làm sao mà các nhân viên nữ - nhất là trong các ngành công nghệ - cũng bị thua thiệt khi nói đến các hình thức trả lương khác vốn ít được chú ý hơn nhiều: thưởng theo cổ phiếu. Đây là nói về các cổ phiếu thưởng mà theo đó các nhân viên được tặng thưởng bằng cổ phiếu của công ty như một hình thức trả lương, và quyền mua cổ phiếu theo đó nhân viên được quyền mua cổ phiếu của công ty với mức giá định trước trong tương lai. Giá trị của cả hai hình thức cổ phiếu thưởng này đều gắn chặt với giá thị trường của công ty. Không phải là một sự lựa chọn? Các hình thức thưởng theo cổ phiếu thường được sử dụng trong các công ty công nghệ và các công ty khởi nghiệp, và chúng có thể chiếm một phần đáng kể trong các khoản đãi ngộ nhân viên. Trên thực tế, theo Điều tra Xã hội Tổng quan năm 2014 vốn được tiến hành với mẫu ngẫu nhiên ở phạm vi toàn quốc những người trưởng thành đi làm, 20% nhân viên trong khu vực tư nhân sở hữu cổ phiếu và quyền mua cổ phiếu trong công ty họ. Một số ước tính cho thấy giá trị trung bình của quyền mua cổ phiếu đối với nhân viên được thưởng là 249.901 đô la Mỹ, và giá trị trung bình của cổ phiếu là 60.078 đô la. Tôi và các đồng nghiệp muốn xem liệu giới tính có vai trò gì hay không trong vấn đề thưởng theo cổ phiếu hay không. Aaron D. Hill từ Đại học Florida, Ryan Hammond từ công ty lưu trữ dữ liệu Pure Storage, Ryan Stice-Lusvardi từ Đại học Stanford và tôi đã phân tích dữ liệu về thưởng theo cổ phiếu từ hai công ty công nghệ. Chúng tôi nhận thấy có khoảng cách về giới từ 15% đến 30% trong việc thưởng theo cổ phiếu - ngay cả sau khi đã kiểm soát những lý do thông thường khiến nữ giới có xu hướng kiếm được ít tiền hơn nam giới, chẳng hạn như khác biệt nghề nghiệp và thời gian phục vụ tại một công ty. Cái tên nói lên điều gì? Chúng tôi muốn biết đằng sau cách biệt đó có thể là gì, vì vậy chúng tôi đã tiến hành một thí nghiệm mà trong đó chúng tôi yêu cầu những người đi làm đóng vai quản lý trong một công ty hư cấu. Những người tham gia được yêu cầu đọc hồ sơ đánh giá năng lực của nhân viên và phân phối quyền mua cổ phiếu cho các nhân viên này dựa trên một trong hai tiêu chí thường được sử dụng cho thưởng theo cổ phiếu: giữ nhân tài và ghi nhận nhân viên có tiềm năng. Các nhân viên hư cấu được ngẫu nhiên gán cho một trong hai cái tên tiêu biểu cho giới tính, Steven và Susan, làm sao để mỗi hồ sơ có một nửa tên nam giới và nửa còn lại là tên nữ giới. Điều này giúp đảm bảo rằng bất kỳ khác biệt nào giữa các hồ sơ sẽ không ảnh hưởng đến kết quả. Nam hay nữ: ai sẽ được thưởng theo cổ phiếu nhiều hơn? Trong thí nghiệm của chúng tôi, các nhân viên hư cấu có tên nam giới được nhận tiền thưởng để giữ chân (retention) nhiều hơn rất nhiều so với nữ giới, nhưng hai giới lại nhận được tương đương nhau trên vấn đề ghi nhận tiềm năng cống hiến cho công ty (potential) Điều thấy được là cách biệt về giới nghiêng về phía nam giới trong việc phân phối quyền chọn mua cổ phiếu để giữ nhân tài - chứ không để công nhận tiềm năng. Bài học từ phụ nữ Anh nhồi đạn thời Thế chiến I Sống nghèo khổ khiến đàn ông dễ bị trầm cảm Yêu lành mạnh với bao cao su 'chay' Nói cách khác, dữ liệu cho thấy khi cổ phiếu được sử dụng như một hình thức khuyến khích để giữ nhân viên ở lại công ty thì có cách biệt đáng kể giữa hai giới. Kết quả của chúng tôi được củng cố bởi những gì chúng tôi thấy trong dữ liệu mà các công ty công nghệ cung cấp, cũng như dữ liệu công khai của các giám đốc điều hành. Những phát hiện này được đưa ra vào thời điểm nhiều công ty đang nghiêm túc xem xét chênh lệch lương theo giới. Nhưng ngay cả khi đang có những nỗ lực nhằm giải quyết cách biệt giới trong lương cơ bản và tiền thưởng, thì chúng tôi nhận thấy rằng nhiều doanh nghiệp dường như không có sự tập trung chú ý ở mức độ tương tự đến việc thưởng theo cổ phiếu. Chúng tôi đã trực tiếp nghe thấy điều này trong các cuộc phỏng vấn với 27 chuyên gia nhân sự ở cả các công ty nhà nước và tư nhân. Mặc dù gần như tất cả những chuyên gia này đều thừa nhận rằng công ty của họ đã thực hiện kiểm toán đối với việc chi trả lương theo mức lương cơ bản và đôi khi là tiền thưởng, nhưng chỉ có ba chuyên gia cho biết công ty của họ đã tiến hành kiểm toán việc thưởng cổ phiếu. Chúng tôi cũng tìm thấy bằng chứng về điều này trong hai công ty công nghệ mà chúng tôi nghiên cứu. Có cách biệt giới từ nhỏ đến bằng không trong lương, thưởng sau khi tính đến những lý do thông thường khiến nữ giới được trả lương ít hơn, nhưng có cách biệt lớn về trong thưởng theo cổ phiếu. Bất bình đẳng trong việc thưởng cổ phiếu Một phần nguyên nhân gây ra cách biệt về giới trong thưởng theo cổ phiếu là lý do ban đầu khiến công ty thưởng cho nhân viên theo hình thức này. Cổ phiếu và quyền mua cổ phiếu thường được phân phối cho nhân viên để giữ chân nhân viên, khiến họ không rời bỏ công ty. Trên thực tế, một cuộc khảo sát trên 217 công ty cho thấy gần 90% công ty cho biết việc giữ chân nhân viên là mục tiêu chính của chương trình cho quyền mua cổ phiếu. Các cuộc phỏng vấn của chúng tôi với các chuyên gia nhân sự đã chứng minh cho điều này. Những người được phỏng vấn đã mô tả thưởng theo cổ phiếu là động lực để 'những người làm việc tốt' ở lại và là 'chương trình thưởng hướng tới tương lai'. Và các nghiên cứu đã chỉ ra rằng nam giới có xu hướng được coi là có năng lực ở nơi công sở hơn phụ nữ và do đó họ có khả năng được coi là quan trọng hơn để được giữ lại trong công ty. Nam giới thường được coi là có nguy cơ rời công ty để đến với công ty đối thủ cạnh tranh. Do đó, nam giới có khả năng được nhận thưởng theo cổ phiếu nhiều hơn phụ nữ. Trong khi một số công ty đang nỗ lực để giải quyết bất bình đẳng giới, phát hiện của chúng tôi cho thấy rằng nỗ lực này cần được áp dụng rộng rãi hơn cho tất cả các hình thức trả lương. Felice Klein là phó giáo sư về quản trị tại Đại học Bang Boise State University. Bài gốc đã đăng trên The Conversation và được đăng lại theo giấy phép Creative Common. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC WorkLife. | summarize: Tính đến tháng Bảy, tương ứng với mỗi một đô la mà một người đàn ông kiếm thì phụ nữ kiếm được 84 xu. Đó là cách biệt đã thu hút sự chú ý lớn từ các học giả, truyền thông và các vụ kiện phân biệt giới tính. Khi bạn là người cầu toàn: Lợi bất cập hại Tại sao nhiều người bất tài lại được làm sếp người khác? Vì sao phụ nữ càng thành đạt càng dễ ly hôn Nhưng con số này chỉ nói lên một phần của câu chuyện về đến bất bình đẳng lương theo giới. Là giáo sư về quản trị kinh doanh, lâu nay tôi đã nghiên cứu về lương thưởng và sự bất bình đẳng và biết rằng lương cơ bản chỉ là một cách khiến phụ nữ bị thiệt thòi ở nơi làm việc. Nghiên cứu gần đây của chính tôi và các đồng nghiệp đã làm sáng tỏ làm sao mà các nhân viên nữ - nhất là trong các ngành công nghệ - cũng bị thua thiệt khi nói đến các hình thức trả lương khác vốn ít được chú ý hơn nhiều: thưởng theo cổ phiếu. Đây là nói về các cổ phiếu thưởng mà theo đó các nhân viên được tặng thưởng bằng cổ phiếu của công ty như một hình thức trả lương, và quyền mua cổ phiếu theo đó nhân viên được quyền mua cổ phiếu của công ty với mức giá định trước trong tương lai. Giá trị của cả hai hình thức cổ phiếu thưởng này đều gắn chặt với giá thị trường của công ty. Không phải là một sự lựa chọn? Các hình thức thưởng theo cổ phiếu thường được sử dụng trong các công ty công nghệ và các công ty khởi nghiệp, và chúng có thể chiếm một phần đáng kể trong các khoản đãi ngộ nhân viên. Trên thực tế, theo Điều tra Xã hội Tổng quan năm 2014 vốn được tiến hành với mẫu ngẫu nhiên ở phạm vi toàn quốc những người trưởng thành đi làm, 20% nhân viên trong khu vực tư nhân sở hữu cổ phiếu và quyền mua cổ phiếu trong công ty họ. Một số ước tính cho thấy giá trị trung bình của quyền mua cổ phiếu đối với nhân viên được thưởng là 249.901 đô la Mỹ, và giá trị trung bình của cổ phiếu là 60.078 đô la. Tôi và các đồng nghiệp muốn xem liệu giới tính có vai trò gì hay không trong vấn đề thưởng theo cổ phiếu hay không. Aaron D. Hill từ Đại học Florida, Ryan Hammond từ công ty lưu trữ dữ liệu Pure Storage, Ryan Stice-Lusvardi từ Đại học Stanford và tôi đã phân tích dữ liệu về thưởng theo cổ phiếu từ hai công ty công nghệ. Chúng tôi nhận thấy có khoảng cách về giới từ 15% đến 30% trong việc thưởng theo cổ phiếu - ngay cả sau khi đã kiểm soát những lý do thông thường khiến nữ giới có xu hướng kiếm được ít tiền hơn nam giới, chẳng hạn như khác biệt nghề nghiệp và thời gian phục vụ tại một công ty. Cái tên nói lên điều gì? Chúng tôi muốn biết đằng sau cách biệt đó có thể là gì, vì vậy chúng tôi đã tiến hành một thí nghiệm mà trong đó chúng tôi yêu cầu những người đi làm đóng vai quản lý trong một công ty hư cấu. Những người tham gia được yêu cầu đọc hồ sơ đánh giá năng lực của nhân viên và phân phối quyền mua cổ phiếu cho các nhân viên này dựa trên một trong hai tiêu chí thường được sử dụng cho thưởng theo cổ phiếu: giữ nhân tài và ghi nhận nhân viên có tiềm năng. Các nhân viên hư cấu được ngẫu nhiên gán cho một trong hai cái tên tiêu biểu cho giới tính, Steven và Susan, làm sao để mỗi hồ sơ có một nửa tên nam giới và nửa còn lại là tên nữ giới. Điều này giúp đảm bảo rằng bất kỳ khác biệt nào giữa các hồ sơ sẽ không ảnh hưởng đến kết quả. Nam hay nữ: ai sẽ được thưởng theo cổ phiếu nhiều hơn? Trong thí nghiệm của chúng tôi, các nhân viên hư cấu có tên nam giới được nhận tiền thưởng để giữ chân (retention) nhiều hơn rất nhiều so với nữ giới, nhưng hai giới lại nhận được tương đương nhau trên vấn đề ghi nhận tiềm năng cống hiến cho công ty (potential) Điều thấy được là cách biệt về giới nghiêng về phía nam giới trong việc phân phối quyền chọn mua cổ phiếu để giữ nhân tài - chứ không để công nhận tiềm năng. Bài học từ phụ nữ Anh nhồi đạn thời Thế chiến I Sống nghèo khổ khiến đàn ông dễ bị trầm cảm Yêu lành mạnh với bao cao su 'chay' Nói cách khác, dữ liệu cho thấy khi cổ phiếu được sử dụng như một hình thức khuyến khích để giữ nhân viên ở lại công ty thì có cách biệt đáng kể giữa hai giới. Kết quả của chúng tôi được củng cố bởi những gì chúng tôi thấy trong dữ liệu mà các công ty công nghệ cung cấp, cũng như dữ liệu công khai của các giám đốc điều hành. Những phát hiện này được đưa ra vào thời điểm nhiều công ty đang nghiêm túc xem xét chênh lệch lương theo giới. Nhưng ngay cả khi đang có những nỗ lực nhằm giải quyết cách biệt giới trong lương cơ bản và tiền thưởng, thì chúng tôi nhận thấy rằng nhiều doanh nghiệp dường như không có sự tập trung chú ý ở mức độ tương tự đến việc thưởng theo cổ phiếu. Chúng tôi đã trực tiếp nghe thấy điều này trong các cuộc phỏng vấn với 27 chuyên gia nhân sự ở cả các công ty nhà nước và tư nhân. Mặc dù gần như tất cả những chuyên gia này đều thừa nhận rằng công ty của họ đã thực hiện kiểm toán đối với việc chi trả lương theo mức lương cơ bản và đôi khi là tiền thưởng, nhưng chỉ có ba chuyên gia cho biết công ty của họ đã tiến hành kiểm toán việc thưởng cổ phiếu. Chúng tôi cũng tìm thấy bằng chứng về điều này trong hai công ty công nghệ mà chúng tôi nghiên cứu. Có cách biệt giới từ nhỏ đến bằng không trong lương, thưởng sau khi tính đến những lý do thông thường khiến nữ giới được trả lương ít hơn, nhưng có cách biệt lớn về trong thưởng theo cổ phiếu. Bất bình đẳng trong việc thưởng cổ phiếu Một phần nguyên nhân gây ra cách biệt về giới trong thưởng theo cổ phiếu là lý do ban đầu khiến công ty thưởng cho nhân viên theo hình thức này. Cổ phiếu và quyền mua cổ phiếu thường được phân phối cho nhân viên để giữ chân nhân viên, khiến họ không rời bỏ công ty. Trên thực tế, một cuộc khảo sát trên 217 công ty cho thấy gần 90% công ty cho biết việc giữ chân nhân viên là mục tiêu chính của chương trình cho quyền mua cổ phiếu. Các cuộc phỏng vấn của chúng tôi với các chuyên gia nhân sự đã chứng minh cho điều này. Những người được phỏng vấn đã mô tả thưởng theo cổ phiếu là động lực để 'những người làm việc tốt' ở lại và là 'chương trình thưởng hướng tới tương lai'. Và các nghiên cứu đã chỉ ra rằng nam giới có xu hướng được coi là có năng lực ở nơi công sở hơn phụ nữ và do đó họ có khả năng được coi là quan trọng hơn để được giữ lại trong công ty. Nam giới thường được coi là có nguy cơ rời công ty để đến với công ty đối thủ cạnh tranh. Do đó, nam giới có khả năng được nhận thưởng theo cổ phiếu nhiều hơn phụ nữ. Trong khi một số công ty đang nỗ lực để giải quyết bất bình đẳng giới, phát hiện của chúng tôi cho thấy rằng nỗ lực này cần được áp dụng rộng rãi hơn cho tất cả các hình thức trả lương. Felice Klein là phó giáo sư về quản trị tại Đại học Bang Boise State University. Bài gốc đã đăng trên The Conversation và được đăng lại theo giấy phép Creative Common. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC WorkLife. | [
108,
287,
285,
161,
3199,
155,
253,
2915,
489,
475,
119,
742,
176,
116,
709,
1193,
145,
116,
111,
685,
118,
986,
143,
573,
684,
986,
117,
5850,
1461,
112,
902,
106,
173,
575,
115,
498,
1305,
144,
987,
108,
232,
301,
148,
109,
214,
2508,
425,
206,
105,
109,
197,
591,
613,
575,
249,
4389,
707,
230,
106,
111,
352,
258,
161,
4022,
295,
2798,
799,
919,
350,
158,
111,
295,
326,
153,
117,
140,
3863,
111,
5648,
865,
350,
573,
684,
536,
164,
764,
536,
790,
1272,
1755,
311,
219,
166,
126,
163,
123,
227,
116,
380,
104,
476,
443,
125,
155,
295,
342,
1936,
1024,
181,
1326,
1931,
309,
441,
125,
730,
245,
236,
4932,
727,
275,
141,
115,
568,
402,
125,
1024,
1880,
105,
144,
295,
342,
1936,
105,
217,
160,
1024,
225,
288,
163,
106,
116,
173,
521,
573,
684,
133,
1167,
5069,
108,
121,
328,
140,
3069,
1811,
402,
386,
248,
104,
122,
141,
105,
109,
210,
522,
115,
140,
611,
776,
140,
350,
145,
109,
157,
182,
684,
233,
202,
106,
113,
109,
859,
135,
877,
233,
127,
133,
1444,
1167,
129,
123,
155,
109,
240,
329,
456,
1024,
211,
682,
500,
117,
987,
108,
232,
183,
158,
161,
1880,
181,
874,
3872,
834,
106,
123,
125,
109,
874,
775,
1880,
145,
181,
150,
109,
157,
182,
117,
2755,
1880,
281,
874,
775,
104,
135,
457,
128,
116,
240,
329,
456,
8964,
105,
168,
702,
874,
775,
181,
150,
157,
182,
117,
168,
702,
874,
775,
104,
135,
457,
119,
537,
314,
190,
226,
113,
489,
2563,
2745,
245,
104,
186,
196,
240,
329,
874,
775,
1880,
126,
413,
1571,
1483,
119,
314,
461,
271,
104,
135,
6705,
724,
139,
106,
116,
144,
1212,
680,
347,
303,
240,
329,
1880,
181,
874,
775,
369,
117,
324,
286,
113,
109,
135,
457,
135,
877,
105,
109,
135,
457,
1106,
2409,
105,
174,
107,
136,
961,
116,
380,
549,
546,
113,
109,
886,
115,
176,
3547,
157,
2666,
1601,
231,
223,
955,
181,
747,
486,
1643,
213,
408,
146,
147,
2815,
682,
117,
472,
209,
119,
1541,
4233,
445,
108,
121,
473,
554,
258,
198,
120,
111,
395,
164,
184,
140,
103,
4027,
157,
182,
113,
322,
442,
276,
157,
633,
943,
874,
775,
105,
168,
702,
874,
775,
113,
135,
457,
1078,
430,
166,
1126,
334,
114,
203,
314,
245,
396,
342,
104,
168,
702,
874,
775,
195,
119,
157,
182,
117,
1880,
106,
2180,
9642,
3699,
5872,
709,
1193,
968,
105,
314,
245,
396,
342,
104,
874,
775,
106,
2067,
112,
7012,
3401,
709,
4458,
388,
105,
109,
210,
522,
278,
453,
588,
249,
334,
107,
809,
704,
218,
194,
110,
113,
255,
220,
1880,
181,
874,
775,
194,
1648,
16281,
11947,
5194,
148,
440,
214,
3372,
103,
6653,
15140,
148,
135,
457,
931,
2106,
1249,
588,
5634,
3189,
2990,
2689,
5858,
103,
6653,
2990,
7063,
686,
3216,
3342,
23662,
176,
148,
440,
214,
10209,
105,
141,
115,
613,
566,
1249,
588,
125,
1880,
181,
874,
775,
148,
196,
135,
457,
135,
9590,
819,
141,
238,
203,
107,
545,
173,
125,
249,
148,
6371,
155,
4184,
113,
156,
1880,
181,
874,
775,
233,
531,
186,
187,
129,
115,
594,
820,
120,
241,
180,
206,
369,
521,
684,
249,
107,
1461,
665,
986,
117,
500,
379,
183,
828,
1555,
718,
269,
576,
128,
211,
575,
1469,
522,
105,
221,
390,
618,
197,
149,
116,
135,
6705,
1814,
465,
123,
227,
179,
1376,
819,
141,
278,
217,
2329,
187,
173,
575,
150,
107,
136,
106,
2043,
171,
530,
174,
141,
115,
472,
209,
116,
1738,
830,
145,
113,
150,
174,
141,
436,
352,
120,
111,
184,
140,
609,
809,
730,
241,
113,
116,
135,
457,
108,
2476,
1703,
112,
564,
111,
268,
165,
117,
436,
352,
901,
1123,
1046,
403,
314,
344,
265,
104,
157,
182,
105,
613,
1614,
168,
702,
874,
775,
114,
109,
157,
182,
126,
1105,
159,
116,
113,
196,
464,
356,
369,
117,
324,
286,
114,
1880,
181,
874,
775,
161,
533,
157,
326,
105,
848,
238,
157,
182,
107,
2072,
344,
112,
303,
157,
182,
108,
2476,
1703,
117,
4233,
445,
5396,
114,
116,
113,
196,
292,
465,
464,
284,
114,
249,
4186,
7099,
105,
8287,
103,
140,
350,
130,
742,
176,
1123,
1046,
107,
116,
1457,
465,
828,
249,
105,
1457,
177,
153,
106,
465,
684,
1326,
747,
126,
422,
879,
327,
160,
295,
393,
211,
575,
224,
415,
109,
1123,
1046,
134,
110,
349,
580,
155,
299,
3179,
132,
194,
684,
161,
375,
134,
117,
1880,
181,
874,
775,
158,
4806,
298,
1738,
830,
104,
174,
1278,
109,
157,
182,
108,
2476,
1703,
107,
465,
828,
249,
117,
238,
379,
1880,
130,
533,
974,
444,
1134,
29058,
371,
158,
183,
215,
158,
648,
119,
684,
1555,
170,
196,
249,
153,
238,
117,
489,
1177,
527,
159,
255,
220,
848,
238,
2072,
344,
3661,
1488,
114,
135,
457,
444,
29244,
371,
747,
203,
117,
106,
173,
575,
125,
249,
3836,
125,
505,
828,
249,
113,
156,
613,
1614,
168,
680,
702,
874,
775,
130,
533,
157,
326,
233,
739,
110,
130,
135,
238,
2072,
344,
112,
1045,
214,
148,
573,
684,
266,
5067,
1710,
221,
773,
242,
2027,
5385,
1117,
1033,
521,
685,
118,
790,
133,
2069,
406,
4802,
2006,
417,
119,
374,
291,
3835,
5585,
9249,
257,
1524,
173,
913,
1249,
588,
114,
203,
129,
874,
775,
117,
324,
286,
128,
116,
240,
329,
1611,
231,
1432,
130,
533,
157,
182,
108,
121,
153,
135,
457,
143,
107,
173,
575,
549,
546,
415,
196,
1326,
2073,
416,
104,
174,
141,
117,
2017,
601,
626,
120,
218,
174,
141,
203,
113,
1249,
588,
145,
109,
135,
457,
135,
877,
870,
3510,
127,
128,
1249,
588,
135,
550,
104,
109,
850,
884,
179,
3520,
564,
212,
199,
126,
117,
251,
124,
138,
221,
318,
158,
135,
457,
167,
849,
2325,
453,
587,
3888,
2641,
1024,
181,
1326,
311,
531,
186,
129,
167,
107,
120,
1163,
265,
745,
272,
302,
173,
575,
249,
113,
1024,
225,
288,
105,
379,
14244,
143,
174,
141,
238,
203,
160,
158,
553,
522,
1487,
128,
110,
107,
144,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1068,
573,
684,
117,
456,
1024,
1192,
183,
210,
522,
828,
249,
106,
116,
223,
216,
455,
145,
346,
345,
113,
936,
271,
140,
156,
108,
121,
1091,
1
] |
vietnam-56084873 | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-56084873 | Chơi Tết ở Phan Thiết, thăm chợ đêm, nếm cốm hộc | Không biết có phải là lần đầu tiên không, nhưng chắc chắn là rất hiếm hoi, năm nay hội đua ghe truyền thống tết ở Phan Thiết đã bị ngưng lại bởi con virus Corona không thấy hình thấy dạng. | Hình minh họa của tác giả gửi Hội đua ghe luôn luôn được tổ chức vô mùng 2 tết Nguyên Đán, trên sông Cà Ty chảy giữa lòng thành phố. Dưới sông, các tay đua trai tráng lực lưỡng ăn bận sặc sỡ, đầu quấn khăn màu, vác theo cây dầm thường được sơn màu đỏ cho đậm màu không khí tết. Đoàn ghe thon nhọn như những mũi lao xé nước lao đi. Mỹ: San Jose chờ xuân Tân Sửu không pháo, thiếu hoa Cảm xúc về bánh tét dịp Tết ở Sài Gòn Người Việt ở Mỹ thiếu không gian Tết Trên mấy cây cầu bắc ngang sông, dân nội địa và khách du lịch chen chân, hò reo cổ vũ cùng tiếng trống khua ầm vang thành phố. Với các bạn chưa biết, tôi xin giới thiệu Phan Thiết có nhiều đặc sản cả tinh thần lẫn vật chất: tháp nước trong công viên ven sông, đồi cát bay, đồi cát hồng, lầu ông Hoàng, tháp Chàm Poshanư, bánh căng, răng mực nướng, gỏi ốc giác, gỏi cá mai, cá lồi xối mỡ, bánh quai vạc, bánh tráng mắm ruốc, bánh hỏi lòng heo, mì quảng vịt, bánh canh chả cá, bánh rế… Mấy món này ngày thường lúc nào cũng có. Đến Tết thì có thêm những đặc sản khác như chợ đêm, đua ghe, cốm hộc, măng kho thịt. Lịch sử của đua thuyền truyền thống ở Phan Thiết, theo nhiều người kể: có từ xa xưa, xuất phát từ chỗ nghề biển ở Phan Thiết khá phát đạt. Hàng năm, vào dịp giỗ ông Lụy, mừng lễ xuống nghề, các vạn mành đèn Nam Nghĩa, mành chà Thủy Tú, câu khơi Nam Hải, câu thúng Đức Long, rớ Phú Trinh… thường tổ chức cho các bạn nghề mặc đồng phục, cầm dầm đồng màu vừa chèo vừa hò, quanh một chiếc thuyền lớn bày hương án cúng thần biển cả. Bên cạnh đó, để bà con vạn chài vui chơi, một mặt rèn luyện sự dẻo dai, sự quyền biến trước bao thách thức bất thường của biển cả, các vạn chài đã tổ chức đua thuyền. Sinh hoạt này diễn ra một cách thường niên dần dần biến thành lễ hội, tạo nên một không khí sinh hoạt văn hóa dân gian quy mô lớn của cư dân ven biển Bình Thuận. Cũng có ý kiến cho rằng, đua thuyền xuất xứ từ loại hình nghi thức lễ chèo Bả Trạo – loại hình văn hóa tín ngưỡng giữa thờ cá voi và tín ngưỡng thờ Thần Đất, Thần Sông… Sau năm 1975, lễ hội đua thuyền truyền thống ở Phan Thiết được mở rộng và mang sắc khí mới. Đơn vị đua là các xã, phường ven biển trải dài từ Tiến Thành, Đức Long đến Phú Hài, Mũi Né… mừng những ngày lễ hội lớn”, theo trang thegioidisan. Cốm hộc là loại thức ngọt ăn chơi chỉ có ở Phan Thiết Thời dòng sông nước còn trong veo Cách đây nhiều năm, nước sông Cà Ty còn trong veo, trong gần như thấu đáy. Mùa gió lặng, nước êm và trong vắt như một mảnh thủy tinh khổng lồ đến nỗi hàng ngày đi học ngang qua sông, đứng trên cầu gỗ, tôi chỉ muốn nhảy xuống để xem nó có vỡ ra không. Dần dần, cầu gỗ được thay bằng cầu bê tông, cũng đặt tên mới là Dục Thanh, người đông đúc lên dần, ghe thuyền hình như nhỏ lại hay do tôi lớn lên mà thấy vậy, nhưng nước sông Cà Ty không còn được trong như trước nữa. Trước, cứ khoảng 25 Tết là chợ đêm đã rộn rịp. Chợ đêm chỉ mở mỗi năm một lần vào những ngày sát tết, kéo dài hình như từ 23 Tết tới 29. Từ cầu Dục Thanh đổ xuống, con đường đụng chiếc công viên nhỏ ở giữa nên rẽ làm hai nhánh chạy vòng quanh. Ở đoạn cuối, nó chia tiếp thành ba đường mà nhánh giữa là trục đường cạnh chợ Lớn (hay chợ Tỉnh). Toàn bộ khu này cộng với đường ven sông Cà Ty ở phía Nam sẽ biến thành chợ đêm. Nhà nước cấm xe, dựng cổng chào, rào chắn và cắt dân phòng canh gác suốt thời gian chợ diễn ra để giữ trật tự. Chợ đêm Phan Thiết, cốm hộc và các món ăn Hồi bé, đi chợ đêm ngày Tết là một thú vui không thể bỏ của con nít tụi tôi. Người lớn đi làm ban ngày, ban đêm tranh thủ đi chợ mua sắm tết, vừa vui, vừa mát mẻ, vừa cũng là đi chơi hưởng không khí tết nhất. Con nít không mua bán gì, chỉ chen chúc xong ra uống nước mía ăn chè, mồ hôi mồ kê nhễ nhại. Chợ đêm bán không thiếu thứ gì: mứt tết, trái cây sấy khô, lạp xưởng, vịt lạp, bánh kẹo cúng bàn thờ như bánh in gói giấy kiếng đỏ, cốm hộc, măng khô, rau, hoa, trái cây, hàng thúng thúng gừng cho người ta mua về làm mứt, cho tới đồ nhà bếp, quần áo mới. Cốm hộc là loại thức ngọt ăn chơi chỉ có ở Phan Thiết, mà ở Phan Thiết chỉ tết người ta mới làm, trước chưng bàn thờ cúng ông bà, sau tết mới ăn lai rai cho miết ra ngoài giêng vài tháng. Nhà nào có con trai mới dễ ăn cốm, vì người ta nén nó chặt tới nỗi các mảnh nếp rang nổ ép lại với nhau chắc như cục gỗ, nặng cả ký. Rồi lấy giấy màu và giấy bông gói lại, hai đầu cũng dán bông giấy tự cắt. Muốn ăn phải xách con dao cái búa, chặt ra từng miếng nhỏ, chớ đừng hòng mà dùng tay bẻ được chớ đừng nói xài răng. Cốm nhà nào mà nén lỏng lỏng đến nỗi bẻ được thì bị chê dở. Ra giêng, trời còn lạnh, chặt một miếng cốm thơm lừng mùi gừng và nếp rang, lâu lâu điểm miếng thơm chua chua nho nhỏ, nhấm nháp cùng chén trà nóng. Sau tết, hầu như nhà nào ở Phan Thiết cũng tráng miệng sau bữa trưa, bữa tối, hay ăn xế bằng món này. Trong các ngôi nhà xưa có vườn rộng và bộ bàn ghế ngoài sân, hàng xóm làng giềng hay ông bà con cháu quây quần, tận hưởng cái nhịp đời khề khà, yên ả, nhẹ bâng. Ở hai bên sông là chợ mai. Người ta chặt mai rừng, nhánh mai đồ sộ cao hơn người, nụ chi chít đầy cành, gốc đã hơ kỹ để mua về cắm bình là bông nở lác đác rồi rộ đúng đêm giao thừa hoặc qua mùng một tết. Người bán đứng giữa một rừng mai, tay giữ cành mai mắc tiền nhất. Không cần mời chào, chợ mai không náo nhiệt như chợ thực phẩm. Người mua đi vãn cảnh đúng hơn là đi mua sắm, ăn mặc đẹp đẽ, đi lững thững giữa hàng trăm cây mai vừa ngắm nghía vừa trả giá. Hồi bé, đi chợ đêm ngày Tết là một thú vui Dọc con đường Trần Phú nối liền với chợ Lớn là nơi đánh bóng đồ đồng. Chân đèn, lư nhang, lò đốt trầm, mâm đồng dọn đồ cúng ông bà quanh năm, cứ qua rằm tháng Chạp là nhà nhà mang đi đánh bóng cho sáng choang, bóng lộn, đồng thời cũng mòn đi không ít, vì hồi trước người ta toàn đánh bằng cát và chanh. Công việc này chỉ có đàn ông làm. Nhà có nhiều đàn ông hoặc công việc rảnh rỗi thì họ xoay trần ra đánh ở nhà, không thì phải mang ra thuê thợ. Cứ thấy ở đường Trần Phú người ta xếp chân đèn ra đánh bóng với dưa hấu trái tròn căng to đùng bày trên lớp rơm vàng là con nít mừng quýnh vì sắp được ăn tết, còn người lớn thì vất vả sấp mặt. Còn một món nữa dân Phan Thiết chỉ ăn vào ngày tết, và ngày tết gần như nhà nào cũng ăn, là măng kho thịt. Măng khô đã mua từ trong tháng Chạp, tới khoảng ngày 20 thì ngâm nước cả đêm rồi xả, rồi ngâm lại. Ngâm xả vài lần thì những miếng măng khô quắt mỏng như miếng cạc tông đã nở ra mềm mại. Lại phải luộc măng, cũng luộc xả vài ba lần cho măng thực sự mềm tơi, ra hết nước chát và dùng tay xé nhỏ chừng năm bảy ly được thì mới sắp măng vào cái xoong cỡ đại. Ở trên sắp một lớp thịt heo ba chỉ xắt to ba ngón tay đã ướp kỹ. Rồi cứ lớp măng lớp thịt đến gần đầy xoong thì bắc lên bếp kho liu riu cả ngày đêm. Kho tới khi nước mỡ trong thịt tươm ra trong vắt trên miệng xoong, miếng thịt còn nguyên nhưng đã rục, măng thì chuyển màu nâu vàng, ngấm đẫm hết mùi vị thơm ngon của thịt thì thôi. Xoong măng mỗi ngày chỉ hâm một lần. Nhà đông con hay đông khách thì cứ bắc âm ỉ trên bếp có vài cục than cho luôn ấm nóng. Cả nhà đi chơi về hay đãi khách thân thiết chỉ cần múc một dĩa lớn, thêm ít bánh tráng mỏng và rau thơm. Bánh tráng cuốn măng kho thịt với rau sống, chấm nước măng cho thêm xíu nước mắm nhỉ thả vài lát ớt cho vừa miệng là xong bữa, nhanh gọn đủ chất hợp với cái bận rộn ngày tết, mà ăn no căng không ngán. Xoong măng thường là ăn cho tới ra giêng, hết mùng hết mền, có khi tới rằm tháng giêng vẫn còn, và vẫn ngon. Chắc nhiều người đã từng được dân Phan Thiết đãi món măng kho ngày tết, nhưng không biết có ai để ý trong dĩa rau thơm ăn kèm còn có một món đặc sản nữa hay không. Có nó thì món thịt kho măng hay tất cả các hải sản dồi dào ở vùng biển này mới dậy mùi và kích thích nước miếng tươm đầy miệng cũng như dịch vị tuôn đầy bao tử. Mùi thơm nồng của nó vừa xông lên trong khoang miệng một hương vị đặc biệt, tê cay, vừa như hương hoa vừa như gia vị thật mạnh. Thiếu nó thì chưa thể gọi là món ăn Phan Thiết, mà ai có ăn dầm nằm dề Phan Thiết nhưng chưa từng ăn-hay đòi phải có thứ này trong các bữa cá hấp cuốn bánh tráng hay canh chua thì chưa thể được gọi là sành ăn, hay đã thông thuộc ẩm thực hải sản Phan Thiết. Đó là đọt vạn thọ, không phải loài vạn thọ nở bông vàng rực hay vàng cam người ta chưng ngày tết. Cây này cũng có bông nhưng nhỏ xíu, màu đỏ tía xen lẫn vàng đậm rất đẹp, lá cũng nhỏ và xanh đậm hơn vạn thọ chưng hoa. Sạp rau thơm ở chợ Phan Thiết thường có, nhưng cũng có người chê nó mùi nồng quá không lấy. Có ai muốn nghe tôi kể chuyện tết Phan Thiết nữa không? Chờ tôi đi làm vài cuốn bánh tráng kho măng rồi tôi kể tiếp nhe. Nếu mà hông ai hóng thì tôi giận, tôi vác búa ra… chặt hộc cốm cho mà coi. Bài thể hiện quan điểm và cách hành văn riêng của tác giả Bông Mai, người quê tại Phan Thiết. | summarize: Hình minh họa của tác giả gửi Hội đua ghe luôn luôn được tổ chức vô mùng 2 tết Nguyên Đán, trên sông Cà Ty chảy giữa lòng thành phố. Dưới sông, các tay đua trai tráng lực lưỡng ăn bận sặc sỡ, đầu quấn khăn màu, vác theo cây dầm thường được sơn màu đỏ cho đậm màu không khí tết. Đoàn ghe thon nhọn như những mũi lao xé nước lao đi. Mỹ: San Jose chờ xuân Tân Sửu không pháo, thiếu hoa Cảm xúc về bánh tét dịp Tết ở Sài Gòn Người Việt ở Mỹ thiếu không gian Tết Trên mấy cây cầu bắc ngang sông, dân nội địa và khách du lịch chen chân, hò reo cổ vũ cùng tiếng trống khua ầm vang thành phố. Với các bạn chưa biết, tôi xin giới thiệu Phan Thiết có nhiều đặc sản cả tinh thần lẫn vật chất: tháp nước trong công viên ven sông, đồi cát bay, đồi cát hồng, lầu ông Hoàng, tháp Chàm Poshanư, bánh căng, răng mực nướng, gỏi ốc giác, gỏi cá mai, cá lồi xối mỡ, bánh quai vạc, bánh tráng mắm ruốc, bánh hỏi lòng heo, mì quảng vịt, bánh canh chả cá, bánh rế… Mấy món này ngày thường lúc nào cũng có. Đến Tết thì có thêm những đặc sản khác như chợ đêm, đua ghe, cốm hộc, măng kho thịt. Lịch sử của đua thuyền truyền thống ở Phan Thiết, theo nhiều người kể: có từ xa xưa, xuất phát từ chỗ nghề biển ở Phan Thiết khá phát đạt. Hàng năm, vào dịp giỗ ông Lụy, mừng lễ xuống nghề, các vạn mành đèn Nam Nghĩa, mành chà Thủy Tú, câu khơi Nam Hải, câu thúng Đức Long, rớ Phú Trinh… thường tổ chức cho các bạn nghề mặc đồng phục, cầm dầm đồng màu vừa chèo vừa hò, quanh một chiếc thuyền lớn bày hương án cúng thần biển cả. Bên cạnh đó, để bà con vạn chài vui chơi, một mặt rèn luyện sự dẻo dai, sự quyền biến trước bao thách thức bất thường của biển cả, các vạn chài đã tổ chức đua thuyền. Sinh hoạt này diễn ra một cách thường niên dần dần biến thành lễ hội, tạo nên một không khí sinh hoạt văn hóa dân gian quy mô lớn của cư dân ven biển Bình Thuận. Cũng có ý kiến cho rằng, đua thuyền xuất xứ từ loại hình nghi thức lễ chèo Bả Trạo – loại hình văn hóa tín ngưỡng giữa thờ cá voi và tín ngưỡng thờ Thần Đất, Thần Sông… Sau năm 1975, lễ hội đua thuyền truyền thống ở Phan Thiết được mở rộng và mang sắc khí mới. Đơn vị đua là các xã, phường ven biển trải dài từ Tiến Thành, Đức Long đến Phú Hài, Mũi Né… mừng những ngày lễ hội lớn”, theo trang thegioidisan. Cốm hộc là loại thức ngọt ăn chơi chỉ có ở Phan Thiết Thời dòng sông nước còn trong veo Cách đây nhiều năm, nước sông Cà Ty còn trong veo, trong gần như thấu đáy. Mùa gió lặng, nước êm và trong vắt như một mảnh thủy tinh khổng lồ đến nỗi hàng ngày đi học ngang qua sông, đứng trên cầu gỗ, tôi chỉ muốn nhảy xuống để xem nó có vỡ ra không. Dần dần, cầu gỗ được thay bằng cầu bê tông, cũng đặt tên mới là Dục Thanh, người đông đúc lên dần, ghe thuyền hình như nhỏ lại hay do tôi lớn lên mà thấy vậy, nhưng nước sông Cà Ty không còn được trong như trước nữa. Trước, cứ khoảng 25 Tết là chợ đêm đã rộn rịp. Chợ đêm chỉ mở mỗi năm một lần vào những ngày sát tết, kéo dài hình như từ 23 Tết tới 29. Từ cầu Dục Thanh đổ xuống, con đường đụng chiếc công viên nhỏ ở giữa nên rẽ làm hai nhánh chạy vòng quanh. Ở đoạn cuối, nó chia tiếp thành ba đường mà nhánh giữa là trục đường cạnh chợ Lớn (hay chợ Tỉnh). Toàn bộ khu này cộng với đường ven sông Cà Ty ở phía Nam sẽ biến thành chợ đêm. Nhà nước cấm xe, dựng cổng chào, rào chắn và cắt dân phòng canh gác suốt thời gian chợ diễn ra để giữ trật tự. Chợ đêm Phan Thiết, cốm hộc và các món ăn Hồi bé, đi chợ đêm ngày Tết là một thú vui không thể bỏ của con nít tụi tôi. Người lớn đi làm ban ngày, ban đêm tranh thủ đi chợ mua sắm tết, vừa vui, vừa mát mẻ, vừa cũng là đi chơi hưởng không khí tết nhất. Con nít không mua bán gì, chỉ chen chúc xong ra uống nước mía ăn chè, mồ hôi mồ kê nhễ nhại. Chợ đêm bán không thiếu thứ gì: mứt tết, trái cây sấy khô, lạp xưởng, vịt lạp, bánh kẹo cúng bàn thờ như bánh in gói giấy kiếng đỏ, cốm hộc, măng khô, rau, hoa, trái cây, hàng thúng thúng gừng cho người ta mua về làm mứt, cho tới đồ nhà bếp, quần áo mới. Cốm hộc là loại thức ngọt ăn chơi chỉ có ở Phan Thiết, mà ở Phan Thiết chỉ tết người ta mới làm, trước chưng bàn thờ cúng ông bà, sau tết mới ăn lai rai cho miết ra ngoài giêng vài tháng. Nhà nào có con trai mới dễ ăn cốm, vì người ta nén nó chặt tới nỗi các mảnh nếp rang nổ ép lại với nhau chắc như cục gỗ, nặng cả ký. Rồi lấy giấy màu và giấy bông gói lại, hai đầu cũng dán bông giấy tự cắt. Muốn ăn phải xách con dao cái búa, chặt ra từng miếng nhỏ, chớ đừng hòng mà dùng tay bẻ được chớ đừng nói xài răng. Cốm nhà nào mà nén lỏng lỏng đến nỗi bẻ được thì bị chê dở. Ra giêng, trời còn lạnh, chặt một miếng cốm thơm lừng mùi gừng và nếp rang, lâu lâu điểm miếng thơm chua chua nho nhỏ, nhấm nháp cùng chén trà nóng. Sau tết, hầu như nhà nào ở Phan Thiết cũng tráng miệng sau bữa trưa, bữa tối, hay ăn xế bằng món này. Trong các ngôi nhà xưa có vườn rộng và bộ bàn ghế ngoài sân, hàng xóm làng giềng hay ông bà con cháu quây quần, tận hưởng cái nhịp đời khề khà, yên ả, nhẹ bâng. Ở hai bên sông là chợ mai. Người ta chặt mai rừng, nhánh mai đồ sộ cao hơn người, nụ chi chít đầy cành, gốc đã hơ kỹ để mua về cắm bình là bông nở lác đác rồi rộ đúng đêm giao thừa hoặc qua mùng một tết. Người bán đứng giữa một rừng mai, tay giữ cành mai mắc tiền nhất. Không cần mời chào, chợ mai không náo nhiệt như chợ thực phẩm. Người mua đi vãn cảnh đúng hơn là đi mua sắm, ăn mặc đẹp đẽ, đi lững thững giữa hàng trăm cây mai vừa ngắm nghía vừa trả giá. Hồi bé, đi chợ đêm ngày Tết là một thú vui Dọc con đường Trần Phú nối liền với chợ Lớn là nơi đánh bóng đồ đồng. Chân đèn, lư nhang, lò đốt trầm, mâm đồng dọn đồ cúng ông bà quanh năm, cứ qua rằm tháng Chạp là nhà nhà mang đi đánh bóng cho sáng choang, bóng lộn, đồng thời cũng mòn đi không ít, vì hồi trước người ta toàn đánh bằng cát và chanh. Công việc này chỉ có đàn ông làm. Nhà có nhiều đàn ông hoặc công việc rảnh rỗi thì họ xoay trần ra đánh ở nhà, không thì phải mang ra thuê thợ. Cứ thấy ở đường Trần Phú người ta xếp chân đèn ra đánh bóng với dưa hấu trái tròn căng to đùng bày trên lớp rơm vàng là con nít mừng quýnh vì sắp được ăn tết, còn người lớn thì vất vả sấp mặt. Còn một món nữa dân Phan Thiết chỉ ăn vào ngày tết, và ngày tết gần như nhà nào cũng ăn, là măng kho thịt. Măng khô đã mua từ trong tháng Chạp, tới khoảng ngày 20 thì ngâm nước cả đêm rồi xả, rồi ngâm lại. Ngâm xả vài lần thì những miếng măng khô quắt mỏng như miếng cạc tông đã nở ra mềm mại. Lại phải luộc măng, cũng luộc xả vài ba lần cho măng thực sự mềm tơi, ra hết nước chát và dùng tay xé nhỏ chừng năm bảy ly được thì mới sắp măng vào cái xoong cỡ đại. Ở trên sắp một lớp thịt heo ba chỉ xắt to ba ngón tay đã ướp kỹ. Rồi cứ lớp măng lớp thịt đến gần đầy xoong thì bắc lên bếp kho liu riu cả ngày đêm. Kho tới khi nước mỡ trong thịt tươm ra trong vắt trên miệng xoong, miếng thịt còn nguyên nhưng đã rục, măng thì chuyển màu nâu vàng, ngấm đẫm hết mùi vị thơm ngon của thịt thì thôi. Xoong măng mỗi ngày chỉ hâm một lần. Nhà đông con hay đông khách thì cứ bắc âm ỉ trên bếp có vài cục than cho luôn ấm nóng. Cả nhà đi chơi về hay đãi khách thân thiết chỉ cần múc một dĩa lớn, thêm ít bánh tráng mỏng và rau thơm. Bánh tráng cuốn măng kho thịt với rau sống, chấm nước măng cho thêm xíu nước mắm nhỉ thả vài lát ớt cho vừa miệng là xong bữa, nhanh gọn đủ chất hợp với cái bận rộn ngày tết, mà ăn no căng không ngán. Xoong măng thường là ăn cho tới ra giêng, hết mùng hết mền, có khi tới rằm tháng giêng vẫn còn, và vẫn ngon. Chắc nhiều người đã từng được dân Phan Thiết đãi món măng kho ngày tết, nhưng không biết có ai để ý trong dĩa rau thơm ăn kèm còn có một món đặc sản nữa hay không. Có nó thì món thịt kho măng hay tất cả các hải sản dồi dào ở vùng biển này mới dậy mùi và kích thích nước miếng tươm đầy miệng cũng như dịch vị tuôn đầy bao tử. Mùi thơm nồng của nó vừa xông lên trong khoang miệng một hương vị đặc biệt, tê cay, vừa như hương hoa vừa như gia vị thật mạnh. Thiếu nó thì chưa thể gọi là món ăn Phan Thiết, mà ai có ăn dầm nằm dề Phan Thiết nhưng chưa từng ăn-hay đòi phải có thứ này trong các bữa cá hấp cuốn bánh tráng hay canh chua thì chưa thể được gọi là sành ăn, hay đã thông thuộc ẩm thực hải sản Phan Thiết. Đó là đọt vạn thọ, không phải loài vạn thọ nở bông vàng rực hay vàng cam người ta chưng ngày tết. Cây này cũng có bông nhưng nhỏ xíu, màu đỏ tía xen lẫn vàng đậm rất đẹp, lá cũng nhỏ và xanh đậm hơn vạn thọ chưng hoa. Sạp rau thơm ở chợ Phan Thiết thường có, nhưng cũng có người chê nó mùi nồng quá không lấy. Có ai muốn nghe tôi kể chuyện tết Phan Thiết nữa không? Chờ tôi đi làm vài cuốn bánh tráng kho măng rồi tôi kể tiếp nhe. Nếu mà hông ai hóng thì tôi giận, tôi vác búa ra… chặt hộc cốm cho mà coi. Bài thể hiện quan điểm và cách hành văn riêng của tác giả Bông Mai, người quê tại Phan Thiết. | [
108,
287,
285,
161,
1847,
494,
1473,
104,
274,
590,
916,
813,
1860,
12604,
637,
637,
117,
420,
229,
616,
8356,
944,
216,
332,
1533,
11306,
103,
159,
1551,
4490,
9236,
2385,
415,
694,
164,
2859,
2694,
3646,
8210,
109,
600,
1860,
1320,
4545,
265,
2975,
446,
3378,
10721,
9471,
103,
178,
8867,
1000,
1162,
103,
5572,
181,
1003,
17594,
320,
369,
117,
3545,
1162,
1565,
114,
3916,
1162,
110,
482,
21232,
1652,
12604,
20144,
6938,
128,
120,
2766,
825,
5071,
142,
825,
1933,
4536,
1742,
3588,
1205,
3889,
1241,
17372,
110,
2271,
103,
815,
1414,
4130,
990,
125,
1799,
18076,
1500,
2261,
108,
121,
1093,
1317,
606,
243,
108,
121,
200,
815,
110,
390,
2261,
1601,
231,
938,
1003,
352,
1908,
1978,
8210,
137,
735,
439,
105,
547,
744,
478,
5296,
9226,
3606,
6253,
874,
705,
264,
354,
2705,
322,
409,
108,
3834,
2428,
164,
2859,
1224,
176,
109,
230,
289,
2034,
141,
676,
249,
4147,
1547,
3974,
107,
158,
634,
262,
186,
777,
860,
1306,
731,
562,
161,
3281,
142,
113,
135,
182,
3741,
8210,
3608,
3680,
4100,
3608,
3680,
13553,
10800,
118,
6325,
3281,
19422,
6210,
16887,
3448,
103,
1799,
1135,
103,
3731,
2307,
16163,
23867,
108,
3368,
8782,
23867,
499,
9080,
499,
1892,
176,
23231,
5026,
103,
1799,
235,
176,
21477,
103,
1799,
4545,
6121,
5996,
3368,
103,
1799,
419,
694,
4059,
103,
2949,
1682,
5170,
103,
1799,
2453,
2726,
499,
103,
1799,
108,
1134,
4947,
599,
4593,
364,
1246,
126,
191,
369,
398,
224,
127,
107,
112,
1967,
2261,
143,
107,
426,
120,
634,
262,
211,
128,
2272,
4984,
1860,
12604,
103,
601,
320,
523,
376,
103,
6963,
2662,
10858,
2375,
324,
104,
1860,
1750,
425,
234,
108,
121,
1547,
3974,
103,
181,
158,
111,
546,
161,
107,
148,
797,
5134,
387,
212,
148,
1104,
1469,
657,
108,
121,
1547,
3974,
896,
212,
764,
112,
1521,
1542,
138,
1500,
15431,
118,
2068,
2780,
364,
103,
1728,
1083,
804,
10143,
109,
3408,
145,
1671,
2630,
132,
2538,
103,
145,
1671,
6187,
2769,
12588,
476,
2472,
132,
3038,
476,
1441,
515,
663,
3356,
25868,
1358,
6245,
599,
369,
420,
229,
114,
109,
230,
1469,
945,
210,
6826,
898,
17594,
320,
210,
1162,
659,
6680,
659,
3606,
103,
1017,
116,
845,
1750,
301,
1035,
1517,
304,
5533,
860,
657,
1679,
2037,
810,
397,
130,
263,
219,
3408,
11579,
1276,
7141,
116,
447,
5428,
1758,
144,
6790,
6235,
103,
144,
168,
625,
226,
374,
1221,
329,
295,
369,
104,
657,
186,
103,
109,
3408,
11579,
115,
420,
229,
1860,
13727,
1977,
381,
126,
407,
124,
116,
173,
369,
778,
1429,
1429,
625,
164,
1083,
1389,
394,
237,
116,
110,
482,
296,
381,
355,
471,
137,
390,
565,
787,
301,
104,
867,
137,
3741,
657,
644,
17431,
1185,
269,
107,
108,
232,
357,
114,
1985,
1860,
1750,
387,
1790,
148,
534,
240,
881,
329,
1083,
6680,
1271,
2846,
2294,
6795,
1021,
534,
240,
355,
471,
875,
2406,
415,
1630,
499,
3027,
105,
875,
2406,
1630,
4941,
10183,
4941,
4592,
599,
759,
147,
3541,
1083,
213,
1860,
1750,
425,
234,
108,
121,
1547,
3974,
117,
690,
933,
105,
518,
1038,
482,
1926,
3996,
297,
1860,
106,
109,
293,
103,
3383,
3741,
657,
1281,
677,
148,
1075,
4687,
663,
1590,
155,
1358,
337,
176,
103,
10212,
176,
16847,
599,
1728,
120,
191,
1083,
213,
301,
1616,
181,
509,
1430,
269,
176,
674,
176,
3320,
6349,
112,
3721,
320,
523,
376,
106,
534,
329,
3636,
446,
1014,
163,
107,
108,
121,
1547,
3974,
1922,
1226,
1551,
142,
177,
113,
7391,
674,
1650,
248,
158,
1542,
142,
1551,
4490,
9236,
177,
113,
7391,
674,
103,
113,
386,
128,
3978,
3093,
112,
4121,
2156,
8586,
142,
108,
4024,
105,
113,
10060,
128,
116,
2252,
1613,
777,
1033,
515,
1892,
155,
1510,
201,
191,
184,
214,
1978,
235,
8210,
715,
159,
352,
10238,
141,
163,
278,
2473,
804,
130,
453,
335,
107,
2001,
124,
1648,
8957,
9271,
352,
2912,
117,
346,
281,
352,
2443,
4258,
103,
127,
632,
465,
239,
106,
8733,
3201,
111,
823,
4246,
227,
9271,
12604,
1750,
240,
128,
750,
153,
194,
180,
141,
301,
227,
145,
203,
934,
170,
142,
1551,
4490,
9236,
110,
177,
117,
113,
128,
226,
1229,
957,
103,
532,
545,
1998,
2261,
106,
2272,
1370,
115,
5059,
108,
1134,
4784,
962,
112,
4935,
1370,
163,
690,
742,
176,
147,
116,
400,
138,
120,
191,
338,
216,
332,
103,
930,
677,
240,
128,
148,
2664,
2261,
228,
3149,
112,
1069,
352,
8733,
805,
880,
4678,
219,
361,
1991,
845,
135,
182,
750,
108,
121,
415,
237,
1907,
140,
196,
3466,
937,
906,
5684,
108,
978,
780,
608,
103,
335,
733,
270,
164,
459,
361,
145,
3466,
415,
106,
1754,
361,
810,
2272,
5589,
5859,
2272,
3164,
831,
2308,
317,
322,
126,
490,
119,
361,
3741,
1551,
4490,
9236,
108,
121,
505,
132,
134,
625,
164,
2272,
4884,
571,
142,
918,
5300,
636,
3695,
1835,
103,
2202,
1037,
105,
1404,
137,
438,
2453,
3175,
1232,
221,
390,
2272,
407,
124,
130,
533,
2324,
5167,
4935,
1370,
1547,
3974,
103,
601,
320,
1061,
376,
105,
109,
1246,
446,
983,
7069,
184,
2272,
1370,
191,
2261,
106,
116,
1441,
1276,
110,
136,
306,
104,
219,
9514,
1233,
176,
1986,
606,
301,
184,
140,
504,
2259,
504,
1370,
250,
331,
184,
2272,
702,
3377,
216,
332,
103,
659,
8033,
659,
2501,
11804,
659,
127,
106,
184,
1014,
580,
110,
482,
216,
332,
1704,
1528,
9514,
110,
702,
622,
2043,
163,
5296,
2235,
1979,
124,
1549,
142,
15307,
446,
7170,
103,
3456,
3941,
3456,
1685,
5631,
7695,
17294,
112,
4935,
1370,
622,
110,
815,
259,
218,
161,
19811,
216,
332,
103,
897,
1003,
13341,
9950,
20444,
3880,
103,
5170,
20444,
103,
1799,
9007,
5533,
746,
1630,
128,
1799,
108,
176,
231,
2418,
1336,
357,
269,
5036,
601,
320,
523,
376,
103,
6963,
9950,
14514,
7106,
897,
7723,
201,
1441,
515,
1441,
515,
17645,
114,
111,
169,
702,
125,
140,
19811,
103,
114,
228,
905,
152,
3464,
103,
1218,
1412,
1926,
3721,
320,
523,
376,
106,
534,
329,
3636,
446,
1014,
163,
107,
108,
121,
1547,
3974,
103,
145,
108,
121,
1547,
3974,
163,
216,
332,
111,
169,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
724,
217,
107,
139,
106,
400,
178,
462,
110,
103,
170,
751,
1037,
106,
215,
2012,
12608,
147,
275,
213,
1860,
12604,
425,
234,
216,
332,
108,
121,
1547,
3974,
115,
133,
1958,
153,
626,
219,
1084,
13743,
110,
203,
240,
203,
11414,
1
] |
vert-tra-38572548 | https://www.bbc.com/vietnamese/vert-tra-38572548 | Cuộc sống dữ dội ở hòn đảo hẻo lánh của Scotland | Trên hòn đảo tận rìa thế giới chỉ có vài chục người sinh sống, tự chiến đấu với những cơn bão biển dữ dội và phải vượt qua sự cô độc không có ai kề bên. | Dữ dội và ngoạn mục Về mặt địa lý là gần Na Uy hơn thủ phủ Edinburgh của Scotland, Quần đảo Shetland thực sự nằm ở một vùng xa xôi, hẻo lánh. Nhưng hòn đảo nhỏ Foula với dân số chỉ 30 người lại khiến những phần khác của quần đảo này có vẻ còn gần gũi chán. Cách 20 dặm về phía tây tính từ khu vực đất lở gần đó, đây là hòn đảo hoang vu nhất, ít cư dân sinh sống nhất trên các cụm đảo nhỏ của Anh Quốc. Và đó chính là điều lôi cuốn nhiếp ảnh gia Jeff J Mitchell của Getty đến nơi này. "Rất khó để đến đảo trong một số điều kiện thời tiết," ông chia sẻ với BBC Travel. "Bạn có thể mắc kẹt ở đó. Bạn phải tự mang theo thức ăn vì chẳng có nhà trọ có phục vụ bữa sáng nào để bạn nghỉ chân." Rồi đến lượt thời tiết. "Nơi đó quá hút gió, gió khiến tôi thức dậy giữa đêm. Tôi ngỡ như mình sắp bị thổi tung thành nhiều mảnh." Những bức ảnh của Mitchell sau bốn ngày chụp với cư dân và hòn đảo cho ta thêm một góc nhìn về cuộc sống ở vùng đất dữ dội và ngoạn mục này. Nguồn gốc cổ xưa Chỉ rộng chừng 5 dặm vuông, nhưng đảo Foula đã là nơi con người tới sinh sống từ 5.000 năm trước. Vào Thế kỷ 9, người Na Uy xâm chiếm hòn đảo, để lại dấu ấn là ngôn ngữ cổ xưa, là tiếng Norn. Thứ tiếng này vẫn còn được người dân trên đảo dùng mãi đến Thế kỷ 19. Vào Thế kỷ 15, người Scotland chiếm lại hòn đảo. Ngày nay, đảo thuộc sở hữu tư nhân của gia đình Holbourn. Dân số trên đảo biến động nhiều năm qua. Với tổng số cư dân là 30 người hiện nay, đảo có một em bé đang trong độ tuổi đi học và học một mình tại ngôi trường ở Foula. "Rất nhiều [cư dân] có liên hệ với hòn đảo," Mitchell nói, dù họ lớn lên ở Foula hay lập gia đình tại đó. "Tôi nghĩ để sinh tồn ở một nơi như vậy, bạn cần phải có mối liên hệ với hòn đảo theo một cách nào đó." Bên rìa thế giới Vào năm 1937, bộ phim có tên "Bên rìa thế giới" được tung ra. Phim kể về đảo St Kilda, một hòn đảo thuộc Scotland nằm ở nơi còn hẻo lánh hơn cả Foula. Các cư dân cuối cùng của hòn đảo đã được yêu cầu phải chuyển vào sống ở đất liền từ năm 1930. Nhưng đạo diễn bộ phim đã rất thất vọng khi ông không được phép quay phim tại đó. Thế là ông chuyển sang trên một đảo có cảnh thiên nhiên hoang dã, vị trí cô lập và cư dân địa phương, và nơi phù hợp nhất chính là Foula. "Một đồng nghiệp quen tôi đã xem bộ phim, và ông nói điều gây ấn tượng với ông chính là ngoại cảnh của bộ phim," Mitchell kể lại. "Đó đúng là những người dân Foula mặc trang phục của riêng mình. Đoàn làm phim không cần phải cung cấp trang phục cho người dân hay bất kỳ thứ gì như vậy. Họ trông đúng là một phần của bộ phim." Tiếng gọi của đơn côi Đảo Foula giờ đây có kết nối tốt hơn 80 năm trước rất nhiều. Chẳng hạn như giờ đây đã có các chuyến bay nối Foula với đảo chính của quần đảo Shetlands, đảo Mainland, bốn ngày mỗi tuần, nhờ vào đường băng mà cư dân đảo đã xây dựng từ thập niên 1970. Tuy nhiên, vẫn không có sóng điện thoại di động và quá ít dân cư, Foula có vẻ như xa xôi về nhiều mặt, không chỉ do yếu tố địa lý. "Không có tình trạng giao thông xe cộ đi lại tấp nập, không tiếng ồn, không ô nhiễm tiếng ồn. Điện thoại di động không hoạt động," Mitchell kể lại. "Tôi thích thế." Thậm chí cả buồng điện thoại công cộng trong bức ảnh này cũng chẳng hoạt động, mặc dù có điện thoại công cộng ở sân bay, và người dân đều có điện thoại bàn. Nhưng bạn sẽ có cảm giác sẽ khác nếu bạn là cư dân địa phương, khi thậm chí chỉ cần đi khám răng, đi mua đồ tạp hóa cũng cần phải đi máy bay hay dùng thuyền vượt biển. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là cư dân trên đảo không được kết nối, theo Stuart Taylor, người đã sống ở Foula hơn 30 năm kể từ khi chuyển đến đảo sống cùng gia đình từ hồi ông mới lên 10 tuổi. "Những chuyện như việc chúng tôi bị cô lập hoàn toàn và nhiều thứ khác, bạn không thực sự cảm thấy đâu, tôi thậm chí không cảm thấy đó là thật," ông nói. "Chúng tôi vẫn có điện thoại, internet, điện và TV. Vậy chính xác ta bị cô lập khỏi cái gì?" Tuy nhiên, ông Taylor thừa nhận, mọi việc không hẳn giống như vậy với du khách đến đây. Điển hình là, ông nhớ một du khách từ Edinburg nói ông ấy đi tìm sự bình an và tĩnh lặng. Ông khách chỉ ở được một ngày và đón ngay chuyến tàu kế tiếp ra về. "Ông ấy thực sự không kiểm soát được sự cô đơn," Taylor nói và cười khúc khích. Sinh hoạt vui vẻ Một phần nguyên nhân khiến ông Taylor không cảm thấy bị cô lập là vì có cộng đồng dân đảo. "Chỉ cần một cuộc điện thoại là ta đã có thể mời mọi người tới ăn tối hay chơi nhạc," ông cho biết. Một đêm trong chuyến đi của nhiếp ảnh gia Mitchell, ông Taylor tổ chức buổi hát với nhau tại nhà, chơi nhạc dân ca truyền thống Scotland. "Tất cả họ đều rất giỏi âm nhạc," Mitchell nói về những người tham dự. "Họ đều chơi nhạc cụ dây như đàn mandolin hoặc guitar." Sự gắn bó thân tình của người dân trên đảo có thể không thấy rõ với du khách, trừ khi, theo Mitchell, du khách ở lại đảo một, hai ngày trở lên. Là người lạ đến đảo, Mitchell cho biết một trong những trở ngại là phải làm sao để người địa phương thấy thoải mái với ông để ông có thể chụp được một phần về đời sống của họ. "Mỗi người đều có một chút gì đó, tôi không gọi đó hẳn là xa lạ, nhưng họ muốn giữ lại sự riêng tư của chính họ," ông nói. "Nhưng nếu bạn ở đó khoảng bốn ngày, mọi người thấy bạn dạo quanh và cuối cùng cũng sẽ bắt chuyện với bạn." Đa năng Những sự kiện như cuộc hát với nhau là những hoạt động vui chơi ban đêm duy nhất trên đảo. Không có quán rượu, không cửa hàng. Nhưng ở đó có một bưu điện," Mitchell nói. Để cơ sở hạ tầng trên đảo có thể hoạt động, mọi người đều phải chung tay; nên hầu hết dân đảo đều làm nhiều nghề. Một người làm việc ở trường học và cũng là lính cứu hỏa tại sân bay, một người khác quản lý bưu điện và dẫn tour du lịch vòng quanh đảo cho du khách. Và tất cả cư dân đều sở hữu ít nhiều gia súc, hầu hết là cừu. Đến chợ Ngoài du lịch, số lượng chim biển trên đảo Foula cũng khiến vài trăm người yêu thích quan sát các loài chim đến đảo mỗi mùa hè. Ngành công nghiệp chính ở đây là sản xuất nông nghiệp nhỏ lẻ, chủ yếu là dựa vào cừu. Nhưng khác với những cộng đồng nông nghiệp nhỏ khác, ở đây để đưa cừu đến chợ phải qua một chuyến đi vượt Bắc Đại Tây Dương. Một máy bay cánh quạt động cơ kép bay từ Mainland đến đảo này rõ ràng là không thích hợp để chở gia súc. Thay vào đó, gia súc (cùng với bất cứ hàng hóa gì cồng kềnh) đều phải di chuyển bằng tàu, như những chú cừu trong ảnh trên đây đang được chuyển đi bán lấy len và thịt. Thế giới hoang dã Vì đảo quá nhỏ, và vì mọi người đều biết nhau, cho nên rất nhiều động vật, gia súc có thể lang thang tự do. Mitchell chụp một tấm ảnh những chú ngựa lùn Shetland. "Tôi nhìn thấy bọn ngựa lùn này từ xa, chúng chạy xuống đường rồi tụ lại thành đàn," ông tả. "Đó là cách bạn vô tình có được những bức ảnh trong câu chuyện thế này. Mọi thứ chỉ mới bắt đầu xảy ra." Khá giống cừu, ngựa lùn hiếm khi có cuộc sống chỉ ở trên đảo Foula. Là giống ngựa được ưa chuộng cho cả việc biểu diễn lẫn để cưỡi, chúng được nhân giống rồi đem đi bán ở các nơi khác. Cuộc gặp tình cờ Ông Crofter Eric Ibister, 78 tuổi, sinh trưởng ở Foula. Ông chỉ mời rời đảo có hai lần, và một trong hai lần đó là khi ông chào đời. Ban đầu, Mitchell lẽ ra sẽ được một người dân đảo dắt đến giới thiệu với ông Eric. Nhưng cuối cùng Mitchell lại lái xe ngang qua nhà của gia đình Ibister và thấy ông đang cho chú bò Daisy và chú dê Dixy ăn ngoài cửa. Bất ngờ, Mitchell dừng xe lại chào và hỏi xin phép chụp vài tấm ảnh. Trước sự ngạc nhiên của Mitchell, ông Ibister rất cởi mở và mời ông vào nhà - mặc dù trước đó mọi người đã dặn Mitchell đừng có xuất hiện bất thần trước mặt ông. Về sau, Mitchell nói, "chúng tôi nghĩ ông ấy đã nhận lầm tôi với người khác... thị lực của ông ấy không tốt lắm." Mitchell ở nhà một người địa phương mà ông Ibister quen. Cả hai có chiều cao tương đương, cùng đội một loại mũ phớt giống nhau và Mitchell đã mượn xe của ông chủ nhà. "Nhưng khi tôi vào trong nhà, chúng tôi bắt đầu nói chuyện," Mitchell kể lại, và nói thêm rõ ràng bác nông dân nhanh chóng nhận ra rằng Mitchell không phải là người dân đảo bác quen. "Tôi đã ở đó 1,5 giờ." Ngược về quá khứ "Ngôi nhà của ông như quay ngược lại thời gian. Đó thực sự chính là ngôi nhà của một nhà nông," Mitchell mô tả ngôi nhà của Ibister. Cùng với rất nhiều sách và đĩa nhạc than cũ, bác nông dân còn có một bếp lò bằng gang giữa phòng khách, dùng để nấu ăn và giữ ấm ngôi nhà trong mùa đông, khi nhiệt độ xuống thấp đến dưới 0 độ C. Nghịch lý của bình yên Hầu hết du khách đến Foula lo lắng họ sẽ bị mắc kẹt trên đảo vì thời tiết. Và vì thường xuyên có bão, tình cảnh này hay xảy ra. Nhưng, thật kinh ngạc, đây cũng là lý do khiến ông Taylor yêu thích đời sống trên đảo. "Điều tuyệt vời nhất là bạn biết khi nào bạn bị cách ly, và sẽ không có bất cứ phương tiện nào trên đảo, và bạn quen mọi người trên đảo," ông chia sẻ. "Sẽ rất hiếm khi bạn gặp phải tình huống khẩn cấp hay vấn đề nào. Ở đây rất dễ chịu." Đó là nghịch lý của vùng đất như Foula. Nơi này có thể xa những tổ chức, cơ quan mà hầu hết các cộng đồng đều dựa vào, như bệnh viện hay cảnh sát. Nhưng khoảng cách rất xa đó khiến cộng đồng biết tự duy trì - là nơi khiến cư dân cảm thấy bình yên vì họ tự tin có thể tự sinh tồn được. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel. | summarize: Dữ dội và ngoạn mục Về mặt địa lý là gần Na Uy hơn thủ phủ Edinburgh của Scotland, Quần đảo Shetland thực sự nằm ở một vùng xa xôi, hẻo lánh. Nhưng hòn đảo nhỏ Foula với dân số chỉ 30 người lại khiến những phần khác của quần đảo này có vẻ còn gần gũi chán. Cách 20 dặm về phía tây tính từ khu vực đất lở gần đó, đây là hòn đảo hoang vu nhất, ít cư dân sinh sống nhất trên các cụm đảo nhỏ của Anh Quốc. Và đó chính là điều lôi cuốn nhiếp ảnh gia Jeff J Mitchell của Getty đến nơi này. "Rất khó để đến đảo trong một số điều kiện thời tiết," ông chia sẻ với BBC Travel. "Bạn có thể mắc kẹt ở đó. Bạn phải tự mang theo thức ăn vì chẳng có nhà trọ có phục vụ bữa sáng nào để bạn nghỉ chân." Rồi đến lượt thời tiết. "Nơi đó quá hút gió, gió khiến tôi thức dậy giữa đêm. Tôi ngỡ như mình sắp bị thổi tung thành nhiều mảnh." Những bức ảnh của Mitchell sau bốn ngày chụp với cư dân và hòn đảo cho ta thêm một góc nhìn về cuộc sống ở vùng đất dữ dội và ngoạn mục này. Nguồn gốc cổ xưa Chỉ rộng chừng 5 dặm vuông, nhưng đảo Foula đã là nơi con người tới sinh sống từ 5.000 năm trước. Vào Thế kỷ 9, người Na Uy xâm chiếm hòn đảo, để lại dấu ấn là ngôn ngữ cổ xưa, là tiếng Norn. Thứ tiếng này vẫn còn được người dân trên đảo dùng mãi đến Thế kỷ 19. Vào Thế kỷ 15, người Scotland chiếm lại hòn đảo. Ngày nay, đảo thuộc sở hữu tư nhân của gia đình Holbourn. Dân số trên đảo biến động nhiều năm qua. Với tổng số cư dân là 30 người hiện nay, đảo có một em bé đang trong độ tuổi đi học và học một mình tại ngôi trường ở Foula. "Rất nhiều [cư dân] có liên hệ với hòn đảo," Mitchell nói, dù họ lớn lên ở Foula hay lập gia đình tại đó. "Tôi nghĩ để sinh tồn ở một nơi như vậy, bạn cần phải có mối liên hệ với hòn đảo theo một cách nào đó." Bên rìa thế giới Vào năm 1937, bộ phim có tên "Bên rìa thế giới" được tung ra. Phim kể về đảo St Kilda, một hòn đảo thuộc Scotland nằm ở nơi còn hẻo lánh hơn cả Foula. Các cư dân cuối cùng của hòn đảo đã được yêu cầu phải chuyển vào sống ở đất liền từ năm 1930. Nhưng đạo diễn bộ phim đã rất thất vọng khi ông không được phép quay phim tại đó. Thế là ông chuyển sang trên một đảo có cảnh thiên nhiên hoang dã, vị trí cô lập và cư dân địa phương, và nơi phù hợp nhất chính là Foula. "Một đồng nghiệp quen tôi đã xem bộ phim, và ông nói điều gây ấn tượng với ông chính là ngoại cảnh của bộ phim," Mitchell kể lại. "Đó đúng là những người dân Foula mặc trang phục của riêng mình. Đoàn làm phim không cần phải cung cấp trang phục cho người dân hay bất kỳ thứ gì như vậy. Họ trông đúng là một phần của bộ phim." Tiếng gọi của đơn côi Đảo Foula giờ đây có kết nối tốt hơn 80 năm trước rất nhiều. Chẳng hạn như giờ đây đã có các chuyến bay nối Foula với đảo chính của quần đảo Shetlands, đảo Mainland, bốn ngày mỗi tuần, nhờ vào đường băng mà cư dân đảo đã xây dựng từ thập niên 1970. Tuy nhiên, vẫn không có sóng điện thoại di động và quá ít dân cư, Foula có vẻ như xa xôi về nhiều mặt, không chỉ do yếu tố địa lý. "Không có tình trạng giao thông xe cộ đi lại tấp nập, không tiếng ồn, không ô nhiễm tiếng ồn. Điện thoại di động không hoạt động," Mitchell kể lại. "Tôi thích thế." Thậm chí cả buồng điện thoại công cộng trong bức ảnh này cũng chẳng hoạt động, mặc dù có điện thoại công cộng ở sân bay, và người dân đều có điện thoại bàn. Nhưng bạn sẽ có cảm giác sẽ khác nếu bạn là cư dân địa phương, khi thậm chí chỉ cần đi khám răng, đi mua đồ tạp hóa cũng cần phải đi máy bay hay dùng thuyền vượt biển. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là cư dân trên đảo không được kết nối, theo Stuart Taylor, người đã sống ở Foula hơn 30 năm kể từ khi chuyển đến đảo sống cùng gia đình từ hồi ông mới lên 10 tuổi. "Những chuyện như việc chúng tôi bị cô lập hoàn toàn và nhiều thứ khác, bạn không thực sự cảm thấy đâu, tôi thậm chí không cảm thấy đó là thật," ông nói. "Chúng tôi vẫn có điện thoại, internet, điện và TV. Vậy chính xác ta bị cô lập khỏi cái gì?" Tuy nhiên, ông Taylor thừa nhận, mọi việc không hẳn giống như vậy với du khách đến đây. Điển hình là, ông nhớ một du khách từ Edinburg nói ông ấy đi tìm sự bình an và tĩnh lặng. Ông khách chỉ ở được một ngày và đón ngay chuyến tàu kế tiếp ra về. "Ông ấy thực sự không kiểm soát được sự cô đơn," Taylor nói và cười khúc khích. Sinh hoạt vui vẻ Một phần nguyên nhân khiến ông Taylor không cảm thấy bị cô lập là vì có cộng đồng dân đảo. "Chỉ cần một cuộc điện thoại là ta đã có thể mời mọi người tới ăn tối hay chơi nhạc," ông cho biết. Một đêm trong chuyến đi của nhiếp ảnh gia Mitchell, ông Taylor tổ chức buổi hát với nhau tại nhà, chơi nhạc dân ca truyền thống Scotland. "Tất cả họ đều rất giỏi âm nhạc," Mitchell nói về những người tham dự. "Họ đều chơi nhạc cụ dây như đàn mandolin hoặc guitar." Sự gắn bó thân tình của người dân trên đảo có thể không thấy rõ với du khách, trừ khi, theo Mitchell, du khách ở lại đảo một, hai ngày trở lên. Là người lạ đến đảo, Mitchell cho biết một trong những trở ngại là phải làm sao để người địa phương thấy thoải mái với ông để ông có thể chụp được một phần về đời sống của họ. "Mỗi người đều có một chút gì đó, tôi không gọi đó hẳn là xa lạ, nhưng họ muốn giữ lại sự riêng tư của chính họ," ông nói. "Nhưng nếu bạn ở đó khoảng bốn ngày, mọi người thấy bạn dạo quanh và cuối cùng cũng sẽ bắt chuyện với bạn." Đa năng Những sự kiện như cuộc hát với nhau là những hoạt động vui chơi ban đêm duy nhất trên đảo. Không có quán rượu, không cửa hàng. Nhưng ở đó có một bưu điện," Mitchell nói. Để cơ sở hạ tầng trên đảo có thể hoạt động, mọi người đều phải chung tay; nên hầu hết dân đảo đều làm nhiều nghề. Một người làm việc ở trường học và cũng là lính cứu hỏa tại sân bay, một người khác quản lý bưu điện và dẫn tour du lịch vòng quanh đảo cho du khách. Và tất cả cư dân đều sở hữu ít nhiều gia súc, hầu hết là cừu. Đến chợ Ngoài du lịch, số lượng chim biển trên đảo Foula cũng khiến vài trăm người yêu thích quan sát các loài chim đến đảo mỗi mùa hè. Ngành công nghiệp chính ở đây là sản xuất nông nghiệp nhỏ lẻ, chủ yếu là dựa vào cừu. Nhưng khác với những cộng đồng nông nghiệp nhỏ khác, ở đây để đưa cừu đến chợ phải qua một chuyến đi vượt Bắc Đại Tây Dương. Một máy bay cánh quạt động cơ kép bay từ Mainland đến đảo này rõ ràng là không thích hợp để chở gia súc. Thay vào đó, gia súc (cùng với bất cứ hàng hóa gì cồng kềnh) đều phải di chuyển bằng tàu, như những chú cừu trong ảnh trên đây đang được chuyển đi bán lấy len và thịt. Thế giới hoang dã Vì đảo quá nhỏ, và vì mọi người đều biết nhau, cho nên rất nhiều động vật, gia súc có thể lang thang tự do. Mitchell chụp một tấm ảnh những chú ngựa lùn Shetland. "Tôi nhìn thấy bọn ngựa lùn này từ xa, chúng chạy xuống đường rồi tụ lại thành đàn," ông tả. "Đó là cách bạn vô tình có được những bức ảnh trong câu chuyện thế này. Mọi thứ chỉ mới bắt đầu xảy ra." Khá giống cừu, ngựa lùn hiếm khi có cuộc sống chỉ ở trên đảo Foula. Là giống ngựa được ưa chuộng cho cả việc biểu diễn lẫn để cưỡi, chúng được nhân giống rồi đem đi bán ở các nơi khác. Cuộc gặp tình cờ Ông Crofter Eric Ibister, 78 tuổi, sinh trưởng ở Foula. Ông chỉ mời rời đảo có hai lần, và một trong hai lần đó là khi ông chào đời. Ban đầu, Mitchell lẽ ra sẽ được một người dân đảo dắt đến giới thiệu với ông Eric. Nhưng cuối cùng Mitchell lại lái xe ngang qua nhà của gia đình Ibister và thấy ông đang cho chú bò Daisy và chú dê Dixy ăn ngoài cửa. Bất ngờ, Mitchell dừng xe lại chào và hỏi xin phép chụp vài tấm ảnh. Trước sự ngạc nhiên của Mitchell, ông Ibister rất cởi mở và mời ông vào nhà - mặc dù trước đó mọi người đã dặn Mitchell đừng có xuất hiện bất thần trước mặt ông. Về sau, Mitchell nói, "chúng tôi nghĩ ông ấy đã nhận lầm tôi với người khác... thị lực của ông ấy không tốt lắm." Mitchell ở nhà một người địa phương mà ông Ibister quen. Cả hai có chiều cao tương đương, cùng đội một loại mũ phớt giống nhau và Mitchell đã mượn xe của ông chủ nhà. "Nhưng khi tôi vào trong nhà, chúng tôi bắt đầu nói chuyện," Mitchell kể lại, và nói thêm rõ ràng bác nông dân nhanh chóng nhận ra rằng Mitchell không phải là người dân đảo bác quen. "Tôi đã ở đó 1,5 giờ." Ngược về quá khứ "Ngôi nhà của ông như quay ngược lại thời gian. Đó thực sự chính là ngôi nhà của một nhà nông," Mitchell mô tả ngôi nhà của Ibister. Cùng với rất nhiều sách và đĩa nhạc than cũ, bác nông dân còn có một bếp lò bằng gang giữa phòng khách, dùng để nấu ăn và giữ ấm ngôi nhà trong mùa đông, khi nhiệt độ xuống thấp đến dưới 0 độ C. Nghịch lý của bình yên Hầu hết du khách đến Foula lo lắng họ sẽ bị mắc kẹt trên đảo vì thời tiết. Và vì thường xuyên có bão, tình cảnh này hay xảy ra. Nhưng, thật kinh ngạc, đây cũng là lý do khiến ông Taylor yêu thích đời sống trên đảo. "Điều tuyệt vời nhất là bạn biết khi nào bạn bị cách ly, và sẽ không có bất cứ phương tiện nào trên đảo, và bạn quen mọi người trên đảo," ông chia sẻ. "Sẽ rất hiếm khi bạn gặp phải tình huống khẩn cấp hay vấn đề nào. Ở đây rất dễ chịu." Đó là nghịch lý của vùng đất như Foula. Nơi này có thể xa những tổ chức, cơ quan mà hầu hết các cộng đồng đều dựa vào, như bệnh viện hay cảnh sát. Nhưng khoảng cách rất xa đó khiến cộng đồng biết tự duy trì - là nơi khiến cư dân cảm thấy bình yên vì họ tự tin có thể tự sinh tồn được. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel. | [
108,
287,
285,
161,
7662,
3801,
105,
6295,
592,
1264,
447,
439,
241,
106,
386,
2407,
3043,
183,
331,
256,
9036,
104,
3535,
103,
4739,
541,
28997,
223,
144,
829,
108,
121,
116,
501,
797,
11213,
6340,
17238,
311,
2109,
541,
750,
26760,
119,
137,
166,
163,
1100,
111,
153,
521,
120,
380,
211,
104,
1218,
541,
126,
107,
895,
177,
386,
2944,
13013,
1650,
1088,
4903,
125,
505,
2053,
334,
148,
322,
442,
282,
4092,
386,
397,
248,
106,
2109,
541,
1824,
3685,
1498,
500,
867,
137,
296,
307,
202,
159,
109,
2976,
541,
750,
104,
266,
942,
619,
150,
122,
106,
179,
2657,
1290,
5844,
349,
165,
6816,
4131,
12481,
104,
8899,
155,
328,
433,
5605,
455,
130,
155,
541,
113,
116,
166,
179,
591,
221,
958,
519,
118,
733,
1198,
119,
378,
4089,
112,
3788,
107,
136,
1537,
2613,
108,
121,
837,
1331,
139,
222,
518,
181,
329,
446,
171,
718,
269,
107,
152,
7232,
107,
618,
197,
2281,
611,
224,
130,
230,
1207,
974,
294,
2763,
155,
2254,
221,
7449,
189,
11736,
150,
310,
1305,
12416,
2156,
521,
141,
329,
1870,
415,
4884,
388,
7635,
128,
267,
1268,
133,
3285,
1894,
164,
158,
2252,
294,
564,
954,
349,
104,
12481,
187,
1112,
191,
1417,
119,
867,
137,
105,
2109,
541,
114,
169,
426,
116,
1869,
485,
125,
204,
307,
108,
121,
501,
282,
1249,
3801,
105,
6295,
592,
433,
4922,
972,
874,
1719,
1137,
933,
1748,
985,
4903,
10135,
170,
541,
26760,
115,
106,
328,
219,
111,
228,
296,
307,
148,
5335,
147,
1735,
1339,
773,
688,
6159,
111,
2407,
3043,
1121,
961,
2109,
4906,
130,
153,
988,
108,
1633,
106,
691,
1063,
874,
5134,
106,
354,
10999,
231,
112,
1283,
354,
126,
244,
177,
117,
111,
137,
159,
541,
467,
1676,
155,
773,
688,
7886,
1339,
773,
688,
10448,
111,
3535,
961,
153,
2109,
4768,
1245,
801,
541,
624,
633,
943,
276,
157,
104,
165,
539,
10074,
1470,
4694,
231,
112,
651,
166,
159,
541,
625,
192,
158,
147,
1451,
1224,
176,
497,
166,
867,
137,
106,
1100,
111,
199,
801,
541,
107,
116,
640,
1353,
167,
113,
359,
722,
184,
214,
105,
214,
116,
267,
149,
1184,
271,
108,
121,
26760,
112,
5605,
158,
1775,
376,
3448,
137,
1649,
107,
316,
300,
119,
2109,
541,
519,
12481,
1720,
428,
154,
301,
227,
108,
121,
26760,
194,
385,
165,
539,
149,
837,
800,
372,
130,
296,
1025,
108,
121,
116,
328,
128,
934,
230,
260,
139,
107,
882,
316,
300,
119,
2109,
541,
181,
116,
173,
224,
3276,
2037,
6217,
175,
249,
1339,
147,
13551,
103,
317,
807,
107,
465,
9047,
6217,
175,
11801,
117,
1894,
1314,
4262,
546,
125,
541,
2990,
4773,
1034,
9196,
116,
2109,
541,
624,
3535,
829,
108,
121,
328,
177,
6340,
4176,
183,
186,
26760,
112,
303,
867,
137,
608,
264,
104,
2109,
541,
115,
117,
436,
352,
139,
589,
138,
307,
108,
121,
282,
2199,
148,
147,
15315,
311,
247,
407,
317,
807,
115,
215,
946,
584,
129,
118,
110,
117,
656,
1015,
807,
149,
837,
773,
106,
118,
589,
586,
159,
116,
541,
107,
313,
1217,
445,
1824,
12620,
297,
512,
602,
385,
105,
867,
137,
439,
2600,
105,
328,
1265,
279,
202,
122,
106,
26760,
112,
2419,
210,
522,
1379,
141,
115,
453,
317,
5415,
105,
118,
123,
179,
383,
108,
1633,
706,
119,
118,
122,
106,
470,
313,
104,
317,
807,
519,
12481,
546,
1409,
2620,
604,
106,
120,
111,
137,
26760,
945,
509,
618,
104,
734,
900,
1652,
140,
807,
110,
260,
139,
870,
373,
509,
618,
114,
111,
137,
194,
295,
393,
259,
218,
128,
1356,
719,
1407,
604,
106,
116,
380,
104,
317,
807,
294,
1434,
343,
104,
652,
602,
176,
3292,
26760,
339,
248,
107,
299,
1495,
514,
183,
2330,
147,
226,
215,
2210,
960,
1626,
576,
128,
339,
248,
115,
107,
109,
803,
502,
1495,
26760,
119,
541,
122,
104,
1218,
541,
28997,
569,
103,
541,
1896,
231,
10945,
1112,
191,
742,
176,
3693,
1211,
138,
361,
1325,
145,
867,
137,
541,
115,
556,
636,
148,
1092,
778,
9057,
421,
572,
244,
110,
107,
1338,
726,
909,
791,
192,
105,
310,
500,
137,
5507,
26760,
107,
895,
128,
797,
4390,
125,
158,
4665,
110,
163,
180,
675,
712,
439,
2203,
2341,
107,
205,
612,
384,
206,
529,
6383,
184,
153,
7464,
19624,
103,
110,
354,
22351,
110,
108,
1181,
977,
354,
108,
3365,
112,
1972,
909,
791,
192,
110,
381,
192,
519,
12481,
546,
1409,
800,
581,
10012,
3270,
356,
186,
6402,
726,
909,
135,
490,
113,
954,
349,
126,
127,
718,
269,
381,
1971,
945,
428,
107,
726,
909,
135,
490,
108,
121,
959,
4100,
105,
111,
137,
413,
107,
726,
909,
7500,
311,
230,
134,
107,
406,
1143,
134,
211,
323,
230,
106,
867,
137,
439,
2600,
129,
1042,
356,
163,
260,
184,
1914,
3731,
103,
184,
702,
905,
1371,
471,
127,
260,
139,
184,
452,
502,
194,
467,
1750,
1064,
3346,
421,
572,
179,
126,
110,
107,
404,
106,
867,
137,
159,
541,
110,
117,
299,
1495,
103,
181,
11531,
6023,
103,
111,
115,
307,
108,
121,
26760,
183,
1100,
147,
546,
148,
129,
589,
155,
541,
307,
264,
165,
539,
148,
496,
118,
239,
227,
826,
2700,
189,
1769,
443,
128,
156,
174,
141,
133,
602,
385,
506,
258,
105,
158,
259,
913,
230,
110,
223,
144,
406,
203,
2327,
141,
1042,
356,
110,
406,
203,
150,
106,
610,
519,
118,
454,
1007,
141,
244,
107,
726,
4433,
6148,
726,
105,
16015,
1509,
122,
628,
169,
133,
602,
385,
574,
292,
10384,
421,
572,
118,
6023,
1175,
238,
103,
389,
156,
110,
1545,
855,
128,
530,
119,
744,
547,
155,
1333,
3130,
240,
106,
103,
118,
1057,
116,
744,
547,
148,
2624,
7683,
11491,
123,
118,
728,
184,
370,
144,
342,
305,
105,
2955,
7231,
208,
547,
163,
108,
121,
117,
116,
191,
105,
1340,
531,
803,
540,
699,
270,
124,
125,
112,
2455,
728,
223,
144,
110,
594,
820,
117,
144,
602,
652,
519,
6023,
123,
105,
1827,
2474,
9230,
1977,
381,
1276,
895,
430,
380,
503,
157,
521,
118,
6023,
110,
406,
203,
133,
602,
385,
106,
171,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1601,
231,
2109,
541,
1501,
6217,
175,
249,
163,
107,
696,
1166,
111,
296,
2883,
222,
242,
585,
119,
120,
1756,
1829,
657,
1249,
3801,
105,
139,
1064,
235,
144,
602,
557,
110,
107,
375,
5044,
4697,
1
] |
081215_viet_masculinity | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2008/12/081215_viet_masculinity | Ngoại tình ở Việt Nam thời Mở Cửa | Nghiên cứu hiện tượng ngoại tình là cách nhìn đặc sắc về giai đoạn phát triển sau Đổi mới ở Việt Nam. | Đó là đề tài được nghiên cứu sinh Nguyễn Khánh Linh cùng GS Jack Dash Harris trình bày trong Hội thảo Việt Nam học lần III vừa qua tại Hà Nội đầu tháng 12, thuộc nhóm các vấn đề xã hội. Nếu phương Tây chỉ có ba khái niệm cho các mối quan hệ ngoài vợ chồng: nhân tình, qua đường, gái điếm, thì ở Việt Nam có đến ít nhất 8 nhóm khác nhau, từ vợ nhỏ, em út, tình nhân cho đến các dạng "ăn bánh trả tiền" từ rẻ tiền đến cao cấp, và cả thể loại tình yêu không tình dục nơi công sở. "Khi vào điểm mátxa đàn ông Việt Nam có hai lựa chọn: được giải quyết sinh lý bằng tay và miệng, hoặc hẹn đi nơi khác để làm tình với masseuse", luận văn tiếng Anh Vietnamese Masculinity and Gender Relations có đoạn. Hành vi mua dâm của đàn ông Việt Nam, bất kể giàu nghèo, giáo dục và vị trí xã hội- hai phần ba người mua dâm là cán bộ nhà nước-được cho là có mục tiêu vui bạn bè và kết thân các nhóm nam. Việc ngoại tình cũng được nói là có liên quan đến cách nhìn quan hệ nam nữ từ thời phong kiến khi còn tục đa thê, và là yếu tố đàn ông ViệtNam xác định "nam tính" của họ. Hiện tượng nổi bật nhất ở xã hội Việt Nam được thể hiện qua con số gần 20% người được phỏng vấn nhận là có quan hệ ngoài hôn nhân, nhưng có đến trên 90% số người được hỏi nói là có biết ai đó có quan hệ ngoài hôn nhân. Chấp nhận "ăn bánh trả tiền" Các con số đó cho phép hai tác giả của nghiên cứu nghĩ rằng chuyện ngoại tình rất phổ biến ở Việt Nam, "phổ biến đến mức khiến đa số người nghĩ đó là chuyện có thể chấp nhận". Nhưng nếu ngoại tình ở đàn ông có liên hệ từ quá khứ, ngoại tình ở đàn bà là vấn đề đặc biệt đáng quan tâm, vì họ là những người giữ cửa đạo đức (morality keepers) trong xã hội Việt Nam, thông qua hệ giá trị Phúc -Đức. "Người phụ nữ giữ nhiệm vụ chăm sóc, tạo sự ổn định và hài hòa thông qua mạng lưới quan hệ giữa phụ nữ với nhau". Nghiên cứu của Khánh Linh và TS Harris đặt vị trí người phụ nữ Việt Nam trong hệ qui chiếu không gian (mạng lưới quan hệ phụ nữ) và thời gian (nối kết giữa các thế hệ) và phát hiện thấy từ sau năm 1954 người phụ nữ Việt Nam phải đóng góp nhiều hơn cho xã hội. "Cuộc sống của người phụ nữ Việt Nam bị đưa vào quá trình chuyển đổi về không gian và thời gian: mở rộng không gian (làm việc xa nhà) và giảm thời gian (chuyển từ gia đình lớn xuống thành gia đình hạt nhân)". Bài viết cũng ghi nhận quá trình công nghiệp hóa cũng khiến cho ngành công nghệ tình dục phát triển, đồng thời với khoảng cách giữa người giàu và người nghèo, giữa thành thị và nông thôn, tạo ra lực lượng phụ nữ nghèo từ miền quê sẵn sàng lên thành phố làm gái điếm và phục vụ cho những người đàn ông giàu tìm kiếm dịch vụ vui vẻ để chi tiền. Bản sắc đàn ông bị đe dọa Đặt vai trò của phụ nữ và đàn ông Việt Nam vào hệ qui chiếu như vừa kể: quá khứ - tương lai, và gia đình - công cộng thì các nhà nghiên cứu từ đại học Syracuse và Hobart and Williams Smith thấy rõ điểm khác biệt. Đàn ông đa phần sống bên ngoài gia đình (đi uống bia và karaoke với bạn bè), ít chịu trách nhiệm về cả quá khứ lẫn tương lai, trong khi đàn bà đa phần hướng nội và phải dàn trải mối quan tâm cả về hôm qua lẫn ngày mai. Hiện tượng những người phụ nữ có học, có vị trí xã hội với đòi hỏi tăng khiến đàn ông cảm thấy bị mất thế và tìm đến các quan hệ ngoài hôn nhân như mua dâm hoặc có bồ nhí. Cảo thiệ̣n về giáo dục và quan hệ xã hội của phụ nữ kéo theo mối đe dọa cho bản sắc, hay còn gọi là cái Tôi của người đàn ông, cùng những quyền lợi mà bấy lâu nay họ vẫn hưởng trong vai trò người kiếm tiền và chủ gia đình. "Trong lúc đàn ông nghĩ rằng điều quan trọng nhất trong hôn nhân là sinh con đẻ cái [...], thì phụ nữ thì bắt đầu đòi hỏi có tình yêu lãng mạn trong hôn nhân". Trong bối cảnh xã hội Việt Nam thì người phụ nữ không có nhiều lựa chọn: 1) tập trung lo cho con cái, 2) ngoại tình hoặc 3) nộp đơn ly dị. Các nhà nghiên cứu nói còn chưa đủ tài liệu và cần nghiên cứu thêm để xét xem mối quan hệ giới tính ở Việt Nam đã bị thay đổi (deconstructed) hay chưa. Trước mắt, có thể thấy "tư tưởng bình đẳng giới tính của đảng cộng sản, quá trình công nghiệp hóa nhanh chóng, truyền thống văn hóa tiềm ẩn, và áp lực phải đi theo những quan niệm chung về giới tính tạo ra những áp lực khác biệt và mâu thuẫn đối với đàn ông và phụ nữ Việt Nam". Bạn nghĩ sao về hiện tượng ngoại tình ở Việt Nam, xảy ra với cả đàn ông và phụ nữ, xin chia sẻ với BBC ở địa chỉ vietnamese@bbc.co.uk. Ba Thái, Long AnMình cũng băng khoăn nhiều, suy nghĩ cũng nhiều, hiện tượng xã hội bây giờ không biết hướng về đâu, tuổi trẻ ở mái trường phổ thông đươc giáo dục những gi? về Đảmg, về tương lai viển vông của XHCN, cho nên hình thành một thế hệ thanh thiếu niên không còn đạo đức. Giá trị truyền thống của người Việt bây giờ nó cũng bị mai một dần Khoa, USANếu như người Phụ Nữ Việt Nam được pháp luật bảo vệ tốt như các nước phương Tây thì chắc chắn rằng số lượng đàn ông ngoại tình sẽ giảm đi đáng kể. Ở VN cái gì cũng "ôm" được: Bi-da ôm, ngủ trưa ôm, bia ôm, gội đầu ôm... chỉ chưa thấy có Trám răng ôm mà thôi. TD, tp.HCMCuộc hôn nhân có thể là kết quả của sự bồng bột của thời trai trẻ, sự trả thù về một cuộc tình đã tan vỡ trong hối tiếc. Để rồi khi người ta trưởng thành hơn thì bắt đầu hối hận và kết quả là các mối quan hệ ngoài vợ chồng xảy đến... Không thể đổ lỗi cho ai cả, tất cả là sự nhận thức của họ về vai trò của cuộc hôn nhân. Các bạn trẻ, đừng bao giờ đem tình yêu để thử giữa cuộc hôn nhân vì người bị bỏng nặng sẽ là bạn. Lovely, VNNgoại tình có khắp nơi trên thế giới, nhiều ít tùy phong tục tập quán và luật lệ mỗi nơi. Ngoại tình có từ ngàn xưa. Nhưng ngoại tình thời nay ở VN (thời mở cửa) thì đáng bàn luận. Câu "trai năm thê bảy thiếp, gái chính chuyên một chồng" tuy xưa nhưng vẫn còn tác dụng không nhỏ hiện nay ở VN. Không ai chê cười một ông hai ba bà - nghĩa là có vợ rồi mà vẫn ngoại tình - mà nhiều khi còn được mọi người "xuýt xoa" khen "đào hoa" là đằng khác, chớ bà vợ nào mà lén chồng "léng phéng" với trai thì chắc phải bị "nguyền rủa" và lên án thậm tệ. Người ta thường có khuynh hướng tha thứ đàn ông chớ không bao giờ tha thứ đàn bà phạm tội ngoại tình. Phải thực sự nhận rằng tình trạng ngoại tình thời mở cửa nhiều hơn trước vì trong thời kỳ tiền và hậu hôn nhân nam nữ thường được có cơ hội tiếp cận với nhau quá dễ dàng (trong học đường, ngoài xã hội, trong những buổi hội hè, khiêu vũ, trong giao tiếp kinh doanh, trong cơ quan làm việc...). Ngoại tình, không ai dám nói giỏi rằng suốt đời mình chắc chắn không phạm "tội tày đình" này? Là đàn ông có vợ rồi, nếu bạn may mắn đẹp trai "cỡ tài tử Pháp Alain Delon", đi đâu cũng có hàng trăm người đẹp sẵn sàng "đi theo" thì liệu bạn có dám đánh cuộc rằng "vợ của anh, mình là người anh yêu duy nhất"? Bùi Kiệm, Biên HòaNghiên cứu vẫn chưa sát, vì 90% đàn ông Việt Nam ngoại tình, và đa phần trong số này là nhờ vốn ODA. Ngô Phương, USAĐây là tài liệu cần thiết giúp Việt kiều cẩn thận khi về Việt Nam mua vui, gián tiếp mở rộng dịch vụ đĩ điếm. PinochioTheo thiển ý của tôi thì có nhiều nguyên nhân đưa đến hiện tượng trên, trong đó có vấn đề hố sâu giàu-nghèo ngày càng tăng trong XH; giáo dục về đạo đức hòan tòan bị bỏ quên mà thay vào đó là giáo dục về Đảng quá nhiều cho giới thanh thiếu niên trong một thời gian quá dài, hình thành nên nhiều thế hệ thanh niên không còn đạo đức. Đổi thay về kinh tế không có đổi thay về giáo dục tương ứng. Sự giải phóng của phụ nữ sau nhiều thập kỷ bị đè nén bởi tư tưởng Khổng Lão và giáo điều cứng nhắc của CNCS trong những năm trước khi đổi mới, ngày nay họ thấy mình có khả năng và địa vị trong xã hội cũng như có thể bày tỏ nhu cầu tình cảm một cách công khai: tại sao đàn ông VN cần giải quyết nhu cầu sinh lý thì lại thỏai mái hơn phụ nữ VN? Điều này là bất bình đẳng và họ phải làm cho nó bình đẳng trở lại. SangVề Đàn Ông ngọai tình không có gì gọi là mới mẻ vì nó đã xảy ra hàng ngàn năm nay rồi. Nhưng cái mới ở đây là phụ nữ. Lúc xưa phụ nữ thường ít tham gia vào công tác xã hội cũng như tìm kế sinh nhai, thì đàn có muốn ngọai tình nhiều cũng không có nhiều cơ hội trừ phi tìm đến gái điếm. Còn ngày nay thì phụ nữ đã tham gia nhiều hơn vào xã hội và quyền bình đẳng nam nữ ngày càng rỏ rệt, nên phụ nữ thường đòi hỏi những gì đàn ông đã có được. HTNgoại tình là một vấn đề khá tế nhị, Nếu xét về mặt gia đình thì nó đáng bị phê phán. Tuy nhiên về mặt sức khỏe và hưởng thụ cuộc sống thì ngoại tình là một hình thức làm cho sức khỏe con người thêm phấn chấn (cho cả 2 phía) vì theo đó tuyến hormon chống lão hóa phát triển gần như tốt nhất và làm cho cơ thể khỏe ra (tôi nghiệm thấy trong cuộc sống ở nhiều đối tương là vậy). Mặc dù vậy nhưng mọi người phải đặt vấn đề nền tảng gia đình là trên hết. Khi có ý định "ăn vụng" thì phải kín đáo để giữ gìn sự yên ấm cho gia đình. Long, Hà NộiÝ kiến của hai tác giả khá phiến diện. Nói đến ngoại tình phải có cả đàn ông và phụ nữ. Chẳng lẽ phụ nữ ngoại tình thì ít phi đạo đức hơn hay sao? SOSĐàn ông làm ra tiền ít mà ăn chơi, nhậu nhẹt, lười biếng, trục lợi, các loại tình cảm ngoài tình cảm vợ chồng thì nhiều thì VN ngày càng thua xa, tụt hậu với thế giới. May mà có ODA... Sakura, Nhật"Ngoại tình" là biểu hiện xấu của đạo đức con người đối với hôn nhân, phải nói thẳng như vậy. Nhưng con người vốn không đơn giản, ai cũng dễ mắc phải! Ngoại tình đến mức triền miên, coi như thú vui mê đắm bao nhiêu cũng chưa thỏa thì đó là tội lỗi không thể tha thứ! Hoa phượngThời buổi kinh tế thị trường, những giá trị truyền thống trong gia đình cũng bị mai một, mất đi bản tính chung thủy của gia đình Viet nam. Nhưng cũng phải nghĩ lại, đất nước hòa nhập với thế giới, thì gia đình cũng phải theo mà hòa nhập. Phải sống thoáng mot chút. | summarize: Đó là đề tài được nghiên cứu sinh Nguyễn Khánh Linh cùng GS Jack Dash Harris trình bày trong Hội thảo Việt Nam học lần III vừa qua tại Hà Nội đầu tháng 12, thuộc nhóm các vấn đề xã hội. Nếu phương Tây chỉ có ba khái niệm cho các mối quan hệ ngoài vợ chồng: nhân tình, qua đường, gái điếm, thì ở Việt Nam có đến ít nhất 8 nhóm khác nhau, từ vợ nhỏ, em út, tình nhân cho đến các dạng "ăn bánh trả tiền" từ rẻ tiền đến cao cấp, và cả thể loại tình yêu không tình dục nơi công sở. "Khi vào điểm mátxa đàn ông Việt Nam có hai lựa chọn: được giải quyết sinh lý bằng tay và miệng, hoặc hẹn đi nơi khác để làm tình với masseuse", luận văn tiếng Anh Vietnamese Masculinity and Gender Relations có đoạn. Hành vi mua dâm của đàn ông Việt Nam, bất kể giàu nghèo, giáo dục và vị trí xã hội- hai phần ba người mua dâm là cán bộ nhà nước-được cho là có mục tiêu vui bạn bè và kết thân các nhóm nam. Việc ngoại tình cũng được nói là có liên quan đến cách nhìn quan hệ nam nữ từ thời phong kiến khi còn tục đa thê, và là yếu tố đàn ông ViệtNam xác định "nam tính" của họ. Hiện tượng nổi bật nhất ở xã hội Việt Nam được thể hiện qua con số gần 20% người được phỏng vấn nhận là có quan hệ ngoài hôn nhân, nhưng có đến trên 90% số người được hỏi nói là có biết ai đó có quan hệ ngoài hôn nhân. Chấp nhận "ăn bánh trả tiền" Các con số đó cho phép hai tác giả của nghiên cứu nghĩ rằng chuyện ngoại tình rất phổ biến ở Việt Nam, "phổ biến đến mức khiến đa số người nghĩ đó là chuyện có thể chấp nhận". Nhưng nếu ngoại tình ở đàn ông có liên hệ từ quá khứ, ngoại tình ở đàn bà là vấn đề đặc biệt đáng quan tâm, vì họ là những người giữ cửa đạo đức (morality keepers) trong xã hội Việt Nam, thông qua hệ giá trị Phúc -Đức. "Người phụ nữ giữ nhiệm vụ chăm sóc, tạo sự ổn định và hài hòa thông qua mạng lưới quan hệ giữa phụ nữ với nhau". Nghiên cứu của Khánh Linh và TS Harris đặt vị trí người phụ nữ Việt Nam trong hệ qui chiếu không gian (mạng lưới quan hệ phụ nữ) và thời gian (nối kết giữa các thế hệ) và phát hiện thấy từ sau năm 1954 người phụ nữ Việt Nam phải đóng góp nhiều hơn cho xã hội. "Cuộc sống của người phụ nữ Việt Nam bị đưa vào quá trình chuyển đổi về không gian và thời gian: mở rộng không gian (làm việc xa nhà) và giảm thời gian (chuyển từ gia đình lớn xuống thành gia đình hạt nhân)". Bài viết cũng ghi nhận quá trình công nghiệp hóa cũng khiến cho ngành công nghệ tình dục phát triển, đồng thời với khoảng cách giữa người giàu và người nghèo, giữa thành thị và nông thôn, tạo ra lực lượng phụ nữ nghèo từ miền quê sẵn sàng lên thành phố làm gái điếm và phục vụ cho những người đàn ông giàu tìm kiếm dịch vụ vui vẻ để chi tiền. Bản sắc đàn ông bị đe dọa Đặt vai trò của phụ nữ và đàn ông Việt Nam vào hệ qui chiếu như vừa kể: quá khứ - tương lai, và gia đình - công cộng thì các nhà nghiên cứu từ đại học Syracuse và Hobart and Williams Smith thấy rõ điểm khác biệt. Đàn ông đa phần sống bên ngoài gia đình (đi uống bia và karaoke với bạn bè), ít chịu trách nhiệm về cả quá khứ lẫn tương lai, trong khi đàn bà đa phần hướng nội và phải dàn trải mối quan tâm cả về hôm qua lẫn ngày mai. Hiện tượng những người phụ nữ có học, có vị trí xã hội với đòi hỏi tăng khiến đàn ông cảm thấy bị mất thế và tìm đến các quan hệ ngoài hôn nhân như mua dâm hoặc có bồ nhí. Cảo thiệ̣n về giáo dục và quan hệ xã hội của phụ nữ kéo theo mối đe dọa cho bản sắc, hay còn gọi là cái Tôi của người đàn ông, cùng những quyền lợi mà bấy lâu nay họ vẫn hưởng trong vai trò người kiếm tiền và chủ gia đình. "Trong lúc đàn ông nghĩ rằng điều quan trọng nhất trong hôn nhân là sinh con đẻ cái [...], thì phụ nữ thì bắt đầu đòi hỏi có tình yêu lãng mạn trong hôn nhân". Trong bối cảnh xã hội Việt Nam thì người phụ nữ không có nhiều lựa chọn: 1) tập trung lo cho con cái, 2) ngoại tình hoặc 3) nộp đơn ly dị. Các nhà nghiên cứu nói còn chưa đủ tài liệu và cần nghiên cứu thêm để xét xem mối quan hệ giới tính ở Việt Nam đã bị thay đổi (deconstructed) hay chưa. Trước mắt, có thể thấy "tư tưởng bình đẳng giới tính của đảng cộng sản, quá trình công nghiệp hóa nhanh chóng, truyền thống văn hóa tiềm ẩn, và áp lực phải đi theo những quan niệm chung về giới tính tạo ra những áp lực khác biệt và mâu thuẫn đối với đàn ông và phụ nữ Việt Nam". Bạn nghĩ sao về hiện tượng ngoại tình ở Việt Nam, xảy ra với cả đàn ông và phụ nữ, xin chia sẻ với BBC ở địa chỉ vietnamese@bbc.co.uk. Ba Thái, Long AnMình cũng băng khoăn nhiều, suy nghĩ cũng nhiều, hiện tượng xã hội bây giờ không biết hướng về đâu, tuổi trẻ ở mái trường phổ thông đươc giáo dục những gi? về Đảmg, về tương lai viển vông của XHCN, cho nên hình thành một thế hệ thanh thiếu niên không còn đạo đức. Giá trị truyền thống của người Việt bây giờ nó cũng bị mai một dần Khoa, USANếu như người Phụ Nữ Việt Nam được pháp luật bảo vệ tốt như các nước phương Tây thì chắc chắn rằng số lượng đàn ông ngoại tình sẽ giảm đi đáng kể. Ở VN cái gì cũng "ôm" được: Bi-da ôm, ngủ trưa ôm, bia ôm, gội đầu ôm... chỉ chưa thấy có Trám răng ôm mà thôi. TD, tp.HCMCuộc hôn nhân có thể là kết quả của sự bồng bột của thời trai trẻ, sự trả thù về một cuộc tình đã tan vỡ trong hối tiếc. Để rồi khi người ta trưởng thành hơn thì bắt đầu hối hận và kết quả là các mối quan hệ ngoài vợ chồng xảy đến... Không thể đổ lỗi cho ai cả, tất cả là sự nhận thức của họ về vai trò của cuộc hôn nhân. Các bạn trẻ, đừng bao giờ đem tình yêu để thử giữa cuộc hôn nhân vì người bị bỏng nặng sẽ là bạn. Lovely, VNNgoại tình có khắp nơi trên thế giới, nhiều ít tùy phong tục tập quán và luật lệ mỗi nơi. Ngoại tình có từ ngàn xưa. Nhưng ngoại tình thời nay ở VN (thời mở cửa) thì đáng bàn luận. Câu "trai năm thê bảy thiếp, gái chính chuyên một chồng" tuy xưa nhưng vẫn còn tác dụng không nhỏ hiện nay ở VN. Không ai chê cười một ông hai ba bà - nghĩa là có vợ rồi mà vẫn ngoại tình - mà nhiều khi còn được mọi người "xuýt xoa" khen "đào hoa" là đằng khác, chớ bà vợ nào mà lén chồng "léng phéng" với trai thì chắc phải bị "nguyền rủa" và lên án thậm tệ. Người ta thường có khuynh hướng tha thứ đàn ông chớ không bao giờ tha thứ đàn bà phạm tội ngoại tình. Phải thực sự nhận rằng tình trạng ngoại tình thời mở cửa nhiều hơn trước vì trong thời kỳ tiền và hậu hôn nhân nam nữ thường được có cơ hội tiếp cận với nhau quá dễ dàng (trong học đường, ngoài xã hội, trong những buổi hội hè, khiêu vũ, trong giao tiếp kinh doanh, trong cơ quan làm việc...). Ngoại tình, không ai dám nói giỏi rằng suốt đời mình chắc chắn không phạm "tội tày đình" này? Là đàn ông có vợ rồi, nếu bạn may mắn đẹp trai "cỡ tài tử Pháp Alain Delon", đi đâu cũng có hàng trăm người đẹp sẵn sàng "đi theo" thì liệu bạn có dám đánh cuộc rằng "vợ của anh, mình là người anh yêu duy nhất"? Bùi Kiệm, Biên HòaNghiên cứu vẫn chưa sát, vì 90% đàn ông Việt Nam ngoại tình, và đa phần trong số này là nhờ vốn ODA. Ngô Phương, USAĐây là tài liệu cần thiết giúp Việt kiều cẩn thận khi về Việt Nam mua vui, gián tiếp mở rộng dịch vụ đĩ điếm. PinochioTheo thiển ý của tôi thì có nhiều nguyên nhân đưa đến hiện tượng trên, trong đó có vấn đề hố sâu giàu-nghèo ngày càng tăng trong XH; giáo dục về đạo đức hòan tòan bị bỏ quên mà thay vào đó là giáo dục về Đảng quá nhiều cho giới thanh thiếu niên trong một thời gian quá dài, hình thành nên nhiều thế hệ thanh niên không còn đạo đức. Đổi thay về kinh tế không có đổi thay về giáo dục tương ứng. Sự giải phóng của phụ nữ sau nhiều thập kỷ bị đè nén bởi tư tưởng Khổng Lão và giáo điều cứng nhắc của CNCS trong những năm trước khi đổi mới, ngày nay họ thấy mình có khả năng và địa vị trong xã hội cũng như có thể bày tỏ nhu cầu tình cảm một cách công khai: tại sao đàn ông VN cần giải quyết nhu cầu sinh lý thì lại thỏai mái hơn phụ nữ VN? Điều này là bất bình đẳng và họ phải làm cho nó bình đẳng trở lại. SangVề Đàn Ông ngọai tình không có gì gọi là mới mẻ vì nó đã xảy ra hàng ngàn năm nay rồi. Nhưng cái mới ở đây là phụ nữ. Lúc xưa phụ nữ thường ít tham gia vào công tác xã hội cũng như tìm kế sinh nhai, thì đàn có muốn ngọai tình nhiều cũng không có nhiều cơ hội trừ phi tìm đến gái điếm. Còn ngày nay thì phụ nữ đã tham gia nhiều hơn vào xã hội và quyền bình đẳng nam nữ ngày càng rỏ rệt, nên phụ nữ thường đòi hỏi những gì đàn ông đã có được. HTNgoại tình là một vấn đề khá tế nhị, Nếu xét về mặt gia đình thì nó đáng bị phê phán. Tuy nhiên về mặt sức khỏe và hưởng thụ cuộc sống thì ngoại tình là một hình thức làm cho sức khỏe con người thêm phấn chấn (cho cả 2 phía) vì theo đó tuyến hormon chống lão hóa phát triển gần như tốt nhất và làm cho cơ thể khỏe ra (tôi nghiệm thấy trong cuộc sống ở nhiều đối tương là vậy). Mặc dù vậy nhưng mọi người phải đặt vấn đề nền tảng gia đình là trên hết. Khi có ý định "ăn vụng" thì phải kín đáo để giữ gìn sự yên ấm cho gia đình. Long, Hà NộiÝ kiến của hai tác giả khá phiến diện. Nói đến ngoại tình phải có cả đàn ông và phụ nữ. Chẳng lẽ phụ nữ ngoại tình thì ít phi đạo đức hơn hay sao? SOSĐàn ông làm ra tiền ít mà ăn chơi, nhậu nhẹt, lười biếng, trục lợi, các loại tình cảm ngoài tình cảm vợ chồng thì nhiều thì VN ngày càng thua xa, tụt hậu với thế giới. May mà có ODA... Sakura, Nhật"Ngoại tình" là biểu hiện xấu của đạo đức con người đối với hôn nhân, phải nói thẳng như vậy. Nhưng con người vốn không đơn giản, ai cũng dễ mắc phải! Ngoại tình đến mức triền miên, coi như thú vui mê đắm bao nhiêu cũng chưa thỏa thì đó là tội lỗi không thể tha thứ! Hoa phượngThời buổi kinh tế thị trường, những giá trị truyền thống trong gia đình cũng bị mai một, mất đi bản tính chung thủy của gia đình Viet nam. Nhưng cũng phải nghĩ lại, đất nước hòa nhập với thế giới, thì gia đình cũng phải theo mà hòa nhập. Phải sống thoáng mot chút. | [
108,
287,
285,
161,
902,
106,
846,
326,
363,
568,
1813,
296,
1201,
2470,
2113,
264,
2675,
4349,
19255,
772,
4345,
277,
1035,
113,
1678,
843,
243,
132,
214,
1587,
7878,
2049,
235,
149,
337,
1113,
811,
253,
4680,
1182,
491,
109,
1067,
846,
293,
3462,
2767,
431,
412,
658,
163,
107,
459,
2275,
2182,
114,
109,
3126,
146,
732,
351,
3923,
4649,
161,
157,
205,
103,
235,
1625,
103,
1204,
25673,
103,
143,
449,
243,
132,
107,
792,
500,
941,
1570,
491,
211,
1481,
563,
3923,
2561,
640,
108,
5423,
103,
205,
157,
114,
792,
109,
1361,
7525,
1799,
456,
1634,
207,
563,
2174,
1634,
792,
291,
14543,
105,
186,
671,
534,
205,
436,
110,
205,
818,
328,
135,
2256,
112,
2286,
138,
1516,
2501,
9701,
685,
118,
243,
132,
107,
196,
4950,
680,
161,
363,
272,
1250,
296,
241,
1588,
600,
105,
6125,
103,
1366,
2118,
184,
328,
211,
570,
140,
205,
405,
1747,
9129,
12621,
646,
967,
355,
1575,
266,
5454,
10399,
376,
431,
5075,
5733,
1868,
10896,
3940,
21341,
107,
9102,
2460,
554,
702,
2262,
104,
685,
118,
243,
578,
1539,
332,
1899,
1073,
3191,
309,
818,
105,
297,
512,
293,
567,
686,
196,
1552,
459,
280,
702,
2262,
106,
1101,
816,
152,
507,
686,
19525,
114,
106,
107,
592,
464,
1276,
230,
1674,
105,
1393,
481,
109,
491,
3548,
2219,
376,
470,
205,
127,
363,
123,
106,
107,
316,
146,
792,
173,
485,
146,
732,
828,
2870,
563,
1111,
737,
1449,
129,
177,
437,
635,
5892,
103,
105,
106,
2454,
2650,
685,
118,
243,
12531,
628,
190,
189,
6888,
334,
207,
104,
1078,
2025,
2819,
2499,
4828,
941,
449,
293,
567,
243,
132,
363,
671,
493,
235,
219,
721,
1584,
4027,
280,
363,
1102,
1067,
645,
106,
107,
146,
732,
351,
1755,
1890,
170,
107,
792,
159,
3937,
721,
280,
363,
419,
123,
106,
107,
1060,
375,
150,
107,
146,
732,
351,
1755,
1876,
960,
13133,
645,
7525,
1799,
456,
1634,
207,
303,
219,
721,
150,
114,
656,
196,
274,
590,
104,
568,
1813,
372,
641,
953,
470,
205,
1228,
6099,
2315,
449,
243,
578,
189,
6304,
9755,
2315,
792,
1889,
2084,
635,
721,
280,
372,
150,
106,
953,
107,
671,
2093,
645,
340,
311,
1592,
470,
205,
449,
685,
118,
107,
316,
732,
563,
310,
13135,
470,
205,
449,
685,
263,
106,
1067,
846,
1597,
1502,
549,
146,
3460,
171,
154,
106,
479,
280,
1874,
2621,
247,
5449,
7990,
18546,
5733,
19618,
20180,
113,
293,
567,
243,
578,
206,
235,
732,
314,
245,
1817,
233,
24348,
112,
11781,
573,
2870,
1874,
1210,
197,
1656,
1891,
103,
394,
698,
3063,
190,
105,
1518,
544,
206,
235,
427,
8804,
146,
732,
1529,
573,
2870,
405,
10284,
1811,
1813,
104,
2470,
2113,
105,
2799,
4345,
1295,
297,
512,
280,
573,
2870,
243,
132,
113,
732,
2490,
4323,
110,
390,
444,
17213,
8804,
146,
732,
573,
2870,
371,
105,
1111,
390,
444,
231,
8494,
1393,
1529,
109,
868,
732,
371,
105,
212,
493,
1146,
563,
187,
147,
5371,
280,
573,
2870,
243,
132,
139,
609,
904,
713,
183,
114,
293,
3462,
189,
8317,
1631,
104,
280,
573,
2870,
243,
132,
133,
251,
138,
310,
277,
2097,
1544,
466,
110,
390,
105,
1111,
390,
161,
2051,
1872,
110,
390,
15612,
358,
797,
152,
371,
105,
558,
1111,
390,
444,
1935,
22391,
563,
165,
539,
1400,
2832,
164,
165,
539,
991,
157,
371,
340,
1045,
2020,
127,
848,
645,
310,
277,
135,
1377,
471,
127,
2084,
114,
859,
135,
2030,
205,
818,
212,
10454,
1002,
1111,
405,
545,
173,
1529,
280,
1073,
105,
280,
3191,
1529,
164,
461,
105,
939,
6081,
394,
124,
1248,
1669,
573,
2870,
1117,
563,
2176,
1321,
3682,
1161,
227,
164,
2130,
140,
1204,
25673,
105,
618,
197,
114,
479,
280,
685,
118,
1073,
370,
3554,
414,
197,
1276,
895,
570,
692,
10882,
783,
3423,
685,
118,
133,
1011,
1050,
4890,
332,
809,
704,
104,
573,
2870,
105,
685,
118,
243,
132,
138,
732,
2490,
4323,
128,
2049,
1899,
161,
310,
5770,
233,
489,
3856,
105,
165,
539,
233,
135,
1107,
143,
109,
152,
568,
1813,
563,
273,
214,
28740,
105,
3595,
8040,
332,
1868,
9339,
4858,
1146,
450,
1516,
211,
8237,
6195,
118,
635,
1552,
1631,
367,
351,
165,
539,
21529,
6282,
2515,
105,
10258,
405,
230,
1674,
856,
500,
668,
605,
1210,
466,
186,
310,
5770,
4205,
489,
3856,
113,
129,
685,
263,
635,
1552,
2415,
1554,
105,
139,
2487,
1281,
3126,
146,
315,
186,
466,
325,
235,
4205,
191,
10349,
2025,
2819,
479,
280,
573,
2870,
107,
1732,
107,
297,
512,
293,
567,
405,
808,
419,
321,
2084,
685,
118,
406,
1146,
133,
2126,
868,
105,
370,
792,
109,
146,
732,
351,
1755,
157,
128,
702,
2262,
1366,
107,
25058,
8279,
112,
1744,
674,
697,
9393,
4363,
231,
466,
309,
818,
105,
146,
732,
293,
567,
104,
573,
2870,
930,
181,
3126,
1011,
1050,
114,
288,
3423,
103,
194,
177,
343,
106,
292,
388,
104,
280,
685,
118,
103,
264,
479,
851,
2066,
145,
1539,
364,
727,
275,
154,
1125,
2114,
113,
809,
704,
280,
3554,
1634,
105,
185,
165,
3212,
189,
1683,
398,
685,
118,
372,
641,
999,
146,
308,
941,
113,
1755,
157,
106,
296,
219,
3035,
292,
22530,
103,
143,
573,
2870,
143,
1300,
811,
808,
419,
107,
205,
436,
2338,
3475,
113,
1755,
11494,
298,
4304,
313,
293,
567,
243,
132,
143,
280,
573,
2870,
110,
107,
713,
4950,
680,
161,
6261,
1079,
396,
650,
114,
219,
292,
103,
6274,
470,
205,
1366,
8671,
4561,
652,
1272,
14636,
303,
152,
568,
1813,
123,
177,
289,
620,
326,
1373,
105,
1312,
568,
1813,
426,
570,
587,
453,
3126,
146,
732,
1128,
334,
449,
243,
132,
115,
133,
346,
1544,
16720,
7266,
569,
12176,
376,
332,
2258,
371,
194,
289,
112,
2548,
376,
3791,
103,
107,
671,
1146,
8682,
2388,
342,
7857,
1128,
334,
104,
283,
1107,
2070,
310,
277,
135,
1377,
471,
838,
7237,
1752,
1048,
355,
471,
7620,
320,
7328,
103,
105,
516,
1248,
139,
184,
181,
479,
146,
2182,
630,
466,
1128,
334,
394,
124,
479,
516,
1248,
211,
1502,
105,
2013,
431,
4837,
923,
405,
685,
118,
105,
573,
2870,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1811,
1813,
493,
2819,
470,
205,
106,
173,
485,
1597,
3423,
466,
1008,
780,
212,
1782,
187,
10055,
1066,
449,
243,
629,
1
] |
forum-56381762 | https://www.bbc.com/vietnamese/forum-56381762 | Đức dạy Anh ngữ và tiếng các nước láng giềng theo nhu cầu học sinh | Tôi sống ở Đức đã 30 năm. Theo dõi việc học ngoại ngữ của các con chúng tôi, tôi thấy như sau. | Học sinh ở một lớp học tại Berlin, CHLB Đức trong một giờ học nấu ăn Tiếng Đức được coi là tiếng mẹ đẻ (Muttersprache) của các cháu, và các môn học khác đều dùng ngôn ngữ này. Sau đó đến ngoại ngữ (Fremdsprache) 1, ngoại ngữ 2, 3… Ngoại ngữ ở Đức đa dạng và có lý do lịch sử. Đức là quốc gia theo thể chế liên bang, nên sách giáo khoa, giáo trình giảng dạy và việc dạy ngoại ngữ không thống nhất ở cả nước mà do từng tiểu bang tự quyết định lấy, căn cứ vào nhu cầu và hoàn cảnh thực tế của mình. Học sinh VN 'học bơi sai' trong biển ngoại ngữ? Trường VN dạy tiếng Hàn, Đức khi tiếng Anh còn chưa tới đâu? Tiếng Anh chưa là 'ngôn ngữ thứ hai' ở VN Tùy từng tiểu bang qui định, học sinh phải có tối thiểu một hoặc hai ngoại ngữ bắt buộc, sau đó là quyền tự chọn các ngoại ngữ khác. Qui định học ngoại ngữ từ lớp mấy cũng khác nhau. Nơi bắt đầu từ lớp 3, nơi từ lớp 5 hoặc 7. Nhưng tôi để ý thấy càng ngày học sinh càng bắt đầu học ngoại ngữ sớm hơn. Nhiều nơi các cháu từ lớp một đã được làm quen với với ngọai ngữ, học thông qua các trò chơi là chính. Chúng tôi đã từng chuyển nhà từ bang nọ sang bang kia ở Đức nên đã được nếm trải việc thay đổi này khi theo dõi việc học của con. Đông Đức và Tây Đức xưa kia là hai quốc gia khác nhau thuộc hai khối XHCN và phương Tây. Tây Đức từng chú trọng tiếng Anh, sau đó đến tiếng Pháp, Ý, Tây Ban Nha. Còn Đông Đức trước kia thì ngoại ngữ số một là tiếng Nga. Sau khi thống nhất, nhìn chung giờ đây tiếng Anh được cả nước Đức coi là ngoại ngữ số một, tiếp đến là tiếng Pháp, Ý, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Latinh. Có tiểu bang ở sát biên giới với Pháp chú trọng dạy tiếng Pháp, có vùng thuộc Đông Đức cũ mà có người gốc từ Nga về Đức định cư thì vẫn chú trọng tiếng Nga. Nhà trường cho học sinh lựa chọn gì? Bà Trần Phương Hoa dạy nhạc cụ dân tộc Việt Nam ở ba điểm tại Đức với học sinh nhỏ tuổi nhất là bốn tuổi và lớn nhất là 77 tuổi Việc chọn cho con mình học ngoại ngữ gì không đơn giản, bố mẹ không giúp được gì nhiều vì nhà trường ngay cấp tiểu học đã luôn có sẵn các giáo viên lo việc tư vấn. Các cháu tới đó trình bày ước muốn và khả năng của mình và sẽ được cố vấn nên chọn các môn học, hướng đi phù hợp. Lên trung học (Gymnasium) thì có hàng loạt các trường chuyên, chú trọng vào các môn khác nhau: khoa học tự nhiên, khoa học xã hội, âm nhạc, nghệ thuật. Có trường dạy hoàn toàn bằng tiếng Anh, trường khác thì bằng tiếng Pháp hay tiếng Nga. Có trường dạy chương trình song ngữ (bilingual) như nơi các con tôi đã theo học. Các cháu có nhiều lựa chọn và tìm đến nơi nào học cho phù hợp với mình. Trong quá trình học thấy không ổn thì có quyền hoán đổi sao cho tốt nhất thì thôi. Chọn để chuyên sâu, theo nhu cầu học sinh và xã hội Tôi cho sự lựa chọn các môn học, kể cả ngoại ngữ trong nhà trường Đức ở cấp hai trở lên là điều rất hay và rất quan trọng. Các cháu không phải học dàn trải quá nhiều, chỉ nên chú trọng học sâu những thứ gì hợp và cần cho mình. Một cháu muốn theo học nhạc thì tại sao lại phải học quá nhiều toán, lý, hóa chẳng hạn? Đâu đó, không nhiều nhưng cũng có trường dạy tiếng Trung, tiếng Nhật, thỏa mãn những em muốn học nhưng không phổ biến lắm và học sinh phải tự lo di chuyển tới đó để học. Tôi cho rằng việc dạy ngoại ngữ phải bám sát nhu cầu của xã hội. Đức nằm giữa châu Âu, ngoài tiếng Anh là ngôn ngữ quốc tế thì tiếng của các nước lân bang có nhiều giao thương với Đức đương nhiên là cần thiết hơn cả. Tiếng Tây Ban Nha gần đây đã phần nào vượt cả tiếng Pháp. Vì thế, tôi khó hình dung tiếng Hàn, tiếng Thái, tiếng Việt có thể chiếm được vị trí đáng kể trong việc dạy ngoại ngữ ở Đức. Cũng vì yếu tố địa lý nên việc các học sinh được nhà trường tổ chức khá thường xuyên các chuyến đi tham quan, du lịch tới các nước lân bang trong châu Âu cũng dễ dàng. Các chương trình truyền hình, phim ảnh, các văn hóa phẩm cũng gần gũi nhau và tạo thuận lợi rất nhiều cho việc học ngọai ngữ của các cháu. Các con của chúng tôi vẫn giữ thói quen đọc sách, xem TV tiếng nước ngoài thường xuyên để trau dồi ngoại ngữ. Các học sinh trung học ở Hà Nội tham quan một triển lãm quốc tế về năng lượng ở Hà Nội Nhiều gia đình hay cho các cháu ra nước ngoài hẳn một năm theo chương trình trao đổi học sinh để thực hành tiếng. Trong nhà chúng tôi ở Berlin cũng từng có một em người Thụy Điển đến ở trong một thời gian. Nghe tin tức nói rằng có thể tiếng Đức sẽ được dạy đại trà trong trường phổ thông ở Việt Nam, tôi thấy có chút băn khoăn. Tiếng Anh cần phải là ngoại ngữ số một (bắt buộc) thì rõ rồi, nhưng nên chăng sau đó là các ngoại ngữ tự chọn thêm như: tiếng Trung, Nhật, Hàn, Thái chẳng hạn. Vùng châu Á - Thái Bình Dương đang dần trở thành khu buôn bán làm ăn năng động của thế giới. Các nước lân bang của Việt Nam sẽ càng có nhiều giao thương với Việt Nam, vì vậy ngôn ngữ của các quốc gia gần gũi với Việt Nam hẳn phải quan trọng hơn. Nước Đức còn khá xa xôi với Việt Nam cả về con người và văn hóa. Việc buôn bán làm ăn với Đức trong tương lai dài chắc vẫn khó so sánh được với Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc. Dù sống ở Đức, tôi nghĩ Việt Nam có thể và nên tạo ra khả năng cho những ai muốn học tiếng Đức và các ngọai ngữ châu Âu khác nữa thì rất nên, nhưng coi tiếng Đức là một ngoại ngữ chính hay thuộc nhóm dẫn đầu (Việt Nam gọi là ngoại ngữ 1 bắt buộc) thì có vẻ không phù hợp lắm. Nhìn chung chủ đề giáo dục phổ thông ở Việt Nam vốn đã có rất nhiều điều phải bàn. Vấn đề dạy ngoại ngữ cũng nằm trong tổng thể hàng loạt những vấn đề nhức nhối đó, vì vậy nó cần phải được bàn bạc và giải quyết đồng bộ với cả cuộc cải cách ngành giáo dục ở Việt Nam. Bài thể hiện quan điểm riêng của tác giả, một giáo viên âm nhạc tại Berlin, CHLB Đức. Xem thêm: Cách học giỏi ngoại ngữ mà không tốn thời gian Tuổi nào tốt nhất để học một ngôn ngữ Đài Loan muốn xem tiếng Anh là ngôn ngữ chính thức | summarize: Học sinh ở một lớp học tại Berlin, CHLB Đức trong một giờ học nấu ăn Tiếng Đức được coi là tiếng mẹ đẻ (Muttersprache) của các cháu, và các môn học khác đều dùng ngôn ngữ này. Sau đó đến ngoại ngữ (Fremdsprache) 1, ngoại ngữ 2, 3… Ngoại ngữ ở Đức đa dạng và có lý do lịch sử. Đức là quốc gia theo thể chế liên bang, nên sách giáo khoa, giáo trình giảng dạy và việc dạy ngoại ngữ không thống nhất ở cả nước mà do từng tiểu bang tự quyết định lấy, căn cứ vào nhu cầu và hoàn cảnh thực tế của mình. Học sinh VN 'học bơi sai' trong biển ngoại ngữ? Trường VN dạy tiếng Hàn, Đức khi tiếng Anh còn chưa tới đâu? Tiếng Anh chưa là 'ngôn ngữ thứ hai' ở VN Tùy từng tiểu bang qui định, học sinh phải có tối thiểu một hoặc hai ngoại ngữ bắt buộc, sau đó là quyền tự chọn các ngoại ngữ khác. Qui định học ngoại ngữ từ lớp mấy cũng khác nhau. Nơi bắt đầu từ lớp 3, nơi từ lớp 5 hoặc 7. Nhưng tôi để ý thấy càng ngày học sinh càng bắt đầu học ngoại ngữ sớm hơn. Nhiều nơi các cháu từ lớp một đã được làm quen với với ngọai ngữ, học thông qua các trò chơi là chính. Chúng tôi đã từng chuyển nhà từ bang nọ sang bang kia ở Đức nên đã được nếm trải việc thay đổi này khi theo dõi việc học của con. Đông Đức và Tây Đức xưa kia là hai quốc gia khác nhau thuộc hai khối XHCN và phương Tây. Tây Đức từng chú trọng tiếng Anh, sau đó đến tiếng Pháp, Ý, Tây Ban Nha. Còn Đông Đức trước kia thì ngoại ngữ số một là tiếng Nga. Sau khi thống nhất, nhìn chung giờ đây tiếng Anh được cả nước Đức coi là ngoại ngữ số một, tiếp đến là tiếng Pháp, Ý, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Latinh. Có tiểu bang ở sát biên giới với Pháp chú trọng dạy tiếng Pháp, có vùng thuộc Đông Đức cũ mà có người gốc từ Nga về Đức định cư thì vẫn chú trọng tiếng Nga. Nhà trường cho học sinh lựa chọn gì? Bà Trần Phương Hoa dạy nhạc cụ dân tộc Việt Nam ở ba điểm tại Đức với học sinh nhỏ tuổi nhất là bốn tuổi và lớn nhất là 77 tuổi Việc chọn cho con mình học ngoại ngữ gì không đơn giản, bố mẹ không giúp được gì nhiều vì nhà trường ngay cấp tiểu học đã luôn có sẵn các giáo viên lo việc tư vấn. Các cháu tới đó trình bày ước muốn và khả năng của mình và sẽ được cố vấn nên chọn các môn học, hướng đi phù hợp. Lên trung học (Gymnasium) thì có hàng loạt các trường chuyên, chú trọng vào các môn khác nhau: khoa học tự nhiên, khoa học xã hội, âm nhạc, nghệ thuật. Có trường dạy hoàn toàn bằng tiếng Anh, trường khác thì bằng tiếng Pháp hay tiếng Nga. Có trường dạy chương trình song ngữ (bilingual) như nơi các con tôi đã theo học. Các cháu có nhiều lựa chọn và tìm đến nơi nào học cho phù hợp với mình. Trong quá trình học thấy không ổn thì có quyền hoán đổi sao cho tốt nhất thì thôi. Chọn để chuyên sâu, theo nhu cầu học sinh và xã hội Tôi cho sự lựa chọn các môn học, kể cả ngoại ngữ trong nhà trường Đức ở cấp hai trở lên là điều rất hay và rất quan trọng. Các cháu không phải học dàn trải quá nhiều, chỉ nên chú trọng học sâu những thứ gì hợp và cần cho mình. Một cháu muốn theo học nhạc thì tại sao lại phải học quá nhiều toán, lý, hóa chẳng hạn? Đâu đó, không nhiều nhưng cũng có trường dạy tiếng Trung, tiếng Nhật, thỏa mãn những em muốn học nhưng không phổ biến lắm và học sinh phải tự lo di chuyển tới đó để học. Tôi cho rằng việc dạy ngoại ngữ phải bám sát nhu cầu của xã hội. Đức nằm giữa châu Âu, ngoài tiếng Anh là ngôn ngữ quốc tế thì tiếng của các nước lân bang có nhiều giao thương với Đức đương nhiên là cần thiết hơn cả. Tiếng Tây Ban Nha gần đây đã phần nào vượt cả tiếng Pháp. Vì thế, tôi khó hình dung tiếng Hàn, tiếng Thái, tiếng Việt có thể chiếm được vị trí đáng kể trong việc dạy ngoại ngữ ở Đức. Cũng vì yếu tố địa lý nên việc các học sinh được nhà trường tổ chức khá thường xuyên các chuyến đi tham quan, du lịch tới các nước lân bang trong châu Âu cũng dễ dàng. Các chương trình truyền hình, phim ảnh, các văn hóa phẩm cũng gần gũi nhau và tạo thuận lợi rất nhiều cho việc học ngọai ngữ của các cháu. Các con của chúng tôi vẫn giữ thói quen đọc sách, xem TV tiếng nước ngoài thường xuyên để trau dồi ngoại ngữ. Các học sinh trung học ở Hà Nội tham quan một triển lãm quốc tế về năng lượng ở Hà Nội Nhiều gia đình hay cho các cháu ra nước ngoài hẳn một năm theo chương trình trao đổi học sinh để thực hành tiếng. Trong nhà chúng tôi ở Berlin cũng từng có một em người Thụy Điển đến ở trong một thời gian. Nghe tin tức nói rằng có thể tiếng Đức sẽ được dạy đại trà trong trường phổ thông ở Việt Nam, tôi thấy có chút băn khoăn. Tiếng Anh cần phải là ngoại ngữ số một (bắt buộc) thì rõ rồi, nhưng nên chăng sau đó là các ngoại ngữ tự chọn thêm như: tiếng Trung, Nhật, Hàn, Thái chẳng hạn. Vùng châu Á - Thái Bình Dương đang dần trở thành khu buôn bán làm ăn năng động của thế giới. Các nước lân bang của Việt Nam sẽ càng có nhiều giao thương với Việt Nam, vì vậy ngôn ngữ của các quốc gia gần gũi với Việt Nam hẳn phải quan trọng hơn. Nước Đức còn khá xa xôi với Việt Nam cả về con người và văn hóa. Việc buôn bán làm ăn với Đức trong tương lai dài chắc vẫn khó so sánh được với Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc. Dù sống ở Đức, tôi nghĩ Việt Nam có thể và nên tạo ra khả năng cho những ai muốn học tiếng Đức và các ngọai ngữ châu Âu khác nữa thì rất nên, nhưng coi tiếng Đức là một ngoại ngữ chính hay thuộc nhóm dẫn đầu (Việt Nam gọi là ngoại ngữ 1 bắt buộc) thì có vẻ không phù hợp lắm. Nhìn chung chủ đề giáo dục phổ thông ở Việt Nam vốn đã có rất nhiều điều phải bàn. Vấn đề dạy ngoại ngữ cũng nằm trong tổng thể hàng loạt những vấn đề nhức nhối đó, vì vậy nó cần phải được bàn bạc và giải quyết đồng bộ với cả cuộc cải cách ngành giáo dục ở Việt Nam. Bài thể hiện quan điểm riêng của tác giả, một giáo viên âm nhạc tại Berlin, CHLB Đức. Xem thêm: Cách học giỏi ngoại ngữ mà không tốn thời gian Tuổi nào tốt nhất để học một ngôn ngữ Đài Loan muốn xem tiếng Anh là ngôn ngữ chính thức | [
108,
287,
285,
161,
2064,
296,
108,
121,
116,
1172,
214,
149,
5383,
10747,
2379,
663,
113,
116,
339,
214,
2691,
446,
1434,
663,
117,
703,
106,
354,
966,
3035,
5455,
431,
8030,
569,
962,
1761,
5683,
371,
104,
109,
12631,
105,
109,
1559,
214,
211,
413,
467,
691,
1063,
433,
759,
150,
155,
470,
1063,
6082,
3189,
320,
1230,
569,
962,
1761,
5683,
371,
4427,
470,
1063,
4448,
1096,
599,
836,
1063,
108,
121,
663,
635,
1361,
105,
107,
241,
180,
478,
4055,
663,
106,
198,
165,
181,
136,
353,
316,
5407,
237,
333,
309,
889,
103,
309,
277,
2087,
1372,
105,
156,
1372,
470,
1063,
110,
234,
202,
108,
121,
186,
142,
145,
180,
434,
1159,
842,
222,
302,
190,
771,
103,
907,
532,
138,
1307,
352,
105,
506,
313,
223,
216,
104,
900,
2064,
296,
312,
21746,
3565,
714,
257,
113,
657,
470,
1063,
347,
1188,
312,
1372,
354,
2564,
663,
129,
354,
266,
177,
289,
228,
2583,
1434,
266,
289,
106,
23919,
1063,
259,
196,
257,
108,
121,
312,
9883,
434,
1159,
842,
2490,
2376,
214,
296,
139,
107,
935,
1713,
116,
451,
196,
470,
1063,
290,
661,
103,
187,
150,
106,
168,
222,
680,
109,
470,
1063,
911,
11079,
190,
214,
470,
1063,
148,
1172,
938,
127,
211,
1315,
3540,
290,
178,
148,
1172,
4969,
328,
148,
1172,
985,
451,
5855,
311,
141,
130,
108,
232,
203,
536,
191,
214,
296,
536,
290,
178,
214,
470,
1063,
1214,
827,
1115,
328,
109,
1536,
148,
1172,
116,
115,
117,
140,
1379,
119,
119,
7126,
4948,
214,
206,
235,
109,
704,
1014,
106,
122,
112,
819,
141,
115,
434,
589,
152,
148,
842,
3802,
586,
842,
1387,
108,
121,
663,
237,
115,
117,
6343,
1281,
358,
346,
345,
126,
129,
181,
1156,
358,
214,
104,
219,
112,
510,
663,
105,
658,
663,
1719,
1387,
106,
196,
198,
165,
211,
527,
624,
196,
1437,
2732,
105,
412,
3578,
658,
663,
434,
987,
308,
354,
1222,
187,
150,
155,
354,
1862,
4706,
658,
806,
6458,
927,
510,
663,
226,
1387,
143,
470,
1063,
166,
116,
106,
354,
2062,
759,
129,
234,
1498,
485,
630,
339,
248,
354,
266,
117,
186,
142,
663,
703,
106,
470,
1063,
166,
116,
103,
270,
155,
106,
354,
1862,
4706,
658,
806,
4452,
3465,
1983,
4452,
8454,
112,
615,
1159,
842,
108,
121,
338,
749,
249,
119,
711,
987,
308,
1372,
354,
1862,
107,
501,
624,
510,
663,
1363,
145,
107,
111,
972,
148,
468,
125,
663,
190,
867,
143,
244,
987,
308,
354,
2062,
571,
271,
114,
214,
296,
1212,
680,
1376,
753,
912,
1507,
254,
1372,
1149,
798,
137,
796,
131,
132,
108,
121,
459,
318,
149,
663,
119,
214,
296,
750,
722,
202,
106,
1112,
722,
105,
301,
202,
106,
7136,
722,
2219,
376,
680,
114,
219,
267,
214,
470,
1063,
218,
110,
652,
5540,
399,
966,
110,
422,
117,
218,
158,
171,
152,
271,
531,
373,
1159,
214,
115,
637,
107,
1132,
109,
309,
182,
650,
156,
276,
255,
112,
303,
1536,
228,
150,
277,
1035,
1126,
278,
105,
555,
344,
104,
267,
105,
134,
117,
601,
255,
237,
680,
109,
1559,
1732,
665,
184,
1265,
5356,
7318,
396,
214,
6771,
364,
320,
19318,
431,
320,
371,
143,
107,
201,
1130,
109,
271,
649,
103,
987,
308,
138,
109,
1559,
211,
527,
161,
889,
214,
222,
572,
889,
214,
293,
1389,
1065,
7559,
877,
4358,
615,
271,
1372,
506,
258,
281,
354,
1222,
271,
211,
143,
281,
354,
711,
194,
354,
2062,
615,
271,
1372,
741,
277,
1455,
1063,
8039,
176,
7240,
11909,
371,
128,
328,
109,
219,
141,
115,
181,
2370,
303,
1536,
107,
158,
1212,
680,
105,
370,
155,
328,
224,
214,
114,
1265,
279,
119,
900,
298,
310,
277,
214,
203,
110,
970,
143,
107,
168,
1270,
231,
345,
350,
114,
514,
202,
143,
1164,
10287,
130,
649,
7663,
181,
1307,
352,
214,
296,
105,
293,
567,
388,
114,
144,
1212,
680,
109,
1559,
1732,
546,
186,
470,
1063,
113,
152,
271,
663,
108,
121,
373,
196,
319,
227,
106,
179,
215,
194,
105,
215,
146,
1807,
303,
1536,
110,
139,
214,
2487,
1281,
310,
158,
103,
163,
237,
987,
308,
214,
993,
120,
259,
218,
279,
105,
260,
114,
900,
430,
1536,
278,
181,
214,
1149,
143,
149,
350,
153,
139,
214,
310,
158,
7543,
2056,
471,
718,
269,
576,
347,
6001,
397,
110,
158,
170,
127,
107,
271,
1372,
354,
151,
103,
354,
3150,
893,
2151,
120,
640,
278,
214,
170,
110,
1456,
625,
1801,
105,
214,
296,
139,
222,
650,
791,
589,
228,
150,
130,
2370,
388,
114,
160,
156,
1372,
470,
1063,
139,
3014,
338,
1307,
352,
104,
293,
1637,
663,
829,
415,
511,
2168,
351,
354,
266,
106,
691,
1063,
198,
216,
143,
354,
104,
109,
142,
4060,
842,
107,
158,
384,
432,
119,
663,
1177,
445,
106,
260,
583,
183,
1679,
1434,
658,
806,
1753,
386,
248,
115,
380,
224,
1064,
186,
354,
2973,
865,
1672,
141,
455,
240,
908,
354,
2564,
354,
6629,
354,
131,
107,
136,
961,
117,
297,
512,
549,
546,
113,
156,
1372,
470,
1063,
108,
121,
3379,
1185,
269,
171,
675,
712,
439,
241,
237,
156,
109,
214,
296,
117,
152,
271,
420,
229,
896,
369,
1209,
109,
803,
184,
268,
146,
103,
744,
478,
228,
109,
142,
4060,
842,
113,
511,
785,
127,
790,
5489,
303,
741,
277,
425,
240,
103,
807,
349,
103,
109,
355,
471,
765,
127,
386,
2944,
527,
105,
394,
899,
418,
215,
158,
114,
156,
214,
7126,
1063,
104,
109,
13184,
303,
219,
104,
174,
141,
244,
533,
2521,
1379,
901,
3291,
453,
3957,
354,
142,
351,
369,
1209,
130,
11630,
5805,
470,
6572,
303,
214,
296,
396,
214,
108,
121,
337,
710,
268,
146,
116,
435,
3254,
198,
216,
125,
344,
423,
108,
121,
337,
710,
1115,
165,
539,
194,
114,
109,
1536,
124,
142,
351,
1545,
172,
147,
181,
741,
277,
992,
345,
214,
296,
130,
223,
209,
4711,
298,
152,
174,
141,
108,
121,
2632,
127,
434,
107,
116,
640,
111,
1798,
3130,
155,
108,
121,
113,
116,
221,
3514,
4029,
193,
766,
123,
160,
107,
136,
354,
663,
134,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
388,
307,
108,
121,
663,
115,
1100,
1538,
520,
1156,
156,
214,
470,
1063,
104,
109,
219,
174,
1278,
141,
203,
128,
3609,
1
] |
vietnam-43541029 | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-43541029 | Luật sư Đài 'có quan điểm xây dựng khác với chính quyền' | Một luật sư bình luận với BBC rằng "nhà tù chưa bao giờ là giải pháp hiệu quả như chính quyền mong muốn" trước phiên xử luật sư Nguyễn Văn Đài và các thành viên Hội Anh Em Dân Chủ. | Luật sư Nguyễn Văn Đài trong một cuộc gặp với thượng nghị sĩ Mỹ John McCain Dự kiến phiên tòa xử luật sư Nguyễn Văn Đài cùng các thành viên Hội Anh Em Dân Chủ (kỹ sư Phạm Văn Trội, mục sư Nguyễn Trung Tôn, nhà báo tự do Trương Minh Đức, blogger Nguyễn Bắc Truyển và cô Lê Thu Hà) sẽ diễn ra tại Tòa án Nhân dân thành phố Hà Nội hôm 5/4. Vụ án Nguyễn Văn Đài: bắt thêm 4 người Gia đình LS Đài ‘không chấp nhận luật sư chỉ định’ Lời kêu gọi thả luật sư Nguyễn Văn Đài Tháng 12/2015, Luật sư Nguyễn Văn Đài bị bắt sau khi ông nói chuyện về hiến pháp và các quyền con người cơ bản trước một cử tọa chừng 70 người tại nhà của một cựu tù nhân chính trị ở xã Nam Lộc, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An. Luật sư Đài từng bị tù giam bốn năm và mãn hạn tù vào ngày 6/3/2011 vì tội "Tuyên truyền chống Nhà nước." Hồi cuối tháng 12/2017, bà Vũ Minh Khánh, vợ của luật sư Đài, nói với BBC rằng gia đình "không chấp nhận việc chính quyền chỉ định luật sư cho ông Đài" thay cho ba người mà gia đình đã mời là các ông Hà Huy Sơn, Nguyễn Văn Miếng và Đoàn Thái Duyên Hải. 'Quan điểm xây dựng khác với chính quyền' Hôm 26/3, trả lời BBC từ TP Hồ Chí Minh, Luật sư Đặng Đình Mạnh, Trưởng văn phòng luật mang tên ông, nói: "Vào thượng tuần tháng 4/2018, Luật sư Nguyễn Văn Đài lại phải ra tòa lần thứ hai. Lần này, ông bị truy tố tội danh "Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân" theo Điều 79 Bộ luật Hình sự 1999 vốn quy định mức hình phạt rất nặng, có thể đến mức chung thân đến tử hình. Cho dù khi bắt giữ ban đầu, ông chỉ bị khởi tố về tội "Tuyên truyền chống Nhà nước" theo Điều 88 Bộ luật Hình sự vốn có khung hình phạt nhẹ hơn rất nhiều." "Những vụ án loại này, chính quyền cho rằng những người bị đưa ra xét xử đã vi phạm các quy định về xâm phạm an ninh quốc gia, nhưng với họ, trái lại, họ chỉ cho rằng mình là người có quan điểm xây dựng đất nước khác với chính quyền mà thôi." "Trong thời gian gần đây, mặc dù việc bắt giữ và đưa ra xét xử những người này ngày càng nhiều hơn, nhưng rõ ràng nhà tù đã chưa bao giờ là giải pháp hiệu quả như chính quyền mong muốn. Rõ ràng, người ta không thể cầm tù được tư tưởng!" Luật sư VN 'vô vọng trong các vụ an ninh'? Luật Hình sự VN mới sửa Điều 79, 88 và 258 Luật sư bảo vệ Mẹ Nấm sẽ bị xử nặng? Bà Vũ Minh Khánh (giữa), vợ của luật sư Đài, trong một hoạt động kêu gọi trả tự do cho chồng ở Hà Nội Luật sư Đặng Đình Mạnh cũng bình luận thêm: "Tôi tin rằng, với tấm gương của nhiều quốc gia đã từng trải qua những giai đoạn lịch sử tương tự Việt Nam như: Nam Phi, Đức Quốc, Miến Điện…, sự đối thoại chân thành bao giờ cũng là giải pháp tối ưu, nếu gác quyền lợi của đảng phái, tư tưởng sang một bên, chúng ta mới có thể nhận chân được đâu là lợi ích cao nhất của dân tộc." "Với tư cách cá nhân, tuy chưa thể đánh giá về mục đích mà những người đấu tranh theo đuổi, nhưng với sự dấn thân quả cảm, sẵn sàng hy sinh của họ vì lý tưởng, tôi thật sự khâm phục họ. Đất nước này cần họ hơn là cầm tù họ!" Cũng trong hôm 26/3, Hội Anh Em Dân Chủ phát đi Bản lên tiếng: "Luật sư Nguyễn Văn Đài cùng 5 nhà hoạt động là thành viên của Hội có các hoạt động kêu gọi các NGO Quốc tế lên tiếng về tình trạng đàn áp và vi phạm nhân quyền tại Việt Nam; phối hợp và giúp đỡ bà con dân oan và anh chị em công nhân khiếu kiện; trợ giúp ngư dân phản đối công ty Formosa Hà Tĩnh xả thải làm ô nhiễm môi trường biển; thông qua các trang mạng xã hội để quảng bá "Nhân quyền và Dân chủ" đến người dân và nối quan hệ gắn bó với các xã hội dân sự trong ngoài nước; tổ chức các lớp dạy tiếng Anh để thúc đẩy Việt Nam sớm có dân chủ." "Đây là những hoạt động ôn hòa và phù hợp với các quyền cơ bản của người dân đã được minh định trong bản Tuyên ngôn Quốc tế về Nhân quyền về các quyền Dân sự, Chính trị mà nhà cầm quyền Việt Nam đã cam kết thực hiện trước cộng đồng quốc tế." Vợ luật sư Đài 'không được xuất cảnh' Việt Nam bắt, khởi tố luật sư Nguyễn Văn Đài Hà Tĩnh: Một người bị bắt vì Điều 79 LHQ: Việt Nam 'cần bỏ điều 88, 79' Việt Nam: Thêm một người bị bắt vì Điều 88 Một biểu ngữ ủng hộ Hội Anh Em Dân Chủ trong cuộc biểu tình gần sứ quán Việt Nam tại Paris hôm 26/3 "Phiên sơ thẩm ngày 5/4 là phiên tòa đi ngược lại những cam kết của nhà cầm quyền Việt Nam trước cộng đồng quốc tế." "Hội Anh Em Dân Chủ kêu gọi trả tự do vô điều kiện và ngay lập tức các thành viên của Hội, cũng như những nhà hoạt động khác đang bị cầm tù phi lý tại Việt Nam," văn bản nêu trên viết. Cùng thời điểm, blogger Nguyễn Trung Trọng Nghĩa, con trai của mục sư Nguyễn Trung Tôn, đang khởi xướng phong trào trên mạng xã hội, kêu gọi cư dân mạng chụp ảnh với khẩu hiệu "Dân chủ không phải là tội!" và gắn hashtag #HAEDC" ủng hộ Hội Anh Em Dân Chủ. Hồi tháng 8/2017, báo Quân đội Nhân dân viết: "Những tưởng sau khi mãn hạn tù Nguyễn Văn Đài sẽ tỉnh ngộ. Nhưng không, y vẫn "ngựa quen đường cũ". Ngay sau khi ra tù, thông qua mạng xã hội, Nguyễn Văn Đài tiếp tục tuyên truyền xuyên tạc lịch sử dân tộc và đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật Nhà nước." "Trên trang facebook cá nhân, Nguyễn Văn Đài liên tục đăng tải các bài viết có nội dung xuyên tạc chính sách của Nhà nước, tuyên truyền quan điểm đa nguyên, đa đảng, vu cáo Nhà nước Việt Nam vi phạm dân chủ, nhân quyền." "Cũng như ở các quốc gia trên thế giới, ở Việt Nam, mọi tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật đều bị xử lý nghiêm minh theo pháp luật. Đặc biệt đối với Nguyễn Văn Đài, kẻ đã qua 4 năm thụ án, 3 năm quản chế tại địa phương, được các cấp chính quyền, đoàn thể nhiều lần giáo dục, nhắc nhở, răn đe, nhưng vẫn chứng nào tật ấy thì càng phải xử lý nghiêm khắc hơn." | summarize: Luật sư Nguyễn Văn Đài trong một cuộc gặp với thượng nghị sĩ Mỹ John McCain Dự kiến phiên tòa xử luật sư Nguyễn Văn Đài cùng các thành viên Hội Anh Em Dân Chủ (kỹ sư Phạm Văn Trội, mục sư Nguyễn Trung Tôn, nhà báo tự do Trương Minh Đức, blogger Nguyễn Bắc Truyển và cô Lê Thu Hà) sẽ diễn ra tại Tòa án Nhân dân thành phố Hà Nội hôm 5/4. Vụ án Nguyễn Văn Đài: bắt thêm 4 người Gia đình LS Đài ‘không chấp nhận luật sư chỉ định’ Lời kêu gọi thả luật sư Nguyễn Văn Đài Tháng 12/2015, Luật sư Nguyễn Văn Đài bị bắt sau khi ông nói chuyện về hiến pháp và các quyền con người cơ bản trước một cử tọa chừng 70 người tại nhà của một cựu tù nhân chính trị ở xã Nam Lộc, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An. Luật sư Đài từng bị tù giam bốn năm và mãn hạn tù vào ngày 6/3/2011 vì tội "Tuyên truyền chống Nhà nước." Hồi cuối tháng 12/2017, bà Vũ Minh Khánh, vợ của luật sư Đài, nói với BBC rằng gia đình "không chấp nhận việc chính quyền chỉ định luật sư cho ông Đài" thay cho ba người mà gia đình đã mời là các ông Hà Huy Sơn, Nguyễn Văn Miếng và Đoàn Thái Duyên Hải. 'Quan điểm xây dựng khác với chính quyền' Hôm 26/3, trả lời BBC từ TP Hồ Chí Minh, Luật sư Đặng Đình Mạnh, Trưởng văn phòng luật mang tên ông, nói: "Vào thượng tuần tháng 4/2018, Luật sư Nguyễn Văn Đài lại phải ra tòa lần thứ hai. Lần này, ông bị truy tố tội danh "Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân" theo Điều 79 Bộ luật Hình sự 1999 vốn quy định mức hình phạt rất nặng, có thể đến mức chung thân đến tử hình. Cho dù khi bắt giữ ban đầu, ông chỉ bị khởi tố về tội "Tuyên truyền chống Nhà nước" theo Điều 88 Bộ luật Hình sự vốn có khung hình phạt nhẹ hơn rất nhiều." "Những vụ án loại này, chính quyền cho rằng những người bị đưa ra xét xử đã vi phạm các quy định về xâm phạm an ninh quốc gia, nhưng với họ, trái lại, họ chỉ cho rằng mình là người có quan điểm xây dựng đất nước khác với chính quyền mà thôi." "Trong thời gian gần đây, mặc dù việc bắt giữ và đưa ra xét xử những người này ngày càng nhiều hơn, nhưng rõ ràng nhà tù đã chưa bao giờ là giải pháp hiệu quả như chính quyền mong muốn. Rõ ràng, người ta không thể cầm tù được tư tưởng!" Luật sư VN 'vô vọng trong các vụ an ninh'? Luật Hình sự VN mới sửa Điều 79, 88 và 258 Luật sư bảo vệ Mẹ Nấm sẽ bị xử nặng? Bà Vũ Minh Khánh (giữa), vợ của luật sư Đài, trong một hoạt động kêu gọi trả tự do cho chồng ở Hà Nội Luật sư Đặng Đình Mạnh cũng bình luận thêm: "Tôi tin rằng, với tấm gương của nhiều quốc gia đã từng trải qua những giai đoạn lịch sử tương tự Việt Nam như: Nam Phi, Đức Quốc, Miến Điện…, sự đối thoại chân thành bao giờ cũng là giải pháp tối ưu, nếu gác quyền lợi của đảng phái, tư tưởng sang một bên, chúng ta mới có thể nhận chân được đâu là lợi ích cao nhất của dân tộc." "Với tư cách cá nhân, tuy chưa thể đánh giá về mục đích mà những người đấu tranh theo đuổi, nhưng với sự dấn thân quả cảm, sẵn sàng hy sinh của họ vì lý tưởng, tôi thật sự khâm phục họ. Đất nước này cần họ hơn là cầm tù họ!" Cũng trong hôm 26/3, Hội Anh Em Dân Chủ phát đi Bản lên tiếng: "Luật sư Nguyễn Văn Đài cùng 5 nhà hoạt động là thành viên của Hội có các hoạt động kêu gọi các NGO Quốc tế lên tiếng về tình trạng đàn áp và vi phạm nhân quyền tại Việt Nam; phối hợp và giúp đỡ bà con dân oan và anh chị em công nhân khiếu kiện; trợ giúp ngư dân phản đối công ty Formosa Hà Tĩnh xả thải làm ô nhiễm môi trường biển; thông qua các trang mạng xã hội để quảng bá "Nhân quyền và Dân chủ" đến người dân và nối quan hệ gắn bó với các xã hội dân sự trong ngoài nước; tổ chức các lớp dạy tiếng Anh để thúc đẩy Việt Nam sớm có dân chủ." "Đây là những hoạt động ôn hòa và phù hợp với các quyền cơ bản của người dân đã được minh định trong bản Tuyên ngôn Quốc tế về Nhân quyền về các quyền Dân sự, Chính trị mà nhà cầm quyền Việt Nam đã cam kết thực hiện trước cộng đồng quốc tế." Vợ luật sư Đài 'không được xuất cảnh' Việt Nam bắt, khởi tố luật sư Nguyễn Văn Đài Hà Tĩnh: Một người bị bắt vì Điều 79 LHQ: Việt Nam 'cần bỏ điều 88, 79' Việt Nam: Thêm một người bị bắt vì Điều 88 Một biểu ngữ ủng hộ Hội Anh Em Dân Chủ trong cuộc biểu tình gần sứ quán Việt Nam tại Paris hôm 26/3 "Phiên sơ thẩm ngày 5/4 là phiên tòa đi ngược lại những cam kết của nhà cầm quyền Việt Nam trước cộng đồng quốc tế." "Hội Anh Em Dân Chủ kêu gọi trả tự do vô điều kiện và ngay lập tức các thành viên của Hội, cũng như những nhà hoạt động khác đang bị cầm tù phi lý tại Việt Nam," văn bản nêu trên viết. Cùng thời điểm, blogger Nguyễn Trung Trọng Nghĩa, con trai của mục sư Nguyễn Trung Tôn, đang khởi xướng phong trào trên mạng xã hội, kêu gọi cư dân mạng chụp ảnh với khẩu hiệu "Dân chủ không phải là tội!" và gắn hashtag #HAEDC" ủng hộ Hội Anh Em Dân Chủ. Hồi tháng 8/2017, báo Quân đội Nhân dân viết: "Những tưởng sau khi mãn hạn tù Nguyễn Văn Đài sẽ tỉnh ngộ. Nhưng không, y vẫn "ngựa quen đường cũ". Ngay sau khi ra tù, thông qua mạng xã hội, Nguyễn Văn Đài tiếp tục tuyên truyền xuyên tạc lịch sử dân tộc và đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật Nhà nước." "Trên trang facebook cá nhân, Nguyễn Văn Đài liên tục đăng tải các bài viết có nội dung xuyên tạc chính sách của Nhà nước, tuyên truyền quan điểm đa nguyên, đa đảng, vu cáo Nhà nước Việt Nam vi phạm dân chủ, nhân quyền." "Cũng như ở các quốc gia trên thế giới, ở Việt Nam, mọi tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật đều bị xử lý nghiêm minh theo pháp luật. Đặc biệt đối với Nguyễn Văn Đài, kẻ đã qua 4 năm thụ án, 3 năm quản chế tại địa phương, được các cấp chính quyền, đoàn thể nhiều lần giáo dục, nhắc nhở, răn đe, nhưng vẫn chứng nào tật ấy thì càng phải xử lý nghiêm khắc hơn." | [
108,
287,
285,
161,
1012,
441,
362,
551,
762,
113,
116,
204,
683,
119,
1292,
411,
621,
200,
1546,
2512,
1779,
357,
928,
660,
528,
330,
441,
362,
551,
762,
264,
109,
164,
182,
813,
266,
3200,
651,
483,
444,
12376,
441,
971,
551,
20564,
103,
592,
441,
362,
151,
2631,
103,
152,
188,
222,
180,
1745,
700,
2096,
2362,
362,
360,
20814,
105,
602,
729,
1947,
337,
371,
134,
407,
124,
149,
1200,
304,
857,
137,
164,
548,
337,
710,
325,
11391,
112,
1269,
304,
362,
551,
762,
161,
290,
426,
1147,
111,
1716,
539,
3884,
762,
4322,
577,
238,
330,
441,
163,
190,
748,
3526,
758,
343,
1617,
330,
441,
362,
551,
762,
1917,
15361,
103,
1012,
441,
362,
551,
762,
133,
290,
187,
129,
118,
123,
443,
125,
1488,
246,
105,
109,
168,
219,
111,
225,
288,
226,
116,
368,
3158,
1748,
2533,
111,
149,
152,
104,
116,
924,
717,
157,
122,
245,
108,
121,
293,
132,
10735,
2284,
132,
6195,
103,
769,
2671,
9651,
1012,
441,
762,
434,
133,
717,
1090,
1112,
147,
105,
2151,
576,
717,
138,
191,
15378,
6989,
171,
1402,
189,
6896,
425,
424,
571,
5666,
983,
608,
253,
15247,
103,
263,
1016,
700,
7059,
1350,
104,
330,
441,
762,
103,
123,
119,
378,
160,
165,
539,
1639,
577,
238,
156,
122,
168,
163,
190,
330,
441,
114,
118,
762,
207,
346,
114,
459,
111,
145,
165,
539,
115,
1375,
106,
109,
118,
337,
1734,
3104,
362,
551,
13514,
105,
1652,
579,
8096,
5135,
15319,
318,
556,
636,
211,
119,
122,
8582,
1131,
12525,
103,
456,
366,
378,
148,
1368,
873,
980,
1879,
1012,
441,
2204,
1485,
7597,
2127,
355,
438,
330,
518,
465,
118,
103,
795,
2082,
674,
1292,
670,
253,
13098,
103,
1012,
441,
362,
551,
762,
153,
139,
124,
660,
400,
259,
196,
112,
2871,
474,
118,
133,
1330,
712,
638,
595,
189,
11983,
192,
745,
2040,
880,
122,
168,
157,
6040,
181,
747,
5649,
429,
330,
1847,
144,
6258,
682,
565,
190,
537,
240,
1029,
215,
6986,
107,
136,
155,
537,
630,
481,
155,
693,
3138,
1291,
428,
129,
290,
533,
504,
2811,
118,
163,
133,
1106,
712,
125,
638,
189,
6896,
425,
424,
571,
6353,
181,
747,
4423,
429,
330,
1847,
144,
682,
107,
2494,
240,
1029,
1785,
183,
215,
158,
294,
189,
1769,
197,
304,
534,
474,
122,
168,
114,
160,
120,
111,
133,
251,
124,
587,
528,
115,
554,
473,
109,
565,
190,
125,
1121,
473,
305,
672,
198,
1906,
170,
119,
1934,
897,
1398,
154,
163,
114,
160,
267,
106,
111,
107,
146,
318,
556,
636,
282,
142,
211,
119,
122,
168,
145,
5424,
189,
1683,
221,
390,
386,
1009,
945,
428,
156,
290,
533,
105,
251,
124,
587,
528,
120,
111,
126,
191,
536,
158,
975,
170,
450,
921,
152,
717,
115,
289,
374,
339,
106,
272,
246,
614,
416,
128,
122,
168,
872,
6072,
108,
3128,
3572,
111,
169,
110,
136,
898,
717,
117,
276,
597,
3101,
2587,
441,
312,
8692,
584,
113,
109,
197,
305,
672,
2810,
1012,
1847,
144,
312,
239,
1298,
747,
15484,
4423,
105,
6374,
1012,
441,
327,
647,
2617,
4243,
134,
133,
528,
1257,
347,
753,
1016,
700,
2470,
7342,
103,
1350,
104,
330,
441,
762,
103,
113,
116,
381,
192,
758,
343,
456,
222,
180,
114,
1423,
108,
121,
337,
710,
1012,
441,
2204,
1485,
1987,
127,
342,
410,
2223,
800,
193,
1985,
119,
1689,
2080,
104,
158,
198,
165,
115,
434,
1281,
235,
120,
1008,
780,
478,
324,
489,
222,
131,
132,
128,
161,
132,
3647,
663,
890,
2147,
1972,
599,
103,
144,
195,
909,
974,
164,
374,
339,
127,
106,
272,
246,
935,
1293,
103,
323,
3175,
168,
418,
104,
283,
6344,
276,
597,
586,
116,
367,
103,
174,
169,
239,
107,
136,
238,
974,
117,
793,
106,
418,
812,
291,
202,
104,
137,
796,
294,
4058,
176,
276,
173,
499,
1890,
1169,
289,
136,
403,
314,
125,
592,
1055,
145,
120,
111,
585,
250,
181,
1743,
103,
170,
119,
144,
5766,
481,
416,
4853,
1132,
1161,
861,
296,
104,
154,
171,
241,
4111,
141,
610,
144,
5000,
320,
618,
1078,
1970,
142,
126,
260,
154,
183,
106,
898,
717,
154,
3101,
1185,
269,
113,
325,
12525,
103,
813,
266,
3200,
651,
483,
212,
184,
783,
227,
354,
161,
9093,
441,
362,
551,
762,
264,
985,
152,
381,
192,
106,
164,
182,
104,
813,
107,
109,
381,
192,
758,
343,
109,
10214,
162,
216,
227,
354,
125,
205,
612,
685,
516,
105,
554,
473,
157,
168,
149,
131,
132,
708,
1614,
279,
105,
422,
1535,
263,
219,
137,
2397,
105,
365,
1304,
640,
135,
157,
2063,
591,
708,
643,
422,
1825,
137,
391,
195,
135,
457,
3037,
337,
3691,
2644,
1691,
140,
108,
1181,
977,
936,
271,
657,
708,
206,
235,
109,
509,
427,
293,
213,
130,
1682,
2484,
189,
4486,
168,
105,
651,
5709,
155,
111,
137,
105,
1495,
146,
300,
1571,
2568,
119,
109,
293,
213,
137,
144,
113,
351,
9799,
420,
229,
109,
1172,
1372,
354,
266,
130,
822,
922,
131,
132,
1214,
107,
137,
185,
294,
2277,
106,
120,
381,
192,
2331,
544,
105,
1265,
279,
119,
109,
168,
225,
288,
104,
111,
137,
115,
117,
494,
190,
113,
288,
1913,
691,
162,
216,
125,
857,
168,
125,
109,
168,
651,
144,
103,
448,
245,
145,
152,
898,
168,
131,
132,
115,
1171,
299,
223,
199,
226,
490,
210,
198,
216,
294,
5208,
330,
441,
762,
2762,
117,
387,
313,
257,
131,
132,
290,
103,
1106,
712,
330,
441,
362,
551,
762,
337,
3691,
161,
430,
111,
133,
290,
171,
747,
5649,
1938,
161,
131,
132,
9565,
306,
179,
14933,
5649,
257,
131,
132,
161,
2005,
116,
111,
133,
290,
171,
747,
4423,
430,
284,
1063,
535,
523,
813,
266,
3200,
651,
483,
113,
204,
284,
205,
386,
981,
1027,
131,
132,
149,
2031,
325,
12525,
189,
15953,
1046,
1208,
191,
11391,
106,
928,
660,
184,
1240,
153,
120,
1171,
299,
104,
152,
898,
168,
131,
132,
226,
490,
210,
198,
216,
294,
189,
6755,
266,
3200,
651,
483,
758,
343,
456,
222,
180,
616,
179,
591,
105,
531,
385,
766,
109,
164,
182,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
430,
330,
441,
342,
410,
119,
378,
160,
5289,
717,
289,
374,
339,
106,
272,
246,
614,
416,
128,
122,
168,
872,
278,
207,
226,
928,
528,
330,
441,
362,
551,
762,
105,
109,
164,
182,
813,
266,
3200,
651,
483,
112,
1
] |
vert-tra-55997634 | https://www.bbc.com/vietnamese/vert-tra-55997634 | Thị trấn ở Anh, cái nôi của những giáo phái bí ẩn kỳ dị | Nơi đây được mô tả là thị trấn kỳ dị nhất Anh Quốc và là câu trả lời ngoài đời thật cho thị trấn hư cấu Twin Peaks. | Nhưng East Grinstead khó có thể nào tạo ra cảm giác hư hư thực thực như trong phim kinh dị của David Lynch. Cửa hàng sách và nữ trang nằm trong những ngôi nhà thanh nhã từ thế kỷ 14, các ông hàng thịt bán món burgers và xúc xích từ sạp hàng trong chợ; nhóm bạn bè cười đùa bên ngoài quán cà phê. Cảnh tượng là sự phong nhã dễ chịu. Mọi thứ trông thật… bình thường. Cà phê đã làm thay đổi vĩnh viễn nước Anh ra sao Con tàu nước Anh và hành trình lịch sử khám phá thế giới Sealand, 'Cuba ngoài khơi' phía đông nước Anh Tuy nhiên, ẩn dưới bề mặt, thì khu thị trấn thuộc vùng Sussex của xứ Anh (England) không có gì nổi bật này lại là nơi mang sứ mệnh nhiệt thành bất thường với tôn giáo. Một số lượng đáng kể các tổ chức tôn giáo đã chọn nơi đây là nơi khai sinh, một số từ thời cổ xưa và cả những giáo phái thời hiện đại, một số giáo phái chính thống và cả phi chính thống. Đặc biệt, có một giáo phái trong số đó đã thu hút số bài báo nhiều hơn tất cả số còn lại. Phố thị giàu có East Grinstead nổi tiếng với di sản kiến trúc Trên khu đồi rừng ở phía tây nam thị trấn là Trang viên Saint Hill Manor, một thái ấp xây dựng từ năm 1792 theo kiểu kiến trúc thời Hậu Georgia. Đặc sản tiêu hạt nhưng lại không phải tiêu hạt của Tứ Xuyên Vụ 'đánh cắp Kimchi' lại thổi bùng mối thù Hàn-Trung Tiễn Khấu, đoạn Vạn Lý Trường Thành nơi rừng xanh núi thẳm Saint Hill từng có đời sống rực rỡ, tùy theo thời gian có khi là trụ sở của Giáo xứ Thiên Chúa Giáo và là nhà của Hoàng tử Jaipur. Khi chủ nhân thứ hai của trang viên rời khỏi nơi này năm 1959, thì cư dân nổi tiếng nhất của Saint Hill chuyển vào sống: đó là L Ron Hubbard, nhà văn viết truyện khoa học viễn tưởng và là người sáng lập Giáo phái Scientology. Khu trang viên không chỉ là nhà của Hubbard mà còn là trụ sở toàn cầu của Giáo phái Scientology cho đến năm 1967. Khu nhà vẫn còn nằm trong sở hữu của Giáo phái, và cũng tương tự như trường hợp giáo phái này nằm rải rác khắp thế giới, vây quanh đó là những chuyện kỳ quái. Tom Cruise đã đến thăm nơi này nhiều lần, và người ta thậm chí cho rằng ông đã chọn khu nhà bên cánh của Saint Hill Manor làm nơi lưu trú trong thời gian cách ly suốt đại dịch virus corona, theo tường thuật trên trang tin Tatler. Một thành viên giáo phái Scientology, ngôi sao điện ảnh thượng thặng John Travolta xuất hiện trên các trang bìa báo vào năm 2011 khi ông cố đặt một bàn ăn cho nhóm nhân viên tháp tùng tại trụ sở cửa hàng gà rán Kentucky KFC tại địa phương - nhưng không thành công. Vào năm 2013, tờ báo The Argus của vùng Sussex viết ba phi công đã thấy "hai vật thể bay có hình dạng đĩa bạc" bay trong khu vực lân cận Saint Hill - rõ ràng không có liên hệ gì với Sân bay Gatwick gần đó, vốn là địa điểm mà các phi công hạ cánh. Dù vậy, không chỉ có giáo phái Scientology tạo sóng ở đây. Cộng đồng Rosicrucians kỳ bí, một cộng đồng bí mật vốn cho rằng họ đang trấn giữ thực thể bí truyền của sự thật về vạn vật, có một khu lưu trú dạng như lâu đài kiểu Todor gần Cổng Greenwood; trong khi đó, Opus Dei, một nhánh của Đạo Tin Lành nổi tiếng chọn cách đeo xiềng xích có gai nhọn và mặc áo làm từ dây gai hành động để thể hiện sự dâng hiến và tự trừng phạt, cũng tổ chức các chương trình nghỉ dưỡng phát triển bản thân tại Trang viên Wickenden Manor. Dinh thự Saint Hill Manor từng có nhiều chủ nhân nổi tiếng trước khi trở thành trụ sở ở Anh Quốc của Giáo phái Scientology Ít gây tranh cãi hơn, nhà thờ của đạo Mormon nằm vài vài dặm về phía bắc của East Grinstead tại Đền London England ấn tượng, trong khi các tôn giáo như Nhân chứng Jehova và Christian Scientist cũng đã hiện diện trong thị trấn. Những cách nghĩ khác biệt đã có từ sớm trong đời sống ở vùng này. Trường học Michael Hall ở khu Forest Row gần đó là ví dụ đầu tiên của trường học Waldorf ở Anh Quốc, nơi học sinh được dạy về lý thuyết tâm linh của Rudolf Steiner về nhân trí học, với chương trình học tập trung vào phát triển cảm xúc và nghệ thuật. Khu vực nhiều trang trại hữu cơ, sử dụng phương pháp ủ phân tiến bộ như dùng sọ bò ủ với vỏ trấu và đá thạch anh, cũng là dựa trên giảng dạy của Steiner. Nằm về phía nam East Grinstead, mảng đồi xanh Battenberg gọn gàng mở ra mênh mông đến Rừng Ashdown với cây phỉ, cây dẻ và sồi. Khu rừng nổi tiếng là nguồn cảm hứng và là bối cảnh cho truyện về chú gấu Winnie the Pooh, tác giả là AA Milne từng sống ở rìa phía bắc của khu rừng và thường đi dạo vào rừng với con trai ông, Christopher Robin. Di sản của Milne vẫn tiếp tục sống ở nơi đây, chẳng hạn cây cầu Pooh Sticks bắc qua dòng suối trong rừng và là nơi nhà văn sáng chế ra trò chơi cùng tên Poohsticks (gậy của gấu Pooh) với con trai ông - nhưng Rừng Ashdown còn ẩn chứa những bí mật hấp dẫn và lạ lùng hơn thế. Tiếng thầm thì của nghi thức Wiccan và những cuộc tụ họp của các thầy phù thủy khá phổ biến. "Thỉnh thoảng người ta thấy những thầy pháp và kẻ ngoại đạo trong những vòng tròn của rặng thông Scotland ở đỉnh khu rừng," Richard Creightmore, thầy phong thủy tiên tri lý giải ý nghĩa từ dấu vết của đất trong rừng Ashdown cho biết. Có lẽ rừng Ashdown nổi tiếng nhất với cây cầu Pooh Sticks, nhưng nó còn chứa đựng những bí mật hấp dẫn hơn nhiều Tuy nhiên, phần huyền bí kỳ quái nhất của khu rừng lại là từ lời đồn một câu chuyện có từ thời Thế Chiến thứ Hai, với những nhân vật như thầy phù thủy, gián điệp và Phát Xít. Cecil Williamson là nhà viết kịch người Anh và là kẻ ngoại đạo nổi tiếng từng được tổ chức MI6 thuê vào năm 1938 để tìm hiểu thêm về mối quan tâm khá rõ ràng của các sĩ quan Phát Xít về sự huyền bí này. Ông nghĩ ra một chiến dịch tuyền truyền có tên là Operation Mistletoe, nhằm lợi dụng sự mê tín vào sự huyền bí của quân Phát Xít bằng cách dựng lên một nghi thức huyền thuật giả trong Rừng Ashdown. Người ta hy vọng rằng cách này sẽ làm xuống tinh thần quân Phát Xít nếu chúng tin rằng các thế lực siêu nhiên đang chống lại chúng. Người ta kể rằng nghi thức gồm có những người lính Canada mặc áo choàng và nhảy quanh hình nộm Hitler và thuộc hạ. Nếu chuyện này nghe giống như từ phim James Bond, thì có lẽ cũng không ngạc nhiên gì; vì theo nhà viết tiểu sử Mark Simmons, nhà văn Ian Fleming được cho là nằm trong số những người tham dự. Dù chi tiết chính xác về nghi lễ của Williamson có thể sẽ không bao giờ được biết rõ, nhưng người ta biết rằng Rừng Ashdown là nơi dựng cột phát sóng radio Aspidistra dùng để truyền đi thông tin "tuyên truyền đen" kiểu này trong thời chiến. Khu vực này giờ đây là nơi tập huấn của Cảnh sát Sussex. Vậy còn East Grinstead thì sao? Một số người dân địa phương sẽ trả lời bạn rằng bên dưới mặt đất là những mạch ngầm phép thuật đầy sức mạnh giao cắt với đường kinh tuyến Greenwich, chạy qua trung tâm thị trấn. "Chúng tôi ở đây, ngay khu vực giao cắt của dãy đá sa thạch High Weald - với cấu trúc tinh thể thạch anh giúp tăng cường khả năng nhận thức sáng rõ - với đường kinh tuyến Greenwich," Creightmore cho biết. "Rất nhiều điều tốt đã xảy ra dọc theo đường kinh tuyến, cũng như ở rặng đá High Weald," ông cho biết thêm, "nhưng sự tâm linh huyền bí dường như tập trung mạnh nhất ở nơi giao cắt của cả hai, ở trung tâm quanh East Grinstead và Rừng Row." Nhà thờ giáo phái Mormon nằm cách thị trấn vài dặm về phía bắc, tại Đền London England ấn tượng Dù vậy, thậm chí với những người có suy nghĩ thần bí thì lý thuyết này cũng khó mà chấp nhận được. Davina MacKail, giảng sư Đạo giáo và phong thủy cho tôi biết: "Tôi tin rằng năng lượng quanh East Grinstead được tăng cường nhờ vào khu rừng cổ xưa. Nơi đây từng có nhiều thông tin về mạch ngầm phép thuật, nhưng tôi nghĩ lý do thực sự khiến nơi này hấp dẫn các tôn giáo kỳ quái là vì nó khá gần London, và thực tế là từ khi giáo phái Scientology chuyển đến đây từ thập niên 1960, mọi người chấp nhận những cách sống khác biệt ở nơi này. Đó là câu trả lời của vùng đông England đối với Glastonbury. Mọi người có thể thực hiện những nghi thức khác biệt trong ôn hòa và được sự ủng hộ của người dân trong cộng đồng địa phương." Những người dân xung quanh đồng tình rằng câu trả lời lý giải điều này bình thường hơn nhiều. "East Grinstead có truyền thống là nơi hội ngộ trong hàng thiên niên kỷ," nhân viên phòng du lịch của thị trấn, Dawn Spalding, nói. "Mọi người gặp gỡ nhau ở đây, di chuyển theo những con đường nhỏ để bán hàng. Nơi đây có vẻ khá an toàn để sinh sống." Đức cha Gaskin từ Nhà thờ Church of Our Lady and St Peter thì giải thích điều này theo cách ít lãng mạn hơn trong bộ phim tài liệu "Tại sao là East Grinstead" năm 1994. Ông nói: "Mọi người bị thu hút về phần này của thế giới là bởi Sân bay Gatwick." Dĩ nhiên vi trí gần London của nơi này, cộng với việc có nhiều ngôi nhà trang nghiêm trong tầm nhìn xa hút ở dãy High Weald khiến nơi này hấp dẫn với những người nhiều tiền của sống kiểu phóng túng. Dinh thự Saint Hill Manor, lý do khiến thành viên giáo phái Scientology chuyển đến nơi đây, chỉ là một trong số những người như vậy; một dinh thự khác, Hammerwood Park ở phía đông thị trấn, với kiến trúc Phục Hưng Hy Lạp thanh nhã trong đổ nát một thời, từng là nhà của nhóm nhạc Led Zeppelin. So sánh phong cách sống phóng túng của nơi này với Glastonbury là hợp lẽ, vì khu vực quanh East Grinstead và Rừng Row được cả những nông trang hữu cơ và sân golf tầm cỡ thế giới ca ngợi, điều này có thể đã tóm gọn đầy đủ tinh thần của vùng đất. Dù vậy, một chương khác trong lịch sử của East Grinstead đã tồn tại từ trước khi L Ron Hubbard đến đây, và nó cho thấy rõ chân dung của thị trấn hơn so với bất kỳ lý thuyết kỳ dị nào khác về các giáo phái khác biệt và siêu năng lượng huyền bí. Trong Thế chiến Thứ Hai, Bệnh viện Nữ hoàng Victoria của thị trấn là nơi Huân tước Archibald McIndoe - người New Zealand được Không lực Hoàng gia Anh thuê - tiên phong thực hiện phẫu thuật thẩm mỹ. Sáng kiến của Huân tước McIndoe trong phẫu thuật thẩm mỹ (chuyên ngành của ông là "Mũi McIndoe") trở thành nền tảng cho lĩnh vực này, giúp cho hàng chục phi công bị bỏng nặng và thương tích trong chiến tranh có được cuộc sống mới. Tuy nhiên, chuyên môn y khoa của ông, được phối hợp với sự am tường của ông đối với sức khỏe tâm thần của bệnh nhân, đã đi trước thời đại so với những hiểu biết thời đó. Ông chấm dứt sử dụng trang phục dành riêng cho bệnh nhân đang trong quá trình hồi phục - vốn được coi là phù hợp, và thường được gọi là áo xanh bệnh nhân - và cho phép các phi công là bệnh nhân được mặc quần áo bình thường. McIndoe thành lập một nhóm hỗ trợ cho họ - được rửa tội, theo truyền thống hài hước tếu táo thời chiến, được gọi là Câu lạc bộ Chuột Thí nghiệm (Guinea Pig Club) - nhằm mục đích đảm bảo East Grinstead sẽ là một nơi khoan dung, ân cần trong thời gian họ hồi phục. Khuyến khích những người dần khỏe ra ngoài khám phá thị trấn, ông khẩn nguyện cư dân địa phương giúp người lính cảm thấy dễ chịu - và họ đã thực hiện rất thành tâm đến mức East Grinstead nổi tiếng là "thị trấn không ai nhìn chòng chọc vào ai". "Công việc giúp hồi phục tâm lý tổn thương của những phi công bị bỏng nặng buộc East Grinstead phải chấp nhận mọi người với hình hài biến dạng mà không chú ý vào những điểm đó," Spalding giải thích. "Họ được yêu cầu không nhìn chằm chằm và điều đó đã ăn sâu vào nơi đây; nhiều người nổi tiếng đến thị trấn và đi mua sắm đã cảm thấy rất vui mà không sợ bị quấy rầy." Sự hấp dẫn của vùng này với người mua nhà giàu có tìm kiếm nơi an bình và yên tĩnh chưa bao giờ giảm sút; vào năm 2017, nữ ca sĩ Adele trở thành một trong những siêu sao gần đây nhất đã quyết định đến định cư ở nơi này, trong một toà dinh thự thuộc danh sách Hạng II, cần được bảo tồn. Có vẻ như, nếu như vào thời bác sĩ Archibald McIndoe và câu lạc bộ Guinea Pig của ông, thì East Grinstead là thị trấn biết khi nào nên đưa mắt nhìn đi chỗ khác. Thật không ngạc nhiên gì khi đủ loại người cảm thấy như trở về nhà nhà khi đến đây. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel. | summarize: Nhưng East Grinstead khó có thể nào tạo ra cảm giác hư hư thực thực như trong phim kinh dị của David Lynch. Cửa hàng sách và nữ trang nằm trong những ngôi nhà thanh nhã từ thế kỷ 14, các ông hàng thịt bán món burgers và xúc xích từ sạp hàng trong chợ; nhóm bạn bè cười đùa bên ngoài quán cà phê. Cảnh tượng là sự phong nhã dễ chịu. Mọi thứ trông thật… bình thường. Cà phê đã làm thay đổi vĩnh viễn nước Anh ra sao Con tàu nước Anh và hành trình lịch sử khám phá thế giới Sealand, 'Cuba ngoài khơi' phía đông nước Anh Tuy nhiên, ẩn dưới bề mặt, thì khu thị trấn thuộc vùng Sussex của xứ Anh (England) không có gì nổi bật này lại là nơi mang sứ mệnh nhiệt thành bất thường với tôn giáo. Một số lượng đáng kể các tổ chức tôn giáo đã chọn nơi đây là nơi khai sinh, một số từ thời cổ xưa và cả những giáo phái thời hiện đại, một số giáo phái chính thống và cả phi chính thống. Đặc biệt, có một giáo phái trong số đó đã thu hút số bài báo nhiều hơn tất cả số còn lại. Phố thị giàu có East Grinstead nổi tiếng với di sản kiến trúc Trên khu đồi rừng ở phía tây nam thị trấn là Trang viên Saint Hill Manor, một thái ấp xây dựng từ năm 1792 theo kiểu kiến trúc thời Hậu Georgia. Đặc sản tiêu hạt nhưng lại không phải tiêu hạt của Tứ Xuyên Vụ 'đánh cắp Kimchi' lại thổi bùng mối thù Hàn-Trung Tiễn Khấu, đoạn Vạn Lý Trường Thành nơi rừng xanh núi thẳm Saint Hill từng có đời sống rực rỡ, tùy theo thời gian có khi là trụ sở của Giáo xứ Thiên Chúa Giáo và là nhà của Hoàng tử Jaipur. Khi chủ nhân thứ hai của trang viên rời khỏi nơi này năm 1959, thì cư dân nổi tiếng nhất của Saint Hill chuyển vào sống: đó là L Ron Hubbard, nhà văn viết truyện khoa học viễn tưởng và là người sáng lập Giáo phái Scientology. Khu trang viên không chỉ là nhà của Hubbard mà còn là trụ sở toàn cầu của Giáo phái Scientology cho đến năm 1967. Khu nhà vẫn còn nằm trong sở hữu của Giáo phái, và cũng tương tự như trường hợp giáo phái này nằm rải rác khắp thế giới, vây quanh đó là những chuyện kỳ quái. Tom Cruise đã đến thăm nơi này nhiều lần, và người ta thậm chí cho rằng ông đã chọn khu nhà bên cánh của Saint Hill Manor làm nơi lưu trú trong thời gian cách ly suốt đại dịch virus corona, theo tường thuật trên trang tin Tatler. Một thành viên giáo phái Scientology, ngôi sao điện ảnh thượng thặng John Travolta xuất hiện trên các trang bìa báo vào năm 2011 khi ông cố đặt một bàn ăn cho nhóm nhân viên tháp tùng tại trụ sở cửa hàng gà rán Kentucky KFC tại địa phương - nhưng không thành công. Vào năm 2013, tờ báo The Argus của vùng Sussex viết ba phi công đã thấy "hai vật thể bay có hình dạng đĩa bạc" bay trong khu vực lân cận Saint Hill - rõ ràng không có liên hệ gì với Sân bay Gatwick gần đó, vốn là địa điểm mà các phi công hạ cánh. Dù vậy, không chỉ có giáo phái Scientology tạo sóng ở đây. Cộng đồng Rosicrucians kỳ bí, một cộng đồng bí mật vốn cho rằng họ đang trấn giữ thực thể bí truyền của sự thật về vạn vật, có một khu lưu trú dạng như lâu đài kiểu Todor gần Cổng Greenwood; trong khi đó, Opus Dei, một nhánh của Đạo Tin Lành nổi tiếng chọn cách đeo xiềng xích có gai nhọn và mặc áo làm từ dây gai hành động để thể hiện sự dâng hiến và tự trừng phạt, cũng tổ chức các chương trình nghỉ dưỡng phát triển bản thân tại Trang viên Wickenden Manor. Dinh thự Saint Hill Manor từng có nhiều chủ nhân nổi tiếng trước khi trở thành trụ sở ở Anh Quốc của Giáo phái Scientology Ít gây tranh cãi hơn, nhà thờ của đạo Mormon nằm vài vài dặm về phía bắc của East Grinstead tại Đền London England ấn tượng, trong khi các tôn giáo như Nhân chứng Jehova và Christian Scientist cũng đã hiện diện trong thị trấn. Những cách nghĩ khác biệt đã có từ sớm trong đời sống ở vùng này. Trường học Michael Hall ở khu Forest Row gần đó là ví dụ đầu tiên của trường học Waldorf ở Anh Quốc, nơi học sinh được dạy về lý thuyết tâm linh của Rudolf Steiner về nhân trí học, với chương trình học tập trung vào phát triển cảm xúc và nghệ thuật. Khu vực nhiều trang trại hữu cơ, sử dụng phương pháp ủ phân tiến bộ như dùng sọ bò ủ với vỏ trấu và đá thạch anh, cũng là dựa trên giảng dạy của Steiner. Nằm về phía nam East Grinstead, mảng đồi xanh Battenberg gọn gàng mở ra mênh mông đến Rừng Ashdown với cây phỉ, cây dẻ và sồi. Khu rừng nổi tiếng là nguồn cảm hứng và là bối cảnh cho truyện về chú gấu Winnie the Pooh, tác giả là AA Milne từng sống ở rìa phía bắc của khu rừng và thường đi dạo vào rừng với con trai ông, Christopher Robin. Di sản của Milne vẫn tiếp tục sống ở nơi đây, chẳng hạn cây cầu Pooh Sticks bắc qua dòng suối trong rừng và là nơi nhà văn sáng chế ra trò chơi cùng tên Poohsticks (gậy của gấu Pooh) với con trai ông - nhưng Rừng Ashdown còn ẩn chứa những bí mật hấp dẫn và lạ lùng hơn thế. Tiếng thầm thì của nghi thức Wiccan và những cuộc tụ họp của các thầy phù thủy khá phổ biến. "Thỉnh thoảng người ta thấy những thầy pháp và kẻ ngoại đạo trong những vòng tròn của rặng thông Scotland ở đỉnh khu rừng," Richard Creightmore, thầy phong thủy tiên tri lý giải ý nghĩa từ dấu vết của đất trong rừng Ashdown cho biết. Có lẽ rừng Ashdown nổi tiếng nhất với cây cầu Pooh Sticks, nhưng nó còn chứa đựng những bí mật hấp dẫn hơn nhiều Tuy nhiên, phần huyền bí kỳ quái nhất của khu rừng lại là từ lời đồn một câu chuyện có từ thời Thế Chiến thứ Hai, với những nhân vật như thầy phù thủy, gián điệp và Phát Xít. Cecil Williamson là nhà viết kịch người Anh và là kẻ ngoại đạo nổi tiếng từng được tổ chức MI6 thuê vào năm 1938 để tìm hiểu thêm về mối quan tâm khá rõ ràng của các sĩ quan Phát Xít về sự huyền bí này. Ông nghĩ ra một chiến dịch tuyền truyền có tên là Operation Mistletoe, nhằm lợi dụng sự mê tín vào sự huyền bí của quân Phát Xít bằng cách dựng lên một nghi thức huyền thuật giả trong Rừng Ashdown. Người ta hy vọng rằng cách này sẽ làm xuống tinh thần quân Phát Xít nếu chúng tin rằng các thế lực siêu nhiên đang chống lại chúng. Người ta kể rằng nghi thức gồm có những người lính Canada mặc áo choàng và nhảy quanh hình nộm Hitler và thuộc hạ. Nếu chuyện này nghe giống như từ phim James Bond, thì có lẽ cũng không ngạc nhiên gì; vì theo nhà viết tiểu sử Mark Simmons, nhà văn Ian Fleming được cho là nằm trong số những người tham dự. Dù chi tiết chính xác về nghi lễ của Williamson có thể sẽ không bao giờ được biết rõ, nhưng người ta biết rằng Rừng Ashdown là nơi dựng cột phát sóng radio Aspidistra dùng để truyền đi thông tin "tuyên truyền đen" kiểu này trong thời chiến. Khu vực này giờ đây là nơi tập huấn của Cảnh sát Sussex. Vậy còn East Grinstead thì sao? Một số người dân địa phương sẽ trả lời bạn rằng bên dưới mặt đất là những mạch ngầm phép thuật đầy sức mạnh giao cắt với đường kinh tuyến Greenwich, chạy qua trung tâm thị trấn. "Chúng tôi ở đây, ngay khu vực giao cắt của dãy đá sa thạch High Weald - với cấu trúc tinh thể thạch anh giúp tăng cường khả năng nhận thức sáng rõ - với đường kinh tuyến Greenwich," Creightmore cho biết. "Rất nhiều điều tốt đã xảy ra dọc theo đường kinh tuyến, cũng như ở rặng đá High Weald," ông cho biết thêm, "nhưng sự tâm linh huyền bí dường như tập trung mạnh nhất ở nơi giao cắt của cả hai, ở trung tâm quanh East Grinstead và Rừng Row." Nhà thờ giáo phái Mormon nằm cách thị trấn vài dặm về phía bắc, tại Đền London England ấn tượng Dù vậy, thậm chí với những người có suy nghĩ thần bí thì lý thuyết này cũng khó mà chấp nhận được. Davina MacKail, giảng sư Đạo giáo và phong thủy cho tôi biết: "Tôi tin rằng năng lượng quanh East Grinstead được tăng cường nhờ vào khu rừng cổ xưa. Nơi đây từng có nhiều thông tin về mạch ngầm phép thuật, nhưng tôi nghĩ lý do thực sự khiến nơi này hấp dẫn các tôn giáo kỳ quái là vì nó khá gần London, và thực tế là từ khi giáo phái Scientology chuyển đến đây từ thập niên 1960, mọi người chấp nhận những cách sống khác biệt ở nơi này. Đó là câu trả lời của vùng đông England đối với Glastonbury. Mọi người có thể thực hiện những nghi thức khác biệt trong ôn hòa và được sự ủng hộ của người dân trong cộng đồng địa phương." Những người dân xung quanh đồng tình rằng câu trả lời lý giải điều này bình thường hơn nhiều. "East Grinstead có truyền thống là nơi hội ngộ trong hàng thiên niên kỷ," nhân viên phòng du lịch của thị trấn, Dawn Spalding, nói. "Mọi người gặp gỡ nhau ở đây, di chuyển theo những con đường nhỏ để bán hàng. Nơi đây có vẻ khá an toàn để sinh sống." Đức cha Gaskin từ Nhà thờ Church of Our Lady and St Peter thì giải thích điều này theo cách ít lãng mạn hơn trong bộ phim tài liệu "Tại sao là East Grinstead" năm 1994. Ông nói: "Mọi người bị thu hút về phần này của thế giới là bởi Sân bay Gatwick." Dĩ nhiên vi trí gần London của nơi này, cộng với việc có nhiều ngôi nhà trang nghiêm trong tầm nhìn xa hút ở dãy High Weald khiến nơi này hấp dẫn với những người nhiều tiền của sống kiểu phóng túng. Dinh thự Saint Hill Manor, lý do khiến thành viên giáo phái Scientology chuyển đến nơi đây, chỉ là một trong số những người như vậy; một dinh thự khác, Hammerwood Park ở phía đông thị trấn, với kiến trúc Phục Hưng Hy Lạp thanh nhã trong đổ nát một thời, từng là nhà của nhóm nhạc Led Zeppelin. So sánh phong cách sống phóng túng của nơi này với Glastonbury là hợp lẽ, vì khu vực quanh East Grinstead và Rừng Row được cả những nông trang hữu cơ và sân golf tầm cỡ thế giới ca ngợi, điều này có thể đã tóm gọn đầy đủ tinh thần của vùng đất. Dù vậy, một chương khác trong lịch sử của East Grinstead đã tồn tại từ trước khi L Ron Hubbard đến đây, và nó cho thấy rõ chân dung của thị trấn hơn so với bất kỳ lý thuyết kỳ dị nào khác về các giáo phái khác biệt và siêu năng lượng huyền bí. Trong Thế chiến Thứ Hai, Bệnh viện Nữ hoàng Victoria của thị trấn là nơi Huân tước Archibald McIndoe - người New Zealand được Không lực Hoàng gia Anh thuê - tiên phong thực hiện phẫu thuật thẩm mỹ. Sáng kiến của Huân tước McIndoe trong phẫu thuật thẩm mỹ (chuyên ngành của ông là "Mũi McIndoe") trở thành nền tảng cho lĩnh vực này, giúp cho hàng chục phi công bị bỏng nặng và thương tích trong chiến tranh có được cuộc sống mới. Tuy nhiên, chuyên môn y khoa của ông, được phối hợp với sự am tường của ông đối với sức khỏe tâm thần của bệnh nhân, đã đi trước thời đại so với những hiểu biết thời đó. Ông chấm dứt sử dụng trang phục dành riêng cho bệnh nhân đang trong quá trình hồi phục - vốn được coi là phù hợp, và thường được gọi là áo xanh bệnh nhân - và cho phép các phi công là bệnh nhân được mặc quần áo bình thường. McIndoe thành lập một nhóm hỗ trợ cho họ - được rửa tội, theo truyền thống hài hước tếu táo thời chiến, được gọi là Câu lạc bộ Chuột Thí nghiệm (Guinea Pig Club) - nhằm mục đích đảm bảo East Grinstead sẽ là một nơi khoan dung, ân cần trong thời gian họ hồi phục. Khuyến khích những người dần khỏe ra ngoài khám phá thị trấn, ông khẩn nguyện cư dân địa phương giúp người lính cảm thấy dễ chịu - và họ đã thực hiện rất thành tâm đến mức East Grinstead nổi tiếng là "thị trấn không ai nhìn chòng chọc vào ai". "Công việc giúp hồi phục tâm lý tổn thương của những phi công bị bỏng nặng buộc East Grinstead phải chấp nhận mọi người với hình hài biến dạng mà không chú ý vào những điểm đó," Spalding giải thích. "Họ được yêu cầu không nhìn chằm chằm và điều đó đã ăn sâu vào nơi đây; nhiều người nổi tiếng đến thị trấn và đi mua sắm đã cảm thấy rất vui mà không sợ bị quấy rầy." Sự hấp dẫn của vùng này với người mua nhà giàu có tìm kiếm nơi an bình và yên tĩnh chưa bao giờ giảm sút; vào năm 2017, nữ ca sĩ Adele trở thành một trong những siêu sao gần đây nhất đã quyết định đến định cư ở nơi này, trong một toà dinh thự thuộc danh sách Hạng II, cần được bảo tồn. Có vẻ như, nếu như vào thời bác sĩ Archibald McIndoe và câu lạc bộ Guinea Pig của ông, thì East Grinstead là thị trấn biết khi nào nên đưa mắt nhìn đi chỗ khác. Thật không ngạc nhiên gì khi đủ loại người cảm thấy như trở về nhà nhà khi đến đây. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel. | [
108,
287,
285,
161,
311,
8975,
27095,
455,
107,
136,
224,
394,
124,
406,
1143,
108,
2476,
108,
2476,
223,
223,
128,
113,
807,
236,
2500,
104,
2004,
16608,
112,
8172,
201,
333,
105,
684,
509,
829,
113,
120,
1184,
152,
781,
4505,
148,
175,
688,
9906,
109,
118,
201,
1764,
622,
1246,
21672,
569,
105,
990,
3318,
148,
12960,
201,
113,
2272,
708,
491,
230,
1674,
1827,
3613,
367,
351,
1027,
1826,
15030,
1468,
706,
106,
144,
737,
4505,
790,
5845,
2391,
259,
1407,
610,
599,
342,
2429,
4490,
997,
115,
140,
346,
345,
2788,
2058,
142,
266,
124,
350,
1528,
540,
142,
266,
105,
209,
277,
478,
324,
1914,
740,
175,
249,
21716,
103,
377,
19743,
351,
2472,
257,
505,
823,
142,
266,
421,
572,
1768,
768,
2559,
4665,
143,
322,
461,
1513,
1182,
501,
15282,
104,
1790,
266,
15858,
110,
107,
218,
738,
2160,
126,
153,
106,
328,
518,
981,
2167,
1638,
164,
295,
369,
119,
666,
2485,
430,
166,
423,
549,
546,
109,
420,
229,
666,
309,
115,
680,
328,
248,
106,
328,
550,
3747,
116,
166,
148,
221,
874,
1719,
105,
186,
120,
309,
1194,
221,
199,
273,
103,
116,
166,
309,
1194,
122,
234,
105,
186,
894,
122,
2970,
2601,
3677,
107,
116,
309,
1194,
113,
166,
150,
115,
498,
1305,
166,
392,
188,
158,
183,
525,
186,
166,
177,
1409,
5444,
461,
1073,
107,
8975,
27095,
738,
354,
119,
791,
262,
357,
1843,
1601,
231,
322,
3608,
1770,
108,
121,
505,
2053,
828,
461,
1513,
106,
1786,
182,
8816,
5194,
3279,
2689,
103,
116,
869,
108,
3894,
556,
636,
148,
147,
1980,
10558,
181,
1138,
357,
1843,
221,
3551,
5057,
112,
2601,
262,
464,
991,
170,
153,
110,
139,
464,
991,
104,
4315,
4443,
1269,
9564,
2847,
948,
4559,
257,
153,
3285,
1725,
882,
1056,
542,
6803,
20822,
19848,
103,
780,
6488,
1087,
1188,
994,
328,
1770,
1822,
1687,
8898,
8816,
5194,
434,
107,
723,
307,
4854,
16094,
1975,
181,
221,
390,
107,
129,
106,
1266,
633,
104,
754,
1790,
1636,
2525,
754,
105,
106,
152,
104,
678,
693,
25997,
112,
707,
185,
157,
259,
196,
104,
509,
182,
1165,
574,
328,
126,
147,
7394,
103,
143,
867,
137,
738,
354,
202,
104,
8816,
5194,
589,
138,
307,
161,
150,
106,
2068,
8776,
27098,
103,
152,
355,
508,
3837,
889,
214,
2058,
597,
105,
106,
111,
611,
385,
754,
1194,
27440,
112,
2302,
509,
182,
110,
163,
106,
152,
104,
27098,
145,
177,
106,
1266,
633,
258,
352,
104,
754,
1194,
27440,
114,
155,
147,
7114,
112,
2302,
152,
244,
177,
829,
113,
633,
943,
104,
754,
6344,
105,
127,
489,
222,
128,
271,
279,
309,
1194,
126,
829,
3865,
2677,
1227,
175,
1555,
2619,
1017,
150,
106,
120,
443,
393,
4421,
112,
4138,
15982,
115,
155,
582,
328,
126,
158,
4078,
105,
111,
169,
1042,
356,
114,
160,
118,
115,
680,
322,
152,
367,
1255,
104,
8816,
5194,
3279,
2689,
140,
328,
931,
1820,
113,
221,
390,
173,
1272,
1232,
273,
414,
1084,
7189,
181,
1289,
1802,
159,
509,
193,
28103,
112,
885,
164,
182,
309,
1194,
27440,
103,
1184,
350,
1526,
349,
1292,
17288,
1546,
30978,
409,
387,
199,
159,
109,
509,
6810,
188,
138,
147,
3370,
129,
118,
601,
632,
116,
746,
446,
114,
491,
157,
182,
3281,
3781,
149,
1266,
633,
814,
201,
2316,
7736,
12288,
13653,
149,
439,
412,
233,
170,
110,
164,
2446,
1339,
147,
3516,
940,
188,
1482,
108,
29046,
104,
501,
15282,
508,
459,
894,
135,
115,
203,
9971,
731,
136,
502,
107,
240,
1361,
3282,
1841,
207,
502,
113,
322,
442,
4060,
1352,
8816,
5194,
233,
450,
921,
110,
107,
316,
300,
218,
119,
4677,
502,
25205,
386,
397,
682,
106,
439,
318,
145,
109,
894,
135,
1030,
10523,
1612,
934,
110,
163,
107,
309,
1194,
27440,
394,
1338,
108,
121,
1333,
1284,
210,
11560,
176,
376,
6190,
376,
5281,
569,
393,
1039,
103,
172,
490,
210,
1039,
1523,
682,
114,
160,
154,
167,
1513,
533,
223,
136,
1039,
425,
104,
144,
610,
125,
3408,
7107,
107,
116,
322,
931,
1820,
1361,
128,
727,
1051,
1138,
1576,
20672,
386,
10076,
25317,
708,
113,
129,
397,
15748,
3342,
3632,
176,
103,
116,
3466,
104,
2887,
1740,
5460,
738,
354,
680,
173,
2164,
16946,
3318,
107,
4275,
6938,
105,
945,
1412,
140,
148,
1875,
4275,
209,
192,
130,
136,
199,
144,
3298,
1488,
105,
222,
1465,
8100,
127,
420,
229,
109,
741,
277,
1207,
2170,
212,
435,
288,
481,
149,
1786,
182,
7218,
376,
9836,
4790,
3279,
2689,
112,
4534,
4269,
8816,
5194,
3279,
2689,
434,
107,
158,
185,
157,
738,
354,
226,
129,
319,
164,
1266,
633,
108,
121,
266,
162,
104,
754,
1194,
27440,
2932,
332,
383,
250,
1346,
975,
152,
1630,
104,
247,
24876,
829,
696,
696,
4903,
125,
505,
1908,
104,
8975,
27095,
149,
8657,
1619,
9832,
108,
1633,
7031,
113,
129,
109,
666,
309,
128,
857,
463,
12526,
772,
6690,
105,
7132,
26440,
127,
115,
199,
681,
113,
461,
15014,
564,
173,
372,
211,
575,
115,
107,
148,
1214,
113,
723,
307,
108,
121,
501,
433,
1188,
214,
2295,
6838,
108,
121,
322,
18447,
16986,
386,
150,
106,
1380,
1094,
178,
462,
104,
271,
214,
10915,
18449,
108,
121,
266,
890,
328,
214,
296,
117,
1372,
125,
241,
1026,
315,
1557,
104,
5675,
1230,
20694,
10472,
1864,
125,
157,
512,
1732,
119,
741,
277,
214,
495,
396,
138,
212,
435,
406,
990,
105,
877,
4358,
2302,
442,
158,
509,
1322,
943,
225,
103,
324,
286,
412,
246,
108,
3209,
613,
472,
317,
128,
467,
5798,
2835,
108,
3209,
119,
3364,
3268,
3546,
105,
915,
4119,
365,
103,
127,
106,
1105,
159,
2087,
1372,
104,
10472,
1864,
112,
1556,
5868,
125,
505,
828,
8975,
27095,
103,
3358,
3608,
1822,
679,
332,
332,
14887,
3103,
11508,
690,
124,
2216,
1671,
7565,
155,
10471,
8651,
11948,
119,
1003,
6281,
103,
1003,
21087,
105,
14467,
112,
2302,
1770,
738,
354,
106,
774,
406,
2166,
105,
106,
1303,
313,
114,
3837,
125,
987,
4327,
24938,
1430,
20768,
103,
274,
590,
106,
18283,
12340,
231,
892,
434,
307,
108,
121,
6217,
505,
1908,
104,
322,
1770,
105,
369,
184,
4307,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
3540,
248,
117,
787,
1072,
106,
461,
1513,
393,
2500,
202,
266,
162,
105,
106,
476,
456,
366,
351,
723,
610,
114,
461,
1513,
108,
2476,
1703,
1576,
9443,
7140,
19266,
112,
1
] |
141114_berlin_wall_vietnam_look_back | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2014/11/141114_berlin_wall_vietnam_look_back | Người Việt Đông Âu 'được rất nhiều' | Nhờ chuyển đổi thể chế sau khi Bức tường Berlin sụp đổ, người Việt ở Đông Âu đã được hưởng tự do, kể cả tự do cho họ quyền vẫn tin vào ý tưởng cộng sản cho đến phúc lợi xã hội và tiện nghi của nền kinh tế tư bản. | Nhưng riêng tại Nga, dù có sự ủng hộ cho chuyển đổi dân chủ ban đầu, nay sự thất vọng về hiện tại khiến vẫn có người hoài niệm về thời Liên Xô và lại có thêm lo ngại về tình hình như Ukraine và kinh tế nước sở tại. Được và mất Trong cuộc thảo luận trên Google+ và YouTube (xem tại đường dẫn này) do Nguyễn Giang chủ trì, khách mời từ Đức, Ba Lan và Nga cho BBC biết về cảm giác 'được và mất' nhân sự kiện châu Âu kỷ niệm Bức tường Berlin sụp đổ ngày 9/11/1989. Nhà báo Lê Mạnh Hùng từ Berlin cho BBC hay: "Tôi không thấy cảm giác mất trong cộng đồng Việt ở Berlin. Những người vẫn muốn giữ tư tưởng cộng sản chủ nghĩa vẫn có thể sinh hoạt hội đoàn, không mất gì, còn sinh hoạt, hoạt động của họ có được cộng đồng chấp nhận hay không lại là chuyện khác. Tôi thấy họ bằng lòng với chuyện đó." "Còn về làm ăn kinh tế, bản thân họ có quyền lựa chọn, có quyền trải qua, so sánh, họ có quyền theo đuổi lý tưởng A hay B mà không ai cấm đoán. Đó là ưu việt của xã hội tự do." Riêng với người dân Đức, những người từng tổ chức các cuộc tuần hành lên con số cả triệu hồi 1989 để đòi thống nhất đất nước, Giáo sư Jorg Thomas Engelbert, nhà Việt học từ Đại học Hamburg cho biết: Giáo sư Engelbert nói các thế hệ sau của người Việt tại Đức sẽ thấm tư tưởng dân chủ hơn cha anh họ "Tùy theo từng người khác nhau nhưng chắc là cũng có một số người mất những tư tưởng, những lý tưởng, những điều mà họ cảm thấy là nó vĩnh viễn và cố định mà cuối cùng cũng chẳng ra gì. Nhưng mà cái đấy cũng mất lâu có những thế hệ già thì nó phải lâu hơn..." Nhưng với người Nga, có lẽ cảm giác 'mất mát' là lớn hơn cả, như nhà báo dân chủ Nguyễn Minh Cần từ Moscow kể lại: "Sau khi ở Ba Lan Công đoàn Đoàn kết thành công vào tháng 6/1989 thì chúng tôi hồi hộp chờ các biến cố khác, rồi khi người Đông Đức tràn sang Hungary để sang Áo thì chúng tôi nghĩ số phận nước Đông Đức sẽ được quyết định, được giải phóng..." "Khi đó, người Nga chưa có cảm giác họ sẽ mất cái gì. Tôi đã tham gia nhiều cuộc biểu tình, không chỉ thanh niên mà cả những người về hưu họ cũng phấn khởi, muốn thay đổi. Nhưng khi Yeltsin lên, có những chủ trương sai, thì người ta mới thấy mình mất một lý tưởng." "Sau này người ta mới nghĩ là mất, còn khi ấy thì người ta có cảm giác mong được giải phóng." Hệ thống cộng sản tan rã ngay trên quê hương của nó là biến cố lớn, tầm vóc thể kỷ của châu Âu. Nay nhìn vào di sản ý thức hệ xã hội chủ nghĩa, các nước Đông Âu chọn cách giải quyết khác nhau. Nhà báo Mạc Việt Hồng từ Warsaw, nói về đặc thù của Ba Lan: "Hiến pháp Ba Lan, điều 13 cấm chủ nghĩa cộng sản và Nazi nên sự lựa chọn công khai theo lý tưởng cộng sản thì không có." "Còn người Việt Nam vẫn có thể sống cuộc sống đủ tiện nghi, có ưu việt của xã hội dân chủ, nhưng họ vẫn trong chừng mực nào đó vẫn có thể duy thì suy nghĩ cộng sản nhưng không công khai." Việt Nam và người Việt hôm nay Ngày nay nhìn lại, các chuyển biến từ Đông Âu đã có tác động đến Việt Nam như đánh giá của Giáo sư Engelbert: "Việt Nam chắc chắn cũng thay đổi thôi và cái thay đổi bắt đầu không phải từ năm 1989 mà từ năm 1986. Chúng ta đều đã biết là quá trình đổi mới, đổi mới về kinh tế thì thành công rõ rệt không thể phủ định được, mặc dù cũng vấn đề này vấn đề nọ trong quá trình cần phải giải quyết." Bà Mạc Việt Hồng: "Ba Lan ngày nay cấm tuyên truyền chủ nghĩa cộng sản và phát-xít' "Còn những cái đổi mới, những phương diện khác thì dĩ nhiên những người Việt Nam hôm nay thì họ biết nhiều hơn, có thể nói được rất nhiều chuyện." Nhìn vào xã hội Ba Lan ngày nay, bà Mạc Việt Hồng nói: "Công bằng xã hội ở Ba Lan hiện nay so với Việt Nam: Ở Ba Lan cũng như nhiều nước châu Âu khác việc giải quyết công bằng xã hội tốt hơn Việt Nam và các nước đang phát triển khác rất nhiều. Họ có chính sách trợ cấp xã hội cho người nghèo. Nền tảng xuất phát của Ba Lan có thể cũng cao hơn Việt Nam." Giáo sư Engelbert cũng nêu quan điểm về bất công xã hội trong sự so sánh với Việt Nam: "So với các nước lân cận như Campuchia, Philippines hoặc Thái Lan họ đi theo con đường tư bản chủ nghĩa từ rất lâu rồi thì những chính sách xã hội của Việt Nam cũng không đến nỗi kém lắm và Ngân hàng Thế giới họ có một số chương trình, ví dụ là đưa sinh hoạt văn hóa vào nông thôn hay là trường học hay là thường gọi là cái gì đó nó cũng có ý nghĩa." "Nhưng mà dĩ nhiên vấn đề tham nhũng chẳng hạn thì trong khuôn khổ của chế độ hiện hành thì rất khó giải quyết vì thiếu những yếu tố dân chủ, thiếu yếu tố của pháp luật, thiếu những cái yêu cầu công an độc lập… Có một số vấn đề thì dĩ nhiên là ngay cả vấn đề kinh tế thì trong khuôn khổ của chế độ này thì rất khó giải quyết." Nhắc lại tình hình hoạt động báo chí có một thời ủng hộ tư tưởng dân chủ Đông Âu, ông Lê Mạnh Hùng cho biết: Ông Lê Mạnh Hùng: 'Tôi không thấy có cảm giác mất mát gì trong cộng đồng Việt ở Berlin' "Tình hình hoạt động của các tờ báo vận động dân chủ trong nhiều nhóm người Việt khác nhau ở Berlin hiện nay là số đầu báo và tạp chí đã giảm đi nhiều so với những năm 1990. Lý do là việc cập nhật thông tin qua internet khiến cho đọc giả tản mát. Thứ hai là mức độ giao lưu giữa người Việt sống ở Đức với VN và quốc tế cũng tăng cường hơn trước rất nhiều. Yếu tố kinh tế cũng khiến cho những người làm báo rất chật vật để tồn tại tờ báo của mình. Do đó, hiện giờ đã có sự chuyển hướng đi vào internet." Vẫn về chuyện người Việt tại Đức tiếp thu tư tưởng dân chủ phổ cập ở Đông Âu, ông Engelbert nêu ra nhận định: "Tôi nghĩ là thế hệ mới lớn lên, những người mà sống ở Đức nói tiếng Đức có khi là giỏi hơn tiếng Việt. Họ thấm những ý kiến của xã hội tiên tiến bây giờ kể cả dân chủ kể cả tự do, tự do cả trong trường học mà có thể cãi với thầy được. Cái đấy ở Việt Nam còn là điều mới lạ mà họ rất là quen." "Tôi nghĩ là tương lai của cộng đồng người Việt ở Đức cũng như người Việt ở Việt Nam là cái thế hệ trẻ này mà họ sẽ khác hẳn so với những thế hệ trước trên rất nhiều phương diện, có cả tốt có cả điều mà người ta sẽ cho là mất mát." "Chúng ta có thể đầy hy vọng là lịch sử tiến lên, ở đâu cũng thế." Còn từ Moscow, ông Nguyễn Minh Cần cho hay về tâm trạng của người Việt Nam ở đó sau 25 năm chuyển đổi tại Đông Âu: "Bây giờ thì tâm trạng của cộng đồng người Việt ở Nga, kể cả sinh viên và trí thức hầu như không quan tâm đến chính trị hoặc sợ dính dáng đến chính trị. Cho nên bây giờ không như trước. Và đối với cả tình hình của Nga thì họ cũng không quan tâm." "Chỉ khi quan hệ Nga – Ukraine trở nên tồi tệ, ảnh hưởng tới kinh tế Ukraine khiến cho công việc làm ăn của người Việt rất khó khăn, lúc bấy giờ người ta mới suy nghĩ là do chính sách của Nga nhưng cũng không có hành động gì cả." Toàn bộ cuộc thảo luận video hôm 13/11 được lưu trên YouTube tại http://bit.ly/1wWayk và trên Google+ ở địa chỉ này. BBC Tiếng Việt có chương trình bàn tròn thời sự hàng tuần ghi hình qua mạng Google+ từ London | summarize: Nhưng riêng tại Nga, dù có sự ủng hộ cho chuyển đổi dân chủ ban đầu, nay sự thất vọng về hiện tại khiến vẫn có người hoài niệm về thời Liên Xô và lại có thêm lo ngại về tình hình như Ukraine và kinh tế nước sở tại. Được và mất Trong cuộc thảo luận trên Google+ và YouTube (xem tại đường dẫn này) do Nguyễn Giang chủ trì, khách mời từ Đức, Ba Lan và Nga cho BBC biết về cảm giác 'được và mất' nhân sự kiện châu Âu kỷ niệm Bức tường Berlin sụp đổ ngày 9/11/1989. Nhà báo Lê Mạnh Hùng từ Berlin cho BBC hay: "Tôi không thấy cảm giác mất trong cộng đồng Việt ở Berlin. Những người vẫn muốn giữ tư tưởng cộng sản chủ nghĩa vẫn có thể sinh hoạt hội đoàn, không mất gì, còn sinh hoạt, hoạt động của họ có được cộng đồng chấp nhận hay không lại là chuyện khác. Tôi thấy họ bằng lòng với chuyện đó." "Còn về làm ăn kinh tế, bản thân họ có quyền lựa chọn, có quyền trải qua, so sánh, họ có quyền theo đuổi lý tưởng A hay B mà không ai cấm đoán. Đó là ưu việt của xã hội tự do." Riêng với người dân Đức, những người từng tổ chức các cuộc tuần hành lên con số cả triệu hồi 1989 để đòi thống nhất đất nước, Giáo sư Jorg Thomas Engelbert, nhà Việt học từ Đại học Hamburg cho biết: Giáo sư Engelbert nói các thế hệ sau của người Việt tại Đức sẽ thấm tư tưởng dân chủ hơn cha anh họ "Tùy theo từng người khác nhau nhưng chắc là cũng có một số người mất những tư tưởng, những lý tưởng, những điều mà họ cảm thấy là nó vĩnh viễn và cố định mà cuối cùng cũng chẳng ra gì. Nhưng mà cái đấy cũng mất lâu có những thế hệ già thì nó phải lâu hơn..." Nhưng với người Nga, có lẽ cảm giác 'mất mát' là lớn hơn cả, như nhà báo dân chủ Nguyễn Minh Cần từ Moscow kể lại: "Sau khi ở Ba Lan Công đoàn Đoàn kết thành công vào tháng 6/1989 thì chúng tôi hồi hộp chờ các biến cố khác, rồi khi người Đông Đức tràn sang Hungary để sang Áo thì chúng tôi nghĩ số phận nước Đông Đức sẽ được quyết định, được giải phóng..." "Khi đó, người Nga chưa có cảm giác họ sẽ mất cái gì. Tôi đã tham gia nhiều cuộc biểu tình, không chỉ thanh niên mà cả những người về hưu họ cũng phấn khởi, muốn thay đổi. Nhưng khi Yeltsin lên, có những chủ trương sai, thì người ta mới thấy mình mất một lý tưởng." "Sau này người ta mới nghĩ là mất, còn khi ấy thì người ta có cảm giác mong được giải phóng." Hệ thống cộng sản tan rã ngay trên quê hương của nó là biến cố lớn, tầm vóc thể kỷ của châu Âu. Nay nhìn vào di sản ý thức hệ xã hội chủ nghĩa, các nước Đông Âu chọn cách giải quyết khác nhau. Nhà báo Mạc Việt Hồng từ Warsaw, nói về đặc thù của Ba Lan: "Hiến pháp Ba Lan, điều 13 cấm chủ nghĩa cộng sản và Nazi nên sự lựa chọn công khai theo lý tưởng cộng sản thì không có." "Còn người Việt Nam vẫn có thể sống cuộc sống đủ tiện nghi, có ưu việt của xã hội dân chủ, nhưng họ vẫn trong chừng mực nào đó vẫn có thể duy thì suy nghĩ cộng sản nhưng không công khai." Việt Nam và người Việt hôm nay Ngày nay nhìn lại, các chuyển biến từ Đông Âu đã có tác động đến Việt Nam như đánh giá của Giáo sư Engelbert: "Việt Nam chắc chắn cũng thay đổi thôi và cái thay đổi bắt đầu không phải từ năm 1989 mà từ năm 1986. Chúng ta đều đã biết là quá trình đổi mới, đổi mới về kinh tế thì thành công rõ rệt không thể phủ định được, mặc dù cũng vấn đề này vấn đề nọ trong quá trình cần phải giải quyết." Bà Mạc Việt Hồng: "Ba Lan ngày nay cấm tuyên truyền chủ nghĩa cộng sản và phát-xít' "Còn những cái đổi mới, những phương diện khác thì dĩ nhiên những người Việt Nam hôm nay thì họ biết nhiều hơn, có thể nói được rất nhiều chuyện." Nhìn vào xã hội Ba Lan ngày nay, bà Mạc Việt Hồng nói: "Công bằng xã hội ở Ba Lan hiện nay so với Việt Nam: Ở Ba Lan cũng như nhiều nước châu Âu khác việc giải quyết công bằng xã hội tốt hơn Việt Nam và các nước đang phát triển khác rất nhiều. Họ có chính sách trợ cấp xã hội cho người nghèo. Nền tảng xuất phát của Ba Lan có thể cũng cao hơn Việt Nam." Giáo sư Engelbert cũng nêu quan điểm về bất công xã hội trong sự so sánh với Việt Nam: "So với các nước lân cận như Campuchia, Philippines hoặc Thái Lan họ đi theo con đường tư bản chủ nghĩa từ rất lâu rồi thì những chính sách xã hội của Việt Nam cũng không đến nỗi kém lắm và Ngân hàng Thế giới họ có một số chương trình, ví dụ là đưa sinh hoạt văn hóa vào nông thôn hay là trường học hay là thường gọi là cái gì đó nó cũng có ý nghĩa." "Nhưng mà dĩ nhiên vấn đề tham nhũng chẳng hạn thì trong khuôn khổ của chế độ hiện hành thì rất khó giải quyết vì thiếu những yếu tố dân chủ, thiếu yếu tố của pháp luật, thiếu những cái yêu cầu công an độc lập… Có một số vấn đề thì dĩ nhiên là ngay cả vấn đề kinh tế thì trong khuôn khổ của chế độ này thì rất khó giải quyết." Nhắc lại tình hình hoạt động báo chí có một thời ủng hộ tư tưởng dân chủ Đông Âu, ông Lê Mạnh Hùng cho biết: Ông Lê Mạnh Hùng: 'Tôi không thấy có cảm giác mất mát gì trong cộng đồng Việt ở Berlin' "Tình hình hoạt động của các tờ báo vận động dân chủ trong nhiều nhóm người Việt khác nhau ở Berlin hiện nay là số đầu báo và tạp chí đã giảm đi nhiều so với những năm 1990. Lý do là việc cập nhật thông tin qua internet khiến cho đọc giả tản mát. Thứ hai là mức độ giao lưu giữa người Việt sống ở Đức với VN và quốc tế cũng tăng cường hơn trước rất nhiều. Yếu tố kinh tế cũng khiến cho những người làm báo rất chật vật để tồn tại tờ báo của mình. Do đó, hiện giờ đã có sự chuyển hướng đi vào internet." Vẫn về chuyện người Việt tại Đức tiếp thu tư tưởng dân chủ phổ cập ở Đông Âu, ông Engelbert nêu ra nhận định: "Tôi nghĩ là thế hệ mới lớn lên, những người mà sống ở Đức nói tiếng Đức có khi là giỏi hơn tiếng Việt. Họ thấm những ý kiến của xã hội tiên tiến bây giờ kể cả dân chủ kể cả tự do, tự do cả trong trường học mà có thể cãi với thầy được. Cái đấy ở Việt Nam còn là điều mới lạ mà họ rất là quen." "Tôi nghĩ là tương lai của cộng đồng người Việt ở Đức cũng như người Việt ở Việt Nam là cái thế hệ trẻ này mà họ sẽ khác hẳn so với những thế hệ trước trên rất nhiều phương diện, có cả tốt có cả điều mà người ta sẽ cho là mất mát." "Chúng ta có thể đầy hy vọng là lịch sử tiến lên, ở đâu cũng thế." Còn từ Moscow, ông Nguyễn Minh Cần cho hay về tâm trạng của người Việt Nam ở đó sau 25 năm chuyển đổi tại Đông Âu: "Bây giờ thì tâm trạng của cộng đồng người Việt ở Nga, kể cả sinh viên và trí thức hầu như không quan tâm đến chính trị hoặc sợ dính dáng đến chính trị. Cho nên bây giờ không như trước. Và đối với cả tình hình của Nga thì họ cũng không quan tâm." "Chỉ khi quan hệ Nga – Ukraine trở nên tồi tệ, ảnh hưởng tới kinh tế Ukraine khiến cho công việc làm ăn của người Việt rất khó khăn, lúc bấy giờ người ta mới suy nghĩ là do chính sách của Nga nhưng cũng không có hành động gì cả." Toàn bộ cuộc thảo luận video hôm 13/11 được lưu trên YouTube tại http://bit.ly/1wWayk và trên Google+ ở địa chỉ này. BBC Tiếng Việt có chương trình bàn tròn thời sự hàng tuần ghi hình qua mạng Google+ từ London | [
108,
287,
285,
161,
311,
734,
149,
1812,
428,
107,
144,
535,
1061,
114,
589,
345,
137,
185,
504,
2811,
275,
144,
946,
584,
125,
493,
149,
521,
244,
107,
111,
2875,
2182,
125,
221,
560,
1223,
105,
153,
107,
426,
650,
755,
125,
205,
240,
128,
1411,
105,
236,
216,
142,
633,
149,
112,
2077,
105,
552,
298,
460,
843,
967,
159,
22578,
105,
3883,
444,
6543,
149,
361,
458,
126,
371,
180,
362,
1883,
185,
10923,
547,
1375,
148,
2096,
679,
695,
105,
468,
114,
378,
217,
125,
406,
1143,
14610,
105,
552,
257,
157,
144,
1367,
511,
785,
688,
2182,
1271,
1789,
1289,
2632,
1832,
880,
191,
25319,
112,
571,
188,
729,
1987,
2055,
148,
2632,
114,
378,
6568,
800,
110,
203,
406,
1143,
552,
113,
1107,
210,
243,
108,
121,
8906,
564,
111,
244,
278,
533,
276,
597,
1107,
262,
185,
404,
244,
107,
136,
296,
381,
567,
6579,
110,
552,
2043,
177,
296,
381,
103,
381,
469,
104,
154,
107,
117,
1107,
210,
577,
645,
194,
110,
153,
106,
953,
911,
388,
203,
154,
281,
694,
119,
953,
3276,
189,
3108,
125,
140,
446,
236,
955,
288,
481,
154,
107,
168,
1212,
7527,
107,
168,
1281,
1244,
648,
12023,
154,
107,
168,
181,
1743,
241,
597,
1644,
194,
1271,
145,
110,
375,
918,
6470,
902,
106,
1293,
2817,
104,
293,
567,
222,
180,
294,
2851,
119,
111,
137,
2096,
120,
111,
434,
420,
229,
109,
460,
670,
209,
227,
219,
166,
186,
1179,
496,
4099,
130,
808,
234,
202,
282,
1013,
754,
441,
5830,
1134,
269,
4075,
21279,
10241,
103,
152,
243,
214,
148,
440,
214,
9268,
114,
3389,
754,
441,
21279,
10241,
123,
109,
175,
732,
187,
104,
111,
243,
149,
663,
134,
4259,
276,
597,
137,
185,
183,
1041,
365,
154,
189,
23693,
181,
434,
111,
211,
527,
170,
751,
106,
127,
107,
116,
166,
111,
552,
120,
276,
4111,
120,
2725,
108,
232,
4111,
120,
179,
145,
154,
406,
203,
106,
335,
2788,
2058,
105,
601,
190,
145,
608,
264,
127,
718,
269,
124,
1776,
311,
145,
292,
1730,
127,
552,
727,
107,
120,
175,
300,
1999,
143,
335,
139,
727,
183,
2513,
311,
119,
111,
1812,
107,
642,
406,
1143,
10610,
2501,
257,
106,
301,
183,
186,
103,
128,
152,
188,
137,
185,
362,
700,
2481,
148,
1974,
546,
153,
161,
3696,
129,
108,
121,
679,
695,
487,
526,
1652,
299,
164,
135,
138,
253,
1413,
12763,
143,
174,
141,
496,
4752,
1205,
109,
625,
601,
913,
598,
129,
111,
510,
663,
1837,
586,
3081,
130,
586,
4775,
143,
174,
141,
372,
166,
2743,
142,
510,
663,
134,
117,
302,
2376,
117,
272,
662,
2513,
2286,
397,
111,
468,
289,
107,
406,
1143,
154,
134,
552,
292,
1776,
388,
115,
268,
165,
158,
460,
284,
205,
103,
110,
163,
781,
778,
145,
186,
120,
111,
125,
2208,
154,
127,
2834,
1106,
103,
278,
346,
2954,
311,
129,
7839,
2992,
107,
120,
185,
1525,
3784,
143,
111,
169,
239,
203,
267,
552,
172,
241,
597,
294,
3696,
126,
111,
169,
239,
372,
106,
552,
103,
177,
129,
728,
143,
111,
169,
107,
406,
1143,
872,
117,
272,
662,
294,
7689,
234,
1107,
262,
2022,
4445,
531,
159,
1321,
1517,
104,
335,
106,
625,
601,
1950,
1191,
5459,
136,
688,
104,
511,
2440,
2124,
485,
138,
791,
262,
108,
232,
329,
732,
293,
567,
185,
5107,
109,
142,
510,
785,
680,
173,
272,
302,
211,
1315,
571,
188,
6176,
243,
1615,
148,
9898,
123,
125,
1597,
1056,
104,
679,
695,
161,
189,
12589,
246,
679,
1763,
179,
1771,
918,
185,
404,
1107,
262,
105,
14787,
237,
144,
1212,
680,
135,
550,
181,
241,
597,
1107,
262,
143,
110,
107,
294,
189,
3108,
111,
243,
132,
244,
107,
136,
307,
460,
307,
620,
3267,
881,
103,
107,
1293,
13782,
104,
293,
567,
137,
1629,
170,
154,
244,
113,
1748,
2307,
224,
150,
244,
107,
136,
756,
143,
782,
372,
1107,
262,
170,
110,
135,
550,
294,
243,
132,
105,
111,
243,
325,
275,
1245,
275,
485,
1398,
109,
589,
625,
148,
510,
785,
115,
107,
274,
469,
155,
243,
132,
128,
403,
314,
104,
754,
441,
21279,
10241,
161,
189,
5502,
132,
751,
1037,
127,
346,
345,
1508,
105,
292,
346,
345,
290,
178,
110,
139,
148,
147,
4099,
145,
148,
147,
12711,
819,
169,
413,
115,
217,
106,
310,
277,
345,
1849,
345,
239,
125,
236,
216,
143,
164,
135,
450,
4729,
110,
136,
256,
190,
117,
103,
945,
428,
127,
255,
220,
126,
255,
220,
3802,
113,
310,
277,
260,
139,
272,
302,
294,
753,
6176,
243,
1615,
161,
9585,
695,
191,
275,
918,
480,
425,
185,
404,
1107,
262,
105,
8067,
257,
189,
3108,
120,
292,
345,
1849,
120,
412,
681,
211,
143,
2355,
445,
120,
111,
243,
132,
325,
275,
143,
154,
217,
158,
975,
107,
136,
123,
117,
215,
158,
443,
294,
2351,
138,
293,
567,
679,
695,
191,
801,
263,
6176,
243,
1615,
795,
5340,
281,
293,
213,
108,
121,
679,
695,
199,
275,
648,
119,
131,
132,
161,
108,
978,
679,
695,
127,
128,
158,
142,
511,
785,
211,
156,
272,
302,
135,
281,
293,
213,
514,
183,
131,
132,
105,
109,
142,
167,
212,
435,
211,
215,
2210,
719,
107,
122,
333,
643,
373,
293,
213,
114,
111,
4161,
4551,
1929,
387,
212,
104,
679,
695,
107,
136,
127,
291,
183,
131,
3718,
754,
441,
21279,
10241,
127,
917,
146,
318,
125,
295,
135,
293,
567,
113,
144,
648,
1596,
119,
243,
132,
161,
14403,
119,
109,
142,
4060,
1352,
128,
3553,
1362,
451,
579,
695,
154,
184,
181,
219,
361,
276,
288,
185,
404,
148,
215,
727,
598,
143,
120,
122,
333,
293,
213,
104,
131,
132,
127,
110,
155,
1510,
1206,
1801,
105,
1462,
201,
773,
249,
154,
107,
116,
166,
741,
277,
103,
1380,
1094,
106,
251,
296,
381,
355,
471,
138,
939,
2041,
194,
106,
271,
214,
194,
106,
369,
343,
106,
292,
218,
150,
335,
127,
107,
108,
232,
404,
294,
1960,
145,
2355,
445,
255,
220,
268,
802,
718,
269,
576,
143,
113,
1956,
1033,
104,
353,
359,
199,
209,
143,
215,
455,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
108,
4172,
589,
345,
136,
353,
187,
129,
1271,
1789,
1289,
2632,
1832,
5704,
111,
243,
108,
121,
510,
785,
115,
117,
580,
222,
2350,
546,
186,
222,
180,
114,
154,
168,
244,
193,
138,
108,
232,
597,
1107,
262,
114,
155,
1405,
418,
293,
567,
105,
3267,
881,
104,
639,
236,
216,
276,
4595,
1
] |
151003_why-music-has-a-hotline-to-our-emotions_vert_fut | https://www.bbc.com/vietnamese/culture_social/2015/10/151003_why-music-has-a-hotline-to-our-emotions_vert_fut | Âm nhạc: Lối thoát của nhân loại? | Đã có ai chưa từng cảm thấy một bài hát đang khiến tim mình thổn thức? Dù đó là những giai điệu sôi nổi trong vũ trường hay sự cô đơn từ một bản ballad buồn, âm nhạc có thể chạm tới nơi sâu thẳm trong chúng ta và biểu đạt những cảm xúc rõ hơn bất cứ ngôn từ nào. | Nhưng như độc giả của chúng tôi, Phillip, chỉ ra, nguyên nhân dẫn đến điều này không rõ ràng lắm. "Với tôi rõ ràng là sự lôi cuốn của giai điệu, và tôi bắt đầu trải qua những sự chờ đợi, bất ngờ và cảm giác sự kỳ vọng được thỏa mãn. Tất cả những điều này giúp giải thích vì sao âm nhạc lại thú vị, nhưng lý do vì sao nó tác động đến chúng ta ở những nơi sâu thẳm đến vậy thì vẫn còn là điều bí ẩn với tôi," ông giải thích trong email gửi đến BBC Future. Không phản chỉ mình Phillip thấy vậy. Ngay cả cha đẻ của Thuyết Tiến hoá, Charles Darwin, cũng ngạc nhiên trước khả năng âm nhạc của chúng ta và gọi đây là "điều bí ẩn nhất mà nhân loại được ban tặng". Một số chuyên gia, chẳng hạn như khoa học gia Steven Pinker, thậm chí còn tự hỏi rằng liệu điều này có bất cứ giá trị nào hay không. Theo quan điểm của ông, chúng ta yêu thích âm nhạc bởi nó liên quan đến các khả năng quan trọng hơn, ví dụ như khả năng nhận biết những khuôn mẫu. Bản thân âm nhạc không có giá trị nào, ông nói. "Nó đơn thuần chỉ là chiếc bánh phô mai cho thính giác." Thế nhưng nếu điều này là thật thì nhân loại trên toàn cầu đang dành rất nhiều thời gian cho một hoạt động vô giá trị. Nếu bạn nghĩ rằng mình bị nghiện âm nhạc, hãy tìm hiểu về người BaBinga ở Trung Phi, vốn có những điệu nhảy tập thể cho hầu hết các hoạt động, từ thu gom mật ong cho đến săn voi. Nhà nhân chủng học Gilbert Rouget, người đã sống với họ vào năm 1946, cho biết việc ngủ quên trong những nghi thức này bị xem là một trong những tội ghê gớm nhất. "Ca hát và ăn uống quan trọng giống nhau trong việc đảm bảo cho sự tồn tại," ông viết. Vì lý do này, nhiều người khó có thể tin rằng âm nhạc chỉ là một giai điệu tình cờ trong lịch sử tiến hoá của nhân loại. May quá, chúng ta vẫn còn có những giả thiết khác. Một trong các giả thiết khá phổ biến cho rằng âm nhạc bắt nguồn từ hoạt động 'chọn bạn tình', ví dụ như ở loài công - nó giúp gia tăng sự quyến rũ so với những đối thủ cạnh tranh khác. Tuy nhiên, giả thiết này lại không được dựa trên những bằng chứng thuyết phục. Một kết quả nghiên cứu đối với 10.000 người song sinh đã không thể chứng minh rằng các nhạc công thực sự may mắn hơn người khác trong chuyện giường chiếu (dù Mick Jagger và Harry Styles có thể không đồng ý với kết luận này). Một số khác thì cho rằng âm nhạc là một công cụ giao tiếp sơ khai. Một số nhạc tố nhất định trên thực tế có thể gợi nhớ đến những biểu đạt cảm xúc của tổ tiên chúng ta, ví dụ như những giai điệu dồn dập khiến chúng ta bị kích động, trong khi những âm dịu hơn khiến chúng ta lắng xuống. Những nhạc tố đó mang theo một ý nghĩa phổ quát mà những người lớn tuổi hay trẻ em từ các nền văn hoá khác nhau, hoặc thậm chí những loài động vật khác, đều có thể hiểu. Như vậy có lẽ âm nhạc được xây dựng dựa trên tiếng gọi của các loài vật thời tiền sử, giúp chúng ta biểu đạt cảm xúc trước khi chúng ta phát minh ra ngôn từ. Thứ ngôn ngữ sơ khai này có lẽ cũng đã mở đường cho ngôn ngữ mà chúng ta dùng ngày nay. Bên cạnh đó, âm nhạc cũng có thể đã kết nối xã hội loài người với nhau, trong lúc chúng ta bắt đầu sống thành những cộng đồng lớn hơn. Việc múa hát cùng nhau có vẻ như làm các tập thể trở nên vị tha hơn và có một nét chung rõ rệt hơn. Theo các nghiên cứu khoa học thần kinh hiện đại, khi bạn chuyển động theo nhịp cùng ai đó, não của bạn bắt đầu xoá mờ đi nhận thức về bản thân. Bạn bắt đầu cảm giác như mình đang nhìn vào chính mình, thấy những người khác cũng giống như bạn và chia sẻ cùng suy nghĩ với bạn. Âm nhạc là cách tốt nhất để kết nối con người với nhau. Với sự đoàn kết tăng cao và mâu thuẫn nội bộ giảm xuống, một tập thể có thể tồn tại và phát triển tốt hơn. Điều này có lẽ được thể hiện rõ nhất ở người BaBinga. Nhà nhân chủng học Rouget viết: " m nhạc dường như xoá đi khái niệm bản thân và mỗi cá nhân dường như nhập xác với người đang cất lên tiếng hát." Vai trò xã hội của âm nhạc có thể được tìm thấy trong những bài ca của người nô lệ, thủy thủ hay của những người lính. m nhạc dường như thực sự thắt chặt chúng ta lại với nhau, Với cách mà âm nhạc nằm trong tâm điểm của những mối quan hệ của chúng ta, việc nó khiến chúng ta rung động và tạo ra những sự kết nối về cảm xúc cũng là điều dễ hiểu. Dù nguồn gốc của âm nhạc là gì đi nữa, ngày nay chúng ta không khỏi gắn những bản nhạc nhất định với các sự kiện quan trọng nhất trong đời mình, đó là giai điệu của tất cả các sự kiện diễn ra từ khi chúng ta chào đời, cho đến đám tang của mình. Có lẽ vì vậy, chúng ta luôn đón những cảm xúc và ký ức dào dạt tràn về mỗi khi lắng nghe giai điệu mà mình yêu thích. Bản tiếng Anh bài này đã đăng trên BBC Future. | summarize: Nhưng như độc giả của chúng tôi, Phillip, chỉ ra, nguyên nhân dẫn đến điều này không rõ ràng lắm. "Với tôi rõ ràng là sự lôi cuốn của giai điệu, và tôi bắt đầu trải qua những sự chờ đợi, bất ngờ và cảm giác sự kỳ vọng được thỏa mãn. Tất cả những điều này giúp giải thích vì sao âm nhạc lại thú vị, nhưng lý do vì sao nó tác động đến chúng ta ở những nơi sâu thẳm đến vậy thì vẫn còn là điều bí ẩn với tôi," ông giải thích trong email gửi đến BBC Future. Không phản chỉ mình Phillip thấy vậy. Ngay cả cha đẻ của Thuyết Tiến hoá, Charles Darwin, cũng ngạc nhiên trước khả năng âm nhạc của chúng ta và gọi đây là "điều bí ẩn nhất mà nhân loại được ban tặng". Một số chuyên gia, chẳng hạn như khoa học gia Steven Pinker, thậm chí còn tự hỏi rằng liệu điều này có bất cứ giá trị nào hay không. Theo quan điểm của ông, chúng ta yêu thích âm nhạc bởi nó liên quan đến các khả năng quan trọng hơn, ví dụ như khả năng nhận biết những khuôn mẫu. Bản thân âm nhạc không có giá trị nào, ông nói. "Nó đơn thuần chỉ là chiếc bánh phô mai cho thính giác." Thế nhưng nếu điều này là thật thì nhân loại trên toàn cầu đang dành rất nhiều thời gian cho một hoạt động vô giá trị. Nếu bạn nghĩ rằng mình bị nghiện âm nhạc, hãy tìm hiểu về người BaBinga ở Trung Phi, vốn có những điệu nhảy tập thể cho hầu hết các hoạt động, từ thu gom mật ong cho đến săn voi. Nhà nhân chủng học Gilbert Rouget, người đã sống với họ vào năm 1946, cho biết việc ngủ quên trong những nghi thức này bị xem là một trong những tội ghê gớm nhất. "Ca hát và ăn uống quan trọng giống nhau trong việc đảm bảo cho sự tồn tại," ông viết. Vì lý do này, nhiều người khó có thể tin rằng âm nhạc chỉ là một giai điệu tình cờ trong lịch sử tiến hoá của nhân loại. May quá, chúng ta vẫn còn có những giả thiết khác. Một trong các giả thiết khá phổ biến cho rằng âm nhạc bắt nguồn từ hoạt động 'chọn bạn tình', ví dụ như ở loài công - nó giúp gia tăng sự quyến rũ so với những đối thủ cạnh tranh khác. Tuy nhiên, giả thiết này lại không được dựa trên những bằng chứng thuyết phục. Một kết quả nghiên cứu đối với 10.000 người song sinh đã không thể chứng minh rằng các nhạc công thực sự may mắn hơn người khác trong chuyện giường chiếu (dù Mick Jagger và Harry Styles có thể không đồng ý với kết luận này). Một số khác thì cho rằng âm nhạc là một công cụ giao tiếp sơ khai. Một số nhạc tố nhất định trên thực tế có thể gợi nhớ đến những biểu đạt cảm xúc của tổ tiên chúng ta, ví dụ như những giai điệu dồn dập khiến chúng ta bị kích động, trong khi những âm dịu hơn khiến chúng ta lắng xuống. Những nhạc tố đó mang theo một ý nghĩa phổ quát mà những người lớn tuổi hay trẻ em từ các nền văn hoá khác nhau, hoặc thậm chí những loài động vật khác, đều có thể hiểu. Như vậy có lẽ âm nhạc được xây dựng dựa trên tiếng gọi của các loài vật thời tiền sử, giúp chúng ta biểu đạt cảm xúc trước khi chúng ta phát minh ra ngôn từ. Thứ ngôn ngữ sơ khai này có lẽ cũng đã mở đường cho ngôn ngữ mà chúng ta dùng ngày nay. Bên cạnh đó, âm nhạc cũng có thể đã kết nối xã hội loài người với nhau, trong lúc chúng ta bắt đầu sống thành những cộng đồng lớn hơn. Việc múa hát cùng nhau có vẻ như làm các tập thể trở nên vị tha hơn và có một nét chung rõ rệt hơn. Theo các nghiên cứu khoa học thần kinh hiện đại, khi bạn chuyển động theo nhịp cùng ai đó, não của bạn bắt đầu xoá mờ đi nhận thức về bản thân. Bạn bắt đầu cảm giác như mình đang nhìn vào chính mình, thấy những người khác cũng giống như bạn và chia sẻ cùng suy nghĩ với bạn. Âm nhạc là cách tốt nhất để kết nối con người với nhau. Với sự đoàn kết tăng cao và mâu thuẫn nội bộ giảm xuống, một tập thể có thể tồn tại và phát triển tốt hơn. Điều này có lẽ được thể hiện rõ nhất ở người BaBinga. Nhà nhân chủng học Rouget viết: " m nhạc dường như xoá đi khái niệm bản thân và mỗi cá nhân dường như nhập xác với người đang cất lên tiếng hát." Vai trò xã hội của âm nhạc có thể được tìm thấy trong những bài ca của người nô lệ, thủy thủ hay của những người lính. m nhạc dường như thực sự thắt chặt chúng ta lại với nhau, Với cách mà âm nhạc nằm trong tâm điểm của những mối quan hệ của chúng ta, việc nó khiến chúng ta rung động và tạo ra những sự kết nối về cảm xúc cũng là điều dễ hiểu. Dù nguồn gốc của âm nhạc là gì đi nữa, ngày nay chúng ta không khỏi gắn những bản nhạc nhất định với các sự kiện quan trọng nhất trong đời mình, đó là giai điệu của tất cả các sự kiện diễn ra từ khi chúng ta chào đời, cho đến đám tang của mình. Có lẽ vì vậy, chúng ta luôn đón những cảm xúc và ký ức dào dạt tràn về mỗi khi lắng nghe giai điệu mà mình yêu thích. Bản tiếng Anh bài này đã đăng trên BBC Future. | [
108,
287,
285,
161,
311,
128,
557,
590,
104,
174,
1278,
15236,
103,
163,
1235,
503,
157,
458,
155,
179,
126,
110,
450,
921,
2826,
4058,
176,
141,
450,
921,
106,
144,
2657,
1290,
104,
1008,
2555,
103,
105,
141,
290,
178,
1281,
235,
120,
144,
1205,
10875,
295,
1274,
105,
406,
1143,
144,
393,
584,
117,
893,
11640,
1567,
186,
120,
179,
126,
422,
272,
581,
171,
350,
1065,
1149,
153,
1441,
297,
103,
170,
241,
180,
171,
350,
335,
274,
192,
155,
174,
169,
108,
121,
120,
328,
993,
8898,
155,
530,
143,
244,
177,
106,
179,
1039,
1768,
119,
141,
519,
118,
272,
581,
113,
2558,
916,
155,
378,
2921,
112,
724,
391,
163,
267,
15236,
203,
1356,
1580,
186,
1041,
3035,
104,
5041,
1075,
5101,
3997,
12784,
103,
127,
1628,
445,
226,
555,
344,
1065,
1149,
104,
174,
169,
105,
343,
248,
106,
189,
5691,
1039,
1768,
202,
145,
157,
534,
117,
504,
2755,
340,
430,
166,
649,
1906,
718,
269,
576,
128,
889,
214,
165,
7099,
18921,
6315,
1042,
356,
177,
222,
419,
160,
588,
179,
126,
107,
295,
532,
314,
245,
224,
194,
1648,
520,
146,
318,
104,
118,
103,
174,
169,
436,
581,
1065,
1149,
626,
335,
316,
146,
155,
109,
555,
344,
146,
308,
975,
1380,
1094,
128,
555,
344,
238,
217,
120,
1956,
1541,
112,
783,
481,
1065,
1149,
110,
107,
314,
245,
1577,
118,
454,
3487,
652,
2519,
163,
106,
845,
1799,
4667,
2448,
114,
3499,
1143,
294,
773,
170,
323,
179,
126,
106,
610,
143,
157,
534,
159,
258,
352,
167,
1031,
215,
158,
221,
390,
114,
116,
381,
192,
616,
314,
1543,
631,
230,
372,
160,
267,
133,
3230,
1065,
7559,
914,
370,
524,
125,
111,
679,
2379,
2386,
409,
108,
121,
151,
3647,
682,
107,
120,
2555,
2473,
495,
136,
114,
1098,
538,
109,
381,
1971,
148,
498,
6644,
1523,
108,
3289,
114,
155,
2381,
3027,
112,
571,
157,
1519,
214,
17817,
21114,
332,
103,
111,
115,
307,
119,
154,
138,
147,
6598,
103,
114,
217,
156,
1727,
1729,
113,
120,
881,
329,
126,
133,
453,
106,
116,
113,
120,
638,
3508,
5620,
1704,
3011,
409,
1695,
105,
446,
1549,
146,
308,
855,
527,
113,
156,
879,
327,
114,
144,
1025,
149,
519,
118,
2112,
865,
241,
180,
474,
158,
111,
455,
107,
136,
193,
160,
1065,
1149,
163,
106,
116,
1008,
2555,
205,
1236,
113,
478,
324,
472,
1270,
104,
157,
5341,
2804,
310,
103,
174,
169,
244,
177,
107,
120,
590,
583,
911,
430,
113,
109,
590,
583,
896,
1456,
625,
114,
160,
1065,
1149,
290,
774,
148,
381,
192,
18521,
231,
230,
205,
1452,
1380,
1094,
128,
108,
121,
1310,
135,
233,
335,
422,
165,
321,
144,
5011,
4736,
648,
119,
120,
195,
331,
810,
250,
911,
421,
572,
590,
583,
126,
153,
110,
117,
1105,
159,
120,
281,
463,
1026,
4430,
430,
299,
416,
568,
402,
195,
119,
4187,
111,
1455,
296,
115,
110,
136,
463,
494,
160,
109,
1149,
135,
223,
144,
1436,
2403,
183,
111,
211,
113,
443,
3849,
1496,
8388,
14236,
26890,
105,
4016,
24219,
569,
107,
136,
110,
210,
108,
232,
119,
299,
410,
126,
831,
430,
166,
211,
143,
114,
160,
1065,
1149,
106,
116,
135,
798,
384,
270,
1046,
4685,
430,
166,
1149,
712,
202,
190,
159,
223,
216,
107,
136,
2390,
1057,
155,
120,
284,
764,
406,
990,
104,
420,
462,
174,
169,
103,
1380,
1094,
128,
120,
1008,
2555,
3406,
3480,
521,
174,
169,
133,
1058,
1971,
113,
129,
120,
1065,
3909,
183,
521,
174,
169,
1527,
4560,
564,
1149,
712,
150,
518,
181,
116,
108,
232,
404,
1456,
3485,
145,
120,
111,
301,
722,
194,
603,
640,
148,
109,
639,
355,
1270,
211,
1481,
451,
1042,
356,
120,
1310,
192,
731,
913,
413,
107,
136,
5909,
1260,
530,
107,
642,
1065,
1149,
117,
556,
636,
1105,
159,
354,
343,
104,
109,
1310,
731,
221,
379,
3278,
422,
174,
169,
284,
764,
406,
990,
226,
129,
174,
169,
212,
494,
124,
691,
148,
112,
1283,
691,
1063,
1046,
550,
126,
107,
642,
127,
115,
690,
361,
114,
691,
1063,
145,
174,
169,
467,
191,
1103,
2037,
810,
397,
1065,
1149,
127,
107,
136,
115,
299,
1495,
293,
213,
1310,
111,
119,
1481,
113,
398,
174,
169,
290,
178,
307,
164,
120,
490,
210,
301,
827,
1068,
5012,
1695,
264,
527,
107,
895,
128,
140,
109,
495,
136,
319,
237,
297,
2021,
183,
105,
107,
116,
2479,
630,
450,
4729,
827,
520,
109,
568,
402,
889,
214,
860,
236,
199,
273,
103,
129,
230,
589,
192,
181,
3006,
264,
375,
397,
1885,
104,
230,
290,
178,
4566,
2876,
184,
238,
329,
125,
288,
3861,
1331,
290,
178,
406,
1143,
128,
267,
167,
485,
138,
122,
1081,
203,
120,
111,
211,
127,
855,
128,
230,
105,
733,
1198,
264,
782,
372,
119,
2812,
6225,
1149,
106,
173,
514,
202,
130,
299,
1495,
219,
111,
119,
1315,
1224,
176,
144,
526,
299,
321,
291,
105,
2013,
431,
1836,
735,
317,
558,
4678,
116,
495,
136,
107,
136,
1025,
149,
105,
212,
435,
514,
827,
747,
126,
107,
642,
117,
136,
199,
450,
202,
108,
121,
111,
679,
2379,
2386,
409,
112,
571,
157,
1519,
214,
21114,
332,
2492,
189,
108,
320,
1149,
1487,
128,
4566,
184,
2275,
1196,
288,
481,
105,
742,
176,
499,
157,
1487,
128,
669,
628,
119,
111,
167,
2128,
227,
354,
1695,
294,
4590,
704,
293,
213,
104,
1065,
1149,
107,
136,
117,
370,
203,
113,
120,
392,
840,
104,
111,
2852,
5625,
1613,
331,
194,
104,
120,
111,
14259,
108,
320,
1149,
1487,
128,
223,
144,
3392,
1483,
174,
169,
153,
119,
1481,
1224,
176,
173,
145,
1065,
1149,
829,
113,
315,
318,
104,
120,
882,
146,
300,
104,
174,
169,
103,
156,
335,
521,
174,
169,
108,
4346,
192,
105,
394,
124,
120,
144,
299,
1495,
125,
406,
990,
127,
106,
179,
790,
5909,
1612,
774,
972,
104,
1065,
1149,
106,
218,
184,
1316,
191,
275,
174,
169,
110,
574,
1571,
120,
288,
1149,
202,
190,
119,
109,
144,
591,
146,
308,
202,
113,
723,
1081,
150,
106,
1008,
2555,
104,
525,
186,
109,
144,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
2011,
107,
375,
289,
434,
406,
203,
116,
392,
1695,
167,
521,
2374,
267,
1403,
231,
329,
347,
1612,
150,
106,
120,
1008,
2555,
2831,
738,
113,
705,
271,
194,
144,
602,
652,
148,
116,
288,
459,
8043,
1230,
7800,
1065,
1149,
107,
136,
2133,
228,
328,
993,
8898,
113,
174,
169,
105,
284,
764,
120,
406,
990,
450,
183,
295,
532,
691,
148,
1279,
1
] |
080812_development_education | https://www.bbc.com/vietnamese/forum/story/2008/08/080812_development_education | Nhà cao cửa rộng và học thức | Bạn bè đến thăm Việt Nam ai cũng thấy đất nước nầy "phát triển" nhanh quá, thay đổi từng ngày. Nhà cửa dinh cơ đâu đâu cũng san sát mọc lên như nấm, cái sau cao to hơn cái trước. | Từ Bắc chí Nam, đường sá mở mới, mở rộng đều khắp. Làng mạc phố phường chi chít hố đào, hầm móng. Sài Gòn - TP Hồ chí Minh chăng đầy "lôcốt", công trường chiếm hết lòng đường, bờ sông không trừ đường nào. Người từ phương xa thỉnh thoảng về lại chốn cũ đa phần bỡ ngỡ không tìm được lối vô. Người trong nước, chỉ cần ở yên trong nhà độ vài tháng, khi ra ngoài có thể không nhận ra con đường cuối phố mình ở… Việt Nam thay đổi nhanh như vậy đó. Về xây dựng vật chất thì đúng là như vậy. Nhưng về tinh thần thì sao? Ở đây chỉ xin nói tóm về một mặt, và cũng chỉ gói gọn trong vài con số của mặt giáo dục ở bậc đại học. Bởi về bậc tiểu học và trung học đã nói nhiều rồi. Thiếu ngân sách Ai cũng biết, theo báo cáo chánh thức trước đây một năm, Đồng Bằng Sông Cửu Long là vùng có kết quả học hành thấp nhất so với cả nước. Nhưng lại là vùng làm ra lúa gạo nuôi cả nước . Không phải vì con người ở đây không hiếu học như có người đã nói, mà vì ngân sách giáo dục thường bị hạn chế hay du di, cắt xén tùy tiện. Và lãnh đạo đất nước vốn bị bệnh thành tích nặng, đặc biệt về thành tích "phổ cập giáo dục". Ở Malaysia, trẻ con cho tới 18 tuổi đi học không phải trả tiền. Nghĩa là chế độ "cưỡng bách giáo dục" đã được triệt để áp dụng, không chỉ ở bậc tiểu học mà cả ở bậc trung học, từ lâu. Con nhà đặc biệt nghèo còn được trợ cấp riêng để không bỏ học đi làm trước tuổi được cho phép… Giáo dục đại học có vai trò cơ bản trong việc thúc đẩy những tiến bộ kinh tế - xã hội, sáng tạo tri thức và kích thích sự đổi mới cho đất nước như thế nào, xưa nay trên thế giới ai cũng biết. Thế nhưng, theo báo cáo năm 2006 của Ngân Hàng Thế Giới và các số liệu thống kê đáng tin cậy khác thì Việt Nam đang tụt hậu so với các quốc gia trong vùng, so với các nước trước đây không hơn gì Việt Nam, có khi còn kém, với chỉ 2% dân số có thời gian đi học là 13 năm hoặc hơn. Việt Nam cũng đứng chót toàn vùng về số người trong độ tuổi từ 20-24, tức sau trung học, được học tiếp lên đại học, với tỷ lệ là 10%. Trong khi Trung Quốc là 15%, Thái Lan là 41%, và Hàn Quốc là 89%. Cho niên học 2008-2009, cả nước Việt Nam có 1,8 triệu thí sinh tranh nhau 300.000 chỗ học đại học. Tức có 5/6 thanh niên học hết trung học phải chạy chỗ để học nghề, nhưng cũng không dễ, cũng thất học và thất nghiệp dài dài, vì việc đào tạo nghề luôn bị phó mặc, thả nổi… Thiếu sáng tạo Cũng theo các số liệu đáng tin cậy kể trên thì, trong năm 2006, các giáo sư và sinh viên trường Đại học Quốc gia Séoul đã công bố trên các tạp chí chuyên ngành quốc tế 4.556 báo cáo khoa học. Đại học Bắc Kinh có 3.000 báo cáo. Riêng Hà Nội có được 34 báo cáo, cho hai trường Đại học Quốc gia và Đại học Bách khoa cộng lại! Ngân Hàng Thế Giới cũng cho biết , về đơn xin cấp bằng sáng chế trong năm 2006, Trung Quốc có 40.000 đơn (bốn mươi ngàn), và Việt Nam có 02 đơn (hai ). Cũng được biết - và điều nầy là do đàn hậu tấn của chúng ta cho biết - số người có bằng cấp cao ở nước ta ngày càng đông, đặc biệt trong giới cầm quyền lãnh đạo các cấp các ngành từ thấp đến cao của đất nước. Nổi rõ nhất là trong các kỳ bầu cử các cấp lãnh đạo chánh quyền : không có ông bà ứng cử viên nào, nhất là các ông bà được chánh thức cho ra ứng cử, mà không trưng bằng cấp đầy người, coi đó như là những đảm bảo chắc và đủ cho tài đức kinh bang tế thế của mình… Tuy nhiên, nếu giáo dục đại học là nền tảng chính yếu để phát triển quốc gia và đổi mới đất nước, thì câu hỏi được đặt ra là : sự "phồn vinh" nhận thấy ở trên do đâu mà có ? Do chắt chiu từ nội lực và vốn tích lũy của số đông người có cái học bị bóp nghẹt là chính , hay do của vay mượn từ bên ngoài? Nếu là do của vay mượn từ bên ngoài là chính, cộng với tham nhũng lãng phí ngất trời như hiện nay, thì con cháu chúng ta biết mấy đời kéo cày mới trả hết, khi đất đai để cày cuốc cũng không còn? Và sự nghèo nàn sáng tạo về mọi mặt, đối chọi nhức mắt với sự phồn vinh đột biến đang diễn ra, có là kết quả tất yếu hay là nghịch lý của khối lượng bằng cấp đại học và trên đại học đáng nể của giới lãnh đạo cầm quyền đất nước, trong đó có lãnh đạo cầm quyền ở bậc đại học? Bài thể hiện quan điểm riêng của tác giả. Quý vị có ý kiến đóng góp xin gửi thư về vietnamese@bbc.co.uk hoặc sử dụng hộp tiện ích bên tay phải. Poorman, HCMCÔng HNN là một nhà báo, nhà giáo, và là một dân biểu quốc hội trước ngày giải phóng 1975. Là một nhà giáo ông dạy học rất hay. Là một nhà báo, ông có những bài viết rất sắc sảo. Là một dân biểu ông có những quan điểm rất tiến bộ-ấy là luôn đứng về phía người lao động nghèo khổ và luôn đấu tranh cho một xã hội công bằng. Sau năm 1975, ông ở lại VN mong góp phần vào sự phát triển cho đất nước, vì ông là một trí thức yêu nước đầy nhiệt huyết. Bài viết của ông có những phê phán nhất định nào đó đối với tình hình kiến trúc xây dựng và giáo dục...của chính phủ hiện nay. Tuy nhiên, cách phê phán của ông "không còn lửa" như trước- khi ông còn trẻ, ông chỉ nói "để nghe chơi thế thôi" và hình như ông không dám nói hết những suy nghĩ của mình. Tôi là người rất ngưỡng mộ ông và ông bạn Hồ Ngọc Cứ của ông (cũng là ông dân biểu của người nghèo) trước đây, đồng thời lúc đó tôi cũng rất "nễ" các ông Lê văn Nuôi, Huỳnh Tấn Mẫm, nhưng giờ thì tôi đã thất vọng thực sự, vì các ông không còn đứng về phía người nghèo khổ nữa rồi. Tôi không trách các ông, vì người nào cũng "nhà cao cửa rộng, con cái thì du học Tây du học Mỹ"-đúng như tựa bài của ông HNN. Truth, VNTa thử bàn riêng về vấn đề giáo dục. Ở bậc mẫu giáo, tiểu học nhiều người phải lo tiền thì con cháu mình mới có chỗ tốt. Lên trung học cũng thế: muốn vào những trường dạy tốt, ngoài học sinh xuất sắc, những người khác đa phần phải "gửi gấm". Còn vào đại học thì cảnh chạy chọt cho con em là chuyện bình thường. Đã vậy khi thi ra trường thì chuyện mua bán bằng cấp cũng chỉ là "chuyện nhỏ". Còn việc du học, nếu là học bổng thì chỉ có con cháu "các quan" mới hay biết được (tin tức giấu rất kỹ), còn du học tự túc thì "không dám mơ tới"-vì làm sao có tiền vài chục ngàn đô Mỹ đài thọ chi phí ăn học? Nói chung nền giáo dục VN hiện nay còn lạc hậu, chỉ quan tâm đến bằng cấp để "lòe" thiên hạ, để bám chức, thăng chức, chớ không chú tâm đến "thực lực" của một sinh viên tốt nghiệp. Về đại học tại chức, ý nghĩa thì hay, nhưng thực chất chỉ để hợp thức hóa các chức vụ "top" của các quan (Hiện nay, quan lớn nhỏ nào cũng mấy bằng cử nhân, thạc sĩ...tại chức-có quan không biết đến giảng đường một ngày nào! Nhớ những ngày sau năm 1975, tình hình giáo dục bấy giờ rất tương phản, khi kê khai lý lịch, nhiều người thích ghi: nông dân,làm ruộng...nếu là nghề "chăn trâu" hay "ở mướn" thì lại càng tốt! Ngày nay những nghề này hình như "mai một" rồi!) Tình trạng giáo dục thấy thì có tiến bộ, vì không ai còn có quan điểm lạ lùng "trí thức không bằng cục..." của lãnh tụ vĩ đại TQ Mao Tse Tung. Tuy nhiên đường lối giáo dục lỗi thời, lạc hậu như hiện nay đã dẫn tới những hậu quả tai hại khôn lường. Sài Gòn, VNĐất nước Việt Nam có phát triển nhanh hay không? Không biết ông Nhuận lấy mốc nào để so sánh? Để cho đơn giản tôi chọn nước gần Việt Nam là Thái Lan. Từ năm 1975 đến giờ chúng ta phát triển đến được bao nhiêu? Và Thái Lan phát triển được bao nhiêu? Tôi xin chọn một cái mốc khác là Mã Lai, tôi xin nhờ ông học cao hiểu nhiều so sánh giúp tôi. Vậy tôi nghĩ ông phải xem lại cho kỹ trước khi nói Việt Nam chúng ta phát triển nhanh. Tôi thấy như thế này thì đúng hơn nè: Việt Nam thay đổi nhanh quá đường xá mới làm hôm qua thì hôm nay hư rồi. Người làm cho chính phủ giàu quá, mới hôm qua nghèo hôm nay có tiền mua biệt thự cho con bên trời Tây rồi. Labourer, VNNhà cao cửa rộng? Ông HNN nên hỏi lại: nhà lầu mấy tầng, đất đai mấy mẫu, xe hơi mấy chiếc...là của ai, chớ người dân bình thường chúng tôi sống trong sự nghèo khổ làm gì mơ tới được? Còn học thức? chúng tôi phải chạy ăn từng bữa nên lo cho con học hết bậc trung học là đã mệt lắm rồi, ông HNN cũng nên hỏi lại thành phần du học (nhất là du học tự túc tại các nước Anh-Mỹ, "không dám" du học ở Nga, Cuba, Bắc Hàn đâu!) bản thân là ai, là con cháu của ai? Và còn rất nhiều vấn đề khác chưa nêu ra ở đây. Không biết tôi có lầm ông Hồ Ngọc Nhuận tác giả bài báo này là ông "nghị nhà lá" trước năm 1975? Nếu đúng, xin được phép hỏi trước đây ông đã từng đại diện cho tầng lớp lao động nghèo ở thành phố SG chống đối chế độ " TT Thiệu" vì chỉ biết "tham nhũng, hối lộ, không biết lo cho dân, nhất là dân nghèo", thì ngày nay ông có còn "dũng khí" đại diện nói lên những tâm tư nguyện vọng của lớp người dân nghèo khổ, gánh chịu nhiều điều bất công, áp bức hay không? No name, SG, VNTôi không biết phải định nghĩa sao về cụm từ "phát triển kinh tế".Nhưng đi vay tiền để mà xây dựng thì chưa thể nói là kinh tế phát triển. Hơn nữa, số tiền đi vay mượn ấy bị tham nhũng cắt xén hết hơn 30%, thì liệu có hiệu quả trong tương lai cho nền kinh tế mình trả nợ hay không chứ nói chi tới phát triển. Đất nước ta ngày nay, từ lãnh đạo đến nhân dân chỉ lo toan đến chuyện "kinh tế", chả ai quan tâm tới chuyện giáo dục. Có chăng là người ta chỉ biết biến ngành giáo dục thành một ngành kinh doanh béo bở. Tương lai của dân tộc ư? khái niệm này vốn chưa xuất hiện ở VN. Mặc dù đôi lúc dân mình cũng trải qua một thời kỳ sinh tử, nhưng hình như chưa bao giờ dân minh biết hy sinh cho dân tộc, cho tương lai đất nước. Chỉ điên cuồng hy sinh cho một cái gì đó rất mơ hồ. Ngày nay, trước thực trạng đau lòng như thế của đất nước, chưa thấy một lãnh tụ nào biết hối hận ăn năn. Chỉ có tổ quốc chúng ta phải ăn năn thôi. Tran Quang Thien, TP HCMNgày xưa thì phi cao đẳng bất thành phu phụ nên cũng có nhiều chuyện cười ra nước mắt. Ngày nay thì phi đại học bất thành lãnh đạo cho nên làm bằng giả mới phát đạt và tinh vi đến kinh hòang. Hậu quả thế nào ai cũng thấy, cảnh giác báo động hòai càng lún sâu hơn. Khỏang cách giáo dục với các nước chung quanh càng xa hơn. Có phải giáo dục theo kiểu sống chết mặc bay tiền thầy bỏ túi ? Mai Ninh, VNCha tôi cho biết cụ Hồ Ngọc Nhuận từng là nghị sĩ đối lập dưới chính quyền miền nam trước 1975 đã ở lại (không di tản) để phục vụ chế độ XHCN. Khi còn phục vụ chế độ ta, không có bất cứ ý kiến nào của nhà giáo Hồ Ngọc Nhuận được thực hiện. David Uy, TP HCMTôi rất đồng ý với tác giả bài viết trên. Sài Gòn hôm nay thay đổi nhiều quá, ở trong nhà vài ba ngày thôi chứ đừng nói vài ba tháng là thấy khác liền. Con đường đi làm hằng ngày bổng dưng hôm nay thêm mấy đường ngang dọc lởm chởm đá. Nhìn thấy mà buồn thay, đau lòng thay. Chúng ta lại là những người được mấy bác, mấy chú ở trên đó lúc nào cũng hô hào là lo cho dân chúng về điều kiện sống, cơ sở vật chất tốt. Thế nhưng chúng ta lại là những người hằng ngày phải cắt một phần thu nhập để mà đóng góp cho 'công cuộc đào đường' của mấy bác, mấy chú. Lam Lam, CTViệt Nam đẫ hội nhập rồi, các bác nên mau mau trang bị cho mình vài cái bằng để lận lưng đi. Kẻo có ngày sẽ bị sa thải vì cái tội "thiếu trình độ đấy". Hoan, SGHọc hành cần quái gì? Quan trọng là làm giàu, làm quan trước rồi hãy học sau, cốt lấy mảnh bằng hợp thức hóa vị trí đang ngồi cho dù có "dốt như chuyên tu, ngu như tại chức". Ngẫm xưa kia, từ núi về Thành, từ Bắc vào Nam, tay không bắt giặc có cái balô trên vai là khá lắm rồi. Ấy thế mà nay vi vu nhà cao cửa rộng, con cái học tận trời Tây có sao đâu. Gương quan chức nhờ nhờ ra đó thì thiết nghĩ "cái học ngày nay đã hỏng rồi". | summarize: Từ Bắc chí Nam, đường sá mở mới, mở rộng đều khắp. Làng mạc phố phường chi chít hố đào, hầm móng. Sài Gòn - TP Hồ chí Minh chăng đầy "lôcốt", công trường chiếm hết lòng đường, bờ sông không trừ đường nào. Người từ phương xa thỉnh thoảng về lại chốn cũ đa phần bỡ ngỡ không tìm được lối vô. Người trong nước, chỉ cần ở yên trong nhà độ vài tháng, khi ra ngoài có thể không nhận ra con đường cuối phố mình ở… Việt Nam thay đổi nhanh như vậy đó. Về xây dựng vật chất thì đúng là như vậy. Nhưng về tinh thần thì sao? Ở đây chỉ xin nói tóm về một mặt, và cũng chỉ gói gọn trong vài con số của mặt giáo dục ở bậc đại học. Bởi về bậc tiểu học và trung học đã nói nhiều rồi. Thiếu ngân sách Ai cũng biết, theo báo cáo chánh thức trước đây một năm, Đồng Bằng Sông Cửu Long là vùng có kết quả học hành thấp nhất so với cả nước. Nhưng lại là vùng làm ra lúa gạo nuôi cả nước . Không phải vì con người ở đây không hiếu học như có người đã nói, mà vì ngân sách giáo dục thường bị hạn chế hay du di, cắt xén tùy tiện. Và lãnh đạo đất nước vốn bị bệnh thành tích nặng, đặc biệt về thành tích "phổ cập giáo dục". Ở Malaysia, trẻ con cho tới 18 tuổi đi học không phải trả tiền. Nghĩa là chế độ "cưỡng bách giáo dục" đã được triệt để áp dụng, không chỉ ở bậc tiểu học mà cả ở bậc trung học, từ lâu. Con nhà đặc biệt nghèo còn được trợ cấp riêng để không bỏ học đi làm trước tuổi được cho phép… Giáo dục đại học có vai trò cơ bản trong việc thúc đẩy những tiến bộ kinh tế - xã hội, sáng tạo tri thức và kích thích sự đổi mới cho đất nước như thế nào, xưa nay trên thế giới ai cũng biết. Thế nhưng, theo báo cáo năm 2006 của Ngân Hàng Thế Giới và các số liệu thống kê đáng tin cậy khác thì Việt Nam đang tụt hậu so với các quốc gia trong vùng, so với các nước trước đây không hơn gì Việt Nam, có khi còn kém, với chỉ 2% dân số có thời gian đi học là 13 năm hoặc hơn. Việt Nam cũng đứng chót toàn vùng về số người trong độ tuổi từ 20-24, tức sau trung học, được học tiếp lên đại học, với tỷ lệ là 10%. Trong khi Trung Quốc là 15%, Thái Lan là 41%, và Hàn Quốc là 89%. Cho niên học 2008-2009, cả nước Việt Nam có 1,8 triệu thí sinh tranh nhau 300.000 chỗ học đại học. Tức có 5/6 thanh niên học hết trung học phải chạy chỗ để học nghề, nhưng cũng không dễ, cũng thất học và thất nghiệp dài dài, vì việc đào tạo nghề luôn bị phó mặc, thả nổi… Thiếu sáng tạo Cũng theo các số liệu đáng tin cậy kể trên thì, trong năm 2006, các giáo sư và sinh viên trường Đại học Quốc gia Séoul đã công bố trên các tạp chí chuyên ngành quốc tế 4.556 báo cáo khoa học. Đại học Bắc Kinh có 3.000 báo cáo. Riêng Hà Nội có được 34 báo cáo, cho hai trường Đại học Quốc gia và Đại học Bách khoa cộng lại! Ngân Hàng Thế Giới cũng cho biết , về đơn xin cấp bằng sáng chế trong năm 2006, Trung Quốc có 40.000 đơn (bốn mươi ngàn), và Việt Nam có 02 đơn (hai ). Cũng được biết - và điều nầy là do đàn hậu tấn của chúng ta cho biết - số người có bằng cấp cao ở nước ta ngày càng đông, đặc biệt trong giới cầm quyền lãnh đạo các cấp các ngành từ thấp đến cao của đất nước. Nổi rõ nhất là trong các kỳ bầu cử các cấp lãnh đạo chánh quyền : không có ông bà ứng cử viên nào, nhất là các ông bà được chánh thức cho ra ứng cử, mà không trưng bằng cấp đầy người, coi đó như là những đảm bảo chắc và đủ cho tài đức kinh bang tế thế của mình… Tuy nhiên, nếu giáo dục đại học là nền tảng chính yếu để phát triển quốc gia và đổi mới đất nước, thì câu hỏi được đặt ra là : sự "phồn vinh" nhận thấy ở trên do đâu mà có ? Do chắt chiu từ nội lực và vốn tích lũy của số đông người có cái học bị bóp nghẹt là chính , hay do của vay mượn từ bên ngoài? Nếu là do của vay mượn từ bên ngoài là chính, cộng với tham nhũng lãng phí ngất trời như hiện nay, thì con cháu chúng ta biết mấy đời kéo cày mới trả hết, khi đất đai để cày cuốc cũng không còn? Và sự nghèo nàn sáng tạo về mọi mặt, đối chọi nhức mắt với sự phồn vinh đột biến đang diễn ra, có là kết quả tất yếu hay là nghịch lý của khối lượng bằng cấp đại học và trên đại học đáng nể của giới lãnh đạo cầm quyền đất nước, trong đó có lãnh đạo cầm quyền ở bậc đại học? Bài thể hiện quan điểm riêng của tác giả. Quý vị có ý kiến đóng góp xin gửi thư về vietnamese@bbc.co.uk hoặc sử dụng hộp tiện ích bên tay phải. Poorman, HCMCÔng HNN là một nhà báo, nhà giáo, và là một dân biểu quốc hội trước ngày giải phóng 1975. Là một nhà giáo ông dạy học rất hay. Là một nhà báo, ông có những bài viết rất sắc sảo. Là một dân biểu ông có những quan điểm rất tiến bộ-ấy là luôn đứng về phía người lao động nghèo khổ và luôn đấu tranh cho một xã hội công bằng. Sau năm 1975, ông ở lại VN mong góp phần vào sự phát triển cho đất nước, vì ông là một trí thức yêu nước đầy nhiệt huyết. Bài viết của ông có những phê phán nhất định nào đó đối với tình hình kiến trúc xây dựng và giáo dục...của chính phủ hiện nay. Tuy nhiên, cách phê phán của ông "không còn lửa" như trước- khi ông còn trẻ, ông chỉ nói "để nghe chơi thế thôi" và hình như ông không dám nói hết những suy nghĩ của mình. Tôi là người rất ngưỡng mộ ông và ông bạn Hồ Ngọc Cứ của ông (cũng là ông dân biểu của người nghèo) trước đây, đồng thời lúc đó tôi cũng rất "nễ" các ông Lê văn Nuôi, Huỳnh Tấn Mẫm, nhưng giờ thì tôi đã thất vọng thực sự, vì các ông không còn đứng về phía người nghèo khổ nữa rồi. Tôi không trách các ông, vì người nào cũng "nhà cao cửa rộng, con cái thì du học Tây du học Mỹ"-đúng như tựa bài của ông HNN. Truth, VNTa thử bàn riêng về vấn đề giáo dục. Ở bậc mẫu giáo, tiểu học nhiều người phải lo tiền thì con cháu mình mới có chỗ tốt. Lên trung học cũng thế: muốn vào những trường dạy tốt, ngoài học sinh xuất sắc, những người khác đa phần phải "gửi gấm". Còn vào đại học thì cảnh chạy chọt cho con em là chuyện bình thường. Đã vậy khi thi ra trường thì chuyện mua bán bằng cấp cũng chỉ là "chuyện nhỏ". Còn việc du học, nếu là học bổng thì chỉ có con cháu "các quan" mới hay biết được (tin tức giấu rất kỹ), còn du học tự túc thì "không dám mơ tới"-vì làm sao có tiền vài chục ngàn đô Mỹ đài thọ chi phí ăn học? Nói chung nền giáo dục VN hiện nay còn lạc hậu, chỉ quan tâm đến bằng cấp để "lòe" thiên hạ, để bám chức, thăng chức, chớ không chú tâm đến "thực lực" của một sinh viên tốt nghiệp. Về đại học tại chức, ý nghĩa thì hay, nhưng thực chất chỉ để hợp thức hóa các chức vụ "top" của các quan (Hiện nay, quan lớn nhỏ nào cũng mấy bằng cử nhân, thạc sĩ...tại chức-có quan không biết đến giảng đường một ngày nào! Nhớ những ngày sau năm 1975, tình hình giáo dục bấy giờ rất tương phản, khi kê khai lý lịch, nhiều người thích ghi: nông dân,làm ruộng...nếu là nghề "chăn trâu" hay "ở mướn" thì lại càng tốt! Ngày nay những nghề này hình như "mai một" rồi!) Tình trạng giáo dục thấy thì có tiến bộ, vì không ai còn có quan điểm lạ lùng "trí thức không bằng cục..." của lãnh tụ vĩ đại TQ Mao Tse Tung. Tuy nhiên đường lối giáo dục lỗi thời, lạc hậu như hiện nay đã dẫn tới những hậu quả tai hại khôn lường. Sài Gòn, VNĐất nước Việt Nam có phát triển nhanh hay không? Không biết ông Nhuận lấy mốc nào để so sánh? Để cho đơn giản tôi chọn nước gần Việt Nam là Thái Lan. Từ năm 1975 đến giờ chúng ta phát triển đến được bao nhiêu? Và Thái Lan phát triển được bao nhiêu? Tôi xin chọn một cái mốc khác là Mã Lai, tôi xin nhờ ông học cao hiểu nhiều so sánh giúp tôi. Vậy tôi nghĩ ông phải xem lại cho kỹ trước khi nói Việt Nam chúng ta phát triển nhanh. Tôi thấy như thế này thì đúng hơn nè: Việt Nam thay đổi nhanh quá đường xá mới làm hôm qua thì hôm nay hư rồi. Người làm cho chính phủ giàu quá, mới hôm qua nghèo hôm nay có tiền mua biệt thự cho con bên trời Tây rồi. Labourer, VNNhà cao cửa rộng? Ông HNN nên hỏi lại: nhà lầu mấy tầng, đất đai mấy mẫu, xe hơi mấy chiếc...là của ai, chớ người dân bình thường chúng tôi sống trong sự nghèo khổ làm gì mơ tới được? Còn học thức? chúng tôi phải chạy ăn từng bữa nên lo cho con học hết bậc trung học là đã mệt lắm rồi, ông HNN cũng nên hỏi lại thành phần du học (nhất là du học tự túc tại các nước Anh-Mỹ, "không dám" du học ở Nga, Cuba, Bắc Hàn đâu!) bản thân là ai, là con cháu của ai? Và còn rất nhiều vấn đề khác chưa nêu ra ở đây. Không biết tôi có lầm ông Hồ Ngọc Nhuận tác giả bài báo này là ông "nghị nhà lá" trước năm 1975? Nếu đúng, xin được phép hỏi trước đây ông đã từng đại diện cho tầng lớp lao động nghèo ở thành phố SG chống đối chế độ " TT Thiệu" vì chỉ biết "tham nhũng, hối lộ, không biết lo cho dân, nhất là dân nghèo", thì ngày nay ông có còn "dũng khí" đại diện nói lên những tâm tư nguyện vọng của lớp người dân nghèo khổ, gánh chịu nhiều điều bất công, áp bức hay không? No name, SG, VNTôi không biết phải định nghĩa sao về cụm từ "phát triển kinh tế".Nhưng đi vay tiền để mà xây dựng thì chưa thể nói là kinh tế phát triển. Hơn nữa, số tiền đi vay mượn ấy bị tham nhũng cắt xén hết hơn 30%, thì liệu có hiệu quả trong tương lai cho nền kinh tế mình trả nợ hay không chứ nói chi tới phát triển. Đất nước ta ngày nay, từ lãnh đạo đến nhân dân chỉ lo toan đến chuyện "kinh tế", chả ai quan tâm tới chuyện giáo dục. Có chăng là người ta chỉ biết biến ngành giáo dục thành một ngành kinh doanh béo bở. Tương lai của dân tộc ư? khái niệm này vốn chưa xuất hiện ở VN. Mặc dù đôi lúc dân mình cũng trải qua một thời kỳ sinh tử, nhưng hình như chưa bao giờ dân minh biết hy sinh cho dân tộc, cho tương lai đất nước. Chỉ điên cuồng hy sinh cho một cái gì đó rất mơ hồ. Ngày nay, trước thực trạng đau lòng như thế của đất nước, chưa thấy một lãnh tụ nào biết hối hận ăn năn. Chỉ có tổ quốc chúng ta phải ăn năn thôi. Tran Quang Thien, TP HCMNgày xưa thì phi cao đẳng bất thành phu phụ nên cũng có nhiều chuyện cười ra nước mắt. Ngày nay thì phi đại học bất thành lãnh đạo cho nên làm bằng giả mới phát đạt và tinh vi đến kinh hòang. Hậu quả thế nào ai cũng thấy, cảnh giác báo động hòai càng lún sâu hơn. Khỏang cách giáo dục với các nước chung quanh càng xa hơn. Có phải giáo dục theo kiểu sống chết mặc bay tiền thầy bỏ túi ? Mai Ninh, VNCha tôi cho biết cụ Hồ Ngọc Nhuận từng là nghị sĩ đối lập dưới chính quyền miền nam trước 1975 đã ở lại (không di tản) để phục vụ chế độ XHCN. Khi còn phục vụ chế độ ta, không có bất cứ ý kiến nào của nhà giáo Hồ Ngọc Nhuận được thực hiện. David Uy, TP HCMTôi rất đồng ý với tác giả bài viết trên. Sài Gòn hôm nay thay đổi nhiều quá, ở trong nhà vài ba ngày thôi chứ đừng nói vài ba tháng là thấy khác liền. Con đường đi làm hằng ngày bổng dưng hôm nay thêm mấy đường ngang dọc lởm chởm đá. Nhìn thấy mà buồn thay, đau lòng thay. Chúng ta lại là những người được mấy bác, mấy chú ở trên đó lúc nào cũng hô hào là lo cho dân chúng về điều kiện sống, cơ sở vật chất tốt. Thế nhưng chúng ta lại là những người hằng ngày phải cắt một phần thu nhập để mà đóng góp cho 'công cuộc đào đường' của mấy bác, mấy chú. Lam Lam, CTViệt Nam đẫ hội nhập rồi, các bác nên mau mau trang bị cho mình vài cái bằng để lận lưng đi. Kẻo có ngày sẽ bị sa thải vì cái tội "thiếu trình độ đấy". Hoan, SGHọc hành cần quái gì? Quan trọng là làm giàu, làm quan trước rồi hãy học sau, cốt lấy mảnh bằng hợp thức hóa vị trí đang ngồi cho dù có "dốt như chuyên tu, ngu như tại chức". Ngẫm xưa kia, từ núi về Thành, từ Bắc vào Nam, tay không bắt giặc có cái balô trên vai là khá lắm rồi. Ấy thế mà nay vi vu nhà cao cửa rộng, con cái học tận trời Tây có sao đâu. Gương quan chức nhờ nhờ ra đó thì thiết nghĩ "cái học ngày nay đã hỏng rồi". | [
108,
287,
285,
161,
1069,
360,
356,
578,
361,
7354,
690,
1849,
690,
933,
413,
1227,
112,
5452,
2232,
548,
3383,
692,
356,
332,
4181,
1328,
103,
2853,
3417,
112,
1093,
1317,
233,
1368,
873,
356,
700,
1964,
858,
4748,
1181,
376,
3879,
332,
646,
135,
271,
961,
538,
694,
4076,
1777,
1551,
110,
1419,
361,
1279,
606,
148,
412,
797,
3371,
3634,
125,
153,
4656,
1363,
635,
380,
19085,
7635,
110,
370,
117,
1195,
616,
112,
606,
113,
1013,
163,
260,
108,
121,
1675,
113,
152,
359,
696,
253,
103,
129,
124,
351,
107,
136,
110,
238,
124,
219,
361,
608,
548,
267,
108,
121,
599,
131,
132,
346,
345,
838,
128,
530,
837,
1264,
556,
636,
731,
562,
143,
604,
106,
128,
3168,
311,
125,
777,
860,
143,
1608,
108,
978,
248,
163,
676,
123,
3251,
125,
116,
4665,
105,
127,
163,
2418,
3103,
113,
696,
219,
166,
104,
447,
309,
818,
108,
121,
2274,
273,
2370,
2150,
125,
2274,
1159,
214,
105,
396,
214,
115,
123,
158,
1667,
16381,
431,
866,
333,
1561,
127,
2034,
181,
188,
341,
2772,
329,
226,
248,
116,
1542,
1122,
2711,
4592,
16985,
1590,
106,
501,
107,
299,
416,
214,
209,
1192,
202,
648,
119,
186,
1018,
311,
153,
106,
501,
140,
124,
3887,
2746,
1609,
186,
507,
108,
112,
724,
139,
171,
219,
111,
108,
121,
248,
110,
3750,
214,
128,
107,
111,
115,
1720,
145,
171,
866,
333,
309,
818,
369,
133,
576,
353,
194,
744,
791,
103,
1404,
9142,
1975,
13154,
619,
261,
247,
282,
142,
682,
133,
664,
164,
566,
6986,
634,
575,
125,
164,
566,
189,
6304,
3106,
1288,
309,
818,
340,
108,
3854,
3566,
603,
219,
114,
228,
1632,
722,
184,
214,
110,
139,
456,
3936,
2538,
106,
353,
359,
189,
15167,
3729,
309,
818,
207,
115,
117,
2642,
130,
516,
3975,
110,
163,
108,
121,
2274,
1159,
214,
145,
186,
108,
121,
2274,
396,
1732,
148,
4420,
1528,
152,
634,
575,
1117,
177,
117,
643,
373,
734,
130,
110,
306,
214,
184,
140,
226,
722,
117,
114,
656,
599,
754,
818,
273,
214,
107,
809,
704,
225,
288,
113,
156,
822,
922,
120,
472,
317,
236,
216,
233,
293,
1389,
611,
394,
1129,
329,
105,
1058,
581,
144,
345,
239,
114,
282,
142,
128,
175,
1577,
1719,
275,
159,
175,
249,
375,
127,
1401,
773,
170,
103,
181,
188,
341,
147,
3524,
104,
1462,
1521,
773,
1741,
105,
109,
166,
588,
234,
1685,
549,
193,
3045,
211,
143,
131,
132,
167,
3243,
878,
648,
119,
109,
198,
165,
113,
501,
103,
648,
119,
109,
142,
226,
248,
110,
183,
218,
131,
578,
107,
129,
177,
4198,
119,
163,
6313,
137,
166,
107,
221,
390,
184,
214,
106,
1771,
147,
451,
827,
131,
132,
127,
715,
3819,
258,
501,
125,
166,
111,
113,
359,
722,
148,
1088,
11795,
103,
766,
187,
396,
1732,
117,
214,
270,
227,
273,
1732,
119,
653,
947,
106,
13594,
298,
129,
151,
162,
106,
6371,
103,
579,
695,
106,
18634,
103,
105,
542,
162,
106,
22931,
112,
1291,
778,
214,
21904,
103,
186,
142,
131,
132,
107,
9717,
617,
1738,
296,
250,
527,
7515,
1104,
214,
273,
2370,
4013,
107,
16160,
781,
778,
214,
538,
396,
214,
139,
937,
1104,
130,
214,
10143,
170,
127,
110,
790,
103,
127,
946,
214,
105,
946,
522,
677,
2873,
171,
156,
1328,
394,
1469,
637,
133,
1004,
945,
103,
1617,
738,
599,
16381,
431,
611,
394,
1185,
269,
181,
109,
166,
588,
549,
193,
3045,
546,
159,
143,
103,
113,
147,
4432,
109,
309,
441,
105,
296,
182,
271,
440,
214,
162,
165,
1783,
7538,
431,
1034,
115,
135,
399,
159,
109,
1371,
356,
649,
859,
198,
216,
108,
24353,
8655,
188,
341,
889,
2370,
440,
214,
360,
725,
107,
4876,
188,
4696,
2851,
337,
710,
107,
117,
4188,
188,
4558,
114,
196,
271,
440,
214,
162,
165,
105,
440,
214,
4623,
889,
490,
153,
794,
1462,
1521,
773,
1741,
127,
114,
217,
108,
103,
125,
652,
676,
373,
281,
611,
353,
113,
147,
4432,
151,
162,
107,
7845,
652,
8039,
3879,
231,
3004,
926,
856,
105,
131,
132,
107,
5860,
652,
17665,
108,
831,
1185,
269,
117,
217,
233,
105,
179,
3943,
106,
180,
685,
878,
623,
104,
174,
169,
114,
217,
233,
166,
111,
107,
281,
373,
291,
108,
121,
142,
169,
191,
536,
4753,
634,
575,
113,
249,
898,
168,
261,
247,
109,
373,
109,
859,
148,
1192,
155,
291,
104,
282,
1018,
10789,
450,
202,
106,
113,
109,
393,
513,
368,
109,
373,
261,
247,
2772,
168,
108,
161,
110,
107,
118,
263,
475,
368,
182,
1577,
202,
106,
109,
118,
263,
117,
2772,
329,
114,
124,
475,
2595,
145,
110,
1540,
281,
373,
858,
111,
103,
703,
150,
128,
106,
120,
879,
327,
751,
105,
620,
114,
326,
1707,
236,
842,
216,
175,
104,
267,
599,
421,
572,
323,
309,
818,
273,
214,
106,
639,
1929,
122,
675,
130,
212,
435,
198,
165,
105,
345,
239,
282,
1013,
143,
476,
419,
117,
632,
124,
106,
108,
161,
144,
189,
6304,
3365,
2243,
207,
238,
203,
108,
121,
159,
180,
793,
145,
107,
108,
347,
1133,
11342,
692,
431,
148,
735,
265,
105,
682,
566,
5344,
104,
166,
823,
111,
107,
292,
214,
133,
3678,
5920,
106,
122,
108,
103,
194,
180,
104,
1766,
3521,
148,
367,
14926,
631,
106,
180,
104,
1766,
3521,
148,
367,
351,
106,
122,
103,
490,
119,
268,
802,
2338,
1022,
7443,
1467,
128,
199,
801,
143,
219,
1536,
174,
169,
217,
938,
723,
930,
6020,
239,
456,
2757,
129,
282,
1677,
130,
6020,
11341,
127,
110,
177,
347,
619,
144,
1117,
3459,
611,
394,
125,
389,
4665,
195,
5528,
6107,
1086,
119,
144,
20398,
2243,
1259,
625,
167,
407,
1235,
107,
106,
299,
416,
525,
675,
194,
106,
3357,
241,
104,
1437,
423,
281,
373,
273,
214,
105,
159,
273,
214,
549,
108,
231,
1815,
104,
249,
261,
247,
898,
168,
282,
1013,
113,
150,
107,
261,
247,
898,
168,
108,
121,
2274,
273,
214,
347,
1045,
671,
493,
146,
1516,
734,
104,
274,
3090,
2237,
297,
107,
108,
232,
1449,
609,
904,
676,
2430,
593,
466,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1331,
1674,
155,
582,
131,
132,
375,
127,
203,
282,
142,
3943,
9533,
435,
207,
838,
310,
103,
346,
345,
434,
2123,
571,
814,
2833,
225,
793,
793,
127,
3159,
338,
4004,
227,
128,
5171,
103,
292,
187,
291,
1082,
183,
292,
1735,
1
] |
130318_johnson_tapes | https://www.bbc.com/vietnamese/world/2013/03/130318_johnson_tapes | Richard Nixon 'suýt bị tội 'phản quốc' | Giải mật các băng ghi âm điện đàm của Tổng thống Lyndon Johnson cung cấp một cái nhìn mới vào thế giới của ông. | Tổng thống Lyndon Johnson cầm quyền từ 11/1963-01/1969 Trong số những tiết lộ cho thấy Johnson đã lên kế hoạch chi tiết tham dự Hội nghị đề cử ứng viên tranh cử Tổng thống cho Đảng Dân chủ năm 1968 để định tái tranh cử nhiệm kỳ thứ hai vào ghế tổng thống ra sao. Và ông đã bắt quả tang Richard Nixon phá hoại các cuộc hòa đàm với Việt Nam như thế nào... nhưng rút cuộc đã không nói gì. Sau khi vụ bê bối Watergate dạy cho Richard Nixon một bài học về hậu quả của việc ghi âm các cuộc đàm thoại ở Nhà Trắng ra sao, không người nào kế vị Nixon dám làm điều đó. Thế nhưng, Nixon không phải là người đầu tiên. Ông đã lấy ý tưởng từ người tiền nhiệm của mình, Lyndon Johnson, người cảm thấy "có nghĩa vụ" cho phép các nhà sử học sau này nắm được các sự kiện trong nhiệm kỳ tổng thống của ông. "Chúng sẽ cung cấp cho sử học những chuyện thâm cung," Johnson nói với vợ của ông, đệ nhất phu nhân Bird. Các băng ghi âm được thư viện Lyndon Baines Johnson công bố đợt gần nhất ghi lại các sự kiện của năm 1968, và cho phép chúng ta biết được các cuộc nói chuyện riêng của Johnson vào lúc Đảng Dân chủ của ông bị chia rẽ bởi vấn đề Việt Nam. Hội nghị của đảng dân chủ năm 1968 nhóm tại Chicago tỏ ra hoàn toàn 'hỗn độn'. Hàng ngàn người biểu tình chống chiến tranh đã xung đột với cảnh sát của Thị trưởng Richard Daley, đòi đảng này phải từ bỏ chiến lược chiến tranh Việt Nam của ông Johnson. Và khi những người biểu tình nói vào mặt cảnh sát với những tiếng hô: "Cả thế giới đang theo dõi các anh đấy!" thì có một người đàn ông đã theo dõi sự kiện này một cách rất chặt chẽ. 'Kế hoạch bất thành' Johnson tại trang trại của ông ở Texas, loan bố vào năm tháng trước đó rằng ông sẽ không ra ứng cử nhiệm kỳ thứ hai. Lyndon Johnson bước vào Nhà Trắng năm 1963 kế vị Tổng thống John Kennedy bị ám sát cùng năm Tổng thống đã bị kinh hoàng trước bạo lực và mặc dù nhiều người trong số nhân viên của ông đứng về phía các sinh viên từng nói với ông rằng cảnh sát phải chịu trách nhiệm về "vụ lạm quyền kinh tởm của cảnh sát," thì Johnson vẫn nhấc điện thoại lên, ra lệnh cho máy ghi chép bắt đầu ghi âm và chúc mừng thị trưởng Daley về cách giải quyết cuộc biểu tình. Tổng thống lo sợ các đại biểu dự hội nghị của đảng sắp từ chối chính sách chiến tranh của ông và lựa chọn người kế nhiệm của ông là Hubert Humphrey. Vì vậy, ông thực hiện một loạt các cuộc gọi đến các nhân viên của ông tại hội nghị để phác thảo một kế hoạch đáng kinh ngạc. Ông lên kế hoạch rời khỏi Texas và bay tới Chicago. Sau đó, ông dự định sẽ tham dự hội nghị này và thông báo ông bước ra tranh cử cho nhiệm kỳ thứ hai. Kế hoạch này có thể đã làm biến đổi cuộc bầu cử năm 1968. Các cố vấn của ông đã thề giữ bí mật và thậm chí Đệ nhất phu nhân Bird cũng không biết những gì mà chồng của bà đang cân nhắc. Qua các băng âm thanh của Nhà Trắng, chúng ta biết rằng Johnson đã muốn biết từ ông Daley có bao nhiêu đại biểu sẽ hỗ trợ khi ông ra ứng cử. Tổng thống Johnson chỉ muốn trở lại cuộc đua nếu Daley có thể đảm bảo rằng đảng sẽ nắm tay nhau hậu thuẫn cho ông. Họ cũng thảo luận xem liệu chiếc trực thăng của tổng thống, Marine One, có thể hạ cánh trên sân thượng khách sạn Hilton hay không hầu dĩ tránh được những người biểu tình chống chiến tranh. Daley đã đảm bảo với Johnson rằng sẽ có đủ đại biểu ủng hộ việc đề cử của ông, thế nhưng kế hoạch này đã bị ‘xếp xó’ sau khi cơ quan mật vụ cảnh báo Tổng thống rằng họ không thể đảm bảo an toàn cho ông. 'Phá hoại hòa đàm' Richard Nixon bị cáo buộc đã "đi đêm" với chính quyền Sài Gòn của Tổng thống Thiệu trước cuộc bầu cử tồng thống Ý tưởng Johnson có thể trở thành ứng viên được đảng đề cử, mà không phải là Hubert Humphrey, chỉ là một trong rất nhiều những bí mật lọt ra từ các cuộn băng ghi âm ở Tòa Bạch Ốc. Đặc biệt, các cuốn băng còn làm sáng tỏ một vụ bê bối, mà nếu được biết đến ngay vào thời điểm đó, thì nó đã có thể đánh chìm vụ ra ứng cử tổng thống của ứng viên thuộc đảng Cộng hòa, ông Richard Nixon. Vào thời điểm của cuộc bầu cử vào tháng 10/ 1968, Johnson đã có bằng chứng về việc Nixon phá hoại các cuộc hòa đàm về chiến tranh Việt Nam – hay, như chính cách ông nói, rằng Nixon đã "phạm tội phản quốc" và có "bàn tay dấy máu". Cựu phóng viên của BBC tại Washington, Charles Wheeler đã biết được điều này vào năm 1994 và ông đã tiến hành một loạt các cuộc phỏng vấn với các nhân viên chủ chốt của tổng thống Johnson, như Bộ trưởng Quốc phòng Clark Clifford và cố vấn an ninh quốc gia Walt Rostow. Nhưng vào thời điểm các cuốn băng được giải mật vào năm 2008, tất cả các nhân vật chính đều đã chết, kể cả phóng viên Wheeler. Nay lần đầu tiên, toàn bộ câu chuyện có thể được kể công khai. Chuyện bắt đầu vào mùa hè năm 1968. Nixon sợ một bước đột phá tại Hòa đàm Paris có thể dẫn tới một thương lượng để giải quyết cuộc chiến Việt Nam, và ông biết rằng điều này sẽ phá hỏng chiến dịch tranh cử của ông. 'Điều Nixon sợ' Vì vậy, ông thiết lập một kênh liên lạc bí mật bao gồm cả bà Anna Chennault, nữ cố vấn cao cấp cho chiến dịch tranh cử. Tại một cuộc họp vào tháng Bảy ở tư gia của Nixon tại New York, đại sứ Nam Việt Nam (Việt Nam Cộng Hòa) được cho biết bà Chennault đại diện cho Nixon và phát ngôn cho chiến dịch tranh cử của ông. Nếu có bất kỳ thông điệp cần thiết nào tới tổng thống Việt Nam Cộng Hòa Nguyễn Văn Thiệu, thì lời nhắn sẽ thông qua bà Chennault. Phóng viên Wheeler của BBC tại Washington đã phỏng vấn nhiều quan chức cao cấp dưới quyền tổng thống Johnson Vào cuối tháng 10/1968, đã có những nhượng bộ lớn từ Hà Nội hứa cho phép các cuộc đàm phán quan trọng được tiến hành tại Paris – những nhượng bộ vốn có thể biện minh cho việc Johnson kêu gọi tạm ngừng ném bom hoàn toàn miền Bắc Việt Nam. Đây chính là điều mà Nixon e sợ. Bà Anna Chennault đã được phái đến Đại sứ quán Việt Nam Cộng Hòa với một thông điệp rõ ràng: chính phủ Việt Nam Cộng Hòa nên rút khỏi các cuộc đàm phán, từ chối thỏa thuận với Johnson, và nếu Nixon đắc cử, họ (chính quyền của ông Thiệu) sẽ có được một thỏa thuận tốt hơn. Vì vậy, chính vào đêm mà Johnson công bố kế hoạch của ông về việc ngừng ném bom, thì tổng thống được tin miền Việt Nam Cộng Hòa rút lui khỏi cuộc hòa đàm. Thực ra, ông cũng đẫ được cho biết lý do. FBI đã nghe trộm cuộc điện đàm của đại sứ (Việt Nam Cộng Hòa) và một bản gỡ băng nội dung cuộc gọi của Anna Chennault đã được gửi tới Tòa Bạch Ốc. Trong một điện đàm, bà nói với vị đại sứ "chỉ cần chờ cho tới sau cuộc bầu cử". 'Phản ứng Johnson' Johnson được Bộ trưởng Quốc phòng Clifford cho hay rằng sự can thiệp này là bất hợp pháp và đe dọa cơ hội cho hòa bình. Trong một loạt các cuốn băng ghi âm quan trọng từ Nhà trắng, chúng ta có thể nghe thấy phản ứng của Johnson với tin này. Trong cuộc gọi đến Thượng nghị sỹ Richard Russell, ông nói: "Chúng ta nhận thấy rằng người bạn của chúng ta, ứng viên đảng Cộng Hòa, người bạn California của chúng ta, đã dạo chơi hóng gió ở ngoại ô với cả kẻ thù và bè bạn của chúng ta, ông ấy đã làm công việc đó thông qua các nguồn khá ngầm. Bà Chennault cảnh báo miền Nam Việt Nam không dính vào động thái này của Johnson ". Hòa đàm Paris được cho là có thể kết thúc sớm vào năm 1968 nếu 'phe bồ câu' nắm quyền ở Nhà trắng thay vì Nixon Tổng thống liền ra lệnh rằng chiến dịch tranh cử của Nixon được đặt dưới sự giám sát của FBI và yêu cầu được biết nếu đích thân ông Nixon can dự. Khi ông được biết vụ này được chính ứng viên tổng thống của đảng Cộng hòa dàn dựng, tổng thống triệu tập Thượng nghị sĩ Everett Dirksen, lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Thượng viện, để chuyển một thông điệp đến Nixon. Tổng thống đã biết điều gì đang xảy ra, Nixon nên rút lại và việc tránh né có thể dẫn tới tội phản quốc. 'Đạo đức giả chính trị' Về mặt công khai, Nixon cho thấy ông không biết vì sao Việt Nam Cộng Hòa lại rút khỏi các cuộc đàm phán. Ông thậm chí còn đề nghị tới Sài Gòn để đưa họ trở lại bàn đàm phán. Johnson cảm thấy đó là biểu hiện cuối cùng của đạo đức giả chính trị nhưng trong các cuộc gọi được ghi âm với Clifford, họ thể hiện quan ngại rằng nếu vụ việc được đưa ra công khai, sẽ phải tiết lộ rằng FBI đã nghe lén điện thoại của đại sứ (Việt Nam Cộng Hòa) và rằng Cơ quan An ninh Quốc gia (NSA) đã lọc các thông tin liên lạc của ông này với Sài Gòn. Chính vì vậy, họ đã quyết định không nói gì. Tổng thống có cho Humphrey biết và cho ông này đủ thông tin để đánh chìm đối thủ của mình. Nhưng sau đó, một vài ngày trước khai mạc bầu cử, Humphrey nói với tổng thống, ông đã thu hẹp khoảng cách với Nixon và sẽ giành chiến thắng trong cuộc tranh cử tổng thống. 'Leo thang chiến tranh' Vì vậy, Humphrey đã quyết định rằng sẽ là quá nhiều đối với cả nước khi buộc tội những ứng viên của Đảng Cộng hòa phản quốc, trong khi đảng Dân chủ 'đằng nào' cũng sẽ thắng. Nixon đã kết thúc chiến dịch tranh cử của ông bằng cách đặt vấn đề rằng các chính sách chiến tranh của chính quyền Johnson là hỗn độn. Rằng chính quyền thậm chí sẽ không thể đưa được Việt Nam Cộng Hòa vào bàn đàm phán. Tổng thống Nixon đã "leo thang" chiến tranh ở Đông Dương khi mở rộng cuộc chiến sang Lào và Campuchea Nixon đã thắng với ít hơn 1% số phiếu phổ thông. Khi đã vào nhiệm sở ở Tòa Bạch Ốc, ông leo thang chiến tranh sang Lào và Campuchea, với sự mất mát thêm của 22.000 nhân mạng Mỹ, trước khi cuối cùng giải quyết cuộc chiến qua một thỏa thuận hòa bình vào năm 1973, một thỏa thuận đáng lẽ đã ở trong tầm tay vào năm 1968. Băng ghi âm ở Tòa Bạch Ốc cùng các cuộc phỏng vấn với các thành viên then chốt của chính quyền do nhà báo Charles Wheeler thực hiện đã cho một cái nhìn sâu sắc chưa từng có vào vụ việc. Tất cả cho thấy Johnson đã xử lý một loạt các cuộc khủng hoảng làm rung chuyển nhiệm kỳ tổng thống của ông như thế nào. Nhưng “đáng buồn thay”, chúng ta nay sẽ không bao giờ có được cái nhìn thâm cung bí sử như thế một lần nữa. Chương trình tiếng Anh của David Taylor được phát trên chuyên mục Archive On 4: Wheeler: The Final Word trên BBC Radio 4 hôm 16/3/2013. | summarize: Tổng thống Lyndon Johnson cầm quyền từ 11/1963-01/1969 Trong số những tiết lộ cho thấy Johnson đã lên kế hoạch chi tiết tham dự Hội nghị đề cử ứng viên tranh cử Tổng thống cho Đảng Dân chủ năm 1968 để định tái tranh cử nhiệm kỳ thứ hai vào ghế tổng thống ra sao. Và ông đã bắt quả tang Richard Nixon phá hoại các cuộc hòa đàm với Việt Nam như thế nào... nhưng rút cuộc đã không nói gì. Sau khi vụ bê bối Watergate dạy cho Richard Nixon một bài học về hậu quả của việc ghi âm các cuộc đàm thoại ở Nhà Trắng ra sao, không người nào kế vị Nixon dám làm điều đó. Thế nhưng, Nixon không phải là người đầu tiên. Ông đã lấy ý tưởng từ người tiền nhiệm của mình, Lyndon Johnson, người cảm thấy "có nghĩa vụ" cho phép các nhà sử học sau này nắm được các sự kiện trong nhiệm kỳ tổng thống của ông. "Chúng sẽ cung cấp cho sử học những chuyện thâm cung," Johnson nói với vợ của ông, đệ nhất phu nhân Bird. Các băng ghi âm được thư viện Lyndon Baines Johnson công bố đợt gần nhất ghi lại các sự kiện của năm 1968, và cho phép chúng ta biết được các cuộc nói chuyện riêng của Johnson vào lúc Đảng Dân chủ của ông bị chia rẽ bởi vấn đề Việt Nam. Hội nghị của đảng dân chủ năm 1968 nhóm tại Chicago tỏ ra hoàn toàn 'hỗn độn'. Hàng ngàn người biểu tình chống chiến tranh đã xung đột với cảnh sát của Thị trưởng Richard Daley, đòi đảng này phải từ bỏ chiến lược chiến tranh Việt Nam của ông Johnson. Và khi những người biểu tình nói vào mặt cảnh sát với những tiếng hô: "Cả thế giới đang theo dõi các anh đấy!" thì có một người đàn ông đã theo dõi sự kiện này một cách rất chặt chẽ. 'Kế hoạch bất thành' Johnson tại trang trại của ông ở Texas, loan bố vào năm tháng trước đó rằng ông sẽ không ra ứng cử nhiệm kỳ thứ hai. Lyndon Johnson bước vào Nhà Trắng năm 1963 kế vị Tổng thống John Kennedy bị ám sát cùng năm Tổng thống đã bị kinh hoàng trước bạo lực và mặc dù nhiều người trong số nhân viên của ông đứng về phía các sinh viên từng nói với ông rằng cảnh sát phải chịu trách nhiệm về "vụ lạm quyền kinh tởm của cảnh sát," thì Johnson vẫn nhấc điện thoại lên, ra lệnh cho máy ghi chép bắt đầu ghi âm và chúc mừng thị trưởng Daley về cách giải quyết cuộc biểu tình. Tổng thống lo sợ các đại biểu dự hội nghị của đảng sắp từ chối chính sách chiến tranh của ông và lựa chọn người kế nhiệm của ông là Hubert Humphrey. Vì vậy, ông thực hiện một loạt các cuộc gọi đến các nhân viên của ông tại hội nghị để phác thảo một kế hoạch đáng kinh ngạc. Ông lên kế hoạch rời khỏi Texas và bay tới Chicago. Sau đó, ông dự định sẽ tham dự hội nghị này và thông báo ông bước ra tranh cử cho nhiệm kỳ thứ hai. Kế hoạch này có thể đã làm biến đổi cuộc bầu cử năm 1968. Các cố vấn của ông đã thề giữ bí mật và thậm chí Đệ nhất phu nhân Bird cũng không biết những gì mà chồng của bà đang cân nhắc. Qua các băng âm thanh của Nhà Trắng, chúng ta biết rằng Johnson đã muốn biết từ ông Daley có bao nhiêu đại biểu sẽ hỗ trợ khi ông ra ứng cử. Tổng thống Johnson chỉ muốn trở lại cuộc đua nếu Daley có thể đảm bảo rằng đảng sẽ nắm tay nhau hậu thuẫn cho ông. Họ cũng thảo luận xem liệu chiếc trực thăng của tổng thống, Marine One, có thể hạ cánh trên sân thượng khách sạn Hilton hay không hầu dĩ tránh được những người biểu tình chống chiến tranh. Daley đã đảm bảo với Johnson rằng sẽ có đủ đại biểu ủng hộ việc đề cử của ông, thế nhưng kế hoạch này đã bị ‘xếp xó’ sau khi cơ quan mật vụ cảnh báo Tổng thống rằng họ không thể đảm bảo an toàn cho ông. 'Phá hoại hòa đàm' Richard Nixon bị cáo buộc đã "đi đêm" với chính quyền Sài Gòn của Tổng thống Thiệu trước cuộc bầu cử tồng thống Ý tưởng Johnson có thể trở thành ứng viên được đảng đề cử, mà không phải là Hubert Humphrey, chỉ là một trong rất nhiều những bí mật lọt ra từ các cuộn băng ghi âm ở Tòa Bạch Ốc. Đặc biệt, các cuốn băng còn làm sáng tỏ một vụ bê bối, mà nếu được biết đến ngay vào thời điểm đó, thì nó đã có thể đánh chìm vụ ra ứng cử tổng thống của ứng viên thuộc đảng Cộng hòa, ông Richard Nixon. Vào thời điểm của cuộc bầu cử vào tháng 10/ 1968, Johnson đã có bằng chứng về việc Nixon phá hoại các cuộc hòa đàm về chiến tranh Việt Nam – hay, như chính cách ông nói, rằng Nixon đã "phạm tội phản quốc" và có "bàn tay dấy máu". Cựu phóng viên của BBC tại Washington, Charles Wheeler đã biết được điều này vào năm 1994 và ông đã tiến hành một loạt các cuộc phỏng vấn với các nhân viên chủ chốt của tổng thống Johnson, như Bộ trưởng Quốc phòng Clark Clifford và cố vấn an ninh quốc gia Walt Rostow. Nhưng vào thời điểm các cuốn băng được giải mật vào năm 2008, tất cả các nhân vật chính đều đã chết, kể cả phóng viên Wheeler. Nay lần đầu tiên, toàn bộ câu chuyện có thể được kể công khai. Chuyện bắt đầu vào mùa hè năm 1968. Nixon sợ một bước đột phá tại Hòa đàm Paris có thể dẫn tới một thương lượng để giải quyết cuộc chiến Việt Nam, và ông biết rằng điều này sẽ phá hỏng chiến dịch tranh cử của ông. 'Điều Nixon sợ' Vì vậy, ông thiết lập một kênh liên lạc bí mật bao gồm cả bà Anna Chennault, nữ cố vấn cao cấp cho chiến dịch tranh cử. Tại một cuộc họp vào tháng Bảy ở tư gia của Nixon tại New York, đại sứ Nam Việt Nam (Việt Nam Cộng Hòa) được cho biết bà Chennault đại diện cho Nixon và phát ngôn cho chiến dịch tranh cử của ông. Nếu có bất kỳ thông điệp cần thiết nào tới tổng thống Việt Nam Cộng Hòa Nguyễn Văn Thiệu, thì lời nhắn sẽ thông qua bà Chennault. Phóng viên Wheeler của BBC tại Washington đã phỏng vấn nhiều quan chức cao cấp dưới quyền tổng thống Johnson Vào cuối tháng 10/1968, đã có những nhượng bộ lớn từ Hà Nội hứa cho phép các cuộc đàm phán quan trọng được tiến hành tại Paris – những nhượng bộ vốn có thể biện minh cho việc Johnson kêu gọi tạm ngừng ném bom hoàn toàn miền Bắc Việt Nam. Đây chính là điều mà Nixon e sợ. Bà Anna Chennault đã được phái đến Đại sứ quán Việt Nam Cộng Hòa với một thông điệp rõ ràng: chính phủ Việt Nam Cộng Hòa nên rút khỏi các cuộc đàm phán, từ chối thỏa thuận với Johnson, và nếu Nixon đắc cử, họ (chính quyền của ông Thiệu) sẽ có được một thỏa thuận tốt hơn. Vì vậy, chính vào đêm mà Johnson công bố kế hoạch của ông về việc ngừng ném bom, thì tổng thống được tin miền Việt Nam Cộng Hòa rút lui khỏi cuộc hòa đàm. Thực ra, ông cũng đẫ được cho biết lý do. FBI đã nghe trộm cuộc điện đàm của đại sứ (Việt Nam Cộng Hòa) và một bản gỡ băng nội dung cuộc gọi của Anna Chennault đã được gửi tới Tòa Bạch Ốc. Trong một điện đàm, bà nói với vị đại sứ "chỉ cần chờ cho tới sau cuộc bầu cử". 'Phản ứng Johnson' Johnson được Bộ trưởng Quốc phòng Clifford cho hay rằng sự can thiệp này là bất hợp pháp và đe dọa cơ hội cho hòa bình. Trong một loạt các cuốn băng ghi âm quan trọng từ Nhà trắng, chúng ta có thể nghe thấy phản ứng của Johnson với tin này. Trong cuộc gọi đến Thượng nghị sỹ Richard Russell, ông nói: "Chúng ta nhận thấy rằng người bạn của chúng ta, ứng viên đảng Cộng Hòa, người bạn California của chúng ta, đã dạo chơi hóng gió ở ngoại ô với cả kẻ thù và bè bạn của chúng ta, ông ấy đã làm công việc đó thông qua các nguồn khá ngầm. Bà Chennault cảnh báo miền Nam Việt Nam không dính vào động thái này của Johnson ". Hòa đàm Paris được cho là có thể kết thúc sớm vào năm 1968 nếu 'phe bồ câu' nắm quyền ở Nhà trắng thay vì Nixon Tổng thống liền ra lệnh rằng chiến dịch tranh cử của Nixon được đặt dưới sự giám sát của FBI và yêu cầu được biết nếu đích thân ông Nixon can dự. Khi ông được biết vụ này được chính ứng viên tổng thống của đảng Cộng hòa dàn dựng, tổng thống triệu tập Thượng nghị sĩ Everett Dirksen, lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Thượng viện, để chuyển một thông điệp đến Nixon. Tổng thống đã biết điều gì đang xảy ra, Nixon nên rút lại và việc tránh né có thể dẫn tới tội phản quốc. 'Đạo đức giả chính trị' Về mặt công khai, Nixon cho thấy ông không biết vì sao Việt Nam Cộng Hòa lại rút khỏi các cuộc đàm phán. Ông thậm chí còn đề nghị tới Sài Gòn để đưa họ trở lại bàn đàm phán. Johnson cảm thấy đó là biểu hiện cuối cùng của đạo đức giả chính trị nhưng trong các cuộc gọi được ghi âm với Clifford, họ thể hiện quan ngại rằng nếu vụ việc được đưa ra công khai, sẽ phải tiết lộ rằng FBI đã nghe lén điện thoại của đại sứ (Việt Nam Cộng Hòa) và rằng Cơ quan An ninh Quốc gia (NSA) đã lọc các thông tin liên lạc của ông này với Sài Gòn. Chính vì vậy, họ đã quyết định không nói gì. Tổng thống có cho Humphrey biết và cho ông này đủ thông tin để đánh chìm đối thủ của mình. Nhưng sau đó, một vài ngày trước khai mạc bầu cử, Humphrey nói với tổng thống, ông đã thu hẹp khoảng cách với Nixon và sẽ giành chiến thắng trong cuộc tranh cử tổng thống. 'Leo thang chiến tranh' Vì vậy, Humphrey đã quyết định rằng sẽ là quá nhiều đối với cả nước khi buộc tội những ứng viên của Đảng Cộng hòa phản quốc, trong khi đảng Dân chủ 'đằng nào' cũng sẽ thắng. Nixon đã kết thúc chiến dịch tranh cử của ông bằng cách đặt vấn đề rằng các chính sách chiến tranh của chính quyền Johnson là hỗn độn. Rằng chính quyền thậm chí sẽ không thể đưa được Việt Nam Cộng Hòa vào bàn đàm phán. Tổng thống Nixon đã "leo thang" chiến tranh ở Đông Dương khi mở rộng cuộc chiến sang Lào và Campuchea Nixon đã thắng với ít hơn 1% số phiếu phổ thông. Khi đã vào nhiệm sở ở Tòa Bạch Ốc, ông leo thang chiến tranh sang Lào và Campuchea, với sự mất mát thêm của 22.000 nhân mạng Mỹ, trước khi cuối cùng giải quyết cuộc chiến qua một thỏa thuận hòa bình vào năm 1973, một thỏa thuận đáng lẽ đã ở trong tầm tay vào năm 1968. Băng ghi âm ở Tòa Bạch Ốc cùng các cuộc phỏng vấn với các thành viên then chốt của chính quyền do nhà báo Charles Wheeler thực hiện đã cho một cái nhìn sâu sắc chưa từng có vào vụ việc. Tất cả cho thấy Johnson đã xử lý một loạt các cuộc khủng hoảng làm rung chuyển nhiệm kỳ tổng thống của ông như thế nào. Nhưng “đáng buồn thay”, chúng ta nay sẽ không bao giờ có được cái nhìn thâm cung bí sử như thế một lần nữa. Chương trình tiếng Anh của David Taylor được phát trên chuyên mục Archive On 4: Wheeler: The Final Word trên BBC Radio 4 hôm 16/3/2013. | [
108,
287,
285,
161,
408,
234,
13933,
2086,
2614,
898,
168,
148,
24604,
686,
5872,
18275,
298,
166,
120,
958,
1154,
114,
203,
2614,
115,
227,
699,
763,
692,
958,
268,
382,
813,
411,
220,
368,
475,
182,
250,
368,
408,
234,
114,
348,
651,
185,
147,
5590,
130,
190,
1139,
250,
368,
517,
393,
259,
196,
138,
1733,
497,
234,
124,
2968,
619,
118,
115,
290,
416,
2333,
3935,
3820,
740,
2221,
109,
204,
544,
883,
119,
131,
132,
128,
175,
224,
599,
170,
995,
204,
115,
110,
123,
1776,
759,
129,
197,
2443,
1303,
13333,
1372,
114,
3935,
3820,
116,
392,
214,
125,
878,
416,
104,
156,
848,
1065,
109,
204,
883,
909,
108,
121,
571,
2032,
124,
3470,
110,
111,
224,
699,
297,
3820,
1140,
140,
179,
837,
773,
170,
103,
3820,
110,
139,
106,
111,
178,
4237,
208,
115,
771,
108,
232,
597,
148,
111,
379,
517,
104,
1081,
13933,
2086,
2614,
103,
111,
406,
203,
2363,
404,
197,
207,
114,
656,
109,
152,
324,
214,
187,
126,
1148,
117,
109,
144,
591,
113,
517,
393,
497,
234,
104,
1895,
1007,
134,
870,
373,
114,
324,
214,
120,
443,
2734,
870,
519,
2614,
123,
119,
1350,
104,
118,
103,
3286,
202,
3041,
157,
11541,
112,
303,
1325,
848,
1065,
117,
593,
760,
13933,
2086,
679,
13189,
2614,
135,
399,
1767,
386,
202,
848,
153,
109,
144,
591,
104,
147,
8445,
105,
114,
656,
174,
169,
217,
117,
109,
204,
123,
443,
734,
104,
2614,
138,
398,
348,
651,
185,
104,
118,
133,
733,
1907,
626,
255,
220,
131,
629,
813,
411,
104,
283,
137,
185,
147,
5590,
491,
149,
5188,
776,
124,
506,
258,
21460,
231,
359,
231,
1263,
1521,
926,
111,
284,
205,
424,
242,
250,
115,
1001,
1259,
119,
313,
338,
104,
1074,
395,
3935,
3927,
10025,
808,
283,
126,
139,
148,
306,
242,
1010,
242,
250,
131,
132,
104,
118,
2614,
112,
619,
129,
120,
111,
284,
205,
123,
138,
447,
313,
338,
119,
120,
354,
1788,
161,
6557,
175,
249,
167,
181,
1156,
109,
365,
8303,
207,
143,
107,
116,
111,
685,
118,
115,
181,
1156,
144,
591,
126,
116,
173,
215,
1483,
8583,
9985,
4947,
763,
295,
164,
257,
2614,
149,
509,
1322,
104,
118,
108,
121,
6679,
2452,
399,
138,
147,
253,
226,
150,
160,
118,
134,
110,
124,
475,
368,
517,
393,
259,
196,
112,
13933,
2086,
2614,
920,
138,
571,
2032,
147,
6157,
699,
297,
408,
234,
1546,
4917,
133,
1948,
338,
264,
147,
408,
234,
115,
133,
236,
1203,
226,
854,
265,
105,
945,
428,
158,
111,
113,
166,
157,
182,
104,
118,
715,
125,
505,
109,
296,
182,
434,
123,
119,
118,
160,
313,
338,
139,
668,
605,
517,
125,
12813,
1598,
168,
236,
6805,
104,
313,
338,
519,
143,
2614,
244,
13302,
376,
726,
909,
2992,
124,
1047,
114,
452,
848,
3134,
290,
178,
848,
1065,
105,
2235,
1728,
461,
395,
20706,
364,
125,
173,
272,
302,
204,
284,
3176,
408,
234,
650,
964,
109,
273,
284,
382,
213,
411,
104,
283,
1268,
148,
1579,
122,
333,
242,
250,
104,
118,
105,
1212,
680,
111,
699,
517,
104,
118,
106,
18410,
20732,
112,
865,
934,
118,
223,
199,
116,
1130,
109,
204,
343,
155,
109,
157,
182,
104,
118,
149,
213,
411,
130,
6351,
843,
116,
699,
763,
549,
236,
13010,
208,
227,
699,
763,
1165,
574,
4249,
105,
502,
228,
5188,
112,
759,
397,
118,
382,
190,
134,
268,
382,
213,
411,
126,
105,
206,
188,
118,
920,
124,
250,
368,
114,
517,
393,
259,
196,
112,
2789,
763,
126,
107,
136,
115,
140,
625,
345,
204,
513,
368,
147,
12934,
303,
601,
255,
104,
118,
115,
4936,
533,
1039,
1523,
105,
1042,
356,
4675,
202,
3041,
157,
11541,
127,
110,
217,
120,
218,
145,
1423,
104,
263,
167,
1237,
982,
112,
2692,
109,
1325,
1065,
781,
104,
571,
6043,
174,
169,
217,
160,
2614,
115,
278,
217,
148,
118,
20706,
364,
107,
374,
1243,
273,
284,
134,
1174,
643,
129,
118,
124,
475,
2539,
408,
234,
2614,
163,
278,
319,
153,
204,
1860,
323,
20706,
364,
107,
136,
879,
327,
160,
283,
134,
1148,
600,
527,
878,
1836,
114,
1895,
719,
127,
843,
410,
453,
588,
845,
821,
1994,
104,
497,
3351,
6723,
7173,
103,
107,
136,
1030,
1255,
159,
959,
1292,
547,
2052,
19832,
194,
110,
1098,
2355,
989,
117,
120,
111,
284,
205,
424,
242,
3078,
20706,
364,
115,
879,
327,
119,
2614,
160,
134,
107,
620,
273,
284,
535,
523,
156,
220,
368,
104,
118,
103,
175,
170,
699,
763,
126,
115,
133,
743,
17402,
13722,
748,
187,
129,
225,
146,
1523,
197,
313,
188,
408,
234,
160,
154,
110,
136,
879,
327,
305,
258,
114,
1895,
23988,
2221,
544,
883,
257,
3935,
3820,
133,
341,
661,
115,
6590,
1370,
207,
119,
122,
168,
1093,
1317,
104,
408,
234,
3914,
226,
204,
513,
368,
1025,
269,
234,
1654,
597,
2614,
107,
136,
319,
164,
475,
182,
117,
283,
220,
2595,
145,
110,
139,
106,
18410,
20732,
103,
163,
106,
116,
113,
215,
158,
120,
1039,
1523,
3075,
124,
148,
109,
7555,
1325,
848,
1065,
108,
121,
1200,
2696,
16500,
2601,
3677,
109,
1290,
1325,
177,
140,
611,
776,
116,
197,
2443,
1303,
103,
145,
323,
117,
217,
155,
531,
138,
221,
318,
397,
143,
335,
115,
107,
136,
403,
2231,
197,
124,
475,
368,
497,
234,
104,
475,
182,
624,
283,
607,
3711,
118,
3935,
3820,
112,
1339,
221,
318,
104,
204,
513,
368,
138,
253,
826,
1296,
8445,
2614,
115,
107,
281,
463,
125,
156,
3820,
740,
2221,
109,
204,
544,
883,
125,
242,
250,
131,
132,
1021,
194,
103,
128,
122,
173,
118,
1720,
160,
3820,
115,
189,
12503,
638,
391,
198,
207,
105,
107,
17041,
600,
4393,
1475,
340,
2349,
662,
182,
104,
378,
149,
4122,
3997,
15404,
115,
217,
117,
179,
126,
138,
147,
7949,
105,
118,
115,
472,
209,
116,
1130,
109,
204,
1102,
255,
119,
109,
157,
182,
185,
2146,
104,
497,
234,
2614,
103,
128,
429,
395,
162,
438,
9769,
16778,
105,
601,
255,
305,
672,
198,
165,
21565,
11560,
332,
6814,
112,
311,
138,
221,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
2029,
1523,
109,
1325,
848,
1065,
726,
883,
104,
408,
234,
13933,
2086,
2614,
870,
373,
116,
292,
485,
239,
138,
175,
249,
104,
1895,
1
] |
vietnam-48605527 | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-48605527 | Mạng xã hội VCNET là để 'tuyên truyền chủ trương' của Ban Tuyên Giáo? | Một nữ nhà báo tự do nói với BBC rằng mạng xã hội VCNET do Ban Tuyên giáo mời người dân dùng "đặt ra nhiều câu hỏi chưa có lời đáp" trong lúc ý kiến khác bày tỏ sự quan ngại về việc "dùng tiền thuế của người dân để dắt mũi dư luận". | Truy cập Facebook bằng điện thoại là chuyện phổ biến tại Việt Nam Tin cho hay Ban Tuyên giáo Trung ương vừa khai trương hệ thống Thông tin điện tử Tuyên giáo (VCNET) và mời người dân tham gia làm thành viên mạng xã hội này. VCNET được Ban Tuyên giáo phối hợp cùng Viettel xây dựng và triển khai hệ thống với phương châm "tuyên giáo đi trước, đi cùng", "hướng mạnh về cơ sở". Mạng xã hội ‘tạo cái nhìn sai lệch’? Càng dùng mạng xã hội càng tuyệt vọng? Nhà báo VN không được làm gì trên mạng xã hội? VN: ‘Báo chính thống lẽo đẽo theo mạng xã hội’ "VCNET là mạng xã hội để chia sẻ, trao đổi, tuyên truyền về các chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước và phản bác các thông thông tin sai trái. Những thông tin này đều được Ban Tuyên giáo tiếp nhận, lắng nghe. Với những thông tin xấu, độc, không được kiểm chứng hệ thống này cũng sẽ có chức năng báo cáo. Mọi cơ chế sẽ được dần hoàn thiện khi hệ thống được đưa vào sử dụng," Phó ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Thanh Long được báo Zing dẫn lời. Những câu hỏi Hôm 13/6, nhà báo tự do Cát Linh nói với BBC: "Tôi rất mong muốn nền công nghệ của Việt Nam phát triển và có nhiều sản phẩm tốt. Nhưng khi một sản phẩm ra đời, đặc biệt là mạng xã hội được sản sinh trong một đất nước có chỉ số minh bạch thấp, sự dối trá bao trùm, và chính quyền luôn muốn kiểm soát người dùng, minh chứng rõ ràng nhất là các facebooker liên tục bị khóa tài khoản, report các nội dung và video đăng tải, chính quyền Việt Nam muốn Facebook đặt máy chủ ở Việt Nam..., tôi nghĩ chúng ta nên cân nhắc trước khi sử dụng mạng xã hội do trong nước làm." "Có một lưu ý hơn đó là chúng ta chỉ mới biết chung chung rằng VCNET là sản phẩm ra đời từ sự phối hợp của Ban Tuyên Giáo Trung ương cùng Tập đoàn Viettel." Nhà báo Cát Linh đặt một loạt câu hỏi: "Nhưng chính xác ai là người sáng lập và điều hành như thế nào thì vẫn còn là câu hỏi." "Có khả năng mạng này mua phần mềm của nước ngoài không? Có khi nào là của Trung Quốc không?" "Có phải phần mềm gián điệp không?" "Và liệu họ sử dụng nguồn tiền nào để phát triển phần mềm đó?" VCNet đòi người dùng phải khai báo số điện thoại ở Việt Nam mới được đăng ký 'Sân chơi của ai?' Cũng trong hôm 13/6, trả lời BBC, Facebooker Ann Đỗ cho hay: "Trước hết, nói về mục đích thành lập mạng xã hội riêng của Ban Tuyên giáo, là nơi để cho các tuyên truyền viên hoạt động. Có thể nói đây là sân chơi của riêng họ. Mặc dù người dân có thể tham gia nhưng không thể nói sai khác những quy định mà họ đặt ra, tức phải chịu sự kiểm duyệt." "Theo tôi hiểu, mục đích của họ là công nghệ hóa ngành ''dắt mũi dư luận'' hay ''định hướng thông tin''. Và chắc chắn, phí tổn xây dựng và duy trì nó là bởi tiền thuế của người dân chúng tôi." "Mạng xã hội đặc thù của Tuyên giáo sẽ giúp thu hút các tuyên truyền viên nhiều hơn, và lãnh đạo cập nhật thông tin nhanh hơn để điều chỉnh các chính sách định hướng kịp thời về mảng thông tin báo chí, chứ không hẳn là thay đổi chính sách cụ thể mà người dân phản đối hay quan tâm." "Các tuyên truyền viên, mà dân mạng hay gọi là dư luận viên hay lực lượng AK47, cùng với các đội cờ đỏ trên mọi các chiến tuyến từ văn hóa, giáo dục, nghệ thuật, mỹ thuật, kinh tế, tôn giáo… khiến người ta có cảm tưởng đó là lực lượng rất mạnh trên mạng xã hội như Facebook. Nhưng Đảng hay Ban Tuyên giáo vẫn chưa tập trung được nguồn lực đó, vì dường như đôi khi tuyên truyền viên không phục vụ lợi ích chung của Đảng, mà là đội đánh thuê của nhân vật hay nhóm lợi ích A, B, hay C nào đó hậu thuẫn, nhất là các thời kỳ trước đại hội Đảng." "Vậy thì có thể hiểu VCNet là sân chơi của những người dùng thuộc đội của Ban Tuyên giáo, nói cùng tiếng nói và giọng điệu của cơ quan này mà thôi." Thị trường đã có smartphone "made in Vietnam" nhưng mạng xã hội do người Việt làm chưa tạo được dấu ấn Mạng xã hội VN nóng lên với vụ nâng điểm ở Hòa Bình Sức khỏe ông Nguyễn Phú Trọng: Mạng xã hội ồn ào tin tức Xin visa Mỹ, có thể phải khai lý lịch mạng xã hội VN: Dùng mạng xã hội buôn bán động vật hoang dã 'Tham vọng' Hồi tháng 12/2018, Trưởng ban Tuyên giáo Võ Văn Thưởng phát biểu: "Sự chậm trễ của báo chí đã tặng lợi thế cho mạng xã hội trong việc đưa tin. Phải chăng, trong mọi trường hợp, báo chí đều đi sau mạng xã hội?" "Một số mạng xã hội thù địch trộn vào đó cả những tin giả, xuyên tạc, suy diễn ác ý, tác động rất tiêu cực đến xã hội. Thách thức từ mạng xã hội vì thế là rất lớn nhưng thách thức lớn hơn chính là tư tưởng, tâm thế thất bại của những người làm báo và hành động chưa kiên quyết, thiếu hiệu quả của các cơ chế phối hợp cũng như các cơ chế quản lý Nhà nước về thông tin." Tham vọng hình thành một mạng xã hội "made in Vietnam" và đặt mục tiêu "vượt qua Facebook" từng được loan báo rầm rộ với các mạng xã hội Go.vn, Zingme, Tamtay.vn, Yume, BizTime... nhưng không thu hút được người dùng. Các mạng này và kể cả VCNET vừa ra mắt bị cho là sao chép giao diện Facebook mà "không có gì mới và khác biệt". CEO Vũ Văn Anh của mạng xã hội BizTime được báo Trí Thức Trẻ dẫn lời: "Tương lai các quốc gia sẽ tự xây dựng mạng xã hội của riêng mình, bởi không ai muốn thông tin của toàn bộ người dân lại nằm trong tay một quốc gia khác. Biên giới một quốc gia trong thời đại 4.0 phụ thuộc vào việc ai đang dùng sản phẩm của họ. Người mình dùng Facebook tức là biên giới Mỹ đã tới đây rồi. Các bạn đưa thông tin lên người ta biết được hết. Chúng ta có biên giới trên đất liền biển. Các nước phóng vệ tinh để có biên giới trên không. Giờ không có mạng xã hội thì chúng ta đang bỏ ngỏ biên giới của mình. Tuy ra đời sau, BizTime có những tính năng của Facebook, nhưng còn vượt trội hơn ở bộ chấm điểm thành viên và khả năng cho phép người dùng tải về tất cả thông tin họ đã đăng lên." Bình luận trên Facebook BBC Tiếng Việt Bạn đọc Sydney Huynh: "Cái quan trọng là có lắng nghe phản biện của người dân, của dư luận vì sự phát triển của đất nước hay không, chứ cứ quy chụp người phản biện là phản động, phá hoại thì sao phát triển nổi. Bản thân tôi thấy thay vì dùng chiêu trò này nọ thì các ông nên tập trung phát triển an sinh xã hội, dẹp bớt kiểu làm việc theo anh Tư, chị Tám đi, giảm thiểu tham nhũng, làm cho dân thấy, đừng nói nữa." Bạn đọc Quoc Bao Nguyen: "Cách tuyên truyền tốt nhất là làm cho đời sống nhân dân sung túc, ấm no hạnh phúc, môi trường trong sạch. Tuyên truyền chỉ để tuyên truyền đó là lừa đảo, lừa lọc dân thôi." Bạn đọc Nguyễn Thành Hảo: "Tôi xin thông báo từ ngày 31/6 tôi sẽ bỏ Facebook để tham gia mạng xã hội này. Hãy tham gia và tuyên truyền người Việt hãy dùng mạng xã hội của người Việt góp phần đưa nó ra thế giới để trong tương lai sẽ soán ngôi của các mạng xã hội khác. Hãy tránh xa Facebook, Twitter... vì nó là sản phẩm của bọn tư bản giãy chết và trong đấy toàn bọn phản động và các thế lực thù [địch] ... hăm he đầu độc tự do dân chủ nhân quyền vài đầu của chúng ta. Đừng để bọn chúng có cơ hội tẩy não chúng ta tẩy hết những gì chúng ta đã và đang học dưới mái trường. Hãy dùng mạng xã hội của người Việt..." | summarize: Truy cập Facebook bằng điện thoại là chuyện phổ biến tại Việt Nam Tin cho hay Ban Tuyên giáo Trung ương vừa khai trương hệ thống Thông tin điện tử Tuyên giáo (VCNET) và mời người dân tham gia làm thành viên mạng xã hội này. VCNET được Ban Tuyên giáo phối hợp cùng Viettel xây dựng và triển khai hệ thống với phương châm "tuyên giáo đi trước, đi cùng", "hướng mạnh về cơ sở". Mạng xã hội ‘tạo cái nhìn sai lệch’? Càng dùng mạng xã hội càng tuyệt vọng? Nhà báo VN không được làm gì trên mạng xã hội? VN: ‘Báo chính thống lẽo đẽo theo mạng xã hội’ "VCNET là mạng xã hội để chia sẻ, trao đổi, tuyên truyền về các chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước và phản bác các thông thông tin sai trái. Những thông tin này đều được Ban Tuyên giáo tiếp nhận, lắng nghe. Với những thông tin xấu, độc, không được kiểm chứng hệ thống này cũng sẽ có chức năng báo cáo. Mọi cơ chế sẽ được dần hoàn thiện khi hệ thống được đưa vào sử dụng," Phó ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Thanh Long được báo Zing dẫn lời. Những câu hỏi Hôm 13/6, nhà báo tự do Cát Linh nói với BBC: "Tôi rất mong muốn nền công nghệ của Việt Nam phát triển và có nhiều sản phẩm tốt. Nhưng khi một sản phẩm ra đời, đặc biệt là mạng xã hội được sản sinh trong một đất nước có chỉ số minh bạch thấp, sự dối trá bao trùm, và chính quyền luôn muốn kiểm soát người dùng, minh chứng rõ ràng nhất là các facebooker liên tục bị khóa tài khoản, report các nội dung và video đăng tải, chính quyền Việt Nam muốn Facebook đặt máy chủ ở Việt Nam..., tôi nghĩ chúng ta nên cân nhắc trước khi sử dụng mạng xã hội do trong nước làm." "Có một lưu ý hơn đó là chúng ta chỉ mới biết chung chung rằng VCNET là sản phẩm ra đời từ sự phối hợp của Ban Tuyên Giáo Trung ương cùng Tập đoàn Viettel." Nhà báo Cát Linh đặt một loạt câu hỏi: "Nhưng chính xác ai là người sáng lập và điều hành như thế nào thì vẫn còn là câu hỏi." "Có khả năng mạng này mua phần mềm của nước ngoài không? Có khi nào là của Trung Quốc không?" "Có phải phần mềm gián điệp không?" "Và liệu họ sử dụng nguồn tiền nào để phát triển phần mềm đó?" VCNet đòi người dùng phải khai báo số điện thoại ở Việt Nam mới được đăng ký 'Sân chơi của ai?' Cũng trong hôm 13/6, trả lời BBC, Facebooker Ann Đỗ cho hay: "Trước hết, nói về mục đích thành lập mạng xã hội riêng của Ban Tuyên giáo, là nơi để cho các tuyên truyền viên hoạt động. Có thể nói đây là sân chơi của riêng họ. Mặc dù người dân có thể tham gia nhưng không thể nói sai khác những quy định mà họ đặt ra, tức phải chịu sự kiểm duyệt." "Theo tôi hiểu, mục đích của họ là công nghệ hóa ngành ''dắt mũi dư luận'' hay ''định hướng thông tin''. Và chắc chắn, phí tổn xây dựng và duy trì nó là bởi tiền thuế của người dân chúng tôi." "Mạng xã hội đặc thù của Tuyên giáo sẽ giúp thu hút các tuyên truyền viên nhiều hơn, và lãnh đạo cập nhật thông tin nhanh hơn để điều chỉnh các chính sách định hướng kịp thời về mảng thông tin báo chí, chứ không hẳn là thay đổi chính sách cụ thể mà người dân phản đối hay quan tâm." "Các tuyên truyền viên, mà dân mạng hay gọi là dư luận viên hay lực lượng AK47, cùng với các đội cờ đỏ trên mọi các chiến tuyến từ văn hóa, giáo dục, nghệ thuật, mỹ thuật, kinh tế, tôn giáo… khiến người ta có cảm tưởng đó là lực lượng rất mạnh trên mạng xã hội như Facebook. Nhưng Đảng hay Ban Tuyên giáo vẫn chưa tập trung được nguồn lực đó, vì dường như đôi khi tuyên truyền viên không phục vụ lợi ích chung của Đảng, mà là đội đánh thuê của nhân vật hay nhóm lợi ích A, B, hay C nào đó hậu thuẫn, nhất là các thời kỳ trước đại hội Đảng." "Vậy thì có thể hiểu VCNet là sân chơi của những người dùng thuộc đội của Ban Tuyên giáo, nói cùng tiếng nói và giọng điệu của cơ quan này mà thôi." Thị trường đã có smartphone "made in Vietnam" nhưng mạng xã hội do người Việt làm chưa tạo được dấu ấn Mạng xã hội VN nóng lên với vụ nâng điểm ở Hòa Bình Sức khỏe ông Nguyễn Phú Trọng: Mạng xã hội ồn ào tin tức Xin visa Mỹ, có thể phải khai lý lịch mạng xã hội VN: Dùng mạng xã hội buôn bán động vật hoang dã 'Tham vọng' Hồi tháng 12/2018, Trưởng ban Tuyên giáo Võ Văn Thưởng phát biểu: "Sự chậm trễ của báo chí đã tặng lợi thế cho mạng xã hội trong việc đưa tin. Phải chăng, trong mọi trường hợp, báo chí đều đi sau mạng xã hội?" "Một số mạng xã hội thù địch trộn vào đó cả những tin giả, xuyên tạc, suy diễn ác ý, tác động rất tiêu cực đến xã hội. Thách thức từ mạng xã hội vì thế là rất lớn nhưng thách thức lớn hơn chính là tư tưởng, tâm thế thất bại của những người làm báo và hành động chưa kiên quyết, thiếu hiệu quả của các cơ chế phối hợp cũng như các cơ chế quản lý Nhà nước về thông tin." Tham vọng hình thành một mạng xã hội "made in Vietnam" và đặt mục tiêu "vượt qua Facebook" từng được loan báo rầm rộ với các mạng xã hội Go.vn, Zingme, Tamtay.vn, Yume, BizTime... nhưng không thu hút được người dùng. Các mạng này và kể cả VCNET vừa ra mắt bị cho là sao chép giao diện Facebook mà "không có gì mới và khác biệt". CEO Vũ Văn Anh của mạng xã hội BizTime được báo Trí Thức Trẻ dẫn lời: "Tương lai các quốc gia sẽ tự xây dựng mạng xã hội của riêng mình, bởi không ai muốn thông tin của toàn bộ người dân lại nằm trong tay một quốc gia khác. Biên giới một quốc gia trong thời đại 4.0 phụ thuộc vào việc ai đang dùng sản phẩm của họ. Người mình dùng Facebook tức là biên giới Mỹ đã tới đây rồi. Các bạn đưa thông tin lên người ta biết được hết. Chúng ta có biên giới trên đất liền biển. Các nước phóng vệ tinh để có biên giới trên không. Giờ không có mạng xã hội thì chúng ta đang bỏ ngỏ biên giới của mình. Tuy ra đời sau, BizTime có những tính năng của Facebook, nhưng còn vượt trội hơn ở bộ chấm điểm thành viên và khả năng cho phép người dùng tải về tất cả thông tin họ đã đăng lên." Bình luận trên Facebook BBC Tiếng Việt Bạn đọc Sydney Huynh: "Cái quan trọng là có lắng nghe phản biện của người dân, của dư luận vì sự phát triển của đất nước hay không, chứ cứ quy chụp người phản biện là phản động, phá hoại thì sao phát triển nổi. Bản thân tôi thấy thay vì dùng chiêu trò này nọ thì các ông nên tập trung phát triển an sinh xã hội, dẹp bớt kiểu làm việc theo anh Tư, chị Tám đi, giảm thiểu tham nhũng, làm cho dân thấy, đừng nói nữa." Bạn đọc Quoc Bao Nguyen: "Cách tuyên truyền tốt nhất là làm cho đời sống nhân dân sung túc, ấm no hạnh phúc, môi trường trong sạch. Tuyên truyền chỉ để tuyên truyền đó là lừa đảo, lừa lọc dân thôi." Bạn đọc Nguyễn Thành Hảo: "Tôi xin thông báo từ ngày 31/6 tôi sẽ bỏ Facebook để tham gia mạng xã hội này. Hãy tham gia và tuyên truyền người Việt hãy dùng mạng xã hội của người Việt góp phần đưa nó ra thế giới để trong tương lai sẽ soán ngôi của các mạng xã hội khác. Hãy tránh xa Facebook, Twitter... vì nó là sản phẩm của bọn tư bản giãy chết và trong đấy toàn bọn phản động và các thế lực thù [địch] ... hăm he đầu độc tự do dân chủ nhân quyền vài đầu của chúng ta. Đừng để bọn chúng có cơ hội tẩy não chúng ta tẩy hết những gì chúng ta đã và đang học dưới mái trường. Hãy dùng mạng xã hội của người Việt..." | [
108,
287,
285,
161,
15474,
1288,
1247,
281,
726,
909,
106,
443,
1456,
625,
149,
131,
132,
1740,
114,
194,
806,
1913,
309,
151,
929,
659,
550,
1525,
300,
234,
1251,
193,
726,
693,
1913,
309,
444,
28139,
371,
105,
1375,
111,
137,
268,
165,
140,
164,
182,
427,
293,
213,
433,
108,
28139,
117,
806,
1913,
309,
1614,
279,
264,
6199,
556,
636,
105,
435,
550,
300,
234,
119,
412,
3224,
189,
6346,
309,
184,
1466,
184,
264,
646,
20380,
417,
125,
225,
633,
340,
3340,
293,
213,
743,
7288,
292,
485,
714,
2641,
10687,
4490,
515,
467,
427,
293,
213,
536,
1464,
584,
347,
571,
188,
312,
110,
117,
140,
218,
159,
427,
293,
13506,
3641,
743,
5627,
122,
234,
11439,
17332,
181,
427,
293,
213,
748,
189,
28139,
106,
427,
293,
213,
130,
733,
11233,
992,
3359,
480,
425,
125,
109,
185,
8619,
361,
1195,
104,
1927,
571,
142,
105,
391,
736,
109,
206,
206,
193,
714,
7742,
564,
206,
193,
126,
413,
117,
806,
1913,
309,
270,
238,
103,
1527,
6540,
1224,
176,
120,
206,
193,
4812,
557,
103,
110,
117,
594,
463,
300,
234,
126,
127,
134,
107,
229,
344,
188,
4696,
2391,
225,
353,
134,
117,
1429,
506,
1155,
129,
300,
234,
117,
251,
138,
324,
286,
519,
1097,
504,
1913,
309,
151,
929,
362,
805,
1590,
117,
188,
8580,
458,
3763,
564,
476,
419,
1131,
13815,
103,
152,
188,
222,
180,
5156,
2113,
123,
119,
1231,
800,
215,
872,
278,
639,
135,
877,
104,
131,
132,
212,
435,
105,
107,
158,
262,
765,
2589,
311,
129,
116,
262,
765,
124,
3436,
634,
575,
106,
427,
293,
213,
117,
262,
296,
113,
116,
282,
142,
107,
163,
166,
494,
1943,
4000,
144,
2279,
4364,
374,
3472,
103,
105,
122,
168,
637,
278,
594,
820,
111,
467,
103,
494,
463,
450,
921,
202,
106,
109,
22018,
316,
437,
133,
1666,
326,
886,
103,
18793,
109,
735,
908,
105,
1696,
687,
5840,
122,
168,
131,
132,
278,
1247,
632,
452,
185,
108,
121,
131,
11812,
103,
141,
372,
174,
169,
237,
1237,
982,
226,
129,
324,
286,
427,
293,
213,
180,
113,
142,
11204,
2046,
116,
931,
108,
232,
183,
150,
106,
174,
169,
163,
239,
217,
630,
630,
160,
108,
28139,
106,
262,
765,
124,
723,
148,
144,
1614,
279,
104,
806,
1913,
754,
151,
929,
264,
1391,
526,
6199,
294,
571,
188,
5156,
2113,
1295,
172,
1130,
476,
4403,
1960,
122,
628,
375,
106,
111,
611,
385,
105,
179,
209,
128,
175,
224,
143,
244,
177,
106,
476,
419,
294,
2046,
555,
344,
427,
126,
702,
380,
2413,
104,
142,
351,
984,
615,
129,
224,
106,
104,
151,
162,
5087,
2046,
139,
380,
2413,
2076,
1641,
5087,
2082,
588,
154,
324,
286,
774,
379,
224,
130,
212,
435,
380,
2413,
150,
2707,
10235,
18119,
808,
111,
467,
139,
550,
188,
166,
726,
909,
108,
121,
131,
132,
239,
117,
687,
667,
7433,
2425,
1014,
104,
3052,
257,
1185,
269,
113,
325,
13815,
103,
456,
366,
2366,
6747,
1020,
231,
2296,
114,
6568,
189,
3568,
2757,
123,
125,
592,
1055,
164,
385,
427,
293,
213,
734,
104,
806,
1913,
2244,
106,
328,
130,
114,
109,
480,
425,
182,
381,
2240,
615,
136,
123,
248,
106,
959,
1014,
104,
734,
1078,
1623,
428,
111,
137,
107,
136,
268,
165,
170,
110,
136,
123,
714,
211,
120,
565,
190,
145,
154,
632,
1235,
766,
139,
668,
144,
594,
2061,
294,
3002,
141,
5682,
592,
1055,
104,
154,
106,
135,
877,
471,
859,
1624,
1230,
4905,
2766,
1136,
410,
2974,
194,
1624,
8290,
665,
206,
193,
4722,
619,
751,
9844,
1022,
1858,
556,
636,
105,
756,
996,
335,
106,
626,
379,
1150,
104,
111,
137,
174,
4387,
189,
16870,
293,
213,
634,
1056,
104,
1913,
309,
134,
422,
498,
1305,
109,
480,
425,
182,
158,
975,
105,
261,
247,
1288,
1845,
206,
193,
838,
183,
130,
179,
1604,
109,
122,
333,
190,
665,
2018,
221,
125,
3358,
206,
193,
188,
2477,
739,
110,
1545,
106,
346,
345,
122,
333,
798,
136,
145,
111,
137,
391,
195,
194,
146,
315,
294,
2019,
480,
425,
2368,
145,
137,
427,
194,
343,
106,
1136,
410,
182,
194,
265,
423,
13185,
8920,
103,
264,
119,
109,
559,
1236,
1565,
159,
389,
109,
242,
1490,
148,
355,
2092,
309,
2648,
877,
3986,
3152,
3986,
236,
955,
666,
309,
599,
521,
111,
169,
107,
406,
597,
150,
106,
265,
423,
215,
417,
159,
427,
293,
213,
128,
5578,
311,
348,
194,
806,
1913,
309,
244,
289,
495,
396,
117,
774,
265,
397,
171,
1487,
128,
1183,
129,
480,
425,
182,
110,
618,
197,
418,
812,
630,
104,
1927,
145,
106,
559,
403,
1651,
104,
157,
731,
194,
491,
418,
812,
6750,
1271,
103,
194,
960,
224,
150,
878,
10077,
202,
106,
109,
221,
393,
226,
273,
213,
348,
294,
9625,
143,
107,
136,
524,
10235,
18119,
106,
959,
1014,
104,
120,
111,
467,
624,
559,
104,
806,
1913,
2244,
123,
264,
354,
123,
105,
2347,
2555,
104,
225,
146,
126,
145,
5424,
1074,
271,
115,
107,
17785,
189,
14609,
108,
176,
231,
2137,
207,
170,
427,
293,
213,
180,
111,
131,
140,
289,
394,
117,
988,
108,
1633,
3340,
293,
213,
312,
1578,
227,
119,
197,
1480,
318,
108,
121,
1418,
644,
2751,
376,
1309,
118,
362,
1358,
1152,
161,
3340,
293,
567,
108,
3365,
108,
3410,
193,
766,
1833,
3273,
968,
107,
136,
139,
550,
241,
478,
427,
293,
213,
3641,
6551,
427,
293,
213,
1548,
622,
192,
731,
1824,
2358,
377,
9893,
12111,
983,
253,
14652,
103,
2127,
504,
1913,
309,
1803,
551,
8368,
212,
284,
161,
3893,
1751,
3902,
104,
188,
356,
115,
2755,
418,
175,
114,
427,
293,
213,
113,
156,
251,
2625,
2201,
11741,
113,
389,
271,
279,
103,
188,
356,
413,
184,
187,
427,
293,
213,
2707,
2419,
166,
427,
293,
213,
1056,
1809,
3308,
138,
150,
186,
120,
193,
2508,
1209,
7847,
782,
407,
108,
1673,
2989,
274,
192,
215,
464,
786,
155,
293,
1637,
7019,
329,
148,
427,
293,
213,
171,
175,
106,
215,
301,
170,
1221,
329,
301,
183,
122,
106,
276,
4111,
315,
175,
946,
1351,
104,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
430,
684,
152,
188,
222,
180,
123,
119,
378,
160,
427,
293,
213,
108,
28139,
180,
806,
1913,
309,
1375,
111,
137,
467,
189,
12153,
124,
158,
476,
419,
289,
107,
366,
1280,
207,
113,
398,
108,
232,
357,
211,
1035,
776,
144,
146,
755,
125,
156,
189,
8941,
379,
1150,
104,
111,
137,
130,
2795,
2766,
1136,
410,
340,
1
] |
150827_put_smile_on_victoria_queen_vert_fut | https://www.bbc.com/vietnamese/culture_social/2015/08/150827_put_smile_on_victoria_queen_vert_fut | Làm sao để cổ nhân cũng phải cười? | Làm sao khiến Nữ hoàng Victoria mỉm cười như Miley Cyrus? | Đó không phải là mở đầu của một trò bỡn cợt. Công nghệ ngày nay cho phép chúng ta biến những bậc vua chúa trở thành những nhân vật hoạt hình. Những công nghệ này có khả năng cải thiện tất cả, từ các bộ phim mà bạn xem ở rạp, cho tới những biểu cảm trong các tấm chụp selfie của bạn. Vi Diệu Lâm (Weiyao Lin) và các đồng nghiệp tại Đại học Giao thông Thượng Hải, Trung Quốc đang theo đuổi một dự án như vậy. Họ muốn thiết kế một chương trình có thể tái tạo biểu cảm của ai đó, sau đó dán nét biểu cảm lên khuôn mặt trong tấm hình khác. Nghe thì rất đơn giản, thế nhưng bạn hãy thử nghĩ đến quy trình mà chỉ cần một nụ cười đơn giản nhất cũng khiến toàn bộ khuôn mặt co giãn như thế nào. Việc tái tạo những nét nhăn nhó, nhếch mép v.v... lên một khuôn mặt thứ hai là vô cùng phức tạp, nhất là khi xét sự khác biệt trên khuôn mặt của mỗi người. Những nỗ lực từng có trước đây đã khiến người ta tạo ra các sản phẩm không khác gì mặt quái vật Frankenstein. Tuy nhiên, thuật toán của Lâm dựa trên việc phân tích hai ảnh tĩnh, một hình có nét mặt trung tính - không vui không buồn - và một hình có nét biểu cảm mà bạn muốn sao chép, rồi đo những sự thay đổi của cơ mặt và kích cỡ của các bộ phận trên mặt. Từ đó, chương trình này có thể ước tính cách da thịt bạn di chuyển để tạo biểu cảm, từ đó dán nó vào bất cứ khuôn mặt nào khác theo ý bạn. Nghiên cứu của ông gần đây đã được đăng trên Tạp chí Liên hệ và Thể hiện Hình ảnh. Ông Lâm hy vọng rằng công nghệ này có thể giúp các diễn viên truyền tải biểu cảm lên các nhân vật hoạt hình như trong phim Frozen một cách dễ dàng mà không phải dùng đến công nghệ cảm ứng chuyển động phức tạp như hiện nay. "Điều này sẽ không chỉ giúp cho việc sản xuất phim chuyên nghiệp mà còn cho phép hàng triệu nhà sản xuất nghiệp dư khác tự làm ra các video có sử dụng hiệu ứng đặc biệt và chia sẻ chúng trên mạng," ông Lâm nói. Một thuật toán tự động có thể được sử dụng để cải thiện chất lượng cuộc gọi bằng video. Thay vì phải chuyển tải liên tục một đoạn video, thuật toán này có thể theo dõi chuyển động trên khuôn mặt bạn và hoạt hóa một tấm hình tĩnh, hoặc tấm hình mà bạn chọn làm hình biểu tượng của mình. Điều này có thể giúp tiết kiệm chi phí chuyển tải dữ liệu khi sử dụng video trực tiếp mà vẫn giữ được thông tin quan trọng nhất - cảm xúc của bạn. Ở một khía cạnh ít nghiêm túc hơn, bạn hoàn toàn có thể sử dụng công nghệ này để chỉnh sửa khuôn mặt của mình trong các bức hình selfie. "Hãy tưởng tượng ai đó chụp selfie ở một nơi thú vị và muốn chia sẻ cho bạn bè mình, nhưng lại không hài lòng với vẻ mặt của họ trong tấm hình," Lâm nói. "Trong trường hợp đó, kỹ thuật này có thể được sử dụng để chuyển tải một nụ cười lên khuôn mặt, khiến bạn hài lòng với nét mặt trong hình hơn," Lâm nói. Dù sao đi nữa, chúng tôi cũng không dám chắc rằng Nữ hoàng Victoria của Anh, vốn nổi tiếng lạnh lùng, sẽ hài lòng với những gì chúng tôi đã làm với chân dung bà, hay đồng ý rằng việc áp dụng công nghệ đó đem đến những hình ảnh đã được cải thiện trông thú vị, hay ho hơn. Bản gốc bài viết đã được đăng trên BBC Future | summarize: Đó không phải là mở đầu của một trò bỡn cợt. Công nghệ ngày nay cho phép chúng ta biến những bậc vua chúa trở thành những nhân vật hoạt hình. Những công nghệ này có khả năng cải thiện tất cả, từ các bộ phim mà bạn xem ở rạp, cho tới những biểu cảm trong các tấm chụp selfie của bạn. Vi Diệu Lâm (Weiyao Lin) và các đồng nghiệp tại Đại học Giao thông Thượng Hải, Trung Quốc đang theo đuổi một dự án như vậy. Họ muốn thiết kế một chương trình có thể tái tạo biểu cảm của ai đó, sau đó dán nét biểu cảm lên khuôn mặt trong tấm hình khác. Nghe thì rất đơn giản, thế nhưng bạn hãy thử nghĩ đến quy trình mà chỉ cần một nụ cười đơn giản nhất cũng khiến toàn bộ khuôn mặt co giãn như thế nào. Việc tái tạo những nét nhăn nhó, nhếch mép v.v... lên một khuôn mặt thứ hai là vô cùng phức tạp, nhất là khi xét sự khác biệt trên khuôn mặt của mỗi người. Những nỗ lực từng có trước đây đã khiến người ta tạo ra các sản phẩm không khác gì mặt quái vật Frankenstein. Tuy nhiên, thuật toán của Lâm dựa trên việc phân tích hai ảnh tĩnh, một hình có nét mặt trung tính - không vui không buồn - và một hình có nét biểu cảm mà bạn muốn sao chép, rồi đo những sự thay đổi của cơ mặt và kích cỡ của các bộ phận trên mặt. Từ đó, chương trình này có thể ước tính cách da thịt bạn di chuyển để tạo biểu cảm, từ đó dán nó vào bất cứ khuôn mặt nào khác theo ý bạn. Nghiên cứu của ông gần đây đã được đăng trên Tạp chí Liên hệ và Thể hiện Hình ảnh. Ông Lâm hy vọng rằng công nghệ này có thể giúp các diễn viên truyền tải biểu cảm lên các nhân vật hoạt hình như trong phim Frozen một cách dễ dàng mà không phải dùng đến công nghệ cảm ứng chuyển động phức tạp như hiện nay. "Điều này sẽ không chỉ giúp cho việc sản xuất phim chuyên nghiệp mà còn cho phép hàng triệu nhà sản xuất nghiệp dư khác tự làm ra các video có sử dụng hiệu ứng đặc biệt và chia sẻ chúng trên mạng," ông Lâm nói. Một thuật toán tự động có thể được sử dụng để cải thiện chất lượng cuộc gọi bằng video. Thay vì phải chuyển tải liên tục một đoạn video, thuật toán này có thể theo dõi chuyển động trên khuôn mặt bạn và hoạt hóa một tấm hình tĩnh, hoặc tấm hình mà bạn chọn làm hình biểu tượng của mình. Điều này có thể giúp tiết kiệm chi phí chuyển tải dữ liệu khi sử dụng video trực tiếp mà vẫn giữ được thông tin quan trọng nhất - cảm xúc của bạn. Ở một khía cạnh ít nghiêm túc hơn, bạn hoàn toàn có thể sử dụng công nghệ này để chỉnh sửa khuôn mặt của mình trong các bức hình selfie. "Hãy tưởng tượng ai đó chụp selfie ở một nơi thú vị và muốn chia sẻ cho bạn bè mình, nhưng lại không hài lòng với vẻ mặt của họ trong tấm hình," Lâm nói. "Trong trường hợp đó, kỹ thuật này có thể được sử dụng để chuyển tải một nụ cười lên khuôn mặt, khiến bạn hài lòng với nét mặt trong hình hơn," Lâm nói. Dù sao đi nữa, chúng tôi cũng không dám chắc rằng Nữ hoàng Victoria của Anh, vốn nổi tiếng lạnh lùng, sẽ hài lòng với những gì chúng tôi đã làm với chân dung bà, hay đồng ý rằng việc áp dụng công nghệ đó đem đến những hình ảnh đã được cải thiện trông thú vị, hay ho hơn. Bản gốc bài viết đã được đăng trên BBC Future | [
108,
287,
285,
161,
902,
110,
139,
106,
690,
178,
104,
116,
704,
19085,
231,
13864,
112,
487,
877,
191,
275,
114,
656,
174,
169,
625,
120,
2274,
1915,
2622,
319,
164,
120,
157,
731,
381,
3138,
564,
135,
877,
126,
107,
555,
344,
655,
1155,
525,
186,
103,
148,
109,
317,
807,
145,
230,
453,
108,
121,
5048,
103,
114,
228,
120,
284,
406,
113,
109,
1689,
1417,
14215,
104,
2812,
2843,
4869,
2422,
8329,
892,
7033,
674,
6724,
371,
105,
109,
210,
522,
149,
440,
214,
2169,
206,
1144,
3038,
151,
162,
167,
181,
1743,
116,
382,
304,
128,
1356,
719,
278,
583,
699,
116,
741,
277,
107,
136,
1139,
394,
284,
406,
104,
375,
397,
187,
150,
4613,
2479,
284,
406,
227,
1956,
447,
113,
1689,
240,
911,
4029,
143,
215,
652,
5540,
175,
170,
230,
914,
932,
372,
155,
565,
277,
145,
163,
260,
116,
108,
231,
2780,
1827,
652,
1395,
202,
127,
521,
258,
317,
1956,
447,
3026,
3129,
128,
175,
1279,
1068,
1139,
394,
120,
2479,
14880,
5631,
2007,
103,
20170,
772,
14591,
2927,
227,
116,
1956,
447,
259,
196,
106,
616,
264,
1662,
4991,
202,
106,
129,
587,
144,
211,
575,
159,
1956,
447,
104,
742,
176,
1784,
564,
1163,
265,
434,
107,
226,
248,
115,
521,
111,
169,
394,
124,
109,
262,
765,
110,
211,
218,
447,
4421,
731,
4822,
2435,
10438,
112,
421,
572,
887,
1349,
104,
2422,
1105,
159,
156,
613,
566,
196,
349,
7421,
116,
240,
107,
2479,
447,
396,
334,
233,
110,
1276,
110,
1491,
233,
105,
116,
240,
107,
2479,
284,
406,
145,
230,
278,
350,
3134,
103,
598,
2503,
120,
144,
346,
345,
104,
225,
447,
105,
1058,
2550,
104,
109,
317,
1392,
159,
4451,
1069,
397,
741,
277,
126,
107,
136,
1126,
334,
173,
1285,
1764,
230,
791,
589,
130,
394,
284,
4853,
148,
150,
4613,
335,
138,
295,
532,
1956,
447,
224,
211,
181,
108,
232,
2812,
1811,
402,
104,
118,
386,
248,
115,
117,
687,
159,
2816,
962,
356,
560,
300,
105,
3995,
199,
1847,
349,
112,
208,
2422,
861,
584,
160,
135,
877,
126,
107,
136,
422,
109,
407,
182,
425,
1299,
284,
406,
227,
109,
157,
731,
381,
240,
128,
113,
807,
29871,
116,
173,
790,
1655,
145,
110,
139,
467,
155,
135,
877,
406,
475,
589,
192,
1662,
1371,
128,
199,
1103,
2643,
126,
134,
110,
163,
422,
114,
156,
262,
387,
807,
649,
522,
145,
177,
114,
656,
201,
617,
152,
262,
387,
522,
1136,
211,
222,
140,
124,
109,
1696,
107,
324,
286,
614,
475,
634,
575,
105,
733,
1198,
174,
159,
427,
519,
118,
2422,
454,
430,
887,
1349,
222,
192,
107,
136,
117,
324,
286,
130,
655,
1155,
562,
423,
204,
343,
281,
13291,
2183,
171,
139,
589,
1299,
316,
437,
116,
780,
8762,
887,
1349,
126,
107,
136,
181,
1156,
589,
192,
159,
1956,
447,
230,
105,
381,
471,
116,
1689,
240,
7421,
451,
1689,
240,
145,
230,
680,
140,
240,
284,
706,
104,
900,
747,
126,
107,
136,
422,
958,
3218,
692,
1022,
589,
1299,
1249,
588,
129,
324,
286,
1696,
821,
270,
145,
244,
533,
117,
206,
193,
146,
308,
202,
233,
406,
990,
104,
2812,
108,
978,
116,
482,
409,
810,
500,
849,
2325,
975,
230,
506,
258,
107,
136,
324,
286,
135,
877,
126,
130,
1604,
1298,
1956,
447,
104,
267,
113,
109,
954,
240,
14215,
112,
4580,
364,
597,
706,
375,
150,
1417,
14215,
108,
121,
116,
328,
1441,
297,
105,
278,
733,
1198,
114,
230,
1674,
1081,
170,
153,
110,
1518,
694,
119,
895,
447,
104,
154,
113,
1689,
240,
519,
2422,
454,
189,
1683,
271,
279,
397,
888,
887,
126,
107,
136,
117,
324,
286,
130,
589,
1299,
116,
108,
231,
2780,
1827,
227,
1956,
4665,
521,
230,
1518,
694,
119,
2479,
447,
113,
240,
5347,
2422,
454,
1612,
350,
184,
1316,
174,
141,
127,
110,
1140,
751,
160,
2629,
1203,
4721,
104,
1222,
682,
738,
354,
2111,
3669,
103,
134,
1518,
694,
119,
120,
218,
174,
141,
115,
140,
119,
974,
908,
263,
103,
194,
210,
108,
232,
160,
156,
516,
286,
135,
877,
150,
979,
155,
120,
240,
349,
115,
117,
655,
1155,
1407,
1441,
297,
103,
194,
3633,
827,
783,
972,
392,
508,
115,
117,
687,
159,
378,
2921,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
2110,
350,
521,
2629,
1203,
4721,
7578,
1827,
128,
19879,
364,
22195,
347,
1
] |
160204_banned_book_hongkong_xi_jinping | https://www.bbc.com/vietnamese/world/2016/02/160204_banned_book_hongkong_xi_jinping | Mất tích vì 'sách cấm' về ông Tập Cận Bình | Một nhà văn Trung Quốc nói với BBC ông là đồng tác giả của quyển sách khiêu khích về nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình. Quyển sách được cho là nguyên do khiến năm chủ tiệm sách ở Hong Kong mất tích. | Tấm biển nói về ông Lý Ba và bốn nhân viên nhà xuất bản mất tích tại Hong Kong Tác giả sống tại Mỹ với bút danh Xi Nuo, nói ông đã xuất bản quyển sách trên mạng để thách thức Trung Quốc và những chủ hiệu sách không phải là người chịu trách nhiệm. Ông nói: “Sao chính phủ không tới New York và kiện chúng tôi?” Những chủ hiệu sách bị mất tích vài tháng qua, hiện đang bị tạm giam ở Trung Quốc. Một số nhà phân tích tin rằng quyển sách mà các nhà xuất bản chuẩn bị in, được đặt tên “Tập Cận Bình và tình nhân” có thể khiến chính phủ Trung Quốc nổi giận, và đây có thể là nguyên nhân đằng sau việc họ biến mất và bị bắt giam. Cáo buộc hai chủ hiệu sách bị cưỡng bức đưa tới Trung Quốc trong một quy trình ngoài vòng pháp luật đã làm dấy lên sự quan tâm của thế giới. Các quan chức Trung Quốc phủ nhận cáo buộc này, nói hai người bị bắt đã tự nguyện đến Trung Quốc. Quế Dân Hải, đồng sáng lập của công ty xuất bản Mighty Current, và hiệu sách liên kết Causway Bay, được nhìn thấy lần cuối tại nhà nghỉ dưỡng của ông ở Thái Lan hôm 17/10, trong khoảng thời gian đó ba nhân viên của ông cũng mất tích. Ông xuất hiện trở lại vào đầu tháng Một trên kênh truyền hình nhà nước của Trung Quốc và khóc. Ông nói ông trở về Trung Quốc để nhận trách nhiệm về một vụ tai nạn xe nghiêm trọng đã xảy ra hơn một thập kỷ trước – mặc dù một số người nghi ngờ có thể ông đã đưa ra lời tự thú với sự ép buộc. Ông Quế Minh Hải xuất hiện trên truyền hình Trung Quốc và khóc với lời tự thú Vào cuối tháng 12, ông Lý Ba (còn có tên là Paul Lee) đã biến mất ở Hong Kong, và chỉ xuất hiện một cách bí ẩn ở Trung Quốc đại lục, rõ ràng không có giấy tờ di chuyển. Nghi án ông bị bắt cóc từ Hong Kong, nơi các quan chức Trung Quốc không có quyền thực thi luật pháp, đã gây ra sự phản đối từ phía quốc tế. Phóng viên BBC đã vén màn các chi tiết về một thế giới ngầm hấp dẫn và phong phú của các loại sách tin đồn về các nhà lãnh đạo Trung Quốc, phục vụ đối tượng độc giả chính từ Trung Quốc đại lục, và cũng là loại sách khiến nhà chức trách Trung Quốc không hài lòng. Những nhân viên của Nhà xuất bản Mighty Current mất tích "Trước khi mất tích, Lý Ba đã nói với tôi ông tin rằng các đồng nghiệp của ông đã bị bắt để ngăn cản việc xuất bản một quyển ách nhạy cảm nào đó. Nhưng một vài chuyên gia nói chỉ một quyển sách, cho dù nó có thể gây tranh cãi tới đâu, cũng khó có thể là nguyên nhân để bắt giam họ. Những người làm trong ngành xuất bản tin rằng nền công nghiệp “xuất bản sách cấm” của Hong Kong đã bị gởi một tín hiêu cảnh báo. Xi Nuo nói quyển sách của ông “Tập Cận Bình và tình nhân” đã viết xong nam 2014, nhưng ông Quế Dân hải quyết định chống lại việc xuất bản nó sau khi một nhân viên từ chính phủ Trung Quốc ghé thăm. Quyển sách còn một tác giả nữa, một người được cho là viết phần lớn nội dung của tác phẩm, đã ẩn danh vì lý do an toàn. Xi Nuo nói ông quyết định xuất bản quyển sách để thách thức nhà chức trách Trung Quốc. Ông Xi Nuo cho biết: “Tôi quyết định xuất bản quyển sách. Tôi muốn nói với nhà chức trách Trung Quốc và ông Tập Cận Bình, chủ tịch Trung Quốc, rằng các ông đã sai. Hoàn toàn sai. Tốt hơn là các ông nên thả năm người đó ra. Hãy để cho họ về nhà.” Chuyện phiếm chính trị Viết bằng ngôn ngữ đơn giản và bình dân, quyển sách mơ hồ theo hướng tiểu thuyết về cuộc đời thật của các nhân vật, và mô tả nhắm tới các mối quan hệ tình ái của ông Tập Cận Bình, và nói về các sự cố bị cáo buộc trong hai cuộc hôn nhân của ông. Hồ sơ bí mật của các lãnh đạo: Tên một tựa sách bán tại Hong Kong Nhưng tác phẩm này không phải duy nhất. Một bài giới thiệu các quyển sách do nhà xuất bản Mighty Current tiết lộ rất nhiều tựa sách khác sẽ phơi bày đời sống riêng tư của các lãnh đạo cao cấp Trung Quốc. Các tựa sách bao gồm: “Phe phái Tập Cận Bình”, “Lửa cháy sau sân nhà Tập Cận Bình”, và thậm chí quyển “Tám tình yêu của tổng bí thư”. Mặc dù nhiều quyển trong số đó được đánh giá là không có nghiên cứu kỹ lưỡng, nhưng tính khiêu khích của các tác phẩm này đã làm dấy lên sự giận dữ của phía Trung Quốc. Cựu phóng viên và nhà văn Trình Tường nhận định sự mất tích “bắt nguồn từ nỗ lực của Đảng Cộng sản thanh trừng thị trường sách cấm ở Hong Kong”. Một chỉ thị của chính phủ Trung Quốc được đưa ra năm 2013 và nhắc lại hàng năm, nhắc đến việc “quét sạch nguồn”, rõ ràng nhắm tới ngành xuất bản tại Hong Kong. Mục tiêu của chỉ thị này là ngăn chặn hoạt động xuất bản “phản cách mạng”, bao gồm ngăn chặn những tác phẩm này được đưa về Trung Quốc đại lục. Công nghiệp 'sách cấm' Vậy, vì sao những quyển sách này lại trở nên phổ biến đến vậy? Theo ông Bào Phú, sáng lập công ty New Century Press, một nhà xuất bản độc lập tại Hong Kong, thị trường sách chuyện phiếm về đời sống chính trị Trung Quốc bùng nổ vào khoảng năm 1995. Đó là năm Tổng bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc Triệu Tử Dương bị mất chức sau một vụ tham nhũng lớn. Ông Bào Phú nói: “Trước đó, sách chính trị rất nghiêm túc. Nhưng sau vụ Triệu Tử Dương, làn sóng của các scandal chính trị Trung Quốc đã khiến loại sách này nhanh chóng được sản xuất.” Giang Trạch Dân thắng lớn Tập Cận Bình: Tên một tựa sách về các phe phái chính trị tại Trung Quốc Thời điểm giữa thập niên 1990, trùng hợp với làn sóng du lịch nước ngoài của những người Trung Quốc mới giàu lên, và họ thường quá cảnh tại Hong Kong. Ông ước tính thị trường của các sách “mì ăn liền” – các loại sách viết nhanh, thông tin nghiên cứu nghèo nàn, đã lên tới đỉnh điểm vào năm 2013, với sự sụp đổ của đế chế của ông Bạc Hy Lai bí thư Trùng Khánh, đã thêm rất nhiều chất liệu cho ngành sách này. Ông Bào Phú tin rằng có đến 150 tác phẩm về chủ đề này đã được viết trong một năm, một nửa số phát hành trên thị trường đến từ nhà xuất bản của ông Quế Dân Hải. Lan rộng Rất khó để biết độ lớn của thị trường sách này, nhưng những người trong ngành nói nhà xuất bản Mighty Current là một trong ba công ty sách lớn nhất chuyên về loại sách này. Bối Lĩnh, giám đốc tổ chức PEN độc lập tại Trung Quốc, một nhóm vận động cho tự do ngôn luận, nói nhà xuất bản Mighty Current đã xuất bản năm quyển sách mỗi tháng, khoảng 50 quyển mỗi năm, chiếm khoảng 1/3 thị trường. Một tác giả khác đã làm việc với ông Quế Dân Hải từ năm 2012 nói mỗi quyển sách mất khoảng một tháng để viết. Tác giả thường không được chi trả cho đến khi sách bán ra. Với mỗi quyển sách được bán, ông được nhận khoảng 3USD, hay 15% giá bán. Trong một vài quyển sách, ông không làm gì nhiều nhưng nếu trở thành sách bán chạy, ông có thể nhận thù lao lớn. Số tiền lớn nhất ông từng kiếm được trong một quyển sách khoảng 35.000 USD, với nhiều tuần ngồi viết. Tôi cũng được biết hệ thống phát hành của hiệu sách Causeway hoạt động có lợi nhuận tốt. Độc giả tìm "sách cấm" Ông Bào Phú nói hầu hết người đọc đến từ đại lục, khao khát đi tìm những sự tiết lộ về đời sống chính trị bí mật bên trong Trung Quốc. Hong Kong là một thành phố bán tự trị của Trung Quốc, có quyền tự do ngôn luận và báo chí. Các sách chuyện phiếm bị cấm ở Trung Quốc, nhưng hoàn toàn hợp pháp ở Hong Kong. Năm ngoái, gần 46 triệu du khách Trung Quốc, nhiều gấp sáu lần dân cư địa phương, đã đến Hong Kong. Với một số người, tầng một hơi ẩm thấp của hiệu sách Causeway Bay là một điểm đến quan trọng. Dân Hong Kong buộc dải băng vàng thể hiện sự ủng hộ với những tác giả bị bắt Người viết Ông Quế Dân Hải và đối tác của ông, ông Lý Ba là những người viết nhiều. Họ làm việc với các tác giả tại Hong Kong, Bắc Mỹ và Châu Âu. Rất nhiều trong số tác giả là người bất đồng chính kiến Trung Quốc sống ở các quốc gia mà họ không thông hiểu ngôn ngữ địa phương lắm. Viết sách là cách hợp pháp để họ kiếm sống khi đang thích nghi với đời sống mới. Liên quan đến chính trị Rất nhiều, nhưng không phải tất cả các quyển sách loại này, đều phê phán lãnh đạo cao cấp Trung Quốc. Trong thực tế, một trong những quyển sách gần đây của ông Lý Ba viết về chủ tịch Tập Cận Bình được đánh giá cao và không phải tất cả đều xúc phạm. Biểu tình ủng hộ các chủ nhà sách bị bắt Trình Tường tin rằng một trong những nguyên nhân khiến các lãnh đạo hăm hở đóng cửa cả thị trường sách này đó là các phe phái chính trị thường xuyên để rò rỉ thông tin cho các nhà xuất bản như công ty của ông Quế để làm đối thủ bối rối. Một phe phái trung thành với cựu thủ tướng Giang Trạch Dân được cho là đang đối đầu với chủ tịch hiện tại của Trung Quốc. Ông nói thị trường sách ở Hong Kong đã trở thành cánh tay nối dài của chính trị cao cấp. Nếu vậy, nó đã trở thành một phần của trò chơi cao cấp và rất nguy hiểm như ông Quế, một công dân Thụy Điển và ông Lý Ba, người có quốc tịch Anh, đã biến một sự tranh chấp “nội bộ” trở thành một vấn đề quốc tế. | summarize: Tấm biển nói về ông Lý Ba và bốn nhân viên nhà xuất bản mất tích tại Hong Kong Tác giả sống tại Mỹ với bút danh Xi Nuo, nói ông đã xuất bản quyển sách trên mạng để thách thức Trung Quốc và những chủ hiệu sách không phải là người chịu trách nhiệm. Ông nói: “Sao chính phủ không tới New York và kiện chúng tôi?” Những chủ hiệu sách bị mất tích vài tháng qua, hiện đang bị tạm giam ở Trung Quốc. Một số nhà phân tích tin rằng quyển sách mà các nhà xuất bản chuẩn bị in, được đặt tên “Tập Cận Bình và tình nhân” có thể khiến chính phủ Trung Quốc nổi giận, và đây có thể là nguyên nhân đằng sau việc họ biến mất và bị bắt giam. Cáo buộc hai chủ hiệu sách bị cưỡng bức đưa tới Trung Quốc trong một quy trình ngoài vòng pháp luật đã làm dấy lên sự quan tâm của thế giới. Các quan chức Trung Quốc phủ nhận cáo buộc này, nói hai người bị bắt đã tự nguyện đến Trung Quốc. Quế Dân Hải, đồng sáng lập của công ty xuất bản Mighty Current, và hiệu sách liên kết Causway Bay, được nhìn thấy lần cuối tại nhà nghỉ dưỡng của ông ở Thái Lan hôm 17/10, trong khoảng thời gian đó ba nhân viên của ông cũng mất tích. Ông xuất hiện trở lại vào đầu tháng Một trên kênh truyền hình nhà nước của Trung Quốc và khóc. Ông nói ông trở về Trung Quốc để nhận trách nhiệm về một vụ tai nạn xe nghiêm trọng đã xảy ra hơn một thập kỷ trước – mặc dù một số người nghi ngờ có thể ông đã đưa ra lời tự thú với sự ép buộc. Ông Quế Minh Hải xuất hiện trên truyền hình Trung Quốc và khóc với lời tự thú Vào cuối tháng 12, ông Lý Ba (còn có tên là Paul Lee) đã biến mất ở Hong Kong, và chỉ xuất hiện một cách bí ẩn ở Trung Quốc đại lục, rõ ràng không có giấy tờ di chuyển. Nghi án ông bị bắt cóc từ Hong Kong, nơi các quan chức Trung Quốc không có quyền thực thi luật pháp, đã gây ra sự phản đối từ phía quốc tế. Phóng viên BBC đã vén màn các chi tiết về một thế giới ngầm hấp dẫn và phong phú của các loại sách tin đồn về các nhà lãnh đạo Trung Quốc, phục vụ đối tượng độc giả chính từ Trung Quốc đại lục, và cũng là loại sách khiến nhà chức trách Trung Quốc không hài lòng. Những nhân viên của Nhà xuất bản Mighty Current mất tích "Trước khi mất tích, Lý Ba đã nói với tôi ông tin rằng các đồng nghiệp của ông đã bị bắt để ngăn cản việc xuất bản một quyển ách nhạy cảm nào đó. Nhưng một vài chuyên gia nói chỉ một quyển sách, cho dù nó có thể gây tranh cãi tới đâu, cũng khó có thể là nguyên nhân để bắt giam họ. Những người làm trong ngành xuất bản tin rằng nền công nghiệp “xuất bản sách cấm” của Hong Kong đã bị gởi một tín hiêu cảnh báo. Xi Nuo nói quyển sách của ông “Tập Cận Bình và tình nhân” đã viết xong nam 2014, nhưng ông Quế Dân hải quyết định chống lại việc xuất bản nó sau khi một nhân viên từ chính phủ Trung Quốc ghé thăm. Quyển sách còn một tác giả nữa, một người được cho là viết phần lớn nội dung của tác phẩm, đã ẩn danh vì lý do an toàn. Xi Nuo nói ông quyết định xuất bản quyển sách để thách thức nhà chức trách Trung Quốc. Ông Xi Nuo cho biết: “Tôi quyết định xuất bản quyển sách. Tôi muốn nói với nhà chức trách Trung Quốc và ông Tập Cận Bình, chủ tịch Trung Quốc, rằng các ông đã sai. Hoàn toàn sai. Tốt hơn là các ông nên thả năm người đó ra. Hãy để cho họ về nhà.” Chuyện phiếm chính trị Viết bằng ngôn ngữ đơn giản và bình dân, quyển sách mơ hồ theo hướng tiểu thuyết về cuộc đời thật của các nhân vật, và mô tả nhắm tới các mối quan hệ tình ái của ông Tập Cận Bình, và nói về các sự cố bị cáo buộc trong hai cuộc hôn nhân của ông. Hồ sơ bí mật của các lãnh đạo: Tên một tựa sách bán tại Hong Kong Nhưng tác phẩm này không phải duy nhất. Một bài giới thiệu các quyển sách do nhà xuất bản Mighty Current tiết lộ rất nhiều tựa sách khác sẽ phơi bày đời sống riêng tư của các lãnh đạo cao cấp Trung Quốc. Các tựa sách bao gồm: “Phe phái Tập Cận Bình”, “Lửa cháy sau sân nhà Tập Cận Bình”, và thậm chí quyển “Tám tình yêu của tổng bí thư”. Mặc dù nhiều quyển trong số đó được đánh giá là không có nghiên cứu kỹ lưỡng, nhưng tính khiêu khích của các tác phẩm này đã làm dấy lên sự giận dữ của phía Trung Quốc. Cựu phóng viên và nhà văn Trình Tường nhận định sự mất tích “bắt nguồn từ nỗ lực của Đảng Cộng sản thanh trừng thị trường sách cấm ở Hong Kong”. Một chỉ thị của chính phủ Trung Quốc được đưa ra năm 2013 và nhắc lại hàng năm, nhắc đến việc “quét sạch nguồn”, rõ ràng nhắm tới ngành xuất bản tại Hong Kong. Mục tiêu của chỉ thị này là ngăn chặn hoạt động xuất bản “phản cách mạng”, bao gồm ngăn chặn những tác phẩm này được đưa về Trung Quốc đại lục. Công nghiệp 'sách cấm' Vậy, vì sao những quyển sách này lại trở nên phổ biến đến vậy? Theo ông Bào Phú, sáng lập công ty New Century Press, một nhà xuất bản độc lập tại Hong Kong, thị trường sách chuyện phiếm về đời sống chính trị Trung Quốc bùng nổ vào khoảng năm 1995. Đó là năm Tổng bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc Triệu Tử Dương bị mất chức sau một vụ tham nhũng lớn. Ông Bào Phú nói: “Trước đó, sách chính trị rất nghiêm túc. Nhưng sau vụ Triệu Tử Dương, làn sóng của các scandal chính trị Trung Quốc đã khiến loại sách này nhanh chóng được sản xuất.” Giang Trạch Dân thắng lớn Tập Cận Bình: Tên một tựa sách về các phe phái chính trị tại Trung Quốc Thời điểm giữa thập niên 1990, trùng hợp với làn sóng du lịch nước ngoài của những người Trung Quốc mới giàu lên, và họ thường quá cảnh tại Hong Kong. Ông ước tính thị trường của các sách “mì ăn liền” – các loại sách viết nhanh, thông tin nghiên cứu nghèo nàn, đã lên tới đỉnh điểm vào năm 2013, với sự sụp đổ của đế chế của ông Bạc Hy Lai bí thư Trùng Khánh, đã thêm rất nhiều chất liệu cho ngành sách này. Ông Bào Phú tin rằng có đến 150 tác phẩm về chủ đề này đã được viết trong một năm, một nửa số phát hành trên thị trường đến từ nhà xuất bản của ông Quế Dân Hải. Lan rộng Rất khó để biết độ lớn của thị trường sách này, nhưng những người trong ngành nói nhà xuất bản Mighty Current là một trong ba công ty sách lớn nhất chuyên về loại sách này. Bối Lĩnh, giám đốc tổ chức PEN độc lập tại Trung Quốc, một nhóm vận động cho tự do ngôn luận, nói nhà xuất bản Mighty Current đã xuất bản năm quyển sách mỗi tháng, khoảng 50 quyển mỗi năm, chiếm khoảng 1/3 thị trường. Một tác giả khác đã làm việc với ông Quế Dân Hải từ năm 2012 nói mỗi quyển sách mất khoảng một tháng để viết. Tác giả thường không được chi trả cho đến khi sách bán ra. Với mỗi quyển sách được bán, ông được nhận khoảng 3USD, hay 15% giá bán. Trong một vài quyển sách, ông không làm gì nhiều nhưng nếu trở thành sách bán chạy, ông có thể nhận thù lao lớn. Số tiền lớn nhất ông từng kiếm được trong một quyển sách khoảng 35.000 USD, với nhiều tuần ngồi viết. Tôi cũng được biết hệ thống phát hành của hiệu sách Causeway hoạt động có lợi nhuận tốt. Độc giả tìm "sách cấm" Ông Bào Phú nói hầu hết người đọc đến từ đại lục, khao khát đi tìm những sự tiết lộ về đời sống chính trị bí mật bên trong Trung Quốc. Hong Kong là một thành phố bán tự trị của Trung Quốc, có quyền tự do ngôn luận và báo chí. Các sách chuyện phiếm bị cấm ở Trung Quốc, nhưng hoàn toàn hợp pháp ở Hong Kong. Năm ngoái, gần 46 triệu du khách Trung Quốc, nhiều gấp sáu lần dân cư địa phương, đã đến Hong Kong. Với một số người, tầng một hơi ẩm thấp của hiệu sách Causeway Bay là một điểm đến quan trọng. Dân Hong Kong buộc dải băng vàng thể hiện sự ủng hộ với những tác giả bị bắt Người viết Ông Quế Dân Hải và đối tác của ông, ông Lý Ba là những người viết nhiều. Họ làm việc với các tác giả tại Hong Kong, Bắc Mỹ và Châu Âu. Rất nhiều trong số tác giả là người bất đồng chính kiến Trung Quốc sống ở các quốc gia mà họ không thông hiểu ngôn ngữ địa phương lắm. Viết sách là cách hợp pháp để họ kiếm sống khi đang thích nghi với đời sống mới. Liên quan đến chính trị Rất nhiều, nhưng không phải tất cả các quyển sách loại này, đều phê phán lãnh đạo cao cấp Trung Quốc. Trong thực tế, một trong những quyển sách gần đây của ông Lý Ba viết về chủ tịch Tập Cận Bình được đánh giá cao và không phải tất cả đều xúc phạm. Biểu tình ủng hộ các chủ nhà sách bị bắt Trình Tường tin rằng một trong những nguyên nhân khiến các lãnh đạo hăm hở đóng cửa cả thị trường sách này đó là các phe phái chính trị thường xuyên để rò rỉ thông tin cho các nhà xuất bản như công ty của ông Quế để làm đối thủ bối rối. Một phe phái trung thành với cựu thủ tướng Giang Trạch Dân được cho là đang đối đầu với chủ tịch hiện tại của Trung Quốc. Ông nói thị trường sách ở Hong Kong đã trở thành cánh tay nối dài của chính trị cao cấp. Nếu vậy, nó đã trở thành một phần của trò chơi cao cấp và rất nguy hiểm như ông Quế, một công dân Thụy Điển và ông Lý Ba, người có quốc tịch Anh, đã biến một sự tranh chấp “nội bộ” trở thành một vấn đề quốc tế. | [
108,
287,
285,
161,
8152,
320,
657,
123,
125,
118,
1087,
679,
105,
1112,
157,
182,
152,
387,
288,
552,
566,
149,
847,
1028,
2343,
590,
307,
149,
200,
119,
2255,
595,
10476,
6936,
674,
103,
123,
118,
115,
387,
288,
3302,
333,
159,
427,
130,
1221,
329,
151,
162,
105,
120,
185,
614,
333,
110,
139,
106,
111,
668,
605,
4402,
208,
795,
401,
10286,
122,
256,
110,
228,
1080,
1773,
105,
591,
174,
141,
5789,
564,
185,
614,
333,
133,
552,
566,
696,
253,
1244,
199,
167,
133,
1119,
1090,
108,
121,
151,
942,
430,
166,
152,
613,
566,
193,
160,
3302,
333,
145,
109,
152,
387,
288,
862,
133,
108,
5698,
117,
632,
465,
401,
12168,
2094,
644,
105,
205,
157,
561,
107,
136,
521,
122,
256,
151,
162,
738,
14186,
105,
248,
107,
136,
106,
503,
157,
2329,
187,
156,
154,
625,
552,
105,
133,
290,
5412,
5275,
661,
196,
185,
614,
333,
133,
2158,
954,
251,
228,
151,
162,
113,
116,
565,
277,
351,
906,
246,
330,
115,
140,
4393,
227,
144,
146,
315,
104,
175,
1326,
303,
146,
229,
151,
162,
256,
238,
341,
661,
474,
123,
196,
111,
133,
290,
115,
222,
1479,
155,
151,
942,
6466,
651,
3038,
210,
611,
385,
104,
135,
457,
387,
288,
1808,
7740,
364,
25590,
103,
105,
614,
333,
316,
299,
3310,
3342,
9190,
6649,
103,
117,
485,
203,
400,
608,
149,
152,
1207,
2170,
104,
118,
108,
121,
579,
695,
325,
10815,
103,
113,
545,
221,
390,
150,
459,
157,
182,
104,
118,
127,
552,
4160,
208,
387,
199,
319,
153,
138,
178,
253,
430,
159,
1887,
425,
240,
152,
142,
104,
151,
162,
105,
11958,
208,
123,
118,
319,
125,
151,
162,
130,
238,
605,
517,
125,
116,
197,
1311,
627,
529,
849,
308,
115,
488,
124,
183,
116,
1092,
688,
226,
1021,
945,
428,
116,
166,
111,
881,
1274,
107,
136,
118,
115,
251,
124,
366,
222,
1441,
119,
144,
1431,
8680,
208,
6466,
700,
864,
387,
199,
159,
425,
240,
151,
162,
105,
3259,
119,
366,
222,
1441,
1339,
608,
253,
4680,
118,
1087,
679,
9964,
107,
465,
106,
2896,
3299,
371,
115,
625,
552,
108,
121,
847,
2728,
105,
163,
387,
199,
116,
173,
1039,
1768,
108,
121,
151,
162,
273,
6992,
450,
921,
110,
107,
1336,
940,
791,
589,
112,
3869,
304,
118,
133,
290,
107,
376,
148,
847,
2728,
328,
109,
146,
229,
151,
162,
110,
107,
168,
223,
697,
330,
2184,
115,
383,
124,
144,
391,
195,
148,
505,
198,
1345,
1711,
182,
378,
115,
13415,
2045,
109,
692,
958,
125,
116,
175,
249,
1871,
1916,
458,
105,
737,
2334,
104,
109,
534,
333,
193,
1884,
125,
109,
152,
261,
247,
151,
890,
618,
197,
195,
706,
557,
590,
122,
148,
151,
162,
273,
6992,
105,
127,
106,
534,
333,
521,
152,
229,
605,
151,
162,
110,
1518,
5745,
564,
157,
182,
104,
571,
387,
288,
1808,
7740,
364,
25590,
552,
566,
189,
3568,
129,
552,
5089,
1087,
679,
115,
123,
119,
141,
118,
193,
160,
109,
210,
522,
104,
118,
115,
133,
290,
130,
963,
1439,
156,
387,
288,
116,
3302,
108,
4435,
2171,
406,
224,
837,
311,
116,
696,
649,
165,
123,
163,
116,
3302,
3291,
114,
428,
335,
107,
136,
383,
250,
1346,
228,
2327,
127,
455,
107,
136,
106,
503,
157,
130,
290,
1090,
1078,
564,
111,
140,
113,
859,
387,
288,
193,
160,
639,
135,
522,
401,
10497,
288,
333,
918,
561,
104,
847,
1028,
115,
133,
3792,
116,
875,
108,
15083,
313,
3726,
10476,
6936,
674,
123,
3302,
333,
104,
118,
401,
12168,
2094,
644,
105,
205,
157,
561,
115,
508,
1979,
828,
3425,
170,
118,
6466,
651,
767,
302,
190,
424,
153,
156,
387,
288,
335,
187,
129,
116,
157,
182,
148,
122,
256,
151,
162,
3961,
10764,
18594,
333,
177,
116,
274,
590,
1316,
116,
111,
117,
114,
106,
508,
380,
301,
735,
908,
104,
274,
4548,
115,
1768,
595,
171,
241,
180,
305,
3745,
10476,
6936,
674,
123,
118,
302,
190,
387,
288,
3302,
333,
130,
1221,
329,
152,
229,
605,
151,
942,
208,
10476,
6936,
674,
114,
3389,
2313,
302,
190,
387,
288,
3302,
4643,
388,
278,
123,
119,
152,
229,
605,
151,
162,
105,
118,
1391,
2094,
2920,
185,
492,
151,
890,
160,
109,
118,
115,
3733,
2953,
258,
3733,
8233,
183,
106,
109,
118,
237,
1617,
147,
111,
150,
1314,
1700,
364,
130,
114,
154,
125,
152,
1070,
108,
2389,
13042,
122,
245,
3113,
281,
691,
1063,
652,
1395,
105,
342,
1422,
3302,
333,
1659,
1123,
181,
665,
1159,
1026,
125,
204,
723,
610,
104,
109,
157,
7107,
105,
787,
1072,
1831,
228,
109,
882,
146,
300,
205,
108,
2636,
104,
118,
1391,
2094,
2920,
105,
123,
125,
109,
144,
601,
133,
341,
661,
113,
196,
204,
1755,
157,
104,
1895,
873,
1046,
1039,
1523,
104,
109,
261,
247,
161,
4079,
116,
3271,
333,
622,
149,
847,
1028,
311,
274,
765,
126,
110,
139,
756,
1704,
430,
392,
249,
2230,
109,
3302,
333,
180,
152,
387,
288,
1808,
7740,
364,
25590,
958,
1154,
215,
158,
3271,
333,
211,
134,
4143,
1035,
723,
307,
734,
276,
104,
109,
261,
247,
291,
373,
151,
942,
303,
3271,
333,
374,
770,
161,
401,
23029,
1194,
1391,
2094,
644,
1616,
11489,
7156,
2035,
187,
959,
152,
1391,
2094,
644,
1616,
105,
1042,
356,
3302,
401,
25825,
205,
436,
104,
497,
1039,
593,
863,
1623,
428,
158,
3302,
113,
166,
150,
117,
403,
314,
106,
110,
107,
568,
402,
888,
2975,
103,
170,
334,
129,
2312,
1432,
104,
109,
274,
765,
126,
115,
140,
4393,
227,
144,
2288,
1249,
104,
505,
151,
942,
2349,
662,
182,
105,
152,
355,
7971,
3758,
238,
190,
144,
552,
566,
401,
15777,
774,
148,
1163,
265,
104,
348,
607,
262,
781,
1465,
461,
271,
333,
918,
108,
121,
847,
1028,
863,
430,
163,
461,
104,
122,
256,
151,
162,
117,
251,
124,
147,
3020,
105,
982,
153,
201,
1542,
982,
155,
156,
401,
26201,
1965,
774,
1616,
450,
921,
1831,
228,
859,
387,
288,
149,
847,
3264,
2653,
464,
104,
163,
461,
126,
106,
963,
1355,
381,
192,
387,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
430,
152,
355,
151,
162,
123,
119,
378,
118,
106,
210,
274,
590,
104,
3302,
333,
129,
2312,
1432,
125,
152,
261,
247,
151,
162,
1391,
2094,
5363,
18594,
333,
117,
114,
106,
503,
180,
521,
147,
185,
3234,
333,
108,
121,
847,
1028,
552,
4160,
1
] |
vietnam-42412004 | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-42412004 | Đọc lại: Hà Nội bắn rơi bao nhiêu B-52? | Chiến dịch ném bom Hà Nội và Bắc Việt Nam dịp Giáng Sinh 1972 vẫn được giới sử gia quân sự Hoa Kỳ quan tâm nhiều năm sau cuộc chiến. | Mảnh của pháo đài bay B-52 ở bảo tàng tại Hà Nội Quan điểm ai đã 'thắng' sau trận oanh tạc làm chết nhiều thường dân miền Bắc Việt Nam cũng như con số 'pháo đài bay B-52' bị Bắc Việt hoặc đồng minh của họ bắn hạ hai phía Mỹ - Việt nêu ra vẫn còn nhiều khác biệt như trong phần tổng hợp sau: Pháo đài bay B-52 và sứ mệnh tìm đường lên Mặt Trăng Bình Nhưỡng từng bắn hạ máy bay Mỹ thời Nixon Phi công Việt-Mỹ: 'Kẻ thù xưa, anh em nay' Nhìn từ Hà Nội Hình một chiếc B-52G chụp nhiều năm sau Chiến tranh Việt Nam. Loại phi cơ ném bom này được cho là có 'tuổi thọ' cao Tại Việt Nam từ trước tới nay đã có các chi tiết khác nhau về số pháo đài bay B-52 của Hoa Kỳ bị Bắc Việt Nam bắn rơi ngay trên báo chí nhà nước. Một bài trên trang web của Đảng Cộng sản Việt Nam về 'Trận Điện Biên Phủ trên không' hôm 14/02/2004 viết: "Qua 12 ngày đêm chiến đấu kiên cường (từ 18 đến 30-12-1972) quân và dân ta đã đánh bại cuộc tập kích chiến lược bằng không quân của Mỹ, bắn rơi 81 máy bay các loại, trong đó có 34 máy bay B-52," Lực lượng phòng không Việt Nam bắn trả trước đợt tấn công của không quân Mỹ năm 1972. Trong 12 ngày đêm này, phi cơ B-52 đã được sử dụng và đã thả 17 ngàn tấn bom xuống Hà Nội và Hải Phòng "Thất bại này của Mỹ không chỉ đơn thuần là thất bại quân sự, mà là thất bại chiến lược toàn diện cả về quân sự lẫn chính trị." 'The Vietnam War’ và khi Đồng Minh tháo chạy 'Cơ hội để người Việt hiểu quá khứ của mình' Miền Bắc Việt Nam cũng có phong trào chống chiến tranh "Cùng với những thắng lợi giành được trước đó, đặc biệt là trong cuộc tiến công chiến lược 1972 ở miền nam, thắng lợi của trận 'Điện Biên Phủ trên không' trên bầu trời Hà Nội và Hải Phòng đã góp phần buộc đế quốc Mỹ phải ký Hiệp định Paris, rút quân khỏi miền nam Việt Nam. Sau bài báo đó 3 năm, con số 34 pháo đài bay B-52 của Mỹ bị bắn hạ tiếp tục được trang web của Đài Tiếng nói Việt Nam nhìn lại trận oanh kích vào Giáng Sinh trong bài có tựa đề tiếng Anh 'The Christmas bombings of Hanoi in retrospect'. Nhưng trong một bài đăng năm 2012, báo Quân đội Nhân dân đã giảm con số B-52 xuống so với trước: "Trong 12 ngày đêm từ 18-12-1972 đến 29-12-1972, quân dân Hà Nội đã lập một kỳ tích lịch sử: bắn rơi 23 máy bay B-52, bắt sống nhiều phi công Mỹ." Nhận định về kết quả quân sự - chính trị của chiến dịch nhìn từ phía Hà Nội, tờ báo viết: "Sau sự kiện này, Tổng thống Mỹ phải tuyên bố ngừng ném bom trên toàn miền Bắc Việt Nam từ 30-12-1972, đi đến việc ký kết Hội nghị bốn bên về 'chấm dứt chiến tranh ở Việt Nam' tại Pa-ri ngày 27-1-1973". Đây là quan điểm cho rằng vì 'thất bại' do số thiệt hại quá lớn, Hoa Kỳ phải ngưng không kích và chấp nhận đàm phán. Con số tử vong được tướng Phillip B Davidson viết trong cuốn The History 1946-75 Vietnam At War trích dẫn chính phủ Việt Nam công bố 1318 người chết và 1261 người bị thương trong đợt không tập kéo dài 12 ngày đêm Nhìn ̀từ Hoa Kỳ Đã có rất nhiều tài liệu của các nhân vật trong chính giới Hoa Kỳ, các nhà bình luận và phân tích quân sự về chiến dịch Hoa Kỳ gọi là Linebacker II (trận Linebacker I hồi tháng 5/1972 chỉ nhằm để kiểm tra sức mạnh phòng không Bắc Việt). Ký ức về thời miền Bắc chống bom Mỹ 'Bom Mẹ' của Mỹ 'giết hàng chục' tay súng IS USS Hue City: Chiến hạm Mỹ mang tên TP Huế Hải quân Mỹ sa thải Tư lệnh Hạm đội 7 Một trong số bài viết gần đây nhất, của Rebecca Grant trên trang Bấm Airforce Magazine tháng 12/2012 mô tả: "Các đội bay của B-52 xuất kích cả thảy 729 lần trong đêm... Cho đến khi chiến dịch kết thúc, Bắc Việt Nam đã quỳ gối, nói như lời của Cố vấn an ninh quốc gia Henry A. Kissinger. Họ đã sẵn sàng ký vào văn bản hòa đàm gồm cả phần trao trả tù binh Mỹ," Bà Rebecca Grant cũng trích lời sử gia không quân Walter J. Boyne nói có tám phi công Mỹ "bị giết khi tham chiến hoặc chết vì vết thương, 25 mất tích, 33 bị bắt làm tù binh chiến tranh, và chỉ có 26 được cứu thoát trước khi rơi bị bắt sống". Con số B-52 bị bắn hạ, theo nguồn tin này là 15. Súng phòng không của miền Bắc Việt Nam thời kỳ Mỹ ném bom Hà Nội và Hải Phòng. Lực lượng miền bắc Việt Nam tuyên bố đã bắn hạ khoảng 34 máy bay B-52 trong khi con số của Hoa Kỳ nói chỉ có 15 chiếc Bản thân sử gia Walter J. Boyne trong một tài liệu đăng năm 1997 nói rằng trên thực tế, hai đội bay B-52 ở Guam và U Tapao lên kế hoạch cho 741 lần xuất kích nhưng 12 chuyến phải bỏ. Nhìn chung, các giới ở Hoa Kỳ đến nay vẫn cho rằng Linebacker II mà Mỹ cho là chỉ có 11 ngày (the 11- Day War) đã đem lại 'thắng lợi quân sự' và đã buộc Bắc Việt quay lại bàn đàm phán vốn bị bế tắc ở Paris. Theo BBC News Bài trên trang tiếng Anh của BBC Magazine 'North Vietnam, 1972: The Christmas bombing of Hanoi' (24/12/2012) nhấn mạnh đến sự tàn khốc của trận mưa bom. "Vào thời điểm đó 1600 người Việt Nam bị giết, theo số liệu của nhà chức trách cộng sản, mà con số thực có thể còn cao hơn," Nhưng bài viết cũng cho rằng trận tấn công "có thể đã giúp cho việc ký kết hòa ước một tháng sau đó". Viết về Đêm Giáng Sinh khủng khiếp năm 1972, bài báo cho rằng vì sự chống trả quyết liệt của phía Bắc Việt Nam, "không lực Hoa Kỳ mất hai chiếc B-52 đêm đó, trong tổng số 15 chiếc". Hình ảnh một chiếc B-52 bị trúng đạn nổ tung trên bầu trời Hà Nội trong đợt Mỹ ném bom 12 ngày đêm, từ ngày 18 - 29/12 năm 1972. Chiến dịch không tập của Mỹ mang tên Linebacker II trong khi Việt Nam vẫn biết đến với cái tên "Điện Biên Phủ trên không" "Một số phản lực cơ và máy bay hỗ trợ cũng bị phá trong vòng 11 ngày diễn ra Linebacker II." "Linebacker II chấm dứt ngày 29 tháng 12 và đến ngày 8 tháng 1/1973, mọi bên đều đã có mặt trở lại phòng hòa đàm ở Paris." Bài của BBC cũng nói có yếu tố tâm lý tác động đến quyết định của Tổng thống Richard Nixon khi quyết định nghe theo quan điểm của phe quân sự Mỹ cho ném bom Hà Nội bằng B-52. Đó là vì "hình ảnh các phi công bị cầm tù và tra tấn ở miền Bắc và thường xuyên bị bêu riếu trên truyền hình là một sự xấu hổ cho Washington. Ông Nixon đã chịu một sức ép phải làm sao đưa quân về nước." "Hòa đàm Paris được ký vào cuối tháng đó, cho phép trao trả một số tù binh Mỹ và mở đường cho sự chấm dứt cuộc can dự quân sự của Hoa Kỳ ở Việt Nam." Chỉ là một trận đánh đưa tới chiến thắng Pháo đài bay B-52 ném bom Việt Nam Nhưng theo Marshall Michel, tác giả cuốn 'The Eleven Days of Christmas: America's Last Vietnam Battle' thì cuối cùng, người Bắc Việt Nam đã thấy họ chiến thắng. "Họ nhấn mạnh rằng cuộc ném bom của Hoa Kỳ có mục tiêu buộc họ đầu hàng, rút quân khỏi miền Nam Việt Nam. Nhưng Hòa đàm Paris cuối cùng thì đã đồng ý cho Bắc Việt để quân đội ở lại phía Nam, và vì thế họ có thể nói là chiến dịch Linebacker II đã thất bại. Niềm tin này còn được củng cố sau khi quân Bắc Việt ở lại phía Nam đã đem lại chiến dịch thống nhất cuối cùng năm 1975. Để hoàn toàn hiểu sự khác biệt trong các cách giải thích khác nhau, tôi đã phải hiểu ra rằng từ góc độ của người cộng sản Việt Nam, Linebacker II đơn giản chỉ là một chiến thắng nữa trong cả một chuỗi thắng lợi của họ trong cuộc chiến vì độc lập 30 năm. Bằng chứng cho chiến thắng chính là sự thống nhất đất nước của họ." Nội dung chính của bài đã đăng trên giao diện cũ của BBC ngày 28/12/2012. Đọc lại bài Trận tập kích của Hoa Kỳ vào Sơn Tây năm 19708 Xem thêm chủ đề Chiến tranh: Thăm Bảo tàng Chiến tranh Triều Tiên ở Seoul TQ đưa Chiến Lang 2 đi tranh giải Oscar Cuộc chiến ít biết của quân Anh ở Việt Nam Tàu hải quân TQ cập cảng Cam Ranh | summarize: Mảnh của pháo đài bay B-52 ở bảo tàng tại Hà Nội Quan điểm ai đã 'thắng' sau trận oanh tạc làm chết nhiều thường dân miền Bắc Việt Nam cũng như con số 'pháo đài bay B-52' bị Bắc Việt hoặc đồng minh của họ bắn hạ hai phía Mỹ - Việt nêu ra vẫn còn nhiều khác biệt như trong phần tổng hợp sau: Pháo đài bay B-52 và sứ mệnh tìm đường lên Mặt Trăng Bình Nhưỡng từng bắn hạ máy bay Mỹ thời Nixon Phi công Việt-Mỹ: 'Kẻ thù xưa, anh em nay' Nhìn từ Hà Nội Hình một chiếc B-52G chụp nhiều năm sau Chiến tranh Việt Nam. Loại phi cơ ném bom này được cho là có 'tuổi thọ' cao Tại Việt Nam từ trước tới nay đã có các chi tiết khác nhau về số pháo đài bay B-52 của Hoa Kỳ bị Bắc Việt Nam bắn rơi ngay trên báo chí nhà nước. Một bài trên trang web của Đảng Cộng sản Việt Nam về 'Trận Điện Biên Phủ trên không' hôm 14/02/2004 viết: "Qua 12 ngày đêm chiến đấu kiên cường (từ 18 đến 30-12-1972) quân và dân ta đã đánh bại cuộc tập kích chiến lược bằng không quân của Mỹ, bắn rơi 81 máy bay các loại, trong đó có 34 máy bay B-52," Lực lượng phòng không Việt Nam bắn trả trước đợt tấn công của không quân Mỹ năm 1972. Trong 12 ngày đêm này, phi cơ B-52 đã được sử dụng và đã thả 17 ngàn tấn bom xuống Hà Nội và Hải Phòng "Thất bại này của Mỹ không chỉ đơn thuần là thất bại quân sự, mà là thất bại chiến lược toàn diện cả về quân sự lẫn chính trị." 'The Vietnam War’ và khi Đồng Minh tháo chạy 'Cơ hội để người Việt hiểu quá khứ của mình' Miền Bắc Việt Nam cũng có phong trào chống chiến tranh "Cùng với những thắng lợi giành được trước đó, đặc biệt là trong cuộc tiến công chiến lược 1972 ở miền nam, thắng lợi của trận 'Điện Biên Phủ trên không' trên bầu trời Hà Nội và Hải Phòng đã góp phần buộc đế quốc Mỹ phải ký Hiệp định Paris, rút quân khỏi miền nam Việt Nam. Sau bài báo đó 3 năm, con số 34 pháo đài bay B-52 của Mỹ bị bắn hạ tiếp tục được trang web của Đài Tiếng nói Việt Nam nhìn lại trận oanh kích vào Giáng Sinh trong bài có tựa đề tiếng Anh 'The Christmas bombings of Hanoi in retrospect'. Nhưng trong một bài đăng năm 2012, báo Quân đội Nhân dân đã giảm con số B-52 xuống so với trước: "Trong 12 ngày đêm từ 18-12-1972 đến 29-12-1972, quân dân Hà Nội đã lập một kỳ tích lịch sử: bắn rơi 23 máy bay B-52, bắt sống nhiều phi công Mỹ." Nhận định về kết quả quân sự - chính trị của chiến dịch nhìn từ phía Hà Nội, tờ báo viết: "Sau sự kiện này, Tổng thống Mỹ phải tuyên bố ngừng ném bom trên toàn miền Bắc Việt Nam từ 30-12-1972, đi đến việc ký kết Hội nghị bốn bên về 'chấm dứt chiến tranh ở Việt Nam' tại Pa-ri ngày 27-1-1973". Đây là quan điểm cho rằng vì 'thất bại' do số thiệt hại quá lớn, Hoa Kỳ phải ngưng không kích và chấp nhận đàm phán. Con số tử vong được tướng Phillip B Davidson viết trong cuốn The History 1946-75 Vietnam At War trích dẫn chính phủ Việt Nam công bố 1318 người chết và 1261 người bị thương trong đợt không tập kéo dài 12 ngày đêm Nhìn ̀từ Hoa Kỳ Đã có rất nhiều tài liệu của các nhân vật trong chính giới Hoa Kỳ, các nhà bình luận và phân tích quân sự về chiến dịch Hoa Kỳ gọi là Linebacker II (trận Linebacker I hồi tháng 5/1972 chỉ nhằm để kiểm tra sức mạnh phòng không Bắc Việt). Ký ức về thời miền Bắc chống bom Mỹ 'Bom Mẹ' của Mỹ 'giết hàng chục' tay súng IS USS Hue City: Chiến hạm Mỹ mang tên TP Huế Hải quân Mỹ sa thải Tư lệnh Hạm đội 7 Một trong số bài viết gần đây nhất, của Rebecca Grant trên trang Bấm Airforce Magazine tháng 12/2012 mô tả: "Các đội bay của B-52 xuất kích cả thảy 729 lần trong đêm... Cho đến khi chiến dịch kết thúc, Bắc Việt Nam đã quỳ gối, nói như lời của Cố vấn an ninh quốc gia Henry A. Kissinger. Họ đã sẵn sàng ký vào văn bản hòa đàm gồm cả phần trao trả tù binh Mỹ," Bà Rebecca Grant cũng trích lời sử gia không quân Walter J. Boyne nói có tám phi công Mỹ "bị giết khi tham chiến hoặc chết vì vết thương, 25 mất tích, 33 bị bắt làm tù binh chiến tranh, và chỉ có 26 được cứu thoát trước khi rơi bị bắt sống". Con số B-52 bị bắn hạ, theo nguồn tin này là 15. Súng phòng không của miền Bắc Việt Nam thời kỳ Mỹ ném bom Hà Nội và Hải Phòng. Lực lượng miền bắc Việt Nam tuyên bố đã bắn hạ khoảng 34 máy bay B-52 trong khi con số của Hoa Kỳ nói chỉ có 15 chiếc Bản thân sử gia Walter J. Boyne trong một tài liệu đăng năm 1997 nói rằng trên thực tế, hai đội bay B-52 ở Guam và U Tapao lên kế hoạch cho 741 lần xuất kích nhưng 12 chuyến phải bỏ. Nhìn chung, các giới ở Hoa Kỳ đến nay vẫn cho rằng Linebacker II mà Mỹ cho là chỉ có 11 ngày (the 11- Day War) đã đem lại 'thắng lợi quân sự' và đã buộc Bắc Việt quay lại bàn đàm phán vốn bị bế tắc ở Paris. Theo BBC News Bài trên trang tiếng Anh của BBC Magazine 'North Vietnam, 1972: The Christmas bombing of Hanoi' (24/12/2012) nhấn mạnh đến sự tàn khốc của trận mưa bom. "Vào thời điểm đó 1600 người Việt Nam bị giết, theo số liệu của nhà chức trách cộng sản, mà con số thực có thể còn cao hơn," Nhưng bài viết cũng cho rằng trận tấn công "có thể đã giúp cho việc ký kết hòa ước một tháng sau đó". Viết về Đêm Giáng Sinh khủng khiếp năm 1972, bài báo cho rằng vì sự chống trả quyết liệt của phía Bắc Việt Nam, "không lực Hoa Kỳ mất hai chiếc B-52 đêm đó, trong tổng số 15 chiếc". Hình ảnh một chiếc B-52 bị trúng đạn nổ tung trên bầu trời Hà Nội trong đợt Mỹ ném bom 12 ngày đêm, từ ngày 18 - 29/12 năm 1972. Chiến dịch không tập của Mỹ mang tên Linebacker II trong khi Việt Nam vẫn biết đến với cái tên "Điện Biên Phủ trên không" "Một số phản lực cơ và máy bay hỗ trợ cũng bị phá trong vòng 11 ngày diễn ra Linebacker II." "Linebacker II chấm dứt ngày 29 tháng 12 và đến ngày 8 tháng 1/1973, mọi bên đều đã có mặt trở lại phòng hòa đàm ở Paris." Bài của BBC cũng nói có yếu tố tâm lý tác động đến quyết định của Tổng thống Richard Nixon khi quyết định nghe theo quan điểm của phe quân sự Mỹ cho ném bom Hà Nội bằng B-52. Đó là vì "hình ảnh các phi công bị cầm tù và tra tấn ở miền Bắc và thường xuyên bị bêu riếu trên truyền hình là một sự xấu hổ cho Washington. Ông Nixon đã chịu một sức ép phải làm sao đưa quân về nước." "Hòa đàm Paris được ký vào cuối tháng đó, cho phép trao trả một số tù binh Mỹ và mở đường cho sự chấm dứt cuộc can dự quân sự của Hoa Kỳ ở Việt Nam." Chỉ là một trận đánh đưa tới chiến thắng Pháo đài bay B-52 ném bom Việt Nam Nhưng theo Marshall Michel, tác giả cuốn 'The Eleven Days of Christmas: America's Last Vietnam Battle' thì cuối cùng, người Bắc Việt Nam đã thấy họ chiến thắng. "Họ nhấn mạnh rằng cuộc ném bom của Hoa Kỳ có mục tiêu buộc họ đầu hàng, rút quân khỏi miền Nam Việt Nam. Nhưng Hòa đàm Paris cuối cùng thì đã đồng ý cho Bắc Việt để quân đội ở lại phía Nam, và vì thế họ có thể nói là chiến dịch Linebacker II đã thất bại. Niềm tin này còn được củng cố sau khi quân Bắc Việt ở lại phía Nam đã đem lại chiến dịch thống nhất cuối cùng năm 1975. Để hoàn toàn hiểu sự khác biệt trong các cách giải thích khác nhau, tôi đã phải hiểu ra rằng từ góc độ của người cộng sản Việt Nam, Linebacker II đơn giản chỉ là một chiến thắng nữa trong cả một chuỗi thắng lợi của họ trong cuộc chiến vì độc lập 30 năm. Bằng chứng cho chiến thắng chính là sự thống nhất đất nước của họ." Nội dung chính của bài đã đăng trên giao diện cũ của BBC ngày 28/12/2012. Đọc lại bài Trận tập kích của Hoa Kỳ vào Sơn Tây năm 19708 Xem thêm chủ đề Chiến tranh: Thăm Bảo tàng Chiến tranh Triều Tiên ở Seoul TQ đưa Chiến Lang 2 đi tranh giải Oscar Cuộc chiến ít biết của quân Anh ở Việt Nam Tàu hải quân TQ cập cảng Cam Ranh | [
108,
287,
285,
161,
1808,
6867,
104,
2271,
1051,
502,
7942,
108,
121,
327,
2224,
149,
337,
710,
1511,
318,
375,
115,
17149,
257,
187,
1699,
5825,
3780,
140,
654,
158,
369,
137,
752,
360,
243,
132,
127,
128,
219,
166,
13687,
674,
1051,
502,
7942,
257,
133,
360,
243,
1366,
210,
494,
104,
154,
1158,
1030,
196,
505,
200,
233,
243,
917,
124,
244,
177,
158,
211,
1502,
128,
113,
380,
497,
279,
3135,
8575,
1051,
502,
7942,
105,
981,
2167,
370,
361,
227,
1993,
3960,
644,
2420,
434,
1158,
1030,
452,
502,
200,
221,
3820,
1427,
135,
8879,
161,
377,
9862,
1056,
5134,
365,
640,
275,
257,
2351,
148,
337,
710,
1847,
172,
845,
7942,
2918,
1417,
158,
147,
187,
1323,
250,
243,
629,
4794,
894,
225,
2225,
1238,
126,
117,
114,
106,
107,
377,
22051,
3708,
257,
291,
919,
243,
132,
148,
226,
228,
275,
115,
107,
109,
692,
958,
211,
527,
125,
166,
2271,
1051,
502,
7942,
104,
254,
336,
133,
360,
243,
132,
1158,
1471,
531,
159,
188,
356,
152,
1018,
885,
392,
159,
509,
1853,
104,
348,
1284,
262,
243,
132,
125,
377,
16562,
1972,
2102,
3252,
159,
110,
257,
325,
26749,
9127,
2492,
8923,
1178,
191,
1370,
242,
585,
1846,
1054,
5718,
1632,
155,
1100,
30383,
371,
252,
105,
137,
169,
115,
403,
1351,
204,
495,
1058,
242,
1010,
281,
110,
252,
104,
968,
1158,
1471,
7197,
452,
502,
109,
534,
103,
113,
150,
107,
4188,
452,
502,
7942,
519,
3047,
423,
438,
110,
131,
132,
1158,
456,
226,
1767,
623,
135,
104,
110,
252,
200,
147,
14607,
298,
1178,
191,
1370,
474,
894,
225,
7942,
115,
117,
324,
286,
105,
115,
1617,
1980,
926,
623,
1238,
804,
337,
710,
105,
864,
1866,
189,
21448,
1351,
126,
104,
200,
110,
163,
652,
2519,
106,
946,
1351,
252,
144,
103,
145,
106,
946,
1351,
242,
1010,
258,
681,
186,
125,
252,
144,
1306,
122,
8805,
6919,
2137,
22326,
105,
129,
1122,
700,
3207,
937,
15913,
213,
130,
111,
131,
524,
310,
1937,
104,
267,
257,
2942,
360,
131,
132,
127,
107,
737,
1168,
424,
242,
250,
189,
9837,
119,
120,
779,
418,
1059,
117,
226,
397,
634,
575,
106,
113,
204,
472,
135,
242,
1010,
7693,
108,
121,
752,
3900,
779,
418,
104,
852,
377,
20988,
2102,
3252,
159,
110,
257,
159,
513,
1467,
337,
710,
105,
864,
1866,
115,
904,
380,
661,
2194,
198,
200,
139,
667,
1239,
190,
3965,
995,
252,
574,
752,
828,
131,
629,
759,
392,
188,
150,
1096,
1542,
219,
166,
4188,
2271,
1051,
502,
7942,
104,
200,
133,
1158,
1030,
270,
437,
117,
509,
1853,
104,
762,
1434,
123,
243,
132,
485,
153,
1699,
5825,
1058,
138,
3515,
1977,
113,
392,
107,
3271,
220,
354,
266,
6919,
17628,
1238,
1470,
14019,
1534,
4659,
108,
176,
231,
5711,
332,
9556,
4789,
376,
332,
1263,
311,
113,
172,
392,
687,
147,
3664,
188,
1160,
1062,
857,
137,
115,
558,
219,
166,
7942,
804,
648,
119,
226,
161,
189,
1683,
1178,
191,
1370,
148,
1632,
30383,
155,
3149,
30383,
103,
252,
137,
337,
710,
115,
385,
116,
393,
566,
478,
324,
161,
1158,
1471,
2664,
452,
502,
7942,
103,
290,
307,
158,
894,
135,
9686,
9348,
231,
190,
125,
299,
416,
252,
144,
233,
122,
245,
104,
242,
414,
485,
148,
505,
337,
3748,
940,
188,
2492,
3696,
144,
591,
474,
408,
234,
200,
139,
480,
399,
1705,
2225,
1238,
159,
258,
752,
360,
131,
132,
148,
1100,
30383,
103,
184,
155,
156,
667,
299,
813,
411,
1112,
367,
125,
16538,
320,
1463,
242,
250,
108,
121,
131,
7030,
149,
4724,
19249,
191,
30906,
340,
834,
106,
146,
318,
114,
160,
171,
377,
11146,
15396,
180,
166,
1882,
799,
310,
1950,
254,
336,
139,
1958,
110,
1058,
105,
577,
645,
883,
5229,
1528,
166,
693,
1440,
117,
477,
15236,
1271,
14007,
508,
113,
1290,
1482,
11106,
6598,
15115,
2137,
1644,
332,
5074,
788,
458,
122,
256,
131,
132,
135,
399,
1771,
5816,
111,
654,
105,
1178,
9171,
111,
133,
432,
113,
1767,
110,
495,
930,
677,
1178,
191,
1370,
2351,
108,
6563,
19297,
254,
336,
2011,
107,
215,
158,
326,
1373,
104,
109,
157,
1424,
113,
122,
249,
254,
1433,
109,
152,
342,
967,
105,
613,
566,
252,
144,
125,
242,
414,
254,
336,
343,
106,
22334,
9847,
3430,
444,
25781,
22334,
9847,
2027,
496,
253,
985,
18463,
163,
745,
130,
594,
486,
543,
417,
438,
110,
360,
243,
831,
4684,
108,
1789,
125,
221,
752,
360,
424,
1238,
200,
24225,
2617,
257,
104,
200,
108,
18176,
201,
1166,
257,
600,
1173,
2278,
3240,
11735,
3061,
161,
1323,
2205,
200,
518,
465,
1368,
3452,
864,
252,
200,
1692,
1691,
1005,
1762,
5667,
559,
1489,
885,
113,
166,
392,
508,
386,
248,
1498,
104,
18374,
10810,
159,
509,
10530,
320,
4610,
17674,
19156,
253,
18911,
787,
1072,
161,
2019,
1062,
502,
104,
7942,
387,
1058,
186,
9672,
1489,
9689,
400,
113,
1370,
599,
1291,
155,
129,
242,
414,
299,
6449,
360,
243,
132,
115,
7399,
5708,
103,
123,
128,
366,
104,
3721,
255,
305,
672,
198,
165,
4723,
8781,
5837,
112,
719,
115,
1132,
1161,
667,
138,
355,
288,
544,
883,
770,
186,
380,
992,
456,
717,
1043,
200,
519,
753,
18374,
10810,
127,
788,
366,
324,
165,
110,
252,
9552,
8467,
5099,
16678,
123,
107,
2085,
894,
135,
200,
5035,
1116,
129,
268,
242,
1366,
654,
171,
2142,
4313,
1998,
552,
5089,
4381,
133,
290,
140,
717,
1043,
242,
2722,
105,
163,
107,
3013,
117,
402,
1415,
226,
129,
1471,
133,
290,
307,
340,
1528,
166,
7942,
133,
1158,
1030,
103,
181,
774,
193,
126,
106,
12930,
11906,
438,
110,
104,
752,
360,
131,
132,
221,
393,
200,
2225,
1238,
337,
710,
105,
864,
12836,
3047,
423,
752,
1908,
131,
132,
480,
399,
115,
1158,
1030,
545,
4188,
452,
502,
7942,
113,
129,
219,
166,
104,
254,
336,
123,
163,
107,
1454,
845,
783,
481,
324,
165,
9552,
8467,
5099,
16678,
113,
172,
326,
1373,
687,
147,
4339,
123,
160,
159,
223,
955,
196,
1062,
502,
7942,
108,
121,
10374,
105,
3228,
2682,
962,
4053,
227,
699,
763,
114,
1489,
9169,
400,
387,
1058,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1323,
414,
2225,
1238,
337,
1113,
105,
360,
243,
132,
1500,
3515,
1977,
7693,
244,
117,
249,
324,
165,
252,
144,
254,
336,
146,
315,
158,
147,
187,
460,
4298,
1
] |
world-38156300 | https://www.bbc.com/vietnamese/world-38156300 | Giám đốc CIA: bỏ thỏa thuận hạt nhân với Iran là "tai họa" | Giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) đã cảnh báo Tổng thống mới đắc cử Trump rằng việc chấm dứt thỏa thuận hạt nhân với Iran có thể là một "tai họa" và "đỉnh điểm của sự ngu xuẩn". | Giám đốc CIA Brennan Trả lời phỏng vấn BBC, ông John Brennan cũng khuyên vị tổng thống mới nên thận trọng với những lời hứa của Nga, và nói Nga phải chịu trách nhiệm về tình hình đau thương ở Syria. Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump đã đe dọa sẽ hủy bỏ thỏa thuận hạt nhân với Iran và ngụ ý Mỹ sẽ cộng tác gần gũi hơn với Nga. Ông Brennan sẽ từ nhiệm tháng 1/2017 sau 4 năm dẫn dắt CIA. Trong bài phỏng vấn đầu tiên từng có của một giám đốc CIA với truyền thông Anh, ông John Brennan nêu một số mảng mà theo ông chính quyền mới cần thực hiện với "sự cẩn trọng và nguyên tắc". Các mảng này gồm ngôn ngữ dùng để nói về khủng bố, quan hệ với Nga, thỏa thuận hạt nhân với Iran và cách thức điều động lực lượng mật vụ của CIA. Vai trò của Nga ở Syria Ông Brennan đưa ra một đánh giá ảm đạm về tình hình ở Syria. Ông lập luận rằng cả chính phủ Syria và chính phủ Nga đều có trách nhiệm trong việc giết hại thường dân mà ông tả là "khủng khiếp". Chính quyền của Tổng thống Barack Obama đã theo đuổi chính sách hỗ trợ cho nhóm phiến quân chống lại chính quyền của tổng thống Assad ở Syria. Giám đốc CIA cho biết ông tin là Mỹ cần tiếp tục nhiều sự ủng hộ này để giúp phiến quân chống chịu cái mà ông gọi là "cuộc càn quét" do Syria, Iran, Hezbollah và Nga gây ra. Nga tiếp tục giữ vai trò trọng yếu cho tương lai của Syria, ông nói thêm. Nhưng ông cũng tỏ ý nghi ngờ thái độ sẵn sàng hợp tác của Nga về đàm phán bất kỳ thỏa thuận nào. Ông nói Moscow đã "không trung thực" trong chiến lược đàm phán của mình, tìm cách kéo dài quá trình đàm phán để làm Aleppo "chết ngạt". "Tôi không tin tưởng người Nga sẽ chịu xuống nước cho tới khi họ đạt được các thành công về mặt chiến lược trên trận địa như họ muốn", ông nói. Chính quyền sắp vào Nhà Trắng của ông Trump đã ngụ ý họ có thể sẽ làm việc gần gũi với Nga hơn ở một số mảng. "Tôi nghĩ tổng thống Trump và chính quyền mới cần phải thận trọng với những lời hứa của Nga," ông Brennan cho BBC biết, lập luận rằng Moscow đã từng thất hứa trong quá khứ. Tin tặc bầu cử tổng thống Về chuyện Nga tìm cách gây ảnh hưởng cuộc bầu cử Mỹ bằng cách tấn công tin tặc và phát tán thông tin, ông giám đốc CIA khẳng định Nga đã tìm cách làm chuyện này nhưng ông sẽ để cho các cơ quan nội vụ Mỹ nói về hành động này có mức độ tác động đến đâu. Ông cũng khẳng định là ông đã nói chuyện với những người đồng nhiệm Nga để chất vấn họ và cảnh cáo họ là những hành động này có thể sẽ gây là gậy ông lại đập lưng ông. Hoa Kỳ không nên "hạ thấp mình xuống tầm của Nga" hay làm tăng sự căng thẳng bằng cách trả đũa Nga, nhưng cũng có những cách khác có thể làm cho Nga hiểu được những hành vi này là không thể chấp nhận được. Ông John Brennan cảnh báo chính quyền sắp nhậm chức về việc hủy bỏ thỏa thuận hạt nhân với Iran Thỏa thuận hạt nhân với Iran Ông cũng cảnh báo đội ngũ nhân viên mới của ông Trump về quan điểm hủy bỏ thỏa thuận hạt nhân với Iran mà ông Trump nói tới trong chiến dịch tranh cử. "Tôi nghĩ điều đó sẽ là thảm họa", ông Brennan nói với BBC. "Trước tiên, nếu một chính quyền mới hủy bỏ một thỏa thuận mà chính quyền cũ ký kết là một điều chưa từng có." Ông nói động thái này sẽ có nguy cơ ủng hộ những người có quan điểm cứng rắn ở Iran và dẫn đến nhiều quốc gia khác theo đuổi các chương trình hạt nhân để đáp lại chương trình hạt nhân được Iran nối lại. "Tôi nghĩ đó sẽ là đỉnh điểm của ngu xuẩn nếu chính quyền Hoa Kỳ mới hủy bỏ thỏa thuận này", ông nói. Mối đe dọa khủng bố Theo ông Brennan, khủng bố vẫn là mối quan ngại bao trùm. Nhóm khủng bố lên kế hoạch tấn công trong lãnh thổ gọi là Nhà nước Hồi giáo vẫn "hoạt động mạnh" và đang tìm cách để chứng tỏ họ vẫn có khả năng thực hiện các cuộc tấn công phương Tây mặc dù có thiệt hại ở trận địa. Drone và tù nhân bị bắt giữ CIA có trách nhiệm thu thập thông tin gián điệp và là cơ quan mật vụ của Tổng thống. Các hoạt động của CIA thường là bí mật và khi được tiết lộ thì gây nhiều tranh cãi. Một trong những thách thức được công khai mà ông Brennan phải đương đầu là các biện pháp CIA sử dụng, chẳng hạn việc dùng vòi rồng vào những người bị bắt giữ sau vụ tấn công 11/9. Tổng thống đắc cử Trump nói ông sẽ xét lại việc dùng vòi rồng nếu ông thấy việc này có hiệu quả. Ông Brennan nói rõ quan điểm của ông cho rằng đó sẽ là một sai lầm. Ông Brennan cho rằng nếu Mỹ không sử dụng các cuộc tấn công bằng drone đúng cách, chúng có thể sẽ gây phản tác dụng cho an ninh Mỹ. "Cuộc chiến với Hồi giáo" Tướng Michael Flynn tại Đại hội Quốc gia đảng Cộng hòa Giám đốc CIA nói ông chưa gặp đội ngũ mới của ông Trump để bàn thảo về các chương trình và lực lượng của CIA nhưng ông sẵn sàng gặp họ. "Có rất nhiều người đọc báo và xem các chương trình với thông tin không đúng sự thật. Và tôi muốn làm cho đội ngũ mới hiểu được thực tế là thế nào. Cuối cùng thì họ là những người phải quyết định họ sẽ thực hiện trách nhiệm của mình thế nào." Một vài người trong chính quyền mới, chẳng hạn Tướng Michael Flynn, đã nói đến việc Mỹ cần hiểu rằng họ đang có một "cuộc chiến tranh thế giới" với các lực lượng Hồi giáo. Khi được hỏi liệu ngôn từ "chiến tranh thế giới" có nên dùng hay không, vị giám đốc CIA nói đội ngũ mới cần phải "có nguyên tắc về ngôn từ họ dùng và những thông điệp họ đưa ra. Vì nếu họ không theo nguyên tắc, các ngôn từ của họ sẽ bị các tổ chức khủng bố và cực đoan khai thác để mô tả Hoa Kỳ và chính phủ Hoa Kỳ là chống Hồi giáo khi chúng ta không phải như vậy". Tổng thống đắc cử Trump nói ông sẽ bổ nhiệm Hạ nghị sĩ Mike Pompeo làm giám đốc CIA tiếp theo. | summarize: Giám đốc CIA Brennan Trả lời phỏng vấn BBC, ông John Brennan cũng khuyên vị tổng thống mới nên thận trọng với những lời hứa của Nga, và nói Nga phải chịu trách nhiệm về tình hình đau thương ở Syria. Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump đã đe dọa sẽ hủy bỏ thỏa thuận hạt nhân với Iran và ngụ ý Mỹ sẽ cộng tác gần gũi hơn với Nga. Ông Brennan sẽ từ nhiệm tháng 1/2017 sau 4 năm dẫn dắt CIA. Trong bài phỏng vấn đầu tiên từng có của một giám đốc CIA với truyền thông Anh, ông John Brennan nêu một số mảng mà theo ông chính quyền mới cần thực hiện với "sự cẩn trọng và nguyên tắc". Các mảng này gồm ngôn ngữ dùng để nói về khủng bố, quan hệ với Nga, thỏa thuận hạt nhân với Iran và cách thức điều động lực lượng mật vụ của CIA. Vai trò của Nga ở Syria Ông Brennan đưa ra một đánh giá ảm đạm về tình hình ở Syria. Ông lập luận rằng cả chính phủ Syria và chính phủ Nga đều có trách nhiệm trong việc giết hại thường dân mà ông tả là "khủng khiếp". Chính quyền của Tổng thống Barack Obama đã theo đuổi chính sách hỗ trợ cho nhóm phiến quân chống lại chính quyền của tổng thống Assad ở Syria. Giám đốc CIA cho biết ông tin là Mỹ cần tiếp tục nhiều sự ủng hộ này để giúp phiến quân chống chịu cái mà ông gọi là "cuộc càn quét" do Syria, Iran, Hezbollah và Nga gây ra. Nga tiếp tục giữ vai trò trọng yếu cho tương lai của Syria, ông nói thêm. Nhưng ông cũng tỏ ý nghi ngờ thái độ sẵn sàng hợp tác của Nga về đàm phán bất kỳ thỏa thuận nào. Ông nói Moscow đã "không trung thực" trong chiến lược đàm phán của mình, tìm cách kéo dài quá trình đàm phán để làm Aleppo "chết ngạt". "Tôi không tin tưởng người Nga sẽ chịu xuống nước cho tới khi họ đạt được các thành công về mặt chiến lược trên trận địa như họ muốn", ông nói. Chính quyền sắp vào Nhà Trắng của ông Trump đã ngụ ý họ có thể sẽ làm việc gần gũi với Nga hơn ở một số mảng. "Tôi nghĩ tổng thống Trump và chính quyền mới cần phải thận trọng với những lời hứa của Nga," ông Brennan cho BBC biết, lập luận rằng Moscow đã từng thất hứa trong quá khứ. Tin tặc bầu cử tổng thống Về chuyện Nga tìm cách gây ảnh hưởng cuộc bầu cử Mỹ bằng cách tấn công tin tặc và phát tán thông tin, ông giám đốc CIA khẳng định Nga đã tìm cách làm chuyện này nhưng ông sẽ để cho các cơ quan nội vụ Mỹ nói về hành động này có mức độ tác động đến đâu. Ông cũng khẳng định là ông đã nói chuyện với những người đồng nhiệm Nga để chất vấn họ và cảnh cáo họ là những hành động này có thể sẽ gây là gậy ông lại đập lưng ông. Hoa Kỳ không nên "hạ thấp mình xuống tầm của Nga" hay làm tăng sự căng thẳng bằng cách trả đũa Nga, nhưng cũng có những cách khác có thể làm cho Nga hiểu được những hành vi này là không thể chấp nhận được. Ông John Brennan cảnh báo chính quyền sắp nhậm chức về việc hủy bỏ thỏa thuận hạt nhân với Iran Thỏa thuận hạt nhân với Iran Ông cũng cảnh báo đội ngũ nhân viên mới của ông Trump về quan điểm hủy bỏ thỏa thuận hạt nhân với Iran mà ông Trump nói tới trong chiến dịch tranh cử. "Tôi nghĩ điều đó sẽ là thảm họa", ông Brennan nói với BBC. "Trước tiên, nếu một chính quyền mới hủy bỏ một thỏa thuận mà chính quyền cũ ký kết là một điều chưa từng có." Ông nói động thái này sẽ có nguy cơ ủng hộ những người có quan điểm cứng rắn ở Iran và dẫn đến nhiều quốc gia khác theo đuổi các chương trình hạt nhân để đáp lại chương trình hạt nhân được Iran nối lại. "Tôi nghĩ đó sẽ là đỉnh điểm của ngu xuẩn nếu chính quyền Hoa Kỳ mới hủy bỏ thỏa thuận này", ông nói. Mối đe dọa khủng bố Theo ông Brennan, khủng bố vẫn là mối quan ngại bao trùm. Nhóm khủng bố lên kế hoạch tấn công trong lãnh thổ gọi là Nhà nước Hồi giáo vẫn "hoạt động mạnh" và đang tìm cách để chứng tỏ họ vẫn có khả năng thực hiện các cuộc tấn công phương Tây mặc dù có thiệt hại ở trận địa. Drone và tù nhân bị bắt giữ CIA có trách nhiệm thu thập thông tin gián điệp và là cơ quan mật vụ của Tổng thống. Các hoạt động của CIA thường là bí mật và khi được tiết lộ thì gây nhiều tranh cãi. Một trong những thách thức được công khai mà ông Brennan phải đương đầu là các biện pháp CIA sử dụng, chẳng hạn việc dùng vòi rồng vào những người bị bắt giữ sau vụ tấn công 11/9. Tổng thống đắc cử Trump nói ông sẽ xét lại việc dùng vòi rồng nếu ông thấy việc này có hiệu quả. Ông Brennan nói rõ quan điểm của ông cho rằng đó sẽ là một sai lầm. Ông Brennan cho rằng nếu Mỹ không sử dụng các cuộc tấn công bằng drone đúng cách, chúng có thể sẽ gây phản tác dụng cho an ninh Mỹ. "Cuộc chiến với Hồi giáo" Tướng Michael Flynn tại Đại hội Quốc gia đảng Cộng hòa Giám đốc CIA nói ông chưa gặp đội ngũ mới của ông Trump để bàn thảo về các chương trình và lực lượng của CIA nhưng ông sẵn sàng gặp họ. "Có rất nhiều người đọc báo và xem các chương trình với thông tin không đúng sự thật. Và tôi muốn làm cho đội ngũ mới hiểu được thực tế là thế nào. Cuối cùng thì họ là những người phải quyết định họ sẽ thực hiện trách nhiệm của mình thế nào." Một vài người trong chính quyền mới, chẳng hạn Tướng Michael Flynn, đã nói đến việc Mỹ cần hiểu rằng họ đang có một "cuộc chiến tranh thế giới" với các lực lượng Hồi giáo. Khi được hỏi liệu ngôn từ "chiến tranh thế giới" có nên dùng hay không, vị giám đốc CIA nói đội ngũ mới cần phải "có nguyên tắc về ngôn từ họ dùng và những thông điệp họ đưa ra. Vì nếu họ không theo nguyên tắc, các ngôn từ của họ sẽ bị các tổ chức khủng bố và cực đoan khai thác để mô tả Hoa Kỳ và chính phủ Hoa Kỳ là chống Hồi giáo khi chúng ta không phải như vậy". Tổng thống đắc cử Trump nói ông sẽ bổ nhiệm Hạ nghị sĩ Mike Pompeo làm giám đốc CIA tiếp theo. | [
108,
287,
285,
161,
1474,
884,
3612,
18197,
2198,
366,
1102,
255,
2366,
118,
1546,
18197,
127,
2152,
297,
497,
234,
239,
237,
2336,
308,
119,
120,
366,
1723,
104,
1812,
105,
123,
468,
139,
668,
605,
1210,
125,
205,
240,
1187,
432,
108,
121,
3523,
298,
242,
414,
250,
2595,
118,
484,
115,
1011,
1050,
134,
1364,
306,
893,
899,
991,
157,
119,
1443,
105,
4219,
108,
232,
200,
134,
490,
274,
386,
2944,
183,
119,
2062,
208,
18197,
134,
148,
517,
253,
14537,
187,
1147,
147,
458,
2795,
16571,
298,
392,
1102,
255,
178,
462,
434,
107,
104,
116,
850,
884,
3612,
119,
425,
206,
1222,
118,
1546,
18197,
917,
116,
166,
3358,
145,
181,
118,
122,
168,
239,
260,
223,
199,
119,
3433,
2645,
308,
105,
503,
1199,
340,
303,
3358,
126,
770,
691,
1063,
467,
130,
123,
125,
757,
3437,
146,
300,
119,
1812,
893,
899,
991,
157,
119,
1443,
105,
173,
329,
179,
192,
265,
423,
1523,
197,
104,
16571,
4590,
704,
104,
468,
108,
121,
1562,
208,
18197,
251,
124,
116,
403,
314,
108,
6307,
6501,
125,
205,
240,
108,
121,
3523,
208,
385,
410,
160,
186,
122,
256,
1562,
105,
122,
256,
468,
413,
107,
605,
517,
113,
156,
1116,
799,
369,
137,
145,
118,
1072,
106,
9666,
3446,
340,
448,
168,
104,
408,
234,
2423,
1141,
115,
181,
1743,
122,
333,
1174,
643,
114,
491,
2731,
252,
424,
153,
122,
168,
104,
497,
234,
4690,
108,
121,
3523,
1474,
884,
3612,
114,
217,
118,
193,
106,
200,
260,
270,
437,
158,
144,
535,
523,
126,
130,
422,
2731,
252,
424,
668,
292,
145,
118,
343,
106,
189,
5062,
9601,
3322,
207,
180,
3963,
4351,
4478,
105,
468,
383,
1314,
468,
270,
437,
533,
809,
704,
308,
675,
114,
489,
1032,
104,
3963,
118,
123,
1796,
311,
118,
127,
776,
108,
232,
881,
1274,
869,
359,
1132,
1161,
279,
274,
104,
468,
125,
883,
689,
295,
393,
893,
899,
1279,
208,
123,
1974,
115,
1639,
396,
223,
207,
113,
242,
1010,
883,
689,
104,
1081,
370,
173,
930,
677,
310,
277,
883,
689,
130,
140,
8790,
19529,
6531,
340,
800,
110,
193,
597,
111,
468,
134,
668,
804,
142,
114,
228,
129,
154,
764,
117,
109,
164,
135,
125,
447,
242,
1010,
159,
852,
439,
128,
154,
278,
646,
118,
454,
448,
168,
1268,
138,
571,
2032,
104,
118,
484,
115,
4219,
108,
232,
154,
107,
136,
134,
140,
156,
386,
2944,
119,
468,
183,
108,
121,
116,
166,
3358,
112,
800,
372,
497,
234,
484,
105,
122,
168,
239,
260,
139,
2336,
308,
119,
120,
366,
1723,
104,
468,
519,
118,
18197,
114,
378,
2034,
385,
410,
160,
1974,
115,
434,
946,
1723,
113,
310,
5015,
1740,
7882,
513,
368,
497,
234,
1264,
443,
468,
370,
173,
383,
349,
580,
204,
513,
368,
200,
281,
173,
623,
135,
193,
7882,
105,
212,
1505,
206,
2720,
118,
850,
884,
3612,
1202,
269,
190,
468,
115,
370,
173,
140,
443,
126,
170,
118,
134,
130,
114,
109,
225,
146,
735,
197,
200,
123,
125,
209,
192,
126,
107,
537,
359,
274,
192,
155,
1877,
208,
127,
1202,
269,
190,
106,
118,
115,
123,
443,
119,
120,
111,
210,
517,
468,
130,
562,
255,
154,
105,
313,
341,
154,
106,
120,
209,
192,
126,
107,
136,
134,
383,
106,
6398,
118,
153,
2071,
2579,
1895,
254,
336,
110,
237,
13181,
1192,
267,
804,
1191,
104,
468,
207,
194,
140,
321,
144,
1135,
952,
281,
173,
456,
3419,
1812,
170,
127,
107,
120,
173,
211,
107,
136,
140,
114,
468,
524,
117,
120,
209,
554,
126,
106,
110,
136,
577,
238,
1378,
208,
1546,
18197,
313,
188,
122,
168,
1268,
3148,
229,
125,
156,
1364,
306,
893,
899,
991,
157,
119,
1443,
3549,
899,
991,
157,
119,
1443,
208,
127,
313,
188,
559,
2009,
157,
182,
239,
104,
118,
484,
125,
146,
318,
1364,
306,
893,
899,
991,
157,
119,
1443,
145,
118,
484,
123,
228,
113,
242,
414,
250,
2539,
800,
372,
179,
150,
134,
106,
1506,
1473,
646,
118,
18197,
123,
119,
2189,
189,
3568,
2836,
323,
116,
122,
168,
239,
1364,
306,
116,
893,
899,
145,
122,
168,
1363,
667,
299,
106,
116,
179,
289,
434,
107,
294,
208,
123,
192,
869,
126,
134,
107,
841,
225,
535,
523,
120,
111,
107,
146,
318,
1995,
2238,
108,
121,
1443,
105,
458,
155,
158,
198,
165,
211,
181,
1743,
109,
741,
277,
991,
157,
130,
1280,
153,
741,
277,
991,
157,
117,
1443,
1495,
1409,
800,
372,
150,
134,
106,
1410,
318,
104,
3290,
12682,
323,
122,
168,
254,
336,
239,
1364,
306,
893,
899,
126,
646,
118,
454,
4874,
176,
1011,
1050,
757,
399,
520,
118,
18197,
103,
757,
399,
244,
106,
882,
146,
755,
374,
3472,
112,
2328,
320,
757,
399,
227,
699,
763,
623,
135,
113,
261,
1403,
343,
106,
571,
142,
983,
309,
244,
189,
6911,
192,
417,
207,
105,
167,
370,
173,
130,
463,
776,
154,
244,
107,
555,
344,
223,
199,
109,
204,
623,
135,
412,
658,
945,
428,
107,
1167,
799,
108,
121,
852,
5885,
108,
29075,
105,
717,
157,
133,
290,
533,
3612,
107,
605,
517,
498,
1092,
206,
193,
2076,
1641,
105,
106,
225,
146,
1523,
197,
104,
408,
2970,
303,
381,
192,
104,
3612,
369,
106,
1039,
1523,
105,
129,
117,
958,
1154,
143,
383,
158,
250,
4873,
430,
113,
120,
1221,
329,
117,
135,
550,
145,
118,
18197,
139,
1177,
178,
106,
109,
973,
246,
3612,
324,
3975,
718,
269,
576,
156,
467,
4913,
3973,
138,
120,
111,
133,
290,
533,
187,
197,
623,
135,
9489,
112,
408,
234,
2305,
368,
484,
123,
118,
134,
587,
153,
156,
467,
4913,
3973,
323,
118,
203,
156,
126,
107,
614,
3179,
208,
18197,
123,
450,
146,
318,
104,
118,
114,
160,
150,
134,
106,
116,
714,
5839,
208,
18197,
114,
160,
323,
200,
110,
324,
286,
109,
204,
623,
135,
281,
9511,
604,
173,
103,
174,
107,
136,
134,
383,
391,
274,
286,
114,
305,
672,
1091,
189,
4239,
242,
119,
983,
309,
207,
1842,
2295,
7252,
149,
440,
213,
162,
165,
283,
607,
544,
1474,
884,
3612,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1474,
884,
1448,
146,
1982,
188,
151,
929,
200,
26877,
115,
313,
188,
408,
234,
239,
2305,
368,
484,
160,
156,
1550,
1463,
893,
899,
991,
157,
119,
1443,
107,
136,
106,
116,
19928,
1473,
207,
105,
21157,
318,
104,
144,
3290,
12682,
340,
1
] |
120724_asean_knifeedge | https://www.bbc.com/vietnamese/world/2012/07/120724_asean_knifeedge | Asean trong cơn sóng gió | Trong khi Chủ tịch Quốc hội Campuchia Heng Samrin đang thăm Hà Nội, dư âm của hội nghị Asean mới rồi, khi lần đầu tiên trong lịch sử khối Asean không đưa ra được thông cáo chung, vẫn còn đọng lại. | Báo Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP) vừa có bài nhìn vào vai trò của Thủ tướng Hun Sen để xem xét ảnh hưởng của lãnh đạo Campuchia tới đường hướng tương lai của khối. Tháng 11 tới đây, Campuchia với tư cách đương kim chủ tịch Asean sẽ chủ trì hội nghị thượng đỉnh Đông Á với sự tham gia của cả Chủ tịch Trung Quốc lẫn Tổng thống Hoa Kỳ. Tờ báo có uy tín đặt tại Hong Kong nhận xét: "Sau thất bại lịch sử hồi tuần trước... giới ngoại giao khu vực đang đặt câu hỏi liệu Hun Sen có gây thêm bất đồng nữa hay không." Tuần trước, Ngoại trưởng Campuchia Hor Namhong, nhân vật kỳ cựu trong nội các của ông Hun Sen, bị một số nước trong khu vực cáo buộc là 'theo đuôi Trung Quốc' và phá hỏng cơ hội đưa ra được lập trường chung của Asean về Biển Đông. Điều này cũng dẫn tới quan ngại rằng quá trình đàm phán giữa Trung Quốc và Asean về Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông có thể sẽ gặp trục trặc. Các nước Asean tuy vậy cũng đưa ra được một bản nguyên tắc gồm sáu điểm về Biển Đông, sau nhiều nỗ lực của Ngoại trưởng Marty Natalegawa của Indonesia, nhưng không ngăn được ông Hor Namhong tiếp tục chỉ trích "hai nước Asean" mà ông không nói tên nhưng ai cũng biết là Việt Nam và Asean. Chia rẽ trong nội bộ của khối lúc này càng tỏ ra sâu sắc. SCMP cho rằng ủng hộ của ông Hun Sen là tối cần thiết để giảm bớt căng thẳng nội bộ Asean. 'Bàn tay sắt cuối cùng ở Á châu' Thủ tướng Hun Sen được một số người tặng cho danh hiệu 'Bàn tay sắt cuối cùng ở Á châu' do đã duy trì được quyền lực trong một thời gian dài. Có lúc hung hăng, nhiều khi mâu thuẫn và khó dự đoán, ông Hun Sen không phải một chính khách kinh điển nhưng cũng không ai có thể xem thường sự khôn khéo của ông. Là một tay cờ vua lão luyện, ông Hun Sen còn được xem như người biết chơi các nước cờ độc giữa các nước lớn hơn, luôn giữ các láng giềng của mình trạng thái hơi mất cân bằng. SCMP nhận xét rằng trong những năm gần đây, Trung Quốc đã trở thành đối tác thương mại-viện trợ và quân sự lớn nhất của Campuchia, nhưng Hun Sen cũng thành công trong cải thiện quan hệ với Washington, với kết quả là Ngoại trưởng Hillary Clinton vừa hứa sẽ tăng viện trợ cam kết cho Phnom Penh. "Tuy nhiên, quan hệ giữa Hun Sen với nhà bảo trợ cũ là Việt Nam thì u ám hơn nhiều." Từng là chỉ huy quân đội của Khmer Đỏ, lên đến chức phó trung đoàn trưởng, và bị mất một mắt trong trận đánh chiếm Phnom Penh tháng 4/1975, ông Hun Sen đã rời bỏ hàng ngũ Khmer Đỏ sang Việt Nam. Hà Nội đã huấn luyện và đặt ông vào chính quyền mà Việt Nam tham gia lập nên ở Campuchia. Năm 27 tuổi, Hun Sen trở thành bộ trưởng ngoại giao trẻ nhất trên thế giới. Nay ông là thủ tướng giữ chức lâu năm nhất ở Đông Nam Á. Tháng Tư vừa qua, Hun Sen bác bỏ cáo buộc rằng ông theo Trung Quốc. Ông nói: "Tôi ghét nhất và cũng chán nghe nhất là luận điệu rằng Campuchia ngả theo Trung Quốc và bị ảnh hưởng bằng cách nào đó. Thật là sai lầm". Thế nhưng tuyên bố đó cũng không thể xóa tan nhận định của giới quan sát và nghiên cứu, rằng Trung Quốc đang tìm cách vận động Campuchia để phá khối đoàn kết Asean. Các phát biểu và hành động của Campuchia và Trung Quốc chỉ làm nhận định đó sâu thêm. Trung Quốc đã lên tiếng ca ngợi thành công của hội nghị Phnom Penh, nói rằng Bắc Kinh được sự ủng hộ của nhiều nước tham gia. Hoàn cầu Thời báo thì mỉa mai Manila và Hà Nội đã 'bẽ mặt' khi không thành công trong nỗ lực đánh động dư luận về các hành động khẳng định chủ quyền của Trung Quốc và gọi hai nước này là "gây sự". SCMP cho hay đã có nỗ lực trong các ngoại trưởng Asean nhằm đạt được thông điệp mạnh mẽ hơn về Biển Đông, trong khi Campuchia mà đại diện là Ngoại trưởng Hor Namhong kiên quyết bảo vệ quan điểm không cho vào thông cáo chung các chi tiết nói về tranh chấp vì "thiếu đồng thuận sẽ ảnh hưởng thông cáo chung". Trung Quốc đã nỗ lực vận động Campuchia ủng hộ lập trường của mình Theo báo Hong Kong, trước các cảnh báo của ông Hor Namhong không khí trong phòng họp "trở nên đầy xúc cảm". Một nguồn tin cho hay Ngoại trưởng Philippines Albert Del Rosario thậm chí còn dẫn lời mục sư Đức Martin Niemoller nói về sự nguy hiểm của việc không có hành động gì cả. Khi nói về quá trình mà phát xít Đức (Nazi) thoạt tiên truy sát phe cộng sản mà không bị ngăn, sau chuyển sang nhắm vào giới hoạt động công đoàn và rồi đến người Do Thái, ông Niemoller bình luận: "Rồi chúng sẽ tìm đến tôi, và chẳng còn ai để mà can gián cho tôi nữa". Quan hệ nhạy cảm Ông Hor Namhong kiên định thái độ của ông tới nỗi sau 18 lần sửa chữa văn bản và cho dù cả Việt Nam và Philippines đều đã có nhượng bộ, ông vẫn không đồng ý mà cầm giấy tờ đi ra khỏi phòng. SCMP đặt ra câu hỏi về quan hệ giữa Campuchia và Việt Nam với nhận định rằng mối quan hệ này, đặc biệt giữa hai quân đội, vẫn rất sâu sắc và bền chặt ngay cả khi Hun Sen tăng cường giao hảo với Trung Quốc. Thất bại về bản thông cáo chung vừa rồi ở Phnom Penh có phải là chỉ dấu cho sự sụp đổ trong quan hệ Hà Nội - Phnom Penh hay không? Vì Thủ tướng Hun Sen chắc chắn phải biết rằng tranh chấp Biển Đông là một trong các chủ đề nóng nhất của ban lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam. Ngoài ra, cho dù đôi khi có căng thẳng với người Khmer sở tại, cả triệu người Việt vẫn đang sinh sống hay làm ăn tại Campuchia. Ông Ian Storey, một nhà nghiên cứu chiến lược Á châu tại Singapore, được dẫn lời bình luận rằng Việt Nam chắc chắn đang 'hộc máu' vì giận Hun Sen, rằng ông thủ tướng đang đặt quan hệ với Trung Quốc lên trên quan hệ với Việt Nam một cách rõ rệt như vậy. Vì dù gì thì gì, quan hệ Campuchia-Việt Nam vẫn là một trong số ít quan hệ nhạy cảm và mang tính chiến lược hàng đầu khu vực. | summarize: Báo Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP) vừa có bài nhìn vào vai trò của Thủ tướng Hun Sen để xem xét ảnh hưởng của lãnh đạo Campuchia tới đường hướng tương lai của khối. Tháng 11 tới đây, Campuchia với tư cách đương kim chủ tịch Asean sẽ chủ trì hội nghị thượng đỉnh Đông Á với sự tham gia của cả Chủ tịch Trung Quốc lẫn Tổng thống Hoa Kỳ. Tờ báo có uy tín đặt tại Hong Kong nhận xét: "Sau thất bại lịch sử hồi tuần trước... giới ngoại giao khu vực đang đặt câu hỏi liệu Hun Sen có gây thêm bất đồng nữa hay không." Tuần trước, Ngoại trưởng Campuchia Hor Namhong, nhân vật kỳ cựu trong nội các của ông Hun Sen, bị một số nước trong khu vực cáo buộc là 'theo đuôi Trung Quốc' và phá hỏng cơ hội đưa ra được lập trường chung của Asean về Biển Đông. Điều này cũng dẫn tới quan ngại rằng quá trình đàm phán giữa Trung Quốc và Asean về Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông có thể sẽ gặp trục trặc. Các nước Asean tuy vậy cũng đưa ra được một bản nguyên tắc gồm sáu điểm về Biển Đông, sau nhiều nỗ lực của Ngoại trưởng Marty Natalegawa của Indonesia, nhưng không ngăn được ông Hor Namhong tiếp tục chỉ trích "hai nước Asean" mà ông không nói tên nhưng ai cũng biết là Việt Nam và Asean. Chia rẽ trong nội bộ của khối lúc này càng tỏ ra sâu sắc. SCMP cho rằng ủng hộ của ông Hun Sen là tối cần thiết để giảm bớt căng thẳng nội bộ Asean. 'Bàn tay sắt cuối cùng ở Á châu' Thủ tướng Hun Sen được một số người tặng cho danh hiệu 'Bàn tay sắt cuối cùng ở Á châu' do đã duy trì được quyền lực trong một thời gian dài. Có lúc hung hăng, nhiều khi mâu thuẫn và khó dự đoán, ông Hun Sen không phải một chính khách kinh điển nhưng cũng không ai có thể xem thường sự khôn khéo của ông. Là một tay cờ vua lão luyện, ông Hun Sen còn được xem như người biết chơi các nước cờ độc giữa các nước lớn hơn, luôn giữ các láng giềng của mình trạng thái hơi mất cân bằng. SCMP nhận xét rằng trong những năm gần đây, Trung Quốc đã trở thành đối tác thương mại-viện trợ và quân sự lớn nhất của Campuchia, nhưng Hun Sen cũng thành công trong cải thiện quan hệ với Washington, với kết quả là Ngoại trưởng Hillary Clinton vừa hứa sẽ tăng viện trợ cam kết cho Phnom Penh. "Tuy nhiên, quan hệ giữa Hun Sen với nhà bảo trợ cũ là Việt Nam thì u ám hơn nhiều." Từng là chỉ huy quân đội của Khmer Đỏ, lên đến chức phó trung đoàn trưởng, và bị mất một mắt trong trận đánh chiếm Phnom Penh tháng 4/1975, ông Hun Sen đã rời bỏ hàng ngũ Khmer Đỏ sang Việt Nam. Hà Nội đã huấn luyện và đặt ông vào chính quyền mà Việt Nam tham gia lập nên ở Campuchia. Năm 27 tuổi, Hun Sen trở thành bộ trưởng ngoại giao trẻ nhất trên thế giới. Nay ông là thủ tướng giữ chức lâu năm nhất ở Đông Nam Á. Tháng Tư vừa qua, Hun Sen bác bỏ cáo buộc rằng ông theo Trung Quốc. Ông nói: "Tôi ghét nhất và cũng chán nghe nhất là luận điệu rằng Campuchia ngả theo Trung Quốc và bị ảnh hưởng bằng cách nào đó. Thật là sai lầm". Thế nhưng tuyên bố đó cũng không thể xóa tan nhận định của giới quan sát và nghiên cứu, rằng Trung Quốc đang tìm cách vận động Campuchia để phá khối đoàn kết Asean. Các phát biểu và hành động của Campuchia và Trung Quốc chỉ làm nhận định đó sâu thêm. Trung Quốc đã lên tiếng ca ngợi thành công của hội nghị Phnom Penh, nói rằng Bắc Kinh được sự ủng hộ của nhiều nước tham gia. Hoàn cầu Thời báo thì mỉa mai Manila và Hà Nội đã 'bẽ mặt' khi không thành công trong nỗ lực đánh động dư luận về các hành động khẳng định chủ quyền của Trung Quốc và gọi hai nước này là "gây sự". SCMP cho hay đã có nỗ lực trong các ngoại trưởng Asean nhằm đạt được thông điệp mạnh mẽ hơn về Biển Đông, trong khi Campuchia mà đại diện là Ngoại trưởng Hor Namhong kiên quyết bảo vệ quan điểm không cho vào thông cáo chung các chi tiết nói về tranh chấp vì "thiếu đồng thuận sẽ ảnh hưởng thông cáo chung". Trung Quốc đã nỗ lực vận động Campuchia ủng hộ lập trường của mình Theo báo Hong Kong, trước các cảnh báo của ông Hor Namhong không khí trong phòng họp "trở nên đầy xúc cảm". Một nguồn tin cho hay Ngoại trưởng Philippines Albert Del Rosario thậm chí còn dẫn lời mục sư Đức Martin Niemoller nói về sự nguy hiểm của việc không có hành động gì cả. Khi nói về quá trình mà phát xít Đức (Nazi) thoạt tiên truy sát phe cộng sản mà không bị ngăn, sau chuyển sang nhắm vào giới hoạt động công đoàn và rồi đến người Do Thái, ông Niemoller bình luận: "Rồi chúng sẽ tìm đến tôi, và chẳng còn ai để mà can gián cho tôi nữa". Quan hệ nhạy cảm Ông Hor Namhong kiên định thái độ của ông tới nỗi sau 18 lần sửa chữa văn bản và cho dù cả Việt Nam và Philippines đều đã có nhượng bộ, ông vẫn không đồng ý mà cầm giấy tờ đi ra khỏi phòng. SCMP đặt ra câu hỏi về quan hệ giữa Campuchia và Việt Nam với nhận định rằng mối quan hệ này, đặc biệt giữa hai quân đội, vẫn rất sâu sắc và bền chặt ngay cả khi Hun Sen tăng cường giao hảo với Trung Quốc. Thất bại về bản thông cáo chung vừa rồi ở Phnom Penh có phải là chỉ dấu cho sự sụp đổ trong quan hệ Hà Nội - Phnom Penh hay không? Vì Thủ tướng Hun Sen chắc chắn phải biết rằng tranh chấp Biển Đông là một trong các chủ đề nóng nhất của ban lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam. Ngoài ra, cho dù đôi khi có căng thẳng với người Khmer sở tại, cả triệu người Việt vẫn đang sinh sống hay làm ăn tại Campuchia. Ông Ian Storey, một nhà nghiên cứu chiến lược Á châu tại Singapore, được dẫn lời bình luận rằng Việt Nam chắc chắn đang 'hộc máu' vì giận Hun Sen, rằng ông thủ tướng đang đặt quan hệ với Trung Quốc lên trên quan hệ với Việt Nam một cách rõ rệt như vậy. Vì dù gì thì gì, quan hệ Campuchia-Việt Nam vẫn là một trong số ít quan hệ nhạy cảm và mang tính chiến lược hàng đầu khu vực. | [
108,
287,
285,
161,
1110,
6170,
1526,
254,
132,
1271,
4148,
611,
444,
26930,
659,
107,
392,
485,
138,
809,
704,
104,
596,
477,
3331,
3205,
130,
453,
587,
349,
580,
104,
261,
247,
1384,
228,
361,
665,
489,
1032,
104,
1437,
112,
1917,
1425,
228,
1009,
1384,
119,
276,
173,
1177,
1923,
185,
492,
2575,
134,
185,
996,
567,
411,
1292,
1410,
510,
844,
119,
144,
268,
165,
104,
186,
483,
492,
151,
162,
1306,
408,
234,
254,
1607,
2818,
188,
107,
108,
1593,
875,
1295,
149,
847,
1028,
645,
6029,
3696,
946,
1351,
478,
324,
496,
670,
226,
599,
249,
470,
384,
322,
442,
167,
1295,
476,
419,
1373,
3331,
3205,
107,
383,
426,
295,
210,
761,
194,
110,
294,
3315,
1466,
836,
395,
1384,
9482,
132,
18905,
103,
157,
1424,
393,
924,
113,
1554,
109,
104,
118,
3331,
12026,
133,
172,
166,
142,
113,
322,
442,
341,
1170,
106,
377,
7694,
3895,
151,
7926,
105,
740,
3313,
225,
567,
251,
124,
117,
925,
271,
630,
104,
2575,
125,
784,
1865,
747,
126,
127,
458,
228,
146,
755,
160,
310,
277,
883,
689,
415,
151,
162,
105,
2575,
125,
949,
2770,
1199,
4174,
528,
108,
121,
784,
510,
107,
136,
134,
1213,
1754,
12787,
112,
303,
142,
2575,
1169,
1627,
127,
251,
124,
117,
172,
288,
503,
1199,
770,
1386,
318,
125,
784,
1921,
187,
158,
1163,
265,
104,
836,
395,
16991,
18377,
104,
3620,
170,
110,
963,
117,
118,
9482,
132,
18905,
270,
437,
163,
788,
9971,
142,
2575,
207,
145,
118,
110,
123,
465,
170,
375,
127,
217,
106,
243,
132,
105,
10835,
5655,
1907,
113,
1554,
816,
104,
1437,
398,
126,
536,
776,
124,
993,
7352,
11877,
114,
160,
535,
1061,
104,
118,
3331,
3205,
106,
935,
260,
583,
130,
558,
1911,
1135,
952,
1554,
816,
10835,
23963,
600,
2599,
608,
264,
108,
121,
844,
511,
257,
596,
477,
3331,
3205,
117,
172,
166,
111,
5857,
114,
595,
1388,
23963,
600,
2599,
608,
264,
108,
121,
844,
511,
257,
180,
115,
756,
996,
117,
168,
265,
113,
172,
221,
390,
3160,
615,
398,
2523,
3517,
103,
158,
129,
2013,
431,
1836,
105,
455,
382,
5333,
118,
3331,
3205,
110,
139,
172,
122,
547,
236,
2399,
170,
127,
110,
375,
107,
136,
453,
369,
144,
2416,
3303,
104,
1895,
1931,
172,
600,
1236,
1915,
3306,
3434,
103,
118,
3331,
3205,
177,
117,
453,
128,
111,
217,
1014,
109,
142,
1236,
1484,
415,
109,
142,
301,
975,
637,
533,
109,
1918,
2292,
104,
267,
612,
869,
1189,
552,
1237,
5721,
11877,
645,
587,
160,
113,
120,
147,
386,
1009,
151,
162,
115,
319,
164,
195,
274,
432,
835,
686,
1792,
12329,
643,
105,
252,
144,
301,
202,
104,
3553,
170,
3331,
3205,
127,
164,
135,
113,
655,
2209,
146,
732,
119,
4122,
119,
299,
416,
106,
836,
395,
3453,
1963,
659,
1723,
134,
321,
1344,
643,
1171,
299,
114,
3817,
12371,
3169,
572,
146,
732,
415,
3331,
3205,
119,
152,
327,
643,
1363,
106,
243,
132,
143,
108,
431,
1948,
183,
158,
294,
1069,
515,
106,
163,
1254,
252,
1062,
104,
3146,
9635,
227,
155,
229,
1004,
396,
526,
4770,
105,
133,
552,
172,
1086,
113,
1699,
403,
961,
3817,
4734,
253,
16034,
103,
118,
3331,
3205,
115,
1165,
306,
201,
2009,
3146,
2914,
586,
243,
629,
337,
1113,
115,
1930,
3434,
105,
1295,
118,
138,
122,
168,
145,
243,
132,
268,
165,
925,
237,
108,
121,
4023,
832,
2715,
1343,
3331,
3205,
319,
164,
816,
395,
470,
384,
603,
202,
159,
175,
1326,
2124,
118,
106,
331,
477,
533,
229,
727,
147,
202,
108,
121,
510,
132,
2572,
1917,
1005,
659,
1244,
3331,
3205,
736,
306,
341,
1170,
160,
118,
181,
151,
942,
208,
795,
800,
2547,
202,
105,
127,
2877,
701,
202,
106,
967,
6074,
160,
1384,
4098,
181,
151,
162,
105,
133,
349,
580,
281,
173,
224,
837,
6119,
106,
714,
1472,
340,
773,
170,
480,
399,
150,
127,
110,
136,
1851,
2022,
645,
190,
104,
249,
146,
338,
105,
568,
4175,
160,
151,
162,
167,
370,
173,
1582,
469,
1384,
130,
740,
1437,
526,
299,
10835,
303,
212,
284,
105,
209,
469,
104,
1384,
105,
151,
162,
163,
140,
645,
190,
150,
993,
1796,
151,
162,
115,
227,
354,
840,
2095,
164,
135,
104,
567,
411,
3817,
11241,
123,
160,
360,
725,
117,
144,
535,
1061,
104,
158,
142,
268,
1939,
2953,
352,
1922,
188,
143,
7427,
2448,
4359,
105,
337,
1113,
115,
6980,
4394,
1109,
257,
129,
110,
164,
135,
113,
1163,
265,
403,
469,
1136,
967,
125,
109,
209,
469,
1202,
269,
190,
185,
168,
104,
151,
162,
105,
343,
196,
142,
126,
106,
189,
4103,
144,
340,
11877,
114,
194,
115,
107,
1163,
265,
113,
109,
470,
395,
2575,
745,
764,
117,
206,
2768,
417,
1369,
183,
125,
784,
1921,
113,
129,
1384,
145,
273,
1359,
106,
836,
395,
9482,
132,
18905,
1846,
302,
327,
1486,
146,
318,
110,
114,
138,
206,
341,
630,
109,
692,
958,
123,
125,
250,
577,
171,
189,
6278,
210,
1586,
134,
349,
580,
206,
341,
630,
340,
151,
162,
115,
1163,
265,
1582,
469,
1384,
535,
1061,
925,
271,
104,
267,
520,
188,
847,
2728,
226,
109,
313,
188,
104,
118,
9482,
132,
18905,
110,
482,
113,
438,
720,
5659,
121,
237,
858,
990,
406,
340,
885,
774,
193,
114,
194,
836,
395,
1362,
8624,
8740,
12388,
2540,
320,
356,
177,
458,
366,
592,
441,
663,
3603,
4957,
3755,
674,
1034,
5750,
123,
125,
144,
841,
1216,
104,
358,
110,
107,
209,
469,
218,
1679,
707,
123,
125,
310,
277,
145,
212,
4463,
663,
21265,
6146,
371,
8891,
332,
462,
1330,
338,
1006,
1107,
262,
145,
110,
133,
963,
103,
187,
589,
586,
1831,
138,
249,
381,
469,
135,
526,
105,
598,
155,
111,
1133,
6629,
118,
4957,
3755,
674,
1034,
5750,
342,
11202,
189,
9206,
174,
134,
370,
155,
1278,
105,
718,
269,
177,
375,
130,
145,
1036,
2076,
114,
141,
9028,
1511,
732,
2171,
406,
208,
9482,
132,
18905,
1846,
190,
869,
976,
104,
118,
228,
1510,
187,
1632,
400,
1298,
1520,
355,
288,
105,
114,
428,
186,
243,
132,
105,
1362,
413,
115,
107,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
298,
129,
483,
492,
162,
567,
1384,
15618,
22252,
167,
582,
337,
3748,
1136,
1065,
104,
567,
411,
2575,
239,
1737,
129,
400,
178,
462,
113,
478,
324,
1437,
2575,
110,
251,
124,
117,
206,
341,
2498,
244,
177,
4910,
1409,
1
] |
081015_ngvietchiendoichat | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2008/10/081015_ngvietchiendoichat | Nguyễn Việt Chiến đối chất trước tòa | Vụ án gây chú ý dư luận trong và ngoài nước, xử hai nhà báo và hai sĩ quan công an đã kết thúc hôm nay 15/10 tại Hà Nội. | Nhà báo Nguyễn Việt Chiến của tờ Thanh Niên bị kết án hai năm tù giam, còn nhà báo Nguyễn Văn Hải (Tuổi Trẻ) chỉ nhận mức án 24 tháng tù treo. Chủ tọa phiên tòa Trần Văn Vy nói ông Hải, 33 tuổi, đã "tích cực hợp tác với cơ quan điều tra và tỏ ra hối lỗi" . Tuy nhiên, dư luận quan tâm đến phần đối chất giữa ông Nguyễn Việt Chiến và Hội đồng xét xử vì nhà báo Chiến trước sau như một nói ông vô tội. Sau đây là một phần đoạn âm thanh thu tại phiên xử hôm thứ Ba 14/10, từ chỗ Hội đồng xét xử hỏi bị cáo Nguyễn Việt Chiến rằng 'động cơ' nào khiến ông nêu ra số tiền 20 tỷ đồng Việt Nam trong vụ tham nhũng PMU18. Hội đồng xét xử: Động cơ nào mà cứ phải viết lên thành 20 tỷ? Để làm gì? Nguyễn Việt Chiến: Trong quá trình diễn ra vụ án PMU18, thì phải nói là vụ án vào thời điểm đó được sự chú ý của các cơ quan pháp luật và dư luận rất nhiều, có rất nhiều nguồn thông tin về các đường dây chạy án và về các số tiền chạy án. Trước đó, báo Công an Nhân dân đã khẳng định số tiền Bùi Tiến Dũng bay vào TPHCM để họp cùng đồng bọn dùng để chạy án lên tới 2 triệu đôla chứ không chỉ là 20 tỷ. Hội đồng xét xử: Nhưng mà tóm lại cho đến khi kết thúc điều tra vụ án PMU18 tấ cả những bài bị cáo viết đều không có thực. Vấn đề Bùi Tiến Dũng chạy án ra làm sao, không có vấn đề Bùi Tiến tham nhũng, tham ô, lấy tiền đánh bạc như thế nào cũng không có. Nhưng thời gian đó tất cả cứ sôi sùng sục hết cả lên. Nguyễn Việt Chiến: Dạ thưa quý tòa... Hội đồng xét xử: Thế thì bị cáo có thấy tất cả những bài viết của bị cáo có đúng với sự thực không? Nguyễn Việt Chiến: Thưa quý tòa...tôi muốn nói rằng là ngày 5/5/2006… Hội đồng xét xử: Đấy bị cáo suy nghĩ kỹ đi. Nguyễn Việt Chiến: (tiếp) Tổng cục cảnh sát đã họp báo, công khai, công bố số tiền Bùi Tiến Dũng đánh bạc là 2,6 triệu đôla và khẳng địng hoàn toàn số tiền này là số tiền tham nhũng từ các dự án của PMU18. Hôm ấy, tướng Phạm Xuân Quắc đại diện Tổng cục Cảnh sát hôm 5/5/2006 đã công bố toàn bộ các điều tra ban đầu. (Tòa nói chen vào, không rõ tiếng) Nguyễn Việt Chiến: Tôi nghĩ vấn đề số tiền đánh bạc và để chạy án là hoàn toàn xuất phát từ cơ quan điều tra và được công bố công khai, tất cả các báo chí đều đăng. Hội đồng xét xử:Thế bị cáo thấy mình có phải chịu trách nhiệm về các bài viết của mình không? Nguyễn Việt Chiến: Bản thân tôi là một nhà báo, trong quá trình tác nghiệp thời điểm ấy cơ quan điều tra chưa có kết luận, chúng tôi không có cách nào khác là dựa vào những thông tin mà chúng tôi điều tra, các phóng viên có nguồn điều tra riêng, và những nguồn điều tra này xuất phát từ những cán bộ của Ban chuyên án, từ những cơ quan chức năng… Hội đồng xét xử: Bị cáo phải trả lời vào câu hỏi của tòa là thế bị cáo thấy mình có phải chịu trách nhiệm về những bài mà mình đã viết không? Nguyễn Việt Chiến: Thưa quý tòa. Tôi là một nhà báo. Tất cả những điều tôi viết chịu sự xem xét và điều chỉnh của luật báo chí, trong luật báo chí điều 7 quy định rất rõ ràng là nếu cơ quan báo chí mà đưa thông tin sai sự thật, xuyên tạc, sau khi có đơn của các cơ quan, tổ chức, cá nhân bị xâm hại quyền lợi thì báo chí phải đăng đính chính. Nếu không chịu đăng đính chính cơ quan báo chí phải chịu trách nhiệm khi các đơn vị, cá nhân đó sẽ khởi kiện. Và tôi cho rằng là tôi có trách nhiệm nếu chẳng hạn những vấn đề này mà sai thì tôi sẽ được điều chỉnh bằng luật báo chí. Nhưng báo cáo quý tòa là trong suốt hơn một năm diễ̉n biến vụ PMU18, báo Thanh Niên không hề nhận được bất cứ lá đơn nào của tất cả các cá nhân, tổ chức nào nói là chúng tôi đã xâm hại đến lợi ích của họ, nên chúng tôi nghĩ những thông tin của tôi đưa không xâm hại đến lợi ích của ai cả và chúng tôi tin là thông tin có thật. Ông Nguyễn Việt Chiến, 56 tuổi là phóng viên kỳ cựu của báo Thanh Niên. Ông bị bắt hồi tháng 5/2008 và bị xử cùng phóng viên Nguyễn Văn Hải vì tội 'lợi dụng quyền tự do dân chủ'. MinhÔng Hải đã "tích cực hợp tác với cơ quan điều tra và tỏ ra hối lối " cho thấy tòa án đã có thành kiến trước khi tranh luận và biện hộ của bị cáo. Tại sao vậy? điều này cho thấy là quan tòa không độc lập và đã bị chi phối như mọi người đã nói. Một công cụ, có thế thôi. An PhaVụ việc của hai nhà báo Chiến và Hải là bài học quý giá cho cánh phóng viên chúng tôi. Chúng tôi phải thận trọng hơn trong việc đưa tin. Tin là sự thật. Ông Chiến có thể dự đoán đúng thông tin là PMU18 tham nhũng và các cán bộ ăn chơi trác táng. Nhưng bài của ông Chiến viết phải có cơ sở. Báo chí chỉ dựa vào sự phán đoán rồi tương đại lên mặt báo thì đâu còn nói gì nữa. Các chi tiết cung câp cho bạn đọc hoàn toàn nằm trong sự "tưởng tượng" của ông Chiến thì thôi dẹp hết các cơ quan báo chí đi. Tưởng tượng là phẩm chất tốt của nhà văn, và tất nhiên không thuộc về nhà báo. PPTÔng Nguyễn Việt Chiến đã đi vào lịch sử báo chí Việt Nam, với việc can đảm nói lên sự thật, bảo vệ quan điểm của mình và của tờ báo. Tôi không thấy có gì để kết án nhà báo Nguyễn Việt Chiến. Tôi có cảm giác như quan tòa muốn nhà báo phải khúm núm cầu xin ân huệ mới được xử "đúng người đúng tội", và tôi cũng cảm nhận câu chuyện "xin-cho" là căn cơ của nạn tham nhũng lộng hành hiện nay trong xã hội Việt Nam. Thanh VinhCan đảm lên anh Chiến, anh đang là một chiến sỹ bảo về cho công lý và quyền lợi của nhân dân, những người thấp cổ bé miệng. VũTôi không phải nhà báo, không giới trí thức nhưng sau khi đọc và nghe đọan băng ghi âm, theo lẽ đời thường, tôi nghĩ có hai vấn đề cần xem lại như sau: 1. Về mặt cá nhân, tất cả các hành động, hành vi... của một cá nhân gây ra hậu quả thì cá nhân đó phải chịu trách nhiệm, tương tự như vậy với tổ chức. Bài báo được đăng lên, đây là việc làm của tổ chức chứ không phải việc làm của cá nhân, nghĩa là nếu tốt thì Báo thanh niên được và nếu xấu thì đương nhiên phải chịu trách nhiệm, còn trách nhiệm cá nhân thì tùy theo quy trình biên sọan & xử lý công việc của tòa sọan mà các cá nhân chịu trách nhiệm với mức độ khác nhau trước tổ chức, trước pháp luật. Ở đây đối tượng chịu trách nhiệm chính là Báo TN lại không thấy nhắc tới. 2. Hội đồng XX chỉ đưa ra những câu hỏi ép buộc, định sẵn để quy kết, không có những câu hỏi mang tính mở rộng & xem xét tình tiết, lý lẽ, hòan cảnh xuất xứ, môi trường xung quanh. Tòa án của thành phố thủ đô xét xử như thế thì làm sao dân phục được. Nothing to sayNghe đoạn băng ghi âm xong thì phải nói thật ông Nguyễn Việt Chiến đúng thật là 1 người yêu nước. Đến phút cuối cùng ông Chiến vẫn chiến đấu đến cùng, đưa ra những lý luận hợp lý với quan tòa nhưng sao ... giống nước đổ đầu vịt quá. Zin ZinNhững bài báo của Nguyễn Việt Chiến đã được viết dưới giá treo cổ. Thế hệ trẻ Việt nam được dạy hãy khảng khái, thà chết hay bị tù đầy nhưng đừng chịu nhục nhận lỗi nếu mình không có. Nguyễn Văn Hải nhận một phần được tha bổng. Trung tá Huynh nghĩ đến số phận như Tạ Đình Đề “đòn thực dân Pháp không bằng đòn đau cộng sản”. Trong ngành CA nên ông hiểu. Tạm nhận để được giảm án, nếu không sẽ ở chung với đầu gấu. Nguyễn Việt Chiến học thuộc lòng nên bị phạt hai năm. Anh Chiến ơi, nhân dân sẽ nhớ anh. Lịch sử sẽ phán xét, không ai có thể lấp liếm được mãi. | summarize: Nhà báo Nguyễn Việt Chiến của tờ Thanh Niên bị kết án hai năm tù giam, còn nhà báo Nguyễn Văn Hải (Tuổi Trẻ) chỉ nhận mức án 24 tháng tù treo. Chủ tọa phiên tòa Trần Văn Vy nói ông Hải, 33 tuổi, đã "tích cực hợp tác với cơ quan điều tra và tỏ ra hối lỗi" . Tuy nhiên, dư luận quan tâm đến phần đối chất giữa ông Nguyễn Việt Chiến và Hội đồng xét xử vì nhà báo Chiến trước sau như một nói ông vô tội. Sau đây là một phần đoạn âm thanh thu tại phiên xử hôm thứ Ba 14/10, từ chỗ Hội đồng xét xử hỏi bị cáo Nguyễn Việt Chiến rằng 'động cơ' nào khiến ông nêu ra số tiền 20 tỷ đồng Việt Nam trong vụ tham nhũng PMU18. Hội đồng xét xử: Động cơ nào mà cứ phải viết lên thành 20 tỷ? Để làm gì? Nguyễn Việt Chiến: Trong quá trình diễn ra vụ án PMU18, thì phải nói là vụ án vào thời điểm đó được sự chú ý của các cơ quan pháp luật và dư luận rất nhiều, có rất nhiều nguồn thông tin về các đường dây chạy án và về các số tiền chạy án. Trước đó, báo Công an Nhân dân đã khẳng định số tiền Bùi Tiến Dũng bay vào TPHCM để họp cùng đồng bọn dùng để chạy án lên tới 2 triệu đôla chứ không chỉ là 20 tỷ. Hội đồng xét xử: Nhưng mà tóm lại cho đến khi kết thúc điều tra vụ án PMU18 tấ cả những bài bị cáo viết đều không có thực. Vấn đề Bùi Tiến Dũng chạy án ra làm sao, không có vấn đề Bùi Tiến tham nhũng, tham ô, lấy tiền đánh bạc như thế nào cũng không có. Nhưng thời gian đó tất cả cứ sôi sùng sục hết cả lên. Nguyễn Việt Chiến: Dạ thưa quý tòa... Hội đồng xét xử: Thế thì bị cáo có thấy tất cả những bài viết của bị cáo có đúng với sự thực không? Nguyễn Việt Chiến: Thưa quý tòa...tôi muốn nói rằng là ngày 5/5/2006… Hội đồng xét xử: Đấy bị cáo suy nghĩ kỹ đi. Nguyễn Việt Chiến: (tiếp) Tổng cục cảnh sát đã họp báo, công khai, công bố số tiền Bùi Tiến Dũng đánh bạc là 2,6 triệu đôla và khẳng địng hoàn toàn số tiền này là số tiền tham nhũng từ các dự án của PMU18. Hôm ấy, tướng Phạm Xuân Quắc đại diện Tổng cục Cảnh sát hôm 5/5/2006 đã công bố toàn bộ các điều tra ban đầu. (Tòa nói chen vào, không rõ tiếng) Nguyễn Việt Chiến: Tôi nghĩ vấn đề số tiền đánh bạc và để chạy án là hoàn toàn xuất phát từ cơ quan điều tra và được công bố công khai, tất cả các báo chí đều đăng. Hội đồng xét xử:Thế bị cáo thấy mình có phải chịu trách nhiệm về các bài viết của mình không? Nguyễn Việt Chiến: Bản thân tôi là một nhà báo, trong quá trình tác nghiệp thời điểm ấy cơ quan điều tra chưa có kết luận, chúng tôi không có cách nào khác là dựa vào những thông tin mà chúng tôi điều tra, các phóng viên có nguồn điều tra riêng, và những nguồn điều tra này xuất phát từ những cán bộ của Ban chuyên án, từ những cơ quan chức năng… Hội đồng xét xử: Bị cáo phải trả lời vào câu hỏi của tòa là thế bị cáo thấy mình có phải chịu trách nhiệm về những bài mà mình đã viết không? Nguyễn Việt Chiến: Thưa quý tòa. Tôi là một nhà báo. Tất cả những điều tôi viết chịu sự xem xét và điều chỉnh của luật báo chí, trong luật báo chí điều 7 quy định rất rõ ràng là nếu cơ quan báo chí mà đưa thông tin sai sự thật, xuyên tạc, sau khi có đơn của các cơ quan, tổ chức, cá nhân bị xâm hại quyền lợi thì báo chí phải đăng đính chính. Nếu không chịu đăng đính chính cơ quan báo chí phải chịu trách nhiệm khi các đơn vị, cá nhân đó sẽ khởi kiện. Và tôi cho rằng là tôi có trách nhiệm nếu chẳng hạn những vấn đề này mà sai thì tôi sẽ được điều chỉnh bằng luật báo chí. Nhưng báo cáo quý tòa là trong suốt hơn một năm diễ̉n biến vụ PMU18, báo Thanh Niên không hề nhận được bất cứ lá đơn nào của tất cả các cá nhân, tổ chức nào nói là chúng tôi đã xâm hại đến lợi ích của họ, nên chúng tôi nghĩ những thông tin của tôi đưa không xâm hại đến lợi ích của ai cả và chúng tôi tin là thông tin có thật. Ông Nguyễn Việt Chiến, 56 tuổi là phóng viên kỳ cựu của báo Thanh Niên. Ông bị bắt hồi tháng 5/2008 và bị xử cùng phóng viên Nguyễn Văn Hải vì tội 'lợi dụng quyền tự do dân chủ'. MinhÔng Hải đã "tích cực hợp tác với cơ quan điều tra và tỏ ra hối lối " cho thấy tòa án đã có thành kiến trước khi tranh luận và biện hộ của bị cáo. Tại sao vậy? điều này cho thấy là quan tòa không độc lập và đã bị chi phối như mọi người đã nói. Một công cụ, có thế thôi. An PhaVụ việc của hai nhà báo Chiến và Hải là bài học quý giá cho cánh phóng viên chúng tôi. Chúng tôi phải thận trọng hơn trong việc đưa tin. Tin là sự thật. Ông Chiến có thể dự đoán đúng thông tin là PMU18 tham nhũng và các cán bộ ăn chơi trác táng. Nhưng bài của ông Chiến viết phải có cơ sở. Báo chí chỉ dựa vào sự phán đoán rồi tương đại lên mặt báo thì đâu còn nói gì nữa. Các chi tiết cung câp cho bạn đọc hoàn toàn nằm trong sự "tưởng tượng" của ông Chiến thì thôi dẹp hết các cơ quan báo chí đi. Tưởng tượng là phẩm chất tốt của nhà văn, và tất nhiên không thuộc về nhà báo. PPTÔng Nguyễn Việt Chiến đã đi vào lịch sử báo chí Việt Nam, với việc can đảm nói lên sự thật, bảo vệ quan điểm của mình và của tờ báo. Tôi không thấy có gì để kết án nhà báo Nguyễn Việt Chiến. Tôi có cảm giác như quan tòa muốn nhà báo phải khúm núm cầu xin ân huệ mới được xử "đúng người đúng tội", và tôi cũng cảm nhận câu chuyện "xin-cho" là căn cơ của nạn tham nhũng lộng hành hiện nay trong xã hội Việt Nam. Thanh VinhCan đảm lên anh Chiến, anh đang là một chiến sỹ bảo về cho công lý và quyền lợi của nhân dân, những người thấp cổ bé miệng. VũTôi không phải nhà báo, không giới trí thức nhưng sau khi đọc và nghe đọan băng ghi âm, theo lẽ đời thường, tôi nghĩ có hai vấn đề cần xem lại như sau: 1. Về mặt cá nhân, tất cả các hành động, hành vi... của một cá nhân gây ra hậu quả thì cá nhân đó phải chịu trách nhiệm, tương tự như vậy với tổ chức. Bài báo được đăng lên, đây là việc làm của tổ chức chứ không phải việc làm của cá nhân, nghĩa là nếu tốt thì Báo thanh niên được và nếu xấu thì đương nhiên phải chịu trách nhiệm, còn trách nhiệm cá nhân thì tùy theo quy trình biên sọan & xử lý công việc của tòa sọan mà các cá nhân chịu trách nhiệm với mức độ khác nhau trước tổ chức, trước pháp luật. Ở đây đối tượng chịu trách nhiệm chính là Báo TN lại không thấy nhắc tới. 2. Hội đồng XX chỉ đưa ra những câu hỏi ép buộc, định sẵn để quy kết, không có những câu hỏi mang tính mở rộng & xem xét tình tiết, lý lẽ, hòan cảnh xuất xứ, môi trường xung quanh. Tòa án của thành phố thủ đô xét xử như thế thì làm sao dân phục được. Nothing to sayNghe đoạn băng ghi âm xong thì phải nói thật ông Nguyễn Việt Chiến đúng thật là 1 người yêu nước. Đến phút cuối cùng ông Chiến vẫn chiến đấu đến cùng, đưa ra những lý luận hợp lý với quan tòa nhưng sao ... giống nước đổ đầu vịt quá. Zin ZinNhững bài báo của Nguyễn Việt Chiến đã được viết dưới giá treo cổ. Thế hệ trẻ Việt nam được dạy hãy khảng khái, thà chết hay bị tù đầy nhưng đừng chịu nhục nhận lỗi nếu mình không có. Nguyễn Văn Hải nhận một phần được tha bổng. Trung tá Huynh nghĩ đến số phận như Tạ Đình Đề “đòn thực dân Pháp không bằng đòn đau cộng sản”. Trong ngành CA nên ông hiểu. Tạm nhận để được giảm án, nếu không sẽ ở chung với đầu gấu. Nguyễn Việt Chiến học thuộc lòng nên bị phạt hai năm. Anh Chiến ơi, nhân dân sẽ nhớ anh. Lịch sử sẽ phán xét, không ai có thể lấp liếm được mãi. | [
108,
287,
285,
161,
571,
188,
362,
131,
1323,
104,
2911,
805,
3167,
133,
299,
304,
196,
147,
717,
5854,
177,
152,
188,
362,
551,
864,
444,
17689,
2103,
371,
163,
238,
537,
304,
2180,
253,
717,
15227,
483,
3158,
928,
660,
912,
551,
5005,
123,
118,
3038,
4381,
1343,
115,
189,
9568,
786,
279,
274,
119,
225,
146,
179,
486,
105,
776,
124,
4852,
3851,
207,
108,
112,
421,
572,
1136,
967,
146,
315,
792,
1552,
923,
2344,
1529,
118,
1201,
243,
4125,
105,
1678,
1002,
587,
2163,
171,
152,
188,
4125,
965,
187,
128,
172,
123,
118,
616,
9750,
759,
248,
106,
172,
1552,
780,
1065,
781,
498,
149,
928,
2163,
325,
1157,
679,
14195,
103,
563,
3335,
1678,
1002,
587,
2163,
419,
133,
341,
1201,
243,
4125,
641,
26164,
515,
225,
257,
224,
2084,
118,
917,
124,
721,
1634,
1088,
653,
1002,
243,
132,
113,
197,
268,
802,
15878,
1678,
1002,
587,
2163,
161,
5508,
225,
224,
145,
2297,
139,
2020,
227,
164,
1088,
653,
347,
6163,
140,
1376,
1201,
243,
4125,
161,
298,
310,
277,
1446,
124,
197,
304,
5902,
103,
143,
139,
123,
106,
197,
304,
138,
1111,
1516,
150,
363,
698,
987,
108,
232,
104,
109,
225,
146,
246,
1023,
105,
1136,
967,
1228,
713,
103,
107,
1228,
713,
2594,
206,
193,
466,
109,
1625,
1875,
937,
304,
105,
466,
109,
721,
1634,
937,
2999,
2548,
376,
397,
188,
487,
305,
857,
137,
115,
3898,
269,
190,
721,
1634,
1823,
3737,
1077,
502,
138,
3059,
570,
720,
264,
1002,
2143,
467,
570,
937,
304,
227,
839,
944,
1179,
1426,
2872,
110,
163,
106,
1088,
653,
112,
1678,
1002,
587,
2163,
161,
311,
145,
3251,
153,
114,
792,
129,
1393,
822,
999,
486,
197,
304,
5902,
20202,
7606,
186,
479,
392,
133,
341,
2020,
1821,
110,
107,
14780,
6205,
231,
846,
1823,
3737,
1077,
937,
304,
124,
140,
3470,
110,
107,
1067,
846,
1823,
3737,
268,
2161,
268,
108,
1181,
103,
2807,
1634,
403,
1841,
128,
868,
224,
127,
110,
107,
112,
311,
1111,
390,
150,
2309,
186,
2297,
2831,
4942,
8280,
2396,
186,
2581,
1201,
243,
4125,
161,
12755,
2466,
1089,
660,
599,
1678,
1002,
587,
2163,
161,
1888,
143,
133,
341,
107,
1146,
2309,
186,
479,
392,
2020,
104,
133,
341,
107,
604,
405,
698,
1220,
984,
1201,
243,
4125,
161,
4911,
1089,
660,
20666,
1190,
123,
641,
106,
191,
12993,
7930,
599,
1678,
1002,
587,
2163,
161,
15616,
364,
133,
341,
782,
372,
888,
1933,
1201,
243,
4125,
161,
444,
21527,
371,
1622,
1794,
313,
338,
115,
720,
2821,
135,
4265,
135,
1493,
721,
1634,
1823,
3737,
1077,
403,
1841,
106,
16204,
1179,
1426,
105,
3898,
269,
19346,
515,
506,
258,
721,
1634,
126,
106,
721,
1634,
268,
802,
563,
109,
1416,
304,
104,
15878,
1131,
12256,
1341,
971,
1019,
24928,
273,
1359,
1622,
1794,
1468,
338,
325,
12993,
7930,
115,
135,
1493,
258,
816,
109,
999,
486,
504,
7561,
444,
10681,
123,
5296,
138,
103,
110,
450,
1575,
371,
1201,
243,
4125,
161,
388,
372,
1067,
846,
721,
1634,
403,
1841,
105,
570,
937,
304,
106,
506,
258,
1512,
212,
563,
225,
146,
999,
486,
105,
363,
135,
1493,
135,
4265,
2309,
186,
109,
188,
356,
1821,
687,
112,
1678,
1002,
587,
2163,
161,
10047,
133,
341,
1146,
267,
107,
139,
668,
605,
1210,
466,
109,
392,
2020,
104,
267,
984,
1201,
243,
4125,
161,
783,
481,
141,
106,
172,
152,
2821,
113,
310,
277,
274,
1377,
1111,
1516,
3202,
225,
146,
999,
486,
289,
107,
1393,
7519,
174,
141,
110,
107,
173,
224,
211,
106,
4281,
138,
479,
206,
193,
145,
174,
141,
999,
2786,
109,
662,
182,
107,
2594,
999,
486,
4217,
105,
479,
2594,
999,
486,
126,
1512,
212,
563,
479,
1101,
816,
104,
806,
649,
3071,
563,
479,
225,
146,
853,
344,
599,
1678,
1002,
587,
2163,
161,
3756,
341,
139,
456,
1476,
138,
476,
419,
104,
660,
106,
868,
133,
341,
1146,
267,
107,
139,
668,
605,
1210,
466,
479,
392,
145,
267,
115,
2020,
984,
1201,
243,
4125,
161,
4911,
1089,
4475,
388,
106,
172,
152,
3726,
6634,
332,
186,
479,
999,
141,
2020,
668,
698,
453,
587,
105,
999,
1604,
104,
1023,
188,
2477,
113,
1023,
188,
356,
999,
1489,
565,
190,
1228,
450,
921,
106,
1592,
225,
146,
188,
356,
145,
251,
206,
193,
714,
698,
11297,
1209,
7847,
187,
129,
107,
652,
104,
109,
225,
146,
103,
1453,
853,
103,
499,
157,
133,
1121,
799,
851,
2066,
143,
188,
356,
139,
687,
6046,
122,
112,
2767,
431,
110,
668,
687,
6046,
122,
225,
146,
188,
356,
139,
668,
605,
1210,
129,
109,
652,
297,
103,
499,
157,
150,
134,
3970,
12031,
619,
141,
114,
641,
106,
141,
107,
605,
1210,
1592,
2175,
2900,
576,
479,
1067,
846,
126,
145,
714,
143,
141,
134,
363,
999,
1604,
1588,
1023,
188,
4461,
311,
188,
341,
1089,
660,
106,
113,
4386,
183,
172,
147,
18157,
6192,
231,
2315,
197,
5902,
103,
188,
805,
3167,
110,
4805,
645,
363,
1539,
332,
2297,
1176,
652,
224,
104,
2309,
186,
109,
499,
1890,
1453,
853,
224,
123,
106,
174,
141,
115,
1121,
799,
792,
2066,
812,
104,
1934,
237,
174,
141,
372,
479,
206,
193,
104,
141,
251,
110,
1121,
799,
792,
2066,
812,
104,
375,
186,
105,
174,
141,
193,
106,
206,
193,
107,
8858,
208,
1201,
243,
4125,
103,
6128,
2805,
106,
662,
182,
393,
2387,
104,
188,
805,
3167,
112,
208,
133,
1300,
1717,
253,
985,
6672,
105,
133,
2163,
264,
662,
182,
1201,
551,
864,
171,
1402,
377,
26205,
286,
851,
1180,
180,
137,
185,
1263,
700,
2774,
864,
115,
189,
9568,
786,
279,
274,
119,
225,
146,
179,
486,
105,
776,
124,
1680,
1195,
189,
114,
203,
660,
304,
115,
107,
164,
357,
226,
129,
250,
410,
105,
973,
523,
104,
133,
4696,
919,
350,
3001,
179,
126,
114,
203,
106,
146,
660,
110,
557,
385,
105,
115,
133,
692,
1614,
128,
389,
111,
115,
454,
430,
135,
798,
103,
107,
175,
1164,
1020,
9146,
5014,
156,
104,
196,
152,
188,
1323,
105,
864,
106,
392,
214,
1089,
314,
114,
1255,
662,
182,
174,
1986,
819,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1269,
304,
383,
987,
108,
232,
1136,
967,
113,
105,
351,
4376,
2163,
196,
152,
188,
105,
196,
621,
146,
135,
305,
115,
1393,
822,
325,
275,
9936,
149,
337,
3977,
1
] |
140509_russia_patriotism_ukraine | https://www.bbc.com/vietnamese/world/2014/05/140509_russia_patriotism_ukraine | Ukraine 'thôi thúc tình yêu nước Nga' | Nga đang kỷ niệm chiến thắng Phát xít Đức trong Thế chiến Hai với lễ diễu binh thường niên tại Quảng Trường Đỏ. Như tường thuật của phóng viên BBC Steve Rosenberg từ Moscow, cuộc khủng hoảng hiện thời với quốc gia láng giềng Ukraine đã làm dâng lên tinh thần ái quốc của người Nga. | Khi chiến đấu và đánh bại Phát xít Đức hồi 69 năm về trước, Nga và phương Tây là đồng minh. Nhưng khi tôi hỏi chuyện một số cựu binh thì nay, người ta không có cảm giác đó. Tôi trò chuyện với Vladimir Petrovich, 89 tuổi. Ông mặc bộ quân phục cũ, trên đó gắn hơn 40 chiếc huân, huy chương. "Hãy nhìn xem những gì đang xảy ra tại Ukraine," Vladimir nói với tôi. "Người Mỹ đang ủng hộ cho một chính quyền ở Kiev mà người dân họ không muốn." Sau đó, tôi gặp Bilal Bagadiev, 88 tuổi. Bilal nói với tôi ông đã chạy 100 cuộc marathon. Ông thậm chí còn chạy 10km với Bill Clinton và có một tấm ảnh tổng thống Mỹ ký tặng. Nhưng Bilal không hài lòng với Mỹ. "Ngày nay," ông nói với tôi, "Hoa Kỳ đang tìm cách đẩy Nga đi vòng quanh. Nhưng mà họ sẽ không thành công đâu." Dẫu vậy, trong lúc các cựu binh ngồi nghỉ ăn trưa và xem trò giải trí, thì Hoa Kỳ vẫn là một phần rất đáng kể trong các lễ ăn mừng. Khi buổi lễ bắt đầu, nhạc hiệu lấy từ phim truyền hình giải trí của Mỹ, Dallas, được phát đi trên các loa phóng thanh. Nó được phát đi phát lại cả chục lần. Cuộc vui bắt đầu với người đàn ông được gọi là "Frank Sinatra của Liên Xô" Iossif Kobzon. Ngoài việc ca hát, ông Kobzon còn làm chính trị nữa. Ông là một nghị sỹ trong Viện Duma Quốc gia Nga. Ông Kobzon cũng quy trách nhiệm cho phương Tây về tình trạng bạo lực tại Ukraine. "Phương Tây thiếu thông minh, không hiểu tình hình và đã lãng quên quá khứ," ông Kobzon nói với tôi. Buổi lễ kỷ niệm kết thúc với tiết mục cô bé Mariya 11 tuổi hát với tất cả trái tim về Thế chiến Hai. Khi tôi nói chuyện với Mariya, cô bé nói với tôi rằng đất nước cô đang đối diện với "những đe dọa và nguy hiểm". Cô bé nhắc tới những gì đang xảy ra tại Ukraine. "Rất tồi tệ. Ở đó có nội chiến," cô bé nói. "Và dẫn đến một kết quả là người Ukraine không còn ưa người Nga nữa. Điều đó khiến cháu đau lòng, vì người Ukraine là anh em với người Nga." Mariya tiếp tục nói với tôi về lòng ái quốc, về chuyện yêu tổ quốc thì quan trọng ra sao, bởi, cô bé nói, đất nước "giống như người mẹ thứ hai vậy". Theo sau vụ sáp nhập Crimea vào Nga, Moscow đã nhận được một làn sóng yêu nước. Điều này được điện Kremlin cổ vũ, và được thổi bùng thêm nhờ các tường thuật khuấy động trên các kênh phát thanh, truyền hình nhà nước. Năm nay, các cuộc diễu binh và các lễ ăn mừng Ngày Chiến thắng dường như càng củng cố thêm tinh thần này. | summarize: Khi chiến đấu và đánh bại Phát xít Đức hồi 69 năm về trước, Nga và phương Tây là đồng minh. Nhưng khi tôi hỏi chuyện một số cựu binh thì nay, người ta không có cảm giác đó. Tôi trò chuyện với Vladimir Petrovich, 89 tuổi. Ông mặc bộ quân phục cũ, trên đó gắn hơn 40 chiếc huân, huy chương. "Hãy nhìn xem những gì đang xảy ra tại Ukraine," Vladimir nói với tôi. "Người Mỹ đang ủng hộ cho một chính quyền ở Kiev mà người dân họ không muốn." Sau đó, tôi gặp Bilal Bagadiev, 88 tuổi. Bilal nói với tôi ông đã chạy 100 cuộc marathon. Ông thậm chí còn chạy 10km với Bill Clinton và có một tấm ảnh tổng thống Mỹ ký tặng. Nhưng Bilal không hài lòng với Mỹ. "Ngày nay," ông nói với tôi, "Hoa Kỳ đang tìm cách đẩy Nga đi vòng quanh. Nhưng mà họ sẽ không thành công đâu." Dẫu vậy, trong lúc các cựu binh ngồi nghỉ ăn trưa và xem trò giải trí, thì Hoa Kỳ vẫn là một phần rất đáng kể trong các lễ ăn mừng. Khi buổi lễ bắt đầu, nhạc hiệu lấy từ phim truyền hình giải trí của Mỹ, Dallas, được phát đi trên các loa phóng thanh. Nó được phát đi phát lại cả chục lần. Cuộc vui bắt đầu với người đàn ông được gọi là "Frank Sinatra của Liên Xô" Iossif Kobzon. Ngoài việc ca hát, ông Kobzon còn làm chính trị nữa. Ông là một nghị sỹ trong Viện Duma Quốc gia Nga. Ông Kobzon cũng quy trách nhiệm cho phương Tây về tình trạng bạo lực tại Ukraine. "Phương Tây thiếu thông minh, không hiểu tình hình và đã lãng quên quá khứ," ông Kobzon nói với tôi. Buổi lễ kỷ niệm kết thúc với tiết mục cô bé Mariya 11 tuổi hát với tất cả trái tim về Thế chiến Hai. Khi tôi nói chuyện với Mariya, cô bé nói với tôi rằng đất nước cô đang đối diện với "những đe dọa và nguy hiểm". Cô bé nhắc tới những gì đang xảy ra tại Ukraine. "Rất tồi tệ. Ở đó có nội chiến," cô bé nói. "Và dẫn đến một kết quả là người Ukraine không còn ưa người Nga nữa. Điều đó khiến cháu đau lòng, vì người Ukraine là anh em với người Nga." Mariya tiếp tục nói với tôi về lòng ái quốc, về chuyện yêu tổ quốc thì quan trọng ra sao, bởi, cô bé nói, đất nước "giống như người mẹ thứ hai vậy". Theo sau vụ sáp nhập Crimea vào Nga, Moscow đã nhận được một làn sóng yêu nước. Điều này được điện Kremlin cổ vũ, và được thổi bùng thêm nhờ các tường thuật khuấy động trên các kênh phát thanh, truyền hình nhà nước. Năm nay, các cuộc diễu binh và các lễ ăn mừng Ngày Chiến thắng dường như càng củng cố thêm tinh thần này. | [
108,
287,
285,
161,
707,
242,
585,
105,
403,
1351,
1327,
4463,
663,
496,
6765,
147,
125,
1466,
468,
105,
412,
658,
106,
210,
4043,
311,
129,
141,
419,
953,
172,
166,
924,
1043,
143,
801,
111,
169,
110,
107,
406,
1143,
837,
388,
704,
953,
119,
2850,
15209,
16233,
103,
8367,
2700,
208,
2157,
816,
252,
618,
3629,
159,
150,
1571,
183,
1757,
845,
7827,
103,
1254,
741,
112,
4580,
364,
485,
453,
120,
218,
167,
488,
124,
149,
1411,
519,
2850,
123,
119,
1986,
2661,
200,
167,
535,
1061,
114,
172,
122,
168,
108,
121,
3949,
145,
111,
137,
154,
110,
278,
294,
759,
397,
141,
1213,
4740,
2673,
1034,
1271,
10149,
3320,
16701,
4423,
2700,
4740,
2673,
1034,
123,
119,
141,
118,
115,
937,
1460,
460,
14717,
112,
208,
2540,
320,
356,
177,
937,
15073,
119,
2663,
1963,
105,
107,
172,
1689,
349,
497,
234,
200,
667,
5857,
112,
311,
4740,
2673,
1034,
110,
1518,
694,
119,
1091,
5796,
275,
519,
118,
123,
119,
1278,
6339,
336,
167,
370,
173,
922,
468,
184,
906,
5684,
311,
145,
154,
134,
110,
164,
135,
793,
294,
6620,
431,
2465,
113,
398,
109,
924,
1043,
1242,
1207,
446,
3030,
105,
453,
704,
272,
512,
103,
143,
254,
336,
244,
106,
172,
380,
215,
549,
546,
113,
109,
1083,
446,
8429,
707,
1108,
1083,
290,
2811,
1149,
1388,
771,
148,
807,
425,
240,
272,
512,
104,
968,
9263,
103,
117,
212,
184,
159,
109,
4230,
662,
781,
112,
1447,
117,
212,
184,
212,
153,
186,
1166,
3481,
2226,
1276,
290,
178,
119,
111,
685,
118,
117,
343,
106,
189,
3505,
1761,
231,
1282,
8505,
6240,
104,
560,
1223,
207,
2027,
14154,
6026,
4964,
1470,
7507,
231,
112,
1382,
358,
840,
9771,
118,
4964,
1470,
7507,
231,
177,
140,
122,
245,
1229,
208,
106,
172,
411,
817,
113,
2881,
13072,
162,
165,
2062,
208,
4964,
1470,
7507,
231,
127,
565,
605,
1210,
114,
412,
658,
125,
205,
612,
854,
265,
149,
3497,
189,
13279,
658,
815,
206,
3155,
110,
524,
205,
240,
105,
115,
2338,
1729,
310,
1937,
519,
118,
4964,
1470,
7507,
231,
123,
119,
1986,
1271,
4148,
1083,
688,
2182,
299,
822,
119,
958,
592,
602,
1353,
5476,
7033,
1425,
722,
1695,
119,
525,
186,
897,
2374,
125,
773,
242,
3702,
707,
141,
123,
953,
119,
12353,
11721,
602,
1353,
123,
119,
141,
160,
282,
142,
602,
167,
195,
1359,
119,
189,
2369,
1011,
1050,
105,
841,
1216,
340,
1861,
1353,
982,
228,
120,
218,
167,
488,
124,
149,
3497,
5605,
2098,
11090,
108,
978,
150,
107,
1554,
242,
519,
602,
1353,
454,
2082,
458,
155,
172,
299,
416,
106,
111,
1411,
110,
177,
108,
2241,
111,
468,
1229,
747,
150,
521,
1536,
1187,
7265,
171,
111,
1411,
106,
365,
640,
119,
111,
468,
294,
5476,
7033,
270,
437,
123,
119,
141,
125,
694,
108,
2636,
198,
103,
125,
953,
436,
420,
198,
143,
146,
308,
124,
3470,
626,
103,
602,
1353,
1720,
282,
142,
19479,
128,
111,
966,
259,
196,
1627,
340,
520,
187,
197,
4112,
1324,
3557,
138,
1812,
1974,
115,
645,
117,
172,
106,
231,
1338,
436,
1018,
747,
126,
117,
1526,
3779,
874,
705,
103,
105,
117,
3285,
1725,
426,
1211,
109,
1289,
1802,
9175,
469,
159,
109,
1887,
212,
781,
103,
425,
240,
152,
1018,
832,
801,
109,
460,
3828,
1043,
105,
109,
1083,
446,
1728,
1245,
1323,
779,
1487,
128,
536,
2017,
601,
426,
777,
860,
433,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
468,
167,
688,
2182,
242,
779,
1327,
4463,
663,
113,
773,
242,
891,
119,
1083,
3828,
1043,
369,
778,
149,
1335,
1188,
10571,
1260,
1289,
1802,
104,
662,
182,
378,
5104,
16294,
148,
5942,
460,
757,
1186,
493,
221,
119,
198,
165,
1918,
2292,
1411,
115,
140,
3298,
227,
777,
860,
108,
2636,
198,
104,
111,
2062,
1
] |
vert-cap-46401897 | https://www.bbc.com/vietnamese/vert-cap-46401897 | Giải mã người có tính cách ‘Loại A’ | Liệu "nhãn hiệu" có tiếng dành cho những người đầy tham vọng là sai? Theo các nhà tâm lý học và nghiên cứu gần đây, có một cách tốt hơn để phân tích tính cách của bạn - và là có lợi cho bạn. | Có thể bạn biết một người có tính cách "Loại A" - một người đầy tham vọng, luôn cạnh tranh cố gắng để thành công. Có lẽ đó là cách mà bạn mô tả bản thân. Đó là một "nhãn hiệu" dành cho những người mạnh mẽ, vượt trội trong nhiều thập niên qua. Nhưng nghiên cứu mới cho thấy tính cách Loại A có thể là một từ bị dùng sai. Các nhà nghiên cứu của Đại học Toronto ở Scarborough, Canada nói thuật ngữ này có thể không giúp ích và sai lạc, và cách mà nó thường được sử dụng thể hiện sự nghĩ lỗi thời về tính cách. Sau đây là lý do tại sao bạn nên suy nghĩ kỹ về việc tự cho mình là Loại A trong cuộc phỏng vấn việc sắp tới. Bỏ việc để đổi lấy cuộc sống tự do mà vẫn có tiền Tại sao người bắt nạt vẫn leo cao Sự ra đời của một huyền thoại? Theo từ điển tiếng Anh Oxford, tính cách Loại A được đặc trưng bởi tham vọng, sự nóng vội và cạnh tranh, và được cho là dễ bị căng thẳng và bệnh tim. (Loại B, trong khi đó, được định nghĩa là sự thư giãn, kiên nhẫn và có cách cư xử có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim.) Hai bác sĩ tim mạch Mỹ đã đưa ra thuật ngữ này vào những năm 1950 để mô tả những người đàn ông trung lưu da trắng có những đặc điểm tính cách nhất định nào đó khiến họ dễ bị mắc các bệnh tim mạch vành hơn. (Một báo cáo năm 2012 trong Tạp Chí Y Tế Công Cộng Mỹ khẳng định rằng nghiên cứu này đã được ngành công nghiệp thuốc lá tài trợ rất nhiều để tránh mọi tuyên bố hút thuốc lá là có hại.) Kể từ đó, trong nhiều thập niên, thuật ngữ này đã đi vào từ vựng phổ biến và người ta đã sử dụng nó như một cách để xếp mình thuộc loại này hay loại kia. Khía cạnh nhị phân của thuộc tính - rằng bạn, theo tự nhiên, thuộc hoặc Loại A hoặc Loại B - đã là phát hiện chính của một nghiên cứu năm 1989 được công bố trên Tạp Chí Nhân cách và Tâm lý Xã hội. Nhưng nghiên cứu sinh sau tiến sĩ của Đại học Toronto Michael Wilmot muốn kiểm tra liệu những giả định đó ngày nay còn đúng hay không. Vì vậy, ông và nhóm của ông đã quyết định lặp lại các nghiên cứu cũ và cập nhật chúng với các phương pháp khảo sát hiện đại hơn để xem liệu chúng có tạo ra cùng một kết quả hay không. Phát hiện của họ sẽ được công bố trên Tạp Chí Nhân Cách và Tâm Lý Xã Hội. Nhóm nghiên cứu đã kiểm tra lại dữ liệu lưu trữ từ các cuộc khảo sát trước đây của gần 4.500 người ở Hoa Kỳ và Anh, những người đã tham gia vào các cuộc khảo sát Loại A nhiều năm trước. Họ đã không thể nào đạt được kết quả tương tự cho rằng "Loại A" là một loại tính cách xuất hiện tự nhiên, và nhận thấy rằng tính cách tốt hơn nên được hiểu là các 'thang đo trượt đều' của các đặc điểm cụ thể, hơn là phân thành các thể loại ngắt quãng. "Người ta thích phân thành các thể loại", Wilmot nói. "Khoa học giúp chúng ta hiểu được thế giới, và con người là điều thú vị nhất đối với người khác, vì vậy sự phân loại dễ hiểu hơn." Việc gán cho ai đó một thể loại đại diện cho những đặc tính nhất định là một vấn đề. Cái rắc rối khi bị cho là Loại A, Wilmot và nhóm của anh nói, là bạn hoàn toàn không thể "thực sự là" loại A được. Đúng hơn, bạn có thể có một số đặc điểm của Loại A và lại không có những đặc điểm khác, hoặc bị ép buộc vào một phổ của từng đặc điểm. Nói rằng ai đó là Loại A nghĩa là cho rằng có những đặc điểm tính cách nhất định mà thậm chí người đó không có. Nghiên cứu ban đầu năm 1989 đã sử dụng các cách làm lỗi thời, như các định dạng trả lời có tính nhị phân ("bạn là cái này hay cái kia?"), điều này trái ngược với các đặc tính có tính đo lường (như tính cạnh tranh hoặc tính sốt ruột) trên thang đo trượt đều. Đó là cách tiếp cận hiện đại hơn: nhiều nhà tâm lý rất cảnh giác với các xét nghiệm và chỉ xếp bạn vào một loại duy nhất, thay vào đó họ thích đưa ra các xét nghiệm khám phá các mức độ khác nhau của tính cách, mỗi xét nghiệm có thể được đo trên một phổ. "Có thể ai đó đang phấn đấu đạt thành tích nhưng lại không dễ bực tức hoặc sốt ruột," Wilmot nói. Nói cách khác, ai đó có thể thích cạnh tranh nhưng không thích áp lực thời gian. Nhưng nếu bảo ai là Loại A, tức là đã cho rằng người đó thích cả hai. Sân bay 'ma' thời hiện đại của Berlin Giải mã chuyện tạo cơn sốt hàng hiệu Bán dữ liệu cá nhân lấy tiền, 'cạnh tranh' với Facebook? Rắc rối của việc phân loại Những người có một công việc phù hợp với tính cách thì sung sướng hơn về lâu dài và làm việc tốt hơn Mô hình về mẫu hình cư xử Loại A hoặc B này được nhiều chuyên gia và học giả xem là lạc hậu. Sandra Matz là một trợ lý giáo sư tại Trường Kinh doanh Columbia ở New York, người đã nghiên cứu tâm lý học trắc nghiệp và cách thức đo lường tính cách hoặc khả năng nhận thức. Cho dù là Loại A/B, hay một cái gì đó giống như chỉ số Loại Myers-Briggs, thì việc xếp loại một người nào đó vào một loại là không hữu ích bằng việc kiểm tra các mức độ khác nhau của tính cách và nhận thức. "Xếp loại là việc quá thô," bà nói. "Các kiểu đóng khung này rất được phổ biến vì chúng rất dễ hiểu - thật tuyệt khi có một nhãn hiệu để bạn có thể sử dụng." Chúng ta cần những cách để mô tả tính cách của một ai đó mà không chỉ là một con số dài dằng dặc các tính từ, bà nói. Và khi bạn bắt đầu viết mô tả cho một loại nhất định - như Loại A là "đầy tham vọng", "ngăn nắp" hoặc "ham việc" - ta thật dễ dàng thấy ngay những cạm bẫy của một hệ thống cứng nhắc như vậy. "Đó gần như là một quan niệm sai lầm trong cách chúng ta sử dụng tính cách ở nơi làm việc: tìm ra những tính cách nào sẽ tạo ra một nhân viên tuyệt vời," Matz nói. Nhưng ta nên quan tâm hơn để tìm "những tính cách tốt nhất phù hợp với công việc cụ thể này". Việc kiểm tra tính cách không được sử dụng rộng rãi trong tuyển dụng, Paula Harvey tại Công Ty Quản Lý Nguồn Nhân Lực cho biết. Khoảng 15 năm trước chúng được sử dụng, nhưng từ đó bà thấy có sự giảm đều đặn do chi phí và do luật về cơ hội bình đẳng. "Nếu việc kiểm tra tính cách có được sử dụng, thì nó thường là vì mục đích phát triển cho các nhân viên hiện hữu." Phương án tốt hơn là gì? Nhiều chuyên gia được phỏng vấn khuyên dùng bài kiểm tra "Năm Thang Lớn". Thay vì cố ép bạn vào một thể loại, kiểm tra này xếp bạn vào đâu đó dọc phổ của năm thang đo trượt đều. (Điều đó trái ngược với Myers-Briggs, cũng làm tương tự như vậy, nhưng sau đó sử dụng những thang đo này để tiếp tục, dù thế nào, ấn định bạn vào một thể loại.) Vì vậy, lần sau nếu ai đó nói rằng mình là Loại A và khoe khoang kể làm thế nào mà là Loại A và bây giờ đang làm gì, thì bạn hãy coi việc đó chẳng đáng tin cậy. Tương lai thực sự của tính cách con người ở nơi làm việc ngày càng không phải là việc đã an bài, cũng như việc phân loại thành Loại A hoặc Loại B. Thay vào đó, nó sẽ là sự phù hợp của tính cách với môi trường làm việc. "Những người có một công việc phù hợp với tính cách thì sung sướng hơn về lâu dài và làm việc tốt hơn," Matz nói. "Không phải chỉ là việc cố gắng có hồ sơ cá nhân thích ứng." Bài tiếng Anh trên BBC Capital | summarize: Có thể bạn biết một người có tính cách "Loại A" - một người đầy tham vọng, luôn cạnh tranh cố gắng để thành công. Có lẽ đó là cách mà bạn mô tả bản thân. Đó là một "nhãn hiệu" dành cho những người mạnh mẽ, vượt trội trong nhiều thập niên qua. Nhưng nghiên cứu mới cho thấy tính cách Loại A có thể là một từ bị dùng sai. Các nhà nghiên cứu của Đại học Toronto ở Scarborough, Canada nói thuật ngữ này có thể không giúp ích và sai lạc, và cách mà nó thường được sử dụng thể hiện sự nghĩ lỗi thời về tính cách. Sau đây là lý do tại sao bạn nên suy nghĩ kỹ về việc tự cho mình là Loại A trong cuộc phỏng vấn việc sắp tới. Bỏ việc để đổi lấy cuộc sống tự do mà vẫn có tiền Tại sao người bắt nạt vẫn leo cao Sự ra đời của một huyền thoại? Theo từ điển tiếng Anh Oxford, tính cách Loại A được đặc trưng bởi tham vọng, sự nóng vội và cạnh tranh, và được cho là dễ bị căng thẳng và bệnh tim. (Loại B, trong khi đó, được định nghĩa là sự thư giãn, kiên nhẫn và có cách cư xử có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim.) Hai bác sĩ tim mạch Mỹ đã đưa ra thuật ngữ này vào những năm 1950 để mô tả những người đàn ông trung lưu da trắng có những đặc điểm tính cách nhất định nào đó khiến họ dễ bị mắc các bệnh tim mạch vành hơn. (Một báo cáo năm 2012 trong Tạp Chí Y Tế Công Cộng Mỹ khẳng định rằng nghiên cứu này đã được ngành công nghiệp thuốc lá tài trợ rất nhiều để tránh mọi tuyên bố hút thuốc lá là có hại.) Kể từ đó, trong nhiều thập niên, thuật ngữ này đã đi vào từ vựng phổ biến và người ta đã sử dụng nó như một cách để xếp mình thuộc loại này hay loại kia. Khía cạnh nhị phân của thuộc tính - rằng bạn, theo tự nhiên, thuộc hoặc Loại A hoặc Loại B - đã là phát hiện chính của một nghiên cứu năm 1989 được công bố trên Tạp Chí Nhân cách và Tâm lý Xã hội. Nhưng nghiên cứu sinh sau tiến sĩ của Đại học Toronto Michael Wilmot muốn kiểm tra liệu những giả định đó ngày nay còn đúng hay không. Vì vậy, ông và nhóm của ông đã quyết định lặp lại các nghiên cứu cũ và cập nhật chúng với các phương pháp khảo sát hiện đại hơn để xem liệu chúng có tạo ra cùng một kết quả hay không. Phát hiện của họ sẽ được công bố trên Tạp Chí Nhân Cách và Tâm Lý Xã Hội. Nhóm nghiên cứu đã kiểm tra lại dữ liệu lưu trữ từ các cuộc khảo sát trước đây của gần 4.500 người ở Hoa Kỳ và Anh, những người đã tham gia vào các cuộc khảo sát Loại A nhiều năm trước. Họ đã không thể nào đạt được kết quả tương tự cho rằng "Loại A" là một loại tính cách xuất hiện tự nhiên, và nhận thấy rằng tính cách tốt hơn nên được hiểu là các 'thang đo trượt đều' của các đặc điểm cụ thể, hơn là phân thành các thể loại ngắt quãng. "Người ta thích phân thành các thể loại", Wilmot nói. "Khoa học giúp chúng ta hiểu được thế giới, và con người là điều thú vị nhất đối với người khác, vì vậy sự phân loại dễ hiểu hơn." Việc gán cho ai đó một thể loại đại diện cho những đặc tính nhất định là một vấn đề. Cái rắc rối khi bị cho là Loại A, Wilmot và nhóm của anh nói, là bạn hoàn toàn không thể "thực sự là" loại A được. Đúng hơn, bạn có thể có một số đặc điểm của Loại A và lại không có những đặc điểm khác, hoặc bị ép buộc vào một phổ của từng đặc điểm. Nói rằng ai đó là Loại A nghĩa là cho rằng có những đặc điểm tính cách nhất định mà thậm chí người đó không có. Nghiên cứu ban đầu năm 1989 đã sử dụng các cách làm lỗi thời, như các định dạng trả lời có tính nhị phân ("bạn là cái này hay cái kia?"), điều này trái ngược với các đặc tính có tính đo lường (như tính cạnh tranh hoặc tính sốt ruột) trên thang đo trượt đều. Đó là cách tiếp cận hiện đại hơn: nhiều nhà tâm lý rất cảnh giác với các xét nghiệm và chỉ xếp bạn vào một loại duy nhất, thay vào đó họ thích đưa ra các xét nghiệm khám phá các mức độ khác nhau của tính cách, mỗi xét nghiệm có thể được đo trên một phổ. "Có thể ai đó đang phấn đấu đạt thành tích nhưng lại không dễ bực tức hoặc sốt ruột," Wilmot nói. Nói cách khác, ai đó có thể thích cạnh tranh nhưng không thích áp lực thời gian. Nhưng nếu bảo ai là Loại A, tức là đã cho rằng người đó thích cả hai. Sân bay 'ma' thời hiện đại của Berlin Giải mã chuyện tạo cơn sốt hàng hiệu Bán dữ liệu cá nhân lấy tiền, 'cạnh tranh' với Facebook? Rắc rối của việc phân loại Những người có một công việc phù hợp với tính cách thì sung sướng hơn về lâu dài và làm việc tốt hơn Mô hình về mẫu hình cư xử Loại A hoặc B này được nhiều chuyên gia và học giả xem là lạc hậu. Sandra Matz là một trợ lý giáo sư tại Trường Kinh doanh Columbia ở New York, người đã nghiên cứu tâm lý học trắc nghiệp và cách thức đo lường tính cách hoặc khả năng nhận thức. Cho dù là Loại A/B, hay một cái gì đó giống như chỉ số Loại Myers-Briggs, thì việc xếp loại một người nào đó vào một loại là không hữu ích bằng việc kiểm tra các mức độ khác nhau của tính cách và nhận thức. "Xếp loại là việc quá thô," bà nói. "Các kiểu đóng khung này rất được phổ biến vì chúng rất dễ hiểu - thật tuyệt khi có một nhãn hiệu để bạn có thể sử dụng." Chúng ta cần những cách để mô tả tính cách của một ai đó mà không chỉ là một con số dài dằng dặc các tính từ, bà nói. Và khi bạn bắt đầu viết mô tả cho một loại nhất định - như Loại A là "đầy tham vọng", "ngăn nắp" hoặc "ham việc" - ta thật dễ dàng thấy ngay những cạm bẫy của một hệ thống cứng nhắc như vậy. "Đó gần như là một quan niệm sai lầm trong cách chúng ta sử dụng tính cách ở nơi làm việc: tìm ra những tính cách nào sẽ tạo ra một nhân viên tuyệt vời," Matz nói. Nhưng ta nên quan tâm hơn để tìm "những tính cách tốt nhất phù hợp với công việc cụ thể này". Việc kiểm tra tính cách không được sử dụng rộng rãi trong tuyển dụng, Paula Harvey tại Công Ty Quản Lý Nguồn Nhân Lực cho biết. Khoảng 15 năm trước chúng được sử dụng, nhưng từ đó bà thấy có sự giảm đều đặn do chi phí và do luật về cơ hội bình đẳng. "Nếu việc kiểm tra tính cách có được sử dụng, thì nó thường là vì mục đích phát triển cho các nhân viên hiện hữu." Phương án tốt hơn là gì? Nhiều chuyên gia được phỏng vấn khuyên dùng bài kiểm tra "Năm Thang Lớn". Thay vì cố ép bạn vào một thể loại, kiểm tra này xếp bạn vào đâu đó dọc phổ của năm thang đo trượt đều. (Điều đó trái ngược với Myers-Briggs, cũng làm tương tự như vậy, nhưng sau đó sử dụng những thang đo này để tiếp tục, dù thế nào, ấn định bạn vào một thể loại.) Vì vậy, lần sau nếu ai đó nói rằng mình là Loại A và khoe khoang kể làm thế nào mà là Loại A và bây giờ đang làm gì, thì bạn hãy coi việc đó chẳng đáng tin cậy. Tương lai thực sự của tính cách con người ở nơi làm việc ngày càng không phải là việc đã an bài, cũng như việc phân loại thành Loại A hoặc Loại B. Thay vào đó, nó sẽ là sự phù hợp của tính cách với môi trường làm việc. "Những người có một công việc phù hợp với tính cách thì sung sướng hơn về lâu dài và làm việc tốt hơn," Matz nói. "Không phải chỉ là việc cố gắng có hồ sơ cá nhân thích ứng." Bài tiếng Anh trên BBC Capital | [
108,
287,
285,
161,
615,
136,
230,
217,
116,
111,
107,
334,
173,
189,
18337,
1644,
207,
233,
116,
111,
858,
268,
5265,
637,
810,
250,
601,
1258,
130,
164,
2446,
615,
642,
150,
106,
173,
145,
230,
787,
1072,
288,
3861,
902,
106,
116,
8133,
5017,
231,
614,
207,
1031,
114,
120,
111,
417,
5348,
1064,
4855,
113,
158,
1092,
778,
1451,
311,
568,
402,
239,
114,
203,
334,
173,
4794,
1644,
107,
136,
106,
116,
148,
133,
467,
3733,
303,
152,
568,
402,
104,
440,
214,
7333,
108,
121,
8474,
103,
1797,
123,
887,
1063,
126,
107,
136,
110,
422,
812,
105,
714,
8001,
105,
173,
145,
335,
369,
117,
324,
286,
136,
199,
144,
372,
1145,
221,
125,
334,
173,
112,
759,
248,
106,
241,
180,
149,
350,
230,
237,
782,
372,
888,
125,
156,
222,
114,
267,
106,
4794,
1644,
113,
204,
1102,
255,
156,
1268,
1988,
6509,
156,
130,
345,
771,
204,
307,
222,
180,
145,
244,
107,
379,
919,
350,
111,
290,
4811,
244,
2283,
291,
1153,
124,
723,
104,
116,
3662,
909,
347,
520,
148,
2399,
354,
266,
3915,
103,
334,
173,
4794,
1644,
117,
634,
1540,
626,
268,
5265,
144,
1578,
3114,
105,
810,
2722,
105,
117,
114,
106,
790,
133,
1135,
952,
105,
664,
10244,
444,
18337,
1271,
103,
113,
129,
397,
117,
190,
404,
106,
144,
593,
3129,
103,
1846,
3305,
105,
107,
173,
867,
528,
107,
136,
140,
558,
841,
225,
1537,
664,
10244,
371,
891,
736,
621,
2374,
3187,
200,
115,
251,
124,
887,
1063,
126,
138,
120,
147,
6505,
130,
787,
1072,
120,
111,
685,
118,
396,
931,
1285,
1714,
107,
120,
634,
318,
334,
173,
202,
190,
224,
150,
521,
154,
790,
133,
1537,
109,
664,
2374,
3187,
6464,
827,
444,
3924,
188,
341,
147,
3118,
113,
2816,
962,
980,
1646,
4471,
487,
607,
200,
1202,
269,
190,
160,
568,
402,
126,
115,
117,
859,
135,
522,
1357,
1176,
326,
643,
215,
158,
130,
989,
389,
480,
399,
1305,
1357,
1176,
106,
107,
4085,
371,
1313,
1815,
148,
397,
113,
158,
1092,
4105,
887,
1063,
126,
115,
184,
138,
148,
9958,
1456,
625,
105,
111,
169,
115,
324,
286,
335,
128,
116,
173,
130,
1267,
267,
624,
534,
126,
194,
534,
4001,
5657,
409,
810,
3811,
613,
104,
624,
334,
233,
160,
230,
103,
181,
222,
572,
624,
451,
4794,
1644,
451,
4794,
1271,
233,
115,
106,
212,
199,
122,
104,
116,
568,
402,
147,
4099,
117,
135,
399,
159,
2816,
962,
980,
857,
173,
105,
1660,
241,
1643,
1637,
311,
568,
402,
296,
187,
472,
621,
104,
440,
214,
7333,
2295,
25220,
278,
594,
486,
588,
120,
590,
190,
150,
191,
275,
177,
604,
194,
1648,
865,
934,
118,
105,
491,
104,
118,
115,
302,
190,
2749,
153,
109,
568,
402,
1363,
105,
1288,
1845,
174,
119,
109,
412,
246,
1560,
338,
199,
273,
183,
130,
453,
588,
174,
107,
394,
124,
264,
116,
299,
416,
194,
1648,
1327,
199,
104,
154,
134,
117,
135,
399,
159,
2816,
962,
980,
857,
1650,
105,
1660,
1087,
1643,
813,
112,
2328,
320,
568,
402,
115,
594,
486,
153,
1249,
588,
931,
2106,
148,
109,
204,
1560,
338,
226,
248,
104,
386,
16215,
111,
108,
121,
254,
336,
105,
1222,
120,
111,
115,
268,
165,
138,
109,
204,
1560,
338,
4794,
1644,
158,
147,
1735,
719,
115,
110,
136,
224,
764,
117,
299,
416,
489,
222,
114,
160,
189,
18337,
1644,
207,
106,
116,
534,
334,
173,
387,
199,
222,
572,
105,
238,
203,
160,
334,
173,
514,
183,
237,
117,
524,
106,
109,
4930,
11800,
2503,
4568,
413,
257,
104,
109,
634,
318,
798,
136,
103,
183,
106,
613,
164,
109,
136,
534,
6819,
5032,
112,
2661,
169,
581,
613,
164,
109,
136,
534,
646,
25220,
454,
189,
25035,
214,
422,
174,
169,
524,
117,
175,
1555,
105,
219,
111,
106,
179,
1441,
297,
202,
195,
119,
111,
913,
171,
530,
144,
613,
534,
790,
524,
3673,
1068,
5396,
114,
375,
150,
116,
136,
534,
273,
681,
114,
120,
634,
334,
202,
190,
106,
116,
255,
4028,
1814,
3170,
1658,
129,
133,
114,
106,
4794,
6750,
25220,
105,
491,
104,
365,
1720,
106,
230,
506,
258,
110,
136,
6599,
144,
106,
207,
534,
1644,
1378,
2869,
975,
230,
107,
136,
107,
116,
166,
634,
318,
104,
4794,
1644,
105,
153,
110,
107,
120,
634,
318,
913,
451,
133,
1431,
661,
138,
116,
1456,
104,
434,
634,
3823,
1524,
160,
375,
150,
106,
4794,
1644,
404,
106,
114,
160,
107,
120,
634,
318,
334,
173,
202,
190,
145,
1042,
356,
111,
150,
110,
107,
112,
1811,
402,
504,
178,
147,
4099,
115,
324,
286,
109,
173,
140,
1145,
221,
103,
128,
109,
190,
1361,
456,
366,
107,
334,
3811,
613,
7283,
11299,
106,
292,
126,
194,
292,
1387,
2707,
856,
179,
126,
897,
1240,
119,
109,
634,
334,
107,
334,
2503,
3589,
3901,
334,
810,
250,
451,
334,
2933,
3145,
371,
159,
2173,
2503,
4568,
413,
112,
902,
106,
173,
270,
1352,
199,
273,
183,
161,
158,
152,
315,
241,
215,
313,
1143,
119,
109,
587,
830,
105,
163,
1267,
230,
138,
116,
534,
756,
1498,
346,
138,
150,
154,
581,
251,
124,
109,
587,
830,
1914,
740,
109,
537,
359,
211,
527,
104,
334,
173,
103,
742,
176,
587,
830,
107,
136,
117,
2503,
159,
116,
1456,
112,
2046,
136,
375,
150,
167,
2834,
585,
764,
164,
566,
170,
153,
110,
790,
4260,
766,
451,
2933,
3145,
519,
25220,
454,
1524,
173,
913,
375,
150,
107,
136,
581,
810,
250,
170,
110,
581,
516,
265,
221,
3514,
311,
323,
327,
375,
106,
4794,
6750,
766,
106,
115,
114,
160,
111,
150,
581,
186,
196,
112,
4677,
502,
377,
2941,
257,
221,
199,
273,
104,
2632,
2029,
2610,
953,
394,
1756,
2933,
201,
1388,
7406,
1249,
588,
499,
157,
771,
3761,
377,
17596,
250,
257,
119,
1247,
347,
24259,
1658,
104,
156,
613,
534,
564,
111,
107,
116,
135,
156,
1265,
279,
119,
334,
173,
143,
1955,
4107,
183,
125,
727,
677,
105,
140,
156,
514,
183,
5647,
240,
125,
1541,
240,
867,
528,
4794,
1644,
451,
1271,
126,
117,
158,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
2593,
8133,
5017,
231,
614,
207,
107,
354,
1031,
114,
120,
111,
858,
268,
584,
106,
15052,
520,
109,
152,
315,
241,
214,
105,
568,
402,
386,
1009,
107,
116,
173,
514,
183,
130,
613,
566,
334,
173,
104,
230,
233,
105,
106,
107,
418,
114,
2812,
1
] |
forum-55737987 | https://www.bbc.com/vietnamese/forum-55737987 | Bài học gì cho người Việt từ bầu cử tổng thống Hoa Kỳ? | Một nền dân chủ bén rễ hơn ba trăm năm qua của Hoa Kỳ, cường quốc hàng đầu thế giới bỗng dưng trở thành nền “cộng hòa chuối” sau bầu cử tổng thống 2020, với tố cáo gian lận, kiện tụng rồi biến thành bạo loạn sau đó. | Người Mỹ gốc Việt nghĩ gì về cờ VNCH và bạo loạn Điện Capitol? Tại sao lại có thể xảy ra những chuyện kỳ lạ như thế với một nền dân chủ được xem như mẫu mực để thế giới noi theo? Đây là bài học vô giá đối với những người mong muốn dân chủ hoá Việt Nam và cho cả những đảng viên cộng sản thức tỉnh muốn quay về với dân tộc để cùng toàn dân thực hiện công cuộc dân chủ hoá đất nước trong ôn hoà bằng tình anh em. 'Nền dân chủ của Mỹ đã bị tổn thương nặng nề' Người Việt Nam và tình cảm đã 'đầu tư' vào TT Trump Lịch sử sẽ nhớ về ông Trump ra sao? Facebook, Twitter và tự do phát biểu Muốn hiểu tình trạng này và qua kinh nghiệm đó, tìm cách xây dựng một nước Việt Nam mới, chúng ta cần đi ngược giòng lịch sử để hiểu cách vận hành của hệ thống chính trị Mỹ. Cân bằng dẫn tới giằng co Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2020 vừa qua cho thấy có nhiều người Việt trong và ngoài nước ủng hộ ông Donald Trump Từ 1787, lãnh đạo các tiểu bang đầu tiên của Hoa Kỳ họp nhau lại viết bản hiến pháp, và muốn chính quyền mạnh và công bằng nhưng tránh cảnh nhà nước lạm dụng quyền lực. Họ cũng muốn chính quyền bảo vệ quyền tự do cá nhân nên lập ra Tam quyền phân lập. Các đảng phái đứng ra tổ chức cho dân chúng bầu cử thành lập chính quyền. Người dân làm chủ đất nước thông qua đại diện các chính đảng. Các đảng đưa đại diện của mình ra cho dân bầu vào những cơ quan quyền lực cao nhất đất nước: quốc hội (lập pháp) và hành pháp. Tổng thống đề cử chín vị thẩm phán vào Tối cao pháp viện (tư pháp), cần được Quốc hội chuẩn thuận. Mặc dù với ý định tốt của buổi ban đầu là ba nhánh phải cân bằng và kiểm soát lẫn nhau nhưng trên thực tế, ngay trong Quốc hội đã có sự tranh chấp quyền lực giữa hai đảng chính – Dân Chủ (DC) và Cộng Hoà (CH) - đảng nào cũng muốn cán cân nghiêng về phía mình. Nếu một trong hai đảng kiểm soát cả hai viện thượng và hạ (đa số trong quốc hội), chính sách của đảng dễ được thông qua. Trong trường hợp tổng thống (hành pháp) cũng là người cùng đảng nắm đa số ở quốc hội, các chính sách của đảng cũng dễ dàng được thực hiện. Ngược lại, có lo ngại rằng khi một đảng kiểm soát cả hai nhánh hành và lập pháp, chính sách thường nghiêng nhiều về lý tưởng của đảng – CH được cho là thiên về giới giàu, DC đi với nhà nghèo – sự phát triển sẽ mất cân đối và dễ tạo ra khuynh hướng lạm quyền. Nếu tổng thống là người thuộc đảng đối lập với đảng nắm đa số trong quốc hội, tổng thống trở thành một loại ‘vịt què’ (lame duck president), khó có thể làm được gì có hiệu quả lớn lao. Tranh giành quyền lực giữa hai đảng khiến nền dân chủ Mỹ trở thành một loại “dân chủ giằng co”. Chưa kể, khi chính quyền (hành pháp) thay đổi giữa đảng này sang đảng kia, chính sách đối ngoại (kể cả nội trị) thường xoay ngược 180 độ, như trường hợp giữa Obama và Trump. Những thay đổi này dễ đem lại xáo trộn, thậm chí hỗn loạn và có thể nguy hiểm cho đất nước, nhất là khi quốc gia trong thời kỳ chiến tranh. Yếu tố Trung Quốc TT Trump làm chấn động nước Mỹ ra sao? Ngoài các lý do khác, một trong những nguyên do quan trọng khiến ông Trump thắng cử trước bà Hillary Clinton năm 2016 là vì trong ba thập niên toàn cầu hoá, lợi dụng giá lao động rẻ, rất nhiều hãng xưởng đã dọn sang Trung Quốc khiến công nhân mất việc, ông Trump hứa sẽ đem công việc về lại Mỹ. Quá trình toàn cầu hoá đòi hỏi những tay nghề chuyên môn cao mới có thể tìm được việc làm vững chắc, lương cao để bảo đảm đời sống. Đời sống của hàng chục triệu người thuộc giới trung lưu vừa và thấp (công nhân cổ xanh và lao động chân tay), vốn từng là một phần của nền tảng, xương sống của nền dân chủ Mỹ lâm vào hoàn cảnh khó khăn. Theo một bài trên CNBC ngày 19/01/2019, chỉ 40% dân Mỹ mới có nổi một ngàn đô tiêu xài trong trường hợp khẩn cấp, như vào nhà thương hay phải sửa xe. Tình trạng nói trên đã tạo ra “hai nước Mỹ”. Một, bao gồm các tiểu bang với những người khá giả ven bờ biển; một, gồm những bang nghèo trong nội địa, nằm ở miền trung và miền nam. Ông Trump biết cách khai thác nỗi bất mãn của giới này qua ba thập niên toàn cầu hoá nên trở thành tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ. Ông ta đã tạo ra sự tin tưởng cho thành phần trung lưu bằng hứa hẹn đem việc làm về lại Mỹ, chống Trung Quốc cộng sản vì đã tạo ra tình trạng bất cân bằng trong cán cân mậu dịch giữa hai nước, chưa kể các cáo buộc đánh cắp trí tuệ, đòi chuyển giao kỹ thuật từ các hãng Hoa Kỳ làm ăn ở TQ, bảo vệ biên giới phía nam, từ bỏ vai trò cảnh sát quốc tế miễn phí... Bạo loạn 06/01 cho thấy các thànb phần bị “bỏ rơi” trong tiến trình toàn cầu hoá đã không được các chính trị gia hai đảng quan tâm giải quyết, hoặc họ cũng tìm cách giải quyết nhưng không thực hiện được vì tình trạng “dân chủ giằng co” giữa hai đảng nói trên. Những lời kêu gọi “Stop the Steal” của ông Trump cũng như khuyến khích đám đông biểu tình tiến về toà nhà quốc hội gây áp lực trong ngày chuẩn thuận tổng thống mới tạo ra bạo loạn (do cả những nhóm cực hữu tác động) đã là giọt nước tràn ly của nỗi bất mãn và hệ thống chính trị đảng tranh (Hoa Kỳ nói riêng, châu Âu nói chung), đòi hỏi một sự cải tổ sâu rộng để nền dân chủ. Người Việt học được gì qua kinh nghiệm đắt giá đó, thay vì gọi nhau là “cuồng Trump” hay “thổ tả” đến từ sự tranh chấp quyền lực hai đảng ở Mỹ? Cơ chế đan quyền Người Việt tại Hoa Kỳ từ lâu đã đóng góp nét văn hóa bản sắc cộng đồng của mình vào nền văn hóa chung của nước Mỹ Theo tôi, ta hãy học lại bài học của cha ông trong giai đoạn cường thịnh nhất dưới hai triều Lý, Trần. Hệ thống quyền lực được tổ chức thông qua một cơ chế tạm gọi là “đan quyền” giữa trung ương và địa phương, tương tự hệ thống liên bang Hoa Kỳ: “trung ương tập quyền, địa phương phân quyền”. “Tập quyền” ở đây không có nghĩa dân chủ tập trung kiểu cộng sản, mà là những gì thuộc về toàn dân thì được tập trung quyết định ở trung ương cho nhanh gọn, nhưng với địa phương thì phân quyền qua câu ca dao phép vua thua lệ làng, bởi đời sống ở địa phương khác xa trung ương, phải do chính người dân địa phương quyết định mới hợp lý. Vì vậy mà phép vua cũng phải dừng lại trước cổng làng. Đời sống chính trị là đời sống của toàn dân, nào phải chỉ của các chính đảng mà dân không được góp phần quyết định. Ngày nay, xã hội dân sự (civil society) với đủ mọi ngành nghề chuyên môn đã trở thành đời sống của nhân dân, nhưng xã hội dân sự đó chưa được tham gia vào việc quyết định các chính sách quốc gia mà vẫn phải chờ đợi các dân biểu và nghị sĩ, đa phần là thành viên các chính đảng. Xã hội dân sự cần được tham gia vào sinh hoạt chính trị quốc gia để tiếng nói người dân được trực tiếp lắng nghe và thực hiện. Toàn dân, thông qua xã hội dân sự càng được tham dự vào hệ thống chính trị bao nhiêu, quyền dân càng cao bấy nhiêu. Toàn dân, nhìn theo hệ thống chính trị và hành chánh có thể thấy hai cơ cấu. Một, là cơ cấu chính trị của dân tại từng địa phương, cụ thể là từ làng đến xã, huyện, tỉnh. Hai, là các tổ chức dân sự theo hoạt động chuyên ngành, từ văn hoá đến kinh tế, chính trị. Các đảng phái nằm trong các tổ chức dân sự này. Tóm lại, toàn dân tham gia công việc quốc gia qua hai hình thức, hành chánh địa phương và xã hội dân sự. Các tổ chức chính trị cần thay đổi chức năng để trở thành một thành viên của xã hội dân sự. Vai trò xã hội dân sự càng trở nên quan trọng thì vai trò đảng phái trong hệ thống chính trị nhẹ đi, cuối cùng là hoà mình vào đời sống toàn dân. Sinh hoạt một dịp đón Tết nguyên đán của người Việt tại Mỹ đầu Xuân 2019 tại California Tất nhiên, sẽ vẫn có tranh cãi và tranh chấp trong hệ thống quyền lực cao nhất (quốc hội), nhưng sẽ được giải quyết nhanh gọn, bớt tình trạng giằng co và các quyết định dễ có khuynh hướng dựa trên quyền lợi toàn dân, thay vì trên các nhóm quyền lợi, hoặc bị đảng phái thao túng. Tổ chức hệ thống chính trị và hành chánh được như vậy thì người dân sẽ thực sự nắm quyền. Quyền dân càng cao, lực nhà nước càng mạnh. Tất cả các ngành nghề, tập thể trong xã hội do dân tự thành lập vì quyền lợi chung của tập thể đều có thể cử người vào các cuộc bầu cử từ trung ương đến địa phương. Tất cả đều được bình đẳng cơ hội đóng góp vào sinh hoạt chính trị quốc gia. Vậy vai trò của nhà nước sẽ là gì? Nhà nước sẽ chuyển đổi từ cai trị (ruling) hiện nay sang điều hành và phối hợp (execution and cooperating), tạo điều kiện cho nhân dân, thông qua xã hội dân sự tự tổ chức và quyết định lấy đời sống dân sinh lẫn đời sống chính trị của mình. Ví dụ, các nông dân tự tập họp với nhau, thành lập các tổ hợp nông nghiệp nhằm giúp đỡ nhau thăng tiến đời sống và ngành nghề. Họ bàn nhau cách chọn giống, phân bón, gặt hái, tiếp thị, xâm nhập thị trường quốc tế v.v… Đó có thể coi là ‘dân chủ trực tiếp’ – nhân dân trực tiếp quyết định lấy đời sống mình. Chính vì là nông dân, họ hiểu tất cả các khó khăn cũng như ưu, khuyết điểm trong ngành nghề để có những quyết định sáng suốt và hợp lý, hữu hiệu nhất. ‘Bộ Nông nghiệp’ cần tạo tất cả các điều kiện thuận lợi để nông dân thực hiện các điều đó, thay vì ra lệnh cho nông dân phải làm thế này thế kia một cách duy ý chí và kém hiệu năng. Khi cả xã hội dân sự đều hoạt động theo cách thức ấy sẽ tạo ra một xã hội linh động nhịp nhàng, ai vào việc nấy, toàn dân trực tiếp tham gia làm chủ mình, làm chủ xã hội và đất nước. Nhân dân sẽ thực hiện được các tiêu chí cao đẹp của hai hệ thống chính trị khác biệt đề ra: mình vì mọi người, mọi người vì mình, và một nền cộng hoà bởi dân, do dân và vì dân, hay khái niệm dân vi quý xuất hiện từ xa xưa. Tổng hợp và thích ứng một cách sáng tạo Joe Biden: Tân tổng thống Hoa Kỳ là ai? Một khi nhân dân và nhà nước thông lưu với nhau và là một, hệ thống chính trị sẽ khó bị các thế lực chính trị lũng đoạn tạo ra các rào cản, đôi khi trở thành bế tắc và hỗn loạn như chúng ta đang chứng kiến trong sinh hoạt chính trị Mỹ, dù đã được bén rễ cả ba trăm năm nay. Dân Việt là một giống dân có tinh thần tổng hợp cao độ vì từng là nơi mà các nền văn minh gặp gỡ, từ xa xưa (Hoa-Ấn) cho đến ngày nay (thêm phương Tây). Chúng ta cần phải gấp rút học lại bài học tổng hợp của cha ông, chấp nhận khác biệt, kết hợp với đạo thống Tiên Rồng và sử thống Việt (cơ chế đan quyền) vốn từng tạo nên một quốc gia hùng vĩ dưới trời Đông Á thời Đại Việt 1000 (Lý-Trần) tồn tại trong năm trăm năm. Liệu thế hệ ngày nay có noi gương được cha ông để từ bỏ hận thù, mọi thành phần dân tộc cùng góp sức tạo ra một thời kỳ hoàng kim mới của “Đại Việt 2000” ngày nay? Nếu làm được thế thì Việt Nam sẽ tránh bị lôi cuốn vào thế tranh chấp thương đau, trải dài từ đối đầu tư bản-cộng sản của Chiến tranh Lạnh, sang thế đối đầu đảng phái Cộng Hoà-Dân Chủ của một nền dân chủ đang cần được tu chỉnh để tiến hoá cao hơn nữa. Bài thể hiện quan điểm riêng của tác giả Tạ Dzu, viên chức chính phủ liên bang Mỹ, hiện sống tại California, Hoa Kỳ. | summarize: Người Mỹ gốc Việt nghĩ gì về cờ VNCH và bạo loạn Điện Capitol? Tại sao lại có thể xảy ra những chuyện kỳ lạ như thế với một nền dân chủ được xem như mẫu mực để thế giới noi theo? Đây là bài học vô giá đối với những người mong muốn dân chủ hoá Việt Nam và cho cả những đảng viên cộng sản thức tỉnh muốn quay về với dân tộc để cùng toàn dân thực hiện công cuộc dân chủ hoá đất nước trong ôn hoà bằng tình anh em. 'Nền dân chủ của Mỹ đã bị tổn thương nặng nề' Người Việt Nam và tình cảm đã 'đầu tư' vào TT Trump Lịch sử sẽ nhớ về ông Trump ra sao? Facebook, Twitter và tự do phát biểu Muốn hiểu tình trạng này và qua kinh nghiệm đó, tìm cách xây dựng một nước Việt Nam mới, chúng ta cần đi ngược giòng lịch sử để hiểu cách vận hành của hệ thống chính trị Mỹ. Cân bằng dẫn tới giằng co Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2020 vừa qua cho thấy có nhiều người Việt trong và ngoài nước ủng hộ ông Donald Trump Từ 1787, lãnh đạo các tiểu bang đầu tiên của Hoa Kỳ họp nhau lại viết bản hiến pháp, và muốn chính quyền mạnh và công bằng nhưng tránh cảnh nhà nước lạm dụng quyền lực. Họ cũng muốn chính quyền bảo vệ quyền tự do cá nhân nên lập ra Tam quyền phân lập. Các đảng phái đứng ra tổ chức cho dân chúng bầu cử thành lập chính quyền. Người dân làm chủ đất nước thông qua đại diện các chính đảng. Các đảng đưa đại diện của mình ra cho dân bầu vào những cơ quan quyền lực cao nhất đất nước: quốc hội (lập pháp) và hành pháp. Tổng thống đề cử chín vị thẩm phán vào Tối cao pháp viện (tư pháp), cần được Quốc hội chuẩn thuận. Mặc dù với ý định tốt của buổi ban đầu là ba nhánh phải cân bằng và kiểm soát lẫn nhau nhưng trên thực tế, ngay trong Quốc hội đã có sự tranh chấp quyền lực giữa hai đảng chính – Dân Chủ (DC) và Cộng Hoà (CH) - đảng nào cũng muốn cán cân nghiêng về phía mình. Nếu một trong hai đảng kiểm soát cả hai viện thượng và hạ (đa số trong quốc hội), chính sách của đảng dễ được thông qua. Trong trường hợp tổng thống (hành pháp) cũng là người cùng đảng nắm đa số ở quốc hội, các chính sách của đảng cũng dễ dàng được thực hiện. Ngược lại, có lo ngại rằng khi một đảng kiểm soát cả hai nhánh hành và lập pháp, chính sách thường nghiêng nhiều về lý tưởng của đảng – CH được cho là thiên về giới giàu, DC đi với nhà nghèo – sự phát triển sẽ mất cân đối và dễ tạo ra khuynh hướng lạm quyền. Nếu tổng thống là người thuộc đảng đối lập với đảng nắm đa số trong quốc hội, tổng thống trở thành một loại ‘vịt què’ (lame duck president), khó có thể làm được gì có hiệu quả lớn lao. Tranh giành quyền lực giữa hai đảng khiến nền dân chủ Mỹ trở thành một loại “dân chủ giằng co”. Chưa kể, khi chính quyền (hành pháp) thay đổi giữa đảng này sang đảng kia, chính sách đối ngoại (kể cả nội trị) thường xoay ngược 180 độ, như trường hợp giữa Obama và Trump. Những thay đổi này dễ đem lại xáo trộn, thậm chí hỗn loạn và có thể nguy hiểm cho đất nước, nhất là khi quốc gia trong thời kỳ chiến tranh. Yếu tố Trung Quốc TT Trump làm chấn động nước Mỹ ra sao? Ngoài các lý do khác, một trong những nguyên do quan trọng khiến ông Trump thắng cử trước bà Hillary Clinton năm 2016 là vì trong ba thập niên toàn cầu hoá, lợi dụng giá lao động rẻ, rất nhiều hãng xưởng đã dọn sang Trung Quốc khiến công nhân mất việc, ông Trump hứa sẽ đem công việc về lại Mỹ. Quá trình toàn cầu hoá đòi hỏi những tay nghề chuyên môn cao mới có thể tìm được việc làm vững chắc, lương cao để bảo đảm đời sống. Đời sống của hàng chục triệu người thuộc giới trung lưu vừa và thấp (công nhân cổ xanh và lao động chân tay), vốn từng là một phần của nền tảng, xương sống của nền dân chủ Mỹ lâm vào hoàn cảnh khó khăn. Theo một bài trên CNBC ngày 19/01/2019, chỉ 40% dân Mỹ mới có nổi một ngàn đô tiêu xài trong trường hợp khẩn cấp, như vào nhà thương hay phải sửa xe. Tình trạng nói trên đã tạo ra “hai nước Mỹ”. Một, bao gồm các tiểu bang với những người khá giả ven bờ biển; một, gồm những bang nghèo trong nội địa, nằm ở miền trung và miền nam. Ông Trump biết cách khai thác nỗi bất mãn của giới này qua ba thập niên toàn cầu hoá nên trở thành tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ. Ông ta đã tạo ra sự tin tưởng cho thành phần trung lưu bằng hứa hẹn đem việc làm về lại Mỹ, chống Trung Quốc cộng sản vì đã tạo ra tình trạng bất cân bằng trong cán cân mậu dịch giữa hai nước, chưa kể các cáo buộc đánh cắp trí tuệ, đòi chuyển giao kỹ thuật từ các hãng Hoa Kỳ làm ăn ở TQ, bảo vệ biên giới phía nam, từ bỏ vai trò cảnh sát quốc tế miễn phí... Bạo loạn 06/01 cho thấy các thànb phần bị “bỏ rơi” trong tiến trình toàn cầu hoá đã không được các chính trị gia hai đảng quan tâm giải quyết, hoặc họ cũng tìm cách giải quyết nhưng không thực hiện được vì tình trạng “dân chủ giằng co” giữa hai đảng nói trên. Những lời kêu gọi “Stop the Steal” của ông Trump cũng như khuyến khích đám đông biểu tình tiến về toà nhà quốc hội gây áp lực trong ngày chuẩn thuận tổng thống mới tạo ra bạo loạn (do cả những nhóm cực hữu tác động) đã là giọt nước tràn ly của nỗi bất mãn và hệ thống chính trị đảng tranh (Hoa Kỳ nói riêng, châu Âu nói chung), đòi hỏi một sự cải tổ sâu rộng để nền dân chủ. Người Việt học được gì qua kinh nghiệm đắt giá đó, thay vì gọi nhau là “cuồng Trump” hay “thổ tả” đến từ sự tranh chấp quyền lực hai đảng ở Mỹ? Cơ chế đan quyền Người Việt tại Hoa Kỳ từ lâu đã đóng góp nét văn hóa bản sắc cộng đồng của mình vào nền văn hóa chung của nước Mỹ Theo tôi, ta hãy học lại bài học của cha ông trong giai đoạn cường thịnh nhất dưới hai triều Lý, Trần. Hệ thống quyền lực được tổ chức thông qua một cơ chế tạm gọi là “đan quyền” giữa trung ương và địa phương, tương tự hệ thống liên bang Hoa Kỳ: “trung ương tập quyền, địa phương phân quyền”. “Tập quyền” ở đây không có nghĩa dân chủ tập trung kiểu cộng sản, mà là những gì thuộc về toàn dân thì được tập trung quyết định ở trung ương cho nhanh gọn, nhưng với địa phương thì phân quyền qua câu ca dao phép vua thua lệ làng, bởi đời sống ở địa phương khác xa trung ương, phải do chính người dân địa phương quyết định mới hợp lý. Vì vậy mà phép vua cũng phải dừng lại trước cổng làng. Đời sống chính trị là đời sống của toàn dân, nào phải chỉ của các chính đảng mà dân không được góp phần quyết định. Ngày nay, xã hội dân sự (civil society) với đủ mọi ngành nghề chuyên môn đã trở thành đời sống của nhân dân, nhưng xã hội dân sự đó chưa được tham gia vào việc quyết định các chính sách quốc gia mà vẫn phải chờ đợi các dân biểu và nghị sĩ, đa phần là thành viên các chính đảng. Xã hội dân sự cần được tham gia vào sinh hoạt chính trị quốc gia để tiếng nói người dân được trực tiếp lắng nghe và thực hiện. Toàn dân, thông qua xã hội dân sự càng được tham dự vào hệ thống chính trị bao nhiêu, quyền dân càng cao bấy nhiêu. Toàn dân, nhìn theo hệ thống chính trị và hành chánh có thể thấy hai cơ cấu. Một, là cơ cấu chính trị của dân tại từng địa phương, cụ thể là từ làng đến xã, huyện, tỉnh. Hai, là các tổ chức dân sự theo hoạt động chuyên ngành, từ văn hoá đến kinh tế, chính trị. Các đảng phái nằm trong các tổ chức dân sự này. Tóm lại, toàn dân tham gia công việc quốc gia qua hai hình thức, hành chánh địa phương và xã hội dân sự. Các tổ chức chính trị cần thay đổi chức năng để trở thành một thành viên của xã hội dân sự. Vai trò xã hội dân sự càng trở nên quan trọng thì vai trò đảng phái trong hệ thống chính trị nhẹ đi, cuối cùng là hoà mình vào đời sống toàn dân. Sinh hoạt một dịp đón Tết nguyên đán của người Việt tại Mỹ đầu Xuân 2019 tại California Tất nhiên, sẽ vẫn có tranh cãi và tranh chấp trong hệ thống quyền lực cao nhất (quốc hội), nhưng sẽ được giải quyết nhanh gọn, bớt tình trạng giằng co và các quyết định dễ có khuynh hướng dựa trên quyền lợi toàn dân, thay vì trên các nhóm quyền lợi, hoặc bị đảng phái thao túng. Tổ chức hệ thống chính trị và hành chánh được như vậy thì người dân sẽ thực sự nắm quyền. Quyền dân càng cao, lực nhà nước càng mạnh. Tất cả các ngành nghề, tập thể trong xã hội do dân tự thành lập vì quyền lợi chung của tập thể đều có thể cử người vào các cuộc bầu cử từ trung ương đến địa phương. Tất cả đều được bình đẳng cơ hội đóng góp vào sinh hoạt chính trị quốc gia. Vậy vai trò của nhà nước sẽ là gì? Nhà nước sẽ chuyển đổi từ cai trị (ruling) hiện nay sang điều hành và phối hợp (execution and cooperating), tạo điều kiện cho nhân dân, thông qua xã hội dân sự tự tổ chức và quyết định lấy đời sống dân sinh lẫn đời sống chính trị của mình. Ví dụ, các nông dân tự tập họp với nhau, thành lập các tổ hợp nông nghiệp nhằm giúp đỡ nhau thăng tiến đời sống và ngành nghề. Họ bàn nhau cách chọn giống, phân bón, gặt hái, tiếp thị, xâm nhập thị trường quốc tế v.v… Đó có thể coi là ‘dân chủ trực tiếp’ – nhân dân trực tiếp quyết định lấy đời sống mình. Chính vì là nông dân, họ hiểu tất cả các khó khăn cũng như ưu, khuyết điểm trong ngành nghề để có những quyết định sáng suốt và hợp lý, hữu hiệu nhất. ‘Bộ Nông nghiệp’ cần tạo tất cả các điều kiện thuận lợi để nông dân thực hiện các điều đó, thay vì ra lệnh cho nông dân phải làm thế này thế kia một cách duy ý chí và kém hiệu năng. Khi cả xã hội dân sự đều hoạt động theo cách thức ấy sẽ tạo ra một xã hội linh động nhịp nhàng, ai vào việc nấy, toàn dân trực tiếp tham gia làm chủ mình, làm chủ xã hội và đất nước. Nhân dân sẽ thực hiện được các tiêu chí cao đẹp của hai hệ thống chính trị khác biệt đề ra: mình vì mọi người, mọi người vì mình, và một nền cộng hoà bởi dân, do dân và vì dân, hay khái niệm dân vi quý xuất hiện từ xa xưa. Tổng hợp và thích ứng một cách sáng tạo Joe Biden: Tân tổng thống Hoa Kỳ là ai? Một khi nhân dân và nhà nước thông lưu với nhau và là một, hệ thống chính trị sẽ khó bị các thế lực chính trị lũng đoạn tạo ra các rào cản, đôi khi trở thành bế tắc và hỗn loạn như chúng ta đang chứng kiến trong sinh hoạt chính trị Mỹ, dù đã được bén rễ cả ba trăm năm nay. Dân Việt là một giống dân có tinh thần tổng hợp cao độ vì từng là nơi mà các nền văn minh gặp gỡ, từ xa xưa (Hoa-Ấn) cho đến ngày nay (thêm phương Tây). Chúng ta cần phải gấp rút học lại bài học tổng hợp của cha ông, chấp nhận khác biệt, kết hợp với đạo thống Tiên Rồng và sử thống Việt (cơ chế đan quyền) vốn từng tạo nên một quốc gia hùng vĩ dưới trời Đông Á thời Đại Việt 1000 (Lý-Trần) tồn tại trong năm trăm năm. Liệu thế hệ ngày nay có noi gương được cha ông để từ bỏ hận thù, mọi thành phần dân tộc cùng góp sức tạo ra một thời kỳ hoàng kim mới của “Đại Việt 2000” ngày nay? Nếu làm được thế thì Việt Nam sẽ tránh bị lôi cuốn vào thế tranh chấp thương đau, trải dài từ đối đầu tư bản-cộng sản của Chiến tranh Lạnh, sang thế đối đầu đảng phái Cộng Hoà-Dân Chủ của một nền dân chủ đang cần được tu chỉnh để tiến hoá cao hơn nữa. Bài thể hiện quan điểm riêng của tác giả Tạ Dzu, viên chức chính phủ liên bang Mỹ, hiện sống tại California, Hoa Kỳ. | [
108,
287,
285,
161,
606,
200,
972,
243,
372,
218,
125,
1236,
2211,
105,
854,
1583,
2162,
5399,
347,
919,
350,
153,
107,
136,
488,
124,
120,
443,
393,
1681,
128,
175,
119,
116,
639,
137,
185,
117,
453,
128,
1541,
2307,
130,
175,
249,
7034,
181,
347,
834,
106,
392,
214,
616,
314,
195,
119,
120,
111,
872,
278,
137,
185,
1270,
131,
132,
105,
114,
186,
120,
283,
182,
490,
262,
329,
769,
278,
1015,
125,
119,
137,
796,
130,
264,
258,
137,
223,
199,
135,
204,
137,
185,
1270,
282,
142,
113,
2331,
1718,
281,
205,
365,
4372,
377,
10547,
137,
185,
104,
200,
115,
133,
1858,
432,
1257,
2528,
257,
606,
243,
132,
105,
205,
406,
115,
377,
9821,
276,
257,
138,
2122,
484,
2375,
324,
134,
1057,
125,
118,
484,
124,
1608,
4426,
2371,
105,
222,
180,
212,
284,
3611,
524,
205,
612,
126,
105,
235,
236,
830,
397,
370,
173,
556,
636,
116,
142,
131,
132,
1849,
174,
169,
260,
184,
1240,
7223,
269,
478,
324,
130,
524,
173,
824,
209,
104,
300,
234,
122,
245,
1091,
14507,
281,
458,
228,
8253,
3026,
1503,
513,
368,
408,
234,
200,
2854,
659,
235,
114,
203,
107,
158,
111,
131,
113,
105,
351,
142,
535,
523,
118,
1477,
484,
1069,
22644,
103,
261,
247,
109,
1159,
842,
178,
462,
104,
254,
336,
720,
527,
153,
508,
288,
1488,
2184,
105,
278,
122,
168,
417,
105,
135,
281,
170,
989,
313,
152,
142,
1598,
286,
168,
2747,
719,
127,
278,
122,
168,
327,
647,
168,
222,
180,
499,
157,
237,
925,
124,
2721,
168,
613,
3125,
303,
283,
1194,
715,
124,
420,
229,
114,
137,
174,
513,
368,
164,
385,
122,
1698,
606,
137,
140,
185,
282,
142,
206,
235,
273,
681,
109,
122,
3056,
303,
283,
251,
273,
681,
104,
267,
124,
114,
137,
513,
138,
120,
225,
146,
168,
265,
291,
202,
282,
142,
161,
198,
213,
444,
11348,
246,
371,
105,
209,
2290,
408,
234,
220,
368,
2000,
297,
1208,
689,
138,
2658,
291,
246,
760,
23071,
246,
856,
260,
117,
162,
213,
862,
5961,
1623,
428,
119,
108,
232,
190,
514,
104,
1108,
504,
178,
106,
459,
3466,
139,
1237,
281,
105,
594,
820,
1306,
527,
170,
159,
223,
955,
531,
113,
162,
213,
115,
107,
144,
250,
577,
168,
265,
415,
196,
283,
122,
1021,
651,
483,
444,
20424,
105,
607,
3847,
444,
10031,
371,
233,
283,
224,
127,
278,
1101,
1237,
3836,
125,
505,
900,
631,
116,
113,
196,
283,
594,
820,
186,
196,
760,
1292,
105,
1030,
18443,
166,
113,
198,
213,
856,
122,
333,
104,
283,
790,
117,
206,
1451,
298,
271,
279,
497,
234,
444,
7453,
246,
371,
127,
106,
111,
264,
283,
1148,
635,
166,
108,
121,
198,
1389,
109,
122,
333,
104,
283,
127,
790,
1655,
117,
223,
4247,
1556,
3799,
1398,
107,
650,
755,
160,
129,
116,
283,
594,
820,
186,
196,
3466,
209,
105,
385,
2184,
122,
333,
369,
3836,
158,
125,
241,
597,
104,
283,
1021,
3992,
117,
114,
106,
1217,
125,
249,
7032,
5125,
184,
119,
152,
1117,
1021,
144,
212,
435,
134,
552,
1237,
195,
105,
790,
394,
124,
2934,
665,
1598,
1698,
631,
497,
234,
106,
111,
624,
283,
195,
385,
119,
283,
1148,
635,
166,
113,
198,
1389,
497,
234,
319,
164,
116,
534,
743,
14655,
332,
16101,
748,
444,
10252,
892,
2509,
10383,
108,
8698,
8230,
231,
332,
856,
455,
107,
136,
140,
117,
218,
107,
614,
416,
301,
825,
112,
3086,
1059,
168,
265,
415,
196,
283,
521,
639,
137,
185,
200,
319,
164,
116,
534,
8025,
185,
8253,
3026,
863,
2690,
546,
103,
129,
122,
168,
444,
7453,
246,
371,
346,
345,
415,
283,
126,
586,
283,
3600,
122,
333,
195,
470,
444,
9185,
186,
735,
245,
371,
369,
2959,
1240,
5887,
4589,
128,
271,
279,
415,
1141,
105,
3033,
564,
346,
345,
126,
790,
979,
153,
4177,
3308,
103,
1042,
356,
2611,
1583,
105,
107,
136,
841,
1216,
114,
282,
1013,
202,
106,
129,
198,
165,
113,
221,
393,
242,
3078,
9259,
431,
712,
151,
162,
2122,
484,
140,
2306,
469,
142,
200,
124,
1608,
1382,
109,
241,
180,
913,
116,
113,
120,
503,
180,
146,
308,
521,
118,
484,
779,
368,
226,
263,
3453,
1963,
147,
2434,
106,
171,
113,
459,
1092,
778,
258,
352,
5101,
418,
286,
314,
825,
192,
7875,
215,
158,
833,
3880,
115,
2967,
586,
151,
162,
521,
135,
157,
552,
156,
103,
118,
484,
1723,
134,
979,
135,
156,
125,
153,
1091,
3862,
277,
258,
352,
1270,
808,
419,
120,
600,
1469,
649,
1559,
291,
239,
107,
136,
370,
117,
156,
140,
1661,
751,
103,
1024,
291,
130,
327,
879,
723,
2923,
6845,
307,
104,
201,
1166,
617,
111,
624,
249,
396,
931,
659,
105,
1192,
12506,
157,
874,
1822,
105,
825,
192,
974,
600,
856,
682,
434,
106,
116,
380,
104,
639,
1929,
103,
2345,
307,
104,
639,
137,
185,
200,
2242,
138,
506,
313,
455,
3294,
520,
116,
392,
159,
18024,
191,
25405,
8064,
163,
4356,
137,
200,
239,
107,
738,
116,
926,
709,
464,
4958,
113,
271,
279,
1900,
3510,
128,
138,
152,
432,
194,
139,
1298,
5856,
1982,
612,
123,
159,
115,
394,
124,
22634,
142,
200,
863,
430,
103,
374,
770,
109,
1159,
842,
119,
120,
111,
896,
590,
3741,
1777,
657,
708,
116,
103,
770,
120,
842,
1117,
113,
735,
439,
103,
829,
108,
121,
752,
396,
105,
752,
3548,
208,
484,
217,
173,
550,
1569,
1510,
295,
2151,
104,
249,
126,
235,
459,
1092,
778,
258,
352,
1270,
237,
319,
164,
497,
234,
259,
3092,
104,
254,
1607,
208,
169,
115,
394,
124,
144,
193,
597,
114,
164,
380,
396,
931,
281,
1723,
2118,
979,
156,
140,
125,
153,
968,
424,
151,
162,
490,
262,
171,
115,
394,
124,
205,
612,
295,
1237,
281,
113,
1101,
1237,
4419,
414,
415,
196,
1013,
289,
546,
109,
341,
661,
403,
2847,
512,
8919,
808,
589,
384,
888,
887,
148,
109,
833,
254,
336,
140,
446,
108,
121,
4871,
327,
647,
749,
249,
505,
3900,
148,
306,
809,
704,
313,
338,
198,
216,
1635,
1022,
599,
6764,
674,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
430,
639,
137,
185,
6052,
3906,
183,
459,
1049,
147,
235,
104,
254,
1433,
1054,
198,
201,
178,
175,
249,
4585,
6042,
319,
164,
639,
401,
8533,
544,
5512,
561,
187,
513,
368,
497,
234,
4626,
119,
712,
341,
390,
3388,
103,
591,
2401,
598,
625,
164,
854,
1583,
187,
837,
1
] |
130325_vinhyen_oddity | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2013/03/130325_vinhyen_oddity | Điều lạ ở Vĩnh Yên | Suốt mấy ngày qua có lẽ Vĩnh Yên là địa danh được nhắc đến nhiều nhất trên báo chí trong nước. Trước đó, nhiều người còn không biết có một thành phố có tên là Vĩnh Yên nằm cách Hà Nội không xa. | Nguyễn Tuấn Anh đã chết một cách tức tưởi Đã hơn một tuần lễ nhưng những gì xảy ra ở đô thị tỉnh lẻ này vẫn chưa hết nóng với dư luận. Dẫu sao người chết cũng đã chết – khơi gợi lại nỗi đau của gia đình nạn nhân là điều tôi thật sự không mong muốn. Mạng người hết sức quý giá, nhất là của một người đàn ông đang ở tuổi gánh vác giang sơn, chèo chống gia đình như anh Nguyễn Tuấn Anh. Một gia đình bỗng dưng đổ sập, một người vợ bụng mang dạ chửa không còn nơi nương tựa, một đứa trẻ mãi mất đi tình thương của cha và một đứa trẻ nữa sắp ra đời không bao giờ được gọi bố. Trước hết tôi xin chia sẻ nỗi đau này với gia đình anh Nguyễn Tuấn Anh và cầu mong hương hồn anh được yên nghỉ nơi chín suối. Hơi hướng chính trị Theo kịch bản mà chính quyền đưa ra, có vẻ vụ việc bắt đầu từ khi rượu vào lời ra rồi xích mích dẫn đến hành hung và cuối cùng là án mạng. Nếu đúng như thế thì vụ án gây chấn động Vĩnh Yên không phải là điều gì lạ lùng ở Việt Nam mà chỉ là một vụ án hình sự bình thường nếu không muốn nói là rất thường. Thế nhưng, chỉ sau một đêm từ một công nhân không ai biết Nguyễn Tuấn Anh vụt trở thành cái tên nổi tiếng được nhiều người bàn luận và tìm kiếm. Nổi tiếng kiểu này này chắc chắn là điều mà bản thân Tuấn Anh, gia đình và đặc biệt là chính quyền không mong muốn. Điều gì đã khiến cho một vụ án bình thường trở thành ‘kỳ án’ gây xôn xao dư luận cả nước như vậy? Chính quyền rất nhanh chóng có câu trả lời. Phát biểu với báo chí hôm 18/3, tức là chỉ một ngày sau khi xảy ra vụ việc ‘quan tài diễu phố’, Đại tá Hồ Sỹ Tiến, cục trưởng Cục Cảnh sát hình sự, người được Bộ Công an cử về Vĩnh Yên để kiểm soát tình hình, đã giải thích về ‘điều lạ’ trong vụ án này. Theo lời ông Tiến được báo chí trong nước thuật lại rộng rãi thì ‘điều không bình thường’ là gia đình nạn nhân đã ‘bị một số đối tượng kích động’. Chỉ với hai chữ ‘kích động’này, một vụ án hình sự bình thường bỗng chốc trở thành có hơi hướng chính trị. Bản thân chữ ‘kích động’ có hàm ý là động cơ xấu, ý đồ xấu. Ý đồ xấu mà Đại tá Tiến muốn ám chỉ ở đây là gì nếu không phải là ‘chống phá Nhà nước’ mà kẻ chủ mưu không ai khác hơn chính là ‘các thế lực phản động, thù địch’? Một vụ việc bộc phát ở một tỉnh lẻ như thế mà cũng có sẵn ‘thế lực phản động’ chờ sẵn để lợi dụng thời cơ tấn công. Thật lợi hại! Nghe lời ông Tiến tôi có cảm giác các lực lượng ‘chống Nhà nước’ nhan nhản ở khắp nơi – giống như virus HIV đã bộc phát không thể dùng thuốc để kiểm soát được nữa mà chỉ còn chờ chết. Làm sao mới đúng? Vụ biểu tình ở Vĩnh Yên đã gây chấn động dư luận Hành động mang quan tài đi diễu phố của gia đình nạn nhân để gây áp lực thật ra đáng được cảm thông hơn là lên án. Chính quyền không thể nói là thông cảm với nỗi đau của dân khi huy động số lượng công an ‘nhiều chưa từng thấy’ trong ngày an táng, theo lời kể của em trai của nạn nhân với BBC. Rõ ràng nỗi ám ảnh ‘thù địch’ khiến chính quyền nhìn đâu cũng thấy kẻ thù chứ không thấy nỗi đau đớn và oan khiên của người dân. Ở đây tôi muốn hỏi Đại tá Tiến rằng nếu con trai ông chết thảm thương như thế, một cách không rõ ràng như thế, cơ thể không còn nguyên vẹn như thế mà ra công đường phán quan bảo là ‘tự nó chết’ thì ông có phẫn uất hay không? Kinh động thi thể của người thân vừa nằm xuống là đi ngược lại tình cảm thiêng liêng của người Việt. Phải làm một việc cực chẳng đã – đó chính là đỉnh điểm của sự phẫn uất. Tức nước phải vỡ bờ. Nếu hành động đó đáng bị lên án thì chính quyền cũng nên chỉ ra gia đình nạn nhân phải làm sao mới đúng? Đi kiện ư? Kêu oan có thấu khi đã có nghi ngờ vụ việc có liên quan đến người nhà tỉnh trưởng? Pháp y chẳng đã nói là ‘say rượu, té cống, ngạt nước’ rồi đó sao? Với lại, một khi đã chôn cất người thân rồi đi kiện thì thế nào cũng sẽ quật mồ lên khám nghiệm lại. Có đành lòng không? Ai dám chắc rằng nếu không làm áp lực thì nạn nhân sẽ không mang theo nỗi oan khuất xuống đáy mồ sâu? Rõ ràng chỉ hôm trước hôm sau công an đã bắt chùm năm nghi phạm trong khi từ lúc nạn nhân được báo mất tích chẳng nghe thấy kết quả điều tra gì. Cho dù chính quyền có coi đó là hành vi gây mất trật tự nghiêm trọng, nhưng xét kỹ gia đình nạn nhân không còn lựa chọn nào khác. Nếu Đại tá Tiến coi hành động phản kháng của gia đình nạn nhân là không bình thường, thì cách nghĩ như thế mới là không bình thường. Làn sóng người Có cáo buộc công an đã trấn áp người mang khăn tang Điều không bình thường ở đây, nếu có, là làm sao mà chuyện của một cá nhân, một gia đình lại biến thành hành động của cả ngàn người – đông hơn cả những cuộc biểu tình chống Trung Quốc ngay ở thủ đô Hà Nội. Tôi tin chắc đại đa số cả ngàn người bước theo quan tài Nguyễn Tuấn Anh hôm ấy không có lợi ích hay liên quan gì đến gia đình nạn nhân. Trong một đất nước có bộ máy an ninh hùng mạnh để sẵn sàng trấn áp bất cứ sự phản kháng nào, ‘biểu tình’ là một từ luôn đi với sự sợ hãi mà lâu nay ít người dân dám nghĩ bàn. Không liên quan gì đến mình, cũng không phải là chuyện lớn quốc gia, hà cớ gì cả ngàn người làm thành làn sóng phía sau quan tài đối mặt với công an đang dàn trận? Không thể cho rằng họ là những người hiếu kỳ đi theo hóng chuyện. Thấy công an người hiếu kỳ tức khắc sẽ tan. Còn nếu nói theo kiểu Đại tá Hồ Sỹ Tiến thì cả ngàn người không liên quan kia chắc hẳn là những người kích động gia đình nạn nhân? Nếu có ai đó kích động được một đám đông như thế thì quả tài ‘dân vận’ không thua chính quyền và lẽ ra đã bị công an túm cổ khởi tố từ khuya rồi. Thế mới thấy khi lương tri con người bị đánh động trước một việc tày đình thì sự phẫn nộ sẽ đưa họ đi đến đâu. Tuy nhiên, để người dân sẵn sàng xuống đường đối đầu với nhà chức trách thì trong thâm thâm họ ắt đã có sự bất mãn với chính quyền. Vì uất ức bạo quyền mà người bán hoa quả Bouazizi đã thiêu mình để phản đối. Ngọn lửa Bouazizi đã thổi bùng ngọn lửa phẫn nộ trong lòng người dân Tunisia, đưa họ xuống đường để khởi đầu Mùa xuân Ả Rập làm sụp đổ các chế độ cường quyền. Ở Việt Nam gần đây vẫn hay nghe nói đến ‘những bài học’ từ Mùa xuân Ả Rập. Tuy nhiên sự kiện ở Vĩnh Yên và nhiều vụ việc khác cho thấy chính quyền vẫn thiếu nhạy cảm trước tình cảm của nhân dân. Pháp y ở đâu? Ông Tiến chỉ ra điều kỳ lạ trong hành xử của người dân, nhưng không rõ liệu ông có thấy những điều kỳ lạ trong cách ứng xử của chính quyền? Đầu dây mối nhợ của sự bùng nổ ở Vĩnh Yên trong ngày 17/3 là cái pháp y gì đấy nói rằng nạn nhân té cống ngạt nước chết. Tôi xin lỗi dùng từ ‘pháp y gì đấy’ vì không biết đấy là cái pháp y gì. Chính quyền bảo chỉ là ‘biên bản pháp y’ còn gia đình nạn nhân thì khẳng định là ‘kết quả pháp y’ nên chẳng biết tin ai. Nếu cái pháp y gì đấy là nguồn gốc của mọi sự phẫn uất của người dân thì ngay từ đầu khi vụ việc bùng nổ và nếu pháp y không làm gì sai lẽ ra đã phải xuất hiện trước công chúng để giải thích cho mọi người hiểu. Đằng này, các bác sỹ pháp y trực tiếp khám nghiệm tử thi dường như biệt tích trước dư luận để mặc cho công an nói thay lời. Công chúng còn không được biết các bác sỹ pháp y đấy là ai. Nguyên nhân trực tiếp xảy ra vụ việc ở Vĩnh Yên là xung quanh việc khám nghiệm tử thi Mãi đến ngày 23/2, tức là một tuần lễ sau vụ việc, thì bác sỹ Kim Văn Mừng, người được cho là đã đứng đầu ê-kíp trực tiếp khám nghiệm tử thi nạn nhân, mới thấy lên tiếng trên trang mạng Dân Việt. Bác sỹ Mừng khẳng định lại điều mà công an đã nhắc đi nhắc lại trước đó là chưa hề có kết quả giám định mà chỉ có biên bản khám nghiệm tức là tình trạng khách quan của nạn nhân như thế nào thì ghi lại thế đó. Một dấu hỏi ở đây là nếu ‘biên bản pháp y’ chỉ ghi đúng sự thật khách quan là nạn nhân được tìm thấy dưới mương nước thì làm cách nào mà gia đình nạn nhân có thể hiểu lầm thành kết luận ‘nạn nhân ngạt nước chết’ được? Lại nữa, chiếu theo quy định của Luật Tố tụng hình sự thì việc khám nghiệm tử thi là ‘phát hiện dấu vết của tội phạm’ và ‘làm sáng tỏ các tình tiết có ý nghĩa đối với vụ án’ thì các dấu vết chấn thương trên người nạn nhân và việc ‘mắt bị lồi ra’ theo mô tả của gia đình nạn nhân có được ghi lại trong ‘biên bản pháp y’ không? Nếu có thì làm sao gia đình lại bức xúc đến vậy? Cũng theo lời kể của vị bác sỹ này thì buổi khám nghiệm có mặt đầy đủ công an, viện kiểm soát, tổ trưởng tổ dân phố và người nhà nạn nhân. Nếu thế thì sau khi có ‘biên bản pháp y’ chắc chắn người nhà nạn nhân sẽ bức xúc ngay tại chỗ thì tại sao không có ai giải thích cho nạn nhân hiểu cơ chứ? Viện Pháp y Trung ương cũng vào cuộc thể theo yêu cầu của gia đình nạn nhân và kết quả được loan báo là ‘không khác gì với lần khám nghiệm trước’. Kết quả ‘không khác gì’, theo như tường thuật của truyền thông trong nước, nghe rất tù mù. Pháp y Trung ương cho biết tử thi không bị chấn thương gì bên ngoài nhưng lại kết luận ‘nạn nhân bị đánh chết’. Thử nghĩ nếu Pháp y Trung ương kết luận khác với lần khám nghiệm trước thì vụ việc sẽ đi theo hướng nào? Chủ tịch phân trần Cái chết của Nguyễn Tuấn Anh đã gây phẫn nộ trong lòng người dân địa phương Cho đến nay cơ quan điều tra vẫn khẳng định không có bằng chứng gì chứng tỏ sự liên quan của người con rể của Chủ tịch tỉnh Phùng Quang Hùng trong vụ sát hại Nguyễn Tuấn Anh theo như lời đồn đại. Người con rể này cũng đã được công an mời đến làm việc hôm 19/3. Đây cũng là việc bình thường để xác định sự liên quan hay không liên quan của đương sự. Tuy nhiên lời phân trần của ông Hùng lại có chỗ không bình thường. Trả lời BBC ngay hôm 17/3 khi vụ việc còn đang sôi sùng sục ở Vĩnh Yên, ông Hùng đã nói rất rõ ràng về vụ án, như xảy ra lúc nào (11, 12h đêm), ở đâu (Nhà nó (vợ chồng con gái) ở cách xa mấy chục mét cơ, không ở gần đó) và cả chi tiết (uống rượu, đánh nhau). Cũng có thể cơ quan công an đã báo cáo cho ông Hùng kết quả điều tra nên ông biết chăng? Nhưng nên nhớ lúc đó công an tỉnh Vĩnh Phúc đang tập trung toàn lực để xử lý vụ biểu tình. Tuy nhiên, chi tiết bí ẩn nhất mà ông Hùng nói là ‘cái phòng nó (vợ chồng con gái) gần đó thì cũng có lúc đánh nhau chạy tán loạn vào thì nghi ngờ như vậy’. Nói vậy thì hóa ra nhà con rể ông Hùng là nhà hoang vô chủ à? Làm sao mà côn đồ đang ẩu đả có thể chạy ra chạy vào dễ dàng như vậy được? Chi tiết đáng ngờ nhất trong toàn bộ vụ việc là ‘đầu mối quan trọng’ Nguyễn Văn Hiệp, người đi cùng nạn nhân trong đêm xảy ra án mạng. Điều gút mắc là tại sao khi Tuấn Anh bị đánh hội đồng, Hiệp chạy thoát được lại không kêu người đến cứu? Và rồi sáng hôm sau Hiệp không sang nhà nạn nhân xem nạn nhân đã về chưa mà phải đợi đến khi người nhà nạn nhân hỏi mới nói? Có dấu hiệu cho thấy đây không chỉ là một vụ ẩu đả bình thường như lời công an tuyên bố. Dân sai 'toàn tập' Lòng dân vẫn chưa yên mặc dù chính quyền đang quyết liệt vào cuộc Ở đây tôi nói những điều bất thường của chính quyền như thế có công bằng không khi mà chính quyền đã nói ‘không làm gì sai’ rồi mà? Cũng Đại tá Hồ Sỹ Tiến được truyền thông trong nước dẫn lời nói: “Qua kiểm tra thấy công an tỉnh Vĩnh Phúc đã thực hiện đúng và đầy đủ trình tự.” Vụ việc ‘diễn biến phức tạp, làm mất an ninh trật tự xã hội nghiêm trọng’ là do người hiểu sai ‘biên bản pháp y’, và ‘không hiểu biết pháp luật’ nên hành động sai trái. Vậy là chính quyền không sai còn người dân thì sai toàn tập. Không biết người dân có đồng ý là mình đã sai hay không. Thôi thì chính quyền nói sao thì chịu vậy. Nếu có không đồng ý thì cũng không dám cãi vì sẽ bị ghép vào tội ‘phản động’ như chơi. Có thể thấy là người dân Việt Nam thật yếu ớt trước một chính quyền quá uy quyền! Ở các nước mà chính quyền do người dân bầu lên, đố ai dám nói là người dân sai. Sẽ mất phiếu bầu ngay. Ở trên tôi có nói là chính quyền thiếu nhạy cảm với nhân dân. Nhưng mà nhạy cảm được không khi mà họ không có liên hệ với nhân dân thông qua bầu cử. Nhưng như vậy chính quyền cũng có lợi thế là không cần sợ dân. Lợi thế đó, biết đâu, cũng có thể là tử huyệt. Tử huyệt đó là mặc nhiên rằng người dân đã quen được lãnh đạo, được dạy dỗ nên sẽ không có chuyện phản kháng và phản kháng nếu xảy ra là ‘bất bình thường’. Tử huyệt đó cũng ở chỗ coi thường người dân, không tôn trọng người dân đúng mức nên mới có chuyện dễ dàng nói người dân sai mà không cần hiểu tâm tư tình cảm của người dân Sự việc ở Vĩnh Yên cho thấy không có gì là tuyệt đối. Người dân bình thường vẫn hiền lành nhưng nếu gặp chuyện cùng cực thì cũng sẽ tức nước vỡ bờ. | summarize: Nguyễn Tuấn Anh đã chết một cách tức tưởi Đã hơn một tuần lễ nhưng những gì xảy ra ở đô thị tỉnh lẻ này vẫn chưa hết nóng với dư luận. Dẫu sao người chết cũng đã chết – khơi gợi lại nỗi đau của gia đình nạn nhân là điều tôi thật sự không mong muốn. Mạng người hết sức quý giá, nhất là của một người đàn ông đang ở tuổi gánh vác giang sơn, chèo chống gia đình như anh Nguyễn Tuấn Anh. Một gia đình bỗng dưng đổ sập, một người vợ bụng mang dạ chửa không còn nơi nương tựa, một đứa trẻ mãi mất đi tình thương của cha và một đứa trẻ nữa sắp ra đời không bao giờ được gọi bố. Trước hết tôi xin chia sẻ nỗi đau này với gia đình anh Nguyễn Tuấn Anh và cầu mong hương hồn anh được yên nghỉ nơi chín suối. Hơi hướng chính trị Theo kịch bản mà chính quyền đưa ra, có vẻ vụ việc bắt đầu từ khi rượu vào lời ra rồi xích mích dẫn đến hành hung và cuối cùng là án mạng. Nếu đúng như thế thì vụ án gây chấn động Vĩnh Yên không phải là điều gì lạ lùng ở Việt Nam mà chỉ là một vụ án hình sự bình thường nếu không muốn nói là rất thường. Thế nhưng, chỉ sau một đêm từ một công nhân không ai biết Nguyễn Tuấn Anh vụt trở thành cái tên nổi tiếng được nhiều người bàn luận và tìm kiếm. Nổi tiếng kiểu này này chắc chắn là điều mà bản thân Tuấn Anh, gia đình và đặc biệt là chính quyền không mong muốn. Điều gì đã khiến cho một vụ án bình thường trở thành ‘kỳ án’ gây xôn xao dư luận cả nước như vậy? Chính quyền rất nhanh chóng có câu trả lời. Phát biểu với báo chí hôm 18/3, tức là chỉ một ngày sau khi xảy ra vụ việc ‘quan tài diễu phố’, Đại tá Hồ Sỹ Tiến, cục trưởng Cục Cảnh sát hình sự, người được Bộ Công an cử về Vĩnh Yên để kiểm soát tình hình, đã giải thích về ‘điều lạ’ trong vụ án này. Theo lời ông Tiến được báo chí trong nước thuật lại rộng rãi thì ‘điều không bình thường’ là gia đình nạn nhân đã ‘bị một số đối tượng kích động’. Chỉ với hai chữ ‘kích động’này, một vụ án hình sự bình thường bỗng chốc trở thành có hơi hướng chính trị. Bản thân chữ ‘kích động’ có hàm ý là động cơ xấu, ý đồ xấu. Ý đồ xấu mà Đại tá Tiến muốn ám chỉ ở đây là gì nếu không phải là ‘chống phá Nhà nước’ mà kẻ chủ mưu không ai khác hơn chính là ‘các thế lực phản động, thù địch’? Một vụ việc bộc phát ở một tỉnh lẻ như thế mà cũng có sẵn ‘thế lực phản động’ chờ sẵn để lợi dụng thời cơ tấn công. Thật lợi hại! Nghe lời ông Tiến tôi có cảm giác các lực lượng ‘chống Nhà nước’ nhan nhản ở khắp nơi – giống như virus HIV đã bộc phát không thể dùng thuốc để kiểm soát được nữa mà chỉ còn chờ chết. Làm sao mới đúng? Vụ biểu tình ở Vĩnh Yên đã gây chấn động dư luận Hành động mang quan tài đi diễu phố của gia đình nạn nhân để gây áp lực thật ra đáng được cảm thông hơn là lên án. Chính quyền không thể nói là thông cảm với nỗi đau của dân khi huy động số lượng công an ‘nhiều chưa từng thấy’ trong ngày an táng, theo lời kể của em trai của nạn nhân với BBC. Rõ ràng nỗi ám ảnh ‘thù địch’ khiến chính quyền nhìn đâu cũng thấy kẻ thù chứ không thấy nỗi đau đớn và oan khiên của người dân. Ở đây tôi muốn hỏi Đại tá Tiến rằng nếu con trai ông chết thảm thương như thế, một cách không rõ ràng như thế, cơ thể không còn nguyên vẹn như thế mà ra công đường phán quan bảo là ‘tự nó chết’ thì ông có phẫn uất hay không? Kinh động thi thể của người thân vừa nằm xuống là đi ngược lại tình cảm thiêng liêng của người Việt. Phải làm một việc cực chẳng đã – đó chính là đỉnh điểm của sự phẫn uất. Tức nước phải vỡ bờ. Nếu hành động đó đáng bị lên án thì chính quyền cũng nên chỉ ra gia đình nạn nhân phải làm sao mới đúng? Đi kiện ư? Kêu oan có thấu khi đã có nghi ngờ vụ việc có liên quan đến người nhà tỉnh trưởng? Pháp y chẳng đã nói là ‘say rượu, té cống, ngạt nước’ rồi đó sao? Với lại, một khi đã chôn cất người thân rồi đi kiện thì thế nào cũng sẽ quật mồ lên khám nghiệm lại. Có đành lòng không? Ai dám chắc rằng nếu không làm áp lực thì nạn nhân sẽ không mang theo nỗi oan khuất xuống đáy mồ sâu? Rõ ràng chỉ hôm trước hôm sau công an đã bắt chùm năm nghi phạm trong khi từ lúc nạn nhân được báo mất tích chẳng nghe thấy kết quả điều tra gì. Cho dù chính quyền có coi đó là hành vi gây mất trật tự nghiêm trọng, nhưng xét kỹ gia đình nạn nhân không còn lựa chọn nào khác. Nếu Đại tá Tiến coi hành động phản kháng của gia đình nạn nhân là không bình thường, thì cách nghĩ như thế mới là không bình thường. Làn sóng người Có cáo buộc công an đã trấn áp người mang khăn tang Điều không bình thường ở đây, nếu có, là làm sao mà chuyện của một cá nhân, một gia đình lại biến thành hành động của cả ngàn người – đông hơn cả những cuộc biểu tình chống Trung Quốc ngay ở thủ đô Hà Nội. Tôi tin chắc đại đa số cả ngàn người bước theo quan tài Nguyễn Tuấn Anh hôm ấy không có lợi ích hay liên quan gì đến gia đình nạn nhân. Trong một đất nước có bộ máy an ninh hùng mạnh để sẵn sàng trấn áp bất cứ sự phản kháng nào, ‘biểu tình’ là một từ luôn đi với sự sợ hãi mà lâu nay ít người dân dám nghĩ bàn. Không liên quan gì đến mình, cũng không phải là chuyện lớn quốc gia, hà cớ gì cả ngàn người làm thành làn sóng phía sau quan tài đối mặt với công an đang dàn trận? Không thể cho rằng họ là những người hiếu kỳ đi theo hóng chuyện. Thấy công an người hiếu kỳ tức khắc sẽ tan. Còn nếu nói theo kiểu Đại tá Hồ Sỹ Tiến thì cả ngàn người không liên quan kia chắc hẳn là những người kích động gia đình nạn nhân? Nếu có ai đó kích động được một đám đông như thế thì quả tài ‘dân vận’ không thua chính quyền và lẽ ra đã bị công an túm cổ khởi tố từ khuya rồi. Thế mới thấy khi lương tri con người bị đánh động trước một việc tày đình thì sự phẫn nộ sẽ đưa họ đi đến đâu. Tuy nhiên, để người dân sẵn sàng xuống đường đối đầu với nhà chức trách thì trong thâm thâm họ ắt đã có sự bất mãn với chính quyền. Vì uất ức bạo quyền mà người bán hoa quả Bouazizi đã thiêu mình để phản đối. Ngọn lửa Bouazizi đã thổi bùng ngọn lửa phẫn nộ trong lòng người dân Tunisia, đưa họ xuống đường để khởi đầu Mùa xuân Ả Rập làm sụp đổ các chế độ cường quyền. Ở Việt Nam gần đây vẫn hay nghe nói đến ‘những bài học’ từ Mùa xuân Ả Rập. Tuy nhiên sự kiện ở Vĩnh Yên và nhiều vụ việc khác cho thấy chính quyền vẫn thiếu nhạy cảm trước tình cảm của nhân dân. Pháp y ở đâu? Ông Tiến chỉ ra điều kỳ lạ trong hành xử của người dân, nhưng không rõ liệu ông có thấy những điều kỳ lạ trong cách ứng xử của chính quyền? Đầu dây mối nhợ của sự bùng nổ ở Vĩnh Yên trong ngày 17/3 là cái pháp y gì đấy nói rằng nạn nhân té cống ngạt nước chết. Tôi xin lỗi dùng từ ‘pháp y gì đấy’ vì không biết đấy là cái pháp y gì. Chính quyền bảo chỉ là ‘biên bản pháp y’ còn gia đình nạn nhân thì khẳng định là ‘kết quả pháp y’ nên chẳng biết tin ai. Nếu cái pháp y gì đấy là nguồn gốc của mọi sự phẫn uất của người dân thì ngay từ đầu khi vụ việc bùng nổ và nếu pháp y không làm gì sai lẽ ra đã phải xuất hiện trước công chúng để giải thích cho mọi người hiểu. Đằng này, các bác sỹ pháp y trực tiếp khám nghiệm tử thi dường như biệt tích trước dư luận để mặc cho công an nói thay lời. Công chúng còn không được biết các bác sỹ pháp y đấy là ai. Nguyên nhân trực tiếp xảy ra vụ việc ở Vĩnh Yên là xung quanh việc khám nghiệm tử thi Mãi đến ngày 23/2, tức là một tuần lễ sau vụ việc, thì bác sỹ Kim Văn Mừng, người được cho là đã đứng đầu ê-kíp trực tiếp khám nghiệm tử thi nạn nhân, mới thấy lên tiếng trên trang mạng Dân Việt. Bác sỹ Mừng khẳng định lại điều mà công an đã nhắc đi nhắc lại trước đó là chưa hề có kết quả giám định mà chỉ có biên bản khám nghiệm tức là tình trạng khách quan của nạn nhân như thế nào thì ghi lại thế đó. Một dấu hỏi ở đây là nếu ‘biên bản pháp y’ chỉ ghi đúng sự thật khách quan là nạn nhân được tìm thấy dưới mương nước thì làm cách nào mà gia đình nạn nhân có thể hiểu lầm thành kết luận ‘nạn nhân ngạt nước chết’ được? Lại nữa, chiếu theo quy định của Luật Tố tụng hình sự thì việc khám nghiệm tử thi là ‘phát hiện dấu vết của tội phạm’ và ‘làm sáng tỏ các tình tiết có ý nghĩa đối với vụ án’ thì các dấu vết chấn thương trên người nạn nhân và việc ‘mắt bị lồi ra’ theo mô tả của gia đình nạn nhân có được ghi lại trong ‘biên bản pháp y’ không? Nếu có thì làm sao gia đình lại bức xúc đến vậy? Cũng theo lời kể của vị bác sỹ này thì buổi khám nghiệm có mặt đầy đủ công an, viện kiểm soát, tổ trưởng tổ dân phố và người nhà nạn nhân. Nếu thế thì sau khi có ‘biên bản pháp y’ chắc chắn người nhà nạn nhân sẽ bức xúc ngay tại chỗ thì tại sao không có ai giải thích cho nạn nhân hiểu cơ chứ? Viện Pháp y Trung ương cũng vào cuộc thể theo yêu cầu của gia đình nạn nhân và kết quả được loan báo là ‘không khác gì với lần khám nghiệm trước’. Kết quả ‘không khác gì’, theo như tường thuật của truyền thông trong nước, nghe rất tù mù. Pháp y Trung ương cho biết tử thi không bị chấn thương gì bên ngoài nhưng lại kết luận ‘nạn nhân bị đánh chết’. Thử nghĩ nếu Pháp y Trung ương kết luận khác với lần khám nghiệm trước thì vụ việc sẽ đi theo hướng nào? Chủ tịch phân trần Cái chết của Nguyễn Tuấn Anh đã gây phẫn nộ trong lòng người dân địa phương Cho đến nay cơ quan điều tra vẫn khẳng định không có bằng chứng gì chứng tỏ sự liên quan của người con rể của Chủ tịch tỉnh Phùng Quang Hùng trong vụ sát hại Nguyễn Tuấn Anh theo như lời đồn đại. Người con rể này cũng đã được công an mời đến làm việc hôm 19/3. Đây cũng là việc bình thường để xác định sự liên quan hay không liên quan của đương sự. Tuy nhiên lời phân trần của ông Hùng lại có chỗ không bình thường. Trả lời BBC ngay hôm 17/3 khi vụ việc còn đang sôi sùng sục ở Vĩnh Yên, ông Hùng đã nói rất rõ ràng về vụ án, như xảy ra lúc nào (11, 12h đêm), ở đâu (Nhà nó (vợ chồng con gái) ở cách xa mấy chục mét cơ, không ở gần đó) và cả chi tiết (uống rượu, đánh nhau). Cũng có thể cơ quan công an đã báo cáo cho ông Hùng kết quả điều tra nên ông biết chăng? Nhưng nên nhớ lúc đó công an tỉnh Vĩnh Phúc đang tập trung toàn lực để xử lý vụ biểu tình. Tuy nhiên, chi tiết bí ẩn nhất mà ông Hùng nói là ‘cái phòng nó (vợ chồng con gái) gần đó thì cũng có lúc đánh nhau chạy tán loạn vào thì nghi ngờ như vậy’. Nói vậy thì hóa ra nhà con rể ông Hùng là nhà hoang vô chủ à? Làm sao mà côn đồ đang ẩu đả có thể chạy ra chạy vào dễ dàng như vậy được? Chi tiết đáng ngờ nhất trong toàn bộ vụ việc là ‘đầu mối quan trọng’ Nguyễn Văn Hiệp, người đi cùng nạn nhân trong đêm xảy ra án mạng. Điều gút mắc là tại sao khi Tuấn Anh bị đánh hội đồng, Hiệp chạy thoát được lại không kêu người đến cứu? Và rồi sáng hôm sau Hiệp không sang nhà nạn nhân xem nạn nhân đã về chưa mà phải đợi đến khi người nhà nạn nhân hỏi mới nói? Có dấu hiệu cho thấy đây không chỉ là một vụ ẩu đả bình thường như lời công an tuyên bố. Dân sai 'toàn tập' Lòng dân vẫn chưa yên mặc dù chính quyền đang quyết liệt vào cuộc Ở đây tôi nói những điều bất thường của chính quyền như thế có công bằng không khi mà chính quyền đã nói ‘không làm gì sai’ rồi mà? Cũng Đại tá Hồ Sỹ Tiến được truyền thông trong nước dẫn lời nói: “Qua kiểm tra thấy công an tỉnh Vĩnh Phúc đã thực hiện đúng và đầy đủ trình tự.” Vụ việc ‘diễn biến phức tạp, làm mất an ninh trật tự xã hội nghiêm trọng’ là do người hiểu sai ‘biên bản pháp y’, và ‘không hiểu biết pháp luật’ nên hành động sai trái. Vậy là chính quyền không sai còn người dân thì sai toàn tập. Không biết người dân có đồng ý là mình đã sai hay không. Thôi thì chính quyền nói sao thì chịu vậy. Nếu có không đồng ý thì cũng không dám cãi vì sẽ bị ghép vào tội ‘phản động’ như chơi. Có thể thấy là người dân Việt Nam thật yếu ớt trước một chính quyền quá uy quyền! Ở các nước mà chính quyền do người dân bầu lên, đố ai dám nói là người dân sai. Sẽ mất phiếu bầu ngay. Ở trên tôi có nói là chính quyền thiếu nhạy cảm với nhân dân. Nhưng mà nhạy cảm được không khi mà họ không có liên hệ với nhân dân thông qua bầu cử. Nhưng như vậy chính quyền cũng có lợi thế là không cần sợ dân. Lợi thế đó, biết đâu, cũng có thể là tử huyệt. Tử huyệt đó là mặc nhiên rằng người dân đã quen được lãnh đạo, được dạy dỗ nên sẽ không có chuyện phản kháng và phản kháng nếu xảy ra là ‘bất bình thường’. Tử huyệt đó cũng ở chỗ coi thường người dân, không tôn trọng người dân đúng mức nên mới có chuyện dễ dàng nói người dân sai mà không cần hiểu tâm tư tình cảm của người dân Sự việc ở Vĩnh Yên cho thấy không có gì là tuyệt đối. Người dân bình thường vẫn hiền lành nhưng nếu gặp chuyện cùng cực thì cũng sẽ tức nước vỡ bờ. | [
108,
287,
285,
161,
362,
1949,
266,
115,
654,
172,
173,
766,
276,
121,
176,
2011,
183,
172,
670,
1083,
170,
120,
218,
488,
124,
108,
121,
709,
461,
769,
2606,
126,
244,
289,
538,
1578,
119,
1136,
5357,
6620,
431,
350,
111,
654,
127,
115,
654,
1021,
2472,
2390,
153,
1510,
1187,
104,
165,
539,
627,
157,
106,
179,
141,
1721,
144,
110,
872,
6072,
3340,
111,
538,
543,
1089,
314,
103,
202,
106,
104,
172,
111,
685,
118,
167,
108,
121,
722,
2570,
5572,
6801,
3545,
103,
6680,
424,
165,
539,
128,
365,
362,
1949,
1909,
885,
165,
539,
4585,
6042,
880,
9786,
103,
172,
111,
1350,
3952,
518,
4987,
22263,
110,
177,
328,
5873,
3271,
103,
172,
1951,
603,
1676,
552,
184,
205,
432,
104,
1041,
105,
172,
1951,
603,
761,
1268,
124,
723,
110,
374,
339,
117,
343,
3250,
957,
538,
141,
676,
733,
1198,
1510,
1187,
126,
119,
165,
539,
365,
362,
1949,
266,
105,
352,
872,
1517,
2576,
365,
117,
1675,
1207,
328,
2000,
6178,
112,
17658,
665,
122,
245,
520,
1690,
288,
145,
122,
168,
251,
1235,
107,
895,
197,
358,
290,
178,
148,
129,
1953,
138,
366,
124,
598,
3318,
13340,
458,
155,
209,
2523,
105,
608,
264,
106,
304,
2165,
631,
604,
128,
175,
143,
197,
304,
383,
2306,
469,
2149,
2907,
110,
139,
106,
179,
218,
1681,
3669,
108,
121,
243,
132,
145,
163,
106,
172,
197,
304,
240,
144,
342,
369,
323,
110,
278,
123,
106,
215,
2429,
773,
170,
103,
163,
187,
172,
1370,
148,
172,
135,
157,
110,
375,
217,
362,
1949,
266,
197,
332,
319,
164,
292,
465,
738,
354,
117,
158,
111,
746,
967,
105,
370,
15095,
10789,
354,
1138,
126,
126,
751,
1037,
106,
179,
145,
288,
481,
1949,
1222,
165,
539,
105,
1597,
1502,
106,
122,
168,
110,
872,
6072,
747,
218,
115,
521,
114,
172,
197,
304,
342,
369,
319,
164,
743,
14516,
304,
748,
383,
6132,
4704,
1136,
967,
186,
142,
128,
11818,
448,
168,
215,
838,
1332,
107,
476,
456,
3763,
1327,
284,
119,
188,
356,
325,
13532,
103,
766,
106,
163,
172,
191,
187,
129,
488,
124,
197,
358,
18248,
326,
3828,
548,
2687,
440,
1830,
873,
3269,
1075,
103,
1794,
395,
1959,
1468,
338,
240,
144,
103,
111,
117,
949,
487,
305,
368,
125,
2149,
2907,
130,
594,
820,
205,
240,
103,
115,
272,
581,
125,
743,
5691,
1681,
748,
113,
197,
304,
433,
520,
366,
118,
1075,
117,
188,
356,
113,
142,
1802,
153,
1872,
2544,
143,
743,
5691,
110,
342,
369,
748,
106,
165,
539,
627,
157,
115,
9915,
172,
166,
195,
706,
1058,
469,
1435,
1137,
119,
196,
1302,
743,
9705,
469,
748,
23673,
103,
172,
197,
304,
240,
144,
342,
369,
4585,
7784,
319,
164,
107,
1189,
665,
122,
1543,
783,
481,
1302,
743,
9705,
469,
748,
107,
2134,
108,
232,
106,
469,
225,
4812,
108,
232,
905,
5638,
1654,
905,
1099,
145,
440,
1830,
1075,
278,
1948,
163,
108,
121,
248,
106,
218,
323,
110,
139,
106,
108,
20213,
740,
571,
142,
748,
145,
789,
185,
1563,
110,
375,
211,
183,
122,
106,
9252,
175,
265,
391,
5939,
1056,
1809,
10687,
885,
197,
358,
816,
376,
212,
108,
121,
172,
769,
2606,
128,
175,
145,
127,
107,
1132,
743,
8071,
265,
391,
469,
748,
1205,
1132,
130,
418,
286,
221,
225,
623,
2446,
6119,
418,
799,
794,
4029,
366,
118,
1075,
141,
107,
406,
1143,
109,
265,
423,
108,
20213,
571,
142,
748,
7302,
12219,
108,
121,
1227,
328,
1021,
855,
128,
1084,
4655,
115,
816,
376,
212,
110,
136,
467,
1357,
130,
594,
820,
117,
761,
145,
163,
177,
1205,
3050,
2110,
350,
239,
604,
347,
1269,
284,
205,
108,
121,
2149,
2907,
115,
383,
2306,
469,
1136,
967,
2460,
469,
518,
146,
326,
184,
3828,
548,
104,
165,
539,
627,
157,
130,
383,
516,
265,
1721,
124,
549,
117,
406,
206,
183,
106,
227,
2999,
448,
168,
110,
136,
123,
106,
206,
406,
119,
1510,
1187,
104,
137,
129,
1254,
469,
166,
423,
135,
305,
743,
16856,
289,
434,
203,
748,
113,
191,
305,
5260,
103,
181,
366,
546,
104,
640,
1320,
104,
627,
157,
119,
2189,
108,
3128,
921,
1510,
1948,
349,
743,
21856,
1809,
748,
521,
122,
168,
485,
793,
127,
203,
789,
1056,
739,
110,
203,
1510,
1187,
4039,
105,
2397,
11207,
104,
111,
1568,
108,
978,
248,
141,
278,
419,
440,
1830,
1075,
160,
323,
219,
1320,
118,
654,
1506,
432,
128,
1672,
172,
173,
110,
450,
921,
128,
1672,
225,
136,
110,
177,
503,
2829,
128,
175,
145,
124,
135,
361,
689,
146,
327,
106,
743,
4142,
335,
654,
748,
143,
118,
107,
3312,
6076,
194,
984,
725,
469,
697,
136,
104,
111,
481,
659,
829,
804,
106,
184,
1240,
153,
205,
406,
3604,
5403,
104,
111,
243,
112,
2201,
140,
172,
358,
786,
718,
269,
115,
1021,
150,
122,
106,
1410,
318,
104,
144,
3312,
6076,
112,
4013,
142,
139,
2001,
12314,
631,
209,
469,
150,
549,
133,
227,
304,
143,
122,
168,
127,
237,
163,
124,
165,
539,
627,
157,
139,
140,
350,
239,
604,
347,
3258,
1367,
4379,
1313,
2312,
2397,
107,
3978,
129,
115,
107,
881,
1274,
197,
358,
107,
316,
146,
155,
111,
152,
769,
395,
347,
711,
108,
364,
718,
269,
115,
123,
106,
743,
15668,
8472,
11590,
3661,
103,
6531,
142,
748,
598,
150,
1608,
1224,
176,
1398,
172,
129,
115,
3031,
2128,
111,
481,
598,
184,
1367,
143,
175,
224,
127,
134,
13046,
3456,
227,
1914,
2065,
1409,
615,
4067,
694,
984,
1561,
1140,
751,
160,
323,
110,
140,
516,
265,
143,
627,
157,
134,
110,
518,
181,
1510,
2397,
3808,
804,
3093,
3456,
993,
347,
108,
3128,
921,
163,
325,
226,
325,
187,
135,
305,
115,
290,
9004,
147,
881,
473,
113,
129,
148,
398,
627,
157,
117,
188,
552,
566,
718,
269,
701,
203,
299,
416,
179,
486,
1776,
1291,
428,
122,
168,
107,
703,
150,
106,
209,
554,
383,
552,
4983,
222,
849,
2060,
170,
587,
888,
165,
539,
627,
157,
110,
177,
1212,
680,
224,
911,
631,
440,
1830,
1075,
703,
209,
469,
391,
1572,
104,
165,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
8146,
938,
191,
235,
107,
642,
2149,
2907,
106,
439,
595,
117,
982,
155,
158,
202,
159,
188,
356,
113,
1018,
957,
397,
158,
111,
177,
110,
217,
107,
172,
164,
548,
107,
465,
106,
2149,
2907,
829,
173,
337,
1113,
110,
4146,
1
] |
vietnam-48933010 | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-48933010 | Bãi Tư Chính: Việc truyền thông VN im lặng 'là bình thường'? | Một nhà quan sát nói với BBC rằng việc chính phủ và truyền thông Việt Nam không đề cập gì về vụ bãi Tư Chính "là chuyện bình thường". | Hải quân Trung Quốc tại Biển Đông hồi tháng 4/2018 Những ngày qua, mạng xã hội xôn xao trước tin do tờ South China Morning Post của Hong Kong loan báo. "Đối đầu" giữa các tàu TQ và VN lại xảy ra ở Biển Đông Trung Quốc tập trận năm ngày trên Biển Đông Tàu chiến TQ 'theo dõi' diễn tập Mỹ-Úc? TQ tức giận vì tàu Canada qua Eo biển Đài Loan Theo đó, Trung Quốc và Việt Nam đang có đối đầu căng thẳng liên quan tàu 'khảo sát' của Trung Quốc triển khai tới một rạn san hô đang tranh chấp ở Biển Đông. "Các tàu bảo vệ bờ biển của Trung Quốc và Việt Nam đã tham gia vào một cuộc đối đầu kéo dài một tuần tại khu vực một rạn san hô ở Biển Đông, sự kiện có nguy cơ xảy ra cuộc đụng độ lớn nhất giữa hai quốc gia trong năm năm trở lại đây, tờ báo này cho biết hôm 12/7/2019 . Đối đầu có thể gây ra một làn sóng tình cảm chống Trung Quốc ở Việt Nam chưa từng thấy, kể từ năm 2014, khi một giàn khoan dầu của Trung Quốc (HD-981) tới khu vực quần đảo Hoàng Sa đang tranh chấp giữa hai nước," tờ báo của Hong Kong tường thuật. Tính đến chiều 15/7, chưa thấy các báo Việt Nam đưa tin về vụ này, trong lúc một thư ký tòa soạn báo ở TP.Hồ Chí Minh đề nghị ẩn danh, xác nhận với BBC rằng "có lệnh không đưa tin về vụ bãi Tư Chính". 'Cách tiếp cận' Hôm 15/7, trả lời BBC, ông Nguyễn Thế Phương, nghiên cứu viên cộng tác của Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế Sài Gòn (SCIS), nói: "Theo phán đoán của tôi, South China Morning Post có lẽ là trích lại thông tin của ông Ryan Martinson, chuyên gia về hải quân Trung Quốc, trong khi bản thân ông Ryan có thông tin về vụ bế tắc này thông qua quá trình theo dõi các tàu của Trung Quốc trên các công cụ định vị tàu biển." "Cho nên nếu tờ báo này có trích dẫn sai sót gì đó thì cũng không phải điều gì quá lạ lẫm, quan trọng là họ có đính chính sau đó hay không. Dù sao thì South China Morning Post vẫn được xem là báo tư nhân, và là báo có trụ sở không phải ở đại lục." "Tuy nhiên cũng cần lưu ý, ông Ryan Martinson không phải là bên đầu tiên đánh tín hiệu là đang có chuyện xảy ra ở Biển Đông." "Từ theo dõi của tôi thì bên đầu tiên nói bóng gió về việc có va chạm xảy ra là một fanpage có cảm tình với quân đội Việt Nam, không loại trừ khả năng là thành phần của lực lượng 47." "Hiện nay tuy truyền thông dòng chính ở Việt Nam không đề cập, truyền thông mạng và các nhóm thân chính phủ trên không gian mạng vẫn được phép đề cập, dù không hay không thể, không được,đề cập quá chi tiết." "Việc chính phủ Việt Nam, và truyền thông dòng chính Việt Nam không đề cập gì là chuyện bình thường." "Đối với báo chí chính thống, họ sẽ phải chờ thông cáo chính thức của Bộ Ngoại giao, rồi sau đó mới đưa tin được. Còn Bộ Ngoại giao thường thì sẽ chỉ có thông báo sau khi sự việc sắp kết thúc hoặc đã kết thúc." "Cách tiếp cận "không xác nhận cũng không bác bỏ" sẽ là cách tiếp cận chính trong thời điểm hiện tại. Theo tôi, có mấy lý do sau: Chính phủ Việt Nam cho thấy họ ưu tiên ổn định đối nội. Kiểm soát thông tin là để thực hiện mục tiêu đó. Kiểm soát thông tin là một chuyện, các chính sách thực địa là một chuyện khác và không đánh đồng hai chuyện này với nhau được. Sóng ngầm bên dưới Biển Đông Vì sao VN hủy giao lưu quốc phòng với Mỹ? Bình luận về đề xuất VN tham gia Bộ tứ Quad Mỹ quan tâm Bộ Tư lệnh tác chiến mạng VN? Ông Thế Phương cũng phân tích thêm: "Tham vọng của Trung Quốc hiện tại và tương lai là không thay đổi: Độc chiếm Biển Đông. Vì thế, các vụ va chạm lẻ tẻ giữa Việt Nam và Trung Quốc trên biển vẫn rất hay thường xuyên xảy ra. Điều này không mới, và trong tương lai cũng sẽ như thế." "Tuy nhiên vụ bãi Tư Chính được cho là nghiêm trọng nhất kể từ sự kiện giàn khoan HD-981, đơn giản là sự kiện này lặp lại kịch bản của vụ HD-981: Đội tàu Trung Quốc xâm phạm Vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Việt Nam và tàu khảo sát của Trung Quốc được một đội tàu hộ tống đông đảo đi kèm (gồm tàu cảnh sát biển Trung Quốc và các tàu dân quân biển." "Vậy lý do tại sao Trung Quốc lại làm vậy? Theo tôi, có hai lý do: Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tiếp Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Nguyễn Thị Kim Ngân hôm 12/7/2019 tại Bắc Kinh 'Bưng bít' Hôm 16/7, blogger, phóng viên tự do Thanh Ngọc nói với BBC: "Những ngày này, người dân sục sôi trước việc vùng biển đặc quyền kinh tế Việt Nam tại bãi Tư Chính bị tàu hải dương Haiyang Dizhi của Trung Quốc xâm phạm cả tuần lễ, hải quân Việt Nam ngăn chặn." "Thông tin quan trọng vậy mà chẳng có một tờ báo chính thống nào của Việt Nam lên tiếng, trong khi dân mạng hóng lề trái và sục sôi, nhưng chỉ mỗi tờ South China Morning Post viết những dòng ngắn ngủi." "Bưng bít kiểu ấy đừng trách sao báo lề phải mãi mãi lẹt đẹt so với lề trái trong cuộc đua thông tin, khi hiện nay báo chí tiếng nước ngoài rất dễ tiếp cận, và khả năng ngoại ngữ cũng như thẩm thấu thông tin của người dân cao lên rất nhiều." "Cùng lúc ấy, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng cũng im bặt, không lên tiếng "quan ngại" như mọi lần. Chính sự im lặng của giới chức càng tạo điều kiện cho tin đồn có cơ hội bùng phát, khi chức năng định hướng thông tin của báo chí lề phải bị "tê liệt". "Chính sự im ắng hàng bao nhiêu năm mà Việt Nam đã mất ải Nam Quan, mất một phần thác Bản Giốc, mất đảo Gạc Ma, biên giới bị lấn chiếm... Là người dân, ai mà không xót xa, nóng ruột khi thấy tấc đất cha ông mất lần mất hồi. Thông tin chủ quyền quốc gia là quyền chính đáng của công dân, nay bị "mũ ni che tai", khó tránh khỏi việc dân tình đồn đoán, nghi ngờ và mất niềm tin vào chính đảng lãnh đạo." "Cách đây ít lâu, một thông tin xuất hiện trên báo chính thống và nhanh chóng bị xóa link, đại loại các báo "lề phải" cho rằng nếu không bị kiểm duyệt gắt gao, báo lề phải không bao giờ thua lề trái. Và họ gọi đó là thiếu "cạnh tranh công bằng". Thông tin này làm tôi rất buồn cười khi nghĩ về vụ bãi Tư Chính mà các báo "quên đưa". Trong một diễn biến khác, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân được báo VietnamNet hôm 12/7 dẫn lời trong lúc bà được Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình tiếp tại Bắc Kinh: "Việt Nam mong muốn cùng Trung Quốc kiểm soát tốt bất đồng, xử lý thỏa đáng vấn đề Biển Đông để tạo cơ sở cho sự phát triển ổn định, bền vững của quan hệ hai nước. Hai bên cần tuân thủ nghiêm Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển mà lãnh đạo cấp cao hai nước đã đạt được; kiên trì giải quyết vấn đề Biển Đông bằng biện pháp hòa bình, có sự tôn trọng lẫn nhau, phù hợp với luật pháp quốc tế, Công ước của Liên hợp quốc về luật biển 1982; xử lý tốt vấn đề nghề cá và hoạt động của ngư dân; duy trì hòa bình, ổn định ở Biển Đông; thúc đẩy phân định và hợp tác cùng phát triển theo lộ trình đã thống nhất, cố gắng tạo đột phá trong đàm phán phân định vùng điển ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ trong năm 2020." | summarize: Hải quân Trung Quốc tại Biển Đông hồi tháng 4/2018 Những ngày qua, mạng xã hội xôn xao trước tin do tờ South China Morning Post của Hong Kong loan báo. "Đối đầu" giữa các tàu TQ và VN lại xảy ra ở Biển Đông Trung Quốc tập trận năm ngày trên Biển Đông Tàu chiến TQ 'theo dõi' diễn tập Mỹ-Úc? TQ tức giận vì tàu Canada qua Eo biển Đài Loan Theo đó, Trung Quốc và Việt Nam đang có đối đầu căng thẳng liên quan tàu 'khảo sát' của Trung Quốc triển khai tới một rạn san hô đang tranh chấp ở Biển Đông. "Các tàu bảo vệ bờ biển của Trung Quốc và Việt Nam đã tham gia vào một cuộc đối đầu kéo dài một tuần tại khu vực một rạn san hô ở Biển Đông, sự kiện có nguy cơ xảy ra cuộc đụng độ lớn nhất giữa hai quốc gia trong năm năm trở lại đây, tờ báo này cho biết hôm 12/7/2019 . Đối đầu có thể gây ra một làn sóng tình cảm chống Trung Quốc ở Việt Nam chưa từng thấy, kể từ năm 2014, khi một giàn khoan dầu của Trung Quốc (HD-981) tới khu vực quần đảo Hoàng Sa đang tranh chấp giữa hai nước," tờ báo của Hong Kong tường thuật. Tính đến chiều 15/7, chưa thấy các báo Việt Nam đưa tin về vụ này, trong lúc một thư ký tòa soạn báo ở TP.Hồ Chí Minh đề nghị ẩn danh, xác nhận với BBC rằng "có lệnh không đưa tin về vụ bãi Tư Chính". 'Cách tiếp cận' Hôm 15/7, trả lời BBC, ông Nguyễn Thế Phương, nghiên cứu viên cộng tác của Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế Sài Gòn (SCIS), nói: "Theo phán đoán của tôi, South China Morning Post có lẽ là trích lại thông tin của ông Ryan Martinson, chuyên gia về hải quân Trung Quốc, trong khi bản thân ông Ryan có thông tin về vụ bế tắc này thông qua quá trình theo dõi các tàu của Trung Quốc trên các công cụ định vị tàu biển." "Cho nên nếu tờ báo này có trích dẫn sai sót gì đó thì cũng không phải điều gì quá lạ lẫm, quan trọng là họ có đính chính sau đó hay không. Dù sao thì South China Morning Post vẫn được xem là báo tư nhân, và là báo có trụ sở không phải ở đại lục." "Tuy nhiên cũng cần lưu ý, ông Ryan Martinson không phải là bên đầu tiên đánh tín hiệu là đang có chuyện xảy ra ở Biển Đông." "Từ theo dõi của tôi thì bên đầu tiên nói bóng gió về việc có va chạm xảy ra là một fanpage có cảm tình với quân đội Việt Nam, không loại trừ khả năng là thành phần của lực lượng 47." "Hiện nay tuy truyền thông dòng chính ở Việt Nam không đề cập, truyền thông mạng và các nhóm thân chính phủ trên không gian mạng vẫn được phép đề cập, dù không hay không thể, không được,đề cập quá chi tiết." "Việc chính phủ Việt Nam, và truyền thông dòng chính Việt Nam không đề cập gì là chuyện bình thường." "Đối với báo chí chính thống, họ sẽ phải chờ thông cáo chính thức của Bộ Ngoại giao, rồi sau đó mới đưa tin được. Còn Bộ Ngoại giao thường thì sẽ chỉ có thông báo sau khi sự việc sắp kết thúc hoặc đã kết thúc." "Cách tiếp cận "không xác nhận cũng không bác bỏ" sẽ là cách tiếp cận chính trong thời điểm hiện tại. Theo tôi, có mấy lý do sau: Chính phủ Việt Nam cho thấy họ ưu tiên ổn định đối nội. Kiểm soát thông tin là để thực hiện mục tiêu đó. Kiểm soát thông tin là một chuyện, các chính sách thực địa là một chuyện khác và không đánh đồng hai chuyện này với nhau được. Sóng ngầm bên dưới Biển Đông Vì sao VN hủy giao lưu quốc phòng với Mỹ? Bình luận về đề xuất VN tham gia Bộ tứ Quad Mỹ quan tâm Bộ Tư lệnh tác chiến mạng VN? Ông Thế Phương cũng phân tích thêm: "Tham vọng của Trung Quốc hiện tại và tương lai là không thay đổi: Độc chiếm Biển Đông. Vì thế, các vụ va chạm lẻ tẻ giữa Việt Nam và Trung Quốc trên biển vẫn rất hay thường xuyên xảy ra. Điều này không mới, và trong tương lai cũng sẽ như thế." "Tuy nhiên vụ bãi Tư Chính được cho là nghiêm trọng nhất kể từ sự kiện giàn khoan HD-981, đơn giản là sự kiện này lặp lại kịch bản của vụ HD-981: Đội tàu Trung Quốc xâm phạm Vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Việt Nam và tàu khảo sát của Trung Quốc được một đội tàu hộ tống đông đảo đi kèm (gồm tàu cảnh sát biển Trung Quốc và các tàu dân quân biển." "Vậy lý do tại sao Trung Quốc lại làm vậy? Theo tôi, có hai lý do: Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tiếp Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Nguyễn Thị Kim Ngân hôm 12/7/2019 tại Bắc Kinh 'Bưng bít' Hôm 16/7, blogger, phóng viên tự do Thanh Ngọc nói với BBC: "Những ngày này, người dân sục sôi trước việc vùng biển đặc quyền kinh tế Việt Nam tại bãi Tư Chính bị tàu hải dương Haiyang Dizhi của Trung Quốc xâm phạm cả tuần lễ, hải quân Việt Nam ngăn chặn." "Thông tin quan trọng vậy mà chẳng có một tờ báo chính thống nào của Việt Nam lên tiếng, trong khi dân mạng hóng lề trái và sục sôi, nhưng chỉ mỗi tờ South China Morning Post viết những dòng ngắn ngủi." "Bưng bít kiểu ấy đừng trách sao báo lề phải mãi mãi lẹt đẹt so với lề trái trong cuộc đua thông tin, khi hiện nay báo chí tiếng nước ngoài rất dễ tiếp cận, và khả năng ngoại ngữ cũng như thẩm thấu thông tin của người dân cao lên rất nhiều." "Cùng lúc ấy, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng cũng im bặt, không lên tiếng "quan ngại" như mọi lần. Chính sự im lặng của giới chức càng tạo điều kiện cho tin đồn có cơ hội bùng phát, khi chức năng định hướng thông tin của báo chí lề phải bị "tê liệt". "Chính sự im ắng hàng bao nhiêu năm mà Việt Nam đã mất ải Nam Quan, mất một phần thác Bản Giốc, mất đảo Gạc Ma, biên giới bị lấn chiếm... Là người dân, ai mà không xót xa, nóng ruột khi thấy tấc đất cha ông mất lần mất hồi. Thông tin chủ quyền quốc gia là quyền chính đáng của công dân, nay bị "mũ ni che tai", khó tránh khỏi việc dân tình đồn đoán, nghi ngờ và mất niềm tin vào chính đảng lãnh đạo." "Cách đây ít lâu, một thông tin xuất hiện trên báo chính thống và nhanh chóng bị xóa link, đại loại các báo "lề phải" cho rằng nếu không bị kiểm duyệt gắt gao, báo lề phải không bao giờ thua lề trái. Và họ gọi đó là thiếu "cạnh tranh công bằng". Thông tin này làm tôi rất buồn cười khi nghĩ về vụ bãi Tư Chính mà các báo "quên đưa". Trong một diễn biến khác, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân được báo VietnamNet hôm 12/7 dẫn lời trong lúc bà được Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình tiếp tại Bắc Kinh: "Việt Nam mong muốn cùng Trung Quốc kiểm soát tốt bất đồng, xử lý thỏa đáng vấn đề Biển Đông để tạo cơ sở cho sự phát triển ổn định, bền vững của quan hệ hai nước. Hai bên cần tuân thủ nghiêm Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển mà lãnh đạo cấp cao hai nước đã đạt được; kiên trì giải quyết vấn đề Biển Đông bằng biện pháp hòa bình, có sự tôn trọng lẫn nhau, phù hợp với luật pháp quốc tế, Công ước của Liên hợp quốc về luật biển 1982; xử lý tốt vấn đề nghề cá và hoạt động của ngư dân; duy trì hòa bình, ổn định ở Biển Đông; thúc đẩy phân định và hợp tác cùng phát triển theo lộ trình đã thống nhất, cố gắng tạo đột phá trong đàm phán phân định vùng điển ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ trong năm 2020." | [
108,
287,
285,
161,
864,
252,
151,
162,
149,
784,
510,
496,
253,
13098,
564,
191,
1244,
427,
293,
213,
6132,
4704,
226,
193,
180,
940,
3414,
2884,
5720,
3314,
104,
847,
1028,
2452,
3726,
5272,
176,
178,
207,
415,
109,
540,
903,
105,
312,
153,
488,
124,
108,
121,
784,
510,
151,
162,
1079,
1699,
147,
191,
159,
784,
510,
1859,
242,
903,
377,
7694,
1156,
257,
407,
495,
200,
26880,
347,
903,
766,
3583,
171,
540,
1797,
235,
9979,
657,
762,
1124,
520,
397,
151,
162,
105,
131,
132,
167,
107,
195,
178,
1135,
952,
316,
146,
540,
377,
20673,
674,
338,
257,
104,
151,
162,
435,
550,
228,
116,
5373,
3159,
1788,
167,
250,
577,
108,
121,
784,
1865,
2019,
540,
327,
647,
1777,
657,
104,
151,
162,
105,
131,
132,
115,
268,
165,
138,
116,
204,
195,
178,
930,
677,
116,
670,
149,
322,
442,
116,
5373,
3159,
1788,
108,
121,
784,
1921,
144,
591,
107,
841,
225,
488,
124,
204,
1991,
359,
301,
202,
415,
196,
198,
165,
113,
147,
147,
319,
153,
1009,
940,
188,
126,
114,
217,
325,
876,
29534,
108,
112,
1558,
176,
178,
107,
136,
383,
124,
116,
106,
231,
1338,
205,
406,
424,
151,
162,
108,
121,
131,
132,
289,
434,
203,
103,
546,
148,
147,
3425,
129,
116,
2574,
1791,
1118,
104,
151,
162,
31077,
228,
322,
442,
1218,
541,
678,
1120,
167,
250,
577,
415,
196,
142,
519,
940,
188,
104,
847,
1028,
1289,
4358,
3199,
155,
1337,
14420,
103,
289,
203,
109,
188,
131,
132,
251,
193,
125,
197,
474,
113,
398,
116,
593,
667,
660,
2249,
188,
108,
121,
2246,
7820,
980,
700,
220,
411,
1768,
595,
103,
628,
238,
119,
378,
160,
2363,
1047,
110,
251,
193,
125,
197,
1595,
1005,
448,
340,
377,
5784,
270,
1352,
257,
1131,
14420,
103,
456,
366,
2366,
118,
362,
773,
6600,
568,
402,
182,
490,
274,
104,
151,
315,
1811,
402,
162,
216,
1093,
1317,
444,
22377,
9207,
103,
795,
3002,
689,
1040,
104,
1278,
3414,
2884,
5720,
3314,
107,
642,
106,
788,
153,
206,
193,
104,
118,
6653,
3603,
8400,
649,
165,
125,
767,
252,
151,
890,
113,
129,
288,
481,
118,
6653,
107,
206,
193,
125,
197,
2998,
1199,
126,
206,
235,
310,
277,
181,
1156,
109,
540,
104,
151,
162,
159,
109,
135,
798,
190,
297,
540,
657,
294,
3826,
237,
323,
940,
188,
126,
107,
788,
458,
714,
2135,
218,
150,
143,
127,
110,
139,
179,
218,
310,
1681,
13337,
103,
146,
308,
106,
154,
107,
6046,
122,
187,
150,
194,
1648,
1612,
350,
143,
3414,
2884,
5720,
3314,
244,
117,
453,
106,
188,
276,
1890,
105,
106,
188,
107,
1266,
633,
110,
139,
108,
121,
273,
1438,
294,
3169,
445,
127,
260,
931,
2989,
118,
6653,
3603,
3782,
110,
139,
106,
367,
178,
462,
403,
875,
614,
106,
167,
107,
443,
488,
124,
108,
121,
784,
510,
294,
4491,
181,
1156,
104,
141,
143,
367,
178,
462,
123,
871,
2156,
125,
156,
107,
2840,
2133,
488,
124,
106,
116,
21063,
107,
406,
205,
119,
252,
559,
131,
578,
110,
534,
1419,
555,
344,
106,
164,
380,
104,
265,
423,
4963,
294,
4512,
275,
1169,
425,
206,
1226,
122,
108,
121,
131,
132,
110,
220,
11022,
425,
206,
427,
105,
109,
491,
481,
122,
256,
159,
110,
390,
427,
244,
117,
656,
220,
11022,
428,
110,
194,
110,
136,
103,
110,
117,
103,
17388,
1288,
310,
692,
958,
294,
189,
2117,
122,
256,
131,
578,
105,
425,
206,
1226,
122,
131,
132,
110,
220,
1288,
218,
106,
443,
342,
369,
294,
5272,
176,
119,
188,
356,
122,
3351,
154,
134,
139,
1205,
206,
341,
122,
329,
104,
429,
836,
4169,
598,
187,
150,
239,
251,
193,
1378,
927,
429,
836,
384,
369,
143,
134,
163,
107,
206,
188,
187,
129,
144,
156,
1268,
299,
822,
451,
115,
299,
822,
294,
2019,
772,
270,
1352,
1639,
628,
238,
127,
110,
736,
306,
207,
134,
106,
173,
270,
1352,
122,
113,
221,
318,
199,
149,
112,
520,
1278,
107,
938,
241,
180,
3135,
448,
256,
131,
132,
114,
203,
154,
1293,
462,
970,
190,
195,
735,
112,
2304,
820,
206,
193,
106,
130,
223,
199,
592,
464,
837,
2304,
820,
206,
193,
106,
116,
443,
103,
109,
122,
333,
223,
439,
106,
116,
443,
211,
105,
110,
403,
210,
196,
443,
126,
119,
527,
1378,
9840,
1871,
367,
768,
784,
510,
865,
350,
312,
1364,
384,
931,
198,
438,
119,
6237,
644,
410,
125,
220,
387,
312,
268,
165,
429,
4197,
21188,
200,
146,
315,
949,
1005,
1762,
274,
242,
427,
4939,
208,
773,
1507,
127,
613,
566,
2223,
14014,
584,
104,
151,
162,
199,
149,
105,
489,
1032,
106,
110,
346,
345,
161,
3095,
961,
784,
1865,
865,
1672,
109,
197,
2840,
2133,
2606,
6642,
415,
131,
132,
105,
151,
162,
159,
657,
244,
215,
194,
369,
1209,
488,
1314,
747,
126,
110,
1849,
105,
113,
489,
1032,
127,
134,
128,
10012,
3169,
445,
197,
1595,
1005,
448,
117,
114,
106,
849,
308,
202,
546,
148,
144,
591,
2574,
1791,
10770,
103,
652,
1395,
106,
144,
591,
126,
2749,
153,
1690,
288,
104,
197,
10770,
161,
3567,
540,
151,
162,
1121,
473,
4034,
634,
168,
236,
216,
15969,
104,
131,
132,
105,
540,
1560,
338,
104,
151,
162,
117,
116,
559,
540,
523,
3631,
823,
541,
184,
2213,
13331,
540,
313,
338,
657,
151,
162,
105,
109,
540,
137,
252,
657,
294,
9625,
241,
180,
149,
350,
151,
162,
153,
140,
3001,
520,
1278,
107,
196,
241,
180,
161,
483,
492,
151,
162,
1391,
2094,
644,
270,
483,
492,
162,
213,
131,
132,
362,
1074,
948,
1462,
325,
876,
29534,
149,
360,
725,
6404,
8434,
5783,
257,
1131,
12184,
103,
2362,
103,
662,
182,
222,
180,
805,
1442,
123,
119,
1231,
189,
1769,
191,
474,
111,
137,
8280,
2831,
226,
156,
501,
657,
634,
168,
236,
216,
131,
132,
149,
1595,
1005,
448,
133,
540,
767,
1903,
13237,
269,
2442,
17756,
104,
151,
162,
1121,
473,
186,
670,
9403,
767,
252,
131,
132,
963,
1355,
294,
189,
5409,
193,
146,
308,
530,
145,
718,
269,
107,
116,
940,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
430,
152,
146,
338,
123,
119,
378,
160,
156,
122,
256,
105,
425,
206,
131,
132,
110,
220,
1288,
218,
125,
197,
1595,
1005,
448,
5210,
443,
342,
11641,
1
] |
world-55777922 | https://www.bbc.com/vietnamese/world-55777922 | Điều gì xảy đến tiếp theo cho Trump - Chủ nghĩa Trump? | Donald Trump đã lên chiếc không lực Air Force One lần cuối cùng vào thứ Tư với một cái vẫy tay chào. Khi bài hát My Way của Frank Sinatra vang lên trên các loa phóng thanh tại Joint Base Andrews, Trump, người sắp sửa thành cựu tổng thống đã rời đi để đến nơi ở mới của mình ở Florida. | Dù ông chỉ vừa mới hoàn tất lời hứa hẹn với một nhóm nhỏ những người ủng hộ rằng ông sẽ trở lại "dưới một hình thức nào đó", tương lai của Trump - và phong trào chính trị mà ông lèo lái để giành chiến thắng vào năm 2016 - khá mù mờ. Bầu cử Mỹ: SCMP -'Trump có thể thua, nhưng chủ nghĩa Trump chỉ mới bắt đầu' Các gã công nghệ lớn đẩy Chủ nghĩa Trump ra khỏi mạng thế nào? Chỉ hai tháng trước, ông dường như chễm chệ trở thành thế thế lực quyền thế nhất trong chính trường Mỹ ngay cả sau thất bại vào tháng 11. Theo các cuộc thăm dò dư luận, ông vẫn được các đảng viên Cộng hòa yêu quý, được các chính trị gia của đảng phái kính sợ và coi trọng và được gần một nửa người Mỹ đánh giá tích cực. Sau đó, Trump đã bỏ ra hai tháng trời truyền bá những cáo buộc không có cơ sở về gian lận bầu cử, gây thù chuốc oán với các quan chức ở các bang chiến trường, thất bại trong cuộc vận động cho hai thượng nghị sĩ đương nhiệm của Đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử ở Georgia và kích động đám đông ủng hộ viên của ông trở thành những kẻ tấn công vào Điện Capitol của Mỹ. Ông bị luận tội (một lần nữa) trong cuộc bỏ phiếu lưỡng đảng tại Hạ viện và có thể, nếu bị kết tội tại Thượng viện, ông sẽ bị cấm vĩnh viễn việc chạy đua cho chức vụ trong chính quyền. Trong sự nghiệp chính trị kéo dài 5 năm của mình, Trump đã bứt ra khỏi tình thế chính trị cam go vốn có thể nhấn chìm hầu hết những kẻ khác. Ông ta đã bị tuyên bố "chết" nhiều lần hơn cả Freddy Krueger. Nhưng ông ta không bao giờ chìm; một chiếc tàu ngầm trong thế giới thuyền chèo. Cho đến bây giờ. Bị tước bỏ quyền lực tổng thống và bị mạng xã hội bịt miệng, ông Trump đối mặt với những thách thức kinh khiếp, cả về pháp lý lẫn tài chính. Ông ta có thể mưu tính cho việc tái xuất chính trường thành công? Liệu những tháng ngày xa lánh quyền lực ở Mar-a-Lago có là Elba hay St Helena của ông ta? Và hàng triệu người Mỹ đã ủng hộ ông ta sẽ quay sang ủng hộ ai? Một cát cứ Maga vững chắc Trong những ngày sau cuộc bạo động ở Điện Capitol của Mỹ, đánh giá tổng thể về sự tán thành của công chúng dành cho Trump đã giảm xuống giữa chỉ số 30 - mức thấp nhất trong toàn bộ nhiệm kỳ tổng thống của ông. Thoạt tiên, những con số sẽ cho thấy tiền đồ chính trị trong tương lai của ông ta đã nguy khốn. Tuy nhiên, phân tích sâu xa hơn sẽ vẽ nên một bức tranh đỡ tàn khốc hơn cho cựu tổng thống. Trong khi các đảng viên Dân chủ, đảng viên độc lập và một số đảng viên Cộng hòa ôn hòa đang chống lại ông, cát cứ đảng Cộng hòa trong tay ông dường như vẫn bất di bất dịch. Clifford Young, chủ tịch phụ trách các vấn đề công chúng của Mỹ tại Ipsos nói: "Tôi không nghĩ những gì chúng ta đang thấy gợi lên rằng ông ấy mất đi sự tương thích và cộng hưởng chính trị. "Bất cứ ai nói điều đó chỉ đang đùa cợt với chính mình. Ông ấy có một cát cứ đáng kể." Nhiều ủng hộ viên của Trump hoàn toàn tin vào sự quả quyết của Trump rằng cuộc bầu cử đã bị đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa đánh cắp khỏi ông ở quy mô trên nhiều tiểu bang. Họ đã nhìn thấy bài báo trên các phương tiện truyền thông bảo thủ nói cuộc tấn công vào Điện Capitol là do những người cánh tả chống phát xít giật dây và bác bỏ những bằng chứng có sức nặng hơn vốn là cơ sở cho việc bắt giữ nhiều kẻ chiến đấu thuộc cánh hữu và các nhà hoạt động ủng hộ Trump. Gary Keiffer là một cựu đảng viên Đảng Dân chủ 67 tuổi từ Beckley, Tây Virginia, ông đã bỏ phiếu cho Trump vào năm 2016 và 2020. Ông nói rằng cựu tổng thống đã đúng khi đặt ra các nghi vấn về cuộc bầu cử, ông nghi ngờ các nhà hoạt động cánh tả là kẻ đứng sau cuộc tấn công Điện Capitol, ông vẫn toàn tâm toàn ý ủng hộ cựu tổng thống và ông hy vọng Trump sẽ tái tranh cử sau 4 năm nữa. Keiffer nói: "Ông ấy đã làm biết bao điều cho đất nước chúng tôi. Tôi chưa bao giờ thấy một vị tổng thống nào làm được nhiều như ông ấy đã làm và rồi lại thua một cuộc tái tranh cử - và ông ấy đã không thất bại trong cuộc bầu cử." Trump có thể gặp phải rất nhiều vấn đề, nhưng lòng trung thành của cát cứ mà ông xây dựng - những người dân ở những cuộc mít tính và mua cờ cùng biển ngữ Maga - không nằm trong số đó. Đảng phái chia rẽ Donald Trump tranh cử tổng thống với tư cách là một kẻ ngoại đạo đã thách thức Đảng Cộng hòa. Các nhà lãnh đạo đảng và các đối thủ cạnh tranh sự đề cử trong đảng cũng là một phần của thứ mà ông gọi một cách đầy nhạo báng "đầm lầy" như đảng Dân chủ. Với chiến thắng của mình, ông trở thành nền tảng của Đảng cộng hòa và gần như cả trường hợp ngoan cố nhất - các người theo Trump sau rốt đã phục tùng ý chí của ông ta. Theo Liam Donovan, một nhà vận động hành lang của đảng Cộng hòa và cựu chiến lược gia chiến dịch ở Thượng viện nói họ đã khuất phục, bởi vì đó là thế mà đảng đã đặt họ vào. Trump đã dàn xếp nhân sự hàng đầu của đảng, như Chủ tịch Ủy ban Quốc gia Đảng Cộng hòa Ronna McDaniel. Ở cấp tiểu bang và địa phương, các quan chức đảng Cộng hòa là những môn đồ chân chính của Trump. Donovan nói: "Các lãnh đạo đảng ở tiểu bang là nhà hoạt động, không phải là những người nổi bật hàng đầu. Những thành viên bình thường lại là những nhân vật chủ chốt của đảng Cộng hào là ủng hộ Trump cứng cựa. Ông ta hoàn toàn có thể cải đổi họ." Khi các vụ việc gây tranh cãi nổ ra - bạo lực sau cuộc tuần hành theo chủ nghĩa dân tộc của người da trắng ở Virginia, các đoạn ghi âm trẻ em nhập cư khóc than vì chính sách chia cắt gia đình của chính quyền, việc sử dụng hơi cay và vũ lực đối với những người biểu tình Black Lives Matter gần Nhà Trắng, bản luận tội về việc gây sức ép với tổng thống Ukraine để giúp đỡ về mặt chính trị và bất kỳ tweet nào không đúng mực - phản ứng kiểu mẫu của các chính trị gia đảng Cộng hòa là ngồi sộp xuống và chờ cơn bão qua đi. Tuy nhiên, những tuần cuối cùng trong nhiệm kỳ tổng thống của Trump, những rạn nứt đã bắt đầu hiển lộ. Tổng thống Donald Trump nói chuyện với Lãnh đạo Đảng Cộng hòa Thượng viện Mitch McConnell (trái) Trước khi một đám đông ủng hộ Trump tấn chiếm Điện Capitol của Mỹ vào ngày 6 tháng 1, Lãnh đạo phe đa số ở Thượng viện lúc đó là Mitch McConnell đã cảnh báo những công sức của tổng thống nhằm gây suy giảm niềm tin vào kết quả bầu cử tổng thống năm 2020 có nguy cơ đưa nền dân chủ Mỹ vào "vòng xoáy tử thần". Sau vụ bạo lực, các phụ tá của ông McConnell nói ông "hài lòng" với việc Hạ viện ra tay để luận tội tổng thống vì đã kích động cuộc nổi loạn - một cuộc bỏ phiếu mà 10 thành viên đảng Cộng hòa, có cả một người nằm trong dàn lãnh đạo đảng Cộng hòa, đã chia rẽ với đảng để ủng hộ việc luận tội. Đầu tuần này, McConnell đã đưa ra những bình luận trực tiếp nhất về cuộc bạo động, nói rằng đám đông đã bị Trump và những người quyền thế khác "mớm những điều dối trá" và "kích động". Các động thái của McConnell là dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy ít nhất một số đảng viên Cộng hòa đang tìm cách phân định rạch ròi giữa đảng của họ và Trump. Tuy nhiên, những người khác - chẳng hạn như 138 đảng viên Cộng hòa tại Hạ viện, những người đã bỏ phiếu để thách thức kết quả của cuộc bỏ phiếu tổng thống của bang Pennsylvania sau cuộc bạo động ở Đồi Capitol hoặc 197 người đã bỏ phiếu chống lại việc luận tội Trump - lại vẫn gắn bó với cựu tổng thống. "Tổng thống Trump vẫn là lãnh tụ của Đảng Cộng hòa và phong trào 'Nước Mỹ trên hết' ", Nghị sĩ Đảng Cộng hòa Matt Gaetz ở Florida, người một lòng trung thành ủng hộ Trump, đã tweet hôm thứ Năm. Donovan nói, nếu có gì, thì các đảng viên Cộng hòa ở Hạ viện phản ánh tốt hơn trọng tâm của đảng vì không như Thượng viện, họ phải ứng cử hai năm một lần. Nếu McConnell và lãnh đạo cao nhất của đảng Cộng hòa muốn đoạn tuyệt với Trump, điều đó có thể khiến đảng tan rã. Cuộc nổi dậy của các công ty Trong nhiều thập kỷ, đảng Cộng hòa đã vận hành như một sự kết hợp giữa những người bảo thủ xã hội và lợi ích doanh nghiệp. Nhóm thứ hai cần đảng Cộng hòa ủng hộ việc giảm thuế và giảm những quy định, đồng thời bao dung với sự ủng hộ của nhóm đầu đối với lệnh cấm phá thai, các sáng kiến về tự do tôn giáo, quyền sử dụng súng và các vấn đề về chính trị nổi cộm khác. Nhiều công ty ngưng tài trợ chính trị sau bạo động ở Điện Capitol Khi phe chủ nghĩa da trắng thượng đẳng lật đổ chính phủ Hoa Kỳ Nhiệm kỳ tổng thống của Trump, và những nỗ lực của ông nhằm mở rộng liên minh đảng Cộng hòa để thu hút cả những người da trắng thuộc tầng lớp lao động thông qua các chính sách chống nhập cư và chống mậu dịch, đã tạo ra áp lực lên đồng minh này. Vào năm 2018, người sống ở vùng ngoại ô - những người làm việc và điều hành các doanh nghiệp mà ủng hộ Đảng Cộng hòa - có xu hướng nghiêng về phe Dân chủ. Và rồi, sau cuộc bạo động ở Đồi Capitol, tức nước vỡ bờ. Một loạt các công ty lớn - bao gồm Walmart, JPMorganChase, AT&T, Comcast và Amazon - đã thông báo rằng họ sẽ tạm ngừng các khoản đóng góp chính trị cho đảng hoặc các chính trị gia Đảng Cộng hòa cụ thể đã cổ súy cho những thách thức của Trump đối với kết quả bầu cử tổng thống. Donovan nói, các doanh nghiệp lớn có thể trở lại nhịp điệu hoạt động thông thường một khi mặt hồ chính trị tĩnh lặng, hoặc có thể quyết định rằng lợi ích của họ không còn phù hợp một cách rõ nét với đảng Cộng hòa đối với Trump. Donovan nói: "Điều này đã tích tụ thời gian dài. "Chúng ta đã vượt qua thời điểm mà doanh nghiệp sẽ dành sự độc quyền cho các đảng viên Cộng hòa." Các khoản đóng góp của các doanh nghiệp chỉ là một phần quỹ của đảng Cộng hòa, nhưng tốc độ và mức độ nghiêm trọng của sự dịch chuyển này khiến nhiều người bảo thủ kinh ngạc. Và những động thái mới nhất có thể kích động các nỗ lực nhiều hơn nữa bởi các nhà lãnh đạo đảng - những người quan tâm đến tiền và nguồn tiền - sẽ bác bỏ các chính sách của Trump và kiểu cách chính trị của ông ta. Cuộc sống không Trump Tất nhiên, có khả năng Trump - bất chấp tất cả những cam đoan và hứa hẹn của ông - sẽ biến mất khỏi chính trường. Cuộc thảo luận về các đảng chính trị mới, đế chế truyền thông mới và các chiến dịch tranh cử tổng thống mới có thể lắng dần xuống. Hoặc, có lẽ ít nhất 17 thành viên đảng Cộng hòa tại Thượng viện có thể bắt tay với 50 đảng viên Dân chủ để kết tội cựu tổng thống về các cáo buộc tội kích động nổi loạn, làm cho ông tuyệt đường tái tranh cử. Một kết cục như vậy không nằm ngoài những gì có khả năng xảy ra. Ngay cả khi sống sót sau cuộc luận tội, Trump phải đối mặt với một số thách thức pháp lý rất thiết thực. Các công tố viên New York đang điều tra các khoản thanh toán của ông ta cho ngôi sao phim người lớn Stormy Daniels. Georgia đang xem xét cuộc điện thoại của ông nhằm gây sức ép với Ngoại trưởng Brad Raffensperger để "tìm phiếu bầu" cho cuộc bầu cử tháng 11. Và các công tố viên liên bang có thể xét đến lời nói lẫn hành động của ông trước khi xảy ra vụ tấn công vào Điện Capitol. Ông cũng sẽ phải dốc toàn lực để giữ cho đế chế kinh doanh của mình tiếp tục vận hành, vì nó phải đối mặt với doanh thu sụt giảm do đại dịch virus corona cùng với một thương hiệu mà danh tiếng bị hoen ố. Công ty của Trump đang nợ hàng trăm nghìn đôla các khoản vay sẽ đến kì hạn trong vài năm tới đây và Deutsche Bank, bên cho vay đáng tin cậy nhất của ông, gần đây đã bỏ rơi ông. Nói cách khác, một sự phục hưng về mặt chính trị có thể là một ưu tiên yếu thế trong những ngày tháng tới. Tại thời điểm đó, Trump, người đàn ông, sẽ tách rời chủ nghĩa Trump như một sự biến động. Lauren Wright, một nhà khoa học chính trị tại Đại học Princeton nói: "Tôi nghĩ điều đó sẽ khiến ông ta trở thành một người nổi danh và tinh hoa với những ý kiến về chính trị". Bà nói thêm rằng có thể rất khó để một đảng viên Cộng hòa khác khoác lên chiếc áo bào chính trị của ông và tiếp tục nó. "Tôi nghĩ điều khiến Trump trở nên khác biệt không phải là thông điệp về mặt chính sách, mà là cách nó được đóng gói, và điều đó đến từ một bộ kỹ năng của giới giải trí và từ nền tảng kinh doanh", bà nói. "Một chính trị gia truyền thống không thể nào làm được theo cách tương tự." Để Chủ nghĩa Trump thắng lợi, đảng Cộng hòa sẽ phải tìm một nhân vật có tiếng khác - hoặc quay trở lại các giá trị truyền thống của đảng Cộng hòa như các ứng cử viên trước đó: Mitt Romney và John McCain. Donovan không chắc rằng đảng Cộng hòa có thể - hoặc thậm chí sẽ muốn - quay trở lại kiểu cũ. Ông nói: "Những gì mà Trump đã chứng minh là làm một kẻ nô lệ cho bất cứ chủ thuyết bảo thủ nào là không cần thiết hoặc thậm chí nhất thiết là có lợi". Trump đã chống lại tự do thương mại, nhập cư mở và một chính sách đối ngoại xông xáo, và là một nhà chỉ trích nhiệt thành việc cắt giảm An sinh xã hội. Các chính trị gia khác thuộc đảng Cộng hòa có thể phân xử Trump đã chứng minh rằng sự phi chính thống không phải quá rủi ro. "Rất nhiều người đang thử chơi trò với những thứ khác nhau mà Trump đã thực hiện," ông ấy nói, "nhưng tôi không nghĩ rằng có biết được." Tuy nhiên, họ có thể không cần phải hiểu ra. Ngay cả sau tất cả các sự kiện những ngày gần đây, Donald Trump có thể vẫn chưa xong đời. . | summarize: Dù ông chỉ vừa mới hoàn tất lời hứa hẹn với một nhóm nhỏ những người ủng hộ rằng ông sẽ trở lại "dưới một hình thức nào đó", tương lai của Trump - và phong trào chính trị mà ông lèo lái để giành chiến thắng vào năm 2016 - khá mù mờ. Bầu cử Mỹ: SCMP -'Trump có thể thua, nhưng chủ nghĩa Trump chỉ mới bắt đầu' Các gã công nghệ lớn đẩy Chủ nghĩa Trump ra khỏi mạng thế nào? Chỉ hai tháng trước, ông dường như chễm chệ trở thành thế thế lực quyền thế nhất trong chính trường Mỹ ngay cả sau thất bại vào tháng 11. Theo các cuộc thăm dò dư luận, ông vẫn được các đảng viên Cộng hòa yêu quý, được các chính trị gia của đảng phái kính sợ và coi trọng và được gần một nửa người Mỹ đánh giá tích cực. Sau đó, Trump đã bỏ ra hai tháng trời truyền bá những cáo buộc không có cơ sở về gian lận bầu cử, gây thù chuốc oán với các quan chức ở các bang chiến trường, thất bại trong cuộc vận động cho hai thượng nghị sĩ đương nhiệm của Đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử ở Georgia và kích động đám đông ủng hộ viên của ông trở thành những kẻ tấn công vào Điện Capitol của Mỹ. Ông bị luận tội (một lần nữa) trong cuộc bỏ phiếu lưỡng đảng tại Hạ viện và có thể, nếu bị kết tội tại Thượng viện, ông sẽ bị cấm vĩnh viễn việc chạy đua cho chức vụ trong chính quyền. Trong sự nghiệp chính trị kéo dài 5 năm của mình, Trump đã bứt ra khỏi tình thế chính trị cam go vốn có thể nhấn chìm hầu hết những kẻ khác. Ông ta đã bị tuyên bố "chết" nhiều lần hơn cả Freddy Krueger. Nhưng ông ta không bao giờ chìm; một chiếc tàu ngầm trong thế giới thuyền chèo. Cho đến bây giờ. Bị tước bỏ quyền lực tổng thống và bị mạng xã hội bịt miệng, ông Trump đối mặt với những thách thức kinh khiếp, cả về pháp lý lẫn tài chính. Ông ta có thể mưu tính cho việc tái xuất chính trường thành công? Liệu những tháng ngày xa lánh quyền lực ở Mar-a-Lago có là Elba hay St Helena của ông ta? Và hàng triệu người Mỹ đã ủng hộ ông ta sẽ quay sang ủng hộ ai? Một cát cứ Maga vững chắc Trong những ngày sau cuộc bạo động ở Điện Capitol của Mỹ, đánh giá tổng thể về sự tán thành của công chúng dành cho Trump đã giảm xuống giữa chỉ số 30 - mức thấp nhất trong toàn bộ nhiệm kỳ tổng thống của ông. Thoạt tiên, những con số sẽ cho thấy tiền đồ chính trị trong tương lai của ông ta đã nguy khốn. Tuy nhiên, phân tích sâu xa hơn sẽ vẽ nên một bức tranh đỡ tàn khốc hơn cho cựu tổng thống. Trong khi các đảng viên Dân chủ, đảng viên độc lập và một số đảng viên Cộng hòa ôn hòa đang chống lại ông, cát cứ đảng Cộng hòa trong tay ông dường như vẫn bất di bất dịch. Clifford Young, chủ tịch phụ trách các vấn đề công chúng của Mỹ tại Ipsos nói: "Tôi không nghĩ những gì chúng ta đang thấy gợi lên rằng ông ấy mất đi sự tương thích và cộng hưởng chính trị. "Bất cứ ai nói điều đó chỉ đang đùa cợt với chính mình. Ông ấy có một cát cứ đáng kể." Nhiều ủng hộ viên của Trump hoàn toàn tin vào sự quả quyết của Trump rằng cuộc bầu cử đã bị đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa đánh cắp khỏi ông ở quy mô trên nhiều tiểu bang. Họ đã nhìn thấy bài báo trên các phương tiện truyền thông bảo thủ nói cuộc tấn công vào Điện Capitol là do những người cánh tả chống phát xít giật dây và bác bỏ những bằng chứng có sức nặng hơn vốn là cơ sở cho việc bắt giữ nhiều kẻ chiến đấu thuộc cánh hữu và các nhà hoạt động ủng hộ Trump. Gary Keiffer là một cựu đảng viên Đảng Dân chủ 67 tuổi từ Beckley, Tây Virginia, ông đã bỏ phiếu cho Trump vào năm 2016 và 2020. Ông nói rằng cựu tổng thống đã đúng khi đặt ra các nghi vấn về cuộc bầu cử, ông nghi ngờ các nhà hoạt động cánh tả là kẻ đứng sau cuộc tấn công Điện Capitol, ông vẫn toàn tâm toàn ý ủng hộ cựu tổng thống và ông hy vọng Trump sẽ tái tranh cử sau 4 năm nữa. Keiffer nói: "Ông ấy đã làm biết bao điều cho đất nước chúng tôi. Tôi chưa bao giờ thấy một vị tổng thống nào làm được nhiều như ông ấy đã làm và rồi lại thua một cuộc tái tranh cử - và ông ấy đã không thất bại trong cuộc bầu cử." Trump có thể gặp phải rất nhiều vấn đề, nhưng lòng trung thành của cát cứ mà ông xây dựng - những người dân ở những cuộc mít tính và mua cờ cùng biển ngữ Maga - không nằm trong số đó. Đảng phái chia rẽ Donald Trump tranh cử tổng thống với tư cách là một kẻ ngoại đạo đã thách thức Đảng Cộng hòa. Các nhà lãnh đạo đảng và các đối thủ cạnh tranh sự đề cử trong đảng cũng là một phần của thứ mà ông gọi một cách đầy nhạo báng "đầm lầy" như đảng Dân chủ. Với chiến thắng của mình, ông trở thành nền tảng của Đảng cộng hòa và gần như cả trường hợp ngoan cố nhất - các người theo Trump sau rốt đã phục tùng ý chí của ông ta. Theo Liam Donovan, một nhà vận động hành lang của đảng Cộng hòa và cựu chiến lược gia chiến dịch ở Thượng viện nói họ đã khuất phục, bởi vì đó là thế mà đảng đã đặt họ vào. Trump đã dàn xếp nhân sự hàng đầu của đảng, như Chủ tịch Ủy ban Quốc gia Đảng Cộng hòa Ronna McDaniel. Ở cấp tiểu bang và địa phương, các quan chức đảng Cộng hòa là những môn đồ chân chính của Trump. Donovan nói: "Các lãnh đạo đảng ở tiểu bang là nhà hoạt động, không phải là những người nổi bật hàng đầu. Những thành viên bình thường lại là những nhân vật chủ chốt của đảng Cộng hào là ủng hộ Trump cứng cựa. Ông ta hoàn toàn có thể cải đổi họ." Khi các vụ việc gây tranh cãi nổ ra - bạo lực sau cuộc tuần hành theo chủ nghĩa dân tộc của người da trắng ở Virginia, các đoạn ghi âm trẻ em nhập cư khóc than vì chính sách chia cắt gia đình của chính quyền, việc sử dụng hơi cay và vũ lực đối với những người biểu tình Black Lives Matter gần Nhà Trắng, bản luận tội về việc gây sức ép với tổng thống Ukraine để giúp đỡ về mặt chính trị và bất kỳ tweet nào không đúng mực - phản ứng kiểu mẫu của các chính trị gia đảng Cộng hòa là ngồi sộp xuống và chờ cơn bão qua đi. Tuy nhiên, những tuần cuối cùng trong nhiệm kỳ tổng thống của Trump, những rạn nứt đã bắt đầu hiển lộ. Tổng thống Donald Trump nói chuyện với Lãnh đạo Đảng Cộng hòa Thượng viện Mitch McConnell (trái) Trước khi một đám đông ủng hộ Trump tấn chiếm Điện Capitol của Mỹ vào ngày 6 tháng 1, Lãnh đạo phe đa số ở Thượng viện lúc đó là Mitch McConnell đã cảnh báo những công sức của tổng thống nhằm gây suy giảm niềm tin vào kết quả bầu cử tổng thống năm 2020 có nguy cơ đưa nền dân chủ Mỹ vào "vòng xoáy tử thần". Sau vụ bạo lực, các phụ tá của ông McConnell nói ông "hài lòng" với việc Hạ viện ra tay để luận tội tổng thống vì đã kích động cuộc nổi loạn - một cuộc bỏ phiếu mà 10 thành viên đảng Cộng hòa, có cả một người nằm trong dàn lãnh đạo đảng Cộng hòa, đã chia rẽ với đảng để ủng hộ việc luận tội. Đầu tuần này, McConnell đã đưa ra những bình luận trực tiếp nhất về cuộc bạo động, nói rằng đám đông đã bị Trump và những người quyền thế khác "mớm những điều dối trá" và "kích động". Các động thái của McConnell là dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy ít nhất một số đảng viên Cộng hòa đang tìm cách phân định rạch ròi giữa đảng của họ và Trump. Tuy nhiên, những người khác - chẳng hạn như 138 đảng viên Cộng hòa tại Hạ viện, những người đã bỏ phiếu để thách thức kết quả của cuộc bỏ phiếu tổng thống của bang Pennsylvania sau cuộc bạo động ở Đồi Capitol hoặc 197 người đã bỏ phiếu chống lại việc luận tội Trump - lại vẫn gắn bó với cựu tổng thống. "Tổng thống Trump vẫn là lãnh tụ của Đảng Cộng hòa và phong trào 'Nước Mỹ trên hết' ", Nghị sĩ Đảng Cộng hòa Matt Gaetz ở Florida, người một lòng trung thành ủng hộ Trump, đã tweet hôm thứ Năm. Donovan nói, nếu có gì, thì các đảng viên Cộng hòa ở Hạ viện phản ánh tốt hơn trọng tâm của đảng vì không như Thượng viện, họ phải ứng cử hai năm một lần. Nếu McConnell và lãnh đạo cao nhất của đảng Cộng hòa muốn đoạn tuyệt với Trump, điều đó có thể khiến đảng tan rã. Cuộc nổi dậy của các công ty Trong nhiều thập kỷ, đảng Cộng hòa đã vận hành như một sự kết hợp giữa những người bảo thủ xã hội và lợi ích doanh nghiệp. Nhóm thứ hai cần đảng Cộng hòa ủng hộ việc giảm thuế và giảm những quy định, đồng thời bao dung với sự ủng hộ của nhóm đầu đối với lệnh cấm phá thai, các sáng kiến về tự do tôn giáo, quyền sử dụng súng và các vấn đề về chính trị nổi cộm khác. Nhiều công ty ngưng tài trợ chính trị sau bạo động ở Điện Capitol Khi phe chủ nghĩa da trắng thượng đẳng lật đổ chính phủ Hoa Kỳ Nhiệm kỳ tổng thống của Trump, và những nỗ lực của ông nhằm mở rộng liên minh đảng Cộng hòa để thu hút cả những người da trắng thuộc tầng lớp lao động thông qua các chính sách chống nhập cư và chống mậu dịch, đã tạo ra áp lực lên đồng minh này. Vào năm 2018, người sống ở vùng ngoại ô - những người làm việc và điều hành các doanh nghiệp mà ủng hộ Đảng Cộng hòa - có xu hướng nghiêng về phe Dân chủ. Và rồi, sau cuộc bạo động ở Đồi Capitol, tức nước vỡ bờ. Một loạt các công ty lớn - bao gồm Walmart, JPMorganChase, AT&T, Comcast và Amazon - đã thông báo rằng họ sẽ tạm ngừng các khoản đóng góp chính trị cho đảng hoặc các chính trị gia Đảng Cộng hòa cụ thể đã cổ súy cho những thách thức của Trump đối với kết quả bầu cử tổng thống. Donovan nói, các doanh nghiệp lớn có thể trở lại nhịp điệu hoạt động thông thường một khi mặt hồ chính trị tĩnh lặng, hoặc có thể quyết định rằng lợi ích của họ không còn phù hợp một cách rõ nét với đảng Cộng hòa đối với Trump. Donovan nói: "Điều này đã tích tụ thời gian dài. "Chúng ta đã vượt qua thời điểm mà doanh nghiệp sẽ dành sự độc quyền cho các đảng viên Cộng hòa." Các khoản đóng góp của các doanh nghiệp chỉ là một phần quỹ của đảng Cộng hòa, nhưng tốc độ và mức độ nghiêm trọng của sự dịch chuyển này khiến nhiều người bảo thủ kinh ngạc. Và những động thái mới nhất có thể kích động các nỗ lực nhiều hơn nữa bởi các nhà lãnh đạo đảng - những người quan tâm đến tiền và nguồn tiền - sẽ bác bỏ các chính sách của Trump và kiểu cách chính trị của ông ta. Cuộc sống không Trump Tất nhiên, có khả năng Trump - bất chấp tất cả những cam đoan và hứa hẹn của ông - sẽ biến mất khỏi chính trường. Cuộc thảo luận về các đảng chính trị mới, đế chế truyền thông mới và các chiến dịch tranh cử tổng thống mới có thể lắng dần xuống. Hoặc, có lẽ ít nhất 17 thành viên đảng Cộng hòa tại Thượng viện có thể bắt tay với 50 đảng viên Dân chủ để kết tội cựu tổng thống về các cáo buộc tội kích động nổi loạn, làm cho ông tuyệt đường tái tranh cử. Một kết cục như vậy không nằm ngoài những gì có khả năng xảy ra. Ngay cả khi sống sót sau cuộc luận tội, Trump phải đối mặt với một số thách thức pháp lý rất thiết thực. Các công tố viên New York đang điều tra các khoản thanh toán của ông ta cho ngôi sao phim người lớn Stormy Daniels. Georgia đang xem xét cuộc điện thoại của ông nhằm gây sức ép với Ngoại trưởng Brad Raffensperger để "tìm phiếu bầu" cho cuộc bầu cử tháng 11. Và các công tố viên liên bang có thể xét đến lời nói lẫn hành động của ông trước khi xảy ra vụ tấn công vào Điện Capitol. Ông cũng sẽ phải dốc toàn lực để giữ cho đế chế kinh doanh của mình tiếp tục vận hành, vì nó phải đối mặt với doanh thu sụt giảm do đại dịch virus corona cùng với một thương hiệu mà danh tiếng bị hoen ố. Công ty của Trump đang nợ hàng trăm nghìn đôla các khoản vay sẽ đến kì hạn trong vài năm tới đây và Deutsche Bank, bên cho vay đáng tin cậy nhất của ông, gần đây đã bỏ rơi ông. Nói cách khác, một sự phục hưng về mặt chính trị có thể là một ưu tiên yếu thế trong những ngày tháng tới. Tại thời điểm đó, Trump, người đàn ông, sẽ tách rời chủ nghĩa Trump như một sự biến động. Lauren Wright, một nhà khoa học chính trị tại Đại học Princeton nói: "Tôi nghĩ điều đó sẽ khiến ông ta trở thành một người nổi danh và tinh hoa với những ý kiến về chính trị". Bà nói thêm rằng có thể rất khó để một đảng viên Cộng hòa khác khoác lên chiếc áo bào chính trị của ông và tiếp tục nó. "Tôi nghĩ điều khiến Trump trở nên khác biệt không phải là thông điệp về mặt chính sách, mà là cách nó được đóng gói, và điều đó đến từ một bộ kỹ năng của giới giải trí và từ nền tảng kinh doanh", bà nói. "Một chính trị gia truyền thống không thể nào làm được theo cách tương tự." Để Chủ nghĩa Trump thắng lợi, đảng Cộng hòa sẽ phải tìm một nhân vật có tiếng khác - hoặc quay trở lại các giá trị truyền thống của đảng Cộng hòa như các ứng cử viên trước đó: Mitt Romney và John McCain. Donovan không chắc rằng đảng Cộng hòa có thể - hoặc thậm chí sẽ muốn - quay trở lại kiểu cũ. Ông nói: "Những gì mà Trump đã chứng minh là làm một kẻ nô lệ cho bất cứ chủ thuyết bảo thủ nào là không cần thiết hoặc thậm chí nhất thiết là có lợi". Trump đã chống lại tự do thương mại, nhập cư mở và một chính sách đối ngoại xông xáo, và là một nhà chỉ trích nhiệt thành việc cắt giảm An sinh xã hội. Các chính trị gia khác thuộc đảng Cộng hòa có thể phân xử Trump đã chứng minh rằng sự phi chính thống không phải quá rủi ro. "Rất nhiều người đang thử chơi trò với những thứ khác nhau mà Trump đã thực hiện," ông ấy nói, "nhưng tôi không nghĩ rằng có biết được." Tuy nhiên, họ có thể không cần phải hiểu ra. Ngay cả sau tất cả các sự kiện những ngày gần đây, Donald Trump có thể vẫn chưa xong đời. . | [
108,
287,
285,
161,
1612,
118,
163,
659,
239,
506,
525,
366,
1723,
2118,
119,
116,
491,
750,
120,
111,
535,
523,
160,
118,
134,
319,
153,
189,
20600,
116,
240,
329,
224,
150,
646,
489,
1032,
104,
484,
233,
105,
737,
1168,
122,
245,
145,
118,
8691,
1709,
130,
1059,
242,
779,
138,
147,
2434,
233,
896,
2787,
16931,
2906,
368,
4536,
11877,
233,
257,
14682,
107,
136,
9764,
170,
185,
404,
484,
163,
239,
290,
178,
257,
303,
6436,
135,
877,
301,
922,
483,
404,
484,
124,
574,
427,
175,
1684,
1137,
196,
253,
1466,
118,
1487,
128,
21110,
320,
2175,
4966,
319,
164,
175,
175,
265,
168,
175,
202,
113,
122,
271,
200,
531,
186,
187,
946,
1351,
138,
253,
4934,
520,
109,
204,
582,
1760,
1136,
2517,
118,
244,
117,
109,
283,
182,
607,
544,
436,
1089,
103,
117,
109,
122,
245,
165,
104,
283,
1194,
1724,
964,
105,
703,
308,
105,
117,
386,
116,
1457,
111,
200,
403,
314,
566,
4487,
759,
397,
484,
115,
306,
124,
196,
253,
1467,
425,
2484,
120,
341,
661,
110,
107,
225,
633,
125,
390,
3388,
513,
2595,
383,
1056,
16153,
6345,
119,
109,
146,
229,
108,
121,
109,
842,
242,
2337,
946,
1351,
113,
204,
824,
192,
114,
196,
1292,
411,
621,
1177,
517,
104,
348,
607,
544,
113,
204,
513,
368,
108,
121,
5057,
105,
1058,
192,
1499,
823,
535,
523,
182,
104,
118,
319,
164,
120,
789,
623,
135,
138,
1972,
5399,
104,
1091,
208,
133,
410,
638,
5326,
400,
761,
371,
113,
204,
306,
775,
2975,
283,
149,
1722,
760,
105,
107,
136,
103,
323,
133,
299,
638,
149,
1144,
3671,
118,
134,
133,
918,
2788,
2058,
156,
937,
1860,
114,
229,
197,
113,
122,
1698,
298,
144,
522,
122,
245,
930,
677,
985,
147,
104,
1081,
484,
115,
11165,
124,
574,
205,
175,
122,
245,
1171,
5933,
682,
107,
136,
1445,
2231,
1098,
538,
120,
789,
911,
208,
169,
115,
133,
480,
399,
19529,
207,
158,
400,
183,
186,
24515,
1313,
19745,
6842,
112,
311,
118,
169,
110,
374,
339,
2231,
708,
116,
845,
540,
1871,
113,
175,
249,
1750,
6680,
112,
1291,
155,
969,
3450,
3756,
2438,
306,
168,
265,
497,
234,
105,
133,
427,
293,
213,
133,
332,
10219,
118,
484,
195,
447,
119,
120,
1221,
329,
236,
13091,
186,
125,
246,
241,
1306,
326,
122,
112,
208,
169,
107,
136,
1563,
334,
114,
156,
1139,
387,
122,
271,
164,
135,
347,
2593,
120,
253,
191,
797,
4176,
168,
265,
108,
121,
21001,
107,
106,
3881,
3115,
194,
2990,
9132,
409,
104,
118,
11443,
619,
201,
617,
111,
200,
115,
535,
523,
118,
169,
134,
1015,
586,
535,
523,
3052,
430,
3680,
532,
11444,
409,
1661,
751,
298,
120,
191,
187,
204,
854,
192,
108,
121,
1972,
5399,
104,
968,
403,
314,
497,
136,
125,
144,
1505,
164,
104,
135,
174,
1031,
114,
484,
115,
558,
804,
415,
163,
166,
1100,
233,
537,
1192,
202,
113,
258,
317,
517,
393,
497,
234,
104,
1895,
10638,
332,
2836,
120,
219,
166,
134,
114,
203,
379,
905,
122,
245,
113,
489,
1032,
104,
118,
169,
115,
841,
4742,
112,
421,
572,
613,
566,
993,
797,
183,
134,
2091,
237,
116,
954,
250,
1535,
1385,
3657,
183,
114,
924,
497,
2970,
298,
129,
109,
283,
182,
651,
1629,
283,
182,
557,
385,
105,
116,
166,
283,
182,
607,
544,
2331,
544,
167,
424,
153,
118,
103,
3680,
532,
283,
607,
544,
113,
600,
118,
1487,
128,
244,
295,
791,
295,
3715,
16778,
8870,
103,
185,
492,
573,
605,
109,
255,
220,
135,
174,
104,
200,
149,
22476,
795,
800,
110,
372,
120,
218,
174,
169,
167,
203,
2390,
227,
160,
118,
728,
552,
184,
144,
489,
581,
105,
490,
580,
122,
1543,
189,
5306,
532,
375,
123,
179,
150,
163,
167,
3613,
13864,
119,
122,
900,
208,
728,
107,
116,
3680,
532,
549,
546,
294,
1115,
535,
523,
182,
104,
484,
506,
258,
193,
138,
144,
416,
302,
104,
484,
160,
204,
513,
368,
115,
133,
283,
651,
185,
105,
283,
607,
544,
403,
2847,
574,
118,
108,
121,
565,
787,
159,
158,
1159,
5182,
719,
115,
485,
203,
392,
188,
159,
109,
412,
1573,
425,
206,
327,
331,
123,
204,
623,
135,
138,
1972,
5399,
106,
180,
120,
111,
1255,
1072,
424,
212,
4463,
3344,
1875,
105,
736,
306,
120,
281,
463,
107,
543,
1257,
183,
682,
106,
225,
633,
114,
156,
290,
533,
158,
789,
242,
585,
624,
1255,
943,
105,
109,
152,
381,
192,
535,
523,
3033,
7109,
18912,
5027,
1864,
106,
116,
924,
283,
182,
348,
651,
185,
6431,
722,
148,
21379,
10025,
658,
7080,
118,
115,
306,
775,
114,
484,
138,
147,
2434,
105,
4763,
208,
123,
160,
924,
497,
234,
115,
604,
129,
632,
124,
109,
881,
255,
125,
204,
513,
2595,
118,
881,
1274,
109,
152,
381,
192,
1255,
1072,
106,
789,
715,
187,
204,
623,
135,
1972,
5399,
103,
118,
244,
258,
315,
258,
108,
232,
535,
523,
924,
497,
234,
105,
118,
861,
584,
484,
134,
1139,
250,
368,
187,
1147,
147,
1229,
18912,
5027,
1864,
795,
2455,
728,
115,
140,
217,
374,
179,
114,
282,
142,
174,
1986,
388,
289,
374,
339,
203,
116,
297,
497,
234,
224,
140,
117,
158,
128,
118,
728,
115,
140,
105,
598,
153,
1444,
116,
204,
1139,
250,
368,
233,
105,
118,
728,
115,
110,
946,
1351,
113,
204,
513,
368,
294,
484,
107,
136,
683,
139,
215,
158,
255,
220,
103,
170,
694,
396,
164,
104,
3680,
532,
145,
118,
556,
636,
233,
120,
111,
137,
108,
121,
120,
204,
8599,
334,
105,
702,
1236,
264,
657,
1063,
11444,
409,
233,
110,
829,
113,
166,
837,
348,
1194,
733,
1907,
1477,
484,
250,
368,
497,
234,
119,
276,
173,
106,
116,
789,
470,
247,
115,
1221,
329,
348,
607,
4730,
303,
152,
261,
247,
283,
105,
109,
195,
331,
810,
250,
144,
220,
368,
113,
283,
127,
106,
116,
380,
104,
259,
145,
118,
343,
116,
173,
858,
7144,
5248,
6589,
3834,
5738,
207,
128,
283,
651,
2120,
1224,
176,
242,
779,
104,
1081,
118,
319,
164,
639,
1929,
104,
348,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1477,
484,
115,
227,
845,
110,
265,
4610,
11276,
7173,
400,
608,
264,
138,
259,
1005,
119,
116,
292,
5726,
600,
1835,
112,
707,
392,
1695,
4314,
20632,
104,
4822,
8505,
6240,
2428,
227,
159,
109,
4230,
662,
781,
149,
25766,
332,
679,
3468,
12086,
103,
2706,
111,
1268,
1298,
164,
924,
497,
234,
115,
1165,
184,
130,
155,
328,
108,
121,
239,
104,
267,
108,
121,
10878,
1
] |
070617_chuck_hagel_inv | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2007/06/070617_chuck_hagel_inv | 'Mỹ cần khuyến khích nhân quyền ở VN' | Một trong những Thượng Nghị sỹ quyền uy của Hoa Kỳ đã lên tiếng nói rằng Hoa Kỳ cần tiếp tục có những hoạt động nhằm khuyến khích nhân quyền ở Việt Nam. | Ông Chuck Hagel, một cựu binh Việt Nam và nay là Thượng Nghị sỹ đại diện cho tiểu bang Nebraska nói ông quan ngại về các vụ xét xử những nhà bất đồng chính kiến gần đây nhưng ông nhấn mạnh nên tập trung vào việc giải quyết khác biệt. Ông trả lời phỏng vấn Nguyễn Hùng của ban Việt ngữ tại phòng làm việc của ông tại Washington. Chuck Hagel: Tôi nghĩ rằng quan hệ Việt Mỹ đã phát triển rất ấn tượng trong mấy năm vừa qua. Một điều có thể thấy rõ là Hoa Kỳ ủng hộ Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới, vốn là điều mà cá nhân tôi ủng hộ mạnh mẽ. Trao đổi thương mại giữa hai nước có tầm quan trọng đối với cả hai nước, đối với khu vực và thế giới. Ông có thể thấy rằng sự tăng trưởng trao đổi thương mại giữa hai bên cho thấy hai nước ngày càng hợp tác chặt chẽ hơn. Chúng tôi có những khác biệt và nhân quyền là một trong những vấn đề, một vấn đề quan trọng nhưng cũng không phải là vấn đề duy nhất. Tôi nghĩ rằng các mối quan hệ phải luôn được đánh giá trong bối cảnh chung của toàn bộ những yếu tố trong quan hệ. Dĩ nhiên Hoa Kỳ luôn tin vào sự tôn trọng nhân quyền và khuyến khích sự tôn trọng nhân quyền ở mọi nơi. Điều này là một phần của chính sách ngoại giao của chúng tôi. Hoa Kỳ không thể áp đặt ý muốn của chúng tôi đối với bất kỳ quốc gia nào và chúng tôi không bao giờ nên làm như vậy. Chúng tôi không thể áp đặt tiêu chuẩn, giá trị và hình thức chính phủ của chúng tôi đối với bất kỳ nước nào. Nhưng chúng tôi có thể lên tiếng ủng hộ tự do của mỗi cá nhân. BBC:Cá nhân ông cảm thấy như thế nào khi Việt Nam đưa ra xét xử một loạt các nhà bất đồng chính kiến trong thời gian vừa qua? Chuck Hagel: Chúng tôi quan ngại về hành động này của chính phủ Việt Nam. Hồi tháng mười năm ngoái khi tôi sang thăm Việt Nam tôi đã trao đổi vấn đề này với các quan chức cao cấp trong chính quyền ở cả Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Đây thực sự là một vấn đề mà chúng tôi cần thảo luận và tôi hy vọng rằng khi hai nguyên thủ quốc gia gặp gỡ điều này sẽ là một phần nghị trình thảo luận. BBC:Chúng tôi có nói chuyện với một số nhà nghiên cứu Việt Nam và họ nói rằng Thượng viện và Hạ viện cảm thấy bị phản bội, ông có nghĩ rằng đây là nhận xét đúng và hợp lý không? Tôi nghĩ rằng sự minh bạch, thành thật và cởi mở luôn là những điều rất quan trọng trong bất kỳ mối quan hệ nào. Như tôi đã nói các quyền tự do cá nhân trong đó quyền tự do thể hiện ý kiến cá nhân của mình trong khuôn khổ pháp luật là điều căn bản của nhân quyền. Nhưng chúng ta phải nhìn nhận các khác biệt theo hướng là các khác biệt này sẽ được giải quyết như thế nào. Có rất nhiều lĩnh vực mà chúng ta có sự đồng thuận, nhiều lĩnh vực chúng ta đang hợp tác tốt và chúng ta phải dựa vào đây để xây dựng sự tin cậy và hiểu biết lẫn nhau để giải quyết những vấn đề hai bên có quan điểm khác nhau. BBC:Sau những động thái gần đây của các dân biểu và sau quyết định gặp gỡ những người khác biệt quan điểm với chính phủ Việt Nam của Tổng thống Bush, ông có nghĩ rằng Hoa Kỳ sẽ có những hành động khác nữa nếu không có những thay đổi ở Việt Nam trong vấn đề này? Chuck Hagel: Tôi không thể nói thay cho các dân biểu hay Tổng thống Bush được nhưng đó là trách nhiệm và quyền hạn của các quan chức được bầu ra và phục vụ trên cơ sở dân chủ và tự do thể hiện ý kiến phải gặp gỡ với những người bất đồng chính kiến ở khắp nơi trên thế giới. Chúng tôi vẫn thường xuyên làm như vậy và sẽ phải tiếp tục. Đây không thể được xem là một hành động không trung thành mà thực tế là chúng tôi, những người Mỹ, những công dân của thế giới và chúng tôi khuyến khích tự do ở mọi nơi trên thế giới. Tôi không thấy có gì sai, thậm chí tôi thấy đó là sự lơ là trách nhiệm của các dân biểu và của Tổng thống nếu chúng tôi không gặp những người khác biệt quan điểm với các chính phủ. Ở Hoa Kỳ chúng tôi cũng có những cá nhân không đồng ý với chính phủ và họ cần phải như vậy và đó là điều đúng thôi. BBC:Theo ông Chủ tịch Việt Nam sẽ được đón tiếp như thế nào ở Hoa Kỳ? Chuck Hagel: Tôi nghĩ rằng ngài sẽ được đón tiếp với sự tôn trọng và lịch sự nhất mực. Ông sẽ tới Hoa Kỳ và đây là điều quan trọng và có tính lịch sử. Tôi nghĩ rằng ông sẽ được đón tiếp nồng ấm. Như tôi đã nói, đương nhiên chúng tôi có những khác biệt và nhân quyền là một trong các khác biệt đó. BBC:Bây giờ chúng tôi muốn hỏi ông về thời gian ông ở Việt Nam hồi năm 1968, ông có ở đó khi diễn ra sự kiện Mậu Thân không? Chuck Hagel:Có, khi đó tôi có mặt ở đó phục vụ trong Sư đoàn bộ binh số 9. BBC:Và ông nghĩ thế nào về sự trải nghiệm của ông ở Việt Nam? Chuck Hagel:Chiến tranh không bao giờ là trải nghiệm hay ho và tốt lành. Đó là trải nghiệm kinh khủng cho cả hai bên. Trong chiến tranh không có vinh quang mà chỉ có sự đau khổ. Dĩ nhiên người Việt Nam chịu nhiều đau khổ. Người Mỹ chiụ nhiều thương vong, gần 60.000 người bỏ mạng và 200.000 người bị thương và hơn một triệu người Việt nằm xuống. Đó là kinh nghiệm đau thương trong chiến tranh như chiến tranh vẫn luôn luôn thế. BBC:Ông đã trực tiếp chiến đấu và thấy sự chết chóc ở cả hai phía? Chuck Hagel: Đúng như vậy, tôi cầm súng giữa chiến trường và bị thương hai lần. Tôi chiến đấu cùng em trai tôi và chúng tôi cùng bị thương. Cậu ấy bị thương ba lần. Chúng tôi thấy nhiều cái chết, nhiều sự tàn phá. BBC:Và trải nghiệm đó đã thay đổi con người ông như thế nào? Chuck Hagel: Bất kỳ trải nghiệm nào như chiến tranh thay đổi hoàn toàn một cá nhân. Nó làm cho chiến tranh không chỉ là điều trìu tượng hay là một chính sách mà là thực tế. Nó kết nối sự đau khổ của con người với thực tế và hậu quả của chiến tranh. Riêng đối với tôi, nó làm tôi thêm tin tưởng rằng toàn bộ nhân loại phải làm tất cả những gì có thể để tránh xảy ra chiến tranh. Chiến tranh phải luôn là lựa chọn cuối cùng. BBC:Hiện nay một trong những hậu quả của chiến tranh là chất độc màu da cam và thứ hai này sẽ diễn ra phiên xử phúc thẩm vụ kiện chất độc da cam ở New York. Ông nghĩ thế nào về vấn đề này? Ông có nghĩ rằng các nạn nhân Việt Nam sẽ có ngày được bồi thường như các cựu chiến binh Hoa Kỳ không? Chuck Hagel: Đây là vấn đề đã kéo dài quá lâu và nó đáng được chú ý tới, nó đáng được tòa xét xử và chúng ta sẽ xem tòa sẽ xét xử như thế nào. Chúng tôi đều hy vọng và ủng hộ một giải pháp mà theo đó các cá nhân chịu ảnh hưởng và bị bệnh tật bởi chất da cam được nhận những đền bù xứng đáng. BBC:Ông có cho rằng chính phủ Hoa Kỳ có thể làm nhiều hơn để giúp đỡ những người được gọi là nạn nhân chất độc da cam ở Việt Nam hay không? Chuck Hagel: Chúng tôi đã cử những nhóm làm việc sang Việt Nam và chúng tôi sẽ luôn có những nhóm như vậy. Hiện vấn đề đang ở tòa và chúng ta hãy chờ xem tòa sẽ phán quyết như thế nào trong tuần tới. tranvanha, Sài GònTôi cho rằng một số ý kiến mà tôi được xem ở đây rất là hẹp và cá nhân, tôi cũng cho rằng các lãnh đạo sai lầm trên thế giới đã từng mang những ý kiến cá nhân hẹp hòi như vậy. Bạn Lê Quang cho rằng: "Hãy lập uỷ ban người Việt tại Mỹ hay cộng đồng hải ngoại để đối thoại với chính quyền hơn là một uỷ ban chống đối, không mang lại lợi ích gì cả". Là không có cơ sở,vì bạn không cho biết là ủy ban đối thoại này có được Hà Nội đối thoại và tôn trọng không? bạn chẳng còn nhớ về các cuộc đối thoại xxàm của các phe liên hợp bốn bên tại trại David sao? luận điệu " chống đối không mang lại lợi ích gì cả" là hẹp hòi Lê Quang à! Có thể nhờ đó mà các ngài lãnh đạo phải xem lại mình. Quá cá nhân khi Phi Long tự cho rằng BBC xấu mà không cần biết ý kiến của đa số người đọc. Không thể tìm những câu hỏi nhằm khoe mẽ ở đây được bạn à! Bạn nói C.Hagel đang nhẩy vào cái gọi là "vừa đánh vừa đàm", bạn quá tự tin với kinh nghiệm bị thương hai lần của mình đấy, chúng tôi lại có câu "nhất quá tam" mà gởi bạn. Châu Quỳnh, VN30 năm vẫn không đươc vô hộ khẩu nhân quyền ở đâu? Tintin, Hà Tiên, VNRất nhiều người Mỹ ủng hộ Việt Nam là cựu binh đã từng tham chiến tại Việt Nam và đã hy sinh xương máu của họ ở chiến trường. Tôi thiết nghĩ những người nầy họ ý thức được sự tàn bạo của cuộc chiến và muốn đóng góp trí tuệ và sức lực của họ cho Việt Nam có sự tiến bộ nhanh chóng về mọi lĩnh vực trong đó có cả tự do (đúng nghĩa) và nhân quyền, chứ không phải họ ủng hộ chính sách mà Đảng Cộng Sản Việt Nam đang áp dụng trên quê hương Việt Nam. YBHN, Việt NamTự hỏi, trong thời mở cửa ở VN như hiện nay, nhất là WTO, tại sao phóng viên báo chí truyền thông trong nước không thể có được 1 bài phỏng vấn nào ra trò như BBC tiếng Việt vẫn làm. May chăng chỉ có phóng viên đưa tin nhân dịp các lãnh đạo ra nước ngoài hoặc phỏng vấn trong nước. Chủ đề ít nhất không phải vấn đề nhân quyền. Nguyen, Việt NamGửi anh Phi Long, VN. Qua cách viết của anh thì một người kém hiểu biết đến như thế nào đi nữa cũng đều biết ý anh muốn đả kích người khác. Người ta viết thẳng thừng ra cho anh xem thì anh bảo người ta gài này, gài nọ. Còn ông nào nhắc đến nhân quyền VN thì anh lại giãy lên, thế là sao? Mà ông thấy ở VN thực sự có tự do ngôn luận không? Báo chí là của ai? Các phương tiện thông tin đại chúng là của ai? Phục vụ cho ai? Ai ký không cho thành lập cơ quan báo chí tư nhân? Lê Quang, tpHCMÔng ấy là một người lính Mỹ. Nhưng rõ ràng ông ấy đã có một cái nhìn rất độ lượng và bao dung về cuộc chiến. Chiến tranh không ai muốn cả đã quá đau thương mất mát rồi, người Mỹ đã quên tại sao chúng ta những con người cùng dòng máu lại cấu xé lẩn nhau như vậy. Đọc bài viết khác tôi hoan nghênh ý tưởng đối thoại giữa 2 bên hơn là đối đầu. Chỉ có dân Việt Nam khổ thôi. Hãy lập uỷ ban người Việt tại Mỹ hay cộng đồng hải ngoại để đối thoại với chính quyền hơn là một uỷ ban chống đối, không mang lại lợi ích gì cả. Phi Long, VNQua mẩu đối thoại giữa BBC và Ông Chuck, một người kém hiểu biết nhất cũng có thể biết được phóng viên của BBC luôn đặt ra các câu hỏi để gợi ra những cái không tốt về Việt Nam. Nhưng Mr Chuck là người khôn ngoan hơn, ông nhìn nhận vấn đề rất khách quan. Ông xứng đáng là một nghị sỹ Hoa Kỳ. | summarize: Ông Chuck Hagel, một cựu binh Việt Nam và nay là Thượng Nghị sỹ đại diện cho tiểu bang Nebraska nói ông quan ngại về các vụ xét xử những nhà bất đồng chính kiến gần đây nhưng ông nhấn mạnh nên tập trung vào việc giải quyết khác biệt. Ông trả lời phỏng vấn Nguyễn Hùng của ban Việt ngữ tại phòng làm việc của ông tại Washington. Chuck Hagel: Tôi nghĩ rằng quan hệ Việt Mỹ đã phát triển rất ấn tượng trong mấy năm vừa qua. Một điều có thể thấy rõ là Hoa Kỳ ủng hộ Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới, vốn là điều mà cá nhân tôi ủng hộ mạnh mẽ. Trao đổi thương mại giữa hai nước có tầm quan trọng đối với cả hai nước, đối với khu vực và thế giới. Ông có thể thấy rằng sự tăng trưởng trao đổi thương mại giữa hai bên cho thấy hai nước ngày càng hợp tác chặt chẽ hơn. Chúng tôi có những khác biệt và nhân quyền là một trong những vấn đề, một vấn đề quan trọng nhưng cũng không phải là vấn đề duy nhất. Tôi nghĩ rằng các mối quan hệ phải luôn được đánh giá trong bối cảnh chung của toàn bộ những yếu tố trong quan hệ. Dĩ nhiên Hoa Kỳ luôn tin vào sự tôn trọng nhân quyền và khuyến khích sự tôn trọng nhân quyền ở mọi nơi. Điều này là một phần của chính sách ngoại giao của chúng tôi. Hoa Kỳ không thể áp đặt ý muốn của chúng tôi đối với bất kỳ quốc gia nào và chúng tôi không bao giờ nên làm như vậy. Chúng tôi không thể áp đặt tiêu chuẩn, giá trị và hình thức chính phủ của chúng tôi đối với bất kỳ nước nào. Nhưng chúng tôi có thể lên tiếng ủng hộ tự do của mỗi cá nhân. BBC:Cá nhân ông cảm thấy như thế nào khi Việt Nam đưa ra xét xử một loạt các nhà bất đồng chính kiến trong thời gian vừa qua? Chuck Hagel: Chúng tôi quan ngại về hành động này của chính phủ Việt Nam. Hồi tháng mười năm ngoái khi tôi sang thăm Việt Nam tôi đã trao đổi vấn đề này với các quan chức cao cấp trong chính quyền ở cả Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Đây thực sự là một vấn đề mà chúng tôi cần thảo luận và tôi hy vọng rằng khi hai nguyên thủ quốc gia gặp gỡ điều này sẽ là một phần nghị trình thảo luận. BBC:Chúng tôi có nói chuyện với một số nhà nghiên cứu Việt Nam và họ nói rằng Thượng viện và Hạ viện cảm thấy bị phản bội, ông có nghĩ rằng đây là nhận xét đúng và hợp lý không? Tôi nghĩ rằng sự minh bạch, thành thật và cởi mở luôn là những điều rất quan trọng trong bất kỳ mối quan hệ nào. Như tôi đã nói các quyền tự do cá nhân trong đó quyền tự do thể hiện ý kiến cá nhân của mình trong khuôn khổ pháp luật là điều căn bản của nhân quyền. Nhưng chúng ta phải nhìn nhận các khác biệt theo hướng là các khác biệt này sẽ được giải quyết như thế nào. Có rất nhiều lĩnh vực mà chúng ta có sự đồng thuận, nhiều lĩnh vực chúng ta đang hợp tác tốt và chúng ta phải dựa vào đây để xây dựng sự tin cậy và hiểu biết lẫn nhau để giải quyết những vấn đề hai bên có quan điểm khác nhau. BBC:Sau những động thái gần đây của các dân biểu và sau quyết định gặp gỡ những người khác biệt quan điểm với chính phủ Việt Nam của Tổng thống Bush, ông có nghĩ rằng Hoa Kỳ sẽ có những hành động khác nữa nếu không có những thay đổi ở Việt Nam trong vấn đề này? Chuck Hagel: Tôi không thể nói thay cho các dân biểu hay Tổng thống Bush được nhưng đó là trách nhiệm và quyền hạn của các quan chức được bầu ra và phục vụ trên cơ sở dân chủ và tự do thể hiện ý kiến phải gặp gỡ với những người bất đồng chính kiến ở khắp nơi trên thế giới. Chúng tôi vẫn thường xuyên làm như vậy và sẽ phải tiếp tục. Đây không thể được xem là một hành động không trung thành mà thực tế là chúng tôi, những người Mỹ, những công dân của thế giới và chúng tôi khuyến khích tự do ở mọi nơi trên thế giới. Tôi không thấy có gì sai, thậm chí tôi thấy đó là sự lơ là trách nhiệm của các dân biểu và của Tổng thống nếu chúng tôi không gặp những người khác biệt quan điểm với các chính phủ. Ở Hoa Kỳ chúng tôi cũng có những cá nhân không đồng ý với chính phủ và họ cần phải như vậy và đó là điều đúng thôi. BBC:Theo ông Chủ tịch Việt Nam sẽ được đón tiếp như thế nào ở Hoa Kỳ? Chuck Hagel: Tôi nghĩ rằng ngài sẽ được đón tiếp với sự tôn trọng và lịch sự nhất mực. Ông sẽ tới Hoa Kỳ và đây là điều quan trọng và có tính lịch sử. Tôi nghĩ rằng ông sẽ được đón tiếp nồng ấm. Như tôi đã nói, đương nhiên chúng tôi có những khác biệt và nhân quyền là một trong các khác biệt đó. BBC:Bây giờ chúng tôi muốn hỏi ông về thời gian ông ở Việt Nam hồi năm 1968, ông có ở đó khi diễn ra sự kiện Mậu Thân không? Chuck Hagel:Có, khi đó tôi có mặt ở đó phục vụ trong Sư đoàn bộ binh số 9. BBC:Và ông nghĩ thế nào về sự trải nghiệm của ông ở Việt Nam? Chuck Hagel:Chiến tranh không bao giờ là trải nghiệm hay ho và tốt lành. Đó là trải nghiệm kinh khủng cho cả hai bên. Trong chiến tranh không có vinh quang mà chỉ có sự đau khổ. Dĩ nhiên người Việt Nam chịu nhiều đau khổ. Người Mỹ chiụ nhiều thương vong, gần 60.000 người bỏ mạng và 200.000 người bị thương và hơn một triệu người Việt nằm xuống. Đó là kinh nghiệm đau thương trong chiến tranh như chiến tranh vẫn luôn luôn thế. BBC:Ông đã trực tiếp chiến đấu và thấy sự chết chóc ở cả hai phía? Chuck Hagel: Đúng như vậy, tôi cầm súng giữa chiến trường và bị thương hai lần. Tôi chiến đấu cùng em trai tôi và chúng tôi cùng bị thương. Cậu ấy bị thương ba lần. Chúng tôi thấy nhiều cái chết, nhiều sự tàn phá. BBC:Và trải nghiệm đó đã thay đổi con người ông như thế nào? Chuck Hagel: Bất kỳ trải nghiệm nào như chiến tranh thay đổi hoàn toàn một cá nhân. Nó làm cho chiến tranh không chỉ là điều trìu tượng hay là một chính sách mà là thực tế. Nó kết nối sự đau khổ của con người với thực tế và hậu quả của chiến tranh. Riêng đối với tôi, nó làm tôi thêm tin tưởng rằng toàn bộ nhân loại phải làm tất cả những gì có thể để tránh xảy ra chiến tranh. Chiến tranh phải luôn là lựa chọn cuối cùng. BBC:Hiện nay một trong những hậu quả của chiến tranh là chất độc màu da cam và thứ hai này sẽ diễn ra phiên xử phúc thẩm vụ kiện chất độc da cam ở New York. Ông nghĩ thế nào về vấn đề này? Ông có nghĩ rằng các nạn nhân Việt Nam sẽ có ngày được bồi thường như các cựu chiến binh Hoa Kỳ không? Chuck Hagel: Đây là vấn đề đã kéo dài quá lâu và nó đáng được chú ý tới, nó đáng được tòa xét xử và chúng ta sẽ xem tòa sẽ xét xử như thế nào. Chúng tôi đều hy vọng và ủng hộ một giải pháp mà theo đó các cá nhân chịu ảnh hưởng và bị bệnh tật bởi chất da cam được nhận những đền bù xứng đáng. BBC:Ông có cho rằng chính phủ Hoa Kỳ có thể làm nhiều hơn để giúp đỡ những người được gọi là nạn nhân chất độc da cam ở Việt Nam hay không? Chuck Hagel: Chúng tôi đã cử những nhóm làm việc sang Việt Nam và chúng tôi sẽ luôn có những nhóm như vậy. Hiện vấn đề đang ở tòa và chúng ta hãy chờ xem tòa sẽ phán quyết như thế nào trong tuần tới. tranvanha, Sài GònTôi cho rằng một số ý kiến mà tôi được xem ở đây rất là hẹp và cá nhân, tôi cũng cho rằng các lãnh đạo sai lầm trên thế giới đã từng mang những ý kiến cá nhân hẹp hòi như vậy. Bạn Lê Quang cho rằng: "Hãy lập uỷ ban người Việt tại Mỹ hay cộng đồng hải ngoại để đối thoại với chính quyền hơn là một uỷ ban chống đối, không mang lại lợi ích gì cả". Là không có cơ sở,vì bạn không cho biết là ủy ban đối thoại này có được Hà Nội đối thoại và tôn trọng không? bạn chẳng còn nhớ về các cuộc đối thoại xxàm của các phe liên hợp bốn bên tại trại David sao? luận điệu " chống đối không mang lại lợi ích gì cả" là hẹp hòi Lê Quang à! Có thể nhờ đó mà các ngài lãnh đạo phải xem lại mình. Quá cá nhân khi Phi Long tự cho rằng BBC xấu mà không cần biết ý kiến của đa số người đọc. Không thể tìm những câu hỏi nhằm khoe mẽ ở đây được bạn à! Bạn nói C.Hagel đang nhẩy vào cái gọi là "vừa đánh vừa đàm", bạn quá tự tin với kinh nghiệm bị thương hai lần của mình đấy, chúng tôi lại có câu "nhất quá tam" mà gởi bạn. Châu Quỳnh, VN30 năm vẫn không đươc vô hộ khẩu nhân quyền ở đâu? Tintin, Hà Tiên, VNRất nhiều người Mỹ ủng hộ Việt Nam là cựu binh đã từng tham chiến tại Việt Nam và đã hy sinh xương máu của họ ở chiến trường. Tôi thiết nghĩ những người nầy họ ý thức được sự tàn bạo của cuộc chiến và muốn đóng góp trí tuệ và sức lực của họ cho Việt Nam có sự tiến bộ nhanh chóng về mọi lĩnh vực trong đó có cả tự do (đúng nghĩa) và nhân quyền, chứ không phải họ ủng hộ chính sách mà Đảng Cộng Sản Việt Nam đang áp dụng trên quê hương Việt Nam. YBHN, Việt NamTự hỏi, trong thời mở cửa ở VN như hiện nay, nhất là WTO, tại sao phóng viên báo chí truyền thông trong nước không thể có được 1 bài phỏng vấn nào ra trò như BBC tiếng Việt vẫn làm. May chăng chỉ có phóng viên đưa tin nhân dịp các lãnh đạo ra nước ngoài hoặc phỏng vấn trong nước. Chủ đề ít nhất không phải vấn đề nhân quyền. Nguyen, Việt NamGửi anh Phi Long, VN. Qua cách viết của anh thì một người kém hiểu biết đến như thế nào đi nữa cũng đều biết ý anh muốn đả kích người khác. Người ta viết thẳng thừng ra cho anh xem thì anh bảo người ta gài này, gài nọ. Còn ông nào nhắc đến nhân quyền VN thì anh lại giãy lên, thế là sao? Mà ông thấy ở VN thực sự có tự do ngôn luận không? Báo chí là của ai? Các phương tiện thông tin đại chúng là của ai? Phục vụ cho ai? Ai ký không cho thành lập cơ quan báo chí tư nhân? Lê Quang, tpHCMÔng ấy là một người lính Mỹ. Nhưng rõ ràng ông ấy đã có một cái nhìn rất độ lượng và bao dung về cuộc chiến. Chiến tranh không ai muốn cả đã quá đau thương mất mát rồi, người Mỹ đã quên tại sao chúng ta những con người cùng dòng máu lại cấu xé lẩn nhau như vậy. Đọc bài viết khác tôi hoan nghênh ý tưởng đối thoại giữa 2 bên hơn là đối đầu. Chỉ có dân Việt Nam khổ thôi. Hãy lập uỷ ban người Việt tại Mỹ hay cộng đồng hải ngoại để đối thoại với chính quyền hơn là một uỷ ban chống đối, không mang lại lợi ích gì cả. Phi Long, VNQua mẩu đối thoại giữa BBC và Ông Chuck, một người kém hiểu biết nhất cũng có thể biết được phóng viên của BBC luôn đặt ra các câu hỏi để gợi ra những cái không tốt về Việt Nam. Nhưng Mr Chuck là người khôn ngoan hơn, ông nhìn nhận vấn đề rất khách quan. Ông xứng đáng là một nghị sỹ Hoa Kỳ. | [
108,
287,
285,
161,
208,
8423,
8216,
103,
116,
924,
1043,
131,
132,
105,
275,
106,
1144,
1594,
817,
273,
681,
114,
1159,
842,
18189,
123,
118,
146,
755,
125,
109,
197,
587,
528,
120,
152,
295,
210,
122,
357,
386,
248,
170,
118,
1445,
417,
237,
495,
396,
138,
156,
272,
302,
211,
4276,
208,
456,
366,
1102,
255,
362,
2055,
104,
504,
243,
3920,
149,
438,
140,
156,
104,
118,
149,
4897,
8423,
8216,
161,
388,
372,
160,
146,
300,
131,
200,
115,
212,
435,
215,
108,
1633,
706,
113,
938,
147,
659,
1451,
430,
179,
107,
136,
203,
450,
106,
254,
336,
535,
523,
131,
132,
165,
669,
1318,
229,
1857,
835,
773,
1555,
682,
106,
179,
145,
499,
157,
141,
535,
523,
417,
5715,
3804,
345,
432,
835,
415,
196,
142,
107,
1191,
146,
308,
195,
119,
186,
196,
1013,
195,
119,
322,
442,
105,
175,
1326,
208,
107,
136,
203,
160,
144,
321,
395,
992,
345,
432,
835,
415,
196,
367,
114,
203,
196,
142,
191,
536,
279,
274,
1483,
2099,
827,
819,
141,
107,
120,
211,
575,
105,
157,
168,
106,
116,
113,
120,
255,
220,
103,
116,
255,
220,
146,
308,
170,
127,
110,
139,
106,
255,
220,
756,
1704,
388,
372,
160,
109,
882,
146,
300,
139,
637,
117,
403,
314,
113,
1303,
313,
630,
104,
258,
317,
120,
675,
712,
113,
146,
300,
112,
4456,
445,
254,
336,
637,
193,
138,
144,
666,
308,
157,
168,
105,
1611,
231,
1432,
144,
666,
308,
157,
168,
108,
121,
389,
6329,
747,
126,
106,
116,
380,
104,
122,
333,
470,
384,
104,
174,
1986,
254,
336,
110,
136,
516,
632,
108,
232,
278,
104,
174,
141,
195,
119,
295,
393,
198,
165,
224,
105,
174,
141,
110,
374,
339,
237,
140,
128,
1356,
819,
141,
110,
136,
516,
632,
464,
862,
103,
314,
245,
105,
240,
329,
122,
256,
104,
174,
141,
195,
119,
295,
393,
142,
1279,
311,
174,
141,
107,
136,
227,
354,
535,
523,
222,
180,
104,
742,
176,
499,
1876,
1231,
19716,
157,
118,
406,
203,
128,
175,
224,
129,
131,
132,
251,
124,
587,
528,
116,
1130,
109,
152,
295,
210,
122,
357,
113,
221,
390,
659,
235,
347,
8423,
8216,
161,
819,
141,
146,
755,
125,
209,
192,
126,
104,
122,
256,
131,
629,
983,
253,
3024,
147,
2042,
129,
141,
586,
582,
131,
132,
141,
115,
992,
345,
255,
220,
126,
119,
109,
146,
229,
291,
373,
113,
122,
168,
108,
121,
186,
337,
710,
105,
164,
548,
873,
980,
3614,
834,
223,
144,
106,
116,
255,
220,
145,
174,
141,
260,
843,
410,
105,
141,
861,
584,
160,
129,
196,
503,
331,
198,
165,
683,
1746,
179,
126,
134,
106,
116,
380,
411,
277,
843,
2738,
1231,
1898,
141,
107,
123,
443,
119,
116,
166,
152,
568,
402,
131,
132,
105,
154,
123,
160,
1144,
760,
105,
1722,
760,
406,
203,
133,
391,
3815,
103,
118,
107,
372,
160,
248,
106,
238,
587,
604,
105,
279,
241,
984,
388,
372,
160,
144,
494,
5318,
164,
610,
105,
2445,
690,
637,
106,
120,
179,
215,
146,
308,
113,
295,
393,
882,
146,
300,
1279,
1260,
141,
115,
123,
109,
168,
222,
180,
499,
157,
113,
150,
168,
222,
180,
136,
199,
108,
232,
357,
499,
157,
104,
267,
113,
1956,
1033,
246,
330,
106,
179,
907,
288,
104,
157,
1698,
311,
174,
169,
139,
485,
238,
109,
211,
575,
181,
665,
106,
109,
211,
575,
126,
134,
117,
272,
302,
128,
175,
1279,
615,
215,
158,
950,
442,
145,
174,
169,
107,
144,
210,
6877,
158,
950,
442,
174,
169,
167,
279,
274,
514,
105,
174,
169,
139,
1105,
138,
248,
130,
556,
636,
144,
193,
3045,
105,
524,
217,
1306,
527,
130,
272,
302,
120,
255,
220,
196,
367,
107,
146,
318,
211,
1315,
1231,
5280,
120,
192,
869,
386,
248,
104,
109,
137,
284,
105,
187,
302,
190,
683,
1746,
120,
111,
211,
575,
146,
318,
119,
122,
256,
131,
132,
104,
408,
234,
6232,
118,
107,
372,
160,
254,
336,
134,
107,
120,
209,
192,
211,
761,
323,
110,
107,
120,
346,
345,
108,
121,
131,
132,
113,
255,
220,
3172,
8423,
8216,
161,
388,
110,
136,
123,
346,
114,
109,
137,
284,
194,
408,
234,
1394,
117,
170,
150,
106,
605,
517,
105,
168,
576,
104,
109,
146,
229,
117,
513,
124,
105,
618,
197,
159,
225,
633,
137,
185,
105,
222,
180,
136,
199,
108,
232,
357,
139,
683,
1746,
119,
120,
111,
295,
210,
122,
357,
108,
121,
1227,
328,
159,
175,
1326,
819,
141,
244,
369,
1209,
140,
128,
530,
105,
134,
139,
270,
5049,
834,
110,
136,
117,
453,
106,
116,
209,
192,
110,
396,
164,
145,
223,
216,
106,
174,
1278,
120,
111,
968,
120,
135,
137,
104,
175,
249,
105,
174,
141,
1611,
231,
1432,
222,
180,
108,
121,
389,
328,
159,
175,
1326,
388,
110,
203,
107,
218,
3784,
1042,
356,
141,
203,
150,
106,
144,
5002,
106,
605,
517,
104,
109,
137,
284,
105,
104,
408,
234,
323,
174,
141,
110,
683,
120,
111,
211,
575,
146,
318,
119,
109,
122,
2463,
108,
978,
254,
336,
174,
141,
127,
107,
120,
499,
157,
110,
210,
108,
232,
119,
122,
256,
105,
154,
260,
139,
128,
530,
105,
150,
106,
179,
604,
1164,
1231,
2740,
118,
483,
492,
131,
132,
134,
117,
1340,
270,
128,
175,
224,
108,
121,
254,
336,
347,
8423,
8216,
161,
388,
372,
160,
2269,
134,
117,
1340,
270,
119,
144,
666,
308,
105,
478,
144,
202,
13910,
208,
134,
228,
254,
336,
105,
248,
106,
179,
146,
308,
105,
107,
334,
478,
4055,
388,
372,
160,
118,
134,
117,
1340,
270,
3855,
14740,
1260,
141,
115,
1720,
1177,
445,
174,
141,
107,
120,
211,
575,
105,
157,
168,
106,
116,
113,
109,
211,
575,
837,
1231,
2379,
4084,
339,
174,
141,
278,
419,
118,
125,
221,
390,
118,
108,
121,
131,
132,
496,
147,
8445,
118,
107,
108,
121,
150,
129,
407,
124,
144,
591,
4102,
3249,
984,
8423,
8216,
161,
3764,
103,
129,
150,
141,
107,
447,
108,
121,
150,
618,
197,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
430,
113,
120,
1144,
1594,
817,
168,
108,
1593,
104,
254,
336,
115,
227,
354,
123,
160,
254,
336,
260,
270,
437,
107,
120,
381,
192,
745,
1611,
231,
1432,
157,
168,
108,
121,
131,
629,
1
] |
forum-50884582 | https://www.bbc.com/vietnamese/forum-50884582 | Tinh giản biên chế ra sao khi làm quan vẫn lãi khủng? | Vụ AVG cho thấy nỗ lực cắt giảm quan chức trong bộ máy khó đi tới đâu khi đầu tư 'làm quan' vẫn là ngành có lãi khủng. | Hai cựu Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son và Trương Minh Tuấn, nay là hai bị cáo trong vụ MobiFone mua AVG Trong một nỗ lực được cho là để tinh giản bộ máy công chức và nâng cao hiệu lực làm việc, cuối năm ngoái, Bộ Chính trị ban hành một nghị quyết về sắp xếp lại các đơn vị hành chính. Theo đó trong giai đoạn 2019 - 2021, có 45 tỉnh, thành phố phải sắp xếp để giảm 6 đơn vị hành chính cấp huyện và 564 đơn vị hành chính cấp xã. Khi kết thúc đợt sáp nhập này sẽ giảm được gần 16.000 người hưởng lương ngân sách, bao gồm 10.000 cán bộ, công chức và gần 6.000 người hoạt động không chuyên trách. Động thái nói trên có khiến tăng hiệu lực của bộ máy hành chính nhà nước Việt Nam không? Chắc chắn không. Cựu Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son bị đề nghị án tử hình VN: Tham nhũng 'tăng nhanh' tính bằng triệu đô Năm 2020 Việt Nam vào 'bước ngoặt' của phát triển Đề án có thể giảm được chi phí cho số người ăn lương thừa thãi, cùng với đó là giảm trụ sở, xe hơi và các tiêu chuẩn ưu đãi. Bộ máy bớt cồng kềnh hơn thì thời gian và hiệu quả thông tin hai chiều cũng có thể nhanh gọn hơn, do vậy cũng có thể giảm được các méo mó lệch lạc từ chủ trương đến thực hiện, chủ quan và khách quan. Nhưng, nguyên nhân cốt tử khiến bộ máy công chức Việt Nam yếu kém lại không phải ở sự cồng kềnh. Nó nằm ở chỗ bản chất bộ máy công chức Việt Nam chưa bao giờ được thiết kế để nhằm mục đích phục vụ người dân, quản lý xã hội. Các thí sinh xếp hàng nộp hồ sơ trong một kỳ thi công chức ở Cục Thuế Hà Nội. Hình chụp năm 2014. Đi làm nhà nước là một cuộc đầu tư Ở Việt Nam, đi làm Nhà nước là một cuộc đầu tư; đặt được chân vào hệ thống công chức là một thứ đặc quyền đặc lợi. Chỉ khi ở trong và leo lên cao trong hệ thống thì mới được chia sẻ các thông tin bán ra tiền, để vụ lợi và trục lợi từ thông tin và các mối quan hệ từ vị trí công tác. Doanh nghiệp luôn ở chiếu dưới trong các mối quan hệ này mặc dù họ phải hứng chịu mọi rủi ro và tốn kém từ việc tìm kiếm, xin xỏ quan hệ, nuôi dưỡng nó qua nhiều năm, và không ít khi sắp đến ngày "hái quả" thì … trái thối rụng, do những diễn biến không thể đoán trước của chính trường. Trong khi đó, cho dù có thể bị thối rụng ở bất cứ thời điểm nào, thậm chí đi tù đi nữa thì những kẻ được "nuôi" vẫn đổi đời ngay từ khi được chọn. Với chính sách pháp luật giơ cao đánh khẽ hoặc - cho phép tôi nghi ngờ - có khi chỉ là đòn nghi binh của Việt Nam, đi tù chưa phải là mất hết; tài sản có được từ những năm được nuôi trước đó vẫn có thể đủ cho cả dòng họ xài xả láng đến hết đời. Theo từng cấp, chức lớn ăn lớn, chức nhỏ ăn nhỏ. Làm nghề nào ăn nghề đó. Khó- hoặc không thể có công chức nào trong sạch lại tồn tại lâu dài trong guồng máy Nhà nước, đơn giản vì đó là một hệ thống khép kín hoạt động nhịp nhàng. Bất cứ mắt xích nào chống lại guồng quay đó đều phải văng ra ngoài. USD - hình minh họa Thế cho nên dù phải mất vài trăm triệu để chạy vào một chân Nhà nước lương tháng ba bốn triệu, người ta vẫn chạy bằng được. Có thể lạ với những mô hình chính quyền khác, nhưng ở Việt Nam, bảo vào làm Nhà nước là để cống hiến, nếu không bị chê "nổ", "làm màu" thì nhẹ nhất cũng là "hoang tưởng". Thế cho nên ba triệu USD mà Phạm Nhật Vũ AVG "biếu" ông Nguyễn Bắc Son (nguyên bộ trưởng Bộ Thông tin và truyền thông) vẫn chưa phải con số điển hình phản ánh tầm cỡ thực của một vụ án hối lộ tham nhũng được cho là đại án. Hoặc, phải cộng dồn nhiều con số như vậy lại cho một mình ông Son, mới có thể tạm hình dung công cuộc đầu tư làm quan khi thành công thì lời lãi khủng đến thế nào. Ông Nguyễn Bắc Son tại phiên tòa xử vụ MobiFone mua AVG hôm 20/12 Giải pháp mãi chỉ nằm trên nghị quyết? Cách đây 2 năm, Nghị quyết 04 của Bộ Chính trị (ban hành vào tháng 10-2016, có cái tên rất dài là Về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến" "tự chuyển hóa"trong nội bộ) có đưa ra được vài giải pháp khả thi trong việc tinh giản và nâng cao hiệu lực bộ máy công chức. Nghị quyết này đề nghị: tăng cường xã hội hóa, tách các dịch vụ công và quản lý sản xuất kinh doanh ra khỏi chức năng quản lý nhà nước. Nghĩa là y như các nước phát triển, trả chức năng quản lý Nhà nước về đúng bản chất của nó là chỉ đề ra và giám sát thực hiện các chủ trương chính sách. Nhà nước phải nhỏ, xã hội cần lớn. Việc thực hiện phải để cho phần còn lại của xã hội, thông qua các hình thức đấu thầu cạnh tranh. Nói cách khác, phải tịch thu quả bóng để các ông Nhà nước không còn cái đặc quyền vừa đá bóng vừa thổi còi, và nếu các ông muốn tồn tại thì tập trung thổi cho tốt. Bên cạnh đó, phải có những tổ chức giám sát độc lập nằm ngoài hệ thống nhà nước và Đảng để giảm nguy cơ hình thành và ảnh hưởng bởi các nhóm lợi ích. Đó là yếu tố then chốt để công chức không còn gắn liền với hoạnh họe và vòi tiền. Thế nhưng cũng giống như vô số các chủ trương tinh giản bộ máy, "nâng cao","đẩy mạnh", "kiện toàn", "hoàn thiện" bộ máy Nhà nước diễn ra suốt mấy chục năm nay, các nhân vật nắm giữ trọng trách lại sa vào những quan tâm hết mực cỏn con, thậm chí tủn mủn và râu ria. Một kỳ họp Quốc hội năm 2018 Tổng thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc thì lo "Hai xã sáp nhập, ai làm báo cáo chính trị đại hội Đảng"; "Sau khi sáp nhập mà điều động cán bộ đi từ xã này sang xã khác thì không biết anh em có đi không?". Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển thì lo sau khi hai xã sáp nhập sẽ đặt trung tâm xã ở đâu, tên gọi mới như thế nào, sử dụng tài sản vật chất ra sao. Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân thì lo một số địa phương có địa bàn quá rộng nên nếu sáp nhập cán bộ sẽ không đi nổi, do vậy nếu sau khi sáp nhập mà đơn vị hành chính mới không có đủ các tiêu chí (diện tích tự nhiên và quy mô dân số) thì cũng thôi, không nhập nữa. Mối lo khác của ông là giải quyết số cán bộ dôi dư thế nào, anh em có "tâm tư" không, có chạy ghế không… Tuyệt nhiên không vị nào lo âu vì sao bộ máy công chức qua bao nhiêu lần cải tổ vẫn lần sau nặng nề cồng kềnh hơn, tốn tiền hơn và ăn hại hơn lần trước. Hay, do bản thân là những công chức cao cấp hạng nhất của Việt Nam nên họ quá hiểu bản chất của nó, vì thế không cần phải mất công bàn về những mục tiêu mãi mãi chỉ dừng lại trên nghị quyết? Với việc kéo dài thời hạn sắp xếp sang đến 2021, sẽ chẳng có hề hiệu quả nào của bộ máy công chức được nâng lên như một số báo chí Việt Nam đang hào hứng. Nó vẫn sẽ tiếp tục là một đường chạy việt dã và "vật vã", thực hiện rất tốt chính sách xóa nghèo cho nhiều vị trí quan chức, đồng thời cung cấp thêm một số tiềm năng nhà tù khác. Ấy là nếu chúng ta tin rằng đối với quan chức, luật pháp Việt Nam cũng có một số trường hợp gọi là công minh, còn nhà tù cũng có thể là một biện pháp trừng phạt có tác dụng. *Bài viết thể hiện quan điểm riêng và cách hành văn của Trần Hoàn, một nhà báo tự do ở Sài Gòn. | summarize: Hai cựu Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son và Trương Minh Tuấn, nay là hai bị cáo trong vụ MobiFone mua AVG Trong một nỗ lực được cho là để tinh giản bộ máy công chức và nâng cao hiệu lực làm việc, cuối năm ngoái, Bộ Chính trị ban hành một nghị quyết về sắp xếp lại các đơn vị hành chính. Theo đó trong giai đoạn 2019 - 2021, có 45 tỉnh, thành phố phải sắp xếp để giảm 6 đơn vị hành chính cấp huyện và 564 đơn vị hành chính cấp xã. Khi kết thúc đợt sáp nhập này sẽ giảm được gần 16.000 người hưởng lương ngân sách, bao gồm 10.000 cán bộ, công chức và gần 6.000 người hoạt động không chuyên trách. Động thái nói trên có khiến tăng hiệu lực của bộ máy hành chính nhà nước Việt Nam không? Chắc chắn không. Cựu Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son bị đề nghị án tử hình VN: Tham nhũng 'tăng nhanh' tính bằng triệu đô Năm 2020 Việt Nam vào 'bước ngoặt' của phát triển Đề án có thể giảm được chi phí cho số người ăn lương thừa thãi, cùng với đó là giảm trụ sở, xe hơi và các tiêu chuẩn ưu đãi. Bộ máy bớt cồng kềnh hơn thì thời gian và hiệu quả thông tin hai chiều cũng có thể nhanh gọn hơn, do vậy cũng có thể giảm được các méo mó lệch lạc từ chủ trương đến thực hiện, chủ quan và khách quan. Nhưng, nguyên nhân cốt tử khiến bộ máy công chức Việt Nam yếu kém lại không phải ở sự cồng kềnh. Nó nằm ở chỗ bản chất bộ máy công chức Việt Nam chưa bao giờ được thiết kế để nhằm mục đích phục vụ người dân, quản lý xã hội. Các thí sinh xếp hàng nộp hồ sơ trong một kỳ thi công chức ở Cục Thuế Hà Nội. Hình chụp năm 2014. Đi làm nhà nước là một cuộc đầu tư Ở Việt Nam, đi làm Nhà nước là một cuộc đầu tư; đặt được chân vào hệ thống công chức là một thứ đặc quyền đặc lợi. Chỉ khi ở trong và leo lên cao trong hệ thống thì mới được chia sẻ các thông tin bán ra tiền, để vụ lợi và trục lợi từ thông tin và các mối quan hệ từ vị trí công tác. Doanh nghiệp luôn ở chiếu dưới trong các mối quan hệ này mặc dù họ phải hứng chịu mọi rủi ro và tốn kém từ việc tìm kiếm, xin xỏ quan hệ, nuôi dưỡng nó qua nhiều năm, và không ít khi sắp đến ngày "hái quả" thì … trái thối rụng, do những diễn biến không thể đoán trước của chính trường. Trong khi đó, cho dù có thể bị thối rụng ở bất cứ thời điểm nào, thậm chí đi tù đi nữa thì những kẻ được "nuôi" vẫn đổi đời ngay từ khi được chọn. Với chính sách pháp luật giơ cao đánh khẽ hoặc - cho phép tôi nghi ngờ - có khi chỉ là đòn nghi binh của Việt Nam, đi tù chưa phải là mất hết; tài sản có được từ những năm được nuôi trước đó vẫn có thể đủ cho cả dòng họ xài xả láng đến hết đời. Theo từng cấp, chức lớn ăn lớn, chức nhỏ ăn nhỏ. Làm nghề nào ăn nghề đó. Khó- hoặc không thể có công chức nào trong sạch lại tồn tại lâu dài trong guồng máy Nhà nước, đơn giản vì đó là một hệ thống khép kín hoạt động nhịp nhàng. Bất cứ mắt xích nào chống lại guồng quay đó đều phải văng ra ngoài. USD - hình minh họa Thế cho nên dù phải mất vài trăm triệu để chạy vào một chân Nhà nước lương tháng ba bốn triệu, người ta vẫn chạy bằng được. Có thể lạ với những mô hình chính quyền khác, nhưng ở Việt Nam, bảo vào làm Nhà nước là để cống hiến, nếu không bị chê "nổ", "làm màu" thì nhẹ nhất cũng là "hoang tưởng". Thế cho nên ba triệu USD mà Phạm Nhật Vũ AVG "biếu" ông Nguyễn Bắc Son (nguyên bộ trưởng Bộ Thông tin và truyền thông) vẫn chưa phải con số điển hình phản ánh tầm cỡ thực của một vụ án hối lộ tham nhũng được cho là đại án. Hoặc, phải cộng dồn nhiều con số như vậy lại cho một mình ông Son, mới có thể tạm hình dung công cuộc đầu tư làm quan khi thành công thì lời lãi khủng đến thế nào. Ông Nguyễn Bắc Son tại phiên tòa xử vụ MobiFone mua AVG hôm 20/12 Giải pháp mãi chỉ nằm trên nghị quyết? Cách đây 2 năm, Nghị quyết 04 của Bộ Chính trị (ban hành vào tháng 10-2016, có cái tên rất dài là Về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến" "tự chuyển hóa"trong nội bộ) có đưa ra được vài giải pháp khả thi trong việc tinh giản và nâng cao hiệu lực bộ máy công chức. Nghị quyết này đề nghị: tăng cường xã hội hóa, tách các dịch vụ công và quản lý sản xuất kinh doanh ra khỏi chức năng quản lý nhà nước. Nghĩa là y như các nước phát triển, trả chức năng quản lý Nhà nước về đúng bản chất của nó là chỉ đề ra và giám sát thực hiện các chủ trương chính sách. Nhà nước phải nhỏ, xã hội cần lớn. Việc thực hiện phải để cho phần còn lại của xã hội, thông qua các hình thức đấu thầu cạnh tranh. Nói cách khác, phải tịch thu quả bóng để các ông Nhà nước không còn cái đặc quyền vừa đá bóng vừa thổi còi, và nếu các ông muốn tồn tại thì tập trung thổi cho tốt. Bên cạnh đó, phải có những tổ chức giám sát độc lập nằm ngoài hệ thống nhà nước và Đảng để giảm nguy cơ hình thành và ảnh hưởng bởi các nhóm lợi ích. Đó là yếu tố then chốt để công chức không còn gắn liền với hoạnh họe và vòi tiền. Thế nhưng cũng giống như vô số các chủ trương tinh giản bộ máy, "nâng cao","đẩy mạnh", "kiện toàn", "hoàn thiện" bộ máy Nhà nước diễn ra suốt mấy chục năm nay, các nhân vật nắm giữ trọng trách lại sa vào những quan tâm hết mực cỏn con, thậm chí tủn mủn và râu ria. Một kỳ họp Quốc hội năm 2018 Tổng thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc thì lo "Hai xã sáp nhập, ai làm báo cáo chính trị đại hội Đảng"; "Sau khi sáp nhập mà điều động cán bộ đi từ xã này sang xã khác thì không biết anh em có đi không?". Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển thì lo sau khi hai xã sáp nhập sẽ đặt trung tâm xã ở đâu, tên gọi mới như thế nào, sử dụng tài sản vật chất ra sao. Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân thì lo một số địa phương có địa bàn quá rộng nên nếu sáp nhập cán bộ sẽ không đi nổi, do vậy nếu sau khi sáp nhập mà đơn vị hành chính mới không có đủ các tiêu chí (diện tích tự nhiên và quy mô dân số) thì cũng thôi, không nhập nữa. Mối lo khác của ông là giải quyết số cán bộ dôi dư thế nào, anh em có "tâm tư" không, có chạy ghế không… Tuyệt nhiên không vị nào lo âu vì sao bộ máy công chức qua bao nhiêu lần cải tổ vẫn lần sau nặng nề cồng kềnh hơn, tốn tiền hơn và ăn hại hơn lần trước. Hay, do bản thân là những công chức cao cấp hạng nhất của Việt Nam nên họ quá hiểu bản chất của nó, vì thế không cần phải mất công bàn về những mục tiêu mãi mãi chỉ dừng lại trên nghị quyết? Với việc kéo dài thời hạn sắp xếp sang đến 2021, sẽ chẳng có hề hiệu quả nào của bộ máy công chức được nâng lên như một số báo chí Việt Nam đang hào hứng. Nó vẫn sẽ tiếp tục là một đường chạy việt dã và "vật vã", thực hiện rất tốt chính sách xóa nghèo cho nhiều vị trí quan chức, đồng thời cung cấp thêm một số tiềm năng nhà tù khác. Ấy là nếu chúng ta tin rằng đối với quan chức, luật pháp Việt Nam cũng có một số trường hợp gọi là công minh, còn nhà tù cũng có thể là một biện pháp trừng phạt có tác dụng. *Bài viết thể hiện quan điểm riêng và cách hành văn của Trần Hoàn, một nhà báo tự do ở Sài Gòn. | [
108,
287,
285,
161,
891,
924,
949,
395,
362,
360,
4981,
105,
1745,
700,
5224,
275,
106,
196,
133,
341,
113,
197,
7530,
702,
5853,
298,
116,
1163,
265,
117,
114,
106,
130,
777,
1395,
317,
452,
135,
229,
105,
1480,
291,
614,
265,
140,
156,
103,
608,
147,
1944,
429,
448,
245,
504,
209,
116,
411,
302,
125,
1268,
1267,
153,
109,
652,
297,
209,
122,
112,
520,
150,
113,
1008,
780,
3713,
233,
11143,
107,
3092,
4920,
164,
548,
139,
1268,
1267,
130,
558,
1413,
652,
297,
209,
122,
373,
2284,
105,
985,
7951,
652,
297,
209,
122,
373,
293,
112,
707,
299,
822,
1767,
4112,
669,
126,
134,
558,
117,
386,
15168,
111,
580,
1024,
866,
3291,
374,
770,
4187,
1101,
2647,
135,
229,
105,
386,
7869,
111,
381,
192,
110,
649,
605,
112,
2783,
869,
123,
159,
107,
521,
321,
614,
265,
104,
317,
452,
209,
122,
152,
142,
131,
132,
984,
3039,
1037,
1648,
2349,
429,
395,
362,
360,
4981,
133,
220,
411,
304,
693,
240,
3641,
2809,
802,
13783,
838,
257,
334,
281,
1179,
709,
832,
2854,
131,
132,
138,
377,
9048,
5480,
257,
104,
212,
435,
3618,
304,
107,
136,
558,
117,
692,
1022,
114,
166,
111,
446,
1024,
1175,
23820,
103,
264,
119,
150,
106,
558,
1266,
633,
103,
529,
1189,
105,
109,
464,
862,
1293,
16083,
429,
452,
1911,
9366,
12106,
183,
143,
221,
390,
105,
614,
416,
206,
193,
196,
1337,
127,
107,
136,
838,
3103,
975,
180,
530,
127,
107,
136,
558,
117,
109,
5039,
7833,
2641,
956,
148,
185,
1525,
155,
223,
199,
103,
185,
146,
105,
547,
146,
112,
311,
103,
503,
157,
2478,
693,
521,
317,
452,
135,
229,
131,
132,
675,
1206,
153,
110,
139,
108,
121,
144,
9366,
12106,
112,
1447,
829,
108,
121,
1104,
288,
562,
317,
452,
135,
229,
131,
132,
289,
374,
339,
117,
583,
699,
130,
745,
592,
1055,
618,
197,
111,
1422,
730,
241,
293,
1637,
303,
1738,
296,
1267,
201,
4561,
1123,
1046,
113,
172,
393,
697,
135,
229,
108,
121,
1959,
8095,
337,
3977,
1847,
1417,
147,
4245,
3258,
140,
152,
142,
106,
172,
460,
178,
276,
108,
978,
131,
578,
184,
140,
571,
142,
106,
116,
204,
178,
276,
708,
632,
117,
974,
138,
300,
234,
135,
229,
106,
116,
259,
634,
168,
634,
4570,
1137,
129,
108,
121,
113,
105,
2283,
227,
291,
113,
300,
234,
143,
239,
117,
733,
1198,
109,
206,
193,
622,
124,
3761,
130,
197,
418,
105,
1754,
418,
148,
206,
193,
105,
109,
882,
146,
300,
148,
297,
512,
135,
274,
112,
2697,
522,
637,
108,
121,
1496,
768,
113,
109,
882,
146,
300,
126,
945,
428,
154,
139,
2166,
668,
389,
1905,
1924,
105,
1912,
1206,
148,
156,
370,
986,
103,
676,
10310,
146,
300,
103,
1609,
2170,
335,
235,
158,
1542,
105,
110,
500,
129,
1268,
155,
191,
189,
772,
2636,
416,
207,
143,
1804,
897,
4571,
9041,
103,
180,
120,
407,
625,
110,
136,
1040,
226,
104,
122,
2461,
298,
129,
397,
114,
428,
107,
136,
133,
4571,
9041,
108,
121,
295,
532,
221,
318,
1577,
1042,
356,
184,
717,
184,
761,
143,
120,
789,
117,
189,
18903,
207,
244,
345,
723,
531,
148,
129,
117,
5565,
1224,
176,
122,
333,
246,
330,
5361,
291,
403,
14345,
451,
233,
114,
656,
141,
881,
1274,
233,
107,
129,
163,
106,
3993,
881,
1043,
104,
131,
578,
184,
717,
289,
139,
106,
552,
538,
708,
326,
262,
107,
117,
148,
120,
147,
117,
1609,
226,
150,
244,
107,
136,
620,
114,
186,
1226,
154,
4958,
2644,
1918,
155,
538,
3256,
520,
434,
3510,
229,
301,
446,
1950,
229,
750,
446,
3272,
2110,
1469,
224,
446,
1469,
837,
4495,
686,
451,
110,
136,
107,
135,
229,
224,
113,
1965,
153,
1025,
149,
727,
677,
113,
7047,
452,
571,
1013,
652,
1395,
171,
150,
106,
116,
300,
234,
3569,
2361,
381,
192,
3006,
17541,
2585,
532,
1086,
3318,
224,
424,
153,
7047,
1015,
150,
413,
139,
9183,
124,
1781,
1996,
233,
240,
494,
1473,
773,
114,
237,
428,
139,
552,
696,
1049,
617,
130,
937,
138,
116,
974,
571,
142,
1024,
253,
459,
1112,
617,
103,
111,
169,
244,
937,
281,
1378,
615,
136,
1681,
119,
120,
787,
240,
122,
168,
913,
170,
108,
121,
131,
578,
327,
138,
140,
571,
142,
106,
130,
3661,
12769,
323,
110,
133,
2639,
24754,
646,
3832,
1162,
207,
143,
1785,
202,
127,
106,
189,
19337,
597,
340,
773,
114,
237,
459,
617,
1996,
145,
971,
673,
1016,
5853,
5325,
176,
7351,
207,
118,
362,
360,
4981,
8393,
317,
395,
429,
1251,
193,
105,
425,
206,
371,
244,
289,
139,
219,
166,
2399,
240,
391,
1342,
1191,
2550,
223,
104,
116,
197,
304,
1680,
1154,
268,
802,
117,
114,
106,
273,
2999,
4320,
103,
139,
490,
3406,
158,
219,
166,
128,
530,
153,
114,
116,
267,
118,
4981,
103,
239,
107,
136,
1119,
240,
908,
135,
204,
178,
276,
140,
146,
129,
164,
135,
143,
366,
2303,
757,
155,
175,
1279,
208,
362,
360,
4981,
149,
928,
660,
528,
197,
7530,
702,
5853,
325,
15544,
2029,
246,
1676,
163,
829,
159,
411,
302,
347,
1650,
248,
944,
1542,
1594,
302,
7739,
104,
429,
448,
245,
444,
6815,
209,
138,
253,
17364,
6173,
103,
107,
292,
465,
215,
677,
106,
1264,
321,
1054,
556,
5379,
1604,
4683,
1927,
963,
9813,
922,
2549,
144,
782,
2234,
125,
276,
597,
122,
1261,
247,
5493,
1195,
2883,
120,
284,
199,
3972,
407,
625,
207,
3972,
589,
6631,
6909,
735,
317,
371,
107,
251,
124,
117,
696,
272,
246,
555,
697,
113,
156,
777,
1395,
105,
1480,
291,
614,
265,
317,
452,
135,
3065,
1594,
302,
126,
220,
411,
161,
321,
1054,
293,
213,
2092,
2089,
109,
414,
197,
135,
105,
730,
241,
262,
387,
236,
553,
124,
574,
229,
344,
730,
241,
152,
1018,
2538,
106,
108,
364,
128,
109,
142,
212,
2908,
456,
229,
344,
730,
241,
571,
142,
125,
604,
288,
562,
104,
335,
106,
163,
220,
124,
105,
850,
338,
223,
199,
109,
185,
1525,
122,
4643,
571,
142,
139,
2561,
293,
213,
260,
2008,
1068,
223,
199,
139,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1269,
5853,
114,
203,
1163,
265,
1404,
558,
146,
229,
113,
816,
452,
455,
184,
228,
793,
129,
178,
276,
6027,
146,
257,
244,
106,
859,
107,
2303,
757,
112,
1
] |
54397998 | https://www.bbc.com/vietnamese/54397998 | Virus corona: Tổng thống Donald Trump nhập viện | Tổng thống Mỹ Donald Trump được đưa đến bệnh viện chưa đầy 24 giờ sau khi xét nghiệm dương tính với virus corona và được điều trị bằng Remdesivir. | Nhà Trắng cho biết ông đang cảm thấy "mệt mỏi nhưng tinh thần tốt" và đang trải qua các triệu chứng nhẹ. Ông Trump - người bị sốt - cho biết vào đầu ngày thứ Sáu, ông và Đệ nhất phu nhân Melania Trump đã xét nghiệm dương tính với Covid-19. Covid gây nguy hiểm tới đâu cho sức khoẻ ông Trump? Tổng thống Trump và Đệ nhất phu nhân dương tính với Covid-19 Tranh luận Trump - Biden: Truyền thông thế giới phản ứng thế nào Làm thế nào để tránh 'vết xe đổ' tranh luận Trump-Biden Đây có thể là một bước lùi khi ông Trump đang theo sau đối thủ đảng Dân chủ Joe Biden một tháng trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Tổng thống trông như thế nào vào thứ Sáu? Đeo khẩu trang và mặc vest, ông Trump bước qua bãi cỏ Nhà Trắng vào chiều thứ Sáu, tiến về chiếc trực thăng riêng, Marine One, để đến Bệnh viện Quân đội Quốc gia Walter Reed tại ngoại ô Washington. Ông vẫy tay chào các phóng viên nhưng không nói gì trước khi lên máy bay. Trong một video đăng trên Twitter, ông Trump nói: "Tôi muốn cảm ơn mọi người vì sự ủng hộ to lớn. Tôi sẽ đến bệnh viện Walter Reed. Tôi nghĩ mình ổn. "Nhưng chúng tôi đảm bảo rằng mọi thứ diễn ra suôn sẻ. Đệ nhất phu nhân hiện đang ổn. Vì vậy, cảm ơn quy' vị rất nhiều, tôi đánh giá cao điều này, tôi sẽ không bao giờ quên - cảm ơn quy' vị." Các con của tổng thống, Ivanka và Eric, đã tweet lại video của ông, ca ngợi ông là một "chiến binh". Bà Ivanka nói thêm: "Con yêu bố." Khi đến Walter Reed, tổng thống không đến phòng cấp cứu để điều trị mà đến thẳng Phòng Tổng thống của bệnh viện, theo CBS News, đối tác của BBC tại Mỹ. Nhà Trắng nói gì? Thư ký báo chí Nhà Trắng Kayleigh McEnany cho biết trong một tuyên bố: "Tổng thống Trump vẫn giữ tinh thần tốt, có các triệu chứng nhẹ và đã làm việc suốt cả ngày. "Để thận trọng, và theo đề nghị của bác sĩ và các chuyên gia y tế, tổng thống sẽ làm việc tại văn phòng tổng thống tại Walter Reed trong vài ngày tới. "Tổng thống Trump đánh giá cao sự ủng hộ dành cho cả ông ấy và đệ nhất phu nhân." Các triệu chứng của ông Trump bao gồm sốt nhẹ, theo CBS. Walter Reed, ở ngoại ô Washington DC, là một trong những trung tâm quân y lớn nhất và nổi tiếng nhất của Mỹ. Đây là nơi các Tổng thống Mỹ thường đến kiểm tra sức khỏe hàng năm. Giám đốc truyền thông Nhà Trắng Alyssa Farah cho biết tổng thống chưa chuyển giao quyền cho Phó Tổng thống Mike Pence. "Tổng thống đang nắm quyền," bà nói. Nhưng ông đã rút khỏi cuộc họp video với những cao niên dễ bị tổn thương được lên lịch vào thứ Sáu, và để ông Pence chủ trì cuộc họp. Theo hiến pháp Hoa Kỳ, nếu ông Trump bị ốm quá nặng để thực hiện nhiệm vụ của mình, ông có thể tạm thời giao quyền hạn của mình cho phó tổng thống. Điều đó có nghĩa là Mike Pence sẽ trở thành quyền tổng thống cho đến khi ông Trump khỏe mạnh trở lại và có thể tiếp tục công việc. Một cuộc đua đã thay đổi về cơ bản Cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ đã đảo lộn. Câu đó có thể được viết về bất kỳ khoảnh khắc nào trong một năm đầy biến động của chính trường Mỹ, nhưng không có gì hoàn toàn giống như điều này đã xảy ra trong năm nay, thập kỷ này, thế kỷ này. Chỉ 32 ngày trước cuộc bầu cử tổng thống, Donald Trump đã có kết quả xét nghiệm dương tính với Covid-19. Ở tuổi 74, ông nằm trong nhóm nguy cơ cao mắc các biến chứng của căn bệnh này. Ít nhất, ông sẽ phải cách ly trong khi điều trị, có nghĩa là cuộc tranh cử tổng thống Hoa Kỳ - ít nhất là về phía ông - về cơ bản đã bị thay đổi. Những tác động ban đầu là rõ ràng. Lịch trình vận động tranh cử nghiêm ngặt của tổng thống - bao gồm các chuyến thăm đến Minnesota, Pennsylvania, Virginia, Georgia, Florida và Bắc Carolina chỉ trong tuần qua - bị trì hoãn vô thời hạn. Trump chắc chắn sẽ có những người đại diện theo sát các diễn biến này cho ông, nhưng vì ông đã phụ thuộc rất nhiều vào gia đình và các quan chức chính quyền cấp cao và nhóm tổ chức chiến dịch cho những công việc như vậy trong quá khứ, và nhiều người trong số họ có thể phải cách ly, các hoạt động của chiến dịch tranh cử sẽ bị gián đoạn. Tổng thống đã được điều trị gì? Bác sĩ của ông Trump, Sean Conley, cho biết tổng thống "không cần phải tiếp oxy, nhưng tham khảo ý kiến của các chuyên gia mà chúng tôi đã chọn để bắt đầu liệu pháp Remdesivir. Ông ấy đã hoàn thành liều đầu tiên và đang nghỉ ngơi thoải mái". Các thử nghiệm cho thấy Remdesivir, ban đầu được phát triển như một phương pháp điều trị Ebola, phá vỡ khả năng nhân đôi của virus và có thể cắt thời gian của các triệu chứng. Bác sĩ Sean Conley cũng cho biết trong một tuyên bố trước đó vào thứ Sáu rằng tổng thống đã "đã nhận được một liều 8g cocktail kháng thể đa dòng Regeneron như một biện pháp phòng ngừa" tại Nhà Trắng. Thuốc được dùng để giúp giảm mức độ virus và tăng tốc độ phục hồi. Tiến sĩ Conley nói rằng ông Trump cũng đang dùng kẽm, vitamin D, famotidine, melatonin và aspirin. "Cho đến chiều nay, ông ấy vẫn mệt mỏi nhưng tinh thần tốt," bác sỹ Sean Conley nói thêm. Đệ nhất phu nhân, 50 tuổi, "khỏe, chỉ bị ho nhẹ và đau đầu". Vào chiều thứ Sáu, bà Trump cho biết bà đang trải qua các triệu chứng nhẹ nhưng "cảm thấy tốt" và "mong được hồi phục nhanh chóng". Những người còn lại trong gia đình Trump, bao gồm con trai đầu Barron, người cũng sống tại Nhà Trắng, cho kết quả âm tính. Đảng Dân chủ phản ứng như thế nào? Ông Biden, ứng cử viên đảng Dân chủ, và vợ ông Jill cho kết quả âm tính vào thứ Sáu. "Tôi hy vọng điều này sẽ đóng vai trò như một lời nhắc nhở," ông Biden tweet sau khi nhận kết quả xét nghiệm. "Hãy đeo khẩu trang, giữ khoảng cách xã hội và rửa tay." Nhóm tổ chức chiến dịch tranh cử của Biden cho biết họ đang trong quá trình tạm thời gỡ bỏ tất cả các quảng cáo tiêu cực liên quan đến ông Trump. Nhân viên của ông Biden cho biết ông sẽ đến Michigan vào thứ Sáu theo kế hoạch cho một số sự kiện trong chiến dịch. Ông và phu nhân đã chúc vợ chồng tổng thống mau chóng bình phục. Phát biểu tại một sự kiện tranh cử ảo cho ông Biden, cựu Tổng thống Barack Obama cũng gửi lời chúc tốt đẹp tới ông bà Trump. "Tất cả chúng ta là người Mỹ và chúng ta đều là con người và chúng tôi muốn đảm bảo rằng mọi người đều khỏe mạnh", ông nói. Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi nói rằng những lời cầu nguyện của bà dành cho ông Trump đã "tăng cường" sau khi bà biết kết quả xét nghiệm virus corona dương tính và bà hy vọng chẩn đoán của ông sẽ là "kinh nghiệm học hỏi" cho đất nước. Kể từ khi đại dịch bùng phát, các đảng viên Đảng Dân chủ đã chỉ trích tổng thống vì đã bỏ qua các hướng dẫn y tế cơ bản, chẳng hạn như cách xa xã hội và đeo khẩu trang nơi công cộng - bao gồm cả những hướng dẫn do chính quyền của ông thúc đẩy. Ông Trump cũng tiếp tục tổ chức các cuộc vận động tranh cử lớn, quy tụ hàng nghìn người ủng hộ, thường không đeo khẩu trang. Tổng thống Trump nhiễm virus như thế nào? Không biết chính xác ông và bà Trump bị nhiễm bệnh như thế nào. Hôm thứ Năm, vợ chồng ông Trump cho biết có ý định tự cách ly sau khi một trong những trợ lý thân cận nhất của ông Trump, Hope Hicks, cho kết quả dương tính. Ngay sau đó, họ cũng nhận được kết quả xét nghiệm dương tính. Đã có những lời chỉ trích về quyết định của ông Trump khi đi gây quỹ với sự tham dự của hàng chục người ở New Jersey vào thứ Năm, có vẻ như khi các quan chức đã biết về các triệu chứng của bà Hicks. Các quan chức cho biết đang theo dõi lịch sử tiếp xúc của tổng thống trong những ngày gần đây. Chủ tịch Ủy ban Quốc gia của Đảng Cộng hòa Ronna McDaniel, người đã theo sát ông Trump một tuần trước, dương tính với virus corona. Hai thượng nghị sĩ Mike Lee và Thom Tillis, những người gần đây thường xuyên tiếp xúc với tổng thống, được xác nhận dương tính vào thứ Sáu. Cả hai người đều đã tham dự buổi ra mắt ứng cử viên Tòa án Tối cao của ông Trump, Thẩm phán Amy Coney Barrett, tại Nhà Trắng vào thứ Bảy tuần trước. Thẩm phán Coney Barrett đã xét nghiệm dương tính với virus corona vào đầu năm nay nhưng sau đó đã hồi phục, theo các quan chức giấu tên được Washington Post trích dẫn. Một số trợ lý hàng đầu của Nhà Trắng đã có kết quả dương tính với virus trong những tháng gần đây, bao gồm thư ký báo chí của Phó tổng thống, Katie Miller, Cố vấn An ninh Quốc gia Robert O'Brien và một trong những người phục vụ của ông Trump. | summarize: Nhà Trắng cho biết ông đang cảm thấy "mệt mỏi nhưng tinh thần tốt" và đang trải qua các triệu chứng nhẹ. Ông Trump - người bị sốt - cho biết vào đầu ngày thứ Sáu, ông và Đệ nhất phu nhân Melania Trump đã xét nghiệm dương tính với Covid-19. Covid gây nguy hiểm tới đâu cho sức khoẻ ông Trump? Tổng thống Trump và Đệ nhất phu nhân dương tính với Covid-19 Tranh luận Trump - Biden: Truyền thông thế giới phản ứng thế nào Làm thế nào để tránh 'vết xe đổ' tranh luận Trump-Biden Đây có thể là một bước lùi khi ông Trump đang theo sau đối thủ đảng Dân chủ Joe Biden một tháng trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Tổng thống trông như thế nào vào thứ Sáu? Đeo khẩu trang và mặc vest, ông Trump bước qua bãi cỏ Nhà Trắng vào chiều thứ Sáu, tiến về chiếc trực thăng riêng, Marine One, để đến Bệnh viện Quân đội Quốc gia Walter Reed tại ngoại ô Washington. Ông vẫy tay chào các phóng viên nhưng không nói gì trước khi lên máy bay. Trong một video đăng trên Twitter, ông Trump nói: "Tôi muốn cảm ơn mọi người vì sự ủng hộ to lớn. Tôi sẽ đến bệnh viện Walter Reed. Tôi nghĩ mình ổn. "Nhưng chúng tôi đảm bảo rằng mọi thứ diễn ra suôn sẻ. Đệ nhất phu nhân hiện đang ổn. Vì vậy, cảm ơn quy' vị rất nhiều, tôi đánh giá cao điều này, tôi sẽ không bao giờ quên - cảm ơn quy' vị." Các con của tổng thống, Ivanka và Eric, đã tweet lại video của ông, ca ngợi ông là một "chiến binh". Bà Ivanka nói thêm: "Con yêu bố." Khi đến Walter Reed, tổng thống không đến phòng cấp cứu để điều trị mà đến thẳng Phòng Tổng thống của bệnh viện, theo CBS News, đối tác của BBC tại Mỹ. Nhà Trắng nói gì? Thư ký báo chí Nhà Trắng Kayleigh McEnany cho biết trong một tuyên bố: "Tổng thống Trump vẫn giữ tinh thần tốt, có các triệu chứng nhẹ và đã làm việc suốt cả ngày. "Để thận trọng, và theo đề nghị của bác sĩ và các chuyên gia y tế, tổng thống sẽ làm việc tại văn phòng tổng thống tại Walter Reed trong vài ngày tới. "Tổng thống Trump đánh giá cao sự ủng hộ dành cho cả ông ấy và đệ nhất phu nhân." Các triệu chứng của ông Trump bao gồm sốt nhẹ, theo CBS. Walter Reed, ở ngoại ô Washington DC, là một trong những trung tâm quân y lớn nhất và nổi tiếng nhất của Mỹ. Đây là nơi các Tổng thống Mỹ thường đến kiểm tra sức khỏe hàng năm. Giám đốc truyền thông Nhà Trắng Alyssa Farah cho biết tổng thống chưa chuyển giao quyền cho Phó Tổng thống Mike Pence. "Tổng thống đang nắm quyền," bà nói. Nhưng ông đã rút khỏi cuộc họp video với những cao niên dễ bị tổn thương được lên lịch vào thứ Sáu, và để ông Pence chủ trì cuộc họp. Theo hiến pháp Hoa Kỳ, nếu ông Trump bị ốm quá nặng để thực hiện nhiệm vụ của mình, ông có thể tạm thời giao quyền hạn của mình cho phó tổng thống. Điều đó có nghĩa là Mike Pence sẽ trở thành quyền tổng thống cho đến khi ông Trump khỏe mạnh trở lại và có thể tiếp tục công việc. Một cuộc đua đã thay đổi về cơ bản Cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ đã đảo lộn. Câu đó có thể được viết về bất kỳ khoảnh khắc nào trong một năm đầy biến động của chính trường Mỹ, nhưng không có gì hoàn toàn giống như điều này đã xảy ra trong năm nay, thập kỷ này, thế kỷ này. Chỉ 32 ngày trước cuộc bầu cử tổng thống, Donald Trump đã có kết quả xét nghiệm dương tính với Covid-19. Ở tuổi 74, ông nằm trong nhóm nguy cơ cao mắc các biến chứng của căn bệnh này. Ít nhất, ông sẽ phải cách ly trong khi điều trị, có nghĩa là cuộc tranh cử tổng thống Hoa Kỳ - ít nhất là về phía ông - về cơ bản đã bị thay đổi. Những tác động ban đầu là rõ ràng. Lịch trình vận động tranh cử nghiêm ngặt của tổng thống - bao gồm các chuyến thăm đến Minnesota, Pennsylvania, Virginia, Georgia, Florida và Bắc Carolina chỉ trong tuần qua - bị trì hoãn vô thời hạn. Trump chắc chắn sẽ có những người đại diện theo sát các diễn biến này cho ông, nhưng vì ông đã phụ thuộc rất nhiều vào gia đình và các quan chức chính quyền cấp cao và nhóm tổ chức chiến dịch cho những công việc như vậy trong quá khứ, và nhiều người trong số họ có thể phải cách ly, các hoạt động của chiến dịch tranh cử sẽ bị gián đoạn. Tổng thống đã được điều trị gì? Bác sĩ của ông Trump, Sean Conley, cho biết tổng thống "không cần phải tiếp oxy, nhưng tham khảo ý kiến của các chuyên gia mà chúng tôi đã chọn để bắt đầu liệu pháp Remdesivir. Ông ấy đã hoàn thành liều đầu tiên và đang nghỉ ngơi thoải mái". Các thử nghiệm cho thấy Remdesivir, ban đầu được phát triển như một phương pháp điều trị Ebola, phá vỡ khả năng nhân đôi của virus và có thể cắt thời gian của các triệu chứng. Bác sĩ Sean Conley cũng cho biết trong một tuyên bố trước đó vào thứ Sáu rằng tổng thống đã "đã nhận được một liều 8g cocktail kháng thể đa dòng Regeneron như một biện pháp phòng ngừa" tại Nhà Trắng. Thuốc được dùng để giúp giảm mức độ virus và tăng tốc độ phục hồi. Tiến sĩ Conley nói rằng ông Trump cũng đang dùng kẽm, vitamin D, famotidine, melatonin và aspirin. "Cho đến chiều nay, ông ấy vẫn mệt mỏi nhưng tinh thần tốt," bác sỹ Sean Conley nói thêm. Đệ nhất phu nhân, 50 tuổi, "khỏe, chỉ bị ho nhẹ và đau đầu". Vào chiều thứ Sáu, bà Trump cho biết bà đang trải qua các triệu chứng nhẹ nhưng "cảm thấy tốt" và "mong được hồi phục nhanh chóng". Những người còn lại trong gia đình Trump, bao gồm con trai đầu Barron, người cũng sống tại Nhà Trắng, cho kết quả âm tính. Đảng Dân chủ phản ứng như thế nào? Ông Biden, ứng cử viên đảng Dân chủ, và vợ ông Jill cho kết quả âm tính vào thứ Sáu. "Tôi hy vọng điều này sẽ đóng vai trò như một lời nhắc nhở," ông Biden tweet sau khi nhận kết quả xét nghiệm. "Hãy đeo khẩu trang, giữ khoảng cách xã hội và rửa tay." Nhóm tổ chức chiến dịch tranh cử của Biden cho biết họ đang trong quá trình tạm thời gỡ bỏ tất cả các quảng cáo tiêu cực liên quan đến ông Trump. Nhân viên của ông Biden cho biết ông sẽ đến Michigan vào thứ Sáu theo kế hoạch cho một số sự kiện trong chiến dịch. Ông và phu nhân đã chúc vợ chồng tổng thống mau chóng bình phục. Phát biểu tại một sự kiện tranh cử ảo cho ông Biden, cựu Tổng thống Barack Obama cũng gửi lời chúc tốt đẹp tới ông bà Trump. "Tất cả chúng ta là người Mỹ và chúng ta đều là con người và chúng tôi muốn đảm bảo rằng mọi người đều khỏe mạnh", ông nói. Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi nói rằng những lời cầu nguyện của bà dành cho ông Trump đã "tăng cường" sau khi bà biết kết quả xét nghiệm virus corona dương tính và bà hy vọng chẩn đoán của ông sẽ là "kinh nghiệm học hỏi" cho đất nước. Kể từ khi đại dịch bùng phát, các đảng viên Đảng Dân chủ đã chỉ trích tổng thống vì đã bỏ qua các hướng dẫn y tế cơ bản, chẳng hạn như cách xa xã hội và đeo khẩu trang nơi công cộng - bao gồm cả những hướng dẫn do chính quyền của ông thúc đẩy. Ông Trump cũng tiếp tục tổ chức các cuộc vận động tranh cử lớn, quy tụ hàng nghìn người ủng hộ, thường không đeo khẩu trang. Tổng thống Trump nhiễm virus như thế nào? Không biết chính xác ông và bà Trump bị nhiễm bệnh như thế nào. Hôm thứ Năm, vợ chồng ông Trump cho biết có ý định tự cách ly sau khi một trong những trợ lý thân cận nhất của ông Trump, Hope Hicks, cho kết quả dương tính. Ngay sau đó, họ cũng nhận được kết quả xét nghiệm dương tính. Đã có những lời chỉ trích về quyết định của ông Trump khi đi gây quỹ với sự tham dự của hàng chục người ở New Jersey vào thứ Năm, có vẻ như khi các quan chức đã biết về các triệu chứng của bà Hicks. Các quan chức cho biết đang theo dõi lịch sử tiếp xúc của tổng thống trong những ngày gần đây. Chủ tịch Ủy ban Quốc gia của Đảng Cộng hòa Ronna McDaniel, người đã theo sát ông Trump một tuần trước, dương tính với virus corona. Hai thượng nghị sĩ Mike Lee và Thom Tillis, những người gần đây thường xuyên tiếp xúc với tổng thống, được xác nhận dương tính vào thứ Sáu. Cả hai người đều đã tham dự buổi ra mắt ứng cử viên Tòa án Tối cao của ông Trump, Thẩm phán Amy Coney Barrett, tại Nhà Trắng vào thứ Bảy tuần trước. Thẩm phán Coney Barrett đã xét nghiệm dương tính với virus corona vào đầu năm nay nhưng sau đó đã hồi phục, theo các quan chức giấu tên được Washington Post trích dẫn. Một số trợ lý hàng đầu của Nhà Trắng đã có kết quả dương tính với virus trong những tháng gần đây, bao gồm thư ký báo chí của Phó tổng thống, Katie Miller, Cố vấn An ninh Quốc gia Robert O'Brien và một trong những người phục vụ của ông Trump. | [
108,
287,
285,
161,
571,
2032,
114,
217,
118,
167,
406,
203,
189,
26576,
3217,
170,
777,
860,
11638,
105,
167,
1281,
235,
109,
617,
463,
8378,
208,
484,
233,
111,
133,
2933,
233,
114,
217,
138,
178,
191,
259,
2668,
118,
105,
4675,
202,
3041,
157,
8837,
484,
115,
587,
830,
1903,
334,
119,
4679,
3232,
383,
841,
1216,
228,
793,
114,
543,
3097,
118,
10272,
408,
234,
484,
105,
4675,
202,
3041,
157,
1903,
334,
119,
1581,
3086,
410,
484,
233,
1566,
161,
1848,
206,
175,
249,
391,
475,
175,
224,
2110,
175,
224,
130,
989,
377,
20165,
529,
15914,
250,
410,
22187,
834,
107,
136,
106,
116,
920,
2549,
129,
118,
484,
167,
181,
187,
195,
331,
283,
651,
185,
2582,
1566,
116,
253,
226,
204,
513,
368,
497,
234,
1091,
408,
234,
1407,
128,
175,
224,
138,
259,
1668,
347,
8727,
674,
910,
509,
105,
945,
17715,
103,
118,
484,
920,
235,
1595,
3244,
571,
2032,
138,
1337,
259,
2668,
472,
125,
845,
821,
1994,
4217,
6723,
7173,
103,
130,
155,
3326,
772,
760,
1160,
559,
162,
165,
9552,
13885,
149,
470,
108,
1181,
4897,
208,
5726,
600,
1835,
109,
662,
182,
170,
110,
123,
218,
226,
129,
227,
452,
3803,
298,
116,
1696,
687,
159,
6689,
118,
484,
795,
800,
278,
406,
108,
1450,
389,
111,
171,
144,
535,
523,
1082,
2008,
388,
134,
155,
664,
760,
9552,
13885,
112,
388,
372,
267,
6438,
1960,
174,
141,
879,
327,
160,
389,
259,
407,
124,
7158,
5168,
4675,
202,
3041,
157,
199,
167,
6438,
865,
934,
406,
108,
1450,
565,
257,
297,
215,
158,
103,
141,
403,
314,
291,
179,
474,
141,
134,
110,
374,
339,
1729,
233,
406,
108,
1450,
565,
257,
297,
294,
303,
219,
104,
497,
3351,
10413,
105,
6174,
103,
115,
3765,
153,
1696,
104,
118,
103,
840,
2095,
118,
106,
116,
6271,
1043,
340,
753,
10413,
123,
2223,
5644,
436,
399,
294,
707,
155,
9552,
13885,
103,
497,
234,
110,
155,
438,
373,
402,
130,
179,
245,
145,
155,
952,
1866,
408,
234,
104,
664,
3671,
181,
9082,
1701,
103,
195,
274,
104,
378,
149,
1091,
571,
2032,
123,
1376,
2626,
667,
188,
356,
571,
2032,
1313,
24720,
23721,
114,
217,
113,
116,
480,
7632,
189,
5240,
234,
484,
244,
533,
777,
860,
2311,
107,
109,
617,
463,
1785,
105,
115,
140,
156,
1232,
186,
2123,
189,
4234,
2336,
2060,
105,
181,
220,
411,
104,
736,
621,
105,
109,
649,
165,
108,
364,
955,
497,
234,
134,
140,
156,
149,
355,
438,
497,
234,
149,
9552,
13885,
113,
696,
191,
1988,
189,
5240,
234,
484,
403,
314,
291,
144,
535,
523,
1031,
114,
186,
118,
728,
105,
3286,
202,
3041,
157,
294,
303,
617,
463,
104,
118,
484,
374,
770,
2933,
7710,
181,
9082,
112,
9552,
13885,
103,
108,
121,
470,
108,
1181,
1365,
8945,
106,
116,
113,
120,
396,
315,
252,
108,
364,
301,
202,
105,
738,
354,
202,
104,
1091,
834,
106,
328,
109,
408,
234,
200,
369,
155,
594,
486,
543,
1309,
201,
1538,
1474,
884,
425,
206,
571,
2032,
22508,
409,
8428,
409,
772,
114,
217,
497,
234,
289,
589,
384,
168,
114,
1097,
408,
234,
3336,
5777,
112,
189,
5240,
234,
167,
1148,
168,
519,
263,
454,
311,
118,
115,
995,
574,
204,
720,
1696,
119,
120,
291,
778,
790,
133,
1858,
432,
117,
227,
478,
138,
259,
2668,
105,
130,
118,
5777,
185,
996,
204,
8497,
520,
1488,
246,
254,
1433,
323,
118,
484,
133,
4577,
310,
1257,
130,
223,
199,
517,
197,
104,
1081,
118,
107,
136,
1119,
221,
384,
168,
576,
104,
267,
114,
1004,
497,
2970,
747,
150,
107,
404,
106,
3336,
5777,
134,
319,
164,
168,
497,
234,
114,
155,
129,
118,
484,
1309,
417,
319,
153,
105,
107,
136,
270,
437,
135,
3069,
430,
204,
1860,
115,
346,
345,
125,
225,
288,
1503,
513,
368,
497,
234,
254,
336,
115,
541,
2910,
112,
1968,
150,
107,
136,
117,
508,
125,
295,
393,
886,
772,
1408,
224,
113,
116,
147,
858,
625,
192,
104,
122,
271,
968,
170,
110,
107,
218,
506,
258,
855,
128,
179,
126,
115,
488,
124,
113,
147,
801,
1092,
688,
474,
175,
688,
433,
1137,
3617,
191,
226,
204,
513,
368,
497,
3351,
1477,
484,
115,
107,
299,
416,
587,
830,
1903,
334,
119,
4679,
108,
978,
722,
6884,
103,
118,
829,
113,
491,
841,
225,
291,
1537,
109,
625,
463,
104,
907,
664,
433,
2932,
332,
1498,
118,
134,
139,
173,
1272,
113,
129,
179,
1261,
107,
404,
106,
204,
250,
368,
497,
234,
254,
336,
233,
500,
202,
106,
125,
505,
118,
233,
125,
225,
288,
115,
133,
346,
2954,
564,
274,
192,
504,
178,
106,
450,
3871,
2375,
277,
824,
192,
250,
368,
849,
4476,
104,
497,
234,
233,
374,
770,
109,
803,
582,
155,
17762,
9238,
7080,
8706,
3372,
105,
360,
5223,
163,
113,
670,
235,
233,
133,
996,
2100,
616,
221,
3328,
484,
751,
1037,
134,
107,
120,
111,
273,
681,
181,
338,
109,
407,
625,
126,
114,
118,
103,
170,
171,
118,
115,
573,
624,
215,
158,
138,
165,
539,
105,
109,
146,
229,
122,
168,
373,
291,
105,
491,
420,
229,
242,
414,
114,
120,
135,
156,
128,
530,
113,
310,
4207,
105,
158,
111,
113,
166,
154,
107,
136,
139,
173,
9061,
109,
381,
192,
104,
242,
414,
250,
368,
134,
133,
2076,
9102,
408,
234,
115,
117,
179,
245,
1376,
2121,
621,
104,
118,
2706,
10267,
19674,
103,
114,
217,
497,
234,
1639,
260,
139,
270,
5730,
103,
170,
268,
1560,
108,
232,
357,
104,
109,
649,
165,
145,
174,
141,
115,
680,
130,
290,
178,
588,
246,
31034,
112,
208,
728,
115,
506,
164,
2693,
178,
462,
105,
167,
1207,
5003,
2552,
2075,
340,
303,
932,
830,
114,
203,
31034,
103,
504,
178,
117,
212,
435,
128,
116,
412,
246,
179,
245,
6584,
103,
740,
2001,
555,
344,
157,
1183,
104,
1084,
105,
107,
136,
1404,
221,
390,
104,
109,
617,
7312,
2121,
621,
10267,
19674,
127,
114,
217,
113,
116,
480,
399,
226,
150,
138,
259,
1668,
160,
497,
234,
115,
3870,
238,
117,
116,
2693,
1570,
269,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
408,
234,
200,
1477,
484,
117,
251,
155,
664,
760,
289,
858,
2180,
339,
187,
129,
587,
830,
1903,
334,
119,
1084,
1693,
105,
117,
179,
245,
281,
31034,
112,
1
] |
forum-45584030 | https://www.bbc.com/vietnamese/forum-45584030 | Người già Việt Nam sướng hơn người già Nhật Bản? | Báo chí nước ta thường đưa tin về cuộc sống cô đơn của người già ở những nước phát triển như Nhật Bản. Người Việt cũng thường đem chuyện này ra để chứng minh cuộc sống ở nước ngoài cũng chẳng hơn gì Việt Nam, nếu không muốn nói là kém hơn, và rằng người phương Tây (bao gồm cả những nước sống kiểu phương Tây như Nhật Bản) không có hiếu bằng người Việt. Vậy cách sống nào hay hơn? | Nhật Bản có tỉ lệ sinh con thấp và rơi vào tình trạng 'lão hoá dân số'. Sống kiểu phương Đông Người già, ai cũng muốn được sống cạnh người thân, được quây quần bên con cháu. Nhưng đổi lại là rất nhiều bất tiện: Tuổi tác khiến cho thói quen sinh hoạt khác, giờ giấc khác, sở thích khác, ăn uống khác. Đó là những người già còn sức khỏe, nếu đến lúc không thể tự phục vụ được mình nữa thì càng khó khăn. Việc chăm sóc cha mẹ già tất nhiên là tốt nhưng không phải ai cũng có điều kiện để làm việc đó. Người trẻ thì phải đi làm để kiếm miếng ăn nuôi bản thân và con cái, không thể ở nhà để chăm được. Việc chăm sóc thật ra cũng phải thuê người giúp việc. Người giúp việc thì vẫn chỉ là người giúp việc, những gia đình này gần như chẳng bao giờ dám đi đâu xa, vì còn vướng cha mẹ già ở nhà. Để đổi lấy cảm giác được gần người thân của người già thì phải đánh đổi hy sinh rất nhiều thứ, trong đó lớn nhất là sự tự do và cả sức khỏe của con cái. Cuộc sống kiểu này giống như cái vòng luẩn quẩn: Lúc còn trẻ thì lo đi làm kiếm tiền, đồng thời nuôi con, chăm sóc cha mẹ già; đến khi già không còn phải lo nữa thì lại chẳng còn sức khỏe để tận hưởng điều gì mà lại tiếp tục phiền đến con cháu. Sống kiểu phương Tây Có ý kiến cho rằng về già sống ở Việt Nam là 'sướng nhất' Việt Nam: Nhịn và giới hạn chịu đựng Người phương Tây ít nhất có một khoảng thời gian tự do, đó là sau khi con cái đã lớn thì họ được sống cho bản thân mình. Ngay kể cả việc con cái, họ cũng không phải chăm lo nhiều như người phương Đông. Có người nước ngoài nhận xét rằng: "Người Việt Nam: Trẻ con thì để tự do, không dạy dỗ nhiều, nhưng khi lớn lên lại phải can thiệp, lo lắng đủ thứ chuyện như cưới xin, nhà cửa…". Nhận xét đó rất đúng, nó cho thấy lối sống còn nhiều bất hợp lý của người Việt Nam nói riêng và người phương Đông nói chung. Mỗi thế hệ cần có sự độc lập riêng, một khoảng trời riêng để tránh những va chạm, những khó chịu không cần thiết. Mỗi người có cuộc sống của mình, ít phải nhờ cậy đến người khác, ít ảnh hưởng đến người khác. Người già không làm mệt mỏi thêm cuộc sống vốn đã nhiều phiền phức của con cái, thanh niên tự lập sớm không nhờ cậy cha mẹ. Tất nhiên cái gì cũng có giá của nó, cái giá phải trả ở đây là sự ít tiếp xúc, gặp gỡ; nhưng sự gặp nhau thường xuyên, ở gần nhau có đảm bảo cho một quan hệ nồng ấm? Có báo Việt Nam đưa ảnh phóng sự về cuộc sống trong một khu nhà dành riêng cho người già ở Nhật. Những người ở đây rất cô đơn, gần như sống chỉ để chờ chết. Nhưng có một điều mà chúng ta không nhìn thấy, đó là những người này đã có một tuổi trẻ tự do, sống cho bản thân mình, họ đã từng sống như chính con cái họ bây giờ vậy, nên họ không trách ai cả. Một điều ít người để ý nữa, là mỗi người ở đây sống trong một căn hộ riêng, dù có quen cũng không dọn sang ở chung cho có bầu bạn; vì ở chung tuy có vui hơn, nhưng có thể phát sinh nhiều điều phức tạp. Muốn có tự do cá nhân thì phải trả giá. Người phương Đông có hiếu hơn? Nhật Bản có phong cách làm việc dài giờ và hiệu suất lao động cao. Người Việt hay người Trung Quốc nghĩ rằng mình có hiếu hơn người phương Tây, nhưng theo nhà Phật: Bất hiếu là tội nặng nhất. Chiểu theo điều đó, người Nhật, người Mỹ hay người của những quốc gia phát triển khác phải bị trừng phạt nhiều nhất mới phải, sao họ vẫn có cuộc sống tốt hơn, giàu có hơn, khỏe mạnh, đẹp đẽ hơn? Có lẽ phải nhìn sự việc theo một cách khác. Người Việt Nam có câu: "Công cha như núi Thái Sơn. Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra". Người Việt coi công cha nghĩa mẹ như trời bể, nhưng khi cha mẹ sinh con ra mà không nuôi nấng thì lại coi là "vô trách nhiệm". Nếu nuôi con là một việc to lớn khủng khiếp nhường ấy, thì không nuôi cũng phải coi là việc bình thường chứ, sao lại là "vô trách nhiệm", là "việc hiển nhiên nhất mà cũng không làm được". Giống như được làm Thủ tướng là một việc vĩ đại to tát, thì không được làm Thủ tướng cũng là điều bình thường thôi. Có nghĩa là khi đã sinh con ra, thì trách nhiệm của cha mẹ là phải nuôi nấng, không có cách nào khác, không thể vứt bỏ ra đường. Chính vì thế mà người phương Tây không tính công cho việc ấy, họ sinh con ra là vì thích trẻ con, không phải vì lý do gì khác, không kể công sinh thành, vì đứa trẻ kia chắc gì đã muốn được sinh ra, nó không quyết định được việc đó. Việc coi cha mẹ là thần thánh của người phương Đông có rất nhiều mặt trái, trong đó tiêu biểu là quan niệm: "Đã là cha mẹ thì không bao giờ sai cả"; trong khi ai cũng biết rằng không ai hoàn hảo, ai cũng phải mắc sai lầm, ai cũng cần phải sửa đổi bản thân. Việc không bao giờ nghĩ mình sai khiến cho những bậc cha mẹ không bao giờ nhận ra khuyết điểm để trở nên tốt hơn, việc này cứ lặp lại từ thế hệ này sang thế hệ khác. Người phương Tây nhìn chung chỉ định hướng, đưa ra những lời khuyên, chứ quyết định vẫn là con cái. Vì số phận của mỗi người chỉ tự mình quyết định được, thành công là do mình, nếu thất bại cũng không trách ai được. Những đứa trẻ sinh ra ở phương Tây không được giáo dục phải chăm sóc cha mẹ là vì những lý do trên. Người Việt Nam hay Trung Quốc vẫn chưa chấp nhận được điều này. Nhưng hãy nhìn xem văn hóa con người ở đâu tốt hơn, cuộc sống ở đâu đáng mơ ước hơn? Cuộc đời này không thể hoàn hảo, được cái này thì mất kia. Sống kiểu phương Đông hay phương Tây thì đều có cái hay và cái không hay, có được và có mất. Nhưng thực tiễn cho thấy vẫn cách sống được nhiều hơn, và mất ít hơn. Bạn chọn cách nào? Bài viết thể hiện văn phong và quan điểm của tác giả. | summarize: Nhật Bản có tỉ lệ sinh con thấp và rơi vào tình trạng 'lão hoá dân số'. Sống kiểu phương Đông Người già, ai cũng muốn được sống cạnh người thân, được quây quần bên con cháu. Nhưng đổi lại là rất nhiều bất tiện: Tuổi tác khiến cho thói quen sinh hoạt khác, giờ giấc khác, sở thích khác, ăn uống khác. Đó là những người già còn sức khỏe, nếu đến lúc không thể tự phục vụ được mình nữa thì càng khó khăn. Việc chăm sóc cha mẹ già tất nhiên là tốt nhưng không phải ai cũng có điều kiện để làm việc đó. Người trẻ thì phải đi làm để kiếm miếng ăn nuôi bản thân và con cái, không thể ở nhà để chăm được. Việc chăm sóc thật ra cũng phải thuê người giúp việc. Người giúp việc thì vẫn chỉ là người giúp việc, những gia đình này gần như chẳng bao giờ dám đi đâu xa, vì còn vướng cha mẹ già ở nhà. Để đổi lấy cảm giác được gần người thân của người già thì phải đánh đổi hy sinh rất nhiều thứ, trong đó lớn nhất là sự tự do và cả sức khỏe của con cái. Cuộc sống kiểu này giống như cái vòng luẩn quẩn: Lúc còn trẻ thì lo đi làm kiếm tiền, đồng thời nuôi con, chăm sóc cha mẹ già; đến khi già không còn phải lo nữa thì lại chẳng còn sức khỏe để tận hưởng điều gì mà lại tiếp tục phiền đến con cháu. Sống kiểu phương Tây Có ý kiến cho rằng về già sống ở Việt Nam là 'sướng nhất' Việt Nam: Nhịn và giới hạn chịu đựng Người phương Tây ít nhất có một khoảng thời gian tự do, đó là sau khi con cái đã lớn thì họ được sống cho bản thân mình. Ngay kể cả việc con cái, họ cũng không phải chăm lo nhiều như người phương Đông. Có người nước ngoài nhận xét rằng: "Người Việt Nam: Trẻ con thì để tự do, không dạy dỗ nhiều, nhưng khi lớn lên lại phải can thiệp, lo lắng đủ thứ chuyện như cưới xin, nhà cửa…". Nhận xét đó rất đúng, nó cho thấy lối sống còn nhiều bất hợp lý của người Việt Nam nói riêng và người phương Đông nói chung. Mỗi thế hệ cần có sự độc lập riêng, một khoảng trời riêng để tránh những va chạm, những khó chịu không cần thiết. Mỗi người có cuộc sống của mình, ít phải nhờ cậy đến người khác, ít ảnh hưởng đến người khác. Người già không làm mệt mỏi thêm cuộc sống vốn đã nhiều phiền phức của con cái, thanh niên tự lập sớm không nhờ cậy cha mẹ. Tất nhiên cái gì cũng có giá của nó, cái giá phải trả ở đây là sự ít tiếp xúc, gặp gỡ; nhưng sự gặp nhau thường xuyên, ở gần nhau có đảm bảo cho một quan hệ nồng ấm? Có báo Việt Nam đưa ảnh phóng sự về cuộc sống trong một khu nhà dành riêng cho người già ở Nhật. Những người ở đây rất cô đơn, gần như sống chỉ để chờ chết. Nhưng có một điều mà chúng ta không nhìn thấy, đó là những người này đã có một tuổi trẻ tự do, sống cho bản thân mình, họ đã từng sống như chính con cái họ bây giờ vậy, nên họ không trách ai cả. Một điều ít người để ý nữa, là mỗi người ở đây sống trong một căn hộ riêng, dù có quen cũng không dọn sang ở chung cho có bầu bạn; vì ở chung tuy có vui hơn, nhưng có thể phát sinh nhiều điều phức tạp. Muốn có tự do cá nhân thì phải trả giá. Người phương Đông có hiếu hơn? Nhật Bản có phong cách làm việc dài giờ và hiệu suất lao động cao. Người Việt hay người Trung Quốc nghĩ rằng mình có hiếu hơn người phương Tây, nhưng theo nhà Phật: Bất hiếu là tội nặng nhất. Chiểu theo điều đó, người Nhật, người Mỹ hay người của những quốc gia phát triển khác phải bị trừng phạt nhiều nhất mới phải, sao họ vẫn có cuộc sống tốt hơn, giàu có hơn, khỏe mạnh, đẹp đẽ hơn? Có lẽ phải nhìn sự việc theo một cách khác. Người Việt Nam có câu: "Công cha như núi Thái Sơn. Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra". Người Việt coi công cha nghĩa mẹ như trời bể, nhưng khi cha mẹ sinh con ra mà không nuôi nấng thì lại coi là "vô trách nhiệm". Nếu nuôi con là một việc to lớn khủng khiếp nhường ấy, thì không nuôi cũng phải coi là việc bình thường chứ, sao lại là "vô trách nhiệm", là "việc hiển nhiên nhất mà cũng không làm được". Giống như được làm Thủ tướng là một việc vĩ đại to tát, thì không được làm Thủ tướng cũng là điều bình thường thôi. Có nghĩa là khi đã sinh con ra, thì trách nhiệm của cha mẹ là phải nuôi nấng, không có cách nào khác, không thể vứt bỏ ra đường. Chính vì thế mà người phương Tây không tính công cho việc ấy, họ sinh con ra là vì thích trẻ con, không phải vì lý do gì khác, không kể công sinh thành, vì đứa trẻ kia chắc gì đã muốn được sinh ra, nó không quyết định được việc đó. Việc coi cha mẹ là thần thánh của người phương Đông có rất nhiều mặt trái, trong đó tiêu biểu là quan niệm: "Đã là cha mẹ thì không bao giờ sai cả"; trong khi ai cũng biết rằng không ai hoàn hảo, ai cũng phải mắc sai lầm, ai cũng cần phải sửa đổi bản thân. Việc không bao giờ nghĩ mình sai khiến cho những bậc cha mẹ không bao giờ nhận ra khuyết điểm để trở nên tốt hơn, việc này cứ lặp lại từ thế hệ này sang thế hệ khác. Người phương Tây nhìn chung chỉ định hướng, đưa ra những lời khuyên, chứ quyết định vẫn là con cái. Vì số phận của mỗi người chỉ tự mình quyết định được, thành công là do mình, nếu thất bại cũng không trách ai được. Những đứa trẻ sinh ra ở phương Tây không được giáo dục phải chăm sóc cha mẹ là vì những lý do trên. Người Việt Nam hay Trung Quốc vẫn chưa chấp nhận được điều này. Nhưng hãy nhìn xem văn hóa con người ở đâu tốt hơn, cuộc sống ở đâu đáng mơ ước hơn? Cuộc đời này không thể hoàn hảo, được cái này thì mất kia. Sống kiểu phương Đông hay phương Tây thì đều có cái hay và cái không hay, có được và có mất. Nhưng thực tiễn cho thấy vẫn cách sống được nhiều hơn, và mất ít hơn. Bạn chọn cách nào? Bài viết thể hiện văn phong và quan điểm của tác giả. | [
108,
287,
285,
161,
673,
783,
107,
1494,
947,
296,
219,
1192,
105,
1471,
138,
205,
612,
377,
26564,
1270,
137,
166,
1263,
5385,
1138,
412,
510,
606,
6660,
375,
127,
278,
117,
307,
810,
111,
3794,
117,
12556,
364,
1218,
367,
219,
13184,
311,
345,
153,
106,
215,
158,
295,
1573,
161,
2159,
274,
521,
114,
2521,
1379,
296,
381,
913,
339,
2573,
913,
633,
581,
913,
446,
1549,
911,
902,
106,
120,
111,
1999,
177,
543,
5293,
323,
155,
398,
110,
136,
222,
618,
197,
117,
267,
761,
143,
536,
455,
3294,
1068,
1656,
1891,
1041,
966,
1999,
525,
445,
106,
514,
170,
110,
139,
375,
127,
107,
179,
591,
130,
140,
156,
837,
606,
603,
143,
139,
184,
140,
130,
986,
3233,
446,
1609,
288,
481,
105,
219,
292,
103,
110,
136,
108,
121,
152,
130,
1656,
1378,
1068,
1656,
1891,
610,
124,
127,
139,
1651,
111,
422,
3069,
606,
422,
156,
143,
244,
163,
106,
111,
422,
156,
103,
120,
165,
539,
126,
386,
128,
718,
269,
374,
339,
1140,
184,
793,
4164,
171,
177,
5138,
1041,
966,
1999,
108,
121,
2667,
1600,
345,
771,
406,
1143,
117,
386,
111,
481,
104,
111,
1999,
143,
139,
403,
345,
861,
296,
215,
158,
259,
103,
113,
150,
301,
202,
106,
144,
222,
180,
105,
186,
543,
1309,
104,
219,
292,
112,
1503,
307,
1138,
126,
855,
128,
292,
906,
2725,
9763,
6411,
161,
2314,
376,
177,
603,
143,
650,
184,
140,
986,
3761,
210,
221,
1609,
219,
103,
1656,
1891,
1041,
966,
1999,
708,
155,
129,
1999,
110,
177,
139,
650,
761,
143,
153,
718,
269,
177,
543,
1309,
130,
1501,
580,
179,
218,
145,
153,
270,
437,
3215,
155,
219,
13184,
5385,
1138,
412,
658,
615,
108,
232,
357,
114,
160,
125,
1999,
307,
108,
121,
131,
132,
106,
6951,
9429,
8185,
131,
132,
161,
7471,
231,
105,
249,
576,
668,
2686,
606,
412,
658,
500,
202,
107,
116,
545,
221,
390,
222,
2350,
150,
106,
187,
129,
219,
292,
115,
301,
143,
154,
117,
307,
114,
288,
481,
900,
1580,
546,
186,
156,
219,
292,
103,
154,
127,
110,
139,
1656,
650,
158,
128,
111,
412,
1865,
615,
111,
142,
351,
238,
587,
2602,
2661,
131,
132,
161,
2103,
219,
143,
130,
222,
2350,
110,
1372,
4825,
158,
103,
170,
129,
301,
227,
153,
139,
1036,
10728,
650,
1527,
620,
259,
443,
128,
3144,
676,
103,
152,
814,
10468,
4579,
231,
587,
150,
215,
3366,
335,
114,
203,
1195,
307,
177,
158,
295,
279,
241,
104,
111,
131,
132,
123,
734,
105,
111,
412,
510,
123,
3339,
2532,
176,
175,
300,
260,
107,
144,
557,
385,
4217,
116,
545,
1467,
734,
130,
989,
120,
2840,
2133,
103,
120,
455,
668,
110,
260,
3838,
2532,
176,
111,
107,
204,
307,
104,
1081,
500,
139,
1211,
3045,
155,
111,
913,
500,
349,
580,
155,
111,
911,
606,
1999,
110,
140,
3296,
3217,
426,
204,
307,
682,
115,
158,
3215,
1662,
104,
219,
292,
103,
781,
778,
222,
385,
1214,
110,
1211,
3045,
1041,
6393,
1567,
445,
292,
218,
127,
107,
314,
104,
3939,
292,
314,
139,
456,
108,
121,
248,
106,
144,
500,
270,
6783,
683,
1746,
708,
170,
144,
683,
527,
369,
10887,
108,
121,
386,
527,
107,
879,
327,
114,
116,
146,
300,
3855,
2404,
347,
615,
188,
131,
132,
251,
349,
662,
144,
125,
204,
307,
113,
116,
322,
152,
1031,
734,
114,
111,
1999,
108,
121,
4600,
564,
111,
108,
121,
248,
215,
602,
652,
103,
386,
128,
307,
163,
130,
1205,
3050,
311,
107,
116,
179,
145,
174,
169,
110,
485,
203,
103,
150,
106,
120,
111,
126,
115,
107,
116,
722,
603,
222,
2350,
307,
114,
288,
481,
1081,
154,
115,
434,
307,
128,
122,
219,
292,
154,
969,
339,
934,
237,
154,
110,
605,
375,
1679,
430,
179,
500,
111,
130,
108,
232,
1316,
106,
742,
176,
111,
108,
121,
248,
307,
113,
116,
907,
523,
4217,
428,
107,
1379,
127,
110,
2967,
586,
108,
121,
630,
114,
107,
513,
230,
708,
171,
108,
121,
630,
1169,
107,
1276,
975,
170,
107,
136,
212,
296,
158,
179,
1662,
5665,
3611,
107,
222,
180,
499,
157,
143,
139,
456,
4538,
606,
412,
510,
107,
3750,
4806,
673,
783,
107,
737,
173,
140,
156,
677,
339,
105,
614,
1886,
825,
192,
2207,
606,
131,
194,
111,
151,
162,
372,
160,
267,
107,
3750,
183,
111,
412,
3227,
170,
181,
152,
1942,
161,
2585,
3750,
106,
638,
1257,
1704,
17311,
181,
179,
397,
111,
3150,
111,
200,
194,
111,
104,
120,
198,
165,
212,
435,
211,
139,
133,
1465,
1029,
158,
202,
239,
139,
103,
350,
154,
244,
107,
204,
307,
514,
975,
1073,
107,
975,
1309,
2505,
1142,
7358,
4806,
615,
642,
139,
485,
144,
156,
181,
116,
173,
911,
606,
131,
132,
107,
7488,
5340,
1041,
128,
1687,
579,
7802,
2538,
966,
128,
142,
113,
774,
2385,
124,
340,
606,
131,
703,
135,
1041,
404,
966,
128,
1467,
4951,
103,
170,
129,
1041,
966,
296,
219,
124,
145,
110,
1609,
17487,
143,
153,
703,
106,
5951,
605,
517,
340,
631,
1609,
219,
106,
116,
156,
1082,
301,
757,
3446,
3800,
2845,
143,
110,
1609,
127,
139,
703,
106,
156,
342,
369,
739,
103,
350,
153,
106,
5951,
605,
517,
646,
106,
7981,
3458,
445,
202,
145,
127,
110,
140,
117,
340,
4047,
515,
128,
117,
140,
596,
477,
106,
116,
156,
2014,
273,
1082,
5749,
103,
143,
110,
117,
140,
596,
477,
127,
106,
179,
342,
369,
1164,
615,
404,
106,
129,
115,
296,
219,
1235,
143,
605,
517,
104,
1041,
966,
106,
139,
1609,
17487,
103,
110,
107,
173,
224,
913,
110,
136,
4829,
306,
124,
4347,
448,
171,
175,
145,
111,
412,
658,
110,
334,
135,
114,
156,
2845,
154,
296,
219,
124,
106,
171,
581,
603,
219,
103,
110,
139,
171,
241,
180,
218,
913,
110,
546,
135,
296,
164,
103,
171,
1951,
603,
1387,
751,
218,
115,
278,
117,
296,
1235,
335,
110,
302,
190,
117,
156,
837,
1068,
703,
1041,
966,
106,
860,
2215,
104,
111,
412,
510,
107,
215,
158,
447,
7119,
113,
150,
464,
284,
106,
146,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1110,
356,
142,
169,
369,
251,
193,
125,
204,
307,
602,
652,
104,
111,
1999,
108,
121,
120,
142,
212,
435,
128,
673,
3439,
606,
131,
127,
369,
979,
443,
126,
124,
130,
463,
494,
204,
307,
108,
121,
142,
351,
127,
718,
269,
183,
218,
131,
578,
323,
110,
278,
123,
106,
1206,
975,
105,
160,
111,
412,
658,
444,
8183,
770,
186,
120,
142,
307,
1138,
412,
658,
128,
673,
783,
371,
110,
107,
3750,
281,
111,
131,
112,
1509,
173,
307,
224,
194,
4806,
1
] |
060127_dogandculture | https://www.bbc.com/vietnamese/entertainment/story/2006/01/060127_dogandculture | Con chó, văn học và dân tộc | Năm nảo, năm nao, năm nào cũng vậy, mỗi lần Tết, viết báo Xuân, thì một ý tưởng lại về. Năm ngoái đã viết câu này, năm nay viết lại : quê tôi có câu hát ru thậm hay: | Con mèo, con chó có lông,Cây tre có mắt, nồi đồng có quai Câu hát giàu chất thơ, nằm ngoài cái hay từ chương, học được ở nhà trường hoặc qua sách vở. Lời thơ đơn giản trong từ vựng cũng như bút pháp, và không mang một lượng thông tin nào đáng kể cho người nghe, vì chỉ nói lên những điều hiển nhiên, tầm thường, người người đều biết. Lời nói xem như không có nội dung, mà vẫn đứng vững được đời này sang đời khác ; như vậy, câu nói tự lấy mình làm nội dung, ngôn ngữ tự lấy mình làm cứu cánh. Đấy là một câu thơ đích thực, theo quan niệm hiện đại. Mà lại là một câu thơ hay, phần nào nhờ giàu nhạc tính, phụ âm k luyến láy ở những vị trí trọng yếu, làm nổi bật động từ có, vừa là sở hữu (avoir) vừa là hiện hữu (être). Bộ lông là hiện thân, là thành phần bản thể tự nhiên của con mèo, con chó. Câu thơ gợi lên một không gian im lìm, thân thuộc : mảnh vườn, góc sân, xó bếp, trong tâm trạng thư thái, hạnh phúc, tin cậy vào cuộc sống. Phong cảnh ở đây ngưng bóng thời gian, ngoại quan là một tâm cảnh, một tâm cảm dù không có chữ nào diễn đạt tâm tình. Dù vậy, không phải ai ai cũng thích ; Xuân Diệu đã chê gắt gao : « đó là một kiểu mẫu về câu thơ vô vị (…) trần trụi như mèo chó đã bị vặt lông ( !) và nghe đến nó thì ống tre cũng không hứng thú gì mà có mắt nữa » ( !) (1). Tệ đến thế là hết nấc !Về chó, ca dao ta còn có câu cực hay :Bực mình con chó nhỏ sủa daiSủa nguyệt lâu đài, sủa bóng trăng lu Nhà thơ Tô Thùy Yên, khi trích dẫn câu này, đã bình luận : « nhóm từ ‘nguyệt lâu đài’ không rõ nghĩa, nhưng dàn dựng cho lời thơ một cảnh sắc hoang đường lạ lẫm. Thi tính, đôi khi nếu chẳng phải là thường khi, vượt ra ngoài những diễn luận thông phàm. Một trong những kỳ tích của thơ, có lẽ cũng của tình yêu nữa, là ôm cõng được cái thực tách khỏi chỗ thường nhật. Cái thực trong thơ là cái thực ròng » (2) Tô Thùy Yên sành văn học dân gian và do đó dè dặt hơn Xuân Diệu. Câu ca dao trách con chó sủa dai, phá giấc ngủ, lúc nào cũng sủa được : trăng lu cũng sủa, trăng sáng lại sủa. ‘Nguyệt lâu đài’ là cảnh trời mây huy hoàng tráng lệ khi trăng bỗng nhiên rực rỡ, đối lập với ‘bóng trăng lu’. Thơ Xuân Diệu : Đêm nay rằm yến tiệc sáng trên trời……Trăng đĩa ngọc giữa mâm trời huyền bí Thơ Hàn Mạc Tử : Trăng tan tành rơi xuống một cù laoHóa đài điện đã rất nên tráng lệ(Phan Thiết) Điều lạ làm lạc hướng Tô Thùy Yên, là một người thơ dân gian, vô danh, không chuyên nghiệp, đã sáng tạo ra được hình ảnh ‘sủa nguyệt lâu đài’, tân kỳ, hư ảo và diễm ảo. Trong văn học thành văn, con chó cũng đã góp mặt rất sớm qua bài thơ Vô Đề, mở đầu Quốc Âm Thi Tập của Nguyễn Trãi, tác phẩm bình minh trong nền thi ca Việt Nam : Ao bởi hẹp hòi khôn thả cáNhà quen xú xứa ngại nuôi vằn Con chó ta xưa Tác phẩm Nguyễn Trãi còn lưu truyền đến nay là nhờ vua Lê Thánh Tông giải oan và ra lệnh sưu tầm ; Thánh Tông sống sót là do Nguyễn Trãi bao che, và lên ngôi nhờ công Nguyễn Xí phù lập. Nguyễn Xí lập sự nghiệp bắt đầu từ việc… nuôi chó : ông có tài điều khiển đàn chó săn hàng trăm con của Lê Lợi, trước khi cầm quân thời khởi nghĩa Lam Sơn và trở thành danh tướng. Bóng dáng, tiếng sủa của con chó gắn bó với phong cảnh làng mạc Việt Nam, được Nguyễn Khuyến ghi lại bằng câu thơ tài tình : Trâu già gốc bụi phì hơi nắngChó nhỏ bên ao cắn tiếng người Lời lẽ nôm na, toàn những tiếng đơn âm, gợi lên phong cảnh, khí hậu buổi trưa hè Việt Nam trong những chi tiết độc đáo và chọn lọc, hơi thở mạnh của con trâu trong khí nóng bức và im ắng , khiến một âm hao nào đó của con người cũng đủ khuấy động không gian, làm giật mình con « chó nhỏ » thơ ngây. Câu thơ nôm na như vậy dễ làm người đọc quên nguyên tác bằng chữ Hán : Ngọa thụ bì ngưu hư thử khíCách trì tiểu khuyển phệ nhân thanh Bài này Nguyễn Khuyến làm để tặng người anh họ là Đặng Tự Ý và tự dịch ra quốc âm. Có lẽ câu thơ dịch hay hơn nguyên tác, vì hợp tình hợp cảnh hơn. Chó thời Pháp thuộc Thời thế đổi thay, con chó cũng đổi thay. Có lần Tổng đốc Nam Định là Vũ văn Báo, theo lệnh chính quyền Pháp, vời Nguyễn Khuyến đến nhà, có ý mời ra làm quan. Nguyễn Khuyến cùng đi với con cả là Nguyễn Hoan, vào đến cổng dinh tổng đốc thì gặp viên công sứ Pháp đi ra, lại bị con chó tây chồm lên cắn ; Nguyễn Khuyến hoảng hốt đẩy con ra chắn chó. Sau đó, trong câu chuyện với chủ nhân, ông đã làm thơ tức cảnh : Hốt đáo nhĩ môn phùng nhĩ cẩuCấp tương ngô tử thế ngô thân Tạm dịch : Chợt đến cửa ngươi, gặp chó ngươiKíp đưa con mỗ thay thân mỗ Không rõ đây là chuyện thật, hay là giai thoại , hư cấu theo chuyện Nguyễn Khuyến từ quan nhưng đẩy con trai, phó bảng Nguyễn Hoan, ra tham chính thay mình. Dù sao hình ảnh con chó tây xuất hiện ở đây, cũng đánh dấu một giai đoạn xã hội khác, đời mới, người mới, chó mới, như trong bài văn tế Ri-vi-e (Henri Riviere), chết tại trận Ô Cầu Giấy, năm 1883 : Nhớ ông xưaMắt ông xanh lè, mũi ông thò lõĐít ông cưỡi lừa, mồm ông huýt chó Loại chó tây này, càng về sau, càng rõ nét hơn như trong bài thơ Thăm bạn, 1937 của Võ Liêm Sơn (1888-1949) : Lâu ngày đi thăm bạnĐến ngõ chó tuôn raNhững con to và béoTiếng sủa như đồng loaThấy chó biết nhà chủLàm ăn rày khá mà.Thôi thế, cũng là đủBất tất phải vào nhà.Có những con chó làm cho con người gần nhau. Hay xa nhau. Trong quá trình phát triển của đất nước, Nam Bộ gia nhập vào văn học muộn màng ; có khi nhờ vậy mà ít vướng mắc vào những kiêng dè đề tài, và đề cập nhiều đến chó. Huỳnh Mẫn Đạt (1807-1883) quê Gia Định, có bài thơ đề cao công trạng chó, tự ví mình với con chó già, than thân chó, trách phận mình, lời thơ ưu ái : Con chó giàTuy rằng muông cẩu có ân baRăng rụng lâu năm nó phải giàBởi đuổi hươu Tần nên mỏi gốiVì lo khỉ Sở mới dùng daKhông ai trấn Bắc ngăn bầy cáoÍt kẻ ngừa Tây giữ đứa tàMạnh mẽ khi xưa còn hớn hởBây giờ yếu đuối hết xông pha (Hươu Tần, khỉ Sở : điển tích về việc tranh bá đồ vương thời Tần Hán, và nhiệm vụ săn bắt của loài chó) Nguyễn văn Lạc (1842-1915) thường được gọi là Học Lạc, quê Mỹ Tho, có bài thơ nhiều người biết : Chó chết trôiSống thì bắt thỏ, thỏ kêu rêuThác thả dòng sông xác nổi phềuVằn vện xác còn phơi lửng dửngThúi tha danh hãy nổi lều bều.Tới lui bịn rịn bầy tôm tép,Đưa đón lao xao lũ quạ diều.Một trận gió dồn cùng sóng dậpTan tành xương thịt biết bao nhiêu.Thảm cảnh một xác chó, dưới một góc độ nào đó, cũng ẩn dụ thân phận con người. Nói đến Mỹ Tho, chạnh nhớ đến nhà thơ Phạm Công Thiện, quê miệt ấy, khoảng 1970, trôi dạt sống tại Paris, đi lang bang trong chợ trời Montreuil, có bài thơ thân phận : Thân anh như con chóTreo bảng bán chợ chiềuMột lần em qua đóCon chó đứng nhìn theo... Một bạn thơ khác, Luân Hoán có một thi phẩm tên Trôi Sông, lấy ý từ thành ngữ “lạc chợ trôi sông”, nói lên cảnh chìm nổi, trôi giạt của một thế hệ thanh niên. Bạn bè nghịch ngợm lại đùa, cho rằng anh lấy ý ở ca dao : Em như cục cứt trôi sông / Anh như con chó đứng trông trên bờ. Dĩ nhiên là chuyện đùa vui giữa bạn bè thân thiết. Chốn văn học nghiêm trang, không ai dám nói thế. Nhưng dường như các nhà thơ phía Nam ưa tả chó : Nguyễn đình Chiểu (1822-1888), tả cảnh lụt : Lổm xổm giường cao thấy chó ngồi. Tuy là cảnh hiện thực, nhưng ý lấy từ thành ngữ chó nhảy bàn độc, ám chỉ những tiểu nhân đắc chí trong cảnh mất nhà tan, bốn mặt giang sơn ngập cả rồi. Trở lại lịch sử Giữa chó và lịch sử dân tộc truyền thuyết dân gian đã thiết lập mối quan hệ lâu đờI : An Dương Vương Thục Phán chấm dứt triều đại các vua Hùng, lên ngôi năm 258 trước Tây lịch, dời đô từ miền trung du Vĩnh Phú về miệt đồng bằng Sông Hồng. Vua định đô tại làng Tó (Uy Nỗ), rồi dời về gò Cổ Loa là theo chân… đàn chó, có lẽ là chó săn vì các thủ lãnh bộ lạc là những thợ săn lỗi lạc – Lê Lợi về sau cũng vậy. Con chó được vua sủng ái nhất, có lẽ là chủ soái đàn chó săn, cũng dời về Cổ Loa để lót ổ đẻ con. Ngày nay, dân địa phương còn chọn nơi chó đẻ để làm nhà, cho là đất phát phúc (3). Ông vua xây dựng cơ chế quốc gia độc lập lâu dài cho nước Đại Việt là Lý Công Uẩn, sinh năm Giáp Tuất, 974, cầm tinh chó. Truyền thuyết kể rằng bà mẹ họ Phạm sống trong chùa, nằm mơ thấy thần chó đá và thụ thai. Sinh con trai, bà mang đến chùa Cổ Pháp và con chó bằng đồng của chùa bỗng sủa mừng ; Sư cụ là Lý Khánh Vân cho là điềm lành, ứng vào sấm ký của chùa, rước nuôi đứa bé và đặt tên Công Uẩn, cho mang họ của mình. Cậu bé theo học thầy Vạn Hạnh, thành đạt, làm tướng giỏi, sau lên ngôi vua, 1009. Năm sau, Canh Tuất 1010, Lý Thái Tổ dời đô từ Hoa Lư về thành Đại La, gần Cổ Loa, đặt tên Thăng Long. Lúc dời đô, có con chó cái bơi từ Cổ Pháp vượt sông Hồng, theo vua, về lót ổ đẻ bên Hồ Tây, chỗ hồ Trúc Bạch bây giờ còn dấu tích. Truyền thuyết khác, kể rằng con chó Cổ Pháp vượt sông lót ổ đẻ trên núi Nùng, nên Lý Thái Tổ dời đô về phía ấy và chọn núi Nùng làm chính diện, lập đền thờ. Đại Việt Sử Ký Toàn Thư còn kể chuyện con chó châu Cổ Pháp, đẻ con sắc trắng có đốm đen thành ra hai chữ “thiên tử”, kẻ thức giả nói đó là điềm người sinh vào năm Tuất làm thiên tử, quả là ứng nghiệm (vào Lý Công Uẩn). Dĩ nhiên đây là huyền thoại. Nhưng huyền thoại do đâu mà ra ? Học giả Kiều Thu Hoạch, trong một bài báo nghiêm túc, cho rằng do tục thờ chó đá cổ truyền, còn vết tích tại Hà Nội, như Tô Hoài đã kể cặn kẽ trong Chuyện Cũ Hà Nội, 1998, mục Con Chó Đá . Và một vài nơi khác ở Hà Tây, và Vĩnh Phúc. Ông Kiều Thu Hoạch trích dẫn chính xác nhiều sách Hán Nôm ghi lại những truyền thuyết về chó và vua Lý Thái Tổ (4). Chó trong văn thơ kháng chiến Chế độ thuộc địa Pháp cáo chung vào năm 1945 và dẫn đến cuộc chiến tranh Việt Pháp. Người lính da trắng đầu tiên của Việt Minh là Erwin Borchers lấy tên Việt Nam là Chiến Sĩ và có lẽ là công thần ngoại quốc số một. Ông là lính lê dương gốc Đức, thuộc quân số Trung Đoàn 5 REI lừng danh, quan hệ với phong trào Việt Minh từ 1944 vì chuyện... một con chó ! Ông kể lại là đã chứng kiến hai cảnh ngộ : một đầu bếp Việt Nam thịt con chó của ông chủ người Pháp, thì lãnh một tháng tù ; còn anh lính lê dương đâm chết một phu xe Việt Nam vì kì kèo tiền xe thì lãnh 15 ngày tù : vậy sinh mệnh con người Việt Nam chỉ đáng giá nửa con chó tây. Đây là khởi điểm một ý thức chính trị đã đưa ông đến quyết định đào ngũ và hợp tác với phong trào giải phóng, chủ yếu là viết bài cho báo Le Peuple, về sau phụ trách huấn luyện, phục kích và địch vận, quân hàm thiếu tá (5). Những ngày đầu toàn quốc kháng chiến, Quang Dũng là một tác giả hiếm hoi ghi lại đôi mắt con chó, khi Trung Đoàn Thủ Đô rút quân : Nhớ buổi trung đoàn ta ra điDân ta gánh gồng cả cơ nghiệpMái nhà trăm năm thôi để lạiLạc chủ chó gầy mắt hoang dại(1947, Sử Một Trung Đoàn) Khi phát động du kích, 1947, những hy sinh hằng loạt đầu tiên, là những con chó, để bảo vệ bí mật chuyển quân. Hai mươi năm sau, 1968, trong vụ Tổng công kích Mậu Thân, những ngày áp Tết, loài chó, một lần nữa lại nhất loạt hy sinh. Sau trận tập kích, những con chó lạc chủ lang thang lại mất mạng. Cứ mỗi lần đất nước có biến động lớn lao, loài chó là những nạn nhân tiền tiêu. Và món thịt cầy cũng tùy nghi thăng trầm, phát triển, chúng tôi xin miễn dẫn chứng hay lý luận chi tiết ở đây, e mất vui ngày Tết. Thơ và chó thời đau khổ Lạ một điều : thơ đương đại ít khi tả chó, dù nó vẫn là bóng dáng và âm vang quen thuộc của làng quê. Trong tập « Bức tranh Quê », 1941, Anh Thơ đã tả chó sáu lần. Huy Cận thường tả cảnh nông thôn, nhắc đến nhiều súc vật, mà dường như không tả chó. Hay là nhà thơ Ngô văn Phú, chuyên viên về đời sống nông thôn, trong một tuyển tập dày cộm gồm 400 bài, chỉ một lần tả chó, mà là chó đất làm đồ chơi, con tò he (6). Người đọc khó bề giải thích sự việc này bằng chính sách, lập trường. Tuy nhiên ta có thể nhận xét trong thơ đương đại, những tác giả bên lề đường lối, lại thường nhắc đến chó : Phùng Cung trong tập thơ Xem Đêm, 1995, có đến những mười bài nói đến chó, Hoàng Hưng có nhiều bài thơ về đề tài này : Chó Đen và Đêm (7) 1Con chóCon chó đenCon chó đen chạy vào đêmĐêm gừ gừ, ấm ấm 2Chó đen sủa bông sứ máu 3Chó đen ngửa mặt nhìn trăng 4Chó đen rin rít những điều khó hiểuHồn ai đang lang thang trong đêm 5Buồn quá chó ơiAi cũng bỏ ta rồiPhì phì mày ghếch mõm vào môi 6Chó đen sùng sục suốt đêmNỗi ngứa ngáy tiền kiếpPhát điên vì không nói được Chó ở đây không phải là một súc vật có thật – nó sẽ là chó Mực – mà biểu tượng cho bóng tối, đau thương, cô đơn, u uẩn, uất ức. Trong tập thơ Hành Trình mới đây, 2005, Hoàng Hưng lại có bài Chó Rừng u uất như vậy. Cùng cảm hứng này, Tuệ Sĩ có bài Tĩnh Thất (8) dài 32 khổ, làm năm Tân Tỵ, hai khổ 5 và 6 như sau : Lon sữa bò nằm im bên chợcon chó lạcđến vỗ nhịptrời mưaTôi lang thangđi tìm cọng cỏNó nhìn tôivô tư..Trời cuối thu se lạnhChó giỡn nắng bên hèNắng chợt tắtBuồn lê thê. Trong các bộ môn văn học nghệ thuật, thơ là một thể loại nặng tính cách chủ quan, riêng tây, nhưng ngược lại, cũng giàu chất đại đồng (universalité) nhất ; những câu thơ Tuệ Sĩ, Hoàng Hưng, Phùng Cung là cách nhìn, cảm xúc cá nhân, nhưng như xé ra những mảng da thịt rớm máu từ lịch sử dân tộc. Những biểu tượng tù đày, oan khiên, tuyệt vọng không nói nên lời. Để có cái nhìn thảm thiết kia, các tác giả phải trải qua những nghịch cảnh, những oan khuất. Họ không làm thơ ngẫu hứng, tự trào, ngâm vịnh buồn vui ; họ cũng không đẽo gọt những hình ảnh văn chương trác tuyệt lưu lại cho sử sách, do đó mà đã sử dụng hình ảnh con chó, vốn được yêu thương và bị nguyền rủa và… thưởng thức. Nghiệm trong lịch sử dân tộc gần đây, không ai, và không cái gì là vô tội, con chó cùng chung số phận : chó là một gia súc bán hợp pháp, một hồ sơ chưa kịp, hay chưa cần thụ lý. Hàm súc và hoa mỹ Hình ảnh con chó đa dạng, đa nghĩa, hàm súc, thâm trầm và hoa mỹ nhất là trong thơ Tô Thùy Yên, tôi đếm được 15 lần trong hơn 30 năm - nhất định là thiếu sót. Bài Vườn Hạ tạo nên không gian an bình, hạnh phúc, như thiên đường xanh những mối tình thơ dại trong thơ Baudelaire : Mênh mang lưu thủy trường trăng lạnhCon chó tung tăng giỡn bóng mìnhMương nước rì rào sao sáng thởĐài hoa sương nạm hạt lân tinh (9)Thơ Tuyển, tr.93 Tác giả không ghi thời điểm sáng tác ; dường như là khoảng 1974. Bài thơ gồm 17 khổ thật hay, về hạnh phúc của quê hương thơ ấu miền Nam Bộ. Trong không gian thiên đường xa xôi ấy, cảnh tử biệt sinh ly vẫn êm ả, thơ mộng : Con chim lạc bạn kêu trời rộngHồn chết trôi miền dạ lý hươngThơ Tuyển, tr.94 Nhưng chiến tranh đã ập đến. Cuộc tranh chấp năm châu thế giới đã òa ập xuống đầu một dân tộc nhỏ bé, trên quê hương mong manh trăng tơ và nắng lụa : Xa nghe đợt gió lên cơn bãoNhân loại quay cuồng biến đổi sâuBầy chó năm châu cắn sủa rộQuỷ ma cười khóc rợn đêm thâu...Thơ Tuyển, tr. 46 Tiếp theo là hình ảnh con chó, trong bài Mùa Hạn, 47 khổ, làm trong trại tù Nghệ Tĩnh, năm 1979 :Làng mạc giờ đây đã trống trơnCon dê con chó cũng không cònNgười đi bỏ xác nơi bờ bụiMiếu sạt, thần hoàng rũ héo honCon chó không còn, nhưng vẫn còn tiếng tru rân :Cái chết tru rân giờ nguyệt tậnMáu bung từ mỗi lỗ chân lôngMọi người nghe chính mình kêu rúLiệu sáng mai còn ai nữa không ?Thơ Tuyển, tr.104-103 Sau 13 năm tù, tác giả sang định cư tại Hoa Kỳ từ 1993. Bài Nhà Xưa, Lửa Cất Ủ, trong Thắp Tạ, gồm 21 đoạn, làm năm 1997 : Nghe trong xanh thẳm thời gianDai dẳngTiếng con chó nhỏ bên hèSủa bóng trăng lu...Bàn thờ nhện giăngNói chi cơm cúngTội cho hồn con chó nhỏ vẫn nằm chờMơ màng người chủ vừa ra đi. Đây là cảnh ngộ của nhiều người, tiêu biểu cho một giai đoạn lịch sử. Nhà thơ gửi thêm vào một hoài niệm riêng : Em đứng lại, khóc cựu tình sơ ngộNghe hồn con chó nhỏ quấn mừng em.Thắp tạ, tr. 60,62 và 66Nhưng rồi con chó già đi, hao mòn ký ức :Nắng mưa thấm thoát đời taMối mọt căn nhà rệu rãĐòi phen năm tháng cũ dò vềChó già lạ hơi sủaChuyện đời như thất thiệtVàng đá còn không giữ nổi mìnhBiết nhờ đâu xác chứng ?... Quê nhà nghe nói cóChỉ dấu tìm không ra2002, Thắp tạ, tr.100-102 Chỉ mong đồng loại chớ xua đuổiGiờ này thế giới kín khuya khoắt,Còn cửa nào cho ta gõ đây ?Lũ chó sủa rong theoQuả đáng ngờ vực, mọi nhân dạng (10) Câu cuối chua xót : con người mất xứ sở, mất tài sản tinh thần, may còn tiếng nói tùy thân, mất niềm tin, nơi mình, nơi kẻ khác. Ngờ vực cả nhân gian, nhân dạng, cả nhân tình, nhân tính. Lũ chó sủa rong theo là một biểu tượng cay nghiệt và cay đắng. Trong tiếng Việt, chó là lời nguyền rủa. Thường thường là nặng nề và oan ức. Con chó tự nó không có gì xấu ; cái ta cho là xấu là do con người sai khiến, luyện tập. Trong hoàn cảnh xã hội đảo điên, lịch sử nghiệt ngã, chó trở thành biểu tượng u uất, đa nghĩa, như trong đoạn thơ Tô Thùy Yên dưới đây : Chuyện kể cốt qua đêm, nề chi chuyện kể lạiChó tru, miền xa tối rợn gaiNơi hốc đá một cành hoa đợi sáng nởĐi. Đi qua. Đi qua nữa. Đi qua nữa nữa.2003, Thắp tạ, tr. 116Làm nhớ thơ Phùng Cung :Chạng vạng chiều – rơiTrên xóm nhỏCon chó hoangNgoạm vành khăn tangRượt theo lòng xómTới ngã ba - nhớn nhácLại cắm đầu rượt tiếpPhía trước mặt trời đang tắtVầng trăng đang mọc phía sau(bài Chạng Vạng) Những lời thơ thống thiết. Nhưng vẫn còn lóe lên một tia hy vọng, với một cành hoa đợi sáng nơi Tô Lang hay vầng trăng đang mọc phía sau của Phùng Quân Chúng ta đã thấy con chó gắn bó thế nào với con người, văn học và lịch sử Việt Nam. Vì gắn bó, nó thành liên đới và chia sẻ số phận với con người. Mà không cứ gì là người Việt Nam.Chó làm bạn, làm đồng minh với nhân loại từ 15.000 năm nay, khắp nơi trên mặt đất. Chó thời tiền sử giúp con người săn bắt, bồi dưỡng chất đạm cho lương thực, chó canh chừng giấc ngủ an toàn cho chủ nhân. Ăn ngon ngủ yên, con người gia tăng sức lực, và thảnh thơi hơn, để phát triển kinh nghiệm, ngôn ngữ, tín ngưỡng, chăn nuôi, nông nghiệp, tổ chức xã hội, chính trị, kinh tế. Nói khác đi, chó là kết quả, thành phần và tác nhân của các nền văn minh, văn hóa văn hiến. Dần dà, có lúc, có nơi người phụ chó, chứ ít khi chó phụ người. Ngày Tết, nói chuyện chó, là nhắc lại chút nghĩa cũ càng.E một mai có lìa tơ ý... Đặng TiếnTết Bính Tuất,Orléans, 22/01/2006(1) Xuân Diệu, Thi hào dân tộc Nguyễn Du, tr. 39, nxb Văn Học, 1966, Hà Nội.(2) Tô Thùy Yên, Thắp Tạ, tr. 128, nxb An Tiêm, 2004, Houston(3) Trần Quốc Vượng, Vũ Tuấn Sán, Hà Nội Nghìn Xưa, nxb Văn Hóa Thông Tin, tr. 141, 1975, Hà Nội.(4) Kiều Thu Hoạch, báo Văn Hóa Nghệ Thuật, tr.37-43, số 10-2005, Hà Nội.(5) Jacques Doyan, Les Soldats Blancs de Ho chi Minh (Những người lính da trắng của Hồ chí Minh) tr. 45-46, nxb Faỷad, 1973, Paris.(6) Ngô văn Phú, Tuyển Tập, tr. 407, nxb Hội nhà văn, 2000, Hà Nội.(7) Hoàng Hưng, Người đi tìm mặt, tr. 33, nxb Văn Hóa Thông Tin, 1994, TPHCM.(8) Tuệ Sĩ, Giấc Mơ Trường Sơn, tr. 74-75, nxb An Tiêm, 2002, Paris-San José.(9) Tô Thùy Yên, Thơ Tuyển, tác giả xuất bản, 1995, Minnesota,.Tô Thùy Yên, Khất Giả, Tạp Chí Gió Văn, tr 4, số 5, 2005, Texas. | summarize: Con mèo, con chó có lông,Cây tre có mắt, nồi đồng có quai Câu hát giàu chất thơ, nằm ngoài cái hay từ chương, học được ở nhà trường hoặc qua sách vở. Lời thơ đơn giản trong từ vựng cũng như bút pháp, và không mang một lượng thông tin nào đáng kể cho người nghe, vì chỉ nói lên những điều hiển nhiên, tầm thường, người người đều biết. Lời nói xem như không có nội dung, mà vẫn đứng vững được đời này sang đời khác ; như vậy, câu nói tự lấy mình làm nội dung, ngôn ngữ tự lấy mình làm cứu cánh. Đấy là một câu thơ đích thực, theo quan niệm hiện đại. Mà lại là một câu thơ hay, phần nào nhờ giàu nhạc tính, phụ âm k luyến láy ở những vị trí trọng yếu, làm nổi bật động từ có, vừa là sở hữu (avoir) vừa là hiện hữu (être). Bộ lông là hiện thân, là thành phần bản thể tự nhiên của con mèo, con chó. Câu thơ gợi lên một không gian im lìm, thân thuộc : mảnh vườn, góc sân, xó bếp, trong tâm trạng thư thái, hạnh phúc, tin cậy vào cuộc sống. Phong cảnh ở đây ngưng bóng thời gian, ngoại quan là một tâm cảnh, một tâm cảm dù không có chữ nào diễn đạt tâm tình. Dù vậy, không phải ai ai cũng thích ; Xuân Diệu đã chê gắt gao : « đó là một kiểu mẫu về câu thơ vô vị (…) trần trụi như mèo chó đã bị vặt lông ( !) và nghe đến nó thì ống tre cũng không hứng thú gì mà có mắt nữa » ( !) (1). Tệ đến thế là hết nấc !Về chó, ca dao ta còn có câu cực hay :Bực mình con chó nhỏ sủa daiSủa nguyệt lâu đài, sủa bóng trăng lu Nhà thơ Tô Thùy Yên, khi trích dẫn câu này, đã bình luận : « nhóm từ ‘nguyệt lâu đài’ không rõ nghĩa, nhưng dàn dựng cho lời thơ một cảnh sắc hoang đường lạ lẫm. Thi tính, đôi khi nếu chẳng phải là thường khi, vượt ra ngoài những diễn luận thông phàm. Một trong những kỳ tích của thơ, có lẽ cũng của tình yêu nữa, là ôm cõng được cái thực tách khỏi chỗ thường nhật. Cái thực trong thơ là cái thực ròng » (2) Tô Thùy Yên sành văn học dân gian và do đó dè dặt hơn Xuân Diệu. Câu ca dao trách con chó sủa dai, phá giấc ngủ, lúc nào cũng sủa được : trăng lu cũng sủa, trăng sáng lại sủa. ‘Nguyệt lâu đài’ là cảnh trời mây huy hoàng tráng lệ khi trăng bỗng nhiên rực rỡ, đối lập với ‘bóng trăng lu’. Thơ Xuân Diệu : Đêm nay rằm yến tiệc sáng trên trời……Trăng đĩa ngọc giữa mâm trời huyền bí Thơ Hàn Mạc Tử : Trăng tan tành rơi xuống một cù laoHóa đài điện đã rất nên tráng lệ(Phan Thiết) Điều lạ làm lạc hướng Tô Thùy Yên, là một người thơ dân gian, vô danh, không chuyên nghiệp, đã sáng tạo ra được hình ảnh ‘sủa nguyệt lâu đài’, tân kỳ, hư ảo và diễm ảo. Trong văn học thành văn, con chó cũng đã góp mặt rất sớm qua bài thơ Vô Đề, mở đầu Quốc Âm Thi Tập của Nguyễn Trãi, tác phẩm bình minh trong nền thi ca Việt Nam : Ao bởi hẹp hòi khôn thả cáNhà quen xú xứa ngại nuôi vằn Con chó ta xưa Tác phẩm Nguyễn Trãi còn lưu truyền đến nay là nhờ vua Lê Thánh Tông giải oan và ra lệnh sưu tầm ; Thánh Tông sống sót là do Nguyễn Trãi bao che, và lên ngôi nhờ công Nguyễn Xí phù lập. Nguyễn Xí lập sự nghiệp bắt đầu từ việc… nuôi chó : ông có tài điều khiển đàn chó săn hàng trăm con của Lê Lợi, trước khi cầm quân thời khởi nghĩa Lam Sơn và trở thành danh tướng. Bóng dáng, tiếng sủa của con chó gắn bó với phong cảnh làng mạc Việt Nam, được Nguyễn Khuyến ghi lại bằng câu thơ tài tình : Trâu già gốc bụi phì hơi nắngChó nhỏ bên ao cắn tiếng người Lời lẽ nôm na, toàn những tiếng đơn âm, gợi lên phong cảnh, khí hậu buổi trưa hè Việt Nam trong những chi tiết độc đáo và chọn lọc, hơi thở mạnh của con trâu trong khí nóng bức và im ắng , khiến một âm hao nào đó của con người cũng đủ khuấy động không gian, làm giật mình con « chó nhỏ » thơ ngây. Câu thơ nôm na như vậy dễ làm người đọc quên nguyên tác bằng chữ Hán : Ngọa thụ bì ngưu hư thử khíCách trì tiểu khuyển phệ nhân thanh Bài này Nguyễn Khuyến làm để tặng người anh họ là Đặng Tự Ý và tự dịch ra quốc âm. Có lẽ câu thơ dịch hay hơn nguyên tác, vì hợp tình hợp cảnh hơn. Chó thời Pháp thuộc Thời thế đổi thay, con chó cũng đổi thay. Có lần Tổng đốc Nam Định là Vũ văn Báo, theo lệnh chính quyền Pháp, vời Nguyễn Khuyến đến nhà, có ý mời ra làm quan. Nguyễn Khuyến cùng đi với con cả là Nguyễn Hoan, vào đến cổng dinh tổng đốc thì gặp viên công sứ Pháp đi ra, lại bị con chó tây chồm lên cắn ; Nguyễn Khuyến hoảng hốt đẩy con ra chắn chó. Sau đó, trong câu chuyện với chủ nhân, ông đã làm thơ tức cảnh : Hốt đáo nhĩ môn phùng nhĩ cẩuCấp tương ngô tử thế ngô thân Tạm dịch : Chợt đến cửa ngươi, gặp chó ngươiKíp đưa con mỗ thay thân mỗ Không rõ đây là chuyện thật, hay là giai thoại , hư cấu theo chuyện Nguyễn Khuyến từ quan nhưng đẩy con trai, phó bảng Nguyễn Hoan, ra tham chính thay mình. Dù sao hình ảnh con chó tây xuất hiện ở đây, cũng đánh dấu một giai đoạn xã hội khác, đời mới, người mới, chó mới, như trong bài văn tế Ri-vi-e (Henri Riviere), chết tại trận Ô Cầu Giấy, năm 1883 : Nhớ ông xưaMắt ông xanh lè, mũi ông thò lõĐít ông cưỡi lừa, mồm ông huýt chó Loại chó tây này, càng về sau, càng rõ nét hơn như trong bài thơ Thăm bạn, 1937 của Võ Liêm Sơn (1888-1949) : Lâu ngày đi thăm bạnĐến ngõ chó tuôn raNhững con to và béoTiếng sủa như đồng loaThấy chó biết nhà chủLàm ăn rày khá mà.Thôi thế, cũng là đủBất tất phải vào nhà.Có những con chó làm cho con người gần nhau. Hay xa nhau. Trong quá trình phát triển của đất nước, Nam Bộ gia nhập vào văn học muộn màng ; có khi nhờ vậy mà ít vướng mắc vào những kiêng dè đề tài, và đề cập nhiều đến chó. Huỳnh Mẫn Đạt (1807-1883) quê Gia Định, có bài thơ đề cao công trạng chó, tự ví mình với con chó già, than thân chó, trách phận mình, lời thơ ưu ái : Con chó giàTuy rằng muông cẩu có ân baRăng rụng lâu năm nó phải giàBởi đuổi hươu Tần nên mỏi gốiVì lo khỉ Sở mới dùng daKhông ai trấn Bắc ngăn bầy cáoÍt kẻ ngừa Tây giữ đứa tàMạnh mẽ khi xưa còn hớn hởBây giờ yếu đuối hết xông pha (Hươu Tần, khỉ Sở : điển tích về việc tranh bá đồ vương thời Tần Hán, và nhiệm vụ săn bắt của loài chó) Nguyễn văn Lạc (1842-1915) thường được gọi là Học Lạc, quê Mỹ Tho, có bài thơ nhiều người biết : Chó chết trôiSống thì bắt thỏ, thỏ kêu rêuThác thả dòng sông xác nổi phềuVằn vện xác còn phơi lửng dửngThúi tha danh hãy nổi lều bều.Tới lui bịn rịn bầy tôm tép,Đưa đón lao xao lũ quạ diều.Một trận gió dồn cùng sóng dậpTan tành xương thịt biết bao nhiêu.Thảm cảnh một xác chó, dưới một góc độ nào đó, cũng ẩn dụ thân phận con người. Nói đến Mỹ Tho, chạnh nhớ đến nhà thơ Phạm Công Thiện, quê miệt ấy, khoảng 1970, trôi dạt sống tại Paris, đi lang bang trong chợ trời Montreuil, có bài thơ thân phận : Thân anh như con chóTreo bảng bán chợ chiềuMột lần em qua đóCon chó đứng nhìn theo... Một bạn thơ khác, Luân Hoán có một thi phẩm tên Trôi Sông, lấy ý từ thành ngữ “lạc chợ trôi sông”, nói lên cảnh chìm nổi, trôi giạt của một thế hệ thanh niên. Bạn bè nghịch ngợm lại đùa, cho rằng anh lấy ý ở ca dao : Em như cục cứt trôi sông / Anh như con chó đứng trông trên bờ. Dĩ nhiên là chuyện đùa vui giữa bạn bè thân thiết. Chốn văn học nghiêm trang, không ai dám nói thế. Nhưng dường như các nhà thơ phía Nam ưa tả chó : Nguyễn đình Chiểu (1822-1888), tả cảnh lụt : Lổm xổm giường cao thấy chó ngồi. Tuy là cảnh hiện thực, nhưng ý lấy từ thành ngữ chó nhảy bàn độc, ám chỉ những tiểu nhân đắc chí trong cảnh mất nhà tan, bốn mặt giang sơn ngập cả rồi. Trở lại lịch sử Giữa chó và lịch sử dân tộc truyền thuyết dân gian đã thiết lập mối quan hệ lâu đờI : An Dương Vương Thục Phán chấm dứt triều đại các vua Hùng, lên ngôi năm 258 trước Tây lịch, dời đô từ miền trung du Vĩnh Phú về miệt đồng bằng Sông Hồng. Vua định đô tại làng Tó (Uy Nỗ), rồi dời về gò Cổ Loa là theo chân… đàn chó, có lẽ là chó săn vì các thủ lãnh bộ lạc là những thợ săn lỗi lạc – Lê Lợi về sau cũng vậy. Con chó được vua sủng ái nhất, có lẽ là chủ soái đàn chó săn, cũng dời về Cổ Loa để lót ổ đẻ con. Ngày nay, dân địa phương còn chọn nơi chó đẻ để làm nhà, cho là đất phát phúc (3). Ông vua xây dựng cơ chế quốc gia độc lập lâu dài cho nước Đại Việt là Lý Công Uẩn, sinh năm Giáp Tuất, 974, cầm tinh chó. Truyền thuyết kể rằng bà mẹ họ Phạm sống trong chùa, nằm mơ thấy thần chó đá và thụ thai. Sinh con trai, bà mang đến chùa Cổ Pháp và con chó bằng đồng của chùa bỗng sủa mừng ; Sư cụ là Lý Khánh Vân cho là điềm lành, ứng vào sấm ký của chùa, rước nuôi đứa bé và đặt tên Công Uẩn, cho mang họ của mình. Cậu bé theo học thầy Vạn Hạnh, thành đạt, làm tướng giỏi, sau lên ngôi vua, 1009. Năm sau, Canh Tuất 1010, Lý Thái Tổ dời đô từ Hoa Lư về thành Đại La, gần Cổ Loa, đặt tên Thăng Long. Lúc dời đô, có con chó cái bơi từ Cổ Pháp vượt sông Hồng, theo vua, về lót ổ đẻ bên Hồ Tây, chỗ hồ Trúc Bạch bây giờ còn dấu tích. Truyền thuyết khác, kể rằng con chó Cổ Pháp vượt sông lót ổ đẻ trên núi Nùng, nên Lý Thái Tổ dời đô về phía ấy và chọn núi Nùng làm chính diện, lập đền thờ. Đại Việt Sử Ký Toàn Thư còn kể chuyện con chó châu Cổ Pháp, đẻ con sắc trắng có đốm đen thành ra hai chữ “thiên tử”, kẻ thức giả nói đó là điềm người sinh vào năm Tuất làm thiên tử, quả là ứng nghiệm (vào Lý Công Uẩn). Dĩ nhiên đây là huyền thoại. Nhưng huyền thoại do đâu mà ra ? Học giả Kiều Thu Hoạch, trong một bài báo nghiêm túc, cho rằng do tục thờ chó đá cổ truyền, còn vết tích tại Hà Nội, như Tô Hoài đã kể cặn kẽ trong Chuyện Cũ Hà Nội, 1998, mục Con Chó Đá . Và một vài nơi khác ở Hà Tây, và Vĩnh Phúc. Ông Kiều Thu Hoạch trích dẫn chính xác nhiều sách Hán Nôm ghi lại những truyền thuyết về chó và vua Lý Thái Tổ (4). Chó trong văn thơ kháng chiến Chế độ thuộc địa Pháp cáo chung vào năm 1945 và dẫn đến cuộc chiến tranh Việt Pháp. Người lính da trắng đầu tiên của Việt Minh là Erwin Borchers lấy tên Việt Nam là Chiến Sĩ và có lẽ là công thần ngoại quốc số một. Ông là lính lê dương gốc Đức, thuộc quân số Trung Đoàn 5 REI lừng danh, quan hệ với phong trào Việt Minh từ 1944 vì chuyện... một con chó ! Ông kể lại là đã chứng kiến hai cảnh ngộ : một đầu bếp Việt Nam thịt con chó của ông chủ người Pháp, thì lãnh một tháng tù ; còn anh lính lê dương đâm chết một phu xe Việt Nam vì kì kèo tiền xe thì lãnh 15 ngày tù : vậy sinh mệnh con người Việt Nam chỉ đáng giá nửa con chó tây. Đây là khởi điểm một ý thức chính trị đã đưa ông đến quyết định đào ngũ và hợp tác với phong trào giải phóng, chủ yếu là viết bài cho báo Le Peuple, về sau phụ trách huấn luyện, phục kích và địch vận, quân hàm thiếu tá (5). Những ngày đầu toàn quốc kháng chiến, Quang Dũng là một tác giả hiếm hoi ghi lại đôi mắt con chó, khi Trung Đoàn Thủ Đô rút quân : Nhớ buổi trung đoàn ta ra điDân ta gánh gồng cả cơ nghiệpMái nhà trăm năm thôi để lạiLạc chủ chó gầy mắt hoang dại(1947, Sử Một Trung Đoàn) Khi phát động du kích, 1947, những hy sinh hằng loạt đầu tiên, là những con chó, để bảo vệ bí mật chuyển quân. Hai mươi năm sau, 1968, trong vụ Tổng công kích Mậu Thân, những ngày áp Tết, loài chó, một lần nữa lại nhất loạt hy sinh. Sau trận tập kích, những con chó lạc chủ lang thang lại mất mạng. Cứ mỗi lần đất nước có biến động lớn lao, loài chó là những nạn nhân tiền tiêu. Và món thịt cầy cũng tùy nghi thăng trầm, phát triển, chúng tôi xin miễn dẫn chứng hay lý luận chi tiết ở đây, e mất vui ngày Tết. Thơ và chó thời đau khổ Lạ một điều : thơ đương đại ít khi tả chó, dù nó vẫn là bóng dáng và âm vang quen thuộc của làng quê. Trong tập « Bức tranh Quê », 1941, Anh Thơ đã tả chó sáu lần. Huy Cận thường tả cảnh nông thôn, nhắc đến nhiều súc vật, mà dường như không tả chó. Hay là nhà thơ Ngô văn Phú, chuyên viên về đời sống nông thôn, trong một tuyển tập dày cộm gồm 400 bài, chỉ một lần tả chó, mà là chó đất làm đồ chơi, con tò he (6). Người đọc khó bề giải thích sự việc này bằng chính sách, lập trường. Tuy nhiên ta có thể nhận xét trong thơ đương đại, những tác giả bên lề đường lối, lại thường nhắc đến chó : Phùng Cung trong tập thơ Xem Đêm, 1995, có đến những mười bài nói đến chó, Hoàng Hưng có nhiều bài thơ về đề tài này : Chó Đen và Đêm (7) 1Con chóCon chó đenCon chó đen chạy vào đêmĐêm gừ gừ, ấm ấm 2Chó đen sủa bông sứ máu 3Chó đen ngửa mặt nhìn trăng 4Chó đen rin rít những điều khó hiểuHồn ai đang lang thang trong đêm 5Buồn quá chó ơiAi cũng bỏ ta rồiPhì phì mày ghếch mõm vào môi 6Chó đen sùng sục suốt đêmNỗi ngứa ngáy tiền kiếpPhát điên vì không nói được Chó ở đây không phải là một súc vật có thật – nó sẽ là chó Mực – mà biểu tượng cho bóng tối, đau thương, cô đơn, u uẩn, uất ức. Trong tập thơ Hành Trình mới đây, 2005, Hoàng Hưng lại có bài Chó Rừng u uất như vậy. Cùng cảm hứng này, Tuệ Sĩ có bài Tĩnh Thất (8) dài 32 khổ, làm năm Tân Tỵ, hai khổ 5 và 6 như sau : Lon sữa bò nằm im bên chợcon chó lạcđến vỗ nhịptrời mưaTôi lang thangđi tìm cọng cỏNó nhìn tôivô tư..Trời cuối thu se lạnhChó giỡn nắng bên hèNắng chợt tắtBuồn lê thê. Trong các bộ môn văn học nghệ thuật, thơ là một thể loại nặng tính cách chủ quan, riêng tây, nhưng ngược lại, cũng giàu chất đại đồng (universalité) nhất ; những câu thơ Tuệ Sĩ, Hoàng Hưng, Phùng Cung là cách nhìn, cảm xúc cá nhân, nhưng như xé ra những mảng da thịt rớm máu từ lịch sử dân tộc. Những biểu tượng tù đày, oan khiên, tuyệt vọng không nói nên lời. Để có cái nhìn thảm thiết kia, các tác giả phải trải qua những nghịch cảnh, những oan khuất. Họ không làm thơ ngẫu hứng, tự trào, ngâm vịnh buồn vui ; họ cũng không đẽo gọt những hình ảnh văn chương trác tuyệt lưu lại cho sử sách, do đó mà đã sử dụng hình ảnh con chó, vốn được yêu thương và bị nguyền rủa và… thưởng thức. Nghiệm trong lịch sử dân tộc gần đây, không ai, và không cái gì là vô tội, con chó cùng chung số phận : chó là một gia súc bán hợp pháp, một hồ sơ chưa kịp, hay chưa cần thụ lý. Hàm súc và hoa mỹ Hình ảnh con chó đa dạng, đa nghĩa, hàm súc, thâm trầm và hoa mỹ nhất là trong thơ Tô Thùy Yên, tôi đếm được 15 lần trong hơn 30 năm - nhất định là thiếu sót. Bài Vườn Hạ tạo nên không gian an bình, hạnh phúc, như thiên đường xanh những mối tình thơ dại trong thơ Baudelaire : Mênh mang lưu thủy trường trăng lạnhCon chó tung tăng giỡn bóng mìnhMương nước rì rào sao sáng thởĐài hoa sương nạm hạt lân tinh (9)Thơ Tuyển, tr.93 Tác giả không ghi thời điểm sáng tác ; dường như là khoảng 1974. Bài thơ gồm 17 khổ thật hay, về hạnh phúc của quê hương thơ ấu miền Nam Bộ. Trong không gian thiên đường xa xôi ấy, cảnh tử biệt sinh ly vẫn êm ả, thơ mộng : Con chim lạc bạn kêu trời rộngHồn chết trôi miền dạ lý hươngThơ Tuyển, tr.94 Nhưng chiến tranh đã ập đến. Cuộc tranh chấp năm châu thế giới đã òa ập xuống đầu một dân tộc nhỏ bé, trên quê hương mong manh trăng tơ và nắng lụa : Xa nghe đợt gió lên cơn bãoNhân loại quay cuồng biến đổi sâuBầy chó năm châu cắn sủa rộQuỷ ma cười khóc rợn đêm thâu...Thơ Tuyển, tr. 46 Tiếp theo là hình ảnh con chó, trong bài Mùa Hạn, 47 khổ, làm trong trại tù Nghệ Tĩnh, năm 1979 :Làng mạc giờ đây đã trống trơnCon dê con chó cũng không cònNgười đi bỏ xác nơi bờ bụiMiếu sạt, thần hoàng rũ héo honCon chó không còn, nhưng vẫn còn tiếng tru rân :Cái chết tru rân giờ nguyệt tậnMáu bung từ mỗi lỗ chân lôngMọi người nghe chính mình kêu rúLiệu sáng mai còn ai nữa không ?Thơ Tuyển, tr.104-103 Sau 13 năm tù, tác giả sang định cư tại Hoa Kỳ từ 1993. Bài Nhà Xưa, Lửa Cất Ủ, trong Thắp Tạ, gồm 21 đoạn, làm năm 1997 : Nghe trong xanh thẳm thời gianDai dẳngTiếng con chó nhỏ bên hèSủa bóng trăng lu...Bàn thờ nhện giăngNói chi cơm cúngTội cho hồn con chó nhỏ vẫn nằm chờMơ màng người chủ vừa ra đi. Đây là cảnh ngộ của nhiều người, tiêu biểu cho một giai đoạn lịch sử. Nhà thơ gửi thêm vào một hoài niệm riêng : Em đứng lại, khóc cựu tình sơ ngộNghe hồn con chó nhỏ quấn mừng em.Thắp tạ, tr. 60,62 và 66Nhưng rồi con chó già đi, hao mòn ký ức :Nắng mưa thấm thoát đời taMối mọt căn nhà rệu rãĐòi phen năm tháng cũ dò vềChó già lạ hơi sủaChuyện đời như thất thiệtVàng đá còn không giữ nổi mìnhBiết nhờ đâu xác chứng ?... Quê nhà nghe nói cóChỉ dấu tìm không ra2002, Thắp tạ, tr.100-102 Chỉ mong đồng loại chớ xua đuổiGiờ này thế giới kín khuya khoắt,Còn cửa nào cho ta gõ đây ?Lũ chó sủa rong theoQuả đáng ngờ vực, mọi nhân dạng (10) Câu cuối chua xót : con người mất xứ sở, mất tài sản tinh thần, may còn tiếng nói tùy thân, mất niềm tin, nơi mình, nơi kẻ khác. Ngờ vực cả nhân gian, nhân dạng, cả nhân tình, nhân tính. Lũ chó sủa rong theo là một biểu tượng cay nghiệt và cay đắng. Trong tiếng Việt, chó là lời nguyền rủa. Thường thường là nặng nề và oan ức. Con chó tự nó không có gì xấu ; cái ta cho là xấu là do con người sai khiến, luyện tập. Trong hoàn cảnh xã hội đảo điên, lịch sử nghiệt ngã, chó trở thành biểu tượng u uất, đa nghĩa, như trong đoạn thơ Tô Thùy Yên dưới đây : Chuyện kể cốt qua đêm, nề chi chuyện kể lạiChó tru, miền xa tối rợn gaiNơi hốc đá một cành hoa đợi sáng nởĐi. Đi qua. Đi qua nữa. Đi qua nữa nữa.2003, Thắp tạ, tr. 116Làm nhớ thơ Phùng Cung :Chạng vạng chiều – rơiTrên xóm nhỏCon chó hoangNgoạm vành khăn tangRượt theo lòng xómTới ngã ba - nhớn nhácLại cắm đầu rượt tiếpPhía trước mặt trời đang tắtVầng trăng đang mọc phía sau(bài Chạng Vạng) Những lời thơ thống thiết. Nhưng vẫn còn lóe lên một tia hy vọng, với một cành hoa đợi sáng nơi Tô Lang hay vầng trăng đang mọc phía sau của Phùng Quân Chúng ta đã thấy con chó gắn bó thế nào với con người, văn học và lịch sử Việt Nam. Vì gắn bó, nó thành liên đới và chia sẻ số phận với con người. Mà không cứ gì là người Việt Nam.Chó làm bạn, làm đồng minh với nhân loại từ 15.000 năm nay, khắp nơi trên mặt đất. Chó thời tiền sử giúp con người săn bắt, bồi dưỡng chất đạm cho lương thực, chó canh chừng giấc ngủ an toàn cho chủ nhân. Ăn ngon ngủ yên, con người gia tăng sức lực, và thảnh thơi hơn, để phát triển kinh nghiệm, ngôn ngữ, tín ngưỡng, chăn nuôi, nông nghiệp, tổ chức xã hội, chính trị, kinh tế. Nói khác đi, chó là kết quả, thành phần và tác nhân của các nền văn minh, văn hóa văn hiến. Dần dà, có lúc, có nơi người phụ chó, chứ ít khi chó phụ người. Ngày Tết, nói chuyện chó, là nhắc lại chút nghĩa cũ càng.E một mai có lìa tơ ý... Đặng TiếnTết Bính Tuất,Orléans, 22/01/2006(1) Xuân Diệu, Thi hào dân tộc Nguyễn Du, tr. 39, nxb Văn Học, 1966, Hà Nội.(2) Tô Thùy Yên, Thắp Tạ, tr. 128, nxb An Tiêm, 2004, Houston(3) Trần Quốc Vượng, Vũ Tuấn Sán, Hà Nội Nghìn Xưa, nxb Văn Hóa Thông Tin, tr. 141, 1975, Hà Nội.(4) Kiều Thu Hoạch, báo Văn Hóa Nghệ Thuật, tr.37-43, số 10-2005, Hà Nội.(5) Jacques Doyan, Les Soldats Blancs de Ho chi Minh (Những người lính da trắng của Hồ chí Minh) tr. 45-46, nxb Faỷad, 1973, Paris.(6) Ngô văn Phú, Tuyển Tập, tr. 407, nxb Hội nhà văn, 2000, Hà Nội.(7) Hoàng Hưng, Người đi tìm mặt, tr. 33, nxb Văn Hóa Thông Tin, 1994, TPHCM.(8) Tuệ Sĩ, Giấc Mơ Trường Sơn, tr. 74-75, nxb An Tiêm, 2002, Paris-San José.(9) Tô Thùy Yên, Thơ Tuyển, tác giả xuất bản, 1995, Minnesota,.Tô Thùy Yên, Khất Giả, Tạp Chí Gió Văn, tr 4, số 5, 2005, Texas. | [
108,
287,
285,
161,
1528,
3142,
103,
219,
2618,
107,
4063,
103,
18321,
6054,
107,
4990,
6024,
210,
107,
235,
176,
1968,
1695,
1073,
562,
6865,
829,
351,
292,
194,
148,
741,
103,
214,
117,
108,
121,
152,
271,
451,
235,
333,
3812,
112,
3526,
1657,
652,
1395,
113,
148,
9958,
127,
128,
2255,
2184,
105,
110,
518,
116,
423,
206,
193,
224,
549,
546,
114,
111,
6363,
171,
163,
123,
227,
120,
179,
3458,
572,
1191,
2612,
111,
111,
413,
1401,
3526,
123,
453,
128,
110,
107,
735,
8246,
145,
244,
715,
1661,
117,
723,
126,
586,
723,
211,
108,
708,
128,
934,
476,
123,
222,
771,
267,
140,
735,
8246,
691,
1063,
222,
771,
267,
140,
402,
10523,
5219,
106,
116,
476,
1657,
1055,
223,
103,
181,
146,
1196,
199,
3850,
2264,
153,
106,
116,
476,
1657,
194,
103,
380,
224,
1211,
1073,
1149,
4186,
573,
1065,
3333,
8537,
1176,
364,
108,
121,
120,
297,
512,
308,
5724,
140,
738,
2160,
192,
148,
107,
103,
659,
106,
633,
943,
444,
409,
23953,
1134,
371,
659,
106,
199,
943,
444,
3580,
11134,
831,
429,
4063,
106,
199,
3794,
106,
164,
380,
288,
136,
222,
445,
104,
219,
3142,
103,
219,
14788,
1968,
1657,
2390,
227,
116,
110,
390,
108,
176,
320,
22638,
103,
481,
624,
108,
161,
2252,
2913,
103,
1869,
959,
103,
13722,
3464,
103,
113,
315,
612,
593,
869,
103,
1774,
8631,
193,
3045,
138,
204,
2923,
1806,
313,
108,
121,
248,
1958,
871,
221,
3445,
470,
146,
106,
116,
315,
313,
103,
116,
315,
406,
428,
110,
107,
1302,
224,
407,
764,
315,
3176,
1612,
934,
110,
139,
375,
375,
127,
581,
108,
708,
1019,
4869,
115,
2639,
3438,
7596,
108,
161,
6251,
150,
106,
116,
1138,
1541,
125,
476,
1657,
616,
297,
19774,
2323,
10020,
128,
3142,
2618,
115,
133,
5707,
4063,
444,
108,
10924,
105,
701,
155,
335,
143,
2837,
6054,
127,
110,
2166,
1441,
218,
145,
107,
1086,
761,
10138,
444,
108,
10924,
9875,
112,
10007,
155,
175,
106,
538,
10974,
108,
794,
3274,
10484,
840,
2938,
169,
177,
107,
476,
786,
194,
108,
161,
2379,
9150,
267,
219,
2618,
750,
6871,
6235,
2972,
12283,
9954,
727,
9814,
6871,
871,
5503,
4965,
571,
1657,
3223,
4510,
2907,
103,
129,
788,
458,
476,
474,
115,
342,
410,
108,
161,
6251,
491,
148,
743,
515,
1593,
4966,
332,
727,
1051,
748,
110,
450,
5107,
170,
2487,
636,
114,
366,
1657,
116,
313,
1038,
1824,
361,
1681,
13337,
112,
3367,
4186,
1183,
129,
323,
718,
269,
139,
106,
369,
129,
103,
1064,
124,
351,
120,
407,
410,
206,
14915,
112,
430,
113,
120,
393,
566,
104,
6865,
107,
642,
127,
104,
205,
436,
1316,
106,
108,
3162,
17374,
117,
292,
223,
2089,
574,
1104,
369,
7344,
1814,
223,
113,
1657,
106,
292,
223,
7688,
10138,
10184,
3223,
4510,
2907,
8641,
355,
214,
137,
390,
105,
180,
150,
4370,
8730,
183,
1019,
4869,
112,
1968,
840,
2938,
605,
219,
2618,
6871,
6235,
103,
740,
2573,
7418,
398,
224,
127,
6871,
117,
108,
161,
5503,
4965,
127,
6871,
103,
5503,
611,
153,
6871,
112,
17375,
269,
1593,
4966,
332,
727,
1051,
748,
106,
313,
1467,
4449,
1254,
1203,
4545,
947,
129,
5503,
4585,
445,
4854,
16094,
195,
385,
119,
743,
22050,
5503,
4965,
1435,
3858,
1019,
4869,
108,
161,
7553,
275,
21066,
13151,
3622,
611,
159,
5549,
11068,
11388,
7608,
3282,
6058,
415,
12539,
1467,
3662,
1039,
3858,
542,
6176,
3550,
108,
161,
3960,
2022,
14004,
1471,
804,
116,
5782,
825,
26579,
1051,
726,
115,
215,
237,
4545,
947,
3280,
22987,
3974,
371,
747,
1681,
140,
956,
665,
3223,
4510,
2907,
103,
106,
116,
111,
1657,
137,
3445,
616,
595,
103,
110,
649,
2409,
115,
611,
394,
124,
117,
240,
349,
743,
569,
12283,
9954,
727,
1051,
2687,
1702,
393,
103,
108,
2476,
2723,
105,
26393,
13220,
298,
355,
214,
164,
355,
103,
219,
2618,
127,
115,
904,
447,
215,
1214,
235,
392,
1657,
5086,
3618,
103,
690,
178,
162,
6225,
3367,
1391,
104,
362,
11400,
103,
274,
765,
342,
494,
113,
639,
697,
840,
131,
132,
108,
161,
1644,
674,
626,
2736,
10641,
2416,
1617,
499,
6503,
1379,
11267,
1790,
409,
755,
1609,
12720,
1528,
2618,
169,
1719,
2343,
765,
362,
11400,
177,
931,
425,
155,
275,
106,
1211,
1915,
729,
2719,
6769,
272,
2397,
105,
124,
1047,
4524,
1191,
108,
708,
2719,
6769,
307,
2135,
106,
180,
362,
11400,
374,
1800,
103,
105,
227,
1184,
1211,
135,
362,
14896,
1265,
3125,
362,
14896,
385,
144,
522,
290,
178,
148,
156,
599,
1609,
2618,
108,
161,
118,
107,
326,
179,
2684,
685,
2618,
2381,
201,
1049,
219,
104,
729,
14530,
226,
129,
898,
252,
221,
1106,
404,
3457,
1420,
105,
319,
164,
595,
5416,
4727,
2930,
103,
354,
6871,
104,
219,
2618,
1571,
2568,
119,
737,
313,
1514,
2232,
131,
578,
117,
362,
13554,
848,
153,
281,
476,
1657,
326,
205,
108,
161,
21994,
1999,
972,
3143,
6636,
1189,
3512,
25122,
750,
367,
108,
4053,
5216,
354,
111,
3526,
642,
11089,
5346,
103,
258,
120,
354,
652,
1065,
103,
2390,
227,
737,
313,
103,
482,
878,
1108,
3030,
2359,
131,
132,
113,
120,
692,
958,
557,
3236,
105,
680,
13009,
1189,
2660,
417,
104,
219,
6873,
113,
482,
1578,
954,
105,
108,
176,
320,
108,
8916,
108,
103,
521,
116,
1065,
6379,
224,
150,
104,
219,
111,
127,
620,
9175,
192,
110,
3445,
140,
3344,
267,
219,
6251,
2618,
750,
10138,
1657,
4702,
112,
1968,
1657,
11089,
5346,
128,
530,
790,
140,
111,
901,
1729,
503,
274,
281,
1302,
2520,
108,
161,
21240,
1816,
4824,
1825,
431,
108,
2476,
932,
482,
5784,
996,
1159,
322,
20237,
5954,
4966,
157,
781,
1045,
126,
362,
13554,
140,
130,
2755,
111,
365,
154,
106,
2204,
1844,
1654,
105,
222,
414,
124,
198,
16512,
615,
642,
476,
1657,
414,
194,
183,
503,
274,
103,
171,
279,
205,
279,
313,
827,
15029,
1111,
711,
1182,
1922,
175,
345,
346,
103,
219,
2618,
127,
345,
346,
112,
615,
400,
408,
884,
132,
2592,
106,
1016,
355,
1110,
103,
181,
1047,
122,
168,
1862,
2779,
362,
13554,
155,
152,
103,
107,
108,
232,
1375,
124,
140,
146,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
832,
108,
231,
12015,
103,
147,
10217,
103,
147,
224,
127,
934,
742,
176,
400,
9708,
508,
188,
10823,
143,
116,
108,
232,
597,
153,
125,
112,
832,
2042,
115,
508,
476,
474,
147,
275,
508,
153,
108,
161,
1321,
141,
107,
476,
1695,
5996,
1042,
6568,
1
] |
130619_cannot_stop_facebook_vietnam | https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2013/06/130619_cannot_stop_facebook_vietnam | 'Không dễ chặn Facebook ở VN như TQ' | Người ta thường hay so sánh Việt Nam với Trung Quốc. Về phương diện nào đó, sự giống nhau cũng khá rõ rệt. | Các triều đại Trung Quốc đã đô hộ Việt Nam 1.000 năm. Người Việt ăn mừng Tết Âm lịch và tên của họ cũng có cội nguồn từ tiếng Trung Quốc. Tuy nhiên ở thế giới mạng và công nghệ, mọi thứ hoàn toàn khác. Ở Châu Á, có bốn nước cộng sản: Trung Quốc, Việt Nam, Lào và Bắc Hàn. Lào và Bắc Hàn nhỏ đến nỗi họ không có tên trên bản đồ công nghệ (mặc dù Bắc Hàn đã bắt đầu sử dụng internet trên thiết bị di động). Như vậy là chỉ còn Trung Quốc và Việt Nam. Ở Trung Quốc, các dịch vụ như Baidu, Tencent và Sina Weibo là những gã khổng lồ trên thị trường công cụ tìm kiếm và mạng xã hội. Ở Việt Nam, Google và Facebook lại đứng đầu, trong khi Twitter không bị chặn. Chuyện gì đã xảy ra? Công cụ tìm kiếm Trung Quốc bắt đầu can thiệp vào dịch vụ tìm kiếm Google từ năm 2010. Dịch vụ này thường xuyên không thể sử dụng được, mặc dù không bị chặn hoàn toàn. Nguyên nhân cho điều này là do chủ trương của chính phủ Trung Quốc muốn kiểm soát nội dung mà người dân có thể tiếp cận. Chính phủ nước này cũng được cho là đã đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cho sự thành công của Baidu và Sina Weibo, hai dịch vụ thế chân Google và Facebook/Twitter. Ngày nay, Baidu có trung bình khoảng 5 tỷ lượt tìm kiếm một ngày, trong khi Google có khoảng 100 tỷ một tháng. Tuy nhiên Google lại không xâm nhập sâu vào được Trung Quốc (dù vẫn là công cụ tìm kiếm xếp thứ 5 tại đây), điều này giúp Baidu gần như chiếm được thế độc quyền tại thị trường lớn nhất trên thế giới. Ở Việt Nam, Google.com.vn là trang tìm kiếm lớn nhất, đứng thứ ba là Google.com. Việt Nam cũng có một số công cụ tìm kiếm được phát triển trong nước như Wada.vn và CocCoc, tuy nhiên những dịch vụ này khó lòng cạnh tranh nổi với Google. CocCoc có tham vọng chiếm nhiều thị phần Việt Nam Google bắt đầu thâm nhập vào Việt Nam từ giữa năm 2000. Youtube hiện nay cũng là một trong những trang web được sử dụng nhiều nhất ở Việt Nam. Điều thú vị về Việt Nam là Google chưa bao giờ thực sự mở một văn phòng ở đây. Google đã chậm rãi tiến vào thị trường Việt Nam, giá trị của dịch vụ này được đánh giá bởi người sử dụng và từ đó nó từ từ leo lên thống trị thị trường. Nếu như bây giờ Google bị chặn ở Việt Nam, điều này sẽ tạo một hố đen khổng lồ trên thế giới mạng. Đây là xu hướng ở Việt Nam: Để cho các dịch vụ thâm nhập, xem thử chúng gây nguy hại về chính trị thế nào, rồi sau đó nhận ra đã quá trễ để ngăn chặn chúng. Mạng xã hội phức tạp hơn một chút, nhưng có thể áp dụng cùng quy tắc. 'Không chặn kịp' Trung Quốc bắt đầu chặn Facebook vào năm 2008 và Twitter vào năm 2009. Ở Trung Quốc, rất khó để có thể vượt qua Vạn Lý ... Tường Lửa, vì thế người sử dụng mạng tại đây phải chuyển sang sử dụng các dịch vụ mạng xã hội trong nước như Sina Weibo. Nếu không bị chặn, liệu Facebook có thể thành công ở Trung Quốc? Đây vẫn là vấn đề gây tranh cãi. Dịch vụ Renren ở Trung Quốc vẫn thịnh hành hơn Facebook ngay cả trước khi Facebook bị chặn tại đây. Tuy nhiên, nếu Facebook không bị chặn ở Trung Quốc, Zuckerberg có lẽ đã mở văn phòng ở đó và hưởng mức doanh thu mà Weibo đang kiếm được. Ngày nay, Sina Weibo có khoảng 500 triệu người sử dụng, cao hơn con số 200 triệu của Twitter và thấp hơn con số 1 tỷ của Facebook. Việt Nam bắt đầu chặn Facebook từ năm 2009. Tuy nhiên các biện pháp chặn vẫn khá bình thường. Hầu hết người dùng mạng đều có thể lên Facebook bằng cách chỉnh sửa DNS hoặc sử dụng HotSpotShield mà không gặp vấn đề gì. Đây chính là lý do mà chúng ta thấy tăng trưởng vượt bậc của Facebook ở Việt Nam, với lượng người sử dụng tăng gấp đôi chỉ trong một năm. Việt Nam hiện là một trong những nước có người sử dụng Facebook tăng nhanh nhất thế giới. Facebook cũng đã vượt mặt Zing để trở thành trang mạng xã hội thịnh hành nhất trong nước. Việt Nam đã để cho Facebook thâm nhập và phát triển cho đến khi quá trễ để có thể ngăn chặn. Gần đây, một nguồn tin nói với tôi số người sử dụng Facebook ở Việt Nam đã có thể lên khoảng 15-20 triệu người. Nếu chính phủ quyết định chặn Facebook vào thời điểm này, đây là thảm họa với người dùng mạng trong nước. Hàng trăm, hàng nghìn doanh nghiệp có cơ sở kinh doanh tại Việt Nam có trang web trên Facebook và đang sử dụng dịch vụ quảng cáo của công ty này. Mặc dù việc chặn Facebook đang gia tăng theo làn sóng chính trị, điều này chỉ có một tác dụng duy nhất: Khiến người dân biết rõ về chủ trương kiểm duyệt thông tin của chính quyền, hơn là ngăn chặn họ dùng Facebook. Cho đến ngày nay, cách thức ngăn chặn vẫn rất sơ sài và vì thế, Việt Nam đã tránh được việc phải xây dựng một Weibo của riêng mình. Khó cạnh tranh Mặc dù Việt Nam và Trung Quốc là hai nước láng giềng cộng sản, cả hai có khái niệm chính trị khá khác nhau về internet. Trung Quốc xem internet là chiến trường, là mỏ vàng, và là mối đe dọa sự ổn định xã hội. Trung Quốc vẫn là biểu tượng của một đế chế khổng lồ, cai trị số dân đông nhất trên thế giới và đang trên đường tiến tới vị thế cường quốc hàng đầu. Thông tin là yếu tố cần thiết để đạt được điều này, vì thế chính quyền cho rằng chúng phải bị kiểm soát chặt chẽ, và phải được viết bằng tiếng Trung Quốc. Việt Nam chỉ có khoảng 92 triệu dân, ít hơn tỉnh đông dân nhất của Trung Quốc - Quảng Đông, với 104 triệu dân. Việt Nam vẫn còn đang phải rượt đuổi theo và thích nghi. Vấn đề mạng xã hội của nước này không phải là điều mang tầm quốc tế. Việt Nam vẫn chưa có một thương hiệu nội địa mạnh như Sina Weibo của Trung Quốc. Điều này đã giúp cho người sử dụng mạng ở Việt Nam hưởng lợi ích từ hai gã khổng lồ công nghệ từ Thung lũng Silicon và Trung Quốc, tuy nhiên cái giá mà họ phải trả đó là không xây dựng được những gã khổng lồ của riêng mình. Những trang mạng xã hội và công cụ tìm kiếm của Việt Nam gặp khó khăn khi không thể cạnh tranh với Facebook và Google mà không có sự bảo vệ, hỗ trợ tài chính và khuyến khích của chính phủ. Tuy nhiên, cái gì cũng có hai mặt. Ở Trung Quốc, sự thiếu vắng yếu tố cạnh tranh từ bên ngoài dẫn đến việc có nhiều khoảng trống cho những công ty mới cũng như những gã khổng lồ công nghệ như Baidu để kiếm doanh thu từ người sử dụng mạng trong nước. Tuy nhiên, họ mất đi sự kết nối với thế giới. Ở Việt Nam, những công ty mới vào cuộc phải cạnh tranh với những đối thủ ở nước ngoài, trong lúc có lợi thế được kết nối với bên ngoài về một mặt nào đó - dù nhiều người vẫn cho rằng người dân tại đây vẫn bị cô lập khá nhiều. Điều này làm cho thành công của các công ty công nghệ Trung Quốc bị thổi phồng, vì họ không có những đối thủ cạnh tranh nằm ngoài lãnh thổ. Trong khi đó những công ty mới vào cuộc của Việt Nam không thể canh tranh lại những gã khổng lồ hoặc những công ty mới trong khu vực muốn mở rộng hoạt động tại Việt Nam. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả và được đăng trên trang techinasia.com | summarize: Các triều đại Trung Quốc đã đô hộ Việt Nam 1.000 năm. Người Việt ăn mừng Tết Âm lịch và tên của họ cũng có cội nguồn từ tiếng Trung Quốc. Tuy nhiên ở thế giới mạng và công nghệ, mọi thứ hoàn toàn khác. Ở Châu Á, có bốn nước cộng sản: Trung Quốc, Việt Nam, Lào và Bắc Hàn. Lào và Bắc Hàn nhỏ đến nỗi họ không có tên trên bản đồ công nghệ (mặc dù Bắc Hàn đã bắt đầu sử dụng internet trên thiết bị di động). Như vậy là chỉ còn Trung Quốc và Việt Nam. Ở Trung Quốc, các dịch vụ như Baidu, Tencent và Sina Weibo là những gã khổng lồ trên thị trường công cụ tìm kiếm và mạng xã hội. Ở Việt Nam, Google và Facebook lại đứng đầu, trong khi Twitter không bị chặn. Chuyện gì đã xảy ra? Công cụ tìm kiếm Trung Quốc bắt đầu can thiệp vào dịch vụ tìm kiếm Google từ năm 2010. Dịch vụ này thường xuyên không thể sử dụng được, mặc dù không bị chặn hoàn toàn. Nguyên nhân cho điều này là do chủ trương của chính phủ Trung Quốc muốn kiểm soát nội dung mà người dân có thể tiếp cận. Chính phủ nước này cũng được cho là đã đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cho sự thành công của Baidu và Sina Weibo, hai dịch vụ thế chân Google và Facebook/Twitter. Ngày nay, Baidu có trung bình khoảng 5 tỷ lượt tìm kiếm một ngày, trong khi Google có khoảng 100 tỷ một tháng. Tuy nhiên Google lại không xâm nhập sâu vào được Trung Quốc (dù vẫn là công cụ tìm kiếm xếp thứ 5 tại đây), điều này giúp Baidu gần như chiếm được thế độc quyền tại thị trường lớn nhất trên thế giới. Ở Việt Nam, Google.com.vn là trang tìm kiếm lớn nhất, đứng thứ ba là Google.com. Việt Nam cũng có một số công cụ tìm kiếm được phát triển trong nước như Wada.vn và CocCoc, tuy nhiên những dịch vụ này khó lòng cạnh tranh nổi với Google. CocCoc có tham vọng chiếm nhiều thị phần Việt Nam Google bắt đầu thâm nhập vào Việt Nam từ giữa năm 2000. Youtube hiện nay cũng là một trong những trang web được sử dụng nhiều nhất ở Việt Nam. Điều thú vị về Việt Nam là Google chưa bao giờ thực sự mở một văn phòng ở đây. Google đã chậm rãi tiến vào thị trường Việt Nam, giá trị của dịch vụ này được đánh giá bởi người sử dụng và từ đó nó từ từ leo lên thống trị thị trường. Nếu như bây giờ Google bị chặn ở Việt Nam, điều này sẽ tạo một hố đen khổng lồ trên thế giới mạng. Đây là xu hướng ở Việt Nam: Để cho các dịch vụ thâm nhập, xem thử chúng gây nguy hại về chính trị thế nào, rồi sau đó nhận ra đã quá trễ để ngăn chặn chúng. Mạng xã hội phức tạp hơn một chút, nhưng có thể áp dụng cùng quy tắc. 'Không chặn kịp' Trung Quốc bắt đầu chặn Facebook vào năm 2008 và Twitter vào năm 2009. Ở Trung Quốc, rất khó để có thể vượt qua Vạn Lý ... Tường Lửa, vì thế người sử dụng mạng tại đây phải chuyển sang sử dụng các dịch vụ mạng xã hội trong nước như Sina Weibo. Nếu không bị chặn, liệu Facebook có thể thành công ở Trung Quốc? Đây vẫn là vấn đề gây tranh cãi. Dịch vụ Renren ở Trung Quốc vẫn thịnh hành hơn Facebook ngay cả trước khi Facebook bị chặn tại đây. Tuy nhiên, nếu Facebook không bị chặn ở Trung Quốc, Zuckerberg có lẽ đã mở văn phòng ở đó và hưởng mức doanh thu mà Weibo đang kiếm được. Ngày nay, Sina Weibo có khoảng 500 triệu người sử dụng, cao hơn con số 200 triệu của Twitter và thấp hơn con số 1 tỷ của Facebook. Việt Nam bắt đầu chặn Facebook từ năm 2009. Tuy nhiên các biện pháp chặn vẫn khá bình thường. Hầu hết người dùng mạng đều có thể lên Facebook bằng cách chỉnh sửa DNS hoặc sử dụng HotSpotShield mà không gặp vấn đề gì. Đây chính là lý do mà chúng ta thấy tăng trưởng vượt bậc của Facebook ở Việt Nam, với lượng người sử dụng tăng gấp đôi chỉ trong một năm. Việt Nam hiện là một trong những nước có người sử dụng Facebook tăng nhanh nhất thế giới. Facebook cũng đã vượt mặt Zing để trở thành trang mạng xã hội thịnh hành nhất trong nước. Việt Nam đã để cho Facebook thâm nhập và phát triển cho đến khi quá trễ để có thể ngăn chặn. Gần đây, một nguồn tin nói với tôi số người sử dụng Facebook ở Việt Nam đã có thể lên khoảng 15-20 triệu người. Nếu chính phủ quyết định chặn Facebook vào thời điểm này, đây là thảm họa với người dùng mạng trong nước. Hàng trăm, hàng nghìn doanh nghiệp có cơ sở kinh doanh tại Việt Nam có trang web trên Facebook và đang sử dụng dịch vụ quảng cáo của công ty này. Mặc dù việc chặn Facebook đang gia tăng theo làn sóng chính trị, điều này chỉ có một tác dụng duy nhất: Khiến người dân biết rõ về chủ trương kiểm duyệt thông tin của chính quyền, hơn là ngăn chặn họ dùng Facebook. Cho đến ngày nay, cách thức ngăn chặn vẫn rất sơ sài và vì thế, Việt Nam đã tránh được việc phải xây dựng một Weibo của riêng mình. Khó cạnh tranh Mặc dù Việt Nam và Trung Quốc là hai nước láng giềng cộng sản, cả hai có khái niệm chính trị khá khác nhau về internet. Trung Quốc xem internet là chiến trường, là mỏ vàng, và là mối đe dọa sự ổn định xã hội. Trung Quốc vẫn là biểu tượng của một đế chế khổng lồ, cai trị số dân đông nhất trên thế giới và đang trên đường tiến tới vị thế cường quốc hàng đầu. Thông tin là yếu tố cần thiết để đạt được điều này, vì thế chính quyền cho rằng chúng phải bị kiểm soát chặt chẽ, và phải được viết bằng tiếng Trung Quốc. Việt Nam chỉ có khoảng 92 triệu dân, ít hơn tỉnh đông dân nhất của Trung Quốc - Quảng Đông, với 104 triệu dân. Việt Nam vẫn còn đang phải rượt đuổi theo và thích nghi. Vấn đề mạng xã hội của nước này không phải là điều mang tầm quốc tế. Việt Nam vẫn chưa có một thương hiệu nội địa mạnh như Sina Weibo của Trung Quốc. Điều này đã giúp cho người sử dụng mạng ở Việt Nam hưởng lợi ích từ hai gã khổng lồ công nghệ từ Thung lũng Silicon và Trung Quốc, tuy nhiên cái giá mà họ phải trả đó là không xây dựng được những gã khổng lồ của riêng mình. Những trang mạng xã hội và công cụ tìm kiếm của Việt Nam gặp khó khăn khi không thể cạnh tranh với Facebook và Google mà không có sự bảo vệ, hỗ trợ tài chính và khuyến khích của chính phủ. Tuy nhiên, cái gì cũng có hai mặt. Ở Trung Quốc, sự thiếu vắng yếu tố cạnh tranh từ bên ngoài dẫn đến việc có nhiều khoảng trống cho những công ty mới cũng như những gã khổng lồ công nghệ như Baidu để kiếm doanh thu từ người sử dụng mạng trong nước. Tuy nhiên, họ mất đi sự kết nối với thế giới. Ở Việt Nam, những công ty mới vào cuộc phải cạnh tranh với những đối thủ ở nước ngoài, trong lúc có lợi thế được kết nối với bên ngoài về một mặt nào đó - dù nhiều người vẫn cho rằng người dân tại đây vẫn bị cô lập khá nhiều. Điều này làm cho thành công của các công ty công nghệ Trung Quốc bị thổi phồng, vì họ không có những đối thủ cạnh tranh nằm ngoài lãnh thổ. Trong khi đó những công ty mới vào cuộc của Việt Nam không thể canh tranh lại những gã khổng lồ hoặc những công ty mới trong khu vực muốn mở rộng hoạt động tại Việt Nam. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả và được đăng trên trang techinasia.com | [
108,
287,
285,
161,
303,
2571,
273,
151,
162,
115,
709,
523,
131,
132,
3352,
1538,
606,
131,
446,
1728,
2261,
6225,
478,
105,
465,
104,
154,
127,
107,
7873,
774,
148,
354,
151,
942,
421,
445,
108,
121,
175,
249,
427,
105,
135,
5871,
389,
259,
506,
258,
911,
108,
978,
1151,
2310,
107,
1112,
142,
490,
262,
161,
151,
890,
131,
578,
2285,
105,
360,
2537,
2285,
105,
360,
542,
750,
155,
1510,
154,
110,
107,
465,
159,
288,
905,
135,
877,
444,
7838,
428,
360,
542,
115,
290,
178,
324,
286,
2154,
159,
583,
133,
791,
192,
831,
1260,
530,
106,
163,
177,
151,
162,
105,
131,
629,
108,
978,
151,
890,
109,
414,
197,
128,
10668,
103,
14339,
105,
8505,
5556,
106,
120,
6436,
1033,
515,
1892,
159,
461,
271,
135,
798,
370,
986,
105,
427,
293,
1637,
108,
978,
131,
578,
2874,
105,
1247,
153,
715,
2811,
113,
129,
2371,
110,
133,
13219,
108,
2389,
218,
115,
488,
5971,
487,
798,
370,
986,
151,
162,
290,
178,
1036,
1663,
138,
414,
197,
370,
986,
2874,
148,
147,
4959,
3522,
197,
126,
369,
1209,
110,
136,
324,
286,
117,
103,
945,
428,
110,
133,
1355,
506,
3745,
1533,
157,
114,
179,
126,
106,
180,
185,
1525,
104,
122,
256,
151,
162,
278,
594,
820,
735,
908,
145,
111,
137,
107,
136,
270,
9748,
448,
256,
142,
126,
127,
117,
114,
106,
115,
609,
809,
704,
146,
308,
113,
156,
327,
647,
114,
144,
164,
135,
104,
10668,
105,
8505,
5556,
103,
196,
414,
197,
175,
974,
2874,
105,
1247,
1296,
28206,
112,
1245,
801,
10668,
107,
396,
342,
545,
985,
653,
2254,
370,
986,
116,
2259,
113,
129,
2874,
107,
545,
1460,
653,
116,
3429,
421,
445,
2874,
153,
110,
1121,
669,
993,
138,
117,
151,
162,
8388,
244,
106,
135,
798,
370,
986,
1267,
259,
985,
149,
248,
856,
179,
126,
422,
10668,
386,
128,
961,
117,
175,
557,
168,
149,
461,
271,
301,
202,
159,
175,
1326,
108,
978,
131,
578,
2874,
20080,
106,
509,
370,
986,
301,
1498,
715,
259,
459,
106,
2874,
11699,
131,
132,
127,
107,
116,
166,
135,
798,
370,
986,
117,
212,
435,
113,
142,
128,
13469,
7732,
105,
4460,
376,
2179,
674,
376,
103,
1169,
445,
120,
414,
197,
126,
455,
694,
810,
250,
738,
119,
14772,
4460,
376,
2179,
674,
376,
107,
268,
584,
961,
158,
461,
380,
243,
132,
2874,
290,
178,
2734,
669,
138,
131,
132,
148,
415,
147,
7669,
11035,
199,
275,
127,
106,
116,
113,
120,
509,
1853,
117,
324,
286,
158,
202,
108,
121,
131,
629,
747,
1441,
297,
125,
131,
132,
106,
2874,
289,
374,
339,
223,
144,
690,
116,
355,
438,
108,
121,
1333,
2874,
115,
1751,
2544,
472,
138,
461,
271,
131,
578,
314,
245,
104,
414,
197,
126,
117,
403,
314,
626,
111,
324,
286,
105,
148,
150,
335,
148,
148,
2283,
227,
234,
245,
461,
2461,
631,
128,
969,
339,
2874,
133,
1355,
108,
121,
131,
578,
179,
126,
134,
394,
116,
4181,
1532,
1033,
515,
1892,
159,
175,
249,
2165,
834,
106,
1461,
665,
108,
121,
131,
132,
161,
1600,
114,
109,
414,
197,
2734,
669,
103,
453,
932,
174,
383,
841,
799,
125,
122,
245,
175,
1577,
598,
187,
150,
238,
124,
115,
310,
3902,
130,
963,
1355,
3051,
3340,
293,
213,
1662,
1371,
183,
116,
6275,
170,
107,
136,
516,
286,
264,
565,
10027,
3640,
1355,
2018,
257,
151,
162,
290,
178,
1355,
1247,
138,
147,
3076,
105,
2371,
138,
147,
5903,
108,
978,
151,
890,
215,
455,
130,
107,
136,
1064,
235,
6488,
1087,
1804,
3758,
13770,
103,
171,
175,
111,
324,
286,
427,
149,
248,
139,
589,
586,
324,
286,
109,
414,
197,
427,
293,
213,
113,
142,
128,
8505,
16531,
631,
110,
133,
9813,
588,
1247,
107,
136,
164,
135,
108,
121,
151,
6789,
834,
244,
106,
255,
220,
383,
250,
4873,
3522,
197,
8815,
8061,
108,
121,
151,
162,
244,
2335,
209,
183,
1247,
531,
186,
226,
129,
1247,
133,
1355,
149,
1333,
421,
572,
323,
1247,
110,
133,
1355,
108,
121,
151,
890,
5398,
107,
642,
115,
690,
355,
438,
108,
121,
150,
105,
580,
537,
553,
498,
145,
5556,
167,
986,
1378,
1245,
801,
8505,
5556,
107,
545,
2584,
617,
111,
324,
3975,
291,
183,
219,
166,
2026,
617,
104,
2371,
105,
1192,
183,
219,
166,
876,
653,
104,
5578,
131,
132,
290,
178,
1355,
1247,
148,
147,
5903,
421,
445,
109,
973,
246,
1355,
244,
896,
342,
2429,
2825,
538,
111,
467,
427,
413,
107,
136,
227,
1247,
281,
173,
1604,
1298,
1828,
13281,
451,
324,
286,
3595,
332,
2972,
962,
674,
332,
2972,
2054,
2903,
1230,
145,
110,
683,
255,
220,
1776,
834,
122,
106,
241,
180,
145,
174,
169,
203,
321,
395,
1064,
2274,
104,
1247,
108,
121,
131,
578,
119,
423,
111,
324,
286,
321,
1810,
1183,
163,
113,
116,
1538,
131,
132,
199,
106,
116,
113,
120,
142,
107,
111,
324,
286,
1247,
321,
838,
202,
175,
1326,
1247,
127,
115,
1064,
447,
8580,
130,
319,
164,
509,
427,
293,
213,
2335,
209,
202,
113,
1018,
131,
132,
115,
130,
114,
1247,
2734,
669,
105,
212,
435,
114,
155,
129,
310,
3902,
130,
107,
136,
963,
13219,
2480,
1009,
116,
774,
193,
123,
119,
141,
166,
111,
324,
286,
1247,
108,
121,
131,
132,
115,
107,
136,
227,
545,
15443,
617,
1784,
631,
122,
256,
302,
190,
1355,
1247,
138,
221,
318,
474,
248,
106,
1506,
1473,
119,
111,
467,
427,
113,
1018,
1521,
1049,
103,
201,
1428,
553,
522,
107,
225,
633,
236,
553,
149,
131,
132,
107,
509,
1853,
159,
1247,
105,
167,
324,
286,
414,
197,
1682,
341,
104,
135,
457,
433,
1623,
428,
156,
1355,
1247,
167,
165,
321,
181,
106,
231,
1338,
122,
1261,
179,
126,
163,
107,
116,
274,
286,
756,
9600,
707,
6520,
111,
137,
217,
450,
125,
185,
1525,
594,
2061,
206,
193,
104,
122,
1585,
183,
106,
963,
1355,
154,
467,
5578,
1291,
155,
191,
801,
173,
329,
963,
1355,
244,
215,
1046,
7969,
105,
171,
1672,
131,
132,
115,
989,
117,
156,
139,
556,
636,
116,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
606,
169,
369,
194,
648,
1596,
131,
132,
119,
151,
942,
1264,
412,
681,
224,
397,
144,
855,
527,
127,
896,
450,
13801,
1
] |
150702_when-fashion-kills_vert_cul | https://www.bbc.com/vietnamese/culture_social/2015/07/150702_when-fashion-kills_vert_cul | Những cái chết vì thời trang | Một phụ nữ 35 tuổi người Úc gần đây đã mang lại một ý nghĩa hoàn toàn mới cho khái niệm 'nạn nhân của thời trang' | Người ta đã phải cắt chiếc quần jeans bó mà bà đang mặc sau khi bắp đùi bà bị phồng lên do hội chứng phù nề. Đây không phải là lần đầu tiên ai đó trở thành nạn nhân của một xu hướng thời trang nguy hiểm. "Những xu hướng như thế có từ Thời Đồ đá", bà Summer Strevens, tác giả cuốn 'Chết vì thời trang', nói. "Khi thời trang đi quá giới hạn, tôi gọi đó là sự điên rồ phù phiếm". Dưới đây là năm kiểu thời trang chết người tai hại nhất trong lịch sử. Áo corset Áo lót bó eo, ra đời nhiều năm trước loại quần áo bóp dáng, có nhiều tác động đến ngôn ngữ cũng như thân hình phụ nữ. Nó là nguồn gốc của từ 'khổ hạnh', vốn mang lại cho người mặc sự kính trọng thời Victoria, cũng như từ 'phụ nữ buông thả' - ám chỉ đạo đức của những người phụ nữ không dùng áo corset. Trong cuốn sách của mình, bà Strevens nói "áo corset gây chứng khó tiêu, táo bón, ngất xỉu vì khó thở và thậm chí xuất huyết". "Phổi chịu áp lực lớn, trong khi các nội tạng khác tổn thương vì bị buộc phải dịch chuyển khỏi vị trí thông thường để thích nghi với khung xướng mới." Năm 1874, một danh sách 97 căn bệnh liên quan đến áo corset được công bố, trong đó bao gồm bệnh trầm uất và sầu muộn. Từ cuối thập niên 1860 đến đầu thập niên 1890, Stevens cho biết là tạp chí y học The Lancet đã đăng tải ít nhất mỗi năm một bài viết về những nguy cơ mà loại áo này mang lại. Không chỉ gây khó thở và khiến nội tạng bị tổn thương, vào năm 1903, một phụ nữ 42 tuổi, bà Mary Halliday, đã đột ngột qua đời do đau tim. Báo New York Times khi đó dẫn kết quả khám nghiệm pháp y cho thấy bà bị hai thanh kim loại từ áo corset với tổng chiều dài hơn 20cm đâm xuyên vào tim dẫn đến tử vong. "Khi móc vào nhau, phần đầu của các thanh này bị các cử động cơ thể của nạn nhân mài thành sắc như lưỡi dao." Váy phồng Váy phồng là nguyên nhân gây một số vụ tử vong ở các quý bà hồi thế kỷ 19 Thế kỷ 19 là thời kỳ đỉnh cao của loại váy phồng có khung sắt và cũng là lúc xảy ra nhiều cái chết do loại trang phục này. Tháng Bảy 1861, vợ nhà thơ Henry Wadsworth Longfellow đã qua đời sau khi váy của bà bén lửa và bốc cháy. Hai người chị gái của nhà văn Oscar Wilde cũng chết cháy sau khi váy của họ bén lửa trong một vũ hội. Một trường hợp vào năm 1858 khiến báo New York Times phải bình luận: "Trung bình một trong ba trường hợp tử vong hàng tuần là do cháy váy phồng." "Con số này, nếu không thể khiến phái nữ ngưng mốt thời trang đầy nguy hiểm này, thì có lẽ cũng làm họ phải giật mình và thận trọng hơn trong chuyển động, cử chỉ". Cổ áo cứng Ra đời vào thế kỷ thứ 19, cổ áo rời giúp các quý ông không phải thay áo sơ mi mỗi ngày. Tuy nhiên, loại cổ áo này lại được cồn cứng đến nỗi có thể gây chết người. "Nó được gọi là 'kẻ sát hại những ông bố', hay 'Vatermorder' trong tiếng Đức," Strevens nói. Cổ áo cứng quá bị cho là dễ gây nghẹt thở cho người sử dụng "Nó có thể cắt đứt nguồn cung cấp máu đến động mạch cảnh. Những người đàn ông trong thời vua Edward ở Anh dùng cổ áo được cồn cứng như một loại phụ kiện thời trang. Họ mặc nó đến những câu lạc bộ của các quý ông, uống một vài ly rượu và ngả lăn ra trên ghế, đầu chúi về phía trước. Một số người đã chết vì nghẹt thở." Năm 1888, một tờ cáo phó trên báo New York Times có tựa “Nghẹt thở vì cổ áo”: Một người đàn ông có tên John Cruetzi bị phát hiện chết trong công viên. Người này được cho là đã uống rượu say, sau đó ngủ gật trên ghế trong công viên. Ông ta gục đầu xuống ngực và chiếc cổ áo rời, vì quá cứng, đã làm tắt khí quản và ngăn máu lưu thông qua các mạch, dẫn tới tử vong. Thợ làm mũ điên Cụm từ “điên như người làm mũ” đã được dùng 30 năm trước khi trở nên phổ biến sau khi xuất hiện trong truyện “Cuộc phiêu lưu của Alice vào Xứ sở thần tiên” của Lewis Carroll. Ngộ độc thủy ngân là một mối nguy nghề nghiệp với những người làm mũ trong thế kỷ 18 và 19. Chất thủy ngân được sử dụng trong sản phẩm mũ làm bằng nỉ. Tiếp xúc với chất này quá lâu sẽ dẫn đến bệnh khi đó có tên là “bệnh thợ làm mũ điên”. Các triệu chứng của căn bệnh này bao gồm run rẩy, nhút nhát, cáu kỉnh. Điều này khiến một số người nghi ngờ rằng nhân vật thợ làm mũ trong truyện của Carroll cũng bị mắc bệnh này. Tác phẩm “Cuộc phiêu lưu của Alice vào Xứ sở thần tiên” khiến cụm từ "điên như người làm mũ" trở nên nổi tiếng dù cụm từ này đã tồn tại trước đó 30 năm Bó chân Tập tục này được cho là lấy cảm hứng từ trang phục của một vũ công thế kỷ 10, với đôi chân được quấn vào lụa để trình diễn trước Hoàng đế Trung Hoa. Dù đã chính thức bị cấm tại Trung Quốc từ năm 1912, mặc dù vậy, một số người vẫn áp dụng tập tục này. Đây là một cách để ngầm thể hiện địa vị xã hội, với ý người phụ nữ bó chân là người không cần phải làm lụng cực nhọc gì hết. Nhiếp ảnh gia người Anh Jo Farrel đã ghi lại hình ảnh những phụ nữ cuối cùng còn sống có chân bị bó, qua dự án 'Living History'. Bà nói với BBC: "Nhiều người nói tập tục này thật man rợ, nhưng đó cũng là một tập tục nhằm giúp phụ nữ thời đó củng cố địa vị trong xã hội. Nó mang lại cho họ một cuộc sống tốt hơn và họ cảm thấy tự hào về việc đã được bó chân." Việc chỉnh hình bàn chân không chỉ xảy ra ở Trung Quốc, theo Strevens. Trong những thế kỷ trước, những người phụ nữ sành thời trang thậm chí còn cắt cụt ngón chân để có thể đi vừa các loại giày gót nhọn thời thượng. Strevens cho rằng dù những tập tục thời cổ nghe có vẻ man rợ, phụ nữ thời nay vẫn chịu đau vì thời trang, tiêu biểu là mốt phẫu thuật cắt ngắn, hay thậm chí cắt cụt ngón chân còn khỏe mạnh, để có thể đi giày cao gót. Vẫn có rất nhiều nạn nhân của thời trang trong thế kỷ 21. “Mặc dù chúng ta không mặc áo corset hay váy phồng nữa, vẫn có người cắt đi xương sườn để có vòng eo nhỏ nhắn hơn," Strevens nói. Bản gốc bài viết đã được đăng trên BBC Culture. | summarize: Người ta đã phải cắt chiếc quần jeans bó mà bà đang mặc sau khi bắp đùi bà bị phồng lên do hội chứng phù nề. Đây không phải là lần đầu tiên ai đó trở thành nạn nhân của một xu hướng thời trang nguy hiểm. "Những xu hướng như thế có từ Thời Đồ đá", bà Summer Strevens, tác giả cuốn 'Chết vì thời trang', nói. "Khi thời trang đi quá giới hạn, tôi gọi đó là sự điên rồ phù phiếm". Dưới đây là năm kiểu thời trang chết người tai hại nhất trong lịch sử. Áo corset Áo lót bó eo, ra đời nhiều năm trước loại quần áo bóp dáng, có nhiều tác động đến ngôn ngữ cũng như thân hình phụ nữ. Nó là nguồn gốc của từ 'khổ hạnh', vốn mang lại cho người mặc sự kính trọng thời Victoria, cũng như từ 'phụ nữ buông thả' - ám chỉ đạo đức của những người phụ nữ không dùng áo corset. Trong cuốn sách của mình, bà Strevens nói "áo corset gây chứng khó tiêu, táo bón, ngất xỉu vì khó thở và thậm chí xuất huyết". "Phổi chịu áp lực lớn, trong khi các nội tạng khác tổn thương vì bị buộc phải dịch chuyển khỏi vị trí thông thường để thích nghi với khung xướng mới." Năm 1874, một danh sách 97 căn bệnh liên quan đến áo corset được công bố, trong đó bao gồm bệnh trầm uất và sầu muộn. Từ cuối thập niên 1860 đến đầu thập niên 1890, Stevens cho biết là tạp chí y học The Lancet đã đăng tải ít nhất mỗi năm một bài viết về những nguy cơ mà loại áo này mang lại. Không chỉ gây khó thở và khiến nội tạng bị tổn thương, vào năm 1903, một phụ nữ 42 tuổi, bà Mary Halliday, đã đột ngột qua đời do đau tim. Báo New York Times khi đó dẫn kết quả khám nghiệm pháp y cho thấy bà bị hai thanh kim loại từ áo corset với tổng chiều dài hơn 20cm đâm xuyên vào tim dẫn đến tử vong. "Khi móc vào nhau, phần đầu của các thanh này bị các cử động cơ thể của nạn nhân mài thành sắc như lưỡi dao." Váy phồng Váy phồng là nguyên nhân gây một số vụ tử vong ở các quý bà hồi thế kỷ 19 Thế kỷ 19 là thời kỳ đỉnh cao của loại váy phồng có khung sắt và cũng là lúc xảy ra nhiều cái chết do loại trang phục này. Tháng Bảy 1861, vợ nhà thơ Henry Wadsworth Longfellow đã qua đời sau khi váy của bà bén lửa và bốc cháy. Hai người chị gái của nhà văn Oscar Wilde cũng chết cháy sau khi váy của họ bén lửa trong một vũ hội. Một trường hợp vào năm 1858 khiến báo New York Times phải bình luận: "Trung bình một trong ba trường hợp tử vong hàng tuần là do cháy váy phồng." "Con số này, nếu không thể khiến phái nữ ngưng mốt thời trang đầy nguy hiểm này, thì có lẽ cũng làm họ phải giật mình và thận trọng hơn trong chuyển động, cử chỉ". Cổ áo cứng Ra đời vào thế kỷ thứ 19, cổ áo rời giúp các quý ông không phải thay áo sơ mi mỗi ngày. Tuy nhiên, loại cổ áo này lại được cồn cứng đến nỗi có thể gây chết người. "Nó được gọi là 'kẻ sát hại những ông bố', hay 'Vatermorder' trong tiếng Đức," Strevens nói. Cổ áo cứng quá bị cho là dễ gây nghẹt thở cho người sử dụng "Nó có thể cắt đứt nguồn cung cấp máu đến động mạch cảnh. Những người đàn ông trong thời vua Edward ở Anh dùng cổ áo được cồn cứng như một loại phụ kiện thời trang. Họ mặc nó đến những câu lạc bộ của các quý ông, uống một vài ly rượu và ngả lăn ra trên ghế, đầu chúi về phía trước. Một số người đã chết vì nghẹt thở." Năm 1888, một tờ cáo phó trên báo New York Times có tựa “Nghẹt thở vì cổ áo”: Một người đàn ông có tên John Cruetzi bị phát hiện chết trong công viên. Người này được cho là đã uống rượu say, sau đó ngủ gật trên ghế trong công viên. Ông ta gục đầu xuống ngực và chiếc cổ áo rời, vì quá cứng, đã làm tắt khí quản và ngăn máu lưu thông qua các mạch, dẫn tới tử vong. Thợ làm mũ điên Cụm từ “điên như người làm mũ” đã được dùng 30 năm trước khi trở nên phổ biến sau khi xuất hiện trong truyện “Cuộc phiêu lưu của Alice vào Xứ sở thần tiên” của Lewis Carroll. Ngộ độc thủy ngân là một mối nguy nghề nghiệp với những người làm mũ trong thế kỷ 18 và 19. Chất thủy ngân được sử dụng trong sản phẩm mũ làm bằng nỉ. Tiếp xúc với chất này quá lâu sẽ dẫn đến bệnh khi đó có tên là “bệnh thợ làm mũ điên”. Các triệu chứng của căn bệnh này bao gồm run rẩy, nhút nhát, cáu kỉnh. Điều này khiến một số người nghi ngờ rằng nhân vật thợ làm mũ trong truyện của Carroll cũng bị mắc bệnh này. Tác phẩm “Cuộc phiêu lưu của Alice vào Xứ sở thần tiên” khiến cụm từ "điên như người làm mũ" trở nên nổi tiếng dù cụm từ này đã tồn tại trước đó 30 năm Bó chân Tập tục này được cho là lấy cảm hứng từ trang phục của một vũ công thế kỷ 10, với đôi chân được quấn vào lụa để trình diễn trước Hoàng đế Trung Hoa. Dù đã chính thức bị cấm tại Trung Quốc từ năm 1912, mặc dù vậy, một số người vẫn áp dụng tập tục này. Đây là một cách để ngầm thể hiện địa vị xã hội, với ý người phụ nữ bó chân là người không cần phải làm lụng cực nhọc gì hết. Nhiếp ảnh gia người Anh Jo Farrel đã ghi lại hình ảnh những phụ nữ cuối cùng còn sống có chân bị bó, qua dự án 'Living History'. Bà nói với BBC: "Nhiều người nói tập tục này thật man rợ, nhưng đó cũng là một tập tục nhằm giúp phụ nữ thời đó củng cố địa vị trong xã hội. Nó mang lại cho họ một cuộc sống tốt hơn và họ cảm thấy tự hào về việc đã được bó chân." Việc chỉnh hình bàn chân không chỉ xảy ra ở Trung Quốc, theo Strevens. Trong những thế kỷ trước, những người phụ nữ sành thời trang thậm chí còn cắt cụt ngón chân để có thể đi vừa các loại giày gót nhọn thời thượng. Strevens cho rằng dù những tập tục thời cổ nghe có vẻ man rợ, phụ nữ thời nay vẫn chịu đau vì thời trang, tiêu biểu là mốt phẫu thuật cắt ngắn, hay thậm chí cắt cụt ngón chân còn khỏe mạnh, để có thể đi giày cao gót. Vẫn có rất nhiều nạn nhân của thời trang trong thế kỷ 21. “Mặc dù chúng ta không mặc áo corset hay váy phồng nữa, vẫn có người cắt đi xương sườn để có vòng eo nhỏ nhắn hơn," Strevens nói. Bản gốc bài viết đã được đăng trên BBC Culture. | [
108,
287,
285,
161,
606,
169,
115,
139,
1404,
845,
1218,
16302,
2568,
145,
263,
167,
945,
187,
129,
5806,
8907,
263,
133,
6499,
227,
180,
213,
463,
1265,
7708,
834,
110,
139,
106,
400,
178,
462,
375,
150,
319,
164,
627,
157,
104,
116,
1461,
665,
221,
509,
841,
4412,
189,
1769,
1461,
665,
128,
175,
107,
148,
1922,
5912,
915,
646,
263,
23088,
2990,
3189,
6280,
569,
103,
274,
590,
1290,
6591,
7152,
171,
221,
509,
1452,
454,
2286,
221,
509,
184,
310,
249,
2384,
141,
343,
150,
106,
144,
3416,
7481,
1265,
13042,
340,
2694,
3646,
248,
106,
147,
1138,
221,
509,
654,
111,
1311,
799,
202,
113,
478,
4055,
4775,
29895,
4775,
5105,
2568,
108,
3393,
103,
124,
723,
158,
147,
226,
534,
1218,
1412,
3678,
2930,
103,
107,
158,
274,
192,
155,
691,
1063,
127,
128,
481,
240,
573,
5022,
1447,
106,
774,
972,
104,
148,
377,
25432,
1774,
1452,
682,
518,
153,
114,
111,
945,
144,
1724,
308,
221,
12943,
127,
128,
148,
21584,
684,
5201,
1617,
257,
233,
1948,
163,
247,
1707,
104,
120,
111,
573,
684,
110,
467,
1412,
29895,
112,
298,
1290,
333,
104,
1081,
263,
2990,
3189,
6280,
569,
123,
189,
6800,
29895,
383,
463,
455,
464,
103,
3585,
7524,
103,
7443,
16857,
171,
455,
2660,
105,
1042,
356,
387,
2855,
340,
11845,
9904,
668,
516,
265,
1950,
113,
129,
109,
735,
7428,
211,
1858,
432,
171,
133,
661,
139,
414,
589,
574,
297,
512,
206,
369,
130,
581,
881,
119,
2494,
4208,
11196,
832,
17002,
11372,
116,
595,
333,
10597,
907,
664,
316,
146,
155,
1412,
29895,
117,
135,
3437,
113,
150,
374,
770,
664,
2069,
6076,
105,
11904,
6510,
112,
1069,
608,
2039,
778,
19445,
155,
178,
2039,
778,
21133,
103,
16997,
114,
217,
106,
1371,
356,
108,
364,
214,
1482,
21419,
115,
687,
1299,
500,
202,
742,
176,
147,
116,
392,
508,
125,
120,
841,
225,
145,
534,
1412,
126,
518,
1409,
724,
163,
383,
455,
2660,
105,
521,
735,
7428,
133,
1858,
4313,
138,
147,
21718,
103,
116,
573,
684,
4550,
1343,
263,
6180,
6838,
176,
9184,
103,
115,
1259,
4330,
235,
723,
180,
1187,
10244,
1110,
1080,
1773,
2144,
129,
150,
458,
299,
416,
1914,
830,
246,
108,
364,
114,
203,
263,
133,
196,
781,
1923,
534,
148,
1412,
29895,
119,
497,
1337,
677,
183,
1088,
376,
320,
2756,
1209,
138,
2374,
458,
155,
693,
4185,
2286,
3151,
138,
1481,
380,
178,
104,
109,
781,
126,
133,
109,
368,
469,
225,
136,
104,
627,
157,
145,
176,
164,
1038,
128,
3753,
2938,
294,
1421,
2868,
364,
6499,
1421,
2868,
364,
6499,
106,
503,
157,
383,
172,
166,
197,
693,
1440,
108,
121,
109,
1089,
263,
496,
175,
688,
2239,
773,
688,
2239,
106,
221,
393,
1410,
291,
104,
534,
7111,
6499,
107,
2494,
2599,
105,
127,
106,
398,
488,
124,
158,
292,
654,
180,
534,
509,
618,
433,
1917,
1819,
1632,
9171,
103,
1350,
152,
1657,
4723,
6069,
1230,
24322,
1590,
2792,
892,
16671,
115,
235,
723,
187,
129,
7111,
104,
263,
6052,
1114,
105,
3716,
8643,
891,
111,
1304,
1204,
104,
152,
355,
4992,
14921,
892,
127,
654,
2035,
187,
129,
7111,
104,
154,
6052,
1114,
113,
116,
705,
1637,
430,
271,
279,
138,
147,
1632,
10035,
521,
188,
1080,
1773,
2144,
139,
342,
4199,
189,
2635,
342,
116,
113,
459,
271,
279,
693,
1440,
201,
670,
106,
180,
2035,
7111,
6499,
294,
5644,
166,
474,
323,
110,
136,
521,
1194,
684,
1958,
8970,
221,
509,
858,
841,
1216,
474,
143,
107,
642,
127,
140,
154,
139,
3344,
267,
105,
2336,
308,
183,
113,
589,
1971,
368,
163,
340,
3079,
1412,
1995,
3709,
723,
138,
175,
688,
259,
6482,
874,
1412,
1165,
422,
109,
1089,
118,
110,
139,
346,
1412,
1046,
108,
320,
176,
742,
176,
2123,
421,
572,
534,
874,
1412,
126,
153,
117,
6366,
1995,
155,
1510,
107,
136,
383,
654,
1784,
3487,
117,
343,
106,
377,
7300,
338,
799,
120,
118,
399,
1452,
194,
9373,
5392,
16906,
1134,
3940,
257,
113,
354,
663,
519,
2990,
3189,
6280,
569,
454,
3079,
1412,
1995,
310,
133,
114,
106,
790,
383,
5920,
2660,
114,
111,
324,
286,
3487,
107,
136,
1404,
4050,
774,
870,
373,
1475,
155,
192,
3187,
313,
112,
564,
111,
685,
118,
113,
221,
1915,
6419,
108,
121,
266,
467,
874,
1412,
117,
6366,
1995,
128,
116,
534,
573,
591,
221,
6693,
719,
945,
335,
155,
120,
476,
956,
317,
104,
109,
1089,
118,
103,
1549,
116,
696,
1272,
1953,
105,
4098,
5124,
124,
159,
12041,
178,
987,
176,
125,
505,
1735,
430,
166,
111,
115,
654,
171,
5920,
2660,
294,
832,
1632,
7936,
103,
116,
940,
341,
1004,
159,
188,
1080,
1773,
2144,
107,
3271,
8354,
269,
772,
7983,
332,
2660,
171,
874,
1412,
561,
161,
430,
111,
685,
118,
107,
465,
1546,
960,
19745,
6709,
176,
133,
212,
199,
654,
113,
135,
2666,
606,
126,
117,
114,
106,
115,
1549,
1953,
3067,
103,
187,
150,
1727,
9009,
159,
1733,
113,
135,
2666,
208,
169,
6961,
178,
804,
4923,
105,
845,
874,
1412,
1165,
103,
171,
310,
1995,
103,
115,
140,
2459,
482,
730,
105,
963,
1475,
931,
206,
235,
109,
3187,
103,
458,
228,
693,
4185,
5458,
3413,
140,
3110,
3416,
2848,
320,
148,
15525,
7018,
128,
111,
140,
3110,
561,
115,
117,
467,
1100,
147,
226,
129,
319,
237,
1456,
625,
187,
129,
387,
199,
113,
3837,
401,
4239,
108,
7291,
931,
104,
18810,
138,
10593,
633,
860,
462,
561,
104,
8421,
24843,
112,
20610,
557,
1613,
866,
106,
116,
882,
841,
1469,
522,
119,
120,
111,
140,
3110,
113,
175,
688,
1632,
105,
7886,
5061,
1613,
866,
117,
324,
286,
113,
262,
765,
3110,
140,
281,
108,
231,
4602,
112,
3619,
990,
119,
562,
126,
310,
727,
134,
458,
155,
664,
129,
150,
107,
465,
106,
401,
14809,
2892,
140,
3110,
3416,
863,
303,
617,
463,
104,
907,
664,
126,
374,
770,
7010,
17815,
103,
15508,
332,
17242,
499,
431,
22928,
112,
747,
126,
521,
116,
166,
111,
881,
1274,
160,
157,
731,
2892,
140,
3110,
113,
3837,
104,
24843,
127,
133,
1537,
664,
433,
2343,
765,
401,
4239,
108,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
430,
573,
684,
2983,
722,
111,
1219,
386,
248,
115,
518,
153,
116,
108,
232,
404,
506,
258,
239,
114,
2275,
1196,
18438,
157,
104,
221,
509,
257,
1
] |
160719_the-big-ben-renovation-and-how-the-clock-works_vert_fut | https://www.bbc.com/vietnamese/culture_social/2016/07/160719_the-big-ben-renovation-and-how-the-clock-works_vert_fut | Vì sao đồng hồ Big Ben sẽ tắt tiếng | Đến 2017, đồng hồ 157 năm tuổi này sẽ ngừng cho việc tân trang 29 triệu bảng Anh. Nhưng việc này là thế nào và làm sao mà đồng hồ nổi tiếng nhất thế giới này đảm bảo độ chính xác được lâu như thế? | Công nhân cọ rửa mặt đồng hồ của tháp Elizabeth; việc tân trang vào năm 2017 sẽ là một trong những việc lớn nhất trong lịch sử của đồng hồ này (Ảnh: Quốc Hội Anh) Trong hơn 150 năm, 4 mặt của nó nhìn khắp London, chứng kiến hơn 5 đời vua, 23 đời thủ tướng và 2 cuộc đại chiến thế giới. Cái chuông Big Ben vẫn vang dội ngay cả suốt thời kỳ oanh tạc, tạo không khí bình thường để động viên dân khỏi sợ hãi khi mà bom Đức trút xuống như mưa. Nhưng năm tới tháp đồng hồ này sẽ im ắng trong nhiều tháng để bước vào một trong những đợt tân trang lớn nhất. Đây không phải là lần đầu tiên đồng hồ ngừng lại. Tháng 8/1976 nó đã im tiếng trong 9 tháng khi mà kết cấu chịu lực thép bị yếu làm một trong những đồng hồ xệ xuống, gây sự ngừng trệ duy nhất đầu tiên trong lịch sử của nó. Và năm 2007 nó phải ngừng lại 7 tuần để bảo dưỡng. Nhưng lần tân trang 20 triệu bảng Anh này, bắt đầu đầu năm 2017, sẽ tạo cơ hội tốt nhất để đảm bảo cho đồng hồ có thể tiếp tục chạy ít nhất là 150 năm nữa. Được Sir Edward Beckett Denison (luật sư và biết nghề đồng hồ) chỉ đạo thực hiện, đồng hồ này tại tháp Elizabeth, ở đầu phía Bắc nhà Quốc Hội, là đại diện cho sự khai thông cơ bản trong thiết kế đồng hồ. Ian Westworth, một trong những người của đội ngũ làm đồng hồ tận tụy tại nhà Quốc Hội, nói rằng đồng hồ này (được xây dựng năm 1859) là “hoàng tử thời gian, là đồng hồ 4 mặt có chuông lớn nhất và chính xác nhất thế giới.” Tiếng tích tắc của tháp Chuông lớn, gọi là Big Ben, và 3 chuông 1/4 giờ được chụp từ trên xuống (Ảnh: Quốc Hội Anh /Jessica Taylor) Ở trung tâm của đồng hồ có một sự cách tân được ca ngợi như một trong những tiến bộ lớn về kỹ thuật đồng hồ của thế kỷ 19, đó là cơ cấu hồi trả trọng lực 3 chân kép. Cơ cấu hồi trả là cơ cấu trong một đồng hồ cơ khí để truyền năng lượng cho các thành phần giữ thời gian. Nó hoạt động nhờ vào lực của một lò xo cuộn hoặc một khối trọng lực và truyền đi suốt hệ truyền động bánh răng. Mỗi nhịp lắc của quả lắc sẽ làm dịch chuyển một răng của bánh răng hồi trả làm cho hệ truyền động tiến thêm một lượng cố định. Tiếng động tiếp nhận một răng mới gây ra tiếng tích tắc. Các đồng hồ trên tháp gặp khó khăn đặc biệt đối với việc hồi trả vì các kim lớn phải làm việc trong gió lớn. Trước khi xây dựng đồng hồ Big Ben người ta không có được một phương pháp ngăn chặn tác động từ bên ngoài này tới cơ cấu hoạt động và ảnh hưởng đến độ chính xác của đồng hồ. Hình chụp gần của một trong những mặt đồng hồ (Ảnh: Quốc Hội Anh /Jessica Taylor) Qua nhiều năm, người ta đã thử hàng trăm giải pháp khác nhau cho khó khăn này. Nhưng việc hồi trả của đồng hồ Westminster (xử lý tài tình bằng kim nặng để khử ảnh hưởng của yếu tố bên ngoài đến quả lắc) là có hiệu quả nhất và hơn hẳn. Bây giờ, sau 150 năm và với sai số ít khi quá một giây, việc cách tân của Denison đã thừa chứng minh điều đó. “Đây là lần đầu tiên làm theo cách này, và trong 20, 30, 40 năm sau đó những người làm đồng hồ bắt đầu đưa cơ cấu hồi trả trọng lực 3 chân kép vào đồng hồ của họ,” Hugh Hunt, kỹ sư của trường đại học Cambridge và đang chăm sóc một đồng hồ tương tự tại trường đại học Trinity, nói. “Cho tới năm 2000 đã có hàng nghìn các đồng hồ kiểu này trên khắp nước Anh, ở tất cả các tháp nhà thờ và tòa nhà hành chính thành phố.” Một cách tân quyết định nữa là quả lắc to lớn dài 4.5m. Nó được thiết kế để đảm bảo đồng hồ không bị ảnh hưởng vì sự thay đổi của nhiệt độ. Ở quả lắc bình thường thì thanh quả lắc co dãn theo nhiệt độ. Điều này dẫn đến thay đổi thời gian (chu kỳ) lắc và gây sai số trong việc giữ thời gian cho đúng. Độ chính xác của đồng hồ là nhờ ở các công nhân bảo dưỡng nó thường xuyên cũng như nhờ ở người sáng tạo ra nó (Ảnh: Quốc Hội Anh) Thay vì thế, Big Ben dùng một quả lắc kiểu mới, bù trừ nhiệt độ, nó được làm bằng các ống đồng tâm bằng kẽm và thép. Hai loại kim loại co và dãn với hệ số khác nhau, và do cách chúng được kết nối với nhau, chúng đảm bảo cho chiều dài quả lắc là không đổi cho dù nhiệt độ thế nào. Nhưng độ chính xác liên tục của đồng hồ là nhờ ở những chuyên gia bảo dưỡng cũng nhiều như nhờ ở người thiết kế. Theo dõi đồng hồ Cơ cấu phức tạp để chạy đồng hồ nổi tiếng nhất thế giới này nặng khoảng 5 tấn (Ảnh: Quốc Hội Anh Catherine Bebbington) Những chuyên gia đồng hồ Westminster, một nhóm khăng khít 4 người, có một nhiệm vụ vất vả: đó là bảo dưỡng, lên dây, sửa chữa, theo dõi sát sao 2.000 đồng hồ riêng rẽ rải khắp lâu dài Westminster, ở đó có nhà Quốc Hội. Nhưng Big Ben là đồng hồ làm ông thức suốt đêm, Steve Jaggs nói, ông được coi là “người coi sóc Đồng Hồ Lớn”. Quên lên dây đồng hồ nổi tiếng nhất thế giới là sẽ bị giới báo chí quốc tế chê cười ngay. Nặng khoảng 5 tấn và nằm ngay dưới tháp chuông, cơ cấu của đồng hồ gồm 3 bộ truyền động hoặc khoang: bộ dịch chuyển để chạy 4 bộ kim; bộ chuông để kéo cáp đánh chuông quãng cách ¼ giờ; bộ đập chuông để dùng búa lớn đập vào chuông lớn 13.5 tấn khi chẵn giờ, còn gọi là bộ Big Ben. Mỗi khoang lấy năng lượng từ một quả nặng đi xuống dọc theo một trục nằm trong tháp, quả nặng phải được kéo lên cao một tuần 3 lần. Quá trình này yêu cầu phải đi 15 phút lên tháp theo cầu thang xoắn 334 bậc bằng đá và phải làm nhiệm vụ trong gần 2 tiếng. Những đồng xu pe-ni cũ được đặt trên đỉnh quả lắc để điều chỉnh thời gian (Ảnh: Quốc Hội Anh) Bộ dịch chuyển, lấy năng lượng từ quả nặng 0.5 tấn, được kéo lên bằng sức người dùng tay quay khổng lồ; trong khi bộ chuông ¼ giờ và bộ đập chuông giờ lấy năng lượng từ các quả nặng tương ứng là 1.25 và 1 tấn được kéo lên bằng mô tơ điện. Đây là sáng kiến mà Jaggs và đồng đội tri ân; trước khi có mô tơ, 2 bộ này cần 2 người làm 5 tiếng để kéo lên. Đội ngũ này cũng kiểm tra để đồng hồ giữ đúng thời gian, và nếu cần, tiến hành những hiệu chỉnh nhỏ bằng cách đặt thêm vào hoặc bỏ ra các đồng tiền xu trên vai của quả lắc. Một pe-ni làm đồng hồ nhanh lên 2/5 giây trong thời gian 24 giờ. Ngoài những việc kiểm tra hàng ngày này, cơ hội thực sự và duy nhất để bảo dưỡng là khi điều chỉnh giờ cho mùa hè. Ngay cả lúc đó cũng chỉ có khoảng vài giờ để thực hiện. Lần dừng đồng hồ sắp tới sẽ là lần dừng dài nhất kể từ năm 1980. Giá phải trả cho thời gian Rỉ sét trên khung trang trí bằng sắt ở mặt đồng hồ phía Tây (Ảnh: Quốc Hội Anh /Jessica Taylor) Có những khó khăn gì lớn không? Có lẽ không, mặc dù những cảnh báo mới đây về tình trạng của đồng hồ, kể cả báo cáo năm 2015 của Hạ Nghị Viện cho hay 2 kim lớn của nó có nguy cơ long ra. “Những loại đồng hồ này tồn lại rất lâu năm. Mọi thứ được thiết kế rất tốt nên thường không hư hỏng,” Hunt nói. Quá trình khôi phục sẽ bắt đầu bằng việc xây dựng một giàn giáo to lớn bao lấy tháp trong 6 khoảng tháng. Sau khi xong giàn giáo thì một trong những việc gây tranh cãi nhất sẽ được thực hiện, đó là rỡ bỏ các mặt đồng hồ to lớn bằng gang, mỗi mặt có đường kính 7m và có 312 tấm khính ô-pan rời rạc. “Có dấu hiệu rỉ ở các mặt đồng hồ,” Jaggs nói. “Chúng tôi sẽ rỡ từng mặt một, gửi nó đi nơi khác sửa chữa, xử lý, chụp X quang, rồi mang về và lắp vào vị trí cũ.” Phía sau hiện trường, các chuyên gia đồng hồ sẽ tháo rỡ cơ cấu đồng hồ, soi xét từng trục quay, vòng bi và răng bánh. Phần lớn các cấu thành cũ sẽ được giữ lại, mặc dù các dây cáp giữ các quả nặng và lò xo treo quả lắc sẽ được thay thế. Một trong những chuông ghi khoảng khắc 1/4 giờ (Ảnh: Quốc Hội Anh /Jessica Taylor) Đội ngũ này cũng sẽ xem xét và sửa chữa phần ánh sáng Ayrton, đó là một cái đền rất lớn trên đỉnh tháp, được lắp đặt theo yêu cầu của hoàng hậu Victoria, nó được thắp sáng mỗi khi Quốc Hội họp. Lần đầu tiên, kỹ thuật thử nghiệm hiện đại không phá hủy cũng sẽ được sử dụng đối với đồng hồ, chuông, và các kết cấu chịu tải và sẽ xác định vết nứt hoặc chỗ vỡ cần được sửa chữa. Nhưng có một chỗ sẽ không được sửa, đó là vết nứt đã có ở chuông Big Ben một thời gian ngắn sau khi chuông bắt đầu kêu vang vào năm 1859. Do búa đập quá mạnh, khuyết tật không ngờ này làm thay đổi chút ít tính năng của chuông và được cho đó là yếu tố chính làm tiếng chuông có đặc trưng riêng. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future | summarize: Công nhân cọ rửa mặt đồng hồ của tháp Elizabeth; việc tân trang vào năm 2017 sẽ là một trong những việc lớn nhất trong lịch sử của đồng hồ này (Ảnh: Quốc Hội Anh) Trong hơn 150 năm, 4 mặt của nó nhìn khắp London, chứng kiến hơn 5 đời vua, 23 đời thủ tướng và 2 cuộc đại chiến thế giới. Cái chuông Big Ben vẫn vang dội ngay cả suốt thời kỳ oanh tạc, tạo không khí bình thường để động viên dân khỏi sợ hãi khi mà bom Đức trút xuống như mưa. Nhưng năm tới tháp đồng hồ này sẽ im ắng trong nhiều tháng để bước vào một trong những đợt tân trang lớn nhất. Đây không phải là lần đầu tiên đồng hồ ngừng lại. Tháng 8/1976 nó đã im tiếng trong 9 tháng khi mà kết cấu chịu lực thép bị yếu làm một trong những đồng hồ xệ xuống, gây sự ngừng trệ duy nhất đầu tiên trong lịch sử của nó. Và năm 2007 nó phải ngừng lại 7 tuần để bảo dưỡng. Nhưng lần tân trang 20 triệu bảng Anh này, bắt đầu đầu năm 2017, sẽ tạo cơ hội tốt nhất để đảm bảo cho đồng hồ có thể tiếp tục chạy ít nhất là 150 năm nữa. Được Sir Edward Beckett Denison (luật sư và biết nghề đồng hồ) chỉ đạo thực hiện, đồng hồ này tại tháp Elizabeth, ở đầu phía Bắc nhà Quốc Hội, là đại diện cho sự khai thông cơ bản trong thiết kế đồng hồ. Ian Westworth, một trong những người của đội ngũ làm đồng hồ tận tụy tại nhà Quốc Hội, nói rằng đồng hồ này (được xây dựng năm 1859) là “hoàng tử thời gian, là đồng hồ 4 mặt có chuông lớn nhất và chính xác nhất thế giới.” Tiếng tích tắc của tháp Chuông lớn, gọi là Big Ben, và 3 chuông 1/4 giờ được chụp từ trên xuống (Ảnh: Quốc Hội Anh /Jessica Taylor) Ở trung tâm của đồng hồ có một sự cách tân được ca ngợi như một trong những tiến bộ lớn về kỹ thuật đồng hồ của thế kỷ 19, đó là cơ cấu hồi trả trọng lực 3 chân kép. Cơ cấu hồi trả là cơ cấu trong một đồng hồ cơ khí để truyền năng lượng cho các thành phần giữ thời gian. Nó hoạt động nhờ vào lực của một lò xo cuộn hoặc một khối trọng lực và truyền đi suốt hệ truyền động bánh răng. Mỗi nhịp lắc của quả lắc sẽ làm dịch chuyển một răng của bánh răng hồi trả làm cho hệ truyền động tiến thêm một lượng cố định. Tiếng động tiếp nhận một răng mới gây ra tiếng tích tắc. Các đồng hồ trên tháp gặp khó khăn đặc biệt đối với việc hồi trả vì các kim lớn phải làm việc trong gió lớn. Trước khi xây dựng đồng hồ Big Ben người ta không có được một phương pháp ngăn chặn tác động từ bên ngoài này tới cơ cấu hoạt động và ảnh hưởng đến độ chính xác của đồng hồ. Hình chụp gần của một trong những mặt đồng hồ (Ảnh: Quốc Hội Anh /Jessica Taylor) Qua nhiều năm, người ta đã thử hàng trăm giải pháp khác nhau cho khó khăn này. Nhưng việc hồi trả của đồng hồ Westminster (xử lý tài tình bằng kim nặng để khử ảnh hưởng của yếu tố bên ngoài đến quả lắc) là có hiệu quả nhất và hơn hẳn. Bây giờ, sau 150 năm và với sai số ít khi quá một giây, việc cách tân của Denison đã thừa chứng minh điều đó. “Đây là lần đầu tiên làm theo cách này, và trong 20, 30, 40 năm sau đó những người làm đồng hồ bắt đầu đưa cơ cấu hồi trả trọng lực 3 chân kép vào đồng hồ của họ,” Hugh Hunt, kỹ sư của trường đại học Cambridge và đang chăm sóc một đồng hồ tương tự tại trường đại học Trinity, nói. “Cho tới năm 2000 đã có hàng nghìn các đồng hồ kiểu này trên khắp nước Anh, ở tất cả các tháp nhà thờ và tòa nhà hành chính thành phố.” Một cách tân quyết định nữa là quả lắc to lớn dài 4.5m. Nó được thiết kế để đảm bảo đồng hồ không bị ảnh hưởng vì sự thay đổi của nhiệt độ. Ở quả lắc bình thường thì thanh quả lắc co dãn theo nhiệt độ. Điều này dẫn đến thay đổi thời gian (chu kỳ) lắc và gây sai số trong việc giữ thời gian cho đúng. Độ chính xác của đồng hồ là nhờ ở các công nhân bảo dưỡng nó thường xuyên cũng như nhờ ở người sáng tạo ra nó (Ảnh: Quốc Hội Anh) Thay vì thế, Big Ben dùng một quả lắc kiểu mới, bù trừ nhiệt độ, nó được làm bằng các ống đồng tâm bằng kẽm và thép. Hai loại kim loại co và dãn với hệ số khác nhau, và do cách chúng được kết nối với nhau, chúng đảm bảo cho chiều dài quả lắc là không đổi cho dù nhiệt độ thế nào. Nhưng độ chính xác liên tục của đồng hồ là nhờ ở những chuyên gia bảo dưỡng cũng nhiều như nhờ ở người thiết kế. Theo dõi đồng hồ Cơ cấu phức tạp để chạy đồng hồ nổi tiếng nhất thế giới này nặng khoảng 5 tấn (Ảnh: Quốc Hội Anh Catherine Bebbington) Những chuyên gia đồng hồ Westminster, một nhóm khăng khít 4 người, có một nhiệm vụ vất vả: đó là bảo dưỡng, lên dây, sửa chữa, theo dõi sát sao 2.000 đồng hồ riêng rẽ rải khắp lâu dài Westminster, ở đó có nhà Quốc Hội. Nhưng Big Ben là đồng hồ làm ông thức suốt đêm, Steve Jaggs nói, ông được coi là “người coi sóc Đồng Hồ Lớn”. Quên lên dây đồng hồ nổi tiếng nhất thế giới là sẽ bị giới báo chí quốc tế chê cười ngay. Nặng khoảng 5 tấn và nằm ngay dưới tháp chuông, cơ cấu của đồng hồ gồm 3 bộ truyền động hoặc khoang: bộ dịch chuyển để chạy 4 bộ kim; bộ chuông để kéo cáp đánh chuông quãng cách ¼ giờ; bộ đập chuông để dùng búa lớn đập vào chuông lớn 13.5 tấn khi chẵn giờ, còn gọi là bộ Big Ben. Mỗi khoang lấy năng lượng từ một quả nặng đi xuống dọc theo một trục nằm trong tháp, quả nặng phải được kéo lên cao một tuần 3 lần. Quá trình này yêu cầu phải đi 15 phút lên tháp theo cầu thang xoắn 334 bậc bằng đá và phải làm nhiệm vụ trong gần 2 tiếng. Những đồng xu pe-ni cũ được đặt trên đỉnh quả lắc để điều chỉnh thời gian (Ảnh: Quốc Hội Anh) Bộ dịch chuyển, lấy năng lượng từ quả nặng 0.5 tấn, được kéo lên bằng sức người dùng tay quay khổng lồ; trong khi bộ chuông ¼ giờ và bộ đập chuông giờ lấy năng lượng từ các quả nặng tương ứng là 1.25 và 1 tấn được kéo lên bằng mô tơ điện. Đây là sáng kiến mà Jaggs và đồng đội tri ân; trước khi có mô tơ, 2 bộ này cần 2 người làm 5 tiếng để kéo lên. Đội ngũ này cũng kiểm tra để đồng hồ giữ đúng thời gian, và nếu cần, tiến hành những hiệu chỉnh nhỏ bằng cách đặt thêm vào hoặc bỏ ra các đồng tiền xu trên vai của quả lắc. Một pe-ni làm đồng hồ nhanh lên 2/5 giây trong thời gian 24 giờ. Ngoài những việc kiểm tra hàng ngày này, cơ hội thực sự và duy nhất để bảo dưỡng là khi điều chỉnh giờ cho mùa hè. Ngay cả lúc đó cũng chỉ có khoảng vài giờ để thực hiện. Lần dừng đồng hồ sắp tới sẽ là lần dừng dài nhất kể từ năm 1980. Giá phải trả cho thời gian Rỉ sét trên khung trang trí bằng sắt ở mặt đồng hồ phía Tây (Ảnh: Quốc Hội Anh /Jessica Taylor) Có những khó khăn gì lớn không? Có lẽ không, mặc dù những cảnh báo mới đây về tình trạng của đồng hồ, kể cả báo cáo năm 2015 của Hạ Nghị Viện cho hay 2 kim lớn của nó có nguy cơ long ra. “Những loại đồng hồ này tồn lại rất lâu năm. Mọi thứ được thiết kế rất tốt nên thường không hư hỏng,” Hunt nói. Quá trình khôi phục sẽ bắt đầu bằng việc xây dựng một giàn giáo to lớn bao lấy tháp trong 6 khoảng tháng. Sau khi xong giàn giáo thì một trong những việc gây tranh cãi nhất sẽ được thực hiện, đó là rỡ bỏ các mặt đồng hồ to lớn bằng gang, mỗi mặt có đường kính 7m và có 312 tấm khính ô-pan rời rạc. “Có dấu hiệu rỉ ở các mặt đồng hồ,” Jaggs nói. “Chúng tôi sẽ rỡ từng mặt một, gửi nó đi nơi khác sửa chữa, xử lý, chụp X quang, rồi mang về và lắp vào vị trí cũ.” Phía sau hiện trường, các chuyên gia đồng hồ sẽ tháo rỡ cơ cấu đồng hồ, soi xét từng trục quay, vòng bi và răng bánh. Phần lớn các cấu thành cũ sẽ được giữ lại, mặc dù các dây cáp giữ các quả nặng và lò xo treo quả lắc sẽ được thay thế. Một trong những chuông ghi khoảng khắc 1/4 giờ (Ảnh: Quốc Hội Anh /Jessica Taylor) Đội ngũ này cũng sẽ xem xét và sửa chữa phần ánh sáng Ayrton, đó là một cái đền rất lớn trên đỉnh tháp, được lắp đặt theo yêu cầu của hoàng hậu Victoria, nó được thắp sáng mỗi khi Quốc Hội họp. Lần đầu tiên, kỹ thuật thử nghiệm hiện đại không phá hủy cũng sẽ được sử dụng đối với đồng hồ, chuông, và các kết cấu chịu tải và sẽ xác định vết nứt hoặc chỗ vỡ cần được sửa chữa. Nhưng có một chỗ sẽ không được sửa, đó là vết nứt đã có ở chuông Big Ben một thời gian ngắn sau khi chuông bắt đầu kêu vang vào năm 1859. Do búa đập quá mạnh, khuyết tật không ngờ này làm thay đổi chút ít tính năng của chuông và được cho đó là yếu tố chính làm tiếng chuông có đặc trưng riêng. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future | [
108,
287,
285,
161,
487,
157,
6118,
3140,
447,
210,
1123,
104,
3281,
5178,
708,
156,
1702,
509,
138,
147,
2882,
134,
106,
116,
113,
120,
156,
301,
202,
113,
478,
324,
104,
210,
1123,
126,
4251,
162,
813,
10536,
298,
183,
3454,
1542,
1147,
447,
104,
335,
485,
1227,
2790,
463,
357,
183,
985,
723,
10228,
2664,
723,
331,
477,
105,
944,
204,
273,
242,
175,
1326,
1814,
4669,
7280,
3321,
244,
2428,
3801,
531,
186,
1232,
221,
393,
5825,
7847,
394,
110,
482,
342,
369,
130,
192,
182,
137,
574,
964,
2830,
129,
145,
1238,
663,
8014,
804,
128,
13947,
311,
147,
228,
3281,
210,
1123,
126,
134,
108,
176,
320,
108,
8916,
113,
158,
253,
130,
920,
138,
116,
113,
120,
1767,
1702,
509,
301,
1704,
834,
110,
139,
106,
400,
178,
462,
210,
1123,
1705,
1409,
1917,
1570,
19458,
335,
115,
108,
176,
320,
354,
113,
1653,
253,
129,
145,
299,
1703,
668,
265,
2891,
133,
675,
140,
116,
113,
120,
210,
1123,
4437,
4966,
4678,
383,
144,
1705,
4792,
756,
202,
178,
462,
113,
478,
324,
104,
2280,
619,
147,
3581,
335,
139,
1705,
153,
1489,
670,
130,
327,
13134,
311,
400,
1702,
509,
1088,
617,
1458,
266,
474,
290,
178,
178,
147,
3651,
134,
394,
225,
213,
514,
202,
130,
879,
327,
114,
210,
1123,
107,
136,
270,
437,
937,
500,
202,
106,
3454,
147,
1229,
2077,
4693,
6419,
21929,
10963,
2086,
23584,
441,
105,
217,
1469,
210,
1123,
371,
163,
247,
223,
199,
103,
210,
1123,
126,
149,
3281,
5178,
103,
108,
121,
178,
505,
360,
152,
162,
813,
103,
106,
273,
681,
114,
144,
550,
206,
225,
288,
113,
583,
699,
210,
6435,
7682,
4417,
14058,
103,
116,
113,
120,
111,
104,
559,
2009,
140,
210,
1123,
1501,
12428,
149,
152,
162,
813,
103,
123,
160,
210,
1123,
126,
8455,
556,
636,
147,
13839,
14199,
106,
16468,
269,
693,
221,
3445,
106,
210,
1123,
1147,
447,
107,
4669,
301,
202,
105,
122,
628,
202,
175,
249,
1070,
1434,
566,
1199,
104,
3281,
20116,
1950,
343,
106,
7280,
3321,
103,
105,
1096,
4669,
7281,
339,
117,
1417,
148,
159,
804,
4251,
162,
813,
266,
108,
1296,
5045,
7997,
176,
376,
409,
6023,
371,
108,
978,
396,
315,
104,
210,
1123,
107,
116,
144,
173,
1702,
117,
840,
2095,
128,
116,
113,
120,
472,
317,
301,
125,
888,
887,
210,
1123,
104,
175,
688,
6482,
150,
106,
225,
1703,
496,
456,
308,
265,
1096,
974,
6067,
112,
1448,
1703,
496,
456,
106,
225,
1703,
113,
116,
210,
1123,
225,
482,
130,
425,
344,
423,
114,
109,
164,
380,
533,
221,
3514,
1447,
381,
192,
1211,
138,
265,
104,
116,
2741,
14485,
7555,
451,
116,
1437,
308,
265,
105,
425,
184,
1232,
300,
425,
192,
1799,
3731,
112,
2532,
176,
3006,
6321,
104,
416,
6321,
134,
140,
414,
589,
116,
3731,
104,
1799,
3731,
496,
456,
140,
114,
300,
425,
192,
472,
426,
116,
423,
601,
1941,
1434,
192,
270,
238,
116,
3731,
239,
383,
124,
354,
566,
10027,
303,
210,
1123,
159,
3281,
683,
455,
1000,
634,
575,
195,
119,
156,
496,
456,
171,
109,
1923,
301,
139,
140,
156,
113,
2156,
2008,
957,
129,
556,
636,
210,
1123,
7280,
3321,
111,
169,
110,
107,
117,
116,
412,
246,
963,
1355,
274,
192,
148,
367,
351,
126,
228,
225,
1703,
381,
192,
105,
349,
580,
155,
359,
122,
628,
104,
210,
6435,
1847,
1417,
386,
104,
116,
113,
120,
447,
210,
1123,
4251,
162,
813,
266,
108,
1296,
5045,
7997,
176,
376,
409,
6023,
371,
2692,
158,
1542,
111,
169,
115,
932,
201,
1049,
272,
246,
211,
527,
114,
455,
1000,
433,
311,
156,
496,
456,
104,
210,
1123,
5374,
444,
16360,
241,
326,
205,
281,
1923,
1257,
130,
7025,
349,
580,
104,
675,
712,
367,
351,
155,
416,
6321,
371,
106,
107,
614,
416,
202,
105,
183,
9192,
2753,
364,
2655,
187,
3454,
147,
105,
119,
714,
166,
500,
129,
310,
116,
12971,
156,
173,
1702,
104,
10963,
2086,
115,
1175,
463,
494,
179,
837,
401,
3670,
106,
400,
178,
462,
140,
181,
173,
474,
105,
113,
6038,
1100,
103,
1757,
147,
187,
150,
120,
111,
140,
210,
1123,
290,
178,
251,
225,
1703,
496,
456,
308,
265,
1096,
974,
6067,
138,
210,
1123,
104,
154,
1234,
13533,
9367,
103,
888,
441,
104,
271,
273,
214,
5198,
105,
167,
1656,
1891,
116,
210,
1123,
489,
222,
149,
271,
273,
214,
23466,
103,
454,
15598,
228,
147,
2750,
115,
107,
201,
1428,
109,
210,
1123,
1138,
126,
159,
1227,
142,
1222,
108,
121,
525,
186,
109,
3281,
152,
1630,
105,
660,
152,
209,
122,
164,
548,
1070,
430,
173,
1702,
302,
190,
761,
106,
416,
6321,
1082,
301,
677,
108,
24353,
320,
112,
1447,
117,
583,
699,
130,
879,
327,
210,
1123,
110,
133,
349,
580,
171,
144,
346,
345,
104,
1638,
4221,
108,
978,
416,
6321,
342,
369,
143,
781,
416,
6321,
3026,
17761,
181,
1638,
4221,
747,
126,
458,
155,
346,
345,
221,
390,
444,
8063,
393,
371,
6321,
105,
383,
714,
166,
113,
156,
533,
221,
390,
114,
3003,
1492,
122,
628,
104,
210,
1123,
106,
1211,
108,
121,
109,
135,
157,
327,
2170,
335,
369,
1209,
127,
128,
1211,
108,
121,
111,
611,
394,
124,
335,
4251,
162,
813,
10536,
2183,
171,
1672,
7280,
3321,
467,
116,
416,
6321,
1138,
1849,
2195,
1419,
1638,
4589,
335,
117,
140,
281,
109,
2837,
210,
315,
281,
12985,
105,
17192,
891,
534,
1923,
534,
3026,
105,
17761,
119,
300,
166,
211,
1481,
105,
180,
173,
174,
117,
299,
1495,
119,
1481,
174,
879,
327,
114,
1337,
677,
416,
6321,
106,
110,
345,
114,
428,
1638,
359,
175,
1279,
311,
359,
122,
628,
316,
437,
104,
210,
1123,
106,
1211,
108,
121,
120,
649,
165,
327,
2170,
127,
158,
128,
1211,
108,
121,
111,
583,
699,
112,
520,
1156,
210,
1123,
1448,
1703,
1662,
1371,
130,
937,
210,
1123,
738,
354,
202,
175,
249,
126,
1257,
545,
985,
623,
4251,
162,
813,
266,
9604,
5184,
1470,
1470,
11964,
371,
564,
649,
165,
210,
1123,
5374,
103,
116,
491,
4766,
482,
332,
1147,
111,
103,
107,
116,
517,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1967,
3651,
210,
1123,
16325,
147,
722,
126,
134,
1705,
114,
156,
1702,
509,
3149,
617,
1458,
1909,
311,
156,
126,
106,
175,
224,
105,
140,
350,
145,
210,
1123,
738,
354,
202,
175,
249,
126,
879,
327,
359,
122,
628,
117,
727,
128,
5737,
1
] |
forum-45447692 | https://www.bbc.com/vietnamese/forum-45447692 | Tranh cãi 'CNGD': Lý sự nhiều, chứng cứ ít! | Theo dõi diễn tiến tranh luận về "công nghệ giáo dục" (CNGD) của Giáo sư Hồ Ngọc Đại, nhiều người bị "sốc" trước làn sóng phản đối cảm tính và thiếu bình tĩnh trên mạng, nơi một bộ phận không nhỏ dường như không còn xem chuyện "ném đá", "chửi bới" và mạt sát người khác là một điều cấm kỵ xã hội nữa. | Vấn đề giáo dục cho trẻ em làm phụ huynh lo lắng ở Việt Nam Giáo dục Việt Nam thời 'Buôn chữ Bán sách' VN: Cải cách chưa hỗ trợ tăng trưởng kinh tế bền vững Tôi cũng bị sốc. Sốc rất nặng. Nhưng sau cơn sốc, cũng phải sòng phẳng thừa nhận rằng sự quá trớn đó một phần là sự vỡ ào của tình trạng bất bình chung ngầm và sự bất tín vào nền giáo dục nước nhà, cũng như vào các bậc mũ cao áo rộng đang cầm cương nó ở thượng tầng xã hội. Sự vỡ ào càng mạnh bạo khi dân thấy nền giáo dục đó lại đang coi họ không ra gì và tìm cách tước đi cái quyền và trách nhiệm, cũng là niềm vui, dạy con cái của họ. Trong tình hình như thế, cái mà GS Hồ Ngọc Đại và những người ủng hộ ông cần làm nhất là trưng ra những bằng chứng thực tiễn để trấn an lòng người về hiệu quả chương trình CNGD. Rất tiếc, tôi cảm thấy những lý lẽ từ phía ủng hộ ông, dù bình tĩnh và có logic hơn những lời chửi đổng tràn lan trên mạng, vẫn thiếu sức thuyết phục, đôi lúc hơi cảm tính và có tính "ngụy biện". Chẳng hạn, một công chúng đang sôi sục không dễ chấp nhận lời một vị giáo sư khả kính rằng CNGD là ưu việt, vì con tôi học trường thực nghiệm ra và bây giờ đã là thế này, thế nọ. Việc báo chí tập trung phỏng vấn một vài trường hợp thành đạt nổi tiếng từ các trường thực nghiệm CNGD để minh chứng cho sự ưu việt của hệ thống là một hình thái nguỵ biện. Nếu bây giờ, tôi đem bao nhiêu tài năng xuất chúng không đến từ hệ thống thực nghiệm, thậm chí từng từ bỏ nó, để chứng minh các mô hình giáo dục khác cũng ưu việt thì các vị có chấp nhận không? Chả nhẽ 40 năm rồi mà CNGD vẫn chưa thu thập đủ chứng cứ có hệ thống để tự chứng tỏ mình sao? Cũng không thể lý luận rằng chương trình đã chạy 40 năm rồi có sao đâu mà bây giờ lại moi ra… Việc GS Đại tuyên bố trên báo chí rằng ông không "chấp" phản ứng từ dân chúng vì chúng hồ đồ, thiếu hiểu biết cũng chẳng giúp gì thêm cho cuộc tranh luận. Nguyên tắc tranh luận dân chủ là bình đẳng, dựa trên chứng lý: không ai được cho mình thuộc đẳng cấp cao hơn để phủ đầu bên kia. Độ tin cậy của các con số Vì nhiều ràng buộc công việc và cuộc sống hằng ngày, tôi không định tham gia cuộc tranh luận này, cho đến khi thấy trên mạng nhiều người chia sẻ một biểu đồ thống kê sai sót như bằng chứng về tính ưu việt của mô hình CNGD. Biểu đồ này, được đăng trong bài Kết quả đo nghiệm bất ngờ từ chương trình tiếng Việt công nghệ giáo dục trên báo Lao Động Online, Soha và vài website khác, có lẽ là mẫu chứng cứ thực nghiệm duy nhất được công bố trong mấy tuần qua. Kết quả "bất ngờ" mà bài báo đề cập là sự khác nhau về tỉ lệ đọc và viết đạt chuẩn giữa hai nhóm học sinh - thực nghiệm CNGD và đại trà. Cụ thể là tỉ lệ đọc đạt chuẩn trong nhóm thực nghiệm cao hơn 4.3% so với nhóm đại trà. Với tỉ lệ viết, sự chênh lệch là 3.3%. "Người trần mắt thịt" chỉ cần suy ngẫm một tí cũng thấy hai con số chênh lệch trên chẳng phải là lớn lao gì. Nhưng để chứng minh cho sự "bất ngờ" nêu trong tựa, bài báo dựng lên một biểu đồ rất "hoành tráng", làm bật lên sự khác biệt có vẻ rất lớn về tỉ lệ đạt chuẩn đọc và viết giữa hai học sinh CNGD và đại trà. Biểu đồ này có sự "lập lờ" rất tinh vi: ai cũng biết tỉ lệ phần trăm trong trường hợp này có giá trị thấp nhất là số 0 và cao nhất là 100. Cho nên trục đứng phải bắt đầu từ số 0 và lên dần đến 100. Biểu đồ trong bài báo lại bắt đầu từ 90, thay vì số 0. Nếu chiếu 4.3% và 3.3% trên nền thang số ngắn từ 90% đến 100% (như tác giả làm) thì hai con số đó trông rất lớn. Nhưng nếu làm theo đúng quy tắc, chiếu trên thang số đầy đủ từ 0% đến 100% (tức bắt đầu trục đứng ở số 0, chứ không phải 90), sẽ thấy chúng chẳng đáng kể gì cả. Để bạn đọc tiện theo dõi, tôi dựng lại các biểu đồ trong hình dưới đây, bên trái là theo cách làm trong bài báo trên và bên phải là làm theo đúng quy tắc thống kê học. Biểu đồ dựng lại theo tinh thần bài trên các báo (bắt đầu trục đứng với số 90) Biểu đồ dựng lại theo đúng quy cách khoa học (bắt đầu trục đứng với số 0) Nói ví von, dựng biểu đồ như thế chẳng khác gì đặt con kiến bên hạt gạo, thay vì bên củ khoai, để chứng minh là con kiến đó to đáng kể. Đây cũng có thể xem là một ví dụ rất kinh điển để minh họa cho lời một bậc tiền nhân: "Có ba kiểu nói láo: nói láo, nói láo trơ trẽn và thống kê". Dĩ nhiên thống kê tự nó chẳng bao giờ biết nói láo. Chỉ những người tạo ra nó hay sử dụng nó mới "láo" mà thôi. Ở đây, số liệu đưa ra không phải là bịa đặt nhưng việc tác giả kín đáo "thổi phồng" nó lên qua một biểu đồ trực quan có thể gây rất nhiều nhầm tưởng trong công chúng ủng hộ cũng nhử phản đối CNGD. Đó là chưa kể nhiều yếu tố khiến tôi phải đặt vấn đề về độ tin cậy của các con số trên. Chẳng hạn, học sinh thực nghiệm CNGD thường là đã qua chọn lọc. Nghĩa là, so với học sinh bình thường, học sinh thực nghiệm thuộc thành phần có khả năng học tập và trí thông minh cao hơn, nên sẽ dễ tiếp nhận "công nghệ giáo dục" dựa trên tư duy trừu tượng của GS Đại hơn. Tức là, giả sử nghiên cứu trên tìm thấy sự khác biệt rất lớn giữa hai nhóm thực nghiệm và đại trà, thì cũng không thể khẳng định chắn chắn là do cách dạy và học. Có thể đó chỉ là do khác biệt năng lực ban đầu thì sao? Hơn nữa, nếu tôi không nhầm thì nhiều học sinh thực nghiệm bỏ giữa chừng vì "vỡ mộng", vì không theo kịp chương trình... Lúc làm nghiên cứu thẩm định, các vị có đưa thành phần này vào không? Vài lời cuối Nói ngắn gọn, ngay cả khi nghiên cứu trên đạt chuẩn tắc khoa học cơ bản, sự khác nhau vài phần trăm trên không có ý nghĩa thống kê hay giá trị thực tiễn để cả hệ thống giáo dục quốc gia uốn mình chạy theo CNGD. Thậm chí, có người còn sẽ hỏi toẹt ra: dạy học sinh giỏi chỉ để đạt chênh lệch về tỉ lệ đọc và viết khiêm tốn ở trên thì cần gì phải có CNGD? PGS. TS. Nguyễn Đức An Tôi không có ý nói công nghệ giáo dục của GS Đại đúng hay sai ở đây. Các triết lý đằng sau đó đều rất hay, rất đẹp và những mục tiêu nó nhắm đến đều kỳ vĩ và đầy tham vọng cho dân tộc Việt. Là hậu sinh, tôi rất kính trọng tâm huyết và tinh thần phi vụ lợi mà GS Đại dành cho giáo dục. Bản thân kết quả thẩm định trên cũng không là gì để có thể nói CNGD chẳng hay ho gì lắm so với chương trình đại trà hiện hành. Nhưng khi chưa có đủ cơ sở thực chứng, tôi sẽ còn rất e dè về một "công nghệ giáo dục" mà bản thân tôi còn chưa hiểu hết nội hàm là gì (dù đã cố gắng tìm hiểu đôi chút). Tôi cũng lo rằng, một phương pháp giáo dục đòi hỏi trẻ em nhiều năng lực lý trí như thế, nếu triển khai đại trà không khéo, có thể sẽ góp phần gây nên bất công xã hội và gia tăng khoảng cách giữa các tầng lớp dân chúng, vùng miền khác nhau. Chúng ta cần một nghiên cứu toàn diện và độc lập để có thể đưa ra kết luận về nội hàm cũng giá trị thực tiễn của CNGD. Trong khi đó, cũng phải xem lại một trách nhiệm đạo đức: có nên sử dụng quá nhiều học sinh ở hơn 40 chục tỉnh thành làm "chuột bạch" thí nghiệm cho một mô hình giáo dục mà hiệu quả thực tiễn vẫn còn là ẩn số? Bài thể hiện quan điểm riêng và văn phong của người viết. BBC Tiếng Việt luôn hoan nghênh các ý kiến tranh luậnvề giáo dục và các vấn đề liên quan. Hãy gửi bài về cho chúng tôi theo địa chỉ vietnamese@bbc.co.uk. Giáo dục tiểu học ở VN đang được quan tâm nhiều sau vụ sách giáo khoa và cách đánh vần 'thực nghiệm' | summarize: Vấn đề giáo dục cho trẻ em làm phụ huynh lo lắng ở Việt Nam Giáo dục Việt Nam thời 'Buôn chữ Bán sách' VN: Cải cách chưa hỗ trợ tăng trưởng kinh tế bền vững Tôi cũng bị sốc. Sốc rất nặng. Nhưng sau cơn sốc, cũng phải sòng phẳng thừa nhận rằng sự quá trớn đó một phần là sự vỡ ào của tình trạng bất bình chung ngầm và sự bất tín vào nền giáo dục nước nhà, cũng như vào các bậc mũ cao áo rộng đang cầm cương nó ở thượng tầng xã hội. Sự vỡ ào càng mạnh bạo khi dân thấy nền giáo dục đó lại đang coi họ không ra gì và tìm cách tước đi cái quyền và trách nhiệm, cũng là niềm vui, dạy con cái của họ. Trong tình hình như thế, cái mà GS Hồ Ngọc Đại và những người ủng hộ ông cần làm nhất là trưng ra những bằng chứng thực tiễn để trấn an lòng người về hiệu quả chương trình CNGD. Rất tiếc, tôi cảm thấy những lý lẽ từ phía ủng hộ ông, dù bình tĩnh và có logic hơn những lời chửi đổng tràn lan trên mạng, vẫn thiếu sức thuyết phục, đôi lúc hơi cảm tính và có tính "ngụy biện". Chẳng hạn, một công chúng đang sôi sục không dễ chấp nhận lời một vị giáo sư khả kính rằng CNGD là ưu việt, vì con tôi học trường thực nghiệm ra và bây giờ đã là thế này, thế nọ. Việc báo chí tập trung phỏng vấn một vài trường hợp thành đạt nổi tiếng từ các trường thực nghiệm CNGD để minh chứng cho sự ưu việt của hệ thống là một hình thái nguỵ biện. Nếu bây giờ, tôi đem bao nhiêu tài năng xuất chúng không đến từ hệ thống thực nghiệm, thậm chí từng từ bỏ nó, để chứng minh các mô hình giáo dục khác cũng ưu việt thì các vị có chấp nhận không? Chả nhẽ 40 năm rồi mà CNGD vẫn chưa thu thập đủ chứng cứ có hệ thống để tự chứng tỏ mình sao? Cũng không thể lý luận rằng chương trình đã chạy 40 năm rồi có sao đâu mà bây giờ lại moi ra… Việc GS Đại tuyên bố trên báo chí rằng ông không "chấp" phản ứng từ dân chúng vì chúng hồ đồ, thiếu hiểu biết cũng chẳng giúp gì thêm cho cuộc tranh luận. Nguyên tắc tranh luận dân chủ là bình đẳng, dựa trên chứng lý: không ai được cho mình thuộc đẳng cấp cao hơn để phủ đầu bên kia. Độ tin cậy của các con số Vì nhiều ràng buộc công việc và cuộc sống hằng ngày, tôi không định tham gia cuộc tranh luận này, cho đến khi thấy trên mạng nhiều người chia sẻ một biểu đồ thống kê sai sót như bằng chứng về tính ưu việt của mô hình CNGD. Biểu đồ này, được đăng trong bài Kết quả đo nghiệm bất ngờ từ chương trình tiếng Việt công nghệ giáo dục trên báo Lao Động Online, Soha và vài website khác, có lẽ là mẫu chứng cứ thực nghiệm duy nhất được công bố trong mấy tuần qua. Kết quả "bất ngờ" mà bài báo đề cập là sự khác nhau về tỉ lệ đọc và viết đạt chuẩn giữa hai nhóm học sinh - thực nghiệm CNGD và đại trà. Cụ thể là tỉ lệ đọc đạt chuẩn trong nhóm thực nghiệm cao hơn 4.3% so với nhóm đại trà. Với tỉ lệ viết, sự chênh lệch là 3.3%. "Người trần mắt thịt" chỉ cần suy ngẫm một tí cũng thấy hai con số chênh lệch trên chẳng phải là lớn lao gì. Nhưng để chứng minh cho sự "bất ngờ" nêu trong tựa, bài báo dựng lên một biểu đồ rất "hoành tráng", làm bật lên sự khác biệt có vẻ rất lớn về tỉ lệ đạt chuẩn đọc và viết giữa hai học sinh CNGD và đại trà. Biểu đồ này có sự "lập lờ" rất tinh vi: ai cũng biết tỉ lệ phần trăm trong trường hợp này có giá trị thấp nhất là số 0 và cao nhất là 100. Cho nên trục đứng phải bắt đầu từ số 0 và lên dần đến 100. Biểu đồ trong bài báo lại bắt đầu từ 90, thay vì số 0. Nếu chiếu 4.3% và 3.3% trên nền thang số ngắn từ 90% đến 100% (như tác giả làm) thì hai con số đó trông rất lớn. Nhưng nếu làm theo đúng quy tắc, chiếu trên thang số đầy đủ từ 0% đến 100% (tức bắt đầu trục đứng ở số 0, chứ không phải 90), sẽ thấy chúng chẳng đáng kể gì cả. Để bạn đọc tiện theo dõi, tôi dựng lại các biểu đồ trong hình dưới đây, bên trái là theo cách làm trong bài báo trên và bên phải là làm theo đúng quy tắc thống kê học. Biểu đồ dựng lại theo tinh thần bài trên các báo (bắt đầu trục đứng với số 90) Biểu đồ dựng lại theo đúng quy cách khoa học (bắt đầu trục đứng với số 0) Nói ví von, dựng biểu đồ như thế chẳng khác gì đặt con kiến bên hạt gạo, thay vì bên củ khoai, để chứng minh là con kiến đó to đáng kể. Đây cũng có thể xem là một ví dụ rất kinh điển để minh họa cho lời một bậc tiền nhân: "Có ba kiểu nói láo: nói láo, nói láo trơ trẽn và thống kê". Dĩ nhiên thống kê tự nó chẳng bao giờ biết nói láo. Chỉ những người tạo ra nó hay sử dụng nó mới "láo" mà thôi. Ở đây, số liệu đưa ra không phải là bịa đặt nhưng việc tác giả kín đáo "thổi phồng" nó lên qua một biểu đồ trực quan có thể gây rất nhiều nhầm tưởng trong công chúng ủng hộ cũng nhử phản đối CNGD. Đó là chưa kể nhiều yếu tố khiến tôi phải đặt vấn đề về độ tin cậy của các con số trên. Chẳng hạn, học sinh thực nghiệm CNGD thường là đã qua chọn lọc. Nghĩa là, so với học sinh bình thường, học sinh thực nghiệm thuộc thành phần có khả năng học tập và trí thông minh cao hơn, nên sẽ dễ tiếp nhận "công nghệ giáo dục" dựa trên tư duy trừu tượng của GS Đại hơn. Tức là, giả sử nghiên cứu trên tìm thấy sự khác biệt rất lớn giữa hai nhóm thực nghiệm và đại trà, thì cũng không thể khẳng định chắn chắn là do cách dạy và học. Có thể đó chỉ là do khác biệt năng lực ban đầu thì sao? Hơn nữa, nếu tôi không nhầm thì nhiều học sinh thực nghiệm bỏ giữa chừng vì "vỡ mộng", vì không theo kịp chương trình... Lúc làm nghiên cứu thẩm định, các vị có đưa thành phần này vào không? Vài lời cuối Nói ngắn gọn, ngay cả khi nghiên cứu trên đạt chuẩn tắc khoa học cơ bản, sự khác nhau vài phần trăm trên không có ý nghĩa thống kê hay giá trị thực tiễn để cả hệ thống giáo dục quốc gia uốn mình chạy theo CNGD. Thậm chí, có người còn sẽ hỏi toẹt ra: dạy học sinh giỏi chỉ để đạt chênh lệch về tỉ lệ đọc và viết khiêm tốn ở trên thì cần gì phải có CNGD? PGS. TS. Nguyễn Đức An Tôi không có ý nói công nghệ giáo dục của GS Đại đúng hay sai ở đây. Các triết lý đằng sau đó đều rất hay, rất đẹp và những mục tiêu nó nhắm đến đều kỳ vĩ và đầy tham vọng cho dân tộc Việt. Là hậu sinh, tôi rất kính trọng tâm huyết và tinh thần phi vụ lợi mà GS Đại dành cho giáo dục. Bản thân kết quả thẩm định trên cũng không là gì để có thể nói CNGD chẳng hay ho gì lắm so với chương trình đại trà hiện hành. Nhưng khi chưa có đủ cơ sở thực chứng, tôi sẽ còn rất e dè về một "công nghệ giáo dục" mà bản thân tôi còn chưa hiểu hết nội hàm là gì (dù đã cố gắng tìm hiểu đôi chút). Tôi cũng lo rằng, một phương pháp giáo dục đòi hỏi trẻ em nhiều năng lực lý trí như thế, nếu triển khai đại trà không khéo, có thể sẽ góp phần gây nên bất công xã hội và gia tăng khoảng cách giữa các tầng lớp dân chúng, vùng miền khác nhau. Chúng ta cần một nghiên cứu toàn diện và độc lập để có thể đưa ra kết luận về nội hàm cũng giá trị thực tiễn của CNGD. Trong khi đó, cũng phải xem lại một trách nhiệm đạo đức: có nên sử dụng quá nhiều học sinh ở hơn 40 chục tỉnh thành làm "chuột bạch" thí nghiệm cho một mô hình giáo dục mà hiệu quả thực tiễn vẫn còn là ẩn số? Bài thể hiện quan điểm riêng và văn phong của người viết. BBC Tiếng Việt luôn hoan nghênh các ý kiến tranh luậnvề giáo dục và các vấn đề liên quan. Hãy gửi bài về cho chúng tôi theo địa chỉ vietnamese@bbc.co.uk. Giáo dục tiểu học ở VN đang được quan tâm nhiều sau vụ sách giáo khoa và cách đánh vần 'thực nghiệm' | [
108,
287,
285,
161,
2131,
220,
309,
818,
114,
603,
640,
140,
573,
3571,
650,
1527,
108,
121,
131,
132,
754,
818,
131,
132,
221,
377,
21294,
1302,
7406,
333,
257,
3641,
4094,
173,
289,
1174,
643,
321,
395,
236,
216,
2352,
1661,
388,
127,
133,
12648,
2172,
376,
215,
6702,
311,
187,
1756,
15935,
127,
139,
5875,
5530,
1175,
238,
160,
144,
310,
14914,
150,
116,
380,
106,
144,
2001,
108,
3410,
104,
205,
612,
295,
342,
630,
1871,
105,
144,
295,
875,
138,
639,
309,
818,
142,
152,
103,
127,
128,
138,
109,
2274,
3110,
291,
1412,
933,
167,
898,
2057,
335,
108,
121,
1292,
1354,
293,
1637,
1153,
2001,
108,
3410,
536,
417,
854,
129,
137,
203,
639,
309,
818,
150,
153,
167,
703,
154,
110,
124,
218,
105,
370,
173,
2438,
184,
292,
168,
105,
605,
3966,
127,
106,
1459,
8033,
1372,
219,
292,
104,
1078,
298,
205,
240,
128,
1672,
292,
145,
2675,
873,
1442,
440,
105,
120,
111,
535,
523,
118,
260,
140,
202,
106,
1540,
124,
120,
281,
463,
223,
2433,
130,
1513,
305,
694,
111,
125,
614,
416,
741,
277,
28017,
112,
2488,
8720,
141,
406,
203,
120,
241,
642,
148,
505,
535,
523,
118,
103,
428,
342,
2955,
105,
107,
5946,
183,
120,
366,
3163,
880,
515,
1837,
1253,
159,
2646,
244,
815,
543,
1026,
6826,
1183,
398,
1189,
406,
334,
105,
107,
334,
18385,
973,
340,
960,
1626,
2384,
116,
135,
174,
167,
2831,
8280,
110,
790,
577,
238,
366,
116,
297,
309,
441,
555,
1724,
160,
28017,
106,
1293,
2817,
103,
171,
219,
141,
214,
271,
223,
830,
124,
105,
969,
339,
115,
106,
175,
474,
175,
8475,
1068,
188,
356,
495,
396,
1102,
255,
116,
696,
271,
279,
164,
764,
738,
354,
148,
109,
271,
223,
830,
28017,
130,
494,
463,
114,
144,
1293,
2817,
104,
300,
234,
106,
116,
240,
869,
9797,
973,
112,
631,
969,
2655,
141,
979,
374,
1243,
326,
344,
387,
174,
110,
155,
148,
300,
234,
223,
5019,
1042,
356,
434,
148,
306,
3939,
130,
463,
494,
109,
787,
240,
309,
818,
211,
127,
1293,
2817,
143,
109,
297,
107,
577,
238,
984,
8695,
7569,
1757,
147,
598,
145,
28017,
244,
289,
498,
1092,
620,
463,
532,
107,
300,
234,
130,
222,
463,
776,
267,
1608,
1185,
269,
110,
136,
241,
410,
160,
741,
277,
115,
937,
1757,
147,
598,
107,
350,
793,
145,
969,
339,
153,
10292,
124,
599,
1068,
2675,
440,
480,
399,
159,
188,
356,
160,
118,
110,
18067,
207,
391,
475,
148,
137,
174,
171,
174,
1123,
905,
103,
815,
524,
217,
127,
718,
269,
422,
218,
426,
114,
204,
250,
2738,
1533,
1199,
250,
410,
137,
185,
106,
342,
6560,
1105,
159,
463,
241,
161,
110,
375,
117,
114,
267,
624,
1936,
373,
291,
183,
130,
256,
178,
367,
4001,
1492,
193,
3045,
104,
109,
219,
166,
865,
158,
921,
661,
135,
156,
105,
204,
307,
4408,
2259,
141,
110,
190,
268,
165,
204,
250,
410,
474,
114,
155,
129,
203,
159,
427,
158,
111,
733,
1198,
116,
284,
905,
234,
1685,
714,
2135,
128,
281,
463,
125,
334,
1293,
2817,
104,
787,
240,
28017,
112,
2844,
905,
474,
117,
687,
113,
392,
2073,
416,
2503,
830,
295,
1274,
148,
741,
277,
354,
131,
135,
877,
309,
818,
159,
188,
1992,
2783,
7651,
103,
3245,
3493,
105,
696,
3404,
913,
107,
642,
106,
1541,
463,
532,
223,
830,
756,
202,
117,
135,
399,
113,
938,
670,
1451,
2073,
416,
189,
3684,
1274,
207,
145,
392,
188,
220,
1288,
106,
144,
211,
527,
125,
1494,
947,
901,
105,
508,
764,
862,
415,
196,
491,
214,
296,
233,
223,
830,
28017,
105,
273,
14807,
2848,
136,
106,
1494,
947,
901,
764,
862,
113,
491,
223,
830,
291,
183,
1147,
17683,
648,
119,
491,
273,
14807,
1224,
176,
1494,
947,
4614,
144,
3888,
2641,
106,
3635,
15260,
2661,
2323,
1086,
1764,
207,
163,
260,
782,
5436,
116,
3873,
127,
203,
196,
219,
166,
3888,
2641,
159,
718,
269,
139,
106,
301,
825,
1776,
311,
130,
463,
494,
114,
144,
189,
3684,
1274,
207,
917,
113,
3271,
103,
392,
188,
636,
227,
116,
284,
905,
215,
5388,
772,
4545,
646,
140,
2160,
227,
144,
211,
575,
107,
895,
215,
301,
125,
1494,
947,
764,
862,
901,
105,
508,
415,
196,
214,
296,
28017,
105,
273,
14807,
2844,
905,
126,
107,
144,
189,
11348,
3714,
207,
215,
777,
554,
161,
375,
127,
217,
1494,
947,
380,
1049,
113,
271,
279,
126,
107,
314,
245,
1192,
202,
106,
166,
108,
2966,
105,
291,
202,
106,
1460,
112,
1291,
237,
1754,
715,
139,
290,
178,
148,
166,
108,
2966,
105,
227,
1429,
155,
1460,
112,
2844,
905,
113,
392,
188,
153,
290,
178,
148,
10928,
346,
171,
166,
9800,
631,
1496,
1147,
17683,
105,
1096,
17683,
159,
639,
2173,
166,
1621,
148,
3937,
155,
3630,
3901,
274,
590,
140,
371,
143,
196,
219,
166,
150,
1407,
215,
2008,
311,
323,
140,
181,
604,
565,
6785,
1496,
159,
2173,
166,
858,
620,
148,
13521,
155,
3630,
4887,
290,
178,
1754,
715,
108,
121,
166,
108,
9707,
739,
110,
139,
2839,
856,
134,
203,
174,
718,
269,
549,
546,
218,
1679,
1600,
230,
901,
1573,
181,
6745,
141,
636,
153,
109,
284,
905,
113,
240,
768,
1009,
367,
897,
106,
181,
173,
140,
113,
392,
188,
159,
105,
367,
139,
106,
140,
181,
604,
565,
1199,
234,
1685,
2370,
2844,
905,
636,
153,
181,
777,
860,
392,
159,
109,
188,
444,
15777,
178,
1754,
715,
119,
166,
2839,
371,
2844,
905,
636,
153,
181,
604,
565,
173,
889,
214,
444,
15777,
178,
1754,
715,
119,
166,
108,
14112,
1524,
1380,
6792,
103,
636,
284,
905,
128,
175,
718,
269,
211,
218,
632,
219,
357,
367,
991,
8113,
346,
171,
367,
4374,
5065,
103,
130,
463,
494,
106,
219,
357,
150,
1082,
549,
4266,
834,
127,
107,
136,
453,
106,
116,
1380,
1094,
215,
236,
2399,
130,
494,
1473,
114,
366,
116,
2274,
379,
157,
161,
2046,
459,
1138,
123,
8927,
161,
123,
8927,
103,
123,
8927,
8008,
18776,
105,
234,
1685,
340,
4456,
445,
234,
1685,
222,
335,
718,
269,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
520,
1156,
407,
472,
250,
410,
125,
4672,
877,
309,
818,
207,
3844,
5937,
10538,
104,
754,
441,
873,
1442,
440,
103,
158,
111,
133,
14172,
376,
207,
226,
106,
231,
1338,
391,
195,
406,
334,
105,
815,
342,
2955,
159,
2646,
328,
116,
317,
1392,
110,
750,
1487,
128,
110,
177,
453,
443,
189,
14799,
915,
646,
21990,
5102,
207,
105,
6601,
338,
111,
211,
106,
116,
179,
918,
4925,
293,
213,
1229,
1
] |
080709_bui_tin | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2008/07/080709_bui_tin | Nhà báo Bùi Tín nói về Hội nghị TW 7 | Hội nghị Trung ương 7 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam đã khai mạc ngày 9 tháng Bảy tại Hà Nội. | Nhà báo Bùi Tín, nguyên Phó Tổng Biên tập tờ Nhân Dân của Đảng Cộng sản Việt Nam, nguyên Tổng Biên tập Báo Quân đội Nhân dân, hiện đang cư trú tại Pháp, đã dành cho BBC Việt ngữ một cuộc phỏng vấn, trong đó ông bình luận về những vấn đề mà Hội nghị này sẽ phải giải quyết. Trước hết, ông Bùi Tín cho rằng, tại hội nghị này, đằng sau những chủ đề được nêu ra như chính sách, chủ trương của Đảng đối với thanh niên, trí thức và nông nghiệp, nông dân cùng nông thôn, Hội nghị Trung ương về thực chất phải đương đầu với các câu hỏi hóc búa là hậu quả của việc quản lý và lãnh đạo vĩ mô yếu kém thời gian qua. Vị cựu Đại tá quân đội nhân dân Việt Nam này cho rằng Hội nghị Trung ương này sẽ vẫn tránh né việc coi những diễn biến yếu kém và bất ổn nghiêm trọng về mặt kinh tế, tài chính vừa qua tại Việt Nam với mức độ lạm phát, thâm thủng thương mại và ngân sách v.v.. là một cuộc khủng hoảng. Trả lời câu hỏi vì sao nông nghiệp Việt Nam đã trở thành quốc gia xuất khẩu gạo nhất, nhì trên thế giới, mà nhiều nông dân vẫn bức xúc, ông Bùi Tín cho rằng: "Nông thôn đã trở thành một cái bãi thải, làm cho cuộc sống ở nông thôn không thể chịu đựng nổi. Không có nước sạch rồi nhà cửa, đất đai bị xâm chiếm, [nông thôn] bị đặt ngoài lề của đổi mới". Ông Bùi Tín đánh giá rằng các kết quả của phát triển đã không về tay nông dân, trong khi quyền sở hữu đất đai chính đáng của người dân, vốn đã được công nhận bởi nhiều thể chế văn minh trong lịch sử cho đến nay, đã không được Nhà nước Cộng sản đảm bảo. Cần gấp một 'Minh Trị' Ông Bùi Tín trích thuật một bài viết trên mạng internet, báo chí Việt Nam, của nhà văn Võ Thị Hảo. Trong đó, ông tâm đắc với việc bà Hảo cho rằng Việt Nam cần tìm kiếm gấp một nhà lãnh đạo theo kiểu "Minh Trị" của Nhật Bản thời kỳ cận đại. Ông Tín cho rằng, Việt Nam đang rất cần những nhà lãnh đạo kiểu như Lý Quang Diệu của Singapore, hay Tưởng Kinh Quốc của Đài Loan trước đây. Cả hai nhân vật này đều rất nổi tiếng trong việc ngăn chặn, triệt phá tham nhũng. Riêng ông Tưởng Kinh Quốc còn nổi tiếng với việc thanh liêm và qua đó đã có thể tạo ra một tấm gương chỉnh đốn lại pháp luật nghiêm minh. Cây bút bình luận thời sự chính trị Việt Nam đặt ra một câu hỏi: "Chả nhẽ nước ta không có những nhân tài như thế hay sao, để mà cầm đầu cơ quan lãnh đạo hiện nay?". Về Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, nhà báo lão thành, tự do Bùi Tín nói: "Hiện nay, rõ ràng cái chống tham nhũng, ông Dũng đánh trống bỏ dùi rồi," "Ông đã cam kết là 'nếu tôi không chống được tham nhũng thì tôi sẽ từ chức', thế mà bây giờ người ta lật ngược lại vụ PMU18, rồi người ta lại bỏ tù những nhà báo có gan xâm xỉa vào vấn đề tham nhũng". Ông Bùi Tín cho rằng, vấn đề khủng hoảng kinh tế, xã hội, văn hoá và chính trị ở Việt Nam đã ở mức độ sâu sắc, nghiêm trọng, Đảng Cộng sản không nên dùng các phương thức mà ông gọi là "xoa dịu", "đánh lạc hướng", mà nên nhìn thẳng vào vấn đề để có thể thay đổi. Ông cho rằng có thể tìm kiếm những người lãnh đạo mới từ trong nhưng cũng có thể ngoài Trung ương Đảng, thậm chí ở nước ngoài, để cứu vãn cuộc khủng hoảng mà theo ông đã được nhiều chuyên gia quốc tế đánh giá có tính chất khủng hoảng thể chế, mang tính hệ thống. Tranhoainam202VN gặp khó khăn như hiện nay là có lỗi do điều hành vĩ mô. Tôi không ủng hộ cách suy diễn của ông Tín. Thử hỏi một người đã không trụ được trước khó khăn, phải bỏ đội ngũ thì sẽ làm đước gì nếu còn ở lại? Còn về chống tham nhũng ở VN hiện tại, thử hỏi "chống ai và ai chống" đây. Vũ BùiTheo tôi nhà báo Bùi Tín đã đánh giá đúng tình hình hiện nay ở Việt Nam. Tâm lý chán nản và mất lòng tin lan rộng trong nhiều tầng lớp, sự phân hóa giàu nghèo diễn ra quá nhanh và quá sâu. Hãy hình dung đất đai Hà Nội hiện nay thuộc hàng đắt nhất thế giới nhưng các quan chức hàng tỉnh (chưa dám nói đến các cấp trung ương) vị nào cũng có tư dinh tại Hà Nội, vậy tiền đó ở đâu ra? Con cái các vị quan chức đi du học ở nước ngoài với chi phí khi nói ra chắc nhiều người dân không thể hình dung nổi. Người Việt Nam có câu " Ông thầy ăn một - Bà cốt ăn hai", các vị quan chức tham nhũng một đồng sẽ làm thất thoát cho nhà nước hàng nghìn đồng. HoàngÔng Bùi Tín nói không sai. Nhà văn Võ Thị Hảo cũng đúng nốt. Tuy nhiên một vấn đề cần nhịn nhận là dân ta dân trí còn quá thấp nên không nhận thức được sự "đè đầu cưỡi cổ" của đảng cầm quyền. Mong muốn của các vị như Bùi Tín, Võ Thị Hảo là quá xa vời. Thử đặt câu hỏi "làm sao dân ta thức tỉnh được trong hòan cảnh hiện tại?" và họ có dám liều mìnhđấu tranh cho tự do dân chủ của đất nước nữa hay không? An danhVN sự ổn định chỉ là bề ngoài. Dân chúng chán ngán không còn tin vào chính thể. Vì thiếu sự công bằng trong phát triển và hưởng thành quả. Nạn con ông cháu cha, bè cánh tạo những băng đảng về chính trị kiểu mafia, đang làm cho xã hội thoái hóa. Giới trí thức chán nản vì không có quyền tư duy, phải nói theo tiếng nói của đảng, phải trung thành với chủ nghĩa mác ngay cả khi nghiên cứu những vấn đề về khoa học tự nhiên. Bất cứ một điều gì muốn làm láo, không muốn cho làm đúng thì đều mang tư tưởng xã hội chủ nghĩa. Luật sư XHCN, nhà báo XHCN, Trí thức XHCN nhà giáo XHCN...Đã là XHCN thì cái cốt lõi không phải là khách quan, mà phải theo ý đảng phải tập trung dân chủ, tức theo ý của một nhóm người con ông cháu cha, dùng quân đội và công an để cai quản.Thị trường chứng khoán xuống vì dân không có lòng tin vào sự minh bạch. Mới có một số kẻ chộp giật chơi chứng khoán còn những nhà đầu tư có tri thức họ chưa hưởng ứng. Các con ông lớn lấy vốn nhà nước, lập ra thị trường chứng khoán để nhử tiền của dân. Những người nông nổi thì bập vào. DTÝ kiến của ông Bùi Tín nói về Hội nghị TW Đảng ở Việt Nam cũng chẳng có gì mới mẻ để chính phủ Việt Nam quan tâm! Những ý kiến đại loại như ý kiến của ông Tín đi bất cứ quán nước vĩa hè nào ở Hà Nội, Sài gòn, hoặc vùng đô thị ở Việt Nam đều có thể nghe được! Nếu có ai đó tinh ý một chút, theo dõi chuyến thăm Mỹ của Thủ tướng Dũng và những phát biểu của giới chính trị gia chóp bu của nước Mỹ về Việt Nam thì thấy Đảng và nhà nước Việt Nam đang đưa đất nước phát triển đúng hướng! Đó là điều rất đáng mừng! Trên con đường phát triển của mình và hội nhập với thế giới chắc chắn sẽ có va vấp chổ này hoặc chổ nọ, bên cạnh đó nền kinh tế Việt Nam cũng bị tác động xấu khi kinh tế toàn cầu suy thoái! Các nước đang phát! triển khác cũng chịu tác động như vậy! Người dân mong mỏi một thế hệ lãnh đạo có tinh thần cầu tiến, sẽ biết học hỏi kinh nghiệm của thế giới để đưa đất nước vượt qua giai đoạn khó khăn hiện nay. Lâm DuyBản thân tôi không thích cách chỉ trích của ông Bùi Tín. Xin hỏi ông : nếu có vị thế như ông Dũng thì ông sẽ làm gì. Nếu làm theo cách của ông thì liệu ông có tồn tại trong bộ máy này không. Tôi hoàn toàn ủng hộ ông Dũng mặc dù có những chính sách chua mang lại hiệu quả cao. Nhưng từ khi ông lãnh đạo thì vị thế của Việt Nam đã được nâng lên trong mắt bạn bè thế giới. Thế Vinh, MỹTôi đã đọc rất nhiều bài viết của Bùi Tín, tôi nhận thấy rằng những ý kiến và quan điểm của ông luôn rất tinh tế và đầy kinh nghiệm. Một "Minh Trị" tại Việt Nam lúc này là rất rất cần thiết. Nếu đã đúng là "Minh Trị" thì tôi tin vị ấy chắc chắn sẽ phải cương quyết loại bỏ chế độ độc đảng hiện nay vì nó đã quá rệu rã đối với lòng dân. Tất nhiên, vị "Minh trị" này cũng sẽ luôn lường trước và sẵn sàng trừng trị đích đáng nhiều kẻ cản trở con đường của ông. Tôi chắc rằng, một ngày nào đó không xa ông Bùi Tín sẽ được ghi nhận như một nhà yêu nước chân chính và trí tuệ nhất mà tôi được biết. Minh DuyBác Bùi Tín chỉ thấy được vấn đề liên quan đến cá nhân ông Dũng chứ chưa nhìn thấy được toàn cục. Chống tham nhũng là công việc lâu dài, vì tham nhũng tồn tại ở mỗi con người từ rất lâu rồi. Ở nhiều nơi nó là cả một hệ thống, một guồng máy rất phức tạp. Để trị được nó, cần thiết phải có thời gian cách ly, cô lập dần. Mặc dù chưa có kết quả nhiều nhưng ông Dũng đã triển khai, việc mà từ trước đến giờ chưa ai làm mạnh được. Cũng có thể là do một phần khách quan nên trước đây chưa triển khai mạnh chăng. Trong bối cảnh hiện tại, còn biết bao nhiêu việc cần phải ưu tiên làm trước. Vì vậy khi nói: "Ông Dũng đánh trống bỏ dùi" là chưa phù hợp. TommyTình hình kinh tế TG ảm đạm chứ không riêng gì ở VN đâu. Ông Dũng đã làm được một điều mà tôi nghĩ rằng nó giúp cho kinh tế VN phát triển ổn định và bền vững sau khủng hoảng. Đó là: “xì hơi” hai cái “bong bóng” giá của thị trường chứng khoán và bất động sản. Từ cái giá trị ảo trở về cái giá trị thực đương nhiên sẽ làm điêu đứng không ít các nhà đầu cơ (phần lớn là các ông “đày tớ” hay thân nhân “đày tớ”). Sau đợt này, chỉ có những công ty làm ăn chân chính và có thực lực sẽ trụ lại, hình thành nên những tập đoàn hùng mạnh trong tương lai. Tôi ủng hộ ông Dũng. Tuy nhiên, cần xem lại quyền lợi của giai cấp công – nông, cái giai cấp mà đảng CS đã mượn danh, hiện nay họ quá khổ! Giấu tênTất cả những chức vụ cao trong chính phủ đều phải do đảng viên nắm giữ. Không phải là đảng viên thì đố mà có thể làm giám đốc một công ty quốc doanh, chứ nói gì đến cỡ bộ trưởng! Như vậy thực chất của tình hình nền kinh tế VN hiện nay là do đảng nhúng tay vào tất cả. Do đó nếu kêu gọi đảng đứng ngoài việc điều hành đất nước của chính phủ do thủ tướng lãnh đạo thì đảng còn vai trò gì? Không lẽ đảng "ngồi chơi xơi nước"? Ông thủ tướng NTD thì có vẻ thân Âu Mỹ, Ông TBT NĐM thì chắc là thân TQ, vậy đâu là sách lược chung của đất nước? Tôi nghĩ chắc thủ tướng muốn điên đầu về việc điều hành đất nước. Tôi không nghĩ Bùi Tín nói sai, nhưng ông chỉ dám nói thoải mái khi ở nước ngoài mà thôi. Thanh NienTheo tôi, đảng không nên can thiệp sâu vào việc điều hành kinh tế của chính phủ. Tôi cho rằng thủ tướng Dũng đã thành công và thực hiện đúng cam kết đề ra. Nhưng có điều thành công này không đúng lúc. Hãy xem tình hình thế giới mà bình luận. Giá cả hàng loạt mặt hàng thiết yếu tăng không thể tưởng nổi. Tình hình chính trị vô cùng phức tạp. Việt nam vẫn tăng trưởng mức cao 6 - 7% là thành công - tôi cho rằng là vượt bậc. Tất nhiên ở Việt Nam còn nhiều vấn đề phải bàn luận mà không thể một sớm một chiều là giải quyết được, ông Dũng hay ông nào đi nữa thì cũng khó lòng trong một hai năm là làm được. Tôi luôn ủng hộ ông Dũng và chúc ông thành công. Nam Nha Trang, VNVấn đề bao trùm, xuyên suốt của tình trạng mù mờ của tương lai VN là không có dân chủ đa đảng. Không có phản biện và đối trọng thì hoạt động của Đảng CS VN dễ bị lệch lạc, thao túng bởi ý chí của nhóm người xấu cầm quyền. Linh TrungNông dân VN ở miền sâu miền xa, cũng như giới công nhân làm lụng ở các khu công nghiệp chế xuất là thành phần đóng góp sức lao động chân tay nhiều nhất vào nền kinh tế nhưng lại được hưởng ít nhất. Hồi trước Đảng nói họ từ giai cấp này ra và luôn tự xưng là đại diện cho giai cấp này. Nay đố ai tin vào điều này nữa, còn các COCC thì dĩ nhiên không bao giờ liên quan gì đến các thành phần này, xưa cũng như nay. Buihuyhoang, HaNoiMột người bỏ xứ mà đi như ông Bùi Tín, thiết nghĩ không đủ tư cách để nói về nền kinh tế Đất nước. May mà Việt nam chỉ cớ một Bùi Tín! BCMTôi cũng đã từng là nhà báo chuyên nghiệp cách đây hơn chục năm, nay nghe qua nhận xét của ông Bùi Tín, nhưng thưa ông, những điều mà ông vừa nói đã quá rõ và đã có nhiều người ở nước ngoài nói từ lâu rồi. Nếu ông còn làm nhà báo trong nước đố dám nói như thế đấy, mất ghế luôn. Bây giờ tôi muốn nghe ông nói điều kiện tiên quyết, cấp thiết nhất để cải cách kinh tế, chính trị ở Việt nam ngày nay là gì. | summarize: Nhà báo Bùi Tín, nguyên Phó Tổng Biên tập tờ Nhân Dân của Đảng Cộng sản Việt Nam, nguyên Tổng Biên tập Báo Quân đội Nhân dân, hiện đang cư trú tại Pháp, đã dành cho BBC Việt ngữ một cuộc phỏng vấn, trong đó ông bình luận về những vấn đề mà Hội nghị này sẽ phải giải quyết. Trước hết, ông Bùi Tín cho rằng, tại hội nghị này, đằng sau những chủ đề được nêu ra như chính sách, chủ trương của Đảng đối với thanh niên, trí thức và nông nghiệp, nông dân cùng nông thôn, Hội nghị Trung ương về thực chất phải đương đầu với các câu hỏi hóc búa là hậu quả của việc quản lý và lãnh đạo vĩ mô yếu kém thời gian qua. Vị cựu Đại tá quân đội nhân dân Việt Nam này cho rằng Hội nghị Trung ương này sẽ vẫn tránh né việc coi những diễn biến yếu kém và bất ổn nghiêm trọng về mặt kinh tế, tài chính vừa qua tại Việt Nam với mức độ lạm phát, thâm thủng thương mại và ngân sách v.v.. là một cuộc khủng hoảng. Trả lời câu hỏi vì sao nông nghiệp Việt Nam đã trở thành quốc gia xuất khẩu gạo nhất, nhì trên thế giới, mà nhiều nông dân vẫn bức xúc, ông Bùi Tín cho rằng: "Nông thôn đã trở thành một cái bãi thải, làm cho cuộc sống ở nông thôn không thể chịu đựng nổi. Không có nước sạch rồi nhà cửa, đất đai bị xâm chiếm, [nông thôn] bị đặt ngoài lề của đổi mới". Ông Bùi Tín đánh giá rằng các kết quả của phát triển đã không về tay nông dân, trong khi quyền sở hữu đất đai chính đáng của người dân, vốn đã được công nhận bởi nhiều thể chế văn minh trong lịch sử cho đến nay, đã không được Nhà nước Cộng sản đảm bảo. Cần gấp một 'Minh Trị' Ông Bùi Tín trích thuật một bài viết trên mạng internet, báo chí Việt Nam, của nhà văn Võ Thị Hảo. Trong đó, ông tâm đắc với việc bà Hảo cho rằng Việt Nam cần tìm kiếm gấp một nhà lãnh đạo theo kiểu "Minh Trị" của Nhật Bản thời kỳ cận đại. Ông Tín cho rằng, Việt Nam đang rất cần những nhà lãnh đạo kiểu như Lý Quang Diệu của Singapore, hay Tưởng Kinh Quốc của Đài Loan trước đây. Cả hai nhân vật này đều rất nổi tiếng trong việc ngăn chặn, triệt phá tham nhũng. Riêng ông Tưởng Kinh Quốc còn nổi tiếng với việc thanh liêm và qua đó đã có thể tạo ra một tấm gương chỉnh đốn lại pháp luật nghiêm minh. Cây bút bình luận thời sự chính trị Việt Nam đặt ra một câu hỏi: "Chả nhẽ nước ta không có những nhân tài như thế hay sao, để mà cầm đầu cơ quan lãnh đạo hiện nay?". Về Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, nhà báo lão thành, tự do Bùi Tín nói: "Hiện nay, rõ ràng cái chống tham nhũng, ông Dũng đánh trống bỏ dùi rồi," "Ông đã cam kết là 'nếu tôi không chống được tham nhũng thì tôi sẽ từ chức', thế mà bây giờ người ta lật ngược lại vụ PMU18, rồi người ta lại bỏ tù những nhà báo có gan xâm xỉa vào vấn đề tham nhũng". Ông Bùi Tín cho rằng, vấn đề khủng hoảng kinh tế, xã hội, văn hoá và chính trị ở Việt Nam đã ở mức độ sâu sắc, nghiêm trọng, Đảng Cộng sản không nên dùng các phương thức mà ông gọi là "xoa dịu", "đánh lạc hướng", mà nên nhìn thẳng vào vấn đề để có thể thay đổi. Ông cho rằng có thể tìm kiếm những người lãnh đạo mới từ trong nhưng cũng có thể ngoài Trung ương Đảng, thậm chí ở nước ngoài, để cứu vãn cuộc khủng hoảng mà theo ông đã được nhiều chuyên gia quốc tế đánh giá có tính chất khủng hoảng thể chế, mang tính hệ thống. Tranhoainam202VN gặp khó khăn như hiện nay là có lỗi do điều hành vĩ mô. Tôi không ủng hộ cách suy diễn của ông Tín. Thử hỏi một người đã không trụ được trước khó khăn, phải bỏ đội ngũ thì sẽ làm đước gì nếu còn ở lại? Còn về chống tham nhũng ở VN hiện tại, thử hỏi "chống ai và ai chống" đây. Vũ BùiTheo tôi nhà báo Bùi Tín đã đánh giá đúng tình hình hiện nay ở Việt Nam. Tâm lý chán nản và mất lòng tin lan rộng trong nhiều tầng lớp, sự phân hóa giàu nghèo diễn ra quá nhanh và quá sâu. Hãy hình dung đất đai Hà Nội hiện nay thuộc hàng đắt nhất thế giới nhưng các quan chức hàng tỉnh (chưa dám nói đến các cấp trung ương) vị nào cũng có tư dinh tại Hà Nội, vậy tiền đó ở đâu ra? Con cái các vị quan chức đi du học ở nước ngoài với chi phí khi nói ra chắc nhiều người dân không thể hình dung nổi. Người Việt Nam có câu " Ông thầy ăn một - Bà cốt ăn hai", các vị quan chức tham nhũng một đồng sẽ làm thất thoát cho nhà nước hàng nghìn đồng. HoàngÔng Bùi Tín nói không sai. Nhà văn Võ Thị Hảo cũng đúng nốt. Tuy nhiên một vấn đề cần nhịn nhận là dân ta dân trí còn quá thấp nên không nhận thức được sự "đè đầu cưỡi cổ" của đảng cầm quyền. Mong muốn của các vị như Bùi Tín, Võ Thị Hảo là quá xa vời. Thử đặt câu hỏi "làm sao dân ta thức tỉnh được trong hòan cảnh hiện tại?" và họ có dám liều mìnhđấu tranh cho tự do dân chủ của đất nước nữa hay không? An danhVN sự ổn định chỉ là bề ngoài. Dân chúng chán ngán không còn tin vào chính thể. Vì thiếu sự công bằng trong phát triển và hưởng thành quả. Nạn con ông cháu cha, bè cánh tạo những băng đảng về chính trị kiểu mafia, đang làm cho xã hội thoái hóa. Giới trí thức chán nản vì không có quyền tư duy, phải nói theo tiếng nói của đảng, phải trung thành với chủ nghĩa mác ngay cả khi nghiên cứu những vấn đề về khoa học tự nhiên. Bất cứ một điều gì muốn làm láo, không muốn cho làm đúng thì đều mang tư tưởng xã hội chủ nghĩa. Luật sư XHCN, nhà báo XHCN, Trí thức XHCN nhà giáo XHCN...Đã là XHCN thì cái cốt lõi không phải là khách quan, mà phải theo ý đảng phải tập trung dân chủ, tức theo ý của một nhóm người con ông cháu cha, dùng quân đội và công an để cai quản.Thị trường chứng khoán xuống vì dân không có lòng tin vào sự minh bạch. Mới có một số kẻ chộp giật chơi chứng khoán còn những nhà đầu tư có tri thức họ chưa hưởng ứng. Các con ông lớn lấy vốn nhà nước, lập ra thị trường chứng khoán để nhử tiền của dân. Những người nông nổi thì bập vào. DTÝ kiến của ông Bùi Tín nói về Hội nghị TW Đảng ở Việt Nam cũng chẳng có gì mới mẻ để chính phủ Việt Nam quan tâm! Những ý kiến đại loại như ý kiến của ông Tín đi bất cứ quán nước vĩa hè nào ở Hà Nội, Sài gòn, hoặc vùng đô thị ở Việt Nam đều có thể nghe được! Nếu có ai đó tinh ý một chút, theo dõi chuyến thăm Mỹ của Thủ tướng Dũng và những phát biểu của giới chính trị gia chóp bu của nước Mỹ về Việt Nam thì thấy Đảng và nhà nước Việt Nam đang đưa đất nước phát triển đúng hướng! Đó là điều rất đáng mừng! Trên con đường phát triển của mình và hội nhập với thế giới chắc chắn sẽ có va vấp chổ này hoặc chổ nọ, bên cạnh đó nền kinh tế Việt Nam cũng bị tác động xấu khi kinh tế toàn cầu suy thoái! Các nước đang phát! triển khác cũng chịu tác động như vậy! Người dân mong mỏi một thế hệ lãnh đạo có tinh thần cầu tiến, sẽ biết học hỏi kinh nghiệm của thế giới để đưa đất nước vượt qua giai đoạn khó khăn hiện nay. Lâm DuyBản thân tôi không thích cách chỉ trích của ông Bùi Tín. Xin hỏi ông : nếu có vị thế như ông Dũng thì ông sẽ làm gì. Nếu làm theo cách của ông thì liệu ông có tồn tại trong bộ máy này không. Tôi hoàn toàn ủng hộ ông Dũng mặc dù có những chính sách chua mang lại hiệu quả cao. Nhưng từ khi ông lãnh đạo thì vị thế của Việt Nam đã được nâng lên trong mắt bạn bè thế giới. Thế Vinh, MỹTôi đã đọc rất nhiều bài viết của Bùi Tín, tôi nhận thấy rằng những ý kiến và quan điểm của ông luôn rất tinh tế và đầy kinh nghiệm. Một "Minh Trị" tại Việt Nam lúc này là rất rất cần thiết. Nếu đã đúng là "Minh Trị" thì tôi tin vị ấy chắc chắn sẽ phải cương quyết loại bỏ chế độ độc đảng hiện nay vì nó đã quá rệu rã đối với lòng dân. Tất nhiên, vị "Minh trị" này cũng sẽ luôn lường trước và sẵn sàng trừng trị đích đáng nhiều kẻ cản trở con đường của ông. Tôi chắc rằng, một ngày nào đó không xa ông Bùi Tín sẽ được ghi nhận như một nhà yêu nước chân chính và trí tuệ nhất mà tôi được biết. Minh DuyBác Bùi Tín chỉ thấy được vấn đề liên quan đến cá nhân ông Dũng chứ chưa nhìn thấy được toàn cục. Chống tham nhũng là công việc lâu dài, vì tham nhũng tồn tại ở mỗi con người từ rất lâu rồi. Ở nhiều nơi nó là cả một hệ thống, một guồng máy rất phức tạp. Để trị được nó, cần thiết phải có thời gian cách ly, cô lập dần. Mặc dù chưa có kết quả nhiều nhưng ông Dũng đã triển khai, việc mà từ trước đến giờ chưa ai làm mạnh được. Cũng có thể là do một phần khách quan nên trước đây chưa triển khai mạnh chăng. Trong bối cảnh hiện tại, còn biết bao nhiêu việc cần phải ưu tiên làm trước. Vì vậy khi nói: "Ông Dũng đánh trống bỏ dùi" là chưa phù hợp. TommyTình hình kinh tế TG ảm đạm chứ không riêng gì ở VN đâu. Ông Dũng đã làm được một điều mà tôi nghĩ rằng nó giúp cho kinh tế VN phát triển ổn định và bền vững sau khủng hoảng. Đó là: “xì hơi” hai cái “bong bóng” giá của thị trường chứng khoán và bất động sản. Từ cái giá trị ảo trở về cái giá trị thực đương nhiên sẽ làm điêu đứng không ít các nhà đầu cơ (phần lớn là các ông “đày tớ” hay thân nhân “đày tớ”). Sau đợt này, chỉ có những công ty làm ăn chân chính và có thực lực sẽ trụ lại, hình thành nên những tập đoàn hùng mạnh trong tương lai. Tôi ủng hộ ông Dũng. Tuy nhiên, cần xem lại quyền lợi của giai cấp công – nông, cái giai cấp mà đảng CS đã mượn danh, hiện nay họ quá khổ! Giấu tênTất cả những chức vụ cao trong chính phủ đều phải do đảng viên nắm giữ. Không phải là đảng viên thì đố mà có thể làm giám đốc một công ty quốc doanh, chứ nói gì đến cỡ bộ trưởng! Như vậy thực chất của tình hình nền kinh tế VN hiện nay là do đảng nhúng tay vào tất cả. Do đó nếu kêu gọi đảng đứng ngoài việc điều hành đất nước của chính phủ do thủ tướng lãnh đạo thì đảng còn vai trò gì? Không lẽ đảng "ngồi chơi xơi nước"? Ông thủ tướng NTD thì có vẻ thân Âu Mỹ, Ông TBT NĐM thì chắc là thân TQ, vậy đâu là sách lược chung của đất nước? Tôi nghĩ chắc thủ tướng muốn điên đầu về việc điều hành đất nước. Tôi không nghĩ Bùi Tín nói sai, nhưng ông chỉ dám nói thoải mái khi ở nước ngoài mà thôi. Thanh NienTheo tôi, đảng không nên can thiệp sâu vào việc điều hành kinh tế của chính phủ. Tôi cho rằng thủ tướng Dũng đã thành công và thực hiện đúng cam kết đề ra. Nhưng có điều thành công này không đúng lúc. Hãy xem tình hình thế giới mà bình luận. Giá cả hàng loạt mặt hàng thiết yếu tăng không thể tưởng nổi. Tình hình chính trị vô cùng phức tạp. Việt nam vẫn tăng trưởng mức cao 6 - 7% là thành công - tôi cho rằng là vượt bậc. Tất nhiên ở Việt Nam còn nhiều vấn đề phải bàn luận mà không thể một sớm một chiều là giải quyết được, ông Dũng hay ông nào đi nữa thì cũng khó lòng trong một hai năm là làm được. Tôi luôn ủng hộ ông Dũng và chúc ông thành công. Nam Nha Trang, VNVấn đề bao trùm, xuyên suốt của tình trạng mù mờ của tương lai VN là không có dân chủ đa đảng. Không có phản biện và đối trọng thì hoạt động của Đảng CS VN dễ bị lệch lạc, thao túng bởi ý chí của nhóm người xấu cầm quyền. Linh TrungNông dân VN ở miền sâu miền xa, cũng như giới công nhân làm lụng ở các khu công nghiệp chế xuất là thành phần đóng góp sức lao động chân tay nhiều nhất vào nền kinh tế nhưng lại được hưởng ít nhất. Hồi trước Đảng nói họ từ giai cấp này ra và luôn tự xưng là đại diện cho giai cấp này. Nay đố ai tin vào điều này nữa, còn các COCC thì dĩ nhiên không bao giờ liên quan gì đến các thành phần này, xưa cũng như nay. Buihuyhoang, HaNoiMột người bỏ xứ mà đi như ông Bùi Tín, thiết nghĩ không đủ tư cách để nói về nền kinh tế Đất nước. May mà Việt nam chỉ cớ một Bùi Tín! BCMTôi cũng đã từng là nhà báo chuyên nghiệp cách đây hơn chục năm, nay nghe qua nhận xét của ông Bùi Tín, nhưng thưa ông, những điều mà ông vừa nói đã quá rõ và đã có nhiều người ở nước ngoài nói từ lâu rồi. Nếu ông còn làm nhà báo trong nước đố dám nói như thế đấy, mất ghế luôn. Bây giờ tôi muốn nghe ông nói điều kiện tiên quyết, cấp thiết nhất để cải cách kinh tế, chính trị ở Việt nam ngày nay là gì. | [
108,
287,
285,
161,
571,
188,
1823,
3211,
103,
503,
1097,
408,
2102,
495,
940,
857,
651,
104,
348,
607,
262,
131,
578,
503,
408,
2102,
495,
1110,
1160,
559,
857,
1422,
199,
167,
867,
1820,
149,
1862,
115,
1031,
114,
378,
131,
1063,
116,
204,
1102,
255,
103,
113,
150,
118,
342,
410,
125,
120,
255,
220,
145,
813,
411,
126,
134,
139,
272,
4949,
957,
2757,
118,
1823,
3211,
114,
1985,
149,
213,
411,
474,
2329,
187,
120,
185,
220,
117,
917,
124,
128,
122,
3291,
185,
1525,
104,
348,
195,
119,
781,
4105,
512,
329,
105,
939,
2409,
939,
137,
264,
939,
6081,
813,
411,
151,
929,
125,
223,
562,
139,
1177,
178,
119,
109,
476,
419,
7921,
5040,
106,
878,
416,
104,
156,
730,
241,
105,
261,
247,
2014,
787,
675,
1206,
221,
390,
1451,
2357,
924,
440,
1830,
252,
559,
157,
137,
131,
132,
126,
114,
160,
813,
411,
151,
929,
126,
134,
244,
989,
4132,
156,
703,
120,
407,
625,
675,
1206,
105,
295,
970,
849,
308,
125,
447,
236,
955,
326,
122,
659,
235,
149,
131,
132,
119,
537,
359,
1598,
212,
103,
2734,
6467,
432,
835,
105,
866,
333,
10178,
106,
116,
204,
757,
6607,
2198,
366,
476,
419,
171,
350,
939,
522,
131,
132,
115,
319,
164,
198,
165,
387,
910,
2746,
1498,
3229,
159,
175,
1555,
145,
158,
939,
137,
244,
954,
6783,
118,
1823,
3211,
114,
2602,
189,
22365,
2041,
115,
319,
164,
116,
292,
1595,
10397,
140,
114,
204,
307,
108,
121,
939,
2041,
110,
136,
668,
2686,
6090,
724,
107,
142,
1965,
598,
152,
4401,
282,
1677,
133,
1121,
961,
103,
1775,
231,
4136,
2041,
1649,
133,
632,
351,
2863,
104,
345,
239,
340,
208,
1823,
3211,
403,
314,
160,
109,
299,
416,
104,
212,
435,
115,
110,
125,
600,
939,
1422,
113,
129,
168,
633,
943,
282,
1677,
122,
549,
104,
111,
1422,
682,
115,
117,
135,
238,
626,
158,
136,
353,
355,
494,
113,
478,
324,
114,
155,
801,
115,
110,
117,
571,
142,
607,
262,
879,
327,
112,
2481,
1810,
116,
377,
16642,
3845,
257,
208,
1823,
3211,
788,
887,
116,
392,
508,
159,
427,
6148,
188,
356,
131,
578,
104,
152,
355,
1803,
1074,
3951,
112,
298,
397,
118,
315,
2305,
119,
156,
263,
3951,
114,
160,
131,
132,
260,
370,
986,
1810,
116,
152,
261,
247,
181,
1138,
20387,
3845,
207,
104,
673,
783,
221,
393,
1352,
3850,
208,
3211,
114,
1985,
131,
132,
167,
215,
260,
120,
152,
261,
247,
1138,
128,
1087,
1052,
4869,
104,
3029,
194,
4717,
725,
162,
104,
762,
1124,
226,
1333,
1744,
196,
157,
731,
126,
413,
215,
738,
354,
113,
156,
963,
9813,
2642,
740,
268,
2674,
2851,
118,
4717,
725,
162,
177,
738,
354,
119,
156,
781,
6122,
105,
235,
150,
115,
107,
136,
394,
124,
116,
1689,
2080,
1604,
4683,
153,
246,
330,
849,
4043,
5693,
2255,
342,
410,
221,
144,
122,
245,
131,
132,
632,
124,
116,
476,
4403,
189,
20220,
7569,
142,
169,
110,
107,
120,
157,
326,
128,
175,
194,
3470,
130,
145,
898,
178,
225,
146,
261,
247,
199,
6901,
340,
1264,
596,
477,
362,
1749,
2889,
152,
188,
3306,
164,
103,
222,
180,
1823,
3211,
795,
4512,
801,
450,
921,
292,
424,
268,
2161,
118,
1077,
403,
2705,
306,
428,
176,
12320,
2455,
115,
1171,
299,
106,
18851,
141,
110,
424,
117,
268,
802,
143,
141,
134,
148,
229,
1452,
175,
145,
969,
339,
111,
169,
2040,
1240,
153,
197,
5902,
103,
598,
111,
169,
153,
306,
717,
120,
152,
188,
107,
4556,
1121,
10871,
138,
255,
220,
268,
802,
340,
208,
1823,
3211,
114,
1985,
255,
220,
757,
1186,
236,
955,
293,
1389,
355,
1270,
105,
122,
245,
108,
121,
131,
132,
115,
108,
121,
537,
359,
993,
6836,
849,
2060,
348,
607,
262,
110,
237,
467,
109,
412,
329,
145,
118,
343,
106,
8620,
674,
409,
3909,
646,
6897,
956,
665,
646,
145,
237,
485,
952,
138,
255,
220,
130,
107,
136,
346,
2954,
208,
114,
160,
107,
136,
370,
986,
120,
111,
261,
247,
239,
148,
113,
170,
127,
107,
136,
351,
151,
929,
1927,
1042,
356,
108,
121,
142,
1940,
130,
402,
4591,
204,
757,
1186,
145,
181,
118,
115,
117,
158,
649,
165,
198,
216,
403,
314,
107,
334,
562,
757,
1186,
136,
3495,
518,
334,
300,
2970,
3086,
674,
3527,
6888,
4783,
2784,
3767,
683,
455,
1000,
128,
199,
275,
106,
107,
1145,
180,
179,
209,
2014,
787,
112,
388,
110,
535,
523,
173,
782,
407,
104,
118,
3211,
112,
3698,
419,
116,
111,
115,
110,
1266,
117,
226,
455,
3409,
139,
306,
559,
2009,
143,
134,
140,
23530,
218,
323,
177,
108,
121,
12942,
927,
125,
424,
268,
802,
108,
121,
312,
199,
149,
103,
932,
419,
5702,
375,
105,
375,
424,
207,
1333,
1016,
1823,
2740,
141,
152,
188,
1823,
3211,
115,
403,
314,
604,
205,
240,
199,
275,
108,
121,
131,
629,
1660,
241,
2877,
5601,
105,
552,
694,
193,
1253,
933,
113,
158,
1354,
1172,
103,
144,
613,
471,
1073,
1117,
407,
124,
310,
838,
105,
310,
12656,
1700,
364,
240,
908,
282,
1677,
337,
710,
199,
275,
624,
201,
2510,
202,
175,
249,
170,
109,
146,
229,
201,
769,
12897,
1140,
123,
155,
109,
373,
396,
929,
371,
297,
224,
127,
107,
276,
2833,
149,
337,
1981,
530,
379,
150,
108,
121,
793,
5971,
1528,
292,
109,
297,
146,
229,
184,
744,
214,
108,
121,
142,
351,
119,
692,
1022,
129,
123,
124,
751,
158,
111,
137,
110,
136,
240,
908,
6090,
606,
131,
132,
107,
476,
189,
208,
2136,
446,
116,
233,
753,
2478,
446,
196,
646,
109,
297,
146,
229,
268,
802,
116,
210,
134,
140,
946,
1415,
114,
152,
142,
201,
1428,
2931,
678,
2774,
1823,
3211,
123,
110,
3733,
571,
355,
1803,
1074,
3951,
127,
604,
19073,
421,
445,
116,
255,
220,
260,
6033,
238,
106,
137,
169,
137,
512,
177,
310,
1192,
237,
110,
238,
329,
117,
144,
6589,
6742,
178,
8256,
874,
207,
104,
283,
898,
1698,
3354,
278,
104,
109,
297,
128,
1823,
3211,
103,
1803,
1074,
3951,
106,
310,
797,
7601,
3698,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
813,
411,
151,
929,
1489,
104,
806,
3084,
209,
151,
929,
348,
607,
262,
131,
132,
115,
550,
2232,
191,
1653,
253,
1819,
149,
337,
2467,
1
] |
vietnam-52102741 | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-52102741 | Virus corona: Nhiều người VN hưởng ứng kêu gọi đổi khẩu trang N95 cho bác sỹ | Lời kêu gọi mới đây của một nhóm cựu sinh viên Đại học Y Hà Nội trên mạng xã hội đã thu hút sự ủng hộ của cộng đồng: "Đổi khẩu trang N95 cho bác sỹ ở tuyến đầu điều trị cho bệnh nhân Covid-19 để lấy khẩu trang thường." | Các thành viên trong nhóm trao các thiết bị hỗ trợ cho một bệnh viện Nói với BBC News Tiếng Việt về lý do ra đời dự án này, bác sỹ Vũ Công Nguyên, trưởng nhóm 'Đồng hành cùng chiến sĩ áo trắng trên tuyến đầu' ở Hà Nội, cho hay: "Với các nhân viên y tế trực tiếp khám chữa cho bệnh nhân Covid-19, họ phải hít thở trong môi trường đầy virus corona, thì khẩu trang N95 là một tấm khiên chắn virus khá hữu hiệu, giảm thiểu rủi ro mức độ lây nhiễm. Do đó nhóm chúng tôi muốn đóng góp khẩu trang N95, bên cạnh các trang thiết bị bảo hộ khác, cho các đồng nghiệp đang chiến đấu với Covid-19." Virus corona: 'Tôi hồi phục sau khi tự cách ly điều trị ở nhà' Hành trình vào tâm dịch và chuyện tình xuyên biên giới Virus corona: 'VN chưa nên cho điều trị tại nhà lúc này, nhưng cần tính đến' "Tuy nhiên khẩu trang N95 đã biến mất khỏi thị trường. Chúng tôi đã tìm rất vất vả, phải sử dụng tất cả các mối quan hệ để tìm mua. Nhưng rốt cuộc vừa qua cũng chỉ mua được tổng cộng 640 cái khẩu trang N95." "Với số lượng này, một bệnh viện dùng dè xẻn thì chỉ được một tuần. Do đó chúng tôi phát đi lời kêu gọi trên Facebook để mọi người dân cùng biết và tham gia ủng hộ, đổi khẩu trang N95, hoặc P2 mà họ có cho bác sỹ, đổi lại họ sẽ nhận khẩu trang loại thường, nhưng vẫn đảm bảo tiêu chuẩn kháng khuẩn trong điều kiện thường." "Môi trường bình thường gần như không có hoặc có rất ít virus corona, do đó người dân có thể chỉ cần sử dụng khẩu trang vải, vừa bảo vệ môi trường, vừa có thể giặt đi tái sử dụng lại. Trong khi đó khẩu trang N95 hay P2 có tác dụng ngăn virus, cũng có thể dùng một lần trong môi trường bệnh viện, do đó rất thiếu," bác sỹ Vũ Công Nguyên nói thêm. "Lời kêu gọi của chúng tôi là nếu ban chưa mua thì đừng mua khẩu trang N95 hoặc P2. Nếu mua rồi và vẫn còn chưa sử dụng, còn nguyên trong hộp, trong bọc nilon của nhà sản xuất, thì hãy liên hệ với chúng tôi," bác sỹ Nguyên nhấn mạnh. Nhiều người hưởng ứng Kêu gọi đổi khẩu trang N95 cho bác sỹ tuyến đầu chống Covid-19 Sau khi lời kêu gọi được Nhóm Đồng hành cùng bác sỹ áo trắng phát đi trên Facebook, chỉ sau vài ngày đã có nhiều người gửi khẩu trang N95 cho nhóm. Ông Phạm Vũ Thiên, một thành viên của nhóm, cho hay ban đầu người đóng góp khẩu trang N95 chủ yếu là bạn bè trong giới bác sỹ, người thân, nhưng sau đó nhiều người dân bắt đầu hưởng ứng. Tính đến giờ, sau một tuần kêu gọi, nhóm đã gom được hơn 1.000 khẩu trang N95 đạt chuẩn. 400 trong số đó đã được nhóm chuyển tới Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội - nơi đang gồng mình chống dịch lây lan ngay trong bệnh viện. Số còn lại sẽ được chuyển tới cho Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cơ sở II - nơi đang điều trị cho bệnh nhân Covid-19. "Một khẩu trang N95 đủ chuẩn sẽ được đổi hai khẩu trang vải công nghệ Nhật đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng," bác sỹ Nguyên cho biết. "Bác sỹ tuyến đầu không đơn độc" Một người dân mang khẩu trang khử khuẩn đến ủng hộ Theo các bác sỹ trong nhóm, ngày càng có nhiều người liên lạc để gửi tặng khẩu trang N95, cho thấy họ rất ủng hộ ngành y trong phòng chống dịch. Dù vậy, vẫn có nhiều khẩu trang không đủ chất lượng được mang đến nên nhóm bác sỹ đã phải từ chối. "Nhiều người không biết rõ về chất lượng loại khẩu trang họ có. Vì đa số các thông tin được ghi bằng tiếng Anh và các số hoặc mã, phải là người có chuyên môn mới biết được." "Về qui chuẩn, tiêu chuẩn US, EU, Au và Quốc tế thông số là khác nhau nhưng chất lượng thì giống nhau. Ví dụ khẩu trang N95 là tiêu chuẩn Mỹ; EU là FFP2; Úc là P2. Khẩu trang N95 có thêm than hoạt tính là RN95," bác sỹ Vũ Công Nguyên giải thích. Lan tỏa tới TP Hồ Chí Minh Dự án kêu gọi đổi khẩu trang N95 cho bác sỹ cũng bắt đầu lan tỏa tới TP Hồ Chí Minh. Trao đổi với BBC News Tiếng Việt, bác sỹ Lê Xuân Hiệp ở TP Hồ Chí Minh cho biết: "Hiện tại chúng tôi đang bắt tay vào vận động bạn bè, người thân, và kêu gọi trên Facebook để người dân tại đây biết về dự án." "Do mới khởi động được ít ngày nên thu gom chưa được là bao. Ngày đầu ra quân chỉ thu được 11 cái khẩu trang N95 đủ tiêu chuẩn thôi. Nhưng chúng tôi sẽ tiếp tục kêu gọi." "Cần chung tay bảo vệ nhân viên y tế. Hàng ngàn nhân viên y tế trên thế giới đã tử vong dù nhiều nước hệ thống y tế của họ có thể hiện đại hơn mình. Trong khi nhân viên y tế Việt Nam mới thực sự bước vào trận chiến, một nhân viên y tế bị bệnh sẽ ảnh hưởng lớn đến cơ họi cứu sống người bệnh. Rảnh thì góp sức, cần công thì bỏ công, là thông điệp tôi muốn gửi tới cộng đồng," bác sỹ Lê Xuân Hiệp nói với BBC. "Là bác sỹ phẫu thuật, tôi đứng tám tiếng một ngày không ăn uống là chuyện bình thường. Nhưng các y bác sỹ điều trị cho bệnh nhân Covid-19 có thể còn phải làm tới 12 tiếng, trong bộ đồ bảo hộ nóng bức, ngột ngạt trong môi trường nguy hiểm. Những việc làm hiện nay của nhóm cũng như cộng đồng chỉ để nói lên một điều rằng các bác sỹ tuyến đầu không lẻ loi mà cộng đồng sẽ luôn đồng hành cùng họ," bác sỹ Hiệp nói. "Đồng hành cùng bác sỹ tuyến đầu chống Covid-19" Các bác sỹ trong nhóm chuyển đồ hỗ trợ một bệnh viện Dự án đổi khẩu trang N95 cho bác sỹ chỉ là một phần nhỏ trong các hoạt động của nhóm "Đồng hành cùng chiến sỹ áo trắng trên tuyến đầu chống dịch Covid-19." Hiện nhóm đã kêu gọi được đóng góp từ rất nhiều nguồn để mua các trang thiết bị khám chữa bệnh và bảo hộ tặng các bệnh viện. Hoạt động của nhóm hiện đang rất sôi nổi trên Facebook, thu hút nhiều người dân tham gia. Mới đây, một người tên Tuan Anh Nham nhắn: "Hiện bệnh viện St Paul đang thiếu khẩu trang KN95, mong nhóm giúp đỡ." Một người khác tên Nguyễn Thu Trang nhắn: "Em nhờ mua từ Trung Quốc nhưng mỗi lần cũng chỉ được 10 cái thôi." Nickname Thơm Lê nhắn: "Bệnh viện Đa khoa Thanh Oai, Hà Nội, nhân viên đang thiếu khẩu trang y tế, mọi người hiện đều phải dùng khẩu trang vải. Chiều nay đã có thêm 13 ca Covid F1 chuyển về…" Nguyễn Quang Hòa: "Hiện tại hầu hết bệnh viện đều thiếu khẩu trang y tế ở các mức độ khác nhau." Nick Hồng Vân hỏi: "Mình có ba chiếc thôi, được không bạn?" Bác sỹ Hoàng Tú Anh, một thành viên của nhóm, trả lời: "Nếu đúng chủng loại và còn nguyên trong bao bì, mấy chiếc cũng quý các bạn nhé!" Nhiều người chụp ảnh hộp khẩu trang mình có để nhờ bác sỹ tư vấn xem có đúng chủng loại hay không. Ngoài thông tin về khẩu trang, mọi người cũng quyên góp tiền giúp các nhân viên y tế Bạch Mai chống dịch và đóng góp các sáng kiến chống dịch khác. Chẳng hạn Nickname Hien Xuan Hoang chia sẻ sáng kiến dùng bộ chia để một máy thở có thể dùng cho nhiều bệnh nhân cùng lúc. Ông Phạm Vũ Thiên nói với BBC cho rằng, dù số lượng khẩu trang và các đóng góp hiện nay là bao nhiêu có lẽ cũng không thấm là bao với nhu cầu hiện nay của ngành y tế, nhưng điều này thể hiện người dân cả nước quyết tâm đồng hành cùng các bác sỹ chống dịch. | summarize: Các thành viên trong nhóm trao các thiết bị hỗ trợ cho một bệnh viện Nói với BBC News Tiếng Việt về lý do ra đời dự án này, bác sỹ Vũ Công Nguyên, trưởng nhóm 'Đồng hành cùng chiến sĩ áo trắng trên tuyến đầu' ở Hà Nội, cho hay: "Với các nhân viên y tế trực tiếp khám chữa cho bệnh nhân Covid-19, họ phải hít thở trong môi trường đầy virus corona, thì khẩu trang N95 là một tấm khiên chắn virus khá hữu hiệu, giảm thiểu rủi ro mức độ lây nhiễm. Do đó nhóm chúng tôi muốn đóng góp khẩu trang N95, bên cạnh các trang thiết bị bảo hộ khác, cho các đồng nghiệp đang chiến đấu với Covid-19." Virus corona: 'Tôi hồi phục sau khi tự cách ly điều trị ở nhà' Hành trình vào tâm dịch và chuyện tình xuyên biên giới Virus corona: 'VN chưa nên cho điều trị tại nhà lúc này, nhưng cần tính đến' "Tuy nhiên khẩu trang N95 đã biến mất khỏi thị trường. Chúng tôi đã tìm rất vất vả, phải sử dụng tất cả các mối quan hệ để tìm mua. Nhưng rốt cuộc vừa qua cũng chỉ mua được tổng cộng 640 cái khẩu trang N95." "Với số lượng này, một bệnh viện dùng dè xẻn thì chỉ được một tuần. Do đó chúng tôi phát đi lời kêu gọi trên Facebook để mọi người dân cùng biết và tham gia ủng hộ, đổi khẩu trang N95, hoặc P2 mà họ có cho bác sỹ, đổi lại họ sẽ nhận khẩu trang loại thường, nhưng vẫn đảm bảo tiêu chuẩn kháng khuẩn trong điều kiện thường." "Môi trường bình thường gần như không có hoặc có rất ít virus corona, do đó người dân có thể chỉ cần sử dụng khẩu trang vải, vừa bảo vệ môi trường, vừa có thể giặt đi tái sử dụng lại. Trong khi đó khẩu trang N95 hay P2 có tác dụng ngăn virus, cũng có thể dùng một lần trong môi trường bệnh viện, do đó rất thiếu," bác sỹ Vũ Công Nguyên nói thêm. "Lời kêu gọi của chúng tôi là nếu ban chưa mua thì đừng mua khẩu trang N95 hoặc P2. Nếu mua rồi và vẫn còn chưa sử dụng, còn nguyên trong hộp, trong bọc nilon của nhà sản xuất, thì hãy liên hệ với chúng tôi," bác sỹ Nguyên nhấn mạnh. Nhiều người hưởng ứng Kêu gọi đổi khẩu trang N95 cho bác sỹ tuyến đầu chống Covid-19 Sau khi lời kêu gọi được Nhóm Đồng hành cùng bác sỹ áo trắng phát đi trên Facebook, chỉ sau vài ngày đã có nhiều người gửi khẩu trang N95 cho nhóm. Ông Phạm Vũ Thiên, một thành viên của nhóm, cho hay ban đầu người đóng góp khẩu trang N95 chủ yếu là bạn bè trong giới bác sỹ, người thân, nhưng sau đó nhiều người dân bắt đầu hưởng ứng. Tính đến giờ, sau một tuần kêu gọi, nhóm đã gom được hơn 1.000 khẩu trang N95 đạt chuẩn. 400 trong số đó đã được nhóm chuyển tới Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội - nơi đang gồng mình chống dịch lây lan ngay trong bệnh viện. Số còn lại sẽ được chuyển tới cho Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cơ sở II - nơi đang điều trị cho bệnh nhân Covid-19. "Một khẩu trang N95 đủ chuẩn sẽ được đổi hai khẩu trang vải công nghệ Nhật đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng," bác sỹ Nguyên cho biết. "Bác sỹ tuyến đầu không đơn độc" Một người dân mang khẩu trang khử khuẩn đến ủng hộ Theo các bác sỹ trong nhóm, ngày càng có nhiều người liên lạc để gửi tặng khẩu trang N95, cho thấy họ rất ủng hộ ngành y trong phòng chống dịch. Dù vậy, vẫn có nhiều khẩu trang không đủ chất lượng được mang đến nên nhóm bác sỹ đã phải từ chối. "Nhiều người không biết rõ về chất lượng loại khẩu trang họ có. Vì đa số các thông tin được ghi bằng tiếng Anh và các số hoặc mã, phải là người có chuyên môn mới biết được." "Về qui chuẩn, tiêu chuẩn US, EU, Au và Quốc tế thông số là khác nhau nhưng chất lượng thì giống nhau. Ví dụ khẩu trang N95 là tiêu chuẩn Mỹ; EU là FFP2; Úc là P2. Khẩu trang N95 có thêm than hoạt tính là RN95," bác sỹ Vũ Công Nguyên giải thích. Lan tỏa tới TP Hồ Chí Minh Dự án kêu gọi đổi khẩu trang N95 cho bác sỹ cũng bắt đầu lan tỏa tới TP Hồ Chí Minh. Trao đổi với BBC News Tiếng Việt, bác sỹ Lê Xuân Hiệp ở TP Hồ Chí Minh cho biết: "Hiện tại chúng tôi đang bắt tay vào vận động bạn bè, người thân, và kêu gọi trên Facebook để người dân tại đây biết về dự án." "Do mới khởi động được ít ngày nên thu gom chưa được là bao. Ngày đầu ra quân chỉ thu được 11 cái khẩu trang N95 đủ tiêu chuẩn thôi. Nhưng chúng tôi sẽ tiếp tục kêu gọi." "Cần chung tay bảo vệ nhân viên y tế. Hàng ngàn nhân viên y tế trên thế giới đã tử vong dù nhiều nước hệ thống y tế của họ có thể hiện đại hơn mình. Trong khi nhân viên y tế Việt Nam mới thực sự bước vào trận chiến, một nhân viên y tế bị bệnh sẽ ảnh hưởng lớn đến cơ họi cứu sống người bệnh. Rảnh thì góp sức, cần công thì bỏ công, là thông điệp tôi muốn gửi tới cộng đồng," bác sỹ Lê Xuân Hiệp nói với BBC. "Là bác sỹ phẫu thuật, tôi đứng tám tiếng một ngày không ăn uống là chuyện bình thường. Nhưng các y bác sỹ điều trị cho bệnh nhân Covid-19 có thể còn phải làm tới 12 tiếng, trong bộ đồ bảo hộ nóng bức, ngột ngạt trong môi trường nguy hiểm. Những việc làm hiện nay của nhóm cũng như cộng đồng chỉ để nói lên một điều rằng các bác sỹ tuyến đầu không lẻ loi mà cộng đồng sẽ luôn đồng hành cùng họ," bác sỹ Hiệp nói. "Đồng hành cùng bác sỹ tuyến đầu chống Covid-19" Các bác sỹ trong nhóm chuyển đồ hỗ trợ một bệnh viện Dự án đổi khẩu trang N95 cho bác sỹ chỉ là một phần nhỏ trong các hoạt động của nhóm "Đồng hành cùng chiến sỹ áo trắng trên tuyến đầu chống dịch Covid-19." Hiện nhóm đã kêu gọi được đóng góp từ rất nhiều nguồn để mua các trang thiết bị khám chữa bệnh và bảo hộ tặng các bệnh viện. Hoạt động của nhóm hiện đang rất sôi nổi trên Facebook, thu hút nhiều người dân tham gia. Mới đây, một người tên Tuan Anh Nham nhắn: "Hiện bệnh viện St Paul đang thiếu khẩu trang KN95, mong nhóm giúp đỡ." Một người khác tên Nguyễn Thu Trang nhắn: "Em nhờ mua từ Trung Quốc nhưng mỗi lần cũng chỉ được 10 cái thôi." Nickname Thơm Lê nhắn: "Bệnh viện Đa khoa Thanh Oai, Hà Nội, nhân viên đang thiếu khẩu trang y tế, mọi người hiện đều phải dùng khẩu trang vải. Chiều nay đã có thêm 13 ca Covid F1 chuyển về…" Nguyễn Quang Hòa: "Hiện tại hầu hết bệnh viện đều thiếu khẩu trang y tế ở các mức độ khác nhau." Nick Hồng Vân hỏi: "Mình có ba chiếc thôi, được không bạn?" Bác sỹ Hoàng Tú Anh, một thành viên của nhóm, trả lời: "Nếu đúng chủng loại và còn nguyên trong bao bì, mấy chiếc cũng quý các bạn nhé!" Nhiều người chụp ảnh hộp khẩu trang mình có để nhờ bác sỹ tư vấn xem có đúng chủng loại hay không. Ngoài thông tin về khẩu trang, mọi người cũng quyên góp tiền giúp các nhân viên y tế Bạch Mai chống dịch và đóng góp các sáng kiến chống dịch khác. Chẳng hạn Nickname Hien Xuan Hoang chia sẻ sáng kiến dùng bộ chia để một máy thở có thể dùng cho nhiều bệnh nhân cùng lúc. Ông Phạm Vũ Thiên nói với BBC cho rằng, dù số lượng khẩu trang và các đóng góp hiện nay là bao nhiêu có lẽ cũng không thấm là bao với nhu cầu hiện nay của ngành y tế, nhưng điều này thể hiện người dân cả nước quyết tâm đồng hành cùng các bác sỹ chống dịch. | [
108,
287,
285,
161,
303,
164,
182,
113,
491,
992,
109,
583,
133,
1174,
643,
114,
116,
664,
760,
1524,
119,
378,
1701,
1434,
131,
125,
241,
180,
124,
723,
382,
304,
474,
736,
817,
1016,
487,
5447,
395,
491,
377,
5862,
209,
264,
242,
621,
1412,
1714,
159,
1490,
178,
257,
108,
121,
337,
1981,
114,
6568,
4058,
176,
109,
157,
182,
108,
364,
216,
821,
270,
1914,
1520,
114,
664,
157,
4993,
154,
139,
6623,
2660,
113,
936,
271,
858,
1084,
7189,
143,
910,
509,
19024,
106,
116,
1689,
11207,
1037,
1084,
896,
943,
614,
103,
558,
1713,
1905,
1924,
537,
359,
1603,
8059,
1133,
150,
491,
174,
141,
278,
609,
904,
910,
509,
19024,
103,
367,
810,
109,
509,
583,
133,
327,
523,
913,
114,
109,
210,
522,
167,
242,
585,
119,
1581,
294,
2926,
1693,
161,
4336,
496,
618,
187,
129,
222,
173,
1272,
179,
245,
108,
121,
152,
257,
2460,
277,
138,
315,
414,
105,
443,
205,
1209,
749,
249,
2926,
1693,
161,
9316,
289,
237,
114,
179,
245,
149,
152,
398,
474,
170,
260,
334,
155,
257,
3169,
445,
910,
509,
19024,
115,
625,
552,
574,
461,
2461,
819,
141,
115,
370,
215,
3777,
12746,
139,
324,
286,
525,
186,
109,
882,
146,
300,
130,
370,
702,
112,
311,
4377,
204,
659,
235,
127,
163,
702,
117,
497,
490,
23644,
292,
910,
509,
19024,
294,
4058,
176,
166,
423,
474,
116,
664,
760,
467,
4370,
6086,
231,
143,
163,
117,
116,
4064,
1133,
150,
174,
141,
212,
184,
366,
758,
343,
159,
1247,
130,
389,
111,
137,
264,
217,
105,
268,
165,
535,
5723,
345,
910,
509,
19024,
103,
451,
2608,
2784,
145,
154,
107,
114,
736,
5852,
345,
153,
154,
134,
238,
910,
509,
534,
2612,
170,
244,
879,
327,
464,
862,
1572,
3119,
113,
179,
591,
369,
294,
18520,
176,
271,
342,
369,
386,
128,
110,
107,
451,
107,
215,
500,
1084,
7189,
180,
150,
111,
137,
107,
136,
163,
260,
324,
286,
910,
509,
4686,
103,
659,
327,
647,
936,
2337,
659,
107,
136,
9611,
184,
1139,
324,
286,
1409,
298,
129,
150,
910,
509,
19024,
194,
2608,
2784,
107,
274,
286,
963,
9409,
127,
107,
136,
467,
116,
400,
113,
936,
271,
664,
3671,
180,
150,
215,
815,
519,
736,
817,
1016,
487,
1533,
123,
1796,
189,
9122,
758,
343,
104,
174,
141,
106,
323,
504,
289,
702,
143,
1301,
702,
910,
509,
19024,
451,
2608,
7998,
631,
702,
598,
105,
244,
177,
289,
324,
3975,
177,
503,
113,
3116,
103,
113,
3740,
24549,
104,
152,
262,
387,
103,
143,
914,
316,
300,
119,
174,
141,
519,
736,
817,
1533,
1445,
2773,
1115,
111,
580,
475,
1313,
2312,
343,
345,
910,
509,
19024,
114,
736,
817,
1490,
178,
424,
1581,
759,
129,
366,
758,
343,
117,
2328,
320,
1122,
209,
264,
736,
817,
1412,
1714,
212,
184,
159,
4426,
163,
187,
696,
191,
115,
107,
158,
111,
916,
910,
509,
19024,
114,
491,
112,
208,
971,
1016,
1636,
103,
116,
164,
182,
104,
491,
103,
114,
194,
504,
178,
111,
609,
904,
910,
509,
19024,
185,
675,
106,
230,
1674,
113,
249,
736,
5852,
111,
3794,
170,
187,
150,
158,
111,
137,
290,
178,
580,
8054,
3199,
155,
2655,
187,
116,
670,
758,
343,
103,
491,
115,
6644,
117,
183,
3352,
910,
509,
19024,
764,
10674,
3394,
113,
166,
150,
115,
117,
491,
589,
228,
3326,
772,
760,
2696,
5052,
337,
710,
233,
328,
167,
108,
15788,
267,
424,
414,
1603,
1253,
531,
113,
664,
4139,
2172,
177,
153,
134,
117,
589,
228,
114,
3326,
772,
760,
3326,
772,
8793,
332,
4862,
151,
929,
225,
633,
3430,
233,
328,
167,
179,
245,
114,
664,
157,
4679,
2419,
910,
509,
19024,
620,
862,
134,
117,
345,
196,
910,
509,
4686,
135,
877,
673,
879,
327,
464,
862,
562,
423,
519,
736,
817,
1533,
114,
1401,
13827,
817,
1490,
178,
110,
652,
557,
207,
430,
111,
137,
518,
910,
509,
7025,
3119,
155,
535,
523,
520,
109,
736,
817,
113,
491,
103,
191,
536,
107,
158,
111,
316,
956,
130,
916,
2755,
910,
509,
19024,
103,
114,
203,
154,
215,
535,
523,
859,
108,
364,
113,
438,
424,
3715,
1612,
934,
244,
107,
158,
910,
509,
110,
620,
562,
423,
117,
518,
155,
237,
491,
736,
817,
115,
139,
148,
9925,
189,
3663,
111,
110,
217,
450,
125,
562,
423,
534,
910,
509,
154,
107,
112,
865,
635,
166,
109,
206,
193,
117,
848,
281,
354,
266,
105,
109,
166,
451,
2610,
103,
139,
106,
111,
107,
649,
1559,
239,
217,
117,
294,
189,
3274,
2490,
862,
103,
464,
862,
5900,
103,
3912,
7709,
105,
162,
216,
206,
166,
106,
211,
527,
170,
562,
423,
143,
855,
1315,
2187,
1094,
910,
509,
19024,
106,
464,
862,
200,
708,
1252,
106,
24203,
2784,
708,
1219,
106,
2608,
7998,
8875,
509,
19024,
107,
426,
2229,
381,
334,
106,
2273,
2276,
7586,
519,
736,
817,
1016,
487,
1533,
272,
2496,
695,
1919,
228,
1368,
873,
980,
700,
1779,
304,
758,
343,
345,
910,
509,
19024,
114,
736,
817,
127,
290,
178,
1253,
1919,
228,
1368,
873,
980,
3614,
3804,
345,
119,
378,
1701,
1434,
131,
103,
736,
817,
729,
1019,
1239,
108,
121,
1368,
873,
980,
700,
114,
3389,
4512,
149,
174,
141,
167,
290,
600,
138,
824,
192,
230,
5981,
111,
3794,
105,
758,
343,
159,
1247,
130,
111,
137,
149,
248,
217,
125,
382,
304,
294,
4638,
239,
1106,
192,
117,
500,
191,
237,
498,
6644,
289,
117,
106,
374,
112,
1245,
178,
124,
252,
163,
498,
117,
1425,
292,
910,
509,
19024,
620,
464,
862,
1164,
311,
174,
141,
134,
270,
437,
758,
343,
294,
189,
5402,
630,
600,
327,
647,
157,
182,
108,
364,
1345,
1521,
926,
157,
182,
108,
364,
216,
159,
175,
249,
115,
693,
1440,
428,
158,
142,
300,
234,
108,
364,
216,
104,
154,
107,
136,
199,
273,
183,
900,
298,
129,
157,
182,
108,
364,
216,
131,
132,
239,
223,
144,
920,
138,
852,
242,
103,
116,
157,
182,
108,
364,
216,
133,
664,
134,
349,
580,
301,
155,
225,
154,
176,
402,
307,
111,
4253,
2273,
6867,
143,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
3526,
758,
343,
239,
248,
104,
116,
491,
924,
296,
182,
440,
214,
1646,
337,
710,
159,
427,
293,
213,
115,
498,
1305,
144,
535,
523,
104,
490,
210,
161,
189,
10809,
910,
509,
19024,
114,
736,
817,
108,
121,
1490,
178,
179,
245,
114,
664,
157,
1581,
130,
771,
910,
509,
369,
294,
1
] |
vietnam-48892738 | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-48892738 | Em trai ông Lê Thanh Hải bị bắt tạm giam và khởi tố | Một quan chức ở TP. Hồ Chí Minh, nguyên Tổng Giám đốc Tổng Công ty Nông nghiệp Sài Gòn, ông Lê Tấn Hùng, vừa bị bắt tạm giam và khởi tố. | Ông Lê Tấn Hùng, sinh năm 1963, bị khởi tố và bắt tạm giam Ông Hùng là em ruột của ông Lê Thanh Hải - cựu Bí thư Thành ủy TP. Hồ Chí Minh. Hôm 06/7/2019, báo Sài Gòn Giải Phóng đưa tin cho hay cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đang tiến hành điều tra một vụ án vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí, xảy ra tại doanh nghiệp trên. Chuyện ông Lê Thanh Hải bỗng nhiên 'nói mạnh' Em trai ông Lê Thanh Hải bị đình chỉ chức vụ tại Sagri Con trai ông Lê Thanh Hải bị khiển trách Kỷ luật em trai cựu Bí thư Lê Thanh Hải "Quá trình điều tra, ngày 5-7, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã tiến hành các biện pháp tố tụng, theo đó, ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí", xảy ra tại Tổng Công ty Nông nghiệp Sài Gòn - TNHH MTV, quy định tại Điều 219 Bộ luật Hình sự năm 2015," tờ báo trực thuộc Đảng bộ TP. Hồ Chí Minh cho hay. "Đồng thời ra Quyết định khởi tố bị can, Lệnh bắt bị can để tạm giam và Lệnh khám xét chỗ ở, nơi làm việc đối với các bị can về hành vi "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí", quy định tại khoản 3, Điều 219 Bộ luật Hình sự năm 2015, gồm: Lê Tấn Hùng, sinh năm 1963; nguyên Tổng Giám đốc; cư trú tại Số 22 Bis Trương Định, phường 6, quận 3, TPHCM; và Nguyễn Thành Mỹ, sinh năm 1959; nguyên Phó trưởng Phòng Kế hoạch - Đầu tư; cư trú tại Số 157/32 Hưng Phú, phường 8, quận 8, TPHCM." Thanh Niên Online hôm 06/7/2019 đăng một tin bài ở vị trí trung tâm liên quan sự kiện Vẫn Sài Gòn Giải Phóng cho biết thêm: "Sau khi Viện kiểm sát nhân dân tối cao phê chuẩn, ngày 6-7-2019, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã thi hành các quyết định tố tụng nêu trên theo đúng quy định của pháp luật." "Sai phạm khủng mức nào"? Cũng hôm thứ Bảy, báo Thanh Niên trong bài viết có tựa đề "Ông Lê Tấn Hùng bị bắt giam: Sai phạm tại SAGRI 'khủng' mức nào?" cho biết thêm chi tiết về vụ việc: Con trai ông Nguyễn Bá Thanh ‘hết đường thăng tiến trong đảng’ Con cựu Bí thư Hà Tĩnh về làm Bí thư Hà Giang Việt Nam: Bí thư Hà Giang làm Phó Ban Kinh tế TƯ "Ông Lê Tấn Hùng và ông Nguyễn Thành Mỹ bị khởi tố, bắt giam để điều tra về hành vi 'Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí', do có liên quan đến sai phạm nghiêm trọng trên nhiều lĩnh vực ở Tổng công ty Nông nghiệp Sài Gòn (SAGRI). "Qua thanh tra đã xác định các sai phạm nghiêm trọng tại SAGRI bắt đầu từ 2004, kéo dài đến 2017, tập trung vào các sai phạm đã phát hiện: quản lý đất đai liên quan đến khoảng 1.900 ha đất cho thuê, hợp tác, chuyển nhượng… không đúng quy định pháp luật, có nguy cơ gây thất thoát; quản lý tài chính (vay vốn ngân hàng nhưng lại mang nguồn tiền vay đó gửi lại ngân hàng dẫn đến phải bù lãi suất)… "Trong các sai phạm đó, "dính" tới 18 lãnh đạo chủ chốt trong HĐTV, Ban tổng giám đốc, kiểm soát viên, kế toán trưởng của SAGRI các thời kỳ liên quan. Báo tuổi trẻ đưa tin liên quan hôm 06/7/2019 "Đáng chú ý, riêng cá nhân ông Lê Tấn Hùng bị xác định có trách nhiệm trong các sai phạm về quản lý đất đai, tài chính, và nghiêm trọng nhất là việc ông Hùng ký khống hợp đồng du lịch nước ngoài trị giá hơn 13 tỉ đồng (đã thanh lý và chi trả tiền, khi thanh tra mới phát hiện). Báo Tuổi trẻ hôm 06/7 cũng trong một phiên bản điện tử nhắc lại một số diễn biến liên quan tới em trai của Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh, cho biết: 'Vi phạm kỷ luật và điều tra kéo dài' "Trước đó, chiều 12-6, UBND TP.HCM đã tổ chức buổi công bố quyết định đình chỉ công tác tổng giám đốc SAGRI đối với ông Lê Tấn Hùng. Sau đó Chủ tịch UBND Thành phố Nguyễn Thành Phong ký quyết định kỷ luật hình thức cách chức đối với ông Lê Tấn Hùng. "Quyết định đình chỉ công tác nêu: tổng giám đốc SAGRI, đã có các sai phạm được Thanh tra TP, Kiểm toán Nhà nước và Chủ tịch UBND TP kết luận đã thể hiện vi phạm pháp luật kéo dài, thiếu trách nhiệm khắc phục hậu quả, không đủ phẩm chất để tiếp tục lãnh đạo, điều hành Tổng công ty. "Thanh tra Thành phố cũng đã ban hành kết luận thanh tra chỉ ra nhiều thiếu sót, sai phạm trong việc chấp hành các quy định pháp luật trong công tác quản lý, sử dụng đất đai; quản lý, sử dụng tài chính; thực hiện dự án và chuyển nhượng dự án tại SAGRI. "Trong đó, sai phạm về quản lý đất đai xảy ra từ các nhiệm kỳ trước, còn sai phạm quản lý điều hành thuộc về ông Lê Tấn Hùng. Sài Gòn Giải Phóng đưa tin liên quan sự kiện "Ông Hùng có những sai sót trong chỉ đạo, kiểm tra giám sát các bộ phận chuyên môn xây dựng kịp thời các quy chế nội bộ theo quy định, tham mưu thực hiện chi trả tiền lương cho người lao động; thiếu sót, sai phạm trong đầu tư dự án, trong việc khai thác, sử dụng đất và các mặt bằng nhà đất được giao, trong quản lý, sử dụng tài chính và các khoản vay," tờ báo thuộc Thành đoàn TP Hồ Chí Minh cho biết. Báo Thanh Niên hôm 06/7 nhấn mạnh việc xử lý sai phạm liên quan doanh nghiệp trên và em trai bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh đã kéo dài tới hai năm, tờ báo viết: "Việc xử lý sai phạm tại SAGRI kéo dài gần 2 năm qua. Cụ thể, sau khi có kết luận thanh tra toàn diện SAGRI vào tháng 10.2017, và tiếp đó Kiểm toán Nhà nước cũng chỉ ra các vấn đề vi phạm của SAGRI, thì đến 3.2018, UBND TP.HCM có quyết định kỷ luật khiển trách ông Lê Tấn Hùng. Tuy nhiên, đến tháng 10.2018, UBND TP.HCM đã bàn và thấy mức xử lý kỷ luật khiển trách ông Lê Tấn Hùng là "chưa tương xứng với mức độ sai phạm". "Do đó, tiếp tục quá trình xử lý, đến tháng 1.2019, Ủy ban Kiểm tra Thành ủy TP.HCM kỷ luật cảnh cáo ông Lê Tấn Hùng về mặt Đảng. Về mặt chính quyền, ông Hùng cũng bị Chủ tịch UBND TP.HCM kỷ luật cảnh cáo. Giữa tháng 6.2019, ông Lê Tấn Hùng bị đình chỉ công tác và bị cách chức Tổng giám đốc SAGRI vì "đã thể hiện vi phạm pháp luật kéo dài, thiếu trách nhiệm khắc phục hậu quả, không đủ phẩm chất để tiếp tục lãnh đạo, điều hành tổng công ty," Thanh Niên Online cho biết hôm thứ Bảy. | summarize: Ông Lê Tấn Hùng, sinh năm 1963, bị khởi tố và bắt tạm giam Ông Hùng là em ruột của ông Lê Thanh Hải - cựu Bí thư Thành ủy TP. Hồ Chí Minh. Hôm 06/7/2019, báo Sài Gòn Giải Phóng đưa tin cho hay cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đang tiến hành điều tra một vụ án vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí, xảy ra tại doanh nghiệp trên. Chuyện ông Lê Thanh Hải bỗng nhiên 'nói mạnh' Em trai ông Lê Thanh Hải bị đình chỉ chức vụ tại Sagri Con trai ông Lê Thanh Hải bị khiển trách Kỷ luật em trai cựu Bí thư Lê Thanh Hải "Quá trình điều tra, ngày 5-7, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã tiến hành các biện pháp tố tụng, theo đó, ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí", xảy ra tại Tổng Công ty Nông nghiệp Sài Gòn - TNHH MTV, quy định tại Điều 219 Bộ luật Hình sự năm 2015," tờ báo trực thuộc Đảng bộ TP. Hồ Chí Minh cho hay. "Đồng thời ra Quyết định khởi tố bị can, Lệnh bắt bị can để tạm giam và Lệnh khám xét chỗ ở, nơi làm việc đối với các bị can về hành vi "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí", quy định tại khoản 3, Điều 219 Bộ luật Hình sự năm 2015, gồm: Lê Tấn Hùng, sinh năm 1963; nguyên Tổng Giám đốc; cư trú tại Số 22 Bis Trương Định, phường 6, quận 3, TPHCM; và Nguyễn Thành Mỹ, sinh năm 1959; nguyên Phó trưởng Phòng Kế hoạch - Đầu tư; cư trú tại Số 157/32 Hưng Phú, phường 8, quận 8, TPHCM." Thanh Niên Online hôm 06/7/2019 đăng một tin bài ở vị trí trung tâm liên quan sự kiện Vẫn Sài Gòn Giải Phóng cho biết thêm: "Sau khi Viện kiểm sát nhân dân tối cao phê chuẩn, ngày 6-7-2019, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã thi hành các quyết định tố tụng nêu trên theo đúng quy định của pháp luật." "Sai phạm khủng mức nào"? Cũng hôm thứ Bảy, báo Thanh Niên trong bài viết có tựa đề "Ông Lê Tấn Hùng bị bắt giam: Sai phạm tại SAGRI 'khủng' mức nào?" cho biết thêm chi tiết về vụ việc: Con trai ông Nguyễn Bá Thanh ‘hết đường thăng tiến trong đảng’ Con cựu Bí thư Hà Tĩnh về làm Bí thư Hà Giang Việt Nam: Bí thư Hà Giang làm Phó Ban Kinh tế TƯ "Ông Lê Tấn Hùng và ông Nguyễn Thành Mỹ bị khởi tố, bắt giam để điều tra về hành vi 'Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí', do có liên quan đến sai phạm nghiêm trọng trên nhiều lĩnh vực ở Tổng công ty Nông nghiệp Sài Gòn (SAGRI). "Qua thanh tra đã xác định các sai phạm nghiêm trọng tại SAGRI bắt đầu từ 2004, kéo dài đến 2017, tập trung vào các sai phạm đã phát hiện: quản lý đất đai liên quan đến khoảng 1.900 ha đất cho thuê, hợp tác, chuyển nhượng… không đúng quy định pháp luật, có nguy cơ gây thất thoát; quản lý tài chính (vay vốn ngân hàng nhưng lại mang nguồn tiền vay đó gửi lại ngân hàng dẫn đến phải bù lãi suất)… "Trong các sai phạm đó, "dính" tới 18 lãnh đạo chủ chốt trong HĐTV, Ban tổng giám đốc, kiểm soát viên, kế toán trưởng của SAGRI các thời kỳ liên quan. Báo tuổi trẻ đưa tin liên quan hôm 06/7/2019 "Đáng chú ý, riêng cá nhân ông Lê Tấn Hùng bị xác định có trách nhiệm trong các sai phạm về quản lý đất đai, tài chính, và nghiêm trọng nhất là việc ông Hùng ký khống hợp đồng du lịch nước ngoài trị giá hơn 13 tỉ đồng (đã thanh lý và chi trả tiền, khi thanh tra mới phát hiện). Báo Tuổi trẻ hôm 06/7 cũng trong một phiên bản điện tử nhắc lại một số diễn biến liên quan tới em trai của Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh, cho biết: 'Vi phạm kỷ luật và điều tra kéo dài' "Trước đó, chiều 12-6, UBND TP.HCM đã tổ chức buổi công bố quyết định đình chỉ công tác tổng giám đốc SAGRI đối với ông Lê Tấn Hùng. Sau đó Chủ tịch UBND Thành phố Nguyễn Thành Phong ký quyết định kỷ luật hình thức cách chức đối với ông Lê Tấn Hùng. "Quyết định đình chỉ công tác nêu: tổng giám đốc SAGRI, đã có các sai phạm được Thanh tra TP, Kiểm toán Nhà nước và Chủ tịch UBND TP kết luận đã thể hiện vi phạm pháp luật kéo dài, thiếu trách nhiệm khắc phục hậu quả, không đủ phẩm chất để tiếp tục lãnh đạo, điều hành Tổng công ty. "Thanh tra Thành phố cũng đã ban hành kết luận thanh tra chỉ ra nhiều thiếu sót, sai phạm trong việc chấp hành các quy định pháp luật trong công tác quản lý, sử dụng đất đai; quản lý, sử dụng tài chính; thực hiện dự án và chuyển nhượng dự án tại SAGRI. "Trong đó, sai phạm về quản lý đất đai xảy ra từ các nhiệm kỳ trước, còn sai phạm quản lý điều hành thuộc về ông Lê Tấn Hùng. Sài Gòn Giải Phóng đưa tin liên quan sự kiện "Ông Hùng có những sai sót trong chỉ đạo, kiểm tra giám sát các bộ phận chuyên môn xây dựng kịp thời các quy chế nội bộ theo quy định, tham mưu thực hiện chi trả tiền lương cho người lao động; thiếu sót, sai phạm trong đầu tư dự án, trong việc khai thác, sử dụng đất và các mặt bằng nhà đất được giao, trong quản lý, sử dụng tài chính và các khoản vay," tờ báo thuộc Thành đoàn TP Hồ Chí Minh cho biết. Báo Thanh Niên hôm 06/7 nhấn mạnh việc xử lý sai phạm liên quan doanh nghiệp trên và em trai bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh đã kéo dài tới hai năm, tờ báo viết: "Việc xử lý sai phạm tại SAGRI kéo dài gần 2 năm qua. Cụ thể, sau khi có kết luận thanh tra toàn diện SAGRI vào tháng 10.2017, và tiếp đó Kiểm toán Nhà nước cũng chỉ ra các vấn đề vi phạm của SAGRI, thì đến 3.2018, UBND TP.HCM có quyết định kỷ luật khiển trách ông Lê Tấn Hùng. Tuy nhiên, đến tháng 10.2018, UBND TP.HCM đã bàn và thấy mức xử lý kỷ luật khiển trách ông Lê Tấn Hùng là "chưa tương xứng với mức độ sai phạm". "Do đó, tiếp tục quá trình xử lý, đến tháng 1.2019, Ủy ban Kiểm tra Thành ủy TP.HCM kỷ luật cảnh cáo ông Lê Tấn Hùng về mặt Đảng. Về mặt chính quyền, ông Hùng cũng bị Chủ tịch UBND TP.HCM kỷ luật cảnh cáo. Giữa tháng 6.2019, ông Lê Tấn Hùng bị đình chỉ công tác và bị cách chức Tổng giám đốc SAGRI vì "đã thể hiện vi phạm pháp luật kéo dài, thiếu trách nhiệm khắc phục hậu quả, không đủ phẩm chất để tiếp tục lãnh đạo, điều hành tổng công ty," Thanh Niên Online cho biết hôm thứ Bảy. | [
108,
287,
285,
161,
208,
729,
1749,
3919,
296,
147,
6157,
103,
133,
1106,
712,
105,
290,
1119,
1090,
208,
2055,
106,
640,
3145,
104,
118,
729,
805,
864,
233,
924,
1197,
593,
994,
1095,
2246,
873,
980,
3614,
1131,
8307,
9819,
8064,
188,
1093,
1317,
2029,
1711,
251,
193,
114,
194,
225,
146,
1468,
338,
179,
486,
429,
487,
305,
167,
472,
209,
179,
486,
116,
197,
304,
554,
473,
565,
190,
125,
730,
2056,
324,
286,
326,
262,
571,
142,
383,
946,
10130,
2338,
5085,
488,
124,
149,
553,
522,
3658,
108,
2389,
118,
729,
805,
864,
4585,
445,
108,
15253,
417,
257,
3200,
1320,
118,
729,
805,
864,
133,
539,
163,
229,
197,
149,
26067,
1528,
1320,
118,
729,
805,
864,
133,
2684,
605,
4411,
1023,
640,
1320,
924,
1197,
593,
729,
805,
864,
12510,
277,
179,
2786,
191,
16192,
103,
1448,
146,
1468,
338,
179,
486,
429,
487,
305,
115,
472,
209,
109,
973,
246,
712,
11668,
181,
397,
124,
2506,
190,
1106,
712,
197,
304,
240,
144,
9894,
473,
565,
190,
125,
730,
2056,
324,
286,
326,
262,
571,
142,
383,
946,
10130,
2338,
1022,
646,
488,
124,
149,
408,
487,
457,
2464,
522,
1093,
1317,
233,
6890,
15340,
103,
565,
190,
149,
747,
21466,
429,
330,
1847,
144,
147,
3374,
207,
940,
188,
821,
624,
348,
317,
2246,
873,
980,
700,
114,
4124,
189,
5862,
221,
124,
2506,
190,
1106,
712,
133,
10872,
5453,
290,
133,
1036,
130,
1119,
1090,
105,
5453,
1914,
587,
1104,
108,
121,
103,
328,
140,
156,
195,
119,
109,
133,
1036,
125,
209,
554,
9894,
473,
565,
190,
125,
730,
2056,
324,
286,
326,
262,
571,
142,
383,
946,
10130,
2338,
1022,
646,
565,
190,
149,
886,
4969,
747,
21466,
429,
330,
1847,
144,
147,
3374,
770,
161,
729,
1749,
3919,
296,
147,
6157,
708,
503,
408,
1474,
884,
708,
867,
1820,
149,
2172,
2678,
4740,
569,
1745,
6328,
3383,
6135,
2332,
4969,
3059,
708,
105,
362,
994,
968,
296,
147,
7394,
708,
503,
1097,
395,
1866,
2789,
763,
233,
1984,
276,
708,
867,
1820,
149,
2172,
16325,
1296,
10041,
2450,
1358,
103,
3383,
6091,
2332,
6091,
3059,
294,
805,
3167,
7651,
325,
8307,
9819,
6166,
687,
116,
193,
392,
108,
121,
297,
512,
396,
315,
316,
146,
144,
591,
3435,
231,
1093,
1317,
2029,
1711,
114,
217,
2223,
3696,
129,
1348,
594,
338,
157,
137,
935,
291,
997,
862,
103,
191,
14886,
7116,
5473,
103,
1448,
146,
1468,
338,
179,
486,
429,
487,
305,
115,
697,
209,
109,
302,
190,
712,
2401,
917,
159,
181,
604,
565,
190,
104,
246,
330,
294,
25381,
473,
757,
537,
224,
4785,
1185,
269,
325,
259,
2915,
188,
805,
3167,
113,
392,
508,
107,
3271,
220,
2455,
729,
1749,
2055,
133,
290,
1090,
161,
5126,
473,
149,
24450,
12395,
257,
537,
12933,
114,
217,
426,
692,
958,
125,
197,
156,
161,
1528,
1320,
118,
362,
3195,
805,
743,
7152,
361,
1994,
472,
113,
283,
748,
1528,
924,
1197,
593,
337,
3691,
125,
140,
1197,
593,
337,
1883,
131,
132,
161,
1197,
593,
337,
1883,
140,
1097,
806,
725,
216,
5237,
2455,
729,
1749,
2055,
105,
118,
362,
994,
200,
133,
1106,
5780,
290,
1090,
130,
179,
486,
125,
209,
554,
19917,
473,
565,
190,
125,
730,
2056,
324,
286,
326,
262,
571,
142,
383,
946,
10130,
2338,
1022,
1452,
180,
107,
316,
146,
155,
714,
473,
849,
308,
159,
158,
950,
442,
108,
121,
408,
135,
457,
2464,
522,
1093,
1317,
4071,
15806,
20995,
112,
8923,
781,
486,
115,
628,
190,
109,
714,
473,
849,
308,
149,
24450,
290,
178,
148,
3046,
103,
930,
677,
155,
3651,
495,
396,
138,
109,
714,
473,
115,
212,
199,
161,
730,
241,
282,
1677,
316,
146,
155,
545,
876,
12735,
4868,
282,
114,
13315,
279,
274,
103,
589,
2268,
599,
110,
604,
565,
190,
246,
2775,
107,
841,
225,
383,
946,
1415,
708,
730,
241,
326,
122,
444,
23332,
682,
866,
201,
170,
153,
518,
774,
379,
1766,
150,
916,
153,
866,
201,
458,
155,
139,
2195,
2303,
1886,
9558,
189,
1683,
109,
714,
473,
397,
189,
17214,
207,
228,
1632,
261,
247,
185,
2146,
113,
18770,
103,
806,
497,
850,
884,
103,
594,
820,
2368,
699,
1349,
395,
104,
24450,
109,
221,
393,
316,
146,
112,
1110,
722,
603,
251,
193,
316,
146,
325,
8307,
9819,
6166,
189,
9842,
987,
2989,
734,
499,
157,
118,
729,
1749,
2055,
133,
628,
190,
107,
605,
517,
113,
109,
714,
473,
125,
730,
241,
282,
4127,
326,
122,
103,
105,
849,
308,
202,
106,
156,
118,
2055,
667,
3241,
279,
210,
744,
478,
142,
351,
245,
314,
183,
1771,
1494,
210,
10620,
781,
241,
105,
692,
456,
3761,
129,
781,
486,
239,
212,
199,
831,
1110,
2159,
603,
325,
8307,
9819,
127,
113,
116,
928,
288,
726,
693,
982,
153,
116,
166,
407,
625,
316,
146,
228,
640,
1320,
104,
1197,
593,
994,
1095,
1368,
873,
980,
1879,
114,
3389,
19917,
473,
688,
330,
105,
179,
486,
930,
677,
257,
189,
3568,
397,
1337,
1178,
7097,
103,
2495,
4815,
115,
420,
229,
1108,
135,
399,
302,
190,
539,
163,
135,
274,
497,
850,
884,
24450,
195,
119,
118,
729,
1749,
16232,
759,
150,
483,
492,
2495,
994,
548,
362,
994,
1806,
667,
302,
190,
688,
330,
240,
329,
173,
229,
195,
119,
118,
729,
1749,
16232,
189,
9195,
190,
539,
163,
135,
274,
917,
161,
497,
850,
884,
24450,
103,
115,
107,
109,
714,
473,
117,
805,
486,
1368,
103,
2304,
1349,
571,
142,
105,
483,
492,
2495,
1368,
299,
410,
115,
136,
199,
554,
473,
246,
330,
930,
2873,
815,
605,
517,
1408,
618,
878,
4072,
110,
620,
765,
562,
130,
270,
437,
261,
2758,
179,
209,
408,
135,
6705,
189,
9400,
486,
994,
548,
127,
115,
504,
209,
299,
410,
781,
486,
163,
124,
158,
815,
9188,
714,
473,
113,
156,
577,
209,
109,
565,
190,
246,
330,
113,
135,
274,
730,
2056,
324,
286,
282,
1677,
708,
730,
2056,
324,
286,
326,
122,
708,
223,
199,
382,
304,
105,
589,
2268,
382,
304,
149,
24450,
112,
189,
1683,
397,
714,
473,
125,
730,
241,
282,
1677,
488,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
430,
146,
229,
108,
121,
2246,
873,
980,
1879,
503,
408,
1474,
884,
408,
487,
457,
2464,
522,
1093,
3412,
118,
729,
1749,
3919,
659,
133,
290,
1119,
1090,
105,
1106,
8559,
1
] |
031230_nvbinhwife_petition | https://www.bbc.com/vietnamese/forum/story/2003/12/031230_nvbinhwife_petition | Bài bào chữa cho chồng | Kính gửi: Toà án nhân dân thành phố Hà Nội. | Hội đồng xét xử. Ông thẩm phán – chủ toạ phiên toà Tôi tên là: Bùi Thị Kim Ngân - Nghề nghiệp: Kế Toán Địa chỉ: Số nhà 26 tổ 67 B -Vĩnh Tuy – Hai bà Trưng- Thành phố Hà Nội. Chồng tôi là: Nguyễn Vũ Bình, sinh ngày 2 tháng 11 năm 1968, nguyên là biên tập viên Tạp chí Cộng sản, bị cơ quan an ninh bắt ngày 25 tháng 9 năm 2002. Từ đó đến nay hơn 15 tháng chưa một lần được gặp vợ, con cũng như người thân thích, sẽ bị đưa ra xét vào ngày 31 tháng 12 năm 2003 với tội danh ghi trong cáo Trạng: Tội gián điệp. Thưa ông thẩm phán: Lê Thanh Bình – Chủ toạ phiên toà xét xử vụ sơ thẩm ông Nguyễn Vũ Bình. Sau khi được biết Viện Kiểm soát nhân dân thành phố Hà Nội khép tội chồng tôi vi phạm vào điều 80 Bộ luật hình sự nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam- tội gián điệp. Cụ thể trong cáo trạng có ghi như sau: 1- Do có tư tưởng dân chủ đa nguyên, 2 tháng 9 năm 2000 –Bị cáo Nguyễn Vũ Bình đã viết đơn xin thành lập Đảng tự do dân chủ nhằm xây dựng lực lượng chống lại Đảng Cộng sản. 2- Năm 2001 liên hệ với các phần tử phản động, bất mãn như: Hoàng Minh Chính, Phạm Quế Dương … để trao đổi viết bài nói xấu Đảng. 3- Ký tên xin thành lập " Hội nhân dân Việt nam chống tham nhũng ".nhằm mục đích xây dựng lực lượng chống Đảng… 4- Móc nối với một số đối tượng phản động bên ngoài cung cấp tin tức, trao đổi về tình hình dân chủ cũng như vi phạm nhân quyền hiện nay ở Việt nam, nhằm mục đích nói xấu và chống phá nước CHXHCN Việt Nam. 5- Viết bài về vấn đề biên giới Việt Trung, cung cấp tin tức nhằm phá kế hoạch chuẩn bị ký kết vấn đề biên giới giữa Việt Nam - TQ. 6- Viết Bản điều trần về tình trạng nhân quyền tại Việt nam gửi cho Quốc hội Mỹ 7- Nhận tiền của nước ngoài. Tôi: Bùi Thị Kim Ngân, với tư cách là vợ, người đại diện hợp pháp của bị cáo Nguyễn Vũ Bình tôi xin được làm bào chữa viên nhân dân cho chồng tôi – Nguyễn Vũ Bình. 1. Viết đơn xin thành lập Đảng tự do dân chủ – Sau khi phân tích, đánh giá, nhận thức thấy nền kinh tế Việt Nam có thể rơi vào một cuộc khủng hoảng trầm trọng. mong muốn giảm thiểu những tổn thất nhân dân phải gánh chịu, nên đã viết đơn xin thành lập Đảng Tự do – Dân chủ. Lá đơn ông Nguyễn Vũ Bình viết đã gửi tới các vị lãnh đạo Đảng và nhà nước Việt Nam một cánh công khai và xin phép đàng hoàng. Điều 67 Hiến pháp Việt Nam " Công dân có quyền tự do lập hội … " Nhà nước tạo điều kiện vật chất cần thiết để công dân sử dụng các quyền đó ” – Vì vậy không thể kết kết tội ông Nguyễn Vũ Bình Vào tội gián điệp. Chính cơ quan an ninh và Viện kiểm soát đã vi phạm hiến pháp, cố tình làm sai hiến pháp. Mặt khác theo tôi được biết việc muốn thành lập Đảng phải có cương lĩnh, điều lệ, phương thức hoạt động. Ông Nguyễn Vũ Bình chưa có các điều kiện trên chưa thể lập được Đảng. Qui tội gián điệp ở đây là vô căn cứ. Lịch sử Việt Nam cũng đã từng có Đảng dân chủ. chính Đảng này đã tồn tại một thời gian tương đối dài và có nhiều đóng góp trong công cuộc cách mạng của Việt Nam. Những người cầm đầu Đảng dân chủ hiện nay vẫn giữ một số vị trí quan trạng của đất nước Việt Nam và để lại trong lòng người dân Việt Nam sự kính trọng và quý mến. Tại sao Viện kiểm soát lại cho rằng việc thành lập Đảng dân chủ là xấu, là chống lại Đảng cộng sản? Có phải Viện kiểm soát quan liêu đã đưa ra những lời lẽ như trong cáo trạng. 2.Liên hệ với các phần tử chống Đảng, bất mãn …Tôi xin được hỏi điều luật nào cấm con người đi lại, quan hệ với nhau? Các Ông như Hoàng Minh Chính, Phạm Quế Dương, Nguyễn Thanh Giang… có báo chí, cơ quan Truyền thông hoặc văn bản nào thông báo về tội danh cũng như hoạt động chống phá Đảng của các ông ấy không? Các ông ấy thông tin nói xấu chính phủ như thế nào, mức độ và tác hại ra sao?Tại sao không thấy cho người dân đọc các bài nói xấu đó? Dựa vào chứng cứ này để kết tội ông Nguyễn Vũ Bình vào tội gián điệp là một việc làm hết sức quan liêu của cơ quan điều tra cũng như viện kiểm soát. Tôi xin bác bỏ. 3. Ký tên xin thành lập "Hội nhân dân chống tham nhũng "… Thưa hội đồng xét xử, trong bài viết Việt nam và con đường phục hưng đất nước, có đoạn ông Nguyễn Vũ Bình viết: "Tình hình tham nhũng trở thành quốc nạn tham nhũng đã được Đảng, Quốc hội và nhân dân thừa nhận”. Đó là cách đánh giá đúng đắn của ông Nguyễn Vũ Bình. Chính vì nạn tham nhũng hoành hành nên mới có một số cán bộ cao cấp bị đưa ra toà như Trần Mai Hạnh, Bùi Quốc Huy trong vụ án Năm Cam. Gần đây nhất là bộ trưởng Bộ nông nghiệp và một số quan chức khác trong vụ Lã Thị Kim Oanh. Từ nhận thức đó ông Nguyễn Vũ Bình cảm thấy nó nhức nhối như một khối ung nhọt, ông Nguyễn Vũ Bình muốn đóng góp trí tuệ, sức lực để gọt bỏ khối ung nhọt đó đi vì vậy mới ký kết vào lá đơn xin thành lập " Hội nhân dân chống tham nhũng ”. Đây là một việc làm tích cực có mục đích tốt đáng được hoan nghênh, động viện khích lệ. Thì lại bị cơ quan an ninh và Viện kiểm soát vu cho là có động cơ xấu nhằm xây dựng lực lượng chống Đảng. Đề nghị hội đồng xét xử xem xét kỹ vấn đề đánh giá xem ông Nguyễn Vũ Bình hay cáccơ quan kia có mục đích xấu? 4.Móc nối với các phần tử bên ngoài…Ông Nguyễn Vũ Bình không móc nối, những người Việt kiều đó tự liên hệ và làm quen như trong bản cung đã khai.Trong luật có ghi tôi gián điệp là phải quan hệ cung cấp tin tức cho nước ngoài. Trong từ điển định nghĩa: nước ngoài phải là một chính phủ, một quốc gia, một tổ chức của một đất nước khác nói tóm lại không phải là người Việt Nam, tổ chức của người Việt, hay chính phủ Việt nam. Hơn nữa các cá nhân người Việt ở nước ngoài như ông Nguyễn Gia Kiểng, bà Ngô Thị Hiền, ông Nguyễn Ngọc Được, ông Trương Minh Dũng, ông Tấn Lực. Tôi chưa hề thấy chính phủ Việt Nam cũng như các quốc gia hiện nay họ đang cư trú có một bản án nào về những hoạt động bất hợp pháp của họ. Nếu ông Nguyễn Vũ Bình có quan hệ với họ thì cũng không thể kết tội ông Nguyễn Vũ Bình là Gián điệp. Mặt khác việc trao đổi thư từ điện tử. Điều nào trong luật pháp cấm người dân sử dụng thư điện tử? Trong cáo trạng có ghi trao đổi thư điện tử để cung cấp tin tức cho họ chống phá nhà nước. Tôi xin hỏi tổ chức nào đã chống phá nhà nước? Mức độ chống phá thế nào? Những tin tức đó không phải là tin tức bí mật. Những thư điện tử đó theo tôi đó chỉ là trao đổi quan điểm của mỗi cá nhân về vấn đề dân chủ và tình trạng nhân quyền mong muốn đi tới một tương lai tốt đẹp để có thể ngẩng cao đầu tự hào với năm châu bốn biển về đất nước Việt Nam cũng như con người Việt Nam. Đó là những quan điểm tích cực. Tôi mong muốn các ông nhìn nhận vấn đề một cách khách quan, để không khép ông Nguyễn Vũ Bình Vào tội danh gián điệp. 5. Về vấn đề Biên giới Việt –Trung.. Quốc gia nào cũng đều có đường biên để phân biệt rõ ràng địa phận cũng như quyền sở hữu của mỗi một quốc gia. Việc ký kết một hiệp định về vấn đề biên giới là một việc hết sức quan trọng. Tôi xin hỏi trước khi chuẩn bị ký kết chính phủ đã trưng cầu ý dân chưa? Vì mỗi tấc đất là của dân tộc, của nhân dân và người dân đã đổ bao nhiêu xưng máu để bảo vệ cho sự toàn vẹn lãnh thổ. Cụ thể năm 1979 bao nhiêu người dân Việt Nam đã ngã xuống để bảo vệ từng tấc đất biên giới phía Bắc, điều đó đã đi vào lịch sử. Nếu việc thực hiện trưng cầu ý dân khó khăn không thực hiện được thì sau khi ký kết hiệp định cũng nên công bố một cách công khai và minh bạch cho toàn thể người dân Việt Nam được biết. Nhưng điều đó ông Nguyễn Vũ Bình cũng như toàn thể người dân Việt Nam không hề được biết. Sau khi hiệp định biên giới Việt Trung được ký kết thì bất kỳ người dân Việt Nam nào qua cửa khẩu Lang Sơn đều thấy cột mốc Hữu nghị Quan không còn nằm ở vị trĩ cũ mà đã lùi sâu vào bên trong sang phía đất Việ! t Nam. Rồi Thác Bản Giốc cũng bị chia đôi… Bất kỳ một người dân Việt Nam có lòng yêu nước và có trách nhiệm với đất nước đều cảm thấy đau lòng vì cha ông, con cháu họ đã đổ bao nhiêu xương máu để bảo vệ từng tấc đất, không những thế quyền lợi của người dân cũng bị mất vì một số danh lam thắng cảnh đẹp của Việt Nam trước kia nay cũng bị chia xẻ. Chồng tôi – bị cáo Nguyễn Vũ Bình, là một công dân Việt nam yêu nước trước sự việc đó hỏi không đau lòng làm sao được? Chính vì thế ông mới viết bài lên tiếng mong mọi người có tiếng nói để bảo vệ quyền lợi cho đất nước cho dân tộc thì lại bị cơ quan an ninh và viện kiểm soát nhân dân thành phố Hà nội qui kết là cung cấp tin tức cho bên ngoài để nhằm phá hiệp định biên giới Việt Trung. Để rồi buộc tội ông Nguyễn Vũ Bình vào tội gián điệp.Điều này là vô căn cứ, tôi xin toà loại bỏ. 6.Viết Bản điều trần về tình trạng nhân quyền ở Việt Nam gửi cho Quốc hội Mỹ…. Thứ nhất: Ngày 19 tháng 7 năm 2002 nhận được lời mời của Bà Loreta Sanchez – Hạ nghị sĩ – Hạ nghị viện Hoa Kỳ. Ông Nguyễn Vũ Bình đã viết Bản điều trần về tình trạng nhân quyền ở Việt Nam. Nội dung chỉ là bản sao lại những điều của một số công dân Việt nam đã cùng nhau làm đơn kiến nghị tập thể gửi cho các cấp lãnh đạo Đảng và nhà nước. Sự việc đó là có thật thì tại sao lại kết tôi ông Nguyễn Vũ Bình là vu cáo – xin loại bỏ. Còn việc tại sao lại gửi bản điều trần đó cho Quốc hội Hoa kỳ, có thể ông Nguyễn Vũ Bình suy nghĩ những sự việc trên đã gửi cho các cấp lãnh đạo nhưng bị lờ đi vì thế ông Nguyễn Vũ Bình gửi bản điều trần cho Quốc hội Mỹ mong muốn có một giải pháp tốt đẹp hơn? (chẳng hạn trong nhà có chuyện lục đục mãi không thể hoà giải được thì phải đưa ra tổ dân phố, tổ hoà giải …) Mặt khác, nếu kết tội chồng tôi - ông Nguyễn Vũ Bình cung cấp Bản điều trần cho quốc hội Mỹ là phạm tội gián điệp. Thì xin các ông chứng minh bằng cách mời Hạ Nghị viện Mỹ cử người sang đối thoại một cách cởi mở trên tinh thần của chính phủ đã đưa ra cụ thể là mời bà Loreta Sanchez người đã mời ông Nguyễn Vũ Bình sang để giải trình cho rõ: 1. Hạ nghị viện Hoa kỳ có phải là cơ quantình báo không? 2. Hạ nghị sĩ Loreta Sanhchez có phải là điệp viên không? 3. Việc mời ông Nguyễn Vũ Bình viết Bản điều trần có phải là hoạt động gián điệp không? Còn nữa, nếu cơ quan an ninh và viện kiểm soát không chứng minh được Quốc hội Hoa kỳ đã dùng bản điều trần do ông Nguyễn Vũ Bình gửi để chống phá nhà nước Việt Nam như thế nào? thì có nghĩa là các cơ quan đó đã tùy tiện kết tội ông Nguyễn Vũ Bình. Chính các cơ quan ấy mới là kẻ vi phạm luật pháp phải đem ra truy tố theo luật định. 7. Nhận tiền của nước ngoài… Điều luật nào cấm người dân Việt Nam nhận tiền của Việt kiều ở nước ngoài? Việc nhận tiền mang tính chất giúp nhau trong lúc khó khăn vì lúc đó ông Nguyễn Vũ Bình đã mất việc ở Tạp chí cộng sản không thể qui vào tội gián điệp được, xin quý toà loại bỏ. Một số ông bên an ninh nói không ai tự nhiên đem tiền đi cho người dưng. Xin hỏi: nếu không có lòng tương thân tương ái thì làm sao lại có sự giúp đỡ ủng hộ, viện trợ của một số nước cho Việt Nam? Làm sao lại có sự ủng hộ vào quỹ người nghèo để giúp một số gia đình thoát khỏi cảnh gian nan trong lúc khó khăn? Trường hợp ông Nguyễn Vũ Bình cũng thế, mất việc lại bị Tạp chí Cộng sản ghi trong lý lịch: "Có nhận thức sai về tình hình đất nước, không tin vào sự lãnh đạo của Đảng”, hòng chặn con đường xin việc của ông Nguyễn Vũ Bình. Thật sự ông Nguyễn Vũ Bình rất khó xin việc kể từ khi thôi ở Tạp chí Cộng sản. Nhiều lần đi tuyển ở các trung tâm giới thiệu việc làm để làm biên tập viên, một công việc mà ông Nguyễn Vũ Bình đã từng làm hơn 8 năm trời nhưng đều bị loại (không hiểu có một áp lực nào không?). Rồi viết bài bình luận về bóng đá là môn thể thao mà ông Bình rất hâm mộ. Ông Bình rất có tư duy về bình luận bóng đá vì thế ông viết bài gửi đi với bút danh mang tên con gái, viết bài nào là được đăng bài đó nhưng rồi không hiểu sao cũng chỉ được vài lần. Rồi báo Thể thao Văn hoá gọi điện đến xin lỗi không đăng được với lý do nếu cứ đăng bài của ông Bình thì những phóng viên của báo sẽ không còn chỗ của họ trên trang báo. Thế là ông Bình lại không có việc. Chính những lúc khó khăn như thế mọi người mới giúp đỡ gửi tiền để giúp nhau trong lú! c khó khăn. Số tiền đâu có nhiều, tổng cộng không hơn 500 USD không bằng một lần nhận hối lộ của một số vị quan chức đã bị đưa ra toà. Tại sao Viện kiểm soát và cơ quan an ninh lại qui vào tội gián điệp? Tôi xin hỏi họ qui kết ông Nguyễn Vũ Bình nhận tiền để làm gián điệp dựa vào cái gì? Xin hãy thôi ngay đi cái trò "ngậm máu phun người ". Tôi đề nghị hội đồng xét xử là nơi cầm cân nảy mực, có cách nhìn một cách khách quan nhất, công bằng nhất. Không vì một lý do nào đó, xét xử theo đúng pháp luật để không có một vụ án nào oan sai mang lại niềm tin trong mỗi người dân. Kết luận: Dựa trên những điều tôi đã bào chữa trên đây, chồng tôi- ông Nguyễn Vũ bình – vô tội. Chồng tôi - ông Nguyễn Vũ Bình bản chất thật thà, đạo đức, luôn coi trọng điều ngay lẽ phải, thấy những gì ngang tai, trái mắt là không chịu. Biết là làm những việc đó, nói ra những điều đó sẽ phải hy sinh quyền lợi cá nhân, quyền lợi gia đình nhưng anh vẫn làm vì ý nguyện của anh là mong muốn cho toàn thể dân Việt Nam có cuộc sống tốt đẹp hơn, đất nước phồn vinh hơn. Tôi đề nghị hội đồng xét xử tha bổng cho chồng tôi- ông Nguyễn Vũ Bình để ông sớm được trở về đoàn tụ cùng gia đình. Tôi và các con tôi đang cần có anh. Kính mong hội đồng xét xử để có quyết đinh sáng suốt. Hà nội, ngày 26 tháng 12 năm 2003 Bào chữa viên nhân dân Vợ bị cáo Bùi Thị Kim Ngân Đồng kính gửi: - Văn phòng Tổng Bí thư - Văn phòng Chủ tịch nước - Văn phòng Chủ tịch Quốc hội - Văn phòng Thủ tướng chính phủ - Toà án nhân dân tối cao - Viện kiểm soát nhân dân tối cao - Toà án nhân dân thành phố Hà nội - Viện kiểm soát nhân dân thành phố Hà nội - Các cơ quan thông tấn và báo chí - Các bạn bè gần xa, những ai quan tâm | summarize: Hội đồng xét xử. Ông thẩm phán – chủ toạ phiên toà Tôi tên là: Bùi Thị Kim Ngân - Nghề nghiệp: Kế Toán Địa chỉ: Số nhà 26 tổ 67 B -Vĩnh Tuy – Hai bà Trưng- Thành phố Hà Nội. Chồng tôi là: Nguyễn Vũ Bình, sinh ngày 2 tháng 11 năm 1968, nguyên là biên tập viên Tạp chí Cộng sản, bị cơ quan an ninh bắt ngày 25 tháng 9 năm 2002. Từ đó đến nay hơn 15 tháng chưa một lần được gặp vợ, con cũng như người thân thích, sẽ bị đưa ra xét vào ngày 31 tháng 12 năm 2003 với tội danh ghi trong cáo Trạng: Tội gián điệp. Thưa ông thẩm phán: Lê Thanh Bình – Chủ toạ phiên toà xét xử vụ sơ thẩm ông Nguyễn Vũ Bình. Sau khi được biết Viện Kiểm soát nhân dân thành phố Hà Nội khép tội chồng tôi vi phạm vào điều 80 Bộ luật hình sự nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam- tội gián điệp. Cụ thể trong cáo trạng có ghi như sau: 1- Do có tư tưởng dân chủ đa nguyên, 2 tháng 9 năm 2000 –Bị cáo Nguyễn Vũ Bình đã viết đơn xin thành lập Đảng tự do dân chủ nhằm xây dựng lực lượng chống lại Đảng Cộng sản. 2- Năm 2001 liên hệ với các phần tử phản động, bất mãn như: Hoàng Minh Chính, Phạm Quế Dương … để trao đổi viết bài nói xấu Đảng. 3- Ký tên xin thành lập " Hội nhân dân Việt nam chống tham nhũng ".nhằm mục đích xây dựng lực lượng chống Đảng… 4- Móc nối với một số đối tượng phản động bên ngoài cung cấp tin tức, trao đổi về tình hình dân chủ cũng như vi phạm nhân quyền hiện nay ở Việt nam, nhằm mục đích nói xấu và chống phá nước CHXHCN Việt Nam. 5- Viết bài về vấn đề biên giới Việt Trung, cung cấp tin tức nhằm phá kế hoạch chuẩn bị ký kết vấn đề biên giới giữa Việt Nam - TQ. 6- Viết Bản điều trần về tình trạng nhân quyền tại Việt nam gửi cho Quốc hội Mỹ 7- Nhận tiền của nước ngoài. Tôi: Bùi Thị Kim Ngân, với tư cách là vợ, người đại diện hợp pháp của bị cáo Nguyễn Vũ Bình tôi xin được làm bào chữa viên nhân dân cho chồng tôi – Nguyễn Vũ Bình. 1. Viết đơn xin thành lập Đảng tự do dân chủ – Sau khi phân tích, đánh giá, nhận thức thấy nền kinh tế Việt Nam có thể rơi vào một cuộc khủng hoảng trầm trọng. mong muốn giảm thiểu những tổn thất nhân dân phải gánh chịu, nên đã viết đơn xin thành lập Đảng Tự do – Dân chủ. Lá đơn ông Nguyễn Vũ Bình viết đã gửi tới các vị lãnh đạo Đảng và nhà nước Việt Nam một cánh công khai và xin phép đàng hoàng. Điều 67 Hiến pháp Việt Nam " Công dân có quyền tự do lập hội … " Nhà nước tạo điều kiện vật chất cần thiết để công dân sử dụng các quyền đó ” – Vì vậy không thể kết kết tội ông Nguyễn Vũ Bình Vào tội gián điệp. Chính cơ quan an ninh và Viện kiểm soát đã vi phạm hiến pháp, cố tình làm sai hiến pháp. Mặt khác theo tôi được biết việc muốn thành lập Đảng phải có cương lĩnh, điều lệ, phương thức hoạt động. Ông Nguyễn Vũ Bình chưa có các điều kiện trên chưa thể lập được Đảng. Qui tội gián điệp ở đây là vô căn cứ. Lịch sử Việt Nam cũng đã từng có Đảng dân chủ. chính Đảng này đã tồn tại một thời gian tương đối dài và có nhiều đóng góp trong công cuộc cách mạng của Việt Nam. Những người cầm đầu Đảng dân chủ hiện nay vẫn giữ một số vị trí quan trạng của đất nước Việt Nam và để lại trong lòng người dân Việt Nam sự kính trọng và quý mến. Tại sao Viện kiểm soát lại cho rằng việc thành lập Đảng dân chủ là xấu, là chống lại Đảng cộng sản? Có phải Viện kiểm soát quan liêu đã đưa ra những lời lẽ như trong cáo trạng. 2.Liên hệ với các phần tử chống Đảng, bất mãn …Tôi xin được hỏi điều luật nào cấm con người đi lại, quan hệ với nhau? Các Ông như Hoàng Minh Chính, Phạm Quế Dương, Nguyễn Thanh Giang… có báo chí, cơ quan Truyền thông hoặc văn bản nào thông báo về tội danh cũng như hoạt động chống phá Đảng của các ông ấy không? Các ông ấy thông tin nói xấu chính phủ như thế nào, mức độ và tác hại ra sao?Tại sao không thấy cho người dân đọc các bài nói xấu đó? Dựa vào chứng cứ này để kết tội ông Nguyễn Vũ Bình vào tội gián điệp là một việc làm hết sức quan liêu của cơ quan điều tra cũng như viện kiểm soát. Tôi xin bác bỏ. 3. Ký tên xin thành lập "Hội nhân dân chống tham nhũng "… Thưa hội đồng xét xử, trong bài viết Việt nam và con đường phục hưng đất nước, có đoạn ông Nguyễn Vũ Bình viết: "Tình hình tham nhũng trở thành quốc nạn tham nhũng đã được Đảng, Quốc hội và nhân dân thừa nhận”. Đó là cách đánh giá đúng đắn của ông Nguyễn Vũ Bình. Chính vì nạn tham nhũng hoành hành nên mới có một số cán bộ cao cấp bị đưa ra toà như Trần Mai Hạnh, Bùi Quốc Huy trong vụ án Năm Cam. Gần đây nhất là bộ trưởng Bộ nông nghiệp và một số quan chức khác trong vụ Lã Thị Kim Oanh. Từ nhận thức đó ông Nguyễn Vũ Bình cảm thấy nó nhức nhối như một khối ung nhọt, ông Nguyễn Vũ Bình muốn đóng góp trí tuệ, sức lực để gọt bỏ khối ung nhọt đó đi vì vậy mới ký kết vào lá đơn xin thành lập " Hội nhân dân chống tham nhũng ”. Đây là một việc làm tích cực có mục đích tốt đáng được hoan nghênh, động viện khích lệ. Thì lại bị cơ quan an ninh và Viện kiểm soát vu cho là có động cơ xấu nhằm xây dựng lực lượng chống Đảng. Đề nghị hội đồng xét xử xem xét kỹ vấn đề đánh giá xem ông Nguyễn Vũ Bình hay cáccơ quan kia có mục đích xấu? 4.Móc nối với các phần tử bên ngoài…Ông Nguyễn Vũ Bình không móc nối, những người Việt kiều đó tự liên hệ và làm quen như trong bản cung đã khai.Trong luật có ghi tôi gián điệp là phải quan hệ cung cấp tin tức cho nước ngoài. Trong từ điển định nghĩa: nước ngoài phải là một chính phủ, một quốc gia, một tổ chức của một đất nước khác nói tóm lại không phải là người Việt Nam, tổ chức của người Việt, hay chính phủ Việt nam. Hơn nữa các cá nhân người Việt ở nước ngoài như ông Nguyễn Gia Kiểng, bà Ngô Thị Hiền, ông Nguyễn Ngọc Được, ông Trương Minh Dũng, ông Tấn Lực. Tôi chưa hề thấy chính phủ Việt Nam cũng như các quốc gia hiện nay họ đang cư trú có một bản án nào về những hoạt động bất hợp pháp của họ. Nếu ông Nguyễn Vũ Bình có quan hệ với họ thì cũng không thể kết tội ông Nguyễn Vũ Bình là Gián điệp. Mặt khác việc trao đổi thư từ điện tử. Điều nào trong luật pháp cấm người dân sử dụng thư điện tử? Trong cáo trạng có ghi trao đổi thư điện tử để cung cấp tin tức cho họ chống phá nhà nước. Tôi xin hỏi tổ chức nào đã chống phá nhà nước? Mức độ chống phá thế nào? Những tin tức đó không phải là tin tức bí mật. Những thư điện tử đó theo tôi đó chỉ là trao đổi quan điểm của mỗi cá nhân về vấn đề dân chủ và tình trạng nhân quyền mong muốn đi tới một tương lai tốt đẹp để có thể ngẩng cao đầu tự hào với năm châu bốn biển về đất nước Việt Nam cũng như con người Việt Nam. Đó là những quan điểm tích cực. Tôi mong muốn các ông nhìn nhận vấn đề một cách khách quan, để không khép ông Nguyễn Vũ Bình Vào tội danh gián điệp. 5. Về vấn đề Biên giới Việt –Trung.. Quốc gia nào cũng đều có đường biên để phân biệt rõ ràng địa phận cũng như quyền sở hữu của mỗi một quốc gia. Việc ký kết một hiệp định về vấn đề biên giới là một việc hết sức quan trọng. Tôi xin hỏi trước khi chuẩn bị ký kết chính phủ đã trưng cầu ý dân chưa? Vì mỗi tấc đất là của dân tộc, của nhân dân và người dân đã đổ bao nhiêu xưng máu để bảo vệ cho sự toàn vẹn lãnh thổ. Cụ thể năm 1979 bao nhiêu người dân Việt Nam đã ngã xuống để bảo vệ từng tấc đất biên giới phía Bắc, điều đó đã đi vào lịch sử. Nếu việc thực hiện trưng cầu ý dân khó khăn không thực hiện được thì sau khi ký kết hiệp định cũng nên công bố một cách công khai và minh bạch cho toàn thể người dân Việt Nam được biết. Nhưng điều đó ông Nguyễn Vũ Bình cũng như toàn thể người dân Việt Nam không hề được biết. Sau khi hiệp định biên giới Việt Trung được ký kết thì bất kỳ người dân Việt Nam nào qua cửa khẩu Lang Sơn đều thấy cột mốc Hữu nghị Quan không còn nằm ở vị trĩ cũ mà đã lùi sâu vào bên trong sang phía đất Việ! t Nam. Rồi Thác Bản Giốc cũng bị chia đôi… Bất kỳ một người dân Việt Nam có lòng yêu nước và có trách nhiệm với đất nước đều cảm thấy đau lòng vì cha ông, con cháu họ đã đổ bao nhiêu xương máu để bảo vệ từng tấc đất, không những thế quyền lợi của người dân cũng bị mất vì một số danh lam thắng cảnh đẹp của Việt Nam trước kia nay cũng bị chia xẻ. Chồng tôi – bị cáo Nguyễn Vũ Bình, là một công dân Việt nam yêu nước trước sự việc đó hỏi không đau lòng làm sao được? Chính vì thế ông mới viết bài lên tiếng mong mọi người có tiếng nói để bảo vệ quyền lợi cho đất nước cho dân tộc thì lại bị cơ quan an ninh và viện kiểm soát nhân dân thành phố Hà nội qui kết là cung cấp tin tức cho bên ngoài để nhằm phá hiệp định biên giới Việt Trung. Để rồi buộc tội ông Nguyễn Vũ Bình vào tội gián điệp.Điều này là vô căn cứ, tôi xin toà loại bỏ. 6.Viết Bản điều trần về tình trạng nhân quyền ở Việt Nam gửi cho Quốc hội Mỹ…. Thứ nhất: Ngày 19 tháng 7 năm 2002 nhận được lời mời của Bà Loreta Sanchez – Hạ nghị sĩ – Hạ nghị viện Hoa Kỳ. Ông Nguyễn Vũ Bình đã viết Bản điều trần về tình trạng nhân quyền ở Việt Nam. Nội dung chỉ là bản sao lại những điều của một số công dân Việt nam đã cùng nhau làm đơn kiến nghị tập thể gửi cho các cấp lãnh đạo Đảng và nhà nước. Sự việc đó là có thật thì tại sao lại kết tôi ông Nguyễn Vũ Bình là vu cáo – xin loại bỏ. Còn việc tại sao lại gửi bản điều trần đó cho Quốc hội Hoa kỳ, có thể ông Nguyễn Vũ Bình suy nghĩ những sự việc trên đã gửi cho các cấp lãnh đạo nhưng bị lờ đi vì thế ông Nguyễn Vũ Bình gửi bản điều trần cho Quốc hội Mỹ mong muốn có một giải pháp tốt đẹp hơn? (chẳng hạn trong nhà có chuyện lục đục mãi không thể hoà giải được thì phải đưa ra tổ dân phố, tổ hoà giải …) Mặt khác, nếu kết tội chồng tôi - ông Nguyễn Vũ Bình cung cấp Bản điều trần cho quốc hội Mỹ là phạm tội gián điệp. Thì xin các ông chứng minh bằng cách mời Hạ Nghị viện Mỹ cử người sang đối thoại một cách cởi mở trên tinh thần của chính phủ đã đưa ra cụ thể là mời bà Loreta Sanchez người đã mời ông Nguyễn Vũ Bình sang để giải trình cho rõ: 1. Hạ nghị viện Hoa kỳ có phải là cơ quantình báo không? 2. Hạ nghị sĩ Loreta Sanhchez có phải là điệp viên không? 3. Việc mời ông Nguyễn Vũ Bình viết Bản điều trần có phải là hoạt động gián điệp không? Còn nữa, nếu cơ quan an ninh và viện kiểm soát không chứng minh được Quốc hội Hoa kỳ đã dùng bản điều trần do ông Nguyễn Vũ Bình gửi để chống phá nhà nước Việt Nam như thế nào? thì có nghĩa là các cơ quan đó đã tùy tiện kết tội ông Nguyễn Vũ Bình. Chính các cơ quan ấy mới là kẻ vi phạm luật pháp phải đem ra truy tố theo luật định. 7. Nhận tiền của nước ngoài… Điều luật nào cấm người dân Việt Nam nhận tiền của Việt kiều ở nước ngoài? Việc nhận tiền mang tính chất giúp nhau trong lúc khó khăn vì lúc đó ông Nguyễn Vũ Bình đã mất việc ở Tạp chí cộng sản không thể qui vào tội gián điệp được, xin quý toà loại bỏ. Một số ông bên an ninh nói không ai tự nhiên đem tiền đi cho người dưng. Xin hỏi: nếu không có lòng tương thân tương ái thì làm sao lại có sự giúp đỡ ủng hộ, viện trợ của một số nước cho Việt Nam? Làm sao lại có sự ủng hộ vào quỹ người nghèo để giúp một số gia đình thoát khỏi cảnh gian nan trong lúc khó khăn? Trường hợp ông Nguyễn Vũ Bình cũng thế, mất việc lại bị Tạp chí Cộng sản ghi trong lý lịch: "Có nhận thức sai về tình hình đất nước, không tin vào sự lãnh đạo của Đảng”, hòng chặn con đường xin việc của ông Nguyễn Vũ Bình. Thật sự ông Nguyễn Vũ Bình rất khó xin việc kể từ khi thôi ở Tạp chí Cộng sản. Nhiều lần đi tuyển ở các trung tâm giới thiệu việc làm để làm biên tập viên, một công việc mà ông Nguyễn Vũ Bình đã từng làm hơn 8 năm trời nhưng đều bị loại (không hiểu có một áp lực nào không?). Rồi viết bài bình luận về bóng đá là môn thể thao mà ông Bình rất hâm mộ. Ông Bình rất có tư duy về bình luận bóng đá vì thế ông viết bài gửi đi với bút danh mang tên con gái, viết bài nào là được đăng bài đó nhưng rồi không hiểu sao cũng chỉ được vài lần. Rồi báo Thể thao Văn hoá gọi điện đến xin lỗi không đăng được với lý do nếu cứ đăng bài của ông Bình thì những phóng viên của báo sẽ không còn chỗ của họ trên trang báo. Thế là ông Bình lại không có việc. Chính những lúc khó khăn như thế mọi người mới giúp đỡ gửi tiền để giúp nhau trong lú! c khó khăn. Số tiền đâu có nhiều, tổng cộng không hơn 500 USD không bằng một lần nhận hối lộ của một số vị quan chức đã bị đưa ra toà. Tại sao Viện kiểm soát và cơ quan an ninh lại qui vào tội gián điệp? Tôi xin hỏi họ qui kết ông Nguyễn Vũ Bình nhận tiền để làm gián điệp dựa vào cái gì? Xin hãy thôi ngay đi cái trò "ngậm máu phun người ". Tôi đề nghị hội đồng xét xử là nơi cầm cân nảy mực, có cách nhìn một cách khách quan nhất, công bằng nhất. Không vì một lý do nào đó, xét xử theo đúng pháp luật để không có một vụ án nào oan sai mang lại niềm tin trong mỗi người dân. Kết luận: Dựa trên những điều tôi đã bào chữa trên đây, chồng tôi- ông Nguyễn Vũ bình – vô tội. Chồng tôi - ông Nguyễn Vũ Bình bản chất thật thà, đạo đức, luôn coi trọng điều ngay lẽ phải, thấy những gì ngang tai, trái mắt là không chịu. Biết là làm những việc đó, nói ra những điều đó sẽ phải hy sinh quyền lợi cá nhân, quyền lợi gia đình nhưng anh vẫn làm vì ý nguyện của anh là mong muốn cho toàn thể dân Việt Nam có cuộc sống tốt đẹp hơn, đất nước phồn vinh hơn. Tôi đề nghị hội đồng xét xử tha bổng cho chồng tôi- ông Nguyễn Vũ Bình để ông sớm được trở về đoàn tụ cùng gia đình. Tôi và các con tôi đang cần có anh. Kính mong hội đồng xét xử để có quyết đinh sáng suốt. Hà nội, ngày 26 tháng 12 năm 2003 Bào chữa viên nhân dân Vợ bị cáo Bùi Thị Kim Ngân Đồng kính gửi: - Văn phòng Tổng Bí thư - Văn phòng Chủ tịch nước - Văn phòng Chủ tịch Quốc hội - Văn phòng Thủ tướng chính phủ - Toà án nhân dân tối cao - Viện kiểm soát nhân dân tối cao - Toà án nhân dân thành phố Hà nội - Viện kiểm soát nhân dân thành phố Hà nội - Các cơ quan thông tấn và báo chí - Các bạn bè gần xa, những ai quan tâm | [
108,
287,
285,
161,
813,
210,
587,
5312,
208,
1208,
689,
1021,
185,
10890,
928,
2188,
388,
465,
106,
161,
1823,
1074,
948,
1462,
233,
9879,
522,
161,
2789,
9785,
3295,
163,
161,
2172,
152,
3013,
420,
6431,
1271,
233,
25847,
421,
1021,
891,
263,
7679,
686,
994,
548,
337,
2467,
10746,
141,
106,
161,
362,
1016,
2920,
296,
191,
944,
253,
1425,
147,
8445,
503,
106,
749,
495,
182,
2816,
962,
356,
607,
2070,
133,
225,
146,
305,
672,
290,
191,
1998,
253,
1653,
147,
6829,
1069,
150,
155,
275,
183,
1454,
253,
289,
116,
400,
117,
683,
7450,
219,
127,
128,
111,
481,
4904,
134,
133,
251,
124,
587,
138,
191,
3624,
253,
1178,
147,
4497,
119,
638,
595,
848,
113,
341,
17122,
161,
6185,
2076,
16071,
4911,
118,
1208,
689,
161,
729,
805,
644,
1021,
483,
10890,
928,
2188,
587,
528,
197,
1046,
1208,
118,
362,
1016,
5363,
759,
129,
117,
217,
1348,
2304,
820,
157,
137,
164,
548,
337,
710,
3569,
638,
1423,
141,
554,
473,
138,
179,
2330,
429,
330,
240,
144,
142,
607,
1718,
1643,
213,
483,
404,
131,
132,
686,
638,
2076,
16071,
2848,
136,
113,
341,
612,
107,
848,
128,
3135,
9021,
1133,
107,
276,
597,
137,
185,
635,
5591,
944,
253,
1653,
147,
2750,
1021,
17897,
341,
362,
1016,
644,
115,
508,
652,
676,
164,
385,
348,
222,
180,
137,
185,
745,
556,
636,
265,
423,
424,
153,
348,
607,
2140,
9452,
832,
5267,
316,
300,
119,
109,
380,
693,
391,
1971,
295,
2151,
128,
161,
678,
700,
448,
103,
971,
6466,
1044,
1804,
130,
992,
345,
508,
392,
123,
1099,
3054,
11392,
4684,
465,
676,
164,
385,
189,
813,
157,
137,
131,
828,
424,
268,
802,
189,
112,
10819,
592,
1055,
556,
636,
265,
423,
424,
348,
599,
15102,
1808,
2007,
376,
1495,
119,
116,
166,
195,
706,
391,
192,
367,
351,
870,
373,
193,
7817,
992,
345,
125,
205,
240,
137,
185,
127,
128,
554,
473,
157,
168,
199,
275,
108,
121,
131,
3900,
745,
592,
1055,
123,
1099,
105,
424,
740,
142,
7529,
131,
629,
985,
686,
3113,
392,
125,
255,
220,
749,
249,
131,
151,
103,
870,
373,
193,
766,
745,
740,
699,
763,
862,
133,
667,
299,
255,
220,
749,
249,
415,
131,
132,
233,
4526,
1413,
686,
3113,
783,
179,
2323,
125,
205,
612,
157,
168,
149,
131,
828,
916,
114,
162,
213,
200,
1489,
686,
4579,
231,
379,
104,
142,
1781,
388,
161,
1823,
1074,
948,
1462,
103,
119,
276,
173,
106,
7450,
111,
273,
681,
279,
246,
104,
133,
341,
362,
1016,
644,
141,
676,
117,
140,
1347,
1520,
182,
157,
137,
114,
1423,
141,
1021,
362,
1016,
5363,
3231,
3113,
652,
676,
164,
385,
348,
222,
180,
137,
185,
1021,
759,
129,
613,
5089,
403,
314,
103,
238,
329,
203,
639,
236,
216,
131,
132,
107,
136,
1471,
138,
116,
204,
757,
1186,
2069,
1807,
872,
278,
558,
1713,
120,
1858,
946,
157,
137,
139,
2570,
668,
103,
237,
115,
508,
652,
676,
164,
385,
348,
1844,
180,
1021,
651,
2120,
4870,
652,
118,
362,
1016,
644,
508,
115,
916,
228,
109,
297,
261,
247,
348,
105,
152,
142,
131,
132,
116,
1255,
135,
550,
105,
676,
656,
3841,
6432,
747,
6431,
1478,
246,
131,
132,
189,
487,
137,
107,
168,
222,
180,
385,
213,
1804,
189,
571,
142,
394,
179,
591,
731,
562,
260,
583,
130,
135,
137,
324,
286,
109,
168,
150,
108,
561,
1021,
865,
530,
110,
136,
299,
299,
638,
118,
362,
1016,
644,
1339,
638,
2076,
16071,
448,
225,
146,
305,
672,
105,
1348,
594,
820,
115,
554,
473,
1488,
2184,
601,
205,
140,
714,
1488,
2290,
1993,
211,
181,
141,
117,
217,
156,
278,
164,
385,
348,
139,
107,
2057,
950,
103,
179,
5625,
412,
329,
381,
2240,
208,
362,
1016,
644,
289,
107,
109,
179,
591,
159,
289,
136,
385,
117,
3054,
11079,
638,
2076,
1641,
108,
121,
248,
106,
616,
907,
532,
112,
2375,
324,
131,
132,
127,
115,
434,
107,
348,
137,
2120,
122,
348,
126,
115,
1025,
149,
116,
221,
390,
489,
195,
677,
105,
107,
158,
609,
904,
113,
135,
204,
173,
427,
104,
131,
629,
564,
111,
898,
178,
348,
137,
185,
199,
275,
244,
533,
116,
166,
297,
512,
146,
612,
104,
282,
142,
131,
132,
105,
130,
153,
113,
694,
111,
137,
131,
132,
144,
1724,
308,
105,
1089,
13715,
919,
350,
1348,
594,
820,
153,
114,
160,
156,
164,
385,
348,
137,
185,
106,
4812,
106,
424,
153,
348,
490,
262,
347,
615,
139,
1348,
594,
820,
146,
5186,
115,
251,
124,
120,
366,
642,
128,
113,
341,
612,
112,
3277,
8376,
300,
119,
109,
380,
693,
424,
1927,
295,
2151,
1804,
1225,
676,
117,
419,
179,
330,
224,
918,
219,
111,
184,
1398,
146,
300,
119,
8644,
303,
208,
128,
678,
700,
448,
103,
971,
6466,
3010,
362,
805,
1883,
599,
107,
188,
2477,
225,
146,
1848,
206,
451,
355,
288,
224,
206,
188,
125,
638,
595,
127,
128,
381,
192,
424,
740,
348,
104,
109,
118,
728,
984,
303,
118,
728,
206,
193,
123,
1099,
122,
256,
128,
175,
1577,
537,
359,
105,
274,
799,
124,
1608,
3165,
350,
110,
203,
114,
111,
137,
901,
109,
392,
123,
1099,
5870,
1779,
409,
138,
463,
532,
126,
130,
299,
638,
118,
362,
1016,
644,
138,
638,
2076,
1641,
106,
116,
156,
140,
538,
2083,
146,
5186,
104,
225,
146,
179,
486,
127,
128,
760,
594,
4354,
388,
676,
736,
3703,
3635,
4684,
465,
676,
164,
385,
189,
6755,
157,
137,
424,
268,
802,
6214,
4911,
213,
210,
587,
528,
103,
113,
392,
508,
131,
828,
105,
219,
361,
618,
108,
4938,
282,
1013,
107,
780,
118,
362,
1016,
644,
2492,
189,
4989,
240,
268,
802,
319,
164,
198,
627,
268,
802,
115,
117,
1927,
162,
213,
105,
157,
137,
1175,
238,
863,
902,
106,
173,
403,
314,
604,
3171,
104,
118,
362,
1016,
5363,
448,
171,
627,
268,
802,
4083,
209,
237,
239,
107,
116,
166,
1101,
317,
291,
373,
133,
251,
124,
2188,
128,
912,
1896,
2718,
103,
1823,
162,
1734,
113,
197,
304,
832,
2683,
112,
2480,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
5876,
916,
161,
4212,
304,
157,
137,
164,
548,
337,
2467,
1
] |
120906_thayer_factional_powers | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2012/09/120906_thayer_factional_powers | VN: Biên độ của cuộc chiến phe phái | Vụ bắt cựu lãnh đạo Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam Vinalines Dương Chí Dũng hồi đầu tuần này đã đặt ra những câu hỏi về ý nghĩa của nó trong bối cảnh chống tham nhũng và cải cách rộng lớn hơn ở Việt Nam. | Thủ tướng Dũng đã yêu cầu 'bắt bằng được' ông Dũng Sau khi có tin ông Dương Chí Dũng bị bắt hôm 5/9, BBC đã điện thoại phỏng vấn nhà quan sát Việt Nam có tiếng Carl Thayer từ Học Viện Quốc phòng Úc. Trước hết ông cho biết đánh giá về động cơ của vụ bắt: Nhìn nhận đầu tiên của tôi là đây là động thái giảm thiểu tác hại. Không nghi ngờ gì về chuyện có mối liên hệ giữa chiến dịch chống tham nhũng và việc cải cách ngành ngân hàng ở Việt Nam. Nhưng những đại công ty [ở Việt Nam] là con đẻ của thủ tướng và ông là người phải chịu trách nhiệm cuối cùng. Các nhà lãnh đạo Đảng ở Việt Nam luôn nói, mặc dù chỉ nói suông, họ sẽ truy cứu những người tham nhũng bất kể họ giữ chức vụ cao tới đâu. Nhưng họ luôn dừng ở các cấp thấp hơn nhiều so với ủy viên bộ chính trị, có thể là đến cấp thứ trưởng hoặc ủy viên trung ương nhưng không bao giờ lên mức cao hơn thế. Trong trường hợp này thủ tướng đang chịu sức ép rất lớn khi để tồn tại môi trường kinh doanh lỏng lẻo trong đó các tổng công ty và Ngân hàng Nhà nước muốn làm gì thì làm, họ không bị kiểm toán. Bản thân các đại công ty cũng không tự kiểm toán đúng đắn. Khi người ta tham nhũng thì không phải là thủ tướng ra lệnh cho họ làm như vậy và có liên quan trực tiếp. Người ta có thể nói rằng ông là người được hưởng lợi gián tiếp từ một mạng lưới lớn hoạt động dưới trướng của ông. Vậy nên nếu giờ có những bằng chứng về các vấn đề tài chính lớn [ở các tổng công ty] thì ông [Dũng] không thể bảo vệ họ được nếu ông muốn vô tội. Chính vì vậy những tay chân của ông đã bị bỏ mặc, bỏ rơi. BBC: Trong vụ Vinashin, Vinalines cũng như vụ bắt cựu lãnh đạo và lãnh đạo ngân hàng thương mại tư nhân ACB, lý do đều là 'thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng', trong trường hợp này [thất thoát ở các tổng công ty nhà nước] liệu chúng ta có thể nói điều tương tự về thủ tướng không? Vâng, nhưng đây là chiến dịch phê và tự phê sẽ diễn ra tại cuộc họp của ban chấp hành trung ương tới đây. Người ta không thể tự phê mà không nói rằng họ đã có những bước đi [để cải thiện tình hình] vì như vậy họ sẽ chật vật. Chính vì vậy trong vụ Vinashin, cho dù không có chiến dịch phê và tự phê, thủ tướng đã có bước đi phủ đầu và nhận trách nhiệm. Liệu người ta còn làm được gì thêm nữa khi người đứng đầu nói rằng ông nhận trách nhiệm. Nay với chiến dịch phê và tự phê, ông sẽ phải tự kiểm điểm mình và những người khác có thể kiểm điểm ông vì ông chưa tự kiểm điểm đúng mức. Thủ tướng Dũng được cho là sẽ không 'chiến đấu vì ai' nếu ông bị vạ lây Nói mình có trách nhiệm là một chuyện nhưng [câu hỏi là] người đó đã làm gì về chuyện [thiếu trách nhiệm] đó. Theo những gì tôi nhìn nhận từ bên ngoài về môi trường chính trị Việt Nam thì nhiều nhóm bị bỏ ra ngoài lề, nhiều đảng viên cộng sản không hài lòng với những gì họ được hưởng trong điều kiện kinh tế hiện nay và thủ tướng có vẻ khá bị cô lập. Ông vẫn có một mạng lưới lớn và tôi không tin vào tin đồn rằng ông sẽ bị đẩy khỏi ghế thủ tướng. Như tôi đã từng nói với BBC, đây là động thái của Đảng [cộng sản] nhằm giành lại quyền lực và thực hiện việc kiểm tra và kiểm soát đối với mạng lưới lớn mà cho tới nay hoạt động dưới sự điều khiển của thủ tướng và ông chưa thực hiện thanh tra và kiểm soát. Khi mà kinh tế phát triển tốt và các công ty này cũng như những thực thể khác hoạt động tốt thì không có chuyện gì cả. Nhưng nay sự chú ý đang đổ vào tình trạng tham nhũng ở những công ty này và cả trong ngành ngân hàng đang rất cần được cải cách. Cái nhìn của tôi là như vậy, một phần là những động thái phủ đầu [của thủ tướng], ông sẽ không chiến đấu vì ai cả vì nó sẽ chỉ làm ông gặp thêm cho khăn và chính vì vậy họ [tay chân của thủ tướng] đã bị bỏ rơi. BBC: Ông có nghĩ rằng sẽ có thêm những chuyện tương tự như Vinashin, Vinalines xảy ra nữa không? Người ta đang tự hỏi, nhất là sau cả vụ scandal trong ngành ngân hàng nữa, rằng điều gì sẽ xảy ra tiếp theo. Mọi chuyện liệu có dừng ở đây không hay lại có thêm những vấn đề, thêm những vụ bắt bớ và thêm cả những gì mà ông gọi là 'kiểm soát tác hại' từ phía thủ tướng nhưng thủ tướng sẽ vẫn tại vị để giải quyết những rắc rối của chính ông? "Có cả chuyện mà người ta nói rằng muốn hạ bệ thủ tướng, điều mà tôi không tin vì như vậy sẽ tạo bất ổn và gây đổ máu" Carl Thayer Tôi nghĩ bước tiếp theo sẽ là khả năng bị ảnh hưởng của các liên doanh giữa Việt Nam và nước ngoài bị lỗ trong năm tài chính này. Bởi vì sẽ chẳng có đối tác Việt Nam nào chịu trách nhiệm về điều đó cả và sẽ đổ hết trách nhiệm cho phía nước ngoài. Vấn đề ở đây là tất cả những người liên quan không ai muốn làm bất ổn hệ thống cả vì nó sẽ làm lung lay vị trí của chính họ. Có rất nhiều toan tính ở đây, có cả chuyện mà người ta nói rằng muốn hạ bệ thủ tướng, điều mà tôi không tin vì như vậy sẽ tạo bất ổn và gây đổ máu. Cũng giống như hai người chơi cờ quá nhanh và ăn lấy một con tốt hay con tượng mà không để ý tới hậu quả sẽ ra sao khi họ dừng lại. Ở đây cả hai phía phát tín hiệu cho nhau để quyết định xem sẽ đi xa tới đâu. BBC: Từ trước tới nay người ta đã chỉ trích thủ tướng và nhiều người sẽ nói rằng chỉ trích là đúng. Nhưng nếu ông [Nguyễn Tấn Dũng] ra đi, điều mà ông cho rằng sẽ không xảy ra, liệu chúng ta có ứng viên nào có khả năng xuất sắc hơn không hay cho dù ông có thế đi chăng nữa thì cũng không có ai để thay thế? Kể từ khi Việt Nam thống nhất tới nay, tôi không biết tới thủ tướng nào ở Việt Nam lên chức này mà lại không đi qua chức phó thủ tướng. Bước đi đầu tiên phải là chức phó thủ tướng. Khi ông Dũng nhậm chức, ông có ba [phó thủ tướng] và ông cố giảm số cũ và thay vào bằng người của ông nhưng không thành công. Nhưng giờ tất cả các phó thủ tướng đều là người của ông cả nên phế truất thủ tướng và thay vào đó bằng một đệ tử ruột của ông cũng sẽ không thay đổi được gì nhiều. Đây [phế truất thủ tướng] là điều chưa có tiền lệ và hơn nữa người ta có thể nói gì về những điều thủ tướng đã làm ngoại trừ việc cai quản chung. Chiến dịch phê và tự phê cũng là để người ta phát triển những điểm mạnh sau khi đã xác định được những điểm yếu. Quá trình này không phải được đưa ra để loại người ta ra khỏi đảng. Nói cách khác, nếu một [lãnh đạo] khôn khéo sẽ thừa nhận đủ mức và hứa sẽ cải cách để tiếp tục tại nhiệm. "Tôi cũng nghĩ rằng sự ủng hộ rỗng rãi của khối doanh nghiệp nhà nước cho ông thủ tướng là rất mạnh và chúng ta chưa thấy lực lượng này được huy động." Tôi sợ rằng vào kỳ đại hội đảng sắp tới một số phó thủ tướng vẫn sẽ cảm thấy không đủ tầm để vào chức thủ tướng. Tôi cũng nghĩ rằng sự ủng hộ rộng rãi của khối doanh nghiệp nhà nước cho ông thủ tướng là rất mạnh và chúng ta chưa thấy lực lượng này được huy động. Đối phương sẽ tự hại mình khi đánh vào thủ tướng vì nó sẽ gây ra bất ổn và các nhà đầu tư nước ngoài sẽ lo ngại trong khi họ chính là những con ngỗng đẻ trứng vàng cho Việt Nam. Vậy tại sao lại hạ bệ thủ tướng khiến các nhà đầu tư nước ngoài bỏ chạy để cải tổ kinh tế? Và câu hỏi ai có thể làm tốt hơn cũng là câu hỏi mở. Dĩ nhiên là có nhiều khiếm khuyết nhưng ông [Dũng] đã trị vì một đất nước phát triển. Nhưng chính sự phát triển đó cũng mang lại những vấn đề khi thủ tướng thiếu sự kiểm soát đúng mức. Chuyện ông nói ông vô tội là một ví dụ [vì điều đó có nghĩa là] họ [các tổng công ty] muốn làm gì thì làm. Tôi nhớ ông ấy còn nói có năm các tổng công ty không được kiểm toán vì có khủng hoảng tài chính [toàn cầu]. Nhưng vấn đề chính vẫn là Bộ Luật Hình sự của Việt Nam mà theo đó gây lỗ cho nhà nước là một tội. BBC:Tức là đây là trường hợp đặc biệt của riêng Việt Nam, còn ở nhiều nước khác gây lỗ là chuyện thường và không phải chịu trách nhiệm hình sự? Đúng vậy. Lấy ví dụ công ty Jetstar bị thua lỗ nhiều năm trước vì đưa ra các quyết định dựa vào phán đoán giá xăng dầu trong tương lai. Trong thế giới kinh doanh thương mại, người ta sẽ cho những người [chịu trách nhiệm] đó nghỉ hưu và không có bồi thường gì cho họ cả. Và đó là cái giá họ phải trả. Những người làm kinh doanh tự nghĩ rằng 'mình cũng có thể có những quyết định sai lầm như thế và trong trường hợp này họ đã sai lầm vậy nên quên nó đi'. Ở đây chúng ta không nói đến chuyện tham nhũng mà là việc phán đoán giá xăng dầu do tính thất thường của nó. Nhưng họ [Việt Nam] đã truy Jetstar và đòi công ty phải trả lại nhà nước khoản tiền lỗ. Người ta không thể quy định các doanh nghiệp không được lỗ và nếu lỗ sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự. Như thế là can thiệp vào thị trường và thị trường có khả năng tự trừng phạt những công ty làm ăn không hiệu quả chứ không cần tới nhà nước. BBC: Trong các vụ có liên quan tới Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, ông nhận xét thế nào về thái độ của Chủ tịch nước [Trương Tấn Sang] và liệu ông có nuôi tham vọng gì không? Những người ủng hộ ông và cả một số cựu đại sứ mà tôi sẽ không nêu tên nói rằng ông [Sang] thực ra là người có đầu óc cải cách. Đây là vấn đề không rõ ràng. Liệu ông có phải là người chủ động có những bước đi cải cách hay ông chỉ phản ứng lại trước sức ép. Tôi thiên về điều thứ hai [phản ứng trước sức ép]. Mỗi khi tôi nói chuyện với những quan chức của Bộ Ngoại giao, họ vẫn nói rằng Chủ tịch nước muốn có nhiều quyền hơn trong chính sách đối ngoại. Thực ra ông Sang muốn kết hợp hai chức chủ tịch nước và tổng bí thư. Ông muốn có quyền lực và sẽ không chịu đứng thứ hai sau Thủ tướng. Mặc dù văn phòng chủ tịch nước ít quyền lực hơn văn phòng thủ tướng nhưng ông cũng ở trong Bộ Chính trị và điều này củng cố vị trí của ông. Nếu tôi nhớ không nhầm thì vào thời gian đại hội Đảng sắp tới chỉ có một người trong Bộ Chính trị đủ tuổi ở lại, những người khác sẽ phải có ngoại lệ mới có thể tiếp tục [trong Bộ Chính trị]. Ông Sang muốn có thêm quyền lực trong các lĩnh vực bao gồm cả chính sách ngoại giao Chính vì vậy tôi không nghĩ ông Sang có tham vọng gì khác. Sự cạnh tranh quyền lực [giữa ông Sang và ông Dũng] luôn có nhưng tôi chưa bao giờ thấy nó tới mức người này muốn hạ bệ người kia. Trong lịch sử hậu 1975 của Việt Nam chỉ có duy nhất một ủy viên bộ chính trị bị phế truất là ông Trần Xuân Bách nhưng vì lý do khác. Ông [Bách] khi đó là ngoại lệ khi ông là người có đầu óc cải cách và không thay đổi suy nghĩ của mình. Việt Nam muốn có sự cân bằng, họ muốn ông Dũng lùi bước và chia sẻ bớt quyền lực cho những người nằm ngoài mạng lưới của ông và điều này sẽ khiến ông Sang và những người khác hài lòng. Vụ ban chỉ đạo phòng chống tham nhũng [từ dưới quyền ông Dũng sẽ về dưới quyền Bộ Chính trị] là một ví dụ. Việt Nam cũng đã tham gia hệ thống toàn cầu và họ sẽ không thể cạnh tranh được nếu có nền kinh tế yếu kém, tham nhũng tràn lan và hệ thống ngân hàng nợ nần chồng chất. Cho dù anh là phe cải tổ hay bảo thủ, một khi anh đã chọn hướng đi chiến lược thì phải đảm bảo nó hoạt động hiệu quả. Theo tôi đây là điều ông Sang theo đuổi bên cạnh sự cạnh tranh với ông Dũng nhưng những người dưới trướng ông Sang có thể có những mục tiêu khác. BBC: Sau tất cả những bình luận của ông trên BBC và các đài báo nước ngoài khác về các vụ bắt giữ gần đây trong đó có vụ bắt những người trong ngành ngân hàng, một số báo Việt Nam mạnh mẽ nói rằng mọi việc được thực hiện đúng quy định của pháp luật và không có yếu tố chính trị gì ở đây cả. Ông nghĩ sao? Có hai cách để trả lời câu hỏi này. Cách thứ nhất là Việt Nam thực hiện cải cách ngân hàng và mọi việc chấm dứt ở đó thôi. Nhưng trong hệ thống nhà nước và đảng ở Việt Nam tôi không tin là có ai có vị trí độc lập như Bộ trưởng Tư pháp Úc, người theo luật có thể làm bất cứ điều gì bất chấp chuyện thủ tướng muốn gì. Ở Việt Nam không thế và tôi không tin rằng người ta có thể bắt một ai đấy trong danh sách 30 hay 100 người giàu nhất mà không có cuộc gặp riêng với Thủ tướng hay cộng sự thân cận của ông để báo cho ông biết. Chúng ta hãy nhìn lại vụ Năm Cam và vụ PMU[18], người ta đã đi xa tới đâu trong những vụ đó? Vụ Năm Cam xảy ra khi ông [Trương Tấn Sang] lãnh đạo [thành phố Hồ Chí Minh] nhưng khi vụ việc vỡ lở ông ấy đã ở Hà Nội. Ông ấy không sao cả và con đường thăng tiến cũng không gặp vấn đề gì. Và cũng đã có lúc báo chí Việt Nam được tự do viết về rất nhiều chuyện. Nhưng rồi đột nhiên có chuyện ai đó khóa vòi lại. Vậy nên không có cơ quan thực thi pháp luật hay tư pháp nào độc lập ở Việt Nam cả. Thêm về tin này Chủ đề liên quan | summarize: Thủ tướng Dũng đã yêu cầu 'bắt bằng được' ông Dũng Sau khi có tin ông Dương Chí Dũng bị bắt hôm 5/9, BBC đã điện thoại phỏng vấn nhà quan sát Việt Nam có tiếng Carl Thayer từ Học Viện Quốc phòng Úc. Trước hết ông cho biết đánh giá về động cơ của vụ bắt: Nhìn nhận đầu tiên của tôi là đây là động thái giảm thiểu tác hại. Không nghi ngờ gì về chuyện có mối liên hệ giữa chiến dịch chống tham nhũng và việc cải cách ngành ngân hàng ở Việt Nam. Nhưng những đại công ty [ở Việt Nam] là con đẻ của thủ tướng và ông là người phải chịu trách nhiệm cuối cùng. Các nhà lãnh đạo Đảng ở Việt Nam luôn nói, mặc dù chỉ nói suông, họ sẽ truy cứu những người tham nhũng bất kể họ giữ chức vụ cao tới đâu. Nhưng họ luôn dừng ở các cấp thấp hơn nhiều so với ủy viên bộ chính trị, có thể là đến cấp thứ trưởng hoặc ủy viên trung ương nhưng không bao giờ lên mức cao hơn thế. Trong trường hợp này thủ tướng đang chịu sức ép rất lớn khi để tồn tại môi trường kinh doanh lỏng lẻo trong đó các tổng công ty và Ngân hàng Nhà nước muốn làm gì thì làm, họ không bị kiểm toán. Bản thân các đại công ty cũng không tự kiểm toán đúng đắn. Khi người ta tham nhũng thì không phải là thủ tướng ra lệnh cho họ làm như vậy và có liên quan trực tiếp. Người ta có thể nói rằng ông là người được hưởng lợi gián tiếp từ một mạng lưới lớn hoạt động dưới trướng của ông. Vậy nên nếu giờ có những bằng chứng về các vấn đề tài chính lớn [ở các tổng công ty] thì ông [Dũng] không thể bảo vệ họ được nếu ông muốn vô tội. Chính vì vậy những tay chân của ông đã bị bỏ mặc, bỏ rơi. BBC: Trong vụ Vinashin, Vinalines cũng như vụ bắt cựu lãnh đạo và lãnh đạo ngân hàng thương mại tư nhân ACB, lý do đều là 'thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng', trong trường hợp này [thất thoát ở các tổng công ty nhà nước] liệu chúng ta có thể nói điều tương tự về thủ tướng không? Vâng, nhưng đây là chiến dịch phê và tự phê sẽ diễn ra tại cuộc họp của ban chấp hành trung ương tới đây. Người ta không thể tự phê mà không nói rằng họ đã có những bước đi [để cải thiện tình hình] vì như vậy họ sẽ chật vật. Chính vì vậy trong vụ Vinashin, cho dù không có chiến dịch phê và tự phê, thủ tướng đã có bước đi phủ đầu và nhận trách nhiệm. Liệu người ta còn làm được gì thêm nữa khi người đứng đầu nói rằng ông nhận trách nhiệm. Nay với chiến dịch phê và tự phê, ông sẽ phải tự kiểm điểm mình và những người khác có thể kiểm điểm ông vì ông chưa tự kiểm điểm đúng mức. Thủ tướng Dũng được cho là sẽ không 'chiến đấu vì ai' nếu ông bị vạ lây Nói mình có trách nhiệm là một chuyện nhưng [câu hỏi là] người đó đã làm gì về chuyện [thiếu trách nhiệm] đó. Theo những gì tôi nhìn nhận từ bên ngoài về môi trường chính trị Việt Nam thì nhiều nhóm bị bỏ ra ngoài lề, nhiều đảng viên cộng sản không hài lòng với những gì họ được hưởng trong điều kiện kinh tế hiện nay và thủ tướng có vẻ khá bị cô lập. Ông vẫn có một mạng lưới lớn và tôi không tin vào tin đồn rằng ông sẽ bị đẩy khỏi ghế thủ tướng. Như tôi đã từng nói với BBC, đây là động thái của Đảng [cộng sản] nhằm giành lại quyền lực và thực hiện việc kiểm tra và kiểm soát đối với mạng lưới lớn mà cho tới nay hoạt động dưới sự điều khiển của thủ tướng và ông chưa thực hiện thanh tra và kiểm soát. Khi mà kinh tế phát triển tốt và các công ty này cũng như những thực thể khác hoạt động tốt thì không có chuyện gì cả. Nhưng nay sự chú ý đang đổ vào tình trạng tham nhũng ở những công ty này và cả trong ngành ngân hàng đang rất cần được cải cách. Cái nhìn của tôi là như vậy, một phần là những động thái phủ đầu [của thủ tướng], ông sẽ không chiến đấu vì ai cả vì nó sẽ chỉ làm ông gặp thêm cho khăn và chính vì vậy họ [tay chân của thủ tướng] đã bị bỏ rơi. BBC: Ông có nghĩ rằng sẽ có thêm những chuyện tương tự như Vinashin, Vinalines xảy ra nữa không? Người ta đang tự hỏi, nhất là sau cả vụ scandal trong ngành ngân hàng nữa, rằng điều gì sẽ xảy ra tiếp theo. Mọi chuyện liệu có dừng ở đây không hay lại có thêm những vấn đề, thêm những vụ bắt bớ và thêm cả những gì mà ông gọi là 'kiểm soát tác hại' từ phía thủ tướng nhưng thủ tướng sẽ vẫn tại vị để giải quyết những rắc rối của chính ông? "Có cả chuyện mà người ta nói rằng muốn hạ bệ thủ tướng, điều mà tôi không tin vì như vậy sẽ tạo bất ổn và gây đổ máu" Carl Thayer Tôi nghĩ bước tiếp theo sẽ là khả năng bị ảnh hưởng của các liên doanh giữa Việt Nam và nước ngoài bị lỗ trong năm tài chính này. Bởi vì sẽ chẳng có đối tác Việt Nam nào chịu trách nhiệm về điều đó cả và sẽ đổ hết trách nhiệm cho phía nước ngoài. Vấn đề ở đây là tất cả những người liên quan không ai muốn làm bất ổn hệ thống cả vì nó sẽ làm lung lay vị trí của chính họ. Có rất nhiều toan tính ở đây, có cả chuyện mà người ta nói rằng muốn hạ bệ thủ tướng, điều mà tôi không tin vì như vậy sẽ tạo bất ổn và gây đổ máu. Cũng giống như hai người chơi cờ quá nhanh và ăn lấy một con tốt hay con tượng mà không để ý tới hậu quả sẽ ra sao khi họ dừng lại. Ở đây cả hai phía phát tín hiệu cho nhau để quyết định xem sẽ đi xa tới đâu. BBC: Từ trước tới nay người ta đã chỉ trích thủ tướng và nhiều người sẽ nói rằng chỉ trích là đúng. Nhưng nếu ông [Nguyễn Tấn Dũng] ra đi, điều mà ông cho rằng sẽ không xảy ra, liệu chúng ta có ứng viên nào có khả năng xuất sắc hơn không hay cho dù ông có thế đi chăng nữa thì cũng không có ai để thay thế? Kể từ khi Việt Nam thống nhất tới nay, tôi không biết tới thủ tướng nào ở Việt Nam lên chức này mà lại không đi qua chức phó thủ tướng. Bước đi đầu tiên phải là chức phó thủ tướng. Khi ông Dũng nhậm chức, ông có ba [phó thủ tướng] và ông cố giảm số cũ và thay vào bằng người của ông nhưng không thành công. Nhưng giờ tất cả các phó thủ tướng đều là người của ông cả nên phế truất thủ tướng và thay vào đó bằng một đệ tử ruột của ông cũng sẽ không thay đổi được gì nhiều. Đây [phế truất thủ tướng] là điều chưa có tiền lệ và hơn nữa người ta có thể nói gì về những điều thủ tướng đã làm ngoại trừ việc cai quản chung. Chiến dịch phê và tự phê cũng là để người ta phát triển những điểm mạnh sau khi đã xác định được những điểm yếu. Quá trình này không phải được đưa ra để loại người ta ra khỏi đảng. Nói cách khác, nếu một [lãnh đạo] khôn khéo sẽ thừa nhận đủ mức và hứa sẽ cải cách để tiếp tục tại nhiệm. "Tôi cũng nghĩ rằng sự ủng hộ rỗng rãi của khối doanh nghiệp nhà nước cho ông thủ tướng là rất mạnh và chúng ta chưa thấy lực lượng này được huy động." Tôi sợ rằng vào kỳ đại hội đảng sắp tới một số phó thủ tướng vẫn sẽ cảm thấy không đủ tầm để vào chức thủ tướng. Tôi cũng nghĩ rằng sự ủng hộ rộng rãi của khối doanh nghiệp nhà nước cho ông thủ tướng là rất mạnh và chúng ta chưa thấy lực lượng này được huy động. Đối phương sẽ tự hại mình khi đánh vào thủ tướng vì nó sẽ gây ra bất ổn và các nhà đầu tư nước ngoài sẽ lo ngại trong khi họ chính là những con ngỗng đẻ trứng vàng cho Việt Nam. Vậy tại sao lại hạ bệ thủ tướng khiến các nhà đầu tư nước ngoài bỏ chạy để cải tổ kinh tế? Và câu hỏi ai có thể làm tốt hơn cũng là câu hỏi mở. Dĩ nhiên là có nhiều khiếm khuyết nhưng ông [Dũng] đã trị vì một đất nước phát triển. Nhưng chính sự phát triển đó cũng mang lại những vấn đề khi thủ tướng thiếu sự kiểm soát đúng mức. Chuyện ông nói ông vô tội là một ví dụ [vì điều đó có nghĩa là] họ [các tổng công ty] muốn làm gì thì làm. Tôi nhớ ông ấy còn nói có năm các tổng công ty không được kiểm toán vì có khủng hoảng tài chính [toàn cầu]. Nhưng vấn đề chính vẫn là Bộ Luật Hình sự của Việt Nam mà theo đó gây lỗ cho nhà nước là một tội. BBC:Tức là đây là trường hợp đặc biệt của riêng Việt Nam, còn ở nhiều nước khác gây lỗ là chuyện thường và không phải chịu trách nhiệm hình sự? Đúng vậy. Lấy ví dụ công ty Jetstar bị thua lỗ nhiều năm trước vì đưa ra các quyết định dựa vào phán đoán giá xăng dầu trong tương lai. Trong thế giới kinh doanh thương mại, người ta sẽ cho những người [chịu trách nhiệm] đó nghỉ hưu và không có bồi thường gì cho họ cả. Và đó là cái giá họ phải trả. Những người làm kinh doanh tự nghĩ rằng 'mình cũng có thể có những quyết định sai lầm như thế và trong trường hợp này họ đã sai lầm vậy nên quên nó đi'. Ở đây chúng ta không nói đến chuyện tham nhũng mà là việc phán đoán giá xăng dầu do tính thất thường của nó. Nhưng họ [Việt Nam] đã truy Jetstar và đòi công ty phải trả lại nhà nước khoản tiền lỗ. Người ta không thể quy định các doanh nghiệp không được lỗ và nếu lỗ sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự. Như thế là can thiệp vào thị trường và thị trường có khả năng tự trừng phạt những công ty làm ăn không hiệu quả chứ không cần tới nhà nước. BBC: Trong các vụ có liên quan tới Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, ông nhận xét thế nào về thái độ của Chủ tịch nước [Trương Tấn Sang] và liệu ông có nuôi tham vọng gì không? Những người ủng hộ ông và cả một số cựu đại sứ mà tôi sẽ không nêu tên nói rằng ông [Sang] thực ra là người có đầu óc cải cách. Đây là vấn đề không rõ ràng. Liệu ông có phải là người chủ động có những bước đi cải cách hay ông chỉ phản ứng lại trước sức ép. Tôi thiên về điều thứ hai [phản ứng trước sức ép]. Mỗi khi tôi nói chuyện với những quan chức của Bộ Ngoại giao, họ vẫn nói rằng Chủ tịch nước muốn có nhiều quyền hơn trong chính sách đối ngoại. Thực ra ông Sang muốn kết hợp hai chức chủ tịch nước và tổng bí thư. Ông muốn có quyền lực và sẽ không chịu đứng thứ hai sau Thủ tướng. Mặc dù văn phòng chủ tịch nước ít quyền lực hơn văn phòng thủ tướng nhưng ông cũng ở trong Bộ Chính trị và điều này củng cố vị trí của ông. Nếu tôi nhớ không nhầm thì vào thời gian đại hội Đảng sắp tới chỉ có một người trong Bộ Chính trị đủ tuổi ở lại, những người khác sẽ phải có ngoại lệ mới có thể tiếp tục [trong Bộ Chính trị]. Ông Sang muốn có thêm quyền lực trong các lĩnh vực bao gồm cả chính sách ngoại giao Chính vì vậy tôi không nghĩ ông Sang có tham vọng gì khác. Sự cạnh tranh quyền lực [giữa ông Sang và ông Dũng] luôn có nhưng tôi chưa bao giờ thấy nó tới mức người này muốn hạ bệ người kia. Trong lịch sử hậu 1975 của Việt Nam chỉ có duy nhất một ủy viên bộ chính trị bị phế truất là ông Trần Xuân Bách nhưng vì lý do khác. Ông [Bách] khi đó là ngoại lệ khi ông là người có đầu óc cải cách và không thay đổi suy nghĩ của mình. Việt Nam muốn có sự cân bằng, họ muốn ông Dũng lùi bước và chia sẻ bớt quyền lực cho những người nằm ngoài mạng lưới của ông và điều này sẽ khiến ông Sang và những người khác hài lòng. Vụ ban chỉ đạo phòng chống tham nhũng [từ dưới quyền ông Dũng sẽ về dưới quyền Bộ Chính trị] là một ví dụ. Việt Nam cũng đã tham gia hệ thống toàn cầu và họ sẽ không thể cạnh tranh được nếu có nền kinh tế yếu kém, tham nhũng tràn lan và hệ thống ngân hàng nợ nần chồng chất. Cho dù anh là phe cải tổ hay bảo thủ, một khi anh đã chọn hướng đi chiến lược thì phải đảm bảo nó hoạt động hiệu quả. Theo tôi đây là điều ông Sang theo đuổi bên cạnh sự cạnh tranh với ông Dũng nhưng những người dưới trướng ông Sang có thể có những mục tiêu khác. BBC: Sau tất cả những bình luận của ông trên BBC và các đài báo nước ngoài khác về các vụ bắt giữ gần đây trong đó có vụ bắt những người trong ngành ngân hàng, một số báo Việt Nam mạnh mẽ nói rằng mọi việc được thực hiện đúng quy định của pháp luật và không có yếu tố chính trị gì ở đây cả. Ông nghĩ sao? Có hai cách để trả lời câu hỏi này. Cách thứ nhất là Việt Nam thực hiện cải cách ngân hàng và mọi việc chấm dứt ở đó thôi. Nhưng trong hệ thống nhà nước và đảng ở Việt Nam tôi không tin là có ai có vị trí độc lập như Bộ trưởng Tư pháp Úc, người theo luật có thể làm bất cứ điều gì bất chấp chuyện thủ tướng muốn gì. Ở Việt Nam không thế và tôi không tin rằng người ta có thể bắt một ai đấy trong danh sách 30 hay 100 người giàu nhất mà không có cuộc gặp riêng với Thủ tướng hay cộng sự thân cận của ông để báo cho ông biết. Chúng ta hãy nhìn lại vụ Năm Cam và vụ PMU[18], người ta đã đi xa tới đâu trong những vụ đó? Vụ Năm Cam xảy ra khi ông [Trương Tấn Sang] lãnh đạo [thành phố Hồ Chí Minh] nhưng khi vụ việc vỡ lở ông ấy đã ở Hà Nội. Ông ấy không sao cả và con đường thăng tiến cũng không gặp vấn đề gì. Và cũng đã có lúc báo chí Việt Nam được tự do viết về rất nhiều chuyện. Nhưng rồi đột nhiên có chuyện ai đó khóa vòi lại. Vậy nên không có cơ quan thực thi pháp luật hay tư pháp nào độc lập ở Việt Nam cả. Thêm về tin này Chủ đề liên quan | [
108,
287,
285,
161,
596,
477,
1077,
115,
436,
352,
6751,
281,
117,
257,
118,
1077,
759,
129,
107,
193,
118,
1044,
980,
1077,
133,
290,
325,
12002,
103,
378,
115,
726,
909,
1102,
255,
152,
146,
338,
131,
132,
107,
354,
2880,
2935,
148,
2064,
1348,
162,
438,
4025,
2548,
376,
2396,
118,
114,
1060,
403,
314,
466,
469,
225,
104,
197,
1300,
161,
2351,
238,
178,
462,
104,
141,
106,
248,
106,
192,
869,
558,
1713,
274,
4085,
724,
881,
1274,
218,
125,
443,
107,
882,
316,
300,
415,
242,
414,
424,
268,
802,
105,
156,
655,
173,
859,
866,
201,
108,
121,
131,
629,
311,
120,
273,
135,
457,
1775,
121,
131,
11723,
106,
219,
3035,
104,
331,
477,
105,
118,
106,
111,
139,
668,
605,
517,
608,
4914,
303,
152,
261,
247,
348,
108,
121,
131,
132,
637,
1720,
945,
428,
163,
123,
8414,
103,
154,
134,
1330,
402,
120,
111,
268,
802,
295,
546,
154,
533,
229,
197,
291,
228,
1877,
311,
154,
637,
1759,
108,
121,
109,
373,
1192,
183,
158,
648,
119,
1095,
182,
317,
122,
1261,
107,
136,
106,
155,
373,
259,
395,
451,
1095,
182,
396,
929,
170,
110,
374,
339,
227,
537,
291,
183,
2177,
298,
271,
279,
126,
331,
477,
167,
668,
543,
1431,
215,
301,
129,
130,
1025,
149,
936,
271,
236,
553,
2551,
8707,
113,
150,
109,
497,
135,
457,
105,
1462,
201,
571,
142,
278,
140,
218,
143,
140,
103,
154,
110,
133,
594,
12724,
783,
481,
109,
273,
135,
457,
127,
110,
222,
594,
1349,
604,
9350,
707,
111,
169,
268,
802,
143,
110,
139,
106,
331,
477,
124,
1047,
114,
154,
140,
128,
530,
105,
107,
316,
146,
821,
4368,
606,
169,
107,
136,
123,
160,
118,
106,
111,
117,
580,
418,
2076,
270,
148,
116,
427,
2145,
301,
381,
192,
768,
3504,
104,
1895,
1509,
237,
323,
339,
107,
120,
281,
463,
125,
109,
255,
220,
326,
122,
301,
1775,
121,
109,
497,
135,
457,
1649,
143,
118,
1775,
19967,
1649,
110,
136,
327,
647,
154,
117,
323,
118,
278,
616,
3616,
448,
171,
530,
120,
600,
974,
104,
118,
115,
133,
306,
945,
103,
306,
13483,
1231,
298,
197,
5438,
103,
6662,
127,
128,
197,
290,
924,
261,
247,
105,
261,
247,
866,
201,
432,
835,
276,
157,
7661,
103,
241,
180,
413,
106,
377,
6278,
605,
517,
383,
878,
416,
849,
6311,
103,
113,
271,
279,
126,
1775,
11146,
1415,
108,
121,
109,
497,
135,
457,
152,
142,
1649,
588,
174,
169,
107,
136,
123,
179,
489,
222,
125,
331,
477,
984,
6497,
103,
170,
248,
106,
242,
414,
997,
105,
222,
997,
134,
407,
124,
149,
204,
720,
104,
504,
577,
209,
396,
929,
228,
1333,
606,
169,
110,
136,
222,
997,
145,
110,
123,
160,
154,
115,
107,
120,
920,
184,
22601,
655,
1155,
205,
240,
1649,
171,
128,
530,
154,
134,
4636,
9292,
448,
171,
530,
113,
197,
5438,
103,
114,
428,
110,
107,
242,
414,
997,
105,
222,
997,
103,
331,
477,
115,
107,
920,
184,
256,
178,
105,
238,
605,
4402,
2593,
111,
169,
177,
140,
117,
218,
426,
761,
129,
111,
715,
178,
123,
160,
118,
238,
605,
4402,
2124,
119,
242,
414,
997,
105,
222,
997,
103,
118,
134,
139,
222,
594,
318,
267,
105,
120,
111,
211,
107,
136,
594,
318,
118,
171,
118,
289,
222,
594,
318,
604,
537,
112,
596,
477,
1077,
117,
114,
106,
134,
110,
377,
5941,
585,
171,
375,
257,
323,
118,
133,
6348,
1603,
1524,
267,
107,
605,
517,
106,
116,
443,
170,
1775,
14946,
419,
106,
1649,
111,
150,
115,
140,
218,
125,
443,
1775,
6278,
605,
517,
1649,
837,
520,
120,
218,
141,
485,
238,
148,
367,
351,
125,
936,
271,
122,
245,
131,
132,
143,
158,
491,
133,
306,
124,
351,
2863,
103,
158,
283,
182,
490,
262,
110,
1518,
694,
119,
120,
218,
154,
117,
580,
113,
179,
591,
236,
216,
199,
275,
105,
331,
477,
107,
895,
896,
133,
602,
3125,
208,
244,
107,
116,
427,
2145,
301,
105,
141,
110,
193,
138,
193,
1884,
160,
118,
134,
133,
922,
574,
1733,
331,
5416,
1260,
141,
115,
434,
123,
119,
2366,
248,
106,
192,
869,
104,
348,
1775,
8533,
262,
1649,
745,
1059,
153,
168,
265,
105,
223,
199,
156,
594,
486,
105,
594,
820,
195,
119,
427,
2145,
301,
145,
114,
228,
275,
381,
192,
768,
144,
179,
2684,
104,
331,
477,
105,
118,
289,
223,
199,
781,
486,
105,
594,
4354,
707,
145,
236,
216,
212,
435,
514,
105,
109,
135,
457,
126,
127,
128,
120,
223,
136,
211,
381,
192,
514,
143,
110,
107,
443,
218,
1679,
311,
275,
144,
987,
108,
232,
167,
880,
138,
205,
612,
268,
802,
108,
121,
120,
135,
457,
126,
105,
186,
113,
859,
866,
201,
167,
215,
260,
117,
655,
173,
112,
1814,
485,
104,
141,
106,
128,
934,
116,
380,
106,
120,
192,
869,
256,
178,
10555,
331,
477,
6219,
118,
134,
110,
242,
585,
171,
375,
186,
171,
335,
134,
163,
140,
118,
683,
426,
114,
1000,
105,
122,
171,
530,
154,
1775,
8983,
974,
104,
331,
477,
1649,
115,
133,
306,
13483,
1231,
208,
107,
372,
160,
134,
107,
426,
120,
443,
489,
222,
128,
5438,
103,
6662,
488,
124,
761,
984,
606,
169,
167,
222,
4285,
202,
106,
187,
186,
197,
7855,
113,
859,
866,
201,
1316,
160,
179,
218,
134,
488,
124,
270,
181,
112,
2391,
443,
588,
107,
1759,
108,
121,
248,
110,
194,
153,
107,
426,
120,
255,
220,
103,
426,
120,
197,
290,
4289,
105,
426,
186,
120,
218,
145,
118,
343,
106,
377,
7375,
820,
274,
799,
257,
148,
505,
331,
477,
170,
331,
477,
134,
244,
149,
297,
130,
272,
302,
120,
3170,
1658,
104,
122,
6504,
2046,
186,
443,
145,
111,
169,
123,
160,
278,
1030,
5050,
331,
4073,
179,
145,
141,
110,
193,
171,
128,
530,
134,
394,
295,
970,
105,
383,
880,
1475,
207,
2880,
2935,
388,
372,
920,
270,
181,
134,
106,
555,
344,
133,
349,
580,
104,
109,
316,
553,
415,
131,
132,
105,
142,
351,
133,
2553,
113,
147,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1269,
290,
924,
261,
247,
408,
487,
457,
1521,
767,
131,
132,
6662,
1044,
980,
1077,
496,
178,
670,
126,
115,
632,
124,
120,
476,
419,
125,
108,
232,
404,
104,
335,
113,
1303,
313,
424,
268,
802,
105,
655,
173,
933,
301,
183,
108,
121,
131,
629,
1
] |
071203_viet_china_spratlys | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2007/12/071203_viet_china_spratlys | VN lại lên tiếng về Trường Sa | Bộ Ngoại giao Việt Nam lại lên tiếng phản đối động thái mới của Trung Quốc đối với các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa mà Việt Nam tuyên bố chủ quyền. | Quốc Vụ Viện Trung Quốc vừa phê chuẩn việc thành lập thành phố hành chính cấp huyện Tam Sa thuộc tỉnh Hải Nam để trực tiếp quản lý ba quần đảo: Hoàng Sa, Trung Sa và Trường Sa (Trung Quốc gọi là Tây Sa, Trung Sa và Nam Sa). Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Dũng tái khẳng định: "Việt Nam có đầy đủ bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lý để khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa". "Hành động này đã vi phạm chủ quyền lãnh thổ của Việt Nam, không phù hợp với nhận thức chung của Lãnh đạo cấp cao hai nước, không có lợi cho tiến trình đàm phán tìm kiếm biện pháp cơ bản, lâu dài cho vấn đề trên biển giữa hai bên." Thành phố hành chính cấp huyện Tam Sa là đơn vị hành chính mới lập ra để quản lý ba quần đảo. Trước đây, Tây Sa, Trung Sa và Nam Sa thuộc về quyền quản lý trực tiếp của tỉnh Hải Nam. Tỉnh này mới được thành lập chính thức năm 1988. Trước đó, Hải Nam thuộc quản lý của tỉnh Quảng Đông. Đảo Hải Nam, với dân số 8 triệu người, là tỉnh thứ 30 và là đặc khu kinh tế lớn nhất của Trung Quốc. Nay trong tỉnh Hải Nam có ba thành phố và một thành phố hành chính cấp huyện cùng vùng biển xung quanh mà Trung Quốc nói là của mình. Tuy nhiên, không chỉ có Việt Nam mà một số nước khác cũng đang tuyên bố chủ quyền đối với các đảo và lãnh hải trong khu vực này. NGUYEN HONG GIANG HA NOIVậy chúng ta hãy nhanh chóng đấu tranh đòi lại nó bằng cách: - Chính phủ, nhà nước tuyên truyền sâu rộng trong dân chúng để dân hiểu rõ chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo này, tầm quan trọng về an ninh và kinh tế mà hai quần đảo này có thể mang lại. - Chính phủ Việt Nam phải đưa vấn đề này ra Liên Hợp Quốc hoặc Toà Án Quốc Tế để họ giúp ta giải quyết vì lý thuộc về ta mà. - Cho phép nhân dân biểu tình hoà bình trước đại sứ quán Trung Quốc để bày tỏ sự phản đối. - Tất cả chúng ta hãy cố gắng học tập, làm việc thật tốt để làm hậu phương vững chắc đòi lại chủ quyền của Việt Nam về hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa - Chúng ta hãy sẵn sàng chiến đấu khi Tổ Quốc cần. - Không khoan nhượng với Trung Quốc. hung hoa kyXin nêu ra đây mấy điều để cùng nhau suy gẫm : - Về nguyên tắc chung, VN đừng bao giờ để mình lại trở thành "bàn cờ chính trị quốc tế", tức là nơi các cường quốc tranh giành nhau, như VN đã từng là trước 1975. Khó đấy, trong điều kiện VN là một nước nhỏ lại nằm vào vị trí địa chiến lược vô cùng quan trọng, nhưng phải dứt khoát phải cố gắng thôi, sao cho mãi mãi VN không là "lá chắn" cho Trung Quốc đồng thời cũng không là "tiền đồn" của Hoa Kỳ. - Việc TQ ngang nhiên chiếm lấy quần đảo Hoàng Sa vào năm 1974, hãy hỏi H. Kissinger - Trước khi ra đi, "người ta" đã gài lại "vụ Hoàng Sa" như là "ngòi nổ" để một ngày nào đó, với vài tác động, sẽ nổ ra chiến tranh. - Với việc HS-TS xảy ra ngày nay, đề nghị VN làm mọi cách để chuyển nó thành một vấn đề an ninh của toàn khu vực, thay vì là một tranh chấp song phương Việt-Trung. - Đề nghị các hội đoàn và đảng phái người Việt hải ngoại, dù khác biệt chính kiến, hãy đồng loạt lên tiếng kiện TQ trước Hội đồng Bảo an LHQ. Nguyen CHi.Tp.HCM BBC VIETNAMESE.comTôi là một công dân VN một thế hệ trẻ 8x. Tôi và các bạn tôi, những thế hệ trẻ từ trước đến nay có một cuộc sống hạnh phúc. Nhưng không vì thế mà chúng tôi không làm được những gì giúp ích cho Tổ Quốc VN về tinh thần và ý chí. VN sẽ không bao giờ mất đi những chiến sĩ có lòng yêu nước của ngày xưa và ngày nay. Kính mong mọi thế hệ trẻ, công tử hay tiểu thư như tôi sẽ dũng cảm bảo vệ đất nước và mọi công dân VN đoàn kết xử lý mọi vấn đề hết sức thông minh để không mắc bẫy của nước ngoại xâm. Thời nay cũng có những chiến sĩ như chúng tôi. ThomasRất đồng ý với bạn David PQD Hà Nội nhưng trước khi vác súng ra chiến trường liệu nhà nước VN có cho phép chúng ta lấy khí thế vác cờ quạt ra đường biểu tình chống TQ không cái đã? thu tuong ao HCMTheo tôi vụ việc này cần xem xét trên nhiều khía cạnh, việc TQ chiếm đảo vào thời điểm hiện nay là rất đáng quan tâm, khi mà trước đây chỉ là tranh chấp nhỏ lẻ, cho thấy họ đã nhắm đánh vào tình hình VN hiện nay. Do đó chúng ta cần xem xét và cân nhắc để tìm hướng giải quyết. Việc trước tiên là cần phải bình tĩnh, không nên đánh mất lòng tin vào ĐCS, chính phủ chúng ta hiện nay thực tế còn nhiều hạn chế, cả về khách quan lẫn chủ quan nhưng tóm lại là nếu mất lòng dân thì VN sẽ gặp khó khăn thực sự, không chỉ là vụ việc tranh chấp HS và TS này với TQ. Xét về quân sự thì chúng ta không thể so sánh với TQ, nhất là Hải quân.Thực tế là hiện nay chiến tranh chủ yếu dựa vào Hải và Không là chủ yếu, trong khi địa hình chúng ta đã thuận lợi về Lục quân rồi thì nên đầu tư cho Hải và Không quân mới đúng. Theo tôi nếu trước đây chính phủ chịu đầu tư cho lực lượng hải quân và không quân thì có lẽ chúng ta không bị lép vế như bây giờ. Bỏ tiền ra, dù có tốn kém để tạo sự cân bằng quân sự cũng là hợp lý. Trong khi TQ đã có tàu ngầm nguyên tử và HKMH thì chúng ta vẫn còn bám trụ với tàu chiến thế hệ cũ, súng cao xạ từ thời kháng Mỹ. Từ khó khăn đó VN bây giờ chỉ còn cách nên tập hợp sự đồng tình của TG và Toà Án Thế Giới. Đây là một bài học cho việc chúng ta quá tin vào sự hoà bình giả tạo của khu vực. Đầu tư cho quân sự không bao giờ là thừa cả. quoc tp.hcmKhi Trung Quốc xây dựng trên đảo xong hết rồi Việt Nam lúc đó mới lên tiếng về Trường Sa và Hoàng Sa. Chỉ lên tiếng thì được gì chứ, Việt Nam có đầy đủ bằng chứng sao không kiện ra tòa án quốc tế đòi lại chủ quyền cho Việt Nam. tại sao không hành động ngay từ bây giờ, trước năm 1975 chính quyen Sài Gòn đã từng đưa quân ra đánh Trung Quốc để giữ Hoàng Sa va Trường Sa. Khi chính quyền SG sụp đỗ thì những hòn đảo này thuộc về Trung Quốc. Chúng tôi là những người Việt yêu nước yêu cầu chình phủ Việt Nam có những động thái mạnh tay hơn để đòi lại chủ quyền cho Việt Nam. DaibanggaycanhThôi đi mấy người ôi, mình lên BBC hoài và chỉ toàn thấy lời nói sáo rỗng. Dù sao dân Việt Nam có yêu thương dân Việt đâu. Mở miệng ra là nói ta cao thượng thực sự ta cao thượng ở chỗ nào? Cái điệp khúc bất hữu của dân Việt. Còn TQ muốn chiếm cứ để đảng lo chúng ta lo không nổi đâu. Ẩn danhTại sao mọi người không thử thu âm hình và giọng của mình (bằng tiếng Anh và các tiếng khác có thể), rồi put lên Youtube để cho mọi người dân trên thế giới biết và ủng hộ chúng ta. RosaEarl 192 hàm tửNhư mọi người đã từng nghe câu: "Các vua Hùng có công dựng nước, bác cháu ta phải cùng nhau giữ nước " . Câu nói này rất chính xác và cũng như câu :"Quốc gia hưng suy thất phu hữu trách ". Nếu thật sự chiến tranh bùng nổ thì chắc chắn một điều tôi ko thể ko nhập ngũ. Bảo vệ "Đất Nước" là nghĩa vụ thiêng liêng đối với tất cả con dân Lạc Việt trong nước hay xa xứ. Chúng ta đã từng mất đất trong chiến tranh Việt-Trung, nay chúng ta không thể để mất 2 quần đảo (TS_HS). "Hãy vì lợi ích Quốc Gia vì lợi ích của Dân Tộc" ĐCS phải có một quyết định cụ thể. Cám ơn !!! nguyen thanh hai ha noiTôi yêu Việt Nam không phải vì Việt Nam giàu có. Tôi muốn giữ Hoàng Sa và Trường Sa vì nó mang lại nhiều mối lợi. Tôi giữ HS và TS vì nó là một phần đất nước việt Nam, nơi ông cha tôi đã từng bảo vệ. Vì tôi gọi những người dân sống ở đó là đồng bào. Tôi biết có nhiều Đảng viên tha hóa, biến chất nhưng chưa bao giờ mất niềm tin vào ĐCS việt Nam cũng như chưa bao giờ hết yêu thương bố mẹ mình. Tôi tin và tôi ủng hộ...Hãy Bảo vệ đất nước. Hãy đoàn kết trước mọi khó khăn PD HNTôi nghe về những điều một số người nói thật là buồn cười, đau xót khi mà còn nhiều người Việt Nam (?) có tư tưởng phản động đến thế. Chúng ta hiện nay chưa thể đương đầu về mặt quân sự, không thể hơn họ về kinh tế nên những điều Bộ Ngoại giao VN đang làm hiện nay là đúng. Chắc chắn chúng ta phải thận trọng để có thể ngăn được một cuộc chiến tranh vô nghĩa vì lòng tham của Trung Quốc "anh em". Thế nhưng nếu Tổ quốc cần, tôi tin không chỉ bản thân tôi sẽ xung phong mà sẽ còn rất nhiều thanh niên VN sẵn sàng ra trận! tri tai tphcmTôi nghĩ người khôn ngoan chính là lúc này hãy cùng nhau hợp tác để tìm ra giải pháp dành lại mãnh đất mà ông cha ta để lại thì hơn là ngồi đó chỉ trích cộng sản thế này cộng sản thế kia.Tôi nghĩ CSVN không đến nỗi ngu lắm đâu.Vì CSVN cũng là người VN. Lich sử VN đã chứng minh cho thấy con người VN luôn thông minh,và đã bao nhiêu lần đá đít bọn bành trướng Bắc Kinh một cách không thương tiếc. Mình hi vọng lần này CSVN cũng đang không khác người xưa bao nhiêu đâu. Nếu tìm hiểu kĩ mọi người sẽ thấy CSVN đang nổ lực tiếp cận với Mỹ và phương tây, trong khi TQ thì Vn đang dần dần rời xa dù cái miệng CSVN thì luôn đề cao TQ. Nói cho cùng CSVN đang rơi vào thế kẹt. Không lẽ VN với TQ là anh em mà lại đi tố cáo lẫn nhau sao. Hi vọng lần này CSVN sẽ đá đít CSTQ trong thời gian sớm nhất nếu có thể. Students of Civil Engineering VNThật sự là rất bất bình trước thái độ của TQ. Lãnh đạo VN cũng có những điều khó xử mà chúng ta không hiểu hết được. Người TQ luôn là kiểu người tham lam và thâm hiểm nhất thế giới. Chúng ta hãy tảy chay hàng TQ, hãy làm những gì có thể cho dân tộc ta vì ta là người VN. David PQD, Hà NộiChúng ta không thương yêu nhau thì khái niệm Tổ quốc cũng chỉ nhạt nhòa, hình thức. Tối nay đi làm về, tôi sẽ nói với vợ thế này: "Anh sẽ nhập ngũ để đóng góp một phần sức mình để bảo vệ lãnh địa của tổ quốc. Em ở nhà cố gắng nuôi và chăm sóc con nhé, giúp anh chăm sóc bố mẹ. Nếu không giữ được Trường Sa và Hoàng Sa thì sẽ chẳng có ngày anh trở về." Sinh ra sau chiến tranh, tôi đã không được tận mắt chứng kiến sự tàn khốc của nó. Nhưng qua sách vở, qua người thân (bố, các chú...) tôi cũng cảm nhận được sự khốc liệt, cũng nhận thức được những sự mất mát, cái giá của sự hy sinh.... Trong trường hợp xấu nhất, nếu cần đánh để bảo lãnh hảiVN (TS+H.Sa), thì chúng ta hãy đứng lên. Hãy làm như các bậc cha, chú chúng ta đã làm. Nguyen Van TaoĐây là ý kiến của tôi, là sinh viên, nhưng tôi xin bộ Ngoại giao thật thận trọng, xem xét kỹ và cụ thể, sau đó hãy hành động bảo vệ lãnh thổ Việt nam... hãy lên tiếng và kêu gọi dư luận thế giới bảo vệ chính nghĩa địa phận của Việt nam! TPT, Quảng NgãiTheo tôi chỉ có một cách duy nhất là đưa vụ tranh chấp Hoàng Sa, Trường Sa ra tòa án quốc tế phân giải như Singapore và Mã Lai đang làm, thì sau này mới có cơ sở pháp lý để thương lượng hoặc tranh tụng tiếp. Liệu nhà cầm quyền VN có dám đưa ra tòa Quốc tế không hay vì bảo vệ quyền lực mà ém nhẹm. Hãy làm những việc thiết thực để không hổ thẹn với con cháu mai sau. Còn nếu sợ Trung Quốc thì hãy hậu thuẩn cho đồng bào hải ngoại đưa vụ này ra tòa án quốc tế, Hãy dựa vào dư luận của toàn thế giới, không nước nào ủng hộ việc "ăn cướp" trắng trợn của nhà cầm quyền CS TQ đâu! Ẩn danhTôi đọc những bài viết này, mà muốn khóc,vì lực bất toàn tâm khi người có trách nhiệm thì.. .vì biết mình là con dân chỉ mong sao được hòa bình, nhưng người TQ họ không nghĩ vậy họ dựa vào sức mạnh để lấn át. Buồn quá chúng ta không đủ sức chống lại họ nhưng chúng ta có niềm tin tôn giáo, vậy chúng ta cầu nguyện xin chúa ra tay và đừng chửi nhau nũa. Đây là những lời từ con tim. XIN CHÚA CHÚC LÀNH CHO TOÀN DÂN TỘC VIỆT NAM. Dang, Hải PhòngTôi đọc các bài viết về HS và TS trên diễn đàn lần này thấy hầu hết là “Emotional argument” thay vì “Convincing argument”. Tôi thấy bài viết “Trường sa, Hoàng sa là của Việt Nam” của TS Nguyễn Nhã khá là theo cách “Lý luận bằng chứng, thuyết phục” tuy rằng bài viết chưa đầy đủ (dễ hiểu thôi nếu đầy đủ theo tôi phải là một bộ hồ sơ lịch sử có thể dầy đến hàng ngàn trang là ít nhất). Theo tôi chúng ta phải khảo sát hiện trạng, phải có những hồ sơ thuyết phục và các bước tiến hành công khai, mạnh mẽ, kiên quyết để người dân, các tổ chức Quốc tế biết và ủng hộ. Tiếp theo đó là thông qua các bước tranh chấp theo luật quốc tế để có phán quyết cuối cùng. Sau này, theo tôi, tất cả các vấn đề liên quan tới diễn biến chính trị về HS và TS nhà nước Việt Nam phải ngay lập tức để mọi người dân, tổ chức quốc tế biết, để ủng hộ. Tôi xin đừng ém nhẹm đi vì nỗi sợ này, nỗi sợ kia. Để mất đất của tổ quốc là có tội với tổ quốc đấy xin các vị Lãnh đạo quan tâm cho. Hao, TP HCMĐã đến lúc Đảng và nhà nước VN có hành động cụ thể chứ không nên chỉ tuyên bố rằng "có đủ bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lý". VN bây giờ là thành viên không thường trực của Hôi Đồng Bảo An LHQ rồi. Vậy tại sao VN không đem vấn đề này ra LHQ để phân xử. Phương Nam, Hà NộiVN không thể đối đầu trực diện với TQ, nhưng VN cũng sẽ không bao giờ cô đơn trên Biển Đông. TQ không chỉ là mối đe doạ trực tiếp của VN mà còn là mối đe doạ của Hoa Kỳ, EU, Nhật Bản,Ấn Độ, Asean và thậm chí cả Nga và Hàn Quốc. Không đời nào Hoakỳ, Nhật và Ấn độ làm ngơ nếu xẩy ra một cuộc chiến trên Biển Đông. Do vị trí chiến lược của mình, nếu phát triển mạnh hải quân và tranh thủ sự hậu thuẫn của Hoa kỳ, Nhật, EU và Ấn độ, Việt nam hoàn toàn đủ sức bảo vệ chủ quyền trên Biển. Vấn đề tế nhị là nếu hướng về phương tây, Việt nam lại phải chịu sức ép về nhân quyền và dân chủ. Một bên là quyền lợi của Đảng và một bên là Tổ quốc. Đảng hãy chọn đi. TNViệc các nước CS đoàn kết hữu nghị, anh em đồng chí ruột thịt trở thành chuyện cổ tích mất rồi chỉ dành cho con nít đọc. Còn có mấy mống mà giành giật lẫn nhau thật chẳng biết xấu hổ là gì, thua xa bọn tư bản. Có lẽ chúng ta không nên trách cứ ĐCSVN nhu nhược trước thái độ của TQ vì Đảng ta hiện nay không còn thế mạnh như xưa nữa do rất nhiều nguyên nhân thực tế như thiếu khả năng lãnh đạo, tham nhũng, tha hóa, ích kỷ, không đoàn kết được mọi thành phần dân tộc (trong lẫn ngoài nước)... Đảng biết rõ thế yếu của mình nên có thái độ nhu nhược là điều dễ hiểu và TQ cũng hiểu vậy. Tình hữu nghị thắm thiết trong sáng như pha lê nên thấy rõ cả ruột gan của nhau. Giả định có một cuộc xâm lăng của TQ xảy ra, Đảng sẽ kêu gọi toàn dân kháng chiến. Thế nhưng ai sẽ đi tiên phong? Các đảng viên quen ăn ngon mặc đẹp chỉ nghĩ đến tư lợi liệu còn hay muốn vác súng đạn nữa chăng? Còn người dân sẽ nghĩ chống ngọai xâm để bảo vệ đất nước mến yêu hay lại là bảo vệ một tập đoàn ngồi mát ăn bát vàng như đang có. Ách phong kiến, giặc Tầu, thực dân Pháp, quân phiệt Nhật, đế quốc Mỹ và ách CS dân ta đã nếm đủ mùi: đều giống nhau về mặt thực chất, đừng để dân nghĩ sống dưới ách nào cũng rứa. Anh Khoa, VNTôi đồng ý cùng anh Dadelion Đà Nẵng là cần tìm một đối trọng để cân bằng giữ yên bờ cõi, nhưng ngu sao ôm Mỹ, theo Mỹ thì mất đảng, lấy gì đảng lập công với đất nước được nữa, chuyện này làm tôi nhớ lại trước năm 1975 TQ đã dùng vũ lực đánh chiếm Hoàng Sa nhưng QLVNCH đã đánh trả một cách anh dũng tuy vì tương quan vũ khí không cân cho nên phải hy sinh. Vậy những người đã hy sinh để giữ yên bờ cõi đó có được tôn vinh và tưởng niệm không?Và cùng thời điểm ấy thì chính quyền Hà Nội phản đối việc lên án TQ vậy có ý gì? Vì những cái đầu " đỉnh cao trí tuệ" đẻ ra 16 chữ vàng như bạn Nap Vung tau mà mới có chuyện ngày hôm nay. Ông Dũng chỉ là cái loa thôi thực tế chính phủ VN đang lúng túng không biết phải làm như thế nào đây? Salem 78Sao chính phủ không họp khẩn và có một nghị quyết được Quốc hội phê chuẩn qua đó đưa lên Liên Hiệp Quốc can thiệp, ít nhất thì công chúng cũng còn đỡ phải nghe đi nghe lại câu nói:Việt Nam có đầy đủ bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lý để khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Ngán lắm rồi! Tri Tam, VNÔng bạn láng giềng "vĩ đại" tham lam, xấu bụng này luôn lấy tiêu chí bành trướng làm kim chỉ nam cho mọi hành động ở hiện tại và tương lai.Ngay cả Mỹ mà còn lo ngại về sự tăng lên một cách đáng kinh ngạc về ngân sách quốc phòng của TQ, thì ko thể nói TQ ko có ý đồ ko bành trướng nước ta. Về kinh tế còn thể hiện rõ hơn nữa,hàng hoá mang nhãn mác "made in China" có mặt khắp các ngõ ngách của VN từ thành thị đến nông thôn. Biển Đông rồi đây có còn là của riêng người VN không? Tôi hoàn toàn không tin vào sự cùng nhau hợp tác với TQ, cùng có lợi về kinh tế biển và nguồn tài nguyên dầu mỏ giàu có ở khu vực này như nhiều người nghĩ. Với dã tâm lớn như vậy của TQ thì có nên mong và hy vọng vào điều đó hay ko? và an ninh quốc phòng của VN có được đảm bảo khi TQ hoàn toàn làm chủ được HS, TS. Nhìn vào những sự kiện đang diễn ra có thể thấy TQ đang có một chiến lược mới cho biển đông và trực tiếp ảnh hưởng nghiêm trọng đến an nguy cho tổ quốc VN. Vậy mà VN phản ứng yếu ớt quá, Nếu làm mạnh hơn, TQ sẽ phải dè chừng. Tất nhiên như mọi người trong diễn đàn nói, chúng ta phải thận trọng và hành động có cân nhắc là điều cần thiết vì TQ rất mạnh nhưng không vì vậy mà quá nhu nhược để rồi sẽ không thể lấy lại được những gì mình bị mất! HVD, TP HCMKhoan hãy nói vấn đề về mặt chính trị, các bạn là người Việt thì chúng ta cần đồng lòng, hợp lực và thống nhất với nhất với nhau bàn bạc đối sách với chính quyền Bắc Kinh, hơn là bới móc chỗ này chỗ nọ. Dã tâm của Trung Quốc thì khỏi phải nói, lịch sử đã có cả rồi, chỉ khác nhau ở vấn đề nói và nói mà thôi. Bản chất của Trung Quốc mấy ngàn năm qua chẳng khác gì cả:"xâm lăng,đe doạ, bắt nạt, thủ đoạn", Việt Nam cũng nằm trên bàn cờ của họ mà thôi! Đồng quan điểm với 1 số ý kiến của không ít người, chúng ta nên có 1 đồng minh mạnh đủ sức đối đầu về chính trị, quân sự và kinh tế với Trung Quốc.Chỉ có đoàn kết, đồng lòng chúng ta mới chống lại được Trung Quốc. Tất cả hãy vì đất nước Việt Nam. Thế của Việt Nam hiện tại không lý gì lại phải sợ hãi trước Trung Quốc cả. Một chuyên gia ở Học viện QHQTỞ phương diện song phương VN và TQ có cam kết 16 chữ, 4 tốt và không làm căn thẳng ảnh hưởng quan hệ hai nước. TQ nói "gác tranh chấp cùng khai thác" như vậy hành động này lật tẩy con bài của TQ Vì thực chất "gác tranh chấp cùng khai thác" là phải chấp nhận chủ quyền của TQ trước còn khai thác thì tuỳ thuộc vào ý muốn của TQ mà thôi, lúc họ muốn thì đồng ý lúc không muốn thì mang tàu đến bắn luôn. Như vậy ở cả hai ý trên, TQ đã nói một đằng làm một nẻo, cộng với việc tập trận mới đây càng làm cho quan hệ hai nước có thêm khó khăn. Ở góc độ đa phương, hành động này không phù hợp với tinh thần của cam kết giữa TQ với ASEAN, gây không khí không thuận lợi trong khu vực làm giảm uy tín của TQ và khó có thể làm giảm nhẹ thuyết "mối đe doạ TQ" vốn được phổ biến ở khu vực nhất là kể từ khi TQ phát triển kinh tế mạnh cùng với việc tăng cường quốc phòng và hải quân. Xét rộng ra, hiện nay TQ đang vươn lên trở thành cường quốc thế giới, muốn xây dựng mộtthế giới hài hoà, trong đó TQ là một bên có trách nhiệm (ngược với Mỹ được TQ coi là vô trách nhiệm!) thì hành động này của TQ làm người ta phải nghĩ lại thực tâm của TQ. Với tư cách là nước lớn, muốn trở thành cường quốc có trách nhiệm trước hết phải có trách nhiệm với khu vực xung quanh, tạo niềm tin ở các láng giềng xung quanh. Nap Vung Tau VNLãnh đạo VN quá nhu nhược coi kẻ thù "TRUYỀN THỐNG" là anh em và tôn thờ một cách mù quán với 16 chữ vàng. Trước đây TQ dùng vũ lực quân sự đánh chiếm quần đảo HSa nhưng VN chưa bao giờ công khai sự thật này với nhân dân, luôn miệng "bô bô" khẳng định bằng lời nói (dù không có giá trị trên trờng quốc tế) là TQ xâm phạm lãnh thổ VN. Đây có phải là dân chủ không!? Tôi thiết nghĩ là công dân của nước VN mà chưa bao giờ biết thông tin chính sát về tiềm lực quân sự cũng như sách lược quân sự như thế nào thì thử hỏi làm sao tin tưởng được vào "THẮNG LỢI" mà lớp lãnh đạo VN hễ mở mồn là tôn ra. Tôi là một người rất yêu nước thương nòi nhưng không bao giờ tin vào đường lối của ĐCSVN. Tại sao ta không nhìn vào Đài Loan và theo đó mà đối phó với "bè lũ bành trướng bắc kinh". Lịch sử 1000 năm đô hộ giặc Tàu dân VN vẫn còn nhớ.... Không bao giờ và mãi mãi không bao giờ là "láng giềng hữu nghị ......" như những nhà lãnh đạo VN "Sáng suốt, thông minh" đã ký với kẻ thù truyền kiếp. Tôi rất hận .... Nguyen USAĐọc qua tin này thì tôi hiểu ngay đây chính là chính trị của Trung Quốc. Hơn bao giờ hết, hiện nay Trung Quốc đang sợ Việt Nam đi lên. Gần đây, đặc biệt là khi VN gia nhập WTO và trở thành Thành Viên không thường trực của HDBA LHQ, vị thế chính trị và kinh tế của VN đang đi lên. Trung Quốc rất sợ VN mạnh. Do đó bằng mọi giá họ phải làm cho VN bất ổn. Một khi VN mà giàu mạnh lên, Trung Quốc không thể nào sai khiến được VN nữa. Đó là điều mà TQ không bao giờ muốn xảy ra. Lịch sử hàng ngàn năm qua cho thấy rõ chính sách đó của TQ đối với VN. Việc xây dựng thành phố tại Hoàng Sa và Trường Sa là thủ đoạn đó của TQ. Tôi nghĩ rằng chính Phủ VN và mọi người VN cần phải khôn khéo tránh đi vào cái bẫy này. Chúng ta cần ngăn chặn thủ đoạn này của TQ nhưng cũng! đừng để gây bất ổn ảnh hưởng đến phát triển. Chỉ cần mình bị dao động, tăng trưởng kinh tế giảm là mình đã mắc mưu TQ rồi. Dandelion Đà NẵngÝ kiến của tôi không phải là chỉ bới móc lại,hô hào cho to,theo tôi sao chúng ta không tìm kiếm đồng minh?Tôi theo chủ trương thân Mĩ.Chúng ta diện tích nhỏ,Quân sự kém,kinh tế thì như con kiến hôi 2 tuần tuổi so với con voi già TQ,dựa vào Mĩ làm đối trọng với TQ là việc nên làm.Vì sao ta cứ mãi ôm chặt quá khứ mà không gác nó lại một bên để lo cho tình hình nguy cấp trước mắt?Tôi còn nhớ vụ vịnh Cam Ranh,Nga không thuê nữa thì ta cho Mĩ thuê.Việc này vừa có lợi cho ta về kinh tế,vừa có khả năng làm chính quyền TQ rút bớt cái vòi bạch tuộc của mình. Bây giờ ta khó có thể dựa vào Nga,bản chất của nước Nga trứớc đây cũng như bây giờ cũng như nhau,phải làm đièu gì có lợi cho mình.Vậy thì khác Mĩ chỗ nào?Đành rằng nỗi lo bị xâm lăng từ phía chính quyền M! cũng không nhỏ,nhưng có TQ bên cạnh,Mĩ cũng khó có thể làm được gì.Mĩ chắc chắn sẽ can thiệp (bằng hình thức nào thì tôi chịu)vì vụ này nghiêm trọng ,VN ta có vị trí địa lí quá quan trọng và Mĩ cũng không muốn để bọn Tàu làm bá chủ biển đông. VN ta từng sở hữu 1 diện tích rộng lớn(từ sông dương tử)vậy mà bị bòn rút,chèn ép còn một mẩu bé tẹo.Bây giờ không hành động thì không chừng con cháu ta không có dịp ngắm mặt trời mọc trên chính quê hương mình. KCHHic,học tiếng HOA thôi bà con ạ,TQ nó xây cả căn cứ quân sự,bắn ngư dân đùng đùng,thế mà hải quân VN có làm gì nó đâu,hiz!tội nghiệp,chán quá thôi.Nếu nhớ k lầm,thì vấn đề Trường Sa,Hoàng Sa được nhắc từ hồi năm 9..mấy đến giờ.Nhưng nhắc hoài,chẳng thay đổi hay tiến triển,nói không không thì làm gì được nó,suốt ngày bộ ngại giao cứ lặp đi lặp lại 1 bài diễn văn quen thuộc,chán!Còn biểu tình à,VN có cho hay không,hay là bắt bớ nữa,thôi,về học tiếng Hoa thôi bà con ạ,k biết TQ nó sẽ còn chiếm những gì thuộc sở hưũ của VN mình nữa đây,học tiếng HOA thôi............! Nong Duc Manh,HNKhổ chưa ai bao cứ kiên trì theo đuổi chủ nghĩa xã hội Marc Lênin để đến bây giờ há miệng mắc quai, giờ lẽ nào lại đi tố ông anh cả Trung Quốc, những người từng là đồng chí, bạn bè của nhau. Hóa ra Xã hội chủ nghĩa với nhau mà cũng đối xử với nhau tệ thật đấy, ông anh ăn cướp đất của ông em rồi thỉnh thoảng lại xoa đầu, dụ khị ông em, cho vay vài đồng bạc lẻ xây dựng cái này, mua sắm cái nọ. Giờ cộng sản Việt Nam biết tính thế nào đây, không ra lệnh cho báo chí lên tiếng thì bị dân trong nước chửi, còn lên tiếng thì bị ông anh cả Trung Quốc dọa dẫm xử dụng vũ khí hay sức ép kinh tế để chèn ép, thật khổ đủ đường. Cũng chỉ tại lãnh đạo mình ngu nên giờ mới ra nông nổi này, giờ biết bấu víu vào ai để kêu cứu đây? chả nhẽ lại nhờ kẻ thù là Mỹ khi xưa lên tiếng giúp à? ai lại muối mặt như vậy. Thôi thì đành dùng chiêu khi bị Trung Quốc cắn thì kêu oăng oẳng lên vài tiếng vậy, đợi cơn đau qua đi rồi lại về ôn bài Chủ nghĩa Marc Lênin với nhau kẻo lại quên mất. Nguyen Cong DinhVi Hoang Sa! Hãy hiểu về nỗi đau, mất mát của dân tộc trước khi ký tên... người Việt Nam hãy đoàn kết lại....Dù biết nếu có huy động được 80 triệu chữ ký của đồng bào trong nước và ngoài nước, chúng ta cũng sẽ khó có thể dùng nó để đòi lại Hoàng Sa. Nhưng qua việc ký tên này, chúng ta đã và đang thể hiện sự quan tâm đến an nguy,vận mệnh của đất nước và chúng ta không được phép quên rằng Hoàng Sa -Trường Sa mãi mãi là của người Việt Nam, đó là một chân lý không thể nào chối cãi.Vì Hoàng Sa, chúng ta sẽ tiếp tục đấu tranh để khẳng định chân lý đó dẫu có phải hi sinh xương máu... Hãy gửi trang này đến cho tất cả người bạn của mình.... Xin moi vao day ky ten: http://www.petitiononline.com/HoangSa/petition.html TP HCMÔng Lê Dũng chắc cũng mỏi miệng lắm. Suốt ngày chúng tôi cực lực lên án hay phản đối, rồi quan hệ hữu nghị truyềh thống. Nghe thật nhàm chán. Mới đây CP VN đã cho phép báo chí trong nước viết bài về Trung Quốc chiếm TS và Hs, trong đó họ cũng có nhắn đến sự hi sinh dũng cảm của Hải quân VNCH. Theo tôi đây là sự tiến bộ của lãnh đạo Vn. Nói thật bây giờ TQ chiếm TS thì tôi cũng không dám ra đánh . Đánh cũng phải đúng lúc để khỏi làm bia tập bắn cho chúng nó. Bạn VHY, Bắc Kinh nói rất đúng. Đánh tay đôi thì HQVN không thể nào đánh lại HQ TQ .Nhưng HQVN cũng sẽ giáng trả những đòn đau cho chúng. Các bạn trẻ cứ yên tâm làm và học sau này sẽ giúp cho đất nước nhiều hơn. NobodyNgày xưa Bác đã hôn hòn đất ,ngày nay các cháu của Bác như Chủ tịch , Thủ Tướng nên ra đảo mà hôn san hô để tỏ lòng yêu nước ! Z100 NanjingHoan hô bác Lê Dũng, vẫn uy nghi, vẫn mạnh bạo, vẫn luôn đầy những lý lẽ đanh thép có thể bóp nghẹt tâm hồn tội lỗi của đối phương...như mọi khi. Cố nữa lên bác, tôi vẫn nghe chưa chán các tuyên bố khẳng định của bác đâu. Linh MoscowĐọc báo Việt Nam có cảm tưởng rằng vụ “vận chuyển súng” của 2 ông bà Việt Kiều còn rùm beng hơn cả TQ chiếm lãnh thổ.Báo chí “lề phải” có khác. Danny N KSTrong trường hợp xảy ra chiến tranh giữa ta và TQ, với lượng hải quân to lớn của họ , thì HQ TQ sẽ nghiền nát lưc lượng hải quân nhỏ bé của chúng ta ngay tức thì. Tại sao chúng ta không không kêu gọi kiều bào trên khắp thế giới biểu tình, tẩy chay hàng hóa của họ, đồng thời kêu gọi dân địa phương cùng hợp tác chống lại hàng hóa dõm và độc hại của TQ. Hàng hóa dõm và độc hại của TQ xuất sang các nước âu và mỹ châu đang là một vấn đề nhức nhối và lúng túng của các nhà lãnh đạo TQ, có thể dẫn đên hậu qủa to lớn tới nền kinh tế TQ. Long UĐồng ý là VN quá yếu không thể đối đầu quân sự với TQ. Tuy nhiên, yếu về quân sự và kinh tế không có nghĩa là VN (đúng hơn là CSVN) mình cứ phải luồn cuối và ca ngợi TQ: nào là 16 chữ vàng, nào là tình hữu nghị hai nước tốt đẹp. Tệ hại nhất là vì CSVN không dám nói nhiều đến sự lấn chiếm của TQ cho người dân nghe mà ngược lại cứ ca ngợi TQ cho nên ý thức của người dân về chủ quyền cuả VN trên hai đảo này hầu như không có. Hồi TQ chiếm Trường sa năm 1988, tôi còn trong nước; có nghe tin nhưng vẫn dửng dưng. Lý do vì chẳng có khái niệm Trường sa hay Hoáng sa nằm ở đâu. Lịch sử của hai đảo này thế nào. Đây là lỗi của CSVN: nhồi sọ người dân, nhất là sinh viên học sinh, phải yêu CSVN mà chẳng hề giáo dục người dân, sinh viên học sinh yêu đ! ất nước, lãnh thổ. Thảo nào người dân VN vẫn dửng dưng trước sự xâm lược cuả TQ. Thật đáng buồn Toan Dep Trai, Ha NoiToàn thể dân tộc Việt Nam phải tự mình bảo vệ lãnh thổ của đất nước mình.Do vậy chúng ta phải biểu tình trên nhiều mặt để đòi chủ quyền lãnh thổ của chúng ta. Nếu còn nhân nhượng họ thì tôi thấy chính phủ Việt Nam cần phải có chính sách khác đối với tình trạng này. Tôi không muốn phải nghe những chuyện thuyền ngư dân Việt Nam bị Trung Quốc đánh chìm mà còn bảo do tai nạn và "nhờ có Trung Quốc giúp đỡ cứu nạn kịp thời". Tất cả chỉ là sự lấp liếm.Hãy để toàn thể nhân dân Việt Nam được biết toàn bộ sự thật chứ không phải vì những lợi ích trước mắt mà để lại hậu quả lâu. NgalacaTôi thấy các bạn sốt sắng như vậy mừng quá. Nhưng chúng ta yếu hơn nhiều, nhà nước không có chính sách dùng người giỏi và giáo dục kém nên khoa học kỹ thuật của chúng ta không thể đọ được với Tàu. Anh em phải tìm cách để dân ta giỏi, lãnh đạo giỏi không lại thành nô lệ mất. Gia BảoVì sợ mất thế độc tài cai trị nên trong các buổi tọa đàm quốc tế CSVN luôn thòng vào câu: "Hợp tác trên tinh thần không can thiệp vào nội bộ của nhau". Giờ quốc tế muốn can thiếp giúp Việt Nam giải quyết vụ Trường Sa và Hoàng Sa thì cũng không được. Có lúc tôi còn nghe ra rả "Trung Quốc anh em". Đúng là gậy ông đập lưng ông. Ekawa, HNTôi là 1 sinh viên TQ đang học tiếng Việt ở HN. Tôi rất tiếc về việc chính phủ nước tôi lại leo thang trong việc thôn tính Hoàng sa và Trường sa của VN. Cá nhân tôi quá nhỏ bé không thể làm già chống lại các hành động của chính quyền TQ. Tôi chỉ mong TQ và VN là những người bạn thực sự. Duy NguyễnGửi các bạn yêu VN, chúng ta phải tổ chức biểu tình phản đối hành động xâm chiếm Trường Sa và Hoàng Sa tại Tổng lãnh sự TQ và Đại Sứ Quán TQ đi chứ. Tại sao cứ ngồi nàh mà nghe Lê Dũng ra rả lặp đi lặp lại điệp khúc phản đối cũ rích... Minh Quan, TP HCMThời buổi này thanh niên đua nhau đi du học nước ngoài, đi Mỹ, hoặc đi xuất khẫu lao động. Ai hơi đâu mà đi đánh giặc Tàu.Tội gì phải chết cho bọn tham nhũng hưởng. Roberte, HCMChúng ta bước vào thế kỉ mới rồi. Chiến tranh thì ai khổ chứ? Nhân dân cả 2 bên chứ ai. Các bác cứ nói vậy mà được à? Ken, HNCác bác nói thì dễ, chỉ trích thì dễ chứ co' bao gờ đặt mình vào vị trí lãnh đâo của một quốc gia chưa mà lại là một quốc gia còn nghèo như VN ngay bên cạnh la` nước "anh em ruột thịt" ngàn đời nhăm nhe muốn thôn tính dứa em non dại. Kinh tế Việt Nam còn nghèo làm sao mà dám bỏ ra hàng chục tỷ USD trang bị quốc phòng chứ! Việt Nam bỏ ra 1 tỷ usd mua vũ khí từ Nga để trang bị cho hải quân là dã đáng khích lệ rồi, nhưng so với Trung Quốc thì chỉ là muối bỏ bể. Theo tôi VN cần dựa vào các thế lực bên ngoài, Ấn Độ, Nga co' thể là những người ban tốt... VHY, Bắc KinhĐừng chiến tranh là được. Vì đánh nhau VN thiệt không bao h thắng được nữa đâu. Các bạn đừng hoang tưởng phát biểu nhố nhăng làm ảnh hưởng đến đất nước... Tien, Hà NộiTôi thấy chúng ta cần có những hành động thực tế để giải quyết vấn đề này chứ không thể chỉ nói mãi một câu là "Việt Nam có đầy đủ bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lý để khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa". Tuy nhiên cũng không thể đối đầu về mặt quân sự. Chính các tổ chức quốc tế sẽ là tiếng nói cho chúng ta. Sad Winter, Hà NộiNếu bạn là một nhà ngoại giao giỏi, tôi tin bạn sẽ phát biểu như ông Lê Dũng. Nếu bạn là một nhà quân sự tài ba, tôi tin sẽ chẳng dại gì đưa quân hay có hành động mang tính sức mạnh quân sự ngay khi TQ vừa có động thái xâm lược ngay vào lúc này. Vì sao? Hành động thù nghịch của Trung Quốc thì đã quá rõ, chúng ta tức, tất nhiên, chúng ta muốn chống lại, tất nhiên, nhưng cần có sự thận trọng nhất định. Nên nhớ, không phải chỉ có TQ nhăm nhe thôn tính Hoàng Sa, Trường SA mà còn có Philipin, Malaysia,Đài Loan, .... Nếu đưa ra hành đông quân sự ngay lúc này liệu có lợi cho chúng ta không? Quân ta có đông bằng quân TQ không? Nếu ta đánh nhau với TQ thì nước nào đuợc lợi nhất, nước nào phải chịu tổn thất nhiều nhất? Nếu đưa ra những phát ngôn mang hàm ý khiêu chiến liệu có châm ngòi nổ ngay cho cuộc chiến không? Như thế có lợi cho sự phát triển của đất nước không? Các bạn chỉ ngồi đó mà chỉ trích Đảng Cộng sản thế này, ĐẢng cộng sản thế nọ. Nhưng nếu bạn ở vị trí lãnh đạo thì việc nóng vội là tối kị, vì có khi chỉ 1 lời của bạn cũng dẫn đến hậu quả khôn lường. Nước ta nhỏ, thế và lực liệu đã bằng Trung Quốc? Chính bỏi vậy mà tôi ủng hộ sách ngoại giao mềm dẻo của ta để tránh thương vong và ảnh hưởng nặng nề nhất cho đất nước. Hoang Nam Nguyen, HCM VNNếu VN cần tôi,hãy báo cho tôi một tiếng, tôi không sợ chết để giành lại chủ quyền cho nước nhà,chỉ sợ nhà nước chúng ta nhượng bộ..! Trương, Ha NoiThế Nguyễn Phước, Sài Gòn "Nếu lên đường đi chiến đấu dành Trương Sa, bạn có sẵn sàng hy sinh lên đường khong? Tôi thì không dám. Bạn có bỏ tiền ra để ủng hộ cuộc chiến này không? Tôi thì không." Và tóm lại thì bạn không thể là con Lạc cháu Rồng Việt Nam. Người Việt Nam không có những kẻ sợ chết, những kẻ nhát gan như bạn. Biết bao nhiêu xương máu của người Việt Nam đã đổ . . . họ hy sinh vì cái gì chứ ? Vì tổ quốc, vì tự do, vì bảo vệ lãnh thổ. Tôi đang là một sinh viên nhưng nếu tổ quốc kêu gọi bảo vệ lãnh thổ nhất định tôi sẽ đi. Tôi nghĩ rằng bao nhiêu bạn sinh viên khác, bao nhiêu người dân Việt Nam khác cũng như thế. Việt Nam cần phải mạnh tay hơn về vấn đề Hoàng Sa và Trường Sa. Không chỉ trên công luận mà phải cả trên chiến trường. Thinh SaigonCứ ngồi đó mà tuyên bố " có đầy đủ bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lí..." hãy đưa ra nêu đúng thì mà bên Trung quốc không chịu, thì phải kiếm đường khác mà giành lại đi mấy ông ạ. Đừng có cứ ngồi đó mà nói nghe nhiều chán lắm ông Lê Dũng à VH, HCM cityVấn đề HSTS một mặt VN nên công khai đưa hồ sơ này ra tòa án Quốc tế biển; mặt khác VN nên kết hợp với Ấn Độ, Úc, Nhật Bản tạo thành một liên minh quân sự như mô hình NATO ở Âu Châu Âu, có như vậy thì Trung Quốc mới hết bành trướng ở biển Đông Nguyen Song HuếĐã đến lúc chúng ta không nên nhân nhượng nữa, hãy phát động chiến tranh để dành lai đất mà cha ông ta đã đổ xương máu để lại. OrientteeMấy bác kêu gọi lòng yêu nước trước những vụ như vậy, tôi có ý như sau: Ai yêu nước chứ tôi thấy mấy ông quan chức các cấp chẳng yêu nước tí nào, vì nếu yêu nước thực sự họ đã chẳng tham nhũng đến mức lũng đoạn như vậy. Nào là vụ cặp ông chánh văn phòng đấy ắp tiền, nào bê tông cốt .. tre, nào điện kế chạy sai, nào em Bình bị hành hạ cả chục năm mà phải đợi đến 1 bà cụ 70 tuổi mới làm đưọc việc mà lẽ ra của Công An... , nào là mới đây nạn nhân bị nạn bão lụt phải đóng tiền trước cho nhà nước mới được lãnh vật cứ trợ. Ôi kể ra sao cho hết, hãy đòi chính quyền tôn trọng chính dân mình trước đã. Ờ mà đáng lẽ ra chúng ta đâu được phép bàn về chính trị, có ai từng thấy Đảng kêu gọi toàn dân có ý kiến về mấy chuyện này bao giờ chưa? NobodyDCS VIỆT NAM chỉ biết đàn áp ngừời dân khi họ vì miếng cơm manh áo phải bỏ nhà cửa ruộng vườn để đi khiếu kiện chứ bay giờ Đ VCS đâu dám làm gì khi TQ xâm lược VN vì ngày xưa bọn nó đói quá đánh liều ,bay giờ vơ vét nhiều tài sản có gì thì lo bỏ chạy thôi chỉ tội người dân lao động VN mấy mươi năm tròi bị lừa dối theo ĐẢNG theo cách mạng không thấy cơm no áo ấm đâu chỉ thấy cuộc sống ngày càng khổ hơn thôi nam thì bôn ba bươn chãi kiếm sống nữ thì làm đĩ khắp thế giới chỉ để mong đổi đời. Huy HuếCộng đồng Việt Nam hãy bài xích hàng Tàu để bày tỏ quan điểm phản đối khi chưa có cách hữu hiệu hơn. NobodyÔi chao, mỏ dầu Bạch Hổ, Sư tử Đen, v.v... sắp cạn sạch không còn một giọt mà dân VN có xơ múi được gì, có cây cầu, bệnh viện công, trường học nào được xây từ tiền này? Trên 50 tỉ đô la tài nguyên quốc gia "biến mất" kiểu này, rồi mấy trăm tỉ mét khối gas từ Nam Côn Sơn đổ về làm điện, phân bón, nhưng giá điện, giá phân bón VN vẫn cao nhất thế giới. Tập đoàn CSVN xâm lăng VN từ 50 năm nay, đuổi hàng triệu dân để họ xây sân golf, nhà hàng, khách sạn, v.v... nói thật còn nguy hại hơn TQ nhiều, Thử hỏi trên 100 ngàn dân dọc sông Hồng, họ sắp bị đuổi nhà vì TQ hay vì tập đoàn CSVN? Nói thí dụ một ngày đẹp trời nào đó TQ trả lại tất cả HS, TS, rồi VN khai thác dầu hỏa mấy trăm tỉ đô la đi chăng nữa, thì tất cả quý vị đang đọc và viết trên diễn đàn này cũng sẽ không hưởng lợi một xu nào (các người hưởng lợi đang hú hí say sưa bù khú, đâu thèm quan tâm ý kiến ai). Vậy quý vị cãi nhau, nổi giận, v.v... làm gì? Nực cười vô cùng khi nghe nói "dầu xuất khẩu không đủ bù lỗ xăng dầu nhập về", nói xin lỗi, mấy hãng xăng dầu Mỹ lời mỗi năm cả trăm tỉ đô la (Exxon đã 40 tỉ đô), nhưng tôi đổ xăng 1 gallon (3.8 lít) chỉ có 2,9 đô la tức 12 ngàn đồng VN 1 lít, chất lượng, dung lượng bảo đảm. VN "bù lỗ" kiểu gì mà xăng mắc hơn tại Mỹ (cho dù tại đây phải đóng thuế 11 cents 1 lít tính sẵn trong giá bán, tại VN nghe nói miễn thuế), l! i bị pha chì cho rẻ, bị đong thiếu, v.v... NM. Naples, FloridaGởi XP. TP HCM. bạn đọc lại bất cứ lần diễn dàn nào về ý kiến của bạn xem có đúng với tinh thần (diễn dàn) thảo luận, góp ý xây dựng không hay XP không muốn người Việt xích lại gần nhau?. Xem ra XP không phải là người Kinh chính gốc rồi. XP có biết câu bất hủ "chim có tổ nước có nguồn" một dụ ngôn không thể thiếu trong giòng máu Việt? Việc TQ ăn cướp hay được nhường không phải đơn giãn như bạn nghĩ mà cần đến đoàn kết nội xuất ngoại nhập mới đặng. Vinh Đà NẵngTôi đề nghị nhà nước CSVN tập hợp hải quân đánh cho TQ một trận. Trung Hà NộiHành động này không thể chấp nhận được, sao 2 nước XHCN lại đi xâm lấn lẫn nhau thế này. Nếu cần phải có hành động cứng rắn, nói mãi cũng chả ăn thua nữa rồi NXT Vũng TàuTừ lâu rồi hình như BBC không đăng đuợc một ý kiến nào ra hồn cả ? Toàn là một bọn ngu xuẩn . Chúng muốn đem VN trở lại thời chiến tranh đây mà . Muốn đánh nhưng lấy cáí gì để đọ với TQ đây , từ quân sự, kinh tế , vị thế, dân số, diện tích, trình độ KHKT...KHi xem xét một việc ta phải dùng đầu chứ không phải dùng mồm để đâu nhé , tức cười nhất là chúng là lấy lá cờ đỏ sao vàng so xới là cờ TQ , không biết vô tình hay hữu ý gán phép ĐCS là hèn yếu nhu nhược đây mà quên ĐCS đã lãnh đạo người dân VN đánh bại cuộc tấn công biên giới phía Bắc của TQ . Mà lạ thật khi Đài Loan cũng làm một việc tương tự sao không thấy nhà dân chủ nào lên tiếng sao ở đây lại góp mặt đông đủ vậy. À thì ra đồi với TQ vì có ĐCS nên tiện tay chứi bới đuợc .CS VN còn ở Đài Loan thì không đuợc chăng ? Các vị giỏi thị vận động Việt kiều biểu tình ở sứ quán TQ đi chứ lảm nhảm trách ĐCS là sao ? Í quên các nhà dân chủ hải ngoại còn đang say sưa chống Cộng nên chắc họ không qua tâm đến việc này đâu nhỉ ? Phung, UkrainaTrước khi nhà nước Việt Nam có hành động đáp trả mạnh mẽ hơn với bọn Hán thối tha, tôi để nghị chúng ta phát động một phong trào đả đảo hàng hóa bọn Hán Thối mạnh mẽ hơn trong nhân dân, người nhỏ làm việc nhỏ, ĐẢ ĐẢO HÀNG HÓA HÁN THỐI LÀ YÊU NƯỚC VIỆT NAM D D TGởi Xp..Lúc Trung Quốc đánh vào Hoàng Sa của VNCH thì ĐCS lại vỗ tay...còn Đảng ta giữ toàn vẹn biên giới phía Băc'..vậy thử hỏi Ải nam Quan bây giờ thuộc về ai.?.đúng XP ăn cơm chúa múa tối ngày. Gau Truc tp/HCMThực tế 1 chút đi các bạn ạ không thể nói suông được đâu - theo nhiều nguốn chình xác thì hải quân TQ > 10 nước Asean góp lại - vậy thì đánh đấm cái gì nữa. các bạn có nghĩ giải pháp nào hay thì nêu lên chứ đừng đem 3 cái dân chủ với hô hào suông với chửi ĐCS việt ban lên đây HichTuongSi, TPHCMMọi người Viêt Nam đọc lai Hịch Tướng Sĩ nhiều lần.Mỗi người nên cố gắng 150% trong khả năng của mình để khi cần là có thể huy động tài sản,sức lực và con người vì sự nghiệp gìn giữ non sông gấm vóc. Nên chăng từ bây giờ chính phủ nên công khai quỹ "Vì Hoàng Sa-Trường Sa yêu dấu" huy động đóng góp bằng bất cứ hình thức gì (VD: tổ chức đêm quyên góp vì non sông đất nước) Có rất nhiều cái lợi: 1.Góp gió thành bão để tăng thêm ngân sách trang bị vũ khí,tàu chiến chuyên dụng. 2.Ngầm cảnh báo với TQ là chúng tôi không nói suông,đừng có quá đáng. 3.Khơi dậy niềm tự hào dân tộc và truyền thống chống xâm lăng của cha ông ta. Ngoài ra đây cũng là một hình thức hữu hiệu để trưng cầu dân ý về vấn đề Hoàng Sa-Trường Sa. "Thật xót xa khi có khúc ruột bị dứt ra". Xin hãy gửi nội dung cho mọi ngưòi nếu bạn đọc đồng ý với tôi. Minh Quan, CzKhông nhờ mấy nước cùng tranh chấp quần đảo Trường sa Thì chúng ta đã mất Trường sa từ lâu rồi.Trung quốc và Đài loan giầu và mạnh hơn ta cả về kinh tế và quân sự, nhất là về hải quân và không quân. Việt nam lại đang nhờ vả và nợ họ quá nhiều. Chính phủ cộng sản lại phải nhờ cộng sản Tàu để giữ quyền lợi và mạng sống của họ thì làm gì dám hành động mạnh để đòi lại Hoàng sa và một phần Trường sa. Mất dần Trường sa là chuyện trước sau thôi. Tran Khanh, SGHơn 80 triệu người dân Việt Nam vô cùng tức giận trước hành động xâm lược của Trung Quốc, chúng ta cần phải động thái cứng rắn để đập tan âm mưu bành trướng chúng giống như những gì mà Việt Nam đã làm đối bọn bành trướng Bắc Kinh. Nguyen HienNếu nhà nước Việt Nam có đầy đủ cơ sở pháp lý về chủ quyền của quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa thì chúng ta sẽ nhờ vào sự can thiệp của Hội đồng bảo an LHQ vì 1/2008 VN đã là thành viên không thường trực. Việt Nam chúng ta có 84 triệu dân và trên 400 ngàn km2, là một đất nước có truyền thống yêu nước. Đây là vấn đề lớn của đất nước mà không cá nhân nào đủ sức gánh vác nên theo tôi phải hỏi ý kiến toàn dân nên làm như thế nào.Khi toàn dân đồng lòng 84 triệu trái tim hướng cùng hướng về Trường Sa và Hoàng Sa, toàn dân Việt Nam sẽ quyết định vận mạng của đất nước. Chính phủ nên tổ chức hội nghị Diên Hồng để toàn dân tự quyết định vận mệnh dân tộc mình. Long, USATôi thật tức giận mỗi khi nghe tin bọn TQ lấn chiếm VN mình. Không biết làm gì hơn, tôi đã tẩy chay hàng made in China cả 10 năm nay. Nếu có về VN, tôi sẽ đi United Airline hoặc Vietnam Airline chứ không bao giờ đi Air China, Cathay pacific. Sẽ không bao giờ đi du lịch TQ. Nếu các bạn muốn tẩy chay hàng TQ, hãy vào www.StillMadeInUsa.com để mua hàng hoá làm tại Mỹ. Đả đào bọn Hán bành trướng và xâm lược. Hỡi mọi người VN, dù trong nước hay ngoài nước, dù CS hay không CS, hãy đoàn két lại. Néu không thì VN sễ thành một Tây tạng thứ hai trong một ngày không xa. Tommy, SGTôi đề nghị người phát ngôn dùng câu chữ nào nặng nề một tí được không? Ông Lê Dũng ra rả câu này hoài không thấy chán hay sao? Ông không chán nhưng dân VN thấy chán. Riêng TQ thì "lờn" luôn rồi, bằng chứng là TQ ngày càng lấn tới mặc cho ông Lê Dũng nói hàng chục hàng trăm lần câu đó! Mr Sea, TP HCMTôi không thật sự hiểu nổi sao Bộ ngoại giao Việt nam luôn chỉ đưa ra những lời "điệp khúc" khẳng định :Việt Nam có đầy đủ bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lý để khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa". "Hành động này đã vi phạm chủ quyền lãnh thổ của Việt Nam, không phù hợp với nhận thức chung của Lãnh đạo cấp cao hai nước, không có lợi cho tiến trình đàm phán tìm kiếm biện pháp cơ bản, lâu dài cho vấn đề trên biển giữa hai bên." Cái điệp khúc này nhân dân cả nước này đã nghe trên thông tin đại chúng cả ngàn lần. Chúng ta đã, và đang làm gì để bảo vệ lãnh thổ đất nước Việt nam này?Tôi nghĩ Cộng sản việt nam đang "sợ" cái dớp tinh thần truyền thống đối với "ông anh cả" Trung quốc Buồn quá hỡi những người mang huyết thống Việt nam, chúng ta đang mất đi lãnh thổ mà ông cha ta đã đổ Xương máu để bảo vệ. Liệu những người Lãnh đạo Đảng có còn nhớ hay quên? Minh, VNTôi đề nghị VN nên đổi tên là Đặc Khu Kinh Tế Việt Nam, lúc đó quyền làm chủ VN của đảng CS sẻ được bảo đảm. Cờ CSTQ là 1 sao lớn 4 sao nhỏ, còn cờ CSVN là 1 sao trên cùng một nền đỏ, Phạm văn Đồng đã thừa nhận Hoàng Sa và Trường Sa là của TQ, việc chia cắt Ải Nam Quan.. đủ nói lên Đảng CSVN đã bán đứng VN từ lâu rồi. Những lời của Lê Dũng chỉ làm mát lòng dân Việt mà thôi. Nếu thật sự muốn giành lại đất nước, CSVN đã hải chiến với TQ từ lâu, chứ không chờ tới ngày nay mới phát biểu vài câu vu vơ như vậy. Xuân Anh, Hải DươngTôi đồng ý với ý kiến là nếu không giải quyết được bằng đàm phán thì phải giải quyết bằng vũ lực. Tuy nhiên vấn đề giải quyết bằng vũ lực phải xét nếu thấy sức mình không đủ thì phải nhờ đến bạn bè, chiến hữu như nhờ Nga hoặc Mỹ chẳng hạn. Không việc gì phải xấu hổ cả. Vì những tấc đất của Cha ông thì hậu thế phải tìm mọi cách giữ gìn. Nếu không mở rộng được thì cũng không được phép để mất. Thành Cát Tư HãnHãy thôi phản đối đi bác Dũng à. Bác hãy bảo là nếu còn bị xâm phạm thì chúng tôi sẽ có hành động quân sự đáp trả. Cứ đem quân ra đó mà nện cho bọn chúng một trận nên thân. Xưa nay người Việt ta có bao giờ lép vế như vậy đâu chứ. WeHoàng Sa và Trường Sa là thuộc về Việt Nam, tôi xin gửi 1 link để các bạn rõ hơn về điều này (http://www.tapchithoidai.org/ThoiDai11/200711_TuDangMinhThu.htm) Việt Nam có đầy đủ bằng chứng để khẳng định chủ quyền lãnh thổ từ rất lâu. Mong sớm giải quyết để ổn định hòa bình khu vực và cả thế giới. Người quan sát Trường SaThưa các anh chị BBC, cho tôi được một lần trong đời được nói lên chính kiến của mình! Tôi hoàn toàn không phải là người theo chủ nghĩa tuyệt vọng nhưng tôi thấy quá chán chường cho đất nước Việt Nam! Hàng ngàn năm lịch sử, người Việt ngèo đói ta chỉ đâm chém nhau là chủ yếu! Cứ mỗi lần tàn giết nhau các phe phái lại nhờ vả ngoại bang để rồi người ta cướp dần cướp mòn đất liền và biển. Chúng ta không thương yêu nhau thì khái niệm Tổ quốc cũng chỉ nhạt nhòa, hình thức. Bây giờ thử hỏi nếu chúng ta nhường nốt Trường Sa cho Trung Quốc liệu dân Việt ta có nghèo hơn không? Và nếu chúng ta giành lại được Hoàng Sa và đất dọc biên giới phía Bắc liệu dân ta có sướng và giàu hơn không? Chắc chắn là không! Với bản chất là thằng Bờm học tập tư tưởng AQ, kết hợp tính cách của chú Cuội thì chuyện “ bán lúa non, mua vịt trời” là điều không thể tránh khỏi đối với Việt Nam. Cả nước rùng mình bán và cướp đất! Nông dân bán đất, nhà nước bán biển, trí thức bán liêm sỉ,...Thiết nghĩ nay nên trưng cầu dân ý, treo biển bán Việt Nam. Tiền thu được ta dành riêng cho Đảng phần nhiều, phần bao em và phần để nhân dân dắt lưng muốn đi đâu thì đi! Cắt một lần cho mãi mãi còn hơn cứ đau giằng xé ngàn năm! Huong Nguyen, VNToàn thể nhân dân VN lên tiếng phản đối Trung Quốc về việc TQ vừa phê chuẩn việc thành lập thành phố hành chính cấp huyện Tam Sa (thuộc tỉnh Hải Nam), trực tiếp quản lý ba quần đảo trên biển Đông, trong đó có hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của VN ... 2 quần đảo xa xôi thuộc lãnh thổ nước ta đến nay vẫn chưa thật sự được mọi người hiểu hết tầm quan trọng của nó và vẫn không có sự quan tâm rộng rãi >>> Chúng ta hãy cùng nhau có những hành động và đóng góp thiết thực để bảo vệ và xây dựng quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Nếu bạn là người VN & yêu nước => Hãy gởi tin nhắn này đến mọi người nhé ! Phong, TP HCMMỗi người VN yêu nước đều đau xót về việc TQ lấn chiếm biển đảo nước ta. Xin các bạn đừng đổ lỗi cho ông Phạm Văn Đồng vì công hàm 1958 chỉ công nhận sự mở rộng hải phận chứ không bao giờ công nhận Hòang Sa và Trường Sa của Trung Quốc. Bản tính tham lam,hiếu chiến TQ lợi dụng nước đục thả câu lúc chúng ta chiến tranh mà xua quân chiếm 2 quần đảo. Trung Quốc là kẻ thù lớn nhất của VN,VN hãy đoàn kết xây dựng kinh tế rồi quân sự hóa các lực lượng vũ trang. Chúng ta quyết không để thua TQ, các thế hệ con rồng cháu tiên từ ngàn xưa và bây giờ luôn luôn không bao giờ bị khuất phục bởi Trung Quốc ... Anh Duy, HCMCĐã đến lúc phải cứng rắn hơn trước sự trắng trợn vi phạm chủ quyền của Việt Nam. Dù có phải hi sinh tôi cũng thề sẽ bảo vệ đất nước. Nhân dân Việt Nam cùng đồng, lòng hợp sức lại thì không việc gì phải sợ Đài Loan hay Trung Quốc gì cả. 1000 năm giặc Tàu và hơn mấy chục năm chống Pháp và Mỹ đã làm nên trang sử anh hùng của dân tộc. Hoàng Oanh, SGChẳng cần sang Tầu, Mỹ ,Nhật,Tây làm gì.Cũng chẳng cần "bằng chứng lịch sử pháp lý" làm chi. Chỉ cần lãnh đạo cao cấp của ta công du ra Hoàng Sa & Trường Sa một chuyến để khẳng định chủ quyền của mình là đủ. Minh Anh, VNVới thái độ của Đảng và nhà nước VN như hiện nay thì trước sau gì các quần đảo này cũng bị "bọn khủng bố" Trung Quốc chiếm mất thôi! Sao Đảng và nhà nước ta không gọi chúng bằng Kẻ Khủng Bố nhỉ? Trong khi những người khác thì bị gọi như thế. Cũng không như đối với Đài Loan vừa rồi, ông Lê Dũng phản đối Trung Quốc hết sức nhẹ nhàng, điều này chứng tỏ là phản đối để cho có lệ mà thôi, chứ cứ "câm họng" như trước đây thì khó giải thích với dân VN. VN coi TQ như cha mẹ vậy! Đúng là "Thâm như Tàu" mà chơi với chúng làm gì! Tam Sa, VNMột hành động quá khôn ngoan để hợp pháp hóa hành động xâm lấm chiếm đoạt bằng sức mạnh (kinh tế, quân sự...)của người Trung Quốc. Vụ việc này chẳng đơn giản như bề ngoài im lìm của nó, chúng ta chỉ biết nghe trên bề nổi mà thôi. Điều mà mọi người quan tâm nhất có lẽ là hành động mạnh mẽ, có hướng đi sáng hơn, cụ thể hơn từ Chính Phủ Nước Việt Nam. Riêng bản thân lớp trẻ ngoài việc đưa ra chính kiến của bản thân mình thì chúng ta nên suy nghĩ việc chúng ta cần làm là gì trong hoàn cảnh này để thoát khỏi tầm ảnh hưởng, ngăn chặn hành động ngang ngược ỷ thế cũng như quá xem thường người Việt như thế!! VN007, HNTheo tôi, hãy tổ chức biểu tình phản đối Trung Quốc để chính phủ Việt Nam mạnh tay hơn nữa. Thanh niên Việt Nam trong và ngoài nước có lẽ không tiếc sức mình cũng như xương máu để giữ gìn non sông Việt Nam! XP, TP HCMQuận Cam sẽ ăn mừng khi VN bị TQ tấn công thì có chứ làm gì có chuyện đứng về phía chính phủ VN chống TQ. Bằng chứng là từ truớc đến giờ họ đâu có một cuộc biểu tình nào ủng hộ chính phủ VN tại sứ quán TQ. Đừng có nói là Việt kiều không được ĐCS cho phép biểu tình nhé . Chính phủ VN làm gì có chính sách nào ảnh hưởng đến Việt Kiều đâu mà qúy vị nói không đoàn kết đuợc người Việt trên toàn TG. Ngựơc lại tôi thấy nguời Việt tại Mĩ có nhiều hành động làm cho người Việt trong nuớc là nuớc ngoài không thể đoàn kết đuợc : vụ Trần Trường, biểu tình phản đối Hiệp định thương mại Việt - Mĩ, PNTR , chuyến thăm của CT Triết, Vụ Vietweeky. Trong tâm tưởng của đàm người này chống Cộng đuợc đặt lên mục tiêu hàng đầu chứ không phải là bảo v! Tổ Quốc , họ thù ĐCS đến tận xương tủy. Còn cái chuyện Thủ tướng Đồng công nhận bản đồ hải phận chứ đâu phải công nhận chủ quyền Hoàng Sa của TQ đâu mà quý vị nêu lên đây ? Nêu lên đây để đổ tội mất quần đảo Hoàng Sa cho ĐCS chăng? Có trách thì trách VNCH , một đám ngừơi vô dụng , vũ khí được trang bị tiên tiến nhất nhì TG mà không đánh lại TQ được trang bị kém lúc bấy giờ chứ sao trách ĐCS? Tran My TuyenHành động này của TQ vi phạm lãnh hải VN một cách trắng trợn. Toàn thể nhân dân VN phải có trách nhiệm lên tiếng để bảo vệ non sông. Tôi đề nghị nhân dân hãy biểu tình trước Đại sứ quán TQ và nhà nước phải có các hành động cụ thể để phản đối TQ. Đặc biệt phải phản đối lên Hội đồng Bảo an. Đối với địch chúng ta phải kiên quyết, càng nhún nhường chúng càng lấn tới. US IS, San JoseTôi hoàn toàn ủng hộ “yêu nước Việt”. Chúng ta đã thấy quá rõ ý định của Trung Quốc. Hãy dũng cảm đấu tranh! Đó chính là những gì mà ông cha ta đã đánh đổi xương máu để có được, vậy thì tại sao chúng ta không đấu tranh vì điều thiêng liêng đó? Hơn lúc nào hết,chúng ta nên đoàn kết lại và tìm một hướng đi hợp lý nhất cho vấn đề này! Không thể để Trung Quốc có thể đạt được những điều hoàn toàn không thuộc về họ! Nguyễn Cường, Auburn, USAQuốc gia không phải của riêng ai, cho nên nghe nói lãnh hải bị xâm lấn tôi không khỏi xót xa cho đất nước mình nhược tiểu bị bạo cường uy hiếp. Tuy cũng là dân Việt nhưng là thành phần hải ngoại bất mãn chế độ, góp ý kiến dễ va chạm, khó lòng được đảng và nhà nước quan tâm, ước mong các vị từng có công với đảng góp ý thêm, may ra đảng hồi tâm cho phép nhân dân phản kháng sự việc này một cách tích cực hơn trước cộng đồng thế giới về hành động ngang ngược của một nước đàn anh XHCN. Tony, CanadaÔng Lê Dũng cứ lên tiếng phản đối như cái máy ghi âm sẵn như thế thì có nghĩa lý gì, VN đã vào hội đồng bảo an mà chính bờ cõi của mình không bảo an được thì xin ra đi thì hơn. Đúng là một chính quyền bất tài bất lực khiến lòng dân phẫn nộ. Bất bìnhTại sao lại phải mãi chịu đựng bọn ăn cướp đấy. Đã đến lúc phải có hành động gì đi chứ. Không chỉ nói suông, với tuyên bố này nọ được. Muôn đời thì vẫn là thâm như Tàu thôi. Hôm nay nó thò cái chân vào thì ngày mai nó đưa cả người nó vào luôn. Cái đấy người ta gọi la Bành trướng của Bắc Kinh đấy. Jong, TP HCMTôi là người dân Việt Nam và cũng như những người Việt Nam khác đang rất phẫn nộ trước việc làm của Trung Quốc, theo tôi nghĩ Việt Nam nên có hành động và chiến lược đối phó và tìm mọi biện pháp tốt nhất với việc này một cách nghiêm túc và cứng rắn một cách triệt để không thể nói mãi được vì không hành động gì thì mất đất thôi. Tôi mong rằng Đảng Nhà nước và Chính phủ Việt Nam phải giải quyết triệt để vấn đề này. Đình Trọng, TP HCMTôi thấy Chính Phủ Việt Nam chỉ có nói mà không có hành động cụ thể nào, tôi nghe phát chán câu mà người phát ngôn Bộ ngoại giao nói "Việt Nam có đầy đủ bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lý để khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa". Câu này được nói đi nói lại không biết bao nhiêu lần. Tôi thấy giải quyết vấn đề theo hòa giải thì phần thiệt luôn là chúng ta. Chính phủ phải có hành động cụ thể như nhờ tổ chức Quốc tế giải quyết hoặc nếu cần chúng tôi sẵn sàng không tiếc xương máu để bảo vệ lãnh thổ của chúng ta cho con cháu sau này. Bui, SaigonNhững lời phát biểu sáo rỗng đặc tính ngoại giao há có ích gì, khi người Trung Quốc luôn chứng minh cho chúng ta rằng: Họ làm nhiều hơn nói! Nguyen Duc Phu, HNTôi thực sự chán ngấy kiểu tuyên bố như thế này sau mỗi lần xâm lăng của Trung Quốc. Lúc nào cũng một kiểu nói. Thật là đau xót khi nhìn thấy lãnh thổ của mình bị chiếm như thế. Nhưng tôi chỉ là một người dân thường. Nếu các ông tuyên bố có đủ bằng chứng lịch sử thì hãy kiện Trung Quốc đi, nếu không thể dùng quân sự để giành lại. Đừng tuyên bố xuông như thế mỗi lần nữa mấy ông lãnh đạo ơi. N Thanh, TP HCMTôi rất buồn vì nghe tin việc thành lập huyện Tam Sa mà Quốc Vụ Viện TQ vừa phê chuẩn, là một công dân nước VN tôi cũng hoàn toàn bất ngờ, tại sao QVVTQ lại khẳng định nghe như là dứt khoát như vậy. Tôi biết đây không phải là lần đầu mà tôi nghe những chuyện như thế này trong bao nhiêu năm qua về sự tranh chấp trên Biển Đông.Tôi hoàn toàn thông cảm và chia sẻ với những người đứng đầu nhà nước VN-người có quyền để giải quyết những vấn đề như thế này. Song tôi biết về nhiều mặt kinh tế, quốc phòng... ta không bằng TQ, điều đó không có nghĩa là ta không dám nói ra và hạnh động để lẽ phải thuộc về chúng ta. Là một công dân trẻ chưa có đóng góp gì nhiều cho XH, nhưng tôi tin chắc rằng sẽ có rất nhiều người như tôi sẵn sàng đóng góp một phần nhỏ bé của mình để bảo vệ Tổ Quốc, thậm chí là sinh mạng nếu Tổ Quốc cần BNT, TP HCMTheo quan điểm của tôi, chúng ta trước hết hãy khoan nói đến những sai lầm của các nhà lãnh đạo tiền nhiệm. Trung quốc không thể căn cứ vào Công hàm của CPVN ở thời kỳ những năm chiến tranh để làm càn. Trước mắt những người yêu nước nên tổ chức biểu tình ủng hộ bản tuyên bố của người phát ngôn Bộ ngoại giao VN trước đại sứ quán TQ tại HN và tại Tp.HCM, hành động này sẽ thức tỉnh nhóm nhu nhược trong CPVN hiện nay. Việt Nam có hơn 2000 năm hiểu được sự "nham hiểm của TQ", những người yêu nước, dân chủ hãy nhân cơ hội này mà xuống đường để hiểu biết thực chất hơn chính sách và cách điều hành của CPVN, hãy vạch rõ tính giả dối trong mối quan hệ 16 chữ vàng mà ĐCS thường tuyên tuyền. Nếu ĐCSVN còn "biết ơn" TQ một cách "mù quá! ng - và run sợ" trong công cuộc thống nhất đất nước thì việc hiến đất cho ngoại bang còn xẩy ra. Lo Van Ten, HNTình hình có vẻ ngày càng nghiêm trọng phản ảnh đúng bản chất bành chướng và hiếu chiến của Trung Quốc. Trước đây trên tinh thần đồng chí anh em Mao Trạch Đông đã đề nghị trao trả lại Tỉnh Quảng Đông và đảo Hải Nam cho Việt Nam, nay các tỉnh này chưa lấy lại được lại có nguy cơ mất cả các quần đảo. Đúng là Trung Quốc chỉ có vỏ bọc bên ngoài là đồng chí. Real patriot, SeoulĐề nghị các bạn VN ở khắp mọi nơi biểu tình phải đối TQ. Lập diễn đàn thu hút chữ ký của người VN yêu nước cũng là ý kiến hay. Mr MitdacTrung Quốc dùng diễn biến hoà bình để chiếm đất thì chính phủ phản ứng yếu ớt. Lần nào ông Lê Dũng cũng lặp lại câu "Việt Nam có đầy đủ bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lý để khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa". Giải pháp như thế nào thì đành "ngậm bồ hòn" làm ngọt Ngo Dinh Su Nghiep, TP HCMNói như bạn QT thì bạn chẳng phải sinh ra và lớn lên ở Việt Nam, nên chắc bạn không là người Việt Nam nên nói vậy. Tôi sinh ra sau giải phóng nhưng từ nhỏ tôi đã biết Hòang Sa và Trường Sa là của Việt Nam. Tôi nghỉ không chỉ Bộ Ngọai Giao, mà Bộ Thông Tin & Truyền Thông, Bộ Du Lịch,... nên có những hành động thiết thực để cổ động tuyên truyền sâu rộng về chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo này trong mọi tầng lớp nhân dân trong và ngòai nước bằng các hành động thiết thực như lập trang web, triễn lãm tranh, viết thư, dự báo thời tiết, thông tin du lịch,....làm sao để Trường Sa, Hòang Sa gần với đất liền như Phú Quốc, Côn Đảo,... Thanh Quang, Phan ThiếtTôi đề nghị chính phủ cho phép tuần tra hải quân khu vực này, trong nước thì biểu tình trước đại sứ quán TQ để phản đối. Từ bao đời nay, TQ luôn là nước chỉ dòm ngó đến VN. Tôi nghĩ không một người VN nào mà không tức anh ách khi nghe tin TQ coi Hoàng Sa và Trường sa thành huyện Tam sa của họ. Le Cuong, HNViệt nam tự cho mình là anh hùng, sao mà nhu nhược đến vậy trước Trung Quốc? Trước tiên giới lãnh đạo hiện tại phải chịu trách nhiệm về chủ quyền của tổ quốc trước dân tộc Việt Nam. Phan, New YorkTôi đề nghị Chính phủ Việt Nam cho phép nhân dân đứng ra biểu tình để chống lại hành động vi phạm trắng trợn này. NM, Naple, FloridaLà người VN sống ở nước ngoài lâu năm đương nhiên có những điều đối kháng cách làm việc của ĐCSVN độc tôn độc đảng nhưng không hoàn toàn bác bỏ việc cố gắng của ĐCS đối với người Việt trong nước. Trước tình hình TQ ngày càng ăn rễ sâu vào lòng đất Việt tiền đồ ông cha mà lòng tôi đau như cắt... Tuy tôi không làm được gì đại sự cho nước Việt vì quyền hạn chính là do nhà Nước và ĐCSVN tôi chỉ còn lại bản thân và gia đình xin tận hiến những gì còn lại để bảo vệ sơn hà tổ quốc có thể là tài chánh nếu được để giảm bớt sinh mạng. QTViêc Trung quốc tuyên bố chủ quyền hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa là đúng theo tình hữu nghị đoàn kết hai nước láng giềng –mà ông cựu thủ tướng Phạm văn Đồng dưới thời Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại đã đồng ý công nhận chủ quyền quốc gia trên Hoàng Sa và Trường Sa cho Trung Quốc từ năm 1958. Như công văn mà chính Phạm Văn Ðồng đã ký ngày 14-9-1958 gửi cho Chu Ân Lai « ghi nhận và tán thành bản tuyên bố (của Trung Quốc) ngày 4-9-1958 quyết định về hải phận của Trung Quốc ». Yêu nước Việt, USAHỡi các nhà lãnh đạo VN, hãy vì tiền đồ của Tổ quốc mà bỏ đi sự ích kỷ và tư lợi riêng để cứu non sông đất nước khỏi bị Trung Quốc ngày càng lộng hành xâm chiếm. Tiền nhân của chúng ta đã đổ biết bao xương máu mới có được mảnh đất như ngày nay để dân tộc VN chúng ta ngẩng cổ hiên ngang dưới bóng mặt trời này. Tôi thiết tha kêu gọi các Ngài lãnh đạo VN nên đoàn kết các thành phần người Việt trong và ngoài nước, vạch ra một đường lối thích hợp để mọi người cùng góp sức xây dựng nước VN hùng mạnh có thể đối đầu với TQ. | summarize: Quốc Vụ Viện Trung Quốc vừa phê chuẩn việc thành lập thành phố hành chính cấp huyện Tam Sa thuộc tỉnh Hải Nam để trực tiếp quản lý ba quần đảo: Hoàng Sa, Trung Sa và Trường Sa (Trung Quốc gọi là Tây Sa, Trung Sa và Nam Sa). Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Dũng tái khẳng định: "Việt Nam có đầy đủ bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lý để khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa". "Hành động này đã vi phạm chủ quyền lãnh thổ của Việt Nam, không phù hợp với nhận thức chung của Lãnh đạo cấp cao hai nước, không có lợi cho tiến trình đàm phán tìm kiếm biện pháp cơ bản, lâu dài cho vấn đề trên biển giữa hai bên." Thành phố hành chính cấp huyện Tam Sa là đơn vị hành chính mới lập ra để quản lý ba quần đảo. Trước đây, Tây Sa, Trung Sa và Nam Sa thuộc về quyền quản lý trực tiếp của tỉnh Hải Nam. Tỉnh này mới được thành lập chính thức năm 1988. Trước đó, Hải Nam thuộc quản lý của tỉnh Quảng Đông. Đảo Hải Nam, với dân số 8 triệu người, là tỉnh thứ 30 và là đặc khu kinh tế lớn nhất của Trung Quốc. Nay trong tỉnh Hải Nam có ba thành phố và một thành phố hành chính cấp huyện cùng vùng biển xung quanh mà Trung Quốc nói là của mình. Tuy nhiên, không chỉ có Việt Nam mà một số nước khác cũng đang tuyên bố chủ quyền đối với các đảo và lãnh hải trong khu vực này. NGUYEN HONG GIANG HA NOIVậy chúng ta hãy nhanh chóng đấu tranh đòi lại nó bằng cách: - Chính phủ, nhà nước tuyên truyền sâu rộng trong dân chúng để dân hiểu rõ chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo này, tầm quan trọng về an ninh và kinh tế mà hai quần đảo này có thể mang lại. - Chính phủ Việt Nam phải đưa vấn đề này ra Liên Hợp Quốc hoặc Toà Án Quốc Tế để họ giúp ta giải quyết vì lý thuộc về ta mà. - Cho phép nhân dân biểu tình hoà bình trước đại sứ quán Trung Quốc để bày tỏ sự phản đối. - Tất cả chúng ta hãy cố gắng học tập, làm việc thật tốt để làm hậu phương vững chắc đòi lại chủ quyền của Việt Nam về hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa - Chúng ta hãy sẵn sàng chiến đấu khi Tổ Quốc cần. - Không khoan nhượng với Trung Quốc. hung hoa kyXin nêu ra đây mấy điều để cùng nhau suy gẫm : - Về nguyên tắc chung, VN đừng bao giờ để mình lại trở thành "bàn cờ chính trị quốc tế", tức là nơi các cường quốc tranh giành nhau, như VN đã từng là trước 1975. Khó đấy, trong điều kiện VN là một nước nhỏ lại nằm vào vị trí địa chiến lược vô cùng quan trọng, nhưng phải dứt khoát phải cố gắng thôi, sao cho mãi mãi VN không là "lá chắn" cho Trung Quốc đồng thời cũng không là "tiền đồn" của Hoa Kỳ. - Việc TQ ngang nhiên chiếm lấy quần đảo Hoàng Sa vào năm 1974, hãy hỏi H. Kissinger - Trước khi ra đi, "người ta" đã gài lại "vụ Hoàng Sa" như là "ngòi nổ" để một ngày nào đó, với vài tác động, sẽ nổ ra chiến tranh. - Với việc HS-TS xảy ra ngày nay, đề nghị VN làm mọi cách để chuyển nó thành một vấn đề an ninh của toàn khu vực, thay vì là một tranh chấp song phương Việt-Trung. - Đề nghị các hội đoàn và đảng phái người Việt hải ngoại, dù khác biệt chính kiến, hãy đồng loạt lên tiếng kiện TQ trước Hội đồng Bảo an LHQ. Nguyen CHi.Tp.HCM BBC VIETNAMESE.comTôi là một công dân VN một thế hệ trẻ 8x. Tôi và các bạn tôi, những thế hệ trẻ từ trước đến nay có một cuộc sống hạnh phúc. Nhưng không vì thế mà chúng tôi không làm được những gì giúp ích cho Tổ Quốc VN về tinh thần và ý chí. VN sẽ không bao giờ mất đi những chiến sĩ có lòng yêu nước của ngày xưa và ngày nay. Kính mong mọi thế hệ trẻ, công tử hay tiểu thư như tôi sẽ dũng cảm bảo vệ đất nước và mọi công dân VN đoàn kết xử lý mọi vấn đề hết sức thông minh để không mắc bẫy của nước ngoại xâm. Thời nay cũng có những chiến sĩ như chúng tôi. ThomasRất đồng ý với bạn David PQD Hà Nội nhưng trước khi vác súng ra chiến trường liệu nhà nước VN có cho phép chúng ta lấy khí thế vác cờ quạt ra đường biểu tình chống TQ không cái đã? thu tuong ao HCMTheo tôi vụ việc này cần xem xét trên nhiều khía cạnh, việc TQ chiếm đảo vào thời điểm hiện nay là rất đáng quan tâm, khi mà trước đây chỉ là tranh chấp nhỏ lẻ, cho thấy họ đã nhắm đánh vào tình hình VN hiện nay. Do đó chúng ta cần xem xét và cân nhắc để tìm hướng giải quyết. Việc trước tiên là cần phải bình tĩnh, không nên đánh mất lòng tin vào ĐCS, chính phủ chúng ta hiện nay thực tế còn nhiều hạn chế, cả về khách quan lẫn chủ quan nhưng tóm lại là nếu mất lòng dân thì VN sẽ gặp khó khăn thực sự, không chỉ là vụ việc tranh chấp HS và TS này với TQ. Xét về quân sự thì chúng ta không thể so sánh với TQ, nhất là Hải quân.Thực tế là hiện nay chiến tranh chủ yếu dựa vào Hải và Không là chủ yếu, trong khi địa hình chúng ta đã thuận lợi về Lục quân rồi thì nên đầu tư cho Hải và Không quân mới đúng. Theo tôi nếu trước đây chính phủ chịu đầu tư cho lực lượng hải quân và không quân thì có lẽ chúng ta không bị lép vế như bây giờ. Bỏ tiền ra, dù có tốn kém để tạo sự cân bằng quân sự cũng là hợp lý. Trong khi TQ đã có tàu ngầm nguyên tử và HKMH thì chúng ta vẫn còn bám trụ với tàu chiến thế hệ cũ, súng cao xạ từ thời kháng Mỹ. Từ khó khăn đó VN bây giờ chỉ còn cách nên tập hợp sự đồng tình của TG và Toà Án Thế Giới. Đây là một bài học cho việc chúng ta quá tin vào sự hoà bình giả tạo của khu vực. Đầu tư cho quân sự không bao giờ là thừa cả. quoc tp.hcmKhi Trung Quốc xây dựng trên đảo xong hết rồi Việt Nam lúc đó mới lên tiếng về Trường Sa và Hoàng Sa. Chỉ lên tiếng thì được gì chứ, Việt Nam có đầy đủ bằng chứng sao không kiện ra tòa án quốc tế đòi lại chủ quyền cho Việt Nam. tại sao không hành động ngay từ bây giờ, trước năm 1975 chính quyen Sài Gòn đã từng đưa quân ra đánh Trung Quốc để giữ Hoàng Sa va Trường Sa. Khi chính quyền SG sụp đỗ thì những hòn đảo này thuộc về Trung Quốc. Chúng tôi là những người Việt yêu nước yêu cầu chình phủ Việt Nam có những động thái mạnh tay hơn để đòi lại chủ quyền cho Việt Nam. DaibanggaycanhThôi đi mấy người ôi, mình lên BBC hoài và chỉ toàn thấy lời nói sáo rỗng. Dù sao dân Việt Nam có yêu thương dân Việt đâu. Mở miệng ra là nói ta cao thượng thực sự ta cao thượng ở chỗ nào? Cái điệp khúc bất hữu của dân Việt. Còn TQ muốn chiếm cứ để đảng lo chúng ta lo không nổi đâu. Ẩn danhTại sao mọi người không thử thu âm hình và giọng của mình (bằng tiếng Anh và các tiếng khác có thể), rồi put lên Youtube để cho mọi người dân trên thế giới biết và ủng hộ chúng ta. RosaEarl 192 hàm tửNhư mọi người đã từng nghe câu: "Các vua Hùng có công dựng nước, bác cháu ta phải cùng nhau giữ nước " . Câu nói này rất chính xác và cũng như câu :"Quốc gia hưng suy thất phu hữu trách ". Nếu thật sự chiến tranh bùng nổ thì chắc chắn một điều tôi ko thể ko nhập ngũ. Bảo vệ "Đất Nước" là nghĩa vụ thiêng liêng đối với tất cả con dân Lạc Việt trong nước hay xa xứ. Chúng ta đã từng mất đất trong chiến tranh Việt-Trung, nay chúng ta không thể để mất 2 quần đảo (TS_HS). "Hãy vì lợi ích Quốc Gia vì lợi ích của Dân Tộc" ĐCS phải có một quyết định cụ thể. Cám ơn !!! nguyen thanh hai ha noiTôi yêu Việt Nam không phải vì Việt Nam giàu có. Tôi muốn giữ Hoàng Sa và Trường Sa vì nó mang lại nhiều mối lợi. Tôi giữ HS và TS vì nó là một phần đất nước việt Nam, nơi ông cha tôi đã từng bảo vệ. Vì tôi gọi những người dân sống ở đó là đồng bào. Tôi biết có nhiều Đảng viên tha hóa, biến chất nhưng chưa bao giờ mất niềm tin vào ĐCS việt Nam cũng như chưa bao giờ hết yêu thương bố mẹ mình. Tôi tin và tôi ủng hộ...Hãy Bảo vệ đất nước. Hãy đoàn kết trước mọi khó khăn PD HNTôi nghe về những điều một số người nói thật là buồn cười, đau xót khi mà còn nhiều người Việt Nam (?) có tư tưởng phản động đến thế. Chúng ta hiện nay chưa thể đương đầu về mặt quân sự, không thể hơn họ về kinh tế nên những điều Bộ Ngoại giao VN đang làm hiện nay là đúng. Chắc chắn chúng ta phải thận trọng để có thể ngăn được một cuộc chiến tranh vô nghĩa vì lòng tham của Trung Quốc "anh em". Thế nhưng nếu Tổ quốc cần, tôi tin không chỉ bản thân tôi sẽ xung phong mà sẽ còn rất nhiều thanh niên VN sẵn sàng ra trận! tri tai tphcmTôi nghĩ người khôn ngoan chính là lúc này hãy cùng nhau hợp tác để tìm ra giải pháp dành lại mãnh đất mà ông cha ta để lại thì hơn là ngồi đó chỉ trích cộng sản thế này cộng sản thế kia.Tôi nghĩ CSVN không đến nỗi ngu lắm đâu.Vì CSVN cũng là người VN. Lich sử VN đã chứng minh cho thấy con người VN luôn thông minh,và đã bao nhiêu lần đá đít bọn bành trướng Bắc Kinh một cách không thương tiếc. Mình hi vọng lần này CSVN cũng đang không khác người xưa bao nhiêu đâu. Nếu tìm hiểu kĩ mọi người sẽ thấy CSVN đang nổ lực tiếp cận với Mỹ và phương tây, trong khi TQ thì Vn đang dần dần rời xa dù cái miệng CSVN thì luôn đề cao TQ. Nói cho cùng CSVN đang rơi vào thế kẹt. Không lẽ VN với TQ là anh em mà lại đi tố cáo lẫn nhau sao. Hi vọng lần này CSVN sẽ đá đít CSTQ trong thời gian sớm nhất nếu có thể. Students of Civil Engineering VNThật sự là rất bất bình trước thái độ của TQ. Lãnh đạo VN cũng có những điều khó xử mà chúng ta không hiểu hết được. Người TQ luôn là kiểu người tham lam và thâm hiểm nhất thế giới. Chúng ta hãy tảy chay hàng TQ, hãy làm những gì có thể cho dân tộc ta vì ta là người VN. David PQD, Hà NộiChúng ta không thương yêu nhau thì khái niệm Tổ quốc cũng chỉ nhạt nhòa, hình thức. Tối nay đi làm về, tôi sẽ nói với vợ thế này: "Anh sẽ nhập ngũ để đóng góp một phần sức mình để bảo vệ lãnh địa của tổ quốc. Em ở nhà cố gắng nuôi và chăm sóc con nhé, giúp anh chăm sóc bố mẹ. Nếu không giữ được Trường Sa và Hoàng Sa thì sẽ chẳng có ngày anh trở về." Sinh ra sau chiến tranh, tôi đã không được tận mắt chứng kiến sự tàn khốc của nó. Nhưng qua sách vở, qua người thân (bố, các chú...) tôi cũng cảm nhận được sự khốc liệt, cũng nhận thức được những sự mất mát, cái giá của sự hy sinh.... Trong trường hợp xấu nhất, nếu cần đánh để bảo lãnh hảiVN (TS+H.Sa), thì chúng ta hãy đứng lên. Hãy làm như các bậc cha, chú chúng ta đã làm. Nguyen Van TaoĐây là ý kiến của tôi, là sinh viên, nhưng tôi xin bộ Ngoại giao thật thận trọng, xem xét kỹ và cụ thể, sau đó hãy hành động bảo vệ lãnh thổ Việt nam... hãy lên tiếng và kêu gọi dư luận thế giới bảo vệ chính nghĩa địa phận của Việt nam! TPT, Quảng NgãiTheo tôi chỉ có một cách duy nhất là đưa vụ tranh chấp Hoàng Sa, Trường Sa ra tòa án quốc tế phân giải như Singapore và Mã Lai đang làm, thì sau này mới có cơ sở pháp lý để thương lượng hoặc tranh tụng tiếp. Liệu nhà cầm quyền VN có dám đưa ra tòa Quốc tế không hay vì bảo vệ quyền lực mà ém nhẹm. Hãy làm những việc thiết thực để không hổ thẹn với con cháu mai sau. Còn nếu sợ Trung Quốc thì hãy hậu thuẩn cho đồng bào hải ngoại đưa vụ này ra tòa án quốc tế, Hãy dựa vào dư luận của toàn thế giới, không nước nào ủng hộ việc "ăn cướp" trắng trợn của nhà cầm quyền CS TQ đâu! Ẩn danhTôi đọc những bài viết này, mà muốn khóc,vì lực bất toàn tâm khi người có trách nhiệm thì.. .vì biết mình là con dân chỉ mong sao được hòa bình, nhưng người TQ họ không nghĩ vậy họ dựa vào sức mạnh để lấn át. Buồn quá chúng ta không đủ sức chống lại họ nhưng chúng ta có niềm tin tôn giáo, vậy chúng ta cầu nguyện xin chúa ra tay và đừng chửi nhau nũa. Đây là những lời từ con tim. XIN CHÚA CHÚC LÀNH CHO TOÀN DÂN TỘC VIỆT NAM. Dang, Hải PhòngTôi đọc các bài viết về HS và TS trên diễn đàn lần này thấy hầu hết là “Emotional argument” thay vì “Convincing argument”. Tôi thấy bài viết “Trường sa, Hoàng sa là của Việt Nam” của TS Nguyễn Nhã khá là theo cách “Lý luận bằng chứng, thuyết phục” tuy rằng bài viết chưa đầy đủ (dễ hiểu thôi nếu đầy đủ theo tôi phải là một bộ hồ sơ lịch sử có thể dầy đến hàng ngàn trang là ít nhất). Theo tôi chúng ta phải khảo sát hiện trạng, phải có những hồ sơ thuyết phục và các bước tiến hành công khai, mạnh mẽ, kiên quyết để người dân, các tổ chức Quốc tế biết và ủng hộ. Tiếp theo đó là thông qua các bước tranh chấp theo luật quốc tế để có phán quyết cuối cùng. Sau này, theo tôi, tất cả các vấn đề liên quan tới diễn biến chính trị về HS và TS nhà nước Việt Nam phải ngay lập tức để mọi người dân, tổ chức quốc tế biết, để ủng hộ. Tôi xin đừng ém nhẹm đi vì nỗi sợ này, nỗi sợ kia. Để mất đất của tổ quốc là có tội với tổ quốc đấy xin các vị Lãnh đạo quan tâm cho. Hao, TP HCMĐã đến lúc Đảng và nhà nước VN có hành động cụ thể chứ không nên chỉ tuyên bố rằng "có đủ bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lý". VN bây giờ là thành viên không thường trực của Hôi Đồng Bảo An LHQ rồi. Vậy tại sao VN không đem vấn đề này ra LHQ để phân xử. Phương Nam, Hà NộiVN không thể đối đầu trực diện với TQ, nhưng VN cũng sẽ không bao giờ cô đơn trên Biển Đông. TQ không chỉ là mối đe doạ trực tiếp của VN mà còn là mối đe doạ của Hoa Kỳ, EU, Nhật Bản,Ấn Độ, Asean và thậm chí cả Nga và Hàn Quốc. Không đời nào Hoakỳ, Nhật và Ấn độ làm ngơ nếu xẩy ra một cuộc chiến trên Biển Đông. Do vị trí chiến lược của mình, nếu phát triển mạnh hải quân và tranh thủ sự hậu thuẫn của Hoa kỳ, Nhật, EU và Ấn độ, Việt nam hoàn toàn đủ sức bảo vệ chủ quyền trên Biển. Vấn đề tế nhị là nếu hướng về phương tây, Việt nam lại phải chịu sức ép về nhân quyền và dân chủ. Một bên là quyền lợi của Đảng và một bên là Tổ quốc. Đảng hãy chọn đi. TNViệc các nước CS đoàn kết hữu nghị, anh em đồng chí ruột thịt trở thành chuyện cổ tích mất rồi chỉ dành cho con nít đọc. Còn có mấy mống mà giành giật lẫn nhau thật chẳng biết xấu hổ là gì, thua xa bọn tư bản. Có lẽ chúng ta không nên trách cứ ĐCSVN nhu nhược trước thái độ của TQ vì Đảng ta hiện nay không còn thế mạnh như xưa nữa do rất nhiều nguyên nhân thực tế như thiếu khả năng lãnh đạo, tham nhũng, tha hóa, ích kỷ, không đoàn kết được mọi thành phần dân tộc (trong lẫn ngoài nước)... Đảng biết rõ thế yếu của mình nên có thái độ nhu nhược là điều dễ hiểu và TQ cũng hiểu vậy. Tình hữu nghị thắm thiết trong sáng như pha lê nên thấy rõ cả ruột gan của nhau. Giả định có một cuộc xâm lăng của TQ xảy ra, Đảng sẽ kêu gọi toàn dân kháng chiến. Thế nhưng ai sẽ đi tiên phong? Các đảng viên quen ăn ngon mặc đẹp chỉ nghĩ đến tư lợi liệu còn hay muốn vác súng đạn nữa chăng? Còn người dân sẽ nghĩ chống ngọai xâm để bảo vệ đất nước mến yêu hay lại là bảo vệ một tập đoàn ngồi mát ăn bát vàng như đang có. Ách phong kiến, giặc Tầu, thực dân Pháp, quân phiệt Nhật, đế quốc Mỹ và ách CS dân ta đã nếm đủ mùi: đều giống nhau về mặt thực chất, đừng để dân nghĩ sống dưới ách nào cũng rứa. Anh Khoa, VNTôi đồng ý cùng anh Dadelion Đà Nẵng là cần tìm một đối trọng để cân bằng giữ yên bờ cõi, nhưng ngu sao ôm Mỹ, theo Mỹ thì mất đảng, lấy gì đảng lập công với đất nước được nữa, chuyện này làm tôi nhớ lại trước năm 1975 TQ đã dùng vũ lực đánh chiếm Hoàng Sa nhưng QLVNCH đã đánh trả một cách anh dũng tuy vì tương quan vũ khí không cân cho nên phải hy sinh. Vậy những người đã hy sinh để giữ yên bờ cõi đó có được tôn vinh và tưởng niệm không?Và cùng thời điểm ấy thì chính quyền Hà Nội phản đối việc lên án TQ vậy có ý gì? Vì những cái đầu " đỉnh cao trí tuệ" đẻ ra 16 chữ vàng như bạn Nap Vung tau mà mới có chuyện ngày hôm nay. Ông Dũng chỉ là cái loa thôi thực tế chính phủ VN đang lúng túng không biết phải làm như thế nào đây? Salem 78Sao chính phủ không họp khẩn và có một nghị quyết được Quốc hội phê chuẩn qua đó đưa lên Liên Hiệp Quốc can thiệp, ít nhất thì công chúng cũng còn đỡ phải nghe đi nghe lại câu nói:Việt Nam có đầy đủ bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lý để khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Ngán lắm rồi! Tri Tam, VNÔng bạn láng giềng "vĩ đại" tham lam, xấu bụng này luôn lấy tiêu chí bành trướng làm kim chỉ nam cho mọi hành động ở hiện tại và tương lai.Ngay cả Mỹ mà còn lo ngại về sự tăng lên một cách đáng kinh ngạc về ngân sách quốc phòng của TQ, thì ko thể nói TQ ko có ý đồ ko bành trướng nước ta. Về kinh tế còn thể hiện rõ hơn nữa,hàng hoá mang nhãn mác "made in China" có mặt khắp các ngõ ngách của VN từ thành thị đến nông thôn. Biển Đông rồi đây có còn là của riêng người VN không? Tôi hoàn toàn không tin vào sự cùng nhau hợp tác với TQ, cùng có lợi về kinh tế biển và nguồn tài nguyên dầu mỏ giàu có ở khu vực này như nhiều người nghĩ. Với dã tâm lớn như vậy của TQ thì có nên mong và hy vọng vào điều đó hay ko? và an ninh quốc phòng của VN có được đảm bảo khi TQ hoàn toàn làm chủ được HS, TS. Nhìn vào những sự kiện đang diễn ra có thể thấy TQ đang có một chiến lược mới cho biển đông và trực tiếp ảnh hưởng nghiêm trọng đến an nguy cho tổ quốc VN. Vậy mà VN phản ứng yếu ớt quá, Nếu làm mạnh hơn, TQ sẽ phải dè chừng. Tất nhiên như mọi người trong diễn đàn nói, chúng ta phải thận trọng và hành động có cân nhắc là điều cần thiết vì TQ rất mạnh nhưng không vì vậy mà quá nhu nhược để rồi sẽ không thể lấy lại được những gì mình bị mất! HVD, TP HCMKhoan hãy nói vấn đề về mặt chính trị, các bạn là người Việt thì chúng ta cần đồng lòng, hợp lực và thống nhất với nhất với nhau bàn bạc đối sách với chính quyền Bắc Kinh, hơn là bới móc chỗ này chỗ nọ. Dã tâm của Trung Quốc thì khỏi phải nói, lịch sử đã có cả rồi, chỉ khác nhau ở vấn đề nói và nói mà thôi. Bản chất của Trung Quốc mấy ngàn năm qua chẳng khác gì cả:"xâm lăng,đe doạ, bắt nạt, thủ đoạn", Việt Nam cũng nằm trên bàn cờ của họ mà thôi! Đồng quan điểm với 1 số ý kiến của không ít người, chúng ta nên có 1 đồng minh mạnh đủ sức đối đầu về chính trị, quân sự và kinh tế với Trung Quốc.Chỉ có đoàn kết, đồng lòng chúng ta mới chống lại được Trung Quốc. Tất cả hãy vì đất nước Việt Nam. Thế của Việt Nam hiện tại không lý gì lại phải sợ hãi trước Trung Quốc cả. Một chuyên gia ở Học viện QHQTỞ phương diện song phương VN và TQ có cam kết 16 chữ, 4 tốt và không làm căn thẳng ảnh hưởng quan hệ hai nước. TQ nói "gác tranh chấp cùng khai thác" như vậy hành động này lật tẩy con bài của TQ Vì thực chất "gác tranh chấp cùng khai thác" là phải chấp nhận chủ quyền của TQ trước còn khai thác thì tuỳ thuộc vào ý muốn của TQ mà thôi, lúc họ muốn thì đồng ý lúc không muốn thì mang tàu đến bắn luôn. Như vậy ở cả hai ý trên, TQ đã nói một đằng làm một nẻo, cộng với việc tập trận mới đây càng làm cho quan hệ hai nước có thêm khó khăn. Ở góc độ đa phương, hành động này không phù hợp với tinh thần của cam kết giữa TQ với ASEAN, gây không khí không thuận lợi trong khu vực làm giảm uy tín của TQ và khó có thể làm giảm nhẹ thuyết "mối đe doạ TQ" vốn được phổ biến ở khu vực nhất là kể từ khi TQ phát triển kinh tế mạnh cùng với việc tăng cường quốc phòng và hải quân. Xét rộng ra, hiện nay TQ đang vươn lên trở thành cường quốc thế giới, muốn xây dựng mộtthế giới hài hoà, trong đó TQ là một bên có trách nhiệm (ngược với Mỹ được TQ coi là vô trách nhiệm!) thì hành động này của TQ làm người ta phải nghĩ lại thực tâm của TQ. Với tư cách là nước lớn, muốn trở thành cường quốc có trách nhiệm trước hết phải có trách nhiệm với khu vực xung quanh, tạo niềm tin ở các láng giềng xung quanh. Nap Vung Tau VNLãnh đạo VN quá nhu nhược coi kẻ thù "TRUYỀN THỐNG" là anh em và tôn thờ một cách mù quán với 16 chữ vàng. Trước đây TQ dùng vũ lực quân sự đánh chiếm quần đảo HSa nhưng VN chưa bao giờ công khai sự thật này với nhân dân, luôn miệng "bô bô" khẳng định bằng lời nói (dù không có giá trị trên trờng quốc tế) là TQ xâm phạm lãnh thổ VN. Đây có phải là dân chủ không!? Tôi thiết nghĩ là công dân của nước VN mà chưa bao giờ biết thông tin chính sát về tiềm lực quân sự cũng như sách lược quân sự như thế nào thì thử hỏi làm sao tin tưởng được vào "THẮNG LỢI" mà lớp lãnh đạo VN hễ mở mồn là tôn ra. Tôi là một người rất yêu nước thương nòi nhưng không bao giờ tin vào đường lối của ĐCSVN. Tại sao ta không nhìn vào Đài Loan và theo đó mà đối phó với "bè lũ bành trướng bắc kinh". Lịch sử 1000 năm đô hộ giặc Tàu dân VN vẫn còn nhớ.... Không bao giờ và mãi mãi không bao giờ là "láng giềng hữu nghị ......" như những nhà lãnh đạo VN "Sáng suốt, thông minh" đã ký với kẻ thù truyền kiếp. Tôi rất hận .... Nguyen USAĐọc qua tin này thì tôi hiểu ngay đây chính là chính trị của Trung Quốc. Hơn bao giờ hết, hiện nay Trung Quốc đang sợ Việt Nam đi lên. Gần đây, đặc biệt là khi VN gia nhập WTO và trở thành Thành Viên không thường trực của HDBA LHQ, vị thế chính trị và kinh tế của VN đang đi lên. Trung Quốc rất sợ VN mạnh. Do đó bằng mọi giá họ phải làm cho VN bất ổn. Một khi VN mà giàu mạnh lên, Trung Quốc không thể nào sai khiến được VN nữa. Đó là điều mà TQ không bao giờ muốn xảy ra. Lịch sử hàng ngàn năm qua cho thấy rõ chính sách đó của TQ đối với VN. Việc xây dựng thành phố tại Hoàng Sa và Trường Sa là thủ đoạn đó của TQ. Tôi nghĩ rằng chính Phủ VN và mọi người VN cần phải khôn khéo tránh đi vào cái bẫy này. Chúng ta cần ngăn chặn thủ đoạn này của TQ nhưng cũng! đừng để gây bất ổn ảnh hưởng đến phát triển. Chỉ cần mình bị dao động, tăng trưởng kinh tế giảm là mình đã mắc mưu TQ rồi. Dandelion Đà NẵngÝ kiến của tôi không phải là chỉ bới móc lại,hô hào cho to,theo tôi sao chúng ta không tìm kiếm đồng minh?Tôi theo chủ trương thân Mĩ.Chúng ta diện tích nhỏ,Quân sự kém,kinh tế thì như con kiến hôi 2 tuần tuổi so với con voi già TQ,dựa vào Mĩ làm đối trọng với TQ là việc nên làm.Vì sao ta cứ mãi ôm chặt quá khứ mà không gác nó lại một bên để lo cho tình hình nguy cấp trước mắt?Tôi còn nhớ vụ vịnh Cam Ranh,Nga không thuê nữa thì ta cho Mĩ thuê.Việc này vừa có lợi cho ta về kinh tế,vừa có khả năng làm chính quyền TQ rút bớt cái vòi bạch tuộc của mình. Bây giờ ta khó có thể dựa vào Nga,bản chất của nước Nga trứớc đây cũng như bây giờ cũng như nhau,phải làm đièu gì có lợi cho mình.Vậy thì khác Mĩ chỗ nào?Đành rằng nỗi lo bị xâm lăng từ phía chính quyền M! cũng không nhỏ,nhưng có TQ bên cạnh,Mĩ cũng khó có thể làm được gì.Mĩ chắc chắn sẽ can thiệp (bằng hình thức nào thì tôi chịu)vì vụ này nghiêm trọng ,VN ta có vị trí địa lí quá quan trọng và Mĩ cũng không muốn để bọn Tàu làm bá chủ biển đông. VN ta từng sở hữu 1 diện tích rộng lớn(từ sông dương tử)vậy mà bị bòn rút,chèn ép còn một mẩu bé tẹo.Bây giờ không hành động thì không chừng con cháu ta không có dịp ngắm mặt trời mọc trên chính quê hương mình. KCHHic,học tiếng HOA thôi bà con ạ,TQ nó xây cả căn cứ quân sự,bắn ngư dân đùng đùng,thế mà hải quân VN có làm gì nó đâu,hiz!tội nghiệp,chán quá thôi.Nếu nhớ k lầm,thì vấn đề Trường Sa,Hoàng Sa được nhắc từ hồi năm 9..mấy đến giờ.Nhưng nhắc hoài,chẳng thay đổi hay tiến triển,nói không không thì làm gì được nó,suốt ngày bộ ngại giao cứ lặp đi lặp lại 1 bài diễn văn quen thuộc,chán!Còn biểu tình à,VN có cho hay không,hay là bắt bớ nữa,thôi,về học tiếng Hoa thôi bà con ạ,k biết TQ nó sẽ còn chiếm những gì thuộc sở hưũ của VN mình nữa đây,học tiếng HOA thôi............! Nong Duc Manh,HNKhổ chưa ai bao cứ kiên trì theo đuổi chủ nghĩa xã hội Marc Lênin để đến bây giờ há miệng mắc quai, giờ lẽ nào lại đi tố ông anh cả Trung Quốc, những người từng là đồng chí, bạn bè của nhau. Hóa ra Xã hội chủ nghĩa với nhau mà cũng đối xử với nhau tệ thật đấy, ông anh ăn cướp đất của ông em rồi thỉnh thoảng lại xoa đầu, dụ khị ông em, cho vay vài đồng bạc lẻ xây dựng cái này, mua sắm cái nọ. Giờ cộng sản Việt Nam biết tính thế nào đây, không ra lệnh cho báo chí lên tiếng thì bị dân trong nước chửi, còn lên tiếng thì bị ông anh cả Trung Quốc dọa dẫm xử dụng vũ khí hay sức ép kinh tế để chèn ép, thật khổ đủ đường. Cũng chỉ tại lãnh đạo mình ngu nên giờ mới ra nông nổi này, giờ biết bấu víu vào ai để kêu cứu đây? chả nhẽ lại nhờ kẻ thù là Mỹ khi xưa lên tiếng giúp à? ai lại muối mặt như vậy. Thôi thì đành dùng chiêu khi bị Trung Quốc cắn thì kêu oăng oẳng lên vài tiếng vậy, đợi cơn đau qua đi rồi lại về ôn bài Chủ nghĩa Marc Lênin với nhau kẻo lại quên mất. Nguyen Cong DinhVi Hoang Sa! Hãy hiểu về nỗi đau, mất mát của dân tộc trước khi ký tên... người Việt Nam hãy đoàn kết lại....Dù biết nếu có huy động được 80 triệu chữ ký của đồng bào trong nước và ngoài nước, chúng ta cũng sẽ khó có thể dùng nó để đòi lại Hoàng Sa. Nhưng qua việc ký tên này, chúng ta đã và đang thể hiện sự quan tâm đến an nguy,vận mệnh của đất nước và chúng ta không được phép quên rằng Hoàng Sa -Trường Sa mãi mãi là của người Việt Nam, đó là một chân lý không thể nào chối cãi.Vì Hoàng Sa, chúng ta sẽ tiếp tục đấu tranh để khẳng định chân lý đó dẫu có phải hi sinh xương máu... Hãy gửi trang này đến cho tất cả người bạn của mình.... Xin moi vao day ky ten: http://www.petitiononline.com/HoangSa/petition.html TP HCMÔng Lê Dũng chắc cũng mỏi miệng lắm. Suốt ngày chúng tôi cực lực lên án hay phản đối, rồi quan hệ hữu nghị truyềh thống. Nghe thật nhàm chán. Mới đây CP VN đã cho phép báo chí trong nước viết bài về Trung Quốc chiếm TS và Hs, trong đó họ cũng có nhắn đến sự hi sinh dũng cảm của Hải quân VNCH. Theo tôi đây là sự tiến bộ của lãnh đạo Vn. Nói thật bây giờ TQ chiếm TS thì tôi cũng không dám ra đánh . Đánh cũng phải đúng lúc để khỏi làm bia tập bắn cho chúng nó. Bạn VHY, Bắc Kinh nói rất đúng. Đánh tay đôi thì HQVN không thể nào đánh lại HQ TQ .Nhưng HQVN cũng sẽ giáng trả những đòn đau cho chúng. Các bạn trẻ cứ yên tâm làm và học sau này sẽ giúp cho đất nước nhiều hơn. NobodyNgày xưa Bác đã hôn hòn đất ,ngày nay các cháu của Bác như Chủ tịch , Thủ Tướng nên ra đảo mà hôn san hô để tỏ lòng yêu nước ! Z100 NanjingHoan hô bác Lê Dũng, vẫn uy nghi, vẫn mạnh bạo, vẫn luôn đầy những lý lẽ đanh thép có thể bóp nghẹt tâm hồn tội lỗi của đối phương...như mọi khi. Cố nữa lên bác, tôi vẫn nghe chưa chán các tuyên bố khẳng định của bác đâu. Linh MoscowĐọc báo Việt Nam có cảm tưởng rằng vụ “vận chuyển súng” của 2 ông bà Việt Kiều còn rùm beng hơn cả TQ chiếm lãnh thổ.Báo chí “lề phải” có khác. Danny N KSTrong trường hợp xảy ra chiến tranh giữa ta và TQ, với lượng hải quân to lớn của họ , thì HQ TQ sẽ nghiền nát lưc lượng hải quân nhỏ bé của chúng ta ngay tức thì. Tại sao chúng ta không không kêu gọi kiều bào trên khắp thế giới biểu tình, tẩy chay hàng hóa của họ, đồng thời kêu gọi dân địa phương cùng hợp tác chống lại hàng hóa dõm và độc hại của TQ. Hàng hóa dõm và độc hại của TQ xuất sang các nước âu và mỹ châu đang là một vấn đề nhức nhối và lúng túng của các nhà lãnh đạo TQ, có thể dẫn đên hậu qủa to lớn tới nền kinh tế TQ. Long UĐồng ý là VN quá yếu không thể đối đầu quân sự với TQ. Tuy nhiên, yếu về quân sự và kinh tế không có nghĩa là VN (đúng hơn là CSVN) mình cứ phải luồn cuối và ca ngợi TQ: nào là 16 chữ vàng, nào là tình hữu nghị hai nước tốt đẹp. Tệ hại nhất là vì CSVN không dám nói nhiều đến sự lấn chiếm của TQ cho người dân nghe mà ngược lại cứ ca ngợi TQ cho nên ý thức của người dân về chủ quyền cuả VN trên hai đảo này hầu như không có. Hồi TQ chiếm Trường sa năm 1988, tôi còn trong nước; có nghe tin nhưng vẫn dửng dưng. Lý do vì chẳng có khái niệm Trường sa hay Hoáng sa nằm ở đâu. Lịch sử của hai đảo này thế nào. Đây là lỗi của CSVN: nhồi sọ người dân, nhất là sinh viên học sinh, phải yêu CSVN mà chẳng hề giáo dục người dân, sinh viên học sinh yêu đ! ất nước, lãnh thổ. Thảo nào người dân VN vẫn dửng dưng trước sự xâm lược cuả TQ. Thật đáng buồn Toan Dep Trai, Ha NoiToàn thể dân tộc Việt Nam phải tự mình bảo vệ lãnh thổ của đất nước mình.Do vậy chúng ta phải biểu tình trên nhiều mặt để đòi chủ quyền lãnh thổ của chúng ta. Nếu còn nhân nhượng họ thì tôi thấy chính phủ Việt Nam cần phải có chính sách khác đối với tình trạng này. Tôi không muốn phải nghe những chuyện thuyền ngư dân Việt Nam bị Trung Quốc đánh chìm mà còn bảo do tai nạn và "nhờ có Trung Quốc giúp đỡ cứu nạn kịp thời". Tất cả chỉ là sự lấp liếm.Hãy để toàn thể nhân dân Việt Nam được biết toàn bộ sự thật chứ không phải vì những lợi ích trước mắt mà để lại hậu quả lâu. NgalacaTôi thấy các bạn sốt sắng như vậy mừng quá. Nhưng chúng ta yếu hơn nhiều, nhà nước không có chính sách dùng người giỏi và giáo dục kém nên khoa học kỹ thuật của chúng ta không thể đọ được với Tàu. Anh em phải tìm cách để dân ta giỏi, lãnh đạo giỏi không lại thành nô lệ mất. Gia BảoVì sợ mất thế độc tài cai trị nên trong các buổi tọa đàm quốc tế CSVN luôn thòng vào câu: "Hợp tác trên tinh thần không can thiệp vào nội bộ của nhau". Giờ quốc tế muốn can thiếp giúp Việt Nam giải quyết vụ Trường Sa và Hoàng Sa thì cũng không được. Có lúc tôi còn nghe ra rả "Trung Quốc anh em". Đúng là gậy ông đập lưng ông. Ekawa, HNTôi là 1 sinh viên TQ đang học tiếng Việt ở HN. Tôi rất tiếc về việc chính phủ nước tôi lại leo thang trong việc thôn tính Hoàng sa và Trường sa của VN. Cá nhân tôi quá nhỏ bé không thể làm già chống lại các hành động của chính quyền TQ. Tôi chỉ mong TQ và VN là những người bạn thực sự. Duy NguyễnGửi các bạn yêu VN, chúng ta phải tổ chức biểu tình phản đối hành động xâm chiếm Trường Sa và Hoàng Sa tại Tổng lãnh sự TQ và Đại Sứ Quán TQ đi chứ. Tại sao cứ ngồi nàh mà nghe Lê Dũng ra rả lặp đi lặp lại điệp khúc phản đối cũ rích... Minh Quan, TP HCMThời buổi này thanh niên đua nhau đi du học nước ngoài, đi Mỹ, hoặc đi xuất khẫu lao động. Ai hơi đâu mà đi đánh giặc Tàu.Tội gì phải chết cho bọn tham nhũng hưởng. Roberte, HCMChúng ta bước vào thế kỉ mới rồi. Chiến tranh thì ai khổ chứ? Nhân dân cả 2 bên chứ ai. Các bác cứ nói vậy mà được à? Ken, HNCác bác nói thì dễ, chỉ trích thì dễ chứ co' bao gờ đặt mình vào vị trí lãnh đâo của một quốc gia chưa mà lại là một quốc gia còn nghèo như VN ngay bên cạnh la` nước "anh em ruột thịt" ngàn đời nhăm nhe muốn thôn tính dứa em non dại. Kinh tế Việt Nam còn nghèo làm sao mà dám bỏ ra hàng chục tỷ USD trang bị quốc phòng chứ! Việt Nam bỏ ra 1 tỷ usd mua vũ khí từ Nga để trang bị cho hải quân là dã đáng khích lệ rồi, nhưng so với Trung Quốc thì chỉ là muối bỏ bể. Theo tôi VN cần dựa vào các thế lực bên ngoài, Ấn Độ, Nga co' thể là những người ban tốt... VHY, Bắc KinhĐừng chiến tranh là được. Vì đánh nhau VN thiệt không bao h thắng được nữa đâu. Các bạn đừng hoang tưởng phát biểu nhố nhăng làm ảnh hưởng đến đất nước... Tien, Hà NộiTôi thấy chúng ta cần có những hành động thực tế để giải quyết vấn đề này chứ không thể chỉ nói mãi một câu là "Việt Nam có đầy đủ bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lý để khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa". Tuy nhiên cũng không thể đối đầu về mặt quân sự. Chính các tổ chức quốc tế sẽ là tiếng nói cho chúng ta. Sad Winter, Hà NộiNếu bạn là một nhà ngoại giao giỏi, tôi tin bạn sẽ phát biểu như ông Lê Dũng. Nếu bạn là một nhà quân sự tài ba, tôi tin sẽ chẳng dại gì đưa quân hay có hành động mang tính sức mạnh quân sự ngay khi TQ vừa có động thái xâm lược ngay vào lúc này. Vì sao? Hành động thù nghịch của Trung Quốc thì đã quá rõ, chúng ta tức, tất nhiên, chúng ta muốn chống lại, tất nhiên, nhưng cần có sự thận trọng nhất định. Nên nhớ, không phải chỉ có TQ nhăm nhe thôn tính Hoàng Sa, Trường SA mà còn có Philipin, Malaysia,Đài Loan, .... Nếu đưa ra hành đông quân sự ngay lúc này liệu có lợi cho chúng ta không? Quân ta có đông bằng quân TQ không? Nếu ta đánh nhau với TQ thì nước nào đuợc lợi nhất, nước nào phải chịu tổn thất nhiều nhất? Nếu đưa ra những phát ngôn mang hàm ý khiêu chiến liệu có châm ngòi nổ ngay cho cuộc chiến không? Như thế có lợi cho sự phát triển của đất nước không? Các bạn chỉ ngồi đó mà chỉ trích Đảng Cộng sản thế này, ĐẢng cộng sản thế nọ. Nhưng nếu bạn ở vị trí lãnh đạo thì việc nóng vội là tối kị, vì có khi chỉ 1 lời của bạn cũng dẫn đến hậu quả khôn lường. Nước ta nhỏ, thế và lực liệu đã bằng Trung Quốc? Chính bỏi vậy mà tôi ủng hộ sách ngoại giao mềm dẻo của ta để tránh thương vong và ảnh hưởng nặng nề nhất cho đất nước. Hoang Nam Nguyen, HCM VNNếu VN cần tôi,hãy báo cho tôi một tiếng, tôi không sợ chết để giành lại chủ quyền cho nước nhà,chỉ sợ nhà nước chúng ta nhượng bộ..! Trương, Ha NoiThế Nguyễn Phước, Sài Gòn "Nếu lên đường đi chiến đấu dành Trương Sa, bạn có sẵn sàng hy sinh lên đường khong? Tôi thì không dám. Bạn có bỏ tiền ra để ủng hộ cuộc chiến này không? Tôi thì không." Và tóm lại thì bạn không thể là con Lạc cháu Rồng Việt Nam. Người Việt Nam không có những kẻ sợ chết, những kẻ nhát gan như bạn. Biết bao nhiêu xương máu của người Việt Nam đã đổ . . . họ hy sinh vì cái gì chứ ? Vì tổ quốc, vì tự do, vì bảo vệ lãnh thổ. Tôi đang là một sinh viên nhưng nếu tổ quốc kêu gọi bảo vệ lãnh thổ nhất định tôi sẽ đi. Tôi nghĩ rằng bao nhiêu bạn sinh viên khác, bao nhiêu người dân Việt Nam khác cũng như thế. Việt Nam cần phải mạnh tay hơn về vấn đề Hoàng Sa và Trường Sa. Không chỉ trên công luận mà phải cả trên chiến trường. Thinh SaigonCứ ngồi đó mà tuyên bố " có đầy đủ bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lí..." hãy đưa ra nêu đúng thì mà bên Trung quốc không chịu, thì phải kiếm đường khác mà giành lại đi mấy ông ạ. Đừng có cứ ngồi đó mà nói nghe nhiều chán lắm ông Lê Dũng à VH, HCM cityVấn đề HSTS một mặt VN nên công khai đưa hồ sơ này ra tòa án Quốc tế biển; mặt khác VN nên kết hợp với Ấn Độ, Úc, Nhật Bản tạo thành một liên minh quân sự như mô hình NATO ở Âu Châu Âu, có như vậy thì Trung Quốc mới hết bành trướng ở biển Đông Nguyen Song HuếĐã đến lúc chúng ta không nên nhân nhượng nữa, hãy phát động chiến tranh để dành lai đất mà cha ông ta đã đổ xương máu để lại. OrientteeMấy bác kêu gọi lòng yêu nước trước những vụ như vậy, tôi có ý như sau: Ai yêu nước chứ tôi thấy mấy ông quan chức các cấp chẳng yêu nước tí nào, vì nếu yêu nước thực sự họ đã chẳng tham nhũng đến mức lũng đoạn như vậy. Nào là vụ cặp ông chánh văn phòng đấy ắp tiền, nào bê tông cốt .. tre, nào điện kế chạy sai, nào em Bình bị hành hạ cả chục năm mà phải đợi đến 1 bà cụ 70 tuổi mới làm đưọc việc mà lẽ ra của Công An... , nào là mới đây nạn nhân bị nạn bão lụt phải đóng tiền trước cho nhà nước mới được lãnh vật cứ trợ. Ôi kể ra sao cho hết, hãy đòi chính quyền tôn trọng chính dân mình trước đã. Ờ mà đáng lẽ ra chúng ta đâu được phép bàn về chính trị, có ai từng thấy Đảng kêu gọi toàn dân có ý kiến về mấy chuyện này bao giờ chưa? NobodyDCS VIỆT NAM chỉ biết đàn áp ngừời dân khi họ vì miếng cơm manh áo phải bỏ nhà cửa ruộng vườn để đi khiếu kiện chứ bay giờ Đ VCS đâu dám làm gì khi TQ xâm lược VN vì ngày xưa bọn nó đói quá đánh liều ,bay giờ vơ vét nhiều tài sản có gì thì lo bỏ chạy thôi chỉ tội người dân lao động VN mấy mươi năm tròi bị lừa dối theo ĐẢNG theo cách mạng không thấy cơm no áo ấm đâu chỉ thấy cuộc sống ngày càng khổ hơn thôi nam thì bôn ba bươn chãi kiếm sống nữ thì làm đĩ khắp thế giới chỉ để mong đổi đời. Huy HuếCộng đồng Việt Nam hãy bài xích hàng Tàu để bày tỏ quan điểm phản đối khi chưa có cách hữu hiệu hơn. NobodyÔi chao, mỏ dầu Bạch Hổ, Sư tử Đen, v.v... sắp cạn sạch không còn một giọt mà dân VN có xơ múi được gì, có cây cầu, bệnh viện công, trường học nào được xây từ tiền này? Trên 50 tỉ đô la tài nguyên quốc gia "biến mất" kiểu này, rồi mấy trăm tỉ mét khối gas từ Nam Côn Sơn đổ về làm điện, phân bón, nhưng giá điện, giá phân bón VN vẫn cao nhất thế giới. Tập đoàn CSVN xâm lăng VN từ 50 năm nay, đuổi hàng triệu dân để họ xây sân golf, nhà hàng, khách sạn, v.v... nói thật còn nguy hại hơn TQ nhiều, Thử hỏi trên 100 ngàn dân dọc sông Hồng, họ sắp bị đuổi nhà vì TQ hay vì tập đoàn CSVN? Nói thí dụ một ngày đẹp trời nào đó TQ trả lại tất cả HS, TS, rồi VN khai thác dầu hỏa mấy trăm tỉ đô la đi chăng nữa, thì tất cả quý vị đang đọc và viết trên diễn đàn này cũng sẽ không hưởng lợi một xu nào (các người hưởng lợi đang hú hí say sưa bù khú, đâu thèm quan tâm ý kiến ai). Vậy quý vị cãi nhau, nổi giận, v.v... làm gì? Nực cười vô cùng khi nghe nói "dầu xuất khẩu không đủ bù lỗ xăng dầu nhập về", nói xin lỗi, mấy hãng xăng dầu Mỹ lời mỗi năm cả trăm tỉ đô la (Exxon đã 40 tỉ đô), nhưng tôi đổ xăng 1 gallon (3.8 lít) chỉ có 2,9 đô la tức 12 ngàn đồng VN 1 lít, chất lượng, dung lượng bảo đảm. VN "bù lỗ" kiểu gì mà xăng mắc hơn tại Mỹ (cho dù tại đây phải đóng thuế 11 cents 1 lít tính sẵn trong giá bán, tại VN nghe nói miễn thuế), l! i bị pha chì cho rẻ, bị đong thiếu, v.v... NM. Naples, FloridaGởi XP. TP HCM. bạn đọc lại bất cứ lần diễn dàn nào về ý kiến của bạn xem có đúng với tinh thần (diễn dàn) thảo luận, góp ý xây dựng không hay XP không muốn người Việt xích lại gần nhau?. Xem ra XP không phải là người Kinh chính gốc rồi. XP có biết câu bất hủ "chim có tổ nước có nguồn" một dụ ngôn không thể thiếu trong giòng máu Việt? Việc TQ ăn cướp hay được nhường không phải đơn giãn như bạn nghĩ mà cần đến đoàn kết nội xuất ngoại nhập mới đặng. Vinh Đà NẵngTôi đề nghị nhà nước CSVN tập hợp hải quân đánh cho TQ một trận. Trung Hà NộiHành động này không thể chấp nhận được, sao 2 nước XHCN lại đi xâm lấn lẫn nhau thế này. Nếu cần phải có hành động cứng rắn, nói mãi cũng chả ăn thua nữa rồi NXT Vũng TàuTừ lâu rồi hình như BBC không đăng đuợc một ý kiến nào ra hồn cả ? Toàn là một bọn ngu xuẩn . Chúng muốn đem VN trở lại thời chiến tranh đây mà . Muốn đánh nhưng lấy cáí gì để đọ với TQ đây , từ quân sự, kinh tế , vị thế, dân số, diện tích, trình độ KHKT...KHi xem xét một việc ta phải dùng đầu chứ không phải dùng mồm để đâu nhé , tức cười nhất là chúng là lấy lá cờ đỏ sao vàng so xới là cờ TQ , không biết vô tình hay hữu ý gán phép ĐCS là hèn yếu nhu nhược đây mà quên ĐCS đã lãnh đạo người dân VN đánh bại cuộc tấn công biên giới phía Bắc của TQ . Mà lạ thật khi Đài Loan cũng làm một việc tương tự sao không thấy nhà dân chủ nào lên tiếng sao ở đây lại góp mặt đông đủ vậy. À thì ra đồi với TQ vì có ĐCS nên tiện tay chứi bới đuợc .CS VN còn ở Đài Loan thì không đuợc chăng ? Các vị giỏi thị vận động Việt kiều biểu tình ở sứ quán TQ đi chứ lảm nhảm trách ĐCS là sao ? Í quên các nhà dân chủ hải ngoại còn đang say sưa chống Cộng nên chắc họ không qua tâm đến việc này đâu nhỉ ? Phung, UkrainaTrước khi nhà nước Việt Nam có hành động đáp trả mạnh mẽ hơn với bọn Hán thối tha, tôi để nghị chúng ta phát động một phong trào đả đảo hàng hóa bọn Hán Thối mạnh mẽ hơn trong nhân dân, người nhỏ làm việc nhỏ, ĐẢ ĐẢO HÀNG HÓA HÁN THỐI LÀ YÊU NƯỚC VIỆT NAM D D TGởi Xp..Lúc Trung Quốc đánh vào Hoàng Sa của VNCH thì ĐCS lại vỗ tay...còn Đảng ta giữ toàn vẹn biên giới phía Băc'..vậy thử hỏi Ải nam Quan bây giờ thuộc về ai.?.đúng XP ăn cơm chúa múa tối ngày. Gau Truc tp/HCMThực tế 1 chút đi các bạn ạ không thể nói suông được đâu - theo nhiều nguốn chình xác thì hải quân TQ > 10 nước Asean góp lại - vậy thì đánh đấm cái gì nữa. các bạn có nghĩ giải pháp nào hay thì nêu lên chứ đừng đem 3 cái dân chủ với hô hào suông với chửi ĐCS việt ban lên đây HichTuongSi, TPHCMMọi người Viêt Nam đọc lai Hịch Tướng Sĩ nhiều lần.Mỗi người nên cố gắng 150% trong khả năng của mình để khi cần là có thể huy động tài sản,sức lực và con người vì sự nghiệp gìn giữ non sông gấm vóc. Nên chăng từ bây giờ chính phủ nên công khai quỹ "Vì Hoàng Sa-Trường Sa yêu dấu" huy động đóng góp bằng bất cứ hình thức gì (VD: tổ chức đêm quyên góp vì non sông đất nước) Có rất nhiều cái lợi: 1.Góp gió thành bão để tăng thêm ngân sách trang bị vũ khí,tàu chiến chuyên dụng. 2.Ngầm cảnh báo với TQ là chúng tôi không nói suông,đừng có quá đáng. 3.Khơi dậy niềm tự hào dân tộc và truyền thống chống xâm lăng của cha ông ta. Ngoài ra đây cũng là một hình thức hữu hiệu để trưng cầu dân ý về vấn đề Hoàng Sa-Trường Sa. "Thật xót xa khi có khúc ruột bị dứt ra". Xin hãy gửi nội dung cho mọi ngưòi nếu bạn đọc đồng ý với tôi. Minh Quan, CzKhông nhờ mấy nước cùng tranh chấp quần đảo Trường sa Thì chúng ta đã mất Trường sa từ lâu rồi.Trung quốc và Đài loan giầu và mạnh hơn ta cả về kinh tế và quân sự, nhất là về hải quân và không quân. Việt nam lại đang nhờ vả và nợ họ quá nhiều. Chính phủ cộng sản lại phải nhờ cộng sản Tàu để giữ quyền lợi và mạng sống của họ thì làm gì dám hành động mạnh để đòi lại Hoàng sa và một phần Trường sa. Mất dần Trường sa là chuyện trước sau thôi. Tran Khanh, SGHơn 80 triệu người dân Việt Nam vô cùng tức giận trước hành động xâm lược của Trung Quốc, chúng ta cần phải động thái cứng rắn để đập tan âm mưu bành trướng chúng giống như những gì mà Việt Nam đã làm đối bọn bành trướng Bắc Kinh. Nguyen HienNếu nhà nước Việt Nam có đầy đủ cơ sở pháp lý về chủ quyền của quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa thì chúng ta sẽ nhờ vào sự can thiệp của Hội đồng bảo an LHQ vì 1/2008 VN đã là thành viên không thường trực. Việt Nam chúng ta có 84 triệu dân và trên 400 ngàn km2, là một đất nước có truyền thống yêu nước. Đây là vấn đề lớn của đất nước mà không cá nhân nào đủ sức gánh vác nên theo tôi phải hỏi ý kiến toàn dân nên làm như thế nào.Khi toàn dân đồng lòng 84 triệu trái tim hướng cùng hướng về Trường Sa và Hoàng Sa, toàn dân Việt Nam sẽ quyết định vận mạng của đất nước. Chính phủ nên tổ chức hội nghị Diên Hồng để toàn dân tự quyết định vận mệnh dân tộc mình. Long, USATôi thật tức giận mỗi khi nghe tin bọn TQ lấn chiếm VN mình. Không biết làm gì hơn, tôi đã tẩy chay hàng made in China cả 10 năm nay. Nếu có về VN, tôi sẽ đi United Airline hoặc Vietnam Airline chứ không bao giờ đi Air China, Cathay pacific. Sẽ không bao giờ đi du lịch TQ. Nếu các bạn muốn tẩy chay hàng TQ, hãy vào www.StillMadeInUsa.com để mua hàng hoá làm tại Mỹ. Đả đào bọn Hán bành trướng và xâm lược. Hỡi mọi người VN, dù trong nước hay ngoài nước, dù CS hay không CS, hãy đoàn két lại. Néu không thì VN sễ thành một Tây tạng thứ hai trong một ngày không xa. Tommy, SGTôi đề nghị người phát ngôn dùng câu chữ nào nặng nề một tí được không? Ông Lê Dũng ra rả câu này hoài không thấy chán hay sao? Ông không chán nhưng dân VN thấy chán. Riêng TQ thì "lờn" luôn rồi, bằng chứng là TQ ngày càng lấn tới mặc cho ông Lê Dũng nói hàng chục hàng trăm lần câu đó! Mr Sea, TP HCMTôi không thật sự hiểu nổi sao Bộ ngoại giao Việt nam luôn chỉ đưa ra những lời "điệp khúc" khẳng định :Việt Nam có đầy đủ bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lý để khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa". "Hành động này đã vi phạm chủ quyền lãnh thổ của Việt Nam, không phù hợp với nhận thức chung của Lãnh đạo cấp cao hai nước, không có lợi cho tiến trình đàm phán tìm kiếm biện pháp cơ bản, lâu dài cho vấn đề trên biển giữa hai bên." Cái điệp khúc này nhân dân cả nước này đã nghe trên thông tin đại chúng cả ngàn lần. Chúng ta đã, và đang làm gì để bảo vệ lãnh thổ đất nước Việt nam này?Tôi nghĩ Cộng sản việt nam đang "sợ" cái dớp tinh thần truyền thống đối với "ông anh cả" Trung quốc Buồn quá hỡi những người mang huyết thống Việt nam, chúng ta đang mất đi lãnh thổ mà ông cha ta đã đổ Xương máu để bảo vệ. Liệu những người Lãnh đạo Đảng có còn nhớ hay quên? Minh, VNTôi đề nghị VN nên đổi tên là Đặc Khu Kinh Tế Việt Nam, lúc đó quyền làm chủ VN của đảng CS sẻ được bảo đảm. Cờ CSTQ là 1 sao lớn 4 sao nhỏ, còn cờ CSVN là 1 sao trên cùng một nền đỏ, Phạm văn Đồng đã thừa nhận Hoàng Sa và Trường Sa là của TQ, việc chia cắt Ải Nam Quan.. đủ nói lên Đảng CSVN đã bán đứng VN từ lâu rồi. Những lời của Lê Dũng chỉ làm mát lòng dân Việt mà thôi. Nếu thật sự muốn giành lại đất nước, CSVN đã hải chiến với TQ từ lâu, chứ không chờ tới ngày nay mới phát biểu vài câu vu vơ như vậy. Xuân Anh, Hải DươngTôi đồng ý với ý kiến là nếu không giải quyết được bằng đàm phán thì phải giải quyết bằng vũ lực. Tuy nhiên vấn đề giải quyết bằng vũ lực phải xét nếu thấy sức mình không đủ thì phải nhờ đến bạn bè, chiến hữu như nhờ Nga hoặc Mỹ chẳng hạn. Không việc gì phải xấu hổ cả. Vì những tấc đất của Cha ông thì hậu thế phải tìm mọi cách giữ gìn. Nếu không mở rộng được thì cũng không được phép để mất. Thành Cát Tư HãnHãy thôi phản đối đi bác Dũng à. Bác hãy bảo là nếu còn bị xâm phạm thì chúng tôi sẽ có hành động quân sự đáp trả. Cứ đem quân ra đó mà nện cho bọn chúng một trận nên thân. Xưa nay người Việt ta có bao giờ lép vế như vậy đâu chứ. WeHoàng Sa và Trường Sa là thuộc về Việt Nam, tôi xin gửi 1 link để các bạn rõ hơn về điều này (http://www.tapchithoidai.org/ThoiDai11/200711_TuDangMinhThu.htm) Việt Nam có đầy đủ bằng chứng để khẳng định chủ quyền lãnh thổ từ rất lâu. Mong sớm giải quyết để ổn định hòa bình khu vực và cả thế giới. Người quan sát Trường SaThưa các anh chị BBC, cho tôi được một lần trong đời được nói lên chính kiến của mình! Tôi hoàn toàn không phải là người theo chủ nghĩa tuyệt vọng nhưng tôi thấy quá chán chường cho đất nước Việt Nam! Hàng ngàn năm lịch sử, người Việt ngèo đói ta chỉ đâm chém nhau là chủ yếu! Cứ mỗi lần tàn giết nhau các phe phái lại nhờ vả ngoại bang để rồi người ta cướp dần cướp mòn đất liền và biển. Chúng ta không thương yêu nhau thì khái niệm Tổ quốc cũng chỉ nhạt nhòa, hình thức. Bây giờ thử hỏi nếu chúng ta nhường nốt Trường Sa cho Trung Quốc liệu dân Việt ta có nghèo hơn không? Và nếu chúng ta giành lại được Hoàng Sa và đất dọc biên giới phía Bắc liệu dân ta có sướng và giàu hơn không? Chắc chắn là không! Với bản chất là thằng Bờm học tập tư tưởng AQ, kết hợp tính cách của chú Cuội thì chuyện “ bán lúa non, mua vịt trời” là điều không thể tránh khỏi đối với Việt Nam. Cả nước rùng mình bán và cướp đất! Nông dân bán đất, nhà nước bán biển, trí thức bán liêm sỉ,...Thiết nghĩ nay nên trưng cầu dân ý, treo biển bán Việt Nam. Tiền thu được ta dành riêng cho Đảng phần nhiều, phần bao em và phần để nhân dân dắt lưng muốn đi đâu thì đi! Cắt một lần cho mãi mãi còn hơn cứ đau giằng xé ngàn năm! Huong Nguyen, VNToàn thể nhân dân VN lên tiếng phản đối Trung Quốc về việc TQ vừa phê chuẩn việc thành lập thành phố hành chính cấp huyện Tam Sa (thuộc tỉnh Hải Nam), trực tiếp quản lý ba quần đảo trên biển Đông, trong đó có hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của VN ... 2 quần đảo xa xôi thuộc lãnh thổ nước ta đến nay vẫn chưa thật sự được mọi người hiểu hết tầm quan trọng của nó và vẫn không có sự quan tâm rộng rãi >>> Chúng ta hãy cùng nhau có những hành động và đóng góp thiết thực để bảo vệ và xây dựng quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Nếu bạn là người VN & yêu nước => Hãy gởi tin nhắn này đến mọi người nhé ! Phong, TP HCMMỗi người VN yêu nước đều đau xót về việc TQ lấn chiếm biển đảo nước ta. Xin các bạn đừng đổ lỗi cho ông Phạm Văn Đồng vì công hàm 1958 chỉ công nhận sự mở rộng hải phận chứ không bao giờ công nhận Hòang Sa và Trường Sa của Trung Quốc. Bản tính tham lam,hiếu chiến TQ lợi dụng nước đục thả câu lúc chúng ta chiến tranh mà xua quân chiếm 2 quần đảo. Trung Quốc là kẻ thù lớn nhất của VN,VN hãy đoàn kết xây dựng kinh tế rồi quân sự hóa các lực lượng vũ trang. Chúng ta quyết không để thua TQ, các thế hệ con rồng cháu tiên từ ngàn xưa và bây giờ luôn luôn không bao giờ bị khuất phục bởi Trung Quốc ... Anh Duy, HCMCĐã đến lúc phải cứng rắn hơn trước sự trắng trợn vi phạm chủ quyền của Việt Nam. Dù có phải hi sinh tôi cũng thề sẽ bảo vệ đất nước. Nhân dân Việt Nam cùng đồng, lòng hợp sức lại thì không việc gì phải sợ Đài Loan hay Trung Quốc gì cả. 1000 năm giặc Tàu và hơn mấy chục năm chống Pháp và Mỹ đã làm nên trang sử anh hùng của dân tộc. Hoàng Oanh, SGChẳng cần sang Tầu, Mỹ ,Nhật,Tây làm gì.Cũng chẳng cần "bằng chứng lịch sử pháp lý" làm chi. Chỉ cần lãnh đạo cao cấp của ta công du ra Hoàng Sa & Trường Sa một chuyến để khẳng định chủ quyền của mình là đủ. Minh Anh, VNVới thái độ của Đảng và nhà nước VN như hiện nay thì trước sau gì các quần đảo này cũng bị "bọn khủng bố" Trung Quốc chiếm mất thôi! Sao Đảng và nhà nước ta không gọi chúng bằng Kẻ Khủng Bố nhỉ? Trong khi những người khác thì bị gọi như thế. Cũng không như đối với Đài Loan vừa rồi, ông Lê Dũng phản đối Trung Quốc hết sức nhẹ nhàng, điều này chứng tỏ là phản đối để cho có lệ mà thôi, chứ cứ "câm họng" như trước đây thì khó giải thích với dân VN. VN coi TQ như cha mẹ vậy! Đúng là "Thâm như Tàu" mà chơi với chúng làm gì! Tam Sa, VNMột hành động quá khôn ngoan để hợp pháp hóa hành động xâm lấm chiếm đoạt bằng sức mạnh (kinh tế, quân sự...)của người Trung Quốc. Vụ việc này chẳng đơn giản như bề ngoài im lìm của nó, chúng ta chỉ biết nghe trên bề nổi mà thôi. Điều mà mọi người quan tâm nhất có lẽ là hành động mạnh mẽ, có hướng đi sáng hơn, cụ thể hơn từ Chính Phủ Nước Việt Nam. Riêng bản thân lớp trẻ ngoài việc đưa ra chính kiến của bản thân mình thì chúng ta nên suy nghĩ việc chúng ta cần làm là gì trong hoàn cảnh này để thoát khỏi tầm ảnh hưởng, ngăn chặn hành động ngang ngược ỷ thế cũng như quá xem thường người Việt như thế!! VN007, HNTheo tôi, hãy tổ chức biểu tình phản đối Trung Quốc để chính phủ Việt Nam mạnh tay hơn nữa. Thanh niên Việt Nam trong và ngoài nước có lẽ không tiếc sức mình cũng như xương máu để giữ gìn non sông Việt Nam! XP, TP HCMQuận Cam sẽ ăn mừng khi VN bị TQ tấn công thì có chứ làm gì có chuyện đứng về phía chính phủ VN chống TQ. Bằng chứng là từ truớc đến giờ họ đâu có một cuộc biểu tình nào ủng hộ chính phủ VN tại sứ quán TQ. Đừng có nói là Việt kiều không được ĐCS cho phép biểu tình nhé . Chính phủ VN làm gì có chính sách nào ảnh hưởng đến Việt Kiều đâu mà qúy vị nói không đoàn kết đuợc người Việt trên toàn TG. Ngựơc lại tôi thấy nguời Việt tại Mĩ có nhiều hành động làm cho người Việt trong nuớc là nuớc ngoài không thể đoàn kết đuợc : vụ Trần Trường, biểu tình phản đối Hiệp định thương mại Việt - Mĩ, PNTR , chuyến thăm của CT Triết, Vụ Vietweeky. Trong tâm tưởng của đàm người này chống Cộng đuợc đặt lên mục tiêu hàng đầu chứ không phải là bảo v! Tổ Quốc , họ thù ĐCS đến tận xương tủy. Còn cái chuyện Thủ tướng Đồng công nhận bản đồ hải phận chứ đâu phải công nhận chủ quyền Hoàng Sa của TQ đâu mà quý vị nêu lên đây ? Nêu lên đây để đổ tội mất quần đảo Hoàng Sa cho ĐCS chăng? Có trách thì trách VNCH , một đám ngừơi vô dụng , vũ khí được trang bị tiên tiến nhất nhì TG mà không đánh lại TQ được trang bị kém lúc bấy giờ chứ sao trách ĐCS? Tran My TuyenHành động này của TQ vi phạm lãnh hải VN một cách trắng trợn. Toàn thể nhân dân VN phải có trách nhiệm lên tiếng để bảo vệ non sông. Tôi đề nghị nhân dân hãy biểu tình trước Đại sứ quán TQ và nhà nước phải có các hành động cụ thể để phản đối TQ. Đặc biệt phải phản đối lên Hội đồng Bảo an. Đối với địch chúng ta phải kiên quyết, càng nhún nhường chúng càng lấn tới. US IS, San JoseTôi hoàn toàn ủng hộ “yêu nước Việt”. Chúng ta đã thấy quá rõ ý định của Trung Quốc. Hãy dũng cảm đấu tranh! Đó chính là những gì mà ông cha ta đã đánh đổi xương máu để có được, vậy thì tại sao chúng ta không đấu tranh vì điều thiêng liêng đó? Hơn lúc nào hết,chúng ta nên đoàn kết lại và tìm một hướng đi hợp lý nhất cho vấn đề này! Không thể để Trung Quốc có thể đạt được những điều hoàn toàn không thuộc về họ! Nguyễn Cường, Auburn, USAQuốc gia không phải của riêng ai, cho nên nghe nói lãnh hải bị xâm lấn tôi không khỏi xót xa cho đất nước mình nhược tiểu bị bạo cường uy hiếp. Tuy cũng là dân Việt nhưng là thành phần hải ngoại bất mãn chế độ, góp ý kiến dễ va chạm, khó lòng được đảng và nhà nước quan tâm, ước mong các vị từng có công với đảng góp ý thêm, may ra đảng hồi tâm cho phép nhân dân phản kháng sự việc này một cách tích cực hơn trước cộng đồng thế giới về hành động ngang ngược của một nước đàn anh XHCN. Tony, CanadaÔng Lê Dũng cứ lên tiếng phản đối như cái máy ghi âm sẵn như thế thì có nghĩa lý gì, VN đã vào hội đồng bảo an mà chính bờ cõi của mình không bảo an được thì xin ra đi thì hơn. Đúng là một chính quyền bất tài bất lực khiến lòng dân phẫn nộ. Bất bìnhTại sao lại phải mãi chịu đựng bọn ăn cướp đấy. Đã đến lúc phải có hành động gì đi chứ. Không chỉ nói suông, với tuyên bố này nọ được. Muôn đời thì vẫn là thâm như Tàu thôi. Hôm nay nó thò cái chân vào thì ngày mai nó đưa cả người nó vào luôn. Cái đấy người ta gọi la Bành trướng của Bắc Kinh đấy. Jong, TP HCMTôi là người dân Việt Nam và cũng như những người Việt Nam khác đang rất phẫn nộ trước việc làm của Trung Quốc, theo tôi nghĩ Việt Nam nên có hành động và chiến lược đối phó và tìm mọi biện pháp tốt nhất với việc này một cách nghiêm túc và cứng rắn một cách triệt để không thể nói mãi được vì không hành động gì thì mất đất thôi. Tôi mong rằng Đảng Nhà nước và Chính phủ Việt Nam phải giải quyết triệt để vấn đề này. Đình Trọng, TP HCMTôi thấy Chính Phủ Việt Nam chỉ có nói mà không có hành động cụ thể nào, tôi nghe phát chán câu mà người phát ngôn Bộ ngoại giao nói "Việt Nam có đầy đủ bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lý để khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa". Câu này được nói đi nói lại không biết bao nhiêu lần. Tôi thấy giải quyết vấn đề theo hòa giải thì phần thiệt luôn là chúng ta. Chính phủ phải có hành động cụ thể như nhờ tổ chức Quốc tế giải quyết hoặc nếu cần chúng tôi sẵn sàng không tiếc xương máu để bảo vệ lãnh thổ của chúng ta cho con cháu sau này. Bui, SaigonNhững lời phát biểu sáo rỗng đặc tính ngoại giao há có ích gì, khi người Trung Quốc luôn chứng minh cho chúng ta rằng: Họ làm nhiều hơn nói! Nguyen Duc Phu, HNTôi thực sự chán ngấy kiểu tuyên bố như thế này sau mỗi lần xâm lăng của Trung Quốc. Lúc nào cũng một kiểu nói. Thật là đau xót khi nhìn thấy lãnh thổ của mình bị chiếm như thế. Nhưng tôi chỉ là một người dân thường. Nếu các ông tuyên bố có đủ bằng chứng lịch sử thì hãy kiện Trung Quốc đi, nếu không thể dùng quân sự để giành lại. Đừng tuyên bố xuông như thế mỗi lần nữa mấy ông lãnh đạo ơi. N Thanh, TP HCMTôi rất buồn vì nghe tin việc thành lập huyện Tam Sa mà Quốc Vụ Viện TQ vừa phê chuẩn, là một công dân nước VN tôi cũng hoàn toàn bất ngờ, tại sao QVVTQ lại khẳng định nghe như là dứt khoát như vậy. Tôi biết đây không phải là lần đầu mà tôi nghe những chuyện như thế này trong bao nhiêu năm qua về sự tranh chấp trên Biển Đông.Tôi hoàn toàn thông cảm và chia sẻ với những người đứng đầu nhà nước VN-người có quyền để giải quyết những vấn đề như thế này. Song tôi biết về nhiều mặt kinh tế, quốc phòng... ta không bằng TQ, điều đó không có nghĩa là ta không dám nói ra và hạnh động để lẽ phải thuộc về chúng ta. Là một công dân trẻ chưa có đóng góp gì nhiều cho XH, nhưng tôi tin chắc rằng sẽ có rất nhiều người như tôi sẵn sàng đóng góp một phần nhỏ bé của mình để bảo vệ Tổ Quốc, thậm chí là sinh mạng nếu Tổ Quốc cần BNT, TP HCMTheo quan điểm của tôi, chúng ta trước hết hãy khoan nói đến những sai lầm của các nhà lãnh đạo tiền nhiệm. Trung quốc không thể căn cứ vào Công hàm của CPVN ở thời kỳ những năm chiến tranh để làm càn. Trước mắt những người yêu nước nên tổ chức biểu tình ủng hộ bản tuyên bố của người phát ngôn Bộ ngoại giao VN trước đại sứ quán TQ tại HN và tại Tp.HCM, hành động này sẽ thức tỉnh nhóm nhu nhược trong CPVN hiện nay. Việt Nam có hơn 2000 năm hiểu được sự "nham hiểm của TQ", những người yêu nước, dân chủ hãy nhân cơ hội này mà xuống đường để hiểu biết thực chất hơn chính sách và cách điều hành của CPVN, hãy vạch rõ tính giả dối trong mối quan hệ 16 chữ vàng mà ĐCS thường tuyên tuyền. Nếu ĐCSVN còn "biết ơn" TQ một cách "mù quá! ng - và run sợ" trong công cuộc thống nhất đất nước thì việc hiến đất cho ngoại bang còn xẩy ra. Lo Van Ten, HNTình hình có vẻ ngày càng nghiêm trọng phản ảnh đúng bản chất bành chướng và hiếu chiến của Trung Quốc. Trước đây trên tinh thần đồng chí anh em Mao Trạch Đông đã đề nghị trao trả lại Tỉnh Quảng Đông và đảo Hải Nam cho Việt Nam, nay các tỉnh này chưa lấy lại được lại có nguy cơ mất cả các quần đảo. Đúng là Trung Quốc chỉ có vỏ bọc bên ngoài là đồng chí. Real patriot, SeoulĐề nghị các bạn VN ở khắp mọi nơi biểu tình phải đối TQ. Lập diễn đàn thu hút chữ ký của người VN yêu nước cũng là ý kiến hay. Mr MitdacTrung Quốc dùng diễn biến hoà bình để chiếm đất thì chính phủ phản ứng yếu ớt. Lần nào ông Lê Dũng cũng lặp lại câu "Việt Nam có đầy đủ bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lý để khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa". Giải pháp như thế nào thì đành "ngậm bồ hòn" làm ngọt Ngo Dinh Su Nghiep, TP HCMNói như bạn QT thì bạn chẳng phải sinh ra và lớn lên ở Việt Nam, nên chắc bạn không là người Việt Nam nên nói vậy. Tôi sinh ra sau giải phóng nhưng từ nhỏ tôi đã biết Hòang Sa và Trường Sa là của Việt Nam. Tôi nghỉ không chỉ Bộ Ngọai Giao, mà Bộ Thông Tin & Truyền Thông, Bộ Du Lịch,... nên có những hành động thiết thực để cổ động tuyên truyền sâu rộng về chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo này trong mọi tầng lớp nhân dân trong và ngòai nước bằng các hành động thiết thực như lập trang web, triễn lãm tranh, viết thư, dự báo thời tiết, thông tin du lịch,....làm sao để Trường Sa, Hòang Sa gần với đất liền như Phú Quốc, Côn Đảo,... Thanh Quang, Phan ThiếtTôi đề nghị chính phủ cho phép tuần tra hải quân khu vực này, trong nước thì biểu tình trước đại sứ quán TQ để phản đối. Từ bao đời nay, TQ luôn là nước chỉ dòm ngó đến VN. Tôi nghĩ không một người VN nào mà không tức anh ách khi nghe tin TQ coi Hoàng Sa và Trường sa thành huyện Tam sa của họ. Le Cuong, HNViệt nam tự cho mình là anh hùng, sao mà nhu nhược đến vậy trước Trung Quốc? Trước tiên giới lãnh đạo hiện tại phải chịu trách nhiệm về chủ quyền của tổ quốc trước dân tộc Việt Nam. Phan, New YorkTôi đề nghị Chính phủ Việt Nam cho phép nhân dân đứng ra biểu tình để chống lại hành động vi phạm trắng trợn này. NM, Naple, FloridaLà người VN sống ở nước ngoài lâu năm đương nhiên có những điều đối kháng cách làm việc của ĐCSVN độc tôn độc đảng nhưng không hoàn toàn bác bỏ việc cố gắng của ĐCS đối với người Việt trong nước. Trước tình hình TQ ngày càng ăn rễ sâu vào lòng đất Việt tiền đồ ông cha mà lòng tôi đau như cắt... Tuy tôi không làm được gì đại sự cho nước Việt vì quyền hạn chính là do nhà Nước và ĐCSVN tôi chỉ còn lại bản thân và gia đình xin tận hiến những gì còn lại để bảo vệ sơn hà tổ quốc có thể là tài chánh nếu được để giảm bớt sinh mạng. QTViêc Trung quốc tuyên bố chủ quyền hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa là đúng theo tình hữu nghị đoàn kết hai nước láng giềng –mà ông cựu thủ tướng Phạm văn Đồng dưới thời Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại đã đồng ý công nhận chủ quyền quốc gia trên Hoàng Sa và Trường Sa cho Trung Quốc từ năm 1958. Như công văn mà chính Phạm Văn Ðồng đã ký ngày 14-9-1958 gửi cho Chu Ân Lai « ghi nhận và tán thành bản tuyên bố (của Trung Quốc) ngày 4-9-1958 quyết định về hải phận của Trung Quốc ». Yêu nước Việt, USAHỡi các nhà lãnh đạo VN, hãy vì tiền đồ của Tổ quốc mà bỏ đi sự ích kỷ và tư lợi riêng để cứu non sông đất nước khỏi bị Trung Quốc ngày càng lộng hành xâm chiếm. Tiền nhân của chúng ta đã đổ biết bao xương máu mới có được mảnh đất như ngày nay để dân tộc VN chúng ta ngẩng cổ hiên ngang dưới bóng mặt trời này. Tôi thiết tha kêu gọi các Ngài lãnh đạo VN nên đoàn kết các thành phần người Việt trong và ngoài nước, vạch ra một đường lối thích hợp để mọi người cùng góp sức xây dựng nước VN hùng mạnh có thể đối đầu với TQ. | [
108,
287,
285,
161,
162,
1269,
1348,
151,
162,
659,
997,
862,
156,
164,
385,
164,
548,
209,
122,
373,
2284,
2721,
1120,
624,
769,
864,
132,
570,
821,
270,
730,
241,
459,
1218,
541,
161,
678,
2712,
151,
1120,
105,
1188,
1120,
444,
2635,
716,
343,
106,
658,
2712,
151,
1120,
105,
132,
1120,
831,
2015,
212,
691,
949,
836,
384,
729,
1077,
1139,
3898,
269,
4157,
3327,
132,
107,
858,
620,
281,
463,
478,
324,
105,
225,
633,
246,
241,
130,
1202,
269,
190,
185,
168,
104,
131,
132,
195,
119,
196,
1218,
541,
678,
1120,
105,
1188,
1120,
340,
189,
6005,
192,
126,
115,
554,
473,
185,
168,
261,
1403,
104,
131,
578,
110,
1265,
279,
119,
238,
329,
630,
104,
2002,
247,
373,
291,
196,
1013,
110,
107,
418,
114,
472,
277,
883,
689,
370,
986,
973,
246,
225,
3479,
727,
677,
114,
255,
220,
159,
657,
415,
196,
367,
294,
994,
2130,
209,
122,
1553,
4701,
2721,
1120,
106,
652,
297,
209,
122,
1066,
925,
124,
570,
730,
241,
459,
3985,
4768,
2548,
376,
1009,
658,
2712,
151,
1120,
105,
132,
1120,
1182,
466,
851,
730,
241,
2864,
1297,
104,
769,
864,
629,
3164,
126,
1066,
363,
164,
925,
122,
1522,
147,
12105,
2548,
376,
397,
864,
132,
1182,
730,
241,
104,
769,
1335,
1865,
3292,
864,
578,
405,
137,
721,
1570,
1179,
280,
103,
106,
769,
1157,
1100,
105,
106,
1597,
322,
236,
998,
1400,
941,
104,
151,
2688,
2124,
113,
769,
864,
132,
107,
459,
164,
2130,
105,
172,
164,
2130,
209,
122,
1553,
4701,
264,
501,
2893,
1001,
1017,
145,
151,
716,
123,
106,
104,
900,
421,
572,
110,
163,
107,
243,
132,
145,
172,
721,
507,
211,
127,
167,
480,
1493,
185,
851,
923,
405,
109,
541,
105,
261,
767,
113,
322,
1610,
433,
27825,
2016,
16855,
24285,
5937,
2016,
2522,
1556,
20167,
9575,
174,
169,
914,
838,
1332,
585,
250,
808,
153,
335,
281,
173,
161,
233,
448,
2591,
152,
142,
480,
425,
993,
933,
113,
137,
174,
130,
137,
524,
450,
185,
168,
104,
131,
132,
195,
119,
196,
1218,
541,
474,
1191,
146,
308,
125,
305,
672,
105,
236,
216,
145,
196,
1218,
541,
126,
107,
136,
518,
1409,
233,
448,
256,
131,
132,
139,
251,
255,
220,
126,
124,
560,
2119,
162,
451,
4212,
7624,
162,
4471,
130,
154,
422,
169,
272,
302,
171,
241,
624,
125,
169,
145,
112,
233,
1291,
656,
157,
137,
284,
205,
1718,
342,
226,
273,
981,
1027,
151,
162,
130,
1035,
776,
144,
391,
195,
112,
233,
1567,
186,
174,
169,
914,
601,
1258,
214,
495,
103,
140,
156,
610,
514,
130,
140,
878,
412,
1661,
751,
808,
153,
185,
168,
104,
131,
132,
125,
196,
1218,
541,
678,
1120,
105,
1188,
1120,
233,
819,
169,
914,
1132,
1161,
242,
585,
129,
1318,
162,
260,
112,
233,
724,
1791,
2268,
119,
151,
942,
2523,
1414,
3333,
364,
3432,
917,
124,
248,
938,
179,
130,
264,
527,
782,
14088,
108,
161,
233,
1264,
503,
1199,
2498,
312,
1301,
374,
339,
130,
267,
153,
319,
164,
17041,
1236,
122,
245,
198,
216,
646,
766,
106,
328,
109,
1054,
198,
250,
1059,
1481,
128,
312,
115,
434,
106,
226,
5225,
4495,
3797,
113,
179,
591,
312,
106,
116,
142,
750,
153,
829,
138,
297,
512,
439,
242,
1010,
616,
264,
146,
2060,
170,
139,
1463,
4422,
139,
601,
1258,
1839,
350,
114,
1676,
1676,
312,
110,
106,
18914,
1037,
207,
114,
151,
162,
210,
221,
127,
110,
106,
12690,
1884,
207,
104,
254,
1607,
233,
1068,
903,
1978,
445,
961,
771,
1218,
541,
678,
1120,
138,
147,
4698,
103,
914,
419,
8496,
5837,
233,
957,
129,
124,
2251,
3790,
169,
207,
115,
8999,
153,
12813,
678,
1120,
207,
128,
106,
189,
515,
10340,
1215,
207,
130,
116,
191,
224,
397,
119,
696,
274,
1971,
134,
1215,
124,
242,
3078,
233,
1224,
176,
156,
17794,
488,
124,
191,
801,
220,
411,
312,
140,
389,
173,
130,
589,
335,
164,
116,
255,
220,
305,
672,
104,
258,
322,
3190,
346,
171,
106,
116,
250,
577,
1455,
412,
7630,
112,
233,
3618,
411,
109,
213,
526,
105,
283,
1194,
111,
131,
767,
4596,
428,
211,
575,
122,
3575,
914,
210,
1130,
227,
354,
591,
903,
226,
813,
210,
1294,
305,
7268,
2735,
3992,
176,
112,
2412,
962,
112,
18148,
378,
108,
31568,
5645,
1225,
106,
116,
135,
137,
312,
116,
175,
300,
603,
12324,
112,
388,
105,
109,
230,
1278,
120,
175,
300,
603,
148,
226,
155,
275,
107,
116,
204,
307,
1774,
6496,
311,
110,
171,
175,
145,
174,
141,
110,
140,
117,
120,
218,
422,
812,
114,
1318,
162,
312,
125,
777,
860,
105,
108,
232,
4461,
312,
134,
110,
374,
339,
552,
184,
120,
242,
621,
107,
694,
436,
142,
104,
191,
1719,
105,
191,
1103,
5876,
872,
389,
175,
300,
3334,
135,
693,
194,
1159,
593,
128,
141,
134,
2598,
406,
327,
647,
282,
142,
105,
389,
135,
137,
312,
526,
299,
528,
241,
389,
255,
220,
538,
543,
206,
494,
130,
110,
1537,
4708,
104,
142,
470,
1121,
112,
1922,
275,
127,
107,
120,
242,
621,
128,
174,
1986,
4075,
8244,
210,
108,
232,
119,
230,
2004,
2608,
15920,
337,
710,
170,
226,
129,
5572,
1173,
124,
242,
271,
588,
152,
142,
312,
107,
114,
656,
174,
169,
771,
482,
175,
5572,
1236,
7426,
124,
361,
284,
205,
424,
903,
110,
292,
115,
347,
498,
2028,
3289,
108,
4053,
1618,
2740,
141,
197,
156,
126,
260,
453,
587,
159,
158,
482,
409,
810,
103,
156,
903,
961,
541,
138,
221,
318,
199,
275,
106,
215,
549,
146,
3460,
129,
145,
226,
248,
163,
106,
250,
577,
750,
8493,
114,
203,
154,
115,
1831,
403,
138,
205,
240,
312,
199,
1103,
1133,
150,
174,
169,
260,
453,
587,
105,
1237,
982,
130,
370,
665,
272,
4949,
1068,
226,
462,
106,
260,
139,
342,
7421,
110,
237,
403,
552,
694,
193,
138,
2424,
103,
122,
256,
174,
169,
199,
275,
223,
216,
177,
158,
576,
3495,
186,
125,
547,
146,
1306,
185,
146,
170,
3251,
153,
106,
323,
552,
694,
137,
143,
312,
134,
683,
455,
1000,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
949,
836,
384,
243,
132,
153,
227,
1575,
391,
923,
469,
869,
1066,
104,
151,
716,
923,
405,
109,
3985,
541,
678,
1120,
105,
4280,
1120,
145,
243,
132,
480,
1493,
185,
4975,
1
] |
080930_melaminevietmarkets | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2008/09/080930_melaminevietmarkets | Xã hội tự lo vụ sữa melamine? | Việt Nam tiếp tục kiểm tra sữa trong lúc vấn nạn melamine lan ra với nhiều sản phẩm được kiểm nghiệm và một số phụ huynh phải tự đưa con đi kiểm tra thận. | Trung Quốc đã cho bắt nghi phạm trong vụ melamine nhưng Việt Nam vẫn còn xác định nguồn sữa với việc công an và cơ quan an toàn thực phẩm vào cuộc. Tuy thế, người dân và doanh nghiệp cũng chỉ dựa vào báo chí và lời đồn đoán chứ chưa có danh sách xác định cụ thể sản phẩm nào nhiễm melamine. Theo Tuổi Trẻ, hôm 28/09, cục An toàn Vệ sinh Thực phẩm xác nhận thêm hai mẫu sữa ở Việt Nam có gốc từ công ty Y Lợi của Trung Quốc có chứa melamine. Bộ Y tế chỉ mới đưa ra khuyến cáo người tiêu dùng chỉ sử dụng các loại sản phẩm sữa có nguồn gốc, có nhãn mác theo đúng quy định. VietnamNet nói Cục An toàn Vệ sinh Thực phẩm, Hải quan và Quản lí thị trường có trách nhiệm không thể chối bỏ vì để sữa độc Trung Quốc vào Việt Nam nhiều như vậy. Báo này hỏi "vai trò của hội bảo vệ người tiêu dùng ở đâu trong vụ việc này, khi mà hầu như chưa thấy họ lên tiếng?" Dân phải tự lo? Nay thì cả nước đang lo ngại không chỉ các loại sữa trẻ em mà cả cà phê tan, bánh kẹo cũng có thể có melamine. Tin cũng từ Tuổi Trẻ cho hay Hà Nội hôm gần đây xác nhận cà phê nhãn “Top Choice” mà Việt Nam dịch là “Lựa Chọn Đỉnh” có chứa melamine. Nhà chức trách, nhất là trong ngành y tế vẫn đang làm việc để chuẩn hóa quy trình xét nghiệm định tính với các sản phẩm sữa để công bố giữa tuần này. Từ hôm nổ ra vụ sữa, có vẻ như dân và thị trường phải tự lo với các siêu thị biết tin về các sản phẩm có melamine “chỉ nhờ thông tin báo chí” như lời một phó giám đốc mạng siêu thị Citimart ở TPHCM. Ông Ngô Văn Hải được Tuổi Trẻ trích lời đề nghị nhà nước sớm công bố các sản phẩm bị phát hiện có melamine và những sản phẩm an toàn để giúp các siêu thị giải quyết thu hồi hàng hóa. Báo Nhi Đồng đã nhanh chóng có bài giải thích về mối liên quan giữa chất melamine và bệnh gây sỏi thận và bàng quang. Bản điện tử của báo nói nhiều của bạn đọc đã hỏi về tác hại của melamine trên thận trẻ em và đăng bài hỏi đáp với bác sĩ ở Khoa Thận – Nội Tiết, bệnh viện Nhi Đồng 1, TPHCM về đề tài này. Bệnh viện Nhi Đồng 2 thì cho hay trong tuần qua nhiều phụ huynh đưa con đến khám, làm các xét nghiệm kiểm tra xem trẻ có bị sỏi thận hay không. Bạn có ý kiến gì về vụ sữa melamine hoặc thấy tình hình sữa độc ảnh hưởng đến cuộc sống gia đình mình ra sao, xin chia sẻ với Diễn đàn BBC ở địa chỉ vietnamese@bbc.co.uk. Minh NgọcNhân chuyện này, VN nên coi lại chuyện nhà mình thay vì lo phê phán TQ. Khi lòng tham và lương tâm nghề nghiệp bị đồng tiền lấn át, lại được hệ thống điều hành, quản lý NN yếu kém tạo khe hở liệu quản lý thị trường, cán bộ ATVSTP làm việc thiếu năng nổ lại không thể nói không với mua chuộc, hối lộ thì làm sao có kiểm tra minh bạch hay an toàn thực phẩm? Cá, tôm biển bày bán ở chợ bị ướp hóa chất độc hại để giữ tươi; các loại nước chấm; bún, mì, bánh tráng, phở tươi khô và hằng hà sa số thực phẩm khác có bảo đảm tiêu chuẩn an toàn trước khi xuất bán không? Thức ăn lạm dụng bột ngọt cũng cần phải cấm bớt vì bột ngọt làm giảm trí nhớ. Để NN lo thì có khi quá muộn như sông Thị Vải. MCRất đồng ý với bạn Tu Viet My. Đây chính là vấn đề an ninh quốc gia trong bối cảnh chiến tranh hóa học hiện đại. Hậu quả của nó không phải 1, 2 năm nữa mà chính là thế hệ con em chúng ta phải hứng chịu. Vụ sữa lần này lại là 1 bài học nữa cho VN, nhưng bao giờ người VN mới tỉnh được? Chắc là còn lâu và xa lắm. Đức PhúAn ninh lương thực phải được đặt lên hàng đầu. Ở Việt Nam các nguồn gốc thực phẩm rồi đồ tiêu dùng chưa được quan tâm và có cơ quan chuyên bảo vệ người tiêu dùng như ở các nước văn minh. Ăn uống linh tinh rồi hấp thụ bao nhiêu chất độc vào người, giống nòi sẽ ảnh hưởng. Nhân dân ăn uống lầm than lắm rồi! Tu Viet MyXì dầu làm từ tóc, bánh bao pha cạc tông, tăm đũa xài một lần ngâm hóa học độc, nhựa xài đựng đồ ăn và dung chế đồ chơi trẻ con có pha chất độc và còn bao nhiêu thứ khác nữa. Có lẽ vấn đề sữa là vấn đề chìm lâu rồi và nó nổi lên khi các em bé bị bệnh. Nồng độ bỏ ít cho đến lúc lòng tham quá độ và bị lộ diện. Các quốc gia chỉ lo tập trung đo đủ chuẩn chứ không đo xem có chất độc hay không. Đây là một bài học lớn cho VN chứ đừng khinh thường. Nó là vấn đề của an ninh QG trong một bối cảnh chiến tranh hóa học hiên đại. Chưa kể chỉ vài phần trăm dân số bị bệnh thì tiền đổ vào y tế cũng làm QG nghèo. Đó là chưa nói có gia đình không có tiền ăn thì tiền đâu mua thuốc mà căn bệnh đâu có cho chết ngay đâu. XUAN DINH, hanoiTheo tôi, việc cần làm ngay là các cơ quan chức năng xét nghiệm ngay các sản phẩm sữa bán cho người dùng để thông báo cho người dân biết. Nên lấy mẫu từ đại lý chính hãng, không dùng mẫu của doanh nghiệp mang tới. Việc xét nghệm sữa nguyên liệu phải làm thường xuyên, nhưng không bức thiết bằng việc trên. Gui ABC saigonBạn ABC ơi, bạn không dùng sản phẩm 'made in china' cũng không thoát đâu, vì sản phẩm made in cục gạch cũng lấy nguyên liệu 'made in china' đó. Tôi đã suy nghĩ làm sao thoát được lâu lắm rồi, trước khi có phong trào chống họ nữa kìa nhưng đến bây giờ vẫn chưa có đáp án. Ai có ý kiến gì hay xin chỉ giáo. Mr Duy, Nha TrangTôi vừa có thằng nhóc gần 3 tháng. Rất may vẫn chưa uống sữa ngoài nhưng liệu sau này ko biết tính sao nữa tôi đề nghị các nhà có chức trách sớm công khai những sản phẩm ko đạt yêu cầu trên tất cả thông tin đại chúng không chỉ mặt hàng sữa này thôi mà còn các sản phẩm khác nữa có vậy dân ta mới tin dùng. Chúng ta khó mà thay đổi được xã hội, hiện tại chỉ mang tính chất hòa nhập vào nó nhưng có lẽ muốn hòa nhập cũng không xong. ABC, SaigonCác bạn ơi. Chỉ có một cách duy nhất là "không dùng hàng hóa, sản phẩm Made in China" thôi. Tôi & các thành viên trong gia đình đã từ lâu lắm rồi "không dám dùng" hàng Trung Quốc nữa - Rỏm, chất lượng kém & độc hại. Vụ Sữa Melamine này cho thấy một số nhà kinh doanh lớn của TQ được Chính phủ TQ hậu thuận đã làm hại ngay chính dân của mình, đầu độc cả thế hệ con trẻ - tương lai của đất nước thì thử hỏi "họ" còn coi trọng ai nữa. Thậm chí như Singapore hay Hoa Kỳ là trong những quốc gia rất "gắt gao" về kiểm tra chất lượng sản phẩm nhập khẩu mà còn bị "dính" đòn của bác TQ nữa kìa. Mọi người hãy yên tâm chờ các cơ quan chức năng kiểm tra & công bố danh mục các sản phẩm an tòan & độc hại thì trắng đen sẽ rõ ràng. Hiện nay đã có gần 200 sản phẩm an tòan đã được công bố. Các bạn cứ theo dõi & yên tâm nhé! Đừng tiêu cực quá như vậy. Không phải chỉ có Việt Nam mà rất nhiều quốc gia châu Á, Âu cũng đang lao đao đấy! Fearless man, SaigonGia đình tôi lần này chắc chết mất! Xài thứ gì cũng là hàng TQ cả. Từ trước đến giờ người ta nói hàng TQ toàn là đồ "dỏm" mà tôi chỉ bán tín bán nghi chớ không dứt khoát. Xe gắn máy TQ, ĐTDĐ TQ, Hàng điện máy TQ... hầu như là "đồ vàng mã", loại hàng bảo hành "sáu tháng"! Tuy nhiên những thứ trên nếu xài không được thì chỉ có tốn tiền và nghèo đi thôi chớ không chết người! Bây giờ họ lại "lừa bịp" cả đối với lương thực thực phẩm, thế mới chết thiệt! Tội lỗi nhất là sữa TQ có chất độc melamine dành nuôi trẻ sơ sinh và em bé. Cả gia đình tôi hiện nay nơm nớp lo sợ vì ngày nào cũng "hồ hởi, phấn khởi" uống sữa TQ "vừa bổ khỏe, vừa tiết kiệm"! Báo chí và mạng cũng có kê danh sách những loại sữa và thực phẩm TQ có chứa melamine, nhưng tôi nào dám xem vì càng xem càng chết sớm vì "sợ! "! Thôi đành mặc kệ đến đâu hay đến đó các bạn ạ! Ngo Hong Cuong, HanoiVụ sữa độc này không biết có lại giống vụ nước tương có chất gây ung thư không đây? Cần phải thông báo ngay lập tức các mẫu thử sữa/nguyên liệu có melamine, các sản phẩm dùng sữa/nguyên liệu này và tên nhà cung cấp cũng như các nhà phân phối liên quan. Không thể sợ trách nhiệm với một vài doanh nghiệp mà quên đi lợi ích của toàn xã hội được. Các bác VSATTP còn tắc trách đến bao giờ nữa. Sao việc nhập thực phẩm vào VN lại bị bỏ qua quá nhiều bước như vậy, cần làm rõ trách nhiệm và xử lý ngay. manTrung Quốc mấy năm gần đây bận lo Olympic nên quên kiểm tra, giờ phát hiện thì thế giới nhớ TQ + melamine hơn là TQ + Olympic. Còn VN có đủ khả năng kiểm soát không, khi nguồn sữ̉a này có thể đã lan rộng cả nước. | summarize: Trung Quốc đã cho bắt nghi phạm trong vụ melamine nhưng Việt Nam vẫn còn xác định nguồn sữa với việc công an và cơ quan an toàn thực phẩm vào cuộc. Tuy thế, người dân và doanh nghiệp cũng chỉ dựa vào báo chí và lời đồn đoán chứ chưa có danh sách xác định cụ thể sản phẩm nào nhiễm melamine. Theo Tuổi Trẻ, hôm 28/09, cục An toàn Vệ sinh Thực phẩm xác nhận thêm hai mẫu sữa ở Việt Nam có gốc từ công ty Y Lợi của Trung Quốc có chứa melamine. Bộ Y tế chỉ mới đưa ra khuyến cáo người tiêu dùng chỉ sử dụng các loại sản phẩm sữa có nguồn gốc, có nhãn mác theo đúng quy định. VietnamNet nói Cục An toàn Vệ sinh Thực phẩm, Hải quan và Quản lí thị trường có trách nhiệm không thể chối bỏ vì để sữa độc Trung Quốc vào Việt Nam nhiều như vậy. Báo này hỏi "vai trò của hội bảo vệ người tiêu dùng ở đâu trong vụ việc này, khi mà hầu như chưa thấy họ lên tiếng?" Dân phải tự lo? Nay thì cả nước đang lo ngại không chỉ các loại sữa trẻ em mà cả cà phê tan, bánh kẹo cũng có thể có melamine. Tin cũng từ Tuổi Trẻ cho hay Hà Nội hôm gần đây xác nhận cà phê nhãn “Top Choice” mà Việt Nam dịch là “Lựa Chọn Đỉnh” có chứa melamine. Nhà chức trách, nhất là trong ngành y tế vẫn đang làm việc để chuẩn hóa quy trình xét nghiệm định tính với các sản phẩm sữa để công bố giữa tuần này. Từ hôm nổ ra vụ sữa, có vẻ như dân và thị trường phải tự lo với các siêu thị biết tin về các sản phẩm có melamine “chỉ nhờ thông tin báo chí” như lời một phó giám đốc mạng siêu thị Citimart ở TPHCM. Ông Ngô Văn Hải được Tuổi Trẻ trích lời đề nghị nhà nước sớm công bố các sản phẩm bị phát hiện có melamine và những sản phẩm an toàn để giúp các siêu thị giải quyết thu hồi hàng hóa. Báo Nhi Đồng đã nhanh chóng có bài giải thích về mối liên quan giữa chất melamine và bệnh gây sỏi thận và bàng quang. Bản điện tử của báo nói nhiều của bạn đọc đã hỏi về tác hại của melamine trên thận trẻ em và đăng bài hỏi đáp với bác sĩ ở Khoa Thận – Nội Tiết, bệnh viện Nhi Đồng 1, TPHCM về đề tài này. Bệnh viện Nhi Đồng 2 thì cho hay trong tuần qua nhiều phụ huynh đưa con đến khám, làm các xét nghiệm kiểm tra xem trẻ có bị sỏi thận hay không. Bạn có ý kiến gì về vụ sữa melamine hoặc thấy tình hình sữa độc ảnh hưởng đến cuộc sống gia đình mình ra sao, xin chia sẻ với Diễn đàn BBC ở địa chỉ vietnamese@bbc.co.uk. Minh NgọcNhân chuyện này, VN nên coi lại chuyện nhà mình thay vì lo phê phán TQ. Khi lòng tham và lương tâm nghề nghiệp bị đồng tiền lấn át, lại được hệ thống điều hành, quản lý NN yếu kém tạo khe hở liệu quản lý thị trường, cán bộ ATVSTP làm việc thiếu năng nổ lại không thể nói không với mua chuộc, hối lộ thì làm sao có kiểm tra minh bạch hay an toàn thực phẩm? Cá, tôm biển bày bán ở chợ bị ướp hóa chất độc hại để giữ tươi; các loại nước chấm; bún, mì, bánh tráng, phở tươi khô và hằng hà sa số thực phẩm khác có bảo đảm tiêu chuẩn an toàn trước khi xuất bán không? Thức ăn lạm dụng bột ngọt cũng cần phải cấm bớt vì bột ngọt làm giảm trí nhớ. Để NN lo thì có khi quá muộn như sông Thị Vải. MCRất đồng ý với bạn Tu Viet My. Đây chính là vấn đề an ninh quốc gia trong bối cảnh chiến tranh hóa học hiện đại. Hậu quả của nó không phải 1, 2 năm nữa mà chính là thế hệ con em chúng ta phải hứng chịu. Vụ sữa lần này lại là 1 bài học nữa cho VN, nhưng bao giờ người VN mới tỉnh được? Chắc là còn lâu và xa lắm. Đức PhúAn ninh lương thực phải được đặt lên hàng đầu. Ở Việt Nam các nguồn gốc thực phẩm rồi đồ tiêu dùng chưa được quan tâm và có cơ quan chuyên bảo vệ người tiêu dùng như ở các nước văn minh. Ăn uống linh tinh rồi hấp thụ bao nhiêu chất độc vào người, giống nòi sẽ ảnh hưởng. Nhân dân ăn uống lầm than lắm rồi! Tu Viet MyXì dầu làm từ tóc, bánh bao pha cạc tông, tăm đũa xài một lần ngâm hóa học độc, nhựa xài đựng đồ ăn và dung chế đồ chơi trẻ con có pha chất độc và còn bao nhiêu thứ khác nữa. Có lẽ vấn đề sữa là vấn đề chìm lâu rồi và nó nổi lên khi các em bé bị bệnh. Nồng độ bỏ ít cho đến lúc lòng tham quá độ và bị lộ diện. Các quốc gia chỉ lo tập trung đo đủ chuẩn chứ không đo xem có chất độc hay không. Đây là một bài học lớn cho VN chứ đừng khinh thường. Nó là vấn đề của an ninh QG trong một bối cảnh chiến tranh hóa học hiên đại. Chưa kể chỉ vài phần trăm dân số bị bệnh thì tiền đổ vào y tế cũng làm QG nghèo. Đó là chưa nói có gia đình không có tiền ăn thì tiền đâu mua thuốc mà căn bệnh đâu có cho chết ngay đâu. XUAN DINH, hanoiTheo tôi, việc cần làm ngay là các cơ quan chức năng xét nghiệm ngay các sản phẩm sữa bán cho người dùng để thông báo cho người dân biết. Nên lấy mẫu từ đại lý chính hãng, không dùng mẫu của doanh nghiệp mang tới. Việc xét nghệm sữa nguyên liệu phải làm thường xuyên, nhưng không bức thiết bằng việc trên. Gui ABC saigonBạn ABC ơi, bạn không dùng sản phẩm 'made in china' cũng không thoát đâu, vì sản phẩm made in cục gạch cũng lấy nguyên liệu 'made in china' đó. Tôi đã suy nghĩ làm sao thoát được lâu lắm rồi, trước khi có phong trào chống họ nữa kìa nhưng đến bây giờ vẫn chưa có đáp án. Ai có ý kiến gì hay xin chỉ giáo. Mr Duy, Nha TrangTôi vừa có thằng nhóc gần 3 tháng. Rất may vẫn chưa uống sữa ngoài nhưng liệu sau này ko biết tính sao nữa tôi đề nghị các nhà có chức trách sớm công khai những sản phẩm ko đạt yêu cầu trên tất cả thông tin đại chúng không chỉ mặt hàng sữa này thôi mà còn các sản phẩm khác nữa có vậy dân ta mới tin dùng. Chúng ta khó mà thay đổi được xã hội, hiện tại chỉ mang tính chất hòa nhập vào nó nhưng có lẽ muốn hòa nhập cũng không xong. ABC, SaigonCác bạn ơi. Chỉ có một cách duy nhất là "không dùng hàng hóa, sản phẩm Made in China" thôi. Tôi & các thành viên trong gia đình đã từ lâu lắm rồi "không dám dùng" hàng Trung Quốc nữa - Rỏm, chất lượng kém & độc hại. Vụ Sữa Melamine này cho thấy một số nhà kinh doanh lớn của TQ được Chính phủ TQ hậu thuận đã làm hại ngay chính dân của mình, đầu độc cả thế hệ con trẻ - tương lai của đất nước thì thử hỏi "họ" còn coi trọng ai nữa. Thậm chí như Singapore hay Hoa Kỳ là trong những quốc gia rất "gắt gao" về kiểm tra chất lượng sản phẩm nhập khẩu mà còn bị "dính" đòn của bác TQ nữa kìa. Mọi người hãy yên tâm chờ các cơ quan chức năng kiểm tra & công bố danh mục các sản phẩm an tòan & độc hại thì trắng đen sẽ rõ ràng. Hiện nay đã có gần 200 sản phẩm an tòan đã được công bố. Các bạn cứ theo dõi & yên tâm nhé! Đừng tiêu cực quá như vậy. Không phải chỉ có Việt Nam mà rất nhiều quốc gia châu Á, Âu cũng đang lao đao đấy! Fearless man, SaigonGia đình tôi lần này chắc chết mất! Xài thứ gì cũng là hàng TQ cả. Từ trước đến giờ người ta nói hàng TQ toàn là đồ "dỏm" mà tôi chỉ bán tín bán nghi chớ không dứt khoát. Xe gắn máy TQ, ĐTDĐ TQ, Hàng điện máy TQ... hầu như là "đồ vàng mã", loại hàng bảo hành "sáu tháng"! Tuy nhiên những thứ trên nếu xài không được thì chỉ có tốn tiền và nghèo đi thôi chớ không chết người! Bây giờ họ lại "lừa bịp" cả đối với lương thực thực phẩm, thế mới chết thiệt! Tội lỗi nhất là sữa TQ có chất độc melamine dành nuôi trẻ sơ sinh và em bé. Cả gia đình tôi hiện nay nơm nớp lo sợ vì ngày nào cũng "hồ hởi, phấn khởi" uống sữa TQ "vừa bổ khỏe, vừa tiết kiệm"! Báo chí và mạng cũng có kê danh sách những loại sữa và thực phẩm TQ có chứa melamine, nhưng tôi nào dám xem vì càng xem càng chết sớm vì "sợ! "! Thôi đành mặc kệ đến đâu hay đến đó các bạn ạ! Ngo Hong Cuong, HanoiVụ sữa độc này không biết có lại giống vụ nước tương có chất gây ung thư không đây? Cần phải thông báo ngay lập tức các mẫu thử sữa/nguyên liệu có melamine, các sản phẩm dùng sữa/nguyên liệu này và tên nhà cung cấp cũng như các nhà phân phối liên quan. Không thể sợ trách nhiệm với một vài doanh nghiệp mà quên đi lợi ích của toàn xã hội được. Các bác VSATTP còn tắc trách đến bao giờ nữa. Sao việc nhập thực phẩm vào VN lại bị bỏ qua quá nhiều bước như vậy, cần làm rõ trách nhiệm và xử lý ngay. manTrung Quốc mấy năm gần đây bận lo Olympic nên quên kiểm tra, giờ phát hiện thì thế giới nhớ TQ + melamine hơn là TQ + Olympic. Còn VN có đủ khả năng kiểm soát không, khi nguồn sữ̉a này có thể đã lan rộng cả nước. | [
108,
287,
285,
161,
151,
716,
115,
114,
1300,
881,
473,
113,
197,
12667,
170,
243,
132,
1125,
177,
628,
190,
2594,
11761,
405,
358,
135,
305,
105,
225,
146,
305,
258,
1220,
2824,
138,
460,
112,
421,
5082,
280,
137,
105,
553,
1377,
127,
163,
4281,
138,
188,
356,
105,
1476,
5092,
1040,
2872,
289,
107,
595,
333,
628,
190,
798,
671,
262,
2824,
224,
4135,
12667,
112,
520,
6898,
176,
2103,
103,
325,
3012,
1296,
5925,
103,
1794,
1020,
258,
9891,
296,
7985,
2824,
628,
645,
426,
196,
6198,
11761,
449,
243,
132,
107,
3848,
563,
135,
457,
1646,
12386,
104,
151,
716,
107,
8924,
12667,
112,
429,
1646,
216,
163,
1066,
251,
124,
1611,
231,
341,
111,
464,
467,
163,
324,
286,
109,
534,
262,
765,
2545,
107,
774,
972,
103,
107,
3531,
7369,
181,
604,
565,
1941,
5483,
123,
1959,
1020,
258,
9891,
296,
7985,
2824,
103,
864,
146,
105,
2958,
3398,
461,
271,
107,
605,
517,
110,
136,
1579,
306,
171,
570,
11761,
1484,
151,
716,
138,
243,
132,
713,
128,
3168,
1110,
126,
419,
189,
14800,
704,
104,
213,
327,
647,
111,
464,
467,
108,
121,
793,
113,
197,
156,
474,
129,
145,
1098,
128,
289,
203,
154,
227,
354,
2707,
651,
139,
1180,
650,
347,
2124,
143,
186,
507,
167,
650,
755,
110,
163,
109,
534,
11761,
603,
640,
145,
186,
1826,
997,
2022,
103,
1799,
9007,
127,
107,
671,
107,
12667,
112,
1740,
127,
563,
6898,
176,
2103,
114,
194,
337,
1113,
325,
1584,
248,
628,
645,
1826,
997,
3531,
8209,
674,
962,
1291,
7063,
561,
145,
243,
132,
414,
106,
11489,
3448,
4363,
409,
10287,
9706,
561,
107,
8924,
12667,
112,
571,
853,
605,
103,
941,
106,
113,
859,
108,
364,
998,
1125,
167,
140,
358,
570,
2759,
471,
565,
277,
587,
830,
190,
334,
405,
109,
262,
2824,
11761,
570,
135,
1493,
1529,
1881,
433,
4287,
325,
2899,
124,
197,
11761,
103,
107,
895,
128,
137,
105,
461,
1286,
139,
1180,
650,
405,
109,
1697,
461,
1060,
193,
466,
109,
262,
2824,
107,
12667,
12925,
4115,
206,
193,
188,
356,
561,
128,
1476,
172,
1004,
850,
2760,
427,
1697,
461,
23302,
15539,
449,
12838,
208,
1708,
551,
864,
363,
6898,
176,
2103,
788,
1476,
220,
411,
152,
507,
1214,
135,
399,
109,
262,
765,
133,
212,
199,
107,
12667,
105,
120,
262,
765,
305,
258,
130,
422,
109,
1697,
461,
272,
1250,
498,
1717,
201,
3330,
1110,
7263,
5117,
115,
838,
1332,
107,
392,
272,
581,
466,
3126,
316,
146,
1529,
2344,
12667,
105,
1515,
383,
9274,
4557,
105,
6025,
3127,
112,
783,
1526,
2426,
104,
188,
123,
713,
104,
230,
901,
115,
419,
125,
274,
799,
104,
12667,
159,
2336,
603,
640,
105,
687,
392,
419,
1280,
405,
736,
621,
449,
2033,
6350,
231,
1021,
1113,
15671,
332,
103,
1515,
1344,
7263,
5117,
4427,
3059,
466,
846,
326,
433,
3326,
772,
760,
7263,
1122,
944,
143,
114,
194,
113,
670,
235,
158,
573,
3571,
251,
219,
155,
1914,
103,
140,
109,
587,
830,
594,
486,
453,
603,
107,
133,
9274,
2336,
194,
1648,
1331,
107,
108,
232,
1449,
218,
466,
197,
11761,
12667,
1366,
1146,
205,
240,
11761,
1484,
349,
2114,
792,
460,
1631,
165,
539,
267,
124,
3470,
676,
733,
1198,
405,
5849,
685,
378,
449,
439,
163,
4933,
12230,
700,
1442,
4486,
443,
474,
312,
237,
703,
153,
443,
152,
267,
346,
171,
650,
997,
689,
4526,
707,
694,
268,
105,
1024,
315,
1469,
522,
133,
210,
379,
2534,
108,
19747,
153,
117,
300,
234,
179,
209,
103,
730,
241,
6407,
675,
1206,
394,
4508,
108,
772,
121,
588,
730,
241,
461,
2337,
1101,
317,
1644,
11941,
11815,
3214,
140,
156,
815,
344,
1215,
153,
110,
136,
123,
110,
119,
702,
6250,
103,
1680,
1154,
143,
140,
350,
107,
594,
486,
494,
1943,
194,
305,
258,
223,
765,
347,
3807,
103,
4599,
657,
1035,
622,
108,
121,
2272,
133,
7250,
471,
562,
557,
799,
130,
533,
2993,
708,
109,
534,
142,
1550,
708,
11572,
103,
12401,
1799,
16263,
4814,
2993,
3407,
105,
4408,
3284,
1692,
166,
223,
765,
211,
107,
327,
879,
464,
862,
305,
258,
226,
129,
387,
622,
984,
3931,
446,
1598,
286,
4123,
3636,
127,
260,
139,
918,
1911,
171,
4123,
3636,
140,
558,
512,
11250,
1600,
6407,
650,
143,
107,
129,
310,
3494,
128,
1551,
1074,
20422,
112,
8949,
8244,
210,
108,
232,
119,
230,
3833,
4305,
4314,
112,
834,
122,
106,
255,
220,
305,
672,
198,
165,
113,
1303,
313,
242,
250,
471,
214,
199,
3850,
3551,
416,
104,
335,
110,
139,
4427,
944,
147,
761,
145,
122,
106,
175,
300,
219,
640,
174,
169,
139,
2166,
5845,
1269,
2545,
400,
126,
153,
106,
876,
392,
214,
761,
114,
2038,
170,
374,
339,
111,
312,
239,
769,
7409,
3039,
106,
177,
727,
105,
797,
2826,
663,
1358,
15379,
672,
1024,
223,
139,
117,
632,
227,
201,
2656,
108,
978,
131,
132,
109,
774,
972,
223,
765,
598,
905,
464,
467,
289,
117,
146,
315,
105,
107,
225,
146,
649,
327,
647,
111,
464,
467,
128,
108,
121,
109,
142,
355,
4043,
5574,
1549,
1557,
777,
598,
1916,
1816,
374,
1243,
562,
557,
138,
111,
103,
855,
8517,
134,
349,
5785,
857,
137,
446,
1549,
1472,
2229,
1801,
7117,
3833,
4305,
4314,
4581,
4889,
1118,
140,
148,
11816,
1799,
374,
2196,
13572,
376,
4258,
103,
4878,
3419,
4958,
116,
400,
7445,
471,
214,
557,
103,
3198,
4958,
2686,
905,
446,
105,
908,
353,
905,
1014,
603,
219,
107,
2196,
562,
557,
105,
177,
374,
1243,
259,
211,
1229,
615,
642,
255,
220,
2545,
106,
255,
220,
2231,
727,
598,
105,
335,
738,
227,
129,
109,
640,
1353,
133,
4253,
1556,
7801,
359,
306,
500,
114,
155,
398,
694,
268,
310,
359,
105,
133,
1154,
6538,
303,
198,
165,
163,
650,
495,
396,
2503,
620,
862,
739,
110,
2503,
453,
107,
562,
557,
194,
1648,
834,
106,
116,
392,
214,
301,
114,
312,
739,
1301,
4352,
2429,
1447,
106,
255,
220,
104,
305,
672,
15983,
113,
116,
1303,
313,
242,
250,
471,
214,
108,
8130,
3850,
2690,
546,
163,
696,
380,
1049,
137,
166,
133,
664,
143,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
243,
132,
1297,
437,
2090,
486,
11761,
113,
398,
1067,
627,
12667,
1253,
124,
405,
713,
262,
2824,
363,
2090,
2065,
105,
172,
721,
573,
3571,
139,
1180,
251,
219,
184,
2090,
486,
4557,
112,
1
] |
160522_hangout_obama_trip_vn_us_ties | https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2016/05/160522_hangout_obama_trip_vn_us_ties | 'VN muốn dùng Mỹ làm con bài chiến lược' | Việt Nam và Hoa Kỳ từ mấy năm qua chia sẻ một mối quan tâm chiến lược là 'thách thức cua Trung Quốc' và trong bối cảnh này, Việt Nam muốn dùng Hoa Kỳ như một 'quân bài chiến lược' như một 'đối lực' để đối phó với nước láng giềng phía Bắc, trên Biển Đông, theo một ý kiến học giả từ Mỹ. | Đây là chuyến thăm đầu tiên tới Việt Nam của Tổng thống Mỹ Barack Obama, trong tổng số 10 chuyến thăm châu Á tới nay của ông. Về phần mình, Hoa Kỳ từ lâu cũng muốn cân bằng lực lượng trên Biển Đông, trước thế và lực đang lên của Trung Quốc và muốn tìm kiếm đối tác, và tại Đông Nam Á, Việt Nam có 'vai trò quan trọng nhất', trong mắt Hoa Kỳ để Washington cân bằng, đối trọng với Bắc Kinh, vẫn ý kiến này cho hay. Trao đổi với BBC tại Bàn tròn trực tuyến về chuyến thăm của Tổng thống Barack Obama tới Việt Nam và quan hệ song phương Việt - Mỹ, từ Washington D.C, Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng, chuyên gia chính trị và bang giao quốc tế nêu quan điểm: "Theo tôi, vấn đề cốt lõi trong bang giao hai nước, là từ năm 2009 hai nước dường như có sự quan tâm chung về vấn đề chiến lược, đó là thách thức của Trung Quốc, phải giải quyết vấn đề đó. Về phía Việt Nam, Việt Nam có đường lối đa phương, đa diện hóa ngoại giao, thực sự khi thi hành phải tìm đối lực. Đối lực mà thực chất nhất, quan trọng nhất mà khả thi nhất là nước Mỹ thôi. Thành ra đối với Việt Nam, vấn đề dùng Mỹ như một con bài chiến lược rất là quan trọng. "Về phía Mỹ, thực sự Mỹ là một cường quốc hải quân, Mỹ coi vùng Á châu - Thái Bình Dương là vùng quan trọng chiến lược và kinh tế quan trọng nhất trong thế ký 21, cho nên họ phải có hiện diện ở đó. Và nếu hiện diện ở đó, thì đòi hỏi rằng trong đó ít nhất phải có tương quan lực lượng thuận lợi, nếu Mỹ để cho Trung Quốc khống chế vùng đó, thì Mỹ sẽ hoàn toàn bị đẩy ra vùng đó và địa vị cường quốc của Mỹ sẽ bị giảm thiểu rất nhiều. "Thành ra Mỹ muốn làm cân bằng lực lượng nào đó, thì Mỹ phải tìm ra những đối tác nào của mình để tạo ra cân bằng, thay vì là một cái nhất siêu, tức là độc quyền một nước như Trung Quốc, thì điều đó khác. Trong đó có rất nhiều nước, nước Nhật (Bản), Đại Hàn (Hàn quốc) vân vân, thì trong Đông Nam Á, Việt Nam là có một vai trò quan trọng nhất trong việc thăng bằng lực lượng đó. Đối với Mỹ có quan niệm đó, đối với Việt Nam có quan niệm đó. Lãnh đạo Việt Nam đã chờ đợi chuyến thăm Hà Nội của Tổng thống Obama trong suốt nhiều tháng qua, theo các nhà quan sát. "Hai bên có tiến sâu lắm tới đó là tùy thuộc nhiều vấn đề mà hiện nay tôi thấy là chưa đến được đầy đủ vấn đề là tiềm năng hoàn toàn của nó, bởi vì còn có những lấn cấn khác, còn về lòng tin chiến lược, tôi thấy các vị đã đồng ý với tôi là gia tăng rất nhiều," học giả Nguyễn Mạnh Hùng từ Mỹ nêu quan điểm. 'Nhân tố thứ ba' Cũng tại Bàn tròn thứ Năm về chuyến thăm của Obama, Tiến sỹ Đinh Hoàng Thắng, Giám đốc Trung tâm Thông tin và Hợp tác Quốc tế, Viện Nghiên cứu Phát triển (VIDS), nêu quan điểm: "Theo tôi vấn đề chất lượng chiến lược trong hợp tác Việt - Mỹ, vấn đề bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí và một số thỏa thuận về vấn đề nhân quyền trọng và ngoài khuôn khổ TPP (Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương), ba vấn đề này tập hợp thành cái bộ tam rất quan trọng. Và chúng ta sẽ đón chờ trong chuyến đi của ông Obama, bộ tam này sẽ được giải quyết như thế nào. Và nếu bộ tam này giải quyết như thế nào, thì không chỉ nó nói lên chất lượng chiến lược, cái tầm nhìn chiến lược của hai chính quyền và của hai lãnh đạo, mà nó còn nói lên đường hướng cho 5, 10 năm tới. "Bởi vì các vị có nói là ông Obama sang cuối nhiệm kỳ có sao không, thì tôi nghĩ chiến lược, chính sách của Mỹ đối với Việt Nam là nhất quán, đảng Cộng hòa hay Dân chủ lên, nếu có khác nhau, chỉ khác nhau về sắc thái, chứ còn về mặt chiến lược là sự nhất quán. "Cho nên, những thỏa thuận sắp tới đây trong chuyến đi của ông Obama về ba vấn đề mà tôi nói, kết thành bộ tam, rất quan trọng. Trong ba vấn đề này có vấn đề bãi bỏ hoàn toàn vũ khí, để nói Việt - Mỹ đi từ chiến tranh, đi từ băng giá, và bây giờ là giai đoạn tìm thấy nhau. Trong giai đoạn tìm thấy nhau này, nó có một nhân tố mọi người có đề cập, nhưng mờ nhạt, đó là nhân tốt thứ ba, nhân tố thứ ba nó là một bóng ma ám ảnh khá mạnh đến quan hệ Việt - Mỹ. "Và tại sao vấn đề nâng quan hệ đối tác lên đặt ra từ 2010, đến bây giờ là sáu năm rồi các ông vẫn nói với nhau là 'thôi chúng ta tuy là đối tác toàn diện, nhưng thực chất chúng ta đã là đối tác chiến lược? Tức là vẫn chưa tuyên bố điều đó được, đó là vì nhân tố thứ ba, thì tôi với tư cách một nhà nghiên cứu độc lập, tôi hy vọng ông Obama lần này sang có thể khắc phục được, vượt qua được bóng đè của nhân tố thứ ba này và chính việc bãi bỏ hoàn toàn cầm vận vũ khí nó sẽ tác động cái này. "Ở đây tôi không nói vấn đề quân sự đâu, chắc chắn Trung Quốc sẽ không sợ Mỹ bỏ cấm vận vũ khí (cho Việt Nam) xong sẽ có những diễn biến phức tạp, tôi nghĩ về tương quan lực lượng quân sự ở đây, tất cả các bên đều biết nhau cả, đây không phải là vấn đề quân sự, mà đây chính là vấn đề lòng tin chiến lược," cựu Đại sứ Việt Nam tại Hà Lan nói với BBC. Đặt nền tảng lâu dài Hôm 21/5, từ Hoa Kỳ, Giáo sư Ngô Vĩnh Long từ Đại học Maine nói với BBC ông tin rằng Tổng thống Obama, người sẽ thăm Việt Nam từ ngày 23-25/5, sẽ hướng tới mục tiêu lâu dài trong quan hệ Mỹ - Việt hơn là những vấn đề 'chính trị nhất thời', ông nói: "Xin nói là nhiều người không hiểu chuyến đi này của ông Obama, trước khi ông rời ghế Tổng thống, là một chuyến đi rất là quan trọng. "Là bởi vì ông không bận tâm những chuyện chính trị nhất thời, cho nên có thể đặt nền tảng cho vấn đề quan hệ lâu dài giữa Mỹ và Việt Nam, cũng như ông Bill Clinton đã làm năm 2000, trước khi ông rời ghế Tổng thống. "Nhiều người không đặt nhiều kỳ vọng vào chuyến thăm này, nhưng tôi nghĩ rằng đây là một chuyến đi rất quan trọng." Cho rằng ông Obama muốn đặt một di sản về quan hệ Mỹ - Việt qua chuyến đi, Giáo sư Long khẳng định Tổng thống kế nhiệm dù là ai cũng sẽ 'tôn trọng' nền tảng này, sử gia từ Mỹ nói: "Tôi nghĩ để lại di sản như thế này thì rất quan trọng cho những người tiếp theo. "Bởi vì đối với Chính phủ Mỹ, trừ trường hợp đi ngược lại quyền lợi của chính phủ Mỹ, còn khi một người Tổng thống trước đặt nền tảng thì các tổng thống sau luôn luôn thi hành nghiêm chỉnh. "Đặc biệt nếu bà Clinton lên làm Tổng thống, thì bà Hillary Clinton sẽ đẩy mạnh những chính sách của ông Obama, bởi vì chính bà là người đã chủ trương chính sách xoay trục lại Á Đông, cũng như bảo vệ quyền lợi của Mỹ ở trên Biển Đông," Giáo sư Ngô Vĩnh Long nói với BBC. Quý vị có thể theo dõi thêm về cuộc Tọa đàm của BBC về chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Obama tại đây. | summarize: Đây là chuyến thăm đầu tiên tới Việt Nam của Tổng thống Mỹ Barack Obama, trong tổng số 10 chuyến thăm châu Á tới nay của ông. Về phần mình, Hoa Kỳ từ lâu cũng muốn cân bằng lực lượng trên Biển Đông, trước thế và lực đang lên của Trung Quốc và muốn tìm kiếm đối tác, và tại Đông Nam Á, Việt Nam có 'vai trò quan trọng nhất', trong mắt Hoa Kỳ để Washington cân bằng, đối trọng với Bắc Kinh, vẫn ý kiến này cho hay. Trao đổi với BBC tại Bàn tròn trực tuyến về chuyến thăm của Tổng thống Barack Obama tới Việt Nam và quan hệ song phương Việt - Mỹ, từ Washington D.C, Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng, chuyên gia chính trị và bang giao quốc tế nêu quan điểm: "Theo tôi, vấn đề cốt lõi trong bang giao hai nước, là từ năm 2009 hai nước dường như có sự quan tâm chung về vấn đề chiến lược, đó là thách thức của Trung Quốc, phải giải quyết vấn đề đó. Về phía Việt Nam, Việt Nam có đường lối đa phương, đa diện hóa ngoại giao, thực sự khi thi hành phải tìm đối lực. Đối lực mà thực chất nhất, quan trọng nhất mà khả thi nhất là nước Mỹ thôi. Thành ra đối với Việt Nam, vấn đề dùng Mỹ như một con bài chiến lược rất là quan trọng. "Về phía Mỹ, thực sự Mỹ là một cường quốc hải quân, Mỹ coi vùng Á châu - Thái Bình Dương là vùng quan trọng chiến lược và kinh tế quan trọng nhất trong thế ký 21, cho nên họ phải có hiện diện ở đó. Và nếu hiện diện ở đó, thì đòi hỏi rằng trong đó ít nhất phải có tương quan lực lượng thuận lợi, nếu Mỹ để cho Trung Quốc khống chế vùng đó, thì Mỹ sẽ hoàn toàn bị đẩy ra vùng đó và địa vị cường quốc của Mỹ sẽ bị giảm thiểu rất nhiều. "Thành ra Mỹ muốn làm cân bằng lực lượng nào đó, thì Mỹ phải tìm ra những đối tác nào của mình để tạo ra cân bằng, thay vì là một cái nhất siêu, tức là độc quyền một nước như Trung Quốc, thì điều đó khác. Trong đó có rất nhiều nước, nước Nhật (Bản), Đại Hàn (Hàn quốc) vân vân, thì trong Đông Nam Á, Việt Nam là có một vai trò quan trọng nhất trong việc thăng bằng lực lượng đó. Đối với Mỹ có quan niệm đó, đối với Việt Nam có quan niệm đó. Lãnh đạo Việt Nam đã chờ đợi chuyến thăm Hà Nội của Tổng thống Obama trong suốt nhiều tháng qua, theo các nhà quan sát. "Hai bên có tiến sâu lắm tới đó là tùy thuộc nhiều vấn đề mà hiện nay tôi thấy là chưa đến được đầy đủ vấn đề là tiềm năng hoàn toàn của nó, bởi vì còn có những lấn cấn khác, còn về lòng tin chiến lược, tôi thấy các vị đã đồng ý với tôi là gia tăng rất nhiều," học giả Nguyễn Mạnh Hùng từ Mỹ nêu quan điểm. 'Nhân tố thứ ba' Cũng tại Bàn tròn thứ Năm về chuyến thăm của Obama, Tiến sỹ Đinh Hoàng Thắng, Giám đốc Trung tâm Thông tin và Hợp tác Quốc tế, Viện Nghiên cứu Phát triển (VIDS), nêu quan điểm: "Theo tôi vấn đề chất lượng chiến lược trong hợp tác Việt - Mỹ, vấn đề bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí và một số thỏa thuận về vấn đề nhân quyền trọng và ngoài khuôn khổ TPP (Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương), ba vấn đề này tập hợp thành cái bộ tam rất quan trọng. Và chúng ta sẽ đón chờ trong chuyến đi của ông Obama, bộ tam này sẽ được giải quyết như thế nào. Và nếu bộ tam này giải quyết như thế nào, thì không chỉ nó nói lên chất lượng chiến lược, cái tầm nhìn chiến lược của hai chính quyền và của hai lãnh đạo, mà nó còn nói lên đường hướng cho 5, 10 năm tới. "Bởi vì các vị có nói là ông Obama sang cuối nhiệm kỳ có sao không, thì tôi nghĩ chiến lược, chính sách của Mỹ đối với Việt Nam là nhất quán, đảng Cộng hòa hay Dân chủ lên, nếu có khác nhau, chỉ khác nhau về sắc thái, chứ còn về mặt chiến lược là sự nhất quán. "Cho nên, những thỏa thuận sắp tới đây trong chuyến đi của ông Obama về ba vấn đề mà tôi nói, kết thành bộ tam, rất quan trọng. Trong ba vấn đề này có vấn đề bãi bỏ hoàn toàn vũ khí, để nói Việt - Mỹ đi từ chiến tranh, đi từ băng giá, và bây giờ là giai đoạn tìm thấy nhau. Trong giai đoạn tìm thấy nhau này, nó có một nhân tố mọi người có đề cập, nhưng mờ nhạt, đó là nhân tốt thứ ba, nhân tố thứ ba nó là một bóng ma ám ảnh khá mạnh đến quan hệ Việt - Mỹ. "Và tại sao vấn đề nâng quan hệ đối tác lên đặt ra từ 2010, đến bây giờ là sáu năm rồi các ông vẫn nói với nhau là 'thôi chúng ta tuy là đối tác toàn diện, nhưng thực chất chúng ta đã là đối tác chiến lược? Tức là vẫn chưa tuyên bố điều đó được, đó là vì nhân tố thứ ba, thì tôi với tư cách một nhà nghiên cứu độc lập, tôi hy vọng ông Obama lần này sang có thể khắc phục được, vượt qua được bóng đè của nhân tố thứ ba này và chính việc bãi bỏ hoàn toàn cầm vận vũ khí nó sẽ tác động cái này. "Ở đây tôi không nói vấn đề quân sự đâu, chắc chắn Trung Quốc sẽ không sợ Mỹ bỏ cấm vận vũ khí (cho Việt Nam) xong sẽ có những diễn biến phức tạp, tôi nghĩ về tương quan lực lượng quân sự ở đây, tất cả các bên đều biết nhau cả, đây không phải là vấn đề quân sự, mà đây chính là vấn đề lòng tin chiến lược," cựu Đại sứ Việt Nam tại Hà Lan nói với BBC. Đặt nền tảng lâu dài Hôm 21/5, từ Hoa Kỳ, Giáo sư Ngô Vĩnh Long từ Đại học Maine nói với BBC ông tin rằng Tổng thống Obama, người sẽ thăm Việt Nam từ ngày 23-25/5, sẽ hướng tới mục tiêu lâu dài trong quan hệ Mỹ - Việt hơn là những vấn đề 'chính trị nhất thời', ông nói: "Xin nói là nhiều người không hiểu chuyến đi này của ông Obama, trước khi ông rời ghế Tổng thống, là một chuyến đi rất là quan trọng. "Là bởi vì ông không bận tâm những chuyện chính trị nhất thời, cho nên có thể đặt nền tảng cho vấn đề quan hệ lâu dài giữa Mỹ và Việt Nam, cũng như ông Bill Clinton đã làm năm 2000, trước khi ông rời ghế Tổng thống. "Nhiều người không đặt nhiều kỳ vọng vào chuyến thăm này, nhưng tôi nghĩ rằng đây là một chuyến đi rất quan trọng." Cho rằng ông Obama muốn đặt một di sản về quan hệ Mỹ - Việt qua chuyến đi, Giáo sư Long khẳng định Tổng thống kế nhiệm dù là ai cũng sẽ 'tôn trọng' nền tảng này, sử gia từ Mỹ nói: "Tôi nghĩ để lại di sản như thế này thì rất quan trọng cho những người tiếp theo. "Bởi vì đối với Chính phủ Mỹ, trừ trường hợp đi ngược lại quyền lợi của chính phủ Mỹ, còn khi một người Tổng thống trước đặt nền tảng thì các tổng thống sau luôn luôn thi hành nghiêm chỉnh. "Đặc biệt nếu bà Clinton lên làm Tổng thống, thì bà Hillary Clinton sẽ đẩy mạnh những chính sách của ông Obama, bởi vì chính bà là người đã chủ trương chính sách xoay trục lại Á Đông, cũng như bảo vệ quyền lợi của Mỹ ở trên Biển Đông," Giáo sư Ngô Vĩnh Long nói với BBC. Quý vị có thể theo dõi thêm về cuộc Tọa đàm của BBC về chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Obama tại đây. | [
108,
287,
285,
161,
834,
106,
803,
582,
178,
462,
228,
131,
132,
104,
408,
234,
200,
2423,
5073,
113,
497,
166,
826,
803,
582,
511,
844,
228,
275,
104,
1895,
1264,
380,
1081,
254,
336,
148,
727,
127,
278,
1237,
281,
265,
423,
159,
784,
1921,
226,
175,
105,
265,
167,
227,
104,
151,
162,
105,
278,
370,
986,
195,
274,
103,
105,
149,
510,
132,
2310,
131,
132,
107,
377,
14800,
704,
146,
308,
202,
1452,
113,
1086,
254,
336,
130,
1365,
1237,
281,
103,
195,
308,
119,
360,
2977,
244,
108,
232,
357,
126,
114,
4124,
3804,
345,
119,
378,
149,
2101,
1867,
821,
1490,
125,
803,
582,
104,
408,
234,
2423,
1141,
228,
131,
132,
105,
146,
300,
1455,
412,
131,
233,
968,
148,
1365,
19115,
103,
754,
441,
362,
1987,
3919,
649,
165,
122,
245,
105,
842,
384,
198,
216,
917,
146,
7260,
3002,
1278,
255,
220,
2478,
3596,
113,
842,
384,
196,
1013,
106,
148,
147,
3842,
196,
142,
1487,
128,
107,
144,
146,
315,
630,
125,
255,
220,
242,
4895,
150,
106,
1221,
329,
104,
151,
890,
139,
272,
302,
255,
220,
837,
1264,
505,
131,
578,
131,
132,
107,
361,
1195,
635,
2600,
635,
681,
471,
470,
4169,
223,
144,
129,
697,
209,
139,
370,
195,
2747,
1558,
176,
265,
145,
223,
562,
1498,
146,
308,
202,
145,
555,
697,
202,
106,
142,
200,
1164,
994,
124,
195,
119,
131,
578,
255,
220,
467,
200,
128,
116,
219,
392,
242,
1010,
215,
106,
146,
1807,
189,
3274,
505,
968,
223,
144,
200,
106,
116,
1054,
198,
767,
252,
103,
200,
703,
501,
844,
511,
233,
579,
644,
1044,
106,
501,
146,
308,
242,
1010,
105,
236,
216,
146,
308,
202,
113,
175,
667,
9088,
114,
237,
154,
139,
107,
199,
681,
108,
121,
837,
619,
323,
199,
681,
108,
121,
397,
143,
808,
419,
160,
113,
150,
500,
202,
139,
107,
489,
146,
265,
423,
899,
5215,
323,
200,
130,
114,
151,
162,
3241,
353,
501,
397,
143,
200,
134,
506,
258,
133,
922,
124,
501,
150,
105,
439,
297,
1054,
198,
104,
200,
134,
133,
558,
1713,
215,
2210,
8120,
124,
200,
278,
140,
1237,
281,
265,
423,
224,
397,
143,
200,
139,
370,
124,
120,
195,
274,
224,
104,
267,
130,
394,
124,
1237,
281,
103,
346,
171,
106,
116,
292,
202,
1697,
103,
766,
106,
557,
168,
116,
142,
128,
151,
890,
143,
179,
150,
911,
298,
150,
107,
215,
158,
1013,
142,
673,
444,
11195,
856,
440,
542,
8597,
231,
198,
371,
4499,
4499,
103,
143,
113,
510,
132,
2310,
131,
132,
106,
107,
116,
809,
704,
146,
308,
202,
113,
156,
1994,
281,
265,
423,
837,
1558,
176,
119,
200,
107,
146,
1196,
397,
195,
119,
131,
132,
107,
146,
1196,
837,
2002,
247,
131,
132,
115,
1205,
1390,
803,
582,
337,
710,
104,
408,
234,
1141,
113,
1232,
158,
253,
1244,
181,
109,
152,
146,
3070,
6414,
367,
107,
472,
993,
1801,
228,
150,
106,
1975,
624,
158,
255,
220,
145,
199,
275,
141,
203,
106,
289,
155,
117,
858,
620,
255,
220,
106,
2072,
344,
506,
258,
104,
3939,
626,
171,
177,
107,
120,
2534,
9617,
913,
177,
125,
694,
193,
242,
4895,
141,
203,
109,
297,
115,
210,
108,
232,
119,
141,
106,
165,
321,
215,
158,
519,
214,
590,
362,
1987,
2055,
148,
200,
917,
146,
3823,
377,
4486,
712,
259,
459,
257,
1185,
269,
149,
2101,
1867,
259,
832,
125,
803,
582,
104,
5073,
1075,
817,
2108,
678,
7279,
1474,
884,
151,
315,
1251,
193,
105,
2119,
274,
162,
955,
1348,
1811,
402,
1327,
435,
7159,
13609,
9207,
103,
917,
146,
7260,
3002,
141,
255,
220,
562,
423,
242,
1010,
113,
279,
274,
131,
233,
968,
255,
220,
306,
506,
258,
1047,
918,
824,
705,
482,
105,
116,
166,
893,
899,
125,
255,
220,
157,
168,
308,
105,
351,
1956,
1033,
2878,
444,
11216,
190,
195,
274,
1209,
579,
644,
1044,
856,
459,
255,
220,
126,
495,
279,
164,
292,
317,
4882,
215,
146,
1807,
619,
174,
169,
134,
1340,
1205,
113,
803,
184,
104,
118,
5073,
317,
4882,
126,
134,
117,
272,
302,
128,
175,
1279,
619,
323,
317,
4882,
126,
272,
302,
128,
175,
1577,
143,
110,
163,
335,
123,
227,
562,
423,
242,
4895,
292,
1191,
485,
242,
1010,
104,
196,
122,
168,
105,
104,
196,
261,
2758,
145,
335,
177,
123,
227,
361,
665,
114,
5758,
826,
147,
1988,
5226,
171,
109,
297,
107,
123,
106,
118,
1141,
586,
608,
517,
393,
107,
350,
110,
103,
143,
141,
372,
242,
4895,
122,
333,
104,
200,
195,
119,
131,
132,
106,
202,
8991,
283,
607,
544,
194,
651,
185,
2992,
323,
107,
211,
1481,
163,
211,
527,
125,
1038,
869,
103,
739,
177,
125,
447,
242,
1010,
106,
144,
202,
12992,
3826,
237,
103,
120,
893,
899,
1268,
228,
248,
113,
803,
184,
104,
118,
1141,
125,
459,
255,
220,
145,
141,
1720,
299,
164,
317,
4882,
103,
215,
146,
1807,
298,
459,
255,
220,
126,
107,
255,
220,
1595,
306,
506,
258,
705,
4312,
130,
123,
131,
233,
200,
184,
148,
242,
2722,
184,
148,
1325,
314,
103,
105,
969,
339,
106,
1008,
780,
370,
203,
1315,
298,
1008,
780,
370,
203,
527,
474,
335,
107,
116,
157,
712,
389,
111,
107,
220,
11022,
170,
2876,
13668,
150,
106,
157,
514,
259,
3944,
157,
712,
259,
459,
335,
106,
116,
871,
1747,
1948,
349,
896,
417,
155,
146,
300,
131,
233,
1091,
2082,
149,
350,
255,
220,
1480,
146,
300,
195,
274,
227,
632,
124,
148,
4270,
155,
969,
339,
106,
1386,
147,
598,
109,
118,
244,
123,
119,
527,
106,
23599,
176,
174,
169,
1169,
106,
195,
274,
258,
5992,
170,
223,
562,
174,
169,
115,
106,
195,
274,
242,
1010,
347,
4013,
106,
244,
289,
480,
399,
179,
150,
117,
103,
150,
106,
171,
157,
712,
259,
3944,
143,
141,
119,
276,
173,
116,
152,
568,
402,
557,
2364,
141,
861,
584,
118,
1141,
400,
126,
586,
107,
136,
1408,
618,
117,
103,
1064,
235,
117,
871,
4150,
104,
157,
712,
259,
459,
126,
105,
122,
156,
1595,
306,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
131,
132,
105,
254,
336,
148,
938,
147,
235,
733,
1198,
116,
882,
146,
315,
242,
1010,
106,
377,
12332,
329,
6539,
151,
7926,
105,
113,
1303,
313,
474,
131,
132,
278,
467,
254,
336,
128,
116,
377,
7244,
392,
242,
13105,
128,
116,
377,
4335,
8200,
130,
195,
1004,
119,
142,
1918,
2292,
505,
4956,
159,
784,
1921,
181,
116,
108,
232,
357,
214,
590,
148,
1091,
1
] |
forum-43421229 | https://www.bbc.com/vietnamese/forum-43421229 | Không đồng ý với bài 'VN Con thuyền không bến' | Mới đây ông Trần Trung Đạo, một người trong giới đấu tranh dân chủ ở hải ngoại có chia sẻ trên Facebook một bài có tiêu đề 'Việt Nam, con thuyền không bến'. | Phó Đô đốc Phillip G. Sawyer, Tư lệnh Hạm đội 7 của Hải quân Mỹ, chào đón các quan chức Việt Nam sau khi hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson cập cảng Đà Nẵng hôm 5/3/2018. Xuất phát từ sự kiện chuyến viếng thăm Việt Nam bốn ngày của hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson, ông Trần Trung Đạo nêu lên khát khao cho một Việt Nam dân chủ cường thịnh. Bàn tròn thứ Năm: Phải chăng xu thế tập quyền đang trở lại? USS Carl Vinson tới Đà Nẵng vào tuần tới Xử lý vụ Mobifone-AVG 'không thể duy ý chí' Chủ nghĩa tư bản 'khuyết tật nhưng phát triển' Câu hỏi cho Hội nghị Trung ương 7? Sau khi phê phán chỉ ra những lỗi lầm yếu kém của cả ban lãnh đạo Đảng cộng sản hiện nay và những người dân chủ, ông Trần Trung Đạo cho rằng để có một Việt Nam dân chủ và cường thịnh thì việc trước mắt phải làm là giải thể chế độ cộng sản. Trong bài viết ông cho rằng 'không nên lãng phí thời gian và công sức vào những chuyện chỉ có thể giải quyết sau khi giải thể chế độ cộng sản'. Và 'cho đến khi giới dân chủ chưa thống nhất với nhau nhận ra một nhu cầu bức thiết như vậy, thì Việt Nam sẽ vẫn chỉ là một con thuyền không bến'. Ông Đạo không nói rõ về 'những chuyện chỉ có thể giải quyết sau khi giải thể chế độ cộng sản' là những chuyện gì. Nhưng đại ý ông cho rằng việc giải thể kia là trên hết. Bài viết của ông được nhiều người chia sẻ, nhưng tôi thì nghĩ khác. Việt Nam hiện nay là thế nào? Người Việt chi tiêu nhiều để mua các loại điện thoại thông minh đời mới Một điều cần thấy rõ là mặc dù còn mang những di sản nặng nề trong quá khứ và những hành vi trấn áp tàn nhẫn trong hiện tại, chính quyền hiện nay đang cố công thúc đẩy phát triển kinh tế đất nước và xử lý chấn chỉnh bộ máy. Và nếu họ làm tốt việc này thì cũng sẽ thúc đẩy dân chủ và kiến tạo môi trường thuận lợi cho nhân dân mưu cầu hạnh phúc. Như thế, mục tiêu của những người dân chủ là đấu tranh cho dân chủ, cho đất nước được cường thịnh, thì đó cũng không khác mấy với những mục tiêu mà chính quyền cộng sản họ đang làm. Chỉ có khác về cách làm, một đằng thì muốn giải thể gạt bỏ chế độ hiện thời rồi mới xây dựng đất nước, một đằng thì muốn chính quyền hiện nay là người đem đến dân chủ và thịnh vượng cho người dân. Tôi cho rằng để đánh giá theo cách nào thì cũng cần lưu ý đặt lợi ích của người dân trong nước lên trên hết, vì chẳng phải họ mới là mục tiêu được hướng đến hay sao? VN: Công an 'làm việc' với tướng Phan Văn Vĩnh 5 điều đáng nhớ về Karl Marx Dân trung lưu VN tiêu tiền vào đâu? Khi Tổng Bí thư Đảng CS được dân mến Khi đã soi rọi theo góc nhìn như vậy thì sự thể sẽ rõ ràng. Một điều cần nhận thấy nữa đó là, đường lối lãnh đạo và phát triển đất nước của Đảng Cộng sản hiện nay đã khác hoàn toàn so với mấy chục năm trước. Chủ tịch Trần Đại Quang bắt tay Tổng thống Ấn Độ Ram Nath Kovind trong chuyến thăm sang Dehli hôm 3/3/2018 Họ đã thay đổi để thích ứng với xu thế thời đại. Đất nước đã hội nhập và phát triển kinh tế thị trường. Những nội dung căn bản của học thuyết chủ nghĩa Mác Lê Nin đã không còn được áp dụng, rập khuôn máy móc, xơ cứng xáo mòn nữa. Từ việc Việt Nam như là một cái gì đó giống như một 'vấn đề' của thế giới, một 'gánh nặng' của thế giới khiến các nước phải bận tâm, thì nay Việt Nam đã trở thành một thành viên có trách nhiệm tích cực xây dựng đóng góp cho cộng đồng quốc tế. Các nước như Mỹ, Châu Âu, Liên hợp quốc đều đã thấy và động viên khích lệ tạo điều kiện cho Việt Nam đi theo con đường cải cách hội nhập này. Nhiều vấn đề mà chính quyền Việt Nam đang vất vả giải quyết như tìm cách đưa mặt hàng nông sản xuất khẩu vào thị trường Mỹ, EU. Tháo gỡ những chướng ngại để kiến tạo môi trường đầu tư kinh doanh cho doanh nghiệp nước ngoài và doanh nghiệp trong nước. Ngay lúc này ông Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Chính phủ đang đi thăm New Zealand, Úc để xúc tiến mời gọi doanh nghiệp nước họ đầu tư làm ăn với Việt Nam. Nhiều vị khác đang thúc đẩy cải cách bộ máy, thu hẹp phạm vi nhà nước, tinh giản biên chế, xử lý tham nhũng, cải cách tư pháp. Cùng với đó là hàng triệu con người đang chắt chiu nỗ lực lao động cải thiện cuộc sống của mình. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc bắt tay người tương nhiệm New Zealand trong chuyến thăm tháng 3/2018 Có một con đường khác Những điều đó cho thấy, để thúc đẩy Việt Nam được dân chủ và thịnh vượng thì vẫn có một con đường khác, thay vì tìm cách giải thể chế độ thì hãy tìm cách thúc giục ban lãnh đạo Đảng cộng sản làm tốt hơn những việc họ đang làm. Đó là cách làm thiết thực, đặt quyền lợi của nhân dân lên trên hết, vừa có tính khả thi, chăm lo cho đời sống của người dân ngay bây giờ, ngay lúc này, thay vì phải đợi lâu hơn nữa. Cách làm này cũng sẽ giúp tránh đi những ảo tưởng dễ dãi là dân chủ và phát triển sẽ có được ngay sau khi chế độ này giải thể. Vì hãy hình dung rằng nếu cho giới dân chủ lên nắm quyền ngay ngày mai thì điều họ vẫn phải làm là giữ gìn trật tự xã hội để phát triển kinh tế và tìm cách lành mạnh hóa bộ máy hành chính nhà nước, những cái không thể thay đổi một sớm một chiều. Như thế, sự thể không phải như ông Trần Trung Đạo cho rằng là 'không nên lãng phí thời gian và công sức vào những chuyện chỉ có thể giải quyết sau khi giải thể chế độ cộng sản'. Mà ngược lại, việc phát triển kinh tế và cải tạo bộ máy để đem đến dân chủ là những việc có thể làm ngay. Bằng cách hối thúc chỉ ra những việc cần làm, đưa ra giải pháp, phê phán chỉ trích, tạo áp lực thay thế trên tinh thần xây dựng, từ đó sẽ tạo ra tiến bộ. Muốn làm được thì phải nhập tâm hiểu con đường của họ, có trình độ cao để có thể chỉ ra vấn đề và giải pháp. Đây là con đường hẹp và để đi được sẽ đòi hỏi một thiện chí cống hiến lớn lao, chấp nhận để người mà mình không ưa giữ quyền lãnh đạo, giúp đỡ họ nhằm đem đến lợi ích cho người dân. Lối đi hẹp này cũng có thể bị đóng lại bất cứ lúc nào bởi ý thức phòng thủ lo lắng quá mức mà chính quyền có thể chặn lại. Về phía dân chúng thì ngày càng có nhiều người có tấm lòng trăn trở với hiện tình đất nước. Về phía chính quyền thì cũng phải thấy rằng cần tạo lối ra cho đám đông dân chúng với trí lực ngày một cao. Do vậy thực tế không như ý kiến của ông Trần Trung Đạo, vẫn còn một con đường hẹp khác khả dĩ thúc đẩy cho dân chủ và phát triển đất nước. Bài thể hiện quan điểm riêng của tác giả, người đang là Giám đốc Công ty luật Công chính tại quận Hà Đông, Hà Nội. Cùng tác giả: Luật hình sự VN mới 'có nhiều tiến bộ' Việt Nam: Chỉ đạo án không hẳn là xấu? Cải cách thể chế ở Việt Nam quá chậm chạp? Tư pháp Việt Nam kém được coi trọng? | summarize: Phó Đô đốc Phillip G. Sawyer, Tư lệnh Hạm đội 7 của Hải quân Mỹ, chào đón các quan chức Việt Nam sau khi hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson cập cảng Đà Nẵng hôm 5/3/2018. Xuất phát từ sự kiện chuyến viếng thăm Việt Nam bốn ngày của hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson, ông Trần Trung Đạo nêu lên khát khao cho một Việt Nam dân chủ cường thịnh. Bàn tròn thứ Năm: Phải chăng xu thế tập quyền đang trở lại? USS Carl Vinson tới Đà Nẵng vào tuần tới Xử lý vụ Mobifone-AVG 'không thể duy ý chí' Chủ nghĩa tư bản 'khuyết tật nhưng phát triển' Câu hỏi cho Hội nghị Trung ương 7? Sau khi phê phán chỉ ra những lỗi lầm yếu kém của cả ban lãnh đạo Đảng cộng sản hiện nay và những người dân chủ, ông Trần Trung Đạo cho rằng để có một Việt Nam dân chủ và cường thịnh thì việc trước mắt phải làm là giải thể chế độ cộng sản. Trong bài viết ông cho rằng 'không nên lãng phí thời gian và công sức vào những chuyện chỉ có thể giải quyết sau khi giải thể chế độ cộng sản'. Và 'cho đến khi giới dân chủ chưa thống nhất với nhau nhận ra một nhu cầu bức thiết như vậy, thì Việt Nam sẽ vẫn chỉ là một con thuyền không bến'. Ông Đạo không nói rõ về 'những chuyện chỉ có thể giải quyết sau khi giải thể chế độ cộng sản' là những chuyện gì. Nhưng đại ý ông cho rằng việc giải thể kia là trên hết. Bài viết của ông được nhiều người chia sẻ, nhưng tôi thì nghĩ khác. Việt Nam hiện nay là thế nào? Người Việt chi tiêu nhiều để mua các loại điện thoại thông minh đời mới Một điều cần thấy rõ là mặc dù còn mang những di sản nặng nề trong quá khứ và những hành vi trấn áp tàn nhẫn trong hiện tại, chính quyền hiện nay đang cố công thúc đẩy phát triển kinh tế đất nước và xử lý chấn chỉnh bộ máy. Và nếu họ làm tốt việc này thì cũng sẽ thúc đẩy dân chủ và kiến tạo môi trường thuận lợi cho nhân dân mưu cầu hạnh phúc. Như thế, mục tiêu của những người dân chủ là đấu tranh cho dân chủ, cho đất nước được cường thịnh, thì đó cũng không khác mấy với những mục tiêu mà chính quyền cộng sản họ đang làm. Chỉ có khác về cách làm, một đằng thì muốn giải thể gạt bỏ chế độ hiện thời rồi mới xây dựng đất nước, một đằng thì muốn chính quyền hiện nay là người đem đến dân chủ và thịnh vượng cho người dân. Tôi cho rằng để đánh giá theo cách nào thì cũng cần lưu ý đặt lợi ích của người dân trong nước lên trên hết, vì chẳng phải họ mới là mục tiêu được hướng đến hay sao? VN: Công an 'làm việc' với tướng Phan Văn Vĩnh 5 điều đáng nhớ về Karl Marx Dân trung lưu VN tiêu tiền vào đâu? Khi Tổng Bí thư Đảng CS được dân mến Khi đã soi rọi theo góc nhìn như vậy thì sự thể sẽ rõ ràng. Một điều cần nhận thấy nữa đó là, đường lối lãnh đạo và phát triển đất nước của Đảng Cộng sản hiện nay đã khác hoàn toàn so với mấy chục năm trước. Chủ tịch Trần Đại Quang bắt tay Tổng thống Ấn Độ Ram Nath Kovind trong chuyến thăm sang Dehli hôm 3/3/2018 Họ đã thay đổi để thích ứng với xu thế thời đại. Đất nước đã hội nhập và phát triển kinh tế thị trường. Những nội dung căn bản của học thuyết chủ nghĩa Mác Lê Nin đã không còn được áp dụng, rập khuôn máy móc, xơ cứng xáo mòn nữa. Từ việc Việt Nam như là một cái gì đó giống như một 'vấn đề' của thế giới, một 'gánh nặng' của thế giới khiến các nước phải bận tâm, thì nay Việt Nam đã trở thành một thành viên có trách nhiệm tích cực xây dựng đóng góp cho cộng đồng quốc tế. Các nước như Mỹ, Châu Âu, Liên hợp quốc đều đã thấy và động viên khích lệ tạo điều kiện cho Việt Nam đi theo con đường cải cách hội nhập này. Nhiều vấn đề mà chính quyền Việt Nam đang vất vả giải quyết như tìm cách đưa mặt hàng nông sản xuất khẩu vào thị trường Mỹ, EU. Tháo gỡ những chướng ngại để kiến tạo môi trường đầu tư kinh doanh cho doanh nghiệp nước ngoài và doanh nghiệp trong nước. Ngay lúc này ông Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Chính phủ đang đi thăm New Zealand, Úc để xúc tiến mời gọi doanh nghiệp nước họ đầu tư làm ăn với Việt Nam. Nhiều vị khác đang thúc đẩy cải cách bộ máy, thu hẹp phạm vi nhà nước, tinh giản biên chế, xử lý tham nhũng, cải cách tư pháp. Cùng với đó là hàng triệu con người đang chắt chiu nỗ lực lao động cải thiện cuộc sống của mình. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc bắt tay người tương nhiệm New Zealand trong chuyến thăm tháng 3/2018 Có một con đường khác Những điều đó cho thấy, để thúc đẩy Việt Nam được dân chủ và thịnh vượng thì vẫn có một con đường khác, thay vì tìm cách giải thể chế độ thì hãy tìm cách thúc giục ban lãnh đạo Đảng cộng sản làm tốt hơn những việc họ đang làm. Đó là cách làm thiết thực, đặt quyền lợi của nhân dân lên trên hết, vừa có tính khả thi, chăm lo cho đời sống của người dân ngay bây giờ, ngay lúc này, thay vì phải đợi lâu hơn nữa. Cách làm này cũng sẽ giúp tránh đi những ảo tưởng dễ dãi là dân chủ và phát triển sẽ có được ngay sau khi chế độ này giải thể. Vì hãy hình dung rằng nếu cho giới dân chủ lên nắm quyền ngay ngày mai thì điều họ vẫn phải làm là giữ gìn trật tự xã hội để phát triển kinh tế và tìm cách lành mạnh hóa bộ máy hành chính nhà nước, những cái không thể thay đổi một sớm một chiều. Như thế, sự thể không phải như ông Trần Trung Đạo cho rằng là 'không nên lãng phí thời gian và công sức vào những chuyện chỉ có thể giải quyết sau khi giải thể chế độ cộng sản'. Mà ngược lại, việc phát triển kinh tế và cải tạo bộ máy để đem đến dân chủ là những việc có thể làm ngay. Bằng cách hối thúc chỉ ra những việc cần làm, đưa ra giải pháp, phê phán chỉ trích, tạo áp lực thay thế trên tinh thần xây dựng, từ đó sẽ tạo ra tiến bộ. Muốn làm được thì phải nhập tâm hiểu con đường của họ, có trình độ cao để có thể chỉ ra vấn đề và giải pháp. Đây là con đường hẹp và để đi được sẽ đòi hỏi một thiện chí cống hiến lớn lao, chấp nhận để người mà mình không ưa giữ quyền lãnh đạo, giúp đỡ họ nhằm đem đến lợi ích cho người dân. Lối đi hẹp này cũng có thể bị đóng lại bất cứ lúc nào bởi ý thức phòng thủ lo lắng quá mức mà chính quyền có thể chặn lại. Về phía dân chúng thì ngày càng có nhiều người có tấm lòng trăn trở với hiện tình đất nước. Về phía chính quyền thì cũng phải thấy rằng cần tạo lối ra cho đám đông dân chúng với trí lực ngày một cao. Do vậy thực tế không như ý kiến của ông Trần Trung Đạo, vẫn còn một con đường hẹp khác khả dĩ thúc đẩy cho dân chủ và phát triển đất nước. Bài thể hiện quan điểm riêng của tác giả, người đang là Giám đốc Công ty luật Công chính tại quận Hà Đông, Hà Nội. Cùng tác giả: Luật hình sự VN mới 'có nhiều tiến bộ' Việt Nam: Chỉ đạo án không hẳn là xấu? Cải cách thể chế ở Việt Nam quá chậm chạp? Tư pháp Việt Nam kém được coi trọng? | [
108,
287,
285,
161,
1097,
3009,
884,
15236,
2107,
112,
1120,
3528,
364,
6315,
1005,
1762,
5667,
1062,
1489,
104,
864,
252,
968,
1835,
1340,
109,
146,
229,
243,
132,
187,
129,
201,
110,
1541,
2205,
3240,
2880,
7145,
2798,
2010,
1640,
2257,
325,
12550,
10564,
4973,
212,
148,
144,
591,
803,
2940,
582,
131,
132,
1112,
191,
104,
201,
110,
1541,
2205,
3240,
2880,
7145,
103,
118,
912,
151,
2887,
917,
227,
2623,
4235,
114,
116,
131,
132,
137,
185,
1054,
2335,
112,
2101,
1867,
259,
832,
161,
2201,
1964,
1461,
175,
495,
168,
167,
319,
12942,
3240,
2880,
7145,
228,
1640,
2257,
138,
670,
228,
108,
8123,
241,
197,
19584,
2762,
136,
756,
108,
232,
356,
257,
483,
404,
276,
288,
21483,
332,
6512,
170,
212,
435,
257,
1968,
419,
114,
813,
411,
151,
929,
1489,
347,
759,
129,
997,
689,
163,
124,
120,
1145,
1472,
675,
1206,
104,
186,
504,
261,
247,
348,
490,
262,
199,
275,
105,
120,
111,
137,
1629,
118,
912,
151,
2887,
114,
160,
130,
107,
116,
131,
132,
137,
185,
105,
1054,
2335,
143,
156,
226,
1086,
139,
140,
106,
272,
136,
353,
359,
490,
2140,
298,
392,
508,
118,
114,
160,
2762,
237,
2338,
1022,
221,
390,
105,
135,
543,
138,
120,
443,
163,
107,
136,
272,
302,
187,
129,
272,
136,
353,
359,
490,
262,
1263,
619,
14775,
155,
129,
249,
137,
185,
289,
234,
202,
119,
527,
238,
124,
116,
1307,
352,
954,
583,
128,
934,
143,
131,
132,
134,
244,
163,
106,
116,
219,
1750,
110,
4066,
1263,
208,
2887,
110,
123,
450,
125,
377,
2369,
443,
163,
107,
136,
272,
302,
187,
129,
272,
136,
353,
359,
490,
9918,
106,
120,
443,
1776,
311,
273,
108,
232,
118,
114,
160,
156,
272,
136,
1387,
106,
159,
3074,
1045,
508,
104,
118,
117,
158,
111,
733,
11233,
170,
141,
143,
372,
911,
131,
132,
199,
275,
106,
175,
1684,
606,
131,
692,
464,
158,
130,
702,
109,
534,
726,
909,
206,
494,
723,
239,
430,
179,
260,
203,
450,
106,
945,
428,
177,
518,
120,
791,
262,
1257,
2528,
113,
310,
1937,
105,
120,
209,
554,
1513,
516,
1385,
3305,
113,
199,
149,
103,
122,
168,
199,
275,
167,
601,
135,
822,
922,
212,
435,
236,
216,
282,
142,
105,
528,
241,
2306,
1604,
317,
7628,
619,
323,
154,
140,
514,
156,
126,
143,
127,
134,
822,
922,
137,
185,
105,
357,
394,
936,
271,
899,
418,
114,
157,
137,
1563,
352,
1774,
6496,
1260,
1672,
592,
464,
104,
120,
111,
137,
185,
106,
585,
250,
114,
137,
1629,
114,
282,
142,
117,
1054,
2335,
103,
143,
150,
127,
110,
211,
938,
119,
120,
592,
464,
145,
122,
168,
490,
262,
154,
167,
2929,
1137,
107,
211,
125,
173,
140,
103,
116,
2329,
143,
278,
272,
136,
3700,
306,
353,
359,
199,
221,
598,
239,
556,
636,
282,
1013,
116,
2329,
143,
278,
122,
168,
199,
275,
106,
111,
979,
155,
137,
185,
105,
2335,
3488,
114,
111,
1568,
388,
114,
160,
130,
403,
314,
181,
173,
224,
143,
127,
260,
931,
108,
232,
632,
418,
812,
104,
111,
137,
113,
142,
227,
159,
2757,
171,
718,
269,
139,
154,
239,
106,
592,
464,
117,
665,
155,
194,
1608,
3641,
487,
305,
6027,
156,
257,
119,
477,
1547,
551,
2149,
985,
179,
549,
1057,
125,
5495,
3402,
651,
396,
931,
312,
464,
379,
138,
2583,
707,
408,
1197,
593,
348,
1256,
117,
137,
3719,
707,
115,
4820,
12137,
181,
1869,
485,
128,
530,
143,
144,
136,
134,
450,
3871,
430,
179,
260,
238,
203,
761,
150,
106,
103,
361,
1195,
261,
247,
105,
212,
435,
282,
142,
104,
348,
607,
262,
199,
275,
115,
211,
506,
258,
648,
119,
938,
1166,
147,
1735,
483,
492,
912,
440,
1052,
290,
600,
408,
234,
1071,
2141,
9275,
2407,
2588,
4964,
7385,
1230,
113,
803,
582,
586,
17119,
325,
1096,
23945,
719,
115,
346,
345,
130,
581,
475,
119,
1461,
175,
221,
3850,
1970,
142,
115,
213,
669,
105,
212,
435,
236,
216,
461,
2461,
564,
735,
908,
907,
288,
104,
214,
1026,
185,
404,
3825,
729,
10248,
115,
110,
177,
117,
516,
3975,
5254,
1956,
452,
11243,
8520,
1995,
4177,
3725,
1229,
1069,
156,
131,
132,
128,
106,
116,
292,
218,
150,
855,
128,
116,
377,
7455,
220,
257,
104,
175,
1555,
116,
26174,
1671,
1257,
257,
104,
175,
249,
521,
109,
142,
139,
3378,
3460,
143,
275,
131,
132,
115,
319,
164,
116,
164,
182,
107,
605,
517,
566,
786,
556,
636,
609,
904,
114,
490,
210,
198,
1345,
303,
142,
128,
968,
1151,
2168,
560,
279,
198,
413,
115,
203,
105,
192,
182,
1432,
947,
394,
179,
591,
114,
131,
132,
184,
181,
219,
361,
655,
173,
213,
669,
433,
1115,
255,
220,
145,
122,
168,
131,
132,
167,
3777,
3415,
272,
302,
128,
370,
173,
251,
447,
201,
939,
262,
387,
910,
138,
461,
271,
968,
4045,
15430,
1746,
120,
7970,
755,
130,
357,
394,
936,
271,
178,
276,
236,
553,
114,
553,
522,
142,
351,
105,
553,
522,
113,
1018,
1580,
398,
126,
118,
362,
1019,
5851,
596,
477,
448,
256,
167,
184,
582,
1080,
7228,
1219,
130,
990,
472,
1375,
343,
553,
522,
142,
154,
178,
276,
140,
446,
119,
131,
629,
1115,
297,
211,
167,
822,
922,
655,
173,
317,
452,
103,
498,
2736,
473,
554,
152,
1013,
777,
1395,
749,
3495,
528,
241,
268,
2161,
655,
173,
276,
2290,
2115,
119,
150,
106,
201,
617,
219,
111,
167,
11342,
692,
431,
1163,
265,
825,
192,
655,
1155,
204,
307,
104,
900,
596,
477,
362,
1019,
1817,
290,
600,
111,
489,
1210,
1080,
4017,
113,
803,
582,
253,
12425,
615,
116,
219,
361,
211,
564,
179,
150,
114,
203,
103,
130,
822,
922,
131,
132,
117,
137,
185,
105,
2335,
3488,
143,
244,
107,
116,
219,
361,
913,
346,
171,
370,
173,
272,
136,
353,
359,
143,
914,
370,
173,
822,
2704,
504,
261,
247,
348,
490,
262,
140,
514,
183,
120,
156,
154,
167,
2929,
902,
106,
173,
140,
583,
223,
103,
632,
168,
418,
104,
157,
137,
227,
159,
2757,
659,
107,
334,
555,
697,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
2392,
248,
118,
912,
151,
2887,
103,
116,
111,
113,
249,
585,
250,
137,
185,
108,
121,
767,
470,
107,
733,
1198,
159,
1247,
116,
392,
107,
464,
220,
377,
4170,
578,
219,
1750,
110,
4066,
1263,
1
] |
160701_the-expats-who-became-10-poorer-overnight_vert_cap | https://www.bbc.com/vietnamese/culture_social/2016/07/160701_the-expats-who-became-10-poorer-overnight_vert_cap | Brexit: Kẻ khóc, người cười | Tháng này, khi trả nợ khoản vay từ hồi đi học, số tiền còn lại của Katie Sidell, một người Mỹ, sẽ bị giảm đi. | Năm nay 29 tuổi, hiện sống tại London, cô là một trong số rất nhiều người ngoại quốc đang phải chuẩn bị tinh thần đón hậu quả của cuộc trưng cầu dân ý tách khỏi châu Âu của Anh quốc (Brexit) và đang trực tiếp chịu tác động của việc đồng bảng Anh trượt giá 10% so với đồng đôla. "Đây là một thay đổi khổng lồ," cô nói. "Hầu hết tất cả chúng tôi đều gửi tiền về Mỹ." Nếu chính phủ Anh thực thi kết quả cuộc trưng cầu dân ý và tách khỏi Liên hiệp Âu châu, đồng thời bãi bỏ các quy định về tự do di chuyển của khối này, các công dân EU sống tại Anh sẽ là những đối tượng bị ảnh hưởng đầu tiên. Tuy nhiên, với hàng nghìn người ngoại quốc đến từ bên ngoài khối EU thì cuộc trưng cầu dân ý này cũng mang đến cho họ một tương lai bất định tại Anh. Giá trị đồng lương của nhiều người đã bị giảm xuống vì họ được trả bằng đồng bảng Anh, trong khi phải trả tiền thế chấp nhà hoặc các khoản nợ khác bằng tiền ở nước mình. Tại Hoa Kỳ, Canada, Úc và các nước ở bên ngoài EU, đồng nội tệ vẫn rất mạnh. Điều này khiến việc trả một hóa đơn trị giá 1.000 đôla nay sẽ tốn đến 750 bảng Anh so với chỉ 640 bảng Anh một năm trước. Một số người ngoại quốc khác thì lo lắng về tính ổn định của công việc mình đang làm, hoặc giấy phép cư trú, và không biết liệu mình có đang được hoan nghênh đến làm việc tại Anh quốc hay không. Nền kinh tế đi xuống có thể sẽ khiến họ mất việc và không thể ở lại làm việc tại Anh nữa. Nhiều người ngoại quốc không đến từ EU hiện đang làm việc trong lĩnh vực tài chính và ngân hàng ở London. Một số công ty trong ngành này đã bắt đầu lên kế hoạch đưa nhân viên sang nơi khác ở châu Âu, trong khi một số công ty khác đã cảnh báo sẽ phải sa thải bớt lao động. HSBC là một ví dụ. Ngân hàng này nói với BBC họ sẽ chuyển 1.000 nhân viên từ London sang Paris nếu Anh quốc tách khỏi EU. Giám đốc điều hành của JP Morgan, một trong những ngân hàng lớn nhất thế giới với khoảng 16.000 nhân viên tại Anh, cảnh báo hồi tháng Sáu rằng họ sẽ không thể không sa thải bớt lao động tại Anh quốc để tìm kiếm nguồn nhân lực mới ở châu Âu. Tuy nhiên các lao động nước ngoài bị ảnh hưởng nặng nề nhất có lẽ sẽ là những người đã đàm phán về thoả thuận đền bù ở nước mình và làm việc trong các tổ chức nơi họ được đối xử tương đương như bất kỳ một nhân viên người Anh nào, theo Kate Fitzpatrick, nhân viên tư vấn về nhân sự tại hãng Mercer. "Những người ngoại quốc đang làm việc tại Anh nhưng lại có những thoả thuận về tài chính ở nước ngoài có lẽ sẽ bị ảnh hưởng nặng nhất," bà nói. Lên kế hoạch trước Một số người ngoại quốc đang lên kế hoạch để bảo vệ mức lương mà họ đã được thỏa thuận từ khi còn ở trong nước. Nếu đồng bảng tiếp tục tụt giá so với đồng đôla, Ben Weinberger, một người Mỹ sống tại Anh, muốn đàm phán để có được một khoản tiền thưởng từ chủ lao động ở Mỹ để bù vào khoản thâm hụt 10% mà ông phải gánh chịu do được trả bằng đồng bảng Anh. "Vợ tôi nói, 'vì tôi tiết kiệm tiền cho công ty nên có lẽ tôi nên yêu cầu được thưởng'," ông nói. Mặc dù ông vẫn chưa cảm nhận được tác động rõ rệt của Brexit, việc phải đi công cán ra khỏi nước Anh đang khiến ông tốn tiền hơn do đồng bảng rớt giá. Bảo trợ Nhiều người nước ngoài làm việc tại Anh nhưng không được các công ty đa quốc gia bảo trợ cũng đang rất lo lắng về những diễn biến sắp tới. Một lượng lớn người nước ngoài ở Anh có được thị thực làm việc nhờ có vợ hoặc chồng là công dân châu Âu, thay vì được chủ lao động bảo trợ, Sidell, một người Mỹ có chồng là người Đức, nói. Giờ đây, khi chồng bà sắp mất tất cả những lợi ích của một công dân EU tại Anh, Sidell đang lo ngại về thị thực lao động của mình. Một số người khác đang có những biện pháp để bảo vệ tài sản của mình. Sau hai năm ở London, Jon Sterling, một môi giới bất động sản, đang tính chuyện quay trở về Los Angeles trong lúc tiếp tục kinh doanh ở cả Hoa Kỳ và Anh quốc. Điều này sẽ giúp ông tránh được sự bất ổn trong lúc đồng bảng Anh ổn định trở lại, và vẫn duy trì được công việc kinh doanh bất động sản ông đã xây dựng ở London, ông nói. "Tôi không muốn đợi mọi việc ổn định trở lại," Sterling, người đang muốn cho thuê căn hộ của mình và chuyển đi vào mùa hè này, nói. "Tôi đã bán đồ đạc của mình hôm thứ Năm." Khó khăn cho tuyển dụng Những lao động sắp đến Anh thì đang lo chuyển chỗ làm việc vì sợ rằng công việc của mình sẽ bất ổn sau khi đến Anh. Điều này có thể khiến việc tuyển dụng trở nên rất khó khăn, Owen Darbishire, phó giáo sư tài Đại học Oxford, nói. Là một người ngoại quốc, bạn cần xem xét liệu bạn có muốn đến London trong thời gian này và liệu công việc đó có còn tồn tại trong 2 hay 3 năm tới hay không, Darbishire nói. "Các nhà tuyển dụng sẽ gặp nhiều khó khăn hơn vì họ phải thu hút những người sẵn sàng chấp nhận các bất ổn về tài chính." Nếu tình hình bất ổn tiếp diễn, ông cho rằng nhiều ứng viên có năng lực là người nước ngoài sẽ chọn các trung tâm tài chính ở gần đó, ví dụ như Dublin và Franfurt, nơi mà nhân viên không bị trả lương bằng đồng bảng Anh. Trong khi đó, nhiều chủ lao động ở Anh đang phải trấn an các nhân viên người Anh của mình, vốn hiện đang làm việc ở nước ngoài, rằng họ sẽ có thể quay về một cách dễ dàng. "Một số người đang lo rằng thời gian công tác dài hạn có thể khiến họ khó trở về," Darbishire nói. Sterling, một nhà môi giới bất động sản, đã tạm thời ngưng tuyển dụng tại Anh. Thay vì thuê một lập trình viên phần mềm người nước ngoài từ San Francisco tới gia nhập nhóm nhân viên của ông ở Anh quốc, giờ đây ông đang muốn thuê những người ở ngoài nước Anh và trả thù lao cho họ bằng một loại tiền tệ ổn định hơn, ông nói. Bên cạnh đó, hai nhân viên khác cũng sẽ được chuyển đến làm việc ở ngoài nước Anh. "Chúng tôi có thể đặt cửa hàng ở các nước châu Âu khác," ông nói. Bất chấp những lo lắng và sự bất định, nhiều kinh tế gia cho rằng không cần phải lo ngại. Các công ty đa quốc gia lớn đã quen với việc đối phó với những khủng hoảng tiền tệ và thường có chính sách để bảo vệ nhân viên, Mercer Fitzpatrick nói. Chỉ trong năm ngoái, lần lượt Brazil, Nigeria, Nga đã rơi vào tình trạng khủng hoảng tiền tệ thậm chí còn nghiêm trọng hơn, bà nói. "Chúng tôi thường khuyên các công ty nên đợi và điều chỉnh ở mức khiêm tốn," Fitzpatrick nói. "Hiện giờ vẫn còn quá sớm để nói lên điều gì." Sau cuộc trưng cầu dân ý, sẽ có nhiều nhân viên ngoại quốc làm việc tại các công ty đóng văn phòng ở Anh muốn được trả bằng tiền tệ ở nước mình, bà nói. Tất nhiên, việc gì cũng có hai mặt: Đồng bảng Anh suy yếu sẽ giúp mang lại lợi ích cho những ai muốn đầu tư ngược trở về nước Anh. Thay vì tiếp tục trả tiền thế chấp nhà tại Mỹ, Weinberger giờ đây đang tính chuyện bán nhà - vốn đã tăng giá trị trong thời gian qua - để đầu tư vào thị trường bất động sản đắt đỏ ở Anh trong lúc đồng bảng đang xuống giá. "Bỗng nhiên sức mua của tôi tăng lên," ông nói. Bản tiếng Anh của bài này đã đăng trên BBC Capital. | summarize: Năm nay 29 tuổi, hiện sống tại London, cô là một trong số rất nhiều người ngoại quốc đang phải chuẩn bị tinh thần đón hậu quả của cuộc trưng cầu dân ý tách khỏi châu Âu của Anh quốc (Brexit) và đang trực tiếp chịu tác động của việc đồng bảng Anh trượt giá 10% so với đồng đôla. "Đây là một thay đổi khổng lồ," cô nói. "Hầu hết tất cả chúng tôi đều gửi tiền về Mỹ." Nếu chính phủ Anh thực thi kết quả cuộc trưng cầu dân ý và tách khỏi Liên hiệp Âu châu, đồng thời bãi bỏ các quy định về tự do di chuyển của khối này, các công dân EU sống tại Anh sẽ là những đối tượng bị ảnh hưởng đầu tiên. Tuy nhiên, với hàng nghìn người ngoại quốc đến từ bên ngoài khối EU thì cuộc trưng cầu dân ý này cũng mang đến cho họ một tương lai bất định tại Anh. Giá trị đồng lương của nhiều người đã bị giảm xuống vì họ được trả bằng đồng bảng Anh, trong khi phải trả tiền thế chấp nhà hoặc các khoản nợ khác bằng tiền ở nước mình. Tại Hoa Kỳ, Canada, Úc và các nước ở bên ngoài EU, đồng nội tệ vẫn rất mạnh. Điều này khiến việc trả một hóa đơn trị giá 1.000 đôla nay sẽ tốn đến 750 bảng Anh so với chỉ 640 bảng Anh một năm trước. Một số người ngoại quốc khác thì lo lắng về tính ổn định của công việc mình đang làm, hoặc giấy phép cư trú, và không biết liệu mình có đang được hoan nghênh đến làm việc tại Anh quốc hay không. Nền kinh tế đi xuống có thể sẽ khiến họ mất việc và không thể ở lại làm việc tại Anh nữa. Nhiều người ngoại quốc không đến từ EU hiện đang làm việc trong lĩnh vực tài chính và ngân hàng ở London. Một số công ty trong ngành này đã bắt đầu lên kế hoạch đưa nhân viên sang nơi khác ở châu Âu, trong khi một số công ty khác đã cảnh báo sẽ phải sa thải bớt lao động. HSBC là một ví dụ. Ngân hàng này nói với BBC họ sẽ chuyển 1.000 nhân viên từ London sang Paris nếu Anh quốc tách khỏi EU. Giám đốc điều hành của JP Morgan, một trong những ngân hàng lớn nhất thế giới với khoảng 16.000 nhân viên tại Anh, cảnh báo hồi tháng Sáu rằng họ sẽ không thể không sa thải bớt lao động tại Anh quốc để tìm kiếm nguồn nhân lực mới ở châu Âu. Tuy nhiên các lao động nước ngoài bị ảnh hưởng nặng nề nhất có lẽ sẽ là những người đã đàm phán về thoả thuận đền bù ở nước mình và làm việc trong các tổ chức nơi họ được đối xử tương đương như bất kỳ một nhân viên người Anh nào, theo Kate Fitzpatrick, nhân viên tư vấn về nhân sự tại hãng Mercer. "Những người ngoại quốc đang làm việc tại Anh nhưng lại có những thoả thuận về tài chính ở nước ngoài có lẽ sẽ bị ảnh hưởng nặng nhất," bà nói. Lên kế hoạch trước Một số người ngoại quốc đang lên kế hoạch để bảo vệ mức lương mà họ đã được thỏa thuận từ khi còn ở trong nước. Nếu đồng bảng tiếp tục tụt giá so với đồng đôla, Ben Weinberger, một người Mỹ sống tại Anh, muốn đàm phán để có được một khoản tiền thưởng từ chủ lao động ở Mỹ để bù vào khoản thâm hụt 10% mà ông phải gánh chịu do được trả bằng đồng bảng Anh. "Vợ tôi nói, 'vì tôi tiết kiệm tiền cho công ty nên có lẽ tôi nên yêu cầu được thưởng'," ông nói. Mặc dù ông vẫn chưa cảm nhận được tác động rõ rệt của Brexit, việc phải đi công cán ra khỏi nước Anh đang khiến ông tốn tiền hơn do đồng bảng rớt giá. Bảo trợ Nhiều người nước ngoài làm việc tại Anh nhưng không được các công ty đa quốc gia bảo trợ cũng đang rất lo lắng về những diễn biến sắp tới. Một lượng lớn người nước ngoài ở Anh có được thị thực làm việc nhờ có vợ hoặc chồng là công dân châu Âu, thay vì được chủ lao động bảo trợ, Sidell, một người Mỹ có chồng là người Đức, nói. Giờ đây, khi chồng bà sắp mất tất cả những lợi ích của một công dân EU tại Anh, Sidell đang lo ngại về thị thực lao động của mình. Một số người khác đang có những biện pháp để bảo vệ tài sản của mình. Sau hai năm ở London, Jon Sterling, một môi giới bất động sản, đang tính chuyện quay trở về Los Angeles trong lúc tiếp tục kinh doanh ở cả Hoa Kỳ và Anh quốc. Điều này sẽ giúp ông tránh được sự bất ổn trong lúc đồng bảng Anh ổn định trở lại, và vẫn duy trì được công việc kinh doanh bất động sản ông đã xây dựng ở London, ông nói. "Tôi không muốn đợi mọi việc ổn định trở lại," Sterling, người đang muốn cho thuê căn hộ của mình và chuyển đi vào mùa hè này, nói. "Tôi đã bán đồ đạc của mình hôm thứ Năm." Khó khăn cho tuyển dụng Những lao động sắp đến Anh thì đang lo chuyển chỗ làm việc vì sợ rằng công việc của mình sẽ bất ổn sau khi đến Anh. Điều này có thể khiến việc tuyển dụng trở nên rất khó khăn, Owen Darbishire, phó giáo sư tài Đại học Oxford, nói. Là một người ngoại quốc, bạn cần xem xét liệu bạn có muốn đến London trong thời gian này và liệu công việc đó có còn tồn tại trong 2 hay 3 năm tới hay không, Darbishire nói. "Các nhà tuyển dụng sẽ gặp nhiều khó khăn hơn vì họ phải thu hút những người sẵn sàng chấp nhận các bất ổn về tài chính." Nếu tình hình bất ổn tiếp diễn, ông cho rằng nhiều ứng viên có năng lực là người nước ngoài sẽ chọn các trung tâm tài chính ở gần đó, ví dụ như Dublin và Franfurt, nơi mà nhân viên không bị trả lương bằng đồng bảng Anh. Trong khi đó, nhiều chủ lao động ở Anh đang phải trấn an các nhân viên người Anh của mình, vốn hiện đang làm việc ở nước ngoài, rằng họ sẽ có thể quay về một cách dễ dàng. "Một số người đang lo rằng thời gian công tác dài hạn có thể khiến họ khó trở về," Darbishire nói. Sterling, một nhà môi giới bất động sản, đã tạm thời ngưng tuyển dụng tại Anh. Thay vì thuê một lập trình viên phần mềm người nước ngoài từ San Francisco tới gia nhập nhóm nhân viên của ông ở Anh quốc, giờ đây ông đang muốn thuê những người ở ngoài nước Anh và trả thù lao cho họ bằng một loại tiền tệ ổn định hơn, ông nói. Bên cạnh đó, hai nhân viên khác cũng sẽ được chuyển đến làm việc ở ngoài nước Anh. "Chúng tôi có thể đặt cửa hàng ở các nước châu Âu khác," ông nói. Bất chấp những lo lắng và sự bất định, nhiều kinh tế gia cho rằng không cần phải lo ngại. Các công ty đa quốc gia lớn đã quen với việc đối phó với những khủng hoảng tiền tệ và thường có chính sách để bảo vệ nhân viên, Mercer Fitzpatrick nói. Chỉ trong năm ngoái, lần lượt Brazil, Nigeria, Nga đã rơi vào tình trạng khủng hoảng tiền tệ thậm chí còn nghiêm trọng hơn, bà nói. "Chúng tôi thường khuyên các công ty nên đợi và điều chỉnh ở mức khiêm tốn," Fitzpatrick nói. "Hiện giờ vẫn còn quá sớm để nói lên điều gì." Sau cuộc trưng cầu dân ý, sẽ có nhiều nhân viên ngoại quốc làm việc tại các công ty đóng văn phòng ở Anh muốn được trả bằng tiền tệ ở nước mình, bà nói. Tất nhiên, việc gì cũng có hai mặt: Đồng bảng Anh suy yếu sẽ giúp mang lại lợi ích cho những ai muốn đầu tư ngược trở về nước Anh. Thay vì tiếp tục trả tiền thế chấp nhà tại Mỹ, Weinberger giờ đây đang tính chuyện bán nhà - vốn đã tăng giá trị trong thời gian qua - để đầu tư vào thị trường bất động sản đắt đỏ ở Anh trong lúc đồng bảng đang xuống giá. "Bỗng nhiên sức mua của tôi tăng lên," ông nói. Bản tiếng Anh của bài này đã đăng trên BBC Capital. | [
108,
287,
285,
161,
832,
275,
3149,
1343,
493,
307,
149,
2790,
602,
106,
116,
113,
166,
215,
158,
111,
470,
198,
167,
139,
862,
133,
777,
860,
1340,
878,
416,
104,
204,
1540,
352,
137,
108,
232,
2089,
574,
511,
785,
104,
266,
198,
27456,
105,
167,
821,
270,
668,
274,
192,
104,
156,
210,
1458,
266,
4568,
314,
3442,
648,
119,
210,
3117,
2277,
106,
116,
346,
345,
1033,
515,
1892,
519,
602,
454,
189,
7796,
538,
525,
186,
174,
141,
413,
916,
379,
125,
9686,
631,
122,
256,
266,
223,
697,
299,
416,
204,
1540,
352,
137,
108,
232,
105,
2089,
574,
560,
1319,
785,
511,
103,
210,
221,
1595,
306,
109,
565,
190,
125,
222,
180,
791,
589,
104,
1437,
474,
109,
135,
137,
1252,
307,
149,
266,
134,
106,
120,
195,
706,
133,
349,
580,
178,
4237,
421,
572,
119,
201,
1428,
111,
470,
198,
155,
148,
367,
351,
1437,
1252,
143,
204,
1540,
352,
137,
108,
232,
126,
127,
518,
155,
114,
154,
116,
489,
1032,
295,
190,
149,
1909,
2745,
245,
210,
1024,
104,
158,
111,
115,
133,
558,
804,
171,
154,
117,
456,
281,
210,
1458,
1222,
113,
129,
139,
456,
379,
175,
577,
152,
451,
109,
886,
1530,
211,
281,
379,
108,
121,
142,
900,
919,
254,
1433,
3768,
1219,
105,
109,
142,
108,
121,
367,
351,
3912,
210,
735,
1273,
244,
215,
2773,
747,
126,
521,
358,
456,
172,
471,
652,
245,
314,
3352,
1426,
275,
134,
1912,
155,
10697,
1458,
266,
648,
119,
163,
23644,
1458,
266,
116,
147,
1735,
430,
166,
111,
470,
198,
211,
143,
650,
1527,
125,
334,
970,
190,
104,
135,
156,
267,
167,
140,
103,
451,
1336,
656,
867,
9810,
105,
110,
217,
588,
267,
107,
167,
117,
2074,
2554,
155,
140,
156,
149,
266,
198,
194,
1648,
4551,
236,
216,
184,
804,
107,
136,
134,
521,
154,
552,
156,
105,
110,
136,
108,
121,
153,
140,
156,
149,
266,
1229,
1115,
111,
470,
198,
110,
155,
148,
1252,
199,
167,
140,
156,
113,
950,
442,
326,
122,
105,
866,
201,
108,
121,
3925,
430,
166,
135,
457,
113,
859,
126,
115,
290,
178,
227,
699,
763,
251,
157,
182,
586,
328,
211,
108,
121,
511,
2168,
113,
129,
116,
166,
135,
457,
211,
115,
313,
188,
134,
139,
1692,
1691,
1911,
825,
2240,
6675,
106,
116,
1380,
8121,
1462,
201,
126,
123,
119,
378,
154,
134,
589,
3352,
157,
182,
148,
1619,
586,
2031,
323,
266,
198,
2089,
574,
4045,
1474,
884,
179,
209,
104,
16878,
6356,
103,
116,
113,
120,
866,
201,
301,
202,
175,
249,
119,
545,
15168,
157,
182,
149,
1222,
313,
188,
496,
253,
1668,
160,
154,
134,
110,
136,
110,
1692,
1691,
1911,
825,
192,
149,
266,
198,
130,
370,
986,
774,
157,
265,
239,
108,
121,
511,
2440,
421,
445,
109,
825,
192,
142,
351,
133,
349,
580,
1257,
2528,
202,
107,
642,
134,
106,
120,
111,
115,
883,
689,
125,
3420,
899,
2125,
2195,
108,
121,
142,
267,
105,
140,
156,
113,
109,
420,
229,
328,
154,
117,
195,
528,
489,
1177,
128,
295,
393,
116,
157,
182,
111,
266,
1577,
181,
8395,
25914,
103,
157,
182,
276,
255,
125,
157,
144,
149,
833,
18980,
112,
189,
1769,
111,
470,
198,
167,
140,
156,
149,
266,
170,
153,
107,
120,
3420,
899,
125,
326,
122,
108,
121,
142,
351,
107,
642,
134,
133,
349,
580,
1257,
202,
519,
263,
454,
7318,
699,
763,
226,
430,
166,
111,
470,
198,
167,
227,
699,
763,
130,
327,
647,
537,
1024,
145,
154,
115,
117,
893,
1586,
148,
129,
177,
108,
121,
113,
1018,
631,
210,
1458,
270,
437,
3243,
314,
648,
119,
210,
4286,
3321,
9633,
231,
20892,
103,
116,
111,
200,
307,
149,
1222,
278,
883,
689,
130,
107,
117,
116,
886,
379,
1880,
148,
185,
825,
192,
108,
121,
200,
130,
2195,
138,
886,
2734,
3091,
3442,
145,
118,
139,
2570,
668,
180,
117,
456,
281,
210,
1458,
1909,
21406,
141,
1720,
377,
4523,
141,
958,
3218,
379,
114,
135,
457,
237,
107,
642,
141,
237,
436,
352,
117,
1880,
10876,
118,
454,
1623,
428,
118,
244,
289,
406,
238,
117,
274,
192,
450,
4729,
104,
10460,
156,
139,
184,
135,
1101,
124,
574,
142,
266,
167,
521,
118,
1912,
379,
183,
180,
210,
1458,
5257,
4538,
1294,
643,
1115,
111,
142,
351,
140,
156,
149,
266,
170,
110,
117,
109,
135,
457,
635,
198,
165,
327,
643,
127,
167,
215,
650,
1527,
125,
120,
407,
625,
1268,
1988,
430,
423,
301,
111,
142,
351,
108,
121,
266,
107,
117,
461,
223,
140,
156,
1211,
107,
1350,
451,
1423,
106,
135,
137,
511,
2168,
346,
171,
117,
185,
825,
192,
327,
6021,
17348,
16230,
116,
111,
200,
107,
1423,
106,
111,
2096,
454,
3060,
1009,
129,
1423,
263,
1268,
552,
525,
186,
120,
418,
812,
104,
116,
135,
137,
1252,
149,
1222,
5053,
13811,
167,
650,
755,
125,
461,
223,
825,
192,
104,
900,
430,
166,
111,
211,
167,
107,
120,
973,
246,
130,
327,
647,
326,
262,
104,
900,
759,
196,
147,
108,
121,
2790,
7334,
13967,
103,
116,
936,
249,
295,
192,
2070,
167,
334,
443,
1015,
319,
125,
3730,
5140,
113,
398,
270,
437,
236,
553,
108,
121,
186,
254,
336,
105,
266,
3697,
747,
126,
134,
422,
118,
989,
117,
144,
295,
970,
113,
398,
210,
1458,
266,
970,
190,
319,
1398,
105,
244,
756,
996,
117,
135,
156,
236,
553,
295,
192,
262,
118,
115,
556,
636,
108,
121,
2790,
118,
454,
800,
110,
278,
1390,
389,
156,
970,
190,
319,
153,
519,
13967,
103,
111,
167,
278,
114,
1651,
907,
523,
104,
267,
105,
589,
184,
138,
1275,
2359,
474,
454,
800,
115,
622,
905,
6347,
104,
267,
325,
259,
832,
294,
4495,
1000,
114,
1262,
286,
564,
825,
192,
1268,
155,
266,
143,
167,
650,
589,
1104,
140,
156,
171,
964,
160,
135,
156,
104,
267,
134,
295,
970,
187,
129,
155,
1909,
747,
126,
107,
136,
521,
156,
1262,
286,
319,
237,
215,
455,
3409,
10308,
8203,
1470,
176,
12303,
103,
1004,
309,
441,
326,
440,
214,
3915,
103,
454,
1931,
1
] | [
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1,
1
] | [
1917,
474,
129,
456,
1530,
886,
1766,
148,
496,
184,
1732,
166,
379,
177,
153,
104,
18028,
17348,
16230,
116,
111,
968,
134,
133,
558,
1933,
1
] |