!
stringlengths 1
182
| Nida işarəsi (!) — Aşağıdakı hallarda işlədilən durğu işarəsi: Nida cümləsinin sonunda. Məsələn: Azərbaycan dilində /Yanğın!/, /Fəlakət!/; əmr cümlələrində /Rədd ol burdan!/; Çağırış və müraciət həyəcanlı olanda. Məsələn: Azərbaycan dilində /Yaşasın müstəqil Azərbaycan!//; Nida cümlələrində özəksonu zəifləyir, zaman ləngiyir. /Ana! O, müqəddəs bir kainatdır//.
stringlengths 100
226k
| https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=259941
stringlengths 46
49
|
|---|---|---|
1534-cü il | Osmanlı hökmdarı Sultan Süleyman Qanuninin (1520-1566) Azərbaycana birinci yürüşü baş verdi. 23 iyun — Oda Nobunaqa Ayşə Hafsa Sultan — I Mənqli Gərayın qızı, I Səlimin həyat yoldaşı və Sultan Süleyman Qanuninin anası. | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185782 |
1535 | Fransa ilə Osmanlı imperatorluğu arasında Kapitulyasiya adlanan müqavilə imzalanması. Osmanlı hökmdarı Sultan Süleyman Qanuninin (1520-1566) Azərbaycana ikinci yürüşü. II Xəlilullah Ovanes Tlkurantsi | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4244 |
1535-ci il | Fransa ilə Osmanlı imperatorluğu arasında Kapitulyasiya adlanan müqavilə imzalanması. Osmanlı hökmdarı Sultan Süleyman Qanuninin (1520-1566) Azərbaycana ikinci yürüşü. II Xəlilullah Ovanes Tlkurantsi | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185783 |
1537 | Şirvanşahlar dövlətində Məhəmməd Aminin başçılığı ilə üsyan. Toyotomi Xideyösi Xan Əhməd Xan 13 fevral — Bahadır şah Qucarati | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4246 |
1537-ci il | Şirvanşahlar dövlətində Məhəmməd Aminin başçılığı ilə üsyan. Toyotomi Xideyösi Xan Əhməd Xan 13 fevral — Bahadır şah Qucarati | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185785 |
1538 | 28 sentyabr - Yunanıstanın şimal-qərbindəki Prevezedə Osmanlı Donanması ilə Papa III Paulun səyləri nəticəsində bir araya gələn Səlib donanması arasında Preveze Dəniz döyüşünün baş verməsi. Şirvanşahlar dövlətinin müstəqilliyinin ləğvi. İbn Bəzzazın "Səffət əs-səfa" ("Safların safı") əsərinin türkcəyə çevrilməsi. Battista Quarini Nanak — Sikxlər məzhəbinin banisi (d. 1469). | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4247 |
1538-ci il | 28 sentyabr - Yunanıstanın şimal-qərbindəki Prevezedə Osmanlı Donanması ilə Papa III Paulun səyləri nəticəsində bir araya gələn Səlib donanması arasında Preveze Dəniz döyüşünün baş verməsi. Şirvanşahlar dövlətinin müstəqilliyinin ləğvi. İbn Bəzzazın "Səffət əs-səfa" ("Safların safı") əsərinin türkcəyə çevrilməsi. Battista Quarini Nanak — Sikxlər məzhəbinin banisi (d. 1469). | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185786 |
153 (dəqiqləşdirmə) | 153 (ədəd) — ədəd 153 — Neftçala rayonunun 1 aprel 2013-cü ilə qədərki telefon kodu. (yeni kod: 21) E.ə. 153 — il | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=157323 |
153 (ədəd) | Yüz əlli üç — say sistemində ədədlərdən biridir. Yüz əlli ikidən sonra, yüz əlli dörddən əvvəl gəlir. Riyaziyyatda Əsas hesablamalarda Yüz əlli üç ədədi — tək ədəddir və eyni zamanda mürəkkəb ədəddir. Say sistemində İnam və etiqadlarda Digər sahələrdə Xarici keçidlər | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=157309 |
154 | 154-cü il — Yuli təqvimində bazar ertəsindən başlayan və uzun olmayan il. Lusi Ver konsul təyin olundu. Suriya filosofu Bardesan Roma Papası I Piy | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=2865 |
154-cü il | 154-cü il — Yuli təqvimində bazar ertəsindən başlayan və uzun olmayan il. Lusi Ver konsul təyin olundu. Suriya filosofu Bardesan Roma Papası I Piy | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=184125 |
1540 | "İsa cəmiyyəti" və ya yezuitlər ordeninin yaradılması. Frensis Dreyk - İngilis dənizçi. Ludolf van Seylen - Holland əsilli riyaziyyatçı. Pyer Brantom - Fransız əsilli yazıçı. İbrahim mirzə Cahi | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4249 |
1540-cı il | "İsa cəmiyyəti" və ya yezuitlər ordeninin yaradılması. Frensis Dreyk - İngilis dənizçi. Ludolf van Seylen - Holland əsilli riyaziyyatçı. Pyer Brantom - Fransız əsilli yazıçı. İbrahim mirzə Cahi | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185788 |
1541 | 8 may - İspaniya səyyahı Ernando de Soto tərəfindən Missisipi çayının kəşf edilməsi. I Təhmasibin Tiflisi tutması. 1 sentyabr - Gül Baba Marqarita Tüdor | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4250 |
1541-ci il | 8 may - İspaniya səyyahı Ernando de Soto tərəfindən Missisipi çayının kəşf edilməsi. I Təhmasibin Tiflisi tutması. 1 sentyabr - Gül Baba Marqarita Tüdor | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185789 |
1542 | Papanın xüsusi inkivizisiya məhkəməsinin yaradılması. "Şühədanamə" əsərinin türkcəyə çevrilməsi. Əkbər şah — Böyük Moğollar imperiyasının 3-cü padşahı, Baburun nəvəsi. Mariya Stüart — Əhməd Kasani | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4251 |
1542-ci il | Papanın xüsusi inkivizisiya məhkəməsinin yaradılması. "Şühədanamə" əsərinin türkcəyə çevrilməsi. Əkbər şah — Böyük Moğollar imperiyasının 3-cü padşahı, Baburun nəvəsi. Mariya Stüart — Əhməd Kasani | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185790 |
1545 | Henri Stüart (Darnley lordu) Avstriyalı Elizabet Əbdürrəhman xan (Həştərxan xanı) Qazi xan Təkəli Mariya Manuela Şir şah Suri | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4254 |
1545-ci il | Henri Stüart (Darnley lordu) Avstriyalı Elizabet Əbdürrəhman xan (Həştərxan xanı) Qazi xan Təkəli Mariya Manuela Şir şah Suri | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185793 |
1548 | Osmanlı hökmdarı Sultan Süleyman Qanuninin (1520-1566) Azərbaycana üçüncü yürüşü baş verdi. Şirvanda Bürhan Mirzənin başçılığı ilə qiyam baş verdi. Antonio Kataldi Simon Stevin Fənarizadə Muhiddin Çələbi Əbdülqədir Həmidi Çələbi | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4257 |
1548-ci il | Osmanlı hökmdarı Sultan Süleyman Qanuninin (1520-1566) Azərbaycana üçüncü yürüşü baş verdi. Şirvanda Bürhan Mirzənin başçılığı ilə qiyam baş verdi. Antonio Kataldi Simon Stevin Fənarizadə Muhiddin Çələbi Əbdülqədir Həmidi Çələbi | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185796 |
1549 | İngiltərənin şərqində — Norfolk qraflığında çəpərləməyə qarşı xırda mülkədar Robert Ketin başçılığı ilə kəndli üsyanı. Əlişaban döyüşü. Abdulla xan Ustaclının Şirvan qiyamçılarını məğlub etməsi. I Ferdinand (Toskana hersoqu) | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4258 |
1549-cu il | İngiltərənin şərqində — Norfolk qraflığında çəpərləməyə qarşı xırda mülkədar Robert Ketin başçılığı ilə kəndli üsyanı. Əlişaban döyüşü. Abdulla xan Ustaclının Şirvan qiyamçılarını məğlub etməsi. I Ferdinand (Toskana hersoqu) | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185797 |
154 (dəqiqləşdirmə) | 154 (ədəd) — ədəd 154 — İmişli rayonunun 1 aprel 2013-cü ilə qədərki telefon kodu. (yeni kod: 21) E.ə. 154 — il | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=157324 |
154 (ədəd) | Yüz əlli dörd — say sistemində ədədlərdən biridir. Yüz əlli üçdən sonra, yüz əlli beşdən əvvəl gəlir. Riyaziyyatda Əsas hesablamalarda Yüz əlli dörd ədədi — cüt ədəddir və eyni zamanda mürəkkəb ədəddir. Say sistemində İnam və etiqadlarda Digər sahələrdə Xarici keçidlər | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=157310 |
1550 | Safiyə Sultan, Osmanlı İmperiyasının Validə sultanı Əbubəkr mirzə Dərbəndi Villem Barens Sübhanqulu şah | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4259 |
1550-ci il | Safiyə Sultan, Osmanlı İmperiyasının Validə sultanı Əbubəkr mirzə Dərbəndi Villem Barens Sübhanqulu şah | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185798 |
1551 | "Qızıl monet" dövriyyəsi gümüşlə əvəzlənir. Şəki hakimliyi Səfəvilər dövlətinə birləşdirildi. Sebastian de Belalcazar (isp. Sebastián de Belalcázar) — ispaniyalı səyyah və konkistador. I Sahib Gəray | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4260 |
1551-ci il | "Qızıl monet" dövriyyəsi gümüşlə əvəzlənir. Şəki hakimliyi Səfəvilər dövlətinə birləşdirildi. Sebastian de Belalcazar (isp. Sebastián de Belalcázar) — ispaniyalı səyyah və konkistador. I Sahib Gəray | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185799 |
1552 | Kazan xanlığının Rusiya tərəfindən işğal edilməsi. Hacı Mustafa Sunullah Əfəndi Henri Stüart (Methven lordu) | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4261 |
1552-ci il | Kazan xanlığının Rusiya tərəfindən işğal edilməsi. Hacı Mustafa Sunullah Əfəndi Henri Stüart (Methven lordu) | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185800 |
1553 | Tukapel döyüşü 17 avqust — III Çarlz, Savoyya hersoqu. Fransua Rable Lukas Kranax (böyük) Migel Servet Molla Nəsrulla Vaqif Şahzadə Mustafa (I Süleymanın oğlu) | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4262 |
1553-cü il | Tukapel döyüşü 17 avqust — III Çarlz, Savoyya hersoqu. Fransua Rable Lukas Kranax (böyük) Migel Servet Molla Nəsrulla Vaqif Şahzadə Mustafa (I Süleymanın oğlu) | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185801 |
1554 | Osmanlı hökmdarı Sultan Süleyman Qanuninin (1520-1566) Azərbaycana dördüncü yürüşü baş verdi. Mir İmad Qəzvini Süleyman Mirzə | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4263 |
1554-cü il | Osmanlı hökmdarı Sultan Süleyman Qanuninin (1520-1566) Azərbaycana dördüncü yürüşü baş verdi. Mir İmad Qəzvini Süleyman Mirzə | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185802 |
1555 | 29 mart - Səfəvilərlə Osmanlılar arasında Amasiya sülh müqaviləsinin bağlanması. Səfəvilər dövlətinin paytaxtı Təbrizdən Qəzvinə köçürüldü. İngiltərənin "Moskva şirkəti" yaranmışdır. Almaniyada protestant və katolik knyazlar arasında "Auqsburq sazişi" imzalandı. Rusiyanın Qərbi Sibiri asılı hala salması Edvard Kelli | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4264 |
1555-ci il | 29 mart - Səfəvilərlə Osmanlılar arasında Amasiya sülh müqaviləsinin bağlanması. Səfəvilər dövlətinin paytaxtı Təbrizdən Qəzvinə köçürüldü. İngiltərənin "Moskva şirkəti" yaranmışdır. Almaniyada protestant və katolik knyazlar arasında "Auqsburq sazişi" imzalandı. Rusiyanın Qərbi Sibiri asılı hala salması Edvard Kelli | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185803 |
1556 | Həştərxan xanlığının Rusiya tərəfindən işğal edilməsi. Hindistanda Böyük Moğol dövlətində Əkbər şahın (1556-1606) hakimiyyətə gəlməsi. 26 may – III Mehmet, Osmanlı sultani Əhməd Qarahisari Sultan Hümayun Məhəmməd Füzuli — Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri Maksim Qrek | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4265 |
1556-cı il | Həştərxan xanlığının Rusiya tərəfindən işğal edilməsi. Hindistanda Böyük Moğol dövlətində Əkbər şahın (1556-1606) hakimiyyətə gəlməsi. 26 may – III Mehmet, Osmanlı sultani Əhməd Qarahisari Sultan Hümayun Məhəmməd Füzuli — Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri Maksim Qrek | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185804 |
1558 | Livoniya müharibəsinin (1558-1583) başlanması. İngiltərədə I Yelizavetanın (1558-1603) hakimiyyətə gəlməsi. | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4267 |
1558-ci il | Livoniya müharibəsinin (1558-1583) başlanması. İngiltərədə I Yelizavetanın (1558-1603) hakimiyyətə gəlməsi. | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185806 |
155 (ədəd) | Yüz əlli beş — say sistemində ədədlərdən biridir. Yüz əlli dörddən sonra, yüz əlli altıdan əvvəl gəlir. Riyaziyyatda Əsas hesablamalarda Yüz əlli beş ədədi —tək ədəddir və eyni zamanda mürəkkəb ədəddir. Belə ki, 1, 5, 31 və 155 ədədlərinə qalıqsız bölünür. Say sistemində İnam və etiqadlarda Digər sahələrdə Xarici keçidlər | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=157311 |
1560 | İsgəndər bəy Münşi — mənşəcə Azərbaycan türklərindən olan görkəmli tarixçi və xəttat. Allahverdi xan — əvvəlcə I Şah Abbasın sarayında zərgərbaşı, sonra qullarağası, Azərbaycan nağıllarının qəhrəmanlarından biri olan Vəzir Allahverdi xan. Oruc bəy Bayat Ovanes Tsaretsi 25 noyabr — Andrea Doria | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4269 |
1560-cı il | İsgəndər bəy Münşi — mənşəcə Azərbaycan türklərindən olan görkəmli tarixçi və xəttat. Allahverdi xan — əvvəlcə I Şah Abbasın sarayında zərgərbaşı, sonra qullarağası, Azərbaycan nağıllarının qəhrəmanlarından biri olan Vəzir Allahverdi xan. Oruc bəy Bayat Ovanes Tsaretsi 25 noyabr — Andrea Doria | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185808 |
1562 | İngiltərənin Moskva şirkətinin kəşfiyyatçısı və taciri Antoni Cenkinson Səfəvi dövləti ərazisinə göndərildi. Ottavio Rinuççini 12 yanvar — I Çarlz Emanuel, Savoyya hersoqu. Məhinbanu Sultan Sevindik bəy Avşar | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4271 |
1562-ci il | İngiltərənin Moskva şirkətinin kəşfiyyatçısı və taciri Antoni Cenkinson Səfəvi dövləti ərazisinə göndərildi. Ottavio Rinuççini 12 yanvar — I Çarlz Emanuel, Savoyya hersoqu. Məhinbanu Sultan Sevindik bəy Avşar | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185810 |
1563 | Böyük Piter Breygel tərəfindən Babil qülləsi rəsm əsərinin "Vyana versiyası" çəkildi. İohann Altuzi (alm. Johannes Althusius) (1557-1638) — Alman filosofu, ilahiyyatçısı. Robert Cecil | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4272 |
1563-cü il | Böyük Piter Breygel tərəfindən Babil qülləsi rəsm əsərinin "Vyana versiyası" çəkildi. İohann Altuzi (alm. Johannes Althusius) (1557-1638) — Alman filosofu, ilahiyyatçısı. Robert Cecil | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185811 |
1564 | Rütbəsi alınmış rahib Kristof Fabrisiusun Antverpendə edam edilməsi zamanı xalq və keşikçilər arasında toqquşma baş vermişdir. Niderlandda dövlət şurasının üzvləri olan qraf Eqmont, şahzadə Oranski və admiral Qorun ətrafında saray müxalifəti formalaşmışdır. Bundan sonra Antuan Perno de Qranvel istefa vermiş və ispan qoşunları ölkədən çıxarılmışdır. Ferdinandın vəfatından sonra onun böyük oğlu Maksimilian imperiyanı, ikinci oğlu Ferdinand - Tirolu və Ön Avstriyanı, Karl isə - Ştiriyanı, Karintiyanı və Kraynanı miras almışlar. 1564—1576 — Müqəddəs Roma imperiyasının imperatoru, Macarıstanın (1572-ci ilə qədər) və Çexiyanın (1575-ci ilə qədər) kralı II Maksimilian. Çexiya seymi kralın əcnəbilərə zadəgan rütbələri vermək hüququna malik olmaması haqqında qərar qəbul etmişdir. 1564—1605 — Avropa kalvinistlərinin başçısı Teodor Beza (1519—1605). 26 yanvar — Livon müharibəsinin gedişi zamanı Çaşniklər döyüşü baş vermişdir. 2 iyul — rus qoşunları Ulle çayı (Polotsk yaxınlığında) və Orşa yaxınlığında məğlubiyyətə uğramışlar. Aprel — Knyaz Andrey Kurbski Litvaya qaçmışdır. Dekabr — İvan Qroznını əvvəlcə Kolomnaya, oradan isə Aleksandr Slobodasına yola düşmüşdür. Opriçninanın başlanğıcı. İvan Fyodorovun "Apostol"u — dəqiq tarixi məlum olan ilk rus kitabı nəşr edilmişdir. Nəşr tarixi göstərilməyən və "Apostol"dan öncə nəşr olunduğu ehtimal edilən bir neçə kitab da qorunub saxlanmışdır. Həmçinin bax: Kateqoriya:1564-cü ildə doğulanlar 15 fevral — Qalileo Qaliley (1564—1642), italyan fizik və astronom. Aprel — Vilyam Şekspir (1564—1616), ingilis dramaturq. Vilyam Adams — ingilis dənizçi, şturman və tacir. Yaponiya sahillərinə üzüb çatan ilk britaniyalı hesab olunur. Abraham Blumart — niderland rəssamı. Federiko Borromeo — italyan keşiş, 1587-ci ildən kardinal, 1595-ci ildən Milan baş yepiskopu, incəsənət və elm hamisi. Henrix Yuli Braunşveyq-Volfenbyuttelski — 1589-cu ildən Braunşveyq-Volfenbyuttel hersoqu, Xelmştedtdəki əsası atası Yuli Braunşveyq-Volfenbyuttelski tərəfindən qoyulan və ona miras qalan protestant universitetinin ilk rektoru. Kristofer Marlo — Yelizaveta dövründə yaşayıb-yaratmış ingilis şair, tərcüməçi və dramaturq, Şekspirin ən görkəmli sələflərindən biri. Fransisko Paçeko — ispan rəssam, incəsənət nəzəriyyəçisi və şair, XVII əsrdə İspaniyada rəssamlığın inkişafına güclü təsir göstərmiş Dieqo Velaskes və Alonso Kano kimi rəssamların müəllimi. David Fabrisi — Şərqi Frislandiyada astronomiyaya dair yazdığı tədqiqatlarla məşhur olan pastor. Hans Leo Hassler — alman bəstəkar və orqan ifaçısı. Həmçinin bax: Kateqoriya:1564-cü ildə vəfat edənlər 26 yanvar — Pyotr Şuyski, görkəmli hərbçi və dövlət xadimi. 18 fevral — Mikelancelo Buonarotti, italyan heykəltaraş, rəssam və şair. Andreas Vezali — həkim və anatom, V Karlın, sonra isə II Filipin leyb-həkimi. Paraselsin kiçik müasiri, elmi anatomiyanın banisi. Jan Kalvin — fransız ilahiyyatçı, kilsə islahatçısı, kalvinizmin yaradıcısı. I Fedinand — 1526-cı ildən Macarıstan və Bohemiya kralı, 1556-cı ildən (rəsmən 1558-ci ildən) Müqəddəs Roma imperiyasının imperatoru, Habsburqlar nəslinin kiçik (avstriyalı) qolunun əcdadı. O həm də Avstriyanın ershersoqu olmuşdur və onun hakimiyyəti dövründə türklər Vyana döyüşündə (1529) məğlubiyyətə uğramışlar. | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4273 |
1564-cü il | Rütbəsi alınmış rahib Kristof Fabrisiusun Antverpendə edam edilməsi zamanı xalq və keşikçilər arasında toqquşma baş vermişdir. Niderlandda dövlət şurasının üzvləri olan qraf Eqmont, şahzadə Oranski və admiral Qorun ətrafında saray müxalifəti formalaşmışdır. Bundan sonra Antuan Perno de Qranvel istefa vermiş və ispan qoşunları ölkədən çıxarılmışdır. Ferdinandın vəfatından sonra onun böyük oğlu Maksimilian imperiyanı, ikinci oğlu Ferdinand - Tirolu və Ön Avstriyanı, Karl isə - Ştiriyanı, Karintiyanı və Kraynanı miras almışlar. 1564—1576 — Müqəddəs Roma imperiyasının imperatoru, Macarıstanın (1572-ci ilə qədər) və Çexiyanın (1575-ci ilə qədər) kralı II Maksimilian. Çexiya seymi kralın əcnəbilərə zadəgan rütbələri vermək hüququna malik olmaması haqqında qərar qəbul etmişdir. 1564—1605 — Avropa kalvinistlərinin başçısı Teodor Beza (1519—1605). 26 yanvar — Livon müharibəsinin gedişi zamanı Çaşniklər döyüşü baş vermişdir. 2 iyul — rus qoşunları Ulle çayı (Polotsk yaxınlığında) və Orşa yaxınlığında məğlubiyyətə uğramışlar. Aprel — Knyaz Andrey Kurbski Litvaya qaçmışdır. Dekabr — İvan Qroznını əvvəlcə Kolomnaya, oradan isə Aleksandr Slobodasına yola düşmüşdür. Opriçninanın başlanğıcı. İvan Fyodorovun "Apostol"u — dəqiq tarixi məlum olan ilk rus kitabı nəşr edilmişdir. Nəşr tarixi göstərilməyən və "Apostol"dan öncə nəşr olunduğu ehtimal edilən bir neçə kitab da qorunub saxlanmışdır. Həmçinin bax: Kateqoriya:1564-cü ildə doğulanlar 15 fevral — Qalileo Qaliley (1564—1642), italyan fizik və astronom. Aprel — Vilyam Şekspir (1564—1616), ingilis dramaturq. Vilyam Adams — ingilis dənizçi, şturman və tacir. Yaponiya sahillərinə üzüb çatan ilk britaniyalı hesab olunur. Abraham Blumart — niderland rəssamı. Federiko Borromeo — italyan keşiş, 1587-ci ildən kardinal, 1595-ci ildən Milan baş yepiskopu, incəsənət və elm hamisi. Henrix Yuli Braunşveyq-Volfenbyuttelski — 1589-cu ildən Braunşveyq-Volfenbyuttel hersoqu, Xelmştedtdəki əsası atası Yuli Braunşveyq-Volfenbyuttelski tərəfindən qoyulan və ona miras qalan protestant universitetinin ilk rektoru. Kristofer Marlo — Yelizaveta dövründə yaşayıb-yaratmış ingilis şair, tərcüməçi və dramaturq, Şekspirin ən görkəmli sələflərindən biri. Fransisko Paçeko — ispan rəssam, incəsənət nəzəriyyəçisi və şair, XVII əsrdə İspaniyada rəssamlığın inkişafına güclü təsir göstərmiş Dieqo Velaskes və Alonso Kano kimi rəssamların müəllimi. David Fabrisi — Şərqi Frislandiyada astronomiyaya dair yazdığı tədqiqatlarla məşhur olan pastor. Hans Leo Hassler — alman bəstəkar və orqan ifaçısı. Həmçinin bax: Kateqoriya:1564-cü ildə vəfat edənlər 26 yanvar — Pyotr Şuyski, görkəmli hərbçi və dövlət xadimi. 18 fevral — Mikelancelo Buonarotti, italyan heykəltaraş, rəssam və şair. Andreas Vezali — həkim və anatom, V Karlın, sonra isə II Filipin leyb-həkimi. Paraselsin kiçik müasiri, elmi anatomiyanın banisi. Jan Kalvin — fransız ilahiyyatçı, kilsə islahatçısı, kalvinizmin yaradıcısı. I Fedinand — 1526-cı ildən Macarıstan və Bohemiya kralı, 1556-cı ildən (rəsmən 1558-ci ildən) Müqəddəs Roma imperiyasının imperatoru, Habsburqlar nəslinin kiçik (avstriyalı) qolunun əcdadı. O həm də Avstriyanın ershersoqu olmuşdur və onun hakimiyyəti dövründə türklər Vyana döyüşündə (1529) məğlubiyyətə uğramışlar. | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185812 |
1565 | 27 aprel ispan konkistadoru Migel de Laqaspi 400 nəfər silahlı əsgərin müşaiyəti ilə Filippin sahillərinə gəldi və onlar burada ilk ispan yaşayış məntəqəsinin - San Migel yaşayış məskəninin əsasını qoydular. Səfəvi hökmdarı I Təhmasib tamğa vergisini ləğv etmişdir. Məhəmmədqulu şah Ludoviko Ferrari Turqut Rəis | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4274 |
1565-ci il | 27 aprel ispan konkistadoru Migel de Laqaspi 400 nəfər silahlı əsgərin müşaiyəti ilə Filippin sahillərinə gəldi və onlar burada ilk ispan yaşayış məntəqəsinin - San Migel yaşayış məskəninin əsasını qoydular. Səfəvi hökmdarı I Təhmasib tamğa vergisini ləğv etmişdir. Məhəmmədqulu şah Ludoviko Ferrari Turqut Rəis | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185813 |
1568 | Cüzeppe Sezari Bosniyalı Mahmud Paşa Karlos (Asturiya şahzadəsi) Şahqulu sultan Ustaclı Şahverdi sultan Ziyadoğlu-Qacar Valualı Elizabet | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4277 |
1568-ci il | Cüzeppe Sezari Bosniyalı Mahmud Paşa Karlos (Asturiya şahzadəsi) Şahqulu sultan Ustaclı Şahverdi sultan Ziyadoğlu-Qacar Valualı Elizabet | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185816 |
1569 | Polşa ilə Litva arasında bağlanan Lüblin uniyasına əsasən Reç Pospolita dövlətinin yaranması. Sultan Cahangir Sultan Rüstəm Mirzə | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4278 |
1569-cu il | Polşa ilə Litva arasında bağlanan Lüblin uniyasına əsasən Reç Pospolita dövlətinin yaranması. Sultan Cahangir Sultan Rüstəm Mirzə | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185817 |
156 (dəqiqləşdirmə) | 156 (ədəd) — ədəd 156 — evakuator xidmətinin telefon nömrəsi E.ə. 156 — il NGC 156 — Yeni Baş Kataloqda qeydə alınmış qalaktika. | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=157326 |
156 (ədəd) | Yüz əlli altı — say sistemində ədədlərdən biridir. Yüz əlli beşdən sonra, yüz əlli yeddidən əvvəl gəlir. Riyaziyyatda Əsas hesablamalarda Yüz əlli altı ədədi —cüt ədəddir və eyni zamanda mürəkkəb ədəddir. Say sistemində İnam və etiqadlarda Digər sahələrdə Xarici keçidlər | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=157312 |
1570 | 22 sentyabr — Henri Hudzon, ingilis coğrafiyaşünas və səyyahı. Yusif xəlifə Ziyadoğlu-Qacar İbrahim sultan Ziyadoğlu-Qacar | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4279 |
1570-ci il | 22 sentyabr — Henri Hudzon, ingilis coğrafiyaşünas və səyyahı. Yusif xəlifə Ziyadoğlu-Qacar İbrahim sultan Ziyadoğlu-Qacar | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185818 |
1571 | Venesiya elçisi Vincentso Alessandrinin Azərbaycana səfəri. Sədrəddin Şirazi və ya Molla Sadra (1571-1641) — filosof 27 yanvar — I Abbas Benvenuto Çellini — İntibah incəsənətinin son nümayəndəsi | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4280 |
1571-ci il | Venesiya elçisi Vincentso Alessandrinin Azərbaycana səfəri. Sədrəddin Şirazi və ya Molla Sadra (1571-1641) — filosof 27 yanvar — I Abbas Benvenuto Çellini — İntibah incəsənətinin son nümayəndəsi | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185819 |
1572 | Varfolomey gecəsi — Fransada dini müharibələrin nəticəsində 24 avqust 1572-ci ildə Parisdə baş vermiş hadisədir. Rusiyada Opriçinanın(1565-1572) ləğv olunduğu ildir. Raffaele Bombelli | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4281 |
1572-ci il | Varfolomey gecəsi — Fransada dini müharibələrin nəticəsində 24 avqust 1572-ci ildə Parisdə baş vermiş hadisədir. Rusiyada Opriçinanın(1565-1572) ləğv olunduğu ildir. Raffaele Bombelli | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185820 |
1574 | III Henri Fransa kralı olur. Handan Sultan, Osmanlı imperiyasının Validə sultanı Corco Vazari — İtaliya rəssamı, Renessans mədəniyyətinin görkəmli nümayəndələrindən biri. Çoban şamxal ibn I Əlibəy | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4283 |
1574-cü il | III Henri Fransa kralı olur. Handan Sultan, Osmanlı imperiyasının Validə sultanı Corco Vazari — İtaliya rəssamı, Renessans mədəniyyətinin görkəmli nümayəndələrindən biri. Çoban şamxal ibn I Əlibəy | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185822 |
1575 | Niderlandda Leyden universitetinin əsasının qoyulması. Stefan Batorinin Reç Pospolita kralı seçilməsi. Lionel Qranfild | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4284 |
1575-ci il | Niderlandda Leyden universitetinin əsasının qoyulması. Stefan Batorinin Reç Pospolita kralı seçilməsi. Lionel Qranfild | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185823 |
1576 | Şah Təhmasib in ölümü Boynuyaralı Mehmed Paşa Cerolamo Kardano 27 avqust — Tisian Veçellio. Luidji Lilio | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4285 |
1576-cı il | Şah Təhmasib in ölümü Boynuyaralı Mehmed Paşa Cerolamo Kardano 27 avqust — Tisian Veçellio. Luidji Lilio | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185824 |
1578 | Osmanlılar tərəfindən Tiflis və Qorinin tutulması. Portuqaliya kralı Enrukenin hakimiyyətə (1578-1580) gəlməsi. 21 oktyabr - Rus qoşunlarının Venden uğrunda döyüşdə birləşmiş Polşa-İsveç ordusu tərəfindən ağır məğlubiyyətə uğradılması. Vilnoda Yezuitlər ordeninin açılması. Səfəvilər dövlətində Məhəmməd Xudabəndənin hakimiyyətə (1578-1587) gəlməsi. Səfəvi-Osmanlı müharibəsinin ikinci mərhələsinin (1578-1590) başlanması. 9 avqust — Səfəvilərlə Osmanlılar arasında Çıldır döyüşü. 9 sentyabr — Səfəvilərlə Osmanlılar arasında Qanıx (Alazan) döyüşü. 15 noyabr — Səfəvilərlə Osmanlılar arasında Mollahəsənli döyüşü. Vilyam Harvey — Fiziologiya və embriologiyanın əsasını qoyan ingilis həkim-anatomu, alim. Albani Françesko — İtaliyanın Boloniya məktəbinin rəssamı. Con Vebster — ingilis dramaturqu. Körpülü Mehmed Paşa Klovio Culio — xorvat mənşəli İtaliya rəssamı, miniatüristi. Pyer Lesko — fransız arxitektor və heykəltaraş. Moroni Covanni Battista — italyan rəssam. Petru Nuniş — Portuqaliya riyaziyyatçısı. Kavus mirzə Dərbəndi Araz xan Rumlu | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4287 |
1578-ci il | Osmanlılar tərəfindən Tiflis və Qorinin tutulması. Portuqaliya kralı Enrukenin hakimiyyətə (1578-1580) gəlməsi. 21 oktyabr - Rus qoşunlarının Venden uğrunda döyüşdə birləşmiş Polşa-İsveç ordusu tərəfindən ağır məğlubiyyətə uğradılması. Vilnoda Yezuitlər ordeninin açılması. Səfəvilər dövlətində Məhəmməd Xudabəndənin hakimiyyətə (1578-1587) gəlməsi. Səfəvi-Osmanlı müharibəsinin ikinci mərhələsinin (1578-1590) başlanması. 9 avqust — Səfəvilərlə Osmanlılar arasında Çıldır döyüşü. 9 sentyabr — Səfəvilərlə Osmanlılar arasında Qanıx (Alazan) döyüşü. 15 noyabr — Səfəvilərlə Osmanlılar arasında Mollahəsənli döyüşü. Vilyam Harvey — Fiziologiya və embriologiyanın əsasını qoyan ingilis həkim-anatomu, alim. Albani Françesko — İtaliyanın Boloniya məktəbinin rəssamı. Con Vebster — ingilis dramaturqu. Körpülü Mehmed Paşa Klovio Culio — xorvat mənşəli İtaliya rəssamı, miniatüristi. Pyer Lesko — fransız arxitektor və heykəltaraş. Moroni Covanni Battista — italyan rəssam. Petru Nuniş — Portuqaliya riyaziyyatçısı. Kavus mirzə Dərbəndi Araz xan Rumlu | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185826 |
157 (dəqiqləşdirmə) | 157 (ədəd) — ədəd 157 — Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyi məlumat telefon nömrəsi 157 — Lerik rayonunun 1 aprel 2013-cü ilə qədərki telefon kodu. (yeni kod: 25) E.ə. 157 — il | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=157327 |
157 (ədəd) | Yüz əlli yeddi — say sistemində ədədlərdən biridir. Yüz əlli altıdan sonra, yüz əlli səkkizdən əvvəl gəlir. Riyaziyyatda Əsas hesablamalarda Yüz əlli yeddi ədədi —tək ədəddir və eyni zamanda sadə ədəddir. Say sistemində İnam və etiqadlarda Digər sahələrdə Xarici keçidlər | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=157313 |
157 özgə həyat... | 157 özgə həyat... qısametrajlı sənədli televiziya filmi rejissor Əminə Asifqızı tərəfindən çəkilmişdir. Film kinoda 157 rol canlandıran görkəmli aktyor, xalq artsti Muxtar Maniyevin yaradıcılığına həsr olunmuşdur. Film İctimai televiziyada istehsal edilmişdir. Film kinoda 157 rol canlandıran görkəmli aktyor, xalq artsti Muxtar Maniyevin yaradıcılığına həsr olunmuşdur. Filmdə aktyorun özü də iştirak edir və obrazları haqqında maraqlı xatirələrini bölüşür. Onun sözlərinə görə bu, təkcə rol almaq deyil, həmin obrazları yaşatmaqdır, onların yolunda can qoymaqdır. İstər kinoda, istərsə də teatrda bu qədər rol yaratmaq hər aktyora nəsib olmur. Onu Azərbaycan filmlərinin demək olar ki, əksəriyyətində görmək mümkündür. Filmin üzərində işləyənlər Ssenarist: Nigar Əlişova Rejissor: Əminə Asifqızı Operator: Kamran Mehdiyev, İsmayıl Eyvazi, Anar Ağazadə, Ayaz Qocayev, İlkin Şirinli Həmçinin bax Azərbaycan filmlərinin siyahısı | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=491428 |
157 özgə həyat... (film) | 157 özgə həyat... qısametrajlı sənədli televiziya filmi rejissor Əminə Asifqızı tərəfindən çəkilmişdir. Film kinoda 157 rol canlandıran görkəmli aktyor, xalq artsti Muxtar Maniyevin yaradıcılığına həsr olunmuşdur. Film İctimai televiziyada istehsal edilmişdir. Film kinoda 157 rol canlandıran görkəmli aktyor, xalq artsti Muxtar Maniyevin yaradıcılığına həsr olunmuşdur. Filmdə aktyorun özü də iştirak edir və obrazları haqqında maraqlı xatirələrini bölüşür. Onun sözlərinə görə bu, təkcə rol almaq deyil, həmin obrazları yaşatmaqdır, onların yolunda can qoymaqdır. İstər kinoda, istərsə də teatrda bu qədər rol yaratmaq hər aktyora nəsib olmur. Onu Azərbaycan filmlərinin demək olar ki, əksəriyyətində görmək mümkündür. Filmin üzərində işləyənlər Ssenarist: Nigar Əlişova Rejissor: Əminə Asifqızı Operator: Kamran Mehdiyev, İsmayıl Eyvazi, Anar Ağazadə, Ayaz Qocayev, İlkin Şirinli Həmçinin bax Azərbaycan filmlərinin siyahısı | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=807438 |
1580 | İngiltərədən Azərbaycana Xristofor Berrounun başçılığı ilə ticarət nümayəndəsinin gəlməsi. 25 may — Qazızadə Əhməd Şəmsəddin Əfəndi, Osmanlı alimi və şeyxülislamı. 10 iyun — Luiş de Kamoens, portuqal şairi. 30 avqust — Emanuel Filibert, Savoyya hersoqu. Andrea Palladio — italyan memarı. İbrahimqulu şah — Əbdi bəy Şirazi | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4289 |
1580-ci il | İngiltərədən Azərbaycana Xristofor Berrounun başçılığı ilə ticarət nümayəndəsinin gəlməsi. 25 may — Qazızadə Əhməd Şəmsəddin Əfəndi, Osmanlı alimi və şeyxülislamı. 10 iyun — Luiş de Kamoens, portuqal şairi. 30 avqust — Emanuel Filibert, Savoyya hersoqu. Andrea Palladio — italyan memarı. İbrahimqulu şah — Əbdi bəy Şirazi | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185828 |
1581 | Səfəvi-Osmanlı müharibəsinin (1578-1590) gedişində Krım türklərinin Şirvana dördüncü yürüşü. 9 oktyabr —Fransız riyaziyyatşçsı və şairi Başe de Meziriak anadan olmuşdur. Mahidevran sultan vəfat etmişdir | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4290 |
1581-ci il | Səfəvi-Osmanlı müharibəsinin (1578-1590) gedişində Krım türklərinin Şirvana dördüncü yürüşü. 9 oktyabr —Fransız riyaziyyatşçsı və şairi Başe de Meziriak anadan olmuşdur. Mahidevran sultan vəfat etmişdir | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185829 |
1585 | Niderlandda Qriqorian təqviminin qəbul edilməsi. İspanlar tərəfindən Brüssel şəhərinin işğal edilməsi. Şokoladın ilk dəfə Avropada təqdim edilməsi. Qızılbaşlarla osmanlılar arasında Sufiyan döyüşü. Şahzadə Yəhya Həsən Ziyayi | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4294 |
1585-ci il | Niderlandda Qriqorian təqviminin qəbul edilməsi. İspanlar tərəfindən Brüssel şəhərinin işğal edilməsi. Şokoladın ilk dəfə Avropada təqdim edilməsi. Qızılbaşlarla osmanlılar arasında Sufiyan döyüşü. Şahzadə Yəhya Həsən Ziyayi | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185833 |
1586 | 3 dekabr - Amerikadan Avropaya ilk dəfə kartof gətirilməsi. Həmzə Mirzənin təkəli-türkmən əmirlərinin mərkəzi hakimiyyətə qarşı qiyamını yatırması. | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4295 |
1586-cı il | 3 dekabr - Amerikadan Avropaya ilk dəfə kartof gətirilməsi. Həmzə Mirzənin təkəli-türkmən əmirlərinin mərkəzi hakimiyyətə qarşı qiyamını yatırması. | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185834 |
1587 | •Şah 1 ci Abbas hakimiyyətə gəlmişdir Səfəvilər dövlətinin banisi və görkəmli Azərbaycan şairi Şah İsmayıl Xətai. Səfəvi hökmdarı Məhəmməd Xudabəndə. Murtuzaqulu xan Pörnək-Türkman Qılınc Əli Paşa Məhəmməd Karamusiç Nihadi | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4296 |
1587-ci il | •Şah 1 ci Abbas hakimiyyətə gəlmişdir Səfəvilər dövlətinin banisi və görkəmli Azərbaycan şairi Şah İsmayıl Xətai. Səfəvi hökmdarı Məhəmməd Xudabəndə. Murtuzaqulu xan Pörnək-Türkman Qılınc Əli Paşa Məhəmməd Karamusiç Nihadi | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185835 |
1588 | Türkmən və təkəli tayfalarının qiyamı. Ìspaniyanin məğlub edilməz armada adlanan deniz donanması məğlub edildi Eten Paskal - Fransa riyaziyyatçısı. II İslam Gəray | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4297 |
1588-ci il | Türkmən və təkəli tayfalarının qiyamı. Ìspaniyanin məğlub edilməz armada adlanan deniz donanması məğlub edildi Eten Paskal - Fransa riyaziyyatçısı. II İslam Gəray | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185836 |
158 (dəqiqləşdirmə) | E.ə. 158 — il 158 (ədəd) — ədəd AGM-158 JASSM — NGC 158 — Yeni Baş Kataloqda qeydə alınmış qalaktika. | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=157328 |
158 (ədəd) | Yüz əlli səkkiz — say sistemində ədədlərdən biridir. Yüz əlli yeddidən sonra, yüz əlli doqquzdan əvvəl gəlir. Riyaziyyatda Əsas hesablamalarda Yüz əlli səkkiz ədədi —cüt ədəddir və eyni zamanda mürəkkəb ədəddir. Say sistemində İnam və etiqadlarda Digər sahələrdə Xarici keçidlər | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=157316 |
1590 | Səfəvi və Osmanlı dövlətləri arasında İstanbul sülh müqaviləsi bağlanmışdır. Portuqal səyyahların Tayvana səfəri. 18 aprel — I Əhməd, Osmanlı padşahı. Mahpeykər Kösəm Sultan — Osmanlı padşahı I Əhmədin hərəmi, IV Murad və I İbrahimin anası. Mahfiruz Xədicə Sultan — Osmanlı padşahı I Əhmədin hərəmi, II Osmanın anası. Arakel Təbrizli | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4299 |
1590-cı il | Səfəvi və Osmanlı dövlətləri arasında İstanbul sülh müqaviləsi bağlanmışdır. Portuqal səyyahların Tayvana səfəri. 18 aprel — I Əhməd, Osmanlı padşahı. Mahpeykər Kösəm Sultan — Osmanlı padşahı I Əhmədin hərəmi, IV Murad və I İbrahimin anası. Mahfiruz Xədicə Sultan — Osmanlı padşahı I Əhmədin hərəmi, II Osmanın anası. Arakel Təbrizli | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185838 |
1591 | Osmanlı dövlətində cənub-şərqi Anadoluda Şahqulu Təkəlinin başçılığı ilə üsyan baş verməsi. Cəlalilər hərəkatının təsiri ilə Təbrizdə ilk üsyanın baş verməsi. I Mustafa, Osmanlı padşahı Mürtəzaqulu sultan Şamlu Əbdülkərim xan (Yarkənd xanı) | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4300 |
1591-ci il | Osmanlı dövlətində cənub-şərqi Anadoluda Şahqulu Təkəlinin başçılığı ilə üsyan baş verməsi. Cəlalilər hərəkatının təsiri ilə Təbrizdə ilk üsyanın baş verməsi. I Mustafa, Osmanlı padşahı Mürtəzaqulu sultan Şamlu Əbdülkərim xan (Yarkənd xanı) | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185839 |
1592 | I Şah Abbas Zülfüqar xan Qaramanlını Azərbaycana ilk hakim təyin etmişdir. Sultan Şahcahan Qaraçələbizadə Əbdüləziz Əfəndi Fəzli İsfahani Xuzani Dövlətyar xan Siyahmənsur Xədim Məsih Mehmed Paşa Nahapet Kuçak | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4301 |
1592-ci il | I Şah Abbas Zülfüqar xan Qaramanlını Azərbaycana ilk hakim təyin etmişdir. Sultan Şahcahan Qaraçələbizadə Əbdüləziz Əfəndi Fəzli İsfahani Xuzani Dövlətyar xan Siyahmənsur Xədim Məsih Mehmed Paşa Nahapet Kuçak | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185840 |
1593 | Safiyə Sultan-I Elizabet nəznində Osmanlı-İngiltərə münasibətləri quruldu. Romada ilk incəsənət Akademiyası - Müqəddəs Luka Akademiyası yaradıldı. Azərbaycan ərazilərinin bəylərbəylik şəklində birləşdirilmişdir. Bu bəylərbəyliyə Zəncan, Ərdəbil, Xalxal, Qaracadağ, Talış, Qızılağac, Lənkəran, Qızılüzən və Kür çayları arasında yerləşən geniş ərzilər daxil idi. Mümtaz Mahal | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=4302 |
1593-cü il | Safiyə Sultan-I Elizabet nəznində Osmanlı-İngiltərə münasibətləri quruldu. Romada ilk incəsənət Akademiyası - Müqəddəs Luka Akademiyası yaradıldı. Azərbaycan ərazilərinin bəylərbəylik şəklində birləşdirilmişdir. Bu bəylərbəyliyə Zəncan, Ərdəbil, Xalxal, Qaracadağ, Talış, Qızılağac, Lənkəran, Qızılüzən və Kür çayları arasında yerləşən geniş ərzilər daxil idi. Mümtaz Mahal | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=185841 |
1593-cü ildə teleportasiya olmuş əsgər əfsanəsi | 1593 teleportasiya olmuş əsgər əfsanəsi — bir xalq əfsanəsinə görə, 1593-cü ilin oktyabr ayında İspaniya imperiyasının əsgərlərindən biri müəmmalı formada Maniladan Mexikodakı Plaza Mayora (indi Konstitusiya meydanı) teleportasiya olmuşdur. Əsgərin Filippindən gəldiyi iddiası, Qomez Perez Dasmarinasın aylar sonra bu xəbər ilə Sakit okeanı keçən bir gəmi sərnişini tərəfindən təsdiq edilməsinə qədər meksikalılar tərəfindən rədd edildi. Folklorist Tomas Alliboun Cenvayr 1908-ci ildə əfsanəni "Meksika şəhərinin əhalisinin bütün təbəqələri arasında aktual" olaraq təsvir etdi. XIX əsrdə yaşayan paranormal araşdırmaçılar, hekayəyə inam verən, teleportasiya və yadplanetlilər tərəfindən qaçırılma kimi açıqlamalar verdilər. Əsgər 24 oktyabr 1593-cü ildə Filippinin Manila şəhərinin Ümumi kapitanlığının tərkibində Qubernator sarayını mühafizə edirdi. Daha əvvəlki gün qubernator Qomez Perez Dasmarinas, Çinli piratlar tərəfindən öldürüldü, lakin gözətçilər hələ də sarayı qoruyurdular və yeni bir qubernatorun təyin olunmasını gözləyirdilər. Əsgərlərdən biri əsəbi və tükənmiş hiss etməyə başladı. Divara söykəndi və dincəlmək üçün gözlərini bağladı. Bir neçə saniyə sonra gözlərini açanda özünü Meksikada, okeanın minlərlə kilometr uzaqdakı digər sahilində tapdı. Ordakı bəzi mühafizəçilər onu səhv uniformada gördülər və onun kim olduğunu soruşmağa başladılar. Onda Filippin qubernatoruna edilən sui-qəsd Meksikadakı insanlara hələ də məlum deyildi. Teleportasiya olan əsgərin saray mühafizəçilərinin Maniladakı uniformanı geyindiyi və ölümünü bildiyi bildirildi. (Əslində, Perez Dasmanrinasda dənizdə Maniladan biraz uzaqda öldürüldü.) Hökumət onu tərk edilmiş olduğuna görə və şeytanın köləsi olmaqla günahlandıraraq həbs etdilər. Bir neçə ay sonra, qubernatorun ölümü ilə bağlı xəbər Filippindən bir gəmi ilə Meksikaya çatdı. Sərnişinlərdən biri həmin əsgəri tanıdı və qubernatorun ölümündən bir gün sonra onu Filippində gördüyünü söylədi. Nəhayət, hökumət tərəfindən həbsxanadan azad edildi və evə getməsinə icazə verildi. Meksikada yaşayan Amerikalı folklorşünas Tomas Allibone Cenvayr, Harper's jurnalının dekabr 1908 tarixində çıxan sayında hekayəni Yaşayan kabus əfsanəsi, əsgəri isə Gil Perez olaraq adlandırdı. Hekayə 1910-cu ildə toplanmış bir həcmdə nəşr olunan Meksika Şəhərinin əfsanələri adlı bir seriya idi. Cenvayr qeyd edir ki, oxşar motivlər folklorda yayılmışdır. Vaşinqton İrvinqin Alhambra hekayələri kitabında əfsanəyə bənzər bir şey olan "Qubernator Manço və Əsgər" hekayəsi mövcuddur.Cenvayrın 1908-dəki hesabı, 1900-cü ildə "Un aparecido" başlığı altında dərc edilmiş "México viejo: noticias históricas, tradiciones, leyendas y costumbres" kolleksiyasında nəşr olunan, Meksikalı folklorşünas Luis Qonzales Obreqonun yaratdığı ispanca versiyaya əsaslanır. Obreqon, hekayəni gerçək olaraq göstərən İspaniya fatehlərindən olan Fray Qaspar de San Avqustinin hekayəsini 1698-ə qədər izləyir. San Avqustin əsgərə ad vermir və cadugərlik üçün nəqlini təsdiqləyir.Cenvayr deyir ki, Obreqon 1609-cu ildə Antonio de Morqanın Perez Dasmarinasın ölümünün Meksikada həmin gün yayıldığını yazmışdır, buna baxmayaraq Morqanın bunun necə olduğunu bilmədiyini ifadə etmişdir. Xose Risal, İspaniya Filippinindən gələn digər bir çox möcüzəvi hekayəyə diqqət çəkir. Luis Vekman, İspan Mexikosu ilə əlaqəli olaraq eyni nöqtəni ortaya qoyur. Obreqonun varisi Artemio de Valle Arizpenin 1936-cı il kolleksiyası olan "Historias de vivos y muertos"-da "Por el aire vino, por la mar se fue" başlıqlı hekayənin bir versiyası mövcuddur. Bir neçə yazıçı hekayə üçün paranormal versiyalar irəli sürmüşdür. Morris Cessap və Brinsli Li Poer Trenç yadplanetlilər tərəfindən qaçırılma ola biləcəyini, Kolin Vilson, və Qari Blekvud isə teleportasiya ola biləcəyini demişdir. de Morga, Antonio. Rizal, José (redaktor ). Sucesos de las islas Filipinas (Spanish). Paris: Garnier hermanos. 1890 [1609]. 31–36. İstifadə tarixi: 18 January 2016. de San Agustin, Gaspar. 12: De los Embaxadores que llegaron à Manila, enviados por el Emperador del Japon, y del Rey de Camboxa, y del lastimoso fin del Governador Gomez Perez Dasmariñas // Conquistas de las Islas Philipinas (Spanish). Vol 3. Madrid: Manuel Ruiz de Murga. 1698. səh. 465. İstifadə tarixi: 18 January 2016. González Obregón, Luis. Un Aparecido (PDF) // México viejo: noticias históricas, tradiciones, leyendas y costumbres (Spanish). Paris; Mexico City: Librería de la Vda. de C. Bouret. 1900. 181–185. İstifadə tarixi: 18 January 2016.Obregón, Luis González. The Streets of Mexico (English). Blanche Collet Wagner tərəfindən tərcümə olunub. San Francisco: George Fields. 1937. Janvier, Thomas Allibone. "Legends of the City of Mexico". Harper's Magazine. 118 (703). December 1908: 63–66. İstifadə tarixi: 18 January 2016. Janvier, Thomas Allibone. Legend of the Living Spectre // Legends of the city of Mexico. New York, London: Harper & Brothers. 1910. 96–107, 159–162. İstifadə tarixi: 18 January 2016. | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=594382 |
1593 teleportasiya olmuş əsgər əfsanəsi | 1593 teleportasiya olmuş əsgər əfsanəsi — bir xalq əfsanəsinə görə, 1593-cü ilin oktyabr ayında İspaniya imperiyasının əsgərlərindən biri müəmmalı formada Maniladan Mexikodakı Plaza Mayora (indi Konstitusiya meydanı) teleportasiya olmuşdur. Əsgərin Filippindən gəldiyi iddiası, Qomez Perez Dasmarinasın aylar sonra bu xəbər ilə Sakit okeanı keçən bir gəmi sərnişini tərəfindən təsdiq edilməsinə qədər meksikalılar tərəfindən rədd edildi. Folklorist Tomas Alliboun Cenvayr 1908-ci ildə əfsanəni "Meksika şəhərinin əhalisinin bütün təbəqələri arasında aktual" olaraq təsvir etdi. XIX əsrdə yaşayan paranormal araşdırmaçılar, hekayəyə inam verən, teleportasiya və yadplanetlilər tərəfindən qaçırılma kimi açıqlamalar verdilər. Əsgər 24 oktyabr 1593-cü ildə Filippinin Manila şəhərinin Ümumi kapitanlığının tərkibində Qubernator sarayını mühafizə edirdi. Daha əvvəlki gün qubernator Qomez Perez Dasmarinas, Çinli piratlar tərəfindən öldürüldü, lakin gözətçilər hələ də sarayı qoruyurdular və yeni bir qubernatorun təyin olunmasını gözləyirdilər. Əsgərlərdən biri əsəbi və tükənmiş hiss etməyə başladı. Divara söykəndi və dincəlmək üçün gözlərini bağladı. Bir neçə saniyə sonra gözlərini açanda özünü Meksikada, okeanın minlərlə kilometr uzaqdakı digər sahilində tapdı. Ordakı bəzi mühafizəçilər onu səhv uniformada gördülər və onun kim olduğunu soruşmağa başladılar. Onda Filippin qubernatoruna edilən sui-qəsd Meksikadakı insanlara hələ də məlum deyildi. Teleportasiya olan əsgərin saray mühafizəçilərinin Maniladakı uniformanı geyindiyi və ölümünü bildiyi bildirildi. (Əslində, Perez Dasmanrinasda dənizdə Maniladan biraz uzaqda öldürüldü.) Hökumət onu tərk edilmiş olduğuna görə və şeytanın köləsi olmaqla günahlandıraraq həbs etdilər. Bir neçə ay sonra, qubernatorun ölümü ilə bağlı xəbər Filippindən bir gəmi ilə Meksikaya çatdı. Sərnişinlərdən biri həmin əsgəri tanıdı və qubernatorun ölümündən bir gün sonra onu Filippində gördüyünü söylədi. Nəhayət, hökumət tərəfindən həbsxanadan azad edildi və evə getməsinə icazə verildi. Meksikada yaşayan Amerikalı folklorşünas Tomas Allibone Cenvayr, Harper's jurnalının dekabr 1908 tarixində çıxan sayında hekayəni Yaşayan kabus əfsanəsi, əsgəri isə Gil Perez olaraq adlandırdı. Hekayə 1910-cu ildə toplanmış bir həcmdə nəşr olunan Meksika Şəhərinin əfsanələri adlı bir seriya idi. Cenvayr qeyd edir ki, oxşar motivlər folklorda yayılmışdır. Vaşinqton İrvinqin Alhambra hekayələri kitabında əfsanəyə bənzər bir şey olan "Qubernator Manço və Əsgər" hekayəsi mövcuddur.Cenvayrın 1908-dəki hesabı, 1900-cü ildə "Un aparecido" başlığı altında dərc edilmiş "México viejo: noticias históricas, tradiciones, leyendas y costumbres" kolleksiyasında nəşr olunan, Meksikalı folklorşünas Luis Qonzales Obreqonun yaratdığı ispanca versiyaya əsaslanır. Obreqon, hekayəni gerçək olaraq göstərən İspaniya fatehlərindən olan Fray Qaspar de San Avqustinin hekayəsini 1698-ə qədər izləyir. San Avqustin əsgərə ad vermir və cadugərlik üçün nəqlini təsdiqləyir.Cenvayr deyir ki, Obreqon 1609-cu ildə Antonio de Morqanın Perez Dasmarinasın ölümünün Meksikada həmin gün yayıldığını yazmışdır, buna baxmayaraq Morqanın bunun necə olduğunu bilmədiyini ifadə etmişdir. Xose Risal, İspaniya Filippinindən gələn digər bir çox möcüzəvi hekayəyə diqqət çəkir. Luis Vekman, İspan Mexikosu ilə əlaqəli olaraq eyni nöqtəni ortaya qoyur. Obreqonun varisi Artemio de Valle Arizpenin 1936-cı il kolleksiyası olan "Historias de vivos y muertos"-da "Por el aire vino, por la mar se fue" başlıqlı hekayənin bir versiyası mövcuddur. Bir neçə yazıçı hekayə üçün paranormal versiyalar irəli sürmüşdür. Morris Cessap və Brinsli Li Poer Trenç yadplanetlilər tərəfindən qaçırılma ola biləcəyini, Kolin Vilson, və Qari Blekvud isə teleportasiya ola biləcəyini demişdir. de Morga, Antonio. Rizal, José (redaktor ). Sucesos de las islas Filipinas (Spanish). Paris: Garnier hermanos. 1890 [1609]. 31–36. İstifadə tarixi: 18 January 2016. de San Agustin, Gaspar. 12: De los Embaxadores que llegaron à Manila, enviados por el Emperador del Japon, y del Rey de Camboxa, y del lastimoso fin del Governador Gomez Perez Dasmariñas // Conquistas de las Islas Philipinas (Spanish). Vol 3. Madrid: Manuel Ruiz de Murga. 1698. səh. 465. İstifadə tarixi: 18 January 2016. González Obregón, Luis. Un Aparecido (PDF) // México viejo: noticias históricas, tradiciones, leyendas y costumbres (Spanish). Paris; Mexico City: Librería de la Vda. de C. Bouret. 1900. 181–185. İstifadə tarixi: 18 January 2016.Obregón, Luis González. The Streets of Mexico (English). Blanche Collet Wagner tərəfindən tərcümə olunub. San Francisco: George Fields. 1937. Janvier, Thomas Allibone. "Legends of the City of Mexico". Harper's Magazine. 118 (703). December 1908: 63–66. İstifadə tarixi: 18 January 2016. Janvier, Thomas Allibone. Legend of the Living Spectre // Legends of the city of Mexico. New York, London: Harper & Brothers. 1910. 96–107, 159–162. İstifadə tarixi: 18 January 2016. | https://az.wikipedia.org/w/index.php?curid=594383 |