Datasets:

long292

/

PADNCH_5

like 0

Ưu trúng thị nội thư tả, Binh phiên, thần Đỗ Công Liêm phụng đằng.

-Ưu trúng thị nội thư tả, Binh phiên, thần Đỗ Công Liêm phụng đằng.

Ưu trúng thị nội thư tả, Thuỷ binh phiên, thần Đặng Hữu Phỉ phụng đằng.

-Ưu trúng thị nội thư tả, Thuỷ binh phiên, thần Đặng Hữu Phỉ, phụng đằng.

Ưu trúng Đô lại, thần Nguyễn Hữu Đức phụng đằng.

-Ưu trúng đô lại, thần Nguyễn Hữu Đức phụng đằng.

Hiến Tông vi Thái tử thời, kiến hữu mĩ tư duyệt chi, nộp dĩ vi phi.

Khi Hiến Tông còn làm thái tử, thấy có sắc đẹp thì ưa, lấy vào làm phi.

Dĩ Hồng Đức thập cửu niên, ngũ nguyệt, ngũ nhật, Tí thì nhi sinh đế.

Năm Hồng Đức thứ 19 tháng 5, ngày mồng 5, giờ Tý sinh ra vua.

xá, cải nguyên, dĩ đản nhật vi Thiên khánh thánh tiết, xưng Quỳnh Đô động chủ.

xá, đổi niên hiệu, lấy ngày sinh là Thiên khánh thánh tiết, tự xưng là Quỳnh Đô động chủ.

Nhị thập nhất nhật, chiếu các xứ Thừa tuyên quan viên bách tính đẳng: Đại sự dụng đại phương chỉ, tiểu sự dụng tiểu phương chỉ.

Ngày 21, xuống chiếu cho quan viên và dân chúng ở thừa tuyên các xứ rằng: Việc lớn thì dùng giấy đại phương, việc nhỏ thì dùng giấy tiểu phương.

Chúc thư, văn khế dụng đại chỉ, bất đắc do nữu dụng phương chỉ như tiền.

Chúc thư, văn khế thì dùng giấy đại, không được quen dùng giấy phương như trước.

Thập bát nhật Bính Tí, truy tôn sinh mẫu Nguyễn thị vi Chiêu Nhân Hoằng Ý Hoàng thái hậu.

Ngày Bính Tý 18, truy tôn mẹ đẻ Nguyễn thị làm Chiêu Nhân Hoằng Ý hoàng thái hậu.

Hội thí thiên hạ cử nhân, thủ Lê Nại Mộ đẳng ngũ thập ngũ nhân.

Thi Hội các cử nhân trong nước, lấy đỗ bọn Lê Nại 55 người.

Tam nguyệt, Túc Tông hoàng đế tử cung phát dẫn hồi Tây Kinh.

Tháng 3, linh cữu của Túc Tông Hoàng Đế đưa về Tây Kinh.

Lễ quan tấu thỉnh lập bi, đế khả kì tấu, mệnh Đàm Văn Lễ, Nguyễn Nhân Thiếp, Phạm Thịnh, Trình Chí Sâm đẳng tuyển bi văn.

Lễ quan tâu xin dựng bia, vua y lời tâu, sai bọn Đàm Văn Lễ, Nguyễn Nhân Thiếp, Phạm Thịnh, Trình Chí Sâm soạn văn bia.

Nhị thập nhị nhật, Thái hoàng thái hậu Nguyễn thị bạo băng vu Trường Lạc điện chính tẩm, niên.

Ngày 22, Thái hoàng thái hậu Nguyễn thị thình lình băng ở chính tẩm điện Trường Lạc, thọ

Thái hậu kiến đế dĩ lập, bất duyệt.

Thái hậu thấy vua đã được lập rồi, có ý không vui.

Hậu đế toại sử tả hữu mật thích chi, xuyết triều thất nhật.

Sau vua liền sai quan hầu cận ngầm giết Thái hậu rồi nghỉ chầu 7 ngày.

Nhị thập thất nhật, thăng phụ mẫu Chiêu Nhân Hoằng Ý Hoàng thái hậu vu Đông Kinh Thái Miếu Minh Đức cung.

Ngày 27, rước thần chủ của mẹ là Chiêu Nhân Hoằng Ý hoàng thái hậu thờ vào cung Minh Đức nhà Thái Miếu ở Đông Kinh.

Thị nguyệt, hoá ngoại châu thấu nhập tranh Na Nham quan điền.

Tháng này, người ở châu nước ngoài tràn vào tranh ruộng ở cửa ải Na Nham.

Đế mệnh Đan Khê bá Trịnh Hựu kinh lí Minh Quang địa phương, lập quan ải nhi hoàn.

Vua sai Đan Khê bá Trịnh Hựu đi kinh lý ở vùng Minh Quang, dựng quan ải rồi trở về.

Hạ, tứ nguyệt, nhị thập thất nhật, truy tôn tổ mẫu thuỵ viết: Huy Gia Tĩnh Mục Ôn Cung Nhu Thuận Thái hoàng thái hậu.

Mùa hạ, tháng 4, ngày 27, truy tôn thuỵ hiệu cho tổ mẫu là Huy Gia Tĩnh Mục Ôn Cung Nhu Thuận Thái hoàng thái hậu.

Ngũ nguyệt, sơ thất nhật, Minh Hiếu Tông băng, thuỵ viết: Kính hoàng đế.

Tháng 5, ngày mồng 7, vua Hiếu Tông nhà Minh băng, thuỵ hiệu là Kính Hoàng Đế.

Thập tam nhật, mệnh Trịnh Hựu vãng Tuyên Quang công cán.

Ngày 13, sai Trịnh Hựu đi công cán ở Tuyên Quang.

Nhị thập ngũ nhật, dĩ đản nhật vi Thiên khánh thánh tiết.

Ngày 25, lấy ngày sinh làm Thiên khánh thánh tiết.

Lục nguyệt, sơ ngũ nhật, biếm Lễ bộ Thượng thư Đàm Văn Lễ, Ngự sử đài Đô ngự sử Nguyễn Quang Bật đẳng vu Quảng Nam, tầm sát chi.

Tháng 6, ngày mồng 5, biếm bọn Lễ bộ thượng thư Đàm Văn Lễ, Ngự sử đài đô ngự sử Nguyễn Quang Bật vào Quảng Nam, rồi giết đi.

Chiêu Nhân hoàng hậu dĩ tì thiếp đắc sủng, sinh đế nhi tảo một. 𱝅

Chiêu Nhân hoàng hậu là ty thiếp được Hiến Tông yêu, sinh ra vua nhưng mất sớm.

Cập Hiến Tông đại tiệm, Văn Lễ dữ Quang Bật thụ di chiếu phụ hoàng thái tử tự vị.

Đến khi Hiến Tông ốm nặng, Văn Lễ và Quang Bật nhận di chiếu phụ tá hoàng thái tử nối ngôi.

Chí thị, dĩ Khương Chủng, Nguyễn Nhữ Vi mưu biếm nhị nhân hành Quảng Nam thừa tuyên sứ.

Đến đây, dùng mưu của Khương Chủng, Nguyễn Nhữ Vi biếm hai người làm Thừa tuyên sứ Quảng Nam.

Chí Chân Phúc huyện đại giang, đế sử nhân đạo truy bức lệnh tự tận.

Khi họ đến sông lớn huyện Chân Phúc , vua sai người đuổi theo bắt phải tự tử.

Nhị nhân đương đầu thuỷ trung, ngâm quốc ngữ thi nhi một.

Hai người khi sắp gieo mình xuống nước, ngâm thơ quốc ngữ rồi mới mất.

Hậu đình thần tâm tri nhị nhân tử phi kì tội, tranh chi, đế quy cữu ư Nhữ.

Sau đình thần trong bụng ai cũng biết là hai người chết không đáng tội, can vua, vua đổ tội cho Nhữ

Khởi Ngô Hoán vi Thanh Hoa Hiến sát sứ.

Khởi phục Ngô Hoán làm Hiến sát sứ Thanh Hoa.

Hoán tiền bị sung quân, tái thí trúng sinh đồ, chí thị khởi dụng.

Hoán trước đây bị sung quân , sau lại thi đỗ sinh đồ, đến đây được bổ dụng lại.

Đế văn Tùng hữu mĩ sắc, tuyển nhập hậu cung, sinh hoàng tử nhi tảo một.

Vua nghe nói Tùng có sắc đẹp, chọn vào hậu cung, sinh được hoàng tử nhưng mất sớm.

Truất Phạm Khiêm Bính vi Hải Dương Hiến sát sứ.

Truất Phạm Khiêm Bính làm hiết sát sứ Hải Dương.

Thời, Khiêm Bính toạ dữ Lê Sạn thạch chí, vi triều trung sở hặc, cố truất chi.

Bấy giờ, Khiêm Bính phạm tội cùng với Lê Sạn khắc đá làm bia, bị quan trong triều tâu hoặc nên phải truất.

Triệu Phụ Dực huyện Tri huyện Nguyễn Quý Nhã vi Đề hình giám sát ngự sử.

Triệu viên Trị huyện Phụ Dực Nguyễn Quý Nhã về làm Đề hình giám sát ngự sử.

Quý Nhã ứng chế lạc vận bị truất.

Quý Nhã làm bài ứng chế lạc vần bị truất.

Cải định quân hiệu dũng sĩ phó quân dĩ hạ.

Đổi lại quân hiệu từ chức dũng sĩ phó quân trở xuống.

Tịnh tứ bì biền quan phục nhất phó, thường phục nhất sáo.

] lại ban một bộ mũ áo quan võ bằng da và một bộ thường phục.

Thiên Tích kiến đế tướng, đề thi viết: An Nam tứ bách vận vưu trường, Thiên ý như hà giáng quỷ vương.

Thiên Tích thấy tướng vua, đề thơ rằng: An Nam tứ bách vận vưu trường, Thiên ý như hà giang quỷ vương?

Phúc khảo thư toán nhất bách tứ thập tứ nhân, trúng giả Nguyễn Tử Kì nhị thập ngũ nhân, sung Hoa Văn học sinh.

Phúc khảo 144 người về môn viết chữ và làm tính, người đỗ là bọn Nguyễn Tử Kỳ 25 người được sung làm Hoa văn học sinh.

Tri phủ Nguyễn Chí bị ngoại thích Khương Chủng thân nhân đả tử phục tô.

Tri phủ Nguyễn Chí bị thân nhân của bọn ngoại thích Khương Chủng đáng chết lại sống lại.

Khương Chủng thân nhân Nguyễn Trọng nã vu Đình uý ngục đả tử, phao vu thành ngoại.

Thân nhân của Khương Chủng là Nguyễn Trọng bắt Chí giam vào ngục của ty Đình uý rồi đáng chết, vứt xác ra ngoại thành.

Tử tôn dĩ tịch bao chi nãi quy nhi táng, hốt nhiên phục tô.

Con cháu lấy chiếu bó xác lại đem về định chôn, bỗng nhiên Chí sống lại.

Thê tử dĩ tha nhân hài cốt táng chi, hành trai như cư tang lễ, dĩ kinh tam niên hương thôn bất tri.

Vợ con lấy hài cốt của người khác đem chôn, rồi làm chay theo như lễ để tang, đã qua 3 năm mà hàng xóm không ai biết cả.

Nguỵ Mạc thời, quan chí Nghĩa Hưng, Cao Bằng đẳng phủ tri phủ.

Thời Nguỵ Mạc, làm quan đến tri phủ các phủ Nghĩa Hưng và Cao Bằng.

Nhị thập tứ nhật Mậu Tuất, hoàn tự Tây Kinh, trú dinh vu Xuân Đỗ hành điện, thân hạnh Chân Nguyên điện, cố chiêm phúc địa.

Ngày Mậu Tuất 24, vua từ Tây Kinh trở về, đóng dinh ở hành điện Xuân Đỗ, thân hành ngự điện Chân Nguyên, đi xem xét phúc địa.

Dĩ Nguyễn Thì Ung vi Thanh Hoa thừa tuyên sứ.

Lấy Nguyễn Thì Ung làm Thừa tuyên sứ xứ Thanh Hoa.

Hộ bộ Tả thị lang Dương Trực Nguyên, Đông các hiệu thư Chu Tống Văn, Hàn lâm viện kiểm thảo Đinh Thuận đẳng hạ Vũ Tông tức vị;.

Bọn Hộ bộ tả thị lang Dương Trực Nguyên, Đông các hiệu thư Chu Tống Văn và Hàn Lâm viện kiểm thảo Đình Thuận mừng Vũ Tông lên ngôi;

đẳng tam thập lục danh đồng Tiến sĩ xuất thân.

36 người đỗ đệ tam giáp đồng tiến sĩ xuất thân.

Dĩ Nguyễn Bá Tuấn vi Thanh Hoa Tổng binh thiêm sự, Nguyễn Trung vi Thanh Hoa Hiến sát sứ.

Lấy Nguyễn Bá Tuấn làm Tổng binh thiêm sự Thanh Hoa, Nguyễn Trung làm Hiến sát sứ Thanh Hoa.

Dĩ Mạc Đăng Dung vi Thiên vũ vệ đô chỉ huy sứ ti đô chỉ huy sứ.

Lấy Mạc Đăng Dung làm Thiên vũ vệ đô chỉ huy sứ ty đô chỉ huy sứ.

Đăng Dung Bình Hà, Cao Đôi nhân dã. [

Đăng Dung là người xã Cao Đôi , huyện Bình Hà

huyện kì tiên tổ Mạc Đĩnh Chi, Trần triều trạng nguyên, quan chí Tả bộc xạ.

tiên tổ Đăng Dung là Mạc Đĩnh Chi, Trạng nguyên triều Trần, làm quan đến Tả bộc xạ.

Đăng Dung hữu dũng lực, dĩ vũ cử nhập Túc vệ, chí thị nãi bái thị chức.

Đăng Dung có sức khoẻ, vì đỗ võ cử, được sung vào quân túc vệ, đến đây phong cho chức này.

Hạ, lục nguyệt, dĩ Đỗ Nhân vi Ngự sử đài phó đô ngự sử.

Mùa hạ, tháng 6, lấy Đỗ Nhuận làm Ngự sử đài phó đô ngự sử.

Hộ bộ Tả thị lang Dương Trực Nguyên hoàn tự Minh, đế dĩ tượng hốt ngân đai tứ chi.

Hộ bộ tả thị lang Dương Trực Nguyên từ nhà Minh trở về, vua ban hốt ngà và đai bạc cho ông.

Đông, thập nguyệt, sơ tứ nhật, hạ Ngự sử đài phó đô ngự sử Đỗ Nhân vu Đình uý ngục.

Mùa đông, tháng 10, ngày mồng 4, giam Ngự sử đài phó đô ngự sử Đỗ Nhân vào ngục của ty Đình uý.

Nhân dĩ ngôn sự ngỗ chỉ hệ ngục, tầm phóng chi.

Nhân vì tâu việc trái ý vua phải giam vào ngục, sau lại được tha.

Hắc La La quốc nhân xâm nhập Chu Thôn Điền quan.

Người nước Hắc La La xâm nhập cửa ải Chu Thôn Điền .

Đế nãi dĩ Bắc quân Đô đốc phủ Trần Thúc Mại vi Hữu du kích dinh phó tướng, Phạm nhất Ngạc vi Ký lục tiên.

Vua sai Bắc quân đô đốc phủ Trần Thúc Mại làm Hữu du kích dinh Phó tướng, Phạm Nhất Ngạc làm Ký lục đi trước,

Xuân, nhị nguyệt, canh tịch điền, lỗi chiết.

Mùa xuân, tháng 2, vua cày ruộng tịch điền, cày bị gãy.

Kính Thiên điện Càn Nguyên hồng chung bồ hãn đoạn, chung tự lạc.

Quai chuông lớn Càn Nguyên ở điện Kính Thiên bị gãy, chuông rơi.

Dĩ Nguyễn Thừa Nghiệp kiêm chưởng Tông nhân phủ Tông nhân lệnh, tử Mô tổng lĩnh các túc vệ.

Lấy Nguyễn Thừa Nghiệp kiêm chức Tông nhân lệnh ở phủ Tông Nhân, Con là Mô coi cả quân túc vệ.

Tam nguyệt, sắc Chinh Man tướng quân Lê Quýnh, Trịnh Hựu đẳng ban sư hoàn.

Tháng 3, ra lệnh cho bọn Chinh Man tướng quân Lê Quýnh và Trịnh Hựu đem quân về.

tính hiếu dũng, nhân yết Giao hoàn cung, thừa Viện Vân tượng đầu nhập Đông Hoa môn.

tính ưa vũ dũng, nhân khi đi tế Giao trở về cung, cưỡi trên đầu voi Viện Vân vào cửa Đông Hoa.

Thiết Cung môn thừa chế giám, như ti lễ giám, Ngự tượng Ngự mã nhị ti.

Đặt chức Cung môn thừa chế giám, như tư lễ giám, hai ty Ngự tượng, Ngự mã.

Ngự tượng đái đao nội sứ, trước thuỷ ngân mạo, hoạ kim quỳ hoa.

Ngự tượng đái đao nội sứ thì đội mũ thuỷ ngân, vẽ hoa quỳ vàng.

Đế tự tức vị chi hậu, mỗi dạ dữ cung nhân hàm tửu vô lượng.

Từ khi lên ngôi, vua đêm nào cũng cùng cung nhân vui đùa uống rượu vô độ.

Vạn dân ta oán nhi đế phất thuân, hựu tâm hoài sai kị.

Muôn dân ta oán mà vua vẫn không chừa, lại mang lòng ngờ vực, đố kỵ.

Phàm tiền nhật thần hạ chi bất lập kỷ giả, vãng vãng tru chi.

Các quan người nào ngày trước không lập mình, thì thường giết đi.

mật sử nội nhân Nguyễn Đình Khoa vãng thể sát chư thúc phụ huynh đệ phàm nhị thập lục vương.

ngầm sai nội nhân Nguyễn Đình Khoa dò xét cả 26 vương là các chú và anh em của vua.

Nhi Kinh Vương dĩ thúc phụ, đào độn bất tri sở chi, độc Giản Tu công dĩ thúc bá chi tử, hệ ngục đắc thoát.

Trong đó, Kinh Vương là chú đã chạy trốn không biết đi đâu, chỉ có Giản Tu công là con chú bác bị giam vào ngục trốn thoát được.

Do thị, nhân nhân tự nguy ích, tư tác loạn.

Do vậy, mọi người đều cảm thấy nguy đến thân mình, càng nghĩ đến việc nổi loạn.

Mệnh Đô đốc Bảo Lộc bá Lê Tử Vân, Vũ Cảnh đẳng vãng kinh lí Quảng Nam địa phương.

Sai bọn Đô đốc Bảo Lộc bá Lê Tử Vân và Vũ Cảnh đi kinh lý vùng Quảng Nam.

Chí thị, chư thế gia công thần Chiêm nô cư điền trang diệc đào hồi quốc.

Đến nay, nô lệ người Chiêm của các nhà thế gia, công thần ở các điền trang cũng bỏ trốn về nước.

Vũ Cảnh dịch tấu ngôn, tác loạn giả,.

Vũ Cảnh cho chạy trạm tâu vua là người Chiêm làm loạn.

Đế lệnh sát Chiêm nhân đãi tận, bất tri tác loạn giả, Chiêm nhân Chế Mạn đẳng.

Vua hạ lệnh giết người Chiêm đến gần hết, không biết rằng kẻ làm loạn chính là bọn người Chiêm Chế Mạn .

Dĩ Dương Trực Nguyên vi Ngự sử đài đô ngự sử.

Lấy Dương Trực Nguyên làm Ngự sử đài đô ngự sử.

Thu, bát nguyệt, chiếu bổ Chiêm nhân câu chấp giả, tận sát chi.

Mùa thu tháng 8, xuống chiếu bắt giết hết những người Chiêm hiện đang bị giam giữ.

cục nho sinh bản quan bảo kết khảo thí, niên thâm, tài cán tịnh Hội thí trúng trường tịnh đắc trừ dụng.

cục do bản quan bảo kết khảo xét, người nào lâu năm, tài cán, và thi Hội trúng trường đều được bổ dụng.

Nhược niên thâm tài cán vô trúng trường, mãn nhị thập ngũ niên dĩ thượng giả,.

Nếu là người tuổi cao, có tài, không trúng trường mà đủ 25 năm trở lên

diệc hứa bảo kết khảo thí, trừ châu huyện nhị chức.

thì cũng cho bảo kết khảo thí, bổ làm các chức tá nhị ở châu, huyện.

Kì dĩ kinh dẫn tuyển nhi vị mãn niên hạn giả, đãi mãn niên hạn phương đắc trừ dụng.

Người nào đã qua dẫn tuyển nhưng chưa đủ niên hạn, phải đợi đủ niên hạn mới được bổ dụng.

Nhược hoàng hậu thân thuộc miêu duệ tịnh khai quốc công thần tử tôn sung Sùng Văn quán nho sinh, tuân như tiền lệ.

Còn như dòng dõi thân thuộc của hoàng hậu và con cháu các khai quốc công thần sung làm Nho sinh ở Sùng Văn quán thì vẫn theo lệ cũ.

Đông, thập nguyệt, sơ nhất nhật, hữu Tuệ tinh bạch sắc hiện vu Tây phương, thập nhật thuỷ diệt.

Mùa đông, tháng 10, ngày mồng 1, có sao Chổi sắc trắng mọc ở phương tây, 10 ngày mới tắt.

Thập nhất nguyệt, hữu bạch khí như kiếm xuất vu Đông Nam, trường trượng dư.

Tháng 11, có khí trắng như hình thanh kiếm hiện ở phương đông nam, dài hơn một trượng.

Đế xích trục hoàng tông công thần hồi Thanh Hoa địa phương, tịnh sát nữ sử nội thần Chiêm nhân.

Vua xua đuổi người tông thất và công thần về xứ Thanh Hoa và giết các nữ sử nội thần người Chiêm.

Cấm pháp môn chi chú tứ, đạo sĩ phụng đạo tiễn phát bất đắc trường phát.

Nhà pháp thuật bị cấm làm phù chú, đạo sĩ thờ đạo phải cắt tóc không được để dài.

Dĩ cố, phố xá thị tứ phụng tiên sư giả, giai tàng.

Do vậy, các phố xá, hàng chợ nhà nào thờ tiên sư đều phải cất giấu đi.

Thị thời, Trường Lạc hoàng thái hậu chi thân Nguyễn Văn Lang diệc tại trục trung hồi bản quán.

thân thích của Trường Lạc Hoàng thái hậu là Nguyễn Văn Lang cũng ở trong số người bị đuổi về quê quán.

Văn Lang thông thao lược, tinh binh pháp, thiện quan thiên thời, lực năng bổ hổ.

Văn Lang là người thông thao lược, giỏi binh pháp, khéo xem xét thiên thời, sức khoẻ có thể bắt được hổ.

Thương tàn cốt nhục, trầm nịch thần liêu.

Giết hại người cốt nhục, dìm hãm các thần liêu.

Tước dĩ tận nhi lạm thưởng bất tận, dân dĩ.

Quan tước đã hết rồi vẫn thưởng tràn không ngớt, dân chúng đã

Trưng phú nhược truy thù, dụng tài nhược nê sa, bạo ngược đãi đồng ư Tần Chính.

Vét thuế khoá từng cân lạng, tiêu tiền của như đất bùn, bạo ngược ngang với Tần Chính .

Đãi thần như khuyển mã, thị dân như thảo giới, mạn vũ hữu thậm ư Nguỵ Oanh.

Đãi bề tôi như chó ngựa, coi dân chúng tựa cỏ rác ngạo mạn quá cả Nguỵ Oanh .

Huống hựu đại kì cung thất, quảng kì hoa hựu.

Huống chi lại xây cung thất to, làm vườn hoa rộng.

chậm sát tổ mẫu, ngư nhục thân vương.

đánh thuốc độc giết bà nội, tàn sát các thân vương.

Dĩ tư ý nhi đồ lục sinh dân, võng tri kỷ cực; dĩ mật thể nhi tru cầu tiền hoá, ích tứ tham dâm.

Theo ý riêng mà giết hại sinh dân, không biết đâu cho thoả; dùng ngón ngầm để vét vơ tiền của, càng mặc sức tham lam.

Tứ hải khốn cùng, vạn dân sầu oán".

Bốn biển đã khốn cùng, muôn dân đều sầu oán".

Thị nguyệt, sơ bát nhật, Giản Tu công Dinh tự Tây Đô phát thuỷ bộ chư dinh tịnh tiến.

Tháng này, ngày mồng 8, Giản Tu công Dinh từ Tây Đô đem các dinh thuỷ, bộ cùng tiến phát.